Book Title: Dravyanuyoga Part 2
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Agam Anuyog Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/001949/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahaMma NANNANNA VAVAVAVAYAVAVAVAY - a, pra, upAdhyAya mana thI 50yAlAlajI mamUla " Y Jain E cation Intematonai For Private & Personal use only /S Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Te O 9468 2 samatAmUrti sva. pU. pitAzrI kAnajIbhAI zIvajIbhAI (saMgajIbhAI) mahetA vAtsalyamUrti sva. pU. mAtuzrI gulAbabena kAnajIbhAI mahetA nA smaraNArthe hastaka suputra : mahendrakumAra kAnajIbhAI mahetA, putravadhu : dhanalakSmIbena (mInAbena) pautra : prazAMta mahendrakumAra mahetA, pautravadhu H vaizAlI prazAMtakumAra mahetA prapautra : gaurava prazAMta mahetA, prapautrI : niyatI prazAMta mahetA taraphthI saprema Wan all Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ic Toil * Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aham pUjya gurudevazrI phateha - pratApa smRti puSpa Agama anuyoga guja.) graMthamALA - 8 dravyAnuyoga bhAga - 2 jainAgamomAM varNita jIva-ajIva viSayaka sAmagrInuM saMkalana mULapAThanI sAthe gujarAtI bhASAMtara (vidurvaNA, Indriya, ucchavAsa, bhASA, yoga, prayoga, upayoga, pazyatA, dRSTi, jJAna, saMyata, vezyA, kriyA vagere 13 adhyayanonuM saMkalana) | mULapATha sAthe gujarAtI bhASAMtara : nirdezaka ane pradhAna saMpAdaka : anuyoga pravartaka upAdhyAya pravara paM.ratna munizrI kayAlAlajI ma. "kamala" : saMyojaka ane sampAdaka : : gujarAtI bhASAMtarakartA : Agama rasika sevAbhAvI upapravartinI zrutAcAryA upapravartaka zrI vinayamunijI ma. 'vAgIza' (DaoN. zrI mukitaprabhAjI ) - ema.e.pIeca.DI. temaja temanI suziSyA : parAmarzadAtA : paM.dalasukhabhAI mAlavaNiyA soN. zrI anupamAjI zrI viratisAdhanAjI : prakAzana sahayogI : zeThazrI cunIlAla lalubhAI guMdiyANAvALA (amadAvAda) zrI rasikalAla zAMtilAla zAha (amadAvAda) : prakAzaka: Agama anuyoga TrasTa, amadAvAda-13 For Privale & Personal use only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvAdhikAra prakAzakAdhIna saMpreraka : 1. madhura vyAkhyAnI zrI gautamamunijI ma. 2. sevAbhAvI zrI saMjayamunijI ma. 'sarala' prakAzaka ane prAptisthAna : | Agama anuyoga TrasTa zrI sthAnakavAsI jaina vADI, 28-29, sthAnakavAsI jaina sosAyaTI, nAraNapurA krosIMga, amadAvAda-13, phona : 755142 6, 755271 1 saMpAdana sahayogI : arihaMta priyA DaoN. divyaprabhAjI paM. devakumArajI jaina, bIkAnera zrI zrIcaMdajI surANA, AgarA DaoN. dharmacaMdajI jaina, jodhapura saMparka sUtra : zrI vardhamAna mahAvIra kendra bhASAMtara sahayogI : mahAsatIjI zrI bhavyasAdhanAjI mahAsatIjI zrI virAgasAdhanAjI mahAsatIjI zrI lakSitasAdhanAjI sajImaMDI sAme, mAunTa Abu (rAja.) pIna-307 501 phona : (02974) 2355 6 6 thI gujarAtI saMskaraNa : vIranirvANa saMvat - 2529 vikrama saMvatu - 2059 1, mArca - 2003 TrasTI maMDaLa : 1, zrI navanItabhAI cunIlAla paTela (amadAvAda) 2. zrI ramaNalAla mANekalAla zAha (amadAvAda) 3. zrI araviMdabhAI zAMtilAla zAha (amadAvAda) 4. zrI bacubhAI baLadevabhAI paTela (amadAvAda) pa. zrI vijayarAja bI. jaina (amadAvAda) 6. zrI ajayarAja ke. mahetA (amadAvAda) 7, zrI kRSNakAMtabhAI maphatalAla paTela (muMbaI) 8. zrI jayaMtibhAI caMdulAla saMghavI (mAnaddamaMtrI) (amadAvAda) mUlya : rUA. 900/- (sAtaso rUpiyA) ko.opTa sadasya : zrI mIThAlAla nemIcaMda boharA, amadAvAda zrI ramezakumAra caMpAlAla sAkariyA, amadAvAda mudraka : saMkalana-sahAyaka : mAMgIlAla zivajIrAmajI zarmA (kuraDAyAM) skena-o-grAphikasa (komyuTara - ophaseTa joba) 3/e, ravikuMja sosAyaTI, nAraNapurA, amadAvAda-13 phona : 7911751, 7910961 pUpharIDara : mahAvIraprasAda zivajIrAmajI zarmA (kuraDAmAM) GES : dIkarI | VI C E 9 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Published in Memory of Rev. Gurudev Shri Fateh-Pratap Agam anuyog No. 8 Dravyanuyoga Gujarati Translation [Part - II (Chapter 15 to 27)] : CHIEF - EDITOR : Anuyog Pravartak, Upadhyaya Pravar, Pandit Ratna Muni. Shri Kanhaiyalalji 'Kamal' : COLLIGATOR : Agam Rasik Vice Pravartaka Shri Vinay Muniji 'Vageesh' : TRANSLATORS : UpPravartini Shrutacharya Dr. Shri MuktiPrabhaji M.A.Ph.D. & HER CO-TRANSLATORS : Dr. Shri Anupamaji Shri Virtisadhnaji : ADVISOR : Pt. Dalsukhbhai Malvaniya : PUBLISHING CO-ORDINATOR : Seth Shri Chunilal Laghubhai (Gundiyalawala) (Ahmedabad) Shri Rasiklal Shantilal Shah (Ahmedabad) - - - - : PUBLISHERS: AGAM ANUYOG TRUST Ahmedabad - 380 013. - - - VI For Privale & Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PROMOTOR: 1. Madhur Vyakhyani Shri Gautam Muniji 2. Sevabhavi Shri Sanjay Muniji "Saral" PUBLISHER: AGAM ANUYOG TRUST Shri Sthanakvasi Jain Wadi, 28-29, Sthanakvasi Jain Society, Naranpura Crossing, Ahmedabad-13. Ph.: 7551426, 7552711 CONTRIBUTING EDITORS: 1. Arihantpriya Dr. Divyaprabhaji 3. Pandit Shri Devkumarji Jain - Bikaner 4. Shri Shrichandji Surana 'Saras'-Agra 5. Dr. Dharmachandji Jain - Jodhpur TRANSLATION SAHYOGI : 1. Mahasatiji Shri Bhavyasadhnaji 2. Mahasatiji Shri Viragsadhnaji 2. Mahasatiji Shri Laxitsadhnaji CONTECT PLACE : SHRI VARDHMAN MAHAVIR KENDRA Opp. Subjimandi, MOUNT ABU. (Raj.) Pincode : 307501 Ph. : (02974) 235566 TRUSTIES: 1. Shri Navanitbhai Chunilal Patel (Ahmedabad) 2. Shri Ramanlal Maneklal Shah (Ahmedabad) 3. Shri Arvindbhai Shantilal Shah (Ahmedabad) 4. Shri Bachubhai Baldevbhai Patel (Ahmedabad) 5. Shri Vijayraj B. Jain (Ahmedabad) 6. Shri Ajayraj K. Mehta (Ahmedabad) 7. Shri Krishnakantbhai Mafatlal Patel (Mumbai) 8. Shri Jayantibhai Chandulal Sanghavi (Secretary) (Ahmedabad) FIRST EDITION: A. D. 2059 1. March - 2003 PRICE: Rs. : 700/- (Rupees Seven Hundred) CO.OPT. MEMBER: Shri Mithalal Nemichand Bohra, Ahmedabad. Shri Rameshkumar Champalal Sakariya, Ahmedabad. EDITOR - ASSISTANT : Mangilal S. Sharma (Kurdayan) PRINTED BY: SCAN-O-GRAFIX (Computer-Offset Printing) 3/A, Ravikunj Society, Naranpura, Ahmedabad-380 013. Ph. : 7911751, 7910961 PROOF READER : Mahavir S. Sharma (Kurdayan) VIII T AS Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - } { | samarpaNa || mRta sAgarane kaMTha-kuMbhamAM bharavAvALA aneka AgamonA vyAkhyAtA, zramaNa saMghanA prathama AcArya pravara ! zrI AtmArAmajI mahArAjanA zrIcaraNomAM sAdara zraddhApUrvaka samarpita che... "dravyAnuyoga-dvitIya bhAga-jJAnAMjali" f, 3 | - | E | | - | mail | E vinIta vinayamuni vAgIza DaoN. mukitaprabhA ane TrasTI maMDaLa I Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmaprANa vIralokAzAhanI paraMparAmAM aneka mahApuruSo thayA, jemAM AcArya jIvarAjajI ma. nuM nAma kriyoddhArakamAM vizeSaDDapathI gaNAya. temanA mukhyatRpathI cAra ziSyo thayA. jemAM AcAryazrI svAmIdAsajI mu. nuM nAma agraNIya hatuM. teo paraNavA jatA hatA tyAM rastAmAM ja pUjyazrI ThapuNaMdajI ma. no upadeza cAlato hato, co. sAMbhaLIne vairAgya u5GG[ thayo. te samaye bhAvi pa(c)LIne rAkhaDI bAMdhI, bahena banAvI dikita thaI gayA. te bahu ja mahAna jJAnI thayA, prabhAvazALI thayA. temanA aAro motI jevA hatA. Aje paNa temanI lakhelI babIsI jJAnabhaMDAramAM upalabdha che. temanI paraMparAmAM ghaNA badhA tapasvI-jJALI saMto thayA. AvA mahAna pUSo A grantha samarpaNa karavAmAM Avyo che. - temAM ja pUjya gurUdevazrI phohaNaMdajI mu. hatA. jemaLI 40 varSathI uMmaramAM paNa badhI Indriyo svastha hatI. teo dararoja eka Asana para besIne sAta kalAka bhajana karatA hatA. temanA ja guphabhAI pratApacaMDhajI mu. hatA. temano avAja bahu ja mucida hato temanA rAtri pravacanamAM badhI jJAtinA loko (jai6 - jainetara) AvatA hatA. evA te prabhAvazALI hatAM. temanA ja ziSya kamalamuni che. temane bhaNAvavAmAM ghaNI ja kALajI rASpI, moTA paMDito pAse adhyayana karAvyuM. 11 varSa sudhI vairAgyakALamAM (deinArthI avasthAmAM) rAkhI AgamonuM ane TIkA-TUNa -bhASyanuM vizeSa adhyayana karAvyuM temano mahAna upakAra hato, te kAraNe ja A granthazALA temanI smRtimAM pragaTa thaI rahI che, pAThaka A granthono khUba ja lAbha le eja ayurthanA. - vinayamuni brary.org Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arham - tathA nAmanI jAmINAma pUjya gurUdeva upAdhyAya thI kadaiyAlAlajI ma. kamala sAthe anayoga saMbaMdhita carcA karI rahelA upapravartaka thI vinayamanijI ma. vAmIza" komalatana, komalavacanA, punI karaNI kamanIyA. 'kamala' ane kalyANakara, vinaya hadaya ramaNIya I tharAda nA kare . madhura vyAkhyAnI zrI gautamamunijI ma. tapasvI sevAbhAvI zrI saMjaya munijI ma. For Private Ros e Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArA sthApaka AdhAthIpAka || namo niTM . sva. baLadevabhAI DosAbhAI paTela sva. hiMmatalAla zAmaLadAsa zAha Agama anuyoga TrasTa - TrasTI maMDaLa, zrI navanItabhAI cunIlAla paTela zrI ramaNikabhAI ema. zAha zrI araviMdabhAI zAMtilAla zAha zrI bacubhAI baLadevabhAI paTela zrI vijayarAja bI. jenI | zrI ajayarAja ke. mahetA . zrI kRSNakAMtabhAI maphatalAla paTela | zrI jayaMtibhAI sI. saMghavI (mAnarmaMtrI) in Educatiotecational www.ibrary.org Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka jyotirmaya vyaktitva-zradhdhaya upAdhyAyazrI nheyAlAlajI ma. 'ksala' saMkSipta paricaya jJAna ane kriyAnI jIvaMta pratimUrti 'namo vanaphAyAna'nA gauravapUrNa padathI samalaMkRta anuyoga pravartaka zraddheya pUjyagurUdeva munizrI kacaiyAlAlajI ma. kamala'nuM jIvadarzana sva-paranA kalyANArthe samarpita rahyuM che. vicAra ane AcAranI draSTie teo atyaMta utkRSTakoTinuM jIvana jIvanArA sapuruSa ane pratibhAzALI puruSa hatAM. jeone ahaMkAra kyAreya sparzI zakyo na hato. vidvatA, vinamratA, saujanyatA, saumyatA, sahiSNutA, karuNA, vAtsalya, dhairya, prasannatA jevA aneka sadguNonI suvAsathI teo sadA mahekatAM hatAM. ( Apano janma vikrama saMvat 1970 caitrasuda (rAmanavamI) nA divase kekInda (jasanagara) rAjasthAnamAM zrI goviMdAsiMhajI rAjapurohitanA gRhe thayo. mAtuzrI yamunAdevInI kuMkha Ape dIpAvI hatI. cAravarSanI bAlyAvasthAmAM ja mAtA-pitAnI acAnaka ja chatrachAyA gumAvI, sAta varSanI uMmare paramazradhdhaya AcAryazrI svAmIdAsajI ma. nI paraMparAnA prabhAvazALI zramaNa ziromaNI zraddheya zrI phatehacaMdrajI ma. ane paMDita pravara zrI pratApamalajI ma. vagereno saMparka thayo. [ ApanuM bhavya tejomaya lalATa ane sAmudrika lakSaNo jotAM ja pU. pratApamalajI ma. ne pratIti thaI ke - "A bALaka atyaMta tejasvI pratibhAzALI zramaNa paraMparAno tejasvI sitAro thaze je zAsana prabhAvamAM abhivRdhdhi karaze." gurUdevanA prathamadarzanathI ja Ape ApanuM sarvasva temanA caraNomAM samarpita karI dIdhuM. agiyAra varSa sudhInA vairAgyakALa daramyAna Ape paMDito, vidvAno pAse adhyayana adhyApana karyuM. vaizAkhasuda-6, vikramasaMvatu 1988nA divase sAMDerAva (rAja.)mAM Ape dIkSA aMgIkAra karI. e samaya daramyAna ghoDI parathI paDavA chatAM Ape sahiSNutA, dhairya ane atUTa manobaLathI muzkelIno sAmano karyo te ja ApanI paramazakti, dharma pratyenI atUTa zradhdhAnuM uttama udAharaNa che. vaDadIkSA sojataroDamAM saMpanna thai. dIkSA pachI Ape 5. becaradAsajI dozI, zobhAcaMdajI bhArilla vagere pAse jainAgama-vAyanuM talasparzI adhyayana karyuM. jenA pariNAmasvarUpe Apa nyAyatIrthanI parIkSAmAM prathamazreNImAM samuttIrNa thayA. pachI Ape AgamonA saMpAdanakAryamAM ja potAnuM lakSa kendrita karyuM. AgamonA mULa pAThone kramAnusAra-yogyarIte saMpAdita karI prakAzita karyA, chedasUtronA sAnuvAda vivecana sahitanA prakAzana mATe bhAre jahemata uThAvI ati jaTilabhagIratha kArya saMpanna karyuM. sthAnAMga-samAvAyAMganuM sAnuvAda-saMpAdana kArya karyuM. 'jainAgamanirdezikA' jevI ati mahatvapUrNa kRti paNa ApanA athAga zramaane prabaLa puruSArthanuM ja pariNAma che. AgamaanuyoganuM vizALa vistRta ane bhagIratha kArya Ape eka jarmana vidvAnanI preraNAthI yuvAvasthAmAM zarU karyuM hatuM, je jIvananA aMtima zvAsa sudhI nibhAvyuM. mArgamAM AvatI pratikULatAone Ape apramatta bhAve Jaimeducation International For Pavate & Personal use only w ainemorary Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bairya, sahiSNutA ane puruSArtha vaDe parAjita karI. ApanI zArIrika pratikULatAo daramyAna ApanA aMtevAsI ziSya zrI vinayamunijI ma. 'vAgIza" tathA sAdhvIchaMda DaoN. zrI divyaprabhAjI, paM. dalasukhabhAi mAlavaNiyA, paM. devakumArajI vagereno sAtha-sahakAra maLato rahyo. Ape Agama anuyoga TrasTa dvArA hiMdI anuvAda 8 bhAgomAM ane gujarAtI 4 bhAgomAM prakAzita karyA zeSa bhAgonuM kArya zrI vinayamunijI ma. tathA TrasTIgaNa atyadhika - parizramakarI saMpanna karavA prayatnazIla rahe che. ApanA vizALa vicaraNa kSetra dvArA Apano anuyAyI varga paNa eTalo ja vizALa ane vyApaka che jenuM mukhya kAraNa ApanI binasAMpradAyiktAnI bhAvanA hatI. svAthyanI pratikULatA daramyAna paNa Ape adUbhUta AtmabaLa dvArA je samatvabhAva apanAvyo te badhA mATe preraNArUpa che ane khUba-khUba vaMdanIya che. jJAnarAdhanA, mauna, tapa ane japa ApanA jIvananA paryAya samA banI gayA hatAM. nirarthaka carcA, jJAtisaMpradAyonI vAto ke TIkA-TippaNImAM Ape kadI kyAreya samaya barabAda karyo nathI. yuvAvasthAthI ja dvidaLano tyAga, eka samaya bhojanamAM paNa mAtra eka ja roTalInuM uNodarI tape ApanI rasendriya pratyenI nispRhatA darzAve che. chellA 18 varSothI Ape anna-pANIno tyAga karI mAtra phaLono rasa, gAyanA dUdhathI ja jIvana nirvAha karyo. chellA 20 varSathI dareka maMgaLavAre mauna, rAtrinA be vAgye nidrA tyAga karI sAdhanAmAM lIna thatAM ane AvAM ja uttama AcArane kAraNe Ape 'saMtarana' nA birUdane sArthaka karyuM. eTaluM ja nahi paraMtu rASTrIya saMtanI haroLamAM ApanuM nAma jayavaMtu banyuM. 6 Disembara 1993, poSa suda 14 savaMta 2050 nA roja jayapuramAM AcArya samrATa zrI devendramunie Apane 'upAdhyAyapade' jainazAsana prabhAvakapada gauravAnvita karyA. Apa karuNA, dayA, vAtsalya ane premanI sAkSAta mUrti hatA ane AthI ja Ape mAnava kalyANa hitArthe vividha pravRttionuM Ayojana karyuM. zrIvardhamAna mahAvIra sevA kendra devalAlI, jillA nAsika (mahArASTra) jayAM vRdhdha sAdhu-sAdhvI sevA kendra, janahitArthe hospiTala, mAnava rAhata kendrajevI vividha pravRttio vidyamAna che. zrI vardhamAna mahAvIra kendra-Abuparvata jyAM prativarSa caitrI oLInuM Ayojana thAya che ane bhojana zALA, upAzraya, pustakAlaya, auSadhAlaya, atithigRha che. tadUuparAMta Agama anuyogaTrasTa amadAvAda, zrI mahAvIra kalyANa kendra madanagaMja, aMbikA jaina bhavana- aMbAjI vagere aneka saMsthAo ApanI preraNA ane AzIrvAda vaDe anekavidha pravRttiomAM kAryarata mAnavakalyANanAM uttama kAryo kare che. 17 Disembara 20OObaporanA 1-30vAgye ekAeka ApanuM svAthya bagaDayuM Ape 2-45 vAgye saMthAro grahaNa karyo ane rAtre samaya 3-4pa poSa vada AThama(guja, mAgasara vada 8) somavAra 18 DisembaranA roja jIvanajyotadivyajyotamAMvilIna thai. 19Disembara bapore 3vAgye 'kamalakanveyAvihAra' mAM hajAro bhaktosAdhakonI janamedanI vacce AtmAnA niraMjananirAkAra svarUpanAghoSa sAthe agnisaMskAravidhi saMpanna thai. 3 ApanA svargArohaNathI zramaNa saMghamAM ja nahIM paraMtu samagra jaina jagatamAM je khoTa paDI che tenI pUrti asaMbhava, azakya che. - Education nemalonal For Povale & Personal use only brary. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamapremI - tatvaciMtaka - zAsananA chupAranA khaMbhAta saMpradAyanA bA.bra.pU. mahendramunijI ma. sA. sva. zrI zAMtilAla ela. bhAvasAra pU. zAMtAbena esa. bhAvasAra bA.bra.pU. mahendramunijI mahArAja bhAratanI gurjarabhUmi para mahIsAgaranA kAMThe borasada gAmanA bhAvasAra dharmapremI zrI zAMtibhAInA khAnadAna khoraDe pU. mAtuzrI zAntAbenanI kukSIne dIpAvanAra mahendrabhAIno janma saM.2009, tA. pa-10-1953nA pIja (gujarAta) mukAme thayo. pIja mAtuzrI zAntAbena ejyukezana pAmela hovAthI eDamisTresa tarIke suMdara kArya karI rahyA hatA. temaNe suputro navInabhAI (DaoN. yogendra) tathA zrI mahendrabhAI tathA lADalI dIkarIone - vasubena - hasubena tathA padmAbenamAM dharmanA saMskArano uttama vAraso Apyo. - khaMbhAta saMpradAyanA tapasvIrAja-ekAvatArI A. bhagavaMta gurUdeva pU. kAMtiRSijI ma.sA.nI dIkSA prasaMga joIne pU. mahendrabhAIne dIkSAnA bhAva jAgyA - deDha vairAgya banyo. s.s.c. sudhIno abhyAsa karIne saM. 2017mA tA. 6-5-1971nA roja khaMbhAta mukAme pravajyA grahaNa karI. madhurakaMThI bA.bra.pU. araviMdamujI ma.sA.nA suziSya thayA. pravajyAnA pAvana paMthe AvyA bAda temanA romeromamAM Agamano uMDo abhyAsa karavAnI bhAvanA jAgatA temaja temanI tIvra yAdazaktine sAme rAkhI uttarAdhyayana sUtra traNa divasamAM kaMThastha karI saune Azcaryamukta karyA hatA ane utamottama jJAnano kSayopazama saue pratyakSa nihALatA gurUdevo tathA jaina sAdhvIranA pU.bA.bra. zAradAbAI ma.sA.nA hRdayamaMdiramAM bhAva jAgyA ke AvA tejasvI ojasvI - saMtaratnane AgamanuM talasparzI jJAna maLe teo saM. 2017mAM muMbaI padhAryA. jJAnano kSayopazama eTalo vaMdanIya hato ke eka vakhata vAMce turaMta kaMThastha. - A badhuM lakSyamAM laI jJAnanA vikAsa mATe banArasa yunivarsITInI 'AcAryanI parIkSA ApI. cAlIsa (40) hajAra vidyArthIomAM prathama naMbara meLavI jaina zAsana-saMpradAyanI zAna vadhArI golDa meDala meLavyo. banArasa yunivarsITImAM darzanAcArya (nyAyAcArya) jyotiSAcArya - sAhityAcArya-vyAkaraNAcAryane siddhAMtAcArya emapAMca-pAMca viSayamAM to AcArya banI saunA vaMdanIya banyA hatA. - AcArya samrATa paM.ratna pU. AnaMdaRSijI ma.sA.nI sevAno lAbha laI pote dhanyatA anubhavela temaja Agama anuyoga pravartaka - upAdhyAya pravara - gurudeva pU. "kamala" kanaiyAlAlajI ma.sA. pAse be varSa AgamanA lekhanakAryamAM khUba ja sUjha-samaja dvArA rasapUrvaka kartavyaparAyaNa rahyA. sAMDerAva ane Abu parvata gurudeva sAthe rahIne caraNAnuyoga -dravyAnuyoganA kAryamAM emano purUSArtha ghaNo rahyo ane jJAnanI garImA joIne pU. gurudeva "kamala" muni ma.sA.nA hRdayanA zabdo sarI paDayA - jaina zAsanamAM jJAnamAM AgavuM sthAna dharAvanAra uttama sAdhu mahendramunijI ma.sA. che. comAsu sAthe karyuM. Abu parvata upara guphAmAM rahI dhyAna - tapasyA paNa karI jIvana dhanya dhanya banAvyuM. mAunTa Abu tabiyata ekAeka bagaDatA amadAvAda zrI sthA. jaina saMgha (nAraNapurA)mAM padhAryA. pU. dAdAjI baLadevabhAI, navanItabhAI, jayaMtibhAI saMghavI sakaLa saMghe mana mukIne vaiyAvacca karI - tabiyata nAjuka banatA. saM. 2044nA vaizAkha vada-9ne tA. 10-5-1988ne maMgaLavAranI sAMje nAraNapurAmAM haMmezane mATe maMgala prasthAna mokSa bhaNI karyuM. jaipha uMmare pahoMcela saMsArI pitAzrI zrI zAMtibhAI - DaoN. yogendrabhAIe rAta-divasa karelI sevA cirasmaraNIya raheze. 17 varSanA dikSA paryAyamAM AtmIka kAma karIne zAsana - saMpradAyanI zAna vadhArI. | hiralA ane viralA samA saMtaratnane avirAma vaMdanA... rAta-divasa joyA vagara sevAbhAvI bhagAbhAInI tathA zIvajIbhAInI sevA cirasmaraNIya raheze. sevA - sojanyamUrti - Do. yogendrabhAI esa. bhAvasAra (DenTala sarjana B.DS.) khaMbhAta saMpradAyanA jaina saMtarata - AgamapremI bA.bra.pU. mahendramunijI ma.sA.nA moTAbhAI zrI navInabhAI urphe DaoN. yogendrabhAIno janma pIja mukAme pitAzrI zAMtibhAInA khAnadAna khoraDe pU. mAtuzrI zAMtAbenanI kukSIe thayo - DaoN. yogendrabhAInA jIvanamAM sevA maMtra - bIjAne upayogI thavAnI uttamotama bhAvanA DaoNkTara hovA chatAMya - sevA to emano jIvanamaMtra che. daMta cikitsaka - khaMbhAta 25 varSathI sevA ApI sevAnI suvAsa comera phelAtA hAla - vaDodarA - bhAdaraNa - khaMbhAta sevA ApI rahela che. dhArmika bhAvanA khUba ja hovAthI pU.sAdhu - sAdhvIjInI sevAno aNamolo lAbha laI rahyA che - eTaluM ja nahi teonuM gupta dAna paNa vaMdanIya che. Lain Education International FAvA rategies & PersonyA Use only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "vAtsalyamUrti janmadAtrIne vaMdana sadA" mAtuzrI pU.bA. kAMtAbena cImanalAla saMghavI (guMdIyALAvALA) mAtAnA jevuM tIrtha nathI - mAtAnA jevI bIjI koI gati nathI mAtAnA jevuM koI rakSakanathI mAtAnA jevo koIno sneha nathI - jemanA svabhAvamAM saraLatA ane jIvanamAM sAdAI A be mahAmUlA guNothI jeo saMsAranA ghaNA karmabaMdhanathI alipta rahI anarthAdaMDathI ugarI zakayA che. kharekhara AjanA A yugamAM AvA uttamasaMskArathI jIvana suvAsita banAvanAra mAtAne vaMdana ho - pU. saMta - satIjInA samAgame ane pU. pitAzrI cImanabhAInA ucca Adarzane kAraNe jemanAmAM zAMti ane samatAnA saguNonuM siMcana thayela che. temanA dharma pratyenI saMpUrNa zraddhAnI jyota amArAmAM paNa pragaTAvI che. Agama anuyogapravartaka gurUdeva "kamala" muni ma.sA.no purUSArthaciraH smaraNIya raheze. "jananI taNo upakAra jagamAM mahAna sadA gaNAyache"pU. moTAbA (sva.) samajubena dalasukhabhAI saMghavInA RNane kema bhUlAya? lI. suputro araviMdabhAI saMghavI tathA bhAIo (guMdIyALAvALA) dharmapremI - vAtsalyamUrti zrI rasikalAla zAMtilAla zAha (rAjendrabhAI zAha) sakhata parizrama- saMpUrNaviveka - utkarSa dharmabhAvanA saha dharmIne madadarUpa thavA utkaMThA ane dAnamAM udAratA jIvanamAM jALavI rAkhavAnI uttama bhAvanA vaMdanIya che. Agama anuyogamAM Apela phALo anekane mATe jJAnavardhaka banI raheze. saraLatA -namratA - sabhyatA - saumyatA - sadAcAra Adi saguNonI savAsa dharmanA saMskAronuM siMcana sarvane mATe divAdAMDIsamA banI rahyA che. zAsana prabhAvanAdi bhAvanA Adi jIvananI eMka sarvatraprasarI raho e ja bhAvanA... zrI saurASTra sthAnakavAsI jaina saMgha ghIkAMTA, nagarazeTha vaMDo- amadAvAda zrI saurASTra saMghanI sthApanAmAM aneka murabbIzrIonI sujha-samaja-tana-mana-dhanano phALo samAja kadI bhUlI zakaze nahI - saurASTra zrIsaMghamAM saM. 2011 thI uttarotara sArA-sArA cAturmAsa pU. gurUbhagavaMtonA- pU. satIvRMdanA karAvavAmAM Ave che. comera suvAsa phelAI che. temAM bhUtakALanA, vartamAnakALanA pramukhazrI menejIMga kamiTI - TrasTIgaNa temaja nAmI-anAmI dAtAono - mUka kAryakarono bhagIratha phALo che. Agama anuyoga TrasTanA kAryamAM Apela sahayoga badala AbhArI chIe-zrI saMgha zaheranI madhyamAM Avela hoI - saune mATe AzIrvAdarUpa banI rahyo che. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aham prakAzakIya atItamAM ghaNA samaya pUrve bahuzruta Arya rakSite anuyoganuM vibhAjana karyuM hatuM paNa vismRta thaI gayo ane Aje upalabdha nathI, jUnA granthomAM paNa nAma mAtra ullekha che. cAra anuyoganuM nAma - 1. dharmakathAnuyoga, 2. gaNitAnuyoga, 3. caraNAnuyoga, 4. dravyAnuyoga pUjya upAdhyAyazrInA manamAM saMkalpa jAgyo, eka jarmana vidvAnI baLavatI preraNA thaI ane pUjya gurudevonA AzirvAdathI AgamonuM cAra bhAgamAM vibhAjita karavAnuM kArya prAraMbha karyo je ghaNA vidvAnonA ane AgamonA prakAMDa vidvAna munivaro temaja mahAsatIjIno sAro sahayoga maLyo jethI A vizALa kArya uttarottara pragati para che ane lakSya pUrNa thaI rahyo che. mULa sAthe hindI bhASAMtaranA cAre anuyoga ATha bhAgomAM thaI gayA. jemAM pahelo bhAga upalabdha 1 nathI. enA gujarAtI bhASAMtara sAthe paNa traNa anuyoga to 7 bhAgomAM paripUrNa thaI gayA ane cothA dravyAnuyogano A bIjo bhAga prakAzita karavAmAM AvI rahyo che. AnA prakAzana thavAthI amane ghaNoja AnaMda prApta thaI rahyo che. upAdhyAyazrIe ghaNo ja parizrama karyo che emano anaMta upakAra bhUlAI zakAya nahi e vizALa yAdagIrI ApIne amara thaI gayA che. temanA suziSya upapravartaka zrI vinayamunijIe paNa sAro zrama lIdhela. presa kopI tathA mupha tapAsavA ane badhI vyavasthAo goThavaNa karavI vageremAM ghaNI lAgaNI rAkhI, teoe TUMka samayamAM A grantha karI Apyo. temano ghaNoja upakAra che. Ane pUrNa karavAno zreya emane ja phALe jAya che. vidvAna mahAsatIjI DaoN. muktiprabhAjI, DaoN. divyaprabhAjI temaja temanA zrutAbhyAsI suziSyAo DaoN. anupamAjI, bhavyAsAdhanAjI, viratisAdhanAjI vageree hindInA saMpAdanamAM ane pachI A anuyogano gujarAtI bhASAMtara karI Apyo che tethI teonA ame ciraRNI chIe. TrasTanA mAnadamaMtrI zrI jayaMtibhAI saMghavIe TrasTanI saMpUrNa vyavasthA saMbhALavI temaja sahayoga ekatrita karavo Adi kAryomAM sAro samaya Apyo che. tethI emanA paNa khAsa AbhArI chIe. prapha vAMcananA kAryomAM zrI mAMgIlAlajI ane mahAvIrajI zarmAe sArI mahenata karI che. skena-o-grAphiksavALA divyAMgabhAIe paNa jhaDapathI A kAryane karI ApyuM te badala ame sarvenA AbhArI chIe. badhA dAnadAtAonA ame AbhArI chIe. jethI A vizALa kArya saMpanna karI zakyA chIe. emanA Arthika sahakArathI ja A bhagIratha kArya pUrNatAnI tarapha agresara che. jijJAsu pAThaka A anuyogonuM pote vAMcana kare, bIjAne preraNA Ape eno vadhAremAM vadhAre pracAra-prasAra karI eno sadupayoga kare e ja pUjya gurudeva prati hArdika zraddhAMjali che. TUMka samayamAM ja bAkI be bhAga prakAzita karavAnI bhAvanA che. e bhAvanA tamArA badhAnA sahakArathI paripUrNa thAya eja hArdika abhilASA. navanItabhAI cunIlAla paTela pramukha 9 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyojakIya pUjya gurudeva upAdhyAya zrI kanDeyAlAlajI ma. 'kamala'nA zubhAzIrvAdathI dravyAnuyogano A bIjo bhAga prakAzita thaI rahyo che teno ghaNoja AnaMda che. pUjya gurudeve A anuyoga mATe ghaNoja parizrama karyo che. lagabhaga 50 varSa teo A kAryamAM ja lAgyA rahyA. emanA ATalA zramanA kAraNeja A kArya pUrNa thaI rahyuM che. hindImAM cAre anuyoga emanI hayAtImAM pUrNa thaI gayA hatA ane lokArpaNa paNa thaI gayo hato. gujarAtI bhASAMtara sAthe traNa anuyoga thaI gayA. cothuM dravyAnuyoganuM kArya jhaDapathI cAle che. A anuyoga ghaNoja vizALa, jaTila ane kaThIna che. dravyAnuyoganA gujarAtI bhASAMtaranA cAra bhAga prakAzita thaI rahyA che. prathama bhAgamAM 14 adhyayana lIdhela che. temAM vadhAre adhyayana ApavAno vicAra hato paNa vadhAre peja thavAnA kAraNe ochA karavA paDyA. zeSa adhyayanono AmAM samAveza karavAmAM Avyo che. AmAM vidurvaNA, Indriya, ucchavAsa, bhASA, yoga, prayoga, upayoga, pazyatA, daSTi, jJAna, saMyata, vezyA, kriyA Adi 13 adhyayanono samAveza karela che. zeSa lagabhaga 18 adhyayana be bhAgomAM prakAzita karavAnuM Ayojana che. je lagabhaga 4-5 mAsamAM thaI javAnI pUrNa saMbhAvanA che. A adhyayanomAM tenAthI saMbaMdhita badho viSaya levAno prayatna karyo che. AmAM ghaNA viSayadvAra che te chinna-bhinna na thAya tenA mATe temane vibhakta karela nathI. pariziSTamAM te viSayonAM pRSThaka, sutrAMka, adhyayananAM nAma ApI dIdhA che. temano adhyayana karIne pAThaka pUrNa viSaya grahaNa karI zake che. eTalA mATe pAThaka teno vAMcana avazya karIne jJAnArjana kare. A kAryane saphaLa banAvavA mATe ghaNA bhAvanAzIla zruta upAsakonuM yogadAna prApta thayela che. A dravyAnuyoganA saMpAdanamAM paM.dalasukhabhAI, paM.devakumArajI, zrIcaMdajI surANA vagere paMDitono sahayoga to maLyoja, sAthe sAthe DaoN. mahAsatIjI muktiprabhAjI temaja temanI suziSyo ghaNoja parizrama karyo che. gujarAtI bhASAMtara paNa amUlya samaya kADhIne karI Apyo che, te prasaMzAnA pAtra che. mArA sAthI munivara upapravartaka pravacana gajakezarI zrI gautama munijIno ane tapasvI zrI saMjayamunino sAro sahakAra maLyo. teo pravacana sevA suzruSA AdinI badhI javAbadArI lIdhI jethI huM A kArya karI zakyo. zrI mAMgIlAla ane mahAvIra zarmAe paNa pUpha rIDIMga vageremAM sAro sahakAra Apyo che. zrI baladevabhAI, hiMmatabhAI, vijayarAjajI e TrasTanA utkarSa mATe ghaNoja zrama karyo che. atyAre paNa navanItabhAI, jayaMtibhAI saMghavI Adi TrasTIonI prabaLa preraNA puruSArthathI A kArya AgaLa vadhI rahyuM che temanI bhAvanA prasaMzanIya che. mane gujarAtI bhASAnuM jJAna nathI tethI ghaNA sthAne hindI zabdono prayoga thaI gayo haze athavA bhUlo haze je pAThaka saMzodhana karI le ane amane sUcita kare jethI bIjI AvRttimAM saMzodhana thaI zake. skana-o-grAphiksavALA divyAMgabhAIe paNa jhaDapathI kAma karela temano paNa sAro sahakAra maLela. - vinayamuni = 10. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gira sonoga. TrasTa, chogAvo amadAvAda amadAvAda amadAvAda amadAvAda IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII amadAvAda 'sahayogI sadasyonI nAmAvali viziSTa sahayogI : 1. zrImatI sUrajabena cunIbhAI dhorIbhAI paTela, pArzvanAtha korporezana haste, suputra zrI navanItabhAI, pravINabhAI, jayaMtibhAI 2. zrI baLadevabhAI DosAbhAI paTela pablika cerITebala TrasTa, haste, zrI baLadevabhAI, bacubhAI, bakAbhAI AIDiyala sITa meTala sTepiMga enDa presiMga prA.li. haste, zrI Ara.ema.zAha zrI AtmArAma mANikalAla pablika cerITebala TrasTa haste, zrI baLavattalAla, mahendrakumAra, zAntilAla zAha zrI hasamukhalAla kasturacaMdabhAI zAha 6. zrI prema grupa pIpaliyA kalA, zrI premarAja gaNapatarAja boharA haste zrI pUraNacaMdajI boharA zrI rAjamala rikhabacaMda mehatA cerITebala TrasTa haste, zrI suzIlAbena ramaNikalAla mahetA, pAlanapura 8. zrI zreNIkabhAI kasturacaMda zeTha 9. zrI dipacaMdabhAI gADa sAheba 10. zrI yu. ena. mahetA sAheba 11. zrI kokIlAbena jaMyatilAla kAMtilAla paTela 12. eka saMgRhastha taraphathI... haste zrI bharatabhAI zeTha 13. zrI vAlakezvara sthA. jaina saMgha 14, zeTha zrI cunIlAla ladhubhAI guMdIyALAvALA haste araviMdabhAI 15. zrI ke. DI. zeTha cerITebala TrasTa hasta jagadIzabhAI kAMtilAla zeTha 16. zrI rasIkalAla zAMtilAla rAjendrakumAra 17. zrI hasamukhalAla sI. zeTha 18. zrImatI rUpAbena zailezabhAI mahetA 19. zrI pArzvanAtha cerITebala TrasTa haste zrI navanItabhAI amadAvAda muMbaI amadAvAda muMbaI amadAvAda sANaMda amadAvAda muMbaI amadAvAda IIIIIIIIIII amadAvAda amadAvAda muMbaI pAlanapura amadAvAda SSSSSSS SSSSSSSSSSSS 11 ** For private & Personal use Untly S SSSSSSS Jain Education in Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. zrI kAlupura komarziyala ko.o.beMka li. 21. zeThazrI cunnIlAla narabherAma memoriyala TrasTa haste, zrI manubhAI bekarIvAlA, rUbI mila 22. zrI prabhudAsabhAI ena. vorA 23. zrI pI. esa. lUMkaDa ceriTebala TrasTa haste zrI pukharAjajI lUMkaDa 24. zrI gAMdhI piravAra haste, amaracanda rikhavacanda gAMdhI 25. zrI gulazanarAyajI jaina 26. zrI candajI jaina, jaina bandhu 27. zrI ghevaracaMdajI kAnugA, elkobaksa prA.li. 28. zrImatI tArAdevI lAlacaMdajI siMdhavI 29. zrI thAnacaMda mehatA phAunDezana haste, zrI nArAyaNacaMdajI mahetA 30. zrImatI udayakuMvara dharmapatnI zrI ummedamalajI sAMDa haste, zrI gaNezamalajI mohanalAlajI sAMDa 31. zrImatI sohanakaMvara dharmapatnI Do. sohanalAlajI saMcetI tathA suputra zrI zAntiprakAza, mahAvIraprakAza, jinendraprakAza ane nagendraprakAza saMcetI 32. zrI jeThamalajI coraDiyA, mahAvIra Draga hAusa 33. zrI zAntilAlajI nAhara 34. zrI bhImarAjajI jhaveracaMdajI 35. zrI kamaLAbena hIrAlAlajI jIrAvAlA 36. zrI jayaMtIbhAI suMdarajIbhAI gosaliyA 37. DaoN. zrI yogendrabhAI zAMtilAla bhAvasAra 38. zrI himmatalAla zAmaLadAsa zAha 39. zrI mohanalAlajI mukanacaMdajI bAliyA 40. zrI vijayarAjajI bAlAbaksajI boharA - sAbaramatI 41. zrI ajayarAjajI ke. mahetA - elisabrIja 42. zrI cImanabhAI DosAbhAI paTela haste, navanItabhAI 43. zrImatI kAMtAbena jaMyatilAla manasukhalAla lokhaMDavALA 44. zrI saurASTra sthA. jaina saMgha (nagarazeThano vaMDo) haste bharatabhAI zeTha 45. zrI sthA. jaina saMgha (nAraNapurA) amadAvAda haste zAMtibhAI 46. zrI sANaMda sArvajanika TrasTa haste, zrI baladevabhAI 12 ivate & Personal Use Only amadAvAda amadAvAda muMbaI muMbaI muMbaI haidarAbAda dilhI dilhI jodhapura kuzAlapurA jodhapura jodhapura jodhapura beMglora amadAvAda sAMDerAva amadAvAda amadAvAda khaMbhAta amadAvAda amadAvAda amadAvAda amadAvAda amadAvAda amadAvAda amadAvAda amadAvAda amadAvAda www.janerary.org Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SSSSSSSSSSSSSSS muMbaI muMbaI muMbaI muMbaI IcalakaraMjI (mahArASTra) IIIIIIIII///////////// //////// 47. zrI paMjAba jaina bhrAtR sabhA - khAra 48. zrI ratanakumArajI jaina, nityAnanda sTIla rolara mila 49. zrI mANekalAlajI ratanazI bagaDIyA 50. zrI harIlAla jayacaMda dozI, vizva vAtsalya TrasTa 51. zrI tejarAjajI ruparAjajI bamba, bhAdavAvALA para. zrImatI suganIbAI motIlAlajI bamba haste, zrI bhImarAjajI bamba pIvALA pa3. zrI sthA. jaina saMgha, navaraMgapurA 54. zrI naMdubhAI mahAsukhabhAI paTela 55. zrI bhAIlAlabhAI harilAla gosaliyA para zrI dhIrajalAla dharamazI morabiyA 57. zrI sthA. jaina saMgha (solA) 58. zrI dhIrezabhAI TI. zAha pa9. zrI baMsIbhAI zIvalAla kApaDiyA 60. zrI gulAbacaMdajI mAMgIlAlajI surANA 61. zrI neminAthajI jenA 2. zrI bAbulAlajI dhanarAjajI mahetA 63. zrI hukamIcaMdajI mahetA (eDavokeTa) 64. zrI kezarImalajI hIrAcaMdajI tAtaDa samadaDIvALe 65. zrI Ara.DI. jaina, jaina tAra udyoga 6: zrI dezarAjajI pUraNacaMdajI jaina 67. zrI royala sikveTikasa prA.li. haste, ramezabhAI kozelAvavALA 68. zrI viradIcaMdajI koThArI 69. zrI madanalAlajI koThArI mahAmaMdira 70. zrI jaivatarAjajI sohanalAlajI bAphanA 71. zrI dhanarAjajI vimalakumArajI suNavAla 72. zrI jagajIvanadAsa ratanazI bagaDIyA 73. zrI sugAla enDa dAmANI 04. zrI bhIvarAjajI hajArImalajI sADerAvavALA 75. me. marudhara IlekiTrakalsa haste, zrI akSayakumAra pupendrakumAra sAmasukhA - jodhapuravALA 7. zrI vijayarAjajI mahetA haidarAbAda amadAvAda amadAvAda amadAvAda AburoDa amadAvAda amadAvAda amadAvAda sikandrAbAda Indaura (madhyapradeza) sAdaDI (mAravADa) jodhapura hubalI dilhI amadAvAda muMbaI IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM LLLLLLLLLLLLLLLL kizanagaDha jodhapura beMglora beMglora dAmanagara (gujarAta) naI dilhI kosambA muMbaI amadAvAda SSSSSSSSSSSSS NSS 13 F ate Personal use only Jain Education inte Telorary.org Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aham | viSaya-sUcI bhAga-2 - adhyayana 15 thI 20 3 akrama. adhyayananuM nAma 15 vidurvaNA adhyayana 16 Indriya adhyayana pRSThaka 05-45 64-694 ucchavAsa adhyayana 695-708 bhASA adhyayana 709-733 yoga adhyayana 734-747 prayoga adhyayana 748-771 upayoga adhyayana 772-783 pazyatA adhyayana 784-789 daSTi adhyayana 790-795 jJAne adhyayana 796-1080 saMyata adhyayana 1081-11para lezyA adhyayana 11pa3-1 2 27 kriyA adhyayana 1228-1347 14. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ W WWWWWWWW jI vithAnuikramaNikA sUtrAMka viSaya pA. ne. 10. 11. 12. 13. 0 15. vidurvaNA adhyayana vidurvaNAnAM vividha prakAra, arupI jIva dvArA vidurvaNAnA asAmarthyanuM prarupaNa, bhAvitAtmA anagAranI vidurvaNA zaktinuM prarupaNa, bAhya pudgalonAM grahaNa dvArA bhAvitAtmA aNagAranI vidurvaNA zaktinI prarupaNA, bhAvitAtmA anagAra dvArA strI panI viturvaNAnuM parupaNa, bhAvitAtmA anagara dvArA DhALa-talavAra hAthamAM laIne rupanA vidurvaNAnuM prarupaNa, bhAvitAtmA anagAra dvArA patAkA lIdhela rupanI vidurvaNAnuM prarupaNa , bhAvitAtmA anagAra dvArA yajJopavIta dhAraNa karela rupanI vidurvaNAnuM prarupaNa, bhAvitAtmA anagAra dvArA palAMThI mArIne besela rupanI vidurvaNAnuM prapaNa, bhAvitAtmA anagAra dvArA palAThIvALIne beThela rupanI vidurvaNAnuM prarupaNa, bhAvitAtmA enagAranA azva Adi ruponAM AbhiyogitvanuM prapaNa, bhAvitAtmA anagAra dvArA prAmAdinAM rUponI vipharvaNAnuM prarupaNa, vidurvaNAkArI anagAranAM ArAdhaka virAdhakatvanuM prarupaNa, mAyInI vikuvarNA karavI ane utpattinuM prarupaNa, asaMvRtta anagAranI vidurvaNA sAmarthyanuM prapaNa, caudapUrvInAM hajAra rupa karavAnuM sAmarthya, bhAvitAtmA anagAranuM avagAhana sAmarthya, pAMca prakAranAM devonI vimurvaNA zakti, caturvidha deva-devendra ane sAmAnikAdikonI Rddhi vidurvaNA AdinuM prarupaNa , devomAM yathecchA vikrvaNA karavAnuM nahi karavAnuM sAmarthya, pugalonA grahaNa dvArA vidurvaNA karavI, pagalonA grahaNa dvArA varNAdinuM pariNamana, rupI bhAvane prApta devanI apI vipharvaNAnAM asAmarthyanuM prarupaNa, vaimAnika devonI vimurvaNA zakti, zakrendranI vikurvaNA zakti, mahaddhika devanuM saMgrAmamAM vidurvaNA sAmarthya, devAsura saMgrAmamAM zastra vikurvaNA, nairayika dvArA vikurvita ruponuM prarupaNa, SOC 608-609 09-13 613-14 614 614-15 615 615-16 61 616 616-17 617-18 618-619 619 619-621 621 621-622 622-23 623-635 635-636 637-638 638-640 540 640-641 641-42 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 24. 25. 26. 642 27. 642-643 643-444 NSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS 15 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtroka viSaya pA, . 29. vAyukAyanI vidurvaNAnuM prarupaNa, balAhakanI strI Adi ruponAM pariNamananuM prarUpaNa, 644-645 645 16. Indriya adhyayana 1. 649 649 48 649 649-650 6pa0 650-651 652 ke. IndriyonAM bhedonuM prarupaNa, IndriyonuM bAhalya, IndriyonI vizALatA, IndriyonAM pradeza, Da. IndriyonAM pradezAvagADhatva, ca. IndriyonAM saMsthAna, IndriyonA vividha artha, IndriyonAM spaSTa-aspaSTa ane praviSTa-apraviSTa viSayonuM grahaNa, IndriyonAM viSaya kSetranuM pramANa, chadmastha ane kevaLI dvArA zabda zravaNanAM sAmarthyanuM prarupaNa, Indriya -viSayonAM kAma ane bhogitvanuM prarupaNa, pAMca IndriyonAM viSayonuM pudgala pariNAma, Indriya labdhinAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, Indriyopayoga kALanAM bheda ane covIsa daMDakomAM parupaNa, IndriyonAM upayoga kALano alpabadutva, sarvendriya nivRttinAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, Indriya nirvatainAnAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, Indriya nirvartanano samaya ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, IndriyakaraNanAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, IndriyopacayanAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, covIsa daMDakomAM IndriyonAM saMsthAnAdinAM cha dvAronuM prapaNa, IndriyonI avagAhanAnAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, IndriyonI avagAhanA ane pradezonI apekSAthI alpabadutva, IndriyAvagrahanAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, Indriya IhAnAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, Indriya avAyanAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, prakArAntarathI IndriyonAM bheda, dravyandriyanAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, covIsa deDakomAM atItabaddha puraskRta dravyandriyonI prarupaNA, upa3 653-654 654-6papa 6papa-6pa7 657 6pa7 658-6pa9 10. 11. 659 12. 13. 14. 15. 16. 17. 659-60 660 660 660 661-65 645 665-666 666-668 668 18. 19, 21. 669 669 23. 4. 669-670 670-682 16. For Private Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAMka 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 1. 2. 3. 4. 5. . 1. _ y 2. 4. 5. 9. 7. 8. fe. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. viSaya covIsa daMDakomAM bhAvendriyonI prarupaNA, covIsa daMDakomAM atIta-baddha puraskRta bhAvendriyonI prarupaNA, karkaza Adi Indriya guNonAM parimANa ane alpabahutvanuM prarupaNa, sendriya anindriya jIvonI kAyasthitinuM prarupaNa, ekendriya jIvonAM aMtarakALanuM prarupaNa, sendriya anindriya jIvonuM alpabahutva, kSetranI apekSAe IndriyonI vivakSAthI jIvonuM alpabahutva, 10. ucchvAsa adhyayana covIsa daMDakomAM ucchvAsa-niHzvAsanuM prarupaNa, covIsa daMDakomAM ucchvAsa-niHzvAsa kALa, viziSTa vaimAnika devono ucchvAsa-ni:zvAsa kALa, vaimAnika devonAM zvAsocchvAsanAM rupamAM pariNamita puddagalonuM prarupaNa, naiyikonAM zvAsocchvAsanAM rupamAM parimita puddagalonuM prarupaNa, pRthvIkAyikAdinAM ucchvAsa-nizvAsanuM rupa, 18. bhASA adhyayana bhASAnuM svarupa, paryAptikAdi bhedothI bhASAnA prakAra, cAra prakAranI bhASA jAtinuM prarupaNa, jIva ane ogaNIsa daMDakomAM bhASAnAM bhedonuM prarupaNa, bhASAnA prakArone bolavAvALA jIva ArAdhaka ke virAdhaka, bhASAmAM anAtmatvanuM prarupaNa, bhASAmAM rupitvanuM prarupaNa, bhASAmAM acittatvanuM prarupaNa, bhASAmAM ajIvatvanuM prarupaNa, ajIvonI bhASAno niSedha, "bolAtI bhASA ja bhASA che." tenuM prarupaNa, bolatA samayanI bhASAnAM bhedananuM prarupaNa, avadhAriNI bhASAnuM prarupaNa, prajJApanI bhASAnI prarupaNA, jIvo dvArA sthita bhASA dravyonA grahaNanuM prarupaNa, covIsa daMDako dvArA sthita bhASA dravyonAM grahaNanuM prarupaNa, 17 pA.naM. 82 682-84 85-86 68-688 188 688-90 690-694 697-98 98-703 703-707 707 707-008 708 711 711-713 713 313-714 714 714 714 714 715 715 715-716 316 716-717 717-719 319-724 724-725 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAMka 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 2. 27. 28. 29. 30. 31. 1. 2. 3. 4. 5. 9. 'G .. '' 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. viSaya ogaNIsa daMDakomAM grahIta bhASA dravyonA niH saraNanuM rupa, bhASA dravyonuM grahaNa ane niHsaraNa, bhinna-abhinna bhASA dravyonAM grahaNa niHsaraNanuM prarupaNa, bhASA dravyonA bhedananA prakAra, vidyamAna bhASA dravyono alpabahutva, bhASAnivRttinA bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, bhASAkaraNanA bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, jIva-covIsa daMDakomAM bhASaka-abhASakatvanuM prarupaNa, bhASaka-abhASakonI kAyasthitinuM prarupaNa, bhASaka-abhASakonA aMtarakALanuM prarupaNa, bhASaka-abhASakono alpabahutva, devonI bhASaNa zakti, devonI viziSTa bhASA, zakrendranI sAvadya-niravadya bhASA, anyatIrthiko dvArA kevaLI-bhASAnI prarupaNAnuM parihAra, 19. yoga adhyayana vividha vivakSAthI yogonA bheda, yogonA gurulaghutvAdinuM prarupaNa, satya ane mRSAnI utpattinA kAraNa, cAra gatiomAM yogitva-ayogitvanuM prarupaNa, yogonA bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, yoganivRttinA bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, yogakaraNanA bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, covIsadaMDakomAM samayogI viSamayogitvanuM prarupaNa, 1. mana-yoga mananAM cAra bheda, mananAM anAtmatvanuM prarupaNa, mananAM rupitvanuM prarupaNa, mananAM acittatvanuM prarupaNa, mananAM ajIvatvanuM prarupaNa, ajIvonA mana niSedhanuM prarupaNa, manodravyanA bhedananuM prarupaNa, mananivRttinA bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, 18 pA.naM. 725-726 72-727 727 727-728 728-729 729 729 729-330 730-731 731 731 731 732 732 732-733 73 039 6PS6-586 737738 738 738 738 739 739 740 740 740 740 740 740 741 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtraka viSaya pA.naM. 17. 18. 741 741 741 742 20. = ja 23. 24. 25. 26. 27. 28. 2. vacanayoga mana-vacanonI trirupatA, prakArAntarathI vacananA traNa prakAra, 3. kAyayoga kAyAnA sAta bheda, kAyAmAM Atmatva-anAtmatvanuM prapaNa, kAyAmAM rupindu-arupitvanuM prarupaNa, kAyAmAM sacitatva-acitatvanuM prarupaNa, kAyAmAM jIvatva-ajIvatvanuM prapaNa, jIvathI kAyAnAM saMbaMdhAdinuM prapaNa, devaAdikonI te-te samayamAM eka yoga pravRtti, yoganI apekSAthI kAyasthitinuM prapaNa, yoganI apekSAe aMtarakALanuM prapaNa, yoganI apekSAe alpabadutva, paMdara prakAranA yogonuM alpabadutva, praNidhAnanA bheda ane covIsadaMDakomAM prarupaNa, du:praNidhAna ane supraNidhAnanA bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, paMcendriya jIvomAM caturvidha praNidhAnonuM prarupaNa, covIsa daMDakomAM gupti-aguptinAM bhedonuM prarupaNa, covIsa daMDakomAM daMDonI prarupaNA, 742 742 742-743 743 743-744 744 744 744-745 745-746 l 0 l = 746 l ) 747 747 l 6 l ( 0 20. prayoga adhyayana , prayoganA bhedonuM prarupaNa, jIva-covIsa daMDakomAM prayogonuM prarupaNa, jIva-covIsa daMDakomAM prayoga bhaMgonuM prarupaNa, gatiprapAtanI prarupaNA, prayogagatinA bheda ane jIva-covIsa daMDakomAM prarupaNa, tatagatinuM svarupa, baMdhana chedana gatinuM svarupa, upapAta gatinA bheda-prabheda, sattara prakAranI vihAyogati 7pa0 7pa0-752 752-762 762 762-763 763 763 763-768 768-771 19 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtraka viSaya -=-= 774 774 774 21. upayoga adhyayana upayoganA bheda-prabhedonuM prarupaNa, sAmAnyataH jIvomAM upayogonuM prarupaNa, upayogonA aguruladhutvanuM prarupaNa, upayogomAM varNAdino abhAva, upayoga nivRttinA bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, covIsa daMDakomAM upayogonA bheda-prabhedonuM prarupaNa, jIva-covIsa daMDakomAM sAkAra-anAkAropayuktatvanuM prapaNa, kevaLIomAM eka samayamAM be upayogono niSedha, upayogayuktonI kAyasthitinuM prarupaNa, upayogayuktonA aMtarakALanuM prarupaNa, upayogayuktono alpabadutva, cAra gatiomAM darzanopayoganuM prarupaNa, darzananA aguruladhutvanuM prarupaNa, cakSudarzananI AdinI kAyasthitinuM prarupaNa, cakSudarzanI AdinAM aMtarakALanuM prarupaNa, cakSudarzanI Adino alpabadutva, 774 775 775-777 777-779 779-781 781 781 781 781-782 782 10, 12. 13. 14. 783 15, ) 783 22. paryatA adhyayana pazyatAnA bheda-prabhedonuM prarupaNa, sAmAnyathI jIvomAM pazyatAnuM prapaNa, covIsa deDakomAM pazyatAnAM bheda-prabhedonuM prarupaNa, jIva-covIsa daMDakomAM sAkAra-anAkAra pazyatAvALAnuM prarupaNa, 785 785 785-787 787-789 0 23. daSTi adhyayana 1. 2 . 3. 791 792 792 792 792-793 4. jIva covIsadaMDako ane siddhomAM dRSTinAM bhedonuM prarUpaNa, daSTinAM aguruladhutvanuM prarupaNa , daSTinivRttinAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarUpaNa, daSTikaraNanA bheda ane covIsa daMDakomAM prapaNa, daSTio dvArA baMdhanA prakAra ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, saMmUcchimagarbhaja paMcendriya tiryaMcayoniko ane manuSyomAM daSTi bhedonuM prarupaNa, vaimAnika devomAM daSTi bhedonuM prarupaNa, samyaguSTi Adi jIvonI kAyasthitinuM prarupaNa, sssssssssss 5. 793 793-794 794 20 For Private Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAMka viSaya pAna, 9. samyagdaSTi Adi jIvonAM aMtarakALanuM prarupaNa, samyagdaSTi Adi jIvonuM alpabadutva 794-795 795 10. 24. jJAna adhyayana 810 810 810 810-811 811 811 812 812 9 pAMca prakAranA jJAna, jJAna nivRttinA bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, pAMca jJAnonA dvividhatva, parokSajJAnanA bheda, 1, matijJAna Abhinibodhika jJAnanA paryAyavAcI nAma, Abhinibodhika jJAnanI utkRSTa sthiti, Abhinibodhika jJAnanA bheda, azrutanizrita matijJAnanA bheda, 1. autpAtikI buddhi, vanayikI buddhi, 3. karmajA buddhi, 4. pAriNAmikI buddhi, tpAtikI Adi buddhiomAM varNAdinA abhAvanuM prapaNa, zrutanizcita matijJAnanA bheda, avagraha AdinA lakSaNa, 1. avagrahanuM prarupaNa, IhAnI prarupaNA, 3. avAyanI prarupaNA, 4. dhAraNAnI prarupaNA, viSayagrahaNanI apekSAe avagrahAdinAM bheda, prakArAntarathI zruta-azrutanizritonAM bheda, vyaMjanAvagraha parupaka daSTAMta, avagrahAdimAM varNAdinAM abhAvanuM prarupaNa, avagraha AdinuM kALa prarupaNA, 2. zrutajJAna. zruta jJAnanA bheda, 1. akSarazruta, 2. anakSara zrata, 11. 812 812-813 813 813 813-814 814 814 814 815 815 815-816 81-817 817 817-719 819 819 12. 13. 15. 16, 17. For Private Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAMka 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 3-4 saMzI-asekSIdyuta, 5 ka. kha. ga. 7-8 9-10 saparyavasita-aparyavasita bheda, 11-12 ganika aganika zruta, 13-14 aMgapraviSTa-aMgabAhya zruta, aMga praviSTa zrutanA bheda, aMga praviSTa zrutanuM vistArathI prarupaNa, (1)AcArAMga sUtra, dha. (2) ka. (3) ka. (4) ka. kha. (5) ka. kha. ga. . ca. che. sabhyata mithyA zruta, sAdi-anAdi zrutabheda, kharuMOM # viSaya AcArAMganA adhyayana, AcArAMganA uddezanakALa, AcArAMganA pada, AcArAMganA dvitIya zrutaskaMdhano nikSepa, sUtrakRtAMga sUtra, sUtrakRtAMganA adhyayana, sthAnAMga sUtra, AcAra, sUtrakRta ane sthAnAMganA adhyayana. samavAyAMga saba, samavAyAMgano utsepa, samavAyAMgano upasaMhAra, vyAkhyA prajJapti, vyAkhyA prAptinI adhyayana vidhi vyAkhyA prAptinA zataka ane videzakonI saMkhyA, vyAkhyA prAptinA 5, vyAkhyA prajJaptinA zatakonA uddezakonI saMahIM gAthAo, vyAkhyA prajJaptinA uddezakonI saMgrahaNI gAthAo, zatako ane uddezakomAM utsepa pAnuM praNa jJAtA dharmakathA sUtra, jJAtA dharmakathAMganA prathama zrutaskaMdhano upodghAta, prathama adhyayanano nikSepa, bIjA adhyayanano upodghAta, For Private 22ersonal Use Only pA.naM. 821 822 822-823 823 823-824 824 824 825 825 825-826 82-827 827 827 827 827-829 829 830 831 831-832 832-833 833 833-834 834-835 83 83 83-839 839-841 841 842-844 845-848 848 848 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtroka viSaya pA.ne. 848-849 849 848 850-8pa1 851-852 852 852 852 8para 852 853 853 chaThThA adhyayanano upoddhAta, prathama zrata skaMdhano nikSepa. prathama zrutaskaMdhanA adhyayananI vidhi, jJAtAdharmakathAnA bIjA zrutaskaMdhano upodUdhAta, prathama vargano ullepa nikSepa. dvitIya vargano ullepa, tRtIya vargano ullepa, cothA vargano ullepa, pAMcamA-chaThThA vargono ullepa. sAtamA vargano ullepa AThamA vargano ullepa, navamA vargano ullepa, dasamAM vargano ullepa, jJAtA dharmakathAMgano nikSepa, (7) upAsakadazA sUtra, ka, upAsaka dazAMgano upodaghAta, prathama adhyayanano nikSepa, dvitIya adhyayanano upodaghAta, gha. upAsakadazA sUtrano upasaMhAra, (8) annakRtadazA sUtra, ka. annakRta dazAMgano upoddaghAta, prathama adhyayanano nikSepa. attakRta dazAMgano nikSepa. gha. antakRtadazAMga sUtrano upasaMhAra, (9) anuttaro papAtikadazA sUtra, ka, anuttaropapAtikadazAno upodaghAta, anuttaropapAtikadazAMka sUtrano upasaMhAra, (10) praznavyAkaraNa sUtra, ka. praznavyAkaraNa sUtrano upodaghAta, kha. praznavyAkaraNa sUtrano upasaMhAra, 853 853 853-8papa 855 25. 855 856 856 85-857 8pa7-858 858 858 27. 859 859-861 861-862 862 8dara-863 814 kha, 28. 864 23 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtroka viSaya pAnuM. 29. 865-87 868-869 869 869 89-870 870-871 871-832 872-874 874-875 875 875-876 876 ) 6 33. (11) vipAka sUtra, ka, vipAka sUtranA prathama, zrutaskaMdhano upodaghAta, kha. dvitIya zrutaskaMdhano upoddhAta, ga. vipAka sUtrano upasaMhAra (12) dRSTivAda sUtra, 1. parikarma, 2. sUtra, 3. pUrvagata, vIryapravAda pUrvanA prAbhRta, anuyoga, cUlikA dRSTivAdano upasaMhAra daSTivAda-zrutanA paryAyavAcI nAma, ga. daSTivAdanA mAtRkApada, gaNipiTaka gaNipiTakanA zAzvatabhAva, gaNipiTakanuM svarupa gaNipiTaka virAdhanA ane ArAdhanAnuM phaLa, pUrvagatazrutanA vicchedanI vicAraNA, kAlikazrutanA vicchinna thavAnI vicAraNA, aMgabAhya zruta, utkAlika zrata, dazavaikAlika sUtranI dvitIya cUlikAnI gAthA, jIvAjIvAbhigama sUtrano upodaghAta, tRtIya pratipattinA dvitIya udezakanI saMgrahanI gAthAo, vedanI apekSAe dvitIya pratipattinI upasaMhAra gAthA, prajJApanA sUtrano upodaghAta, prajJApanA sUtranA chatrIsa pada prajJApanA sUtramAM keTalAka padonI saMgrahaNIgAthAo. anuyoga dvArano upasaMhAra, sUryaprajJapti sUtrano upoddhAta, vIsa prAbhRttonuM viSaya prarupaNa ) ) 37. 878 878 879 879 879-880 880 880 880-881 881 881 881-882 - 882-883 44. 45. 46. 47. 884 884 885 Ta TaTaTaTa TaTaTaTa///////////// S / W/ ///// /////////////////////// // 24 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAMka viSaya pa.ne. 59. 885-886 886-887 887-888 888 888-889 790 890-891 891 891 891 891-892 892 892 892 892-894 894 894 895 895-896 896-897 897 897 897-898 1 J 49. prathama prAbhRtagata ATha prAbhRta-prAbhUtonA viSaya ane pratipatti saMkhyAnuM prarupaNa 50, dvitIya prAbhUtanA viSaya ane pratipatti saMkhyAnuM prarupaNa, 51. dasama prAbhUtanA bAvIsa prAbhUta-prAbhUtonA viSayonuM prarupaNa, sUrya prajJapti sUtrano upasaMhAra, 53. kAlika zruta, 54. uttarAdhyayananA adhyayana, 55. parISaha adhyayanano upodaghAta, pas.. samyaktva parAkrama adhyayanano upasaMhAra, pa7. uttarAdhyayana sUtranA keTalAka adhyayanonA ullepa-nikSepa. 58. uttarAdhyayana sUtrano upasaMhAra, dazAzrutaskaMdhanI prathama dazAno ullepa-nikSepa. dazA-kalpa-vyavahAranA adhyayana, RSibhASita adhyayanonI saMkhyA, jaMbudvIpa prajJaptino upasaMhAra, 63. nirayAvalikA upAMgano ullepa, 64. dvitIya adhyayanano upodaghAta, 65. kalpAvataMsikA upAMgano ullepa-nikSepa, 64. pupikA upAMgano ullepa-nikSepa, puSpacUlikA upAMgano ullepa-nikSepa, 68. vRSNidazA upAMgano ullepa-nikSepa, 69. nirayAvalikAdi upAMgono upasaMhAra, caMdraprajJapti Adi traNa prajJapti kAlika, vimAna pravibhakti vargonA udezanakALa, 72. prakIrNakonI saMkhyA, 73. dasa dazAonA adhyayana, 74. zrutanA cAra prakArathI nikSepa, 75. zrutanA nAma ane sthApanA nikSepa, 76. dravyazrutano nikSepa, bhAvazrutano nikSepa, zratanA paryAyavAcI zabda, zruta parimANa saMkhyA, 1 898 898-9OO 900 900 900-904 904-905 905 78. 905 25 For Private Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAMka 80. 81. 82. 83. 84. 85. 8. 3. avadhijJAna 87. viSaya brAhmI lipInA mAtRkAkSaronI saMkhyA, zrutajJAnanA bhaNavAnI vidhi, Agama zAstra grAhakanA ATha guNa, 98. pApazrutanA nAma, pApazrutonuM prarupaNa, svapna darzananuM prarupaNa, pratyakSa jJAnanA bheda, ')) avadhijJAnanuM prarupaNa, 88. avadhijJAnanuM kSetra, 89. avadhijJAnanA svAmInuM varNana, 90. avadhijJAnanA bhedono upasaMhAra, 91. avadhijJAnanA AtyaMtara- bAhyadvAranuM prarupaNa, 92. covIsa daMDakomAM dezAvadhi-sarvAdhinuM prarupaNa, 93. covIsa daMDakomAM avadhijJAna dvArA jANavAM-dekhavAnA kSetranuM prarupaNa, covIsa daMDakomAM avadhijJAnanA saMsthAnanuM prarupaNa, 94. 95. covIsa daMDakomAM avadhijJAnanA AnugAmitvAdinuM prarupaNa, 4. mana:paryavajJAna 96. 1. 2. 3. 4. 5. 6. mana:paryavajJAnanA lakSaNa, 97. mana:paryavajJAnanA bheda, AnugAmika avadhijJAnanuM prarupaNa, anAnugAmika avadhijJAnanuM prarupaNa, vardhamAna avadhijJAnanuM prarupaNa, hIyamAna avadhijJAnanuM prarupaNa, pratipAti avadhijJAnanuM prarupaNa, apratipAti avadhijJAnanuM prarupaNa, mana:paryavajJAnanA svAmItvanuM prarupaNa, kevaLajJAnanuM vistA2thI prarupaNa, 100. kevaLInA jJAnanuM viziSTatva, 101. 102. chadmastha ane kevaLInA jANavAM-dekhavAmAM aMtara, kevaLI ane siddhomAM jANavAM- dekhavAnAM sAmatharyanuM prarupaNa, 26 pA.naM. COS 906 90-907 907-910 910 910-913 913 913-914 914-916 916 916 916 917 917-918 918-919 919 919 919 920 920-923 923-924 924 925 925 925-928 928-930 930 930-931 932-933 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAMka viSaya pA.ne. 933-934 934 934-935 935-936 936-937 937-938 938 938-939 939-940 940 940 103. kevaLI ane siddhomAM bhASA AdinuM prarupaNa, 104, chadmasthathI kevaLajJAnInI vizeSatA, 105. chadmastha ane kevaLIno paricaya, 106, vaimAnika devo dvArA kevaLInA mana-vacana-yogonuM jJAna, 107. kevaLInI sAthe anuttara devono saMlApa, 108. kevaLInA vartamAna bhaviSyakAlIna-avagAhana sAmarthya, 109. kevaLInA dasa anuttara, jJAna adhyayana pariziSTa 110. pAMca jJAnonI utpattinA hetuonuM prarupaNa, 111. pAMca jJAnonI anutpattinA hetuonuM prarupaNa, 112. bodhi, saMyama ane jJAnonI utpattinA hetunuM prarupaNa, 113. pAMca prakAranA jJAnano upasaMhAra, ajJAna 114. ajJAnonA bheda-prabhedonuM prarupaNa, 115. sAta prakAranA vibhRgajJAnonuM prarupaNa, 11. ajJAna-nivRtti bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, 117. azrutvA pAMca jJAnonA upArjana-anupArjananuM prarupaNa, RtvA pAMca jJAnonA upArjana-anupArjananuM parupaNa, 119. jIva-covIsadaMDako ane siddhomAM jJAnItva-ajJAnItvanuM prarupaNa , 120. gati Adi vIsa dvAronI vivakSAthI jJAnatva-ajJAnatvanuM prapaNa, 1. gati-dvAra, 2. Indriya-dvAra, kAya-dvAra, sUkSma-dvAra, paryApta-aparyApta dvAra, bhavastha-ddhAra, bhavasiddhika-dvAra, saMjJIdvAra, labdhidvAra, 10. upayoga dvAra, 11. yoga dvAra, 940-941 941-944 944 945-951 951-954 954-959 959 959-960 960 960 961 961-962 962-963 963 963 963-970 970-972 972 ssssssssssssssssssssssssss 27 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtroka viSaya pA.naM 972 972 972-973 973 973-976 976-977 978 978-980 980-981 981-983 983-984 984-985 985-986 986 986-987 888 989-990 990 990-991 991-992 992 992-993 125. 12, lezyA dvAra, 13. kapAya dvAra, 14, veda dvAra, 15. AhAra dvAra, 16. viSaya vAra, 17. saMciThaNA kALadvAra, 18. aMtara kAra, 19. alpabadutva dhAra, 20. paryAya dvAra ane paryAyono alpabahutva, 121. bhAvitAtmA mithyAdRSTi anagArane jANavA-dekhavAM, 122. bhAvitAtmA samyagudRSTi anagArane jANavA-dekhavAM, 123. bhAvitAtmA aNagAra dvArA vaikriya samudraghAtathI samavahata devAdinuM jANavuM-jovuM, 124. bhAvitAtmA aNagAra dvArA vRkSanI aMdara ane bahAra jovAnuM parupaNa, bhAvitAtmA aNagAra dvArA mULAdi jovAnuM prarupaNa, 12 6. chadamasthAdi dvArA paramANu pudgalAdine jANavA-dekhavAM, 127. nirjarA pudgalone jANavAM dekhavAnuM prarupaNa, 128. covIsadeDakomAM AhAra pudagalone jANavA-dekhavA ane AhAra karavAnuM prarupaNa, 129. praznanA cha prakAra, 138. vivekSAthI hetu-ahetunAM bhedonuM prarupaNa , 131. prakArAntarathI hetunA bhedonuM prapaNa, 13ra. dasa prakAranAM vAda-doSonuM prarupaNa, 133. vAdanAM viziSTa doSonuM prarupaNa, 134. dasa prakAranAM zuddha vacanAnuyoganuM prarupaNa 135. zrotAjanonA prakAra, zrotAjanonI pariSadunAM prakAra, 137. cakSuSmAnonAM prakAra, 138. jJAta(udAharaNa)nA bheda-prabhedonuM prapaNa, 139. kAvyanA prakAra, 140. vAdya-nRtya-gIta- abhinayanA caturvidhatvanuM prarupaNa, 141. mALA ane alaMkAronA caturvidhatvanuM prarupaNa, 993 993-994 994-995 995 twyy w ////// 28 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtroka viSaya pA ne. 997 998 998-1001 jJAna adhyayananA anuyoga prakaraNa 142. AvazyakanA anuyoganI pratijJA, 143. Avazyaka Adi padanA nikSepanI pratijJA, 144. sAmAyika adhyayanano anuyoga, 1. upakramanA nAmAdi cha bhedonuM svarupa, 145. upakramanA AnupUrvI Adi cha bheda, 146. AnupUrvI upakramanA bhedonuM svarupa, 147. arthapada prarupaNA, 148. bhaMgono uccAraNa, 149. bhaMgonuM saMketa karavuM, 158. samavatAra, 151. anugamanAM bheda, 1pa. saMgrahanayasammata anaupanidhinI AnupUrvI, 153. saMgrahanayasammata anugamanA bhedonI vaktavyatA, 154. aupanidhinI dravyAnupUrvI , 155. kSetrAnupUrvI, 15, niMgama-vyavahAranaya sammata anaupanidhinI kSetrAnupUrvI, 157. saMgrahanaya sammata kSetrAnupUrvInI prarupaNA bhAvAnupUrvI , upakrama anayogamAM anAma" kAranA bheda-prabheda, 159. trinAmanI vivakSAthI zabdonA strIliMga Adi sUcaka pratyaya, 160. caturnAmanI vivalAthI Agama, lopa Adi dvArA zabda niSpatti, pAMca nAmanI vivakSAthI aupasargika Adi nAma, paDunAmanI vivekSAthI udayAdi cha bhAvonuM vistArathI prarupaNa, 1. audayika bhAva, aupathamika bhAva, kSAyika bhAva, 4. kSAyopathamika bhAva, pAriNAmika bhAva, 6. sAnnipAtika bhAva, 163. sapta nAmanI vivekSAthI svaramaMDaLanuM vistArapUrvaka prarupaNa, 164. aSTa nAma vivakSAthI ATha vacana vibhakti, 1001 1001-1002 1002 1002-1003 1004-1005 1005-2006 100-1009 1009-1011 1011-1012 1012-1014 1014 1014-1018 1018-1019 1019-1020 1020-1021 1021-1022 1022 1022 1022-1023 1023-1024 1024-1025 1025-1026 1026-1027 1027-1033 1033-1038 1038-1039 66. pAtra sssssssssssssssssssssssssssssssSSSSSSSSS 29 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtroMka 165. 16. 17. 168. 169. viSaya nava nAmanI vivakSAthI nava kAvya 2sonuM prarupaNa, dasa nAmanI vivajJAthI guA nimna Adi nAma, saMyoga niSpanna nAma, prazasta-aprazasta nAma, pramANa nAmanA bheda-prabheda. 1. 2. 3. nAma-pramANa, sthApanA- pramANa, nakSatra ane deva nAma sthApanA, kuLa Adi nAma sthApanA, 175. 17. 177. 178. adhikAranuM svarupa, 179. samavatAranAM bheda-prabheda, 180. 181. 182. 183. 184. 185. 186. 187. prazA" aprazasta bhAvonI prApti, "paNA" no niyopa 188. 189. (2) nAmaniSpannamAM sAmAyikano nikSepa, vaktavyatAnuM svarupa, vaktavyatAmAM nAnuM prarupaNa, dravya pramANa, 6. bhAva pramANanAM bheda samAsanAM bhedonI prarupa, 170. 1. 171. 2. 172. 3. tahitanAM bhedonI prarUpaNA, dhAtuo (kriyAo)nI prarUpaNA, nirukti (vyutpatti )nI prarupA, pramANanA bheda-prabheda, 173. 4. 174. 1. dravya pramAda, dhAnya mApavAnuM pramANa, pravAhI padArtha mApavAnuM pramANa, sAkara Adi mApavAnuM pramANa, khADo Adi mApavAnuM pramANa, gaNanA karavAnuM pramANa, sonA Adi mApavAnuM pramANa, bhAvapramANamAM saMkhyA pramANanAM bheda, nikSepa anuyoga dvAranAM bheda-prabheda, (1) oniSpanna nikSepa, "adhyayanano nikSepa, "akSINa" (akSayano nikSepa, "khAya" (prAptino nikSepa, laukika dravya prApti (dvipada catuSpada AdinI prApti) lokottarika dravya prApti (ziSyAdinI prApti) pA.naM. 30 1039-1041 1042-1044 1044-1045 1046 104 104 1047-1048 1048 1048 1048-1050 1050-1052 1052 1052-1053 1053-1057 1057-1062 102-1063 1063 1064 1064-1067 1067 1067 1067-1069 109-1071 1071-1072 1072-1073 1003-1074 1074 1074-1076 107-1077 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - sUtrAMka WWWWWWWWWWWWWWWWWWWWW viSaya pA. ne, 1077-1078 1078 1078 1078-1079 1079-1080 1080 1087-1088 1088 1088-1089 1089 1089 190. bhAva sAmAyikamAM zramaNanuM svarupa, 191. (3) sUtrAlApaka niSpanna nikSepa, 192, anugama anuyoganI prarupaNA, 193. niryuphatyanugAmanI prarupaNA, 194. sUtra sparzika niryuktinuM anugama, 195. naya anuyoga dvAra, 25. saMyata adhyayana jIva-covIsa daMDako ane siddhomAM saMyatAdinuM prarupaNa, saMyata AdinI kAyasthitinuM prapaNa, saMyata AdinAM aMtarakALanuM prarupaNa, saMyata Adino alpabadutva, nirgaLyo ane saMtonAM prarupaka-dvAranAma, 1. nigraMtha chatrIsa dArothI nigraMthanuM prarupaNa, 1. prajJApanA dvAra, 2. veda kAra, 3. rAga dvAra, 4. kalpa dvAra, 5. cAritra dvAra, 6. pratisevanA 7. jJAna dvAra, 8. tIrtha dvAra, 9. liMga dvAra, 10. zarIra dvAra, 11. kSetra dvAra, 12. kALa dvAra, 13. gati dvAra, 14. saMyama dvAra, 15. sannikarSa dvAra, 16. yoga dvAra, 17. upayoga dvAra, 18, kaSAya dvAra, 1089 1089-1091 1091-1093 1093 1093-1094 1094 1094-1995 1095-1096 1097 1097 1097-1998 1098 1098-1101 1102-1104 1104 1104-1107 1107 1108 1100-1109 31 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ WWWWWWWWWWW W viSaya SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS pA.naM. 26. 19. lekSA dvAra, 20. pariNAma dvAra, 21. baMdha dvAra, 22. karma prakRti vedana dvAra, 23. karma udIraNA dvAra, 24. upasaMpa-jahana dvAra, 25. saMjJA dvAra, AhAra dvAra, bhava dvAra, AkarSa dvAra, 29. kALa dvAra, aMtara dvAra, samudhAta dvAra, kSetra dvAra, sparzanA dvAra, 34. bhAva dvAra, 35. parimANa dvAra, 36. alpabahuta dvAra, 2. saMyata chatrIsa dvArothI saMyatanI prarupaNA, 1. prajJApanA dvAra, veda dvAra, rAga dvAra, kalpa dvAra, cAritra dvAra, pratisevanA dvAra, jJAna dvAra, tIrtha dvAra, liMga dvAra, zarIra dvAra, kSetra dvAra, 12. kALa dvAra, 13, gati dvAra, 1109 1109-111 1111 1111-1112 1112-1113 1113-1114 1114 1114 1114-1115 1115 1116 1116-1 117 1117 1117-1118 1118 1118-1119 1119-1120 1120 3 1120 1120-1122 1122-1123 1123 1123-1124 1124-1125 1125 1125-1126 1126-1127 1127 1127-1128 1128 1128-1132 1132-1134 For Private Personal Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ WWW W WW SSSSSSSSSSSSSSSSSS sutroka viSaya pA.naM. 14. saMyama dvAra, 15. sannikarSa dvAra, 16. yoga dvAra, 17. upayoga dvAra, 18. kaSAya dvAra, 19. laDyA dvAra, 20. pariNAma dvAra, 21. karmabaMdha hAra, 2. karmavedana dvAra, 23. karma udIraNA dvAra, 24. upasaMpata-jahana dvAra, 25. saMjJA dvAra, 26. AhAra dvAra, 27. bhava dvAra, 28. AkarSa dvAra, 29. kALa dvAra, 30. aMtara dvAra, 31. samuddAta dvAra, 32. kSetra dvAra, 33. sparzanA dvAra, 34. bhAva dvAra, 35. parimANa dvAra, 36. alpabahuta dvAra, pramatta ane apramatta saMyatanA pramatta tathA apramatta saMyata bhAvanuM kALa prasRpaNa, devonAM saMyatatvAdinAM pUchavA para bhagavAna dvArA gautamanuM samAdhAna, jIva-covIsadaMDakomAM saMyatAdinuM ane alpabadutvanuM prarupaNa, 1135 113pa-1137 1137-1138 1138 1138-1139 1139-1140 1140-1141 1141-1142 1142 1142-1143 1143-1144 1 144 1144 1144-1145 1145-1146 1146-1147 1147 1147-1148 1148 1149 1149 1149-1150 11pa0-1151 1151 1151 1152 9. : che - 26. lecchA adhyayana lezyA adhyayananI utthAnikA, cha prakAranI vezyAo, dravya-bhAva vezyAonuM svarUpa, lezyAonAM lakSaNa, durgati sugatigAminI vezyAo, lezyAonuM gurutva-laghutva, 1156 1156 1156 1156-1157 1158 1158 je ke L" For Private Personal Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ WXWWWWWWWWWWWWWWWWW sutrAMka viSaya pA ne, 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. sarUpI sakarma vezyAonA pudgalonuM avabhAsana (prakAzita thavuM) Adi, lezyAonAM varNa, lezyAonAM gaMdha, lezyAonAM rasa, lezyAonAM sparza, lezyAonAM pradeza, lezyAonAM pradezAvagADhatva, lezyAonI vargaNA, salezI, azI jIvonAM AraMbhAdinuM prarupaNa , lezyAkaraNanAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa , lezyA navRittinAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, covIsa daMDakomAM lezyAonuM prarupaNa, cAra gationI vezyAonuM prapaNa, 1. nairayikomAM vezyAo, 2. tiryaMcayonikomAM vezyAo, 3. manuSyomAM vezyAo, 4. devomAM vezyAo, saMkilaSTa-asaMkilaSTa vibhAgagata vezyAonAM svAmItvanuM prapaNa, salezI covIsa daMDakomAM samAhArAdi sAta vAra, kRSNAdi lezyA viziSTa covIsa daMDakomAM samAhArAdi sAta dvAra, lezyAonuM vividha apekSAothI pariNamananuM prarupaNa, dravya lezyAonuM paraspara pariNamananI vezyAgati, AkAra bhAvAdi mAtrAthI vezyAonuM paraspara apariNamana , lezyAonuM trividha baMdha ane covIsa daMDakomAM prarupaNa, salezI covIsa daMDakonI utpatti, salezI nairayikomAM utpatti, salezInI devomAM utpatti, bhAvitAtmA aNagAranuM lazyAnusAra upapAtanuM prarupaNa, lezyAyukta covIsa daMDakomAM jIvonuM sAmAnyathI utpAda- udvartana., salezI covIsa daMDakomAM avibhAga dvArA utpAda-udvartananuM prarupaNa, salezI jIvonAM parabhava gamananuM prarupaNa, lezyAonI apekSAe garbhaprajanananuM prarupaNa, lezyAonI apekSAe covIsa daMDakomAM alpa-mahAkarmatvanI prarupaNA, lezyAnAM anusAra jIvomAM jJAnanAM bheda, 1158-11pa9 11pa9-1162 1162 1162-1165 1165 1165 1165-1166 1166 1166-1167 1167 1167 1167-1169 1169 1169-1170 1178-1172 1173-1174 1174 1175 1175-1183 1183-1185 1185-1187 1187 1187-1189 1189 1189-1190 1190-1191 1191-1192 1192 1192-1194 1194-1196 1197 1197-1198 1198-1199 1199-1200 20. 21. # # # 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. [ 31. 32. 0 0 0 34 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtroka viSaya pA ne, 37. 38. 39. 40. 41. ). * 42. 43. 44. lezyAnAM anusAra nairayikomAM avadhijJAna kSetra, avizuddha-vizuddha vezyAvALA aNagAranuM jANavuM-jovuM, aNagAra dvArA sva-para karmalezyAnuM jANavuM-jovuM, avizuddha-vizuddha vezyAyukta devAnuM jANavuM-jovuM, zramaNa nigraMthanI tejovezyAnI utpattinAM kAraNa, tejalezyAthI bhasma karavAnAM kAraNa, lezyAonI jaghanya-utkRSTa sthiti, cAra gationI apekSAe lezyAonI sthiti, salezI-alezI jIvonI kAyasthiti, salezI-alezI jIvonAM aMtarakALanuM prarupaNa, salezI-alezI jIvono alpabadutva, salezI-cAra gationo alpabadutva, salezI dvIpakumArAdino alpabadutva, salezI jIva-covIsa daMDakomAM RddhinuM alpabadutva, salezI dvIpakumArAdinI RddhinuM alpabadutva, lezyAonAM sthAna, lezyAnAM sthAnomAM alpabadutva, lezyA adhyayanano upasaMhAra, 1200-1202 1201-1203 1203 1203-1205 1205 1205-1207 1207 1207-1208 1208-1209 1210 1210 1310-12 20 12 21 1221-1223 1223 12 23 12 23-1227 1 2 27. 46. 49. 50. 51. para. 53. 54. -0 20. kriyA adhyayana 0 kriyA adhyayanano upoddaghAta, kriyA rucinuM svarUpa, jIvomAM sakriyatva-akriyatvanuM prarupaNa, eka prakAranI kriyA, vividha apekSAothI kriyAonAM bheda-prabheda, kAyikI Adi pAMca kriyAo, covIsa daMDakomAM kAyikI Adi pAMca kriyAo, jIvomAM kAyikI Adi kriyAonAM spaSTA spaSTa bhAvanuM prarupaNa, jIva-covIsa daMDakomAM kAyikAdi pAMca kriyAonuM paraspara sahabhAva, covIsa daMDakomAM AyojIkA kriyAonuM prarupaNa, AraMbhikI Adi pAMca kriyAo, AraMbhikI Adi kriyAonAM svAmItvanuM prarUpaNa, covIsa daMDakomAM AraMbhikI Adi pAMca kriyAo, 1232 1232 1232 1232 1233-1237 1238 1238 1238-1239 1239-1241 1241 1241 1241-1242 1242 10. 11. 12. 13. 35 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya pA ne. . sUtraka 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 0 23. 24. 25. 27. 28. 30. pApasthAnothI virata jIvomAM AraMbhikI Adi kriyA bhedonuM prarupaNa, 1242-1243 covIsa daMDakomAM samyagdayionAM AraMbhikI Adi kriyAonuM prarupaNa, 1243-1244 mithyAdaSTi covIsa daMDakomAM AraMbhikI Adi kriyAonuM prarupaNa, 1244 jIva-covIsa daMDakomAM AraMbhikI Adi kriyAonI niyamA-bhajanA, 1244-1246 kretA-vikretAonAM AraMbhikI Adi kriyAonuM prarupaNa , 1246-1248 AraMbhikI Adi kriyAono alpabadutva, 1248 covIsa daMDakomAM daSTinI Adi pAMca kriyAo, 1249 covIsa daMDakomAM naisRSTinI Adi pAMca kriyAo, 1249 manuSyomAM thanArI preya-pratyayA Adi pAMca kriyAo, 1249 jIva-covIsa deDakomAM jIvAdikonI apekSAe prANAtipAtinI Adi kriyAonuM prarupaNa, 1249-1251 tADaphaLa pADanAra puruSanI kriyAonuM prarupaNa, 1251-12 para vRkSamULAdine pADanAra puruSanI kriyAonuM prarupaNa, 1252-1253 puruSane mAranAranI kriyAonuM prarupaNa, 1253-1254 dhanuSa prakSepakanI kriyAonuM prarupaNa, 1254-1255 mRgavadhakanI kriyAonuM prarupaNa , 1255-1256 mRgavadhaka ane tenA vadhakanI kriyAonuM prapaNa, 1256-12pa7 tRNadAhakanI kriyAonuM prarupaNa, 12pa7-1258 garama thayela loDhAne Ama-tema pheravanAra puruSanI kriyAonuM prarupaNa, 1258 varSAnI parIkSA karanAra puruSanI kriyAonuM prarupaNa, 12 28-1259 puruSa azva hasti Adine mAratA anya jIvonAM paNa nAzanuM prarupaNa, 12pa9-1260 mAranAra puruSanAM vaira sparzananuM prarupaNa, 1 2 60-1261 aNagAranAM arza chedaka vaidya ane aNagAranI apekSAe kriyAnuM prarupaNa, 1261-1262 pRthvIkAyikAdionAM dvArA zvAsocchavAsa letA-choDatA thanArI kriyAonuM prarupaNa, 1262 vAyukAyanAM dvArA vRkSAdi halAvatA-pADatA thayelanI kriyAonuM prarupaNa, 1263 jIva-covIsa daMDakomAM eka ane aneka jIvanI apekSAe kriyAonuM prarupaNa, 1263-126: jIva-covIsa deDakomAM pAMca zarIronI apekSAe kriyAonuM prarupaNa, 12 66-1268 zreSThI ane kSatriyAdine samAna apratyAkhyAna kriyAnuM prarupaNa, 1268 hAthI ane kuMthuonAM jIvane samAna-apratyAkhyAna kriyAnuM prarupaNa, 1268-1269 zarIra-Indriya ane yogonAM racanAkALamAM kriyAonuM prarUpaNa, 12 69 jIva-covIsa daMDakomAM kriyAo dvArA karmaprakRtiono baMdha, 1270 jIva-covIsa daMDakomAM ATha karma bAMdhavAthI kriyAonuM prarupaNa, 1270-1271 vIcI-avIcI patha (kaSAya-akapAyabhAvamAM sthita saMvRtta aNagAranI kriyAnuM prarupaNa, 1271-1273 upayoga rahita aNagAranI kriyAnuM prapaNa, 1273-1 274 (1) 32. 33. () 34. 35. (y 3. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 45. 46. 36 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS /WWWWWWW sutrAMka WWWWWW viSaya pa.naM. 47. 48. 51. pa3. pa4. 55. pa6. pa7. 58. 61. 62. 63. 64. upayoga sahita saMvRtta aNagAranI kriyAnuM prarupaNa , pratyAkhyAna kriyAnuM vistArathI prarupaNa, zramaNa nigraMthomAM kriyAonuM prarupaNa, eka samayamAM eka kriyAnuM prarupaNa, kriyamANa kriyA du:khanuM nimitta, kriyA vedanAmAM pUrvAparatvanuM prarupaNa, jIva-covIsa daMDakomAM aDhAra pApasthAno dvArA kriyAonuM prarupaNa, sAmAnya jIva ane covIsa deDakomAM pApakriyAonuM viramaNa prarupaNa, kriyA sthAnanAM be pakSa, tera kriyA sthAnonAM nAma, adharma pakSanAM kriyA sthAnonAM svarUpanuM prarupaNa, adharma yukta mizra sthAnanA svarupanuM prarupaNa, adharma pakSamAM prAvAdukonAM samAharaNa, adharma pakSamAM puruSonI pravRtti ane pariNAma adharmapakSIya puruSonuM parIkSaNa, dharmapakSIya kriyA sthAna, dharmapakSIya puruSanuM vaizirya, dharma bahula mizra sthAnanA svarUpanuM prarupaNa, dharmapakSIya puruSonI pravRtti ane pariNAma, sAmAnya rupathI akriyA, akriyAnuM phaLa, sukha-jAgRta-sabaLava-durbaLatva-dakSatva-ALasatvanI apekSAe sAdhu-asAdhupaNAnuM prarupaNa, cAra prakAranI aMtakriyAo, jIva -covIsa deDakomAM aMtakriyAnAM bhAvAbhAvanuM prarupaNa, covIsa deDakomAM anantarAgatAdinI aMtakriyAnuM prarupaNa, eka samayamAM anantarAgata covIsa daMDakomAM antakriyAnuM prarupaNa, covIsa daMDakomAM uddavartanAnattara aMtakriyAnuM prarupaNa, kRSNa-nIla-kApotalezI pRthvI-apa-vanaspatikAyikomAM aMtakriyAnuM prarupaNa, covIsa daMDakomAM tIrthakaratva ane antakriyAnuM prarupaNa, covIsa daMDakomAM cakravartitva AdinI prarupaNA, covIsa daMDakomAM cakravartI ratnonuM upapAta, bhavasiddhikonI antakriyAnuM kALa prarupaNa, baMdha ane mokSanuM jJAtA aMta karanAra hoya che, 1274 1274-1281 1281 1281-1283 1283-1284 1284-1285 1285-1287 1287-1288 1288-1289 1289 1290-1297 1297 1297 1298-1308 1308-1310 1310-1311 1311-1312 1312-1314 1314-1318 1318 1318 1318-1321 132 1-1322 1322-1323 1323 1324-1325 1325-1330 1331-1333 1333-1335 1335-1336 133-1337 1337-1339 1340 65. 68. 71. 72. 93. 74. 75. 76. 79. SSSSSSSSSSSSSSSSSS SSSSSSSSSSS k tllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllg For Private Personal Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che W WWWWWWWWWWWWWWW viSaya sUtrAMka pA. naM. 80. 8 84. 85. 86. 87. 88. 89. kriyAvAdI Adi samavasaraNanAM cAra bheda, 1340 akriyAvAdIonAM ATha prakAra, 1340 covIsa daMDakomAM vAdi samavasaraNa, 1341 jIvomAM agiyAra sthAno dvArA kriyAvAdI Adi samavasaraNonuM prarupaNa, 1341-1342 covIsa daMDakomAM agiyAra sthAno dvArA kriyAvAdI Adi samavasaraNonuM prapaNa, 1342-1343 kriyAvAdI Adi jIva-covIsa daMDakomAM bhavasiddhikatva ane abhavasiddhitvanI prarupaNA, 1343-1345 anantaropapannaka covIsa daMDakomAM cAra samavasaraNanuM prarupaNa, 134pa-1346 kriyAvAdI AdI anantaropapannaka covIsa daMDakomAM bhavasiddhika ane abhavasiddhikanuM prarupaNa, 1346 paraMparo55nnaka covIsa daMDakomAM cAra samavasaraNAdinuM prarupaNa , 1347 anantarAvagADhAdimAM samavasaraNAdinuM prarupaNa, 1347 llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll For Privatpersonal Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 1 * * * * mAraka - thA " , " ka ka " * * * ke karI dravyAnuyoga. bhAga - 2 adhyayana 15 thI 20 39 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayukata Agama vagerenI saMketa sUcI. 2. A. AyA. sUya. ThANaM, ThA. sama. viyA., bhaga., vi. NAyA. uvA. aMta. 9. aNuttaro. 10. paNha., pa. 11. vipAka. 12. uva. 13. rAya. 14. jIvA. 15. paNNa. 16. jaMbU. AcArAMga sUtra sUtrakRtAMga sUtra. sthAnAMga sUtra samavAyAMga sUtra vyAkhyAprajJapti, bhagavatI sUtra jJAtAdharmakathAMga sUtra upAsakadazAMga sUtra antakRddazAMga sUtra anuttaropapAtikadazA sUtra praznavyAkaraNa sUtra vipAka sUtra aupapAtika sUtra rAjapraznIya sUtra jIvAbhigama sUtra prajJApanA sUtra jaMbUdvIpaprajJapti sUtra 17. caMda. 18. sUra. 19. nira. 20. kappa., kappiyA. 21. puphiyA.. 22. puSpha. 23. vaNhi. / 24. dasa. 25. utta. 26. naM. 27. aNu. 28. dasA., AyA. ! 29. kappa. / 30. vava. 31. ni. / 32. Ava. candraprajJapti sUtra sUryaprajJapti sUtra nirayAvalikA sUtra kalpAvataMsikA sUtra puSpikA sUtra puSpacUlikA sUtra vRSNidazA sUtra dazavaikAlika sUtra uttarAdhyayana sUtra naMdI sUtra anuyogadvAra sUtra dazAzrutaskandha sUtra, AcAradazA bRhatkalpa sUtra vyavahAra sUtra nizItha sUtra Avazyaka sUtra saMkSipta saMketa sUci kappa. dazA pai. pada dhamma. gaNi . kalpasUtra prakIrNaka dharmakathAnuyoga gaNitAnuyoga caraNAnuyoga dravyAnuyoga adhyayana uddezaka pratipatti prAbhRta pRSTha cara. bhAga vakSaskAra zataka gAthA samavAya TippaNa TIkA sthavirAvalI zrutaskandha sUtra saMpAdaka caritra Jain Ebasette - 40Dateaversion mmmjanmehimary.org Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 605 iHillli tulileiHillialiHIBHldlifelilalH HIERHIEWllHhHIBIRBHBHAI WIFE 15. vipharvaNA adhyayana vikrvaNAno artha che vibhinna prakAranA rUpa AkAra AdinI racanA karavI. A vidurvaNA prAyaH vaikriya zarIranA mAdhyamathI karI zakAya che. bhAvitAtmA aNagAra, deva, nairayika, vAyukAyika jIva ane balAhakonA dvArA karavAmAM AvatI vidurvaNAnuM A adhyayanamAM vistArathI varNana karela che. vidurvaNA ke vikriyA mukhya traNa prakAranI hoya che, 1. bAhyapugalone grahaNa karIne karavAmAM Avela, bAhyapugalone grahaNa karyA vagara karavAmAM Avela ane 3. bAhyapudgalone grahaNa karIne ane grahaNa karyA vagara karavAmAM Avela vidurvaNA. vikurvaNAnA traNa bheda AMtarika pudgalone grahaNa karI, grahaNa na karI ane mizrita sthitithI paNa bane che. jyAre bAhya ane AMtarika bane pagalone grahaNa karI, grahaNa na karI ane mizrita sthiti bane che tyAre paNa vikriyAnA traNa bheda bane che. A bhedothI A vAta spaSTa thAya che ke vikriyA bAhyapudgalone grahaNa karavAthI paNa thAya che ane grahaNa na karavAthI paNa thAya che ane AMtarika pudgalone grahaNa karI ane na karavAthI paNa thaI zake che. je jIva ekavAra arUpI thaI jAya che arthAt siddha banI jAya che te pharI vidurvaNA karato nathI, kAraNa ke vidurvaNAnA mATe varNa, gaMdha, rasa ane sparzathI yukta pudagalonI AvazyakatA che ane siddha AnAthI rahita hoya che. te karma, veda, moha, vaizyA ane zarIrathI paNa rahita hoya che. bhAvitAtmA aNagAra aneka prakAranI vikavaNA karI zake che. te upara AkAzamAM uDI zake che, gamana karI zake che, vaibhAragirine ulaLI zake che, te strI rUpa yAvat candramAnikA rUpanI vidurvaNA karI zake che, te hAthamAM DhAla, talavAra vagere laIne ke patAkA laIne paNa AkAzamAM uDI zake che. palAMThI vALIne paryakAsana beThelA paNa AkAzamAM uDI zake che, bhAvitAtmA aNagAra bahAranA pudgalone grahaNa karI eka moTA azva, hAthI, siMha, vAgha, gheTuM, cittA, rIcha AdinA rUpanuM abhiyojana karIne aneka yojana sudhI javAmAM samartha che. teo evuM AtmaRddhithI kare che, paraRddhidhA nathI karato. potAnA karmathI ane Atma-prayogathI kare che parakarma ane para-prayogathI nathI karato bahAranA pagalona cUrNa karIne bhAvitAtmA aNagAra eka moTA grAmarUpa, nagararUpa AdinI paNa vidurvaNA ke racanA karI zake che. ullekhanIya che ke bhAvitAtmA aNagAramAM A vikarAone karavAnuM sAmarthya hovA chatAM paNa te A prakAranI vidurvaNAo karatAM nathI. je vidurvaNAo karAya che tene mAyI aNagAra kare che. amAthI anagAra nahiM. asaMvRta aNagAra bahAranA pudgalone grahaNa karIne lIlA pudgalone kALA pudgalonA rUpamAM, cIkaNA pugalona lukhA-5galAnA rUpamAM ke A prakAre eka varNane bIjA varSamAM, eka rasane bIjA rasa AdimAM pariNamana karavAmAM samartha che. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SOS zaza nArAyaNa pAmazA vA kAyadA davA devonI vidurvaNAnA prasaMgamAM aneka prakAranA tathya ujAgara thayA che. devonA pAMca prakAra kahyA che - 1. bhavya dravyadeva, 2, naradeva, 3. dharmadeva, 4. devAdhideva ane 5. bhAvava. AmAMthI prathama traNa prakAranA deva tathA bhAvadeva eka rUpanI paNa racanA karavAmAM samartha che ane aneka rUpo (AkAro) nI paNa racanA karavAmAM samartha che. te ekendriyathI laIne paMcendriya rUponI racanA (vikurvaNA) karI zake che. je rUponI te racanA kare che te saMkhyaya, asaMkhyaya, sambaddha, sadaza athavA asadaza thaI zake che. devAdhidevomAM eka ane aneka rUponI racanA karavAnuM sAmarthya che. tathApi teo A prakAranI vidurvaNA karatA nathI. vidurvaNAnA sAmarthyanuM varNana karatAM vyAkhyAprajJaptisUtra (bhagavatI sUtra) mAM asurendra, asurarAja camara, vairocanendra vairocanarAja bali, nAgakumArendra nAgakumArarAja dharaNa, svanitakumArendra Adi anya bhavanapati devendro, vANavyaMtaradevo, jyotiSkadevo ane devendronI vidurvaNAnuM vistArathI varNana karyuM che. A badhA devendronA sAmAnikadevo, trAyanjhizaka lokapAlo ane agamahiSionI vidurvaNA zaktinuM paNa A adhyayanamAM varNana upalabdha che. vaimAnikadevonA vibhinna devalokonA devendro, tenAM sAmAnika devo, lokapAlo ane agramahiSionI vimurvaNA zaktino paNa AmAM ullekha che. devendra devarAja zakra devendra devarAja IzAna, sanakumAra devendrathI laIne azruta devalokanAM devendra ane tenA sAmAnikadevo, lokapAlo ane agnamahiSionI vidurvaNAnuM varNana paNa ahIM upalabdha che. devonI vikavaNAnuM A varNana ghaNuM Azcaryajanaka ane rocaka che. bhagavAna mahAvIra ane gaNadharonA madhya thayela vArtAmAM A devonI vidurvaNAnI zaktinuM udghATana karela che. A paNa nirdeza che ke vibhinna devendra devo ane devionI vidurvaNAnI vyApaka zakti vidyamAna hovA chatAM paNa te kyAreya A prakAranI vidurvaNA karatAM nathI. nAgakumArendra jevA keTalAka devendromAM eTalI zakti che ke te eka jaMbUdvIpa zuM saMkhyAta dvIpa samudrone potAnI vidurvaNAthI bharI zake che, paraMtu te evuM kayAreya karatAM nathI. devanA be prakAra che. - 1. mAyI mithyAdapti- upapatnaka ane 2, amArI samyakdaSTi upapatnaka. AmAMthI amAyI samyakdaSTi upapatnaka deva yatheccha vikarvaNA karI zake che. paraMtu mAyI mithyAdRSTi deva yatheccha vipharvaNA karI zakatA nathI. jema eka ja asurakumArAvAsamAM be asurakumAra utpanna thayA, temAMthI je mAyI mithyAdaSTi - upapannaka deva che, te Rju rUpanI vidurvaNA karavA Ave che paraMtu vakrarUpanI vidurvaNA thaI jAya che ane jyAre te vakrarUpanI vidurvaNA karavA cAhe che, tyAre RjurUpanI vidurvaNA thaI jAya che. amArI samyaphadRSTi upapannaka devanI sAthe AvuM nathI thatuM. te jyAre RjurUpanI vidurvaNA karavA Ave che tyAre jurUpanI vidurvaNA thAya che ane jyAre te vakrarUpanI vidurvaNA karavA cAhe che tyAre vakrarUpanI vikarvaNA thAya che. mahaddhika yAvat mahAnubhAgadeva bAhya pudgalone grahaNa karIne eka varNa ane eka rUpa (AkAra)nI vidurvaNA karI zake che. A pramANe vidurvaNAnAM traNa bhAMgA hajI che. eka varNa aneka rUpa, aneka varNa eka rUpa ane aneka varNa aneka rUpa. te bAhyapudgalone grahaNa karIne kALA pudgalane lIlA pudgalanA rUpamAM ane lIlA pudgalane kALA pudgalanA rUpamAM pariNata karI zake che. A pramANe te eka varNane bIjA varSamAM, eka rasane bIjA rasamAM, eka gaMdhane bIjI gaMdhamAM ane eka sparzane bIjA sparzamAM pariNata karavAmAM samartha che. rUpIbhAvane prApta te deva arUpI vikurvaNA karI zakatA nathI. - 2 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 607 thdAmA .vAmaH :yakSA Hilliitil it pappA nA kAkAvaDA !! pAWhat the ti t le billBit allI HI!tilalHill it i liritutiliitilllllllllllilithiu li li li ll thkSamA HLIH vaimAnikadeva eka rUpanI vikurvaNA karavAmAM paNa samartha che ane aneka rUponI vidurvaNA karavAmAM paNa samartha che. nava raiveyaka ane pAMca anuttara vimAnavAsIdeva paNa A prakAranI vikavaNA karavAmAM samartha hoya che, paraMtu emaNe kayAreya AvI vidurvaNA karI nathI, karatA paNa nathI ane karaze paNa nahi. mahaddhika yAvatuM mahAsukhavALA deva hajAra rUponI vidurvaNA karIne paraspara eka bIjA sAthe saMgrAma karavAmAM samartha che, paraMtu vaikriyakRta te zarIrano eka ja jIvanI sAthe sambaddha hoya che aneka jIvonI sAthe nahi. te zarIranA vaccenA aMtarAla bhAga paNa eka ja jIvathI saMbaddha hoya che, aneka jIvothI saMbaddha hotA nathI. devo ane asuromAM jyAre saMgrAma cheDAya jAya che to deva jyAre tRNa, kASTha, pAMdaDA, kAMkarA Adine sparza kare che. e ja vastu te devonuM zastra ratna banI jAya che, paraMtu asuronA mATe A vAta zakya nathI. asurakumAronA sadaiva vaikriyakRta zastraratna hoya che. narayika jIva paNa vikurvaNA kare che. prathama narakathI laIne pAMcamI naraka sudhInA nairayika eka rUpanI paNa vidurvaNA kare che ane aneka rUponI paNa vidurvaNA kare che. eka rUpanI vidurvaNA karatAM te eka mahAna mudgara yAvat bhiMDamAla rUpanI vidurvaNA kare che. aneka rUponI vikurvaNA karatAM te aneka mugara rUpo yAvat aneka bhiMDamAla rUponI vidurvaNA kare che. te saMkhyaya, sadaza ane saMbaddha rUponI vimurvaNA kare che. vidurvaNA karavAthI tenI vedanAnI udIraNA thAya che. te vedanA ugra, vipula, pragADha, karkaza, duHkhada ane asahya hoya che. chaThThI ane sAtamI narakanA nairayika chANAMnA kIDAnA samAna ghaNA moTA vajaya mukhavALA raktavarNa kuMthuonA rUponI vidurvaNA kare che. vAyukAyanA jIvamAM paNa vaikriya zarIra hoya che, eTalA mATe te paNa vidurvaNA karI zake che. te eka moTA patAkAnA AkAra jevA rUpanI vidurvaNA karIne eka dizAmAM aneka yojana sudhI gati karI zake che. vAyukAyanA jIva uMcI patAkA ane jhukelI patAkA ema banne AkArathI gati karavAmAM samartha che. te potAnI Rddhi potAnA karma ane prayogathI ja evuM karavAmAM samartha che. balAhaka (meghapaMkti) eka moTA strIrUpa yAvatuM sanDamAnikAnA rUpamAM pariNata thavAmAM samartha che. te paNa jeTalI rakriyAo kare che. te Atmaddhi, Atmakarma ane AtmaprayogathI na karatA para-karma ane para-prayogathI ja kare che. te moTA yAnanA rUpamAM pariNata thaIne paNa aneka yojana sudhI jaI zake che. Stes test, test, les, des -Sc. . etc., Hinition, pAvA ghAma makAnanA mAmalA zANA maian Hai Auntinimitill auntil itani tet, tet, tat, tet, de lost - Reso desc, wildlifell illuluuuuul IIIIIIIultistat itis itiIII IIIIIIIIIIIIIIIIIIIII III III III III IELT RH H ill attirth - Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 608 dravyAnuyoga bhAga-2 15. vikuvvaNA-ajjhayaNaM 1pa. vidurvaNA adhyayana sUtra - sUtra : 2. vivaVITthA vivipArA 1. vidurvaNAnAM vividha prakAra : egA jIvANaM apariyAittA vikuvvaNA / bAhya pudagalone grahaNa karyA vagara thanArI vikriyA - TAI . 2, mu. 22 eka che. tivihA vikuvvaNA paNNatA, taM jahA vikriyA traNa prakAranI kahI che, jemake - 1. vAhirae poggale pariyAittA egA vikuvvaNA, 1. bAhya pudgalone grahaNa karIne karanArI. 2. vAhirae poggale apariyAittA egA vikubbaNA, 2. bAhya pudgalone grahaNa karyA vagara karanArI. 3. vAhirae poggale pariyAittA vi apariyAittA vi 3. bAhya pudgalone grahaNa ane agrahaNa karIne egA vikuvvnnaa| karanArI. tivihA vikubvaNA paNNattA, taM jahA - vikriyA traNa prakAranI kahI che, jemake - 1. abhaMtarae poggale pariyAittA egA vikubvaNA, 1. AMtarika pudgalone grahaNa karIne karanArI, 2. abbhaMtarae poggale apariyAittA egA vikvvaNA, 2. AMtarika pudgalone grahaNa karyA vagara karanArI. 3. abhaMtarae poggale pariyAittA vi apariyAittA vi 3. AMtarika pudgalone grahaNa ane agrahaNa karIne IT vivaOT | karanArI. tivihA vikubvaNA paNNattA, taM jahA - vikriyA traNa prakAranI kahI che, jemake - 1. vAhirabbhaMtarae poggale pariyAittA egA vikuvvaNA, 1. bAhya ane AMtarika baMne prakAranAM pudgalone grahaNa karIne karanArI. 2. bAhirabhaMtaraNapoggale apariyAittAegA vikucaNA, bAhya ane AMtarika baMne prakAranAM pudagalone grahaNa karyA vagara karanArI. 3. bAhirabhaMtarae poggale pariyAittA vi apariyAittA bAhya ane AMtarika baMne prakAranAM pudagalone vi egA vikuvvnnaa| grahaNa ane agrahaNa karIne karanArI. -TAmAM , 2, 3, 2, . 228 ava nave vizvaMISHAtyi jIva - 2, arUpI jIva dvArA vidurvaNAnAM asAmarthyanuM prarUpaNa : pa. saccava NaM bhaMte ! se jIve puvAmeva aruvI bhavittA pra. bhaMte ! zuM te jIva pahelA arUpI thaIne pachI pabhU rUviM viubvittA NaM ciTThittae? rUpI AkAranI vidurvaNA karI rahevAmAM samartha u. goyamA ! No iNaTTe samaThe / u. gautama ! A artha samartha nathI. pa. se keNaTTeNaM bhaMte ! evaM vuccai - bhaMte ! kayA kAraNathI evuM kahevAya che ke"sccev NaM se jIve puvAmeva arUvI bhavittA-no te jIva pahelA arUpI thaIne pachI rUpI pabhU rUvi viubvittA NaM ciTThittae? AkAranI vikarvaNA karI rahevAmAM samartha nathI ?" goyamA ! ahameyaM jANAmi, ahamayaM pAsAmi, u. gautama ! huM A jANuM chuM, huM A jouM chuM. ahamayaM bujjhAmi, ahameyaM abhisamaNNAgacchAmi. huM A nizcita jANuM chuM, huM A sarvathA jANuM chuM. mae eyaM nAyaM, mae eyaM dilai, meM A jANyuM che, meM A joyuM che. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidurvaNA adhyayana 609 mae eyaM buddhaM, mae eyaM abhisamaNNAgayaM - meM A nizcita samajI lIdhuM che ane meM A sArI rIte jANI lIdhuM che kejnnnnN tahAgayamsa jIvarasa arUvissa, A prakAranAM arUpI jIva, akammassa, arAgasma, avedassa, akarma, arAga, aveda, amohamsa, alesassa, asarIrassa, amoha, alezI, azarIra, tAo sarIrAo viSpamukkassa no evaM paNNAyai, ane te zarIrathI mukta jIvana viSayamAM evuM taM jahA jJAna thatu nathI, jemake - tti vA -jhAva-mukSi vA, kALApaNuM vAva- saphedapaNuM, mubhigaMdhatte vA, dubbhigaMdhatte vA, sugaMdhapaNuM ke durgandhapaNuM, tittatte vA -jAva- mahuratte vA, kaDavApaNuM -vAva- madhurapaNuM, vaDe vI -gAva- vaI karkazapaNuM -vAva- rukSapaNuM, se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai - mATe gautama ! evuM kahevAya che ke" sacceva NaM se jIve puvAmeva arUvI bhavittA no te jIva pahelA arUpI thaIne pachI rUpI pabhU rUviM viuvittA NaM citttthitte|" AkAranI vidurvaNA karI rahevAmAM samartha nathI." -viyA 4, 27, 3. 2, mu. 11. rU. mAriyaDathaLo mAnAra vizvamAM pavA - 3. bhAvitAtmA aNagAranI vidurvaNA zaktinuM prarUpaNa : rAyagiha -jAva- evaM bayAsI - rAjagRha nagaramAM -vAva- A pramANe pUchayuM - pa. se jahAnAmae kei purise keyAghaDiyaM gahAya gacchejjA, pra. jema koI puruSa dorIthI bAMdhela ghaDiyALa laIne cAle che. evAmeva aNagAre vi bhAviyappA keyAghaDiyA zuM te ja pramANe bhAvitAtmA aNagAra paNa kiccahatthagaeNaM appANaNaM uDDhaM vehAsaM uppaejjA? dorIthI bAMdhela ghaDiyALa svayaM hAthamAM laIne upara AkAzamAM uDI zake che ? 3. yama ! haMtA 3LUMI hA, gautama ! te uDI zake che. pa. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA kevaiyAI pabhU bhaMte ! bhAvitAtmA aNagAra gaLA para dorIthI keyAghaDiyAkiccahatthagayAI ruvAI viuvittae? bAMdhela ghaDiyALa hAthamAM laIne cAlanAra keTalAka rUpa banAvI zake che ? u. goyamA ! se jahAnAmae juvaI juvANe hattheNaM hatthe gautama ! je pramANe eka yuvatI potAnA geNhejjA, cakkarama vA nAbhI aragAuttA siyA, hAthathI eka yuvAna puruSanAM hAthane pakaDe athavA rathanAM paiDAnAM ArAthI vyApta hoya che. evAmeva aNagArevi bhAviyappA veubviyasamugghAeNaM A pramANe che gautama ! bhAvitAtmA aNagAra mamohaNNai -jAva- pabhU NaM goyamA ! aNagAre NaM paNa vaikriya samudyAtathI samavahata thaIne bhAviyappA kevalakaNaM jaMbuddIvaM dIvaM bahUhiM -cAvatu- gaLA para bAMdhela ghaDiyALavALA rUpothI kayAghaDiyakiccahatthagaeI rUveI AiNNaM -jAva saMpUrNa jaMbudvIpane vyApta -vAva- ThasoThasa avagADhAvagADhaM krette| bharI zake che. esaNaM goyamA aNagArassa bhAviyappo ayameyArUve he gautama ! bhAvitAtmA aNagArano A viSaya visae, visayamette vuie, ane viSaya mAtra kahyo che. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 610 dravyAnuyoga bhAga-2 No ceva NaM saMpattIe viuvviMsu vA, viuvvaMtti vA, viubbissaMti vaa| teNe kyAre paNa ATalA rUponI vidurvaNA karI nathI, karatA nathI ane karaze paNa nahIM. xx xx XX sejahAnAmae kei purise hiraNNapelaMgahAya gacchejjA, evAmeva aNagAre vi bhAviyappA hiraNNapelahatthakiccagaeNaM appANeNaM uDDhaM vehAsaM uppaejjA? jema koI puruSa cAMdInI peTI laIne cAle che tevI ja rIte zuM bhAvitAtmA aNagAra paNa cAMdInI peTI hAthamAM laIne svayaM upara AkAzamAM uDI zake che ? hA, uDI zake che. A pramANe svarNa-peTI, ratna-peTI, hIrA-peTI, vastra-peTI ane AbharaNa-peTI laIne cAlanAra puruSanuM varNana che. 3. daMtA, 3panA , evaM suvaNNapelaM, rayaNapelaM. vairapelaM, vatthapelaM aabhrnnpelN| Xx XX xx X X X X evaM viyalakaDaM, suMbakaDaM, cammakaDaM, kaMbalakaDaM / A pramANe vAMsanI caTTAI, ghAsanI caTTAI, cAmaDAnI caTTAI, kaMbalanI caTTAI vagerenuM varNana che. XX XX XX XX XX XX evaM ayabhAraM, taMbabhAraM, tauyabhAraM, sIsagabhAraM, hiraNNabhAraM, suvaNNabhAraM, vairabhAraM / A pramANe loDhAno bhAra, tAMbAno bhAra, kalano bhAra, sIsAno bhAra, hIrAno bhAra, sonAno bhAra, cAMdInA bhAranuM varNana che. xx XX XX XX pa. se jahAnAmae baggulI siyA, do vi pAe pra. jema koI vaDavAgula nAmanuM pakSI potAnA baMne ullaMbiyA-ullaMbiyA uDaDhaMpAdA ahosirA pagane laTakADI- laTakADIne, pagane upara ane ciTThajjA, mAthAne nIce rAkhe che. evAmeva aNagArevi bhAviyappA vaggulI kiccagaeNaM zuM te ja pramANe bhAvitAtmA aNagAra paNa pUrvokta appANeNaM uDDhaM vehAsaM uppaejjA ? vaDavAgulanI jema potAnA rUpanI vidurvaNA karIne svayaM upara AkAzamAM uDI zake che ? 3. daMtA, 3MUjJA | u. hA, uDI zake che. evaM jaNNovaiyavattabbayA bhaanniybbaa| parva kahela yajJopavita (janoI)nAM varNananAM samAna jANavuM joIe. pa. se jahAnAmae jaloyA siyA, udagaMsi kAyaM jema koI carma pakSI potAnA zarIrane utrerita ubihiyA-ubihiyA gacchejA, karIne pANImAM cAle che, evAmeva aNagArevi bhAviyappA jaloyA kiccagaeNaM zuM te ja pramANe bhAvitAtmA aNagAra paNa appANeNaM uDDhe vehAsaM uppaejjA ? carma pakSInI jema potAnA rUpanI vipharvaNA karI upara AkAzamAM uDI zake che ? 3. hRtA, upULA, 4 nA varI u. hA, uDI zake che. bAkInuM varNana vaDavAgulanI jema samajavuM joIe. pra. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidurvaNA adhyayana 611 pa. se jahAnAmae bIyaM bIyagasauNe siyA, do vi pAe jema koI bIja bIjaka (pakSI vizeSa) pakSI samaturaMgemANe-samaturaMgemANe gacchejjA, potAnA banne pagane ghoDAnI jema eka sAthe upADI- upADIne gamana kare che. evAmeva aNagAre vi bhAviyappA bIyaMbIyagasauNe zuM te pramANe bhAvitAtmA aNagAra paNa kiccagaeNaM appANeNaM uDDhe vehAsaM uppaejjA? bIjabIjaka pakSInI jema vikarvaNA karI upara AkAzamAM cAlI zake che ? 3. haMtA, uTUMI hA, cAlI zake che. pa. se jahAnAmae pakkhivirAlae siyA, rUkkhAo pra. jema koI bilADA jevA pakSI eka vRkSathI bIjA rUkkhaM DevemANe-DevemANe gacchejjA, vRkSane ullaMghI ullaMghIne jAya che. evAmeva aNagAre vi bhAviyappA pakkhivirAlae zuM te pramANe bhAvitAtmA aNagAra paNa kiccagaeNaM appANeNaM uDDhaM vehAsaM uppaejjA ? bilADA jevA pakSInI jema vikarvaNA karI upara AkAzamAM chalAMga mArI zake che ? 3. daMtA, 3MUjJA ! u. hA, chalAMga mArI zake che. pa. se jahAnAmae jIvaMjIvagasauNe siyA, do vi pAe pra. jema koI cakora pakSI potAnA baMne pagane ghoDAnI samaturaMgemANe - samaturaMgemANe gacchejjA, samAna eka sAthe upADI-upADIne gamana kare che, evAmeva aNagAre vi bhAviyappA jIvaMjIvagasauNe zuM te pramANe bhAvitAtmA aNagAra paNa cakora kiccagaeNaM appANeNaM uDDhaM vehAsaM uppaejjA? pakSInI jema vikavaNA karI upara AkAzamAM *gamana karI zake che ? 3. haMtA, 3MUbbA | uM. hA, gamana karI zake che. sejahAnAmae haMse siyA, tIrAo tIraM abhiramamANe jema koI haMsa sarovaranAM eka kinArethI bIjA abhiramamANe gacchejjA, kinArA para krIDA karatA - karatA cAlyA jAya che. evAmeva aNagAre vi bhAviyappA haMsakiccagaeNaM zuM te pramANe bhAvitAtmA aNagAra paNa haMsanI appANaNaM ur3aDhaM vehAsaM uppaejjA ? jema vikarvaNA karI upara AkAzamAM krIDA karI zake che ? 3. daMtA, 3MUMaa | u. hA, karI zake che. pa. se jahAnAmae samuddavAyasae siyA, vIIo vIiM jema koI samudramAM uDanAra kAka pakSI sarovaranI DevemANe-DevemANe gacchejjA, eka laherathI bIjI laharenuM atikramaNa karatA-karatA cAlyA jAya che. evAmeva aNagAre vi bhAviyappA samuddavAyasae zuM tevI ja rIte bhAvitAtmA aNagAra paNa kiccagaeNaM appANeNaM uDDhaM vehAsaM uppaejjA ? samudramAM uDanAra kAka pakSInI jema vikurvaNA karI upara AkAzamAM atikramaNa karI zake che ? 3. daMtA, 3MUbbA | u. hA, atikramaNa karI zake che. pa. se jahAnAmae kei purise cakkaM gahAya gacchejjA, pra. jema koI puruSa hAthamAM cakra laIne cAle che. evAmeva aNagArevi bhAviyappA cakkahattha kiccagaeNaM zuM te pramANe bhAvitAtmA aNagAra paNa appANeNaM ur3aDhaM vehAsaM uppaejjA ? tadanusAra vidurvaNA karI cakra hAthamAM laIne svayaM upara AkAzamAM uDI zake che ? Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 612 dravyAnuyoga bhAga-2 3. haMtA, 3MUM | u. hA, uDI zake che. evaM chattaM, evaM cmm| A pramANe chatra, cAmaranAM saMbaMdhamAM paNa varNana karavuM joIe. pa. se jahAnAmae kei purise rayaNaM gahAya gacchejjA, pra. jema koI puruSa ratna hAthamAM laIne gamana kare che, evAmeva aNagAre vi bhAviyappA rayaNa hattha zuM te pramANe bhAvitAtmA aNagAra ratna hAthamAM kiccagaeNaM appANeNaM uDDhe vehAsaM uppaejjA? laIne puruSanI jema vikarvaNA karI upara AkAzamAM uDI zake che ? 3. daMtA, 3MUMaa ! hA, uDI zake che. pUrva vaDAM rUci -navari A pramANe hIrA, vairyamaNi yAvata- ratna vizeSa kahevuM joIe. pa. se jahAnAmae uppalahatthagaM, paumahatthagaM, jema koI puruSa utpala hAthamAM laIne, padma kumudahatthagaM, naliNahatthagaM, subhagahatthagaM, hAthamAM laIne, kumuda hAthamAM laIne, nalInI sugaMdhiyahatthagaM, poMDarIyahatthagaM, mahApoMDarIyahatthagaM, hAthamAM laIne, subhaga hAthamAM laIne, sugaMdhita hAthamAM laIne, kamaLa hAthamAM laIne, ghaNA sayapattahatthagaM, sahassapatta hatthagaM gahAya gacchejjA, moTA kamaLa hAthamAM laIne, zatapatra hAthamAM laIne ane sahastrapatra hAthamAM laIne cAleevaamev aNagAre vi bhAviyappA evaM appANeNaM zuM te pramANe bhAvitAtmA aNagAra A badhAnI uDDhaM vehAsaM uppaejjA? samAna vikarvaNA karI upara AkAzamAM gamana karI zake che ? 3. haMtA, 3MUMT | u. hA, gamana karI zake che. pa. se jahAnAmae kei purise bhisaM avadAliya jema koI puruSa kamaLanI dAMDIne toDatA-toDatA avaddAliya gacchejjA, cAle che. evAmeva aNagAre vi bhisakiccagaeNaM appANeNaM zuM te pramANe bhAvitAtmA aNagAra kamaLanI uDDhaM vehAsaM uppaejjA ? dAMDI toDavAnI jema vidurvaNA karI upara AkAzamAM cAlI zake che ? 3. daMtA, 3MUMaa | u. hA, cAlI zake che. pa. se jahAnAmae muNAliyA siyA, udagaMsi kArya pra. jema koI kamaLanA taMtu hoya ane te potAnA ummajjiyA-ummajjiyA ciThejjA, zarIrane pANImAM DubADIne rAkhe che tathA tenuM mukha bAhara rahe che, evAmeva aNagAre vi bhAviyappA muNAliyA zuM te pramANe bhAvitAtmA aNagAra kamaLanAM kiccagaeNaM appANeNaM uDDhaM vehAsaM uppaejjA? taMtunI jema vidurvaNA karI upara AkAzamAM rahI zake che ? 3. daMtA, 3ppanA | u. hA, rahI zake che. sesa jahA vgguliie| bAkI badhA vaDavAgula nAmanAM pakSInAM samAna samajavuM joIe. pa. se jahAnAmae vaNasaMDe siyA-kiNhe kiNhobhAse pra. jema koI vanakhaMDa hoya, je kALo hoya -yAvata-jaav- mahAmehanikuraMbabhUe pAsAdIe darisaNijje mahAmadhanA samUhanAM samAna prasannatAdAyaka, abhirUve paDirUve, darzanIya, abhirUpa ane pratirUpa hoya, Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidurvaNA adhyayana 613 evAmeva aNagAre vi bhAviyappA vaNasaMDakiccagaeNaM zuM te pramANe bhAvitAtmA aNagAra paNa svayaM appANeNaM ur3aDhaM vehAsaM uppaejjA? vanakhaMDanAM samAna vidurvaNA karI upara AkAzamAM uDI zake che ? 3. daMtA, upUUjJA ! hA, uDI zake che. pa. sejahAnAmae pukkharaNI siyA-caukkoNA,samatIrA, pra. jema koI puSkariNI hoya, je catuSkoNa ane aNupuvvajAyavaSpa-gaMbhIra sIyalajalA -jAva samatIra hoya tathA anukramathI je zItala gaMbhIra jalathI suzobhita hoya -vAvatu- vividha sadunnaiyamahurasaNAdiyA pAsAdIyA darisaNijjA pakSIonI madhura svaranAda AdithI yukta hoya abhirUvA, pddiruuvaa| tathA prasannatA dAyaka darzanIya, abhirUpa ane pratirUpa hoya. evAmeva aNagAre vi bhAviyappA pokharaNI zuM te pramANe bhAvitAtmA aNagAra paNa te kiccagaeNaM appANeNaM ur3aDhaM vehAsaM uppaejjA? puSkariNInAM samAna rUpanI vidurvaNA karI svayaM upara AkAzamAM uDI zake che ? 3. haMtA, 3MUMaa u. hA, te uDI zake che. pa. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA kevaiyAI pabhU - bhUta ! bhAvitAtmA aNagAra puSkariNInAM samAna pokkharaNIkiccagayAI rUvAiM viuvittae ? keTalA rUponI vipharvaNA karI zake che ? u. taM ceva sabvaM -jAva- aNagArasa bhAviyappaNo saMpUrNa varNana pUrvavata che -vAva- bhAvitAtmA ayameyArUve visae visayamette buie| aNagArano A viSaya che, A viSayamAtra kahyo che. No ceva NaM saMpattIe viuvviMsu vA, viuvvai vA, teNe kyAreya eTalA rUponI vikarvaNA karI viuvvissaMti vaa| nathI, karatA nathI ane karaze paNa nahiM. -vicA. sa. 63, 3. 1, mu. 2-2 4. vAMdarA mAtra mahine bhAviyappo mAra 4. bAhya pudagalonAM grahaNa dvArA bhAvitAtmA aNagAranI vizva satti viSe - vidurvaNA zaktinI prarUpaNA : pa. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA bAhirae poggale pra. bhaMte ! zuM bhAvitAtmA aNagAra bAharanA apariyAittA pabhU vebhAraM pavvayaM ullaMghettae vA pudgalone grahaNa karyA vagara vaibhAragirine kUdI palaMghettae vA? zake che ke vAraMvAra kUdI zake che ? 3. niyama ! | kuLa samA u. gautama ! A artha samartha nathI. pa. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA bAhirae poggale aMte ! zuM bhAvitAtmA aNagAra, bAhya pariyAittA pabhU vebhAraM pavvayaM ullaMghettae vA pudgalone grahaNa karIne zuM vaibhAragirine palaMghettae vA? ullaMghavAmAM samartha che ? 3. haMtA, mA ! mU | hA, gautama ! te samartha che. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA vAhie poggale bhaMte ! bhAvitAtmA aNagAra bAharanAM pudagalone apariyAittA jAvaiyAiM rAyagihe nagare rUvAI grahaNa karyA vagara rAjagRha nagaramAM jeTalA paNa evaiyAI vikuvittA ve bhAraM pavvayaM aMto rUpa che, teTalA rUponI vidurvaNA karIne tathA aNuppavisittA pabhU mamaM vA visamaM karettae ? vibhAra parvatamAM praveza karIne zuM sama parvatane vimamaM vA mamaM karelA ? viSama karI zake che ? athavA viSama parvatane sama karI zake che ? Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 614 dravyAnuyoga bhAga-2 3. yama ! nA rUTuM samA u. gautama ! A artha samartha nathI. evaM ceva biio vi aalaavgo| A pramANe bIjA sUtrapATha paNa kahevA joIe. Navara-pariyAtittA pbhuu| vizeSa : bAharanAM pudgalone grahaNa karIne -vicA. sa. 2, 3, 4, su. 26-28 vidurvaNA Adi karI zake che. 5. bhAvi mAra paDI tyiva- vicaLavaLa - 5. bhAvitAtmA aNagAra dvArA strIrUpanI vidurvaNAnuM prarUpaNa : pa. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA bAhirae poggale pra. bhaMte ! zuM bhAvitAtmA aNagAra, bAharanAM apariyAittA pabhU egaM mahaM itthirUvaM vA -jAva pudgalone grahaNa karyA vagara eka moTI saMdamANiyarUvaM vA vikabvittae ? strIrUpa kAvata- puruSanAM jeTalI lAMbI pAlakhI rUpanI viturvaNA karI zake che ? 3. yama ! je rUpa sarve gautama ! A artha samartha nathI. pa. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA bAhirae poggale bhaMte ! bhAvitAtmA aNagAra, bahAranAM pariyAittA pabhU egaM mahaM itthirUvaM vA -jAva pudgalone grahaNa karIne eka moTI strIrUpa saMdamANiyarUvaM vA vivittae? -cAvatu- (sTandamAnikA) puruSanAM jeTalI lAMbI pAlakhI rUpanI vidurvaNA karI zake che ? 3. daMtA, yama ! umU! u. hA, gautama ! te tevuM karI zake che. pa. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA kevaiyAI pabhU pra. bhaMte ! bhAvitAtmA aNagAra keTalI strIrUponI itthirUvAI vikuvittae? vidurvaNA karavAmAM samartha che ? u. goyamA se jahAnAmae juvaI javANe hattheNaM hatthaMsi gautama ! jema koI yuvaka, potAnA hAthathI jannA, yuvatInAM hAthane pakaDI le che. cakkassa vA nAbhI aragAuttA siyA, athavA jema cakranAM paiDA ArAthI vyApta hoya che. evAmeva aNagArevi bhAviyappA veubviyasamugghAeNaM A pramANe che gautama ! bhAvitAtmA aNagAra samohaNNai -jAva-pabhU NaM goyamA ! aNagAre NaM paNa vaikriya samudraghAtathI samavahata thaIne -yAvatabhaaviyppaa kevalakappaM jaMbuddIvaM dIvaM bahUhiM saMpUrNa jaMbudvIpa nAmanA dvIpane, ghaNA strI rUpothI itthIrUvehiM AiNNaM vitikiNNaM-jAva- krette| AkIrNa, vyatikIrNa -cAvatu- karI zake che. esa NaM goyamA ! aNagArassa bhAviyappaNo he gautama ! bhAvitAtmA aNagArano A ane ayamevArUpe visae, visayamette buie, No ceva NaM A pramANeno viSaya che, te viSayamAtra kahyo saMpattIe vikulviMsuvA, vikuvvaMti vA, vikubbissaMti che, teNe eTalI kriya zakti saMprApta karyA pachI paNa ATalI vikriyA karI nathI, karatAM nathI va | ane karaze paNa nahIM. evaM parivADIe neymvN-jaav-sNdmaanniyaa| A pramANenI paripATIthI puruSanAM jeTalI lAMbI -vicA. sa. 2, 3, 6, ku. 2-3 pAlakhI-saMbaMdhI rUpa vikavaNA karavA sudhI kahevuM joIe. 6. mAviyA re paDu signa pAya hatyavi- 6. bhAvitAtmA aNagAra dvArA DhAla-talavAra hAthamAM gayarUvaviuvvaNa parUvaNaM - laIne rUpanA vidurvaNAnuM prarUpaNa : pa. se jahAnAmae kei purise asi-cammapAyaM gahAyaM pra. jema koI yuvaka DhAla ane talavAra hAthamAM gacchejjA evAmeva aNagAre NaM bhAviyappA laIne jAya che, zuM te pramANe koI bhAvitAtmA asi-camma-pAya-hatthakiccagaeNaM appANeNaM uDDhaM aNagAra paNa DhAla-talavAra hAthamAM laIne koI vehAsaM uppaejjA? kAryavaza svayaM AkAzamAM uDI zake che ? Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidurvaNA adhyayana 615 3. haMtA, upUUMA | u. hA, te AkAzamAM uDI zake che. pa. aNagAreNaM bhaMte ! bhAviyappA kevaiyAiM pabhU asi- pra. bhaMte ! bhAvitAtmA aNagAra, kAryavaza talavAra camma-pAya-hatthakiccagayAiM rUvAI viuvbittae? ane DhAla hAthamAM laIne puruSanAM jevI keTalA rUponI vipharvaNA karI zake che ? u. goyamA ! se jahAnAmae juvai juvANe hattheNaM hatthe gautama ! jema koI yuvaka potAnA hAthathI yuvatInA EnA, hAthane pakaDI le che. taM ceva -jAva- no vikubbisu vA, vikuvvaMti vA, -vAva- ahIM badhu pUrvavat kahevuM joIe. paraMtu vikubbissaMti vaa| ATalA vaikriyakRta rUpa banAve nahIM. banAvatA -viya. sa. 2, 3, 6, mu. 4-6 nathI ane banAvaze paNa nahIM. 7. bhaviSyamA padujArA-vizva pavaI - 7. bhAvitAtmA aNagAra dvArA dhvajA lIdhela rUpanAM vikavaNAnuM prarUpaNa : pa. sejahAnAmae kei pUrise egaopaDAgaMkAuMgacchejjA. pra. jema koI puruSa eka hAthamAM dhvajA laIne gamana kare che, evAmeva aNagAre vi bhAviyappA egaopaDAgahattha zuM te pramANe bhAvitAtmA aNagAra paNa kAryavaza kiccagaeNaM appANeNaM ur3aDhaM vehAsaM uppaejjA? hAthamAM eka dhvajA laIne svayaM upara AkAzamAM uDI zake che ? 3. tA, yama ! 3MUbbA | hA, gautama ! te AkAzamAM uDI zake che. pa. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA kevaiyAiM pabhU bhaMte ! bhAvitAtmA aNagAra kAryavaza hAthamAM egaopaDAga-hatthakiccagayAiM rUvAiM vikuvittae? dhvajA laIne cAlanAra puruSano jevA keTalA rUponI vidurvaNA karI zake che ? 3. nAyama ! ve reva -gavi- no viviMsu va, gautama ! ahIM badhuM pahelAnI jema kahevuM cAvatavikuvvNti vA, vikubbissaMti vA / eTalA rUponI vidurvaNA karI nathI, karatAM nathI ane karaze paNa nahi. evaM duhaopaDAgaM pi| A pramANe baMne tarapha patAkA laIne puruSanAM -viyA. saM. , 3, 6, mu. 6-7 jevA rUponI vidurvaNAnAM saMbaMdhamAM kahevuM joIe. bhAviyappamaNagAraM paDucca jaNNovaitta-rUvaviuvaNa 8. bhAvitAtmA aNagAra dvArA yajJopavIta (janoI) dhAraNa karela rUpanAM vidurvaNAnuM prarUpaNa : pa. se jahAnAmae kei purise egao jaNNovaittaM kAuM pra. jema koI puruSa eka tarapha yajJopavIta dhAraNa chetnI, karIne cAle che. evAmeva aNagAre vibhAviyappA egaojaNNovaitta zuM te pramANe bhAvitAtmA aNagAra paNa kAryavaza kiccagaeNaM appANeNaM ur3aDhaM vehAsaM uppaejjA ? eka tarapha yajJopavIta dhAraNa karela puruSanI jema svayaM upara AkAzamAM uDI zake che ? 3. daMtA, zocamA ! 3HUMI u. hA, gautama ! te AkAzamAM uDI zake che. pa. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA kevaiyAI pabhU bhaMte ! bhAvitAtmA aNagAra kAryavaza eka tarapha egaojaNNovaittakiccagayAiM rUvAI vikuvittae? yajJopavIta (janoI) dhAraNa karela puruSanAM jevA keTalA rUponI vidurvaNA karI zake che ? Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 616 dravyAnuyoga bhAga-2 3. mA ! parva veva -nAva- no vidhvaMsu vA, gautama ! pahelA kahyA anusAra jANI levuM joIe vikuvvaMti vA, vikabbissaMti vA / -vAva- ATalA rUponI vidurvaNA kyAreya karela nathI, karatA nathI ane karaze paNa nahIM. evaM duhaojaNNovaiyaMpaDAgaM pi / A pramANe bane ane yajJopavIta (janoI) -vicA. sa. 2, 3, 6, su. 8-2 - dhAraNa karela puruSanI jema rUponI vipharvaNA karavAnAM saMbaMdhamAM paNa jANI levuM joIe. 0 mariyappamanarendra patyi vizva paravaLa - 9, bhAvitAtmA aNagAra dvArA palAMThI vALIne beThelA rUpanI vidurvaNAnuM prarUpaNa : T. je gahanAma Du puri apalhatyiAM tenuM pra. jema koI puruSa, eka tarapha palAMThI vALIne viknI, beThA, evAmeva aNagAre vi bhAviyappA egaopalhatthiya zuM te pramANe bhAvitAtmA aNagAra paNa eka kiccagaeNaM appANaNaM ur3aDhaM vehAsaM uppaejjA ? palAMThIvALela te puruSanI jema svayaM AkAzamAM uDI zake che ? ___ goyamA ! taM ceva-jAva-no vikubbisu vA, vikuvvaMti gautama ! pahelA kahyA anusAra jANavuM, -vAvavA, vilubriti vA | eTalA vikarvita rUpa paNa kyAreya banAvyuM nathI, banAvatA nathI ane banAvaze paNa nahIM. evaM duhaopalhatthiyaM pi| A pramANe baMne tarapha palAMThI lagAvela puruSanAM -vicA. sa. 3, 35, mu. 20 samAna rUpa-vikaveNAnAM saMbaMdhamAM jANI levuM joIe. 10. mAviyapamaUT ITR padu paDhiye vizva paravaLa - 10, bhAvitAtmA aNagAra dvArA palAMThI vALIne beThela (padmAsanamAM) rUpanI vidurvaNAnuM prarUpaNa : pa. se jahAnAmae kei purise egaopaliyaMkaM kAuM pra. jema koI puruSa, eka tarapha padmAsana karIne ciTThajjA, evAmeva aNagAre vi bhAviyappA egao beThela, e pramANe zuM bhAvitAtmA aNagAra paNa paliyaMkaM kiccagaeNaM appANeNaM uDDhaM vehAsaM eka padmAsanamAM besela te puruSanA samAna uppaejjA? vidurvaNA karIne AkAzamAM uDI zake che ? u. goyamA! taM ceva-jAva-no vikuvviMsu vA, vikuvvaMti gautama ! pahelA kahyA anusAra jANavuM -vAvava, vivismRti vaI eTalA rUpa kyAreya vikarSita karela nathI, karatAM nathI, karaze paNa nahIM.. evaM duhaopaliyaMkaM pi| A pramANe baMne tarapha padmAsana karI beThela -viyA. ma. 2, 3, 5, mu. ?? puruSanAM samAna rUpa-vidurvaNAnAM saMbaMdhamAM jANavuM joIe. 2. mariyappamanaregAnA vaminiyatta vi - 11, bhAvitAtmA aNagAranA azva Adi rUpone vaza karavAnuM prarUpaNa : MIR " aMte ! bhaviSka trAdira, trei pra. bhaMte ! bhAvitAtmA aNagAra, bAharanA apariyAittA pabhU egaM mahaM AsarUvaM vA, hatthirUvaM pudgalone grahaNa karyA vagara eka moTA azvanAM vA, -va-vana-viya-rAI-tara-pUrAsarave rUpane, hAthInAM rUpane, siMha, vAgha, varu, citto, vA abhimuMjittae? rIMcha, dIpaDo athavA sanyAsInAM rUpane vaza karavAmAM samartha che ? Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidurvaNA adhyayana 617 pra. u. goyamA ! No iNaDhe samaDheM / u. gautama ! A artha samartha nathI. aNagAreNaM evaM vAhirae poggale pariyAdittA pabhU / (paraMtu) te bhAvitAtmA aNagAra bAharanAM pudgalone grahaNa karIne pravRtti karavAmAM samartha che. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA egaM mahaM AsarUvaM vA bhaMte ! bhAvitAtmA aNagAra, eka moTA azvanAM abhimaeNjittA aNegAI joyaNAI gamittae? rUpane vaza karIne aneka yojana sudhI jaI zake che ? 3. daMtA, mAmA ! pam | uM. hA, gautama ! te tevuM karavAmAM samartha che. pa. se bhaMte ! AyaDDhIe gacchaDa, pariDDhIe gacchai ? pra. bhaMte ! zuM te Atma-RddhithI jAya che ke para RddhithI jAya che ? u. gAyamA ! AyaDDhIe gacchai, no pariDDhIe gcchi| gautama ! te AtmaRddhithI jAya che. para-RddhithI nathI jAtAM. evaM AyakammuNA no prkmmnnaa| A pramANe te potAnA karmathI jAya che, para karmathI nahIM. Aya payogeNaM, no parappayogeNaM / te Atma-prayogathI jAya che, para-prayogathI nahIM. ussiodaMga vA gacchai, patodagaM vA gcchi| te upara caDhela pANInAM (upara uThela-ubhA) rUpamAM paNa jaI zake che ane nIce paDela pANInAM (nIce paDela-jhukela) rUpamAM paNa jaI zake che. pa. se NaM bhaMte ! kiM aNagAre Ase ? pra. bhaMte ! te azvarUpadhArI bhAvitAtmA anagAra zuM azva che ? ___ goyamA ! aNagAre NaM se, no khalu se Ase / gautama ! te aNagAra che, azva nathI. gve nAvarAsara vA | A pramANe sanyAsI sudhInAM rUponAM saMbaMdhamAM -vicA. sa. 3, 3, 6, mu. ? 2-8 paNa jANavuM joIe. 2, mariyappA mAre nAmAvavizva paravaLa - 12, bhAvitAtmA aNagAra dvArA prAmAdinAM rUponI vidurvaNAnuM prarUpaNa : pa. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA vAhirae poggale pra. bhaMte ! bhAvitAtmA aNagAra bAharanAM pudgalone apariyAittA pabhU egaM mahaMgAmarUvaM vA nagararUvaM vA grahaNa karyA vagara, eka moTA grAma rUpanI, -nava-sanivesarva va vidvittA ? nagararUpanI -pAvata- sannivezanAM rUpanI vidurvaNA karI zake che ? 3. yaT ! A suna samA u. gautama ! te artha samartha nathI. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA bAhirae poggale bhaMte ! bhAvitAtmA aNagAra bAharanAM pariyAittA pabhU pagaM mahaMgAmarUvaM vA nagararUvaM vA pudagalone grahaNa karIne eka moTA grAmarUpanI, -gavi- anivasarvei vA viviU ? nagararUpanI cAvata- sannivezanAM rUpanI vikurvaNA karI zake che ? 3. haMtA, mA ! TbU I uM. hA, gautama ! karI zake che. [, aTTTT of "teM ! bhAvi va DuM gham pra. bhaMte ! bhAvitAtmA aNagAra keTalA gAmarUponI. gAmarUvAI vikabbittae ? vidurvaNA karavAmAM samartha che ? Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 618 dravyAnuyoga bhAga-2 3. gayA ! se nadInAmanuvaDuM guvAne datye datye u. gautama ! jema yuvaka-yuvatInAM hAtha potAnA geNhejjA -jAva-no vikubbisu vA, vikubvaMti vA, hAthathI daDhatApUrvaka pakaDIne cAle che -yAvatavikubbissNti vaa| eTalA rUponI vikaNA kyAreya karI nathI, karatA nathI ane karaze paNa nahiM. rva -jJAti- sanilesa ya A pramANe sanniveza rUpo sudhInI vikavaNA -viyA, sa. 3, 3, 6, mu. ?? - 3 kahevI joIe. 23. vicArI nara nAradAvirAchApavA- 13. vidurvaNAkArI aNagAranAM ArAdhaka virAdhakatvanuM prarUpaNa : pa. se bhaMte ! kiM mAyI vikubvai, amAyI vikubvai ? pra. bhaMte ! zuM mAthI aNagAra vidurvaNA kare che ke amAthI aNagAra vikarvaNA kare che ? u. goyamA ! mAyI vikubvai, no amAyI vikumbi| gautama ! mAyI aNagAra vidurvaNA kare che, amArI aNagAra vidurvaNA karatAM nathI. g, se TenuM te I lunya - bhaMte ! evuM kyA kAraNathI kahevAya che ke"maayii vikubvai, no amAyI vikubvai ? mAyI aNagAra vikarvaNA kare che, amArI aNagAra vidurvaNA karatAM nathI ? 3. TyamAM ! HthI kaM pana-mathavi morcA gautama ! mAyI aNagAra praNIta (karela) AhArabhoccaa vAmei, pANI kare che. A pramANe vAraMvAra AhAra-pANI karIne te vamana (UlaTI) kare che. . tassa NaM teNaM paNIeNaM pANabhoyaNeNaM ATha te AhAra-pANIthI tenI asthi ane hADakAmAM aTThimiMjA bahalIbhavaMti,payaNue maMsa-soNie bhavai, rahela majajA kaThaNa thaI jAya che. tenuM lohI ane mAMsa pAtaLuM thaI jAya che. jeviya se ahAbAdarA poggalA te viya se pariNamaMti, te AhAranAM je sthUla pudgala hoya che tenuM taM naEUR - pariNamana te-te rUpamAM thAya che, jemake - soiMdiyattAe -jAva- phAsiMdiyattAe, aTThi zrotrendriya rUpamAM -vAva- sparzendriya rUpamAM advimiMjakesa - maMsu - roma - nahattAe sukkattAe tathA hADakAM, hADakAnAM majajA, vALa, dADhI, sonniyttaae| mUMcha, roma, nakha, vIrya, raktanAM rUpamAM te pariNata thAya che. amAyI NaM lUhaM pANa-bhoyaNaM bhoccA-bhoccA No amArI aNagArae rukSa AhAra pANInuM sevana vAmei, tassa NaM teNaM lUheNaM pANa-bhoyaNeNaM aTThi kare che ane evA rukSa AhAra-pANIno upabhoga aTThimiMjA pataNUbhavai, bahale maMsa soNie, karIne te vamana karatAM nathI. te rukSa AhArapANInAM sevanathI tenI asthi tathA hADakAMnA majajA pAtaLA thAya che tathA tenuM mAMsa ane rakta kaThaNa thaI jAya che. (jADuM thaI jAya che) je vi ya se ahAbAdarA poggalA te vi ya se te AhAra-pANInAM je sthUla pagala hoya che, pariNamaMti, taM jahA tenuM pariNamana te-te rUpamAM thAya che, jemake - uccArattAe pAsavaNattAe -jAva- sonniyttaae| maLa, mUtra -vAva- raktarUpamAM pariNamana thaI jAya che. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidurvaNA adhyayana 619 se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke"maayii vikubvai, no amAyI vikubvai / " mAyI aNagAra vidurvaNA kare che ane amAyI aNagAra vidurvaNA karatAM nathI." mAyI NaM tassa ThANassa aNAloiyapaDikkate kAlaM mAyI aNagAra potAnA dvArA karela vaikriya karei Natthi tassa aaraahnnaa| karaNarUpanI AlocanA ane pratikramaNa karyA vagara jokANa kare che to tenI ArAdhanA thatI nathI. amAyI NaM tassa ThANassa AloiyapaDikte kAlaM amArI aNagAra jo AlocanA ane pratikramaNa karei atthi tassa aaraahnnaa'| karIne kALa kare che to tenI ArAdhanA thAya che. -viyA. sa. 2, 3, 4, su. 26 pa. se bhaMte ! kiM mAyI vikuvvai ? amAyI vikubvai ? pra. bhaMte ! zuM vidurvaNA mAthI kare che ke amArI kare che ? 3. mA ! mAcI vihu, je mAthA vihunnara u. gautama ! mAyI vidurvaNA kare che, amAthI vimurvaNA -viyA. sa. 23, 3. 1, gu. 26 karatAM nathI. 24. mAphasa viruva ra 3Mtti ya pavaLa - 14, mAyInI vidurvaNA karavI ane utpattinuM prarUpaNa : pa. se bhaMte ! kiM mAyI vikuvvai ? amAyI vikubvai ? pra. bhaMte ! zuM mAyI aNagAra vipharvaNA kare che ke amAyI aNagAra vipharvaNA kare che ? u. goyamA ! mAyI vikubvai, No amAyI vikuvvai / gautama ! mAyI aNagAra vipharvaNA kare che, amArI aNagAra vidurvaNA karatAM nathI. mAI NaM tassa ThANassa aNAloiyapaDikvaMte kAlaM mAyI aNagAra te prakAranI vidurvaNA karyA pachI karei aNNayaresu Abhiogiesu devalogesu te sthAnanI AlocanA ane pratikramaNa karyA vagara devattAe uvvjji| ja kALa kare che. to te mRtyu pAmI Abhiyogika devalokomAMthI koI paNa eka devalokamAM devarUpe utpanna thAya che. amAI NaM tassa ThANassa Aloiya paDikkate kAlaM paraMtu amAyI aNagAra te prakAranI vidurvaNA karei aNNayaresu aNAbhiogiesu devalogesu karyA pachI pazcAttApapUrvaka pUrvokta pramAda rUpa devattAe uvvjji| doSa sthAnanI AlocanA pratikramaNa karIne kALa kare che. to te marIne anAbhiyogika devalokomAMthI -viyAM. sa. 3, 36, mu. -16 koI devalokamAM devarUpe utpanna thAya che. 5. gamevu mAra vijuvAnInatya pavana - 15. asaMvRta aNagAranI vidurvaNA sAmarthyanuM prarUpaNa : pa. asaMvuDe NaMbhaMte! aNagArebAhiraepoggale apariyAittA pra. bhaMte ! zuM asaMvata aNagAra bAharanAM pudgalone pabhU egavaNNaM egarUvaM viuvittae? grahaNa karyA vagara, eka varNavALA eka rUpanI vidurvaNA karavAmAM samartha che ? u. goyamA ! No iNaDhe samaThe / u. gautama ! A artha samartha nathI. 5. gamevu vi maMta mAre vAdirapAnDe pra. bhaMte ! zuM asaMtRta aNagAra bAharanAM pudgalone pariyAittA pabhU egavaNNaM egarUvaM viuvittae ? grahaNa karIne eka varNavALA eka rUpanI vikurvaNA karavAmAM samartha che ? 2. vicA. sa. 63, 3. 1, mu. 27 2. (4) viyA, 5, 2, 3, 6, muM. ? (2) (3) vicA. sa. 3, 3, 4, su. 22 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 3. hatA, goyamA ! varbhe | 6. se NaM bhaMte! kiM ihagae poggale pariyAittA vikubvai ? tatthagae poggale pariyAittA vikuvvai ? aNNatthagae poggale pariyAittA vikuvvai ? 3. goyamA ! rUdaNa pomale pariyAphattA vivara, no tatthagae poggale pariyAittA vikuvvara, : no aNNatthagae poggale pariyAittA vikuvvai / evaM 2. egavaNNaM aNegarUvaM, 3. aNegavaNNaM egarUvaM, 4. je vAM ane 24mo pa. asaMbuDe NaM bhaMte ! aNagAre bAhirae poggale apariyAittA pabhU kAlagaM poggalaM nIlagapoggalattAe pariNAmettae ? nIlagaM poggalaM vA kAlagapoggalattAe pariNAmettae ? 3. goyamA ! jo phATle sama pariyAittA pabhU - jAva- nIlagaM poggalaM vA kAlagapoggalattAe pariNAmettae / pa. asaMbuDe NaM bhaMte ! aNagAre bAhirae poggale apariyAittA pabhU niddhapoggalaM lukkhapoggalattAe pariNAmettae ? lukkhapoggalaM niddhapoggalattAe pariNAmettae ? 3. goyamA ! jo phATyuM samaTyuM, pariyAttA vadhU pa se NaM bhaMte! kiM ihagae pogale pariyAittA pariNAmei ? tatthagae poggale pariyAittA pariNAmei ? aNNatthagae poggale pariyAittA pariNAmei ? u. pra. u. pra. (3. pra. 3. pra. dravyAnuyoga bhAga-2 hA, gautama ! te evuM karavAmAM samartha che. bhaMte ! te asaMvRtta aNagAra ahIM rahela puddagalone grahaNa karIne viSurvaNA kare che ? tyAM rahela puddagalone grahaNa karIne vikurvaNA kare che. anyatra rahela puddagalone grahaNa karIne viSurvaNA kare che ? gautama ! te ahIM rahela puddagalone grahaNa karIne vikurvaNA kare che. paraMtu tyAM rahela puddagalone grahaNa karIne vikurvaNA karatAM nathI. ane anyatra rahela puddagalone grahaNa karIne vikurvaNA karatAM nathI. A pramANe 2. eka varNa aneka rUpa, 3. aneka varNa eka rUpa, 4. aneka varNa aneka rUpa. A caubhaMgInuM varNana karela che. bhaMte ! asaMvRtta aNagAra bAhya puddagalone grahaNa karyA vagara kALA puddagalone nIlA puddagalonAM rUpamAM pariNamana karavAmAM samartha che ? ke nIlA puddagalone kALA puddagalonAM rUpamAM pariNamana karavAmAM samartha che ? gautama ! A artha samartha nathI. bAhya puddagalone grahaNa karIne -yAvat- nIlA puddagalone kALA puddagalonAM rUpamAM pariNamana karavAmAM samartha che. bhaMte ! asaMvRtta aNagAra bAhya puddagalone grahaNa karyA vagara cIkaNAM puddagalone rukSa puddagalonAM rUpamAM pariNamana karavAmAM samartha che ? ke rukSa puddagalone cIkaNAM puddagalonAM rUpamAM pariNamana karavAmAM samartha che ? gautama ! A artha samartha nathI. (bAhya-puddagalone grahaNa karIne) pariNamana karavAmAM samartha che. bhaMte ! te asaMvRtta aNagAra ahIM rahela puddagalone grahaNa karIne pariNamana kare che ? tyAM rahela puddagalone grahaNa karIne pariNamana kare che ? anyatra rahela puddagalone grahaNa karIne pariNamana kare che ? Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidurvaNA adhyayana 621 u. goyamA ! ihagae poggale pariyAittA pariNAmei. u. gautama ! te ahIM rahela pudagalone grahaNa karIne pariNamana kare che. No tatthagae poggale pariyAittA pariNAmei, paraMtu tyAM rahela pudgalone grahaNa karIne pariNamana karatAM nathI, No aNNatthagae poggale pariyAittA pariNAmei / ane anyatra rahela pudgalone grahaNa karIne paNa - vicA. sa. 7, 3, 6, mu. 2-4 pariNamana karatAM nathI. 26. volvarUpuSyi saha svara sAmatye- : 16. cauda pUrvInAM hajAra rUpa karavAnuM sAmarthya : pa. pabhU NaM bhaMte ! coddasapucI ghaDAo ghaDasahassaM, pra. bhaMte ! zuM cauda pUrvadhArI eka ghaDAmAMthI hajAra paDAo paDasahassaM, kaDAo kaDasahassaM, rahAo ghaDA, eka vastramAMthI hajAra vastra, eka rahasahassaM, chattAo chattasahassaM, daMDAo daMDasahassaM, caTTAImAMthI hajAra caTTAI, eka rathamAMthI hajAra abhinivvattittA uvadaMsettae? ratha, eka chatramAMthI hajAra chatra ane eka daMDamAMthI hajAra daMDa karIne batADavAmAM samartha che ? 3. haMtA, mA ! mU | u. hA, gautama ! te evuM karIne batADavAmAM samartha che. pa. se keNaTTeNaM bhaMte ! evaM vuccai bhaMte ! kayA kAraNathI evuM kahevAya che ke'pbhuucoddspuvii ghaDAo ghaDasahassaM-jAva-daMDAo 'caudaparva dhArI eka ghaDAmAMthI hajAra ghaDA -vAvadNddshssN abhinivvattitA uvadaMsettae ?' eka daMDamAMthI hajAra daMDa batADavAmAM samartha che ? u. goyamA ! cauddasapubbissa NaM aNaMtAI davvAiM gautama ! cauda pUrvadhArIe sUkela magaphaLI ukkariyAbheeNaM bhijjamANAI laddhAI pattAI vagerenAM taDataDa karatA bheda dvArA bhedana thayela abhisamannAgayAiM bhavati / ananta dravyone prApta karela che tathA zabda svarUpane samajIne avadhAraNa karela che. se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai mATe gautama ! evuM kahevAya che kepbhuu coddasapucI ghaDAo ghaDasahassaM -jAva-daMDAo cauda pUrvadhArI eka ghaTamAMthI hajAra ghaTa -cAvatudNddshssN abhinivvattittA uvdNsette| eka daMDamAMthI hajAra daMDa karIne batADavAmAM - vicA. sa. 6, 3, 4, mu. rU 6 samartha che. 17. bhAviyappA aNagArassa ogahaNaM sAmatthaM 17, bhAvitAtmA aNagAranuM avagAhana sAmarthya : 5. bAre i mete !maviyapata sidhA vA huradhAra pra. bhaMte ! zuM bhAvitAtmA aNagAra (vaikriya labdhinAMvaa ogAhejjA? sAmarthyathI) talavAranI dhAra para athavA astranI dhAra para rahI zake che ? 3. daMtA, gayA ! hennA / hA, gautama ! te rahI zake che. pa. se NaM tattha chijjejja vA bhijjejja vA ? pra. bhaMte ! zuM te tyAM chinna ke bhinna thAya che ? u. goyamA ! No iNaThe samaThe, No khalu tattha satthaM u. gautama ! te artha samartha nathI, kAraNake tenAM ma | para zastra saMkramaNa karatAM nathI. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA agaNikAyassa bhaMte ! zuM bhAvitAtmA aNagAra agnikAyanI majhamajjheNaM vIivaejjA ? vacamAMthI thaIne nIkaLI zake che ? B Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 622 dravyAnuyoga bhAga-2 u. pra. 3. daMtA, zothamAM ! aAvaUbbA | g, se je maMte ! tatya kriyAprajJA ? u. goyamA ! No iNaThe samaThe, No khalu tattha satthaM ma pa. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA pukkhalasaMvaTTagassa mahAmehassa majjhaMmajjheNaM vIivaejjA? 3. daMtA, zayana ! va nnA | g, se maMta ! tatya 3nne siya ? u. goyamA ! No iNaDhe samaThe, No khalu tattha satthaM mad | aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA gaMgAe mahANadIe paDisoyaM havvamAgacchejjA? hA, gautama ! te nIkaLI zake che. bhaMte ! zuM te tyAM baLe che ? gautama ! A artha samartha nathI. kAraNa ke tenA para zastra saMkramaNa karatAM nathI. bhaMte ! zuM bhAvitAtmA aNagAra puSkara-saMhArakAraka mahAmeghanI madhya praveza karI zake che ? hA, gautama ! te praveza karI zake che. bhaMte ! zuM te tyAM bhInAM thAya che ? gautama ! A artha samartha nathI. kAraNake tenA para zastra saMkramaNa karatAM nathI. bhaMte ! zuM bhAvitAtmA aNagAra gaMgA-sibdha nadionA pratistrotamAMthI thaIne nIkaLI zake u. pra. u. 3. daMtA, mA ! hendramAM chelgA ! g. ! tanya vidAyamAvagnennA? u. goyamA ! No iNaThe samaThe, No khalu tattha satthaM mA pa. aNagAreNaM bhaMte ! bhAviyappA udagAvattaM vA udagabiMdu vA ogAhejjA? 3. daMtA, mA ! mahennA / pa. se NaM bhaMte ! tattha pariyAvajjejjA ? u. goyamA ! No iNaThe samaThe, No khalu tattha satthaM u. hA, gautama ! te nIkaLI zake che. bhaMte ! zuM te vinaSTa thaI jAya che ? gautama ! A artha samartha nathI. kAraNake tenA para zastra saMkramaNa karatAM nathI. bhaMte ! zuM bhAvitAtmA aNagAra udakavartamAM ke udaka bindumAM praveza karI zake che ? uM. hA, gautama ! te praveza karI zake che. pra. bhaMte ! zuM te paritApane prApta thAya che ? gautama ! A artha samartha nathI, kAraNake tenA para zastra saMkramaNa karatAM nathI. ma | - viyA. sa. 18, 3. 20, su. 2-3 18. paMcavihadevANaM vikubvaNAsatti1. 2. maracavavA nuM maMte ! vaM purUM pa ImU viuvittae, puhattaM pi pabhU viuvvittae ? u. goyamA ! egattaM pi pabhU viuvittae, puhattaM pi pabhU viuvittae, 18, pAMca prakAranAM devonI vidurvaNA zakti : pra. 1. bhaMte ! zuM bhavya dravya deva eka rUpanI vidurvaNA karavAmAM samartha che ke aneka rUponI vidurvaNA karavAmAM samartha che ? u. gautama ! te eka rUpanI vikurvaNA karavAmAM samartha che ane aneka rUponI vikarvaNA karavAmAM paNa samartha che. eka rUpanI vidurvaNA karIne te eka ekendriya rUpa -vAva- paMcendriya rUpanI vidurvaNA kare che. aneka rUponI vikarvaNA karIne aneka ekendriya rUpo -cAvatu- aneka paMcendriya rUponI vidurvaNA kare che. egattaM viuvamANe egiMdiyarUvaM vA-jAva-paMceMdiya vaM vA, puhattaM viujvamANe egiMdiyarUvANi vA -jAvapaMceMdiyarUvANi vaa| Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikurvaNA adhyayana tAI saMkhejjANivA, asaMkhejjANi vA, saMvaddhANi vA asaMbaddhANi vA, sarisANi vA asarisANi vA viuvvaMti, viuvvittA tao pacchA jahicchiyAI kajjAI kareMti / va 2. narahevA vi. rU. thammetevA vi. 6. 4. devAhidevA NaM bhaMte! kiM egattaM pabhU viubvittae, puhattaM pipabhU viuvvittae ? u. goyamA ! egattaM pi pabhU viubvittae, puhattaM pi pabhU viuvvittae, No ceva NaM saMpattIe viubviMsu vA, viuvvaMti vA, viuvvissaMti vA / 5. bhAvadevA jahA bhaviyadavvadevA / - viyA. sa. 12, 3. 1, mu. 17-20 21. paviSe teva-vivasAmALiyArDane iphti viSuvaLArUM parUvaNaM teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM moyA nAmaM nagarI hotthA, vaNNao / tI moyAe nagarIe bahiyA uttarapuratthime disIbhAe NaM naMdaNe nAmaM ceie hotthA / vaNNao / te kAleNaM sAmI samosaDhe, parisA niggacchai, paDigayA riyA | teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa docce aMtevAsI aggibhUI nAmaM aNagAre goyame gotteNaM sattussehe - jAva- pajjuvAsamANe evaM vayAsI 6. camare NaM bhaMte ! asuriMde asurarAyA ke mahiDDhIe ? je madantu ? ke mahAvate ? je mahAyase ? je mahAsokkhe ? ke mahANubhAge kevaiyaM ca NaM pabhU vikuvvittae ? For Private pra. u. 623 te rUpa saMkhyeya ke asaMkhyeya, saMbaddha athavA asaMbaddha, athavA sadeza ke asadeza vikurvita karAya che. vikurvaNA karyA pachI te potAnA yatheSTa kArya kare che. A pramANe 2. naradeva ane 3, dharmadevanI vikurvaNA mATe paNa kahevuM joIe. 4. bhaMte ! devAdhideva zuM eka rUpanI viSurvaNA karavAmAM samartha che ke aneka rUponI vikurvaNA karavAmAM samartha che ? Personal Use Only gautama ! te eka rUpanI vikurvaNA karavAmAM samartha che ane aneka rUponI vikurvaNA karavAmAM paNa samartha che. paraMtu zakti hovA chatAM paNa teNe kyAreya vikurvaNA karI nathI, karatAM nathI ane karaze nahi. 5. je pramANe bhavya-dravyadevanuM varNana karela che, te ja pramANe bhAvadevanuM paNa varNana karavuM joIe. 19. caturvidha deva- devendra ane sAmAnikAdikonI Rddhi vikurvaNA AdinuM prarUpaNa : te kALa ane te samayamAM "mokA" nAmanI nagarI hatI. tenuM varNana karavuM joIe. te mokA nagarInI bAhara uttarapUrva dizA bhAgamAM arthAt IzAnakoNamAM naMdana nAmanuM caitya (udyAna) hatuM. tenuM varNana karavuM joIe. te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI tyAM padhAryA. (zramaNa bhagavAna mahAvIranuM Agamana jANIne) pariSad (tenA darzanArthe) nIkaLI. (bhagavAnano upadeza sAMbhaLIne) pariSad pAchI cAlI gaI. te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIranAM bIjA aMtevAsI gautamagotrI sAta hAtha uMcA -yAvazarIra saMpadAthI yukta agnibhUti nAmaka aNagAranI parvapAsanA karatA thakAM A pramANe pUchyuM : pra. bhaMte ! asuronAM Indra asurarAja camarendra keTalI moTI RddhivALA che? keTalI moTI dyutivALA che ? keTalA mahAn baLathI saMpanna che ? keTalA mahAn yazasvI che ? keTalA mahAn sukhothI saMpanna che ? keTalA mahAn prabhAvavALA che ? ane te keTalI vikurvaNA karavAmAM samartha che ? www.janeltbrary.org Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 624 dravyAnuyoga bhAga-2 3. soyamA ! mane je asuri asurarAyA mahildIpa -nA-mahAgumAra ! se NaM tattha cottIsAebhavaNAvAsasayasahassANaM, causaTThIe sAmANiyasAhassINaM, tAyattIsAe tAyattIsagANaM -jAva-viharai / emahiDDhIe -jAva- e mahANubhAge, evaiyaM ca NaM pabhU vikuvittae se jahAnAmae juvaI juvANe hattheNaM hatthe geNhejjA, cakkassa vA nAbhI aragAuttA siyA, evAmeva goyamA ! camare asuriMde asurarAyA veubviyasamugdhAeNaM samohaNNai, samohaNNittA saMkhajjAI joyaNAI daMDaM nisirai, taM jahA- rayaNANaM -jAva- riTThANaM, ahAbAyare poggale parisADei, parisADettA ahAsuhame poggale pariyAiyai u. gautama ! asuronAM Indra asurarAja camarendra mAnuM RddhivALA che -yAvata- mahAprabhAvazALI che. te tyAM cotrIsa (34) lAkha bhavanavAsI para, coMsaTha (64) hajAra sAmAnika devo para ane tetrIsa trAyastrika devo para Adhipatya karatA thako -yAvata- vicaraNa kare che. te camarendra eTalI moTI RddhivALA che -vAvaevA mahAprabhAvavALA che ane A pramANenI vikriyA karavAmAM samartha che, he gautama ! jema koI yuvA purUSa (potAnA) hAthathI yuvatI strInAM hAthane (daDhatApUrvaka) pakaDe che, athavA jema gADInAM paiDAMnI nAbhi ArAthI sarasa rIte joDAyelI ane susaMbaddha hoya che. A pramANe che gautama ! asurendra asurarAja amarendra vaikriya samudraghAta dvArA samavahata thAya che ane samavahata thaIne saMkhyAta yojana pramANavALA daMDane kADhe che tathA tenA dvArA ratnonAM cAvatu- riSTa ratnonAM sthUla pudgalone choDI de che ane sUkSma pudgalone grahaNa kare che. grahaNa karIne pachI bIjIvAra vaikriya samughAta dvArA samavahata hoya che, samavahata thaInehe gautama ! te asurendra asurarAja camarendra ghaNA asurakumAra devo ane devIo dvArA paripUrNa jaMbUdIpa nAmaka dvIpane A kIrNa, vyatikIrNa, upastIrNa, saMstIrNa, spaSTa ane gADhAvagADha karavAmAM samartha che. athavA he gautama ! te asurendra asurarAja camarendra, aneka asurakumAra devo ane devIo dvArA A tirthAlokamAM paNa asaMkhyAta dvIpo ane samudro sudhInAM sthalane AkIrNa, vyatikIrNa, upastIrNa, saMstIrNa, spaSTa ane gADhAvagADha karavAmAM samartha che. gautama ! asurendra asurarAja camarendranI evI zaktinAM viSaya ane viSayamAtra batAvela che. paraMtu amarendranI evI zaktinA rahetA paNa kyAreya vipharvaNA karI nathI, karatAM nathI ane * karaze paNa nahiM. pariyAiyattA doccaM pi veubviyasamugghAeNaM samohaNNai, samohaNNittA - pabhUNaM goyamA! camare asuriMde asurarAyA kevalakappaM jaMbuddIvaM dIvaM bahUhiM asurakumArehiM devehiM devIhiM ya AiNNe viikiNNaM uvatthaDaM saMthaDaM phuDaM avagADhAvagADhaM krette| aduttaraM ca NaM goyamA ! pabhU camare asuriMda asurarAyA tiriyamasaMkhejje dIvasamudde bahUhiM asurakumArahiM devehiM devIhi ya AiNNe viikiNNe uvatthaDe saMthaDe phUDe avagADhAvagADhe karettae / esa NaM goyamA ! camarassa asuriMdassa asuraraNNA ayameyArUve visae visayamatte vuie, No ceva NaM saMpattIe vikubbisu vA, vikuvvai vA, vikuvvissai vA ! Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipharvaNA adhyayana 625 pra. pa. jai NaM bhaMte ! camare asuriMde asurarAyA emahiDDhIe -jAva- evaiyaM ca NaM pabhU vikuvittae, camarassa NaM bhaMte ! asuriMdassa asuraraNNo sAmANiyA devA ke mahiDDhIyA -jAva- kevaiyaM ca NaM pabhU vikunvittae ? u. goyamA! camarassa asuriMdassa asuraraNNo sAmANiyA devA mahiDDhIyA -jAva- mhaannubhaagaa| te NaM tattha sANaM-sANaM bhavaNANaM, sANaM-sANaM sAmANiyANaM, sANaM-sANaM aggamahisINaM -jAvadivvAI bhogabhogAiM bhaMjamANA viharaMti / emahiDDhIyA-jAva-evaiyaM ca NaM pabhU vikuvittae bhaMte ! asurendra asurarAja camarendra jyAre evI moTI RddhivALA che -yAvata- eTalI vikarvaNA karavAmAM samartha che tyAre bhaMte ! te asurarAja asurendra camarendranAM sAmAnika deva keTalI moTI RddhivALA che -cAvata- keTalI vikarvaNA karavAmAM samartha che ? gautama ! asurendra asurarAja camarendranAM sAmAnika deva mahA RddhivALA che -vAva- mahAprabhAvazALI che. te tyAM pota-potAnA bhavano para, pota-potAnAM sAmAnika devo para tathA pota-potAnI agramahaSio (paTarANIo) para Adhipatya karatAM thakA -vAva- divya bhogono upabhoga karIne vicare che. te A prakAranI moTI RddhivALA che -yAvatueTalI vikarvaNA karavAmAM samartha che. he gautama ! jema koI yuvA purUSa potAnA hAthathI yuvatI strInAM hAthane pakaDe che. athavA jema gADInAM paiDAMnI dhurI ArothI susaMbaddha hoya che. A pramANe che gautama ! vidurvaNA karavAnA mATe asurendra asurarAja camarendranAM eka-eka sAmAnika deva vaikriya samudraghAta dvArA samavahata thAya che -cAvatu- bIjIvAra paNa vaikriya samuddaghAta dvArA samavahata hoya che ane samavahata thaInegautama ! asurendra asurarAja camarendranAM pratyeka sAmAnika deva A saMpUrNa jaMbUDhIpa nAmanAM dvIpane ghaNA asurakumAra deva ane devIothI AkIrNa, vyatikIrNa, upastIrNa, saMstIrNa, spaSTa ane gADhAvagADha karI zake che. se jahAnAmae juvaI juvANe hattheNaM hatthe geNhejjA cakkassa vA nAbhI arayAuttA siyA, evAmeva goyamA ! camarassa asuriMdassa asuraraNNo egamege sAmANie deve veubviyasamugghAeNaM samohaNNai, samohaNNittA -jAva- doccaM pi veubviyasamugghAeNaM samohaNNai samohaNNittA - pabhU NaM goyamA ! camarassa asuriMdassa asuraraNNo egamege sAmANie deve kevalakappaM jaMbuddIvaM dIvaM bahUhiM asurakumArehiM devehiM devIhi ya AiNNaM viikiNNaM uvatthaDaM saMtharDa phUDaM avagADhAvagADhaM vattaU I. aduttaraM ca NaM goyamA ! pabhU camarassa asuriMdassa AnA uparAMta he gautama ! asurendra asurarAja asuraraNNo egamege sAmANiyadeve tiriyamasaMkhejje amarendranAM eka-eka sAmAnikadeva A tirthAlokanAM dIva-samudde bahUhiM asurakumArehiM devehiM devIhi ya asaMkhya dvIpo ane samudro sudhInAM sthaLane ghaNA AiNNe viikiNNe uvatthaDe saMthaDe phuDe avagADhAvagADhe asurakumAra devo ane devIothI AkIrNa. rettaU | vyatikIrNa, upastIrNa, sastIrNa, spaSTa ane gADhAvagADha karI zake che. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 626 dravyAnuyoga bhAga-2 pra. esa NaM goyamA ! camarassa asuriMdassa asuraraNNo he gautama ! asurendra asurarAja camarendranAM pratyeka egamegassa sAmANiyadevassa ayameyArUve visae sAmAnika devamAM A prakAranI vidurvaNA karavAnI visayamette vuie, No cevaNaM saMpattIe vikuvviMsuvA, zaktinA viSaya ane viSayamAtra batAvela che. paraMtu amarendranAM koIpaNa sAmAnika deve AvI vikubai vA, vikubbissai vA / zakti hovA chatAM paNa kyAreya vidurvaNA karI nathI, karatAM nathI ane karaze nahiM. jai NaM bhaMte ! camarassa asuriMdassa asuraraNNo bhaMte ! asurendra asurarAja camarendranAM sAmAnika sAmANiyA devA emahiDDhIyA -jAva-evaiyaM ca NaM deva jo A prakAranI mahAnuM RddhithI saMpanna pabhU vikuvittae camarassa NaM bhaMte ! asuriMdassa che -yAvatu- vidurvaNA karavAmAM samartha che to bhaMte te asurendra asurarAja camarendranAM trAyastrika asuraraNNotAyattIsiyA devA ke mahiDDhIyA -jAva deva keTalI moTI RddhivALA che -vAvatu- te kevaiyaM ca NaM pabhU vikuvittae? keTalI vidurvaNA karavAmAM samartha che ? u. goyamA ! tAyattIsiyA devA jahA sAmANiyA devA u. gautama ! jema sAmAnika devonAM viSayamAM kahyuM tahA neybbaa| tevuM ja trAyastrizaka devonAM viSayamAM paNa kahevuM joIe. logapAlA thev| lokapAla devanAM viSayamAM paNa A pramANe jANavuM joIe. avara-saMvejJA-DhIva-samu mALiyA | vizeSa : lokapAla vikarSita deva devIonAM saMkhyAta dvIpa samudra kahevA joIe. 5. jai NaM bhaMte ! camarassa asuriMdassa asuraraNNo bhaMte ! jyAre asurendra asurarAja camarendranAM logapAlA devA emahiDDhIyA -jAva- evaiyaM ca NaM lokapAla AvI mahAddhivALA che -vAva- te pabhU vikuvittae camarassa NaM bhaMte ! asuriMdassa ATalI vikarvaNA karavAmAM samartha che tyAre asurendra asurarAja camarendranI aMgrahiSIo asuraraNNo aggamahisIo devIo kemahiDDhIyAo keTalI moTI RddhivALI che -vAva- te keTalI -jAva- kevaiyaM ca NaM pabhU vikuvittae ? vidurvaNA karavAmAM samartha che ? u. goyamA ! camarassa NaM asuriMdassa asuraraNNo gautama ! asurendra asurarAja camarendranI aggamahisIomahiDaDhIyAo-jAva-emahANabhAgAo. agamahiSI devIo mahARddhi saMpanna che cAvatataao NaM tattha sANaM mANaM bhavaNANaM, sANaM sANaM mahAprabhAvazAlInI che. te pota-potAnA bhavano para, pota-potAnA eka hajAra sAmAnika devo sAmANiyasAhassINaM, sANaM sANaM mahattariyANaM, para, pota-potAnI mahattarI devIo para ane sANaM-sANaM parisANaM -jAva- emahiDDhIyAo, pota-potAnI pariSadAo para Adhipatya karatI vicare che -cAvatu- te agramahiSio evI mahAddhivALI che. annaM jahA logapAlANaM aprisesN| bAkI saMpUrNa varNana lokapAlonAM samAna jANavuM joIe. sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! tti bhagavaM docce goyame samaNe bhaMte ! te A pramANe che bhaMte ! te A pramANe bhagavaM mahAvIraM vaMdai, namasai, vaMdittA namaMsittA che. (tevuM kahIne) dvitIya gautama gotrIya jeNeva tacce goyame vAyubhUI aNagAre teNeva agnibhUti aNagAra zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne vaMdana namaskAra kare che, vaMdana namaskAra uvAgacchai uvAgacchittA taccaM goyamaM vAyubhUI karIne jyAM trIjA gautama ! (gotrIya) vAyubhUti aNagAraM evaM vayAsi - aNagAra hatA, te ahIM AvyA tenI najIka pahoMcIne te trIjA gautama (gotrIya) vAyubhUti aNagArathI ema bolyA - Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikurvaNA adhyayana ' evaM khalu goyamA ! camare asuriMde asurarAyA ema hiDDhI te ceva evaM savvaM apuTThavAgaraNaM neyavvaM aparisesiya -jAva- aggamahisINaM vattavvayA samattA / taNaM se tacce goyame vAyubhUI aNagAre doccassa goyamassa aggibhUissa aNagArassa evamAikkhamANassa -khAva-camAMno madadaDa, no ttiyajJa, no royapha, eyamaTThe asaddahamANe apattiyamANe aroemANe uTThAe uTThei uTThittA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai -jAva- pajjuvAsamANe evaM vayAsI 'evaM khalu bhaMte ! mama docce goyame aggibhUI aNagAre evamAikkhaDa bhAsai paNNavei parUvei - evaM khalu goyamA ! camare asuriMde asurarAyA emahiDDhIe - jAva- emahANubhAge NaM tatthaM cottIsAe bhavaNAvAsasayasahassANaM evaM te ceva savve aparisesaM bhANiyavvaM - jAva- aggamahisINaM vattavvayA samattA / 5. te hamaya maMta ! vaM? u. 'goyamA !' samaNe bhagavaM mahAvIre taccaM goyamaM vAyubhUtiM aNagAraM evaM vayAsi - jaMNaM goyamA ! tava docce goyame aggibhUI aNagAre vamAvarU -khAva- vave "tuM vastu goyamAM ! camareNaM asuriMde asurarAyA emahiDDhIe evaM taM caiva savvaM jAva- aggamahisINaM vattavvayA samattA" sacce NaM esamaTThe, ahaM piNaM goyamA ! evamAikkhAmi -jAba- parUvemi evaM khalu goyamA ! camare asuriMde asurarAyA -jAbaemahiDDhIe so ceva viio gamo bhANiyabbo - jAva- aggamahisIo sacce NaM esamaTThe / pra. u. 627 he gautama ! asurendra asurarAja camarendra evI mahARddhivALA che. ItyAdi samagra varNana vagara pUchyuM ja agramahiSio sudhI kahyuM. tyArapachI dvitIya (gaNadhara) gautama gautrIya agnibhUti aNagAra dvArA A pramANe kahela -yAva- A artha para tRtIya gautama vAyubhUti aNagArane zraddhA thaI nahiM, pratIti thaI nahiM, tene rucikara lAgI nahiM mATe uparanI vAta para zraddhA, pratIti ane ruci na karatAM te potAnA AsanathI uThyAM ane uThIne jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI birAjamAna hatA, tyAM (tenI pAse) gayA ane -yAva- tenI paryupAsanA karatA thakAM A pramANe bolyA - bhaMte ! dvitIya gautama gotrIya agnibhUti anagArane mArAthI A pramANe kahyuM, A pramANe bhASaNa karyuM, A pramANe batAvyuM ane A pramANe prarUpita karyuM, he gautama ! asurendra asura2Aja camarendra evI moTI RddhivALA che -yAvamahAn prabhAvazALI che. te cotrIsa lAkha bhavanavAsI Adi para Adhipatya karatAM vicare che. ItyAdi saMpUrNa varNana agramahiSionI vikurvaNA zakti sudhI kahyuM. bhaMte ! A vAta kevI rIte kahI ? gautama !' A pramANe saMbodhana karIne zramaNa bhagavAna mahAvIre trIjA gautama vAyubhUti aNagArathI A pramANe kahyuM he gautama ! dvitIya gautama gotrIya agnibhUti aNagAre tamane je A pramANe kahyuM yAvatprarupita karyuM tema gautama ! asurendra asurarAja camarendra AvI mahAna RddhivALA che. ItyAdi tenI agamahiSio sudhInuM saMpUrNa varNana (ahIM karavuM joIe.) A varNana satya che. he gautama ! huM paNa A pramANe kahuM chuM-yAvat- prarupita karuM chuM ke he gautama ! asurendra asurarAja camarendra mahARddhizALI che, ItyAdi tenI agramahiSio sudhInuM varNana bIjA sUtrapAThanI jema kahevuM joIe. A vAta For Private & Personal Use on satya che. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 628 dravyAnuyoga bhAga-2 sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! tti tacce goyame vAyubhUI aNagAre samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai, vaMdittA namaMsittA- 'jeNeva docce goyame aggibhUI aNagAre teNeva uvAgacchai uvAgacchittA doccaM goyamaM aggibhUI aNagAraM vaMdai namasai vaMdittA namaMsittA eyamajheM sammaM viNaeNaM bhujjo-bhujjo tae NaM se docce goyame aggibhUI aNagAre tacceNaM goyameNaM vAyubhUiNA aNagAreeyamaTThasammaM viNaeNaM bhujjo-bhujjo khAmie samANe uvaTThAe uThei uThThittA tacceNaM goyameNaM vAyubhUiNA aNagAreNaM saddhiM jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai vaMdittA namaMsittA -jaav-pjjuvaase| tae NaM se tacce goyame vAyubhUI aNagAre samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai vaMdittA namaMsittA evaM vacAra - bhaMte ! A te pramANe che, "te ! te A pramANe che, Ama kahIne trIjA gautama vAyubhUti aNagAre zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana namaskAra karI ane jyAM bIjA gautama gotrIya agnibhUti aNagAra hatAM, tyAM AvyAM AvIne bIjA gautama gotrIya agnibhUti aNagArane vaMdana namaskAra karyA. vaMdana namaskAra karIne pUrvokta vAtanI upekSAnAM mATe tene vinaya pUrvaka vAraMvAra kSamAyAcanA karI. tyArabAda bIjA gautama gotrIya agnibhUti aNagAra te pUrvokta vAtane mATe trIjA gautama gotrIya vAyubhUtinI sAthe samyapha prakArathI vinayapUrvaka kSamAyAcanA karI lIdhA pachI potAnA AsanathI uThI ane trIjA gautama gotrIya vAyubhUti aNagAranI sAthe jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra birAjamAna hatA tyAM AvyAM, tyAM AvIne zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana namaskAra karyA ane vaMdana namaskAra karIne -vAva- tenI papAsanA karavA lAgyA. AnA pachI trIjA gautama ! gotrIya vAyubhUti aNagAre zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana namaskAra karyo, vaMdana namaskAra karIne A pramANe bolyAbhaMte ! jo asurendra asurendrarAja camarendra eTalI moTI RddhivALA che -vAva- eTalI vikarvaNA zaktithI saMpanna che, tyAre bhaMte ! vairocanendra vairocanarAja balI keTalI moTI RddhivALA che ? cAvata- te keTalI vidurvaNA karavAmAM samartha che ? gautama ! vairocanendra vairocanarAja balI mahAddhi saMpanna che -vAva- mahAprabhAvazALI che. te tyAM trIsa lAkha bhavanavAsI tathA sAITha hajA2 sAmAnika devonAM adhipati che. bAkI saMpUrNa varNana amarendranAM samAna jANavuM joIe. vizeSa : bali verocanendra be lAkha cAlIsa hajAra AtmarakSaka devonuM tathA anya ghaNA deva devIonuM Adhipatya karatAM -vAva- vicare che. amarendranI vikuvA zaktinI jema AnI paNa vidurvaNA zaktinuM rUpa jANavuM joIe. jai NaM bhaMte ! camare asuriMde asurarAyA emahiDDhIe -jAva- evaiyaM ca NaM pabhU vikubbittae balI NaM bhaMte ! vairoyaNiMde vairoyaNarAyA ke mahiDDhIe -jAvakevaiyaM ca NaM pabhU vikuvittae ? u. goyamA ! balI NaM vairoyaNiMde vairoyaNarAyA emahiDDhIe -jAva- mhaannubhaage| seNaM tattha tIsAe bhavaNAvAsasayasahassANaM,saTThIe sAmANiyasAhassINaM sesaM jahA camarassa, NavaraM - cauNhaM saTThINaM AyarakkhadevasAhassINaM annesiM ca -jAva-bhuMjamANe viharai / se jahAnAmae evaM jahA camarassa, Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidurvaNA adhyayana 629 Navara-mAiregaM kevalakappaM jaMbUddIve dIve tti vizeSa : bali potAnI vikavaNA zaktithI sAtireka bhANiyavvaM / saMpUrNa jaMbudvIpane bharI de che. sesaM taheva-jAva-no viuvissai vaa| zeSa varNana vidurvaNA karaze nahiM tyAM sudhI pUrvavata samajI levuM joIe. pa. jai NaM bhaMte ! balI vairoyaNiMde vairoyaNarAyA pra. bhaMte ! jo vairocanendra vairocanarAja bali eTalI emahiDDhIe -jAva- evaiyaM ca NaM pabhU vikubvittae mahARddhivALA che -vAva- tenI eTalI balissa NaM vairoyaNassa sAmANiyadevA ke vikarvaNA zakti che to te vairocanendra vairocanarAja mahiDDhIyA -jAva- kevaiyaM ca NaM pabhU vikuvittae? balinAM sAmAnika deva keTalI moTI RddhivALA che -vAva- tenI vidurvA zakti keTalI che ? 3. yama ! gvuM sAmAjiyadevA. tA . gautama ! balinAM sAmAnika deva, trAyastrizaka lokapAlaaggamahisIo ya jahA cmrss| deva ane lokapAla tathA agramahipIonI Rddhi AdinuM varNana camarendranAM sAmAnika devonI jema samajavuM joIe. NavaraM-sAiregaM jaMbuddIve -jAva- egame gAe vizeSa : AnI vidurvaNA zakti sAtireka aggamahisIe devIe ime vaie visae -jAva- no jaMbudvIpanAM sthaLa sudhIne bharI devAnI che -yAvataviuvissNti vaa| pratyeka agramahiSInI eTalI vikarvaNA zakti viSayamAtra kahI che cAvatu- te vikurvaNA karaze paNa nahiM, ahIM sudhI pUrvavat samajI levuM joIe. sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte tti, tacce goyame vAyubhUI bhaMte ! jema Apa kaho cho, te A pramANe che, aNagAre samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai vaMdittA bhate ! A te pramANe che. evuM kahIne trIjA namaMsittA naccAsanne -jAva- pajjuvAsai / gautama ! vAyubhUti anagAre zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne vaMdana namaskAra karyA ane vaMdana namaskAra karIne na atidUra ane na ati najIka rahIne vAvata- te parkapAsanA karavA lAgyA. tae NaM se docce goyame aggibhUI aNagAre samaNe tyArabAda bIjA gautama (gotrIya) agnibhUti bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai vaMdittA namaMsittA evaM anagAre zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana vayAsi namaskAra karyA vaMdana namaskAra karIne A pramANe kahyuMp. jai NaM bhaMte ! balI vairoyaNiMde vairoyaNarAyA bhaMte ! jo vairocanendra vairocanarAja bali A emahiDaDhIe -jAva- evaiyaM ca NaM pabha vikavittae pramANenI mahARddhivALA che -vAva- eTalI dharaNe NaM bhaMte ! nAgakumAride nAgakumArarAyA ke vidurvaNA karavAmAM samartha che, to bhaMte ! mahiDDhIe -jAva- kevaiyaM ca NaM pabhU vikubvittae ? nAgakumArendra nAgakumArarAja dharaNendra keTalI. moTI RddhivALA che -cAvatu- keTalI vidurvaNA karavAmAM samartha che ? u. goyamA ! dharaNe NaM nAgakumAriMde nAgakumArarAyA gautama ! te nAgakumArendra nAgakumArarAja emahiDDhIe -jAva- se NaM tattha coyAlIsAe dharaNendra mahARddhivALA che -vAvatu- te cuMmAlIsa bhavaNAvAsasayasahassANaM, chaNhaMsAmANiyasAhassINaM, lAkha bhavanAvAso para, cha hajA2 sAmAnika devo tAyattIsAe tAyattIsagANaM, cauNhaM logapAlANaM, para, tetrIsa trAyaztizaka devo para, cAra lokapAla chaNhaM aggamahisINaM saparivArANaM, tiNhaM parisANaM, para, parivAra sahita cha agramahiSIo para, sattaNhaM aNiyANaM, sattaNhaM - traNa pariSadAo para, sAta senAo para, sAta Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 dravyAnuyoga bhAga-2 aNiyAhivaINaM, cauvIsAe AyarakkhadevasAhassINaM senAdhipatio para ane covIsa hajAra annesiM ca NaM -jAva- viharai, evaiyaM ca NaM pabhU AtmarakSaka devo para tathA anya aneka devo ane viuvittae se jahAnAmae juvaI juvANe -jAva devIo para Adhipatya Adi karatAM rahe che ane eTalI vikarvaNA karavAmAM paNa samartha che. pabhU kevalakappaM jaMbuddIvaM -jAva- tiriyamasaMkhejje jema yuvA puruSa potAnA hAthathI yuvatI strInAM dIve-samudde bahUhiM nAgakamArIhiM -jAva- no hAthane pakaDe che. te pramANe -yAvata- te potAnA viuvissai vaa| dvArA vaikriyakRta ghaNA nAgakumAra devo ane nAgakumAra devIothI saMpUrNa jaMbudvIpane bharavAmAM samartha che -vAva- tirthAlokanAM asaMkhyAta dvIpa samudronAM jeTalA sthaLane bharavAnI zaktivALA che. paraMtu vidurvaNA karaze nahiM. sAmANiya-tAyattIsa-logapAla aggamahisIo ya dharaNendranAM sAmAnika deva, trAyastrizaka deva, taheba jahA cmrss| lokapAla ane agramahipIonI Rddhi AdinuM varNana amarendranAM varNananI jema kahevuM joIe. NavaraM - saMkhijje dIva-samudde bhANiyavvaM / vizeSa : A badhAnI vidurvaNA zakti saMkhyAta dvIpa samudronAM sthaLane bharavAnI samajavI joIe. evaM -jAva-thaNiyakumArA, vANamaMtara joisiyA vi| A pramANe svanitakamAro sudhI badhA bhavanapatidevo vANavyaMtara ane jyotiSkadevonAM saMbaMdhamAM kahevuM joIe. NavaraM-dAhiNille save aggIbhUI pucchai, uttarille vizeSa : dakSiNa dizAnAM badhA IndronAM viSayamAM sabve vAubhUI pucchi| bIjA gautama (gotrIya) agnibhUti aNagAra pUcha che ane uttara dizAnAM badhA IndronAM viSayamAM trIjA gautama gotrIya vAyubhUti anagAra pUche che. 'bhaMte !' tti bhagavaM docce goyame aggibhUI aNagAre 'bhaMte !' A saMbodhana karIne bIjA gautama samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdainamasai vaMdittA namaMsittA (gotrIya) agnibhUti aNagAre zramaNa bhagavAna evaM bayAsI mahAvIrane vaMdana namaskAra karyA ane vaMdana namaskAra karIne A pramANe kahyuM - pa. jai NaM bhaMte ! joisiMde joisarAyA emahiDDhIe bhaMte ! je jyotirmendra jyotiSkarAja evI -jAva- evaiyaM ca NaM pabhU vikacittae sake NaM bhaMte ! mahARddhivALA che -cAvatu- eTalI vikuvaNA deviMde devarAyA ke mahiDDhIe -jAva- kevaiyaM ca NaM karavAmAM samartha che to baMne ! devendra devarAja pabhU viuvittae? zakrendra keTalI mahARddhivALA che -yAvatu- keTalI vidurvaNA karavAmAM samartha che ? 3. thaHT! naM viMhevarAyA nadi dIpa -nA u. gautama ! devendra devarAja zakrendra mahAnuM mahApumA | RddhivALA che -yAvata- mahAprabhAvazALI che. se NaM tattha battIsAe vimANAvAsasayasahassANaM, te tyAM batrIsa lAkha vimAnAvAso para tathA caurAsIesAmANiyasAhassINaM-jAva-cauNhaMcaurAsINaM coryAsI hajAra sAmAnika devo para -vAva- traNa AyarakkhedevasAhassINaM annesiM ca -jaav-vihri| lAkha chatrIsa hajAra AtmarakSaka devo para ane emahiDDhIe -jAva- evaiyaM ca NaM pabhU vikubitte| bIjA ghaNAM devo para Adhipatya karatAM -vAvatu vicaraNa kare che. zandra AvI moTI RddhivALA che A -vAva- ATalI vikriyA karavAmAM samartha che. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipharvaNA adhyayana 631 evaM jaheva camarassa taheva bhANiyabvaM / NavaraM - do kevalakappe jaMbuddIve dIve, avasesaM taM cev| esa NaM goyamA ! sakkssa deviMdassa devaraNNo imeyArUve visae visayamette NaM vuie, no ceva NaM saMpattIe vikubbisu vA, vikubvai vA, vikubbissai vaa| pra. jaiNaM bhaMte ! sakke deviMda devarAyA emahiDDhIe -jAvaevaiyaM caNaM pabhU vikuvittae evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI tIsae NAmaM aNagAre pagaibhaddae -jAvaviNIe chaTheMchaTTeNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM appANaM bhAvamANe bahupaDipuNNAiM aTThasaMvaccharAI sAmaNNapariyAgaM pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsettA saTuiM bhattAI aNasaNAe chedettA Aloiya-paDikkatesamAhipattekAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe sayaMsI uvavAyasabhAe devasayaNijjaMsi devasaMtarie aMgulassa asaMkhejjaibhAgamettIe ogAhaNAe sakkassa deviMdassa de varaNNo sAmANiyadevattAe uvavanne / tae NaM tIsae deve ahaNovavannamette samANe paMcavihAe pajjattIe pajjattibhAvaM gacchai, taM jahA tenI vaikriya zaktinAM viSayamAM camarendranI jema badhuM varNana karavuM joIe. vizeSa : te potAnA vikarvita rUpothI be saMpUrNa jaMbudvIpa jeTalA sthaLane bharavAmAM samartha che. zeSa badhuM pUrvavata kahevuM joIe. gautama ! devendra devarAja zakrendranI A rUpanI vaikriya zakti to mAtra viSaya ane viSaya mAtra kahI che. paraMtu zakrendra tyAM rahevA chatAM paNa vidurvaNA karI nathI, karatAM nathI ane karaze paNa nahiM. bhaMte ! jo devendra devarAja zakendra AvI mahAnuM RddhivALA che -vAva- ATalI vikurvaNA karavAmAM samartha che. to Apa devAnupriyano ziSya atidhyaka" nAmano aNagAra je prakRtithI bhadra -thAvata- vinIta hato niraMtara chaTha-chaTha (be-be) nI tapasyAthI potAnI AtmAne bhAvita karato thako, pUrA ATha varSa sudhI zramaNya paryAya (sAdhudIkSA)nuM pAlana karIne, eka mAsanI saMkhanAthI potAnI AtmAne bhAvita karato tathA sAITha bhakta anazananuM chedana karI, AlocanA ane pratikramaNa karIne, samAdhipUrvaka kALanAM avasara para mRtyu prApta karI saudharma devalokamAM gayA che. te tyAM potAnA vimAnamAM, upapAta sabhAmAM, devadUSyathI AcchAdita devazayyAmAM, aMguLanAM asaMkhyAtamAM bhAga jeTalI avagAhanAthI devendra devarAja zakrendranAM sAmAnika devanAM rUpamAM utpanna thAya che pachI tatkALa utpanna thaIne te tiSyaka deva pAMca prakAranI paryAptiothI paryApta bhAvane prApta thayA, jemake - 1. AhAra paryApti, 2. zarIra paryApti, 3. Indriya paryApti, 4. zvAsocchavAsa paryApti, 5. bhASA-manaH paryApti. tyArabAda jyAre te tiSyakadeva pAMca prakAranI paryAptiothI paryApta bhAvane prApta thaI gayA tyAre sAmAnika pariSadUnAM devo baMne hAtha joDIne ane dase AMgaLIonAM dasa nakhane ekatrita karIne mastaka para aMjali karI jaya vijaya zabdothI badhAvyo ane badhAvIne A pramANe bolyA - 2. bAdarapanag, 2. sarIraTMg, rU. phunnittIkha 4. saTTTTTTbbattIpa, 5. mAsA-mApannA tae NaM taM tIsayaM devaM paMcavihAe pajjattIe pajjattibhAvaM gayaM samANaM sAmANiyaparisovavannayA devA karalayapariggahiyaM damanahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTa jaeNaM vijaeNaM vaddhAviti vaddhAvittA evaM vayAsi Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 632 dravyAnuyoga bhAga-2 "aho ! NaM devANuppiehiM divvA deviDDhI, divyA devajjuI dibve devANubhAve laddhe patte abhisamannAgae jArisiyA NaM devANuppiehiM divyA deviDDhI divvA devajjuI dibve devANubhAve laddhe patte abhisamannAgae tArisiyA NaM sakkeNaM devideNaM devaraNNA divA deviDDhI -jAva- abhisamannAgayA jArisiyA NaM sakkeNaM deviMdeNaM devaraNNA divvA deviDDhI -jAvaabhisamannAgayA tArisiyA, NaM devANuppiehiM divvA deviDDhI -jAva- abhismnnaagyaa| pra. u pa. se NaM bhaMte ! tIsae deve ke mahir3aDhIe-jAva- kevaiyaM ca NaM pabhU vikuvittae ? u. goyamA ! mahiDDhIe -jAva- mahANubhAge se NaM tattha sayassa vimANassa, cauNhaM sAmANiyasAhassINaM, cauNhaM aggamahisINaM saparivArANaM, tiNhaM parisANaM, sattaNhaM aNiyANaM, sattaNhaM aNiyAhivaINaM, solasaNhaM AyarakkhadevasAhassINaM. annesiM ca bahUNaM vemANiyANaM devANa ya devINa ya -jAva-viharai / emahiDDhIe -jAva- evaiyaM ca NaM pabhU vikuvitte| 'aho ! Apa devAnupriye A divya deva Rddhi, divya devadyuti ane divya deva-prabhAva prApta karela che, adhigata karela che. jema divya deva Rddhi, divya devakAMti ane divya devaprabhAva Apa devAnupriya e upalabdha prApta ane abhimukha karela che tevI ja divya devaRddhi, divya devakAMti ane divya devaprabhAva devendra devarAja zakrendrane upalabdha, prApta ane abhimukha karela che. jevI divya deva Rddhi -cAvatu- abhimukha zakendrae karela che. tevI ja divya devaRddhi -vAva- abhimukha Ape karela che. bhaMte ! te tiSyaka deva keTalI mahAddhivALA che -vAvatu- keTalI vidurvaNA karavAmAM samartha che ? gautama ! te tiSyaka deva mahAddhivALA che -vAvatamahAprabhAvavALA che. te tyAM potAnA vimAna pa2, cAra hajAra sAmAnika devo para, saparivAra cAra agramahiSIo para, traNa pariSadAo para, sAta sainyo para, sAta senAdhipatio para ane soLa hajAra AtmarakSaka devo ane devIo para Adhipatya karatA thakAM -vAva- vicaraNa kare che. te tiSyakadeva AvI mahARddhivALA che -pAvatu- eTalI vikarvaNA karavAmAM samartha che. jema koI yuvatI yuvA puruSano hAtha daDhatAthI pakaDIne cAle che. je pramANe zakendranI vidurvaNA zaktino kahyo te pramANe ahIM paNa kahevuM joIe -yAvata- he gautama ! tiSyakadevanuM A ane A pramANenI zaktinAM viSaya ane viSayamAtra batAvela che. paraMtu zaktinAM rahetA paNa eNe kyAreya ATalI vidurvaNA karI nathI, karatA nathI ane kyAreya paNa karaze nahi. bhaMte ! jo tiSyaka deva eTalI mahARddhivALA che -cAvata- eTalI vikarvaNA karavAnI zakti rAkhe che to baMne ! devendra devarAja zakendranAM bIjA badhA sAmAnika deva keTalI mahARddhivALA che -vAva- tenI vidurvaNA zakti keTalI se jahANAmae juvai juvANe hattheNaM hatthe geNhejjA jaheva sakkassa taheva -jAva- esa NaM goyamA ! tIsayasa devassa ayameyArUve visae visayamette vuie no ceva NaM saMpattIe viuviMsu vA, viuvvai vA, viviThThuM vaI. pa. jaiNaM bhaMte! tIsae deve emahiDDhIe -jAva-evaiyaM ca NaM pabhU vikubbittae sakkassa NaM bhaMte ! deviMdassa devaraNo avasesA sAmANiyA devA ke mahiDaDhIyA -jAva- kevaiyaM ca NaM pabhU vikuvittae ? 3. thama ! tadeva sarve -gAva-Isa je u. he gautama ! je pramANe tiSyakadevanI kRddhi ane vidurvaNA zakti AdinA viSayamAM kahyuM te pramANe zakendranAM viSayamAM jANavuM joIe. paraMtu che Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidurvaNA adhyayana 633 goyamA ! sakkassa deviMdassa devaraNNo egamegassa sAmANiyassa devassa imeyArUve visae visayamette vuie no ceva NaM saMpattIe vikubbisu vA, vikubvaMti vA, vivisaMti vA | tAyattIsaya-logapAla-amgamahisINaM jaheva cmrss| NavaraM-do kevalakappe jaMbuddIve dIve, annaM taM ceva / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! tti docce goyme-jaav-vihri| bhaMte ! tti bhagavaM tacce goyame vAubhUI aNagAre maa -nA- purva vArtA - pra. pa. jaiNaM bhaMte ! sakke deviMda devarAyA emahiDDhIe-jAva evaiyaM ca NaM pabhU viuvittae IsANe NaM bhaMte ! deviMde devarAyA ke mahiDDhIe -jAva- kevaiyaM ca NaM pabhU vikuvittae ? gautama ! A vidurvaNA zakti devendra devarAja zakendranAM pratyeka sAmAnika devanAM viSaya ane viSayamAtra batAvyAM che. paraMtu zaktinAM rahetA paNa eNe kyAreya ATalI vikarvaNA karI nathI, karatA nathI ane kyAreya ATalI vimurvaNA karaze nahi. zakendranAM trAyadgizaka lokapAla ane agramahipIonuM varNana camarendranI jema karavuM joIe. vizeSa : te potAnA vaikriyakRta rUpothI e saMpUrNa jaMbudvIpone vyApta karavAmAM samartha che. zeSa saMpUrNa varNana amarendranI jema kahevuM joIe. bhaMte ! te A pramANe che, "te ! te A pramANe che, evuM kahIne bIjA gautama agnibhUti aNagAra -cAvatu- vicaraNa kare che. bhaMte ! A saMbodhana karI trIjA gautama vAyubhUti aNagAre zramaNa bhagavAna mahAvIrathI -pAvataA pramANe pUchayuM : bhaMte ! jo devendra devarAja zakendra ATalI mahAddhivALA che -cAvatu- eTalI vikarvaNA karavAmAM samartha che to bhaMte devendra devarAja IzAna keTalI mahARddhivALA che -yAvata- keTalI vidurvaNA karavAnI zaktivALA che ? gautama ! jema zakendranAM viSayamAM kahyuM tevuM ja badhuM varNana IzAnendranAM viSayamAM paNa jANavuM joIe. vizeSa : te (potAnA vaikriyakRta) rUpothI kaMIka adhika saMpUrNa be jaMbudvIpone bharavAmAM samartha che. zeSa badhuM varNana pUrvavata jANavuM joIe. bhaMte ! jo devendra devarAja IzAnendra ATalI moTI RddhithI yukta che -vAva- te eTalI vidurvaNA zakti rAkhe che to prakRtithI bhadra -cAvatu- vinIta tathA aTTama - aThThama (traNa-traNa) nI tapasyA ane pAraNAmAM AyaMbila, evI kaThora tapasyAthI AtmAne bhAvita karatA baMne hAtha upara rAkhIne sUryanI sAme mukha rAkhIne AtApanA bhUmimAM AtApanA lenAra Apa devAnupriyanAM aMtevAsI (ziSya) kurudattaputra aNagAre pUrA cha mahinA sudhI zramaNya 3. sAyama ! vaM tadevo NavaraM-sAhie do kevalakappe jaMbuddIve dIve, avasesaM thev| jai NaM bhaMte ! IsANe deviMda devarAyA emahiDDhIe -jAva- evaiyaM ca NaM pabhU viuvittae khalu devANuppiyANaM aMtevAsI kurUdattapUtte nAmaM pagaibhaddae -jAva- viNIe aTThamaM aTThameNa aNikkhitteNaM pAraNae AyaMbilapariggahieNaM tavAkammeNaM uDDhe bAhAo pagibhiya-pagibbhiya sUrAbhimuhe AyAvaNabhUmIe AyAvemANaM bahupaDipuNNe chammAse sAmaNNapariyAgaM - Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 634 dravyAnuyoga bhAga-2 pAuNittA addhamAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhosittA tIsaM bhattAI aNasaNAe chedittA AloiyapaDikkaMtesamAhipattekAlamAse kAlaM kiccA IsANe kappe sayaMsi vimANaMsi jA ceva tIsAe vattabbayA sacceva aparisesA kurUdattaputte vi| NavaraM-sAirege do kevalakappe jaMbuddIve dIve, avasesaM taM cev| evaM sAmANiya tAyattIsa-logapAla-aggamahisINaM -jAva- esa NaM goyamA ! IsANassa NaM deviMdassa devaraNNo evaM egamegAe aggamahisIe devIe ayameyArUve visae visayamette vuie, no ceva NaM saMpattIe vikuvviMsuvA, vikuvvaMti vA, vikuvissaMti vaI paryAyanuM pAlana karIne paMdara divasanI saMlekhanAthI potAnI AtmAne zuddha karIne trIsa bhaktanAM anazanathI chedana karIne AlocanA pratikramaNa pUrvaka samAdhi prApta karI kALano avasara AvatAM kALa karIne IzAnakalpamAM potAnA vimAnamAM IzAnendranAM sAmAnika devanAM rUpamAM utpanna thayA che. ItyAdi saMpUrNa varNana tiSyaka devanI jema kurudattaputra devanAM mATe paNa kahevuM joIe. vizeSa : kurudattaputra deva potAnA vikarvita rUpothI kaIka adhika be jabudvIpone bharavAmAM samartha che. zeSa varNana tenI jema ja samajavuM joIe. A pramANe (IzAnendranAM anya) sAmAnika deva, trAyasviMzaka deva ane lokapAla tathA agramahipIonI Rddhi vikavaNA zakti Adi (nAM viSayamAM) jANavuM joIe -vAvata- he gautama ! devendra devarAja IzAnendra ane eka-eka ajhamahiSI devInuM A ane A pramANenAM viSaya ane viSayamAtra batAvela che. paraMtu zaktinA rahetA paNa ATalI vikurvaNA karI nathI, karatAM nathI ane karaze paNa nahI. A pramANe sanakumAra devalokanAM devendranAM viSayamAM paNa samajavuM joIe. vizeSa : sanaskumArendranI vidurvaNA zakti saMpUrNa cAra jaMbudvIpo jeTalA sthaLane bharavAnI che ane tirthI tenI vikuvAzakti asaMkhyAta dvIpa samudro jeTalA sthaLane bharavAnI che. A pramANe (sanakumArendranAM) sAmAnika deva trAyastrizaka lokapAla ane agamahipIonI vikavaNA zakti asaMkhyAta dvIpa samudro jeTalA sthaLone bharavAnI che. sanakumArathI laIne uparanA (devalokanA) badhA lokapAla asaMkhyAta dvIpa samudrane bharavAnI vaikriya zaktivALA che. A pramANe mAhendranAM viSayamAM paNa samajavuM joIe. vizeSa : kaMIka adhika cAra jaMbudvIpo jeTalA sthaLane bharavAnI vidurvaNA zaktivALA che. evaM saNaMkumAre vi, NavaraM-cattAri kevalakappe jaMbuddIve dIve, aduttaraM ca NaM tiriymsNkhejje| evaM sAmANiya-tAyattIsa-logapAla-aggamahisINaM asaMkhejje dIva-samudde savve viuvvati / saNaMkumArAo AraddhA uvarillA logapAlA sabve vi asaMkhejje dIva samadde viuvvNti| evaM mAhiMde vi| Navara-sAirege cattAri kevalakappe jaMbuddIve dIve / Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikurvaNA adhyayana evaM vaMbhaloe vi, NavaraM aTTha kevalakappe jaMbuddIve dIve / evaM laMtae vi, NavaraM-sAirege aTTha kevalakappe jaMbuddIve dIve / mahAsukke solasa kevalakappe jaMbuddIve dIve / sahassAre sAirege solasa kevalakappe jaMbuddIve dIve / evaM pANae vi, varaM - battIsaM kevalakappe jaMbuddIve dIve / evaM accue vi, NavaraM-sAirege battIsaM kevalakappe jaMbuddIve dIve / annaM taM caiva / seva bhaMte ! seva bhaMte ! tti tacce goyame vAyubhUI aNagAre samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namaMsai vaMdittA namaMsittA -nAva- viharavu | -viyA. sa. 3, 3. 1, mu. 2-30 20. devesu jahecchayA vikuvvaNA karaNAkaraNa sAmatthaM - do bhaMte ! asurakumArA egaMsi asurakumArAvAsaMsi asurakumAra devattAe uvavaNNA, 6. tattha ege asurakumAre deve 'ujjuyaM viuvvissAmIti' ujjuyaM viuvvai, 'vaMkaM viuvvissAmIti' vaMkaM viuvvai, jaM jahA icchai taM tahA viuvvai / 35 A pramANe brahmalokanAM viSayamAM paNa jANavuM joIe. vizeSa : te saMpUrNa ATha jaMbudrIpo (ne bharavAnI) vaikriya zaktivALA che. A pramANe lAMtaka nAmaka devalokanAM viSayamAM paNa samajavuM joIe. vizeSa : te kaMIka adhika ATha jaMbudvIponAM sthaLa ne bharavAnI vikurvaNA zakti rAkhe che. mahAzukra devalokanAM indrAdi saMpUrNa soLa jaMbudrIpo (jeTalA sthaLane bharavAnI vaikriya zakti rAkhe che. sahastrAra devalokanAM IndrAdi kaMIka adhika soLa jaMbudvIponAM sthaLane bharavAnuM sAmarthya rAkhe che. A pramANe prANata devalokanAM IndrAdinAM viSayamAM paNa jANavuM joIe. vizeSa : te saMpUrNa batrIsa jaMbudvIpo jeTalA kSetrane bharavAnI vaikriya zaktivALA che. A pramANe acyuta kalpanAM indrAdinAM viSayamAM paNa jANavuM joIe. vizeSa : kaMIka adhika batrIsa jaMbudvIpa kSetrane bharavAnuM vaikriya sAmarthya rAkhe che. zeSa badhu varNana pUrvavat samajavuM joIe. bhaMte ! te A pramANe che, bhaMte ! te A pramANe che. evuM kahIne trIjA gautama vAyubhUti anagAra zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne vaMdana namaskAra kare che ane vaMdana namaskAra karIne -yAvavicaraNa karavA lAgyA. pra. 20. devomAM yathecchA vikurvaNA karavI, na karavAnuM sAmarthya : bhaMte ! eka ja asurakumArAvAsamAM be asurakumAra, asurakumAra deva rUpamAM utpanna thayA, temAMthI eka asurakumAra deva evuM cAhe che ke "huM Rju rUpanI vikrvaNA karIza." to te Rju rUpanI vikurvaNA kare che ane jo te cAhe che ke "huM vakra rUpanI vikurvaNA karIza." to te vakra rUpanI vikurvaNA kare che. arthAt te je rUpanI vikurvaNA karavA cAhe che te tevA ja rUpanI vikurvaNA kare che. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 636 dravyAnuyoga bhAga-2 ege asurakumAre deve 'ujjuyaM viuvissAmIti'vaMkaM viubvai, 'vaka viuvvissAmIti' ujjayaM viubvai, jaM jahA-icchai no taM tahA viuvvai, se meyaM maMta ! vaM ? goyamA ! asurakumArA devA duvihA paNNattA, taM nahIM1. mAimicchadiTThI uvavaNNA ya, 2. amAisammaTThiI uvavaNNA y| 1. tattha NaM je se mAimicchadiTThI uvavaNNae asurakumAre deve se NaM ujjuyaM viuvissAmIti vaMkaM viubbai -jAva- no taM tahA viubvai / 2. tattha NaM je se amAisammadiTThI uvavaNNae asurakumAre deve se NaM ujjuyaM viuvissAmIti ujjuyaM viubvai -jAva-taM tahA viuvvaiti / jyAre eka asurakumAra deva cAhe che ke huM ju rUpanI vikarvaNA karIza." paraMtu vakrarUpanI vikurvaNA thaI jAya che ane te jo cAhe che ke huM vakrarUpanI vidurvaNA karIza." paraMtu Rju rUpanI vidurvaNA thaI jAya che. arthAta te je rUpanI vipharvaNA karavA cAhe che te evA rUpanI vidurvaNA karI zakatA nathI, bhaMte ! evuM zuM kAma thAya che ? 6... gautama ! asurakumAra deva be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. mAyI- mithyAdaSTi- upapannaka, 2. amAyI- samyagdaSTi- upapannaka. 1. AmAMthI je mAyI-mithyAdaSTi-upapannaka asurakumAra deva che te Rju rUpanI vikavaNA karavA cAhe che paraMtu vaka-rUpanI vidurvaNA thaI jAya che -vAva- je rUpanI vidurvaNA karavA cAhe che te rUpanI vidurvaNA karI zakatA nathI, 2. AmAMthI je amArI- samyagdaSTi-upapatnaka asurakumAra deva che te Rju rUpanI vidurvaNA karavA cAhe che ane Rju rUpanI ja vidurvaNA kare che -yAvata- je rUpanI vidurvaNA karavA cAhe che, te rUpanI vidurvaNA kare che. bhaMte ! eka ja nAgakumArAvAsamAM be nAgakumAra nAgakumAranA rUpamAM utpanna thayA, temAMthI eka nAgakumAra deva jo te cAhe "huM Rju rUpathI -yAvatu- je rUpanI je prakAranI vidurvaNA karavA cAhe che te rUpanI teja prakArathI vimurvaNA karI zakatA nathI, to bhaMte ! evuM, zuM kAma thAya che ? u. gautama ! pUrvavata (asurakumAranAM samAna) jANavuM joIe. A pramANe svanitakumAro sudhI vikuvaNA jANavI joIe. vANavyaMtara, jyotiSka ane vaimAnika paNa A pramANe che. pa. do bhaMte ! nAgakumArA egaMsi nAgakumArAvAsaMsi nAgakumAradevattAe uvavaNNA -jAva-jaM jahA icchai no taM tahA viuvvai, se dame maMta ! purva ? thama ! parva jevA 3. vuiM -gAva- navasArI vANamaMtara-joisiya-vemANiyA evaM ceva / -vicA. sa. 28, 3. 6, mu. 22 -16 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidurvaNA adhyayana 637 21. poggala gahaNeNa vikubvaNA karaNaM 21, pudagalonAM prahaNa dvArA vidurvaNA karaNa : pa. deveNaM bhaMte ! mahiDDhIe -jAva-mahANubhAge bAhirae pra. bhaMte ! mahaddhika -yAvatu- mahAnubhAga deva bAhya poggale apariyAittA bAlaM acchettA abhettA pabhU pudagalone grahaNa karyA vagara vALanuM chedana bhedana gaDhittae? karyA vagara tene banAvavAmAM samartha che ? 3. yama ! nA rUpa saTTo gautama ! A artha samartha nathI. pa. deveNaM bhaMte ! mahiDDhIe -jAva-mahANubhAge bAhirae bhaMte ! mahartika -vAva- mahAnubhAga deva bAhya poggale apariyAittA bAlaM chattA bhettA pabhU pudgalone grahaNa karyA vagara vALanuM chedana ttiU ? bhedana karyA vagara tene banAvavAmAM samartha che ? 3. TyamA ! | kuLa samaTyA u. gautama ! A artha samartha nathI. pa. deveNaM bhaMte! mahiDDhIe-jAva-mahANubhAge bAhirae bhaMte ! mahardika yAvata-mahAnubhAga deva bAhya poggale pariyAittA bAlaM acchettA abhettA pabhU pudgalone grahaNa karIne paraMtu vALane chedana drittaU ? bhedana karyA vagara tene banAvavAmAM samartha che ? 3. kocamAM ! rUTse samaTyA u. gautama ! A artha samartha nathI. pa. deveNaM bhaMte ! mahiDDhIe -jAva-mahANubhAge bAhirae pra. bhaMte ! mahaddhika -yAvata- mahAnubhAga deva bAhya poggale pariyAittA bAlaM chettA bhattA pabhU pudgalone grahaNa karIne ane vALanuM chedana TDhattA ? bhedana karI tene banAvavAmAM samartha che ? 3. daMtA, yama ! pam | hA, gautama ! samartha che. taM ceva NaM gaThiM chaumatthe maNUse Na jANai Na pAsai, te banAvavAnuM chadmastha manuSya jANI zakatA nathI ane joI zakatA nathI. esuhumaM ca NaM gaDhejjA / A pramANe te sUkSma banAve che. deva NaM bhaMte ! mahiDaDhIe -jAva- mahANubhAge bhaMte ! mahartika -yAvata- mahAnubhAga deva bAhya bAhiraepoggale apariyAittA bAlaM acchettA abhettA pudgalone grahaNa karyA vagara ane vALanuM chedanapbhuu dIhIkarittae vA hassIkarittae vA ? bhedana karyA vagara tene moTuM ke nAnuM karavAmAM samartha che ? 3. nAyamA ! jo rUTuM samA gautama ! A artha samartha nathI. pa. deve NaM bhaMte ! mahiDDhIe -jAva- mahANubhAge bhaMte ! mahartika vAva- mahAnubhAga deva bAhya bAhirae poggale apariyAittA bAlaM chettA bhettA pudgalone grahaNa karyA vagara vALanuM chedana bhedana pabhU dIhIkarittae vA hassIkarittae vA ? karIne tene moTuM ke nAnuM karavAmAM samartha che ? 3. yama ! jo phuTe samAna u. gautama ! A artha samartha nathI. deve NaM bhaMte ! mahiDDhIe -jAva- mahANubhAge bhaMte ! mahaddhika -pAvatu- mahAnubhAga deva bAhya bAhirae poggale pariyAittA bAlaM acchettA abhettA pudgalone grahaNa karI ane vALanuM chedana bhedana karyA pabhU dIhIkarittae vA hassIkarittae vA ? vagara tene moTuM ke nAnuM karavAmAM samartha che ? 3. mA ! nA rUpana samA u. gautama ! A artha samartha nathI. pa. deve NaM bhaMte ! mahiDDhIe -jAva- mahANubhAge pra. bhaMte ! mahaddhika -vAva- mahAnubhAga deva bAhya bAhirae poggale pariyAittA bAlaM chattA bhettA pabhU pudgala grahaNa karIne ane vALanuM chedana bhedana dIhIkarittae vA hassIkarittae vA ? karI tene moTuM ke nAnuM karavAmAM samartha che ? Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 638 3. daMtA, rAma ! imU | taM ceva NaM gaThiM chaumatthe maNUse Na jANai Na pAsai, esuhumaM ca NaM dIhIkarejja vA hassI karejja vaa| -gAvA, 6i. rU, mu. 21 22. poggala gahaNeNa vaNNAi pariNamaNaMpa. deve NaM bhaMte ! mahiDDhIe -jAva- mahANubhAge bAhirae poggale apariyAittA pabhUegavaNaM egarUvaM viuvittae? u. goyamA ! No iNaTTe smjhe| pa. deve NaM bhaMte ! bAhirae poggale pariyAittA pabhU egavaNNaM egarUvaM viuvittae ? dravyAnuyoga bhAga-2 hA, gautama ! A artha samartha che. te banAvavA ne chadmastha manuSya jANI zakatA nathI ane joI zakatA nathI. A pramANe te ATalo sUkSma nAnuM ke moTuM kare che. 22. pugalonA prahaNa dvArA varSAdinuM pariNamana : pra. bhaMte ! zuM mahaddhika -yAvata- mahAnubhAga deva bAharanAM pudgalone grahaNa karyA vagara eka varNa ane eka rUpanI vikurvaNA karavAmAM samartha che ? u. gautama ! A artha samartha nathI. bhaMte ! zuM bAharanAM pudagalone grahaNa karIne eka varNa ane eka rUpanI vipharvaNA karavAmAM samartha che ? u. hA, gautama ! samartha che. bhaMte ! zuM te deva ahIM rahela pudgalone grahaNa karIne vidurvaNA kare che ? tyAM rahela pudgalone grahaNa karIne vidurvaNA kare 3. haMtA, mA ! pam | pa. seNaM bhaMte ! kiM ihagae poggale pariyAittA viubvai? tatthagae poggale pariyAittA viuvvai ? aNNatthagae poggale pariyAittA viuvai ? u. goyamA ! No ihagae poggale pariyAittA viuvvai, anyatra rahela pudagalone grahaNa karIne vidurvaNA kare che ? gautama ! te deva ahIM rahela pudgalone grahaNa karIne vidurvaNA karatAM nathI, te tyAMnA pudgalone grahaNa karIne vidurvaNA tatthagae poggale pariyAittA viubbai, No aNNatthagae poggale papiyAittA viubvai / paraMtu anyatra rahelA pudgalone grahaNa karIne vidurvaNA karatA nathI. evaM eeNaM gameNaM-jAva A pramANe A sUtrapATha dvArA vikuvAnAM cAra bhaMga kahevA joIe. 2. vajaf gve, 1. eka varNavALA, eka rUpavALA, 2. jIva maLavuM, 2. eka varNavALA, aneka rUpavALA, rU. maLavaUT UvuM, 3. aneka varNavALA, eka rUpavALA, 4. aNegavaNNaM annegruuvN-cubhNgo| 4. aneka varNavALA, anekarUpavALA. A pramANe cAra bhAgA che. pa. deveNaM bhaMte! mahiDDhIe -jAva-mahANubhAge bAhirae bhaMte ! zuM mahartika -yAvata- mahAnubhAga deva, poggale apariyAittA pabhU kAlagaM poggalaM bAharanAM pudgalone grahaNa karyA vagara kALA nIlagapoggalattAe pariNAmettae, nIlagaM poggalaM pudgalane nIlA pudgalanAM rUpamAM ane nIlA vA kAlagapoggalattAe pariNAmatae ? pudgalane kALA pudgalanAM rUpamAM pariNata karavAmAM samartha che ? pra, Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pha39 vidurvaNA adhyayana 3. nAyama ! nA rUpa saTTa, variyArUTI TdhU. . pa. se NaM bhaMte ! kiM ihagae poggale pariyAittA pariNAmei ? tatthagae poggale pariyAittA pariNAmei ? aNNatthagae poggale pariyAittA pariNAmei ? u. goyamA! No ihagae poggale pariyAittA pariNAmei, uM. tatthagae poggale pariyAittA pariNAmei, No aNNatthagae poggale pariyAittA pariNAmei / evaM eeNaM gameNaM-jAva 6. avigha vuiM , 2. egavaNNaM aNegarUvaM, rU. MAvaUgi EvuM, 4. baLavivi 3LavaM- gautama! A artha samartha nathI, paraMtu deva bAharanAM pudgalone grahaNa karIne tevuM karavAmAM samartha che. bhaMte ! zuM te deva ahIMA rahela pudagalone grahaNa karIne pariNamana kare che ? tyAM rahela pudagalone grahaNa karIne pariNamana kare che ? anyatra rahela pudagalone grahaNa karIne pariNamana kare che ? gautama ! te deva ahIM rahela pudagalone grahaNa karIne pariNamana karatAM nathI, te tyAM rahela pudgalone grahaNa karIne pariNamana kare che, paraMtu anyatra rahela pudgalone grahaNa karIne pariNamana karatAM nathI. A pramANe A sUtrapATha dvArA pariNamananAM cAra bhaMga kahevA joIe. 1. eka varNavALA, eka rUpavALA, 2. eka varNavALA, aneka rUpavALA 3. aneka varNavALA, eka rUpavALA, 4. aneka varNavALA, aneka rUpavALA, A pramANe cAra bhAMgA che. A pramANe kALA pudgalane lAla pudgalanAM rUpamAM pariNata karavAmAM samartha che. A pramANe kALA pudagalanI sAthe zukla pudgala sudhI jANavuM joIe. A pramANe nIlA pudgalanI sAthe zukla pudgala sudhI jANavuM joIe A pramANe lAla pudgalane -pAvatu- zukla pudgalanAM rUpamAM pariNata karavAmAM samartha che. A pramANe pILA pudgalane -yAvatu- zukla pudgalanAM rUpamAM pariNata karavAmAM samartha che. A pramANe A kramanAM anusAra gaMdha, rasa ane sparzanAM viSayamAM paNa samajavuM joIe. (karkaza sparzavALA pudgalane mRdu sparzavALA pudgalamAM pariNata karavAmAM samartha che.) A pramANe be-be viruddha guNone arthAta guru ane laghu, zIta ane uSNa, snigdha ane rUkSa sparza Adine te sarvatra parimAve che. evaM kAlagapoggalaM lohiyapoggalattAe / have vAjhA -nava-muvindrA ve na7igvi -nAvi- mUvityuM ! gve trAdivi --nA- ! evaM hAliddaeNaM -jAva-sukkilaM / evaM eyAe parivADIe gaMdha-rasa-phAsA / (kakkhaDaphAsapoggalaM mauyaphAsapoggalattAe / ) vaM ca -straduya, sIya-sA, dvi -, phAsAiM prinnaamei| Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 640 dravyAnuyoga bhAga-2 AlAvagA ya do do, taM jahA A kriyAnI sAthe ahIM A pramANe be-be AlApaka kahevA joIe. jemakepoggle apariyAittA, pariyAittA / pudagalone grahaNa karIne pariNAve che, -vicA. sa. 6, 3. 1, 3. 2-12 pudgalone grahaNa karyA vagara pariNamatA nathI. 23, tibhave paralsa (vasa avivitra masAmatya ra3, 3pI bhAvane prApta devanI arUpI vikarvaNAnA parUvarNa asAmarthyanuM prarUpaNa : pa. deve NaM bhaMte ! mahiDDhIe -jAva- mahesakkhe puvAmeva pra. bhaMte ! zuM mahartika -yAvatu- mahAsukha-saMpanna rUvI bhavittA pabhU arUviM viubvittANaM ciTThittae? deva pahelA rUpI thaIne pachI arUpInI vikriyA karavAmAM samartha che ? 3. thama ! jo rUATe samaTyA gautama ! A artha samartha nathI. g, se Tevi saMta ! ivaM vRttva pra. bhaMte ! evuM zA mATe kahevAya che ke"devennN mahiDDhIe -jAva-mahesakkha puvAmeva rUvI "mahaddhika -cAvata- mahAsukha-saMpanna deva, pahelA bhavittA pabhU arUviM viuvittA NaM ciTThittae ?" rUpI thaIne pachI arUpInI vikriyA karavAmAM samartha nathI ?" u. goyamA ! ahameyaM jANAmi, ahameyaM pAsAmi, u. gautama ! huM A jANuM chuM, huM A jouM chuM, ahameyaM bujjhAmi, ahameyaM abhisamaNNAgacchAmi, huM A nizcaya jANuM chuM, huM A sarvathA jANuM chuM, mae eyaM nAyaM, mae eyaM dijeM, huM Ane jANuM chuM, meM A joyuM che, mae eyaM buddhaM, mae eyaM abhisamaNNAgayaM, meM A nizcita samajI lIdhuM che ane meM A pUrNa rIte jANyuM che kejnnnnN tahAgayassa jIvassa sarUvissa, tevA prakAranAM sarUpI, sakammassa, sarAgassa, savedassa, sakarma, sarAga, saveda, samohassa, salesassa, sasarIrassa, samoha, selezI. sazarIra ane tAo sarIrAo avippamukkassa evaM paNNAyai, te zarIrathI avipramukta jIvanAM viSayamAM evuM te nahIM saMprajJAta thAya che, jemakekaaltte vA -jAva-sukkilatte vA, te zarIrayukta jIvamAM kALApaNuM cAvata- saphedapaNuM, subbhigaMdhatte vA, dubbhigaMdhatte vA, sugaMdhitva ke durgadhitva, tittatte vA -jAva- mahuratte vA, kaDavApaNuM -vAva- madhurapaNuM, 7 vI -gAva- suva vA | karkazapaNuM vAva- rUkSapaNuM hoya che. se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke"devennN mahiDDhIe -jAva-mahesakkhe puvAmeva rUvI "mahaddhika -cAvata-mahAsukha saMpanna deva pahelA bhavittA no pabhU arUviM viuvittA NaM citttthitte|" rUpI thaIne pachI arUpInI vikriyA karavAmAM -vicA. sa. 27, 3. 2, mu. 28 samartha nathI." 24. vemANiya devANaM vikubbaNAsattI 24. vaimAnika devonI vidurvaNA zakti : 1. saudaznasAsu maMta ! EsuvA viUtta ImU pra. bhaMte ! saudharma ane IzAna kalpamAM deva zuM eka viuvittae? puhattaM pabhU viuvittae? rUpanI vidurvaNA karavAmAM samartha che ke aneka rUponI vidurvaNA karavAmAM samartha che ? Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikurvaNA adhyayana u. goyamA ! egattaMpi pabhU viubvittae, puhattaMpi pabhU viuvvittae, 6. egattaM viuvvaimANA egiMdiyarUvaM vA - jAvapaMceMdiyarUvaM vA viuvvaMti, puhattaM viumANA egiMdiyarUvANi vA - jAvapaMceMdiyarUvANi vA, tAI saMkhejjAI pi asaMkhejjAI pi, sarisAI pi asarisAI pi, saMbaddhAI pi asaMbaddhAI pi rUvAiM viuvvaMti, viubvittA tao pacchA jahicchiyAI kajjAI kareMti / va -nAva- anugo / gevejjAdevANaM bhaMte! kiM egatta pabhU viubvittae ? puhattaM pabhU viuvvittae ? u. goyamA ! egattaM pi pabhU viubvittae, puhattaM pipabhU viuvvittie, No ceva NaM saMpattIe viuvviMsu vA viuvvaMti vA viubvissaMti vA / evaM aNuttarovavAiyA / 25. sakkassa viuvvaNAsattI 5. -nIvA. Di. rU, mu. 203 pabhU NaM bhaMte ! sakke deviMde devarAyA purisassa sIsaM sapANiyA asiNA chiMdittA kamaMDalummi pakkhivittae ? 3. daMtA, goyamA ! pammU 6. bhaMte ! mivALi pareDa ? 3. gayA ! briviyA iitiyA va La vivegnA, 25. u. pra. u. u. pra. u. gautama ! eka rUpanI vikurvaNA karavAmAM paNa samartha che ane aneka rUponI vikurvaNA karavAmAM paNa samartha che. eka rUpanI vikurvaNA karatAM ekendriyanAM rUpanI -yAvat- paMcendriyanAM rUpanI viSurvaNA kare che. aneka rUponI vikurvaNA karatAM aneka ekendriya rUponI vikurvaNA kare che -yAvata- aneka paMcendriya rUponI vikurvaNA kare che. 41 temAM saMdhyeya rUponI paNa ane asaMkhyeya rUponI paNa, sadaza rUponI paNa ane asadaza rUponI paNa, saMbaddha rUponI paNa ane asaMbaddha rUponI paNa vikurvaNA kare che. vikurvaNA karIne tenA pachI IcchA thAya te kArya kare che. A pramANe acyuta kalpa sudhInAM deva vipurvaNA kare che. bhaMte ! zuM traiveyaka deva eka rUpanI vikurvaNA karavAmAM samartha che ke aneka rUponI vikurvaNA karavAmAM samartha che ? gautama ! eka rUpanI vikurvaNA karavAmAM paNa samartha che ane aneka rUponI vikurvaNA karavAmAM paNa samartha che. paraMtu tevoe kyAreya AvI vikurvaNA karI nathI, karatAM nathI ane karaze nahi. zakrendranI vipurvaNA zakti : pra. A pramANe anuttaropapAtika deva mATe paNa kahevuM joIe. bhaMte! zuM devendra devarAja zakrendra, potAnA hAthamAM grahaNa karela talavArathI koI puruSanAM mastaka kApIne kamaMDalumAM nAMkhavAmAM samartha che ? hA, gautama ! te samartha che. bhaMte ! te kevI rIte nAMkhe che ? gautama ! zakrendra te puruSanAM mastakane kApI-kApIne nAMkhe che. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 642 dravyAnuyoga bhAga-2 bhiMdiyA bhiMdiyA va NaM pakkhivejjA, alaga-alaga karIne nAMkhe che kuTTiyA kuTTiyA va NaM pakkhivejjA, athavA kUTI-phUTIne nAMkhe che. cuNNiyA cuNNiyA va NaM pakkhivejjA, athavA cUrNa karI-karIne nAMkhe che. tao pacchA khippAmeva paDisaMghAtejjA, tyAra pachI zIdhra te mastakanAM khaMDita avayavone ekatrita kare che ane pharIthI mastaka banAve che. no ceva NaM tassa purisassa kiMci AbAhaM vA vAbAhaM A prakriyAmAM uparanAM puruSanAM mastakane chedana vA uppAejjA, karatAM paNa te puruSane thoDI ke vadhAre pIDA pahuMcADatAM nathI. chaviccheyaM puNa karei, esuhumaM ca NaM pkkhivejjaa| A pramANe mastaka kApavAnI sUkSma kriyA karIne -vicA. sa. 14, 3. 8, mu. ra4 te tene kamaMDalumAM nAMkhe che. 26. miicava saMme vizva sAmatye- . mahaddhika devanuM saMgrAmamAM vidurvaNA sAmarthya : g, seve maMta! mahidIpa -nava-madeva ravasadasse ? pra. bhaMte ! mahartika -yAvata- mahAsukhavALA deva, viubvittA pabhU aNNamaNNeNaM siddhaM saMgAmaM hajAra rUponI vikurvaNA karIne paraspara eka saMgAmittae? bIjAnI sAthe saMgrAma karavAmAM samartha che ? 3. daMtA, nIyamI ! mU | uM. hA, gautama ! samartha che. pa. tAo NaM bhaMte ! voMdIo kiM egajIvaphuDAo, pra. bhaMte ! vaikriyakRta te zarIra eka ja jIvanI sAthe aNegajIvaphuDAo? saMbaddha hoya che ke aneka jIvonI sAthe saMbaddha hoya che ? u. goyamA ! egajIvaphuDAo, No annegjiivphuddaao| gautama ! eka ja jIvanI sAthe saMbaddha hoya che, aneka jIvonI sAthe saMbaddha hotAM nathI. pa. te NaM bhaMte ! tesiM boMdINaM aMtarA kiM egajIvaphuDA, bhaMte ! te vaikriyakRta zarIronI vaccenAM aMtarAla aNegajIvaphuDA? bhAga zuM eka jIvathI saMbaddha hoya che ke aneka jIvothI saMbaddha hoya che ? u. goyamA ! egajIvaphuDA, No annegjiivphuddaa| gautama ! te zarIranI vaccenAM aMtarAla bhAga -vicA. sa. 18, 3, 7, mu. 28-80 eka ja jIvathI saMbaddha hoya che, aneka jIvothI saMbaddha hotAM nathI. 21. sevApurA padaraja vicaT 27. devAsura saMgrAmamAM zastra vidurvaNA : 7. tyi ma!kevAsura saMma, sevAsura saMgama ? pra. bhate ! zuM devo ane asuromAM devAsura saMgrAma hoya che ? 3. daMtA, goyamAM ! TyiA. u. hA, gautama ! hoya che. pa. devAsuresuNaM bhaMte ! saMgAmesu vaTTamANesu kiM NaM tesiM pra. bhaMte ! devo ane asuromAM saMgrAma thaI javAthI devANaM paharaNarayaNattAe pariNamai ? kaI vastu te devonAM zreSTha praharaNa rUpamAM pariNata thAya che ? u. goyamA ! jaMNaM te devA taNaM vA, kaLaM vA, pattaM vA, gautama ! te deva je tRNa, kASTha, pAMdaDA ke kAMkarA sakkaraM vA parAmusaMti taM NaM tesiM devANaM Adine sparza kare che. teja vastu te devonAM paharaNarayaNattAe pariNamai / zastraratnanA rUpamAM pariNata thaI jAya che. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u. vikurvaNA adhyayana 43 pa. devAsuresu NaM bhaMte ! saMgAmesu vaTTamANesu kiM NaM tesiM bhaMte ! devo ane asuromAM saMgrAma thaI javAthI amurakumArANaM paharaNarayaNattAe pariNamai? kaMI vastu te asuronA zreSTha praharaNa rUpamAM pariNata thAya che ? u. goyamA ! No iNaDhe samaThe / gautama ! tenA mATe A vAta zakya nathI. asurakumArANaM devANaM niccaM viubviyA paharaNarayaNA kAraNake asurakumAradevonAM to sadA vaikriyakRta pnnnnttaa| zastraratna hoya che. -viyAM. 128, 3. 7, mu. 42-44 28. negaehiM viubviya rUvANaM parUvaNaM 28. nairayika dvArA vikarvita rUponuM prarUpaNa : pa. imIse NaM bhaMte ! rayaNappabhAe puDhavIe neraiyA kiM pra. bhaMte ! A ratnaprabhA pRthvInAM nairayika zuM eka ekattaM pabhU viuvittae ? puhuttaM pabhU viuvittae? rUpanI vidurvaNA kare che ke aneka rUponI vidurvaNA kare che ? 3. goyamA ! egattaMpi pabhU viuvittae, puhuttaMpi pabhU gautama ! eka rUpanI paNa vidurvaNA kare che viuvitte| ane aneka rUponI paNa viturvaNA kare che. egattaM viubvemANA egaM mahaM moggararUvaM vA -jAva eka rUpanI vidurvaNA karatAM eka mahAn mudugara bhiMDamAlarUvaM vaa| (kasarata karavAnuM sAdhana) -vAvatu- charAnAM rUponI vidurvaNA kare che. pahuttaM viuvvemANA moggarUvANi vA -jAva aneka rUponI vidurvaNA karatAM aneka muddagara bhiMDamAlarUvANi vaa| rUponI -vAva- aneka charAnAM rUponI vidurvaNA kare che. tAI saMkhejjAI. No asaMkhejjAI. saMkhyaya rUponI vimurvaNA kare che. paNa asaMkhyaya rUponI vidurvaNA karatAM nathI. maMvaddhAMDa, No asaMvaddhAI, saMbaddha rUponI vikarvaNA kare che. paNa asaMbaddha rUponI vidurvaNA karatAM nathI. sarisAI, No asarimAiM viuvvaMti, sadaza rUponI vidurvaNA kare che paNa asadaza rUponI viturvaNA karatA nathI. viuvittA aNNamaNNassa kAyaM abhihaNamANA vipharvaNA karIne eka bIjAnAM zarIra para prahAra abhihaNamANA-veyaNaM udIreMti, karatAM-karatAM vedanAnI udIraNA kare che. "ujjalaM viulaM pagADhaM kakkasaM kaDuyaM pharUsaM niThuraM te vedanA ugra, vipula, pragADha, karkaza, kaTu, caMDaM tivvaM dukkhaM duggaM durahiyAsaM / " kaThora, niSphara, kUra, tIvra, du:khada, durdama asahya hoya che." evaM -jAva- dhUmapabhAe puddhviie| A pramANe dhUmaprabhA pRthvI sudhImAM paNa nairayika vikuvaNA kare che. chaTThasattamAsu NaM puDhavIsu neraiyA bahU mahaMtAI chaThThI ane sAtamI pRthvImAM nairayika chANAnAM lohiya kuMthurUvAiM vairAmayatuMDAI gomaya kIDAnI samAna ghaNA moTA vajaya mukhavALA kIDasamANAI viuvvaMti, raktavarNa kuMthuonA rUponI vidurvaNA kare che. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 29. vAukAyassa viuvvaNA parUvaNaM 5. 3. viuvvittA aNNamaNNassa kArya samaturaMgemANAsamaturaMgemANA khAyamANA khAyamANA sayaporAgakimiyAviva cAlemANA cAlemANA aMto- aMto aNu pavimANA aNuSpavisamANA vedaNaM 3vIrati-3pnanuM -khAva- TuradiyAsaM / -nIvA. Dei. rU, mu. 81(2) .. pabhU NaM bhaMte ! vAukAe egaM mahaM itthirUvaM vA purisaMrUvaM vA hatthirUvaM vA jANarUvaM vA evaM jugga - gilli - thilli sIya- saMdamANiyarUvaM vA viuvvittae ? goyamA ! No iNaTThe samaTThe / vAukA NaM vikuvvamANe egaM mahaM paDAgAsaMThiyaM rUvaM vikuvvai / pabhU NaM bhaMte! vAukAe egaM mahaM paDAgasaMThiyaM rUva viubvittA aNegAI joyaNAiM gamittae ? 3. daMtA, goyamA ! vammU | 5. te maMte ! viM gAyaDyo! para, riddhI! chapha ? 3. yamA ! JAyakkI! pAchaDa, no riDtI rAjkada / jahA AyaDDhI, evaM ceva AyakammuNA vi, AyappaogeNa vi bhANiyavvaM / pa. me maMte ! jiM siovayaM jIrU, patoyaM pachavuM ? 3. zothamA ! tigoyaM piAchaDa, patovayaM piAchaDa / pa se bhaMte! kiM egaopaDAgaM gacchai, duhaopaDAgaM gacchai ? viyA. ma. 6, 3. 6, mu. 24 ? . 29. vAyukAyanI vikurvaNAnuM prarUpaNa : pra. u. pra. u. pra. u. pra. u. dravyAnuyoga bhAga-2 vikurvaNA karIne eka bIjAnAM zarIra para caDhe che. tenA zarIrane vAraMvAra kApe che, sau parvavALA IzunAM kIDAnI jema chedana karatAM aMdara- aMdara ghusI jAya che ane tene ujjavala -yAvat- asahya vedanA utpanna kare che. pra. bhaMte ! zuM vAyukAya eka moTA strIrUpa ke puruSarUpa, hastIrUpa ke pAlakhIrUpa tathA A pramANe rikSA ke ghoDA jevI savArI, hAthInI aMbADI, UMTanuM pallANa, puruSanAM jeTalI lAMbI pAlakhI A badhA rUponI viSurvaNA karI zake che ? gautama ! A artha samartha nathI. vAyukAya jo viSurvaNA kare to eka moTI patAkAnAM AkAranAM rUpanI viSurvaNA karI zake che. bhaMte ! zuM vAyukAya eka moTI patAkAnA AkAra jevA rUpanI vikurvaNA karIne aneka yojana sudhI gamana karavAmAM samartha che. hA, gautama ! te karavAmAM samartha che. bhaMte ! zuM vAyukAya potAnI RddhithI gati kare che ke bIjAnI RddhithI gati kare che ? gautama ! te potAnI RddhithI gati kare che, bIjAnI RddhithI gati karatAM nathI. jema vAyukAya AtmasmRddhithI gati kare che. evI ja rIte AtmakarmathI ane AtmaprayogathI paNa gati kare che tevuM kahevuM joIe. bhaMte ! zuM te vAyukAya unnata patAkAnAM (upara) AkArathI gati kare che ke mukela patAkAnAM AkArathI gati kare che ? gautama ! te upara jatAM patAkA ane nIce jatAM patAkA, A baMnenAM AkArathI gati kare che. bhaMte ! zuM vAyukAya eka dizAmAM eka patAkAnAM samAna rUpa banAvIne gati kare che athavA be dizAomAM be patAkAone samAna rUpa banAvIne gati kare che ? For Private Personal Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikurvaNA adhyayana u. goyamA ! egaopaDAgaM gacchai, No duhaopaDAgaM [S | 5. ne huM bhaMte ! viM vADA, vaDAnA ? 3. goyamA ! vAsavALu juM ke, jo vahu sA paDAyA | -viyA. sa. rU, 3. 4, mu. 6-7 30. balAgassa itthiAi rUva pariNamaNa parUvaNaM 5. bhUNaM bhaMte! balAhage egaM mahaM itthirUvaM vA - jAvasaMdamANiyarUvaM vA pariNAmettae ? 3. daMtA, goyamA ! pammU | pa. pabhUNaM bhaMte! balAhae egaM mahaM itthirUvaM pariNAmettA aNegAI joyaNAI gamittae ? 3. hatA, goyamA ! tamU | 1. me te ! vi JayaDDI chaDa, viraddI cha' ? 3. goyamA ! jo gAyIpa pAchaDa, riddhI! ida / evaM No AyakammuNA parakammuNA / no AyapayogeNaM, parappayogeNaM / UsiodayaM vA gacchai, patodayaM vA gacchai / 6. se NaM bhaMte! kiM balAhae itthI ? 3. goyamA ! vatAha, juM se, jo vattu sA phathI / evaM purise, Ase hatthI / 6. 3. pabhUNaM bhaMte! balAhae egaM mahaM jANarUvaM pariNAmettA agAI joyaNAI gamittae ? goyamA ! jahA itthirUvaM tahA bhANiyavvaM / NavaraM- egao cakkavAlaM pi, duhao cakkavAlaM pi bhANiyavvaM / khuza-ziqhi-ci~i-sIyA-saMtamALiyALa taheva / -viyA. ta. 3, 3. 4, mu. 8-o o 30. u. pra. u. pra. bagalAnI strI Adi rUponAM pariNamananuM parUpaNa : bhaMte ! zuM bAdalo megha eka moTA strIrUpa yAvat skaMdamAnikAnA rUpamAM piraNata thavAmAM samartha che ? u. pra. u. pra. u. pra. u. pra. u. 45 gautama ! te eka patAkAnAM samAnarUpa banAvIne gati kare che, paraMtu be dizAomAM be patAkAonAM samAnarUpa banAvIne gati karatAM nathI. bhaMte ! te samaye zuM te vAyukAya che ke patAkA che ? gautama ! te vAyukAya che, paraMtu patAkA nathI. hA, gautama ! AvuM thavAmAM samartha che. bhaMte ! zuM balAhaka megha eka moTA strIrUpamAM pariNata thaIne aneka yojana sudhI javAmAM samartha che ? hA, gautama ! te AvuM karavAmAM samartha che. bhaMte ! zuM te balAhaka AtmaRddhithI gati kare che ke 52RddhithI gati kare che ? gautama ! te AtmaRddhithI gati karatA nathI, 2RddhithI gati kare che. evI rIte te Atmakarma (svakriyAthI) ane AtmaprayogathI gati karatA nathI, paraMtu parakarmathI ane para prayogathI gati kare che. te utAipatAkA ke patita-patAkA baMnemAMthI koI ekanAM AkAra rUpathI gati kare che. bhaMte ! te samaye zuM te balAhaka-meghanA strI che ? gautama ! te balAhaka-megha che, strI nathI. A pramANe balAhaka puruSa, azva ke hAthI nathI. bhaMte ! zuM te balAhaka eka moTA yAna rUpamAM pariNata thaIne aneka yojana sudhI jaI zake che ? gautama ! jema strInAM sabaMdhamAM kahyuM, te ja pramANe yAnanAM saMbaMdhamAM kahevuM joIe. vizeSa : te yAna eka cakravALA thaIne paNa cAlI zake che. ane baMne tarapha cakravALA thaIne paNa cAlI zake che. te pramANe pAlakhI, hAthInI aMbADI, UMTano pallANa, zivikA ane sadghamAnikAnAM rUponAM saMbaMdhamAM paNa jANavuM joIe. For rsonal Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 646 16. Idriya adhyayana AtmAnA liMgane iMdriya kahevAmAM Ave che. iMdriyothI AtmA che evuM jJAna thAya che. iMdriyanuM sAmAnya lakSaNa Indrano artha AtmA mAnIne karI zakAya che. paNa vyAvahArika dRSTie iMdriya abhinibodhika jJAnamAM sahAyabhUta thAya che. Abhinibaudhika athavA matijJAnapUrvaka zrutajJAna hoya che. A pramANe matijJAna ane zrutajJAnamAM iMdriyonI mahatvapUrNa bhUmikA hoya che. saMsArI jIva prAyaH matijJAna ane zrutajJAna athavA matiajJAnI ane zrutajJAnI hoya che. mATe iMdriyo ja tenA jJAnanuM mukhya sAdhana hoya che. jaina darzanamAM iMdriya zabdathI manane grahaNa karavAmAM AvatuM nathI. mATe ja manane anindriya kahevAmAM Ave che. iMdriyo pAMca prakAranI che- 1. zrotrendriya, 2. cakSurindriya, 3. dhrANendriya, 4. rasanendriya (jihuvendriya) ane 5. sparzanendriya, jainetara keTalAka darzanomAM iMdriyone jJAnendriya kahI che ane tenAmAM pANi, pAda, noya, upastha ane vApha A pAMca karmendriyo paNa svIkAravAmAM AvelI che. jaina darzanamAM karmendriyonuM varNana alagathI kayAMya thayela nathI. A karmendriyo jaina darzananA pramANe zarIranA aMgopAMgomAM samAviSTa che. zrotrathI zabdanuM, cakSuthI rUpanuM, ghANathI gaMdhanuM, jiAthI rasanuM ane sparzana iMdriyathI sparzanuM jJAna thAya che. varNAdinA bhedathI pAMca iMdriyonA 23 viSaya ane 240 vikAra manAya che. e pAMca prakAranI iMdriyo dravya ane bhAva nA bhedathI be-be prakAranI hoya che. dravyandriyanA AgamamAM ATha bheda kaDyA che.- be zrotra, be netra, be ghANa, eka jihvA ane eka sparzana, bhAvendriyanA pAMca bheda che.- zrotra, cakSa, ghANa, jihavA ane sparzana. tatvArthasUtramAM drandriyanA nivRtti ane upakaraNa be bheda karyA che temaja labdhi ane upayoga bhAvendriyanA be bheda kahyA che. drandriyamAMthI pratyeka bAhulyanI dRSTie aMgulanA asaMkhyAtamo bhAga kahI che tathA pradezonI apekSAe anaMta pradezI kahI che. zrotrendriya, cakSaiMdriya ane dhrANendriya vizALatA (puthatva) nI draSTie aMgulano asaMkhyAtamo bhAga pramANa che paraMtu jindrayanI vizALatA aMgula pRthakatva ane sparzanendriyanI vizALatA zarIra pramANa kahI che. pAMce iMdriyo asaMkhyAta pradezomAM avagADha rahe che. AkAra ke saMsthAnanI dRSTie zrotrendriya kadambapuSpanA AkAravALI, cakSuiMdriya masUrIndranA AkAravALI, dhrANendriya atimuktakapuSpanA AkAravALI, jindriya tAviyAnA AkAravALI tathA sparzendriya aneka prakAranA AkAravALI mAnavAmAM AvI che. pAMca iMdriyomAM cakSune choDIne cAra iMdriyo prApyakArI che arthAt te viSayono sparza thavAthI ja tene jANe che. anyathA nahIM. jyAre cakSuidriya aprApyakArI hoya che, te viSayothI aspaSTa rahita thaI tenuM jJAna karAve che. kayAreka iMdriyono viSaya eka dezathI jANI zakAya che tathA kayAreka sarvadezathI jANI zakAya che. A pramANe pAMca iMdriyonA viSaya eka deza ane sarvadezanA AdhAre dasa prakAranA thAya che. zrotrendriyAdi iMdriyonuM viSaya kSetra alaga-alaga che. pAMca iMdriyonA je viSaya che temAMthI zabda ane rUpane kAma kahevAya che. tathA gaMdha, rasa ane sparzane bhoga kahevAya che. pAMce maLIne kAma-bhoga kahevAya che. te kAmabhoga jIvathI saMbaddha hovAne kAraNe jIva paNa che ane mULathI ajIva hovAnA kAraNe ajIva paNa che. A ja pramANe te sacitta paNa che ane acitta paNa che tathA paugalika hovAthI te rUpI hoya che. ane jIvomAM ja hoya che sajIvomAM nahiM. A pudgalo zubhathI azubhamAM ane azubhathI zubhamAM l`m lwHd lmd yr rwH rwHy wHyrdy lHly wlmdyr mA zALA nA kAkA mAmA nAnA nAnA nAnA nAmaigrin I m iAsaE I HkA Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 647 lianitair filteiliniiihiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilLIHvAmAdiwaliH HbAkarANaHaikAmawiriniAja mATaainika Hahahalisa ilishghAnA liliiiiiiiiiiiiiiumulaws alwApAjI " " " " "OK " " " ka " " " ba ba ba ba ha ha ha ha ha ha ka " : " pariNamana kAryo karyA kare che. jema suzabda duHzabdamAM, du:zabda suzabdamAM, surUpa durUpamAM, durUpa surUpamAM, sugaMdha durgadhamAM, durgadha sugaMdhamAM, surasa durasamAM, durasa surasamAM ane A pramANe sparzanuM zubha ane azubhamAM pariNamana thayA kare che. je jIvamAM jeTalI iMdriyo prApta thAya che te jIva te ja nAmathI oLakhAya che. jema je jIvamAM eka sparzendriya prApta thAya che tene ekendriya, jemAM sparza ane rasa e be iMdriya prApta thAya che tene be iMdriya, jemAM sparza, rasa ane dhrANa e traNa iMdriyo prApta thAya che tene treiMdriya. jemAM cakSu sahita cAra iMdriyo prApta thAya che tene caundriya ane jemAM zrotra sahita pAMce iMdriyo prApta thAya che te jIvane paMcendriya kahevAmAM Ave che. cauvIsa deDakomAM nairayika, deva, manuSya ane paMcendriya tiryaMcayonika jIvomAM pAMca iMdriyo prApta thAya che. mATe te badhA paMcendriya jIva che. tiryaMcagatinA caundriya jIvomAM cAra, teiMdriyamAM traNa ane beiDhiyamAM be iMdriyo rahe che. pRthvIkAya Adi je ekendriya jIva che temAM mAtra eka sparzendriya prApta thAya che. nairayika ane devomAM sparzendriya be prakAranI hoya che- bhavadhAraNIya (janmathI prApta) ane uttara vaikiya (vaikriya zarIra janya), nairayikomAM banne prakAranI sparzendriya huMDaka saMsthAnavALI hoya che. jyAre devomAM bhavadhAraNIya sparzendriya samacaturagnasaMsthAnavALI ane uttaravaikriya sparzendriya aneka saMsthAnavALI kahI che. paMcendriya tiryaMcayoniko ane manuSyonI sparzendriya cha prakAranA saMsthAnovALI hoya zake che. te saMsthAna e che - samacatura, nyagroghaparimaMDaLa, sAdi, vAmana, kumbhaka ane hUMDaka, ekendriyonI je sparzendriya che te alaga alaga AkAravALI mAnI che. pRthvIkAyikonI sparzendriya masUrIndranA samAna, apUkAyikonI jala bindunA samAna, tejaskAyikonI sUcIkalApanA samAna, vAyukAyikonI patAkAnA samAna AkAravALI tathA vanaspatikAyikonI aneka AkAravALI kahI che. A adhyayanamAM pratyeka jIvanI iMdriyonA saMsthAna, bAhulya, pRthutva, pradeza ane avagAhanAnuM samyapha varNana karela che. pAMca prakAranI iMdriyomAM avagAhanAnI apekSAe cakSuiMdriya badhAthI alpa che. tathA sparzendriya badhAthI vadhAre che. pradezonI apekSAe paNa vasuiMdriya badhAthI alpa tathA sparzendriya badhAthI vadhAre manAya che. cakSuthI zrotra, zrotrathI ghANa, dhANathI jihavA ane jihavAthI sparzanI avagAhanA ane pradeza uttarottara vadhAre che. iMdriyonA pAMca bheda ja iMdriyalabdhinA pAMca bheda hoya che ane te ja iMdriyopayoganA pAMca bheda hoya che. A pramANe labdhi ane upayoganA rUpamAM vibhakta bhAvendriya paNa zrotrAdinA bhedathI pAMca prakAranI ja hoya che. je jIvamAM jeTalI indriyo prApta thAya che. emAM eTalIja dribdhi ane iMdriyopayoga prApta thAya che. upayoga kALanI draSTie cakSuno upayogakALa badhAthI alpa ane sparzendriyano upayogakALa badhAthI vadhAre che. cakSuthI zrotra, ghANa ane jivAno upayogakALa uttarottara vadhAre che. iMdriya nirvatainA (racanA) iMdriyakaraNa ane iMdiyApacayanA paNa iMdriyonI jema zrotrAdi pAMca - pAMca bheda che. je jIvamAM jeTalI indriyo hoya che. emAM eTalI ja iMdriyanirvanA, eTalI ja iMdriyakaraNa ane eTalIja iMdriyopacaya prApta thAya che. iMdriyanivartanAno kALa asaMkhyAta samaya yukta aMtarmuhUrta manAya che. A kALamAM yathAyogya iMdriyonuM nirmANa thaI jAya che. matijJAna iMdriyonI sahAyatAthI thAya che. matijJAnanA avagraha, IhA, avAya ane dhAraNA e cAra bheda karAya avagraha be prakAranA hoya che. arthAvagraha ane vyaMjanAvagraha. AmAMthI arthAvagraha pAMca iMdriyo ane manathI thavAnA kAraNe che prakAranA hoya che tathA vyaMjanAvagraha cakuM ane manane choDIne bAkInI cAra iMdriyothI thavAne kAraNe cAra prakAranA hoya che. jemake - zrotrendriya vyaMjanAvagraha, dhrANendriya vyaMjanAvagraha, jindriya vyaMjanAvagraha ane sparzendriya attailllisitedwaiiia liliiiiiiiiiiial laalauantillafulilliadhA kApA gharupurnimati Ministrativatiiiithly Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 648 FullHI III Hitill Milliiiiiiiiiiiiiiiiicii TI THite : www.tail:intilititiativatiofittitiAzaattitutiHHE HI 'dha va ba ba ba ba - Httitiallilianu alwahili - - - bimilah High - - - vyaMjanAvagraha. IhA ane avAyamAM pAMca iMdriyo sahAyaka hovAthI pAMca pAMca prakAranA kahyA che. manathI ene svIkAra karavAthI enA anyatra cha - cha bheda paNa pratipAdita che. je jIvamAM je iMdriyo upalabdha che emAM enI ja IndriyonA vyaMjanAvagraha, arthAvagraha, IhA ane avAya jJAna upalabdha thAya che. dravyendriya ane bhAvendriyanA AdhAra para prakArAntarathI iMdriyonA je be bheda kahyA che emAMthI kayA jIvamAM keTalI dravyandriya ane keTalI bhAvendriya prApta thAya che enuM 24 daMDakomAM A adhyayanamAM vistRta varNana karela che. eTaluM ja nahIM. atIta, baddha ane puraskRta (bhAvI) bhedonA AdhAre paNa 24 daMDakomAM dravyendriya ane bhAvendriyanI upalabdhinuM vastArathI varNana che. jemAM gati - Agati ane gaNitanuM jJAna Avazyaka che. ahIM vizeSa e che ke emAM be zrotra, be cakSu, be ghANa, eka jihvA ane eka sparzananI gaNanA karavAthI dUbendriyanA ATha bheda manAya che ane bhAvendriyanA te ja pAMca bheda anumata che je iMdriyonA sAmAnyataH zrotrAdi pAMca bheda che. zrotrAdi iMdriyomAM anansa karkaza ane guru guNa che. tathA anaMta mRdu ane laghuguNa che. alpabadutvanI draSTithI badhAthI ochA cakSurendriyanA karkaza guruguNa che. tenAthI zrotra, ghANa, jihvA ane sparzanA karkaza guru guNa uttarottara anaMta anaMtaguNA che. mRdulaghu guNonI apekSAe badhAthI alpa sparzendriyanA mudulaghu guNa che ane uttarottara anaMta anaMtaguNA che. ekendriyAdi jIvonI kAyAsthiti para vicAra karavAthI jANI zakAya che ke ekendriya jIva ekendriyanA rupamAM jaghanya aMtarmuhUrta sudhI ane utkRSTa anantakALa arthAtu vanaspatikALa sudhI rahe che. beiMdriya, treiMdriya ane caundriya jIvonI kAyasthiti jaghanya aMtarmuhUrta ane utkRSTa sahastra sAgaropamathI kaMIka adhika kALa sudhI che. ekendriyathI laIne paMcendriya sudhInA jIva aparyApta avasthAmAM jaghanya ane utkRSTa aMtarmuhUrta sudhI rahe che. paryApta avasthAmAM eno kALa alagaalaga hoya che. ekendriya jIva paryApta avasthAmAM jaghanya aMtarmuhUrta ane utkRSTa saMkhyAta hajAra varSo sudhI rahe che. beidriyathI laIne caundriya sudhInA paryAptA jIvono jaghanyakALa to aMtarmuhUrta ja che. paraMtu utkRSTakALa kramazaH saMkhyAta varSa, saMkhyAta rAta-divasa ane asaMkhyAta mAsa che. paMcendriya paryAptAno jaghanyakALa antarmuhUrta ja che. paraMtu utkRSTakALa sAgaropama zatapRthakatva che. aMtarakALanI apekSAe ekendriyano jaghanya aMtarakALa aMtarmuhUrta ane utkRSTa aMtarakALa saMkhyAtavarSa vadhAre be hajAra sAgaropama che. beiMdriyathI laIne paMcendriyano utkRSTa aMtarakALa vanaspatikALa (anantakALa) che. alpabadutvanI apekSAe saMsAramAM badhAthI alpa paMcendriya jIva che. tenAthI caundriya, treiMdriya ane beiMdriya jIva uttarottara vadhAre che. beiMdriyathI anindriya arthAt siddhajIva anaMtaguNA che. tenAthI ekendriya jIva anaMtaguNA che. A pramANe saMsAramAM ekendriya jIvonuM Adhikya che. paryAptA ane aparyApta jIvone bheLavIne A adhyayanamAM alpa-bahatvanuM vizeSa vicAra karavAmAM Avela che. mATe badhAthI alpa caurendriya paryApta jIva che ane badhAthI vadhAre ekendriya paryApta jIva che. sendriya jIva tenAthI vizeSAdhika che. urdhvaloka Adi kSetronI apekSAe paNa A adhyayanamAM jIvonA alpabahatvanuM varNana karela che. rAma rAma rAma IIIIIIIIII III IIIIFAHIFFREEEEEEEEEIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII III II iiiiiiiiiiiiiiii nA jAMjarApaNA initiativitiiii zALA/tiiiii ii nA aa iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana 649 16. indiya'jjhayaNaM 16. Indriya adhyayana mUtra - sUtra : . vira meca vi 1. IndriyonA bhedonuM prarUpaNa : pa. kai NaM bhaMte ! iMdiyA paNNattA ? pra. bhaMte ! Indriya keTalI kahI che ? 3. yama! paMja kriyA [vyttA, teM nadI u. gautama ! pAMca Indriya kahI che, jemakeche. mAgi, 2. vigi, 1. zrotrendriya, 2. cakSurindriya, 3. pANitirU, 4. nibipi, 3. dhrANendriya, 4. rasendriya, . siui ? 5. sparzendriya. -paVT. 5. 26, 3. , mu. 173 iMdiyANaM vAhallaM IndriyonI jADAI: pa. soiMdie NaM bhaMte ! kevaiyaM bAhalleNaM paNNatte? pra. bhaMte ! zrotrendriyanI jADAI keTalI kahI che? u. goyamA! aMgulassa asaMkhejjaibhArgabAhalleNaMpaNNatte, gautama ! aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa jADAI kahI che. uM-narvi- siMdhi A pramANe sparzendriya sudhI jADAI jANavI. - paUT, 5, 26, 3. 2, mu. 1 7. iMdiyANaM pohattaM IndriyonI vizALatA : pa. soiMdie NaM bhaMte ! kevaiyaM pohatteNaM paNNatte? bhaMte ! zrotrendriyanI keTalI vizALatA kahI che ? u. goyamA! aMgulassa aMsakhejjaibhAgaM pohatteNaM paNNatte, gautama ! aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa vizALatA kahI che. evaM cakviMdie vi, ghANidie vi, A pramANe cakSurindriya ane prANendriyanA viSayamAM paNa samajavuM joIe. pa. jibhiMdie NaM bhaMte ! kevaiyaM pohatteNaM paNNatte ? bhaMte ! rasendriyanI keTalI vizALatA kahI che ? u. goyamA ! aMgulapuhattaM pohatteNaM pnnnntte| gautama ! rasendriyanI aMgula pRthakRtvanI vizALatA kahI che. pa. phAsiMdie NaM bhaMte ! kevaiyaM pohatteNaM paNNatte ? bhaMte ! sparzendriyanI keTalI vizALatA kahI che ? u. goyamA ! sarIrapamANamette pohatteNaM paNNatte / gautama ! sparzendriyanI vizALatA zarIra pramANa - -VT. 5. 26, 3. 2, 3. 176 kahI che. iMdiyANaM paesA IndriyonA pradeza : pa. soiMdie NaM bhaMte ! kaipaesie paNNatte? pra. bhaMte ! zrotrendriya keTalA pradezavALI che ? 3. nAma ! avingfmaU TUtti, gautama ! te ananta pradezavALI che. uM -nava- siMui A pramANe sparzendriya sudhInA pradezonAM saMbaMdhamAM -Tvg, , 2, 3, mu. 277 kahevuM joIe. iMdiyANaM paesogADhataM IndriyonA pradezAvagADhatva : pa. soiMdie NaM bhaMte ! kaipaesogADhe paNNatte ? pra. bhaMte ! zrotrendriya keTalA pradezomAM avagADha kare che ? ' (4) vi . ma. 2, 3, 4, 5, 6, (g) viyA, ma, 26, 3, 6, mu. 21 | (T) vicA. sa. 17, mu. 1, mu. 26 9. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paC dravyAnuyoga bhAga-2 u. gautama ! asaMkhyAta pradezomAM avagADha kare che. A pramANe sparzendriya sudhI kahevuM joIe. u. goyamA ! asaMkhejjapaesogADhe paNNatte, parva nava-sigi. -qvVT. 1. 2, 3. ?, su. 178 iMdiyANaM saMThANaM1. sagi of maMta! vi saMui gyUToN ? 3. yama ! nRvuyA--saMDAsaMui guytta, cakviMdie NaM bhaMte ! kiM saMThie paNNatte ? u. goyamA ! masUracaMdasaMThANasaMThie pnnnntte| pa. ghANidie NaM bhaMte ! kiM saMThie paNNatte ? u. goyamA ! aimuttaga-saMThANasaMThie paNNatte / 5. IndriyonAM saMsthAna : pra. bhaMte ! zrotrendriya kyA AkAranI kahI che ? gautama ! te kadaMba puSpanA AkAranI kahevAya che. bhaMte ! cakSurindriya kyA AkAranI kahI che ? gautama ! masUranI dALanA AkAranI kahevAya che. pra. bhaMte ! ghrANendriya kyA AkAranI kahI che? gautama ! te atimuktaka puSpanAM AkAranI kahevAya che. bhaMte ! rasendriya kyA AkAranI kahI che ? gautama ! te astarAnA AkAranI kahevAya che. bhaMte ! sparzendriya kyA AkAranI kahI che ? u. gautama! te nAnA prakAranA AkAranI kahevAya che. pa. jibhidie NaM bhaMte ! kiM saMThie paNNatte ? u. goyamA ! khurappa-saMThANasaMThie pnnnntte| T. Ifsafu maMta ! vi saMw gutte ? 3. yamI ! V[ saMTALasaMg quU/tta ! - paUT. S. 26, 3. ?, su. 174 vivihA iMdiyatthAcattAri iMdiyatthA puTaThA vadaMti, taM jahA IndriyonAM vividha artha : cAra IndriyonA viSaya IndriyothI sparzita thaIne saMvedita thAya che, jemake - 1. zrotrendriya viSaya, 2. dhrANendriya viSaya, 3. rasanendriya viSaya, 4. sparzendriya viSaya. . sAtihitya, 2. pANiyitve, 3. nimiMDhiya, 4, sikriyatya | ' -TAii, 4, 3. rU, mu. rU 24 (3) cha iMdiyatthA paNNattA, taM jhaa2. satiMtyei gAva- i. siMdhiyatve, 6 nAriyalyA -TAii , da, mu. 886 dasa iMdiyatthA'tItA paNNattA, taM jahA1. deseNavi ege saddAI muNiMsu / 2. savveNavi ege saddAI suNiMsu / IndriyonA viSaya cha prakAranAM kahyA che, jemake - 1. zrotrendriyano artha -pAvatu- 5. sparzendriyano artha, 6. no-Indriyano artha. IndriyonAM atItakAlIna viSaya dasa kahyA che. jemake -- 1. aneka jIvoe zarIranA eka dezathI paNa zabda sAMbhaLela che. 2. aneka jIvoe zarIranA sarva dezathI paNa zabda sAMbhaLela che. aneka jIvoe zarIranA eka dezathI paNa rUpa joyA hatAM. aneka jIvoe zarIranA sarva dezathI paNa rUpa joyA hatAM. aneka jIvoe zarIranA eka dezathI paNa baMdha sudhela hatI. 3. desaNavi ege rUvAiM pAsiMsu / 4. savvaNavi ega rUvAiM pAsiMsu / 5. desaNavi ege gaMdhAiM jiNghisu| 2. TAI, ba, bha, 3. 3, mu. 8 83 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana 651 6. saveNavi.ege gaMdhAI jipriMsu / 7. sevi / rasAduM basADhuM! I 8. maveNavi ege rasAI AsAsu / 9. desaNavi ege phAsAI paDisaMvadesu / o vy 10. sabveNavi ege phAsAI paDisaMvedaMsu / dasa iMdiyatthA paDuppaNNA paNNattA, taM jhaa2. sAva ja sAduM ati ! 2. saveNavi ege saddAI muNeti / rU. seva vAjuM pAnaMti ! 4. saveNavi ege rUvAiM pAsaMti / che. sAvi ne vAMdhAduM niyaMti | 6. sarvAvi gaMdha niyaMti | 7. DhasAvi sAruM mAtA 8. saf U sAduM sAta ! 9. desaNavi ege phAsAiM paDisaMvadaMti / 6. aneka jIvoe zarIranA sarva dezathI paNa gaMdha sUdhela hatI. aneka jIvoe zarIranA eka dezathI paNa rasa cAkhyuM. aneka jIvoe zarIranA badhA dezathI paNa rasa cAkhyuM. 9. aneka jIvoe zarIranA eka dezathI paNa sparzanuM vedana karela. 10. aneka jIvoe zarIranA sarva dezathI paNa sparzanuM vedana karela. IndriyonAM vartamAnakAlIna viSaya dasa kahyA che, jemake1. aneka jIva zarIranA eka dezathI paNa zabda sAMbhaLe che. aneka jIva zarIranAM sarva dezathI paNa zabda sAMbhaLe che. 3. aneka jIva zarIranA eka dezathI paNa rUpa juve che. aneka jIva zarIranA sarvadezathI paNa rUpa juve che. aneka jIva zarIranA eka dezathI paNa gaMdha sudhe che. aneka jIva zarIranA sarvadezathI paNa gaMdha suMghe che. aneka jIva zarIranA eka dezathI paNa rasa cAkhe che. aneka jIva zarIranA sarva dezathI paNa rasa cAkhe che. 9. aneka jIva zarIranA eka dezathI paNa sparzonuM vedana kare che. 10. aneka jIva zarIranA sarva dezathI paNa sparzonuM vedana kare che. IndriyonAM bhaviSyakAlIna dasa viSaya kahyA che, jemake - 1. aneka jIva zarIranA eka dezathI paNa zabda sAMbhaLaze. 2. aneka jIva zarIranA sarva dezathI paNa zabda sAMbhaLaze. 3. aneka jIva zarIranA eka dezathI paNa rUpa joze. 4. aneka jIva zarIranA sarva dezathI paNa rUpa joze. 5. aneka jIva zarIranA eka dezathI paNa gaMdha sughaze 6. aneka jIva zarIranA sarva dezathI paNa gaMdha suMghaze. 7. aneka jIva zarIranA eka dezathI paNa rasa cAkhaze. 8. aneka jIva zarIranA sarva dezathI paNa rasa cAkhaze. 9. aneka jIva zarIranA eka dezathI paNa sparzonuM vedana karaze. 10. aneka jIva zarIranAMsavadezathI paNa sparzonuMvedana karaze. 10. savveNavi ege phAsAiM paDisaMvedeti / dasa iMdiyatthA aNAgatA paNNattA, taM jhaa2. sAvi / sadbhA mufkhaMti ! 2. saveNavi ege saddAI muNissaMti / rU. sAvi I vAjuM pAsiIti 4. savvaNavi ega ruvAI pAsissaMti / 5. deseNavi ege gaMdhAI jighissaMti / 6. savveNavi ege gaMdhAiM jiMghissaMti / 7. deseNavi ege rasAiM AsAdessaMti / 8. savvaNavi ege rasAI AsAdessaMti / 9.. deseNavi ega phAsAiM paDisaMvedessaMti ! 10. sarvaNavi ege phAmAI paDisaMvedasaMti / - TLuM. . ? , mu. 3 0 6 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara rU. iMdiyANaM puTThApuTTha paviTThApaviTTha ya visaya gahaNaM pa. puTThAI bhaMte! saddAI suNei, apuTThAI saddAI muLarU ? u. goyamA ! puTThAI saddAI suNei, no apuTThAI saddAI suNe, 5. puddAnuM maMta ! havAnuM pAmara, apuTTAnuM vAvuM pAsa6 ? u. goyamA ! no puTThAi ruvAI pAsai, apuTThAI ruvAI pAsara, pa. puTThAI bhaMte ! gaMdhAI agghAi, apuTThAI gaMdhAI aplAi ? u. goyamA ! puTThAI gaMdhAI agghAi, no apuTThAI gaMdhAI agghAi, pa. puTThAI bhaMte! rasAI assAei, apuTThAI rasAI assAei ? u. goyamA ! puTThAI rasAI assAei, no apuTThAI rasAI assAei, .. puTThAI bhaMte ! phAsAiM paDisaMvedei, apuTThAI phAsAI paDasaMvedei ? u. goyamA ! puTThAI phAsAI paDisaMvedei, no apuTThAI phAsAI paDisaMvedei / pa paviTThAI bhaMte! saddAI suNei, apaviTThAI saddAI muLe' ? u. goyamA ! paviTThAI saddAI suNei, no apaviTThAI saddAI sui / evaM jahA puTThANi tahA paviTThANi vi / -51. 1. 26, 3. ?, su. 22-o o o gAhAo-puThThe suNei sarda, rUvaM puNa pAsai apuThThe tu / gaMdhaM rasaM ca phAsaM ca, baddhapuTThaM viyAgare // bhAsA-samaseDhIo, saddhaM jaM suNai mIsiyaM suNai / vaNI purNa sarda, suNei niyamA parAghAe || -navI su. 66,TT. 76-76 3. dravyAnuyoga bhAga-2 IndriyonAM spRSTa- aspRSTa ane praviSTa-apraviSTa viSayonuM grahaNa : pra. bhaMte zrotrendriya spaSTa zabdone sAMbhaLe che ke aspRSTa zabdone sAMbhaLe che ? u. pra. u. pra. u. pra. u. pra. u. pra. u. gautama ! te spaSTa zabdone sAMbhaLe che, aspaSTa zabdone sAMbhaLatA nathI. bhaMte ! cakSu Indriya pRSTa (sparza) rUpone juve che ke aspRSTa rUpone juve che ? gautama ! te spaSTa rUpone jotI nathI, aspRSTa rUpone juve che. bhaMte ! ghrANendriya spaSTa gaMdhone sUMdhe che ke aspRSTa gaMdhone sUMdhe che ? gautama ! te spaSTa gaMdhone sUMghe che, aspRSTa gaMdhone sUMghatA nathI. bhaMte ! rasendriya pRSTa rasone cAkhe che ke aspRSTa rasone cAkhe che. gautama ! te spaSTa rasone cAkhe che, aspRSTa rasone cAkhatI nathI. bhaMte ! sparzendriya spaSTa sparzonuM prati saMvedana kare che ke aspRSTa sparzonuM pratisaMvedana kare che ? gautama ! te spaSTa sparzonuM pratisaMvedana kare che, aspRSTa sparzonuM pratisaMvedana karatAM nathI. bhaMte ! zrotrendriya praviSTa zabdone sAMbhaLe che ke apraviSTa zabdone sAMbhaLe che ? gautama ! te praviSTa zabdone sAMbhaLe che, apraviSTa zabdone sAMbhaLatA nathI. je pramANe sRSTanA viSayamAM kahyuM teja pramANe praviSTanA viSayamAM paNa kahevuM joIe. gAthArtha : zabda zrotrendriyathI spaSTa thavAthI ja sAMbhaLI zake che, paraMtu rUpa netrathI sRSTa thayA vagaraja joI zakAya che. gaMdha, rasa ane sparzanAM puddagala IndriyothI bada ane spaSTa thavA para ja jANI zakAya che. sama zreNImAM sthita zrotA anya(zabda) puddagalothI AghAta prApta bhASA puddagalone sAMbhaLe che. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana para iMdiyANaM visayakhettapamANa 4. IndriyonA viSaya kSetranuM pramANa : pa. soiMdiyassa NaM bhaMte ! kevaie visae paNNatte ? pra. bhaMte ! zrotrendriyanAM viSaya keTalA kahyA che ? u. goyamA ! jahaNNaNaM aMgulassa asaMkhejjaibhAgAo, gautama ! jaghanya aMguLanAM asaMkhyAtamo bhAga, ukkAseNaM bArasahiM joyaNehiMto acchiNNe poggale utkRSTa bAra yojana dUrathI Avela avicchinna puDhe paviTThAiM saddAiM suNei / zabda vargaNAnAM pudagala spaSTa thavA para praviSTa zabdone sAMbhaLe che. pa. cakkhiMdiyassa NaM bhaMte ! kevaie visae paNNatte ? bhaMte ! cakSurindriyanAM viSaya keTalA kahyA che ? u. goyamA ! jahaNNeNaM aMgalasa saMkhejjaibhAgAo, gautama ! jaghanya aMguLano saMkhyAtamo bhAga, ukkoseNaM sAiregAo joyaNasayasahassAo acchiNNa utkRSTa eka lAkha yojana dUranA avicchinna poggale apuDhe apaviTThAI rUvAI pAsai / pudgalonA askRSTa ane apraviSTa rUpone juve che. pa. ghANiMdiyassa NaM bhaMte ! kevaie visae paNNatte ? pra. bhaMte ! dhrANendriyanAM viSaya keTalA kahyA che ? u. goyamA ! jahaNNeNaM aMgulassaasaMkhejjaibhAgAo, . gautama ! jaghanya aMguLanA asaMkhyAtamo bhAga, ukkoseNaM NavahiM joyaNehiMto acchiNNe poggale utkRSTa nava yojana dUrathI Avela avicchinna puDhe paviTThAI gaMdhAhiM agghAi / pudgalanA pRSTa thavA para praviSTa gaMdhone suMdhI le che. evaM jibhiMdiyassa vi, phAsidiyassa vi| A pramANe rasendriyanuM ane sparzendriyanuM paNa -JUT, 5, 26, 3. ?, su. 162 varNana karavuM joIe. chaumattha kevalIhiM sahasavaNasAmattha parUvaNaM 5. chadmastha ane kevaLI dvArA zabda zravaNanAM sAmarthyanuM prarUpaNa : g, matye maMta ! maLase maktimADuM sAruM pra. bhaMte ! chadamastha manuSya zuM vAgatAM thatAM vAdyonA muLa, te nahIM zabdone sAMbhaLe che, jemake - 2. saMvALa vA, 2. siMsa vA, 1. zaMkhanAM zabda, 2. zRMgInAM zabda, rU. saMvisadAzi vI4. varamudisadALi vA, 3. zaMkhanInAM zabda, 4, kAhalAnAM zabda, che. saddana vA, 6, ripiriyAda nivA, 5. vAdyanAM zabda, 6. paripIrikAnAM zabda, 7. paUAvasAni vA, 8, paDada dALa vA, 7. DholanA zabda, 8, DholakInAM zabda, 1. "mAsa6rfja vA, 1 0. DhoramasadAni vA, 9. DhakkAnAM zabda, 10. horaMbhanA zabda, 11. nagArAnAM zabda, 12. jhAlaranA zabda, ? rU . TuMfmasAja vA, 24. tatAni vA, 13. dubhinA zabda, 14. vINA AdinA zabda, 26. vitatA vA, 26. ghaUTIfja vA, 15. tabalAnA zabda, 16. ghananA zabda, 2 7musifja vA? 17, bAMsurInAM zabda sAMbhaLe che ? u. haMtA, goyamA! chaumattheNaM maNUse AuDijjamANAI 3. hA, gautama ! chadamastha manuSya vAgatAM zabdone saddAiM suNei, taM jahA sAMbhaLe che, jemake - 2. saMsadApi vI -jhAva- 27. kRsirAni vA 1. zaMkha -yAvata- 17. bAMsurI AdivAdyanAM zabda. pa. tAI bhaMte ! ki puTThAI suNei, apuTThAI suNai ? bhaMte! zuM te(chadama0) pUrvokta (vAdyonA) zabdone spaSTa thavA para sAMbhaLe che ke aspaSTa thavA para sAMbhaLe che ? u. goyamA ! puTThAiM suNei, no apuTThAiM suNei-jAva gautama! chadamastha manuSya (ta vAdyone spaSTa thayela NiyamA chaddisiM sunnei| zabdone sAMbhaLe che, aspaSTa zabdone sAMbhaLatA nathI. niyamathI cha dizAothI Avela pRSTa For Private & Personal use Onzabdone sAMbhaLe che. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 6. 5. chaumatthe NaM bhaMte ! maNusse kiM AragayAI sadAI suNei ? pAragayAI saddAI suNei ? u. goyamA ! AragayAI saddAI suNei, no pAragayAI saddAI sui / 6. jahA NaM bhaMte ! chaumattha maNusse AragayAI saddAI muLe', to pAyArUM saddAnuM muLe' ? taddA aaN aMte ! kevalI kiM AragayAI saddAI suNei, no pAragayAI saddAI suNei ? u. goyamA ! kevalI NaM AragayaM vA pAragayaM vA savvadUramUlamaNaMtiyaM saddaM jANai pAsai / pa. se meLaoAM maMte ! vaM vunnarU 'kevalI. AragayaM vA pAragayaM vA savvadUramUlamaNaMtiyaM sahaM jANai pAsai ? u. goyamA ! kevalI NaM puratthimeNaM miyaM pi jANai, amiyaM pi jAi, evaM dAhiNeNaM, paccatthimeNaM, uttareNaM, uDDhaM, ahe miyaM pi jANai amiyaM pi jANai / savvaM jANai kevalI, savvaM pAsai kevalI, savvao jANai pAsai, savvakAlaM jANai pAsai, savvabhAve jANai kevalI, savvabhAve pAsai kevalI, aNate nANe kevalissa, aNate daMsaNe kevalissa, nivvuDe nANe kevalisa, nivvuDe daMsaNe kevalissa / se teNaTTheNaM goyamA ! evaM vuccai'kevalINaM AragayaM vA pAragayaM vA savvadUramUlamaNaMtiyaM sadda jANai pAsai / ' -viyA. sa. 6, 3. 4, su. 2-4 iMdiyANaM visayANaM kAma-bhogattaM ca pruuvnnN5. vI bhaMte ! gamA ? avI AmA ? 3. goyamA ! vI vAmA samakhADo ! no avI jAmA / 6. pra. u. pra. u. pra. u. dravyAnuyoga bhAga-2 bhaMte ! zuM chadmastha manuSya Indriya gocara thayela zabdone sAMbhaLe che ke pAra pAmela zabdone sAMbhaLe che ? gautama ! (chadmastha manuSya) Indriya gocara thayela zabdone sAMbhaLe che, paraMtu pAra pAmela zabdone sAMbhaLatAM nathI. bhaMte ! jema chadmastha manuSya Indriya gocara zabdone sAMbhaLe che paraMtu pAra pAmela zabdone sAMbhaLatA nathI. to bhaMte ! zuM te kevaLajJAnI tevIja rIte Indriya gocara zabdone sAMbhaLe che pArapAmela zabdone sAMbhaLatA nathI ? hA, gautama ! kevaLI manuSya Indriya gocara, pAra pAmela ke badhA prakAranAM dUravartI, nikaTavartI ananta zabdone jANe juve che. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke kevaLI manuSya Indriya gocara, pAra pAmela ke badhAprakAranAMdUravartI, nikaTavartI ananta zabdone jANe dekhe che ? gautama ! kevaLI pUrva dizAnI mita vastune paNa jANe che ane amita vastune paNa jANe che. A pramANe dakSiNa dizA, pazcima dizA, uttara dizA udhvadizA ane adhodizAnImita(parimita) vastune paNa jANe dekhe che tathA amita (aparimita) vastune paNa jANe dekhe che. kevaLajJAnI badhu jANe che ane badhu juve che. kevaLI sarvataH jANe dekhe che, kevaLI sarvakALane jANe dekhe che. kevaLI sarva bhAvo (padArtho)ne jANe dekhe che. kevaLInAM anantajJAna ane ananta darzana hoya che. kevaLajJAnInAM jJAna ane darzana(badhA prakAranAM AvaraNothI rahita hoya che.) mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "kevaLI manuSya Aragata ane pAragata zabdone badhA prakAranAM dUravartI ane nikaTavartI zabdone jANe dekhe che." Indriya-viSayonAM kAma ane bhogitvanuM prarUpaNa : pra. bhaMte ! kAma rUpI che ke arUpI che ? u. he AyuSman zramaNa gautama ! kAma rUpI che. arUpI nathI. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana 655 . sattA maMta ! vImA ? vittA mAM ? 3. gayA ! sattiA vi TAT, cittA vi TAT | 5. navA maMta ! T? zanIvA vImA ? 3. thanA ! navA vi TmA, navA vi TET pa. jIvANaM bhaMte ! kAmA ? ajIvANaM kAmA ? u. goyamA ! jIvANaM kAmA. no ajIvANaM kaamaa| pa. kaivihA NaM bhaMte ! kAmA paNNattA ? u. goyamA ! duvihA kAmA paNNattA, taM jahA 2. saddA , 2. vA yA 1. vI maMta ! mA ? avI mAM ? 3. gayA ! vI mA, no lava ma aaN pa sanittA maMta! mA ? nittA mA ? u. goyamA ! sacittA vi bhogA. acittA vi bhogaa| pra. bhaMte ! kAma sacitta che ke acitta che ? u. gautama! kAma sacitta paNa che ane acitta paNa che pra. bhaMte ! kAma jIva che ke ajIva che ? u. gautama ! kAma jIva paNa che ane ajIva paNa che. bhaMte ! kAma jIvone hoya che ke ajIvone hoya che ? gautama! kAma jIvone hoya che, ajIvonehotAM nathI. bhaMte ! kAma keTalA prakAranAM kahyA che ? gautama ! kAma be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. zabda, 2. rUpa. pra. bhaMte ! bhoga rUpI che ke arUpI che ? u. gautama! bhoga rUpI che, te arUpI hotAM nathI. pra. bhaMte ! bhoga sacitta hoya che ke acitta hoya che ? gautama ! bhoga sacitta paNa hoya che ane acitta paNa hoya che. pra. bhaMte ! bhoga jIva hoya che ke ajIva hoya che ? gautama ! bhoga jIva paNa hoya che ane ajIva paNa hoya che. pra. bhaMte ! bhoga jIvone hoya che ke ajIvone hoya che? u. gautama ! bhoga jIvone hoya che, ajIvone hotAM nathI. pra. bhaMte ! bhoga keTalA prakAranAM kahyA che ? gautama ! bhoga traNa prakAranAM kahyA che, jemake - 1. gaMdha, 2. rasa, 3. sparza. pra. bhaMte ! kAmabhoga keTalA prakAranAM kahyA che ? u. gautama ! kAmabhoga pAMca prakAranAM kahyA che, jemake - 1. zabda, 2. rUpa, 3. gaMdha, 4. rasa, 5. sparza. g, navA maMta! mA ? banavA moDA ? 3. Tyama ! navA vi . manavA vi mA ! pa. jIvANaM bhaMte ! bhogA? ajIvANaM bhogA? u. goyamA ! jIvANaM bhogA. no ajIvANaM bhogaa| pU. vidaT maMta! mA paUUttA ? u. goyamA ! tivihA bhogA paNNattA, taM jahA 2. dhA, 2. rasA, rU. saTI pa. kaivihA NaM bhaMte ! kAmabhogA paNNattA ? 3. yama ! vaMvida #TET TUUUttA, saM nadI - 7, 2. saT, 2, vA, rU, dhA, 4, rasa, 6. BIHI | -vicA. sa. 7, 3. 7, mu. 2- 2 vida-di-visA nAja-riNAma- 1. vide i mete ! riyavisA pAtra-pariNAme gUUtte ? u. goyamA ! paMcavihe iMdiyavisae poggala-pariNAma paNNatte, taM jahA 7, pAMca IndriyonAM viSayonuM pudagala pariNAma : pra. bhaMte! IndriyomAM viSayabhUta pudgalonAM pariNAma keTalA prakAranAM kahyA che ? gautama ! IndriyonAM viSayabhUta pudgalonAM pariNAma pAMca prakAranAM kahyA che, jemake - Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s56 dravyAnuyoga bhAga-2 1. soiMdiyavisae poggala-pariNAme -jAva5. phAsiMdiyavisae poggala-pariNAme / pa. soiMdiyavisae NaM bhaMte ! poggala-pariNAme kaivihe TUUtta ? 3. caHT ! suvi pavUtta, taM nadA 9. bhi-saparimeya. 2.bha-saparimeya. evaM cakkhiMdiyavisae poggala-pariNAme duvihe paNNatte, taM jhaa6. kuva-pUriVITA, 2 Turva-parime ya, evaM ghANidiyavisae poggala-pariNAma davihe paNNatte, taM jhaa2. muramavidha -rime, 2. kuramadha-pariNAme ya, evaM jibhiMdiyavisae poggala-pariNAme duvihe TUtta, te nahIM2. surasa-parame, 2. kurasa-pariNAme ya, evaM phAsiMdiyavisae poggala-pariNAme duvihe paNNatte, taM jahA 2. musa-rime, 2. suwAsa-parime ya, pa. se nUNaM bhaMte ! uccAvaesu saddapariNAmesu, uccAvaemu rUvapariNAmesu, uccAvaesu gaMdhapariNAmasa, uccAvaesu rasapariNAmesu, uccAvaesu phAsapariNAmesu, pariNamamANA poggalA pariNamaMtIti vattavvaM siyA? 1. zrotrendriyanAM viSayabhUta pudgala pariNAma -vAva- pa. sparzendriyanAM viSayabhUta pudgala pariNAma. bhaMte ! zrotrendriyanAM viSayabhUta pudagalonAM pariNAma keTalA prakAranAM kahyA che ? gautama ! be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. suzabdonuM pariNAma, 2. duHzabdonuM pariNAma. A pramANe cakSurindriyanAM viSayabhUta pudgalonAM pariNAma be prakAranA kahyA che, jemake- , 1. surUpa pariNAma, 2. durUpa pariNAma. A pramANe dhrANendriyanAM viSayabhUta pudgalonA pariNAma be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. sugaMdha pariNAma, 2. durgandha pariNAma. A pramANe rasendriyanAM viSayabhUta pudagalonAM pariNAma be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. surasa pariNAma, 2. durasa pariNAma. A pramANe sparzendriyanAM viSayabhUta pagalonAM pariNAma be prakAranA kahyA che, jemake - 1. susparza pariNAma, 2. dusparza pariNAma. bhaMta ! zuM sArA mAThA zabda pariNAmomAM, sArA mAThA rUpa pariNAmomAM. sArA mAThA gaMdha pariNAmomAM, sArA mAThA rasa pariNAmomAM, sArA mAThA sparza pariNAmomAM, pariNamita thayela pula pariNata hoya che, evuM kahevAya che ? hA, gautama ! sArA mAThA zabda pariNAmomAM, pariNamita thayela pudagala pariNata hoya che, evuM kahevAya che. bhaMte ! zuM suzabdonAM pudgala duHzabdonAM rUpamAM pariNata thAya che ke duHzabdonAM pudgala suzabdonA rUpamAM pariNata thAya che ? hA, gautama ! suzabdonAM pudgala du:zabdonAM rUpamAM pariNata thAya che ane du:zabdonAM pudgala suzabdonAM rUpamAM pariNata thAya che. A pramANe surUpanAM pudgala durUpamAM pariNata thAya che. durUpanAM pudagala surUpamAM pariNata thAya che. pra. u. haMtA,goyamA uccAvaesasaddapariNAmasupariNamamANA poggalA pariNamaMtIti vattavvaM siyaa| pa. se nUNaM bhaMte ! subhisaddA poggalA dubbhisaddattAe pariNamaMti, dubbhisaddA poggalA subbhisaddattAe pariNamaMti? u. haMtA, goyamA ! subhisaddA poggalA dubhisaddattAe pariNamaMti, dubbhimaddA poggalA subbhisaddattAe pariNamaMti, evaM surUvA poggalA, durUvattAe pariNamaMti, uM. durUvA poggalA, surUvattAe pariNamaMti, Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana 657 evaM subhigaMdhA poggalA, dubbhigaMdhattAepariNamaMti, dubhigaMdhA poggalA, subhigaMdhattAe pariNamaMti, evaM surasA poggalA, durasattAe pariNamaMti, A pramANe sugaMdhanAM pudgala durgandhanAM rUpamAM pariNata thAya che. durgadhanAM pudgala sugaMdhanAM rUpamAM pariNata thAya che. A pramANe suratanAM pudgala durasanAM rUpamAM pariNata thAya che. durasanAM pudgala surasanAM rUpamAM pariNata thAya che. A pramANe susparzanAM pudgala dusparzanAM rUpamAM pariNata thAya che. dusparzanAM muddagala susparzanAM rUpamAM pariNata thAya che. durasA poggalA, surasattAe pariNamaMti, evaM suphAsA poggalA, duphAsattAe pariNamaMti, duphAsA poggalA, suphAsattAe prinnmNti'| -nIvA. ghaDi. rU, . 181 iMdiyaladdhI bheyA cauvIsadaMDaema ya parUvaNaM. vidA | maMta ! TUMDhiya7ndI pattA ? 3. gayA ! paMvida DuMDhiyA guyttA, te nahIM 9. saciThThI -nA-, , siddhiI ? TuM, 2-24, purva nA -jhAva- veniyA | Indriya labdhinAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarUpaNa : pra. bhaMte ! Indriya labdhi keTalA prakAranI kahI che ? u. gautama ! Indriya labdhi pAMca prakAranI kahI che, jemake - 1. zrotrendriya labdhi yAvata-5. sparzendriya labdhi. di.1-24. A pramANe nairayikothI vaimAniko sudhI jANavuM joIe. vizeSa : jene jeTalI Indriyo hoya, tene teTalI ja Indriya labdhi kahevI joIe. NavaraM-jasma jai iMdiyA tassa tAvaiyA laddhI -TUT. . 26, 3. 2, mu. ? ? ? 1. viyavo methA vIvaMDAmu ja pavanaM- pa. kaivihA NaM bhaMte ! iMdiya uvaogaddhA paNNattA ? u. goyamA! paMcavihA iMdiya uvaogaddhA paNNattA.taMjahA 9. Indriyopayoga kALanAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarUpaNa : pra. bhaMte! IndriyonAM upayogano kALa keTalA prakArano kahyo che ? u. gautama! IndriyonAM upayogano kALa pAMca prakArano kahyo che, jemake - 1. zrotrendriya upayoga kALa -yAvata- 5. sparzendriya upayogakALa. 6.1-24. A pramANe nairayikothI vaimAniko sudhI kahevuM joIe. vizeSa : jenI jeTalI Indriyo hoya, tenI teTalI ja Indriya upayogakALa kahevA joIe. 6, driya vahniA nAva- che. sikriya vaDoddha, TuM, -24 pUrva racA -nAva- veniyA | NavaraM-jassa iMdiyA tassa tAvaiyA uvaogaddhA bhaanniyvvaa| - guUT, . 26, 3. 2, mu. 2012 2. vi . ma. 2, 3, 6, mu. ? 2. vicA, ma, 8, 3. 2, mu. 10 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 dravyAnuyoga bhAga-2 10. iMdiya-uvaogaddhAe appabahattaM 10. IndriyonAM upayogakALano alpa bahutva : pa. eesi NaM bhaMte ! soiMdiya-cakkhiMdiya-ghANiMdiya- pra. bhaMte ! A zrotrendriya, cakSurindriya, dhrANendriya, jibhidiya-phAsiMdiyANaM jahaNiyAe uvaogaddhAe, rasendriya ane sparzendriyanAM jaghanya upayogakALa ukkosiyAe uvaogaddhAe, jahaNNukkosiyAe utkRSTa upayogakALa ane jadhanyotkRSTa upayoga uvaogaddhAe kayare kayarehiMto appA vA -jAva kALamAM koNa konAthI alpa yAvata-vizeSAdhika che? visesAhiyA vA? u. goyamA!1. savvatthovA cakkhidiyassa jahaNiyA gautama ! 1. cakSurindriyano jaghanya upayogakALa 3voddhA, badhAthI alpa che. 2. soiMdiyassa jahaNNiyA uvaogaddhA visesAhiyA, 2. (tenAthI) zrotrendriyano jaghanya upayogakALa vizeSAdhika che. 3.ghANiMdiyassajahaNiyA uvaogaddhA visesAhiyA, 3. (tenAthI) ghrANendriyano jaghanya upayogakALa vizeSAdhika che. 4.jibhiMdiyassa jahaNiyA uvaogaddhA visesAhiyA, 4, (tenAthI) rasendriyano jaghanya upayogakALa vizeSAdhika che. 5. phAseMdiyassa jahaNiyA uvaogaddhA visesaahiyaa| 5. (tenAthI) sparzendriyano jaghanya upayogakALa vizeSAdhika che. ukkosiyAe uvaogaddhAe utkRSTa upayogakALanI apekSAthI : 1.sabvatthovA cakkhiMdiyassa ukkosiyA uvaogaddhA, 1. cakSurindriyano utkRSTa upayogakALa badhAthI alpa che.' 2.soiMdiyassa ukkosiyA uvaogaddhA visesAhiyA, 2. (tenAthI) zrotrendriyano utkRSTa upayogakALa vizeSAdhika che. 3. ghANiMdiyassa ukkosiyA uvaogaddhA visesAhiyA, 3. (tenAthI) dhrANendriyano utkRSTa upayogakALa vizeSAdhika che. 4. jibhiMdiyassa ukkosiyA uvaogaddhA 4. (tenAthI) rasendriyano utkRSTa upayogakALa visesAhiyA, vizeSAdhika che. 5. phAsiMdiyassa ukkosiyA uvaogaddhA pa. (tenAthI) sparzendriyano utkRSTa upayogakALa visesAhiyA, vizeSAdhika che. jahaNNukkosiyAe uvaogaddhAe jaghanyotkRSTa upayogakALanI apekSAthI : 1.savvatthovA cakkhiMdiyassa jahaNiyA uvaogaddhA, 1.badhAthI alpacakSurendriyano jaghanya upayogakALa 2.soiMdiyassa jahaNiyA uvaogaddhA visesAhiyA, 2. (tenAthI) zrotrendriyano jaghanya upayogakALa vizeSAdhika che. 3.ghANidiyassa jahaNiyA uvaogaddhA visesAhiyA, 3. (tenAthI) dhrANendriyano jadhanya upayogakALa vizeSAdhika che. 4.jibhiMdiyamsa jahaNiyAuvaogaddhA visesAhiyA, 4. (tenAthI) rasendriyano jaghanya upayogakALa vizeSAdhika che. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana 659 5.phAseMdiyassa jahaNiyA uvaogaddhA visesAhiyA, phAseMdiyassa jahaNiyAhiMto uvaogaddhAhiMto 1.cakkhidiyassa ukkosiyA uvaogaddhA visesAhiyA, 5. (tenAthI) sparzendriyano jaghanya upayogakALa vizeSAdhika che. sparzendriyonAM jaghanya upayogakALathI : 1. cakSurindriyano utkRSTaupayogakALa vizeSAdhika che. 2. soiMdiyassa ukkosiyA uvaogaddhA visesAhiyA, 2. (tenAthI) zrotrendriyano utkRSTa upayogakALa vizeSAdhika che. 3. ghANiMdiyassa ukkosiyAuvaogaddhA visesAhiyA, 3. (tenAthI) dhrANendriyano utkRSTa upayogakALa vizeSAdhika che. 4.jibbhiMdiyassa ukkosiyA uvaogaddhA visesAhiyA, 4. (tenAthI) rasendriyano jaghanya upayogakALa vizeSAdhika che. 5. phAseMdiyassa ukkosiyA uvaogaddhA visesAhiyA, 5. (tenAthI) sparzendriyano jaghanya upayogakALa -T00T. 5. 26. 3. 2, mu. 2013 vizeSAdhika che. 22. sarjiviyAtrAmecA vIsavaMdaku ja purUva- 11. sarvendriya nivRttinAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarUpaNa : 1. vidaT U "teM ! mabiMdiyanivattA TUITI ? pra. bhaMte ! sarvendriyanivRtti keTalA prakAranI kahI che ? 3. IT!- vidAM viMtiniva7 guttA, teM gautama! sarvendriyanivRtti pAMca prakAranI kahI che, nahIM jemake - 2. saviyaniva7 - nava-, siphinivattA 1.zrotrendriyanivRtti-vAva-pa.sparzendriyanivRtti. huM 2-16. urva nera -gAva-niyamArA 8.1-11. A pramANe nairayikothI svanitakumAro sudhI jANavuM joIe. pa. daM.12. puDhavikAiyANaM bhaMte! kaivihA iMdiyanibattI da, 12. te ! pRthvIkAyika jIvonI keTalI TUttA? IndriyanivRtti kahI che ? u. goyamA ! egA phAsiMdiyanivvattI pnnnnttaa| gautama ! tenI eka mAtra sparzendriyanivRtti kahI che. huM 23-24, parva nasa na vyiA -nava di. 13-24. A pramANe jenI jeTalI Indriyo vemaanniyaannN| hoya, tenI teTalI IndriyanivRtti vaimAniko sudhI -viyA. 1, 2, 3. 8, mu. 22-14 kahevI joIe. 12. rica nivattA megA vIsAsu ya pavaU- 12. Indriya nirtanAnAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarUpaNa : pa. kaivihA NaM bhaMte ! iMdiya-nivvattaNA paNNattA ? pra. bhaMte! Indriya nirvartana(nivRtti) keTalA prakAranI kahI che ? u. goyamA ! paMcavihA iMdiya-nivvattaNA paNNattA, taM gautama! Indriya nirvatanA pAMca prakAranI kahI che, nahIM jemake - 2. sakriya-nivRttaUTI -nA- 6. IfsaMDhiya 1. zrotrendriya nirvartanA yAvata- 5. sparzendriya nivvttnnaa| nirvartanA. 8. 2-24, nerA -navi- veLiyAne 6.1-24, A pramANe nairayikothI vaimAniko sudhI jANavuM joIe. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SSO dravyAnuyoga bhAga-2 u. 5 .. Navara-jamsa jai iMdiyA tassa tAvaiyA ceva, iMdiya vizeSa : jenI jeTalI Indriyo hoya, tenI teTalI nivvattaNA bhANiyavvA / ja Indriya nirvatanA kahevI joIe. -TUT, . 26, 3. 2, 0 0 . rU. viya nivatta samaya vIsaliMDakuM ya pavane- 13. Indriya nirvartanAno samaya ane covIsa daMDakomAM prarUpaNa : pa. soiMdiya nivvattaNA NaM bhaMte! kai samayA paNNattA? pra. bhaMte ! zrotrendriya nirvanA keTalA samayanI kahI che? u. goyamA ! asaMkhejjasamayA aMtomahuttiyA paNNattA, gautama ! asaMkhyAta samayanA aMtarmuhUrtanI kahI che. evaM -jAva-phAsiMdiya nibattaNA samayA, A pramANe sparzendriya nirtanAkALa sudhI kahevuM joIe. huM 2-24. rva nerA -jhA- vaimALiyA / da, 1-24. A pramANe nairayikothI vaimAniko sudhInI IndriyanirvatanAno kALa jANavo joIe, NavaraM-jassa jai iMdiyA tassa tAvaiyA aMtomuhuttiyA vizeSa : jene jeTalI Indriyo hoya tene teTalA ja samayA bhaanniybvaa| aMtarmuhUrtanA samayanI nirvartanA jANavI joIe. -T0UT, 5, 26, 3. 2, mu. 1 0 0 14. iMdiyakaraNa bheyA cauvIsadaMDaesa ya parUvarNa 14, IndriyakaraNa bheda ane covIsa daMDakomAM prarUpaNa : pa. kaibihe NaM bhaMte ! iMdiyakaraNe paNNatte ? pra. bhaMte ! IndriyakaraNa keTalA prakAranI kahI che ? 3. yamAM ! paMvide suMDhiyAra paUUtte, te naEURT gautama ! IndriyakaraNa pAMca prakAranAM kahyA che, jemake - , saciva, raVT -jhava- ,-FAsivicAra. 1. zrotrendriya karaNa -cAvata- 5. sparzendriyakaraNa, huM -24, ve jerA -jhava- temarfmyALa 8.1-24. A pramANe nairayikothI vaimAniko sudhI IndriyakaraNa kahevA joIe. NavaraM-jassa jai iMdiyAiM tassa tai iMdiyakaraNAI / vizeSa : jene jeTalI Indriyo hoya tenI teTalI ja -vicA. sa. 1, 3, 6, mu. 6-7 IndriyakaraNa kahevA joIe. 2. vijaya methA vIrapura pavaLa- 15. Indriyopacaya bheda ane covIsa daMDakomAM prarUpaNa : pa. kaibihe NaM bhaMte ! iMdiyovacae paNNatte ? pra. bhaMte ! Indriyopacaya keTalA prakAranAM kahyA che ? u. goyamA ! paMcavihe iMdiyovacae paNNatte, taM jahA gautama ! Indriyopacaya pAMca prakAranAM kahyA che, jemake - 2. vivaU -navi- . BsiMvivaD, 1. zrotrendriyopacaya-cAvata- 5. sparzendriyopacaya. huM 2-24. vaM nerA -navi- mALiyA da.1-24. A pramANe nairayikothI vaimAniko sudhI Indriyopacaya jANavuM joIe. Navara-jamsa jai iMdiyA tassa taiviho ceva vizeSa : jenI jeTalI Indriyo hoya tenI teTalI iMdiyovacao bhaanniybvo| ja prakAranAM Indriyopacaya kahevA joIe. -paUT. 5. 26, 3. 2, mu. 2 0 0 7-0 0 8 1. A ATha daMDakomAM IndriyonuM varNana A pramANe che : (ka) pAMca sthAvaramAM eka sparzendriya. (kha) beindriyamAM be Indriya - 1. sparzendriya, 2. rasendriya. (ga) trakriyAmAM traNa Indriya : 1. sparzendriya, 2, rasendriya, 3. dhrANendriya. (9) caundriyamAM cAra Indriya : 1, sparzendriya, 2, rasendriya, 3. dhrANendriya, 4, cakSuIndriya. (3) bAkInAM 16 daMDakomAM pAMceya Indriya che. de Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana 661 16. cauvIsadaMDaesu iMdiyANaM saMThANAI chahAra parUvaNaM- 16. covIsa daMDakomAM IndriyonAM saMsthAnAdinA cha dvAranuM prarupaNa : 1. 2 LarayA maMte ! kuMDhiyA TvUttA ? pra. de, 1, bhaMte ! nairayikonI keTalI Indriyo kahI che ? u. goyamA ! paMceMdiyA paNNattA, taM jahA u. gautama ! tenI pAMca Indriyo kahI che, jema ke - 2. sogi -nA- 8. sigi 1. zrotrendriya -vAva- pa. sparzendriya. pa. NeraiyANaM bhaMte ! soiMdie kiM saMThie paNNatte ? pra. bhaMte ! nArakanI zrotrendriya kayA AkAranI kahI che ? u. goyamA ! kalaMbuyAsaMThANasaMThie pnnnntte| u. gautama ! te kadaMbapuSpanAM AkAranI kahI che. evaM jaheva ohiyANaM vattavbayA bhaNiyA taheva A pramANe jema samuccaya jIvonAM pAMca IndriyonuM NeraiyANa vi-jAva- appAbayANi donnnnivi| varNana karela che tevI ja rIte nArakanAM baMne prakAranAM alpabahatva sudhInuM varNana karavuM joIe. pa. raiyANaM bhaMte ! phAsiMdie kiM saMThie paNNatte? pra. bhaMte ! nairayikonI sparzendriya kyA AkAranI kahI che? 3. yama ! tuvida quUQ. te naEUR gautama ! be prakAranI kahI che, jemake - 9. bhavadhArafnne 2, 2, 3ttaravairaviU FT 1. bhavadhAraNIyA, 2. uttaravaikriyA. 1. tattha NaM je se bhavadhAraNijje, se NaM 1. temAMthI je bhavadhAraNIyA che te huDaka saMsthAnanA huMDasaMThANasaMThie paNNatte, AkAranI kahI che. 2. tattha NaM je se uttaraveuvie, se vi taheva 2. temAMthI je uttaravaikriyA sparzendriya che, te paNa tevI ja (huDaka- saMsthAnanI) kahI che. sesaM taM cev| zeSa varNana pUrvavata samajavuM joIe. pa. da. 2-11. asurakumArANaM bhaMte ! kai iMdiyA pra. 6.2-11. bhaMte! asurakumAronI keTalI Indriya UUUttA ? kahI che ? 3. yamI ! paMkiyA pUURTI | gautama ! tenI pAMca Indriya kahI che. evaM jahA ohiyANaM-jAva- appAbahayANi doNi A pramANe samuccaya jIvonAM samAna baMne prakAranAM alpabadutva sudhI varNana karavuM joIe. NavaraM-phAseMdie duvihe paNNatte, taM jahA vizeSa : sparzendriya be prakAranI kahI che, jemake - 9. bhavadhArafnanne 1, 2, 3ttaravA cA? 1, bhavadhAraNIyA, 2. uttaravaikriyA. 1.tatthaNaMjesebhavadhAraNijje.seNaMsamacauraMsasaMThANa 1. temAM bhavadhAraNIyA sparzendriya samacaturastra saMThie paNNatte, saMsthAnavALI kahI che. 2.tatthaNaMsejese uttaraveubbie.seNaMNANAsaMThANa 2. temAM uttara vaikriyA sparzendriya nAnA saMsthAnamNtthie paNNatte, vALI kahI che. sesaM taM cev| zeSa varNana pUrvavata karavuM joIe. purva -nava- tharumarALA A pramANe svanitakumAro sudhInAM mATe kahevuM joIe. 1. 2. huM 22. puddhavirUcA mate ! Tu kiyA pra. 1. daM.12. aMte ! pRthvIkAyanI keTalI IndriyAM paNNattA? kahI che ? nAva, pari. 2, mu. 32 2, nIva. ri. , mu. 23 (8). . Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 662 3. yama! siui gujtte ! pa. puDhavikAiyANaM bhaMte ! phAsidie kiM saMThie u. goyamA ! masUracaMda saMThANasaMThie paNNatte / pa. 2. puDhavikAiyANaM bhaMte ! phAsidie kevaiyaM bAhalleNaM TUM|tta ? u. goyamA !aMgulassa asaMkhejjaibhAgaM bAhalleNaM pnnnntte| bbb pa. 3. puDhavikAiyANaM bhaMte ! phAsiMdie kevaiyaM pohatteNaM UUUtte ? u. goyamA ! sarIrapamANamette pohatteNaM pnnnntte| pa. 4. pUDhavikAiyANaM bhaMte ! phAsidie kaI paesiMe paNNatte? 3. camA ! manaMtapaufu guy | 5. puDhavikAiyANaM bhaMte ! phAsiMdie kai paesogADhe qUUtta ? u. goyamA ! asaMkhejja paesogADhe paNNatte / pa. 6. eesi NaM bhaMte ! puDhavikAiyANaM phAsiMdiyassa ogAhaNa-paesaTThayAe kayare kayarehito appA vA -nA-visAhitya vA? u. goyamA ! savvatthove puDhavikAiyANaM phAsiMdie ogAhaNaTThayAe, se ceva paesaTThayAe aNaMtaguNe / dravyAnuyoga bhAga-2 u. gautama ! eka sparzendriya kahI che. pra. bhaMte ! pRthvIkAyikonI sparzendriya kyA AkaranI kahI che? gautama ! te masUracaMdranA AkAranI kahI che. 2, bhaMte ! pRthvIkAyikonI sparzendriyanI moTAI keTalI kahI che ? gautama ! tenI moTAI aMguLanAM asaMkhyAtamAM bhAga jeTalI kahI che. 3. bhaMte ! pRthvIkAyikonI sparzendriyanI laMbAI keTalI kahI che ? gautama! teno vistAra tenAM zarIra pramANa mAtra che. 4, bhaMte!pRthvIkAyikonIsparzendriya keTalA pradezonI kahI che? gautama ! ananta pradezI kahI che. 5. aMte ! pRthvIkAyikonI sparzendriya keTalA pradezomAM avagADha kahI che ? u. gautama ! asaMkhyAta pradezomAM avagADha kahI che. 6 bhaMte ! A pRthvI kAyikonI sparzendriya avagAhanAnI apekSAthI ane pradezonI apekSAthI koNa konAthI alpa -jAvata- vizeSAdhika che ? gautama! pRthvIkAyikonI sparzendriya avagAhanAnI apekSA baMdhAthI ochI che, pradezonI apekSAthI anantaguNI che. pra. bhaMte ! pRthvIkAyikonI sparzendriyanAM karkazaguru guNa keTalA kahyA che ? gautama ! te ananta kahyA che. A pramANe mUdu-laghuguNonAM viSayamAM paNa samajavuM pa. puDhavikAiyANaM bhaMte ! phasiMdiyassa kevaiyA kakkhaDagarUyaguNA paNNattA ? 3. mayamAM ! vitA | evaM mauyalahuyaguNA vi| pra. pa. eesi NaM bhaMte ! puDhavikAiyANaM phAsidiyassa bhaMte ! A pRthvIkAyikanI sparzendriyanA karkazakkkhdd-gruuygunn mauya-lahuyaguNANa ya kayare guru guNo ane mRdu-ladhu guNomAMthI koNa konAthI kayarehiMto appA vA -jAva-visemAhiyA vA? alpa yAvata- vizeSAdhika che ? u. goyamA ! savvatthovA puDhavikAiyANaM phAseMdiyassa u. gautama ! pRthvIkAyikanI sparzendriyanA karkaza kakkhaDa-garUyaguNA, tassa ceva mauya-lahuyaguNA guruguNa sauthI alpa che ane mRdu laghuguNa anaMta aT ! anaMtaguNA che. huM 23-26. purva mAuDayA ri -nA 8.13-16. A pramANeakAyikothI vanaspatikAyiko vnnpphikaaiyaannN| sudhInuM varNana karavuM joIe. che. navA. pas. ?, mu. 24-26 Jain education International Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana 663 NavaraM-saMThANe imo viseso daTThavvo AukkAiyANaM thibugabiMdusaMThANasaMThie paNNatte, teukkAiyANaM sUIkalAvasaMThANasaMThie paNNatte, vAukkAiyANaM paDAgAsaMThANasaMThie paNNatte , vaNa'phaikAiyANaM NANAsaMThANasaMThie pnnnntte| g, se. 27, vekiyA maMta ! Tu kriyA pUUttA ? pra. 3. yama ! teM huM igutta, te nadI2. nidimaMgi 1, 2, wifsarijI 2 ? doNha pi iMdiyANaM saMThANaM, bAhallaM, pohattaM, padesA, ogAhaNA ya jahA ohiyANaM bhaNiyA tahA bhaanniybvaa| Navara-phAseM die huMDasaMThANasaMThie paNNatte tti imoviseso| eesiNaM bhaMte ! beiMdiyANaM jibhiMdiya-phAseMdiyANaM ogAhaNaTThayAepaesaTThayAe ogAhaNapaesaTThAe kayare kayarehito appA vA-jAva-visesAhiyA vA? vizeSa : paraMtu AnA saMsthAnanA viSayamAM A vizeSatA samajI levI joIe. apakAyikonI sparzendriya jalabiMdunAM AkAranI kahI che. tejaskAyikonI sparzendriya sucakalApanAM AkAranI kahI che. vAyukAyikonI sparzendriya patAkAnAM AkAranI kahI che. vanaspatikAyikonI sparzendriyanAM nAnA prakAranAM AkAranI kahI che. da,17, bhaMte ! be Indriya jIvonI keTalI IndriyAM kahI che ? gautama ! be Indriyo kahI che, jemake - 1. rasendriya, 2. sparzendriya. baMne IndriyonAM saMsthAna, bAhalya, pRthutva, pradeza ane avagAhanAnAM viSayamAM jema samuccayanAM saMsthAnAdinAM viSayamAM kahyuM che tevuM ja kahevuM joIe. vizeSa : AnI sparzendriya huMDaka saMsthAnavALI kahI che. bhaMte ! A be IndriyonI rasendriya ane sparzendriyamAMthI avagAhanAnI apekSAthI. pradezonI apekSAthI tathA avagAhanA ane pradezonI apekSAthI koNa konAthI alpa yAvatuvizeSAdhika che ? gautama ! avagAhanAnI apekSAthI beIndriyanI rasendriya badhAthI ochI che, avagAhanAnI apekSAthI sparzendriya saMkhyAtaguNI che. pradezonI apekSAthI - badhAthI ochI beIndriyanI rasendriya che. pradezonI apekSAthI- tenI sparzendriya saMkhyAtaguNI che. avagAhanA ane pradezonI apekSAthI beIndriyonI rasendriya badhAthI alpa che. avagAhanA ane pradezonI apekSAthI sparzendriya saMkhyAtaguNI adhika che. pra. u. u. goyamA ! ogAhaNaTThayAe sabvatthove beiMdiyANaM jibhiNdie| ogAhaNaTThayAe phAsiMdie sNkhejjgunne| paesaTThayAe savvatthove beiMdiyANaM jibhidie| paesaTThayAe phAseMdie saMkhejjaguNe / ogAhaNapaesaTTayAe savvatthove beiMdiyassa nirimaMgi | ogAhaNapaesaThThayAe phAsiMdie saMkhejjaguNe / 9. navI, pa4i. ?, mu. 28 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 phAseMdiyassa ogAhaNaTTayAehiMto jibbhiMdie paesaTTyAe anaMtaguNe, paesaTTyAe phAsiMdie saMkhejjaguNe / iMdiyANaM bhaMte! jibbhiMdiyassa kevaiyA kakkhaDagarUyaguNA paNNattA ? 3. goyamA ! ajaMtA / 6. evaM phArmediyassa vi, evaM mauya - lahuyaguNA vi / pa. eesi NaM bhaMte! veiMdiyANaM jibbhiMdie-phAseMdiyANaM kakkhaDa-garUyaguNANaM-mauya-lahuyaguNANaM kakkhaDagakhyaguNa-mauya-lahuyaguNANa ya kayare kayarehiMto apA yA -khAva- vimesAdiyA vA? u. goyamA ! savvatthovA beiMdiyANaM jibbhiMdiyassa vaDa-grUyazuLa, phAseMdiyassa kakkhaDa-garUyaguNA aNaMtaguNA, phAseMdiyassa kakkhaDa - gakhyaguNehiMto tassa ceva mauya-lahuyaguNA aNaMtaguNA, jibbhiMdiyassa mauya-lahuyaguNA anaMtaguNA / OM. 18-22. Dva -khAva- 2yi tti varaM - iMdiyaparivuDDhI kAyavvA / teiMdiyANaM ghANeMdiya thove, cauriMdiyANaM cakkhidie thove / sesaM taM ceva / OM. 20-21. maMvityi-tirinoLiyALa maNUsANa ya jahA NeraiyANaM / NavaraM phAsiMdie chavvihasaMThANasaMThie paNNatte, taM nahIM 2. sama1Dase, 2. podarimaMGache, rU. sAtI, 4. lukhkha, kh. vAmaLe, 6. kuMDe / ?. nIvA. Dei. ?, mu. 21-30 pra. u. pra. u. dravyAnuyoga bhAga-2 sparzendriyanI avagAhanAthI rasendriya pradezonI apekSAthI anaMtaguNI che. pradezonI apekSAthI sparzendriya saMkhyAta guNI che. bhaMte ! beIndriyonI rasendriyanA keTalA karkazaguruguNa kahyA che ? gautama ! te ananta che. A pramANe enI sparzendriya paNa ananta guNa samajavA joIe. A pramANe mudu-ghu guNa paNa ananta samajavA joIe. bhaMte ! A beIndriyonI rasendriya ane sparzendriyanAM karkaza-guruguNo, mudu-laghuguNa tathA karkaza guruguNa ane mRdulaghu guNomAMthI koNa konAthI alpa -yAvat- vizeSAdhika che ? gautama ! badhAthI alpa beIndriyonI rasendriyanAM karkaza guruguNa che, (tenAthI) sparzendriyanAM karkaza guruguNa anantaguNA che. sparzendriyanAM karkaza guruguNothI tenA mRdu-laghuguNa anantaguNA che. tenAthI paNa rasendriyanAM mRdu-laghuguNa anantaguNA che. . 6.18-19. A pramANe caurendriya sudhI kahevuM joIe. vizeSa : IndriyanI parivRddhi karavI joIe. beIndriya jIvonI ghrANendriya thoDI hoya che. caurendriya jIvonI cakSuIndriya thoDI hoya che. zeSa varNana pUrvavat che. 6.20-21. paMcendriya tiryaMca ane manuSyonI IndriyonAM saMsthAnAdi saMbaMdhI varNana nArakanAM samAna samajavuM joIe. vizeSa : tenI sparzendriya cha prakAranAM saMsthAnovALI kahI che, jemake - 1. samacaturasa, 2. nyagrodhaparimaMDaLa, 3.sAdi, 4. kubja, 5. vAmana, 6. huMDaka. 2. nIvA. vaDe. ?, mu. rU-4o Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana 65 daM. 22-24. vANamaMtara-joisiya-vemANiyANaM jahA de. 22-24, vANavyantara, jyotika ane asurkumaaraannN| vaimAnika devonAM Indriya saMbaMdhI varNana -paUT, . 2, 3su. 183-182. asurakumAronAM samAna jANavuM joIe. 27 aai modaUTT e va dhu ya va - 17. IndriyonI avagAhanAnAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarUpaNa : pa. kaivihA NaM bhaMte ! iMdiya ogAhaNA paNNattA ? pra. bhaMte ! IndriyAvagrahaNa keTalA prakAranAM kahyA che ? 3. soyamAM ! vaMvadA viyo*III TUWttA, te u. gautama ! IndriyAvagrahaNa pAMca prakAranAM kahyA che, jemake - ' 1-5. soiMdiyaogAhaNA -jAva- phAsiMdiya 1. zrotrendriya avagrahaNa -cAvata- 5. sparzendriyaTELITI avagrahaNa. Dha. -24, vaM raphALa -jhava- veniyA da, 1-24. A pramANe nArakathI vaimAniko sudhI pUrvavata kahevuM joIe. NavaraM-jassa jai iMdiyA tassa tAvaiyA ogAhaNA vizeSa : jene jeTalI Indriyo hoya, tene teTalI ja bhaanniyvvaa| IndriyAvagrahaNa kahevI joIe. -paUT. . 26, 3. 2, mu. 2 0 24 18. iMdiyANaM ogAhaNa-paesAvekkhA appa-bahuttaM 18, IndriyonI avagAhanA ane pradezonI apekSAthI alpabadutva : pa. eesi NaM bhaMte ! soiMdiya-cakkhidiya-ghANiMdiya- pra. bhaMte ! A zrotrendriya, cakSuIndriya, dhrANendriya, jibhi diya-phAsiMdiyANaM ogAhaNayAe rasendriya ane sparzendriyamAMthI avagAhanAnI paesaTThAe ogAhaNa-paesaThThayAe kayare kayarehito apekSAthI pradezonI apekSAthI tathA avagAhanA appA vA -jAva- visesAhiyA vA? ane pradezonI apekSAthI koNa konAthI alpa -vAva- vizeSAdhika che ? 3. yama! 9. savava vivAdaUTayApu, gautama ! 1. avagAhanAnI apekSA badhAthI alpa cakSuIndriya che. 2. soiMdie ogAhaNaTThayAe saMkhejjaguNe, 2, (tenAthI) avagAhanAnI apekSA zrotrendriya saMkhyAtaguNI che. 3. ghANidie ogAhaNaTThayAe saMkhejjaguNe, 3. (tenAthI) avagAhanAnI apekSA dhrANendriya saMkhyAtaguNI che. 4. jiMbbhidie ogAhaNaTThayAe asaMkhejjaguNe, 4, (tenAthI) avagAhanAnI apekSA rasendriya asaMkhyAtaguNI che. 5. phAsidie ogAhaNaTThayAe saMkhejjaguNe / 5. (tenAthI) avagAhanAnI apekSA sparzendriya saMkhyAtaguNI che. paesaTThayAe pradezonI apekSAe : 1.savvatthove cakkhidie paesaTThayAe, 1. badhAthI alpa cakSuIndriya che, 2. soiMdie paesaTThayAe saMkhejjaguNe, 2. (tenAthI) pradezonI apekSA zrotrendriya saMkhyAtaguNI che. Jain Bhagat MvaE, Ta. 2, mu. 42 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 666 dravyAnuyoga bhAga-2 3. ghANidie paesaTThayAe saMkhejjaguNe, 3. (tenAthI) pradezonI apekSA dhrANendriya saMkhyAtaguNI che. 4. jibbhiMdie paemaTThayAe asaMkhejjaguNe, 4. (tenAthI) pradezonI apekSA rasendriya asaMkhyAtaguNI che. 5. phAsiMdie paesaTThayAe saMkhejjaguNe, 5. (tenAthI) pradezonI apekSA sparzendriya saMkhyAtaguNI che. ogAhaNa-paesaTThayAe avagAhanA ane pradezonI apekSAe : 1. savvatthove cakkhidie paesaTThayAe, 1. avagAhanAnI apekSA badhAthI alpa cakSuIndriya che. 2. soiMdie ogAhaNaTThayAe saMjjjaguNe, 2. (tenAthI) avagAhanAnI apekSA zrotrendriya saMkhyAtaguNI che. 3. ghANidie ogAhaNaTThayAe saMkhejjaguNe, 3. (tenAthI) avagAhanAnI apekSA dhrANendriya saMkhyAtaguNI che. 4. jibhiMdie ogAhaNaTThayAe asaMkhejjaguNe, 4. (tenAthI) avagAhanAnI apekSA rasendriya asaMkhyAtaguNI che. 5. phasiMdie ogAhaNaTThayAe saMkhejjaguNe, 5. (tenAthI) avagAhanAnI apekSA sparzendriya saMkhyAtaguNI che. 6.phAsiMdiyassa ogAhaNaTThayAehiMto cakkhidie 6. sparzendriyanI avagAhanAthI pradezonI apekSA paesaTThayAe aNaMtaguNe - cakSuindriya anantaguNI che. 7. soviya pAsaTU saMgnakuLa, 7. (tenAthI) pradezonI apekSA zrotrendriya saMkhyAtaguNI che. 8. ghANiMdiya paesaTThayAe saMkhejjaguNe, 8. (tenAthI) pradezonI apekSA dhrANendriya saMkhyAtaguNI che. 9. jibhiMdiya paesaTThayAe asaMkhejjaguNe 9. (tenAthI) pradezonI apekSA rasendriya asaMkhyAtaguNI che. 10. phAsidiya paesaTThayAe saMkhejjaguNe / 10. (tenAthI) pradezonI apekSA sparzendriya -qvor. . 25, 3. 2, 3676 saMkhyAtaguNI che. 21. rilAha meca 13vasAmu ja pavane- 19, IndriyAvagrahanAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa : g, vide ne maMta 34 gUUtte ? pra. bhaMte ! avagraha keTalA prakAranAM kahyA che ? 3. yama ! suvire 3 Twtte, te nadI u. gautama ! avagraha be prakAranAM kahyA che. jemake - 2. tyaTde 1, 2. vaMnarche ya | - 1, arthAvagraha, 2. vyaMjanAvagraha. pa. vaMjaNoggahe NaM bhaMte ! kaivihe paNNatte ? bhaMte ! vyaMjanAvagraha keTalA prakAranAM kahyA che ? 3. yamA ! varSIvida qutte, te nahIM u. gautama ! te cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 9. sakriya vaMna de. 1. zrotrendriyAvagraha, 2. zALa ivaMna de, 2. dhrANendriyAvagraha, Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana . nidimaMtriya vaMna , 4. IfsaMdriya vaMna jAhe? | g, alyAde aMta ! vidagov?? 3. thaHT ! vihe satya TUToN. taM nadI 2. dvitiya amade, rU. Mitiya satyapade, 4nirmiti matya, 5. phAsiMdiya atthoggahe, 6. noDhiya atyajAde' g, he , nerathA baMta ! vide 3 guUtte ? u. goyamA ! duvihe uggahe paNNatte, taM jahA 2. satyavAde ya, ra, vaMnapade yA a 2-26. mayurakumArA-jhAva-tharAvanArA 3. rasendriyAvagraha, 4. sparzendriyAvagraha, bhaMte ! arthAvagraha keTalA prakAranAM kahyA che ? u. gautama ! arthAvagraha cha prakAranAM kahyA che, jemake - 1. zrotrendriya - arthAvagraha, 2. cakSurindriya - arthAvagraha, 3. dhrANendriya - arthAvagraha, 4. rasendriya - arthAvagraha, 5. sparzendriya - arthAvagraha, 6. noIndriya (mana) - arthAvagraha. da, 1, bhaMte ! nairayikonAM keTalA avagraha kahyA che ? u. gautama ! be prakAranAM avagraha kahyA che, jemake - 1. arthAvagraha, 2. vyaMjanAvagraha. 8.2-11. A pramANe asukumArothI nitakumAro sudhI kahevuM joIe. pra. 8.12. bhaMte ! pRthvIkAyikonAM keTalA avagraha kahyA che ? gautama ! tenA be avagraha kahyA che, jemake - 1, arthAvagraha, 2. vyaMjanAnaMgraha. bhaMte! pRthvIkAyikonAM vyaMjanAvagraha keTalA prakAranAM kahyA che ? gautama ! tenA mAtra eka sparzendriya vyaMjanAvagraha kahyo che. bhaMte ! pRthvIkAyikonA keTalA arthAvagraha kahyA pa. daM. 12. puDhavikAiyANaM bhaMte ! kaivihe uggahe gutte ? 3 thamA ! suvihe 31T TOUT, teM nahIM che. atyAre , 2. vaMga vAde ca | pa. puDhavikAiyANaM bhaMte ! kaivihe vaMjaNogghe paNNatte? u. goyamA ! ege phAsiMdiya vaMjaNoggahe pnnnntte| pa. puDhavikAiyANaM bhaMte ! kaivihe atthoggahe paNNatte? u. goyamA ! ege phAsidiya atthoggahe paNNatte, gautama ! tenA mAtra eka sparzendriya arthAvagraha kahyA che. TuM ? rU-1 6. pve gAva- vADa/DayALa 6.13-16, A pramANe vanaspatikAyiko sudhI kahevuM joIe. da.17. beiMdiyANaM vaMjaNoggahe duvihe paNNatte,taM jahA da,17, be IndriyonAM vyaMjanAvagraha be prakAranAM kahyA che, jemake - 2, siviya vaMnAre. 1. sparzendriya vyaMjanAvagraha, 2. jibhidiya vaMjaNoggahe ya. 2. rasendriya vyaMjanAvagraha, beiMdiyANaM atthoggahe duvihe paNNatte, taM jahA beIndriyonAM arthAvagraha be prakAranAM kahyA che, jemake - Jan 2. TAI- Xos, 3. 2, mu. 3 3 6 2- 1) sama sama , muM. 6 (7) naM . 4. 68- 6ainelibrary.org Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 447 dravyAnuyoga bhAga-2 1.phAsiMdiya atthoggahe, 2.jibbhiMdiya atthoggaheya, 1. sparzendriya arthAvarAha, 2. rasendriya arthAvagraha. 28, tailiyA vaMnapade tivide pUchaUToN. de 18 treIndriyonAM vyaMjanAvagraha traNa prakAranAM te nahIM kahyA che, jemake - 9. siMdriya vaMnAde, 1. sparzendriya vyaMjanAvagraha, 2. jinbhiMdiya vaMjaNoggahe, 2. rasendriya vyaMjanAvagraha, rU. vALaviya vaMna re, 3. dhrANendriya vyaMjanAvagraha, teiMdiyANaM atthoggahe tivihe paNNatte, taM jahA treIndriyanAM arthAvagraha traNa prakAranAM kahyA che, jemake - 1.phAsidiya atthoggahe, 2.jibhiMdiya atthoggahe. 1. sparzendriya arthAvagraha, 2. rasendriya-arthAvagraha, 3. ghANidiya atthoggahe, 3. dhrANendriya arthAvagraha. daM.19.cauridiyANaM vaMjaNoggahe tivihe paNNatte. .19. caundriyanAM vyaMjanAvagraha traNa prakAranAM taM jahA kahyA che, jemake - 2. siviya vaMna hai, 1. sparzendriya vyaMjanAvagraha, 2. nimiMDhiya vaMnaLade, 2. rasendriya vyaMjanAvagraha, * . pAratiya vaMnAde, 3. dhrANendriya vyaMjanAvagraha, cauriMdiyANaM atthoggahe cauvihe paNNatte, caundriyanAM arthAvagraha cAra prakAranA kahyA che, taM jahA jemake - 2. IfsaddhiA atyAre, 1. sparzendriya arthAvagraha, 2. nimitiya atyAruM, 2. rasendriya arthAvagraha, rU. nikriya atyAre 3. dhrANendriya arthAvagraha, 4. viMtiya satyapade, 4. cakSurendriya arthAvagraha. huM ra 0-24. saMsAmAM nahIM nerA -navi 8.20-24. bAkInAM vaimAniko sudhInAM samasta vemaanniyaannN| jIvonuM varNana nairayikonAM samAna jANavuM joIe. - 100, p. 2, 3, 2, 3. 2 0 2 7-0 2 3 20. iMdiye-IhA bheyA cauvIsadaMDaesu ya parUvaNaM - 20. Indriya IhAnAM bheda ane covIsa deDakomAM prarupaNa : , vidA maMta ! phaMdA TUttA ? pra. bhaMte ! IhA keTalA prakAranI kahI che ? 3. Tyama ! paMvidA phaMdA pattA, teM nahIM gautama ! IhA pAMca prakAranI kahI che, jemake - - sakriya kuMdA -narvi- sidriya IMda, 1. zrotrendriya IhA -vAva-5. sparzendriya IhA. huM 2-24, parva ne navi-mALiyA, 8.1-24. A pramANe nairayikothI vaimAniko sudhI IhA bhedonuM varNana karavuM joIe. NavaraM-jassa jai iMdiyA atthi tassa tAvaiyA IhA vizeSa : jenI jeTalI Indriya hoya, tenA teTalA ja bhaanniyvvaa| IhAnAM bheda kahevA joIe. - paUT, . 26, 3. 2, mu.?? 6 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana 669 21. iMdiya-avAya bheyA cauvIsadaMDaesu ya parUvaNaM- 21. Indriya avAyanAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa : pa. kaivihe NaM bhaMte ! iMdiya avAe paNNatte? pra. bhaMte ! Indriya avAya keTalA prakAranAM kahyA che? u. goyamA ! paMcavihe iMdiya avAe paNNatte, taM jahA- u. gautama ! Indriya avAya pAMca prakAranAM kahyA che, jemake - 2. soviya mavAI -nava-chAdriya avAjI | 1.zrotrendriya avAya-yAvata-pa.sparzendriyaavAya. 3. 1-24. nerA -gAva-mALiyA daM.1-24. A pramANe nairayikothI vaimAniko sudhI avAya bhedonuM varNana karavuM joIe. NavaraM-jassa jattiyA iMdiyA asthi tassa tattiyA vizeSa jene jeTalI Indriyo hoya, tene teTalI ja avAyA bhaanniyvyaa| Indriya avAya bheda kahevA joIe. -qug. 1. 26, 3. 2, mu 1 026 , 22. cAretare rimeyA 22. prakArAntarathI IndriyonAM bheda : 1. lavidA maMjo ! phuriyana TUttA ? pra. bhaMte ! IndriyAM keTalA prakAranI kahI che ? . 3. gayA ! vidaggyttA, te nahIM u. gautama ! IndriyAM be prakAranI kahI che, jemake - 9. brikriyA ca, 2. bhaviMDhiyA thA 1. dravyandriya, 2. bhAvendriya. -qvVT. 5. 26, 3. 2, mu. 20 24 23. davediyassa bheyA cauvIsadaMDaesu ya parUvaNaM 23, dravyandriyanAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa : pa. kaivihe NaM bhaMte ! davviMdiyA paNNattA ? pra. bhaMte ! dravyandriyAM keTalA prakAranI kahI che? u. goyamA ! aTTha dabiMdiyA paNNattA, taM jahA- u. gautama! dravyendriya ATha prakAranI kahI che, jemake - do soyA, do NettA, do ghANA, jIhA, phAse / bazrotra, benetra, be ghANa, ekajIhvA, ekasparzana. . se2. ricAnuM maMte ! Tu ciMtiyA 100/rA? pra. .1. bhaMte! nairayikonI keTalI dravyendriya kahI che? 3. yama ! pa jevA gautama ! A ja ATha dravyandriyAM che. daM.2-11. evaM asurakumArANaM-jAva-thaNiyakumArANa 8.2-11. A pramANe asurakumArothI svanitakumAro viA sudhI jANavuM joIe. pa. da. 12. puDhaMvikAiyANaM bhaMte ! kai dabiMdiyA da, 12, bhaMte ! pRthvIkAyikonI keTalI dravyandriyAM paNNattA? kahI che ? 3. gayA ! chAsaiui qUUttA gautama ! tene kevaLa eka sparzendriya kahI che. huM 23-26. pve -MAva- yADaDayA 6.13-16, A pramANe vanaspatikAyika sudhI jANavuM joIe. T. te 27, veviyAjInuM maMta! 6 dviriyA pUouttA? de. 17. bhaMte! beIndriya jIvonI keTalI dravyandriyAM kahI che ? 3. yama ! Dha Dhavividha guttA, te nadI u. gautama ! tene be dravyandriyo kahI che, jemake - . siddhi 5, 2. niTigi / 1. sparzendriya, 2. rasendriya. g, re 18 taikriyAi maMta! # britibhA paUUttA ? pra. 6, 18 bhaMte!treIndriya jIvonI keTalI dravyendriyAM kahI che ? Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 590 3. 6. 3. 6. goyamA ! cattAri davviMdiyA paNNattA, taM jhaaDho vALA, nIdA, se | OM, SaDariviyALuM aMte ! jDa viMyiA vAttA ? noyamA ! che jiMviyA paLattA, taM jahA To zettA, vo vALA, nIhA, hAse / z. 20-24. semALa nA kheraDyAnuM -nAvavemaanniyaannN / 6. daM. 1. egamegassa NaM bhaMte ! Neraiyassa kevaiyA davviMdiyA atItA ? 3. gAyamA ! ajaMtA / 5.jevA vaheyA ? 3. goyamA ! aTTha| 5. vaDyA revaDA? 3. goyamA! avDa vA, soja vA, sattarasa vA, saMvegnA vA, asaMvegna vA, anaMtA vA | - vA. va. 26, 3.2, mu. o 02-o 022 24. 13vIsataM'ttu atIta-vaha-pure Dava-iviyALe vagaeN-24, covIsa daMDakomAM atIta-baddha-puraskRta dravyendriyonuM prarupaNa : daM. 2. egamegassa NaM bhaMte! asurakumArassa kevaiyA davviMdiyA atItA ? 3. yamA ! ajaMtA / 1. jevA vahejI? 3. goyamA ! a 5. vaDyA purevaDA? 3. goyamA!badgha vA, va vA, saMkhejjA vA asaMkhejjA vA, anaMtA vA | OM. rU-26. TyuMnAmArAnuM -nAva- thaLiyaJArA OM. 2-3, 6. tyuM yuviAya-prAphTi, vaNapphaikAyassavi, NavaraM 5. jevA vaphretjhA ? 3. goyamA ! che hArsiTi vaLatte / u. pra. u. u. pra. u. pra. u. pra. 6.1. bhaMte ! eka naiyikanAM atIta (bhUtakAlIna) dravyendriyAM keTalI che ? pra. dravyAnuyoga bhAga-2 gautama ! tene cAra dravyendriyAM kahI che, jemake be ghrANa, jIvyA, sparzana. naM.19, bhaMte ! caurendriya jIvone keTalI dravyendriyAM kahI che ? (3. pra. u. gautama ! tene cha dravyendriyAM kahI che, jemake - be netra, be prANa, jIvyA, sparzana. 6.20-24. bAkI badhI vaimAniko sudhInI dravyendriyAM nairayikonAM samAna che. pra. u. gautama ! ananta che. badgha dravyendriyAM keTalI che ? gautama ! ATha che. bhaviSyakAlIna dravyendriyAM keTalI che ? gautama ! ATha che, soLa che, sattara che, saMkhyAta che, asaMkhyAta athavA ananta che. daM.2. bhaMte ! eka-eka asurakumAranI atIta dravyendriyAM keTalI che ? gautama ! ananta che. badgha dravyendriyAM keTalI che ? gautama ! ATha che. bhaviSyatkAlIna dravyendriyAM keTalI che ? gautama ! ATha che, nava che, saMkhyAta che, asaMkhyAta che ane ananta che. naM.3-11. A pramANe nAgakumArathI stanitakumAro sudhI dravyendriyAM kahevI joIe. 6.12-13,16. A pramANe pRthvIkAyika, akhiyaka ane vanaspatikAyikanI paNa kahevI joIe, vizeSa : badgha dravyendriyAM keTalI che ? gautama ! kevaLa eka sparzendriya kahevAmAM AvI che. pra. u. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana 671 TuM, 24-25. pve te pha, vAyasa viA NavaraM-purekkhaDA Nava vA, dasa vA / huM 27. pUrva divyA vinA NavaraM-baddhellagA doNNi / TuM, 1 8, ve teriyalsa NavaraM-badhellagA cttaari| huM 22. i sariphiksa vize navaraM- va7 | huM 20-24. tvi-tiristhanaLiya-majUralsa, vANamaMtara-joisiya-sohammIsANagadevassa jahA asurkumaarss| NavaraM-maNUsassa purekkhaDA kassai asthi, kassai tyi jassa'tthi aTTha vA, nava vA, saMkhejjA vA, asaMkhejjA va, ajaMtA vA | sa mAra-mAhi-vema-tapa-su-sarasAra ANaya pANaya-AraNa-accaya-gevejjagadevassa ya jahA neriyss| da.14-15. tejaskAyika ane vAyukAyikanI paNa A pramANe kahevI joIe. vizeSa:AnI bhAvIdravyendriya navakedasa hoya che. da, 17. A pramANe beIndriyanI SNa che. vizeSa : baddha dravyandriyamAM be che. 6.18, A pramANe treIndriyanI paNa che. vizeSa : baddha dravyandriya cAra che. .19. A pramANe caurijiyanI paNa che. vizeSa : baddha dravyandriyAM cha che. de. 20-24. paMcendriya tiryaMcayonika, manuSya, vANavyaMtara, jyotiSka ane saudharma IzAna devanI atIta dravyandriyAM asurakumAronI jevI che. vizeSa :bhAvI dravyandriyAM keTalAka manuSyane hoya che ane keTalAka manuSyane hotI nathI. jene hoya che, tene ATha, nava, saMkhyAta, asaMkhyAta athavA ananta hoya che. sanakumAra, mAhendra, brahmaloka, lAMtaka, zukra, sahastrAra, Anata, prANata, AraNa, azruta ane raiveyaka devonI atIta dravyandriya nairayikanAM samAna che. pra. bhaMte ! vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjIta vimAnavAsI pratyeka devanI atIta dravyandriyAM keTalI che ? gautama ! ananta che. baddha dravyandriyAM keTalI che ? gautama ! ATha che. pra. bhAvI dravyandriyA keTalI che? u. gautama! ATha, soLa, covIsa ke saMkhyAta hoya che. pa. egamegassa NaM bhaMte ! vijaya-vejayaMta-jayaMta aparAjiyadevassa kevaiyA dabiMdiyA atItA? 3. yama ! 3vitA | 1. varU va7 IT? . mocamA ! varlDa 1. varUyI puravaET? u. goyamA ! aTTha vA, solasa vA, cauvIsA vA, saMjJA va | sabvaTThasiddhigadevassa atItA aNaMtA, baddhellagA aTTha, purekkhaDA aTTha / 1. huM , riyA maMta! chevA viMDhiyA atItA? 3. kAyamI ! sabaMtA | g, chevI va7T ? sarvArtha siddha devanI atIta dravyandriyo ananta che. baddha dravyendriya ATha ane bhAvI dravyandriyo paNa ATha che. de,1, bhaMte! nArakanI atIta dravyandriyA keTalI che ? gautama ! ananta che. bhaMte ! baddha dravyendriyAM keTalI che ? pra. u. pra. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 3. goyamA ! asaMvapnA | 5. vayA purevavA? 3. goyamA ! ajaMtA / 6. vinaya-vanayaMta-nayaMta-aparAniya levALuM aMte ! kevaiyA davviMdiyA paNNattA ? 3. goyamA ! atItA gaLatA, vazvetnanA asaMvegnA, purekkhaDA asaMkhejjA / pa. savvaTThasiddhagadevANaM bhaMte ! kevaiyA davviMdiyA paNNattA ? pUrva -khAva- geleggAvALA NavaraM maNUsANaM baddhellagA siya saMkhejjA, siya asaMkhejjA | 3. yamA ! atItA maLatA, vandrenA saMvegnA, purekkhaDA saMkhejjA | 6. mr_m r 3. gAyamA ! ajaMtA / daM. 1. egamegassa NaM bhaMte ! Neraiyassa raiyatte kevaiyA davviMdiyA atItA ? 1. jevA vahetjha ? 6. noyamA ! a| kevaiyA purekkhaDA ? 3. goyamA ! sad atyi, sad ci, jasmatthi aTTha vA, solasa vA cauvIsA vA, saMdhuSnA vA, asaMvegnA vA, anaMtA vA | daM. 2. egamegassa NaM bhaMte! Neraiyassa asurakumAratte kevaiyA davviMdiyA atItA ? 3. zauyamA ! ajaMtA / 5. vA vahattva ? 3. gAyanA ! nahaiiM / 5. vaDyA puravavA ? 3. goyamA ! sad atyi, sarU tyi, jassa'tthi aTTha vA, solasa vA, cauvIsA vA, saMvegnA vA, asaMvegnA vA, maLatA vA / u. pra. u. pra. u. pra. u. pra. u. pra. u. pra. u. pra. u. pra. u. pra. u. gautama ! asaMkhya che. puraskRta dravyendriyAM keTalI che ? gautama ! ananta che. dravyAnuyoga bhAga-2 A pramANe traiveyaka devo sudhI jANavuM joIe. vizeSa : manuSyonI bahradravyendriyAM kyAreka saMkhyAta che ane kyAreka asaMkhyAta che. bhaMte ! vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjIta devonI dravyendriyAM keTalI che ? gautama ! atIta ananta che, baddha asaMkhyAta che, puraskRta asaMkhyAta che. bhaMte ! sarvArthasiddha devonI dravyendriyAM keTalI che ? gautama ! AnI atIta dravyendriyAM ananta che, baddha saMkhyAta che, puraskRta paNa saMkhyAta che. naM.1. bhaMte ! eka-eka nairayikanI naiyikapaNAmAM atIta dravyendriyAM keTalI che ? gautama ! ananta che. badgha dravyendriyAM keTalI che ? gautama ! ATha che. puraskRta dravyendriyAM keTalI che ? gautama ! keTalAka nArakane hoya che ane keTalAka nArakane hotI nathI. jene hoya che tene ATha, soLa, covIsa, saMkhyAta, asaMkhyAta athavA ananta hoya che. For Private Personal Use Only daM,2. bhaMte ! eka-eka naiyikanI asurakumAra paryAyamAM atIta dravyendriyAM keTalI che ? gautama ! ananta che. baddha dravyendriyAM keTalI che ? gautama ! nathI. puraskRta dravyendriyAM keTalI che ? gautama ! keTalAkane hoya che ane keTalAkane hotI nathI. jene hoya che tene ATha, soLa, covIsa, saMkhyAta, asaMkhyAta athavA ananta hoya che. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana 673 . rU-1, parve khAva-thaLiyanArA pa. da.12. egamegassa NaM bhaMte! Neraiyassa puDhavikAiyatte kevaiyA dabiMdiyA atItA? 3. mayamA! vitA pa. kevaiyA baddhellayA ? 3. nAyamI ! natyi | 5. vaya purevaDA ? u. goyamA ! kassai atthi, kassai Natthi, 6.3-11. A pramANe svanitakumAra paryAya sudhI jANavuM joIe. pra. daM,12, bhaMte ! eka-eka nairayikanI pRthvIkAya paNAmAM atIta dravyandriyAM keTalI che ? u. gautama ! ananta che. baddha dravyendriyA keTalI che ? u. gautama ! nathI. puraskRta dravyandriyAM keTalI che ? - gautama ! keTalAkane hoya che ane keTalAkane hotI nathI. jassa'tthi ekko vA, do vA, tiNNi vA, saMkhejjA vA, asaMkhajjA vA, aNaMtA vaa| TuM. zarU-26. parva -nAvi- tArUphAyo pa. daM. 17. egamegassa NaM bhaMte ! Neraiyassa beiMdiyatte kevaiyA dabiMdiyA atItA? 3. kocamA ! vitA ! . vA vastrA? 3. nIyamI ! natyi | pU. sevA puravaDA ? u. goyamA ! kassai asthi, kassai Natthi, jassa'sthi do vA, cattAri vA, cha vA, saMkhejjA vA, asaMkhejjA vA, aNaMtA vaa| TuM. 28, ve te citte virA jene hoya che tene eka, be, traNa ke saMkhyAta, asaMkhyAta ke ananta hoya che. 6.13-16. A pramANe vanaspatikAya paryAya sudhI jANavuM joIe. pra. 6, 17. bhaMte ! e ka -eka nai rayikanI beIndriyapaNAmAM keTalI atIta dravyandriyAM che ? u. gautama ! ananta che. baddha dravyandriyA keTalI che ? u. gautama ! nathI. puraskRta dravyandriyA keTalI che ? gautama ! keTalAkane hoya che ane keTalAkane hotI nathI. jene hoya che tene be, cAra, cha, saMkhyAta, asaMkhyAta athavA ananta hoya che. .18, A pramANe treIndriya payayana mATe jANavuM joIe. vizeSa : tenI puraskRta dravyandriyo cAra, ATha, bAra, saMkhyAta, asaMkhyAta athavA ananta che. de. 19. A pramANe caurindriya paryAyanAM mATe jANavuM joIe. vizeSa:tenI puraskRta dravyandriyo che, bAra, aDhAra, saMkhyAta, asaMkhyAta athavA ananta che. da. 20. asurakumAra paryAyamAM je pramANe kahyuM te ja pramANe paMcendriya paryAya tiryaMcayonikanAM mATe paNa kahevuM joIe. NavaraM-purekkhaDA cattAri vA, aTTha vA, bArasa vA, saMkhejjA vA, asaMkhejjA vA, aNaMtA vaa| TuM, 11. rva saricitte vi. NavaraM-purekkhaDA cha vA, bArasa vA, aTThArasa vA, saMkhejjA vA, asaMkhejjA vA, aNaMtA vA / daM. 20. paMceMdiya-tirikkhajoNiyatte jahA asurkumaartte| Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 5. vaDyA revuRs\? 3. goyamA ! avDa vA, soma vA, vaDavInA vA, saMvegnA vA, asaMvegnA vA, gatA vA | savvesiM maNUsavajjANaM purekkhaDA maNUsatte "kassai asthi kassai Natthi " tti evaM Na vuccai / 6. OM. 2. majUsatte vi va jeva, vara 422-24, vALanaMtara-no'siya-mohammA-nAvagevejjgdevtte atItA anaMtA / 6. ballagA Natthi / purekkhaDA kassai atthi, kassai Natthi / jassatthi aTTha vA, solasa vA cauvIsA vA, saMvegnA vA, asaMvegnA vA, gaLatA vA / OM . messa aaN maMte ! zeraphyumsavinaya-venayaMtajyNt- aparAjiyadevatte kevaiyA davviMdiyA atItA ? 3. gAyanA ! ci / 6. 3. goyamA ! tyiA 5.vaDyA purevavA? 3. goyamA ! sta' asthi, ssapha tyi, nassa'sthi gaTTa vA, sosa vA | kevaiyA baddhellagA ? savvaTThasiddhagadevatte atItA Natthi baddhellagA tthi, purekkhaDA kassai atthi kassai Natthi / jassa'tthi aTTha | evaM jahA NeraiyadaMDao bhaNio tahA asurakumAreNa vi jJeyano -khAva- vaMzailiya-tirinorigi / NavaraM jassa jai indiyA saTThANe tassa tai baddhellagA bhANiyavvA / 21. egamegassa NaM bhaMte ! maNUsassa Nerayaitte kevaiyA davveMdiyA atItA ? For Private pra. u. pra. u. pra. u. pra. u. pra. dravyAnuyoga bhAga-2 naM.21. manuSya paryAyamAM paNa A pramANe kahevuM joIe. vizeSa : puraskRta dravyendriyA keTalI che ? gautama ! ATha, soLa, covIsa, saMkhyAta, asaMkhyAta athavA ananta che. manuSyane choDIne bAkI badhAne puraskRta dravyendriyAM manuSyapaNAmAM keTalAkane hoya che ane keTalAkane hotI nathI evuM kahevuM joIe. 6.22-24, vANavyaMtara, jyotiSka ane saudharmathI -yAvat- traiveyaka deva paryAya sudhImAM atIta dravyendriyAM ananta che, buddha nathI. puraskRta dravyendriyAM keTalAkane hoya che ane keTalAkane hotI nathI. jene hoya che, tene ATha, soLa, covIsa, saMkhyAta, asaMkhyAta athavA ananta hoya che. daM. 1. bhaMte ! vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjIta devanAM rupamAM eka-eka nairiyakanI atIta dravyendriyAM keTalI che ? gautama ! nathI. badgha dravyendriyAM keTalI che ? gautama ! nathI. puraskRta dravyendriyAM keTalI che ? gautama ! keTalAkane hoya che ane keTalAkane hotI nathI, jene hoya che tene ATha ke soLa hoya che. sarvArthasiddha devapaNAmAM atIta dravyendriyAM nathI, badgha dravyendriyAM paNa nathI, puraskRta dravyendriyAM keTalAkane hoya che ane keTalAkane hotI nathI. jene hoya che, tene ATha hoya che. A pramANe jema naiyikanAM kahyA te pramANe asurakumArathI paMcendriya tiryaMcayonika paryAya sudhI AlApaka kahevA joIe. vizeSa : jene jeTalI IndriyAM che tene teTalI baddha dravyendriyAM kahevI joIe. 21. bhaMte ! eka-eka manuSyanAM nairayikapaNAmAM atIta dravyendriyAM keTalI che ? Personal Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana 675 3. yama! maitA u. gautama ! ananta che. g. cheva vA ? pra. baddha dravyandriyA keTalI che? 3. yama ! Oi | u. gautama! nathI. T. tevA puravA? pra. puraskRta dravyendriyAM keTalI che ? u. goyamA ! kassai asthi, kassai Natthi, gautama!keTalAkane hoya che ane keTalAkane hotI nathI. jassa'sthi aTTha vA, solasa vA, cauvIsA vA, jene hoya che, tene ATha, soLa, covIsa, saMkhyAta, saMkhajjA vA, asaMkhejjA vA, aNaMtA vaa| asaMkhyAta athavA ananta hoya che. evN-jaav-pNceNdiy-tirikkhjonniytte| A pramANe paMcendriya tiryaMcayonika paryAya sudhInA mATe kahevuM joIe. NavaraM-egiMdiya vigaliMdiesu jassa jattiyA indiyA vizeSa : ekendriya ane vikasendriyamAM jene tassa tattiyA purekkhaDA bhANiyabvA / jeTalI Indriya che tene puraskRta dravyendriya teTalI ja kahevI joIe. pa. egamegassa NaM bhaMte ! maNUsassa maNUsatte kevaiyA bhaMte! manuSyanI manuSyanAM rUpamAM atIta dravyandriya dabiMdiyA atItA? keTalI che ? 3. yamA ! lavaMtA | u. gautama ! ananta che. 1. vathA valleT? pra. baddha dravyendriya keTalI che? 3. gayA ! kA u. gautama ! ATha che. . tevaphA revaDA ? pra. puraskRta dravyendriya keTalI che? u. goyamA ! kassai atthi, kassai Natthi, jassa'sthi gautama ! keTalAkane hoya che ane keTalAkane hotI aTTha vA, solasa vA, cauvIsA vA, saMkhejjA vA, nathI. jene hoya che tene ATha, soLa, covIsa, asaMkhejjA vA, aNaMtA vaa| saMkhyAta, asaMkhyAta athavA ananta hoya che. vANamaMtara-joisiya -jAva- gevejjagadevatte jahA vANavyaMtara, jyotiSkathI -cAvata- caiveyaka deva nneriytte| sudhImAM nairayikanAM samAna jANavuM joIe. pa. egamegassa NaM bhaMte ! maNasassa vijaya-vejayaMta bhaMte ! pratyeka manuSyanI vijaya, vaijayaMta, jayaMta jayaMta'parAjiyadevatte kevaiyA dabiMdiyA atItA? ane aparAjIta devanAM rupamAM atIta dravyandriya keTalI che? u. goyamA ! kassai atthi, kassai Natthi, jassa'sthi gautama ! keTalAkane hoya che ane keTalAkane hotI garlDa vA, sosa vA | nathI, jene hoya che tene ATha ke soLa hoya che. pra. baddha dravyendriya keTalI che? 3. soyamAM ! natyi | u. gautama ! nathI. phevaphA puravaThA ? puraskRta dravyendriya keTalI che ? u. goyamA ! kassai atthi, kassai Natthi, jassa'sthi u. gautama ! keTalAkane hoya che ane keTalAkane aTTha vA, solasa vaa| hotI nathI, jene hoya che, tene ATha hoya che ke soLa hoya che. pa. egamegassa NaM bhaMte ! maNUsassa savvaTThasiddhagadevatte pra. bhaMte ! pratyeka manuSyanI sarvArtha siddhadevanAM rUpamAM A vaphathI strikriyA kartatA ? A atIta dravyandriya keTalI che ? Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 676 3. goyamA ! sad gatyi, sad ci, nasa'sthi saTTA 5. tevA veDhe 3. goyamA ! sthi / 5. vayA pure vaDA? 3. goyamA ! sad asthi, sad natyi, nasa'tyi mA vANamaMtara - joisie jahA Neraie / 5. ? sohammagadeve vi jahA Neraie, NavaraM sohammagadevassa vijaya- vejayaMta- jayaMta aparAjiyatte kevaiyA davviMdiyA atItA ? 3. goyamA ! sapha asthi, sad yi, nassa'sthi maddA 1. vA vandeltha ? 3. goyamA ! sthi 5. vaDyA revUDA ? 3. goyamA ! sad gatyi, sad haiiM, jassa'thi aTTha vA, solasa vA / savvaTThasiddhagadevatte jahA Neraiyassa / evaM IsANassa - jAva- gevejjagadevassa savva vattavvayA NeyavvaM / 1. messAM bhaMte ! vinaya-veJayaMta-nayaMtaapraajiydevss Neraiyatte kevaiyA davviMdiyA atItA ? 3. goyamA ! ajaMtA / 1. jevA vahettva ? 3. goyamA ! i 5. vayA revavA? 3. goyamA ! ci -khAva- paMtiya-tirinoLiyatte u. pra. u. pra. u. pra. u. pra. u. pra. u. pra. u. pra. u. pra. u. dravyAnuyoga bhAga-2 gautama ! keTalAkane hoya che ane keTalAkane hotI nathI, jene hoya che tene ATha hoya che. badgha dravyendriya keTalI che ? gautama ! nathI. puraskRta dravyendriya keTalI che ? gautama ! keTalAkane hoya che ane keTalAkane hotI nathI, jene hoya che tene ATha hoya che. vANavyaMtara ane jyotiSma devanuM saMpUrNa varNana naiyikanAM samAna kahevuM joIe. saudharma kalpanAM devonuM varNana paNa nairiyakano samAna che, vizeSa : saudharma devanI vijaya, vijayaMta, jayaMta ane aparAjIta devanAM rupamAM atIta dravyendriya keTalI che ? gautama ! keTalAkanI hoya che ane keTalAkane hotI nathI, jene hoya che tene ATha hoya che. badgha dravyendriya keTalI che ? gautama! nathI. puraskRta dravyendriya keTalI che ? gautama ! keTalAkane hoya che ane keTalAkane hotI nathI. jene hoya che, tene ATha ke soLa hoya che. sarvArtha siddha devanAM rupamAM nairayikanI samAna che. A pramANe IzAna devalokathI traiveyaka deva sudhInuM saMpUrNa varNana jANI levuM joIe. bhaMte ! vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjIta devalokanAM eka-eka devanI naiyikanAM rupamAM keTalI atIta dravyendriya che ? gautama ! ananta che. badgha dravyendriya keTalI che ? gautama ! nathI. puraskRta dravyendriya keTalI che ? gautama ! nathI. A pramANe paMcendriya tiryaMcayonika paryAya sudhInuM varNana karavuM joIe. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana maNUsatte atItA aNaMtA, manuSyanAM rupamAM atIta dravyendriya ananta che. baddhellagA Natthi, baddha nathI. purekkhaDA aTTha vA, solasa vA, cauvIsA vA, puraskRta dravyendriya ATha, soLa ke covIsa hoya saMvenA vA che. athavA saMkhyAta hoya che. vANamaMtara-joisiyatte jahA jeriytte| vANavyaMtara ane jayotiSka devanAM ru5mAM atIta baddha puraskRta Dhabendriya nairayikanAM samAna che. sohammagadevatte atItA annNtaa| saudharmadevanAM rupamAM atIta dravyandriya ananta che. baddhellagA nntthi| baddha nathI. purekkhaDA kassai asthi, kassai Natthi, puraskRta dravyendriya keTalAkane hoya che ane keTalAkane hotI nathI. jassa'sthi aTTha vA, solasa vA, cauvIsA vA, jene hoya che tene ATha, soLa, covIsa athavA saMjJA vaI. saMkhyAta hoya che. uM -navi- navembavattA A pramANe raiveyaka deva paryAya sudhI dravyandriya samajavI joIe. vijaya-vejayaMta-jayaMta-aparAjiyatte atItA kassai vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjIta devanAM atthi, kassai Natthi, jassa'tthi aTTha / rUpamAM atIta dravyandriya keTalAkane hoya che ane keTalAka ne hotI nathI. jene hoya che tene ATha hoya che. 5. vacA vadhe7 ? pra. baddha dravyandriya keTalI che ? 3. yaT ! | u. gautama ! te ATha che. 5. vaya pure ? pra. puraskRta dravyendriya keTalI che ? u. goyamA ! kassai asthi, kassai Natthi, jassa'sthi gautama ! keTalAkane hoya che ane keTalAkane hotI nathI. jene hoya che tene ATha hoya che. egamegassa NaM bhaMte ! vijaya-vejayaMta-jayaMta bhaMte ! pratyeka vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjiya-devassa savvaTThasiddhagadevatte kevaiyA aparAjIta devalokanAM eka-eka devanI dabiMdiyA atItA? sarvArthasiddha devanAM rupamAM atIta dravyandriya keTalI che ? 3. yaT! TyiA. u. gautama ! nathI. . sevA vastra ? baddha dravyendriya keTalI che ? 3. yamI ! natyi | gautama ! nathI. puraskRta dravyandriya keTalI che ? 3. yama ! sa6 malpi, vAsaDuM natyi, u. gautama ! keTalAkane hoya che ane keTalAkane hotI jassa'tthi atttth| nathI. jene hoya che tene ATha hoya che. pa. egamegassa NaM bhaMte ! savvaTThasiddhagadevassa raiyatte pra. bhaMte ! pratyeka sarvArthasiddha devanI nArakanAM rupamAM kevaiyA dabiMdiyA atItA? atIta dravyendriya keTalI che ? 5 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 578 dravyAnuyoga bhAga-2 3. mA ! avi | gautama ! ananta che. 1. varU vaDhe ? baddha dravyendriya keTalI che ? 3. mA ! tyAM u. gautama ! nathI. pU. vatha pUrevaDA ? puraskRta drabendriya keTalI che ? 3. Tyama ! | gautama ! nathI. evaM maNUsavajja -jAva- gevejjgdevtte| A pramANe manuSyane choDIne raiveyaka deva paryAya sudhI dravyandriya kahevI joIe. NavaraM-maNUsatte atItA annNtaa| vizeSa : manuSyanAM rupamAM atIta dravyandriya ananta che. 5. vA vA ? baddha dravyandriya keTalI che ? 3. yama ! tyAM gautama ! nathI, pa. kevaiyA purekkhaDA ? pra. puraskRta dravyendriya keTalI che ? cama ! mAM gautama ! ATha che. vijaya-vejayaMta-jayaMta-aparAjiyadevatte atItA vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjIta devanA kassai atthi, kassai Natthi, rUpamAM atIta dravyendriya keTalAkane hoya che ane keTalAkane hotI nathI. jassa'tthi atttth| jene che, tene ATha che. pa. kevaiyA baddhellagA ? pra. baddha dravyendriya keTalI che ? 3. nayama ! sthi u. gautama ! nathI. 5. vaya pure ? puraskRta dravyendriya keTalI che ? 3. gocamA ! tyi | u. gautama ! nathI. pa. egamegassa NaM bhaMte ! savvaTThasiddhagadevassa bhaMte ! pratyeka sarvArthasiddha devanI sarvArthasiddhadevanAM savvaTThasiddhagadevatte kevaiyA davviMdiyA atItA? rupamAM atIta dravyendriya keTalI che ? gomA ! jastri u. gautama ! nathI. 1. vA vardhva7T? baddha drabendriya keTalI che ? 3. soyamI ! mA | u. gautama ! ATha che. g, vezyA pureqDA ? pra. puraskRta dravyendriya keTalI che? 3. yama ! nahyiA u. gautama! nathI. pa. NeraiyANaM bhaMte ! Neraiyatte kevaiyA dabiMdiyA bhaMte ! ghaNA nairayikonI nArakanA rUpamAM atIta atItA? dravyendriya keTalI che ? 3. thama ! mAtA ! u. gautama ! ananta che. kevaiyA baddhellagA? pra. baddha dravyendriya keTalI che ? 3. gayA ! saMvejJA | u. gautama! asaMkhyAta che. pa. kevaiyA purekkhaDA ? pra. puraskRta dravyendriya keTalI che? $ Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana 479 5 3. soyamA ! lakhatA ! pa. NeraiyANaM bhaMte ! asurakumAratte kevaiyA daviMdiyA atItA? 3. Aryama ! mavitA | kevaiyA baddhellagA? 3. yama! mtyi che 1. varUyA pure ? 3. kAyamI ! mavitA a -nA-revenmAvelA . je rathanuM maMte ! vinaya-vegavaMta-nayaMta aparAjiyadevatte kevaiyA davviMdiyA atItA ? pra. 3. yama ! tyi | [, va vadhva7TT ? 3. yama ! "tyi | pa. kevaiyA purekkhaDA ? 3. yama ! saMjJA ! evaM sabvaTThasiddhagadevatte vi| u. gautama ! ananta che. bhaMte ! ghaNA nairayikonI asurakumAranAM rUpamAM atIta dravyandriya keTalI che ? gautama ! ananta che. pra. baddha drandriya keTalI che? u. gautama! nathI. puraskRta dravyendriya keTalI che ? u. gautama! ananta che. A pramANe raiveyaka deva paryAya sudhI jANavuM joIe. bhaMte ! nairayikonI vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjIta devanAM rupamAM atIta dravyandriya keTalI che ? gautama ! nathI. pra. baddha dravyendriya keTalI che? u. gautama ! nathI. puraskRta dravyendriya keTalI che ? gautama! asaMkhyAta che. A pramANe savasiddha deva rupamAM dravyandriya kahevI joIe. A pramANe paMcendriya tiryaMcayonika sudhInuM varNana jANavuM joIe. vizeSa:vanaspatikAyikonI vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjIta devanAM rUpamAM tathA sarvArthasiddha devanAM rUpamAM puraskRta dravyendriya ananta che. manuSyo ane sarvArthasiddha devone choDIne badhAnI svasthAnamAM baddha dravyendriya asaMkhyAta che. parasthAnamAM baddha dravyendriya nathI. vanaspatikAyikanI svasthAnamAM baddha dravyendriya ananta che. manuSyonI nairayikanAM rUpamAM atIta dravyandriya ananta che. baddha dravyendriya nathI ane puraskRta dravyendriya ananta che. A pramANe raiveyaka deva paryAya sudhI dravyandriya che. vizeSa:svasthAnamAM atIta dravyandriya ana che. baddha dravyendriya saMkhyA paNa che ane asaMkhyAta paNa che. puraskRta dravyandriya ananta che. evaM -jAva-paMceMdiya-tirikkhajoNiyANaM NeyavvaM / NavaraM-vaNapphaikAiyANaM vijaya-vejayaMta-jayaMtaaparAjiyadevatte savvaTTha-siddhagadevatte ya purekkhaDA sAMtA | savvesiM maNUsa-savvaTThasiddhagavajjANaM saTThANe baddhellagA asaMkhejjA, paraTThANe baddhellagA Nasthi / vaNassaikAiyANaM saTThANe baddhellagA annNtaa| maNUssANaM Neraiyatte atItA aNaMtA. baddhellagA Natthi, purekkhaDA aNaMtA / gvaM -lengava NavaraM-saTThANe atItA aNaMtA, baddhellagA siya saMkhejjA, siya asaMkhejjA, pUrekkhaDA satI Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 680 dravyAnuyoga bhAga-2 ka, pa. maNU sANaM bhaMte ! vijaya-ve jayaMta-jayaMta aparAjiyadevatte kevaiyA davviMdiyA atItA? 3. mA ! saMjJA | 1 vA vardhvastra ? 3. soyamAM natyi | 1. va pureqST? 3. soyamAM ! siya saMjJA, siya saMjJA evaM sabvaTThasiddhagadevatte vi| vANamaMtara-joisiyANaM jahA raiyANaM / sohammagadevANaM evaM cev| Navara-vijaya-vejayaMta-jayaMta-aparAjiyadevatteatItA asaMkhejjA, baddhellagA nntthi| purekkhaDA asNkhejjaa| bhaMte ! manuSyonI vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjIta devanAM rUpamAM atIta dravyandriya keTalI che ? gautama ! saMkhyAta che. pra. baddha dravyendriya keTalI che ? gautama ! nathI. puraskRta dravyandriya keTalI che ? gautama ! kadAca saMkhyAta paNa che ane asaMkhyAta paNa che. A pramANe sarvArthasiddha devanAM rupamAM paNa samajavuM joIe. vANavyaMtara ane jyotiSkadevonuM varNana narayikonA samAna jANavuM joIe. saudharma devonI atItAdi IndriyonuM paNa varNana A pramANe che. vizeSa : vijaya, vaijayaMta, jayaMta tathA aparAjIta devanAM rUpamAM atIta dravyandriya asaMkhyAta che. baddha dravyandriya nathI tathA puraskRta dravyandriya asaMkhyAta che. sarvArthasiddhadeva rupamAM atIta nathI, baddha nathI. paraMtu puraskRta dravyendriya asaMkhyAta che. A pramANe IzAna devalokathI raiveyaka devo sudhInuM saMpUrNa varNana karavuM joIe. bhaMte ! vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjIta devonI nairayikanAM rUpamAM atIta dravyandriya keTalI che ? gautama ! te ananta che. baddha dravyendriya keTalI che ? u. gautama ! nathI. puraskRta dravyendriya keTalI che ? gautama ! nathI. A pramANe jyotiSkadeva paryAya sudhI paNa jANavuM joIe. vizeSa AnI manuSyanAM rUpamAM atIta dravyandriya ananta che. sabvaTThasiddhagadevatte atItA Natthi, baddhellagA Natthi, purekkhaDA asNkhejjaa| evaM IsANassa -jAva- gevejjgdevaannN| pa. vijaya-vejayaMta-jayaMta-aparAjiyadevANaM bhaMte ! Neraiyatte kevaiyA dabiMdiyA atItA? 3. goyama ! mavitA | 1. vathA vaI ? 3. gayaHT ! tyi | 1. vaNyA purevaDA ? 3. camA ! tyi T -navi- nositte NavaraM-eesiM maNUsatte atItA aNaMtA / Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana 681 5. vaya vardhvastra ? baddha dravyendriya keTalI che ? 3. gAyamI ! natyiA u. gautama ! nathI. 1. vaya purevaDA ? puraskRta dravyendriya keTalI che ? 3. poyama ! saMjJA ! u. gautama ! asaMkhyAta che. pd -nava- vembalevA A pramANe raiveyaka deva paryAya sudhI paNa kahevuM joIe. saTThANe atItA asaMkhajjA / AnI svasthAnamAM atItadravyandriya asaMkhyAta che. 1. vaphA varlaeN7 T? pra. baddha dravyendriya keTalI che ? 3. goyamA ! basaMngA | gautama ! asaMkhyAta che. 1. vaphA pure ? puraskRta drabendriya keTalI che ? 3. yamI ! saMjJA | gautama ! asaMkhyAta che. sacaTThasiddhagadevatte atItA tthi. sarvArthasiddha deva rupamAM atIta dravyendriya nathI, baddhellagA Natthi, baddha dravyendriya paNa nathI. purekkhaDA asNkhejjaa| paraMtu puraskRta dravyendriya asaMkhyAta che. pa. savvaTThasiddhagadevANaM bhaMte ! raiyatte kevaiyA bhaMte ! sarvArthasiddha devonI nairayikanAM rUpamAM davviMdiyA atItA? dravyendriya keTalI che ? 3. yaHT ! sAMtA | u. gautama ! ananta che. 5. vA vastra ? pra. baddha dravyandriya keTalI che? 3. gayA ! stri | u. gautama! nathI. pa. kevaiyA purekkhaDA ? pra. puraskRta dravyendriya keTalI che? 3. yama ! 0i | gautama ! nathI. evaM mnnuusvjjN-jaav-gevejjgdevtte| A pramANe manuSyane choDIne raiveyakadeva paryAya sudhI dravyendriya kahevI joIe. maNUsatte atItA annNtaa| manuSyanAM rupamAM atIta dravyendriya ananta che. . va vavaeN7 ? baddha dravyendriya keTalI che ? 3. gayA ! u. gautama ! nathI. 1. varU purepurA? pra. puraskRta dravyandriya keTalI che ? 3. saMveLA ! gautama ! saMkhyAta che. pa. vijaya-vejayaMta-jayaMta-aparAjiyadevatte NaM bhaMte ! bhaMte!vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjItadevanAM kevaiyA daviMdiyA atItA? rupamAM AnI atIta dravyendriya keTalI che ? 3. yama ! saMggA | u. gautama ! saMkhyAta che. pra. baddha dravyandriya keTalI che? 3. gayA ! natsi ! u. gautama ! nathI. pa. kevaiyA purekkhaDA ? pra. puraskRta dravyendriya keTalI che? E ke Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 682 dravyAnuyoga bhAga-2 3. yama ! sthiT. u. gautama ! nathI. pa. savvaTThasiddhagadevANaM bhaMte ! sabvaTThasiddhagadevatte bhaMte ! sarvArthasiddha devonI sarvArthasiddha deva rupamAM kevaiyA dabiMdiyA atItA ? atIta dravyendriya keTalI che ? 3. yama ! hyiA . gautama ! nathI. 1. vA vaa7TT? pra. baddha dravyendriya keTalI che ? 3. yama ! saMnnA gautama ! saMkhyAta che. . vaya puravavI? puraskRta dravyendriya keTalI che ? 3. kAyama ! inci | u. gautama ! nathI. - TUT, , 26, 3. 2, mu. 2 0 3 0 -6 0 56 25. cauvIsadaMDaesu bhAvidiyANaM parUvaNaM 25. covIsa daMDakomAM bhAvendriyonuM prarupaNa : pa. kai NaM bhaMte ! bhAviMdiyA paNNattA ? pra. bhaMte ! bhAvendriya keTalI kahI che ? u. goyamA ! paMca bhAviMdiyA paNNattA, taM jahA u. gautama ! bhAvendriya pAMca kahI che, jemake - 2. sogi -garva-i. sigi | 1. zrotrendriya yAvata- pa. sparzendriya. 1. 2 , rathA aMta Tu bhAviMDhiyA Tv I ? 6,1, bhaMte ! nairayikonI bhAvendriya keTalI kahI che ? 3. mA ! ja bhAvivi TUTT, te nahIM gautama ! tenI bhAvendriya pAMca kahI che, jemake - 2. sogi -LAva- 6. gi | 1. zrotrendriya -vAva- 5. sparzendriya. huM 2-24, purva -navi- maNiTI .2-24. A pramANe vaimAnika sudhI kahevuM joIe. NavaraM-jassa jai iMdiyA tassa tattiyA bhAviMdiyA vizeSa:jene jeTalI Indriya hoya teTalI bhAvendriya kahevI joIe. - Tv. 1. 26, 3. 2, mu. ? 5 6-6 067 ra6. vAvAyunatta-va-kuvADamaviriyAva- 26. covIsa daMDakomAM atItabaddha-puraskRta bhAvendriyanI prarupaNA : pa. egamegassa NaM bhaMte ! raiyassa kevaiyA bhAviMdiyA pra. bhaMte! eka-ekanairayikane keTalI atIta bhAvendriya atItA? 3. yama ! kavitA | u. gautama ! ananta che. 5. vaphA varlaeN7 IT? pra. baddha bhAvendriya keTalI che ? 3. gayA ! | gautama ! pAMca che. pra. puraskRta bhAvendriya keTalI che ? goyamA! paMca vA, dasa vA, ekkArasa vA, saMkhejjA vA, gautama ! te pAMca che, dasa che, agiyAra che, asaMkhejjA vA, aNaMtA vaa| saMkhyAta che, asaMkhyAta che athavA ananta che. evaM asurakumArassa vi| A pramANe asurakumAra sudhI jANavuM joIe. NavaraM-purekkhaDA paMca vA, cha vA, saMkhejjA vA, vizeSa: puraskRta bhAvendriya pAMca, cha, saMkhyAta, asaMkhajjA vA, aNaMtA vaa| asaMkhyAta athavA ananta che. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana 83 8. 2-22. parva -nAvi- thAyarasa | 8. 12-6 3, 6, rSe kuvica gAu#ls vaNassaikAyassa vi| NavaraM-baddhellagA ekkaa| 8. 28-26, 27-28, 26. teDAvAuca beindiya, teindiya, caurindiyassa vi evaM ceva, 6. 2-11. A pramANe svanitakumAra sudhI jANavuM joIe. da. 12-13, 16. A pramANe pRthvIkAyika, aprakAyika temaja vanaspatikAyanuM paNa varNana che. vizeSa : baddha Indriya eka che. 6.14-15, 17-18, 19, tejaskAyika, vAyukAyika, beIndriya, treIndriya, caurindriyanuM paNa varNana A pramANe che. (jenI jeTalI baddha Indriya che. teTalI bhAvendriya (baddhellagA jassa jattiyA bhAvidiyA / ) NavaraM-purekkhaDA cha vA, satta vA, saMkhejjA vA, asaMkhejjA vA, aNaMtA vA / daM. 20-24. paMceMdiya-tirikkhajoNiyassa-jAvaIsANassa jahA asurakumArassa / Navara-maNUsassa purekkhaDA kassai atthi, kassai Natthi tti bhANiyavvaM / saNaMkumAra -jAva- gevejjagassa jahA raiyassa / vizeSa : puraskRta bhAvendriya che, sAta, saMkhyAta, asaMkhyAta ke ananta hoya che. 6. 20-24, paMcendriyatiryaMcayonikathI IzAnakalpa sudhInuM varNana asurakumAronAM samAna che. vizeSa : manuSyanI puraskRta bhAvendriya keTalAkane hoya che ane keTalAkane hotI nathI. A pramANe kahevuM joIe. sanakumArathI raiveyaka sudhInuM varNana nairayikanAM samAna karavuM joIe. vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjIta devanI atIta bhAvendriya ananta che, baddha pAMca che, purata bhAvendriya pAMca, dasa, paMdara ke saMkhyAta che. sarvArthasiddhanI atIta bhAvendriya ananta che, baddha pAMca che. puraskRta bhAvendriya keTalI che ? u. gautama ! te pAMca che. pra. 8,1. bhaMte nairayikonI atIta bhAvendriya keTalI vijaya-vejayaMta-jayaMta-aparAjiyadevassa atItA aNaMtA, baddhallagA paMca, purekkhaDA paMca vA, dasa vA, paNNarasa vA, saMkhejjA vaa| sabvaTThasiddhagadevassa atItA aNaMtA, baddhellagA pa. kevaiyA purekkhaDA? 3. yaHT! paMjA gTe . Laraphathai maMta! va6 maviliyA sartatA ? E 3. nAyamI ! mavitA. pa. kevaiyA baddhellagA? 3. gayA ! saMvaMIT 5. vaya puravA ? yamA ! mavitA ! evaM jahA daviMdiesu pohatteNaM daMDao bhaNio tahA bhAvidiesa vi pohatteNaM daMDao bhaanniybbo| u. gautama ! te ananta che. pra. baddha bhAvendriya keTalI che ? gautama ! asaMkhyAta che. puraskRta bhAvendriya keTalI che ? u. gautama ! te ananta che. A pramANe jema dravyandriyomAM pRthakatva daMDaka kahyA che teja pramANe bhAvendriyomAM paNa pRthaphatva (bahuvacanathI) daMDaka kahevA joIe. $ Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 NavaraM vaNapphaikAiyANaM baddhellagA vi anaMtA / pa. egamegassa NaM bhaMte ! Neraiyassa raiyatte kevaiyA bhAviMdiyA atItA ? 3. noyamA ! ajaMtA | baddhellagA paMca, purekkhaDA kassai atthi, kassai Natthi, jassa'tthi paMca vA, dasa vA, paNNarasa vA, saMkhejjA vA, asaMvegnA vA, ajaMtA vA ! OM. 2- 2. vaeNganuramArate-khAva-caLiyamAratta, NavaraM - baddhellagA Natthi / OM. 22-27. yuviAyatte-khAva-veriyannenA davviMdiyA / teiMdiyatte taheva, pAvara-purevaDA tiLi vA, che vA, LavavA, saMvegnA vA, asaMvaiSnA vA, anaMtA vA | evaM cauriMdiyatte vi / vara- purevalaDA vattari vA, gadya vA, vArasa vA, saMvegnA vA, avpnA vA, anaMtA vA / evaM ee ceva gamA cattAri NeyavvA je ceva davviMdie / NavaraM taiyagame jANiyavvA jassa jai iMdiyA te purekkhaDesu muNeyavvA / utthagame jaheva davveMdiyA -jAva pa savvaTThasiddhagadevANaM savvaTThasiddhagadevatte kevaiyA bhAviMdiyA atItA ? 3. goyamA ! ci, varzvajInA saMvegnA, puravavaDA ci / - vA. va. o, 3. 2, su. zb8-2067 pra. u. pra. u. dravyAnuyoga bhAga-2 vizeSa : vanaspatikAyikonI baddha bhAvendriya ananta che. bhaMte ! eka- eka naiyikanI naiyikanAM rupamAM keTalI atIta bhAvendriya che ? gautama ! te ananta che. tenI baddha bhAvendriya pAMca che, puraskRta bhAvendriya keTalAkane hoyacheane keTalAkane hotI nathI. jene hoya che, tenI pAMca, dasa, paMdara, saMkhyAta, asaMkhyAta ke ananta hoya che. 6.2-11. A pramANe asurakumAra paryAyathI stanitakumAra paryAya sudhI kahevuM joIe. vizeSa : Ane baddha bhAvendriya nathI. 6.12-17. pRthvIkAyathI beIndriya paryAya sudhI dravyendriyonI jema bhAvendriya kahevI. beIndriya paryAyanAM mATe paNa A pramANe kahevuM joIe. vizeSa : puraskRta bhAvendriya traNa, cha, nava, saMkhyAta, asaMkhyAta ke ananta che. A pramANe caurindriya paryAyanAM viSayamAM paNa kahevuM joIe. vizeSa : puraskRta bhAvendriya cAra, ATha, bAra, saMkhyAta, asaMkhyAta ke ananta che. A pramANe dravyendriyonAM cAra AlApaka jema ahIM paNa cAra AlApaka samajavA joIe. vizeSa : trIjA gamakamAM jeTalI Indriya hoya, tenAM anusAra yoga karatAM puraskRta bhAvendriya samajavI joIe. cothA AlApakamAM dravyendriyanI jema sUtrapATha che, -yAvata sarvArthasiddha devonAM sarvArthasiddhatvanAM rupamAM atIta bhAvendriya keTalI che ? gautama ! atIta bhAvendriya nathI, baddha bhAvendriya saMkhyAta che. puraskRta bhAvendriya nathI. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana 27, vaDAi vicapuLAne parimAne avyavahutta ya pavaLa- 27, karkaza Adi Indriya guNonAM parimANa ane alpabahutvanuM prarupaNa : pa. soiMdiyassa NaM bhaMte! kevaiyA kakkhaDa garUyaguNA paNNattA ? 3. goyamA ! ajaMtA vavaDa-rUcanuIT vaLyA | tuM -khAva- sicina / pa. soiMdiyassa NaM bhaMte ! kevaiyA mauya-lahuyaguNA paNNattA ? 3. goyamA ! ajaMtA masaya-RSyamuLA vaLatA | tuM -khAva- sinni / 5. si aaN aMte ! sauraviya-vivuMviya-dhA iviyajibhiNdiy - phAsiMdiyANaM kakkhaDa garUyaguNANaM, masaya-jayanuLAnaM, vuDa-yazuLa-ma34lhuygunnaann ya kayare kayarehiMto appA vA jAvavisesAhiyA vA ? 3. goyamA ! chu. savatsovA vivuMviyaska vava6gkhygunnaa, 2. soiMdiyassa kakkhaDa garUyaguNA aNaMtaguNA, 3. ghANidiyassa kakkhaDa garUyaguNA aNaMtaguNA, 4. jibbhiMdiyassa kakkhaDa garUyaguNA aNaMtaguNA, .. phArmediyassa kakkhaDa garUyaguNA anaMtaguNA / maya-humuLa 1. savvatthovA phAsiMdiyassa mauya-lahuyaguNA, 2. jibbhidiyassa mauya-lahuyaguNA aNaMtaguNA, 3. ghANiMdiyassa mauya-lahuyaguNA aNaMtaguNA, 4. mo'liyamsa maya-jayanuLA a MtamuLA, pra. u. pra. u. pra. u. 85 bhaMte ! zrotrendriyanAM karkaza ane guru guNa keTalA kahyA che ? gautama ! zrotrendriyanAM ananta karkaza ane guruguNa kahyA che. A pramANe sparzendriya sudhI jANavuM joIe. bhaMte ! zrotrendriyanAM mRdu ane laghu guNa keTalA kahyA che ? gautama ! zrotrendriyanAM mRdu ane ladhu guNa ananta kahyA che. A pramANe sparzendriya sudhI jANavuM joIe. bhaMte ! A zrotrendriya, cakSurindriya, ghrANendriya, rasendriya ane sparzendriyanAM karkaza guru guNa ane mRdu laghu guNa temaja karkaza guru guNa ane mRdu laghu guNamAMthI kona konAthI alpa -yAvat vizeSAdhika che ? gautama ! 1. badhAthI alpa cakSurindriyanAM karkaza guru guNa che. 2.(tenAthI)zrotrendriyanAM karkaza guru guNa ananta guNA che. 3.(tenAthI)ghrANendriyanAM karkaza guru guNa ananta guNA che. 4. (tenAthI) rasendriyanAM karkaza guru guNa anantaguNA che. 5.(tenAthI)sparzendriyanAM karkaza guru guNa ananta guNA che. mRdu laghu guNomAMthI : 1. badhAthI alpa sparzendriyanAM mRdu laghu guNa che. 2. (tenAthI) rasendriyanAM mRdu laghu guNa ananta guNA che. 3. (tenAthI) ghrANendriyanAM mRdu laghu guNa ananta guNA che. 4. (tenAthI) zrotrendriyanAM mRdu laghu guNa ananta guNA che. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 p cakkhidiyassa mauya-lahuyaguNA aNaMtaguNA, kakkhaDa-garUyaguNANaM mauya-lahuyaguNANa ya1. savvatthovA cakkhiMdiyassa kakkhaDa garUyaguNA, 2. soiMdiyassa kakkhaDa - garUyaguNA aNaMtaguNA, 3. ghANidiyassa kakkhaDa garUyaguNA aNaMtaguNA, 4. jibbhiMdiyassa kakkhaDa garUyaguNA aNaMtaguNA, 5. phAsiMdiyassa kakkhaDa garUyaguNA aNaMtaguNA, 6. phAsiMdiyassa kakkhaDa-garUyaguNehiMto tassa ceva mauya lahuguNA aNaMtaguNA, 7. jibbhiMdiyassa mauya-lahuyaguNA aNaMtaguNA, 8. ghANidiyassa mauya - lahuyaguNA anaMtaguNA, 9. soiMdiyassa mauya-lahuyaguNA aNaMtaguNA, ? 10. cakkhiMdiyassa mauya-lahuyaguNA anaMtaguNA / -11. 1. |6, 3. ?, su. 680-282 28. saiMdiyANiMdiya jIvANaM kAyaTThiI parUvaNaM pa. saiMdie NaM bhaMte! saiMdie tti kAlao kevaciraM hoi ? 3. goyamA ! saviNa duvida paLatte, taM nahIM 1. aNAIe vA apajjavasie, 2. aNAIe vA sapajjavasie / pa. egiMdie NaM bhaMte ! egiMdie tti kAlao kevaciraM hoka ? 3. goyamA ! nahoLa saMtomuhurtta, ukkoseNaM anaMtaM kAlaM vaNapphaikAlo / pa. beiMdie NaM bhaMte ! beidie tti kAlao kevaciraM ho ? 28, karkaza guru guNa ane mRdu laghu guNomAMthI : 6. sendriya anindriya jIvonI kAyasthitinuM prarupaNa : pra. bhaMte ! saIndriya (Indriya sahita) jIva saIndriya rupamAM keTalA kALa sudhI rahe che ? pra. (3. dravyAnuyoga bhAga-2 5. (tenAthI)cakSurendriyanAM mRdu laghu guNa ananta guNA che. pra. For Private Personal Use Only 1. badhAthI alpa cakSurendriyanAM karkaza guru guNa che. 2.(tenAthI) zrotrendriyanAM karkaza guruguNa ananta guNA che. 3.(tenAthI)ghrANendriyanAM karkaza guru guNa ananta guNA che. 4. (tenAthI) rasendriyanAM karkaza guru guNa ananta guNA che. 5. (tenAthI) sparzendriyanAM karkaza guru guNa anantaguNA che. 6. sparzendriyanAM karkaza guruguNothI tenA ja mRdu laghu guNa anantaguNA che. 7. (tenAthI) rasendriyanAM mRdu laghu guNa ananta guNA che. 8. (tenAthI) ghrANendriyanAM mRdu laghu guNa anantaguNA che. 9. (tenAthI) zrotrendriyanAM mRdu laghu guNa anantaguNA che. 10. (tenAthI) cakSurendriyanAM mRdu laghu guNa anantaguNA che. gautama ! saIndriya jIva be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. anAdi ananta, 2. anAdi sAMta. bhaMte ! ekendriya jIva ekendriya rupamAM keTalA kALa sudhI rahe che ? gautama ! (te) jaghanya antarmuhUrta, utkRSTa anantakALa arthAt vanaspatikALa sudhI rahe che. bhaMte ! dvindrIya jIva dvindrIya rupamAM keTalA kALa sudhI rahe che ? Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana 687 u. goyamA ! jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, u. gautama ! (te) jaghanya aMtarmuhUrta, ukkoseNaM saMkhejjaM kAlaM / utkRSTa saMkhyAtakALa. evaM teiMdiya cauridie vi| ApramANetreIndriya ane caurindriyanI avasthitinAM mATe paNa samajavuM joIe. pa. paMceMdie NaM bhaMte ! paMceMdie tti kAlao kevaciraM hoi? bhaMte ! paMcendriya jIva paMcendriyanAM rUpamAM keTalA kALa sudhI rahe che ? 3. yama ! nadavi aMtamuhui, gautama ! (te) jaghanya antarmuhUrta, ukkoseNaM sAgarovamasahassaM saairegN'| utkRSTa sahastra sAgaropamathI kaMIka adhika kALa. aNidie NaM bhaMte ! aNidie tti kAlao kevaciraM pra. bhaMte ! anindriya (siddha) jIva keTalA kALa sudhI do? anindriya rupamAM rahe che ? 3. yama ! sAi apakjhavagiI gautama ! (anindriya) sAdI anantakALa sudhI anindriya pamAM rahe che. pa. saiMdiyaapajjattaeNaMbhaMte!saiMdiyaapajjattaekAlao . bhaMte ! saIndriya aparyAptA keTalA kALa sudhI kevaciraM hoi? saIndriya aparyAptA rupamAM rahe che ? u. goyamA ! jahaNNeNa vi ukkoseNa vi aMtomahattaM gautama ! (te) jaghanya paNa antarmuhUrta ane utkRSTa paNa antarmuhUrta sudhI rahe che. urva -navi- vaMtipannattaU A pramANe paMcendriya aparyAptA sudhI jANavuM joIe. pa. saiMdiyapajjattae NaM bhaMte ! saiMdiyapajjattae tti bhaMte ! sendriya paryAptA sendriya paryAptA rupamAM kAlao kevaciraM hoi? keTalA kALa sudhI rahe che ? u. goyamA ! jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, u. gautama ! (te) jaghanya antamuhUrta, - 3Ise sAravamasathadatta sarjA. utkRSTa sau pRthaphatva sAgaropamanAM kaMIka adhika kALa sudhI rahe che. pa. egidiyapajjattae NaM bhaMte ! egidiyapajjattae tti bhaMte ! ekendriya paryAptA ekendriya paryAptA #aa vari IMDu ? rupamAM keTalA kALa sudhI rahe che ? u. goyamA ! jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, gautama ! (te) jaghanya antarmuhUrta, ukkoseNaM saMkhejjAI vAsasahassAI / utkRSTa saMkhyAta hajAra varSo sudhI, pa. beiMdiyapajjattae NaM bhaMte ! beiMdiyapajjattae tti pra. bhaMte ! hindrIya paryAptA hindrIya paryAptA rupamAM kAlaA kevaciraM hoi ? keTalA kALa sudhI rahe che ? 3. nAyama ! nadaUTvje aMtamuhud, u. gautama ! (te) jaghanya antarmuhUrta, ukkosaNaM saMkhejjAiM vaasaaiN| utkRSTa saMkhyAta varSo sudhI. pa. teiMdiyapajjattae NaM bhaMte ! teiMdiyapajjattae tti pra. bhaMte ! treIndriya paryAptA treIndriya paryAptA kAlao kevaciraM hoi? / rupamAM keTalA kALa sudhI rahe che ? . soyamA ! nadaUTvi saMtomudutta, u. gautama ! (te) jaghanya antarmuhUrta, ukkAseNaM saMkhejjAI raaiNdiyaaii| utkRSTa saMkhyAta rAtri - divasa. 9. navA. zi. 8, mu. 228 2. navI. ki. 1, mu. 28 pra. pra. bhata Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 dravyAnuyoga bhAga-2 pa. cauriMdiyapajjattae NaM bhaMte ! cauridiyapajjattae pra. bhaMte ! caurindriya paryAptA caurindriya paryAptA tti kAlao kevaciraM hoi? rupamAM keTalA kALa sudhI rahe che ? u. goyamA ! jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, 3. gautama ! (te.) 4ghanya antarbhuta, ukkoseNaM sNkhejjmaasaa| utkRSTa saMkhyAta mAsa. paMceMdiyapajjattae NaM bhaMte ! paMceMdiyapajjattae tti bhaMte ! paMcendriya paryAptA paMcendriya paryAptA kAlao kevaciraM hoi? rupamAM keTalA kALa sudhI rahe che ? u. goyamA ! jahaNNeNaM atomuhuttaM, ukkoseNaM sAgaro gautama! jadhanya aMtarmuhUrta, utkRSTasAgaropama zata vmsypuhttN'| pRthatva (basothI navaso) paryAptA rupamAM rahe che. __-paNNa. pa. 18, su. 1271-1284 29. egidiyAi jIvANaM aMtarakAla parUvarNa 29. ekendriyAdi jIvonAM aMtarakALanuM prarupaNa : pa. egidiyassa NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM aMtaraM hoi ? pra. bhaMte! DendriyavanoaMtaraaso yo cha? u. goyamA ! jahaNNaNaM aMtomuhuttaM, 6. gautama ! 4dhanya antarmuhUrta, ukkosaNaM do sAgarAvamasahassAI saMkhajjavAsa utkRSTa saMkhyAta varSa adhika be hajAra sAgaropama, mbhhiyaaii| pa. beiMdiyassa NaM bhaMte ! aMtaraM kAlao kevaciraM hoi? beIndriyanuM aMtarakALa keTaluM kahyuM che ? u. goyamA ! jahaNNaNaM aMtomuhuttaM, gautama ! jaghanya aMtarmuhUrta, ukkoseNaM vnnssikaalaa| utkRSTa vanaspatikALa. evaM teiMdiyassa cauridiyassa paMceMdiyassa / A pramANe treIndriya, caurindriya ane paMcendriyano aMtarakALa jANavo joIe. apajjattagANaM evaM ceva / pajjattagANa vi evaM ceva / aparyAptA ane paryAptAno paNa aMtara kALa A -jIvA. paDi. 4, su. 208 pramANe kahevo joIe. 30. saiMdiyANidiya jIvANaM appabahuttaM 30. sandriya anindriya pornu alpamatva : pa. eesiNaM bhaMte ! saiMdiyANaM, egidiyANaM, beiMdiyANaM, pra. maMtajAsandriya, mendriya,ndriya,ndriya, teiMdiyANaM, cauridiyANaM, paMceMdiyANaM, aNidiyANa caurindriya, paMcendriya ane anindriyamAM koNa ya kayara kayarahito appA vA-jAva-visesAhiyA vA? konAthI alpa -vAva-vizeSAdhika che ? u. goyamA ! 1. savvatthovA paMceMdiyA, gautama ! 1. adhAthI satya paMthendriya che. 2. cauridiyA visesAhiyA, 2. (tanAthI) 4ndriya vizeSAdhiche. 3. teiMdiyA visesAhiyA, 3. (tanAthI) nendriya va vizeSAdhiche. 4. beiMdiyA visesAhiyA, 4. (tanAthI) ndriya va vizeSAdhi che. 5. aNiMdiyA aNaMtaguNA, 5. (tenAthI) anindriya ananta che. 6. egiMdiyA aNaMtaguNA, 5.(tanAthI) mendriya 94 ananta cha. 7. saiMdiyA visesAhiyA / 7. (tenAthI) sandriya vizeSAdhicha.. pa. eesiNaM bhaMte ! saiMdiyANaM, egidiyANaM, beiMdiyANaM, pra. bhaMte! mA sandriya, mendriya, kAndriya,ndriya, teiMdiyANaM, cauridiyANaM paMceMdiyANaM apajjattagANaM caurindriya ane paMcendriya aparyAptAomAM koNa kayare kayarahito appA vA -jAva-visesAhiyA vA? onAthI satya -yAvata- vizeSAdhicha ? 1. jIvA. paDi. 4, su. 208 (sA63006 padhArecha.) .. jIvA. paDi. 9. su. 250 3. viyA. za.25, u.3, mu. 118 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana 689 3. yama! , saMvarthIiva paMkiya paknattA, 2. cauridiyA apajjattagA visemAhiyA, 3. teiMdiyA apajjattagA visemAhiyA, 4. beiMdiyA apajjattagA vimesAhiyA, 5. egidiyA apajjattagA aNaMtaguNA, 6. saiMdiyA apajjattagA visemAhiyA, pa. eesiNaM bhaMte! maiMdiyANaM, egidiyANaM, beiMdiyANaM, teiMdiyANaM, cauriMdiyANaM, paMceMdiyANaM pajjattagANaM kayare kayarahito appA vA -jAva-visesAhiyA vA? 3. sAthamAM ! . mavarthIiva ravi pannatA. 2. paMceMdiyA pajjattagA visesAhiyA, 3. beiMdiyA pajjattagA visesAhiyA, 4. teDhiyA TSmatta vise sAdiyA, 5. egiMdiyA pajjattagA aNaMtaguNA, 6. saiMdiyA pajjattagA visesAhiyA / pa. eesi NaM bhaMte ! saiMdiyANaM pajjattA-pajjattagANaM kayara kayarahito appA vA-jAva-visesAhiyA vA? 3. yaHT ! . valyavA sakriya annattA, 2. saiMdiyA pajjattagA saMkhejjaguNA / pa. eesi NaM bhaMte ! egidiyANaM pajjattA pajjattagANaM kayare kayarehito appA vA -jAva-visesAhiyA vA? 3. yama ! 2. sacaityavA paviyA pannA , 2. nitiyA unmatta saM]MITI eesi NaM bhaMte ! beiMdiyANaM pajjattagANaM kayare kayarehiMto appA vA -jAva- visesAhiyA vA? 3. soyamA ! . tavatsovA veviyA pannattA, 2. veiMdiyA apajjattagA asaMkhejjaguNA / u. gautama! 1. badhAthI alpa paMcendriya aparyApta che. 2. (tenAthI)caurindriya aparyAptAvizeSAdhika che. 3. (tenAthI) treIndriya aparyAptA vizeSAdhika che. 4. (tenAthI) dvIndriya aparyAptA vizeSAdhika che. 5. (tenAthI) ekendriya aparyAptA anantaguNA che. 6. (tenAthI) saIndriya aparyAptA vizeSAdhika che. bhaMte! AsaIndriya. ekendriya, hIndriya, treIndriya, caurindriya ane paMcendriya paryAptA jIvomAM koNa konAthI alpa -vAva-vizeSAdhika che ? gautama! 1. badhAthI alpa caurindriya paryApta che, 2. (tenAthI) paMcendriya paryAptA vizeSAdhika che, 3. (tenAthI) tIndriya paryAptA vizeSAdhika che, 4. (tenAthI) treIndriya paryAptA vizeSAdhika che. 5. (tenAthI) ekendriya paryAptA anantaguNA che, 6. (tenAthI) saIndriya paryAptA vizeSAdhika che. pra. bhaMte ! saIndriya paryAptA ane aparyAptAmAM koNa konAthI alpa yAvata- vizeSAdhika che ? gautama! 1. badhAthI alpa saIndriya aparyAptAche, 2. (tenAthI) Indriya paryAptA saMkhyAtaguNA che. pra, bhaMte! A ekendriya paryAptA ane aparyAptA jIvomAM koNa konAthI alpa vAvata- vizeSAdhika che ? gautama! 1. badhAthI alpa ekendriya aparyAptAche, 2. (tenAthI) ekendriya paryAptA saMkhyAtaguNA che. 3. bhaMte ! A paryAptA ane aparyAptA hIndriya jIvomAM kona konAthI alpa -cAvata-vizeSAdhika che? u. gautama! 1, badhAthI alpa beIndriya paryAptA che, 2. (tenAthI) beIndriya aparyAptA asaMkhyAta guNA che. pra. bhaMte! A treIndriya paryAptA ane aparyAptA jIvomAM koNa konAthI alpa -vAva- vizeSAdhika che ? u. gautama ! 1. badhAthI alpa treIndriya paryAptA che, 2. (tenAthI) treIndriya aparyAptA asaMkhyAtaguNA che. bhaMte ! A caurindriya paryAptA ane aparyAptA jIvomAM koNa konAthI alpa vAvata-vizeSAdhika che? pa. eesi NaM bhaMte ! teiMdiyANaM pajjattA pajjattagANaM kayare kayarehiMto appA vA-jAva-visesAhiyA vA? 3. mA ! 2. savarcivA teDhiyA |MTI, 2. teiMdiyA apajjattagA asaMkhejjaguNA / pra. pa. eesi NaM bhaMte ! cauriMdiyANaM pajjattA pajjattagANaM kayare kayarehitoappA vA -jAva-visesAhiyA vA? Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyAnuyoga bhAga-2 3. yaH ! . saMvatya paridriya patta, 2. cauriMdiyA apajjattagA asaMkhejjaguNA / u. gautama! 1. badhAthI alpa caurindriya paryAptAche. 2. (tenAthI) caurindriya aparyAptA asaMkhyAtaguNA che. bhaMte ! A paryAptA ane aparyAptA paMcendriya jIvomAM koNa konAthI alpa -vAva-vizeSAdhika pa. eesiNaM bhaMte! paMceMdiyA pajjattA pajjattagANaM kayare kayarehiMto appA vA -jAva-visesAhiyA vA ? 3. yaT! . vityavI prakriyA patnatta'TT, 2. paMceMdiyA apajjattagA asaMkhejjaguNA / pra. pa. eesiNaM bhaMte ! saiMdiyANaM, egidiyANaM, beiMdiyANaM, teiMdiyANaM cauriMdiyANaM, paMceMdiyANaM pajjattA pajjattagANaM kayare kayarehiMto appA vA -jAva visesAhiyA vA ? 3. mA ! . mavalyavI paritiyA MTI, 2. paMceMdiyA pajjattagA visesAhiyA. 3. beiMdiyA pajjattagA visesAhiyA, 4. teiMdiyA pajjattagA visesAhiyA, che. ifthA sannittA basaMnaJUT, gautama ! 1, badhAthI alpa paryAptA paMcendriya jIva che, 2, (tenAthI) aparyAptA paMcendriya jIva asaMkhyAtaguNA che. bhaMte ! A saIndriya, ekendriya, beIndriya. treIndriya, caurindriya ane paMcendriyanAM paryAptA ane aparyAptA jIvomAM koNa konAthI alpa -vAva- vizeSAdhika che ? gautama! 1. badhAthI alpa caurindriya paryAptA che, 2. (tenAthI) paMcendriya paryAptA vizeSAdhika che, 3. (tenAthI) beIndriya paryAptA vizeSAdhika che. 4, (tenAthI) treIndriya paryAptA vizeSAdhika che. 5. (tenAthI) paMcendriya aparyAptA asaMkhyAta guNA che, 6. (tenAthI)caurindriya aparyAptA vizeSAdhika che, 7. (tenAthI)treIndriya aparyAptA vizeSAdhika che, 8. (tenAthI)beIndriya aparyAptA vizeSAdhika che, 9. (tenAthI) ekendriya aparyAptA anantaguNA che, 10. (tenAthI) Indriya aparyAptAvizeSAdhika che, 11. (tenAthI) ekendriya paryAptA saMkhyAtaguNA che, 12. (tenAthI) saIndriya paryAptA vizeSAdhika che, 13. (tenAthI) saIndriya vizeSAdhika che. 6. cauridiyA apajjattagA visesAhiyA, 7. teiMdiyA apajjattagA visesAhiyA, 8. beiMdiyA apajjattagA visesAhiyA, 9. egidiyA apajjattagA aNaMtaguNA, 10. saiMdiyA apajjattagA visesAhiyA, 11. egiMdiyA pajjattagA saMkhejjaguNA, 12. maiMdiyA pajjattagA visesAhiyA, 23. satiya vise sAhitya -TUT. 5. 3, mu. 22 7-2 rU? 32. vettAkuvA rica vivasthA gIvA maMvadurta- 2. vettANuvA 1. savvatthovA egidiyA jIvA ur3aDhaloyatiriyaloe, 2. mahoya-tiriyatnoi vise sAdiyA, che. navA. pari. 4, mu. 201 31. kSetranI apekSAe IndriyonI vivAthI jIvonuM alpa bahutva : 1, kSetranI apekSAe : 1. badhAthI alpa ekendriya jIva urdhvaloka tiryalokamAM che. 2. (tenAthI)adholoka madhyalokamAM vizeSAdhika che, Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana 691 3. tiriyaloe asaMkhejjaguNA, 4. tetrova saMveknakuTI, 5. uDDhaloe asaMkhejjaguNA, 6. dag viseTdA 2. jJAnuvA 1.sabvatthovA egiMdiyA jIvA apajjattagA uDDhaloya tiriyaloe, 2. dohoya-tiriyatna, visariyA, rU, tiriyatnoi asaMggA , che. tenI asaMvembaTUIT, 5. uDDhaloe asaMkhejjaguNA, da, gotrI visAdiyA | . sattAnuvA 1. savvatthovA egidiyA jIvA pajjattagA uDDhaloya tiriyaloe, 2. sadanI-tithinI visAdithI, 3. tiriyaloe asaMkhejjaguNA, 4. taio asaMnneTTI, 5. uDDhaloe asaMkhejjaguNA, 6. mAro virosAriyA, 4. sattAdhuvA 1. savvatthovA beiMdiyA uDDhaloe, 2. uDDhalAya-tiriyaloe asaMkhejjaguNA, 3. 3. (tenAthI) madhyalokamAM asaMkhyAtaguNA che, 4. (tenAthI) railokayamAM asaMkhyAtaguNA che, 5. (tenAthI) urdhvalokamAM asaMkhyAtaguNA che, 6. (tenAthI) adholokamAM vizeSAdhika che. kSetranI apekSAe : 1. badhAthI alpa ekendriya aparyAptA jIva urdhvaloka-madhyalokamAM che, 2. (tenAthI) adholaka-madhyalokamAM vizeSAdhika che, 3. (tenAthI) madhyalokamAM asaMkhyAtaguNA che, 4. (tenAthI) railokyamAM asaMkhyAtaguNA che, 5. (tenAthI) urvalokamAM asaMkhyAtaguNA che, 6. (tenAthI) adholokamAM vizeSAdhika che. kSetranI apekSAe : 1. ekendriya paryAptA jIva badhAthI alpa urdhvalokamadhyalokamAM che, 2. (tenAthI)adholoka-madhyalokamAM vizeSAdhika che, 3. (tenAthI) madhyalokamAM asaMkhyAtaguNA che, 4. (tenAthI) railokayamAM asaMkhyAtaguNA che, 5. (tenAthI) udgalokamAM asaMkhyAtaguNA che, 6. (tenAthI) adholokamAM vizeSAdhika che. kSetranI apekSAe : 1. badhAthI alpa beIndriya jIva urdhvalokamAM che, 2. (tenAthI) urdhvaloka-madhyalokamAM asaMkhyAta guNA che, 3. (tenAthI) railokyamAM asaMkhyAtaguNA che, 4. (tenAthI) adholoka-madhyalokamAM asaMkhyAta guNA che, 5. (tenAthI) adholokamAM saMkhyAtaguNA che, 6. (tenAthI) madhyalokamAM saMkhyAtaguNA che. kSetranI apekSAe : 1. badhAthI alpa beIndriya aparyApta jIva urdhvalokamAM che, 2. (tenAthI) urdhvaloka-madhyalokamAM asaMkhyAta guNA che, 3. tenA sarve jJaITT, 8, badAma-tiriyatno saMvembaTIT, 5. aholoe saMkhejjaguNA, 6. ticitrosaMvaijJa: UTTI che. sattANuvA 1. sabvatthovA beiMdiyA apajjattagA ur3aDhaloe, 2. uDDhaloya-tiriyaloe asaMkhejjaguNA, Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 692 dravyAnuyoga bhAga-2 rU. teno marmavebleTT, 4. mano-tiritnAi saMjJaTUTT, ''. moNa maMjjATUT, 6. tiriyatnoi saMm TTT | jJAnuvAdvi1. savvatthovA beiMdiyA pajjattagA uDDhaloe, da, 2. uDDhaloya-tiriyaloe asaMkhejjaguNA, ra. taitrI anaM]MJUT, 8. adalhAya-tiriTIi asaMvembaTTI, che. mAtra saMndrA , 6. tiriyaloe saMkhejjaguNA / khettANuvAeNaM1. savvatthovA teiMdiyA uDaDhaloe. 2. uDDhaloya-tigyiloe asaMkhejjaguNA, 3. (tenAthI) railokyamAM asaMkhyAtaguNA che, 4. (tenAthI) adholoka-madhyalokamAM asaMkhyAta guNA che, 5. (tenAthI) adholokamAM saMkhyAtaguNA che, 6. (tenAthI) madhyalokamAM saMkhyAtaguNA che. kSetranI apekSAe : 1. badhAthI alpa beIndriya paryAptA jIva udgalokamAM che, 2, (tenAthI) urdhvaloka-madhyalokamAM asaMkhyAta guNA che, 3. (tenAthI) railokyamAM asaMkhyAtaguNA che, 4. (tenAthI) adholoka-madhyalokamAM asaMkhyAta. guNA che, 5. (tenAthI) adholokamAM saMkhyAtaguNA che, 6. (tenAthI) madhyalokamAM saMkhyAtaguNA che. 7. kSetranI apekSAe : 1. badhAthI alpa treIndriya udgalokamAM che, 2, (tenAthI) urdhvaloka-madhyalokamAM asaMkhyAta guNA che, 3. (tenAthI) -lokyamAM asaMkhyAtaguNA che, 4. (tenAthI) adholoka-madhyalokamAM asaMkhyAta guNA che, 5. (tenAthI) adholokamAM saMkhyAtaguNA che, 6. (tenAthI) madhyalokamAM saMkhyAtaguNA che. kSetranI apekSAe : 1. badhAthI alpa treIndriya aparyAptA jIva urdhvalokamAM che, 2. (tenAthI) urdhvaloka-madhyalokamAM asaMkhyAta guNA che, 3. (tenAthI) railokyamAM asaMkhyAtaguNA che. 4. (tenAthI) adholoka-madhyalokamAM asaMkhyAta guNA che, 5. (tenAthI) adholokamAM saMkhyAtaguNA che, 6. (tenAthI) madhyalokamAM saMkhyAtaguNA che. 3. tAva asaMvarnaT, 8. aholoya-tiriyaloe asaMkhejjaguNA, 5. aholoe maMkhejjaguNA, 6. ticinhA saMpanna TV | TayvANaur1. mabvatthovA teiMdiyA apajjattagA uDDhaloe, 8, 2. uDDaloya-tiriyaloe amaMkhejjaguNA, rU. teno asaMvey{T, 4. aholoya-tiriyaloe asaMkhejjaguNA, che. madono gaMbbaTTT, 6. tiriyanTIi saMsthaMITI Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Indriya adhyayana 93 1. vettAdhuvANav 1. savvatthovA teiMdiyA pajjattagA uDDhaloe, kSetranI apekSAe : 1. badhAthI alpAtreIndriya paryAptAjIva urdhvalokamAM 2. uDDhaloya-tiriyaloe asaMkhajjaguNA, 2. (tenAthI) urdhvaloka-madhyalokamAM asaMkhyAta guNA che, 3. tenA prasaMnneTI, 3. (tenAthI) railokyamAM asaMkhyAtaguNA che, 4. badaya-tiriyAi aMITT, 4. (tenAthI) adholoka-madhyalokamAM asaMkhyAta guNA che, che. mAtra saMngA, 5. (tenAthI) adholokamAM saMkhyAtaguNA che, da. tiriyastrI saMjJALaT I 6. (tenAthI) madhyalokamAM saMkhyAtaguNA che. 10, rAjuvA 10. kSetranI apekSAe : 1. savvatthovA cariMdiyA jIvA uDDhaloe, 1. badhAthI alpa caurindriya jIva urdhvalokamAM che, 2. uDDhaloya-tiriyaloe asaMkhejjaguNA, 2. (tenAthI) urdhvaloka-madhyalokamAM asaMkhyAta guNA che, rU. taiTo prasaMnnATI, 3. (tenAthI) railokyamAM asaMkhyAtaguNA che, 4. aholoya-tiriyaloe asaMkhejjaguNA, 4. (tenAthI) adholoka-madhyalokamAM asaMkhyAta guNA che, ja. dosto saMngaST, 5. (tenAthI) adholokamAM saMkhyAtaguNA che, 6. tiriyatno saMknA (T I 6. (tenAthI) madhyalokamAM saMkhyAtaguNA che. 22. zetAnuvANavi kSetranI apekSAe : 1. savvatthovA cauriMdiyA jIvA apajjattagA 1. badhAthI alpa caurindriya aparyAptA jIva uDDhaloe, urdhvalokamAM che, 2. uDDhaloya-tiriyaloe asaMkhejjaguNA, 2. (tenAthI) urdhvaloka-madhyalokamAM asaMkhyAta guNA che, rU. teve samaMvembaTUTI, 3. (tenAthI) kailokyamAM asaMkhyAtaguNA che, 4 aThavIra-tirivartAi asaMvaMITT, 4. (tenAthI) adholoka-madhyalokamAM asaMkhyAta guNA che, . aTotrA saMknakuLaT, 5. (tenAthI) adholokamAM saMkhyAtaguNA che, 6. tiriyA saMvembaTTT I 6. (tenAthI) madhyalokamAM saMkhyAtaguNA che. 22. therALuvA kSetranI apekSAe : 1. savvatthovA cauriMdiyA jIvA pajjattagA 1. badhAthI alpa caurindriya paryAptA jIva 3Dhag, urdhvalokamAM che, 2. uDDhaloya-tiriyaloe asaMkhejjaguNA, 2. (tenAthI) urdhvaloka-madhyalokamAM asaMkhyAta guNA che, Jain Education Inte 2. tAva asaMvembaTTT. For Private & Personal use On3. (tenAthI) railokyamAM asaMkhyAtaguNA cheainelibrary.org 12. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 584 dravyAnuyoga bhAga-2 4. aholoya-tiriyaloe asaMkhejjaguNA, 5. gotroi saMjJALaT, 6. tiriyatnoI saMvanAnA, 23. vettAvANa 2. saMvatyavA paMDhiyA tetro, 2. uDDhaloya-tiriyaloe saMkhejjaguNA, rU. -tiriyAI saMvaMITT, 4. uDDhaloe saMkhejjaguNA, che. bahotrosaMveknakuLa, 6. tiricatrosaMgvaMTTT I 24. sattAdhuvANa 1. sabbatthovA paMceMdiyA apajjattagA telokke, 2. uDaDhaloya-tiriyaloe saMkhejjaguNA, 4. (tenAthI) adholoka-madhyalokamAM asaMkhyAta guNA che, 5. (tenAthI) adholokamAM saMkhyAtaguNA che, 6. (tenAthI) madhyalokamAM saMkhyAtaguNA che. 13, kSetranI apekSAe : 1. badhAthI alpa paMcendriya trailokyamAM che. 2. (tenAthI) urdhvaloka-madhyalokamAM saMkhyAtaguNA che, 3. (tenAthI) adholoka-madhyalokamAM saMkhyAtaguNA che, 4. (tenAthI) urdhvalokamAM saMkhyAtaguNA che, 5. (tenAthI) adholokamAM saMkhyAtaguNA che, 6. (tenAthI) madhyalokamAM asaMkhyAtaguNA che. 14, kSetranI apekSAe : 1. badhAthI alpa paMcendriya aparyAptA railokyamAM che. 2. (tenAthI) urdhvaloka-madhyalokamAM saMkhyAtaguNA che, 3. (tenAthI) adholoka-madhyalokamAM saMkhyAtaguNA che, 4. (tenAthI) udgalokamAM saMkhyAlagaNA che, 5. (tenAthI) adholokamAM saMkhyAtaguNA che, 6. (tenAthI) madhyalokamAM asaMkhyAtaguNA che. 15. kSetranI apekSAe : 1. badhAthI alpa paMcendriya paryAptA jIva udgalokamAM che, 2. (tenAthI) urdhvaloka-madhyalokamAM asaMkhyAta guNA che, 3. (tenAthI) railokyamAM saMkhyAtaguNA che, 4. (tenAthI) adholoka-madhyalokamAM saMkhyAtaguNA che, 5. (tenAthI) adholokamAM saMkhyAtaguNA che, da. (tenAthI) madhyalokamAM asaMkhyAtaguNo che. rU. sadAya-tiritrANa baMnnakuT, 4. uDDhaloe saMkhejjaguNA, 5. aholoe maMkhejjaguNA, 6. tiriyaloe asaMkhejjaguNA, 21. vettANuvANa 1. savvatthovA paMceMdiyA pajjattagA ur3aDhaloe, 2. uDDhaloya-tiriyaloe asaMkhejjaguNA, . taino saMnga TUTT, che. sadInoya-tiriyAi saMbbAbaT, che. atro, saMvekna, 6. tiriyaloe asaMkhajjaguNA / -giUT, T. rU, mu. 262-3 06 For Pe n al Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 695 10. ucchavAsa adhyayana saMsArastha cAreya gationA jIva jyAM sudhI audArika vaikriyAdi zarIradhArI rahe che tyAM sudhI temAM niraMtara zvAsaprazvAsanI kriyA cAlatI rahe che. sajIva ane nirjIva vastuonA bheda karatAM samaye Adhunika vijJAna paNa zvasana kriyAne jIvamAM Avazyaka mAne che. zarIramAM zvasanakriyAnI niraMtaratAmAM to keTalAka kALa sudhI vyavadhAna utpanna thaI jAya to mRtyu sudhI saMbhava che. A zvasana kriyA manuSyo, pazuo, pakSIo, kIDA, makoDA AdimAM to ApaNane spaSTata: dekhAya che. paraMtu AgamanA anusAra vaikriya zarIradhArI nairayika ane devomAM paNa niraMtara zvasanakriyA cAlatI rahe cheA ApaNe jANIe chIe paNa pRthvIkAya, apUkAya Adi ekendriya jIva paNa A kriyAthI rahita thaIne jIvanayApana karatAM nathI. temAM paNa niraMtara A kriyA cAlI rahI che. bhagavAna mahAvIrane emanA pramukha ziSya IndrabhUti gautame prazna karyo ke - beIndriya, treIndriya, caundriya ane paMcendriya jIvomAM thanAra Ana-prANa ane zvAsozvAsane to ame jANI dekhI rahyA che paraMtu pRthvIkAyathI vanaspatikAya sudhInA ekendriya jIvamAM Ana-prANa ane zvAsocchavAsa hoya che ke nahIM ? bhagavAne A praznano uttara ApatA kahyuM ke - he gautama ! pRthvIkAyAdi ekendriya jIva paNa zvAsocchavAsa le che. AmAM paNa Ana-prANa ane ucchavAsa nizvAsanI kriyAo hoya che. A praznottarathI jANI zakAya che ke bhagavAna mahAvIra prathama vaijJAnika hatA. Adhunika vijJAnavattA vanaspatimAM zvasanakriyA siddha karavAmAM saphaLa thayA che. paraMtu pRthvIkAya Adi jIvomAM zvasanakriyA siddha karavI enA mATe muzkela bharyuM jaNAya che. mahAvIranI draSTie pRthvIkAyAdi badhA jIva zvasanakriyA kare che. AgamomAM zvasanakriyAne pratipAdita karanAra Ana, prANa, ucchavAsa ane niHzvAsa A cAra zabdono prayoga thayela che. badhA jIva cAra kriyAo kare che. temAM svAbhAvika rUpathI zvAsa grahaNa karavAnI ane choDavAnI je kriyA che tene kramazaH Ana ane prANa kahevAya che ane UMco zvAsa levo ane zvAsa bahAra kADhavo tene uvAsa ane niHzvAsa kahI zakAya che. kula maLIne A cAreya zabda zvasanakriyAne ja IMgita kare che. covIsa daMDakomAM kyAM jIva keTalA kALathI Ana, prANa, ucchavAsa ane ni:zvAsa kriyA kare che. AnuM prastuta adhyayanamAM vistRta varNana che. tadanusAra narayika jIvomAM Ana, prANa, ucchavAsa ane niHzvAsanI A zvasanakriyA niraMtara cAlatI rahe che. devomAM AnA kALamAnanI bhinnatA che. asurakumAradeva jaghanya sAta stoka (kALanuM eka mA5) tathA utkRSTa kaMIka adhika eka pakSathI A kriyA kare che. nAgakumArono utkRSTakALa aneka muhUrtAno che. svanitakumAra Adi bAkInA ATha bhavanapati devonI zvasanakriyAno kALa nAgakumAronI jema che. jyotiSka deva jaghanya aneka muhUrta bAda Ana - DaravAmail in all in ali ali si iiiiiiiiiii it isituativit i H kAma karatA nA kAmaidha - - - - mArA mAmA mAmA nA Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ w` gAma pAsAgaramAlAyakAta ITI ITI S " - - - prANa ane zvAsocchavAsanI kriyA kare che. utkRSTakALa paNa tenA mATe aneka mUhUrta ja che. vaimAnikadeva jaghanya aneka muhUrtA bAda ane utkRSTa tetrIsa pakSa pachI A kriyA kare che. pRthvIkAyika Adi ekendriya jIva, beInDiya. treIjiya. caundriya, tiryaMca paMcendriya ane manuSyomAM zvasanakriyA vimAtrA (kALamApa) thI thAya che. A adhyayanamAM vaimAnika devonA vibhinna prakAronA pRthapha-pRthapha zvAsocchavAsanA jaghanya ane utkRSTa kALamAnano nirdeza karela che. pRthvIkAyanA jIva pRthvIkAya, akAya, tejaskAya, vAyukAya ane vanaspatikAyanA jIvonA zvAsozvAsanA rupamAM grahaNa kare che ane choDe che. A pramANe apakAyanA jIva samasta pRthvIkAya Adi sthAvarakAyikone grahaNa kare che ane choDe che. Aja vAta tejasakAyika, vAyukAyika ane vanaspatikAyika jIvo para paNa lAgu thAya che. narayika jIva zvAsocchavAsanA rUpamAM aniSTa, akAMta, apriya, amanojJa pudgalone grahaNa kare che. to deva ISTa, kAnta, priya, manojJa Adi pudgalone grahaNa kare che. manuSya ane tiryaMcagatinA anya jIvono ullekha A adhyayanamAM nathI thayela che ke te kyA prakAranA pudgalono zvAsocchavAsa kriyAmAM grahaNa kare che. Ano saMbaMdha jIvanA zubhAzubha kAryothI joDI zakAya che. paraMtu eTaluM nizcita che ke te badhA jIva varNa, gaMdha, rasa ane sparzathI sahita pudgalone zvAsocchavAsanA rUpamAM grahaNa kare che ane choDe che. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uzvAsa adhyayana 697 17. ussAsa-ajjhayaNaM 10. ucchavAsa adhyayana mUtra - sUtra : 1. cauvImadaMDaesu ussAsa-nIsAsa parUvarNa 1. covIsa daMDakomAM ucchavAsa-niHzvAsanuM prarupaNa : taNa kAleNa teNaM samaeNaM rAyagihe nAmaM nagare hotthA, te kALa ane te samayamAM rAjagRha nAmaka nagara hatuM. vaNNao, sAmI samosaDhe, parisA niggayA, dhammo kahio tenuM varNana karavuM joIe. (ekavAra) (bhagavAnuM parimA pddigyaa| mahAvIra) svAmI (tyAM) padhAryA. (tano upadeza sAMbhaLavA mATe) pariSad nIkaLI. (bhagavAnuM e) dharmopadeza Apyo. (dharmopadeza sAMbhaLIne) pariSadu (prakhadA) pAchI cAlI gaI. taNaM kAleNaM teNaM mamaeNaM jeThe aMtevAsI -jAva- te kALa ane te samayamAM (zramaNa bhagavAn mahAvIra pajjuvAmamANe evaM vayAsI - svAmInAM) jyeSTha aMtevAsI (ziSya) (zrI IndrabhUti gautama anagAra -vAva- bhagavAnUnI paryApAsanA karatAM A pramANe bolyA - g, 1 ruma maMta ! vaivivA, teDhiyA, paritiyA, pra. bhaMte! je A beIndriya, treIndriya, caundriya ane paMciMdiyA jIvA eesi NaM ANAmaM vA pANAmaM vA paMcendriya jIva che. tenA ANa-prANa ane ussA vA nIsAsaM vA jANAmo pAsAmo zvAsodhvAsane(ame)jANIe chIe, joIe chIe. je ime puDhavikAiyA -jAva- vaNassaikAiyA paraMtu je A pRthvIkAyathI vanaspatikAya sudhInAM egiMdiyA jIvA eesi NaM ANAmaM vA, pANAmaM vA, ''ekendriya jIva" che. tenA ANa-prANa ane ussAsaM vA, nissAsaM vA Na jANAmo, Na paasaamo| zvAsocchavAsane ame jANatA nathI ane jotAM paNa nathI. ee vi ya NaM bhaMte ! jIvA ANamaMti vA. pANavaMti to bhaMte ! zuM te pRthvIkAyAdi ekendriya jIva vI, samaMti, nisamaMti vA ? Ana-prANa ane zvAsozvAsa prahaNa kare che ane choDe che ? u. haMtA, goyamA ! ee vi ya NaM jIvA ANamaMti vA hA gautama ! te pRthvIkAyAdi ekendriya jIva -nava-narasaMti va | -vAva- zvAsocchavAsa grahaNa kare che ane choDe che. pa. kiM NaM bhaMte ! ee jIvA ANamaMti vA -jAva bhaMte ! te (pRthvIkAyAdi ekendriya) jIva kyA nIsasaMti vA? prakAranAM dravyone vAvatu- zvAsocchavAsanA rupamAM grahaNa kare che ane choDe che ? u. goyamA ! dabao NaM aNaMtapaesiyAI davvAI, gautama ! dravyanI apekSAe ananta pradezavALA khettao NaM asaMkhejjapaesogADhAI, kAlao dravyone, kSetranI apekSAe asaMkhya pradezomAM annayaraTTiIyAI, bhAvaovaNNamaMtAI, gaMdhamaMtAI, rahela dravyone, kALanI apekSAe koIpaNa rasamaMtAI, phAsamaMtAI, ANamaMti vA -jAva prakAranI sthitivALA dravyone, bhAvanI apekSAe varNavALA, gaMdhavALA, rasavALA ane sparzavALA naisati vaI. dravyone -pAvatu- zvAsozvAsanA rupamAM grahaNa kare che ane choDe che. jAI bhAvao vaNNamaMtAI ANamaMti -jAva bhaMte ! te pRthvIkAyAdi ekendriya jIva bhAvanI nIsasaMti, tAI kiM egavaNNAI -jAva-paMcavaNNAI apekSAe varNavALA je dravyone -pAvata- zvAso-gAva- va -gavi- nAsati va ? vAsanA rupamAM grahaNa kare che ane choDe che to zuM eka varNavALA vAvata- pAMca varNavALA dravyone -vAva- zvAsocchavAsanA rupamAM grahaNa kare che For Private & Personal Use On, ane choDe che ? Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 2. 3. noyamAM ! gAmo taiyo-khAva- ti-23pNcdisiN / 6. 3. goyamA! tuM jeva-gAva-vemALiyA, niyama-gALanaMti vA - jAva- nIsasaMti vA jIvA egiMdiyA vAghAya-nivvAghAya bhANiyavvA / 6. u. goyamA ! vAuyAe NaM vAuyAe ceva ANaMmati vA -khAva- nIsamaMti vA | kiM NaM bhaMte! neraiyA ANamaMti vA - jAva- nIsasaMti va? - viyA. sa. 2, 3.?, su. 2-6 cauvIsadaMDaesu ussAsa- nIsAsa kAlo 6. daM. 1. neraiyA NaM bhaMte! kevaikAlassa ANamaMti vA -khAva- nIsamaMti vA ? 3. goyamA ! satata saMtayameva ALati vA -nAvaniissNti vA / 6. sesA niyamA chaddisiM / vAuyAe NaM bhaMte ! vAuyAe ceva ANamaMti vA -khAva- nIsamaMti vA ? 3. 5. daM. 2- 11. asurakumArA NaM bhaMte ! kevaikAlassa ALamaMti vA -nAva- nIsamaMti vA ? goyamA ! jahaNNeNaM sattaNhaM thovANaM ANamaMti vA -nAva- samaMti vA, ukkoseNaM sAiregassa pakkhassa ANamaMti vA - jaavnIsamaMti vA / AgakumArA NaM bhaMte ! kevaikAlassa ANamaMti vA -khAva- samaMti vA? u. goyamA ! jahaNNeNaM sattaNhaM thovANaM ANamaMti vA -khAva- samaMti vA, ukkoseNaM muhuttapuhuttassa ANamaMti vA jAvanIsasaMti vA / 1. AhAra adhyayana (vaLa. 6. 28) mAM juo. viyA. za. ?, 3. ?, mu. 6 (?) 2. u. pra. u. pra. u. u. pra. u. covIsa daMDakomAM ucchvAsa niHzvAsa kALa : pra. pra. u. dravyAnuyoga bhAga-2 gautama ! jevI rIte AhArapaMdamAM varNana karela che. tevI ja rIte ahIM samajavuM joIe -yAvatate traNa, cAra, pAMca dizAothI zvAsocchvAsanA puddagalone grahaNa kare che ane choDe che. bhaMte ! nArakI kyA prakAranAM puddagalone -yAvazvAsocchvAsanA rupamAM grahaNa kare che ane choDe che ? gautama ! pUrvavat vaimAnika sudhI jANavuM joIe. te niyamathI zvAsocchvAsanA rupamAM grahaNa kare che ane choDe che. samuccaya jIvo ane ekendriyonA mATe vyAghAta ane nirvyAghAtanI apekSAe zvAsocchvAsanuM varNana karavuM joIe. zeSa niyamataH cha dizAothI grahaNa kare che ane choDe che. bhaMte ! zuM vAyukAya vAyukAyika jIvone -yAvazvAsocchvAsanA rupamAM grahaNa kara che ane choDe che ? hA gautama ! vAyukAya vAyukAyikanA jIvone -yAva- zvAsocchvAsa rupamAM grahaNa kare che ane choDe che. naM.1, bhaMte ! nArakI keTalA kALathI (bAhya ane ApyaMtara) ucchvAsa -yAvata- nizvAsa le che ? gautama ! te haMmezA niraMtara ucchvAsa -yAvatniHzvAsa le che. 6.2-11, bhaMte ! asurakumAra deva keTalA kALamAM ucchvAsa -yAva- niHzvAsa le che ? gautama ! te jaghanya sAta stokamAM ucchvAsa -yAvat- ni:zvAsa le che. utkRSTa adhika eka pakSamAM ucchvAsa -yAvani:zvAsa le che. bhaMte ! nAgakumA2 keTalA kALamAM ucchvAsa -yAvat niHzvAsa le che ? gautama ! te jaghanya sAta stokamAM ucchvAsa -yAvat- niHzvAsa le che. utkRSTa muhUrtapRthutvamAM ucchvAsa -yAvani:zvAsa le che. rU. viyA. . ?, 3. ?, mu. 6 (2) Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ucchavAsa adhyayana 688 4 evaM -jAva- thaNiyakumArANaM / A pramANe svanitakamAro sudhI zvAsocchavAsanA mATe jANI levuM joIe. pa. daM. 12. puDhavikAiyA NaM bhaMte ! kevaikAlassa di 12, bhaMte ! pRthvIkAyika jIva keTalA kALamAM ANamaMti vA -jAva- nIsasaMti vA ? (75zyAsa -yAvat- ni:zvAsa se che ? goyamA! vemAiyAe ANamaMtivA-jAva-nIsasaMti gautama ! vimAtrAthI ucchavAsa -pAvata- niHzvAsa vaa|2 se che. daM. 13-21. evaM -jAva- mnnuusaa| da. 13-21. A pramANe manuSyo sudhI zvAso vAsanA mATe jANI levuM joIe. daM. 22. vANamaMtarA jahA nnaagkumaaraa| di. ra 2. vANavyaMtara deva nAgakumAronA samAna 787vAsa -yAvata-ni:zvAsa cha. pa. da. 23.joisiyA NaM bhaMte ! kevaikAlassa ANamaMti de ra3. bhaMte ! jyotiSka deva keTalA kALamAM vA -jAva-nIsasaMti vA ? 787vAsa -yAvata- ni:zvAsa se che ? u. goyamA ! jahaNNaNaM muhuttapuhuttassa ANamaMti vA gautama ! te jaghanya muhUrtapRthutvamAM ucchavAsa -jAva-nIsasaMti vA, -yAvat- ni:zvAsa se che. ukkoseNa vi muhuttapuhuttassa ANamaMti vA-jAva utkRSTa paNa muhUrtapRthakvamAM ucchavAsa -vAvaniissNti vaa| ni:zvAsa se che. pa. daM. 24.vemANiyANaM bhaMte ! kevaikAlassa ANamaMti 6. 24, bhaMte ! vaimAnika deva keTalA kALamAM vA -jAva- nIsasaMti vA ? (72vAsa -yAvata- ni:zvAsa se che ? u. goyamA ! jahaNNeNaM muhuttapuhuttassa ANamaMti vA gautama ! te jaghanya aneka muhUrtomAM ucchavAsa -jAva-nIsasaMti vA, -yAvat- ni:zvAsa se che, ukkosaNaM tettIsAe pakkhANaM ANamaMti vA -jAva utkRSTa tetrIsa pakSamAM udghAsa cAvata- niHzvAsa nIsasaMti vaa| se che. pa. 1. sohammagadevA NaM bhaMte ! kevaikAlassa ANamaMti 1. bhaMte ! saudharmapana heTA ApachI vA -jAva- nIsasaMti vA ? 78yAsa -yAvat- ni:zvAsa se che ? u. goyamA ! jahaNNaNaM muhuttapuhuttassa ANamaMti vA gautama ! te jaghanya muhUrtapRthakvamAM ugravAsa -jAva-nIsasaMti vA, -yAvat- ni:zvAsa se che, ukkoseNaM doNhaM pakkhANaM ANamaMti vA -jAva utkRSTa be pakSomAM ucchavAsa cAvatu- ni:zvAsa nIsasaMti vA / se che. 2. IsANagadevA NaM bhaMte ! kevaikAlassa ANamaMti 2, bhaMte ! IzAna kalpanA deva keTalA kALamAM vA -jAva-nIsasaMti vA ? 75zvAsa -yAvat- ni:zvAsa se che ? u. goyamA ! jahaNNeNaM sAiregasma muhuttapuhuttassa gautama ! te jaghanya kaMIka adhika muhUrtapRthakvamAM ANamaMti vA -jAva- nIsasaMti vA, (38zvAsa -yAvat- ni:zvAsa se cha, ukkosaNaM sAiregANaM doNhaM pakkhANaM ANamaMti vA utkRSTa kaMIka adhika be pakSomAM ucchavAsa -cAvata-jaav-niissNti vaa| ni:zvAsa se che. 1. viyA. sa. 1, u. 1, su. 6 (3) 3. viyA. sa. 1, u.1, su. 6 (21) 2. (ka) viyA. sa. 1, u. 1. su. 6 (12) 4. viyA. sa. 1, u. 1, su. 6 (22) (kha) viyA. sa. 1, u. 1, su. 6(13-16) 5. viyA. sa. 1, u. 1, su. 6 (23) Jain Educ.(ga) viyA. sa. 1, u. 1, su. 6 (17-20) pa 2. 2 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 900 pa. u. goyamA ! jahaNNeNaM donhaM pakkhANaM ANamaMti vA - jAva- nIsasaMti vA ? pa. pa. 3. saNakumAradevA NaM bhaMte! kevaikAlassa ANamaMti vA - jAva- nIsasaMti vA ? u. goyamA ! jahaNeNaM sAiregANaM donhaM pakkhANaM ANamaMti vA - jAva- nIsasaMti vA, pa. ukkoseNaM sattaNhaM pakkhANaM ANamaMti vA -jAvanIsasaMti vA / 1 4. mAhiMdaga devA NaM bhaMte! kevaikAlassa ANamaMti vA - jAva- nIsasaMti vA ? pa. ukkoseNaM sAiregANaM sattaNhaM pakkhANaM ANamaMti vA - jAva- nIsasaMti vA / u. goyamA ! jahaNNeNaM sattaNhaM pakkhANaM ANamaMti vA - jAva- nIsasaMti vA, 5. baMbhalogadevA NaM bhaMte ! kevaikAlassa ANamaMti vA - jAva- nIsasaMti vA ? ukkoseNaM daNDaM pakkhANaM ANamaMti vA -jAvanIsasaMti vA / 6. laMtagadevA NaM bhaMte! kevaikAlassa ANamaMti vA -jAva- nIsasaMti vA ? u. goyamA ! jahaNNeNaM dasaNhaM pakkhANaM ANamaMta vA -jAva- nIsasaMti vA, ukkoseNaM coddasahaM pakkhANaM ANamaMti vA -jAvanIsasaMti vA / pa. 7. mahAsukkadevA NaM bhaMte! kevaikAlassa ANamaMti vA - jAva- nIsasaMti vA ? u. goyamA ! jahaNeNaM coddasaNhaM pakkhANaM ANamaMti vA - jAva- nIsasaMti vA, ukkoseNa sattarasaNhaM pakkhANaM ANamaMti vA jAvanIsasaMti vA / 8. sahassAragadevA NaM bhaMte! kevaikAlassa ANamaMti vA - jAva- nIsasaMti vA ? u. goyamA ! jahaNNeNaM sattarasaNhaM pakkhANaM ANamaMti vA - jAva- nIsasaMti vA, ukkoseNaM aTThArasaNhaM pakkhANaM ANamaMti vA -jAva- nIsasaMti vA / viyA. sa. 1, u. 1, su. 6 (24) ?. For Private pra. 7. pra. 3. a. 6. pra. 3. pra. G. pra. 6. dravyAnuyoga bhAga-2 3. bhaMte ! sanakumAra deva keTalA kALamAM ucchvAsa - yAvat- niHzvAsa se che ? gautama ! te jaghanya be pakSomAM ucchvAsa -yAvatniHshvaas se che. utkRSTa sAta pakSomAM ucchvAsa -yAvata- niHzvasa se che. 4. bhaMte ! mAhendra kalpanA deva keTalA kALamAM zvAsa yAvat niHzvAsa se che ? gautama ! te jaghanya kaMIka adhika be pakSomAM ucchvAsa yAvat niHzvAsa se che. utkRSTa kaMIka adhika sAta pakSomAM ucchvAsa - yAvat- niHzvAsa se che. 5. bhaMte ! brahmalokakalpanA deva keTalA kALamAM ucchvAsa yAvat niHzvAsa se che ? gautama ! te jaghanya sAta pakSomAM ucchvAsa - yAvat- niHzvAsa se che. utkRSTa dasa pakSomAM ucchvAsa -yAvat- niHzvAsa se che. 6, bhaMte ! lAMtaka kalpanA deva keTalA kALamAM ucchvAsa yAvat niHzvAsa se che ? gautama ! te jaghanya dasa pakSomAM ucchvAsa - yAvat- niHzvAsa se che. utkRSTa cauda pakSomAM ucchvAsa -yAva- niHzvAsa se che. 7. bhaMte ! mahAzukra kalpanA deva keTalA kALamAM ucchvAsa yAvat- niHzvAsa se che ? gautama ! te jaghanya cauda pakSomAM ucchvAsa - yAvat- niHzvAsa se che. utkRSTa sattara pakSomAM ucchvAsa -yAva- niHzvAsa se che. Personal Use Only 8, bhaMte ! sahastrArakalpanA deva keTalA kALamAM ucchvAsa yAvat niHzvAsa se che ? gautama ! te jaghanya sattara pakSomAM ucchvAsa - yAvat- niHzvAsa se che, utkRSTa aDhAra pakSomAM ucchvAsa -yAvat niHzvAsa se che. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ucavAsa adhyayana 701 pa. 9. ANayadevA NaM bhaMte ! kevaikAlassa ANamaMti vA -jAva-nIsasaMti vA ? goyamA ! jahaNNeNaM aTThArasaNhaM pakkhANaM ANamaMti vA -jAva- nIsasaMti vA, ukkoseNaM egUNavIsAe pakkhANaM ANamaMti vA -jAva- nIsasaMti vA ! pa. 10. pANayadevA NaM bhaMte ! kevaikAlassa ANamaMti vA -jAva-nIsasaMti vA ? u. goyamA ! jahaNNeNaM egUNavIsAe pakkhANaM ANamaMti vA -jAva- nIsasaMti vaa| ukkoseNaM vIsAe pakkhANaM ANamaMti vA -jAva nIsasaMti vaa| pa. 11. AraNadevA NaM bhaMte ! kevaikAlassa ANamaMti vA -jAva-nIsasaMti vA ? u. goyamA ! jahaNNaNaM vIsAe pakkhANaM ANamaMti vA -jAva-nIsasaMti vA, ukkosaNaM egavIsAe pakkhANaM ANamaMti vA-jAva nIsasaMti vaa| pa. 12. accuyadevA NaM bhaMte ! kevaikAlassa ANamaMti vA -jAva- nIsasaMti vA ? goyamA! jahaNNaNaM ekkavIsAe pakkhANaM ANamaMti vA -jAva-nIsasaMti vA, ukkoseNaM bAvIsAe pakkhANaM ANamaMti vA-jAvanIsasaMti vaa| 1.heTThima-heTThimagevijjagadevANaMbhaMte! kevaikAlassa ANamaMti vA -jAva-nIsasaMti vA ? u. goyamA ! jahaNNeNaM bAvIsAe pakkhANaM ANamaMti vA -jAva-nIsasaMti vA, ukkoseNaM tevIsAe pakkhANaM ANamaMti vA-jAva nIsasaMti vA / pa. 2. heTThima-majjhimagevejjagadevA NaM bhaMte ! kevaikAlassa ANamaMti vA -jAva-nIsasaMti vA? u. goyamA! jahaNNaNaM tevIsAe pakkhANaM ANamaMti vA -jAva- nIsasaMti vA, . . bhaMte ! sAnatayanA heva 321 aNamA uzvAsa -yAvat- ni:zvAsa se che ? gautama ! jaghanya aDhAra pakSomAM ucchavAsa -yAvata- ni:zvAsa se che. utkRSTa ogaNIsa pakSomAM uphphavAsa -vAvani:shvaas se che. 10. bhaMte ! prANatakalpanA deva keTalA kALamAM 728yAsa -yAvat- ni:zvAsa se che ? gautama ! jaghanya ogaNIsa pakSomAM ucchavAsa -yAvat- ni:zvAsa se che. utkRSTa vIsa pakSomAM ucchavAsa cAvata- niHzvAsa sa cha. pra. 11, bhaMte AraNakalpanA deva keTalA kALamAM 72vAsa -yAvat- ni:zvAsa se che ? gautama ! jadhanya vIsa pakSomAM ucchavAsa -vAvani:shvaas se che. utkRSTa ekavIsa pakSomAM udghAsa -vAva ni:zvAsa se che. pra. 12. bhaMte ! azrutakalpanA deva keTalA kALamAM (3zvAsa -yAvata-ni:zvAsa se che ? gautama ! jaghanya ekavIsa pakSomAM ucchavAsa -yAvat- ni:zvAsa se che. utkRSTa bAvIsa pakSomAM ucchavAsa -pAvatuni:shvaas se che. 1, bhaMte ! adhastana-adhastana raiveyaka deva keTalA Ama zvAsa -yAvata- ni:zvAsa cha ? 6. gautama ! jaghanya bAvIsa pakSomAM ucchavAsa -yAvata- ni:zvAsa se che. utkRSTa trevIsa pakSomAM ucchavAsa -yAvatuni:shvaas secha. 2. bhaMte ! adhastana-madhyama raiveyaka deva keTalA aNamA 75vAsa -yAvata- ni:zvAsa do cha ? gautama ! jaghanya trevIsa pakSomAM ucchavAsa -yAvata- ni:zvAsa se cha, 1. sama. sama. 23, su. 9 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 702 dravyAnuyoga bhAga-2 ukkoseNaM cauvIsAe pakkhANaM ANamaMtivA-jAva utkRSTa covIsa pakSomAM udghAsa cAvata- niHzvAsa nIsasaMti vaa| se cha. . 3.heTThima-uvarimagevejjagANaM bhaMte! kevaikAlassa 3. bhaMte ! adhastana- uparitana greveyaka deva keTalA ANamaMti vA -jAva-nIsasaMti vA ? Ama uvAsa -yAvat- ni:zvAsa se che ? goyamA ! jahaNNeNaM cauvIsAe pakkhANaM ANamaMti gautama ! jaghanya covIsa pakSomAM ucchavAsa vA -jAva- nIsasaMti vA, -yAvat- ni:zvAsa se che. ukkoseNaM paNuvIsAe pakkhANaM ANamaMti vA-jAva utkRSTa paccIsa pakSomAM upavAsa -vAvaniissNti vA / ni:zvAsa cha. pa. 4.majjhima-heTThimagevejjagANaM bhaMte ! kevaikAlassa 4, bhaMte ! madhyama-adhastana raiveyaka deva keTalA ANamaMti vA -jAva- nIsasaMti vA? agamA ucchvAsa -yAvata- ni:zvAsa se che ? u. goyamA ! jahaNNeNaM paNuvIsAe pakkhANaM ANamaMti gautama ! jaghanya paccIsa pakSomAM ucchavAsa vA -jAva- nIsasaMti vA, -yAvata- ni:zvAsa se che, ukkoseNaM chabbIsAe pakkhANaM ANamaMti vA-jAva utkRSTa chavvIsa pakSomAM ucchavAsa cAvatuniissNti vA / ni:zvAsa se che. pa. 5. majjhima-majjhimagevejja devA NaM bhaMte ! kevaikA 5. bhaMte ! madhyama-madhyama greveyaka deva keTalA lassa ANamaMti vA -jAva- nIsasaMti vA ? mA 78vAsa -yAvata-ni:zvAsa cha? u. goyamA ! jahaNNeNaM chabbIsAe pakkhANaM ANamaMti 6. gautama ! jaghanya chavvIsa pakSomAM ucchavAsa vA -jAva- nIsasaMti vA, -yAvat-ni:zvAsa se che, ukkoseNaM sattAvIsAe pakkhANaM ANamaMti vA utkRSTa satyAvIsa pakSomAM ucchavAsa cAvatu-jaav-niissNti vaa| ni:zvAsa se che. pa. 6. majjhima-uvarimagevejjagA NaM bhaMte ! devA NaM ka, bhaMte ! madhyama-uparitana raiveyaka deva keTalA kevaikAlassa ANamaMti vA -jAva-nIsasaMti vA ? mA zvAsa -yAvata- ni:zvAsa se cha? goyamA! jahaNNaNaM sattAvIsAe pakkhANaM ANamaMti gautama ! jaghanya satyAvIsa pakSomAM ucchavAsa vA -jAva- nIsasaMti vA, -yAvat- ni:zvAsa se cha, ukkoseNaM aTThAvIsAe pakkhANaM ANamaMti vA utkRSTa aThyAvIsa pakSomAM upavAsa -yAvata-jaav-niissNti vA / ni:zvAsa se che. pa. 7. uvarima-heTThimagevejjagA NaM bhaMte ! devA NaM 7. bhaMte ! paritana- adhastana auveyara viTA kevaikAlassa ANamaMti vA -jAva-nIsasaMti vA ? AbhA zvAsa -yAvata- ni:zvAsa se cha? u. goyamA ! jahaNNeNaM aTThAvIsAe pakkhANaM ANamaMti gautama ! jaghanya aThyAvIsa pakSomAM ucchavAsa vA -jAva- nIsasaMti vA, -yAvata- ni:zvAsa se cha,' ukkoseNaM egUNatIsAe pakkhANaM ANamaMti vA utkRSTa ogaNatrIsa pakSomAM uvAsa -vAva-jaav- nIsasaMti vA / ni:zvAsa se che. pa. 8. uvarima-majjhimagevejjagA NaM bhaMte ! devA NaM pra. 8. bhaMte ! 6paritana- madhyama aveya vidA kevaikAlassa ANamaMti vA -jAva-nIsasaMti vA ? abhaya 87vAsa -yAvata-ni:zvAsa cha ? 1. sama. sama. 24, su. 11 4. sama. sama. 27, su. 12 2. sama. sama, 25, su. 14 5. sama. sama. 28, su. 11 _danciucasama sama..26, su. 8 6. sama sama. 29. su. 15 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ucchavAsa adhyayana 707 u. goyamA! jahaNNeNaM egUNatIsAe pakkhANaM ANamaMti gautama ! jaghanya ogaNatrIsa pakSomAM ucchavAsa vA -jAva-nIsasaMti vA, -yAvata-ni:zvAsa cha, ukkoseNaM tIsAe pakkhANaM ANamaMti vA -jAva utkRSTa trIsa pakSomAM udghAsa -yAvata- ni:zvAsa nIsasaMti vA / se che. pa. 9. uvarima-uvarimagevejjagA NaM bhaMte ! devA NaM . mate ! paritana-paritana aveya heva TamA kevaikAlassa ANamaMti vA -jAva-nIsasaMti vA ? Ama vAsa -yAvata- ni:zvAsa se che ? goyamA ! jahaNNeNaM tIsAe pakkhANaM ANamaMti vA gautama ! jadhanya trIsa pakSomAM ucchavAsa -thAvata-jaav-niissNti vA, ni:zvAsa se cha, ukkoseNaM ekkatIsAe pakkhANaM ANamaMti vA utkRSTa ekatrIsa pakSomAM ucchavAsa -yAvatu-jaav-niissNti vA / 2 ni:zvAsa se che. pa. 1-4.vijaya-vejayaMta-jayaMta'parAjiyavimANesuNaM pra. 1-4. bhaMte ! viya, vai4yaMta,yaMta bhane bhaMte ! devA kevaikAlassa ANamaMti vA -jAva aparAjIta vimAnonA deva keTalA kALamAM nIsasaMti vA ? ucchvAsa -yAvata- ni:zvAsa cha ? goyamA! jahaNNeNaM ekkatIsAe pakkhANaM ANamaMti gautama ! jaghanya ekatrIsa pakSomAM ucchavAsa vA -jAva- nIsasaMti vA, -yAvat- ni:zvAsa se cha, ukkoseNaM tettIsAe pakkhANaM ANamaMti vA -jAva utkRSTa tetrIsa pakSomAM ucchavAsa cAvatuMniissNti vA / ni:zvAsa se che. pa. savvaTThasiddhagadevA NaM bhaMte ! kevaikAlassa ANamaMti pra. bhaMte ! sarvArthasiddha vimAnanA deva keTalA kALamAM vA -jAva-nIsasaMti vA ? 78zvAsa -yAvata- ni:zvAsa se che ? u. goyamA ! ajahaNNamaNukkoseNaM tettIsAe pakkhANaM gautama ! ajaghanya anutkRSTa tetrIsa pakSomAM ANamaMti vA -jAva-nIsasaMti vA / (78vAsa -yAvat- ni:zvAsa se che. - paNNa. pa.7, su. 693-724 3. visiTTha vemANiya devANaM ussAsa nIsAsa kAlo- 3. viziSTa vaimAni vono 72vAsa-ni:zvAsa : 1. je devA sAgaraMsusAgaraMsAgarakaMtaM bhavaM maNuMmANusuttaraM 1. 4 heva sAgara, susAgara, sAgarata, bhava, logahiyaM vimANaM devattAe uvavaNNA manuM, mAnuSottara ane lokahita vimAnomAM deva rupamAM utpanna thAya che. te NaM devA egassa addhamAsassa ANamaMti vA -jAva te deva eka pakSathI zvAsocchavAsa grahaNa kare nIsasaMti vA / -sama.sama.1, su. 43-44 che ane choDe che. 2. je devA subhaM subhakaMtaM subhavaNNaM subhagaMdhaM subhalesaM je deva zubha, zubhakAMta, zubhavarNa, zubhagaMdha, subhaphAsaMsohammavaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA zubhalezyA, zubhasparza ane saudharmAvalaMsaka vimAnomAM deva rupamAM utpanna thAya che. te NaM devA doNhaM addhamAsANaM ANamaMti vA -jAva te deva be pakSothI zvAsocchavAsa grahaNa kare che nIsasaMti vaa| -sama.sama.2,su. 20-21 ane choDe che. 3. je devA AbhaMkaraM pabhaMkaraM AbhaMkara-pabhaMkara, caMdaM heva mAjha2, pramaMDa2, mAjha2-prama2, yaMdra, caMdAvattaM caMdappabhaM caMdakaMtaM caMdavaNNaM caMdalesaM caMdajjhayaM yaMdrAvarta, yaMdraprAma, yaMdrasid, yandravarNa, yaMdrasezyA, caMdradhvaja, caMdrarUpa, caMdrazcaMga, caMdrasUjha, caMdrakUTa caMdarUvaM caMdasiMga caMdasiTTha caMdakUDaM caMduttaravaDeMsagaM ane candrottarAvataMsaka vimAnomAM devarUpamAM vimANaM devattAe uvavaNNA utpanna thAya che. 1. sama. sama. 30, su. 13 2. sama. sama. 31, su. 11 3. te NaM devA battIsAe addhamAsehiM ANamaMti vA -jAva- nIsasaMti vaa| - sama. sama. 32, su. 12 _dan.ducasama sama.03 3, su. 11 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 704 dravyAnuyoga bhAga-2 teNaM devA tiNhaM addhamAsANaM ANamaMti vA -jAva te deva traNa pakSothI zvAsocchavAsa grahaNa kare naisati vA | -sama, sama, rU, mu. 26-22 che ane choDe che. 4. je devA kiTThi sukiTThi kiTThiyAvattaM kiTThippabhaM je deva kRSTi, sukRSTi, kRSTikAvarta, kRSTiprabhA, kiTTikaMtaM kiTThivaNNaM kiTThilesaM kiTThijjhayaM kRjhikAMta, kRSTivarNa, kRSTilezyA, kRSTidhvaja, kiTThisiMga kiTThisilaiM kiTThikUDaM kiTThottara kRSTibhraMga, kRSTisRSTa, kRSTikUTa ane vaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA kRyuttarAvataMsaka vimAnomAM devarupamAM utpanna thAya chetennN devA cauNhaM addhamAsANaM ANamaMti vA-jAva te deva cAra pakSothI zvAsocchavAsa grahaNa kare nAsati vA | sama sama. 4, su. 25- 6 che ane choDe che. je devA vAyaM suvAyaM vAyAvattaM vAtappabhaM vAtakaMtaM je deva vAta, suvAta, vAtAvarta, vAtaprabha, vAtavaNNaM vAtalesaM vAtajjhayaM dAtasiMgaM vAtasiTuM vAtakAMta, vAtavarNa, vAtalezyA, vAtadhvaja, vAtakUDaM vAuttaravaDeMsagaM, vAtazRMga, vAtasRSTa, vAtakUTa ane vAtattarAvasaka tathA, sUrasusUraM sUrAvattaM sUrappabhaMsUrakaMtaM sUravaNNaM sUralesaM sUra, sUsUra, sUrAvarta, sUraprabha, sUrakAMta, sUrajjhayaM sUrasiMgaM sUrasiLaM sUrakUDaM sUrUttaravaDeMsagaM sUravarNa, sUralezyA, sUradhvaja, sUrajhaMga, sUrasRSTa, vimANaM devattAe uvavaNNA sUrakUTa ane sUrottarAvataMsaka vimAnomAM utpanna thAya che. te NaM devA paMcaNhaM addhamAsANaM ANamaMti vA-jAva te deva pAMca pakSothI zvAsozvAsa grahaNa kare nasannati vaI -sama, tama. 6, mu. 22-20 che ane choDe che. 6. je devA sayaMbhu sayaMbhuramaNaM ghosaM sughosaM mahAghosaM , je deva svayaMbhU, svayaMbhUramaNa, ghoSa, sughoSa. kiThThiyosaM, mahAghoSa, kRSTighoSa, vIraM suvIraM vIragataM vIraseNiyaM vIrAvattaM vIrappabhaM vIra, suvIra, vIragata, vIrazreNika, vIrAvarta, vIrakaMtaMvIravaNNavIralesaMvIrajjhayaMvIrasiMgaMvIrasiLaM vIraprabha, vIrakAMta, vIravarNa, vIralezyA, vIradhvaja, vIrakUDaM vIrUttaravaDeMsagaM vimANe devattAe uvavaNNA vIrazRMga, vIrasRSTa, vIrakUTa ane vIrottarAvataMsaka vimAnomAM utpanna thAya che. te NaM devA chaNhaM addhamAsANaM ANamaMti vA -jAva te deva cha pakSothI zvAsocchuvAsa grahaNa kare che nIti vaI -sama sama. 6, su. 24- ane choDe che. je devA samaM samappabhaM mahApabhaM pabhAsaM bhAsuraM vimalaM je deva sama, samaprabha, mahAprabha, prabhAsa, kaMcaNakUDaM saNaMkumAravaDeMsagaM vimANaM devattAe bhAsura, vimala, kAMcanakUTa ane sanakumArAvataMsaka uvavaNNA vimAnomAM utpanna thAya che. teNaM devA sattaNhaM addhamAsANaM ANamaMti vA -jAva te deva sAta pakSothI zvAsocchavAsa grahaNa kare nIti vaI -sama, sama. 7, mu. 20 -22 che ane choDe che. je devA acciM accimAliM vairoyaNaM pabhaMkara caMdAbhaM je deva arci, arcimALI, vairocana, prabhaMkara, surAbhaM supaiTThAbhaM aggicAbhaM riTThAbhaM arUNAbhaM caMdrAbha, sUrAbha, supratiSThAbha, anyarcAbha arUNottaravaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA riNAbha, aruNAbha ane aruNottarAvataMsaka vimAnomAM utpanna thAya che. te NaM devA aNhaM addhamAsANaM ANamaMti vA te deva ATha pakSothI zvAsocchavAsa grahaNa kare -nA- nIti vA ! -sama, sama, 8, yu. 25-16 che ane choDe che. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ucchavAsa adhyayana 705 9. je devA pamhaM supamhaM pamhAvattaM pamhappabhaM pamhakaMtaM pamhavaNNaM pamhalesaM -jAva- pamhuttaravaDeMsagaM, sujjaM susujjaM sujjAvattaM sujjappabhaM sujjakaMtaM -jAvasujjuttaravaDeMsagaM - rUillaM rUillAvattaM rUillappabhaM -jAva- rUilluttaravaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNAte NaM devA navaNhaM addhamAsANaM ANamaMti vaa-jaavnasati va - sama, 2, . 27-28 10. je devA ghosaM sughosaM mahAghosaM naMdighosaM susaraM maNoramaM rammaM rammagaM ramaNijjaM maMgalAvattaM baMbhalogavaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNAte NaM devA dasaNhaM addhamAsANaM ANamaMti vA -nA-nAsati vA | - sama. sama. 20, mu. 22-23 11. je devA baMbhaM subaMbhaM vaMbhAvattaM baMbhappabhaM baMbhakaMtaM vaMbhavaNNaM baMbhalesaM baMbhajjhayaM baMbhasiMgaM baMbhasiTTha baMbhakUDaM baMbhuttaravaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA 9, je deva pama, suparma, pamAvarta, pakSmaprabhu, paznakAMta, pakSmavarNa, padmavezyA -cAvatu- pakSmottarAvatuMsaka tathA je deva sUrya, sUsUrya, sUryAvarta, sUryaprabha, sUryakAMta -vAva- sUryottarAvataMsaka temaja rucira, rucirAvarta, ruciraprabha -yAvatusacirottarAvasaka vimAnomAM utpanna thAya che. te deva nava pakSothI zvAsocchavAsa grahaNa kare che ane choDe che. 10. je deva ghoSa, sughoSa, mahAghoSa, naMdIghoSa, susvara, manorama, ramya, ramya, ramaNIya, maMgalAvarta ane brahmalokAvataMsaka vimAnomAM utpanna thAya che. te deva dasa pakSothI zvAsocchavAsa grahaNa kare. che ane choDe che. 11. je deva brahma, subrahma, brahmAvarta, brahmaprabha. brahmakAMta, brahmavarNa, brahmalezyA, brahmadhvaja, bahmasRga, brahmasRSTa, brahmakUTa ane brahmottarAvataMsaka vimAnomAM utpanna thAya che - te deva agiyAra pakSothI zvAsocchavAsa grahaNa kare che ane choDe che. te NaM devA ekArasaNhaM addhamAsANaM ANamaMti vA -jhava- nAnaMti vaI - sama, sama, 21, mu. 23-14 12. je devA mahiMdaM mahiMdajjhayaM kaMbuM kaMbuggIvaM pukhaM supuMkhaM mahApuMkhaM puDuM supuMDaM mahApuDaM nariMdaM nariMdakaMtaM nariMduttaravaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA je deva mAhendra, mahendra dhvaja, kaMbu, kabugrIva, pukha, supukha, mahApukha, paMDa, sujDa, mahApuMDa, narendra, narendrakAMta ane narendrottarAvataMsaka vimAnomAM utpanna thAya che - te deva bAra pakSothI zvAsocchavAsa grahaNa kare che ane choDe che. te NaM devA bArasaNhaM addhamAsANaM ANamaMti vA -nA-narasaMti vA | - sama. mama. 22, se. 27-18 13. je devA vajjaM suvajjaM vajjAvattaM vajjappabhaM vajjakaMtaM vajjavaNNaM vajjalesaM vajjajjhayaM vajjasiMgaMvajjasileM vajjakUDaM vajjuttaravaDeMsagaM vairaM vairAvattaM -jAva- vairUttaravaDeMsagaM logaM logAvattaM logappabhaM-jAva-logattaravaDeMsaNaM vimAjhaM devattAe uvavaNNA - teNaM devA terasahiM addhamAsehiM ANamaMti vA-jAvanIsasaMti vaa| je deva vaja, suvaja, vajAvarta, vajaprabha, vajakAMta, vajavarNa, vajalezyA, vajadhvaja, vajazRMga. vajasRSTa, vajakUTa ane vajottarAvartasaka tathA vaira, vairAvarta -vAva- verottarAvataMsaka temaja loka, lokAvarta, lokaprabha -cAvatu- lokottarAvataMsaka vimAnomAM utpanna thAya chete deva tera pakSothI zvAsocchavAsa grahaNa kare che ane choDe che. - sama, sama. 22, mu. 24-2ate & Personal Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 905 dravyAnuyoga bhAga-2 14.4 heva zrI.ta, zrImaDita, zrIsaumanasa, aids, kApiSTha, mahendra, mahendrAvakAMta ane mahendrottarAvataMsaka vimAnomAM utpanna thAya che - te deva cauda pakSothI zvAsocchavAsa grahaNa kare che ane choDe che. 15. 4 heva naMha, sunaMha, nahAvarta, nahaama, naMta, naMdavarNa, naMdalezyA -vAva- naMdovattarAvataMsaka vimAnomAM utpanna thAya che - te deva paMdara pakSothI zvAsocchavAsa grahaNa kare che ane choDe che. 14. je devA sirikaMtaM sirimahiaMsirisomaNasaM laMtayaM kAvilRmahiMdaM mahiMdokataM mahiMduttaravaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNAte NaM devA codasahiM addhamAsehiM ANamaMti vA -jAva- nIsasaMti vaa| - sama. sama. 14, su. 15-16 15. je devA NaMdaM suNaMdaM NaMdAvattaM NaMdappabhaM NaMdakaMtaM NaMdavaNNaM NaMdalesaM -jAva- NaMduttaravaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNAte NaM devA paNNarasaNhaM addhamAsANaM ANamaMti vA -jAva- nIsasaMti vaa| - sama. sama.15, su. 13-14 16. je devA AvattaM viyAvattaM naMdiyAvattaM mahANaMdiyAvattaM aMkusaM aMkusapalaMbaM bhadaM subhadaM mahAbhadaM savvaobhadgha bhadduttaravaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNAte NaM devA solasaNhaM addhamAsANaM ANamaMti vA -jAva-nIsasaMti vaa| - sama. sama. 16, su. 13-14 17. je devA sAmANaM susAmANaM mahAsAmANaM paumaM mahApaumaM kumudaM mahAkumudaM naliNaM mahANaliNaM poMDarIyaM mahApoMDarIyaM sukkaM mahAsukkaM sIhaM sIhakaMtaM sIhaviyaM bhAviyaM vimANaM devattAe uvavaNNAte NaM devA sattarasahiM addhamAsehiM ANamaMti vA -jAva-nIsasaMti vA / - sama. sama.17, su. 18-19 18.je devA kAlaM sukAlaM mahAkAlaM aMjaNaM riThaM sAlaM samANaM dumaM mahAdumaM visAlaM susAlaM paumaM paumagummaM kumudaM kumudagummaM naliNaM naliNagumma puMDarIyaM puMDarIyagummaM sahassAravaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNAte NaM devA aTThArasahiM addhamAsehiM ANamaMti vA -jAva-nIsasaMti vaa| 16.4 deva mAvata, vyAvarta, nandyAvarta, mahAnandyAvarta, saMza, aMza, bhadra, subhadra, mahAbhadra, sarvatobhadra ane bhadrottarAvataMsaka vimAnomAM utpanna thAya che. te deva soLa pakSothI zvAsocchavAsa grahaNa kare che ane choDe che. 17.4 heva sAmAna, susAmAna, mahAsAmAna, 56ma, mahApabha, bhu, mahAbhuha, nalIna, mahAnadIna, pauMDarI, bhApauMDarI, zusa, mahAzuna, siMha, siMhAvakAMta, siMhavIta ane bhAvita vimAnomAM utpanna thAya che te deva sattara pakSothI zvAsocchavAsa grahaNa kare che ane choDe che. 18.4 heva ANa, su, mANa, 4na, riSTa, zANa, samAna, duma, mahAma, viANa, suzANa, pama, 56magulma, mumuha, muhagulma, nalIna, nalInagulma, puMDarIka, puMDarIkagulma ane sahastrArAvataMsaka vimAnomAM utpanna thAya che. te deva aDhAra pakSothI zvAsozvAsa grahaNa kare che ane choDe che. - sama. sama. 18, su. 15-16 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ucchavAsa adhyayana , 707 19.je devA ANataM pANataM NataM viNataM ghaNaM jhusiraM 19, je deva Anata, prANata, nata, vinata, ghana, iMdaM iMdokaMtaM iMduttaravaDeMsagaM vimANaM devattAe kRSira, Indra, IndrAvakAMta ane IndrottarAvataMsaka uvavaNNA vimAnomAM utpanna thAya che - te NaM devA egRNavIsAe addhamAsANaM ANamaMti vA te deva ogaNIsa pakSothI zvAsocchavAsa grahaNa -nAvi- nIrasaMti vA kare che ane choDe che. - sama sama. 26, mu. 22-13 20.je devA sAtaM visAtaM suvisAyaM siddhatthaM uppalaM 20. je deva sAta, visAta, suvisAta, siMddhArtha, utpala, rUilaM tigicchaM disAsovatthiyaM vaddhamANayaM palaMba rucira, tigiccha, dizAsauvastika, varlDamAnaka, puSpaM supuSpaM puSphAvattaM puSphappabhaM puSphakaMtaM puSphavaNNaM pralaMba, puSpa, supuSpa, puSpAvarta, puSpaprabha, puSphalesaM puSphajjhayaM pupphasiMgaM puSphasiTuM puSphakUDaM puSpakAMta, pRSNavarNa, puSpalezyA, puSpadhvaja, pupphuttaravaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA-, puSpavRMga, paMpasRSTa, puSpakUTa ane puSpottarAvataMsaka vimAnomAM utpanna thAya chetennN devA vIsAe addhamAsANaM ANamaMti vA-jAva te deva vIsa pakSothI zvAsocchavAsa grahaNa kare nAsati va ! - sama, 20, mu. 24-16 che ane choDe che. je devA sirivacchaM siridAmagaMDaM mallaM kiTiMTha 21. je deva zrIvatsa, zrIdAmagaMDa, mAlya, kRSTi, cAvoNNayaM AraNavaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA cApota ane AraNyAvartasaka vimAnomAM utpanna thAya che - te NaM devA ekkavIsAe addhamAsANaM ANamaMti vA te deva ekavIsa pakSothI zvAsocchavAsa grahaNa -gavi- nIti vA | kare che ane choDe che. - sama sama22, mu. 21-12 22. je devA mahitaM vissutaM vimalaM pabhAsaM vaNamAlaM 22. je deva mahita, vizruta, vimala, prabhAsa, vanamAla accuvaDeMsagaM vimANaM devattAe uvavaNNA ane azrutAvatuMsaka vimAnomAM utpanna thAya che. teNaM devA bAvIsaM addhamAsANaM ANamaMti vA-jAva je te deva bAvIsa pakSothI zvAsocchavAsa grahaNa nIsasaMti vaa| kare che ane choDe che. - sama, sama, 22, se. 22-22 vemANiya devANaM ussAsattAe pariNamiya poggalANaM 4. vimAnika devonA zvAsocchavAsanA rUpamAM pariNamita parUvaNaM pudgalonuM prANa : pa. bhaMte ! sohammIsANadevANaM kerisayA poggalA pra. bhaMte ! saudharma- IzAna devonA zvAsocchavAsanA ussAsattAe pariNamaMti? rupamAM kevI rIte pudagala pariNata thAya che ? u. goyamA ! je poggalA iTThA kaMtA maNuNNA gautama ! je pudagala ISTa, kAMta, priya, manojJa maNAmA eesiM ussAsattAe pariNamaMti -jAva ane maNAma hoya che. te anuttaropapAtika devo annuttrovvaaiyaa| sudhI zvAsocchavAsanA rUpamAM pariNata thAya che. - nIva. pazi. rU, . 202 (kuM) che. riyAI vasAvA parimiya pAchA pavane- pa. nairayikonA zvAsocchavAsanA rUpamAM pariNamita pudgalonuM prarupaNa : pa. imIse NaM bhaMte ! rayaNappabhAe puDhavIe NeraiyANaM pra. bhaMte ! A ratnaprabhApRthvInA nArakanA zvAsocchakerisyaa poggalA usAsattAe pariNamaMti? vAsanA rupamAM kevI rIte pudgala pariNata thAya 9 ? Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. 08 3. goyamA ! ne jemanA gaLA -nAva- jhamAmA, te tesiM usAsattAe pariNamati / 3. 6. puDhavikAiyAINaM ussAsa nissAsa rUvaM pa. puDhavikAie NaM bhaMte ! puDhavikAiyaM ceva ANamaMti vA, vALamaMti vA, samaMti vA, nIsamaMti vA ? 3. 5. va -khAva- ahemattamAC I 3. - vA haMtA, goyamA ! puDhavikAie puDhavikkAiyaM ceva AmaMti vA, pANamaMti vA, UsasaMti vA, nIsasaMti nIva. Di. rU, mu. 88 (2) puDhavikAie NaM bhaMte ! AukkAiyaM ANamaMti vA -nAva- nIsamaMti vA haMtA, goyamA ! puDhavikAie AukkAiyaM ANamaMti vA -nAva- nIsamaMti vA evaM tekkAiyaM vAukkAiyaM vaNassaikAiyaM / AukkAie NaM bhaMte! puDhavikkAiyaM ANamaMti vA -khAva- nIsamaMti vA? 3. daMtA, goyamA ! ttva eva // 6. AukkAie NaM bhaMte! AukkAiyaM ANamaMti vA -khAva- nImamaMti vA? daMtA, goyanA ! va ceva / evaM tejakAiyaM, vAukAiyaM, vaNassaikAiyaM / jahA AukAiya vattavvayA tahA teu aNNassaIkAiyANaM bhANiyabvA / ? . viyA. ta. 2, mu. ?, mu. 6 - vAu - viyA. sa. 1, 3. 324, mu. o-o 6. u. u. pRthvIkAyikAdinA ucchvAsa niHzvAsanuM rupa : pra. bhaMte ! zuM pRthvIkAyika jIva pRthvIkAyika jIvane zvAsocchvAsanA rupamAM grahaNa kare che ane choDe che ? pra. u. pra. 6. pra. dravyAnuyoga bhAga-2 gautama ! je pudgala aniSTa -yAva- amaNAma hoya che te nArakanA zvAsocchvAsanA rupamAM pariNata thAya che. 6. A pramANe sAtamI pRthvI sudhInA narakanuM varNana karavuM joIe. hA, gautama ! pRthvIkAyika jIva, pRthvIkAyika jIvane zvAsocchvAsanA rupamAM grahaNa kare che ane choDe che. bhaMte ! pRthvIkAyika jIva aAyika jIvane zvAsozrvAsa rupamAM grahaNa kare che ane choDe che ? hA, gautama ! pRthvIkAyaka jIva, aAyika jIvane zvAsocchvAsanA rupamAM grahaNa kare che ane choDe che. A pramANe tejaskAyika, vAyukAyika ane vanaspatikAyika jIvonA mATe paNa jANavuM joIe. bhaMte ! aAyika jIva, pRthvIkAyika jIvane zvAsozrvAsanA rupamAM grahaNa kare che ane choDe che ? hA, gautama ! pUrvokta rupathI jANavuM joIe. bhaMte ! aAyika jIva, aAyika jIvane zvAsozrvAsanA rupamAM grahaNa kare che ane choDe che ? hA, gautama ! pUrvokta rupathI jANavuM joIe. A pramANe tejaskAyika vAyukAyika ane vanaspatikAyikanA mATe jANavuM joIe. je pramANe akAyanuM varNana karyuM te pramANe teukAya, vAyukAya ane vanaspatikAyanA paNa AlApaka kahevA joIe. For Private Personal Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 709 sasasasasasa sasasasasa BETI B HNAva sAkSa padArAma HERE :::::::::::::RA - HEMAILIFIII IIIIIII trushatEEEEEEEHHHHHHEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEER BE #AWEBSI] 18. bhASA adhyayana | vicAronuM vimarzana karavA mATe bhASA eka sazakta mAdhyama che. bhASAnI carcA dArzanika yugamAM paryApta mAtrAmAM carcAyelI che. bhartuhari jevA dArzanikoe vyAkaraNa darzanamAM vAkyapadIyagraMtha racIne bhASAnuM digdarzana prastuta karela che. mImAMsA ane nyAyadarzanamAM paNa zabda ane arthanI carcA thayela che. paraMtu jenAgomAM bhASAnA saMbaMdhamAM je prarupaNA upalabdha thAya che te vizeSa che ane e Adhunika yuga mATe paNa prAsaMgika che. jainAgamonI anusAra bhASAnuM mULa kAraNa jIva che. tenI utpatti zarIrathI thAya che. teno AkAra vaja jevo che. teno aMta lokAntamAM thAya che. lokAntamAM aMta kahevAno Azaya bhASAnA pugalo lokAnta sudhI ja pahoMcI zake che. bhASAnA mukhya rUpathI cAra bheda kahyA che - 1. satyabhASA, 2. mRSAbhASA, 3. satyamRSAbhASA ane 4. atyakRpA bhASA, vistArathI jyAre bhASAnA bhedonuM adhyayana karavAmAM Ave che to jANavAmAM Ave che ke bhASA be prakAranI che - 1, paryAptikA (pratiniyata) ane 2. aparyAptikA (apratiniyata). paryAptikA bhASA be prakAranI hoya che - 1. satya, 2. mRSA, aparyAptikA bhASAnA paNa be bheda hoya che - 1. satyamRSA ane 2. asatyamRSA. satya paryAptikA bhASAnA janapadasatyA, sammatasatyA Adi dasa bheda hoya che. mRSA paryAptikA bhASAnA krodhaniHsRtA, mAnaniHsRtA Adi dasa bheda che. satyA-maSA aparyAptikA bhASAnA utpannamizritA, vigatamizritA Adi dasa bheda hoya che, jyAre asatyAmRSA aparyAptikA bhASAnA AmaMtraNI AjJApanI Adi bAra bheda pratipAdita che. bhASA jyAre bolAya che tyAre te bhASA kahevAya che. tenA pUrva ane pachI nahIM. bhASA avadhAriNI paNa hoya che ane prajJApanI paNa hoya che. avadhAriNI bhASA cAtu satya hoya che. smAta mRSA hoya che, cAtuM satyamRSA hoya che ane sAt asatyAmRSA hoya che. jayAre te bhASA ArAdhanI hoya che tyAre satya hoya che. jayAre virAdhanI hoya che tyAre asatya hoya che. jayAre ArAdhanA ane virAdhanI banne hoya che tyAre satya-kRpA hoya che ane jayAre ArAdhanI na hoya, virAdhanI na hoya ane banne na hoya tyAre te asatyAmRSA kahevAya che. prajJApanIbhASA mRSA jevI pratIta hoya che. paraMtu te mRSA hotI nathI. temAM koI satyane AdezAtmaka rUpamAM prastuta karAya che. bhASAno prayoga karanAra jIvane bhASaka tathA bhASAno prayoga na karanAra jIvane abhApaka kahevAmAM Ave che. saMsAramAM keTalAka jIva bhASaka che ane keTalAka jIva abhASaka che. ekendriya jIva abhASaka hoya che. kAraNake te bhASAno prayoga karatAM nathI. A pramANe siddha jIva ane zailezI avasthAne prApta kevaLI paNa abhASaka hoya che. ATaluM ja nahIM beIndriyathI laIne paMcendriyasudhInA jIvomAM je aparyAptA jIva hoya che te paNa abhASaka hoya che. mAtra paryAptA beIndriyathI laIne paryApta paMcendriya sudhInA jIva bhApaka hoya che. e daSTie ekendriyanA pAMca deDakone choDIne bAkInA daMDakonA jIva be prakAranA hoya che. bhASaka paNa hoya che ane abhASaka paNa hoya che. bhASAparyApti jyAM sudhI pUrNa na thAya tyAM sudhI te abhASaka rahe che tathA paryAptinA pUrNa thavA para te bhASaka thaI jAya che. bhASaka nairayika jIva satya, mRSA, satyamRSA ane asatyakRpA rupa cAre prakAranI bhASAo bole che. A pramANe badhAja deva ane manuSyomAM paNa cAre prakAranI bhASAo bolAya che. beIndriyathI laIne paMcendriyatiryaMcayonika sudhInA jIva mAtra eka asatyAmRSA bhASA bole che. paMcendriyatiryaMcayonika jIva kyAreka zikSApUrvaka ke uttaraguNalabdhinI apekSAe anya traNa prakAranI bhASAo paNa bole che. satyabhASA Adi cAreya prakAronI bhASAone upayogapUrvaka bolanAra jIva ArAdhaka hoya che. paNa AnAthI viparIta asaMyata, avirata, pApakarmano pratighAtaka ane pratyAkhyAna na karanAra jIva cAre prakAranI bhASA bolavAthI virAdhaka hoya che. bhASAno prayoga yadyapi jIva kare che. tathApi bhASA jIva hotI nathI. te AtmAthI bhinna rupI, acitta ane ajIva hoya che. jIva bhASAnA rUpamAM sthita dravyone grahaNa kare che asthita dravyone nahIM. je sthita dravyone grahaNa kare che tene te dravyathI, kSetrathI, kALathI ane bhAvathI grahaNa kare che. dravyathI ananta pradezone, kSetrathI asaMkhyAta pradezAvagADhane pA pA pA dANAkhAtAne rinkA mA vAghania nAvAzai is an imyAraNa III Iii va - - - Drd Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 710 dravyAnuyoga bhAga-2 jI weaterial websilhan saptahishasu Williate listpAialltal dialeisualisits luralidislimsellitutiHRigii pANauisit haatalati laalu willing - - - - - kALathI eka samayanI sthitivALA yAvatu asaMkhyAta samayanI sthitivALAne ane bhAvathI varNa, gaMdha, rasa ane sparzavALA pudagala dravyone grahaNa kare che. varNanI apekSAe eka varNavALA yAvata pAMca varNavALAne, gaMdhanI apekSAe eka gaMdhavALAne be gaMdhavALAne, rasanI apekSAe eka rasavALA yAvat pAMca rasavALAne ane sparzanI apekSAe be sparzavALA yAvatuM cAra sparzavALA pudgalone grahaNa kare che. varNAdimAM eka guNa yAvatuM anantaguNanI taratamatA paNa saMbhava che. bhASA yogya pudagalone jIva spaSTa, avagADha, aNu, sthUla, urdhva, adhaHsvaviSayaka, AnupUvI yukta tathA che dizAothI grahaNa kare che. enA para paNa A adhyayanamAM varNana karela che. jIva bhASAnA rUpamAM je dravyone grahaNa kare che tene te sAntara paNa grahaNa kare che ane niraMttara paNa grahaNa kare che. sAntara grahaNa karanAra jaghanya eka samayamAM grahaNa kare che ane utkRSTa asaMkhyAta samayano aMtara karIne grahaNa kare che. niraMtara grahaNa karanAra jaghanya be samaya sudhI ane utkRSTa asaMkhyAta samaya sudhI niraMtara grahaNa kare che. jIva bhASA vargaNAnA je dravyone satyabhASAnA rUpamAM grahaNa kare che, te tene satyabhASAnA rUpamAM kADhe che. je dravyone te mRSAbhASAnA rUpamAM grahaNa kare che tene mRSAbhASAnA rUpamAM kADhe che. A pramANe satyamRSA ane asatyamRSA bhASAnA rUpamAM dravyone grahaNa kare che. to te teja bhASAonA rUpamAM te dravyone kADhe che ane te tene sAntara kADhe che. eka samayamAM grahaNa kare che ane eka samayamAM kADhe che. jIva bhASAnA rUpamAM gRhita dravyone bhinna ane abhinnanA rUpamAM kADhe che. je jIva bhinnane kADhe che, te bhinna dravya anantaguNa vRddhine prApta karanAra lokAntano sparza kare che ane je jIva abhinnane kADhe che te abhinna dravya asaMkhyAta avagAhana vargaNA sudhI jaIne bhedane prApta thaI jAya che. pachI saMkhyAta yojano sudhI AgaLa jaIne vidhvaMsane prApta thaI jAya che. bhASA dravyonA pAMca bheda prarUpyA che - 1. khaMDabheda, 2. pratarabheda, 3. cUrNikAbheda, 4. anutaTikAbheda ane 5. utkaTikAbheda. A pAMce bhedonuM svarUpa A adhyayanamAM spaSTarUpe prastuta che. jeTalA bhASAnA bheda che. teTalA ja bhASAnivRttinA bheda che ane teTalAja bhASA karaNanA bheda che. e apekSAe bhASAnivRtti ane bhASAkaraNanA cAra - cAra bheda che - 1. satya, 2. mRSA, 3. satyamRSA ane 4. asatyamRSA. bhASAno prayoga karanAra je bhASaka jIva che. tenI kAyAsthiti jaghanya eka samaya ane utkRSTa aMtarmuhUrta che. abhApaka jIva traNa prakAranA che - 1. anAdi aparyavasita, 2. anAdi saparyavasita ane 3. sAdi saparyavasita. AmAMthI sAdi saparyavasitanI kAyasthiti jaghanya aMtarmuhUrta ane utkRSTa vanaspatikALa che. bhASakano aMtarakALa jaghanya aMtarmuhUrta ane utkRSTa vanaspatikALa che. sAdi saparyavasita abhASakano antarakALa jaghanya eka samaya ane utkRSTa aMtarmuhUrta che. alpa bahutvanI apekSAe vicAra karIe to badhAthI alpa satyabhASaka jIva che. tenAthI satyamRSA bhASaka asaMkhyAtaguNA che. tenAthI asatyAmRSA bhASaka asaMkhyAtaguNA che ane tenAthI abhASaka jIva anantaguNA che. A adhyayananA aMtamAM devonI bhASA, zakrendranI bhASA ane kevaLInI bhASAnuM varNana paNa che. jenA anusAra mahaddhika yAvatuM mahAsukhadeva hajAra rUponI vipharvaNA karIne hajAra bhASAo bolavAmAM samartha che. paraMtu te vastuta: eka ja bhASA hoya che, hajAra nathI. deva ardhamAgadhIbhASA bole che. devendra devarAja zakranIbhASA sAvadya paNa hoya che ane niravadya paNa hoya che tenAthI bolavA para nirava hoya che ane ayatanA para bolavAthI sAvadya hoya che. kevaLI be ja prakAranI bhASA bole che - 1. satyabhASA ane 2. asatyamRSA bhASA. te kyAre paNa mRSA ane satya-mRSA bhASA bolatA nathI. A pramANe A bhASA adhyayanamAM aneka mahatvapUrNa tathya saMkalita che. keTalAka tathya vacanayoga, vargaNA ane pudgalothI saMkaLAyelA che mATe tenuM tyAM te adhyayanomAM varNana juo. LEThe tales TH==NEHHE BRIEINTERPREHI-HHHHHHHHHHHHHElllllllliII initialLifilminium insultilitill hillisilliatil II III till thi II IIIIIIIIII: SHARE illitiHitishithi-illHHHHHHHHHHHH HHHHHHHHHHHHHELHI HHHHHHHaiti HFRIEil.1Baail ] GT Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA adhyayana 711 18. bhAsA ajjhayaNaM 18. bhASA adhyayana bhaasaasruuvN5. mAtA nuM maMte ! 6. miAyA ? 2. viM padavI? rU. vi saMkiyA? 4. kiM pannarvAsiyA ? 3. yama! . mAsa nuM nIvADhIyA, 2. sIrapadavI, rU. vajJasaMTiyA, 4. strotapannavasathI paUTTI sUtra : bhASAnuM svarupa : pra. bhaMte ! 1. bhASAnuM mULa kAraNa zuM che ? 2. bhASAnI utpatti kyAMthI thAya che ? 3. bhASAno AkAra kevo che ? 4. bhASAnuM aMta kyAM thAya che? u. gautama ! 1. bhASAnuM mULa kAraNa jIva che, 2. bhASAnI utpatti zarIrathI thAya che, 3. bhASAno AkAra vaja jevo che, 4, bhASAno aMta lokAttamAM thAya che ema kahevAmAM Ave che. pra. 1. bhASA kyAMthI utpanna thAya che ? 2. bhASA keTalA samayamAM bolAya che ? 3. bhASA keTalA prakAranI che ? 4. keTalI bhASAo anumata che? 1. bhASA zarIrathI utpanna thAya che. 2. bhASA e samayamAM bolAya che. 3. bhASA cAra prakAranI che. 4. be bhASAo anumata che. 5, 6. mANo ya padava ? 2. katihiM ca samaehiM bhAsatI bhAsaM ? rUmAsA RtipurA ? 4. ti va mAsI majumAvo ? 3. 6. sarIudavA mAsA, 2, rahi samaufe bhasatI maH I 3. mAsA vaDapurA, 4. doNNi ya bhAsA annumyaao| - TUM.T. ??, mu. 858-852 pajjattiyAi bheeNa bhAsApagArA :5. vidaT maMta masA pUUUT? u. goyamA ! duvihA bhAsA paNNattA, taM jahA - 2. paMnnattiya ca, 2. apakjhariyA pa. pajjatiyA NaM bhante ! bhAsA kaivihA paNNattA ? 3. yama ! tuvida paUttA, te nA 2. sarve 1, 2, masA cA pa. saccA NaM bhaMte! bhAsA pajjattiyA kaivihA paNNattA? 2, paryAptikAdi bhedothI bhASAnA prakAra : pra. bhaMte ! bhASA keTalA prakAranI kahI che ? gautama ! bhASA be prakAranI kahI che, jemake - 1, paryAptikA (pratiniyata- nizcita) 2. aparyAptikA (apratiniyata- anizcita) bhaMte ! paryAptikA bhASA keTalA prakAranI kahI che ? u. gautama! be prakAranI kahI che, jemake - 1. satya, 2. mRSA. pra. bhaMte ! satya paryAptikA bhASA keTalA prakAranI kahI che ? gautama ! dasa prakAranI kahI che, jemake - 1. janapada satya, 2. sammata satya, 3. sthApanA satya, 4. nAma satya, u. goyamA ! dasavihA paNNattA, taM jahA 6. navayasanhA, 2. mammatasA , 3. vAsavA, 4. gAmanya, Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 ra dravyAnuyoga bhAga-2 5. rUvasaccA , 6. paDuccasaccA, 5. pratIta satya, 7. vavahArasaccA, 8. bhAvasaccA, ____vyavahAra satya, 8. bhAvasatya, 9. jogasaccA, 10. ovammasaccA' / 8. yo satya, 10.5bhya satya. pa. mosANaM bhaMte ! bhAsA pajjattiyA kaivihA paNNattA? bhaMte ! mRSA- paryAptikA bhASA keTalA prakAranI hIche? u. goyamA ! dasavihA paNNattA, taM jahA gautama ! 6sa praranI hI cha, ma - 1. kohaNissiyA, 2. mANaNissiyA, 1. dha ni:sRtA, 2. mAna niHsRtA, 3. mAyANissiyA, 4. lobhaNissiyA, 3. bhAyA ni:sRtA, 4. soma niHsRtA, 5. pejjaNissiyA, 6. dosaNissiyA, 5. raa|| nisRtA, . dveSani: sRtA, 7. hAsaNissiyA, 8. bhayaNissiyA, 7. yasya niHsRtA, 8. bhayAna:satA. 9.akkhAiyANissiyA, 10.uvghaaynnissiyaa| 8.sAyAnini:sRtA, 10.75yAtani:sRtA. pa. apajjattiyA NaM bhaMte ! bhAsA kaivihA paNNattA? pra. bhaMte ! aparyAptikA bhASA keTalA prakAranI kahI cha ? u. goyamA ! duvihA paNNattA, taM jahA gautama ! te me 2nI sI che, hebha - 1. saccAmosA ya, 2. asaccAmosA ya / 1. satyAbhUSA, 2. asatyAbhUSA. pa. maccAmosA NaM bhaMte ! bhAsA apajjattiyA kaivihA bhaMte ! satyAmRSA aparyAptikA bhASA keTalA paNNattA? prakAranI kahI che ? u. goyamA ! dasavihA paNNattA, taM jahA gautama ! tesa prA2nI hIche,bha - 1. uppaNNamissiyA, 2. vigayamissiyA, 1. utpannamizritA, 2. vigata mizritA 3. uppaNNavigayamissiyA, 4. jIvamissiyA, 3. utpanna vigata mizritA, 4. mizritA, 5. ajIvamissiyA, 6. jIvAjIvamissiyA, 5. ajIva mizritA, 6. jIvAjIvamizritA, 7. aNaMtamissiyA, 8. parittamissiyA, 7. anantamizritA, 8. paritta mizritA, 9. addhAmissiyA, 10. addhddhaamissiyaa| 8. sAmizritA 10. maddhaddhAmizritA. pa. asaccAmosANaM bhaMte ! bhAsA apajjattiyA kaivihA pra. bhaMte ! asatyAmRSA aparyAptikA bhASA keTalA paNNattA ? 2nI hI cha ? u. goyamA ! duvAlasavihA paNNattA, taM jahA gautama!temA2 aDA2nI 58cha,bha - 1. AmaMtaNi, 2. ANamaNI, 1. mAtra, 2. mAzApanA, 3. jAyaNi, 4. taha pucchaNI ya, 3. yAyanI, 4. pR57nI, 1. gAhA - (1) jaNavaya, (2) sammata, (3) ThavaNA, (4) NAme, (5) rUve, (6) paDuccasacceya, (7) vavahAra, (8) bhAva, (9) joge, (10) dasame ovammasacce y| - ThANaM. a.10, mu. 741 2. (ka) gAhA - (1) kohe, (2) mANe, (3) mAyA, (4) lobhe, (5) pejje, (6) tahevadose y| (7) hAsa, (8) bhae, (9) akkhAiya, (10) uvadhAiyaNissiyA dasamA / / - paNNa. pada. 11, su. 863, gA. 195 (kha) gAhA - (1) kohe, (2) mANe ya, (3) mAyAe, (4) lobhe ya uvauttayA / (5) hAse, (6) bhaya, (7) moharie, (8) vigahAsu taheva ya // - utta. a. 24, gA. 9 (ga) ThANaM a. 10, su. 741 3. ThANaM a.10,su. 741 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA adhyayana 313 5. paNNavaNI, 6. paccakvANI bhAsA, prazAnI, .pratyAdhyAnI, 7. bhAsA icchANulomA ya, 8. aNabhiggahiyA bhAsA, 7. chAnulomA, 8. anamipelal, 9. bhAsA ya abhiggahammi bodhavvA, 8. mamigRhAtA, 10. saMsayakaraNI bhAsA, 10. saMzaya 424, 11. boyaDA, 12. avvoyaDA cev| 11. vyAkRtA, 12. savyAkRtA. - paNNa. pa. 11, su. 860-866 3. cattAri bhAMsajjAyaM parUvaNaM 3. 2 52nI mA tirnu pr259|| : pa. kai NaM bhaMte ! bhAsajjAyA paNNattA ? pra. bhaMte ! mAghAti 32sA pra.52nI hIcha ? u. goyamA ! cattAri bhAsajjAyA paNNattA, taM jahA- 3. gautama! yA2 52nI mAyA timI cha,bha1. saccamegaM bhAsajjAyaM, 1. me satya bhASAti, 2. bitiyaM mosaM bhAsajjAyaM, 2.bhI mRSA mApati, 3. tatiyaM saccAmosaM bhAsajjAyaM, 3. zrI satyAbhUSA mApati, 4. cautthaM asaccAmosaM bhaasjjaayN'| 4. yothI asatyAmRSA mApAli. - paNNa. pa.11, su. 870 4. jIva egUNavIsadaMDaesu bhAsajjAyaM parUvaNaM 4. jIva ane ogaNIsa daMDakomAM bhASAnA bhedonuM prarupaNa : pa. jIvANaM bhaMte ! pra. bhaMte ! (r) | - 1. kiM saccaM bhAsaM bhAsaMti, 1. satyamAyA moTo cha, 2. mosaM bhAsaM bhAsaMti, 2. mRSAmAdhAmosecha, 3. saccAmosaM bhAsaM bhAsaMti, 3. satyAbhUSAbhASA bolecha, 4. asaccAmosaM bhAsaM bhAsaMti ? 4. asatyAbhUSAbhASA bolecha? u. goyamA ! jIvA 1. saccaM pi bhAsaM bhAsaMti, gautama !q, 1. satyabhASA bolecha, 2. mosaM pi bhAsaM bhAsaMti, 2. mRSAmAyA moToche, 3. saccAmosaM pi bhAsaM bhAsaMti, 3. satyAbhUSA bhASA bole cha, 4. asaccAmosaM pi bhAsaM bhAsaMti / 4. asatyAbhUSA mApA 5 modacha. pa. daM.1.NeraiyA NaM bhaMte ! kiM saccaM bhAsaM bhAsaMti 6.1. mate ! zuM nA24 satyamApA bole che. -jAva- kiM asaccAmosaM bhAMsa bhAsaMti ? -yAvata- satyAbhUSAbhASA bole cha ? u. goyamA ! NeraiyA NaM saccaM pi bhAsaM bhAsaMti-jAva gautama ! nAraka satyabhASA paNa bole che -yAvataasccaamosN pi bhAsaM bhaasNti| asatyAmRSA bhASA paNa bole che. daM.2-11. evaM asurkumaaraa-jaav-thnniykumaaraa| da. 2-11. A pramANe asurakumArothI svanitakumAro sudhI jANavuM joIe. de. 17-19. beiMdiya-teiMdiya-cauridiyA ya 6. 17-18. bendriya, indriya, yiindraya No saccaM, No mosaM, No saccAmosaM bhAsaM bhAsaMti, jIva satyabhASA, mRSAbhASA, satyAmRSAbhASA asaccAmosaM bhAsaM bhAsaMti / bolatAM nathI, paraMtu atyAmRSAbhASA bole che. 1. (ka) ThANaM a. 4, u. 4, mu. 238 (kha) viyA. za. 13, u. 7, mu.9 (ga) paNNa. pa.11, su. 898 pra. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 714 6. 7. ', 6. OM 20, paMjeMdriya-tirizvanoLiyA naM bhaMte ! f saccaM bhAsaM bhAsaMti -jAva- kiM asaccAmosaM bhAsaM bhAsaMti ? u. goyamA ! paMceMdiya-tirikkhajoNiyA No saccaM bhAsaM bhAsaMti, No mosaM bhAsaM bhAsaMti, No saccAmosaM bhAsaM bhAsaMti, egaM asaccAmosaM bhAsaM bhAsaMti surttha sikkhApuvvagaM uttaraguNaladdhiM vA paDucca saccaM pi bhAsaM bhAsaMti, mosaM pi bhAsaM bhAsaMti, saccAmosa pi bhAsaM bhAsaMti, asaccAmosaM pi bhAsaM bhAsaMti / OM. 24-24. majussA -khAva- vemALiyA paNa nahA jIvA tahA bhANiyavvA / - 51. 1. ??, mu. 871-876 bhAsajjAyaM bhAsamANa jIvassa ArAhaga virAhagattaMpa. icceyAI bhaMte! cattAri bhAsajjAyAI bhAsamANe kiM ArAhae virAhae ? u. goyamA ! icceyAiM cattAri bhAsajjAyAI Autte bhAsamANe ArAhae, No virAhae, teNa paraM assaMjayA'virayA'paDiyA'paccakkhAyapAvakamme saccaM vA bhAsaM bhAsaMti, mosaM vA, saccAmosaM vA, asaccAmosaM vA bhAsaM bhAsamANe No ArAhae, virAhae / - paLa. 1. o o, su. 812 bhAsAe aNNattatta parUvaNaM 6. AyA bhaMte ! mAsA, bannA mAsA ? 3. goyamA ! no AyA mAsA, annA mAsA | - bhAsAe ruvitta parUvaNaM 6. viM bhaMte ! mAsA, aviM mAsA ? 3. goyamA ! kavi mAsA, no avi mAsA / viyA. sa. orU, 3. 7, su. 2 - viyA, sa. orU, 3. 7, mu. rU bhAsAe acittatta parUvaNaM 5. sacittA maMte ! mAtA, azvittA mAsA ? goyamA ! no savittA mAtA, azvittA mAsA 3. - viyA. sa. zrU, 3. 7, mu. 4 5. 9. 7. .. pra. u. u. dravyAnuyoga bhAga-2 6.20, bhaMte ! paMcendriya tiryaMcayonika jIva zuM satyabhASA bole che -yAva-zuM asatyAmRSAbhASA bole che ? bhASA prakArone bolanAra jIva ArAdhaka ke virAdhaka : bhaMte ! A cAre bhASA prakArone bolanAra ArAdhaka hoya che ke virAdhaka hoya che ? pra. pra. u. gautama ! paMcendriya tiryaMcayonika jIva satyabhASA bolatA nathI, mRSAbhASA bolatA nathI. satyAmRSAbhASA bolatA nathI. te phakta eka asatyAmRSAbhASA bole che. paraMtu zikSApUrvaka ke uttaraguNa labdhinI apekSAthI satyabhASA paNa bole che, tRSAbhASA paNa bole che, satyAmRSAbhASA paNa bole che. asatyAmRSAbhASA paNa bole che. 6.21-24. manuSyothI vaimAniko sudhI bhASA saMbaMdhI varNana audhika jIvonAsamAnakaravuMjoIe. gautama ! A cAre prakAranI bhASAono upayoga pUrvaka bolanAra ArAdhaka hoya che, virAdhaka hotA nathI. bhASAmAM anAtmatvanuM prarupaNa : tenAthI anya je asaMyata, avirata, pAkakarmano apratighAtaka ane pratyAkhyAna na karanAra satyabhASA bolanAra tathA mRSA, satyAmRSA ane asatyAmRSA bhASA bolanAra ArAdhaka nathI thato paNa virAdhaka hoya che. bhaMte ! bhASA AtmA che ke anya che ? gautama ! bhASA AtmA nathI, anya che. bhASAmAM rupitvanuM prarupaNa : pra. bhaMte ! bhASA rupI che ke arupI che ? u. gautama ! bhASA rupI che, arupI nathI. bhASAmAM acittatvanuM prarupaNa : pra. bhaMte ! bhASA citta che ke acitta che ? gautama ! bhASA sacitta nathI, acitta che. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA adhyayana . bhAsAe ajIvatta parUvaNaM 5. nIvA bhaMte ! mAmA, anIvA mAsA ? 3. gAyamA ! to bIvA bhAmA, agIyA mAmA ) . 10. ajIvANaM bhAsA Niseho 6. nIvALuM maMte ! mAtA, anIvALuM bhAsA ? 3. goyamA ! bIvALuM bhAmA, no enIvALuM maHT I viyA, ma, 63. 3, 7, maiM 5. - 11. bhAsijjamANIbhAsAbhAsA pasvarNa 3. vi. sa. 63, 3. 3, 6, j 6. - aNNautthiyA NaM bhaMte! evamAikvaMti jAba evaM paruveti "puvviM bhAsA bhAsA, bhAsijjamANI bhAsA abhAsA, bhAsA samaya viikkaMtaM ca NaM bhAsiyA bhAsA bhAsA, " jA sA puvviM bhAsA bhAsA, bhAsijjabhANI bhAsA abhAsA, bhAsA samaya viikkaMtaM ca NaM bhAsiyA bhAsA bhAsA, sA kiM bhAsao bhAsA ? abhAsao bhAsA ? abhAsao gaM sA bhAsA, no khalu sA bhAsao bhAsA / 6. se hameya mate ! i ? 3. u. goyamA ! jaNaM te aNNautthiyA evamAikvaMti -bAya- nuM pamnati - "puvviM bhAsA bhAsA, bhAsijja bhANI bhAsA abhAsA -jAba- no khalu sA bhAsao bhAsA" -nAva je te evamAhaMsu micchA te evamAhaMsu, ahaM puNa goyamA ! evamAikkhAmi - jAva evaM parUvemi "puvviM bhAsA abhAsA, bhAsijjamANI bhAsA bhAsA, bhAsA samaya viikkataM ca NaM sA bhAsiyA bhAsA amAsA' | jA sA puvviM bhAsA abhAsA, bhAsijjamANI bhAsA bhAsA, bhAsA samaya viikkaMtaM ca NaM bhAsiyA bhAsA abhAsA, sA kiM bhAsao bhAsA, abhAsao bhAsA ? () viyA. sa. 12, 3. 7, mu. ka 9. bhASAmAM avatvanuM prarupaNa H pra. bhaMte ! bhASA jIva che ke ajIva che ? G. gautama ! bhASA jIva nathI jIva che. 10. ajayonI bhASAno niSedha : 11. 6. 34. bhaMte ! bhASA jIvone hoya che ke ajIvone hoya che ke gautama ! bhASA jIvone hoya che, avone hotI nathI. "bolanArI bhASA ja bhASA che" tenuM prarupaNa : pra. bhaMte 'anyanIrthika je A pramANe kahe che "dhAvanaprarupA kare che ke. "bolatA pahelAnI je bhASA che te bhASA che, bolanAranI bhASA bhASA nathI. " u. pra. u. 715 pra. bolavAno samaya vyatIta thaI gayA pachInI je bhASA che te bhASA che." jete bolatA pahelAnI bhASA bhASA che, bolanAranI bhASA bhASA nathI. bolavAno samaya vyatIna thaI gayA pachInI bhASA te bhASA che to zuM bolanAranI bhASA che ke na bolanAranI bhASA che ? te na bolanAranI ja bhASA che paraMtu bolanAranI bhASA nathI. bhaMte ! zuM te varNana barAbara che ? gautama ! anyatIrthaka je A pramANe kare che. -dhAvatu- prarupaNA kare che ke - "bolatA pahelAnI jabhASAbhASA che- bolanAranI bhASA abhASA che -yAvatu- bolanAranI bhASA bhASA nathI." A je tenuM varNana che te mithyA che. gautama ! huM A pramANe kahuM chuM -yAvatu- prarupaNA karuM chuM ke - "bolanA pahelAnI bhASA AbhASA che. bolanAranI bhASA bhASA che. bolavAno samaya vyatIta thaI gayA pachInI bhASA bhASA nathI. je te bolatA pahelAnI bhASA bhASA nathI. bolanAranI bhASA bhASA che, bolavAno samaya vyatIta thaI gayA pachInI bhASA bhASA nathI, te zuM bolanAranI bhASA che ke na bolanAranI bhASA che ? (va) bAvA. su. 2, 6. 4, 3. o, su. 623 For Private Personal'se Shly' Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 016 dravyAnuyoga bhAga-2 u. bhAsao NaM bhAsA, no khalu sA abhAsao bhAsA / gautama ! te bolanAranI bhASA che, na bolanAranI - vi . sa. 2, 3. ? , mu. ? bhASA nathI. 22. mAsignamALA mAsA fmannA tti va :- 12. bolatA samayanI bhASAnA bhedananuM prarupaNa , . dunnei maMta ! mArA miMdu ? pra. bhaMte ! 1. bolatA pahelA bhASAnuM bhedana thAya che? 2. bhAsijjamANI bhAsA bhijjai ? 2. bolatA samaye bhASAnuM bhedana thAya che ? 3. bhAsAsamayavIikkatA bhAsA bhijjai? 3. bolavAno samaya vyatIta thaI gayA pachI bhASAnuM bhedana thAya che ? 3. gayA ! . nA pUrva masA fmaM6, gautama ! 1, bolatA pahelA bhASAnuM bhedana thatuM nathI. 2. bhAsijjamANI bhAsA bhijjai, 2. bolatA samaye bhASAnuM bhedana thAya che. 3. no bhAsAsamayavIikkaMtA bhAsA bhijji| 3. bolavAno samaya vyatIta thaI gayA pachI - vicA. sa. 63, 3. 7, mu. 8 bhASAnuM bhedana thatuM nathI. 13. ohAriNI bhAsA parUvaNaM 13, avadhAriNI bhASAnuM parupaNa : 1. che [vi saMta ! maUTTmati dvArA bhAsA ? pra. bhaMte ! huM evuM mAnuM chuM ke- bhASA avadhAriNI che? ciMtemIti ohAriNI bhAsA? huM evuM ciMtana karuM chuM ke- bhASA avadhAriNI che ? aha maNNAmIti AhAriNI bhAsA ? zuM huM evuM mAnuM ke- bhASA avadhAriNI che ? aha ciMtemItI AhAriNI bhAsA ? zuM huM evuM ciMtana karuM ke - bhASA avadhAriNI che ? taha maNNAmIti ohAriNI bhAsA ? te pramANe huM evuM mAnuM chuM ke- bhASA evadhAriNI taha ciMtemIti ohAriNI bhAsA ? 3. yama ! maUTImati darijI mAtA, ciMtemIti ohAriNI bhAsA, aha maNNAmIti ohAriNI bhAsA, aha ciMtemIti ohAriNI bhAsA. taha maNNAmIti ohAriNI bhAsA, taha ciMtemIti ohAriNI bhaasaa| daffo je aMta ! masA sivA, , saccAmosA, asaccAmosA? te pramANe huM evuM ciMtana karuM chuM ke- bhASA avadhAriNI che ? hA gautama ! huM mAnuM chuM ke- bhASA avadhAriNI che. huM ciMtana karuM chuM ke- bhASA avadhAriNI che. hamaNAM paNa huM mAnuM chuM ke- bhASAM avadhAriNI che. hamaNAM paNa huMciMtana karuM chuM ke- bhASA avadhAriNI che. te pramANe huM mAnuM chuM ke- bhASA avadhAriNI che. te pramANe huM ciMtana karuM chuM ke-bhASA avadhAriNI che. bhaMte ! avadhAriNI bhASA zuM satya che, mRSA che, satyAmRSA che, asatyAmRSA (na satya, na asatya) che ? hA, gautama! te satya paNa hoya che, kRpA paNa hoya che, satyAmRSA paNa hoya che ane asatyAmRSA paNa hoya che. bhaMte ! zA kAraNathI evuM kahevAya che ke - g, pra. u. 3. yama!siyasavA, siya masA, siya samosA, siya asccaamosaa| pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA adhyayana 717 "ohAriNI NaM bhAsA siya saccA, siya mosA, avadhAriNI bhASA satya, mRSA, satyAmRSA ane siya saccAmosA, siya asaccAmosA ? asatyAmRSA paNa hoya che ?" 3. gocama! 6. mArAdaLo sanyA, u. gautama ! 1. ArAdhanI satya che, 2. virATa mosA, 2. virAdhanI mRSA che. 3. ArAhaNavirAhaNI saccAmosA, 3. ArAdhanI virAdhanI satyAmRSA che. 4.jANeva ArAharaNI,Neva virAhaNI,Neva ArAhaNa 4. jo te ArAdhanI nathI, virAdhanI nathI ane virAhaNI, asaccAmosA NAma sA cautthI bhaasaa| ArAdhanI virAdhanI nathI, paNa cothI asatyAmRSA nAmanI bhASA che. se teNaTaTheNaM goyamA! evaM vuccai - mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke"ohaarinnii NaM bhAsA siya saccA, siya mosA, "avadhAriNI bhASA satya, mRSA, satyAmRSA ane siya saccAmosA, siya asaccAmosA / " asatyAmRSA paNa hoya che." - TUT, , 12, mu. 8rU 0-832 14. paNNavaNI bhAsA parUvaNaM 14, prajJApanI bhASAnI prarupaNA : g, mada aMte ! Tgo, miyA, panna. pI pra. bhaMte ! gAya, mRga, pazu, pakSI - paNNavaNI NaM esA bhAsA? zuM te bhASA prajJApanI che ? Na esA bhAsA mosA? te bhASA mRSA to nathI ? 3. haMtA, mA ! 3, mithA, kU, vI u. hA gautama ! gAya, mRga, pazu, pakSInI - paNNavaNI NaM esA bhAsA, te bhASA prajJApanI che, Na esA bhAsA mosaa| te bhASA mRSA nathI. . 8 maMte ! nA ya phulvivadhU, nA ya gumavat, nA ya pra. bhaMte ! te strIvacana che, puruSavacana che ane NapuMsagavayU napuMsakavacana che, paNNavaNI NaM esA bhAsA ? che. zuM te prajJApanI bhASA che? Na esA bhAsA mosA? te bhASA mRSA to nathI ? ke : 3. daMtA, zothamA ! na ya tyavat, nA ya ghumavat, nA u. hA gautama ! te strI vacana che, puruSa vacana che, ya NapuMsagavayU napuMsaka vacana che, paNNavaNI NaM esA bhAsA, te bhASA prajJApanI che Na esA bhAsA mosaa| te bhASA mRSA nathI pa. aha bhaMte!jAya ithiANamaNI, jAyapumaANamaNI, pra. bhaMte ! te strI- AjJApanI che, puruSa AjJApanI jA ya NapuMsagaANamaNI che ane napuMsaka AjJApanI che, paNNavaNI NaM esA bhAsA ? zuM te prajJApanI bhASA che? Na esA bhAsA mosA? te bhASA mRSA to nathI ? 3. daMtA, yama ! nA tyikALamA, nA ya u. hA gautama ! te strI AjJApanI che, puruSa pumaANamaNI, jA ya NapuMsagaANamaNI AjJApanI che, napuMsaka-AjJApanI che. paNNavaNI NaM esA bhAsA, te bhASA prajJApanI che. Na esA bhAsA mosaa| te bhASA mRSA nathI. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 718 dravyAnuyoga bhAga-2 pra. bhad * pa. aha bhaMte!jAya itthIpaNNavaNI, jAyapumapaNNavaNI, pra. bhaMte ! te strI prajJApanI che, puruSa prajJApanI che, jA ya NapuMsagapaNNavaNI napuMsaka- prajJApanI che, paNNavaNI NaM esA bhAsA? zuM te prajJApanI bhASA che ? Na esA bhAsA mosA? te bhASA mRSA to nathI ? u. haMtA, goyamA ! jA ya itthipaNNavaNI, jA ya u. hA gautama! te strI prajJApanI che, puruSa prajJApanI pumapaNNavaNI, jA ya NapuMsagapaNNavaNI che ane napuMsaka prajJApanI che, paNNavaNI NaM esA bhAsA, te prajJApanI bhASA che. Na esA bhAsA mosaa| te bhASA mRSA nathI. pU. mada aMte ! nAri sthivanyU, nAti gumavat, pra. bhaMte ! te jAtithI strIvacana che, jAtithI jAIti NapuMsagavayU puruSavacana che ane jAtithI napuMsaka vacana che, paNNavaNI NaM esA bhAsA? zuM te prajJApanI bhASA che? Na esA bhAsA mosA? te bhASA mRSA to nathI ? 3. daMtA, joyA! nAti tyivat, nAti gumavat, u. hA gautama ! jAtithI strIvacana, jAtithI jAIti NapuMsagavayU puruSavacana ane jAtithI napuMsaka vacana che. paNNavaNI NaM esA bhAsA, te prajJApanI bhASA che, Na esA bhAsA mosaa| te bhASA mRSA nathI. pa. aha bhaMte ! jAIti itthiANamaNI, jAIti bhaMte ! jAtithI je strI- AjJApanI che, jAtithI pumaANamaNI, jAIti NapaMsagaANamaNI je puruSa-AjJApanI che ane jAtithI je napuMsaka-AjJApanI che. paNNavaNI NaM esA bhAsA? zuM te prajJApanI bhASA che ? Na esA bhAsA mosA? te bhASA mRSA to nathI ? u. haMtA, goyamA ! jAIti itthiANamaNI, jAIti hA gautama ! jAtithI je strI AjJApanI che, pumaANamaNI, jAIti NapuMsagaANamaNI jAtithI je puruSa AjJApanI che ane jAtithI je napuMsaka AjJApanI che, paNNavaNI NaM esA bhAsA, te prajJApanI bhASA che. Na esA bhAsA mosaa| te bhASA mRSA nathI. pa. aha bhaMte ! jAIti itthipaNNavaNI, jAIti pra. bhaMte ! jAtithI je strI prajJApanI che, jAtithI je puruSa pumapaNNavaNI, jAIti NapuMsagapaNNavaNI prajJApanI che, jAtithI je napuMsaka prajJApanI che, paNNavaNI NaM esA bhAsA? zuM te bhASA prajJApanI che ? Na esA bhAsA mosA? te bhASA mRSA to nathI ? u. haMtA, goyamA ! jAIti itthipaNNavaNI, jAIti u. hA gautama ! je jAtithI strI prajJApanI che, pUmapaNNavaNI, jAIti NapuMsagapaNNavaNI jAtithI puruSa prajJApanI che, jAtithI napuMsaka prajJApanI che, paNNavaNI NaM esA bhAsA, te prajJApanI bhASA che, Na esA bhAsA mosaa| te bhASA mRSA nathI. - go. 1. 22, mu. 832-838 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA adhyayana 719 pa. aha bhaMte ! AsaissAmo sahassAo ciTThissAmo bhaMte ! 1. AmaMtraNI, 2. AjJApanI, nisiissAmo tuyaTTissAmo, 3. yAcanI, 4, pRcchanI, 5. prajJApanI, 2. gAmaMtaja, 2. mAmaLA, rU. nAja, 4. tada 6. pratyAkhyAnI, 7. IcchAnulomA, puche ja, 6. guyvaLa 1 8. anabhigRhItA, 9. abhigRhItA, 10. saMzayakaraNI, 11, vyAkRtA ane 12. 6.gvavA mAsA, 7, mAsA rUchAputromAMtha, III avyAkRtA. 8.aNabhiggahiyA bhAsA, 9.bhAsAya abhiggahammi A bAra prakAranI bhASAomAM ame Azraya vadhavA karazuM, zayana karazuM, ubhA rahezuM, besazuM ane sUI 10.saMsayakaraNIbhAsA 11. voyaDa, 12. mancoyaDA jazuM ItyAdi evuM bhASaNa karavuM zuM prajJApanI veva || 2 . bhASA kahevAya che ane tevI bhASAmRSA(asatya) paNNavaNI NaM esA bhAsA Na esA bhAsA mosA ? to kahevAtI nathI ? u. haMtA, goyamA ! AissAmo-jAva-tuyaTissAmo u. hA gautama ! te (pUrvokta) Azraya karazuM -yAvatutN ceva -jAva- Na esA bhAsA mosaa| sUI jazuM Adi bhASA prajJApanI bhASA che. te - vicA. sa. 20, 3. rU, mu. 21 bhASA mRSA (asatya) nathI. 25. nIra Tica mAsA vyAje hA pavane- 15. jIvo dvArA sthita bhASA dravyonA prahaNanuM prANa : 1. 2, nI ja maMte ! nADuM vaDuM mAttApa ne, pra. 1, bhaMte ! jIva je dravyone bhASAnA rupamAM grahaNa tAI kiM ThiyAiM geNhai, aThiyAI geNhai ? kare che, zuM te sthita dravyone grahaNa kare che ke asthita dravyone grahaNa kare che ? * 3. gayA ! kiyADuM , jo mahicADuM u. gautama ! sthita dravyone grahaNa kare che, asthita dravyone grahaNa karatAM nathI. 1. 2. nAduM maMte ! da6, pra. 2. aMte ! je sthita dravyone grahaNa kare che to - tAI kiM davao geNhai ? khettao geNhai? zuM tene dravyathI grahaNa kare che, kSetrathI grahaNa kare che, kAlao geNhai ? bhAvao geNhai ? kALathI grahaNa kare che ke bhAvathI grahaNa kare che? u. goyamA ! davao vi geNhai. khettao vi geNhai. gautama ! dravyathI paNa grahaNa kare che, kSetrathI paNa grahaNa kare che, kAlao vi geNhai, bhAvao vi geNhai / kALathI paNa grahaNa kare che ane bhAvathI paNa grahaNa kare che. 5. rU. nADuM vo da6, pra. 3. jene te dravyathI grahaNa kare che to - tAI kiM egapadesiyAiM geNhai, zuM te eka pradezIne grahaNa kare che, dupadesiyAI geNhai -jAva DhipradezIne grahaNa kare che -yAvatuannNtpdesiyaaii geNhai ? ananta pradezane grahaNa kare che? u. goyamA ! No egapadesiyAI geNhai -jAva gautama ! te eka pradezIne grahaNa karatA nathI -vAvanno asaMkhejjapadesiyAI geNhai, asaMkhyaya pradezane grahaNa karatA nathI. aNaMta padesiyAI geNhai / paraMtu ananta pradezIne grahaNa kare che. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 720 dravyAnuyoga bhAga-2 p. 4, nADuM uttama 6, pra. 4, je dravyone te kSetrathI grahaNa kare che to - tAI kiM egapadesogADhAI geNhai, zuM eka pradezAvagADhone grahaNa kare che, dupadesogADhAI geNhai -jAva dvi pradezAvagADhone grahaNa kare che -yAvataasNkhejjpdesogaaddhaaii geNhai ? asaMkhyaya pradezAvagADhone grahaNa kare che ? u. goyamA ! No egapadesogADhAiM geNhai -jAva gautama ! te eka pradezAvagADhone grahaNa karatA nathI -vAvanno saMkhejjapadesogADhAI geNhai, saMkhyAta pradezAvagADhone grahaNa karatA nathI. asaMkhejjapadesogADhAI geNhai / paraMtu asaMkhyAta pradezAvagADhone grahaNa kare che. 5. 6. nA stro , pra. 5. jene kALathI grahaNa kare che to - tAI kiM egasamayaThiiyAI geNhai, zuM eka samayanI sthitivALane grahaNa kare che. dusamayaThiiyAI geNhai -jAva be samayanI sthitivALone grahaNa kare che -yAvataasNkhejjsmytthiiyaaiN geNhai ? asaMkhyAta samayanI sthitivALone grahaNa kare che ? 3. yama ! [samAiruM Si , gautama ! eka samayanI sthitivALAne paNa grahaNa kare che, dusamayaThiiyAI pi geNhai -jAva be samayanI sthitivALAne paNa grahaNa kare che-cAvataasNkhejjsmytthiiyaaii pi geNhai / asaMkhyAta samayanI sthitivALAne paNa grahaNa kare che. pU. 6, nADuM mAvo du. pra. 6. jene bhAvathI grahaNa kare che to - tAI kiM vaNNamaMtAI geNhai, zuM varNavALAne grahaNa kare che, gaMdhamaMtAI geNhai, gaMdhavALAne grahaNa kare che, rasamaMtAI geNhai, rasavALAne grahaNa kare che, phAsamaMtAI geNhai? ke sparzavALAne grahaNa kare che? u. goyamA ! vaNNamaMtAI pi geNhai -jAva- phAsamaMtAI gautama ! te varNavALAne paNa grahaNa kare che pi gennhi| -vAva- sparzavALAne paNa grahaNa kare che. 7. jAI bhAvao vaNNamaMtAI geNhai, pra. 7. bhAvathI je varNavALAne grahaNa kare che to zuM - tAI kiM egavaNNAI geNhai -jAva te eka varNavALAne grahaNa kare che -yAvatapNcvnnnnaaiN geNhai ? pAMca varNavALAne grahaNa kare che ? u. goyamA ! gahaNadavvAI paDucca u. gautama ! grahaNa karanAra dravyonI apekSAthIegvnnnnaaii pi geNhai -jAva eka varNavALAne paNa grahaNa kare che -yAvatapNcvnnnnaaii pi geNhai / pAMca varNavALAne paNa grahaNa kare che. sabaggahaNaM paDucca badhA dravyonA grahaNa karavAnI apekSAthI - NiyamA paMcavaNNAiM geNhai, taM jahA niyamathI pAMca varNovALAne grahaNa kare che, jemake - . vuiM 2. nItAruM, rU. TodiyADuM, 1. kALo, 2. nIlo, 3. lAla, 4. rAtriADuM, 6. suvijhADuM . 4. pILo, 5. zukala (sapheda). ke Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA adhyayana 8. jAI vaNNao kAlAI geNhai, tAiM kiM egaguNakAlAI geNhai - jAvaanaMtaguNakAlAI geNhai ? 3. goyamA ! muLAtkArUM pi zendaDa -khAvaatgunnkaalaaii pi gehai / chyuM -khAva- munnArUM vadha 6. 9. jAI bhAvao gaMdhamaMtAI geha, tAI kiM egagaMdhAI geNhai dugaMdhAI gehai ? 3. goyamA ! zahaLavvA vaDuU egagaMdhAI pi geves, dugaMdhAI pi geNhai savvaggahaNaM paDucca NiyamA dugaMdhAI gehai / 6. 6. 10. jAI gaMdhao subbhigaMdhAI geNhai, u. goyamA ! egaguNasubbhigaMdhAI pi geves - jAva- anaMtaguNasubhigaMdhAI pi gehai / evaM dubbhigaMdhAI pi geNhai / 6. tAI kiM egaguNasubbhigaMdhAI geNhai -jAvaataguNasubhigaMdhAI geNhai ? 3. 11. jAI bhAvao rasamaMtAI geNhai, tAI kiM egarasAI geNhai - jAva kiM paMcarasAI geNhai ? goyamA ! gahaNadavvAiM paDuccaegarasAI pi gehai -jAvapaMcarasAI pi gehai, savvaggahaNaM paDucca - NiyamA paMcarasAI geNhai / pra. u. pra. u. pra. u. pra. u. 8. varNathI je kALA varNa vALAne grahaNa kare che - to zuM te eka guNa kALAne grahaNa kare che -yAvatanantaguNa kALAne grahaNa kare che ? 721 gautama ! eka guNa kALA varNavALAne paNa grahaNa kare che -yAvat anantaguNa kALA varNavALAne paNa grahaNa kare che. A pramANe -yAvartI- zukalavarNavALAne paNa grahaNa kare che. 9. bhAvathI te gaMdhavALAne grahaNa kare che to - zuM eka gaMdhavALAne grahaNa kare che, be gaMdhavALAne grahaNa kare che ? gautama ! grahaNa karanAra dravyonI apekSAthI : eka gaMdhavALAne paNa grahaNa kare che, be gaMdhavALAne paNa grahaNa kara che. badhAne grahaNa karavAnI apekSAthI - niyamathI be gaMdhavALAne nizcita rupathI grahaNa kare che. 10, gaMdhathI sugaMdhavALAne grahaNa kare che to zuM - te eka guNa sugaMdhavALAne grahaNa kare che -yAvaanantaguNa sugaMdhavALAne grahaNa kare che ? gautama ! te eka guNa sugaMdhavALAne paNa grahaNa kare che -yAvata- anantaguNa sugaMdhavALAne paNa grahaNa kare che. A pramANe te be guNa durgaMdhavALAne paNa grahaNa kare che. 11. bhAvathI te rasavALAne grahaNa kare che to zuM - te eka rasavALAne grahaNa kare che -yAva pAMca rasavALAne grahaNa kare che ? gautama ! grahaNa karanAra dravyonI apekSAthI - eka rasavALAne paNa grahaNa kare che -yAvapAMca rasavALAne paNa grahaNa kara che. badhAne grahaNa karavAnI apekSAthI - pAMca rasavALAne nizcita rupathI grahaNa kare che. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 722 dravyAnuyoga bhAga-2 5 62. nADuM raso tirasAduM jekTa, tAI ki egaguNatittarasAiM geNhai -jAva aNaMtaguNatittarasAiM geNhai ? u. goyamA ! egaguNatittarasAiM pi geNhai, -jAva- aNaMtaguNatittarasAI pi geNhai / parva -nava-mahu pa. 13. jAiM bhAvao phAsamaMtAiM geNhai, tAI kiM egaphAsAiM geNhai -jAvaaTThaphAsAiM geNhai ? goyamA ! gahaNadabvAiM paDuccaNo egaphAsAiM geNhai duphAsAiM geNhai -jAvacauphAsAI pi geNhai, No paMcaphAsAiM geNhai -jAvaNo aTThaphAsAI pi geNhai / sabbaggahaNaM paDuccaNiyamA cauphAsAI geNhai, taM jahA pra. 12. bhAvathI te tIkhA rasavALAne grahaNa kare che. to zuM - eka guNa tIkhA rasavALAne grahaNa kare che -vAvaanantaguNa tIkhA rasavALAne grahaNa kare che ? gautama ! eka guNa tIkhA rasavALAne paNa grahaNa kare che - -vAva-anantaguNa tIkhA rasavALAne paNa grahaNa kare che. A pramANe vAvata- madhura rasavALAne paNa grahaNa kare che. 13, bhAvathI te sparzavALAne grahaNa kare che to - zuM eka sparzavALAne grahaNa kare che -vAvaATha sparzavALAne grahaNa kare che? gautama ! grahaNa karanAra dravyonI apekSAthI - eka sparzavALAne grahaNa karatAM nathI, be sparzavALAne grahaNa kare che -yAvatacAra sparzavALAne grahaNa kare che. pAMcasparzavALAne paNa grahaNa karatAM nathI thAvaATha sparzavALAne grahaNa karatAM nathI. badhAne grahaNa karavAnI apekSAthI - cAra sparzavALAne nizcita rUpathI grahaNa kare che, jemake - 1. zIta sparzavALAne grahaNa kare che, 2. uSNa sparzavALAne grahaNa kare che, 3. snigdha sparzavALAne grahaNa kare che, 4. rukSasparzavALAne grahaNa kare che. 14. sparzathI te zItasparzavALAne grahaNa kare che tozuM eka guNa zItasparzavALAne grahaNa kare che-vAvaanantaguNa zIta sparzavALAne grahaNa kare che? gautama ! te eka guNa zIta sparzavALAne paNa grahaNa kare che -yAvaanantaguNa zIta sparzavALAne paNa grahaNa kare che. A pramANe uSNa, snigdha ane rukSa sparzavALAne -vAva- anantaguNa rakSAdi sparzavALAne paNa grahaNa kare che. 2. sayAsAruM da6, 2. sigAsAduM 6, rU. uddhAsAduM da6, 4. suvAsATuM dA pa. 14. jAI phAsao sIyAiM geNhai, tAI kiM egaguNasIyAI geNhai -jAva aNaMtaguNasIyAiM geNhai ? u. goyamA ! egaguNasIyAI pi geNhai -jAva aNaMtaguNasIyAI pi geNhai / gfsa- truijyAre gAva-mataguDaji nehA Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA adhyayana 723 5 26. nADuM aMte ! UTTLasuvADuM -nAvi- aNaMtaguNalukkhAI geNhai, tAI kiM puTThAI geNhai, apuTThAiM geNhai ? u. goyamA ! puTThAiM geNhai, No apuTThAI gennhi| 1. 26. nADuM maMte ! puruM ne, tAI kiM ogADhAiM geNhai, aNogADhAiM geNhai ? 3. soyamAM ! dvAduM , No aNogADhAiM geNhai / . 27. nAchuM mete ! oDhADuM zeTTa, tAI kiM aNaMtarogADhAiM geNhai, paraMparogADhAiM geNhai ? 3. kocamA ! khatarotAjuM da6, No paraMparogADhAI gnnhii| g, 18, nADuM maMta ! mavitaro dva6 ne , tAI kiM aNUiM geNhai. bAyarAiM geNhai ? goyamA ! aNUI pi geNhai, bAyarAiM pi gennhi| 1. 21. nADuM anukuMtti , vAyarADuM 6i . pra. 15. bhaMte ! jo eka guNa rukSasparzathI ananta guNa rukSa sparza sudhIne grahaNa kare che to - zuM spaSTone grahaNa kare che ke aspRSTone grahaNa kare che ? u. gautama ! te spaSTone grahaNa kare che, aspRSTone grahaNa karatAM nathI. pra. 16. bhaMte ! pRSTone grahaNa kare che to - . zuM avagADhone grahaNa kare che, ke anavagADhone grahaNa kare che? u. gautama ! avagADhone grahaNa kare che, anavagADhone grahaNa karatAM nathI. 17. bhaMte ! avagADhone grahaNa kare che to - zuM anantarAvagADhone grahaNa kare che, ke paraMparAvagADhone grahaNa kare che? u. gautama ! anantarAvagADhone grahaNa kare che. paraMparAvagADhone grahaNa karatAM nathI. 18. bhaMte!te anantarAvagADhone grahaNa kare che tozuM aNu (sUkSma) dravyone grahaNa kare che, ke sthULa (bAdara) dravyone grahaNa kare che? gautama ! aNu dravyone paNa grahaNa kare che. skUla dravyone paNa grahaNa kare che. 19, bhaMte ! aNane paNa grahaNa kare che ane sthULa ne paNa grahaNa kare che to - zuM UrdhvadizAmAM grahaNa kare che, adhodizAmAM grahaNa kare che ke madhyalokamAM grahaNa kare che ? gautama ! UrdhvadizAmAM, adhodizAmAM ane madhyalokamAM grahaNa kare che. 20. aMte ! aNune Urdhva dizAmAM, adhodizAmAM ane madhya dizAmAM grahaNa kare che to - zuM tene prAraMbhamAM grahaNa kare che, madhyamAM grahaNa kare che ke aMtamAM grahaNa kare che ? gautama! AdimAM paNa grahaNa kare che, madhyamAM paNa grahaNa kare che ane aMtamAM paNa grahaNa kare che. pra. 21. bhaMte! Adi, madhya ane aMtamAM grahaNa kare che to - tAI kiM uDDhe geNhai, ahe geNhai, tiriyaM geNhai ? che ja u. goyamA ! uDuDhaM pi geNhai, ahe pi geNhai, tiriyaM pi geNhai / pa. 20. jAI bhaMte ! uDDhaM pi geNhai, ahe pi geNhai, tiriyaM pi geNhai, tAI kiM AI geNhai, majjhe geNhai, pajjavasANe ne ? u. goyamA ! AI pi geNhai, majjhe vi geNhai, pajjavasANe vi gennhi| pa. 21. jAI bhaMte ! AiM vi geNhai, majhe vi geNhai, pajjavasANe vi geNhai ? Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 724 tAI kiM savisae geNhai, avisae geNhai ? 3. goyamA ! savisapu okhkhara, jo avisaNa zendara / 22, khArUM maMte ! savisa" rojjara, tAI kiM ANupuvviM gaNhai, aNANupuvviM gehai ? 1. u. goyamA ! ANupuvviM geNhai, No aNANupuvviM meharU | 6. 3. 6. 3. 22. nArUM maMte ! Anuputvi ohara, tAI kiM tidisiM gehai - jAva- chaddisiM geNhai ? goyamA ! NiyamA chadasiM geNhai / gAhA - puTThogADha anaMtara aNu ya, taha bAyare ya uDDhamahe / Adi visayA'NupuvviM, NiyamA taha chaddisiM ceva // 24. jIve NaM bhaMte! jAI davvAI bhAsattAe geNhai, tAI kiM saMtaraM gehai, niraMtaraM geNhai ? goyamA ! saMtaraM pi geNhai, niraMtaraM pi geNhai / saMtaraM geNhamANe jahaNNeNaM egaM samayaM, ukkoseNaM asaMkhejjasamae aMtaraM kaTTu geNhai / niraMtaraM geNhamANe jahaNaNeNaM do samae, ukkoseNaM asaMkhejjasamae aNusamayaM avirahiyaM niraMtaraM geves | -vaLa. 1. o o, su. 877-878 16. cauvIsadaMDaehiM Thiya bhAsA davvANaM gahaNa parUvaNaMpa. Neraie NaM bhaMte! jAI davvAiM bhAsattAe gehai, tAI ki ThiyAI gehai, aThiyAI geNhai ? u. pra. 6. pra. u. pra. u. dravyAnuyoga bhAga-2 zuM svaviSayakane grahaNa kare che ke aviSayakane grahaNa kare che ? gautama ! svaviSayakane grahaNa kare che. aviSayakane grahaNa karatAM nathI. 22. bhaMte ! svaviSayakane grahaNa kare che to - zuM AnupUrvIthI grahaNa kare che ke anAnupUrvIthI grahaNa kare che ? gautama ! AnupUrvIthI grahaNa kare che. anAnupUrvIthI grahaNa karatAM nathI. 23. bhaMte ! AnupUrvIthI grahaNa kare che to - zuM traNe dizAothI grahaNa kare che -yAva- chaThTho dizAothI grahaNa kare che ? gautama ! niyamathI chaye dizAothI grahaNa kare che. gAthArtha : pRSTa, avagADha, anantarAvagADha, aNu tathA sthUla, Urdhva, adhaHAdi svaviSayaka, aviSayaka, AnupUrvI tathA chaye dizAothI nizcita rupathI grahaNa kare che. 24. bhaMte ! jedravyone bhASAnA rupamAM grahaNa kare che, zuM tene sAntara grahaNa kare che ke niraMtara grahaNa kare che ? gautama ! sAntara paNa grahaNa kare che, niraMtara paNa grahaNa kare che, sAntara grahaNa karatA jaghanya eka samayamAM grahaNa kare che. utkRSTa asaMkhyAta samayano aMtara karIne grahaNa kare che. niraMtara grahaNa karatA jaghanya be samaya sudhI grahaNa kare che. utkRSTa asaMkhyAta samaya sudhI prati samaya niraMtara grahaNa kare che. pra. 16. covIsa daMDako dvArA sthita bhASA dravyonA grahaNanuM prarupaNa : bhaMte ! nA2ka je dravyone bhASA rupamAM grahaNa kare che to zuM sthitone grahaNa kare che ke asthitone grahaNa kare che ? Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA adhyayana 72 5 pra. 3. nAyamI ! cha jeva nahIM nIve vattavayA maLiyAta . gautama ! jIvanAM viSayamAM jevuM kahyuM che tevuM ja NeraiyassAvi -jAva- appAbahuyaM / alpabahutva sudhI nairayikanA viSayamAM paNa kahevuM joIe. evaM egidiyavajjo daMDao -jaav-vemaanniyaa| A pramANe ekendriyane choDIne vaimAniko sudhI kahevuM joIe. pa. jIvA NaM bhaMte ! jAiM davAI bhAsattAe gehaMti, tAI bhaMte ! aneka jIva je dravyone bhASAnA rupamAM kiM ThiyAiM geNhaMti, aThiyAiM geNhaMti ? grahaNa kare che to zuM sthita dravyone grahaNa kare che ke asthitane grahaNa kare che ? 3. zocamA ! le veva hina vi checaDyuM -bAva- u. gautama ! dravya je pramANe ekatva (ekavacana)nA veniyA rupamAM varNana karela che. tevI ja rIte bahuvacananAM rupamAM paNa vaimAniko sudhI varNana karavuM joIe. pa. jIve NaM bhaMte! jAiM davvAiM saccabhAsattAe geNhaMti, pra. bhaMte! jIva je dravyone satyabhASAnA rupamAM grahaNa tAI kiM ThiyAI geNhai aThiyAI geNhai? kare che to zuM sthita dravyone grahaNa kare che ke asthita dravyone grahaNa kare che ? u. goyamA ! jahA ohiyadaMDao tahA eso vi| gautama ! jema jIva viSayaka odhika sUtrapATha kahyA che tevI ja rIte A sUtrapATha kahevA joIe. NavaraM-vigaleMdiyA Na pucchijjati / vizeSa:vikalendriyonA viSayamAM prazna nahIM karavo joIe. evaM mosabhAsAe vi| A pramANe mRSAbhASAnA dravyone grahaNa kare che. evaM saccAmosabhAsAe vi| A pramANe satyAmRSA bhASAnA dravyone prahaNa kare che. evaM asaccAmosabhAsAe vi| A pramANe asatyAmRSA bhASAnA dravyone grahaNa kare che. Navara-asaccAmosabhAsAe vigaliMdiyA vi vizeSa: asatyAmRSA bhASAnA grahaNanA saMbaMdhamAM pucchijjati imeNaM abhilAveNaM / A sUtrapAThanA dvArA vikasendriyonA mATe paNa prazna karavA joIe. pa. vigaliMdie NaM bhaMte ! jAI dabvAiM asaccAmosa bhaMte ! vikasendriya jIva je dravyone asatyAkRpA bhAsattAe geNhai, tAI kiM ThiyAiM geNhai, aThiyAI bhASAnA rupamAM grahaNa kare che to zuM sthita dravyone kuM? grahaNa kare che ke asthita dravyone grahaNa kare che ? 3. nIyamI ! nA bahiyaleMDo u. gautama! jema audhika daMDaka kahyA che tevI ja rIte ahIM samajI levuM joIe. evaM ee egattapuhatteNaM dasa daMDagA bhANiyabvA / A pramANe ekatva ane pRthakatvanAM A dasa daMDaka -qU. 1. 22, mu. 888-816 kahevA joIe. 27. kUvADavuM hIra masA vALa nisiraLa - 17. ogaNIsa daMDakomAM grahIta bhASA dravyonAM niH siraNanuMpa: pa. jIve NaM bhaMte ! jAI davAiM saccabhAsattAe geNhai, pra. bhaMte! jIva je dravyone satyabhASAnA rupamAM grahaNa kare che to - tAI kiM saccabhAsattAe Nisirai ? zuM te satyabhASAnA rupamAM nIkALe che ? Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 726 mosabhAsattAe Nisirai ? saccAmosabhAsattAe Nisirai ? asaccAmosabhAsattAe Nisirai ? 3. goyamA ! sajvamAsattANu iisara6, No mosabhAsattAe Nisirai, No saccAmosabhAsattAe Nisirai, No asaccAmosabhAsattAe Nisirai / evaM egiMdiya-vigaliMdiyavajjo daMDao -jAvavemANie / evaM puhutteNa vi / pa. jIve NaM bhaMte! jAI davvAiM mosabhAsattAe geNhai, tAI kiM saccabhAsattAe Nisirai ? mosabhAsattAe Nisirai ? saccAmosabhAsattAe Nisirai ? asaccAmosabhAsattAe Nisirai ? 3. goyamA ! jo sakhvamAsattAghu bisira6, mosabhAsattAe Nisirai, No saccAmosabhAsattAe Nisirai, No asaccAmosabhAsattAe Nisirai / evaM saccAmosabhAsattAe vi / asaccAmosabhAsattAe vi evaM ceva / NavaraM-asaccAmosabhAsattAe vigaliMdiyA taheva pucchijjati / jAe ceva gehai tAe ceva Nisirai / evaM ee egatta-puhatteNaM aTTha daMDagA bhANiyavvA / -51. 1. |, mu. 822-8266 28. bhASA jvALuM mahaLa-ziksaranuM G. jIve NaM bhaMte ! jAI davvAI bhAsattAe gahiyAI Nisirai, tAI kiM saMtaraM Nisirai, NiraMtaraM Nisirai ? 18. u. pra. dravyAnuyoga bhAga-2 mRSAbhASAnA rupamAM nIkALe che ? satyAmRSA bhASAnA rupamAM nIkALe che ? ke asatyAmRSA bhASAnA rupamAM nIkALe che ? gautama ! te satyabhASAnA rupamAM nIkALe che, paraMtu mRSA bhASAnA rupamAM nIkALatA nathI, satyAmRSA bhASAnA rupamAM nIkALatA nathI ane asatyAmRSA bhASAnA rupamAMnIkALatA nathI. A pramANe ekendriya ane vikalendriyane choDIne vaimAnika sudhI daMDaka kahevA joIe. A pramANe bahuvacananA daMDaka paNa kahevA joIe. bhaMte ! jIva je dravyone mRSAbhASAnA rupamAM grahaNa kare che to - zuM tene satyabhASAnA rupamAM nIkALe che ? mRSAbhASAnA rupamAM nIkALe che ? satyAmRSA bhASAnA rupamAM nIkALe che ? ke asatyAmRSA bhASAnA rupamAM nIkALe che ? u. gautama ! te satyabhASAnA rupamAM nIkALatA nathI, mRSAbhASAnA rupamAM nIkALe che, satyAmRSA. bhASAnA rupamAM nIkALatA nathI ane asatyAmRSA bhASAnA rupamAM paNa nIkaLatA nathI. A pramANe satyAmRSA bhASAnA mATe paNa kahevuM joIe. A pramANe asatyAmRSA bhASAnA dravyone mATe paNa kahevuM joIe. vizeSa : asatyAkRSA bhASAnA rupamAM gRhIta dravyonA viSayamAM vikalendriyonA mATe paNa kahevuM joIe. je bhASAnA rupamAM dravyone grahaNa kare che, te ja bhASAnA rupamAM dravyone nIkALe che. A pramANe ekatva ane pRthakatvanAM A ATha daMDaka kahevA joIe. bhASA dravyonuM grahaNa ane niHsaraNa : pra. bhaMte ! jIva je dravyone bhASAnAM rupamAM grahaNa karIne nIkALe che, zuM te tene sAntara kADhe che ke niraMtara kADhe che ? www.jaihelibrary.org Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA adhyayana 3. kocamA ! saMtara sira6, je niraMtara nifsara ! saMtaraM NisiramANe egeNaM samaeNaM geNhai, egeNaM samaeNaM Nisirai, u. gautama! sAntara kADhe che, niraMtara kADhatAM nathI. sAntara kADhanAra jIva eka ja samayamAM grahaNa kare. che ane eka ja samayamAM kADhe che. eeNaM gahaNaM-NisiraNovAeNaM jahaNNeNaM dusamaiyaM, A grahaNa ane ni:saraNanAM upAyathI jaghanya be ukkoseNaM asaMkhejjasamaiyaM aMtomuhuttiyaM samayathI utkRSTa asaMkhyAta samayanAM antarmuhUrta gahaNaNisiraNovAyaM krei| sudhI grahaNa ane nisaraNa kare che. -quor, 5. 22, mu. 876 21. mivorfmaver mAsA vyAje hA nisaraNa pavane- 19. bhinna-abhinna bhASA dravyonAM prahaNa niHsaraNanuM prarupaNa : pa. jIve NaM bhaMte ! jAI davAiM bhAsattAe gahiyAI pra. bhaMte ! jIva bhASAnAM rupamAM gRhIta je dravyone Nisirai, kADhe che to - tAI kiM bhiNNAiM Nisirai. abhiNNAiM Nisirai? zuM bhinnone kADhe che ke abhinone kADhe che? u. goyamA ! bhiNNAI pi Nisirai. abhiNNAI pi gautama ! koI jIva bhinnone kADhe che ane koI fjari ! jIva abhinnone paNa kADhe che. jAiM bhiNNAI Nisirai, je jIva bhinnone kADhe che. tAI aNaMtaguNaparivuDDhIe parivaDDhamANAI te bhinna dravya anantaguNa vRddhine prApta karatA parivaDDhamANAI loyaMtaM phusaMti / lokAntane sparza kare che. jAi abhiNNAI Nisirai, je jIva abhinnone kADhe che. tAI asaMkhejjAo ogAhaNavaggaNAo gaMtA te abhinna dravya asaMkhyAta avagAhana vargaNA bheyamAvajjaMti, sudhI jaIne bhedane prApta thaI jAya che. saMkhejjAiM joyaNAI gaMtA viddhaMsamAgacchati / pachI saMkhyAta yojano sudhI AgaLa jaIne te -qVT. . , mu. 880 vidhvaMsane prApta thaI jAya che. 20. bhAsA davANaM bheyaNa pagArA 20. bhASA dravyonA bhedananA prakAra : v, te i maMtte ! trA vire eg gutte? pra. bhaMte ! te bhASA dravyonA bheda keTalA prakAranA kahyA che ? 3. kothamI! dvavide meT TOUtte. nahIM u. gautama ! te bheda pAMca prakAranA kahyA che, jemake2. phaMDa me, 2. utara mey, rU. SomyAeg, 1. khaMDabheda, 2. pratarabheda, 3. cUrNikAbheda, 4. aNutaDiyAbhee, 5. ukkriyaabhee| 4, anutaTikAbheda, 5. utkaTikAbheda. 1. 2. te kiM te vaMDIme? pra. 1. te khaMDabheda zuM che ? u. khaMDAbhee-jaNNaM ayakhaMDANa vA, taukhaMDANa vA, u. khaMDabheda te che - je lokhaMDanAM khaMDonA, kalAInA taMbakhaMDANa vA, sIsagakhaMDANa vA, rayayakhaMDANa vA, khaMDonA, tAMbAnA khaMDonA, sIsAnA khaMDonA, cAMdInA jAyarUvakhaMDANa vA, khaMDaeNa bhee bhavai, se ttaM khaMDonA athavA sonAnA khaMDonA, khaMDa dvArA bheda - vaMDAmeu | karavAthI thAya che. A khaMDabhedanuM svarupa che. Jain Education Internas Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 728 dravyAnuyoga bhAga-2 1. 2. se kiM tirAme ? pra. 2. te pratarabheda zuM che? u. patarAbhee-jaNNaM vaMsANa vA, vettANa vA, NalANa vA, pratarabhedate che- jevAMsanA jhADanuM, netaranAM nalanAM kadalithaMbhANa vA, abbhapaDalANa vA, pataraeNaM bhee keLAnA sabhyonA, abrakanA paTalonA pratara bhavai, se taM ptraabhee| dvArA bheda karavAthI thAya che. A pratarabhedanuM svarUpa che. pra. 3. te cUrNikA bheda zuM che ? u. cuNiyAbhee-jaNNaM tilacuNNANa vA, muggacuNNANa u. cUrNikA bheda te che- je talanAM cUrNonA, maganA vA, mAsacuNNANa vA, pippalicuNNANa vA, cUrNonA, aDadanA cUrNonA, piparanA cUrNonA, miriyacuNNANa vA, siMgaberacuNNANa vA, cuNNiyAe kALI marInA cUrNonA, sUThanA cUrNonA, cUrNikA bhee bhavai, se ttaM cunnnniyaabhee| dvArA bheda karavAthI thAya che. A cUrNikA bhedanuM svarUpa che. pra. 4, te anutaTikA bheda zuM che ? u. aNutaDiyAbhee-jaNNaM agaDANa vA, talAgANa vA, u, anutaTikAbheda te che- je kUvAnA, taLAvanA, dahANa vA, NadINa vA, vApINa vA, pukkhariNINa vA, drahanA, nadionA, vAvaDionA, puSkariNIonA, dIhiyANa vA, guMjAliyANa vA, sarANa vA, dIrthikAonA, naheranA, sarovaronA, paMktibaddha sarapaMtiyANa vA, sarasarapaMtiyANa vA, aNutaDiyAe sarovaronAM ane paraspara paMktibaddha sarovaronAM bhee bhavai, se ttaM aNutaDiyAbhee / anutaTikArupamAM bheda thAya che. A anutaTikA bhedanuM svarupa che. pU. 6. je viM te rUriyAmeNa ? pra. 5. te utkaTikAbheda zuM che? u. ukkariyAbhee-jaNNaM mUsagANa vA, magUsANa vA, utkaTikA bheda te che- masUranA, muMgaphaLInA, talanI tilasiMgANa vA, muggasiMgANa vA, mAsasiMgANa vA, phaNiyonA, maganI phaLiyona, aDadanI phaLiyonA eraMDabIyANa vA, phuDittA ukkariyAe bhee bhavai, se athavA eraMDAnA bIjanuM phUTavuM ke phATavAthI je taM ukvriyaabhee| bheda thAya che te utkaTikA bheda che. te utkaTikA bhedanuM svarUpa che. -qU. 5. ??, mu. 882-886 21. bhijjamANANaM bhAsA davvANaM appabahuttaM 21. vidyamAna bhASA dravyonuM alpa bahutva: pa. eesi NaM bhaMte ! davvANaM khaMDAbheeNaM patarAbheeNaM pra. bhaMte ! khaMDabhedathI, pratarabhedathI, cUrNikAbhedathI, cuNNiyAbheeNaM aNutaDiyAbheeNaM ukkariyAbheeNa anutaTikAbhedathI ane utkaTikA bhedathI bhedavAthI ya bhijjamANANaM kayare kayarehiMto appA vA-jAva A bhASA dravyomAM koNa konAthI alpa -cAvatavisesaahiyaa vA ? vizeSAdhika che ? u. goyamA ! 1. savvatthovAiM davvAiM ukkariyAbheeNaM gautama! 1. badhAthI alpa utkaTikAbhedathI bhinna bhijjamANAI, bhASA dravya che. 2. aNataDiyAbheeNaM bhijjamANAI aNaMtaguNAI, 2. (tenAthI) anutaTikAbhedathI bhinna bhASA dravya anantaguNA che. 3. cuNNiyAbheeNaM bhijjamANAI aNaMtaguNAI, 3. (tenAthI) cUrNikAbhedathI bhinna bhASA dravya anantaguNA che. 4. patarAbheeNaM bhijjamANAI aNaMtaguNAI, 4. (tenAthI) pratarabhedathI bhinna bhASA dravya anantaguNA che. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA adhyayana 729 5. khaMDAbheeNaM bhijjamANAI annNtgunnaaii| 5. (tenAthI) khaMDabhedathI bhinna bhASA dravya -T0"T. 5. ??, su. 887 anantaguNA che. 22. mAlacittameLA javA parva- 22. bhASAnivRttinA bheda ane covIsa daMDakomAM prANa : 1. vidA aMte ! mAsAnivattA pattA? pra. bhaMte ! bhASAnivRtti keTalA prakAranI kahI che? 3. THI ! thavA mAsA nivRttI pauTHI, teM nadI- u. gautama ! bhASAnivRtti cAra prakAranI kahI che, jemake - 2. samajAnavara. 1. satyabhASA nivRtti, 2. mosama sAnivRttI, 2. mRSAbhASA nivRtti, rU, vAmasabhA sAnivRtta. 3. satyAmRSAbhASA nivRtti, 4. ajamosamIsAnivRtta 4. asatyAmRSA bhASA nivRtti. evaM egidiyavajjaMjassa jaabhaasaa-jaav-vemaanniyaannN| A pramANe ekendriyone choDIne vaimAniko sudhI -viyA. sa. 16, 3. 8, yu. 25-16 jenI je bhASA hoya tenI te bhASAnivRtti kahevI joIe. 23. bhAsAkaraNabheyA cauvIsadaMDaesu ya parUvarNa 23, bhASAkaraNanA bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa : g vidai ! mAra vUtte ? pra. bhaMte ! bhASAkaraNa keTalA prakAranA kahyA che ? u. goyamA ! cauvihaM bhAsAkaraNe paNNatte. taM jahA gautama ! bhASAkaraNa cAra prakAranA kahyA che, jema ke - 2. sancamAsAvara, 2. mosamAsAra, 1. satyabhASA karaNa, 2, mRSAbhASA karaNa, 3. saccAmosabhAsAkaraNe, 3. satyAmRSAbhASA karaNa, 8. masamosamAsAra | 4. asatyAmRSA bhASA karaNa . (egidiyavajja) neraiyANaM -jAva- vemANiyANaM (ekendriyone choDIne)nairayikothI vaimAniko sudhI jassa jA asthi taM tassa savvaM bhaNiyabvaM / jenA jeTalA karaNa hoya te badhA kahevA joIe. -vicA. sa. 11, 3. 1, su. 8 24. jIva-cauvIsadaMDaesu bhAsagAbhAsagatta parUvaNaM- 24, jIva-covIsa daMDakomAM bhASaka- abhASakatvanuM prANa : pa. jIvA NaM bhaMte ! kiM bhAsagA, abhAsagA? pra. bhaMte ! jIva bhASaka che ke abhASaka che ? 3. yama ! nava mAsa vi. mArA vize gautama! jIva bhASaka paNa che ane abhASaka paNa che. pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che kenIvA masaT vi. samIsA vi ?" jIva bhASaka paNa che ane abhASaka paNa che ?" . TyamA ! navA vidaT TUITI, te nada u. gautama ! jIva be prakAranA kahyA che, jemake - 1. saMsArasamAvaNNagA ya, 2. asaMsArasamAvaNNagA y| 1. saMsAra samApannaka, 2. asaMsAra samApannaka. 1. tattha NaM je te asaMsArasamAvaNNagA te NaM siddhA, 1. temAM je asaMsAra samApannaka jIva che, te siddha siddhA NaM abhaasgaa| che ane siddha abhASaka hoya che. 2. tattha NaM je te saMsArasamAvaNNagA te NaM duvihA 2. temAMthI je saMsArasamApannaka jIva che, te be TUUttA, teM nahIM prakAranA kahyA che, jema ke Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 930 pa. 1. selesipaDivaNNagAya, 2. aselesipaDivaNNagAya / 1. tattha NaM je te selesipaDivaNNagA te NaM abhAsagA / 2. tattha NaM je te aselesipaDivaNNagA te duvihA paNNattA, taM jahA - pa. 1. egiMdiyA ya, 2. aNegiMdiyA ya / 1. tattha NaM je te egiMdiyA te NaM abhAsagA / 2. tattha NaM je te aNegiMdiyA te duvihA paNNattA, taM jahA pa. daM. 1. neraiyA NaM bhaMte! kiM bhAsagA, abhAsagA ? u. goyamA ! neraiyA bhAsagA vi, abhAsagA vi / 1. pajjattagA ya, 2. apajjattagA ya / 1. tattha NaM je te apajjattagA te NaM abhAsagA / se keNaTTheNaM bhaMte ! evaM vuccai " neraiyA bhAsagA vi, abhAsagA vi ?" u. goyamA ! neraiyA duvihA paNNattA, taM jahA 1. pajjattagA ya, 2. apajjattagA ya / 1. tattha NaM je te apajjattagA te NaM abhAsagA, 2. tattha NaM je te pajjattagA te NaM bhAsagA / se teNaTTheNaM goyamA ! evaM vuccai"neraiyA bhAgA vi, abhAsagA vi / " evaM egiMdiyavajjANaM NiraMtaraM - jAva- vemANiyANaM bhANiyavvaM / - paNNa. pa. 11, su. 867-869 25. bhAsagAbhAsagANaM kAyaTThiI parUvaNaM bhAsae NaM bhaMte! bhAsae tti kAlao kevaciraM hoi ? pa. 2. tattha NaM je te pajjattagA te NaM bhAsagA / se teNaTTheNaM goyamA ! evaM buccai " jIvA bhAsagA vi, abhAsagA vi / " u. goyamA ! jahaNNeNaM ekkaM samayaM, ukkoseNaM aMtomuhuttaM / abhAsa NaM bhaMte ! abhAsae tti kAlao kevaciraM hoi ? u. goyamA ! abhAsae tivihe paNNatte, taM jahA1. aNAIe vA apajjavasie, ThANaM. a. 2, u. 2, su. 69 /10 pra. G. pra. 3. 3. a. dravyAnuyoga bhAga-2 1. zailezI pratipanna, 2. khazailezI pratipanna. 1. temAMthI The zailezI pratipanna che, te khabhASa che. 2. temAMthI je azailezI pratipatnaka che te be prAznA hyA che, maDe - 1. jendriya, 2 . janendriya 1. temAMthI je ekendriya che te abhASaka che. 3. 2. temAMthI je anekendriya che te be prakAranAM kahyA che, bhegaDe - 1. paryApta 2 aparyApta. 1. temAMthI je aparyAptaka che te abhASaka che. 25. bhASaka - abhASakonI kAyasthitinuM prarupaNa : pra. 2. temAMthI je paryAptaka che te bhASaka che. A mATe ke gautama ! evuM kahevAya che ke - "vabhASa pAche khane jalASa paga che. " 6. 1. bhaMte! nAra bhASa che se sabhASa che ? gautama ! nA2ka bhASaka paNa che ane abhASaka pA che. bhaMte ! zA kAraNathI evuM kahevAya che ke - "nAra bhASA che ane bhoSaDa pAsa che" ? gautama ! nAraje prAranA udyA che, maDe - 1. paryAptaDa, 2. aparyApta. 1. AmAM je aparyAptaka che te abhASaka che. 2. AmAM je paryAptaka che te bhASaka che. mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - nAraka bhASaka paNa che ane abhASaka paNa che.' A pramANe ekendriyone choDIne niraMtara vaimAniko sudhI jANI levuM joIe. bhaMte ! bhASaka jIva bhASaka rupamAM keTalA kALa sudhI rahe cha ? gautama ! jaghanya eka samaya sudhI, utkRSTa antarmuhUrta sudhI rahe che. bhaMte ! abhASaka jIva abhASaka rupamAM keTalA kALa sudhI rahe che. gautama ! sabhASaddha bhae prAranAM che, ma - 1. anAhi - aparyavasita, Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA adhyayana 731 2. aNAIe vA sapajjavasie, 2. sana - saparyavasita, 3. sAIe vA spjjvsie| 3. sAha - saparyavasita. tattha NaM je te sAIe sapajjavasie se jahaNNeNaM temAMthI je sAdi - saparyavasita che, te jaghanya aMtomuhuttaM, ukkoseNaM vaNassaikAlo' / antarmuhUrta ane utkRSTavanaspatikALa sudhI rahe che. - paNNa. pa. 18, su. 1374-75 26. bhAsagAbhAsagANaM aMtarakAla parUvaNaM - 26. mA - samApana aMtaraNa- 525 : pa. bhAsagassa NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM aMtaraM hoi? pra. mate ! bhAnu 21 garnu aMtara hoya che ? u. goyamA ! jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, ukkoseNaM 6. gautama! dhanyamanta bhUta, utkRSTa vanaspati. . vnnssikaalo| abhAsagassa sAiyassa apajjavasiyassaNasthi aMtaraM, sAdi - aparyavasita abhASakanuM aMtara nathI, sAiyassa sapajjavasiyassa jahaNNeNaM ekkaM samayaM, sAdi - saparyavasita abhASakanuM aMtara jaghanya ukkoseNaM aMtomuhuttaM / / se samaya, utkRSTa antarmuhUrta cha. -jIvA. paDi. 9, su. 235 27. bhAsagAbhAsagANaM appabahuttaM 27. mA5 - amAnu Hengtva: pa. eesiNaMbhaMte! jIvANaMsaccabhAsagANaM,mosabhAsagANaM, pra. bhaMte! satyamA, bhUdhAmA,satyAbhUSAmAdha saccAmosabhAsagANaM, asaccAmosabhAsagANaM, ane asatyAmRSAbhASakatathA abhASaka jIvomAMthI abhAsagANa ya kayare kayarehiMto appA vA -jAva koNa konAthI alpa -vAva- vizeSAdhika che ? visesAhiyA vA ? u. goyamA ! 1. savvatthovA jIvA saccabhAsagA, 6. gautama ! 1.adhAthI a51 satyamAna che. 2. saccAmosabhAsagA asaMkhejjaguNA, 2.(tenAthI)satyAmRSAbhASaka asaMkhyAta guNAche. 3. mosabhAsagA asaMkhejjaguNA, 3. (tanAthI) bhRSAmA masaMdhyAta che. 4. asaccAmosabhAsagA asaMkhejjaguNA, 4. (tenAthI) asatyAmRSAbhASaka asaMkhyAta gueche. 5. abhAsagA annNtgunnaa| 5. (tenAthI) abhASaka jIva anantaguNA che -paNNa. pa. 11, su. 900 28. devANaM bhAsaNasatti 28. hevonI mApa zakti: pa. deveNaM bhaMte ! mahiDDhIe-jAva-mahesakkhe rUvasahassaM pra. bhaMte ! mahaddhika -cAvatu- mahAsukhI deva zuM hajAra viuvittA pabhU bhAsAsahassaM bhAsittae ? ruponI vikarvaNA karIne hajA2 bhASAo bolavAmAM samartha cha ? u. haMtA, goyamA ! pabhU / hA gautama!tesamartha che. pa. sANaM bhaMte ! kiM egA bhAsA, bhAsAsahassaM ? pra. bhaMte ! te eka ja bhASA che ke hajAra bhASAo che? u. goyamA ! egANaM sA bhAsA, No khalu taM bhaasaashssN| gautama ! eka ja bhASA che, hajAra bhASAo nathI. -viyA. sa. 14, u. 9, su. 12 1. jIvA. paDi. 9, su. 235 2. (ka) paNNa. pa. 3, su. 264 (kha) savvatthovA bhAsagA, abhAsagA annNtgunnaa| -jIvA. paDi. 9, su. 235 (ga) viyA. sa. 2. u. 6, mu.? Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 732 29. devANaM visiTThA bhAsA 5. vevAAM maMte ! tarA mAsANa mAsaMti ? katarA vA bhAsA bhAsijjamANI visissai ? u. goyamA ! devA NaM addhamAgahAe bhAsAe bhAsaMti, sAvi ya NaM addhamAgahA bhAsA bhAsijjamANI visissai / 20. sakkiMdassa sAvajjANavajja bhAsA pa. sakke NaM bhaMte! deviMde devarAyA ki saccaM bhAsaM bhAsai, mosaM bhAsaM bhAsai, saccAmosaM bhAsaM bhAsai, asaccAmosaM bhAsaM bhAsai ? -viyA. sa. 6, 3. 4, mu. 24 u. goyamA ! saccaM pi bhAsaM bhAsai - jAva asaccAmosaM pi bhAsaM bhAsai / pa. sakke NaM bhaMte! deviMde devarAyA kiM sAvajjaM bhAsaM bhAsai, aNavajjaM bhAsaM bhAsai ? u. goyamA ! sAvajjaM pi bhAsaM bhAsai, aNavajjaM pi bhAsaM bhAsai | 6. se keNaTTheNaM bhaMte ! evaM vuccai "deviMde devarAyA sakke sAvajjaM pi bhAsaM bhAsai, aNavajjaM pi bhAsaM bhAsai ? u. goyamA ! jAhe NaM sakke deviMde devarAyA suhumakAyaM ajjU hittANaM bhAsaM bhAsai, tAhe NaM sakke deviMde devarAyA sAvajjaM bhAsaM bhAsai, 6. jAhe NaM sakke deviMde devarAyA suhumakArya nijjUhittANaM bhAsaM bhAsai, tAhe sakke deviMde devarAyA aNavajjaM bhAsaM bhAsai / se teNaTTheNaM goyamA ! evaM vRccai "deviMde devarAyA sakke sAvajjaM pi bhAsaM bhAsai aNavajjaM pi bhAsaM bhAsai / " 31. annautthiyANaM kevalissa bhAsaparUvaNaparihAro -viyA. sa. 16, 3. 2, mu. 4-%0b annautthiyA NaM bhaMte! evamAikkhati -jAbaparUveMti 29. devonI viziSTa bhASA : pra. 30. 31. u. pra. zakrendranI sAvadya niravadya bhASA : u. pra. u. pra. u. pra. dravyAnuyoga bhAga-2 bhaMte ! deva kaMI bhASA bole che ? tathA bolavAvALI kaMI bhASA viziSTa rupe hoya che ? gautama ! deva ardhamAgadhI bhASA bole che ane bolavAvALI te ardhamAgadhI bhASA ja viziSTa rupe hoya che. bhaMte ! devendra devarAja zakrendra zuM satya bhASA bole che, tRSA bhASA bole che, satyAmRSA bhASA bole che athavA asatyAmRSA bhASA bole che ? gautama ! te satya bhASA paNa bole che -yAvatasatyAkRSA bhASA paNa bole che. bhaMte ! devendra devarAja zakrendra zuM sAvadya bhASA bole che ke niravadya bhASA bole che ? gautama ! te sAvadha bhASA paNa bole che ane niravadya bhASA paNa bole che. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke devendra devarAja zakrendra sAvadya bhASA paNa bole che ane niravadya bhASA paNa bole che ?" gautama ! jyAre devendra devarAja zakrendra sukSmakAyanI rakSA karyA vagara (athavA mukha DhAMkyA vagara) bole che, tyAre devendra devarAja zakrendra sAvadya bhASA bole che. jyAre devendra devarAja zakrendra sukSmakAyanI rakSAnAM mATe hAtha ke vastrathI mukhane DhAMkIne bole che, tyAre devendra devarAja zakrendra niravadha bhASA bole che. anyatIrthiko dvArA kevaLI bhASAnI prarupaNAnuM parihAra : bhaMte ! anyatIrthika A pramANe kahe che -yAvaprarupaNA kare che ke - mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke devendra devarAja zakrendra sAvadya bhASA paNa bole che ane niravadya bhASA paNa bole che.' Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASA adhyayana 733 evaM khalu kevalI jakkhAeseNaM Aissai, evaM khalu kevalI jakkhAeseNaM AiThe samANe Ahacca do . bhAsAo bhAsai, taM jhaa2, mosaM va, 2. sannAmalaM vaI se meyaM maMte ! pUrva? u. goyamA ! ja NaM te annautthiyA -jAva- je te evamAsu micchaM te evamAhaMsu, ahaM puNa goyamA! evamAikkhAmi-jAva-parUvemino khalu kevalI jakkhAeseNaM Aissai, no khalu kevalI jakkhAeseNaM AiThe samANe Ahacca do bhAsAo bhAsai, taM jahA. mosaM va, 2. sannAmosaM vA | kevalINaM asAvajjAoaparovaghAiyAo Ahacca do bhAsAo bhAsai, taM jhaa2. sarva vA, 2. asakvAmosa vaI -viyA. sa. 18, 3. 7, mu. 2 kevaLI yakSAvezathI AviSTa hoya che ane jyAre kevaLI yakSAvezathI AviSTa thAya che tyAre te kyAreka be prakAranI bhASAo bole che, jemake - 1. mRSAbhASA, 2. satyAmRSAbhASA. he bhaMte ! AvuM kevI rIte thaI zake che ? gautama ! anyatIrthikoe cAvatu- je A pramANe kahyuM che te tevoe mithyA kahyuM che. he gautama ! huM A pramANe kahuM chuM -vAva- prarupaNA karuM chuM ke - kevaLI yakSAviSTa thatA ja nathI. kevaLI yakSAviSTa paNa nathI thatA ane te kayAreka be bhASAo paNa bolatA nathI, jemake - 1. mRSAbhASA, 2. satyAmRSA bhASA. kevaLI jyAre paNa bole che to bIjAne upaghAta na karanArI asAvadya bhASAo bole che, jemake - 1. satyabhASA, 2. asatyAmRSA bhASA. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 734 19. yoga adhyayana yogano sAmAnya artha che mana, vacana ane kAyAnI pravRttinuM jIvanI sAthe joDAvuM. mana, vacana ane kAyAnA kAraNe jIvanA pradezomAM je spandana ke halacala hoya che tene paNa yoga kahevAya che. jIva teramAM guNasthAna sudhI yogayukta rahe che. caudamAM guNasthAnamAM pahoMcyA bAda te ayogI thAya che. siddha paNa A apekSAe ayogI che. yoga darzanamAM yoga zabdano bhinna arthamAM prayoga thayela che. tyAM citta vRttionA nirodhane yoga kahyo che. jema"yogazvittavRttinirodhaH" bhagavaddagItAmAM karmanA kauzalane yoga kahevAya che. "yoga: dharmasu hozam". yogano samAdhi arthamAM paNa prayoga thayela che. yoga darzananA varNanamAM aSTAMgayoganA antargata "samAdhi" yoganuM AThamuM aMga che. jaina darzanamAM yoga zabdano prayoga samAdhi arthamAM nathI. paraMtu ahIM je yoga che te saMsAra tarapha laI janAra karmabaMdhanA hetu rupa prayogamAM gaNAya che. prakRtibaMdha ane pradezabaMdha yoganA nimitte thAya che tathA sthitibaMdha ane anubhAgabaMdha kaSAyanA nimitte thAya che. ahIM yoga mukhya traNa prakAranA che - 1. manoyoga, 2. vacanayoga, 3. kAyayoga, manovargaNAnA puddagalone grahaNa karI tene mana rupamAM pariNata karavuM tathA ciMtana - manana karavuM manoyoga che. bhASAvargaNAnA puddagalone grahaNa karI vastu svarupanuM varNana karavuM, bolavuM vacanayoga che. audArika Adi zarIrothI halana, calana, saMkramaNa Adi kriyAo karavI kAyayoga che. A traNeya yogonA upabhedonI gaNanA karavAthI yoganA paMdara bheda paNa hoya che. temAM cAra bheda manoyoganA, cAra bheda vacanayoganA tathA sAta bheda kAyayoganA kahevAya che. manoyoganA cAra bheda che - 1. satya manoyoga, 2. mRSA manoyoga, 3. satyamRSA manoyoga ane 4. asatyAmRSA manoyoga. vacanayoganA paNa satya, mRSA, satyamRSA ane asatyAmRSA A cAra bheda che. kAyayoga sAta prakAranA che - 1. audArika zarIra kAyayoga, 2. audArika mizra zarIra kAyayoga, 3. vaikriya zarIra kAyayoga, 4. vaikriya-mizra zarIra kAyayoga, 5. AhAraka zarIra kAyayoga, 6. AhAraka mizra zarIra kAyayoga ane 7. kArpaNa zarIra kAyayoga. manoyoga ane vacanayoganA je cAra - cAra bheda bane che te satya ane mRSAnA be mULa bhedonA AdhAra para bane che. satya cAra prakAranA manAya che. jemAM kAyaRRjutA, bhASARRjutA, bhAvaRRjutA ane avisaMvAdanA yoganuM grahaNa hoya che. AnAthI viparIta mRSAnA cAra prakAromAM enI anubhutA arthAt kuTilatAne grahaNa kare che. cAra gationA jIvomAM nairayiko, devo, garbhajamanuSyo ane garbhajatiryaMca paMcendriyomAM traNeya yoga prApta thAya che. AmAMthI koIpaNa jIva traNayoga rahita hotA nathI. pRthvIkAya Adi samasta ekendriya jIvane mAtra kAyayogaja hoya che. beIndriya, jhendriya, caurendriya ane samucchima tiryaMca paMcendriya jIvomAM kAyayoga ane vacanayoga e be yoga upalabdha hoya che. emAM manoyoga hoto nathI. samUcchima manuSyomAM ekendriya jIvonI jema ekamAtra kAyayoga hoya che. yoga traNa prakAranA che. eTalA mATe yoganivRtti ane yogakaraNa paNa traNa-traNa prakAranA che. temAM paNa mana, vacana ane kAyAnA traNa bhedonI ja gaNanA thAya che. temAM teTalI ja yoganivRtti ane teTalA ja yogakaraNa upalabdha hoya che. prastuta adhyayanamAM mana, vacana ane kAyAnA viSayamAM vizeSa varNana hovAthI tenA kahevA pramANe mana AtmAthI bhinna rupI ane acitta che. te ajIva hovA chatAM paNa jIvomAM hoya che, ajIvomAM nathI thato. bhagavatIsUtramAM mananI vyAkhyA karatA kahyuM che ke - 'manana karatAM samayeja mana, mana kahevAya che. enA pUrva ane pachI niha. mananA AgamamAM satyamana, asatyamana, satyamRSAmana ane asatyamRSAmana A cAra bhedonuM varNana che. tyArabAda tanmana tadanyamana ane noamana A mananA traNa bheda paNa maLe che. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain 735 vacananA bhedonuM varNana paNa vividha prakArathI karela che. eka vacana, dvivacana ane bahuvacananA rupamAM vacana zabda saMkhyAnA arthamAM prayukta karela che. tyAM bhASA ke vANI artha nathI. strIvacana, puruSavacana ane napuMsakavacananA rupamAM vacananA je traNa bheda varNavyA che. te strIliMga Adi dvArA prayukta vacanonA dyotaka che. kALanA AdhAre paNa vacananA traNa bheda che - atItavacana, pratyutpannavacana ane anAgatavacana. AmAMthI atItavacana bhUtakALathI, pratyutpanna vacana vartamAnakALathI ane anAgatavacana bhaviSyakALathI sambandhita che. mananI jema vacananA tacana, tadanyavacana ane noavacana paNa bheda karAya che. kAyAne mananI jema ekadama ajIva kahevAya nahi. anaikAntika zailImAM tene jIvarupa paNa kahevAya che ane ajIvarupa paNa kahevAya che. kAyA eka apekSAe AtmA paNa che ane AtmAthI bhinna paNa che. te eka apekSAe rupI paNa che ane arupI paNa che. te eka apekSAe sacitta paNa che ane acitta paNa che. ahIM evuM varNana karavAnuM kAraNa e che ke saMsArI jIvomAM kArpaNa kAyA sadaiva hovAnuM pratIta thAya che. kAyAnI upalabdhi je prakAre jIvomAM hoya che tevI ja rIte ajIvomAM paNa manAya che. dharmAstikAya, adharmAstikAya AdimAM prayukta kAya zabda kAyAno ja ghotaka che. kAyAnA saMbaMdhamAM spaSTIkaraNa karela che ke jIvano saMbaMdha thavAnA pUrva paNa kAyA hoya che, kAyika puddagalone grahaNa karatA samaye paNa kAyA hoya che tathA kAyika puddagalone grahaNa karavAno samaya pasAra thaI gayA pachI paNa kAyA hoya che. mana, vacana ane kAyAnI pravRttinA AdhAra para daMDa paNa traNa prakAranA kahevAya che. 1.manodaMDa, 2. vacanadaMDa ane 3. kAyadaMDa. jyAre mana, vacana ane kAyAnI pravRttinuM gopana karAya che tyAre tene gupti kahevAya che. saMvaranA mATe guptinuM atyadhika mahatva che. te gupti paNa traNa prakAranI hoya che. 1. manogupti, 2. vacanagupti ane 3. kAyagupti. mana, vacana ane kAyAthI jyAre duSpravRtti karAya che to tene duSpraNidhAna ane supravRtti karAya che to tene supraNidhAna kahevAya che. sAmAnya rupathI praNidhAna traNa prakAranA che - mana: praNidhAna, vacana praNidhAna ane kAya praNidhAna, dupraNidhAna ane supraNidhAnanA paNa Aja traNa traNa bheda hoya che. je jIvamAM je yoganI upalabdhi hoya che temAM te ja praNidhAna prApta thAya che. sthAnAMgasUtramAM upakaraNa praNidhAnane meLavIne praNidhAnanA cAra bheda paNa karyA che. mana, vacana ane kAyAnA traNa yogomAMthI prathama be agurulaghu che jyAre aMtima (kAya) yoga gurulaghu hoya che. kAyAsthitinI apekSAe sayogI jIva be prakAranA che - anAdi aparyavasita ane anAdi saparyavasita, manoyogI jIva manoyogI avasthAmAM jaghanya eka samaya ane utkRSTa antarmuhUrta sudhI rahI zake che. A ja kALa vacanayogIno paNa che. kAyayogInA mATe jaghanya antarmuhUrta ane utkRSTa vanaspatikALa nirdhArita che. ayogI jIva Adi aparyavAsita che. manoyogI ane vacanayogIno jaghanya aMtarakALa antarmuhUrta tathA utkRSTa aMtarakALa vanaspatikALa hoya che. kAyayogIno jaghanya aMtarakALa eka samaya tathA utkRSTa aMtarakALa antarmuhUrta hoya che. alpabahutvanuM vivecana traNa yogo ane paMdarayogo bannenA AdhAre thayela che. paraMtu sayogI, manoyogI, vacanayogI, kAyayogI ane ayogI jIvono alpabahutva jANIe to badhAthI alpa manoyogavALA jIva che. vacanayogavALA tenAthI asaMkhyAtaguNA che. ayogI tenAthI anantaguNA che. kAyayogI tenAthI anantaguNA che ane sayogI vizeSAdhika che. A adhyayanamAM prasaMgavaza samayogI ane viSamayogInuM paNa covIsa daMDakothI varNana karela che. 'y.org Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 736 dravyAnuyoga bhAga-2 19. joga'jjhayaNaM 19. yoga adhyayana sUtra : 1. vividha vivakSAthI yogonA bheda : pra. bhaMte ! yoga keTalA prakAranA kahyA che ? u. gautama ! yoga traNa prakAranA kahyA che, jemake - 1. manoyoga, 2. vacana yoga, 3, kAyayoga. pra. u. mUtra - 1. viviha-vivakkhayA jogANaM bheyA 1. vida ane maMta ! nag gutte ? 3. thaHT! tivide nou TVTtaM nahIM1. mAnA, 2. vanag, rU. vacano! | - vicA. sa. 27, 3. 2, mu. 27 1. vade je maMte ! nAitte ? 3. yama ! TUravide nag qUUttetaM nahIM 2. sa ma nAi, 2. mosama nIy, rU. sannImAsamAno, 4. asaMnyAsamaMnag, che. sarvavanag, 6. mosavanag, 7. sanvImIsavaDunA, 8, kasavAmIsavanI, 6. morAsirayanag, 20, rAjhiyAsAsarIranIy, 9. vaizviIsarI racanag, 12. veubviyamIsAsarIra kAyajoe, 23. bAharavAsara racanA, 14. AhAragamIsAsarIrakAyajoe, 15. kmmaasriirkaayjoe| -viyA. sa. 25, 3. ?, mu. 8 jogANaM garUyalahuyattAi pruuvrnnmaUTnAnA vargo vacaTuri (gI- TUTI), bhaMte ! yoga keTalA prakAranA kahyA che ? gautama ! yoga paMdara prakAranA kahyA che, jemake - 1. satya-manoyoga, 2. mRSA-manoyoga, 3. satyamRSA-manoyoga, 4. asatyAmRSA-manoyoga, 5. satya- vacanayoga, 6. mRSA - vacanayoga, 7. satyamRSA-vacanayoga, 8. asatyAmRSA- vacanayoga, 9. dArika zarIra-kAyayoga, 10. dArika-mizra-zarIra-kAyayoga, 11. vaikriyazarIra-kAyayoga, 12. vaikriya-mizra zarIra kAyayoga, 13. AhArakazarIra-kAyayoga, 14. AhAra-mizra-zarIra-kAyayoga. 15. kArpaNa-zarIra-kAyayoga. 2. yogonA gurulaghutvAdinuM prapaNa : manoyoga ane vacanayoga caturthapada (agurulaghu) vALA che. kAyayoga tRtIya pada (gurU-laghu) vALA che. kAyajogo taIya paeNaM (garUya-lahuyapaeNaM) neyavvaM / -vicA. sa. 2, 3. 1, gu. 23 saccasma mosassa ya uppattikAraNANicaubihe sacce paNNatte, taM jahA 3. satya ane mRSAnI utpattinA kAraNa : satya cAra prakAranA kahyA che. jemake - 1. kAyaRjutA - kAyAnI saraLatA, 2. nutha, Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yoga adhyayana 737 2. mAmuncA , 2. bhASARjutA - bhASAnI saraLatA, rUmAvunyathA, 3, bhAvaRjutA - bhAvanI saraLatA, 4. visaMvAthaUTno 4. avisaMvAdanAyoga - yathArtha pravRtti. cauvihe mose paNNatte, taM jahA asatya cAra prakAranA kahyA che. jemake - 1. kAyAnI kuTilatA, 2. mAsagubbayA, 2. bhASAnI kuTilatA, rU. mAvaLunyathA, 3. bhAvanI kuTilatA, ka, visaMvaUTnI 4, visaMvAdanA yoga - ayathArtha pravRtti. -vi, 5, 4, 3. 2, mu. ra64 caugaIsu jogittAjogitta parUvaNaM 4. cAra gatiomAM yogitya-ayogitvanuM prANa : 1. LaphayAoi vi maMte! mAno, vano, yano? pra. bhaMte ! zuM nairayika manoyogI che. vacanayogI che ke kAyayogI che ? 3. yaHT ! tini vinA u. gautama ! traNeya yogavALA che. -navA. Di. 2, su. 32 pa. suhuma puDhavikAiyANaM bhaMte ! jIvA kiM maNajogI. pra. bhaMte ! sUkSma pRthvIkAyika jIva zuM manoyogI vayajogI, kAyajogI? che, vacanayogI che ke kAyayogI che ? 3. yaHT ! no maUTno, no vayano, vayanI gautama ! manoyogI ane vacanayogI nathI paraMtu -nIvI. , 2, mu. 23 (26). kAyayogI che. parva -nava-suhuma-vAyara vagawphaphA vi A pramANe sUkSma bAdara vanaspatikAyika jIvo -navA. Di. 2, mu. 24-2 6 sudhInA mATe jANavuM joIe. beiMdiyA-no maNajogI, vayajogI, kaayjogii| be Indriya- manoyogI nathI, vacanayogI ane -navA. . , se. 28 kAyayogI che. evaM teiMdiyA cauridiyA vi| A pramANe treIndriya ane caundriya jIvonA -navI, ri, 2, mu. 22-3 0 mATe paNa jANavuM joIe. pa. sammucchima paMceMdiya tirikkhajoNiya jalayarANaM pra. bhaMte ! samUcchima paMcendriya tiryaMcayonika jalacara bhaMte ! kiM maNajogI, vayajogI, kAyajogI ? zuM manoyogI che, vacanayogI che ke kAyayogI u. goyamA ! no maNajogI, vayajogI, kaayjogii| u thalayarANaM khahayarANa vi evaM ceva / gautama ! manoyogI nathI, vacanayogI ane kAyayogI che. samucchima sthaLacaro, kheMcaronA mATe paNa A pramANe jANavuM joIe. bhaMte ! garbhaja paMcendriya tiryaMcayonika jaDacara zuM manoyogI, vacanayogI ke kAyayogI che ? u. gautama ! traNe yogavALA che. pra. bhita pa. gabbhavakkaMtiya paMceMdiya tirikkhajoNiya jalayarANaM bhaMte ! kiM maNajogI, vayajogI. kAyajogI? 3. goyama ! ti7i vi Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 738 dravyAnuyoga bhAga-2 thalayarANaM khahayarANa' vi evaM ceva / garbhaja sthaLacaro, kheMcaronA mATe paNa A - nIva, ri, 2, mu. rU-40 pramANe jANavuM joIe. pa. sammucchima maNussA NaM bhaMte ! kiM maNajogI. pra. bhaMte ! samUcchika manuSya zuM manoyogI, vayajogI, kAyajogI? vacanayogI ke kAyayogI che ? 3. Tyama ! no mano, no vayanI, Tyanar | gautama ! manoyogI ane vacanayogI nathI, paraMtu kAyayogI che. pa. gabbhavakkaMtiya maNussANaM bhaMte ! kiM maNajogI, bhaMte ! garbhaja manuSya zuM manoyogI, vacanayogI vayajogI, kAyajogI? ke kAyayogI che ? 3. yama ! mana no vi, vaya no vivArthano u. gautama ! manoyogI paNa che, vacanayogI paNa vi, gano viA che, kAyayogI paNa che ane ayogI paNa che. -nava, pari, 2, mu. 42 -tini triA -navA. pari. 2, mu. 42 deva- traNe yogavALA che. jogANaM bheyA cauvIsadaMDaesu ya parUvaNaM yogonA bheda ane covIsa daMDakomAM prANa : tivihe joge paNNatte, taM jahA yoga traNa prakAranA kahyA che, jemake - , FnI 1, 2. vahunI. rU. no | 1. manoyoga, 2. vacanayoga, 3. kAyayoga. evaM NeraIyANaM vigliNdiyvjjaannN-jaav-vemaanniyaannN| A pramANe (ekendriyo sahita) vikasendriyone choDIne -TAI . 3, 3. , . ? rU 2 nArakIthI laIne vaimAniko sudhI traNeya yogavALA hoya che. joga NivattibheyA cauvIsadaMDaema ya parUvaNaM- kayoga nivRttinAM bheda ane covIsa daMDakomAM prANa : pa. kaivihA NaM bhaMte ! joganibattI paNNattA? pra. bhaMte ! yoga-nivRtti keTalA prakAranI kahI che ? . joyamA ! tividA no niva7 TvyttA, te nahIM- u. gautama ! yoga-nivRtti traNa prakAranI kahI che, jemake - 9. manano nivattA, 2. vano nivA, 1. manoyoga nivRtti, 2. vacanayoga nivRtti, 3. yano niva7 | 3. kAyayoga-nivRtti. evaM raIyANaM-jAva-vemANiyANaM jassa jaividho A pramANe nArakIthI vaimAniko sudhI jenA no jeTalA yoga hoya, tassa tai jogaNibattI bhANiyabvaM / teTalA ja yoga nivRtti kahevA joIe. - vicA. sa. 21, 3. 8, su. 42-4rU jogakaraNa bheyA cauvIsadaMDaesu ya parUvaNaM yogakaraNanA bheda ane covIsa daMDakomAM prANa : tivihe jogakaraNe paNNatte, taM jahA yogakaraNa traNa prakAranA kahyA che, jemake - 9. manara 2. varane, rU. 1thara | 1. mana:karaNa, 2. vacanakaraNa, 3. kAyakaraNa. evaM raIyANaM vigaliMdiyavajjANaM-jAva-vemANiyANaM A pramANe vikasendriyone choDIne nArakIthI vaimAniko - vi, 4, 3, 3, 6, su. 23 2(3) sudhI traNeya karaNa hoya che. 2. navA. pari. 3, mu. 27 2. tivihe noro - nIvaDi. 2, mu. 32, 38 3. nIva. ra 3, mu. 88 (2) Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yoga adhyayana 739 8. caubIsadaMDaesu samavisamajogi parUvaNaM 8, covIsa daMDakomAM samayogI viSamayogitvanuM prarupaNa : pa. da. 1. do bhaMte ! neraiyA paDhamasamayovavannagA pra. 8,1, bhaMte ! prathama samayamAM utpanna be nAraka kiM samajogI visamajogI? samayogI hoya che ke viSamayogI hoya che ? 3. TyamAM ! siya samanoft, siya visanagoft | gautama ! kyAreka samayogI hoya che ane kyAreka viSamayogI hoya che. pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - sitha mano, siya visano ?" kyAreka samayogI hoya che ane kyAreka viSamayogI hoya che."? u. goyamA!AhArayAovAseaNAhArae,aNAhArayAo gautama ! AhArakanArakathI anAhArakanAraka vA se AhArae, ane anAhArakanArakathI AhArakanArakA, siya hINe, siya tulle, siya abbhhie| kyAreka hInayogI, kyAreka (tulya) samAnayogI ane kyAreka adhikayogI hoya che. jaihINe asaMkhejjaibhAgahINevA, saMkhejjaibhAgahINe jo te hInayogavALA hoya che to asaMkhyAtamo vA, saMkhejjaguNahINe vA, asaMkhejjaguNahINe vaa| bhAga hIna, saMkhyAtamo bhAga hIna, saMkhyAtaguNa hIna ke asaMkhyAtaguNa hIna hoya che. aha abbhahie asaMkhejjaibhAgamabbhahie vA, jo adhika yogavALA hoya che to asaMkhyAtamo saMkhejjabhAgamabbhahie vA, saMkhejjaguNamabbhahie vA, bhAga adhika, saMkhyAtamobhAga adhika, saMkhyAtaguNa asaMkhejjaguNamabbhahie vaa| adhika ke asaMkhyAtaguNa adhika hoya che. se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "sira manoja, siya visamano " kyAreka samayogI hoya che ane kyAreka viSamayogI hoya che." TuM ra-ra4 g -nava-mALiyA daM.2-24, A pramANe vaimAniko sudhI kahevuM -vicA. sa. 26, 3. 2, 6-7 joIe. maNassa bheyacaukkaM 9. mananAM cAra bheda : g, vide je baMne ! mane pUUUre ? pra. bhaMte ! mana keTalA prakAranAM kahyA che ? 3. yama ! ravide mane GU/, taM nahIM u. gautama ! mana cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 2. sarve, 2. more, 1. satyamana, 2. asatyamana, rU. saMkvAmore, 4. asImo 3. satyamRSAmana, 4. asatyAmRSAmana. -viyA. sa. rU. 3. 7, su. 24 10. maNassa aNNattatta parUvaNaM 10. mananAM anAtmatvanuM prarupaNa : g, A maMte ! mane ? mavor mane ? pra. bhaMte ! mana AtmA che ke anya che ? 3. yama ! no AyA maLe, bavr Fm u. gautama ! mana AtmA nathI paraMtu anya che. -vi . sa. 63, 3, 7, mu. 1 0 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 740 dravyAnuyoga bhAga-2 11. mananA pitvanuM prANa : pra. bhaMte ! manarupI che ke arupI che ? u. gautama ! mana rupI che, arupI nathI. 12. mananA acittatvanuM prarupaNa : pra. bhaMte ! mana sacitta che ke acitta che ? u. gautama ! mana sacitta nathI, paraMtu acitta che. , mA vitta pavo g, RviM maMta ! mane ? ahiM maLe? 3. nathaHT! vuiM , no aviM bhaje | - vicA. sa. 63, 3. 7, su. ?? () 12. maNassa acittatta parUvaNaM 1. jinne aMte ! mane ? citte mane ? 3. thaHT! no jinne maje, anitte mA - vicA. sa. 63, 3. 7, mu. ?? (2) 23. magana manIvatta avaLa g. nave maMta ! mane ? manAve maLe ? 3. ! no na maLe. enI mane ! - vicA. sa. 63, 3. 7, mu. ?? (2) 14. ajIvANaM maNaNiseha parUvarNa g, navAjuM maMta ! mane ? anIvA maLe ? 3. gayA ! navAI ma. no banavAmAM mane ! - vi . sa. 63, 3. 7, 3. ?? (4) 15. maNodavasa bheyaNakAla parUvarNa . gvaM maMte ! maLe ? maNijjamANe maNe? maNasamayavIikkate maNe? 13. mananA ajIvatvanuM prANa : pra. bhaMte ! mana jIva che ke ajIva che ? u. gautama ! mana jIva nathI, paraMtu ajIva che. 14, ajIvonA mana niSedhanuM prarupaNa : pra. bhaMte ! mana jIvone hoya che ke ajIvone hoya che ? u. gautama! mana jIvone hoya che, ajIvone hotuM nathI. cama ! no pusviM mar, maNijjamANe maNe, no maNasamayavIikkate mnne| 15. manodravyanAM bhedananuM prarupaNa : pra. bhaMte ! mananathI pUrva mana kahevAya che ? manananAM samaye mana kahevAya che ? ke mananano samaya vyatIta thaI javA para mana kahevAya che ? u. gautama ! mananathI pUrva mana kahevAya nahiM. manana karatAM samayeno mana mana kahevAya che. mananano samaya vyatIta thaI gayA pachI mana kahevAya nahiM. pra. bhaMte ! mananathI pUrva mananuM bhedana hoya che ? manana karatAM mananuM bhedana hoya che ? ke mananano samaya vyatIta thaI javA para mananuM bhedana hoya che ? u. gautama ! mananathI pUrva mananuM bhedana thatuM nathI. manana karatAM samaye mananuM bhedana thAya che. mananano samaya vyatIta thaI gayA pachI mananuM bhedana thatuM nathI. [ gvuiM maMta ! maLe ? mane minnaDuM, maNijjamANe maNe bhijjai. maNasamayavIikkaMte maNe bhijjai ? 3. mA ! no punnei mane miM, maNijjamANe maNe bhijjai, no maNasamayavIikkaMte maNe bhijjai / - vicA. sa. 63, 3, 7, mu. 22-13 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yoga adhyayana 741 6. nitti meca vIsarAmu ya pavanaM- 16. mananivRttinAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa : pa. kaivihA NaM bhaMte ! maNanivvattI paNNattA ? pra. bhaMte ! manonivRtti keTalA prakAranI kahI che ? u. goyamA! caubihAmaNa nivvattI paNNattA,taM jahA gautama ! manonivRtti cAra prakAranI kahI che, jemake - che. sarva nivRttI -nava-4. asAmosama 1. satyamanonivRtti -cAva- 4. asatyAmRSAniva7 | manonivRtti. evaM egiMdiya vigaliMdiyavajja -jaav-vemaanniyaannN| A pramANe ekendriya ane vikasendriyane choDIne -viyA. sa. 26, 3. 8, yu. 27-28 vaimAniko sudhI kahevuM joIe. 17. maNa vayaNANaM tirUvattaM 17, mana ane vacanonI trirupatA : tivihe maNe paNNatte, taM jahA mana traNa prakAranAM kahyA che, jemake - 2. taH, 2. tanamA, rU. maLe te 1. tanmana, 2. tadanyamana, 3. noamana. tivihe amaNe paNNatte, taM jahA amana traNa prakAranA kahyA che, jemake - 9. timmA', 2, nItanama, rU. kamaUT | 1. notanmana, 2. notadanyamana, 3. amana. tivihe vayaNe paNNatte, taM jahA vacana traNa prakAranAM kahyA che, jemake - 9. tavALa, 2, tanavaya. rU. nava ne ! 1. tavacana, 2. tadanyavacana, 3. no avacana. tivihe avayaNe paNNatte, taM jahA avacana traNa prakAranA kahyA che, jemake - 1. tiyam, 2. patinavaya, rU. vaya ! 1. notavacana, 2. notadanyavacana, 3. avacana. - TAii. 2, 3, 3, . 28 28, TI[toreja vaya tividatta 18, prakArAntarathI vacananAM traNa prakAra : tivihe vayaNe paNNatte, taM jahA vacana traNa prakAranAM kahyA che, jemake - 2. Uvaya, 2. kuvALa, rU. vadhuvayA 1. ekavacana, 2. dvivacana, 3. bahuvacana. ahavA tivihe vayaNe paNNatte, taM jahA athavA vacana traNa prakAranAM kahyA che, jemake - 2. sthivo , 2. pumavayo , rU. napuMsaka vaya / 1. strIvacana, 2, puruSavacana, 3. napuMsakavacana. ahavA tivihe vayaNe paNNatte, taM jahA athavA vacana traNa prakAranAM kahyA che, jemake - 2. tItavaya . 2 dupurnavA , rU. IT TyavathA | 1. atItavacana, 2. pratyutpanna vacana, 3. anAgata vacana. - TI. 3. , 3. 4, su. 18 19. kAyassa bheyasattagaM 19. kAyAnA sAta bheda : g, vire je maMta! gUUtte ? pra, bhaMte ! kAyA keTalA prakAranI kahI che ? u. goyamA ! sattavihe kAye paNNatte, taM jahA u. gautama ! kAyA sAta prakAranI kahI che, jemake - . rAtriA, 2. morAtrimAsA, rU. vaivi, 1. audArika, 2. audArikamizra, 3. kriya, 4. veviyanI saU, 5. bAhAra, 6. bAdaragArmAsa, 4. vaikriyamizra, 5. AhAraka, da. AhArakamizra, 7. mU5 / 7. kAmaNa. - vicA. sa. 63, 3. 7, mu. 2 2 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 742 dravyAnuyoga bhAga-2 20. kAyassa attattANAttatta parUvaNaM 20. kAyAmAM Atmatva-anAtmatvanuM prarupaNa : [ A maMta ! ve ? mane ? pra. bhaMte ! kAyA AtmA che ke anAtmA che ? u. goyamA ! AyA vi kAye, anne vi kaaye| u. gautama ! kAyA AtmA paNa che ane AtmAthI - vicA. sa. 63, 3, 7, mu. 26 bhinna paNa che. 21. kAyassa rUvittArUvitta parUvaNaM 21. kAyAmAM pitva- arupitvanuM prarupaNa : pa. rUviM bhaMte ! kAye ? anne kAye? pra. bhaMte ! kAyA rupI che ke arupI che ? 3. gayA ! vuiM gi . ahiM gi #aa u. gautama ! kAyA rupI paNa che ane arupI paNa che. - vicA. sa. 1 rU, 3, 7, su. 26 kAyassa sacittAcittatta parUvarNa 22. kAyAmAM sacittatva- acittatvanuM prarupaNa : 1. vitta maMta ! the. vitte the ? pra. bhaMte ! kAyA sacitta che ke acitta che ? 3. nAnA ! jinne vi . vitta vi vAve. u. gautama ! kAyA sacitta paNa che ane acitta - vi. sa. 63, 3. 7, mu. 27 paNa che. 23. kAyassa jIvattAjIvattarUva parUvarNa 23. kAyAmAM jIvatva- ajIvatva sapanuM prarupaNa : pa. jIve bhaMte ! kAye ? ajIve kAye ? pra. bhaMte ! kAyA jIva rupa che ke ajIva rupa che ? u. goyamA ! jIve vi kAye, ajIve vi kAye / u. gautama ! kAyA jIva rupa paNa che ane ajIva rupa paNa che. pa. jIvANaM bhaMte ! kAye ? ajIvANaM kAye / bhaMte ! kAyA jIvone hoya che ke ajIvone hoya 22, al u. goyamA ! jIvANa vi kAye, ajIvANa vi kaaye| - vicA. sa. 63, 3. 7, mu. 28-11 24, navAvAcasaMvedhA pavane - g, kviM maMte ! re ? kAyijjamANe kAye? kAyasamayavIikkaMte kAye ? u. gautama ! kAyA jIvone paNa hoya che ane ajIvone paNa hoya che. 24. jIvathI kAyAnAM saMbaMdhAdinuM prarupaNa : pra. bhaMte ! zuM (jIvano saMbaMdha hovAthI) pUrva kAyA hoya che ? kAyika pudgalone grahaNa karatAM samaye kAyA hoya che ? ke kAyA samaya (kAyika pudagalonAM grahaNano samaya) vyatIta thaI javA para kAyA hoya che ? gautama ! (jIvano saMbaMdha thavAthI) pUrva paNa kAyA hoya che. kAyika pudagalone grahaNa karatA samaye paNa kAyA hoya che. kAyA samaya (kAyika pudgalonA grahaNano samaya) vyatIta thaI gayA pachI paNa kAyA hoya che. pra. bhaMte ! zuM pUrva kAyAnuM bhedana thAya che ? . gocamA ! ga fr phAve, kAyijjamANe vi kAye, kAyasamayavIikkaMte vikaaye| 5. gvaM aMte ! the minnaDu ? Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yoga adhyayana kAyijjamANe kAye bhijjai ? 3. goyamA ! pulliM pi hAye minnA, kAyijjamANe vi kAye bhijjai, kAyasamayavIikkaMte kAye bhijjai ? kAyasamayavIikkaMte vi kAye bhijjai / 25. devAINaM taMsi taMsi samayaMsi egA jogpvttipo maLe, cha varDa, me vAyavAyAme / 6. - TALuM. a. ?, su. zre ege maNe devAsura- maNuyANaM taMsi taMsi samayaMsi / egA vaI devAsura-maNuyANaM taMsi taMsi samayaMsi / ege kAyavAyAme devAsura- maNuyANaM taMsi taMsi samayaMsi / - TAmAM a. 2, mu. rUo-22 - viyA. sa. 13, 3. 7, su. 20-2o 26. jogaM paDucca kAryaTThiI parUvaNaM 6. pa. sajogI NaM bhaMte! sajogi tti kAlao kevaciraM hoi ? 3. goyamA ! sanonI vruvinde pAtte, tuM bahA 1. aNAie vA apajjavasie, 2. aNAIe vA sapajjavasie / maNajogI NaM bhaMte ! maNajogi tti kAlao kevaciraM do? 3. goyamA ! nadomAM varja samaye, ukkoseNaM aMtomuhuttaM / evaM vayajogI vi / kAyajogI NaM bhaMte! kAyajogi tti kAlao kevaciraM hor ? 3. goyamA ! nadoLa aMtomuhurtta, ukkoseNaM vaNassaikAlo / u. 26. 25. devAdionI te-te samayamAM eka yoga pravRtti : mana eka che, vacana eka che, kAya vyApAra eka che. u. devo, asuro ane manuSyonAM te- te ciMtanakALamAM eka mana hoya che. pra. kAyA rupathI puddagalone grahaNa karatAM samaye kAyAnuM bhedana thAya che ? devo, asuro ane manuSyonAM te-te vacana prayoganAM samaye eka vacana hoya che. u. 743 ke kAyAno samaya vyatIta thaI gayA pachI kAyAnuM bhedana thAya che ? devo, asuro ane manuSyonAM te-te kAya vyApAranAM samaye eka kAya-vyApAra hoya che. yoganI apekSAthI kAyasthitinuM prarupaNa : pra. pra. gautama ! pUrva paNa kAyAnuM bhedana thAya che, kAyika puddagalone grahaNa karatAM samaye paNa kAyAnuM bhedana thAya che. u. kAyAno samaya vyatIta thaI gayA pachI paNa kAyAnuM bhedana thAya che. bhaMte ! sayogI jIva keTalA kALa sudhI sayogI avasthAmAM rahe che ? gautama ! sayogI jIva be prakAranAM kahyA che, jemake - - 1. anAdi aparyavasita, 2. anAdi saparyavasita. bhaMte ! manoyogI jIva keTalA kALa sudhI manoyogI avasthAmAM rahe che ? gautama ! jaghanya eka samaya, utkRSTa antarmuhUrta sudhI. A pramANe vacanayogIno paNa kALa samajavo joIe. bhaMte ! kAyayogI jIva keTalA kALa sudhI kAyayogI avasthAmAM rahe che ? gautama ! jaghanya antarmuhUrta, utkRSTa vanaspatikALa sudhI. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 744 dravyAnuyoga bhAga-2 pa. ajAgI NaM bhaMte ! ajogi tti kAlao kevaciraM hoi? pra. bhaMte ! ayogI jIva keTalA kALa sudhI ayogI avasthAmAM rahe che ? u. goyamA ! sAIe apjjvsie'| u. gautama ! sAdi aparyavasita rahe che. - TUV[, . 28, mu. ? rU 22-23 26 27. jogaM paDucca aMtara kAla parUvarNa 27. yoganI apekSAe aMtarakALanuM prarupaNa : maNajogissa jahaNNeNaM aMtaraM aMtomuhattaM, manoyogInuM jaghanya aMtara antarmuhUrtanuM, ukkoseNaM vaNassaikAlo. utkRSTa aMtara vanaspatikALanuM che. evaM vaijogissa vi. A pramANe vacanayogInuM paNa aMtara che. kAyajogissa jahaNNeNaM aMtaraM ekkaM samayaM, kAyogInuM jaghanya aMtara eka samayanuM, ukkoseNaM aMtomuhuttaM, utkRSTa aMtara antarmuhUrtanuM che. manoniksa nalyi aMtara - nIvA. Di. 1, mu. 244 ayogInuM aMtara nathI. 28. jogavekkhayA appabahuttaM 28. yoganI apekSAe alpabadutva : pa. eesiNaM bhaMte ! jIvANaM sajogINaM, maNajogINaM, vaha pra. bhUta ! sayogI, manoyogI, vacanayogI, kAyayogI jogINaM, kAyajogINaM, ajogINa ya kayare kayarehito ane ayogI jIvomAMthI koNa konAthI alpa appA vA -jAva- visesAhiyA vA ? -vAva- vizeSAdhika che ? 3. yama ! . savovA navA maNano, gautama ! 1. badhAthI alpa jIva manoyoga vALA che. 2. vano asaMveTT, 2, (tenAthI) vacanayogavALA jIva asaMkhyAta guNA che. rU. sanIf vitA, 3. (tenAthI) ayogI anantaguNA che. 4. eno maitA , 4. (tenAthI) kAyayogI anantaguNA che. che. sano viseTisa pa. (tenAthI) sayogI vizeSAdhika che. -qvVT. . rU, su. 262 29. paNNarasaviha jogANaM appa-bahuttaM 29. paMdara prakAranA yogonuM alpabadutva : 1. vi bhaMte ! TU, rasavisa nadavgosasa pra. bhaMte ! A paMdara prakAranA yogomAM kayo yoga jogamsa kayare kayarehiMto appA vA -jAva kayA yogathI, jaghanya ane utkRSTanI apekSAthI visesAhiyA vA? alpa -vAva- vizeSAdhika che ? u. goyamA ! 1. savvatthove kammAsarIrassa jahaNNae gautama ! 1. kArpaNa zarIrano jaghanya kAyayoga nI, badhAthI alpa che. 2.orAliyamIsagassa jahaNNaejoe asaMkhejjaguNe, 2. (tenAthI) dArikamizrano jaghanya yoga asaMkhyAtaguNA che. 3. beubbiyamIsagassa jahaNNae joe asaMkhejjaguNe, 3. (tenAthI) vaikriyamizrano jaghanya yoga asaMkhyAtaguNA che. 4. orAliyasarIrassa jahaNNae joe asaMkhejjaguNe, 4. (tenAthI) dArika zarIrano jaghanya yoga asaMkhyAtaguNA che. Jain uication nAva, pari. 1, mu. 244 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yoga adhyayana 745 5. veubviyasarIrassa jahaNNae joe asaMkhejjaguNe, 6. kammAsarIrassa ukkosae joe asaMkhejjaguNe / ' 7. AhAragamIsagassa jahaNNae joe asaMkhejjaguNe, 8.AhAragamIsagarasa ukkosaejoe asaMkhejjaguNe, 9-10.orAliyamIsagassa veubviyamIsagassa yaeesiNaM ukkosae joe doNha vitulle asaMkhejjaguNe, 11. asaccAmosamaNajogassa jahaNNae joe asaMkhejjaguNe, 12. AhAragasarIrassa jahaNNae joe asaMkhejjaguNe, pa. (tenAthI) vaikriya zarIrano jaghanya yoga asaMkhyAtaguNA che. 6. (tenAthI) kArmaNa zarIrano utkRSTa yoga asaMkhyAtaguNA che. 7. (tenAthI) AhArakamizrano jadhanya yoga asaMkhyAtaguNA che. 8. (tenAthI) AhArakamiznano utkRSTa yoga asaMkhyAtaguNA che. 9-10. (tenAthI) audArikamizra ane vaikriyamizra A baMneno utkRSTa yoga asaMkhyAtaguNA che ane baMne paraspara samAna che. 11. (tenAthI) asatyAmRSA manoyogano jaghanya yoga asaMkhyAtaguNA che. 12. (tenAthI) AhAraka zarIrano jaghanya yoga asaMkhyAtaguNA che. 13-19. (tenAthI) traNa prakAranA manoyoga, cAra prakAranA vacanayoga, A sAteno jaghanya yoga paraspara samAna ane asaMkhyAtaguNA che. 20. (tenAthI) AhAraka zarIrano utkRSTa yoga asaMkhyAtaguNA che. 21-30. (tenAthI) dArika zarIra, vaikiya zarIra, cAra prakAranA manoyoga, cAra prakAranA vacanayoga, A dasano utkRSTa yoga asaMkhyAtaguNo che ane paraspara samAna che. 13-19. tivihassa maNajogassa caubdhihassa vaijogassaeesiNaMsattAha vitullejahaNNaejoe asaMkhejjaguNe, 20. AhAragasarIrassa ukkosae joe asaMkhejjaguNe, 21-30. orAliyasarIrassa, veubviyasarIrassa, caucihassayamaNajogassa, caucihassayavaijogassaeesi NaM dasaha vi tulle ukkosae joe asNkhejjgunne| -vicA. sa. ra1, 3. , . 2 30. paNihANassa bheyA cauvIsadaMDaesu ya parUvaNaM pa. kaivihe NaM bhaMte ! paNihANe pannate ? u. goyamA ! tivihe paNihANe pannatte, taM jahA , manapafrdAje 2. va6 pafit, rU. vAyafrdALa | T. 2 , ne Tvi maMta! #vide gfrdA ja punate ? 30. praNidhAnanAM bheda ane covIsa daMDakomAM prANa : pra. bhaMte ! praNidhAna keTalA prakAranAM kahyA che ? u. gautama ! praNidhAna traNa prakAranA kahyA che, jema ke -- 1. manaH praNidhAna, 2. vacana praNidhAna, 3. kAya praNidhAna. pra. de, 1, bhaMte ! narakonA keTalA prakAranA praNidhAna kahyA che ? u. gautama ! pUrvavata (traNe praNidhAna) che, 3. kAyamI vaM jevA . navA, 6, 6, mu. 244 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 746 dravyAnuyoga bhAga-2 huM 2-16. urva -navi- thafjanArA de. 11. A pramANe svanitakumAra sudhI jANavuM joIe. pa. da. 12. puDhavikAiyANaM bhaMte ! kaivihe paNihANe pra. 6.12. "te ! pRthvIkAyika jIvonA keTalA TUU ? prakAranA praNidhAna kahyA che ? 3. Tcama ! capafordAne pUchajo. u. gautama ! eka mAtra kAya praNidhAna hoya che. 23-26. have khAva-vAsA . 6.13-16. A pramANe vanaspatikAyiko sudhI jANavuM joIe. 5. te 27, veriyAI maMrti ! videfrdAne paurQ? pra. daM, 17. bhaMte ! beIndriya jIvonA keTalA prakAranAM praNidhAna kahyA che ? u. goyamA ! duvihe paNihANe paNNate, taM jahA u. gautama ! be prakAranA praNidhAna kahyA che, jemake - 2. avLadAje 1, 2, thafjadAje cAM 1. vacana praNidhAna, 2. kAya praNidhAna. huM 28-11. purva teliyA rivivAna vi 6.18-19. A pramANe treIndriya, caundriya jIvonAM mATe paNa kahevuM joIe. huM 20-24, sesativivijhA-veLiyA , 6.20-24, vaimAniko sudhI bAkI daMDakomAM -viya. sa. 28, 3. 7, mu. 22-16 traNeya prakAranAM praNidhAna hoya che. 32. suufeTVAra- su hApA mevA- sAsu ya 31, du:praNidhAna ane supraNidhAnanA bheda ane covIsa parUvarNa daMDakomAM prarupaNa : pa. kaivihe NaM bhaMte ! duppaNihANe paNNatte ? pra. bhaMte ! duppaNidhAna keTalA prakAranAM kahyA che ? 3. tivide suppaNihANe pUchajo. te nahIM u. gautama ! dupraNidhAna traNa prakAranA kahyA che, jemake - 1. maNaduppaNihANe 2. vaiduppaNihANe, 3. kAya 1. mana:dupraNidhAna, 2. vacana dupraNidhAna, duppaNihANe, 3. kAyadupraNidhAna. jahevapaNihANaNaMdaMDaobhaNiotaheva duSpaNihANeNa je pramANe daMDakomAM praNidhAnanAM mATe kahyuM te vi bhaanniybvo| pramANe dupraNidhAnanAM mATe paNa jANavuM joIe. pa. kaivihe NaM bhaMte ! suppaNihANe paNNatte ? bhaMte ! supraNidhAna keTalA prakAranAM kahyA che ? u. goyamA ! tivihe suppaNihANe paNNatte, taM jahA- u. gautama ! supraNidhAna traNa prakAranAM kahyA che, jemake - 1. maNasuppaNihANe, 2. vaisuppaNihANe, 1, manaHsupraNidhAna, 2, vacana supraNidhAna, . yamuufjadALa, / 3. kAyasupraNidhAne. pa. maNussANaM bhaMte ! kaivihe suppaNihANe paNNatte ? pra. bhaMte ! manuSyonA keTalA prakAranAM supraNidhAna kahyA che ? 3. yama ! uM jevA u. gautama ! pUrvavata (traNe prakAranA supraNidhAna) -viyA. sa. 18, 3. 7, su. 20-22 hoya che. 2-2. TAir. . 2, 3, 6, mu. 247 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 747 yoga adhyayana 32. paMceMdiyajIvesu caubiha paNihANANaM parUvarNa caubihe paNihANe paNNatte, taM jhaache. mALidA, 2. vAAirAja, rU. 5TyafrdAje, 4. yuvarALidAje ! evaM raiyANaM peceMdiyANaM-jAva-vemANiyANaM / caubihe suppaNihANe paNNatte, taM jahA1. maNa suppaNihANe -jAva-4. uvagaraNa suppnnihaanne| evaM saMjayamaNussANa vi| cauvihe duSpaNihANe paNNatte, taM jahA. maLatuqfrdALa -gAva-2. 31/raLadrupafrdAne evaM raiyANaM pNceNdiyaannN-jaav-vemaanniyaannN| -TAi, , 4, 3. ?, mu. 26 33. ravIku kutta-majuttamecA ava- tao guttIo paNNattAo, taM jahA . maLamuttA 2vaguttI, rU. yAra ! saMjayamaNussANaM tao guttIo paNNattAo, taM jhaa2. maUT 2. varugu, rU. vAyA | tao aguttIo paNNattAo, taM jahAmaNaaguttI 2. vaiaguttI, 3. kAyaaguttI / evaMNeraiyANaM-jAva-thaNiyakumArANapaMciMdiyatirikkhajoNiyANaM asaMjayamaNussANaM vANamaMtarANaM joisiyANaM vemaanniyaannN| - DA. . 2, 3, 6, mu. 23 4 (3) 34. cauvIsadaMDaesu daMDANaM parUvaNaM tao daMDA paNNattA, taM jhaa6. mAruM, 2. va69, 3. kAyade NeraiyANaM tao daMDA paNNattA, taM jhaa1. madra, 2, , . kAyaduM, evaM vigliNdiyvjjaannN-jaav-vemaanniyaannN| - TA. . 2, 3, , mu. 2 3 4/4-6 32. paMcendriya jIvomAM caturvidha praNidhAnonuM prarupaNa : praNidhAna cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 1. mana:praNidhAna, 2, vacanapraNidhAna, 3. kAyapraNidhAna, 4. upakaraNa praNidhAna. A pramANe nArako AdithI vaimAniko sudhI badhA paMcendriyomAM cAreya praNidhAna hoya che.' supraNidhAna cAra prakAranA kahyA che, jemake - 1. manaH supraNidhAna -yAvata- 2. upakaraNa-supraNidhAna. A pramANe saMyata manuSyomAM cAre supraNidhAna hoya che. dupraNidhAna cAra prakAranA kahyA che, jemake - 1. manadupraNidhAna. cAvata- 2. upakaraNa-dupraNidhAna. A pramANe nArako AdithI vaimAniko sudhI badhA paMcendriyomAM cAre dupraNidhAna hoya che. 33. covIsa daMDakomAM gupti-aguptinAM bhedonuM prarupaNa : gupti traNa prakAranI kahI che, jemake - 1. mana gupti, 2. vacana gupti, 3. kAyagupti. saMyata manuSyonI traNa guptio kahI che, jemake - 1. mana gupti, 2. vacanagupti, 3. kAya gupti. agupti traNa prakAranI kahI che, jemake - 1. manaH agupti, 2. vacana agupti, 3. kAya agupti. A pramANe nArakothI svanitakumAro sudhI tathA paMcendriya tiryaMcayoniko, asaMyata manuSyo, vANavyaMtara, jyotiSI tathA vaimAnika devomAM traNeya aguptio prApta thAya che. 34. covIsa daMDakomAM daMDonI prarUpaNA : daMDa traNa prakAranAM kahyA che, jemake - 1. manodaMDa, 2. vacanadaMDa, 3. kAyadaMDa. nArakomAM traNa daMDa kahyA che, jemake - 1. manodaMDa, 2. vacanadaMDa, 3. kAyadaMDa. A pramANe vikasendriyone choDIne vaimAniko sudhI traNeya daMDa hoya che. For private seisonal Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 748 utilitHillsIn Hitihat infinii.iiiiiiiiiiiiiia-luwaiiiiiiiiii#Hawa timliitil lilithiiliiiiiiiiiiiiiiiii #I III IIIIIIMALAmA IIMEatEastILEatsuituatisthithiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiian H H E REHIBHAI GO ON Os " " OS OS OF OS OF S S PO 20. prayoga adhyayana prastuta adhyayanamAM prayoga ane gatiprapAta ema be viSayonuM varNana karela che. yoga ane prayogamAM thoDo ja aMtara che. mana, vacana ane kAyAnI pravRttine jyAM yoga kahevAya che. tyAM yoganA sAthe jIvanA vyApAranuM joDAvuM te prayoga kahevAya che. prayogabaMdha, prayogakaraNa Adi pada jyAre AgamomAM prayukta hoya che to te jIvanA vyApAranI pradhAnatAne ja abhivyakta kare che. vizeSAvazyaka bhAgamAM jinabhadragaNie prayogakaraNane spaSTa karatAM kahyuM che ke "hoi u ego jIvavAvAro teNa jaM viNimmANaM paogakaraNaM tayaM bahuho" tadanusAra spaSTa che ke prayogamAM jIvanA vyApAranI pradhAnatA hoya che. bIjI tarapha yogamAM mana, vacana ane kAyAnA vyApAranI pradhAnatA hoya che. digaMbara Agama pakhaMDAgamanI dhavalo TIkAmAM "goiST no vi" vAkyathI spaSTa thAya che ke prayogathI. yoganuM paNa varNana karela che. arthAtu prayogamAM yogano samAveza che. yoga ane prayoganA paMdarabheda samAna che. paraMtu AgamomAM yoga ane prayogano bhinna arthamAM prayoga thayela che. enuM pramANa che.- "gada nA vistriviyavajJA tA To vi' sthAnAMgasUtra a. 3, 61 mAM prayukta A sUtra yoga ane prayoga banne zabdono eka sAthe prayoga karIne bannenA arthanI pRthatAne batAve che. yoganI jema prayoganA paNa traNa ane paMdarabheda hoya che. - traNa bheda che - 1. manaH prayoga, 2. vacana prayoga ane 3. kAya prayoga. paMdarabheda che - 1. satyamanaH prayoga, 2. mRSAmanaH prayoga, 3. satyamRSAmana: prayoga, 4. asatyAmRSAmana: prayoga 5. satyavacana prayoga, 6. mRSAvacana prayoga, 7. satyamrapAvacana prayoga, 8. asatyAmRSAvacana prayoga, 9. audArikazarIrakAya prayoga, 10. audArikamizrazarIrakAya prayoga, 11. vaikriyazarIrakAya prayoga, 12. vaikriya-mizra zarIrakAya prayoga, 13. AhArakazarIrakAya prayoga, 14. AhArakamizrazarIrakAya prayoga ane 15. kArmaNazarIrakAya prayoga. narayikomAM agiyAra prakAranA prayoga prApta thAya che.- cAra mananA, cAra vacananA tathA vaikriya, vaikriyamizra ane kArmaNazarIrakAya prayoga. devomAM paNa Aja agiyAra prayoga upalabdha hoya che. pRthvIkAyika Adi ekendriya jIvomAM (vAyunAyikane choDIne) traNa prakAranA prayoga hoya che ane te traNeya kAyayogathI saMbadhdha che, jema- dArika zarIrakAya prayoga, dArika mizrazarIrakAya prayoga ane kAryaNazarIrakAya-prayoga. vAyukAyika jIvomAM vaikriya ane vaikriyamizrazarIrakAya prayoga bheda vadhAre hoya che. beIndriyathI caurendriya sudhInA jIvomAM sAmAnya ekendriya (pRthvIkAya Adi) thI asatyAmRSAvacana prayoga adhika hovAthI cAra prayoga prApta thAya che. paMcendriya tiryaMcayanikomAM nairayikothI be prayoga adhika hovAthI tera prayoga prApta thAya che. emAM be prayoga audArika zarIrakAya prayoga ane audArika mizrazarIrakAya prayoga vadhAre hoya che. manuSyomAM saMpUrNa paMdara prayoga karyo che. te AhAraka ane AhAra kamizrazarIrakAya prayogathI paNa prayukta thaI zake che. cauvIsa daMDakomAM prayoganI upalabdhi yoganI jema ja hoya che temAM koI bheda nathI. prayogonI prarupaNA covIsa daMDakomAM vibhinna vibhAgonAM AdhAre paNa karI che. jemAM asaMyogI, brikasaMyogI Adi aneka bhAMgA bane che. manuSyamAM prayoga prarupaNA karatA samaye asaMyogInA 8, ddhikasaMyogInA 24, trikasaMyogInA 3ra ane catuHsaMyogInA 16. A pramANe kula-80 bhAMgA bane che. sUkSma bodhanA mATe A bhAMgAnuM varNana upayogI che. - HwEBAMBE Et ultpAmomAyA gAmamAM eka prANAyArANAvAvATaliyA Jain Educaion International st===vAmaHitiatiH GEHMII II III III IITH For Private & Personal use only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 748 liaillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii i iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiilllllllllllllllllllllllllll livil diliitirtain team area A prayoga adhyayanamAM gatiprapAtano samAveza eTalA mATe karela che. kAraNa ke prayoga paNa eka gati che. gatiprapAtanA antargata pAMca prakAranI gationuM nirupaNa che. te pAMca gatio che -1. prayogagati, 2. tatagati, 3. baMdha chedanagati, 4. upapAtagati ane 5. vihAyogati. A pAMca prakAranI gatiomAM prayogagati prathama sthAna para che. prayAgarupa gatine prayoga gati kahe che. AnA satyamana Adi te paMdarabheda hoya che. jeNe koI grAma yAvatu sannivezanA mATe prasthAna to karI dIdhela che paraMtu hajI pahoMcela nathI vacce mArgamAM ja che. to A gatine tatagati kahevAmAM Ave che. bandhana chedana gati te che - jenA dvArA jIva zarIrathI athavA zarIra jIvathI pRthapha hoya che. upapAta gatino saMbaMdha utpanna thavAthI ke prakaTa thavAthI che. A upapAtagati traNa prakAranI hoya che kSetra, bhava ane nobhava. kSetro papAtagati pharIthI pAMca prakAranI hoya che.- nArakI, tiryaMca, manuSya, deva ane siddha kSetropapAta gati. AnA paNa ghaNA bhedopabheda che. siddhakSetropapAtagatinuM A adhyayanamAM vistRta pratipAdana karela che. bhavopapAtagati nArakI ane devanA bhedathI be prakAranI hoya che. tathA nobhavo 5pAtagati pudgala ane siddhanA bhedathI be prakAranI kahI che. pugala- nobhavo 5pAtagatinA svarupanA saMbaMdhamAM kahevAya che ke - jyAre koI pudgala paramANu lokanA pUrvI caramAntathI pazcimI caramAnta sudhI, pazcimacI caramAntathI pUrvI caramAnDa sudhI, dakSiNI caramAntathI uttarI caramAnta sudhI, uttarI caramAntathI dakSiNI caramAnDa sudhI, uparI aramAnsathI nIcenI caramAnta sudhI temaja nIcenI caramAnsathI uparI caramAnta sudhI badhAmAM eka-eka samayathI gati kare che to tene pudgala nobhavopapAtagati kahe che. siddhonA bhedonA pramANe siddhanI bhavopapAtagati be prakAranI hoya che.- 1. anantara siddhothI saMbadhdha ane 2. parampara siddhothI saMbadhdha. anantara siddhonA antargata tIrthasiddha, atIrthasiddha Adi paMdara bhedonI ja gaNana hoya che ane paraMparasiddhomAM aprathamasamayasiddhathI laIne anantarasamayasiddhonI gaNanA hoya che. vihAyogatino artha che - AkAzamAM thanArI gati. A gati sattara prakArathI prasiddha che. jemAM spRzagati, aspRzadUgati, upasaMpaghamAnagati Adi bhedonI gaNanA thAya che. gatinuM A varNana vaijJAnikonA mATe zodhano viSaya che. vizeSata: aspRzagatinuM varNana Azcaryajanaka che. paramANu yugalothI laIne anantapradezI DhaMdhone paraspara sparza karyA vagara thanArI gatine aspRzadgati kahevAya che. zuM koI paramANu anya paramANuone sparza karyA vagara saMpUrNa lokamAM gati karI zake che, A zodhano viSaya che. khUzadgatinA udAharaNa to Adhunika vijJAnamAM maLI jaze, jema- reDiyo, dUradarzana AdinI taraMgo spRzadgativALI che. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 750 sUtra - 20. paoga'jjhayaNaM paogabheyaparUvaNaM 1. vide naM maMte ! vone vaLatte ? 3. goyamA ! varasavide vone vaLatte, taM nahA - chu. sannamALaone, 2. mosamavayoge, rU. sanmAnosamaLavone, 4. asaccAmosamaNappaoge, 6. sattvavALaone, 6. mosavaUone, 7. saccAmosavaippaoge, 8. asAmosavarUpone, 9. orAliyasarIrakAyappaoge, 10. orAliyamIsagasarIrakAyappaoge, 11. veubviyasarIrakAyappaoge, 12. veuvviyamIsagasarIrakAyappaoge, 13. AhAragasarIrakAyappaoge, 14. AhAragamIsagasarIrakAyappaoge, 15. kammagasarIrakAyappaoge / jIva- cauvIsadaMDaesu paoga parUvaNaMtivihe paoge paNNatte, taM jahA?. maLappayone, 2. varUpone, rU. vAyavone jahA joge vigaliMdiyavajjANaM tahA paoge vi / - TALe. 1. rU, 3. |, su. 132/2 pa. jIvANaM bhaMte ! kaivihe paoge paNNatte ? 3. gayA ! paLarasavide vone vaLatte, tuM bahA 2. sattvamaLone -gAva- o. mmatarIrAyppoge / sama. sama. 26, mu. ? - vaLa. 1. 26, su. z068 sUtra H 1. 2. 20. prayoga adhyayana prayoganA bhedonuM prarupaNa : pra. bhaMte ! prayoga keTalA prakAranAM kahyA che ? u. u. dravyAnuyoga bhAga-2 For Private Personal Use Only gautama ! prayoga paMdara prakAranAM kahyA che, jemake - 1. satyamanaH prayoga, 2. asatya (mRSA) manaH prayoga, 3. satyamRSA (mizra) manaH prayoga, 4. asatyAmRSA manaH prayoga, 5. satyavacana prayoga, jIva covIsa daMDakomAM prayogonuM prarupaNa : prayoga traNa prakAranA kahyA che, jemake - 1. manaHprayoga, 2. vacanaprayoga, 3. kAyaprayoga. jema vikalendriyone choDIne (traNa) yoganuM varNana karela che. tevI rIte ja (nArakathI vaimAniko sudhI) (traNa) prayoganuM varNana karavuM joIe. pra. bhaMte ! jIvonA prayoga keTalA prakAranAM kahyA che ? 6. mRSAvacana prayoga, 7. satyamRSAvacana prayoga, 8. asatyAmRSAvacana prayoga, 9. audAkiza2I2kAya prayoga, 10. audArikamizraza2I2kAya prayoga, 11. vaikriyazarIrakAya prayoga, 12. vaikriyamizraza2I2kAya prayoga, 13. AhArakazarIrakAya prayoga, 14. AhArakamizrazarIrakAya prayoga, 15. kArmaNaza2I2kAya prayoga. gautama ! jIvonA prayoga paMdara prakAranAM kahyA che, jemake - 1. satyamana : prayoga -yAvata- 15. kAryaNazarIrakAya prayoga. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayoga adhyayana 751 v se , ne raphathI maMjo videT TU ? u. goyamA ! ekkArasavihe paoge paNNatte, taM jahA 2-8. samagaMone gAvaasccaamosvippoge, 1. veviyarsarIravAthaMo. 22. mesararIyaqo. huM 2-22. pagalura6nArA ri-nava-nA kumaaraannN| pa. da. 12. puDhavikkAiyANaM bhaMte ! kaivihe paoge T0UQ? 3. nayama ! tivire paDyo qUUtte, te nahIM 2. morAtrisarIravayagone, 2. morAthimasasirIravAyaqo, rU, tammara rAyapUro | hR. 23-66. purva -nava-vAsAvALo pra, 8, 1, bhaMte ! nArakanAM prayoga keTalA prakAranAM kahyA che ? u. gautama ! tenA prayoga agiyAra prakAranAM kahyA che, jemake - 1-8. satyamana:prayoga -vAvaasatyAmRSAvacana prayoga, 9. vaikriyazarIrakAya prayoga, 10. vaikriyamizrazarIrakAya prayoga, 11. kAryaNazarIrakAya prayoga. 6.2-11. A pramANe asurakumArothI svanitakumAro sudhI jANavuM joIe. pra. . 8,12. bhaMte ! pRthvIkAyikonAM prayoga keTalA prakAranAM kahyA che ? u. gautama ! tenA prayoga traNa prakAranA kahyA che, jemake - 1. audArikazarIrakAya prayoga, 2. audArikamizrazarIrakAya prayoga, 3. kAmaNazarIrakAya prayoga. da, 13-16. A pramANe vanaspatikAyiko sudhI samajavuM joIe. vizeSa : vAyukAyikonA prayoga pAMca prakAranAM kahyA che, jemake1. audArikazarIrakAya prayoga, 2. audArikamizrazarIrakAya prayoga, 3-4, vaikriyazarIrakAya prayoga ane vaikriya mizrazarIrakAya prayoga, 5. kArpaNa zarIrakAya prayoga. da,17, bhaMte ! beIndriya jIvonAM prayoga keTalA prakAranAM kahyA che ? gautama ! tenA prayoga cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 1. asatyAmRSAvacana prayoga, 2. audArikazarIrakAya prayoga, 3. audArikamizrazarIrakAya prayoga, NavaraM-vAukkAiyANaM paMcavihe paoge paNNatte, taM nehIM2. morAtriyasarIrAthappo, 2. orAliyamIsagasarIrakAyappaoge, rU-4. vebriNa vide, 6. HsIrIyauo ya | 27. veDhiyA maM! videjone paytte? 1. u. goyamA ! caubihe paoge paNNatte, taM jahA 2. basajAnosavarUpone, 2. morAsirIrathaMo. rU. morAnisAsarIrathago. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 752 dravyAnuyoga bhAga-2 4. kammagasarIrakAyappaoge, 4. AbhAzarI27ya prayoga, daM. 18-19. evaM -jAva- cauridiyANaM / .18-19, A pramANe caundriya jIvo sudhI prayoga samajavuM joIe. pa. da. 20.paMceMdiyatirikkhajoNiyANaM bhaMte ! kaivihe de ra0. bhaMte ! paMcendriya tiryaMcayonikonAM prayoga paoge paNNatte? keTalA prakAranAM kahyA che ? u. goyamA ! terasavihe paoge paNNatte, taM jahA 6. gautama ! tenA prayoga te2. 52nA yA cha, hebha - 1. saccamaNappaoge, 1. satyamana: prayoga 2. mosamaNappaoge, 2. bhRSAmana: prayoga, 3. saccAmosamaNappaoge, 3. satyabhUdhAmana: prayoga, 4. asaccAmosamaNappaoge, 4. asatyAbhUSAmana: prayoga, 5-8. evaM vaippaoge vi, pa-8, A pramANe cAre vacana prayoga paNa samajavA joIe, 9. orAliyasarIrakAyappaoge, 8. sauhArazarI2 prayoga, 10. orAliyamIsagasarIrakAyappaoge, 10. audArikamizrazarIrakAya prayoga, 11. veubviyasarIrakAyappaoge, 11. vaikriyazarIrakAyaprayoga, 12. veubviyamIsagasarIrakAyappaoge, 12. vaikriyamizrazarIrakAya prayoga, 13. kmmgsriirkaayppoge| 13. kAmaNa zarIrakAya prayoga. pa. da. 21.maNUsANaM bhaMte ! kaivihe paoge paNNatte? pra. 6.21. bhaMte ! bhanuSyona prayoga 261 2na yA cha ? u. goyamA ! paNNarasavihe paoge paNNatte, taM jahA gautama ! tenA prayoga paMdara prakAranAM kahyA che, bha: - 1. saccamaNappaoge -jAva- 15. kammagasarIra 1. satyamana: prayoga -yAvata- 15. abhe| kaayppoge|2 zarIrakAya prayoga. daM. 22-24. vANamaMtara-joisiya-vemANiyANaMjahA da. 22-24 vANavyaMtara, jyotiSka ane vaimAnika NeraiyANaM / devonA prayoga nArakanAM samAna samajavA joIe. - paNNa. pa. 16, su. 1070-1076 3. jIva-cauvIsadaMDaesa paoge bhaMgANaM parUvaNaM- 3. 01-yovIsa obhai prayoga garnu pra2555 : pa. jIvA NaM bhaMte ! kiM saccamaNappaogI -jAva- pra. bhaMte ! satyamana: prayogI soya che-yAvatakammagasarIrakAyappaogI? kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che ? 1. gabbhavakkatia paMceMdiyatirikkhajoNiyANaM 5. saccavaippaoge, 11. veubviyasarIrakAyappaoge, terasavihepaoge paNNatte, taM jahA 6. mosavaippaoge, 12. veubviyamIsagasarIrakAyappaoge, 1. saccamaNappaoge, 7. saccAmosavaippaoge, 13. kmmgsriirkaayppoge| 2. mosamaNappaoge, 8. asaccAmosavaippaoge, -sama. sama. 13, su. 7 3. saccAmosamaNappaoge, 9. orAliyasarIrakAyappaoge 4. asaccAmosamaNappaoge, 10. orAliyamIsagasarIrakAyappaoge, 2. sama. sama. 15, su. 7 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayoga adhyayana u. goyamA ! jIvA savve vi tAva hojjA saccamaNappaogI vi -jAva- veubviyamIsagasarIrAyapaogI vi, kammagasarIrakAyappaogI vi / 1. ahavege ya AhAragasarIrakAyappaogI ya, 5. 2. ahavegeya AhAramIsagasarIrakAyappaogiNoya, 3. ahavege ya AhAragamIsagasarIrakAyappaogI ya, 4. ahavege ya AhAragamIsagasarIrakAyappaogiNo 2, 13maMgo, 5. ahavege ya AhAragasarIrakAyappaogI ya AhAragamIsagasarIrakAyappaogI ya, 6. ahavege ya AhAragasarIrakAyappaogI ya, AhAragamIsagasarIrakAyappaogiNo ya, 7. ahavege ya AhAragasarIrakAyappaogiNo ya, AhAragamIsagasarIrakAyappaogI ya 8. ahavege ya AhAragasarIrakAyappogiNo ya AhAragamIsagasarIrakAyappaogiNo ya, ee jIvANaM aTTha bhaMgA / daM. 1. raiyANaM bhaMte kiM saccamaNappaogI -jAvakiM kammagasarIrakAyappaogI ? u. goyamA ! NeraiyA savve vi tAva hojjA saccamaNappaogI vi -jAva- asaccAmosavaippaogI, veuvviyamIsagasarIrakAyappaogI vi, taM jahA 1. ahavege ya kammagasarIrakAyappaogI ya, 2. ahavege ya kammagasarIrakAyappaogiNo ya, daM. 2- 11 evaM asurAkumArA vi - jAva- thaNiyakumArA vA pa. r. punivavADyA juM maMte ! jiM orAjiyasarIkaayppogii orAliyamIsaga sarIrakAyappaogI kammagasarIrakAyappaogI ? u. pra. u. pra. gautama ! jIva badhA satyamanaH prayogI paNa hoya che -yAvat- vaikriyamizraza2I2kAya prayogI paNa hoya che ane kArmaNa za2I2kAya prayogI paNa hoya che. 753 1. athavA eka AhAraka zarIrakAya prayogI hoya che. 2. athavA ghaNA AhAraka zarIrakAya prayogI hoya che. 3. athavA eka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI hoya che. 4. athavA ghaNA AhAraka mizra zarIrakAya prayogI hoya che. A cAra bhaMga thayA. 5. athavA eka AhAraka zarIrakAya prayogI ane eka AhArakamizra zarIrakAya prayogI. 6. athavA eka AhAraka zarIrakAya prayogI ane ghaNA AhA2ka mizra zarIrakAya prayogI. 7. athavA ghaNA AhAraka zarIrakAya prayogI ane eka AhA2kamizra zarIrakAya prayogI. 8. athavA ghaNA AhAraka zarIrakAya prayogI ane ghaNA AhA2ka mizra zarIrakAya prayogI hoya che. A samuccaya jIvonAM ATha bhaMga thayA. daM.1, bhaMte ! zuM nAka satya manaH prayogI hoya che -yAva- kArpaNa zarI2kAya prayogI hoya che ? gautama ! nAraka badhA satyamanaH prayogI paNa hoya che -yAva- asatyAmRSA vacana prayogI paNa hoya che. vaikriya mizra zarIrakAya prayogI paNa hoya che, jemake - 1. athavA koI eka (nAraka) kArmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 2. athavA ghaNA (nAraka) kArmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. naM.2-11. A pramANe asurakumArothI stanitakumAro sudhI jANavuM joIe. For Private Personal Use Only 6.12. bhaMte ! pRthvIkAyika jIva zuM audArika zarIrakAya prayogI che. audArika mizra zarIrakAya prayogI che ke kArmaNa zarIrakAya prayogI che? Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 754 dravyAnuyoga bhAga-2 u. goyamA ! puDhavikAiyA NaM orAliyasarI rakAyappaogI vi, orAliyamIsagasarIrakAyappaogI vi, kammagasarIrakAyappaogI vi| hR. 22-26. pUrva -gAva- vAstaphAvALo NavaraM-vAukkAiyA veubviyasarIrakAyappaogI vi, veubviyamIsagasarIrakAyappaogI vi| gautama ! pRthvIkAyika jIva dArika zarIrakAya prayogI paNa hoya che, audArika mizra zarIrakAya prayogI paNa hoya che ane kAmaNa zarIrakAya prayogI paNa hoya che. 8.13-16. A pramANe vanaspatikAyiko sudhI jANavuM joIe. vizeSa : vAyukAyika vaikriya zarIrakAya prayogI paNa che ane vaikriyamizra zarIrakAya prayogI paNa che. 6,17, bhaMte ! beIndriya jIva zuM audArika zarIrakAya prayogI che -yAvata- kAmaNazarIrakAya prayogI che ? gautama ! badhA beIndriya jIva asatyAmRSAvacana prayogI paNa hoya che, audArika zarIrakAya prayogI paNa hoya che, audArika mizra zarIrakAya prayogI paNa hoya che. pra. 1. 2 27, veDhiyA maMta ! hiM rAtriyasarIra kAyappaogI -jAva- kammagasarIrakAyappaogI? 3. gAyama ! veDhiyA sarve jIva tAva honnA, asaccAmosavaippaogI vi, orAliyasarIrakAyappaogI vi, orAliyamIsagasarIrakAyappaogI vi. 1. ahavege ya kammagasarIrakAyappaogI ya, 2. ahavege ya kammagasarIrakAyappaogiNo ya / TuM. 18-11. uM teAi parilyiA vinA daM. 20. paMceMdiyatirikkhajoNiyA jahA geriyaa| NavaraM-orAliyasarIrakAyappaogI vi, orAliyamIsagasarIrakAyappaogI vi / 1. athavA koI eka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 2. athavA ghaNA (beIndriya jIva) kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 8,18-19A pramANe treIndriya caujiyonuM varNana karavuM joIe. 6. 20. paMcendriya tiryaMcayonikonuM varNana nArakanAM samAna che. vizeSa : A audArika zarIrakAya prayogI paNa hoya che tathA audArikamizra zarIrakAya prayogI paNa hoya che. 1. athavA koI eka kAmaNa zarIrakAya prayogI paNa hoya che. 2. athavA ghaNA kArmaNa zarIrakAya prayoga paNa hoya che. .21, bhaMte ! badhA manuSya zuM satyamana : prayogI -pAvatu- kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che ? gautama ! badhA manuSya satyamanaH prayogI vAvataaudArika zarIrakAya prayogI paNa hoya che. vaikriya zarIrakAya prayogI paNa hoya che ane vaikriya mizra zarIrakAya prayogI paNa hoya che. 1. ahavege ya kammagasarIrakAyappaogI ya, 2. ahavege ya kammagasarIrakAyappaogiNo y|| pa. da. 21. maNUsA NaM bhaMte ! kiM saccamaNappaogI -LAva- vuiM IsirIrathaMonA ? u. goyamA! maNUsAsavevitAva hojjA,saccamaNappaogI vi -jAva- orAliyasarIrakAyappaogI vi, veubviyasarIrakAyappaogI vi, veubviyamIsagasa rIrakAyappaogI vi| Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayoga adhyayana 755 1. ahavege ya orAliyamIsagasarIrakAyappa 1. athavA koI eka dArika mizra zarIrakAya ogI ya, prayogI hoya che. 2. ahavege ya orAliyamIsagasarIrakAyappao 2. athavA aneka (manuSya) audArikamizra ni ca, zarIrakAya prayogI hoya che. 3. ahavene ya AhAragasarIrakAyappaogI ya, 3. athavA koI eka AhAraka zarIrakAya prayogI hoya che. 4. ahavege ya AhAragasarIrakAyappaogiNo ya, 4. athavA aneka AhAraka zarIrakAya prayogI hoya che. 5. ahavege ya AhAragamIsagasarIrakAyappaogI ya, 5. athavA koI eka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI hoya che. 6. ahavegeya AhAragamIsagasarIrakAyappaogiNo 6. athavA aneka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI hoya che. 7. ahavege ya kammagasarIrakAyappaogI ya, 7. athavA koI eka kAmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 8. ahavege ya kammagasarIrakAyappaogiNo ya, 8. athavA aneka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. ee aTTha bhaMgA ptteyN| A pramANe eka ekanAM saMyogathI asaMyogInA ATha bhaMga hoya che. 1. () gaje ya morAcimIsarAsarIrAyaE 9. (1) athavA koI eka (manuSya) audArika ogI ya, AhAragasarIrakAyappaogI ya, mizra zarIrakAya prayogI ane eka AhAraka zarIrakAya prayogI hoya che. 10. (2) ahavege ya orAliyamIsagasarIrakAyappa 10. (2) athavA eka audArika mizra zarIrakAya ogI ya, AhAragasarIrakAyappaogiNo ya. prayogI hoya che ane aneka AhAraka zarIrakAya prayogI hoya che. 11. (3) ahavege ya orAliyamIsagasarIrakAyappa 11.(3) athavA aneka dArika mizra zarIrakAya ogiNo ya, AhAragasarIrakAyappaogI ya, prayogI ane eka AhAraka zarIrakAya prayogI hoya che. 12. (4) ahavege ya orAliyamIsagasarIrakAya 12.(4) athavA aneka audArika mizra zarIrakAya ppaogiNo ya, AhAragasarIrakAyappaogiNo ya, prayogI ane aneka AhAraka zarIrakAya prayogI hoya che. ee pattAri bhNgaa| A pramANe cAra bhaMga che. 23. (2) aya morAtriyanI sarIrAyaH 13. (1) athavA eka audArika mizra zarIrakAya ogI ya, AhAragamIsagasarIrakAyappaogI ya, prayogI ane eka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI hoya che. 24. (2) Aje ya morAjyinIsAsarIrAyaNa 14. (2) athavA eka audArika mizra zarIrakAya ogIya,AhAragamIsagasarIrakAyappaogiNo ya, prayogI ane aneka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI hoya che. . Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 dravyAnuyoga bhAga-ra che. (3) maaya morAtriyAsAsarIravAthaMoginno ya AhAragamIsagasarIrakAyappaogI ya, 26. (4) garamorAtriyanI sAsarIrAyaLoginnoy AhAragamIsagasarIrakAyappaogiNoya, ee cattAri bhNgaa| 27. (1) ma ya morAtrimAsirIrathaMogii ya kammagasarIrakAyappaogI ya, 18. (2) mahave ya morAtriyamIsarAsarIrathaMogii ya kammagasarIrakAyappaogiNo ya, 21. (3) moyarAtrithama sAsarIrAthagoginno ya kammagasarIrakAyappaogI ya, 20. (4) ahavegeya orAliyamIsagasarIrakAyappaogiNo ya kammagasarIrakAyappaogiNo ya, 15. (3) athavA aneka audArika mizra zarIrakAya prayogI ane eka AhAraka zarIrakAya prayogI hoya che. 16. (4) athavA aneka audArika mizra zarIrakAya prayogI ane aneka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI hoya che. A pramANe cAra bhaMga che. 17. (1) athavA koI eka (manuSya) audArika mizra zarIrakAya prayogI ane eka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 18. (2) athavA eka dArika mizra zarIrakAya prayogI ane aneka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 19. (3) athavA aneka audArika mizra zarIrakAya prayogI ane eka kArmaNazarIrakAya prayogI hoya che. 20. (4) athavA aneka audArika mizra zarIrakAya prayogI ane aneka kArmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. A pramANe cAra bhaMga che. 21. (1) athavA eka AhAraka zarIrakAya prayogI ane eka AhArakamizra zarIrakAya prayogI hoya che. 22. (2) athavA eka AhAraka zarIrakAya prayogI ane aneka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI hoya che. 23. (3) athavA aneka AhAraka zarIrakAya prayogI ane eka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI hoya che. 24. (4) athavA aneka AhAraka zarIrakAya prayogI ane aneka AhAra kamizra zarIrakAya prayogI hoya che. A pramANe cAra bhaMga che. 25. (1) athavA eka AhAraka zarIrakAya prayogI ane eka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. ee cattAri bhNgaa| 21. (1) ahavege ya AhAragasarIrakAyappaogI ya, AhAragamIsagasarIrakAyappaogI ya, 22. (2) ahavege ya AhAragasarIrakAyappaogI ya AhAragamIsagasarIrakAyappaogiNo ya, 23. (3) ahavegeya AhAragasarIrakAyappaogiNo ya AhAragamIsagasarIrakAyappaogI ya, 24. (4) ahavegeya AhAragasarIrakAyappaogiNo ya AhAragamIsagasarIrakAyappaogiNo ya / ee cattAri bhNgaa| 25. (1) ahavege ya AhAragasarIrakAyappaogI ya kammagasarIrakAyappaogI ya, Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayoga adhyayana 757 26. (2) ahavege ya AhAragasarIrakAyappaogI 26. (2) athavA eka AhAraka zarIrakAya ya kammagasarIrakAyappaogiNo ya, prayogI ane aneka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 27. (3) ahavegeya AhAragasarIrakAyappaogiNo 27. (3) athavA aneka AhAraka zarIrakAya ya kammagasarIrakAyappaogI ya, prayogI ane eka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 28. (4) garagAharasarIralAyaufjo 28. (4) athavA aneka AhAraka zarIrakAya ya kammagasarIrakAyappaogiNo ya, prayogI ane aneka kArmaNa zarIrakAya prayogI. hoya che. ee cattAri bhNgaa| A pramANe cAra bhaMga che. 29. (1) ahavege ya AhAragamIsagasarIra 29, (1) athavA eka AhArakamizra zarIrakAya kAyappaogI ya kammagasarIrakAyappaogI ya, prayogI ane eka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 3 0, (2) mane ya AdarI mIsAsarIrAthag 30. (2) athavA eka AhArakamizra zarIrakAya ogI ya kammagasarIrakAyappaogiNo ya, prayogI ane aneka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 31. (3) ahavegeya AhAragamIsagasarIrakAyappa 31. (3) athavA aneka AhAraka mizra ogiNo ya, kammagasarIrakAyappaogI ya, zarIrakAya prayogI ane eka kArmaNazarIrakAya prayogI hoya che. 32. (4) ahavegeya AhAragamIsagasarIrakAyappa 32. (4) athavA aneka AhAraka mizra ogiNo ya, kammagasarIrakAyappaogiNo ya, zarIrakAya prayogI ane aneka kArmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. ee cattAri bhaMgA evaM cauvIsaM bhNgaa| A pramANe cAra bhaMga che. A pramANe te 24 bhaMga (ddhikasaMyogI)nA thayA. 33. (1) ahavege ya orAliyamIsagasarIrakAyappa 33. (1) athavA eka dArika mizra zarIrakAya ogIya, AhAragasarIrakAyappaogIya, AhAragamI prayogI, eka AhAraka zarIrakAya prayogI ane sagasarIra-kAyappaogI ya, eka AhArakamizra zarIrakAya prayogI hoya che. 34. (2) ma ya rAtriyanI sAsarIravaI 34. (2) athavA eka audArika mizra zarIrakAya yappaogI ya, AhAragasarIrakAyappaogiNo ya, prayogI, aneka AhAraka zarIrakAya prayoga ane AhAragamIsaga-sarIrakAyappaogiNo ya, aneka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI hoya che. rU5. (3) je ya rAjhiyamIsAsarIra 35. (3) athavA eka audArika mizra zarIrakAya yappaogI ya, AhAragasarIrakAyappaogiNo ya, prayogI, aneka AhAraka zarIrakAya prayogI ane AhAragamIsaga-sarIrakAyappaogI ya, eka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI hoya che. 36. (4) ahavege ya orAliyamIsagasarIrakA 36. (4) athavA eka audArikamizra zarIrakAya yappaogI ya, AhAragasarIrakAyappaogiNo ya, prayogI, aneka AhAraka zarIrakAya prayogI ane AhAragamIsaga-sarIrakAyappaogiNo ya, aneka AhArakamizra zarIrakAya prayogI hoya che. rU 7. () ma ya rAtriyamIsAsarIravA 37. (5) athavA aneka audArika mizra zarIra kAya yappaogiNo ya, AhAragasarIrakAyappaogI ya, prayogI eka AhAraka zarIrakAya prayogI ane AhAragamIsagasarIrakAyappaogI ya, eka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI hoya che. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 758 dravyAnuyoga bhAga-2 38. (6) a morAtriyanI sAsarIra 38. (6) athavA aneka audArika mizra zarIrakAya kAyappaogiNo ya AhAragasarIrakAyappaogI ya prayogI, eka AhAraka zarIrakAya prayogI ane AhAragamIsagasarIrakAyappaogiNo ya, aneka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI hoya che. 31. (7) gaje ya morAtriyamIsarIra 39. (7) athavA aneka audArika mizra zarIrakAya kAyappaogiNo ya AhAragasarIrakAyappaogiNo prayogI, aneka AhAraka zarIra kAya prayogI ane ya AhAragamIsagasarIrakAyappaogI ya, eka AhAraka mizrazarIrakAya prayogI hoya che. 40. (8) ma ya morAtrithamIsAsarIra 40. (8) athavA aneka audArika mizra yappaogiNo ya AhAragasarIrakAyappaogiNo ya zarIra kAya prayogI, aneka AhAraka zarIrakAya AhAragamIsagasarIrakAyappaogiNo ya, prayogI ane aneka AhAraka mizrazarIrakAya prayogI hoya che. ee aTTha bhNgaa| A pramANe ATha bhaMga che. 41. (1) ahavege ya orAliyamIsagasarIrakAyappa 41. (1) athavA eka audArika mizra zarIrakAya ogIya AhAragasarIrakAyappaogIya kammagasarI prayogI, eka AhAraka zarIrakAya prayogI ane rakAyappaogI ya, eka kArmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 42. (2) ma ya rAtri mIsarIra 42. (2) athavA eka audArika mizra zarIrakAya yappaogI ya AhAragasarIrakAyappaogI ya prayogI, eka AhAraka zarIrakAya prayogI ane kammagasarIrakAyappaogiNo ya, aneka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 43. (3) ahavege ya orAliyamIsagasarIrakA 43. (3) athavA eka audArika mizra zarIrakAya yappaogI ya AhAragasarIrakAyappaogiNo ya prayogI, aneka AhAraka zarIrakAya prayogI kammagasarIrakAyappaogI ya, ane eka kArmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 44. (4) gaje ya morAnjhiyasAsarIrA 44. (4) athavA eka audArika mizra zarIrakAya yappaogI ya AhAragasarIrakAyappaogiNo ya prayogI, aneka AhAraka zarIrakAya prayogI kammagasarIrakAyappaogiNo ya, ane aneka kArpaNa zarIra kAya prayogI hoya che. 45. (5) ahavege ya orAliyamIsagasarIra 5. (5) athavA aneka audArika mizra zarIrakAya kAyappaogiNo ya AhAragasarIrakAyappaogI ya prayogI, eka AhAraka zarIrakAya prayogI ane kammagasarIrakAyappaogI ya, eka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 46. (6) have ya morAtriyamIsAsarIra 46. (6) athavA aneka audArika mizra zarIrakAya yappaogiNo ya AhAragasarIrakAyappaogI ya prayogI, eka AhAraka zarIrakAya prayogI ane kammagasarIrakAyappaogiNo ya, aneka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 47. (7) ma ya morAjhiyamItasarIra 47. (7) athavA aneka audArika mizra zarIrakAya yappaogiNo ya AhAragasarIrakAyappaogiNo ya prayogI; aneka AhAraka zarIrakAya prayogI kammaga-sarIrakAyappaogIya, ane eka kArmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 48. (8) ma ya rAtriyanI sarA 48. (8) athavA aneka audArika mizra yappaogiNo ya AhAragasarIrakAyappaogiNo ya zarIrakAya prayogI, aneka AhAraka zarIrakAya kammagasarIrakAyappaogiNo ya, prayogI ane aneka kArmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. ee aTTha bhNgaa| A ATha aMga che. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayoga adhyayana 759 41. (2) gaje ya morAtriyanI sAsarIrA 49(1) athavA eka audArika mizra zarIrakAya yappaogI ya AhAragamIsagasarIrakAyappaogI ya prayogI, eka AhArakamizra zarIrakAya prayogI kammagasarIra kAyappaogI ya, ane eka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 50. (2) ahavege ya orAliyamIsagasarIrakA 50. (2) athavA eka dArika mizra zarIrakAya yappaogI ya AhAragamIsagasarIrakAyappaogI ya prayogI, eka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI kammagasarIra kAyappaogiNo ya, ane aneka kAryaNazarIrakAya prayogI hoya che. 52. (3) mane ya morAtriyamIsAsarIrA 51. (3) athavA eka audArika mizra zarIrakAya yappaogI ya AhAragamIsagasarIrakAyappaogiNo prayogI, aneka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI ya kammagasarIra kAyappaogI ya, ane eka kArpaNa- zarIrakAya prayogI hoya che. 62. (4) Aje morAjhiyamIsAsarIra 52. (4) athavA eka audArika mizra zarIrakAya yappaogI ya AhAragamIsagasarIrakAyappaogiNo prayogI, aneka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI ya kammagasarIra kAyappaogiNo ya, ane aneka kArmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. jarU. (6) mane ya morAtriyanI sarIra 53. (5) athavA aneka audArikamizra zarIrakAya yappaogiNo ya AhAragamIsagasarIrakAyappaogI prayogI, eka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI ya kammagasarIrakAyappaogI ya, ane eka kArmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 64. (6) mane ya morAtrimAsAsarIrA 54. (6) athavA aneka audArika mizra zarIrakAya yappaogiNo ya AhAragamIsagasarIrakAyappaogI prayogI, eka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI ya kammagasarIrakAyappaogiNo ya, ane aneka kArmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 25. (7) gaje ya morAcinasAsarIra 55. (7) athavA aneka audArika mizra zarIrakAya yappaogiNoya AhAragamIsagasarIrakAyappaogiNo prayogI, aneka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI ya kammagasarIrakAyappaogI ya, ane eka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 6. (8) ane rAtriyamIsAsarIravA 56. (8) athavA aneka audArika mizra zarIrakAya yappaogiNoya AhAragamIsagasarIrakAyappaogiNo prayogI, aneka AhArakamizra zarIrakAya prayogI ya kammagasarIrakAyappaogiNo ya, ane aneka kArmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. ee aTTha bhNgaa| A ATha aMga che. 57. (1) ahavege ya AhAragasarIrakAyappaogI pa7. (1) athavA eka AhAraka zarIrakAya ya, AhAragamIsagasarIrakAyappaogIya kammagasa prayogI, eka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI rIrakAyappaogI ya, ane eka kArmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 58. (2) ahavegeya AhAragasarIrakAyappaogIya, 58. (2) athavA eka AhAraka zarIrakAya AhAragamIsagasarIrakAyappaogI ya, kammagasa prayogI, eka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI rIrakAyappaogiNo ya, ane aneka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 59. (3) ahavege ya AhAragasarIrakAyappaogI pa9, (3) athavA eka AhAraka zarIrakAya ya, AhAragamIsagasarIrakAyappaogiNo ya prayogI, aneka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI kammagasarIra kAyappaogI ya, ane eka kArmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 60. (4) ahavege ya AhAragasarIrakAyappaogI 60. (4) athavA eka AhAraka zarIrakAya ya, AhAragamIsagasarIrakAyappaogiNo ya, prayogI, aneka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI kammagasarIra kAyappaogiNo ya, ane aneka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 dravyAnuyoga bhAga-2 61. (5) ahavegeya AhAragasarIrakAyappaogiNo ya, AhAragamIsagasarIrakAyappaogIyakammagasarIrakAyappaogI ya, 62. (6) ahavegeya AhAragasarIrakAyappaogiNo ya, AhAragamIsagasarIrakAyappaogIya, kammagasarIra kAyappaogiNo ya, 63. (7) ahavegeya AhAragasarIrakAyappaogiNo ya, AhAragamIsagasarIrakAyappaogiNo ya. kammagasarIra- kAyappaogI ya, 64. (8) ahavegeya AhAragasarIrakAyappaogiNo ya, AhAragamIsagasarIrakAyappaogiNo ya, kammagasarIra - kAyappaogiNo y| evaM ee tiyasaMjoeNaM cattAri aTTha bhaMgA, 61. (pa) athavA aneka AhAraka zarIrakAya prayogI, eka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI ane eka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 62. (6) athavA aneka AhAraka zarIrakAya prayogI, eka AhAra mizra zarIrakAya prayogI ane aneka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 3. (7) athavA aneka AhAraka zarIrakAya prayogI, aneka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI ane eka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 64. (8) athavA aneka AhAraka zarIrakAya prayogI, aneka AhAra mizra zarIrakAya prayogI ane aneka kArmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. A pramANe trikasaMyogathI te cAra ATha-ATha bhaMga hoya che, A badhA maLIne kula batrIsa bhaMga jANavA joIe. 65. (1) athavA eka audArika mizra zarIrakAya prayogI, eka AhAraka zarIrakAya prayogI, eka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI ane eka kAmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. sace vi miliyA battIsaM bhaMgA jANiyabvA / 60. () mane ya rAtrithama/sarIrAyppogii ya, AhAragasarIrakAyappaogI ya, AhAragamIsagasarIra-kAyappaogI ya, kammagasarIrakAyappaogI ya, 6 6. (2) ma ya rAjiyanI sAsarIrAyppogii ya, AhAragasarIrakAyappaogI ya, AhAragamIsagasarIra-kAyappaogIya, kammagasarIrakAyappaogiNo ya, 6 7, (3) ma ya rAtviyana sAsarIravAyppogii ya, AhAragasarIrakAyappaogI ya, AhAragamIsagasarIra-kAyappaogiNo ya, kammagasarIrakAyappaogI ya, 68. (4) ma ya morAtriyanI sAsarIrayppogii ya, AhAragasarIrakAyappaogI ya, AhAragamIsagasarIra-kAyappaogiNo ya, kammagasarIrakAyappaogiNo ya, 69. (5) ahavege ya orAliyamIsagasarIrakAyappaogI ya, AhAragasarIrakAyappaogiNo ya, AhAragamIsagasarIrakAyappaogI ya, kammagasarIrakAyappaogI ya, 66. (2) athavA eka audArika mizra zarIrakAya prayogI, eka AhAraka zarIrakAya prayogI, eka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI ane aneka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 67. (3) athavA eka audArika mizra zarIrakAya prayogI, eka AhAraka zarIrakAya prayogI, aneka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI ane eka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 68. (4) athavA eka audArika mizra zarIrakAya prayogI, eka AhAraka zarIrakAya prayogI, aneka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI ane aneka kArmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 69. (5) athavA eka audArika mizra zarIrakAya prayogI, aneka AhAraka zarIrakAya prayogI, eka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI ane eka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayoga adhyayana 70. (6) ahavegeya orAliyamIsagasarIrakAyappaogI ya, AhAragasarIrakAyappaogiNoya, AhAragamIsagasarIrakAyappaogI ya, kammagasarIrakAyappaogiNo ya, 71. (7) ahavege ya orAliyamIsagasarIrakAyappaogI ya, AhAragasarIrakAyappaogiNo ya, AhAragamIsaga sarIrakAyappa ogiNo ya kammagasarIrakAyappaogI ya 72. (8) ahavege ya orAliyamIsagasarIrakAyappaogI ya, AhAragasarIrakAyappa ogiNo ya, AhAragamIsa gasarIrakAyappa ogiNo ya, kammagasarIrakAyappaogiNo ya, 73. (9) ahavege ya orAliyamIsagasarIrakAogiNo ya, AhAragasarIrakAyappaogI ya, AhAragamIsagasarIrakAyappaogI ya, kammarAsarIrakAyappaogI ya. 74. (10) JaDhaveze ya ArAhiyamItAtarIrAyppoginno ya, AhAragasarIrakAyappaogI ya AhAragamIsagasarIrakAyappaogIya, kammagasarIrakAyappaogiNo ya, 75. (11) ahavege ya orAliyamIsagasarIrakAyappaogiNo ya, AhAragasarIrakAyappaogI ya, AhAragamIsaga sarIrakAyappa ogiNo ya, kammagasarIra- kAyappaogI ya, 76. (12) ahavege ya orAliyamIsagasarIrakAyappaogiNo ya, AhAragasarIrakAyappaogI ya, AhAragamIsagasarIrakAyappaogiNoya, kammagasarIrakAyappaogiNo ya, 77. (13) ahavege ya orAliyamIsagasarIrakAyappaogiNo ya, AhAragasarI rakAyappaogiNo ya, AhAragamIsagasarIrakAyappaogIya, mAsIrakaayppogii ya, 78. (24) avejo ya gorAjiyamInAtarIrAppoginno ya, AhAragasarIrakAyappaogiNo ya, AhAragamIsagasarIkAyappaogI ya, kammagasarIrakAyappaogiNo ya, 761 70. (6) athavA eka audArika mizra zarIrakAya prayogI, aneka AhAraka zarIrakAya prayogI, eka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI ane aneka kArmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 71. (7) athavA eka audArika mizra zarIrakAya prayogI, aneka AhAraka zarIrakAya prayogI, aneka AhA2ka mizra zarIrakAya prayogI ane eka kArpaNa zarI2kAya prayogI hoya che. 72. (8) athavA eka audArika mizra zarIrakAya prayogI, aneka AhAraka zarIrakAya prayogI, aneka AhA2ka mizra zarIrakAya prayogI ane aneka kAryaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 73. (9) athavA aneka audArika mizra zarIrakAya prayogI, eka AhAraka zarIrakAya prayogI, eka AhArakamizra zarIrakAya prayogI ane eka kArmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 74. (10) athavA aneka audArika mizra zarIrakAya prayogI, eka AhAraka zarIrakAya prayogI, eka AhA2ka mizra zarIrakAya prayogI ane aneka kArmaNa za2I2kAya prayogI hoya che. 75. (11) athavA aneka audArika mizra zarIrakAya prayogI, eka AhAraka zarIrakAya prayogI, aneka AhAraka mizra zarIrakAyaprayogI ane eka kArpaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 76. (12) athavA aneka audArika mizra zarIrakAya prayogI, eka AhAraka zarIrakAya prayogI, aneka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI ane aneka kAryaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 77. (13) athavA aneka audArika mizra zarIrakAya prayogI, aneka AhAraka zarIrakAya prayogI, eka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI ane eka kArmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 78. (14) athavA aneka audArika mizra zarIrakAya prayogI, aneka AhAraka zarIrakAya prayogI, eka AhA2ka mizra zarIrakAya prayogI ane aneka kAryaNa za2I2kAya prayogI hoya che. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 762 dravyAnuyoga bhAga-2 76. (25) gaje morAtriyIsAsarIraTyppoginno ya, AhAragasarIrakAyappaogiNo ya, AhAragamIsagasarIrakAyappaogiNo ya, kammagasarIra-kAyappaogI ya. 80. (16) mane ya morAtriyamItasarIrayppoginno ya, AhAragasarIrakAyappaogiNo ya, AhAragamIsagasarIrakAyappaogiNoya, kammagasarIrakAyappaogiNo ya, 79. (15) athavA aneka audArika mizra zarIrakAya prayogI, aneka AhAraka zarIrakAya prayogI, aneka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI ane eka kAmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. 80. (16) athavA aneka audArika mizra zarIrakAya prayogI, aneka AhAraka zarIrakAya prayogI, aneka AhAraka mizra zarIrakAya prayogI ane aneka kArmaNa zarIrakAya prayogI hoya che. A pramANe cataH saMyogIthI soLa bhaMga hoya che. evaM ee causaMjoeNaM solasa bhaMgA bhvNti| sabvevi yaNaM sapiMDiyA asItiM bhaMgA bhvNti| te badhA asaMyogI 8, drikasaMyogI 24, triksayogI 3ra ane catuHsaMyogI 16 e badhA maLIne) esI (80) bhaMga thAya che. he rara-ra4. vAra-gosiya-maLavAnI di. 22-24, vANavyatara, jyotiSka ane vaimAnika asurkumaaraa| devonA prayoga asarakAronA prayoganAM samAna - QUOT. 5. 26, mu. 2 0 77-2 0 84 samajavAM joIe. gaipavAya parUvaNaM gatiprapAtanI parupaNA : 1. vide ane aMte ! pUvaU TU ?? pra. bhaMte ! gatiprapAta keTalA prakAranI kahI che ? 3. ! paMvide [Ure, te nahIM u. gautama ! pAMca prakAranI kahI che, jemake - 2. Toga 2. tata 1. prayoga gati, 2. tatagati, rU. vaMdhajIyA, 4. 3vavAyA, 3. baMdhanachedana gati, 4. upapAta gati, che. vidAya -Tv.5. 26, mu. 2 0 86 5. vihAyogati. 6. nagarAnA meyA nIva-vIsalapaNu ya hava- pa. prayogagatinA bheda ane jIva-covIsa daMDakomAM prANa : 1. 2. je hiM pUcho ? pra. 1. prayoga gati keTalA prakAranI che ? u. paogagaI paNNarasavihA paNNattA, taM jahA u. prayoga gati paMdara prakAranI kahI che, jemake - 1. saccamaNappaogagaI -jAva- 15 kammagasarIra 1. satyamana : prayogagati -vAvata- 15, kArpaNa kaayppoggii| zarIrakAya prayoga gati. evaM jahA paogo bhaNio tahA esA vibhaanniybvaa| je pramANe prayoga paMdara prakAranAM kahyA che. te ja pramANe prayoga gati paNa paMdara prakAranI kahevI joIe. g. navA maMte ! vihA pArpha gyUttA ? pra. bhaMte ! jIvonI prayogagati keTalA prakAranI kahI u. u. goyamA ! paNNarasavihA paNNattA, taM jahA 6. savama |MTI -gAra15. kmmgsriirkaayppoggii| gautama ! te paMdara prakAranI kahI che, jemake 1. satyamanaH prayogagati -vAva15. kArpaNa zarIrakAya prayogagati. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayoga adhyayana 763 gse. 2. raphucA maMtte ! vidagItApuvU/T? u. 3. navamA ! vArasavidaT TUttA, te nahIM 1. saccamaNappaogagaI evaM uvaujjiUNa jassa jaivihA tassa taivihA bhANiyabvA -jaavmALiyA pra. 8.1, bhaMte ! nArakanI prayogagati keTalA prakAranI kahI che ? gautama ! agiyAra prakAranI kahI che, jemake - 1. satyamanaH prayogagati Adi A pramANe upayoga karIne vaimAniko sudhI jenI jeTalA prakAranI gati che tenI teTalA prakAranI gati kahevI joIe. bhaMte ! jIva zuM satyamanaH prayoga gativALA che -vAva- kAzmaNa zarIrakAya prayoga gativALA che ? gautama ! jIva badhA prakAranI gativALA hoya che. satyamanaH prayoga gativALA paNa hoya che. ItyAdi pUrvavata kahevuM joIe. 6.1-24. te pramANe pUrvavata (nArakathI) vaimAniko sudhI bhaMga kahevA joIe. A prayogagatinI prarupaNA thaI. 3. 1. nIvA maM! viM sarvamaUTM -nava kammagasarIrakAyappaogagaI ? goyamA ! jIvA sabve vi tAva hojA, saccamaNappaogagaI vi, evaM taM ceva puvavaNiyaM bhANiyabvaM, huM 2-24 e tala-narvi- temAyA | se taM poggii| - pUUT, 5. 26, mu. 2086-1086 tatagaI sarUvaM1. 2. te hiM taM tatA ? u. tatagaI jeNaM jaMgAma-jAva-saNNivesaMvA saMpaTThie asaMpatte aMtarApahe vaTTai / te te tata6 -.5, 26, mu. 2010 7. vaidhapachInA sarva 1. rU. te viM taM vaMdhaVIche ? u. baMdhaNaccheyaNagaI jeNaM jIvovA sarIrAo, sarIraMvA navA ka, tatagatinuM svarupa : pra. 2. tatagati kyA prakAranI che ? tatagati te che, jenA dvArA je grAma -cAvatusannivezanA mATe prasthAna karela hoya vyakti hajI pahoMcela nathI vacanA mArgamAM ja che. A tatagatinuM svarupa che. 7. bandhana chedana gatinuM svarupa : pra. 3. bandhana chedana gati zuM che ? u. bandhana chedana gati te che, jenA dvArA jIva zarIrathI bandhana toDIne bAhara nIkaLe che athavA zarIra jIvathI pRthak hoya che. A bandhana chedana gatinuM svarupa che. se taM bNdhnnccheynngii| - TU, , 26, mu. 2012 uvavAyagaI bheyappabheyA. 4. te phri naM 3vavAya ? u. uvavAyagaI tivihA paNNattA, taM jahA 9. vettAvavAyA, 2. movavAthaTchuM, rU. navovavAyarUM . 8. upapAta gatinAM bheda-prabheda : pra. 4. upapAta gati keTalA prakAranI che ? u. upapAta gati traNa prakAranI kahI che, jemake - 1. kSetro papAtagati, 2. bhavopapAtagati, 3. nobhavopapAtagati. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 764 1. se viM te verAvavA ? u. khettovavAyagaI paMcavihA paNNattA, taM jahA 9. gerarovavAyA, 2. tirikvanoLiyovavAthI, rU. mapUsAvavAthI, 4. sevavettAvavAyA, che. siddharAvavAthI pa. se kiM taM NeraiyakhettovavAyagaI ? u. raiyakhettovavAyagaI sattavihA paNNattA, taM jahA dravyAnuyoga bhAga-2 pra. kSetro papAtagati keTalA prakAranI che ? u. kSetro papAtagati pAMca prakAranI kahI che, jemake - 1. nAraka kSetro papAtagati, 2. tiryaMcayonika kSetropapAtagati, 3. manuSya kSetropapAtagati, 4. deva kSetro papAtagati, 5. siddha kSetropapAtagati. pra. nAraka kSetro papAta gati keTalA prakAranI che ? u. nAraka kSetro papAta gati sAta prakAranI kahI che, jemake - 1. ratnaprabhA pRthvInAraka kSetropapAta gati -yAvata7. adhaHsaptamapRthvI nAraka kSetro papAta gati. A nAraka kSetro papAta gatinI prarupaNA thaI. pra. tiryaMcayonika kSetropapAtagati keTalA prakAranI 1. rayaNappahApuDhaviNeraiyakhettovavAyagaI -jAva7. ahesttmaapuddhvinneriykhettovvaaygii| se taM riykhettovvaaygii| pa. se kiM taM tirikkhajoNiya khettovavAgayaI ? . tirinova-rovavAthapaMvidaT TUMPTI, te nadI, niMdi-tirivanoLiya-uttavavAyAk-gAva5. pNceNdiy-tirikkhjonniy-khettovvaaygii| se taM tirikkhjonniy-khettovvaaygii| pa. se kiM taM maNUsakhettovavAyagaI ? u. maNUsa-khettovavAyagaI duvihA paNNattA, taM jahA 6. samUchama-majussa-vettovavAyArUM. 2. gbbhvkkNtiy-mnnuss-khettovvaaygii| se taM mnnuus-khettovvaaygii| pa. se kiM taM devakhettovavAyagaI ? u. devakhettovavAyagaI caubihA paNNattA, taM jahA uM. tiryaMcayonika kSetro papAtagati pAMca prakAranI kahI che, jemake - 1. ekendriya tiryaMcayonika kSetro papAtagati cAvata5. paMcendriya tiryaMcayonika kSetro papAtagati. A tiryaMcayonika kSetro papAta gatinI prarupaNA thaI. manuSya kSetropapAta gati keTalA prakAranI che ? manuSya kSetro papAta gati be prakAranI kahI che. jemake - 1. samUcchika manuSya kSetro papAta gati, 2. garbhaja manuSya- kSetro papAta gati. A manuSya kSetro papAta gatinI prarupaNA thaI pra. devakSetromapAtagati keTalA prakAranI che ? u. devakSetropapAtagati cAra prakAranI kahI che, jemake - 1. bhavanapati deva - kSetro papAta gati -yAvata4. vaimAnika deva - kSetro papAta gati. A deva kSetro papAtagatinI prarupaNA thaI. 1. bhavaNavai deva- khettovavAyagaI -jaav4. mALiya teva-vRttAvavAnA se taM devkhettovvaaygii| Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayoga adhyayana pa se kiM siddhakhettovavAyagaI ? u. siddhakhettovavAyagaI aNegavihA paNNattA, taM jahA jaMbuddIve dIve bharaheravayavAsasapakkhiM sapaDidisiM siddhakhettovavAyagaI, jaMbuddIve dIve cullahimavaMta-siharivA saharapavvayasapakkhiM sapaDidisiM siddhakhettovavAyagaI, jaMbuddIve dIve hemavaya- heraNNavayavAsasapakkhiM sapaDidisiM siddhakhettovavAyagaI, jaMbuddIve dIve saddAvai-viyaDAvaivaTTaveyaDDhapakkhiM sapaDidisiM siddhakhettovavAyagaI, jaMbuddIve dIve mahAhimavaMta rUppivAsaharapavvayasapakkhiM sapaDidisiM siddhakhettovavAyagaI, jaMbuddIve dIve harivAsa-rammagavAsasapakkhi sapaDidisiM siddhakhettovavAyagaI, jaMbuddIve dIve gaMdhAvai-mAlavaMtapariyAyavaTTaveyaDDhasapakkhiM sapaDidisiM siddhakhettovavAyagaI, jaMbuddIve dIve NisaDha-NIlavaMtavAsaharapavvayasapakkhiM sapaDidisiM siddhakhettovavAyagaI, jaMbuddIve dIve puvvavideha-avaravidehasapakkhiM sapaDidisiM siddhakhettovavAyagaI, jaMbuddIve dIve devakurUttarakurUsapakkhiM sapaDidisiM siddhakhettovavAyagaI, jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa sapakkhiM sapaDidisiM siddhakhettovavAyagaI, 75 pra. siddha kSetropapAta gati keTalA prakAranI che ? u. siddha kSetro5pAta gati aneka prakAranI kahI che, jemake jambudvIpa nAmaka dvIpamAM bharata ane airavata varSa (kSetra)nI badhI dizAo ane badhI vidizAomAM siddhakSetropapAtagati hoya che. jambudvIpa nAmaka dvIpamAM kSudra himavAna ane zikharI varSadhara parvatanI badhI dizAomAM ane vidizAomAM siddha kSetropapAtagati hoya che. jammUdrIpa nAmaka dvIpamAM hemavata ane hairaNyavata varSamAM badhI dizAo ane vidizAomAM siddhakSetropapAtagati hoya che. jammUDhIpa nAmaka dvIpamAM zabdApAtI ane vikaTApAtI vRtta vaitADhya parvatanI badhI dizAo ane vidizAomAM siddha kSetropapAtagati hoya che. jammUDhIpa nAmaka dvIpamAM mahAhimavanta ane rukamI nAmaka varSadha2 parvatonI badhI dizAo ane vidizAomAM siddha kSetropapAtagati hoya che. jammUdrIpa nAmaka dvIpamAM haravarSa ane ramyavarSanI badhI dizAo-vidizAomAM siddhakSetropapAta gati hoya che. jambudvIpa nAmaka dvIpamAM gandhAvatI mAlyavanta paryAya nAmaka vRttavaitADhyaparvatanI . samasta dizAo - vidizAomAM siddhakSetropapAtagati hoya che. jammUDhIpa nAmaka dvIpamAM niSadha ane nIlavaMta nAmaka varSadhara parvatanI badhI dizAovidizAomAM siddhakSetropapAtagati hoya che. jammUDhIpa nAmaka dvIpamAM pUrvavide ane aparivadehanI badhI dizAo-vidizAomAM siddhakSetropapAtagati hoya che. jambudvIpa nAmaka dvIpamAM devakuru ane uttarakuru kSetranI badhI dizAo-vidizAomAM siddhakSetropapAtagati hoya che. jambudvIpa nAmaka dvIpamAM maMdara parvatanI badhI dizAo ane vidizAomAM siddhakSetropapAtagati hoya che. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 766 dravyAnuyoga bhAga-2 lavaNasamudade sapakkhiM sapaDidisiM siddhakhettovavAyagaI, dhAyaisaMDe dIve purimaddhapacchimaddhamaMdarapavvayassa sapakkhiM sapaDidisiM siddhakhettovavAyagaI. kAloyasamudde sapakkhiM sapaDidisiM siddhakhettovavAyagaI, pukkharavaradIvaDDha purimaDDhabharaheravayavAsasapakkhiM sapaDidisiM siddhakhettovavAyagaI. evaM-jAva-pukkharavaradIvar3aDha pacchimaddha maMdarapabvayassa sapakkhiM sapaDidisiM siddhkhettovvaaygii| se taM siddhkhettovvaaygii| se taM khettovvaaygii| pU. se kiM te movavAyA ? u. bhavovavAyagaI caubvihA paNNattA, taM jahA 2. raphamavavivArDa -gAva 4. hevamoravAyA pa. se kiM taM NeraiyabhavovavAyagaI ? lavaNa samudranI badhI dizAo ane vidizAomAM siddhakSetro papAta gati hoya che. dhAtakIkhaMDa dvIpanA pUrvAddha ane pazcimAddhamAM sthita maMdara parvatanI badhI dizAovidizAomAM siddhakSetropapAta gati hoya che. kALodasamudranI samasta dizAo-vidizAomAM siddhakSetro papAta gati hoya che. puSkaravara dvIpArTanAM pUrvAddhamAM bhakta ane airAvata varSanI badhI dizAo ane vidizAomAM siddhakSetro papAta gati hoya che. A pramANe -cAvatu- puSkaravara hIpAddhanAM pazcimAddhamAM sthita maMdara parvatanI badhI dizAo ane vidizAomAM siddhakSetropapAta gati hoya che. A siddhakSetro papAtagatinuM varNana thayuM. A pramANe kSetro papAtagatinI prarupaNA pUrNa thaI. bhavopapAtagati keTalA prakAranI che ? u. bhavopapAtagati cAra prakAranI kahI che, jemake 1. nAraka bhavopAta gati yAvata4. deva bhavopapAta gati. nAraka bhavopapAta gati keTalA prakAranI kahI che ? u. nAraka bhavopapAta gati sAta prakAranI kahI che, jemake1. ratnaprabhApRthvI nAraka bhavopapAta gati cAvata7. adhaHsaptama pRthvI nAraka bhavopapAta gati. A pramANe siddhone choDIne kSetropapAta gatinAM je bheda kahyA che te ja bhavopapAta gatinAM bheda paNa kahevA joIe. A bhavopapAtagatinI prarupaNA thaI. pra. no bhavopa pAtagati keTalA prakAranI che ? u. nobhavopa pAtagati be prakAranI kahI che, jemake 1. pudgala-nobhavopapAta gati. 2. siddha-nobhavopAta gati. u. NeraiyabhavovavAyagaI sattavihA paNNattA, taM jahA 1. rayaNappabhApuDhaviNeraiya-bhavovavAyagaI -jAva7. ahesttmaapuddhvinneriy-bhvovvaaygii| evaM siddhavajjo bheo bhANiyabbo, jo ceva khettovavAyagaIe so ceva bhvovvaaygiie| se taM bhvovvaaygii| 5. se jiM taM ii movavAyA ? u. No bhavovavAyagaI duvihA paNNattA, taM jahA 2. bhavavavAyA, 2. siddhALamovIyA caT Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayoga adhyayana 767 pa. se kiM taM poggalaNobhavovavAyagaI ? u. poggalaNobhavovavAyagaI-jaNNaM paramANupoggale logassa purathimillAo carimaMtAo pacchimillaM carimaMtaM egasamaeNaM gacchai, pudgala nobhavopapAta gati zuM che ? pudgala nobhavopapAta gati e che, je pudgala paramANu lokanAM pUrvI caramAnta arthAta kinArAthI pazcimI curamAnta sudhI eka ja samayamAM gamana paccchilliAo vA carimaMtAo purathimillaM carimaMtaM egasamaeNaM gacchai, dAhiNillAo vA carimaMtAo uttarillaM carimaMtaM egasamaeNaM gacchai, evaM uttarillAo dAhiNillaM. uvarillAo hechillaM, heTThillAo vA uvrillN| pazcimI caramAttathI pUrvI caramAnta sudhI eka ja samayamAM gamana kare che. dakSiNI caramAttathI uttarI caramAnta sudhI eka ja samayamAM gati kare che. uttarI caramAttathI dakSiNI caramAtta sudhI tathA uparI caramAnsathI nIcenA caramAtta sudhI ane nIcenA caramAMntathI uparanA caramAnta sudhI eka ja samayamAM gati kare che. A pudagala nobhavo 5pAtagati kahevAya che. pra. siddha nobhavopapAtagati keTalA prakAranI che.? 3. siddha nobhavopapAtagati be prakAranI kahI che, jemake1. anantarasiddha nobhavopapAtagati, 2. paraMparasiddha nobhavopapAtagati. pra. anantarasiddha nobhavopapAtagati keTalA prakAranI se taM poggala nnobhvovvaaygii| pa. se kiM taM siddhaNobhavovavAyagaI ? u. siddhaNobhavovavAyagaI duvihA paNNattA, taM, jahA 1. aNaMtarasiddhaNobhavovavAyagaI ya, 2. paraMparasiddhaNobhavovavAyagaI ya / pa. se kiM taM aNaMtarasiddhaNobhavovavAyagaI ? u. aNaMtarasiddhaNobhavovavAyagaI pannarasavihA paNNattA. taM jahA1.titthasiddhaaNaMtarasiddhaNobhavovavAyagaIya-jAva 15. aNegasiddhaaNaMtarasiddhaNobhavovavAyagaI y| anantara siddha nobhavopapAtagati paMdara prakAranI kahI che, jemake1. tIrthasiddha-anantara siddha-nobhavopapAtagati -vAva15. aneka siddha-anantara siddha- nobhavopapAtagati. A anantarasiddha-nobhavo pAtagatinuM prarupaNa thayuM. paraMparasiddha-nobhavopapAtagati keTalA prakAranI se taM annNtrsiddhnnobhvovvaaygii| pa. se kiM taM paraMparasiddhaNobhavovavAyagaI ? pra. u u. paraMparasiddhaNobhavovavAyagaI aNegavihA paNNattA, paraMparasiddha-nobhavopapAtagati aneka prakAranI taM nahIM kahI che, jemakeapddhmsmysiddhnnobhvovvaaygii evaM - dusamaya - aprathama samayasiddha- nobhavopapAtagati ane siddhaNobhavovavAyagaI-jAva-aNaMtarasamayasiddhaNo krisamaya siddha nobhavopapAtagati yAvata- anantara bhvovvaaygii| samayasiddha-nobhavopapAtagati. se taM prNprsiddhnnobhvovvaaygii| A paraMparasiddha-nobhavopapAtagatinuM prarupaNa thayuM. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 768 dravyAnuyoga bhAga-2 A siddha-nobhavopapAtagatinuM varNana thayuM. A nabhavopAtagatinI prarupaNA thaI. A upapAtagatinuM varNana pUrNa thayuM. se taM siddhnnobhvovvaaygii| se taM nnobhvovvaaygii| se taM uvvaaygii| : - gu. pU. 26, mu. 2012-16 04 sattarasavihAvihAyagaIg, che. te vuiM te vicAryuM ? u. vihAyagaI sattarasavihA paNNattA, taM jahA . , 2. madusamALa, 3. uvasaMpajjamANagaI, 4. aNuvasaMpajjamANagaI, 6. patrikA 6. maMDUcA, 7. THvArA, 8. gayA, 2. chAyA, 10. chAyAnuvAyA, 22. jaisA, 22. sTesanuvAyA, 13. udisapavibhattagaI, 14. caupurisapavibhattagaI, 21. vaMduM, 26. vaMkA, 17. bNdhnnvimoynngii| 1. 2. te samAnAruM ? u. phusamANagaI jaNNaM paramANupoggale dupaesiya-jAva aNaMtapaesiyANaM khaMdhANaM aNNamaNNaM phusittANa gaI pvtti| * je te phUlamAna 1. 2. se kiM teM aphasamA ? u. aphusamANagaI jaNNaM eesiM ceva aphusittA NaM gaI pavattA sattara prakAranI vihAyogati : pra. 5. vihAyogati keTalA prakAranI che ? uM. vihAyogati sattara prakAranI kahI che, jemake 1. spRzadmAnagati, 2. aspRzamAnagati. 3. upasaMpadyamAnagati, 4. anupasaMpadyamAnagati. pa. pudgalagati, 6, maMDUkagati, 7. naukAgati, 8. nayagati, 9. chAyAgati, 10. chAyAnupAtagati, 11. lezyAgati, 12. glezyAnupAtagati, 13. udizyapravibhaktagati, 14. catupuruSa pravibhaktagati, 15. vakragati, 16. paMkagati, 17. baMdhanavimocanagati. pra. 1. smazAnagati kone kahe che ? paramANu pudgalanI athavA DhipradezI -pAvataananta pradezI DhaMdhonI eka bIjAne sparza karatAM je gati thAya che te spRzamAna gati che. A skuzamAnagatinuM varNana che. pra. 2. aspRzamAna gati kone kahe che ? (je A paramANu pudagalothI laIne ananta pradezI DhaMdhone) paraspara sparza karyA vagara je gati thAya che te aspRzadgati che. A aspRzadramAnagatinuM svarupa che. pra. 3. upasaMpadyamAnagati kone kahe che ? upasaMpadyamAnagati evI che, jemAM vyakti rAjA, yuvarAja, Izvara (aizvaryazALI) talavara (koI rAjA dvArA niyukta paTTadhara zAsaka) mAlika (maMDalAdhipati) Ibhya (dhanATya) zeTha, senApati ke sArthavAhane Azraya karIne tenA sahayoga ke sahArAthI) gamana kare che. A u5saMpadyamAna gatinuM svarUpa che. se taM aphusmaanngii| g, rU, se jiM te saMpanamanA ? u. uvasaMpajjamANagaI jaNaM rAyaM vA, juvarAyaM vA, IsaraM vA, talavaraM vA, mADaMbiyaM vA, koDuMbiyaM vA, ibbhaM vA, seLiM vA, seNAvaI vA, satthavAhaM vA uvasaMpajjittA NaM gacchai / se te uvsNpjjmaanngii| Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayoga adhyayana 769 1. 4. se jiM teM anuvasaMpanna ? u. aNuvasaMpajjamANagaI jaNNaM eesiM ceva aNNamaNNaM aNuvasaMpajjittA NaM gacchai / ' se taM annuvsNpjjmaanngii| 1. che. jiM tuM pAkuM ? u. poggalagaI jaNNaM paramANupoggalANaM -jAva aNaMtapaesiyANaM khaMdhANaM pavattai / se taM pogglgii| 5. 6. te kiM te maMDUkuM? u. maMDUyagaI jaNNaM maMDUe upphiDiyA upphiDiyA ! se taM mNdduuygii| . 7. hiM te khAvA ? u. NAvAgaI jaNNaM NAvA puvvaveyAlIodAhiNaveyAliM jalapaheNaM gacchai, dAhiNaveyAlIo vA avaraveyAliM jalapaheNaM gcchi| pra. 4. anupasaMpadyamAnagati kone kahe che ? Aja pUrvokta (rAjA Adi)nuM paraspara Azraya na laIne je gati thAya che. te anupasaMpadyamAna gati che. A anupasaMpadyamAna gatinuM svarUpa che. pra. 5. pudgalagati kone kahe che ? u. paramANu pugalonI cAvata- anaudezI kaMdhonI gati pudgalagati che A pudagalagatinuM svarUpa che. pra. 6. deDakAgati kone kahe che ? deDako je uchaLI-uchaLIne gati kare che te deDakAgati kahevAya che. A deDakAgatinuM svarUpa che. pra. 7. naukAgati kone kahe che ? jema naukA pUrvI vaitAlI (taTa)thI dakSiNI vaitAlInI tarapha jalapathathI jAya che athavA dakSiNI vaitAlIthI pazcimI vaitAlInI tarapha jalapathathI jAya che. evI gati naukAgati che A naukAgatinuM svarUpa che. pra. 8. nayagati kone kahe che ? u. naigama, saMgraha, vyavahAra, RjusUtra, zabda, samabhiruDha ane evaMbhUta A sAta nayonI je pravRtti che athavA badhA naya je mAne che te nayagati che. A nayagatinuM svarUpa che. 9. chAyAgati kone kahe che ? azvanI chAyA, hAthInI chAyA, manuSyanI chAyA, kinnaranI chAyA, mahoraganI chAyA gandharvanI chAyA, vRSabhanI chAyA, rathanI chAyA, chatranI chAyAno Azraya karIne je gamana kare che te chAyAgati che. A chAyAgatinuM svarUpa che. 10. chAyAnuM pAtagati kone kahe che ? uM. chAyA puruSa Adi potAnA nimittanuM anugamana kare che, paraMtu puruSa chAyAnuM anugamana karatA nathI. te chAyAnupAtagati che. se taM nnaavaagii| 1. 8, se jiM tuM ? u. NayagaI jaNNaM Negama-saMgaha-vavahAra-ujjusuya sadda-samabhirUDha-evaMbhUyANaM NayANaM jA gaI, ahavA sabbaNayA vijaM icchaMti / T se taM nnygii| 1. 2. te chAyA ? chAyAgaIjaNNaM hayacchAyaMvA, gayacchAyaM vA, naracchAyaM vA, kinnaracchAyaMvA, mahoragacchAyaM vA,gaMdhabvacchAyaM vA, usahacchAyaM vA, rahacchAyaM vA, chattacchAyaM vA, uvasaMpajjittA NaM gacchai / pra. se taM chaayaagii| 1. 20. je jiM tuM chAyALuvAyA? 3. AthagvavA-nari puri thi puchaDuM, ( purise chAyaM aNugacchai / Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 se taM chAyANuvAyagaI / 6. ? ?. te triM taM jessAI ? u. lessAgaI jaNNaM kaNhalessA NIlalessaM pappa tArUvattAe tAvaNattAe tAgaMdhattAe tArasattAe tAphAsattAe bhujjo - bhujjo pariNamai, evaM NIlalessA kAulessaM pappa tArUvattAe -jAvatAphAMsattAe pariNamai. evaM kAulessA vi teulessaM, teulessA vi pamhalessaM, pamhalessA vi sukkalessaM pappa tArUvattAe - jAvapariNamai / setaM lessAgaI / 6. ??. se kiM taM lessANuvAyagaI ? u. lessANuvAyagaI jallessAiM davvAiM pariyAittA kAlaM karei tallessesu uvavajjai, tuM nannA kaNhalessesu vA - jAva- sukkalessesu vA / setaM lessANuvAyagaI / 13. se kiM taM uddissapavibhattagaI ? 1. u. uddissapavibhattagaI jeNaM AyariyaM vA, uvajjhAyaM vA, ghera vA, pavanaM vA, juiM vA, cAdara vA, gaNAvaccheiyaM vA uddisiya uddivasiya gacchai / se taM uddissapavibhattagaI / 6. 14. se kiM taM caupurisapavibhattagaI ? u. caupurisapavibhattagaI se jahANAmae cattAri purisA, taM jahA 1. samagaM paTThitA samagaM pajjavaTThiyA, 2. samagaM paTTiyA visamaM pajjavaTThiyA, pra. u. pra. 6. pra. u. 3. u. dravyAnuyoga bhAga-2 A chAyAnupAtagatinuM svarUpa che. 11. lezyAgati kone kahe che ? kRSNalezyAnAM dravya, nIla lezyAnAM dravyane prApta karIne tenA ja varNarupamAM, tenA ja gaMdharupamAM, tenA ja rasa rupamAM tathA tenA ja sparzarupamAM vAraMvAra je pariNata thAya che. A pramANe nIlalezyA paNa kApotalezyAne prApta karIne tenA ja varNarupamAM -yAvat- tenA ja sparzarupamAM pariNata thAya che. A pramANe kApotalezyA paNa teolezyAne, tejolezyA padmalezyAne ane padmalezyA zukalalezyAne prApta karIne tenAja varNa rupamAM yAvatenA ja sparzarupamAM pariNata thAya che. te lezyAgati che. A lezyAgatinuM svarUpa che. 12. lezyAnupAtagati kone kahe che ? je jevI lezyAnAM dravyone grahaNa karIne (jIva) kALa kare che. (mare che) tevI lezyAvALA (jIvo)mAM te utpanna thAya che, jemakekRSNalezyAvALA dravyomAM yAvat- zukala lezyAvALA dravyomAM (A prakAranI gati) lezyAnupAta gati che. A lezyAnupAtagatinuM svarUpa che. 13. udizyapravibhaktagati kone kahe che ? AcArya, upAdhyAya, sthavira, pravartaka, gaNI, gaNadhara ke gaNAvacchedakane lakSya (uddezya) karIne je gamana karAya che te udizyapravibhaktagati che. A udizyapravibhaktagatinuM svarUpa che. 14. catuHpuruSapravibhaktagati kone kahe che ? catuH puruSapravibhaktagati cAra prakAranI che, jemake 1. jema cAra puruSonuM eka sAthe prasthAna ane cAreyanuM eka sAthe pahoMcavuM. 2. cAra puruSonuM eka sAtha prasthAna, paraMtu alaga-alaga pahoMcavuM. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayoga adhyayana 771 3.visamaM paTThiyA samagaM pajjavaThThiyA, 4. viSama paTTikA visamuM vaktava i $ se taM cupurispvibhttgii| 5, 26. te ituM vaMduM ? vaMkagaI caubvihA paNNattA, taM jhaache. ghaTTIyA, 2. gaMbhaLayA, rU. sayA, 4, gvaDayA se taM vNkgii| 5. 2 6. e vi te vaMvA? u. paMkagaI se jahANAmae kei parise seyaMsi vA, paMkasi vA, udayaMsi vA kAyaM ubbahiyA gacchai / 3. cAra puruSonuM alaga-alaga prasthAna, paraMtu eka sAthe pahoMcavuM. 4. cAra puruSonuM alaga-alaga prasthAna ane alaga-alaga pahoMcavuM. A catu:puruSapravibhaktagatinuM svarUpa che. . 15. vakragati keTalA prakAranI che ? vakragati cAra prakAranI kahI che, jemake1. saMghaTTo karavAthI, 2. aTakAvavAthI, 3. bheTavAthI, 4. paDavAthI. A vakragatinuM svarupa che. pra. 16. paMkagati kone kahe che ? u. jema koI puruSa kAdavamAM, paMkamAM athavA pANImAM potAnA zarIra dvArA lapasI javAthI ke DubI javAthI gamana kare che. tenI A paMkagati che. A paMkagatinuM svarupa che. pra. 17. baMdhanavimocana gati kone kahe che ? u. atyaMta pAkIne taiyAra thayela athavA baMdhanathI vimukta (chUTelA) Amro, AmrATako, bIjorA, bilvaphaLa, kavittha phaLo, bhadra nAmaka phaLo, kaTahalo (phaNasa), dADama, pArevata nAmaka phaLa akharoTa, coraphaLo, bora athavA tindukaphaLonI. vyAghAta na hoya to svabhAvathI ja-je adhogati hoya che. te baMdhana vimocanagati che. A baMdhana vimocanagatinuM svarupa che. A viDoyogatinI prarupaNA pUrNa thaI A gatiprapAtanuM varNana pUrNa thayuM. se taM pNkgii| 1. 27. te viM te vaMdhavimoyA ? u. baMdhaNavimoyaNagaI jaNNaM aMbANa vA, aMbADagANa vA, mAuluMgANa vA, billANa vA, kaviTThANa vA, bhallANaM vA, phaNasANa vA, dADimANa vA, pArevANa vA, akkhoDANa vA, corANa vA, borANa vA, tiMduyANa vA, pakkANaM pariyAgayANaM baMdhaNAo viSpamukkANaM NivAghAeNaM ahe vIsasAe gaI pvtti| se taM bNdhnnvimoynngii| se taM vihaaygii| se taM gippvaae| - TUT, 5, 26, mu. ?? 05-16 22 . vicA. sa. 8, 3. 7, mu. 26 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 772 21. upayoga adhyayana jJAna ane darzana jIvanA zAzvata guNa che. AnA ja AdhAre jIva jaDa padArthothI judo darzAvI zakAya che. e banne jIvanA lakSaNa che. A hameMzA jIvanI sAthe rahIne potAnI judI vizeSatAo darzAve che. jaina AgamomAM jJAna ane darzanane upayoga kahevAmAM Ave che, paraMtu sAthe e paNa darzAvyuM che ke eka samayamAM eka ja upayoga hoya che. upayoganA rupamAM jJAna ane darzana yugapad bhAvI nathI. eka antarmuhUrta pachI ja e upayogomAM parivartana thayA kare che. guNanA rupamAM jJAna ane darzana yugapadbhAvI che., eka sAthe rahe che. paraMtu upayoganA rupamAM te yugapAvI nathI, kramabhAvI che. Aja guNa ane upayogamAM bheda che. upayoganA be bheda karAya che- sAkAropayoga ane anAkAropayoga. sAkAropayogamAM jJAna ane anAkAropayogamAM darzanano antarbhAva hoya che. sAkAropayoganAM pAMca jJAna ane traNa ajJAnanA AdhAre ATha bheda karAya che, jemaAbhinibodhikajJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna, kevaLajJAna, matiajJAna, zrutaajJAna ane vibhaMgajJAna, anAkAropayoganA cAra bheda che- cakSudarzana, acakSudarzana, avadhidarzana ane kevaLadarzana. A pramANe sAkAropayoga jJAnAtmaka ane anAkAropayoga darzanAtmaka hoya che. jJAna sAkAra upayoga che paraMtu darzana anAkAra upayoga che. banne prakAranA upayoga varNa, gaMdha, rasa ane sparzathI rahita hoya che ane agurulaghu paNa hoya che. nivRtti ke niSpattinA AdhAre paNa upayoganivRttine sAkAropayoga ane anAkAropayoganA bhedathI be prakAranA kahyA che. covIsa daMDakomAMthI koI paNa jIva koI paNa samaye upayoga rahita hotA nathI. tathApi sAmAnya rupe vicAra karIe to pratyeka jIvamAM be upayoga hoya che - sAkAra ane anAkAra. kyAreka sAkAra upayoga hoya che - to kyAreka anAkAra upayoga hoya che. je jIvamAM je jJAna ke ajJAna prApta hoya che, temAM te ja sAkAropayoga hoya che. ane je darzana prApta hoya che, temAM te ja anAkAropayoga hoya che. A dRSTithI pRthvIkAyika Adi ekendriya jIvomAM matiajJAna ane zrutaajJAna e be sAkAropayoga ane acakSudarzana nAmaka eka anAkAra upayoga hoya che. beindriya ane treIndriya jIvomAM paNa ekendriya jIvonI jema anAkAra upayoga to eka acakSudarzanane ja hoya che, paraMtu sAkAropayogamAM Abhinibodhika jJAna ane zrutajJAna e be vadhAre thAya che. kAraNa ke e banne sAkAropayogamAM samyagdaSTi prApta thavAthI te upalabdha hoya che. caurendriya jIvamAM treIndriyanI jema cAra ja sAkAropayoga hoya che - AbhinibodhikajJAna, zrutajJAna, matiajJAna ane zrutaajJAna. anAkAropayoga be hoya che - cakSudarzana ane acakSudarzana. caurendriyamAM cakSu vadhavAthI temAM cakSudarzana prApta thAya che. nairiyajIvo,devo ane paMcendriya tiryaMcayonikomAM cha sAkAropayoga ane traNa anAkAropayoga hoya che. temAM avadhidarzana nAmaka eka anAkAropayoga tathA avadhijJAna ane vibhaMgajJAna nAmaka be sAkAropayoga caurendriyathI adhika prApta thAya che. manuSyomAM sAkA2opayoganA samasta ATha bheda tathA anAkAropayoganA samasta cAra bheda mAnavAmAM Ave che. samasta prANIomAM manuSya badhAthI adhika vikasita jIva che. kevalajJAna jevA sAkAropayoga ane kevaLadarzana jevA anAkAropayoga temAM ja upalabdha thAya che. prasaMgavaza A adhyayanamAM evI carcAno paNa samAveza thayela che ke kevalajJAnIomAM be upayoga eka sAthe prApta thatAM nathI. teo kevalajJAna nAmaka sAkAropayoga ane kevaladarzana nAmaka anAkAropayogavALA hovA chatA eka samayamAM teone AmAMthI eka ja upayoga prApta thAya che. guNanI dRSTithI temAM kevaLajJAna ane kevaLadarzana banne eka sAthe rahe che. kevaLajJAnI je samaye ratnaprabhApRthvI Adine AkAro, hetuo, upamAo, dRSTAnto, varNo, saMsthAno, pramANo Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 773 ane upakaraNothI jANe che te samaye jotA nathI. tathA je samaye juve che te samaye jANatA nathI. kAraNa ke je sAkAra che te jJAna che tathA je anAkAra che te darzana che. * sAkAropayoga ane anAkAropayogamAM pratyekanI kAyasthiti (sthitikALa) jaghanya ane utkRSTa antarmuhUrta che. teno paraspara aMtarakALa paNa antarmuhUrta ja che. eka antarmuhUrtanAM anantara te kramazaH badalatA rahe che. alpabadutvanI daSTie anAkAropayoga yukta jIva alpa che tathA sAkAropayogayukta jIva tenAthI saMkhyAtaguNA che. A adhyayanamAM darzanopayoganuM vizeSa varNana thayela che. cAra gatiomAM kayo jIva kayAM darzanopayogathI yukta che enuM vistRta varNana karela che. AmAM sUkSma pRthvIkAyika Adi jIvo ane samUrchAima jIvonA darzanopayoganI vizeSa carcA che. mATe sUkSma pRthvIkAyika, bAdara pRthvIkAyika Adi jIvomAM paNa sAmAnya ekendriya jIvonI jema eka acakudarzana samUrchAima paMcendriya tiryaMcayonika jIvomAM cakSudarzana ane acakudarzana e be darzanopayoga hoya che jyAre samRdghima manuSyomAM mAtra acakSudarzana hoya che parantu cakSudarzanano upayoga thato nathI. darzana guNathI saMpanna cakSudarzanI Adi jIvonI kAyasthiti, aMtarakALa ane alpabadutvano paNa A adhyayanamAM varNana thayela che. tenA pramANe cakSudarzanI jIva cakSudarzanInA rupamAM jaghanya antarmuhUrta sudhI ane utkRSTa kaMIka adhika hajAra sAgaropama sudhI rahe che. acakSudarzanInI A kAyasthiti be prakAranI hoya che - 1. anAdi aparyavasita ane 2. anAdi saparyavasita. avadhidarzanInI kAyasthiti jaghanya eka samaya ane utkRSTa kaMIka adhika be chAsaTha sAgaropama sudhI hoya che. kevaladarzanI sAdI aparyavasita hoya che. alpabadutvanI apekSAe badhAthI alpa avadhidarzanI che, tenAthI cakSudarzanI asaMkhyAtaguNA che, tenAthI- kevaLadarzanI anantaguNA che ane tenAthI acakudarzanI anantaguNA che. ==' mAyAma karatA th #tesh Rava II III mA mAtAnA For Prvale & Personal use only da, daDa AMda vAkAta www.jane craty.org Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 774 dravyAnuyoga bhAga-2 21. uvaoga-ajjhayaNaM 21. upayoga adhyayana sUtra - 1. uvaogassabheyappabheya parUvaNaM pa. kaivihe NaM bhaMte ! uvaoge paNNatte ? u. goyamA ! duvihe uvaoge paNNatte, taM jahA 1. sAgArovaoge ya, 2. aNAgArovaoge ya / ' pa. sAgArovaoge NaM bhaMte ! kaivihe paNNatte ? u. goyamA ! aTThavihe paNNatte, taM jahA 1. AbhiNibohiyaNANasAgArovaoge, 2. suyaNANasAgArovaoge, 3. ohiNANasAgArovaoge, 4. maNapajjavaNANasAgArovaoge, 5. kevalaNANasAgArovaoge, 6. maiaNNANasAgArovaoge, 7. suyaaNNANasAgArovaoge, 8. vibhaMgaNANasAgArovaoge / pa. aNAgArovaoge NaM bhaMte ! kaivihe paNNatte ? u. goyamA ! caubihe paNNatte, taM jahA 1. cakkhudaMsaNaaNAgArovaoge. 2. acakkhudaMsaNaaNAgArovaoge, 3. ohidaMsaNaaNAgArovaoge, 4. kevaladasaNaaNAgArovaoge / - paNNa. pa. 29, su. 1908-1910 2. oheNa jIvesu uvaoga parUvaNaM evaM jIvANaM pi| - paNNa. pa. 29, su. 1911 3. uvaogANaM agarUyalahuyatta parUvaNaM sAgArovaogo aNAgArovaogo cautthaeNaM paeNaM (agarUya lahuyapaeNaM) - viyA. sa. 1, u. 9, su. 14 uvaogANaM vaNNAiabhAvosAgArovaoge ya aNAgArovaoge ya avaNNA. agaMdhA, arasA, aphAsA / - viyA. sa. 12, u. 5, su. 32 1. viyA. sa. 16, u. 7, su.1 sUtra: 1. upayoganAM bheda-prabhedonuM prarupaNa 4 pra. bhaMte ! upayoga 21 prA2nA hA cha ?.. gautama ! 64yogale DAranA yA cha, bha 1. sAropayoga, 2. anAjAropayoga. pra. bhaMte ! sAropayoga 241 rana hA cha ? gautama ! 16 52nA yA ch,bh1. AbhinibodhikajJAna - sAkAropayoga. 2. zrutazAna - sAropayoga, 3. bhavadhijJAna-sAropayoga, 4. mana:paryavazAna-sAropayoga, 5. zAna-sAropayoga, 5. mati azAna - sAropayoga, 7. zruta zAna - sAropayoga 8. vibhaMgazAna - sAropayoga 5. bhaMte ! anAropayoga 241 rana vA cha? gautama ! yAra ghaDaranA yA cha,bha:1. yakSudarzana - sanAropayoga, 2. ayakSudarzana- sanAropayoga, 3. savirzana - anAropayoga, 4. vaNarzana - anAropayogI sAmAnyathI jIvomAM upayogonuM prANa : sApramANe samuthyaya (r)vomai Neej . 3. upayogonuM agurulaghutvanuM prANa : sAkAropayoga ane anAkAropayoganA caturthapada (aguru ladhutva) vALA jANavAM joIe. upayogomAM varNAdino abhAva : sAkAropayoga ane anAkAropayoga A baMne varNagNdh- 24. ane sparzathI rahita che. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upayoga adhyayana p 6. uvaoganivvattI bheyA cauvIsadaMDaesu ya parUvaNaMpa. kaivihA NaM bhaMte ! uvaoganivvattI paNNattA ? 3. goyamA ! suviA vayonivRttI paLattA, taM nahIM cauvIsadaMDaesa uvaogabheyappabheyANaM parUvaNaM 6. 2. sarovonivRttI, 2. aNAgArova oganivvattI / kaM. 2-24. chUM gerayALuM khAva- temALiyALuM / viyA. sa. 12, 3. 8, mu. 44-46 che . gheracALa maMte ! vide vone vaLatte ? 3. goyamA ! tuvide vone vaLatte, taM nahAchu. sarovaoo ya, 2. aAzarovone yA pa. raiyANaM bhaMte ! sAgArovaoge kaivihe paNNatte ? 3. goyamA ! vide vatte, tuM bahA chu. mALasarovo, 2. suyaNANasAgArovaoge, 3. ohiNANasAgArovaoge, 4. maiaNNANasAgArovaoge, 5. suyaaNNANasAgArovaoge, 6. vibhaMgaNANasAgArovaoge | pa. NeraiyANaM bhaMte! aNAgArovaoge kaivihe paNNatte ? 6. 3. goyamA ! tiviSe vaLatte, taM nahIM 1. cakkhudaMsaNaaNAgArovaoge, 2. acakkhudaMsaNaaNAgArovaoge, 3. ohidaMsaNaaNAgArovaoge ya / OM. 2-o. vaeN -nAva- thaLiyahumArALa / daM. 12. puDhavikkAiyANaM bhaMte ! kaivihe uvaoge paNNatte ? . () nIvA. Di. 2, mu. rU2 (6) nIvA. Dei. rU, mu. 206, 27 Jain Education (T) triyA. sa. ?, 3. 6, mu. 26 5. OM. upayoga- nivRttinAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa : pra. bhaMte ! upayoga nivRtti keTalA prakAranI kahI che ? u. gautama ! upayoga nivRtti be prakAranI kahI che, jemake 1. sAkAropayoga nivRtti, 2. anAkAropayoga nivRtti. naM.2-24. A pramANe nArakothI vaimAniko sudhI jANavuM joIe. covIsa daMDakomAM upayogonAM bheda-prabhedonuM prarupaNa : daM.1. bhaMte ! nArakanA upayoga keTalA prakAranA kahyA che ? pra. u. pra. u. pra. u. pra. 375 gautama ! be prakAranA kahyA che, jemake 1. sAkAropayoga, 2. anAkAropayoga. bhaMte ! nArakanAM sAkAropayoga keTalA prakAranAM kahyA che ? gautama ! cha prakAranA kahyA che, jemake 1. matijJAna- sAkAropayoga, 2. zrutajJAna- sAkAropayoga, 3. avadhijJAna-sAkAropayoga, 4. matiajJAna-sAkAropayoga, 5. zrutaajJAna-sAkAropayoga, 6. vibhaMgajJAna-sAkAropayoga. bhaMte ! nArakanAM anAkAropayoga keTalA prakAranAM kahyA che ? gautama ! traNa prakAranA kahyA che, jemake1. cakSudarzana - anAkAropayoga. 2. acakSudarzana-anAkAropayoga, 3. avadhidarzana - anAkAropayoga, 6.2-11. A pramANe stanitakumAro sudhI jANavuM joIe. 6.12, bhaMte ! pRthvIkAyikonAM upayoga keTalA prakAranAM kahyA che ? Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 776 dravyAnuyoga bhAga-2 3. goramA ! vide 3vo guUtte, te nadI 6. sarovo ca, 2. sarovano ? puDhavikkAiyANaM bhaMte ! sAgArovaoge kaivihe paNNatte ? 3. soyama ! suvide govje, te nadI 2. mamavyTI, 2. musaU/Tche ! pa. puDhavikkAiyANaM bhaMte ! aNAgArovaoge kaivihe paNNatte ? u. goyamA ! ege acakkhudaMsaNANAgArovaoge paNNatte / huM 23-26. -nA- vaDAdarA pa. da. 17. beiMdiyANaM bhaMte ! kaivihe uvaoge gutte ? u. goyamA ! duvihe uvaoge paNNatte, taM jahA u. gautama ! upayoga be prakAranA kahyA che, jemake 1. sAkAropayoga, 2. anAkAropayoga. bhaMte ! pRthvIkAyikonA sAkAropayoga keTalA prakAranA kahyA che ? u. gautama ! be prakAranA kahyA che, jemake 1. matiajJAna, 2. zruta ajJAna. pra. bhaMte ! pRthvIkAyikonA anAkAropayoga keTalA prakAranAM kahyA che ? gautama ! eka ja acakSudarzana anAkAropayoga kahyo che. da,13-16, A pramANe vanaspatikAyako sudhI jANavuM joIe. 17. bhaMte ! beIndriyonA upayoga keTalA prakAranAM kahyA che ? gautama ! (tenA) upayoga be prakAranAM kahyA che, jemake 1. sAkAropayoga, 2. enAkAropayoga. pra. bhaMte ! beIndriyonA sAkAropayoga keTalA prakAranAM kahyA che ? gautama ! (tenA) upayoga cAra prakAranAM kahyA che, jema ke1. AbhinibodhikajJAna - sAkAropayoga, 2. zrutajJAna - sAkAropayoga, 3. matiajJAna - sAkAropayoga, 4. zrutaajJAna - sAkAropayoga. bhaMte ! beIndriyonA anAkAropayoga keTalA prakAranAM kahyA che ? gautama! (tanA) eka acakSudarzana-anAkAropayoga kahyA che. 6.18. A pramANe treIndriyonAM upayoga che. 6.19, caundriyano upayoga paNa A pramANe che. 9. sarovo . 2. saTIVITovo ja pa. beiMdiyANaM bhaMte ! sAgArovaoge kaivihe paNNatte? u. goyamA ! caubihe paNNatte. taM jahA 1. AbhiNibohiyaNANasAgArovaoge, 2. mucaTT sArovo. 3. maiaNNANasAgArovaoge. 4. suyannnnaannaasaagaarovoge| pa. beiMdiyANaM bhaMte ! aNAgArovaoge kaivihe paNNatte? u. goyamA ! ege acakkhudaMsaNaaNAgArovaoge / huM 28. ave tevizALa vize huM 22. jariyALa vi # jevA 2. MvI. . ?, mu. 22 ( 7) 2. navA. pari. 2, . 24-2 6 rU. nIva. pari. 2, mu. 28 4. 6. vi. di. 2, mu. 26 navA. pari. 2, mu. 3 0 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upayoga adhyayana 7. ?. NavaraM-aNAgArovaoge duvihe paNNatte, taM jahA 1. cakkhudaMsaNaaNAgArovaoge ya 2. acakkhudaMsaNaaNAgArovaoge ya / daM. 20. paMceMdiya- tiriyakkhajoNiyANaM jahA iyANaM / daM. 21. maNussANaM jahA ohie uvaoge bhaNiyaM tava bhANiyavvaM / 3. 22-24. vALamaMtara -khoziya~temALiyAnuM jahA raiyANaM 3 - 51. 5. 22, su. 622-2227 jIva- cauvIsadaMDaesu sAgArANAgArovauttatta parUvaNaM - 7. pa. jIvA NaM bhaMte! kiM sAgArovauttA annaagaarovaGattA ? 3. goyamA ! sArovapattA vi, gaLAnArovadvattA vi / 5. 1. se kevuAM aMte ! vaM puSpad "nIvA sarovarattA vi, aLarova'ttA vi ?" u. goyamA ! je NaM jIvA aabhinnibohiynnaannsucanALa-diALa-ma-hevata-maphabaLAsuyannnnaann - vibhaMgaNANovauttA te NaM jIvA sAgArovauttA, jeNaM jIvA cakkhudaMsaNa-acakkhudaMsaNa- ohidaMsaNakevaladaMsaNovauttA, te NaM jIvA aNAgArovauttA, se teNaTTeNaM goyamA ! evaM vucci"nIvA sAgArovavattA vi, amArovapattA vi|" daM. 1. NeraiyANaM bhaMte ! kiM sAgArovauttA aNAgArovauttA ? (1) nIvA. Di. rU, mu. 27(2) (5) nIvA. Di. o, mu. 39-40 nIvA, vijJa. z, su. 4 ra 2. pra. u. jIva-covIsa daMDakomAM sAkAra-anAkAropayuktatvanuM prarupaNa : pra. u. pra. 777 vizeSa : (tenA) anAkAropayoga be prakAranAM kahyA che, jemake 1. cakSudarzana- anAkAropayoga, 2. acakSudarzana-anAkAropayoga. 6.20. paMcendriya tiryaMcayonikonAM(sAkAropayoga tathA anAkAropayoga) varNana nArakanAM samAna che. naM.21. audhika upayoga jeTalA kahyA che teTalA ja manuSyonAM upayoga kahevA joIe. 6.22-24. vANavyaMtara, jyotiSka ane vaimAnikonAM upayoga nArakanAM samAna che. bhaMte ! jIva sAkAropayoga yukta che ke anAkAropayoga yukta che ? gautama ! jIva sAkAropayoga yukta paNa che ane anAkAropayoga yukta paNa che. bhaMte ! zA mATe evuM kahyuM che ke - "jIva sAkAropayoga yukta paNa che ane anAkAropayoga yukta paNa che ?" gautama ! je jIva AbhinibodhikajJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna, kevaLa jJAna, matiajJAna, zrutaajJAna ane vibhaMgajJAnopayogavALA che. te jIva sAkAropayoga yukta kahevAya che. je jIva cakSudarzana, acakSudarzana, avadhidarzana ane kevaLadarzananA upayogathI yukta che, te jIva anAkAropayoga yukta kahevAya che. - mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke "jIva sAkAropayogayukta paNa che ane anAkAropayoga yukta paNa che." daM.1. bhaMte ! nAraka sAkAropayogayukta che ke anAkAropayoga yukta che ? (6) nIvA. vaDe. rU, mu. 202 (I) (6) nIvA. Di. 2, mu. 42 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 778 dravyAnuyoga bhAga-2 3. yama ! jarA sArovaDAvi, saTI rovattA u. gautama ! nAraka sAkAropayoga yukta paNa che ane vi | anAkAropayoga yukta paNa che. pa. se keNatuNaM bhaMte ! evaM vuccai bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - jarUca sarovara, vi, UTIRIrovattA vi?" anAraka sAkAropayoga yukta paNa che ane anAkAropayoga yukta paNa che ?" u. goyamA ! je NaM NeraiyA AbhiNibohiyaNANa gautama ! jenAraka AbhinibodhikajJAna, zrutajJAna, suyaNANa-ohiNANa - maiaNNANa - suyaaNNANa avadhijJAna, matiajJAna, zrutaajJAna ane vibhaMgaNANovauttA, virbhAgajJAnanA upayogathI yukta che. te NaM NeraiyA sAgArovauttA, te nAraka sAkAropayogayukta che. je NaM NeraiyA cakkhudaMsaNa-acakkhudaMsaNa je nAraka cakSudarzana, acakSudarzana ane ohidasaNovauttA, avadhidarzananA upayogathI yukta che, te NaM NeraiyA aNAgArovauttA, te nAraka anAkAropayogayukta che se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "NeraiyA sAgArovauttA vi, aNAgArovauttA vi / anAraka sAkAropayoga yukta paNa che ane anAkAropayoga yukta paNa che." huM. 2-22. parva -gAva- tha nArA 6. 2-11. A pramANe svanitakumAro sudhI jANavuM joIe. pa. da.12. puDhavikkAiyANaM bhaMte ! kiM sAgArovauttA pra. 8, 12. bhaMte ! pRthvIkAyiko sAkAropayoga yukta saTTIovattA ? che ke anAkAropayoga yukta che ? u. goyamA ! puDhavikkAiyA sAgArovauttA vi, u. gautama ! pRthvIkAyika sAkAropayoga yukta paNa aNAgArovauttA vi / che ane anAkAropayoga yukta paNa che. pa. se kepaTTeNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "puDhavikkAiyA sAgArovauttA vi, aNAgArovauttA pRthvIkAyika sAkAropayoga yukta paNa che ane vi ?" anAkAropayoga yukta paNa che?" u. goyamA ! je NaM puDhavikkAiyA maiaNNANa gautama ! je pRthvIkAyika matiajJAna ane suyaaNNANovauttA, zrutajJAnanA upayogavALA che. te NaM puDhavikAiyA sAgArovauttA, te pRthvIkAyika sAkAropayoga yukta che. je NaM pUDhavikkAiyA acakkhudaMsaNovauttA, je pRthvIkAyika acakSudarzananA upayogavALI che. te NaM puDhavikAiyA aNAgArovauttA, te pRthvIkAyika anAkAropayogayukta che. se teNaTeNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "puDhavikAiyA sAgArovauttA vi, aNAgA 'pRthvIkAyika sAkAropayogayukta paNa che ane rovattA vi " anAkAropayoga yukta paNa che." 8. ? rU-6. ve -nAvi- vADA | .13-14. A pramANe vanaspatikAyiko sudhI jANavuM joIe. . huM 27, veTiyA : maMta ! vuiM sarovattA pra. 6.17. bhaMte ! beIndriya sAkAropayogayukta che For Private & Personal use Onke anAkAropayogayukta che ? Jain Education Info M+II rovaDA ? Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upayoga adhyayana 8. . 3. goyamA ! veDhiyA sarova'ttA vi, aArovuttaa vi / 6. te drunuM maMte ! vaM vunnarU "beiMdiyA sAgArovauttA vi, aNAgArovauttA vi ?" u. goyamA ! je NaM beiMdiyA aabhinnibohiynnaannsuyALa-mabaLALa - mukhya-aLaLovaGattA, te NaM beiMdiyA sAgArovauttA, jeNaM beiMdiyA acakkhudaMsaNovauttA, te NaM beiMdiyA aNAgArovauttA, se teNaTTeNaM goyamA ! evaM vuccai " aTThasahiyA beiMdiyA sAgArovauttA vi aNAgArovauttA vi / " OM. 28-12. vaeN -khAva- viitayA ! NavaraM cakkhudaMsaNaM avbhaiyaM cauriMdiyANaM / z. 20. naiyi-tirinoLiyA nA nerA OM, 22. mapUsA nahIM nIvA 3. 22-24. vALamaMtara-notiya-remALiyAnuM jahA raiyA / - 51. 5. 22, mu. ?deg28-66 36 kevala egasamae douvaogANaM Niseho pa. kevalI NaM bhaMte! imaM rayaNappabhaM puDhaviM AgArehiM, dehiM, vamAhiM, vitehiM, voai, saMAhiM, pamANehiM, paDoyArehiM jaM samayaM jANai taM samayaM pAsai, jaM samayaM pAsai taM samayaM jANai ? goyamA ! No iNaTThe samaTThe / 3. (6) nIvA. Di. ?, mu. rUkh (q) nIvA. Di. rU, mu. 17 (?) D Jain EducvavA vADa, o, mu. 42 8. rU. u. pra. u. pra. gautama ! beIndriya sAkAropayoga yukta paNa che ane anAkAropayogayukta paNa che. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - beIndriya sAkAropayogayukta paNa che ane anAkAropayogayukta paNa che ?" For Private & Person(T) 266 gautama ! je beIndriya AbhinibodhikajJAna, zrutajJAna, matiajJAna ane zrutaajJAnanAM upayogavALA che. te beIndriya sAkAropayogayukta che, je beIndriya acakSudarzananA upayogathI yukta che. te beIndriya anAkAropayoga yukta che, mATe ke gautama ! evuM kahevAya che ke - "beIndriya sAkAropayogayukta paNa che ane anAkAropayoga yukta paNa che." 6.18-19. A pramANe caurendriya sudhI jANavuM joIe. vizeSaH caurendriya jIvomAM cakSudarzana adhika kahevA joIe. 6.20. paMcendriya tiryaMcayonikonI upayoga yuktatA nArakanAM samAna che. naM.21. manuSyonI upayoga yuktatA samuccaya jIvonAM samAna che. kevaLIomAM eka samayamAM be upayogono niSedha : bhaMte ! kevaLajJAnI A ratnaprabhApRthvIno AkArothI. hetuothI, upamAothI, dRSTAMtothI, varSothI, saMsthAnothI, pramANothI ane pratyavatArothI (upakaraNothI) sahita je samaya jANe che zuM te samaye juve che tathA je samaye juve che zuM te samaye jANe che ? gautama ! A artha samartha nathI. naM.22-24. vANavyatara, jyotiSma ane vaimAnika devonI upayoga yuktatA nArakanAM samAna che. 6. (6) viyA. sa. 16, 3. 7, mu. ? (a) nIvA. da. ?, su. 42 nIvA. Dei. rU, mu. 202 (T) Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 780 6. u. goyamA ! sAgAre se NANe bhavai, aNAgAre se daMsaNe bhavai / se teNaTTheNaM goyamA ! evaM vuccai "kevalI NaM imaM rayaNappabhaM puDhavIM AgArehiM -jAvapaDoyArehiM jaM samayaM jANai, No taM samayaM pAsai, jaM samayaM pAsai, No taM samayaM jANai / 6. se keNaTTheNaM bhaMte ! evaM vuccai "kavelI NaM imaM rayaNappabhaM puDhavIM AgArehiM - jAvapaDoyArehiM jaM samayaM jANai, No taM samayaM pAsai, jaM samayaM pAsai, No taM samayaM jANai ?" vaM -khAva- gahezattamapurva / evaM sohammaM kappaM jAva- accuya, gevejjagavimANe, aNuttaravimANe, IsIpabhAraM puDhavIM, paramANupoggalaM, dupaesiyaM khaMdhaM - jAva- aNaMtapadesiyaM khaMdhaM / 3. kevalI NaM bhaMte ! imaM rayaNappabhaM puDhavIM aNAgArehiM, madehiM, anuvAhiM, avio tehiM avanteai, asaMThANehiM, apamANehiM, apaDoyArehiM pAsai Na nAkhavu ? u. haMtA, goyamA ! kevalI NaM imaM rayaNappabhaM puDhaviM arerdi nAva- apaDoyArehiM vAsara, jU nAkhavu | 1. se che aMte ! vaM puSpa "kevalI NaM imaM rayaNappabhaM puDhaviM aNAgArehiM -nAva- apaDoyArehiM vAsara, na nALavu ?" goyamA ! aNAgAre se daMsaNe bhavai, sAgAre se NANe bhavai, se teNaTTeNaM goyamA ! evaM vuccai "kevalI NaM imaM rayaNappabhaM puDhaviM aNAgArehiM -khAva- apaDoyArehiM vAsara, La nAkhavu | pra. u. pra. u. pra. u. dravyAnuyoga bhAga-2 bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - kevaLI A ratnaprabhApRthvIne AkAro -yAvaupakaraNothI sahita je samaye jANe che te samaye jANatAM nathI ane je samaye juve che te samaye jANatAM nathI ?" gautama ! je sAkAra che te jJAna che ane je anAkAra che te darzana che. mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - kevaLI A ratnaprabhApRthvIne AkAro -yAvatupakaraNothI sahita je samaye jANe che te samaye dekhatA nathI. ane je samaye juve che te samaye jANatAM nathI." A pramANe adhaHsaptama pRthvI sudhI jANavuM joIe. A pramANe saudharmakalpathI acyutakalpa sudhI, traiveyaka vimAna, anuttaravimAna, ISatprAkbhArA pRthvI, paramANupuddagala, dvipradezika skaMdha -yAvaanantapradezI kaMdhanAM mATe paNa jANavuM joIe. bhaMte ! zuM kevaLajJAnI A ratnaprabhA pRthvIne anAkArothI, ahetuothI, anupamAothI, adRSTAMtothI, avarNothI, asaMsthAnothI, apramANothI ane upakaraNothI rahita je samaye juve che zuM te samaye jANatAM nathI ? hA, gautama ! kevaLI A ratnaprabhA pRthvIne anAkArothI -yAvat- u5ka2NothI je samaye juve che, te samaye jANatAM nathI. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "kevaLI A ratnaprabhA pRthvIne anAkArothI -yAvat- upakaraNothI je samaye juve che te samaye jANatAM nathI?" gautama ! je anAkAra hoya che te darzana (jevuM) che ane je sAkAra che te jJAna (jANe) che. mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "kaivaLI A ratnaprabhApRthvIne anAkArothI -yAvat- upakaraNothI je samaye juve che, te samaye jANatAM nathI." Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upayoga adhyayana 781 evaM -jAva- IsIpabbhAraM puDhaviM paramANupoggalaM, A pramANe ISatrobhArA pRthvI sudhI paramANu aNaMtapadesiyaM khaMdhaM pAsai, Na jANai / pudagala tathA anantapradezI DhaMdha sudhI kevaLI je - pUUU. 5. 3 0, . 266 -6164 samaye juve che te samaye jANatA nathI. uvaogottANaM kAyaTThiI parUvaNaM 9. upayogayuktonI kAya-sthitinuM prANa : pa. sAgArovautte NaM bhaMte ! sAgArovautte tti kAlao pra. bhaMte ! sAkAropayoga yukta jIva sAkAropayogavarare Tu ? yukta rupamAM keTalA kALa sudhI rahe che ? u. goyamA ! jahaNNeNa vi ukkoseNa vi aMtomuhattaM / u. gautama ! jaghanya ane utkRSTa antarmuhUrta sudhI rahe che. aNAgArovautte vi evaM ceva / / anAkAropayoga yukta jIva paNa A pramANe che. - papapaLa, 528, . 23 62-6 rU 10. uvaogottANaM aMtarakAla parUvaNaM 10. upayogayuktonA aMtarakALanuM prarupaNa : sAgArovauttA ya aNAgArovauttA ya aMtaraM jahaNNeNa sAkAropayogayukto ane anAkAropayogayuktonuM jadhanya vi ukkoseNa vi aMtomuhuttaM / ane utkRSTa aMtarakALa aMtarmuhUrtanuM che. - navA. pari. 1, se. 2 2 3 11. uvaogottANaM appabahuttaM 11. upayogayuktono alpabadutva : 1. Ifsa of maMte ! navA sarovattA pra. bhaMte ! A sAkAropayogayukata ane aNAgArovauttANa ya kayare kayarehiMto appA vA anAkAropayogayukta jIvomAM koNa konAthI -nA- vise sAdi vA ? alpa yAvata- vizeSAdhika che ? 3. yama ! . savavA navA sarovattA, gautama ! 1. badhAthI alpa anAkAropayoga yukta jIva che. 2. sAgArovauttA saMkhejjaguNA / 2 2. (tenAthI) sAkAropayogayukta jIva - paUT. 5. 3, mu. 26 2 saMkhyAtaguNA che. 12. rAmu sovorA prava . 12. cAra gatiomAM darzanopayoganuM prarupaNa : pa. NeraiyANaM bhaMte ! jIvA kiM cakkhudaMsaNI, pra. bhaMte ! nAraka jIva zuM cakSudarzanI, acakSudarzanI, acakkhudaMsaNI, ohidaMsaNI, kevaladasaNI ? avadhidarzanI ke kevaLadarzanI che ? u. goyamA ! cakkhudaMsaNI vi, acakkhudaMsaNI vi, gautama ! cakSudarzanI, acakudarzanI ane ohidasaNI vi, No kevldsnnii| avadhidarzanI che. paraMtu kevaLadarzanI nathI. - navA, pari, , . 32 pa. suhumapuDhavikAiyANaM bhaMte ! jIvA kiM cakkhudaMsaNI pra. bhaMte ! sUkSma pRthvIkAyika jIvo zuM cakSudarzanI -gAva- vadhvaMsaLI ? -vAva- kevaLadarzanI che ? 3. yama ! vaghuvaMsaLA, madhuvaMsa, IT gautama ! cakSudarzanI, avadhidarzanI ane kevaLa ohidaMsaNI, No kevldsnnii|| darzanI nathI paraMtu acakSudarzanI che. - nIvA. . ?, ku. 23 (24) evaM -jAva- suhuma bAyara vaNapphaikAiyANa vi| A pramANe sUkSma bAdara vanaspatikAyiko sudhI - nIva. Di. 1, se. 24-26 jANavuM joIe. 2-2. vI. pari, 2, mu. 2 3 rU rU, darzana A upayogano ja bheda che te kAraNe ahIMyA A prakaraNa levAmAM Ave che. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 782 beMiMdiyA teiMdiyA jaheva suhumapuDhavikAiyA / jIvA. paDi. 1, su. 28-29 pa. cauriMdiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM cakkhudaMsaNI - jAva- kevaladaMsaNI ? u. goyamA ! cakkhudaMsaNI vi, acakkhudaMsaNI vi, No ohidaMsaNI, No kevaladaMsaNI / jIvA. paDi. 1, su. 30 pa sammucchima paMceMdiya tiriyakkhajoNiya jalayarANaM bhaMte ! kiM cakkhudaMsaNI -jAva- kevaladaMsaNI ? u. goyamA ! cakkhudaMsaNI vi, acakkhudaMsaNI vi, No ohidaMsaNI, No kevaladaMsaNI / thalayarA khahayarA evaM ceva / gabbhavakkaMtiya paMceMdiya tirikkhajoNiya jalayarANaM bhaMte! kiM cakkhudaMsaNI -jAva- kevaladaMsaNI ? u. goyamA ! cakkhudaMsaNI vi, acakkhudaMsaNI vi ohidaMsaNI vi, No kevaladaMsaNI / thalayarA khahayarA evaM ceva / jIvA. paDi. 1, su. 35-40 pa sammucchima maNussA NaM bhaMte! kiM cakkhudaMsaNI - jAva- kevaladaMsaNI ? u. goyamA ! No cakkhudaMsaNI, acakkhudaMsaNI, No ohidaMsaNI, No kevaladaMsaNI / pa. gabbhavakkaMtiya maNussANaM bhaMte! kiM cakkhudaMsaNI - jAva- kevaladaMsaNI ? pa. u. goyamA ! cakkhudaMsaNI vi - jAva- kevaladaMsaNI vi / jIvA. paDi. 1, su. 41 pa. devA NaM bhaMte ! kiM cakkhudaMsaNI -jAvakevaladaMsaNI ? u. goyamA ! cakkhudaMsaNI vi, acakkhudaMsaNI vi, ohidaMsaNI vi, No kevaladaMsaNI / jIvA. paDi. 1, su. 42 13. daMsaNassa agarUyalahuyatta parUvaNaMpa. daMsaNe NaM bhaMte ! kiM garUyA ? garUyalahuyA ? agarUyalahuyA ? u. goyamA ! No garUyA, ' No lahuyA, agarUyalahuyA | - lahuyA ? No 'garUyalahuyA, viyA. sa. 1, u. 9, su. 11 13. pra. 6. 24. 7. pra. 7. pra. G. pra. G. pra. G. 3. dravyAnuyoga bhAga-2 beIndriya, teIndriya jIvonuM varNana sUkSma pRthvIkAyikonA samAna jANavuM joIe. bhaMte! yarendriya va zuM yakSuharzanI - yaavtkevaLa darzanI che ? ir Pivate & Personal Use Only gautama ! cakSudarzanI paNa che ane acakSudarzanI paNa che. paraMtu adhidarzanI ane kevaLadarzanI nathI. bhaMte ! samUcchima paMcendriya tiryaMcayonika jaLacara zuM cakSudarzanI -yAva- kevaLadarzanI che ? gautama ! cakSudarzanI paNa che ane acakSudarzanI paNa che. paraMtu avadhidarzanI ane kevaLadarzanI nathI. A pramANe (samUrchima) sthaLacara khecara jIvonA mATe paNa jANavuM joIe. bhaMte ! garbhaja paMcendriya tiryaMcayonika jaLacara zuM yakSuharzanI - yAvat- DevaNaharzanI che ? gautama! cakSudarzanI, acakSudarzanI ane avadhidarzanI che paraMtu kevaLadarzanI nathI. A pramANe garbhaja sthaLacara kheMcara jIvonAM mATe paNa jANavuM joIe. bhaMte ! sammacchima manuSya zuM cakSudarzanI -yAva kevaLadarzanI che ? gautama ! cakSudarzanI, avadhidarzanI ane kevaLa darzanI nathI. paraMtu acakSudarzanI che. bhaMte ! garbhaja manuSya zuM cakSudarzanI -yAvat kevaLadarzanI che ? gautama ! cakSudarzanI paNa che -yAva- kevaLa darzanI pA che. bhaMte ! deva zuM cakSudarzanI -yAvat- kevaLa darzanI che ? darzananAM agurulaghutvanuM prarupaNa : pra. aMte ! darzana zuM guru che, laghu che. gurulaghu che } agurulaghu che ? gautama ! cakSudarzanI paNa che, acakSudarzanI paNa che ane avadhidarzanI paNa che paraMtu kevaLa darzanI nathI. gautama ! darzana guru nathI, laghu nathI ane gurulaghu paNa nathI paraMtu agurulaghu che. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upayoga adhyayana 14. cakkhudaMsaNI AINaM kAyaTThiI parUvaNaM pa. cakkhudaMsaNI NaM bhaMte ! cakkhudaMsaNI tti kAlao kevaciraM hoi ? u. goyamA ! jahaNaNeNaM aMtomuhuttaM, pa. acakkhudaMsaNI NaM bhaMte ! acakkhudaMsaNI tti kAlao kevaciraM hoi ? u. goyamA! acakkhudaMsaNI duvihe paNNatte, taM jahA1. aNAIe vA apajjavasie, 2. aNAIe vA sapajjavasie / ohidaMsaNI NaM bhaMte ! ohidaMsaNI tti kAlao kevaciraM hoi ? pa. ukkoseNaM sAgarovamasahassaM sAiregaM / u. goyamA ! jahaNaNeNaM ekkaM samayaM, pa. ukkoseNaM do chAvaTThIo sAgarovamANaM sAiregAo / kevaladaMsaNI NaM bhaMte! kevaladaMsaNI tti kAlao kevaciraM hoi ? u. goyamA ! sAIe apajjavasie / ' - paNNa. pa. 18, su. 1346-1357 15. cakkhudaMsaNI AINaM aMtarakAla parUvaNaM cakkhudaMsaNissa aMtaraM-jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, ukkoseNaM vaNassaikAlo / acakkhudaMsaNissa-duvihassa natthi aMtaraM / ohidaMsaNissa-jahanneNaM aMtomuhuttaM, ukkoseNaM vaNassaikAlo / kevaladaMsaNissa - Natthi aMtaraM / 16. cakkhudaMsaNIAINaM appabahuttaM jIvA. paDi. 9, su. 246 pa. eesi NaM bhaMte! cakkhudaMsaNINaM - jAva- kevaladaMsaNINa ya kare karehiMto appA vA -jAva- visesAhiyA vA ? u. goyamA ! 1 savvatthovA ohidaMsaNI, 2. cakkhudaMsaNI asaMkhejjaguNA, 3. kevaladaMsaNI anaMtaguNA, 4. acakkhudaMsaNI anaMtaguNA / jIvA. paDi. 9, su. 246 ? jIvA. paDi. 9, su. 246 14. cakSudarzanI AdinI kAyasthitinuM prarupaNa : pra. bhaMte ! cakSudarzanI, cakSudarzanInAM rupamAM keTalA kALa sudhI rahe che? gautama ! dhanya - antarmuhUrta sudhI, 15, 16. 6. pra. 6. pra. 6: pra. G. pra. 783 utkRSTa kaMIka adhika hajAra sAgaropama sudhI rahe che. 3. bhaMte ! acakSudarzanI, acakSudarzanInAM rupamAM keTalA kALa sudhI rahe che ? gautama ! khayakSuharzanI me prahAranA udyA che, prema1. nAhi aparyavasita, 2. nAhi saparyavasita. bhaMte ! avadhidarzanI, avadhidarzanInAM rupamAM keTalA kALa sudhI rahe che ? gautama ! jaghanya eka samaya sudhI, cakSudarzanI AdinAM aMtarakALanuM prarupaNa : cakSudarzanInuM aMtara-jaghanya antarmuhUrta ane utkRSTa vanaspatikALa che. baMne prakAranA acakSudarzanIonuM aMtara nathI. avadhidarzanInuM aMtara jaghanya aMtarmuhUrta, utkRSTa vanaspatikALa che. kevaLadarzanInuM aMtara nathI. utkRSTa kaMIka adhika be chayAsaTha sAgaropama sudhI rahe che. cakSudarzanI AdinuM alpabahutva : bhaMte ! kevaLadarzanI, kevaLadarzanInAM rupamAM keTalA kALa sudhI rahe che ? gautama ! kevaLadarzanI sAdi aparyavasita hoya che. bhaMte ! A cakSudarzanI -yAva- kevaLa darzanImAMthI oe nAthI jasya yAvat- vizeSAdhi che ? gautama ! 1. badhAthI alpa avadhidarzanI che. 2. ( tenAthI ) yakSuddarzanI asaMkhyAtaguNA che. 3. ( tenAthI) vaNarzanI anantaguNA che. 4. ( tenAthI) jayakSuharzanI anantaguNA che. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 784 22. pazyatA adhyayana 'saLayA' zabda jaina AgamomAM prayukta eka viziSTa zabda che, jemAM jJAna ane darzanano samAveza thaI jAya che. jJAna ane darzanano samAveza "upayoga" zabdamAM paNa thayo che, paraMtu upayoga ane saLayA (pazyatA) mAM bheda che. upayogamAM jJAna ane darzananA samasta bhedo grahaNa thAya che, jyAre pAsaLayA mAM matijJAna ane acakSudarzana grahaNa thatAM nathI. pAsayA nA mATe hiMdImAM pazyatA zabdano prayoga thayo che. je boddha darzanamAM pracalita vipazyanAthI alaga artha rAkhe che. vAsaLA zabdano vAstavika artha zuM e zodhano viSaya che, paraMtu enA saMbaMdhamAM AgamomAM je tathya saMkalita che tenAthI jANa thAya che ke te upayogathI judo ja che. upayoganI jema pAsaNayAnA be bheda varNavyA che.- sAkArapAsaNayA ane anAkAra pAsaNayA. sAkArapazyatA (pAsaNayA) cha prakAranI che.- zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna,kevaLajJAna, zrutaajJAna ane vibhaMgajJAna. matijJAna ane matiajJAnane pAsaNayAnA bhedomAM gaNela nathI. mATe jANa thAya che ke sAkArapAsaNayAnA antargata mAtra vartamAnakALano viSaya karanAra Abhinibodhika (mati) jJAna ane matiajJAnano samAveza thato nathI. pASaNayA traikAlika viSayothI sambaddha che. anAkAra pazyatAnA traNa prakAra che - cakSudarzana, avadhidarzana ane kevaLadarzana. AmAM acakSudarzanano samAveza thato nathI. kAraNa ke te bAkInA traNa darzanonI apekSAe aparisphuTa hoya che. anAkAra pazyatAmAM te ja traNa darzanono samAveza che. jemAM vizadatA ke parisphuTatA che. covIsa daMDakomAM pAsaNayAnuM varNana karavAthI jANI zakAya che ke ekendriya jIvomAM eka mAtra zrutaajJAna sAkAra pazyatA prApta thAya che. beIndriya ane treIndriya jIvomAM zrutajJAna ke zrutaajJAna sAkAra pazyatA maLe che. caurendriya jIvomAM zrutajJAna ane zrutaajJAna sAkAra pazyatAnA sivAya cakSudarzana anAkA2pazyatA paNa upalabdha hoya che. kAraNa ke te cakSuIndriya yukta hoya che. nairayiko, devo ane paMcendriya tiryaMcayonikomAM zrutajJAna, avadhijJAna, zrutaajJAna ane vibhaMgajJAnanA bhedathI cAra prakAranI sAkArapazyatA tathA cakSudarzana ane avadhidarzananA bhedathI be prakAranI anAkArapazyatA thaI zake che. manuSyomAM sAkAra pazyatAnA cha ane anAkA2pazyatAnA traNeya bheda prApta thAya che. A varNana samuccayathI che. pratyeka jIvanI apekSAe temAM bhinnatA rahe che. Jain Ed jIvamAM prApta thanArI sAkArapazyatAnA AdhAre te sAkArapazmI ane anAkArapazyatAnA AdhAre te anAkArapaztI kahevAya che. Private & Personal Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazyatA adhyayana 785 22. pAsaNayA ajjhayaNaM 22. pazyatA adhyayana je mUtra - pAsaNayAbheya-ppabheyaparUvaNaMpa. kaivihA NaM bhaMte ! pAsaNayA paNNattA? u. goyamA ! duvihA pAsaNayA paNNattA, taM jahA - . saTIRpAsa , 2. aTI TIRTHsAya ca | pa. sAgArapAsaNayA NaM bhaMte ! kaivihA paNNattA ? nayama ! vihA paUttA, taM nahIM6. suyaUTTTTTTTTTTTTyA, 2. mahiAsaTTIRpasAtha, 3. maNapajjavaNANasAgArapAsaNayA, 4. vastrApasarapasiyA, che. suyazaUITUTRITRpAsanathI, 6. vibhaMgaNANa saagaarpaasnnyaa| pa. aNAgArapAsaNayA NaM bhaMte ! kaivihA paNNattA? u. goyamA ! tivihA paNNattA, taM jahA 1. cakkhudaMsaNaaNAgArapAsaNayA, 2. divaMsaTUTIVITRpasAtha, 3. kevaladasaNaaNAgArapAsaNayA / - paVT. . rU , su. 26 rU 6-2138 jIvesu oheNa pAsaNayA pruuvnnNnne navA gi -quUT.. rU 1, . 2636 rU. 13vIDabhu pAsAyA memeya parva- 1. 2 , rAkha maMta! vihAM pAsa [UUttA? sUtra : 1. pazyatA (jovuM) nAM bheda-prabhedonuM prANa : pra. bhaMte ! pazyatA keTalA prakAranI kahI che ? u. gautama ! be prakAranI kahI che, jemake 1. sAkAra pazyatA, 2. anAkArapazyatA. pra. bhaMte ! sAkAra pazyatA keTalA prakAranI kahI che ? u. gautama ! cha prakAranI kahI che, jemake 1. zrutajJAna sAkAra pazyatA, 2. avadhijJAna sAkAra pazyatA, 3. mana:paryavajJAna sAkAra pazyatA, 4. kevaLajJAna sAkAra pazyatA, 5. zruta ajJAna sAkAra patA, 6. virbhAgajJAna sAkAra pazyatA. bhaMte ! anAkArapazyatA keTalA prakAranI kahI che ? gautama ! traNa prakAranI kahI che, jemake1. cakSudarzana anAkAra pazyatA, 2. avadhidarzana anAkAra pazyatA, 3. kevaLadarzana anAkAra pazyatA. 3. mothamI! tuvidda pUUTttA, teM nahIM 1. sAgArapAsaNayA ya, 2. aNAgArapAsaNayA ya / NeraiyANaM bhaMte ! sAgArapAsaNayA kaivihA paNNattA? sAmAnyathI jIvomAM pazyatAnuM prarupaNa : A pramANe samuccaya jIvomAM pazyatAnuM varNana karavuM joIe. 3. covIsa daMDakomAM pazyatAnAM bheda-prabhedonuM prarupaNa : pra. 8,1, bhaMte ! nArakanI pazyatA keTalA prakAranI kahI che ? u. gautama ! be prakAranI kahI che, jemake 1. sAkArapazyatA, 2. anAkArapazyatA. pra. bhaMte ! nArakanI sAkArapazyatA keTalA prakAranI kahI che ? gautama ! cAra prakAranI kahI che, jemake1. zrutajJAna sAkAra pazyatA, 2. avadhijJAna sAkAra pazyatA, 3. zruta ajJAna sAkAra pazyatA, 4. virbhAgajJAna sAkAra thatA. u. goyamA ! caubihA paNNattA, taM jahA 2. suyaTT TT TTRpAsIyA, 2. maTiTTTTTTTTTTT sAtha, 3. suyaaNNANasAgArapAsaNayA, 4. vibhaMgaNANasAgArapAsaNayA / Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 786 dravyAnuyoga bhAga-2 pa. raiyANaM bhaMte! aNAgArapAsaNayA kaivihA paNNattA? 3. joya! tuvidaT TvyttA, teM nahIM 1. cakkhudaMsaNaaNAgArapAsaNayA ya, 2. ohidaMsaNaaNAgArapAsaNayA ya / hR. 2-22. parva -navi- LiyagumAra / pa. daM. 12. puDhavikkAiyANaM bhaMte ! kaivihA pAsaNayA guttA? 3. yama ! UTI HITRpasAthaT I pa. puDhavikkAiyANaM bhaMte ! sAgArapAsaNayA kaivihA gujttA ? u. goyamA! egA suyaaNNANasAgArapAsaNayA pnnnnttaa| huM 23-76. -nA- vADiyAmAM pa. da. 17. beiMdiyAAM. bhaMte ! kaivihA pAsaNayA paNNattA? goyamA ! egA sAgArapAsaNayA pnnnnttaa| pa. beiMdiyANaM bhaMte! sAgArapAsaNayA kaivihA paNNattA? pra. bhaMte ! nArakonI anAkArapazyatA keTalA prakAranI kahI che ? u. gautama ! be prakAranI kahI che, jemake 1. cakSudarzana anAkAra pazyatA, 2. avadhidarzana anAkAra pazyatA. 6.2-11. A pramANe svanitakumAro sudhI jANavuM joIe. pra. 8.12. aMte ! pRthvIkAyikonI pazyatA keTalA prakAranI kahI che ? - gautama ! eka sAkArapazyatA kahI che. bhaMte ! pRthvIkAyikonI sAkAra pazyatA keTalA prakAranI kahI che ? gautama ! ekamAtra zrutaajJAna sAkArapazyatA kahI che. 8.13-16, A pramANe vanaspatikAyiko sudhInI pazyatA jANavI joIe. pra. 6,17, bhaMte ! beIndriyonI pazyatA keTalA prakAranI kahI che ? u. gautama ! eka mAtra sAkArapazyatA kahI che. bhaMte ! beIndriyonI sAkArapazyatA keTalA prakAranI kahI che ? u. gautama ! be prakAranI kahI che, jemake 1. zrutajJAna sAkAra pazyatA, 2. zruta ajJAna sAkAra pazyatA. 6.18. A pramANe treIndriya jIvonI paNa pazyatA kahevI joIe. pra. 6.19, bhaMte ! caundriyonI pazyatA keTalA prakAranI kahI che ? u. gautama ! be prakAranI kahI che, jemake 1. sAkArapazyatA, 2. anAkArapatA. AnI sAkArapazyatA beIndriyonI sAkArapazyatAnAM samAna jANavI joIe. bhaMte ! caundriyonI anAkAra pazyatA keTalA prakAranI kahI che ? D 3. jo mA ! suvidA TUITI, nA 1. suyaNNANasAgArapAsaNayA ya / 2. suyaaNNANasAgArapAsaNayA ya / huM 28, purva teAiLa viA pa. daM. 19. cauriMdiyANaM bhaMte ! kaivihA pAsaNayA paNNattA? 3. joyama ! suvidA TUTTI, teM naI 1. sAgArapAsaNayA ya, 2. aNAgArapAsaNayA y| sAgArapAsaNayA jahA beiNdiyaannN| pra. pa. cauriMdiyANaM bhaMte ! aNAgArapAsaNayA kaivihA guttA ? Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazyatA adhyayana 787 u. goyamA ! egA cakkhudaMsaNaaNAgArapAsaNayA ( u. gautama! ekamAtra cakSudarzananI ja anAkArapazyatA Tv9ttA | kahI che. daM. 20. paMceMdiya-tirikkhajoNiyA jhaanneriyaa| 8.20. paMcendriya tiryaMcayonikonI pazyatA nArakanA jevI che. TuM ra6. masA na navA da. 21. manuSyonI pazyatA samuccaya jIvonAM samAna che. . 22-24. sesI na rA nava veLiyA 6. 22-24 zeSa-vaimAniko sudhI nArakanAM samAna - TU, 5. rU , mu. 2640-225 rU pazyatA jANavI joIe. 4. nava-vIsaleMDapanu sAraVTIRpara pavaLa- 4. jIva-covIsa daMDakomAM sAkAra-anAkAra pazyatAvALAnuM prANa : pa. jIvA NaM bhaMte ! kiM sAgArapassI, aNAgArapassI? pra. bhaMte ! jIva sAkAra pazyatAvALA che ke anAkAra pazyatAvALA che ? u. goyamA! jIvA sAgArapassI vi, aNAgArapassI vi| | u. gautama ! jIva sAkArapazyatAvALA paNa che ane anAkArapazyAtAvALA paNa che. pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - navA saYTRUksI vi, raparsa vi ?" jIva sAkArapazyatAvALA paNa che ane anAkAra pazyatAvALA paNa che ?" 3. gayA ! ne sucA, mahipALa, gautama ! je jIva zrutajJAnI, avadhijJAnI, maNapajjavaNANI, kevalaNANI, suyaaNNANI, mana:paryavajJAnI, kevaLajJAnI, zrataajJAnI ane vibhaMgaNANI, virbhAgajJAnI che. te NaM jIvA sAgArapassI, te jIva sAkArapazyatAvALA che. jeNaMjIvA cakkhudaMsaNI, ohidaMsaNI, kevaladasaNI, je jIva cakSudarzanI, avadhidarzanI ane kevaLa darzanI che. te NaM jIvA aNAgArapassI, te jIva anAkArapazyatAvALA che. se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "nava saraparsa vi, samIrapara vi " jIva sAkArapazyatAvALA paNa che ane anAkArapazyatAvALA paNa che." [, te , jarA je maMte ! vuiM saTRY pra. 8,1, bhaMte ! nAraka sAkArapakSatAvALA che ke aNAgArapassI? anAkArapazyatAvALA che ? 3. soyamAM ! pUrva jevo gautama ! pUrvavata jANavuM joIe. Navara-sAgArapAsaNayAe maNapajjavaNANI kevalaNANI vizeSa :sAkArapazyatAmAM mana:paryAyajJAnI ane ya buccaMti, aNAgAra-pAsaNayAe kevaladaMsaNaM nntthi| kevaLajJAnI tathA anAkAra pazyatAmAM kevaLa darzanI nathI evuM kahevuM joIe. 8. 2-. vuiM -nA- LiyanArA ! 6.2-11. A pramANe svanitakumAro sudhI jANavuM joIe. u Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 788 dravyAnuyoga bhAga-2 1. 2. 12. vidyAnuM maMte ! vi saTTRparsa, aNAgArapassI? u. goyamA ! puDhavikkAiyA sAgArapassI, No annaagaarpssii| se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai"puDhavikkAiyA sAgArapassI, No aNAgArapassI ? goyamA ! puDhavikkAiyANaM egA suyaaNNANasAgArapAsaNayA pnnnnttaa| se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai"puDhavikkAiyA sAgArapassI, No annaagaarpssii|" TuM. zarU-6parva -navi- vAtsa/DayA 1. Dha 27, veTiyA maMte ! jiM saraparsa, aNAgArapassI? 3. yaT! sIraparsa, je maUITRUksa | pa. sekeNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai "beiMdiyA sAgArapassI, No aNAgArapassI ?" pra. . 12. bhaMte ! pRthvIkAyika sAkArapazyatAvALA * che ke anAkArapazyatAvALA che ? gautama ! pRthvIkAyika sAkArapazyatAvALA che, anAkArapazyatAvALA nathI. pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "pRthvIkAyika jIva sAkAra patAvALA che paraMtu anAkArapazyatAvALA nathI?" gautama ! pRthvIkAyikomAM ekamAtra RtraajJAna sAkArapazyatA kahI che. mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - pRthvIkAyika sAkA2pazyatAvALA che anAkArapazyatAvALA nathI." da, 13-16. A pramANe vanaspatikAyiko sudhI jANavuM joIe. pra. 6,17, bhaMte ! beIndriya sAkArapazyatAvALA che ke anAkArapazyatAvALA che ? . gautama ! te sAkArapazyatAvALA che, anAkAra pazyatAvALA nathI. pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - beIndriya sAkArapazyatAvALA che. anAkAra pazyatAvALA nathI? u. gautama ! te beIndriya be prakArathI sAkArapazya tAvALA kahyA che, jemake1. zrutajJAna sAkArapazyatA, 2. zrutaajJAnasAkArapazyatA. mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - beIndriya sAkArapazyatAvALA che, anAkAra pazyatAvALA nathI." di. 18. A pramANe treIndriya jIvonAM viSayamAM samajavuM joIe. pra. 6. 19, bhaMte! caundriya sAkArapazyatAvALA che ke anAkArapazyatAvALA che ? gautama ! caundriya sAkArapazyatAvALA paNa che ane anAkArapazyatAvALA paNa che. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "caundriya sAkArapazyatAvALA paNa che ane anAkArapRzyatAvALA paNa che"? 3. yama!kriyA vidAsaTIRTHsAtharqUUttA, taM jhaa2. suyaUTTTTT TIRTHsayA , 2. suyaaNNANasAgArapAsaNayA ya / se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai"beiMdiyA sAgArapassI, No annaagaarpssii|" hR. 28. purva tailviAna zi 1. 2 21. variyA maMte ! kiM saTRparsa, aNAgArapassI? u. goyamA! cauriMdiyA sAgArapassI vi.aNAgArapassI vi aa. v. je heThe maMte ! purva sukuM "cauriMdiyA sAgArapassI vi, aNAgArapassI vi? Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ payata adhyayana 3. zaucamA!ne raririyAi sucaTI sugaUTILI, te NaM cauriMdiyA sAgArapassI, je NaM cauriMdiyA cakSudaMsaNI, te NaM cauriMdiyA annaagaarpssii| se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai"cauriMdiyA sAgArapassI vi, aNAgArapassI vi|" 789 u. gautama ! je caundriya zrutajJAnI ane zrutaajJAnI che, te caundriya sAkArapazyatAvALA che. je caundriya cakSudarzanI che, te caundriya anAkArapazyatAvALA che. mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "caundriya sAkArapazyatAvALA paNa che ane anAkArapazyatAvALA paNa che." ' 20. paMcendriya tiryaMcayonikonuM varNana nArakanAM samAna che. da.21. manuSyonuM varNana samuccaya jIvonAM samAna che. 6. 22-24, bAkInAM vaimAniko sudhI nArakanAM samAna pazyatAvALA jANavuM joIe. daM. 20. paMceMdiya-tirikkhajoNiyA jhaanneriyaa| 8. 22. mapUsA nahIM nIvAre 8. 22-24navasA na vemaanniyaa| ra -nava - QUOT, 5. 3 , mu. 1654-2162 6. viyA. ma. 26, 3. 7, mu. ? Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 780 23. dRSTi adhyayana dRSTi adhyayananA antargata traNa prakAranI dRSTiyonuM vivecana thayela che. traNa dRSTio che.- 1. samyagdaSTi, 2. mithyAdaSTi ane 3. mizraLSTi, AmAMthI koIpaNa eka dRSTi pratyeka jIvamAM prApta hoya che. koIpaNa jIva dRSTivihIna hotAM nathI. cAhe te ekendriyano pRthvIkAya jIva hoya ke siddhano jIva hoya. badhAmAM daSTi vidyamAna che. A dRSTi jIvana ane jagatanA pratye jenI dRSTi je pramANe hoya te pramANe darzAvAmAM AvI che. je jIva saMsArane sukha samaje che, viSayabhogomAM 2me che te mithyAdRSTivALo hoya che, je jIva saMsArathI para mokSasukhano abhilASI hoya che te sabhyaSTivALo hoya che. evA jIvonI viSayabhogomAM Asakti tIvra hotI nathI. samyagdarzananI prApti mATe sAta prakRtiono kSaya, upazama ke kSayopazama hovo Avazyaka che. te sAta prakRtio A pramANe che.- anantAnubaMdhI kaSAyanI catuSka, samyaktvamohanIya, mithyAtvamohanIya ane mizramohanIya. jyAre mohakarmanI e sAta prakRtio kSINa thAya che tyAre samyagdaSTivALo bane che. Ane dRSTinI nivRti kahevAmAM Ave che. nivRtino artha che niSpatti ke nirmiti, jyAre samyagdarzana paNa na thAya ane mithyAdaSTi paNa na thAya tyAre tene samyagmithyA daSTi kahevAmAM Ave che. malayiMgara prajJApanAsUtranI vRtti (patrAMka-388) mAM kahela che ke jInendra prarUpita jIvAdi tatvo pratye aviparIta dRSTinuM hovuM samyagdaSTi che ane jInendra prarupita tatvo pratye samyak zraddhA paNa na hoya ane vipratipatti paNa na hoya te samyagmithyAdaeNSTi hoya che. tene jIna prarUpita tatvonA saMbaMdhamAM ruci paNa hotI nathI ane arUci paNa hotI nathI. samuccayanI apekSAe nairiyako ane devomAM traNa prakAranI dRSTi prApta thAya che. garbhaja paMcendriya tiryaMcayonika ane garbhaja manuSyomAM paNa e traNeya dRSTio prApta thAya che. samyUOima paMcendriya tiryaMca jIvomAM samyagdaSTa ane mithyAdaSTi e be dRSTio kahI che tathA sampUrcchima manuSyomAM eka mAtra mithyArdaSTi manAya che. ekendriya jIvomAM paNa mAtra mithyAdaeNSTi hoya che. jyAre beIndriya, treIndriya ane caurendriya jIvomAM be dRSTio manAya che - samyagdaSTi ane mithyAdaeNSTi. siddha jIva mAtra samyagdaSTi hoya che. te mithyAdaSTi ane sabhyamithyAdaSTi hotAM nathI. devomAM pAMca anuttaravimAna (nA devo) mAM paNa mAtra samyagdaSTi rahe che bIjI nahi. dRSTino saMbaMdha AtmAthI che, eTalA mATe te saMsArI jIvomAM paNa hoya che. temaja siddhomAM paNa hoya che. dRSTi siddhonI jema agurulaghu hoya che mATe gurulaghutAthI rahita hoya che. jIva je dRSTithI kriyA kare che, e dRSTi te kriyAnI apekSAe karaNa kahevAya che. A pramANe daSTikaraNa paNa traNa ja hoya che. jema- samyagdaSTikaraNa, mithyAdaSTikaraNa ane sabhyamithyAdaSTikaraNa, je jIvamAM je dRSTi prApta thAya che te ja dRSTikaraNa temAM upalabdha thAya che. A dRSTiothI traNa prakAranA baMdha thAya che - 1. jIva prayoga-baMdha, 2. anantara-baMdha ane 3. paraMpara-baMdha. kAyasthitinI apekSAe vicAra karavAthI jANa thAya che ke eka to te jIva che jemAM ekavAra samyagdaSTi utpanna thaI gayA pachI pharI pUrNa thatI nathI. tenI A samyagdaSTine sAdi aparyavasita kahevAmAM Ave che paNa keTalAka evA paNa jIva che jemAM samyagdarzana pragaTa thayA pachI pharI cAlI jAya che, te samyagdaSTi sAdI saparyavasita kahevAya che. te jadhanya antarmuhUrta sudhI ane vadhAremAM kaMIka vadhAre (66) chAMsaTha sAgaropama sudhI rahe che. mithyAdaeNSTi traNa prakAranI hoya che.- 1. sAdI saparyavasita, 2. anAdi aparyavasita ane 3. anAdi saparyavasita. AmAM je sAdI saparyavasita che tenI jaghanya kAyasthiti antarmuhUrtanI che ane utkRSTa kAyasthiti dezona ardhapudgala parAvartana kALa che. samyamithyAdaSTi arthAt mizradaSTi jaghanya ane utkRSTa antarmuhUrta sudhI rahe che. kAyasthitinA anusAra ja dRSTionA aMtarakALanuM paNa A adhyayanamAM varNana karela che. alpabahutvanI apekSAe sarvethI alpa sabhyamithyAdaeNSTi (mizradaeNSTi) jIva che. tenuM trIju guNasthAna manAya che. A guNasthAna eka antarmuhUrtathI adhika kALa sudhI rahetuM nathI. pachI tenA anantara jIva mithyAdaeNSTi ke samyagdaSTa ja hoya che. mizradaeNSTithI samyagdaSTa jIva anantaguNA che tathA samyagdaSTithI mithyAdaeNSTi jIva anantaguNA che. A saMsAra mithyAdaSTi jIvothI bharela che. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daSTi adhyayana 791 23. diTThI ajjhayaNaM 23. daSTi adhyayana sUtra .. sUtra 1. jIva-cauvIsadaMDaemu siddhesu ya diTThI bheya parUvaNaM- 1. (r) yovIsa ane siddhobhA dRSTinA mehornu pra25 pa. jIvA NaM bhaMte ! kiM sammadiTThI, micchAdiTThI pra. bhaMte ! zuM jIva samyagdaSTi che, mithyAdaSTi che sammAmicchAdiTThI? ke samyagRmithyASTi che ? u. goyamA ! jIvA sammadiTThI vi, micchAdiTThI vi, gautama ! jIva samyagadaSTi paNa che, mithyAdaSTi sammAmicchAdiTThI vi| paNa che ane samyamithyASTi paNa che. daM. 1. evaM NeraiyA vi| 6.1 A pramANe nAraka paNa traNe daSTivALA che. daM. 2-11. asurakumArA vi evaM ceva -jAva 6. 2-11. asurakumArothI svanitakumAro sudhIne thnniykumaaraa| paNa traNe daSTio prApta thAya che. pa. daM. 12. puDhavikkAiyANaM bhaMte ! kiM sammadiTThI, de,12, bhaMte ! pRthvIkAyika jIva zuM samyagadaSTi micchAdiTThI, sammAmicchAdiTThI ? cha, mithyASTiche sabhyarAmithyA dRSTi cha ? u. goyamA! puDhavikkAiyA No sammadiTThI, micchAdiTThI, gautama ! pRthvIkAyika jIva samyagudaSTi ane No smmaamicchaaditttthii|3| samyamithyAdaSTi nathI paraMtu mithyAdRSTi che. daM. 13-16. evaM -jAva- vnnphikaaiyaa| da,13-16, A pramANe vanaspatikAyiko sudhI jANavuM joIe. pa. da.17.beiMdiyANaM bhaMte! kiMsammadiTTI, micchAdiTrI. pra. 6.17. mate ! bendriya sabhyaSTi cha, sammAmicchAdiTThI ? mithyAdaSTi che ke samyagumithyAdaSTi che ? u. goyamA ! beiMdiyA sammadiTThI vi, micchAdiTThI vi, gautama ! beIndriya jIva samyagRSTi paNa che, No smmaamicchaaditttthii| mithyAdaSTi paNa che, paraMtu samyagamithyAdRSTi nathI. daM. 18-19. evaM teiMdiyA cauriMdiyA vi| 6.18-19. A pramANe treIndriya ane caundriyanI paNa daSTio jANavI joIe. daM. 20-24. paMceMdiya-tirikkhajoNiya maNussA, 6.20-24. paMthendriya liyoni, manuSya, vANamaMtara-joisiya-vemANiyA ya sammadiTThI vi, vANavyaMtara, jyotiSka ane vaimAnika deva samyagadaSTi paNa hoya che, micyodaSTi paNa hoya micchAdiTThI vi, sammAmicchAdiTThI vi| che ane samyagumithyAdaSTi paNa hoya che. siddhA NaM bhaMte ! kiM sammadiTrI, micchAdiTThI, bhaMte ! zuM siddha jIva samyagudRSTi che, mithyAdaSTi sammAmicchAdiTThI ? che ke samyamithyAdRSTi che ? u. goyamA ! siddhA NaM sammadiTThI, No micchAdiTThI, No 3. gautama ! siddha jIva samyagdaSTi hoya che, te smmaamicchaaditttthii| mithyAdaSTi ane samyagRmithyAdaSTi hotA nathI. - paNNa. pa. 19. su. 1399-1405 1. ThANaM. a. 3, u. 3, su. 187 4. jIvA. paDi. 1, su. 16-26 8. viyA. sa. 1, u. 2, su. 10/2 2. (ka) jIvA. paDi. 3, u. 3, su. 88 (2) 5. (ka) jIvA. paDi. 1, su. 28 9. (ka) ThANaM. a. 3, u. 3, mu. 187 (kha) jIvA. paDi. 1, su. 32 (kha) viyA. sa. 20, u.1, su. 4 . (kha) jIvA. paDi. 3, su. 97 (1) 3. (ka) jIvA. paDi. 1, su. (13/13) 6. jIvA. paDi. 1, su. 29-30 (ga) jIvA. paDi. 1, su. 42 (kha) viyA. sa. 19, u. 3, su. 4 7. (ka) viyA. sa. 1, u. 2, su. 9/2 (ga) viyA. sa. 24, u. 12, su. 3 (kha) viyA. sa. 20. u. 1, su. 7 F Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 792 2. 3. . diTThissa agarUyalahuyatta parUvaNaM ? 5. TviInuM maMte ! viMgarUcA ? huyA ? zarUyaduyA agarUyalahuyA ? 3. goyamA ! jo yA, je aduyA, no rUmalA, agarUyalahuyA / - viyA. sa. 1, 3. 26. su. ?? diTThI nivvattI bheyA cauvIsadaMDaesu ya pruuvnnN1. vidA maMte ! viThThI nivRttI paLattA ? 3. zauyamA!tividA viThThI nivattI vAttA, taM nahIM?. sammaThThiI nivRttI, 2. miviThThI nivRttI, 3. sammAbhicchAdiTThI nivvattI / daM. 1-24. evaM - jAva- vemANiyANaM jassa jaivihA diTThI tassa tara bhANiyavvA / - viyA. sa. 16, 3. 8, mu. 26-27 diTThI karaNa bhaiyA cauvIsadaMDaesu ya pruuvnnN6. kavi NaM bhaMte! diTThI karaNe paNNatte ? 3. goyamA ! tiviSe viThThI karaNe vAtte, taM nahA?. sammaTTiI raLe, 2. micchATTiI raLe, rU. sammAmicchAviThThI rahe, OM. -24. ' -khAva- temALiyALa / NavaraM jassa jaM atthi tassa taM savvaM bhANiyavvaM / viyA. saM. 12, 3. 2, mu. 8 diTThI ehiM baMdha pagArA cauvIsadaMDaesu ya parUvaNaM pa. sammadiTThIeNaM micchAdiTThIeNaM sammAmicchAdiTThIeNaM bhaMte ! kaivihe baMdhe paNNatte ? 3. goyamA ! tiviSe saMdhe vaLatte, taM nahIM jIvappaoga baMdhe, . 2. aAMtara baMdhe, rU. paraMpara baMghe ! 1- 24. evaM cauvIsaM daMDagA bhANiyavvA / 2. 3. 4. 5. dRSTinAM agurulaghutvanuM prarupaNa : pra. u. dravyAnuyoga bhAga-2 bhaMte ! dRSTi zuM guru che, laghu che, gurulaghu che ke agurulaghu che ? gautama ! dRSTi guru nathI, laghu nathI ane guru laghu paNa nathI paraMtu agurulaghu che. dRSTinivRttinAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa : pra. bhaMte ! daSTinivRtti keTalA prakArnI kahI che ? gautama ! daSTinivRtti traNa prakAranI kahI che, jemake1. samyagdaSTi nivRtti, u. 2. mithyAdaSTinivRtti, 3. sabhyamithyA dRSTinivRtti. 6.1-24. A pramANe vaimAniko sudhI jenI jeTalI daSTio hoya tenI teTalI daSTinivRtti kahevI joIe. dRSTikaraNanA bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa : pra. bhaMte ! dRSTikaraNa keTalA prakAranAM kahyA che ? gautama ! dRSTikaraNa traNa prakAranAM kahyA che, jemake1. samyagdaSTikaraNa, u. 2. mithyAdaSTikaraNa, 3. samyagmithyAdaSTikaraNa, 6.1-24: A pramANe vaimAniko sudhI jANavuM joIe. vizeSa : jenI je dRSTi hoya te badhI kahevI joIe. dRSTio dvArA baMdhanA prakAra ane covIsa daMDakomAM prarupaNa : pra. bhaMte ! samyagdaSTi, mithyAdaSTi ane samyagmithyAdaSTinAM dvArA baMdha keTalA prakAranAM kahyA che ? u. gautama ! baMdha traNa prakAranAM kahyA che, jemake 1. jIvaprayoga baMdha, 2. anantara baMdha, 3. paraparaMbaMdha. 1-24. A pramANe covIsa daMDakomAM baMdha kahevA joIe. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daSTi adhyayana 793 NavaraM-jANiyavvaM jassa jaM asthi / vizeSa : jene je hoya te jANavuM joIe. - vicA. sa. 20, 3, 7, mu. 28 6. sanmuchama jamavati ritithinovuiM , samR7ima garbhaja paMcendriya tiryaMcayoniko ane manuSyomAM maNussesu ya diTThI parUvaNaM daSTi bhedonuM prarupaNa : pa. sammucchima paMceMdiya tirikkhajoNiya jalayarANaM pra. bhaMte ! samUchima paMcendriya tiryaMcayonika maMta ! / viThTho paUUttAvo ? jalacaromAM keTalI daSTio kahI che ? goyamA ! do diTThI paNNattAo, taM jahA u. gautama ! be dRSTio kahI che, jemake2. sammati vi, 1. samyagRSTi, 2. micchAdiTThI vi 2. mithyAdaSTi, no smmaamicchaaditttthii| te samyagRmithyA daSTivALA hotA nathI. thalayarA khahayarA vi evaM ceva / A pramANe samRchima sthaLacaro, khecaromAM paNa be daSTio jANavI joIe. pa. gabbhavakkaMtiya paMciMdiya tirikkhajoNiya jalayarANaM pra. bhaMte ! garbhaja paMcendriya tiryaMcayonika jalacaronI bhaMte ! kai diTThIo paNNattAo? keTalI dRSTio kahI che ? 3. nAthamAM ! to hindI pattAzo, te nahIM gautama ! traNa dRSTio kahI che, jemake2. sammaviThThI vi, 1. samyagRSTi, 2. miAki vi, 2. mithyASTi, 3. sammAmicchAdiTThI vi| 3. samyamithyAdaSTi. thalayarA khahayarA vi evaM ceva / A pramANe garbhaja sthaLacaro, khecaromAM paNa - nIvA. . 2, mu. rU5-40 traNe daSTio jANavI joIe. pa. sammucchima maNussA NaM bhaMte ! kai diTThIo paNNattAo? bhaMte ! samUcchima manuSyomAM keTalI dRSTio kahI che ? 3. goyama! UNIT Tii paUUUttA, te nadI gautama ! eka daSTi kahI che. jemakeno sammadiTThI, micchAdiTThI, no smmaamicchaadittttii| te samyagadaSTi ane samyagumithyAdaSTi nathI. ekamAtra mithyAdRSTi che. pa. gabbhavakkaMtiya maNussA NaM bhaMte ! kai diTThIo pra. bhaMte ! garbhaja manuSyomAM keTalI dRSTio kahI paNNattAo? u. goyamA ! tao diTThIo paNNattAo, taM jahA u. gautama ! traNa daSTio kahI che, jemake 1. samyagRSTi, 2. micchAti vi, 2. mithyASTi, rU. sammAmicchAdita vitA 3. samyagRmithyASTi. - nIvA. Di. 1, mu. 42 vemu dila meca pavaLa 7. vaimAnika devomAM daSTi bhedonuM prarupaNa : pa. sohammIsANadevA NaM bhaMte ! kiM sammadiTThI, pra. bhaMte ! zuM saudharma- IzAna kalpanA deva samyagudaSTi micchAdiTThI, sammAmicchAdiTThI? che, mithyAdaSTi che ke samyamithyA daSTi che ? pra. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 794 8. 3. 3. jJeyamA ! tiLi vi -khAva- aMtima zeve...AvevA sammadiTThI vi, micchAdiTThI vi, sammAmicchAdiTThI vi aNuttarovavAiyA sammadiTThI, no micchAdiTThI, no sammAmicchAdiTThI / nIvA. Di. rU, mu. 202 (6) sammaddiTThIAI jIvANaM kAyaTTiI parUvaNaM pa sammadiTThI NaM bhaMte ! sammadiTThI tti kAlao kevaciraM ho ? 3. goyamA ! sammaviddI tuviSe vaLatte, te nadA 1. sAIe vA apajjavasie, 2. sAIe vA sapajjavasie / tatthaM NaM je se sAIe sapajjavasie se jahaNeNaM aMtomuhuttaM, ukkoseNaM chAvaTThi sAgarovamAI sAiregAI / pa. micchAdiTThI NaM bhaMte! micchAdiTThI tti kAlao kevaciraM hoi ? 3. zauyamA ! micchAviThThI tiviSe vAtte, taM nahA1. aNAIe vA apajjavasie, 2. aNAIe vA sapajjavasie, 3. sAIe vA sapajjavasie / tatthaM NaM je se sAIe sapajjavasie se jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, ukkoseNaM aNaMtaM kAlaM -jAva- khettao avaDDha poggalapariyaTaM desUNaM / pa sammAmicchAdiTThI NaM bhaMte ! sammAmicchAdiTThI i kAlao kevaciraM hoi ? u. goyamA ! jahaNNeNa vi ukkoseNa vi aMtomuhuttaM / - nIvA. Dei. 6, mu. 237 sammaddiTThIAI jIvANaM aMtarakAla parUvaNaMsammadiTThIssa sAIyassa apajjavasiyassa Natthi aMtaraM, sAiyassa sapajjavasiyassa jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, 8. 9. u. samyagdaSTi Adi jIvonI kAyasthitinuM prarupaNa : pra. bhaMte ! samyagdaSTi jIva samyagdaSTinAM rupamAM keTalA kALa sudhI rahe che ? gautama ! samyagdaSTi jIva be prakAranAM kahyA che, jemake u. pra. u. pra. dravyAnuyoga bhAga-2 gautama ! traNeya prakAranI che. aMtima traiveyaka sudhInAM deva samyagdaSTi paNa hoya che, mithyAdRSTi paNa hoya che ane samyamithyAdaSTi paNa hoya che. anuttara vimAnonAM deva samyagdaSTi ja hoya che, paraMtu mithyAdaeNSTi ane sabhyamithyAdaSTi hotAM nathI. 1. sAdi aparyavasita, 2. sAdi saparyavasita. je sAdi saparyavasita samyagdaSTi che. te jaghanya antarmuhUrta, utkRSTa kaMIka adhika chayAsaTha sAgaropama sudhI rahe che. For Private Personal Use Only bhaMte ! mithyAdaSTi jIva mithyAdaSTinAM rupamAM keTalA kALa sudhI rahe che ? gautama ! mithyAdaSTi traNa prakAranAM kahyA che, jemake 1. anAdi aparyavasita, 2. anAdi saparyavasita, 3. sAdi saparyavasita. AmAMthI je sAdi saparyavasita che, te jaghanya antarmuhUrta, utkRSTa anantakALa arthAt kSetrathI dezona arthapuddagala parAvarta kALa sudhI rahe che. bhaMte ! sabhyamithyAdaSTi jIva sabhyamithyAdaSTinAM rupamAM keTalA kALa sudhI rahe che ? u. gautama ! (sabhyamithyAdaSTi jIva) jadhanya ane utkRSTa antarmuhUrta sudhI rahe che. samyagdaSTa Adi jIvonAM aMtarakALanuM prarupaNa : sAdi aparyavasita sabhyaSTinuM aMtara nathI, sAdi saparyavasitanuM aMtara jaghanya antarmuhUrta. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dRSTi adhyayana 795 ukkoseNaM aNaMtaM kAlaM -jAva- avar3aDhaM poggalapariyaDheM utkRSTa anantakALa arthAt dezona addhapudgalaparAvarta resUi, sudhI che. micchAdiTThiyassa aNAiyassa apajjavasiyassaNasthi aMtaraM, anAdi aparyavasita mithyASTinuM aMtara nathI. aNAiyassa sapajjavasiyassa Natthi aMtaraM, anAdi saparyavasita mithyASTinuM paNa aMtara nathI. sAiyassa sapajjavasiyassa jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, sAdi saparyavasitanuM aMtara jaghanya antarmuhUrta, ukkoseNaM chAvaDhei sAgarovamAiM sAiregAI, utkRSTa kaMIka adhika chayAsaTha sAgaropama che. sammAmicchAdiTThissa jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, samyagRmithyAdRSTinuM aMtara jaghanya antarmuhUrta, ukkoseNaM aNaMtaM kAlaM -jAva- avaDhaM poggalapariyaTeM utkRSTa anaMtakALa dezona addha pudgala parAvartana sudhI che. Tesvi | - navA, para. 1, mu. 23 7 10. sammaTThiIAI jIvANaM appabahuttaM 10. samyagadaSTi Adi jIvonuM alpabadutva : pa. eesiNaM bhaMte jIvANaM sammadiTThINaM, micchAdiTThINaM, pra. bhaMte ! samyagadaSTi, mithyAdaSTi ane samyagasmmaamicchaaditttthiinn ya kayare kayarehiMto appA vA mithyAdaSTi jIvomAM koNa konAthI alpa -yAvatu-nava-visasATiyA va? vizeSAdhika che ? 3. yaHT ! . savarbhAva nAva sammAnichardIi, gautama ! 1. badhAthI alpa samyamithyAdaSTi jIva che, 2. sammadiTThI aNaMtaguNA, 2. (tenAthI) samyagadaSTi jIva anantaguNA che. 3. micchAdiTThI annNtgunnaa| 3. (tenAthI) mithyAdaSTi jIva anantaguNA che. - TUM. , 3, mu. 266 Main Evati navA pari. 1, . 23 7 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79 24. jJAna adhyayana prastuta adhyayanamAM pramukharupe pAMca jJAna ane traNa ajJAnanuM vivecana che. aMtamAM anuyogadvAra sUtranA anusAra zrutajJAnanA bheda aMgabAhya AvazyakasUtranA sAmAyika adhyayanamAM cAra anuyoga kahIne te cAra anuyogo (upakrama, nikSepa, anugama ane naya) nuM vistRta varNana che. madhya-bhAgamAM bhAvitAtmA anagAra ane chadmasthonA vividha jJAna, 24 daMDakomAM AhAra-pudgalone jANavuM-dekhavuM, cha prakAranA prazna, dasa prakAranA vAda- doSa, zrotAonA 14 prakAra, jJAta athavA udAharaNanA cAra prakAra, kAvyanA cAra-prakAra, cAra prakAranI mALAo ane alaMkAronuM paNa varNana thayela che. anuyogonA antargata saMgItamAM prayukta sAta prakAranA svaro, bhASAmAM prayukta ATha prakAranI vibhaktio ane nava prakAranA sAhityika rasonuM paNa vivecana karela che. A pramANe A adhyayana jJAnanI vividha sAmagrIthI alaMkRta che. jJAnano sAmAnya artha che- jANavuM. A jANavuM kyAreka Indriya ane mananA mAdhyamathI thAya che enAthI rahita sIdhu tathA kyAreka AtmAthI paNa thAya che. A mATe jJAnane pratyakSa ane parokSa e be vibhAgomAM vibhakta karavAmAM Avela che. AtmAthI thavAnuM jJAna pratyakSa tathA IndriyAdinI sahAyatAthI thanAMru jJAna parokSa kahevAya che. jJAnanA A be prakAra ja nyAya athavA pramANa- vyavasthA yugamAM be pramANo (pratyakSa ane parokSa) nA rupamAM pratiSThita thayela che. svarUpagata bhedanA AdhAre jJAnanA pAMca prakAra pratipAdita che.- 1. AbhinibodhikajJAna, 2. zrutajJAna, 3. avadhijJAna, 4. mana:paryavajJAna ane 5. kevaLajJAna. A pAMca jJAnomAM prathama be jJAna parokSa che tathA aMtima traNa jJAna pratyakSa che. AbhinibodhikajJAna (matijJAna) ane zrutajJAnamAM e aMtara che ke zrutajJAna matijJAnapUrvaka thAya che. jene matijJAna hotuM nathI tene zrutajJAna paNa hotuM nathI. A banne jJAnonuM vizeSa svarupa AnA bhedothI jANI zakAya che. Abhinibodhika jJAnanAM be prakAra che.- 1. zrutanizcita ane 2. azrutanizrita. zrutanizcita AbhinibodhikajJAna (matijJAna) cAra prakAranA che - 1. avagraha, 2. IhA, 3. avAya ane 4. dhAraNA. azrutanizrita matijJAna paNa cAra prakAranA che. jemAM cAra prakAranI budhdhionI gaNanA thAya che, te cAra budhdhio che.- 1. autpAtikI, 2. vainayikI, 3. karmajA ane 4. pAriNAmikI. pahelA joyA vagara, sAMbhaLyA vagara ane jANyAM vagara padArthonA vizudhdha abhiprAyane je budhdhithI tatkALa grahaNa karI le che tene 'autpAtikI budhdhi' kahevAmAM Ave che. AnuM phaLa abAdhita hoya che. je budhdhi kAryane vahana karavAmAM samartha, trivarga (dharma,artha ane kAma) nA sUtrArthane grahaNa karavAmAM pramukha tathA A loka ane paralokamAM phaLa denArI hoya tene 'vainayikIbudhdhi' kahevAmAM Ave che. kArya karatAM- karatAM je budhdhi utpanna thAya tene 'karmajA budhdhi' kahevAmAM Ave che tathA anumAnadaSTAnta AdithI svapara hitakArI je budhdhi utpanna thAya che te 'pAriNAmikI budhdhi' hoya che. A budhdhi ni:zreyas arthAt mokSamArganI tarapha laI jAya che. zrutanizrita matijJAnanA je cAra bheda che, temAM artho (padArtho) nA sAmAnya grahaNane avagraha, tenA paryAlocana (vicAraNA) ne IhA, nirNayAtmaka jJAnane avAya tathA smRtimAM dhAraNa karanArane dhAraNA kahevAmAM Ave che. avagraha paNa be prakAranA hoya che.- 1. vyaMjanAvagraha ane 2. arthAvagraha. Indriya ane padArthanA saMyoga (sannikarSa) thI je avagraha thAya che te vyaMjanAvagraha che. tathA padArthanA sAmAnya bodha arthAvagraha kahevAya che. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 797 E## HIETTIATI!III IBIRTHitestftuEffilitIEEEEEEHEESE thatHEIR # weets #EN-By tH H HHHHHwilllllllllllllllllliefulfillethalali arthAvagraha pAMca Indriya ane eka manathI thavAne kAraNe cha prakAranA hoya che. jema- zrotrendriyArthAvagraha, cakSurindriyArthAvagraha, dhrANendriyArthAvagraha, rasanendriyArthAvagraha, sparzendriyArthAvagraha ane noIndriyArthAvagraha. cakSu ane manathI vyaMjanAvagraha thatuM nathI. mATe vyaMjanAvagraha cAra prakAranA hoya che - zrotrendriya vyaMjanAvagraha, dhrANendriya-vyaMjanAvagraha, rasanendriya-vyaMjanAvagraha ane sparzendriya vyaMjanAvagraha. je IndriyathI vyaMjanAvagraha ane arthAvagraha bane thAya che, temAM pahelA vyaMjanAvagraha thAya che pachI arthAvagraha thAya che. IhA, avAya ane dhAraNAnA paNa pAMca Indriya ane eka mana (noIndriya athavA anindriyonA AdhAra para cha- cha bheda thAya che. pramANanayatatvalokamAM avagrahanA svarupane spaSTa karatA kahyuM che ke viSaya ane IndriyanuM sannikarSa thavAthI darzana thAya che ane tyArabAda avAttara sAmAnyanuM je jJAna thAya che te avagraha che. avagraha dvArA jANela padArthanA saMbaMdhamAM vizeSa jANavAnI kAMkSAne 'hA' kahevAmAM Ave che. tathA "kitavizeniDavAva" sUtranA anusAra IhA dvArA jANela padArthano nirNayAtmaka jJAna apAya che. jyAre avAya jJAnane smRtinA hetu rupamAM dhAraNa karAya che tyAre tene dhAraNA' kahevAya che. avagraha AdinI vizeSa carcA mATe vizeSAvazyaka bhASya jovuM joIe. temAM rUpa, rasa AdinA bhedothI anirdezya ane avyakta svarupa sAmAnya arthanA grahaNane 'avagraha' kahevAmAM Ave che. saMkSipta svarupa A pramANe che. "sAmaNNatthAvaggahaNamuggaho bheyamaggaNamahehA / tassAvagamo'vAo aviccuI dhAraNA tassa // vizeSAvazyaka bhASyagAthA-180. jinabhadragaNi kSamAzramaNa dvArA pradatta uparyukta lakSaNone vRttikAra maladhArI hemacandra spaSTa karatA kahe che ke'vizeSa yukta- sAmAnya arthane koIpaNa prakAranA nirdeza vagara eka samayanA mATe je grahaNa thAya che tene avagraha kahevAmAM Ave che. athavA sAmAnyarupathI padArthanA grahaNa paNa avagraha' kahevAya che. vastunA dharmonuM anveSaNa karavuM 'hA' che. jema- koI sthANune joIne temAM puruSanuM mAthuM khaMjALavuM AdinI kriyA joyA vagara tathA kAgaDA AdinA mALA Adi joIne evuM vicAravuM ke AmAM sthANuno dharma che te 'IDA' che. IhA dvArA jANela padArthano nizcaya avAyA che. jema- A sthANa (TUMTha) ja che. evo nirNaya vastunI avismRti ke vAsanA rupa saMskAra dhAraNA" kahevAya che. AgAmomAM sutela vyaktine jagADavAthI je jJAnanI prakriyA cAle che tene paNa A cAra sopAnomAM ghaTita karAya che. IndriyAdinI sahAyatAthI thanAra jJAnanA avagrahAdinA cAra sopAna che. koI paNa avAyajJAna vagara avagraha ane IhAnA avAyatva sudhI pahocI zakAtuM nathI ane avAya jJAna vagara dhAraNA hotI nathI. jJAnanI A prakriyA atizIdhra hovAthI enA kramazaH thavAnA jANanI khabara tarata ja paDatI nathI. tattvArthasUtra (1-16) mAM avagrahAdinA bahu, bahuvidha, kSipra, nizrita, asaMdigdha, dhruva ane enAthI viparIta alpa, alpavidha, akSipra, anizrita, saMdigdha ane addhava e 12 bhedanuM varNana che. sthAnAMga sUtramAM AnA cha- cha bhedono ullekha che, jema- 1. zIdhra, 2, bahu, 3. bahuvidha, 4. dhruva, 5. anizcita (tu AdinA sahArA lIdhA vagara jANavuM) ane 6. asaMdigdha. Abhinibodhika jJAnanA paryAyavAcI zabdanA rUpamAM matijJAna zabda prasiddha che. paraMtu A jJAnanI aneka vizeSatAone vyakta karanAra IhA, apoha, vimarza, mArgaNA, gaveSaNA, saMjJA, smRti ane prajJA paNa Abhinibodhika jJAna kahevAya che. avagraha athavA arthAvagrahane vyakta karanAra anya zabda che - avagrahaNatA, upadhAraNatA, zravaNatA, avalaMbanatA ane meghA. IhAna samAnArthaka zabda che.- AbhoganatA, mArgaNatA, gaveSaNatA, ciMtA ane vimarza. avAyanA samAnArthaka zabda AvartanatA, pratyAvartanatA, apAya, buddhi ane vijJAna che. dhAraNAne- sAdhAraNA, sthApanA, pratiSThA ane koSTha paNa kahevAmAM Ave che. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 798 Titli ttttitute initutterililli il sillull / It it all ll til HillHillallahitih Hilal Rainfall -HHHHHHH BHI Liliittihad ni citiiiiiiiiiiiiitthal+ll illitutifutill III III taulliullHiiiitual illuiHiiiiiiiiiiiii ulHIBIRHIT thai zas " " " ga" - R S 2 - " - " nA " = avagrahano kALa nandIsUtranA anusAra eka samaya che. IhA ane avAyano kALa antarmuhUrta che tathA dhAraNAno kALa saMkhyAta ke asaMkhyAta che. avagraha AdinA bhedonA AdhAra para Abhinibodhika jJAnanA 336 bheda karAya che. temAM vyaMjanAvagrahanA 4 (cakSu ane mana choDIne) tathA arthAvagraha, IhA, avAya ane dhAraNAnA 6-6 bhedone bahu, bahuvidha Adi 12 bhedonI guNAkAra karavAthI 336 (4 + $ + $ + $ + 6 = 28 X 12 = 336) bheda thAya che. AmAM budhdhinA cAra bheda meLavavAthI 340 bheda bane che. Abhinibodhika jJAna paugalika IndriyAdinI sahAyatAthI thavA chatA paNa varNa, gaMdha, rasa ane sparzathI rahita hoya che. jJAna to jIvano svabhAva che. te jJAnanA AvaraNanA kSayopazama ke kSaya thavAthI pragaTa thAya che. mATe te varNAdithI rahita hoya che. zrutajJAna zuM che ? zrutajJAnAvaraNano kSayopazama thavAthI AtmAmAM saMketagrAhI zabda AdinA nimittathI je jJAna prakaTa thAya che te zrutajJAna che. e zrutajJAna Abhinibodhika jJAnanA anantara hoya che. zabda ke saMketa to temAM nimitta mAtra hoya che. jJAna AtmAmAM ja prakaTa thAya che. e daSTie paramArthataH to jIva ja zrata che. paraMtu zrutajJAnanuM kAraNabhUta ke kAryabhUta zabda upacArathI zrutajJAna kahevAya che. jema- "zrutajJAnasya vArabhUta #AryamUte vI zatre yutIpara: yita | tato na paramArthataH zabdaH zrutam kintUupacArataH ityadoSaH / paramArthatastarhi kiM zrutam ? paramArthatastu jIvaH zrutam, jJAnajJAninorananya bhUtatvot ' (vizeSAvazyakabhASyavRtti gAthA-99) zrutajJAna paNa be prakAranA hoya che.- dravyazruta ane bhAvathuta. zrotra rahita ekendriyAdi jIvomAM bhAvazruta jJAna hoya che, temAM dravyazruta nathI. AgamomAM zrutajJAnanA 14 bheda prasiddha che. jemake - 1. akSaradyuta, 2. anakSarazruta, 3. saMjJIzruta, 4. asaMjJIzruta, 5. samyakzata, 6. mithyAzruta, 7. sAdidbhuta, 8. anAdidbhuta, 9. saparyavasitazruta, 10. aparyavasitazruta, 11. gamikazruta, 12. agamikazruta, 13. aMgapraviSTadyuta ane 14. anaMgapraviSTadyuta. akSara arthAt varSonA nimittathI je zrutajJAna pragaTa thAya che te akSarazrutajJAna kahevAya che. A saMjJA, vyaMjana ane ladhyakSaranA bhedathI traNa prakAranA hoya che. uMco zvAsa levo, zvAsa choDavo, cUMkavuM, khaMjavALavuM, chIMkavuM Adi avarNAtmaka saMketothI je zrutajJAna thAya che te anakSarazrutajJAna' kahevAya che. A aneka prakAranA hoya che. saMjJA arthAt manojJAnathI yukta saMjJInuM zrutajJAna saMjJIzruta' kahevAya che. A traNa prakAranA hoya che. - 1. kAlIkI upadeza, 2. hetu- upadeza ane 3. daSTivAda upadeza. kAlikI saMjJAmAM atIta arthanuM smaraNa ane bhaviSyanta vastunuM ciMtana hoya che. A dIrghakAlikI saMjJA paNa kahevAya che. chAyo, taDako, AhAra Adi ISTa aniSTa vastuomAMthI je potAnI deha rakSAnA mATe ISTamAM pravRtta rahe che evI hetuvAdopadeza saMjJAthI beIndriyAdi jIva yukta hoya che. mATe temAM te saMjJA prApta thAya che ane tenuM jJAna hetu upadeza saMjJIzruta' kahevAya che. kSAyopathamika samyagdaSTine paNa saMjJI kahevAya che. enI e saMjJA daSTivAdopadezathI che. A zrutajJAna daSTivAdopadeza saMjJIzrutajJAna che. St St St St S t St St Sex Sts stee, Site, its, , , , aks test, SS, Stest, at St. Ct St Hasi[[IR HHHHHHHHillarIEI====HIBE HE= ==HHE HIHistiReHealifiEHRAGHIsiHilichhuaWilliaffaithillwill illutALiIi5lllll millularlieiH-HI.it/all/iIE REF=HIS WIulia Jain Education interational For Private & Personal use only Hawl-it- i t em-I TIHindiHi] Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 199 asaMjJIzrutajJAna saMjJIzrutathI bhinna hoya che. A asaMjJIomAM thAya che. sarvajJa ane sarvadarzI arhat dvArA praNIta dvAdazAMga rupa gaNipiTaka 'sabhyazruta' kahevAya che. ajJAnI ane mithyAdaeNSTiyo dvArA svacchaMda ane viparIta budhdhithI kalpita graMtha mithyAzruta che. jema- mahAbhArata, rAmAyaNa Adi. ahIM eka spaSTIkaraNa Avazyaka che ke mithyAdaSTivALA sAdhaka mATe A graMtha mithyAzruta che tathA samyagdaSTivALA sAdhaka mATe A graMtha sabhyazruta che. mATe A jJAna jJAtAnI dRSTie ja jANI zakAya che. dvAdazAMga rupa gaNipiTaka paryAyArthikanayanI apekSAe vyacchittinA kAraNe sAdi-sAnta che tathA avyucchitti (dravyArthikanaya) nA kAraNe Adi aMta rahita che. sAdi- sAnta hovAthI tene sAdi- saparyavasita tathA Adi- aMta rahita hovAthI anAdi aparyavasita kahevAya che. dvAdazAMgomAMthI daSTivAda 'gamikazruta' che tathA daSTivAdanA sivAya aMga-Agama 'Agamikazruta' che. AcArAMga Adi bAra aMga Agamone 'aMgapraviSTa' kahevAmAM Ave che. aMgabAhya Agamo 'anaMgapraviSTa' kahevAya che. te be prakAranA hoya che AvazyakasUtra ane AvazyakathI vyatirikta Agama, Avazyaka zruta 6 prakAranA manAya che - 1. sAmAyika, 2. caturviMzatistava, 3. vaMdanA, 4. pratikramaNa, 5. kAyotsarga ane 6. pratyAkhyAna. Avazyaka vyatiriktazruta be prakAranA pratipAdita che 1. kAlika ane 2. utkAlika. kAlika ane utkAlika zruta aneka prakAranA che.. - A adhyayanamAM aMga Agamo ane aMgabAhya AgamonA samavAyAMga, nandIsUtronA AdhAra para vistRta paricaya Apela che. samasta AgamomAM kyA prakAranuM varNana che, tene A adhyayanane bhaNIne saMkSepamAM jANI zakAya che. kyAMka kyAMka saMbaMdhita AgamothI ja keTalAka pATha Apela che. eka prazna avazya thAya che ke AgamonI je viSaya-vastu samavAyAMga ane nandIsUtramAM Apela che temAM ane samprati prApta AgamonI viSaya- vastumAM kaMIka kaMIka bheda karyo che ? kAla - kavalana ane smRtibhraMza paNa A bhedanuM kAraNa hoya zake che. - ahIM bAra aMga Agamono paricaya Apela che - te e che - 1. AcArAMga, 2. sUtrakRtAMga, 3. sthAnAMga, 4. samavAyAMga, 5. vyAkhyAprajJapti, 6. jJAtAdharmakathA, 7. upAsakadazA, 8. antakRddazA, 9. anuttaropapAtika, 10. praznavyAkaraNa, 11. vipAkasUtra ane 12. dRSTivAdasUtra, Agamono paricaya devAnI sAthe tenA skaMdha, uddezanakALa, samuddezanakALano paNa ullekha karela che. A samaye dRSTivAda aMga lupta thaI cukyo che. AmAM sarvabhAvonI prarupaNA hatI. te saMkSepamAM pAMca prakAranA che- 1. parikarma, 2. sUtra, 3. pUrvagata, 4. anuyoga ane 5. cUlikA. parikarma paNa siddha zreNikA AdinA bhedathI sAta prakAranA che. te sAte parikarma pUrvApara bhedonI apekSAe tyAsI (83) prakAranA che. sUtranA 22 bheda che. te pUrvApara bhedonI apekSAe 88 prakAranA che. pUrvagata dRSTivAda 14 prakAranA che. te 14 pUrva e che- 1. utpAda, 2. agrAyaNIya, 3. vIryapravAda, 4. astinAstipravAda, 5. jJAnapravAda, 6. satyapravAda, 7. AtmapravAda, 8. karmapravAda, 9. pratyAkhyAna pravAda, 10. vidhuttupravAda, 11. abandhya, 12. prANAyu, 13. kriyAvizALa ane 14. lokabindusAra. anuyoga be prakAranA hoya che - 1. mULa prathamAnuyoga ane 2. gaMDikAnuyoga. AdinA cAra pUrvemAM cUlikA nAmano adhikAra che tene cUlikA kahevAya che. dRSTivAda eka mahatvapUrNa aMga che. paraMtu aMtima tIrthaMkaranA upadezanA eka hajAra varSa pachI teno lopa thaI jAya che. dRSTivAdanA 46 mAtRkApada kahevAya che. A aMgane hetuvAda, bhUtavAda, tatvavAda, samyagvAda, dharmavAda, bhASAvicaya, pUrvagata, anuyogagata, sarva prANa bhUta-jIva satva sukhAvaha paNa kahevAya che. dvAdazAMga gaNipiTakane pravacana paNa kahevAya che tathA arihannone pravacanI kahevAya che. digambara Agama khaMDAgamanI dhavalA TIkAmAM zrutajJAnanA 20 paryAyavAcI nAmonI gaNanA karatA pravacana ane pravacanIne paNa zrutajJAnano paryAyavAcI kahevAya che. dvAdazAMga gaNipiTaka bhUtakALamAM paNa hatA, vartamAnakALamAM paNa che ane bhaviSyakALamAM paNa raheze. A gaNipiTakamAM ananta bhAvo, ananta abhAvo, ananta hetuo, ananta ahetuo, ananta kAraNo, ananta Personal Use Only rary.org Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 800 H: Life in siliiiiiiiiiilL lil li li ill ll si tii tu til I maia Et alisatilwari tulifliiiiiiidhA iii fit, filtivati full til dilirit u pAchailliest actuall ill ill aliasi sthalisa ili = = = = = = = = = = = = - - - - - - - - - - akAraNo, ananta jIvo, ananta ajIvo, ananta bhavyasiddhio, ananta abhavyasiddhio, ananta siddho ane ananta asiddhonuM varNana karela che. gaNipiTakamAM prarUpita AjJAonI ArAdhanA karanAra caturgatiru5 saMsAra aTavIthI pAra thaI jAya che. pUrvono viccheda pratyeka jiAnAntaramAM hoya che. keTalAka tIrthakaronuM pUrvagata zruta saMkhyAtakALa sudhI rahyuM che ane keTalAka tIrthakaronuM asaMkhyAtakALa sudhI rahyuM che. bhagavAna mahAvIranuM pUrvagata zruta eka hajAra varSa sudhI rahyuM che. kAlikazratano paNa viccheda thAya che. tevIsa jinAntaro (eka jina ane bIjA jinanA madhyanuM aMtarakAla)mAMthI pahelA ane chellethI ATha-ATha jinAntaromAM kAlikazruta avicchinna kahevAya che tathA madhyanA sAta jinAntaromAM kAlikazruta vicchinna kahevAya che. kAlika ane utkAlikasUtra aneka che. je sUtronuM adhyayana nirdhArita kALamAM karAya che te kAlika' tathA je adhyayanano kALa nirdhArita hoto nathI te 'utkAlikasUtra' kahevAya che. nIsUtranI sUcanA pramANe 29 sUtra utkAlika che. jemAM dazavaikAlika, kalpitAkalpita, culakalpa, mahAkalpa, aupapAtika, rAjapraznIya, jIvAbhigama, prajJApanA AdinI gaNanA thAya che. temAM keTalAka upAMgasUtra che. keTalAka mULa sUtra che tathA keTalAka prakIrNaka paNa che. prakIrNakomAM pramukha che- devendrastava. tandulavaicArika, Atmavizuddhi, Atura pratyAkhyAna, mahApratyAkhyAna Adi. kAlikasUtromAM 30 sUtronI sUcI ApelI che. emAM pramukha sUtra che- uttarAdhyayana, dazAzrutaskaMdha, bRhatkalpa, vyavahAra, nizItha, mahAnizItha, RSibhASita, jaMbUDhIpaprajJapti, dvIpasAgaraprajJapti, aMgacUlikA, vargacUlikA Adi. prakIrNa konI carcA karatAM kahevAya che ke Adi tIrthakara RSabhadevanA samayanA 84 hajAra prakIrNaka che, madhyamAM 22 tIrthakaronA samayanA saMkhyAta sahastra prakIrNaka che tathA bhagavAn mahAvIranA samayanA 14 hajAra prakIrNaka che. evuM manAya che ke je tIrthakaranA jeTalA ziSya autpAtikI Adi buddhiothI yukta che tenA keTalA sahastra prakIrNaka hoya che. pratyeka buddho ane prakIrNakonI saMkhyA paNa samAna manAya che. A samaye 10 - 10 prakIrNakonA 3 samUha mAnya che. A pramANe kula 30 prakIrNaka sammati mAnya che. dasa Agama evA che jemAM pratyekamAM 10 -10 adhyayana kahyA che. te che - 1. karma vipAka dazA, 2. upAsakadazA, 3. annakUddazA, 4. anuttaropapAtikadazA, 5. AcAradazA, 6. praznavyAkaraNa dazA, 7. baMdhadazA, 8. vigRddhidazA, 9. dIrdhadazA ane 10. saMkSepakadazA. AmAMthI keTalAka Agama saMprati anupalabdha che. anuyogadvAra sUtranA anusAra zruta cAra prakAranA hoya che- 1, nAmathuta, 2. sthApanAzruta, 3. dravyazruta ane 4. bhAvaThuta. koI jIva ke ajIvanuM nAma "zruta" rAkhI levuM nAmaDhuta' che. koI kASTha AdimAM zrutanI sthApanA karavI "sthApanA zrata' che. dravyazruta be prakAranA hoya che- 1. Agama dravyazrata ane 2. no Agama dravyazrata. upayoga rahita sIkhelazruta 'Agama dravyazruta' che, noAgamazruta traNa prakAranA che- 1. jJAyakazarIra dravyazruta, 2. bhavya zarIra dravyazruta ane 3. jJAyakazarIrabhavyazarIra vyatirikta dravyazrutapUrvakALamAM AgamajJa siddhane A samayamAM 'jJAyaka zarIra dravyazruta" kahI zakAya che. bhaviSyamAM jinopadiSTa zrutapadane sIkhanArane A samaye 'bhavya zarIra dravyazruta' kahI zakAya che. tADapatro, vastrakhaMDo ke kAgaLa para lakhela zratane 'jJAyaka zarIra bhavya zarIra vyatirikta dravyayukta' kahI zakAya che. bhAvazrutanA be prakAra che 1. Agama bhAvazruta ane 2. no Agama bhAvazruta. zrutanA jJAtA thavAnI sAthe teno upayogathI paNa yukta thavuM te AgamabhAvazruta' che. no Agama bhAvazruta be prakAranA che- 1. laukika ane 2. lokottarika. ajJAnI mithyASTio dvArA racita mahAbhArata gima bhAvazruta' che. arihaMto dvArA praNIta dvAdazAMga gaNipiTaka 'lokottarano AgamabhAvasmRta' che zratanA sUtra, graMtha, siddhAnta, zAsana, AjJA, vacana, upadeza, prajJApanA ane Agama paryAyArthaka zabda che. its#irithikilletikellit= titial ahilthilillllllllllllllllllwhile mitHEREHelllllllllllllllllllllanbhai Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 801 zrutane bhaNavAnI vidhi ane AgamonA adhyetAnA ATha guNono paNa A prasaMgamAM ullekha karela che. je zruta jIjJAsuonA mATe atyadhika upayogI che. sUtrakRtAMga sUtramAM 65 vidyAone pApa-zrutanA antargata gaNela che tathA evuM kahevAya che ke AvI hajI paNa vidyAo hoI zake che je A zreNImAM Ave che AvI pApajanaka vidyAonuM adhyayana bhojana, peya, vastra, AvAsa, zayyAnI prApti tathA nAnA prakAranA kAma-bhogonA mATe karAya che. sthAnAMga sUtramAM pApazrutanA nava prakAra che. jema - utpAta, nimitta, maMtra, AkhyAyikA, cikitsA, kaLA, AvaraNa, ajJAna ane mithyA pravacana. samavAyAMgamAM pApa zrutanA prasaMga 29 prakAranA pratipAdita che. AmAM bhauma, utpAta, svapna, aMtarikSa, aMga, svara, vyaMjana ane lakSaNa A ATha bhedonA sUtra, vRtti ane vArtikanA AdhAra para 8 x 3 = 24 bheda bane che. pachI vikathAnuyoga, vidyAnuyoga, maMtrAnuyoga, yogAnuyoga ane anyatIrthika pravRttAnuyogane meLavIne 29 bheda thaI jAya che. svapnane pApazrutamAM gaNela che. mATe A prasaMgamAM svapnanA saMbaMdhamAM paNa carcA thayela che. svapna darzana pAMca prakAranA batAvyA che 1. yathArtha, 2. vistRta, 3. ciMtA svapna, 4. tadviparIta ane pa. avyakta svapnadarzana. sutela ane jAgela prANI svapna na joI zake che paraMtu supta-jAgRta svapna juve che. Ane Adhunika manovijJAnamAM cittanI avacetana avasthA tathA anya bhAratIya darzanomAM svapnAvasthA ja kahI che. pratyakSajJAnanA nandIsUtramAM be bheda karyA che - 1. Indriya pratyakSa ane 2. no Indriya pratyakSa. pAMca IndriyonA AdhAre IndriyapratyakSanA zrotrendriya Adi pAMca bheda karyA che. no Indriya pratyakSanA traNa bheda pratipAdita che- 1. avadhijJAna, 2. mana:paryavajJAna ane 3. kevaLajJAna. no Indriyano artha ahIM mana nathI, AtmA che. manathI thanAra pratyakSane ahIM alagathI gaNela nathI. pramANa pratipAdita karanAra AcAryoe sAMvyavahArika pratyakSanA antargata Indriya ane anindriya (mana) pratyakSa A be bheda karIne manathI thanAra pratyakSane paNa pRthak rupe sthAna Apela che. pAramArthika pratyakSanA antargata te avadhi Adi traNa jJAnane gaNAve che. jene nandIsUtramAM noIndriya pratyakSanA rupamAM kahela che. kSetra, kALa AdinI maryAdAthI sIdhu AtmA dvArA je rupI padArthonuM jJAna thAya che tene avadhijJAna kahevAmAM Ave che. A avadhijJAna be prakAranA hoya che- 1. bhavapratyayika ane 2. kSAyopazamika. janmathI thanAra avadhijJAna bhavapratyayika kahevAya che. A devo ane nArakone hoya che. janmathI prApta na thatA pachI avadhijJAnAvaraNanA kSayopazamathI je avadhijJAna hoya che te 'kSAyopazamika avadhijJAna' kahevAya che. A manuSyo ane paMcendriya tiryaMcone hoya che. kSAyopazamika (guNa pratyaya) avadhijJAna cha prakAranA hoya che 1. AnugAmika, 2. anAnugAmika, 3. vardhamAna, 4. hIyamAna, 5. pratipAtI ane 6. apratipAtI. - je avadhijJAna je sthAna vizeSamAM prakaTa thayela che te sthAnane choDavA para paNa jJAtAnI sAthe-sAthe anugamana karavAmAM Ave te AnugAmika avadhijJAna' kahevAya che. AnugAmika avadhijJAna be prakAranA hoya che- 1. antagata ane 2. madhyagata. antagata avadhijJAna purataH, mArgataH ane pArzvataHnA bhedathI traNa prakAranA che. 'purataH AnugAmika avadhijJAna'thI jJAtA AgaLanA pradezamAM saMkhyAta, asaMkhyAta yojana sudhI padArthone jotA cAle che. pAchaLanA pradezamAM saMkhyAta, asaMkhyAta yojana sudhInA padArthone jotA cAlavAvALAne 'mArgataH antagataavadhijJAna' thAya che. pAzrvataH avadhijJAnathI pArzvavartI pradezamAM saMkhyAta, asaMkhyAta yojana sudhInA padArthone jotA cAlI zakAya che. madhyagata avadhijJAnathI cAro taraphanA saMkhyAta, asaMkhyAta yojana sudhInA padArthone jotA cAle che. antagata ane madhyagata AnugAmika avadhijJAnamAM eka aMtara e che ke antagata adhijJAnathI adhijJAnI eka dizAmAMja jANe che, juve che. jyAre madhyagata avadhijJAnathI te badhI dizAomAM jANe che. juve che. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 802 anAnugAmika avadhijJAna je kSetramAM koI jJAtAne prakaTa thAya che. te jJAtA te ja kSetramAM sthita thaIne saMkhyAta ane asaMkhyAta yojana sudhI vizeSa rupathI ane sAmAnya rupathI rupI padArthone jANe-juve che. paraMtu anyatra javA para jANatA nathI ane jotA nathI. adhyavasAyonA vizuddha thavAthI ane cAritranI vRddhi thavAthI tathA AvaraNa karma-malathI rahita thavAthI je avadhijJAna dizAo ane vidizAomAM cAre tarapha vadhe che te vardhamAna avadhijJAna' kahevAmAM Ave che. je avadhijJAna dAsane prApta thAya che te hIyamAna avadhijJAna" kahevAya che te adhyavasAyonI azubhatA ane saMliSTa cAritranA kAraNe chAsane prApta thAya che. je avadhijJAna ekavAra prakaTa thaIne naSTa thaI jAya che te pratipAtI avadhijJAna' kahevAya che. tathA je avadhijJAnI potAnA avadhijJAnathI alokanA eka AkAza pradezane paNa jANe che- juve che tenuM avadhijJAna apratipAtI' (jIvana paryata rahenAra) hoya che. avadhijJAnInuM jaghanya avadhijJAna keTaluM hoya che tathA kSetra ane kALathI avadhijJAnano zuM saMbaMdha rahe che e viSayamAM paNa A adhyayanamAM sAmagrI maLe che. evuM kahevAya che ke traNa samayanA AhAraka sUkSma-nigoda jIvanI jadhanya avagAhanA jeTalI hoya che teTaluM ja jaghanya avadhijJAnanuM kSetra che. tathA samasta sUkSma, bAdara, paryAptA ane aparyAptA agnikAyanA jIva badhI dizAomAM jeTaluM kSetra niraMtara pUrNa kare che teTaluM kSetra paramAvadhi jJAnInuM manAya che. jo avadhijJAnI kSetrathI aMgulanA asaMkhyAtamA bhAgane jANe che to kALathI AvalikAnI saMkhyAtamo bhAga jANe che. je kSetrathI manuSya loka parimANa kSetrane jANe che to kALathI eka varSa paryanta bhUta- bhaviSyakALane jANe che. avadhijJAnamAM kALanI vRddhi hovAthI dravya, kSetra, kALa ane bhAva cAreyanI vRddhi thAya che. kSetranI vRddhi thavAthI kALanI vRddhimAM bhajanA (vikalpa) che. avadhijJAnamAM dravya ane paryAyanI vRddhi thavAthI kSetra ane kALanI vRddhi bhajanA (vikalpa) thAya che. kAraNake kALa sUkSma hoya che. paraMtu kSetra tenAthI paNa sUkSmatara hoya che. enuM kAraNa e che ke aMgulanA prathama zreNI ru5 kSetramAM asaMkhyAta avasarpiNIo jeTalo samaya thAya che. nArakI, deva ane paMcendriya tiryaMconuM avadhijJAna dezAvadhi che, jyAre manuSyonuM avadhijJAna dezAvadhi ane sarvAvadhi banne prakAranuM hoya che. covIsa daMDakomAM kayA avadhijJAnI keTalA kSetrane jANe-juve che. enuM vivecana karatA jANI zakAya che ke nairayikomAM sarvethI alpaSetra (avadhijJAnanuM) sAtamI narakanA nairayikone hoya che. te jaghanya ardhagAu ane utkRSTa eka gAu paryata jANe-juve che, jyAre prathama narakano nairayika jaghanya aDadhAgAu ane utkRSTa cAra gAu sudhI jANe-juve che. asurakumAradeva jadhanya paccIsa yojana tathA utkRSTa asaMkhyAta dvIpa samudrone jANe-juve che. bAkInA nava bhavanapatideva jaghanya paccIsa yojana ane utkRSTa saMkhyAta dvIpa samudrone jANe-juve che. paMcendriya tiryaMcayonika jIva potAnA avadhijJAnathI jaghanya aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga kSetrane ane utkRSTa asaMkhyAtadvIpa samudrone jANe-juve che. manuSya paNa jaghanya to paMcendriya tiryaMcanA samAna ja jANe-juve che. paraMtu utkRSTa alokamAM loka pramANa asaMkhya khaMDone jANe-juve che. vANavyaMtaradeva bIjAthI dasamAM bhavanapatidevanA samAna jANa-juve che. jayotiSkadeva jaghanya saMkhyAtadvIpa- samudro ane utkRSTa paNa saMkhyAtadvIpa - samudrone jANe - juve che. vaimAnikadeva jaghanya aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAgane jANe-juve che. paraMtu teno utkRSTa jJAna-kSetra bhinna che. naraka pRthvIonuM tathA potAnA vimAno sudhInuM jJAna tene thAya che. vaimAnikomAM anuttaraupapAtikadeva saMpUrNa loka nADIne jANe-juve che. avadhijJAnanI svarupanI dRSTithI alaga alaga AkRtiovALA manAya che. jema - naukA, pallaka, paTaha, jhAlara AdinI AkRtiovALA (A AkRti jevA kSetrane jANanAra)ne avadhijJAna batAvyuM che. Rissa-ii-=-=+=+=+ is i udi jai maladi Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 803 that attatantra tithillianthillstiltskiiliilL ll illumillilittlttailllllllllllllllllllllasilhillillah H HHHHHHH HERAmaNAmaiallutill Titlt limitatiiiiittAdiiiiiiiiitiliniiiiii illi ll i liriliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiircuiring devo ane nArakonuM avadhijJAna AnugAmika, apratipAtI ane avasthita hoya che. jyAre paMcendriya tiryaMcayoniko ane manuSyonuM avadhijJAna AnugAmika, anAnugAmika, vardhamAna, hIyamAna, pratipAtI, apratipAtI, avasthita ane anavasthita badhA prakAranA hoya che. mana:paryavajJAnathI manamAM cinyamAna padArthonuM jJAna thAya che. A jJAnanA saMbaMdhamAM dArzanikonI be dhArAo che- eka dhArA Avazyakaniyukti (gAthA 76) tathA tatvArthabhASya (1.29) nA anusAra che. AnA anusAra mana:paryAyajJAna parakIya manamAM cinyamAna padArthone jANe che. bIjI paraMparAnA anusAra mana:paryAyajJAna cintanamAM lAgela manodravyanI paryAyone sAkSAt jANe che. paraMtu cintamAna padArthone anumAnathI jANe che. A paraMparA vizeSAvazyakabhASya (gAthA 814) ane nandIcUrNinA anusAra che. mana:paryAyajJAna manuSya kSetramAM rahenAra sAdhune kSayopazamathI thAya che. AnA svAmitvano vicAra karavAthI A jANa thAya che ke mana:paryAyajJAna saMkhyAtavarSanI AyuvALA paryAptA karmabhUmija garbhaja labdhidhArI apramAdI samyagudRSTi manuSyo (sAdhuo) ne ja thAya che, anyane nahIM. mana:paryavajJAna be prakAranA hoya che- 1. Rjumati ane 2, vipulamati. RjumatinI apekSAe vipulamati mana:paryavajJAna vizeSa ane vizuddha hoya che. A RjumatinI apekSAe sUkSmatara ane adhika vizeSone spaSTa rUpathI jANe che. eka antara e che ke RjumatijJAna utpanna thayA pachI kadAca samApta paNa thaI zake che. paraMtu vipulamati mana:paryavajJAna kevaLajJAnanI prApti thavA sudhI niraMtara banI rahe che. kevaLajJAna anantajJAna che. tenA dvArA saMpUrNazeya padArthonuM tenI paryAyo sahita saikAlikajJAna thAya che. kevaLajJAna be prakAranuM pratipAdita che- 1. bhavastha kevaLajJAna ane 2. siddha kevaLajJAna. kevaLajJAnAvaraNano kSaya thavAthI saMsArastha vItarAgIone je kevaLajJAna thAya che te bhavastha kevaLajJAna kahevAya che. tathA siddhonuM kevaLajJAna siddha kevaLajJAna kahevAya che. A banne jJAnomAM svarupanI draSTie koI bheda thatAM nathI bhavastha kevaLajJAna yogI ane ayogInA hovAthI sayogI bhavastha kevaLajJAna ane ayogI bhavastha kevaLajJAna e be bhedomAM vibhakta thAya che. A bannene prathama samaya, aprathamasamaya athavA caramasamaya ane acarama samaya A be - be prakAromAM vibhakta karavAmAM AvyA che. siddha kevalajJAna anantara siddha ane paraMparasiddha (bIjA Adi samayavALA siddha) A be prakAromAM vecAya che. anantarasiddha kevaLajJAna siddha paMdara prakAranA hovAthI paMdara prakAranA mAnavAmAM AvyA che. anantara siddhanA paMdara prakAra che- tIrthasiddha, atIrthasiddha, tirthaMkarasiddha, atIrthaMkarasiddha Adi. paraMparasiddha kevaLajJAna aneka prakAranA che. kAraNake te siddha aprathamasamaya siddha, krisamaya siddha, traNa samaya siddha, saMkhyAta samaya siddha, asaMkhyAta samaya siddha, anantasamayasiddha Adi bhedothI aneka prakAranA hoya che. kevaLajJAnanuM vizeSa pratipAdita karatA nandIsutramAM kahyuM che ke A saMpUrNa dravyo, pariNAmo, bhAvone jANavAnuM kAraNa e che ke A jJAna ananta, zAzvata tathA apratipAtI che ane te eka ja prakAranuM che. kevaLajJAnI IndriyothI jANatA nathI, jotA nathI, kAraNa ke IndriyothI samasta padArtho ane tenI paryAyone eka . kevaLI badhI dizAomAM parimita paNa jANe juve che ane aparimita paNa jANe juve che. te badhI taraphathI jANe juve che. badhA kAraNone jANe juve che. tenuM jJAna ane darzana ananta che ane nirAvaraNa che. kevaLI siddho ane caramazarIrIone paNa jANe-juve che. paraMtu chadmastha evuM karI zakatA nathI. te koI Apta puruSathI sAMbhaLI ke pramANa dvArA jANe -juve che. pramANane AgamomAM cAra prakAranA batAvyA che. 1. pratyakSa, 2. anumAna, 3. aupama ane 4. Agama. A cAreya pramANonuM anuyogadvAra sUtramAM vistArathI ullekha che. tatvArtha sUtramAM temaja uttarakAlIna jaina dArzanikoe pramANanA be bheda karyA che- 1, pratyakSa ane 2. parokSa. pratyakSanA teNe pharIthI be bheda karyA che- 1. sAMvyavahArika nA nA nAnA nAnA gAmait iAmaiian List III IIIIIIIiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitati iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 804 pratyakSa ane 2. pAramArthika pratyakSa. sAMvyavahArika pratyakSa paNa Indriya ane anindriya (mana) nAM bhedathI be prakAranA che. tathA pAramArthika pratyakSanA sakaLa ane vikaLa e be bheda karyA che. sakaLa pratyakSamAM kevaLajJAnano samAveza thAya che ane vikala pratyakSamAM avadhijJAna ane manaH paryavajJAnanI gaNanA thAya che. siddho ane bhavastha kevaLIonA kevaLajJAnamAM koI antara hotuM nathI. banne samAna rupathI jANe che. paraMtu kevaLI (bhavastha) utthAna, karma, baLa, vIrya ane puruSArtha - parAkramathI yukta hoya che. jyAre siddha AnAthI rahita hoya che. mATe kevaLajJAnIone prazna pUchavAthI teo teno javAba Ape che. paraMtu siddha ApatA nathI. kevaLI potAnI AMkho baMdha kare ane khole che, jyAre siddha nahi. A pramANe aMgonA saMkoca, vistAra, ubhA rahevuM, suvuM-besavuM Adi kriyAonI draSTie kevaLI ane siddhomAM aMtara che. kevaLI ane siddhomAM vedanIya Adi cAra adhAti karmonuM paNa aMtara rahe ja che. chadmastho ane kevaLIonA jJAnamAM aMtara pratipAdita karatAM sthAnAMgasUtramAM kahyuM che - ke chadmastha dasa vAto (padArtho)ne saMpUrNa rupathI jANatAM-jotAM nathI. jyAre kevaLI ene sarvabhAvathI saMpUrNa rupamAM jANe-juve che. te dasa padArtha A che 1. dharmAstikAya, 2. adharmAstikAya, 3. AkAzAstikAya, 4. zarIra mukta jIva, 5. paramANu puddagala, 6. zabda, 7. gaMdha, 8. vAyu, 9. A jina thaze ke nahi, 10. A badhA duHkhono aMta ka2ze ke nahi. chadmastha ane kevaLIomAM sAta vAtonuM aMtara hoya che- chadmastha.- 1. prANono atipAta kare che, 2. mRSA bole che, 3. adattane grahaNa kare che, 4. zabda, sparza, rasa, rupa ane gaMdhano AsvAdaka hoya che, pa. pUjA - satkArano anumodanA kare che, 6. sAvadyane sAvadha kahIne paNa tenuM sevana kare che, 7. jevuM kahe tevuM karatA nathI. kevaLIno vyavahAra A sAta vAtothI viparIta hoya che tathA teo prANono atipAta karatA nathI vagere. anuttaropapAtikadeva potAnA sthAnapara rahIne ja ahIM rahela kevaLIonI sAthe AlApa ane saMlApa karI zake che. kevaLInA dasa anuttara (utkRSTa) kahyA che- 1. anuttarajJAna, 2. anuttaradarzana, 3. anuttara cAritra, 4. anuttara tapa, 5. anuttara vIrya, 6. anuttara kSAnti, 7. anuttara mukti, 8. anuttara Arjava, 9. anuttara mArdava ane anuttara lAghava. kevaLI prazasta mana ane vacanane dhAraNa kare che. keTalAka devatA ene jANe che tathA keTalAka nathI jANatA. pAMca jJAnomAMthI koIpaNa vizuddha jJAnanI utpattimAM zravaNa tathA jANapaNanA nimitta bane che. temaja A jJAnonI vizuddhatA mATe AraMbha ane parigrahane jANIne choDavuM Avazyaka che. kevaLI prarupita dharmanuM zravaNa karmapuddagalono kSaya ke upazama thavAthI thAya che. ajJAna traNa prakAranA hoya che- 1. mati ajJAna, 2. zruta ajJAna ane 3. vibhaMgajJAna. mana:paryAyajJAna ane kevaLajJAna A be jJAna ajJAna rupa hotA nathI. bAkInA traNa jJAna ajJAna rupa hoya che. samyagdaSTi jIvane e traNe jJAna jJAnarupa hoya che tathA mithyAdaeNSTinA A traNeya ajJAna rupa hoya che. ajJAnano artha jJAnano abhAva nathI paraMtu azuddha (mithyAdaSTi yukta) jJAnane ajJAna kahevAya che. mati- ajJAnanA paNa Abhinibodhika jJAnanI jema cAra bheda thAya che- 1. avagraha, 2. IhA, 3. avAya ane 4. dhAraNA. A cArenA bhedopabheda paNa ajJAnamAM ghaTita thAya che. ajJAnI mithyAdaeNSTiyo dvArA svacchaMda buddhithI kalpita graMtha 'zruta ajJAna' kahevAya che. jema mahAbhArata yAvat sAMgopAMga veda. avadhijJAna jyAre ajJAna rupa hoya che to tene vibhaMgajJAna kahevAmAM Ave che te paNa mithyAdaSTione hoya che. samyagdaSTione avadhijJAna nathI thato. vibhaMgajJAnane grAmasaMsthita, dvIpa saMsthita, samudrasaMsthita vagere bhedothI aneka prakArano kahevAmAM Avyo che. vibhaMgajJAna sAta prakAranA paNa kahevAya che. jema- 1. eka dizAmAM lokanuM jJAna, Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 805 2. pAMca dizAomAM lokanuM jJAna, 3. jIva kriyAvaraNa che, 4. pudgala nirmita zarIra ja jIva che, pa. pudgalothI aniSpanna zarIravALA jIva che, 6. rupI jIva che ane 7. te badhA (gatizIla padArtha) jIva che. jJAnanI utpati mukhya tathA tenA AvaraNanA kSayopazama athavA kSayathI thAya che. dharmazravaNa Adi emAM nimitta mAtra bane che. jyAre upAsikA AdithI dharma sAMbhaLyA vagara ja jJAna prakaTa thaI jAya che to te azrutvA jJAnopArjana' kahevAya che tathA jyAre upAsikA AdithI dharma zravaNa karI jJAnopArjana thAya che to te RtvA jJAnopArjana" kahevAya che. A jIva jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. keTalAka jIva jJAnI che tathA keTalAka jIva ajJAnI che.. je jJAnI che temAM keTalAka jIva be jJAnavALA che. keTalAka traNa jJAnavALA che, keTalAka cAra jJAnavALA che tathA keTalAka eka jJAnavALA che. be jJAnavALA AbhinibodhikajJAnI ane zrutajJAnI che. traNa jJAnavALA A be ne meLavI avadhijJAnI ke mana:paryavajJAnI hoya che. cAra jJAnavALAmAM Abhinibodhika, zruta, avadhi ane mana:paryava e cAra jJAna hoya che. je eka jJAnavALA che te niyamathI kevaLajJAnI che. kevaLajJAnIne bAkI cAreya jJAna mAnavAmAM AvatA nathI. je jIva ajJAnI che, temAMthI keTalAka be ajJAnavALA che temaja te keTalAka traNa ajJAnavALA che be ajJAnavALAmAM matiajJAna ane zrutajJAna hoya che. tathA traNa ajJAnavALAne virbhAgajJAna paNa hoya che. 24 daMDakomAM nairayika jIva jyAre jJAnavALA hoya che to niyamathI Abhinibodhika, zruta ane avadhijJAnanA dhAraka hoya che. tathA jyAre ajJAnI hoya che to be ke traNa ajJAnavALA hoya che. bhavanapati ane vANavyaMtaronuM varNana paNa nairayikonI jema jANavuM. jyotiSka ane vaimAnikadevomAM traNa jJAna ke traNa ajJAna niyamathI prApta thAya che. saudharmakalpathI laIne navaraiveyaka sudhInA deva jJAnI ke ajJAnI banne prakAranA hoya zake che. paraMtu anuttaropapAtika deva jJAnI ja hoya che, ajJAnI nahi, kAraNa ke temAM samyagadarzana rahe che. A deva niyama pramANe traNa jJAnavALA hoya che- Abhinibodhika, zruta ane avadhijJAnavALA hoya che. pRthvIkAyika Adi ekendriya jIva niyamata: be ajJAnavALA hoya che - 1. matiajJAna ane 2. zrutaajJAna. beIndriya, treIndriya, caurendriya ane saMmUrNima paMcendriya tiryaMcajIva jJAnI paNa hoya che ane ajJAnI paNa hoya che. je jJAnavALA che te Abhinibodhika ane zrutajJAna yukta che. tathA je ajJAnI che te niyamataH matiajJAnI ane zrutaajJAnI che. garbhaja paMcendriya tiryaMcayonika jIva jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. te be jJAnavALA athavA traNa jJAnavALA (avadhijJAna yukta) hoya che. temaja be ajJAna ane traNa ajJAna yukta paNa hoya che. saMmUrNima manuSya jJAnI hotA nathI, ajJAnI ja hoya che. tene niyamataH mati-ajJAna ane zruta-ajJAna ja prApta hoya che. garbhaja manuSya jJAnI paNa hoya che ane ajJAnI paNa hoya che. te jJAnI hovAthI audhika jIvonI jema be, traNa, cAra ke eka jJAnavALA hoya che. tathA ajJAnI hovAthI be ke traNa ajJAnavALA che. siddha jIvomAM niyamata: eka jJAna kevaLajJAna" ja prApta thAya che. jJAna ane ajJAnanI prApti aprAptinuM vivecana A adhyayanamAM 20 dvAronA mAdhyamathI prastuta che. te 20 dvArA che- 1. gati, 2. Indriya, 3. kAya, 4. sUkSma, 5. paryAptA-aparyAptA, 6. bhavastha, 7. bhavasiddhika, 8. saMsI, 9. labdhi, 10. upayoga, 11. yoga, 12. glezyA, 13. kaSAya, 14. veda, 15. AhAra, 16. viSaya, 17. saMciTTaNA (keTalA kALasudhI), 18, aMtara, 19, alpa-bahutva ane 20. paryAya. A vIsa dvAromAM je vivecana karela che tenAthI jJAna ke ajJAnanI upalabdhinI vibhinna sthitionI jANakArI thaI jAya che. labdhi dvAranA antargata dasa prakAranI labdhionuM varNana karela che. te dasa labdhio 2. darzana labdhi, 3. cAritra labdhi, 4. cAritrAcAritra labdhi, 5. dAna labdhi, 6. lAbha-labdhi, 7. bhoga labdhi, 8. upabhoga-labdhi, 9. vIrya labdhi ane 10. Indriya labdhi. viSaya dvAramAM viSayane dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI cAra prakAranA kahyA che.. SS S till illHilarushifalahi H I with its with iti fitniiiiiiiiiiiiiii ja nelibrary.org Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ co Abhinibodhika jJAnI koI apekSAe (Adeza) dravyathI sarvadravyone, kSetrathI sarvakSetrane, kALathI sarvakALane ane bhAvathI sarvabhAvone jANe-dekhe che. zrutajJAnI upayoga yukta (zrutajJAnopayogayukta) hoya tyAre dravyathI sarvadravyone, kSetrathI sarvakSetrane, kALathI sarvakALane tathA bhAvathI sarva bhAvane jANe-dekhe che. avadhijJAnI dravyathI jaghanya ananta rupI dravyone, utkRSTa samasta rupI dravyone jANe-dekhe che. kSetrathI te jaghanya aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAgane, utkRSTa alokamAM loka jevaDA asaMkhyakhaMDone jANe-dekhe che. kALathI avadhijJAnI jaghanya eka AvalikAnA asaMkhyAtamo bhAgane, utkRSTa atIta ane anAgata asaMkhyAta utsarpiNI ane avasarpiNI parimANa kALane jANe-dekhe che. bhAvathI jadhanya anaMta bhAvone jANe dekhe che tathA utkRSTa paNa anaMta bhAvone jANe-dekhe che. paraMtu sarva bhAvonA anantamAM bhAganeja jANe-dekhe che. mana:paryavajJAnI be prakAranA che.- Rjumati ane vipulamati, dravyathI Rjumati ananta anantapradezika skaMdhone jANe-dekhe che ane vipulamati te ja skaMdhone adhika vipula, vizuddha ane spaSTa jANe-dekhe che. kSetrathI Rjumati jaghanya aMgulanA asaMkhyAtamA bhAgane tathA utkRSTa nIcenI tarapha ratnaprabhA-pRthvIne uparitana- adhastana kSudraka prataro, upara jyotiSa cakranA uparitala sudhI, tichalokamAM manuSya kSetranI aMdara aDhIdvIpa samudra sudhI, paMdara karmabhUmIo, trIsa akarmabhUmIo ane chappana atttadvIpomAM vidyamAna saMzI paMcendriya jIvonA manogata bhAvone jANe-dekhe che. vipulamati eTalA ja kSetrone aDhI aMzula adhika vipula, vizuddha ane spaSTa jANe che. kALathI Rjumati jaghanya palyopamanA asaMkhyAtamAM bhAgane tathA utkRSTa paNa palyopamanA asakhyAtamo bhAga bhUta-bhaviSyakALane jANe-dekhe che. vipulamati te ja kALane kaMIka adhika yAvat suspaSTa jANe-dekhe che. bhAvathI Rjumati ananta bhAvone jANe-dekhe che. paraMtu sarva bhAvonA anantamAM bhAgane ja jANe-dekhe che. te ja bhAvone vipulamati kaMIka adhika yAvat suspaSTa jANe-dekhe che. kevalajJAnI dravyathI sarva dravyane, kSetrathI sarvakSetra (lokAloka banne)ne, kALathI bhUta, vartamAna ane bhaviSyat traNeya kALone tathA bhAvathI sarva dravyone sarva bhAvo ke paryAyone jANe-dekhe che. mati ajJAnI dravyathI matiajJAna parigata dravyone, kSetrathI mati-ajJAna parigata kSetrane, kALathI matiajJAna parigata kALane ane bhAvathI mati ajJAna parigata bhAvone jANe-dekhe che. zruta-ajJAnI paNa dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI potAnA zruta ajJAnanA viSayabhUta dravya, kSetra, kALa ane bhAvane jANIne tenuM varNana ke prarupaNA kare che. vibhaMgajJAnI potAnA vibhaMgajJAnanA viSayagata dravya-kSetra, kALa ane bhAvone jANe-dekhe che. saMciTTaNA kALadvAranA antargata je varNana karavAmAM AvyuM che te A pramANe che- Abhinibodhika Adi jJAnI te jJAnathI yukta keTalA kALa sudhI rahe che ? enA anusAra AbhinibodhikajJAnI AbhinibodhikajJAnInA rupamAM jadhanya annamUhUrta ane utkRSTa kaMIka adhika chAMsaTha sAgaropama sudhI rahe che. Aja kALa zrutajJAnI ane avadhijJAnInA mATe paNa jANavo joIe. avadhijJAnIno jaghanya saMsthiti kALa eka samaya che. mana:paryavajJAnInuM saMsthitikALa jaghanya eka samaya ane utkRSTa dezona pUrvakoTi sudhI hoya che. kevaLajJAnI sAdI aparyavasita hoya che. mati-ajJAnI ane zruta-ajJAnI traNa prakAranA hoya che - 1. anAdi aparyavasita, 2. anAdi saparyavasita ane 3. sAdi saparyavasita. AmAMthI sAdisaparyavasita jaghanya antarmuhUrta ane utkRSTa anantakALa sudhI rahe che. arthAt ananta utsarpiNI avasarpiNIo sudhI rahe che. kSetranI apekSAe te dezona apAA puddagala parAvartana sudhI rahe che. vibhaMgajJAnInuM saMsthiti kALa jaghanya eka samaya tathA utkRSTa dezona pUrvakoTi adhika (33) tetrIsa sAgaropama sudhI rahe che. alpa-bahutva dvAranA pramANe badhAthI alpa jJAnI che tathA ajJAnI tenAthI anantaguNA che. pAMce jJAnomAM badhAthI alpa mana:paryavajJAnI che, tenAthI avadhijJAnI asaMkhyAtaguNA che, tenAthI AbhinibodhikajJAnI ane zrutajJAnI vizeSAdhika = Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 807 che. tenAthI kevaLajJAnI anantaguNA che. jeTalA Abhinibodhika jJAnI che teTalA ja zrutajJAnI che. kAraNa ke te eka sAthe rahe che. ajJAnIomAM virbhAgajJAnI alpa che. tathA tenAthI matiajJAnI ane zrutaajJAnI anantaguNA che. badhA jJAno ane ajJAnonI ananta paryAyo hoya che. jJAnanA A prakaraNamAM bhAvitAtmA mithyAdaSTi anagAranA nagarAdinI vikarvaNA karIne jANavA jovA, bhAvitAtmA samyagadaSTi anagAranA nagarAdinI vidurvaNA karIne jANavA jovA, bhAvitAtmA anagAra dvArA vaikriya samudraghAtathI samavahata devAdine jANavA-jovA, vRkSanA aMdara ane bAhara jovavo, vRkSanA mULa, kaMda, phaLa Adine jovAnuM ItyAdi varNana karavAmAM AvyuM che. vyAkhyAprajJaptimAM chamastha dvArA paramANu yugalane jANavA-jovA saMbaMdhI praznano uttara detA bhagavAna mahAvIre kahyuM che ke- koI chamastha manuSya paramANu pudgalane jANe che, paraMtu jotA nathI. koI jANatA paNa nathI, ane jotA paNa nathI. anaMta pradezI skandhane koI chadmastha manuSya jANe che ane juve che, koI jANe che paNa jotA nathI koI jANatA nathI paNa juve che, koI jANatA paNa nathI ane jotA paNa nathI. paramAvadhijJAnI manuSya je samaye paramANu pudgalane ke ananta pradezI DhaMdhane je samaye jANe che te samaye jotAM nathI tathA juve che te samaye jANatA nathI. kevaLa jJAnInA mATe paNa evuM manAya che kAraNa ke jJAna sAkAra hoya che. tathA darzana nirAkAra hoya che. nirjarA-pudgalo AhAra pudgalo Adine jANavA-dekhavAnuM varNana paNa A adhyayanamAM karela che. jJAnathI joDAyela aneka vAto ke tathyonuM paNa A adhyayanamAM samAveza karela che. jema-praznonA 6 prakAra, vivakSAthI hetu bheda, dasa prakAranA vAda doSa, 10 prakAranA zuddha vacanAnuyoga, zrotAonA 14 prakAra, zrotRjanonI pariSadanA 3 prakAra, traNa prakAranA cakSuSmAn, jJAta athavA udAharaNanA cAra - cAra prakAra, kAvyanA cAra prakAra, vAdya, nRtya, gIta ane abhinayanA cAra prakAra, mALAonA cAra prakAra, alaMkAronA cAra prakAra Adi. prazna cha prakAranA hoya che - 1. saMzaya prazna, 2. vyagraha prazna, 3. anuyogI, 4, anuloma, 5. tathA jJAna ane 6. atathAjJAna. AmAMthI cAra prakAranA prazna sArA che. - saMzayapragna, anuyogI (vyAkhyAmATe pUchela) prazana, anuloma (kuzala kAmanAthI pUchelo prazna ane atathAjJAna (svayaM na jANavAnI sthitimAM pUchelo prazna AmAMthI be prakAranA prazna anucita che - vyadragraha prazna (kapaTathI bIjAne parAjIta karavA mATe pUchelA prazno ane tathAjJAna (svayaM jANe che chatApaNa pUchelA prazna). jo AmAM bIjAne jJAna karAvavAnI bhAvanA hoya to A yogya che. hetunA traNa prakArathI cAra- cAra bheda karyA che. prathama prakAramAM hetunA cAra bheda che- 1. yApaka, 2. sthApaka, 3, baMsaka ane 4. lupaka. bIjA prakAramAM hetunA cAra bheda te ja che. je pramANanA cAra bheda che- 1. pratyakSa, 2. anumAna, 3. upamAna ane 4. Agama. trIjA prakAramAM hetunA cAra prakAra che- 1. vidhi sAdhaka vidhi hetu, 2. vidhi sAdhaka niSedha hetu, 3. niSedha sAdhaka vidhi hetu ane 4. niSedha sAdhaka niSedha hetu. kAvyanA cAra prakAra che - 1. gadya, 2. padya, 3, kathya ane 4. geya. vAdya cAra prakAranA che- 1. tata, 2. vitata, 3. dhana ane 4. zuSira, nA, geya ane abhinayanA cAra-cAra prakAra nirUpita che. mALAonA cAra prakAra che1. guthelI, 2. phUlothI lapeTelI, 3. pUrI thayela ane 4. ekathI bIjA puSpane joDIne banAvelI. alaMkArano artha che- zobhAvardhaka, AnA cAra prakAra che- 1, kezAlaMkAra, 2. vastrAlaMkAra, 3. mAlyAlaMkAra ane 4. AbharaNAlaMkAra. E - ke mArA mary.org Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 808 | H ta t liliiiiiiiAkAtaiiiiiiiiiiiiiiiii iliaiti Hai I stil lil lil liliiiiiiiiiiiiicii. TriniiiiiiciiAmautIEvA iitil thritint it is fill it turzAditiA tA: aMtamAM jJAna adhyayananuM anuyoga prakaraNa che. AmAM anuyoganI vidhinuM varNana che. prAraMbhamAM kahyuM che ke pAMca jJAnamAMthI zrutajJAnamAMja uddeza, samudeza, anujJA ane anuyoga pravRtta hoya che, bAkInA cAra jJAnomAM uddeza, samuddeza ane anujJA na hovAthI AmAM anuyoganI paNa pravRtti hotI nathI. zruta jJAnamAM pravRtta anuyoga aMgapraviSTa ane aMgabAhya dvividha AgamomAM pravRtta thAya che. aMgabAhyomAM kAlika ane utkAlika banne prakAranA AgamomAM e pravRtta thAya che. utkAlika zratomAM Avazyaka sUtra ane Avazyaka vyatirikta sUtromAM paNa anuyoga karavAmAM Ave che. ahIM Avazyaka sUtranA prathama sAmAyika adhyayanamAM anuyoganuM varNana karela che. anuyoganA cAra dvAra che- 1. upakrama (svarupa jANavuM) 2. nikSepa (sthApanA karavI), 3, anugama (vyAkhyA karavI) ane 4. naya (vastunA aneka dharmomAMthI eka dharmanuM varNana karavuM). upakramanA cha bheda che - 1. nAma, 2. sthApanA, 3. dravya, 4. kSetra, 5. kALa ane 6. bhAva. A bhedonA svarUpanuM varNana karyA bAda upakramanA pharIthI che bheda karela che- 1. AnupUrvI, 2. nAma, 3. pramANa, 4. vaktavyatA, 5. arthAdhikAra ane 6. samavatAra. AnupUrvI , nAma, sthApanA AdinA 10 bheda kahyA che. upakrama anuyogamAM nAma dvAranA dasa prakAranuM varNana che- eka nAma, be nAma, traNa nAma yAvata dasanAma. A nAmonuM udAharaNa ApIne vivecana karatAM vyAkaraNa, sAhitya, saMgIta AdithI paNa udAharaNa Apela che. pAMca nAmomAM nAmika, naipAtika, AkhyAtika, aupasargika ane mizra nAma ApIne, ATha nAmomAM ATha vibhaktionuM vivecana karI vyAkaraNa jJAnane pragaTa karela che. sAta nAmothI svaranA sAta prakAra Apela che- 1, paja, 2. RSabha, 3. gAMdhAra, 4. madhyama, 5. paMcama, 6. paivata ane 7. niSAda, emAMthI saMgItajJAna prakaTa thayela che. e sAte svara nAbhithI utpanna thAya che. gItamAM cha doSa, ATha guNa, traNa vRtta ane be bhaNitiyAM (gItanI bhASA vizeSa) hoya che. nava nAmomAM sAhityanA nava rasono ullekha karavAmAM Avyo che. jema - 1. vIra, 2. zRMgAra, 3. addabhuta, 4. raudra, 5. TvIDana, 6. bibhatsa, 7. hAsya, 8, kAruNya ane 9. prazAMtarasa. ahIM rasonA udAharaNa ApIne spaSTa karela che. cha nAmonA antargata cha bhAvonuM vistRta varNana maLe che. cha bhAva che. - 1. audayika, 2. opazamika, 3. kSAyika, 4. kSAyopathamika, 5. pariNAmika ane 6. sAnnipAtika. tattvArthasUtramAM sAnnipAtika bhAvano ullekha nathI. paraMtu AgamomAM Ane pRthapha bhAvanA rUpamAM sthAna Apela che. pramANa - dvAranA antargata pramANanA cAra bheda karyA che- 1. nAma pramANa, 2. sthApanA pramANa, 3. dravya pramANa ane 4. bhAva pramANa. A badhA bhedonI vyAkhyA karatA bhAva pramANanA antargata samAsa, taddhita, dhAtu ane nirukti para vistRta prakAza nAkhyo che. pramANanA bhinna prakArathI paNa cAra bheda karyA che. jema- 1, dravya pramANa, 2. kSetra pramANa, 3. kALa pramANa ane 4, bhAva pramANa. ahIM pramANa zabda parimANanA arthamAM jANavo. vaktavyatA - dvAra" nA traNa prakAra che.- 1. sva samaya- vaktavyatA, 2. parasamaya vaktavyatA ane 3. svasamayaparasamaya vaktavyatA. samayano artha hoya che- siddhAnta. jemAM avirodhI rupathI svasiddhAntanuM varNana, prajJApana, prarupaNa Adi karAya te svasamaya vaktavyatA' che. anya matanA siddhAntanuM varNana, prajJApana Adi karavuM para samaya vaktavyatA' che. tathA banne siddhAMtonuM varNana hoya tene svasamaya-parasamaya vaktavyatA' kahyuM che. vaktavyatAmAM nayanuM paNa varNana karavAmAM Avela che. sbhaliailllllllllutiful IELIulill lliTml/HellIIIIIIIIIIIIIIIII III IIETIHIT Set, Des, less, test, HIH su dilutiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii ul liliiiiiiiiiiiii-E=== ==s Gallisiatiill Hila rifiIEWill lllll ill ll llllllllllllli i amanuj Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 809 arthAdhikArano artha che vaNya viSayano adhikAra. jema AvazyakasUtranA sAmAyikasUtramAM sAmAyika Adi che adhyayanomAM prathama adhyayanano arvAdhikAra sAvadyayogavirati che. bIjA adhyayanane arvAdhikAra utkIrtana che Adi. samavatAra" cha prakAranuM nirUpita che- 1. nAma, 2. sthApanA, 3. dravya, 4. kSetra, 5. kALa ane 6. bhAva. anuyoganA bIjA dvArA nikSepane traNa prakAranA kahyA che- 1. ogha niSpanna, 2. nAma nipanna, 3. sUtrolApaka niSpanna. A traNanA bhedopabhedonuM udAharaNa sahita A adhyayanamAM je vivecana thayela che te nikSepanA jIjJAsuonA mATe vizeSarUpathI paThanIya che. anuyoganA trIjA dvAra anugAmanA be prakAra kahyA che. - 1. sUtrAnugama ane 2. niryuphatyanugama. nityanagama nikSepa, upoddaghAta ane sUtrasparzikanA bhedathI traNa prakAranA mAnavAmAM AvyA che. sUtrArthane samajavA-jANavA mATe eno ghaNo moTo sahAro che. caturthadvAra nayanA sAta bheda che- 1. naigama, 2. saMgraha, 3. vyavahAra, 4, jasatra, 5. zabda, 6. samabhiruDha ane 7. evabhUtanaya. A nayonA dvArA heya ane upAdeyane jANIne tadanukULa pravRtti karavI joIe. A pramANe A jJAna - adhyayanamAM mAtra pAMca jJAna ane traNa ajJAnanuMja varNana nathI. paraMtu jJAna saMbaMdhita vividha sAmagrIo ane anuyoga - paddhatinuM paNa AmAM saMkalana maLe che. vAcaka vAMcIne jJAnanA saMbaMdhamAM avazya navIna jANakArI meLavaze. shaHER LIBAutti Halaritin itiallutilutilit listiiiitill illuminiuli ut alliant in Tuminiuminstitution pA pA paIni For Private & Personal use only Wie=") C HEIR TIMEHIHL wwwija eldrary.org Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 810 dravyAnuyoga bhAga-2 24. NANa'jjhayaNaM 24. jJAna-adhyayana sUtra - 3. paMcaviha NANaM pAMca prakAranA jJAna : pa. kaivihe NaM bhaMte ! nANe paNNatte? pra. bhaMte ! zAnanA 3241 prA2 yA cha ? u. goyamA ! paMcavihe nANe paNNatte, taM jahA 6. gautama ! zAnanA pAya prA2 yA cha, 4bha31. AbhiNibohiyanANe, 2. suyanANe, 1. Abhinibodhika jJAna 2. zrutajJAna, 3. ohinANe, 4. maNapajjavanANe, 3. avadhizAna, 4. mana: paryavazAna, 5. kevlnaanne| 5. sazAna. - viyA. sa. 8, u. 2, su. 22 2. NANaNivattI bheyA cauvIsadaMDaesu ya parUvaNaM- 2. zAnanivRttinA me bhane yovIsa oma pra255 : pa. kaivihA NaM bhaMte ! NANaNivattI paNNattA ? pra. bhaMte ! zAnanivRttinA 326L 2 uhyA cha ? u. goyamA! paMcavihANANaNivattI paNNattA,taM jahA- 6. gautama ! zAnanivRttinA pAMya 2 hyA cha, bha:1. AbhiNibohiyanANaNivattI-jAva 1. minimothi zAna - nivRtti -yAvat5. kevlnaannnnivttii| 2.. lazAna - nivRtti. evaM egidiyavajjaM -jAva-vemANiyANaM jassa jai A pramANe ekendriyane choDIne vaimAniko sudhI NANA tassa tai NANaNibattI bhaanniybvaa| jemAM jeTalA jJAna hoya te pramANe temAM teTalI - viyA. sa. 19, u. 8, su. 38-39 jJAnanivRtti kahevI joIe. 3. paMca NANANaM duvihattaM pAMca jJAnonuM dvividhatva : taM samAsao duvihaM paNNattaM, taM jahA te jJAna be prakAranAM kahyA che, jemake1. paccakkhaM ca, 2. parokkhaM ca / 2 - naMdI. su. 2 1 . pratyakSa, 2. parokSa.. parokkha NANassa bheyA - parokSa jJAnanA bheda : pa. se kiM taM parokkhaM ? pra. parokSa jJAnanA keTalA prakAra che ? u. parokkhaM duvihaM paNNattaM, taM jahA 6. parokSazAnanA meM 412 yA cha, - 1. AbhiNibohiyanANaparokkhaM ca. 1. mAminimodhizAna, 2. suyanANaparokkhaM ca / 2. zrutazAna. jattha AbhiNibohiyanANaM tattha suyanANaM, jyAM AbhinibodhikajJAna che tyAM zrutajJAna paNa che, jattha suyanANaM tattha AbhiNibohiyanANaM / jyAM zrutajJAna che tyAM AbhinibodhikajJAna paNa che. do'vi eyAI aNNamaNNamaNNugayAI, A banne eka bIjA sAthe rahevAvALA che. taha vi puNa ettha AyariyA NANattaM paNNaveti to paNa AcArya e A (banne) mAM aMtaranuM pratipAdana karyuM che. 1. (ka) ThANaM. a. 5, u.3, su. 464 (1) 2. ThANaM a. 2, u. 1, su. 60 (1) (kha) naMdI. su. 1 (ga) aNu. su. 1 / 3. ThANaM a. 2, u. 1, su. 60 (17) (gha) tattha paMcavihaM nANaM, suyaM AbhiNibohiyaM / .. ohinANaM taiyaM, maNanANaM ca kevalaM / / - utta. a. 28, gA. 4... Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 6. * abhiNijjhai tti AbhiNibohiyaM nANaM suNei tti surya / "mapuna ne muyaM, na marphamuyapuniyA " avisesiyA maI maInANaM ca maIannANaM ca / visesayA maI sammadissi maI maInANaM, micchAdiTThissa maI maIannANaM / avisesiyaM suyaM suyanANaM ca suyaannANaM ca / visesiyaM suyaM sammadiTThissa suyaM suyanANaM, micchAdiTThissa suyaM suyaannANaM / ?. rrA, 2. moha, rU. vImenA, AbhiNibohiyanANassa pajjava NAmANi 4. mALA ya, 6. vesA, 6. muLA, 7. sarva, 8. marDa, 2. 1LA, - taMvI. mu. 4-46 . taMddI. mu. 60 savvaM AbhiNibohiyaM // AbhiNivohiya nANassa ukkiTThA ThiIAbhiNibohiyanANassa NaM ukoseNaM chAvaTThiM sAgarovamAI ThiI paNNattA / 5. . 4. 5. 6. 7. 8. 9. 811 je sAme AvelA padArthone pramANapUrvaka jANI le che te "Abhinibodhika jJAna" che ane je sAMbhaLI zakAya che te "zrutajJAna che." te mati- vizeSa rupathIsamyakdaSTinI mati-matijJAna che. mithyAdaSTinI mati-mati-ajJAna che. sAmAnya rupathI zruta zrutajJAna ane zruta- ajJAnarupa che. teja zruta vizeSa rupathIsamyakdaSTinuM zruta-zrutajJAna che, mithyAdaSTinuM zruta-zrutaajJAna che. Abhinibodhika jJAnanAM paryAyavAcI nAma : 1. IhA - padArthanuM paryAlocana, 2. apoha - nizcaya karavuM. 3. vimarza - IhA ane avAyanA madhyamAM thanArI vicAradhArA. "zrutajJAna matijJAnapUrvaka hoya che paNa matijJAna zrutajJAnapUrvaka nathI hotuM. sAmAnya rupathI buddhi matijJAna ane mati-ajJAna rupa che. mArgaNA - anvaya dharmonuM anveSaNa karavuM. gaveSaNA - vyatireka dharmothI vyAvRtti karavI. saMjJA - atItamAM anubhava karela ane vartamAnamAM anubhava karela vastunI ekatAnuM - anusaMdhAnajJAna karavuM. smRti - atItamAM anubhava karelanuM smaraNa karavuM. mati - je jJAna vartamAna viSayano grAhaka hoya, prajJA - viziSTa kSayopazamathI utpanna yathAvasthita vastugata dharmanuM paryAlocana karavuM. A badhA AbhinibodhikajJAnanAM paryAyavAcI nAma che. - sama. sama. 66, I date & Personal Use Only Abhinibodhika jJAnanI utkRSTa sthiti : Abhinibodhika jJAnanI utkRSTa sthiti chayAsaTha sAgaropamanI kahI che. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 812 dravyAnuyoga bhAga-2 Abhinibodhika jJAnanAM bheda : pra. Abhinibodhika jJAna keTalA prakAranAM che ? u. Abhinibodhika jJAna be prakAranAM kahyA che, jemake 1. zruta nizrita, 2. azrutanizrita. 7. AbhiNibohiyaNANassa bheyA pa. se kiM taM AbhiNibohiyanANaM? u. AbhiNibohiyanANaM duvihaM paNNattaM, taM jahA - 2. sunisithe 1, 2. masurisathe ? - nI ku. 47 assuya-Nissiya maI NANassa bheyApa. se kiM taM asuyaNissiyaM ? u. asuyaNissiyaM cauvihaM paNNattaM, taM jahA 2. 3pattiyA, 2. veLaphayI, rU. mammayA , 4. pariNAma | buddhI caubbihA vuttA, paMcamA novalabbhai // 2 2. riyA suddhIputthmditttthmsuymveiytkkhnnvisuddhghiytthaa| avvAhayaphalajogA, buddhI uppattiyA NAmaM // 2. marada, 2. sitva, rU.miMDha, 4. sujhuka, 6. ti8, 6. vALu, 7, tthA ca, 8, 9 1. vAsaMde, 20. pAsa, 12. kA, 12, , rU. vAhitrA 24. paMja piyara , 8, azrutanizrita matijJAnanAM bheda : pra. azrutanizrita keTalA prakAranA che ? azrutanizcita cAra prakAranA kahyA che, jemake1. autpAtikI, 2. vaiyikI, 3. karmajA, 4. pAriNAmikI. A cAra prakAranI buddhio zAstrakAroe varNita karela che, pAMcamo bheda upalabdha nathI. 1. autpAtikI buddhi : pUrvamAM joyA vagara, vagara sAMbhaLe ane vagara jANIe padArthonAM vizuddha artha - (abhiprAya) ne je buddhinAM dvArA tatkALa grahaNa karela che ane jeno avyAhata (bAdhA vagara) phaLa hoya te autpAtikI buddhi kahevAya che. 1. bharatakSetra, 2. zilA, 3. deDako, 4. maraghI, 5. tela, 6. retI, 7, hAthI, 8, kUvo, 9, vanakhaMDa, 10. khIra, 11. atiga, 12. pAMdaDuM, 13. khADahilA (gilaharI) 14. pAMcapitA. 1. bharatazilA, 2. pratijJA, 3. vRkSa, 4. aMguThI, 5. vastra, 6. kAkIDo, 7, kAgaDo, 8. vaDI nIta (mala) 9. hAthI, 10. vRta, 11. gola (lakhoTo), 12. stanma, 13. zudraka, 14. mArga, 15. strI, 16. pati, 17. putra, 18. mINa, 19. mudrikA, 20. aMka, 21. mohara, 22. bhikSu, 23. ceTakanidhAna, 24. zikSA, 25. arthazAstra, 26. adhika IcchA, 27. zatasahastra. A autpAtikI buddhinAM udAharaNa che. 2. vainAyikI buddhi : kArya bhArane vahana karavAmAM samartha, trivarga. (dharma, artha, kAma)nAM sUtrArthonAM sAra grahaNa karavAmAM pradhAna A loka ane paralokamAM phaLa ApanAra vainayikI buddhi hoya che. 1. nimitta, 2. arthazAstra, 3. lekha, 4. gaNita, 5. kUvo, 6. azva, 2. maradasi, 2. gfjaya rU. have, 4. vu , 6.53, 6. sara3, 7, 2, 8, 3vAra, 6. ca, 20. ghacaUT, 22.4, 22, me, 2 rU. 24-25. mAiOi, 66. pati 27. pukhta, 28, madurasatya, 21-ra0, muDhiye ca, 2 . TvTg, 2 2. fmavavuM, ra rU. 2 kALidA, 24. siva 2 26. atyasarbhe, 26. phuchI ya marda, 27, sadase | 2. vecA kudIbhrnnitthrnnsmtthaativggsutttthghiypeyaalaa| ubhayologaphalavatI viNayasamutthA havai buddhI / 2. fifmatte. 2. satyaratye , rU. 7de 4. [fTV ya che. sUrya 6. maste ca | Jain Ed. ga ga 2, 3. ?, su. 6 0 (? 6) For Private & Pche. I. sa. 4, 3, 4, 5. 3 64 (2) Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 81 3 7. gaddabha 8. lakkhaNa 9. gaMThI 7. gardabha, 8. lakSaNa, 9. graMthi, 10. agae 11. rahie ya 12. gaNiyA y|| 10. agaDa, 11. rathika, 12. gaNikA , 13. sIyA sADI dIhaM ca taNaM, avasavvayaM ca kuMcassa / 13. bhInIsADI, lAMbAtRNa, koca pakSI, 18. nevAnuM 13. nivvodae ya 15. goNe ghoDaga paDaNaM ca ruukkhaao|| pANI, 15. baLadonI corI, azvanuM maraNa ane vRkSathI paDavuM e A vaiyikI buddhinAM udAharaNa che. rU. nayA vula 3. karmanA buddhi : uvaogadiTThasArA kammapasaMgaparigholaNavisAlA / upayogathI kAryonI vizeSatAne jonArI, kArya karatAM - sAhukkAraphalavatI kammasamutthA havai buddhii|| karatAM ane ciMtana karatAM-karatAM vyApaka thanArI ane prazaMsA prAptirupa phaLavALI te karmajA buddhi hoya che. 1. heraNNie 2. karisae 1. suvarNakAra, (sonI) 2. kisAna, (kheDUta) 3. koliya 4. Doe ya 3. julAhA, 4. darTI kAra (lAkaDAno cATavo) 6. mutti 6. vaya 7. pavaI 5. motI, 6. ghI, 7. naTa, 8, tuWITT, 2. va ) 2 0, pUvi ya 22. ghara 8. darajI, 9, sutAra, 10. kaMdoI, 11. ghaTa, 22. vivAre ya || 12. citrakAra. e karmathI utpanna buddhinAM udAharaNa che. 4. rimiyA yuddha 4. pAriNAmikI buddhi : aNumANaM-heu-diLeMtasAhiyA vayavivAgapariNAmA / anumAna, hetu ane daSTAMtathI (kArya) siddha karanArI, hiyaM Nisseyasa phalavatI, buddhI pAriNAmiyA NAmaM / / AyunAM paripakava thavAthI prApta thanArI, svapara hitakArI tathA mokSarUpI phaLa ApanArI pariNAminI buddhi hoya che. 2. samaju, 2. seTTi , rU. mAre, 1. abhayakumAra, 2. zeTha, 3, kumAra, 4, vI. 6. tridvA dava rAyaT 4. devI, pa. uditodayarAjA, 6. sAdU ca nahi , 6. sAdhu-ziSya) ane nandISeNa, 7, itte, 8, sAvaja, 6. amaje . 7. dhanadatta, 8. zrAvaka, 9, amAtya, 20. mag, ??. Ama vadhune, 10. kSapaka, 11. amAtyaputra, 22. vALa jeva, 23. dhUma ma aa 12. cANakya, 13. sthUlibhadra, 24. nAsivAra-naMle, 14. nAkanuM sundarInaMda, 25. vare parimiyA vuddha II 15. vajasvAmI, ? 6, 1TTET, 27. bAmaMDe, 16. caraNAhata, 17, AMbaLA, 18. maNI ya 19. sappe ya 20. khaggi 21. thUbhiMde / 18. maNi, 19. sarpa, 20. geMDo, 21. sUpa-bhedana. pAriNAmiyabuddhIe, evamAI udAharaNA, A pAriNAmikI buddhinAM udAharaNa che. se taM asuynnissiyN| - niMtI ku. 48-12 A azrutanizcita (Abhinibodhika jJAna) che. 9. uppattiyAI buddhIsu vaNNAiabhAva parUvaNaM tpAtikI Adi buddhiomAM varNAdinAM abhAvanuM prarUpaNa : pa. aha bhaMte ! 1. uppattiyA 2. veNaiyA 3. kammayA pra. bhaMte! 1. autpAtikI, 2. vanayikI, 3. kArmikI. 4. pariNAmiyA, esa NaM kaivaNNA kaigaMdhA kairasA ane 4. pAriNAminI buddhi keTalA varNa, gaMdha, kaiphAsA paNNattA? rasa ane sparzavALI kahI che ? Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 814 dravyAnuyoga bhAga-2 u. goyamA ! uppattiyA -jAva- pariNAmiyA, esa NaM gautama ! autpAtikI vAvata- pAriNAmikI __ avaNNA -jAva- aphAsA pnnnnttaa| A cAre buddhio varNa yAvatu- sparzathI rahita - viyA. sa. 12, u. 5, su. 9 58 cha. 10. suyaNissiya maI NANassa bheyA 10. zrutamizrita bhalizAnana meM : pa. se kiM taM suyaNissiyaM maInANaM ? 5. zrutanizrita bhatizAna 24 / prAranA cha ? u. sayaNissiyaM maInANaM caunvihaM paNNattaM, taM jahA Rtanizrita matijJAna cAra prakAranAM kahyA che, jemake1. uggahe, 2. IhA, 3. avAe, 4. dhaarnnaa|' 1. savaraha, 2. hA, 3. avAya, 4. dhAra. - naMdI. su. 53 11. uggahAdINaM lakkhaNANi 11. avagraha AdinA lakSaNa : atthANaM uggahaNaM tu uggahaM, taha viyAlaNaM IhaM / arthonAM sAmAnya jJAnane avagraha, arthonAM paryAlocana vavasAyaM tu avAyaM, dharaNaM puNa dhAraNaM biMti // (vicAraNA)ne IhA, arthonAM nirNayAtmaka jJAnane - naMdI. su. 67 avAya ane smRtimAM dhAraNa karanArane dhAraNA kahe che. 1. uggaha parUvaNaM 1. bhAnu pra25 : pa. se kiM taM uggahe ? pra. savaya 3241 prAranA cha ? u. uggahe duvihe paNNatte, taM jahA avagraha be prakAranAM kahyA che, jemake1. atthoggahe ya, 2. vaMjaNoggahe ya / 2 1. arthAta, 2. vyaM4nAvaha. pa. se kiM taM vaMjaNoggahe ? vyaMjanAvagraha keTalA prakAranA che ? u. vaMjaNoggahe caubvihe paNNatte, taM jahA vyaMjanAvagraha cAra prakAranA kahyA che, jemake1. soiMdiyavaMjaNoggahe, 2. ghANeMdiyavaMjaNoggahe, 1. zrotrandriya vyaM4nAvagraha, 2. prAgandriya2. jibhiMdiyavaMjaNoggahe, 4. phaaseNdiyvNjnnogghe| vyaM4nAva, 3. sendriya vyaMnAvagraha, 4. sparzandriya vyaM nAvaha. se taM vNjnnogghe| A vyaMjanAvagrahanuM varNana thayuM. pa. se kiM taM atthoggahe ? 5. arthAvaDa 326 prA2nA cha ? u. atthoggahe chabbihe paNNatte, taM jahA 6. arthAva cha prA2nA tyA cha, 4bha31. soiMdiyaatthoggahe, 2. cakkhiMdiyaatthoggahe, 1. zrotrendriya arthAvADa, 2. yakSurendriya arthAs, 3. ghANiMdiyaatthoggahe, 4.jibhiMdiyaatthoggahe, 3.prAzendriya arthAva, 4. 2sendriya arthAva, 4. phAsiMdiyaatthoggahe, 6.nnoiNdiyatthogghe| 5.sparzandriyamarthAvA, S.no chandriya arthAvA. tassa NaM ime egaThThiyA NANAghosA NANAvaMjaNA arthAvagrahanAM samAnArthaka nAnAdhoSa tathA nAnA paMca NAmadheyA bhavaMti, taM jahA vyaMjanavALA pAMca nAma A pramANe che, jemake1. ogiNhaNayA, 2. uvadhAraNayA, 1. javAhanatA, 2. upadhAratA, 3. savaNatA, 4. avalaMbaNatA, 3. zravatA, 4. asamAnatA, 5. mehaa| 5. medhA. se taM ugghe| - naMdI. su. 54-56 A avagrahanuM varNana thayuM. uggaha IhA'vAo ya, dhAraNA eva hoMti cttaari| 3. (ka) paNNa. pa. 15, su. 1017-1019 AbhiNibohiyanANassa, bheyavatthU samAseNaM // - naMdI su. 66 (kha) sama. sama. 6, su. 6 2. rAya. su. 241 (ga) ThANaM. a. 6, su. 525 1. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 815 2, hA vi1. je vite ? u. IhA chavihA paNNattA, taM jahA 2. soDhiyadA, 2. viDhiyadA, rU, jiviyarUMdA, 4, nimiMDhiyA. 6. siMdhiyA, 6. noDhiyadA | tIse NaM ime egaThThiyA NANAghosA NANAvaMjaNA paMca NAmadheyA bhavaMti, taM jhaa6. morAyA, 2. mALA, 2. vesAvA, 4. ciMtA, 6. vImaMsaTI se taM iihaa| - naMDhI mu. 68 3. AvAya pUvanepU. se jiM te avaU? u. avAe chavihe paNNatte, taM jahA . saDhiyAvA, 2. viUMDhiyAvAI, rU. pANiDhiyAvAI, 4, nimiMDhiyAvApu, . siMDhiyAvaU, 6. nokiyAvAI ? tassa NaM ime egaThiyA NANAghosA NANAvaMjaNA paMca NAmadheyA bhavaMti, taM jhaa2. bAvarTAyA, 2, TkhyAva8thA, rU. evA, 4. vRddhA, che. viUTTI se taM avaae| - naMlI. mu. 2, 4, dhArI pUvo - pU. se kiM te dhAraVT ? u. dhAraNA chavihA paNNattA, taM jahA 1. soviyadhArA, 2. viMDhiyadhArA, rU. ghafivicAraVTI, 4. nimiMDhiyadhArA, 6. siMvidhA2UTT, 6. noDhiyadharaVT / tIse NaM ime egaThThiyA NANAghosA NANAvaMjaNA paMca NAmadheyA bhavaMti. taM jahA 2. IhAnI prarUpaNA : IhA keTalA prakAranI che ? u. IhA cha prakAranI kahI che, jemake 1. zrotrendriya-IhA, 2. cakSurendriya IhA, 3. dhrANendriya-IhA, 4. rasendriya-IhA, 5. sparzendriya IhA, 6. noIndriya-IhA IhAnAM samAnArthaka nAnAghoSa ane nAnA vyaMjanavALA pAMca nAma A pramANe che, jemake1. AbhoganatA, 2. mArganatA, 3. gaveSaNatA, 4, ciMtA, 5. vimarza. A IchAnuM varNana thayuM. avAyanI prarupaNa : avAya keTalA prakAranAM che ? avAya cha prakAranAM che, jemake1. zrotrendriya-avAya, 2. cakSurendriya - avAya, 3. dhrANendriya-avAya, 4, rasendriya-avAya, 5. sparzendriya-avAya, 6. noIndriya-avAya. avAyanAM samAnArthaka nAnAghoSa ane nAnA vyaMjanavALA pAMca nAma A pramANe che, jemake1. Avartana, 2. pratyAvartana, 3. avAya, 4. buddhi, 5. vijJAna. A avAyanuM varNana thayuM. 4. dhAraNAnI prarUpaNA : dhAraNA keTalA prakAranI che ? dhAraNA cha prakAranI kahI che, jemake1. zrotrendriya-dhAraNA, 2. cakSurendriya-dhAraNA, 3. dhrANendriya-dhAraNA, 4. rasendriya-dhAraNA, 5. sparzendriya-dhAraNA, 6. noIndriya-dhAraNA dhAraNAnAM samAnArthaka nAnAdhoSa ane nAnA vyaMjanavALA pAMca nAma A pramANe che, jemake u. dhArA 6. sama sama. 28, mu. 3 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 816 dravyAnuyoga bhAga-2 6. dhAraTI, 2. sAdhAra, 1. dhAraNA, 2. sAdhAraNA, rU. IT, 4. phaTTA, 3. sthApanA, 4. pratiSThA, che. #aa 5. koSTha. se taM dhaarnnaa| - naM. mu. 6 0 A dhAraNAnuM varNana thayuM. 12. bisayagahaNa vivakkhayA uggahANaM bheyA 12. viSayagrahaNanI apekSA avagrahAdinAM bheda : cauvihA maI paNNattA, taM jahA mati cAra prakAranI kahI che, jemake2. 3yAdamaDuM, 2, dAma, 1. avagraha mati, 2. IhAmati, rU. navAyama, 4. dharama 3. avAyamati, 4. dhAraNAmati. ahavA cauvihA maI paNNattA, taM jahA athavA mati cAra prakAranI kahI che, jemake2. maraMgarogAsamA, 2. viyaro samAT, 1. ghaDAnAM pANInAM samAna, 2, khADAnAM pANInAM samAna, . sarodrAsamA, 4. sArAvAsamA, 3. taLAvanAM pANInAM samAna, 4. samudranAM pANInAM samAna. - TAI . 4, 3. 4, mu. rU 64 (2-3). (ka) chabvihA uggahamaI paNNattA, taM jahA (ka) avagrahamati cha prakAranI kahI che, jemake 1. zIdhra grahaNa karavuM, 2. vaghumo6i , 2. ghaNu grahaNa karavuM, 3. vahuvidafjada6, 3. ghaNA prakAranI vastuone grahaNa karavI, 4. dhuvAdi , 4. dhruva grahaNa karavuM, 5. aNissiyamogiNhai, 5. anizcita (vagara sahAre) grahaNa karavuM, 6. masaMddhimaf aaN 6. asaMdigdha grahaNa karavuM. (8) tridA dama guttA, teM nahIM IhAmati cha prakAranI kahI che, jemake2. vipramada, 1. zIdhra IhA karavI, 2. vaidumIda6, 2. ghaNI IhA karavI, 3. vavadamI, 3. ghaNA prakAranI vastuonI IhA karavI, 4. yuvamIda, 4. dhruva IhA karavI, 6. sicada6, 5. anizrita IhA karavI, 6. masaMkimIdA 6. asaMdigdha IhA karavI. (ga) chabbihA avAyamaI paNNattA, taM jahA apAyamati cha prakAranI kahI che, jemake2. vimave, 1. zIdhra avAya karavI, 2. vaidumave, 2. ghaNI avAya karavI, . vidama, 3. ghaNA prakAranI vastuonI avAya karavI, 4. dhuvamave, 4. dhruva avAya karavI, 5. aNissiyamavei, 5. anizrita avAya karavI, du, asaMddhimavA 6. asaMdigdha avAya karavI. (ga). Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 817 () vida dhArA (ma) TUttA, te nadI (gha) dhAraNA (mati) cha prakAranI kahI che, jemake2. vajuM dhare, 1. ghaNI dhAraNA karavI, 2. vaghuviruM ghare, 2. ghaNA prakAranI vastuonI dhAraNA karavI, rU. rapa dhare, 3. junI vastuonI dhAraNA karavI, 4. yuddha dhare, 4. duHkhe pakaDI zakAya tevI dhAraNA karavI, 5. aNissiyaM dharei, 5. anizritanI dhAraNA karavI, 6, asaMddhi dhare ! 6. asaMdigdhanI dhAraNA karavI. - Tavi 31, 6, mu. 520 (-4) 23. parantare mu gamusiyA meyA- 13. prakArAntarathI zruta-azruta nizritonAM bheda : suyanissie duvihe paNNatte, taM jahA zrutanizrita be prakAranA kahyA che, jemake2. atyode jeva, 2. caMno pade jevA 1. arthAvagraha, 2. vyaMjanAvagraha. asuyanissie vi evmev| azvatanizcita paNa A pramANe be prakAranAM che. - TAi ma. 2, 3. ?, mu. 6 0 (11-2 0). 14. vaMjaNuggaha parUvagaM dihrate 14. vyaMjanAvagraha prarupaka daSTAMta : aTThAvIsaivihassa AbhiNibohiyanANassa vaMjaNoggahassa pratibodhaka daSTAMta ane mallaka (koDIyuM)nuM dRSTAMta dvArA parUvaNaM karissAmi-paDibohagadidruteNaM, mallagadidruteNa aThyAvIsa prakAranAM Abhinibodhika-jJAna (matijJAna) nAM vyaMjanAvagrahanI huM prarupaNA karIza. g. () se jiM te vivAdavi ? pra. (ka) pratibodhaka (jagADela)nuM dRSTAMta zuM che ? u. paDibohagadidruteNaM u. pratibodhakanuM daSTAMta - se jahAnAmae kei purise kaMci purisaM suttaM je pramANe sutela koI vyaktine "he amuka ! he DivAnnA "mu ! amuI !" ttiA amuka." tattha ca coyage paNNavarga evaM vayAsI A pramANe kahIne jagADe tyAM praznakartA prarupakathI A pramANe kahe che ke - pa. kiM egasamayapaviTThA poggalA gahaNamAgacchaMti? zuM (te puruSanAM kAnamAM) eka samayamAM praviNa pudgala grahaNa karavAmAM Ave che ? dusamayapaviTThA poggalA gahaNamAgacchaMti -jAba zuM be samayamAM praviNa pudgala grahaNa karavAmAM dasasamayapaviTThA poggalA gahaNamAgacchaMti ? Ave che -vAvatu- dasa samayomAM praviSTa pudgala grahaNa karavAmAM Ave che ? maMkhejjasamayapaviTThA poggalA gahaNamAgacchaMti ? zuM saMkhyAta samayamAM praviNa pudgala grahaNa karavAmAM Ave che ? asaMkhejjasamayapaviTThA poggalA gahaNamAgacchaMti ? zuM asaMkhyAta samayomAM praviSTa pudgala grahaNa. karavAmAM Ave che ? u. evaM vadaMtaM coyagaM paNNavage evaM vayAsI A pramANe kahetA praznakartAne praru5ka A pramANe kahe che - "No egasamayapaviTThA poggalA gahaNamAgacchaMti, eka samayamAM praviSTa pudgala grahaNa karavAmAM Aadl tell. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 818 dravyAnuyoga bhAga-2 NodusamayapaviTThA poggalA gahaNamAgacchaMti-jAva be samayamAM praviNa pudgala grahaNa karavAmAM AvatAM nathI -vAvanno dasasamayapaviTaThA poggalA gahaNamAgacchaMti, dasa samayamAM praviSTa pudgala grahaNa karavAmAM AvatAM nathI. No saMkhejjasamayapaviTThA poggalA gahaNamAgacchaMti, saMkhyAta samayamAM praviSTa pudgala grahaNa karavAmAM AvatA nathI. asaMkhejjasamayapaviTThA poggalA ghnnmaagcchNti| paraMtu asaMkhyAta samayomAM praviSTa pudgala grahaNa karavAmAM Ave che. se taM paDibohagadidruteNaM / A pratibodhakanuM daSTAMta thayuM. 5. (3) te kiM te ma7 dvite ? pra. (kha) koDiyAnuM daSTAMta zuM che ? u. mallagadiLeMteNaM koDiyAnuM dRSTAMta : se jahANAmae kei purise AvAgasIsAo mallagaM je pramANe koI vyakti nibhADAthI (kuMbhAranAM gahAya tatthegaM udagabiMdU pakkhivejjA, se NaThe, vAsaNa pakAvavAnuM sthAna) eka pyAlo laIne temAM aNNe pakkhitte se vi NaThe, pANInI eka buMda nAMkhe to te paNa naSTa thaI jAya, evaMpakkhippamANemupakkhippamANesuhohIse udagabiMdU, A pramANe (pANInI eka-eka buMdo nAMkhatAjnnN taM mallagaM rAvahii, hohI se udagabiMdU, nAMkhatAM pANInuM koI TIpuM evuM haze je pyAlAne bhInuM karaze. jaM NaM taMsi mallagaMsi ThAhii, hohI se udagabiMdU, tyArabAda koI TIpuM evuM haze ke temAM raheze, jaM NaM taM mallagaM bharehiDa, hohI se udagabiMdU, koI TIpAM evA haze jenAthI pyAlo bharAze. jaM NaM taM mallagaM pavAhehii, koI TIpAM evA haze jenAthI pANI bahAra paDaze. evAmeva pakkhippamANehiM pakkhippamANehiM aNaMtehiM A pramANe te vyaMjana (zabdana) ananta pudgala poggalehiM jAhe taM vaMjaNaM pUritaM hoi tAhe "hu" ti praveza karatAM-karatAM kAnamAM saMbhaLAya che tyAre te karei No ceva NaM jANai, ke vesa saddAi ? puruSa huMkAra kare che. paraMtu te A jANatA nathI ke A konI avAja che ? tao IhaM pavisai, tao jANai, amuge esa saddAi, jyAre te IhA kare che, tyAre jANe che ke te amuka vyakti avAja ApI rahyo che, tao avAyaM pavisai. tao se uvagayaM havai. tyAra pachI te avAya kare che, tyAre te sArI rIte jANI le che ke amuka vyakti ja AvAja ApI rahyA che. tao NaM dhAraNaM pavisai, tyArabAda te dhAraNA kare che, tao NaM dhArei saMkhejjaM vA kAlaM, asaMkhejjaM vA kaalN| tyAre te saMkhyAta athavA asaMkhyAtakALa sudhI (ghaNA samaya sudhI) dhAraNa karIne rahe che. (vismRta thatuM nathI) pa. se jahANAmae kei purise avvattaM sadde suNejjA pra. jema koI puruSe avyakta zabdane sAMbhaLIne 'A teNaM sadde tti uggahie, No cevaM NaM jANai, ke besa koI zabda che." e pramANe jANyuM paraMtu te na saddAi? jANyuM ke" A zabda kono che ? Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 819 3. tame daM vasa, u. pachI te IhA kare che. tao jANai, 'amuge esa sadde', tyAre te jANe che ke "A amuka zabda che." tao NaM avAyaM pavisai. tao se avagayaM havai, tyArabAda te avAya (nizcita jJAna) kare che. tyAre tene pUrNa jAnakArI thaI jAya che, tao dhAraNaM pavisai, pachI te dhAraNA kare che. tao NaM dhArei saMkhejjaM vA kAlaM asaMkheja vA kAlaM / tyAre tene saMkhyAtakALa ke asaMkhyAtakALa sudhI dhAraNA (saMskRti) banI rahe che. evaM avvattaM rUvaM, abvattaM gaMdha, abbattaM rasaM, avvattaM A pramANe te avyakta ru5, avyakta gaMdha, avyakta phAsaM, pddisNvedejjaa| rasAsvAdana ane avyakta sparzane jANe che. pa. se jahANAmae kei purise avvattaM sumiNaM jema koI puruSa avyakta svapnane juve, to tene paDisaMvedejjA, 'teNaM sumiNe' tti uggahie, No ceva "A svapna che." evo bodha thAya che, paraMtu te je gADu, " vere sumitti ?" jANatA nathI ke A kevuM svapna che? u. tao IhaM pavisai, pachI te IhA kare che. to bALa, 'mune sumine' tti, tyAre te jANe che ke A amuka svapna che." tao avAyaM pavisai, tao se avagayaM havai, pachI te avAya karIne pUrNa rUpamAM jANe che. tao dhAraNaM pavisai, pachI te dhAraNA kare che. tao NaM dhArei saMkhejjaM kAlaM, asaMkhejjaM vA kaalN| tyAre tene saMkhyAtakALa ke asaMkhyAtakALa sudhI dhAraNA (smRti) banI rahe che. se taM mallagadiTThateNaM, A (koDiyA) mallaka daSTAMtathI avagrahanuM svarupa che. je te sunisi - Rii. ku. 6 2-64 A Rtanizcita jJAna che. 15. uggahAIsu vaNNAi abhAva parUvaNaM 15. avagrahAdimAM varNAdinA abhAvanuM prarupaNa : 1. kada maMta 2. 3de, 2. hA, rU. vALe, pra. bhaMte ! 1. avagraha, 2. IhA, 3. avAya ane 4. dhAraNA esa NaM kaivaNNA, kaigaMdhA, kairasA, 4. dhAraNAmAM keTalA varNa, gaMdha, rasa ane sparza kaiphAsA paNNattA? kahyA che ? u. goyamA ! uggahe -jAva-dhAraNA, esa NaM avaNNA u. gautama ! avagraha -pAvatu- dhAraNA e cAre varNa -jAva- aphAsA pnnnnttaa| -vAvatu- sparzathI rahita kahyA che. - vicA. sa. 12, 3, 6, mu. 20 16. uggahAINaM kAla parUvaNaM 16. avagraha AdinuM kALa prarupaNa : uggahe ekkasAmaie, avagraha (jJAna)no kALa eka samaya che. aMtomuhuttiyA IhA, IhAno kALa antarmuhUrta che. aMtomuhuttie avAe, dhAraNA saMkhejjaM vA kAlaM asaMkhejja avAyano kALa paNa antarmuhUrta che, dhAraNAno kALa va x 1 - naivI. . 6 ? saMkhyAta ke asaMkhyAtakALa che. 1. uggahI ekkaM samayaM, IhA'vAyA muhuttamaddhaM tu / kAlamasaMkhaM saMkhaM ca, dhAraNA hoMti NAyabvA // - naMdI su. 68 ........ Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 820 dravyAnuyoga bhAga-2 17. suyanANassa bheyA 17. zrutazAnanAme : pa. se kiM taM suyanANaparokkhaM ? pra. zrutazAna parokSa 3241 rana cha ? u. muyanANaparokkhaM coddasavihaM paNNattaM, taM jahA zrutazAna parokSa yo prA2nA tyA cha, bha1.. akkharasuyaM, 2. aNakkharasuyaM, 1. 432 zruta, 2. sanakSa2 zruta, 3. saNNisuyaM, 4. asaNNisuyaM, 3. saMzI zruta, 4. azIzruta, 5. sammasuyaM, 6. micchasuyaM, 5. sabhyazruta, 5. mithyAzruta, 7. mAdIyaM, 8. aNAdIyaM, 7. sAhi zruta, 8. anAhizruta, 9. sapajjavasiyaM, 10. apajjavasiyaM, 4. saparyavasita zruta 10. aparyavasita zruta, 11. gamiyaM, 12. agamiyaM, 11. gabhiH zruta, 12. magami zruta, 13. aMgapaviTuM, 14. aNaMgapaviThaM / ' 13. praviSTa zruta, 14. anaMgapraviSTa zruta. - naMdI. su. 72 (1) akkharasuyaM (1) akSara zruta pa. se kiM taM akkharasuyaM ? 4. akSa2 zruta 32sA praznA cha ? u. akkharasuyaM tivihaM paNNattaM, taM jahA 6. sakSazruta ! prA2nA yA cha, 41. saNNakkharaM, 2. vaMjaNakkharaM, 1. saMjJA-makSa2, 2. vyaM04na-akSara, 3. lddhiakkhrN| 2. sandhi -akSa2. pa. (ka) me kiM taM saNNakkharaM ? 5. (5) saMzA-02 che ? u. saNNakkharaM akkharasma saMThANA'giI / 3. akSarana saMsthAna sAti saMjJA sakSa2 che. se taM snnnnkkhrN| A saMjJA - akSaranuM svarupa che. pa. (kha) se kiM taM vaMjaNakkharaM? 5. (4) vyaM4na-2032 che ? u. vaMjaNakkharaM akkharassa vaMjaNAbhilAvo / uccAraNa karAya tevA akSara vyaMjana akSara che. se taM vNjnnkkhrN| A vyaMjana-akSaranuM svarupa che. pa. (ga) me kiM taM laddhiakkharaM? pra. (21) sandhi akSara zuMcha ? u. laddhiakkharaM - akkharaladdhiyassa laddhiakkharaM u. akSara-labdhivALA jIvane labdhi akSara (bhAva samuSpajjai, taM jahA zrutajJAna)utpanna thAya che. (tacha prakAranAM che, jemake1. soiMdiyaladdhiakkharaM, 1. zrotrandriya sabdhi akSara, 2. cakviMdiyaladdhiakkharaM, 2. yakSurendriya-sabdhiakSara, 3. ghANediyaladdhiakkharaM, 3. prAyondriyasamikSa2, 4. rasaniMdiyaladdhiakkharaM, 4. 2sanendriyasabdhi akSara, 5. phAseMdiyaladdhiakkharaM, 5. spazandriya sandhi akSa2, 5. NoiMdiyaladdhiakkharaM / 5. no'ndriya sandhi akSara. se taM laddhiakkharaM, se taM akkharasuyaM / A labdhi akSaranuM svarupa che, A akSarakRtanuM - naMdI. su. 73 varNana thayuM. 1. naMdI. su. 115 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 821 (2) pArasule (2) anakSaradyuta : 1. sa vi te sAvaraku? pra. anakSaragruta keTalA prakAranA che ? u. aNakkharasuyaM aNegavihaM paNNattaM, taM jahA u. anakSaradyuta aneka prakAranAM kahyA che. jemakeuussiyN NIsiyaM NicchuDhaM, khAsiyaM ca chIyaM c| lAMbo-lAMbo zvAsa levo, zvAsa choDavo, cUMkavuM, NissiMghiyamaNusAraM, aNakkharaM cheliyAdIyaM / / udharasa khAvuM, chIMkavuM, nAka sApha karavuM, bIjI anusvAra yukta ceSTA karavI, capaTI vagADavI. se taM annkkhrsuyN| - na. su. 74 A akSaradyutanuM svarUpa che. (3-4) mana-masAmu (3-4) saMjJI-asaMzI zruta : pa. se kiM taM saNNisuyaM? pra. saMjJIzrute keTalA prakAranA che ? u. saNNisuyaM tivihaM paNNattaM, taM jahA u. saMjJI zruta traNa prakAranAM kahyA che, jemake. vAstriovaUM, 2. hevAnuM, 1. kAlIkI- upadeza, 2. hetu-upadeza, 3. viDhivAva | 3. dRSTivAda upadeza. pa. se kiM taM kAliovaeseNaM? / kAlIkI-upadeza saMjJIzruta zuM che ? u. kAliovaesaNaM jamsa NaM atthi IhA avoho maggaNA u. kAlikI upadezathI jenA IhA, nizcaya mArgaNA gavasaNA ciMtA vImaMsA, seNaM saNNi tti labhaTTa, (anvaya dharmanuM anveSaNa), gaveSaNA (vyatireka dharmanuM anveSaNa), ciMtA ane vimarSa hoya te saMjJI kahevAya che. jassa NaM Natthi IhA avoho maggaNA gavasaNA ciMtA jene IhA, apaha,mArgaNA, gaveSaNA, ciMtA vImaMsA, se NaM asaNNi tti labbhai / ane vimarza na hoya te asaMsI kahevAya che. se taM kaaliovesennN| A kAlikI upadezanuM svarupa che. pa. se kiM taM heUvaeseNaM? hatu-upadeza saMjJIzruta zuM che ? u. heUvaeseNaM - jassa NaM asthi abhisaMdhAraNapUniyA heta-upadezathI je prANImAM abhisaMdhAraNapUrvaka karaNasattI se NaM saNNi tti labhai. karaNa zakti arthAta vicArapUrvaka kriyA karavAnI zakti che te saMjJI kahevAya che. jassa NaM Natthi abhisaMdhAraNapubviyA karaNasattI se je prANImAM abhisaMdhAraNapUrvaka karaNazakti NaM asaNNi tti labbhai / arthAtu vicArapUrvaka kriyA karavAnI zakti nathI te asaMjJI kahevAya che. se taM heuuvesennN| A hetu upadezanuM svarupa che. pa. se kiM taM diThivAovaeseNaM? pra. daSTivAda upadeza saMjJIzruta zuM che ? u. diTThivAovaeseNaM - saNNisuyassa khaovasameNaM daSTivAda upadezathI saMjJIzrutanAM kSayopazamathI saNNI labbhai, saMjJI kahevAya che. asaNNisuyassa khaovasameNaM asaNNI labhai, asaMjJIzrutanAM kSayopazamathI asaMsI kahevAya che. se taM ditttthivaaovesennN| A daSTivAdopadezanuM svarupa che. se taM saNNisuyaM, se taM asaNNisuyaM / A saMjJIzrata ane asaMjJIzratanuM varNana thayuM. - naM. su. 7. 11. g: 2 e & Personal use Only Re Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 822 dravyAnuyoga bhAga-2 (6) sanmamuryag, se jiM tuM sammasu ? u. sammasuyaM-jaM imaM arahaMtehiM bhagavaMtehiM uppaNNaNANa daMsaNadharehiM telokkaNirikkhiya-mahiya pUiehiM, tIya-paccuppaNNa-maNAgayajANaehiM, savaNNa hiM savvadarisIhiM paNIyaM duvAlasaMgagaNipiDagaM, taM jahA che. yAro, sUyA, rU. Evi, 4. samavAno, 6. vivAdaUUUI, 6. TyAdhamaeNvAhano, 7. 3vAsasA, 8. taMtro , 2. madhuttarovevAsA , 20.5dAvArapAThuM, ??.vivAarca, 2. viDhivAno ! icceyaMduvAlasaMgaMgaNipiDagaM-coddasapucissasammasuyaM, abhiNNadasapubbissa sammasuyaM, teNa paraMbhiNNesu bhynnaa|| (5) samyaphyuta : pra. samyakuzruta zuM che ? samyakuzruta-utpanna-jJAna ane darzananAM dhAraka traNa lokanAM jIvo dvArA Adara-sanmAnapUrvaka joyela tathA yathAvasthita bhAvayukta kIrtana namaskAra karela, atIta, vartamAna ane anAgatanAM jJAtA, sarvajJa ane sarvadarzI ahaMta (tIrthakara-bhavaganto) dvArA praNIta je A dvAdazAMga rupa gaNipiTaka che te samyakuzruta che, jemake1. AcArAMga, 2. sUtrakRtAMga, 3. sthAnAMga, 4. samavAyAMga, 5. vyAkhyAprajJapti, 6. jJAtAdharmakathAMga, 7. upAsaka dazAMga, 8. antakRta dazAMga, 9. anuttarapapAtikadazA, 10. praznavyAkaraNa, 11. vipAkazruta, 12 dRSTivAda. A dvAdazAMga gaNipiTaka coda pUrvadhArI ane saMpUrNa dasa pUrvadhArIne samyaphaththata thAya che. tenAthI ochuM arthAtu kaMIka ochuM dasa pUrva ane nava Adi pUrvonAM jJAtAnuM zruta vikalpathI samyakuzruta che. A sabhyaznatanuM svarupa che. (6) mithyAzruta : pra. mithyAzruta zuM che ? ajJAnI ane mithyAdaSTio dvArA svacchaMda ane viparIta buddhithI kalpita karela graMtha mithyAzruta che, jemake1. mahAbhArata, 2. rAmAyaNa, 3. bhImAsurokta, 4. kauTilya, 5. zakaTabhadrikA, 6. ghoTakamukha, 7. kAryAsika, 8. nAga-sUkSma, 9. kanakasaptati, 10. vaizeSika, 11. buddhavacana, 12. airAzika, 13. kApilIya, 14. lokAyata, 15. paSTitaMtra, 16. mAThara, 17. purANa, 18. vyAkaraNa, 19. nATaka Adi. se taM smmsuyN| - netI. mu. 76 (6) mijhamuryapU. se jiM taM mijhamuryo? u. micchasuyaM-jaM imaM aNNANiehiM micchAdiThihiM sacchaMdabuddhi maivigappiyaM, taM jahA 2. bhAra8, 2. rAmAya, rU. mamaravuM4. diye, 6. sAmalviyAbI, 6. voTAmudde, 7. MAsiyuM, 8. nA suma, 1. veLAsarA, 20. vasiyuM, ??.yuddhavaya, 22. terAsiyaM, rU.1viDyuiM , 24. Toyata, 15.saTThitaMtaM 26. mADha, 67.purA, 28. vAra, 21.DI | Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 823 ahavA bAvattarikalAo cattAri ya vedA sNgovNgaa| athavA bottera kaLAo ane aMgopAMga sahita cAra veda che. eyAiMmicchadiTThissa micchattapariggahiyAImicchasuyaM, A graMtha mithyAdaSTi dvArA mithyApathI grahaNa karela hoya to mithyAzruta che. eyAI ceva sammadissi sammattapariggahiyAI sammasuyaM / A ja graMtha samyaphadRSTi dvArA samyapharupathI grahaNa karela hoya to sabhyazrata che. ahavA micchadiTThissa vi sammasuyaM / athavA mithyAdaSTinAM mATe paNa A ja graMtha samyakuzruta che. 1. ? pra. kayAM kAraNathI ? u. sammattaheuttaNao jamhA te micchadiThThiyA tehiM ceva u. samyatvano hetu hovAthI keTalAka mithyAdaSTi samaehiM coiyA samANA kei sapakkhadiTThIo vmeNti| A graMthothI prerita thaIne potAnA mithyAtvane tyAgI de che. se taM micchsuyN| -naMtI. su. 77 A mithyAzrutanuM svarupa che. (7-8) sAruM mAruM muya mevA (7-8) sAdi-anAdi zrata bheda : pa. se kiM taM sAdIyaM sapajjavasiyaM ? aNAdIyaM pra, sAdi saparyavasita ane anAdi aparyavasitazrata apajjavasiyaM ca ? zuM che ? u. icceyaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM vucchittiNayaTThayAe A dvAdazAMga ru5 gaNipiTaka-paryAyArthika nayanI sAdIyaM sapajjavasiyaM / apekSAthI sAdi-sAnta che, avucchittiNayaTThayAe aNAdIyaM apajjavasiyaM / dravyArthika nayanI apekSAthI Adi aMta rahita che. (1-20) sapawvasiya annavasAya megA (9-10) saparyavasita aparyavasita bheda : taM samAsao caubvihaM paNNattaM, taM jahA A zrutajJAna saMkSepamAM cAra prakAranAM kahyA che. jemake.Tunno, 2. vRttabo, 3. trio, 4. mAvo 1. dravyathI, 2. kSetrathI, 3. kALathI, 4, bhAvathI. tattha davvao NaM sammasuyaM dravyathI-samyaphaRta - egaM purisaM paDucca sAdIyaM sapajjavasiyaM, eka vyaktinI apekSAthI- sAdi saparyavasita arthAt sAdi ane sAtta che. bahave purise paDucca aNAdIyaM apajjavasiyaM / ghaNA puruSonI apekSAthI anAdi aparyavasita arthAtu Adi ane aMtathI rahita che. 2. khettao NaM sammasuyaM-paMca bharahAI, paMca eravayAI kSetrathI : samyakuzruta pAMca bharata ane pAMca paDucca sAdIyaM sapajjavasiyaM, airavata kSetronI apekSAthI sAdi sAnta che. paMca mahAvidehAI paDucca aNAdIyaM apajjavasiyaM / pAMca mahAvideha kSetronI apekSAthI anAdi ananta che. 3. kAlao NaM sammasuyaM-osappiNiM ussappiNiM ca 3. kALathI : samyaphazrata utsarpiNI ane avasarpiNI paDucca sAdIyaM sapajjavasiyaM, kALanI apekSAthI sAdi-sAtta che. No osappiNiM No ussappiNiM ca paDucca aNAdIyaM no utsarpiNI no avasarpiNI kALanI apekSAthI apajjavasiyaM / anAdi ananta che. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 824 dravyAnuyoga bhAga-2 4. bhAvao NaM - je jayA jiNapaNNattA bhAvA 2. savinaMti, 2.gov/vinaMti, rU.vinaMti, 4.siknati, , nimnati, 6. 3varlaeNsigneti, te tayA bhAve paDUcca sAdIyaM sapajjavasiyaM, khAovasamiyaM puNa bhAvaM paDucca aNAdIyaM apjjvsiyN| ahavA bhavasiddhiyassa suyaM sAIyaM sapajjavasiyaM, abhavasiddhIyassa suyaM aNAdIyaM apajjavasiyaM / savvAgAsapaesaggaM savvagAsapaesehiM aNaMtaguNiyaM pajjavakkharaM Nipphajjai / 4. bhAvathI tIrthakaro dvArA kahela je bhAva (padArtha) je samaya 1. sAmAnya rupathI kahevAya che, 2. vizapa pathI kahevAya che. 3. prakRpita karAya che, 4. upamA dvArA samajAvAya che, 5. hetu kahIne samajAvAya che, 6. udAharaNa ApIne samajAvAya che, tyAre te bhAvonI apekSAthI samyakuzruta sAdi sAnta che. kSayopazama bhAvanI apekSAthI sabhyazrata anAdi ananta che. athavA bhavasiddhika prANInuM mRta sAdi sAtta che. abhavasiddhika prANInuM zruta anAdi ananta che. saMpUrNa AkAza pradezonAM samasta AkAza pradezonI sAthe anantavAra guNAkAra karavAthI paryAya akSara niSpanna thAya che. badhA jIvonAM akSara (zrutajJAna )no anantamo bhAga sadaiva uddaghATita rahe che. jo te paNa AvaraNane prApta thaI jAya to jIva-ajIvabhAvane prApta thaI jAya che. jema ke "saghana vAdaLA chavAya jAya to paNa caMdra ane sUryanI kaMI ne kaMI (thoDI paNa) prabhA rahe savvajIvANaM pi ya NaM akkharassa aNaMtabhAgo NiccugghADiyo, jai puNa so vi AvarijjA teNaM jIvo ajIvattaM pAvejjA / "suTTha vi mehasamuddae hoi pabhA caMda-sUrANaM / " se taM sAdIyaM sapajjavasiyaM. se taM aNAdIyaM A sAdi saMparyavasita zrata che, A anAdi maMvasiyo - niMtI. mu. 78 aparyavasita zrata che. (-22) miya-samayasu (11-12) gamika-agamika zruta : pa. me kiM taM gamiyaM ? pra. gamika zruta zuM che ? 3. mayaM tridivaso ! u. dRSTivAda gamika zruta che. pa. se ki taM agamiyaM ? pra. agamika zruta zuM che ? u. agamiyaM kAliya suyaM / kAlika zrata (daSTivAdanAM sivAya) AcArAMga Adi agamika zrata che. se taM gamiyaM, se taM agamiyaM / A gamika zrata che, A agamika zrata che. - naM. mu. 76 (4) (23-24) evirya evadara mu (13-14) aMgapraviSTa aMgabAhyazruta : ahavA taM (suyaM) samAsao duvihaM paNNattaM, taM jahA athavA te(zrata) saMkSepamAM be prakAranAM kahyA che, jemake6. aMvi8 2 2. saMvAdira jA? 1. aMgapraviSTa, 2. aMgabAhya . - natI. mu. 71 (g) . TAI e. 2, 3, 6, mu. 6 9/21 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 18. aMgapaviTThamuyabheyA pa. se kiM taM aMgapaviTThe ? u. aMgapaviTTaM duvAlasavihaM paNNattaM taM jahA2. sUyagaDo, 4. samavAo, 1. AyAro, 3. ThANaM, 5. vivAhapannattI. 6. nAyAdhammakahAo, 7. uvAsagadasAo. 8. aMtagaDadasAo, 9. aNuttarovavAiyadasAo, 10. paNhAvAgaraNAI, 11. vivAgasuyaM, 12. diTThivAo / 1 19. aMgapaviTThasuyassa vittharao parUvaNaM (1) AyAro pa. se kiM taM AyAre?? u. AyAre NaM samaNANaM niggaMthANaM AyAra-goyaraviNaya- veNaiya TThANa -gamaNa caMkamaNa pamANajogajuMjaNa-bhAsAsamiti-guttI - sejjovahi-bhattapANa-uggama-uppAyaNa - esaNAvisohi suddhAsuddha ggahaNa - vaya niyama- tavovahANa-suppasatthamAhijjai / se samAsao paMcavihe paNNatte, taM jahA1. NANAyAre, 2. daMsaNAyAre, 3. carittAyAre, 4. tavAyAre, 5. vIriyAyAre / AyArassa NaM parittA vAyaNA, saMkhejjA aNuogadArA, saMkhejjAo paDivattIo, saMkhejjA veDhA, saMkhejjA silogA, saMkhejjAo nijjuttio, 1. (ka) rAya. su. 241 2. pa. u. * naMdI. su. 82 se kiM taM AyAre ? 18. aMga praviSTa zrutanA leha : pra. aMga praviSTa zruta keTalA prakAranA che ? 3. aMgapraviSTa bAra prakAranA kahyA che, jemake1. AyAra (AyArAMgasUtra ) 2. sUtrAMgasUtra, 3. sthAnAMga sUtra, 4. samavAyAMga sUtra, pa. vyApyAprajJapti (bhagavatIsUtra), 5. jJAtA dharmathAMgasUtra, 7. upAsa dazAMgasUtra, 8. aMtata zAMgasUtra, 8. anuttaropayAti hazAMgasUtra, 19. aMga praviSTa zrutanuM vistArathI prarupaNa : (1) khAyAzaMga sUtra : pra. jayAra (AyArAMga sUtra ) mAM zuM che ? (kha) sama sama 136 AyAre NaM samaNANaM niggaMthANaM AyAragoyara -jAva- savvA duvAlasaMga parUvaNA bhANiyavvA jahA naMdIe -jAva suttattho khalu paDhamo bIo, nijuttimIsao bhaNio / taio ya niravaseso, esa vihI hoi aNuyoge // 1 // 825 10. prazna vyA927 sUtra, 11 vipADa sUtra, 12. dRSTivAha sUtra. AcArAMga sUtramAM zramaNa nigraMthonAM AcAra, goyara, vinaya, vainayi, sthAna, gamana, caMkramaNa, pramANa, yogono vyApAra, bhASA samiti, gupti, zayyA, upadhi, bhata-pAna, uddagama, utpAdana, zeSazA-vizuddhi, zuddha - aza azuddha-grahaNa, vrata, niyama ane tapa upadhAna khA jaghAnuM suprazasta (spaSTa) varzana urela che. saMkSepamAM AcAra pAMca prakAranAM kahyA che, jemake1. jJAnAyAra, 2. harzanAyAra, 3. yaritrAyAra, 4. tapAyAra, 5. vIryAyAra AcArAMganI parimita vAcanAo che, saMkhyAta (upakrama Ahi ) anuyogadvAra che, saMkhyAta (pratipattikho) matAntara che, saMkhyAta chaMda che, saMkhyAta zloka che. saMkhyAta niyuktiyo (vyApyAso) che, - viyA. sa. 25, u. 3. su. 116brary.org Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 827 dravyAnuyoga bhAga-2 se NaM aMgaThThayAe paDhame aMge aMganI dRSTithI A prathama aMga che. do suyakkhaMdhA, paNavIsaM ajjhayaNA, AmAM be zrutaskaMdha che, paccIsa adhyayana che, paMcAsIiM uddesaNakAlA, paMcAsIiM samuddesaNakAlA, paMcyAsI udezanakALa che, paMcyAsI samudezanakALa che. aTThArasa padasahassAI padaggeNaM, pada-gaNanAnI apekSAe AmAM aDhArahajAra pada , saMkhejjA akkharA, saMkhyAta akSara che, aNaMtA gamA, aNaMtA pajjavA, ananta gama (bhAzaya)cha, paryAya 59 / ananta che. parittA tasA, aNaMtA thAvarA, trasa jIva parimita che, sthAvara jIva ananta che. sAsayA-kaDA-nibaddhA-NikAiyA-jiNapaNNattA bhAvA zAzvata (nitya),ita (anitya) nibaddha (saMbaddha) ane nikAcita (niyamita) jina prajJaptabhAva - 1. AghavijjaMti, 1. sAmAnya 25thI 4aa cha, 2. paNNavijjati, 2. vizeSa ru5thI yA cha, 3. parUvijjaMti, 3. arupita 428 cha, 4. daMsijjaMti, 4. 75mAmI dvArA pAuna cha, arthAt matAvesa che. 5. nadaMsijjaMti, 5. hetu-29| sIne matAvesa cha, 6. uvdNsijjNti| 5. 29 mApAne matAvela. cha. se evaM AyA evaM NAyA, evaM vinnnnaayaa| AcArAMganAM adhyayanathI AtmA vastusvarUpa ane AcAra dharmane jANe che. guNa paryAyone viziSTarUpe jANe che athavA anya matonAM paNa vijJAtA hoya che. evaM caraNakaraNaparUvaNayA Aghavijjati -jAva A pramANe AcAra ane karaNa (gocara)nI uvdNsijjNti| prarupaNAnAM dvArA vastuonAM svarupa sAmAnya rupathI kahyA che -yAvatu- udAharaNa dvArA samajAvela che. se taM aayaare| -sama. su. 136 A AcArAMganuM varNana che. (ka) AyArassa ajjhayaNA (3) AyArAgana adhyayana : nava baMbhacerA paNNattA, taM jahA brahmacarya arthAt AcArAMga sUtranAM nava adhyayana uhA cha,bha1. satthaparinnA, 2. logavijao, 1. zastra parizA, 2. sovi45, 1. pa. se kiM taM AyAre ? u. AyAre NaM samaNANaM NiggaMthANaM AyAra-goyara-viNaya-veNaiya-sikkhA-bhAsA-abhAsA-caraNa-karaNa-jAyA-mAyA-vittIo aaghvijjti| se samAsao paMcavihe paNNatte, taM jahA-1. NANAyAre, 2. daMsaNAyAre, 3. carittAyAre, 4. tavAyAre, 5. viiriyaayaare| ' AyAre NaM parittA vAyaNA -jAva- saMkhejjAo paDivattIo, se NaM aMgaThyAe paDhame aMge, do suyakkhaMdhA, paNavIsaM ajjhayaNA, paMcAsIti uddesaNakAlA, paMcAsIti samuddesaNakAlA, aTThArasa payasahassAI padaggeNaM, saMkhejjA akkharA -jAva-uvadaMsijjaMti / se evaM AyA, evaM nAyA, evaM viNNAyA, evaM caraNakaraNa parUvaNA Aghavijjai, se taM AyAre -naMdI. su. 83 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana rU. sIbosaniM 6. AvaMtI, 7. vimohI, 2. mahApariT ? 4. sammatta, 6. dhUrta, 8. 3vahALamurya, - jhALa. sa. 1, mu. 662 AyArassa bhagavao sacUliyAgassa paNavIsaM ajjhayaNA paNNattA, - sama. sama. 26, mu. dh satta sattikayA paNNattA / sattamahajjhayaNA paNNattA / - TALe. 1. 7, mu. 46 (4-6) (gha) JayAre desaLa chADuM navahaM baMbhacerANaM ekAvannaM uddesaNakAlA paNNattA / - sama. sama. po, su. o AyArassa NaM sacUliyAgassa paMcAsIi uddesaNakAlA paNNattA / - sama. sama. 86, mu. ? (T) AyArasa payA AyArassa NaM sacUliyAgassa aTThArassa payasahassAI payaggeNaM paNNattAI / - sama. sama. o8, mu. 4 (gha) AyArassa biIya suyakbaMdhassa nikkhevo evaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM jaM savvahiM samie sahie sadA jae tti bemi / 2 Ja. mu. 2, 6. ?, 3. o, mu. 224 20. (2) sUyagaDo 6. te viM te sUyagaDe ? u. sUyagaDe NaM sasamayA sUijjaMti, parasamayA sUijjaMti, sasamayaparasamayA sUijjaMti, jIvA ijjati ajIvA sUijjaMti, jIvAjIvA sUijjati, loge suijjai, aloge sUijjai, 3. zItoSNIya, 4. samyaktva, 5. AvantI-lokasAra, 6. dhUta, 7. vimoha, 8. upadhAnazruta, 9. mahAparijJA. bhagavAne cUlikA-sahita AcArAMga sUtranAM paccIsa adhyayana kahyA che. sAta saptakaika AcAracUlAnI bIjI cUlikAnAM uddezaka -rahita sAta adhyayana kahyA che. AcAra cUlAnI prathama cUlikAnAM uddezaka sahita sAta mahAdhyayana kahyA che. (kha) AcArAMganAM uddezanakALa : 827 nava brahmacarya adhyayanonA ekAvana uddezana kALa kahyA che. cUlikA sahita AcArAMga sUtranAM paMcyAsI uddezanakALa kahyA che. (ga) AcArAMganA pada : cUlikA sahita AcArAMga sUtranAM pada-pramANathI aDhAra hajAra pada kahyA che. (5) AcArAMganAM dvitIya zrutaskaMdhanuM nikSepa : A te (suvihita) bhikSu ke bhikSuNInAM mATe (jJAnAdi AcAranI) samagratA che ke- 'te samasta padArthomAM pAMca samitiothI yukta thaIne svakalyANanAM mATe sadA prayatnazIla rahe, A huM kahuM chuM.' 20. (2) sUtrakRtAMga sUtra : pra. u. sUtrakRtAMga sUtramAM zuM che ? sUtrakRtAMgamAM svasiddhAMtonuM varNana karela che. 52-siddhAMtonuM nirupaNa karela che, sva-para siddhAMtonuM prarupaNa karela che. jIva sUcita karela che, ajIva sUcita karela che, jIva ane ajIva sUcita karela che, loka sUcita karela che, aloka sUcita karela che, chu. sama. sama. 1, mu. rU 2. A pramANe dvitIya zrutaskaMdhanA prathama adhyayanathI cauda adhyayana ane uddezako sudhInA upasaMhAra sUtra jANavA joIe. 'ww.jainelibrary.org Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyAnuyoga bhAga-2 logAloge sUijjaDa / loka ane aloka sUcita karela che, mayagaDe NaM jIvA-'jIva-puNNa-pAvA'sava-saMvara sUtrakRtAMgamAM jIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, nijjara-baMdha-mokkhAvamANA payatthA sUijjati, saMvara, nirjarA, baMdha ane mokSa sudhInAM badhA padArtha sUcita karela che. samaNANaM acirakAlapavvaiyANaM, je zramaNa alpakALathI pravrujita che. kusamayamoha-mohamaimohiyANaM, jenI buddhi mithyA (siddhAMto) ne sAMbhaLavAthI mohita che. saMdehajAyasahajabuddhipariNAmasaMsaiyANaM, jenA hRdaya tatvanAM viSayamAM saMdeha utpanna hovAthI vicalita thaI rahI che, sahaja buddhinuM pariNamana saMzayane prApta kare che, pAvakaramailamaiguNavisohaNatthaM, pApa upArjana karanArI malina matinA durgaNonuM zodhana karavA mATe, asItassa kiriyAvAiyasayassa, kriyAvAdIonAM ekaso eMzI (180), caurAsItIe akiriyAvAINaM, akriyAvAdIonAM coryAsI (84), sattaTTIe aNNANiyavAINaM, ajJAnavAdIonAM saDasaTha (67), battIsAe veNaiyavAINaM, vinayavAdIonAM batrIsa (32), tiNhaM tesaTThANaM aNNadiTThiyasayANaM vUhaM kiccA A traNaso tresaTha anya vAdIonAM vyuha samUhone masamae ThAvijjai, (nirasto karIne sva-siddhAMta sthApita karela che. NANAdiTuMtavayaNaNissAraM suTTha darisayaMtA, sUtrakRtAMganAM sUtrArtha nAnA prakAranAM dRSTAMta yukta vacanothI (para-matanAM) vacanone bhalI bhAMti niHsAra batAve che. vivihavittharANugamaparamasabbhAvaguNavisiTThA, vividha prakArathI vistRta vyAkhyA yukta ane mokkhapahoyAragA, parama saddabhAvaguNa rupathI viziSTa che. mokSa mArganAM pradarzaka che. udArA aNNANatamaMdhakAraduggesu dIvabhUA, udAra, pragADha jJAna aMdhakAramAM durgamatatvajJAnanuM bodha karAvavA mATe dIpaka svarupa che. sovANA ceva siddhisugaigihuttamassa Nikkho siddhi ane sugati rupI uttama gRhanA mATe bhaniSpakaMpA sutttthaa| sopAnanAM samAna, pravAdionAM vikSobhathI rahita ane niSpakaMpa artha karela che. sUyagaDassaNaMparittA vAyaNA, saMkhejjA aNuogadArA, sUtrakRtAMganI vAcanAo parimita che. saMkhyAta saMkhejjAo paDivattIo, anuyogadvAra che, saMkhyAta pratipattio che, saMkhejjA veDhA, saMkhajjA silogA. saMkhejjAo saMkhyAta chaMda che, saMkhyAta zloka che, saMkhyAta nijjuttIo, vyAkhyAo che, se NaM aMgaThThayAe docce aMge, aMgonI apekSAe A bIju aMga che, do suyakkhaMdhA, tevIsaM ajjhayaNA, AnA be zrutaskaMdha che, trevIsa adhyayana che, tettIsaM uddesaNakAlA, tetrIsa udezanakALa che, Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 829 tettIsaM samuddesaNakAlA, chattIsaM padasahassAI payaggeNaM paNNattAI, saMkhejjA akkharA -jAva- uvadaMsijjaMti, se evaM AyA, evaM nAyA, evaM viNNAyA, evaM caraNakaraNa parUvaNA Aghavijjai -jaavuvdNsijji| se taM sUyagaDe / - sama. su. 137 (ka) sUyagaDe ajjhayaNA tevIsaM suyagaDajjhayaNA paNNattA, taM jahA1. samae 2. veyAlie, 3. uvasaggapariNA, 4. itthIpariNA, 5. narayavibhattI, 6. mahAvIrathuI, 7. kusIlaparibhAsie,8. vIrie, 9. dhamme, 10. samAhI, 11. magge, 12. samosaraNe, 13. Ahattahie, 14. gaMthe, 15. jamaIe, 16. gAthA,2 17. puMDarIe, 18. kiriyAThANA, 19. AhArapariNNA, 20.apaccakkhANa kiriA, 21. aNagArasuyaM, 22. addaijjaM, 23. nnaalNdijjN| -sama. sama. 23, su. 1 tetrIsa samudezanakALa che, chatrIsa hajAra pada pramANa kahyA che, saMkhyAta akSara che -yAvata- udAharaNa ApIne samajAvela che. sUtrakRtAganAM adhyayanathI Atma vastu svarUpanuM jJAtA ane vijJAtA thaI jAya che. A pramANe A sUtramAM caraNakaraNanI prarupaNA kahI che vAvata-udAharaNa ApIne samajAvela che, A sUtrakRtAMganuM varNana che. (4) sUtratAMnA adhyayana : sUtrakRtAMganA trevIsa adhyayana kahyA che, jemake1. samaya, 2. vaitAli, 3. 75sa[ parizI, 4. strI 52 / / , 5. naraka vibhakti, 6. mahAvIra stuti 7. muzIla paribhASita, 8. vAya, 8. dharma, 10. samAdhi 1.1. bhArga, 12. sabhavasa, 13. yathAtathya, 14. graMtha, 15. yamatIta, 16. thA, 17. puMDarI, 18. jiyAsthAna, 18. mAhAraparijJA, 20.apratyAdhyAnaDiyA, 21. an||2 zruta, 22. ArdrIya, 23. nAsanhIya. se kiM taM mUyagaDe ? sUyagaDe NaM loe sUijjai, aloe sUijjai, loyAloe sUijjai, jIvA sUijjaMti, ajIvA sUijjati, jIvAjIvA sUijjati, sasamae sUijjai, parasamae sUijjai, sasamaya-parasamae sUijjai / sUyagaDe NaM asItassa kiriyAvAdisayassa caurAsIIe akiriyAvAdINaM, sattaTThIe aNNANiyavAdINaM, battIsAe veNaiyavAdINaM, tiNhaM te saTThANaM pAvAduyasayANaM vUhaM kiccA sasamae ThAvijjai / sUyagaDe NaM parittA vAyaNA -jAva- saMkhejjAo pddivttiio| seNaM aMgaTThayAe biie aMge, do suyakkhaMdhA, tevIsaM ajjhayaNA, tettIsaM uddesaNakAlA, tettIsaM samuddesaNakAlA, chattIsaM padasahassANi payaggeNaM, saMkhejjA akkharA -jAva-uvadaMsijjaMti / se evaM AyA, evaM nAyA, evaM viNNAyA, evaM caraNakaraNaparUvaNA Aghavijjai, se taM sUyagaDe / sama. sama. 16, su. 1 - naMdI. su. 84 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 830 dravyAnuyoga bhAga-2 22. (3) TAI 21. (3) sthAnAMga sUtra : v. te vidaM te TANe ? pra. sthAnAMga sUtramAM zuM che ? u. ThANe NaM sasamayA ThAvijaMti-jAva-logAloge vA sthAnAMgamAM sva-siddhAMta sthApita karela che ThAvijjaMti, -vAva- lokAloka sthApita karela che, TALe chai 4-5-7--qngava-TcatyA sthAnAMgamAM jIva Adi padArthonAM dravya, guNa, kSetra, kALa ane paryAyonuM nirupaNa karela che. selA salilA ya samuddA, surabhavaNa-vimANa tathA parvatonuM, gaMgA Adi mahAnadionuM, samudro, aagrnndiio| deva bhavano, vimAno, AkAro, sAmAnya nadIo. NihiopurisajjAyA, sarAyagottA yjoisNcaalaa||1|| cakravartInI nidhio ane puruSonI aneka jAtionAM, svaronAM bhedo, gotra ane jyotiSka devonAM saMcAranuM varNana karela che. ekkavihavattavvayaM -jAva- dasavihavattavvayaM, ekathI dasa sudhInI saMkhyAne laIne, jIvANaM poggalANa ya logaTThAiM ca NaM parUvaNayA jIvonAM, pudagalonAM tathA lokamAM avasthita aaghvijjti| (dharmAstikAya, adharmAstikAya Adi) dravyonuM paNa prarupaNa karela che. ThANassaNaM parittA vAyaNA,saMkhejjA aNuogadArA, sthAnAMganI vAcanAo parimita che. saMkhyAta saMkhejjAo paDivattIo, anuyoga dvAra che, saMkhyAta pratipattio che, saMkhejjA veDhA, saMkhejjA silogA, saMkhejjAo saMkhyAta chaMda che, saMkhyAta zloka che, saMkhyAta nijjuttio, saMkhejjAo sNghnniio| niryuktio che, saMkhyAta saMgrahaNIo che. se NaM aTThayAe taie aMge, aMgonI apekSAe A trIju aMga che. ege suyakkhaMdhe, dasa ajjhayaNA, AmAM eka zrutaskaMdha che, dasa adhyayana che, ekkavIsaM uddesaNakAlA, ekkavIsaM samuddesaNakAlA, ekavIsa udezana kALa che, ekavIsa samudezanakALa che. bAvattariM payasahassAiM payaggeNaM pnnnnttaaii| pada-gaNanAnI apekSAe AmAM bottera hajAra pada che. saMkhejjA akkharA -jAva-uvadaMsijjati / saMkhyAta akSara che -vAva- udAharaNa ApIne samajAvela che. se evaM AyA, evaM nAyA, evaM viNNAyA, AnuM adhyayana karanArA tadAtma rupa jJAtA ane vijJAtA thaI jAya che evaM caraNa karaNa parUvaNA Aghavijjai -jAva A pramANe AmAM caraNa karaNanI prarUpaNA karela che uvdNsijji| -cAvatu- upadarzana karela che. se Ta ? - sama. su. ? 38 A sthAnAMga sUtranuM varNana che. se kiM taM ThANe? ThANe NaM jIvA ThAvijjaMti, ajIvA ThAvijaMti, jIvAjIvA ThAvijjaMti, loe ThAvijjai, aloe ThAvijjai, loyAloe ThAvijjai, sasamae ThAvijjai, parasamae ThAvijjai, sasamaya-parasamae tthaavijji| . ThANe NaM TaMkA kUDA selA sihariNo pabbhArA kuMDAI guhAo AgarA dahA NadIo (bAkI TippaNa pA.naM. 831 upara) Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana (ka) AyAra - sUyagaDa - ThANANaM ajjhayaNA tinhaM gaNipiDagANaM AyAracUliyA vajjANaM sattAvannaM ajjhayaNA paNNattA, taM jahA 1. AyAre, 2. sUyagaDe, 3. ThANe / 22. (4) samavAo pa. se kiM taM samavAe ? u. - sama. sama. 57, su. 1 samavANaM sasamayA samAsijjaMti - jAba- logAloge samAsijjai / samavAe NaM ekAiyANaM egaTThANaM eguttariyaparivuDDhIe, ThANagasayassa, duvAlasaMgassa ya gaNipiDagassa pallavagge samAsijjar3a, bArasavihavittharassa suyaNANassa jagajIvahiyassa bhagavao samAseNaM samAyAre Ahijjai / tattha NaM NANAvihappagArA jIvAjIvA ya vaNNiyA vitthareNaM, avare vi a bahuvihA visesA naraga- tiriyamaNuyasuragANaM AhArUssAsa lesA AvAsasaMkha-AyayappamANa uvavAya-cavaNa- ogAhaNohi-veyaNavihANauvaoga-joga- iMdiya- kasAya, vivihAya jIvajoNI, vikkhaMbhusseha- parirayappamANaM, vihivisesA ya maMdarAdINaM mahIdharANaM, kulagara- titthagara-gaNaharANaM samattabharahAhivANa- cakkINa ceva, cakkahara - halaharANa ya, vAsANa ya nigamA ya samAe / 831 (3) AyAra, sUtraddhRta ane sthAnAMganA adhyayana : AcAra cUlikAne choDIne traNa gaNipiTakonAM sattAvana (57) adhyayana hyA che, bhegaDe1. AyArAMga, 2. sUtratAMga, 3 sthAnAMga 22. (4) samavAyAMga sUtra : pra. 6. samavAyAMga sUtramAM zuM che ? samavAyAMgamAM sva siddhAMtonuM varNana karela che - yAvat- soDa alonuM varzana che. samavAyAMgamAM eka samavAyathI eka-eka samavAya vadhAratAM so samavAyonAM tathA dvAdazAMga gaNipiTakanAM parimANanuM varNana karela che. bAra aMgarupamAM vistArane prApta zruta jJAnanuM jagatanAM jIvonAM hitane mATe bhagavAna dvArA saMkSepamAM samAveza karela che. For Private Personal Use Only A samavAyAMgamAM nAnA prakAranAM bheda-prabhedavALA jIva ane ajIva padArthonuM vistArathI varNana rela che. (pA.naM. 830 thI jAgaNa TipparA) Aghavijjati ThANe NaM egAiyAe eguttariyAe vuDDhIe dasaTThANavivaDDhiyANaM bhAvANaM parUvaNA Aghavijjai / tathA anya aneka prakAranAM vizeSatatvonAM, naraka, tiryaMca, manuSya ane deva gaNonAM AhAra, ucchvAsa, lezyA, AvAsa saMdhyAnuM, AyAmaviSNuMmanuM pramAza, upapAta, vyavana, avagAhanA, avadhijJAna, vehanA, vidhAna, upayoga, yoga, indriya, duSAya, nAnA prajharanI upayonIkho, parvata TahinAM viSNuMbha utsedha, paridhinAM pramANanuM, maMdara Adi mahIdharonAM vidhi-vizeSonuM kulako,tIrthaMkaro, gaNadharo tathA samasta bharatakSetranAM svAmI cakravartIonAM, cakradhara,vAsudevo ane haladharonuM, kSetronuM, nirgamonuM. ThANe NaM parittA vAyaNA - jAva- saMkhejjAo saMgahaNio / se NaM aMgaTTayAe taie aMge, ege suyakkhaMdhe, dasa ajjhayaNA, ekkavIsaM uddesaNakAlA, ekkavIsaM 'samuddasaNakAlA, bAvattariM padasahassAiM payaggeNaM, saMkhejjA akkharA -jAba uvadaMsijjaMti / se evaM AyA, evaM nAyA, evaM viNNAyA, evaM caraNa karaNa parUvaNA Aghavijjai / se taM ThANe / - naMdI. su. 85 www.jahelibrary.org Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 832 dravyAnuyoga bhAga-2 ee aNNe ya evamAiyA atthA ettha vitthareNaM smaasijjti| samavAyassa NaM parittA vAyaNA -jAva-saMkhejjAo saMgahaNIo, se NaM aMgaThThayAe cautthe aMge, ege ajjhayaNe, ege suyakkhaMdhe, ege uddesaNakAle, ege samuddesaNakAle, ege cauyAle padasayasahasse padaggeNaM pnnnntte| saMkhejjA akkharA -jAva- uvadaMsijjaMti / se evaM AyA, evaM nAyA, evaM viNNAyA, tathA A prakAranAM anya padArthonuM paNa A samavAyAMga sUtramAM vistArathI varNana karela che. samavAyAMganI vAcanAo parimita che -yAvatasNgrddaamo saMjyAta cha. . aMganI apekSAe A cothuM aMga che. AmAM eka adhyayana che, eka zrutaskaMdha che. eka udezana-kALa che, eka samudezana-kALa che. pada-gaNanAnI apekSAe AnAM eka lAkha cuMmAlIsa hajAra pada kahevAmAM AvyA che. saMkhyAta akSara che -vAva- udAharaNa ApIne samAvela. che. AnuM adhyayana karanAra tadAtmarupa, jJAtA ane vijJAtA thaI jAya che. A pramANe AmAM caraNa karaNanI parupaNA karI cha -yAvata- (756rzana 28 cha. A samavAyAMganuM varNana che. (3) samavAyAgarnu utkSepa : he AyuSman ! meM sAMbhaLyuM che, te bhagavAne AvuM hyu cha - mAha (zruta dharma-prAya) tIrtha62, svayaMsaMsuddha, puruSottama, puruSasiMha, puruSavara puMDarIka, puruSavara gaMdhastI . lokottama, lokanAtha, lokahitakara, lokapradIpa, loka pradyotakara, abhayatA, yakSudhAtA, bhArgahAtA, 12 rAhAtA, nahAtA, bhodhihAtA, dharmahAtA, evaM caraNakaraNa parUvaNA Aghavijjai -jaavuvdNsijji| se taM smvaae| - sama. su. 139 (ka) samavAyAMgassa ukkhevo suyaM me AusaM ! teNaM bhagavayA ebamakkhAyaM iha khalu samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM AigaraNaM titthayareNaM sayaMsaMbuddhaNaM purisuttameNaM purisasIheNaM purisavarapoMDarIeNaM purisavaragaMdhahatthiNaM / logottameNaM loganAheNaM logahieNaM logapaIveNaM logpjjoygrennN| abhayadaeNaM cakkhudaeNaM maggadaeNaM saraNadaeNaM jIvadaeNaM bohidaeNaM dhammadaeNaM / 1. pa. se kiM taM samavAe ? samavAe NaM parittA vAyaNA -jAva- saMkhejjAo u. samavAe NaM jIvA samAsijjaMti, ajIvA samAsijjaMti, sNghnniio| jIvAjIvA samAsijjaMti, se NaM aMgaThThayAe cautthe aMge, ege suyakkhaMdhe, ege loe samAsijjai, aloe samAsijjai, loyAloe ajjhayaNe, samAsijjai, ege uddesaNakAle, ege samuddesaNakAle, ege coyAle sasamae samAsijjai, parasamae samAsijjai, padasayasahasse padaggeNaM, sasamayaparasamae smaasijji| saMkhajjA akkharA -jAva- uvadaMsijjati / samavAe NaM egAiyANaM eguttariyANaM ThANagasayavivaDDhi se evaM AyA, evaM nAyA, evaM viNNAyA, evaM caraNa yANaM bhAvANaM parUvaNA aaghvijji| karaNa parUvaNA Aghavijjai -jAva- uvdNsijji| duvAlasaMgassa ya gaNipiDagassa pallavagge samAsijjai / -naMdI. su, 86 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 833 dhammadesaeNaMdhammanAyageNaMdhammasArahiNaMdhammavaracA dharmadezaka, dharmanAyaka, dharmasArathI, dharmavaracAritta uratacakkavaTTiNaM appaDihayavara NANadaMsaNadhareNaM, cakravartI, apratihata, zreSThajJAna-darzanadhAraka, viyaTaTachaumeNaM, jiNeNaM jAvaeNaM, tiNNeNaM tAraeNaM, chadma rahita jJAtA ane jJApaka, tIrNa ane tAraka, buddheNaM bohieNaM, mutteNaM moyageNaM, buddha ane bodhaka, mukta ane mocaka. savaNNuNaM savvadarisiNaM siva-mayala-marUya-maNaMta sarvajJa, sarvadarzI, ziva-acala-aruja-anantamkkhy mavAbAhamapuNarAvitti siddhigainAmadheyaM akSaya-avyAbAdha-apunarAvartaka siddhagati ThANaM saMpAviukAmeNaM ime duvAlasaMge gaNipiDage nAmaka sthAnanI saMprAptinAM mATe agresara zramaNa paNNatte, taM jahA bhagavAna mahAvIre A dvAdazAMga gaNipiTakanI prarupaNA karI che, jemake9. mAre gAva- 62. dviviU | 1. AcAra -pAvata-, 2. daSTivAda. tattha NaM je se cautthe aMge samavAe tti aahie| AmAM cothu aMga samavAya kahyuM che. - sama. sama. 2, mu. 2-3 (kha) samavAyAMgassa uvasaMhAro (kha) samavAyAMgano upasaMhAra : iccayaM evamAhijjai, taM jahA eTalA mATe evuM kahevAya che ke, jemakekulgrvNsei ya, titthagaravaMsei ya, cakkavaTTivaMsei . kulakaronAM vaMza, tIrthaMkaronAM vaMza, cakravartionAM ya, dasAravaMsei ya, gaNadharavaMsei ya, isivaMsei ya, vaMza, dazAronAM vaMza, gaNadharonAM vaMza, RSionAM jaivaMsei ya, muNivaMsei ya, suyei vA, suyaMgei vA, vaMza, yationAM vaMza ane munionAM vaMzanuM suyasamAsei vA, suyakhaMdhAi vA, samAvAei vA, varNana karela che. tathA A zrutajJAna rupa che, saMkhei vA, samattamaMgamakkhAyaM ajjhayaNaM / zrutAga rupa che, zruta samAsarupa che, zrutaskaMdha - sama, su. 26 rupa che, samavAya rupa che, saMkhyA rupa che ane samasta aMgarupa che tathA adhyayana rupa che. 23. () vivAhapav/ 23, (5) vyAkhyAprajJapti : v se viM taM vide? pra. vivAha (vyAkhyA prajJapti sUtra)mAM zuM che ? u. viyAhe NaM sasamayA viyAhijjai-jAva-logAloge vyAkhyA prajJaptimAM siddhAMtanI vyAkhyA karela che viyAnniA . -yAvatu- loka ane alokanI vyAkhyA karela che. viyAhe NaM nANAvihasura-nariMda-rAyarisiviviha vyAkhyAprajJaptimAM nAnA prakAranAM devo, saMsaiyapucchiyANaM jiNeNaM vitthareNa bhAsiyANaM narendro, rAjarSio ane aneka prakAranAM saMzayomAM paDela janonAM dvArA pUchelA praznonAM ane jInendradevanA dvArA bhASita (uttara)nuM varNana karela che. va-TT- -HT4-gSnava-gg-gIrAma tathA dravya, guNa, kSetra, kALa ,paryAya, pradeza, jahatthi- bhAva-aNugama-nikkheva-Naya-ppamANa pariNAma, yathAstibhAva, anugama, nikSepa, suniuNovakkama-vivihappakArapAgaDapayaM siyANaM, naya, pramANa, sunipuNa, upakramonAM vividha prakAro dvArA prakaTa rupathI prakAzita karanAra, logAlogappayAsiyANaM saMsArasamudda-rUda uttaraNasa lokAlokanAM prakAzaka, vistRta saMsArasamudrathI matthANaM suravaisaMpUjiyANaM, pAra utAravAmAM samartha, Indro dvArA saMpUjIta, Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 834 dravyAnuyoga bhAga-2 bhaviyajaNahiyayAbhinaMdiyANaM tamarayaviddhaMsaNANaM bhavyajanonAM hRdayone abhinandrita karanAra, sudiTThadIvabhUya IhA-mai-buddhivaddhaNANaM chattIsa tamArajanuM vidhvaMsana karanAra, sudaSTa dIpaka sahassamaNUNayANaM vAgaraNANaM daMsaNAo suyattha svarupa, IhA, mati ane buddhine vadhAranAra evA bahuvihappagArA sIsahiyatthA ya guNamahatthA / paripUrNa chattIsa hajAra vyAkaraNone batAvavAthI A vyAkhyA-prajJapti sUtrArtha aneka prakAronAM prakAzaka che. ziSyonAM hita-kAraka che ane guNonAM mahAnuM arthathI paripUrNa che. viyAhassa NaM parittA vAyaNA -jAva- saMkhejjAo vyAkhyA prajJaptinI vAcanAo parimita che sNghnniio| -yAvata-saMDImo saMdhyAta che. se NaM aMgaThThayAe paMcame aMge, aMgomAM A pAMcamuM aMga che. ege suyakkhaMdhe, ege sAirege ajjhayaNasae, AmAM eka zrutaskaMdha che. sothI kaMIka vadhAre adhyayana che, dasa uddesagasahassAI, dasa samuddesagasahassAiM, dasa hajAra udezana-kALa che, dasa hajAra samudezana Aja cha, chattIsaM vAgaraNasahassAI, chatrIsa hajAra praznonA uttara che. caurAsII payasahassAiM payaggeNaM pnnnnttaaii|' pada-gaNanAnI apekSAe coryAsI hajAra pada . saMkhejjA akkharA -jAva- uvadaMsijjaMti / saMkhyAta akSara che -yAvata- udAharaNa ApIne samajAvela che. se evaM AyA, evaM NAyA, evaM viNNAyA, AnuM adhyayana karanAra tadAtmarupa ane jJAtA vijJAtA banI jAya che. evaM caraNakaraNa parUvaNA Aghavijjai -jAva A pramANe AmAM caraNa-karaNanI prarupaNA karela uvdNsijji|2 cha -yAvata- 64rzana usa che. se taM viyaahe| - sama. su. 140 A vyAkhyAprajJaptinuM varNana che. (ka) viyAhapaNNattIe uddesaNa vihI (ka) vyAkhyA prajJaptinA adhyayananI vidhi : paNNattIe AimANaM aTThaNhaM sayANaM do-do uddesagA vyAkhyA prajJaptinAM prAraMbhanAM ATha zatakonAM uddisijjti| be-be udezakonuM eka-eka divasamAM vAMcana 72rAya che. 2. (4) samavAyAMgamAM 84 hajAra pada pramANa batAvyA che, jyAre naMdI sUtramAM be lAkha IzyAsI hajAra pada pramANa che. (kha) sama. sama. 84, su. 10 2. pa. se kiM taM viyAhe ? u. viyAhe NaM jIvA viyAhijjaMti, ajIvA viyAhijjaMti, jIvAjIvA viyAhijjaMti / loe viyAhijjai, aloe viyAhijjai, loyAloe viyAhijjai / sasamae viyAhijjai, parasamae viyAhijjai, sasamayaparasamae viyaahijji| viyAhe NaM parittA vAyaNA -jAva- saMkhejjAo saMgahaNIo, se NaM aMgaThThayAe paMcame aMge, ege suyakkhaMdhe, ege sAirege ajjhayaNasae, dasa uddesagasahassAI, dasa samuddesagasahassAI, chattIsaM vAgaraNasahassAiM, do lakkhA aTThAsItiM payasahassAI payaggeNaM, saMkhejjA akkharA -jAva- uvadaMsijjati / se evaM AyA, evaM nAyA, evaM viNNAyA, evaM caraNakaraNa parUvaNaM Aghavijjai, se taM viyAhe / - naMdI. su. 88 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 835 Navara-cautthasae paDhamadivase aTTha, biiyadivase do uddesagA uddisijjati / navamAo sayAo AraddhaM jAvaiyaM jAvaiyaM ThAi tAvaiyaM tAvaiyaM uddisijjai, vizeSa : cothA zatakanAM ATha udezakonuM vAMcana pahelA divase ane bAkInA be udezakonuM vAMcana bIjA divase karAya che. navamAM zatakathI laIne vIsamAM zataka sudhI jeTaluMjeTaluM ziSyanI buddhimAM sthira thaI zake teTaluM teTaluM eka-eka divasamAM vAMcana karAya che. utkRSTa eka divasamAM eka zatakanuM paNa vAMcana karI zakAya che, madhyama be divasamAM ane jaghanya traNa divasamAM eka zatakanuM vAMcana karI zakAya ukkoseNaM sayaM piegadivaseNaM uddisijjai, majjhimeNaM dohiM divasehiM sayaM, jahaNNeNaM tihiM divasehiM sayaM / che. A pramANe vIsa zataka sudhI jANavA joIe. NavaraM-gosAlo egadivaseNaM uddisijjai, jai Thio vizeSa : paMdaramuM gauzAlaka zatakanuM eka ja egeNa ceva AyaMbileNaM aNuNNavvai, ahaNNaM Thio divasamAM vAMcana karavuM joIe. jo bAkI rahI AyaMbila chaTheNaM aNuNNabvai / jAya to bIjA divase AyaMbila karIne vAMcana karavuM joIe. chatAM paNa rahI jAya to trIjA divase AyaMbila (cha bhakta arthAt be AyaMbila) karIne vAMcana karavuM joIe. ekkavIsa-bAvIsa-tevIsaimAI sayAI ekkekkadivaseNaM ekavIsa, bAvIsa ane trevIsamuM zatakane eka-eka uddisijjati / divasamAM vAMcana karavuM joIe. cauvIsaimaM cauhiM divasehiM - cha cha uddesagA covIsamAM zatakane cha - cha udezakonuM vAMcana uddisijjti| karIne cAra divasomAM pUrNa karavuM joIe. paMcavIsaimaM dohiM divasehiM - cha cha uddesagA paccIsamAM zatakanAM pratidina che - cha udezakonuM uddisijjti| vAMcana karIne be divasamAM pUrNa karavuM joIe. gamiyANaM AimAI sattasayAI ekkakkadivaseNaM eka samAna pAThavALA baMdhI zataka Adi sAta uddisijjti| zatakonuM vAMcana eka divasamAM pUrNa karavuM joIe. egiMdiya-sayAI bArasa egeNa divaseNaM uddisijjti| bAra ekendriya zatakonuM vAMcana eka divasamAM karavuM joIe. seDhisayAiM bArasa egeNa divaseNaM uddisijjati / bAra zreNI zatakonuM vAMcana eka divasamAM karavuM joIe. * egiMdiyamahAjummasayAI bArasa egeNa divaseNaM ekendriyanAM bAra mahAyugmazatakonuM vAMcana eka uddisijjati / ja divasamAM karavuM joIe. evaM beiMdiyANaM bArasa, teiMdiyANaM bArasa, A pramANe beIndriyanAM bAra, teIndriyanAM bAra, cauriMdiyANaM bArasa, asannipaMciMdiyANaM bArasa, caurendriyanAM bAra, asaMjJI paMcendriyanAM bAra sannipaMceMdiyamahAjummasayAIekkavIsaMegadivaseNaM zatakonuM tathA ekavIsa saMjJI-paMcendriya mahAyugma uddisijjti| zatakonuM vAMcana paNa eka-eka divasamAM karavuM joIe. rAsIjummasayaM egadivaseNaM udidsijjti| ekatAlIsamAM rAzimuzmanI vAMcanA paNa eka -viyA. 3pasaMhAra sUtraNate & Personal Use 0 divasamAM ApavI joIe. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 639 1. (kha) viyAhapaNNattIe sayaguddegaNi ya saMkhA savvAe bhagavaIe aTThatIsaM sayaM sayANaM (138 ) uddesagANaM eguNaviMsai sayANI paMcavisai ahiyANI - viyA. upasaMhAra viyAhapaNNattIe ekAsIi mahAjummasayA paNNattA / - sama. sama. 81, su. 3 (ga) viyAhapaNNattIe payA culasIisayasahassA payANaM pavaravaraNANa daMsIhiM / bhAvAbhAvamaNatA paNNattA etthamaMgammi ' // 1 // * viyA. pR. 1183, su. 2 viyAhapaNNattIe NaM bhagavatIe caurAsIiM payasahassA paggeNaM paNNattA / - sama. sama. 84, su. 10 (gha) viyAhapaNNattIe sayaguddesagANaM saMgahaNI gAhAo 1. rAyagiha calaNa, 2. dukkhe, 3. kaMkhapaose ya, 4. pagai 5. puDhavIo / 6. jAvaMte 7. neraie, 8. vAle, 9. gurUe ya, 10. calaNAo // 1 // - viyA. sa. 1, u. 1, su. 2 1. ANamai, 2. samugdhAyA, 3. puDhavI, 4. iMdiya 5. NiyaMTha, 6. bhAsA ya / 7. deva, 8. sabhA, 9. dIva, 10. atthi ya bIyammi sae dasudvesA // 2 // viyA. sa. 2, u. 1, su. 1 tavaniyamaviNayavelo, jayai sadA nANavimalavipulajalo / umayavipulavego, saMghasamuddo guNavisAlo // 2 // Namo goyamAINaM gaNaharANaM, Namo bhagavaIe viyAhapaNNattIe, Namo duvAlasaMgassa gaNipiDagassa | kummuyasusaMThiyacalaNA, amaliyakoreMTaviMTarsakAsA / suyadevayA bhagavaI, mama matitimiraM paNAseu // 1 // viyasiya araviMdakarA, nAsiyatimirA suyAhiyA devI / majjhapi deu mehaM, buhavibuhaNamaMsiyA NiccaM // 1 // suyadevayAe paNamimo, jIe pasAeNa sikkhiyaM nANaM / aNNaM pavayaNadevi, saMtikariM taM nama'sAmi // 2 // suyadevayA ya jakkho, kuMbhadharo baMbhasaMtiveroTTA / vijjA ya aMtahuMDI, deu avigdhaM lihaMtassa || 3 || - viyA. upasaMhAra sUtra dravyAnuyoga bhAga-2 (kha) vyAkhyA prajJaptinA zataka ane uddezakonI saMkhyA : saMpUrNa bhagavatI sUtramAM kula ekaso ADatrIsa (138) zata che. jemAM eka hajAra navaso paccIsa (1925) uddeza che. vyAkhyA prajJaptimAM ekyAsI(81)mahAyugmazataka udyA che. (ga) vyAcyA prajJaptinA yaha : sarva zreSTha jJAna ane darzananAM dhA2ka mahApuruSoe A aMgasUtramAM (84) coryAsI lAkha pada kahyA che. tathA vidhi-niSedha rupa bhAva to ananta kahyA che. vyAkhyA prajJapti nAmaka bhagavatI sUtranAM pada-gaNanAnI apekSAe (84) cauryAsI hajAra yaha udyA che. (6) vyAkhyA prajJaptinA zatakonAM uddezakonI saMgrahaNI gAthAo : 1. rA4gRha nagaramAM "thalana", 2. 6:5, u. akSApradoSa, 4 . ( arbha) prati pa. pRthvIsa, 5. bheTalA hUrathI, 7. nA24, 8. jAsa, 8. guru, 10. calanAdi. prathama zatakamAM A dasa uddezaka che. 1. zvAsocchvAsa, 2 samuddadhAta, u pRthvI, 4. ndriyoM, pa. nirbhaya, 5. bhASA, 7. heva, 8. (amarendra) sabhA, e. dvIpa ( samayakSetranuM svarupa ), 10. astihAya jIbha zatammAM ja dasa uddezaka che. A aMza lekhanakartA AdinAM dvArA parivardhita che. evuM vyAkhyAkAra pUrvAcAryonuM maMtavya che. 2. (ka) 1. ussAsa khaMdae vi ya, 2. samugdhAya, 3-4. puDhaviMdiya, 5. aNNautthi, 6 bhAsA ya / 7. devAya, 8. camaracaMcA, 9-10. samayakkhittatthikAya bIya sae // 1 // (kha) bIe 1. khaMdae, 2. samugdhAya 3. puDhavi taha, 4. indiya, 5. aNNautthiya / 6. maNNAmi, 7. deva, 8. nayarI, 9-10. samayakkhetta aNNautthiya // - viyA. sa. 2, u. 1 su. 1 nA pAThAntara Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 837 . risa vivaUTT, 2. vamara, rU. kiri, 4-5. nALityi, 6. nara, 7, patriA thI 8, diva6, 6. iMdiya, 10. parisA taiyammi sae dasudesA // 1 // - vicA. sa. 3, 3. ?, zuM ? 1-4. cattAri vimANehiM, 5-8. cattAri ya hoMti raayhaanniihiN| 1.nerA, 20. sakriyasa3sADatya / - vi. sa. 4, 3. 2, mu. ? 2. vepa vi, 2. tri , rU. ifTaya, 4. sarve 6. cha3mApu, 7, pratha, 8, ciMThA1. rAgirda, 20, caMpAvaMDhimA Trasa paMcami saU || - viyA, sa. 6, . 2, su. ? 2. vevi, 2, bhAdara, rU, have 2, 4. sarvisa, 6. tamaya, 6. viU . 7. sAstra, 8. puDhavI, 9-10. kamma'nnautthi dasa chaTThagammi sae // 1 // - viyA. sa. 6, 3. ?, su. ? 2. , 2. vi6, rU, thAvara, 4, navA, * paya, 6. A3, 7. mAre 8. chatya, 1. basaMvu, 2 . analvisa samakSasa - vi. . 7, 3. 2, mu. ? 2. tri, 2. sAsavisa, rU. 3, 4, siriya, che. AnIva, 6-7. su/matte 8, Liya, 1. vaidha, 20. sArAda yasa bamamisa III - vicA. sa. 8, 3. 2, mu. ? 2. gaMDuddI, 2. gophusa, 3-3 0. aMtaravA, 32. so, rU 2. ya | rU rU. suMDAme, 34. purise navamammi sayammi cottIsA // 1 // - vicA. sa. 1, 3, 6, mu. ? 2. siri, 2, saMvu re, rU. zAstrI , 4. samityi , 5. vi, 6. sabhA 7-34. uttara ataMradIvA dasamammi sayammi cottIsA // 1 // - vicA. sa. 20, 3. 2. mu.? . 3M4, 2. sAtuM, rU. pattA, 4. mI, che. nAstrIya, 6. parama, 7. 8. naljhiA , 1. siva, 10. 7o, 2-2 2. triA <Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 838 = 1. saMsthe, 2. nayaMti, rU. puvI, 4. kheAjI, 6. gavAya, 6. rAjU, 7. soLe ya / 8. nAme ya, 6. veva, o 0. JayA bArasama muddemA zuM|| * viyA. sa. o2, 3. ?, su.z 2. puthvI, 2. deva, rU. ma Mtara, 4. puvI, . AhArameva, 6. 3vavA! I 7. mAtA, 8. 6, 2. baLavAre yApaDiyA, o 0. samuthANuM ||?|| - viyA. sa. zrU, 3. o, su. z o. para, 2. 3mAra, rU. sarIre, 4. pote, 6. bALatihA, 6.miAhAre 7-8. saMsiddhamaMtare vastu, 2. aLavAre, o 0. levalI jeva / - viyA. ta. 24, 3. o, su. z . aribhi, 2. narA, rU. meM, 4. nAvatiyaM, 6. gaMgavatta, 6. sumitte cA, 7. 3vayo, 8. jo, 1. vatti, 20. di, ??. TIva, 12. vahI, ? rU. visA, 24. thaNi // - viyA. sa. 16, 3. o, su. ? . zruMkhara, 2. saMnaya, rU. selesiM, 4. viriye, 6. rphasALa, 6-7. puvi, 8-1. OMna, o0-o o vA| 22. niMdriya, 22. nAna, 24. suvaLa, z<. viSNu, o 6. vAya, 27. TMi sattarame - viyA. sa. 17, 3. o, su.2 chu. padmamA, 2.visAda, rU. mAyaMvidya, 4. vALAvAya, 6. asure ya / , 6. mutta, 7. vatti, 8. aIre, 6. viSNu taha, o 0. somi'Arase / / zA - viyA. sa. o8, 3.o, mu.o chu. jessA ya, 2. garbha, rU. puvI, 4. mahAsavA, 6. carama, 6. dIva, 7. mavA ya | 8. nivRtti, 26. raLa, o 0. vAvarapurA ya jIvIsarUme / / / - viyA. sa. 11, 3. ?, su.z chu. veDuMviya, 2. mAse, rU. pALavahe, 4. Davazva ya, 6. paramAnU| 6. aMtara, 7. baMdhe, 8. bhUmi, 6. cAra, o 0. sovamA nIvA / / / / - viyA. sa. 20, 3. ?, mu. o ?. sAhi, 2. jIM, rU. Japti, 4. vaMse, . 3lU, 6. rbhe ya, 7. aghna, 8. tutI ya / aNa dasavaggA asI puNa hoMti uddesA // 1 // viyA. sa. 2o, 3. o, mu.o - dravyAnuyoga bhAga-2 1. zaMkha, 2. jayaMtI, 3. pRthvI, 4. puddagala, 5. atipAta, 6. rAhU, 7. loka, 8. nAga, 9. deva, 10. AtmA. bAramAM zatakamAM A dasa uddezaka che. 1. pRthvI, 2. deva, 3. anantara, 4. pRthvI, 5. AhAra, 6. upapAta, 7. bhASA, 8. karma, 9. aNagAra, dorInA cheDe bAMdhela ghaDI, 10. samuddaghAta: teramAM zatakamAM A dasa uddezaka che. 1. carama, 2. unmAda, 3. zarIra, 4. puddagala, 5. agni, 6. AhArapRcchA, 7. saMzliSTa, 8. aMta2, 9. anagAra, 10. kevaLI. codamAM zatakamAM A dasa uddezaka che. 1. adhikaraNI, 2. jarA, 3. karma, 4. yAvatIya, 5. gaMgadatta, 6. svapna, 7. upayoga, 8. loka, 9. balI, 10. avidha, 11. dvIpa, 12. uddhi, 13. dizA, 14. stanita. soLamAM zatakamAM A cauda udezaka che. 1. kuMja2, 2. saMyata, 3. zailezI, 4. kriyA, 5. IzAna, 6-7. pRthvI, 8-9. udaka, 10-11. vAyu, 12. ekendriya, 13. nAgakumA2, 14. suvarNakumAra, 15. vidyutakumAra, 16. vAyukumAra, 17. agnikumAra. sattaramAM zatakamAM sattara uddezaka che. 1. prathama, 2. vizAkhA, 3. mAkaMdika, 4. prANAtipAta, 5. asura, 6. goLa, 7. vaLI, 8. anagAra, 9. bhavika, 10. somila. aDhAramAM zatakamAM A dasa uddezaka che. 1. lezyA, 2. garbha, 3. pRthvI, 4. mahAzrava, 5. carama, 6. dvIpa, 7. bhavana, 8. nivRtti; 9. karaNa, 10. vANavyaMtara deva. ogaNIsamAM zatakamAM A dasa uddezaka che. 1. beIndriya, 2. AkAza, 3. prANavadha, 4. upacaya, pa. paramANu, 6. aMtara, 7, baMdha, 8 bhUmi, 9. cAraNa, 10. sopakramI jIva. vIsamAM zatakamAM A dasa uddezaka che. 1. zALI, 2. kalAya (vaTANA), 3. aLasI, 4. vAMsa, 5. IkSu, 6. dArbhaDo, 7. vAdaLA, 8. tulasI. ekavIsamAM zatakamAM A ATha varga che. pratyeka vargamAM dasa-dasa uddezaka hovAthI badhA maLIne 80 uddezaka hoya che. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 839 2-2. tA ci , rU. vadhuvaya , 4. chAya, 5.gumma, 6. vallI ya / chaddasavaggA eesaTThi puNa hoMti uddesA // 1 // - vicA. sa. 22, 3. 2, mu. ? 1. bAya, 2. hoda, rU. avaU, 4. pAThA, 6. tadu mAsavaNNi vallI ya / paMcete dasavaggA paNNAsaM hoMti 3sA // - vi. sa. 23, 3. ?, . ? 2. sA ca, 2. tra, rU. saMTA, 4. nuSpa, 6. [Mva, 6. niyaMTha, 7. samaUT 4 | 8. khoda, 1-20. bhaviyA viU, 2. sammA, 2. ni che 2 3sA | - vicA. sa. 26, 3. 2, mu. ? 2. navA ca, 2, 3, rU, vaya, 4, DhiI , 6. anAja, 6. nA, 7. sanAmA 8, vera, 1. sAya, 20. 3vA, 16. corasa viTATT III - viyA. sa. 26, 3. ?, mu. ? (ca) viyAhapaNNattIe uddesagANaM saMgahaNIgAhAo chaTTha'TThama mAso addhamAso vAMsAiM aTaTha chammAsA / tIsaga-kurUdattANaM tava bhattapariNNa priyaao||1|| 1. tALa, 2. eka goThalIvALA, 3. bahubIjaka, 4. guccha, 5. gulma, 6. vallI. bAvIsamAM zatakamAM A cha varga che. pratyeka varganAM 10-10 udezaka hovAthI badhA maLIne sAITha udezaka hoya che. 1. baTeTA, 2. lohI, 3. avaka, 4. pAThA, 5. mApaparNavallI, trevIsamAM zatakamAM A pAMca varga che. pratyeka varganAM 10-10 udezaka hovAthI pAMca vargonAM pacAsa udezaka hoya che. 1. vezyA, 2. dravya, 3. saMsthAna, 4. yugma, 5. paryava, 6. nigraMtha, 7. zramaNa, 8. ogha, 9bhavya, 10. abhavya, 11, samyagdaSTi, 12. mithyASTi. paccIsamAM zatakamAM A bAra udezaka che. uccatta vimANANaM pAdubbhava pecchaNA ya saMlAve / kicca vivAduppatI, saNaMkUmAre ya bhaviyattaM // 1 // - vicA. sa. rU. 3. 2, mu. 69 1. jIva, 2. vezyA, 3 pAkSika, 4, dRSTi, 5. ajJAna, 6. jJAna, 7. saMjJA, 8, veda, 9. kaSAya, 10. upayoga, 11. yoga. chavvIsamA zatakamAM A agiyAra udezaka che. (ca) vyAkhyA prajJaptinA udezakonI saMgrahaNI gAthAo : tiSyaka zramaNa ane kurudatta putra zramaNanAM chaThacha8, aThama-aThama tapa, mAsa, addha mAsanuM anazana, ATha varSa ke cha mAsanI dIkSA paryAyanuM varNana tathA - IndronAM vimAnonI uMcAI, eka IndranAM bIjA IndranI pAse Agamana, paraspara prekSaNa, AlApasaMlApa, kArya, vivAdotpatti tathA sanakumArendranI bhavasiddhikatA AdinI pRcchA A udezakamAM che. strI, talavAra, patAkA, yajJopavIta, palhathI, paryakAsane A badhA rupomAM abhiyoga ane vidurvaNA ane tene mArI kare che tenuM varNana A udezakamAM che. rAjagRha nagara zuM che ? udyota, aMdhakAra, samaya saMbaMdhI jIjJAsA, rAta-divasanA viSayamAM pArzvajinaziSyonA praznottara ane devaloka viSayaka praznottara A udezakamAM che. mahAvedanA, kardama ane khaMjananA raMgathI raMgAyela vastra, adhikaraNI, tRNa hastaka, loDhAnI loDhI ke kaDAI karaNa ane mahAvedanAvALA jIva A viSayonuM A udezakamAM varNana karela che. itthI asI paDAgA jaNNovaite ya hoi boddhabve / palhatthiya paliyaMke abhiyogavikuvvaNA maayii||1|| - vicA. sa. 2, 3, 6, su. 26 kimidaM rAyagihaM ti ya, ujjoe aMdhakAro samae ya / pAsaMtivAsipucchA rAiMdiya devalogA y||1|| - viyA, sa, 6, 3. 1, mu. 28 mahAvedaNe ya vatthekaddama khaMjaNamae ya ahikrnnii| taNahatthe ya kavalle karaNa mahAveyaNA jIvA / / - viyA, sa. 6, 3. , mu. 24 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 840 dravyAnuyoga bhAga-2 2. vahuvam, 2, valyapatni nAsI vAsanA ya, rU. sApa , 4- mUDhi-tyi, 6. saMnaya, 7. sammali 2, 8, sa ya 6. viE, 20. DhasA, ., 22. mAsa, rU. ratta, 24. nA, 25.no yA 26-27. uvaogA'hAraga, 18. suhuma, 19. carima baMdhe ya, ra . Mvahuye terA - vicA. sa. 6, 3. 2, mu. ? tamukAe kappapaNae, agaNI, puDhavI ya, agaNi puddhviisu| * ** 3-te-vasekuM, pUrvArima ThTharADuM // - viyA. sa. 6, 3. 8, yu. 26 1. bahukarma, 2. vastra pudgalamAM prayogathI ane svAbhAvika rupathI pudagala, 3. sAdi, 4. karmasthiti, pa. strI, 6. saMyata, 7. samyagRSTi , 8. saMjJI. 9. bhavya, 10. darzana, 11. paryApta, 12. bhASaka, 13. paritta, 14. jJAna, 15. yoga, 16. upayoga, 17. AhAraka, 18. sUkSma, 19. caramabaMdha, 20. alpabadutvanuM A udazakamAM varNana karela che. tamaskAya ane pAMca devalokamAM agnikAya ane pRthvIkAya saMbaMdhI praznottara pRcchA, narakapRthvIomAM agnikAya saMbaMdhI praznottara. pAMcamA devalokathI upara badhA sthAnomAM tathA kRSNarAjIomAM apakAya, tejaskAya ane vanaspatikAyanAM praznottaronuM varNana A uddezakamAM karela che. jIvonAM sukha-duHkha, jIvonAM prANadhAraNa, bhavyatva, ekAMta du:khavedana, AtmA dvArA pugalonuM grahaNa ane kevaLInAM jANavA dekhavAnuM varNana A udezakamAM che. 1. nAraka, 2. sparza, 3. praNidhi, 8. niryAta 5. loka madhya, 6. dizA-vidizA pravAha, 7. astikAya pravartana, 8. ati pradeza sparzana, 9. avagAhanA, 10. jIvAvagADha, 11, asti pradeza niSadana, 12. bahu zrama ane 13. loka saMsthAna. A uddezakamAM tera dvAra che. jIvANaM suhaM dukkhaM, jIve jIvai taheva bhaviyA y| egaMtadukkhavedeNa, attamAyAya kevalI // 1 // - vicA. sa. 6, 3. 20, 6. be 2. nera, 2, #Asa, rU. frda, 4.niyaMte veva, 6. yamanneyA 6. dviti DhisA ya padA, 7. pavattaNaM atthikaaehiN|| 8. atthi paesaphusaNA, 9. ogAhaNA ya, 10. jIva mogADhA / 11. asthi pAsa nirIyA, ? 2. vadurUma, rU. 71 saMTALe // - vicA. sa. 63, 3, 4, mu. ? mahakkAe sakkAre sattheNaM vIvayaMti devA u / vAsaM ceva ya vANA neraiyANaM tu pariNAme // - vicA. sa. 64, 3. 3, mu. ? 1. mahAkALa, 2. satkA2, 3, devo dvArA vyatikramaNa, 4. zastra dvArA avakramaNa, 5. nAraka dvArA pudgala pariNAmAnubhava, 6. vedanA pariNAmAnubhava ane 7. parigraha saMjJAnubhava. A udezakamAM tenuM varNana karela che. 1. pudagala, 2. skaMdha, 3. jIva, 4. paramANuM, 5. zAzvata, 6. carama tathA dvividha pariNAma jIva ane ajIva pariNAma AnuM A udezakamAM varNana che. 2. patni , 2. , rU. nIve, 4. paramANu, ba. sAkSA ya, 6. carame ya / duvihe khalu pariNAme, ajIvANa ya jiivaannN| - vicA. sa. 24, 3. 4. ku. ? neraiyaM agaNimajjhe dasa ThANA tiriya poggale deva / pavyaya bhittI ullaMghaNA ya, pallaMghaNA ceva // - vicA. sa. 24, 3. 5. mu.? 1. nArakAdinuM agnimAMthI thaIne gamana, 2. (covIsa deDakomAM) dasa sthAnonuM ISTa-aniSTa anubhava ane 3. deva dvArA bAhya pudgala grahaNa pUrvaka ticha parvatAdinuM ullaMghana pralaMghananuM sAmarthya. A viSayonuM A udezakamAM varNana che. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana - viyA. sa. 25, u. 7. su. 189 (cha) eesu uddesesu ya ukkheva pAThANaM parUvaNaM - teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nAmaM nagare hotyA, vaNNao / sAmI samosaDhe, parisA niggayA, dhammo kahio, parisA paDigayA, teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM jeTThe aMtevAsI iMdabhUI nAmaM aNagAre goya gotteNaM - jAva- pajjuvAsamANe evaM vayAsI 1 DisevaNa dosAloyaNA ya, AloyaNArihe ceva / tatto sAmAyArI, pAyacchitte tave caiva // 1 // 3. 6. 6. 7. viyA. sa. 1 u. 2, mu. 1 viyA. sa. 2, u. 5, mu. 20 viyA. sa. 3, u. 1, mu. 1 (bhauDAnagarI, naMdana yaitya ) viyA. sa. 3, u. 2, su. 1 viyA. sa. 3, u. 3, mu. 1 biyA. sa. 3, u. 7, su. 1 viyA. sa. 3, u. 8, mu. 1 * viyA. sa. 2, u. 1, su. 2 1. zataka uddezakonA prArambhamAM prAyaH karIne A prakAranA saMkSepa ane vistRta rUpamAM nIce aMkita sthaLo para upodghAta pATha che jyAM vizeSa pheraphAra che teno saMketa yathAsthAna karela che. ?. 2. 8. viyA. sa. 3, u. 9, su. 1 9. viyA. sa. 3, u. 10. su. 1 10. viyA. sa. 4, u. 1, su. 1 11. viyA. sa. 5, u. 1, su. 2-3 (yaMpAnagarI, pUrNabhadra yaitya ) 12. viyA. sa. 5, u. 2, su. 1 13. viyA. sa. 5, u. 8, su. 1-3, (nAraputra, niyandhiputrAgAra, 14. viyA. sa. 5, u. 9, su. 1 15. viyA. sa. 5, u. 10, mu. 1 ( saMpAnagarI) 16. viyA. sa. 6, u. 2, su. 1 17. viyA. sa. 7, u. 1, su. 1 18. viyA. sa. 7, u. 4, su. 1 19. viyA. sa. 7, u. 5, su. 1 20. viyA. sa. 7, u. 6, su. 1 21. viyA. sa. 8, u. 1, su. 1 22. viyA. sa. 8, u. 4, mu. 1 1. pratisevanA, 2 . ghoSAloyanA, u. AsoyanA, 4. samAyArI, 5. prAyazcitta ane tapanuM sahIM varNana karyuM che. 841 (cha) zatako ane uddezakomAM utsepa pAThonuM prarupaNa : te kALa ane te samayamAM rAjagRha nAmaka nagara stu. ( tenI samRddhi sAhinuM ) varzana 2 bheje. bhagavAna mahAvIra svAmI tyAM padhAryA, teno dharmopadeza sAMbhaLavA mATe pariSada nIkaLI. bhagavAne dharma dezanA ApI, dezanA sAMbhaLI pariSada pAchI AvI gaI. te kALa ane te samayamAM mahAvIra svAmInAM jyeSTha aMtevAsI gautama gotrIya IndrabhUti anagAre -yAvat- bhagavAnanI paryApAsanA karatA A pramANe pUchyuM - 23. viyA. sa. 8, u. 5, su. 1 24. viyA. sa. 8, u. 7, su. 1-2 25. viyA. sa. 8, u. 8, su. 1 26. viyA. sa. 8, u. 10, su. 1 27. viyA. sa. 9, u.1, su. 1 ( mithilAnagarI, mANibhadra yaitya ) 28. viyA. sa. 9, u. 2, su. 1 29. viyA. sa. 9, u. 3, su. 1 30. viyA. sa. 9, u. 3, su. 1 31. viyA. sa. 9, u. 31, su. 1 32. viyA. sa. 9, u. 32, su. 1 (vAzibhya grAmanagara, dhutiyasAza yaitya ) 33. viyA. sa. 9, u. 33, su. 1 (brAhmaNa eDanagara, huzAla thaitya ) 34. viyA. sa. 9, u. 34, su. 1 35. viyA. sa. 10 u. 1, su. 1 36. viyA. sa. 10, u. 2, su. 1 37. viyA. sa. 10 u. 3, su. 1 38. viyA. sa. 10 u. 4, su. 1-4 (vAzibhyazrAma, dhutipalAza yaitya, zyAmahastI aNagAra ) 39. viyA. sa. 10, u. 5, su. 1 40. viyA. sa. 11, u. 1, su. 3 41. viyA. sa. 11, u. 10, su. 1 (jADI Tippara pA.naM. 842 (752 ) Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 842 dravyAnuyoga bhAga-2 24. (6) NAyA dhammakahAo 24. (5) zatapathA sUtra: pa. se kiM taM NAyAdhammakahAo pra. zAtA dharmathA sUtramA zuMcha ? u. NAyAdhammakahAsu NaM NAyANaM NagarAI ujjANAI jJAtAdharmakathAmAM udAharaNa rUpamAM kahela puruSonAM ceiyAI vaNakhaMDA rAyANo ammApiyarosamosaraNAI nagara, dhAna, caitya, vanamaMDa, 20, tenA bhAtAdhammAyariyA dhammakahAo, pitA, sabhavasa241, ghAyArtha, dharma thA, ihaloiyA-paraloiyA iDDhIvisesA bhogapariccAyA Ihalaukika-paralaukika Rddhi-vizeSa, bhogapvvjjaao suyapariggahA, parityA, prayA, zruta-pariya, tavovahANAiMpariyAgAsalehaNAobhattapaccakkhANAI ta5-5dhAna, dIkSApAya, saMjanA, mata. pAovagamaNAI devalogagamaNAI sukulapaccAyAI pratyAkhyAna, pAdapopagamana, devaloka gamana, puNa bohilAbho aMtakiriyAo ya Aghavijjati / sukuLamAM punarjanma. pharIthI bodhilAbha ane aMtakriyAonuM varNana che. nAyAdhammakahAsu NaM pavvaiyANaM viNayakaraNajiNa jJAtA dharmakathAmAM vinaya mULa jina zAsanamAM pravrujita sAmisAsaNavare saMjamapaiNNA pAlaNadhii - mai - thaIne paNa saMyama pratijJAnuM pAlana karavAmAM vavasAya-dubbalANaM, jenI yuti, mati ane vyavasAya durbaLa che. (pA.naM. 841 thI mAgaNaTi59) 42. viyA. sa. 12, u. 3, mu.1 64. viyA. sa. 18, u. 3, su. 1 43. viyA. sa. 12, u. 4, su. 1 (2 / 4 / 2, suzIla yetya, mATIputra AegA2) 44. viyA. sa. 12, u. 5, mu.1 65. viyA. sa. 18, u. 4, su. 1 45. viyA. sa. 12, u. 6, su.? 66. viyA. sa. 18, u. 7, su. 1 46. viyA. sa. 12, u. 7, su. 1 67. viyA. sa. 18, u. 8, su. 1 47. viyA. sa. 12, u. 8, su.1 68. viyA. sa. 18, u. 9, su. 1 48. viyA. sa. 13, u. 1, su. 1 69. viyA. sa. 18, u. 10, su. 1 viyA. sa. 13, u. 6, su. 1 70. viyA. sa. 19, u. 1, su. 1 viyA. sa. 13, u. 7, su. 1 71. viyA. sa. 19, u. 3, su. 1 viyA. sa. 13, u. 9, su. 1 72. viyA. sa. 20, u. 1, su. 1 2. viyA. sa. 14, u. 1, su. 1 73. viyA. sa. 21, u. 1, su. 1 53. viyA. sa. 14, u. 6, su. 1 74. viyA. sa. 22, u. 1, su. 1 54. viyA. sa. 14, u. 7, su.? 75. viyA. sa. 23, u. 1, su. 1 55. viyA. sa. 16, u. 1. su. 1 76. viyA. sa. 24, u. 1, su. 1 56. viyA. sa. 16, u. 2, su. 1 77. viyA. sa. 24, u. 2, su. 1 57. viyA. sa. 16, u. 2, su. 1 78. viyA. sa. 24, u. 3, su. 1 58. viyA. sa. 16, u. 3, su.1 79. viyA. sa. 24, u. 3, su. 1 59. viyA. sa. 16, u. 4, su. 1 80. viyA. sa. 25, u. 1, su. 1 60. viyA. sa. 16, u.5, su. 1-2 (sUtIranagara,045 caitya) 81. viyA. sa. 25, u. 6, su. 2 61. viyA. sa. 17, u. 1, su. 1 82. viyA. sa. 25, u. 8, su. 1 62. viyA. sa. 18, u. 1, su. 1 83. viyA, sa. 26, u. 1, su. 3 63. viyA. sa.18, u.2, su. 1 (vizAlAnA2, patrikAyaitya) 84. biyA. sa. 31, u.1,su. 1 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 843 tavaniyama-tavovahANaraNaduddharabharabhaggA NissahA je tapanA niyama ane tapanA paripAlana rupa NisiTThANaM, ghoraparIsahaparAjiyANaM, karma yuddhanAM dudhara bhArathI parAMmukha thaI gayela che. atyaMta azakta thaIne saMyama pAlana karavAno saMkalpa choDIne je ghora parISahothI parAjIta thaI cukela che. sahapAraddharUddhasiddhAlaya - magganiggayANaM, saMyamanI sAthe prAraMbha karela mokSa-mArganA avaruddha thaI javAthI je mArgathI bAhara nIkaLI gayA che. visayasuhatucchaAsAvasadosamucchiyANaM, je IndriyonAM tuccha viSaya-sukhonI AzAna vaza thaIne doSothI mUcchita thaI rahela che. virAhiyacaritta-nANa-dasaNa-jaiguNavivihappayAra jJAna, darzana, cAritra 5 yati-guNone virAdhita nissArasunnayANaM, karIne je vividha prakArathI niHsAra ane zUnya saMyamavALI che. saMsAra apaardukkh-duggi-bhvvivihprNpraapvNcaa| je saMsAranAM apAradu:khonI ane naraka, tiryaMcAdinA nAnA durgationI bhava paraMparAnA prapaMcamAM paDela che evA patita puruSonI kathAo che. dhIrANa ya jiyaparIsaha-kasAya-seNNa-dhii-dhaNiya tathA je dhIra che te parISaho ane kaSAyonI saMjamaucchAhanicchiyANaM, senAne jItanArA che, je dharmanAM dhaNI che te saMyamamAM utsAha rAkhanAra ane baLavIryane prakaTa karavAmAM daDha nizcayavALA che. mArAdi nA-DhaMsa-tti-ga- ninTa - je jJAna, darzana, cAritranI ArAdhanA karanAra suddha-siddhAlayamaggamabhimuhANaM, che. yoga (daMDothI) ane mithyAdarzanAdi zalyothI rahita thaIne zuddha nirdoSa siddhAntanA mArganI tarapha abhimukha che, surabhavaNa-vimANasukkhAiM aNovamAI bhuttUNa ciraM tathA je deva-bhavano ane deva-vimAnonAM ca bhogabhogANi tANi divvANi maharihANi, tao anupama sukha ane bhoga-upabhogone cIrakALa ya kAlakkamacuyANaM jaha ya puNo laddhasiddhimaggANaM sudhI bhogavIne kALakramanAM anusAra tyAMthI Tyuta aNtkiriyaa| thaI pharIthI yathAyogya muktinAM mArgane prApta karI aMtakriyA kare che tenuM varNana che. caliyANa ya sadevamANussa dhIrakaraNakAraNANi je samAdhimaraNanAM samaye karma-vaza vicalita thaI bodhaNa-aNusAsaNANi, gayela che. tene devo ane manuSyonAM dvArA dhairya dhAraNa karavAmAM kAraNabhUta bodhavacano ane anuzAsanone, T-Dhosa-TUrisaTIfja, DhiAMtaU T ya sIjhana . saMyamanAM guNa ane doSa-darzaka dRSTAMtone tathA logamuNiNo jahayadiThyasAsaNammi, jara bodhinAM kAraNabhUta vAkyone sAMbhaLIne maraNanAsaNakare ArAhiasaMjamA ya, zukaparivrAjaka Adie paNa jarA-maraNano nAza karanAra jina-zAsanane svIkAra karIne sthita thaIne saMyamanI ArAdhanA karI, suralogapaDiniyattA uti jaha sAsayaM sivaM pharI devalokamAM utpanna thayela, tyAMthI AvIne savvadukkhamokkhaM / zAzvata sukha ane sarvaduHkhothI vimokSane prApta karyuM. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 844 dravyAnuyoga bhAga-2 ee aNNe ya evamAi atthA vitthareNa smaasijjti| anya paNa evI aneka mahApuruSonI kathAo A aMgamAM vistArathI kahI che. dasa dhammakahANaM vggaa| dharmakathAonA dasa varga che. tatthaNaMegamegAedhammakahAepaMcapaMca akkhAiyAsayAI, temAMthI eka- eka dharmakathAmAM pAMca-pAMca so AkhyAyikAo che. egamegAe akkhAiyAe paMca paMca uvakkhAiyAsayAI, eka-eka AkhyAyikAmAM pAMca-pAMca so upAdhyApiDAmo cha, . egamegAe uvakkhAiyAe paMca paMca eka-eka upaAkhyAyikAmAM pAMca-pAMca sau akkhAiyauvakkhAiyAsayAI, AkhyAyikAo-upaAkhyAyikAo che. evAmeva sapubbAvareNaM aTuTThAo akkhAiyAkoDIo A pramANe badhI maLIne sADA traNa karoDa kathAo bhavaMtIti mkkhaayaao| hI che. NAyAdhammakahAsu NaM parittA vAyaNA -jAva jJAtA dharmakathAmAM parimita vAcanAo che -vAvasNkhejjaao sNghnniio| saMkhyAta saMgrahaNIo che. se NaM aMgaThThayAe chaThe aMge, aMgomAM A chaThTho aMga che. do suyakkhaMdhA, egUNatIsaM ajjhayaNA / temAM be mRta skaMdha che ane ogaNatrIsa adhyayana che. te samAsao duvihA paNNattA, taM jahA te saMkSepamAM be prakAranA kahyA che, jemake1. cariyA ya, 2. kappiyA y| 1. yarita, 2. alpita. egUNatIsaM uddesaNakAlA, jJAtA dharmakathAmAM ogaNatrIsa udezanakALa che. egUNatIsaM samuddesaNakAlA, mogAtrIsa samuddezana- cha, saMkhejjAiM payasayasahassAI payaggeNaM paNNattA, pada-gaNanAnI apekSAe saMkhyAta hajAra pada , saMkhejjA akkharA -jAva-uvadaMsijjati / saMkhyAta akSara che -yAvatu- udAharaNa ApIne samajAvela che. se evaM AyA, evaM NAyA, evaM viNNAyA, evaM caraNa Ano samyak adhyayana karanAra tadAtmarupa jJAtA karaNa parUvaNA Aghavijjati -jAva-uvadaMsijjati / ane vijJAtA thaI jAya che. A pramANe A aMgamAM caraNa karaNanI viziSTa prarupaNA karI che -yAvat- 756zana 28 che. se taM nnaayaadhmmkhaao| - sama., su. 141 A jJAtAdharmakathAnuM varNana che. 1. pa. sa ki ta NAyAdhammakahAA? u. NAyAdhammakahAsu NaM NAyANaM NagarAI ujjANAI ceiAI vaNasaMDAI samosaraNAI rAyANo ammApiyaro dhammakahAo dhammAyariyA ihaloga-paralogiyA riddhi-visesA bhogapariccAgA pavvajjAo pariyAgA suyapariggahA tavovahANAI saMlehaNAo bhattapaccakkhANAI pAovagamaNAI devalogagamaNAI sukulapaccAyAIo puNabohilAbhA aMtakiriyAo ya aaghvijjti| dasa dhammakahANaM vaggA tattha NaM egamegAe dhammakahAe paMca paMca akkhAiyAsayAI, egamegAe akkhAiyAe paMca paMca uvakkhAiyAsayAI, egamegAe uvakkhAiyAe paMca paMca akkhAiovakkhAiyAsayAI, evameva sapuvAvaraNaM adbhuThAo kahANagakoDIo bhavaMtIti makkhAyaM / NAyA dhammakahANaM parittA vAyaNA -jAva- saMkhejjAo sNghnniio| se NaM aMgaThThayAe chaThe aMge, do suyakkhaMdhA, egUNavIsaM NAyajjhayaNA, egUNavIsaM uddesaNakAlA, egUNavIsaM samudadesaNakAlA, saMkhejjAI payasahassAI payaggeNaM, saMkhejjA akkharA -jAva- uvadaMsijjaMti / se evaM AyA, evaM nAyA, evaM viNNAyA, evaM caraNa-karaNa parUvaNA Aghavajjii / se taM nnaayaadhmmkhaao| - naMdI. su. 88 vidivw.jainelibrary.org Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 845 (ka) NAyAdhammakahAMgassa paDhama suyakkhaMdhassa ukkhevo- (ka) jJAtAdharmakathAnA prathama zrutaskaMdhanuM upodaghAta : teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpA nAmaM nayarI te kALa ane te samayamAM caMpA nAmanI nagarI hotthaa-vnnnno| hatI- ahIM nagarInuM varNana karavuM joIe. tIse NaM caMpAe nayarIe bahiyA uttarapurasthime te caMpA nagarInAM bahAra uttara-pUrvanAM dizA disIbhAe puNNabhadde nAmaM ceie hotthaa-vnnnno| bhAga (IzAna koNa) mAM pUrNabhadra nAmanuM caitya (bAga) hatuM. tyAM caityanuM varNana jANavuM joIe. tattha NaM caMpAe nayarIe koNie nAma rAyA te caMpA nagarImAM koNika nAmano rAjA raheto hotthaa-vnnnno| hato. ahIM rAjAnuM varNana karavuM joIe. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIrassa aMtevAsI ajjasuhamme nAma there jAi mahAvIranA aMtevAsI Arya sudharmA nAmanAM saMpaNNe kula saMpaNNe, vira je uttama jAti ane uttama kuLanA hatA. vastra-va-viAtha-nALa-DhaMsA-caritta-strIdhavasaMpavo, te baLathI, rupathI, vinayathI tathA jJAnadarzana cAritrathI paNa zreSTha hatA. alpa karma rajavALA hatA. oyaMsI teyaMsI vaccaMsI jasaMsI, te ojasvI tejasvI varcasvI ane yazasvI hatA. jiyakohe jiyamANe jiyamAe jiyalohe, te krodha, mAna, mAyA ane lobhane jItanAra hatA, jiyaiMdie jiyanidade jiyaparIsahe. te Indriyo para ane nidrA para vijaya prApta karanAra ane parISahone sahana karanAra hatA. jIviyAsa-maraNabhayavippamukke, te jIvavAnI IcchA karatA nathI ane maravAnAM bhayathI paNa sarvathA mukta hatA, tavappahANe guNappahANe, te tapazcaryA karavA mATe sadA tatpara rahetA hatA, te aneka guNonAM dhAraka hatA, parva-ra-rapa- niha-nirjIya, A pramANe te karaNa' -kRta, kArita, anumodanAdinuM 'caraNa'-mana, vacana, kAyAno te nigraha karatA hatA, nizcaya karavAmAM nipuNa hatA, baMva- va-svaya-vaMti-tti-mutti, te svabhAvathI saraLa, prakRtithI mRdu, alpa upadhivALA, kSamAzIla, gupti yukta ane nirlobhI hatA. vijJA-maMta-ama-da-na-niyama-sarva-sIya, te aneka vidyAo ane maMtrone jANanAra hatA, brahmacaryanAM pAlaka, vedonAM pAraMgata, nayomAM niSNAta, niyamonA pAlaka, satyavAdI dravyathI ane bhAvathI zauca (zuddhi) vALA hatA. nANa-dasaNa-carittappahANe te jJAna darzana cAritranuM pAlana karavA mATe prayatnazIla hatA. orAle ghore ghoravvae ghoratavassI ghorabaMbhaceravAsI, udAra vratonuM viveka pUrvaka pAlana karanAra utkRSTa tapasvI brahmacaryanuM daDhatAthI pAlana karanAra hatA. ucchUDhasarIre, tenuM zarIra pramANapata UMcAIvALo hato, saMkhitta-viula-teyalesse, ghaNI moTI tejalabdhine prApta karela hatA, coddasapubbI caunANovagae, caudapUrva ane cAra jJAnanAM dhAraka hatA, Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 846 ?. paMcahiM aNagArasaehiM saddhiM saMparivuDe puvvANupuvviM caramANe gAmANugAmaM dUijjamANe suhaMsuheNaM viharamANe jaNeva caMpA nayarI jeNeva puNNabhadde ceie teNAmeva uvAgacchai, uvAgacchittA ahApaDirUvaM oggahaM ogiNhai ogihittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharapha / tae NaM caMpAe nayarIe parisA niggayA / koNio niggao / dhammo kahio / parisA jAmeva disiM pAubbhUyA, tAmeva disiM paDigayA / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ajjasuhammassa aNagArassa jeTaThe aMtevAsI ajja jaMbU nAmaM aNagAre kAsavAgotteNaM sattussehe samacauraMsa - saMThANa - saMThie, vairarisahaNArAya saMghayaNe, vaLA-pujA-niyasa-paTTa-gore, uggatave dittatave tattatave mahAtave, urAle, ghore ghoraguNe ghora tavassI ghorabaMbhaceravAsI, ucchUDhasarIre, saMkhitta-viulateyalesse, ajjasuhammassa therassa adUrasAmaMte uDDhaM jANU ahosire jhANakoTThovagae saMjemeNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai | tae NaM se ajja jaMbU nAme aNagAre jAyasaDDhe jAyasaMsae jAyakouhalle -jAba- ajja suhammassa therassa naccAsaNNe nAidUre sussUsamANe namasamANe abhimuhe paMjaliuDe viNaeNaM pajjuvAsamANe evaM vayAsI - () 3vA. Ja. ?, su. ?-, () (6) aMta. a. ?, mu. ?-3 (5) anu. a. ?, mu. ? dravyAnuyoga bhAga-2 pAMcaso aNagArane sAthe laIne eka gAmathI bIjA gAma kramazaH sukhapUrvaka vihAra karatA caMpAnagarInAM bahAra jyAM pUrNabhadra udyAna hatA tyAM te AvyA. AvIne Agama vihita vidhithI yogya sthAnanI AjJA laIne saMyama tathA tapanI sAdhanA karatAkaratA te tyAM AvyA. te samaye caMpA nagarIthI dharma zravaNanAM mATe pariSada nIkaLI. koNika rAjA paNa nIkaLyA. Arya sudharmA (sthavira)ne dharma (nuM svarUpa) kahyuM : pariSad je dizAthI AvI teja dizAmAM cAlI gaI. te kALa ane te samayamAM Arya sudharmA aNagAranAM moTA ziSya Arya jaMbU nAmanAM aNagAra jenuM kAzyapa gotra hatuM. te sAta hAtha uMcA hatA, samacaturastra saMsthAnathI saMsthita hatA, vajaRRSabhanArAca saMhananavALA hatA, te kasauTI para kasela, svarNa padmanAM samAna gauravarNavALA hatA. te ugra tapasvI, agninAM samAna tejomaya tapavALA, tapomaya AtmAvALA hatA, mahAtapasvI ane udAra prakRtinAM hatA athavA anekAneka guNonAM dhAraka hatA. te karmonuM unmUlana ka2vAmAM kaThora hatA. sarvottama guNothI saMpanna ane kaThina tapa karanAra brahmacaryanuM dRDhatApUrvaka pAlana karanAra hatA. tenuM zarIra pramANopeta uMcAIvALo hato, ghaNI moTI tejolabdhine aMdara dhAraNa karela hatA. te Arya sudharmA sthavirathI thoDI dUra uMce jAnu (goThaNa) ane nIce mastaka karIne dhyAna karatAM thakA saMyama ane tapathI potAnI AtmAne bhAvita karatA hatA, te samaye Arya jaMbU nAmanAM aNagArane zraddhApUrvaka potAnA saMzayanuM samAdhAna prApta karavA mATe sAmAnya utsukatA thaI -yAvat- Arya sudharmA sthavirathI thoDI dUra besIne tenI tarapha moDhuM karIne vinayapUrvaka sUcana karatA ane hAtha joDIne upAsanA karatA A pramANe bolyA : (6) vivA. suya. chu, a~. ?, mu. -4 (6) niriya va|. 2, 6. ?, mu. ? (cha) vivA. muya. 2, 6. o, mu. ? Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 847 pa. "jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM pra. bhaMte ! AdikartA tIrthaMkara sahaja saMbaddha zramaNa AigareNaM titthayareNaM sayaMsaMbuddheNaM bhagavAna mahAvIra je, purisuttameNaM purisasIheNaM, purisavarapuMDarIeNaM puruSomAM uttama, puruSomAM siMha samAna, puruSomAM purisavara gaMdha hatthiNaM, puMDarIka samAna, puruSomAM gaMdhahasti samAna, loguttameNaM loganAheNaM logahieNaM logapaIveNaM (manuSya) lokamAM uttama, lokanA nAtha, lokanAM logapajjoyagareNaM, hitaiSI, lokamAM dIpaka samAna, lokamAM prakAzakta, abhayadaeNaM cakkhudaeNaM maggadaeNaM saraNadaeNaM abhayadAtA, jJAna cakSunA dAtA, mokSamArga dAtA, jIvadaeNaM bohIdaeNaM, zaraNadAtA (lokottara), jIvanadAtA (Atma) bodhadAtA, dhammadaeNaM dhammadesaeNaM dhammanAyageNaM dhammasArahINaM dharmadAtA, dharmopadezaka, dharmanAM nAyaka, dharmanAM dhammavaracAuraMtacakkavaTTiNaM, sArathI, cAre gationo aMtakaranAra, dharmanAM cakravatI, dIvottANaM saraNagaipaiTThANeNaM appaDihayavaranA dvIpa rupa rakSaka, zaraNa yogya, zivagatidAtA, NadaMsaNadhareNaM viaTTachaumeNaM, AdhAra rupa avinAzI jJAnadarzana dhAraka chadmasthatAthI rahita, jiNeNaM jAvaeNaM rAga-dveSa vijetA, vijaya bodhaka, tiNNaNaM tAraeNaM bhavodadhi tIrNa, bhavyajana tAraka, buddhaNaM bohaeNaM svayaMbuddha, bhavyajanabodhaka, mutteNaM moyageNaM karma baMdhana mukta, mumukSujana mocaka, savaNNuNaM, savvadarisiNaM sarvajJa, sarvadarzI, siva-mayala-marUya-maNaMtamakkhayavvAbAha mapuNarA ziva acala aruja (roga rahita) ananta akSaya vittiyaM siddhigainAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM paMcamassa avyAbAdha apunarAvarta siddhagati nAmano sthAna aMgassa ayamaThe paNNatte, prAptae pAMcamA aMgano A artha kahyo che to, chaThassaNaM bhaMte ! aMgassa nAyAdhammakahANaM ke aTThe bhaMte ! chaThThA aMga jJAtAdharmakathAno zuM artha kahyo Tv9tte ? che ? jaMbU tti ajjasuhamme there ajjajaMbUnAmaM aNagAraM Arya sudharmA nAmaka sthavirae AryajaMbU evaM vayAsI aNagArane A pramANe kahyuM : 3. purvavatR vaMtU! samavi bhAvatha mahAvIrevi MAva jaMbu ! zramaNa bhagavAna mahAvIra -cAvatusiddhiginaamdheyN ThANaM saMpatteNaM chaTThassa aMgassa do siddhagati nAmaka zAzvata sthAna prApta dvArA chaThThA suyakkhaMdhA paNNattA, taM jahA - aMganAM be zrutaskaMdha kahyA che, jemake2. nAyaba ca, 2. dhammaladAno yA 1. jJAta ane 2. dharmakathAo. pa. jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM -jAva- pra. bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra -cAvatusiddhiginaamdheyN ThANaM saMpatteNaM chaTThassa aMgassa do siddhagati nAmaka zAzvata sthAna prApta dvArA chaThThA suyakkhaMdhA paNNattA, aMganAM be zrutaskaMdha kahyA che to, paDhamassa NaM bhaMte ! suyakkhaMdhassa samaNeNaM bhagavayA bhaMte ! zramaNa bhagavAna mahAvIra siddhagati mahAvIreNaM-jAva-siddhigainAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM nAmaka zAzvata sthAna prApta dvArA jJAtAnA prathama nAyANaM kai ajjhayaNa paNNattA ? zrutaskaMdhamAM keTalA adhyayana kahyA che ? nAnA Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 848 dravyAnuyoga bhAga-2 pra, u. evaM khalu jaMbU! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva jaMbU ! zramaNa bhagavAna mahAvIra -vAvatu- siddha siddhigainAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM nAyANaM egaNavIsaM gati nAmaka zAzvata sthAna prApta dvArA jJAtAnA ajjhayaNA paNNattA, taM jahA (udAharaNo) ogaNIsa adhyayana kahyA che. jemake2. vivattA , 2. saMpADe, rU. 3, 4. zumbhaya, 1. usliptajJAna, 2. saMghATaka, 3, aMDaja, 4. kUrma, che. se . 6. tuM 5, 7. rofer, 8, mA , 5. zailaka- rAjarSi, 6. tuMba, 7. rohiNI (putravadhu) 1. mAcaMkI, 20. vaMtima rU ja . 8. rAjakumArI, 9. mAkaMdI putra, 10. caMdra. (kRSNa-zukala pakSanI vadha-ghaTa). . tAva 22. 3 TU, . maMga, 11. vRkSa, 12. udakajJAta, 13. deDako, 14. 24. te strIviyA 25. niste, 26. navarI , teTalI putra, 15. naMdIphaLa, 16. avarakaMkA (nagarI), 17.mArU, 18, suMsamAM | 17. AkIrNa azva, 18. susamAM dArikA, 19. avare ya puMDarIe, nAmA egUNavIsame // ' 19, puMDarIka (rAjA) A ogaNIsa nAma che. pa. jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM -jAva bhaMte ! zramaNa bhagavAna mahAvIra -vAvasiddhiginaamdheyN ThANaM saMpatteNaM nAyANaM egaNavIsaM siddhagati nAmaka zAzvata sthAna prApta dvArA ajjhayaNA paNNattA, jJAtAnA ogaNIsa adhyayana kahyA che to : paDhamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa ke aThe paNNatte ? bhaMte ! prathama adhyayanano zo artha kahyo che ? 3. have vaDu gaMtU ! ............. u. jaMbU! (AgaLanuM kathAnaka dharmakathAnuyogamAM juvo.) - TyA. su. 1, 4. 2, . 2- (kha) paDhamajjhayaNassa niklevo (kha) prathama adhyayanano nikSepa : evaM khalu jaMbU samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM -jAba jaMbU ! zramaNa bhagavAna mahAvIra yAvatasiddhiginaamdheyNtthaannsNpttennN (appopAlaMbhanimitta) siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA (alpa paDhamassa nAyajjhayaNassa ayamaThe paNNatte / tti upAlaMbha devA rupa) prathama jJAta adhyayanano A veji. - . suca, 2, e. 1, mu. 26 artha kahyo che. evuM huM kahuM chuM. (7) vijaya - (ga) bIjA adhyayanano upodaghAta : pa. jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM -jAva- pra. bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra -pAvatusiddhiginaamdheyN ThANaM saMpatteNaM paDhamassa siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA prathama nAyajjhayaNassa ayamaThe paNNatte, jJAtAdhyayanano A artha kahyo che to - biiyassa NaM bhaMte! nAyajjhayaNassa ke aTThe paNNatte? bhaMte ! bIjA jJAtAdhyayanano zuM artha kahyo che ? 3. pUrva vistu navU !............* u. jaMbU! (AgaLanuM kathAnaka dharmakathAnuMyogamAM jovuM.) - TyA. su. 1, ma. 2, su. 1-2 (gha) chaTThajjhayaNassa ukkhevo (gha) chaThA adhyayanano upodaghAta : pa. jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM -jAva- pra. bhaMte ! jo bhagavAna mahAvIra -cAvatu- siddhagati siddhigainAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM paMcamassa nAmaka zAzvata sthAna prApta dvArA pAMcamAM nAyajjhayaNassa ayamaThe paNNatte, jJAtAdhyayanano A artha kahyo che to - chaTThassa NaM bhaMte ! NAyajjhayaNassa ke aTThe paNNatte? bhaMte ! chaThA jJAtAdhyayanano zuM artha kahyo che ? 2. sama. ema. 11, . 2 3. badhA adhyayano (3-19)nA upadyAta sUtra A pramANe che. 2. badhA adhyayano (2-19)nA upasaMhAra sUtra A pramANe che.. Forvale & Personal Use Only Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 848 u. evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe NAmaM nayare hotthA, tattha NaM rAyagihe Nayare seNie nAma rAyA hotthA, tassa NaM rAyagihassa bahiyA uttarapuritthame disIbhAe ettha NaM guNasilae nAmaM ve, hatyi | teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre puvANupuvviM caramANe -jAva-jeNeva rAyagihe Nayare jeNeva guNasilae ceie teNeva samosaDhe ahApaDirUvaM uggahaM giNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai, parisA niggayA, seNio vi niggao, dhammo kahio, parisA paDigayA, teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeThe aMtevAsI iMdabhUI nAmaM aNagAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa adUrasAmaMte -jAvasukkajjhANovagae vihri| u. jaMbU! te kALa ane te samayamAM rAjagRha nAmaka nagara hatuM, te rAjagRha nagaramAM zreNika nAmaka rAjA raheto hato. te rAjagRha nagaranI bAhara uttarapUrva dizAmAM (IzAna koNamAM) guNazIlanAmaka caitya hatuM. te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra anukramathI vicaraNa karatAM -vAva jyAM rAjagRha nagara hatuM ane jyAM guNazIla nAmaka caitya hatuM tyAM padhAryA. yathAyogya avagraha grahaNa karIne saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatAM vicaraNa karavA lAgyA. bhagavAnane vaMdanA karavA mATe pariSada nIkaLI. reNika rAjA paNa nIkaLyA. nagavAne dharmadezanA ApI. tene sAMbhaLI riSada pAchI cAlI gaI. te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIranA jyeSTha ziSya IndrabhUti nAmaka anagAra zramaNa bhagavAna mahAvIrathI na to adhika dUra ane na to adhika pAse sthAna para rahetA -yAvata- nirmaLa uttama dhyAnamAM lIna thaIne sthita hatA. tyArabAda jene zraddhA utpanna thaI che. evA IndrabhUti anagAre vAvatu- (zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIthI) A pramANe prazna karyo (AgaLanuM varNana jIva prajJaptimAM jovuM.). (ca) prathama zrutaskaMdhano nikSepa : jaMbU ! zramaNa bhagavAna mahAvIra -cAvatusiddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA chaThA aMga jJAtAnAM prathama zrutaskaMdhano A artha kahyo che, evuM huM kahuM chuM. (cha) prathama zrutaskaMdhanA adhyayananI vidhi : A prathama zrutaskaMdhanAM ogaNIsa adhyayana kahyA che. pratidina eka-eka adhyayanane bhaNavAthI ogaNIsa divasamAM A zrutaskaMdha pUrNa thAya che. tae NaM se iMdabhUI nAmaM aNagAre jAyasaDDhe -jAvaevaM vyaasii| - TyA. suya. ?, . 6, mu. 2-4 (2) padamaluyavidha nivo - evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAvasiddhigainAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM chaTThassa aMgassa paDhamassaNAyassa suyakkhaMdhassa ayamaThe paNNatte tti vefmA - UTTyA. su. 1, ma, 26, mu. 32 (4) padamapurvadharsI paThaLavihI tassa (paDhamassa) NaMsuyakkhaMdhassa egUNavIsaMajjhayaNANi ekkasaragANi egRNavIsAe divasesu samappaMti / - TyA. su. 1, . , mu. rU 3 (4) iTTyA. muya. ?, . ? , su. 1-4 (va) pAyA, suya. 1, 2, 22, mu.-3 2. dvitIya zrutaskandhanA upasaMhAra sUtra A pramANe che. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 850 dravyAnuyoga bhAga-2 (ja) NAyAdhammakahANagassa biIya suyakkhaMdhassa ukkhevo- (ja) jJAtAdharmakathAnA bIjA zrutaskaMdhano upodaghAta : teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nayare hotthA, te kALa ane te samayamAM rAjagRha nAmaka nagara vnnnno| hatuM, tenuM varNana (papAtika sUtranAM anusAra ahIM) kahevuM joIe. tassaNaM rAyagihassa bahiyA uttarapurasthime disIbhAe te rAjagRhanI bahAra uttarapUrva dizAbhAga tattha NaM guNasIlae NAmaM ceie hotthA, vnnnno| (IzAna koNa) mAM guNazIla nAmaka caitya hatuM. tenuM paNa varNana karavuM joIe. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIrassa aMtevAsI ajjasuhammA NAma therA mahAvIranAM aMtevAsI Arya sudharmA nAmaka bhagavatojAisaMpannA, kulasaMpannA-jAva-cauddasapubbI sthavira je jAti saMpanna, kuLa saMpanna -vAvacunnaannovgyaa paMcahiM aNagArasaehiM saddhiM cauda pUrvI ane cAra jJAnothI yukta hatA. te pAMca saMparivuDA puvANupuri caramANA gAmANugAmaM so aNagArothI parivRtta thaIne anukramathI duijjamANA, suhaMsuheNaM viharamANA jeNeva rAyagihe cAlatA prAmAnugrAma vicaratA thakA ane sukhe - Nayare jeNeva guNasIlae ceie -jAva- saMjameNaM sukhe vihAra karatA jyAM rAjagRha nagara hatuM. tavasA appANaM bhAvemANA vihrNti| ane jyAM guNazIla caitya hatuM. tyAM padhAryA -vAva- saMyama ane tapanA dvArA AtmAne bhAvita karatAM virAjamAna thayA. parisA NiggayA, dhammo khio| parisA jAmeva (sudharmA svAmIne vaMdanA karavA mATe) pariSadu disaM pAubbhUyA, tAmeva disiM paDigayA / nIkaLI. (sudharmA svAmIe) dharmano upadeza Apyo. tyArabAda pariSada je dizAthI AvI hatI te ja dizAmAM pAchI cAlI gaI. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ajjasuhammassa aNagArassa te kALa ane te samayamAM Arya sudharmA anagAranAM aMtevAsI ajjajaMbU NAmaM aNagAre -jAva aMtevAsI Arya jaMbU nAmaka aNagAre -yAvatupjjuvaasmaanne evaM bayAsI paryupAsanA karIne A pramANe pUchayuM - pa. jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM -jAva bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra yAvatusiddhigiinaamdheyN ThANaM saMpatteNaM chaTThassa aMgassa siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA chaThA aMganA paDhamassa suyakkhaMdhassa nAyANaM ayamaDhe paNNatte, prathama zrutaskaMdha "jJAta" no A artha kahyo che to doccassa NaM bhaMte ! suyakkhaMdhassa ke aTaThe paNNatte? bhaMte ! bIjA zrutaskaMdhano zuM artha kahyo che ? u. evaM khlujNbuu|dhmmkhaannN dasa vaggA paNNattA, taMjahA jaMbU! (jJAtA) dharmakathAnA dasa varga kahyA che, jemake1. camarassa aggamahisINaM paDhame vgge| 1. prathama vargamAM camarendranI agramahiSIonuM varNana che. 2. balissa vairoyaNiMdassa vairoyaNaraNo 2. bIjA vargamAM vairocanendra vairocanarAja balInI aggamahisINaM bIe vgge| agramahiSIonuM varNana che. 3. asuriMdavajjiyANaM dAhiNillANaM bhavaNavAsi 3. trIjA vargamAM asurendrane choDIne dakSiNa iMdANaM aggamahisINaM taiye vgge| dizAnAM bhavanavAsI IndronI ajhamahiSIonuM varNana che. 4. uttarillANaM asuriMdavajjiyANaM bhavaNavAsi 4. cothA vargamAM asurendrane choDIne uttara dizAnAM iMdANaM aggamahisINaM cautthe vgge| bhavanavAsI IndronI agamahiSIonuM varNana che. Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 851 5. dAhiNillANavANamaMtarANaM iMdANaM aggamahisINaM 5. pAMcamA vargamAM dakSiNa dizAnAM vANavyaMtara paMcame vgge| IndronI ajhamahiSIonuM varNana che. 6. uttarillANaM vANamaMtarANaM iMdANaM aggamahisINaM 6. chaThA vargamAM uttara dizAnAM vANavyaMtara IndronI chaThe vgge| ajhamahiSIonuM varNana che. 7. caMdassa aggamahisINaM sattame vgge| 7. sAtamA vargamAM caMdranI agramahiSIonuM varNana che. 8. sUrassa aggamahisINaM aTThame vgge| 8. AThamA vargamAM sUryanI ajhamahiSIonuM varNana che. 9. sakkassa aggamahisINaM navame vgge| 9. navamA vargamAM zakrendranI agamahiSIonuM varNana che. 10.IsANassa ya aggamahisINaM dasame vgge| 10. dasamA vargamAM IzAnendranI ajhamahiSIonuM - gAyA. su. 2, e. 2, se. 2-4 varNana che. (jha) paDhama vaggassa ukkheva nikkhevo (4) prathama varganuM ullaMpa-nikSepa : 1. na je maMta! samavi mavatha mahAvIrevi -jhava pra. bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra -cAvatusiddhigiinaamdheyN ThANaM saMpatteNaM dhammakahANaM dasa siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA dharmakathAnAM vaggA paNNattA, dasa varga kahyA che to - paDhamassa NaM bhaMte ! vaggassa ke ache paNNatte? bhaMte ! prathama vargano zuM artha kahyo che ? u. evaM khalu jaMbU / samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva jaMbU! zramaNa bhagavAna mahAvIra -pAvata-siddhagati siddhigaInAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM paDhamassa vaggassa nAmaka sthAna prApta prathama varganAM pAMca adhyayana paMca ajjhayaNA paNNattA, taM jahA kahyA che, jemake - 2. striI, 2. rA, rU. racA, 4. vin, 6. me | 1. kALI, 2. rAjI, 3. rajanI, 4. vidyutuM, 5. meghA. pa. jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva- pra. bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra -vAvasiddhigiinaamdheyN ThANaM saMpatteNaM paDhamassa vaggassa siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA prathama varganA paMca ajjhayaNA paNNattA, pAMca adhyayana kahyA che to - paDhamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa ke aTre paNNatte ? aMte ! prathama adhyayanano zuM artha kahyo che ? 3. 4 vastu naMbU!........ uM. jaMbU! (AgaLanuM varNana dharmakathAnuMyogamAM jovuM.) - VT . suya. 2, 3, 2, 4. 2, se. 6-6 evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva he jaMbU ! zramaNa bhagavAna mahAvIra -cAvatasiddhigiinaamdheyN ThANaM saMpatteNaM paDhamassa / siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA prathama varganA paDhamajjhayaNassa ayamaDhe paNNatte', tti bemi| prathama adhyayanano A artha kahyo che. evuM huM - TyA. su. 2, 3, 2, 3, 2, . rU4 pa. jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM -jAva- pra. bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra -vAvasiddhigiinaamdheyN ThANaM saMpatteNaM dhammakahANaM siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA dharma kathAnAM paDhamassa vaggassa paDhamajjhayaNassa ayamaThe paNNatte, prathama varganAM prathama adhyayanano artha kahyo che to1. badhA adhyayanonA nikSepa sutra A pramANe che. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 852 dravyAnuyoga bhAga-2 bhaMte ! bIjA adhyayanano zuM artha kahyo che ? yU ! (bhAgaNanu pani yathAnuyogamA oj) 6. jaMbU! zramaNa bhagavAna mahAvIra -yAvata-siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA prathama vargano A artha kahyo che, evuM huM kahuM chuM. (2) zrI vano utkSepa : bIjA varganAM pAMca adhyayana kahyA che, jemake - 1. zumA, 2. nizumA, 3. 2mA, 4. nimA, 5. mahana.. biiyassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa ke ache paNNatte ? u. evaM khalu jaMbU ! ......... - NAyA. suya. 2, va. 1, a. 2, su. 35-36 evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAvasiddhigaInAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM dhammakahANaM paDhamassa vaggassa ayamaThe paNNatte. tti bemi| - NAyA. suya. 2, va.1, a. 5, su. 63 (Ta) bIyassa vaggassa ukkhevo doccassa vaggassa paMca ajjhayaNA paNNattA, taM jahA1. suMbhA, 2 nisuMbhA, 3. raMbhA, 4. niraMbhA, 5. mdnnaa| - NAyA. su. 2, va. 2, a. 1, su. 44-45 (Tha) taiyassa vaggassa ukkhevo - taiyassa vaggassa cauppaNNaM ajjhayaNApaNNattA,taMjahApaDhame ajjhayaNe -jAva-caupaNNaime ajjhayaNe / -NAyA. su. 2, va. 3, a. 1, su. 51 (Da) cautthassa vaggassa ukkhevocautthassa vaggassa caupaNNaM ajjhayaNA pnnnnttaa| ___- NAyA. su. 2, va. 4, a. 1, su. 60 (Dha) paMcama-chaTTha vaggANaM ukkhevo - paMcamassa vaggassa battIsaM ajjhayaNA paNNattA, taM jahA1. kamalA -jAva- 32. sarassaI / - NAyA. su. 2, va. 5, a. 1, su. 65 chaTTho vi vaggo paMcama vggsriso| (8) zrI vano utkSepa : trIjA varganA coppana adhyayana kahyA che, jemake1, prathama adhyayana -yAvata- coppana adhyayana. (3) yothA vano kSe5 : cothA vargamAM coppana adhyayana kahyA che. (a) pAMyama - cha61 vargAno utkSe5 : pAMcamA varganA batrIsa adhyayana kahyA che, jemake1. maNA -yAvat- 32. sa2svatI. chaThThA varganAM adhyayana paNa pAMcamA varganI samAna cha. vizeSa : A badhI kumArio mahAkALAdi uttara dizAnA indronI batrIsa agramahiSIo che. NavaraM-mahAkAlAdINaM uttarillANaM iMdANaM aggmhisiio| __ - NAyA. su. 2, va. 5, a.1, su. 69 (ta) sattamassa vaggassa ukkhevo (ta) sAtamA pani utkSe5 : sattamassa vaggassa cattAriajjhayaNApaNNattA,taM jahA sAtamA varganAM cAra adhyayana kahyA che, jemake1. sUrappabhA, 2. AyavA, 3. accimAlI, 1. sUryapramA, 2. mAtA, 3. marthibhANI, 4. pbhNkraa| 4. prama:28. - NAyA. su. 2, va. 7, a. 1, su. 70 1. badhA vargonA nikSepa sUtra A pramANe che. Jain Education internanan Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 853 (tha) aTThamassa baggassa ukkhevo - (2) // Aft 6.5 : - aTThamassa vaggassa cattAri ajjhayaNA paNNattA, AThamA varganA cAra adhyayana kahyA che, jemaketN jahA - 1. caMdappahA, 2. dosiNAbhA, 3. accimAlI, 1. yaMdrapramA, 2. jyotsnAmA, 3. bharthiANI, 4. pbhNkraa| 4. prama:2.. - NAyA. su. 2, va. 8, a. 1, su. 73 (da) navamassa vaggassa ukkhevo (E) navama vano utkSe5 : navamassa vaggasa aTTha ajjhayaNA paNNattA, taM jahA - navamA varganA ATha adhyayana kahyA che, jemake - 1.paumA, 2.sivA, 3.satI, 4. aMjU, 5.rohiNI, 1. 56mA, 2. zivA, 3. satI, 4. saMDU, 6. NavamiyA, 7, acalA, 8. accharA / 5. roDisI, 5. navami, 7.jayadA, 8. apsarA. - NAyA. su. 2, va. 9, a. 1, su. 76 (dha) dasamassa vaggassa ukkhevo (5) 6samA vanio kSe5 : dasamassa vaggassa aTTha ajjhayaNA paNNattA, taM jahA - dasamA varganA ATha adhyayana kahyA che, jemake - 1. kaNhA -jAva- 8. vasuMdharA / 1. pRel -yAvat- 8. vsuNdhr|. - NAyA. su. 2, va. 10, a. 1, su. 78 (na) NAyAdhammakahAMgassa nikkhevo - (na) zata pAgano nive5 : evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM he jaMbU ! potAnA yugamAM dharmanI Adi karanAra AigareNaM titthayareNaM sayaMsaMbuddheNaM purisuttameNaM tIrthakara svayaMsaMbuddha puruSottama cAvatu- siddhi -jAva- saMpatteNaM dhammakahANaM ayamaDhe paNNatte / prApta zramaNa bhagavAna mahAvIre dharmakathAono A artha kahyo che. dhammakahAsuyakkhaMdho samatto dasahiM vaggehiM / dharmakathA nAmaka (bIjA) zrutaskaMdha dasa vargomAM - NAyA. su. 2, va. 10, su. 80 pUrNa thAya che. 25. (7) uvAsagadasAo - 25. (7) 640462 // sUtra: pa. se kiM taM uvAsagadasAo? pra. pAsa.46zAmA zuM (vana) cha ? u. uvAsagadasAsu NaM uvAsayANaM - upAsakadazAmAM upAsakonA : NagarAI ujjANAI ceiAI nagara, dhAna, caitya, vaNakhaMDAiM rAyANo ammApiyaro samosaraNAI, vanaDa,00, mAtA-pitA, sabhavasa25, dhammAyariyA dhammakahAo ihaloiya-paraloiyA dharmAcArya, dharmakathAo, Ihalaukika-pAralaukika iDDhivisesA, uvAsayANaM sIlavvaya-veramaNa-guNa Rddhi-vizeSa, upAsakonA zIlavrata, pApa-viramaNa, paccakkhANa-posahovavAsa-paDivajjaNayAo, guNa-pratyAkhyAna, pauSadhopavAsa svIkAra karavo. suyapariggahA tavovahANAiM paDimAo, zruta-pariha, ta5-34dhAna, maniyAra pratimA, uvasaggA, saMlehaNAo, upasarga, saMjanA. bhattapaccakhANAIpAovagamaNAI devalogagamaNAI, bhakta pratyAkhyAna, pAdapogamana, devalokagamana, sukulaNaccAyAI puNa bohilAbho, sukuLamAM janma, punaHbodhilAbha ane Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 854 aMtakiriyAoM AghavijjaMti / uvAsagadasAsu NaM uvAsayANaM riddhivisesA parisA vittharadhammasavaNANi bohilAbhaabhigamasammattavisuddhayA thirattaM, mUlaguNa-uttaraguNAiyArA, ThiIvisesA ya, bahuvisesA paDimA bhaggahaNapAlaNA uvasaggAhiyAsaNA NiruvasaggA ya, tavA ya vicittA, mIjavaya-muLa-veramaLa-pavA-posahovavAnA, apacchimamAraNaMtiyA ya saMlehaNAjhosaNAhiM appANaM jaha ya bhAvaittA, bahUNi bhattANi aNasaNAe ya cheyaittA, uvavaNNA kappavaravimANuttamesu, jaha aNubhavaMti suravaravimANavarapoMDarIesu sokkhAI aNovamAI kameNa bhottUNa uttamAI tao AukkhaNaM cuyA samANA jaha jiNamayammi bohiM lavaNa ya saMjamuttamaM tamarayoghavippamukkA uveMti jaha akkhayaM savvadukkhamokkhaM / ee anne ya evamAI (atthA vitthereNa ya ) parUvijjati / uvAsayadasAsu NaM parittA vAyaNA - jAva- saMkhejjAo saMgahaNIo / seNaM aMgaTTayAe sattame aMge, ege sukkhaMdhe, dasa ajjhayaNA, dasa uddesaNakAlA, dasa samuddesaNakAlA, saMkhejjAI payasayasahassAiM payaggeNaM paNNattA / saMkhejjAI akkharAI - jAva uvadaMsijjaMti / se evaM AyA, evaM NAyA, evaM viSNAyA dravyAnuyoga bhAga-2 aMtakriyAnuM varNana karela che. upAsakadazAmAM upAsakonI Rddhi-vizeSa, pariSad, vistRta dharma-zravaNa, bodhilAbha, abhigama (jJAna prApti ), samyaktvanI vizuddhatA, sthiratA, mULaguNa ane uttara guNonAM dhAraka, tenA aticAra, sthiti-vizeSa (upAsaka paryAyano kALamAna) aneka prakAranI pratimAo ane abhigrahonuM grahaNa ane tenuM pAlana, upasarga sahana ke nirupasarga-paripAlana, aneka prakAranA vicitra tapa, zIlavrata, guNavrata, veramaNa, pratyAkhyAna, pauSadhopavAsa ane apazcima mAraNAMtika saMlekhanA jhusaNAthI AtmAne yathAvidhi bhAvita karI. ghaNA bhaktonuM anazana tapathI chedana karI, uttama deva-vimAnomAM utpanna thaIne, tyAMthI te zreSTha vimAnomAM anupama uttama sukhono anubhava kare che. tene bhogIne pachI Ayuno kSaya thavAthI vyuta thaIne ane jinamatamAM bodhine prApta karI tathA uttama saMyama dhAraNa karI tamorajanAM samUhathI vipramukta thaIne akSaya zivasukhane prApta karIne sarva duHkhothI rahita thAya che. A badhAnuM ane A pramANenAM anya paNa arthonuM A (upAsakadazA)mAM vistArathI varNana karela che. upAsakadazA aMgamAM parimita vAcanAo che -yAva- saMkhyAta saMgrahaNIo che. aMgonI apekSAe A sAtamo aMga che, AmAM eka zrutaskaMdha che, dasa adhyayana che, dasa uddezana-kALa che, dasa samudaeNzana-kALa che, pada gaNanAnI apekSAe saMkhyAta lAkha pada che, saMkhyAta akSara che -yAvata- udAharaNa ApIne samajAvela che. AnuM samyak adhyayana karanAra tadAtmarupa jJAtA ane vijJAtA thaI jAya che. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1. evaM caraNa karaNa parUvaNayA AghavijjaMti -jAvauvadaMsijrjjati se taM uvAsagadasAo / (ka) uvAsagadasAMgassa ukkhevo pa. jai NaM bhaMte! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM - jAvasiddhigaNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM chaThassa aMgarasa nAyAdhammakahANaM ayamaTThe paNNatte, - - sama., su. 142 sattamassa NaM bhante ! aMgassa uvAsagadasANaM ke aTThe paNate ? u. evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM - jAvasiddhigainAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM sattamassa aMgassa uvAsagadasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, taM jahA1. ANaMde, 2. kAmadeve ya, 3. gAhAvaiculaNIpiyA, 4. surAdeve, 5. cullasabae, 6. gaahaavikuNddkolie| 7. saddAlaputte, 8. mahAsayaga, 9. naMdiNIpiyA, 10. sAlihIpiyA // 1 // pa. jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM - jAvasiddhigaNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM sattamassa aMgarasa uvAsagadasANaM dasa ajAyaNA paNNattA, paDhamassa NaM bhante ! ajjhayaNassa ke aTThe paNNatte ? u. evaM khalu jaMbU ! - uvA. su. 2 (kha) paDhamajjhayaNassa nikkhevo. - evaM khalu jaMbU ! samaNaM bhagavayA mahAvIreNaM - jAvasiddhigaNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM ubAsagadasANaM paDhamassa ajjhayaNassa ayamaTThe paNNatte tti bemi / uvA. a. 1, su. 86 ( 5 ) upAsaGa dazAMganuM upoddadhAta : pra. Q. 855 A pramANe A aMgamAM caraNa karaNanI viziSTa prarupArI che yAvat parzana rela che. A upAsakadazAnuM varNana che. pra. aMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra -dhAvatasiddha gati nAmaka zAzvata sthAna prApta dvArA chaThA aMga jJAnA dharmakathAno A artha kahyo che to - bhaMte ! sAtamo aMga upAsaka dazAno zuM artha dugho cha ? 45 ! zramaza bhagavAna mahAvIra yAvat siddha gatinAmaka zAzvata sthAna prApta dvArA sAtamo aMga upAsakadazAnAM dasa adhyayana kahyA che, jemake 1. khAnaMha, 2. maheva, u. gAthApati yuddhanI pitA, 4. surAheva, 5. yulsa - zata, 5. gAthAyati DuDabheliGa, 7 saDAlaputra, 8 mahAzata, 8. nandinIpitA 10 zAsapitA. bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra dhAvatusiddhagati nAmaka zAzvata sthAna prApta dvArA sAtamo aMga upAsaka dazAnAM dasa adhyayana kahyA che tobhaMte ! prathama adhyayanano zuM artha kahyo che ? 3. bhaMbU ! (bhAgajanuM varNana dharmAnuyogamA bhevu.) (Ja) prathama adhyananuM nikSepa : zaMbhU ! zramakSa bhagavAna mahAvIra yaavtsiddhagati nAmaka zAzvata sthAna prApta dvArA upAsakadazAnA prathama adhyayanano A artha ko che. khebuM buMdhuM che. se kiM taM uvAsagadasAo ? uvAsagadasAsu NaM samaNovAsagANaM NagarAI ujjANAI ceiyAI vaNasaMDAI samosaraNAI rAyANo ammApiyaro dhammakahAo dhammAvariyA ihaloga-paraloiyA riddhivisesA bhogaparicyAyA pariyAgA suyapariggahA tavovahANAI sIlavyaya-guNa- veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsapaDivajjaNayA paDimAo, uvasaggA saMlehaNAo bhattapaccakkhANAI pAovagamaNAI devalogagamaNAI mukulapaccAyAIo puna bohilAbhA aMtakiriyAo ya Aghavijjati jAba- uvadaMsijrjjati / uvAsagadasAmu NaM paritA vAyaNA jAba saMbejjAo sNgrhnniio| , me NaM aMgaTTayAe sattame aMge ege suyakbaMdhe, dasa ajjhayaNA, dasa uddesaNakAlA, dasa samuddesaNakAlA, saMkhejjAI padasahassAI payaggeNaM, saMkhejjA akkharA -jAva uvadaMsijjaMti / naMdI. su. 89 se evaM AyA, evaM NAyA, evaM viNNAyA, evaM caraNa karaNa parUvaNA Aghavijjai, se taM ubAsagadasAo / A pramANe badhA (2-10) adhyayanonA upasaMhAra sUtra che. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 856 dravyAnuyoga bhAga-2 (T) vicAcAnsa levo (ga) bIjA adhyayanano upodaghAta : pa. jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva- pra. bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra -cAvatusiddhiginnaamdheyN ThANaM saMpatteNaM sattamassa aMgassa siddhagati nAmaka zAzvata sthAna prApta dvArA uvAsagadasANaMpaDhamassa ajjhayaNassa ayamaThepaNNatte, sAtamo aMga upAsaka dazAnAM prathama adhyayanano A artha kahyo che to - doccassa NaM bhante ! ajjhayaNassa ke aTaThe paNNatte? bhaMte ! bIjA adhyayanano zuM artha kahyo che ? - 3. vuiM vastu gaMDU .... u. jaMbU ! (AgaLanuM varNana dharmakathAnuMyogamAM jovuM.) - 3vA. . 2, su. 1-2 (gha) uvAsagadasAMgassa uvasaMhAro - (gha) upAsakadazA sUtrano upasaMhAra : uvAsagadasANaM sattamassa aMgassa ego suyakkhaMdho, sAtamo aMga upAsakadazAmAM eka zrutaskaMdha che. dasa ajjhayaNA ekkasaragA dasasu ceva divasesu dasa adhyayana che, temAM eka sarakhuM varNana che. uddisijjti| AnuM dasa divasamAM vAMcana karAya che. tao suyakkhaMdho samuddisai, aNuNNavijjai, dosu tyArabAda saMpUrNa zrutaskaMdhano be divasamAM samudeza divasesu aMgaM taheva / (sUtrane sthira ane paricita) karAya che ane tenI - 3vA. ? , mu. 28 sAthe ja anumati apAya che, A rIte aMgano samudeza ane anumati samajavI joIe. 26. (8) saMta hisAbo - 26. (8) annakRdazA sUtra : pa. se kiM taM aMtagaDadasAo? pra. annakRtudazA sUtramAM zuM (varNana) che ? 3, aMtagaDadasAsu NaM aMtagaDANaM NagarAI ujjANAI anta kRtudazAmAM karmono aMta karanAra ceiyAIvaNasaMDAiMrAyANoammApiyarosamosaraNAI. (mahApuruSo) nAM nagara, udyAna, caitya, vanakhaMDa, rAjA, tenA mAtA-pitA, samavasaraNa, dhammAyariyA dhammakahAo ihaloiya-paraloiyA (tenA) dharmAcArya, dharmakathAo, Ihalaukikaiddddhi visesA, pAralaukika, Rddhi-vizeSa, bhogapariccAyA pavvajjAo suyapariggahA bhoga parityAga, pravrajyA, zruta-parigrahaNa, tavovahANAI, paDimAo bahuvihAo, tapa-upadhAna, aneka prakAranI pratimAo, khamA, ajjavaM, maddavaM ca, soyaM ca saccasahiyaM, kSamA, Arjava, mAdeva, satya, zauca(nirava AcAra) sattarasaviho ya saMjamo, uttamaMca baMbha, akiMcaNayA, sattara prakAranAM saMyama, uttama brahmacarya, akiMcanya tavociyAo kiriyAo samiiguttIo ceva, tapa, tyAga, kriyAo, samitio ane guptionuM varNana che, taha appamAyajogo, sajjhAyajjhANeNa ya uttamANaM ApramAda- yoga ane svAdhyAya-dhyAna A baMne doNhapi lakkhaNAI, pattANa ya saMjamuttamaM, uttama guNo ane uttama saMyamane prApta karIne. jiyaparIsahANaM cauvvihakammakkhayammi jaha parISahone sahana karanAra cAra dhAtakarmono kSaya kevalassa laMbho, thavAthI kevaLajJAnane prApta karanAra, 1. (ka) A pramANe badhA (3-10) adhyayanonA upoddAta che. (kha) A pramANe aMtagaDadasA, aNuttarovavAIyadasA, vipAkasUtranA dvitIya vagere adhyayanonI utthAnikAo samajI levI joIe. Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 857 pariyAo jattio ya jaha pAlio muNihiM, pAyovagaoyajo jahiM jattiyANi bhattANi cheyaittA aMtagaDo muNivaro tamarayoghavippamukko, mokkhasuhamaNuttaraM ca pattA, ee anne ya evamAI atthA vitthareNaM parUvijjati / aMtagaDadasAsu NaM parittA vAyaNA-jAva-saMkhejjAo sNghnniio| se NaM aMgaThyAe aTThame aMge, ege suyakkhaMdhe, dasa ajjhayaNA, satta vaggA, je munIoe jeTalA kALa sudhI zramaNaparyAyanuM pAlana karyuM, pAdapogamana dvArA jeTalA samaya bhojanano tyAga karI karmone aMta karanAra ajJAnAndhakAra rupa raja nAM puMjathI vipramukta thaIne anuttara (mokSa) sukhane prApta karanAra munivaronuM varNana che. A pramANenA anya aneka arthonuM A aMgamAM vistArathI prarupaNa karela che. antakRdazAmAM parimita vAcanAo che -vAvasaMkhyAta saMgrahaNIo che. aMgonI apekSAe A AThamo aMga che, AmAM eka zrutaskaMdha che, dasa adhyayana che, sAta varga che. dasa udezanakALa che, dasa samudezanakALa che, pada-gaNanAnI apekSAe saMkhyAta lAkha pada che, saMkhyAta akSara che -vAva- udAharaNa ApIne samAvesa cha. . AnuM samyak adhyayana karanAra tadAtmarupa jJAtA ane vijJAtA thaI jAya che. A pramANe A aMgamAM caraNa-karaNanI viziSTa prarupaNA karI che -yAvata- upadarzana karela che. dasa uddesaNakAlA, dasa samuddesaNakAlA, saMkhejjAiM payasayasahassAI payaggeNaM paNNattA, saMkhejjA akkharA -jAva- uvadaMsijjaMti / se evaM AyA, evaM NAyA,evaM vinnnnaayaa| A annakUdazAnuM varNana che. evaM caraNa-karaNa-parUvaNayA Aghavijjati -jaavuvdNsijjNti| se taM aNtgdddsaao| - sama., su. 143 (ka) aMtagaDadasAMgassa ukkhevo - pa. jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM -jAva siddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM sattamassa aMgassa uvAsagadasANaM ayamaThe paNNatte, aTThamassa NaM bhaMte ! aMgassa aMtagaDadasANaM ke aTThe paNNatte? (3) santakRzAMganuM GpodhAta : pra. mate ! zrama bhagavAna mahAvIra -yAvat siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA sAtamo aMga upAsakadazAno A artha kahyo che to - bhaMte ! AThamo aMga attakRdazAno zuM artha ityo cha? se kiM taM aMtagaDadasAo? aMtagaDadasAsu NaM aMtagaDANaM NagarAI ujjANAI ceiyAI vaNasaMDAiM samosaraNAiM rAyANo ammA-piyaro dhammakahAo dhammAyariyA ihaloga-paraloiyA iDDhivisesA bhogapariccAyA, pavvajjAo pariyAgA suyapariggahA tavovahANAI saMlehaNAo bhattapaccakkhANAI pAovagamaNAI aMtakiriyAo ya Aghavijjati -jAva- uvadaMsirjati / aMtagaDadasAsu NaM parittA vAyaNA -jAva- saMkhejjAo sNghnniio| se NaM aMgaThThayAe aTThame aMge, ege suyakkhaMdhe, aTTha baggA, aTTha uddesaNakAlA, aTTha samuddesaNakAlA, saMkhejjAiM payasahassAI padaggeNaM, saMkhajjA akkharA -jAva- uvadaMsijati / se taM aNtgdddsaao| - naMdI.. su. 9.sary.org Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 858 dravyAnuyoga bhAga-2 pra. u. evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva jaMbU ! zramaNa bhagavAna mahAvIra -jAvatasiddhiginnaamdheyN ThANaM saMpatteNaM aTThamassa aMgassa siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA AThamo aMga aMtagaDadasANaM aTTha vaggA pnnnnttaa| attakRtudazAnAM ATha varga kahyA che. pa. jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM -jAva bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra -thAvatusiddhiginnaamdheyN ThANaM saMpatteNaM aTThamassa aMgassa siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA attardazAnAM aMtagaDadasANaM aTTha vaggA paNNattA, paDhamassa NaM bhaMte ! ATha varga kahyA che to ! annakRtudazAnA vaggassa aMtagaDadasANaM kai ajjhayaNA paNNattA ? prathama varganAM keTalA adhyayana kahyA che ? u. evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva jaMbU ! zramaNa bhagavAna mahAvIra -vAvasiddhiginnaamdheyN ThANaM saMpatteNaM aTThamassa aMgassa siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA AThamo aMga aMtagaDadasANaM paDhamassa vaggassa dasa ajjhayaNA antakRdazAnAM prathama varganAM dasa adhyayana kahyA paNNattA, taM jahA - che, jemake - 2. goyama, 2. samudra, rU. sAri, 4. mIre veva hodda, 1. gautama, 2. samudra, 3. sAgara, 4, gaMbhIra, 5. ciniye ya, 6. yatve , 7. pinne vastu, 5. svimita, 6. acala, 7. kAMpilya, 8. akSobha, 8. caMdravoma, . sena, 20. vidU II 9. prasenajIta, 10. viSNu. g, na je maMte ! samAM mavathI mahAvIre gAva bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra -jAvatasiddhiginnaamdheyN ThANaM saMpatteNaM aTThamassa aMgassa siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA AThamo aMga aMtagaDadasANaM paDhamassa vaggassa dasa ajjhayaNA antakRdazAnAM prathama varganA dasa adhyayana paUUttA, kahyA che, to - paDhamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa aMtagaDadasANaM bhaMte ! attakRdazAnA prathama varganA prathama paDhamassa vaggassa ke aTaThe paNNatte ? adhyayanano zuM artha kahyo che ? 3. purva vastu naMbU ! ......... u. jaMbU ! (AgaLanuM varNana dharmakathAnuM yogamAM jovuM.) - saMta. ma. 2, mu. 3-8 (kha) paDhamajjhayaNassa Nikkhevo (kha) prathama adhyayanano nikSepa : evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva jaMbU ! zramaNa bhagavAna mahAvIra -vAvasiddhiginnaamdheyN ThANaM saMpatteNaM aTThamassa aMgassa siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA AThamo aMga aMtagaDadasANaM paDhamassa vaggassa paDhamassa ajjhayaNassa attakRdazAnA prathama varganA prathama adhyayanano ayamaThe paNNatte / A artha kahyo che. tti niA evuM huM kahuM chuM. - aMta. va. 2, mu. 26 (ja) aMtaraDA niveva - (ga) antakRdazAno nikSepa : evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva jaMbU ! zramaNa bhagavAna mahAvIra -vAvasiddhiginnaamdheyN ThANaM saMpatteNaM aTThamassa aMgassa siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA AThamo aMga aMtagaDadasANaM ayamaDhe paNNatte tti bemi / attakRdazAno A artha kahyo che, evuM huM kahuM chuM. - saMta. 4. 8, 3. 25 1. A pramANe badhA varga ane adhyayanonA upodraghAta ane upasaMhAra sUtro samajI levA joIe. 2. A pramANe aNuttaropapAtikadazA ane vipAkasUtranA badhA adhyayanonA upasaMhAra sUtra che. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 859 (gha) maMtarADasAkSa vasaMdA - (gha) aMtakRdazA sUtrano upasaMhAra : aMtagaDadasANaM aMgassa ego suyakkhaMdho, antakRdazA aMgamAM eka zrutaskaMdha che, aTTha vaggA aTThasu ceva divasesu uddisijjaMti, ATha varga che ane ATha divasamAM AnuM vAMcana thAya che. tattha paDhamabiiyavagge dasa-dasa uddesagA, AmAM prathama ane dvitIya vargamAM dasa-dasa udezaka che. taiyavagge terasa uddesagA, trIjA vargamAM tera udezaka che, cauttha-paMcamavagge dasa-dasa uddesagA, cothA ane pAMcamAM vargamAM dasa-dasa udezaka che, chaTTava sosa saTT, chaThThA vargamAM soLa udezaka che, sattamavagge terasa uddesagA, sAtamAM vargamAM tera udezaka che, aTThamavagge dasa uddesgaa| AThamAM vargamAM dasa udezaka che. - saMta. 3. 8, mu. 38 27. (1) majurovavAcaso 27. (9) anuttaropapAtikadazA sUtra : pa. se kiM taM aNuttarovavAiyadasAo ? - pra. anuttaropapAtikadazAmAM zuM che ? u. aNuttarovavAiyadasAsu NaM aNuttarovavAiyANaM anuttaropapAtikadazAmAM anuttara vimAnomAM NagarAiM ujjANAI ceiyAI vaNakhaMDAI rAyANo utpanna thanAra (mahAanagAronAM) nagara, udyAna, ammA-piyaro samosaraNAI, caitya, vanakhaMDa, rAjA, mAtA-pitA, samavasaraNa, dhammAyariyA dhammakahAo ihaloga-paraloga iDDhi dharmAcArya, dharmakathAo, Ihalaukika, paralaukika, visesA bhogapariccAyA pavvajjAo suyapariggahA viziSTa Rddhio, bhogaparityAga, pravrajyA, tavovahANAI, zrutanuM parigrahaNa, tapa upadhAna. pariyAgo paDimAo saMlehaNAo bhattapANapacca paryAya, pratimA, saMlekhanA, bhaktapratyAkhyAna, kkhANAI pAovagamaNAI, pAdapopagamana (saMthArA). aNuttarovavAo sukulapaccAyAyA puNa bohilAbho anuttara vimAnomAM utpatti, sukuLamAM janma, aMtakiriyAo ya Aghavijjati / puna:bodhilAbha ane antakriyAo kahI che. aNuttarovavAiyadasAsu NaM titthakarasamosaraNAI anuttaropapAtikadazAmAM parama maMgaLakArI, paramamaMgallaMjagahiyANi, jiNAisesAya bahuvisesA, jagatu-hitakArI tIrthakaronAM samavasaraNa ane ghaNA prakAranAM jina-atizayonuM varNana che. jiNasIsANaM ceva samaNagaNapavaragaMdhahatthINaM, tathA tIrthakaronAM viziSTa ziSya- je zramaNajanomAM gaMdhahastInAM samAna zreSTha che. thirajasANaM parisaha-seNNa-riubalapamaddaNANaM, sthira yazavALA che, parISaha-senA rUpI zatrubaLa nAM mardana karanAra che, tavadittacaritta-NANa-sammattasAra-vivihappagAra tapa se dIpta che, je cAritra, jJAna, samyaktvarupa vittharapasatthaguNasaMjuyANaM aNagAramaharisINaM sAravALA aneka prakAranAM vizALa prazasta guNothI aNagAraguNANa vaNNao, yukta che, evA maharSionAM anagAra-guNono anuttaropapAtika dazAmAM varNana che. uttamavaratava-visiTThaNANajogajuttANaM, atIva zreSTha tapavizeSathI ane viziSTa For Private & Personal Use Onl jJAna-yogathI yukta che. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 860 dravyAnuyoga bhAga-2 jaha ya jagahiyaM bhagavao, jArisA ya riddhivisesA devAsuramANusANaMparisANaMpAubbhAvAya jiNasamIvaM jaha ya uvAsaMti jiNavaraM, jaha yaparikaheMtidhammalogagurU-amara-narAsuragaNANaM, soUNa ya tassa bhAsiyaM avasesakamma visayavirattA narA jaha abbhuDheMti dhammamurAlaM saMjamaM tavaM cAvi bahuvihappagAraM, jaha bahUNi vAsANi aNucarittAArAhiyanANadasaNacarittajogA jiNavayaNamaNugayamahiyaM bhAsittA, jiNavarANa hiyayeNa maNaNNettA, jeya jahiM jattiyANi bhattANi cheyaittA labhrUNa ya, samAhimuttamaMjhANajogajuttA uvavaNNA muNivarottamA jaha aNuttaresu, jemaNe jagata hitakArI bhagavAna tIrthakaronI jevI parama AzcaryakAriNI RddhionI vizeSatAo ane deva, asura, manuSyonI sabhAono jinavaranAM samIpe prakaTa thavAnuM ane upAsanA karavAnuM, tathA amara, nara, suragaNonAM railokya guru navara je pramANe tene dharmano upadeza Ape che. tenA dvArA upadiSTa dharmane sAMbhaLIne kSINakarmA mahApuruSa potAnA samasta kAma-bhogothI ane IndriyonA viSayothI virakta thaIne je pramANe udAra dharmane ane vividha prakArathI saMyama ane tapane svIkAra kare che. tathA je pramANe ghaNA varSo sudhI tenuM AcaraNa karIne, jJAna, darzana, cAritra yoganI ArAdhanA karI jIna-vacananAM anusAra pUjIta dharmano bIjA bhavya jIvone upadeza ApIne jInezvaronI hRdayathI ArAdhanA karI uttama munivara jyAM jeTalA samaya bhojanano tyAga karI temaja - samAdhine prApta karI ane uttama dhyAnayogathI yukta thaIne je pramANe anuttara vimAnomAM utpanna thAya che. tyAM jema anupama viSaya sukhane bhoge che, te badhAnuM anuttaropapAtika dazAmAM varNana karela che. tyArabAda tyAMthI Tyuta thaIne te je pramANethI saMyamane dhAraNa karI aMtakriyA karaze ane mokSane prApta karaze. te badhAnuM tathA A pramANe anya arthonuM vistArathI A aMgamAM varNana karela che. anuttaropapAtikadazAmAM parimita vAcanAo che -vAva- saMkhyAta saMgraNIo che. aMgomAM A navamuM aMga che. AmAM eka zruta skaMdha che, dasa adhyayana che, traNa varga che. dasa udezana-kALa che, dasa samudezana-kALa che. tathA pada-gaNanAnI apekSAe saMkhyAta lAkha pada kahyA che. saMkhyAta akSara che -yAvatu- udAharaNa ApIne samajAvela che. AnuM samyapha adhyayana karanAra tadAtmarupa jJAtA ane vijJAtA thaI jAya che. pAvaMti jaha aNuttare attha visayasokkhaM, taoya cuA kameNa kAhitisaMjayAjaha ya aMtakiriyaM. ee anne ya evamAI atthA vittheraNaM parUvijjati / aNuttarovavAiyadasAsu NaM parittA vAyaNA -jAvasaMkhejjAo sNghnniio| se NaM aMgaThThayAe navame aMge, ege suyakkhaMdhe, dasa ajjhayaNA, tiNNi vaggA, dasa uddesaNakAlA, dasa samuddesaNakAlA, saMkhejjAiM payasayasahassAI payaggeNaM paNNattA, saMkhejjA akkharA -jAva-uvadaMsijjati / se evaM AyA, evaM NAyA, evaM viNNAyA, For Private & Personal use Only Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 861 A pramANe A aMgamAM caraNa-karaNanI viziSTa prarupaNA karI che -yAvata- upadarzana karela che. A anuttaropapAtika dazAnuM varNana che. evaM caraNa-karaNa parUvaNayA Aghavijjati -jAvauvadaMsijjaMti, se taM annuttrovvaaiydsaaoN| . - sama. su. 144 (ka) aNuttarovavAiyadasANaM ukkhevo - pa. jai NaM bhante ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva siddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDagadasANaM ayamaThe paNNatte, navamassa NaM bhante ! aMgassa aNUttarovavAiyadasANaM ke aTThe paNNatte? taeNaM se suhamme aNagAre jambU aNagAraM evaM vayAsI u. evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva siddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM navamassa aMgassa aNuttarovavAiyadasANaM tiNNi vaggA pnnnnttaa| jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM -jAvasiddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM navamassa aMgassa aNuttarovavAiyadasANaM tao vaggA paNNattA, paDhamassa NaM bhante ! vaggassa aNuttarovavAiyadasANaM kai ajjhayaNA paNNattA ? __ evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAvasiddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM aNuttarovavAiyadasANaM paDhamassa vaggasa dasa ajjhayaNA paNNattA, taM jahA - 1.jAli, 2. mayAli, 3.uvayAli, 4. purisaseNe ya, 5. vAriseNe ya / 6. dIhadaMte ya, 7. laTThadaMte ya, 8. vehalle, 9. vehAyase, 10, abhayei ya kumaare||1|| () anuttaro5ti zAnu 6podhAta : 4. bhaMte ! zrama bhagavAna mahAvIra -yAvat siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA AThamuM aMga attakRdazAno A artha kahyo che tobhaMte ! navamA aMga anuttaropapAtika dazAno zuM artha yo cha ? tyAre Arya sudharmA anagAre jaMbU aNagArathI A prabhArI iyu - 45 ! zrama bhagavAna mahAvI2 -yaavtsiddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA navamuM aMga anuttaropapAtika dazAnAM traNa varga kahyA che. pra. bhaMte ! zrama bhagavAna mahAvIra -yAvat siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA anuttaropapAtika dazAnAM traNa varga kahyA che to - bhaMte ! anuttaropapAtika dazAnA prathama varganA keTalA adhyayana kahyA che ? jaMbU! zramaNa bhagavAna mahAvIra -cAvata- siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA anuttaropapAtika-dazAnAM prathama varganAM dasa adhyayana kahyA che, jemake - 1.li., 2. bhayAdI, 3. kyAlI, 4. purisasena, 5. vArise, . hAta, 7. saTahata, 8. veDasa, 8. veDAyasa, 10. samayamA2. se kiM taM aNuttarovavAiyadasAo? aNuttarovavAiyadasAsu NaM aNuttarovavAiyANaM NagarAI ujjANAI ceiyAI vaNasaMDAI samosaraNAiM / rAyANA ammA-piyaro dhammakahAo dhammAyariyA ihaloga-paraloiyA riddhivisasA bhogapariccAgA pavvajjAo, pariyAgA, suyapariggahA, tavovahANAiM, paDimAo, uvasaggA, saMlehaNAo, bhattapaccakkhANAI, pAovagamaNAI, aNuttarovavAiyatte uvavattI sukulapaccAyAIo puNa bohilAbho aMtakiriyAo ya Aghavijjati -jAva- uvadaMsijati / aNuttarovavAiyadasAsu NaM parittA vAyaNA -jAva- saMkhejjAo saMgahaNIo, se NaM aMgaThyAe Navame aMge, ega suyakkhaMdhe, tiNNi vaggA, tiNNi uddesaNakAlA, tiNNi samuddesaNakAlA, saMkhejjAiM payasahassAiM, payaggeNaM saMkhejjA akkharA -jAva- uvadaMsijjati / se evaM AyA, evaM NAyA, evaM viNNAyA, evaM caraNa karaNa parUvaNayA Aghavijjai / se taM annuttrovvaaiydsaao| - naMdI., mu. 11 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 5. navu aaN maMta ! samAM bhAvayA mahAvIreLuM khAvasiddhignnaamdheyN ThANaM saMpatteNaM paDhamassa vaggassa dasa ajjhayaNA paNNattA, paDhamassa NaM bhante ! ajjhayaNassa aNuttarovavAiyadasANaM ke aTThe paNNatte ? 3. tuM jItyu maMjUra (kha) aNuttarovavAiyadasAMgassa uvasaMhAroaNuttarovavAiyadasANaM ego suyakbaMdho, tiNi vaggA, tisu ceva divasesu uddisaMti / anu. va. o, mu. ?-2 tattha paDhame vagge dasa uddesagA, viie vagge terasa uddesagA, taie vagge dasa uddesagA / 28. (20) vahAvALADuM - - aNu. va. 3, 6. 76 pa se kiM taM paNhAvAgaraNANi ? u. paNhAvAgaraNesu aTTuttaraM pasiNasayaM, aThuttaraM apasiNamayaM, aduttaraM pariNApasiNasayaM vijjAipayA, nAgasuvannehiM saddhiM divvA saMvAyA AghavijjaMti / paNhAvAgaraNadasAsu NaM- sasamaya-parasamayapaNNavayapatteyabuddhavivihatthabhAsAbhAsiyANaM, aisayaguNa-uvasamaNANaSpagAra- AyariyabhAsiyANaM, vitthareNaM vIramahesIhiM vivihavittharabhAsiyANaM ca jagahiyANaM JavAnuvDa-vATTu-pti-maLa-gloma-JAUmAyALuM, vivihamahApasiNAvijjA - pra. dravyAnuyoga bhAga-2 bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra -yAvartusiddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA prathama varganAM dasa adhyayana kahyA che to bhaMte ! anuttaropapAtika dazAnAM prathama adhyayanano zuM artha kahyo che ? .jaMbU ! (AnI AgaLanuM varNana dharmakathAnuMyogamAM jovuM.) pra. = (kha) anuttaropapAtikadazAMga sUtrano upasaMhAra : anuttaropapAtika dazAmAM eka zrutaskaMdha che. traNa varga che, traNa ja divasamAM AnuM vAMcana thAya che. tenA prathama vargamAM dasa uddezaka che, bIjA vargamAM tera uddezaka che, trIjA vargamAM dasa uddezaka che. 28. (10)praznavyAkaraNa sUtra : praznavyAkaraNamAM zuM (varNana) che ? praznavyAkaraNa aMgamAM eka sau ATha prazna, eka so ATha aprazna, ane eka so ATha prakSAprazna, aneka vidyAo tathA nAga suparNonI sAthe thayela divya saMvAda kahyA che. praznavyAkaraNadazAmAM svasamaya-para samayanA prajJApaka pratyeka buddhonI dvArA vividha arthavALI bhASAo dvArA varNita vacanonuM - nAnA prakAranAM atizayonuM, jJAnAdi guNo ane upazamabhAva Adi AcArya bhASitono, vistArathI vIra maharpiyonAM jagata hitakArI aneka prakAranAM vistRta subhASitonuM, Adarza, aMguSTha, bAhu, asi, maNi, kSoma ane sUrya Adi (nAM AzrayathI Apela vidyAdevatAonA uttaro) nuM A aMgamAM varNana che. aneka mahA praznavidyAo vacanathI ja prazna karavA para uttara Ape che. 1. bAkI badhA adhyayano ane vargonA upodghAta ane upasaMhAra jJAtAsUtra'nA pramANe ja che. Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana ?. maNapasiNavijjA - devaya-payogapAhaNNaguNappagAsiyANaM, sabbhUya-duguNappabhAva- naragaNa-maivimhayakArINaM aIsayamatItakAlasamaya dama - sama- titthakarUttamassa ThiikaraNakAraNANaM durahigamaduravagAhassa, savvasavvannusammavassa, abuhajaNavibohaNakarassa, paccakkhayapaccayakarANaM paNhANaM vivihaguNamahatthA jiNavarappaNIyA Aghavijjati / paNhAvAgaraNesu NaM parittA vAyaNA - jAva- saMkhejjAo saMgahaNIo / seNaM aMgaTTyAe dasame aMge, gesudhe paNayAlIsaM uddesaNakAlA, paNayAlIsaM samuddesaNakAlA, saMkhejjANi payasayasahassANi payaggeNaM paNNattA / saMkhejjA akkharA - jAva uvadaMsijjati / me E AyA, vaM yA, vaM viLayA, evaM caraNa-karaNa parUvaNayA AghavijjaMti - jAvauvadaMsijjati / se ttaM paNhAvAgaraNAI / - sama. su. ?46 aneka vidyAo manathI ciMtita praznonAM uttara Ape che. 863 aneka vidyAo aneka adhiSThAtA devatAonAM prayoga-vizeSanI pradhAnatAthI aneka arthonAM saMvAdaka guNone prakAzita kare che, potAnA saddabhUta dviguNa prabhAvaka uttaronAM dvArA jana samudAyane vismita kare che. atIta kALanAM samayamAM dama ane zamanAM dhAraka viziSTa atizaya saMpanna tIrthaMkara thayela che. A pramANe saMzayazIla manuSyonAM sthirIkaraNa karanAra samajavAmAM ane avagAhana karavAmAM kaThina badhA sarvajJonAM dvArA sammata, abudhajanone prabodha karanAra evA pratyakSa pratIti-kAraka praznonuM ane vividha guNa ane mahAn arthavALA jInava2-praNIta uttaronuM A aMgamAM varNana karela che. praznavyAkaraNa aMgamAM parimita vAcanAo che -yAva- saMkhyAta saMgrahaNIo che. praznavyAkaraNa aMgarupamAM dasamo aMga che. AmAM eka zrutaskaMdha che, pistAlIsa uddezana-kALa che, pistAlIsa samudaeNzana-kALa che, pada-gaNanAnI apekSAe saMkhyAta lAkha pada kahyA che. AmAM saMkhyAta akSara che -yAva- udAharaNa ApIne samajAvela che. AnuM samyak adhyayana karanAra tadAtmarupajJAtA ane vijJAtA thaI jAya che. A pramANe A aMgamAM caraNa-karaNanI viziSTa parupaNA karI che -yAvata- upadarzana karela che. A praznavyAkaraNanuM varNana che. se kiM taM paNhAvAgaraNAI ? paNhAvAgaraNesu NaM aTTuttaraM pasiNasayaM aTTuttaraM apasiNasayaM, aTTuttaraM pasiNApasiNasayaM, aNNe vi vivihA divvA vijjA sayA nAga-suvaNNehiM saddhiM divvA saMvAyA AghavijjaMti / paNhAvAgaraNANaM parittA vAyaNA jAva saMkhijjAo saMgahaNIo / se NaM aMgaThThyAe dasame aMge, ege suyakbaMdhe, paNayAlIsaM ajjhayaNA, paNayAlIsaM uddesaNakAlA, paNayAlIsaM samuddesaNakAlA, saMkhejjAI payasahassAiM padaggeNaM, saMkhejjA akkharA -jAva uvadaMsijjaMti / se evaM AyA, evaM NAyA, evaM viSNAyA, evaM caraNa karaNa parUvaNayA Aghavijjai / se taM paNhAvAgaraNAI / For Private Personal Use Only - naMddI., mu. 22 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 864 * dravyAnuyoga bhAga-2 () padaviArasa 3Lavo - (ka) praznavyAkaraNa sUtranuM upodaghAta : pa. jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM -jAva- pra. bhaMte ! zramaNa bhagavAna mahAvIra -vAvasiddhiginnaamdheyN ThANaM saMpatteNaM Navamassa aMgassa siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA navamuM aMga aNuttarovavAiyadasANaM ayamaThe paNNatte - anuttaro5pAtika dazAnuM A artha kahyo che todsmssnnN bhante! aMgassa paNhAvAgaraNANaM ke aTThe bhaMte ! dasamAM aMga praznavyAkaraNano zuM artha kahyo gujtta ? 3. naMC ! samaje mavatha mahAvIra -nA jaMbU ! zramaNa bhagavAna mahAvIra -cAvatusiddhiginnaamdheyN ThANaM saMpatteNaM dasamassa aMgassa siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA dasamAM aMga paNhAvAgaraNassa do suyakkhaMdhA paNNattA, taM jahA - praznavyAkaraNanAM be zrutaskaMdha kahyA che, jemake - 2. mAsavAra 5, 2. saMvaraphAra 4T 1. AzradvAra, 2. saMvara dvAra, pa. jaiNaM bhaMte ! samaNaNaM bhagavayA mahAvIreNaM -jAva- pra. bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra -vAvasiddhiginnaamdheyN ThANaM saMpatteNaM dasamassa aMgassa siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA dasamAM aMga paNhAvAgaraNassa do suyakkhaMdhA paNNattA, praznavyAkaraNanAM be zrutaskaMdha kahyA che to -- paDhamassa NaM bhante ! suyakkhaMdhassa kai ajjhayaNA bhaMte ! prathama zrutaskaMdhanAM keTalA adhyayana kahyA. paNNattA? u, jaMbU ! paDhamassa NaM suyakkhaMdhassa samaNeNaM bhagavayA u. zramaNa bhagavAna mahAvIra -cAvatu- siddhagati mahAvIreNaM-jAva-siddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM nAmaka sthAna prApta dvArA prathama zrutaskaMdhanAM pAMca paMca ajjhayaNA paNNattA / adhyayana kahyA che. pa. doccassa NaM bhaMte ! suyakkhaMdhassa kai ajjhayaNA bhaMte ! bIjA zrutaskaMdhanAM keTalA adhyayana kahyA paNNattA? u. jaMbU ! evaM ceva paMca ajjhayaNA paNNattA, u. jaMbU ! pUrvavat pAMca adhyayana kahyA che. pa. eesi NaM bhaMte ! aNhaya saMvarANaM samaNeNaM bhagavayA bhaMte ! A Azrava ane saMvaronuM zramaNa bhagavAna mahAvIreNaM-jAva-siddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM mahAvIra -vAva- siddhagati nAmaka sthAna prApta ke aTThe paNNatte ? dvArA zuM artha kahyo che ? tae NaM ajja suhammethere jaMbU nAmeNaM aNagAreNaM evaM tyAre Arya sudharmA virae jaMbU nAmaka vutte samANe jaMbU aNagAraM evaM vayAsI - aNagAranI A vAtane sAMbhaLIne jaMbU aNagArathI A pramANe kahyuMu. iNamo aNhaya saMvara viNicchayaM, pavayaNassa NissaMdaM / u. maharSio (tIrthakaro, gaNadharo) dvArA nizcita vocchAmi NicchayatthaM, subhAsiyatthaM mahesIhiM / / rupathI kahela te Azrava saMvarano bhalIbhAMti nizcaya karAvanAra pravacananAM sArane huM kahIza. - grTTa, mu. 2, 4, 2, mu. ? (ka) paviAraFksa 3vaseeo - (kha) praznavyAkaraNa sUtrano upasaMhAra : paNhAvAgaraNe ego suyakkhaMdho, praznavyAkaraNa sUtramAM eka zrutaskaMdha che. dasa ajjhayaNA ekkasaragA dasasu ceva divasesu dasa adhyayana eka sarakhA che ane dasa divasamAM difsannati aa. ja AnuM vAMcana karAya che. egaMtaresu AyaMbilesu nirUddhesu aauttbhttpaannennN| upayogapUrvaka bhaktapAnano nirodha karIne ekAntara -qvTTa, mu. 2, e. 6, AyaMbilanAM tapa dvArA AnuM vAMcana karAya che. mAcharary.org 22e & Personal use Only Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 865 21. (1) vivA/mu 29. (11) vipAka sUtra : - pa. se kiM taM vivAgasuyaM ? pra. vipAka sUtramAM zuM varNana) che ? u. vivAgasue NaM sukaDadukkaDANaM kammANaM phalavivAge u. vipAka sUtramAM sukRta ane duSkRta karmonAM aaghvijjNti| phaLa-vipAka kahyA che. se samAsao duvihe paNNatte, taM jahA A saMkSepamAM be prakAranA kahyA che, jemake - 2. suvivA jeva, 2, sudavivAre jovA 1. duHkha vipAka, 2. sukha-vipAka. tattha NaM dasa duhavivAgANi, dasa suhavivAgANi / duHkha vipAkamAM dasa adhyayana che ane sukha vipAkamAM paNa dasa adhayayana che. T. () te vuiM te vivALa ? pra. (1) du:khavipAkanA adhyayanamAM zuM varNana che ? u. duhavivAgesu NaM duhavivAgANaM nagarAI ujjANAI duHkha vipAkamAM duSkatonAM du:kharUpaphaLone ceiyAI vaNakhaMDAI rAyANo ammA-piyaro bhoganAranAM) nagara, udyAna, caitya, vanakhaMDa, samosaraNAiMdhammAyariyA dhammakahAo nagaragamaNAI rAjA, mAtA-pitA, samavasaraNa, dharmAcArya, dharmakathAo, nagara-gamana, saMsAra prabandha Adi saMsArapabaMdhe duhaparaMparAo ya Aghavijjati / duHkha paraMparAone bhogavavAnuM varNana karela che. A duHkha vipAkanuM varNana che. 5. (2) se kiM te mudavivATILa ? pra. (2) sukha-vipAkanA adhyayanomAM zuM varNana che ? u. suhavivAgesu suhavivAgANaM NagarAiM ujjANAI sukha-vipAkamAM sukRtonA (sukharupa phaLone ceiyAIvaNakhaMDAIrAyANoammA-piyarosamosaraNAI. bhoganAra) nagara, udyAna, caitya, vanakhaMDa, rAjA, mAtA-pitA, samavasaraNa, dhammAyariyA dhammakahAo, dharmAcArya, dharmakathAo. ihaloiya-paraloiya-iDDhivisesA, Ihalaukika-pAralaukika-RddhivizeSa, bhogapariccAyA pavvajjAo, bhoga parityAga, pravrajyA. suyapariggahA tavovahANAMi pariyAgA, zrutaparigraha, tapa-upadhAne, dIkSA-paryAya, paDimAo saMlehaNAo, pratimA, saMlekhanA, bhattapaccakkhANAI pAovagamaNAI, bhakta pratyAkhyAna, pAdapogamana, (saMthAro) devalogagamaNAI sukulapaccAyAI puNa bohilAbho devalokagamana, sukuLa-pratyAgamana, punaHbodhilAbha aMtakiriyAo ya Aghaviti / ane tenI antakriyAo kahI che. duhavivAgesu NaM-pANAivAya-aliyavayaNa du:kha vipAkamAM- prANatipAta, asatya vacana, corikkakaraNa-paradAramehuNa-sasaMgayAemahatibakasAya caurya karma, paradAra-maithuna, susaMgatA, mahAtIvra iMdiya-ppamAya-pAvappaoya-asuhajjhavasANasaMciyANaM kaSAya, Indriya (viSaya sevana)pramAda, pApa-prayoga ane azubha adhyavasAyothI saMcita pApakarmonA kammANaM pAvagANaM paavannubhaag-phlvivaagaa| pAparu5 phaLa-vipAkonuM varNana karela che. Ni rayagai-tirikkhajoNi-bahuvihavasaNasaya jene narakagati ane tiryaMca-yonigatimAM ghaNA paraMparApabaddhA NaM, prakAranAM asIma saMkaTonI paraMparAmAM paDIne bhogavavA paDe che. maNuyatte vi AgayANaM jahA pAvakammaseseNa pAvagA tyAMthI nIkaLIne manuSya bhavamAM AvavA chatAM hoMti phalavivAgA, paNa jIvone pApa-karmonAM bAkI rahevAthI aneka pAparu5 azubhaphaLavipAka bhogavavA paDe che. Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyAnuyoga bhAga-2 vada-vasaMvipAsa-nAnA-nI-TTa-ra-1ra jema - vadha, vRSaNavinAza, nAsikA chedana, karNa nahaccheyaNa-jibbhacchayaNa kartana, oSTha-chedana, aMguSTha-chedana, hasta-kartana, caraNa-chedana, nakha-chedana, jIvhA-chedana. aMjaNa-kaDaggidAhaNa-gayacalaNamalaNa-phAlaNa lokhaMDanA garama saLIyAthI AMkhone AMjavAthI, utsavapana-mUtra-strA-tra-stramiMgaLa-ta-sama kaTAgnidAha, hAthInAM paganI nIce nAMkhIne tattatella-kala kalaabhisiMcaNa-kuMbhipAga-kaMpaNa zarIrane kacarI nakhAvavuM, pharasA AdithI zarIrane thirabaMdhaNa - veha-vejjhakattaNa - atibhayakarakarapa phADavuM, phAMsI ApIne vRkSathI laTakAvavuM, trizUle, latA, lAkaDI ane lAThIthI zarIrane chedavuM, tapela lIvaNAdidArUNANi dukkhANi aNovamANi, kaDakaDatuM sIsA temaja telathI zarIrane abhisiMcana karavuM, kuMbhImAM pakAvavuM, zarIramAM kaMpana paidA karanAra ati zItaLa jala zItakALamAM nAMkhavuM, sthira karavA mATe kASTha AdimAM paNa phasAvIne bAMdhavuM, bhAlA AdithI vIMdhavA, vardhakIrtana, cAmaDI ukhADavI, ati bhayakAraka hAthomAM agni pragaTAvavI Adi anupama dAruNa du:khonuM AkhyAna karela che. bahuvivihaparaMparANubaddhA Na muccaMti pAvakamma duHkhonI vividha paraMparAthI anubaddha jIva pApa vlliie| karma rUpI velathI mukta thatA nathI. aveyaittA hu Natthi mokkho, taveNa dhiidhaNiyaba kemake - karmonuM vedana karyA vagara tenAthI chuTakAro ddhakaccheNa sohaNaM tassa vAvi hujjaa| thato nathI. paraMtu kyAreka prabaLa dhRtibaLathI kaTibaddha tapanA dvArA tenuM zodhana paNa thaI zake che. etto ya muhavivAgesu sIla-saMjama-Niyama-guNa sukhavipAkamAM zIla, saMyama, niyama, guNa ane tapatvovhaannemu sAhumu suvihiesu aNukaMpA''sa upadhAnane dhAraNa karanAra suvihita sAdhuono yappa oga-ti kAla-mai visuddha bhattapANAI atyata AdaravALA, hitakAraka, sukhakAraka ane payayamaNamA hiya-suhanIsesa-tivvapariNAma kalyANakAraka tIvra adhyavasAya tathA nizcita nicchiyamaI payacchiUNaM payogasaddhAiM jaha ya nivvatte mativALA vyakti anukaMpAnA Azaya-prayogathI tathA dAna ApanAranI taikAlika matithI vizuddha ti u bohilAbhaM. tathA prayoga-zuddha bhakta-pAna ApIne je pramANe bodhine prApta kare che tenuM AkhyAna karela che. jaha ya parittIkareMti nara-naraya-tiriya-suragaigamaNa AmAMthI nara, naraka, tiryaMca ane devagati-gamana vipulapariyaTTa-arai-bhaya-visAya-soga-micchatta saMbaMdhI janma maraNone parimita kare che tathA je selasaMkaDaM annANatamaMdhakAracikkhillasuduttAraMjara arati, bhaya, vismaya, zoka ane mithyAtvarupa maraNa-joNisaMkhubhiyacakkavAlaM solasakasAya-sAvaya parvatothI saMkuLa che. gahana-ajJAna-aMdhakAra rUpa kAdavathI paripUrNa thavAthI jenuM pAra utaravuM payaMDacaMDa-aNAiaM aNavadaggaM saMsArasAgaramiNaM, kaThina che, jeno cakravAla jarA, maraNa yonirupa magaramacchothI kSobhita thaI rahyA che, je anantAnubaMdhI Adi soLa kaSAya rupa ati pracaMDa potAnA padothI bhayaMkara evA anAdi ananta A saMsAra- sAgarane je pramANe pAra kare che tenuM varNana karela che. jaha ya NibaMdhaMti AugaM suragaNesu, je pramANe devAyuno baMdha kare che, Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana ?. jaha ya aNubhavaMti suragaNavimANasokkhANi aNomANi tao ya kAlaMtare cuANaM iheva naraloga mAgayANaM Au-vapuvaNNa-rUvajAi lakhammaJAro-yuddhi-medavisenA-mittana! - mayaNa-dhaNa-dhaNNa-vibhavasamiddhisAra-samudayavisesA bahuvihakAmabhogubbhavANa sokkhANa muhavivAgottame / aNuvarayaparaMparANubaddhA asubhANaM subhANaM ceva kammA bhAsiA bahuvihA vivAgA vivAgasuyammi bhagavayA jiNavareNa saMvegakAraNatthA / anne vi ya evamAiyA bahuvihA vitthareNaM atthaparUvaNayA AghavijjaMti / vivAgasuyassa NaM parittA vAyaNA - jAva- saMkhejjAo maMgahaNIo, se NaM aMgaTTayAe ekkArasame aMge, vIsaM ajjhayaNA, vIsaM uddemaNakAlA, vIsaM samuddemaNakAlA saMkhejjAI payasyasahassAiM payaggeNaM paNNattA, saMkhejjA akkharA jAva uvadaMsijjaMti / se evaM AyA, evaM NAyA, evaM viNNAyA evaM caraNa karaNa parUvaNayA AghavijjaMti -jAvauvadaMsijjati / se taM vivAgasue' / - sama., mu.246 Jain Education Internationa 867 tathA je pramANe sura-gaNonAM vimAnotpanna anupama sukhono anubhava kare che. tyArabAda kALAntaramAM tyAMthI cyuta thaIne A manuSyalokamAM AvIne dIrgha Ayu, paripUrNa zarIra, uttama rupa, uccajAti kuLamAM janma laIne Arogya, buddhi ane vaibhavathI samRddha ane sArabhUta meghA-vizeSathI saMpanna hoya che, mitrajana, svajana, dhana, dhAnya, sukha saMpadAnA samUhathI saMyukta thaIne ghaNA prakAranAM kAma-bhogajanita, sukha-vipAkathI prApta uttama sukhonI anuparata paraMparAthI paripUrNa rahetA sukhone bhoge che, evA punyazALI jIvonuM A sukhavipAkamAM varNana karela che. A pramANe azubha ane zubha karmonAM ghaNA prakAranAM vipAka A vipAka sUtramAM bhagavAna jInendra deve saMsArIjanono saMvega utpanna karavA mATe karela che. A pramANe anya paNa ghaNA prakAranI arthaprarupaNA vistArathI A aMgamAM kahI che. vipAka sUtranI parimita vAcanAo che -yAvasaMkhyAta saMgrahaNIo che. aMgomAM A agiyAramuM aMga che, vIsa adhyayana che, vIsa uddezana-kALa che. vIsa samundezanakALa che. pada-gaNanAnI apekSAe saMkhyAta lAkha pada kahyA che, saMkhyAta akSara che -yAvat- udAharaNa ApIne samajAvela che. AnuM samyak adhyayana karanAra tadAtmarupa jJAtA ane vijJAtA thaI jAya che. A pramANe A aMgamAM caraNa-karaNanI viziSTa prarupaNA karI che -yAvat- upadarzana karyuM che. A vipAka sUtranuM varNana che. se kiM taM vivAgasuyaM ? vivAgasue NaM sukaDa - dukkaDANaM kammANaM phalavivAgA AghavijjaMti / tattha NaM dasa duhavivAgA, dasa muhavivAgA / se kiM taM duhavivAgA ? duhavivAgesu NaM duhavivAgANaM NagarAI ujjANAI vaNasaMDAI ceiyAI samosaraNAI rAyANo ammApiyaro dhammakahAo dhammAyariyA ihaloiya-paraloiyA riddhivisesA nirayagamaNAi duhaparaMparAo saMsArabhavapavaMcA dukulapaccAyAIo dulahabohiyattaM Aghavijjati / taM duhavivAgA / se kiM taM suhavibAgA ? For Private Personal Use Only (bAkI TippaNa pA.naM. 868 352) Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 dravyAnuyoga bhAga-2 (ka) vivAgasuyassa paDhamasuyakhaMdhassa ukkhevo - pa. jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva siddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM dasamassa aMgassa paNhAvAgaraNANaM ayamaDhe paNNatte, ekkArasamassa NaM bhaMte ! aMgassa vivAgasuyassa ke aTThe paNNatte? u. evaM khalu jaMbU! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva siddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM ekkArasamassa aMgassa vivAgasuyassa do suyakkhaMdhA paNNattA, taM jahA - 1. duhavivAgA ya, 2. suhavivAgA y| pa. jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM -jAva siddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM ekkArasamassa aMgassa vivAgasuyassa do suyakkhaMdhA paNNattA, paDhamassa NaM bhaMte ! suyakkhaMdhassa duhavivAgANaM kai ajjhayaNA paNNattA? u. evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva siddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM dahavivAgANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, taM jahA - 1. miyAputteya, 2. ujjhiyae, 3. abhagga, 4. sagaDe, 5. vahassai, 6. naMdI, 7. uMbara, 8. soriyadatte ya, 9. devadattA ya, 10. aMjU ya // 1 // pa. jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM -jAva siddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM duhavivAgANaM dasa ajjhayaNA paNNattA. (ka) vipAka sUtranA prathama zrutaskaMdhanuM upodaghAta : pra. bhaMte ! shrm| bhagavAna mahAvIra -yAvat siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA dasamuM aMga praznavyAkaraNano A artha kahyo che to - bhaMte ! agiyAramuM aMga vipAka zrutano zuM artha iyo cha ? jaMbU! zramaNa bhagavAna mahAvIra -cAvatu- siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA agiyAramuM aMga vipAka zrutanAM be zrutaskaMdha kahyA che, jemake - 1. 6: vipA, 2. supa vipA. bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra yAvatasiddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA agiyAramuM aMga vipAka zrutanA be zrutaskaMdha kahyA che. tobhaMte ! prathama zrutaskaMdha du:kha vipAkanAM keTalA adhyayana kahyA che ? 4y ! zrama bhagavAna mahAvIra -yaavtsiddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA du:kha vipAkanA dasa adhyayana kahyA che, jemake - 1. bhRgAputra, 2. GOP3, 3. amana, 4. 148, 5. vRhaspati, 5. naMhI, 7. 2, 8. saurata, 8. hepatta, 10. maMTU. bhaMte ! zrama bhagavAna mahAvIra -yaavtsiddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA du:kha vipAkanAM dasa adhyayana kahyA che to - paDhamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa duhavivAgANaM ke aTThe paNNatte? bhaMte ! duHkha vipAkanAM prathama adhyayanano zuM artha iyo cha ? (Ti-5.naM. 867thI mAgaNa) muhavivAgesu NaM suhavivAgANaM NagarAI ujjANAI vaNasaMDAI ceiyAiM samosaraNAI rAyANo ammApiyaro dhammAyariyA ihaloiyaparaloiyA riddhivisesAbhogapariccAgA pabbajjAopariyAgA suyapariggahA tavovahANAIsaMlehaNAo bhattapaccakkhANAIpAovagamaNAI devalogagamaNAI suhaparaMparAo sukulapaccAyAIo puNabohilAbhA aMtakiriyAo ya Aghavijjati / se taM suhvivaagaa| vivAgasue NaM parittA vAyaNA -jAva- saMkhejjAo sNghnniio| me NaM aMgaThThayAe ekkArasame aMge do suyakkhaMdhA, vIsaM ajjhayaNA, bIsaM uddesaNakAlA, bIsaM samuddesaNakAlA, saMkhejjAI payasahassAI payaggeNaM, saMkhejjA akkharA, aNaMtA gamA, aNaMtApajjavA, parittA tasA, aNaMtA thAvarA, sAsaya-kaDa-Nibaddha-NikAiyA jiNapaNNattA bhAvA Aghavijjati -jAva- uvadaMsijjati / me evaM AyA, evaM NAyA, evaM viNNAyA, evaM caraNa-karaNa parUvaNayA Aghavijjai / se taM vivAgasuyaM / - nadI., mu. 93 Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 878 u. evaM khalu jaMbU ! ......... 6. 45 ! (ApaNana varzana yathAnuyogamA se) - vipAka. su. 1, a. 1, su. 4-9 (kha) biiya suyakkhaMdhassa ukkhevo - (5) dvitIya zrutarnu 6podhAta : .. pa. jai NaM bhaMte ! samaNaNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva- pra. mate ! hI zrama bhagavAna mahAvI2 -yAvatsiddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM duhavivAgANaM siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA du:kha ayamaThe paNNatte, vipAkano A artha kahyo che to - suhavivAgANaM bhante ! ke aTTe paNNatte ? bhaMte ! sukhavipAkano zuM artha kahyo che ? taeNaM se suhamme aNagAre jaMbU aNagAraM evaM vayAsI tyAre sudharmA aNagAre jaMbU aNagArathI A pramANe kahyuM - u. evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva jaMbU! zramaNa bhagavAna mahAvIra -vAva-siddhagati siddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM suhavivAgANaM dasa nAmaka sthAna prApta dvArA sukhavipAkanAM dasa ajjhayaNA paNNattA, taM jahA - adhyayana yA cha, bha - 1. subAhU, 2. bhaddanaMdI ya, 3. sujAe ya, 1. sumA, 2. bhadranaMhI, 3. sulata, 4. suvAsaka, 4. suvaasve| taheva, 5.jiNadAse ya, 6. dhaNavaI ya, 5. nahAsa, 5. dhanapati, 7. mahAmaNa, 7. mahabbale // 1 // 8. bhaddanaMdI, 9. mahaccaMde, 8. madranaMhI, 8. mahAyaMdra, 10. 52.6tta.. 10. varadatte taheva y| pa. jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva- pra. maMte ! shrm| bhagavAna mahAvIra -yAvatsiddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM suhavivAgaNaM dasa siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA sukha vipAkanA ajjhayaNA pnnnnttaa| isa adhyayana yA cha, to - paDhamassa NaM bhante ! ajjhayaNassa suhavivAgANaM ke bhaMte ! sukhavipAkanAM prathama adhyayanano zuM artha aTThe paNNatte? yo cha ? u. evaM khalu jaMbU ! ......... jaMbu! (AgaLanuM varNana dharmakathAnuM yogamAM jovuM.). __ - vipAka. suya. 2, a. 1, su. 1-4 (ga) vivAgasuyassa upasaMhAro (1) vi sUtrano 75saMhAra : vivAgasuyassa do suyakkhaMdhA, taM jahA vi5 sUtrana ne zruta245 7, sebha - 1. duhavivAgo ya, 2. suhavivAgo ya / 1. 6:5 vipA, 2. supa vipA. tattha duhavivAgo ya dasa ajjhayaNA ekkasaragA, temAMthI duHkha vipAkanAM dasa adhyayana eka samAna dasesu ceva divasesu uddisijjaMti / che ane dasa divasomAM ja tenuM adhyayana thAya che. evaM suhavivAgo vi| A pramANe sukha vipAkanAM paNa samajavuM joIe. - vipAka., suya. 2, a.10, su. 2 teyAlIsaM kammavivAgajjhayaNA pnnnnttaa| karma vipAkanAM tetAlIsa adhyayana kahyA che. - sama. sama. 43, su. 1 30. (12) diTThivAo - 30. (12) dRSTi sUtra : pa. se kiM ta diTThivAe ? pra. daSTivAdamAM zuM che. u. diTThivAe NaM savvabhAvaparUvaNayA aaghvijjti| 6. dRSTivAhamA sarvabhAvonI prarupae 2rAyacha.. Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 870 1. 2. se samAsao paMcavihe' paNNatte, taM jahA - 1. parikamma, 2. suttAI, 3 . puvvagayaM. 4. aNuogore, 5. cUliyA / - sama. su. 147 (1) parikamme pa. se kiM taM parikamme ? u. parikamme sattavihe paNNatte, taM jahA 1. siddhaseNiyAparikamme, 2. maNusmaseNiyAparikamme, 3. puTThaseNiyAparikamme, 4. ogAhaNaseNiyAparikamme, 5. uvasaMpajjaNaseNiyAparikamme, 6. vippajahaNaseNiyAparikamme, 7. cuAcuaseNiyAparikamme re / pa se kiM taM siddhaseNiyAparikamme ? u. siddhaseNiyAparikamme coddasavihe paNNatte, taM jahA 1. mAuyApayANi, 2. egaTThiyapayANi, 3. aTThapayANi, 4. pADho, 5. AgAsapayANi, 6. keubhUyaM, 7. rAsibaddhaM, 8. egaguNaM, 10. tiguNaM, 9. duguNaM, 11. keubhUyapaDiggaho, 12. saMsArapaDiggaho, 14. siddhAvattaM / 13. naMdAvattaM, se ttaM siddhaseNiyAparikamme / pa. se kiM taM maNussaseNiyAparikamme ? u. maNusmaseNiyAparikamme codasavihe paNNatte, taM jahA - cavihe diTTivAe paNNatte, taM jahA - 1, parikammaM, 2. suttAI, 3 pubbagae, 4. aNuogo / - ThANaM. a. 4, u. 1, su. 262 se kiM taM diTTivAe ? diTThivAe NaM savvabhAvaparUvaNayA AghavijjaMti / me samAsao paMcavihe paNNatte, taM jahA - 1. parikamme - jAva- 5 - cUliyA / - nadI. su. 98 3. 4. (1) parirbha : pra. G. pra. 6. pra. G. dravyAnuyoga bhAga-2 saMkSepathI te pAMca prakAranAM kahyA che, jemake 1. parikarma, 2. sUtra, 3 pUrvagata 4 anuyoga, 4. yUsIyA. parikarma keTalA prakAranA che ? parikarma sAta prakAranAM kahyA che, jemake 1. siddha zreNI - parirbha, 2. manuSya zreziDA parirma u. pRSTa zreziDA parirbha, 4. avagAhana zrezia - paridurbha 4. upasaMpadya zreNiDA - parirbha, 5. viprabhata zreziDA parirma 7. yutAbhyuta zreNiA - paribha - siddhazreNikA parikarma keTalA prakAranI che ? siddha zreNikA parikarma cauda prakAranI kahI che, bhegaDe - - 2. kheDArtha 56, 4. pATha, 5. hetubhUta, 8. kheDA, - 1. bhAtRDApaTa, 3. arthapa, 5. khAza6, 7. rAziSaddha, 10. triguNa, 8. dviguza, 11. tubhUta pratigraha, 12. saMsAra pratigraha, 13. nandyAvartta, 14. siddhAvarta. A siddha zreNikA parikarma che. manuSya zreNikA parikarma keTalA prakAranA che ? manuSya zreNikA parikarma cauda prakAranAM kahyA che, jemake se kiM taM parikamme ? parikamme sattavihe paNNatte, taM jahA 1. siddhaseNiyA parikamme - jAva- 7- cuyAcuyameNiyAparikamme / - naMdI. su. 99 se kiM taM siddhaseNiyAparikamme ? siddhaseNiyAparikamme coddasavihe paNNatte, taM jahA - 1. mAugApayANi jAva 14 siddhAvattaM / * nadI. su. 100 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 871 1. mAuApayANi -jAva- 14, maNussAvattaM, 1. mAtR 56 -10- 14. manuSyAvarta. se taM maNussaseNiyAparikamme / A manuSya zreNikA parikarma che. avasesAIparikammAiM puTThAiyAiM ekkArasavihAI pRSTha zreNikA parikarmathI laIne bAkI parikama pnnnnttaaii| agiyAra-agiyAra prakAranA kahyA che. icceyAI satta parikammAI cha sasamaiyANi, pUrvokta sAta parikarmamAMthI cha svasiddhAMtanAM prarupaka che. satta AjIviyANi, sAtamuM AjIvika matAnusArI che, cha caukkaNayANi, cha catuSka nayavALonAM matAnusArI che. satta teraasiyaanni| sAtamuM bairAzika matAnusArI che. evAmeva sapuvAvareNaM satta parikammAiM tesItiM A prakArathI sAteya parikarma pUrvApara bhedonI bhvNtiitimkkhaayaaii| apekSAe cAMsI hoya che. se taM prikmmaaii| - sama. su. 147 (1) A parikamanuM varNana che. (2) suttAI (2) sUtra: pa. se kiM taM suttAI ? sUtra keTalA prakAranA che ? u. suttAI aTThAsItiM bhavaMtItimakkhAyAI. taM jahA - sUtra aThyAsI prakAranA kahyA che, jemake - 1. ujugaM, 2. pariNayApariNayaM, 1. 46, 2. paritA 5(25ta, 3. bahubhaMgiyaM, 4. vijayacariyaM, 3. bahuma , 4. vi04yayarita, 5. aNaMtaraM, 6. paraMpara, 5. anantara, 6. 5252, 7. samANaM, 8. saMjUhaM, 7. samAna, 8. saMyUtha, 9. saMbhinnaM, 10. AhaccAyaM, 8. saMminna, 10. yathAtyAga, 11. sovatthiyaM ghaMTa, 12. NaMdAvattaM, 11. saupasti ghaMTa, 12. nandyAvarta, 13. bahulaM, 14. puTThApuDheM, 13. pAsa, 14. pRSTApRSTa, 15. viyAvattaM, 16. evaMbhUyaM, 15. vyAvata, 16. sevabhUta, se kiM taM maNussaseNiyAparikamme, 1. pADho -jAva-11. uvasaMpajjaNAvattaM / maNussaseNiyAparikamme codasavihe paNNatte, taM jahA se taM uvsNpjjnnsenniyaaprikmme| 1. mAugApayAI -jAba- 14. maNussAvattaM / se kiM taM viSpajahaNaseNiyAparikamme ? - naMdI su. 101 vippajahaNaseNiyAparikamme egAramavihe paNNatte, taM jahA - se taM maNussaseNiyA parikamme / 1. pADho -jAva-11. viSpajahaNAvattaM / se kiM taM puTThaseNiyAparikamme ? se taM visspjhnnsenniyaaprikmme| puTThaseNiyAparikamme ekkArasavihe paNNatte, taM jahA - se kiM taM cuyamacuyaseNiyAparikamme ? 1. pADho -jAva-11. puTThAvattaM / cuyamacuyaseNiyAparikamme egAgmavihe paNNatte, taM jahA - se taM puTThameNiyAparikamme / 1. pADho -jAva- 11. cuyamacyAvataM / me kiM taM ogADhameNiyAparikamme ? se taM cuyamacuyaseNiyA parikamme / ogADhaseNiyAparikamme ekkArasavihe paNNatte, taM jahA icceiyAI matta parikammAIcha sasamaiyAI,matta AjIviyAI, 1. pADho -jAva-11. ogADhAvattaM / cha caukkaNaiyAI, matta terAsiyAI / se taM ogaaddhsenniyaaprikmme| evAme va sapubbAvareNaM satta parikammAI te mIti me kiM taM uvamaMpajjaNaseNiyAparikamme ? bhavaMtItimakkhAyAI, se taM prikmmaaii| uvamaMpajjaNameNiyAparikamme ekkAsavihe paNNatte,taM jahA - naMdI mu. 102-1,89lorary.org Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 872 1. 2. 17. duAvattaM, 18. vattamANupayaM, 19. samabhirUDhaM, 20. savvaobha 21. paNNAsaM, 22. dupasihaM / icceyAiM bAvIsaM suttAiM chiNNaccheyaNayAI sasamayasuttaparivADIe, icceyAI bAvIsa suttAiM achiNNacheyaNaiyAI AjIviyasuttaparivADIe, icceyAI bAvIsaM suttAiM tikaNaiyAI terAsiyasuttaparivADIe, icceyAI bAvIsaM suttAiM caukkaNaiyAI sasamayasuttaparivADIe' / evAmeva sapuvvAvareNaM aTThAsIi suttAI bhavaMtItimakkhAyAiM / setaM sutAI - sama. su. 147 (2) (3) pubbagae - pa. se kiM taM puvvagae ? u. puvvagae cauddasavihe paNNatte, taM jahA - 1. uppAyapuvvaM, 2. aggeNIyaM, 3. vIriyaM, 4. atthiNatthippavAyaM, 5. nANappavAyaM, 6. saccappavAyaM, 7. AyappavAyaM, 8. kamppavAyaM, 9. paccakkhANappavAyaM, 10. vijjANuppavAyaM, 11. avaMjhaM, 12. pANAUM, 13. kiriyAvisAlaM, 14. logabiMdusAraM / sama. sama. 22, su. 2 (ka) diTThivAyassa NaM aTThAsIiM suttAI paNNattAI, taM jahA - ujjusuyaM -jAva- dupaDiggahaM, evaM aTThAsIi suttANi bhANiyavvANi jahA naMdIe / - sama. sama. 88, su. 2, (kha) se kiM taM suttAI ? suttAI bAvIsaM paNNattAI, taM jahA 1. ujjusuyaM jAva 22. duppaDiggahaM / icceyAI bAvIsaM suttAiM chiNNaccheyaNaiyAI sasamayasuttaparivADIe - jAva evAmeva sapubbAvareNaM aTThAsItiM suttAiM bhavatIti makkhAyaM / se taM suttAI / - naMdI su. 108 dravyAnuyoga bhAga-2 17. dviavarta, 18. vartamAna 56, 18. samabhiruDha, 20. sarvatobhadra, 21. panyAsa, 22. dvipratigraha. A bAvIsa sUtra svasamayasUtraparipATIthI chinnache6- nayi che. A bAvIsa sUtra AjIvikasUtra paripATIthI chinnache- nayi che. A bAvIsa sUtra bairAzika sUtra paripATIthI traNa nayavAjA che. A ja bAvIsa sUtra svasamaya sUtra paripATIthI catuSkanayavALA che. (3) pUvargata : pra. 3. A pramANe A badhA pUrvApara bheda maLIne aThyAsI sUtra thAya che. A sUtronuM varNana che. pUrvagata keTalA prakAranA che ? pUrvagata yaha prAranA hyA che, maDe - 1. utpAda pUrva, 2. atrAyazIya pUrva, 3. vIryapravAha pUrva, 4. astinAsti pravAha pUrva, 4. jJAnapravAha pUrva, 5. satyapravAha pUrva, 7. AtmapravAha pUrva, 8. urmapravAha pUrva, 8. pratyAjyAna pravAha pUrva, 10. vidyAnupravAha pUrva, 11. ajandhya pUrva, 12. prazAyu pUrva, 13. DiyA vizAla pUrva, 14. loDa jindusAra pUrva, (ka) cauddasa puvvA paNNattA, taM jahA uppAyapuvvamaggeNiyaM ca taiyaM ca vIriyaM puvvaM atthiNatthipavAyaM tatto nANappavAyapuvvaM ca // 1 // saccappavAyapuvvaM tatto AyappavAyapuvvaM ca / kammappavAyaputraM paccakkhANa bhave navamaM ca // 2 // vijjANuSpavAyaM avaMjha pANAu bArasaM puvaM / tatto kiriyavisAlaM puvvaM taha biMdusAraM ca // 3 // - sama sama 14, su. 2 (kha) se kiM taM puvvagae ? pubbagae coddasavihe paNNatte, taM jahA - 1. uppAyapuvvaM -jAba- 14. logabiMdusAraM / naMdI, su. 109 (1) Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 873 1. uppAyapuvvassa NaM dasa vatyU, cattAri cUliyAvatyU 1. utpAdapUrvanI dasa vastu(adhikAra) ane cAra pnnnnttaa| cUlikA vastu kahI che. 2. aggeNiyassa NaM pubvamsa coddasa vatthUre, bArasa 2. agrAyaNIya pUrvanI cauda vastu ane bAra cUliyAvatthU pnnnnttaa| cUlikA vastu kahI che. 3. vIriyapavAyassa NaM puvassa aTTha vatthU, aTTha 3. vIryapravAda pUrvanI ATha vastu ane ATha cUliyAvatthU pnnnnttaa'| cUlikA vastu kahI che. 4. atthiNatthippavAyassa NaM puvassa aTThArasa vatthU', 4. astinAsti pravAda pUrvanI aDhAra vastu ane dasa cUliyAvatthU pnnnnttaa| dasa cUlikA vastu kahI che. 5. nANappavAyarasa NaM puvassa bArasa vatthU pnnnnttaa| 5. jJAnapravAda pUrvanI bAra vastu kahI che. 6. saccappavAyassa NaM puvassa do vatthU pnnnnttaa| 6. satyapravAda pUrvanI be vastu kahI che. 7. ApappavAyassa NaM puvassa solasa vatthU paNNattA / 7. AtmapravAda pUrvanI soLa vastu kahI che. 8. kammappavAya NaM puvassa tIsaM vatthU pnnnnttaa| 8. karmapravAda pUrvanI trIsa vastu kahI che. 9. paccakkhANassa NaM puvassa vIsaM vatthU paNNattA / 9. pratyAkhyAna pUrvanI vIsa vastu kahI che. 10. vijjANuSpavAyassa NaM puvassa paNNarassa vatthU 10. vidyAnupravAda pUrvanI paMdara vastu kahI che. pnnnnttaa| 11. avaMjhassa NaM puvassa vArasa vatthU pnnnnttaa| 11. abadhyapUrvanI bAra vastu kahI che. 12. pANAussa NaM puvassa terasa vatthU paNNattA' / 12. prANAyupUrvanI tera vastu kahI che. 13. kiriyAvisAlassa NaM pubbassa tIsaM vatthU pnnnnttaa| 13. kriyA vizALa pUrvanI trIsa vastu kahI che. 14. logabiMdusArassa NaM puvassa paNavIsaM vatthU paNNattA / 14. lokabindusAra pUrvanI paccIsa vastu kahI che. dasa coddasa aTTha aTThArase va bArasa duve ya vatthUNi / prathama pUrvamAM dasa, bIjAmAM cauda, trIjAmAM solasa tIsA vIsA, paNNarasa aNuppavAyammi // 1 // ATha, cothAmAM aDhAra, pAMcamAmAM bAra, chaThThAmAM be, sAtamAmAM soLa, AThamAmAM trIsa, navamAmAM vIsa, sabhAmA 562. 1. uppAyapuvassa NaM dasa vatthU pnnnnttaa| 7. AyaSpavAyassa NaM puvarasa solasa vatthU pnnnnttaa| - ThANaM a. 10, su. 731 (1) - sama. sama.16, mu. 5 2. uppAyapuvassa NaM cattAri culiyAvatthU pnnnnttaa| 8. paccakkhANassa NaM pubbassa bIsaM vatthU paNNattA / - ThANaM. a. 4, su. 378 - sama. sama. 20, mu. 6 3. aggeNIyassa NaM pubbassa cauddasa vatthU pnnnnttaa| 9. vijjANuSpavAyassa NaM pubassa paNNarasa vatthU pnnnnttaa| - sama. sama. 14, su. 3 - sama. sama. 15, su. 6 vIriyapubbassa NaM aTTha vatthU, aTTha cUliyAvatthU pnnnnttaa| 10. pANAussa NaM pucassa terasa vatthU pnnnnttaa| - ThANaM a. 8, su. 629 _ - sama. sama. 13, su. 6 (ka) atthiNatthippavAyassa NaM puvassa aTThArasa vatthU pnnnnttaa| 11. (ka) logabiMdusArassa NaM puvassa paNavIsaM vatthU pnnnnttaa| - sama. sama. 18, su.6 - sama., sama. 25, mu. 9 (kha) atthiNatthippavAyapuvvassa NaM dasa cUlavatthU pnnnnttaa| (kha) uppAyassa NaM puvassa dasa vatthU, cattAri cullavatthU - ThANaM, a. 10, su. 731 (2) paNNattA -jAva- logabiMdusArassa NaM puncassa paNavIsa 6. saccappavAyarasaNaMpuvassa duve vatthU paNNattA / vatthU pnnnnttaa| - ThANaM, a. 2, u. 4, su. 120 - naMdI su. 109 (2-3) ary.org | Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 874 dravyAnuyoga bhAga-2 bArasa ekkArasame, bArasame teraseva vatthUNi / agiyAramAmAM bAra, bAramAmAM tera, teramAmAM trIsa, tIsA puNa terasame, cauddasame paNNavIsAo // 2 // ane caudamAmAM paccIsa vastu nAmaka mahAdhikAra che. cattAri duvAlasa aTTha ceva, dasa ceva cUlavatthUNi / AdinAM cAra pUrvomAM kramathI cAra, bAra, ATha AdillANaM cauNhaM, sesANaM cUliyA Natthi // 3 // ane dasa cUlikA vastu nAmaka adhikAra che. bAkInA dasa pUrvemAM cUlikA nAmaka adhikAra nathI. se taM puvgry| - sama., su. 147 (3) A pUrvagatanuM varNana che. vIrippavAya puvassapAhuDA - vIryapravAda pUrvanAM prAbhRta : vIrippavAyassa NaM puvassa ekasattariM pAhuDA pnnnnttaa| vIrya pravAda pUrvanAM ekottera prAbhRta kahyA che. - sama. sama.71, su. 2 (4) aNuoge (4) anuyoga: pa. se kiM taM aNuoge? pra. anuyoga DeTa prA2nA cha ? u. aNuoge duvihe paNNatte, taM jahA - 3. anuyogale prA2nA 464 cha, bha3 - 1. mUlapaDhamANuoge ya, 2. gaMDiyANuoge y| 1. bhUta prathamAnuyo, 2. Ainuyoga. pa. se kiM taM mUlapaDhamANuoge? pra. bhUsaMprathamAnuyogamA zuM che ? u. mUlapaDhamANuoge-ettha NaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM mUlaprathamAnuyogamAM arahanta bhagavaMtonAM pucabhavA, devalogagamaNANi, AuM, cavaNANi, pUrvamaya, vilomana, vAyu, yavana, 4nma, jammaNANi ya, abhiseyA, rAyavarasirIo, sIyAo, ami.4, 20yava2.zrI, zini, prayA , ta5, pavvajjAo, tavA ya bhattA, kevalaNANuppayA, mata (mAhArano samaya), vaNazAnotpatti, titthapavattaNANi ya, saMghayaNaM, saMThANaM uccattaM, tIrtha-pravartana, saMhanana, saMsthAna, zarI2nI yAs, AuM, vaNNavibhAgo, sIsA, gaNA, gaNaharA ya, mAyu, va vimA, ziSya, 9, 12, AryA, pravartinI, caturvidha saMghanuM parimANa, ajjA, pavattaNIo, saMghassa caubvihassa jaM vA vi OMna-uvaNI, mana:paryavazAnI, avadhizAnI, parimANaM, jiNa-maNapajjava-ohinANI-sammatta saMpUrNa zrutajJAnI, vAdI, anuttaravimAnomAM utpanna suyanANiNo ya vAI jattiyA aNuttaragaI ya jattiyA, thanAra sAdhu, siddha, pAdapopagata, jeTalA samayano jattiyA siddhA, pAovagaA ya jo jahiM jattiyAI bhojana tyAgIne siddha thayela evA uttama munivaronAM bhattAiM cheyaittA aMtagaDo muNivarUttamo timirao ajJAnAMdhakAra samUhathI vipramukta ane anuttara ghavippamukkA siddhipahamaNuttaraM ca pattA, siddhipadane prApta karela mahApuruSonuM varNana che. anne ya evamAiyA bhAvA mUlapaDhamANuoge khiaa| A pramANenAM anya bhAva mUlaprathamAnuyogamAM uhA cha. se taM muulpddhmaannuoge| A mUlaprathamAnuyoganuM varNana che. pa. se kiM taM aNuoge ? jaMca parimANaM, jiNa-maNapajjaba-ohiNANisamattasuyau. aNuoge duvihe paNNatte, taM jahA NANiNo ya, vAdI ya, aNuttaragaI ya uttarakheuviNo ya 1. mUlapaDhamANuoge ya, 2. gaMDiyANuoge ya / muNiNo jattiyA, jattiyA siddhA, siddhipaho jaha ya pa. se kiM taM mUlapaDhamANuoge? desio, jacciraM ca kAlaM pAdovagao, jo jahiM mUlapaDhamANuoge NaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM pubbabhavA jattiyAI bhattAI cheyaittA aMtagaDo muNivarUttamA devalogagamaNAI AuMcavaNAI jammaNANi ya abhiseyA timiraoghavippamukko mukkhamuhamaNuttaraM ca ptto| rAyavarasirIo padhvajjAo, tavA ya uggA, anne ya evamAiyA bhAvA mUlapaDhamANuoge khiyaa| kevalanANupayAo titthapavattaNANi ya sIsA gaNA se taM muulpddhmaannuoge| gaNadharA ya, ajjA ya pavattiNIAya, saMghassa caunihassa - naMdI su. 110-111 For Privale & Personal Use Only u. www.jatnelibrary.org Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 875 pa. se kiM taM gaMDiyANuoge? pra. DiAnuyoga 24 prAranA cha ? u. gaMDiyANuoge aNegavihe paNNatte, taM jahA - 7. uaanuyog| bhane praa2n| 66yA cha, 4kulakaragaMDiyAo, titthakaragaMDiyAo, kulakara gaMDikA, tIrthakara caMDikA, gaNadharagaMDiyA, cakkaharagaMDiyAo, gaNadhara gaMDikA, cakravata gaMDikA, dasAragaMDiyAo, baladevagaMDiyAo, dazAra caMDikA, baladeva caMDikA, vAsudevagaMDiyAo. harivaMsagaMDiyAo, vAsudeva caMDikA, harivaMza caMDikA, bhaddabAhugaMDiyAo, tavAkammagaMDiyAo, bhadrabAhu gaMDikA, ta5:5k oilsst cinaMtaragaMDiyAo, usmappiNIgaMDiyAo, citrAntara gaMDikA, utsarpiNI caMDikA, aamppinniigNddiyaao| avasarpiNI caMDikA. amara-nara-tigyi-nigyagaimaNaviviha pariyaTTa deva, manuSya, tiryaMca ane naraka gatiomAM nnaannuyoge| gamana tathA vividha yonIomAM parivartanAnuyoga. ebamAiyAo gaMDiyAo Aghavijjati -jAva ItyAdi caMDikAo A caMDikAnuyogamAM varNita uvdNsijjti| cha -yAvat- parzita 429 . se taM gNddiyaannuoge| A gaMDikAnuyoganuM varNana che. - mama. su. 147 (4) (5) cUliyA - (5) yUli. pa. se kiM taM cUliyAo? pra. yUliyA | che ? u. jaNNaM AillANaM cauNhaM puvvANaM cuuliyaao| 3. mahinA yA pUrvobhA yUliyA namana adhi42 . sesAI puvvAiM acUliyAI / bAkInAM dasa pUrvemAM cUlikAo nathI. se taM cuuliyaaoN| - sama. su. 147 (5) A cUlikA che. (ka) diTThivAyassa uvasaMhAro - daSTivAdano upasaMhAra : diThivAyassa NaM parittA vAyaNA -jAva- saMkhejjAo daSTivAdanI parimita vAcanAo che -jAvatasNghnniio| saMkhyAta saMgrahaNIo che. se NaM aMgaThThayAe bArasame aMge, aMgomAM A bAramuM aMga che. ege suyakkhaMdhe, cauddasa pubvAI, tamA me zruta25. cha, yauha pUrva cha, saMkhejjA vatthU, saMkhejjA cUlavatthU, saMkhyAta vastu che, saMkhyAta cUlikA vastu che, saMkhejjA pAhuDA, saMkhejjA pAhuDapAhuDA, saMkhyAta prAbhRta che, saMkhyAta prAbhRta-prAbhRta che, saMkhejjAo pAhuDiyAo, saMkhejjAo pAhuDapAhuDiyAo, saMkhyAta prAbhRtikAo che, saMkhyAta prAbhRta prAkRtikAo che. pa. se kiM taM gaMDiyANuoge? 2. pa. se kiM taM cUliyAo? u. gaMDiyANuoge NaM kulagaragaMDiyAo -jAva- amara u. cUliyAo AillANaM cauNhaM puvvANaM cUliyA, nara-tiriya-nirayagaigamaNaviviha-pariyaTTaNesu / avasesA puvA acuuliyaa| evamAiyAo gaMDiyAo Aghavijjati -jAba se taM cuuliyaao| - naMdI su. 113 uvdNsijjti| se taM gaMDiyANuoge, se taM annuoge| - naMdI su. 1.122vate & Personal use Only Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 875 saMkhejjANi payasayasahassANi payaggeNaM paNNattA, 1. saMkhejjA akkharA - jAva uvadaMsijjaMti / se taM diTThivAe~' / (kha) diTThivAyasuyassa pajjavanAmAdiTTivAyarasa NaM dasa nAmadhejjA paNNattA, taM jahA - 1. diTThivAe i vA, 2. heuvAe i vA, 3. bhUyavAe ivA, 4. taccAvAe i vA, 5. sammAvAe i vA, 6. dhammAvAe ivA, 7. bhAsAvijae i vA, 8. puvvagai i vA, 9. aNujogagae ivA, 10. savvapANa- bhUya-jIva sattasuhAvahe i vA / 31. gaNipiDago pa. (ga) diTThivAyassa mAuyA payA diTThivAyassa NaM chAyAlIsaM mAuyApayA paNNattA / - sama. sama. 46, su. 1 u. pa. u. - sama. su. 147 - ThANaM, a. 10, su. 742 pravayaNaM bhaMte! pavayaNaM pAvayaNI pavayaNaM ? se taM diTThivAe / sama. sama. su. 136 goyamA ! arahA tAva niyamaM pAvayaNI, pavayaNaM puNa duvAlasaMge gaNipiDage, taM jahA1. AyAro - jAva- 12. diTThivAo / - viyA. sa. 20, u. 8, su. 15 kaivihe NaM bhaMte! gaNipiDae paNNatte ? goyamA ! duvAlasaMge gaNipiDae paNNatte, taM jahA - 2. A dRSTivAda aMganuM varNana thayuM. (kha) dRSTivAda zrutanAM paryAyavAcI nAma : dRSTivAdanAM dasa nAma kahyA che, jemake - 1. dRSTivAha, 2. hetuvAha 3. bhUtavAha, 4. tatvavAha, 5. samyagvAha 5. dharmavAha, 7. bhASAviyaya, 8 pUrvagata, 8. anuyogagata, 10. sarvaprANa- bhUta-kava-satva sujAvara. dravyAnuyoga bhAga-2 pada-gaNanAnI apekSAe saMkhyAta lAkha pada udyA che. (ga) dRSTivAhanAM bhAtR 56 : saMkhyAta akSara che -yAvat- udAharaNa ApIne samabhavela che. 7. 31. zipiTa : pra. 3. pra. bhaMte ! pravacanane ja pravacana kahevAmAM Ave che. athavA pravacanI pravacana kahevAya che ? dRSTivAda aMganAM chetAlIsa mAtRkA pada kahyA che. 1. AyAro - jAva- 12. diTThivAo / - viyA. sa. 25, u. 3, su. 115 diTThivAyassa NaM parittA vAyaNA -jAva- saMkhejjAo saMgahaNIo | se NaM aMgaThThyAe duvAlasame aMge, ege suyakbaMdhe, coddasa pubvA, saMkhejjA vatthU, saMkhejjA cullavatthU, saMkhejjA pAhuDA, saMkhejjA pAhuDapAhuDA, saMkhejjAo pAhuDiyAo, saMkhejjAo pAhuDapAhuDiyAo, saMkhejjAI padasahassAI padaggeNaM, saMkhejjA akkharA - jAvauvadaMsijjati / gautama ! arihaMta avazya pravacanI che. (pravacana nathI) paraMtu dvAdazAMga gaNipiTaka pravacana che, jemake1. khAyArAMga yAvat- 12. dRSTivAha. bhaMte ! gaNipiTaka keTalA prakAranA kahyA che ? gautama ! gaNipiTaka dvAdazAMga rupa kahyA che, prema - 1. AAyArAMga - yAvat- 12. dRSTivAha. * naMdI. su. 114 Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 877 32. gaNipiDagassa sAsayabhAvo - 32. gaNi-piTakanA zAzvata bhAva : duvAlasaMge NaM gaNipiDage Na kayAvi NAsi, Na kayAi A dvAdazAMga gaNi-piTaka bhUtakALamAM kyAreya na hatuM Natthi, Na kayAI Na bhavissai, evuM nathI. vartamAna kALamAM kyAreya nathI evuM nathI ane bhaviSyakALamAM kyAreya raheze nahiM evuM nathI. bhuvi ca, bhavai ya, bhavissai ya / paraMtu bhUtakALamAM paNa A dvAdazAMga gaNi-piTaka hatuM, vartamAnakALamAM paNa che ane bhaviSyakALamAM paNa raheze. dhuve Nitie sAsae akkhae avvae avaTThie Nicce / kAraNake - A dvAdazAMga gaNi-piTaka (meru parvatanAM samAna) dhruva che, lokanAM samAna niyata che, kALanAM samAna zAzvata che, niraMtara vAcanA ApatA paNa kSaya na thAya A kAraNe te akSaya che, gaMgA-sidhu nadIonAM pravAhanA samAna avyaya che, jaMbudvIpAdinAM samAna avasthita che ane AkAzanAM samAna nitya che. se jahANAmae paMca atthikAyA Na kayAi Na Asi, je pramANe pAMca astikAya dravya bhUtakALamAM kyAreya na Na kayAi Natthi, Na kayAi Na bhavissaMti, hatA evuM nathI. vartamAnakALamAM paNa nathI evuM paNa nathI ane bhaviSyakALamAM kyAreya raheze nahi evuM paNa nathI. bhUviM ca bhavaMti ya bhavissaMti ya / paraMtu te pAMce astikAya dravya bhUtakALamAM paNa hatA. vartamAnakALamAM paNa che ane bhaviSyakALamAM paNa raheze. dhuvA NitiyA sAsayA akkhayA avvayA avaTThiyA eTalA mATe te dhruva che, niyata che, zAzvata che, akSaya fkyA ! che, avyaya che, avasthita che ane nitya che. evAmeva duvAlasaMge gaNipiDage Na kayAi Na Asi, Na A pramANe A dvAdazAMga gaNi-piTaka bhUtakALamAM paNa kayAi Natthi, Na kayAi Na bhavissai, na hatuM evuM nathI. vartamAnakALamAM paNa nathI evuM paNa nathI ane bhaviSyakALamAM paNa nahI raheze evuM paNa nathI. bhuviM ca bhavai ya bhavissai ya / paraMtu A bhUtakALamAM paNa hatuM, vartamAnakALamAM paNa che ane bhaviSyakALamAM paNa raheze. dhuve Nitie sAsae akkhae avvae avaTThie nnicce| eTalA mATe A dhruva che, niyata che, zAzvata che, akSaya - sama. ku. 248 (3) che, avyaya che, avasthita che ane nitya che. 33. DijiM 33. gaNipiTakanuM svarupa : ettha NaM duvAlasaMge gaNipiDage A dvAdazAMga gaNi-piTakamAM - sAMtA mAvA, mavitA kamAvA, ananta bhAvo, ananta abhAvo, aNaMtA heU, aNaMtA aheU, ananta hetuo, ananta ahetuo, aNaMtA kAraNA, aNaMtA akAraNA, ananta kAraNo, ananta akAraNo, aNaMtA jIvA, aNaMtA ajIvA, ananta jIvo, ananta ajIvo, aNaMtA bhavasiddhiyA. aNaMtA abhavasiddhiyA, ananta bhavya siddhiko, ananta abhavyasiddhiko, aNaMtA siddhA, aNaMtA asiddhA, ananta siddho, ananta asiddhonAM Aghavijjati -jAva- uvadaMsijjati / varNana karela che yAvata- nirupaNa karela che. - sama. su. 248 (4) 2. naM. . ??4 2. naM ku. ??? Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 878 dravyAnuyoga bhAga-2 34. gaNipiDagavirAhaNA ArAhaNA ya phalaM 34, gaNipiTaka virAdhanA ane ArAdhanAnuM phaLa : icceiyaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM atItakAle aNaMtA jIvA A dvAdazAMga gaNi-piTakamAM prarUpita AjJAonI ANAe virAhittA cAuraMtasaMsArakatAraM aNupariyaTriMsu, virAdhanA karIne ananta jIvoe bhUtakALamAM caturgatirupa saMsAra aTavImAM paribhramaNa karyuM che. icce iyaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM paDuppaNNe kAle parittA A dvAdazAMga gaNi-piTakamAM prarupita AjJAonI jIvA ANAe virAhittA cAuraMtasaMsArakaMtAraM virAdhanA karIne vartamAna kALamAM aneka jIva caturgatirupa aNupariyaTati, saMsAra aTavImAM paribhramaNa karI rahyA che. icceiyaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM aNAgae kAle aNaMtA A dvAdazAMga gaNi-piTakamAM prarUpita AjJAonI jIvA ANAe virAhittA cAuraMtasaMsArakaMtAraM virAdhanA karIne bhaviSyakALamAM ananta jIva caturgatirupa annupriyttttissNti| saMsAra aTavImAM paribhramaNa karaze. icceiyaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM atItakAle aNaMtA jIvA A dvAdazAMga gaNi-piTakamAM prarUpita AjJAonI ANAe ArAhettA cAuraMtasaMsArakaMtAraM viiviNsu| ArAdhanA karIne ananta jIvoe bhUtakALamAM caturgatirupa saMsAra aTavIne pAra karela che. icceiyaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM paDuppaNNakAle parittA vartamAnakALamAM paNa A dvAdazAMga gaNi-piTakamAM jIvA ANAe ArAhettA cAuraMtasaMsArakaMtAraM viivyNti| prarUpita AjJAonI ArAdhanA karIne aneka jIva caturgatirupa saMsAra-aTavIne pAra karI rahyA che. icceiyaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM aNAgae kAle aNaMtA bhaviSyakALamAM paNa A dvAdazAMga gaNi-piTakamAM prapita jIvA ANAe ArAhettA cAuraMtasaMsArakaMtAraM AjJAnI ArAdhanA karIne ananta jIva caturgatirupa viklsariA - sama, mu. 248 (1-2). saMsAra-aTavIne pAra karaze. 35. pubbagaya suyassa viccheya viyAraNA 3pa. pUrvagata zrutanAM vicchedanI vicAraNA : pa. jaMbuddIve NaM bhaMte ! dIve bhArahe vAse imIse pra, bhaMte ! jaMbudvIpanA bharatavarSamAM A osappiNIe devANuppiyANaM kevaiyaM kAlaM pubbagae avasarpiNIkALamAM Apa devAnuM priyanuM pUrvagata aNusajjissai? zrata keTalA kALa sudhI raheze ? goyamA ! jaMbuddIve NaM dIve bhArahe vAse imIse gautama ! A jaMbUdvIpanAM bharatavarSamAM A osappiNIe mamaM egaM vAsasahassaM puvagae avasarpiNI kALamAM mAruM pUrvagata zrata eka annusjjissi| hajAra varSa sudhI raheze. jahA NaM bhaMte ! jaMbuddIve dIve bhArahe vAse imIse bhaMte ! je pramANe A jaMbUdvIpanA bharatakSetramAM osappiNIe devANuppiyANaM egaM vAsasahassaM A avasarpiNIkALamAM Apa devAnupriyanuM puvagae aNusajjissai tahA NaM bhaMte ! jaMbuddIve pUrvagatazruta eka hajAra varSa sudhI raheze to bhaMte ! dIve bhArahe vAse imIse osappiNIe avasesANaM te pramANe jaMbUDhIpanA bharatavarSamAM A titthagarANaM kevaiyaM kAlaM pubvagae aNusajjitthA ? avasarpiNIkALamAM anya tIrthakaronAM zAsanamAM pUrvagatazruta keTalA kALa sudhI hatuM ? u. goyamA ! atthegaiyANaM saMkhejjaM kAlaM, atthegaiyANaM gautama ! keTalAka tIrthaMkaronAM pUrvagatazruta saMkhyAtakALe asaMkhejjaM kaalN| sudhI rahyuM ane keTalAka tIrthakaronuM asaMkhyAtakALa - vicA. sa. 20, 3. 8, mu. 20-11 sudhI rahyuM. 1. naMdI su. 112 2. naMtI. mu. 22 Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 878 pra. ... . . 6. 36. kAliyasuyassa viccheya viyAraNA - 36. kAlikazrutanAM vicchinna thavAnI vicAraNA : . pa. jaMbudadIve NaM bhaMte ! dIve bhArahe vAse imIse bhaMte ! bUDhIpa nAmaka dvIpanA bharatakSetramAM A osappiNIe kai titthayarA paNNattA ? avasarpiNI kALamAM keTalA tIrthakara kahevAmAM sAvyA ? u. goyamA ! cauvvIsaM titthayarA paNNattA, taM jahA gautama ! yovIsa tIrtha42 vA cha, sebha - 1. usabha -jAva- vddddhmaannaa| 1. ma -yAvat- 24. vardhamAna. pa. eesi NaM bhaMte ! cauvIsAe titthayarANaM kai pra. bhaMte ! A covIsa tIrthakaronAM jInattara jiNaMtarA paNNattA? (tIrtharonA santa2 ) 326L yA cha ? u. goyamA ! tevIsaM jiNaMtarA pnnnnttaa| 6. gautama ! sAnA vIsa nAntara 46 / . pa. eesu NaM bhaMte ! tevIsAe jiNaMtaresa kassa kahiM bhaMte ! A trevIsa jInAnsaromAMthI konAmAM keTalA kAliyasuyassa vocchede paNNatte ? samaya sudhI kAlikazrutanuM viccheda kahyuM che ? u. goyamA ! eesu NaM tevIsAe jiNaMtaresu gautama ! A trevIsa jInAnsaromAMthI pahelA ane purimapacchimaesu aTThasu-aTThasu jiNaMtaresu, ettha pAchaLanAM ATha-ATha inAntaromAM kAlikazruta NaM kAliyasuyassa avocchede paNNatte, avicchinna kahyA che. majjhimaesu sattasu jiNaMtaresu ettha NaM kAliyasuyassa madhyanAM sAta inAntaromAM kAlikazruta vicchinna vocchede paNNatte, savvattha vi NaM vocchinne ditttthivaae| kahyA che, paraMtu daSTivAda to badhA jInAntaromAM __-viyA. sa. 20, u. 8, su. 8-9 vichinna thayuM che. 37. aMgabAhira suyaM - 7. aMgAvata: pa. se kiM taM aMgabAhiraM? 5. aMgaNA - zruta 3240 rana cha ? u. aMgabAhiraM duvihaM paNNattaM, taM jahA aMgapAya - zrutale 52na yA cha, Thebha - 1. AvassagaM, 2. AvassagavairittaM ca / ' 1. sAvazya, 2. Avazya: vyatirista. pa. se kiM taM AvassagaM? Avazya-zruta zuMcha ? u. AvassagaM chavihaM paNNattaM, taM jahA - 7. Avazya:-zruta cha yA cha, Thebha - 1. sAmAiyaM, 2. cauvIsatthao, 1. sAmAyi, 2. yaturvizatistava, 3. vaMdaNayaM, 4. paDikkamaNaM, 3. hanA, 4. pratibhae, 5. kAussaggo, 6. paccakkhANaM / 5. yotsarga, 5. pratyAdhyAna. se taM aavssgN| A Avazyaka zrata che. pa. se kiM taM AvassagavairittaM? 5. Avazya - vyatirita zruta 3241 412i cha ? u. AvassagavairittaM duvihaM paNNattaM, taM jahA - Avazyaka-vyatirikta zruta be prakAranAM kahyA che, bha: - 1. kAliyaM ca, 2. ukkAliyaM c|2 1. si, 2. si. - naMdI. su. 80-82 38. ukkAliyasurya 38. Goli zruta: pa. se kiM taM ukkAliyaM ? pra. mi. zruta 321 pra2na cha ? u. ukkAliyaM aNegavihaM paNNattaM, taM jahA - 6. si zruta aneka ghaDArana hyA cha, bha:1. ThANaM a. 2, u. 1, su. 60 (22) 2. ThANaM a. 2, u. 1, su. 60 (23) Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 880 dravyAnuyoga bhAga-2 1. sarvAdhei, 2. rupiyAgi. 1. dazavaikAlika, 2. kalpitA kalpita, . vRndraprasurya, 4. madIpU suluM, 3. cullakalpakRta, 4. mahAkalpazrata, . govAze, 6. rAyapAiye, 5. aupapAtika, 6. rAjakazrI, 7. navAImAmo, 8, qUUvA , 7. jIvAbhigama, 8. prajJApanA. 1. mahApaUUvaUTT, 20. pamAyaUmAya, 9. mahAprajJApanA, 10, pramAdApramAda, 22. naMlI, 22. aNu dvArADuM, 11. nandI, 12. anuyogadvAra, rU. vityo , 24. taMduveyArthi, 13. devendrasta, 14. taMdulavaicArika, . caMdrAnnaya 2 6. sUrapAI , 15. candravidyA, 16. sUryaprajJapti, 27. parisimaMDa, 28. maMDapaveso, 17. paurupImaMDala, 18. maMDala praveza, 21. vinnIvaraviNacho, 19. vidyAcaraNavinizvaya, 20. viSNa, 20. gaNividyA, 22. jJAtimattA, 22. marAvamattA, 21. dhyAnavibhakti, 22. maraNavibhakti, 23. mAthaviloda, 24, vIyaranAmu, 23. Atmavizuddhi, 24. vItarAgadhruta, 26. saMnne murya, 26. vihAravaMo, 25. salakhaNAzruta, 26. vihArakalpa, 2 7, ravidI, 28, 3rapakvavava , 27. caraNavidhi, 28, Atura pratyAkhyAna, 29. mahApaccakkhANaM evamAi / 29. mahApratyAkhyAna ItyAdi. se taM ukkaaliyN| A utkAlika zratanuM varNana che. - niMtI. su. 8rU 31. have striya kuttansa vitha "trima AhI - 39. dazavaikAlika sUtranI dvitIya cUlikAnI gAthA : cUliyaM tu pavakkhAmi, suyaM kevalibhAsiyaM / huM te cUlikAne kahIza je zrata rUpa che ane kevaLI bhASita jaM suNettu sapuNNANaM, dhamme uppajjaI maI // che, jene sAMbhaLIne punyazALI jIvonI dharmamAM zraddhA - phusa, nU. 2, . ? utpanna thAya che. 40. jIvAjIvAbhigamasuyassa ukkhevo jIvAjIvAbhigama sUtranuM upodaghAta : iha khalu jiNamayaM jiNANumayaM jiNANulomaM jiNappaNIyaM A jIna pravacanamAM je jInAnumata, jInAnukULa, jIna jiNaparUviyaM, jiNakkhAyaM jiNANucinnaM jiNapaNNattaM praNIta, jIna prarUpita, jIna kathita, jina Acarita, jiNadesiyaM jiNapasatthaM, jIna prajJapta, jIna dezita ane jIna prazasta che, aNuvvIiyaM taM saddahamANA taM pattiyamANA taM roemANA teno vicAra karI tenA para zraddhA karatA, pratIti karatA, therA bhagavaMto jIvAjIvAbhigamaM NAmamajjhayaNaM pnnnnviNs| ruci karatA, sthavara bhagavaMtoe jIvAjIvAbhigama - nIvA. Di. 1, mu. ? nAmanuM adhyayana kahyu che. 42. tathA vitti vI kasarasa haLa nAhano - 41. tRtIya pratipattinAM dvitIya udezakanI saMgrahaNI gAthAo : puDhaviM ogAhittA naragA saMThANameva bAhallaM / pRthvInI saMkhyA, keTalA kSetramAM narakavAsa, nArakonAM vikkhaMbhaparikkheve vaNNo gaMdho ya phAso ya // 1 // saMsthAna, tadanantara moTAI, viSkanma, parikSepa (laMbAI-coDAI ane paridhi) varNa, gaMdha, sparza. tesiM mahAlayAe uvamA, deveNa hoi kAyavvA / narakonI vistIrNatA batAvatA devanI upamA, jIva ane navA jAtrA vamati, tada sasalA nirajA rA pudagalonI vyutkrAnti, zAzvata-azAzvata prarupaNA, Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 881 uvavAyaparImANaM avahArUccattameva saMghayaNaM / upapAta (kyAMthI AvIne janma le che) parimANa (eka saMThANa vaNNa gaMdhA phAsA UsAsamAhAre // 3 // samayamAM keTalA utpanna thAya che.) AhAra, UMcAI, nArakonAM saMhanana, saMsthAna, varNa, gaMdha, sparza, uvAsa, AhAra, lesA diTThI nANe joguvaoge tahA smugghaayaa| lezyA, daSTi, jJAna, yoga, upayoga, samuddhAta, tatto khuhA pivAsA viubvaNA veyaNA ya bhae // 4 // bhUkha-pyAsa, vidurvaNA, vedanA, bhaya, uvavAo purisANaM ovammaM veyaNAe duvihAe / pAMca mahApuruSonAM saptama pRthvImAM u5pAta, dvividha ubvaTTaNa puDhavI u uvavAo savvajIvANaM // 5 // vedanA (uSNavedanA, zItavedanA) sthiti, udvartanA, pRthvIno sparza ane sarva jIvonAM upapAta, eyAo sNghnniigaahaao| A viSayonI A saMgrahaNI gAthAo che. - navA, pari. 3, ku. 24 42. veya vivathayA paDavarirasa vasaMhAra nANA - 42. vedanI apekSAe dvitIya pratipattinI upasaMhAra gAthA : tivihesu hoi bheyo, ThiI ya saMciTThaNaMtarappabahuM / traNa vedarupa bIjI pratipattimAM prathama adhikAra bheda viSayaka vedANa ya baMdhaThiI veo taha kiMpagAro u / / che, tenA pachI sthiti saMciThaNA, aMtara ane alpabadutvanuM - nIvA. Di. 2, mu. 64 varNana che. tyArabAda vedonI baMdha sthiti tathA vedono anubhAva kayAM prakArano che tenuM varNana karela che. 43. paNNavaNAsuttassa ukkhevo 43. prajJApanA sUtranuM upodaghAta : suyarayaNanihANaM jiNavareNa bhaviyajaNaNibuikareNa / bhavyajanone nivRtti mArganI tarapha prerita karanAra uvadaMsiyA bhagavayA paNNavaNA savvabhAvANaM // 1 // jinezvara bhagavAne zruta rupa ratnonI nidhi ane sarvabhAvone prarUpita karanAra prajJApanA sUtranuM varNana karela che. ajjhayaNamiNaM cittaM suyarayaNaM diTThivAyaNIsaMdaM / daSTivAdanAM sArabhUta ane vicitra zrata ratnarupa A jaha vaNiyaM bhagavayA ahamavi taha vaNNaissAmi // 2 // prajJApanA adhyayananuM zrI tIrthakara bhagavAne jevuM varNana - guy. 5. 1, mu. ? karela che te pramANe huM paNa varNana karIza. 44. paNNavaNA suttassa chattIsaM payA 44, prajJApanA sUtranAM chatrIsa pada : 2. Twva 2. DuM, 1. prajJApanA, 2. sthAna, 3. vidvattavaM 4, TiTuM che. vizesa cA 3. bahuvaktavya, 4, sthiti, 5. vizeSa, 6. vata 7.3raso, 6. vyutkrAMti, 7, ucchavAsa, 8. saUTI, 2. goLa ra 20. rimaDuM ddA 8. saMjJA, 9. yoni, 10. carama, ??. mAsA ? 2. sarara ? rU. pariNAma, 11. bhASA, 12. zarIra, 13. pariNAma, 24, sApa 26. DuMgi 6 6, gone cA 14. kaSAya, 15. Indriya, 16. prayoga, 17. sa 18, TyaTi yA, 17. vezyA, 18. kAyasthiti, 21. sanmatte 20 maMtiirayA Iii 19. samyakatva, 20. antakriyA, 22. modaUAsaMdAje 22. viriyA, 21. avagAhanA-saMsthAna, 22. kriyA, 23. kamme tti yaavre| 23. karma, 24. kammassa baMdhae 25. kammavedae, 24. karmanuM baMdhana, 25. karmanuM vedana, - 26 vaivasa vaMdhaU 27, vaiveyag I8 26. vedabaMdhana, 27. veda-vedana, Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 882 dravyAnuyoga bhAga-2 28, mAdare 21. savone, rU . pAsapIyA . irU 2. saMgame jevA 33. modI rU4. viyAraVI, rU5. vecaTI rU 6 tatto samughANa III - TUT, 5, . 2 4. pAvakutte tiyANapu saMhajI ho - 1 disi 2 gai 3 iMdiya 4 kAe, 5 joge 6 vede 7 kasAya 8 lessA y|| 9 sammatta 10 NANa 11 daMsaNa 12 saMjaya 13 uvaoge 14 aahaare|| 15 bhAsaga 16 paritta 17 pajjatta 18 suhuma 19 saNNI 20-21 bhava'thie 22 crime| 23 jIve ya 24 khetta 25 baMdhe 26 poggale 27 mahadaMDae ceva // - pa . pU. 3, mu. 262 1 bArasa 2 cauvIsAI 3 sAMtaraM 4 egasamaya 5 katto ya / 6 ubaTTaNa parabhaviyAuyaM 7 ca aTheva aagrisaa|| - god. v. 6, ku. 666 28. AhAra, 29. upayoga, 30. pazyatA, 31. saMjJI, 32. saMyama, 33. avadhi, 34. pravicAraNA, 35. vedanA, 36. samuddaghAta. (A chatrIsa pada praNApanAmAM che.) 45. prajJApanA sUtramAM keTalAka padonI saMgrahaNI gAthAo : 1. dizA, 2. gati, 3. Indriya, 4. kAya, 5. yoga, 6, veda, 7. kaSAya, 8. vezyA, 9. samyakatva, 10. jJAna, 11. darzana, 12. saMta, 13. upayoga, 14, AhAra, 15. bhASaka, 16. parIta, 17, paryApta, 18. sUkSma, 19. saMjJI, 20. bhava, 21. astika, 22. carama, 23. jIva, 24, kSetra, 25. baMdha, 26. pudgala ane 27. mahAdaMDaka. (A 27 dvAronAM mAdhyamathI prajJApanA sUtranAM bahuvattA padamAM jIvonAM alpabadutvanuM varNana karela che.) 1. bAra, 2. covIsa, 3. aMtarasahita, 4. eka samaya, 5. kyAMthI ? 6. udvartanA 7.parabhava saMbaMdhI AyuSya ane 8. AkarSa, (A ATha dvAronAM mAdhyamathI prajJApanA sUtranAM vyutkAnti padamAM jIvonuM varNana karela che.) 1. saMsthAna, 2. sthUlatA, 3. vistAra, 4. keTalAka pradezavALI, 5. avagADha, 6. alpabadutva, 7, pRSTa, 8, praviNa, 9. viSaya, 10. anagAra, 11, AhAra, 12. darpaNa, 13. talavAra, 14. maNi, 15. dugdhapAnaka, 16. taila, 17. goLanI rAba, 18, carabI, 19. kaMbala, 20. stUpa, 21. thignala, 22. dvIpa ane udadhi, 23. loka ane 24. aloka. (A covIsa kAronAM mAdhyamathI Indriya padanAM prathama udezakamAM Indriya saMbaMdhI prarUpaNA karI che.) 1. Indriyopacaya, 2. nirvanA, 3. nirvatainAnAM asaMkhyAta samaya, 4. labdhi, 5. upayogakALa, 6. alpabahuvamAM vizeSAdhika, 7. avagraha, 8, avAya, 9, IhA, 10. vyaMjanAvagraha ane arthAvagraha, 1 saMThANa 2 bAhallaM 3 pohattaM 4 katipaesa 5 ogaaddhe| 6 appAbahu 7 puTTha 8 paviTTha 9 visaya 10 aNagAra 11 aahaare|| 12 addAya 13 asI 14 ya maNI 15 uDupANe 16 tella 17 phANiya // 18 vasA ya 19 kaMbala 20 thUNA 21 thiggala 22 dIvodahi 23-24 logaaloge| - . 5, . 172 1 iMdiyauvacaya 2 NivattaNA ya 3 samayA bhave asNkhejjaa| 4 laddhI 5 uvaogaddhA 6 appAbahue visesAhiyA // 7 ogAhaNA 8 avAe 9 IhA 10 taha vaMjaNoggahe ceva / Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 883 11 dabbiMdiyA 12 bhAviMdiyA tIyA baddha purekkhaDiyA // - Tv. 1. 26, 3. 2, su. 1 0 0 6 1 pariNAma 2 vaNNa 3 rasa 4 gaMdha 5 suddha 6 apasattha 7-8 saMvitriA | 9 gati 10 pariNAma 11-12 padesAvagAha 13 vaggaNa 24-25 TA[[maMvaduM - , . 27, 3. 4, su. 2228 11. atIta baddha puraskRta dravyandriya, 12. bhAvendriya, (A bAra tAronAM mAdhyamathI Indriya padanAM dvitIya udezakamAM Indriya saMbaMdhI prarupaNA karI che.) 1. pariNAma, 2. varNa, 3. rasa, 4. gaMdha, 5. zuddha, (azuddha), 6. aprazasta (prazasta), 7. saMphilaSTa (asaMphilaSTa), 8. uSNa (zIta), 9. gati, 10. pariNAma, 11. pradeza, 12. avagAha, 13. vargaNA, 14. sthAna ane 15. alpabadutva. (A paMdara dvAronAM mAdhyamathI vezyA padanAM caturtha udezakamAM lezyA saMbaMdhI varNana karela che.) 1. jIva, 2. gati, 3. Indriya, 4. kAya, 5. yoga, 6. veda, 7. kaSAya, 8. vezyA, 9. samyaktva, 10. jJAna, 11. darzana, 12. saMyata, 13. upayoga, 14. AhAra, 15. bhASaka, 16. parIta, 17. paryApta, 18. sUkSma, 19. saMjJI, 20. bhavasiddhika, 21. astikAya ane 22. carama. (A bAvIsa dvAronAM mAdhyamathI kAyasthiti saMbaMdhI prarUpaNA karela che.) 1jIva 2-3 gatiMdiya 4 kAe 5 joge 6 vede 7 kasAya 8 lessA y| 9 sammatta 10NANa 11 daMsaNa 12 saMjaya 13 uvaoga 14 aahaare|| 15 bhAsaga 16 paritta 17 pajjatta 18 suhuma 19 saNNI 20-22 mavatyi | 22 carime ya eesiM tu padANaM kAyaThiI hoi NAyavvA / - paUT. 5. 28, su. 1256 1Neraiya aMtakiriyA 2 aNaMtaraM 3 egasamaya 4 ubaTTA / 5 titthagara 6 cakki 7 bala 8 vAsudeva 9 maMDaliya ? ratha che. - paUT. 5. 20, mu. 2406 1. bheda 2 visaya 3 saMThANe 4 abhiMtara-bAhire ya 6 ohissa ya khaya vuDDhI 7 paDivAI cev'pddivaai| - paUT. 5. rU 2, . 218 1. nairayikonI aMtakriyA, 2. anantarAgata jIvanI aMtakriyA, 3. eka samayanI aMtakriyA, 4. udvartanA (jIvonI) utpatti, 5. tIrthakara, 6. cakravartI, 7. baLadeva, 8. vAsudeva, 9. mAMDalika, 10. ratna. (A dasa dvAronuM aMtakriyA padamAM varNana karela che.) 1. bheda, 2. viSaya, 3. saMsthAna, 4. AtyaMtara-bAhya, 5. dezAvadhi, 6. avadhinuM kSaya ane vRddhi, 7. pratipAtI-apratipAtI. (A sAta vAronAM mAdhyamathI prajJApanA sUtranAM avadhijJAna padamAM avadhijJAnanuM varNana che.) 1. anantarAgata AhAra, 2. AhArabhogatA Adi, 3. pudgalone jANatA nathI, 4. adhyavasAna, 5. samyakatvano abhigama, 6. kAya, sparza, rupa, zabda ane manathI saMbaMdhita paricAraNA ane 7. aMtamAM kAya, sparza, rupa, zabda ane manathI paricAraNA karanAranuM alpabadutva, (A sAta dvAronuM prajJApanA sUtranAM paricAraNA padamAM varNana karela che.) 1 aNaMtarAgayaAhAre 2 AhArAbhogaNAi ya / 3 poggalA neva jANaMti 4 ajjhavasANA ya aahiyaa| 5 sammattassa abhigame tatto 6 pariyAraNA ya boddhavvA / 7 kAe phAse rUve sadde ya maNe ya appabahuM / - pa . pU. 34, se. 2 0 3 2 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 884 dravyAnuyoga bhAga-2 46. aNuogaddArassa uvasaMhAro - 46. anuyoga hArano upasaMhAra : solasasayANi caurUttarANi, gAhANa jANa savvaggaM / anuyoga dvAra sUtramAM kula maLIne soLaso cAra dusahassamaNuThThabhachaMdavittaparimANao bhaNiyaM // (1604) gAthAo che tathA be hajAra (2000) anuSTrapa chaMdonuM parimANa che. nagaramahAdArA iva kmmddaaraannuogvrdaaraa| jema mahAnagaranAM mukhya-mukhya cAra dvAra hoya che, te akkhara-biMdu mattA lihiyA, dukkhakkhayaTThAe // pramANe A zrImadda anuyogadvAra sUtranA upakrama Adi cAra dvAra che. A sUtramAM akSara, biMdu ane mAtrAono " - anu. . 6 0 6 je lakhela che te badhA duHkhono kSaya karavA mATe che. 47. mUriyaourtti muransa karaze 47. sUrya prajJapti sUtranuM upodaghAta : puru-viya-pUDalya, kuSTha putra-suya-sAra-saMaA spaSTa ane aspaSTa sUkSma artha-gaNitane pragaTa karavA suhamaM gaNiNovailaiM joisagaNarAya-paNNatti // 3 // mATe pUrvazrutanAM sArano niSpanda-pravAha rupa gaNi dvArA upadiSTa jyotiSa gaNarAja (caMdra-sUrya) prajJapti"ne huM kahIza. nAmeNa "iMdabhUi" tti, goyamo vaMdiUNa tiviheNaM / IndrabhUti nAmaka gautama gotrIya jInavara tIrthaMkara pucchai jiNavaravasahaM, joisarAyassa paNNattiM // 4 // bhagavAna mahAvIrane triyoga (mana-vacana-kAyA)nAM yogathI vaMdanA karIne jyotiSa gaNarAja (caMdrasUrya) prajJaptinAM saMbaMdhamAM pUchyuM. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM "mihilA" NAmaM NayarI hotthA, te kALa ane te samayamAM mithilA" nAmaka nagarI hatI, avorgo varNana karavuM joIe. tIseNaM mihilAeNayarIe bahiyA uttarapurasthime disibhAe, te mithilA nagarInI bahAra uttara-pUrva "IzAna koNa" ettha NaM "mANibhadde" NAmaM ceie hotthA, vnnnno| digvibhAgamAM maNibhadra" nAmaka caitya hatuM. varNana karavuM joIe. tIse NaM mihilAe jiyasattU" rAyA parivasai, vnnnno| te mithilAmAM jItazatru rAjA raheto hato, varNana karavuM joIe. tassa NaM jiyasattussa raNNo "dhAriNI" NAmaM devI hotthA, te jitazatru rAjAnI dhAriNI" nAmanI devI (rANI) thavoro . hatI, varNana karavuM joIe. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM taMmi mANibhadde ceie sAmI te kALa ane te samaye te mANibhadra caityamAM bhagavAna samosaDhe, vnnnno| mahAvIra svAmI samavasRta thayAM. "padhAryA" varNana karavuM joIe. parisA NiggayA, dhammo khio| pariSada nagarIthI" nIkaLI bha. mahAvIre" dharmanuM svarupa kahyuM. parisA pddigyaa| dharma zravaNa karI" pariSad nagarImAM pAchI pharI. rAyA jAmeva disiM pAubbhUe tAmeva disiM pddige| rAjA je dizAthI AvyA hatA, te ja dizAmAM pAchA pharyA. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa te kALa ane te samayamAM zramaNa bha. mahAvIranAM moTA jeThe aMtevAsI "iMdabhUI" NAmaM aNagAre -jAva-paMjaliuDe ziSya "IndrabhUti" nAmanAM aNagAre vAvatu- hAtha pajjuvAsamANe evaM vayAsI joDIne paryApAsanA karIne A pramANe kahyuM - - mUriya. 1. 2, 3. 2e & Personal use Only Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 48. vIsaM pAhuDANaM visayaparUvaNaM 1. kai maMDalAi vaccai, 2. tiricchA kiM ca gacchai / rU. gomAsapha vayuM, 4. meyAi hiM te maMois || 6. hiM paDiyA esA, 6. nahiM te oyamaMDiM 7. je mUriye varayaMti, 8. da te 3-saMrriArA 9. kaI kaTThA porisicchAyA, o 0. khoLe hiM te va gAhi / o o. viM te saMvareLAI, 22. jDa saMvajIrAva ya // // ? rU. 9 caMdramo vuDDI, 24. jyA te romiLA vadhU | chu. je simbArDa vutte, 26. i Tosina 6 4 27. thayaLovavAya, 28. 3vatta, ??. pUriyA hrada mAhiyA / 20. aNumAve che va saMvutte, dhvameyArUM vIsarpha p sUriya. pA. o, mu. rU 46. 14mapAhuDAya madyapAhuDapADuMDAnuM visarva parivRtti saMkhA ya parUvaNaM - 1. vaDDho vaDDhI muhUttANa, 2. mandvamaMDana maMrphi rU. je te vikhkha variyarapha, 48. vIsa prAbhUtonuM viSaya prarupaNa : 49. 1. varSa bharamAM sUrya keTalA maMDaLomAM "keTalIvAra" gati kare che ? 885 2. tiryak lokamAM sUrya keTalA kSetrane prakAzita kare che ? 3. caMdra sUrya keTalA kSetrane prakAzita kare che ? 4. caMdra sUryanAM prakAzanI maryAdA keTalI che ? 5. sUryanI tejolezyA kyAM avaruddha thAya che ? 6. sUryanAM oja "prakAza"nI sthiti kevI che ? 7. sUryano prakAza kyA puddagalo 52 paDe che ? 8. caMdra-sUryanAM "udaya" "asta"nI sthiti kevI che ? 9. poraSI chAyAnuM pramANa keTalu che ? 10. caMdranI sAthe yoga karanAra kyA kyA nakSatra che ? 11. saMvatsaronuM Adi kALa kayo che ? 12. saMvatsara keTalA che ? 13. caMdranAM prakAzanI hAni-vRddhi kyA prakArathI thAya che ? 14. caMdranI cAMdanI kyAre ghaTe che ane kyAre vadhe che ? 15. caMdrAdi grahomAM konI zIvra gati che ane konI maMda gati che ? 16. caMdranI cAMdanInuM svarupa zuM che ? 17. caMdrAdinuM cyavana (dehatyAga) ane upapAta (deha prAdurbhAva) kevo che? 18. samabhUtaLathI caMdrAdinI uMcAI keTalI che ? 19. jaMbudrIpa AdimAM sUryAdinI saMkhyA keTalI che ? 20. caMdrAdino prabhAva kevo che ? vIsa prAmRtomAM A viSayonuM varNana karela che. prathama prAdhRtagata ATha prAkRta-prAbhUtonA viSaya ane pratipatti saMkhyAnuM prarupaNa : 1. nakSatra mAsonAM muhUrtonI hAnivRddhi kyA prakAranI che ? 2. sUryonI adhye maMDala saMsthiti kyA prakAranI che ? 3. kyo sUrya kyA sUryanAM saMcarita kSetramAM saMcaraNa kare che ? Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 886 dravyAnuyoga bhAga-2 4. eka sUrya bIjA sUryathI keTalA aMtara para gati kare 4. aMtara kiM varati IIo. 5. goda vaDyuM, 6. varce ya vipaDuM, 7. maMtrA ya saMskALa, 8. vivuMmo-1 pAhuDA /rA 4. che, 6. paMja 5, 6. satteva , 7. bhaTTa, 8. sini ya vaMti pavittA / 5. keTalA dvIpa samudronuM avagAhana karIne sUrya gati kare che ? 6. pratyeka sUrya keTalA kSetrane choDIne gati kare che ? 7. sUryamaMDaLonAM saMsthAna kevA che ? 8. sUrya maMDaLonAM vikhaMbha keTalA che ? A prathama prAbhRtanAM antargata ATha-ATha prAbhRta prAbhUtonAM viSayonuM prarUpaNa che. 4. prathama prAbhRtanAM caturtha prAkRta-prAkRtamAM "sUtra 15mAM" 6 pratipattio che. 5. prathama prAbhRtanAM paMcama prAbhRta-prAbhUtamAM "sUtra 16mAM" 5 pratiprattio che. 6. prathama prAbhRtanAM chaThThA prAbhRta-prAbhRtamAM "sUtra 8mAM" 7 pratipattio che. 7. prathama prAbhRtanAM sAtamAM prAbhRta-prAbhRtamAM "sUtra 9mAM" 8 pratipatio che. 8. prathama prAbhUtanAM AThamAM prAbhUta-prAbhUtamAM "sUtra 20mAM" 3 pratipattio che. 9. prathama prAbhRtanAM pAMca prAbhRta-prAbhRtamAM "sUtra 15 thI 20mAM" A 29 pratipatio che. 50. dvitIya prAbhRtanAM viSaya ane pratipatti saMkhyAnuM prANa : 1. dvitIya prAbhUtanAM prathama prAbhRta-prAkRtamAM sUryanAM udaya astathI saMbaMdhita pratipattIo che. 2. dvitIya prAbhRtanAM dvitIya prAkRta-prAkRtamAM bheda ghAta ane karNakaLAnuM varNana che. 3. dvitIya prAbhRtanAM tRtIya prAbhRta-prAbhRtamAM eka muhUrtamAM thanArI sUryanI gatinuM varNana che. sarvAbhyattara maMDaLathI nIkaLatA sUryanI zIdhra gati hoya che. AtyaMtara maMDaLomAM praveza karatA sUryanI maMda gati hoya che. sUryanAM eka so coryAsI maMDaLImAM sUryano puruSa cakSu dvArA darzana ane tenI pratipattio che. 1. dvitIya prAbhRtanAM prathama prAbhRta-prAbhRtamAM "sUryodaya sUryAsta" thI saMbaMdhita ATha pratipattio che. 9. paDhamassa pAhuDassa, havaMti eyAu paDivattI // 1 // - mUriya. pa. 2, mu. 4-5 10. vicapaduDa risarca rivatti se ja pavaI - 1. paDivattIo udae, taha atthamaNesu ya // 2. bheyagghAe kaNNakalA, rU. muhurA tI ni ca | nikkhamamANe sigghagaI, pavisaMte maMdagaI i y| culasIi sayaM purisANaM, tesiM ca pddivttiio||2|| 1. udayaMmi aTTha bhaNiyA, Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 887 . 2. mevANa tuve paDavattA. 2. dvitIya prAbhRtanAM dvitIya prAbhRta-prAbhRtamAM bheda ghAta ane karNakaLAthI saMbaMdhita be pratipattio che. 3. cattAri muhuttagaIe, huMti taiyaMmi paDivattI // 3 // 3. dvitIya prAbhRtanAM tRtIya prAbhRta-prAbhRtamAM sUryanI - mUriya. . ?, ku. 6 muhUrta gatithI saMbaMdhita cAra pratipatio che. pAdu vAvI pAdu pAdukA visA pavaI - 51. dasama prAbhRtanAM bAvIsa prAbhRta-prAbhUtonAM viSayonuM prarupaNa : 2. sarvAstriya, 1. prathama prAbhRta-prAkRtamAM nakSatronAM kamanuM varNana. 2. muhurtI , 2. dvitIya prAbhRta-prAbhRtamAM nakSatronAM muhUrtonuM varNana. rU. purva bhA ya, 3. tRtIya prAbhRta-prAbhRtamAM nakSatronAM pUrvAdi digvibhAgonuM varNana. 4. nAsA 4. caturtha prAbhRta-prAbhRtamAM nakSatronAM yoga prAraMbha AdinuM varNana. 6. zuOADuM, 5. pAMcamAM prAkRta-prAkRtamAM nakSatronAM kuLa AdinuM varNana. 6. puuTmAsI , 6. chaThThA prAbhRta- prAbhUtamAM pUrNamAsImAM nakSatrAdinAM yogonuM varNana. 7. navA 2, 7. sAtamAM prAkRta-prAkRtamAM pUrNimA ane amAvasyAmAM nakSatronAM samAnayogonuM varNana. 8. Ti zA. 8. AThamAM prAbhRta-prAbhRtamAM nakSatronI saMsthitinuM varNana. 1. tAra , 9, navamA prAbhRta-prAbhRtamAM nakSatronAM tArAonI saMkhyAnuM varNana. 20. netA , 10. dasamAM prAbhRta-prAkRtamAM nakSatronAM netAo ahorAtra pUrNa karanAra nakSatronuM varNana. 22. caMdramatti -vAvare 11. agiyAramAM prAbhRta-prAkRtamAM caMdramaMDaLanAM nakSatrothI, saMbaMdhanuM varNana. 12. devatA ya ajjhayaNe, 12, bAramAM prAbhRta-prAkRtamAM nakSatronAM adhipati devatAonuM varNana. 23. muhurAI nAmADu 2 ||rA. 13. temAM prAbhRta-prAkRtamAM muhUrtonAM nAmonuM varNana. 14. visA-ra6qttA , 14. caudamAM prAbhRta-prAbhUtamAM divasa ane rAtrinAM nAmonuM varNana. 15. paMdaramAM prAbhRta-prAbhRtamAM tIthionAM nAmonuM varNana. 26. , 16. soLamA prAbhRta-prAbhRtamAM nakSatronAM gotronuM varNana. 27, bhoyaUTIfNa cA 17. sattaramAM prAkRta-prAkRtamAM nakSatra doSa nivAraNa bhojananuM varNana. Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 888 dravyAnuyoga bhAga-2 28. mArUvAra, 18. aDhAramAM prAbhRta-prAbhUtamAM sUrya ane caMdranI gatinuM varNana. 21. mAsI , 19 ogaNIsamAM prAbhUta-prAbhUtamAM mAsanAM nAmonuM varNana. 20. paMja saMvacharA 2 rUA. 20. vIsamAM prAbhRta-prAkRtamAM pAMca saMvatsaronuM varNana. 22. nosa ca dvArADuM, 21. ekavIsamAM prAbhRta-prAbhRtamAM jyotiSkonA dvAronuM varNana. 22. nakkhattA vijaye viy| 22. bAvIsamAM prAbhRta-prAbhRtamAM caMdra sUryanI sAthe nakSatronAM yogonuM varNana. dasame pAhuDe ee, bAvIsaM pAhuDa-pAhuDA // 4 // dasamAM prAbhRtamAM A bAvIsa "prAbhRta-prAbhRta" che. - mUriya, pa, 6, mu. 7 52. sUriyapaNNatti suttassa uvasaMhAro - pa2. sUrya prajJapti sUtrano upasaMhAra : ii esa pAhuDatthA, abhabvajaNahiyayadullahA innmo| te bhagavatI jyotiSarAja prajJapti kahI che. emAM kahyA ukkittiyA bhagavai, joisarAyassa pnnnnttii|| prAbhUtonAM artha ayogya avinayI hRdayonAM mATe durlabha che. esa gahiyA vi saMtA, thaddhe gAraviya maanni-pddinniie| jo koI avinayI e prAbhUtonAM artha grahaNa paNa karI le to te ahaMkArI ghamaMDI abhimAnI virodhI thaI jaze. abahussae Na deyA, tabivarIe bhave deyaa|| mATe abazratone A prAkRtArtha ApavA na joIe. paraMtu bahuzrutane ja ApavA joIe. saddhA dhii uTThANucchaha-kamma-bala-viriya purisakArehiM / je zraddhA, dhairya, utthAna, utsAha, karma, baLa, vIrya ane jo sikkhio'vi saMto, abhAyaNe pakkhivejjAhiM // puruSArthathI sIkhela prAbhUtonAM artha apAtrane Apaze so pavayaNa-kula-gaNa-saMghabAhiro, nnaann-vinny-prihiinno| to te nigraMtha pravacana, kuLa, gaNa, saMghathI bahiSkAra thaI jAya che. jJAna ane vinayathI hIna thaI jAya che tathA arahaMta-thera gaNaharameraM, kira hoi voliinno|| arihaMta (tIrthakara) gaNadhara ane sthavironI maryAdAne bhaMga karanAra hoya che. tamhA dhii uTThANucchAha, kamma-bala viriysikkhinnaannN| mATe dhairya, utthAna ane utsAhathI tathA karma baLa vIryathI dhAreyav NiyamA Na ya aviNaesu dAyavvaM / / sIkhela jJAna nizcaya ja svayaMne dhAraNa karIne rAkhavuM joIe, vIravarassa bhagavao, jr-mrnn-kiles-dosrhiyss| paraMtu avinayI lokone na ApavuM joIe. zAzvata sukhanI vaMdAmi viNayapaNao, sokkhuppAe sayA pAe / prApti mATe jarA maraNa kalezAdi doSathI rahita bhagavAna mahAvIranAM caraNomAM vinaya sahita sadA vaMdana karuM chuM. - mUriya, pA. 2 0, mu. 2 0 7 63. vimure - 53. kAlika zruta : v. siM Atri ? pra. kAlika zruta keTalA prakAranAM che ? u. kAliyaM aNegavihaM paNNattaM, taM jahA - kAlika zruta aneka prakAranAM kahyA che, jemake - 2. 3ttarannAduM, 2. DhasA, 1. uttarAdhyayana, 2. dazAzruta skaMdha, rU. Mo, 4. vavadAra , 3. bRhakalpa, 4. vyavahAra, che. caMdra . , mu. 2-7 u Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 888 5. NisIhaM, 6. mahANisIhaM, 7. isibhAsiyAI, 8. jaMbuddIvapaNNattI, 9. dIvasAgarapaNNattI, 10. caMdapaNNattI, 11. khuDiyA vimANapavibhattI, 12. mahalliyA vimANapavibhattI, 13. aMgacUliyA, 14. vaggacUliyA, 15. vivAhacUliyA, 16. arUNovavAe, 17. varUNovavAe, 18. garUlovavAe, 19. dharaNovavAe, 20. vesamaNovavAe, 21. deviMdovavAe, 22. velaMdharovavAe, 23. uTThANasuyaM, 24. samuTThANasuyaM, 25. nAgapariyAvaNiyAo, 26. nirayAvaliyAo (kappiyAo) 27. kappavaDiMsiyAo, 28. puphiyAo, 29. puSphacUliyAo, 30. vahIdasAo. evamAiyAI caurAsIi paiNNagasahassAI bhagavao arahaMto siri usahasAmissa Aititthayarassa, 5. nizItha, 5. mahAnizAya, 7. pilASita, 8.4dIya prazapti, 4.dvI5 sA2 prazapti, 10. yaMdra prajJapti, 11. zudrikA vimAna pravibhakti, 12. mahallikA vimAna pravibhakti, 13. aMga yUnisa, 14. [yUsiDa, 15. vivAha yUnisa, 16. aruNopapAta, 17. rupAta, 18. garuDaopAta, 18. 52555Ata, 20. vaizramopAta, 21. hevendropapAta, 22. velaMdharopapAta, 23. utthAna zruta, 24. samutthAna zruta, 25. nA parApani, 21. nirayAvasiDa (lpi) 27. pAvasa5t, 28. puchi451, 28. 505 yUli, 30. vRSni , chatyAhiyoyAsI 42 (84,000) pra.zrI. Adi tIrthaMkara ahaMta bhagavaMta zrI RSabhadeva svAmInAM che. saMkhyAta sahastra prakIrNaka madhyama tIrthakaronAM che. cauda hajA2 prakIrNaka bhagavAna mahAvIra svAmInAM che. tahA saMkhejjANi paiNNagasahassANi majjhimagANaM jiNavarANaM, coddasa paiNNagasahassANi bhagavao vaddhamANasAmissa / ahavAjassa jattiyA sissA uppattiyAe veNaiyAe, kammayAe pAriNAmiyAecaunihAe buddhIe uvaveyA tassa tattiyAI paiNNagasahassAI, patteyabuddhA vi tattiyA ceva / se taM kaaliyN| se taM aavssyvirittN| se taM annNgpvijeN| ___ - naMdI. su. 84-85 athavA je tIrthaMkaranAM jeTalA ziSya autpAtikI, vainayikI, karmajA ane pariNAmikI buddhithI yukta che tenA teTalA ja hajAra prakIrNaka hoya che. pratyekabuddha paNa teTalA ja hoya che. A kAlika zrutanuM varNana che. A Avazyaka-vyatirikta-zratanuM varNana che. A aMga bAhyazratanuM varNana che. cattAri paNNattIo aMgabAhiriyAo paNNattAo, taM jahA - 1. caMdapaNNattI, 2. sUrapaNNattI, 3. jaMbUddIvapaNNattI, 3. diivsaagrpnnnnttii| - ThANaM. a. 4,u.1.su. 277 Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 890 dravyAnuyoga bhAga-2 54. uttarajjhayaNassa ajjhayaNA 54, uttarAdhyayananAM adhyayana : chattIsaM uttarajjhayaNA paNNattA, taM jahA - uttarAdhyayana sUtranAM chatrIsa adhyayana kahyA che, jemake - 2. vi/surya, 2. parIsado, 1. vinayazruta, 2. parISaha, rU. vAraMfpanna, 4. masaMvaye, 3. caturaMgIya, 4. asaMskRta, 6. gAmamaraLikna, 6. purisaviMA, 5. akAma maraNIya, 6. puruSavidyA, 7. 3rabhikhkhuM, 8, vivuiM , 7. aurabrIya, 8, kApilya, 1. namipannA , 20. sumapattayaM, 9. namipravajyA, 10. dumapatraka, ??. vaidusuyapUnA, 22. darisii, 11. bahuzrutapUjA, 12. harikezI, rU. vitta saMmUrca, 14. usukArijjaM, 13. cittasaMbhUtI, 14. ISakArI, 16. samagyuM, 26. samAdiTApADuM, 15. sabhikSu, 16. samAdhisthAna, 27. pavanamanni , 28, saMnanna, 17. pApazramaNa, 18. saMyatI, 21. miyavAriyA, 20. hipannA , 19. mRgacArikA, 20. anAtha pravrajyA(mRgAputra) 27. samudrAnni , 22. raminne, 21. samudrapAla, 22. rathanemI, 2 rU. nayamasibbe, 24. samitImo, 23. gautama kezI, 24. samiti, 21. nannakna, 26. sAmAnyarI, 25. yajJIya, 26. samAcArI, 27, vartuSni , 28. moravama , 27. khaluMkIya, 28. mokSamArgagati, 21. sapanA, 30. tavomaggo 29. apramAda, 30. tapomArga, 1. ravidI, 32. mAyApADuM, 31. caraNavidhi; 32. pramAdasthAna, rU rU. mUDI, 34. sannaya, 33. karmaprakRti, 34. vezyA adhyayana, 35. aNagAramagge, 36. navanIvavittIyA 35. aNagAramArga, 36. jIvAjIvavibhakti. - sama., sama. 3 6, mu. ? 55. parIsaha'jjhayaNassa ukkhevo 55. parISaha adhyayanano upodaghAta : suyaM me, AusaM ! teNaM bhagavayA evamakkhAyaM - he AyuSyaman ! meM sAMbhaLyuM che, te bhagavAne A pramANe kahyuM che : iha khalu bAvIsaM parIsahA samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM kAzyapagotrIya zramaNa bhagavAna mahAvIre bAvIsa parISaha kAsaveNaM paveiyA, je bhikkhU soccA, naccA, jiccA, kahyA che. jene sAMbhaLIne, jANIne, abhyAsanA dvArA abhibhUya bhikkhAyariyAe parivvayanto puTTho no paricita karI, parAjIta karI ane bhikSAcaryAnAM mATe vihnnejjaa| paryaTana karatA thakA bhikSu A parISahothI spaSTa thaI javA para paNa vicalita thatA nathI. kayare khalu te bAvIsaMparIsahAsamaNeNaM bhagavayAmahAvIreNaM te bAvIsa parISaha kayA che, je kAzyapagotrIya zramaNa kAsaveNaM paveiyA, je bhikhU soccA, naccA, jiccA, bhagavAna mahAvIre kahyA che, jene sAMbhaLIne, jANIne abhibhUya bhikkhAyariyAe parivvayanto puTTho no abhyAsanAM dvArA paricita karI, parAjIta karI vihannejjA? bhikSAcaryAnAM mATe paryaTana karatA bhikSu tenAthI spaSTa thaI javA para paNa vicalita thatAM nathI ? Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 891 6 . ime khalu te bAvIsaM parIsahA samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM te bAvIsa parISaha A che, je kAzyapagotrIya zramaNa vAsanuM vecA, ne fmavaghu sonca, navI, nivA, bhagavAna mahAvIre kahyA che, jene bhikSu sAMbhaLIne, 'abhibhUya, bhikkhAyariyAe parivvayanto puTTho no jANIne, abhyAsanAM dvArA paricita karI, parAjIta karI, vihannejjA / - 3tta. . 2, mu. 2-2 bhikSAcaryAnAM mATe paryaTana karatA bhikSu tenAthI spaSTa thaI javA para paNa vicalita thatA nathI. sammattaparakkamassa nikkhevo 5. samyakatva parAkrama adhyayanano upasaMhAra : esa khalu sammattaparakkamassa ajjhayaNassa aTThe samaNeNaM zramaNa bhagavAna mahAvIre samyaktva parAkrama nAmanA bhagavayA mahAvIreNaM Aghavie,pannavie,parUvie,daMsie. adhyayanano A artha kahyo che, prajJApita karela che, nidaMsie, uvdNsie| prarUpita karela che, darzita, vizeSa rupathI darzita ane - 34. , 26, mu. 74 upadarzita karela che. 67, 3ttara : gAyanA 3yava-nivavo - 57 uttarAdhyayana sUtranAM keTalAka adhyayanonAM ullepa-nikSepa: saMjogA vippamukkassa, aNagArassa bhikkhunno| je (bAhya ane Abhyantara) saMyogathI sarvathA mukta ayAraM pAukarissAmi, ANupubbiM suNeha me // anagAra bhikSu che, tenA AcArane anukramathI huM prakaTa karIza. (tene) mArAthI sAMbhaLo. -utta. . ??, . ? evaM se udAhu aNuttaranANI, aNuttaradaMsI aNuttaranANa- A pramANe anuttarajJAnI, anuttaradaza, anuttarajJAnadsnndhre / arahA nAyaputte bhagavaM, vesAlie viyaahie| darzanadhAraka, ativyAkhyAtA, jJAtaputra, vaizAlika(tIrthakara) - utta. sa. 6, T. 28 bhagavAna mahAvIre apramAdano upadeza kahyo che. iha esa dhamme akkhAe, kavileNaM ca visuddhapanneNaM / A pramANe vizuddha prajJAvALA kapile A dharmanuM pratipAdana tarihinti je u kAhinti, tehiM ArAhiyA duve logaa|| karela che. je A dharmanI samyapha ArAdhanA karaze, te saMsArasAgarane pAra karaze ane tenA dvArA baMne loka - 3. ma. 8, I. 20 rAdhita thaze. esA ajIvavibhattI, samAseNa viyaahiyaa| A saMkSepathI ajIva vibhAgano nirupaNa karela che. have itto jIvavibhattiM bucchAmi aNupubbaso / / ahIMthI AgaLa jIva vibhAgano kramazaH varNana karIza. - 34. ga, rU 6, 5. 47 58. uttarajjhayaNassa nikkhevo - 58, uttarAdhyayana sUtrano upasaMhAra : ii pAukare buddhe, nAyae prinivvue| A pramANe bhavya jIvone abhISTachatrIsa uttama adhyAyone chattIsaM uttarajjhAe, bhavisiddhiyasammae / tti bemi|| prakaTa karIne bodhi prApta jJAtavaMzIya bhagavAna mahAvIra - 34. ma. 36, T. 268 nirvANane prApta thayA, evuM huM kahuM chuM. 6. rasAkuvopasa mA sAcA -niAvavo - 59. dazAzrutaskaMdhanI prathama dazAno ullepa-nikSepa : sayaM me AusaM ! teNaM bhagavayA evamakkhAyaM - he AyuSyamAn ! meM sAMbhaLyuM che- te bhagavAna mahAvIra svAmIe AvuM kahyuM che : iha khalu therehiM bhagavaMtehiM vIsaM asamAhiTThANA pnnnnttaa|| A AraMtu pravacanamAM nizcayathI sthavira bhagavaMtoe vIsa asamAdhisthAna kahyA che. pa. kayarekhalu tetherehiM bhagavaMtehiM vIsaM asamAhiTThANA pra. sthavira bhagavantoe te kyA vIsa asamAdhisthAna paVUttA ? kahyA che ? 1. parISahonuM varNana caraNAnuyoga (hindI)nA bIjA bhAge pA.naM. 972 para juo. . For Private & Personal use only Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 892 dravyAnuyoga bhAga-2 u. ime khalU te therehiM bhagavaMtehiM vIsaM asamAhiTThANA sthavira bhagavaMtoe te vIsa asamAdhisthAna A GUttA' pramANe kahyAche, (AgaLanuM varNana caraNAnuyogamAM juvo) nikkhevo-ee khalu te therehiM bhagavaMtehiM vIsaM nikSepa sthavira bhagavaMtoe vIsa asamAdhisthAna asamAhiTThANA paNNattA,tti bemi / kahyA che. evuM huM kahuM chuM. - sA, 4, 2, . ? 60, DhasA-pra-vevasarAmAM akSaya - . dazA-kalpa- vyavahAranAM adhyayana : chavvIsaM dasA-kappa-vavahArANaM uddesaNakAlA paNNattA, dazA-kalpa ane vyavahAra sUtranAM chavIsa udezanakALa taM jahA (adhyayana) kahyA che, jemake - dasa dasANaM, cha kappassa, dasa vvhaarss| dazAzruta skaMdhanAM dasa, bRhat kalpa sUtranAM che ane - sama, sama, 26, mu. ? vyavahAra sUtranAM dasa adhyayana che. 61. isibhAsiyajjhayaNassa saMkhA - 61. RSibhASita adhyayanonI saMkhyA : coyAlIsaM ajjhayaNA isibhAsiyAdiyalogacuyA bhAsiyA devalokathI zruta-RSibhASitanAM cuMmAlIsa (44) guttA | - sama. ema. 44, mu. ? adhyayana kahyA che. 62. jaMbUhIvapaNNattIe uvasaMhAro 2. jabUdvIpa prajJaptino upasaMhAra : (sudharmA svAmIe potAnA aMtevAsI jaMbUne saMbodhita karI kahyuM ) taeNaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM mihilAeNayarIe mANibhadde "he Arya jaMbU ! mithilA nagarInAM antargata mANibhadra ceie bahUNaM samaNANaM, bahUNaM samaNINaM, bahUNaM sAvayANaM, caityamAM ghaNA badhA zramaNo, ghaNI badhI zramaNIo, ghaNA bahUNaM sAviyANaM, bahUNaM devANaM, bahUNaM devINaM majjhagae badhA zrAvako, ghaNI badhI zrAvikAo, ghaNA devo, ghaNI evamAikkhai, evaM bhAsai, evaM paNNavei evaM parUvei devIonI pariSadUnAM vacce zramaNa bhagavAna mahAvIre jaMbUdvIpa prajJapti nAmaka adhyayananuM A pramANe varNana, jambUddIvapaNNattINAmatti ajjo! ajjhayaNe aTuM ca heuM bhASaNa, nirupaNa ane prarupaNa karyuM tathA zrotAonAM ca pasiNaM ca kAraNaM ca vAgaraNaM ca bhujjo-bhujjo uvadaMsei, anugrahanAM mATe adhyayananAM artha, hetu, prazna, kAraNa tti kriA - baMdhU. 3 .7, mu. 263 ane vyAkhyAnuM vAraMvAra vivecana karyuM," evuM huM kahuM chuM. 63. nirAvariyA DAnsa karo 3. nirayAvalikA upAMgano ullepa : teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nAma nayare hotthA, te kALa ane te samayamAM rAjagRha nAmaka nagara hatuM, te riddhisthimiyasamiddhe guNasIlae ceie, vaNNao Rddhi samRddhi AdithI saMpanna hatuM, tyAM (uttara-pUrvamAM) asogavarapAyave puddhvisilaaptttte| guNazIlaka nAmaka caitya hatuM. varNana karavuM joIe. tyAM uttama azoka vRkSa hatuM ane tenI nIce eka pRthvI zilApaTTaka sthita hatuM. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIranAM antevAsI ajjasuhamme nAmaM aNagAre jAisaMpanne aMtevAsI jAti kuLa AdithI saMpanna Arya sudharmA svAmI - -jAva-paMcahiM aNagArasaehiM saddhiM saMparikhuDe, puvANupuTviM nAmaka anagAra -pAvatu- pAMca so aNagAronI sAthe caramANe, jeNeva rAyagihe nayare -jAva- ahApaDirUvaM pUrvAnupUrvInAM kramathI cAlatA jyAM rAjagRha nagara hatuM uggahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe tyAM padhAryA -pAvatu-yathA pratirupa (sAdhu maryAdAnuru5) avagraha (anumati) prApta karIne saMyama ane tapazcaryAthI vihri| potAnI AtmAne bhAvita karatAM vicaravA lAgyA. 1-2. A pramANe bIjI dazAthI sAtamI dazA sudhI upoddAta ane upasaMhAra sUtra che. Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 893 parisA niggayA, dhammo kahio, parisA paDigayA / tenA darzanArthe pariSadunIkaLI. Arya sudharmAe dharmopadeza Apyo ane (dharma dezanA sAMbhaLI) pariSad pAchI pharI. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ajjasuhammassa aNagArassa te kALa ane te samayamAM Arya sudharmA aNagAranAM aMtevAsI jaMbU NAmaM aNagAre samacauraMsa saMThANa saMThie aMtevAsI samacaturastra saMsthAnathI saMsthita (-vAva-) (-jAva-) saMkhittaviula teulesse ajjasuhammassa vipula tejo vezyAthI samAhita jaMbUnAmaka anagAra Arya aNagArassa adUrasAmaMte ur3aDhaM jANU -jAva-viharai / sudharmA svAmInAM samIpa urdhva jAnu adha:zira karIne -vAva-vicaraNa karatA hatAM. tae NaM se jaMbU ! jAyasaDDhe (-jAva-) pajjuvAsamANe evaM tyAre te jaMbU svAmIne zraddhA utpanna thaI (yAva-) vayAsI parya pAsanA karatAM (Arya-sudharmA svAmIthI) A pramANe pUchayuM - pa. uvaMgANaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva- pra. bhaMte! zramaNa bhagavAna mahAvIra-cAvatu-siddhagati siddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM ke aThe paNNatte? nAmaka sthAna prApta dvArA upAMgasUtrano zuM artha kahyo che ? u. evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva jaMbU! zramaNa bhagavAna mahAvIra-pAvata-siddhagati siddhigaiNAmadhayaM ThANaM saMpatteNaM uvaMgANaM paMca vaggA nAmaka sthAna prApta dvArA upAMga sUtranAM pAMca varga guttA, te nadI - kahyA che, jemake - . niravattiyA, 2. pUrvAsiyA, 1. niyAvalikA, 2. kalpAvataMsikA, rU. pufthAbo, 4. pupUstriyo, 3. pupikA, 4. puSpacUlikA, che. vadisAmAM ! 5. vRSNidazA. 1. na ja maMte ! samaUTUAM mavitha mahAvIrevi -nava- pra. bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra -vAvasiddhiginnaamdheyN ThANaM saMpatteNaM uvaMgANaM paMca vaggA siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA upAMga sUtranAM paNNattA, taM jahA - pAMca varga kahyA che, jemake - 2. nirayAvatriyo -gAva- 1. valasAno ! 1. nirayAvalikA yAvatu- 5. vRSNidazA. paDhamassa NaM bhaMte ! vaggassa uvaMgANaM nirayAvaliyANaM bhaMte ! upAMga sUtranAM prathama varga nirayAvalikAnAM kai ajjhayaNA paNNattA ? keTalA adhyayana kahyA che ? u. evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva jaMbU! zramaNa bhagavAna mahAvIra-cAvata-siddhagati siddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM uvaMgANaM paDhamassa nAmaka sthAna prApta dvArA upAMga sUtranAM prathama varga vaggassa nirayAvaliyANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, nirayAvalikAnAM dasa adhyayana kahyA che, jemake -- taM jhaa2. , 2. su7i , rU. mahAkA, 4, pa, 1. kALa, 2. sukALa, 3. mahAkALa, 4. kRSNa, 5. sukaNhe tahA 6. mahAkaNhe / 7. vIrakaNhe ya 5. sukRSNa, 6. mahAkRSNa, 7. vIrakRSNa, boddhabve, 8. rAmakaNhe taheva ya 9. piuseNakaNhe 8. rAmakRSNa, 9. pitRsenakRSNa, 10. mahAsenakRSNa. navame, 20. sane mahAsela phA. pa. jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM -jAva- pra. bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra -vAvasiddhiginnaamdhyN ThANaM saMpatteNaM uvaMgANaM paDhamassa siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA upAMga sUtranAM vaggassa nirayAvaliyANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, prathama varga nirayAvalikAnAM dasa adhyayana kahyA che, to - Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 894 3. evaM khalu jaMbU ! 64. viiyajjhayaNassa ukkhevo 1. paDhamassa NaM bhaMte! ajjhayaNassa nirayAvaliyANaM ke aTThe paNNatte ? 6. jai NaM bhaMte ! samaNeNa bhagavayA mahAvIreNaM - jAvasiddhigaNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM niraryAvaliyANaM paDhamassa ajjhayaNassa ayamaTThe paNNatte, doccassa NaM bhaMte! ajjhayaNassa nirayAvaliyANaM ke aTThe paNNatte ? 3. vaM vajI maMjUra ! 6. NavaraM mAyAo sarisaNAmAo / -nira. va. 1. mu. rUkh 65. kappavaDiMmiyA uvaMgassa ukkheva nikkhevo - nira. va. ?, Ja. ?, mu. ? 5. evaM sesA vi aTTha ajjhayaNA neyavvA paDhama sarisA / jai NaM bhaMte ! samaNeNa bhagavayA mahAvIreNaM - jAvasiddhigaNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM uvaMgANaM paDhamassa vaggassa nirayAvaliyANaM ayamaTThe paNNatte, doccassa NaM bhaMte ! vaggassa kappavaDiMsiyANaM kai ajjhayaNA paNNattA ? u evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM - jAvasiddhigaNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM kappavaDiMsiyANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, taM jahA chu. 53me -khAva- ? 0. naMvaLe | jai NaM bhaMte! samaNeNa bhagavayA mahAvIreNaM - jAvasiddhigaNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM kappavaDiMsiyANaM dasa ajjhayaNA paNNattA / paDhamassa NaM bhaMte! ajjhayaNassa kappavaDiMsiyANaM ke aTThe paNNatte ? 3. vaM bhujI maMjUra ! nikkhevao - kha. varSI. 2, mu. evaM khalu jaMbU ! samaNeNa bhagavayA mahAvIreNaM - jAvasiddhigaNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM kappavaDisiyANaM paDhamassa ajjhayaNassa ayamaTThe paNNatte, 3tti bemi / ppa. varSI. 2, mu. rU (ka) A ja pramANe badhA adhyayanonA upodghAta che. (kha) A sUtramAM upasaMhAra sUtra nathI. 3. jaMbU ! (AMgaLanuM varNana dharmakathAnuMyogamAM jovuM) 64. bIjA adhyayanano upodghAta : pra. bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra -yAvasiddhagati nAmaka sthAna prAptadvArA nirayAvalikAnAM prathama adhyayanano A artha kahyo che to, 3.jaMbU ! (AgaLanuM varNana dharmakathAnuyogamAM jovuM. A pramANe bAkInAM ATha adhyayana paNa prathama adhyayananAM samAna jANavuM joIe. vizeSa :mAtAonAM nAma putranAM nAmanA samAna che. pra. dravyAnuyoga bhAga-2 bhaMte ! nirayAvalikAnAM prathama adhyayanano zuM artha kahyo che ? 65, kalpAvataMsikA upAMgano utsepa-nikSepa : u. pra. bhaMte ! nirayAvalikAnAM bIjA adhyayanano zuM artha kahyo che? u. bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra -yAvasiddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA upAMga sUtranAM prathama nirayAvalikA vargano A artha kahyo che to - bhaMte ! bIjA varga kalpAvataMsikAnAM keTalA adhyayana kahyA che ? jaMbU ! zramaNa bhagavAna mahAvI2-yAva- siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA kalpAvataMsikAnAM dasa adhyayana kahyA che, jemake 1. padma -yAva- 10. naMdana. bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra -yAvasiddhagatinAmakasthAna prAptadvArA kalpAvataMsikAnA dasa adhyayana kahyA che to bhaMte ! kalpAvataMsikAnAM prathama adhyayanano zuM artha kahyo che ? jaMbU ! (AgaLanuM varNana dharmakathAnuMyogamAM jovuM.) nikSepa : A pramANe he jaMbU ! zramaNa bhagavAna mahAvIra -yAva- siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA kalpAvataMsikAnAM prathama adhyayanano A artha kahyo che. evuM huM kahuM chuM. 2. A ja pramANe bAkI adhyayanonA upodghAta che. 3. A ja pramANe bAkI adhyayanonA upasaMhAra sUtra jANavA joIe. Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 895 66. puphiyA uvaMgassa ukkheva-nikkhevo 66. pupikA upAMgano ullepa nikSepa : pa. jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM -jAva- pra. bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra -pAvatusiddhiginnaamdheyN ThANaM saMpatteNaM uvaMgANaM doccassa siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA upAMga sUtranAM vaggassa kappavaDiMsiyANaM ayamaThe pannatte, bIjA varga kalpAvataMsikAno A artha kahyo che totccss NaM bhaMte ! vaggassa uvaMgANaM pRpphiyANaM ke bhaMte ! upAMga sUtranAM trIjA varga pupikAno zuM ache pannatte? artha kahyo che ? u. evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva jaMbU! zramaNa bhagavAna mahAvIra -cAvata-siddhagati siddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM uvaMgANaM taccassa nAmaka sthAna prApta dvArA upAMga sUtranAM trIjA varga vaggassa puphiyANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, taM jahA pupikAnAM dasa adhyayana kahyA che, jemake - 6. vanda 2. sUra, rU. 3, 4. vahuputtiya, 1. caMdra, 2. sUrya, 3. zukra, 4. bahuputrIkA, che. puor, 6. mANibhadde ya | 7. 7, 8. siva, pa. pUrNabhadra, 6. mANibhadra, 7. datta, 8, ziva, 6. vai7 , 20. sArA paiva va 9. baLa, 10. anAdhRta. pa. jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM -jAva bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra -pAvatusiddhiginnaamdheyN ThANaM saMpatteNaM puphiyANaM dasa siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA upAMga sUtranAM ajjhayaNA pannattA, pupikA nAmaka varganAM dasa adhyayana kahyA che to - paDhamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa puphiyANaM ke ache bhaMte ! pupikAnAM prathama adhyayanano zuM artha kahyo nite? 3. vaM nu gaMvUDa ! - pujya 4. rU. mu.? uM. jaMbU! (AgaLanuM varNana dharmakathAnuyogamAM jovuM.) nikkhevao nikSepa : evaM khalu jaMbu ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva jaMbU ! A pramANe zramaNa bhagavAna mahAvIra siddhigaiNAmadhayaM ThANaM saMpatteNaM puphiyANaM paDhamassa -yAvata- siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA ajjhayaNassa ayamaThe paNNatte, tti bemi| pupikA (varga)nAM prathama adhyayanano A artha - puci 4. rU. su. 7 kahyo che. evuM huM kahuM chuM. 67. pupphacUliyA uvaMgassa ukkheva-nikkhevo 67, puSpacUlikA upAMgano ullepa-nikSepa : pa. jai Na bhaMte ! samaNaNaM bhagavayA mahAvIreNaM -jAva- pra. bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra -pAvatusiddhiginnaamdheyN ThANaM saMpatteNaM uvaMgANaM taccassa siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA upAMga sUtranA puphiyANaM ayamaTTe pannatte, pupikA nAmaka trIjA vargano A artha kahyo che to - cautthassa NaM bhaMte ! vaggassa uvaMgANaM pUSphacUliyANaM bhaMte ! upAMga sUtranAM puSpacUlikA nAmaka caturtha ke ache pannatte? vargano zuM artha kahyo che ? u. evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva jebU! zramaNa bhagavAna mahAvIra -cAvata-siddhagati siddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM uvaMgANaM cautthassa nAmaka sthAna prApta dvArA upAMga sUtranAM caturtha NaM puSpacUliyANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, taM jahA puSpacUlikA varganAM dasa adhyayana kahyA che, jemake - 2. siri, 2. dira rU. dhiru. 4. ziyA, 1. zrIdevI, 2. zrIdevI, 3. dhRtidevI, 4. kIrtidevI, che. vRddha, 6, 4cha ya da6 vAddhava ! 7. -AvA, 5. buddhidevI, 6. lakSmIdevI, 7, IlAdevI, 8. muvI , 1. sarvA, 20. saMdharva 8. surAdevI, 9, rasadevI, 10. gaMdhadevI. u. 1. A ja pramANe bAkI adhyayanonA upoddhata che. 2. A ja pramANe bAkI adhyayanonA upasaMhAra sUtra jANavA joIe. A Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 896 dravyAnuyoga bhAga-2 pa. jai NaM bhaMte ! samaNaNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva- pra. bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra -vAvasiddhiginnaamdheyN ThANaM saMpatteNaM uvaMgANaM cautthassa siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA upAMga sUtranAM vaggassa puSphacUliyANaM dasa ajjhayaNA pannattA, puSpacUlikA nAmaka caturtha varganAM dasa adhyayana kahyA che to - paDhamassa NaM bhaMte ! pupphacUliyANaM ke aDhe pannatte? bhaMte ! puSpacUlikAnAM prathama adhyayanano zuM artha tae NaM se suhamme jambU aNagAre evaM vayAsI' - kahyo che ? tyAre Arya sudharmAe potAnA ziSya jaMbU aNagArathI A pramANe kahyuM - 3. vaM naMC ! u. jaMbU! (AgaLanuM varNana dharmakathAnuyogamAM jovuM.) - pupUrjiyA va. 4, su. 1-6 nikovo nikSepa : taM evaM khalu jaMbU !samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva he jaMbU! A pramANe zramaNa bhagavAna mahAvIra siddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM puSpacUliyANaM -cAvatu- siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA paDhamassa ajjhayaNassa ayamaDhe pannatte |tti bemi| puSpacUlikAnAM prathama adhyayanano A artha kahyo - gvRtriyA 3, 4, su. 20 che. evuM huM kahuM chuM. 68, tA 34 3thava- niva- 8, vRSNidazA upAMgano ullepa-nikSepa : pa. jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM -jAva- pra. bhaMte ! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra -pAvatusiddhiginnaamdheyN ThANaM saMpatteNaM uvaMgANaM cautthassa siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA upAMga sUtranAM NaM vaggassa puSphacUliyANaM ayamaDhe pannatte, caturtha puSpacUlikA vargano A artha kahyo che to - paMcamassa NaM bhaMte ! vaggassa uvaMgANaM vaNhidasANaM ke bhaMte ! upAMga sUtranAM pAMcamA vRSNidazA nAmaka aTThe paNNatte? vargano zuM artha kahyo che ? u. evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva- u. jaMbu ! A pramANe zramaNa bhagavAna mahAvIra siddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM uvaMgANaM paMcamassa -vAva- siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA NaM vaggassa vaNhidasANaMduvAlasa ajjhayaNA paNNattA, upAMga sUtranAM pAMcamA vRSNidazA varganAM bAra taM nahIM adhyayana kahyA che, jemake - 2. nisa8, 2. mAni , rU. veda, 4. vahe, 1. niSadha, 2. mAtulI, 3. vaha, 4. vahe, 6. Tya, 6. gud, 7, sara9, 8, DhaDhara yA 5. pagayA, 6. yukti, 7, dazaratha, 8, daDharatha, 1. mahAdha[, 60. sattAdha ??. DhasadhapU nAme, 9. mahAdhana, 10. saptadhana, 11. dasadhanuM, 22. sayadhapU ya // 12. zatadhanuM. pa. jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM -jAva- pra. bhaMte ! ja zramaNa bhagavAna mahAvIra -pAvatusiddhiginnaamdheyN ThANaM saMpatteNaM uvaMgANaM paMcamassa siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA upAMga vaggassa vaNhidasANaM duvAlasa ajjhayaNA paNNattA, sUtranAM vRSNidazA nAmaka pAMcamAM varganAM bAra paDhamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa vaNhidasANaM ke aTThe adhyayana kahyA che to - bhaMte ! vRSNidazAnAM prathama patti ? adhyayanano zuM artha kahyo che ? tae NaM se suhamme jambU aNagAraM evaM vayAsI tyAre Arya sudharmAe uttaramAM jaMbU anagArathI A pramANe kahyuM - 1. A ja pramANe bAkI adhyayanonA upodraghAta che. 2. A ja pramANe bAkI adhyayanonA upasaMhAra sUtra jANavuM joIe. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 897 3. pUrva vistR saMkU' ! vasiA . va. 6, mu. - jaMbU!(AgaLanuM varNana dharmakathAnuyogamAM jovuM.) nikkhevao nikSepa : evaM khalu jambU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM-jAva he jaMbU! A pramANe zramaNa bhagavAna mahAvIra siddhigaiNAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM vaNhidasANaM paDhamassa -vAva- siddhagati nAmaka sthAna prApta dvArA ajjhayaNassa ayamaThe pannatte / ti bemi / vRSNidazAnAM prathama adhyayanano A artha kahyo che, huM evuM kahuM chuM. evaM sesA vi ekArasa ajjhayaNA neyavvA, saMgahaNI A pramANe saMgrahaNI gAthAnAM anusAra koIpaNa aNusAreNa ahINamairitta ekkArasama vi|| prakAranAM hInAdhikatA karyA vagara agiyAra - va sA , va41dha mu. 20 adhyayanono artha jANI levo. 69. nirayAvaliyAI uvaMgANaM uvasaMhAro 9, nirayAvalikAdi-upAMgono upasaMhAra : uvaMgANaM paMca vaggA pannattA, taM jahA upAMgonAM pAMca varga kahyA che, jemake - 2.niravatriyo, 2.pUrvisiyato, rU.gukiyA, 1. nirayAvalikA, 2. kalpAvataMsikA, 3. pupikA, 4. pustriyo, ". vakTisa 4. pupacUlikA, 5. vRSNidazA. nirayAvaliyA uvaMgeNaM ego muyakkhaMdho, paMca vaggo, paMcasu nirayAvalikA upAMgamAM eka zrutaskaMdha che. pAMca varga che, divasesu uddissaMti, tattha causa vaggesu dasa-dasa uddesagA, pAMca divasamAM vAMcana karAya che. prAraMbhanAM cAra vargomAM paMcamavagge vArasa uddesgaa| -nirayA. vagga. 5 dasa-dasa udezaka che ane pAMcamAM vargamAM bAra udezaka che. 70. caMdapaNNattIAI tao paNNattIo kAliyAo caMdraprajJapti Adi traNa prajJapti kAlika : tao paNanIo kAleNaM ahijjaMti, taM jahA traNa prajJaptio yathAkALa vaMcAya che, jemake - . caMdrapaUT, 2. mUrapa00, rUDhIvArapaUT | 1. caMdraprajJapti, 2. sUrya prajJapti, 3. dvIpasAgaraprajJapti. - TA, , rU, 3. 2, se. 2 60 7. vibhAvabharIne varSa desAna- 71. vimAna pravibhakti vargono udezanakALa : khuDDiyAe NaM vimANapavibhattIe paDhame vagge sattatIsaM zudrikA vimAna pravibhakti (nAmaka kAlikazrata)nA prathama saMIT TUTTI | - sama, sama, rU 7, su.4 vargamAM sADatrIsa udezanakALa kahyA che. khuDDiyAe NaM vimANapavibhattIe viie vagge aThatIsaM zudrikA vimAna pravibhakti (nAmaka kAlikazrutanA bIjA 3maUTTT TUTTI | - mama, sama, rU8, mu. 4 vargamAM (38) ADatrIsa udezanakALa kahyA che. khuDiyAe NaM vimANapavibhattIe taie vagge cattAlIsaM zudrika vimAna pravibhaktinA trIjA vargamAM cAlIsa umAnA pattA / - nama, mana, 40 , mu. che. udezanakALa kahyA che. mahAliyAe NaM vimANapavibhatIe paDhame vagge mAlikA vimAna pravibhaktinAM prathama vargamAM (41). ekacattAlIma uddemaNakAlA pnnnnttaa| ekatAlIsa udezanakALa kahyA che. - ema, ema. 81, mu. 3 mahAliyA NaM vimANapavibhattIe viDA vagge vAyAlIsa mahAlikA vimAna pravibhaktinA bIjA vargamAM (42) 36maUTH TT TT | - mama, mama, 2, mu. 8 baMtAlIsa uTezanakALa kahyA che. mahAliyA NaM vimANapavibhanIe taDA vagge teyAlIsa mahAlikA vimAna pravibhaktinAM trIjA vargamAM (43) dasaTI TUST | - nama, , 43, mu. tetAlIsa udezanakALa kahyA che. 1. A pramANe bAkInA adhyayanonA upoddAta che. 2. A pramANe bAkI adhyayanonA upasaMhAra sUtra jANavA joIe. Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 888 dravyAnuyoga bhAga-2 mahAliyAeNaM vimANapavibhattIe cautthe vagge coyAlIsaM mahAlikA vimAna pravibhaktinAM cothA vargamAM (44) uddemaNakAlA pnnnnttaa| -sama. sama, 44, su. 5 cuMmAlIsa udezanakALa kahyA che. mahAliyAe NaM vimANapavibhattIe paMcamevagge paNayAlIsaM mahAlikA vimAna pravibhaktinAM pAMcamAM vargamAM (45) uddesaNakAlA pnnnnttaa| - sama. sama. 45, su. 8 pistAlIsa udezanakALa kahyA che. 72. paiNNagANaM saMkhA prakIrNakonI saMkhyA : caurAsII paiNNagasahassA pnnnnttaa| coryAsI hajAra prakIrNaka kahyA che. ___ - sama. sama. 84, su. 13 73. dasadasANaM-ajjhayaNANi 73. sahazAmaonAM adhyayana: dasa dasAo paNNattAo, taM jahA dasa dazA adhyayanavALA dasa Agama kahyA che, jemake - 1. kammavivAgadasAo, 2. uvAsagadasAo, 1. bhavipAzA , 2.6pAsazA , 3. aMtagaDadasAo, 4. aNuttarovavAiyadasAo, 3.2ntakRta zA, 4. anuttropptish| 5. AyAradasAo, 6. paNhAvAgaraNadasAo, 5. mAyA26zA; 5. prazna vyA3296zA, 7. baMdhadasAo, 8. dogiddhidasAo, 7. 6zA, 8. dviddhi 6zA 9. dIhadasAo, 10. sNkheviydsaao| 8.hI 6zA, 10. saMkSepi zA. 1. kammavivAgadasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, taM jahA- 1. karmavipAka dazAnAM dasa adhyayana kahyA che, jemake - 1. miyAputte ya, 2. gottAse, 3. aMDe, 4. saMgaDe ya 1. bhUgAputra, 2. gotrAsa, 3. Ri., 4. 14Ta, yAvare 5. mAhaNe, 6. NaMdiseNe ya, 7. soriya tti, 5. prAma, nahadhe, 7. zaura, 8.912, 8. uduMbare 9. sahasuddAhe Amalae, 10. kumArelecchai 8. sahastrohara bhAbha2.4, 10. kumArasi7vI. iti // 1 // uvAsagadasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, taM jahA upAsaka dazAnAM dasa adhyayana kahyA che, jemake - 1.ANaMde, 2. kAmadevea, 3.gAhAvati cUlaNIpitA, 1. mAnan6, 2. maheva, 3. gRhapati 4.surAdeve, 5. cullasataye, 6.gAhAvai kuMDakAlie yulinIpitA, 4. su21, 5. yutazata, 7. saddAlaputte, 8. mahAsataye, 9. NaMdiNIpiyA, 5. gaDapati Doli7. sahAlaputra, 8. 10. sAlahiyApiyA // 2 // mahAzata,8.nahinApitA, 10.sAliyApitA. aMtagaDadasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, taM jahA aMtakRtadazAnAM dasa adhyayana kahyA che, jemake - 1.Nami, 2. mAtaMge, 3. somile, 4. rAmagutte, 5. sudaMsaNe 1. nami, 2. bhAtaM, 3. somila, 4.2|mgupt, ceva / 6. jamAlI ya, 7. bhagAlI ya, 8. kiMkase, 5. sudarzana, 5. 4mAlI, 7. bhagAlI, 9. cillAe iyaa|10.paale aMbaDaputteya, emae dasa 8. si, 8. thiTara, 10. pAlamaputra.. AhiyA // 3 // 4. aNuttarovavAiyadasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, anuttaropapAtika dazAnAM dasa adhyayana kahyA che, taM jahA Thebha:1. IsidAse ya, 2. dhaNNe ya, 3. suNakkhatte ya, 1. pihAsa, 2. dhanya, 3. sunakSatra, 4. kAtie ti ya / 5. saMThANe, 6. sAlibhadde ya, 4. ti, 5. saMsthAna, 5. libhadra, 7. ANaMde, 8. tetalI I ya / 9. dasannabhadde, 7. mAnaMha, 8. tetalI, 8. 6zAmidra, 10. atimutte, emae dasa AhiyA // 4 // 10. matimuta. Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 888 AcAra dazAnAM dasa adhyayana kahyA che, jemake - 1.vIsa asamAdhisthAna, 2. vIsa sanasodha, 3.tetrIsamAzAtanA, 4. aSTavidha galisaMpahA. 5.6sayitta-samAdhisthAna,.magiyA2pAsapratibhA, 7.2bhikSupratimA, 8. paryuSA1385, 9. trIsa mohanIya sthAna, 10. AyatisthAna (nihAna). 5. AyAradasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, taM jahA 1. vIsaM asamAhiTThANA, 2. egavIsaM sabalA, 3.tettIsaM AsAyaNAo, 4.aTThavihAgaNisaMpayA, 5. dasa cittasamAhiTThANA, 6. egArasa uvAsagapaDimAo, 7. bArasa bhikkhupaDimAo, 8. pajjosavaNAkappo, 9. tIsaM mohaNijjaTThANA, 10. AjAiTThANaM / / 5 / / paNhAvAgaraNadasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, taM jahA1. uvamA, 2. saMkhA, 3. isibhAsiyAiM. 4. AyariyabhAsiyAI, 5. mahAvIrabhAsiyAiM.6. khomagapasiNAI. 7. komalapasiNAI, 8. addAgapasiNAI, 9. aMguThThapasiNAI, 10. bAhupasiNAI // 6 // 7. baMdhadasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, taM jahA 1. baMdhe ya, 2. mokkhe ya, 3. devaddhi , 4. dasAramaMDale viya, 5. AyariyavippaDivattI, 6. uvajjhAyavippaDivattI, 7. bhAvaNA, 8. vimuttI, 9. sAo. 10. kamme // 7 // 8. dogiddhidasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, taM jahA1. vAte, 2. vivAte, 3. uvavAte, 4. sukkhette, 5. kasiNe, 6. bAyAlIsaM sumiNA, 7. tIsaM mahAsumiNA, 8. bAvattariM savvasumiNA, 9. hAre, 10. rAma-gutte ya emae dasa AhiyA // 8 // dIhadasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, taM jahA1. caMde. 3. sukke ya, 4. siridevI, 5. pabhAvatI, 6. dIvasamuddovavattI, 7. bahuputtI maMdare I ya, 8. there saMbhUtavijae, 9. there pamha, 10. UsAsanIsAse // 9 // 6. praznavyAkaraNa dazAnAM dasa adhyayana kahyA che, jemake - 1. upamA, 2.saMdhyA , 3. cimASita, 4. mAyAyamAdhita, 5. mahAvIrabhASita, 5. kSoma prazna, 7. oma prazna, 8. mArza prazna, 8. aMdha prazna, 10.mA prazna. baMdha dazAnAM dasa adhyayana kahyA che, jemake - 1. 5, 2. bhokSa, 3.hepa4i . zArabhaMDasa, 5. mAyAvipratipatti, 5.6pAdhyAyavipratipatti, 7. bhAvanA, 8. vibhusti, 8. sAta, 10. . dviguddhi dazAnAM dasa adhyayana kahyA che, jemake - 1.vAha, 2. vivAha, 3. 75pAta, 4. sukSetra, 5.itana 1.tAlIsa svapna, 7. trIsa mahAsvapna, 8.motterasarvasvapna, 8. 2, 10. rAmagupta. 8. hIzAna isa adhyayana yA cha, bha3 - 1. yaMdra, 2. sUrya, 3. zuI, 4. zrIhevI, 5. prabhAvatI, dvIpa samudrotpatti, 7. bAputrI 26, 8. sthavira saMbhUtivi045, 8. sthavi2 56, 10.34zvAsa -ni:zvAsa.. 2. sUre, Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90) dravyAnuyoga bhAga-2 10. saMkSepita dazAnAM dasa adhyayana kahyA che, jemake - 1. yullikA vimAnapravibhakti, 2. mahatI vimAnapravibhakti, 3, aMga cUlikA, 4. vargacUlikA, 5. vivAhacUlikA, 6. aruNopapAta, 7. varuNopapAta, 8. garuDopapAta, 9. velaMdharopapAta, 10. vaizramaNopapAta. 10. saMkheviyadasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, taM jahA 6. kudiyA vimAnamittA, 2. ma7i vimAnapavimattA, rU. pUrjiyA, 4. vastriyA, 6. vivAhapUrjiyA, 6. maurovavA, 7. vaLavavApa, 8. ka7ovavA, 1. venkaMdharovavA, 20. samovavA, I? || - DAi. . 10, mu. 75 74. suyassa caubbiho nikkhevo pa. se kiM taM suyaM? u. suyaM cauvihaM paNNattaM, taM jahA9. nAmathuM, 2. vasurya, 3. zvasurya, 4. mAvasuryA -- gu. su. 3 suyassa nAma-ThavaNA nikkhevopa. se kiM taM nAmasuyaM? u. nAmasuyaM jassa NaM jIvassa vA, ajIvassa bA, jIvANa vA, ajIvANa vA, tadubhayassa vA, tadubhayANa vA "muu" sunAme PSrarUA se taM naamsuyN| pa. se kiM taM ThavaNAsuyaM ? ThavaNAsuyaM jaNaM kaTThakamme vA -jAva-varADae vA, ego vA, aNegA vA, sabbhAvaThavaNAe vA, asabbhAvaThavaNAe vA "sue" tti ThavaNA tthvijji| 74. zratanA cAra prakArathI nikSepa : pra. zruta zuM che? u. zruta cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 1. nAma zrata, 2. sthApanA zrata, 3. dravya zruta, 4. bhAva Rta. 75. zratanA nAma ane sthApanA nikSepa : pra. nAma zruta zuM che ? u, jema koI jIva ke ajIvanAM, jIvo ke ajIvonAM, ubhayanAM athavA ubhayonAM "zruta" evuM nAma ApI devAya che, te nAmakRta kahevAya che. A nAmazratanuM svarUpa che. pra. sthApanA zruta zuM che ? kAramAM -yAvata- koDI AdimAM eka ke aneka saddabhAva sthApanAthI ke asaddabhAva sthApanAthI A zruta che" evI je sthApanA, kalpanA ke AropaNa karAya che. A sthApanA zratanuM svarupa che. nAma ane sthApanAmAM zuM vizeSatA (aMtara) che ? nAma yAvaskathika hoya che, jyAre sthApanA Itvarika. ane yAvatruthika baMne prakAranI hoya che. se taM tthvnnaasuyN| g, nAma-vaUTv ggvase ? u. nAmaM AvakahiyaM, ThavaNA ittariyA vA hojjA, AvakahiyA vA hojjaa| - anu. su. 32-3 3 76. dabbasuya nikkhevo pa. se kiM taM davvasuyaM ? u. davvasuyaM duvihaM paNNattaM, taM jahA 1. nAmo , 2. no ma ma yA 76. dravyazrutano nikSepa : pra. dravyazrutanuM zuM svarupa che? u. dravyazruta be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. Agama dravyazrata, 2. no Agama dravyazruta, Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 901 pa. me kiM taM Agamao damayaM ? pra. bhaMte ! Agama dravyahyuta che ? 3. kAmavimuryo 1. Agama dravya kRtanuM svarupa A pramANe che - naksa "su" tti. huM sivi, diye, ni, micaM. je (sAdhu) e "zruta" padane zIkhI lIdhu che, parijiyaM, nAmasamaM, ghosasama, (hRdayamAM) sthita karela che. jene AvRtti karIne dhAraNA rupa karI lIdhela che. mita zloka, pada, varNa AdinA saMkhyA pramANanuM bhalI-bhAMti abhyAsa karI lIdho che. parijIta AnupUrvI - anAnupUrvI pUrvaka sarvAtmanA parAvartita karI lIdhuM che, nAma sama: svakIya nAmanI jema avismRta karI lIdhu che. ghoSasama : udAttAdi svaronI anurupa uccAraNa karela che. ahINakkharaM, aNaccakkharaM, avvAiddhakharaM, ahInAkSara : akSaranI hInatAthI rahita uccAraNa akkhaliyaM amiliyaM, avaccAmeliyaM, karela che. anatyAkSara : akSaranI adhikatAthI rahita uccAraNa karela che. avyAviddhAkSara : akSaronuM vyatikrama rahita uccAraNa karela che. asmalita : vaca-vacamAM koIka akSarone choDIne uccAraNa karelanathI. amilita: zAstrAntarvata padonemizrita karIne uccAraNa karela nathI. atratyAgraMDita : eka zAstranAM alaga-alaga sthAnagata ekAWkasutrone ekatrita karIne pATha karela nathI. . paDipuNNaM, paDipuNNaghAsaM, kaMThoTThavippamukkaM, pratipUrNa akSaro ane arthanI apekSAe zAstranA anyUnAdhika abhyAsa karela che. pratipUrNa ghoSa : yathAsthAna samucita dhoSapUrvaka zAstranuM parivartana karela che. kaMThoSThavipramukta svarotpAdaka kaMThAdinAM mAdhyamathI spaSTa uccAraNa karela che. gurUvAyaNovagayaM, guruvacanopagata : gurunI pAse mRtanI vAcanA karI che. se NaM tattha vAyaNAe pucchaNAe pariyaTTaNAe jenAthI te zratanI vAcanA pRcchanA parAvartanA dhammakahAe, no annuppehaae| dharmakathAthI paNa yukta che. paraMtu anuprekSAarthanuM anuciMtana karavA rupathI rahita che. 1. E ? pra. evuM zA mATe ? u. aNuvaogo dabvamiti kaTu / u. upayogathI rahita hovAne kAraNe ja Agama dravya-zruta kahevAya che. negamassa ego aNuvautto Agamao egaM davvasurya, niMgamanayanI apekSAthI eka anupayukta AtmA eka Agamadravya-zruta che. doNNi aNuvauttA Agamao doNNi dabbasuyAI, be anupayukta AtmAo be Agama dravya-zrata che. tiNNi aNuvauttA Agamao tiNNi davvasuyAI, traNa anupayukta AtmAo traNa Agama dravya zrata che. Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 902 dravyAnuyoga bhAga-2 evaM jAvaiyA aNuvauttA tAvaiyAiM tAiM negamassa Agamao dbbsuyaaii| evameva vavahArassa vi| saMgahassa egovA aNegA vA aNuvautto vA aNuvauttA vA Agamao davvasuyaM vA dabbasuyANi vA, se ege vamupa | ujjusuyassa ego aNuvautto AgamaoegaMdabbasuyaM, puhattaM necchi| tipahaM saddanayANaM jANae aNuvautte avatthU / 5. je ? u. jai jANai aNuvautte na bhavai, jai aNuvautte se jANae na bhavai / se taM Agamao dabbasuyaM / pa. se kiM taM NoAgamao davvasuyaM ? u. No Agamao davvayaM tivihaM paNNattaM, taM jahA che. nAyamarAvanuce, 2. vayasatranu, 3. jANayasarIrabhaviyasarIravairittaM dadhvasuyaM / pa. se kiM taM jANayasarIgdavvayaM ? jANayasarIradabvasUyaM mutattipadatthAhikArajANayassa jaM marogyaM vavagayacUta-cAvita-cattadehaM jIvavipajadaM majjAgaya vA, maMthAggayaM vA, siddhamilAtalagayaM vA - "aho ! NaM imeNaM marIrasamusmaeNaM jiNadiTTeNaM bhAveNaM "mue" i payaM AghaviyaM paNNaviyaM paruviyaM daMmiyaM nidaMsiyaM uvadaMsiyaM / " A pramANe jeTalI paNa anupayukta AtmAo che, te badhI teTalI ja naigamanayanI apekSAe Agama dravya-zruta che. A pramANe (negamananI jema ja) vyavahAranaya paNa Agama dravya-zrutanAM bheda svIkAra kare che. saMgrahanayanI apekSAe eka anupayukta AtmA ane aneka anupayukta AtmAo eka dravya-zruta ane aneka dravya-zruta che. te badhA eka dravya-zruta ja che. Rju sUtranayanAM matathI eka anupayukta AtmA eka Agama dravya-zrata che. te prathakRtva (alaga) ne svIkAra karatA nathI. traNeya zabdanaya-zabda, samabhiruDha, evaMbhUtanaya jJAyaka Adi anupayukta hoya to tene asatu mAne che. pra. evuM zA mATe ? u, je jJAyaka che te upayoga-zUnya hotAM nathI ane je upayoga rahita che tene jJAyaka kahI zakatA nathI. A AgamathI dravya-zrutanuM svarupa che. pra. no Agama dravya zruta zuM che ? u. no Agama dravya zruta traNa prakAranAM kahyA che, jemake - 1. jJAyaka zarIra dravya kRta, 2. bhavya zarIra dravyadbhuta, 3. jJAyaka zarIra-bhavya zarIra vyatirikta dravyadbhuta. pra. jJAyaka zarIra-dravyazruta zuM che ? 1. zrata arthAdhikAranAM jJAtAnAthapagata, Tyuta, cyAvita, tyakta, jIvarahita zarIrane zaThAgata, saMsmArakagata, athavA siddha zilAtalagata joIne koI kahe - "aho ! A zarIrarupathI pariNata pudgalasaMghAta tArAjInopadezita bhAvathI azruta" A padanI guruthI vAcanA lIdhI hatI, ziSyone sAmAnya rupathI prajJApita ane vizeSa rUpathI prarUpita, darzita, nidarzita, upadarzita karela hatuM tenuM te zarIra jJAyaka zarIra dravyAvazyaka che." pra. Ane zuM daSTAMta che ? u. A madhuno ghaDo hato, A ghIno ghaDo hato. - A jJAyaka zarIra dravyazrata che. pa. jahA ko dihrato? u. ayaM muhukUbhaAsI, ayaM ghayakuMbhe aasii| se taM jANayasarIradabbasuyaM / Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 903 pa. se kiM taM bhaviyasarIradabvasuyaM ? 3. bhavisarIrasurya je jIve joNI jammaNa nikkhaMte imeNaM ceva sarIrasamussaeNaM AdattaeNaM jiNovaiGeNaM bhAveNaM "sue" i payaM seyakAle sikkhissai, Na tAva sikkhi| pa. jahA ko diLaMto? u. ayaM mahukuMbhe bhavissai, ayaM ghayakuMbhe bhavissai / se taM bhaviyasarIradabbasuyaM / pa. se kiM taM jANayasarIra-bhaviyasarIkhairittaM dadhvasuyaM? u. jANayasarIrabhaviyasarIravairittaM pattayapotthaya trikriye ! ahavA suttaM paMcavihaM paNNattaM, taM jhaa2. saM. 2. varca, rU. #Ice, 4, vIye, che. vaizcarya ! 1. je jiM te aMDAM? . maMcuM hRdamati | se taM aNddyN| . meM kiM te vAMce ? 3. vacce mitra ! se taM boNddyN| pra. bhavya zarIra dravyahyuta zuM che ? u. bhavya zarIra dravyazrutanuM svarupa A pramANe jANavuM joIe - samaya pUrNa thavA para je jIva yonimAMthI nIkaLI ane prApta zarIra saMthAta dvArA bhaviSyamAM jInopadiSTa bhAvAnusAra zrutapadane sIkhaze, paraMtu vartamAnamAM zikhato nathI, evA te jIvanuM zarIra bhavya zarIra-dravyazrata che. pra. enuM daSTAMta zuM che? u. te madhughaTa haze, te dhRtaghaTa haze." evuM kahevAya che. A bhavya zarIra-dravyazrata che. pra. jJAyaka zarIra-bhavya zarIra vyatirikta-dravyazruta zuM che ? . tADapatro athavA patronAM samUha5 pustakamAM athavA vastrakhaMDo para likhIta zruta jJAyaka zarIra-bhavya zarIra vyatirikta dravyazruta che. athavA sUtra pAMca prakAranAM kahyA che, jemake - 1. aMDaja, 2. boMDaja, 3. kITaja, 4. vAlaja, 5. balkaja. pra. aMDaja sUtra zuM che? u. haMsagarbhAdithI banela sUtra aMDaja che. A aMDaja sUtra che. pra. boDaja sUtra zuM che ? u. kapAsa ke rUthI banAvela sUtra boMDaja che. A boMDaja sUtra che. pra. kITaja sUtra zuM che? u. kITaja sUtra pAMca prakAranAM kahyA che, jemake - 1. paTTa, 2, malaya, 3. aMzuka, 4. cInAMzuka, 5. kRmirAga. A kITaja sUtra che. pra. vAlaja sUtra zuM che ? vAlaja sUtra pAMca prakAranAM kahyA che, jemake - 1. aurthIka, 2. auSTrika, 3. mRgalomika, 4. kautava, 5, kiTTisa. 3. #Ada paMvidaMpaUtta, teM nahIM . ghaTTa, 2, matkA, rU. saMg, 4. paraMtu, , vikarAnA se taM kiiddyN| 1. 2 vi teM vAya ? 3. vI paMjaviheM ghaUUtta, te nadI 9. 3fouTv 2, , . mitrofmag, 8. sutave, 6. Tvise se taM vaaly| For Private & Personal use on vAlaja sUtra che. Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 904 dravyAnuyoga bhAga-2 pa. se kiM taM vakkayaM ? prabalkaja sUtra zuM che ? vakkaya mnnmaaii| 1. sana AdithI nirmita sUtra balkaja che. se taM vkkyN| A balkaja sUtra che. se taM jANayasarIrabhaviyasarIravairittaM dabbasuyaM / A pramANe te jJAyaka zarIra-bhavya zarIra-vyatirikta dravyadbhuta che. se taM no Agamao dabbasuyaM / se taM dbbsuyN| A no Agamadravyazrata che. A dravyazrata che. - anu. mu. 34-85 77. bhAvasuya nikkhevo 77. bhAvazrutano nikSepa : pa. se kiM taM bhAvamayaM ? pra. bhAva zruta zuM che ? u. bhAvasuyaM duvihaM paNNattaM, taM jahA u. bhAvazruta be prakAranAM kahyA che, jemake - che. AYTmAM . 2no sAmo vA 1. AgamabhAvathuta. 2. noAgama bhAvathuta. pa. se ki taM Agamao bhAvasuyaM ? pra. AgamabhAvazruta zuM che ? u. Agamao bhAvasuyaM jANae uvautte / u. je zrutano jJAtA hovAnI sAthe tenA upayogathI paNa sahita hoya, te AgamabhAva zrata che. se taM Agamao bhAvamuyaM / A AgamabhAvazratanuM svarupa che. me ki taM nA Agama bhAvamayaM ? pra. no AgamabhAvazruta zuM che ? no Agamao bhAvamayaM duvihaM paNNanaM taM jahA- u. no AgamabhAvathuta be prakAranAM kahyA che, jemake - . jhADavuM, 23 je ja ! 1. laukika. 2. lokottarika pa. se kiM taM loiyaM bhAvasuyaM? pra. laukika bhAvazrutanuM zuM svarupa che? u. loDayaM bhAvamayaM jaM imaM aNNANiehiM micchAdiTThIhiM 6. ajJAnI mithyASTio dvArA potAnI svachaMda macchaMdavRddhi-maivigappiyaM, taM jahA buddhi ane matithI racita je laukika bhAvazruta che. te A pramANe che, jemake - mAraM navi- nA , mahAbhArata -vAva-nATaka Adi, ahabA bAvanarikalAo cattAri ya vedA mNgovNgaa| athavA bottera kalAo ane sAMgopAMga cAra veda te laukikano AgamabhAvathuta che. meM taM loiyaM bhAvasuyaM / A laukika bhAvaRRtanuM svarupa che. pa. me kiM taM logonagyiM bhAvamayaM ? lokottarika bhAvakRtanuM zuM svarupa che ? logonagyi bhAvamayaM jaM imaM arahaMtahiM bhagavaMtehiM u. utpanna kevaLajJAna ane kevaLadarzanane dhAraNa karanAra upapannanANa-daMsaNadharehi, tIta-paDuppanna-maNAgata bhUta-bhaviSya ane vartamAna kAlika padArthona jANAehi, mancannUhi mavvadarimIhi, telokkahiya, jANanAra, sarvajJa, sarvadazI, trilokavatI jIvo dvArA avalokita. mahiya-pUDaehiM apaDihayavaraNANa-daMsaNadharehiM mahita-pUjIta, apratihata zreSTha jJAna-darzananAM paNIyaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM, taM jahA dhAraka arihaMta bhagavaMto dvArA praNIta lokottara dvAdazAMga gaNipiTaka bhAvazruta che, te A pramANe che, jemake - Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 905 AyAro -jAva- diTThivAo ya / se taM logottariyaM bhAvasuyaM / se taM no Agamao bhAvasuyaM / se taM bhaavsuyN| - a. . 46-50 78 munna pariyA tassaNaM imaM egaThThiyA nANAghosA nANAvaMjaNA nAmadhejjA mati, te nadI2. suya, 2. mutta, rU. 2, 4.siddhata, 6. sAsa, 6. mALa, 7. vacana, 8, 3 , 1. vA, 20. Ameya | egaTThA pajjavA sutte // 4 // se taM sury| - anu. mu. che? 79. suyaparimANasaMkhA 1. sa viM te gharamAM saMvA? u. parimANasaMkhA-duvihA paNNattA, taM jahA 2. striyasuparimAnasaMsthA, 2. diTThivAyasuyaparimANasaMkhA ya / pa. se kiM taM kAliyasuyaparimANasaMkhA? u. kAliyasuyaparimANasaMkhA aNegavihA paNNattA, taM nadIpjjvsNkhaa, akkharasaMkhA, saMghAyasaMkhA, padasaMkhA, pAdasaMkhA, gAhAsaMkhA, silogasaMkhA, veDhasaMkhA, nijjuttisaMkhA, aNuogadArasaMkhA, uddesagasaMkhA, ajjhayaNasaMkhA, suyakkhaMdhasaMkhA, aNgsNkhaa| AcArAMga sUtra -cAvatu- dRSTivAda. A lokottarika bhAvaRRtanuM svarupa che. A no Agama bhAvaRRtanuM svarupa che. A bhAvathutanuM varNana che. 78, zrutanAM paryAyavAcI zabda : udAttAdi vividha svaro tathA kakArAdi aneka vyaMjanothI yukta te zrutanAM ekAAvAcaka nAma A pramANe che, jemake - 1. zruta, 2. sUtra, 3. graMtha, 4. siddhAnta, 5. zAsana, 6. AjJA, 7. vacana, 8. upadeza, 9. prajJApanA, 10. Agama. te badhA zrutanAM ekArthaka (samAnArthaka) paryAya che. A RtanuM svarupa che. 79. zrata parimANa saMkhyA : pra. parimANa saMkhyA keTalA prakAranI che ? u. parimANa saMkhyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. kAlikazruta parimANa saMkhyA, 2. dRSTivAda zruta parimANa saMkhyA. pra. kAlikazruta parimANa saMkhyA keTalA prakAranI che ? u. kAlikazruta parimANa saMkhyA aneka prakAranI kahI che, jemake - paryavasaMkhyA, akSarasaMkhyA, saMghAtasaMkhyA, padasaMkhyA, pAdasaMkhyA, gAthA saMkhyA, zloka saMkhyA, veSTaka saMkhyA, niyukti saMkhyA, anuyogadvAra saMkhyA, udezaka saMkhyA, adhyayana saMkhyA, zrutaskaMdha saMkhyA, aMgasaMkhyA. A kAlikazruta parimANa saMkhyA che. pra. daSTivAda zrata parimANa saMkhyA keTalA prakAranI che ? u. daSTivAda zruta parimANa saMkhyA aneka prakAranI kahI che, jemake - paryava saMkhyA -vAva-anuyogadvAra saMkhyA, prAkRta saMkhyA, prAbhRtikA saMkhyA, prAbhRta-prAbhRtikA saMkhyA, vastu saMkhyA ane pUrva saMkhyA. A daSTivAdazrata parimANa saMkhyA che. A parimANa saMkhyAnuM varNana che. se taM kaaliysuyprimaannsNkhaa| pa. se kiM taM dilavAyasuyaparimANasaMkhA ? u. diThivAyasuyaparimANasaMkhA aNegavihA paNNattA, taM jahApajjavasaMkhA-jAva-aNuogadArasaMkhA, pAhuDasaMkhA, pAhuDiyAsaMkhA, pAhuDa-pAhuDiyAsaMkhA, vatthusaMkhA, puvvsNkhaa| se taM ditttthivaaysuyprimaannsNkhaa| se taM primaannsNkhaa| - a. mu. 46 3-416 Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 906 dravyAnuyoga bhAga-2 80, baMbhIlivIe mAukkhara saMkhA 80. brAhmIlipinAM mAtRkAkSaronI saMkhyA : baMbhIe NaM livIe chAyAlIsaM mAuyakkharA pnnnnttaa| brAhmIlipinAM mAtukAkSara chetAlIsa (46) kahyA che. - sama, sama, 46, mu. 2 8. muzma padavihI 81. zrutajJAnane vAMcavAnI vidhi : 2. mUchyuM, 1. ziSya mauna rahIne sAMbhaLe. 2. huMre vI, 2. pachI huMkAra- "jI hAM" evuM kahe, 3. vADaMvAra, 3. tenA pachI "A emaja che jema gurUdeva pharamAve che" A pramANe zraddhApUrvaka mAne. 8. ghaDapucha, 4. pachI jo zaMkA hoya to pUche ke ''A kyA prakArathI che ?" che. vasaMsA, 5. pachI vicAravimarza kare. 6. tattA saMparathavi , 6. tyAre uttarottara guNa prasaMgathI ziSya pAragAmI thaI jAya che. 7, grLa sattamaU II 7. pachI te ciMtana-manana AdithI guruvatuM (jema) bhASaNa ane zAstranI prarupaNA kare A sAta guNa zAstra sAMbhaLavAnAM kahyA che. 2. mulya vastu DhamI, 1. prathama vAcanAmAM sUtra ane artha kahevAya che. 2. bIo NijjuttimIsio bhaNio, 2. bIjI vAcanAmAM sUtrasparzika niyuktinuM varNana karAya che. 3. taio ya Niravaseso esa vihI hoi annoge|| 3. trIjI vAcanAmAM naya-nikSepa AdithI pUrNa vyAkhyA karAya che. A pramANe anuyoga sUtra ApavAnI vidhi zAstrakAroe pratipAdita karI che. se taM aMgapaviTTha, se taM suyaNANaM, se taM parokkhaNANaM / A aMge praviSTanuM varNana che. A zratanuM varNana che. A - naM. yu. 22 0 parokSajJAnanuM varNana che. 82. suyassa gAhagassa aTThaguNA 82. Agama zAstra grAhakanAM ATha guNa : AgamasatyaggahaNaM jaM vuddhiguNahiM aTThahiM diLeM / buddhinA je ATha guNothI Agama zAstronuM adhyayana biMti suyaNANalaMbhaM, taM puvvavisArayA dhIrA // 84 // zrutajJAnano lAbha joyo che, tene pUrva vizArada ane dhIra AcArya A pramANe kahe che, te ATha guNa A che. 2. mumusa6, 1. vinayayukta ziSya gurunAM mukhAraviMdathI nIkaLela vacanone sAMbhaLavA Icche che. 2. DipujI, 2. jyAre zaMkA thAya che, tyAre pharIthI vinamra thaIne gurune prasanna karatA pUche che. rU. muLaru, 3. gurunAM dvArA kahevAthI samyapha prakArathI zravaNa kare che. 4, fSTa 2, 4. sAMbhaLIne tenA arthane grahaNa kare che. che. suMdaU STUvi tattA, 5. grahaNa karatAM anaMtara pUrvApara avirodhathI paryAlocana kare che. For Private & Personal use only Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sonuM adhyayana 6. paEA vI. 6. tyArapachI "AM evuM ja che jevuM gurujI pharamAve che." evuM mAne che. 7. dhAre, 7. enA pachI nizcita arthane hRdayamAM samyapharupathI dhAraNa kare che. 8, 1ra6 va sakhta | 8 || 8. pachI jevuM gurue pratipAdana karyuM tenA anusAra - naM. su. 22 0 AcaraNa kare che. 83. pAvasuyasma NAmANi 83, pApazrutanA nAma: adattaraM ca NaM pUrisavijaya vibhaMgamAikkhissAmi / AnA pachI puruSavijaya athavA puruSavicayanAM virbhAganuM pratipAdana karIza. iha khalu NANApaNNANaM, NANAchaMdANaM, NANAsIlANaM. A manuSya kSetramAM nAnA prakAranI prajJAo, nAnA prakAranAM NANAdiTThINaM, NANArUINaM, NANAraMbhANaM, NANAjjhavasA- abhiprAyo, nAnA prakAranI zIlAo, nAnA prakAranI NasaMjuttANaM, NANAvihapAvasuyajjhayaNaM evaM bhavai, taM jahA- daSTio, nAnA prakAranI rucio, nAnA prakAranAM AraMbha tathA nAnA prakAranAM adhyavararAyothI yukta manuSyonAM dvArA aneka prakAranAM pApa zratonuM adhyayana karAya che, jemake - . mAma, 1. bhoma : bhUgarbha-zAstra, 2, 3yuM, 2. utpAta : ulkApAta Adi prAkRtika ghaTanAonI vyAkhyA karanAra zAstra, rU. muvi, 3. svapna : svapnazAstra, 4. aMtastri, 4, aMtarikSa : jyotiSazAstra, che. baM, 5. aMga : aMgavidyA, 6. sara, 6. svara : svara-zAstra, 7. hRg, 7, lakSaNa : sAmudrika zAstra, hastarekhA-vijJAna, 8. vaMga, 8. vyaMjana : tala Adi cihnonAMAdhAra para zubha-azubha batAvanAra zAstra, 6. candravaUT, 9. strIlakSaNa : strI lakSaNazAstra, 2 0, purasatkavi, 10. puruSalakSaNa : puruSa lakSaNazAstra, stra , 11. haya lakSaNa : azva lakSaNazAstra, 22. stra , 12. gaja lakSaNa : hasti lakSaNazAstra, rU. 17qf. 13. gaulakSaNa : baLada lakSaNazAstra, 4. maMDha8qvi, 14. meSa lakSaNa : meSa lakSaNazAstra, 15. kukuTa lakSaNa : kurRkuTa lakSaNazAstra, 16. tittiravaravaUT, 16. tItara lakSaNa : tItara lakSaNa zAstra, ? 7, va stra +vaUT, 17. vartaka lakSaNa : baTera lakSaNa zAstra, 28, vastra, 18. lAvaka lakSaNa : lAvaka lakSaNa zAstra, 19. cakkalakkhaNaM, 19. cakra lakSaNa : cakravartInAM cakraratnanuMlakSaNa zAstra, Jain Education international Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 908 dravyAnuyoga bhAga-2 20. chattastravava , 26. mUtravaFqvi, 22. TUMDaq. 23. sivaqvi, 24. mafqvi, 26. kumAra, 27. kumAra, 28, mAre, 21. mohara, rU . Adadhvani, 20. chatra lakSaNa : cakravatInA chatra ratnanuM lakSaNa zAstra, 21. carma lakSaNa : cakravartInA carma ratnanuM lakSaNa zAstra, 22. daMDa lakSaNa : cakravartInA daMDa ratnanuM lakSaNa zAstra, 23. asilakSaNa : cakravartInAM asiratnanuM lakSaNa zAstra, 24. maNilakSaNa : cakravatInA maNiratnanuM lakSaNa zAstra, 25. kAkiNI lakSaNa : cakravartInAM kAkiNInuM lakSaNa zAstra, 26. subhagAkara : durbhAgyane subhAgya karanArI vidyA, 27. durbhAgAkara : subhAgyanedurbhAgya karanAra vidyA, 28. garbhakara : garbhAdhAnanI vidyA, 29. mohanakara ' : vazIkaraNa vidyA, 30. tharvaNI : atharvavedanAM maMtra, 31. pAkazAsanI : IndrajAla vidyA, 32. dravyahoma : uccATana AdinAM mATe karanArI havanakriyA, 33. kSatriya vidyA : dhanurveda, 34, candra caritra : caMdra saMbaMdhI jyotiSa zAstra, 35. sUryacaritra : sUrya saMbaMdhI jyotiSa zAstra, 36. zukracaritra : zukra saMbaMdhI jyotiSa zAstra, 37. bRhaspati caritra : bRhaspati saMbaMdhI jyotiSa zAstra, 38. ulkApAta : ulkApAta saMbaMdhI zAstra, 39. digdAha : dizAdAha saMbaMdhI zAstra, 40. mRgacakra : pazuonA darzana kezabda-zravaNanAM AdhAra para zubha-azubhabatAvanAra zAstra, 41. vAyasa parimaMDala : kAgaDAAdipakSIonI avasthiti ane zabdanAM AdhAra para zubha azubha batAvanAra zAstra, 42. pAMsuvRSTi : dhULanI vRSTinAM AdhAra para zubha azubha batAvanAra zAstra, rU 2. tradI, 33. ravattivanuM, rU4. vaMriye, 36. mUrariye, 3 6. suriyuM, 37. vahassaicariyaM. 28, 3paDyuM, rU. kisAhiM, 40 miyavarka, 41, vAyasaparimaM tuM, 42. usuvuddhi, Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 909 43. vesavuThuiM, 44. maMtavRSThi, 45. hiravuai, 46. vaicArji, 47. zraddhavArji, 48. sovaMi, 41. tAtuff, 60. sovAja, 17. sAvara, 2. tAmi4i, -rU. [7i f, 14. ri, 6. dhAri, 66. vatafi, 7. upUtafja, 58, gaMbhafi, 61. thaMbhaff, 6 0. saf, 6 2. sAmaverarji, 6 2. visarjAra, 6 rU. dhImaff, 64. maMtaddhA, 66. yamafit evamAiAo vijjAo, annassa heuM pauMjaMti, pANassa heuM pauMjaMti, vatthassa heuM pauMjaMti, leNassa heuM pauMjaMti, sayaNassa heuM pauMjaMti, annesiM vA virUvarUvANaM kAmabhogANaM heuM pauMjaMti, 43. kezavRSTi : kezanI vRSTinAM AdhAra para zubha azubha batAvanAra zAstra, 44. mAMsavRSTi : mAMsanI vRSTinA AdhAra para zubha-azubha batAvanAra zAstra, 45. rudhiravRSTi : raktanI vRSTinA AdhAra para zubha-azubha batAvanAra zAstra, 46. vaitALI : Icchita deza-kALamAM daMDAne upara upADanArI vidyA, 47. adharvatAlI : vetAlInI pratipakSI vidyA jenAthI daMDA nIce AvI jAya che, 48. avasthApinI : nidrA ApanArI vidyA, 49, tAlodaghATinI : tALA kholanArI vidyA, 50. zavapAkI : mAtaMgI vidyA, 51. zAbarI : zabara bhASAmAM nibadhdha vidyA, para. drAviDI : tAmIla bhASAmAM nibadhdha vidyA, 53. kAliMgI : kaliMga dezanI bhASAmAM nibadhdha vidyA, 54. gaurI : eka mAtaMga vidyA, 55. gAdhArI : eka mAtaMga vidyA, 56. avapatanI : nIce pADanArI vidyA, 57. utpatanI : upara uThAvanArI vidyA, 58. jumbhaNI : bagAsu lAvanArI vidyA, pa9. staMbhanI : khaMbhita karanArI vidyA, 60. zleSanI : pagaAdine cipakAvanArI vidyA, 61. AmayakaraNI : roga pedA karanArI vidyA, 62. vizalyakaraNI : niroga karanArI vidyA, 3. prajAmaNI : bhUta dUra karanArI vidyA, 64. antardhAnI : adRzya karanArI vidyA, 65. AyAmanI : nAnA moTA dekhADanArI vidyA. ItyAdi aneka vidyAono prayoga, te bhojana ane peya padArthonA mATe, vastranAM mATe, AvAsa-sthAnanAM mATe, zayAnI prAptinAM mATe tathA anya nAnA prakAranAM kAmabhogonI prAptinAM mATe kare che, Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 910 dravyAnuyoga bhAga-2 tiricchaM tegavijjaM seveti / te A pratikULa vakravidyAonuM sevana kare che. te aNAriyA vipaDivannAkAlamAse kAlaM kiccA annayarAiM vastutaH te bhramamAM paDela anArya ja che. te mRtyuno samaya AsuriyAI kibbhisiyAiM ThANAI uvavattAro bhavaMti / AvatA marIne Asurika kilviSika sthAnamAM utpanna thAya che. tao'vi vippamuccamANA bhujjoelamUyatAetamaaMdhayAe tyAMthI Ayu pUrNa thatAM ja deha chUTatA te pharI-pharI evI pccaayNti| - sUya. yu. 2, ma. 2, 3. 70 8 yonIomAM jAya che. tyAM te bakarAnI jema muMgA ke janmathI AMdhaLA athavA janmathI ja gUMgA thAya che. 88, pAvakuvo 84. pApa zratonuM prarupaNa : navavihe pAvasuyapasaMge paNNatte, taM jahA pApagruta nava prakAranAM kahyA che, jemake - 2. 3MIS, 2. nimitte, 3. maMte, 4. Agiy, 1. utpAta, 2. nimitta, 3. maMtra, 4. AkhyAyikA, che. tiiichaU I 6. vattA, 7. zrAvara), 8, anAja, 5. cikitsA, 6. kaLA, 7, AvaraNa, 8. ajJAna, 1. micchApavaLatiya . ? || 9. mithyA pravacana. - TApa, , 2, 3, 678 egaNatIsaivihe pAvasuyapasaMge paNNatte, taM jahA-' pApakRta (pApone upArjana karanAra zAstro)nAM zravaNasevananAM nimitta ogaNatrIsa (29) prakAranAM kahyA che, jemake - 2. mAma, 2. 3ppA, 1. bhauma, 2. utpAta, rU. sumaLe, 4. jhaMtarive, 3. svapna, 4. aMtarikSa, 6. , 6. sare, 5. aMga, 6. svara, 7, DhaMgaLa, 8. &#q | 7. vyaMjana, 8. lakSaNa. bhome tivihe paNNatte, taM jahA pahelo bheda bhauma zruta traNa prakAranAM kahyA che, jemake - che. sutta, 2. vitta, 3. vatti 1. sUtra, 2. vRtti, 3. vArtika. ja tiviTI 2-24 A pramANe zeSa ATheyanAM traNa-traNa bheda karavAthI covIsa (24) bheda thAya che, tathA - 26. vivAdApuno, 26.vijJANunAna, 27. saMtAkunAja, 25.vikathAnuyoga, 26. vidyAnuyoga, 27. maMtrAnuyoga, 28. nImaNunA, 21. maurtityicavANunA' ! 28. yogAnuyoga, 28. anyatIrthika pravRttAnuyoga. - sama, sama, 22, mu. ? (e ogaNatrIsa (29) prakAra pApagruta sevananAM nimitta che.) 85. suviNadaMsaNa parUvaNaM 85. svapna darzananuM prarupaNa : pa. kaivihe NaM bhaMte ! suviNadaMsaNe paNNatte ? pra. bhaMte ! svapna darzana keTalA prakAranAM kahyA che ? u. goyamA ! paMcavihe suviNadaMsaNe paNNatte, taM jahA gautama ! svapna darzana pAMca prakAranA kahyA che, jemake - 2. pradAtatte, 1. yathAtathya (yathArtha) svapna darzana, 2. thALa, 2. pratAna (vistRta) svapna darzana, rU. ciMtAmuviLa, 3. ciMtA (ciMtana anusAra) svapna darzana, 4. trivaray, 4. taviparIta svapna darzana, che. battavaMsa | 5. avyakta (aspaSTa) svapna darzana, 2, Ava, e, 8 Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 911 pra. bhaMte ! sutela prANI svapna juve che. jAgatA prANI svapna juve che ke sutA jAgatAM prANI svapna juve che ? u. gautama ! sutela prANI svapna jotAM nathI, jAgatAM prANI svapna jotAM nathI, paraMtu sutA-jAgatAM prANI svapna juve che. pa. sutte NaM bhaMte ! suviNaM pAsai, jAgare suviNaM pAsai, suttajAgare suviNaM pAsai ? u. goyamA ! no sutte suviNaM pAsai, no jAgare suviNaM pAsai, suttajAgare suviNaM paasi| - vicA. sa. 26, 3. 6. 3. -2 itthI vA purise vA suviNaMte egaM mahaM hayapaMti vA, gayapaMti vA, narapaMti vA, kinnarapaMti vA, kiMpurisapaMti vA, mahoragapaMti vA. gaMdhavvapaMti vA, vasabhapaMti vA pAsamANe pAsai durUhamANe durUhai darUDhamiti appANaM mannai, takkhaNAmeva bujjhai teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhai -jAva- savvadukkhANaM aMtaM krei| 2. itthI vA purise vA suviNaMte ega mahaM dAmiNiM pAINapaDiNAyataM duhao samudde puDheM pAsamANe pAsai saMvellemANe saMvellai, saMvelliyamiti appANaM mannai, takkhaNAmeva bujjhai, teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhai -jAva-savvadukkhANaM aMtaM karei / 1. koIpaNa strI ke puruSa svapnanAM aMtamAM eka moTI azvapaMkti, gajapakti, manuSyapaMkti, kinnarapaMkti, kiMpuruSapaMkti, mahoragapaMkti, gadharvapaMkti athavA vRSabhapaMktine juve ane tenA upara caDhe ane tenA para svayaM caDhela che evuM potAne mAne tathA A pramANe joIne jo tatkSaNa jAge to te teja bhavamAM siddha thAya che -vAva- sarva duHkhono aMta kare che. 3. itthI vA purise vA suviNaMte egaM mahaM rajju pAINapaDiNAyataM duhao logate puDheM pAsamANe pAsai, chiMdamANe chiMdai, chinnamiti appANaM mannai, takkhaNAmeva bujjhai, teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhai -jAva- savvadukkhANaM aMtaM karei / 4. itthI vA purise vA suviNaMte egaM mahaM kiNhasuttagaM vA, nIlasuttagaM vA, lohiyasuttagaM, hAliddasuttagaM vA, sukkilasuttagaM vA pAsamANe pAsai, uggovemANe uggovei, uggovitamiti appANaMmannai, takkhaNAmeva bujjhai, teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhai -jAvasavvadukkhANaM aMtaM krei| itthI vA purise vA suviNaMte egaM mahaM ayarAsiM vA taMbarAsiMvA tauyarAsiMvAsIsagarAsiMvA pAsamANe pAsai, durUhamANe durUhai durUDhamiti appANaM mannai, takkhaNAmeva bujjhai, docce bhavaggahaNe sijjhai -gAva- sarvakuveravAi aMta jarA koIpaNa strI ke puruSa jo svapnanAM aMtamAM samudranAM baMne kinArethI aDela ane pUrva tathA pazcimanI tarapha lAMbu eka moTuM doraDuM juve ane tene lapeTe tathA pote tene lapeTe che. evuM potAne mAne tathA A pramANe joIne koI zIdhra jAge che to te teja bhavamAM siddha thAya che -yAvatu- sarvaduHkhono aMta kare che. 3. koI strI ke puruSa svapnanAM aMtamAM lokanAM baMne kinArone sparza karela ane pUrva tathA pazcimamAM lAMbI eka moTI rassI juve ane tene kApI nAMkhe tathA svayaM tene kApe che, evuM potAne mAne tathA A pramANe joIne tatkSaNa jAge to te teja bhavamAM siddha thAya che -vAva- sarva duHkhono aMta kare che. 4. koIpaNa strI ke puruSa svapnanAM aMtamAM eka moTA lAMbAkALA dorAne, lIlA dorAne, lAla doro, pILo doro ke sapheda dorAne juve ane tene ukele, ane pote tene ukelyuM che evuM svayaM tene mAne ane evuM joIne tejakSaNa jAge to te teja bhavamAM siddha thAya che -vAva- sarva duHkhono aMta kare che. 5. koIpaNa strI ke puruSa svapnanAM aMtamAM eka moTA lokhaMDanAM DhagalAne, tAMbAnAM DhagalAne, pItaLanAM DhagalAne, sIsAnA DhagalAne juve ane svayaM tenA para caDhe ane svayaM tenA para caDhela che, evuM pote mAne tathA evuM joIne zIdhra jAge to te be bhavamAM siddha thAya che -vAva- sarva duHkhono aMta kare che. Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 912 dravyAnuyoga bhAga-2 6. itthI vA purisevA suviNaMte egaM mahaM hiraNNarAsiM vA, suvaNNarAsiM vA, rayaNarAsiM vA, vairarAsiM vA pAsamANepAsai, durUhamANe durUhai, durUDhamiti appANaM mannai, takkhaNAmeva bujjhai, teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhai -jAva- savvadukkhANaM aMtaM karei / 6. koIpaNa strI ke puruSa svapnanAM aMtamAM eka vizALa cAMdInAM DhagalAne, sonAnAM DhagalAne, ratnanAM DhagalAne, vajanAM DhagalAne juve ane tenA para svayaM caDhe ane svayaM tenA para caDhela che evuM potAne mAne tathA teja kSaNe jAge to te teja bhavamAM siddha thAya che -vAva- sarva duHkhono aMta kare che. koIpaNa strI ke puruSa svapnanAM aMtamAM eka moTA ghAsanAM DhagalAne, lAkaDIonAM DhagalAne, pAMdaDAnAM, vRkSanI chAla ke tusanAM DhagalAne, bhUsAnAM DhagalAne, ghauMnAM DhagalAne ke kUDA kacarAnA DhagalAne juve ane tene vikhere ane svayaM e tene vikheryA che, evuM pote mAne ane tallaNa jAge to teja bhavamAM siddha thAya che -cAvatu- sarva duHkhono aMta kare che. 7. itthI vA purise vA suviNaMte egaM mahaM taNarAsiM vA, kaTTharAsiMvA, pattarAsiMvA, tayarAsiMvA, tusarAsiM vA, bhusarAsiM vA, gomayarAsiM vA, avakararAsiM vA pAsamANe pAsai vikkhiramANe vikkhirai, vikkhiNNamiti appANaM mannai, takkhaNAmeva bujjhai, teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhai -jAva- savvadukkhANaM aMtaM krei| itthI vA purise vA suviNaMte egaM mahaM sarathaMbhaM vA, vIraNathaMbhaM vA, vaMsImUlathaMbhaM vA, vallImUlathaMbhaM vA pAsamANe pAsai ummUlemANe ummUlei ummUlitamiti appANaMmannaitakkhaNAmeva bujjhai, teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhai -jAva- sabbadukkhANaM aMtaM karei / itthI vA purise vA suviNaMte egaM mahaM khIrakumbhaM vA dadhikumbhaM vA, ghayakumbhaM vA, madhukumbhaM vA, pAsamANe pAsai, uppADemANe vA uppADei, uppADitamiti appANaMmannai, takkhaNAmeva bujjhai,teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhai -jAva-savvadukkhANaM aMtaM karei / 10. itthI vA purisevA suviNaMte egaM mahaM surAviyaDakumbhaM vA, sovIraviyaDakumbhaM vA, tellakumbhaM vA, vasAkumbhaM vA, pAsamANe pAsai, bhiMdamANe bhiMdai bhinnamiti appANaM mannai, takkhaNAmeva bujjhai, docce bhavaggahaNe sijjhai-jAva- savvadukkhANaM aMtaM karei / 11. itthI vA purise vA suviNaMte egaM mahaM paumasaraM kusumiyaM pAsamANe pAsai, ogAhamANe ogAhai, ogADhamiti appANaM mannai, takkhaNAmeva bujjhai, teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhai -jAva- savvadukkhANaM caMta rU I 8. koIpaNa strI ke puruSa svapnanAM aMtamAM eka moTA zarastaMbhane, vIraNa staMbhane, vaMsImUla staMbhane athavA valImUla staMbhane juve ane ukhADe ane svayaM e tene ukhADela che. evuM potAne mAne ane tejakSaNe jAge to teja bhavamAM siddha thAya che -vAva- sarva duHkhono aMta kare che. 9. koI paNa strI ke puruSa svapnanAM aMtamAM eka moTA kSIra ghaDAne, dahInAM ghaDAne, ghInAM ghaDAne ke madhunAM ghaDAne juve ane tene upADe ane svayaM tene upADela che evuM pote mAne ane tatkSaNa jAge to te ja bhavamAM siddha thAya che -cAvata- sarva duHkhono aMta kare che. 10. koI paNa strI ke puruSa svapnanAM aMtamAM eka vizALa madirAno udhADela ghaDo, kAMjIno ghaDo, telano ghaDo ke carabInA ghaDAne juve che ane joIne bhedana kare che, phoDe che ane pote tene phoDela che evuM potAne mAne che ane teja kSaNe jAge to te bIjA bhavamAM siddha thAya che -yAvatu- sarva duHkhono aMta kare che. 11. koI paNa strI ke puruSa svapnanAM aMtamAM eka vizALa kusumita padma sarovarane juve che, joIne temAM praveza kare che ane praveza karIne teo pote ja temAM praveza karela che evuM potAne mAne che ane teja kSaNe jAge che to teja bhavamAM siddha thAya che -thAvatu sarva duHkhono aMta kare che. 12. koIpaNa strI ke puruSa svapnanAM aMtamAM hajAro taraMgo ane avAjothI vyApta eka mahAsAgarane juve che, joIne tare che ane tarI tene pAra kare che, evuM svayaMne mAne ane tejakSaNe jAge che to teja bhavamAM siddha thAya che -yAvata- sarva duHkhono aMta kare che. 12. itthI vA purise vA suviNaMte egaM mahaM sAgaraM ummIvIyIsahassakaliyaM pAsamANe pAsai, taramANe tarai, tiNNimiti appANaM mannai, takkhaNAmeva bujjhai, teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhai -jAvasavvadukhANaM aMtaM krei| Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 913 13. itthI vA purise vA suviNaMte egaM mahaM bhavaNaM 13. koIpaNa strI ke puruSa svapnanAM aMtamAM eka vizALa sabbarayaNAmayaM pAsamANe pAsai, aNuppavisamANe ratnothI banela bhavanane juve che joIne temAM praveza kare aNuSpavisai, aNuppaviTThamiti appANaM mannai, che, praveza karIne pote ja temAM praveza karela che evuM takhaNAmeva bujjhai, teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhai potAne mAne che ane te ja kSaNa jAge che to tejabhavamAM -jAva- savvadukkhANaM aMtaM karei / siddha thAyache-yAvata-sarvahumono saMta cha. 14. itthI vA purise vA suviNaMte egaM mahaM vimANaM 14. koIpaNa strI ke puruSa svapnanAM aMtamAM sarvaratnamayI savarayaNAmayaM pAsamANe pAsai, durUhamANe durUhai, eka vizALa vimAnane juve che, joIne tenA para durUDhamiti appANaM mannai, takkhaNAmeva bujjhai, teNeva caDhe che, caDhIne pote tenA para caDhela che evuM pote bhavaggahaNeNaM sijjhai-jAva-savvadukkhANaM aMtaM karei / mAne che ane tejakSaNe jAge to teja bhavamAM siddha - viyA. sa. 16, u. 6, su. 20-35 thAyache-yAvat-sarva:mono saMta cha. 86. paccakkhanANassa bheyA 8. pratyakSa zAnana me : pa. se kiM taM paccakkhaM ? pra. pratyakSa zAna zuMcha ? paccakkhaM duvihaM paNNattaM, taM jahA 3. pratyakSa zAna barana yA cha, Thebha: - 1. iMdiyapaccakkhaM ca, 2. No iMdiyapaccakkhaM ca / 1.ndriya-pratyakSa, 2. nochandriya-pratyakSa. pa. se kiM taM iMdiyapaccakkhaM ? pra. chandriya pratyakSa zuMcha ? u. iMdiyapaccakkhaM paMcavihaM paNNattaM, taM jahA 3. chandriya pratyakSa pAya 2na hAcha, 1. soiMdiyapaccakvaM, 2. cakkhiMdiyapaccakkhaM, 1. zrotrendriya pratyakSa, 2. yakSurendriya pratyakSa, 3. ghANiMdiyapaccakkhaM, 4. rasaNediyapaccakkhaM, 3. prAgandriya pratyakSa, 4. rasendriya pratyakSa, 5. phAsiMdiyapaccakvaM / 5. sparzanendriya pratyakSa, se taM iNdiypcckkhN| A Indriya pratyakSa che. pa. se kiM taM No iMdiyapaccakkhaM ? pra. no'ndriya pratyakSa zuMcha? u. No iMdiyapaccakkhaM tivihaM paNNattaM, taM jahA 6. no indriya pratyakSa tra prA2na yA cha, sebha - 1. ohinANapaccakkhaM, 2.maNapajjavanANapaccakvaM, 1.avadhijJAna pratyakSa, 2. mana:paryavazAna pratyakSa, 3. kevalanANapaccakkhaM / ' - naMdI. su. 3-5 3.3vaNazAna pratyakSa. 87. ohinANassa parUvaNaM 87. adhizAnana praru59 : pa. se kiM ohinANapaccakkhaM ? . pratyakSa avadhizAna cha? u. ohinANapaccakkhaM duvihaM paNNattaM, taM jahA pratyakSa avadhijJAna be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. bhavapaccaiyaM ca, 2. khaovasamiyaM ca / 1. bhavapratyaya, 2. kSAyopazama.. doNhaM bhavapaccaiyaM, taM jahA bhava pratyayika avadhijJAna bene thAya che, jemake - 1. devANaM ca, 2. NeraiyANaM ca / 3 1. vone, 2. nA2ne. paccakkhe nANe duvihe paNNatte, taM jahA1. kevalanANe ceva, 2. No kevalanANe ceva / - ThANaM. a. 2, u. 1, su. 60 (2) No kevalanANe duvihe paNNatte, taM jahA - 1. ohinANe ceva, 2. maNapajjavanANe ceva / - ThANaM. a. 2, u. 1, su. 60 (12) 2. sama. su. 153, 3. (ka) ThANaM. a. 2, u. 1, su. 60/13-15 (kha) rAya. su. 241 (ga) paNNa pa. 33, su. 1982 Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 914 doNhaM khaovasamiyaM, taM jhaa2. majussA 2, 2. paMceMdiya-tirikkhajoNiyANaM ca / pa. ko heu khaovasamiyaM ? dravyAnuyoga bhAga-2 kSAyopathamika avadhijJAna bene thAya che, jemake - 1. manuSyone, 2. paMcendriya tiryaMcone, pra. kSAyopathamika avadhijJAna emane zA mATe thAya u. khaovasamiyaM tayAvaraNijjANaM kammANaM udiNNANaM khaeNaM, aNudiNNaM uvasameNaM ohinANaM smupjji| ahavA guNapaDivaNNassa aNagArassa ohinANaM smupjji| u. je karma avadhijJAnamAM bAdhA utpanna karanAra che, temAMthI udayamAM Avela karmono kSaya thavAthI tathA udayamAM na Avela karmono upazama thavAthI je avadhijJAna utpanna thAya che te kSAyopathamika avadhijJAna kahevAya che. athavA jJAna, darzana ane cAritrarUpa guNa saMpanna munine je avadhijJAna utpanna thAya che te kSAyopazamika avadhijJAna kahevAya che. te (kSAyopathamika avadhijJAna) saMkSepamAM cha prakAranAM kahyA che, jemake - 1. AnugAmika, 2. anAnugAmika, 3. vartamAna, 4, hIyamAna, 5. pratipAtika, 6. apratipAtika, taM samAsao chavihaM paNNattaM, taM jahA 2. mALuifmAM, 2. aTT Ifma, . va8mArca, 4. hAyamaye, che. parivA, 6. parivAra - naM. su. 6-6 (1) ANugAmi ohinANassa parUvarNa. te vi te mAgukiya mohinA ? u. ANugAmiyaM ohinANaM duvihaM paNNattaM, taM jahA 2. maMtAye 2, 2. mannathuM vA 1. te hiM aMta ? u. aMtagayaM tivihaM paNNattaM, taM jahA 1. puro aMtarAya, 2. mo baMtA , rU. pAsa aMtarAyaM | . 2. se viM te pura maMtarAya ? u. purao aMtagayaM-se jahAnAmae kei purise ukkaM vA,cuDaliyaM vA, alAyaM vA, maNiM vA, joI vA, paIvaM vA, purao kAuM paNollemANe-paNollemANe gacchejjA / se teNaM joiTThANeNaM purao ceva paasi| (1) AnugAmika avadhijJAnanuM prarupaNa : pra. AnugAmika avadhijJAna zuM che ? u. AnugAmika avadhijJAna be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. aMtagata, 2. madhyagata. pra. antagata avadhijJAna zuM che ? u. antagata avadhijJAna traNa prakAranAM kahyA che, jemake 1. purataH antagata, 2, mArgataH antagata, 3. pArzvataH antagata. pra. 1. purataH antagata avadhijJAna zuM che ? u. purataH antagata - jema koI vyakti ulkA (agni piMDa), ghAsano baLato Dhagalo, agrabhAgathI baLatuM kASTha, nIla-maNi pAtramAM rAkhela prajavalita jyoti ke dIpakane hAtha athavA daMDAthI AgaLa karIne cAle che ane uparyukta padArtho dvArA thayela prakAzathI mArgamAM paDela padArthone joto jAya che. 2. TA, 5, 6, mu. 62 6 Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 915 evAmeva purao aMtagaeNaM ohiNANeNaM purao ceva saMkhejjAI vA, asaMkhejjAI vA joyaNAI jANai pAsA se taM purao aNtgyN| 1. 2. te vitta mAM saMtAye? u. maggao aMtagayaM-se jahAnAmae kei purise ukkaM vA -jAva- paIvaM vA maggao kAuM aNukaDDhemANeaNukaDDhemANe gacchejjA / se teNaM joiTThANeNaM maggao ceva paasi| evAmeva maggao aMtagaeNaM ohiNANeNaM maggao ceva saMkhejjAI vA asaMkhejjAi vA joyaNAI jANai pAsa6 . se taM maggao aNtgyN| 1, rU. se jiM tuM paNa aMtarAya ? pAsao aMtagayaM-se jahAnAmae kei purise ukkaM vA -jAva- paIvaM vA pAsao kAuM parikaDDhemANeparikaDaDhemANe gacchejjA / se teNaM joiTaThANeNaM pAsao ceva paasi| A pramANe purataH antagata avadhijJAnathI avadhijJAnI AgaLanAM pradezamAM saMkhyAta ke asaMkhyAta yojano sudhI padArthone jotA cAle che. A purataH antagata avadhijJAnanuM svarupa che. pra. 2. mArgata: antagata avadhijJAnanuM svarupa zuM che ? u. mArgata: antagata - jema koI vyakti ulkA . -vAva- dIpakane hAtha ke koI daMDA dvArA pAchaLa karIne cAle che ane uparyukta padArthonAM prakAzathI pAchaLa sthita padArthone joto jAya che. A pramANe mArgataH antagata avadhijJAnathI avadhijJAnI pAchaLanAM pradezamAM saMkhyAta ke asaMkhyAta yojana sudhI padArthone joto cAle che. A mArgata: antagatanuM svarupa che. pra. 3. pArvataH avadhijJAna zuM che ? u. pArvata: antagata - jema koI puruSa ulkA yAvata dIpakane hAtha ke koI daMDAnAM agrabhAgathI pArzvabhAgamAM, laIne cAle che ane uparyukta padArthonAM prakAzathI mArgamAM paDela padArthone joto cAle che. evAmeva pAsao aMtagaeNaM ohiNANeNaM pAsao ceva saMkhejjAIvA, asaMkhejjAiMvA joyaNAiM jANai A pramANe pArvavartI avadhijJAnI pArvavartI pradezamAM saMkhyAta ke asaMkhyAta yojana sudhI padArthone joto cAle che. se taM pAsao aNtgyN| p. 4, te vi mannathuM? u. majhagaye- se jahAnAmae kei purise ukkaM vA -jAva- paIvaM vA matthae kAuM gacchejjA / se teNaM joiTThANeNaM savvao samaMtA pAsai / A pArvata: attagata avadhijJAnanuM svarupa che. pra. 4. madhyagata avadhijJAna zuM che ? madhyagata avadhijJAna - jema koI puruSa ulkA -vAva- dIpakane mastaka para rAkhIne cAle che te puruSa uparyukta prakAzanAM dvArA sarva dizAomAM sthita padArthone joto cAle che. A pramANe madhyagata avadhijJAna paNa cAre taraphanAM saMkhyAta ke asaMkhyAta yojana sudhInA padArthone joto cAle che. A madhyagata avadhijJAnanuM svarupa che. pra. antagata ane madhyagata avadhijJAnamAM zuM aMtara evAmeva majjhagaeNaM ohiNANeNaM savvao samaMtA saMkhejjAI vA, asaMkhejjAI vA joyaNAI jANai pasiDDA se taM mjjhgyN| pa. aMtagayassa majjhagayassa ya ko paIviseso ? u. aMtagaeNaM ohiNANeNaM ega disiM ceva jANai pAsai / antagata avadhijJAnathI avadhijJAnI koI eka majjhagaeNaM ohiNANeNaM savao samaMtA jANai dizAmAM ja jANe-dekhe che paraMtu madhyagata pAmarU I avadhijJAnathI badhI dizAomAM jANe-jave che. Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 916 dravyAnuyoga bhAga-2 A AnugAmika avadhijJAnanuM svarupa che. se taM ANugAmiyaM ohinnaannN| - naM. mu. 26-22 (2) aNANugAmi-ohinANassa parUvaNaMpa. se kiM taM aNANugAmiyaM ohinANaM ? u. aNANugAmiyaM ohinANaM-se jahAnAmae kei purise egaM mahaMtaM joiTThANaM kAuM tasseva joiTThANassa pariperaMtehiM-pariperaMtehiMparigholemANe-parigholemANe tameva joiTThANaM pAsai, aNNattha gae Na pAsai, evAmeva aNANugAmiyaM ohinANaMjatthevasamuSpajjai tattheva saMkhejjANi vA, asaMkhejjANivA, saMbaddhANi vA, asaMbaddhANi vA, joyaNAiM jANai pAsai, aNNattha gae Na jANai Na pAsai / (2) anAnugAmika avadhijJAnanuM prANa : pra. anAnugAmika avadhijJAna zuM che ? u. anAnugAmika avadhijJAna jema koI vyakti eka ghaNA moTA agnikuMDamAM agnine prajavalita karIne te agninA cAre tarapha badhI dizA-vidizAomAM phare che tathA te jyotithI prakAzita kSetrane ja juve che paraMtu anyatra javAthI tene joto nathI, A pramANe anAnugAmika avadhijJAna je kSetramAM jene utpanna thAya che, te teja kSetramAM sthita thaIne saMkhyAta ane asaMkhyAta yojana sudhI, svaavagADha kSetrathI aMtara rahita ke aMtara sahita rahela dravyone vizeSa rUpathI ane sAmAnya rupathI jANe-juve che, paraMtu anyatra javAthI jANatAM nathI ane jotA paNa nathI. A anAnugAmika avadhijJAnanuM svarupa che. se taM aNANugAmiyaM ohinANaM / - taMtrI. su. 12 (3) vaDDhamANa-ohinANassa parUvarNapa. se kiM taM vaDDhamANayaM ohinANaM ? u. vaDDhamANayaMohinANaM-pasatthesuajjhavasAyaNaTThANesu vaDDhamANassa, vaDDhamANacarittassa, visujjhamANassa, visujjhamANacarittassa savvao samaMtA ohI vaDha / (3) vartamAna avadhijJAnanuM jharupaNa : pra. vaddhamAna avadhijJAna zuM che ? u. adhyavasAyo (vicAro) nAM vizuddha ane prazasta thavAthI ane cAritranI vRddhi thavAthI tathA vizuddha cAritranAM dvArA karma maLathI rahita thavAthI AtmAnuM jJAna dizAo ane vidizAomAM cAre tarapha vadhe che te vartamAna avadhijJAna kahevAmAM Ave che. A vartamAna avadhijJAnanuM svarupa che. se taM vaDDhamANayaM ohinaannN| - saMtI. mu. 23 (4) zrIyama-hinAnsa vip. se kiM taM hIyamANayaM ohinANaM ? u. hIyamANayaMohinANaMappasatthehiM ajjhavasAyaTThANehiM vaTTamANassa, vaTTamANacarittassa,saMkilissamANassa, saMkilissamANacarittassa, savao samaMtA ohI prihiiyi| se taM hIyamANayaM ohinaannN| - saMtI. su. 26 (4) hIyamAna avadhijJAnanuM jharupaNa : pra. hIyamAna avadhijJAna zuM che ? azubha adhyavasAyomAM vidyamAna cAritravALA ane saMkulezane prApta saMphilaSTa cAritravALAne je badhA taraphathI avadhijJAnano chAsa thAya che te hIyamAna avadhijJAna kahevAmAM Ave che. A hIyamAna avadhijJAnanuM svarupa che. .. A pATha vyavasthita karela che. Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 917 () davA-godinAra chep. se kiM taM paDivAi ohinANaM? u. paDivAi ohinANaM jaNNaM jahaNNeNaM aMgulassa asaMkhejjaibhAgaM vA, saMkhejjaibhAgaM vA, vAlaggaM vA, vAlaggapuhattaM vA, likkhaM vA, likkhapuhattaM vA, jUyaM vA, jUyapuhattaM vA, javaM vA, javapuhattaM vA, aMgulaM vA, aMgulapuhattaM vA, pAyaM vA, pAyapuhattaM vA, viyatthiM vA, viyatthipuhattaM vA, rayaNiM vA, rayaNipuhattaM vA, kucchiM vA, kucchipuhattaM vA, dhaNuyaM vA, dhaNupuhattaM vA, gAuyaM vA, gAuyapuhattaM vA, joyaNaM vA, joyaNapuhattaM vA, joyaNasayaM vA, joyaNasayapuhattaM vA, joyaNasahassaM vA, joyaNasahassapuhattaM vA, (5) pratipAti avadhijJAnanuM prANa : pra. pratipAti avadhijJAnanuM svarupa zuM che ? u. pratipAti avadhijJAna jaghanya aMguLanAM asaMkhyAtamAM bhAga ke saMkhyAtamo bhAga, bAlAjha, bAlAjhapRthad, lIkha ke lIkhapRthatva, yuga ke yuga pRthaphatva, java ke javapRthatva, aMguLa ke aMguLa pRthakutva, pAda ke pAdapRthatva, vitati ke vitasti pRthaphatva, rani (hAtha parimANa) ke ratnipRtha7, kukSi (be hastaparimANa) ke kukSipRthaphatva, dhanuSa (cAra hAtha parimANa) ke dhanuSa pRthakatva, gabhUti ke gabhUti pRthaphatva, yojana ke yojana pRthakatva, yojanazata ke yojanazata pRthaphatva, yojana-sahastra (eka hajA2 yojana) ke yojanasahastra pRthatva, lAkha yojana ke lAkha yojanapRthatva, yojanakoTi (eka karoDa yojana) ke yojana koTi pRthaphatva, yojana kroDA kroDI ke yojana kroDA kroDI pRthaphatva, saMkhyAta yojana ke saMkhyAta yojana pRthaphatva, asaMkhyAta yojana ke asaMkhyAta yojana pRthatva, athavA utkRSTa rupathI saMpUrNa lokane joIne je avadhijJAna naSTa thaI jAya che tene pratipAti avadhijJAna kahevAmAM Ave che. A pratipAti avadhijJAnanuM svarupa che. (6) apratipAti avadhijJAnanuM jharupaNa : pra. apratipAti avadhijJAna zuM che ? u. je avadhijJAnanA jJAtA alokanAM eka AkAza pradezane paNa jANe che ane juve che. arthAt jANavAnI kSamatAvALA thaI jAya che. te apratipAti (jIvana paryata rahenAra )avadhijJAna kahevAmAM Ave che. joyaNasayasahassaM vA, joyaNasayasahassapuhattaM vA, joyaNakoDiM vA, joyaNakoDipuhattaM vA, joyaNakoDAkoDiM vA, joyaNakoDAkoDipuhattaM vA, joyaNa saMkhejjaM vA, joyaNasaMkhejjapuhattaM vA, joyaNa asaMkheja vA, joyaNa asaMkhejjapuhattaM vA, ukkoseNaM logaM vA, pAsittA NaM pddivejjaa| se taM paDivAi ohinANaM - naMdI. su. 23 (6) maDivAi-hinAnaksa - pa. se kiM taM apaDivAi ohinANaM? apaDivAi ohinANaM jeNaM alogassa egamavi AgAsapaesa pAsejjA teNa paraM apaDivAi mahinAdi | www.janelibrary.org Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 918 dravyAnuyoga bhAga-2 je te mahilA mahinA - niMtI. yu. 24 88. mahinApasarasa vetta jAvaiyA tisamayAhAragassa, suhumassa paNagajIvassa / ogAhaNA jahannA, ohIkhettaM jahannaM tu // 45 // savvabahuagaNijIvA, NiraMtaraM jattiyaM bharijjaMsu / khettaM savvadisAgaM, paramohI khettaniddiTTho // 46 // aMgulamAvaliyANaM bhAgamasaMkhejja dosu sNkhejjaa| aMgulamAvaliyaMto AvaliyA aMgulapuhattaM // 47 // hatthammi muhattaMto, divasaMto gAuyammi boddhbbo| A apratipAti avadhijJAnanuM svarupa che. 88, avadhijJAnanuM kSetra : traNa samayanAM AhAraka sUkSma-nigoda jIvanI jaghanya avagAhanA jeTalI thAya che teTalo ja jadhanya avadhijJAnanuM kSetra che. samasta sUkSma, bAdara, paryApta ane aparyApta agnikAyanA jIva badhI dizAomAM jeTaluM kSetra niraMtara paripUrNa kare che teTaluM ja kSetra paramAvadhijJAnanuM kahyuM che. jo avadhijJAnI kSetrathI aMgulanAM asaMkhyAtamAM bhAgane jANe che to kALathI AvalikAnAM asaMkhyAtamA bhAgane jANe che. jo kSetrathI aMguLanAM saMkhyAtamAM bhAgane jANe che to kALathI AvalikAnAM saMkhyAmAM bhAgane jANe che. jo kSetrathI aMguLa pramANa kSetrane jANe che to kALathI AvalikAthI kaMIka ochuM juve che. jo saMpUrNa AvalikA pramANa kALa juve che to kSetrathI aMguLa pRthakatva (aneka aMguLa) pramANa kSetrane juve che. jo avadhijJAnI kSetrathI eka hAtha kSetra juve che to kALa thI kaMIka nyUna eka muhUrta juve che ane kALathI kaMIka ochuM eka divasa juve che to kSetrathI eka gAu (kosa parimANa) juve che. jo kSetrathI yojanA parimANa (cAra kosa) juve to kALa thI divasa pRthakatva sudhI juve che. jo kALathI kaMIka nyUna eka pakSa juve to kSetrathI paccIsa yojana sudhI juve che. jo kSetrathI saMpUrNa bharatakSetrane juve to kALathI ardhamAsa parimita (bhUta bhaviSya) kALane jANe che. jo kSetrathI jaMbUDhIpa sudhI juve to kALathI eka mAsathI paNa vadhAre bhUta, bhaviSyakALane juve che. jo kSetrathI manuSyaloka parimANa kSetrane juve to kALathI eka varSa sudhI bhUta, bhaviSyakALane juve che. jo kSetrathI rucaka kSetra sudhI juve to kALathI varSa pRthakatva (aneka varSa) bhUta ane bhaviSya kALane jANe che. jo avadhijJAnI kALathI saMkhyAtakALane jANe che to kSetrathI saMkhyAta dvIpa-samudra sudhI jANe che ane asaMkhyAta kALa jANavA para kSetrathI dvIpo ane samudrone bhajanAthI jANe che arthAta koI saMkhyA ane koI asaMkhyAta dvIpa samudra jANe che. joyaNa divasapUhattaM, pakkhaMto paNNavIsAo // 48 // bharahammi addhamAso, jaMbudadIvammi sAhio maaso| vAsaM ca maNuyaloe, vAsapuhattaM ca rUyagammi // 49 // saMkhejjammi u kAle dIva-samuddA vi hoMti saMkhejjA / kAlammi asaMkhejje dIva-samuddA u bhaiyavvA // 50 // Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 919 kAle cauNha vuDDhI, kAlo bhaiyavvo khettavuDDhIe / avadhijJAnamAM kALanI vRddhi thavAthI dravya, kSetra, kALa ane bhAva cAreyanI vRddhi thAya che. kSetranI vRddhi thavAthI kALanI vRddhimAM bhajanA che. arthAt koInI kALanI vRddhi thAya che ane koInI thatI nathI. vuDDhIe dabva-pajjava bhaiyavvA khetta-kAlA u // 5 // avadhijJAnamAM dravya ane paryAyanI vRddhi thavAthI kSetra ane kALamAM vRddhinI bhajanA thAya che. arthAt kSetrakALa vRddhi pAme paNa che ane nathI paNa pAmatA. kAraNa kesuhumo ya hoi kAlo, tatto suhumayaraM havai khettaM / kALa sUkSma hoya che. paraMtu kSetra tenAthI paNa sUkSmatara aMgulaseDhimette osappiNio asaMkhejjA // 52 // thAya che. tenuM kAraNa e che ke eka aMguLa prathama zreNIrupa -naMtI. su. 24 kSetramAM asaMkhyAta avasarpiNIo jeTalo samaya hoya che. 9. ohinANassa sAmitta parUvaNaM 89. avadhijJAnanAM svAmitvanuM prarUpaNa : Neraie-deva-titthaMkarA ya, ohissa bAhirA hoti / nAraka, deva ane tIrthaMkara avadhijJAnathI abAhya (yukta) pAsaMti savao khalu, sesA deseNa pAsaMti // 54 / / ja hoya che ane te badhI dizAo ane vidizAone juve che. zeSa manuSya ane tiryaMca eka dezathI juve che. te mahinA - nahI. yu. 27 A avadhijJAnanuM svarupa che. 90. ohinANabheyassa uvasaMhAro 90, avadhijJAnanAM bhedono upasaMhAra : ohI bhavapaccaio, guNapaccaio ya vaNNio eso'| avadhijJAna bhavapratyayika ane guNapratyayika be prakAranAM tassa ya bahU vigappA, davve khette ya kAle ya // 53 // kahyA che ane tenA paNa dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI - naM. su. 26 ghaNA vikalpa kahyA che. 91. ohinANassa aMto bAhiradAra parUvarNa 91. avadhijJAnanAM AvyaMtara-bAhya dvAranuM prANa : 1. 2 , nara ja maMta ! dilsa kiM saMto vahiM ? pra. 6.1, bhaMte ! zuM nAraka avadhijJAnanAM aMdara che ke bAhara che ? 3. northaT ! gaMto, no vArdio u. gautama! te avadhijJAnanAM aMdara che, bAhara nathI, huM 2-2, pve -nAvi- thAimAA di. 2-11. A pramANe svanitakumAro sudhI jANavuM joIe. 1. 2 20. paMDhiya-tirinoLiyAnuM maMte ! 8 20. bhaMte ! paMcendriya tiryayonika avadhijJAnanAM ohissa kiM aMto bAhiM ? aMdara che ke bAhara che ? 3. goma ! no saMto, vADhiA u. gautama ! te aMdara nathI, bAhara che. 1. re , mapUsA aMte ! dilsa vi aMto vahiM ? pra. 8. 21, aMte ! manuSya avadhijJAnanAM aMdara che ke bAhara che ? 3. soyamA ! jhaMto vi, vArdi vize u. gautama ! te aMdara paNa che ane bAhara paNa che. daM. 22-24. vANamantara-joisiya-vemANiyANaM da. 22-24, vANavyaMtara, jyotiSka ane vaimAnika jhaanneriyaannN| devonuM varNana nairayikonAM samAna che. - YOUT. . 3 3, mu. 20 27-2 26 2. rAya, mu. 24? 2. jo avadhijJAnI potAnI jagyAthI cAreya dizAomAM joto jAya che to te avadhijJAnInI aMdara che. jo avadhijJAnI potAnI jagyAthI eka ja dizAomAM joto jAya che to te avadhijJAnInI bahAra che. Jain Education Internation Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 920 dravyAnuyoga bhAga-2 92. cauvIsadaMDaesa desohi sabbohI parUvaNaM 92, covIsa daMDakomAM dezAvadhi - sarvAvadhinuM prarupaNa : 1. he , nara maMta ! jiM Trelara voha ? pra. de1, bhaMte! nArakonuM avadhijJAna dezAvadhi che ke sarvAvadhi che ? 3. yama ! soda. sodA | u. gautama ! tenuM avadhijJAna dezAvadhi che, sarvAvadhi nathI. 8. 2-22. parva -navi- thAiyahumArA / 6.2-11. A pramANe svanitakumAra sudhI jANavuM joIe. g. 8 20, paMcaMdriya tirivanoLiyA maMta ! jiM pra. dara0. bhaMte! paMcendriya - tiryaMcayonikonuM avadhijJAna desohI savvohI? dezAvadhi che ke sarvAvadhi che ? 3. kocamA ! TesaTI, no savATa u. gautama ! tenuM avadhijJAna dezAvadhi che, sarvAvadhi nathI. 5. ke. 2. mapUsA mete ! vuiM sorI sodI ? pra. 8,21. bhaMte ! manuSyonuM avadhijJAna dezAvadhi che ke sarvAvadhi che ? 3. jima ! tedI vi. brohI viA gautama ! tenuM avadhijJAna dezAvadhi paNa che, sarvAvadhi paNa che. daM. 22-24. vANamaMtara-joisiya-vemANiyANaM jahA da. 22-24, vANavyaMtara, jyotiSka ane vaimAnika nneriyaannN| devonuM avadhijJAna nArakonAM samAna dezAvadhi che. - pavur. 6. rU 3, mu. 2 0 22-2 0 2 6 13. ravIveNu gaNiTIoLa nAkhavAsa rAva- 93. covIsa daMDakomAM avadhijJAna dvArA jANavA jovAnAM kSetranuM prarUpaNa : pa. da. 1.NeraiyA NaM bhaMte ! kevaiyaM khettaM ohiNA pra. daM, 1, bhaMte ! nairayika avadhijJAnathI keTalA kSetrane nApati pati ? jANe-juve che ? u. goyamA ! jahaNNeNaM addha gAuyaM, u. gautama ! te avadhijJAnathI jadhanya aDadho gAu sudhI, ukkoseNaM cattAri gAuyAI ohiNA jANaMti utkRSTa cAra gAu sudhI jANe-juve che. saMtA rayaNappabhApuDhaviNeraiyA NaM bhaMte ! kevaiyaM khettaM pra. bhaMte ! ratnaprabhA pRthvInAM nAraka avadhijJAnathI ohiNA jANaMti pAsaMti ? keTalA kSetrane jANe-juve che ? u. goyamA ! jahaNNeNaM addhaTThAI gAuyAI, u. gautama ! te avadhijJAnathI jaghanya sADAtraNa gAu, ukkoseNaM cattAri gAuyAiM ohiNA jANaMti paasNti| utkRSTa cAra gAu sudhI jANe-juve che. sakkarappabhApuDhaviNeraiyA NaM bhaMte ! kevaiyaM khettaM pra. bhaMte ! zarkarAmabhA pRthvInAM nAraka avadhijJAnathI ohiNA jANaMti, pAsaMti ? keTalA kSetrane jANe-juve che ? goyamA ! jahaNNeNaM tiNNi gAuyAI, u. gautama ! te avadhijJAnathI jaghanya traNa gAu, ukkoseNaM adbhuTThAI gAuyAI ohiNA jANaMti utkRSTa sADAtraNa gAu sudhI jANe-juve che. paasNti| pa. vAluyappabhApuDhaviNeraiyA NaM bhaMte ! kevaiyaM khettaM pra. bhaMte ! bAlukAprabhA pRthvInAM nAraka avadhijJAnathI ohiNA jANaMti pAsaMti ? keTalA kSetrane jANe-juve che ? 4 dha Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 921 u. gautama ! te avadhijJAnathI jaghanya aDhIgAu, utkRSTa traNa gAu sudhI jANe-juve che. bhaMte ! paMkaprabhA pRthvInAM nAraka avadhijJAnathI keTalA kSetrane jANe-juve che ? u. gautama ! te avadhijJAnathI jaghanya be gAu, utkRSTa aDhI gAu sudhI jANe-juve che. u. goyamA ! jahaNNaNaM aDDhAijjAiM gAuyAI, ukkoseNaM tiNNi gAuyAI ohiNA jANaMti paasNti| paMkappabhApuDhaviNeraiyA NaM bhaMte ! kevaiyaM khettaM Adi nApati vasaMti ? u. goyamA ! jahaNNeNaM doNNi gAuyAiM, ukkAseNaM aDDhAijjAI gAuyAI ohiNA jANaMti paasNti| pa. dhUmappabhApuDhaviNeraiyA NaM bhaMte ! kevaiyaM khettaM ohiNA jANaMti pAsaMti ? u. goyamA ! jahaNNeNaM divaDhaM gAuyaM, ukkoseNaM do gAuyAI ohiNA jANaMti paasNti| pa. tamApUDhaviNeraiyA NaM bhaMte ! kevaiyaM khettaM ohiNA jANaMti pAsaMti ? 3. yamI! nahaUUor TI , ukkoseNaM divaDDhaM gAuyaM ohiNA jANaMti paasNti| ahesattamApUDhaviNeraiyA NaM bhaMte ! kevaiyaM khettaM ohiNA jANaMti pAsaMti ? 3. Tyama ! nadavvi addhapaIS, ukkoseNaM gAuyaM ohiNA jANaMti paasNti'| pa. daM. 2. asurakumArA NaM bhaMte ! kevaiyaM khettaM ohiNA nAti vAsaMti ? u. goyamA ! jahaNNeNaM paNuvIsaM joyaNAI, ukkoseNaM asaMkhejje dIva-samudde ohiNA jANaMti patinA da. 3. NAgakumArA NaM bhaMte ! ohiNA kevaiyaM khettaM jANaMti pAsaMti ? u. goyamA ! jahaNNaNaM paNavIsaM joyaNAI, ukkoseNaM saMkhejje dIva-samudade ohiNA jANaMti pra. bhaMte ! dhUmaprabhA pRthvInA nAraka avadhijJAnathI keTalA kSetrane jANe-juve che ? u. gautama ! te avadhijJAnathI jaghanya doDha gAu, utkRSTa be gAu sudhI jANe-juve che. pra. bhaMte! tama : prabhA pRthvInAM nAraka avadhijJAnathI keTalA kSetrane jANe-juve che ? u. gautama ! te avadhijJAnathI jaghanya eka gAu, utkRSTa doDha gAu sudhI jANe-juve che. pra. bhaMte ! adha: saptama pRthvInAM nAraka avadhijJAnathI keTalA kSetrane jANe-juve che ? u. gautama ! te avadhijJAnathI jaghanya aDadho gAuM, utkRSTa eka gAu sudhI jANe-juve che. pra. 6.2. aMte ! asurakumAradeva avadhijJAnathI keTalA kSetrane jANe-juve che ? u. gautama ! te avadhijJAnathI jaghanya paccIsa yojana, utkRSTa asaMkhyAta dIpa samudrone jANe-juve che. 5 E pra. 8.3, bhaMte ! nAgakumAradeva avadhijJAnathI keTalA kSetrane jANe -juve che ? gautama ! te avadhijJAnathI jaghanya paccIsa yojana, utkRSTa saMkhyAta dvIpa-samudrone jANe-juve che. TuM. 4-. parva -gAva- thAyazumAra' / 8.4.11. A pramANe svanitakumAro sudhI jANavuM joIe. pra. 8 20. "te ! paMcendriya tiryaMcayonika jIva avadhijJAnathI keTalA kSetrane jANe-juve che ? g, ke 20, vaMti-tirivaravanoLiyA maMte ! kevaiyaM khettaM ohiNA jANaMti pAsaMti ? 2. navA. 6, 3, mu. 88 (2) 2. bAramAM daMDakathI ogaNIsamAM daMDaka sudhInAM jIvone avadhijJAna thatuM nathI, eTalA mATe temanuM ahIM varNana karela nathI kaorary.org Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 922 goyamA ! jahaNNeNaM aMgulassa asaMkhejjaibhAgaM, ukkoseNaM asaMkhejje dIva-samudde / 6. daM. 21. maNUsA NaM bhaMte! kevaiyaM khettaM ohiNA jANaMti pAsaMti ? u. goyamA ! jahaNeNaM aMgulassa asaMkhejjaibhAgaM, 3. ukkoseNaM asaMkhejjAI aloe loyapamANamettAI khaMDAI ohiNA jANaMti pAsaMti / daM. 22. vANamaMtarA jahA NAgakumArA / pa. daM. 23. joisiyA NaM bhaMte! kevaiyaM khettaM ohiNA jANaMti pAsaMti ? 3. goyamA ! nadaLAM saMvekhkhuM TIva-samudde, ukkoseNa vi saMkhejje dIva - samudde / 6. daM. 24. sohammadevA NaM bhaMte! kevaiyaM khettaM ohiNA jANaMti pAsaMti ? u. goyamA ! jahaNNeNaM aMgulassa asaMkhejjai bhAgaM, ukkoseNaM ahe - jAva- imIse rayaNappabhAe puDhavIe SThitne parimaMte, ttiriyuM -nAva- asaMvekhkha dIvasmudde, uDDhaM jAva- sagAI vimANAiM ohiNA jANaMti pAsaMti | evaM IsANagadevA vi / saNakumAradevA mAhiMdagadevA vi evaM ceva / NavaraM - ahe - jAva - doccAe sakkarappabhAe puDhavIe heTThille carimaMte ohiNA jANaMti pAsaMti / baMbhaloga laMtagadevA taccAe puDhavIe heTThille carimaMte ohiNA jANaMti pAsaMti / mahAsukka-sahassAragadevA cautthIe paMkappabhAe puDhavIe heTThille carimaMte ohiNA jANaMti pAsaMti / ALaya-vAya-AraLa-annuyavevA ahe -khAvapNcmaae dhUmappabhAe puDhavIe heTThille carimaMte Jain Education Inter IdaLA nAnaMti vAsaMti dravyAnuyoga bhAga-2 u. gautama ! te avadhijJAnathI jaghanya aMguLanAM asaMkhyAtamAM bhAgane jANe-juve che. utkRSTa asaMkhyAta dvIpa-samudrone jANe-juve che. pra. daM, 21. bhaMte ! manuSya avadhijJAnathI keTalA kSetrane jANe-juve che ? u. gautama ! te avadhijJAnathI jaghanya aMguLanAM asaMkhyAtamAM bhAga kSetrane, utkRSTa alokamAM loka pramANa asaMkhya khaMDone jANe-juve che. naM.22. vANavyatara devonAM jANavA jovAnI kSetra sImA nAgakumAra devonI jema che. pra. 6,23, bhaMte ! jyotiSmadeva avadhijJAnathI keTalA kSetrane jANe-juve che ? u. gautama ! te avadhijJAnathI jaghanya saMkhyAta dvIpasamudrone, utkRSTa paNa saMkhyAta dvIpa-samudrone jANe-juve che. pra. 6,24, bhaMte ! saudharma devakalpanAM deva avadhijJAnathI keTalA kSetrane jANe-juve che ? u. gautama ! te avadhijJAnathI jaghanya aMguLanAM asaMkhyAtamA bhAga kSetrane ane utkRSTa nIce A ratnaprabhA pRthvInAM nIcalA caramAnta sudhI, tirachA asaMkhyAta dvIpa-samudro sudhI ane upara pota-potAnA vimAno sudhI avadhijJAnathI jANe juve che. A pramANe IzAna kalpa devonAM viSayamAM paNa samajavuM joIe. sanakumAra ane mAhendrakalpa devonA viSayamAM paNa A pramANe kahevuM joIe. vizeSa : te nIce bIjI zarkarAprabhA pRthvInAM nIcalA caramAnta sudhI jANe-juve che. brahmaloka ane lAMtaka deva avadhijJAnathI trIjI pRthvInAM nIcalA caramAnta sudhI jANe-dekhe che. (bAkI badhu pUrvavat che.) mahAzukra ane sahastrAra kalpanAM deva avadhijJAnathI cothI paMkaprabhA pRthvInAM nIcalA caramAnta sudhI jANe-dekhe che. Anata, prANata, AraNa ane acyutadeva avadhijJAnathI nIce pAMcamI dhUmaprabhA pRthvInAM nIcalA caramAnta sudhI jANe-juve che. For Private Personal Use Only Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana heTThima-majjhimagevejjagadevA ahe - jAva- chaTThAe tamAe puDhavIe heTThille carimaMte ohiNA jANaMti pAsaMti / uvarimagevejjagadevA NaM bhaMte! kevaiyaM khettaM ohiNA jANaMti pAsaMti ? u. goyamA ! jahaNeNaM aMgulassa asaMkhejjaibhAgaM, ukkoseNaM ahesattamAe puDhavIe heTThille carimaMte, tiriyuM-khAva-asaMvegneTIva-samudde, DTa -khAvasgaaii vimANAI ohiNA jANaMti pAsaMti / T. pa. aNuttarovavAiyadevA NaM bhaMte! kevaiyaM khettaM ohiNA jANaMti pAsaMti ? u. goyamA ! saMbhinnaM logaNAliM ohiNA jANaMti saMti / z 94. cauvIsadaMDaesu ohINANassa saMThANa parUvaNaM 6. - 51. va. 32, mu. 1268-20 07 3. goyamA ! tabArasaMpi pAse / 6. .. te, gherayALa maMte ! odI viM saMpi paLatte ? 3. goyamA ! patttAsaMCi vaLatte / 6. daM. 2. asurakumArANaM bhaMte ! ohI kiM saMThie paNNatte ? 3. goyamA ! x. 3-4 2. vaeN -nAva- LiyamArALa / OM 20, paMuviya-tirivanaLiyAnuM maMte ! ohI kiM saMThie paNNatte ? saMTA,sahiSNu pAtte / OM. 2. vaeNmajUsALa vi / daM. 22. vANamaMtarANaM bhaMte ! ohI kiM saMThie paNNatte ? 3. gayA ! padasaMThALasaMviSNu pAtte / 1. OM 23, khotiyALa maMta ! ohI viM hi paLatte? 94. 923 pra. bhaMte ! uparanAM caiveyaka deva avadhijJAnathI keTalA kSetrane jANe-juve che ? nIcenA ane madhyanA traiveyaka deva avadhijJAnathI nIce chaThI tama:prabhApRthvInAM nIcalA caramAnta sudhI jANe-juve che. u. gautama ! te avadhijJAnathI jaghanya aMguLanAM asaMkhyAtamA bhAga kSetrane ane utkRSTa adhaHsaptama pRthvInAM nIcalA ca2mAnta sudhI, tirachA asaMkhyAta dvIpa samudra sudhI, upara potAnA vimAno sudhI avadhijJAnathI jANejuve che. pra. bhaMte ! anuttaropa pAtika deva avadhijJAnathI keTalA kSene jANe-juve che ? u. gautama ! te avadhijJAnathI saMpUrNa lokanADIne jANejuve che. u. pra. covIsa daMDakomAM avadhijJAnanAM saMsthAnanuM prarupaNa : pra. 6,1. bhaMte ! nArakonuM avadhijJAna kyA AkAravALu kahyu che ? gautama ! te tapra (hoDI)nAM AkAranuM kahyu che. da.2, bhaMte ! asurakumAronuM adhijJAna kyA AkAranuM kahyu che ? u. gautama ! te pallaka (dhAnya mApavAnuM pAtra) nAM AkAranuM kahyu che. u. pra. 6.3-11. A pramANe stanitakumAro sudhInAM avadhijJAnanAM saMsthAna jANavAM joIe. pra. daM.20, bhaMte ! paMcendriya tiryaMcayonikonuM avadhijJAna kyA AkAranuM kahyu che ? u. gautama ! te nAnA AkAravALu kahyu che. 6.21. A pramANe manuSyonAM avadhijJAnanAM saMsthAna jANavAM joIe. pra. da. 22. bhaMte ! vANavyaMtara devonuM avadhijJAna kyA AkAranuM kahyu che ? gautama ! teM vAdyanAM AkAranuM kahyu che. 6,23, bhaMte ! jyotiSTadevonuM avadhijJAna kyA AkAranuM kahyu che ? 1 nIvA. ki. rU, mu. 202 (anuttara vimAnavAsI deva cauda rajju pramANa lokanAlI kSetrane jove che A aMtara che.)w.jainelibrary.org Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 924 dravyAnuyoga bhAga-2 1. AnugAra u. goyamA ! jhallarisaMThANasaMThie paNNatte / u. gautama ! te jhAlaranA AkAranuM kahyuM che. pa. daM. 24. sohammagadevANaM bhaMte ! ohI kiM saMThie pra. daM.24, bhaMte ! saudharma devonuM avadhijJAna kyA AkAranuM kahyuM che ? u. goyamA ! uDDhemuiMgAgArasaMThie pnnnntte| u. gautama ! te urdhva mRdaMganA AkAranuM kahyuM che. pd -MAva- majuvALA A pramANe azrutadevo sudhInAM avadhijJAnanAM AkAra samajavA joIe. pa. gevejjagadevANaM bhaMte ! ohI kiM saMThie paNNatte ? pra. bhaMte ! raiveyakadevonuM avadhijJAna kyA AkAranuM kahyuM che ? u. goyamA ! puSphacaMgerisaMThie paNNatte / u. gautama ! te phUla rAkhavAnI chAbaDInA AkAranuM kahyu che. pa. aNuttarovavAiyANaM bhaMte ! ohI kiM saMThie paNNatte? pra. bhaMte ! anuttaropapAtika devonuM avadhijJAna kyA AkAranuM kahyuM che. u. goyamA ! javaNAliyAsaMThie ohI pnnnntte| u. gautama ! tenuM avadhijJAna yavanAlikAnA AkAranuM - TUT, , rU 3, mu. 2 0 0 8-2 02 6 kahyuM che. 1. vIsamu modinA AdhumittA - 95. covIsa daMDakomAM avadhijJAnanAM AnugAmitvAdinuM prarupaNa : . pa. da.1. NeraiyANaM bhaMte ! ohI kiM pra. 8.1. bhaMte ! nArakonuM avadhijJAna zuM : 1. AgTru, 2, vFgT fmag, 3, vaddamAi[[, 1. AnugAmika che, 2. anAnugAmika che, 4. Iyama TU, 9. ghaDivArpha, 6. parivA, 3. varjhamAna che, 4. hIyamAna che, 5, pratipAtI. 7. vaDhiA , 8, kAvagi ? che, 6. apratipAtI che, 7, avasthita che ke 8. anavasthita che ? u. goyamA ! ANugAmie, No aNANugAmie, no u. gautama ! te AnugAmika che, paraMtu anAnugAmika, vaDDhamANae, no hIyamANae, no paDivAI, vaddhamAna, hIyamAna, pratipAtI ane anavasthita apaDivAI, avaTThie, no aNavaTThie / nathI, apratipAtI ane avasthita che. 8. 2-. g -nava-thafjayanArA 6.2-11. A pramANe stanatakumAro sudhInAM avadhijJAnanAM mATe jANavuM joIe. g, 2, 20, vaMtika-tirivarSanoLiyA maMta ! modI pra. 620. bhaMte ! paMcendriya tiryaMcayonikonuM avadhijJAna kiM ANugAmie -jAva- aNavaTThie ? AnugAmika che -yAvatu- anavasthita che ? 3. yama! Agify vi -nava-mAvA vize u. gautama ! te AnugAmika paNa che -vAva anavasthita paNa che. hR. 22. parva mapUsAna vize 6. 21. A pramANe manuSyonAM avadhijJAnanAM mATe jANavuM joIe. da. 22-24. vANamaMtara-joisiya-vemANiyANajahA 6.22-24. vANavyaMtara, jyotiSka ane vaimAnika geriyaannN'| devonuM varNana nArako jevuM che. - QUOT, T. rU 3, mu. 2 0 2 7-2 0 ? 2. () vicA. sa. 6, 3. ? , mu.? (7) mama, mu. 162 yamAna chay mta che ke Jain Education Intelnaliona Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 925 96. mana:paryavajJAnanuM lakSaNa : mana:paryavajJAna badhA jIvonAM manamAM vicArela arthane prakaTa karanAra che ane manuSya kSetramAM sImita tathA cAritrayukta sAdhunAM kSayopazama guNathI utpanna thanAra che. 96. maNapajjavanANassa lakkhaNaM maNapajjavaNANaM puNa, jaNamaNapariciMtiyatthapAgaDaNaM / mANusakhettaNibaddhaM, guNapaccaiyaM carittavao // 55 // - niM. ku. 28 97. maNapajjavanANassa bheyA taM ca duvihaM uppajjai, taM jhaa2. 3 2, 2. virama | - naM. su. rU 6 (3). 98, maNapajjavaNANassa sAmitta parUvaNaMpa. se ki taM maNapajjavanANaM ? maNapajjavanANe NaM bhaMte ! kiM maNussANaM uppajjai, amaNussANaM uppajjai ? . yamI ! massAmAM, jo majussAvi | 97. mana: paryavajJAnano bheda : te (manaH paryavajJAna) be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. jumati, 2. vipulamati. pa. jai maNussANaM-kiM sammucchimamaNussANaM, gabbhavakkaM tiya maNussANaM? goyamA ! No sammucchimamaNussANaM, gabbhavatiya maNussANaM uppjji| pa. jai gabbhavakkaMtiya-maNussANaM kiM kammabhUmia-gabbhavakkaMtiya maNussANaM ? akammabhUmia-gabbhavakkaMtiya-maNussANaM ? aMtaradIvaga-gabbhavakkaMtiya-maNussANaM ? goyamA ! kammabhUmia- gabbhavakvaMtiya-maNussANaM, No akammabhUmia - gabbhavakkaMtiya - maNussANaM, No aMtaradIvaga- gabbhavatiya maNussANaM / 98, mana:paryavajJAnanAM svAmitvanuM prarupaNa : pra. bhaMte ! mana:paryavajJAnanuM zuM svarUpa che ? bhaMte ! te mana:paryavajJAna manuSyone utpanna thAya che ke amanuSyone utpanna thAya che ? u. gautama ! (mana:paryavajJAna) manuSyone ja utpanna thAya che, amanuSyone thatuM nathI. pra. jo manuSyone utpanna thAya che to zuM sammacchima manuSyone utpanna thAya che ke garbha vyutkrAntika manuSyone utpanna thAya che ? u. gautama! samUcchima manuSyone utpanna thatuM nathI. paraMtu garbha vyutkAntika manuSyone utpanna thAya che. pra. jo garbhaja manuSyone ja manaH paryavazAna thAya che to zuM karmabhUmija garbhaja manuSyone thAya che ? akarmabhUmija garbhaja manuSyone thAya che ? ke antaradvIpaja garbhaja manuSyone thAya che ? gautama ! karmabhUmija garbhaja manuSyone ja mana:paryavajJAna utpanna thAya che. akarmabhUmija garbhaja manuSyone utpanna thatuM nathI. aMtara dvIpaja garbhaja manuSyone paNa utpanna thatuM nathI. pra. jo karmabhUmija manuSyone ja manaH paryavajJAna utpanna thAya che to - zuM saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUmija garbhaja manuSyone thAya che ? ke asaMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUmija garbhaja manuSyone thAya che ? _u gAMDa, I jai kammabhUmia-gabbhavakkaMtiya-maNussANaM, kiM saMkhejjavAsAuya-kammabhUmia-gabbhavakkaMtiyamaNussANaM, asaMkhejjavAsAuya-kammabhUmia-gabbhavakvaMtiyamaNussANaM? 2. () TA. ma. 2, 3. ?, mu. 6 /16 (6) rAya, mu. 24? Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 926 u. goyamA! saMkhejjavAsAuya-kammabhUmia-gabbhavakkaMtiya maNussANaM, No asaMkhejjavAsAuya-kammabhUmia-gabbhavakkaMtiya majusa | jai saMkhejjavAsAuya-kammabhUmia-gabbhavakvaMtiyamaNussANaMkiM pajjattaga-saMkhejjavAsAuya-kammabhUmiagabbhavakkaMtiya-maNussANaM, apajjattaga-saMkhejjavAsAuya-kammabhUmia gabbhavakkaMtiya-maNussANaM? u. goyamA ! pajjattaga-saMkhejjavAsAuya-kammabhUmia gabbhavakkaMtiya-maNussANaM, No apajjattaga-saMkhejjavAsAuya-kammabhUmia gabbhavakkaMtiya-maNussANaM / pa. jai pajjattaga-saMkhejjavAsAuya-kammabhUmia gabbhavakkaMtiya-maNussANaMkiM sammaddiTThi-pajjattaga-saMkhejjavAsAuyakammabhUmia-gabbhavakkaMtiya-maNussANaM ? micchadidadiTha-pajjattaga-saMkhejjavAsAuyakammabhUmia-gabbhavakkaMtiya-maNussANaM ? sammAmicchaddiTThi-pajjattaga-saMkhejjavAsAuyakammabhUmia-gabbhavakkaMtiya-maNussANaM? dravyAnuyoga bhAga-2 u. gautama ! saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUmija garbhaja manuSyone ja utpanna thAya che. asaMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUmija garbhaja manuSyone utpanna thatuM nathI. pra. jo saMkhyAta varSanI AyuvALA karmabhUmija garbhaja manuSyone utpanna thAya che to - zuM saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija garbhaja manuSyone thAya che ? ke saMkhyAta varSanI AyuvALA aparyApta karmabhUmija garbhaja manuSyone thAya che ? u. gautama ! saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija garbhaja manuSyone thAya che, saMkhyAta varSanI AyuvALA aparyApta karmabhUmija garbhaja manuSyone thatuM nathI. pra. jo manaH paryavajJAna saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija garbhaja manuSyone utpanna thAya che to - zuM te saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija garbhaja samyagudRSTi manuSyone thAya che ? saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija garbhaja mithyAdaSTi manuSyone thAya che ? ke saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija garbhaja samyagRmithyAdaSTi manuSyone utpanna thAya u. goyamA! sammaddiTThi-pajjattaga-saMkhejjavAsAuya- u. gautama ! saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta kammabhUmia-gabbhavakkaMtiya-maNussANaM, karmabhUmija garbhaja samyakdaSTi manuSyone thAya che. No micchadidaTThi-pajjattaga-saMkhejjavAsAuya saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija kammabhUmia-gabbhavakkaMtiya-maNussANaM, garbhaja mithyAdaSTi manuSyone thatuM nathI. NosammAmicchadichi-pajjattaga-saMkhejjavAsAuya saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija kammabhUmia-gabbhavakkaMtiya-maNussANaM, garbhaja samyagRmithyAdaSTi manuSyone paNa thatuM nathI. pa. jai sammaddiTThi-pajjattaga-saMkhejjavAsAuyakamma- pra. jo saMkhyAta varSanI AyuvALAM paryApta karmabhUmija bhUmia-gabbhavakkaMtiya-maNussANaM, garbhaja samyagudaSTi manuSyone thAya che tokiNsNjy sammaddiTThi-pajjattaga-saMkhejjavAsAuya zuM saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija kammabhUmia-gabbhavakkaMtiya-maNussANaM ? garbhaja saMyata (saMyamI) samyagudaSTi manuSyone thAya che ? asaMjaya sammaddiTThi-pajjattaga-saMkhejjavAsAuya saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija garbhaja kammabhUmia-gabbhavakkaMtiya-maNussANaM? asaMyata (asaMyamI) samyagadaSTi manuSyone thAya For Private & Personal use on ? Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 927 saMjayA-saMjayasammadidachi-pajjattaga-saMkhejjavAsAuyakammabhUmia-gabbhavakkaMtiya-maNussANaM ? 3. thaT! saMnava sammatiDhi-patnattA- saMnna vAsAuya-kammabhUmia-gabbhavakkaMtiya-maNussANaM, No asaMjaya sammaddiTThi-pajjattaga-saMkhejjavAsAuya-kammabhUmia-gabbhavakkaMtiya-maNussANaM, No saMjayA-saMjaya sammadiTThi-pajjattaga-saMkhejjavAsAuya-kammabhUmia-gabbhavakkaMtiya-maNussANaM / pa. jai saMjaya-sammaddiTThi-pajjattaga-saMkhejja vAsAuya-kammabhUmia-gabbhavakkaMtiya-maNussANaM, kiM pamattasaMjaya-sammadiTThi-pajjattaga- saMkhejjavAsAuya-kammabhUmia-gabbhavatiya-maNussANaM? apamattasaMjaya-sammaddiTThi-pajjattaga-saMkhejjavAsAuya-kammabhUmia-gabbhavakkaMtiya-maNussANaM ? ke saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija garbhaja saMyatAsaMyata (dezavirati) samyagdaSTi manuSyone thAya che ? u. gautama ! saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija garbhaja saMyata samyagdaSTi manuSyone utpanna thAya che. saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija garbhaja asaMyata samyagdaSTi manuSyone thatuM nathI. saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija garbhaja saMyatAsaMyata samyagdaSTi manuSyone paNa thatuM nathI. pra. jo saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija garbhaja saMyata samyagudRSTi manuSyone thAya che to - zuM saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija garbhaja pramatta saMyata samyagadaSTi manuSyone thAya che ? ke saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija garbhaja apramatta saMyata samyaguSTi manuSyone thAya che ? gautama ! saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija apramatta saMyata samyagadaSTi manuSyone thAya che. saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija garbhaja pramatta saMyata samayagudaSTi manuSyone thatuM nathI. pra. jo saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija garbhaja apramatta saMyata samyagdaSTi manuSyone mana:paryavajJAna utpanna thAya che to - zuM saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija garbhaja Rddhi prApta labdhidhArI apramatta saMyata samyagdaSTi manuSyone thAya che ? ke saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija garbhaja labdhi rahita apramatta saMyata samyagdaSTi manuSyone thAya che ? u. gautama! saMkhyAtavarSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija garbhaja Rddhi sahita apramatta saMyata samyagudaSTi manuSyone mana:paryavajJAna utpanna thAya che. u. goyamA ! apamattasaMjaya-sammadiTThi-pajjattaga saMkhejjavAsAuya-kammabhUmia-gabbhavakkaMtiya-maNussANaM, NopamattasaMjaya-sammadiTThi-pajjattaga-saMkhejjavAsAuya- kammabhUmia-gabbhavakvaMtiya-maNussANaM / jai apamattasaMjaya-sammadiThi-pajjattagasaMkhejjavAsAuya-kammabhUmia-gabbhavakaM tiyamaNussANaMkiM iDDhipatta-apamattasaMjaya-samaddichipajjattaga-saMkhejjavAsAuya-kammabhUmia-gabbhavakaMtiya - maNussANaM? aNi DDhipatta-apamatta-saMjaya-sammaddiTThipajjattaga-saMkhejjavAsAuya-kammabhUmia-gabbhavakkaMtiya-maNussANaM? goyamA! iDhipatta-apamatta-saMjaya-sammaddiTThipajjattaga-saMkhejjavAsAuya-kammabhUmia-gabbhavakvaMtiyamaNussANaM, Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyAnuyoga bhAga-2 pra. bhavastra No aNiDhipatta-apamatta-saMjaya-sammaddiTThi saMkhyAta varSanI AyuvALA paryApta karmabhUmija pajjattaga-saMkhejjavAsAuya-kammabhUmia-gabbhavakkaMtiya garbhaja Rddhi rahita apramata saMyata samyadRSTi maNussANaM maNapajjavanANaM samuppajjai / manuSyone mana:paryavajJAna utpanna thatuM nathI. - naMlI. mu. 28-3 6 99. kevalanANassa vittharao paruvarNa 99. kevaLajJAnanuM vistArathI prANa : 3. sa vi te kevajInA ? pra. kevaLajJAna zuM che ? u. kevalanANaM duvihaM paNNattaM, taM jahA u, kevaLajJAna be prakAranAM kahyA che, jemake - . mavatyivatranA 1, 2. siddhavatranA 2 | 1. bhavastha-kevaLajJAna, 2. siddha-kevaLajJAna. pa. se kiM taM bhavatthakevalanANaM? bhavastha-kevaLajJAna keTalA prakAranAM che ? u. bhavatthakevalanANaM duvihaM paNNanaM, taM jahA bhavastha-kevaLajJAna be prakAranAM kahyA che, jemake - 2. sanojabhavatyavatranA 2, 1. sayogibhavastha- kevaLajJAna. 2. ajogibhavatthakevalanANaM ca / 2. ayogibhavastha- kevaLajJAna. pa. se kiM taM sajogibhavatthakevalanANaM ? pra. sayogibhavastha-kevaLajJAna zuM che ? u. sajogibhavatthakevalanANaM duvihaM paNNattaM, taM jahA- u. sayogibhavastha-kevaLajJAna be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. paDhamasamaya-sajogibhavatthakevalanANaM ca, 1. prathama samaya- saMyogibhavastha-kevaLajJAna, 2. apaDhamasamaya-sajogibhavatthakevalanANaM ca / 2. aprathama samaya- saMyogibhavastha- kevaLajJAna. ahavA 1. carimasamaya-sajogibhavatthakevalanANaM ca. athavA 1. carama samaya-samyogibhavastha- kevaLajJAna. 2. acarimasamaya-sajogibhavatthakevalanANaM ca / 2. acarama samaya- sayogibhava-kevaLajJAna. se taM sajogibhavatthakevalanANaM / A sayogibhavastha kevaLajJAna che. pa. se kiM taM ajogibhavatthakevalanANaM ? pra. ayogibhavastha kevaLajJAna zuM che ? u. ajogibhavatthakevalanANaM vihaM paNNattaM, taM jahA- u. ayogibhavastha kevaLajJAna be prakAranA kahyA che, jemake - 1. paDhamasamaya-ajogibhavatthakevalanANaM ca. 1. prathama samaya - ayogibhavastha kevaLajJAna, 2. apaDhamasamaya-ajogibhavatthakevalanANaM ca / 2. aprathamasamaya- ayogibhavastha kevaLajJAna. ahavA1. carimasamaya-ajogibhavatthakevalanANaMca, athavA 1. carama samaya-ayogibhavastha-kevaLajJAna, 2. acarimasamaya-ajogibhavatthakevalanANaM ca / 2, acaramasamaya - ayogibhavastha kevaLajJAna. se taM ajogibhavatthakevalanANaM / A ayogibhavastha kevaLajJAna che. se taM bhvtthkevlnaannN| A bhavastha kevaLajJAna che. se jiM teM siddhavanA ? pra. siddha kevaLajJAna zuM che ? u. siddhakevalanANaM duvihaM paNNattaM, taM jahA u. siddha kevaLajJAna be prakAranAM kahyA che, jemake - 9. gavitasiddhavatranA , 1. anantara siddha kevaLajJAna, 2. paraMparasiddhakevalanANaM ca / 2. paraMpara siddha kevaLajJAna. pa. se kiM taM aNaMtarasiddhakevalanANaM ? pra. anantarasiddha kevaLajJAna zuM che ? Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 929 6 u. aNaMtarasiddhakevalanANaM paNNarasavihaM paNNattaM, taM jahA1. titthasiddhA, 2. atitthasiddhA, 3. titthagarasiddhA, 4. atitthagarasiddhA, 5. sayaMbuddhasiddhA, 6. patteyabuddhasiddhA, 7. buddhabohiyasiddhA, 8. ithiliMgasiddhA, 9. purisaliMgasiddhA, 10. NapuMsagaliMgasiddhA, 11. saliMgasiddhA, 12. aNNaliMgasiddhA, 13. gihiliMgasiddhA, 14. egasiddhA, 15. annegsiddhaa| se taM annNtrsiddhkevlnaannN| pa. se kiM taM paraMparasiddhakevalanANaM ? u. paramparasiddhakevalanANaM aNegavihaMpaNNattaM, taMjahA . anantarasiddha vaNazAna 562 rana yA cha, Thebha - 1. tIrtha siddha, 2. satIthasiddha, 3. tIrtha42 siddha, 4. atIrtha52 siddha, 5. svayaMsuddhasiddha, . pratyesuddha siddha, 7. suddhapodhita sikha, 8. strIliMgasiddha, 8. puruSasiMgasiddha, 10. napuMsaliMgasiddha, 11. svliNg| siddha, 12. anyaliMgasiddha, 13. gRhasthati siddha, 14. meM siddha, 15. mane siddha. A anantara siddha kevaLajJAna che. pra. paraMparasiddha kevaLajJAna zuM che ? u. paraMparasiddha kevaLajJAna aneka prakAranAM kahyA che. bha: - aprathama samaya siddha, Dhisamaya siddha -vAva- dasa samaya siddha, saMkhyAta samaya siddha, asaMkhyAta samaya siddha, ananta samayasiddha. A paraMparasiddha kevaLajJAna che. A siddha kevaLajJAna che. kevaLajJAna saMpUrNa dravyone, utpAda Adi pariNAmone ane bhAva (paryAyo)ne jANavAnuM kAraNa che. te ananta, zAzvata tathA apratipAti che ane te eka ja prakArano che. apaDhamasamayasiddhA, dusamayasiddhA -jAva- dasasamayasiddhA, saMkhejjasamayasiddhA, asaMkhejjasamayasiddhA, aNaMtasamayasiddhA' se taM prNprsiddhkevlnaannN| se taM siddhkevlnaannN| aha sabbadabva-pariNAma-bhAva-viNNattikAraNamaNaMtaM / sAsayamappaDivAI, egavihaM kevalaM nANaM / / kevalanANe duvihaM paNNatte, siddhakevalanANe duvihe paNNatte, taM jahAtaM jahA- 1. bhavatthakevalanANe ceva, 2. siddhakevalanANe cev| 1. aNaMtarasiddhakevalanANe ceva, bhavatthakevalanANe duvihe paNNatte, taM jahA 2. paraMparasiddhakevalanANe ceva / 1. majogibhavatthakevalanANe ceva, aNaMtarasiddhakevalanANe duvihe paNNatte, taM jahA2. ajogibhavatthakevalanANe cev| 1. ekkANaMtarasiddhakevalanANe ceva, sajogibhavatthakevalanANe duvihe paNNatte, taM jahA 2. aNekkANaMtarasiddhakevalanANe ceva / 1. paDhamasamaya-sajogibhavatthakevalanANe ceva, paraMparasiddhakevalanANe duvihe paNNatte, taM jahA2. apaDhamasamaya-sajogibhavatthakevalanANe ceba, 1. ekkaparaMparasiddhakevalanANe ceba, ahavA 1. carimasamaya-sajogibhavatthakevalanANe ceva, 2. aNekkaparaMparasiddhakevalanANe ceva / 2. acarimamamaya-majogibhavatthakevalanANe ceva / - ThANaM. a. 2, u.1, mu. 60/3-11 evaM ajogibhavatthakevalanANe vi| Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 930 dravyAnuyoga bhAga-2 jaze. kevalanANeNa'tthe, nAuM je tattha pnnnnvnnjogge| kevaLajJAnanAM dvArA padArthone jANIne temAM je te bhAsai titthayaro, vaijogasuaM havai sesaM // varNana karavA yogya hoya che tenuM varNana tIrthaMkara deva kare che. te tenuM saMpUrNa vacanayoga dravyadbhuta che. se taM kevlnaannN| A kevaLajJAnanuM svarupa che. je te nojiyapathavize - naMDhI mu. 31-44 A noIndriya pratyakSanuM varNana che. 200, vaLio nA visitte 10. kevaLInAM jJAnanuM viziSTatva : pa. kevalI NaM bhaMte ! AyANehiM jANai pAsai? pra. bhaMte ! zuM kevaLI bhagavAna Indriyo (AdAno)thI jANe-juve che ? 3. kAyamI ! no rUTuM samarhA u. gautama ! te zakya nathI. pa. se keNaTTeNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke"vatrI mAyArdi na nAkha, ja pasa?" kevaLI bhagavAn IndriyothI jANatA nathI ane jotA nathI ?" 3. nIyamI! vaLI je putyine i ni pi nAkha6, u. gautama ! kevaLI bhagavAnuM pUrva dizAmAM parimita amiyaM pi jaanni| paNa jANe-juve che ane aparimita paNa jANe juve che. ' evaM dAhiNe NaM, paccatthime NaM, uttare the| A pramANe dakSiNamAM, pazcimamAM, uttaramAM, uDDhe ahe miyaM pi jANai, amiyaM pi jANai / upara, nIce parimita paNa jANe-juve che ane aparimita paNa jANe-juve che. savvaM jANai kevalI, savvaM pAsai kevlii| kevaLI badhu jANe che, kevaLI badhu juve che. sabao jANai kevalI, savao pAsai kevlii| kevaLI badhI taraphathI jANe che, kevaLI badhI taraphathI juve che. savvakAlaM jANai kevalI, savvakAlaM pAsai kevlii| kevaLI badhA kALane jANe che, kevaLI badhA kALa ne juve che. sabvabhAve jANai kevalI. savvabhAve pAsai kevlii| kevaLI badhA bhAvone jANe che, kevaLI badhA bhAvone juve che. aNaMte nANe kevalissa, aNaMte daMsaNe kevalissa / kevaLInuM jJAna ananta che, vaLInuM darzana ananta che. nibuDe (NirAvaraNe) nANe kevalissa nibuDe kevaLInuM jJAna nirAvaraNa che, kevaLInuM darzana (f2 vara) DhaMsa vasTiksa' nirAvaraNa che. se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "kevalI AyANehiM Na jANai, Na paasi| kevaLI IndriyothI jANatA nathI ane jotAM nathI." - vicA. sa. 1, 3, 4, mu. 34 101. kevalI chaumatthANaM jANaNa-pAsaNa-aMtaraM 101, chadmastha ane kevaLInAM jANavA-jovAmAM aMtara : pa. kevalI NaM bhaMte ! aMtakaraM vA aMtimasarIriyaM vA pra. bhaMte ! zuM kevaLI annakara(siddha)ne ke caramazarIrIne jANai pAsai? jANe-juve che ? 2. "miyaM nArU -nava-nibuDe TUMsa varjisa" (viyA, sa, 6, 34, mu. 4/2)thI A pAThane ahIM pUrNa karavAmAM Ave che. 2. viyA, sa, 6, 3. 20, mu. 24 Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 931 3. haMtA, mA ! nA pAsa / pa. jahA NaM bhaMte ! kevalI aMtakaraM vA aMtimasarIriyaM vA jANai pAsai, tahA NaM chaumatthe vi aMtakaraM vA aMtimasarIriyaM vA jANai pAsai? . u. goyamA ! No iNaThe samaThe, soccA jANai pAsai, pamANao vA / pa. se kiM taM soccA? 3. soLyA je trisa vA, triviyasa vA, kevalisAviyAe vA, kevaliuvAsagassa vA, kevaliuvAsiyAe vA, tappakkhiyassa vA, tappakkhiyasAvagassa vA, tappakkhiyasAviyAe vA, tappakkhiyauvAsagassa vA, tappakkhiyauvAsiyAe vA | se taM socaa| g, se jiM te pramANe ? 3. gothaHI ! pama ravide gutte, teM badA 1. Tivaze. 2. , rU, gavaSNa, 4. mAne che uM. hA, gautama ! te jANe-juve che. bhaMte ! je pramANe kevaLI manuSya siddhane ke aMtima zarIrIne jANe-juve che, zuM te pramANe chadmasthamanuSya paNa siddhane athavA aMtimazarIrIne jANe juve che ? u. gautama ! te zakya nathI, paraMtu chamastha manuSya koInAthI sAMbhaLI athavA pramANa dvArA karmonA aMtakarane ane aMtima zarIrIne jANe-juve che. pra. bhaMte ! sAMbhaLavAno zo artha che ? gautama ! kevaLIthI, kevaLInAM zrAvakathI, kevaLInI zrAvikAthI, kevaLInAM upAsakathI, kevaLInI upAsikAthI, kevaLI-pAkSikathI, kevaLI-pAkSikanAM zrAvakathI, kevaLI-pAkSikanI zrAvikAthI, kevaLI pAkSikanAM upAsakathI athavA kevaLI-pAkSikanI upAsikAthI, AmAMthI koInAM dvArA sAMbhaLIne" jANe-juve che A sAMbhaLavAnuM svarupa che. pra. bhaMte ! pramANano zuM artha che ? u. gautama ! pramANa cAra prakAranA kahyA che. jemake - 1. pratyakSa, 2. anumAna, 3. upamAna, 4. Agama (AmAMthI koIpaNa pramANanAM dvArA jANe-juve che.) je pramANe pramANa bhedonuM anuyogadvAramAM varNana karela che. te pramANe ahIM paNa AptAgama nathI, anaMtarAgama nathI paraMtu paraMparAgama che tyAM sudhInuM varNana karavuM joIe. pra. bhaMte ! zuM kevaLI camakarmane ke caramanirjarAne jANe-juve che ? u. hA, gautama ! te jANe-juve che. pra. bhaMte ! je pramANe kevaLI camakarmane ke carama nirjarAne jANe-jue che, zuM te ja pramANe chadmastha paNa caramakarma ke caramanirjarAne jANe-juve che ? gautama ! te zakya nathI. paraMtu koInAthI sAMbhaLIne ke pramANa dvArA jANe-juve che. bAkInuM saMpUrNa varNana siddhanAM AlApaka jevuM caramakarmanuM paNa jANavuM joIe. jahA aNuogahAre tahANeyabvaM pamANaM-jAva-teNa paraM no attAgame, no aNaMtarAgame, paraMparAgame / pa. kevalI NaM bhaMte ! caramakammaM vA, caramanijjaraM vA jANai pAsai? 3. haMtA, zothamAM ! nADu, THI pa. jahA NaM bhaMte ! kevalI caramakammaM vA, caramanijjaraM vA jANai pAsai, tahA NaM chaumatthe vi carimakamma vA, carimanijjaraM vA jANai, pAsai? u. goyamA ! No iNaThe samaThe, soccA jANai pamANao vaa| sesaM jahA aMtakareNa AlAvagotahA carimakammeNa vi aparisesio nneybbo| - vi . sa. 6, 3, 4, mu. 26-28 Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 932 dravyAnuyoga bhAga-2 102. kevali-siddhANaM jANaNa-pAsaNa sAmattha parUvaNaM- 102. kevaLI ane siddhomAM jANavA-jovAnuM sAmarthyanuM varNana : . cheva nuM maMte ! chama nADu, pasa? pra. bhale ! zuM kevaLajJAnI chamasthane jANe-juve che? 3. daMtA, nIyama ! nADu, pAsa u. hA, gautama ! jANe-juve che. pa. jahANaM bhaMte ! kevalI chaumatthaM jANai pAsai, tahA pra. bhaMte ! je pramANe kevaLajJAnI chadmasthane jANennN siddhe vi chaumatthaM jANai pAsai? juve che, zuM te pramANe siddha paNa chadmasthane jANe juve che ?. 3. daMtA, nIyamI ! nA 6, pAsa u. hA, gautama ! jANe-juve che. pa. kevalI NaM bhaMte ! AhohiyaM jANai pAsai ? bhaMte ! zuM kevaLajJAnI Adhovadhika (pratiniyata kSetra avadhijJAna- vALA)ne jANe-juve che ? 3. yaHT! jevA u. gautama ! pUrvavata jANavuM joIe. evaM prmaahohiyN| A pramANe paramAvadhijJAnIne paNa jANe-juve che. pUrva va4i A pramANe kevaLajJAnIne paNa jANe-juve che. 9 siddha-nava A pramANe siddhonAM mATe paNa kahevuM joIe-cAvatap. jahA NaM bhaMte! kevalI siddhaM jANai pAsai, tahANaM pra. bhaMte ! je pramANe kevaLajJAnI siddhane jANe-juve siddhe vi siddhaM jANai pAsai? che, zuM te pramANe siddha paNa (bIjA) siddhane jANe juve che ? uM. hA, gautama ! te jANe-juve che. 3. daMtA, yama ! nADu, pAsa / - vicA. sa. ?4, 3. ? , su. 1-6 pa. kevalI NaM bhaMte ! imaM rayaNappabhaM puDhaviM "rayaNappabha puDhavA" tti nAna, pAsa ? 3. haMtA, mA nA , TT pa. jahA NaM bhaMte ! kevalI imaM rayaNappabhaM puDhaviM "rayaNappabhapuDhavI" tti jANai pAsai ? tahA NaM siddhe vi imaM rayaNappabhaM pUDhaviM "rayaNappabha puDhavI" tti jANai pAsai ? 3. daMtA, zo ! nADu, pAsa / pa. kevalI NaM bhaMte ! sakkarappabhaM puDhaviM sakkarappabhapuDhavI tti jANai pAsai ? 3. daMtA, mayamAvra jevA pra. bhaMte ! zuM kevaLajJAnI A ratnaprabhA pRthvIne A "ratnaprabhApRthvI che." A pramANe jANe-juve che? hA, gautama ! jANe-juve che. pra. bhaMte ! je pramANe kevaLI A ratnaprabhA pRthvIne A "ratnaprabhA pRthvI che." A pramANe jANe-juve che ? zuM te pramANe siddha paNa A ratnaprabhApRthvIne A ratnaprabhA pRthvI che." A pramANe jANe-juve che ? u. hA, gautama ! jANe-juve che. pra. bhaMte ! zuM kevaLajJAnI zarkarA prabhA pRthvIne A zarkarAprabhA. pRthvI che." A pramANe jANe-juve che ? hA, gautama ! te pramANe (kevaLI ane siddha baMnenA viSayamAM pUrvavata) samajavuM joIe. A pramANe adhasaptama pRthvI sudhI jANavuM joIe. pra. bhaMte ! zuM kevaLajJAnI saudharmakalpane A saudharmakalpa che." A pramANe jANe-juve che ? u. gautama! pUrvavata jANavuM joIe. A pramANe IzAna devalokanAM viSayamAM paNa jANavuM joIe. parva -gavi- akSaTI pa. kevalI NaM bhaMte ! sohammaM kappaM, sohammakappe tti jANai pAsai? 3. rAma ! uM jevA evaM iisaannN| Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 933 ve nava-majuryo A pramANe amyukalpa sudhInA mATe kahevuM joIe. pa. kevalI NaM bhaMte ! gevejjavimANe-gevejjavimANe pra. bhaMte ! zuM kevaLajJAnI raiveyakavimAnane "raiveyaka tti nA pAsa? vimAna che." A pramANe jANe-juve che ? 3. yamI ! vA. u. gautama ! pUrvavata samajavuM joIe. evaM aNuttaravimANe vi| A pramANe (pAMca) anuttara vimAnonAM viSayamAM kahevuM joIe. v. va7 vi maMta ! sipamAM pUDhaviM "sIpabhAra bhaMte ! zuM kevaLajJAnI ISaprAmbhArA pRthvIne ISata puDhavI" tti jANai pAsai? prAtmArA pRthvI che." A pramANe jANe-juve che ? 3. yaHT ! jevA u. gautama ! pUrvavata samajavuM joIe. pa. kevalI NaM bhaMte ! paramANupoggalaM paramANupoggale pra. bhaMte ! zuM kevaLajJAnI paramANu pudagalane A tti jANai pAsai ? paramANupudgala che." A pramANe jANe-juve che ? 3. yamI ! jevA u. gautama ! pUrvavata samajavuM joIe. prave susi e g -Mvi A pramANe dvi pradeza skaMdhanAM viSayamAM paNa samajavuM joIe, A pramANe -yAvata- - pa. jahA NaM bhaMte ! kevalI aNaMtapadesiyaM khaMdhe pra. bhaMte ! jema kevaLI anantapradezika skaMdhane A "aNaMtapadesie khaMdhe" tti jANai pAsai, tahA NaM anantapradezika skaMdha che." A pramANe jANe-juve siddhe vi aNaMtapadesiyaM jANai, paasi| che. zuM teja pramANe siddha paNa anantapradezika skaMdha" ne anantapradezika skaMdha che. A pramANe jANe-juve che ? 3. haMtA, nIyama ! nADuM, pAsa6 ! - u. hA, gautama ! te jANe-jave che. - viyA. 2. 24, 3. 20 , mu. 22-24 103. kevali-siddhesu bhAsaNAi parUvaNaM 103. kevaLI ane siddhomAM bhASA AdinuM prarupaNa : pa. kevalI NaM bhaMte ! bhAsejja vA, vAgarejja vaa| pra. bhaMte ! zuM kevaLajJAnI bole che ke praznano uttara Ape che ? 3. tA, navamA ! manna , varendra vA, u. hA, gautama ! te bole paNa che ane praznano uttara paNa Ape che. pa. jahA NaM bhaMte ! kevalI bhAsejja vA, vAgarejja vA, bhaMte ! je pramANe kevaLI bole che ke praznano uttara tahA NaM siddhe vi bhAsejja vA, vAgarejja vA? Ape che, zuM te pramANe siddha paNa bole che ane praznano uttara paNa Ape che ? 3. yaHT ! no rUpAsamAM u. gautama ! te zakya nathI. [, te keLanuM maMte ! pUrva 36 pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "jahA NaM kevalI bhAsejja vA, vAgarejja vA, no kevaLI bole che ane praznano uttara Ape che, tahA NaM siddhe bhAsejja vA, vAgarejja vA ?" paraMtu siddha bhagavAna bolatA nathI. ane praznano uttara paNa ApatAM nathI ?" u. goyamA ! kevalI NaM sauThANe sakamme sabale gautama ! kevaLajJAnI utthAna, karma, baLa, vIrya ane savIrie sapurisakkAra parakkame, siddhe NaM aNuTThANe puruSakAra-parAkramathI sahita che, jyAre siddha -gAva-kurisaraFrame ! bhagavAna utthAna -yAvata- puruSakAra-parAkramathI For Private & Personal Use One 29. u che .. Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 934 5. se teNaTTheNaM goyamA ! evaM vuccai "jahA NaM kevalI bhAsejja vA, vAgarejja vA, no tahA NaM siddhe bhAsejja vA vAgarejja vA / vaLI khaM bhaMte ! smilekhkha vA, nimmilekhkha vA | . 3. daMtA, goyamA ! Gammilekhkha vA, nimisejhna vA| jANaM bhaMte! kevalI ummisejja vA, nimmisejja vA tANaM siddhe vi ummisejja vA nimmisejja vA ? 5. u. goyamA ! No iNaTThe samaTThe / sesaM jahA vAgaraNaM AlAvaga tahA ummiseNa vi aparisesio Neyavvo / evaM AuTTejja vA, pasArejja vA / evaM ThANaM vA, sejjaM vA, nisIhiyaM vA ejjA / - viyA. sa. 4, 3. | ., mu. 7-o o 104. chaumattheNaM kevalaNANissa visesao dasa ThANAI chaumatthe savvabhAveNaM na jANai na pAsai, taM nahIM . dhammaciAya, 2. adhammatyiAya, rU. AAsatciAya, 4. nIvaM asarIraDivaE, bu. paramANupomparuM, 19. Tat 6. sa 8. vAta', 1. ayaM niLe vistapha vA, jJa vA vistara, 10. ayaM savvadukkhANaM aMtaM karessai vA, na vA karessai / eyANi ceva uppanna-nANa- daMsaNadhare arahA jiNe kevalI savvabhAveNaM jANai pAsai, taM jahA 2. dhammaciAya -nAva 10. ayaM savvadukkhANaM aMtaM karessai vA na vA rezana - jhALa, 6. o 0, mu. 764 105. chaumattha- kevaliNaM pariyayo sattahiM ThANehiM chaumatthaM jANejjA, taM jahA chu. pALe aphavAttA mavara, DhALa. 1., mu. 460 DhALa. sa. 6, mu. 478 pra. bhaMte ! kevaLajJAnI potAnI AMkho khole che. athavA baMdha kare che? u. pra. rU. mAM maiM. 7, mu. 167 4. jhALa. 6. 8, mu. 620 dravyAnuyoga bhAga-2 - mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke kevaLajJAnI bole che ane praznano uttara Ape che, paraMtu siddha bhagavAn bolatA nathI ane praznano uttara ApatAM nathI." hA, gautama ! te AMkha khole che ane baMdha kare che. bhaMte ! je pramANe kevaLI AMkho khole che ane baMdha kare che, zuM te pramANe siddha paNa AMkho khole che ane baMdha kare che ? u. gautama ! A zakya nathI. bAkI saMpUrNa varNana uparokta siddhanAM bolavA AdinA AlApakanI samAna jANavu joIe. A pramANe aMgone saMkucita karavA ane phelAvA saMbaMdhI AlApaka jANavA joIe. 104. chadmasthathI kevaLajJAnInI vizeSatA : A pramANe ubhA rahevuM, sUvA ane besavA sabaMdhI AlApaka paNa jANavA joIe. dasa padArthone chadmastha saMpUrNa rupathI jANatAM nathI ane jotA nathI, jemake - 1. dharmAstikAya, 2. adharmAstikAya, 4. zarIramuktajIva, 3. AkAzAstikAya, 6. zabda, 5. paramANu puddagala, 7. gaMdha, 9. A jina thaze ke nahIM ? 8. vAyu, 10. A badhA duHkhono aMta ka2ze ke nahIM ? paraMtu utpanna jJAna-darzanane dhAraNa karanAra,arhat jina kevaLI Ane saMpUrNa rupathI jANe juve che, jemake - 1. dharmAstikAya -yAva 10. A badhA duHkhono aMta karaze ke nahIM. 105, chadmastha ane kaivaLIno paricaya : sAta hetuothI chadmastha jANI zakAya che, jemake - 1. je prANono atipAta kare che, U. viyA.sa. 8, 3. 2, mu. 20-21 Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 935 - 2. mursa vattA mava6, 2. je mRSA bole che. 3. nitinA mavaDuM, 3. je adattane grahaNa kare che. 4, 8-risa-rasa-hava-be mAsattA mava, 4. je zabda, sparza, rasa, rUpa ane gaMdhano AsvAdaka hoya che. pa. pUthI dharamapuhUdettA mava6, 5. je pUjA ane satkAranuM anumodana kare che. . 6. imaM sAvajja tti paNNavettA paDisevettA bhavai. 6. je A "sAvadya sapApa che." evuM kahIne paNa tenuM Asevana kare che. 7. navAvI tadavArI yAvi mavaDuM ! 7. je jevuM kahe che tevuM karatA nathI. sattahiM ThANehiM kevalI jANejjA, taM jahA A sAta hetuothI kevaLI jANI zakAya che, jemake - 2. no pALe makvAttA mava6 -LAva 1. je prANono atipAta karatA nathI -vAva2-7 jahAvAI tahAkArI yAvi bhavai / 2-7. je jevuM kahe che tevuM kare che. - TArga. ma. 7. su. 160 206. jiyadi va imavA vinA- 106. vaimAnika devo dvArA kevaLInAM mana, vacana yogonuM jJAna : pa. kevalI NaM bhaMte ! paNIyaM maNaM vA, vaI vA dhArejjA? pra. bhaMte ! zuM kevaLI prazasta mana ane prazasta vacana dhAraNa kare che ? 3. daMtA, nIyamI ! dhabbA | u. hA, gautama ! dhAraNa kare che. pa. jeNaM bhaMte ! kevalI paNIyaM maNaM vA, vaiMvA dhArejjA pra. bhaMte ! kevaLI je prakArathI prazasta mana ane taM NaM vemANiyA devA jANaMti pAsaMti ? prazasta vacanane dhAraNa kare che zuM tene vaimAnika deva jANe-juve che ? 3. mA ! satye nApati pati, u. gautama ! keTalAka jANe-juve che ane keTalAka atthegaiyA na jANaMti, na pAsaMti / jANatAM nathI, jotAM nathI. pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM buccai bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "atthegaiyA jANaMti pAsaMti, atthegaiyA na jANaMti "keTalAka deva jANe-juve che, keTalAka deva jANatAM na pAsaMti ?" nathI, jotAM nathI"? 3. yamI ! mALiyA tevA vidagUUUttA, taM nahIM- u. gautama ! vaimAnika deva be prakAranAM kahyA che, jemake1. mAyimicchAdiTThiuvavannagA ya, 1, mAyI mithyAdaSTi rupathI utpanna, 2. amAyisammadiThThiuvavannagA ya, 2. amAyI samyagudaSTi rupathI utpanna. tattha NaM je te mAimicchAdiTThIuvavannagA te Na AmAM je mAyI mithyAdRSTi che te jANatA nathI, jANaMti, Na paasNti| jotAM nathI. tattha NaM je te amAisammadiTThIuvavannagA te NaM paraMtu je amAyI samyagdaSTi che te kaMIka jANeatthegiyaa jANaMti-pAsaMti, atthegaiyA Na jANaMti juve che ane kaMIka jANatAM nathI, jotAM nathI. na pAsaMti .. pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai - pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "atthegaiyA jANaMti-pAsaMti, atthegaiyA Na keTalAka jANe-juve che ane keTalAka jANatAM ' jANaMti, Na pAsaMti ?" nathI, jotAM nathI ? Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 936 dravyAnuyoga bhAga-2 u. goyamA! amAisammadiTThI duvihApaNNattA, taMjahA- u. gautama ! amArI samyagdaSTi be prakAranAM kahyA che, jemake - 2. sAMtaravavaUTTI , 1. anantaropapannaka, 2, paraMparovavaUUTRT 4 | 2. paraMparopapannaka, tattha NaM je te aNaMtarovavaNNagA te Na jANaMti, Na AmAMthI je anantaropapannaka che te jANatAM pati | nathI, jotAM nathI. tattha NaM je te paraMparovavaNNagA te NaM atthegaiyA AmAMthI je paraMparopapannaka che te keTalAka jANejaannNti-paasNti, atthegaiyA Na jANaMti, Na paasNti| juve che ane keTalAka jANatAM nathI, jotAM nathI. pa. se keNaDheNaM bhaMte ! evaM buccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "atthagaiyA jANaMti-pAsaMti, atthegaiyA Na keTalAka jANe-juve che ane keTalAka jANatAM nApati, ja pati?" nathI, jotAM nathI ? u. goyamA! paraMparovavaNNagA vihA paNNattA. taM jahA- u. gautama! paraMparopapannaka (samyagdaSTi) paNa be prakAranAM kahyA che, jemake - che. apaneTT ca, 2, TMTTT ca | 1. aparyAptaka, 2. paryAptaka. tattha NaM je te apajjattagA te Na jANaMti, Na AmAMthI je aparyAptA che te jANatAM nathI, jotAM vasaMti nathI. tattha NaM je te pajjattagA te NaM atthegaiyA jANaMti ane je paryApta che te keTalAka jANe - juve che pAsaMti, atthegaiyA Na jANaMti, Na pAsaMti / ane keTalAka jANatAM nathI, jatAM nathI. pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "atthegaiyA jANaMti-pAsaMti. atthegaiyA Na keTalAka jANe-juve che ane keTalAka jANatAM nAgati. 1 pArasaMti ?" nathI, jotAM nathI ? u. goyamA ! pajjattagA duvihA paNNattA, taM jahA gautama !paryAptA (samyagdaSTi) paNa be prakAranAM kahyA che, jemake - 2. aNuvattA ya, 2, 33ttA ca | 1. anupayukta, 2. upayukta. tattha NaM je te aNuvauttA te Na jANaMti, Na pAsaMti / AmAMthI je anupayukta che te jANatA nathI. tattha NaM je te uvauttA te jANaMti - pAsaMti / jotAM nathI ane je upayukta che te jANe-juve che. se teNaTTeNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "atthegaiyA jANaMti-pAsaMti. atthegaiyA Na keTalAka (vaimAnika deva kevaLInAM manane) jANejaannNti, Na pAsaMti / juve che ane keTalAka jANatAM nathI, jotAM nathI. - viyAma, 6, 3, 4, mu. 22-3 0 107. kevali saddhiM aNattara devANaM saMlAvo - 107. kevaLInI sAthe anuttara devono saMlApa (paraspara saMbhASaNa) : pa. pabhUNaM bhaMte ! aNuttarovavAiyA devA tatthagayA ceva pra. bhaMte ! zuM anuttaropapAtika deva potAnA sthAna samANA ihagaeNaM kevaliNA saddhiM AlAvaM vA, para ubhA rahIne ja ahIM rahela kevaLInI sAthe saMlAvaM vA karettae? AlApa ane saMlApa karavAmAM samartha che ? u, Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 3. daMtA, goyamA ! pamU | 5. se keNaTTheNaM bhaMte ! evaM vuccai - 6. "pabhU NaM aNuttarovavAiyA devA tatthagayA ceva samANA ihagaeNaM kevaliNA saddhiM AlAvaM vA, saMlAvaM vA karettae / " u. goyamA ! jaM NaM aNuttarovavAiyA devA tatthagayA caiva samANA aTTha vA, heuM vA, pasiNaM vA, kAraNaM vA. vAgaraNaM vA pucchaMti taM NaM ihagae kevalI aTTha vA -khAva- vArAM vA vA rapha / se teNaTTheNaM goyamA ! evaM vuccai "pabhU NaM aNuttarovavAiyA devA tatthagayA ceva samANA ihagaeNaM kevaliNA saddhiM AlAvaM vA, saMlAvaM vA karettae / " jaM NaM bhaMte ! ihagae ceva kevalI aTTha -jAvavAgaraNaM vA vAgarei taM NaM aNuttarovavAiyA devA tatthagayA ceva samANA jANaMti pAsaMti ? ". 3. daMtA, nALaMti, pAsaMti / pa. se keNaTThaNaM bhaMte ! evaM vuccai - "jaM NaM ihagae ceva kevalI aThThe vA - jAvavAgaraNaM vA vAgarei taM NaM aNuttarovavAiyA devA tatthagayA caiva samANA jANaMti pAsaMti ?" u. goyamA ! tesi NaM devANaM aNaMtAo maNodavva vaggaNAo laddhAo pattAo abhisamannAgayAo bhavaMti / se teNaTTheNaM goyamA ! evaM vuccai "jaM NaM ihagae ceva kevalI aTTha vA jAvavAgaraNaM vA vAgarei taM NaM aNuttarovavAiyA devA tatthagaiyA ceva samANA jANaMti pAsaMti / - - viyA. sa. 6, 3. 4, mu. 22-22 108. kevaliNo assiM seyakAlaMsi ogAhaNA sAmatthaMpa. kevalINaM bhaMte! assiM samayaMsi jesu AgAsapaesesu hatthaM vA pAyaM vA bAhaM vA urUM vA ogAhittANaM vijhDa / pabhU NaM bhaMte ! kevalI seyakAlaMsi vi tesu ceva AgAsapaesesu hatthaM vA jAva urU vA ogAhittANaM ciTThittae ? u. hA, gautama ! samartha che. pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - 937 anuttaropAtika deva potAnA sthAna para ubhA rahIne ja ahIM rahela kevaLInI sAthe AlApa ane saMlApa karavAmAM samartha che ?" u. gautama ! anuttaropapAtika deva potAnA sthAna 52 ubhA rahIne ja-je artho, hetuo, prazno, kAraNo ke vyAkhyAone pUche che te artho -yAvatvyAkhyAonAM uttara ahIM rahela kevaLI Ape che. u. pra. mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "anuttaropapAtika deva potAnA sthAna para ubhA rahIne ja ahIM rahela kevaLInI sAthe AlApa ane saMlApa karavAmAM samartha che." pra. bhaMte ! kevaLI bhagavAn ahIM rahela je artha -yAvat- vyAkhyAnonA uttara Ape che zuM te uttarane tyAM rahela anuttaropapAtika deva jANe-juve che ? hA, gautama ! te jANe- juve che. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - ahIM rahela kevaLI je artha -yAvata- vyAkhyAnonA uttara Ape che, te uttarane tyAM rahela anuttaropapAtika deva jANe-juve che ? u. gautama ! te devone ananta manodravya-vargaNAo upalabdha che, prApta che, sammukha karela che, mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "ahIM rahela kevaLI je artha -yAvat- vyAkhyAnonA uttara Ape che, te uttarane tyAM rahela anuttaropapAtika deva jANe-juve che." 108. kevaLInuM vartamAna bhaviSyakAlIna avagAhana sAmarthya : pra. bhaMte ! kevaLI A samayamAM je AkAza pradezo para potAnA hAtha, paga, bhujA ane sAthaLane avagAhita karIne rahe che, to bhaMte ! zuM bhaviSyakALamAM paNa te e ja AkAza-pradezo para potAnA hAtha -yAvasAthaLa Adine avagAhita karIne rahI zake che ? For Private Personal Use Only Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 938 dravyAnuyoga bhAga-2 3. nAtha ! je phATe samA u. gautama ! A zakya nathI. pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "kevalI NaM assiM samayaMsi jesu AgAsapaesesu kevaLI A samayamAM je AkAza-pradezo para hatthaM vA-jAva-urUM vA ciTThai, no NaM pabhU kevalI potAnA hAtha cAvata sAthaLane avagAhita seyakAlaMsi vi tesu ceva AgAsapaesesu hatthaM vA karIne rahe che te e ja AkAza pradezo para -jAva-urUM vA ogAhittANaM ciThittae? bhaviSyakALamAM potAnA hAtha yAvata- sAthaLane avagAhita karIne rahevAmAM samartha nathI ? u. goyamA ! kevalissa NaM vIriyasajogasaddavvayAe u. gautama ! kevaLIno jIva dravya vIryapradhAna calAI uvagaraNAI bhavaMti, calovagaraNaTThayAe ya yogavALA hoya che, enAthI tenA hAtha Adi NaM kevalI assiM samayaMsi jesu AgAsapaesesu upakaraNa calAyamAna hoya che, te calita rahevAthI hatthaM vA -jAva- urUM vA ciTThai No NaM pabhU kevalI vartamAna samayamAM je AkAzapradezomAM kevaLI seyakAlaMsi vi tesu ceva AgAsapaesesu hatthaM vA potAnA hAtha cAvatu- sAthaLa avagAhita karIne -jAba-urUM vA ogAhittANaM citthitte| rahe che. eja AkAza- pradezo para bhaviSyakA mAM te hAtha yAvatu sAthaLane avagAhita karIne rahI sakatA nathI. se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "kevalI NaM assiM samayaMsi jesu AgAsapaesesu kevaLI A samayamAM je AkAzapradezo para hatthaM vA-jAva-urUM vA ogAhittANaM citttthitte| potAnA hAtha cAvatu sAthaLane avagAhita No NaM pabhU kevalI seyakAlaMsi vi tesu ceva karIne rahe che te eja AkAzapradezo para AgAsapaesesu hatthaM vA -jAva- urUM vA bhaviSyakALamAM potAnA hAtha yAvatu- sAthaLane ogAhittANaM citttthitte| avagAhita karIne rahI sakatA nathI. - vi . sa. 6, 3, 4, su. 36 109. kevalissa dasa aNuttarA 109, kevaLInAM dasa anuttara : kevalissa NaM dasa aNuttarA paNNattA, taM jahA kevaLInAM dasa anuttara kahyA che, jemake - 1. majuttare che, 2. madhure haMsa, 1. anuttara jJAna, 2. anuttara darzana, rU. majuttare rinta, 4. mAre tave, 3. anuttara cAritra, 4. anuttara tapa, 6. bakuttare variy, 6. majuttarI yaMtI 5. anuttara vIrya (zakti), 6. anuttara kSAnti, (krodhakSaya) 7, majurA mutta, 8, anuttare annave, 7. anuttara mukti (nirlobhatA) 8. anuttara Arjava, 6. bakuttare malve, 10. majuttare trAyA 9. anuttara mAdava, 10. anuttara loMghava. - TAii. ma. 20, . 76 3 110. paMca NANANaM upAya heu parUvaNaM 110, pAMca jJAnonI utpattinAM hetuonuM prarupaNa : dohiM ThANehiM AyA kevalaM AbhiNibohiyaNANaM A be sthAnothI AtmA vizuddha Abhinibodhika uppADejjA, taM jahA jJAnane utpanna kare che, jemake - 2. songA jeva, 2. mafmasameva jevA 1. sAMbhaLavAthI, 2. jANavAthI. dohiM ThANehiM AyA kevalaM suyaNANaM uppADejjA, taM A be sthAnothI AtmA vizuddha zrutajJAnane utpanna kare che, jemake - nahIM Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 939 6. sattA jeva, 2. minendra jevA 1. sAMbhaLavAthI, 2. jANavAthI. dohiM ThANehiM AyA kevalaM ohiNANaM uppADejjA, taM A be sthAnothI AtmA vizuddha avadhijJAnane utpanna nahIM kare che, jemake - 2. nA veva, 2. masame jevA 1. sAMbhaLavAthI, 2. jANavAthI. dohiM ThANehiM AyA kevalaM maNapajjavaNANaM uppADejjA, A be sthAnothI AtmA vizuddha manaH paryavajJAnane te nahIM utpanna kare che, jemake - 2. savA jeva, 2. amisa jevA 1. sAMbhaLavAthI, 2, jANavAthI. dohiM ThANehiM AyA kevalaM kevalaNANaM uppADejjA, taM A be sthAnothI AtmA vizuddha kevaLajJAnane utpanna nadA kare che, jemake - 2. sovA jeva, 2. mane jevA 1. sAMbhaLavAthI, 2. jANavAthI. dohiM ThANAhiM pariyANettA AyA kevalamAbhiNi- A be sthAnone jANIne ane choDIne AtmA bohiyaNANaM uppADejjA, taM jahA Abhinibodhika jJAnane prApta kare che, jemake - 9. gAme veva, 2. risAde jevA 1. AraMbha, 2. parigraha, doThANAiMpariyANettA AyA kevalaM suyaNANaM uppADejjA, A be sthAnone jANIne ane choDIne AtmA vizuddha taM jahA zrutajJAnane prApta kare che, jemake - 2. AraMbhe 20, 2. parisAde jevA 1. AraMbha, 2. parigraha. do ThANAI pariyANettA AyA kevalaM ohinANaM A be sthAnone jANIne ane choDIne AtmA vizuddha uppADejjA, taM jahA avadhijJAnane prApta kare che, jemake - che. Aje veva, 2. varasAda jevA 1. AraMbha, 2. parigraha. do ThANAI pariyANettA AyA kevalaM maNapajjavaNANaM A be sthAnone jANIne ane choDIne AtmA vizuddha uppADejjA, taM jahA manaH paryavajJAnane prApta kare che, jemake - 2. maraMme deva, 2. rAhe revA. 1. AraMbha, 2. parigraha. do ThANAI pariyANettA AyA kevalaM kevalaNANaM A be sthAnone jANIne ane choDIne AtmA vizuddha uppADejjA, taM jahA kevaLajJAnane prApta kare che, jemake - 2. maraMme veva, 2. parivAde evA 1. AraMbha, 2. parigraha. - tA. , 2, 3, 6, mu. 6 111. paMca NANANaM aNuppaI heu parUvaNaM 111. pAMca jJAnonI anutpattinAM hetuonuM prANa : do ThANAI apariyANettA AyA No kevalamAbhi- A be sthAnone jANyA ane choDyA vagara AtmA vizuddha NibohiyaNANaM uppADejjA, taM jahA Abhinibodhika jJAnane prApta karatA nathI, jemake - 2. game jeva, 2. ghariyA jevA 1. AraMbha, 2. parigraha. do ThANAI apariyANettA AyA No kevalaM suyaNANaM A be sthAnone jANyA ane choDyA vagara AtmA 3ppanA , taM nahIM- ' vizuddha zrutajJAnane prApta karatA nathI, jemake - 2. maraMme veva, 2. riATe jevA 1. AraMbha, 2. parigraha. do ThANAI apariyANettA AyA No kevalaM ohiNANaM A be sthAnone jANyA ane choDyA vagara AtmA uppADejjA, taM jahA vizuddha avadhijJAnane prApta karatA nathI, jemake - Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 940 dravyAnuyoga bhAga-2 che. AraMbhe veva, 2. variyAde ceva | 1. AraMbha, 2. parigraha. do ThANAiM apariyANettA AyANo kevalaM maNapajjavaNANaM A be sthAnone jANyA ane choDyA vagara AtmA uppADejjA, taM jahA vizuddha mana:paryava jJAnane prApta karatA nathI, jemake - . game veva, 2. parivAre jevA 1. AraMbha, 2. parigraha, do ThANAI apariyANettA AyA No kevalaM kevalaNANaM A be sthAnone jANyA ane choDyA vagara AtmA 3MADena, te nahIM vizuddha kevaLajJAnane prApta karatA nathI, jemake - 9. game 20, 2parade jovA. 1. AraMbha, 2. parigraha, - TAI ma. 2, 3, 2, mu. 6 22. vodinama-TTTTT 53vaDhi jevA ghava- 112. bodhi, saMyama ane jJAnonI utpattinAM hetunuM prarupaNa : dohiM ThANehiM AyA kevalipaNNattaM dhammaM labhejjA A be sthAnothI AtmA kevaLIprajJapta dharmane sAMbhaLI savaNayAe, taM jahA zake che, jemake - 6. vaUT veva, 2. 3vasamena jevA 1. karma pudgalonAM kSayathI, 2. karma pudgalonAM upazamathI. dohiM ThANehiM AyA evameva kevalaM bohiM bujjhajjA, A ja pramANe be sthAnothI AtmA vizuddha bodhino kevalaM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaijjA, anubhava kare che. mAthuM muMDIne ghara choDIne saMpUrNa kevalaM baMbhaceravAsamAvasejjA, kevaleNaM saMjameNaM aNagAratAmAM pravrajita thAya che. saMpUrNa brahmacaryavAsane prApta thAya che. saMpUrNa saMyamanAM dvArA saMyata thAya che, saMjamajjA, kevaleNaM saMvareNaM saMvarejjA, kevalamAbhi saMpUrNa saMvara dvArA saMvRta thAya che. vizuddha AbhinibonnibohiynnaannN uppADejjA, kevalaM suyaNANaM uppADejjA, dhikajJAnane utpanna kare che. vizuddha zrutajJAnane utpanna kevalaM ohiNANaM uppADejjA, kevalaM maNapajjavaNANaM kare che, vizuddha avadhijJAnane utpanna kare che. vizu 4 3MMI. mana:paryavajJAnane utpanna kare che. - TAi, .2, mu. 201 113. paMcaviha NANANaM uvasaMhAro 113. pAMca prakAranAM jJAnano upasaMhAra : eyaM paMcavihaM nANaM, davANa ya guNANa y| A pAMca prakAranAM jJAna sarva dravyo, guNo ane paryAyonAM pajjavANaM ca sabvesiM, nANaM nANIhi desiyaM / / avabodhaka che. evuM jJAnI puruSoe batAvyuM che. - 34. 28, , , 114. aNNANANaM bheyappabheya parUvaNaM 114, ajJAnanAM bheda-prabhedonuM prANa : pa. aNNANe NaM bhaMte ! kaivihe paNNatte? pra. bhaMte ! ajJAna keTalA prakAranAM kahyA che ? 3. soyamA ! tivi gov/tta, te nadI u. gautama ! ajJAna traNa prakAranAM kahyA che, jemake - 9. magaUTT. 2. mugaUTTLa, rU. vimeTTTT ! 1. mati ajJAna, 2. zruta-ajJAna, 3. virbhAgajJAna. se jiM te ma UTTT ? pra. mati-ajJAna keTalA prakAranAM che ? u. maiaNNANe caubvihe paNNatte, taM jahA u. mati-ajJAna cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 2, 3 , 2. kuMda, rU. savAya, 4. dhAraVIT | 1. avagraha, 2. IhA, 3. avAya, 4, dhAraNA. 5. e vi te ? pra. avagraha keTalA prakAranAM che ? u. uggahe duvihe paNNatte, taM jahA u. avagraha be prakAranAM kahyA che, jemake - 2. kalyo vAde ca, 2. vaMna nA thA 1. arthAvagraha, 2. vyaMjanAvagraha. Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana evaM jaheva AbhiNibohinANaM taheva NeyavvaM / vara-civAM -nAva" no phaMdriya dhArA | se taM dhAraNA / se taM maiaNNANe / pa se kiM taM suyaaNNANe ? u. suyaaNNANe jaM imaM aNNANiehiM micchaddiTThiehiM sacchaMdabuddhi mai vigappiyaM, taM jahA bhArahaM - jAva- cattAri vedA saMgovaMgA / setaM suyaaNNANe / se kiM taM vibhaMgaNANe ? T. u. vibhaMgaNANe aNegavihe paNNatte, taM jahAgAmasaMThie - jAva- saMnnivesasaMThie, dIvasaMThie samuddasaMThie, vAsasaMThie, vAsaharasaMThie vanayamaMtri, vasaMTi, dhUmamaMtri, yasaMDhi, yamaMtri, narasaMDhi, vizvaramaMtri, vipuritamaMtri, mahoragasaMThie, gaMdhavvasaMThie, usabhasaMThie, pasu pasaca-vidA-vAnara-55 saMTALasaMTi pAtte / viyA. ma. 8, 3. 2, su. 24-28 - 115. sattaviha vibhaMgaNANa parUvaNaM sattavihe vibhaMgaNANe paNNatte, taM jhaachuM. visijhobiyame, 2. paMDito 3. iirayAvaraNe nIve mAme, 4. muddo gAve, 6. samudro nIve, da. vI nIve, 7. temAM nIvA ! pra. u. je pramANe Abhinibodhika jJAnanA viSayamAM kahyu che teja pramANe ahIM paNa dhAraNA sudhI saMpUrNa varNana jANI levuM joIe. pra. zruta-ajJAna zuM che ? u. vizeSa : Abhinibodhika jJAnamAM je ekArthika zabda kahyA che. tene choDIne A noIndriya dhAraNA che tyAM sudhI kahevuM joIe. 941 A dhAraNAnuM svarupa che. A mati-ajJAnanuM svarupa che. je ajJAnI mithyAdaSTio dvArA svacchaMda buddhi ane svamatithI kalpita che te zruta-ajJAna che, jemake mahAbhArata -yAva- sAMgopAMga cAra veda. A zruta-ajJAnanuM varNana che. vibhaMgajJAna keTalA prakAranAM che ? 115. sAta prakAranAM vibhaMgajJAnonuM prarupaNa : vibhaMgajJAna sAta prakAranAM kahyA che, jemake 1. eka dizAmAM lokanuM jJAna, 2. pAMca dizAmAM lokanuM jJAna, 3. jIva kriyAvaraNa che. (karmAvaraNa nathI.) 4. puddagala nirmita zarIra ja jIva che. 5. puddagalothI aniSpanna zarIra, 6. rupIjIva, (rupavALA jIva che.) 7. A badhA gatizIla padArtha jIva che. vibhaMgajJAna aneka prakAranAM kahyA che, jemake - grAmasaMsthita -yAvat- sannivezasaMsthita, dvIpasaMsthita, samudrasaMsthita, varSa-saMsthita, varSadhara saMsthita, parvata saMsthita, vRkSa-saMsthita, stUpasaMsthita, hayasaMsthita, gajasaMsthita, narasaMsthita, kinnara- saMsthita, kiMpuruSa saMsthita, mahoragasaMsthita, gandharvasaMsthita, vRSabhasaMsthita, pazu, pazaya. (bekhuravALA jaMgalI jAnavara) vihaga ane vAMdarAnAM AkAravALA che. A pramANe vibhaMgajJAna nAnA saMsthAnathI saMsthita kahyA che. - Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 942 1. tattha khalu ime paDhame vibhaMganANe jayA NaM tahArUvassa samaNassa vA mAhaNassa vA vibhaMganANe samuppajjai, se NaM teNa vibhaMganANeNa samuppanneNaM aNNayariM ega disiM pAsai pAINaM vA, paDINaM vA, dAhiNaM vA, pILuM vA, 30 vA -nAva- sohame khe, tassa NamevaM bhavai "atthi NaM mama aisese nANadaMsaNe samuppanne - egadisiM logAbhigame", saMtegaiyA samaNA vA mAhaNA vA evamAhaMsu "paMcadisiM logAbhigame", je te evamAhaMsu micchA te evamAhaMsu / paDhame vibhaMganANe / 2. bahAvare yojye vimAno, jayA NaM tahAruvassa samaNassa vA, mAhaNassa vA vibhaMganANe samuppajjai, se NaM teNa vibhaMganANeNaM samuppanneNaM pAsai pArtha vA -bAva- raddImAM vA, sardU vA khAva- saudame pe, tassa NamevaM bhavai "atthi NaM mama aisese nANa- daMsaNe samuppanne "paMcadisiM logAbhigame", saMtegaiyA samaNA vA mAhaNA vA evamAhaMsu- "egadisiM logAbhigame", je te evamAhaMsu micchaM te evamAhaMsu, docce vibhaMganANe / 3. ahAvare tacce vibhaMganANe, jayA NaM tahAruvassa samaNassa vA mAhaNassa vA vibhaMganANe samuppajjai, se NaM teNa vibhaMganANeNaM samuppanneNaM pAsai pANe aivAemANe, musaM vaemANe, adinnamAdiemANe, mehuNaM paDisevamANe, pariggahaM parigiNhamANe, rAibhoyaNaM bhuMjamANe vA pAvaM ca NaM kammaM kIramANaM No pAsai, tassa NamevaM bhavai- atthi NaM mama aisese nANa- daMsaNe samukhane, "jiriyAvaraNe nIva", saMtagaiyA samaNA vA mAhaNA vA evamAhaMsu- "no kiriyAvaraNe jIve", je te evamAhaMsu micchaM te evamAhaMsu, tacce vibhaMganANe / dravyAnuyoga bhAga-2 1. paheluM vibhaMgajJAna: jyAre tathArupa zramaNa ke brAhmaNane vibhaMgajJAna prApta thAya che tyAre te samutpanna vibhaMgajJAnathI pUrva, pazcima, dakSiNa ke uttara dizAmAM -yAva- saudharma devaloka sudhInI Urdhva dizAmAMthI koI eka dizAne juve che. tyAre tenA manamAM evo vicAra utpanna thAya che ke "mane atizaya yukta jJAna-darzana prApta thayuM che. jemAM huM eka dizAmAM ja lokane joI rahyo chuM." keTalAka zramaNa- brAhmaNa evuM kahe che ke - "loka pAMca dizAomAM che." je evuM kahe che, te mithyA kahe che. A paheluM vibhaMgajJAna che. 2. bIjuM vibhaMgajJAna : jyAre tathArupa zramaNa ke brAhmaNane vibhaMgajJAna prApta thAya che tyAre te samutpanna vibhaMgajJAnathI pUrva -yAvat- uttara dizAmAM tathA saudharma devaloka sudhInI Urdhva dizAmAM jue che. tyAre tenA manamAM evo vicAra utpanna thAya che ke"mane atizaya yukta jJAna-darzana prApta thayuM che. huM pAMceya dizAomAM ja lokane joI rahyo chuM." keTalAka zramaNa ke brAhmaNa evuM kahe che ke - "loka eka ja dizAmAM che." je evuM kahe che, te mithyA kahe che. A bIjuM vibhaMgajJAna che. 3. trIju vibhaMgajJAna : jyAre tathArupa zramaNa ke brAhmaNane vibhaMgajJAna prApta thAya che. tyAre te samutpanna vibhaMgajJAnathI jIvonI hiMsA karatAM, jhuTha bolatA, adatta grahaNa karatAM, maithuna sevana karatAM, parigraha grahaNa karatAM ane rAtribhojana karatAM juve che, paraMtu te pravRttionAM dvArA thatAM karmabaMdhanane jotAM nathI. tyAre tenA manamAM evo vicAra utpanna thAya che ke - "mane atizaya yukta jJAna darzana prApta thayela che. jenAthI huM joI rahyo chuM ke - "jIva kriyAthI ja AvRtta che." keTalAka zramaNa ke brAhmaNa evuM kahe che ke - "jIva kriyAthI AvRtta nathI." je evuM kahe che, te mithyA kahe che. A trIju vibhaMgajJAna che. For Private Personal Use Only Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 943 . 4. mahAvare vatye umaMganA, jayANaM tahArUvassa samaNassa vA mAhaNassa vA vibhaMganANe samuppajjai, seNaM teNa vibhaMganANeNaM samuppanneNaM devAmeva pAsai, bAhirabbhaMtarae poggale pariyAittA, puDhegattaM NANattaM phusiyA, phurittA phuTTittA vikuvittA NaM vittiU . tassa NamevaM bhavai asthi NaM mama aisese nANa-daMsaNe samune, "mudra nIve", saMtegaiyA samaNA vA mAhaNA vA evamAhaMsu-"amudagge jIve", je te evamAhaMsu micchaM te evamAhaMsu, cautthe vibhNgnaanne| 5. ahAvare paMcame vibhaMganANe, jayANaMtahArUvassa samaNassa vA mAhaNassa vA vibhaMganANe samuSpajjai, seNaM teNa vibhaMganANeNaM samuppanneNaM devAmeva pAsai, "bAhirabbhaMtarae poggalae apariyAittA vA puDhegattaM NANattaM phusiyA, phurittA, phuTTittA viuvittA 4. cothuM virbhAgajJAna : jyAre tathA5 zramaNa ke brAhmaNane virbhAgajJAna prApta thAya che tyAre te samutpanna virbhAgajJAnathI bAhya ane AtyaMtara pudgalone grahaNa karI devone vidurvaNA karatA juve che te deva pudgalono sparza karI, temAM halacala pedA karI, teno sphoTa karI, pRtha-pRthapha kALa ane dezamAM kyAreka eka rupa ane kyAreka vividha ruponI vikriyA kare che. A joIne tenA manamAM evo vicAra utpanna thAya che ke - "mane atizaya yukta jJAna-darzana prApta thayuM che. jenAthI huM joI rahyo chuM ke - jIva pudgalothI ja banela che." keTalAka zramaNa ke brAhmaNa evuM kahe che ke - "jIva pagalothI banela nathI." je evuM kahe che, te mithyA kahe che. A cothuM virbhAgajJAna che. 5. pAMcamuM virbhAgajJAna : jyAre tathA5 zramaNa ke brAhmaNane virbhAgajJAna prApta thAya che tyAre te e virbhAgajJAnathI bAhya ane AtyaMtara pudgalone grahaNa karyA vagara devone vikriyA karatA juve che, te deva pudgalono sparza karI, tenAmAM halacala pedA karI, teno sphoTa karI, pRthaka-pRthak kALa ane dezamAM kyAreka eka rupa ane kyAreka vividha ponI vikriyA kare che. te joIne tenA manamAM evo vicAra utpanna thAya che ke - "mane atizaya yukta jJAna-darzana prApta thayuM che. huM joI rahyo chuM ke- jIva pudgalothI banela nathI." keTalAka zramaNa ke brAhmaNa evuM kahe che - "jIva pudgalothI banela che." je evuM kahe che, te mithyA kahe che. A pAMcamuM virbhAgajJAna che. 6. chaThTha virbhAgajJAna : jyAre tathA5 zramaNa ke brAhmaNane virbhAgajJAna prApta thAya che tyAre te e virbhAgajJAnathI devonAM bAhya ane Abhyatara pudgalone grahaNa karIne ke grahaNa karyA vagara vikriya karatAM jue che. te deva pudgalono sparza karI, temAM halacala pedA karI, teno sphoTa karI, pRthapha-pRthapha kALa ane dezamAM kayAreka eka rupa ane kyAreka vividha ruponI vikriyA kare che. tassa NamevaM bhavai atthi NaM mama aisese NANa-dasaNe samuppanne "amudagge jIve", saMtegaiyA samaNA vA mAhaNA vA evamAhaMsu-"mudagge jIve", je te evamAhaMsu micchaM te evamAhaMsu, paMcame vibhNgnaanne| 6. ahAvare chaThe vibhaMganANe, jayANaMtahArUvassa samaNassavA mAhaNassa vA vibhaMganANe samuppajjai,seNaM teNa vibhaMganANeNaM samppanneNaM devAmeva pAsai, bAhirabbhaMtarepoggale pariyAittA vA apariyAittA bA, puDhegattaM NANattaM phusiyA, phusettA, phuTTittA viubvittANaM ciTThitae / Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyAnuyoga bhAga-2 tassa NamevaM bhavai asthi NaM mama aisase nANa-dasaNe samune, "sarva nIve", saMtagaiyA samaNA vA mAhaNA vA evamAhaMsu-"arUvI jIve" je te evamAhaMsu micchaM te evamAhaMsu, chaThe vibhaMganANe / 7. sAvare sattane vimaMAnA, jayANaM tahArUvassa samaNassa vA mAhaNassa vA vibhaMganANe samuppajjai, se NaM teNa vibhaMganANeNaM samuppanneNaM pAsai suhumeNaM vAyukAeNaM phuDaM poggalakAyaM eyaMtaM veyaMtaM calaMtaM khubhaMta phaMdaMtaM ghaTTataM udIreMtaM taM taM bhAvaM pariNamaMtaM, tyAre tenA manamAM evo vicAra utpanna thAya che ke - "mane atizaya yukta jJAna-darzana prApta thayela che. huM joI rahyo chuM. ajIva rupI ja che." keTalAka zramaNa ke brAhmaNa evuM kahe che - "jIva arupI che." je evuM kahe che, te mithyA kahe che. A chaThuM virbhAgajJAna che. 7. sAtamuM virbhAgajJAna : jyAre tAru5 zramaNa ke brAhmaNane virbhAgajJAna prApta thAya che tyAre te e virbhAgajJAnathI sUkSma vAyunA sparzathI, pudgalakAyane kaMpita thatAM, vizeSa rupathI kaMpita thatAM, calita thatAM, kSubdha thatAM, spaMdita thatAM, bIjA padArthono sparza karatAM, bIjA padArthone prerita karatAM, vividha prakAranAM paryAyomAM pariNata thatAM juve che. tyAre tenA manamAM evo vicAra utpanna thAya che ke - "mane atizaya yukta jJAna-darzana prApta thayuM che." huM joI rahyo chuM ke - "A badhA jIva ja che." keTalAka zramaNa ke brAhmaNa evuM kahe che ke - "jIva paNa che ane ajIva paNa che." je evuM kahe che- te mithyA kahe che. te vibhRgajJAnIne A cAra jIvanikAyonuM samyagu jJAna thatuM nathI, jemake - 1. pRthvIkAya, 2. apUkAya, 3. tejaskAya, 4. vAyukAya. mATe te A cAra jIvanikAyo para mithyA daMDano prayoga tassa NamevaM bhavai atthi NaM mama aisese nANa-dasaNe samuppana, "sarvAmi nIvA", saMtagaiyA samaNA vA, mAhaNA vA evamAhaMsu- "jIvA ceva ajIvA cava", je te evamAhaMsu micchaM te evamAhaMsu , tassa NaM ime cattAri jIvanikAyA No sammamuvagayA bhavaMti, taM jhaa1. pudgavivAthI, 2, mArUAvA, 3. tethI , 4. vaDA | iccaehiM cauhiM jIvanikAehiM micchAdaMDaM pavattei, sattane vimena - TAi, ga, 7, mu. 642 A sAtamuM virbhAgajJAna che. 26. maUTvrfNavattA megA vIsaleMDamu pava- 116, ajJAna-nivRtti bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa : pa kaivihA NaM bhaMte ! aNNANaNivattI paNNattA? pra. bhaMte ! ajJAna-nivRtti keTalA prakAranI kahI che ? u. goyamA ! tivihA aNNANaNivattI paNNattA, u. gautama ! ajJAna-nivRtti traNa prakAranI kahI che, taM jahA jemake - 1. maiaNNANaNivattI, 2. suyaaNNANaNivattI, 1. mati-ajJAna-nivRtti, 2. zruta-ajJAnanivRtti, rU. vinAzvattA 3. vibhaMga-jJAna-nivRtti. 8. 1-2 8, ve narasa gaDu gavvINT -nava 6,1-24. A pramANe vaimAniko- sudhI jenA vemaanniyaannN| jeTalA ajJAna hoya tenI teTalI ajJAna - viyA. na22, 38, su. 40-42 nivRttio kahevI joIe. Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 945 117. asoccA paMcanANANaM uppAyAnupAya parUvaNaM- 117, azrutvA pAMca jJAnonAM upArjana ane pArjananuM prarupaNa : pa. asoccANaM bhaMte! kevalissavA-jAva-tappakkhiyAe pra. bhaMte ! kevaLI -cAvatu- tenI upAsikAthI uvAsiyAe vA kevalaM AbhiNibohiyanANaM sAMbhaLyA vinA zuM koI jIva zuddha Abhinibodhika uppADejjA ? jJAna upArjana karI le che ? 3. mA ! mannA / vastriksa vI -nA gautama ! kevaLI -yAvata- tenI upAsikAthI tappakkhiyAe uvAsiyAe vA atthegaie kevalaM sAMbhaLyA vinA koI jIva zuddha AbhinibodhikajJAna AbhiNivohiyanANaM uppADejjA, prApta kare che, atthegaie kevalaM AbhiNibohiyanANaM no koI jIva zuddha Abhinibodhika jJAna prApta uppaaddejjaa| karatAM nathI. pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "seNaM asoccA kevalissa vA-jAva-tapakkhiyAe kevaLI -kAvata- tenI upAsikAthI sAMbhaLyA vinA uvAsiyAevAatthagaie kevalaM AbhiNibohiyanANaM koI jIva zuddha Abhinibodhika jJAna prApta kare che. uppADejjA, atthegaie kevalaM AbhiNibohiyanANaM no koI jIva zuddha abhinibodhika jJAna prApta 3MAreSnA ?" karatAM nathI ?" goyamA ! jassa NaM AbhiNibohiyanANAvaraNijjaM gautama ! je jIve abhinibodhika- jJAnAvaraNIya kammANaM khaovasame kaDe bhavai, karmano kSayopazama karela che. se NaM asoccA kevalissa vA-jAva-tappakkhiyAe te kevaLI -cAvata- tenI upAsikAthI sAMbhaLyA vagara uvAsiyAe vA kevalaM AbhiNibohiyanANaM ja zuddha AbhinibodhikajJAna upArjana karI le che. uppADejjA, jassa NaM AbhiNibohiyanA paraMtu jeNe Abhinibodhika-jJAnAvaraNIya karmano NAvaraNijjANaM kammANaM khaovasameno kaDe bhavai. kSayopazama karela nathI. se NaM asoccA kevalissa vA-jAva-tappakkhiyAe te kevaLI -pAvata- tenI upAsikAthI sAMbhaLyA uvAsiyAe vA atyagaie kevalaM AbhiNibohiya vagara koI eka zuddha Abhinibodhika jJAnanuM nANaM no uppaaddejjaa| upArjana karI zakatAM nathI. se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - se NaM asoccA kevalissa vA-jAva-tappakkhiyAe kevaLI -yAvatu- tenI upAsikAthI sAMbhaLyA uvAsiyAe vA atthegaie kevalaM AbhiNibo vinA ja koI jIva zuddha Abhinibodhika jJAna hiyanANaM uppADejjA, prApta kare che, atthegaie kevalaM AbhiNivohiyanANaM no koI jIva zuddha Abhinibodhika jJAna prApta uppaaddejjaa| karatAM nathI." evaMjahA AbhiNivohiyanANassavattabbayA bhaNiyA je pramANe Abhinibodhika jJAnanuM varNana karela tahA suyanANassa vi bhANiyabvA, che teja pramANe zuddha zrutajJAnanA viSayamAM paNa kahevuM joIe. NavaraM-suyanANAvaraNijjANaM kammANaM khaovasame vizeSa ahIM zrutajJAnAvaraNIya karmano kSayopazama bhANiyabve / kahevo joIe. Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 946 dravyAnuyoga bhAga-2 evaM ceva kevalaM ohinANaM bhANiyavvaM / NavaraM-ohinANAvaraNijjANaM kammANaM khaovasame bhaanniyvve| evaM ceva kevalaM maNapajjavanANaM bhANiyabvaM, Navara- maNapajjavanANAvaraNijjANaM kammANaM khaovasame bhANiyabve / evaM ceva kevalaNANaM bhANiyabvaM, Navara-kevalanANAvaraNijjANaM kammANaM khae mALiyane sesaM taM caiv| asoccA NaM bhaMte ! kevalissa vA -jAvatappakkhiyauvAsiyAe vA1. kevalipaNNattaM dhammaM labhejja savaNayAe -jaav22. va7nA 3pannA ? A pramANe zuddha avadhijJAnanAM upArjananAM viSayamAM kahevuM joIe. vizeSa ahIM avadhijJAnAvaraNIya karmano kSayopazama kahevo joIe. A pramANe zuddha mana:paryavajJAnanAM utpanna thavAnAM viSayamAM paNa varNana karavuM joIe. vizeSa:mana:paryavajJAnAvaraNIya karmanAM kSayopazamanuM varNana karavuM joIe. A pramANe kevaLajJAnanAM utpanna thavAnAM viSayamAM paNa varNana karavuM joIe. vizeSa : ahIM kevaLajJAnAvaraNIya karmane kSaya kahevo joIe. bAkInuM varNana pUrvavat jANavuM joIe. pra. bhaMte ! kevaLI -yAvata- kevaLIpAkSika upAsikAthI dharma zravaNuM kya vagara ja zuM - 1. koI kevaLI prarUpita dharma zravaNa lAbha prApta kare che -cAvatu- 11. kevaLajJAna utpanna karI zake che ? gautama ! kevaLI -pAvatu- kevaLIpAkSika upAsikAthI sAMbhaLyA vagara ja, 1. koI jIva kevaLI prarUpita dharma zravaNa lAbha prApta kare che ane koI jIva kevaLI prarUpita dharma zravaNano lAbha prApta karatAM nathI -vAva11. koI jIva kevaLajJAna upArjana karI zake che ane koI jIva jvaLajJAna upArjana karI zakatA nathI. pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - dharma zravaNa karyA vagara -cAvatu- koI jIva kevaLa jJAna upArjana karI zake che ane koI jIva kevaLa jJAna upArjana karI zakatA nathI ? gautama ! 1. je jIvane jJAnAvaraNIya karmano kSayopazama karyo nathI -cAvata- 11. kevaLa jJAnAvaraNIya karmano kSaya karyo nathI. te kevaLI cAvatu- kevaLIpAkSika upAsikAthI sAMbhaLyA vagara kevaLI prarUpita dharma zravaNano lAbha prApta karI zakatA nathI -cAvatu- kevaLa jJAnane utpanna karI zakatA nathI. 3. uS yama ! nasovA vasi vI -gAvatppkkhiyuvaasiyaae vA1. atthegaie kevalipaNNattaM dhammaM labhejja savaNayAe, atthegaie kevalipaNNattaM dhammaM no labhejjasavaNayAe-jAva-11.atthegaie kevalanANaM uppADejjA, atthegaie kevalanANaM no uppaaddejjaa| g, se maMta vuiM 36 "asoccA NaM -jAva- atthegaie kevalanANaM uppADe jjA, atthe gaie kevala nANaM no 3MAnA, ?" u. goyamA ! 1. jassa NaM nANAvaraNijjANaM kammANaM khaovasame no kaDe bhavai -jAva- 11. jassa NaM kevalanANAvaraNijjANaM kammANaMkhae no kaDe bhavai, se NaM asoccA ke valissa yA -jAvatappakkhiyauvAsiyAe vA kevalipaNNattaM dhammaM no labhejja savaNayAe -jAva- kevalanANaM no uppaaddejjaa| Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana jassa NaM nANAvaraNijjANaM kammANaM khaovasame kaDe bhavai-jAva-jassaNaM kevalanANAvaraNijjANaM kammANaM khae kaDe bhavai, se NaM asoccA kevalissa vA-jAva-tappakkhiyauvAsiyAe vA kevalipaNNattaM dhammaM labhejja savaNayAe, kevalaM bohiM bujjhejjA -gAva- vananAi 3MMIT tamma NaM chaThaMchaTheNaM anikkhitteNaM tavokammeNaM uDDhaM bAhAo pagijjhiya sUrAbhimuhassa AyAvaNabhUmIe AyAvemANassa pagaibhaddayAe pagaiuvasaMtayAe pagaipayaNukoha-mANa-mAyAlobhayAe miumaddavasaMpannayAe allINatAe bhaddatAe viNItatAe aNNayAkayAe subheNaM ajjhavasANeNaM subheNaM pariNAmeNaM lessAhiM visujjhamANIhiM tayAvaraNijjANaM kammANaM khaovasameNaM IhApoha-maggaNa-gavesaNaM karemANassa vibhaMge nAmaM annANe samuppajjai, se NaM teNaM vibhaMganANeNaM jahaNNaNaM aMgulassa asaMkhejjaibhAgaM, ukkoseNaM asaMkhejjAI jAyaNasahasmAiM jANai pAsai, se NaM teNaM vibhaMganANeNaM samuppanneNaM jIve vi jANai, ajIve vi jANai, pAsaMDatthe sAraMbhe sapariggahe saMkilissamANe vi jANai, visujjhamANe vi jANai, je jIve jJAnAvaraNIya karmano kSayopazama karela che -pAvatu- jene kevaLa jJAnAvaraNIya karmano kSaya karela che. te kevaLI -pAvatu- kevaLIpAkSika upAsikAthI sAMbhaLyA vagara ja kevalI prajJapta dharma zravaNano lAbha prApta karI zake che, zuddha bodhi lAbhano anubhava karI zake che -yAvatukevaLajJAna utpanna karI zake che. niraMtara chaThaH chaThanuM tapa karma karatAM sUryanAM sammukha hAtha uMco karIne AtApanA bhUmimAM AtApanA letA te jIvanI prakRti bhadratAthI, prakRtinI upazAMtatAthI, svAbhAvika rupathI ja krodha, mAna, mAyA ane lobhanI atyaMta maMdatA thavAthI, atyaMta mRdutva saMpannatAthI, kAmabhogomAM anAsaktithI, bhadratA ane vinItatAthI koI samaya zubha adhyavasAya, zubha pariNAma, vizuddha lezyA ane tadAvaraNIya karmono kSayopazamathI IhA, apoha, mArgaNA ane gaveSaNA karatAM vibhaMga nAmaka ajJAna utpanna thAya che. pachI te e utpanna thayela virbhAgajJAna dvArA jaghanya aMguLanAM asaMkhyAtamAM bhAga, utkRSTa asaMkhyAta hajAra yojana sudhI jANe-juve che. te e utpanna thayela virbhAgajJAnathI jIvone paNa jANe che ane ajIvone paNa jANe che. te sAraMbhI, saparigrahI ane saMkUleza pAmatA pAkhaMDastha jIvone paNa jANe che ane vizuddha thatAM pAkhaMDI jIvone paNa jANe che. tyAra pachI te sarvaprathama samyaktva prApta kare che. samyaphatava prApta karIne zramaNa dharma para ruci kare che. zramaNa dharma para ruci karIne cAritra aMgIkAra kare che. cAritra aMgIkAra karIne liMga zramaNa veza svIkAra se NaM puvAmeva sammattaM paDivajjaDa, sammattaM paDivajjittA samaNadhamma roei, samaNadhamma roettA carittaM paDivajjai, caritaM paDivajjittA liMgaM paDivajjai. kare che. ' tamsa NaM tehiM micchattapajjavahiM parihAyamANehiM parihAyamANehiM sammadaMsaNapajjavehiM parivaDDhamANehiM parivaDDhamANehiM se vibhaMge annANe sammattapariggahie khippAmeva ohI praavtti| jemAM tenA mithyAtvanAM paryAya kramazaH kSINa thatAM-thatAM ane samyagu-darzananAM paryAya kramaza: vadhatAM-vadhatAM pUrNa samyaktva yukta thaI javA para te vibhaMga nAmaka ajJAna samyaktvanAM kAraNe ja zIdhra avadhijJAnanAM rupamAM parivartita thaI jAya che. Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 948 dravyAnuyoga bhAga-2 1. che je aMta ! sAsu donnA ? 3. goyaT ! ti! vizuddhatverasamuhobbA, nA che. te sneksa, 2. uddhatverasANa, rU. su sAI pa. se NaM bhaMte ! kaisu NANesu hojjA ? u. goyamA!tisu-1.AbhiNibohiyanANaM, 2.suyaNANaM rU. dinALadonnA | pa. se NaM bhaMte ! kiM sajogI hojjA, ajogI hojjA? u. goyamA ! sajogI hojjA. no ajogI hojjA? jaiNaM bhaMte! sajogI hojjA kiMmaNajogI hojjA, vaijogI hojjA, kAyajogI hojjA ? u. goyamA ! maNajogI vA hojjA, vaijogI vA hojjA, kAyajogI vA hojjaa| pa. seNaM bhaMte! kiMsAgArovauttehojjA, aNAgArovautte pra. bhaMte ! te avadhijJAnIne keTalI vezyAo hoya che ? u. gautama ! tene traNa vizuddha vezyAo hoya che, jemake - 1. tejalezyA, 2. padmavezyA, 3. zuklalezyA. pra. bhaMte ! tene keTalA jJAna hoya che ? u. gautama!tene traNa jJAna hoya che-1. Abhinibodhika jJAna, 2, zrutajJAna, 3, avadhijJAna, pra. bhaMte ! te sayogI hoya che ke ayogI hoya che ? u. gautama ! te sayogI hoya che, ayogI hotAM nathI. pra. bhaMte ! jo te sayogI hoya che to zuM manayogI hoya che, vacanayogI hoya che ke kAyayogI hoya che ? u. gautama! te manoyogI hoya che, vacanayogI hoya che ane kAyayogI paNa hoya che. pra. bhaMte ! te sAkAropayogayukta hoya che ke anAkAropayogayukta hoya che ? gautama ! te sAkAropayogayukta hoya che ane anAkAropayogayukta paNa hoya che. pra. bhaMte ! te kyA saMhananavALA hoya che ? u. gautama !' te vajURSabhanArA saMtananavALA hoya che. pra. bhaMte ! te kyA saMsthAnamAM hoya che ? u. gautama! te cha saMsthAnomAMthI koIpaNa saMsthAnamAM hoya che. pra. bhaMte ! te keTalI uMcAIvALA hoya che ? u. gautama ! te jadhanya sAta hAtha, utkRSTa pAMca so dhanuSa uMcAIvALA hoya che. pra. bhaMte ! te keTalI AyuSyavALA hoya che ? u. gautama ! te jaghanya sAdhika ATha varSa, utkRSTa pUrvakoTI AyuSyavALA hoya che. pra. bhaMte ! te savedI hoya che ke avedI hoya che ? u. gautama ! te savedI hoya che. avedI hotA nathI. u. goyamA! sAgArovauttevA hojjA, aNAgArovautte va DhabbA | pa. se NaM bhaMte ! kayarammi saMghayaNe hojjA? u. goyamA ! vairosabhanArAyasaMghayaNe hojjA / pa. se NaM bhaMte ! kayarammi saMThANe hojjA ? u. goyamA ! chaNhaM saMThANANaM annayare saMThANe hojjaa| 1, maMte ! razmi vatte DhoknA ? u. goyamA ! jahaNNaNaM sattarayaNI, ukkoseNaM paMcadhaNusaie hojjaa.| pa. se NaM bhaMte ! kayarammi Aue hojjA? u. goyamA! jahaNNaNaM sAiregaTThavAsAue, ukkoseNaM puvakoDiAue hojjaa| g, ne je maMte! lavaM mA hIMngA. mau honnA? u. goyamA ! savedae hojjA, no avedae hojjaa| Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 949 pa. jaiNaM bhaMte ! savedae hojjA kiM itthIvedae hojjA, pra. bhaMte ! jo te savedI hoya che to zuM strIvedI hoya purisavedae hojjA, napuMsagavedae hojjA, che, puruSavedI hoya che, napuMsakavedI hoya che ke purisanapuMsagavedae hojjA? puruSa-napuMsakavedI hoya che ? u. goyamA ! no itthIvedae hojjA, purisavedae vA u. gautama ! te strIvedI hotA nathI. puruSavedI hoya hojjA, no napuMsagavedae hojjA, purisanapuMsagavedae che, napuMsakavedI hotA nathI, paraMtu puruSa vA honnA napuMsakavedI hoya che. se NaM bhaMte ! kiM sakasAI hojjA. no akasAI pra. bhaMte ! zuM te sakaSAyI hoya che ke akaSAyI hoya honnA? u. goyamA ! sakasAI hojjA, no akasAI hojjaa| u. gautama ! te sakaSAyI hoya che, akaSAyI hotA nathI. pa. jai sakasAI hojjA se NaM bhaMte ! kaisu kasAesu bhaMte ! jo te sakaSAyI hoya che to te keTalA hojjA? kaSAyovALA hoya che ? u. goyamA ! caususaMjalaNakoha-mANa-mAyA-lobhesu u. gautama ! te saMjvalana krodha, mAna, mAyA ane honnA / lobha A cAra kaSAyothI yukta hoya che. pa. tassa NaM bhaMte ! kevaiyA ajjhavasANA paNNattA / pra. bhaMte ! tenA keTalA adhyavasAya hoya che ? u. goyamA ! asaMkhejjA ajjhavasANA pnnnnttaa| u. gautama ! tenA asaMkhyAta adhyavasAya hoya che. pa. te NaM bhaMte ! pasatthA appasatthA ? pra. bhaMte ! tenA te adhyavasAya prazasta hoya che ke aprazasta hoya che ? 3. yamI satya, no saUsatya u. gautama! te prazasta hoya che, aprazasta hotA nathI. se NaM pasatthehiM ajjhavasANehiM vaTTamANe te avadhijJAnI vadhatAM prazasta adhyavasAyothIannN te hiM ne raiyabhavaggahaNe hiMto appANaM ananta nairayikamava-grahaNathI potAnI AtmAne visaMjoei, visaMyukta (alaga) karIle che, aNaMtehiM tirikkhajoNiya bhavaggahaNehiMto appANaM ananta tiryaMcayonika bhava grahaNathI potAnI visaMjoei, AtmAne visaMyukta karI le che, aNaM tehiM maNusmabhavaggahaNe hiMto appANaM ananta manuSyabhava- grahaNathI potAnI AtmAne visaMjoei, visaMyukta karI le che. aNaMtehiM devabhavaggahaNehiMto appANaM visaMjoei, ananta deva-bhava grahaNathI potAnI AtmAne visaMyukta karI le che. jAo vi ya se imAo neraiya-tirikkhajoNiya jo A narakagati, tiryaMca gati, manuSyagati maNussa-devagainAmAo uttarapayaDIo, ane devagati nAmaka cAra uttara pravRtio che. tAsiM ca NaM uvaggahie aNaMtANubaMdhI koha-mANa te prakRtionAM AdhArabhUta anantAnubaMdhI koI, mAyA-lobhe khavei. mAna, mAyA ane lobhano kSaya kare che. aNaMtANubaMdhI koha-mANa-mAyA-lobhe khavittA, anantAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA ane lobhano kSaya karIne, apaccakkhANakasAe koha-mANa-mAyA-lobhe-khavai. apratyAkhyAnAvaraNa-krodha, mAna, mAyA ane For Private & Personal use On lAbha-kaSAyano kSaya kare che. Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 950 dravyAnuyoga bhAga-2 apaccakkhANakasAe koha-mANa-mAyA-lobhe khavittA, paccakkhANAvaraNe koha-mANa-mAyA-lobhe khavei, paccakkhANAvaraNe koha-mANa-mAyA-lobhekhavittA, saMjalaNe koha-mANa-mAyA-lobhe khavei, saMbaIne zIda--ma-strome-ravinA paMcavihaM nANAvaraNijjaM, navavihaM darisaNAvaraNijjaM, paMcavihamaMtarAiyaM, tAlamatthakaDaM ca NaM mohaNijjaM kaTTa kammarayavikaraNakara apuvakaraNaM aNupaviTThassaaNaMte aNuttare nivAghAe nirAvaraNekasiNepaDipuNNe kevalavaranANadaMsaNe smuppjji| apratyAkhyAnAvaraNa krodha -mAna- mAyA ane lobha-kapAyano kSaya karIne, pratyAkhyAnAvaraNa-krodha - mAna - mAyA ane lobha-kaSAyano kSaya kare che. pratyAkhyAnAvaraNa krodha - mAna - mAyA ane lobha - kaSAyano kSaya karIne, saMjvalana krodha - mAna - mAyA ane lobhano kSaya kare che. saMvalana krodha - mAna - mAyA ane lobhano kSaya karIne, pAMca prakAre jJAnAvaraNIya karma, nava prakAre darzanAvaraNIya karma, pAMca prakAre antarAya karma tathA mohanIya karmane kApela tADavRkSanAM samAna banAvIne, kamarajane phelAvanAra apUrva karaNa (AThamuM guNasthAna)mAM praviNa te jIvane ananta, anuttara, vyAghAta rahita, AvaraNa rahita, kRmna. pratipUrNa ane zreSTha kevaLajJAna ane kevaLadarzana utpanna thAya che. pra. bhaMte ! te asoccA kevaLI, kevaLI prarUpita dharma, varNana kare che -yAvatu udAharaNa ApIne samajAve che ? u. gautama ! A zakya nathI, te phakta eka jJAta (dRSTAnta) athavA eka praznanA uttaranAM sivAya anya upadeza karatAM nathI. pra. bhaMte ! te (asoccA kevaLI) koIna dhvajita kare che ke muMDita kare che ? u. gautama! A zakya nathI, paraMtu te upadeza (nirdeza) kare che. pra. bhaMte ! te siddha hoya che -yAvata- samasta du:khono aMta kare che ? u. hA gautama ! te siddha hoya che -vAva- sarva du:khono aMta kare che. pra. bhaMte ! te (asocyA kevaLI ) UrdhvalokamAM hoya che, adholokamAM hoya che ke tirachAlokamAM hoya che ? u. gautama ! te UrdhvalokamAM paNa hoya che, adholokamAM paNa hoya che ane tirachAlokamAM paNa hoya che. pa. se NaM bhaMte ! kevalipaNNattaM dhammaM AghavejjA vA -nava-3vavaMsengA vA? u. goyamA ! No iNaThe samaThe, Nannattha egaNAeNaM vA egavAgaraNeNa vaa| g, se i maMte ! vAvana vI, muMDAvana vA? u. goyamA ! No iNaThe samaThe, uvadesa puNa krejjaa| v se ne maMta ! sinnaDuM -rAva- aMte Tu? 3. daMtA, mA ! sikvarU -nA- saMta re ! pa. se NaM bhaMte ! kiM uDDhaM hojjA, aho hojjA, tiriyaM donnA? 3. govA ! 3x va honnA, do vA Maa, tiriyaM vA hojjaa| Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 951 uDDhe hojjamANe sadAvai-viyaDAvai-gaMdhAvai jo UrdhvalokamAM hoya to zabdApAtI, mAlavaMta-pariyAesu vaTTaveyaDDha-pavvaesu hojjaa| vikaTApAtI, gaMdhApAtI ane mAlyavaMta nAmaka vRtta parvatomAM hoya che. sAharaNaM paDucca somaNasavaNe vA paMDagavaNe vA tathA saMharaNanI apekSAe saumanasavanamAM athavA hAMnA | pAMDukavanamAM hoya che. aho hojjamANe gaDDAe vA darIe vA hojjA, jo adholokamAM hoya to gartamAM athavA guphAmAM hoya che. . sAharaNaM paDuccaM pAyAle vA bhavaNe vA hojjaa| tathA saMharaNanI apekSAe pAtALakaLazomAM athavA bhavanavAsI devonA bhavanomAM hoya che. tiriyaM hojjamANe paNNarasasu kammabhUmIsu hojjA, jo tirachAlokamAM hoya to paMdara karmabhUmimAM sAharaNaM paDucca aDDhAijjadIva-samudda tadekkadesa hoya che tathA saMharaNanI apekSAe aDhI dvIpa bhAe hojjaa| ane be samudronAM eka bhAgamAM hoya che. pa. te NaM bhaMte ! egasamaeNaM kevaiyA hojjA? pra. bhaMte ! te (asocyA kevaLI) eka samayamAM keTalA hoya che ? 3. nothamI! nahaouTv go vA, Dhova, tiAi vA, u. gautama ! te jaghanya eka, be athavA traNa ane ukkoseNaM ds| utkRSTa dasa hoya che. se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - asoccA NaM kevalissa vA -jAva- tappakkhiyau kevaLI-cAvata- kevaLIpAkSika upAsikAthI dharmazravaNa vAsiyAe vA, karyA vagara ja - atthegaie kevalipaNNattaM dhammaM labhejja savaNayAe, koI jIvane kevaLI prarUpita dharma zravaNa prApta atthegaienolabhejja savaNayAe-jAva-atthegaie thAya che ane koI jIvane dharma zravaNano lAbha kevalanANaM uppADejjA, atthegaie kevalanANaM no prApta thato nathI -cAvatu- koI jIva kevaLajJAna 3MDennA / upArjana kare che ane koI jIva kevaLajJAna - vi. sa. 1, 3. 32, mu. 8-re ? upArjana karatA nathI. 118. soccA paMcaNANANaM uppAyAnuppAya parUvaNaM 118, RtvA pAMcajJAnonAM upArjana-anupArjananuM prarupaNa : pa. soccA NaM bhaMte ! kevalissa vA-jAva- tappakkhiya pra. bhaMte ! kevaLIthI -yAvatu- kevaLI pAkSika uvAsiyAe vA AbhiNibohiyaNANaM -jAva upAsikAthI sAMbhaLIne zuM koI jIva kevalanANaM uppADejjA? Abhinibodhika jJAna -yAvatu- kevaLajJAna prApta kare che ? 3. yama!sanA vatrirasa vI -MAva-tapUrviya u. gautama! kevaLI -yAvata- kevaLIpAkSika upAsikAthI uvAsiyAe atthegaie AbhiNibohiyaNANaM dharma sAMbhaLIne koI jIva Abhinibodhika jJAna -jAva- kevalanANaM uppADejjA, atthegaie No -vAva- kevaLajJAna prApta kare che ane koI jIva 3paDe | prApta karatAM nathI. sesaM jaheva asoccaa| bAkInuM varNana asoccA"nAM samAna che. tassaNaM aTThamaaTThameNaM anikkhitteNaM tavokammeNaM niraMtara aTTama - aThThama tapa karmathI potAnI appANaM bhAvemANassa pagaibhaddayAe taheva -jAva AtmAne bhAvita karatAM prakRti bhadratA Adi IhApoha-maggaNa-gavesaNaM karemANassa ohiNANe guNothI cAvatu- IhA, apoha, mANA ane samuLM | gaveSaNA karatAM avadhijJAna samutpanna thAya che. Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 952 dravyAnuyoga bhAga-2 se NaM teNaM ohinANeNaM samuppanneNaM jahaNNeNaM aMgulassa asaMkhejjaibhAgaM, ukkoseNaM asaMkhejjAI aloeloyappamANamettAI khaMDAI jANai paasi| pa. se NaM bhaMte ! kaisu lemsAsu hojjA ? u. goyamA ! chasu lemmAmu hojjA, taM jahA che. dasaTU -MAva- 6. mu sA | pa. se NaM bhaMte ! kaisu NANesu hojjaa| 3. nAyamI ! timu vI, vA do MT | tisu hojjamANe9. kAmifNavodinA, 2. su thanA , rU. dinAbu DhabbA, causu hojjamANe - 9mafmaLavodinA, 2. sUcanA, rU.dinA 4. maNapajjavanANesu hojjaa| T. " ! sinA hIMnA. sano honnA? u. goyamA ! evaM jogo, uvaogo, saMghayaNaM, saMThANaM, uccattaM, AuyaMcaeyANi savvANi jahA asoccAe taheva bhANiyabvANi / te e utpanna avadhijJAnanA prabhAvathI jaghanya aMguLanAM asaMkhyAtamAM bhAga, utkRSTa alokamAM paNa loka pramANa asaMkhya khaMDone jANe ane juve che. pra. bhaMte ! te keTalI vezyAomAM hoya che ? u. gautama ! te chaha leyAomAM hoya che, jemake - 1, kRSNa lezyA -cAvatu- 6. zuklalezyA. pra. bhaMte ! te keTalA jJAnomAM hoya che ? u. gautama ! te traNa ke cAra jJAnomAM hoya che. jo traNa jJAnomAM hoya to - 1. abhinibodhika jJAna, 2. zrutajJAna ane 3, avadhijJAnamAM hoya che. jo cAra jJAnomAM hoya to - 1. Abhinibodhika jJAna, 2. zrutajJAna, 3. avadhijJAna ane 4, mana:paryavajJAnamAM hoya che. pra. bhaMte ! te sayogI hoya che ke ayogI hoya che ? u. gautama ! jema asoccAnAM yoga, upayoga, saMhanana, saMsthAna, grAI ane AyuSyanAM viSayamAM kahyuM, teja pramANe ahIM paNa yogAdinAM viSayamAM kahevuM joIe. bhaMte ! te avadhijJAnI savedI hoya che ke avedI hoya che ? gautama ! te savedI paNa hoya che ane avedI paNa hoya che. pra. jo te avedI hoya che to zuM upazAMtavedI hoya che ke kSINavedI hoya che ? u. gautama! te upazAMtavedI hotAM nathI. paraMtu kSINa vedI hoya che. pra. jo te savedI hoya che to zuM strIvedI hoya che -yAvatu- puruSa napuMsakavedI hoya che ? u. gautama ! te strIvedI paNa hoya che. puruSavedI paNa hoya che ane puruSa-napuMsakavedI paNa hoya che. pra. bhaMte ! te avadhijJAnI sakaSAyI hoya che ke akaSAyI hoya che ? u. gautama ! te sakaSAyI paNa hoya che ane akaSAyI paNa hoya che. pa. se NaM bhaMte ! kiM savedae vA hojjA. avedae vA u. goyamA ! savedae vA hojjA, avedae vA hojjaa| pa. jai avedae hojjA kiM uvasaMtaveyae hojjA, khINaveyae hojjA ? u. goyamA ! no uvasaMtaveyae hojjA, khINaveyae dannA | pa. jai saveyae hojjA kiM itthIveyae hojjA -jAva purisanapuMsagaveyae vA hojjA ? u. goyamA ! itthIveyae vA hojjA, purisaveyae vA hojjA, purisanapuMsagaveyae vA hojjA / pa. se NaM bhaMte ! sakasAI hojjA, akasAI hojjA? u. goyamA ! sakasAI vA hojjA. akasAI vA hojjaa| Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 953 pa. jai akasAI hojjA kiM uvasaMtakasAI hojjA, khINakasAI hojjA? goyamA ! no uvasaMtakasAI hojjA. khINakasAI DhabbA | pa. jai sakasAI hojjA se NaM bhaMte ! kaisu kasAesu u. goyamA ! causu vA, tisu vA, dosu vA, ekkammi vA haajjaa| causu hojjamANecausu saMjalaNakoha-mANa-mAyA-lobhesu hojjA, tisu hojjamANetisu saMjalaNamANa-mAyA-lobhesu hojjA, dosu hojjamANedosu saMjalaNamAyA-lobhesu hojjA, ekkammi hojjamANe ekkammi saMjalaNe lobhe hojjA / pa, tassa NaM bhaMte ! kevaiyA ajjhavasANA paNNattA ? pra. jo te akaSAyI hoya che to zuM upazAMtakaSAyI hoya che ke kSINakaSAyI hoya che ? u. gautama ! te upazAMtakaSAyI hotA nathI, paraMtu kSINakaSAyI hoya che. pra. bhaMte ! jo te sakapAyI hoya che to keTalA kaSAyomAM hoya che ? u. gautama ! te cAra kaSAyomAM, traNa kapAyomAM, be kaSAyomAM athavA eka kaSAyamAM hoya che. jo te cAra kaSAyomAM hoya che, to saMjvalana krodha, mAna, mAyA ane lobhamAM hoya che. jo traNa kaSAyomAM hoya che. to saMjvalana mAna, mAyA ane lobhamAM hoya che. jo be kapAyomAM hoya che. to saMjvalana mAyA ane lobhamAM hoya che, jo te eka kaSAyamAM hoya che, to eka saMjvalana lobhamAM hoya che. pra. bhaMte ! te avadhijJAnInAM keTalA adhyavasAya batAvyA che ? gautama ! tenA adhyavasAya asaMkhyAta hoya che. bAkInuM varNana asoccAnAM samAna kevaLavajJAna darzananI utpatti sudhI samajavuM joIe. pra. bhaMte ! te kevaLI-prarUpita dharmanuM varNana kare che -vAvatu- udAharaNa ApIne samajAve che ? u. hA, gautama ! te kevaLI-prarUpita dharma kahe che, -cAvatu- udAharaNa ApIne samajAve che. pra. bhaMte ! zuM te koIne pravrajita ane muMDita paNa kare che ? u. hA, gautama ! te pravrajita paNa kare che ane muMDita paNa kare che. pra. bhaMte ! zuM tenA ziSya paNa koIne pravrajita kare che ane muMDita paNa kare che ? u. hA, gautama ! tenA ziSya paNa dhvajita kare che ane muMDita paNa kare che. pra. bhaMte ! zuM tenA praziSya paNa koIne pravrajita kare che ane muMDita kare che ? u. goyamA ! asaMkhejjA ajjhavasANA pnnnnttaa| sesaMjahAasoccAe, taheva-jAva-kevalavaraNANa daMsaNa smusspjji| pa. se NaM bhaMte ! kevalipaNNattaM dhamma AghavijjA vA -jAva- uvadaMsejja vA parUvijjA vA ? u. haMtA,goyamA! AghavijjA vA-jAva-uvadaMsejjA vA parUvijjA vaa| . vf "teM ! patrAvaijJa va, muMDavenna va ? 3. daMtA, mA! [vAvaijJa vA, muMDAvaijJa vA. pa. tassa NaM bhaMte ! sissA vi pavAvejja vA, muMDAvejja vI? 3. haMtA, mA ! vIvendra vA, muMDAvaijJa tra | 1. tame je maMte ! ghafsasA vi muMDAvejja vA? vAvejJa vA, Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 954 3. 5. 3. daMtA, goyamA ! siApha -khAva- sattvavuvALamaMta reD| 6. 3. haMtA, goyanA ! pavAvekhkha vA, muMDAvekhkha vA sejuM maMte ! siApha -khAva- manaduvALamaMta repha ? 6. tassa NaM bhaMte! sissA vi sijjhati -jAva- aMtaM ti? haMtA, goyamA ! siiti -khAva- aMte rati / tassa NaM bhaMte! pasissA vi sijjhaMti - jAva- aMtaM ti? 3. daMtA, goyamA ! siSyaMti -khAva- aMte rati / se NaM bhaMte ! kiM uDDhaM hojjA, evaM pucchA jaheva asoccAe / 5. te NaM bhaMte ! ekasamaeNaM kevaiyA hojjA ? 3. zauyamA ! donuM vo vA, vo vA, tiTMi vA, ukkoseNaM aTThasayaM / se teNaTTheNaM goyamA ! evaM vuccai soccA NaM kevalissa vA - jAva- kevaliuvAsiyAe vA - jAba- atthegaie kevalanANaM uppADejjA, atthegaie kevalanANaM no uppADejjA / / 5. nIvA huM bhaMte ! inALI, annALI? 3. goyamA ! nIvA nALI vi, annALI vi atthegaiyA eganANI / je nANI te atthegaiyA dunnANI, atthegaiyA tinnANI, atthegaiyA caunANI, je eganANI te niyamA kevalanANI / u. pra. bhaMte ! te siddha hoya che yAvat- sarva duHkhono aMta kare che ? dravyAnuyoga bhAga-2 hA, gautama ! tenA praziSya paNa pravrujita kare che ane muMDita paNa kare che. u. hA, gautama ! te siddha hoya che -yAva- sarva duHkhono aMta kare che. pra. bhaMte ! zuM tenA ziSya paNa siddha hoya che -yAvatsarva duHkhono aMta kare che ? u. hA, gautama ! te paNa siddha hoya che yAvat- sarva duHkhono aMta kare che. pra. bhaMte ! zuM tenA praziSya paNa siddha hoya che -yAvat- sarva duHkhono aMta kare che ? u. hA, gautama ! te paNa siddha hoya che -yAva- sarva duHkhono aMta kare che. pra. u. viyA. sa. 6, 3. 22, mu. 22-44 21. nIva caDavIsabhu siddhenu ya nALAnAkhitta vavapna- 119, jIva covIsa daMDako ane siddhomAM jJAnItva-ajJAnItvanuM prarupaNa : bhaMte ! te UrdhvalokamAM hoya che, ItyAdi prazna ane uttara "asoccA" nAM samAna ahIM paNa jANavAM joIe. bhaMte ! te eka samayamAM keTalA hoya che ? gautama ! te eka samayamAM jaghanya eka, be ke traNa hoya che ane utkRSTa eka so ATha hoya che. mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - kevaLI yAvat kevaLIpAkSika upAsikAthI dharma zravaNa karI -yAva- koI jIva kevaLajJAna upArjana kare che ane koI jIva kevaLajJAna upArjana karatAM nathI. pra. bhaMte ! jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! jIva jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. keTalAka jIva eka jJAnavALA che. je jIva jJAnI che, temAMthI keTalAka jIva be jJAnavALA che. keTalAka jIva traNa jJAnavALA che, keTalAka jIva cAra jJAnavALA che, je eka jJAnavALA che, te niyamataH kevaLajJAnI che. Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 955 je dunnANI te 1. AbhiNibohiyanANI ya, 2. munAjI yA je tinnANI te 1. AbhiNIbohiyanANI ya, 2. mucanA ya, rU. modinA vA. ahavA 1. AbhiNibohiyanANIya, 2.suyanANIya, 3. maNapajjavanANI y| je caunANI te 1. AbhiNibohiyanANI ya, 2. sunAif ya, rU. modinAra, 4. maUpannavnaannii y| je annANI te atthegaiyA duannANI, je be jJAnavALA che, te-1. AbhinibodhikajJAnI, 2. zrutajJAnI che. je traNa jJAnavALA che, te. 1. AbhinibodhikajJAnI, 2. zrutajJAnI, 3. avadhijJAnI che. athavA 1. Abhinibodhika jJAnI, 2. zrutajJAnI, 3. mana:paryavajJAnI che. cAra jJAnavALA che, te-1, AbhinibodhikajJAnI, 2. zrutajJAnI, 3. avadhijJAnI, 4. mana:paryavajJAnI che. je ajJAnI che. temAMthI keTalAka jIva be ajJAnavALA che. keTalAka jIva traNa ajJAnavALA che. je jIva be ajJAnavALA che, te- 1. matiajJAnI, 2. zrutaajJAnI che. je jIva traNa ajJAnavALA che, te -1. matiajJAnI, 2. zrutajJAnI, 3. virbhAgajJAnI che. atthegaiyA tiannaannii| je duannANI te 1. maiannANI ya, 2. suyaannANI ya! jetiannANI te 1.maiannANIya, 2. suyaannANI 2. rU. trimaMAnA - vicA. sa. 8, 3. 2, mu. 26 5. 8 2, nerA I maMta ! kiM nA , nA ? pra. 1. bhaMte ! nairayika jIva jJAnI che ke ajJAnI 3. nAyamI ! nALA vi, nALA vize je nANI te niyamA tinnANI, taM jahA 2. mAImaLavodiyanA ca, 2. sucanA , rU. dinA je annANI te atthegaiyA duannANI, atthegaiyA tiannaannii| evaM tiNNi aNNANANi bhynnaae| - vicA. sa. 8, 3, 2, mu. 3 0 pa. imIse NaM bhaMte ! rayaNappabhAe puDhavIe NeraiyA kiM NANI aNNANI? u. goyamA ! NANI vi, aNNANI vi / jeNANI te NiyamA tiNNANI. taM jahA gautama ! nairayika jIva jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. temAM je jJAnI che, te niyamataH traNa jJAnavALA che, jemake - 1. AbhinibodhikajJAnI, 2. zrutajJAnI, 3. avadhijJAnI. je ajJAnI che, temAMthI keTalAka be ajJAnavALA che. keTalAka traNa ajJAnavALA che. A pramANe traNa ajJAna (vikalpa)thI jANavA joIe, pra. bhaMte ! A ratnaprabhA pRthvInAM nairayika jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. je jJAnI che te nizcayathI traNa jJAnavALA che, jemake - . navI, , , murUra Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 956 dravyAnuyoga bhAga-2 2. sAmaLivodiyaTTI. 2. caTroff, rU. phiTTTT je aNNANI te atthegaiyA duaNNANi, atthegaiyA ti annaannii| je du annANI te NiyamA 1. maiannANI ya, 2. murya-caUTTT cA je ti annANI te niyamA 1. mai-aNNANI, 2. suca-3UIToff, rU. vimeTWITT vi 1. Abhinibodhika jJAnI, 2. zrutajJAnI, 3. avadhijJAnI. je ajJAnI che temAMthI koI be ajJAnavALA che ane koI traNa ajJAnavALA che. je be ajJAnavALA che te niyamathI 1 mati-ajJAnI ane 2. zruta-ajJAnI che. je traNa ajJAnavALA che te niyamathI 1, mati ajJAnI, 2. zruta-ajJAnI ane 3, virbhAgajJAnI sesA NaM NANI vi, aNNANI vi tiNNi / parva -navi- mahesattamaU/ - navA. ki. rU, mu. 88 (2) 5. te 2, murAmArI i maMta! kiM nA, banA? bAkInI pRthvIonAM nairayika jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. pUrvavat traNeya che, A pramANe adhaHsaptama pRthvI sudhI jANavuM joIe. pra. 6.2. aMte ! asurakumAra jJAnI che ke ajJAnI . goyamA ! jaheva neraiyA taheva asurkumaaraa| u. gautama ! nairayikonAM samAna asurakumAronAM mATe paNa varNana karavuM joIe. DhaM. rU-9. , -nava- thAicamAraT 6.3-11. A pramANe svanitakumAro sudhI kahevuM joIe. 1. 2 22, TdravijAthA maMta jiM nA pra. 6.12, bhaMte ! pRthvIkAyika jIva jJAnI che ke gaiUT ? ajJAnI che ? goyamA ! no nANI, annANI, te niyamA du u. gautama ! te jJAnI nathI, ajJAnI che, te saUOTT, te nahIM niyamataH be ajJAnavALA che. jemake - 9. manAI , 2. muya manAI ' | 1. mati-ajJAnI, 2. zruta-ajJAnI, 6. 22-26. nAva- sAsarU I 6.13-16, A pramANe vanaspatikAyiko sudhI jANavuM joIe. T. te 27, driA cha aMta ! jiM nApA. nAift ? pra. 6.17. aMte ! beIndriya jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? 3. nAyamA ! nA vi, nA vi . gautama ! be Indriya jIva jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. je nANI te niyamA dunnANI, taM jahA je jJAnI che, te vagara vikalpanAM be jJAnavALA hoya che, jemake - 9. mafmavAdinA , 2. mucanA ya 1, Abhinibodhika jJAnI, 2. zruta jJAnI. je annANI te niyamA duannANI, taM jahA je ajJAnI che, te niyamata: be ajJAnavALA che, jemake - navI. ghaDi. 2, mu. 2 3 (21) For 8 navA Di , mu. 28-2 6 6 2. Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 957 1. AbhiNibohiyaannANI ya, 2. suyaannANI 1. Abhinibodhika ajJAnI, 2. zruta-ajJAnI. 9. 28-11. purva tetyiA kaGrahyiA ? 8.18-19A pramANe treIndriya ane 19. caundriya jIvonAM mATe paNa jANavuM joIe. pra. 6.20. bhaMte ! paMcendriya tiryaMcayonika jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! te jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. je jJAnI che, temAMthI keTalAka be jJAnavALA che ane keTalAka traNa jJAnavALA che. A pramANe traNa jJAna ane trajJa ajJAna (vikalpa) thI jANavA joIe. pa. daM. 20. paMceMdiya-tirikkhajoNiyA NaM bhaMte ! kiM nALI, nALI? 3. gayA ! nA vi. anAja vize je nANI te atthegaiyA dunnANI, atthegaiyA tinnaannii| evaM tiNi nANANi tiNNi aNNANANi ya bhynnaae| - vicA. sa. 8, 3. 2, mu. 22-34 pa. sammucchima paMceMdiyatirikkhajoNiya jalayarANaM maMta vi nA, manAI? goyamA ! NANI vi. aNNANI vi, je nANI te niyamA dunnANI, taM jahA1. AbhiNibohiyaNANI ya, 2. suyaNANI ya, je aNNANI te niyamA duannANI, taM jahA $ pra. bhaMte ! samUcchima paMcendriya tiryayonika jalacara zuM jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che, je jJAnI che te niyamata: be jJAnavALA che, jemake1. Abhinibodhika jJAnI, 2. zrutajJAnI. je ajJAnI che te niyamata: be ajJAnavALA che, jemake - 1, Abhinibodhika ajJAnI, 2. zrataajJAnI. 1. AbhiNibohiya annANI ya, 2. suya annANi thalayarANaM khahayarANaM evaM ceva / pa. gabbhavatiya paMceMdiya tirikkhajoNiya jalayarANaM bhaMte ! kiM nANI annANI ? ba 3. * je NANI te atthegaiyA dunnANI, atthegaiyA tinA je dunnANI te NiyamA-1. AbhiNibohiyaNANI ya, 2. muya cA je tiNNANI te niyamA-1.AbhinibohiyaNANI, 2. suthaTILA, rU. fevITLA jA evaM aNNANi vi| (samyumi ) sthaLacaro khecaronAM mATe paNa A pramANe kahevuM joIe. pra. bhaMte ! garbhaja paMcendriya tiryaMcayonika jalacara zuM jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. je jJAnI che te keTalAka be jJAnavALA che ane keTalAka traNa jJAnavALA che. je be jJAnavALA che te niyamathI : 1. Abhinibodhika jJAnI, 2. zrutajJAnI che. je traNa jJAnavALA che te niyamata: 1. Abhinibodhika jJAnI, 2. zrutajJAnI, 3. avadhijJAnI che. A pramANe ajJAnI paNa jANavA joIe. rU. navI ki. rU, su. 17 (2) 9. navA ri, 2, mu. 28 - 2, nIvA, pari. , mu. 22-3 0 Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (958 dravyAnuyoga bhAga-2 thalayarANaM khahayarANaM evaM ceva / - naivA, 6i. 6, mu. rU5-40 daM. 01. maNussA jahA jIvA taheva, paMca nANANi tiNi aNNANANi ya bhynnaae| - vivA. 5.8, 3. 2, mu. 26 pa. sammucchima maNummA NaM bhaMte ! kiM nANI, annANI? (garbhaja) sthaLacaro khecaronAM mATe paNa A pramANe kahevuM joIe. 6.21. je pramANe auvika jIvonuM varNana che te pramANe manuSyomAM paNa pAMca jJAna ane traNa ajJAna vikalpathI kahevA joIe. pra. bhaMte ! samUriskama manuSya zuM jJAnI che ke ajJAnI 3. mAM ! CTVT. saUTT. te niyama 'maUTTnadI , mada anA, , muja mana 5 | pa. gabhavakkaMtiya maNusmANaM bhaMte ! kiMnANI, aNNANI? 3. mA ! | vi gaiUTILA viA. je NANI te atthegaiyA dunnANI, atthegaiyA tinnANI, atyagaiyA cauNANI, atthegaiyA TITUTTI je duNNANI te niyamA-1.AbhiNivohiyaNANI, 2. mucanA cAra je tiNANI te 1. AbhiNivohiyaNANI, 2. sUcaTIf, rU. fUTTTT ca | ahavA 1. AbhiNivohiyaNANI, 2. suyaNANI, rU. maUTTgnavaUTTTT cA je cauNANI te NiyamA-1. AbhiNibohiyaNANI, 2. suyaNANI, 3. ohiNANI 4. maNapajjavaNANI ya | je egaNANI te niyamA-1. kevlnnaannii| u. gautama ! jJAnI nathI. paraMtu ajJAnI che. te niyamata: be ajJAnavALA che, jemake - 1. mati ajJAnI, 2, zruta ajJAnI. pra. bhaMte ! garbhaja manuSya zuM jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. je jJAnI che, te keTalAka be jJAnavALA che, keTalAka traNa jJAnavALA che, keTalAka cAra jJAnavALA che ane keTalAka eka jJAnavALA che. je be jJAnavALA che te niyamata : 1. abhinibodhika jJAnI, 2, zrutajJAnI che. je traNa jJAnavALA che te 1, AbhinibodhikajJAnI, 2, zrutajJAnI, 3, avadhijJAnI che. athavA 1, Abhinibodhika jJAnI, 2. zrutajJAnI, 3, mana:paryavajJAnI che. je cAra jJAnavALA che te niyamataH 1. abhinibodhika jJAnI, 2. zrutajJAnI, 3. avadhijJAnI, 4. mana:paryavajJAnI che. je eka jJAnavALA che te niyamata: eka kevaLajJAnI che. A pramANe ajJAnI paNa be ajJAnavALA ane traNa ajJAnavALA che. 6.22. vANavyaMtara devonuM varNana nairayikonAM samAna che. de. 23-24, jyotiSka ane vaimAnika devomAM traNa jJAna ane traNa ajJAna niyamata: prApta thAya che. pra. bhaMte ! saudharma- IzAna kalpamAM deva zuM jJAnI che ke ajJAnI che ? evaM aNNANI vi duaNNANI, ti annnnaannii| - nava, pari, 2, mu. 81 huM 22. vAmaMA nahIM neTI daM. 23-24.joisiya vemANiyANaM tiNNi nANA tiNNi annANA niymaa| - vicA. sa. 8, 3. 2, mu. 3 - rU 7 pa. sohammIsANesu NaM bhaMte ! kappesu devA kiM NANI, aUT ? 2. nava, rfz. 2 mu. Jairi Education International ? 2. navA. puSi, , mu. 8ra For Private & Personal use only Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 3. nAyamI ! IT vi, aUTTTTT vi. u. gautama ! jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. je NANI te NiyamA tiNNANI, taM jahA je jJAnI che te niyamataH traNa jJAnavALA che, jemake - 2. gAmaLivodiyA , 2. muyaTrift, 1, AbhinibodhikajJAnI, 2. zrutajJAnI, 3. avadhijJAnI. je aNNANI te NiyamA tiaNNANI, taM jahA je ajJAnI che, te niyamataH traNa ajJAnavALA che, jemake - 1.maiaNNANI, 2.suyaaNNANI, 3.vibhaMgaNANI 1.matiajJAnI, 2. zrataajJAnI, 3. virbhAgajJAnI. 2 | vaM -nA-nenA A pramANe raiveyaka sudhI jANavuM joIe. aNuttarovavAiyA NANI. No aNNANI niyamA anuttaropapAtika deva jJAnI che, ajJAnI nathI tinnnnaannii| te niyamataH traNa jJAnavALA . - navI. pari. 3, mu. 20 ? (6) pa. siddhA NaM bhaMte ! kiM NANI, aNNANI ? pra. bhaMte ! siddha jJAnI che ke ajJAnI che ? goyamA ! nANI, no aNNANI, niyamA egaNANI u. gautama ! siddha jJAnI che, ajJAnI nathI te vagara kevlnnaannii| vikalpa eka kevaLajJAnavALA che. - vicA. sa. 8, 3. 2, su. 28 20. sAI vIsa sAra vivathA nAjittAnAtti pUvo - 1 20. gati Adi vIsa dvAronI vivAthI jJAnatva ajJAnatvanuM prANa : 2. ati tAre - 1. gati dvAra : 1. nirava or maMta! navA viMnAanA? pra. bhaMte ! naraka gatinAM jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. goyamA ! nANI vi, annANI vi / u. gautama! te jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. tiNNi nANAiM niyamA tiNNi annANAI bhynnaae| je jJAnI che, te niyamata: traNa jJAnavALA che ane je ajJAnI che te bhajanA (vikalpa) thI traNa ajJAnavALA che. pa. tiriyagaiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, annANI? pra. bhaMte ! tiryaMcagatinAM jIva jJAnI che ke ajJAnI u. goyamA ! do nANA, do annANA niymaa| u. gautama ! te niyamataH (vagara vikalpanAM) be jJAna ane be ajJAnavALA che. pra. bhaMte ! manuSya gatinAM jIva jJAnI che ke ajJAnI pa. maNussagaiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, annANI? u. goyamA ! tiNNi nANAI bhayaNAe, do annANAI niymaa| devagaiyA jahA nirygiyaa| u. gautama ! tenA bhajanA (vikalpa)thI traNa jJAna hoya che ane niyamataH be ajJAna hoya che. devagatinAM jIvomAM jJAna ane ajJAnanuM varNana naraka gatinAM jIvonAM samAna che. - 1. A dvAramAM gatyamukhI jIvInA avalAe pUchai : Private & Personal use Only Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 960 dravyAnuyoga bhAga-2 pa. siddhagaiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, annANI? pra. bhaMte ! siddha gatinAM jIva jJAnI che ke ajJAnI u. gautama ! tenuM varNana siddhonAM samAna che. 3. gayA ! nahIM siT. - vicA. sa. 8, 3. 2, mu. 31-43 2. vicAra1. saDhiyA ne aMte ! nIvA unALA. anAjI ? u. goyamA ! cattAri nANAI tiNNi annANAI mayaUTTU I 1. nitiyA nuM maMte ! nIvA ( nALA. manAI ? 2. Indriya dvAra : pra. bhaMte ! sendriya jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! tene cAra jJAna ane traNa ajJAna bhajanA (vikalpa)thI hoya che. pra. bhaMte ! eka IndriyavALA jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama! pRthvIkAyika jIvono samAna che. (arthAta ajJAnI che.) 3. gocamA ! gapuravivAre beiMdiya-teiMdiya-cauriMdiyANaM do nANA, do annANA niymaa| paMceMdiyA jahA siNdiyaa| be Indriya, traNa Indriya ane cAra IndriyavALA jIvomAM niyamata: be jJAna ane be ajJAna hoya che. pAMca IndriyovALA jIvonuM varNana sendriya jIvonI jema kahevuM joIe. pra. bhaMte ! anindriya jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama! tenuM varNana siddhonAM samAna jANavuM joIe. pa. aNiMdiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI. annANI? 3. goyama ! nahIM sihA - vicA. sa. 8, 3. 2, su. 44-48 3. yAre1. savANA maMta! nIvA jiM nALA. sanALI ? u. goyamA ! paMca nANANi, tiNi annANAI bhynnaae| 3. kAya dvAra : pra. bhaMte ! sakAyika jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! sakAyika jIvomAM pAMca jJAna ane traNa ajJAna bhajanA (vikalpa)thI hoya che. puDhavikAiyA -jAva- vaNassaikAiyA no nANI, annaannii| niyamA duannANI, taM jahA pRthvIkAyikathI vanaspatikAyika sudhI jJAnI nathI, ajJAnI che. te niyamataH be ajJAnavALA che, jemake - 2. maganALA ya, ra, jUthabanALA yA? tasakAiyA jahA skaaiyaa| 1. mati-ajJAna, 2. zruta ajJAna. trasakAyika jIvonuM varNana sakAyika jIvonAM samAna che. pra. bhaMte ! akAyika jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! enuM varNana siddhonAM samAna jANavuM joIe. v mAthA nIva kiM nAnA, manAI ? 3. goyamAM ! gaI siTI - vicA. sa. 8, 3. 2, su. 41-12 6. navA, ri. 2, mu. 2 3 (26). Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 4. muhumavAra - 6. sudumA naM maMte ! nIvA vi nALI, annAnI ? 3. goyamA ! nahIM puvijADyA | vAyarA nuM maMte ! nIvA hiM nALI, annALI ? 6. 3. goyamA ! nahA sADyA. pa. no suhumA nobAyarA NaM bhaMte! jIvA kiM nANI, annANI ? 3. goyamA ! nA sA - viyA. sa. 8, 7. 2, mu. brU-b 5. pajjattApajjatta dAraM 5. vajJattA juM maMte ! nIvA vi nALI, anAnI? 3. goyamA ! nahIM sagavA 1.. padmattA nuM maMte ! neraDyA ki nALI, annANI ? 3. goyamA ! tiLi nALA, tibdhi annALA niyamA 1. . 2-??. nA terA NaM khAva- thaLiyavuMmArA! vaM. zra. puttavijADyA nahA intitiyA / DhuM ?-26. vaeN -khAva- 13ritiyA 1. 20.vapnattAImaMte!jeMdriya-tirivaqnoLiyA vinALI, annAnI ? 3. goyamA ! ti--i nALA, tibdhi annA mayaLANuM | OM. 2o. majussA nahIM sADyaT | vaM. 22-24. vALamaMtara-khosiya-TemALiyAnA neraiyA / 6. avagnattA aaN maMte ! nIvA viM tALI, annanaLI ? u. goyamA ! tiNNi nANA, tiNNi annANA bhayaNAe / For Private 4. pra. u. pra. u. pra. 5. pra. u. pra. 961 sUkSma dvAra H bhaMte ! sUkSma jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? gautama ! enuM varNana pRthvIkAyika jIvonAM samAna che. u. gautama ! tenuM varNana siddhonA samAna che. pra. u. bhaMte ! bAdara jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? gautama ! AnuM varNana sakAyika jIvonAM samAna che. bhaMte ! no sUkSma no bAdara jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? paryApta-aparyApta dvAra : bhaMte ! paryAptA jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? gautama ! te sakAyika jIvonAM samAna che. krU,1. bhaMte ! paryApta nairayika jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? gautama ! AmAM niyamataH traNa jJAna ke traNa ajJAna hoya che. naM.2-11. paryApta (asurakumArothI stanitakumAro sudhI) paryApta nairayika jIvonAM samAna che. naM.12. paryApta pRthvIkAyika jIva ekendriya jIvonA samAna che. daM.13-19. A pramANe paryApta caurendriya sudhI jANavuM joIe. pra, krU,20, bhaMte ! paryApta paMcendriya-tiryaMcayonika jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! temAM traNa jJAna ane traNa ajJAna bhajanA (vikalpa)thI thAya che. naM.21. paryApta manuSya sakAyika jIvonAM samAna che. 6.22-24. paryApta vANavyaMtara, jyotiSka ane vaimAnika nairayika jIvonAM samAna che. bhaMte ! aparyAptA jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? gautama ! temAM traNa jJAna ane traNa ajJAna bhajanA(vikalpa)thI hoya che. Personal Use Only Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 962 dravyAnuyoga bhAga-2 [ re , aMTI | maMte ! ne raDyA kiM nALA, nA ? u. goyamA ! tiNNi nANA niyamA, tiNNi annANA mayaTT I DhaM. 2-22. parva -gAva- thayezumArI Dha. 22-26. kuttavivaphA-nava-sAksAcA nahIM vicA . 8 27. vaiDhiyA / mete ! sanmatta jiM nAkhaft, nA ? 3. yama ! Dho nAnA, dro nA niyama | TuM, 18-20 , rva-nA- 4i-tirirUno nniyaannN| 1. 2 21, pannattA i maMta ! manusmA jiM nApA, pra. 8.1, bhaMte ! aparyAptA nairayika jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! temAM traNa jJAna niyamata hoya che ane traNa ajJAna bhajanAthI hoya che. 6. 2-11. nairayika jIvonI jema aparyApta svanitakumAra devo sudhI varNana karavuM joIe. 6.12-16. pRthvIkAyikathI vanaspatikAyika jIvo sudhInuM varNana ekendriya jIvonAM samAna che. pra, 8, 17, bhaMte ! aparyAptA beIndriya jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! AmAM be jJAna ke be ajJAna niyamataH hoya che. . da, 18-20. A pramANe paMcendriya tiryaMcayonika sudhI jANavuM joIe. pra. 6.21. bhaMte ! aparyAptA manuSya jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! temAM traNa jJAna bhajanAthI hoya che ane be ajJAna niyamata: hoya che. 8.22. aparyApta vANavyatara jIvonuM varNana nairayika jIvonAM samAna che. pra. 6.23-24, bhaMte ! aparyAptA jyotiSka ane vaimAnika deva jJAnI che ke ajJAnI che ? gautama !. temAM traNa jJAna ke traNa ajJAna niyamataH hoya che. pra. bhaMte ! no paryAptA-noaparyAptA jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! enuM varNana siddha jIvonA samAna che. u. goyamA ! tiNNi nANAI bhayaNAe, do annANAI niymaa| huM 22 vaLatA nahIM ne pa. daM. 23-24, apajjattA joisiya vemANiyA NaM maMta ! vuiM nA, nA ? u. goyamA ! tiNNi nANA, tiNNi annANA niymaa| pa. no pajjattagA-no apajjattagA NaM bhaMte ! jIvA kiM nA. anA? 3. mA ! naET siTI. - vitha, ma, 8, 3. 2, mu. 66 - 7 0 6. mavatyikArap. nirayabhavatthA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, annANI? 6. bhavastha dvAra : pra. bhaMte ! bhavastha nairayika jIva jJAnI che ke ajJAnI u. goyamA ! jahA nirayagaiyA / u. gautama ! enA viSayamAM naraka gatinAM jIvonAM samAna kahevuM joIe. pra. bhaMte ! bhavastha tiryaMca jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? pa. tiriyabhavatthA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, annANI? Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 3. kAyama ! tifvg nAca, tifor nA macaTTU / u. gautama ! temAM traNa jJAna ane traNa - 1 bhajanAthI hoya che. pra. bhaMte ! bhavastha manuSya jIva jJAnI che ke ajJAnanAM pa. maNugmabhavatthA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, annANI? 3. camA ! nadI tathA pa. devabhavatthA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI. annANI? 3. Tyama ! nA nirathamavatyaT u. gautama ! te sakAyika jIvonAM samAna che. pra. bhaMte ! bhavastha deva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! AnuM varNana bhavastha narayika jIvonAM samAna che. abhavastha jIvonuM varNana siddhonAM samAna che. abhavatthA jahA siddhaa| - vicA. sa. 8, 3. 2, mu. 72-76 7. maviiArepU. mavaniddhiA nuM baM!gavA viMnA . sanALA ? 3. IT ! naha sAyA pa, abhavasiddhiyA NaM bhaMte! jIvA kiM nANI. annANI? 7. bhavasiddhika dvAra : pra. bhaMte ! bhavasiddhika jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! te sakAyika jIvonAM samAna che. pra. bhaMte ! abhayasiddhika jIva jJAnI che ke ajJAnI u. gautama ! te jJAnI nathI, paraMtu ajJAnI che. AmAM traNa ajJAna bhajanA (vikalpa )thI hoya che. pra. bhaMte ! no bhavasiddhika-no abhavasiddhika jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! te siddha jIvonAM samAna che. u. goyamA ! no nANI annANI, tiNNi annANAI bhynnaae| no bhavasiddhiyA-nAabhavasiddhiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, annANI? 3. yama ! nA siddhA - viyA. ma. 8, 3. 2, mu. 76-78 8, nitArep. saNNI NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, annANI? 3. TyamA ! nahI sahitya asaNNI jahA beiNdiyaa| no saNNI, no asaNNI jahA siddhaa| - vi . sa. 8, 3. 2, mu. 70-8 1. jilAre5. vidyA maMta ! ddha guttA ? 3. yamI ! saMvida ddha guttA, te nahIM 2. nAtriddha. 2, TUMsAiTva. rU. caritta8ddha, 8, carittAvarittastraddha, 6. paddhi . 6. 7Tmatraddha, 7. mAddha, 8, 3vamI , 1. variddhI . ? , kuMDhiya(c)ddhA 8, saMjJI dvAra : pra. bhaMte ! saMjJI jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! sendriya jIvonAM samAna che. asaMjJI jIva beIndriya jIvonAM samAna che. nosaMjJI-no asaMjJI jIva siddha jIvonAM samAna che. 9. labdhi dvAra : pra. bhaMte ! labdhi keTalA prakAranI kahI che ? u. gautama ! labdhi dasa prakAranI kahI che, jemake - 1. jJAnalabdhi, 2. darzanalabdhi, 3. cAritralabdhi, 4. cAritrAcAritra labdhi, 5. dAna labdhi, 6. lAbha labdhi, 7. bhoga labdhi, 8. upabhoga labdhi , 9. vIrya labdhi, 10. Indriya labdhi. Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 964 dravyAnuyoga bhAga-2 5. () nApAtra maste ! vidaT TTTT? pra. (1-ka) bhaMte ! jJAnalabdhi keTalA prakAranI kahI che ? 3. noyA ! vidaT TUttA, te nahIM 2. AmiranavoddhinAddhiI -gAva-5. vastranA triI ! pa. (1.kha) annANaladdhI NaM bhaMte ! kaivihA paNNattA? u. gautama ! te pAMca prakAranI kahI che, jemake - 1. AbhinibodhikajJAnalabdhi -jAvatuM. 5. kevaLajJAna labdhi. pra. (1.kha) bhaMte ! ajJAna labdhi keTalA prakAranI kahI che ? 3. gayA ! tivida quttA, teM nahIM gautama ! ajJAna labdhi traNa prakAranI kahI che, jemake - 2. maranAthaddha, 2. munAgaDhI, rU. vimaMganAnatraddhA 5. (2) TUMsAtraddhA maMte ! vidA papaURA ? 1. mati-ajJAna labdhi, 2. zruta-ajJAna labdhi, 3. virbhAgajJAna labdhi. pra. (2) bhaMte ! darzana labdhi keTalA prakAranI kahI 3. nAyamI ! tividaT TUtta, te nahIM 2. samaasaddhiA , 2. bichAvaMsaddhiI , rU. sanmAnichAvaMsadI ! g, (2) carittaruddhI ! vidA guttA ? u. gautama ! te traNa prakAranI kahI che, jemake - 1. samyagu darzanalabdhi, 2. mithyA darzanalabdhi, 3. samyagu mithyAdarzanalabdhi. pra. (3) bhaMte ! cAritra labdhi keTalA prakAranI kahI 3. govA paMvidaT TOUttA, te nadI u. gautama ! cAritra labdhi pAMca prakAranI kahI che, jemake - 1. sAmAyika cAritra labdhi, 2, chedopasthApanakalabdhi, 3. parihAra vizuddhalabdhi, 4. sUkSmasaMparAya labdhi, 5. yathAkhyAta cAritra labdhi. 1. sAmAiyacarittaladdhI, 2. chedovtttthaavnniyzraddhA, rU. parihAraviyuddhaddhI, 4. kudumaraMparA caDhA, 6. badalAyavarattastraddhA pa. (4) carittAcarittaladdhI NaM bhaMte ! kaivihA paNNattA? 3. goyamA ! ITT TTTTT (pa-8) parva tALI , rAmalI, mAtra, uvabhogaladdhI egAgArA pnnnnttaa| pra. (4)bhaMte ! cAritrA cAritra labdhi keTalA prakAranI kahI che ? u. gautama ! te eka ja prakAranI kahI che. (pa-8) A pramANe dAnalabdhi, lAbhalabdhi, bhogalabdhi, upabhogalabdhi A badhI eka-eka prakAranI kahI che. pra. (9) bhaMte ! vIryalabdhi keTalA prakAranI kahI che ? u. gautama ! vIryalabdhi traNa prakAranI kahI che, jemake - 1. bAlavIrya labdhi, 2. paMDitavIrya labdhi , 3. bAla-paMDitavIrya labdhi. 5. (1) variyaa i maMte ! vada TwttA? 3. gayA ! sivida quUTRaa, te nadI 6. vAvariyI, 2. paMDicIriyA, rU. vApaDiyavariddhI . Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 6. 3. goyamA ! paMcavidA paLattA, taM nahIM 1. chu. nALatakriyA na maMte ! nIvA vi nALI, annANI ? 3. yamA ! nALI, no anALI paMca nALAnuM bhayANuM | (20) yijInrI juM maMte ! vidA vAttA ? 6. tassa aladdhIyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, annANI ? ?. so'yinrI -nAva- 6. siviyaRtvI | 3. goyamA ! to nALI, sanALI, tiSni aCCArUM bhayaNAe / 6. AbhiNibohiyanANaladdhiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM tALI, annALI ? 3. goyamA ! nALI, no anALI, attara nALAchuM bhayaNAe / 6. 6. tassa aladdhiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, annANI ? 3. goyamA ! nALI vi, annALI vi je nANI te niyamA eganANI, kevalanANI / je annANI tesiM tiNNi annANAiM bhayaNAe / evaM suyanANaladdhIyA vi / tassa aladdhIyA vi jahA AbhiNibohiyanANassa aladdhIyA / ohinANaladdhIyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, anALI ? 3. goyamA ! nALI, no anALo dha atthegaiyA tiNNANI atthegaiyA caunANI / je tiNNANI te 1. AbhiNibohiyanANI, 2. muyanALI, rU. mahinAnI 1 95 pra. (10)bhaMte ! Indriya labdhi keTalA prakAranI kahI che ? u. gautama ! te pAMca prakAranI kahI che, jemake - 1. zrotrendriya labdhi -yAvat- 5. sparzendriya labdhi. pra. 1, bhaMte ! jJAnalabdhivALA jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! te jJAnI che, ajJAnI nathI temAM pAMca jJAna bhajanA (vikalpa)thI prApta thAya che. pra. bhaMte ! jJAnalabdhi rahita jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! te jJAnI nathI, ajJAnI che. temAM traNa ajJAna bhajanA (vikalpa)thI prApta thAya che. . pra. bhaMte ! AbhinibodhikajJAna labdhivALA jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! te jJAnI che, ajJAnI nathI. cAra jJAna bhajanA (vikalpa)thI prApta thAya che. pra. bhaMte ! AbhinibodhikajJAna labdhi-rahita jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! te jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. je jJAnI che, te niyamataHeka mAtra kevaLajJAnI che. je ajJAnI che, temAM traNa ajJAna bhajanA (vikalpa)thI prApta thAya che. zrutajJAna labdhivALA jIvonuM varNana paNa A pramANe che. zrutajJAna labdhi rahita jIvonuM varNana Abhinibodhika jJAnalabdhi rahita jIvonAM samAna che. pra. bhaMte ! avadhijJAna labdhiyukta jIvajJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! te jJAnI che, ajJAnI nathI. temAMthI keTalAka traNa jJAnavALA che ane keTalAka cAra jJAnavALA che. je traNa jJAnavALA che, te - 1. AbhinibodhikajJAna, 2. zrutajJAna, 3. avadhijJAnavALA che. Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rwy dravyAnuyoga bhAga-2 je caunANI te 1. AbhiNibohiyanANI, je cAra jJAnavALA che te 1. abhinibodhikajJAna, 2. sUcanA, rU, dinA, 4, maUITMvanATI 2. zrutajJAna, 3. avadhijJAna, 4. mana:paryavajJAna vALA che. pa. tassa aladdhIyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI. pra. bhaMte ! avadhijJAnalabdhithI rahita jIva jJAnI che annANI? ke ajJAnI che ? goyamA ! nANI vi, annANI vi / gautama ! te jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che, ohinANavajjAIcattArinANAiM tiNNi annANAI temAM avadhijJAnanAM sivAya cAra jJAna ane traNa . bhynnaae| ajJAnabhajanA (vikalpa)thI prApta thAya che. maNapajjavanANaladdhiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, pra. bhaMte ! mana:paryavajJAnalabdhivALA jIva jJAnI che annANI? ke ajJAnI che ? ! nA, no anAT | u. gautama ! te jJAnI che, ajJAnI nathI. atthegaiyA tiNNANI, temAMthI keTalAka traNa jJAnavALA che, atthegaiyA cunaannii| keTalAka cAra jJAnavALA che. je tiNNANI te-1. AbhiNivohiyanANI, je traNa jJAnavALA che te- 1. AbhinibodhikajJAna, 2. muthanA, rU. maLapannavanA / 2. zrutajJAna, 3. mana:paryava jJAnavALA che. nai unALA te - 2. AminivodityanAifi, je cAra jJAnavALA che. te- 1. Abhinibodhika 2. sucanA, rU, hinA, 4. maUTUMvanA / jJAna, 2. zrutajJAna, 3. avadhijJAna, 4, mana: paryavajJAnavALA che. pa. tassa aladdhIyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI. pra. bhaMte ! mana:paryavajJAna labdhithI rahita jIva anA? jJAnI che ke ajJAnI che ? 3. yama ! nA vi, anAI tri, u. gautama ! te jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. maNapajjavanANavajjAiM cattAri nANAI tiNNi temAM mana: paryavajJAnanAM sivAya cAra jJAna annANAI bhynnaae| ane traNa ajJAna bhajanA (vikalpa)thI prApta thAya che. pa. kevalanANaladdhiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI. pra. bhaMte ! kevaLajJAnalabdhivALA jIva jJAnI che ke - ajJAnI che ? 3. gayA ! nA, na zanALa. niyama nAnA gautama ! te jJAnI che, ajJAnI nathI te niyamata: kevlnaannii| ekamAtra kevaLajJAnavALA che. tasma aladdhiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, bhaMte ! kevaLajJAna labdhi rahita jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? 3. rothamAM ! nA vi, anAja vi. u. gautama ! te jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. kevalanANavajjAiM cattAri nANAI, tiNNi temAM kevaLajJAnane choDIne bAkI cAra jJAna annANAI bhynnaae| ane traNa ajJAna bhajanA (vikalpa )thI prApta thAya che. pa. annANaladdhiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI. pra. te ! ajJAnalabdhivALA jIva jJAnI che ke nA ? ajJAnI che ? Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana ww 3. yaHT ! nAM nALA, sanALA, tiNNi annANAI bhynnaae| . . pa. tassa aladdhiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, annANI? gathama ! nA, nA manAI ! paMca nANAI bhynnaae| jahA annANassa laddhiyA aladdhiyA ya bhaNiyA evaM maiannANassa suyaannANassa ya laddhiyA aladdhiyA ya bhANiyabvA / vibhaMganANaladdhiyANaM tiNNi annaannaaiNniymaa| tassa aladdhiyANaM paMca nANAI bhayaNAe, do annANAiM niymaa| g, 2, TUMmaUT-ddhithI i maMta navA jiM nA1i. banAnA ? 3. Tyama ! nA vi. nA vi . paMca nANAI, tiNNi annANAI bhayaNAe / u. gautama ! te jJAnI nathI. ajJAnI che. temAM traNa ajJAna bhajanA(vikalpa)thI prApta thAya che. pra. bhaMte ! ajJAnalabdhithI rahita jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! te jJAnI che, ajJAnI nathI. temAM pAMca jJAna bhajanAthI prApta thAya che. je pramANe ajJAnalabdhi ane ajJAnalabdhithI rahita jIvonuM varNana karela che teja pramANe matiajJAna ane zruta-ajJAna labdhivALA tathA A labdhiothI rahita jIvonuM varNana paNa karavuM joIe. vibhRgajJAna-labdhithI yukta jIvomAM niyamita: (vagara vikalpa) traNa ajJAna hoya che ane vibhRgajJAna-labdhirahita jIvomAM pAMca jJAna bhajanA (vikalpa)thI ane be ajJAna niyamata: hoya che. pra. 2, bhaMte ! darzanalabdhivALA jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! te jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. temAM pAMca jJAna ane traNa ajJAna bhajanAthI prApta thAya che. bhaMte ! darzana labdhirahita jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gaMtama ! koIpaNa jIva darzanalabdhi rahita hotA nathI. samyagdarzanalabdhi prApta jIvomAM pAMca jJAna bhajanA (vikalpa )thI prApta thAya che. samyagadarzanalabdhi rahita jIvomAM traNa ajJAna bhajanA (vikalpa )thI prApta thAya che. pra. bhaMte ! mithyAdarzana labdhivALA jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? gautama ! temAM traNa ajJAna bhajanA (vikalpa)thI prApta thAya che. mithyAdarzanalabdhi rahita jIvomAM pAMca jJAna ane traNa ajJAna bhajanA (vikalpa )thI prApta thAya che. pa. tassa aladdhiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, annANI? 3. yama! tansa mastRddhi nahyi | sammaiMsaNaladdhiyANaM paMca nANAI bhynnaae| tassa aladdhiyANaM tiNNi annANAI bhynnaae| pa. micchAdasaNaladdhiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, anALA ? u. goyamA ! tiNNi annANAI bhynnaae| tassa aladdhiyANaM paMca nANAI, tiNNi ya annANAI mithaUTTU I Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 968 dravyAnuyoga bhAga-2 sammAmicchAdasaNaladdhiyA aladdhiyA ya jahA micchAdasaNaladI aladdhI taheva bhANiyabvaM / g, rU, varittaRddhithI ja mata ! nIva vi nA . banA? 3. yama ! paMca nA DuM mathaTTU | tassa aladdhiyANaM maNapajjavanANavajjAiM, cattAri nANAI, tiNNi ya annANAiM bhynnaae| sAmAiyacarittaladdhiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, anA? goyamA ! nANI kevalavajjAiM cattAri nANAI bhynnaae| tassa aladdhiyANaM paMca nANAI tiNNi ya annANAI miyA , I evaM jahA sAmAiyacarittaladdhiyA aladdhiyA ya bhaNiyA, evaM -jAva- ahakkhAyacarittaladdhiyA aladdhiyA ya bhaanniybbaa| NavaraM- ahakkhAyacarittaladdhiyA paMca nANAI bhynnaae| pa. 4. carittAcarittaladdhiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nALA, manAI ? 3. gaI ! nA, no anA atthegaiyA dunnANI, atthegaiyA tinnANI, je dunnANI te-1. AbhiNibohiyanANI ya, 2. sucanALA cA je tinnANI te-1. AbhiNibohiyanANI ya, 2. sucanA ya, rU, dinA cA. tassa aladdhIyANaM paMca nANAI, tiNNi annANAI bhynnaae| - vi . sa. 8, 3. 2, mu. 2 7 samyaga mithyAdarzana labdhi prApta ane labdhirahita jIvonuM varNana mithyAdarzana labdhi yukta ane labdhi rahita jIvonAM samAna che. pra. 3. aMte ! cAritralabdhiyukta jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? gautama ! temAM pAMca jJAna bhajanA (vikalpa)thI prApta thAya che. cAritra labdhi rahita jIvomAM mana: paryavajJAnane choDIne cAra jJAna ane traNa ajJAna bhajanA (vikalpa)thI prApta thAya che. pra. bhaMte ! sAmAyika cAritra labdhiyukta jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u, gautama ! te jJAnI che, temAM kevaLajJAnanAM sivAya cAra jJAna bhajanA (vikalpa )thI prApta thAya che. sAmAyika cAritralabdhi rahita jIvomAM pAMca jJAna ane traNa ajJAna bhajanA (vikalpa)thI prApta thAya che. je pramANe sAmAyika cAritra labdhivALA ane labdhi rahita jIvonuM varNana karela che. teja pramANe cAvata- yathAkhyAta cAritra labdhivALA ane labdhi rahita jIvonuM varNana karavuM joIe. vizeSa : yathAkhyAta cAritra labdhiyukta jIvomAM pAMca jJAna bhajanA (vikalpa)thI prApta thAya che. pra. 4. bhaMte ! cAritrAcAritra labdhivALA jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! te jJAnI che, ajJAnI nathI. temAMthI keTalAka be jJAnavALA che, keTalAka traNa jJAnavALA che. je be jJAnavALA che te - 1. AbhinibodhikajJAnI ane 2. zrutajJAnI che. je traNa jJAnavALA che, te -1, AbhinibodhikajJAnI, 2. zrutajJAnI ane 3. avadhijJAnI che. cAritrAcAritra labdhi rahita jIvomAM pAMca jJAna ane traNa ajJAna bhajanA (vikalpa)thI prApta thAya che. Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana wy 1. i-6, DhAtriddhiyA maMte ! nIva #i TIMaa. pra. 5-9, bhaMte ! dAnalabdhi yukta jIva zuM jJAnI che maUTI ? ke ajJAnI che ? u. goyamA! paMca nANAI tiNi annANAI bhynnaae| u. gautama ! dAnalabdhiyukta jIvomAM pAMca jJAna ane traNa ajJAna bhajanA (vikalpa)thI prApta thAya che. pa. tassa aladdhiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI. bhaMte ! dAnalabdhi rahita jIva jJAnI che ke annANI? ajJAnI che ? goyamA ! nANI, no annANI niyamA eganANI- u. gautama ! te jJAnI che. ajJAnI nathI temAM vastranA niyamathI ekamAtra kevaLajJAna hoya che. evaM-jAva-vIriyassaladdhIaladdhIya bhaanniybvaa| A pramANe vIrya labdhiyukta ane vIryalabdhi rahita sudhInuM varNana karavuM joIe. bAlavIriyaladdhiyANaM tiNNi nANAiM, tiNNi bALavArya labdhi yukta jIvomAM traNa jJAna ane annANAI bhynnaae| traNa ajJAna bhajanA (vikalpa)thI prApta thAya che. tassa aladdhiyAI paMca nANAiM bhynnaae| bALavArya labdhi rahita jIvomAM pAMca jJAna bhajanA (vikalpa)thI prApta thAya che. paMDiyavIriyaladdhiyANaM paMca nANAI bhynnaae| paMDita vIrya labdhiyukta jIvomAM pAMca jJAna bhajanA (vikalpa)thI prApta thAya che. tassa aladdhiyANaM maNapajjavanANavajjAiM cattAri paMDita vIrya labdhi rahita jIvomAM mana:naannaaii annANANi tiNNi ya bhynnaae| paryavajJAnanAM sivAya cAra jJAna ane traNa ajJAna bhajanA (vikalpa )thI prApta thAya che. pa. bAlapaMDiyavIriyaladdhiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM bhaMte ! bALa-paMDita-vIryalabdhivALA jIva jJAnI nALA, nA ? che ke ajJAnI che ? u. goyamA ! tiNNi nANAI bhayaNAe / u. gautama ! temAM traNa jJAna bhajanA (vikalpothI prApta thAya che. tassa aladdhiyANaM paMca nANAI, tiNNi ya annANAI bALa paMDita vIryalabdhi-rahita jIvomAM pAMca jJAna mathaMII ane traNa ajJAna bhajanA (vikalpa )thI prApta thAya che. 1. 20, dvitriddhithI ja maMta ! nIvA vi nALA, pra. 10. aMte ! Indriya labdhi yukta jIva jJAnI che annANI? ke ajJAnI che ? u. goyamA ! cattAri nANAI tiNNi ya annANAI u. gautama ! temAM cAra jJAna ane traNa ajJAna bhajanA (vikalpa)thI prApta thAya che. tassa aladdhiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, pra. bhaMte ! Indriya labdhi rahita jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? goyamA! nANI, no annANI, niyamA eganANI- u. gautama ! te jJAnI che, ajJAnI nathI. te niyamata: vevanArA (vagara vikalpanA) ekamAtra kevaLajJAnI che. soiMdiyaladdhiyANaM jahA iNdiylddhiyaa| zrotrendriya labdhiyukta jIvonuM varNana Indriya For Private & Personal use OlabdhivALA jIvono samAna che. pra. bhale Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyAnuyoga bhAga-2 pa, tassa aladdhiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI. annANI? 3. camA ! nA, vi, banALA vinA je nANI te atthegaiyA dunnANI, atthegaiyA egnaannii| je dunnANI te 1. AbhiNibohiyanANI ya. 2, mucanALA ca | je eganANI te kevalanANI / je annANI te niyamA duannANI, taM jahA 9. maphuganA ya, 2. sucanA ca | cakkhidiya-ghANiMdiyaladdhiyANaM aladdhiyANa ya jaheva soiMdiyassa laddhiyA alddhiyaa| , jibhiMdiyaladdhiyANaM cattAri nANAI, tiNNi ya annANANi bhynnaae| tassa aladdhiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, annANI? thaT ! nA vi, nALA vize je nANI te niyamA egnaannii-kevlnaannii| pra. bhaMte ! zrotrendriya labdhi rahita jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! te jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. je jJAnI che, temAMthI keTalAka be jJAnavALA che, keTalAka eka jJAnavALA che. je be jJAnavALA che. te 1. Abhinibodhika jJAnI, 2. zrutajJAnI che. je eka jJAnavALA che, te ekamAtra kevaLajJAnI che, je ajJAnI che te niyamataH be ajJAna vALA che. jemake - 1. mati- ajJAna, 2. zruta-ajJAna. cayurendriya ane dhrANendriya-labdhizrukta ane labdhi rahita jIvonuM varNana zrotrendriyalabdhi yukta ane labdhi rahita jIvonAM samAna che. rasendriyalabdhivALA jIvomAM cAra jJAna ane traNa ajJAna bhajanA (vikalpa)thI prApta thAya che. bhaMte ! rasendriyalabdhi rahita jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! te jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. je jJAnI che te niyamataH (vagara vikalpa) eka ja jJAna kevaLajJAna che. je ajJAnI che te niyamataH (vagara vikalpa) be ajJAnavALA che, jemake - 1. mati-ajJAna, 2. zruta-ajJAna. sparzendriya labdhi-yukta ane labdhi rahita jIvonuM varNana Indriya labdhi yukta ane Indriya labdhi rahita jIvonAM samAna che. 10. upayoga dvAra : pra. bhaMte ! sAkAropayoga-yukta jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! temAM pAMca jJAna ane traNa ajJAna bhajanA (vikalpa )thI prApta thAya che. bhaMte ! AbhinibodhikajJAna- sAkAropayogayukta jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! temAM cAra jJAna bhajanA (vikalpa)thI 3. je annANI te niyamA duannANI, taM jahA che. manAI ya, ra, munanA cA phAsiMdiyaladdhiyANaMaladdhiyANaMjahAiMdiyaladdhiyA ya aladdhiyA y| - vicA. sa. 8, 3. 2. mu. 82-22 6 10. uvaogadAraMpa. mAgArovauttANaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, annANI? u. goyamA ! paMca nANAI, tiNNi annANAI bhayaNAe / pa. AbhiNivAhiyanANasAgArovauttANaM bhaMte ! jIvA phi nA, nA ? 3. yamI vattAra nA DuM mathaTTU | For Private & Personal use Only prApta thAya che. Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 971 evaM suyanANasAgArovauttA vi| ohinANasAgArovauttA jahA ohinaannlddhiyaa| maNapajjavanANasAgArovauttAjahAmaNapajjavanA strakriyA kevalanANasAgArovauttA jahA kevlnaannlddhiyaa| maiannANasAgArovauttANaM tiNi annANAI bhynnaae| evaM muyaannANasAgArovauttA vi| vibhaMganANasAgArovauttANaM tiNNi annANAI niyama pa. aNAgArAvauttA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, annANI? u. goyamA ! paMca nANAI, tiNNi annANAI bhynnaae| A pramANe zrutajJAna-sAkAropayoga-yukta jIvonuM varNana paNa che. avadhijJAna-sAkAropayoga yukta jIvonuM varNana avadhijJAna-labdhiyukta jIvonAM samAna che. mana:paryavajJAna- sAkAropayogayukta jIvonuM varNana mana:paryavajJAnalabdhi yukta jIvonAM samAna che. kevaLajJAna- sAkAropayogayukta jIvonuM varNana kevaLajJAna labdhiyukta jIvonAM samAna che. mati-ajJAna-sAkAropayogayukta jIvomAM traNa ajJAna bhajanAthI prApta thAya che. zruta-ajJAna-sAkAropayogayukta jIvonuM varNana paNa A pramANe che. vibhRgajJAna-sAkAropayogayukta jIvomAM niyamata: (vagara vikalpanA) traNa ajJAna prApta thAya che. pra. bhaMte ! anAkAropayogayukta jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! temAM pAMca jJAna, traNa ajJAna bhajanA (vikalpa)thI prApta thAya che. A pramANe cakSudarzana ane acasudarzanaanAkAropayogayukta jIvonuM varNana karavuM joIe. vizeSa : cAra jJAna ke traNa ajJAna bhajanA (vikalpa)thI prApta thAya che. pra. bhaMte ! avadhidarzana- anAkAropayogayukta jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? u. gautama ! te jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa che. je jJAnI che, temAM keTalAka traNa jJAnavALA che, keTalAka cAra jJAnavALA che. je traNa jJAnavALA che, te 1. AbhinibodhikajJAna, 2. zrutajJAna, 3. avadhijJAnavALA che. je cAra jJAnavALA che, te 1. AbhinibodhikajJAna -vAvata- 2-4, mana:paryavajJAnavALA che. je ajJAnI che, temAM niyamita: (vagara vikalpanA) traNa ajJAna prApta thAya che, jemake - 1. mati-ajJAna, 2. zruta-ajJAna, 3, virbhAgajJAna. evaM cakkhudasaNa-acakkhudaMsaNa aNAgArovauttAvi, NavaraM-cattAri nANAI, tiNi annANAI bhynnaae| pa. ohidasaNaaNAgArovauttA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI annANI? 3. mA ! nA vi. nA vize naLa te pratye tinALA, atyagaiyA cunaannii| je tinnANI te 1. AbhiNibohiyanANI ya, 2. mucanA ya, rU. dinA vA je caunANI te 1. AbhiNivohiyanANI -jaab2-8, maUITMvanA | je annANI te niyamA tiannANI, taM tahA , 9. maganA , ra, jUthabannarvfT rU. vimaMna ca | Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 972 dravyAnuyoga bhAga-2 kevaladasaNaanAgArovauttA jahA kevalanANa kevaLa darzana-anAkAropayogayukta jIvonuM varNana cariyaT -viyA sa. 8, 3. 2, mu. 268-3 0 kevaLajJAna-labdhiyukta jIvonAM samAna che. ??, golA 11. yoga dvAra : pa. sajogI NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, annANI ? pra. bhaMte ! yogI jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? 3. gocamA ! nasa sAtha u. gautama ! sayogI jIvonuM varNana sakAyika jIvonAM samAna che. evaM maNajogI, vaijogI, kAyajogI vi| A pramANe manoyogI, vacanayogI ane kAyayogI jIvonuM varNana paNa jANavuM joIe. ajogI jahA siddhaa| ayogI jIvonuM varNana siddhonAM samAna che. - vivA. sa. 8, 3.2, mu. 2 36-233 12. lessAdAraM 12. lezyAdvAra : pa. salessA NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI, annANI? pra. bhaMte ! salezI jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? 3. yama ! nA sAta u. gautama ! salezI jIvonuM varNana sakAyika jIvonAM samAna che. 1. dasa maMta ! nIvA jiM nAI, sanALI ? pra. bhaMte ! kRSNalezyAvALA jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? 3. yaT ! nA sAiA u. gautama! kRSNalezyAvALA jIvonuM varNana sendriya jIvonAM samAna che. have gAva-mahatvesaT / A pramANe padmazyA sudhInuM varNana che. sukkalessA jahA slessaa| zukala vezyAvALA jIvonuM varNana salezI jIvonAM samAna che. alessA jahA siddhaa| alezI jIvonuM varNana siddhonAM samAna che. - vicA. sa. 8, 3. 2, mu. 234-237 23. sAyakAra 13, kaSAya dvAra : pa. sakasAI NaM bhaMte ! jIvA kiM nANI. annANI? pra. bhaMte ! sakaSAyI jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? 3. yama ! nA sAiAM u. gautama ! sakaSAyI jIvonuM varNana sendriya jIvonAM samAna che. kohakasAI-jAva-lohakasAI vi evaM ceva / A pramANe krodhakapAyIthI lobhakapAyI jIvo sudhI jANavuM joIe. . masA je maMta ! nIvA jiM nAnA, anALA ?' pra. bhaMte ! akaSAyI jIva jJAnI che ke ajJAnI che.? u. goyamA ! paMca nANAI bhynnaae| u. gautama ! temAM pAMca jJAna bhajanA (vikalpa)thI - vicA. sa. 8, 3.2, su. 28- prApta thAya che. 24, velAre 14, veda dvAra : . sayaTT of maMta ! nIvA jiM nA. manAI ? pra. bhaMte ! savedaka jIva jJAnI che ke ajJAnI che ? 3. nAyama na sahitya u. gautama ! savedaka jIvonuM varNana sendriya jIvonAM samAna che. Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1. evaM itthaveyagA, evaM purisaveyagA, napuMsakaveyagA vi / aveyagA jahA akasAi / - viyA. sa. 8, u. 2, su. 140-141 15. AhAradAraM AhAragA NaM bhaMte! jIvA kiM nANI, annANI ? pa. u. goyamA ! jahA sakasAI / NavaraM - kevalanANaM vi / aNAhAragA NaM bhaMte! jIvA kiM nANI aNNANI ? pa. u. goyamA ! NANI vi, aNNANI vi, je gANI tesiM maNapajjavanANavabjAiM cattAri nANAI, tiNNi annANANi ya bhayaNAe / - viyA. sa. 8, u. 2, su. 142-143 16. visayadAraM pa. AbhiNibohiyanANassa NaM bhaMte! kevaie visae paNNatte ? u. goyamA ! se samAsao cauvvihe paNNatte, taM jahA 1. davvao, 2. khettao, 3. kAlao, 4. bhAvao / 1. davvao NaM AbhiNibohiyanANI AeseNaM savvadavvAiM jANai pAsai / 2. khettao NaM AbhiNibohiyanANI AeseNaM savvaM khettaM jANai pAsai / 3. kAlao NaM AbhiNibohiyanANI AeseNaM savvaM kAlaM jANai pAsai / 4. bhAvao NaM AbhiNibohiyanANI AeseNaM savve bhAve jANai pAsai' / pra. u. 15. AhAra dvAra : pra. 3. A pramANe strIvedaka, puruSavedaka ane napuMsakavedaka jIvonuM varNana che. avedaka jIvonuM varNana akaSAyI jIvonAM samAna che. 4. bhAvao NaM AbhiNibohiyanANI AeseNaM savvaM khettaM jANai Na pAsai / A pAThamAM kayAreka lipi doSathI 'na' vadhAre lakhAyela che. 873 bhaMte! AhAra va jJAnI che he ajJAnI che ? gautama ! AhAraka jIvonuM varNana sakaSAyI jIvonAM samAna che. vizeSa : temAM kevaLajJAna paNa prApta thAya che. bhaMte! anAhAra va jJAnI che Tu ajJAnI che ? gautama ! te jJAnI yA che ane ajJAnI pe| che. je jJAnI che, temAM manaH paryavajJAnane choDIne cAra jJAna ane traNa ajJAna bhajanA (vikalpa )thI prApta thAya che. 15. viSaya dvAra : pra. bhaMte ! AbhinibodhikajJAnano viSaya keTalo ahyo che ? 3. gautama ! te saMkSepamAM yAra prahAranA hyA che, bhegaDe - 1. dravyathI, 2. kSetrathI, 3. aNathI, 4. bhAvathI. 1. dravyathI AbhinibodhikajJAnI apekSAthI sarva dravyone jANe ane juve che. 2. kSetrathI AbhinibodhikajJAnI apekSAthI sarvakSetrane jANe ane juve che. taM samAsao cauvvihaM paNNattaM taM jahA 1. davvao, 2. khettao, 3. kAlao, 4. bhAvao / 1. tattha davbao NaM AbhiNibohiyanANI AeseNaM savvadavvAI jANai Na pAsai / 2. khettao NaM AbhiNibohiyanANI AeseNaM savvaM khettaM jANai Na pAsai / 3. kAlao NaM AbhiNibohiyanANI AeseNaM savvaM khettaM jANai Na pAsai / 3. kALathI AbhinibodhikajJAnI apekSAthI sarvakALane jANe ane juve che. 4. bhAvathI AbhinibodhikajJAnI apekSAthI sarvabhAvone jANe ane juve che. - naMdI su. 65 Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 974 5. 4. suyanANassa NaM bhaMte! kevaie visae paNNatte ? goyamA ! se samAsao caubvihe paNNatte, taM jahA 2. vavo, 2. vetto, rU. vAho, 4. mAvo davvao NaM suyanANI uvautte savvadavvAiM jANai pAsaka | evaM khettao savvaMkhettaM, kAlao savvaMkAlaM, bhAvao uvautte savvaM bhAvaM jANai pAsaI / 6. ohinANassa NaM bhaMte ! kevaie visae paNNatte ? 3. goyamA! te samAto vabiMde paLatte, taM nahA chu. vatvabo, 2. zvetto, rU. vAjo, 4. mAvao| 1. tattha davvao NaM ohinANI jahaNNeNaM aNaMtANi rUvidavvAiM jANai pAsai, ukkoseNaM savvAI rUvidavvAiM jANai pAsai / 2. khettao NaM ohinANI jahaNNeNaM aMgulassa asaMkhejjaibhAgaM khettaM jANai pAsai, ukkoseNaM aloe loyamettAiM asaMkhejjAI khaMDAI jANai pAsa / 3. kAlao NaM ohinANI jahaNNeNaM AvaliyAe asaMkhejjaibhAgaM jANai pAsai, ukkoseNaM asaMkhejjAo osappiNIo ussappiNIo atItaM ca aNAgataM ca kAlaM jANai pAsai / 4. bhAvao NaM ohinANI jahaNNeNaM anaMte bhAve jANai pAsai, ukkoseNa vi aNaMte bhAve jANai pAsai, savvabhAvANamaNaMtabhAgaM jANai pAsai / 6. maNapajjavanANassa NaM bhaMte! kevaie visae paNNatte ? 3. goyamA ! te samAto paDaviSe vAtte, taM nahA 1. vanano, 2. zvetto, rU. vAto, 4. mAvo| 1. tattha davvao NaM ujjumaI aNaMte anaMtapaesie khaMdhe jANai pAsai, te ceva viulamaI abbhahiyatarAe viulatarAe, visuddhatarAe, vitimiratarAe jANai sad / chu.naMtI. yu. 4 pra. u. pra. u. pra. u. 2. naMddI su. ra For Private Personal Use Only dravyAnuyoga bhAga-2 bhaMte ! zrutajJAnano viSaya keTalo kahyo che ? gautama ! te saMkSepamAM cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 1. dravyathI, 2. kSetrathI, 3. kALathI, 4. bhAvathI. dravyathI upayogayukta zrutajJAnI sarvadravyone jANe ane juve che. A pramANe kSetrathI sarvakSetrane, kALathI sarvakALa ne ane bhAvathI sarvabhAvone jANe-jIve che. bhaMte ! avadhijJAnano viSaya keTalo kahyo che ? gautama ! te saMkSepamAM cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 1. dravyathI, 2. kSetrathI, 3. kALathI, 4. bhAvathI. 1. dravyathI : avadhijJAnI jaghanya (ochAmAM ochuM) ananta rupI dravyone jANe ane juve che. utkRSTa samasta rupI dravyone jANe-juve che. 2. kSetrathI : avadhijJAnI jaghanya aMguLanAM asaMkhyAtamAM bhAga kSetrane jANe-juve che. utkRSTa alokamAM loka jeTalA asaMkhya khaMDone jANe-juve che. 3. kALathI - avadhijJAnI jaghanya eka AvalikAnAM asaMkhyAtamAM bhAga kALane jANe-juve che. utkRSTa atIta ane anAgata asaMkhyAta avasarpiNI ane utsarpiNI parimANa kALane jANe-juve che. 4. bhAvathI : avadhijJAnI jaghanya- ananta bhAvone jANe-juve che ane utkRSTa paNa ananta bhAvone jANe juve che paraMtu sarva bhAvomAM anantamA bhAgane ja jANe-juve che. bhaMte ! mana:paryavajJAnano viSaya keTalo kahyo che ? gautama ! te saMkSepamAM cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 1. dravyathI, 2. kSetrathI, 3. kALathI, 4. bhAvathI. 1. dravyathI : jumati ananta anantapradezika skaMdhane (sAmAnya rupathI) jANe ane juve che. temaja rupathI ane vipulamatithI te ja skaMdhone adhika, vipula, vizuddha ane spaSTa jANe-juve che. Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 975 2. kSetrathI jumati jaghanya aMguLanAM asaMkhyAtamAM bhAga ane utkRSTa nIce A ratnaprabhA pRthvInAM uparitana-adhastana kSullaka pratara sudhI, upara jyotiSI cakranAM uparataLa sudhI ane trirachA lokamAM manuSya kSetranI aMdara aDhI dvIpa samudra sudhI, paMdara karmabhUbhio, trIsa akarmabhUmi ane chappana aMtaradvIpomAM vartamAna saMjJIpaMcendriya paryApta jIvonAM manogata bhAvone jANe-juve che ane teja kSetrone vipulamati aDhI aMgula adhika vipula, vizuddha ane spaSTa kSetrane jANe-juve che. 2. khettao NaM ujjumaI jahanneNaM aMgulassa asaMkhejjaibhAgaM, ukkoseNaM ahe -jAva- imIse rayaNappabhAe puDhavIe uvarima hechillAI khuDDAgapayarAI, uDDhaM-jAva-joisassa uvarimatale, tiriyaM -jAva- aMtomaNussakhitte aDDhAijjesu dIva-samuddesu, paNNarasasu kammabhUmIsu tIsAe akammabhUmIsu chappaNNAe aMtaradIvagesu saNNIpaMceMdiyANaM pajjattagANaM maNogae bhAve jANai pAsai, taM ceva viulamaI aDDhAijjehiM aMgulehiM abbhahiyatarAgaM viulatarAgaM visuddhatarAgaM vitimiratarAgaM khettaM jANai paasi| 3. kAlao NaM ujjumaI jahaNNeNaM paliovamassa asaMkhejjaibhAga, ukkoseNa vi paliovamassa asaMkhejjaibhAgaM atIyamaNAgayaM vA kAlaM jANai pAsai, taM ceva viulamaI abbhahiyatarAgaM -jAvavitimiratarAgaM jANai pAsai / 4. bhAvaoNaM ujjumaI aNaMte bhAve jANai pAsai, savabhAvANaM aNaMtabhAgaM jANai pAsai, taM ceva viulamaI abbhahiyatarAgaM-jAva-vitimiratarAgaM jANai paasi| pa. kevalanANassa NaM bhaMte ! kevaie visae paNNatte? u. goyamA ! se samAsao caubihe paNNatte, taM jahA 2. , 2. vRtto, rU. vastro , 4. mAvo 1.tattha davaoNaM kevalanANI savvadavvAiM jANai pAso 2.khettaoNaM kevalanANI savvaM khettaM jANai paasi| 3. kALathI Rjumati jaghanya palyopamanAM asaMkhyAtamAM bhAgane, utkRSTa paNa palyopamanAM asaMkhyAtamAM bhAga bhUta ane bhaviSyat kALane jANe ane juve che. te kALane vipulamati tenAthI kaMIka adhika -yAvata- suspaSTa paNe jANe ane juve che. 4. bhAvathI Rjumati ananta bhAvone jANe ane juve che, paraMtu badhA bhAvonA anantamAM bhAgane ja jANe ane juve che. teja bhAvone vipulamati kaMIka adhika cAvata- suspaSTa paNe jANe ane juve che. pra. bhaMte ! kevaLajJAnano viSaya keTalo kahyo che? u. gautama! te saMkSepamAM cAra prakAranAM kahyA che, jemake 1. dravyathI, 2. kSetrathI, 3. kALathI, 4, bhAvathI. 1. dravyathI kevaLajJAnI sarvadravyone jANe ane juve che. 2. kSetrathI kevaLajJAnI sarvakSetra (lokAlokone jANe ane juve che. 3. kALathI kevaLajJAnI traNeya bhUta, vartamAna ane bhaviSyakALane jANe ane juve che. 4. bhAvathI kevaLajJAnI sarva dravyonA sarva bhAvo paryAyone jANe ane juve che. pra. bhaMte ! mati ajJAnano viSaya keTalo kahyo che? u. gautama ! te saMkSepamAM cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 1. dravyathI, 2, kSetrathI, 3. kALathI, 4. bhAvathI. 3. kAlao NaM kevalanANI savvaM kAlaM jANai pAsA . 4. bhAvao NaM kevalanANI sabve bhAve jANai paasi| maiaNNANassa NaM bhaMte ! kevaie visae paNNatte? u. goyamA! se samAsao caubihe paNNatte, taM jahA go, 2. patto , rU. vatrio , 4, bhAvano 2. naMDhI. mu. rU 7 2. naM. mu. 4rU Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 976 davvao NaM maiaNNANI maiaNNANaparigayAI davvAI jANai pAsai / evaM khettao kAlao bhAvao NaM maiaNNANa parigayAI khettaM kAlaM bhAvAiM ca jANai pAsai / 6. suyaaNNANassa NaM bhaMte / kevaie visae paNNatte ? 3. goyamA! mesamAto paDade vAtte, taM nannA 1.vayo, 2. zvetto, rU. vAto, 4. mAvo / davvao NaM suyaaNNANI suyaaNNANaparigayAI tArUM Apavera, vAve, pavepha / evaM khettao, kAlao, bhAvao NaM suyaaNNANI suyaaNNANaparigae khette kAle bhAve Aghavei, jaLavega, pavaeNpha / 6. vibhaMgaNANassa NaM bhaMte! kevaie visae paNNatte ? 3. goyamA! te samAto vavide paLatte, te nadA 1.vano, ra. vetto, rU. Ano, 4. mAvo| davvao NaM vibhaMgaNANI vibhaMgaNANaparigayAI davvAI jANai pAsai / evaM khettao kAlao bhAvao NaM vibhaMgaNANI vibhaMgaNANaparigae khette kAle bhAve jANai pAsai / viyA. sa. 8, 3. 2, su. 244-2? 17. saMciTThaNA kAladAraM 5. nANI NaM bhaMte! nANI tti kAlao kevaciraM hoi ? 3. goyamA ! nALI tuviSe vAtte, taM nahA 1. sAIe vA apajjavasie, 2 sAIe vA sapajjavasie / tattha NaM je se sAIe sapajjavasie se jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, ukkoseNaM chAvaTThiM sAgarovamAI sAiregAI' / 2. nIvA. da. 6, mu. 223 pra. u. pra. u. dravyAnuyoga bhAga-2 dravyathI mati ajJAnI mati ajJAna-parigata dravyone jANe ane juve che. A pramANe kSetrathI kALathI bhAvathI mati ajJAnI mati ajJAna parigata kSetrakALa ane bhAvone jANe ane juve che. bhaMte ! zruta ajJAnano viSaya keTalo kahyo che ? gautama ! te saMkSepamAM cAra prakAranAM kahyA che, jemake 1. dravyathI, 2. kSetrathI, 3. kALathI, 4. bhAvathI. dravyathI zruta ajJAnI zruta ajJAnanAM viSayabhUta dravyonuM varNana kare che. batAve che ane prarupaNA kare che. A pramANe kSetrathI, kALathI ane bhAvathI zruta ajJAnI zruta ajJAnanAM viSayabhUta kSetrakALa ane bhAvonuM varNana kare che, batAve che ane prarupaNA kare che. bhaMte ! vibhaMgajJAnano viSaya keTalo kahyo che ? gautama ! te saMkSepamAM cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 1. dravyathI, 2. kSetrathI, 4. kALathI, 4. bhavathI. dravyanI apekSAe vibhaMgajJAnI vibhaMgajJAnanAM viSayagata dravyone jANe-juve che. A pramANe kSetrakALa ane bhAvanI apekSAe vibhaMgajJAnI vibhaMgajJAnanAM viSayagata kSetra, kALa ane bhAvone jANe-juve che. 17. saMciTTaNAkALa dvAra : pra. bhaMte ! jJAnI jIva jJAnInAM rupamAM keTalA kALa sudhI rahe che ? u. gautama ! jJAnI be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. sAdi, - aparyavasita, 2. sAdi-saparyavasita. For Private Personal Use Only AmAMthI je sAdi-saparyavasita che te jaghanya antarmuhUrta sudhI, utkRSTa kaMIka adhika chayAsaTha sAgaropama sudhI rahe che. Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana pa. AbhiNibohiyanANINaMbhaMte! AbhiNibohiyanANI pra. bhaMte ! mAminiSodhizAnI Aminimodhitti kAlao kevaciraM hoi ? kajJAnInAM rupamAM keTalA samaya sudhI rahe che ? u. goyamA ! jahaNNeNaM aMtomuhUttaM, gautama ! dhanya antabhuta, ukkoseNaM chAvaThiM sAgarovamAiM saairegaaii| utkRSTa kaMIka adhika chayAsaTha sAgaropama sudhI 24 cha. evaM suyanANI vi| A pramANe zrutajJAnInAM mATe jANavuM joIe. ohinANI vi evaM ceva / avadhijJAnIno saMsthiti kALa paNa eTalo ja che. NavaraM - jahaNNaNaM ekkaM samayaM / vizeSa : tenI sthiti jaghanya eka samayanI che. pa. maNapajjavanANI NaM bhaMte ! maNapajjavanANI tti pra, bhaMte! mana:paryavajJAnI mana:paryavajJAnInAM rupamAM kAlao kevaciraM hoi? keTalA kALa sudhI rahe che ? u. goyamA ! jahaNNeNaM ekkaM samayaM, 3. gautama ! dhanya se samaya, ukkoseNaM desUNaM puvakoDiM, utkRSTa dezona pUrvakoTi sudhI. kevalanANI NaM bhaMte ! kevalanANI tti kAlao pra. bhaMte ! kevaLajJAnI kevaLajJAnInAM rUpamAM keTalA kevaciraM hoi? sudhI rahecha ? u. goyamA ! sAIe apjjvsie| 3. gautama ! tasAhi- aparyavasita hoya che. annANI-maiannANI-suyaannANI NaM bhaMte ! pra. maMte ! mazAnI, bhati-zAnI, zruta-mAnI annANI-maiannANI-suyaannANI tti kAlao keTalA kALa sudhI ajJAnI, mati ajJAnI, zruta kevaciraM hoi? ajJAnInAM rupamAM rahe che ? u. goyamA! annANImaiannANI suyaannANI tivihe gautama! ajJAnI, mati-ajJAnI ane zrutaajJAnI paNNatte, taM jahA 2na yA cha, bha - 1. aNAIe vA apajjavasie, 2. aNAIe vA 1.anAhi-aparyavasita, 2. manAhi-saparyavasita, sapajjavasie, 3. sAIe vA spjjvsie| 3. sAhi-saparyavasita. tattha NaM je te sAIe sapajjavasie se jahaNNeNaM temAMthI je sAdi-saparyavasita che, te jaghanya aMtomuhutaM, antarmuhUrta, ukkoseNaM aNaMtaM kAlaM-aNaMtAo ussappiNi utkRSTa anantakALa sudhI arthAtu kALanI apekSAthI osippiNIo kAlao, khettao avaD DhaM ananta utsarpiNI avasarpiNIo sudhI ane poggalapariyaTa desuunnN| kSetranI apekSAthI dezona addhapudagala- parAvartana sudhI rahe che. pa. vibhaMganANI NaM bhaMte ! vibhaMganANI tti kAlao pra. bhaMte! vibhaMgajJAnI virbhAgajJAnInAM rupamAM keTalA kevaciraM hoi? kALa sudhI rahe che ? u. goyamA ! jahaNNeNaM ekkaM samayaM, (6. gautama ! 4dhanya meM samaya, ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI desaNAe utkRSTa dezona pUrvakoTi adhika tetrIsa sAgaropamAM puvakoDIe abbhhiyaaii| sudhI virbhAgajJAnInAM rupamAM rahe che. - viyA. sa. 8, u.2, su. 152-153 1. jIvA. paDi. 9. su. 250 2. (ka) jIvA. paDi. 9, su. 254 For PrvaldPersonal use only . Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 878 dravyAnuyoga bhAga-2 18. aMtara vAra: 1. jJAnInuM jaghanya aMtara antarmuhUrtanuM, utkRSTa maMtara manantAgarnu -yaavtdezona addha pudgala parAvarta sudhI rahe che. 2. ajJAnImAM prAraMbhanAM baMne bhaMgonuM aMtara nathI. sAdi-saparyavasitanuM jaghanya aMtara antarmuhUrtanuM, utkRSTa aMtara kaMIka adhika chayAsaTha sAgaropamanuM pra. 1. bhaMte ! Abhinibodhika jJAnanuM aMtara keTalA ANana cha ? 6. gautama ! 4ghanya antarbhuta, utkRSTa anantakALa cAvata- kaMIka ochuM addhapudagalA parAvartananuM che. 2. A pramANe zrutajJAnInuM, 3. avadhijJAnInuM ane 4. mana:paryavajJAnInuM paNa aMtara che. pra. 5. mate ! vAnInu maMtara 3241511nu cha ? 18. aMtaradAraM 1. NANissa jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, ukkoseNaM aNaMtaM kAlaM -jAvaavaDDhe poggalapariyaTTa desUNaM, 2. annANissa doNha vi AillANaM natthi aMtaraM, sAiyassa sapajjavasiyassaM jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, ukkoseNaM chAvaThi sAgarovamAiM saairegaaii| - jIvA. paDi. 9, su. 233 pa. 1. AbhiNibohiyanANissa NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM aMtaraM hoi? u. goyamA ! jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, ukkoseNaM aNaMtaM kAlaM -jAva- avaDhaM poggala pariyaTa desUNaM / 2. evaM suyanANissa vi, 3. ohinANissa vi, 4. maNapajjavanANissa vi| pa. 5. kevalanANissa NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM aMtaraM hoi? u. goyamA ! sAiyassa apajjavasiyassa natthi aNtrN| pa. 6.mai annANissa NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM aMtaraM hoi? goyamA! aNAIyassa apajjavasiyassanasthi aMtaraM, aNAIyassa sapajjavasiyassa natthi aMtaraM, sAiyassa sapajjavasiyassa jahaNNeNaM aMtomuhuttaM / ukkoseNaM chAvaThiM sAgarovamAiM saairegaaii| 7. evaM suya annANissa vi| pa. 8.vibhaMganANissa NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM aMtaraM hoi? u. goyamA ! jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, ukkoseNaM vnnssikaalo| - jIvA. paDi. 9, su. 254 19. appabahuttadAraMpa. eesi NaM bhaMte ! nANINaM, annANINa ya kayare kAyarehiMto appA vA -jAva-visesAhiyA vA? 3. gautama ! sAhi-aparyavasita DovAthI maMta2 nathI. pra. 6, bhaMte ! mati-ajJAnInuM aMtara keTalA kALanuM gautama ! anAdi aparyavasitanuM aMtara nathI, anAdi saparyavasitanuM paNa aMtara nathI. sAdi saparyavasitanuM aMtara jaghanya aMtarmuhUrtanuM, utkRSTa kaMIka adhika chayAsaTha sAgaropamanuM che. 7. mApramANe zruta-zAnI- aMtara che. pra. 8. bhaMte ! virbhAgajJAnInuM aMtara keTalA kALanuM 44 6. gautama ! dhanya antarbhutana, utkRSTa vanaspati-kALanuM che. 18. sapa bahutvavAra : pra. bhaMte ! A jJAnI ane ajJAnImAM koNa konAthI sat5 -yAvata- vizeSAdhi cha? 1. jIvA. paDi. 9, su. 250 2. viyA. sa. 8, u. 2, su. 154 Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 3. gayA ! 2. sarvAtyavi nAra, u. gautama ! 1. badhAthI alpa jJAnI che, 2. nA bavitA | 2. (tenAthI) ajJAnI anantaguNA che. - nIvA. phi. 1, mu. 2 2 3 | v. UsimaMtai!navA 2.gAmivihiyALI, pra. bhaMte ! A 1. AbhinibodhikajJAnI, 2. zruta2. suyaTTfrof, rU. aDhaLaTTr, jJAnI, 3. avadhijJAnI, 4. mana:paryavajJAnI 4. maNapajjavaNANINaM, 5. kevalaNANINa ya kayare ane 5. kevaLajJAnI A jIvomAMthI koNa konAthI kayarehiMto appA vA -jAva-visesAhiyA vA? alpa -vAva- vizeSAdhika che ? 3. yama! 2. sarvatya nIva mApannavALa, u. gautama! 1. badhAthI alpa jIva manaparyavajJAnI che. 2. mahinAnA asaMveknaT, 2. (tenAthI) avadhijJAnI asaMkhyAtaguNA che, 3-4. AbhiNibohiyaNANI suyaNANI do vi 3-4. (tenAthI) AbhinibodhikajJAnI ane tullA visesAhiyA, zrutajJAnI A baMne (tulya) samAna che ane vizeSAdhika che. 6. va7 TIf wtATT I 5. (tenAthI) kevaLajJAnI anantaguNA che. pa. eesi NaM bhaMte ! jIvANaM maiaNNANINaM, pra. bhaMte ! A 1. mati-ajJAnI, 2. zruta-ajJAnI suyaaNNANINaM vibhaMgaNANINa ya kayare kayarehito ane 3. vibhaMgajJAnI jIvomAMthI koNa konAthI appA vA -jAva- visesAhiyA vA ? alpa -vAva- vizeSAdhika che ? goyamA ! 1. savvatthovA jIvA vibhaMgaNANI, u. gautama ! 1. badhAthI alpa jIva vibhaMjJAnI che, 2-3. maiaNNANI, suyaaNNANI do vi tullA 2-3. (tenAthI) mati-ajJAnI ane zruta ajJAnI annNtgunnaa'| baMne samAna che ane ananta guNA che. p. pgf # maMta ! nIvA, pra. bhaMte ! A - 2. sAmAvadiyanALarof, 2. muthanALA, 1. AbhinibodhikajJAnI, 2. zrutajJAnI, rU, mahinALA, 4. mangavALA, 3, avadhijJAnI, 4. mana:paryavajJAnI, 6. vastranA , 6.magaiUITM, 5. kevaLajJAnI, 6. mati-ajJAnI, 7. suya aNNANINaM, 8. vibhaMgaNANINa 7. zrata ajJAnI ane 8. virbhAgajJAnI ya kayare kayarehiMto appA vA-jAva-visesAhiyA jIvomAMthI koNa konAthI alpa -cAvatuvA ? vizeSAdhika che ? 3. yama! . sarvatyovA nIvA maMvanALI, u. gautama! 1.badhAthI alpa jIva mana:paryavajJAnI che, 2. dinA asaMnnA , 2, (tenAthI) avadhijJAnI asaMkhyAtaguNA che, 3-4. AbhiNibohiyanANI suyanANI ee do vi 3-4. (tenAthI) AbhinibodhikajJAnI tullA visesAhiyA, ane zrutajJAnI baMne paraspara samAna che ane vizeSAdhika che. 6. tribhaMgAnA saMvenar[, 5. (tenAthI) virbhAgajJAnI asaMkhyAtaguNA che, 6. zetranA mata muIT, 6. (tenAthI) kevaLajJAnI anantaguNA che, . () nIvA, Di. 1, mu. ra64 (3) viyA. sa. 8, 3. 2, mu. 265 Jain Education (1) nIvA, vari. 1, se. 260 Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 980 dravyAnuyoga bhAga-2 7-8. maiannANI suyaannANI ya do vi tullA 7-8. (tenAthI) mati-ajJAnI ane zruta ajJAnI annNtgunnaa| anantaguNA che ane baMne paraspara samAna che. - TUT. . 2, su. 267-266. 120. pajjavadAraM pajjavANa ya appabahuttaM 120. paryAyadvAra ane paryAyonuM alpa bahutva : pa. kevaiyA NaM bhaMte ! AbhiNibohiyanANapajjavA pra. bhaMte ! Abhinibodhika jJAnanI paryAya keTalI paNNattA? kahI che ? goyamA ! aNaMtA AbhiNibohiyanANapajjavA gautama ! Abhinibodhika jJAnanI ananta paryAya pnnnnttaa| kahI che. evaMsuyaNANassa-jAva-kevalaNANassaaNaMtApajjavA A pramANe zrutajJAnathI kevaLajJAna sudhInI ananta paryAya kahI che. evaM maiaNNANassa suyaaNNANassa vi| A pramANe mati-ajJAna ane zruta-ajJAnanI paryAyono mATe jANavuM joIe. pa. kevaiyA NaM bhaMte ! vibhaMganANapajjavA paNNattA ? pra. bhaMte ! vibhaMgajJAnanI paryAya keTalI kahI che ? u. goyamA ! aNaMtA vibhaMganANapajjavA pnnnnttaa| u. gautama! virbhAgajJAnanI ananta paryAya kahI che. g. Usif ! . sAmavidhinA pannavA, pra. bhaMte! A 1. Abhinibodhika jJAna, 2. zrutajJAna, 2. suyanANapajjavANaM, 3. ohiNANapajjavANaM, 3. avadhijJAna, 4. mana:paryavajJAna ane 4.maNapajjavanANapajjavANaM,5. kevalanANapajjavANa 5. kevaLajJAnanI paryAyomAM koNa konAthI alpa ya kayare kayarehiMto appA vA-jAva-visesAhiyA -vAva- vizeSAdhika che ? vA? 3. goyama! . savilyovA maUITMvanA pannavA, u. gautama ! 1. manaH paryavajJAnanI paryAya badhAthI alpa che. 2. mahinA/pannavA mata OT, 2. (tenAthI) avadhijJAnanI paryAya anantaguNA che, 3. suyanANapajjavA aNaMtaguNA, 3. (tenAthI) zrutajJAnanI paryAya anantaguNA che, 4. AbhiNibohiyanANapajjavA aNaMtaguNA, 4. (tenAthI) Abhinibodhika jJAnanI paryAya anantaguNA che. 5. sevanAgapaSNava mavi ITI pa. (tenAthI) kevaLajJAnanI paryAya anantaguNA che. pa. eesiNaM bhaMte! maiannANapajjavANaM suyaannANa bhaMte ! A 1. mati-ajJAna, 2. zruta-ajJAna pajjavANaM vibhaMganANapajjavANa ya kayarekayarehiMto ane 3. virbhAgajJAnanI paryAyomAM koNa konAthI appA vA -jAva-visesAhiyA vA? alpa -thAvata- vizeSAdhika che ? u. goyamA ! 1. savvatthovA vibhaMganANapajjavA, u. gautama ! 1. badhAthI alpa virbhAgajJAnanI paryAya che. 2. suyaannANapajjavA aNaMtaguNA, 2. (tenAthI) zrata-ajJAnanI paryAya anantaguNA che. 3. maiannANapajjavA annNtgunnaa| 3. (tenAthI)mati-ajJAnanI paryAya anantaguNA che. pa. eesi NaM bhaMte ! AbhiNibohiyanANapajjavANaM pra. bhaMte ! A Abhinibodhika jJAna paryAyo nyAvata-jaav-kevlnaannpjjvaannN, maiannANapajjavANaM, kevaLajJAna paryAyo, mati-ajJAna, dhRta-ajJAna suyaannANapajjavANaM, vibhaMganANapajjavANa yakayare ane virbhAgajJAna paryAyomAM koNa konAthI alpa kayarehiMto appA vA -jAva-visesAhiyA vA? -thAvatu- vizeSAdhika che ? ja ? Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 981 u. goyamA ! 1. savvatthovA maNapajjavanANapajjavA, u. gautama ! 1. badhAthI alpa manaH paryavajJAnanI paryAya che, 2. vibhaMganANapajjavA aNaMtaguNA, 2. (tenAthI) virbhAgajJAnanI paryAya ananta guNA che, 3. ohinANapajjavA aNaMtaguNA, 3. (tenAthI) avadhijJAnanI paryAya ananta guNA che, 4. suyaannANapajjavA aNaMtaguNA, 4. (tenAthI) zruta-ajJAnanI paryAya ananta guNA che, 6. sucanA pannavA visAdiyA, 5. (tenAthI) zrutajJAnanI paryAya vizeSAdhika che, 6. maiannANapajjavA aNaMtaguNA, da. (tenAthI) mati-ajJAnanI paryAya ananta guNA che, 7. AbhiNibohiyanANapajjavA visesAhiyA, 7. (tenAthI) Abhinibodhika jJAnanI paryAya vizeSAdhika che, 8. sevanAgapaSnavA vitApaIT | 8. (tenAthI) kevaLajJAnanI paryAya anantaguNA che. - vicA. sa. 8, 3. 2, su. 16-162 22. bhAviyAmi chiiTyaspaSA //rasa nApAsa- 121. bhAvitAtmA mithyAdaSTi anagAranuM jANavuM-jovuM. g. ITYre i mete ! bhAviyaUT mAthI miTTiI pra. bhaMte ! rAjagRha nagaramAM rahela mAyI mithyAdRSTi vIriyaladdhIe, veubbiyaladdhIe, vibhaMganANaladdhIe bhAvitAtmA aNagAra vIryalabdhithI, vaikriyavaannaarsiN nagariMsamohae, samohaNNittA rAyagihe labdhithI ane vibhagaMjJAna labdhithI vArANasI nagare rUvAiM jANai pAsai? nagarInI vikarvaNA karIne zuM taddagata rupone jANe-juve che ? 3. daMtA, mA ! nADu, pAso u. hA, gautama ! te (pUrvokta pone) jANe ane juve che. pa. se bhaMte ! kiMtahAbhAvaM jANai pAsai, aNNahAbhAvaM pra. bhaMte ! zuM te yathAbhAvathI jANe-juve che ke jANai paasi| anyathAbhAvathI jANe-juve che ? goyamANotahAbhAvaM jANaipAsai, aNNahAbhAvaM u. gautama ! te yathAbhAvathI jANatAM-jotA nathI, nApA pAsa ! paraMtu anyathAbhAvathI jANe-juve che. vphrena maMte ! pUrva kuva pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "No tahAbhAvaM jANai pAsai, aNNahAbhAvaM jANai "te yathAbhAvathI jANatAM- jotAM nathI, paraMtu pasa?" anyathAbhAvathI jANe-juve che ?" 3. nIyamI ! taf gvaM bhava u. gautama ! tenA manamAM A pramANe vicAra hoya "evaM khalu ahaMrAyagihenagaresamohae.samohaNNittA, vANArasIe nagarIe rUvAI jANAmi pAsAmi," se se daMsaNe vivaccAse bhavai, vArANasI nagarImAM rahela huM rAjagRha nagaranI vidurvaNA karIne huM taddagata rUpone jANu-jovuM chuM." A pramANe tenuM darzana viparIta thAya che. Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 982 dravyAnuyoga bhAga-2 se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai"No tahAbhAvaM jANai pAsai, aNNahAbhAvaM jANai pAsa " pa. aNagAreNaM bhaMte ! bhAviyappA mAyI micchaddiTThI -jAva- rAyagihe nagare samohae, samohaNittA vANArasIe nagarIe rUvAI jANai pAsai ? 3. haMtA, nIyamI ! nADu, vAsa taM ceva -jAva- tassa NaM evaM hoi - 'evaM khalu ahaM vANArasIe nagarIe samohae, rAyagihe nagare rUvAI jANAmi pAsAmi, se se daMsaNe vivaccAse bhavai, se teNaDheNaM goyamA ! evaM vuccai"No tahAbhAvaM jANai pAsai, aNNahAbhAvaM jANai pAsa !" aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA mAyI micchaddiTThI vIriyaladdhIe veubviyaladdhIe vibhaMgaNANaladdhIe vANArasiM nagariM rAyagihaM ca nagaraM aMtarA ya egaM mahaM jaNavayavaggaM samohae samohaNittA vANArasiM nagariM rAyagihaM ca nagaraM taM ca aMtarA egaM mahaM jaNavayavaggaM jANai pAsai? mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - bate tathAbhAvathI jANatAM jotAM nathI, paraMtu anyathA bhAvathI jANe-juve che. bhaMte ! vArANasImAM rahela mAyI mithyASTi bhAvitAtmA aNagAra -yAvata-rAjagRha nagaranI vidurvaNA karIne vArANasInAM rUpone jANe ane juve che ? u. hA, gautama ! te e pone jANe ane juve che. te ja prakAre -vAva- te sAdhunA manamAM A prakArano vicAra hoya che ke - 'rAjagRha nagaramAM rahela huM vArANasI nagarInI vidurvaNA karIne taddagata rupone jANuM ane jovuM chuM." A pramANe tenuM darzana viparIta thAya che. mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - te yathAbhAvathI jANatAM-jotAM nathI, paraMtu anyathAbhAvathI jANe-juve che." pra. bhaMte ! mAyI mithyAdaSTi bhAvitAtmA aNagAra potAnI vIryalabdhithI, vaikriya labdhithI ane virbhAgajJAna labdhithI vArANasI nagarI ane rAjagRha nagaranAM vacamAM eka moTA janapada varganI vidurvaNA karIne vArANasI nagarI ane rAjagRha nagaranAM vacamAM te moTA janapada-vargane jANe ane juve che ? u. hA, gautama ! te jANe ane juve che. pra. bhaMte ! zuM te e janapada-vargane yathAbhAvathI jANe-juve che athavA anyathAbhAvathI jANe-juve 3. daMtA, nayama ! nADu, pAsa ! pa. se bhaMte ! kiMtahAbhAva jANai pAsai, aNNahAbhAvaM jANai pAsai? u. goyamA! NotahAbhAvaM jANai pAsai, aNNahAbhAvaM jANai paasi| pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai "No tahAbhAva jANai pAsai, aNNahAbhAvaM jANai Hsa ? " 3. yamI ! tasa ratna purva bhava u. gautama !te e janapada-vargane yathAbhAvathI jANatAM jotAM nathI, paraMtu anyathA bhAvathI jANe-juve che. pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "te yathAbhAvathI jANatAM-jotAM nathI, paraMtu anyathAbhAvathI jANe-juve che ?" gautama ! te aNagAranA manamAM evo vicAra hoya che ke - "te vArANasI nagarI che, A rAjagRha nagara che. esa khalu rAyagihe nagare, Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAne adhyayana 983 esa khalu aMtarA ege mahaM jaNavayavagge, tathA A baMnenAM vacamAM A eka moTuM janapada varga che. No khalu esa mahaM vIriyaladdhI veubviyaladdhI paraMtu A mArI vIryalabdhi, vaikriyalabdhi ke vibhaMganANaladdhI iDDhI juI jase bale vIrie virbhAgajJAna labdhi nathI ane na to mArA dvArA purisakkAraparakkame laddhe patte abhisamannAgae", upalabdha, prApta ane abhisamanvAgata A Rddhi, dhRti, yaza, baLa ane puruSAkAra parAkrama che." se se daMsaNe vivaccAse bhavai / A pramANe uparyukta aNagAranuM darzana viparIta thAya che. * se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "No tahAbhAvaM jANai pAsai, aNNahAbhAvaM jANai te yathAbhAvathI jANatAM- jotAM nathI. paraMtu pAsa !" anyathAbhAvathI jANe-juve che." - viyA, 4, 2, 3, 6, ku. 2-9 222. mariyapaLo sammalUiDhiSUTIFsa nALa pAsa- 122, bhAvitAtmA samyagudaSTi aNagAranuM jANavuM-jovuM. pa. aNagAreNaM bhaMte! bhAviyappA amAyI sammadiTThI pra. bhaMte ! vArANasI nagarImAM rahela amArI vIriyaladdhIe veubviyaladdhIe ohinANaladdhIe samyagdaSTi bhAvitAtmA aNagAra potAnI rAyagihe nagare samohae samohaNNittA vANArasIe vIryalabdhi, vaikriyalabdhi ane avadhijJAnalabdhithI nagarIe rUvAiM jANai pAsai? rAjagRha nagaranI vikaNA karIne pone jANe-juve che ? 3. haMtA, mA ! nA pAsa / u. hA gautama ! te jANe-juve che. pa. se bhaMte ! kiM tahAbhAvaM jANai pAsai, aNNahAbhAvaM pra. bhate ! te e pone yathAbhAvathI jANe-juve che jANai pAsai? ke anyathAbhAvathI jANe-juve che ? u. goyamA! tahAbhAvaM jANai pAsai, No aNNahAbhAvaM u. gautama ! te e pone yathAbhAvathI jANe-juve jANai paasi| che. paraMtu anyathAbhAvathI jANatAM-jotA nathI. pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai - pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "tahAbhAvaM jANai pAsai, No aNNahAbhAvaM jANai te yathAbhAvathI e rupone jANe-juve che, parantu pAsa ?" anyathAbhAvathI jANatAM-jotA nathI ?" u. goyamA ! tassa NaM evaM bhavai gautama ! te aNagAranAM manamAM A pramANe vicAra hoya che ke - "evaM khalu ahaM rAyagihe nagaresamohae samohaNittA, vArANasI nagarImAM rahela huM rAjagRhanagaranI vANArasIe nagarIe rUvAiM jANAmi pAsAmi," vidurvaNA karIne vArANasInAM rupone jANu-jovuM se se daMsaNe avivaccAse bhavai / che." A pramANe tenuM darzana aviparIta thAya che. se teNadveNaM goyamA ! evaM vuccai - mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "tahAbhAvaM jANai pAsai, No aNNahAbhAvaM jANai teyathAbhAvathI jANe-juve che, paraMtu anyathAbhAvathI pasi6 " jANatAM-jotAM nathI." bIo vi AlAvago evaM ceva, A pramANe bIjA AlApaka paNa kahevA joIe. Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 884 dravyAnuyoga bhAga-2 pAsa ?" NavaraM - vANArasIe nagarIe samohaNAveyavvo, vizeSa : vikavaNA vArANasI nagarInI samajavI rAyagihe nagare rUvAI jANai paasi| ane rAjagRha nagaramAM rahIne pone jANe-juve che. evuM samajavuM joIe. pa. aNagAreNaM bhaMte ! bhAviyappA amAyI sammadidaTThI pra. bhaMte ! amArI samyagdaSTi bhAvitAtmA aNagAra vIriyaladdhIe veubviyaladdhIe ohinANaladdhIe potAnI vIryalabdhi, vaikriyalabdhi ane avadhiraaygihN nagaraM vANArasiM ca nagariM aMtarA ya egaM jJAnalabdhithI rAjagRha nagara ane vArANasI mahaM jaNavayavaggaM samohae samohaNittA, rAyagiha nagarInAM vacamAM eka moTA janapada-varganI vidurvaNA nagaraM vANArasiM ca nagariM taM ca aMtarA egaM mahaM karIne te rAjagRhanagara ane vArANasInAM vacamAM jaNavayavaggaM jANai pAsai? eka moTA janapada-vargane jANe-juve che ? . haMtA, mA! nApATu pAsa u. hA gautama ! te jANe-juve che. se bhaMte ! kiMtahAbhAvaM jANai pAsai, aNNahAbhAvaM pra. bhaMte ! zuM te e janapada-vargane yathAbhAvathI jANai pAsai? jANe juve che ke anyathAbhAvathI jANe-juve che ? u. goyamA! tahAbhAvaM jANai pAsai, No aNNahAbhAvaM gautama ! te e janapada vargane yathAbhAvathI jANe jANai paasi| ane juve che. paraMtu anyathAbhAvathI jANatAM-jotA nathI. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "tahAbhAvaM jANai pAsai, No aNNahAbhAvaM jANai 'yathAbhAvathI jANe-juve che, paraMtu anyathAbhAvathI jANatAM-jotAM nathI ?" 3. yaT ! tasa gve mavaDuM u. gautama ! e aNagAranAM manamAM evo vicAra hoya che ke - "No khalu esa rAyagihe nagare, No khalu esa vANArasI na to A rAjagRha nagara che ane na to A nagarI, No khalu esa aMtarA ege jaNavayavagge, vArANasI nagarI che tathA na to A baMnenAM esa khalu mamaM vIriyaladdhI, veubviyaladdhI, vacamAM A eka moTo janapada-varga che, paraMtu A ohiNANaladdhI iDDhI juI jase bale vIrie mArI vIryalabdhi che, vaikriyalabdhi che ane purisakkAraparakkame laddhe patte abhisamaNNAgae" avadhijJAna labdhi che tathA A mArA dvArA upalabdha, prApta ane abhisamanvAgata Rddhi, dhRti, yaza, baLa, vIrya ane puruSAkAra parAkrama che." se se daMsaNe avivaccAse bhavai / tenuM te darzana aviparIta thAya che. se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "tahAbhAvaM jANai pAsai, No aNNahAbhAvaM jANai "te amArI samyagudRSTi aNagAra yathAbhAvathI sA jANe-juve che. paraMtu anyathAbhAvathI jANatAM-jotAM - vicA. sa. 3, 3, 6, mu. 6-6 0 nathI." 23. mariyappagAdi vendriya samuthA, soyalsa 123. bhAvitAtmA aNagAra dvArA vaikriya samughAtathI samavahata devANa jANaNaM-pAsaNaM devAdinuM jANavuM-jovuM. pa. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA devaM veuviya pra. bhaMte ! zuM bhAvitAtmA aNagAra, vaikriya samugdhAeNaM samohae jANarUveNaM jAyamANaM jANai samudraghAtathI samavahata thayela ane yAna rupathI pAsa ? jaI rahela devane jANe-juve che ? Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 985 u. goyamA ! atthegaie devaM pAsai, No jANaM pAsai, u. gautama! koI devane juve che, paraMtuyAnane jotA nathI, atthegaie jANaM pAsai, no devaM pAsai, koI yAnane juve che, paraMtu devane jotAM nathI. atthegaie devaM pipAsai jANaM pi pAsai, koI devane paNa juve che ane yAnane paNa juve che. atthegaie no devaM pAsai, no jANaM paasi| koI devane jotAM nathI ane yAnane paNa jotAM nathI. pa. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA deviM veubbiya pra. bhaMte ! zuM bhAvitAtmA aNagAra vaikriya samuddaghAtathI samugghAeNaM samohayaM jANarUveNaM jAyamANiM samavahata thayela yAna rupathI jaI rahela devIne jANai pAsai? jANe-juve che ? u. goyamA ! 1. atthegaie deviM pAsai, No jANaM u. gautama ! 1. koI devIne juve che, paraMtu yAnane pAsa, jotAM nathI. 2. atthegaie jANaM pAsai, no deviM pAsai, 2. koI yAnane juve che, paraMtu devIne jotA nathI, 3. atthegaie devi pi pAsai, jANaM pi pAsai, 3. koI devIne paNa juve che ane yAnane paNa juve che. 4. atthegaie no devi pAsai, no jANaM pAsai / 4, koI devIne jotAM nathI ane yAnane paNa jotAM nathI. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA devaM sadevIyaM bhaMte ! zuM bhAvitAtmA aNagAra vaikriya samuddaghAtathI veubviyasamugghAeNaM samohaejANarUveNaMjAyamANaM samavahata tathA yAnarupathI jaI rahela devI sahita jANai pAsai? devane jANe-juve che ? goyamA ! 1. atthegaie devaM sadevIyaM pAsai, No u. gautama ! 1. koI devI sahita devane juve che, jANaM pAsai, paraMtu yAnane jotAM nathI. 2. atthegaie jANaM pAsai, No devaM sadevIyaM pAsai, 2. koI yAnane juve che, paraMtu devI sahita devane jotAM nathI. 3. atthegaie devaM sadevIyaM pi pAsai, jANaM pi 3. koI devI sahita devane paNa juve che ane yAnane paNa juve che. 4. atthegaie No devaM sadevIyaM pAsai, No jANaM 4. koI devI sahita devane jotAM nathI ane saddA - viyA, sa, 2, 3, 4, su. 2-3 yAnane paNa jotAM nathI. 24. mariyappamano have to vArdi sana 124. bhAvitAtmA aNagAra dvArA vRkSanI aMdara ane bahAra parUvaNaM jovAnuM prarupaNa : pa. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA rUkkhassa kiM aMto pra. bhaMte ! bhAvitAtmA aNagAra zuM vRkSanAM AMtarika pAsai, bAhiM pAsai? bhAgane juve che ke bAhya bhAgane juve che ? u. goyamA! 1. atthegaie rUkkhassa aMto pAsai. No u. gautama ! 1. koI vRkSanAM AMtarika bhAgane to bAhiM pAsai, juve che. paraMtu bAhya bhAgane jotAM nathI. 2. atthegaie rUkkhassa bAhiM pAsai, No aMto 2. koI vRkSanAM bAhya bhAgane juve che, paraMtu pAsa, AMtarika bhAgane jotAM nathI. 3. atthegaie rUkkhassa aMto pi pAsai, bAhiM pi 3. koI vRkSanAM AMtarika bhAgane paNa juve che pAsa6, ane koI vRkSanAM bAhya bhAgane paNa juve che. Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 986 dravyAnuyoga bhAga-2 4. atthegaie rUkkhassa No aMto pAsai, No bAhiM 4. koI vRkSanAM AMtarika bhAgane paNa jotAM pAsA - vicA. sa. 3, 3. 4, mu. 4/4 nathI ane bAhya bhAgane paNa jotAM nathI. 21. bhAviyA re pUjA pAsa parava- 125. bhAvitAtmA aNagAra dvArA mULAdi jovAnuM prANa : pa. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA rUkkhassa kiM mulaM pra. bhaMte ! bhAvitAtmA aNagAra zuM vRkSanAM mULane pAsai, kaMdaM pAsai ? juve che ke kaMdane juve che ? goyamA ! 1. atthegaie rUkkhassa mUlaM pAsai, No u. gautama ! 1. koI mULane juve che, paraMtu kaMdane kaMdaM pAsai, jotAM nathI. 2. atthegaie rUkkhassa kaMdaMpAsai, No mUlaM pAsai, 2. koI kaMdane juve che, paraMtu mULane jotAM nathI, 3. atthegaie rUkkhassa mUlaM pi pAsai, kaMdaM pi 3. koI mULane paNa juve che ane kaMdane paNa juve che, pAsa6, 4. atthegaie rUkkhassa No mUlaM pAsai, No kaMdaM 4. koI mULane jotAM nathI ane kaMdane paNa jotAM pAsa nathI. 1. mAre je aMte ! bhAvicaM varU kiM mUtre pra. bhaMte ! bhAvitAtmA aNagAra zuM vRkSanAM mULane pAsai, khaMdhaM pAsai? juve che ke skaMdhane juve che ? 3. soyamA ! narmaLa u. gautama ! cAra-cAra bhaMga pUrvavata kahevA joIe. evaM mUleNaM-jAva- bIjaM saMjoeyavvaM, A pramANe mULanI sAthe bIja sudhInuM saMyojana karI levuM joIe. evaM kaMdeNa vi samaM bIyaM sNjoeyvN-jaav-biiyN| A pramANe kaMdanI sAthe bIja sudhInuM saMyojana karI levuM joIe. evaM -jAva-puppheNa samaM bIyaM saMjoeyavvaM / A pramANe puSpanI sAthe bIja sudhInuM saMyojana karI levuM joIe. pa. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA rUkkhassa kiM phalaM pra. bhaMte ! zuM bhAvitAtmA aNagAra vRkSanAM phaLane pAsai, bIyaM pAsai? juve che ke bIjane juve che ? 3. kocamA ! umaMt. u. gautama ! ahIM paNa pUrvokta prakArathI cAra bhaMga - vi . 4, , 34, mu. 4-6 kahevA joIe. 26. cha matyacA paramANu potAne gALo vAsa- 126. chadmasthAdi dvArA paramANu pudagalAdinuM jANavuM-jovuM. tae NaM bhagave goyame samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM (tyArabAda) bhagavAna gautamane zramaNa bha. mahAvIranAM vutte samANe haTTha tuTTha samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai A varNanane sAMbhaLIne hatuSTa thaIne bha. mahAvIra namaMsai vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI svAmIne vaMdana namaskAra karyA ane vaMdana namaskAra karI A pramANe pUchayuM - pa. chaumatthe NaM bhaMte ! maNusse paramANupoggalaM kiM pra. bhaMte ! zuM chadmastha manuSya paramANu yugalane jANai pAsai, udAhu na jANai, na pAsai ? jANe-juve che athavA jANatAM-jotAM nathI ? u. goyamA ! atthegaie jANai, na pAsai, u. gautama ! koI chadmastha manuSya jANe che, paraMtu jotA nathI, atthegaie na jANai, na paasi| koI jANatAM paNa nathI ane jotA paNa nathI. Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 987 evaM dupadesie -jAva- asaMkhejjapaesiyaM khaMdhaM mALicavuM pa. chaumatthe NaM bhaMte ! maNUse aNaMtapaesiyaM khaMdhaM kiM jANai pAsai, udAhu na jANai, na pAsai ? 3. goyamAM ! 6. alyA, nA, pAsa, 2. atyArUpa nALa, na pAsa6, 3. alyA, na nADu, vAsa, 4. atthegaie na jANai, na pAsai, jahA chaumatthe tahA Ahohie vi -jAvaaNaMtapaesie khNdhe| pa. paramAhohie NaM bhaMte ! maNUse paramANu poggalaM kiM jANai pAsai ? u. haMtA, goyamA ! jANai pAsai evaM -jAva- aNaMta paesiyaM khaMdhaM jANai paasi| pa. paramAhohie NaM bhaMte ! maNUse paramANupoggalaM jaM samayaM jANai, taM samayaM pAsai, jaM samayaM pAsai, taM samayaM jANai ? A pramANe dvi pradezI aMdhathI asaMkhyAta pradezI aMdha sudhI kahevuM joIe. pra. bhaMte ! zuM chadmastha manuSya ananta pradezI DhaMdhane jANe-juve che. athavA jANatAM-jotA nathI ? u. gautama ! 1. koI jANe che ane juve che. 2. koI jANe che, paraMtu jotAM nathI, 3. koI jANatAM nathI, paraMtu juve che, 4. koI jANatAM paNa nathI ane jotAM paNa nathI. je pramANe chadmasthanuM varNana karela che teja pramANe AdhovadhinuM varNana ananta pradezI DhaMdha sudhI samajI levuM joIe. - pra. bhaMte ! zuM paramAvadhijJAnI manuSya paramANu pudgalane jANe-juve che ? hA gautama ! jANe juve che. A pramANe -cAvatuananta pradezI DhaMdhane jANe - juve che. bhaMte ! paramAvadhijJAnI manuSya paramANu pudagalane je samaya jANe che zuM te ja samaya juve che ane je samaye juve che zuM teja samaye jANe che ? gautama ! te zakya nathI. pra. aMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - paramAvadhijJAnI paramANuM pudgalane je samaya jANe che teja samaye dekhatAM nathI ane je samaye dekhe che teja samaye jANatA nathI ?" u. gautama ! paramAvadhijJAnInuM jJAna sAkAra hoya che ane darzana anAkAra hoya che. mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "paramAvadhijJAnI -cAvatu- je samaye juve che te ja samaye jANatA nathI." A pramANe vAvata- ananta pradezI DhaMdha sudhI kahevuM joIe. je pramANe paramAvadhijJAnInAM viSayamAM kahyuM che teja pramANe kevaLajJAnInAM mATe paNa kahevuM - joIe. . 3. yama ! jo sukha sama ! pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai "paramAhohie NaM maNUse paramANupoggalaM jaM samayaM jANai, no taM samayaM pAsai, jaM samayaM pAsai, no taM samartha nAdu?" u. goyamA! sAgAre se nANe bhavai, aNAgAre se daMsaNe mavA se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai - "paramAhohie -jAva- jaM samayaM pAsai, no taM samayaM jaanni| parva -nAvi- natAsiya saMgha jahA paramAhohie tahA kevalI vi| - vi. sa. 18, 3, 8, su. 26-23 Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 888 dravyAnuyoga bhAga-2 127. nijjarA puggalANaM jANaNa-pAsaNa parUvarNapa. aNagArassa NaM bhaMte ! bhAviyappaNo savvaM kamma veemANassa, savvaM kammaM nijjaremANassa, savvaM mAraM maramANassa, savvaM sarIraM vippajahamANassa, carimaM kammaM veemANassa, carimaM kammaM nijjaremANassa, carimaM mAraM maramANassa, carimaM sarIraM vippajahamANassa, mAraNaMtiyaM kammaM veemANassa, mAraNaMtiyaM kammaM nijjaremANassa, mAraNaMtiyaM mAraMmaramANassa, mAraNaMtiyaM sarIraM vippajahamANassa je carimA nijjarApoggalA suhumA NaM te poggalA paNNattA, samaNAuso ! savvaM logaM pi ya te ogAhittA NaM ciTThati ? u. haMtA, goyamA ! aNagArassa NaM bhAviyappaNo savaM kammaM veemANassa -jAva- je carimA nijjarApoggalA suhumANaM te poggalA paNNattA, samaNAuso ! savvaM logaM piNaM te ogAhittA NaM ciTThati / 127. ni|| 56khojeM 4-sevArnu pra2555 : 4. bhaMte ! mAvitAtmA mAmA bhAna vehatA, sarva karmonI nirjarA karatA, samasta maraNothI maratA, sarva zarIrane choDatA, carama karmane vedatA, carama karmanI nirjarA karatA, carama maraNathI maratA, carama zarIrane choDatA ane mAraNAntika karmane vedatA, mAraNAMtika karmanI nirjarA karatA, mAraNAMtika maraNathI maratA, mAraNAMtika zarIrane choDatA, je carama nirjarAnAM pudgala che. zuM te pusa - sUkSma yA cha ? he mAyudhman zrama ! zuM te pudgala samagra lokamAM avagAhana karIne 2Dela che ? pa. chaumatthe NaM bhaMte ! maNusse tesiM nijjarApoggalANaM kiMci ANattaM vA, nANattaM vA, omattaM vA, tucchataM vA, garUyattaM vA, lahuyattaM vA jANai pAsai? u. goyamA ! no iNaThe smtthe| pa. se keNaDheNaM bhaMte ! evaM vuccai "chaumatthe NaM maNusse tesiM nijjarApoggalANaM no kiMci ANattaM vA, nANattaM vA, omattaM vA, tucchattaM vA, garUyattaM vA, lahuyattaM vA jANai pAsai ?" u. goyamA ! deve vi ya NaM atthegaie je NaM tesiM nijjarApoggalANaM no kiMci ANattaM vA, nANattaM vA, omattaM vA, tucchattaM vA, guruyattaM vA, lahuyattaM vA jANai paasi| se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai"chaumatthe NaM maNusse tesiM nijjarApoggalANaM no kiMci ANattaM vA, nANattaM vA, omattaM vA, tucchattaM vA, garUyattaM vA, lahuyattaM vA, jANai pAsai, suhamANaM te poggalA paNNattA, samaNAuso ! savvaloga pi ya NaM te ogAhittA ciTThati / " - paNNa. pa. 15, su. 993-994 | u. hA gautama ! pUrvokta bhAvitAtmA aNagAra badhA karmone vedatAM cAvatu- te carama nirjarAnAM pudgala sUkSma kahyA che ane te AyuSyanuM zramaNa ! te pudagala samagra lokamAM avagAhana karIne rahela che. pra. bhaMte ! zuM chadmastha manuSya te nirjarA pudagalonAM anyatva, nAnAtva, hInatva, tucchatva, gurutva ke sadhutpane - cha? 3. gautama ! te artha samartha nathI. pra. mate ! // mATe me upAya cha - chadmastha manuSya te nirjarA pudagalonAM anyatva, nAnAtva, hInatva, tucchava, gurutva ke ladhutvane audi hota nathI ?" gautama ! koI paNa deva te nirjarA pudgalone anyatva, nAnAtva, hInatva, tucchava, gutva ke laghutvane jarA paNa jANatAM jotA nathI. mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "chadbhastha manuSya nirjarA pudgalone anyatva, nAnAtva, hInatva, tucchatva, gurutva ke laghutvane jANatAM jotAM nathI. kAraNake - he AyuSyanuM zramaNa ! te pudgala sUkSma che ane saMpUrNa lokanI savAuna jarIne sthita che." 1. viyA. sa. 18,u. 3, su. 8-9 (1) Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 989 228, vaDavI garapAnA-pAsa-gAharaNa 128, covIsa deDakomAM AhAra pudagalone jANavuM-jovuM ane parUvaNaM ca AhAra karavAnuM prarupaNa : pa. da.1.NeraiyA NaM bhaMte ! je poggale AhArattAe pra. 6.1. bhaMte ! nairayika je pudgalone AhAranAM geNhati te kiM jANaMti. pAsaMti, AhAreti ? rupamAM grahaNa kare che zuM te ene jANe che, juve che ane teno AhAra kare che ? udAhu Na jANaMti, Na pAsaMti, AhAreMti ? athavA jANatAM nathI, jotA nathI ane AhAra kare che ? u. goyamA ! Na jANaMti. Na pAsaMti. AhAreMti / u. gautama ! te jANatA nathI ane jotAM nathI paraMtu teno AhAra kare che. re ra-28, parva -gAva- tehitA di.2-18, A pramANe treIndriya sudhI jANavuM joIe. pa. daM.19.cauriMdiyANaMbhaMte ! je poggale AhArattAe da, 19, bhaMte ! caurendriya je pudagalone geNhaMti te kiM jANaMti, pAsaMti, AhAreMti, AhAranA rUpamAM grahaNa kare che zuM te ene jANe che, juve che ane teno AhAra kare che ? udAhu Na jANaMti, Na pAsaMti, AhAreMti ? athavA jANatAM nathI. jotA nathI ane AhAra kare che ? u. goyamA! atthegaiyANa jANaMti,pAsaMti, AhAreMti, gautama ! koI jANatAM nathI, paraMtu juve che ane AhAra kare che. atthegaiyA Na jANaMti, Na pAsaMti, AhAreti / koI jANatAM nathI, jotA nathI, paraMtu AhAra kare che. . 20, vaMtika-tirivananiyA je maMta ! ne pra. de.20. bhaMte! paMcendriya tiryaMcayonika je pudgalone poggale AhArattAe geNhati te kiM jANaMti, AhAranA rUpamAM grahaNa kare che zuM te ene jANe pAsaMti, AhAreMti ? che, juve che ane teno AhAra kare che ? udAhu Na jANaMti, Na pAsaMti, AhAreMti ? athavA jANatAM nathI, jotA nathI ane AhAra kare che ? u. goyamA! 1. atyaMgaiyA jANaMti, pAsaMti, AhAreMti, u. gautama! 1. koI jANe che, juve che ane AhAra kare che. 2. atyaMgaiyA jANaMti, Na pAsaMti, AhAreMti, 2. koI jANe che, jotA nathI, paraMtu AhAra kare che, . 3. atthegaiyA Na jANaMti, pAsaMti, AhAreMti, 3. koI jANatA nathI paraMtu juve che, AhAra kare che. 4. atthegaiyA Na jANaMti, Na pAsaMti, aahaareNti| 4. koI jANatAM nathI, jotA nathI, paraMtu AhAra kare che. TuM ra?. parva mapUsA vize de. 21. A pramANe manuSyonAM paNa AhAra jANavA joIe. te rara-ra rU. vALamaMtara koriyA gaDha rahayo da. 22-23. vANavyaMtara, jyotiSIonuM varNana nirayikonAM samAna che. Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 990 pa. daM. 24. vemANiyA NaM bhaMte! je poggale AhArattAe zaivaMti, nALaMti, saMti, gaharaMti ? udAhuNa jANaMti, Na pAsaMti, AhAreMti / 3. goyamA! chu. atcAyA nALaMti, vasaMti, AhArati, '. 6. 2. pratyeADyA [ nALaMti, ja vAsaMti, AhArati se keNaTTheNaM bhaMte ! evaM vuccai chu. "atyaMyA nAnaMti, vAsaMti, mahAti, 2. atcAyA aa nAti, j vAsaMti, AhArati? 3. goyamA ! vemALiyA TuvidA vAttA, taM nahA1. mAimicchaddiTThi uvavaNNagA ya, 2. amAisammaddiTThi uvavaNNagA / evaM jAva se teNaTTheNaM goyamA ! evaM vuccai chu. atyaMyA bALati, vAsaMti, AhArati, 2. atcAyA aa nAnaMti, j vAsaMti, AhArati - 51. 1. 24, mu. 2040-2046 129. paTThassa chappagArA - chavviha paThThe paNNatte, taM jhaa1. saMsayapaTTe, 2. vAdapatjhe, rU. anunoff, 4. anuoma, 6. taddaLo, 6. atahaIAkhe? | - TALuM Ja. 6, mu. 624 130. vivakkhayA heU- aheU bheya parUvaNaM 2. vRMtra de vaLattA, taM nahIM 2. he La nALara, 2. heDa [ vAsara, Jain PaucatOTI3, 3. 2, mu. 27o dravyAnuyoga bhAga-2 pra. 6,24, bhaMte ! vaimAnika deva je puddagalone AhAranAM rupamAM grahaNa kare che zuM te ene jANe che, juve che ane teno AhAra kare che ? athavA jANatAM nathI, jotAM nathI ane AhAra kare che ? u. gautama ! 1. koI jANe che, juve che, AhAra kare che, 2. koI jANatAM nathI, jotAM nathI, AhAra kare che. pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke 1. koI jANe che, juve che, AhAra kare che. 2. koI jANatAM nathI, jotAM nathI, AhAra kare che ? u. gautama ! vaimAnika be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. mAyImithyAdaSTi-upapatnaka, 2. amAyI samyagdaSTi-upapannaka. A pramANe yAva gautama ! evuM kahevAya che ke - 1. koI jANe che, juve che, AhAra kare che, 2. koI jANatAM nathI, jotA nathI, AhAra kare che. 129, praznanAM cha prakAra : prazna cha prakAranAM kahyA che, jemake 1. saMzayaprazna : saMzayane dUra karavA mATe pUchAyela, - 2. vyutprahaprazna : kapaTathI bIjAne parAjIta karavA mATe pUchAyela, 3. anuyogI : vyAkhyA mATe pUchAyela, 4. anuloma : kuzaLa kAmanAthI pUchAyela, 5. tathAjJAna : svayaM jANatA hovA chatAM paNa bIjAnI jJAnavRddhinAM mATe pUchAyela, 6. ayathAjJAna : svayaM na jANavAnI sthitimAM pUchAyela. 130. vivakSAthI hetu- ahetunAM bhedonuM prarupaNa : 1. pAMca hetu (anumAna vyavahArI) kahyA che, jemake - 1. hetune jANatAM nathI, 2. hetune jotA nathI, Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 3. ka aa yumna, 4. hejha micchara, 5. he annANamaraNaM marai / 2. vRMtra de vaLattA, taM nahA haUNA Na jANai jAba- heuNA annANamaraNaM maphA rU. taMtra he paLattA, taM jahA heU jANai - jAva- heuM chaumatthamaraNaM marai / 4. taMtra he vaLattA, taM jahA heuNA jANai - jAva- heuNA chaumatthamaraNaM marai / chu. paMca he paLattA, taM jahA aheu Na jANai jAba- ahe chaumatthamaraNaM marapha | 2. vRMtra gahe vAttA, taM nahA - aheuNA Na jANai jAva aheuNA chaumatthamaraNaM marapha| rU. taMtra yahe vaLattA, tuM bahA ahe jANai jAva- aheuM kevalimaraNaM mrh| 4. paMpa daMDa vAnA, tuM nA aheuNA jANai - jAva- aheuNA kevalimaraNaM marai / - AgaLa. . . 3. mu 131. pagArAntareNa heU bheya paravarNa heU caubbihe paNNatte, taM jahA ?. nAva, 2. thAva, rU. vaMbha', 4. jUsaNa | maDhavA - hejha zvavide paLatte, taM nahIM chu. pakhavavuM, rU. ovamme, chu. viyA. sa.6, 3. 7, mu. 37-44 2. aNumALe, 4. ma 2. pAMca hetu kahyA che, jemake - 3. hetu para zraddhA karatA nathI, 4. hetune prApta karatA nathI, 5. adhyavasAyanAM dvArA ajJAnamaraNathI mare che. 3. pAMca hetu kahyA che, jemake - 1. 1. hetuthI jANatAM nathI "dhAvatu- pe. ajJAna maraNathI mare che. 4. pAMca hetu (anumAna) kahyA che, jema 1. hetune jANe che -pAva- pa. sahetuka chadmastha maraNa mare che. 991 1. hetuthI jANe che cAva- 5. sahetuka chadmastha maraNathI mare che. 2. pAMca hetu kahyA che, jemake - 2. aNu. mu. 426 pAMca ahetu kahyA che, jemake 1. azvetune jANatAM nathI -dhAvatu- 5. ahetuka chamastha maraNathI mare che. 3. pAMca hetu kahyA che, jemake - 1. ahetuthI jANatAM nathI -dhAvatu- 5. ahetuka chadmasya maraNathI mare che. 4. pAMca hetu kyA che, jemake - 1. annenune jANe che dhAvatu 5. ahetuka vaLI maraNa mare che. 131. prakArAntarathI hetunAM bhedonuM prarupa : hetu cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 1. aRtuthI jANe che -yAvatu- 5. atu kevaLI maraNathI mare che. 1. cApaka : vizeSaNa bahula hetu : jene prativAdI jaldI na samajI zake, 2. sthApaka : sAdhyane jaldI sthApita karanAra hatu, 3. vyaMsaka : prativAdIne phasAvanAra hetu, 4. bhUpaka : lanuM nirAkaraNa karanAra hatu. athavA - hetu cAra prakAranAM kahyA che, jemake 2. anumAna, 1. pratyakSa, 3. upamAna, 4. Agama. - Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 992 ahavA heU cauvvihe paNNatte, taM jahA . asthi taM asthi to daijha, 2. atthi taM Natthi so heU, 3. Natthi taM atthi so heU, 4. Natthi taM Natthi so heU / 132. dasaviha vAdadosANaM parUvaNaMdasavihe dose paNNatte, taM jhaachu. takhkhAtarose, 2. matibhaMgavose, rU. vasatyAravAse, 4. riharaLa se, . sajIvavA, 6. raLa, 7. haiDavAse, 8. saMgamAM, 6. nimmada, o 0. . vastuvAse / / TAmAM a. o 0. mu. 744 133. vAdassa visiTTha dosANaM parUvaNaM dasavihe visese paNNatte, taM jahA o. vahyu, 2. takhkhAyavose haiM, - TALuM. a. 4, 3. rU, mu. 336 rU. hose, 4. maeNTThi' rU ca / 6. hrArane ya, dravyAnuyoga bhAga-2 athavA - hetu cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 1. vidhi-sAdhaka : vidhihetu 2. vidhi-sAdhaka : niSedha hetu, 3. niSedha-sAdhaka : vidhi hetu, 4. niSedha-sAdhaka : niSedha hetu. 132, dasa prakAranAM vAda-doSonuM prarupaNa : dasa prakAranAM doSa kahyA che, jemake - 1. tajjAta doSa : prativAdInAM vacanane sAMbhaLIne mauna thaI javuM, 2. matibhaMga doSa : samaya para uttara na sujavo, 3. prazasta doSa : sabhya ke sabhAnAyakanI taraphathI thanA2 doSa, 4. pariharaNa doSa : svasiddhAntathI viparIta bAtanuM varNana karavuM, 5. svalakSaNa doSa H avyApti, ativyApti, asaMbhava doSothI yukta lakSaNanuM varNana ka2vuM, 6. kAraNadoSa : sAdhya vagara paNa kAraNanuM rahevuM, 7. hetudoSa : asiddha, viruddha, anaikAMtika doSothI yuktanuM varNana karavuM, 8. saMkramaNa doSa H prastuta viSayane choDIne aprastuta viSayanI carcA karavI, 9. nigraha doSa : chaLa AdinAM dvArA- prativAdIne parAjIta karavuM, 10. vastudoSa : doSayukta pakSanuM varNana karavuM. 133, vAdanAM viziSTa doSonuM prarupaNa : dasa prakAranAM vizeSa (doSa) kahyA che, jemake 1. vastudoSa vizeSa : pakSadoSanAM vizeSa prakAra, 2. tajjAta doSa vizeSa : vyaktigata skhalanAone pragaTa karavA. 3. doSavizeSa : atibhaMga Adi doSonAM vizeSa prakAra. 4. ekArthika vizeSa : paryAyavAcI zabdomAM nirutyarthathI thanAra doSa. 5. kAraNavizeSa : upAdAna ane nimittane choDIne bIjAne kAraNa mAnavuM. Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 993 da. 5Dupane, 7. Dhose nijo, 8. divya , 1. sattaUTT, 10. uvaNIe ya visesei ya te dasa / - TAI , 2 0, mu. 744 134. dasavihe suddhavAyANuoge parUvaNaM dasavihe suddhavAyANuoge paNNatte, taM jahA- . 2. caMkAre, 2. maMre, 3. piMjIre, 4. sere, * sacaMAre, 6. pratyutpanna doSa vizeSa : je doSano saMbaMdha vartamAna kALathI hoya, 7. nityadoSa vizeSa:vastune sarvathA nitya ke anitya mAnavA para prApta thanAra doSa, 8, adhikadoSa vizeSa : vAdakALamAM dRSTAMta nigama Adino atirikta prayoga karavo, 9. AtmakRta doSa vizeSa: svayaM dvArA kRtadoSa, 10. upanIta doSa vizeSa : je doSa bIjAnAM dvArA dUSita karela che. 134. dasa prakAranAM zuddha vacanAnuyoganuM prarupaNa : zuddha vacana (vAkya nirapekSapado)nA anuyoga (vyAkhyA) dasa prakAranAM kahyA che, jemake - 1. caMkAra anuyoga : cakAranAM arthano vicAra. 2. maMkAra anuyoga : makAranAM arthano vicAra, 3. piMkAra anuyoga : apinAM arthano vicAra, 4. sekaMkAra anuyoga : "e" athavA "seya"no arthano vicAra, 5. sAyaMkAra anuyoga : sAyaM Adi nipAta zabdonAM arthano vicAra, 6. ekatva anuyoga : eka vacanano vicAra, 7. pRthatva anuyoga : bahuvacanano vicAra, 8, saMyutha anuyoga : samAsano vicAra, 9. saMkramita anuyoga : vibhakti ane vacananAM saMkramaNano vicAra, 10. bhinnaanuyoga :kramabheda, kALabheda Adino vicAra, 135. zrotAjanono prakAra : 1. zailaghana - cikaNA goLa patthara, 2. kuTaka - ghaDo, 3. cAlanI-cAraNI, 4. paripUrNaka-sugharIno mALo 5. haMsa, 6. mahiSa, 7. meSa, 8, mazaka, 9. jalauka-ItaDI, 10. bilADI, 11, uMdaranI jAti vizeSa, 12. gAya, 13. bherI, 14. ahIra daMpati. AnAM samAne zrotrAjana hoya che. 136 zrotAjanonI pariSadanA prakAra : sAmAnyathI te pariSad (zrotrAono samUha) traNa prakAranI kahI che, jemake - 1. jJAyikA - vijJa pariSa6, 2. ajJAyikA - avijJa pariSa6, 3. durvidhu pariSad. itte, 7. Tdatte, 8, saMbU, 1. saMmig, 20. mine -TAIi. . ? , mu. 744 135. soujaNANaM pagArA 6. setrAna, 2, 4, rU. vAstri, 4. paripUUIT, che. haMsa, da. mahisa, 7, mere ya | 8. masaT, . nanU', 20. virAd, 2. nA, 2. jo, 23. mera, 24. marI - niM. ku. 12 136. soujaNANaM parisadassa pagArA sA samAsao tivihA paNNattA, taM jahA 2. nALica, 2. nALiyA, rU. suvicaT I For Private & Personal use only. 4) . Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 994 dravyAnuyoga bhAga-2 jANiyA jahA 1. jJAyikA pariSadUnuM lakSaNa A pramANe che - khIramiva jahA haMsA, je ghuTaMti iha gurU-guNaM smiddhaa| jema uttama jAtinAM rAjahaMsa pANIne choDIne dUdhanuM dAse avivajjaMti, te jANeha jANiyaM parisaM // pAna kare che, tevI ja rIte guNa saMpanna zrotA doSone choDIne guNone grahaNa kare che. he ziSya ! Ane ja jJAyikA pariSada (samajadArono samUha) jANavI joIe. 2. anALiyA nA - ajJAyikA pariSanuM lakSaNa A pramANe che - jo hoi pagaimahurA, miychaavy-siih-kukuddy-bhuaa| je zrotA haraNa (mRga) siMha ane kulluTanA rayaNamiva asaMThaviyA, ajANiyA sA bhave prisaa|| abodha zizuonAM sadaza svabhAvathI madhura bhoLA-bhalA hoya che, tene jevI zikSA apAya te ene grahaNa kare che. te (khANathI nIkaLela) ratnanI jema asaMskRta hoya che. ratnone jema cAhe banAvI zakAya che. evI ja rIte anabhijJa zrotAomAM yatheSTa saMskAra ApI zakAya che. huM ziSya ! AvA abodha janonA samUhane ajJAyikA pariSad jANavI joIe. . kutrima nahIM durvidagdhA pariSadUnuM lakSaNa A pramANe che - naya katthaI nimmAA, na ya pucchai paribhavassa dosennN| je pramANe alpajJa paMDita jJAnamAM apUrNa hoya che. vatthivva vAyupuNNo, phuTTai gAmilla ya duviaddddho|| paraMtu apamAnanAM bhayathI koI vidvAnane kaMI pUchatA nathI. chatAM paNa potAnI prazaMsA - taMtrI. mu. 62-64 sAMbhaLIne mithyA abhimAnathI bastimAzakanI jema phUlela rahe che. he ziSya ! AvA lokonAM samUhane durvidagdhA paripa6 jANavI joIe. 137. cakkhumaMtANaM pagArA 137, cakSuSmAnonAM prakAra : tivihe cakkhU paNNatte, taM jahA cakSuSmAnuM traNa prakAranAM kahyA che, jemake - 2. p [, 2. vivalU, 3. tivavadhU, 1. eka-cakSu, 2. dvi-cakSu, 3. tri-cakSu, 1. chaumatthe NaM maNusse egacakkhU, 1. chamastha manuSya eka-cakSu hoya che. 2. seve vivavadhU, 2. deva dvi-cakSu hoya che, rU. tadavi samA va, mada vA, 3UUUTUITTI- 3. atizaya jJAna darzanane dhAraNa karanAra tathA rupa daMsaNadhare ticakkhUtti vattavyaM siyaa| zramaNa brAhmaNa tri-cakSu kahevAmAM Ave che. - TApa. . 3, mu. 262 138. NAya bheyappabheya parUvaNaM 138, jJAta (udAharaNa)nAM bheda-prabhedonuM prarupaNa : cauvihe NAe paNNatte, taM jahA jJAta (udAharaNa) cAra prakAranAM kahyA che, jemake - . mAdara, 1. AharaNa - sAmAnya udAharaNa, 2. bAdarapAta , 2. AharaNa taddeza : ekadezIya udAharaNa, 3. bAdaratA , 3. AharaNa taddoSa : sAdhyavikaLa Adi udAharaNa, 4. uvnnaasovnne| 4. upanyAsopanaya : prativAdI dvArA karAyela-viruddhArthaka upanaya. Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 995 () Adara vide paUUtta, taM naET 2. vANa, 2. 3vAI, . vaVIIme, 4. kupanavisA | (2) bAdaragata ravide jaje, te nA 2. mathusirTI, 2. savArnAma, rU. puchA, 4, nistaviyA | (rU) AdaraVAtatkAse videqutte, te nadI 1. adharmanutte, 2. paDoma, rU, sattAvaD, (1) AharaNa cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 1. apAya : heya dharmanuM jJApaka daSTAMta, 2. upAya : grAhya vastuno upAya batAvanAra daSTAMta, 3. sthApanA karma : svamatanI sthApanA mATe prayukta dRSTAnta, 4. pratyutpanna vinAzI : tatkALa utpanna- dUSaNanuM nirAkaraNa karavA mATe prayukta daSTAMta. (2) AharaNa taddeza cAra prakAranAM kahyA che, jemake1. anuziSTi : prativAdInAM maMtavyanAM ucita aMzane svIkAra karI anucitanuM nirasana karavuM, 2. upAlaMbha : bIjAnAM matane tenI ja mAnyatAthI dUSita karavuM, 3. pRcchA:prazna pratipraznomAM ja paramatane asiddha karavuM, 4. ni:zrAvacana anyanAM bahAne anyane zikSA ApavI. (3) AharaNataddoSa cAra prakAranAM kahyA che, jemake1. adharmayukta adharmabuddhi utpanna karanAra daSTAMta, 2. pratiloma : apasiddhAntanuM pratipAdaka daSTAMta, 3. AtmopanIta : paramata paka dAMta dvArA svamatanuM paNa dUSita thaI javuM, 4. durupanIta : doSapUrNa nigamanavALA daSTAMta. (4) upanyAsopanaya cAra prakAranAM kahyA che, jemake1. tadavastuka: vAdInA hetu dvArA tenuM ja nirasana karavuM, 2. tadanya vastuka : upanyasta vastuthI anyamAM paNa prativAdInI vAtane pakaDIne tene harAvI devuM, 3. pratinibha : vAdInAM sadeza hetu banAvIne tenA hetune asiddha karI devuM, 4. heta : udAharaNa batAvIne anyanAM praznanuM samAdhAna karI devuM. 4. kurIva fu | (4) uvannAsovaNae caubihe paNNatte, taM jahA che. tapa, 2. tannavasthA, rU. pagifme, 4. hRA . - TA, . 4, 3. 3, mu. rU 36 139. kavva pagArA caubbihe kavve paNNatte. taM jhaa2. ne, 2. panne, rU. tye, 4. mg | - tA . . 4, 3, 4, mu. rU 76 139, kAvyanA prakAra : kAvya cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 1. gadya, 2. padya, 3. kathya, 4. geya. Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 996 dravyAnuyoga bhAga-2 240. vanga-nardaya-mALiyA vidatta prava- 140. vAdya-nRtya-gIta-abhinayanAM caturvidhatvanuM parupaNa : cauvihe vajje paNNatte, taM jahA vAdya cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 3. tapa, 2. viyag, 1. tata- vINA Adi, 2. vitata : Dhola Adi, rU, gho. 4. ?i ! 3, ghana-kAMsya tAla Adi, 4. RSira : vAMsaLI Adi, caubihe naTTe paNNatte, taM jahA nATya cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 6. aMvi, 1. aMcita, (dhIre dhIre nAcavuM) 2. miU 2. ribhita, (gItanAM svarathI nAcavuM) rU. naramade, 3. ArabhaTa, (gAtAM gAtAM nAcavuM) 4. masIjI 4. bhola, (ceSTAo batAvIne nAcavuM) caubbihe gee paNNatte, taM jahA gIta cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 1. vivattaU, 1. usiptaka, (AraMbhamAM dhIme svarathI gAvuM) 2. patta, 2. patraka, (madhyamAM uMcA svarathI gAvuM) 3. melA , 3. maMdaka, (maMda svarathI gItane utAravuM) 4. seviMg | 4. rovindaka, (dhImA svaramAM pUrNa karIne gAvuM) caubihe abhiNae paNNatte. taM jahA abhinaya cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 2. vidyA , 2. pAkisupa, 1. dAntika, 2. prAtizruta, 3. sAmaNNaoviNivAiyaM. 4. logmjjhaavsie| 3. sAmAnyatovinipAtika, 4. lokamadhyAvasita. - TA, jha, 4, 3, 4, su. rU 74 141. mallAlaMkArANaM caubbihatta parUvaNaM 141. mALA ane alaMkAronAM caturvidhatvanuM prANa : caubihe malle paNNatte, taM jahA mALA cAra prakAranI kahI che, jemake - 1. nathima, 1. graMthima - guMthela, 2. veDhime, 2. veSTima : phUlomAM lapeTAyela, . pUrime, 3. pUrima : purAyela, 4. saMpA 4. saMghAtima : ekathI bIjA puSpane joDIne banAvela. caubihe alaMkAre paNNatte, taM jahA alaMkAra cAra prakAranAM kahyA che, jemake - . sAtaMre, 2. valyAndrAre, 1. kezAlaMkAra, 2. vastrAlaMkAra, rUkanjhAndrA, 4. maranArA 3. mAlyAlaMkAra, 4. AbharaNAlaMkAra, - TAI, , 4, 3, 4, mu. rU 74 6. 22, mu. ? 7 2. rAya, mu. ? 01 Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana -: gAyanasa manuSyona-para :- : jJAna adhyayananuM anuyoga prakaraNa : 142. AvassagANuogapaiNNA 142. AvazyakanAM anuyoganI pratijJA : tattha cattAri nANAI ThappAiM ThavaNijjAI, pAMca jJAnomAMthI cAra jJAna (1. matijJAna, 2. avadhijJAna, 3. mana:paryavajJAna, 4. kevaLajJAna-vyavahAra yogya na hovAthI) sthApya che ane sthApanIya che. (kAraNake A cAra jJAnonAM udezyathI) No uddissaMti, uddeza (mULa pAThanuM vAMcana) thatuM nathI, No samuddissaMti, samudeza (sthirIkaraNa) nathI karAtuM, No aNuNNavijjaMti, anujJA (adhyApananI AjJA) apAtI nathI ane jeno udeza, samudeza anujJA hotI nathI teno anuyoga paNa hoto nathI.) suyaNANassa uddeso samuddeso aNuNNA aNuogo paraMtu zrutajJAnanAM udeza, samudeza, anujJA ane ya pavattai / anuyoga pravRtta hoya che. 5. jai suyaNANassa uddesosamuddeso aNuNNA aNuogo pra. jo zrutajJAnano udeza, samudeza, anujJA ane ya pavattai, kiM aMgapaviTThassa-uddeso -jAva anuyoga hoya che to zuM te udeza -yAvataannuogo ya pavattai ? ahavA aMgabAhirassa? anuyoga aMgapraviSTa zratamAM hoya che athavA aMgabAhya zrutamAM hoya che ? u. aMgapaviTThassa vi uddeso samuddeso aNuNNA aMga praviNa zratamAM paNa udeza, samudeza anujJA aNuogo ya pavattai, aMgabAhirassa vi, ane anuyoga hoya che ane aMgabAhya zrutamAM paNa hoya che. imaM puNa paTThavaNaM paDucca aMgabAhirassa annuogo| paraMtu ahIM aMgabAhyanI apekSAe anuyoga karAya che. pa. jai aMgabAhirassa uddeso samuddeso aNuNNA pra. jo aMgabAhya zratamAM udeza, samudeza anujJA aNuogo ya pavattai, kiM kAliyassa uddeso-jAva ane anuyoga hoya che to zuM te udeza -yAvataannuogo ya pavattai? ahavA ukkAliyassa ? anuyoga kAlikazrutamAM hoya che athavA utkAlika zrutamAM hoya che ? u. kAliyassa vi uddeso samuddeso aNuNNA kAlikazrutamAM paNa udeza, samudeza, anujJA ane aNuogo ya pavattai, ukkAliyassa vi, anuyoga hoya che ane utkAlika zrutamAM paNa hoya che. imaM puNa paTThavaNaM paDucca ukkAliyassa annuogo| paraMtu ahIM utkAlika zrutanI apekSAe anuyoga karAya che. pa. jai ukkAliyassa uddeso samuddeso aNuNNA jo utkAlika zrutanAM udeza, samudeza, anujJA aNuogo ya pavattai, kiM Avassagassa-uddeso ane anuyoga hoya che to zuM te udeza -yAvata-jaav- aNuogo ya pavattai? ahavA Avassaga anuyoga AvazayakanAM hoya che athavA Avazyaka vairittassa? vyatirikta zrutanAM hoya che ? u. Avassagassa vi uddeso samuddeso aNuNNA u. Avazyaka sUtranAM paNa udeza, samudeza anujJA aNuogo ya pavattai, Avassagavairittassa vi, ane anuyoga hoya che ane AvazyakathI bhinna zrutanAM paNa hoya che. imaM puNa paTThavaNaM paDucca Avassagassa annuogo| paraMtu ahIM Avazyakano anuyoga prAraMbha - anu. su. 2-5 karAya che. Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 998 dravyAnuyoga bhAga-2 143. AvassayAipayanikkhevapaiNNApa. jai Avasmayassa aNuogo AvassayaNNaM kimaMgaM aMgAI? 143, Avazyaka Adi padanAM nikSepanI pratijJA : pra. jo Avazyakano anuyoga che to -- zuM te Avazyaka- eka aMga rupa che ke aneka aMga suyakkhaMdho, suyakkhaMdhA ? eka zrutaskaMdhavALA che ke aneka zrutaskaMdhavALA che ? ajjhayaNaM, ajjhayaNAI? eka adhyayanavALA che ke aneka adhyayana vALA che ? uddesago, uddesagA? eka udezakavALA che ke aneka udezakavALA che? u. AvassayaNNaM No aMgaM, No aMgAI, u. Avazyaka zrata eka aMga nathI ane aneka aMga paNa nathI, suyakkhaMdho, No suyakkhaMdhA, te eka zrutaskaMdhavALA che, aneka zrutaskaMdhavALA nathI, No ajjhayaNaM, ajjhayaNAI, eka adhyayanavALA nathI, aneka adhyayanavALA che, No uddesago, No uddesgaa| eka udezakavALA nathI, aneka udezakavALA paNa nathI. tamhA AvassayaM NikkhivissAmi, Avazyaka sUtra eka zrutaskaMdha ane aneka adhyayana vALA che, mATe Avazyakano nikSepa karIza, suyaM NikkhivissAmi, zrutano nikSepa karIza, khaMdhaM NikkhivissAmi, skaMdhano nikSepa karIza, ajjhayaNaM NikkhivissAmi / adhyayanano nikSepa karIza. jattha ya NaM jANejjA, NikkhevaM Nikkhive nnirvsesN| jo nikSeponA jJAtA vastunAM badhA nikSepone jANe jattha viya na jANejjA, caukkayaM nikkhivettth||1|| che to tene te badhAnuM nirupaNa karavuM joIe ane - maju. . 6-8 jo badhA nikSepone jANatA nathI to cAra (nAma, sthApanA, dravya, bhAva) nikSepa to karavA ja joIe. 144. sAmAiya ajjhayaNassa aNuogo 144. sAmAyika adhyayanano anuyoga : tattha paDhamajjhayaNaM sAmAiyaM tassa NaM ime cattAri (Avazyaka sUtramAM) prathama sAmAyika adhyayana che ane aNuogaddArA bhavaMti, taM jahA AnA cAra anuyogadvAra che, jemake - 6. 3vavame, 2. viveva, rU. saTAT, 4. [U | 1. upakrama (svarupa jANavuM), 2. nikSepa (sthApanA - anu. mu. 75 karavI), 3. anugama (vyAkhyA karavI), 4. naya (vastunAM aneka dharmomAMthI eka dharmanuM varNana karavuM.) 1. uvakkamassa NAmAI cha bheyANaM sarUvo 1. upakramanAM nAmAdi cha bhedonuM svarupa : . te jiM te 3vAma? pra. upakrama zuM che ? u. uvakkame-chavihe paNNatte, taM jahA u. upakramanAM cha bheda kahyA che, jemake - 1. nAmovame, 2.Tavovame, rU. vovame, 1. nAma-upakrama, 2. sthApanA-upakrama, 3. dravya4. vattAvavAne che. trIvavAne, 6. mAvovavA upakrama, 4. kSetra-upakrama, 5. kALa-upakrama, 6. bhAva-upakrama. 1-2, nAma ane sthApanA-upakramanuM svarupa nAma ane sthApanA AvazyakanAM samAna jANavuM joIe. Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 999 . rU, se te DhavAvama? pra. 3. dravya upakrama zuM che ? u. dabbovakkame duvihe paNNatte, taM jahA . dravya upakrama be prakAranAM kahyA che, jemake - . Ama 2, 2. no sAmano ca | 1. Agama dravya-upakrama, 2. no Agama dravyasesN jahA Avassayassa dbbovkkme| upakrama, bAkI varNana AvazyakanAM dravya upakramanAM samAna kahevuM joIe. pa. me kiM taM jANayasarIrabhaviyasarIra vairitte jJAyaka zarIra-bhavya zarIra vyatirikta dravya upakrama dabvovakkame ? zuM che ? u. jANayasarIra bhaviyasarIra vairitte dabovakkame jJAyaka zarIra-bhavya zarIra vyatirikta dravya- upakrama tivihe paNNatte, taM jahA traNa prakAranAM kahyA che, jemake - 2. vije, 2. citte, rU. mIsa | 1. sacitta dravya-upakrama, 2. acitta dravya-upakrama, 3. mizradravya-upakrama. pa. se kiM taM sacittadabbovakkame ? pra. sacittadravyopakrama zuM che ? u. sacittadavovakkama tivihe paNNatte, taM jahA u. sacitta dravyopakrama traNa prakAranA kahyA che, jemake1. supathAi, 2, 3payA, rU. apAI | 1. dvipada, 2. catuSpada, 3. apada. ekkakke duvihe paNNatte, taM jahA A pratyeka upakrama paNa be-be prakAranA kahevAya che, jemake - che. gharame ya, 2. vatsuviMITne ca | 1. parikarmadravyopakrama. 2. vastuvinAza dravyopakrama. 5. (4) je viM te supaU 3 me ? pra. (ka) dvipada- upakrama zuM che ? 3. supaU 3vavame-35thI 2. nadavi, 2. naTTavi, u. dvipada upakrama-1. nanTa, 2. nartakI, 3. doraDA upara 3. nAii, 4. ma7, 6. muDhiyA, caDhI khela karanAra, 4. kuti karanAra, 5, muThThIthI 6. vendravaII, 7, da vi, 8. pavaITUT, laDanAra, 6. aneka veSa dhAraNa karanAra, 7. kathA karanAra, 8, vAnaranI paThekUdanAra, 9. rAsaDA gAnAra, 2. trAsa*II, 20. sAravaITv, 22. ovA, 10. AkhyAna denAra, 11, vAMsa upara caDhI khela 22.maMthA, rU. TU njhAif, 24.tuM vavAyA, karanAra, 12. maMkhali jAtanA bhikSuko, 13. TUNa 26. thALa, 26. mAdA | nAmanuM vAjIMtra vagADanAra, 14. tuMbaDAnI vINA vagADanAra, 15. kAvaDiyAo ane 16. cAraNa Adi(be pagavALAnuM parikarma ane vinAza karavo.) se taM dupae uvkkme| A dvipada upakrama che : 1. (g) hai jiM tuM 23MU 3 me ? pra. (kha) catuSpadopakrama zuM che ? u. cauppae uvakkama-cauppayANaM AsANaM, hatthINaM | u. cAra pagavALA azva, hAthI Adi pazuonAM phuvADuM ! upakramane catuSpadopakrama kahevAmAM Ave che. se taM cauppae uvkkme| A catuSpada upakrama che. g. () se jiM tuM paU 3fme ? pra. (ga) apada- dravyApakrama zuM che ? u. apae uvakkame apayANaM-aMbANaM, aMbADagANaM Ama, AgrAhaka Adi (vagara pagavALA)no vaDuM upakrama. . se taM apae uvkkme| A apada upakrama che. se taM scittdvovkkme|| A sacitta dravyopakrame che. pa. se kiM taM acittadavvovakkame ? pra. acitta dravyopakrama zuM che ? Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1OOO dravyAnuyoga bhAga-2 u. acitta dabbovakkama khaMDAINaM guDAdINaM mcchNddiinnN| se taM acittdvovkkme| pa. se kiM taM mIsae dabvovakkame ? u. mIsae dabovakkame se ceva thAsaga- AyaMsagA imaMDie aasaadii| se taM mIsae dbovkkme| setaMjANayasarIra bhviysriirvirittedbbovkkme| u. khAMDa, goLa, khaDIsAkara Adino upakrama. A acitta dravyopakrama che. pra. mizra dravyopakrama zuM che ? u. 0Asaka (ghoDAnuM AbhUSaNa) darpaNa AdithI vibhUSita ane (kukama AdithI) maMDita azvAdi saMbaMdhI upakrama. A mizra. dravyopakrama che. A jJAyaka zarIra-bhavya zarIra vyatiriktadravyopama che. A no- Agama- dravyopakrama che. A dravyopakrama che. pra. 4. kSetro krama zuM che ? . haLa, kudAlI Adi dvArA je kSetrane upakrAMta karAya che. A kSetropakrama che. pra. 5. kALopakrama zuM che ? u. nALI AdinAM dvArA kALanuM yathArtha jJAna karavuM. se taM no Agamao dbovkkme| se taM dbbovkkme| . 4, se jiM tuM uttavame ? u. khettovakkame jaNNaM hala-kuliyAdIhiM khettAI uvakkAmiti / se taM khettovkkme| . . te vi te trIvame? u. kAlovakkamejaNaM nAliyAdIhiM kAlassovakkamaNaM raphA se taM kaalovkkme| . 6, je vi saM bhavovame? u. bhAvovakkame duvihe paNNatte, taM jahA 2. TmamAM . 2. no sAmano ca | pa. se kiM taM Agamao bhAvovakkame ? u. Agamao bhAvovakkame jANae uvautte / se taM Agamao bhaavovkkme| pa. se kiM taM no Agamao bhAvovakkame ? u. no Agamo bhAvovakkame duvihe paNNatte, taM jahA . satye ru. 2. asatya ca | pa. se kiM taM apasatthe bhAvovakkame? u. apasatthe bhAvovakkame ddoddinni-gnniyaa'mccaaiinnN| A kAlopakrama che. pra. 6, bhAvopakrama zuM che ? u. bhAvopakama be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. AgamabhAvapakrama, 2, no Agama bhAvopakrama. pra. Agama bhAvopakama zuM che? u. upakramanAM arthanA jJAtA ane tenA upayogathI yukta. A Agama bhAvopakama che. pra. no AgamabhAvopakrama zuM che ? u. no AgamabhAvapakrama be prakAranAM kahyA che, jemake 1. prazasta, 2. aprazasta. pra. aprazasta bhAvopakrama zuM che ? u. DoDaNI, (brAhmaNI) gaNikA ane amAtyAdinAM dvArA anyanAM bhAvone jANavA. A aprazasta (no Agama) bhAvopakrama che. pra. prazasta bhAvopakama zuM che ? u. guru AdinAM abhiprAyane yathAvata jANavuM. se taM apasatthe bhaavovkkme| g, se viM teM satye bhAvovame ? u. pasatthe bhAvovakkame gurUmAdINaM / For Private & Personal use only Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1001 se taM pasatthe bhaavovkkme| A prazasta (no Agama) bhAvopakrama che. se taM no Agamao bhaavovkkme| A no AgamabhAvapakrama che. te te mAvavAne - 3anu. mu. 7 6 -1 A bhAvapakrama che. 145. uvakkamassa ANupubbI AI cha bheyA 145, upakramanA AnupUrvI Adi cha bheda : ahavA - uvakkame chavihe paNNatte, taM jahA athavA - upakrama cha prakAranAM kahyA che, jemake - 2. sAputrI, 2. nAma, rU. 5Tr, 1. AnupUrvI , 2. nAma, 3. pramANa, 4. vattavayA, 5. atyAdinAre, 6, soyAre | 4. vaktavyatA, 5. arthAdhikAra, 6. samavatAra. - . mu. 22 146. ANupubbI uvakkamassa bheyANaM sarUvo 146. AnupUrvI upakramanAM bhedonuM svarupa : . te vuiM te AjupuvI ? pra. AnupUrvI zuM che ? u. ANupubbI dasavihA paNNattA, taM jahA u. AnupUrvI dasa prakAranI kahI che, jemake - 2. nAma guputrI, 2. vApuvI, 1, nAmAnupUrvI , 2. sthApanAnupUrvI, rU. vALupurvA, 4. uttApupu, 3. dravyAnupUrvI, 4. kSetrAnupUrvI, che. lAlupurvI, 6. vivALuputvI, 5. kAlAnupUrvI, 6, utkIrtanAnupUrvI, 7, aUTUITLupurva, 8, saMkALuputrI, 7. gaNanAnupUrvI, 8. saMsthAnAnupUrvI , 1. sAmAyAriyALuputhvI, 20, mAvANupurva 1 9. sAmAcAryAnupUrvI, 10, bhAvAnupUrvI . -ra nAma-ravA tahevA 1-2. nAma ane sthApanA AnupUrvanuM svarupa nAma ane sthApanA AvazyakanAM samAna che. 5. rU. ro vi te vALupurnI ? pra. 3. dravyAnupUrvI zuM che ? davvANupubbI duvihA paNNattA, taM jahA dravyAnupUrvI be prakAranI kahI che. jemake - 2. nAma ca, 2. no sAmano ya | 1. AgamathI, 2. no AgamathI. sesaMtaheva-jAva-jANayasarIra-bhaviyasarIvairittA bAkInuM varNana dravyAvazyakanAM samAna -yAvatadvaannupuvii-duvihaa paNNattA, taM jahA jJAyaka zarIra bhavya zarIra vyatirikta dravyAnupUvIM be prakAranI kahI che, jemake - 2. 3vAdiyA , 1. aupanidhitI (krama vizeSa) dravyAnupUrvI, 2, govaffdA thA 2. anaupanidhitI (vagara krama vizeSa) dravyAnupUva. tattha NaM jA sA uvaNihiyA sA tthppaa| AmAMthI aupanidhitI dravyAnupUrvI sthApanIya che. tattha NaM jAsA aNovaNihiyA sA duvihA paNNattA, anaupanidhitI dravyAnupUrvI be prakAranI kahI che, taM jahA jemake - 1. nAma-vavadarAi, 2. saMdarbha ya 1. naigama-vyavahAranayasammata, 2. saMgahanayasammata. pa. se kiM taM Negama-bavahArANaM aNovaNihiyA pra. naigamanaya vyavahAranaya sammata anaupanidhinI - trALupuvI ? dravyAnupUva zuM che ? u. Negama-vavahArANaM aNovaNihiyA davvANapuvvI uM. naigama - vyavahAranaya sammata dravyAnupUrvI pAMca paMcavihA paNNattA, taM jahA prakAranI kahI che, jemake - Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1002 dravyAnuyoga bhAga-2 1. aTThapayaparUvaNayA, 2. bhaMgasamukkittaNayA, 1. arthapadaprarupaNatA (padArthanuM varNana), rU. maMvadaMsayA, 8. samayA, 6. mag TP | 2. bhaMgasamutkIrtanatA (bhaMgono uccAraNa), 3. bhaMgopadarzanatA (bhaMgone dekhADavA), - 35. su. 13-18 4. samavatAra (maLavuM), pa. anugama (vyAkhyA). 247, malTapatha paravaUTI-- 147, arthapada prapaNatA : pa. 1.se kiM taM Negama-vavahArANaM aTThapayaparUvaNayA? pra. 1. naigama-vyavahAranaya sammata arthapadaprarupatA zuM che ? u. Negama vavahArANaM aTThapaya parUvaNayA-tipaesie u. naigama vyavahAranayasammata arthapada prarupaNatAnuM ANupucI, caupaesieANupucI-jAva-dasapaesie svarUpa A pramANe che. tripradezika AnupUrvI , ANupuvI, saMkhajjapaesie ANupubbI, asaMkhejja catuudezika AnupUvI -pAvatu- dasapradezika, paesie ANupubbI, aNaMtapaesie ANupubbI / saMkhyAta pradezika, asaMkhyAta pradezika ane annatapradezika skaMdha AnupUrvI che. paramANupoggale aNANupubbI / paramANu pudgala anAnupUvarupa che. dupaesie avttvbe| Dhipradezika skaMdha avaktavya che. tipaesiyA ANupuvIo-jAva- aNaMtapaesiyA aneka tripradezika skaMdha -cAvata- aneka anantaaannupubbiio| pradezika skaMdha aneka AnupUrvIo che. paramANupoggalA annaannupuvviio| aneka paramANu pudgala aneka anAnupUrvIo che. dupaesiyA avttvvgaaii| aneka kripradezika skaMdha aneka avaktavya che. se taM gama-vavahArANaM atttthpypruuvnnyaa| A nagama-vyavahAranaya sammata arthapada praruNatA che. pa. eyAe NaM Negama - vavahArANaM aTThapayaparUvaNayAe pra. nagama-vyavahAranayasammata A arthapada prarupaNatA kiM paoyaNaM ? dvArA AnupUvanuM prayojana che ? u. eyAe NaM Negama- vavahArANaM aTThapayaparUvaNayAe u. A naigama-vyavahAranaya sammata arthapadabhNgsmukkittnnyaa kiiri| prarupaNatA dvArA bhaMgasamutkIrtanA (bhaMgonuM varNana) karAya che. 288, e samuvi7 - 148, bhegonuM uccAraNa : 1. 2. savita gAma-vavadara maMgalamuktittAya? pra. 2. naigama - vyavahAranaya sammata bhaMga samutkIrtana zuM che ? u. Negama vavahArANaM bhaMga samukkittaNayA u. naigama-vyavahAranaya sammata bhaMga samutkIrtanatAnuM svarupa A pramANe che, jemake - 2. tyi mAdhuputrI, 2. tyi bApuputra, 1. AnupUrvI che, 2, anAnupUrvI che, 3. basthi navaraMay, 4. asthi bApupumAM , 3. avaktavya che, 4. AnupUrvIo che. . atyi aTTggvI, 6. tyi pravaktavADuM pa. anAnupUrvI o che, 6. (aneka) avaktavya che. 1. ahavA atthi ANupubbI ya aNANupubbI ya, 1. athavA AnupUva che ane anAnupUrvI che. 2. ahavA atthi ANupubbI ya aNANupuJcIo ya, 2. athavA AnupUrvI che ane anAnupUrvIo che, 3. ahavA atthi ANupubbIo ya aNANupucI ya, 3. athavA AnupUrvIo che ane anAnupUrvI che, ba Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 6. 3. 4. ahavA atthi ANuputvIo ya aNANupubbIo ca, 1. ahavA atthi ANupuvvI ya avattavvae ya, 2. ahavA atthi ANupubbI ya avattabvayAiM ya, 3. ahavA atthi ANupuvIo ya avattavvae ya, 4. ahavA atthi ANupuvIo ya avattabvayAI ca, 1. ahavA atthi aNANupuvI ya avattavvae ya, 2. ahavA atthi aNANupubbI ya avattavvayAiM ya, 3. ahavA atthi aNANupuvIo ya avattavvae ya, 4. ahavA asthi aNANupuvIo ya avattavvayAiM ca, 1. ahavA asthi ANupuvvIya aNANupuvvI ya avattavvae ya, 2. ahavA atthi ANupuvvI ya aNANupuvvI ya avattavvayAI ya. 3. ahavA atthi ANupuvvI ya aNANupuvvIo ya avattavvae ya, 4. ahavA atthi ANupuvI ya aNANupuvvIo ya avattavvayAiM ca / 5. ahavA atthi ANupubbIo ya aNANupubbI ya avattavvae ya 6. ahavA atthi ANupuvvIo ya aNANupuvI ya avattavvayAI ca 7. ahavA atthi ANupuvvIo ya aNANupuvvIo ya avattavvae ya, 8. ahavA atthi ANupuvvIo ya aNANupuvvIo ya avattavvayAI ca / ee aTTha bhNgaa| evaM savve vi chavvIsaM bhaMgA / se taM Negama-vavahArANaM bhaMgasamukkittaNayA / eyAe NaM Negama-vavahArANaM bhaMgasamukkittaNayAe kiM paoyaNaM ? eyAe NaM Negama-vavahArANaM bhaMgasamukkittaNayAe bhaMgovadaMsaNayA kIrai / anu. yu. 22-102 1003 4. athavA AnupUrvIo ane anAnupUrvIo che. 4 bhaMga 1. athavA AnupUrvI ane avaktavya che. 2. athavA AnupUrvI che ane aneka avaktavya che. 3. athavA AnupUrvIo che ane eka avaktavya che. 4. athavA AnupUrvIo che ane aneka avaktavya che. 4 bhaMga 1. athavA anAnupUrvI ane avaktavya che, 2. athavA anAnupUrvI ane aneka avakatavya che, 3. athavA anAnupUrvIo ane eka avaktavya che, 4. athavA anAnupUrvIo ane aneka avaktavya che. 4 bhaMga 1. athavA AnupUrvI, anAnupUrvI ane avaktavya che. 2. athavA AnupUrvI, anAnupUrvI ane aneka avaktavya che. 3. athavA eka AnupUrvI che, aneka anAnupUrvIo che ane eka avaktavya che. 4. athavA eka AnupUrvI che, aneka anAnupUrvIo ane aneka avaktavya che. 5. athavA aneka AnupUrvIo che, eka anAnupUrvI ane eka avaktavya che. 6. athavA aneka AnupUrvIo che, eka anAnupUrvI che ane aneka avaktavya che. 7. athavA aneka AnupUrvIo che ane aneka anAnupUrvIo che, eka avaktavya che. 8. athavA aneka AnupUrvIo, aneka anAnupUrvIo ane aneka avaktavya che. A pramANe A ATha bhaMga thayA. A badhA maLIne chavIsa (26) bhaMga thAya che, A naigama-vyavahAranaya sammata bhaMgasamutkIrtanatA che. pra. A naigama-vyavahAranaya sammeta maMga samutkIrtanatAnuM zuM prayojana che ? u. naigama- vyavahAranaya sammata bhaMga samutkIrtanatA dvArA bhaMgopadarzana karAvAya che. For Pivate & Personal Use Only Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1004 42. maMgovataMsaLA 1. 3. se kiM taM Negama-vavahArANaM bhaMgovadaMsaNayA ? 3. gama-vavahArANaM bhaMgovadaMsaNayA 2. tipati JALuputrI, 2. paramANupoggale aNANupuvvI, rU. 3pati avattava, 4. tipatiyA gAjIpurjAyo, 5. paramANupoggalA aNANupuvvIo, 6. TuvattiyA avattanayAnuM | 1. ahavA tipaesie ya paramANupoggale ya ANupuvIya aNANupuvvI ya 2. ahavA tipaesie ya paramANupoggalA ya ANuputrI ya aNANupuvIo ya, 3. ahavA tipaesiyA ya paramANupoggale ya ANupuvIo ya aNANupuvvI ya 4. ahavA tipaesiyA ya paramANupoggalA ya ANupuvIo ya aNANupuvIo ya / 1. ahavA tipaesie ya dupaesie ya ANupubbI ya avattavvae ya, 2. ahavA tipaesie ya dupaesie ya ANupuvvI ya avattavvayAiM ca, 3. ahavA tipaesie ya dupaesie ya ANupubbIo ya avattavvae ya 4. ahavA tipaesiyA ya dupaesiyA ya ANupubbIo ya avattavvayAiM ca / 1. ahavA paramANupoggale ya dupaesie ya aNANupubbI ya avattavvae ya, 2. ahavA paramANupoggale ya dupaesiyA ya aNANupuvIya avattavvayAI ca, 3. ahavA paramANupoggalA ya dupaesiyA ya aNANupuvIo ya avattavvae ya, 149. bhaMgonuM saMketa karavuM : dravyAnuyoga bhAga-2 pra. 3. naigama-vyavahAranaya sammata bhaMga kyA prakArathI batAvAmAM AvyA che ? u. naigama-vyavahAranaya sammata bhaMga A pramANe batAvAmAM AvyA che. 1. tripradezika skaMdha AnupUrvI che, 2. paramANupuddagala anAnupUrvI che, 3. dvipradezika skaMdha avaktavya che, 4. aneka tripradezika skaMdha AnupUrvIo che, 5. aneka paramANupuddagala anAnupUrvIo che. 6. aneka dvipradezika skaMdha avaktavya che. 1. athavA tripradezika skaMdha ane paramANu puddagala AnupUrvI anAnupUrvI rupa che, 2. athavA tripradezika skaMdha ane aneka paramANu puddagala AnupUrvI anAnupUrvI che, 3. athavA aneka tripradezika skaMdha ane paramANu puddagala AnupUrvIo anAnupUrvI che, 4. athavA aneka tripradezika skaMdha ane aneka paramANu puddagala AnupUrvIo anAnupUrvIo che. 1. athavA tripradezika skaMdha ane dvipradezika skaMdha AnupUrvI avaktavya rupa che, 2. athavA tripradezika skaMdha ane aneka dvipradezika skaMdha AnupUrvI ane aneka avaktavya rupa che. 3. athavA aneka tripradezika skaMdha ane dvipradezika skaMdha AnupUrvIo ane avaktavya rupa che, 4. athavA aneka tripradezika skaMdha ane aneka dvipradezika skaMdha AnupUrvIo ane aneka avaktavya rupa che. 1. athavA paramANu puddagala ane dvipradezika skaMdha anAnupUrvI ane avaktavya rupa che. 2. athavA paramANu puddagala ane aneka dvipradezika skaMdha anAnupUrvI ane aneka avaktavya rupa che. 3. athavA aneka paramANu puddagala ane dvipradezika skaMdha anAnupUrvIo ane avaktavya rupa che, For Private Personal Use Only Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rajJAna adhyayana 1005 4. ahavA paramANupoggalA ya dupaesiyA ya aNANapucIo ya avattavvayAI ca / 1. ahavA tipaesie ya paramANupoggale yadupaesie ya ANupucI ya aNANupuvI ya avattavvae ya, 2. ahavAtipaesie yaparamANupoggale yadupaesiyA ya ANupucI ya aNANupubvI ya avattavvayAI ca, 3. ahavAtipaesie yaparamANupoggalA yadupaesie ya ANupucI ya aNANupubbIo ya avattabbae ca, 4.ahavAtipaesieyaparamANapoggalAyadupaesiyA ya ANupucI ya aNANupuvIA ya avattavvayAI ya, 4. athavA aneka paramANupudgala ane aneka Dhipradezika skaMdha anAnupUvao ane aneka avaktavya rupa che. 1. athavA tripradezika skaMdha paramANupudgala ane Dhipradezika skaMdha AnupUrvI anAnupUrvI ane avaktavya rupa che. 2. athavA tripradezika skaMdha paramANupudgala ane aneka Dhipradezika skaMdha AnupUvI anAnupUrvI ane aneka avaktavya rupa che. 3. athavA tripradezika skaMdha aneka paramANupudgala ane ddhipradezika skaMdha AnupUrvI anAnupUrvIo ane avaktavya rupa che. 4. athavA tripradezika skaMdha aneka paramANupudgala ane aneka Dhipradezika skaMdha AnupUrvI aneka anAnupUrvI ane aneka avaktavya rupa che. 5, athavA aneka tripradezika skaMdha paramANu pudgala ane dvipradezika skaMdha AnupUvI anAnupUvI ane aneka avaktavya rupa che, 6. athavA aneka tripradezika skaMdha paramANupudgala ane aneka kripradezika skaMdha AnupUrvIo anAnupUrvI ane aneka avaktavya rupa che. 7. athavA aneka tripradezika skaMdha aneka paramANupudgala ane ddhipradezika skaMdha AnupUrvIo, anAnupUrvIo ane avaktavya rupa che. 8. athavA aneka tripradezika skaMdha aneka paramANupudgala ane aneka kripradezika skaMdha aneka AnupUrvIo, anAnupUrvIo ane aneka avaktavya rUpa che. A naigama - vyavahAranaya sammata bhaMgo - padarzanatA che. 5.ahavAtipaesiyA yaparamANapoggaleya dupaesie ya ANupuvIo ya aNANupubbI ya avattavvae ya, 6. ahavAtipaesiyAya paramANupoggaleyadupaesiyA ya ANupucIo ya aNANupucI ya avattavvayAI ca, 7. ahavAtipaesiyAyaparamANupoggalAyadupaesie ya ANupucIo ya aNANupucIo ya avattavvae ya, 8. ahavA tipaesiyA ya paramANupoggalA ya dupaesiyA ya ANupuvIo ya aNANupuvIo ya avattavbayAI c| se taM gama-vavahArANaM bhNgovdNsnnyaa| - . mu. ? 03 60. samayag, 4 2 liM vaM samAre ? Negama-vavahArANaM ANapucIdavAI kahiM samoyaraMti? 150, samavatAra : pra, 4. samavatAra (samAviSTa) zuM che ? naigama- vyavahAranaya sammata AnupUva dravya - zemAM samAviSTa thAya che ? zuM AnupUrvI dravyomAM samAviSTa thAya che ? anAnupUrvI dravyomAM samAviSTa thAya che ? ke avaktavya dravyomAM samAviSTa thAya che ? kiM ANuputvIdavvehiM samoyaraMti ? aNANupurbAdabvehiM samAyaraMti ? avattavyadabahiM samAyaraMti ? Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1006 dravyAnuyoga bhAga-2 3. rAma-vavadarAbaMgALupurvIvADuM mAlupurvavidi u. naigama- vyavahAranaya sammata AnupUrvIdravya samoyaraMti, AnupUrvIdravyomAM samAviSTa thAya che, No aNANupuvvIdabvehiM samoyaraMti, anAnupUrvI dravyomAM samAviSTa thatAM nathI. No avattabvayadavehiM samoyaraMti / avaktavya dravyomAM samAviSTa thatAM nathI. Negama-vavahArANaM aNANupuvvIdavvAiM kahiM pra. naigama - vyavahAranaya sammata anAnupUrvIdravya samoyaraMti ? zemAM samAviSTa thAya che ? kiM ANupuvvIdabvehiM samoyaraMti ? zuM AnupUrvI dravyomAM samAviSTa thAya che ? aNANupubbIdavvehiM samoyaraMti ? anAnupUrvI dravyomAM samAviSTa thAya che ? avattabvayadabbehiM samoyaraMti ? avaktavya dravyomAM samAviSTa thAya che ? u. Negama vavahArANaM aNANupuvIdavvAiM naigama vyavahAranaya sammata- anAnupUrvI dravya No ANuputvIdavvehiM samoyaraMti, aNANupucIdavvehiM AnupUrvI dravyomAM ane avaktavya dravyomAM samoyaraMti, No avattabvayadavvehiM samoyaraMti / samAviSTa thatAM nathI, paraMtu anAnupUrvI dravyomAM samAviSTa thAya che. pa. Negama-vavahArANaM avattavvayadavvAiMkahiMsamoyaraMti? naigama - vyavahAranaya sammata avaktavya dravya zemAM samAviSTa thAya che ? kiM ANupucIdavvehiM samoyaraMti ? zuM AnupUrvI dravyomAM samAviSTa thAya che ? aNANupucIdavvehiM samoyaraMti ? anAnupUrvI dravyomAM samAviSTa thAya che. avattabbayadabvehiM samoyaraMti? .. avaktavya dravyomAM samAviSTa thAya che ? Negama vavahArANaM avattavvayadavvAI naigama vyavahAranaya sammata - avaktavya dravya No ANupuvvIdavvehiMsamoyaraMti, No aNANupuvI AnupUrvI dravyomAM ane anAnupUrvI dravyomAM dabvehiM samoyaraMti, avattabvayadavvehiM smoyrNti| samAviSTa thatAM nathI, paraMtu avaktavya dravyomAM samAviSTa thAya che. se taM smoyaare| - anu. . 04 A samavatAra che. 151. aNugamassa bheyA 151. anugAmanAM bheda : . 5. se te majune? pra. 5. anugama zuM che? 3. ame navavide pare, nahIM u. anugama nava prakAranAM kahyA che, jemake - 2. saMtapathaviyA, 2. varSamAM 2, . utta, 1. satpadaparupaNatA, 2. dravya pramANa, 3, kSetra, 4. gusaT thI 6. trio ya, 6. aMtara 7. mA*T, 4. sparzanA, 5. kALa, 6, aMtara, 7, bhAga, 8. mAva, 6. mapAvatuM veva || 8. bhAva, 9. alpabadutva. pa. 1.Negama-vavahArANaM ANupubbIdavvAiM kiM asthi pra. 1, naigama-vyavahAranaya sammata AnupUrvI dravya tyi ? che athavA nathI ? 3. niyama mahyiA niyamathI che. pa. Negama-vavahArANaM aNANupucIdavvAiM kiM asthi pra. naigama-vyavahAranaya sammata anAnupUrvI dravya che. Mtyi ? athavA nathI ? 3. LiyanA malpiA u. niyamathI che. Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1007 ' pa. Negama-vavahArANaM avattabvayadabvAiM kiM asthi Nasthi? pra. naigama-vyavahAranaya sammata avaktavya dravya che ke nathI ? 3. jiyama atyi | u. niyamathI che. pa. 2. Negama-vavahArANaM ANupuvvIdavvAiM kiM pra. 2. naigama-vyavahAranaya sammata AnupUrvI dravya saMkhejjAiM asaMkhejjAiM aNaMtAI ? zuM saMkhyAta che, asaMkhyAta che ke ananta che ? u. no saMkhejjAiM, no asaMkhejjAiM, annNtaaii| u. te saMkhyAta paNa nathI, asaMkhyAta paNa nathI, paraMtu ananta che. evaM doNNi vi| A pramANe bAkInAM baMne paNa ananta che. - a. mu. ? 05-0 pa. 5. Negama-vavahArANaM ANupubvidabvAiM kAlao pra. 5, naigama-vyavahAranaya sammata AnupUrvI dravya kevaciraM hoi? kALanI apekSAe keTalA kALa sudhI rahe che ? u. egaM davvaM paDucca jahaNNeNaM egaM samayaM, ukkoseNaM eka AnupUrvI dravya jaghanya eka samaya ane utkRSTa asaMkhejjaM kAlaM, asaMkhyAta kALa sudhI teja svarupamAM rahe che nANAdavvAiM paDucca NiyamA savvaddhA / ane aneka AnupUrvI dravyonI apekSAe niyamita sarvakAlika che. evaM doNNi vi| A pramANe bane (anAnupUrvI ane avaktavya) dravyonI sthiti paNa jANavI joIe. pa. 6. Negama-vavahArANaM ANUpUvvidavvANamaMtaraM pra. 6, naigama-vyavahAranaya sammata AnupUrvI-dravyonuM I vira ? kALanI apekSAe aMtara keTaluM thAya che ? u. egaM davvaM paDucca jahaNNeNaM egaM samayaM, ukkoseNaM u. eka AnupUrvI dravyanI apekSAe jaghanya eka aNaMtaM kAlaM, samaya, utkRSTa anantakALa thAya che, nANAdabvAI paDucca Natthi aNtrN| aneka dravyonI apekSAe aMtara nathI. pa. Negama-vavahArANaM aNANupubvidavvANaM aMtaraM pra. naigama-vyavahAranaya sammata anAnupUrvI dravyonuM trio jira hoTu? kALanI apekSAe aMtara keTaluM thAya da ? egaM dabvaM paDucca jahaNNeNaM egaM samayaM, ukkoseNaM eka anAnupUrvI dravyanI apekSAe jadhanya eka asaMkhejjaM kAlaM, samaya, utkRSTa asaMkhyAta kALa pramANa che. nANAdavvAiM paDucca Natthi aMtaraM / aneka anAnupUrvI dravyonI apekSAe aMtara nathI. Negama-vavahArANaM avattavyadavvANaM aMtaraMkAlao pra. nigama- vyavahAranaya samata avaktavya dravyonuM kevaciraM hoi ? kALanI apekSAe aMtara keTaluM thAya che ? u. egaM davvaM paDucca jahaNNeNaM egaM samayaM, ukkoseNaM u. eka avaktavya dravyanI apekSAe aMtara jaghanya sAta tuM, eka samaya, utkRSTa anantakALa che. nANAdabvAiM paDucca Natthi aMtaraM / aneka dravyonI apekSAe aMtara nathI. pa. 7.Nagama-vavahArANaM ANupucIdavAI sesadavvANaM pra. 7, naigama-vyavahAranaya sammata AnupUrvI dravya kaibhAge hojjA? bAkInAM dravyonAM keTalA bhAga che ? kiM saMkhajjaibhAgehojjA? asaMkhejjaibhAgehojjA? zuM saMkhyAta bhAga che ? asaMkhyAta bhAga che ? 1. (3-4) kSetra ane sparzanA (su. 108 109)nuM varNana gaNitAnuyoga pR. 30-3ra para jovuM. Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1008 dravyAnuyoga bhAga-2 saMkhejjesu bhAgesu hojjA ? asaMkhejjesu bhAgesu u. no saMkhejjaibhAge hojjA, no asaMkhejjaibhAge hojjA, no saMkhejjemu bhAgesu hojjA, NiyamA asaMkhajjesu bhAgesu hojjA / saMkhyAta bhAgo rU5 che ? ke asaMkhyAta bhAgo ru5 che ? AnupUrvadravya bAkInAM dravyonAM saMkhyAta bhAga nathI, asaMkhyAta bhAga nathI ane saMkhyAta bhAgo rupa paNa nathI, paraMtu nizcita rupamAM asaMkhyAta bhAga rupa che. pra. naigama-vyavahAranaya sammata anAnupUva dravya bAkInAM dravyonA keTalA bhAga che ? zuM saMkhyAta bhAga che ? asaMkhyAta bhAga che ? saMkhyAta bhAgo rupa che ? asaMkhyAta bhAga 5 _Negama-vavahArANaM aNANupucIdavAI sesadacANaM kaibhAge hojjA ? kisaMkhajjaibhAga hojjA? asaMkhajjaibhAge hojjA? saMkhejjesu bhAgesu hojjA ? asaMkhejjesu bhAgesu dannA? no saMkhajjaibhAga hojjA, asaMkhejjaibhAge hojjA, nA saMkhejjesu bhAgesu hojjA, no asaMkhajjesu bhAgesu Maa | evaM avattabagadavANi vi| anAnapUrvIdravya bAkInAM dravyomAM saMkhyAtabhAga nathI. asaMkhyAta bhAga che, saMkhyA, bhAgo rupa nathI ane asaMkhyAta bhAgo rupa paNa nathI . A pramANe avaktavya dravyonuM varNana paNa samajavuM joIe. pra. 8, naigama-vyavahAranaya sammata AnupUrvI dravya kayA bhAvamAM vidyamAna thAya che ? zuM audayika bhAvamAM, pathamika bhAvamAM, kSAyika bhAvamAM, kSAyopathamika bhAvamAM, pAriNAmika bhAvamAM athavA sAnnipAtika bhAvamAM vidyamAna che ? 8. Negama-vavahArANaM ANupucIdavAI kayarammi bhAva hojjA? kiM udaie bhAve hojjA? uvamamie bhAve hojjA? khaDae bhAve hAjjA? khAovasamie bhAve hAjjA? pAriNAmie bhAva hojjA ? sannivAie bhAve hojjA? u. NiyamA sAipAriNAmie bhAve hojjaa| aNANupubbidabvANi avattabbayadavANi ya evaM ceva bhaanniybvaanni| pa. ..pAsiNaMbhaMta gama-vavahArANaM ANIdavANaM aNANupucIdavvANaM avattavvayadatvANa ya davaTThayAe paesaThThayAe davvaTTha-paesaThThayAe kayare kayarahito appA vA -jAva-vimasAhiyA vA? u, samasta AnupUrvI dravya sAdi pAriNAmika bhAvamAM thAya che. anAnupUrvI dravyo ane avaktavya dravyonAM mATe paNa A pramANe varNana karavuM joIe. pra. 9, bhaMte ! naigama-vyavahAranaya sampata AnupUva dravya, anAnupUrvIdravya ane avaktavya dravya dravyanI apekSAe, pradezanI apekSAe ane dravya pradezanI apekSAe koNa konAthI alpa -yAvatuvizeSAdhika che ? u. gAyamA ! savvatyobAI gama-vavahArANaM u. gautama ! dravyanI apekSAe naigama-vyavahAranaya avattabbayadavvAI dabaTThayAe, sammata avaktavyadravya badhAthI alpa che, aNANupubbIdavvAiM davvaTThayAe visesAhiyAI, (tenAthI) anAnupUrvIdravya dravyanI apekSAe vizeSAdhika che. ANupubbIdabvAiM dabvaTThayAe asNkhejjgunnaaii| (tenAthI) AnupUvadravya dravyanI apekSAe asaMkhyAtaguNA che. Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 900 paesaTThayAe Negana-vavahArANaM - pradezanI apekSAe : naigama-vyavahAranaya sammata savvatthovAI aNANupubbIdavbAI apaesaTTayAe, anAnupUrvIdravya apradezI hovAthI badhAthI alpa che, avattabvayadabvAI pAemaThThayAe visesAhiyAI, (tenAthI) pradezonI apekSAe avaktavya dravya vizeSAdhika che, ANupubbIdavvAI paesaTThayAe annNtgunnaaii| (tenAthI) AnupUrvIdravya pradezonI apekSAe anantaguNA che, dacaTTha-paesaTThayAe pabvatthovAINegama-bavahArANaM dravya ane pradezanI apekSAe naigama-vyavahAranaya avanavvayadavAI davaTThayAe, sammata avaktavyadravya dravyanI apekSAe badhAthI alpa che, aNANupuvIdavvAI davvaTThayAe apaesaTThayAe (tenAthI) dravya ane apradezanI apekSAe vimesAhiyAI. anAnupUrvIdravya vizeSAdhika che, avattavayadacAI paesaTThayAe visesAhiyAI, (tenAthI) pradezanI apekSAe avaktavyadravya vizeSAdhika che, ANupucIdavAI davvaTThayAe asaMkhejjaguNAI, (tenAthI) AnupUrvIdravya dravyanI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, tAI ceva paesaTTayAe aNaMtaguNAI / ane teja pradezanI apekSAe anantaguNA che. se taM annugme| A anugamanuM svarupa che. se taMNegama-vavahArANaM aNovaNihiyA dvaannupubbii| A naigama-vyavahAranaya sammata anopanidhinI - . mu. ?? 0 -1 4 dravyAnupUrvanuM varNana thayuM. 152. saMgahaNaya sammaya aNovaNihiyA ANupuvI 15ra, saMgrahanayasammata anaupanidhinI AnupUrva : pa. se kiM taM saMgahamma aNovaNihiyA davvANapucI? pra. saMgrahanaya sammata anaupanidhinI dravyAnuyuva zuM che ? u. maMgahamsa aNovaNihiyA davANupubbI paMcavihA u. saMgrahanaya sammata anaupanidhinI dravyAnupUrvI paNNattA, taM jahA pAMca prakAranI kahI che, jemake - 1. aTThapayaparUvaNayA, 1. arthapada prarupaNatA (padArthonuM varNana), 2. bhaMga samutkIrtanatA (bhaMgonuM uccAraNa), rU. maMvayaMsaUTyA, 3. bhaMgopadarzanatA (bhaMgonI sthApanA), 4. samAcAra, 4. samavatAra (samAveza), che. anu me | 5. anugama (vyAkhyA). pa. 1.se kiM taM saMgahassa aTThapayaparUvaNayA? pra. 1. saMgrahanaya sammata arthapada prarupatA zuM che ? u. saMgahasma aTThapayapamvaNayA-tipaesiyA ANupucI, saMgrahanaya sammata arthapada prarupaNatAnuM svarUpa cauppaesiyA ANupuvI -jAva- dasapaesiyA A pramANe che : tripradezika skaMdha AnupUvI che. ANu puvI, saMkhejjapaesiyA ANupuvI, catuudezI DhaMdha AnupUrvI che -yAvataasNkhjjpesiyaa ANupUvI, aNaMtapaesiyA dasapradezika skaMdha AnupUrvI che, saMkhyAta pradezika ANupuvI, paramANupoggalA aNANupuvvI, dha AnupUrvI che, asaMkhyAta- pradezika skaMdha AnupUrvI che, ananta pradezika skaMdha AnupUvI dupaesiyA avttvye| che, paramANu pudagala anAnupUrvI che ane For Private & Personal use On ddhipradezika skaMdha avaktavya che. Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1010 dravyAnuyoga bhAga-2 A saMgrahanaya sammata arthapada parupaNatA che. pra. saMgrahanayasammata arthapada prarupaNatAnuM zuM prayojana se taM saMgahassa atttthpypruuvnnyaa| pa. eyAe NaM saMgahassa aTThapayaparUvaNayAe kiM paoyaNaM? u. eyAe NaM saMgahassa aTThapayaparUvaNayAe saMgahassa bhaMgasamukkittaNayA kIrai / 2.se kiM taM saMgahassa bhaMgasamukkittaNayA ? u. saMgahassa bhaMga samukkittaNayA - . tyi kALuputra, 2. tyi bApupuvI, 3. tyi vattava, 4. ahavA atthi ANupubbI ya aNANupubbI ya, 5. ahavA atthi ANupubbI ya avattavbae ya, 6. ahavA atthi aNANupubbI ya avattavbae ya, 7. ahavA atthi ANupuvvI ya aNANupuvI ya avattabbae y| evaM ee satta bhNgaa| se taM saMgahassa bhNgsmukkittnnyaa| pa. eyAe NaM saMgahassa bhaMgasamukkittaNayAe kiM t ? eyAe NaM saMgahassa bhaMgasamukkittaNayAe saMgahassa bhaMgovadaMsaNayA kjji| g, rU, se siM saM saMdarTsa maMgAvavaMsIyA ? 3. sAhasa maMtavaasAthI che. tipAsiyA bApuputhvI, 2. paramANupoggalA aNANupuvvI, u. saMgrahanayasammata A arthapada prarupatA dvArA saMgrahanaya sammata bhaMgono nirdeza karAya che. pra. 2. saMgrahanayasammata bhaMgono nirdeza kyA prakArano che ? u. saMgrahanaya sammata bhaMgono nirdeza A pramANe che : 1. AnupUrvI che, 2. anAnupUrvI che, 3. avaktavya che, 4; athavA AnupUrvI ane anAnupUrvI che, 5. athavA AnupUrvI ane avaktavya che, 6. athavA anAnupUrvI ane avaktavya che, 7. athavA AnupUrvI, anAnupUrvI ane avaktavya che. * A pramANe e sAta bhaMga thAya che. A saMgrahanaya sammata bhaMgasamutkIrtanatA che. pra. A saMgrahanayasammata bhaMga samutkIrtanatAnuM zuM prayojana che ? che. A saMgrahanaya sammata bhaMga samutkIrtanatAnAM dvArA bhaMgopadarzana karAya che. pra. 3. saMgrahanayasammata bhaMgopadarzanatA zuM che ? u. saMgrahanaya sammata bhaMgopadarzanatA A pramANe che. 1. tripradezika skaMdha AnupUrvI che, 2. paramANupudgala anAnupUrvI che, 3. kripradezika skaMdha avaktavya che, 4. athavA tripradezika skaMdha ane paramANupudgala AnupUrvI ane anAnupUrvI che. 5. athavA tripradezika skaMdha ane dvidezika skaMdha AnupUrvI ane avaktavya rupa che 6. athavA paramANupudgala ane ddhipradezika skaMdha anAnupUrvI ane avaktavya rupa che, 7. athavA tripradezika skaMdha paramANupudgala ane Dhipradezika skaMdha AnupUrvI , anAnupUrvI ane avaktavya rupa che. >> 4. ahavA tipaesiyA ya paramANupoggalA ya ANupubbI ya aNANupucI ya, 5. ahavA tipaesiyA ya dupaesiyA ya ANupuvI ya avattavvae ya, 6. ahavA paramANupoggalA ya dupaesiyA ya aNANupucI ya avattavvae ya, 7. ahavA tipaesiyA ya paramANupoggalA ya dupaesiyA ya ANupuvvI ya, aNANupubbI ya avattavvae ya / Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1011 u. se taM saMgahassa bhNgovdNsnnyaa| A saMgrahanayasammata bhaMgo padarzanatA che. g, 4, te siM saM samayare ? pra. 4. samavatAra zuM che ? samoyAresaMgahassa ANapucIdavvAiMkahiMsamoyaraMti? samavatAra saMgrahanaya sammata AnupUrvI dravya ze mAM samAviSTa thAya che ? kiM ANupubbIdavvehiM samoyaraMti ? zuM AnupUrvI dravyomAM samAviSTa thAya che ? aNANuputvIdavvehiM samoyaraMti ? anAnupUrvI dravyomAM samAviSTa thAya che ? avattavvayadavehiM mamoyaraMti ? avaktavya dravyomAM samAviSTa thAya che ? u. saMgahamsa ANupuvvIdavvAiM ANUpUvIdavvehiM saMgrahanaya sammata AnupUrvI dravya AnupUrvI samoyaraMti, dravyomAM samAviSTa thAya che, no aNANupucIdavvehiM samoyaraMti, anAnupUrvI dravyomAM samAviSTa thatAM nathI. no avattavvayadavvehiM samoyaraMti / avaktavya dravyomAM paNa samAviSTa thatAM nathI. evaM doNNi vi saTThANe saTThANe samoyaraMti / A pramANe bane(anAnupUrva dravya ane avaktavya dravya) paNa svasthAnamAM ja samavatarita thAya che. je te samayare - UT. mu. 21- 12 ? A samavatAra che. 153. saMgahaNayasammaya aNugamasma bheyANaM vattabvayA 1pa3. saMgrahanaya sammata anugAmanAM bhedonI vaktavyatA : 1. 1. vi badhume? pra. 5. saMgrahanayasammata anugama zuM che arthAt keTalA prakAranA kahyA che ? u. aNugame aTThavihe paNNatte, taM jahA u. saMgrahanaya sammata anugama ATha prakAranAM kahyA che, jemake - 1. saMtapayapaLavaNayA 2. davvapamANaM 3. ca khettaM 1. satpada prarupaNatA, 2. dravya pramANa, 3. kSetra, 4. phusaNA ya / 5. kAlo 6. ya aMtaraM 7. bhAga 4. sparzanA, 5. kALa, 6. aMtara, 7. bhAga, 8,mava 8. bhAva. appAbahuM nthi| AmAM alpabadutva nathI. 5. 2, saMpAdaksa bApupurvavAduM vi asthi tyi ? pra. 1, saMgrahanaya sammata AnupUrvIdravya che athavA nathI ? 3. Licama ati 3. nizcita rUpathI che. evaM doNNi vi| A pramANe baMne (anAnupUrva ane avakatavya dravyonAM mATe paNa jANavuM joIe. 1. 2, saMpAdaksa AnupUrvAdhyAruM vi saMvembhADuM, pra. 2. saMgrahanaya sammata AnupUvadravya saMkhyAta che, asaMkhejjAiM, aNaMtAI ? asaMkhyAta che ke ananta che ? u. no saMkhejjAI. no asaMkhejjAI, no aNaMtAI, saMgrahanaya sammata AnupUrvIdravya saMkhyAta nathI. asaMkhyAta nathI ane ananta paNa nathI. NiyamA ego raasii| paraMtu nizcita rUpathI eka rAzi che. evaM doNNi vi| - aNu. su. 122-124 A pramANe baMne dravya paNa che. 1. (3-4) kSetra ane sparzanA (su. 125-126)nuM varNana gaNitAnuyoga pR. 32-33 para jovuM. Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 2 dravyAnuyoga bhAga-2 pa. 5. maMgahamma ANupuvvIdavvAI kAlao kevaciraM DhAMti ? 3. sarva dvA | evaM doNNi vi| pa. 6. saMgahamsa ANupucIdavvANaM kAlao kevaciraM aMtaraM hoi? 3. nalyi jhaMtara evaM doNNi vi| pa. 7.maMgahamma ANupucIdavvAiM sesadavvANaM kaibhAge pra. 5. saMgrahanayasammata AnupUvadravya kALanI apekSAthI keTalA kALa sudhI rahe che ? uM. (AnupUrvIdravya AnupUrvI 5mAM) sarvakALa rahe che. A pramANe bane dravya che. pra. 6. saMgrahanayasammata AnupUrvIdravyonuM kALanI apekSAthI keTaluM aMtara che ? u. (AnupUrvI dravyonuM kALanI apekSAthI) aMtara nathI. A pramANe baMne dravya che. pra. 7. saMgrahanayasammata AnupUrvIdravya bAkInAM dravyonAM keTalA bhAga pramANa che ? zuM saMkhyAta bhAga che ? asaMkhyAtabhAga che ? saMkhyAta bhAga rupa che ke asaMkhyAta bhAga 5 kiM saMkhejjaibhAge hojjA? asaMkhejjaibhAge hojjA? saMkhejjesu bhAgesuhojjA, asaMkhejjesu bhAgesu hojjA? u. saMgahassa ANupubbIdavvAI sesadavvANaM nosaMkhejjaibhAgehojjA.noasaMkhejjaibhAge hojjA, no saMkhejjesu bhAgemu hojjA, no asaMkhejjesu bhAgesu DhanA, NiyamA tibhAge hojjaa| evaM doNNi vi| pa. 8. saMgahassa ANupubbIdavvAI kayarammi bhAve hojjA? ANapUcIdavAI NiyamA sAipAriNAmie bhAve DhabbA . evaM doNNi vi| 1. pavahu natyi | me taM annugme| me taM maMgahasma aNovaNihiyA dvvaannupubbii| u. saMgrahanayasammata AnupUrvIdravya bAkInAM dravyonAM. saMkhyAmAM bhAga nathI, asaMkhyAtamAM bhAga nathI, aneka saMkhyAta bhAgo rupa nathI, aneka asaMkhyAta bhAga rupa nathI, paraMtu nizcita rUpathI trIjA bhAga rupa che. A pramANe baMne dravya paNa che. pra. 8. saMgrahanayasammata AnupUvadravya kayA bhAvamAM thAya che ? AnupUrvIdravya niyamathI sAdi pAriNAmika bhAvamAM thAya che. A pramANe bAkInAM baMne dravya paNa che. 9. (rAzigata dravyomAM) alpabadutva nathI. A anugama che. A saMgrahanaya sammata anopanidhinI dravyAnupUrvI se taM aNovaNihiyA dbbaannpbbii| A anopanidhinI dravyAnupUrvI che. - anu. mu. 27-2 2 0 154. ovaNihiyA dabvANupubbI 154, opanidhinI dravyAnupUrvI : pa. se kiM taM ovaNihiyA davvANupubbI ? pra. aupanidhinI dravyAnupUrvI zuM che ? u. ovaNihiyA davANupucI tivihA paNNattA,taM jahA- u. aupanidhinI dravyAnupUrvI traNa prakAranI kahI che, jemake - 1. puvANupucI, 2. pacchANupubbI, 3. aNANupucI 1. pUrvAnumUvI (anukrama), 2. pAnupUrvI Jain Education Internal For Private & Personal use Onl(viparItakrama), 3. anAnupUrvI (vyutkama)nelibrary.org Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAne adhyayana 1013 1. 2. meM jiM te putrApunnI ? 3. luvAlupurnI - 2. dhammalviIT, 2. dhammatyiTU, 3 . baTTTT TO Tv. 4. navaOiTU, * TIxnciTv. 6. dvAnamaU | se taM puvaannupuvii| pra. 1, pUrvAnupUrvI zuM che ? u. pUrvAnupUrvI - 1. dharmAstikAya, 2, adharmAstikAya 4. AkAzAstikAya, 4. jIvAstikAya, 5. pudgalAstikAya, 6. addhAkALa. A pramANe (anukramathI nikSepa karavo) pUrvAnupUrvI 1. 2. je kiM teM puchANupurnI ? 3. kALupurvA-1. advIsamag, 2. ciTU, 3. frafhyaTD. 8. kAmaOiTv. ba, adhammaciTU 6, ghammaciTV | se taM pcchaannupubbii| u. . rU. ne vi saTUpu ? aNANupucI-eyAe ceva egAdiyAe eguttariyAe chagacchagayAe seDhIe aNNamaNNavbhAmo dumvUNo / aga se taM annaannpuuvii| ahavAovaNihiyA davANapucI tivihA paNNattA, taM jahA 1juvALupu, 2. rAjupu, rU. mAdhupurnI ! 1. 2. e siM putrInupurnI ? puvANupucI-paramANupoggale. dupaemie, tipaemie -gAva- HTvf4v -nAd- saMjJaTfIT. amaMkhejjapaemie, annNtpemie| pra. 2. pazcAnupUrvI zuM che ? u. pacAnupUrvA-1. addhA samaya, 2. pudagalAstikAya, 3. jIvAstikAya, 4. AkAzAstikAya, 5. adharmAstikAya, 6. dharmAstikAya. A pramANe (viloma kramathI nikSepaNa karavuM) pacAnupUrvI che. pra. 3. anAnupUrvI zuM che ? u. anAnupUrvInuM svarUpa A pramANe che : ekathI prAraMbha karI eka-ekanI vRdhdhi karavAthI cha sudhI sthApita zreNInAM aMkone paraspara guNAkAra karIne je rAzi Ave, temAMthI Adi ane aMtanAM be rupone ochA karavAthI anAnupUva thaI jAya che. A anAnupUrvI che. athavA aupanidhinI dravyAnupUrvI traNa prakAranI kahI che, jema ke - 1. pUrvAnupUrvI, 2. pazcAnupUrvI, 3. anAnupUrvI . pra. 1. pUrvAnupUrvI zuM che ? u. pUrvAnupUrvInuM svarupa A pramANe che : paramANu pudgala, dipradezika skaMdha, tripradezika skaMdha -yAvatadasapradezika skaMdha -cAvata- saMkhyAtapradezika skaMdha . asaMkhyAta pradezika skaMdha, anantapradezika skaMdha. A pUrvAnupUrvI che. pra. 2. pathAnupUrvI zuM che ? | u. pazcAnupUrvInuM svarUpa A che : anantapradezika skaMdha, asaMkhyAtapradezika kaMdha, saMkhyAta pradezika skaMdha -pAvata-dasapradezika skaMdha -jAvata- tripradezika aMdha, dvidezika skaMdha, paramANu pudgala. A pAnupUrvI che. pra. 3. anAnupUrvI zuM che ? se taM pubbaannupubbii| g, 2 se itaM ]iyvI ? u. pacchANapavvI-aNaMtapaemie asaMgvejjapaesie maMkhejjapaemie -jAva- damapaemie -jAvatipaesie dupAemie paramANupoggale / se taM pcchaannupuvii| rU, aTIVITTvI ? 1. Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1014 dravyAnuyoga bhAga-2 u. aNANupubbI- eyAe ceva egAiyAe eguttariyAe uM. anAnupUrvInuM svarupa A pramANe che : ekathI aNaMtagacchagayAe seDhIe annamannabbhAso duruuvuunno| prAraMbha karI eka-ekanI vRddhi karIne ananta pradezika skaMdha sudhInI zreNIne paraspara guNAkAra karIne temAMthI Adi ane aMta rupa be bhaMgone ochA karavAthI prApta rAzi anAnupUrvI kahevAya che. se taM annaannupubbii|se taM ovaNihiyA dvaannupubbii| A anAnupUrvI che. A aupanidhinI dravyAnupUrvI se taM jANaga-sarIra bhaviya sarIra vairittA che. A jJAyakazarIra-bhavyazarIra vyatiriktadravyAnuM dvvaannupubbii| pUrva che. se taM no Agamao dvaannupubbii| se taM dvaannupubbii| A no Agama dravyAnupUrvI che. A dravyAnupUrvanuM - anu. mu. 232-228 varNana pUrNa thayuM. 21. vettALupurthI 155. kSetrAnupUrvI : p. 4, e jiM uttApurva ? pra. 4, kSetrAnupUrvI zuM che ? u. khettANupuvI duvihA paNNattA, taM jahA u. kSetrAnupUrvI be prakAranI kahI che, jemake - 1. ovaNihiyA ya, 2. aNovaNihiyA y| 1. aupanidhinI kSetrAnupUrvI, 2. anopanidhinI kSetrAnupUrvI. tattha NaM jA sA ovaNihiyA sA ThappA / A be bhedomAMthI aupanidhinI kSetrAnupUrvI sthApya che. tattha NaM jA sA aNovaNihiyA sA duvihA paNNattA, anaupanidhinI kSetrAnupUrvI be prakAranI kahI che, taM nahIM jemake - 6. jAma-4vahAra , 2. saMpAdansa ya 1. naigama-vyavahAranaya sammata, 2. saMgrahanaya - anu. mu. 232-242 sammata. 26. kAma-vavadAra thappA movaTiyA tAluputrI- 15, naigama-vyavahAranaya sammata anaupanidhinI kSetrAnupUrvI : pa. se kiM taM gama-vavahArANaM aNovaNihiyA pra. naigama-vyavahAranaya sammata anaupanidhinI vettApupurnI? kSetrAnupUrvI zuM che ? u. Negama-vavahArANaM aNovaNihiyA khettANupucI u. naigama- vyavahAranaya sammata anaupanidhinI paMcavihA paNNattA, taM jahA kSetrAnupUrvI pAMca prakAranI kahI che, jemake - 9. apacaviyA, 2. maMjasamuttithI, 1. arthapada prarupaNatA, 2, bhaMgasamutkIrtanatA, rU, maMvadaMpatha, 8, samAre che. mane ! 3. bhaMgopadarzanatA, 4. samavatAra, 5. anugama. pa. 1.se kiMtaMNegama- vavahArANaM aTThapayaparUvaNayA? pra. 1. naigama-vyavahAranayasammate arthapada prapaNatA zuM che ? u. Negama-vavahArANaM aTThapayaparUvaNayA-tipaesogADhe u. naigama-vyavahAranayasammata arthapada prarupaNatAnuM ANupuvI -jAva- dasapaesogADhe ANupubbI, svarupa A pramANe che : traNa pradezAvagADha dravya saMkhejjapaesogADhe ANupucI, asaMkhejjapaesogADhe kaMdha AnupUrvI che -yAvatu- dasa pradezAvagADha ANupubbI, dravya skaMdha AnupUrvI che, saMkhyAta pradezAvagADha dravyaskaMdha AnupUrvI che, asaMkhyAta pradezAvagADha For Private & Personal use Onlydravyaskadha anupUva che. Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1015 egapaesogADhe aNANupubbI, AkAzanAM eka pradezamAM avagADha dravyaanAnupUrvI che. dupaesogADhe avattavvae, be AkAzapradezomAM avagADha dravya avaktavya che. tipaesogADhA ANupuvIo-jAva-dasapaesogADhA traNa AkAzapradezomAM avagADha aneka dravyaskaMdha ANupuvIo, saMkhejjapaesogADhA ANupubbIo, AnupUrvIo che -cAvatu- dasa pradezAvagADha asaMkhejjapaesogADhA ANupuvIo, dravyaskaMdha AnupUrvI o che, saMkhyAta pradezAvagaDha dravyaskaMdha AnupUrvIo che, asaMkhyAta pradezAvagADha dravyaskaMdha AnupUrvI o che, egapaesogADhA aNANupuvIo, eka pradezAvagADha aneka paramANupudgala dravya anAnupUrvI o che. dupaesogADhA avttvvgaaii| be pradezAvagADha aneka dravyaskaMdha avaktavya che. se taM gama- vavahArANaM atttthpypruuvnnyaa| A naigama-vyavahAranayasammata arthapada prarupaNatAnuM svarUpa che. pa. eyAe NaM Negama- vavahArANaM aTThapayaparUvaNayAe naigama-vyavahAranayasammata arthapada prarupaNatAnuM kiM paoyaNaM? zuM prayojana che ? u. eyAe NaM Negama-vavahArANaM aTThapayaparUvaNayAe u. A naigama- vyavahAranayasammata arthapada prarupaNatA __Negama-vavahArANaM bhaMgasamukkittaNayA kIrai / dvArA naigama-vyavahAranaya sammata bhaMgonuM varNana karAya che. g, 2, seviMnaM nAma-vavadArA maMjalamuvavattAyA ? pra. 2. naigama-vyavahAranayasammata bhaMgasamutkIrtanatA zuM che ? u. Negama-vavahArANaM bhaMgasamukkittaNayA u. naigama- vyavahAranayasammata bhaMgasamutkIrtanatAnuM svarupa A pramANe che : 6. tyi bApupurthI, 2. tyi mAdhupuvI, 1. AnupUrvI che, 2. anAnupUrvI che, 3. uci avazvaU I 3. avaktavya che. evaM davANupubbigameNaM khettANupubbIe vi te ceva ahIM dravyAnupUrvInI jema ja kSetrAnuM pUrvanAM paNa chabbIsaM bhaMgA bhaanniybvaa| chavvIsa (2) bhaMga jANavAM joIe. se taM gama- vavahArANaM bhNgsmukkittnnyaa| A naigama-vyavahAranaya sammata bhaMga samutkIrtanatAnuM svarUpa che. pa. eyAe NaM Negama-vavahArANaM bhaMgasamukkittaNAe pra. A naigama-vyavahAranayasammata bhaMgasamutkIrtanatAnuM kiM paoyaNaM? zuM prayojana che ? u. eyAe NaM Negama-vavahArANaM bhaMgasamukkittaNayAe u. A naigama-vyavahAranayasammata bhaMgasamutkIrtanatA Negama-vavahArANaM bhaMgovadaMsaNayA kajjai / dvArA naigama-vyavahAranayasammata bhaMgopadarzanatA karAya che. pa. 3. se kiM taM gama-vavahArANaM bhaMgovadaMsaNayA ? pra. 3. naigama-vyavahAranayasammata bhaMgopadarzanatA zuM che ? u. Negama-vavahArANaM bhaMgovadaMsaNayA u. naigama-vyavahAranayasammata bhaMgopadarzanatA A For Private & Personal use on pramANe che - Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 ; dravyAnuyoga bhAga-2 tipaemogADhe ANupuLI, egapaesogADhe aNANupuvI, traNa AkAza pradezAvagADha aMdha AnupUrvI che, dupaemogADhe avattavvae, eka AkAza pradezAvagADha (paramANu saMdhAta) anAnupUrvI che tathA be AkAza pradezAvagADha skaMdha (kSetranI apekSA) avaktavya che. tipaemogADhAo ANupuvIo. egapaesogADhAo traNa AkAzapradezAvagADha aneka skaMdha anupUrvIo aNANupuvIo, dupaesogADhAI avattavvayAI. che, eka AkAza pradezAvagADha aneka paramANusaMdhAta anAnupUrvIo che tathA dvi AkAzapradezAvagADha (dripradeza skaMdha Adi aneka dravya skaMdha) avaktavya che. ahavA tipaemogADhe ya egapaesogADhe ya ANupucI athavA tripradezAvagADha skaMdha ane eka pradezAvagADha ya aNANupubbI ya. skaMdha eka AnupUvI ane eka anAnupUrvI che. evaM tahA ceva davvANupubvigameNaM chabbIsaM bhaMgA A pramANe dravyAnupUrvanAM pAThanI jema chavvIsa bhaanniybvaa| (26) bhaMga ahIM paNa jANavAM joIe. se taM gama-vavahArANaM bhNgovdNsnnyaa| A naigama-vyavahAranaya sammata bhaMgo padarzanatAnuM svarupa che. p. 8 me vi samAre ? 4, samavatAra zuM che ? mamoyAre-Negama-vavahArANaM ANupucIdavvAI kahiM naigama-vyavahAranaya sammata AnupUrvI dravyono samoyaraMti? samAveza kyAM thAya che ? kiM ANupucIdavehiM samoyaraMti ? zuM AnupUvI dravyomAM. aNANupucIdavehiM mamoyaraMti ? anAnupUrvI dravyomAM, avattavvayadavvehiM mamoyaraMti ? avaktavya dravyomAM samAveza thAya che ? u. ANUpucIdavvAI ANapuccIdabbehiM samoyaraMti. AnupUrvI dravya AnupUrvI dravyomAM samAviSTa thAya che, no aNANapucIdabvehiM mamoyAMti. paraMtu anAnupUrvI dravyomAM. no avatanvayadavvehiM samAyaraMti / avaktavya dravyomAM samAviSTa thatAM nathI. evaM tiNNi visaThANe samoyaraMti tti bhaanniybN| A pramANe traNeya sva-sva sthAnamAM ja samAviSTa thAya che ema kahevuM joIe. se taM smoyaare| A samavatAranuM svarupa che. 1. ka. ne jiM te puname ? pra. 5. anugama zuM che ? u. aNugama Navavihe paNNatte, taM jahA u. anugama nava prakAranA kahyA che, jemake - 2. saMtapacavavA, 2. vapamavi, 3, 4 vRtta, 1. satpadaprapaNatA, 2. dravyapramANa, 3. kSetra, 4. FsaTI yAda 7Iya maMtara, 7. mArA, 8. mAva, 4. sparzanA, 5. kALa, 6. aMtara, 7, bhAga, 1. kampAvarlDa veva | 8. bhAva, 9, alpabadutva. pa. 1.Negama-vavahAgaNaM khettANapucIdavvAiM kiM asthi pra. 1, naigama-vyavahAranaya sammata kSetrAnupUrvI dravya ci ? che ke nathI ? 3. LiyaHT a0i ! 3. niyamataH che. evaM doNNi vi| A pramANe baMne (anAnupUrvI ane avaktavya) dravya che. Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 101 7 pa. 2. Negama-vavahArANaM ANupuIdavvAiM kiM saMkhajjAI asaMkhejjA aNaMtAI? u. no saMkhajjAI, no aNaMtAI.NiyamA asNkhejjaaii| evaM doNNi vi| - anu. mu. 42- pa. 5. Negama-vavahArANaM ANupadravIdavAI kAlao kevaciraM hoi? egadavvaM paDucca jahaNNaM egaM samayaM, ukkosaNaM asaMkhajja kAlaM, NANAdavvAiM paDucca sabbaddhA / evaM dogiNa vi| ) pa. 6. Negama-vavahArANaM ANupuvIdavvANamaMtaraM pra. 2. (nagama-vyavahAranayasammata) AnupUrvI dravya zuM saMkhyAta che, asaMkhyAta che ke ananta che ? u. (naigama-vyavahAranayasammata) AnupUrvI dravya na to saMkhyAta che ane na ananta che. paraMtu niyamata: asakhyAta che. A pramANe baMne (anAnuparva ane avaktavya) dravya che. pra. 5. naigama-vyavahAranaya sammata AnupUrvIdravya kALanI apekSAe keTalA samaya sudhI rahe che ? u. eka dravyanI apekSAe jaghanya eka samaya, utkRSTa asaMkhyAta kALa sudhI, vividha dravyonI apekSAe sarvakALa rahe che. A pramANe baMne (anAnupUrva ane avaktavya dravyo) nAM mATe paNa jANavuM joIe. pra. 6, naigama-vyavahAranaya sammata AnupUrvI dravyonuM aMtara keTalA kALanuM che ? traNeyanuM aMtara eka dravyanI apekSAe jaghanya eka samayanuM che ane utkRSTa asaMkhyAtakALanuM che. aneka dravyonI apekSAe aMtara nathI. pra. 7, naigama-vyavahAranaya sammata AnupUrvI dravya bAkInAM dravyonAM keTalA bhAga pramANa hoya che ? u. dravyAnupUrvanAM samAna ja ahIM paNa traNe dravyonAM mATe samajavuM joIe. pra. 8. naigama-vyavahAranayasammata AnupUvadravya kyA bhAvamAM rahe che ? traNeya dravya niyamata: sAdi pAriNAmika bhAvamAM ja rahe che. pra. 9, bhaMte! A naigama-vyavahAranaya sammata AnupUrvI dravyo, anAnupUrvI dravyo ane avaktavya dravyomAM dravyArthatA, pradezArthatA ane dravyArtha-pradezArthatAnI apekSAe koNa konAthI alpa -cAvatu- vizeSAdhika G. tiNi vi ega davvaM paDucca jahANeNaM ega samayaM, ukkoseNaM asaMkhajjaM kAlaM, NANAdabvAiM par3acca Natthi aMtaraM / pa. 7.Negama-vavahArANaM ANupucIdavvAiM sesadavvAI kahabhAge hojjA? u. tiNNi vi jahA dvaannupubbiie| pa. 8. gama-vavahArANaM ANapucIdavvAI kayarammi bhAve hojA? u. tiNNi viNiyamA sAdipAriNAmie bhAve hojjaa| pa. 1. Wsi maMta ! ma-vavadAra bApupurva davvANaM aNANupIdavvANaM avattavvayadavvANa ya dabvaTThayAe paesaTThayAe davaTTha-paesaTThayAe ya kayara kayarahito appA vA-jAva-visesAhiyA vA? goyamA ! 1. savvatthovAiM Negama-vavahArANaM 3. gautama! 1, niMgama-vyavahAranaya sammata avaktavya avattabbayadavAI davaTTayAe, dravya, dravyonI apekSAe badhAthI alpa che. 2.aNANupubbIdavAI dabaTThayAe visesAhiyAI, 2. (tenAthI) dravyonI apekSAe anAnupUrvI dravya vizeSAdhika che. 3. ANupuIdavvAI dabaTTyAe asaMkhejjaguNAI, 3. (tenAthI) dravyonI apekSAe AnupUrvI dravya asaMkhyAtaguNA che. 1, 3-4 kSetra ane sparzanA (sa. 152-153)nuM varNana gaNitAnuyoga pR. 30-32mAM jovuM. For Private & sonal use only . Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1018 4. parasaTTyAe savvatthovAI Negama-vavahArANaM aNANupuvvIdavvAiM apaesaTTyAe, 5. avattavvayadavvAiM paesaTTyAe visesAhiyAI, 6. ANupuvvadavvAI pasaTTyAe asaMkhejjaguNAI | 7. davvaTTha-paesaTTyAe savvatthovAiM NegamavavahArANaM avattavvayadavvAiM davvaTTyAe, 8. aNANupubbIdabvAI davvaTTyAe apaesaTThayAe visesAhiyAI, 9. avattavvayadavvAiM paesaTTyAe visesAhiyAI, 10. ANupuvvIdavvAI davvaTTyAe asaMkhejjaguNAI, tAiM ceva paesaTTayAe asaMkhejjaguNAI / setaM aNugame / se taM Negama-vavahArANaM aNovaNihiyA khettANupubbI / - aNu. su. 62-68 157. saMgahaNaya sammaya khettANupubbI parUvaNA 6. se kiM taM saMgahassa aNovaNihiyA khettANupuvvI ? u. jaheva davvANupubbI taheva khettANupubbI NeyavvA / se taM saMgahassa aNovaNihiyA khettANupubbI / se taM aNovaNihiyA khettANupuvvI / pa se kiM taM ovaNihiyA khettANupubbI ? 3. ovaNahiyA khettANupuvvI tivihA paNNattA, taM jahA dravyAnuyoga bhAga-2 4. pradezonI apekSAe naigama-vyavahAranayasammata anAnupUrvI dravya apradezI hovAthI badhAthI alpa che. 5. tenAthI pradezonI apekSAe avaktavya dravya vizeSAdhika che. pra. u. 6. tenAthI AnupUrvI dravya pradezonI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, 7. dravyo ane pradezonI apekSAthI naigama-vyavahAranaya sammata avaktavya dravya badhAthI alpa che. 8. (tenAthI) dravya ane apradezanI apekSAe anAnupUrvI dravya vizeSAdhika che. 9. (tenAthI) avaktavya dravya pradezanI apekSAe vizeSAdhika che. 10. (tenAthI) AnupUrvIdravya dravyanI apekSAe asaMkhyAtaguNA che ane te ja pradezanI apekSAthI paNa asaMkhyAtaguNA che. A anugama che. A naigama-vyavahAranaya sammata anaupanidhinI kSetrAnupUrvI che, 157, saMgrahanaya sammata kSetrAnupUrvInI prarupaNA : pra. saMgrahanaya sammata anaupanidhinI kSetrAnupUrvI zuM che ? u. pUrvokta saMgrahanayasammata anaupanidhinI dravyAnupUrvInI jema A kSetrAnupUrvInuM paNa svarupa jANavuM joIe. A saMgrahanaya sammata anaupanidhinI kSetrAnupUrvI che. A anaupanidhinI kSetrAnupUrvI che. aupanidhinI kSetrAnupUrvI zuM che ? aupanidhinI kSetrAnupUrvI traNa prakAranI kahI che, jemake - 1. pUrvAnupUrvI, 2. pazrcAnupUrvI, 3. anAnupUrvI. 2. vachALuputrI, 2. putrALuputrI, rU. bALupu| / - aNu. su. 66- 6 0 1. (4) kSetrAnupUrvI (su. 161-179)nuM bAkI varNana gaNitAnuyoga pariziSTamAM jovuM. (5) kAlAnupUrvI (su. 180-202)nuM varNana paNa te ja pariziSTamAM jovuM. (6) utkIrtanAnupUrvI (su. 203)nuM varNana dharmakathAnuyoga pariziSTamAM jovuM. (7) gaNanAnupUrvI (su. 204)nuM varNana paNa gaNitAnuyoga pariziSTamAM jovuM. (8) saMsthAnAnupUrvI (su. 205) zarIra adhyayanamAM jovuM. (9) samAcArI AnupUrvI (su. 206)nuM varNana caraNAnuyoga pariziSTamAM jovuM. Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1019 20. mAvApupurva 10. bhAvAnupUrvI : pa. se kiM taM bhAvANupuvI ? pra. bhAvAnupUrvI zuM che ? u. bhAvANupucI tivihA paNNattA, taM jahA u. bhAvAnupUrvI traNa prakAranI kahI che, jemake - che. juvALupunnI, 2. pachINuputhvI, rU. mAdhupuvI | 1. pUrvAnupUrvI, 2. pAnupUrvI, 3. anAnupUrvI. pa. se kiM taM puvvANupubbI ? pra. pUrvAnupUrvI zuM che ? puvALupurva- 2.35, 2. 3vasamig, rU. . u. pUrvAnupUrvI A pramANe che - 1. audayikabhAva, 4. gvasamag, 6. pariNAmag, 6. sannivArUpa 2. aupazamikabhAva, 3. kSAyikabhAva, 4. kSAyopathamika bhAva, 5. pAriNAmika bhAva, 6. sAnnipAtikabhAva. se taM puvaannupubbii| A pUvanupUrvI che. pa. se kiM taM pacchANupuvI ? pra. pazcAnupUrvI zuM che ? u. pacchANupuvI-sannivAie -jAva- udaie, pacAnupUrvI A pramANe che - sAnnipAtikabhAvathI laIne audayikabhAva sudhI bhAvonuM viparIta kramathI varNana karavuM, se taM pcchaannupubbii| A pazcAnupUrvI che. 5. te te zaTLupuvI ? pra. anAnupUrvI zuM che ? u. aNANupubbI eyAe ceva egAdiyAe eguttariyAe u. ekathI laIne ekottara vRddhi dvArA cha sudhInI chagacchagayAe seDhIe annamannabbhAso durUvUNo / zreNImAM sthApita saMkhyAnuM paraspara guNAkAra karIne prApta rAzimAMthI prathama ane aMtima bhaMgane ochA karavAthI bAkInAM rahela bhaMga anAnupUrvI che. se taM annaannupucii| A anAnupUrvInuM svarupa che. se taM bhaavaannupubbii| - aNu. su. 207 / / A bhAvAnupUrvanuM varNana che. 158. uvakkama aNuoge nAma duvArassa bheyappabheyA- 158, upakrama anuyogamAM "nAmadvAranAM bheda-prabheda : pra. nAmanuM svarupa zuM che ? 3. TIma videTUUtta, teM nadI u. nAmanAM dasa prakAra kahyA che. jemake - ?gT TTma, 2.3 me, rU. tima, 4. 23 me, 1. eka nAma, 2, be nAma, 3. traNa nAma, che. paMpAme, 6. chama, 7, sattA, 8. baTAme, 4. cAra nAma, 5. pAMca nAma, 6. cha nAma, 1. vIme, . TUMsA 7. sAta nAma, 8. ATha nAma, 9, nava nAma, 10. dasa nAma. pra. eka nAma zuM che ? u. egaNAme paNNatte, u. eka nAmanuM svarupa A pramANe che - NAmANi jANi kANi vidavvANu guNANa pajjavANaM dravyo, guNo ane paryAyonAM je koI nAma lokamAM ruddha chete badhAnI anAma" evI e saMjJA Agama tesiM Agamanihase nAma ti parUviyA saNNA // rupa nikaSa(kasauTI)mAM kasIne kahevAmAM AvI che. se taM egnnaame| A eka nAma che. 1. bhAvAnupUvanuM bAkI varNana AgaLa nAma vivakSAmAM jovuM. | Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 dravyAnuyoga bhAga-2 T. te vi tai tume? pra. hinAma zuM che ? 3. kuma kuvi vpatta, te naIM . dvinAma be prakAranAM kahyA che, jemake - 2. Uvaripu ca, 2. baLavararA ya 1. ekAkSarika, 2. anekAkSarika. 5. se kiM vagi ? pra. ekAkSarika dinAma zuM che ? u. egakkharie aNegavihe paNNatte, taM jahA u, ekAkSarika hinAma aneka prakAranAM kahyA che. jemake - zrI : thI : dha : strA hI (devI), zrI (lakSmIdevI), dhI (buddhi), strI Adi. se taM egkkhrie| A ekAkSarika nAma che. pa. se kiM taM aNagakvarie ? pra. anekAkSarika hinAma zuM che ? u. aNegakkharie aNegavihe paNNatte, taM jahA u. anekAkSarika hinAma paNa aneka prakAranAM kahyA che, jemake - UUIT, 4TT, tratA, mAtrA | kanyA, vINA, latA, mALA Adi. se taM annegkkhrie| A anekAkSarika hinAma che. ahavA dunAme duvihe paNNatte, taM jahA athavA DhinAma be prakAranAM kahyA che. jemake - 9. MvanAme ca, 2. sanavanAma ca | 1. jIvanAma, 2, ajIvanAma. g, jo vi taM navaUTTP? pra. jIvanAma zuM che ? u. jIvaNAme aNegavihe paNNatte, taM jahA 3. jIvanAma aneka prakAranAM kahyA che. jemake - 2. vatto, 2. nachAvattA, 3. viduttA, 1. devadatta, 2. yajJadatta, 3. vigudatta, 4. somadatta 8. mattA | Adi. se taM jiivnaame| A jIvanAma che. pa. se kiM taM ajIvanAme ? pra. ajIvanAma zuM che ? u. ajIvanAme aNegavihe paNNatte. taM jahA u. ajIvanAma paNa aneka prakAranAM kahyA che, jemake - vaDA, ghauM, DA, ra | ghaTa, paTa, kaTa, ratha ItyAdi, je te anavanA - anu. mu. 2 0 8-2 ? A ajIvanAma che. . meM hiM te vinAma ? pra. trinAma zuM che ? u. tinAme tivihe paNNatte, taM jahA u. trinAma traNa prakAranAM kahyA che, jemake - 2. svAmi, 2, TTTTma, rU, |MvaVITY TI 1. dravyanAma, ra, gaNanAma, 1, paryAyanAma. - bag. mu. 2 2 3 21. timavivavavathA sallA trimAjikUca - 159. trinAmanI vivaphAthI zabdonAM strIliMga Adi sUcaka pratyaya : naM puNa NAmaM tivihaM, te trinAmanAM pharIthI traNa prakAra e che - . phulya 2. puranuM, rU. jna vaivA 1. strInAma, 2. puruSanAma, 3. napuMsakanAma . 1. hinAmanuM vikalpa (su. 216)no varNana dravya adhyayanamAM jovuM. 2. emanA bheda-prabheda (su. 218-225) dravya, paryAya, pudgala adhyayanamAM jovuM. Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana eesiM tinhaM piya aMtammi parUvaNaM vocchaM // tatya purisastra aMtA chu. A, 2. 6, rU. 3, 4. bo ya hoMti ttArA te ceva itthiyAe havaMti, okAraparihINA // iMti ta ya aMtA u NapuMsagassa boddhavvA / eesiM tihaM pi ya vocchAmi nidaMsaNe etto // IkAraMto girI ya siharI ya / AkAraMto rAyA, UkAraMto viNhU dumo o aMtAo purisANaM // AkAraMtA mAlA IkAraMtA sirI ya lacchI ya / kAraMtA jaMbU vahUya aMtA u itthINaM // aMkAraMtaM dhannaM iMkAraMtaM napuMsakaM acchiM / OMkAraMtaM pIluM ca mahuM ca aMtA NapuMsANaM // 5. 3. 6. chu. AmeLa. rU. yajJa, (?) se jiM tuM gAmanuM ? AgameNaM paumAni payAsi kuNDAni / setaM AgameNaM / 6. (2) te vi te jovaLe ? 3. bhovAM te atra-taMtra, paTo atra-paToDatra, ghaTo atra-ghaTotra, ratho atra-yo'tra / se taM loveNaM / 1. (3) se jiM tuM vArtI | 3. vAta banI to, padU kamo, mATe te. mAtte Tame / For Private se kiM taM cauNAme ? cauNAme cauvvihe paNNatte, taM jahA 2. jovAM, 4. vicAranuM 3. A traNeya prakAranAM nAmono bodha tenA antyAkSaro dvArA thAya che. puruSanAmonAM aMtamAM "A,I,U,o" A cAramAMthI koI eka svara hoya che tathA strInAmonAM aMtamAM "o"ne choDIne bAkInAM traNa (A,I,U) svara hoya che. je zabdonAM aMtamAM aM, IM, uM svara hoya, tene napuMsakaliMgavALA samajavA joIe. have A traNeyanAM udAharaNa kahe che setaM tiNAme / aNu. su. 226 260, 23LAma vivAyA JAma jovADA saLitti- 170, caturnAmanI vivakSAthI Agama, lopa Adi dvArA zabda niSpatti : 1021 - AkArAnta puruSa nAmanuM udAharaNa "rAyA" che. IkArAntanuM "girI" tathA "zikharI" che. ukArAntanuM "viSNu" ane okArAntanuM dumo. (druma-vRkSa) che. strI nAmamAM "mALA" A pada AkArAntanuM, "sirI" ane "lacchI" pada IkArAntanuM, "jammU" ane . "vadhU" UkArAnta nArI jAtinAM udAharaNa che. "dhanvaM" A prAkRtapada aMkArAnta napuMsaka nAmanuM udAharaNa che. "acchi" A IMkArAnta napuMsakanAmanuM tathA "pILuM" "mahuM" (madhu) e ukArAnta napuMsakanAM pada che. A trinAma che. pra. u. caturnAma zuM che ? caturnAma cAra prakAranAM kahyA che, jemake - - 1. AgamaniSpanna nAma, 2. lopaniSpannanAma, 3. prakRtiniSpanna nAma, 4. vikAra niSpanna nAma. pra. 1. AgamaniSpanna nAma zuM che ? 3. padmAni, pAMsi, kuMDAni Adi. A badhA AgamaniSpanna nAma che. pra. 2. lopaniSpanna nAma zuM che ? u. te + atra - tetra, paTo + atra-paTotra, gho + atra - ghaTotra, ratho + atra - rathotra. A lopaniSpannanAma che. Personal Use on Adi. pra. 3. prakRtiniSpanna nAma zuM che ? 3. agnI, etau, paTU-emau, zAle-ete, mAlA-Ime Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 2 dravyAnuyoga bhAga-2 se taM pgtiie| A prakRti niSpannanAma che. 5. (4) me vidaM te vivAre ? pra. 4. vikAraniSpannanAma zuM che ? u. vikAreNaMdaMDasya agraM-daNDAgram,sAAgatAsA''gatA, 6. daMDasya + agra = daMDAjham, sA + AgatA = dadhi idaM-dadhIdam, nadI Ihate-nadIhate, madhu udakaM sAgatA, dadhi + Ida = dadhIde, nadI + Ihate = madhUdakam, bahu Uhate bhuuhte| nadIhata, madhu + udakaM = madhUda, bahu + Uhate = bahUhate. se taM vikaarennN| A badhA vikArapinna nAma che. setaM cugaame| -aNu.su.227.231 A catunama che. 61. paMcanAma vivavA bova jayA nAme- 161. pAMca nAmanI vivekSAthI aupasargikAdi nAma : g, se kiM: taM paMcanAme ? pra. pAMca nAma zuM che ? u. paMcaNAme paMcavihe paNNatte, taM jahA u. pAMcanAma pAMca prakAranAM kahyA che, jemake - 2. nAmi, 2. naipati, rU. mAthAluM, 1. nAmika, 2. naipAtika, 3. AkhyAtika. 4. vasayei , 6. misaM yA. 4, aupasargika, 5. mizra. azva iti nAmikam, khalviti naipAtikam, jema 'azva" A nAmikanAmanuM, khalu" A dhAvatItyAkhyAtikam, pari-ityaupasargikam, saMyata naipAti- kanAmanuM, "dhAvati"A AkhyAtika iti mitham / nAmanuM, "pari" A aupasargika nAmanuM ane saMyata" A mizranAmanuM udAharaNa che. se taM paMcanAme - anu. su. 23 2 A pAMcanAmanuM svarupa che. 22. inAmavivaya3yAchalmAvA vityo - 162. cha nAmanI vivekSAthI udayAdi chahabhAvonuM vistArathI prarUpaNa : g, se kiM saM chanAme ? pra. cha nAma zuM che ? 3. nIme cha vade paUUtte, taM nadI cha nAma cha prakAranAM kahyA che, jemake - 9.34, 2.3vasamig, rU.gu, 4.bovagi , 1, audayika, 2. aupathamika, 3. kSAyika, che. parimig, 6, sannivaU I. 4. kSAyopathamika, 5. pAriNAmika, 6. sAnni- pu. su. 23 rU pAtika, 2. 30 mA - 1. audayika bhAva : g, se jiM saM 3u? pra. audayikabhAva zuM che ? u. udaie duvihe paNNatte, taM jahA u. audayikabhAva be prakAranAM kahyA che, jemake - 6. 3pa 2, 2, 38niBUT 1. audayika, 2. udayaniSpanna. g, se vitaM jI? pra. audayika zuM che ? u. udae aTThaNhaM kammapagaDINaM udaeNaM, se taM udnaae| u. jJAnAvaraNAdika ATha karmaprakRtionAM udayathI thanAra udaya audayika bhAva che. pa. se kiM taM udayanipphaNNe ? pra. udayaniSpanna zuM che ? u. udayaniSphaNNe duvihe paNNatte, taM jahA u. udayaniSpanna be prakAranAM kahyA che, jemake - . navanine ca, 2. navanine yA 1. jIvodayaniSpanna, 2. ajIvodayaniSpanna. Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1023 pa. se kiM taM jIvodayanipphanne ? pra. jIvodayaniSpanna (audayikabhAva) zuM che ? u. jIvodayaniSphanne aNegavihe paNNatte. taM jahA- u. jIvodayaniSpanna aneka prakAranAM kahyA che, jemake - jara, tirinofja, majuse, seve, nairayika, tiryaMcayonika, manuSya, deva, puDhavikAie -jAva- vaNassaikAie, tasakAie, pRthvIkAyika -vAva-vanaspatikAyika, trasakAyika, vAdalA -nava-strodavasathI, krodhakaSAyI -yAva- lobhakaSAyI, itthIvedae, purisavedae, NapuMsagavedae, strIvedI, puruSavedI, napuMsakavedI, kaNhalese -jAva- sukkalese, kRSNalezI -vAva- zuklalezI, micchAdiTThI, avirae,aNNANI,AhArae,chaumatthe, mithyAdiSTI, avirata, ajJAnI, AhAraka, sajogI, saMsAratthe, asiddha / chadmastha, sayogI, saMsArastha, asiddha. se taM jiivodynissphnne| A jIvodayaniSpanna che.. pa. se kiM taM ajIvodayaniSphanne ? pra. ajIvodayaniSpanna (audayikabhAva) zuM che ? u. ajIvodayaniSphanne coddasavihe paNNatte. taM jahA- u. ajIvodayaniSpanna cauda prakAranAM kahyA che, jemake - 1-2 orAliyaM vA sarIraM, orAliyasarIra 1-2. audArika zarIra, audArika zarIranA payogapariNAmiyaM vA davvaM prayogathI pariNAmita dravya, 3-4 veubviyaM vA sarIraM, veubviyasarIrapayoga 3-4. vaikriya zarIra, vaikriya zarIranAM prayogathI pariNAmiyaM vA davvaM, pariNAmita dravya, evaM 5-6. AhAragaM sarIraM 7-8. teyagaM sarIraM A pramANe 5-i. AhAraka zarIra 7-8tejasa 1-2 0, ramUja sarara ja mayavyA zarIra ane 9-10. kAmaNazarIranAM paNa be-be vikalpa jANavA joIe. coparAui am, idhe, se, te pAMco zarIranAM vyApArathI pariNAmita varNa, gaMdha, rasa, sparza dravya. se taM ajIvodayaniSphaNNe, se taM udayaniSphaNNe, se A ajIvodayanipanna audayikabhAva che. A taM ude| - anu. ku. 234-228 udayanipanna che, A audayikabhAvonI prasa paNA thaI. 2, 3vasamig mA 2, aupathamika bhAva : pa. se kiM taM uvasamie? pra. aupathamika bhAva zuM che ? u. uvasamie duvihe paNNatte, taM jahA u. aupazamika bhAva be prakAranAM kahyA che, jemake - 2. 3vasane 4. 2, 3vasamanaEvje yA 1. upazama, 2, upazamaniSpanna. 5. sai vi saM 3vasane ? pra. upazama zuM che ? u. uvasame mohaNijjassa kammassa uvasameNaM, se taM u. mohanIyakarmanAM upazamathI thanAra bhAva - te uvsme| upazama opazamika bhAva che. pa. se kiM taM uvasamaniSphaNNe? pra. upazamaniSpanna zuM che ? u. uvasamaniSphaNNe aNegavihe paNatte, taM jahA u. upazamaniSpanna (aupazamika bhAva) aneka For Private & Personal use 0 prakAranA kahyA che, jemake - Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1024 dravyAnuyoga bhAga-2 uvasaMtakohe -jAva-uvasaMtalobhe, upazAMta krodha yathAvata- upazAMta lobha, uvasaMtapejje, uvasaMtadose, upazAMta rAga, upazAMta dveSa, uvasaMta desaNamohaNijje, upazAMta darzana mohanIya, uvasaMtacarittamohaNijje, uvasaMtamohaNijje, upazAMta cAritra mohanIya, upazAMta mohanIya, uvasamiyA sammattaladdhI, uvasamiyA carittaladdhI aupathamika samyakatva labdhi, pathamika cAritralabdhi, uvasaMtakasAyachaumatthavIyarAge / upazAMta kaSAya chadmasthavItarAga Adi. se taM uvsmnissphnnnne| A upazamaniSpanna aupathamika bhAva che. je te vasamag | - anu. su. 232-24? A aupathamika bhAvanuM svarupa che. 3. yag mA 3. kSAyika bhAva : pra. kSAyika bhAva zuM che ? u. khaie duvihe paNNatte, taM jahA u. kSAyikabhAva be prakAranAM kahyA che, jemake - 9. gu 5, 2, gyaniBUT cA 1. kSaya, 2. kSayaniSpanna. T. jo jiM te zu? pra. kSaya (kSAyikabhAva) zuM che ? u. khae aTThaNhaM kammapagaDINaM khaeNaM se taM khe| u. ATha karmaprakRtionAM kSayathI thanAra bhAva - te kSAyika bhAva che. . vi taM niBUT ? pra. kSayaniSpanna (kSAyikabhAva) zuM che ? u. khayaniSphaNNe aNegavihe paNNatte, taM jahA u. kSaya niSpanna aneka prakAranAM kahyA che, jemake - uppaNNANadaMsaNadhare-arahA jiNe kevlii| utpanna jJAna darzanadhAraka ahetu jina kevaLI, khINa AbhiNibohiyaNANAvaraNe, khINasuyaNANAvaraNe, kSINa Abhinibodhika jJAnAvaraNavALA, kSINabhRta khINaohiNANAvaraNe, khINamaNapajjavaNANAvaraNe, jJAnAvaraNavALA, kSINa avadhijJAnAvaraNavALA, khINakavalaNANAvaraNe, aNAvaraNe, NirAvaraNe, kSINamana:paryava jJAnAvaraNavALA, kSINakevaLa jJAnAvaraNavALA, avidyamAna AvaraNavALA, nirAvaraNavALA, khINAvaraNa, NANAvaraNijjakammavippamukke, kSINAvaraNavALA, jJAnAvaraNIya karmavipramukta. kevaladaMsIsavvadaMsIkhINanidde khINaniddAnide kevaLadarzI, sarvadarzI, kSINanidrA, kSINanidrA-nidrA, khINapayale khINapayalApayale khINathINagiddhe kSINapracalA, kSINapracalApracalA, kSINamyAnagRddha, khINacakkhudaMsaNAvaraNe, khINaacakkhudaMsaNAvaraNa, kSINa cakSudarzanAvaraNavALA, kSINa acakSudarzanAvakhiinnohidsnnaavrnn, khINakavaladasaNAvaraNa, raNavALA, kSINa avadhidarzanAvaraNavALA, kSINakevaLa darzanAvaraNavALA, aNAvaraNe, nirAvaraNe, khINAvaraNe anAvaraNa, nirAvaraNa, kSINAvaraNa, darisaNAvaraNijjakammavipamukke, darzanAvaraNIya karmavipramukta. khINasAyavaiyaNijje. khINaamAyave yaNijje. kSINasAlAvedanIya, kSINaasatAvedanIya, aveyaNa nivvayaNe khINaveyaNa mubhA'subhavaNi avedana, nirvedana, kSINavedana, zubhAzubha-vedanIyajjkmmvippmukke. karmavipramukta, Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1025 khINakohe-jAva-khINalobhe, khINapejje, khINadose khINadasaNamohaNijje, khINacarittamohaNijje, amohe nimmohe khINamohe mohaNijjakammaviSpamukke, khINaNe raiyAue, khINatirikkhajoNiyAue, khINamaNussAue, khINadevAue aNAue nirAue khINAue Auyakammavippamukke, gai-jAi sarIraMgovaMga baMdhaNa saMghAta saMghayaNa aNegaboMdiviMdasaMghAyavippamukke, khINasubhanAme khINAsubhaNAme aNAme niNNAme khINanAme subhA'subhaNAmakammavippamukke, khINauccAgoe khINaNIyAgoe agoe niggoe khINagoe subhA'subhagottakammavippamukke, khINadANaMtarAe, khINalAbhaMtarAe, khINabhogaMtarAe khINauvabhogaMtarAe khINaviriyaMtarAe aNaMtarAe NiraMtarAe khINaMtarAe aMtarAiyakammavippamukke, siddhe buddha mutte pariNincue aMtagaDe svvdukkhpphiinne| kSINakrodha -cAvatu- kSINalobha, kSINarAga, kSINadvaiSa, kSINadarzanamohanIya, kSINacAritramohanIya, amoha, nirmoha, kSINamoha, mohanIyakarmavipramukta, kSINa narakAmuka, kSINatiryaMcayonikAyuka, kSINamanuSpAyuSka, kSINadevAyuSka, anAyuSka, nirAyuSka, kSINAyuSka, Ayukarmavipramukta, gati-jAti, zarIra-aMgopAMga- baMdhana-saMghAtasaMhanana-anekazarIravRMda saMghAtathI vipramukta, kSINa-zubhanAma, kSINa azubhanAma, anAma, nirnAma, kSINanAma, zubhAzubhanAmakarmavipramukta, kSINa-uccagotra, kSINa nIcagotra, agotra, nirgotra, kSINagotra, zubhAzubha gotrakarmavipramukta, kSINa dAnAntarAya, kSINa lAbhAntarAya, kSINabhogAntarAya, kSINa-upabhogAntarAya, kSINa-vIryAntarAya, anantarAya, niraMtarAya, kSINantarAya aMtarAyakarmavipramukta, siddha, buddha, mukta, parinivRtta, aMtakRta-sarvadu:kha prahINa. A kSayaniSpanna kSAyika bhAva che. A kSAyikabhAvanuM varNana thayuM. 4. kSAyopathamika bhAva : pra. kSAyopathamika bhAva zuM che ? u. kSAyopathamika bhAva be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. kSayopazama, 2. kSayopazamanipanna. pra. layopazama zuM che ? cAra ghAtI karmono kSayopazama kSayopazamabhAva che, jemake - 1. jJAnAvaraNIya, 2. darzanAvaraNIya, 3. mohanIya, 4. aMtarAya. A sAyopathamika bhAva che. pra. kSayopazamaniSpanna (kSAyopathamikabhAva) zuM che? u. kSayopazamaniSpanna kSAyopathamikabhAva aneka prakAranAM kahyA che, jemake - se taM khayaniSphaNNe / se taM khie| - gu. su. 242-244 4. suva imApU. se jiM te vagovasamig? u. khaovasamie duvihe pannatte, taM jahA 2. govasane 1, 2. TgovasaMmanine ca | T. te kiM te govame? u. khaovasame NaM cauNhaM ghAikammANaM khaovasameNaM, taM jahA9. nAvaraLinamsa, 2. haMsavaraniSpasa, rU. modafknaksa, 4, aMtara phaksa | se taM khovsme| pa. se kiM taM khaovasamanipphanne ? u. khaovasamaniSphanne aNegavihe paNNatte, taM jahA Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1026 khaovasamiyA AbhinibohiyaNANaladdhI -jAbakhaovasamiyA maNapajjavaNANaladdhI khaovasamiyA maiaNNANaladdhI, khaovasamiyA suyaaNNANaladdhI, khaovasamiyA vibhaMgaNANaladdhI, khaovasamiyA cakkhudaMsaNaladdhI evaM acakkhudaMsaNaladdhI, ohidaMsaNaladdhI, sammadaMsaNaladdhI, micchAdaMsaNaladdhI sammAmicchAdaMsaNaladdhI, khaovasamiyA sAmAiya carittaladdhI, cheovaTThAvaNaladdhI, parihAravisuddhiyaladdhI, suhumasaMparAiyaladdhI, carittAcarittaladdhI, khaovasamiyA dANaladdhI -jAva- khaovasamiyA vIriyanRddhI, paMDiyavAriyaLaddhI, vAhavIriyanandI, bAlapaMDiyavIriyaladdhI, khaovasamiyA soiMdiyaladdhI -khAva- vovalamiyA hAsiMviyatnanI, khaovasamie AyAradhare evaM sUyagaDadhare, ThANadhare, samavAyadhare, vivAhapaNNattidhare, nAyAdhammakahAdhare, vAsAvasAdhare, aMtaHvaDavAdhare, anuttarovavAiydsaadhre, paNhAvAgaraNadhare, khaovasamie vivAgasuyadhare, khaovasamie diTThivAyadhare, khaovasamie NavapuvvI -jAva- coddasapubbI khaovasamie gaNI, khaovasamie vAyae / se taM khaovasamaniSphaNNe / se taM khaovasamie / 5. pAriNAmie bhAve - anu. su. 24-247 5. se kiM taM pAriNAmie ? 3. pAriAmiNa tuviSe vaLatte, taM nahA chu. sApa riAmiNa ya, 2. aLApAriLamik ya ! pa se kiM taM sAipAriNAmie ? u. sAipAriNAmie aNegavihe paNNatte, taM jahA juNasurA juNNagulo juNNaghayaM juNNataMdulA ceva / abbhA ya abbharukkhA saMjJA gaMdhavvaNagarA ya / ukkAvAyAdisAdAyA gajjiyaM vijjU NigghAyA vayA jakkhAdittA dhUmiyA, pra. u. dravyAnuyoga bhAga-2 kSAyopazamika AbhinibodhikajJAnalabdhi -yAvat- kSAyopazamika mana:paryavajJAna labdhi, kSAyopazamika mati ajJAna labdhi, kSAyopazamika zruta ajJAna labdhi, kSAyopazamika vibhaMgajJAnalabdhi,kSAyopazamika cakSudarzanalabdhi A pramANe. acakSudarzana labdhi, avadhidarzana labdhi, samyagdarzana labdhi, mithyAdarzana labdhi, samyagmithyAdarzana labdhi, kSAyopazamika sAmAyika-cAritra labdhi, chedopasthApanA labdhi, parihAra vizuddhilabdhi, sUkSmasaMpa2Ayika labdhi, cAritrAcAritra labdhi, kSAyopazamika dAna labdhi -mAvat- kSAyopazamika vIrya labdhi, paMDitavIrya labdhi, bALavIrya labdhi, bAlapaMDita vIryalabdhi, kSAyopazamika zrotrendriya labdhi yAva- kSAyopazamika sparzanendriya labdhi, kSAyopamika AcArAMgadhArI, A pramANe sUtrakRtAMgadhArI, sthAnAMgadhArI, samavAyAMgadhArI, vyAkhyAprajJaptidhArI, jJAtAdharmakathAMgadhArI, upAsakadazAMgadhArI, antakRdazAMgadhArI, anuttaropapAtika dazAMgadhArI, praznavyAkaraNadhArI, kSAyopamika vipAkazrutadhArI, kSAyopamika dRSTivAdadhArI, kSAyopazamika navapUrvadhArI -yAvat- caudaha pUrvadhArI, kSAyopazamika gaNI, kSAyopazamika vAcaka. 5. pAriNAmika bhAva : pra. u, A kSayopazamaniSpanna bhAva che. A kSAyopazamika bhAva che. pAriNAmika bhAva zuM che ? pAriNAmika bhAva be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. sAdi pAriNAmika, 2. anAdipAriNAmika, sAdi pAriNAmika bhAva zuM che ? sAdi pAriNAmika bhAva aneka prakAranAM kahyA che, jemake - jIrNa surA, jIrNa goLa, jIrNa ghI, jIrNa cokhA, abhra, amravRkSa, saMjJA, gaMdharvanagara. tathA - ulkApAta, digdAha, meghagarjanA, vidyut, nirthAta, cUpaka, yakSAdipta, dhUmikA, Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1027 mahiyA rayugghAocaMdovarAgAsarovarAgAcaMdaparivesA mahikA, rajoddaghAta, caMdragrahaNa, sUryagrahaNa, sUraparivesA paDicaMdayA paDisUrayA iMdadhaNU caMdrapariveSa, sUryapariveSa, praticaMdra, pratisUrya, udagamacchA kavihasiyA amohA vAsA vAsadharA IndradhanuSa, udakamasya, kapiusita, amogha, gAmA NagarA gharA, varSa (bharatAdi kSetra) varSadhara (himavAnuM parvata Adi) grAma, nagara, ghara, pavvayA pAyAlA bhavaNA nirayA rayaNappabhA parvata, pAtALakalaza, bhavana, naraka, ratnaprabhA, sakkarappabhA vAluyappabhA paMkappabhA dhUmappabhA tamA zarkarAprabhA, bAlukAprabhA,paMkaprabhA, dhUmaprabhA, tamatama, tama:prabhA, temastama:prabhA, sohamme IsANe -jAva- ANae pANae AraNe saudharma, IzAna -vAva- Anata, prANata, AraNa, accue gevejje aNuttarovavAiyA IsIpabbhArA azruta, raivayaka, anuttaropapAtika devavimAna, paramANupoggale dupadesie -jaav-annNtpdesie| ISatrAgabhArA pRthvI, paramANupudagala, ddhipradezika skaMdha -jAvat - anantapradezika skaMdha ItyAdi. se taM saaipaarinnaamie| A sAdi pariNAmikabhAva che. pa. se kiM taM aNAipAriNAmie ? pra. anAdi pAriNAmikabhAva zuM che ? u. aNAipAriNAmie-dhammatthikAe adhammatthikAe u. anAdi pAriNAmika bhAva A pramANe che - AgAsatthikAe jIvatthikAe poggalatthikAe dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, addhAsamae loe aloe bhavasiddhiyA jIvAstikAya, pudgalAstikAya, adhdhAsamaya, abhvsiddhiyaa| loka, aloka, bhavasiddhika, abhavasiddhika. se taM aNAipAriNAmie / se taM paarinnaamie| A anAdi pAriNAmika bhAva che. A pAriNAmika - anu. su. 248-250 bhAva che. 6. khAvA mA 6. sAnnipAtika bhAva : v. e jiM te sAva6v? pra. sAnnipAtika bhAva zuM che ? u. saNNivAie eesiM ceva-udaiya-uvasamiya-khaiya- u. sAnnipAtika bhAva A pramANe che - audayika, khaovasamiya-pAriNAmiyANaMbhAvANaMduyasaMjoeNaM aupathamika, kSAyika, kSAyopathamika ane pariNAmika tiyasaMjoeNaM caukkasaMjoeNaM paMcagasaMjoeNaM je A pAMceya bhAvonAM dvikasaMyoga, trikasaMyoga, niphajjati sabve te sandivAie nAme / catuHsaMyoga ane paMcasaMyogathI je bhAvaniSpanna thAya che te badhA sAnnipAtikabhAva nAma che. tattha NaM dasa dugasaMjogA, dasa tigasaMjogA, paMca temAMthI ddhikasaMyogaja dasa, trikasaMyogaja dasa, caukkasaMjogA, ekke pNcgsNjoge| catuHsaMyogaja pAMca ane paMcasaMyogaja eka bhaMga thAya che. A pramANe badhA maLIne e chavvIsa sAnnipAtika bhAva che.) tattha NaM je ro dasa dugasaMjogA se NaM ime - be-benAM saMyogathI niSpanna dasa bhegonAM nAma A pramANe che - 1. asthi NAme udaie uvasamaniSphaNNe, 1. audayika-aupazamikanAM saMyogathI niSpannabhAva, 2. malpi nAme hajI vanigoot, 2. audayika-kSAyikanAM saMyogathI niSpanna bhAva, 3. atthi NAme udaie khaovasamaniSphaNNe, 3. audayika - kSAyopazamikanAM saMyogathI niSpannabhAva, Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1028 dravyAnuyoga bhAga-2 4. atthi NAme udaie pAriNAmiyaniSphaNNe, 5. atthi NAme uvasamie khayaniSphaNNe, 6. asthi NAme uvasamie khaovasamaniSphanne, 7. asthi NAme uvasamie pAriNAmiyaniSphanne, 8. atthi NAme khaie khaovasamaniSphanne, 9. atthi NAme khaie pAriNAmiyaniSphanne, 10.asthi NAmekhayovasamie paarinnaamiynissphnne| 1. 2. re re nAme 35 3vasani ne ? u. udaie tti maNUse uvasaMtA kasAyA, esaNaM se NAme udaie uvasamaniSphanne / 4. audayika-pAriNAmikanAM saMyogathI nipanna bhAva, 5. aupathamika-kSAyikanAM saMyogathI niSpanna bhAva, 6. aupathamika-kSAyopathamikanAM saMyogathI niSpanna bhAva, 7. aupathamika-pAriNAmikanAM saMyogathI niSpanna bhAva, 8. kSAyika-kSAyopathamikanAM saMyogathI niSpanna bhAva, 9. kSAyika-pAriNAmikanAM saMyogathI niSpanna bhAva, 10. kSAyopathamika-pAriNAmikanAM saMyogathI niSpanna bhAva. pra. 1. audayika-aupathamika bhAvanAM saMyogathI niSpanna (sAnnipAtika bhAva) zuM che ? audayikabhAvamAM manuSyagati ane parAmika bhAvamAM upazAMta kaSAya, A audayika-pathamika bhAvanAM saMyogathI niSpanna (sAnnipAtika bhAva) bhaMga che. pra. 2. audayika kSAyika niSpanna bhAva zuM che ? audayika bhAvamAM manuSyagati ane kSAyika bhAvamAM kSAyika samyakatvanuM grahaNa audayika kSAyika niSpanna bhAva che. pra. 3. audayika-kSAyopathamika niSpanna bhAva zuM che ? u. audayikabhAvamAM manuSyagati ane kSAyopaza mikabhAvamAM Indriya grahaNa karavuM A audayika kSAyopathamika niSpanna bhAva che. pra. 4, audayika-pAriNAmika niSpanna bhAva zuM che ? u. audayikabhAvamAM manuSyagati ane pAriNAmi kabhAvamAM jIvatvane grahaNa karavuM A audayika pAriNAmika niSpanna bhAva che. pra. 5. aupazamika kSayasaMyoga niSpanna bhAva zuM che ? aupathamika bhAvamAM upazAMtakaSAya ane kSaya saMyoga bhAvamAM kSAyika samyakatva grahaNa karavuM A aupazamika kSayasaMyoga niSpanna bhAva che. pra. 6. aupathamika-kSayopazama niSpannabhAva zuM che? p. 2. vAre se nAme 366vanine ? u. udaie tti maNUse khaiyaM sammattaM, esa NaM se nAme udaie khynissphnne| pa. 3. kayare se NAme udaie khayovasamaniSphanne ? u. udae tti maNUse khayovasamiyAiM iMdiyAI, esa NaM se NAme udaie khayovasamaniSphanne / g, 4, vIre se nAme 38 pariminine ? u. udae ttimaNUse pAriNAmie jIve, esa NaM se NAme udaie pAriNAmiyaniSphanne / . ka, re re ITne 3vasamig Fnine ? u. uvasaMtA kasAyA khaiyaM sammattaM, esa NaM se NAme uvasamie khayaniSphanne / 5. 6.1re che UTTPvagi govamanane? Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1029 u. uvasaMtA kasAyA khaovasamiyAI iMdiyAI, esa NaM se NAme uvasamie khaovasamaniSphanne / 3. aupathamika bhAvamAM upazAMtakapAya ane kSayopazamanipanna bhAvamAM Indriyo A aupazamika kSayopazama niSpanna bhAva che. pra. 7. aupathamika-pAriNAmika niSpanna bhAva zuM g, 7, tarase maravami riminine ? u. uvasaMtA kasAyA pAriNAmie jIve, esa NaM se NAme uvasamie pAriNAmiyaniSphanne / pa. 8. kayare se NAme khaie khaovasamiyaniSphanne ? u. khaiyaM sammattaM khayovasamiyAiM iMdiyAI, esa NaM se NAme khaie khayovasamaniSphanne / aupazamikabhAvamAM upazAMtakaSAya ane pAriNAmika bhAvamAM jIvatva A aupazamika pAriNAmika niSpanna bhAva che. pra. 8, kSAyika-kSayopathamika niSpanna bhAva zuM che ? u. kSAyika bhAvamA samyaktva ane kSAyopathamika bhAvamAM Indriya grahaNa karavuM A kSAyika kSAyopathamika niSpanna bhAva che. pra. 9, kSAyika-pAriNAmika niSpanna bhAva zuM che ? u. kSAyika bhAvamAM kSAyika samyaktva ane pAriNAmikabhAvamAM jIvatva A kSAyikAriNAmika niSpanna bhAva che. pra. 10, kSAyopathamika- pAriNAmika niSpanna bhAva pa. 9. kayare se NAme khaie pAriNAmiya niSphanne ? khaiyaM sammattaM pAriNAmie jIve, esa NaM se NAme khaie pAriNAmiyaniSphanne / 1. 20, jIre se me vasagi ripani yaniphanne? u. khayovasamiyAiM iMdiyAiM pAriNAmie jIve, esa NaM se NAme khayovasamie pAriNAmiyaniSphanne / tattha NaM je te dasa tigasaMjogA te NaM ime - 1. asthi NAme udaie uvasamie khayaniSphanne, 2. atthiNAme udaie uvasamie khaovasamaniSphanne. kSAyopathamika bhAvamAM Indriyo ane pariNAmika bhAvamAM jIvatva A kSAyika pAriNAmika niSpanna bhAva che. (A pramANe A krikasaMyogI sAnipAtika bhAvanAM dasa bhaMgonuM svarUpa che.) trikasaMyogeja (sAnnipAtika bhAva)nAM dasa bhaMga A pramANe che - 1. audayika- aupathamika-kSAyika niSpanna bhAva, 2. audayika- aupazamika-kSAyopathamika niSpanna bhAva, 3, audayika aupathamika-pAriNAmika niSpanna bhAva, 4. audayika-kSAyika-kSAyopathamikaniSpanna bhAva, 5. audayika-kSAyika-pAriNAmika niSpanna bhAva, 6. audayika-kSAyopathamika-pAriNAmika niSpanna bhAve, 7. aupazamika kSAyika-kSAyopathamika niSpanna bhAve, 3. atthiNAme udaieuvasamie pAriNAmiyaniSphanne, 4. atthi NAme udaie khaie khaovasamaniSphanne, 5. asthi NAme udaie khaie pAriNAmiyaniSphanne. 6. asthiNAmaudaiekhayovasamiepAriNAmiyaniSphanne, 7. atthi NAme uvasamie khaie khaovasamaniSphanne. Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1030 dravyAnuyoga bhAga-2 - . u. 5. 8. atthi NAme ubasamie khaie pAriNAmi 8. aupathamika-kSAyika-pAriNAmikaniSpanna bhAva, niSNane, 9. atthiNAme utasamie khaovasamie pAriNAmiya 9. aupathamika-kSAyopazamika-pAriNAmika niSphanne, niSpanna bhAva, 10. atthi NAme khaie khaovasamie pAriNAmiya 10. kSAyika-kSAyopathamika-pAriNAmika niSpana nijo, bhAva, pa. 1. kayare se NAme udaie uvasamie khayaniSphanne ? pra. 1, audayika-aupathamika-kSAyika niSpanna bhAva zuM che ? u. udae tti maNUse uvasaMtA kasAyA khaiyaM sammattaM audayika bhAva manuSya gati, upazAMta kaSAya esa NaM se NAme udaie uvasamie khayaniSphanne / aupathamikabhAva ane kSAyika samyaktva kSAyika bhAva. A audayika aupathamika-kSAyikaniSpanna bhAva che. 1. 2. tAre te nAme 39g 3vasamiA vasami pra. 2. audayika- aupathamika- kSAyopazamika niSpanna niSNane ? bhAva zuM che ? u. udae tti maNUse uvasaMtA kasAyA khaovasamiyAI u. manuSyagati audayikabhAva, upazAMta kaSAya iMdiyAI, esa NaM se NAme udaie uvasamie aupathamika bhAva ane IndriyAM kSAyopathamikabhAva. khovsmnipphnne| A audayika aupazamika-kSAyopathamika niSpanna bhAva che. g, 3, re sai gAme 3965 3vasamiU T[riNAma- pra. 3. audayika - aupazamika-pAriNAmika niSpanna nine ? bhAva zuM che ? u. udae tti maNUse uvasaMtA kasAyA pAriNAmie u. manuSyagati audayikabhAva, upazAMtakaSAya jIve, esa NaM se NAme udaie uvasamie aupathamika bhAva ane jIvatva pAriNAmika bhAva. pAriNAmiyaniSphanne / A audayika-aupathamika-pAriNAmika niSpanna bhAva che. pa. 4. kayare se NAme udaie khaie pAriNAmiyaniSphanne? 4, audayika-kSAyika-kSAyopathamika niSpanna bhAva zuM che? u. udae tti maNUse khaiyaM sammattaM khaovasamiyAI u. manuSyagati audayika bhAva, kSAyika samyaktva iMdiyAI, esa NaM se NAme udaie khaie khaovasama kSAyika bhAva ane IndriyA kSAyopathamika bhAva. niSNane A audayika kSAyika kSAyopathamika niSpanna bhAva che. q che. yera se 39 vaUpariminiTTane? pra. 5, audayiMka-kSAyika-pAriNAmika niSpanna bhAva zuM che ? u. udae tti maNUse khaiyaM sammattaM pAriNAmie jIve u. manuSyagati audayika bhAva, kSAyika samyatva esa NaM se nAme udaie khaie paarinnaamiynissphnne| kSAyika bhAva ane jIvatva pAriNAmika bhAva. A audayika-kSAyika-pAriNAmika niSpanna bhAva che. pa. 6. kayare se NAme udaie khaovasamie pra. 6, audayika-kSAyopathamika-pAriNAmika niSpanna pAriNAmiyaniSphanne ? bhAva zuM che ? Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana u. udae tti maNUse khaovasamiyAiM iMdiyAI pAriNAmie jIve esa NaM se NAme udae khaovasamie pAriNAmiyanipphanne / 6. 3. 3vasaMtA sAyA, vaDyuM sammatta, khaovasamiyAiM iMdiyAI, esa se NAme uvasamie khaie khovsmnine 6. 6. 7. kayare se NAme uvasamie khaie khaovasamanipphanne ? u. uvasaMtA kasAyA, khaiyaM sammattaM, pAriNAmie ve, esa seNA uvasamie khaie pAriNAmiyaniphanne / 3. 6. 8. kayare se NAme uvasamie khaie pAriNAmiyanipphanne ? 9. kayare se NAme uvasamie khaovasamie pAriNAmiyanipphanne ? uvasaMtA kasAyA khaovasamiyAiM iMdiyAI pAriNAmie jIve, esa NaM se NAme uvasamie khaovasamie pAriNAmiyanipphanne / 20. kayare se NAme khaie khaovasamie pAriNAmiyaniSphanne ? u. khaiyaM sammattaM, khaovasamiyAiM iMdiyAI, pAriNAmie jIve, esa NaM se NAme khaie khaovasamie pAriNAmiyaniSphanne / tattha NaM je te paMca caukkasaMjogA te NaM ime 1. atthi NAme udaie uvasamie khaie khaovasamanipphanne, 2. atthi NAme udaie uvasamie khaie pAriNAmiyanipphanne, 3. atthi NAme udaie uvasamie khaovasamie pAriNAmiyanipphanne, 4. atthi NAme udaie khaie khaovasamie pAriNAmiyanipphanne, u. manuSya gati auyika bhAva, IndriyAM kSAyopazamika bhAva ane jIvatva pAriNAmika bhAva. A auyika-kSAyopazamika-pAriNAmika niSpanna bhAva che. 1031 pra. 7. aupazamika-kSAyika-kSAyopazamika niSpanna bhAva zuM che ? u. upazAMta kaSAya aupazamikabhAva, kSAyika samyaktva kSAyikabhAva, IndriyA kSAyopazamika bhAva. A aupamika-kSAyika-kSAyopazamika niSpanna pra. bhAva che. 8. aupazamika-kSAyika-pAriNAmika niSpanna bhAva zuM che ? u. upazAMta kaSAya aupazamikabhAva, kSAyika samyaktva kSAyika bhAva, jIvatva pAriNAmikabhAva, A aupazamika-kSAyika-pAriNAmika niSpanna bhAva che. pra. 9. aupazamika-kSAyopamika-pAriNAmika niSpanna bhAva zuM che ? u. upazAMta kaSAya aupamika bhAva, IndriyAM kSAyopazamikabhAva ane jIvatva pAriNAmika bhAva. A aupamika-kSAyopazamika-pAriNAmika niSpanna bhAva che. pra. 10, kSAyika-kSAyopazamika - pAriNAmika niSpanna bhAva zuM che ? u. kSAyika samyaktva kSAyikabhAva, IndriyAM kSAyopazamika bhAva ane jIvatva pAriNAmika bhAva. A kSAyika-kSAyopazamika-pAriNAmika niSpanna sAnnipAtikabhAva che. cAra bhAvonAM saMyogathI niSpanna sAnnipAtikabhAvanAM pAMca bhaMgonAM nAma A pramANe che - 1. audiyaka-aupazamika-kSAyika-kSAyopazamika niSpanna bhAva. 2. auyika-aupazamika-kSAyika-pAriNAmika niSpanna bhAva, 3. audiyaka-aupamika-kSAyopazamikapAriNAmika niSpanna bhAva, 4. audayika-kSAyika-kSAyopazamika-pAriNAmika niSpanna bhAva, For Private Personal Use Only Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyAnuyoga bhAga-2 1032 5. atthi NAma uvasamie khaie khaovasamie pAriNAmiyaniSphanne, pa. 1. kayare se NAme udaie uvasamie khaie khaovasamanipphanne ? u. udae tti maNUse, uvasaMtA kasAyA, khaiyaM sammattaM, khaovasamiyAiM iMdiyAI, esa NaM se NAme udaie uvasamie khaie khaovasamanipphanne / pa. 2. kayare se NAme udaie uvasamie khaie pAriNAmiyaniSphanne ? u. udae tti maNUse, uvasaMtA kasAyA, khaiyaM sammattaM, pAriNAmie jIve, esaNaM seNAme udaieuvasamie khaie pAriNAmiyaniSphanne / pa. 3. kayare se NAme udaie uvasamie khaovasamie pAriNAmiyaniSphanne ? udae ttimaNUse, uvasaMtA kasAyA, khaovasamiyAI iMdiyAI pAriNAmie jIve, esa NaM se NAme udaie uvasamie khaovasamie paarinnaamiyniSNane 5. aupathamika-kSAyika-kSAyopathamika-pAriNAmika niSpanna bhAva. pra. 1, audayika - aupazamika-kSAyika-kSAyopathamika niSpanna sAnnipAtika bhAva zuM che ? audayika bhAvamAM manuSya, aupazamika bhAvamAM upazAMta kapAya, kSAyikabhAvamAM kSAyika samyaktva ane kSAyopathamika bhAvamAM IndriyAM, A audayika-aupathamika-kSAyika-kSAyopathamikaniSpanabhAva che. pra. 2. audayika-pathamika-kSAyika-pAriNAmikaniSpanna bhAva zuM che ? audayika bhAvamAM manuSyagati, aupathamika bhAvamAM upazAMtakaSAya, kSAyikabhAvamAM kSAyika samyaktva ane pAriNAmika bhAvamAM jIvatva. A audayika aupathamika-kSAyika-pAriNAmika niSpanna bhAva che. pra. 3. audayika-aupathamika-kSAyopathamika pAriNAmika niSpanna bhAva zuM che ? u. audayika bhAvamAM manuSyagati, aupazamikabhAvamAM upazAMtakaSAya, kSAyopathamikabhAvamAM IndriyAM ane pAriNAmikabhAvamAM jIvatva, A audayika aupathamika-kSAyopazamika-pAriNAmikaniSpanna bhAva che. pra. 4, audayika-kSAyika-kSAyopathamika-pAriNAmika niSpanna bhAva zuM che ? u. audayikabhAvamAM manuSyagati, kSAyikabhAvamAM sAyika samyaktva, kSAyopathamikabhAvamAM IndriyAM ane pariNAmika bhAvamAM jIvatva, A audayikakSAyika-kSAyopathamika-pAriNAmika bhAva nipanna bhAva che. pra. pa, aupazamika-kSAyika-kSAyopathamika-pAriNAmika niSpanna bhAva zuM che ? . u. aupathamikabhAvamAM upazAMtakaSAya, kSAyikabhAvamAM kSAyika samyakatva, kSAyopathamikabhAvamAM IndriyAM ane pAriNAmika bhAvamAM jIvatva, A aupazamikakSAyika-kSAyopathamika-pAriNAmika niSpanna bhAva che. paMcasaMyogaja sAnnipAtikabhAvano eka bhaMga A pramANe che - pa. 4. kayare se NAme udaie khaie khaovasamie pAriNAmiyaniSphanne ? udae tti maNUse, khaiyaM sammattaM, khaovasamiyAI iMdiyAiM, pAriNAmie jIve esa NaM se nAme udaie khaie khaovasamie pAriNAmiyaniSphanne / tu. pa. 5. kayare se nAme uvasamie khaie khaovasamie 3.. uvasaMtA kasAyA, khaiyaM sammattaM, khaovasamiyAI iMdiyAiM, pAriNAmie jIve, esa NaM se nAme uvasamie khaie khaovasamie paarinnaamiynissphnne| tattha NaM je se ekke paMcakasaMjoge se NaM ime Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1833 atthi nAme udaie uvasamie khaie khaovasamie audayika-opazamika-sAyika-kSAyopazamika paarinnaamiynissphnne| pAriNAmika niSpanna bhAva. pa. kayare se nAme udaie uvasamie khaie khaovasamie pra. audayika-aupazamika-sAyika-kSAyopathamikaparimiya niSNane ? pAriNAmika niSpanna bhAve zuM che ? udae tti maNase, uvasaMtA kasAyA, khaiya sammattaM, u. audayika bhAvamAM manuSyagati, aupathamika khaovasamiyAiM iMdiyAI, pAriNAmie jIve, esa bhAvamAM upazAMtakaSAya, kSAyikabhAvamAM kSAyika NaM se NAme udaie uvasamie khaie khaovasamie samyaktva, kSAyopathamika bhAvamAM IndriyA ane pAriNAmiyaniSphanne / pAriNAmika-bhAvamAM jIvatva, A audayika aupazamika-kSAyika-kSAyopathamika-pAriNAmika niSpanna bhAva che. se taM sannivAie, se taM chnnnnaame| A sAnnipAtika bhAva che. A cha nAma thayA. - pu. yu. 261-266 63. sattAmavivAtha-sa6 maMDalsa vitya pavi- 163. sAta nAmanI vivakSAthI svara maMDaLanuM vistArapUrvaka prarupaNa : 5. se jiM taM sattanAne? pra. sAta nAma zuM che ? u. sattanAme satta sarA paNNattA, taM jahA sAta nAma sAta (prakAranAM) svara kahyA che, jemake - 2. sajjai', 2. risame, rU. dhAre, 4. mannime, 1. paja, 2. RSabha, 3. gAMdhAra, 4. madhyama, 5. paMcame sre| 6. dhevae ceva, 7. NesAe sarA satta 5. paMcama, 6. paivata, 7. niSAda (A sAta svara che.) viyaahiyaa| eesi NaM sattaNhaM sarANaM satta saraTThANA paNNattA, A sAta svaronAM sAta svarasthAna kahyA che, te nahIM jemake - . sarjaM tu nibAI ! 1. pajanuM sthAna jIdvAno agrabhAga che. 2, 3ra risamaM sara ! 2. RSabha svaranuM sthAna vakSasthaLa che. rU. DuMg idhAre | 3. gAMdhAra svaranuM sthAna kaMTha che. 4. mannanirmANa maf I. 4. madhyama svaranuM sthAna jIvhAno madhyama bhAga che. che. nAsA paMthamaM vya | 5. paMcama svaranuM sthAna nAsikA che. 6, DhaMtA ca virya | 6. paivata svaranuM sthAna daMtoSTha saMyoga che. 7. muddhANaNa ya NesA ya, saraTThANA viyAhiyA / / 7. niSAda svaranuM sthAna mUrdhA (mastaka) che. satta sarA jIvanissiyA paNNattA, taM jahA jIvanizcita sAta svara kahyA che, jemake - 1. nanna rava marI II 1. mayUra (mora) panna svaramAM bole che. 2. ve rimaM sarA 2. kukaDo RSabha svaramAM bole che. rU. daM Du dhAra ! 3. haMsa gAMdhAra svaramAM bole che. 4. mannimaM tu satra | 4. gAya ane bakarA madhya svaramAM bole che, 5. aha kusumasaMbhave kAle koilA paMcamaM saraM / 5. koyala vasaMtaRtumAM paMcama svaramAM bole che. 6. chaThaM ca sArasA koNcaa| 6. krauMca ane sArasa pakSI dhaivata svaramAM bole che. () vi. sa. 2, 3, 5, mu. 87-88 (4) vicA. sa. 27, su. 1, mu. 28-21 2. kaMTha, vakSasthaLa, tAlu, jivA, dAMta ane nAsikA A cha sthAnanA saMyogathI je svara utpanna thAya te paja svara che. Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1034 7. paisAyaM sattamaM yo satta sarA ajIvanissiyA paNNattA, taM jahA chu. sabne rava muLo / 2. gomuddo risamaM sara rU. saMvo bavapha gaMdhAra | 4. maptimaM muLa sarjArI 5. caucalaNapaiTThANA gohiyA paMcamaM saraM / 6. ADaMvaro dhavayaM / 7. mahAbherI ya sattamaM / eesi NaM sattaNhaM sarANaM satta sara lakkhaNA vaLattA, te nahIM 2. sapne jhahara vitti, yaM 2 La visarve | gAva mattAya puttA, NArINaM ceva vallabho // 2. risabheNaM tu esajjaM, saMNAvaccaM dhaNANi ya / vatthagaMdhamalaMkAraM, itthio sayaNANi ya // 3. gaMdhAre gIyajuttiNNA vajjavittI kalAhiyA / bhavaMti karaNo paNNA, je anne satthapAragA // 4. mAimasarasaMpannA, mavaMti suhanIvio / khAyai piyai deha, majjhimaM saramassiyo // . paMcamasarasaMpattA, mavaMti puthvIparva / sUrA saMgahakattAro, aNegagaNaNAyagA // 6. dhruvayasarasaMpattA, mavaMti tadapriyA / sAuniyA vagguriyA, soyAriyA macchabaMdhA ya // 7. caMDAlA muTThiyA meyA, je anne pAvakammiNo / gohAyagA ya je corA, sAyaM saramassiyA / / eesi NaM sattaNhaM sarANaM tao gAmA paNNattA, tuM nA chu. sabnAme, 2. mAimagAma, rU. gaMdhAme | dravyAnuyoga bhAga-2 7. hAthI niSAda svaramAM bole che. ajIva niHzrita sAta svara kahyA che, jemake 1. mRdaMgavAdhathI SaDjha svara nIkaLe che. 2. gomukhI vAdyathI RSabha svara nIkaLe che. 3. zaMkhathI gAMdhAra svara nIkaLe che. 4. jhAlarathI madhyama svara nIkaLe che. 5. cAra caraNo para pratiSThita godhikAthI paMcama svara nIkaLe che. 6. nagArAthI dhaivata svara nIkaLe che. 7. mahAbherIthI niSAda svara nIkaLe che. A sAta svaronA svara-lakSaNa sAta kahyA che, jemake - - 1. SaDjha svaravALA vyakti AjIvikA prApta kare che. teno prayatna niSphaLa thato nathI. tene godhana putra mitra Adino saMyoga prApta thAya che ane te strIone priya hoya che. 2. RSabha svaravALA vyaktine aizvarya, senApatitva, dhana-dhAnya, vastra, gaMdha, AbhUSaNa, strI ane zayana prApta thAya che. 3. gAMdhAra svaravALA vyakti gAvAmAM kuzaLa zreSTha vRttivALA, vAjiMtra kaLAmAM kuzaLa, kavi, prAjJa ane vibhinna zAstronAM pAragAmI hoya che. 4. madhyama svaravALA vyakti sukhathI jIve che, khAya-pIve che. khavaDAve-pIvaDAve che ane dAna Ape che. 5. paMcama svaravALA vyakti rAjA, zUra, vIra saMgrahakartA ane aneka gaNonAM nAyaka hoya che. 6. dhaivata svaravALA vyakti kalahapriya, pakSIone mAranAra tathA haraNo, sUaro ane mAchalIone mAranAra hoya che. 7. niSAda svaravALA vyakti cAMDALa, phAMsI ApanAra, muThThIbAja, vibhinna pApa karma karanAra, gAyanAM ghAtaka ane cora hoya che. A sAta svaronAM traNa grAma (mUrcchanAono samUha) kahyA che, jemake - 1. paDvagrAma. 2. madhyamagrAma, 3. gAMdhAragrAma. Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1035 jAmanI sAta mUcchao kahI che, jemake - 1. maMgI, 2. kauravIyA, 3. harIta, 4. rajanI, 5. sArakAMtA, 6. sArasI, 7, zuddhapajA. madhyamajhAmanI sAta mUcchao kahI che, jemake - sajjagAmassaNaMsattamucchaNAopaNNattAo, tNjhaa2. maMf, 2. ravaiyA, rU. dara 2, 4, ratha ca, . sIratA 2 6. che , sArasA , 7. suddhanA ya sattA || majjhimagAmassaNaM sattamucchaNAopaNNattAo.taM nauT2. 3ttaramaMA, 2. rathaLA, rU. 3ttarA, 4. uttarAyaT 5. assokaMtA ya, 6. sovIrA, 7. abhirU havai sattAmAM ! gaMdhAragAmassaNaMsattamucchaNAopaNattAo, taMjahA9. iDhI ca, 2. vRddhimAM, . pUrimA vasyA , 4, muddhAMdhAraTI 5. uttaragaMdhArA vi ya, paMcamiyA havai mucchA u|| 6. suTThattaramAyAmA sA chaTThI, Niyamaso u nnaayvvaa| 7. aha uttarAyayA koDImA ya, sA sattamI mucchaa| 1. uttaramaMdA, 2. rajanI, 3. uttarA, 4. uttarAyatA, 5. azvakAMtA, 6. sauvIrA, 7. abhirutA . pra. pa. satta sarA kao saMbhavaMti ? geyassa kA bhavai joNI? kaisamayA ussAyA ? kai vA geyassa AgArA ? 3. u. satta sarANAbhIo bhavaMti, gItaM ca rUnnajoNI y| pAdasamayA ussAyA, tiNNi ya gIyassa aagaaraa| gAMdhAraprAmanI sAta mUcchao kahI che, jemake - 1. naMdI, 2. mudrikA, 3. pUrimA, 4. zuddhagAMdhArA, 5. uttara gAMdhArA, 6. suputtara AyAmAM, 7. uttarAyatA koTimAM. saptasvaranI utpatti vagere : sAta svara konAthI utpanna thAya che ? gItanI yoni (jAti) zuM che? teno ucchavAsa kALa keTalo che ? ane gItanAM AkAra keTalA che ? sAteya svara nAbhithI utpanna thAya che, rudana gItanI yoni che. jeTalA samayamAM koI chaMdanuM eka caraNa gavAya che teno teTalo ucchavAsa kALa hoya che ane gItanA AkAra traNa hoya che1. prAraMbhamAM mRdu, 2. madhyamAM tIvra, 3. aMtamAM maMda. A traNa gItanA AkAra che. gAyakanI yogyatA : gItanAM cha doSa, ATha guNa, traNa vRtta ane be bhASAo hoya che. je Ane jANe che teja suzikSita vyakti ja Ane raMgamaMca para gAya zake che. gItanA cha doSa : 1. bhIta- bhayabhIta thaIne gAvuM, 2. duta- zIghratAthI gAvuM, 3. haravara-dIrgha zabdone laghu banAvIne gAvuM, 4. uttalaH- tAlanAM anusAra na gAvuM, 5. kAkasvara: kAgaDAnI jema karNakaTu svarathI gAvuM, 6. anunAsa nAkathI gAvuM. A gItanAM cha doSa che. Aimiu ArabhaMtA, samubvahaMtA ya majjhagAraMmi / avasANe ya jhaveMtA, tiNNi ya geyassa aagaaraa|| chadose aTTha guNe, tiNNi ya vittAI do ya maLio '. jANIhii so gAhii, susikkhio raMgamaMcammi / 2. mayaM, 2. kurca, 3. rahassaM gAyaMto mA ya gAhiM, 4. 3nAndra, 6. vikSara da. majnAlaM ca AMti tha isA || Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1036 dravyAnuyoga bhAga-2 2. puur, 2. naM , rU. arvAce ja, 4. vatta tahA, 6. vipuDuM, 6. madhura, 7. sama, 8. sulaliyaM aTTha guNA hoti geyassa // 3ra-Tha-siviluddha 5, giccae mauya-ribhiyapadabaddhaM / gItanAM ATha guNa : 1. pUrNa : Aroha avaroha Adi svara kaLAothI paripUrNa hovuM, 2. rakta : rAgathI pariSkRta hovuM, 3. alaMkRta : vibhinna svarothI suzobhita hovuM, 4. vyakta : spaSTa svaranuM hovuM, 5. avighu:niyata keniyamita svara yukta hovuM, 6. madhura : madhura svarayukta hovuM, 7. sama: tAla, vINA AdinuM anugamana karavuM, 8. sulalita : lalita layayukta hovuM, gItanAM A ATha guNa che. gItanAM ATha guNa hajI che : 1. urovizuddha : je svara vakSasthaLamAM vizuddha hoya, 2. kaMThavizuddha : je svara kaMThamAM vizuddha hoya, 3. ziro vizuddha : je svara mastakathI utpatti thavA chatAM paNa vizuddha hoya, 4. mRdu : je rAga komaLa svarathI gavAya che. 5. ribhita : ghaNA AlAponAM dvArA gItamAM camatkAra utpanna karavA. 6. padabaddha : gItane viziSTa pada racanAthI nibaddha karavA. 7. samatALa padonsepa : jemAM tAla vAdya ane nartakanuM vAdakathI sama hoya (ekabIjAthI maLatuM hoya). 8. saptasvara sIbhara:jemAM sAteya svara samAna hoya. gItapadonAM ATha guNa A pramANe che : 1. nirdoSa : alIka vagere battIsa doSa rahita thavuM, 2. sAravaMta : viziSTa arthayukta thavuM, 3. hetuyukta : arthasAdhaka hetuyukta thavuM, 4. alaMkRta : kAvyanAM alaMkArothI yukta thavuM, 5. upanIta : upasaMhAra yukta thavuM, 6. sopacAra : aviruddha alajjanIya arthanuM pratipAdana karavuM, 7. mita : alpapada ane tenA akSarothI parimita samatAla paDukkhevaM, sattassarasIbharaM geyaM / / nidosaM sAravaMtaM ca, heujuttamalaMkiyaM / uvaNIyaM sovayAraM ca, mitaM mahurameva ya / / thavuM, 8. madhura : suzrAvya zabda artha ane pratipAdananI dRSTithI priya thavuM. Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1037 9. samamaddhasamaM ceva, savvattha visamaM ca jN| tiNi vittappayArAI. cautthaM no plbbhi|| 10. sakkayA pAyayA ceva, duhA bhaNiIo aahiyaa| saramaMDalaMmi gijjate, pasatthA isibhAsiyA // 5. sI nAyaDu madura? kesI gAyai kharaM ca rUkkhaM ca ? kesI gAyAi cauraM? kesI vilaMbaM? dutaM kesI ? vissaraM puNa kerisI ? 3. sAmA mA madura, kAlI gAyai kharaM ca rUkkhaM ca / vRtta chaMda traNa prakAranA kahyA che : 1. sama:jemAM cAreya caraNa ane akSara samAna hoya, 2. addhasama: jemAM prathama ane tRtIya, dvitIya ane caturtha e caraNa samAna hoya, 3. sarvaviSama : jenA cAre caraNa ane akSara badhA viSama hoya, enA atirikta cothuM prakAra maLato nathI. gItanI bhASA be prakAranI kahI che, jemake1. saMskRta, 2. prAkRta. A baMne prazasta ane RSibhASita che. A svaramaMDaLamAM gavAya che. gAyakanA prakAra : pra. 1. madhura svaramAM koNa gIta gAya che ? 2. karkaza ane rukSa svaramAM koNa gIta gAya che ? 3. caturatAthI koNa gIta gAya che ? 4. vilaMba svaramAM koNa gIta gAya che ? 5. kuta zIdhra svaramAM koNa gIta gAya che ? 6. visvaratAthI koNa gIta gAya che ? u. 1. zyAmA strI madhura svaramAM gIta gAya che, 2. kALI strI karkaza ane rukSa svaramAM gIta gAya che, 3. gaurI strI caturatAthI gIta gAya che, 4. kANI strI vilamba (maMda) svaramAM gIta gAya che, 5. AMdhaLI strI dvata zIdhra svaramAM gIta gAya che, 6. piMgaLA strI vistaratAthI gIta gAya che. A sAta svaronAM nAma A pramANe che - 1. akSara sama: sva, dIrgha ane plata akSaronAM anurupa svara, 2. padasama: rAganAM anurupa pada vinyAsavALA svara, 3. tAlasama : tAla vAdananAM anurupa gavAya tevA svara, 4. layasama: rAga rAganInAM anurupa svara. 5. jhahasama:vINA Adi vAdyonAM anurUpa svara. 6. zvAsocchavAsa sama : zvAsa levA-choDavAnAM yogya sthAna para rokAya tevo svara. 7. saMcAra sama : vAdyo para AMgaLI AdinAM saMcAranAM anurupa svara. A sAta svara che. gorI gAyai cauraM, kANI vilaMba, kuye gaMdha . vissaraM puNa piNglaa|| akkharasamaM payasamaM tAlasamaM layasamaM gahasamaM ca / nissasiya ussasiyasama, saMcArasamaM sarA stt| Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1038 dravyAnuyoga bhAga-2 svaramaMDaLa upasaMhAra : satta sarA tao gAmA, mucchaNA ekaviMsai / A pramANe gIta svara taMtrI AdithI saMbaMdhita thaIne tANA ekUNApaNNAsA, samattaM srmNddlN'| sAta prakAranAM thaI jAya che. sAta svara, traNa grAma ane ekavIsa mudghanAo hoya che. pratyeka svara sAta tAnathI gavAya che, tenA sAta guNiyA karavAthI (49) ogaNapacAsa bheda thaI jAya che. A pramANe svaramaMDaLanuM varNana samApta thayuM. te sattA - anu. su. 26 0 (6-11) A sAta nAmanuM varNana thayuM. 64. manAma vivayA gaphTava mitti- 164. ATha nAma vivakSAthI ATha vacana vibhakti : v. te jiM tuM manAme ? pra. aSTanAma zuM che ? u. aTThanAme aTThavihA vayaNavibhattI paNNattA, u. ATha prakAranI vacana vibhaktione aSTanAma te nadI kahevAmAM Ave che, jemake - 9. nise dama do, 1. nirdeza - pratipAdaka arthamAM prathama vibhakti hoya che. 2. vidyA 3 . 2. upadeza- kriyAnAM pratipAdanamAM dvitIyA vibhakti hoya che. rU. tathA razmi thI, 3. kriyA - kAraNanAM pratipAdanamAM tRtIyA vibhakti hoya che. 4. ulya saMpathIva, 4, saMpradAnamAM cothI vibhakti hoya che. che. paMcamI ca payA, 5. apAdAna (pRthaktA) batAvavAnA arthamAM pAMcamI vibhakti hoya che. 6. chaTTa sastAmivAyo, 6. sva svAmitva pratipAdana karavAnA arthamAM chaThThI vibhakti hoya che. 7. sattana sauiTdhArbhei. 7. sannidhAna (AdhAra) nuM pratipAdana karavAnA arthamAM sAtamI vibhakti hoya che. 8, samAgamaMtaff mA 8. saMbodhita AmaMtrita karavAnA arthamAM AThamI vibhakti hoya che. 1. tattha paDhamA vibhattI, nidadese so imo ahaM 1. nirdezamAM prathama vibhakti hoya che, jemaa fttA te, A, huM. 2. biiyA puNa uvadese, bhaNa kuNasu imaM va tava 2. upadezamAM dvitIyA vibhakti hoya che, tti. jema - Ane kaho, temane kaho Adi. 3. taiyA karaNammi kayA, bhaNiyaM va kayaM va 3. karaNamAM trIjI vibhakti hoya che, jema - teNa va mae vaa| tenA ane mArA dvArA kahevAyuM che, athavA tenA ane mArA dvArA karAyuM che. 4. haMdi Namo sAhAe, havai cautthI saMpayA 4. saMpradAna, nama: tathA svAhA arthamAM cothI naSkiA vibhakti hoya che. jema-"viprAya aaN dravAti" brAhmaNane gAya Ape che. "namoninAya" jInezvaranAM mATe mArA namaskAra ho mana vAda : agni devatAne homa apAya che. . kALa . 7, mu. 2 Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1039 5. avaNaya giNha ya etto, itto ttivA paMcamI 5. apAdAnamAM pAMcamI vibhakti hoya che. apaayaanne| jemane tyAMthI dUra karo athavA Ane laI lo. 6. chaTThI tassa imassa va, gayassa vA 6. svasvAmI saMbaMdha batAvavAmAM chaThThI vibhakti saamisNbNdhe| hoya che, jema - tenI athavA AnI A vastu che. 7. havai puNa sattamI taM imaggi AdhAra kAla 7. AdhAra kALa ane bhAvamAM sAtamI vibhakti bhAve cA hoya che, jema - (te phalAdi) AmAM che. 8. AmaMtaNI bhave aTThamI u jaha he juvANa 8. AmaMtraNa arthamAM AThamI vibhakti hoya che, ttiA jema - he yuvAnuM ! se taM atttthnnaame| A aSTanAma che. - anu. su. 26? 165. navanAma vivakkhayA nava kavvarasANaM paravaNaM- 15. nava nAmanI vivekSAthI nava kAvya rasanuM varNana prarupaNa : p. je hiM navanAme ? pra. navanAma zuM che ? u. navanAme Nava kavvarasA paNNattA, taM jahA u. navanAmamAM nava kAvya rasa kahyA che, jemake - 2. vIro, 2. siMkaITRo, rU. bumo ya, 4, rodyo 1. vIrarasa, 2. zrRMgArarasa, 3. addabhUta rasa, ca Dhaphpha vadhavo ! 9. veT, 6. vAmajo, 4. raudrarasa, 5. bhayAnakarasa, 6. bibhatsarasa, 7. hRAso, 8. stuLo, 6. saMto ya . 7. hAsyarasa, 8. kAruNya rasa, 9. prazAMtarasa. tattha 1. pariccAyammiya 2. tava-caraNe 3. sattujaNa- 1, 1. parityAga karavAmAM garva ke pazcAttApa na thavo, viNAse ya / aNaNusayadhii parakkamaciNho vIro 2. tapazcaryAmAM dhairya, 3. zatruono vinAza raso hoi| karavAmAM parAkrama karavA rupa lakSaNavALA vIrarasa che. vIro raso jahA vIrarasanuM udAharaNa A pramANe che - so NAma mahAvIro jo rajjaM payahiUNa pbvio| rAjya-vaibhavano parityAga karIne je dIkSita thayA kAma-kkohamahAsattupakkhanigghAyaNaM kuNai // ane dIkSita thaIne kAma-krodha Adi rupa mahAzatrupakSano jeNe nAza karyo, te ja nizcayathI mahAvIra che. 2. siMgAro nAma raso risNjogaabhilaassNjnnnno| zRMgAra rasa ratinAM kAraNabhUta sAdhanonAM saMyoganI mNddnn-vilaas-vibboy-haas-liilaa-rmnnliNgo|| abhilASAnA janaka che. tathA maMDana, vilAsa, vibloka, hAsya-lIlA ane ramaNa. A badhA zRMgArarasanAM lakSaNa che. siMgAro raso jahA zRMgAra rasanuM udAharaNa A pramANe che - mahuraM vilAsalaliyaM hiyayummAdaNakaraM juvaannaannN| kAmaceSTAothI manohara koI zyAmA (soLa sAmA saduddAmaM dAeI mehalAdAmaM // varSanI tarUNI) nAnI ghugharIothI mukharita thavAthI madhura ane yuvakonA hRdayane unmatta karanAra potAnA kaTisUtranuM pradarzana kare che. Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1040 dravyAnuyoga bhAga-2 rU. viThThIvAra majuvo va, mUya rasa hoddA 3. pUrvamAM kyAreka anubhavamAM na Avela athavA so hAsa visAduppattilakkhaNo abbhUonAma / / anubhavamAM Avela, koI vismayakArI AzcaryakArI padArthane joIne je Azcarya thAya che te abhUterasa che. harSa ane viSAdanI utpatti addabhUta rasanuM lakSaNa che. abbhuo rasA jahA addabhUta rasanuM udAharaNa A pramANe che - abbhuyataramiha etto annaM kiM atthi jIvalogammi / A jIvalokamAM AnAthI adhika vismaya zuM hoya jaM jiNavayaNeNa'tthA tikAlajuttA vi NajjaMti // zake che ke - 'jInavacana dvArA trikALa saMbaMdhI samasta padArthane jANI zakAya che." bhayajaNaNarUva-sabaMdhakAraciMtA khaasmuppnno| 4, bhayotpAdaka ru5, zabda athavA aMdhakAramAM sammoha-saMbhama-visAya-maraNaliMgo raso rodo| kalpanAo utpanna thavI tathA darzana AdithI raudrarasa utpanna thAya che tathA saMmoha, saMbhrama, viSAda ane maraNa tenA lakSaNa che. roddo raso jahA raudra rasanuM udAharaNa A pramANe che - bhiuDIviDaMbiyamuhA ! saMdaTThoTTha iya ! bhUkuTiothI tAruM mukha vikarALa banI gayuM che, dimaviUCTI. tArA dAMta hoThone cAvI rahyA che, tAru zarIra haNasi pasuM asuraNibhA ! bhImarasiya ! atirodada lohIthI lathapatha thaI rahyuM che, tArA mukhathI ro si . bhayAnaka zabda nIkaLI rahyA che, tuM rAkSasa jevo thaIne pazuonI hatyA karI rahyo che, eTalA mATe atizaya raudrarupa dhArI tuM sAkSAt raudra rasa che. 5. vinnyovyaar-gujjh-guruudaarmeraavtikkmuppnnnno| vinaya karavA yogya mAtA-pitA Adi gurujanonuM vejaNao nAma raso lajjA saMkA karaNaliMgo / vinaya na karavAthI, gupta rahasyone prakaTa karavAthI tathA guru patnI AdinI sAthe maryAdAnuM ullaMghana karavAthI brIDanaka rasa utpanna thAya che. lajjA ane zaMkA utpanna thAya te A rasanuM lakSaNa che. velaNao raso jahA vIDanaka (bhayAnaka) rasanuM udAharaNa A pramANe che - kiM loiyakaraNIo lajjaNiyataraM ti lajjiyA koI vahu kahe che - 'A laukika vyavahArathI adhika HTT lajjAspada anya vAta zuM hoya zake che ? huM to vArijjammi gurUjaNo parivaMdai jaM vahUpottaM // AnAthI bahu lajjAvuM chuM, mane to AnAthI ghaNI lajjA zarma Ave che ke vara vahunuM prathama samAgama thavAthI gurujana-sAsu Adi vahu dvArA paherAyela vastronI prazaMsA kare che. 6. asui kuNava durdsnnsNjogbbhaasgNdhnissphnnnno| ka, azuci- maLa mUtrAdi, kuNapa- zava mRtazarIra, nivveya vihiMsAlakkhaNo raso hoi bIbhatso // . dudarzana- lALa AdithI vyApta dhRNita zarIrane vAraMvAra jovA rupa abhyAsathI ke tenI gaMdhathI bhIbhatsarasa utpanna thAya che. nirveda ane avihiMsA (bhAga) bhIbhatsa rasanuM lakSaNa che. bIbhaccho raso jahA bhIbhatsarasanuM udAharaNa A pramANe che - Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1041 asuimalabhariyanijjhara sabhAvaduggaMdhi sabvakAlaM pi / dhaNNA u sarIrakaliM bahumalakalUsaM vimuMcati // 7. ha4-va-vesa-masAvivarIyavistRvasamuppano hAso maNappahAso pakAsaliMgo raso hoi / / hAso raso jahApAsuttamasImaMDiyapaDibuddhaM deyaraM ployNtii| hI! jaha thaNabharakaMpaNapaNamiyamajjhA hasai saamaa|| 8, fgfgyana-vaMdha-vada-are-fafjavAya sNbhmusspnno| sociya-vilaviya-pabvAya-rUnnaliMgo rsoklunno|| kaluNo raso jahApajjhAtakilAmiya yaM bAhAgayaNappuyacchiyaM bhuso| tassa viyoge puttiya dubbalayaM te muhaM jA yaM // apavitra maLathI bharela (jharaNAM), zarIranAM chidrothI vyApta ane sadA sarvakALa svabhAvataH durgadhayukta A zarIra apavitratAnuM mULa che. evuM jANIne je vyakti tenI mUcchano tyAga kare che te dhanya che. rupa, vaya, veSa ane bhASAnI viparItatAthI hAsyarasa utpanna thAya che, hAsyarasa manane harSita karanAra che ane prakAza-mukha netra AdinuM vikasita thavuM, aTahAsa Adi tenuM lakSaNa che. hAsya rasanuM udAharaNa A pramANe che - prAtaH sUIne uThe, kAlimA-kAjaLanI rekhAothI maMDita devaranAM mukhane joIne stanayugalanAM bhArathI namela madhyamabhAgavAnI koI yuvatI (bhAbhI) "hI-hI" karatI hase che. 8. priyano viyoga, baMdha, vadha, vyAdhi, vinipAta putrAdi maraNa ane saMbhrama-paracakrAdinAM bhaya AdithI kaNarasa utpanna thAya che. zoka, vilApa, atizaya malinatA rudana Adi karuNarasanAM lakSaNa che. karuNarasanuM udAharaNa A pramANe che - he putrI ! priyatamanAM viyogamAM tenI vAraMvAra atizaya ciMtAthI murajhAI gayuM hoya ane AsuMothI vyApta netravALA tAruM mukha durbala thaI gayela che. nirdoSa (hiMsAdi doSothI rahita) mananI samAdhi (svasthatA) thI ane prazAMta bhAvathI je utpanna thAya che tathA avikAra jenuM lakSaNa che, tene prazAMtarasa jANavuM joIe. prazAMtarasanuM udAharaNa A pramANe che - saddabhAvanAM kAraNe nirvikAra, rupAdi viSayonAM avalokananI utsukatAnAM parityAgathI upazAMta ane krodhAdi doSonAM parihArathI prazAMta, saumya daSTithI yukta muninuM mukha atIva zrI thI saMpanna thaIne suzobhita thaI rahyuM che. gAthAo dvArA kahela A nava kAvyarasa adhIkatA Adi batrIsa doSa rahita vidhithI utpanna thAya che ane te rasa kyAMka zuddha (amizrita) paNa hoya che ane kyAMka mizrita paNa hoya che. A nava nAmanuM varNana thayuM. niddosamaNasamAhANasaMbhavo jo pasaMtabhAveNaM / avikAralakkhaNo so raso pasaMto tti nnaayco|| pasaMto raso jahAsabbhAvanicikAraM uvasaMta pasaMta-somadiTThIyaM / hI! jaha muNiNo, sohai muhakamalaM piivrsiriiyN|| ee Nava kavvarasA battIsAdosavihisamuppaNNA / gAhAhiM muNeyavvA, havaMti suddhA va mIsA vA // navanAne - . . 262 (1-2). Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1042 dravyAnuyoga bhAga-2 166. dasa NAma vivakkhayA guNa NipphaNNAI NAmA v. te siM saM sanAme ? 3. sanAme videTUUtte, te nadA che. ne, 2. nom, rU. mAthAna , 4. parivapavi, 6. pAithANa, 6. samarisiddhate, 7. nAmevi, 8, avayave. 1. saMnosor, 2 0, pamAna ! 5. () se siM saM ne ? 3. zaom khamatIti khamaNo, tapatIti tapaNo, jalatIti jalaNo, pavatIti pvnno| se taM gonnnne| 5. (2) e jiM tai no moje ? 3. no zo akuMto sakuMto, amuggo samuggo, 16. dasa nAmanI vivakSAthI guNa niSpanna Adi nAma : pra. dasa nAma zuM che ? u. dasa nAma A pramANe kahyA che, jemake - 1. gauNanAma, 2. nAgauNanAma, 3. AdAnapada niSpanna nAma, 4. pratipakSapada niSpanna nAma, 5. pradhAnapada niSpanna nAma, 6. anAdi siddhAnta niSpanna nAma, 7. nAma niSpanna nAma, 8. avayava niSpanna nAma, 9. saMyoga niSpanna nAma, 10. pramANa niSpanna nAma. pra. (1) gauNa (guNaniSpanna) nAma zuM che ? u. gauNa nAmanuM svarupa A pramANe che - je kSamAguNathI yukta hoya tene "kSamaNa" kahevuM, je tape tene tapana" kahevuM. je prajavalita hoya tene 'prajvalana" kahevuM, je vahe tene pavana" kahevuM. A gauNa nAmanuM svarUpa che. pra. (2) no gauNanAma zuM che ? u. no gauNanAma A pramANe che - akuMta arthAtu bhAlAthI rahita pakSIne paNa 'sata" kahevuM, amudraga arthAt maga dhAnyathI rahita DabbIne paNa samudga" kahevuM, amudrA arthAt aMgUThIthI rahita sAgarane paNa samudra" kahevuM, alAla arthAt lArathI rahita ghAsane paNa palAla" kahevuM. akalikA arthAta bhayathI rahita hovA chatAM paNa pakSiNIne "sakalikA" kahevuM, pala arthAtu mAMsano AhAra na karavA chatAM paNa vRkSa-vizeSane "palAza" kahevuM, mAtAne khaMbhA para laIne na cAlavA chatAM paNa vikasendriya jIvavizeSane mAtRvAhaka" nAmathI kahevuM, amuddo samuddo, alAlaM plaalN| akuliyA sakuliyA, no palaM asatIti palAso, amAivAhae mAivAhae, Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1043 abIyavAvae bIyavAvae, no iMdaM govayatIti iNdgove| se taM no gonnnne| g. (3) se jiM te mAyA ? u. AyANapadeNaM AvaMtI, cAturaMgijjaM, ahAtatthijjaM addaijjaM, asaMkhayaM, jaNNaijjaM, purisaijjaM, U6nna, varji dharmo, ma, samosara namA se taM aayaannpdennN| 5. (4) te jiM te parivapamAM ? 3. pauigi Uve -DaDara- ra- Tu kabbaDa-maDaMbaM-doNamuha - paTTaNA'sama - saMvAha - sannivesesu nivissamANesu asivA sivA, bIjane nahIM ugADanAra jIva vizeSane bIjavApaka" kahevuM. IndranI gAyanuM pAlana na karavA chatAM paNa kITa vizeSane "Indragopa" kahevuM. A no gauNanAmanuM svarupa che. pra. (3) AdAnapada niSpanna nAma zuM che ? u. AdAna pada niSpanna nAmanuM svarupa A pramANe che - AvaMtI, cAturaMgIya, yathAtathya, AdrakIya, asaMskRta, yajJakIya, puruSakIya, elakIya, vIrya dharma, mArga, samavasaraNa, yamatIta (adhyayananA zarUAtanA padathI adhyayananuM nAma hoya tene AdAnapada niSpanna nAma kahevAmAM Ave che.) A AdAnapada niSpanna nAma che. pra. (4) pratipakSapadathI nipanna nAma zuM che ? pratipakSapada niSpanna nAma A pramANe che - navIna grAma, Akara, nagara, kheTa, karbaTa, maDaMba, droNamukha, paTana, Azrama, saMbAha ane sanniveza AdimAM nivAsa karavAthI athavA vasAvela azivA (ziyAranI) ne zivA" zabdathI uccArita karavuM. agnine zItaLa ane viSane madhura, kalAlanAM gharamAM Avu"nAM sthAna para "svAdu" zabdano vyavahAra karavo. A pramANe rakta varNano hoya tene alaktaka, lAkhune alAbu, suMbhakane kusuMbhaka ane viparItabhASakane "abhASaka" kahevuM. A pratipakSapada niSpanna nAma che. pra. (5) pradhAnapada niSpanna nAma zuM che ? u. pradhAnapada niSpanna nAma A pramANe che, jemake azokavana, saptaparNa vana, caMpakavana, Amravana, nAgavana, punnAgavana, Isuvana, drAkSAvana, sAlavana. A pradhAnapada niSpanna nAma che. pra. (6) anAdi siddhAnta niSpanna nAma zuM che ? u. anAdi siddhAnta niSpanna nAma A pramANe che - dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, jIvAstikAya, pudgalAstikAya, addhAsamaya. A anAdi siddhAnta niSpanna nAma che. aggI sIyalo, visaM mahuraM, kallAlagharesu aMbilaM mArca, je lattae se alattae, je lAue se alAue, je suMbhae se kusubhae, AlavaMte vivarIyabhAsae / se taM pddipkkhpdennN| g. (6) se jiM diUTyA? u. pAhaNNayAe asogavaNe, sattavaNNavaNe, caMpakavaNe, cUyavaNe, nAgavaNe, punnAgavaNe, ucchuvaNe, dakkhavaNe, sAva ! se taM paahnnnnyaae| g, (6) se jiM teM mAhisiddhataivi ? 3. sakriyasidaMte dhammatthikAe, adhammatthikAe, AgAsatthikAe, jIvatthikAe, poggalatthikAe, addhaasme| se taM annaadiysiddhtennN| Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1044 dravyAnuyoga bhAga-2 5. (7) je vi taM nAme ? pra. (7) nAma niSpanna nAma zuM che. 3. me u. nAmaniSpannanAma A pramANe che - piupiyAmahassa nAmeNaM unnaamiye| je pitA ke pitAmaha athavA pitA ke pitAmahanAM nAmathI niSpanna hoya che. se taM nnaamennN| A nAmaniSpanna nAma che. 5. (8) se jiM teM avayave ? pra. (8) avayava niSpannanAma zuM che ? 3. avayavevi u. avayava niSpannanAma A pramANe che - sina, sidI, visALa, DhADhI, pava, turI, nadI, zIMgaDAvALuM janAvara, mora, geMDo, dADhavALA vAra ! hiMsaka pazu, AkAzamAM uDanAra pakSI, kharIvALu dupaya cauppaya bahupaya NaMgUlI kesarI kakuhI // jAnavara, nakhavALA jAnavara, vALavALA jAnavara, be pagavALA, cAra pagavALA, ghaNAM pagavALA, lAMgUlI, kezarI (siMha), kakudI (pakSI) Adi. pariyarabaMdheNa bhaDaM jANejjA, mahiliyaM nivasaNeNaM / AnA sivAya zastrayukta kamara kasela yoddhA sittheNa doNapAgaM, kaviM ca egAi gAhAe / oLakhAya jAya che. viziSTa prakAranAM vastrone paheravAthI mahilA oLakhAya jAya che. eka kaNanAM hAMDImAM pAkavAthI droNa parimita annane pakAyela manAya che, eka ja gAthA sAMbhaLavAthI kavine oLakhI zakAya che. je te avayave - anu. . ra6 rU-272 A avayavanipanna nAma che. 67. saMgIna Lika nAma 17. saMyoga niSpanna nAma : g. (1) te jiM te saMno ? pra. (9) saMyoganiSpanna nAma zuM che ? 3. saMno varSavide putte. te nadI u. saMyoga cAra prakAranAM kahyA che, jemake - . vasaMno, 2. uttasaMno, 1. dravyasaMyoga, 2. kSetrasaMyoga, . yAtrasaMgone, 4. mAvarsano 3. kALasaMyoga, 4. bhAvasaMyoga. 5. (6) se kiM te TuvasaMno? pra. (ka) dravyasaMyoga niSpanna nAma zuM che ? u. davvasaMjoge tivihe paNNatte, taM jahA u. dravyasaMyoga traNa prakAranAM kahyA che, jemake - 2. sacitte, 2. nijo, rU. mIsA | 1. sacitta dravyasaMyoga, 2. acitta dravyasaMyoga, 3. mizra dravyasaMyoga. 5. se jiM te sacitte ? pra. sacitta dravyasaMyoga niSpanna nAma zuM che ? 3. sacitte mig, u. sacita dravyasaMyoga niSpanna nAma A pramANe che - gAyanAM saMyogathI govALIyo, mahisIhiM mahisie, bheMsanA saMyogathI bheMsanI paTarANI, UraNIhiM UraNie, gheTAnAM saMyogathI gheTAnI paTarANI, uTTIhiM uttttiivaale| uMTaNIonAM saMyogathI uMTaNIpAla Adi nAma thavuM. se taM scitte| A sacitta dravya saMyoganiSpanna nAma che. Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1045 pa. se kiM taM acitte ? pra. acitta dravya saMyoganiSpanna nAma zuM che ? 3. citte u. acitta dravya saMyoga niSpanna nAma A pramANe chechttenn chattI, daMDeNa daMDI, chatranAM saMyogathI chatrI, daMDanAM saMyogathI daMDI, paDeNa paDI, ghaDeNa ghaDI, paTanAM saMyogathI paTI, ghaTanA saMyogathI ghaTI, 3. DI. kaTanAM saMyogathI kaTI Adi nAma hoya. se taM acitte| A acitta dravyasaMyoganiSpanna nAma che. . se taM mIsaU? pra. mizra dravya saMyoganiSpanna nAma zuM che ? 3. saU - u. mizra dravya saMyoga niSpanna nAma A pramANe che - haleNaM hAlie, sakaDeNaM sAkaDie, haLanAM saMyogathI hALika, zakaTanAM saMyogathI zAkaTika, raheNaM rahie, nAvAe naavie| rathanAM saMyogathI rathika, nAvanAM saMyogathI nAvika Adi nAma thAya. se taM miise| A mizra dravya saMyoganiSpanna nAma che. se taM dbsNjoge| A dravya saMyoganiSpanna nAma che. 5. (4) se viM te vettasaMno? pra. (kha) kSetra saMyoganiSpanna nAma zuM che ? 3. rattasaMno u. kSetrasaMyoga niSpanna nAma A pramANe che - 6. mArahe, 2. aravaU, rU. mavapu, 4. raiUvaU, 1, A bhAratIya che, 2. A airAvatakSetrIya che, 6. darivarU5, 6, ravi , 7. putravidag, 3. A hemavatakSetrIya che, 4. A eraNyavatakSetrIya 8, avaviddedag, 1 TevaU, 20, 3ravaU | che, pa. A harivarSa kSetrIya che, 6. A ramyaphavarSakSetrIya che, 7. A pUrva videhakSetrIya che, 8. A uttara videha kSetrIya che, 9. A devakurukSetrIya che, 10. A uttarakurukSetrIya che. havA - . mAgi, 2. mAvaU, 3. sorA , athavA - 1. A mAgadhIya che, 2. mAlavIya 4. marahag, 6. v[g, 6. zotrA che, 3. saurASTrIya che, 4. mahArASTrIya che, 5. koMkaNadezIya che, 6. kozaladezIya che. se taM khettsNjoge| A kSetrasaMyoganiSpanna nAma che. 5. (4) se jiM trisaMno? pra. (ga) kALasaMyoga niSpanna nAma zuM che ? 3. Ijharsano u. kALa saMyoga niSpanna nAma A pramANe che - 6. sumasusamag, 2. susama, . susamakUlama, 1. suSama suSamaja, 2. suSamaja, 3. suSama 4. -samasusama, 6. dUsama', 6. dUsamakUmamaU, duSamaja, 4. duSama suSamaja, 5.duSamaja, 6. duSama duSamaja, havA- . pAusa, 2. vAsAra, rU, sarapa, athavA - 1. prAvRSika, 2. varSArAtrika, 3. zara, 4. demaMtaU, 9. vasaMta, 6. niSThA | 4. hemanta, 5. vAsaMta, 6. grISma. se taM kaalsNjoge| A kALa saMyogathI niSpanna nAma che. - anu. su. 272-2 78 Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/46 dravyAnuyoga bhAga-2 168. pasatthApasattha NAmA 168, prazasta - aprazasta nAma : T. () jo vi te bhavasaMnAro ? pra. (gha) bhAvasaMyoganiSpanna nAma zuM che ? u. bhAvasaMjoge duvihe paNNatte, taM jahA u. bhAvasaMyoga niSpanna nAma be prakAranAM kahyA che, jemake - 2. satye , 2. satye ca 1. prazastabhAva saMyoga, 2. aprazastabhAva saMyoga. pa. se kiM taM pasatthe? pra. prazastabhAva saMyoganiSpanna nAma zuM che ? 3. pratye prazastabhAva saMyoganiSpanna nAma A pramANe che, jemake - 1. nANeNaM nANI, 2. daMsaNeNaM dasaNI, 3. caritteNaM jJAnathI jJAnI, darzanathI darzanI, cAritrathIrattI cAritrI Adi nAma hoya che. se taM pstthe| A prazasta bhAva saMyoganiSpanna nAma che. pa. se kiM taM apasatthe ? aprazastabhAva saMyoganiSpanna nAma zuM che ? 3. apasatye - u. aprazastabhAva saMyoga niSpanna nAma A pramANe che - koheNaM kohI, mANaNaM mANI, krodhanAM saMyogathI krodhI, mAnanAM saMyogathI mAnI, mAyAe mAyI, lobheNaM lobhii| mAyAnAM saMyogathI mAyI, lobhanAM saMyogathI lobhI Adi nAma hoya che. se taM apasatthe, se taM bhAvasaMjoge, A aprazastabhAva che. A bhAvasaMyoga che. se taM sNjogennN| A saMyoganiSpanna nAma che. - anu. mu. 2 76-286 169. pamANanAmassa bheyappabheyA 169. pramANa nAmanAM bheda-prabheda : pa. se kiM taM pamANe? pra. pramANaniSpanna nAma zuM che ? u. pamANe NaM caubihe paNNatte,' taM jahA u. pramANaniSpanna nAma cAra prakAranAM kahyA che, jemake - . 9. THUmALa, 2. vaUTUIT, 1. nAma pramANa, 2. sthApanA pramANa, rU. vaMmALa, 4, bhAvapamAne / 3. dravya pramANa, 4. bhAva pramANa. - anu. mu. 282 nAmapurA 1, nAma pramANa : g, se kiM te nAmaMATI ? pra. nAma pramANaniSpanna nAma zuM che ? u. nAmappamANe jassa NaM jIvassa vA, ajIvassa vA, u. nAma pramANanipanna nAma A pramANe che : jIvANa vA, ajIvANa vA, tadubhayassa vA, koI jIva ke ajIvanuM, jIvo ke ajIvonAM, tadubhayANa vA pamANe tti NAmaM kajjai / tadubhaya ke tadubhayonuM pramANa" evuM je nAma rAkhavAmAM Ave che. se taM nnaamppmaanne| - anu. su. 28rU A nAma pramANa che. 1. viyA. za. 5, u. 4, su. 27mAM cAra prakAranA pramANa kahevAmAM AvyA che- 1. pratyakSa, 2. anumAna, 3. upamA, 4. Agama. Ano vistArathI varNana aNu. su. 436-470mAM che je caraNAnuyoga pR. 18mAM juvo. Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 2. ThavaNappamANe 5. se kiM taM ThavaNappamANe ? u. ThavaNappamANe NaM sattavihe paNNatte, taM jahA Nakkhatta-devayakule pAsaMDa-gaNe ya jIviyAheuM / abhippAuyaNAme ThavaNAnAmaM tu sattavihaM // 85 // aNu. su. 284 - nakkhatta devaya NAma ThavaNA 5. (2) te triM taM navuttame ? u. nakkhattaNAme kattiyAhiM jAe kattie, kattiyadiNNe, Rttiyadharmo, Rttiyasamme, ttiyadreve, vattiyavAse, kattiyaseNe, kattiyarakkhie / rohiNIhiM jAe rohiNie, rohiNidinne, rodidhimme, rodiLisamme, rohivei, rodiviAse, rohiNiseNe, rohiNirakkhie / evaM savvaNakkhattesu NAmA bhANiyavvA' / se taM nakkhattaNA / 6. (2) me oi taM tevayame ? u. devayaNAme-aggidevayAhiM jAe aggie, aggidiNNe, adhimme, azisamme, veive, azivAse, aggiseNe, aggirakhie / evaM pi savvanakkhattadevayanAmA bhANiyavvA / se taM devayaNA / setaM kulanAme / 1. (4) te viM te pAsaMDanAme ? 3. aNu. su. 285 kulAi NAma ThavaNA 1. (3) se triM taM bujhanAme ? 3. jhulanAme-35, moLe, rAphaLe, vRtti, phuvAro, NAte korave / pAtaMDanAme-samaLA, khaMDuraMga, mivavuM, jAvAntiya, tAvatA, parivAyatte | 1. gaNi. pR. 590mAM nakSatronA nAma juo. 2. sthApanA pramANa : pra. sthApanA pramANaniSpanna nAma zuM che ? u. sthApanA pramANaniSpanna nAma sAta prakAranAM kahyA che, jemake - pra. u. pra. u. pra. u. 1047 1. nakSatranAma, 2. devanAma, 3. kuLanAma, 4. pAkhaMDanAma, pa. gaNanAma, 6. jIvitanAma, 7. AbhiprAyikanAma. A sthApanA pramANanA . sAta prakAra che. nakSatra ane deva nAma sthApanA : (1) nakSatranAM AdhArathI sthApita nAma zuM che ? nakSatranuM svarupa A pramANe che - kRttikA nakSatramAM janmela nuM kArtikeya, kArtikadatta, kArtikadharma, kArtikazarma, kArtika deva, kArtikadAsa, kArtikasena, kArtika rakSita Adi nAma rAkhavuM. rohiNI nakSatramAM janmela nuM rohiNeya, rohiNIdatta, rohiNIdharma, rohiNIzarma, rohiNIdeva, rohiNIdAsa, rohiNIsena, rohiNIrakSita Adi nAma rAkhavuM. A pramANe anya badhA nakSatronI apekSAe nAma jaNavA joIe. A nakSatraM nAma che. (2) devanAma zuM che ? devanAmanuM svarupa A pramANe che, jemake - agni devatAthI adhiSThita nakSatramAM utpanna thayelanuM Agnika, agnidatta, agnidharma, agnizarma, agnideva, agnidAsa, agnisena, agnirakSita Adi nAma rAkhavuM. A pramANe anya badhA nakSatra devatAonA nAma para sthApita nAmonAM mATe paNa jANavuM joIe. A nakSatra devatAonAM nAma che. kuLa AdinAma sthApanA : (3) kuLa nAma zuM che ? kuLanAma - ugra, bhoga, rAjanya, kSatriya, IzvAku, jJAta, kaurava. A kuLanAma che. pra. (4) pAkhaMDa nAma zuM che ? u. pAkhaMDanAma-zramaNa, pAMDurAMga, bhikSu, kApAlika, tApasa, parivrAjaka. 2. gaNi. pR. 594mAM nakSatronA devatAonA nAma juo. Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1048 dravyAnuyoga bhAga-2 se taM paasNddnaame| A pAkhaMDa nAma che. 5. (6) te te nAnAme ? pra. (5) gaNanAma zuM che ? gaNanAme-malle, malladinne, malladhamme, mallasamme, u. gaNanAM AdhArathI sthApita nAma gaNanAma kahevAya malladeve, malladAse, mallaseNe, mallarakkhie / che. jemake - mala, malladinna, maladharma, mallazarma, malladeva, malladAsa, mallasena, mallarakSita. se taM gnnnaame| A gaNa (sthApanA niSpanna) nAma che. 5. (6) se jiM tuM navide? pra. (6) jIvita hetunAma zuM che ? u. jIviyAheUM-avakarae, ukkurUDae, ujjhiyae, u. dIrghakALa sudhI saMtAnane jIvita rAkhavAmAM nimittathI kajjavae, suppe| je nAma rAkhela te jIvita hetu nAma kahevAya che, jemake - avakaraka (kacaro), utkaruTaka (ukaraDo), ujjitaka, kavacaraka, sUrpaka (sUpaDA). se taM jiiviyaaheuuN| A jIvita hetunAma che. 5. (7) se jiM te mAmaMAyanAne? pra. (7) AbhiprAyikanAma zuM che ? u. AbhippAiyanAme-aMbae, niMbae, babUlae, pAlAsae, u. AbhiprAyikanAma, jemake- aMbaka, nimbaka, bakulaka, siNae, piluyae, kriire| palAzaka, snehaka, pIluka, karIraka Adi. se taM aabhippaaiynaame| A AbhiprAyikanAma che. se taM tthvnnppmaanne| A sthApanA pramANa niSpanna nAmanuM varNana che. - . su. 287-26? rU. trathama 3. dravya pramANa :5. je hiM te rUpamAne? pra. dravya pramANa niSpannanAma zuM che ? u. davappamANe-chavihe paNNatte, taM jahA u. dravya pramANa niSpanna nAma cha prakAranAM kahyA che, jemake - 2. dhammatyiTU -gAva- 6, zraddhAsama | 1. dharmAstikAya -vAvatu- 6. addhAsamaya. se taM dbbppmaanne| - aNu. su. 292 A dravya pramANaniSpanna nAma che. 4, bhAvaNamAsa mevA 4. bhAva pramANanAM bheda : pa. se kiM taM bhAvappamANe? pra. bhAva pramANa niSpanna nAma zuM che ? u. bhAvappamANe-caubihe paNNatte, taM jahA u. bhAva pramANa cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 2. sAmAgi , 2. taddhita, rU. dhAtupa, 1. sAmAsika, 2. taddhitaja, 3. dhAtuja, 4, nittiy - . su. 26 rU 4. niruktika. 170. (1) samAsa-evA jIvana 170. (1) samAsanAM bhedonI prarupaNA : g, seviM te samaUi ? pra. sAmAsika bhAva pramANa zuM che ? u. sAmAsie-satta samAsA bhavaMti, taM jahA sAmAsika nAma niSpannatAnAM hetu sAta samAsa che, jemake - . ya 2. viduddIdI, rU. smAray, 4, vijaya 1. dhanDa, 2. bahubahi, 3. karmadhAraya, 4, dvigu, tapUrisa, 6 avasAve 7.paddhone ya sajA 5. tapuruSa, 6. avyayIbhAva, 7. ekazeSa. 1. je strInAM bALaka alpAyumAM maranAra hoya che, tenA putronAM evA aprazasta nAma rakhAya che, jemake - kamala, oghaDamala, duggaDamala, phakIracaMda vagere. Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1049 p. 2. siM saM DhaMDhe samAre ? 3. DhaMDhe sama dantAzca oSThauca dantoSTham, stanau ca udaraM ca stanodaraM, vastraM ca pAtraM ca vastrapAtram, azvazca mahiSazca azvamahiSam, ahizca nakulazca ahinakulam / se taM daMde smaase| 1. 2, se siM vadurvAdasamAre ? 3. vahuvahimA phullA jammi girimmi kuDaya-kalaMbA so imo girI phulliykuddy-klNbo| se taM bhuviihismaase| 4. rU. ro vi taM jammadhAraya samAse ? kammadhArayasamAsedhavalo vasaho dhavalavasaho, kiNho migo kiNhamigo, seto paTo setapaTo, ratto paTo rttptto| se taM kmmdhaarysmaase| . 4, se kiM te phisamAre ? 3. dvisamAre tiNNikaDugA tikaDugaM, tiNNi mahurANi timahuraM, tiNNi guNA tiguNaM, tiNNi purA tipuraM, tiNNi sarA tisaraM, tiNNi pukkharA tipukkharaM, tiNNi biMduyA tibiMduyaM, tiNNi pahA tipahaM, paMca NadIo paMcaNadaM, satta gayA sattagayaM, nava turagA navaturagaM, pra. (1) handa samAsa zuM che ? u. dvanda samAsanuM svarupa A pramANe che - daMtAca auThI ca iti daMtoSTham stanau ca udara ca iti stanodaram, vastra ca pAtra ca iti vastrapAtram, azvazca mahiSaca iti azvamahiSam, ahica nakulaca iti ahinakulam A dvanda samAsanuM svarupa che. pra. (2) bahubrIhi samAsa zuM che ? u. bahubahi samAsanuM svarupa A pramANe che - A parvata para puSpita kuTaja ane kadaMba vRkSa hovAthI A parvata phullakuTajakadaMba che. A bahubahi samAsa che. pra. (3) karmadhAraya samAsa zuM che ? u. karmadhAraya samAsanuM svarupa A pramANe che - dhavalo vRSabha: = dhavalavRSabhaH, kRSNo mRgaH = kRSNamRga, zvetaH paTa: = zvetapaTa:, 2ktaH paTa: = raktapaTa:, A karmadhAraya samAsa che. pra. (4) dvigu samAsa zuM che ? u. dvigusamAsanuM svarupa A pramANe che - traNa kaTuka vastuono samUha - trikaTuM, traNa madhurono samUha - trimadhura, traNa guNono samUha - triguNa, traNa purono samUha - tripura, traNa svarono samUha - trisvara, traNa puSkaro (kamaLo) no samUha - tripuSkara, traNa biMduono samUha - tribindu, traNa pathono samUha - tripatha, pAMca nadIono samUha - paMcanada, sAta gajono samUha - saptagaja, nava azvono samUha - navataraMga (azva), Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 dasa gAmA dasagAmaM, dasapurA dasapuraM / se taM digusamAse / kh se kiM taM tappurise samAse ? 5. 3. taLurise samAse titthe kAgo titthakAgo, vaNe hatthI vaNahatthI, vaNe varAho vaNavarAho, vaNe mahiso vaNamahiso, vaNe mayUro vaNamayUro / se taM tappurise samAse / 6. se kiM taM avyayIbhAve samAse ? 6. u. avyayIbhAve samAse aNugAmaM, aNuNadIyaM, aNupharihaM, aNucariyaM / setaM avyayIbhAve samAse / 6. 7. se kiM taM egasese samAse ? 3. sese samAse jahA ego purisotahA bahave purisA, jahA bahave purisA tahA ego puriso, jahA ego karisAvaNo tahA bahave karisAvaNA, jahA bahave karisAvaNA tahA ego karisAvaNo, jahA ego sAlI tahA bahave sAliNo, jahA bahave sAliNo tahA ego sAlI / setaM egasese samAse / se taM sAmAsie / - aNu. su. 224-20o 27. (2) tahita-mevALa pavaLAp. se kiM taM taddhiyae ? 3. takriya! - chu. meM, 2. sippa, rU. siho6, 4. saMno, 6. samIvo, 6. yasaMnUdde, 7. rUsariyA, 8. valveLa ya taddhitaNAmaM tu aTThavihaM // 92 // pra. u. pra. u. dravyAnuyoga bhAga-2 dasa grAmono samUha - dasagrAma, dasa purono samUha - dasapura. A dvigusamAsa che. (5) tatpuruSa samAsa zuM che ? tatpuruSa samAsanuM svarupa A pramANe che tIrthamAM kAka - tIrthaMkAka, vanamAM hastI - vanahastI, vanamAM varAha - vanavarAha, vanamAM mahiSa - vanamahiSa, vanamAM mayUra - vanamayUra, A tatpuruSa samAsa che. (6) avyayIbhAva samAsa zuM che ? avyayIbhAva samAsanuM svarupa A pramANe che grAmanAM samIpa = anugrAma, nadInAM samIpa = anunadIkam, (A pramANe) anusparzam, anucaritam Adi. A avyayIbhAva samAsa che. pra. (7) eka zeSa samAsa zuM che ? u jemAM eka zeSa rahe te eka zeSa samAsa che, jemake - eka puruSa tevA aneka puruSa, jema aneka puruSa tevA eka puruSa, jema eka kArSApaNa tevA aneka kArpApaNa, jema aneka kArSApaNa tevA eka kArSApaNa, jema eka zALI tevA aneka zALI (cokhA) jema aneka cokhA tevA eka zAlI. A eka zeSa samAsanAM udAharaNa che. A sAmAsikabhAva pramANanAma che. 171. (2) taddhitanAM bhedonI prarupaNA : pra. taddhitathI niSpanna nAma zuM che ? u. taddhitathI niSpanna nAma A pramANe che, jemake - 1. karma, 2. zilpa, 3. zloka, 4. saMyoga, 5. samIpa, 6. saMyUtha, 7. aizvarya, 8. apatya e tadvita niSpanna nAmanAM ATha prakAra che. Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAne adhyayana 1051 5 2, se jiM HTTP? u. kammaNAme - dossie, sottie, kappAsie, suttavetAlie, bhaMDavetAlie, kolaalie| se taM kmmnaame| 1. 2. se viM te sipUnAme ? 3. sidhdhanAme - 2. vasthig, 2. taMtig, rU. tuvUTTU, 4. taMtuvA, 6. pavAra, 6. kapi , 7, vaDe, 8, muMgAra, 6. #Are, 20. chattIre, . vajJA2, 22. patyiAre, 2 3. vittare. 24. DhaMtare, 25. , 26. sai4wify, 27. zAminArA pra. 1. karmanAma zuM che ? u. karmanAma-doSyika, sautrika, kAryAsika, sutravaicArika, bhAMDavaicArika, kaulAlika. A karma nAma che. pra. 2, zilpanAma zuM che ? . zilpanAma A pramANe che, jemake -- 1. vAstrika - vastra banAvanAra, 2. tAMtrika - vINA vagADanAra, 3. sunnAka - raphu karanAra zilpI, 4. taMtuvAyika-vaNakara , 5. paTTakArikapaTarvastra banAvanAra, 6. audravRttika - ubaTana karanAra, 7. vAruTika - ekazilpI vizeSa, 8. muMjakArika - muMjanI rassI banAvanAra, 9. kAkArika - lAkaDAMnI vastu (sutAra) banAvanAra, 10. chatrakArika - chatrI banAvanAra, 11. bAhyakArika - ratha Adi banAvanAra, 12. postakArika - jIldasAja, 13. citrakArika - citra banAvanAra, 14. dAMtakArika - hAthI dAMta Adino sAmAna banAvanAra, 15. lepyakArika - makAna banAvanAra, 16. selakArika - patthara banAvanAra, 17. koTimakArika - khANa khodanAra athavA pharza banAvanAra. A zilpa nAma che. pra. 3. zlokanAma zuM che ? u. zlokanAmanuM svarupa A pramANe che - badhAnAM atithi zramaNa, brAhmaNa Adi. A zlokanAma che. pra. 4. saMyoganAma zuM che ? u. saMyoganAmanuM svarupa A pramANe che - rAjAno sasaro - rAjakIya sasaro rAjAno zALo - rAjakIya zALo, rAjAno sADhu - rAjakIya sA, rAjAno jamAI - rAjakIya jamAI. rAjAno banevI - rAjakIya banevI. A saMyoganAma che. pra. 5. samIpanAma zuM che ? u. samIpanAmanuM svarupa A pramANe che - girInAM samIpanuM nagara girinagara, se taM sippnaame| g, rU, se jiM siyanAme ? 3. siltoyanAme sama, mada, satihA. se taM siloynaame| pU. 4, e viM te saMnonAme ? 3. saMno nAma raNNo sasurae, raNo sAlae, raNNo saDDhue, raNo jAmAue, raNo bhginniivi| se taM sNjognaame| p. 5. viM te samIvanAne? 3. savanA girissa samIve NagaraM giriNagaraM, Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1052 dravyAnuyoga bhAga-2 vidisAe samIve NagaraM vedisaM, vidizAnAM samIpanuM nagara vaidizA, vennAe samIve NagaraM vennAyaDaM, vennAnAM samIpanuM nagara vennAtaTa, tagarAe samIve NagaraM tagarAyaDaM / tagarAnAM samIpanuM nagara tagarAtaTa. se taM smiivnaame| A samIpanAma che. pU. 6, viM te saMgUhanAme ? pra. 6. saMyUthanAma zuM che ? 3. saMndanAma u. saMyUtha (saMkalanakartA) nAma A pramANe che taraMgavatikAre, malayavatikAre, attANusaTThikAre, taraMgavatIkAra, malayavatIkAra, AtmAnuSaSThikAra, biNdukaare| biMdukAra. se taM sNjuuhnaame| A saMpUthanAma che. 1. 7, se jiM phuriyanAme ? pra. 7. ezvaryanAma zuM che ? 3. phesariyA ezvaryanAmanuM svarupa A pramANe che - rAIsare talavare mADaMbie koDubie ibbhe seTThI ezvarya(dyotaka)nAma - rAjezvara, talavara, mAruMbika, satyavAhe sennaavi| kauTuMbika, ibhya, zreSThI, sArthavAha, senApati ItyAdi. se taM iisriynaame| A ezvarya nAma che. . 8 se viM te evandranAme ? 8, apatyanAma zuM che ? 3. avavanAne u. apatyanAmanuM svarupa A pramANe che - titthayaramAyA, cakkavaTTimAyA, baladevamAyA, tIrthakaramAtA, cakravartImAtA, baLadevamAtA, vAsudevamAyA, rAyamAyA, gaNimAyA, vaaygmaayaa| vAsudevamAtA, rAjamAtA, gaNimAtA, vAcakamAtA. se taM avccnaame| A badhA apatyanAma che. je te tati - anu. su. 3 0 2-3 0 A taddhita pratyayajanya nAma che. 272. (3) bAya-havA - 172. (3) dhAtuo (kriyAo)nI prarUpaNA : v, vi dhANa? pra. dhAtuja nAma zuM che ? 3. dhArA 8. dhAtujanAmanuM svarupa A pramANe che - bhU sattAyAM parasmaibhASA, edha vRddhau, sparddha saMgharSe, paramaipadI sattArthaka bhU dhAtu, vRddhayarthaka "e" gAdhR pratiSThA-lipsayorgranthe ca, baadhRloddne| dhAtu, saMgharSarthaka aspaddha dhAtu, pratiSThA-lisA ke saMcaya arthaka jagAdha" dhAtu ane viloDanArthaka "bA dhAtu AdithI nipanna. se taM dhaaue| - . . rU?? A dhAtuja nAma che. 27 rU. (4) nitti pravA 173. (4) nirukti (vyutpattinI prarupaNa g, se jiM te nitti .? pra. niruktija nAma zuM che ? 3. nittiU che. nirukti nAmanuM svarupa A pramANe che, jemake - mahyAM zete mahiSaH, mahuDyAMzete - mahiSa - pRthvI para je zayana kare te mahiSa- bheMsa, Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1053 bhramati ca rauti ca bhramaraH, bhramati rauti iti bhramara - bhramaNa karatAM je zabda kare te bhramara, muhurmuhurlasati musalaM, muharmuharlasati iti musala-je vAraMvAra uMcA-nIcA hoya te mULa, kapiriva lambatetthacca karoti kapitthaM, kipiriva laMbate tathati ca karoti iti kapitthakapi-vAMdarAnI jema vRkSanI zAkhA para ceSTA kare che te kapittha. ciditi karoti khallaM ca bhavati cikkhallaM, ciditi karoti palaM ca bhavati- iti cikhale paganI sAthe je coTI jAya te kIcaDa, UrdhvakarNaHulUkaH UrdhvakarNa : iti uluka - jenA kAna upara uThelA hoya te ulUka. mekhasya mAlA mekhlaa| mekhasya mALA mekhalA - meghonI mALA mekhalA. se taM niruuttie| se taM bhaavppmaanne| se taM pmaannnaame| A niruktija nAma che. A bhAvapramANa nAmanuM varNana che. A pramANanAma che. se taM dasanAme / se taM naame| A dasa nAmanuM varNana che. A nAmanuM varNana - anu. mu. 32 pUrNa thayuM. 174. pamANassa bheyappabheyA 174, pramANanAM bheda-prabheda : v. je viM pramANe ? pra. pramANa zuM che ? u. pamANe-caubihe paNNatte, taM jahA pramANa cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 2.vadhumALe, 2uttapamALe, rU. 7pamALa, 1, dravyapramANa, 2. kSetramANa, 3. kALapramANa, 4. bhAvapUmANe ? ju. ku. 323 4. bhAvapramANa. 2. mA 1, dravapramANa : g, che kiM te paHTT? . pra. dravyapramANa zuM che ? u. davappamANe-duvihe paNNatte, taM jahA u. dravyapramANa be prakAranAM kahyA che, jemake - . THnine , 2. vimAniko yA 1. pradezaniSpanna, 2, vibhAganibpanna. pa. se kiM taM paesanipphaNNe? pra. pradezaniSpanna dravyapramANa zuM che ? u. paesanipphaNNe-paramANupoggale dupaesie -jAva- u. paramANu pudgala, ddhipradezo -cAvata- anaMta annNtpesie| pradezothI je niSpanna hoya te pradezaniSpanna che. se taM pesniphnnnne| A pradeza niSpanna dravya pramANa che. pa. se kiM taM vibhAganipphaNNe? pra. vibhAganiSpanna dravyapramANa zuM che ? u. vibhAganiSphaNNe-paMcavihe paNNatte, taM jahA . vibhAganiSpanna dravyapramANa pAMca prakAranAM kahyA che, jemake - 1. mALa, 2. 3SmA, rU. mALa, 4, jima, 1. mAna (dhAnya mApavAnuM pAtra), 2. unmAna 6. parimA | I (trAjavuM), 3. avamAna (gaja), 4. gaNima (gaNana), 5. pratimAna (suvarNa AdinuM mApa) 2 . 4, 3, , mu. 2 8 Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1054 dravyAnuyoga bhAga-2 pra. (1) mAna pramANa zuM che ? u. mAna pramANa be prakAranAM kahyA che, jemake - - 1. dhAnyamAna pramANa, 2. rasamAna pramANa. 5. () te jiM tuM maLe ? 3. mane vide patti, teM nada1. dhannamANappamANe ya, 2. rasamANappamANe ya / - anu. ku. 324-367 dhnnmaannppmaanne5. (4) je viM te ghanamApamAne ? 3. dhanamATMmA do asatIo pasatI, do pasatIo setiyA, cattAri setiyAo kulao, cattAri kulayA pattho, cattAri patthayA ADhayaM, cattAri ADhayAI doNo, saThiM ADhayAiM jahaNNae kuMbhe, asItiADhayAI majjhimae kuMbhe, ADhayasataM ukkosae kuMbhe, aTThaADhayasatie vAhe / pa. eeNaM dhannamANappamANeNaM kiM paoyaNaM ? u. eeNaM dhannamANappamANeNaM-muttolI-murava-iDara AliMda-apavArisaMsiyANaM dhaNNANaM dhaNNamANappamANanibitti lakkhaNaM bhavai / dhAnya mApavAnuM pramANa : pra. (ka) dhAnyamAna pramANa zuM che ? u. dhAnyamAna pramANa A pramANe che - be asatinI eka prasRti, be prakRtinI eka setikA, cAra setikAono eka kuDava, cAra kuDavanuM eka prastha, cAra prasyonuM eka ADhaka, cAra ADhakonuM eka droNa, sATha ADhakonuM eka jaghanya kuMbha, esI ADhakonuM eka madhyama kuMbha, so ADhakonuM eka utkRSTa kuMbha ane AThaso ADhakonuM eka bAha hoya che. pra. A dhAnyamAna pramANanuM zuM prayojana che ? u. A dhAnyamAna pramANanAM dvArA muktolI (koThI) murava (borI) IDara (nAnI borI), aliMda (anAja bharavAnuM sAdhana) ane apacAri (jamInanAM aMdaranI koThI) mAM rAkhela dhAnyanAM pramANanuM parijJAna hoya che. A dhAnyamAna pramANa che. se taM dhnnmaannppmaanne| - bag. mu. 268-266 rasamANappamANeg. () viM taM rasamATMmAne ? u. rasamANappamANe-dhannamANappamANAo caubhAga vivaDhie abhiMtarasihAjue rasamANappamANe vihijjai, taM jhaa4. vasaTiyA, 8, vattIsiyA, 26. satnasiyA, 32. aTThabhAiyA, pravAhI padArtha mApavAnuM pramANa : pra. (kha) rasamAna pramANa zuM che ? u. rasamAnapramANa dhAnyamAna pramANathI cArabhAga adhika ane Abhyatara zikhAyukta hoya che, jemake - (4) cAra palanI eka catuHSaSThikA hoya che. (8) ATha palapramANa dvAtrizikA, (16) soLa palapramANa poDazikA, (32) batrIsa palapramANa abhAgikA, Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1055 64, 13mAyA, 228, addhamALA, ra6 6. mALar / do causaTThiyAo battIsiyA, do battIsiyAo solasiyA, do solasiyAo aTThabhAiyA, do aTThabhAiyAo caubhAiyA, do caubhAiyAo addhamANI, do addhamANIo maannii| pa. eeNaM rasamANappamANeNaM kiM paoyaNaM? u. eeNaM rasamANappamANeNaM vAraga-ghaDaga-karaga kikkiri-daiya-karoDi-kuMDiya-saMsiyANaM rasANaM rasamANappamANa-nivittilakkhaNaM bhavai / se taM rsmaannppmaanne| je te mAne - maju. ku. 320-22? khaMDAiNaM maannppmaanne5. (2) te maLe? u. ummANe-jaNNaM ummiNijjai, taM jahA (64) causaTha palapramANa catubhagikA, (128)ekaso aThyAvIsa palapramANa "ardhamAnI", (25) baso chappana palapramANa mAnI" kahevAya che. be catuHSaSThikAnI eka dvatrizikA, be dvAtrizikAnI eka SoDazikA, be SoDazikAonI eka aprabhAgikA, be aSTabhAgikAonI eka caturbhumikA, be caturbhAgikAonI eka ardhamAnI, be ardhamAnIonI eka nAnI hoya che, pra. A rasamAna pramANanuM zuM prayojana che ? A rasamAna pramANathI vAraka (nAno ghaDo) ghaTa-kaLaza, karaka (ghaDo), kiphiri (nAno kalaza), dUti-mazaka karoDikA(pahoLuM mukhavALo vAsaNa), kaMDikA (kuMDI) AdimAM bharela rasonAM parimANanuM jJAna thAya che. A rasamAna pramANa che. A mAna pramANa che. sAkara Adi mApavAnuM pramANa : pra. (2) unmAna pramANa zuM che ? u. jeno unmAna karAyo athavA jenA dvArA unmAna karAya te unmAna pramANa kahevAya che, jemake - 1. adhakarSa, 2. karSa, 3. ardhapala, 4. pala, 5. adhatulA, 6. tulA, 7. ardhabhAra, 8. bhAra. (A pramANonI niSpatti A pramANe thAya che.) be ardhakarthonuM eka karma, be karthonuM eka ardhapala, be arthopalanuM eka pala, ekso pAMca pala athavA pAMca so palonuM eka tulA, dasa tulAnuM eka ardhabhAra ane vIsa tulAno eka bhAra hoya che. pra. unmAna pramANanuM zuM prayojana che ? u. A unmAna pramANathI - 1. patra, 2. agara, 3. tagara, 4. coka, 5. kuMkuma, 6. khAMDa, 7. goLa, 8. mizrI Adi dravyonAM parimANanuM parijJAna thAya che. 1. ariso, 2. riso, rU. ekTrapa4, 4. paruM, 6. baddhatu01, 6. turA, 7, amAro, 8. mArA do addhakarisA kariso, do karisA addhapalaM, do addhapalAiM palaM, paMcuttarapalasaiyA paMcapalasaiyA tulA, dasa tulAo addhabhAro, vIsaM tulAo bhaaro| pa. eeNaM ummANapamANeNaM kiM payoyaNaM ? 3. Ugi 3HTTmA i-qtta-Ara-tara-vAya kuMkuma-khaMDa-gula-macchaMDiyAdINaM davANaM ummANapamANaNibbattilakkhaNaM bhavai / Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1056 setaM ummANapamANe / gattAi mANappamANe 6. (3) se triM taM mALe ? 3. 6. 3. mALe-naLuM miLikhkhara, taM nahIM ityeLa vA, vaMdeLa vA, muLa vA, nuoLa vA, gAjiyA vA, aveLa vA, musajheLa vA is ji NAliyA ya, akkha musalaM ca cauhatthaM / dasanAliyaM ca rajjuM viyANa, omANasaNNAe // 93 // vatthummi hatthamijjaM, khitte daMDaM dhaNuM ca paMthammi / khAyaM ca nAliyAe viyANaM omANasaNNAe // 94 // 6. eeNaM omANapamANeNaM kiM paoyaNaM ? 3. juAM gemALapamALeLa-vAya-triya-jharaSitakddpdd - bhitti parikkheva-saMsiyANaM davvANaM omANappamANavvittittilakkhaNaM bhavai / aNu. su. 322-323 se taM omANe / gaNaNAppamANe (4) se triM te mei ? - anu. su. 324-229 me-nAM viSnara, taM nahIM ekko dasagaM sataM sahassaM dasasahassAI sayasahassaM dasasayasahassAI koDI / 6. eeNaM gaNimappamANeNaM kiM payoaNaM ? 3. ApaNAM khimapamAIAM-mitA-mitti-matta-veyAaay-vyy-nivvisNsiyaannN davvANaM gaNimappamANanivvittilakkhaNaM bhavai / For Private pra. . khADA Adine mApavAnuM pramANa : (3) avamAna pramANa zuM che? jenA dvArA avamAna karAya athavA jenuM avamAna karAya te avamAna pramANa kahevAya che, jemake - hAthathI, daMDathI, dhanuSathI, yugathI, nAlikAthI, akSathI athavA mUsaLathI mApI zakAya che. pra. u. A unmAnapramANa che. dravyAnuyoga bhAga-2 daMDa, dhanuSa, yuga, nAlikA, akSa ane mUsaLa cAra hAtha pramANa hoya che. dasanAlikAnI eka rajU hoya che te badhI avamAna kahevAya che. vAstu-gRhabhUmine hAtha dvArA, mArga-rAstAne dhanuSa dvArA ane khAI-kUvA Adine nAlikA dvArA mApI zakAya che. A badhAne avamAna A nAmathI jANI zakAya che. A avamAna pramANanuM prayojana che ? A avamAna pramANathI khAI (kuvA) iMTa, patthara AdithI nirmita bhavana, cabutaro Adi, *kacita (ArothI khaMDita kASTha) Adi, kaTa, paTa, vastra, bhIMta, parikSepa athavA nagaranI paridhi AdimAM saMzrita dravyonI laMbAI, pahoLAI, gaharAI ane uMcAInAM pramANanuM parijJAna thAya che. A avamAnapramANanuM svarupa che. gaNatarI karavAnuM pramANa : pra. (4) gaNima pramANa zuM che ? u. jenI gaNatarI thaI zake athavA jenA dvArA gaNatarI karI zakAya tene gaNimapramANa kahevAya che, jemake - Personal Use Only eka, dasa, so, hajAra, dasa hajAra, lAkha, dasa lAkha, karoDa ItyAdi. pra. A gaNimapramANanuM zuM prayojana che? u. A gaNimapramANathI nRtya-naukara, karmacArI AdinI vRtti, bhojana, vetananAM Aya-vyayathI saMbaMdhita dravyonAM pramANanI niSpatti thAya che. Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 10pa7 se taM gnnime| A gaNimapramANanuM svarupa che. - . mu. rU 2 6-3 27 suvaNNAi mANappamANe sonuM Adi mApavAnuM pramANa : 5. () jiM parimA ? pra. (5) pratimAna pramANa zuM che ? u. paDimANe-jaNNaM paDimiNijjai, taM jahA u. jenuM ane jenA dvArA pratimAna karAya che, te pratimAna kahevAya che, jemake - 9. jnA, rA, rU.niSThAvo, 4.rumamAmA, 1. guMjA-rattI, 2. kAkaNI, 3. nipAva, che. maMtro , 6. suvaUTTI 4. karmamASaka, 5. maMDaLaka, 6. suvarNa . paMca guMjAo kammamAsao, pAMca rattIonuM eka karmamASa thAya che. kAgaNyavekkhayA cattAri kAgaNIo kmmmaaso| kAkaNInI apekSAe cAra kAkaNIonuM eka karmamASa thAya che. tiNNi niSphAvA kammamAsao, traNa niSpAvanuM eka karmamASa thAya che. evaM caukko kmmmaaso| A pramANe karmamASaka cAra prakArathI niSpanna thAya che. bArasa kammamAmayA maMDalao, bAra karmamApakonuM eka maMDaLaka hoya che. evaM aDayAlIsAe kAgaNIe mNddlo| A pramANe aDatAlIsa kAkaNIonAM barAbara eka maMDaLaka thAya che. solasa kammamAsayA suvaNNo evaM causaTThIe soLa karmamASaka athavA causaTha kAkaNIonuM eka kAgaNIe suvnnnno| svarNa (sonaiyA) thAya che. pa. eeNaM paDimANappamANe NaM kiM payoaNaM ? pra. A pratimAna pramANanuM zuM prayojana che ? 3. UUU padamATMmA muvA-ranata-mafr A pratimAna pramANanAM dvArA suvarNa, rajata, mottiya-saMkha-milappavAlAdINaM davANaM maNi, motI, saMkha, zilA pravALa Adi dravyonuM paDimANappamANa-nivvattilakkhaNaM bhavai / parimANa jANI zakAya che. se taM pddimaanne| A pratimAna pramANa che. se taM vibhaagnissphnnnne| A vibhAga niSpanna pramANa che. se taM dvpmaanne| A dravyapramANa che. - anu. su. rU 28- rU 21 175. bhAvappamANe saMkhappamANabheyA 175. bhAva pramANamAM saMkhyA pramANanAM bheda : T. te siM saM saMvaMATu ? pra. zaMkha pramANa keTalA prakAranAM che ? u. saMkhappamANe-aTThavihe paNNatte, taM jahA u. zaMkha pramANa ATha prakAranAM kahyA che, jemake - . namasaMva, 2. vAsaMvA, rU. vasaMvA, 1. nAma saMkhyA, 2. sthApanA saMkhyA, 3. dravya4. vanasaMravA, . ramA saMva, du.nA saMsthA, saMkhyA, 4, aupamya saMkhyA, 5. parimANa7. TMUsiMvi, 8, bhAvasaMvaI saMkhyA, 6. jJAna saMkhyA, 7. gaNanA saMkhyA, 8. bhAva saMkhyA. g. (1) se kiM te nAmasaMvA? pra. (1) nAma saMkhyA zuM che ? 1. kSetra pramANa ane kALa pramANa gaNitAnuyogamAM juo. Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1058 dravyAnuyoga bhAga-2 u. nAmasaMkhA-jassa NaM jIvassa vA, ajIvassa vA, jIvANa vA, ajIvANa vA, tadubhayassa vA, tadubhayANa vA "saMva' ti pAme cheSnA se taM naamsNkhaa| pa. (2) che jiM teM vAraMvA? u. ThavaNAsaMkhA-jaNNaM kaTThakamme vA, potthakamme vA, cittakamme vA, leppakamme vA, gaMthikamme vA, veDhime vA, pUrime vA, saMghAime vA, akkhe vA, varADae vA, ekko vA, aNegA vA, sabbhAvaThavaNAe vA, asabbhAvaThavaNAe vA saMkhA ti ThavaNA tthvijji| $ se taM tthvnnaasNkhaa| pa. nAma-ThavaNANaM ko paiviseso? nAmaM AvakahiyaM, ThavaNA ittariyA vA hojjA. AvakahiyA vA hojjaa| 5. (3) te viM te vasaMvA? 3. trasaMvA-vidA TUttA, te nahIM 1. manamo , 2. no sAmano cA g. (4) te hiM te TuvasaMg ? 3. vasaMvA-narasa "saMvA" ti ddha siviravatuM, TiyuM, jiyaM, miyaM, parijiyaM -jAva- kaMTho? viSpamukkaM guruvAyaNovagayaM, u. nAma saMkhyA-je jIvanuM ke ajIvanuM, jIvonuM athavA ajIvonuM tadubhaya (jIvAjIva)nuM athavA tadubhayo (jIvAjIvo) nuM zaMkha" evuM nAmakaraNa karI levAya che. A nAma saMkhyA che. pra. (2) sthApanA saMkhyA zuM che ? u. sthApanA saMkhyA-je kASThakarmamAM, pustakakarmamAM, citrakarmamAM, lepyakarmamAM, graMthikarmamAM, vekhitamAM, pUritamAM, saMghAtimamAM, akSamAM athavA kauDImAM eka ke aneka rupamAM saddabhUta sthApanA ke " asaddabhUta sthApanA dvArA "zaMkha" A prakArathI sthApana karI levAya che. A sthApanAsaMkhyA che. pra. nAma ane sthApanAmAM zuM aMtara che ? nAma yAvatkathika hoya che paNa sthApanA Ivarika paNa hoya che ane yAvaskathika paNa hoya che. pra. (3) dravya saMkhyA zuM che? u. dravya saMkhyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. Agama dravya saMkhyA, 2. no Agama dravya saMkhyA. pra. (ka) Agamadravya saMkhyA zuM che ? 1. Agamadravya saMkhyA - jeNe zaMkha A pada sIkhI lIdhuM, hRdayamAM sthira karyuM, jIta karyuM-tatkALa smaraNa thaI jAya evuM yAda karyuM, mita karyuM - manana karyuM, adhikRta karyuM -vAva- nirdoSa spaSTa svarathI zuddha uccAraNa karyuM tathA guruthI vAcanA karI. jeNe vAcanA, pracchanA, paryaTanA ane dharmakathA paNa karI che paraMtu arthanuM anuciMtana karavA rupa anuprekSAthI rahita hoya te AgamathI dravyasaMkhyA kahevAya che. pra. kevI rIte ? (AnuM zuM kAraNa che ?) u. siddhAntamAM "anupayogo dravya" evuM kahevAya che. arthAtu upayogathI zUnya hoya te dravya kahevAya che. (te bhAva kahevAya nahIM) 1. naigamanayanI apekSA e eka upayoga rahita AtmA eka Agamadravya saMkhyA che, be upayoga rahita AtmA be Agamadravya saMkhyA che, se NaM tattha vAyaNAe, pucchaNAe, pariyaTTaNAe, dhammakahAe, no aNuppehAe, g, nhA ? u. aNuvaogo davamitti kaTTa ! 1. Negamassa ekko aNuvautto Agamao ekA davvasaMkhA, do aNuvauttA Agamao do davvasaMkhAo, Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1059 tiNi aNuvauttA Agamao tiNNi davvasaMkhAo, evaMjAvaiyA aNuvauttAtAvaiyAoNegamassa Agamao dbsNkhaao| 2. gvAmeva vavahAra vize saMgahassa eko vA aNegA vA aNuvautto vA aNuvauttA vA Agamao davvasaMkhA vA davasaMkhAo vA sA egA dvvsNkhaa| 4. ujjusuyassa ego aNuvautto Agamao ekA davvasaMkhA, puhattaM Necchai / 5. tiNhaM saddaNayANaM jANae aNuvautte avatthU, . reDDA ? u. jati jANae aNuvautte Na bhavai / traNa upayoga rahita AtmA traNa Agama dravya saMkhyA che, A pramANe jeTalI upayoga rahita AtmAo che teTalA ja (naigamanayanI apekSAe Agama) dravya saMkhyA che. 2, nigamananAM samAna ja vyavahAranaya Agama dravya saMkhyA che. 3. saMgrahanaya eka upayoga rahita AtmA (AgamathI) eka dravya saMkhyA che ane aneka upayoga rahita AtmAo aneka Agama dravya saMkhyA che, evuM svIkAra karatA nathI. paraMtu badhAne eka ja Agama dravya saMkhyA mAne che. 4. 2ju sUtranayanI apekSAe eka anupayukta AtmA eka Agamadravya saMkhyA che. te bhedano svIkAra karatA nathI. 5. traNeya zabda naya Adi anupayukta jJAyakane asatuM mAne che. pra. AnuM zuM kAraNa che ? u. je jJAyaka che te upayoga rahita hotA nathI ane jo upayoga rahita hoya che te jJAyaka hotAM nathI. A Agama dravya saMkhyA che. pra. (kha) no Agama dravya saMkhyA zuM che ? u. no Agama dravya saMkhyAnAM traNa bheda kahyA che, jemake - 1. jJAyaka zarIra dravya saMkhyA, 2. bhavya zarIradravya saMkhyA, 3. jJAyaka zarIra-bhavya zarIra-vyatirikta dravya saMkhyA. pra. (1) jJAyaka zarIra dravya saMkhyA zuM che ? u. 'saMkhyA" A padanAM arthAdhikArathI jJAtAnuM te zarIra je vyapagata arthAt caitanyathI rahita zruta-vita-yukta jIva rahita che tene joIne -pAvata- koI kahe ke - "aho ! A zarIra rupa pudgala saMghAtae saMkhyA' padane grahaNa karela hatuM, vAMcela hatuM -yAvatu-upadarzita karela hatuM, (naya ane yuktio dvArA ziSyone) samajAvela hatuM, tenuM te zarIra jJAyaka zarIra dravya saMkhyA che." se taM Agamao dbbsNkhaa|| g. (3) se jiM no mAmo saMvA ? u. no Agamao davvasaMkhA-tivihA paNNattA, taM jahA nanayasara9vasaMvA, 2.maviyasarara9trasaMsthA, rU. navasarIramavayasarIravarittA vasaMvA.. 5. (1) jiM tuM nArIratravA ? jANayasarIradavvasaMkhA- "saMkhA" ti payatthAhikAra jANayassa jaM sarIrayaM vavagaya-cuya-caita-cattadehaM jIvaviSpajaDhaM -jAva- koI vaejjA aho ! NaM imeNaM sarIrasamusaeNaM "saMkhA" ti payaM AghaviyaM -jAva- uvadaMsiyaM, Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1060 dravyAnuyoga bhAga-2 pa. jahA ko diLaMto? 3. sarca icame mArA setaM jaannysriirdbvsNkhaa| g, (2) se phi te bhaviyarItrasaMva ? u. bhaviyasarIradabvasaMkhA-jejIvejoNIjammaNanikkhaMte imeNaM ceva AttaeNaM sarIrasamussaeNaM jiNadiDeNaM bhAveNaM 'saMkhA' ti payaM seyakAle sikkhissai, pa. jahA ko diLeMto? u. ayaM ghayakuMbhe bhvissi| se taM bhviysriirdbvsNkhaa| pa. (3) se kiM taM jANayasarIrabhaviyasarIra vairittA vasaMva ? u. jANayasarIrabhaviyasarIravairittA davyAsaMkhA tivihA paNNattA, taM jahA1. egabhavie, 2. baddhAue, 3. abhimuhaNAmagotte ca | pa. egabhavie NaM bhaMte ! egabhavie tti kAlao kevaciraM doDDa? 3. camA ! nadawmv jhaMtomudutta, ukkoseNaM pubkoddii| vaddhAue NaM bhaMte ! baddhAue tti kAlao kevaciraM ha6? goyamA ! jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, ukkoseNaM puvvakoDItibhAgaM / pra. AnuM koI daSTAMta che ? che. A dhRtakuMbha- ghIno ghaDo hato. A jJAyaka zarIra dravya saMkhyA che. pra. (2) bhavya zarIra dravya saMkhyA zuM che ? u. janma samaya prApta thavA para je jIva yonithI bahAra nIkaLela che ane te bhaviSyamAM teja zarIra dvArA jInopadiSTa bhAvAnusAra 'saMkhyA" padane zIkhaze evA te jIvanuM te zarIra bhavya zarIra dravya saMkhyA che. pra. AnuM koI daSTAMta che ? u. A dhRtakuMbha- ghIno ghaDo haze. A bhavya zarIra dravya saMkhyA che. pra. (3) jJAyaka zarIra bhavya zarIra vyatirikta dravya saMkhyA zuM che ? jJAyaka zarIra bhavya zarIra vyatirikta dravyasaMkhyA traNa prakAranI kahI che, jemake - 1. eka bhavika, 2. baddhAyuka, 3, abhimukhanAma gotra. pra. bhaMte ! eka bhavika saMkhyA eka bhavika" rupamAM keTalA samaya sudhI rahe che ? u. gautama ! eka bhavika saMkhyA jaghanya antarmuhUrta, | utkRSTa eka pUrva koTi sudhI rahe che. pra. bhaMte ! badhdhAyuSka jIva badhdhAyuSka rupamAM keTalA samaya sudhI rahe che ? u. gautama ! jaghanya antarmuhUrta, utkRSTa eka pUrva koTi varSanAM trIjA bhAga sudhI rahe che. pra. bhaMte ! abhimukhanAma gotravALA saMkhyA abhimukha nAma gotra rupamAM keTalA samaya sudhI rahe che ? gautama ! jaghanya eka samaya, utkRSTa antarmuhUrta sudhI rahe che. pra. kayo naya (A traNa saMkhyAomAMthI) kyA saMkhyAne mAne che ? u. naigamanaya, saMgrahanaya ane vyavahAranaya A traNe prakAranI saMkhyAne saMkhyArUpa mAne che, jemake - = $ pa. abhimuhaNAmagotte Na bhaMte ! abhimuhaNAmagotte tti kAlao kevaciraM Toi? 3. rAma ! nadavUT U , ukkoseNaM aMtomuhuttaM / pa. iyANiM ko Nao kaM saMkhaM icchai ? u. tattha gama-maMgaha-vavahArA tivihaM saMkhaM icchai, te nadI Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1061 1. eka bhavika, 2. baddhAyuSka, 3. abhimukhanAma 1. ekkabhaviyaM, 2. baddhAuyaM, 3.abhimuhaNAmagottaM | ujjusuo duvihaM saMkhaM icchai, taM jahA gotra. 2. 2, 2. mafmamuhAmAtta tiNNi saddaNayA abhimuhaNAmagottaM saMkhaM icchaMti / se taMjANayasarIrabhaviyasarIra vaDarittA dbbsNkhaa| se taM no Agamao davvasaMkhA, se taM dbvsNkhaa| 1. (8) meM kiM taM vanasaMvA? u. ovamasaMkhA - caucihA paNNattA, taM jahA 2. tyi saMtaye saMtaUU 3vamannaDu, 2, ci saMta samaMtaU 3fmaM6, 2. asaMtaye saMtaUvi 3fmannaDu, 4. asthi asaMtayaM asaMtaeNaM uvamijjai / 1. tattha maMtayaM saMtaeNaM uvamijjai jahA-saMtA arahaMtA saMtaehiM purakharehiM saMtaehiM kavADaehiM saMtaehiM vacchaehiM uvamijaMti, taM jahA Rju sUtranaya e be prakAranI saMkhyA svIkAra kare che, jemake - 1. baddhAyuSka, 2. abhimukhanAma gotra. traNeya zabdanaya mAtra abhimukhanAma gotra saMkhyAne ja saMkhyA mAne che. A jJAyaka zarIra-bhavya zarIra vyatirikta dravya saMkhyA che. A no Agama dravyasaMkhyA che. A dravya saMkhyA che. pra. (4) pamya saMkhyA zuM che ? u. aupamya saMkhyA cAra prakAranI kahI che, jemake - 1. savastune sadbhavastunI upamA ApavI, 2. saddavastune asavastunI upamA ApavI, 3. asaddavastune saddavastunI upamA ApavI, 4. asavastune asavastunI upamA ApavI. 1. AmAMthI je vastune sadbhavastuthI upamita karAya che, te A pramANe che-sadu5 arihaMta bhagavaMtanA prazasta vakSasthaLane saddapa zreSTha nagaronA satuM kapATonI upamA ApavI, jemake - badhA cauvIsa tIrthaMkara (uttama) nagaranAM kabATo (daravAjA)nAM samAna vakSasthaLa, AMkaDiyA (AkaLo)nAM samAna bhujAo, devadUbhi ke megha garjanAnAM samAna svara ane zrIvatsathI aMkita vakSasthaLavALA hoya che. vidyamAna padArthane avidyamAna padArthathI upamita karavuM, jema - nAraka, tiryaMca, manuSya ane devonI vidyamAna AyunAM pramANane avidyamAna palyopama ane sAgaropama dvArA batAvavuM. 3. asavastune savastuthI upamita karavuM, jemake - sarva prakArathI jIrNa, DaMThalathI TUTela, vRkSathI nIce paDela, nissAra ane duHkhI evA koI paDatA junA-jIrNa pILA pAMdaDAMne vasaMta samaya prApta navodgata kopaLothI A pramANe kahyuM - A samaye jevA tame cho evA ame paNa pahelA AvAja hatA tathA A samaye jema ame thaI rahyA chIe temaja AgaLa cAlIne tame paNa thaI jazo." puravarakavADavacchA phalihabhuyA duNdbhitthnniyghosaa| sigvicchaMkiyavacchA sbvevijinnaacubbiisN||119|| 2. vize 2. saMtayaM asaMtaeNaM uvamijjai jahA-saMtAI neraiya tirikkhajoNiya-maNUsa-devANaM AuyAiM asaMtaehiM paliovama-sAgarovamehiM uvamijjati / 3. asaMtayaM saMtaeNaM uvamijjai jahA parijUriyaperaMtaM calaMtaveMTa paDaMta nicchIraM / pattaM vasaNappattaM kAlappattaM bhaNai gAhaM // 120 // jaha tubbhe taha amhe, tumhe vi ya hohiyA jahA amhe| appAhei paDataM paMDyapattaM kisalayANaM // 121 // Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1062 4. asaMtayaM asaMtaeNa uvamijjai-jahA kharavisANaM tahA sasavisANaM / 6. 3. 5. 3. vi atthi Navi ya hohI, ullAvo kisalapaMDupattANaM / umA khaluesa kayA bhaviyajaNa vibohaNaTThAe // 122 // 5. 3. 5. 3. setaM ovammasaMkhA / - anu. su. 477-422 (6) te triM taM bALAsaMvA ? jANaNAsaMkhA - jo jaM jANai, taM jahA 176. vattavvayAsarUvaM sadda saddio, gaNiyaM gaNio, nimittaM nemittio, kAlaM kAlanANI, vejjo vejjiyaM / setaM jANaNAsaMkhA / (8) se jiM tuM mAvasavA ? bhAvasaMkhA- je ime jIvA saMkhagainAma gottAI kammA vedeti / setaM bhAvasaMkhA, se taM saMkhappamANe, se taM bhAvappamANe, setaM pamANe / aNu. su. 520 - - aNu. su. 496 se kiM taM vattavvayA ? vattavvayA-tivihA paNNattA, taM jahA 1. sasamayava,vayA, r. parasamayavattayA, 3. sasamayaparasamayavattavvayA / (1) se kiM taM sasamayavattavvayA ? jattha NaM sasamae Aghavijjai paNNavijjai parUvijjai daMsijjai nidaMsijjai uvadaMsijjai / dravyAnuyoga bhAga-2 ahIM je jIrNa pAMdaDAo ane kopaLonAM vArtAlApano ullekha karela che, te na to kyAreya thayo, nathI thatAM ane thaze paNa nahi, paraMtu bhavya janonAM pratibodhanAM mATe upamA ApI che. 4. avidyamAna padArthane avidyamAna padArthathI upamita karavuM. jema - khara viSANa che tevI ja rIte zaviSANa che ane jema zazaviSANa che tevI ja rIte khaviSANa che. A aupamya saMkhyA che. pra. u. pra. u. (6) jJAna saMkhyA zuM che ? saMkhyA jJAtA - je saMkhyAne jANe che tene saMkhyA jJAtA kahe che, jemake - 176. vaktavyatAnuM svarupa : pra. u. zabdane jANanAra zAbdika, gaNitane jANanAra gaNitajJa, nimittane jANanAra naimittika, kALane jANanAra kALajJAnI ane vaidyakane jANanAra vaidya, A jJAnasaMkhyAnuM svarupa che. (8) bhaMte ! bhAva saMkhyA zuM che ? A lokamAM je jIva saMkhyA gati nAma gotra karmonuM vedana karI rahyA che te bhAva saMkhyA che. A bhAva sakhyA che, A saMkhyA pramANa che, A bhAva pramANanuM varNana che, A pramANanuM varNana thayuM. pra. vaktavyatA zuM che ? u. pra. vatavyatA (varNana)nAM traNa prakAra kahyA che, jemake 1 1. svasamaya vaktavyatA, 2. parasamayavaktavyatA, 3. svasamaya-parasamaya vaktavyatA. (1) svasmayavaktavyatA zuM che ? se taM sasamayavattavvayA / 5. (2) te viM tuM varasamayavattanayA ? 1. 1-5. parimANa saMkhyA (su. 493-495) zruta prakaraNamAM juo. 2. 2-7 gaNaNA saMkhyA (su. 497-519) gaNitAnuyoga pariziSTamAM juo. avirodha rupathI svasiddhAntanuM varNana, prajJApana, prarupaNa, darzana, nidarzana ane upadarzana karavAmAM Ave te svasamaya vatavyatA kahevAmAM Ave che. A svasamayavaktavyatA che. (2) parasamaya vaktavyatA zuM che ? Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 3. 5. 3. jatya NaM parasamae Aghavijjai - jAva uvadaMsijjai / 1. se taM parasamayavattavvayA / (3) se kiM taM sasamayaparasamayavattavvayA ? jatya NaM sasamae parasamae ASavijjaDa -jAyauvadaMsijja | 177. vattavvayAe naya parUvaNA 3. se taM sasamayaparasamayavattavvayA / pa iyANi koNao ke vattavvayamicchai ? u. tattha Negama saMgaha vavahArA tivihaM vattabvayaM icchaMti, taM jahA . samayavattayaM, 2. paramamayavattatva, 3. sasamayaparasamayavattavvayaM / 2. ujjuo duvihaM vattavvayaM iccha taM nahIM - aNu. su. 622-624 chu. sasamayavattayaM, 2. samayavattavayaM tattha NaM jA sA sasamayavattavvayA sA sasamayaM paviTThA, jA sA parasamayavattavvayA sA parasamayaM paviTThA, tamhA duvihA vattabbayA, Natthi tivihA vattabvayA / ' 3. tiNi saddaNayA evaM sasamayavattavvayaM iccheti, Natthi parasamayavattavvayA / vA? jamhA parasamae aNaTThe aheU asamAve akiriyA ummagge aNuvaese micchAdaMsaNamiti kaTaTu. se taM vattavvayA / tamhA savvA sasamayavattabvayA, Natthi parasamayavattavvayA, Natthi sasamaya paramamayavattavvayA / - anu. su. 626 uM. je vaktavyatAmAM anya matanAM siddhAMtanuM varNana -dhAvatu- upadarzana karAya che, tene parasamaya vaktavyatA kahevAmAM Ave che. A parasamaya vaktavyatAnuM svarupa che. pra. (3) svasamaya parasamaya vaktavyatA zuM che ? . 177. vaktavyatAmAM nayanuM prarupaNa H 1063 je vaktavyatAmAM svasiddhAnta ane parasiddhAnta baMnenuM varNana -dhAvata- upadarzana karAya che, tene svasamaya-parasamaya vaktavyatA kahevAmAM Ave che. A svasamaya-parasamaya vaktavyatA che. pra. 9. u. pra. kyo naya kaMI vaktavyatAno svIkAra kare che ? nAgama, saMgraha ane vyavahAra naya traNeya prakAranI vaktavyatAne svIkAra kare che, jemake - 1. svasamaya vaktavyatA, 2. parasamayavaktavyatA, 3. svasamaya- parasamaya vaktavyatA. 2. Rju sUtranaya svasamaya ane parasamaya- A be prakAranI vaktavyanAone ja mAnya kare che, jemake 1. svasamaya vaktavyatA, 2. parasamaya vaktavyo. kAraNake A nayanI apekSAthI trIju mizra vaktavyatA svasamaya-vaktavyatA prathama bheda (svasamaya vaktavyatAmAM, ane parasamayanI vaktavyanA bI bheda (parasamayavaktavyatAmAM annadbhUta thaI jAya che. eTalA mATe vatavyatAnAM be ja prakAra che, paraMtu trividha (trIja) vatavyatA nathI. 3. traNaiya zabdanaya eka svasamaya vaktavyatAne ja mAnya kare che. tenA matAnusAra parasamayavaktavyanA nathI. kevI rIte cha kAraNa ke - parasamaya anartha, ahetu, asahbhAva, akriya, unmArga, anupadeza ane mithyAdarzana rupa che. eTalA mATe badhI vaktavyatA svasamayanI ja che. paraMtu parasamaya vaktavyatA nathI ane na to svasamaya-pa2samaya vaktavyatA che. A vaktavyatAnuM varNana che. Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1064 dravyAnuyoga bhAga-2 278, atyAra sarva - 178 arthAdhikAranuM svarupa : g, se hiM te atyAdi re ? pra. arthAdhikAra zuM che. arthAt sAmAyika Adi che: adhyayanono zuM artha che ? u. atthAhigAre jo jassa ajjhayaNassa atyAhigAre, u. je adhyayanano je artha che tenuM varNana arthAdhikAra taM jahA kahevAya che, jemake - 1. prathama adhyayanano artha sAvadya yogavirati arthAt sAvadya vyApArano tyAga, 2. utti , 2. bIjA adhyayanano artha utkIrtana-stuti karavI. 3. guNava aa vinA 3. trIjA adhyayanano artha guNavAnuM puruSone sammAna, vaMdanA, namaskAra karavA. 4. vathiksa niMdrA, 4. cothA adhyayanano artha che AcAramAM lAgela skUlanAo doSo AdinI nindA karavI. 6. vanatiSThi , 5. pAMcamA adhyayanano artha traNa cikitsA karavI. 6. TdhAra vava ? 2 3 || 6. chaThA adhyayana (pratyAkhyAna)no artha che guNa dhAraNa karavuM. se taM atyaahigaare| - AijI. su. 2 6 A arvAdhikAra che. 179. samoyArassa bheyappabheyA 179, samavatAranAM bheda-prabheda : g, che jiM samAre pra. samavatAra zuM che ? u. samoyAre chabbihe paNNatte, taM jahA u. samavatAra cha prakAranAM kahyA che, jemake - 9.||masamothore, ra.vaUTTyAre, rU.Dhaso re, 1. nAma samavatAra, 2. sthApanA samavatAra, che. uttare che. vajhisanIyore, 6.bhAvasArA. 3. dravya samavatAra, 4. kSetrasamavatAra, 5. kALa samavatAra, 6. bhAvasamavatAra. 1. (-2). te vuiM te jAmasamocAre? pra. (1-2) nAmasamavatAra zuM che ? u. nAma-ThavaNAo pubvvnniyaao| u. nAma ane sthApanAnuM varNana pUrvavata ahIM paNa jANavuM joIe. 5. (3) me ituM vasamAre ? pra. (3) dravyasamavatAra zuM che ? u. davvasamoyAre-duvihe paNNatte, taM jahA u. dravyasamavatAra be prakAranA kahyA che, jemake - 9. gAmamAM 1, 2. na mAmo cA 1. AgamadravyasamavatAra, 2. no Agamadravya samavatAra. evaM -jAva-se taM bhviysriirdbb-smoyaare| A pramANe vAva- bhavya zarIra noAgama dravyasamavatAranuM svarupa (dravyAvazyakanA prakaraNanA bhedonI jema) jANavuM joIe. pa. se kiM taM jANayasarIrabhaviyasarIra vairitte pra. jJAyaka zarIra-bhathazarIra vyatirikta dravyasamavatAra davvasamoyAre? zuM che ? u. jANaya sarIra bhaviyasarIra vairitte davvasamoyAre- u. jJAyaka zarIra-bhathazarIra vyatirikta dravyasamavatAra tivihe paNNatte, taM jahA traNa prakAranAM kahyA che, jemake - Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rajJAna adhyayana 1065 . A samathara, 2. rasamAcAra, rU. tadrumayasa 1. AtmasamavatAra, 2. parasamavatAra, mAre te 3. tadubhayasamavatAra. sabadabA vi ya NaM AyasamoyAreNaM AyabhAve AtmasamavatAranI apekSAe badhA dravya AtmabhAvasamIrathati ! (potAnA svarupa)mAM ja rahe che, parasamoyAreNaM jahA kuMDe badarANi, parasamavatAranI apekSAe kacarAmAM boranI jema parabhAvamAM rahe che, tadubhayasamoyAreNaM jahA ghare thaMbho AyabhAve ya, tadubhaya samavatAranI apekSAe gharamAM staMbha jahA ghaDe gIvA AyabhAve ya / athavA ghaTamAM grIvAnAM samAna parabhAva tathA AtmabhAva-baMnemAM rahe che. 2. ahavA jANayasarIrabhaviyasarIra vairitte 2. athavA jJAyakazarIra-bhavya zarIra vyatirikta davvasamoyAre duvihe paNNatte, taM jahA dravya samavAra be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. AyasamoyAre ya, 2. tadubhayasamoyAre ya / 1. AtmasamavatAra, 2. tadubhayasamavatAra. causaTiThayA AyasamoyAreNaM AyabhAve samoyarai. jema AtmasamavatArathI catuSpaSTikA Atma bhAvamAM rahe che. tadubhayasamoyAreNaM battIsiyAe samoyarai tadubhaya samavatAranI apekSAe kAtrizikAmAM paNa AyabhAve y| rahe che ane potAnA nija rupamAM paNa rahe che. battIsiyA AyasamAyAreNaM AyabhAve samoyarai, dvAtrizikA AtmasamavatAranI apekSAe AtmabhAvamAM rahe che. tadubhayasamoyAreNaM solasiyAe samoyarai tadubhaya samavatAranI apekSAe poDazikAmAM paNa AyabhAve y| rahe che ane AtmabhAvamAM paNa rahe che. solasiyA AyasamoyAreNaM AyabhAve samoyarai, SoDazikA AtmasamavatArathI AtmabhAvamAM samavatIrNa che. tadubhayasamoyAreNaM aTThabhAiyAe samoyarai tadubhaya samavatAranI apekSAe aSTabhAgamAM AyabhAve y| paNa rahe che tathA potAnA nijarUpamAM paNa rahe che. aTThabhAiyA AyasamoyAreNaM AyabhAvesamoyarai. abhAgikA AtmasamavatAranI apekSAe AtmabhAvamAM rahe che, tadubhayasamoyAreNaM caubhAiyAe samoyarai tadubhaya samavatAranI apekSAe caturbhAgikAmAM AyabhAve y| paNa samavatarita hoya che ane potAnA nijarUpamAM paNa samavatarita hoya che. cAubhAiyA AyasamoyAreNaM AyabhAve samoyarai, Atma samavatAranI apekSAe catugikA AtmatdubhysmoyaarennN addha mANIe samoyarai bhAvamAM ane tadubhaya samavatArathI ardhamAnikAmAM sAyama . samavatIrNa hoya che ane AtmabhAvamAM paNa hoya che. addhamANI AyasamoyAreNaM AyabhAve samoyarai, Atma samavatArathI ardhamAnikA AtmabhAvamAM tabhayasamoyAreNaM mANIe samoyarai AyabhAve y| ane tadubhaya samavatAranI apekSAe mAnikAmAM tathA AtmabhAvamAM paNa samavatIrNa hoya che. setaMjANayasarIrabhaviyasarIravairite dbbsmoyaare| A jJAyaka zarIra-bhavya zarIra vyatirikta dravya samavatAra che. Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1066 dravyAnuyoga bhAga-2 setaMno Agamao dbsmoyaare| setaM dbbsmoyaare| A no Agama dravya samavatAra che. A dravya samavatAra che. 5. (4) te viM te ttasamAre ? pra. (4) kSetra samevatAra zuM che ? u. khettasamoyAre - duvihe paNNatte, taM jahA u. kSetra samavatAra be prakAranAM kahyA che, jemake - 2. mAyasoyAre 2, 2. tadumayasamAre 1. AtmasamavatAra, 2. tadubhayasamavatAra. bharahevAse AyasamoyAreNaM AyabhAve samoyarai, Atma samavatAranI apekSAe bharatakSetra AtmabhAvamAM rahe che. tadubhayasamoyAreNaM jaMbuddIve samoyarai AyabhAve tadubhaya samavatAranI apekSAe jaMbUdvIpamAM paNa rahe che ane AtmabhAvamAM paNa rahe che. jaMbuddIvedIve AyasamoyAreNaM AyabhAve samoyarai, AtmasamavatAranI apekSAe jaMbudvIpa AtmabhAvamAM rahe che. tadubhayasamoyAreNaM tiriyaloe samoyarai tadubhaya samavatAranI apekSAe tiryalokamAM AyabhAve y| paNa samavatarita hoya che ane AtmabhAvamAM paNa samavatarita hoya che. tiriyaloe AyasamoyAreNaM AyabhAve samoyarai, AtmasamavatArathI tiloka AtmabhAvamAM samavatIrNa hoya che. tadubhayasamoyAreNaM loe samoyarai AyabhAve ya / tadubhayasamavatAranI apekSAe lokamAM paNa samavatarita hoya che ane AtmabhAvamAM paNa samavatarita hoya che, loe AyasamoyAreNaM AyabhAve samoyarai, AtmasamavatArathI loka AtmabhAvamAM samavatIrNa hoya che, tadubhayasamoyAreNaM aloe samoyarai AyabhAve y| tadubhaya samavatAranI apekSAe alokamAM paNa samavatarita hoya che ane AtmabhAvamAM paNa samavatarita hoya che. se taM khettsmoyaare| A kSetra samavatAra che. - anu. ku. 62 7-63 ? T. (6) se jiM te mavasoyAre ? pra. (6) bhAva samavatAra zuM che ? u. bhAvasamoyAre duvihe paNNatte, taM jahA u. bhAvasamavatAra be prakAranAM kahyA che, jemake - 2. mAyasoyAre 2, 2. tadumathasoyAre cA 1. AtmasamavatAra, 2. tadubhayasamavatAra. kohe AyasamoyAreNaM AyabhAve samoyarai, AtmasamavatAranI apekSAe krodha AtmabhAvamAM tadubhayasamoyAreNaM mANe samoyarai AyabhAve y| rahe che ane tadubhayasamavatAranI apekSAe mAnamAM ane AtmabhAvamAM samavatIrNa hoya che. evaM mANe mAyA lobhe rAge mohaNijje aTThakamma A pramANe mAna, mAyA, lobha, roga, mohanIya pagaDIo AyasamoyAreNaM AyabhAve samoyaraMti / ane aSTakarma pravRtio Atma samavatArathI AtmabhAvamAM samavatarita hoya che. 6. (1) samavatAra (ku. rU 2) gaNitAnuyoga pR. 691 para juo. For Private & Personal use only Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 107 tadubhayasamoyAreNaM chavihe bhAve samoyaraMti tadubhayasamavatArathI cha prakAranAM bhAvomAM ane AyabhAve y| AtmabhAvamAM rahe che. evaM jIve jIvatthikAe AyasamoyAreNaM AyabhAve A pramANe jIva ane jIvAstikAya Atmasamasmoyri, vatAranI apekSAe nijarUpamAM rahe che, tadubhayasamoyAreNaM savvadavvesu samoyarai AyabhAve tadubhaya samavatAranI apekSAe. badhA dravyomAM ya che ane AtmabhAvamAM rahe che. ettha saMgahaNi gAhA enI saMgrahaNI gAthA A pramANe che - kohe mANe mAyA lobhe, rAge ya mohaNijje ya / krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga, mohanIya karma, pagaDI bhAve jIve, jIvatthi yasavvadavvA y||124|| prakRtibhAva, jIva, jIvAstikAya ane sarvadravya rUpamAM rahe che. setaM bhaavsmoyaare| se taM smoyaare|se taM uvkkme| A bhAva samavatAra che. A samavatAra che. A - gu. su. 12 rU upakrama prathama dvAra che. 180. nikkheva aNuogadArassa bheyappabheyA 180. nikSepa anuyoga dvAranAM bheda-prabheda : pa. se kiM taM nikkheve ? pra. nikSepa zuM che ? u. nikkheve tivihe paNNatte, taM jahA 1. nikSepa traNa prakAranAM kahyA che, jemake - . daniEi ya, 1. oghaniSpanna, 2. nAmaniWor , 2. nAmaniSpanna, rU. suttAivasAniywo ca | 3. sUtrAlApaka niSpanna. - . su. 134 282. (1) nikhanijovo 181, (1) oghaniSpanna nikSepa : g, se liM daUi ? pra. oghaniSpanna nikSepa zuM che ? u. ohaNiphaNNe-caubihe paNNatte, taM jahA u. oghaniSpanna niTopa cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 2. bannayaUT, 2. bannIne, rU. bApa, 4. vaIT . 1. adhyayana, 2. akSINa, 3. Aya, 4. kSapaNA. - anu. su. 636 182. ajjhayaNa-nikkhevo 182. adhyayana"nuM nikSepa : g. (1) se va te annaya ? pra. (1) adhyayana zuM che ? u. ajjhayaNe-caubihe paNNatte, taM jahA u. adhyayana cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 9. mithaLa, 2. vaUblatha, rU.Tunno , 1. nAma-adhyayana, 2. sthApanA-adhyayana, 4. mAvaya 3. dravya-adhyayana, 4. bhAva-adhyayana. NAma-ThavaNAo pubvvnniyaao| nAma ane sthApanA adhyayananuM svarupa pUrvavarNita jevuM ja jANavuM joIe. pa. se kiM taM davvajjhayaNe ? pra. dravya-adhyayana zuM che ? u. davyajjhayaNe-duvihe paNNatte, taM jahA u. dravya-adhyayana be prakAranAM kahyA che, jemake - Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1868 dravyAnuyoga bhAga-2 che. AmAM 2, 2. nA nAma thI pa. se kiM taM Agamao davvajjhayaNe? u. Agamao- davvajjhayaNe jassa NaM 'ajjhayaNe' tti padaM sikkhitaM ThitaM jitaM mitaM parijitaM -jAvajAvaiyA aNuvauttA Agamao tAvaiyAI dvvjjhynnaaii| evameva vavahArassa vi| saMgahassa NaM ego vA, aNego vA, taM ceva bhaanniybvN| se taM Agamao dvyjjhynne| pa. se kiM taM No Agamao davvajjhayaNe? u. No Agamao davvajjhayaNe-tivihe paNNatte. ta jhaa2. nAsirIrarvatrathI, 2. mariyamarIratraksa, 3.jANayasarIrabhaviyasarIravairitte dbjjhynne| pa. se kiM taM jANayasarIradavvajjhayaNe? jANayasarIradabvajjhayaNe- ajjhayaNapayatthAhigAra jANayassa-jaM sarIrayaM vavagaya-cuta-caiya-cattadehaM -jAva-aho! NaM imeNaM sarIra-samussaeNaM 'ajjhayaNe' tti padaM AdhaviyaM -jAva- uvadaMsiyaM ti / 1. AgamathI, 2. no AgamathI. pra. AgamathI dravya-adhyayana zuM che ? u. jeNe "adhyayana" A padane sIkhI lIdhuM che, potAnA hRdayamAM sthira karI lIdhuM che, jIta, mita ane parijIta karI lIdhuM che -cAvatu- jeTalA paNa upayogathI zUnya che, teTalA AgamathI, dravya-adhyayana che. A pramANe vyavahArano paNa mata che, saMgrahanayanAM matathI eka ke aneka AtmAo eka Agama dravya-adhyayana che. ItyAdi samagra varNana Agama dravya-Avazyaka jevuM jANavuM joIe. A Agama dravya-adhyayana che. pra. no Agama dravya-adhyayana zuM che ? no Agama dravya-adhyayana traNa prakAranAM kahyA che, jemake - 1. jJAyaka zarIra dravya-adhyayana, 2. bhavya zarIra dravya- adhyayana, 3. jJAyaka zarIra bhavya zarIra vyatirikta dravya adhyayana. pra. jJAyaka zarIra dravya-adhyayana zuM che ? adhyayana padanAM arthAdhikAranAM jJAtAnuM vyapagata caitanya, Tyuta, aivita ke tyaktadehane -yAvatajoIne koI kahe ke aho ! A zarIra rupa pudgala saMghAtathI "adhyayana" A padanuM varNana karela hatuM -vAva- upadarzita karela hatuM. te zarIra jJAyaka zarIra dravya adhyayana che. pra. A viSayanuM koI dRSTAMta che ? uM. (jema ghaDAmAMthI ghI ke madhu kADhI lIdhA pachI paNa) A ghIno ghaDo hato, A madhukuMbha hatuM. evuM kahevAya che. A jJAyaka zarIra dravya-adhyayana che. pra. bhavya zarIra dravya-adhyayana zuM che ? janmakALa prApta thavA para je jIva yonisthAnathI bahAra nikaLe che ane A prApta zarIranAM dvArA jInopadiSTa bhAvAnusAra adhyayana" A padane zIkhaze, paraMtu hamaNAM vartamAnamAM sIkhatA nathI. tevA bALakanuM A zarIra bhavya zarIra dravya adhyayana kahevAya che. pa. jahA ko diLeMto ? u. ayaM ghayakuMbhe AsI, ayaM mahukuMbhe aasii| se taM jaannysriirdbvjjhynne| pa. se kiM taM bhaviyasarIradabvajjhayaNe? u. bhaviyasarIradabbajjhayaNe-je jIve joNIyajammaNa nikkhaMte imeNaM ceva AdattaeNaM sarIrasamussaeNaM jiNadiTheNaM bhAvaNaM ajjhayaNe tti payaM seyakAle sikkhissai Na tAva sikkhi| Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 5. jahA ko diTThato ? u. ayaM ghayakuMbhe bhavissai, ayaM mahukuMbhe bhavissai | se taM bhaviyasarIradavvajjhayaNe / 6. se kiM taM jANayasarIrabhaviyasarIrakhairitte davvajjhayaNe ? u. jANayasarIrabhaviyasarIravairitte davvajjhayaNe pattayapotthayalihiyaM / se taM jANayasarIrabhaviyasarIrakhairitte davvajjhayaNe / setaM No Agamao davvajjhayaNe / se taM davvajjhayaNe / 6. se kiM taM bhAvajjhayaNe ? 3. bhAvayaLe--viSe vAtte, taM nahA chu. Agamo ya, 2. jo Amo ya / 6. 3. nAju vaDatte / se kiM taM Agamao bhAvajjhayaNe ? setaM Agamao bhAvajjhayaNe / se kiM taM no Agamao bhAvajjhayaNe ? 1. u. no Agamao bhAvajjhayaNe - 1. ajjhaSpassA yaNaM, kammANaM avacao uvaciyANaM / aNuvacaoya navANaM, tamhA ajjhayaNamicchaMti // 125 // setaM No Agamao bhaavjjynne| se taM bhAvajjhayaNe / setaM ajjhayaNe / anu. su. 626-646 283. aplIna-niSyevo 6. (2) se jiM tuM bannIne ? 3. agnIne-Savide paLatte, taM nahIM - chu. gamakhvIne, 2. vALIne, rU. banIne, 4. bhAvIne NAma-ThavaNAo puvvavaNNiyAo / se kiM taM davvajjhINe ? pra. AnuM koI dRSTAMta che ? u. pra. jJAyaka zarIra bhavya zarIra vyatirikta dravyAdhyayana zuM che ? 3. patra athavA pustakamAM lakhela adhyayana jJAyaka zarIrabhavyazarIra-vyatirikta dravyAdhyayana kahevAya che. pra. u. pra. u. (jema koI ghaDAmAM hamaNAM ghI athavA madhu bharela nathI to paNa tene) A dhRtakuMbha haze, A makuMbha haze evuM kahevuM. A bhavya zarIra dravyAdhyayana che. 1069 A jJAyakazarIra - bhavyazarIra - vyatirikta vyAdhyayana che. Ano Agama dravya - adhyayana che. A dravyAdhyayana che. bhAva-adhyayana zuM che ? - bhAva-adhyayana be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. AgamabhAva-adhyayana, 2. no AgamabhAva adhyayana. AgamabhAva-adhyayana zuM che ? je adhyayananAM arthano jJAtA hovAnI sAthe temAM upayogayukta paNa hoya. A AgamabhAva-adhyayana che. pra. no AgamabhAva adhyayana zuM che ? u. no AgamabhAva- adhyayana A pramANe che sAmAyika Adi adhyayanamAM cittane lagAvavA, upArjIta karmono kSaya karavA ane navIna karmono baMdha na karavA devAnAM kAraNe sAdhaka adhyayananI abhilASA kare che. A noAgamabhAva-adhyayana che. A bhAvaadhyayana che. A adhyayana che. 183, "akSINa" (akSaya) no nikSepa : pra. (2) akSINa zuM che ? u. akSINa cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 1. nAma-akSINa, 2. sthApanA-akSINa, 3. dravya-akSINa, 4. bhAva-akSINa. nAma ane sthApanA akSINa pUrvavat che. pra. dravya-akSINa zuM che ? Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1070 dravyAnuyoga bhAga-2 u. dabvajjhINe duvihe paNNatte, taM jahA 2. gAmamAM 2, 2. no mA+mo yA pa. se kiM taM Agamao davajjhINe? u. Agamao davajjhINe-jassa NaM ajjhINe tti padaM sikkhitaM ThitaM jitaM mitaM parijitaM taM ceva jahA dabajjhayaNe tahA bhaanniybvN| se taM Agamao dbjjiinne| pa. se kiM taM no Agamao dabajjhINe? u. no Agamao dabbajhINe tivihe paNNatte, taM jahA- . 2. nAyarIransIne, 2. visarIvannIne, 3. jANayasarIrabhaviyasarIravairitte dvvjjhiinne| 3. pa. se kiM taM jANayasarIradabvajjhINe? ajjhINapayatthAhikArajANayassa jaM sarIrayaM vavagaya-cuta-caita-cattadehaM jahA dabajjhayaNe tahA maLiyo u. dravya-akSINa be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. AgamathI, 2. no AgamathI. pra. Agama dravya- akSINa zuM che ? Agama dravya- aphINa jeNe akSaNa" A padane sIkhI lIdhuM che. sthira, jIta, mita, parijIta karyuM che ItyAdi jevuM dravya-adhyayanamAM kahyuM che tevuM ja ahIM kahevuM joIe. A AgamathI dravya-akSINa che. pra. no AgamathI dravya-akSINa zuM che. arthAtu keTalA prakAranAM kahyA che ? no Agamadravya- akSINa traNa prakAranAM kahyA che, jemake - 1. jJAyaka zarIra dravya- akSaNa, 2. bhavya zarIra dravya- akSINa, 3. jJAyaka zarIra- bhavya zarIra- vyatirikta-dravyaakSINa. jJAyaka zarIra dravya- akSINa zuM che ? u. akSaNa padanAM arthAdhikAranAM jJAtAnuM vyapagata, zruta, avita, tyaktadeha AdinuM varNana jevuM dravyaadhyayanamAM kahyuM che tevI ja rIte ahIM paNa kahevuM joIe. A jJAyaka zarIra-dravya-akSINa che. bhavya zarIra dravya-akSINa zuM che ? u. samaya pUrNa thatAM je jIva yonithI nIkaLIne utpanna thayo AdinuM varNana jevuM bhavya zarIra dravyaadhyayanamAM kahyuM tevI ja rIte ahIM paNa kahevuM joIe. A bhavya zarIra dravya-akSINa che. pra. jJAyaka zarIra- bhavya zarIra- vyatirikta dravya akSaNa zuM che ? u. sarvakAza-zreNi.' A jJAyaka zarIra-bhavya zarIra-vyatirikta- dravya akSaNa che. A no AgamathI dravya - akSaNa che. A dravya-akSaNa che.. se taM jaannysriirdbjjhiinne| pa. se kiM taM bhaviyasarIradabvajjhINe? u. bhaviyasarIradabvajjhINe-jejIvejoNIjammaNanikkhaMte evaM jahA dabajhayaNe tahA bhANiyabvaM / se taM bhviysriirdvvjjhiinne| pa. se kiM taM jANayasarIrabhaviyasarIravairitte davvajjhINe? 3. savA siTI 1 se taM jaannysriirbhviysriirvirittedvvjjhiinne| se taM no Agamao dabajhINe se taM dbjmiinne| Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1071 5. je jiM tuM mAvaMnnIne ? pra. bhAva- akSINa zuM che ? u. bhAvajjhINe-duvihe paNNatte, taM jahA u. bhAva-akSINa be prakAranAM kahyA che, jemake - 9. gAma 1, 2. no sAmano yA 1. AgamathI, 2. no AgamathI. pa. se kiM taM Agamao bhAvajjhINe? / pra. AgamathI bhAva-akSINa zuM che ? u. Agamao bhAvajjhINe jANae uvutte| u. je jANatA hoya ane upayogathI yukta hoya teja AgamanI apekSAe bhAva akSINa che. se taM Agamao bhaavjjiinne| A AgamathI bhAva-akSINa che. pa. se kiM taM no Agamao bhAvajjhINe? pra. no AgamabhAva- akSINa zuM che ? 3. no sAmano bhAvakkaLa u. no AgamabhAva- akSaNajhaa dIvA dIvasayaM paippae, dippae ya so diivo| jema dIpaka bIjA saikaDo dIpakone prajvalita dIvasamA AyariyA dipNti,prNcdiiveNti||126|| karIne paNa svayaM pradIpta rahe che, tevI ja rIte AcArya paNa dIpakanI jema svayaM dedIpyamAna hoya che ane bIjA ziSyavargane paNa dedIpyamAna kare che. se taM no Agamao bhaavjjiinne| setaM bhaavmiinne| A no AgamabhAva-akSaNa che. A bhAvaje te go - gu. su. 647-117 alINa che. A akSINa che. 284, gAya-jijevo 184, "Aya" (prApti) no nikSepa : . () se piM te mA? pra. (3) prApti zuM che ? u. Ae-cauvihe paNNatte, taM jahA u. prApti cAra prakAranI kahI che, jemake - . nAmag, 2. vaITU, 3. vAI, 4. mAvAne 1. nAma-prApti, 2. sthApanA-prApti, 3. dravya prApti, 4. bhAva-prApti. nAma ThavaNAo puvbhnniyaao| nAma prApti ane sthApanA-prAptinuM varNana pUrvokta nAma ane sthApanA AvazyakanAM anurupa che. g, se jiM te vANa? pra. dravya- prApti zuM che ? 3. dvApa-vide pUje, nahIM u. dravya- prApti be prakAranI kahI che, jemake - . mAmo 2. no sAmano yA 1. AgamathI, 2. no AgamathI. pa. se kiM taM Agamao davAe ? pra. AgamathI dravya prApti zuM che ? u. jassa NaM Ae tti payaM sikkhitaM ThitaM -jAva- u. jeNe "prApti A pada sIkhI lIdhuM che, sthira karI aNuvaogo davamiti kaTu -jAva- jAvaiyA lIdhuM che -cAvatu- upayoga rahita hovAthI aNuvauttA Agamao tAvaiyA te dbvaayaa| dravyarUpa che -vAva- jeTalA upayoga rahita che teTalA ja AgamathI dravya prApti che. se taM Agamao dvaae| A AgamathI dravya-prApti che. pa. se kiM taM no Agamao davAe? pra. no Agama dravya-prApti zuM che ? u. no Agamao davAe tivihe paNNatte, taM jahA u. no Agama dravya-prApti traNa prakAranI kahI che, jemake - Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1072 pa. se kiM taM jANayasarIradavvAe ? 3. 6. 3. 2. nAyasarIravavA, 2. maviyasarIravanAthu, 3. jANayasarIrabhaviyasarIravairitte davvAe / 6. AyapayatthAhikAra jANagassa jaM sarIragaM vavagayacuta caiya cattadehaM sesaM jahA davvajjhayaNe / se taM jANayasarIradavvAe / se kiM taM bhaviyasarIradavvAe ? je jIve joNIyajammaNaNikkhaMte- sesaM jahA davvajjhayaNe / se taM bhaviyasarIradavvAe / se kiM taM jANayasarIrabhaviyasarIrakhairitte davvAe ? u. jANayasarIrabhaviyasarIravairitte davvAe tivihe vaLatte, tuM bahA 2. jo, 2. chupAvaLi', rU. homuttari / - anu. su. 668-666 185. loiya davvAya 6. se kiM taM loie ? 3. topha tiviSe vAtte, te nadA . 'savitte, ra. azvitte, rU. mItaN ya / se kiM taM sacitte ? 6. 3. savitta tiviSe patte, taM nahA 1. dhruvayALa, 2. caDayALa, rU. ayALa | dupayANaM dAsANaM dAsINaM, cauppayANaM AsANaM hatthINaM, apayANaM aMbANaM aMbADagANaM Ae / 1. jJAyaka zarIra dravya-prApti, 2. bhavya zarIra dravya-prApti, 3. jJAyaka zarIra--bhavya zarIra-vyatirikta-dravyaprApti. dravyAnuyoga bhAga-2 pra. jJAyaka zarIra dravya-prApti zuM che ? u. "prApti" padanAM arthAdhikAranAM jJAtAnuM vyapagata, cyuta, avita tyakta zarIra jJAyaka zarIra-dravya prApti che. bAkInuM varNana dravyAdhyayana jevuM ja che. A jJAyaka zarIra noAgama dravya prApti che. bhavya zarIra dravya-prApti zuM che ? pra. u. samaya pUrNa thatAM yonithI nIkaLIne je janmane prApta thayuM. ItyAdi bhavya-zarIra dravya- adhyayananAM varNananI samAna bhavya zarIra dravya-prApti che. A bhavya zarIra dravya-prApti che. pra.jJAyaka zarIra-bhavyazarIra-vyatirikta-dravya prApti zuM che ? u. jJAyaka zarIra-bhavya zarIra-vyatirikta-dravya prApti traNa prakAranI kahI che, jemake - 1. laukika, 2. kuprAvacanika, 3. lokottara. 185, laukika dravya prApti (dvipada catuSpada AdinI prApti) pra. laukika dravya-prApti zuM che ? u, laukika dravya-prApti traNa prakAranI kahI che, jemake - 1. sacitta, 2. acitta, 3. mizra. pra. sacitta-laukika-prApti zuM che ? u. sacitta-laukika-prApti traNa prakAranI kahI che, jemake - 1. dvipada-prApti, 2. catuSpada-prApti, 3. apadaprApti. AmAMthI dAsa-dAsIonI prApti dvipada-prApti che, azvo, hAthIonI prApti catuSpada-prApti che. kerI, AmaLAnAM vRkSo AdinI prApti apadaprApti che. Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana setaM sacitte / pa se kiM taM acitte ? 3. avitte-muvaLa-racaya-maLi-mottiya-saMha-sivAla-rattarayaLAnuM (saMtasAvapnasa) JAC setaM acitte / 1. se jiM tuM masa! ? u. mIsae - dAsANaM dAsINaM AsANaM hatthINaM samAbhariyAujjAlaMkiyANaM Aye / setaM mIsae / setaM loie / pa se kiM taM kuppAvayaNie ? 3. dukhAvaLi tiviSe pAtte, taM nahIM 2. sacitte, r. avitte, rU. mImal ya / tiNNi vi jahA loie / setaM kuppAvayaNie / 186. loguttariya davvAya 6. 3. 6. se kiM taM loguttarie ? 3. sronuttari tiviSe vAtte, te nadA 2. savitte, 2. avitte, rU. mItaN ya / se kiM taM sacitte ? sacitte-sIsANaM sissiNiyANaM Ae / se taM sacitte / se kiM taM acitte ? anu. mu. ba 6 6-6 70 6. u. acitte-paDiggahANaM vatthANaM kaMbalANaM pAyapuMchaNANaM Ap se taM acitte / 5. se jiM tuM masai ? u. mIsae-sIsANaM sissiNiyANaM sabhaMDovakaraNANaM Ja" | setaM mIsae / setaM loguttarie / A sacitta prApti che. acitta prApti zuM che ? sonA, cAMdI, maNi, motI, zaMkha, zilA, pravALa, raktaratna Adi sAravAn dravyanI prApti acittaprApti che. A acitta prApti che. pra. mizra prApti zuM che ? u. pra. u. pra. u. 1073 pra. kuprAvacanika- prApti zuM che ? u. kuprAvacanika-prApti paNa traNa prakAranI kahI che, jemake - alaMkArAdithI tathA vAdyothI vibhUSita dAsadAsIo, ghoDA, hAthIo AdinI prApti mizra prApti kahevAya che. pra. uM. A mizra prApti che, A laukika-prApti che. 186, lokottarika dravya prApti (ziSyAdinI prApti) pra. lokottarika-prApti zuM che ? u. 1. sacitta, 2. acitta, 3. mizra. A traNe laukika - prAptinI jema che. A kuprAvacanika prApti che. lokottarika - prApti traNa prakAranI kahI che, jemake acitta- lokottarika-prApti zuM che ? pAtra, vastra, kaMbala, pAdaprocchana AdinI prApti acitta (lokottarika) prApti kahevAya che. A acitta prApti che. pra. mizra (lokottarika) prApti zuM che ? u.bhaMDopakaraNAdi sahita ziSya-ziSyAonI prApti mizra prApti kahevAya che. A mizra prApti che. A lokottarika prApti che. 1. sacitta, 2. acitta, 3. mizra. sacitta- lokottarika- prApti zuM che ? ziSya-ziSyAonI prApti sacitta (lokottarika) prApti che. A sacitta prApti che. Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1074 dravyAnuyoga bhAga-2 se taM jANayasarIrabhaviyasarIravairitte dvaae| A jJAyaka zarIra-bhavya zarIra-vyatirikta dravya prApti che. se taM no Agamao dbaae| se taM dvaae| A no Agama dravya-prApti che. A dravya-prApti - . mu. 672-6 74 187. pasatthApasattha bhAvAe 187. prazasta-aprazasta bhAvonI prApti : g. tuM mAvAI ? pra. bhAva-prApti zuM che ? 3. mAvAI-vide vajAtte, te nA u. bhAva-prApti be prakAranI kahI che, jemake - . gAmamAM 12, no gamo jA 1. AgamathI, 2. no AgamathI. v se jiM te gAmo mAvANa? pra. Agama bhAva-prApti zuM che ? u. bhAvAe-jANae uvutte| u. prAptipadanAM jJAtA ane sAthe ja upayogathI yukta jIva Agama bhAva prApti che. se taM Agamao bhaavaae| A AgamabhAva- prApti che. pa. se kiM taM no Agamao bhAvAe? pra. no AgamabhAva-prApti zuM che ? u. no Agamao bhAvAe-duvihe paNNatte, taM jahA- u. no AgamabhAva-prApti be prakAranI kahI che, jemake - 2. pratye 2, 2. apatye jA 1. prazasta, 2. aprazasta. kiM satye? pra. prazasta noAgamabhAva prApti zuM che ? 3. satya-tiviSTa gujtta, te nahIM u. prazasta noAgamabhAva-prApti traNa prakAranI kahI che, jemake - 2. "ITUTIg, 2. saMsaVITU, rU, varittApa | 1. jJAna-prApti, 2, darzana-prApti, 3. cAritra prApti. je te A prazasta-bhAva-prApti che. 1. te hiM haM apasatye? aprazasta noAgamabhAva-prApti zuM che ? u. apasatthe-cauvihe paNNatte, taM jahA u. aprazastano AgamabhAva-prApti cAra prakAranI kahI che, jemake - . rAi, 2. mATIU, 3. mAthA, 4. homAI | 1. krodha-prApti, 2. mAna-prApti, 3, mAyA prApti, 3, lobha-prApti. se taM apstye| setaM No Agamao bhaavaae| A prazasta bhAva-prApti che. Ano AgamabhAva prApti che. se taM bhaavaae| setaM aae| A bhAva-prApti che. A prApti che. - anu. su. 67-672 288, pApa- Liyo 188. "kSapaNA"no nikSepa : g. (4) te jiM te vA? pra. (4) kSapaNA zuM che ? u. jhavaNA caubvihA paNNattA, taM jahA u. kSapaNA cAra prakAranI kahI che, jemake - 2. nAmAvaIT, 2. vaU/viIT, rU.tattvaktava, 1. nAma kSapaNA, 2. sthApanA kSapaNA, 3. dravya4. bhaviSkAvA | kSapaNA, 4. bhAva kSapaNA. pra. Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 107pa NAma ThavaNAo pubvbhnniyaao| g, se liM vaM braksava ? u. davajjhavaNA-duvihA paNNattA, taM jahA . mAno ya, 2. no sAmano ca | pa. se kiM taM Agamao davvajjhavaNA? u. jassa NaM jhavaNeti padaM sikkhiyaM ThitaM jitaM mitaM parijiyaM, sesaM jahA dabajjhayaNe tahA mALiyava -nava se taM Agamao dbjhvnnaa| pa. se kiM taM no Agamao davajjhavaNA? u. no Agamao davvajjhavaNA-tivihA paNNattA, taMjahA 2. nA sarIraaAvaUTT, 2. visarIratravA, 3. jANayasarIrabhaviyasarIravairittA davajhavaNA / nAma ane sthApanAkSapaNA pUrvavata che. pra. dravya kSapaNA zuM che ? u. dravya kSapaNA be prakAranI kahI che, jemake - 1. AgamathI, 2. no AgamathI. pra. Agama dravya kSapaNA zuM che ? u. jeNe 'kSapaNA' A pada sIkhI lIdhuM che, sthira, jIta, mita ane parijIta karI lIdhuM che. ItyAdi dravyAdhyayananAM samAna kahevuM joIe -vAvata A AgamathI dravya paNa che. pra. no Agamadravya- kSapaNA zuM che ? no Agama dravya kSapaNA traNa prakAranI kahI che, jemake - 1. jJAyaka zarIra dravya kSapaNA, 2. bhavya zarIra dravya kSapaNA, 3. jJAyaka zarIra - bhavya zarIra - vyatirikta - dravyakSapaNA. pra. jJAyaka zarIra-dravyakSapaNA zuM che ? u. jJAyaka zarIra-dravyakSapaNA kSapaNA' padanAM arthAdhikAranAM jJAtAnuM pagata, cuta, cyavita, tyakta zarIra ItyAdi varNana dravya-adhyayananAM samAna che. A jJAyaka zarIra dravyakSapaNA che. bhavya zarIra dravyakSapaNA zuM che ? samaya pUrNa thatAM je jIva utpanna thayuM ane prApta zarIrathI jInopadiSTa bhAvanA anusAra bhaviSyamAM 'kSapaNA' padane zIkhaze, paraMtu hamaNAM zIkhela nathI, evA te zarIra bhavya zarIra dravyakSapaNA che. pa. se kiM taM jANayasarIradavvajjhavaNA? u. jANayasarIradavvajjhavaNA-jhavaNApayatthAhikAra jANayassa jaM sarIrayaM vavagaya-cuya-caiya-cattadehaM, sesaM jahA dbjjhynne| S se taM jANayasarIra dabajhavaNA / pa, se kiM taM bhaviyasarIradavvajjhavaNA? bhaviya sarIradabvajjhavaNA-je jIve joNIjammaNaNikkhaMte imeNaM ceva AyattaeNaM sarIra samussaeNaM jiNadiTheNaM bhAveNaM jhavaNe tti payaM seyakAle sikkhissai, Na tAva sikkhi| . hito? u. jahA ayaM ghayakuMbhe bhavissai, ayaM mahukuMbhe bhvissi| se taM bhviysriirdvjhvnnaa| pa. se kiM taM jANayasarIra bhaviyasarIra vairittA pra. AnA mATe zuM dRSTAMta che ? u. (jema koI ghaDAmAM hamaNA ghI athavA madhu bharela nathI, paraMtu bhaviSyamAM bharavAnI apekSAe) hamaNAthI A ghI no ghaDo thaze, A madhuno ghaDo thaze evuM kahevuM. A bhavya zarIra dravya paNa che. pra. jJAyaka zarIra-bhavya zarIra- vyatirikta-dravyakSapaNA zuM che ? jJAyaka zarIra-bhavya zarIra-vyatirikta-dravyakSapaNA jJAyaka zarIra-bhavya zarIra vyatiriktadravya prAptinA samAna jANavo joIe. 3. jahAjANayasarIrabhaviyasarIravairittedavAetahA bhaanniybbaa| nahi Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1076 dravyAnuyoga bhAga-2 setaM jANayasarIrabhaviyasarIravairittA dbjhvnnaa| A jJAyaka zarIra-bhavya zarIra-vyatirikta dravyakSapaNA che. setaMno Agamao dvjhvnnaa|setN dbjhvnnaa| A no Agama dravya kSapaNA che. A dravya-kSapaNA che. v se kiM te mAvajjavA ? pra. bhAvakSapaNA zuM che ? u. bhAvajjhavaNA-duvihA paNNattA, taM jahA u. bhAvakSapaNA be prakAranI kahI che, jemake. gAmano 2, 2. nI bAjumo cA 1. AgamathI, 2. no AgamathI. se kiM taM Agamao bhAvajjhavaNA? pra. Agama bhAvakSapaNA zuM che ? u. Agamao bhAvajjhavaNA-jhavaNApayatthAhikAra kSapaNA A padanAM arthAdhikArano upayoga yukta jANae uvutte| jJAtA Agama bhAva kSapaNA che. se taM Agamao bhaavjjhvnnaa| A Agama bhAvakSapaNA che. pa. se kiM taM No Agamao bhAvajjhavaNA? pra. no AgamabhAva kSapaNA zuM che ? u. No Agamao bhAvajjhavaNA-duvihA paNNattA, taM u. no Agama bhAvakSapaNA be prakAranI kahI che, nahIM jemake - 6. satyA , 2. maUsatyA thI 1. prazastabhAva kSapaNA, 2. aprazastabhAva kSapaNA. pra. (no Agama) prazastabhAva kSapaNA zuM che ? u. pasatthA-caubvihA paNNattA, taM jahA u. (no Agama) prazastabhAva kSapaNA cAra prakAranI kahI che, jemake. hajjavaUTT, 2. mAIkravaUTT, 3. mAyakravaIT, 1. krodha kSapaNA, 2. mAna kSapaNA, 3, mAyA kSapaNA, 4, majjavaIT I 4. lobha kSapaNA. se taM pstthaa| A prazastabhAva paNa che. g, se jiM mapUsatyA ? pra. aprazastabhAva kSapaNA zuM che ? u. appasatthA-tivihA paNNattA, taM jahA u. aprazastabhAva kSapaNA traNa prakAranI kahI che, jemake - 2. nAIjjavaUTT, 2. TUMsAvaIT, 1. jJAna kSapaNA, 2. darzana kSapaNA. rU. carittajjavaUT T. 3. cAritra kSapaNA. setaM appasatthA / se taM no Agamao bhaavjhvnnaa| A aprazastabhAva paNa che. A no AgamabhAva kSapaNA che. se taM bhAvajjhavaNA / se taM shvnnaa| A bhAvakSapaNA che, A kSapaNA che, se taM ohnissphnnnne| A kSapaNA ghaniSpannanikSepanuM varNana pUrNa thayuM. - anu. su. 180-562 - 282. (2) nAmano samakSa nivo- 189. (2) nAmaniSpannamAM sAmAyikano nikSepa : 1. se jiM teM nAmaniBOUT ? pra. nAmaniSpanna nikSepa zuM che ? u. nAmanipphaNNe-sAmAie se samAsao caubihe u. nAmaniSpanna "sAmAyika" che. te cAra prakAranI paNNatte, taM jahA kahI che, jemake Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1077 pra. 1.NAmasAmAie,2.ThavaNAsAmAie,3.dacasAmAie, 1. nAma sAmAyika, 2. sthApanA sAmAyika, 4. mAvAmA | 3. dravya sAmAyika, 4. bhAvasAmAyika. NAma-ThavaNAo puvvbhnniyaao| nAmasAmAyika ane sthApanA sAmAyika pUrvavata che. davasAmAie vi thev| dravya sAmAyika paNa tevI ja rIte jANavuM joIe. se taM bhviysriirdbvsaamaaie| A bhavyazarIra dravya sAmAyika che. se kiM taM jANayasarIrabhaviyasarIravairitte jJAyaka zarIra - bhavya zarIra - vyatirikta dravya davvasAmAie? sAmAyika zuM che ? jANayasarIrabhaviyasarIravairitte davvasAmAie- u. patramAM athavA pustakamAM lakhela sAmAyika pada jJAyaka pattayapotthayalihiyaM / zarIra - bhavya zarIra-vyatirikta dravya sAmAyika che. se tNjaannysriirbhviysriirvirittedbbsaamaaie| A jJAyaka zarIra - bhavya zarIra - vyatirikta dravya sAmAyika che. setaM no Agamao dbvsaamaaie| se taM ddhvsaamaaie| A no Agama dravya sAmAyika che, A dravya sAmAyika che. . se bhavasAmArUA? pra. bhAva sAmAyika zuM che ? 3. mavasImADu-vide goor, te nahIM u. bhAva sAmAyika be prakAranI kahevAmAM AvI che, jemake - 1. Agama bhAva sAmAyika, 2. no sAmano yA 2. no AgamabhAva sAmAyika. pa. se kiM taM Agamao bhAvasAmAie? pra. AgamabhAva sAmAyika zuM che ? u. Agamao bhAvasAmAie - sAmAiyapayatthAhi- u. sAmAyika padanAM arthAdhikArano upayoga yukta kArajANae uvutte| jJAyaka AgamathI bhAva-sAmAyika che. se taM Agamao bhaavsaamaaie| A Agama bhAva sAmAyika che. - anu. su. 163-18 190. bhAva sAmAie samaNa sarUvaM 190. bhAva sAmAyikamAM zramaNanuM svarUpa : pa. se kiM taM no Agamao bhAvasAmAie ? pra. no AgamabhAva sAmAyika zuM che ? u. noAgamao bhAvasAmAie u. no AgamabhAva sAmAyikanuM svarUpa A pramANe chejss sAmANio appA, saMjame Niyame tave / jenI AtmA saMyama, niyama ane tapamAM lIna tassa sAmAiyaM hoi, ii kevalibhAsiyaM // 127 // che te bhAva sAmAyika che, evuM kevaLI bhagavAne kahevuM che. jo samo savvabhUesu, tasesu, thAvaresu ya / je sarvabhUto, trasa, sthAvara Adi prANIonAM tassa sAmAiyaM hoi, ii kevalibhAsiyaM // 128 // prati samabhAva dhAraNa kare che te bhAvasAmAyika che, evuM kevaLI bhagavAne kaheluM che. jaha mama Na piyaM dukkhaM, jANiya emeva sabajIvANaM / je pramANe mane duHkha priya nathI, tevI rIte badhA na haNai na haNAvei ya samaM, maNatI teNa so jIvone paNa duHkha priya nathI, evuM jANIne je svayaM koI prANInuM hanana karatAM nathI, bIjAthI samo pharA karAvatA nathI ane hanana karavAnI anumodanA karatA nathI. paraMtu badhA jIvone potAnA samAna mAne che, teja zramaNa kahevAya che. Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1078 dravyAnuyoga bhAga-2 Natthi ya se koi veso, pio va savvesu ceva jIvesu / jene samasta jIvomAMthI koI paNa jIvanAM prati dvipa eeNa hoi samaNo, eso anno vipjjaao||130|| nathI ane rAga paNa nathI A kAraNathI te zramaNa hoya che. A paNa prakArAntarathI zramaNano artha che. 2. 3ra 2. iira rU. 17| 4. sA26. nahatatra, je 1. sarSa, 2. giri (parvata), 3. agni, 6. taHIT sama ca no hA 7, mamara 8. miA, 4. sAgara, 5. AkAzataLa, 6. vRkSasamUha, 7. kamara, 9. dharaNi, 10. jalarUha 11. ravi 12. pavaNa 8. mRga, 9, pRthvI, 10. kamaLa, 11. sUrya ane samo ya sa samo | 23 . 12. pavananAM samAna hoya che te zramaNa che. to samaNo jai sumaNo, bhAveNa ya jai Na hoi zramaNa tyAre ja saMbhavita che jyAre te prazasta paavmnno| manavALA hoya ane bhAvothI paNa pApI manavALA na hoya, je mAtA-pitA Adi svajanomAM ane sayaNeyajaNeyasamo,samoya maannaavmaannesu||132|| parajanomAM samabhAvI hoya ane mAna-apamAnamAM samabhAvano dhAraka hoya. che te to Ama bhAvasAmA / . A noAgamabhAva sAmAyika che. se taM bhAvasAmAie / se taM saamaaie| A bhAva sAmAyika che, A sAmAyika che. te tenAmAni - anu. su. 116 A nAmanipana nikSepa che. 12. (3) kutavinimaniyo- 191. (3) sUtrAlApaka niSpanna nikSepa : pa. se kiM taM suttAlAvaganiSphaNNe ? pra. sUtrAlApakaniSpanna nikSepa zuM che ? u. suttAlAvaganiSphaNNe- 'idANiMsuttAlAvaganiSphaNNe u. A samaye sUtralA5ka nipanna nikSe panI nikkheve' icchAvei, pattalakkhaNe vi Na nnikkhippi| prarupaNA karavAno prasaMga hovA chatAM paNa nikSepa karatAM nathI. g. ? pra. zA mATe ? 3. pavayaM u. saMkSipta karavA mATe arthAtu laghutAnI apekSAe io atthi taiye aNuogaddAre aNugame tti, kAraNa ke- AgaLa anugama nAmaka trIjA anuyoga tahiM NaM Nikkhitte iha Nikkhitte bhavai, dvAramAM sUtrasparzI anuyoganuM varNana che. mATe tyAM para nikSepa karavAthI ahIM nikSepa thaI gayo. ahIM ihaM vA Nikkhitte tahiM Nikkhitte bhavai, nikSepa karavAthI tyAM paNa nikSepa thaI jAya che. tamhA ihaMNa Nikkhippai tahiM ceva nnikkhippissi| eTalA mATe ahIM nikSepa na karatAM tyAM ja Ano nikSepa karAya che. je te nirole - anu. su. 6 0 0 A nikSepa prarUpaNA che. 12. aNuvAna manuSyone pavi 192. anugama anuyoganI prarUpaNA : 3. sa vi te majune ? pra. anugama zuM che ? . jumai-vire patte, te I u. anugama be prakAranAM kahyA che, jemake - 6. surApuname ca, 2. niSNuttiLuname yA 1. sUtronugama, 2. niryuphatyanugama. - . su. 6 0? 193. nijjuttiaNugamassa parUvaNA 193. nirtutyanugAmanI prarUpaNA : v. te piM te nimnattimag ne? pra. nityanugama zuM che ? Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna adhyayana 1079 u. nijjuttiaNugame-tivihe paNNatte, taM jahA u. nikuMjyanugama traNa prakAranI kahI che, jemake - 1. nikkhevanijjuttiaNugame, 1. nikSepa nityanugama, 2. uvagghAyanijjuttiaNugame, 2. upodaghAtanityanugama, 3. suttapphAsiyanijjuttiaNugame / 3. sUtrasparzika nityanugama. pa. se kiM taM nikkhevanijjuttiaNugame ? pra. nikSepa niryuphatyanugama zuM che ? u. nikkhevnijjuttiannugme-annuge| u. nikSepanI niyukitanuM anugama pUrvavata jANavuM joIe. pa. se kiM taM uvagghAyanijjuttiaNugame ? pra. upoddAtanityanugama zuM che ? u. uvagghAyanijjuttiaNugame-imAhiM dohiM gAhAhiM u. upodudhAtanirdhakRtyanagamanuM svarUpa A be aNugaMtabve, taM jahA gAthAothI jANavuM joIe, jemake - .3 , 2. nise ya, rU. nisAme, 4. utta, 1. udeza, 2. nirdeza, 3. nirgama, 4. kSetra, 6. tri, 6. purise cA 5. kALa, 6. purUSa, 7. vAra, 8. Tya, 6. karavA, 20. ne, 7. kAraNa, 8. pratyaya, 9. lakSaNa, 10, naya, 22-22. samAcAra guma | 11. samavatAra, 12. anumata. ? rU. vi 14. vidaM 25. sasa ? . , 13. zuM, 14. keTalA prakAranAM, 15. kone, 16. kayAM AgaLa, 17. kesu 18. kahaM 19. kicciraM havai kAlaM / 17. ze mAM, 18, kayAM prakAre, 19. keTalA samaya sudhI, 20. kai 21. saMtara 22. mavirahitaM, 20. keTalA, 21. sa2, 22. avirahita, 23. bhavA 24. ''garisa 25. phAsaNa 23, bhava, 24. AkarSa, 25. sparzanA, 26. nirUtta 26. niryukita. se taM ubgghaaynijjuttiannugme| A upoddAtaniphityanugama che. - anu. ku. 6 0 2-6 04 194. sutta phAsiya Nijjutti aNugama 194. sUtra sparzika niyuktinuM anugama : pa. se kiM taM suttapphAsiyanijjuttiaNugame ? pra. sUtra sparzika niphatyanugama zuM che? u. suttapphAsiyanijjuttiaNugame suttaM uccAreyavvaM u. je sUtranI vyAkhyA karI rahyA che te sUtrane sparza akhaliyaM amiliyaM aviccameliyaM paDipuNNaM karanArI niryukitanAM anugama sUtra-sparzikapddipunnnnghosN kaMThoTThavippamukkaM guruvAyaNovagayaM / niryuphatyanugama kahevAya che. A anugamamAM asmalita akSara choDyA vagara uccAraNa karavuM, amilita padamAM levyA vinA, avyatyAgraMDita, (samAna zAstra pAThone mizrita karyA vinA,) pratipUrNa, pratipUrNadhoSa, kaThoThavipramukta tathA guruvAcanopagata rUpa sUtranuM uccAraNa karavuM joIe. to tattha NajjihitiM sasamayapayaM vA, parasamayapayaM A pramANe sUtrano uccAraNa karavAthI jJAta thAya vA, baMdhapayaM vA, mokkhapayaM vA, sAmAiyapayaM vA, che ke A svasamaya pada che. A parasamayapada che. A baMdhapada che. A mokSapada che athavA A No sAmAiyapayaM vaa| sAmAyika-pada che, A nosAmAyika pada che. to tammi uccArie samANe sUtrano niSa vidhithI uccAraNa karavAthI kesiMci bhagavaMtANaM kei atthAhigArA ahigayA keTalAe sAdhu bhagavaMtone keTalAya arthAdhikAra avaMti, adhigata (jJAta) thaI jAya che. Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1080 dravyAnuyoga bhAga-2 kesiMci ya kei aNahigayA bhavaMti, tao tesiM koI-koIne keTalAka arvAdhikAra anadhigata aNahigayANaM atthANaM abhigamaNatthAe padeNaM padaM (ajJAta) rahe che. eTalA mATe te anadhigata vattaissAmi arthone prApta karavA mATe eka-eka padanI prarUpaNA karIza. jenI vidhi A pramANe che - 2. saMhitA ca, 2. TTuM veva, rU. lyo, 1. saMhitA, 2. padaraccheda, 3. padono artha, 4. vidA 4. padavigraha, 5. cAlavuM, 6. prasiddhi. A 5. cAlaNA ya, 6. pasiddhI ya, chavihaM viddhi vyAkhyA karavAnI vidhinAM cha prakAra che. travaravuM che se taM suttapphAsiyanijjutti aNugame / A sUtra sparzika nityanugama che. se taM nijjuttiaNugame / se taM aNugame / A niyuphatyanugama che, A anugama che. - anu. su. 6 06 195. naya aNuogadAraM 195. naya anuyoga dvAra : pra. naya zuM che ? u. satta mUlaNayA paNNattA, taM jahA u. mULa naya sAta prakAranAM kahyA che, jemake - 2. ne me, 2. saMde, rU. vavadare, 4. uSNusu, 1. naigamanaya, 2. saMgrahanaya, 3. vyavahAranaya, i. sa. 6. samafmapha8, 7. pvaMbhU tatya 4. RjusUtranaya, 5. zabdanaya, 6. samabhiruddha naya, 7. evaMbhUtanaya. NegehiM mANehiM miNai tattI Negamassa 1 ya niruttii| 1. je aneka pramANothI vastune jANe che, je aneka bhAvothI vastuno nirNaya kare che A naigama nayanI nirukti arthAt vyutpati che. sesANaM pi nayANaM lakkhaNamiNamo suNaha vocchaM / / bAkInAM nayonAM lakSaNa karIza. jene tame sAMbhaLo. saMgahiyapiMDiyatthaM saMgaha 2 vayaNaM samAsao beMti / 2. samyaka prakArathI gRhIta eka jAtinAM padArtha ja jeno viSaya che A saMgrahanayanAM vacana kahevAya che. vaccai viNicchiyatthaM vavahAro 3 sabbadabvesu // 3. vyavahAranaya sarvadravyonA viSayamAM vinizcaya karavAmAM nimittamAM pravRtta thAya che. paccuppannaggAhI ujjusuo 4 NayavihI munneyvyo| 4. Rju sUtranaya jvaLa vartamAnakALane grahaNa kare che. icchai visesiyataraM paccuppaNNaM Nao saddo 5 // pa. zabdanaya padArthanI vizeSatAne ja grahaNa kare che. vatthuo saMkamaNaM hoi avatthu Naye samabhirUDhe 6 / 6. samaDhinaya vastuthI bhinnane avastu mAne che. vaMjaNa-attha-tadubhayaM evaMbhUo 7 visesei // 7. evaMbhUtanaya vyaMjana artha ane tadubhayane vizeSa rUpathI sthApita kare che. NAyammi giNhiyavve agiNhiyavammi ceva atthammi / A nayonAM dvArA heya ane upAdeyanuM jJAna prApta jaiyavvameva ii jo uvaeso so nao nAma // karIne tadanukULa pravRtti karavI joIe. A pramANeno je upadeza che teja naya kahevAya che. sabvesi pi nayANaM bahuvihavattavvayaM nisAmettA / A badhA nayonAM paraspara viruddha varNanane taM savanayavisuddhaM jaM caraNaguNaTThio sAhU // sAMbhaLIne je samasta nayothI vizuddha samyaktva, cAritra guNamAM sthita thAya che. te sAdhu che. se taM ne| - anu. su. 6 0 6 A nayonuM svarUpa che. 2. TAI e. 7, mu. upara Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1081 lfill illiliillallall tillllllllllllllli Ilailillallalllllllllllllllllliciansultatuitabilitainian Wilhill millllllllgirl: minertialitanillaiiliilitiiliiiiiiiiiiiiiiiiiial.aliwillu miniumlA#sittiiiiiiiiiiiii) " " " " - " Oc OT " " ba thas " " . " " " bA " " OS ) 25. saMyata adhyayana prastuta adhyayanamAM aneka saMyata ane nigraMthonuM vistRta varNana che. saMsAramAM keTalAka jIvo saMyata hoya che, keTalAka jIvo asaMmata hoya che ane keTalAka jIvo saMyatAsaMmata hoya che. mahAvratadhArI sAdhuo athavA zramaNone saMyata kahevAmAM Ave che. pAMcamAM guNasthAnavata zrAvakone saMyatAsaMyata kahevAmAM Ave che. tathA zeSa sarva [pahelA thI cothA guNasthAna sudhInA] jIva asaMyata kahevAmAM Ave che. A dRSTithI deva, nArakI ane ekendriyathI caurendriya sudhInA badhA jIva asaMyatanI zreNImAM Ave che. tiryacapaMcendriya jIva asaMyata ane saMyatAsaMyata A be prakAranA hoya che. manuSya saMyata paNa hoya che, asaMyata paNa hoya che ane saMyatatAsaMyata paNa hoya che. sidhdha A traNe avasthAothI rahita nosaMyata, no asaMyata ane nosaMyatAsaMmata hoya che. saMyata sarvavirati cAritrathI yukta hoya che. cAritranA pAMca bhedonA AdhAra para saMyata jIva pAMca prakAranA kahevAmAM Ave che. jemake - (1) sAmAyika saMyata (2) chedo pasthApanIya saMyata (3) parihAravizudhdha saMyata (4) sUkSma saMparAya saMyata (5) yathAkhyAta saMyata. (1) sAmAyika cAritranA ArAdhaka saMyata sAmAyika saMyata kahevAya che. e be prakAranA hoya che - (1) itarika ane (2) yAvatkathita. prathama ane aMtima tIrthaMkaranA zAsanakALamAM chedopasthApanIya cAritra (vaDI dIkSA) nA pUrva jadhanya sAta divasa, madhyama cAra mahinA ane utkRSTa chaha mahinA sudhI je sAmAyika cAritranuM pAlana karavAmAM Ave che te ivarika sAmAyika cAritra kahevAya che. vaccenA bAvIza tIrthakaronA zAsanakALamAM jIvanaparyata sudhI sAmAyika cAritra grahaNa karavAmAM Ave che te yAvaskathita sAmAyika cAritra kahevAya che. bAvIza tIrthakaronA zAsanamAM ane mahAvideha kSetramAM chedo pasthApanIya cAritra ApavAmAM AvatuM nathI. (2) je saMyata chedopasthApanIya cAritravALo hoya che te chedo sthApanIya saMyata kahevAya che. A cAritrane AjakALe vaDI dIkSA paNa kahevAmAM Ave che. paraMtu mUlaguNono ghAta (nAza) karavAvALA sAdhuone pharIthI mahAvratomAM sthira (adhiSThita) karavA mATe paNa chedopasthApanIya cAritranuM mahattva che. A cAritramAM pUrvaparyAyano cheda tathA mahAvratonuM upasthApana ke AropaNa thAya che mATe te chedopasthApanIya cAritra kahevAya che. A cAritra be prakAranA che - (1) sAticAra ane (2) niraticAra. irika sAmAyika cAritravALA sAdhune tathA eka tIrthathI bIjA tIrthamAM javAvALA sAdhune mahAvratonuM AropaNa niraticAra chedopasthApanIya cAritra kahevAmAM Ave che. tathA mUlaguNono ghAta karavAvALA sAdhune pharIthI mahAvratomAM AropaNa sAticAra chedopasthApanIya cAritra kahevAmAM Ave che. (3) parihAravizudhdha cAritrathI yukta saMtaparihAra vizudhdhasaMyata kahevAya che. A cAritramAM parihAra arthAta tapa vizeSathI' karmanirjarA rUpa zudhdhi thAya che. A cAritranA dhAraka saMta mana, vacana ane kAyAthI utkRSTa dharmanuM pAlana karatA Atmavizudhdhi ne apanAve che. parihAravizudhdha cAritra bAbata vizeSAvazyaka bhASyamAM eka vizeSa prakriyA batAvI che. jemAM nava sAdhuono eka gaccha maLIne A sAdhanA kare che. nava sAdhuomAMthI cAra sAdhu tapa kare che. eka sAdhu pramukha hoya che tathA zeSa cAra sAdhu vaiyAvRtya kare che. e prakriyA cha mahinA sudhI cAle che. bIjA cha mahinA sudhI vaiyAvRtya karavAvALA sAdhu tapa kare che. tathA tapa karavAvALA vaiyAvRtya kare che. trIjA cha mahinA sudhI pramukha vyAkhyAtA sAdhu tapa kare che. eka anya sAdhu pramukha rahe che tathA sAta sAdhu tenI sevA kare che. da. ra is in india tamara Jain Educaton intematonal kalAkaahiu l nA vAyadAkArAvAlA Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1082 A pramANe parihAra vizudhdha cAritranI prakriyA aDhAra mahinA sudhI cAle che. A cAritranA be prakAra che . (1) nirvizyamAnaka ane (2) nirvikAyika. A cAritrane svIkAra karavAvALo sAdhu nirvizyamAnaka ane tenAthI abhinna cAritra nirvizyamAnaka kahevAmAM Ave che. jemaNe A cAritranuM ArAdhana karI lIdhuM che te nirviSTakAyika kahevAya che tathA tenAthI abhinna cAritra nirvikAyika kahevAya che. (4) cothu cAritra sUkSmasaMparAya che. A cAritravAnuM sAdhu sUkSmasaM5rAya saMyata kahevAya che. A cAritra dasamAM guNasthAnamAM hoya che kAraNa ke - emAM saMjvalana lobha nAmaka sUkSmasaMparAya zeSa rahe che. A cAritra be prakAranA che(1) saMkilazyamAnaka ane (2) vizuddhayamAnaka, saMkilayamAnaka sUkSma saMparAya cAritra upazamazreNImAM paDelA sAdhune hoya che tathA vizuddhayamAnaka cAritra kSapakazreNI ane upazamazreNIthI ArohaNa karavAvALA sAdhune hoya che. - (5) mohanIyakarmanA upazAMta ke kSINa thavAthI je chamastha ke jina thAya che- te yathAkhyAta saMyata che. te yathAkhyAta cAritrathI yukta hoya che. yathAkhyAta cAritra agyArathI caudamAM guNasthAna sudhI jovA maLe che. A cAritranA be bheda che- (1) chadmastha ane (2) kevaLI. jyAre jIva agyAramA ane bAramA guNasthAnavata chadmasthamAM hoya che tyAre chadmastha yathAvAta cAritra kahevAya che ane jyAre kevaLImAM hoya che tyAre kevaLI yathAkhyAta cAritranA nAmathI jANI zakAya che. saMto ane sAdhuone AgamomAM nigraMtha paNa kahevAya che. paraMtu nigraMthonuM vivecana ahiM judA prakAre maLe che. nigraMthonA pAMca prakAra che - (1) pulAka (2) bakuza (3) kuzala (4) nigraMtha ane (5) snAtaka. pAMca prakAranA cAritronI sAthe je A pAMca prakAranAM nigraMthonuM vivecana karIe to jANa thAya che ke pulAka, bakuza ane pratisevanA kuzIlomAM sAmAyika athavA chedopasthApanIya cAritra jovA maLe che. kaSAyakuzIlomAM parihAravizudhdha ane sUkSma saMparAya cAritra jovA maLe che. nigraMtho ane snAtakomAM eka mAtra yathAvAta cAritra jovA maLe che. pulAka e prakAranA nigraMtha che je mULaguNa tathA uttaraguNamAM paripUrNatA prApta na karatA chatA paNa vItarAga praNIta AgamathI kyAreya vicalita thatA nathI. pulAkano artha che- nisAra dhAnyakaNa. saMyamavAnuM hovA chatAM paNa je sAdhu koI nAnA doSanA kAraNe saMyamane kiMcit asAra karI de che te pulAka kahevAya che. pulAka labdhinA prayoktA nigraMtha pulAka kahevAya che. A labdhi pulAka paNa kahevAya che. bIjA prakAranA pulAka AsevanA pulAka kahevAya che. labdhi pulAka pAMca kAraNothI pulAka labdhino prayoga karavAnA kAraNe pAMca prakAranA kahyA che - (1) jJAna pulAka (2) darzana pulAka (3) cAritra pulAka (4) liMga pulAka ane (5) yathAsUkSma pulAka. jJAna pulAka skUlanA, vismaraNa virAdhanA Adi duSaNothI jJAnanI kiMcita virAdhanA kare che. darzana pulAka samyakattvanI virAdhanA kare che. A rIte cAritrane dUSita karavAvALA cAritra pulAka kahevAya che. akAraNa ja anya liMga ke veSane dhAraNa karavAvALA liMga pulAka kahevAya che. sevana karavAnA ayogya doSo ne sAdhu - sAdhvIonI rakSA karatA koI sevana kare to tene yathAsUkSma pulAka kahevAmAM Ave che. bakuza evA prakAranA zramaNa che je AtmazuddhinI apekSA zarIranI vibhUSA ane upakaraNonI sajAvaTa tarapha vadhAre ruci rAkhe che. temaja svAdhyAya, dhyAna, tapa AdimAM zrama na karatA khAvuM-pIvuM, zayana, ArAma AdinI pravRtti karavA lAge che. bakuza nigraMtha pAMca prakAranA kahevAya che - (1) Abhoga bakuza (2) anAbhoga bakuza (3) saMvRtta bakuza (4) asaMvRtta bakuza ane (5) yathAsUkSma bakuza. sAdhuonA mATe zarIra, upakaraNa Adine suzobhita karI ayogya samajIne paNa je doSa lAge che te Abhoga bakuza che. je na jAnatA doSa lagAve che te anAbhoga bakuza che. je pragaTarUpamAM inister mamaka mA ma kA karI Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1083 doSayukta pravRtti kare che te asaMvRta bakuza che. je loka lajjAnA kAraNe chupAIthI zarIranI vibhUSAdi pravRttio kare che e saMvRtta bakuza che. je AMkhomAM aMjana lagAve Adi akaraNIya sUkSma kAryomAM samaya veDaphe te yathAsUkSma bakuza che. kuzIlano artha che - kutsita zIlavALA. kuzIla nigraMthanA be prakAra che - (1) pratisevanA kuzIla ane (2) kaSAya kuzIla je sAdhaka jJAna, darzana, cAritra, liMga ane zarIra Adi hetuothI saMyamanA mULaguNo ke uttaraguNomAM doSa lagADe che te pratisevanA kuzIla kahevAya che. A hetuonA AdhAra para pratisevanAnA pAMca bheda che - (1) jJAna pratisevanA - kuzIla (2) darzana pratisevanA kuzIla (3) cAritra pratisevanA kuzIla (4) liMga pratisevanA kuzIla ane (5) yathAsUkSma pratisevanA kuzIla. kaSAyakuzIlamAM mAtra saMjvalana kaSAyanI koI prakRti jovA maLe che. A jJAnAdi hetuothI kapAyanI prakRtimAM pravRtta thAya che paNa saMyamanA mULaguNo ane uttaraguNomAM koIpaNa prakAranA doSa lAgatA nathI. jJAnAdi hetuonA kAraNe AnA paNa pAMca bheda che - (1) jJAna kaSAya kuzIla (2) darzana kaSAya kuzIla (3) cAritra kaSAya kuzIla (4) liMga kaSAya kuzIla (5) yathAsUkSma kaSAyakuzIla. pAMca nigraMthonA nigraMthabhedamAM kapAya pravRtti ane doSonA sevanano sarvathA abhAva hoya che. AmAM sarvajJatA pragaTa thavAnI hoya che. tathA rAga-dveSano sarvathA abhAva thaI jAya che. nirgatha zabdano vAstavika artha rAga-dveSanI graMthithI rahitapaNAMno AmAM pUrNataH arthaghaTana thAya che. AvA nigraMtho ja vItarAga thAya che. samayanI apekSAe temanA pAMca bheda che- (1) prathama samaya nigraMtha agyAramAM ke bAramA guNasthAnanA kALanA prathama samayamAM vidyamAna (2) aprathama samaya nigraMtha - agyAramAM ke bAramA guNasthAnamAM be samayathI ke tenAthI vadhAre samayathI vidyamAna. (3) carama samaya nigraMtha - jenI chadmasthatA eka samaya zeSa hoya. (4) acarama samaya nigraMtha - jenI chatmasthatA be ke be samayathI vadhAre zeSa hoya. (5) yathAsukSma nirgatha - je sAmAnya nirgatha hoya prathama Adi samayanI apekSAe bhinna hoya. sarvajJatAyukta nigraMtha snAtaka kahevAya che. A nigraMthonI sarvotkRSTa sthiti che. snAtakanA paNa pAMca bheda karyA che(1) acchavi (2) azabala (3) akarbhAza (4) saMzuddha ane (5) aparistrAvI. je chavi arthAta zarIrabhAvathI rahita thaI gayuM hoya te acchavi kahevAya che. prAkRtanA acchavIno gujarAtImAM akSarI zabda paNa thaI zake che. tAtparya e che ke cAra ghAtI karmonuM kSapaNa karyA pachI jene kaMI paNa kSapaNa karavuM zeSa na rahyuM hoya. azabalanuM tAtparya e che ke jemAM aticArarUpI paMka bilakula paNa na hoya. ghAtakarmothI rahita hovAnA kAraNe akaza vizudhdha jJAna, darzana ne dhAraNa karavAnA kAraNe saMzudhdha tathA karmabaMdhanA pravAhathI rahita thavAnA kAraNe aparistrAvI nAma ApavAmAM AvyuM che. A pAMca prakAranA nigraMthomAMthI prathama traNa sAdhaka avasthAmAM rahe che tathA aMtima be vItarAga avasthAmAM jovA maLe che. pulAka ane bakuza A bheda doSayukta sAdhuonA mATe che. pratisevanA kuzIla paNa doSayukta che. kaSAya kuzIla to sUkSma kaSAya yukta hoya che. pAMca prakAranA cAritronI sAthe enI tulanA ke saMbaMdha para pahelA vicAra karI lIdho che. A adhyayanamAM nigraMtho ane saMtono 36 dhAro thI pRthapha - pRthapha nirupaNa thayuM che. A 36 dhAro thI jyAre nigraMtho ane saMtono vicAra karavAmAM Ave che to enA saMbaMdhamAM pratyeka prakAranI jANakArIno samAveza thaI jAya che. 36 vAromAM veda, rAga, cAritra, kaSAya, vezyA, bhAva Adi dvAra mahattvapUrNa che. - vedadvAranA pramANe mulAka, bakuza ane pratisevana kuzIla nigraMtha saMvedaka hoya che. emAM kAma-vAsanA vidyamAna rahe che. kapAya-kuzIla avadaka ane savedaka baMne prakAranA hoya che. nirgatha ane snAtakomAM kAmavAsanA na rahe mATe hai Is Hasia-Hadala statuswittjhAyA mArA nA DAkAtAvALA kAkA mAmAdApamAnamAM mArA mAtA mArA nAma nA nAnA nAnA For Prvale & Personal use only www.jamembrary.org Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1084 jAmasAmA kAkA paNa mArA kAkA mAmA nA ghAkaDA nANAIIIII III IIIIIII initiHitnt RuratiH | | Twitter : htter Heate e baMne avedaka hoya che. saMyatonI dRSTie sAmAyikasaMyata ane chedo sthApanIyasaMyatanA A be prakAra kahyA che. keTalAka savedaka hoya che tathA keTalAka avedaka hoya che. parihAravizudhdhika saMyata savedaka hoya che avedaka nathI hotA. sukSma saMparAya ane yathAkhyAta saMyata avedaka hoya che. emAM kAmavAsanA jarA paNa rahetI nathI. rAga-dvAranA anusAra pulAkathI laI kaSAyakuzIla sudhInA nigraMtha sarAga hoya che. temAM nirgatha ane snAtaka vItarAga hoya che. sAmAyika saMyatathI laI sukSma saMparAya sudhInA saMyata sarAga hoya che tathA ya hoya che. kalpa bAranA aMtargata sthitakalpI, asthitakalpI, jinakalpI, sthavira kalpI ane kalpAtItanA AdhAre nigraMtho ane saMyatonuM vivecana karavAmAM AvyuM che. cAritra dvAranA aMtargata nigraMthanA bhedomAM saMyatonI sAmAyika Adi bhedono samAveza karavAmAM Ave che. tathA saMyatonA bhedomAM nigraMthonA pulAka Adi bhedono samAveza karavAmAM Ave che. A pramANe sAmAyika saMyata pulAkathI laIne kaSAya kuzIla sudhI kaMI paNa thaI zake che. paraMtu te nigraMtha ane snAtaka na thaI zake. chedopasthApanIya paNa A prakAranA hoya che. parihAravizudhdhika ane sUkSmasaM5rAya saMyatomAM nigraMthono mAtra kaSAyakuzIla bheda jovA maLe che. yathAkhyAta saMyatamAM nirgatha ane snAtaka e be bheda ja jovA maLe che. anya traNa nahIM. pratisevanA dvAramAM mULaguNo ane uttaraguNonA pratisevaka ane apratisevakanI daSTithI vicAra karyo che. doSonuM sevana karavAne pratisevanA tathA tenAthI rahita thavAne apratisevanA kahevAmAM Ave che. jJAna dvAramAM kayA nirgatha ane kayA saMyatamAM keTalA ane kyA kayA jJAna jovA maLe che teno ullekha karavAmAM Avyo che. A ja kAramAM mRta adhyayananuM varNana paNa che. jenA anusAra pulAka jadhanya nava pUrvanI trIjI AcAra vastu paryatanuM adhyayana kare che. bakuza, kuzIla ane nigraMtha jaghanya ATha pravacana mAtAnuM adhyayana kare che. tathA utkRSTa dRSTie bakuza ane pratisevanA kuzIla to dazapUrvanuM adhyayana kare che. temaja kaSAyakuzIla ane nigraMtha cauda pUrvonuM adhyayana kare che. snAtaka zruta vyatirikta hoya che. emAM zrutajJAna hotuM nathI. sAmAyika saMyata, chedopasthApanIya saMyata ane sUkSma saMparAya saMyata jaghanya ATha pravacana mAtAnuM tathA utkRSTa cauda pUrvanuM adhyayana kare che. parihAravizudhdhika saMyata jaghanya navapUrvanI trIjI AcAra vastu sudhI tathA utkRSTa thoDuM apUrNa dazapUrvanuM adhyayana kare che. yathAkhyAta saMyata jadhanya ATha pravacana mAtAnuM ane utkRSTa cauda pUrvonuM adhyayana kare che. te zruta rahita arthAt kevaLajJAnI paNa hoya che. tIrtha, liMga, zarIra, kSetra ane kALa dvAromAM tenA ja saMbaMdhI viSayo para nirupaNa thayuM che. kALanuM vivecana vadhAre vistRta che. gati dvAramAM e nirUpaNa thayuM che ke kayo saMyata ke nigraMtha kALadharmane prApta karI kaI gatimAM ane kayAM utpanna thAya che. prAya: badhA sAdhu devalokamAM utpanna thAya che ane emAM paNa prAya: vaimAnika devalokamAM utpanna thAya che. saMyama dvArA anusAra pulAkathI laI kapAyakuzIla sudhI asaMkhyAta saMyama sthAna kahyA che. nigraMtho ane snAtakonuM eka saMyama sthAna mAnyuM che. sAmAyikathI laI parihAravizudhdhika saMyato sudhI asaMkhya saMyama sthAna hoya che. sUkSma saMparAya saMyatanA aMtarmuhUrtanA samaye jeTalA asaMkhya saMyama sthAna mAnyA che. yathAkhyAta saMyatano eka saMyama sthAna mAnya che. A dvAramAM enA saMyama sthAnonA alpabaduttvano paNa vicAra thayo che. FAkA mAmAnaHimaliniiiiiiiiiighAyamA IIMIHIuluigitimaliHidealt whi Bhulilli likelliihiHEHdhA pAmailiargANA liliff HiriWfIiiiiiiiiiiillamanapA pAmomarmamaHBHkSAmaHBHImArI Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1085 T HHH BHI EHI EHI HI HIT liH / 'I III III III IT IS IT H I Titlift in fittiti in Hindi | In nAgAjaraDAnArA A pA aa aa aa aa nA kAkA kAma pAsa sannikarma - dvAramAM cAritra paryavonuM ane enA alpabadutvanuM varNana che. yogadvAranA anusAra pulAkathI laI nigraMtha sudhInA nigraMtha sayogI che. jyAre snAtaka sayogI paNa che ane ayogI paNa che. sAmAyika saMyatathI laI sukSma saMparAya sudhInA saMyata sayogI hoya che tathA yathAvAta saMyata sayogI paNa hoya che ane ayogI paNa hoya che. upayoga dvAranA aMtargata pulAka Adi pAMca nigraMtha tathA sUkSma saMparAya saMyatane choDI cAra saMta sAkAropayukta paNa hoya che ane anAkAropayukta paNa hoya che. sukSma saM5rAya saMyata sAkAropayukta ja hoya che anAkAropayukta hotA nathI. kaSAya dvAranA anusAra nirgatha ane snAtaka akaSAyI hoya che. jyAre zeSa traNa saMkaSAyI hoya che. A rIte yathAkhyAta saMyata akaSAyI hoya che ane zeSa cAre saMyata sakaSAyI hoya che. ' lekSA dvAranA anusAra pulAka, bakuza ane pratisevanA kuzIlomAM tejo, padma ane zukla A traNa lezyAo jovA maLe che. jyAre kapAya kuzIlamAM chae leyAo jovA maLe che. nigraMthamAM eka zukla leyA rahe che. snAtaka salezya ane alezya baMne prakAranA hoya che. salezya hovAthI parama zukla lezyAvALA hoya che. sAmAyika ane chedopasthApanIya saMyatomAM cho leyAo hoya che. parihAra vizaddhimAM tejo, paddha ane zukla lezyA hoya che, sukSma saMparAmAM eka mAtra zukla lezyA hoya che, yathAkhyAta saleya ane alezya banne prakAranA hoya che salezya thavA para zuklalezyAvALA thAya che. pariNAma dvAramAM vardhamAna, hAyamAna ane avasthita pariNAmonA AdhAra para nirUpaNa karela che. baMdha dvAramAM karmonI mULa prakRtinAM baMdhanuM vivecana che. karma vedana dvAramAM udayamAM AvelI karma prakRtinA vedananuM nirUpaNa che. karma udIraNA dvAramAM ATha karma pravRtiomAM kone keTalI prakRti konI udIraNA thAya che eno ullekha che. upasaMhajahana dvAramAM e batAveluM che ke pulAka Adi nigraMtha ane sAmAyika Adi saMyata potAnA pulAkattva ke sAmAyika saMyatva Adine choDIne zuM prApta kare che te nIce paDe che ke upara caDhe che emAM eno bodha thAya che. ' saMjJA dvAra, AhAra dvAra ane vidvAramAM saMjJA, AhAra ane bhavanI carcA che. enA anusAra pulAka, nigraMtha ane snAtaka nausaMjJopayukta hoya che. bakuza ane kuzIla saMjJopayukta paNa mAnyA che. sAmAyikathI laI parihAravizudhdhika saMyata saMjJopayukta paNa hoya che ane nosaMjJopayukta paNa hoya che. sAmAyikathI laI sUkSma saMparAya sudhInA saMyata AhAraka hoya che. jyAre yathAkhyAta saMyata AhAraka ane anAhAraka baMne prakAranA hoya che. pulAkathI laI nigraMtha sudhI AhAraka ane snAtaka anAhAraka hoya che. AkarSa dvAramAM bhava dvArane ja AgaLa vadhAryuM che. tathA emAM e vicAra karyo che ke pulAka Adi potAnA eka ke aneka bhavomAM keTalI vAra saMyama grahaNa kare che. kALadvArano be vAra prayoga thayo che paNa prayojana bhinna che. pahelA avasarpiNI Adi kALomAM mulAkAdinuM vivecana hatuM ane A kALadvAramAM pulAka AdinI avasthitinuM varNana che. aMtaradvAramAM e vicAra karyo che ke eka prakAranA saMyata ke nigraMtha pharIthI te ja prakArano saMyata ke nigraMtha bane to keTalA kALanuM aMtara ke vyavadhAna rahe che. samaghAta dvAramAM pratyeka nigraMtha ane saMyatamAM thavAvALA samudyAtonuM kathana [varNana) che. kSetradvAra paNa bIjIvAra AvyuM che. enA lokanA saMkhyAtave, asaMkhyAtave bhAga AdimAM pulAka AdinA hovA ke na hovAno vicAra karyo che. sparzanA dvAramAM lokanA saMkhyAmAM, asaMkhyAtamAM Adi bhAgo nA sparza karavA ke na karavAnuM vivecana che. bhAvadvAranA anusAra pulAka, bakuza ane kuzIla kSAyopathamika bhAvamAM hoya che. nirgatha aupathamika ke kSAyopathamika bhAvamAM hoya che. snAtaka kSAyikabhAvamAM hoya che. sAmAyika Adi cAra prakAranA saMyata kSAyopathamika bhAvamAM hoya che. jyAre yathAkhyAta saMyata pazAmika ke kSAyikabhAvamAM hoya che. test test, tet, test test set, tae S, Nest, of, ite fe, Set, sl , test, tet, tat, Tet, se sh, stet, std Bluethashalahastika lahili madhuridihill ll pAradil liliiliiiiiliitisfH Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1086 rANAyA #twill, HHHHa Hill try Hurld Hist==HHHHHETH che Om" je che che pariNAma dvAramAM e nirUpaNa karyuM che ke eka samayamAM amuka nigraMtha ke amuka saMyata keTalA thAya che ? chatrIsamAM dvAra no alpabadutvathI saMbaMdha che. enA pramANe pAMca nigraMthomAM sauthI alpa nigraMtha che. enAthI pulAka, snAtaka, bakuza, pratisevanA kuzIla ane kapAya kuzIla kramaza: saMkhyAtaguNA, asaMkhyAtaguNA che. pAMca prakAranA saMyatomAM sauthI alpa sUkSma saMparAya saMyata che. enAthI parihAra vizudhdhi, yathAkhyAta, chedopasthApanIya ane sAmAyika saMyata kramazaH saMkhyAtaguNA che. saMyatone pramatta ane apramatta bhedomAM paNa vibhakta karyA che. eka pramattasaMyamI jaghanya eka samaya ane utkRSTa dezona pUrvakoTi sudhI rahe che. apramattasaMyamI jaghanya aMtarmuhUrta tathA utkRSTa dezone pUrva koTi sudhI rahe che. aneka jIvonI apekSA e baMne sarvakALamAM rahe che. devagatimAM samyaggadarzana prApta karIne paNa koI deva saMmata na thaI zake ene asaMyata ane saMyatAsaMyata paNa na kahI zakAya mATe vyAkhyAprajJapti sutramAM ene nosaMyata kahyuM che. alpabadutvanI daSTithI saMyata jIva sauthI ochA hoya che. enAthI saMyatAsaMyata asaMkhyAtaguNA che. tathA enAthI asaMtajIva anaMtaguNA che. F isinessmnarakamaHENi RAHHI widA dhamaDakaNaEHERA HimaciliatiH pAtAmAkA kAma thayaailhi Amharihindi suvichar HiriAnaER . Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1.8 3 ra5. saMnayansayaT 25. saMyata adhyayana sUtra - sUtra : 2. nava-vIsaDAku simu ya saMgApa- 1. jIva-covIsa deDako ane siddhomAM saMyatAdinuM prANa : pa. jIvANaM bhaMte! kiM saMjayA, asaMjayA, saMjayAsaMjayA, pra. bhaMte ! jIva zuM saMyata hoya che, asaMyata hoya che, nosaMjaya-noasaMjaya-nosaMjayAsaMjayA ? saMyatAsaMmata hoya che athavA no saMyata, no asaMyata, no saMyatAsaMmata hoya che ? u. goyamA jIvANaMsaMjayAvi, asaMjayAvi,saMjayAsaMjayA u. gautama ! jIva saMyata paNa hoya che, asaMyata paNa vi, no saMjaya-noasaMjaya-nosaMjayAsaMjayA vi / hoya che, saMyatAsaMyata paNa hoya che ane nosaMyata, no asaMyata, nosaMyatAsaMyata paNa hoya che. 1. 2 , ne je maMta ! kiM saMnaya gAva- pra .1, aMte ! nairayika zuM saMyata hoya che -yAvatanosNjy-no asaMjaya-nosaMjayAsaMjayA ? nA saMyata, no asaMyata, no saMyatAsaMmata hoya u. goyamA! neraiyAnosaMjayA, asaMjayA, nosaMjayAsaMjayA, gautama ! nairayika na saMyata hoya che. na saMyatAsaMyata no nosaMjaya, no asaMjaya, nosaMjayAsaMjayA / hoya che ane na nosaMyata, no asaMyata, nosaMyatA saMyata hoya che, paraMtu asaMmata hoya che. huM 2-16. urva sarvitriA , 6. 2-19. A pramANe asurakumArAdithI caurindriyo sudhI jANavuM joIe. pa. daM. 20.paMceMdiyatirikkhajoNiyA NaM bhaMte ! kiMsaMjayA pra. da.20. aMte ! paMcendriyaticayonika zuM saMyata -nA- nausaMnava-nAzasaMnA, nausaMnavAsaMnathI ? hoya che -yAva- nosaMyata, no asaMyata, no saMyatAsaMmata hoya che ? 3. gayA ! paMDhiyatirivananiya no saMnathI, u. gautama ! paMcendriyatiryaMcayonika na to saMyata hoya asaMjayA vi, saMjayAsaMjayA vi. no nosaMjaya. che ane na nosaMyata, no asaMyata, nosaMyatAsaMyata noasaMjaya, nosNjyaasNjyaa| hoya che, paraMtu te asaMmata hoya che ane saMyatAsaMyata paNa hoya che. 5. te 22 majussA je maMta ! kiM saMnaya gAva- pra. 8,21, bhaMte ! manuSya saMta hoya che -cAvata- no nosaMjaya, noasaMjaya, nosaMjayAsaMjayA ? saMyata, no asaMyata, no saMyatAsaMmata hoya che ? u. goyamA ! maNussA saMjayA vi, asaMjayA vi, u. gautama ! manuSya saMta hoya che, asaMyata paNa hoya saMjayAsaMjayA vi, no nosaMjaya-noasaMjaya, che. saMyatAsaMyata paNa hoya che, paraMtu nosaMyata, no nosNjyaasNjyaa| asaMyata, nosaMyatAsaMmata hotA nathI. daM.20-24. vANamaMtarajoisiyavemANiyA jahA 8.22-24. vANavyattara, jyotiSka ane vaimAnikonuM nirI varNana nairayikonA samAna jANavuM joIe. siddhA NaM bhaMte ! kiM saMjayA -jAva- nosaMjaya-no pra. bhaMte ! siddha zuM saMyata hoya che -yAvatu- nosaMyata, asaMjaya-nosaMjayAsaMjayA ? noasaMyata, nosaMyatAsaMmata hoya che ? u. goyamA ! siddhA no saMjayA, no asaMjayA, no u. gautama ! siddha na to saMyata hoya che, na asaMyata saMjayAsaMjayA, nosaMjaya-noasaMjaya-nosaMjayAsaMjayA, hoya che ane na saMyatAsaMmata hoya che, paraMtu nosaMyata, noasaMyata, nosaMyatAsaMmata hoya che. Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1088 dravyAnuyoga bhAga-2 saMjaya asaMjayamIsagA ya, jIvA taheva maNuyA y| saMjayarahitA tiriyA. sesA asaMjayA hoMti // - TU, p. 32. su. 26 74-80 saMjayAINaM kAyaTTiI parUvaNaMpa. saMjae NaM bhaMte ! saMjae tti kAlao kevaciraM hoi? jIva ane manuSya saMyata, asaMyata ane saMtAsaMmata traNeya prakAranAM hoya che. tiryaMca saMyata hotA nathI tathA bAkI badhA asaMmata hoya che. 2. saMyata AdinI kAyasthitinuM prarupaNa : pra. bhaMte ! saMyata saMyatarupamAM keTalA kALa sudhI rahe u. goyamA ! jahaNNeNaM ekkaM samayaM, u. gautama ! (te) jaghanya eka samaya, ukkoseNaM desUNaM puvkoddi| utkRSTa dezanA pUrvakoTi sudhI saMyatarupamAM rahe che. pa. asaMjae NaM bhaMte ! asaMjae tti kAlao kevaciraM hoi? bhaMte ! asaMyata asaMtarupamAM keTalA kALa sudhI rahe che ? u. goyamA ! asaMjae tivihe paNNatte. taM jahA u. gautama ! asaMyata traNa prakAranAM kahyA che, jemake. sagA vA namnasipu, 1. anAdi aparyavasita, 2. IIT va sannisipura 2. anAdi saparyavasita, rU. sAgha va saMpannavasi 3. sAdi - saparyavasita. tattha NaM je se asaMjae sAIe sapajjavasie se temAMthI je sAdi - saparyavasita che, te jaghanya jahaNNeNaM aMtomuhutaM, ukkoseNaM aNaMtaM kAlaM antarmuhUrta ane utkRSTa anantakALa sudhI (arthAta) aNaMtAo ussappiNiosappiNIo kaalo| kALanI apekSAthI - ananta utsarpiNI - avasarpiNIo sudhI, khettao avaDaDhapoggalapariyaTa desUNaM / kSetranI apekSAthI - dezona apAddha pudgala parAvartana sudhI te asaMyata rupamAM rahe che. saMjayAsaMjae jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, saMyatA saMyata-jaghanya antarmuhUrta sudhI ane ukkoseNaM desUNaM puvkoddiN| utkRSTa dezona pUrvakoTi sudhI saMyatAsaMtarupamAM rahe che. pa. NosaMjae-NoasaMjae, NosaMjayAsaMjae NaM bhaMte ! pra. bhaMte ! nosaMyata - noasaMyata, nosaMyatA-saMyata NosaMjae-NoasaMjae, NosaMjayAsaMjae tti kAlao keTalA samaya sudhI nosaMyata - noasaMyata, kevaciraM hoi ? nosaMyatAsaMtarupamAM banI rahe che ? u. goyamA ! sAIe apjjvsie| u. gautama ! te sAdi - aparyavasita che. - TUTI, , 28, mu. 23 68-6 ? 3. saMjayAINaM aMtarakAla parUvaNaM 3. saMyata AdinA aMtarakALanuM prarupaNa : 1. saMjayassa saMjayAsaMjayassa doNhavi aMtaraM jahaNNeNaM 1. saMyata ane saMyatAsaMyata baMnenuM aMtara - jaghanya aMtomuhuttaM, ukkoseNaM avaDDha poggalapariyaTTa antamuhUrta ane utkRSTa dezona apAddhapudgala sUi, parAvartana che. 2. asaMjayassa Aiduve natthi aMtaraM, 2. asaMyata AdinAM be bhaMgonuM aMtara nathI. sAiyassa sapajjavasiyassa jahaNNaNaM ekkaM samayaM, sAdi saparyavasitanuM aMtara - jaghanya eka samaya ukkoseNaM desUNaM pucakoDIo, ane utkRSTa dezona pUrva koTi che. 1. prathama bhaMganuM varNana abhavya asaMyatanI apekSAthI che. dvitIya bhaMganuM varNana bhavya asaMyatanI apekSAthI che. 2. navA, 4, 6, 7, 28 7 - Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 3. nosaMjaya-noasaMjaya-nosaMjayAsaMjayassa natthi aNtrN| - jIvA. paDi. 9, su. 247 4. saMjayAINaM appabahuttaM. pa. eesi NaM bhaMte ! jIvANaM saMjayANaM, asaMjayANaM, saMjayAsaMjayANaM,nosaMjaya-noasaMjaya,nosaMjayAsaMjayANa ya kayare kayarehiMto appA vA -jAva-visesAhiyA vA? u. goyamA ! 1. savvatthovA jIvA saMjayA, 2. saMjayAsaMjayA asaMkhajjaguNA, 3. nAsaMjaya-noasaMjaya.nosaMjayAsaMjayAaNaMtaguNA, 3. nosaMyata- nomasaMyata, nosaMyatAsaMyatarnu naMtara nathI. 4. saMyata mahino satyatva : pra. bhaMte ! mA saMyato, asaMyato, saMyatAsaMyato bhane nosaMyata-noasaMyata, nosaMyatAsaMyata jIvomAMthI o| onAthI satya -yAvata- vizeSAdhicha ? 3. gautama ! 1. adhAthI alpa saMyata 71 je. 2. (tenAthI) saMyatAsaMyata masaMnyAta cha, 3. (tenAthI) nosaMyata, nomasaMyata, no sNytaasaMyata jIva anaMtaguNA che. 4. (tanAthI) 5easaMyata annt|che. 4. asaMjayA aNaMtaguNA / ' - paNNa. pa. 3, su. 261 niyaMThANaM saMjayANa ya parUvaga dAra NAmANi- 1. paNNavaNa 2. veda 3. gage, 4. kappa 5. caritta 6. paDisevaNA 7. nnaanne| 8. titye 9. liMga 10. sarIre 11. khette 12. kAle 13. gai 14. saMjama 15. nikAse // 1 // 16-17. joguvaoga 18. kasAe 19. lessA 20. pariNAma 21. baMdha 02. vee ya / 23. kammodIraNa 24. uvasaMpajahaNa 25. sannA ya, 06. AhAre // 2 // 27. bhava 28. Agarise 29-30. kAlaMtare ya 31. samugdhAya 32. khetta 33. phusaNA y| 34. bhAve 35. pariNAmo khalu 36. appAbahuyaM niyaMThANaM / / 3 // chattIsaehiM dArehiM NiyaMThassa parUvaNaM1. paNNavaNa-dArapa. kai NaM bhaMte ! niyaMThA paNNattA ? goyamA ! paMcavihA niyaMThA paNNattA, taM jahA1. pulAe, 2. bause, 3. kusIle, 4. niyaMThe, 5. sinnaae| 5. nitho bhane sNyton| pra25-2 nAma: 1. prajJApana, 2.6, 3. 21, 4. 385, 5. yAritra, 5. pratisevanA, 7. zAna, 8. tIrtha, 8. siMga, 10. zarIra, 11. kSetra, 12. 30, 13. gati, 14. saMyama, 15. ni , // 1 // 17. yoga, 17.64yoga, 18. upAya, 18.sezyA, 20. parima, 21. paMdha, 22. vehana, 23. dhonI 6.291, 24. prApta 2- cho'yu, 25. saMza, 26. mAhAra. // 2 // 27. ma, 28. saharSa, 28. ANa, 30. aMtara, 31. samudhAta, 32. kSetra, 33. sparzanA, 34. mAva, u5. paribhA, 35. satyavatva. nirgatha ane saMyatanuM varNana A dvArothI karela che. 6. chatrIsa dvArothI nigraMthanuM parapaNa : 1. prazAnadAra : pra. bhaMte ! nitha 24 ghaDArana hyA cha ? 6. gautama ! nitha pAMya 2na yA cha, ma - 1. purA, 2. 5621, 3. muzIta, 4. nitha, 5. snAta. 1. jIvA. paDi. 9, su. 247 2. ThANaM a. 5, u. 3, su. 445 Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1090 dravyAnuyoga bhAga-2 . 2. putrApu" vi maMta vavide TUM/? pra. 1. bhaMte ! pulAka keTalA prakAranAM kahyA che ? 3. nayama ! vaMviTTa TUToN, te nahIM u. gautama ! pAMca prakAranAM kahyA che. jemake - 2. nAnapurANa, 2. TUMsAputrApu, 1. jJAna pulAka, 2. darzana pulAka, . varittapujA, 8. striAputrApu, 3. cAritra pulAka, 4. liMgapulAka, 5. ahAsuhumapulAe nAmaM paMcame / 2 5. yathAsUkSma pulAka. 2. vaDa je maMta ! vide gutte ? pra. 2. bhaMte ! bakuza keTalA prakAranAM kahyA che ? 3. nIyamI ! vaMvideTUTIoN, te nadI u. gautama ! pAMca prakAranAM kahyA che, jemake6. morAvarane, 2. aTTbo vase, 1. Abhoga-bakuza, 2. anAbhoga-bakuza, . saMvu varase, 4. saMvaDavarase, 3. saMvRtta-bakuza, 4. asaMvRtta-bakuza, pa. ahAsuhumabause nAmaM pNcme| 5. yathAsUkSma-bakuza. 1. rU. i maMta ! vide pItte ? pra. 3. aMte ! kuzIla keTalA prakAranAM kahyA che ? 3. kocaT ! suvihe pItte, nada u. gautama ! be prakAranAM kahyA che, jemake1. paDimevaNAkumIle ya, 2. kasAyakusIle ya / 1. pratisevanA - kuzIla, 2. kapAya - kuzIla, . 3. (*) DisevaITchu " vi mete vihe pra. 3. (ka) bhaMte ! pratisevanA kuzIla keTalA prakAranAM TUMP ? kahyA che ? 3. kAyamI ! vaMvida quToN, te naI u. gautama ! pAMca prakAranAM kahyA che. jemake2. nAja-risevaUTT , 1. jJAna - pratisevanAkuzIla, 2 TUMsaparasavAje, 2. darzana - pratisevanA kuzIla, 3. nirivaUTUje, 3. cAritra- pratisevanA kuzIla, kaSAya kuzIla nigraMtha jyAre pulAka labdhino prayoga kare che tyAre pulAka nigraMtha kahevAya che. te samaye tene saMjvalana kaSAyano tIvra udaya hoya che. mATe teno saMyama paryAya adhika naSTa thavAthI teno saMyama asAra thaI jAya che. A labdhine pulAka labdhi ane A labdhinAM prayoktAne pulAka nigraMtha kahevAmAM Ave che. A labdhino prayoga karatA samaye traNa zubha lezyAonAM pariNAma ja rahe che. eTalA mATe kaSAyanI tIvratA thavA para paNa te nigraMtha to rahe ja che. labdhi prayogano kALa antarmuhUrtathI adhika nathI. A labdhi prayoganAM mULa kAraNa pAMca che - (1) jJAna, (2) darzana, (3) cAritra, (4) liMga ane (5) sAdhu-sAdhvI AdinI rakSA. TIkAkAre labdhi pulAka ane AsevanA-pulAka A be bheda paNa karela che. paraMtu sutra varNita chatrIsa dvAronAM viSayothI AsevanA pulAka bhedanI saMgati koIpaNa prakArathI saMbhava nathI, mATe labdhi prayoganI apekSAthI ja sUtrokta pAMce bheda samajavA susaMgata che. TaTI 1, , , 3.3, mu. 48, I je zramaNanI ruci AtmazuddhinI apekSAe zarIranI vibhUSA ane upakaraNonI sajAvaTanI tarapha vadhAre thaI jAya che to tenI pravRtti, AhAra, pANI, ArAma, zayana ane prakSAlananI vadhI jAya che ane svAdhyAya, dhyAna, tapa AdimAM parizrama karavAnI pravRttio ochI thaI jAya che te bakuza nigraMtha kahevAya che. bakuza nigraMthanI pAMca avasthAo hoya che - (1) loka lajjAnAM kAraNe zarIra vibhUSAdinI pravRttio gupta rUpamAM karanAra, (2) lajjA naSTa thaI javA para prakaTa rupamAM pravRtti karanAra, (3) te pravRttine ayogya samajatA thakA karanAra, (4) kaMI samajyA vagara dekhA-dekhI paraMparAthI karanAra, (pa) pramAdamAM anAvazyaka samaya lagADanAra ane guNono vikAsa na karanAra, A pAMceya avasthAonI apekSAthI A nigraMthanAM pAMca prakAra kahyA che. 4. pratisevanA kuzIla nigraMtha 1, jJAna, 2, darzana, 3. cAritra, 4, liMga (upakaraNa) ane 5. zarIra Adi anya hetuothI saMyamanAM mULa guNomAM ke uttara-guNomAM paristhitivaza doSa lagADe che. A apekSAthI ja enA upara pramANe pAMca prakAra kahyA che. Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1091 4. tri-DisevAsusItte, 4. liMga - atisevana kuzIla, 5. ahAsuhumapaDisevaNAkusIle nAmaM pNcme| 5. yathAsUkSma - pratisevanA kuzIla. 1. rU. (4) sAyarI maMte ! videvvytte? 3. (kha) bhaMte ! kaSAyakazIla keTalA prakAranAM kahyA che ? u. goyamA ! paMcavihe paNNatte, taM jahA u. gautama ! pAMca prakAranAM kahyA che, jemake2. nAnu-sAdhusIne, 2. TUMsA-sAdhusItte, 1. jJAna-kaSAya kuzIla, 2. darzana- kaSAyakuzIla, . varitta-vasAyavasIje, 4. triA-sAyalIste, 3. cAritra - kaSAya kuzIla, 4. liMga- kaSAya kuzIla, ja che. adakuduma-vasAyavasInne nAme paMcane 5. yathAsUkSma - kaSAyakuzIla. pa. 4. niyaMThe mete ! de gutte ? pra. 4. bhaMte ! nigraMtha keTalA prakAranAM kahyA che ? 3. goyamA ! paMvide gutte, te nahIM u. gautama ! pAMca prakAranAM kahyA che, jemake2. samaya-niyaMThe, 1. prathama samaya nigraMtha, 2. maDhamasamaya-nirTa, 2. aprathama samaya nigraMtha, rU, misamaya-nirva, 3. carama samaya nigraMtha, 8. arisamaya-niyaMThe, 4. acarama samaya nigraMtha, 5. ahAsuhuma-niyaMThe nAmaM pNcme|4 5. yathAsUkSma nigraMtha. . . siTTU aMte ! vide gutte ? pra. 5. aMte ! snAtaka keTalA prakAranAM kahyA che ? 3. thaHT! vi TUtta, te nahIM u. gautama ! pAMca prakAranAM kahyA che, jemake- 2. ajIrvA, 2. samava, rU, mammase, 1. acchavI - zarIranI AzaktithI pUrNa mukta, 4. saMmuddha-nA- TUMsaTdhare, garadana, nivastrA, 2. asabala : sarvathA doSa rahita cAritravALA, , parizmA " 3. akasmaza ghAtI karma - rahita, 4, vizuddha jJAna darzana dhara - arahaMtajina vaLI, 5. aparizrAvI : sUkSma sAtAvedanIyanAM sivAya saMpUrNa karmabaMdhothI mukta. 2. tAre 2. veda-dvAra : pa. 1. pulAe NaM bhaMte ! kiM saveyae hojjA, avayae pra. 1. bhaMte ! pulAka zuM savedaka hoya che ke avedaka honnA? hoya che ? TA e, 'ke, 3. 2, mu. 48. (2) kaSAya kuzIla nigraMtha jJAnAdi ukta pAMca hetuothI saMjvalana kaSAyanI koI paNa eka prakRtimAM pravRtta thAya che. e apekSAthI enAM pAMca prakAra che. kaSAyamAM pravRtta thatA chatAM paNa e nigraMtha saMyamanAM mULaguNomAM ke uttara guNomAM koIpaNa prakAranAM doSa lagADatA nathI. arthAtu saMyama samAcArInI nAnI moTI badhI vidhionuM yathArtha pAlana kare che. tenA bhAva ane bhASAmAM kevaLa saMjvalana kaSAya prakaTa thAya che. (4) SIM, , , 3. 3, mu. 44, I A nigraMthamAM kapAya pravRttino ane doSonAM sevanano sarvathA abhAva che. mATe kevaLa kALanI apekSAthI enI pAMca avasthAo kahI che. te nigraMtha lokamAM azAzvata che. arthAtu kyAreka hoya che ane kyAreka hotA nathI. mATe pRcchA samayamAM kevaLa prathama samayamAM ja eka ke aneka nigraMtha maLe che. A pramANe kyAreka kadAca aprathama samayavatta , kyAreka kevaLa carama samayavartI , kayAreka kevaLa acarama samayavartI nigraMtha maLe che. A apekSAothI cAra bheda kahyA che ane kayAreka cAreyabhaMgomAMthI aneka bhagavartI nigraMtha maLe che. A apekSAthI pAMcamo bheda kahyo che. , , 3, 3, mu. 4 8. A nigraMthamAM kapAya udaya, kaSAyanI pravRtti, doSa sevana ke azAzvatatA vagere na hovAthI bheda nathI. chatAM paNa pUrvokta nigraMthonAM pa-5 bheda kahyA che. eTalA mATe enA pAMca guNono samAveza karIne pAMca prakAra kahyA che. 2 5. Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1092 dravyAnuyoga bhAga-2 u. gautama ! savedaka hoya che, avedaka hotA nathI. pra. jo savedaka hoya che to zuM strI-vedika hoya che, puruSa vedaka hoya che ke puruSa napuMsaka-vedaka hoya che? u. gautama ! strI-vedaka hotA nathI, puruSa-vedaka hoya che ane puruSa napuMsaka-vaidaka paNa hoya che. pra. 2. "te ! bakuza zuM savedaka hoya che ke avedaka hoya u. goyamA ! saveyae hojjA, no aveyae hojjA / pa. jai saveyae hojjA, kiM itthiveyae hojjA, purisaveyae hojjA, purisa-napuMsagaveyae hojjA? u. goyamA ! no itthiveyae hojjA, purisaveyae hojjA, pugmi-napusaMgaveyae vA hojjaa| pa. 2. vause NaM bhaMte ! ki maveyae hojjA, aveyae hajJA? 3. TyamA ! cA , no samaya honnA | pa. jai saveyAe hojjA, kiM ithiveyae hojjA, purisaveyae hojjA. pugminapuMsagaveyae hojjA ? u. goyamA ! ithivayAe vA hojjA, purisaveyae vA hojjA, pugminapuMmagaveyAe vA hojjA / 3. (2) purva sevAsusI vA . 2, (7) navA maMta! kiM vaya jJaT. abayA hojjA? 3. yaHI ! savaiyA tA 1LA, gayA vA dIggA | > pa. jai aveyae hojjA, kiM uvamaMtaveyae hojjA, khINaveyae hojjA? goyamA ! uvamaMtaveyae vA hojjA, khINaveyae vA DhAnA pa. jai maveyae hojjA. kiM itthiveyae hojjA, purisaveyae hojjA, purisanapuMsagaveyae hojjA ? u. goyamA ! tisu vi hojjA, jahA buso| pa. 4. niyaMThe NaM bhaMte ! kiM saveyae hojjA, aveyae hojjA? 3. yama ! nA thai jJA, mA dAjhmA | pa. jai aveyA hojjA, kiM uvasaMtaveyae hojjA, khINaveyae hojjA? u. gAyamA ! uvasaMtaveyae vA hojjA, khINaveyae vA u. gautama ! savedaka hoya che, avedaka hotA nathI. pra. jo savedaka hoya che to zuM strI-vedika hoya che. puruSa vedaka hoya che ke puruSa napuMsaka-vedaka hoya che ? u. gautama ! strI-vedaka paNa hoya che, puruSa vedaka paNa hoya che ane puruSa napuMsaka-vedaka paNa hoya che. 3. (ka) pratisevanA kuzIlanAM mATe paNa A pramANe jANavuM joIe. pra. 3. (kha) bhaMte ! kaSAyakuzIla zuM savedaka hoya che ke avedaka hoya che ? u. gautama ! savedaka paNa hoya che ane avedaka paNa hoya che. pra. jo avedaka hoya che to zuM upazAMta- vedaka hoya che ke kSINavedaka hoya che ? gautama ! upazAMtavedaka paNa hoya che ane kSINavedaka paNa hoya che. savedaka hoya che to zuM strI-vedaka hoya che, puruSavedaka hoya che ke puruSa napuMsaka-vedaka hoya che? u. gautama ! bakuzanAM samAna traNeya vedavALA hoya che. pra. 4. bhaMte ! nigraMtha zuM savedaka hoya che ke avedaka hoya che ? u. gautama ! savedaka hotA nathI, avedaka hoya che. pra. jo avedaka hoya che to zuM upazAMta-vedaka hoya che ke kSINa-vedaka hoya che ? u. gautama ! upazAMta-vedaka paNa hoya che ane kSINa vedaka paNa hoya che. pra. 5. bhaMte ! snAtaka zuM savedaka hoya che ke avedaka hoya che ? u. gautama ! nigraMthanAM samAna ja snAtakanuM varNana karavuM joIe. 1. * siTTU vi aMte ( sayA hIMngA, yag daMA ? u. goyamA ! jahA NiyaMThetahA siNAe vi| Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyanuM adhyayana 1093 NavaraM - no uvasaMtaveyAe hojjA, khINaveyae hojjaa| rU, rAta-tAre1. . IT ri maMta ! kiM sara , vIyara daLI ? goyamA ! marAga hojjA, no vIyarAge hojjA, 2-3, g -nAvi- sAyarusa pa. 4. niyaMThe NaM bhaMte ! kiM marAge hojjA, vIyarAge hojjA? 3. TyamAM ! no sarA dajJA, vIyaro donma pa. jai vIyarAge hojjA, kiM uvasaMtakasAya-bIyarAge hojjA, khINakamAya-vIyarAga hojjA ? u. goyamA ! uvasaMtakasAya-vIyarAge vA hojjA, khINakamAya-vIyarAge vA hojjaa| pa. 5. siNAe NaM bhaMte ! kiM marAge hojjA, vIyarAge hojjA? u. goyamA ! jahA NiyaMThe tahA siNAe vi| vizeSa :snAtaka upazAMta vedaka hotA nathI, paraMtu kSINavedaka hoya che. 3. rAga-dvAra : pra. 1. bhaMte ! pulAka zuM sarAga hoya che ke vItarAga hoya che ? u. gautama! te sarAga hoya che, vItarAga hotA nathI. 2-3. A pramANe kaSAyakuzIla sudhI jANavuM joIe. pra. 4. bhaMte ! nigraMtha zuM sarAga hoya che ke vItarAga hoya che ? u. gautama ! te sarAga hotA nathI, vItarAga hoya che. pra. jo vItarAga hoya che to zuM upazAMta kapAya vItarAga hoya che ke kSINa kaSAya vItarAga hoya che ? u. gautama ! upazAMta kaSAya vItarAga paNa hoya che, kSINa kaSAya vItarAga paNa hoya che. pra. 5. aMte ! snAtaka zuM sarAga hoya che ke vItarAga hoya che ? u. gautama ! nigraMthanAM samAna ja snAtakanuM varNana karavuM joIe. vizeSa : snAtaka upazAMtakaSAya vItarAga hotA nathI, paraMtu kSINa kaSAya-vItarAga hoya che. 4. kalpa-dvAra : pra. 1. bhaMte ! pulAka zuM sthitakalpI hoya che ke asthitakalpI hoya che? u. gautama! sthita kalpI paNa hoya che ane asthitakalpI paNa hoya che. (2-5) A pramANe snAtaka sudhI jANavuM joIe. pra. 1. bhaMte ! pulAka zuM jinakalpI hoya che, vikalpI hoya che ke kalpAtIta hoya che ? u. gautama ! jinakalpI hotA nathI. kalpAtIta paNa hotA nathI. paraMtu sthavirakalpI hoya che. pra. 2. "te ! bakuza zuM jinakalpI hoya che, vikalpI hoya che ke kalpAtIta hoya che ? u. gautama ! jinakalpI paNa hoya che, sthavira kalpI paNa hoya che paraMtu kalpAtIta hotA nathI. 3. (ka) prati sevanAkuzIlanuM varNana paNa A pramANe jANavuM joIe. Navara-no uvasaMtakasAya-vIyarAge hojjA, khINaka mAyavIyarAge hojjaa| 8, -tAp. 1. pulAe NaM bhaMte ! kiM Thiyakappe hojjA, aThiyakappe u. goyamA! ThiyakappevA hojjA. aThiyakappevA hojjA, (2-1) g -khA-siTU. pa. 1. pulAe NaM bhaMte ! kiM jiNakappe hojjA. therakappe DhAMknA, MAtIta jJA? u. goyamA ! no jiNakappe hIjjA, no kappAtIte ToggA, therape honnA | pa. 2. bause NaM bhaMte ! kiM jiNakappe hojjA, therakappe hojjA, kappAtIte hojjA? 3. yama ! niQ vAdaLA, theve vA daggA, no kapAtIte hojjaa| 3. () ve DisevA/ru vize Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1094 6. u. goyamA ! jiNakappe vA hojjA, therakappe vA hojjA kappAtIte vA hojjA, 3. (kha) kasAyakusIle NaM bhaMte ! kiM jiNakappe DhokhkhA, theravuM hokhkhA, pAtIta honnA? 6. 4. niyaMThe juM maMte ! vinipe dokhkhA, theravApe dokhkhA, pAtIte doSnA ? 3. yamA ! noniLabbe honnA, notherape honnA, kappAtIte hojjA, ' 6. 6. vaM sAghu vidha ritta-AraM 6. pujANa khaM maMte ! fi-. sAmAyasaMname honnA, 2. chedovaTThAvaNiyasaMjame hojjA, 3. parihAravisuddhiyasaMjame hojjA, 4. sudumasaMparAyasaMname honnA, 5. ahakkhAyasaMjame hojjA ? 3. zauyamA ! chu. sAmAyasaMname vA hokhkhA, 2. chedovaTThAvaNiyasaMjame vA hojjA, 3. no parihAravisuddhiyasaMjame hojjA, 4. no suhumasaMparAyasaMjame hojjA, 6. no avAyasaMname honnA | bause, paDisevaNA- kusIle vi evaM ceva / 6. kasAya - kusIle NaM bhaMte! kiM sAmAiyasaMjame hojjA -khAva- ahevAyasaMname doSnA ? 3. goyamA ! sAmAyasaMname vA honnA -khAva- muhumasNpraay saMjame vA hojjA, no ahakkhAyasaMjame honA | niyaMThe NaM bhaMte! kiM sAmAiyasaMjame hojjA - jAvaahakkhAyasaMjame hojjA ? 3. noyamA ! no sAmAyasaMname hokhkhA -khAva- no muhuma saMparAyasaMjame hojjA, ahakkhAyasaMjame hojjA / evaM siNAe vi / 6. DimevaLA-re pa. pulAe NaM bhaMte! kiM paDisevae hojjA, apaDisevae hokhkhA ? For Private dravyAnuyoga bhAga-2 pra. 3. (kha) bhaMte ! kaSAyakuzIla zuM jinakalpI hoya che, sthavirakalpI hoya che ke kalpAtIta hoya che ? u. gautama ! jinakalpI paNa hoya che, sthavirakalpI paNa hoya che ane kalpAtIta paNa hoya che. pra. u. gautama ! te na jinakalpI hoya che, na sthavirakalpI hoya che, paraMtu kalpAtIta hoya che. 5. snAtakanuM varNana paNa A pramANe jANavuM joIe. cAritra dvAra : bhaMte ! pulAka zuM - 1. sAmAyika saMyamavALA hoya che, 2. chedopasthApanIya saMyamavALA hoya che, 5. pra. 4. bhaMte ! nigraMtha zuM jinakalpI hoya che, sthavira kalpI hoya che ke kalpAtIta hoya che ? 3. parihAra- vizuddha saMyamavALA hoya che, 4. sUkSma- saMparAya saMyamavALA hoya che ke 5. yathAkhyAta saMyamavALA hoya che ? u. gautama ! 1. sAmAyika saMyamavALA hoya che, 2. chedopasthApanIya saMyamavALA hoya che, 3. parihAra vizuddha saMyamavALA hotA nathI, 4. sUkSma-saMparAya saMyamavALA hotA nathI, 5. yathAkhyAta saMyamavALA hotA nathI. bakuza ane pratisevanA kuzIlanuM varNana paNa A pramANe che. pra. bhaMte ! kaSAyakuzIla zuM sAmAyika saMyamavALA hoya che -yAva- yathAkhyAta saMyamavALA hoya che ? u. gautama ! sAmAyika saMyamavALA paNa hoya che -yAva- sUkSma saMparAya saMyamavALA paNa hoya che paraMtu yathAkhyAta saMyamavALA hotA nathI. 6. pra. pra. bhaMte ! nigraMtha zuM sAmAyika saMyamavALA hoya che -yAva- yathAkhyAta saMyamavALA hoya che ? u. gautama ! sAmAyika saMyamavALA paNa hotA nathI -yAva- sUkSma saMparAya saMyamavALA paNa hotA nathI. paNa yathAkhyAta saMyamavALA hoya che. snAtakanuM varNana paNa A pramANe che. pratisevanA dvAra : bhaMte ! pulAka zuM pratisevaka hoya che ke apratisevaka hoya che ? Personal Use Only Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1095 u. goyamA ! paDisevae hojjA, no apaDisevae hojjaa| ; pa. jai paDisevae hojjA, kiM mUlaguNapaDisevae hojjA, uttaraguNapaDisevae hojjA ? goyamA ! mUlaguNapaDimevae vA hojjA, uttaraguNapaDimevae vA hojjaa| mUlaguNa-paDisevamANa-paMcaNhaM AsavANaM aNNayaraM paDimavejjA. uttaraguNa-paDisevamANe-dasavihamma paccakkhANassa aNNayaraM pddivejjaa| pa. bause NaM bhaMte ! kiM paDisevae hojjA. apaDisevae donnA ? 3 cama ! sevA daggA, no parisevA donnA | pa. jaDa paDimevae hojjA, kiMmalagaNa-paDisevae hojjA, uttagguNa-paDimevae hojjA? u. goyamA ! no mUlaguNa-paDisevae hojjA, uttaraguNa paDisevae hojjA, uttaraguNa-paDisevamANe-dasavihassa paccakkhANassa aNNayaraM pddisevejjaa| u. gautama ! pratisevaka hoya che, apratisevaka hotA nathI. pra. jo pratisevaka hoya che to zuM mULaguNa pratisevaka hoya che ke uttaraguNa pratisevaka hoya che ? u gautama ! mULaguNa pratisevaka paNa hoya che ane uttaraguNa pratisevaka paNa hoya che. mULaguNamAM pratisevanA (doSa-sevana) karavA chatAM paNa pAMca AzravomAMthI koI eka AzravanuM sevana kare che. uttaraguNomAM pratisevanA (doSa-sevana) karavA chatAM paNa dasa prakAranAM pratyAkhyAnomAMthI koI eka pratyAkhyAnamAM doSa lAge che, pra. bhaMte ! bakuza zuM pratisevaka hoya che ke apratisevaka hoya che ? u. gautama ! te pratisevaka hoya che, apratisevaka hatA nathI. pra. jo pratisevaka hoya che to zuM mULaguNa pratisevaka hoya che ke uttaraguNa pratisevaka hoya che ? u. gautama ! mULaguNa pratisevaka hotA nathI, uttaraguNa pratisevaka hoya che. uttaraguNomAM pratisevanA (doSonuM sevana) karavA chatAM paNa dasa prakAranAM pratyAkhyAnomAMthI koI eka pratyAkhyAnamAM doSa lAge che. pratisevanA kuzIlanuM varNana pulAkanA samAna jANavuM joIe. pra. bhaMte ! kaSAyakuzIla zuM pratisevaka hoya che ke apratisevaka hoya che ? u. gautama ! pratisevaka hotA nathI, apratisevaka hoya che. A pramANe nigraMthanuM varNana jANavuM joIe. snAtakanuM varNana paNa A pramANe che. 7. jJAna-dvAra : pra. bhaMte ! pulAkane keTalA jJAna hoya che ? u. gautama ! be ke traNa jJAna hoya che. be hoya to - 1. Abhinibodhika jJAna ane 2. zruta-jJAna hoya che. paDisevaNAkusIle jahA pulaae| pa. kasAyakusIle NaM bhaMte! paDisevae hojjA, apaDisevae dannA? 3. yaT!no parivAdonnA, aparisevAdonnA, evaM niyaMThe vi| siNAe vi evaM cev| 7, IIT- - pa. pulAe NaM bhaMte ! kaimu NANesu hojjA ? 3. yamI ! mu vA, timu rASnA, domu hojjamANe-domu 1. AbhiNibohiyaNANa, 2. mucanAmu TAnjhA, Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 dravyAnuyoga bhAga-2 tisu hojjamANe timu 1. AbhiNivAhiyaNANa, 2. mukhaTTLa, rU. fTTY Maa | bause paDisevaNAkusIle vi evaM ceva / pa. kasAyakusIle NaM bhaMte ! kaisu NANesu hojjA ? u. goyamA ! dosu vA, tisu vA, causu vA hojjA, domu hojjamANe-domu 1. AbhiNibohiyaNANesu, 2. thaTTY DhaMI, tisu hojjamANe-timu 1. AbhiNivohiyaNANa, 2. muthaTga, rU. baripAmu ToktA, ahavA-tisu 1. AbhiNibohiyaNANa, 2. suyaNANa 3. mApannavALAmu knI, causu hojjamANe-causu 1. AbhiNivohiyaNANa, 2.muyaNANa, 3. ohiNANa. 4. maNapajjavaNANesu traNa hoya to -1. abhinibodhika-jJAna, 2. zruta-jJAna ane 3, avadhijJAna hoya che. bakuza ane pratisevanAkuzIlanuM varNana paNa A pramANe che. pra. bhaMte ! kaSAyakuzIlane keTalA jJAna hoya che ? u. gautama ! be, traNa ke cAra hoya che. be hoya to - 1, Abhinibodhika-jJAna ane 2. zruta-jJAna hoya che. traNa hoya to - 1. abhinibodhika-jJAna, 2. zruta-jJAna ane 3, avadhi-jJAna hoya che. athavA 1. Abhinibodhika-jJAna, 2. zruta-jJAna ane 3. mana:paryava jJAna hoya che. cAra hoya to - 1. abhinibodhika-jJAna, 2. zruta-jJAna, 3. avadhi-jJAna ane 4. mana: paryavajJAna hoya che. nigraMthanuM varNana paNa A pramANe che. pra. bhaMte ! snAtakane keTalA jJAna hoya che ? u. gautama ! eka kevaLa-jJAna hoya che. pra. bhaMte ! pulAkane keTalA zrutanuM adhyayana hoya che ? u. gautama ! jaghanya-navamA pUrvanI trIjI AcAra vastu sudhInuM adhyayana hoya che. * utkRSTa-navapUrvanuM adhyayana hoya che. pra. bhaMte ! bakuza keTalA zratanuM adhyayana kare che ? gautama ! jaghanya ATha pravacana mAtAnuM adhyayana tnI, evaM niyaMThe vi| pa. miNAe NaM bhaMte ! kahasa NANesa hojjA? goyamA ! egammi kevalaNANa hojjaa| pa. pUlAe NaM bhaMte ! kevaiyaM sUrya ahijjejjA? u. goyamA ! jahanneNaM navamassa puvassa taiyaM aayaarvtthu| ( ukkoseNaM navapubvAiMahijjejjA / pa. bause NaM bhaMte ! kevaiyaM sUyaM ahijjejjA ? u. goyamA ! jahanneNaM aTThapavayaNamAyAo, ukkAseNaM dasapuvAI ahijjejjaa| utkRSTa- dasa pUrvanuM adhyayana kare che. evaM paDisevaNAkusIle vi| pratisevanA kuzIlanuM varNana paNa A pramANe che. pa. kasAyakusIle NaM bhaMte ! kevaiyaM suyaM ahijjejjA? pra. bhaMte! kaSAyakuzIla keTalA zrutanuM adhyayana kare che ? u. goyamA ! jahanneNaM aTaThapavayaNamAyAo, u. gautama ! jaghanya- ATha pravacana mAtAnuM adhyayana kare che. ukkoseNaM coddasapuvAI ahijjejjaa| utkRSTa- cauda pUrvanuM adhyayana kare che. evaM niyNtthevi| nigraMthanuM varNana paNa A pramANe che. pa. siNAe NaM bhaMte ! kevaiyaM suyaM ahijjejjA ? pra. bhaMte ! snAtaka keTalA zratanuM adhyayana kare che ? . yaHT ! sucavarije Tonga | u. gautama ! zruta vyatirikta hoya che, arthAt tene zruta jJAna hoto nathI. Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1097 8, nitya-tArap. pulAe NaM bhaMte ! kiM titthe hojjA, atitthe hojjA? 8. tIrtha dvAra : pra. bhaMte ! pulAka zuM tIrthamAM hoya che ke atIrthamAM hoya che ? A 3. yama ! tatye honnA, no tirthe daggA, bause paDisevaNAkusIle vi evaM ceva / pa. kasAyakusIle NaM bhaMte ! kiM titthe hojjA, atitthe jJA ? 3. thaHT ! tilya vA na, titye vA daggA, pa. jai atitthe hojjA, kiM titthayare hojjA, patteyabuddhe rannA? u. goyamA ! titthayare vA hojjA, patteyabuddhe vA hojjA, niyaMThe siNAe vi evaM ceva / 1. tri-DhAra pulAe NaM bhaMte ! kiM saliMge hojjA, annaliMge hojjA, gihiliMge hojjA ? u. goyamA ! davaliMga par3acca saliMge vA hojjA, annaliMge vA hojjA, gihiliMge vA hojjA, u. gautama ! tIrthamAM hoya che. atIrthamAM hotA nathI. bakuza ane pratisevanAkuzIlanuM varNana paNa A pramANe che. bhaMte ! kapAya kuzIla zuM tIrthamAM hoya che ke atIrthamAM hoya che ? u. gautama ! tIrthamAM paNa hoya che ane atIrthamAM paNa hoya che. pra. jo atIrthamAM hoya che to zuM tIrthakara hoya che ke pratyekabuddha hoya che ? gautama ! tIrthaMkara paNa hoya che ane pratyekabuddha paNa hoya che. nirgatha ane snAtakanuM varNana paNa A pramANe che. 9. liMga - dvAra : pra. bhaMte! pulAka zuM sva-liMgamAM hoya che, anya-liMgamAM hoya che ke gRhastha-liMgamAM hoya che ? u. gautama ! dravya-liMganI apekSAe svaliMgamAM paNa hoya che, anya-liMgamAM paNa hoya che ane gRhastha-liMgamAM paNa hoya che. bhAvaliMganI apekSAe nizcita rUpathI svaliMgamAM ja hoya che. A pramANe snAtaka sudhI jANavuM joIe. 10. zarIra-dvAra : pra. bhaMte ! pulAkane keTalA zarIra hoya che ? u. gautama! dArika, taijasa ane kAmaNa e traNa zarIra hoya che. pra. bhaMte ! bakuzane keTalA zarIra hoya che ? u. gautama ! bakuzane traNa ke cAra zarIra hoya che. traNa hoya to - 1. audArika, 2. taijasa ane 3. kAzmaNa hoya che. cAra hoya to - 1. audArika, 2. vaikriya, 3. taijas ane 4. kArpaNa hoya che. pratisevanA kuzIlanuM varNana paNa A pramANe che. bhAvaliMga paDucca niyama saliMge hojjA, -nava-sigAI 20. sarIra-tArep. pulAe NaM bhaMte ! kaisu sarIresu hojjA ? 3. yama ! tinuM rAtriya-taiyA-TIMngA, pa. bause NaM bhaMte ! kaisu sarIresu hojjA, 3. yama ! ti, vana, 23mu va hokhkhA, tisu hojjamANe-tisu orAliya-teyA-kammaesu dAgnA, causu hojjamANe-causu orAliya-veubviyateyA-kammaemu hojjaa| evaM paDisevaNAkusIle vi| Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1088 pa. kasAyakusIle NaM bhaMte ! kaisu sarIresu hojjA ? 3. goyamA ! tisu vA, caDatu vA, paMcamu vA hokhkhA, tisu hojjamANe- tisu orAliya- teyA- kammaesu dokhkhA, causu hojjamANe- causu oraaliy-veddvviytaiyA-gammattu hokhkhA | paMcasu hojjamANe- paMcasu oraaliy-veubviyAhAraze-teyA-mmattu honnA, niyaMThe, siNAe ya jahA pulAo / ??. zvetta-ra 6. pulAe NaM bhaMte ! kammabhUmie hojjA, akammabhUmie dAnA? u. goyamA ! jammaNaM - saMtibhAvaM paDucca kammabhUmie hojjA, no akammabhUmie hojjA / pa. vause NaM bhaMte! kiM kammabhUmie hojjA, akammabhUmie dAnA? 3. zauyamA ! namamAM-saMtimAvuM paDuna-mmabhUmiNa hojjA, no akammabhUmie hojjA, sAharaNaM paDucca-kammabhUmie vA hojjA, akammabhUmie vAhojjA, chyuM "nAva- siLA! | 22, jAna-tAre 6. 5. pulAe NaM bhaMte! kiM osappiNikAle hojjA, ussappiNikAle hojjA, no osappiNI no ussappiNikAle hojjA ? u. goyamA ! osappiNikAle vA hojjA, ussappiNi kAle vA hojjA, no osappiNi no ussappiNikAle vA hojjA, jai osappiNikAle hojjA, kiM 2. mukhama-susamA vAte DhokhkhA, 2. musamA jAje donA, rU. nusama-rustamA vAte honnA, 4. rustama-munamAM jANe honnA, 'ku. duzmamA-nAne dokhkhA, 6. duzmana-drumamAM lAne TopnA? 3. yamA ! khammAM vaDu~ pra. u. dravyAnuyoga bhAga-2 bhaMte ! kaSAyakuzIlane keTalA zarIra hoya che? gautama ! traNa, cAra ke pAMca zarIra hoya che. traNa hoya to - 1. audArika, 2. taijas ane 3. kArmaNa. cAra hoya to - 1. audArika, 2. vaikriya, 3. taijas ane 4. kArmaNa. pAMca hoya to. 1. audArika, 2. vaikriya, 3. AhAraka, 4. taijas ane 5. kArmaNa. nigraMtha ane snAtakanuM varNana pulAkanA samAna che. 11. kSetra-dvAra : pra. bhaMte ! pulAka zuM karmabhUmimAM hoya che ke akarmabhUmimAM hoya che? u. gautama ! janma ane sadbhAvanI apekSAe-karmabhUmimAM ja hoya che, akarmabhUmimAM hotA nathI. pra. bhaMte ! bakuza zuM karmabhUmimAM hoya che ke akarmabhUmimAM hoya che? u. gautama ! janma ane sadbhAvanI apekSAekarmabhUmimAM hoya che, akarmabhUmimAM hotA nathI. sAharaNanI apekSAe-karmabhUmimAM paNa hoya che ane akarmabhUmimAM paNa hoya che. A pramANe snAtaka sudhI jANavuM joIe. 12. kALa-dvAra : pra. bhaMte ! pulAka zuM avasarpiNI kALamAM hoya che, utsarpiNI kALamAM hoya che ke no avasarpiNI no utsarpiNI kALamAM hoya che? u. gautama ! avasarpiNI kALamAM paNa hoya che, utsarpiNI kALamAM paNa hoya che ane no avasarpiNI no utsarpiNI kALamAM paNa hoya che. pra. je avasarpiNI kALamAM hoya che to zuM1. susama- susamA kALamAM hoya che, 2. susamA kALamAM hoya che, 3. susama-dusamAkALamAM hoya che, 4. dusama-susamA kALamAM hoya che, pa. dusamA kALamAM hoya che, 6. dusama-dusamA kALamAM hoya che ? u. gautama ! janmanI apekSAe Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1099 2. no suma-musamAM rAtre dokhkhA, 2. na mumamAM je LI, 3. musama-dummamA kAle vA hojjA. 4. gurUma-suma | vA daggA, che. na tuma tni DhoknI, 6. nA rUma-TummamAM chehonnA / maMtibhAvaM pdducc2. nA muma-suma 1 MT, 2. nA sumamA lA TA , 3. mumama-tuma rannI, 8. kunmama-suma tni va daMA. che. Dummama 1 vA honnA, 6. no dussama-dussamA kAle hojjaa| g, na 3--gifja je jJA, viM 6. Tursama-sumA vAtra hajjA, 2. kumsamAM 1 hajjA, 3. surasama-susamAM vAtre hannA 4. musama-kusama vennei , che. musama aa jJA, 6. susama-susamA kAle hojjA? 3. yaT ! padu 1. susama- susamAkALamAM hotA nathI, 2. susamA kALamAM hotA nathI. 3. susama-dusamA kALamAM hoya che, 4. dusama-susamAM kALamAM hoya che, 5. dusamAM kALamAM hotA nathI. 6. dusama-dusamA kALamAM hotA nathI sadbhAvanI apekSAe - 1. susama- susamA kALamAM hotA nathI. 2. susamA kALamAM hotA nathI. 3. susama-dusamA kALamAM hoya che. 4. dusama-susamA kALamAM hoya che, 5. dusamA kALamAM hoya che. 6. dusama-dusamA kALamAM hotA nathI. pra. jo utsarpiNIkALamAM hoya che to zuM - 1. dusama-dusamAM kALamAM hoya che. 2. dusamA kALamAM hoya che, 3. dusama-susamA kALamAM hoya che. 4. susama-dusamAM kALamAM hoya che. 5. sumA kALamAM hoya che ? 6. susama-susamA kALamAM hoya che ? u. gautama ! janmanI apekSAe : 1. dusama-dusamA kALamAM hotA nathI, 2. dusamA kALamAM hotA nathI. 3. dusama-susamA kALamAM hoya che. 4. susama-dusamA kALamAM hoya che. 5. susamAM kALamAM hotA nathI. 6. susama-susamAM kALamAM hotA nathI. sadabhAvanI apekSAe - 1. dusama-dusamA kALamAM hotA nathI. 2. dusamAM kALamAM hotA nathI. 3. dusama-sumA kALamAM hoya che. 4. susama-dusamA kALamAM hoya che. 5. susamA kALamAM hotA nathI. 6. susama-sumA kALamAM hotA nathI. 2. no TuksamAM iva AMbbA, rU. surasama-suma trei vA hokhkhA, 4. musama-kusamAM 4i honnA, che. na musamAM vAje blA, 6. no susama-sumA vAtre honnA saMtibhAvaM pdducc2. nA kuma-kusamAM 41 rannA, 2. no luksamAM varlDa knA, rU, tuma musama aa vA hIMngA 8. mumama-Tumbama kA vI TIkkA, 6. nA suramA nA TIkkA, da, nA munama-sumama 1 Maa, Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 100 dravyAnuyoga bhAga-2 pa. jai no osappiNi no ussappiNi kAle hojjA, kiM 1. musama-susamA palibhAge hojjA 3. susama-dusmamA palibhAge hojjA, 4. surUma-mumamA stramA Maa ? yama ! narmavi-naMtima zva1. no susama-susamA palibhAge hojjA. 3. 2. nA suma tnima MT. 3. no susama-dussamA palibhAge hojjA, 8. kummama-musamA trima daMIT pa. bause NaM bhaMte ! kiM osappiNi kAle hojjA, ussappiNi kAle hojjA, no osappiNi no usmappiNi kAle hojjA? u. goyamA ! osappiNi kAle vA hojjA, ussappiNi kAle vA hojjA, no osappiNi no ussappiNi kAle vA hojjaa| pa. jai osappiNi kAle hojjA, kiM-susama-susamA kAle hojjA -jAva- dussama-dussamA kAle hojjA ? u. pra. jo no avasarpiNI no utsarpiNI kALamAM hoya to zuM 1. aparivartanazIla susama-susamA kALamAM hoya che. 2. aparivartanazIla susamAkALamAM hoya che. 3. aparivartanazIla susama-dusamA kALamAM hoya che. 4. aparivartanazIla dusama-susamA kALamAM hoya che. u. gautama ! janma ane sadabhAvanI apekSAthI - 1, aparivartanazIla susama-susamAkALamAM hotA nathI. 2. aparivartanazIla susamA kALamAM hotA nathI. 3. aparivartanazIla susama-dusamA kALamAM hotA nathI. 4. aparivartanazIla dusama-susamAM kALamAM hoya che. bhaMte ! bakuza zuM avasarpiNI kALamAM hoya che, utsarpiNI kALamAM hoya che, no avasarpiNI no utsarpiNI kALamAM hoya che? gautama ! avasarpiNI kALamAM paNa hoya che, utsarpiNI kALamAM paNa hoya che ane no avasarpiNI no utsarpiNI kALamAM paNa hoya che. jo avasarpiNI kALamAM hoya che to zuM susama-susamAM kALamAM hoya che -yAvatu- dusama-dusamA kALamAM hoya che ? u. gautama ! janma ane sadabhAvanI apekSAthI 1. susama-sumA kALamAM hotA nathI, 2. susamA kALamAM hotA nathI, 3. susama-dusamAM kALamAM hoya che. 4. dusama-susamA kALamAM hoya che. 5. dusamAM kALamAM hoya che. 6. dusama-dusamA kALamAM hotA nathI. sAharaNanI apekSAthI koIpaNa kALamAM thaI zake che. pra. jo utsarpiNI kALamAM hoya to zuM - dusama-dusamA kALamAM hoya che -yAvatu- susama susamAM kALamAM hoya che? u. gautama ! janmanI apekSAthI - 1. dusama- dusamAM kALamAM hotA nathI, 2. dulsamA kALamAM hoya che. 3. yamI ! narmavi-naMtibhAve Du che. no sumasumamA ToktA, 2. nA muvi TaeNgnI, 3. muma-kusama-njhi vA nA, 4. kuma-musama- iva daMA. . Tursama- vI TA , da, nA yugama-Tu -patR vA daMA. sAharaNaM paDucca-annayare samAkAle hojjaa| 1. na 3rasapivitti honnA, -i , dussama-dussamA-kAle hojjA -jAva- susama susamA-kAle hojjA? 3. kAyamI ! naSNa du 2. nA kumakuma Maa, 2 Tuma-vA donnA, Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1 101 3. suksama-mumamAM 17 - dAnA, 4mumama-TuHIT vi TgnI, che. na mumamAM 17 va aa , 6. nA mumama-mumamAM rAtre vI DhabbA, saMtibhAvaM pdducc1. no sumama-TumamAM vAstRnnA , 2. no dusamAM 1 Maa, . Duma-sumamAM je vA Mii, 4. munama-kusamA aa yA jJA, '. nA sumAM DhaMA, 6. no musama-musamA hajjA, sAharaNaM paDucca-annayare samAkAle hojjaa| pa. jaino osappiNi no umsappiNi kAle hojjA. kiM 2. musama-musaTI ustramAM dakni, 2. yusamAM strimAM donnA, rU, munama-kuma patnimAM TMT, 8. kumakuma trimAM hokhkhA ? 3. dusama-susamAM kALamAM hoya che, 4. susama-dusamAM kALamAM hoya che. 5. susamA kALamAM hotA nathI. 6. susama-susamA kALamAM paNa hotA nathI. sadabhAvanI apekSAthI : 1. dusama-dusamA kALamAM hotA nathI. 2. dusamA kALamAM hotA nathI. 3. dusama-susamA kALamAM hoya che, 4. susama-dusamA kALamAM hoya che, 5. susamA kALamAM hotA nathI, 6. susama-susamA kALamAM paNa hotA nathI, sAharaNanI apekSAthI- koIpaNa kALamAM thaI zake che. pra. jo no avasarpiNI no utsarpiNI kALamAM hoya che to zuM : 1. aparivartanazIla susama-susamAM kALamAM hoya che. 2. aparivartanazIla susamAM kALamAM hoya che, 3. aparivartanazIla susama-dusamAM kALamAM hoya che, 4. aparivartanazIla dusama-susamAM kALamAM hoya che ? u. gautama ! janma ane saddabhAvanI apekSAthI : 1. aparivartanazIla susama-sumA kALamAM hotA nathI. 2. aparivartanazIla susamA kALamAM hotA nathI, 3. aparivartanazIla susama-samA kALamAM hotA nathI. 4. aparivartanazIla dusama-sumA kALamAM hoya che. sAharaNanI apekSAthI : aparivartanazIla koIpaNa kALamAM thaI zake che. pratisevanA kuzIla ane kapAyakuzIlanuM varNana paNa A pramANe che. nigraMtha ane snAtakanuM varNana pulAkano samAna jANavuM joIe. vizeSa : AmAM sAharaNanI apekSAthI koIpaNa kALamAM hoya che, evuM vadhAre kahevuM joIe. 3. kAyamI ! mavi-tamAre - 2. nA muma-mumama patrima daMI, 2. nAM mumamAM ghafmA hIMngA, 3. no susama-dussamA palibhAge hojjA, che. turmama-mumama trima 1 Mii. sAharaNaM paDucca-annayare palibhAge hojjA, paDisevaNAkusIle kasAyakusIle vi evaM ceva / niyaMTho, siNAyo ya jahA pulaae| Navara-eesi NaM imaM abbhahiyaM bhANiyavaM-sAharaNaM paDucca aNNayare samAkAle hojjA / Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1102 dravyAnuyoga bhAga-2 rU. -tArep. pulAe NaM bhaMte ! kAlagae samANe kaM gaI gacchai? 3 camata ! TevAvuM che, devagaI gacchamANe kiM bhavaNavAsIsu uvavajjejjA, vANamaMtarasu uvavajjejjA, joisiesu uvavajjejjA, vemANiesa uvavajjejjA? goyamA ! no bhavaNavAsIsu, no vANamaMtare. no joisiema, vamANiesu uvvjjejjaa| vemANiesu uvavajjamANejahaNNeNaM sohamme kappa, ukkoseNaM sahassAre kappe uvvjjejjaa| bause, paDisevaNAkusIle vi evaM ceva, NavaraM- ukkAsaNaM accue kappe uvavajjejjA, kasAyakusIle vi evaM ceva, Navara- ukkomeNaM aNuttara-vimANesu uvvjjejjaa| 13. gati-vAra : pra. bhaMte ! pulAka kALa dharma thaI gayA pachI kaMI gatine prApta kare che ? u. gautama ! deva gatine prApta kare che. pra. deva gatimAM utpanna thatA zuM bhavanapatimAM utpanna thAya che, vANavyaMtaramAM utpanna thAya che, jyotiSImAM utpanna thAya che ke vaimAnikamAM utpanna thAya che ? u. gautama ! bhavanapatiomAM utpanna thatA nathI, vANavyaMtaromAM utpanna thatA nathI, jyotiSIomAM utpanna thatA nathI, paraMtu vaimAnikomAM utpanna thAya che, vimAnikomAM utpanna thatAjaghanya : saudharma kalpamAM utpanna thAya che, utkRSTa : sahastrAra kalpamAM utpanna thAya che. bakuza ane pratisevanA kuzIlanuM varNana paNa A pramANe che. vizeSa : te utkRSTa azruta kalpamAM utpanna thAya che. kaSAyakuzIlanuM varNana paNa A pramANe che. vizeSa : te utkRSTa anuttara vimAnomAM utpanna thAya che. nigraMthanuM varNana paNa A pramANe che. vizeSa :te ajaghanya anutkRSTa arthAt kevaLa pAMca anuttara vimAnomAM ja utpanna thAya che. bhaMte ! snAtaka kALa dharma thayA pachI kaMI gatine prApta kare che ? gautama ! siddha gatine prApta kare che. pra. bhaMte ! pulAka vaimAnikomAM utpanna thAya to zuM - Indra rupamAM utpanna thAya che, sAmAnika devarupamAM utpanna thAya che, trAyastrizaka devarupamAM utpanna thAya che, lokapAla devarupamAM utpanna thAya che, ke ahamindra rupamAM utpanna thAya che? u. gautama ! avirAdhanAnI apekSAthI - NiyaMThe vi evaM ceva, NavaraM- ajahaNNamaNukkoseNaM aNuttara-vimANesu uvvjjejjaa| pa. siNAe NaM bhaMte ! kAlagae samANe kaM gaIM gacchai ? 3. yama ! siddhiA che ! pa. pulAe NaM bhaMte ! vemANiemu uvavajjamANe kiM iMdattAe uvavajjejjA, sAmANiyattAe uvavajjejjA, tAyattIsagattAe uvavajjejjA, logapAlagattAe uvavajjejjA, ahamidattAe uvavajjejjA? u. goyamA ! avirAhaNaM paDucca Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1103 iMdattAe uvavajjejjA -jAva- logapAlagattAe IndrarupamAM utpanna thAya che -yAvata- lokapAla uvavajjejjA, rupamAM utpanna thAya che. no ahamiMdattAe uvavajjejjA, ahamindra rupamAM utpanna thatA nathI. virAhaNaM paDucca virAdhanAnI apekSAthI - aNNayaresu uvavajjejjA, A padavIonAM sivAya anya devarupamAM utpanna thAya che. bause paDisevaNAkusIle vi evaM ceva / bakuza ane pratisevanA kuzIlanuM varNana paNa A pramANe che. pa. kasAyakusIleNaM bhaMte! vemANiesuuvavajjamANe kiM- pra. bhaMte ! kaSAya kuzIla vaimAnika devomAM utpanna iMdattAe uvavajjejjA -jAva- ahamiMdattAe thatA zuM Indra rupamAM utpanna thAya che -yAvatauvvjjejjaa? ahamindra rupamAM utpanna thAya che ? goyamA ! avirAhaNaM paDucca u. gautama ! avirAdhanAnI apekSAthI - iMdattAe vA uvavajjejjA -jAva- ahamiMdattAe vA IndrarupamAM paNa utpanna thAya che -yAvatuuvvjjejjaa| ahami rupamAM paNa utpanna thAya che. virAhaNaM paDucca virAdhanAnI apekSAthI - laiUTyareluM 3vavenejhA | ' A padavIonAM sivAya anya deva5mAM utpanna thAya che. pa. NiyaMThe NaM bhaMte ! vemANiesa uvavajjamANe kiM pra. bhaMte ! nigraMtha vaimAnika devomAM utpanna thatA zuM - iMdattAe uvavajjejjA -jAva- ahamiMdattAe IndrarupamAM utpanna thAya che -cAvatu- ahamindra uvavajjejjA? rupamAM utpanna thAya che? goyamA ! avirAhaNaM paDucca u. gautama ! avirAdhanAnI apekSAthI - no iMdattAe uvavajjejjA-jAva-no logapAlagattAe Indra rupamAM utpanna thatA nathI -cAvatu- lokapAla uvavajjejjA, ahamiMdattAe uvavajjejjA, rupamAM paNa utpanna thatA nathI. paraMtu ahamindra rupamAM utpanna thAya che. virAhaNaM paDucca virAdhanAnI apekSAe : aNNayaresu uvvjjejjaa| A padavIonAM sivAya anya devarupamAM utpanna thAya che. pa. pulAyama NaM bhaMte ! vemANiesu uvavajjamANassa pra. bhaMte ! vaimAnika devalokamAM utpanna thatA pulAka kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA ? keTalA kALanI sthiti prApta kare che ? 3. yaHT ! nadatte dhvastriovana,hud, u. gautama ! jadhanya aneka palyopama arthAt be palyopama, ukkAsaNaM atttthaarmsaagrovmaaii| utkRSTa aDhAra sAgaropama. bausasma NaM bhaMte ! vemANiesu uvavajjamANassa pra. te ! bakuza vaimAnika devomAM utpanna thatA keTalA kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA ? kALanI sthiti prApta kare che ? u. goyamA ! jahaNNaNaM paliovamahattaM, u. gautama ! jaghanya aneka palyopama, ukkAmeNaM vAvIsa sAgarovamAI / utkRSTa bAvIsa sAgaropama. For Private & Personal use on Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1104 dravyAnuyoga bhAga-2 3. evaM paDisevaNAkusIlassa vi| pa. kasAyakusIlassa NaM bhaMte ! vemANiesa uvavajjamANassa kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA? goyamA ! jahaNNaNaM paliovamahattaM, ukkoseNaM tettIsaM saagrovmaaii| pa. NiyaMThassa NaM bhaMte ! vemANiesu uvavajjamANassa kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA? u. goyamA ! ajahannamaNukkoseNaM tettIsaM saagrovmaaii| 24, sanama tArep. pulAgassa NaM bhaMte ! kevaiyA saMjamaThANA paNNattA? u. goyamA ! asaMkhejjA saMjamaThANA pnnnnttaa| dave -gAva- sAyanTilsa li. pa. niyaMThassa NaM bhaMte ! kevaiyA saMjamaThANA paNNattA? u. goyamA ! ege ajahannamaNakkosae saMjamaThANe TUttA evaM siNAyassa vi| appabahuttaMeesiNaMbhaMte! pulAga,vausa,paDisevaNA-kusIlassa, kasAyakusIla, NiyaMTha, siNAyANaM saMjamaThANANaM kayare kayarehito appA vA-jAva-visesAhiyA vA? goyamA ! savvatthove NiyaMThassa siNAyassa ya ege ajahannamaNukkosae saMjamaThANe, pulAgassa saMjamaThANA asaMkhejjaguNA, bausassa saMjamaThANA asaMkhejjaguNA, paDisevaNAksIlassa saMjamaThANA asaMkhejjaguNA, pratisevanA kuzIlanuM varNana paNa A pramANe che. pra. bhaMte! kaSAyakuzIla vaimAnika devomAM utpanna thatA keTalA kALanI sthiti prApta kare che ? u. gautama ! jaghanya aneka palyopama, utkRSTa tetrIsa sAgaropama, prabhaMte ! nirgatha vaimAnika devomAM utpanna thatA keTalA kALanI sthiti prApta kare che ? u. gautama ! ajadhanya anutkRSTa (phakta) tetrIsa sAgaropamanI sthiti prApta kare che. 14, saMyama-dvAra : pra. bhaMte ! pulAkanAM keTalA saMyama sthAna kahyA che ? u. gautama ! asaMkhyAta saMyama sthAna kahyA che. A pramANe kapAyakuzIla sudhI jANavuM joIe. pra. aMte ! nigraMthanAM keTalA saMyama sthAna kahyA che? u. gautama ! ajaghanya anutkRSTa eka saMyama sthAna kahyo che. snAtakanuM varNana paNa A pramANe che. alpabadutva : bhaMte ! pulAka, bakuza, pratisevanA kuzIla, kapAya kuzIla, nigraMtha ane snAtaka AnA saMyama sthAnomAM koNa konAthI alpa -vAva- vizeSAdhika che ? u. gautama ! badhAthI alpa nirgatha ane snAtakanuM ajaghanya anutkRSTa eka saMyama sthAna che. (tenAthI) pulAkanAM saMyama sthAna asaMkhyAtaguNA che. (tenAthI)bakuzanAM saMyama sthAna asaMkhyAtaguNA che. (tenAthI) pratisevanA kuzIlanA saMyama sthAna asaMkhyAtaguNA che. (tenAthI) kaSAyakuzIlanAM saMyama sthAna asaMkhyAta guNA che. 15. sannikarSa-dvAra : pra. bhaMte ! pulAkanAM keTalA cAritra paryava kahyA che ? u. gautama ! ananta cAritra paryava kahyA che. A pramANe snAtaka sudhI jANavuM joIe. mi. 3. kamAyaksIlassa saMjamaThANA asNkhejjgunnaa| 26. nilama-tArap. palAgamma NaM bhaMte ! kevaiyA carittapajjavA paNNattA? : 3. yamI ! bautA carittapannavA UUUttA | nAvasiTHI Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1105 pa. pulAe NaM bhaMte ! pulAgassa saTThANa-sannigAseNaM carittapajjavahiM kiM hINe, tulle, abbhahie ? 3. yama ! siya daLa, siya kutte, siya bhagi | na hI. maitamArI vA, 2. asaMkhejjaibhAgahINe vA, 3. saMkhejjaibhAgahINe vA, 4. saMveknakuLadI vA, . nnakuLadane vA, 6. gata judI vA | aha abbhahie, mavitamAmadabhadig va, 2. saMnnima ||bhaui vA, rU. saMjJamAma madig , 4. saMkhejjaguNamabbhahie vA, 6. masaMveknakuLabhafer vA, 6. gata gunamabhaTajI vA | pa. pulAe NaM bhaMte ! bausassa paraTThANa-sannigAseNaM carittapajjavehiM kiM hINe, tulle, abbhahie? pra, bhaMte ! pulAka pulAkanA svasthAnanI tulanAmAM cAritra paryavothI zuM hIna che, tulya che ke adhika che? gautama! kyAreka hIna che, kyAreka tulya che, kyAreka adhika che. jo hIna hoya to : 1. ananta bhAga hIna che, 2. asaMkhyAta bhAga hIna che, 3. saMkhyAta bhAga hIna che, 4. saMkhyAta guNa hIna che, 5. asaMkhyAta guNa hIna che, 6. ananta guNa hIna che. jo adhika hoya to - 1. ananta bhAga adhika che, 2, asaMkhyAta bhAga adhika che, 3. saMkhyAta bhAga adhika che, 4. saMkhyAta guNa adhika che, 5. asaMkhyAta guNa adhika che, 6. ananta guNa adhika che. pra. bhaMte ! pulAka bakuzanA para-sthAnanI tulanAmAM cAritra paryavothI zuM hIna che, tulya che ke adhika 3. nAma hRALa, no tunta, no madamafer, annNtgunnhiinne| evaM paDisevaNAkusIleNa samaM vi, kasAyakusIleNa samaM chaTThANavaDie, niyaMThassa siNAyassa ya jahA bausassa / u. gautama ! hIna che, tulya nathI ane adhika paNa nathI. paraMtu anantaguNa hIna che. A pramANe pratisevanA kuzIlanI tulanAnuM varNana karavuM joIe. kapAya kazIlathI (uparokta ananta bhAgathI laIne ananta guNa sudhI) cha sthAna patita che. nigraMtha ane snAtakanI sAthe tulanA bakuzanI tulanAnAM samAna che. pra. bhaMte ! bakuza mulAkanA para-sthAnanI tulanAmAM cAritra paryavothI zuM hIna che, tulya che ke adhika che ? u. gautama ! hIna nathI, tulya nathI. paraMtu adhika che ane ananta guNa adhika che. pa. bause NaM bhaMte ! pulAgassa paraTThANa-sannigAseNaM carittapajjavehiM kiM hINe, tulle, abbhahie ? 3. yama ! nI dALa, nA turnsa, adamafe, annNtgunnmbbhhie| Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1106 6. 3. 6. bause NaM bhaMte ! bausassa saTThANa - sannigAseNaM carittapajjavehiM kiM hINe, tulle, abbhahie ? noyanA ! siya hILe, siya tulde, siya adhnatti, chaTThANavaDie / bause NaM bhaMte! paDisevaNAkusIlassa paraTThANasannigAseNaM carittapajjavehiM kiM hINe, tulle, abbhahie ? 3. goyamA ! siya hIne -khAva- chAvaDa | evaM kasAyakusIlassa vi / pa. bause NaM bhaMte! niyaMThassa paraTThANa - sannigAseNaM carittapajjavehiM kiM hINe, tulle, abbhahie ? 3. goyamA ! hILe, to tuljhe, no ama~hi, ataguNaNe / evaM siNAyassa vi / paDisevaNAkusIlassa kasAyakusIlassa ya evaM ceva bausa vattavvayA, NavaraM chaTThANavaDie / pa. NiyaMThe NaM bhaMte! pulAgassa paraTThANa - sannigAseNaM carittapajjavehiM kiM hINe, tulle, abbhahie ? 6. - 3. zauyamA ! to dIne, no turjA, mahiNa, ataguNamabbhahie / chuM -LAva- sAyasInasa ! kasAyakusIlassa pulAeNa vi samaM niyaMThe NaM bhaMte ! niyaMThassa saTThANa - sannigAseNaM carittapajjavehiM kiM hINe, tulle, abbhahie ? 3. zoyamA ! no hIne, turjo, no adhnahi / evaM siNAyassa vi / jahA NiyaMThassa vattavvayA tahA siNAyassa vi savvA vattavvayA / dravyAnuyoga bhAga-2 pra. bhaMte ! bakuza-bakuzanAM svasthAnanI tulanAmAM cAritra paryavothI zuM hIna che, tulya che ke adhika che ? u. gautama ! kyAreka hIna che, kyAreka tulya che, kyAreka adhika che, arthAt chaH sthAna patita che. pra. bhaMte ! bakuza pratisevanA- kuzIlanAM para - sthAnanI tulanAmAM cAritra paryavothI zuM hIna che, tulya che ke adhika che ? u. gautama ! kyAreka hIna che -yAva- chaH sthAna patita che. bakuza kaSAya kuzIlanI tulanA paNa A pramANe che. pra. bhaMte ! bakuza nigraMthanAM parasthAnanI tulanAmAM cAritra paryavothI zuM hIna che, tulya che ke adhika che ? u. gautama ! hIna che, tulya nathI ane adhika nathI paraMtu ananta guNa hIna che. bakuza snAtakanI tulanA paNa A pramANe che. pratisevanA kuzIla ane kaSAya kuzIla paNa chaThThonI sAthe tulanAmAM kuzanAM samAna che. vizeSa : kaSAyakuzIla pulAkanI sAthe paNa chaH sthAna patita che. pra. bhaMte ! nigraMtha pulAkanAM parasthAnanI tulanAmAM cAritra paryavothI zuM hIna che, tulya che ke adhika che ? u. gautama ! hIna nathI, tulya nathI paraMtu adhika che ane ananta guNa adhika che. A pramANe nigraMthanI kAyakuzIla sudhI tulanA jANavI joIe. pra. bhaMte ! nigraMtha -nigraMthanAM svasthAnanI tulanAmAM cAritra paryavothI zuM hIna che, tulya che ke adhika che ? u. gautama ! hIna paNa nathI ane adhika paNa nathI paraMtu tulya che. A pramANe nigraMthanI snAtakanAM sAthe tulanA karavI joIe. je pramANe nigraMthanI vaktavyatA che teja pramANe chahonI sAthe snAtakanI paNa saMpUrNa vaktavyatA jANavI joIe. Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1109 pra. appabahutaMpa. eesiNaM bhaMte ! pulAga, bausa, paDisevaNAkusIla, kasAyakusIla, NiyaMTha, siNAyANaM jahannukkosagANaM carittapajjavANaM kayare kayarehiMtA appA vA -jAva visemAhiyA vA? u. goyamA ! 1. pulAMgamma kasAyakusIlassa ya eesi NaM jahannagA carittapajjavA tullA savvatthovA, 2. pulAgamma ukkosagA carittapajjavA aNaMtaguNA, 3. vausassa paDimevaNAksIlassa ya eesi NaM jahannagA carittapajjavA doNha vitullA aNaMtaguNA, 4. vausamma ukkosagA carittapajjavA aNaMtaguNA, 5.paDisevaNAkusIlamma ukkosagA carittapajjavA annNtgunnaa| 6. kasAyakusIlassa ukkosagA carittapajjavA ataUTT, 7. NiyaMThamsa siNAyamsa ya eesi NaM ajahannamaNukkAmagA carittapajjavA doNha vi tullA annNtgunnaa| alpabadutva : bhaMte ! pulAka, bakuza, pratisevana kuzIla, kaSAya kuzIla, nirgatha ane snAtaka enA jadhanya, utkRSTa cAritra paryavomAMthI koNa konAthI alpa -cAvata vizeSAdhika che ? u. gautama ! 1. pulAka ane kaSAyakuzIla A baMnenAM jaghanya cAritra paryava paraspara tulya ane badhAthI alpa che. 2. (tenAthI) mulAkanAM utkRSTa cAritra paryava anantaguNA che. 3. (tenAthI) bakuza ane pratisevanAkuzIla A banenAM jaghanya cAritra paryava paraspara tulya ane anantaguNA che. 4. (tenAthI) bakuzanAM utkRSTa cAritra paryava anantaguNA che. 5. (tenAthI) pratisevanA kuzIlanAM utkRSTa cAritra paryava anantaguNA che. 6. (tenAthI) kaSAyakuzIlanAM utkRSTa cAritra paryava anantaguNA che. 7. (tenAthI) nirgatha ane snAtaka A baMnenA ajaghanya anutkRSTa cAritra paryava paraspara tulya ane anantaguNA che. 16. yoga-dvAra : pra. bhaMte ! pulAka zuM sayogI che ke ayogI che ? u. gautama ! sayogI che, ayogI nathI. pra. jo sayogI che to zuM mana yogI che, vacana yogI che ke kAya yogI che ? u. gautama ! mana yogI paNa che, vacana yogI paNa che ane kAya yogI paNa che. A pramANe nigraMtha sudhI jANavuM joIe. pra. bhaMte ! snAtaka zuM sayogI che ke ayogI che ? 26. nona-re - pa. pulAe NaM bhaMte ! kiM sajogI hojjA, ajogI hojjA? u. goyamA ! sajogI hojjA. no ajogI hojjaa| pa. jaisajogI hojjA. kiMmaNajogI hojjA, vaijogI DhabbA, nof Maa ? 3. garama ! maUTno va hajjA, vanonA vA hojjA, kAyajogI vA hojjaa| uM -Mvi-nirTa pa. siNAe NaM bhaMte ! kiM sajogI hojjA, ajogI DhanA? 3 camA ! manof1 va daMA, 3no vA daMA | pa. jai sajogI hojjA, kiM maNajogI hojjA. vaijogI hojjA. kAyajogI hojjA ? 3. mAM ! vi MT | u. gautama ! sayogI paNa che ane ayogI paNa che. pra. jo sayogI che to zuM mana yogI che, vacana yogI che ke kAya yogI che ? u. gautama ! te traNeya yogavALA hoya che. Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1108 dravyAnuyoga bhAga-2 17. uvaoga-dAraM 17.75yoga-dvAra : pa. pulAe NaM bhaMte ! kiM sAgArovautte hojjA. pra. mate ! pulA zusAropayuta cha janAro__ aNAgArovautte hojjA ? payukta cha ? u. goyamA! mAgArovautte vA hojjA, aNAgArovautte 6. gautama ! te sAropayukta 5 // cha bhane anArovA hojjA, payukta paNa che. evaM -jaav-sinnaae| A pramANe snAtaka sudhI jANavuM joIe. 18. kamAya-dAra 18. pAya-dvAra : pa. pulAe NaM bhaMte ! kiM sakasAyI hojjA, akasAyI pra. bhaMte ! purA zuMsadhAyAcha pAyI cha ? hojjA? u. goyamA ! sakasAyI hojjA, no akasAyI hojjaa| 3. gautama ! sapAyI cha, mAyA nathI. pa. jai sakasAyI hojjA. se NaM bhaMte ! kaisu kasAesu pra. bhaMte ! jo te sakaSAyI che to tenI keTalI kapAya hojjA? cha ? u. goyamA ! causu saMjalaNa koha-mANa-mAyA-lobhesu 6. gautama ! ogha, mAna, mAyA, somayAreya saMpatana hojjaa| upAya che. bause paDisevaNAkusIle vi evaM ceva / bakaza ane pratisevanAkazIlamAM paNa A pramANe (yAreya jAya) vI . pa. kasAyakusIle NaM bhaMte ! kiM sakasAyI hojjA, pra. bhaMte ! kaSAya kuzIla zuM sakaSAyI che ke akaSAyI akamAyI hojjA? u. goyamA ! sakayAmI hojjA, no akasAyI hojjaa| 6. gautama ! sapAyIDoyacha, sapAyI hotA nathI. jai makasAyI hojjA, se NaM bhaMte ! kaisu kasAesu pra. bhaMte ! te ja sakaSAyI che to tene keTalI kaSAya hojjA? u. goyamA ! causu vA, timu vA, dosu vA, egammi vA 6. gautama ! yAra, tra, be me upAya hoya che. hojjA, causu homANe-saMjalaNakoha-mANa-mAyA-lobhesu yAra hoya to - 1. saMnyasana ogha, 2. mAna, hojjA, 3. bhAyA ane lobha hoya che. tisu homANe-saMjalaNamANa-mAyA-lobhesu hojjA, trA hoya to - 1. saMvisana mAna, 2. mAyA bhane 3. doma loya che. dosu homANe-maMjalaNamAyA-lobhesu hojjA, be hoya to - saMjvalana mAyA ane lobha hoya che. egammi homANe-egammi maMjalaNe lobhe hojjaa| eka hoya to - saMjvalana lobha hoya che. NiyaMThe NaM bhaMte ! ki sakasAyI hojjA. akamAyI pra. bhaMte ! nigraMtha zuM sakaSAyI hoya che ke akaSAyI hojjA ? hoya cha ? u. goyamA ! no sakasAyI hojjA, akasAyI hojjaa| (6. gautama! sapAyI hotA nathI, pAyAlAyacha 1 jaDa akamAyI hojjA, kiM uvasaMtakasAyI hojjA, pra. jo akaSAyI hoya che to zuM upazAMta-kaSAyI hoya khINakamAyI hojjA? che ke kSINa kaSAyI hoya che ? goyamA ! uvasaMtakamAyI vA hojjA, khINakasAyI 6. gautama ! 64zAMtapAyI / hoya che, kSI kA hojjaa| kaSAyI paNa hoya che. F Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana siNAe vi evaM ceva, Navara-no uvasaMtakasAyI hojjA, khINakasAyI dAnA | 1109 snAtakanuM varNana paNa A pramANe che. vizeSa : te upazAMta kaSAyI hotA nathI. kSINa kaSAyI hoya che. 19, vezyA - dvAra : pra. bhaMte ! pulAka zuM salezI hoya che ke alezI hoya pa. pulAe NaM bhaMte ! kiM malemme hojjA, alesse hojjA? u. goyamA ! salesse hojjA. no alesse hojjaa| pa. jai malemsa hojjA se NaM bhaMte ! kaisu lesAsu hojjA ? u. gautama ! saMlezI hoya che, alezI hotA nathI. pra. bhaMte ! jo salezI hoya che to keTalI vezyAo hoya 3. mA ! tinuM vimRddhatrasamu daMA, te nadI - 1. teulesAe, 2. paumalesAe, 3. sukklesaae| bause paDisevaNAkusIle vi evaM ceva / pa. kasAyakusIle NaM bhaMte ! salesse hojjA, alesse 3. yaHT ! sanjhase dIkna, no za donnA | pa. jaisalesse hojjA, meNaM bhaMte! kaDasulesAsu hojjA? u. goyamA ! chasu lesAmu hojjA, taM jahA - 2. saU -na- 6. su sA | pa. NiyaMTheNaM bhaMte! kiM salesse hojjA, alesse hojjA? 3. yama ! sasTempsa dInna, no mase hokhkhA | pa. jai salesse hojjA, se NaM bhaMte ! kaisu lesAsu hojjA? 3. yaT! TU mu saTU honnA / pa. siNAe NaM bhaMte ! kiM salesse hojjA, alesse jJA ? u. goyamA ! malesse vA hojjA, alesse vA hojjA / u. gautama ! traNa vizuddha vezyAo hoya che, jemake 1. tejo vezyA, 2. parma lezyA, 3. zukla lezyA. bakuza pratisevanAkuzIlanuM paNa varNana A pramANe jANavuM joIe. 1 kaSAyakuzIla zuM salezI hoya che ke alezI hoya che ? u. gautama ! salezI hoya che, alezI hotA nathI. pra. bhaMte ! jo te salezI hoya che to keTalI vezyAo hoya che ? u. gautama ! cha lezyAo hoya che, jemake - 1. kRSNalezyA -yAvata- 6. zuklalezyA. pra. bhaMte ! nigraMtha zuM salezya hoya che ke alezya hoya che? u. gautama ! salezya hoya che. alezya hotA nathI. pra. bhaMte ! jo te salezya hoya che to keTalI vezyAo hoya che ? u. gautama ! eka zukla lezyA hoya che. pra. bhaMte ! snAtaka zuM salezI hoya che ke alezI hoya che ? u. gautama ! salezI paNa hoya che, alezI paNa hoya pa. jai salesme hojjA, se NaM bhaMte ! kaisu lesAsu pra. bhaMte ! jo te salezI hoya che to keTalI vezyAo honnA? hoya che ? u. goyamA ! egAe paramamukkalesAe hojjA / u. gautama ! eka parama zukla lekSA hoya che. 20, T- - * 20. pariNAma-dvAra : pa. pulAe NaM bhaMte ! kiM vaDDhamANapariNAma hojjA, pra. bhaMte ! pulAka zuM vardhamAna pariNAmavALA hoya che, hAyamANapariNAme hojjA, avaTThiyapariNAma hIyamAna pariNAmavALA hoya che ke avasthita hA nA ? pariNAmavALA hoya che ? Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1110 dravyAnuyoga bhAga-2 u. goyamA ! vaDDhamANapariNAme vA hojjA, hAyamANa pariNAme vA hojjA, avaTiThayapariNAme vA hojjaa| parva -gAva- sAyanse pa. NiyaMThe NaM bhaMte ! kiM vaDDhamANapariNAme hojjA -gAva- navapirime nA ? goyamA ! vaDDhamANapariNAme hojjA, no hAyamANapariNAme hojjA, avaThiyapariNAme vA hojjA / evaM siNAe vi| pa. pulAe NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM vaDDhamANapariNAme ToggA ? 3. nAyamI ! nadaUT-U samaye, ukkoseNaM- aMtomuhuttaM / pa. kevaiyaM kAlaM hAyamANapariNAme hojjA? u. gautama ! vardhamAna pariNAmavALA hoya che, hayamAna pariNAmavALA paNa hoya che tathA avasthita pariNAmavALA paNa hoya che. A pramANe kaSAyakazIla sudhI jANavuM joIe. pra. bhaMte ! nigraMtha zuM vardhamAna pariNAmavALA hoya che -cAvatu- avasthita pariNAmavALA hoya che ? gautama ! vardhamAna pariNAmavALA hoya che. hAyamAna pariNAmavALA hotA nathI, avasthita pariNAmavALA hoya che. snAtakanuM varNana paNa A pramANe che. bhaMte ! pulAka keTalA samaya sudhI vardhamAna pariNAma vALA hoya che ? u. gautama ! jaghanya - eka samaya, utkRSTa- antarmuhUrta. keTalA samaya sudhI hIyamAna pariNAmavALA hoya 3. navamA ! nadaUTUi- samayaM, * 3 - saMtAmuddattA pa. kevaiyaM kAlaM avaTThiyapariNAma hojjA ? u. gautama ! jaghanya - eka samaya, utkRSTa - antarmuhUrta. pra. keTalA samaya sudhI avasthita pariNAmavALA hoya 3. yama ! nahavom-gva samaye, ukkoseNaM- sttsmyaa| have navi- sAya pa. NiyaMThe NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM vaDDhamANapariNAma hojjA? 3. mA ! nadavuvi-saMtamuhUrta, ukkomeNa vi-aMtomuhuttaM / pa. kevaiyaM kAlaM avaTiThayapariNAme hojjA? u. gautama ! jaghanya - eka samaya, utkRSTa sAta samaya. A pramANe kapAyakuzIla sudhI jANavuM joIe. pra. bhaMte ! nigraMtha keTalA samaya sudhI vardhamAna pariNAma vALA hoya che ? u. gautama ! jaghanya- antarmuhUrta, utkRSTa paNa antarmuhUrta. pra. keTalA samaya sudhI avasthita pariNAmavALA hoya che ? u. gautama ! jaghanya- eka samaya, utkRSTa- antarmuhUrta. pra. bhaMte ! snAtaka keTalA samaya sudhI vardhamAna pariNAma vALA hoya che ? u. gautama ! jadhanya antarmuhUrta, Use 0 utkRSTa paNa antarmuhUrta. u. goyamA ! jahaNaNeNaM-ekkaM samayaM, ukkoseNaM- aMtomuhattaM / pa. miNAe NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM vaDDhamANapariNAme daitnI ? 3. mAM ! nadavori-baMtAmutta, ukkomeNa vi- aMtomahattaM / Jain Education Internat Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1111 pa. kevaiyaM kAlaM avaTThiyapariNAme hojjA? pra. keTalA samaya sudhI avasthita pariNAmavALA hoya vaMdha6, 3. yaHI ! nahavo-saMtomuhurta, u. gautama ! jaghanya-antarmuhUrta, utkRSTa dezona (kaMIka ochuM) kroDa pUrva. 21. vadhAre 21. baMdha-dvAra : pa. pulAe NaM bhaMte ! kai kammapagaDIo baMdhai ? pra. bhaMte ! pulAka keTalI karmaprakRtio bAMdhe che ? u. goyamA! AuyavajjAo sattakammapagaDIo bNdhi| u. gautama ! Ayune choDIne sAta karyaprakRtio bAMdhe che. pa. bause NaM bhaMte ! kai kammapagaDIo baMdhai? pra. bhaMte ! bakuza keTalI karmaprakRtio bAMdhe che ? 3. * navamA ! sattavidavaMdhaNa vA madivaMdhaNa vA u. gautama ! sAta karmaprakRtio ke ATha karmaprakRtio bAMdhe che. satta baMdhamANe-AuyavajjAo sattakammapagaDIo sAta bAMdhe to-Ayune choDIne sAta karmaprakRtio bAMdhe che. aTTha baMdhamANe-paDipuNNAo aTTha kammapagaDIo ATha bAMdhe to-pratipUrNa ATheya karmaprakRtio bAMdhe vaMdha, evaM paDisevaNAkusIle vi| pratisevanAkuzIlanuM varNana paNa A pramANe che. pa. kasAya kusIleNaM bhaMte ! kai kammapagaDIo baMdhai ? pra. bhaMte ! kaSAyakazIla keTalI karmaprakRtio bAMdhe che ? u. goyamA ! sattaviha baMdhae vA, aTThaviha baMdhae vA, u. gautama ! sAta bAMdhe che, ATha paNa bAMdhe che ane chabbiha baMdhae vA, cha paNa bAMdhe che. satta baMdhamANe-AuyavajjAo satta kammapagaDIo sAta bAMdhe to - Ayune choDIne sAta karmapravRtio vaMdha, bAMdhe che. aTTha baMdhamANe-paDipuNNAo aTTha kammapagaDIo ATha bAMdhe to - pratipUrNa ATheya karmaprakRtio bAMdhe che. cha baMdhamANe-Auya-mohaNijjavajjAo cha cha bAMdhe to - Ayu ane mohanIyane choDIne che kammapagaDIo baMdhai, karmaprakRtio bAMdhe che. pa. niyaMThe NaM bhaMte ! kai kammapagaDIo baMdhai? pra. bhaMte ! nigraMtha keTalI karmaprakRtio bAMdhe che ? u. goyamA ! egaM veyaNijjaM kammaM bNdhi| u. gautama ! eka (sAtA) vedanIya karma bAMdhe che. pa. siNAeM NaM bhaMte ! kai kammapagaDIo baMdhai? pra. bhaMte ! snAtaka keTalI karmaprakRtio bAMdhe che ? u. goyamA ! egaviha baMdhae vA, abaMdhae vA / u. gautama ! eka bAMdhe che ke bAMdhatA ja nathI. ega baMdhamANe-egaM veyaNijjaM kammaM baMdhai / eka bAMdhe to (sAtA) vedanIya karma bAMdhe che. 22. kammapagaDiveda-dAra rara. karmaprakRti vedana-vAra : pa. pulAe NaM bhaMte ! kai kammapagaDIo vedei ? pra. bhaMte ! pulAka keTalI karmaprakRtionuM vedana kare che ? u. goyamA ! niyamaM aTTha kammapagaDIo vedei / u. gautama ! niyamathI ATheya karmaprakRtionuM vedana kare che. have nava-sAsusInne. A pramANe kaSAyakuzIla sudhI jANavuM joIe. vaMdha6, Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1112 pa. niyaMThe NaM bhaMte! kai kammapagaDIo vedei ? u. goyamA ! mohaNijjavajjAo satta kammapagaDIo veda siNAe NaM bhaMte! kai kammapagaDIo vedei ? 6. 3. goyamA ! veyaNijja Auya-nAma-goyAo cattAri kammapagaDIo vedei / 23. movIrA-tAruM 6. pulAe NaM bhaMte! kai kammapagaDIo udIrei ? u. goyamA ! Auya-veyaNijjavajjAo cha kammapagaDIo 36. pa. vause NaM bhaMte! kai kammapagaDIo udIrei ? 3. goyamA!sattavida drArA vA, pravida vIra vA, chavviha udIrae vA / satta udIramANe AuyavajjAo satta kammapagaDIo nArada aTTha udIremANe- paDipuNNAo aTTha kammapagaDIo 3oNnDa | cha udIremANe Auya-veyaNijjavajjAo cha kammapagaDIo udIrei / paDisevaNAkusIle evaM caiva / pa. kasAyakusIle NaM bhaMte! kai kammapagaDIo udIreDa ? u. goyamA ! sattaviha udIrae vA aTThaviha udIrae vA, niMda putrInA trA, paMvida vIrA vA | satta udIramANe- AuyavajjAo sattakammapagaDIo udIre | aTTha udIremANe- paDipuNNAo aTThakammapagaDIo vIraka cha udIremANe- Auya-veyaNijjavajjAo cha kammapagaDIo udIrei / paMca udIremANe- Auya-veyaNiya-mohaNijjavajjAo paMca kammapagaDIo udIreDa / pra. u. pra. u. dravyAnuyoga bhAga-2 bhaMte ! nigraMtha keTalI karmaprakRtionuM vedana kare che ? gautama ! mohanIyane choDIne sAta karmaprakRtionuM vedana kare che. bhaMte ! snAtaka keTalI karmaprakRtionuM vedana kare che ? gautama ! 1. vedanIya, 2. Ayu, 3. nAma, 4. gotra A cAra karmaprakRtionuM vedana kare che. 23. karma udIraNA-dvAra : pra. bhaMte ! pulAka keTalI karmaprakRtionI udIraNA kare che ? u. gautama ! Ayu ane vedanIya ne choDIne cha karmaprakRtionI udIraNA kare che. pra. bhaMte ! bakuza keTalI karmaprakRtionI udIraNA kare che ? u. gautama ! sAtanI udIraNA kare che. AThanI udIraNA kare che ke chanI udIraNA kare che. sAtanI udIraNA kare to - Ayune choDIne sAta karmaprakRtionI udIraNA kare che. AThanI udIraNA kare to - karmaprakRtionI udIraNA kare che. pratipUrNa ATheya chanI udIraNA kare to - Ayu ane vedanIyane choDIne cha karmaprakRtionI udIraNA kare che. pratisevanA kuzIlanuM varNana paNa A pramANe che. pra. bhaMte !kaSAyakuzIla keTalI karmaprakRtionI udIraNA kare che ? u. gautama ! sAtanI udIraNA kare che, AThanI udIraNA kare che, chanI udIraNA kare che ke pAMcanI udIraNA kare che. sAtanI udIraNA kare to - Ayune choDIne sAta karmaprakRtionI udIraNA kare che. AThanI udIraNA kare to - pratipUrNa ATheya karmaprakRtionI udIraNA kare che. chanI udIraNA kare to - 1. Ayu ane 2. vedanIya karmane choDIne bAkI cha karmaprakRtionI udIraNA kare che. pAMcanI udIraNA kare to - 1. Ayu, 2. vedanIya ane 3. mohanIya karmane choDIne bAkI pAMca karmaprakRtionI udIraNA kare che. Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 111 3 pa. NiyaMThe NaM bhaMte ! kai kammapagaDIo udIrei ? u. goyamA ! paMcaviha udIrae vA, viha udIrae vaa| paMca udIramANe-Auya-veyaNijja-mohaNijjabajjAo paMca kammapagaDIo udIrei, pra. bhaMte ! nigraMtha keTalI karmaprakRtionI udIraNA kare che ? u. gautama ! pAMcanI udIraNA kare che ke benI udIraNA kare che. pAMcanI udIraNA kare to - 1. Ayu, 2. vedanIya ane 3. mohanIyane choDIne bAkI pAMca karmaprakRtionI udIraNA kare che. benI udIraNA kare to - nAma ane gotra karmanI udIraNA kare che. pra. bhaMte ! snAtaka keTalI karmaprakRtionI udIraNA kare do udIremANe nAmaM ca. goyaM ca udIreDa / pa. siNAe NaM bhaMte ! kai kammapagaDIo udIrei ? u. goyamA ! duviha udIrae vA, aNudIrae vA / gautama ! benI udIraNA kare che ane karatA paNa nathI. do udIramANe-nAmaM ca. goyaM ca udIrei / benI udIraNA kare to- nAma ane gotra karmanI udIraNA kare che. 28, 3vase japa-tAra - 24. upasaMpan - jahana-dvAra : pa. pulAe NaM bhaMte ! pulAyattaM jahamANe kiM jahai, kiM pra. bhaMte ! pulAka pulAkatvano choDavA para zuM choDe che uvasaMpajjai ? ane zuM prApta kare che ? 3. nAyamI ! putracitte naThuM, u. gautama ! pulAkatvane choDe che, kasAyakusIlaM vA, asaMjamaM vA uvasaMpajjai / kaSAyakuzIla ke asaMyamane prApta kare che. pa. bause NaM bhaMte ! bausattaM jahamANe kiM jahai, kiM pra. bhaMte ! bakuza bakuzatvane choDavA para zuM choDe che uvasaMpajjai? ane zuM prApta kare che ? 3. kAyamI ! varasanna nada, u. gautama ! bakuzatvane choDe che, paDisevaNAkusIlaM vA, kasAyakusIlaM vA, asaMjamaM pratisevanAkuzIla, kaSAyakuzIla, asaMyama ke vA, saMjamAsaMjamaM uvasaMpajjai / saMyamasaMyamane prApta kare che. pa. paDisevaNAkusIle NaM bhaMte ! paDisevaNAksIlataM pra. bhaMte ! pratisevanA kuzIla pratisevanA- kuzIlatvane jahamANe kiM jahai, kiM uvasaMpajjai ? choDavA para zuM choDe che ane zuM prApta kare che ? u. goyamA ! paDisevaNAkusIlattaM jahai, u. gautama ! pratisevanA kuzIlatvane choDe che. bausaM vA, kasAyakusIlaM vA, asaMjamaM vA, bakuza, kaSAyakuzIla, asaMyama ke saMyamasaMyamane saMjamAsaMjamaM vA uvasaMpajjai, prApta kare che. kasAyakusIle NaM bhaMte ! kasAyakusIlattaM jahamANe pra. bhaMte ! kaSAyakuzIla kaSAyakuzIlatvane choDavA para kiM jahai, kiM uvasaMpajjai ? choDe che ane zuM prApta kare che ? 3. yama ! sAyamItte nada6, u. gautama ! kaSAya kuzIlatvane choDe che. pulAyaM vA, bausaM vA, paDisevaNAkusIlaM vA, pulAka, bakuza, pratisevana kuzIla, nigraMtha, asaMyama NiyaMThaM vA, asaMjamaM vA. saMjamAsaMjamaM vA ke saMyamasaMyamane prApta kare che. uvasaMpajjai, Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1114 NiyaMThe NaM bhaMte! NiyaMThattaM jahamANe kiM jahai, kiM uvasaMpajjai ? 3. gayA ! niyaMtta nahara, 6. pa. siNAe NaM bhaMte ! siNAyattaM jahamANe kiM jahai, kiM uvasaMpajjai ? kasAyakusIlaM vA, siNAyaM vA asaMjamaM vA uvasaMpajjai / 3. goyamA ! mAyatta nahara, siddhagaI uvasaMpajjai / 21. sabbA-tAra - pa. pulAe NaM bhaMte ! kiM saNNovautte hojjA, nosaNNovautte hojjA ? 3. goyamA ! nosova'tte doSnA 6. bause NaM bhaMte! kiM saNNovautte hojjA, nosaNNovautte donA ? u. goyamA ! saNNovautte vA hojjA, nosaNNovautte vA hojjA / paDisevaNAkusIle kasAyakusIle vi evaM peva / 26. gAhAra-tAruM pa. pulAe NaM bhaMte! kiM AhArae hojjA, aNAhArae honnA? 3. goyamA ! AhIranA doSnA, no aLAhAra hojjA 1 5. NiyaMThe siNAe ya jahA pulAe evaM jAva NiyaMThe / siNAe NaM bhaMte! kiM AhArae hojjA, aNAhArae honnA ? 3. zauyamAM ! AhAra vA dokhkhA, gAdAra vA dokhkhA | 27, bhava-tAra 1. pujANa juM maMte ! jDa mavAdaLAvuM honnA ? 3. gAyamA ! nadannenuM va, meLe ti i1 6. bause NaM bhaMte ! kai bhavaggahaNAI hojjA ? goyamA ! nahannenuM vavAM, sAsanuM gadya | 3. Jain PucatiZTU 36 3, 3. 2, mu. 266 For Private dravyAnuyoga bhAga-2 pra. bhaMte ! nigraMtha nigraMthatvane choDavA para zuM choDe che ane zuM prApta kare che ? u. gautama ! nigraMthatvane choDe che. kaSAyakuzIla, snAtaka ke asaMyamane prApta kare che. pra. bhaMte ! snAtaka snAtakatvane choDavA para zuM choDe che ane zuM prApta kare che ? u. gautama ! snAtakatvane choDe che. siddhatvane prApta kare che. 25. saMjJA- dvAra : pra. bhaMte ! pulAka zuM saMjJopayukta hoya che ke nosaMjJopayukta hoya che ? u. gautama ! nosaMjJopayukta hoya che. pra. bhaMte ! baMkuza zuM saMjJopayukta hoya che ke nosaMjJopayukta hoya che? u. gautama ! saMjJopayukta paNa hoya che ane nosaMjJopayukta paNa hoya che. pratisevanAkuzIla ane kaSAyakuzIla paNa A pramANe jANavuM joIe. nigraMtha ane snAtakanuM varNana pulAkanAM samAna che. 26. AhAra-dvAra : pra. bhaMte ! pulAka zuM AhAraka hoya che ke anAhAraka hoya che ? u. gautama ! AhAraka hoya che, anAhAraka hotA nathI. A pramANe nigraMtha sudhI jANavuM joIe. pra. bhaMte ! snAtaka AhAraka hoya che ke anAhAraka hoya che ? u. gautama ! AhAraka paNa hoya che ane anAhAraka paNa hoya che. 27. bhava-dAra : pra. bhaMte ! pulAka keTalA bhava grahaNa kare che ? u. gautama ! dhanya eka, utkRSTa traNa bhava grahaNa kare che. pra. bhaMte ! bakuza keTalA bhava grahaNa kare che ? u. gautama ! jaghanya eka, utkRSTa ATha bhava grahaNa kare che. Personal Use Only Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1115 paDisevaNAkusIle kasAyakusIle vi evaM ceva / NiyaMThe jahA pulaae| . pa. siNAe NaM bhaMte ! kai bhavaggahaNAI hojjA ? 3. yama ! TI 28, mAna-DhArep. pulAgarasa NaM bhaMte ! egabhavaggahaNiyA kevaiyA AgarisA paNNattA? goyamA ! jahannaNa ekko, ukkAsaNaM tiNNi / vausamma NaM bhaMte ! egabhavaggahaNiyA kevaiyA AgarimA paNNattA? u. goyamA ! jahanneNaM ekko, ukkosaNaM sayaggaso / paDisevaNAkusIle kasAyakusIle vi evaM ceva / pra. pratisevanA kuzIla ane kapAyakuzIla paNa A pramANe jANavAM joIe. nigraMthanuM varNana pulAkanAM samAna jANavuM joIe. pra. bhate ! snAtaka keTalA bhava grahaNa kare che ? u. gautama ! eka ja bhava grahaNa kare che. 28. AkarSa-dvAra : pra. bhaMte ! pulAkanAM eka bhavagrahaNa yogya keTalA AkarSa hoya che ? arthAtu pulAka eka bhavamAM keTalIvAra thAya che ? u. gautama ! jaghanya eka, utkRSTa traNa vAra hoya che. pra. bhaMte ! bakuzanAM eka bhavagrahaNa yogya keTalA AkarSa kahyA che, arthAt keTalIvAra thAya che ? u. gautama ! jaghanya eka, utkRSTa seMkaDo vAra hoya che. pratisevanA kuzIla ane kaSAyakuzIla paNa A pramANe jANavAM joIe. bhaMte ! nigraMthanAM eka bhavagrahaNa yogya keTalA AkarSa kahyA che, arthAtu keTalIvAra thAya che ? u. gautama ! jaghanya eka, utkRSTa be vAra hoya che. pra. bhaMte ! snAtakanAM eka bhavagrahaNa yogya keTalA AkarSa kahyA che, arthAt keTalI vAra thAya che ? u. gautama ! eka vAra hoya che. pra. bhaMte ! pulAkanAM aneka bhava grahaNa yogya keTalA AkarSa kahyA che, arthAt keTalIvAra thAya che? u. gautama ! jaghanya be, utkRSTa sAta vAra hoya che. pra. bhaMte ! bakuzanAM aneka bhavagrahaNa yogya keTalA AkarSa hoya che ? arthAtu keTalIvAra hoya che ? u. gautama ! jaghanya be, utkRSTa hajAro vAra hoya che. A pramANe kapAyakuzIla sudhI jANavuM joIe. pra. bhate ! nigraMthanAM aneka bhavagrahaNa yogya keTalA AkarSa hoya che ? arthAtu keTalI vAra hoya che ? u. gautama ! jaghanya be, utkRSTa pAMca vAra hoya che. pra. bhaMte ! snAtakanAM aneka bhavagrahaNa yogya keTalA AkarSa hoya che ? u. gautama ! eka paNa nahiM (kAraNa ke te ja bhavamAM mukta thAya che) pa. NiyaMThassa NaM bhaMte ! egabhavaggahaNiyA kevaiyA AgarisA paNNattA ? u. goyamA ! jahanneNaM ekko, ukkosaNaM donni / siNAyassa NaM bhaMte ! egabhavaggahaNiyA kevaiyA AgarisA paNNattA? 3. yaHT ! ! pa. pulAgassa NaM bhaMte ! nANAbhavaggahaNiyA kevaiyA AgarisA paNNattA? u. goyamA ! jahanneNaM doNNi, ukkoseNaM satta / pa. bausassa NaM bhaMte ! nANAbhavaggahaNiyA kevaiyA AgarisA paNNattA? u. goyamA ! jahannaNaM doNNi, ukkoseNaM shssso| parva -nA - sArutriksa pa. NiyaMThassa NaM bhaMte ! nANAbhavaggahaNiyA kevaiyA AgarisA paNNattA ? u. goyamA ! jahannaNaM doNNi, ukkoseNaM paMca / siNAyassa NaM bhaMte ! nANAbhavaggahaNiyA kevaiyA mArA pUchaUInA? 3. yama ! naOi UT triA . Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1116 dravyAnuyoga bhAga-2 21. I-tAre - pa, pulAe NaM bhaMte ! kAlao kevaciraM hoi ? 3. yaT ! nahanA aMtamuhurUM, ukkosaNa vi aMtAmuhuttaM / pa. bause NaM bhante ! kAlao kevaciraM hoi? u. goyamA ! jahanneNaM ekkaM samayaM, ukkoseNaM desUNA puvkoddii| paDisevaNAkusIle kasAyakusIle vi evaM ceva / pa. NiyaMThe NaM bhaMte ! kAlao kevaciraM hoi? u. goyamA ! jahanneNaM ekkaM samayaM, ukkAseNaM aMtomuhuttaM / / pa. siNAe NaM bhaMte ! kAlao kevaciraM hoi ? 3. yama ! nanne saMtomutta, ukkoseNaM desUNA pubbakoDI / pa. pulAe NaM bhaMte ! kAlao kevaciraM hoi? 3. thaT ! naTarna samaye, ukkoseNaM aMtomuhuttaM / pa. bausA NaM bhaMte ! kAlao kevaciraM hoi? 3. yama ! saddha . evaM paDisevaNAkusIlA kasAyakusIlA vi / ra9, kALa-dvAra : pra. bhaMte ! pulAka kALathI keTalo samaya rahe che ? u. gautama ! jaghanya paNa antarmuhUrta, utkRSTa paNa antarmuhUrta. pra. bhaMte ! bakuza kALathI keTalo samaya rahe che ? u. gautama ! jaghanya eka samaya, utkRSTa dezona (kaMIka ochuM) eka kroDa pUrva. pratisevanA kuzIla ane kapAya kuzIlanuM varNana paNa A pramANe che. pra. bhaMte ! nigraMtha keTalA samaya sudhI rahe che ? u. gautama ! jaghanya eka samaya, utkRSTa antarmuhUrta. pra. bhaMte ! snAtaka keTalA samaya sudhI rahe che ? u. gautama ! jaghanya antarmuhUrta, utkRSTa dezona (kaMIka ochuM) kroDa pUrva. pra. bhaMte ! pulAka keTalA samaya sudhI rahe che ? u. gautama ! jaghanya eka samaya, utkRSTa antarmuhUrta. pra. bhaMte ! bakuza keTalA samaya sudhI rahe che ? u. gautama ! sadA rahe che. A pramANe pratisevanA kuzIla ane kaSAyakuzIla paNa jANavAM joIe. nigraMthanuM varNana pulAkanA samAna che. snAtakanuM varNana bakuzanAM samAna che. 30. aMtara-dvAra : pra. bhaMte ! pulAkane pharI pulAka thavAmAM keTalA samayanuM aMtara rahe che ? gautama ! jaghanya - antarmuhUrta, utkRSTa - anaMtakALa arthAtu ananta avasarpiNI utsarpiNI kALa, kSetrathI dezona ardha pudgala parAvartana. A pramANe nigraMtha sudhI jANavuM joIe. pra. bhaMte ! snAtakane pharIthI snAtaka thavAmAM keTalA samayanuM aMtara rahe che ? NiyaMThA jahA pulaagaa| siNAyA jahA busaa| 30. jhaMtara-DhArep. pulAgassa NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM aMtaraM hoi? 3. mA ! nanno saMtomuhud, ukkoseNaM aNaMtaM kAlaM, aNaMtAo osappiNiussappiNIo kAlao, khettao avaDDhaM poggalapariyaTa desUNaM, pd -gava-niyaMkSA pa. siNAyarasa NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM aMtaraM hoi? Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1 117 3. yama ! nalpi aMtaraMga . putrInuM maMte ! chevayaM 4i aMtare do? u. gautama ! aMtara nathI. pra. bhaMte ! aneka pulAkonuM aMtara samaya keTaluM hoya 3. yama ! nadanevi samayaM, ukkoseNaM saMkhejjAI vaasaaii| pa. bausANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM aMtaraM hoi? u. gautama ! jaghanya eka samaya, utkRSTa saMkhyAta varSa. pra. bhale ! aneka bakuzanuM aMtara keTalA samayanuM hoya 3. nAtha ! nalpi aMtara ! parva -gAva- sAyarItrA pa. NiyaMThA NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM aMtaraM hoi ? u. gautama ! aMtara nathI. A pramANe aneka kaSAyakuzIla sudhI jANavuM joIe. pra. bhaMte ! aneka nigraMthonuM aMtara keTalA samayanuM hoya 3. kAyamI ! nadanevi gva samaye, u. gautama ! jaghanya eka samaya, ukkoseNaM chmmaasaa| utkRSTa - cha mAsa. siNAyANaM jahA busaannN| aneka snAtakonuM aMtara bakuzanAM samAna che. rU. namuzAya-DhAra - 31. samuddAta - dvAra pa. pulAgassa NaM bhaMte ! kai samugghAyA paNNattA ? pra. bhaMte ! pulAkanAM samuddaghAta keTalA kahyA che ? u. goyamA ! tiNNi sumagghAyA paNNattA, taM jahA - u. gautama ! traNa samuddaghAta kahyA che. jemake2. vecaTUsamugharg, 2. saTyasamughaTE, 1. vedanA samuddaghAta, 2. kaSAya samuddaghAta, rU. mIrAMtiyasamughAI ! 3. mAraNAMtika samuddaghAta. 5. bausassa NaM bhaMte ! kai samugdhAyA paNNattA ? pra. bhate ! bakuzanAM keTalA samuddaghAta kahyA che ? 3. gocamAM ! paMca samuthIyA paUJttA, teM gadA - u. gautama ! pAMca samuddaghAta kahyA che, jemake2. veyasamughA -nava-5. tenansamurAI 1. vedanA samuddaghAta -cAvatu 5. tejas samudyAta. evaM paDisevaNAkusIle vi| pratisevanA kuzIlanuM varNana paNa A pramANe che. pa. kasAyakusIlassa NaM bhaMte ! kai samugghAyA paNNattA ? pra. bhaMte ! kaSAyakuzIlanAM keTalA samuddaghAta kahyA che ? 3. yama ! cha samaya ttA, teM nA - u. gautama ! cha samuddhAta kahyA che, jemake2. vaiyasimudhA -nA- 6. mAdArasamupAI | 1. vedanA samuddaghAta -vAva-6. AhAra samudyAta. pa. NiyaMThassa NaM bhaMte ! kai samugghAyA paNNattA ? pra. bhaMte ! nigraMthanA keTalA samuddhAta kahyA che ? 3. gayA ! natyi vi u. gautama ! eka paNa samuddaghAta nathI. pa. siNAyassa NaM bhaMte ! kai samugghAyA paNNattA ? pra. aMte ! snAtakanAM keTalA samuddaghAta kahyA che ? u. goyamA ! ege kevalisamugghAe paNNatte / u. gautama ! eka kevaLI samuddhAta kahyo che. 32. vera-tAre - 32. kSetra - dvAra : 5. putrAar maMta ! TIksa phri - pra. bhaMte ! pulAka lokanAM zuM - saMkhejjaibhAge hojjA, saMkhyAmAM bhAgamAM hoya che, asaMkhejjaibhAge hojjA, asaMkhyAtamAM bhAgamAM hoya che. || Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka 1118 dravyAnuyoga bhAga-2 saMkhejjesu bhAgesu hojjA, saMkhyAmAM bhAgomAM hoya che, asaMkhejjesu bhAgesu hojjA, asaMkhyAtamAM bhAgomAM hoya che, savvaloe hojjA ? ke sArA lokamAM hoya che ? goyamA ! no saMkhejjaibhAge hojjA, gautama ! saMkhyAmAM bhAgamAM hotA nathI. asaMkhejjaibhAge hojjA, asaMkhyAtamAM bhAgamAM hoya che, no saMkhejjesu bhAgesu hojjA, saMkhyAmAM bhAgomAM hotA nathI. no asaMkhejjesu bhAgesu hojjA, asaMkhyAtamAM bhAgomAM hotA nathI, no sabvaloe hojjaa| saMpUrNa lokamAM hotA nathI. pd -nava-LiyeTe. A pramANe nigraMtha sudhI jANavuM joIe. 1. siTTU i maMta ! kAnsa vuiM - bhaMte ! snAtaka lokanAM zuM - saMkhejjaibhAge hojjA, saMkhyAmAM bhAgamAM hoya che, asaMkhejjaibhAge hojjA, asaMkhyAtamAM bhAgamAM hoya che, saMkhejjesu bhAgesu hojjA, saMkhyAmAM bhAgomAM hoya che, asaMkhejjesu bhAgesu hojjA, asaMkhyAtamAM bhAgomAM hoya che ke savvaloe hojjA ? saMpUrNa lokamAM hoya che ? goyamA ! no saMkhejjaibhAge hojjA, gautama ! saMkhyAmAM bhAgamAM hotA nathI, asaMkhejjaibhAge hojjA, asaMkhyAtamAM bhAgamAM hoya che, no saMgvejjesu bhAgesu hojjA, saMkhyAmAM bhAgomAM hotA nathI, asaMkhejjesu bhAgesu hojjA, asaMkhyAtamAM bhAgomAM hoya che, savvaloe vA hojjaa| saMpUrNa lokamAM hoya che. 33. susa-rA 33, sparzanA-vAra : 5. putrIjI maMta ! sa liM pra. bhaMte ! pulAka lokanAM zuM - saMkhajjaibhAgaM phusai, saMkhyAmAM bhAgano sparza kare che, asaMkhejjaibhAgaM phusai, asaMkhyAtamAM bhAgano sparza kare che, saMkhejjesu bhAgesu phusai, saMkhyAmAM bhAgono sparza kare che, asaMkhejjesu bhAgesu phusai, asaMkhyAtamA bhAgono sparza kare che ke, sabbaloyaM phusai? saMpUrNa lokano sparza kare che ? u. goyamA ! jahA khetta dAre ogAhaNA bhaNiyA tahA u. gautama ! je pramANe kSetra dvAramAM kSetronI avagAhanA phusaNA vibhaanniybbaa| kahI che teja pramANe ahIM snAtaka sudhI sparzanA paNa kahevI joIe. 38, bhAva-tAra 34. bhAva-dvAra : pa. pulAe NaM bhaMte ! kayarammi bhAve hojjA? pra. bhaMte ! pulAka kyAM bhAvamAM hoya che ? 3. TcanA ! juvasafmaU bhAve Tonga u. gautama ! kSAyopathamika bhAvamAM hoya che. nAva- sAyA . A pramANe kapAyakuzIla sudhI jANavuM joIe. Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1119 pa. NiyaMThe NaM bhaMte ! kayarammi bhAve hojjA? u. goyamA ! ovasamie vA, khAie vA bhAve hojjaa| pa. siNAe NaM bhaMte ! kayarammi bhAve hojjA? 3. TyamAM ! mA dInA rU. parimA-tAre - pa. pulAyA NaM bhaMte ! egasamae NaM kevaiyA hojjA? u. goyamA ! paDivajjamANae paDucca - siya atthi, siya natthi, jai atthi jahanneNaM-ekko vA, do vA, tiNNi vA, ukkoseNaM sayapuhattaM / puvapaDivannae paDucca - siya asthi, siya natyi, jai asthi jahanneNaM-ekko vA, do vA, tiNNi vA, ukkoseNaM sahassapuhattaM / pa. bausA NaM bhaMte ! egasamae NaM kevaiyA hojjA ? u. goyamA ! paDivajjamANae paDucca siya atthi, siya natthi, jai atthi jahanneNaM - ekko vA, dovA, tiNNi vA, ukkoseNaM sayapuhattaM, pubbapaDivannae paDuccajahanneNaM koDisayapuhattaM, ukkoseNa vi koDisayapuhattaM, evaM paDisevaNAkusIlA vi, pa. kasAyakusIlA NaM bhaMte ! egasamae NaM kevaiyA hojjA? 3. soyamA ! DivaMmAMg gva siya atthi, siya natthi, jai atthi jahanneNaM-ekko vA, do vA, tiNNi vA, ukkoseNaM sahassapuhattaM / puvapaDivannae paDuccajahanneNaM koDisahassa puhattaM, ukkoseNa vi koDisahassa puhattaM / pa. niyaMThA NaM bhaMte ! egasamae NaM kevaiyA hojjA ? pra. bhaMte ! nigraMtha kyA bhAvamAM hoya che ? u. gautama ! aupathamika bhAvamAM paNa hoya che ane kSAyika bhAvamAM paNa hoya che. pra. bhaMte ! snAtaka kyA bhAvamAM hoya che ? u. gautama ! kSAyika bhAvamAM hoya che. 35. parimANa-dvAra : pra. bhaMte ! pulAka eka samayamAM keTalA hoya che ? u, gautama ! pratipadyamAnanI apekSAe : kyAreka hoya che ane kyAreka hotA nathI. jo hoya che to jaghanya- eka, be, traNa, utkRSTa-zata pRthakatva (aneka so) hoya che. pUrva prativananI apekSAe : kyAreka hoya che ane kyAreka hotA nathI. jo hoya to jaghanya- eka, be, traNa, utkRSTa-sahastra pRthatva (aneka-hajAra) hoya che. pra. bhaMte ! bakuza eka samayamAM keTalA hoya che ? u. gautama ! pratipadyamAnanI apekSAe : kyAreka hoya che, kyAreka hotA nathI, jo hoya che to jaghanya-eka, be, traNa, utkRSTa - aneka so hoya che. pUrva pratipananI apekSAe : jaghanya paNa aneka sau karoDa hoya che, utkRSTa paNa aneka sau karoDa hoya che. A pramANe pratisevanA kuzIlanuM varNana karavuM joIe. pra. bhaMte ! kaSAyakuzIla eka samayamAM keTalA hoya che ? u. gautama ! pratipadyamAnanI apekSAe : kyAreka hoya che ane kyAreka hotA nathI. jo hoya che to jaghanya- eka, be, traNa. utkRSTa-aneka hajAra hoya che. pUrva pratipananI apekSAe : jaghanya paNa aneka hajAra karoDa hoya che. utkRSTa paNa aneka hajAra karoDa hoya che. pra. bhaMte ! nigraMtha eka samayamAM keTalA hoya che ? Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1120 dravyAnuyoga bhAga-2 u. goyamA ! paDivajjamANae paDucca siya atthi, siya natthi jai asthi jahanneNaM-ekko vA, do vA, tiNNi vA, ukkoseNaM bAvaTTha sayaM, aTThasayaM khavagANaM, cauppaNNaM uvasAmagANaM, puvapaDivannae paDuccasiya atthi, siya natthi, jai atthi jahanneNaM-ekko vA, do vA, tiNNi vA, ukkoseNaM- sayapuhattaM, g. siNAyA NaM bhaMte ! egasamae NaM kevaiyA hojjA? u. goyamA ! paDivajjamANae paDucca siya atthi, siya natthi, jai atthi jahanneNaM-ekko vA, do vA, tiNi vA, ukkoseNaM atttthsyN| pubbapaDivannae paDuccajahanneNaM koDipuhattaM, ukkoseNa vi-koDipuhattaM / / 26. apavahu-tAreg, Usi maMta! 9.9trA , 2. vIsa, rU. kisevaUTI kusIla, 4. kasAyakusIla,5.NiyaMTha, 6.siNAyANaM kayare kayarehito appA vA-jAva-visesAhiyA vA? u. gautama ! pratipadyamAnanI apekSAe kyAreka hoya che ane kyAreka hotA nathI, jo hoya che to jadhanya- eka, be, traNa. utkRSTa- eka so bAsaTha hoya che, temAM kSapaka- eka so ATha, upazamaka - caupana, pUrvapratipatnanI apekSAekyAreka hoya che ane kyAreka hotA nathI. jo hoya che to jaghanya - eka, be, traNa, utkRSTa- aneka sau hoya che. pra. bhaMte ! snAtaka eka samayamAM keTalA hoya che ? u. gautama ! pratipadyamAnanI apekSAe kyAreka hoya che ane kyAreka hotA nathI. jo hoya che to jaghanya- eka, be, traNa. utkRSTa - eka sau ATha hoya che. pUrva pratipananI apekSAejaghanya paNa aneka karoDa hoya che, utkRSTa paNa aneka karoDa hoya che. 36, alpa-bahutva-dvAra : pra. bhaMte! 1. pulAka, 2. bakuza, 3. pratisevanAkuzIla, 4. kaSAya kuzIla, 5. nigraMtha ane 6. snAtaka AmAMthI koNa konAthI alpa -cAvata- vizeSAdhika 3. yama! 9 savacevA niyaMTA, u. gautama ! 1. badhAthI alpa nigraMtha che. 2. putrIne saMnga TI, 2. (tenAthI) pulAka saMkhyAtaguNA che. rU. siyA saMveTT, 3. (tenAthI) snAtaka saMkhyAtaguNA che. 4. varasa saMveLATI, 4. (tenAthI) bakuza saMkhyAtaguNA che, 6. kimeva jussA saMm TTT, 5. (tenAthI) prati sevanA kuzIla saMkhyAtaguNA che. 6. sayAtrA saMbbAbaT / 6. (tenAthI) kaSAyakuzIla saMkhyAtaguNA che. - vicA. sa. 25, 3, 6, mu. 2-236 7. chattIsahitahiM saMnavelsa | va - chatrIsa hArothI saMyatanI prarupaNA : 2. vAva tAre 1. prajJApanA - dvAra : p. 6 ! saMnaya qUUttA ? pra. bhaMte ! saMyata keTalA prakAranAM kahyA che ? 3. gayA ! paMja saMnaya guttA, teM nahIM - u. gautama ! saMyata pAMca prakAranAM kahyA che, jemake Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1121 1. sAmAiyasaMjae 2. chedovaTThAvaNiyasaMjae, 3.parihAravisuddhiyasaMjae, 4.suhamasaMparAyasaMjae, 6. da+vAyasaMnag, 5. (1) sAmaphayasaMga, je maMte ! viSe pUchaUtte? 1. sAmAyika saMyata, 2, chedo pasthApanIya saMyata, 3. parihAra vizuddha saMyata, 4. sUkSma saMparAya saMyata, 5. yathAkhyAta saMyata. pra. (1) bhaMte ! sAmAyika saMyata keTalA prakAranAM kahyA 3. nayama ! vide , teM naI - 2. suttari, ca, 2, 3mAvadipa ', pa. (2) chedovaTThAvaNiyasaMjae NaM bhaMte ! kaivihe TUM ? 3. yamI ! videTUUtta, teM naI - 2. sAyare 2, 2. nirare 2. pa. (3) parihAra visuddhiyasaMjae NaM bhaMte ! kaivihe paNNatte? 3. kocamA ! suvie qutte, te nadI - 2. nivisamApa , 2. nividyA , ca, . (4) mumarsaparAyasaMna"vi maMta! videuiUTQ? u. gautama ! be prakAranAM kahyA che. jemake - 1. I-rika, 2. yAvatruthika. pra. (2) bhaMte ! chedopasthApanIya saMyata keTalA prakAranAM kahyA che ? u. gautama ! be prakAranAM kahyA che, jemake 1. sAticAra, 2. niraticAra. pra. (3) bhaMte ! parihAra vizuddha saMyata keTalA prakAranAM kahyA che ? u. gautama ! be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. nirvizyamAnaka, 2. nirviSTakAyika. pra. (4) bhaMte ! sUkSma saMparAya saMyata keTalA prakAranAM kahyA che ? u. gautama ! be prakAranAM kahyA che, jemake 1. saMkilazyamAnaka, 2. vizuddhayamAnaka. pra. (5) bhaMte ! yathAkhyAta saMyata keTalA prakAranAM kahyA 3. yama ! tuvide gutte, te nahIM - 1. saMkilissamANae ya, 2. visujjhamANae ya, pa. (5) ahakkhAyasaMjae NaM bhaMte ! kaivihe paNNatte ? 3. govA ! vide qUUtte, te nadI - u. gautama ! be prakAranAM kahyA che, jemakesAmAyika cAritra : prathama ane aMtima tIrthaMkaranAM zAsanamAM chedopasthApanIya cAritra (moTI dikSA) ApavAnAM pUrva jaghanya sAta divasa, utkRSTa cha mAsanuM je cAritra hoya che te Ivarika sAmAyika cAritra che. madhyama bAvIsa tIrthakaronAM zAsanamAM jIvana paryatanuM je cAritra hoya che te yAvatruthika sAmAyika cAritra che. A tIrthakaronAM zAsanamAM ane mahAvideha kSetramAM chedopasthApanIya cAritra ApavAmAM AvatuM nathI. chedopasthApanIya cAritra : prathama ane aMtima tIrthaMkaranAM zAsanamAM pratikramaNa adhyayana ane anya yogyatA thaI javA para jaghanya sAta divasanAM pachI ane utkRSTa cha mAsanAM pachI bhikSune je vaDI dikSA ApavAmAM Ave che te chedopasthApanIya cAritra che. sAmAyika cAritrathI chedopasthApanIya cAritramAM kaMIka samAcArI saMbaMdhI bhinnatAo hoya che. jemake - maryAdita ane phakta sapheda vastra ja rAkhavA, rAjapiMDa na levuM vagere. parihAra vizaddha cAritra : vIsa varSanI dIkSA paryAya ane viziSTa yogyatA saMpanna nava sAdhuono samUhagacchathI nIkaLIne kramazaH nirdhArita tapa sAdhanA kare che. tenuM cAritra parivAra vizuddha cAritra" che. te samUhamAM eka sAdhu samUhanI pramukhatA kare che, cAra sAdhu viziSTa tapa sAdhanA kare che ane cAra sAdhu sevA-kArya kare che. pachI sevA karanAra sAdhu viziSTa tapa sAdhanA kare che ane bIjA cAra sAdhu sevA-kArya kare che. pachI te pramukha sAdhu viziSTa tapa sAdhanA kare che. bAkI AThamAMthI eka sAdhu pramukhatA dhAraNa kare che ane sAta sAdhu sevA kArya kare che. 4. sUkSma saMparA cAritra : dasamA guNasthAnavarsI badhA sAdhu- sAdhvIonuM cAritra "sUkSma saMparA cAritra" che. 5. yathAkhyAta cAritra : upazAMta kapAya vItarAga ane kSINa kaSAya vItarAganuM arthAt agiyAramAM, bAramAM, teramAM, caudamAM, guNasthAnavALAnuM cAritra yathAkhyAta cAritra" che. Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1122 dravyAnuyoga bhAga-2 2. insalya ya, 2. va7I ca, 1. chabastha, 2. kevaLI. gAthArtha : sAmAiyammi u kae, cAujjAmaM aNuttaraM dhamma / 1. sAmAyika - cAritrane aMgIkAra karIne pachI cAturyAma tiviheNa phAsayaMto, sAmAiyasaMjayo sa khalu // 1 // (cAra mahAvrata) rupa anuttara (pradhAna) dharmane je mana, vacana ane kAyAthI trividha (traNa karaNathI) pAlana kare che te sAmAyika saMyata" kahevAya che. 2. chettUNa ya pariyAgaM, porANaM jo Thavei appANaM / 2. pUrva paryAyano cheda karIne je potAnI AtmAne dhammammi paMcajAme, chedovaTThAvaNo sa khalu // 2 // paMcayAma (pAMca mahAvrata) rupa dharmamAM sthApita kare che te chedopasthApanIya saMyata" kahevAya che. 3. pariharai jo visuddhaM tu, paMcajAmaM aNuttaraM dhammaM / 3. je paMcamahAvrataru5 anuttara dharmane mana, vacana tiviheNa phAsayaMto, parihAriyasaMjayo sa khalu // 3 // ane kAyAthI trividha pAlana karato thako vizuddha (kAraka tapazcaryA) dhAraNa kare che te aparihAra vizuddhi saMyata" kahevAya che. 4. lobhANu vedeMto jo khalu, uvasAmao va khavao vaa| 4. je sUkSma lobhanuM vedana karato thako ene cAritra sosuhumasaMparAyo ahakkhAyA UNao kiMci // 4 // mohanIyanuM upazamana thAya che. athavA kSapaka (kSayakartA) hoya che. te sUkSma samparAya saMyata" kahevAya che. te yathAkhyAta saMyatathI kaMIka hIna hoya che. uvasaMtekhINammi vA. jo khala kammammi mohnnijjmmi| 5. mohanIya karmanuM upazAMta ke kSINa thaI javAthI je chaumattho vajiNovA, ahkkhaaosNjoskhlu||5|| chadhyastha ke jina hoya che te yathAkhyAta saMyata" kahevAya che. 2. velAre - 2. veda-dvAra : 5. () sAmAdyasaMnag maMta jiM hIMngA, pra. 1. bhaMte ! sAmAyika saMyata zuM savedaka hoya che ke aveyae hojjA ? avedaka hoya che ? u. goyamA ! saveyae vA hojjA, aveyae vA hojjaa| u. gautama ! savedaka paNa hoya che, avedaka paNa hoya che. pa. jai saveyae hojjA, kiM ithiveyae hojjA, purisaveyae pra. jo sevadaka hoya che to zuM strIvedaka hoya che, hojjA, purisanapuMsagaveyae hojjA ? puruSavedaka hoya che ke puruSa- napusakavedaka hoya che ? u. goyamA ! itthiveyae vA hojjA, purisaveyae vA u. gautama ! strI vedaka paNa hoya che, puruSavedaka paNa hojjA, purisa-napuMsagaveyae vA hojjaa| hoya che ane puruSa - napuMsaka vedaka paNa hoya che. jai aveyae hojjA, kiM uvasaMtaveyae hojjA, pra. jo avedaka hoya che to zuM upazAMta- vedaka hoya khINaveyae hojjA? che ke kSINa-vedaka hoya che ? u. goyamA ! uvasaMtaveyae vA hojjA, khINaveyae vA u. gautama ! upazAMta vedaka paNa hoya che, kSINa vedaka dajJAA. paNa hoya che. (2) parva cheHovadyAvaLiyasaMnag f, (2) chedo pasthApanIya saMyatanuM varNana paNa A pramANe che. pa. (3) parihAravisuddhiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM saveyae pra. (3) bhaMte ! parihAra vizuddha saMyata zuM savedaka hoya hojjA, aveyae hojjA? che ke avedaka hoya che ? Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1123 3. mA ! savaU rASnA. no avaU rannA. pa. jai saveyae hojjA, kiM itthiveyae hojjA, purisaveyae hojjA, purisa-napuMsagaveyae hojjA ? > u. goyamA ! no itthiveyae hojjA, purisaveyae vA hojjA, purisanapuMsagaveyae vA hojjA / pa. (4) suhumasaMparAyasaMjae NaM bhaMte ! kiM saveyae hojjA, aveyae hojjA? goyamA ! no saveyae hojjA, aveyae hojjA, pa. jai aveyae hojjA, kiM uvasaMtaveyae hojjA. khINaveyae hojjA? u. goyamA ! uvasaMtaveyae vA hojjA, khINaveyae vA honnA / () gve mahAna li. 3. rAta5 (1) sAmAnamaMta ! kiM sarA daMA. vIyarAge hojjA ? u. goyamA ! sarAge hojjA, no vIyarAge hojjA / (2-4) ve -nava-suhamasaM5rAya saMna / u. gautama ! savedaka hoya che, avedaka hotA nathI. pra. jo savedaka hoya che to zuM strI-vedaka hoya che, puruSavedaka hoya che ke puruSa-napuMsaka vedaka hoya che ? u. gautama ! strIvedaka hotA nathI, puruSavedaka hoya che. puruSa-napuMsaka vedaka hoya che. pra. (4) bhaMte ! sUkSmasaM5rAya saMyata zuM savedaka hoya che ke avedaka hoya che ? u. gautama ! savedaka hotA nathI, avedaka hoya che. pra. jo avedaka hoya che to zuM upazAMta- vedaka hoya che ke kSINa vedaka hoya che ? u. gautama ! upazAnta vedaka paNa hoya che ane kSINa vedaka paNa hoya che. (5) yathApyAta saMyatanuM varNana paNa A pramANe che. 3. rAga-dvAra : pra. (1) bhaMte ! sAmAyika saMyata zuM sarAgI hoya che ke vItarAgI hoya che ? u. gautama ! sarAgI hoya che, vItarAgI hotA nathI. (2-4) A pramANe sUkSmasaMparAma-saMyata sudhI jANavuM joIe. pra. (5) bhaMte ! yathAkhyAta saMyata zuM sarAgI hoya che ke vItarAgI hoya che ? u. gautama! sarAgI hotA nathI, vItarAgI hoya che. pra. jo vItarAgI hoya che to zuM upazAMta kaSAya vItarAgI hoya che ke kSINa kaSAya vItarAgI hoya che ? u. gautama ! upazAMta kaSAya vItarAgI paNa hoya che ane kSINa kapAya vItarAgI paNa hoya che. 4. kalpa-dvAra : pra. (1) bhaMte ! sAmAyika saMyata zuM sthita kalpI hoya che ke asthita kalpI hoya che ? u. gautama ! sthita kalpI paNa hoya che, asthita kalpI paNa hoya che. pra. (2) bhaMte ! chedopasthApanIya saMyata zuM sthita kalpI hoya che ke asthita kalpI hoya che ? 5. (6) avayasaMnA je maMta kiMmara honnA, vIyarAge hojjA? 3. joyA ! no sara dojJA, vIyara honA pa. jai vIyarAge hojjA, kiM uvasaMtakasAyavIyarAge hojjA, khINakasAyavIyarAge hojjA ? u. goyamA ! uvasaMtakasAyavIyarAge vA hojjA, khINakasAyavIyarAge vA hojjA / 4, pR-6 - 5. () sAmAphiyasaMgaU aMte ! vicipe honnA, aThiyakappe hojjA ? goyamA ! Thiyakappe vA hojjA, aThiyakappe vA donnA | pa. (2) chedovaTThAvaNiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM Thiyakappe hojjA, aThiyakappe hojjA? $ Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1124 dravyAnuyoga bhAga-2 u. goyamA ! Thiyakappe hojjA, no aThiyakappe hojjaa| u. gautama ! sthita kalpI hoya che, asthita kalpI hotA nathI, (3) parva rAjIvakuliyasaMgari (3) A pramANe parihAravizuddha saMyata paNa jANavA joIe. (4-9) sesa naha sAmaphasaMgaU/ (4-5) bAkI bane(sUkSma saMparAyatemajayathAkhyAta) saMyata sAmAyika saMyatanAM samAna jANavuM joIe. 5. () samayasaMga, je aMte! kiM nird Maa, pra. (1) bhaMte ! sAmAyika saMyata zuM jinakalpI hoya therakappe hojjA, kappAtIte hojjA? che, sthavira kalpI hoya che ke kalpAtIta hoya che? u. goyamA ! jiNakappe vA hojjA, therakappe vA hojjA, u. gautama ! jina kalpI paNa hoya che, sthavira kalpI kappAtIte vA hojjaa| paNa hoya che, kalpAtIta paNa hoya che. pa. (2) chedovaTThAvaNiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM jiNakappe pra. (2) bhaMte ! chedo pasthApanIya saMyata zuM jina kalpI hojjA, therakappe hojjA, kappAtIte hojjA? hoya che, sthavira kalpI hoya che ke kalpAtIta hoya che ? 3. nothama! nivapna va daMA. theravikhe va honnA, u. gautama ! jina kalpI paNa hoya che, sthavira kalpI no kappAtIte hojjaa| paNa hoya che, paraMtu kalpAtIta hotA nathI. () ve rihAravikuliyarsanA vi (3) A pramANe parivAra vizaddha saMyata paNa jANavuM joIe. pa. (4) suhamasaMparAyasaMjae NaM bhaMte ! kiM jiNakappe pra. (4) bhaMte ! sUkSmaparAya saMyata zuM jina kalpI hoya hojjA, therakappe hojjA, kappAtIte hojjA ? che, sthavira kalpI hoya che ke kalpAtIta hoya che ? goyamA! no jiNakappe hojjA, no therakappe hojjA, u. gautama ! jina kalpI hotA nathI, sthavira kalpI kappAtIte hojjaa| paNa hotA nathI. paraMtu kalpAtIta hoya che. () parva mahAsaMbai riA (pa) A pramANe yathAkhyAta saMyata paNa jANavA joIe. 6. rita-rA 5. cAritra - dvAra : pa. (1) sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM pulAe hojjA pra. (1) bhaMte ! sAmAyika saMyata zuM pulAka hoya che -gAva-siTTU honnA ? -vAva- snAtaka hoya che ? u. goyamA ! pulAe vA hojjA -jAba- kasAyakusIle u. gautama! pulAka paNa hoya che -cAvatu- kaSAyakuzIla vA hojjA, no niyaMThe hojjA, no siNAe hojjA / paNa hoya che. paraMtu nigraMtha hotA nathI ane snAtaka paNa hotA nathI. (2) parva chetovadyAvaLa viA (2) A pramANe chedopasthApanIya saMyata paNa jANavuM joIe. g. () rivibhuddhi saMnag of maMte ! viM putrA, pra. (3) bhaMte ! parihAravizuddha saMyata zuM pulAka hoya hojjA -jAva- siNAe hojjA? che -yAvatu- snAtaka hoya che ? 3. kocamA ! no putrA, donnA, u. gautama ! pulAka hotA nathI. no bause hojjA, bakuza hotA nathI, no paDisevaNAkusIle hojjA, pratisevanA kuzIla hotA nathI. Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1125 kasAyakusIle hojjA, no NiyaMThe hojjA, no siNAe hojjaa| (4) je kudumaraMparA vi pa. (5) ahakkhAyasaMjae NaM bhaMte ! kiM pulAe hojjA -nava-siTTU donA ? u. goyamA ! no pulAe hojjA -jAva-no kasAyakusIle hojjA, NiyaMThe vA hojjA, siNAe vA hojjaa| 6. varaseT-- pa. (1) sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM paDisevae hojjA, apaDisevae hojjA ? / u. goyamA ! paDisevae vA hojjA, apaDisevae vA hobbA | pa. jai paDisevai hojjA, kiMmUlaguNa-paDisevaehojjA, uttaraguNa-paDisevae hojjA ? u. goyamA ! mUlaguNapaDisevae vA hojjA, uttaraguNa paDisevae vA hojjA, mUlaguNapaDisevamANe-paMcaNhaM AsavANaM aNNayaraM paDisevejjA, uttaraguNapaDisevamANe-dasavihassa-paccakkhANassa aNNayaraM pddisevejjaa| (2) have chetavadyAvaLa vi kaSAya kuzIla hoya che. nigraMtha paNa hotA nathI. snAtaka paNa hotA nathI. (4) A pramANe sUkSma saMparAya saMyata paNa jANavuM joIe. pra. (5) bhaMte ! yathAkhyAta sayata zuM pulAka hoya che -vAva- snAtaka hoya che ? u. gautama ! na to palAka hoya che vAvata-na kaSAyakazIla hoya che. paraMtu nigraMtha hoya che ke snAtaka hoya che. 6. pratisevanA-dvAra : pra. (1) bhaMte ! sAmAyika saMyata zuM pratisevaka hoya che ke apratisevaka hoya che ? u. gautama! pratisevaka paNa hoya che ane apratisevaka paNa hoya che. jo pratisevaka hoya che to zuM - mULaguNa pratisevaka hoya che ke uttaraguNa- pratisevaka hoya che ? u. gautama ! mULaguNa pratisevaka paNa hoya che ane uttaraguNa pratisevaka paNa hoya che. mULa guNanuM pratisevana karatA- pAMca AzravomAMthI koI AzravanuM pratisevana kare che. uttaraguNanuM pratisevana karatA- dasa prakAranAM pratyAkhyAnomAMthI koI pratyAkhyAnano doSa lAge che. (2) A pramANe chedo pasthApanIya saMyata paNa jANavuM joIe. pra. (3) bhaMte ! parihAravizuddha saMyata zuM pratisevaka hoya che ke apratisevaka hoya che ? u. gautama! pratisevaka hotA nathI, apratisevaka hoya che. (4-5) sukSma saMparAya ane yathAkhyAta saMyata paNa A pramANe jANavuM joIe. 7. jJAna- dvAra : pra. (1) bhaMte ! sAmAyika saMyatane keTalA jJAna hoya che ? u. gautama ! be, traNa ke cAra jJAna hoya che. be hoya to - 1. Abhinibodhika jJAna ane 2. zruta- jJAna hoya che. pa. (3) parihAravisuddhiyasaMjaeNaM bhaMte! kiMpaDisevae donnA, aparisevA donnA, ? u. goyamA ! no paDisevae hojjA, apaDisevae hojjaa| (4-5) suhumasaMparAyasaMjae, ahakkhAyasaMjae vi evaM cev| 7, i-tAreg. () sAmAsiMga, je mete ! zuM jAdu honnA? 3. jaya ! Dholu vA, tihuvA, 23mu va VTLatu honnA. dosu homANe-dosu AbhiNibohiyaNANa-suyaNANesu honnA | Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1126 tisu homANe- tisu AbhiNibohiyaNANa-suyaNANaohiNAsu-hojjA, ahakkhAyasaMjayassa vi evaM ceva / vara-mmi vi hokhkhA | egammi- homANe- kevalaNANesu hojjA / 6. (1) sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kevaiyaM suyaM ahijjejjA ? 6. ahavA-tisu AbhiNibohiyaNANa suyaNANamaNapajjavaNANesu hojjA, 3. goyamA ! nadaLej-avjha vacaLamAyo, ukkoseNaM - coddasa puvvAiM ahijjejjA / (2) va chevovALa vidha 5. causuhomANe causu AbhiNibohiyaNANa- suyaNANaohiNANa-maNapajjavaNANesu hojjA, (2-4) vaeN -khAva- muhumasaMrASTra / (3) parihAravisuddhiyasaMjae NaM bhaMte! kevaiyaM suyaM ahijje jjA ? u. goyamA ! jahaNeNaM navamassa puvvassa taiyaM AyAravatthu, 5. ukkoseNaM asaM puNNAI dasa puvvAiM ahijjejjA / (4) suhumasaMparAyasaMjae jahA sAmAiyasaMjae / (5) ahakkhAyasaMjae NaM bhaMte ! kevaiyaM suyaM ahijjejjA ? 3. goyamA ! naddoLuM-avjha pavayaLamayAtro, ukkoseNaM-coddasapuvvAiM ahijjejjA, suyavairitte vA hojjA / 8, titya-nAra - 6. (2) sAmAya saMbay nuM maMte ! viM titye dokhkhA, atitthe hojjA ? 3. zauyamA ! titye vA honnA, gatisye vA honnA | jai atitthe hojjA, kiM titthayare hojjA, patteyabuddhe hojjA ? dravyAnuyoga bhAga-2 traNa hoya to 1. Abhinibodhika jJAna, 2. zrutajJAna ane 3. avadhijJAna hoya che. athavA - 1. Abhinibodhika jJAna, 2. zrutajJAna, ane 3. mana:paryavajJAna hoya che. - cAra hoya to - 1. AbhinibodhikajJAna, 2. zrutajJAna; 3. avadhijJAna ane 4. mana:paryavajJAna hoya che. (2-4) A pramANe sUkSma saM5rAya sudhI jANavuM joIe. yathAkhyAta saMyatanuM varNana paNa A pramANe che. vizeSa : tene eka jJAna paNa hoya che, eka hoya to - kevaLajJAna hoya che. pra. (1) bhaMte ! sAmAyika saMyatanuM zruta adhyayana keTaluM hoya che ? u. gautama ! jadhanya ATha pravacana mAtAnuM, utkRSTa caudapUrvanuM adhyayana kare che. 8. pra. (2) A pramANe chedopasthApanIya saMyata paNa jANavuM joIe. pra. (3)bhaMte ! parihAravizuddha saMyatanuM zruta adhyayana keTaluM hoya che ? u. gautama ! jaghanya navamA pUrvanI tRtIya AcAra vastu sudhI, utkRSTa kaMIka apUrNa dasa pUrvanuM adhyayana hoya che. (4) sUkSma saMparAya saMyata sAmAyika saMyatanAM samAna jANavu joIe. pra. (5) bhaMte ! yathAkhyAta saMyatanuM zruta adhyayana keTaluM hoya che ? u. gautama ! jaghanya ATha pravacana mAtAnuM, utkRSTa cauda pUrvanuM adhyayana hoya che athavA zruta rahita hoya che arthAt kevaLajJAnI hoya che. tIrtha- dvAra : (1) bhaMte ! sAmAyika saMyata zuM tIrthamAM hoya che ke atIrthamAM hoya che ? u. gautama ! tIrthamAM paNa hoya che ane atIrthamAM paNa hoya che. pra. jo atIrthamAM hoya che to zuM- tIrthaMkara hoya che ke pratyeka buddha hoya che ? Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1127 3. rothamA ! titya vA honnA, uttevu vA doknA / ( pa. (2) chedovaTThAvaNie NaM bhaMte ! kiM titthe hojjA, titye daggA ? 3. rothamAM ! tirthe honnA. no atirthe honnA | (3) rAvizuhika saMna / (4-6) esA nahIM sAmADayasaMga, 1. hiMsA-tarap. sAmAiyasaMjaeNaM bhaMte! kiMsaliMge hojjA, annaliMge hojjA, gihiliMge hojjA? goyamA ! davaliMgaM paDucca-saliMge vA hojjA, annaliMge vA hojjA, gihiliMge vA hojjaa| bhAvaliMgaM paDucca-niyamaM saliMge hojjaa| evaM chedovaTThAvaNie vi| u. gautama ! tIrthaMkara paNa hoya che ane pratyeka buddha paNa hoya che. pra. (2) bhaMte ! chedo pasthApanIya saMyata zuM tIrthamAM hoya che ke atIrthamAM hoya che ? u. gautama ! tIrthamAM hoya che, atIrthamAM hotA nathI. (3) A pramANe parihAravizuddhi sayata paNa jANavAM joIe. (4-5) bAkI be (sukSmasaMparAya temaja yathAkhyAta) saMyata sAmAyika saMyatanAM samAna jANavuM joIe. 9. liMga- dvAra : pra. bhaMte ! sAmAyika saMyata zuM svaliMgamAM hoya che, anya liMgamAM hoya che ke gRhastha liMgamAM hoya che ? u. gautama ! dravyaliMganI apekSAe-svaliMgamAM paNa hoya che, anyaliMgamAM paNa hoya che ane gRhasthaliMgamAM paNa hoya che. bhAvaliMganI apekSAe niyamathI svaliMgamAM ja hoya che. A pramANe chedopasthApanIya saMyata paNa jANavuM joIe. pra. bhaMte! parihAra vizuddha saMyata zuM svaliMgamAM hoya che, anyaliMgamAM hoya che ke gRhastha liMgamAM hoya che ? u. gautama ! dravyaliMga ane bhAvaliMganI apekSAe svaliMgamAM ja hoya che, paraMtu anyaliMga ane gRhasthaliMgamAM hotA nathI. bAkI be saMyata sAmAyika saMyatanAM samAna jANavA joIe. 10. zarIra-dvAra : pra. bhaMte ! sAmAyika saMyatane keTalA zarIra hoya che ? u. gautama ! traNa, cAra ke pAMca zarIra hoya che. traNa zarIra hoya to - 1. audArika, 2. tejas, 3. kArpaNa hoya che. cAra zarIra hoya to - 1. audArika, 2. vaikriya, 3. taijas ane 4. kArpaNa hoya che. pAMca zarIra hoya to - 1audArika, 2. vaikriya. 3. AhAraka, 4. tejasa ane 5. kArpaNa hoya che. A pramANe chedopasthApanIya saMyata paNa jANavA pa. parihAravisuddhiyasaMjaeNaM bhaMte ! kiMsaliMge hojjA, annaliMge hojjA, gihiliMge hojjA ? u. goyamA! dabbaliMga pi, bhAvaliMga pipaDucca-saliMge hojjA, no annaliMge hojjA.no gihiliMgehojjA, sesA jahA saamaaiysNje| 10, rara-rAra - pa. sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kaisu sarIresu hojjA ? u. goyamA ! tisu vA, causu vA, paMcasu vA hojjA / tisuhomANe-tisuorAliya-teyA-kammaesuhojjA, causu homANe-causu orAlie-veubviyateyA- kammaesu hojjA, paMcasuhomANe-paMcasuorAlie - veubviya-AhAraga teyA-kammaema hojjaa| evaM chedovaTThAvaNie vi| For Private & Personal use onl . Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 28 g. paridAravimudriyasaMnA | mete ! vesu sarIsu hojjA? u. goyamA ! tisu orAlie-teyA-kammaesu hojjaa| suhamasaMparAyasaMjae ahakkhAyasaMjae vi evaM ceva / 22. etta-tAp. sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM kammabhUmIe hojjA, akammabhUmIe hojjA? u. goyamA ! jammaNaM-saMtibhAvaM paDucca-kammabhUmIe hojjA, no akammabhUmIe hojjaa| sAharaNaMpaDucca-kammabhUmIe vA hojjA, akammabhUmIe vA hojjaa| evaM chedovaTThAvaNie vi| pa. parihAravisuddhiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM kammabhUmIe hojjA, akammabhUmIe hojjA ? u. goyamA ! jammaNaM-satibhAvaM paDucca-kammabhUmIe hojjA, no akammabhUmIe hojjA, sesA jahA saamaaiysNje| dravyAnuyoga bhAga-2 pra. bhaMte! parihAra vizuddha saMyatane keTalA zarIra hoya che ? u. gautama ! traNa zarIra hoya che : 1. audArika, 2. taijas, 3. kArpaNa. sUkSma saMparAya saMyata ane yathAkhyAta-saMyata paNa A pramANe jANavA joIe. 11. kSetra-dvAra : pra. bhaMte ! sAmAyika saMyata zuM karmabhUmimAM hoya che ke akarmabhUmimAM hoya che ? u, gautama ! janma ane astitvanI apekSAe - karmabhUmimAM hoya che, akarmabhUmimAM hotA nathI. sAharaNanI apekSAe - karmabhUmimAM paNa hoya che ane akarmabhUmimAM paNa hoya che. A pramANe chedo pasthApanIya saMyata paNa jANavuM joIe. pra. bhaMte ! parivAra vizuddha saMyata zuM karmabhUmimAM hoya che ke akarmabhUmimAM hoya che ? u. gautama! janma ane astitvanI apekSAe-karmabhUmimAM hoya che, akarmabhUmimAM hotA nathI. bAkI baMne(sukSma saMparAya temaja yathAkhyAta) saMyata sAmAyika saMyatanAM samAna jANavA joIe. 12. kALa-dvAra : pra. bhaMte ! sAmAyika saMyata zuM avasarpiNIkALamAM hoya che, utsarpiNI kALamAM hoya che ke noavasarpiNI noutsarpiNI kALamAM hoya che ? u. gautama ! avasarpiNI kALamAM paNa hoya che, utsarpiNI kALamAM paNa hoya che ane noavasarpiNI noutsarpiNIkALamAM paNa hoya che. jo avasarpiNI kALamAM hoya che to zuM susamasusamAM kALamAM hoya che -vAva-dusama: dusamAkALa mAM hoya che ? u. gautama ! janma ane astitvanI apekSAe 1. susama-susamAM kALamAM hotA nathI, 2. susamAM kALamAM hotA nathI, 3. susama-dusamA kALamAM hoya che. 22, -jAp. sAmAiya saMjae NaM bhaMte ! kiM osappiNi kAle hojjA, ussappiNi kAle hojjA, no osappiNi no ussappiNi kAle hojjA ? u. goyamA ! osappiNi kAle vA hojjA, ussappiNi kAle vA hojjA, no osappiNi-no ussappiNi kAle vA hojjaa| pa. jai osappiNi kAle hojjA, kiM susamasusamA kAle hojjA -jAva- dussamasussamA kAle hojjA ? 3. jAma ! namU-tibhAve - . no suma-kusamAvA donnA, 2. no samAitre dakjhA, 3. musama-kusamA1 vA daMA. Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1 1 29 , kusama-musamAvA va honnA, 4. dusama-susamAM kALamAM hoya che. . TursamAje vA dAjhmA, 5. dusamA kALamAM hoya che, 6. no dussama-dussamA kAle hojjA. 6. dusama-dusamAM kALamAM hotA nathI. sAharaNaM paDucca-aNNayare samAkAle hojjaa| sAharaNanI apekSAe - koI paNa aparivartita kALamAM hoya che. pa. jai usmappiNi kAle hojjA, kiMdussama-dussamAkAle pra. jo utsarpiNI kALamAM hoya che to zuM dusama-dusamAM hojjA -jAva-susama-susamAkAle hojjA ? kALamAM hoya che -cAvatu- susama-susamA kALamAM hoya che ? 3. yama ! namo du u. gautama ! janmanI apekSAe : 2. nA huma-kusamA donnA, 1. dusama-dusamA kALamAM hotA nathI, 2. dusmamAkAle vA hojjA, 2. dusamA kALamAM hoya che, 3. kuma-sumA va Maa, 3. dusama-susamAM kALamAM hoya che. 4. musama-TurIsamA vA ToLA, 4. susama- dusamA kALamAM hoya che, 6. nA asamAnta jJA, 5. susamA kALamAM hotA nathI. 6. nA musama-jusa do , 6. susama- susamA kALamAM hotA nathI. saMtibhAvaM paDucca astitva bhAvanI apekSAe2. nA kusama- TumAvatrei ToggA, 1. dusama - dusamA kALamAM hotA nathI , 2. no kumAruM ToMngA, 2. dusamA kALamAM hotA nathI, rU. suma-sumamA vA Maa, 3. dusama-susamA kALamAM hotA nathI, 8. mumama-dustamIvA vA honnA, 4. susama-dusamAM kALamAM hoya che, 6. nA susavA haeNbbA, 5. susamAM kALamAM hotA nathI, 6. no susama-susamAkAle hojjA / 6. susama-susamA kALamAM hotA nathI. sAharaNaM paDucca-aNNayare samAkAle hojjaa| sAharaNanI apekSAe-koIpaNa kALamAM hoya che. pa. jai no osappiNi no ussappiNikAle hojjA, kiM pra. jo noavasarpiNI-noutsarpiNI kALamAM hoya che susama-susamApalibhAge hojjA -jAva- dussama to zuM aparivartita susama - susamA kALamAM hoya susamApalibhAge hojjA? che -vAva- aparivartita dusama- susamAM kALamAM hoya che ? 3. rAma ! naHUT-matima zva u. gautama ! janma ane astitva bhAvanI apekSAe : 2. no musama-sumapatrima donnA, 1. aparivartita susama - susamA kALamAM hotA nathI, 2. na musamapatrima blA, 2. aparivartita susamA kALamAM hotA nathI, 3. no susama-dussamApalibhAge hojjA, 3. aparivartita susama - dusamA kALamAM hotA nathI, 4. dussama-susamApalibhAge hojjaa| 4. aparivartita dusama- susamA kALamAM hoya che. sAharaNaM paDucca-aNNayare samAkAle hojjaa| sAharaNanI apekSAe : koI paNa aparivartita kALamAM hoya che. evaM chedovaTThAvaNie vi| A pramANe chedopasthApanIya saMyata paNa jANavA For Private & Personal usNa jAIe. Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1130 NavaraM - ussappiNI osappiNIsu jahA saMtibhAvaM tahA sAharaNaM paDucca vi / jammaNa-saMtibhAvaM paDucca - causu vi palibhAgesu natyi / sesaM jahA saamaaie| pa. parihAravisuddhiyasaMjae NaM bhaMte! kiM osappiNikAle hojjA, ussappiNikAle hojjA, no osappiNi no ussappiNikAle hojjA ? u. goyamA ! osappiNikAle vA hojjA, ussappiNikAle vA hojjA, noosappiNi noussappiNikAle no honA | 6. jai sappiNikAle hojjA, kiM susama susamAkAle hokhA -khAva- pustama-vusamALAne honnA ? 3. goyamA ! nammaLa vaDu' - chu. to musama-susamAjane dokhkhA, 2. no susamAkAle hojjA, rU. musama-drumsamAjane vA honnA, 4. pustama-susamAvAje vA hokhkhA, 6. no dusamAjAje dokhkhA, 6. no rustama-vusamALAne honnA saMtibhAvaM paDucca . no sustama-musamAjAne dokhkhA, 2. no suptamAAje DhokhkhA, rU. mukhama-TusamAvAnuM vA dokhkhA, 4. brustama-susamAvAne vA honA, ''. dussamAkAle vA hojjA, 6. no dussama- dussamAkAle hojjA / pa. jai ussappiNikAle hojjA, kiM dussama- dussamAkAle doSnA -khAva- suptama-musamALAne dokhkhA ? 3. goyamA ! khammAM paDuna - 2. no justama-drusamALAne dokhkhA, 2. no rustamAAche tenA, dravyAnuyoga bhAga-2 vizeSa : utsarpiNI avasarpiNI kALamAM astitva bhAvanAM samAna ja sAharaNanI apekSAnuM varNana che. janma ane astitvanI apekSAe-cAreya aparivartita palibhAgomAM hotA nathI. bAkInuM varNana sAmAyika saMyatanAM samAna jANavu joIe. pra. bhaMte ! parihAravizuddha saMyata zuM avasarpiNI kALamAM hoya che, utsarpiNI kALamAM hoya che ke noavasarpiNI noutsarpiNI kALamAM hoya che ? u. gautama ! avasarpiNI kALamAM hoya che, utsarpiNI kALamAM hoya che, paraMtu no avasarpiNI noutsarpiNI kALamAM hotA nathI. pra. jo avasarpiNI kALamAM hoya che to zuM susama-susamA kALamAM hoya che -yAva- dusama-dusamA kALamAM hoya che ? u. gautama ! janmanI apekSAe : 1. susama - susamA kALamAM hotA nathI, 2. susamA kALamAM hotA nathI, 3. susama - dusamA kALamAM hoya che, 4. dusama - susamA kALamAM hoya che, pa. dusamA kALamAM hotA nathI, 6. dusama- dusamA kALamAM hotA nathI. astitva bhAvanI apekSAe : 1. susama - susamA kALamAM hotA nathI, 2. susamA kALamAM hotA nathI, 3. susama- dusamA kALamAM hoya che, 4. dusama - susamA kALamAM hoya che, 5. dusamA kALamAM hoya che, 6. dusama- dusamA kALamAM hotA nathI. pra. jo utsarpiNI kALamAM hoya che to zuM dusama-dusamA kALamAM hoya che -yAvat- susama- susamA kALamAM hoya che ? u. gautama ! janmanI apekSAe : 1. dusama - dusamA kALamAM hotA nathI, 2. dusamA kALamAM hotA nathI, Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 11 31 . Duma-sumA va daMA. 4. susama-dussamAkAle vA hojjA. che. no susavA honnA, 6. no musama-susamAkAle hojjA, saMtibhAvaM pdducc6. no Tuksama-kurmamAM daMI, 2. nA kusamAvA nI, 3. TurUma-sumamAlA vA haiMT, 4. musama-humalA vA donnI, 6. nA musamAtra TengA, 6. nA susama-susamAkAla hojjA / pa. suhumasaMparAya-saMjae NaM bhaMte ! kiM ossappiNikAle hojjA, ussappiNikAle hojjA, no osappiNI no ussappiNI kAle hojjA ? goyamA! osappiNIkAle vAhojjA, ussappiNIkAle vA hojjA, no ossappiNI no ussappiNIkAle vA daHT I jai osappiNikAle hojjA, kiM susama-susamAkAle hojjA -jAva- dussama-dusamAkAle hojjA ? 3. dusama - susamA kALamAM hoya che, 4. susama- dusamA kALamAM hoya che, 5. susamA kALamAM hotA nathI, 6. susama - susamA kALamAM hotA nathI. astitva bhAvanI apekSAe : 1. dusama - dusamA kALamAM hotA nathI, 2. dusamA kALamAM hotA nathI, 3. dusama - susamAM kALamAM hoya che, 4. susama- dusamAM kALamAM hoya che, 5. susamA kALamAM hotA nathI, 6. susama- susamAM kALamAM hotA nathI. pra. bhaMte ! sUkSma saMparAya saMyata zuM avasarpiNI kALamAM hoya che, utsarpiNI kALamAM hoya che ke noavasarpiNI noutsarpiNI kALamAM hoya che ? u. gautama ! avasarpiNI kALamAM paNa hoya che, utsarpiNI kALamAM paNa hoya che ane noavasarpiNI noutsarpiNI kALamAM paNa hoya che. pra. jo avasarpiNI kALamAM hoya che to zuM susama susamAM kALamAM hoya che -vAva- dusama- dusamAM kALamAM hoya che ? u. gautama ! janmanI apekSAe : 1. susama - susamA kALamAM hotA nathI, 2. susamA kALamAM hotA nathI, 3, susama - dusamA kALamAM hoya che, 4. dusama - susamAM kALamAM hoya che, 5, dusamA kALamAM hotA nathI, 6. dusama - dusamA kALamAM hotA nathI. astitva bhAvanI apekSAe : 1. susama - susamA kALamAM hotA nathI, 2. susamA kALamAM hotA nathI, 3, susama- dasamA kALamAM hoya che, 4. dusama - susamAM kALamAM hoya che, 5. dusamA kALamAM hoya che, 6. dusama-dusamAM kALamAM hotA nathI. sAharaNanI apekSAe : koIpaNa aparivartita kALamAM hoya che. 3. nAyamI ! namma padu - 2. nA susaF-susamAvA hokhkhI, 2. no musamAje jJA, rU. susama-kussavittei vA donnA, 4. kusama-sumIlA vALI, ba. no gumAvI dannA, 6. no dussama-dussamAkAle hojjA / saMtibhAvaM pdducc2. no musa-musamAje honnA, 2. nA sumAruM hRknI, . musama-TumAvA vA daMT, 4. surAma-kusamA vI DhabbA, 6. kumavi7i vA DhoMggA, 6. no sumama-kusamIvAtre knA / sAharaNaM paDucca-aNNayare samAkAle hojjaa| Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1132 dravyAnuyoga bhAga-2 pa. jai ussappiNikAle hojjA- kiM dussama-dussamAkAle pra. jo utsarpiNI kALamAM hoya che to zuM dusama-dusamA, hojjA -jAva- susama- susamAkAle hojjA ? kALamAM hoya che -yAvata- susama - susamAM kALamAM hoya che ? 3. goyama ! nabha g - gautama ! janmanI apekSAe : 2. no susama-TulsamAe honA, 1. dusama - dusamAM kALamAM hotA nathI. 2. nA dusamAjaeN vA honnA, 2. dusamA kALamAM hotA nathI. . surasama-musamAvA vA honnA, 3. dusama- susamA kALamAM hoya che, 4. munama-kusamAvA vA honA, 4. susama- dusamAM kALamAM hoya che, 6. no susamAvA donnA, 5. susamA kALamAM hotA nathI. 6. no susama-susamAkAle hojjaa| 6. susama - susamAM kALamAM hotA nathI. saMtibhAvaM paDucca astitva bhAvanI apekSAe : 2. no kusama-kusavA honnA, 1. dusama- dusamAM kALamAM hotA nathI, 2. no sumamA , 2. dusamA kALamAM hotA nathI, rU. 3rasama-musAphA vA daMA, 3. dusama- susamA kALamAM hoya che. 4. sasama-dussamAkAle vA hojjA. 4. susama - dusamA kALamAM hoya che, 6. no susamaviDhiokjhA, 5. susamA kALamAM hotA nathI, 6. no susama-sumAtre honnA / 6. susama- susamAM kALamAM hotA nathI. sAharaNaM paDucca-aNNayare samAkAle hojjaa| sAharaNanI apekSAe : koIpaNa aparivartita kALamAM hoya che. pa. jai noosappiNI noussappiNikAle hojjA, kiM jo no avasarpiNI no utsarpiNIkALamAM hoya che to zuM - 6. musa-musamApatrima hokhkhA, 1. aparivartita susama - susamA kALamAM hoya che, 2. susamApalibhAge hojjA, 2. aparivartita susamA kALamAM hoya che, . mumama-kusamApasjimA honA, 3. aparivartita susama-dusamA kALamAM hoya che. 4. dussama-musamApalibhAge hojjA ? 4. aparivartita dusama-susamAM kALamAM hoya che ? 3. yamAM ! namra tibhAve Du u. gautama ! janma ane astitva bhAvanI apekSAe : 1. no susama-kusamApasjimA tannA, 1. aparivartita susama-susamA kALamAM hotA nathI, 2. no susamapatrimAM hoLI, 2. aparivartita susamA kALamAM hotA nathI. 3. no susama-dussamApalibhAge hojjA, 3. aparivartita susama- dusamA kALamAM hotA nathI. 8. kuma-asamapatrima saMjJA 4. aparivartita dusama- susamAM kALamAM hoya che. sAharaNaM paDucca-aNNayare palibhAge hojjaa| sAharaNanI apekSAe : koIpaNa palibhAgamAM hoya che. evaM ahakkhAo vi| A pramANe yathAkhyAta saMyata paNa jANavA joIe. 23. rannAra 13, gati - dvAra : pa. sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kAlagae samANe kaM gai pra. bhaMte ! sAmAyika saMyata kALadharma thaIne kaMI gatine che ? prApta kare che? Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1133 3. mA ! TUMvADuM jIrU | pa. devagaI gacchamANe kiM bhavaNavAsIsa uvavajjejjA -nAva-vemALAmu 3vavannengA ? A 3. yama ! no avAvAsa, no vANamaMtaresu, no joisiesu uvavajjejjA, vamANiesu uvavajjejjA / vemANiesu uvavajjamANe - jahaNNaNaM-sohamme kappe, ukkoseNaM-aNuttaravimANesu / evaM chedovaTThAvaNie vi| evaM parihAravisuddhiyasaMjae vi / NavaraM-ukkoseNaM sahassAre kappe uvvjjejjaa| evaM suhuma saMparAya saMjae vi| NavaraM-ajahaNNamaNukkoseNaM aNuttaravimANesu 3nnennA / ahakkhAya saMjae vi jahA suhumsNpraae| u. gautama ! devagatimAM utpanna thAya che. pra. devagatimAM utpanna thatA zuM bhavanavAsiomAM utpanna thAya che -cAvatu- vimAnikomAM utpanna thAya che ? u. gautama ! bhavanavAsIomAM utpanna thatA nathI, vANavyaMtaromAM utpanna thatA nathI, jyotiSI devomAM utpanna thatA nathI, paraMtu vaimAnika devomAM utpanna thAya che. vimAnikomAM utpanna thatAMjaghanya- saudharma kalpamAM utpanna thAya che, utkRSTa- anuttara vimAnomAM utpanna thAya che. A pramANe chedo pasthApanIya saMyata paNa jANavA joIe. parihAra vizuddha saMyata paNa A pramANe jANavA joIe. vizeSa :utkRSTa sahastrAra kalpamAM utpanna thAya che. A pramANe sUkSma saMparAya saMyata paNa jANavA joIe. vizeSa: ajaghanya anutkRSTa (arthAt phakta) anuttara vimAnamAM ja utpanna thAya che. yathAkhyAta saMyata sUkSma saMparAya saMyatanAM samAna jANavuM joIe. vizeSa : koI siddha paNa thAya che -cAvatu- badhA duHkhono aMta paNa kare che. bhaMte ! sAmAyika saMyata vaimAnikomAM utpanna thatA zuM - Indra rupamAM utpanna thAya che, sAmAnika deva rUpamAM utpanna thAya che, trAyadgizaka deva rUpamAM utpanna thAya che, lokapAla rUpamAM utpanna thAya che, ke ahamindra rUpamAM utpanna thAya che ? gautama ! te jo avirAdhaka hoya to - IndrarUpamAM utpanna thAya che -vAva- ahamindra rupamAM utpanna thAya che. virAdhaka hoya to - A padavIonAM sivAya anya deva rupamAM utpanna thAya che. A pramANe chedo pasthApanIya saMyata paNa jANavuM NavaraM-atthegaie sijjhai-jAva-sabca dukkhANamaMtaM kare . pa. sAmAiyasaMjaeNaM bhaMte vemANiesa uvavajjamANe kiM pra. iMdattAe uvavajjejjA, sAmANiyattAe uvavajjejjA, tAyattIsagattAe uvavajjejjA, logapAlattAe uvavajjejjA, ahamiMdattAe uvavajjejjA ? u. goyamA! avirAhaNaM paDucca-iMdattAevAuvavajjejjA -jAva- ahamiMdattAe vA uvvjjejjaa| virAhaNaM paDucca-aNNayaresu uvvjjejjaa| evaM chedovaDhAvaNie vi| For Private person jAie. Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1134 dravyAnuyoga bhAga-2 pa. parihAravisuddhiyasaMjae NaM bhaMte ! vemANiesa uvavajjamANe, kiM iMdattAe uvavajjejjA -jAva ahamiMdattAe uvavajjejjA? 3. yaT ! virATa ghaDu iMdattAe vA uvavajjejjA, sAmANiyattAe vA uvavajjejjA, tAyattIsagattAe vA uvavajjejjA, logapAlattAe vA uvavajjejjA, no ahamiMdattAe uvavajjejjA, virAhaNaM paDucca-aNNayaresu uvavajjejjA / pa. suhumasaMparAyasaMjaeNaMbhaMte! vemANiesuuvavajjamANe kiM iMdattAe uvavajjejjA -jAva- ahamiMdattAe uvavajjejjA? u. goyamA! avirAhaNaM par3acca-no iMdattAe uvavajjejjA -jAva-no logapAlattAe uvvjjejjaa| ahamiMdattAe uvavajjejjA / virAhaNaM paDucca-aNNayaresu uvvjjejjaa| pra. bhate ! parihAra vizuddha saMyata vaimAnikomAM utpanna thAya che to zuM IndrarupamAM utpanna thAya che - -vAva- ahamindrarupamAM utpanna thAya che ? u. gautama ! jo avirAdhaka hoya to - Indra rupamAM utpanna thAya che, sAmAnika deva rupamAM utpanna thAya che, trAyanjhizaka deva rupamAM utpanna thAya che, lokapAla rupamAM utpanna thAya che paraMtu ahamindra rupamAM utpanna thatA nathI. jo virAdhaka hoya to - A padavIonAM sivAya anya devapamAM utpanna thAya che. bhaMte ! sUkSmasaM5rAya saMyata vaimAnikomAM utpanna thatA zuM IndrarupamAM utpanna thAya che -vAva ahamindra rUpamAM utpanna thAya che ? u. gautama ! jo avirAdhaka hoya to - IndrarupamAM utpanna nathI thato -yAvatu- lokapAla rupamAM paNa utpanna nathI thato. paNa ahamiMdra rupamAM ja utpanna thAya che. virAdhaka hoya to - A padavIonA sivAya anya deva rupamAM utpanna thAya che. A pramANe yathAkhyAta saMyata paNa jANavuM joIe. pra. bhaMte ! vaimAnikamAM utpanna sAmAyika saMyatanI keTalA samayanI sthiti kahI che ? u. gautama ! jadhanya - be palyopamanI, utkRSTa tetrIsa sAgaropamanI. A pramANe chedo pasthApanIya saMyatanI sthiti jANavI joIe. A pramANe parihAravizuddha saMyatanI sthiti jANavI joIe. vizeSa : utkRSTa aDhAra sAgaropamanI sthiti che. A pramANe sUkSma saMparAya saMyatanI sthiti jANavI joIe. vizeSa: ajaghanya anutkRSTa tetrIsa sAgaropamanI sthiti che. yathAkhyAta saMyata sUkSma saM5rAya saMyatanAM samAna jANavuM joIe. 5 ahakkhAyasaMjae vi evaM ceva / sAmAiyasaMjayassaNaMbhaMte! vemANiesauvavajjamANassa kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA? yamI ! nadainevi- gttivamADuM, ukkoseNaM-tettIsa saagrovmaaii| evaM chedovaTThAvaNie vi| 3. evaM parihAravisuddhie vi| NavaraM-ukkoseNaM aTThArasa saagrovmaaii| evaM suhumasaMparAe vi| Navara-ajahannamaNukkoseNaM tettIsaM saagrovmaaiN| ahakkhAyasaMjayassa jahA shmsNpraaysNjyss| Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 24, saMgama-tAruM pa. sAmAiyasaMjayassa NaM bhaMte! kevaiyA saMjamaThANA paNNattA ? u. goyamA ! asaMkhejjA saMjamaThANA paNNattA / evaM - jAva- parihAravisuddhiyasaMjayassa / * pa. suhumasaMparAyasaMjayassa NaM bhaMte! kevaiyA saMjamaThANA paNNattA ? u. goyamA ! asaMkhejjA aMtomuhuttiyA saMjamaThANA paNNattA / ahakkhAyasaMjayassa NaM bhaMte! kevaiyA saMjamaThANA paNNattA ? u. goyamA ! ege ajahaNNamaNukkosae saMjamaThANe / maLa-vaya 1. si N aMte ! sAmAnya, chevovaTThAvaLiya, parihAravisuddhiya, suhumasaMparAya, ahakkhAyasaMjayANaM saMjamaThANANaM kayare kayarehiMto appA vA -jAvavisesAhiyA vA ? 6. u. goyamA ! 1 savvatthovA ahakkhAyasaMjayassa ege ajahaNNamaNukkosae saMjamaThANe / 2. suhumasaMparAyasaMjayassa aMtomuhuttiyA saMjamaThANA asaMkhejjaguNA / 6. 3. parihAravisuddhiyasaMjayassa saMjamaThANA asaMkhejjaguNA / 4. sAmAiyasaMjayassa chedovaTThAvaNiyasaMjayassa ya eesi NaM saMjamaThANA doNha vi tullA asaMkhejjaguNA / 1. niAsa-ra pa. sAmAiyasaMjayassa NaM bhaMte! kevaiyA carittapajjavA paNNattA ? u. goyamA ! aNaMtA carittapajjavA paNNattA / tuM -khAva- mAyasaMnayalsa / sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! sAmAiyasaMjayassa saTTANasannigAse NaM carittapajjavehiM kiM hINe, turjo, avyahi ? 14. saMyama- dvAra : pra. bhaMte ! sAmAyika saMyatanAM keTalA saMyama sthAna kahyA che ? u. gautama ! asaMkhya saMyama sthAna kahyA che. 1135 A pramANe parihAra vizuddha saMyata sudhI jANavuM joIe. pra. bhaMte ! sUkSma saMpa2Aya saMyatanAM keTalA saMyama sthAna kahyA che ? u. gautama antarmuhUrtanAM samaya jeTalA asaMkhya saMyama sthAna kahyA che. pra. bhaMte ! yathAkhyAta saMyatanAM keTalA saMyama sthAna kahyA che ? u. gautama ! ajaghanya - anuSkRSTa eka saMyama sthAna che. alpa-bahutva : pra. bhaMte ! sAmAyika, chedopasthApanIya, parihAra vizuddha, sUkSma saMparAya ane yathAkhyAta saMyatonAM saMyama sthAnomAMthI koNa konAthI alpa -yAvatvizeSAdhika che ? u. gautama ! 1. badhAthI alpa yathAkhyAta-saMyatanuM ajadhanya- anuSkRSTa eka saMyama sthAna che. 2. (tenAthI) sUkSma saMparAya saMyatanAM antarmuhUrtavALA saMyama sthAna asaMkhyAtaguNA che. 3. (tenAthI) parihAra vizuddha saMyatanAM saMyama sthAna asaMkhyAtaguNA che. 4. (tenAthI)sAmAyika saMyata ane chedopasthApanIya saMyata A baMnenAM saMyama sthAna paraspara tulya ane asaMkhyAtaguNA che. 15. sannikarSa '- dvAra : pra. bhaMte ! sAmAyika saMyatanAM keTalA cAritra paryava kahyA che ? u. gautama ! ananta cAritra paryava kahyA che. A pramANe yathAkhyAta saMyata sudhI jANavuM joIe. pra. bhaMte ! eka sAmAyika saMyatanAM cAritra paryava anya sAmAyika saMyatanAM svasthAna sannikarSa (svajAtIya) cAritra paryavothI zuM hIna che, tulya che ke adhika che ? For Private Personal Use Only Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 1 36 dravyAnuyoga bhAga-2 3. vimA ! siya , sica tuje, siya madamadig, u. gautama ! kyAreka hIna che, kyAreka tulya che ane chtttthaannvddie| kyAreka adhika che arthAtu che: sthAna patita che. mAmAiyamaMjae NaM bhaMte ! chedovaTThAvaNiyasaMjayassa bhaMte! sAmAyika saMyatanAM cAritra paryava chedopasthAprtttthaannN-snnigaasennN carittapajjavehiM kiM hINe, panIya saMyatanAM parasthAna sannikarma (vijAtIya) 17. gamafu ? cAritra paryavothI zuM hIna che, tulya che ke adhika che ? u. goyamA ! miya hINa, siya tulle, siya abbhahie, gautama ! kyAreka hIna che, kyAreka tulya che ke chALavadA | kyAreka adhika che. arthAta che: sthAna patita che. evaM parihAravisaddhieNa samaM vi| parihAra vizuddha saMyatanI sAthe paNa tulanA A pramANe karavI joIe. pa. mAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! suhumasaMparAyasaMjayassa pra. bhaMte ! sAmAyika saMyatanA cAritra paryava sUkSma paradANasannigAmeNaM carittapajjavehiM kiMhINe, tulle, saMparAya saMyatanAM vijAtIya cAritra paryavothI zuM abhahie? hIna che, tulya che ke adhika che ? goyamA ! hoNe, no tulle, no abbhahie, aNaMtaguNa u. gautama ! hIna che, tulya nathI, adhika nathI, ananta dALa ! guNa hIna che. evaM ahakkhAyasaMjayaNa samaM vi| yathAkhyAta saMyatanAM cAritra paryavonAM sAthe tulanA paNa A pramANe che. chedovaTThAvaNie parihAravisuddhie vi savvA vattavvayA chedopasthApanIya saMyata ane parihAra-vizuddha saMyatanuM jahA saamaaiyss| saMpUrNa varNana sAmAyika saMyatanAM samAna che. heTThillesu tisu vi samaM-chaTThANavaDie, uvarillesu arthAta nIcenA traNeya cAritranI apekSAthI- che: dosa samaM hiinne| sthAna patita che ane uparanAM be cAritrathI ananta-guNa hIna che. pa. muhamasaMparAyasaMjae NaM bhaMte ! sAmAiyasaMjayassa pra. bhaMte ! sUkSma saMparAya saMyatanAM cAritra paryava parANasannigAsaNaM carittapajjavahiM kiMhINe,tulle, sAmAyika saMyatanAM vijAtIya cAritra paryavothI zuM amahie? hIna che, tulya che ke adhika che ? u. goyamA ! no hINa, no tulle, abbhahie gautama ! hIna nathI, tulya nathI paraMtu adhika che. annNtgunnmbhhie| te paNa anantaguNa adhika che. evaM chedovaTThAvaNiya-parihAravisuddhieNa vi samaM / chedo pasthApanIya saMyata ane parihAravizuddha saMyatanAM sAthe tulanA paNa A pramANe karavI joIe. saTThANe-miya hINe, siya tulle, siya abbhhie| svasthAnanI apekSAe arthAta eka sUkSma saM5rAya saMyatanAM cAritra paryava anya sUkSma saMparAya saMyatanAM cAritra paryavothI kyAreka hIna che, kyAreka tulya che ane kyAreka adhika che. jai hINa-aNaMtaguNa hINe / jo hIna che to - ananta guNa hIna che. aha abbhhie-annNtgunnmbbhhie| jo adhika che to - ananta guNa adhika che. [, [[maparAvarsanA maMta ! adavAyasaMnayarasa ca pra. bhaMte ! sUkSma saMparAya saMyatanAM cAritra paryava paradANasannigAmeNaM carittapajjavahiM ki hINe, tulle, yathAkhyAta saMyata vijAtIya cAritra paryavothI zuM bedamam ? For Private & Personal use hIna che, tulya che ke adhika che ? Jain Education Internationa Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 11.37 3. TI. nA tunsa. no adabhafzg, annNtgunnhiinne| ahakvAya caritte vi-heTrillANaM cauNha samaM no hINa, no tulle, abhhie-annNtgunnmbbhhie| nadrA-no TaLa, tunta, no amagi | 5. appA-bahuyaM - puni maMta ! . sImA, 2. chetIvAvaLiya, rU. 1radAravimuddhiya, 4. kudumasaMpAya, 5. ada+vAysNjyaannN jahannukkosagANaM carittapajjavANaM kayare kayarehiMto appA vA -jAva-visesAhiyA vA? u. goyamA!1.sAmAiyasaMjayassa chedovadrAvaNiyasaMjayassa ya eesi NaM jahannagA cArittapajjavA doNha vi tullA svvtthovaa| 2.parihAravisuddhiyasaMjayassa jahannagA carittapajjavA pratApaIT | 3. tamsa ceva ukkosagA carittapajjavA annNtgunnaa| u. gautama ! hIna che, tulya nathI ane adhika paNa nathI. paraMtu ananta guNa hIna che. yathAkhyAta saMyatanA cAritra paryava nIcenAM cAra saMyatonAM cAritra paryavothI hIna nathI, tulya nathI, paraMtu adhika che, te paNa anantaguNa adhika che. (yathAkhyAta saMyatanAM cAritra paryava) svasthAnanI apekSAe na to hIna che, na adhika che, paraMtu tulya hoya che. alpa-bahutva : pra. bhaMte ! 1. sAmAyika saMyata, 2. chedopasthApanIya saMyata, 3. parihAravizuddha saMyata, 4. sUkSma saMparAya saMyata ane 5. yathAkhyAta sayatanAM jadhanya ane utkRSTa cAritra paryavomAM koNa konAthI alpa -vAva- vizeSAdhika che ? gautama ! 1. sAmAyika saMyata ane chedopasthApanIya saMyata A baMnenAM jaghanya cAritra paryava badhAthI alpa che ane paraspara tulya che. 2. (tenAthI) parivAra vizuddha sayatanAM jaghanya cAritra paryava anantaguNA che. 3. (tenAthI) tenA utkRSTa cAritra paryava ananta guNA che. 4. (tenAthI) sAmAyika saMyata ane chedopasthApanIya saMyata A baMnenAM utkRSTa cAritra paryava paraspara tulya ane ananta guNA che. pa. (tenAthI) sUkSma saMparAya saMyatanAM jaghanya cAritra paryava ananta guNA che. 6. (tenAthI) tenA utkRSTa cAritra paryava ananta guNA che. 7. (tenAthI) yathAkhyAta saMyatanAM ajaghanya - anukuSTa cAritra paryava ananta guNA che. 16. yoga-dvAra : pra. bhaMte ! sAmAyika saMyata zuM sayogI hoya che ke ayogI hoya che ? u. gautama ! sayogI hoya che, ayogI hotA nathI. pra. jo sayogI hoya che to - zuM manayogI hoya che, vacanayogI hoya che ke kAyayogI hoya che ? 4. sAmAiyasaMjayassa chedovadvAvaNiyasaMjayassa ya, eesi NaM ukkosagA carittapajjavA doNha vi tullA mavitAT I 5. suhumasaMparAyasaMjayassa jahannagA carittapajjavA annNtgunnaa| 6. tassa ceva ukkosagA carittapajjavA aNaMtaguNA / 7. ahakkhAyamaMjayassa ajahannamaNukkosagA carittapajjavA aNaMtaguNA / 26, nona-rep. sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM sajagegI hojjA, sanI dajJA ? u. goyamA ! majogI hojjA, no ajogI hojjA / pa. jai sajogI hojjA, kiMmaNajogI hojjA, vaijogI hojjA, kAyajogI hojjA ? Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 38 dravyAnuyoga bhAga-2 u. goyamA ! maNajogI vA hojjA, vaijogI vA hojjA, kAyajogI vA hojjaa| evaM -jaav-suhmsNpraaysNje| pa. ahakkhAyasaMjae NaM bhaMte ! kiM sajogI hojjA, sago honnA ? u. goyamA ! sajogI vA hojjA, ajogI vA hojjA / pa. jaisajogI hojjA, kiMmaNajogI hojjA, vaijogI hojjA, kAyajogI hojjA? u. goyamA ! maNajogI vA hojjA, vaijogI vA donnA, vayenI honA 27. uvA -tArep. sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM sAgArovautte hojjA, aNAgArovautte hojjA? u. goyamA ! sAgArovautte vA hojjA, aNAgArovautte vA hojjaa| parva -gAva- mahA Navara-suhamasaMparAe sAgArovautte hojjA, no aNAgArovautte hojjA / . 28, rasAya-sArap. sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM sakasAyI hojjA, akasAyI hojjA? u. goyamA ! sakasAyI hojjA, no akasAyI hojjaa| pa. jai sakasAyI hojjA, se NaM bhaMte ! kaisu kasAesu hojjA? u. goyamA !causu vA, tisu vA, dosu vA hojjaa| causu homANe-causu 1. saMjalaNa koha, 2. mANa, rU. mAyA, 4. mesu roknA tisu homANe-tisu 1. saMjalaNa mANa, 2. mAyA, rU. TomeTu dojjA ! dosu homANe-dosu 1. saMjalaNa mAyA, 2. lobhesu honnA / evaM chedovaTThAvaNie vi| u. gautama ! manayogI paNa hoya che, vacanayogI paNa hoya che ane kAyayogI paNa hoya che. A pramANe sukSma saM5rAya saMyata sudhI jANavuM joIe. pra. bhaMte ! yathAkhyAta saMyata zuM sayogI hoya che ke ayogI hoya che ? u. gautama ! sayogI paNa hoya che ane ayogI paNa hoya che. pra. jo sayogI hoya che to - zuM manayogI hoya che, vacanayogI hoya che ke kAyayogI hoya che ? u. gautama ! manayogI paNa hoya che, vacanayogI paNa hoya che ane kAyayogI paNa hoya che. 17. upayoga - dvAra : pra. bhaMte ! sAmAyika saMyata zuM sAkAropayukta hoya che ke anAkAropayukta hoya che ? u. gautama ! sAkAropayukta paNa hoya che ane anAkAropayukta paNa hoya che. A pramANe yathAkhyAta sayata sudhI jANavuM joIe. vizeSa : sUkSma saMparAya saMyata sAkAropayukta ja hoya che. anAkAropayukta hotA nathI. 18, kapAya-dvAra : pra. bhaMte ! sAmAyika saMyata zuM sakaSAyI hoya che ke akaSAyI hoya che ? u. gautama ! sakaSAyI hoya che akaSAyI hotA nathI. pra. bhaMte ! jo sakaSAyI hoya che to keTalA kapAya hoya che ? u. gautama ! cAra, traNa ke be kaSAya hoya che. cAra hoya to - 1. saMjvalana krodha, 2. mAna, 3. mAyA ane 4. lobha hoya che. traNa hoya to - 1. saMjvalana mAna, 2. mAyA ane 3. lobha hoya che. be hoya to - 1. saMjvalana mAyA ane 2. lobha hoya che. A pramANe chedopasthApanIya saMyata paNa jANavuM joIe. Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana pa. parihAravisuddhie NaM bhaMte! kiM sakasAyI hojjA, akasAyI hojjA ? 3. goyamA ! sasAyI honnA, to aLasAyI hokhkhA | jai sakasAyI hojjA, se NaM bhaMte! kaisu kasA su honA ? 6. 3. goyamA ! 23mu saMnaja voTTa-mALa-mAyA-omesu DhokhkhA | pa. suhumasaMparAe NaM bhaMte ! kiM sakasAyI hojjA, akasAyI hojjA ? 3. goyamA ! sasAyI hokhkhA, no asAcI hokhkhA| jai sakasAyI hojjA, se NaM bhaMte! kaisu kasAesu donA ? 1 6. . 3. goyamA ! mni saMgataLe home honnA | 1. ahakkhAyasaMjae NaM bhaMte! kiM sakasAyI hojjA, akasAyI hojjA ? 3. goyamA ! no savasAyI hokhkhA, asAyI hokhkhA | jai akasAyI hojjA, kiM uvasaMtakasAyI hojjA, khINakasAyI hojjA ? 6. u. goyamA ! uvasaMtakasAyI vA hojjA, khINakasAyI vA hojjA / 22. chellA-vara pa. sAmAiyasaMjae NaM bhaMte! kiM salesse hojjA, alesse doSnA? 3. goyamA ! sajesse honnA, no gajesse TokhkhA | jaisalesse hojjA, se NaM bhaMte ! kaisu lesAsu donA ? 5. 3. goyamA ! imu jesAsu doSnA, taM nahIM - chu. iz2esANa -khAva- 6. muktesAC / evaM chedovadvAvaNie vi / pa. parihAravisuddhiyasaMjae NaM bhaMte! kiM salesse hojjA, alesse hojjA ? 3. goyamA ! sajese honnA, no gajemse hoggA / jaisalesse hojjA, se NaM bhaMte! kaisu lesAsu donA? 6. For Private pra. bhaMte ! parihAra vizuddha saMyata zuM sakaSAyI hoya che ke akaSAyI hoya che ? u. pra. u. gautama ! saMjvalana krodha, mAna, mAyA, lobha e cAra kaSAya hoya che. u. pra. pra. bhaMte ! sUkSma saMparAya saMyata zuM sakaSAyI hoya che ke akaSAyI hoya che ? u. pra. u. pra. 1139 gautama ! sakaSAyI hoya che, akaSAyI hotA nathI. bhaMte ! jo te sakaSAyI hoya che to keTalI kaSAya hoya che ? u. pra. gautama ! sakaSAyI hoya che, akaSAyI hotA nathI. bhaMte ! jo te sakaSAyI hoya che to keTalI kaSAya hoya che ? u. gautama ! upazAMta kaSAyI paNa hoya che ane kSINa kaSAyI paNa hoya che. 19. lezyA-dvAra : pra. bhaMte ! sAmAyika saMyata zuM salezI hoya che ke alezI hoya che ? u. pra. gautama ! eka saMjvalana lobha hoya che. bhaMte ! yathAkhyAta saMyata zuM sakaSAyI hoya che ke akaSAyI hoya che ? gautama ! sakaSAyI hotA nathI, akaSAyI hoya che. jo te akaSAyI hoya che to - zuM upazAMta kaSAyI hoya che ke kSINakaSAyI hoya che ? u. gautama ! cha lezyAo hoya che, jemake - gautama ! salezI hoya che, alezI hotA nathI. bhaMte ! jo te salezI hoya che to keTalI lezyAo hoya che ? 1. kRSNa lezyA -yAvat- 6. zukla lezyA. A pramANe chedopasthApanIya saMyata paNa jANavuM joIe. pra. bhaMte ! parihAra vizuddha saMyata zuM salezI hoya che ke alezI hoya che ? gautama ! slezI hoya che, alezI hotA nathI. bhaMte ! jo te salezI hoya che to keTalI lezyAo hoya che ? Personal Use Only Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1140 3. gocamA ! timu viyuddhajemAsu honnA, taM nahIM - 2. teGajemA, 2. vajesAi, rU. mujhesaNuM | pa. muhumasaMparAyasaMjae NaM bhaMte! kiM salesse hojjA, alesse hojjA ? 3. goyamA ! majemse honnA, no ahese hokhkhA | jaisalesse hojjA-se NaM bhaMte! kaisu lesAsu hojjA ? 6. 3. goyamA ! dhANa mujemA dokhkhA | 6. akkhAyasaMjae NaM bhaMte ! kiM salesse hojjA, alesse hojjA ? 3. goyamA ! sahasse vA honnA, ajemse vA honnA | 5. jai salesse hojjA, se NaM bhaMte ! kaisu lesAsu hojjA ? 3. goyamA ! ! mujemA dokhkhA | 20. rAma-ra pa. sAmAiyasaMjae NaM bhaMte! kiM 1. vaDDhamANapariNAme honA, 2. hAyamANa pariNAme hojjA, rU. akriyarAme dokhkhA ? 3. goyamA ! chu. varDjhamALariNAme vA dokhkhA, 2. hAyamANapariNAme vA hojjA, 3. avaTTiyapariNAme vA hojjA / va -nAva- parihAravipuSkriyasaMna / pa. suhumasaMparAyasaMjae NaM bhaMte! kiM vaDDhamANapariNAme hojjA, hAyamANapariNAme hojjA, avaTThiyapariNAme donA ? 6. 3. goyamA ! vaDDhamANapariNAme vA hojjA, hAyamANapariNAme vA hojjA, no avaTTiyapariNAme hojjA / ahakkhAyasaMjae NaM bhaMte! kiM vaDDhamANapariNAme hojjA, hAyamANapariNAme hojjA, avaTThiya pariNAme hojjA ? u. goyamA ! vaDDhamANapariNAme hojjA, no hAyamANa pariNAme hojjA, avaTThiyapariNAme vA hojjA / dravyAnuyoga bhAga-2 u. gautama ! traNa vizuddha lezyAo hoya che. jemake1. tejo lezyA, 2. padmalezyA, 3. zukla lezyA. pra. bhaMte ! sUkSma saMparAya saMyata zuM salezI hoya che ke alezI hoya che ? u. pra. u. pra. gautama ! salezI hoya che, alezI hotA nathI. bhaMte ! jo te salezI hoya che to keTalI lezyAo hoya che ? gautama ! eka zukla lezyA hoya che. bhaMte ! yathAkhyAta saMyata zuM salezI hoya che ke alezI hoya che ? u. gautama ! salezI paNa hoya che ane alezI paNa hoya che. pra. bhaMte ! jo te salezI hoya che to keTalI lezyAo hoya che ? u. gautama ! eka zukla lezyA hoya che. 20. pariNAma - dvAra : pra. bhaMte ! sAmAyika saMyata zuM vardhamAna pariNAmavALA hoya che. 2. hIyamAna pariNAmavALA hoya che ke 3. avasthita pariNAmavALA hoya che ? u. gautama ! 1. vardhamAna pariNAmavALA paNa hoya che. 2. hIyamAna pariNAmavALA paNa hoya che, 3. avasthita pariNAmavALA paNa hoya che. A pramANe parihAravizuddha saMyata sudhI jANavuM joIe. pra. bhaMte ! sUkSma saMparAya saMyata zuM vardhamAna pariNAmavALA hoya che, hIyamAna pariNAmavALA hoya che ke avasthita pariNAmavALA hoya che ? u. gautama ! vardhamAna pariNAmavALA paNa hoya che, hIyamAna pariNAmavALA paNa hoya che paraMtu avasthita pariNAmavALA hotA nathI. pra. bhaMte ! yathAkhyAta saMyata zuM vardhamAna pariNAmavALA hoya che, hIyamAna pariNAmavALA hoya che ke avasthita pariNAmavALA hoya che ? 3. gautama ! vardhamAna pariNAmavALA hoya che, hIyamAna pariNAmavALA hotA nathI, avasthita pariNAmavALA hoya che. Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1141 pa. sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM vaDDha- pra. bhaMte ! sAmAyika saMyatanuM vardhamAna pariNAma keTalA mANapariNAme hojjA? samaya sudhI rahe che ? 3. yama ! nadavi-U* samaye, u. gautama ! jadhanya eka samaya, 3osevi- saMtomudutta ! utkRSTa - antarmuhUrta. pa. kevaiyaM kAlaM hAyamANapariNAme hojjA ? pra, hIyamAna pariNAma keTalA samaya sudhI rahe che ? 3. yaT ! nadanevi- samaye, u, gautama ! jadhanya - eka samaya, ukkoseNaM- aMtomuhuttaM / utkRSTa - antarmuhUrta. pa. kevaiyaM kAlaM avaTThiya-pariNAme hojjA? pra. avasthita pariNAma keTalA samaya sudhI rahe che ? u. goyamA ! jahanneNaM-ekkaM samayaM, u. gautama ! jadhanya - eka samaya, ukkoseNaM -satta smyaa| utkRSTa - sAta samaya. parva -navi- ravikulig / A pramANe parivAra vizuddha saMyata sudhI jANavuM joIe. pa. suhumasaMparAyasaMjae NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM vaDDha- pra. bhaMte ! sUkSma saM5rAya saMyatanuM vardhamAna pariNAma mANapariNAma hojjA? keTalA samaya sudhI rahe che ? u. goyamA ! jahanneNaM-ekkaM samayaM, gautama ! jaghanya - eka samaya, ukkoseNaM- aMtomuhuttaM, utkRSTa - antarmuhUrta. hAyamANapariNAme vi evaM ceva / hIyamAna pariNAmanuM jaghanya - utkRSTa samaya paNa A pramANe jANavuM joIe. ahakkhAyasaMjae NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM vaDDha- pra. bhaMte ! yathAkhyAta saMyatanuM vardhamAna pariNAma mANapariNAme hojjA? keTalA samaya sudhI rahe che ? 3. yama ! nadai-baMtomuddatta, u. gautama ! jaghanya - antarmuhUrta, ukkoseNaM-aMtomuhuttaM / utkRSTa - antarmuhUrta. pa. kevaiyaM kAlaM avaTThiyapariNAme hojjA? pra. avasthita pariNAma keTalA samaya sudhI rahe che? u. goyamA ! jahanneNaM-ekkaM samayaM, u. gautama ! jaghanya - eka samaya, ukkoseNaM-desUNA puckoddii| utkRSTa - dezona doDa pUrva. ra1, Hvanya-rA 21. karmabaMdha - dvAra : pa. sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kai kammapagaDIo baMdhai ? pra. bhaMte ! sAmAyika saMyata keTalI karmaprakRtio bAMdhe che ? u. goyamA ! sattaviha baMdhae vA, aTTaviha baMdhae vaa| u. gautama ! sAta karmaprakRtio paNa bAMdhe che ane ATha karmaprakRtio paNa bAMdhe che. satta baMdhamANe AuyavajjAo satta kammapagaDIo sAta bAMdhe to - Ayu karmane choDIne bAkInI sAta vaMdhaH | karmaprakRtione bAMdhe che. aTTha baMdhamANe paDipuNNAo aTTha kammapagaDIo bNdhi| ATha bAMdhe to - pratipUrNa ATheya karmaprakRtione bAMdhe che. parva -gAva- rAvizuddhivasaMga A pramANe parihAravizuddha saMyata sudhI jANavuM joIe. Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1142 dravyAnuyoga bhAga-2 suhumasaMparAyasaMjae NaM bhaMte ! kai kammapagaDIo vaMdha? goyamA ! Auya-mohaNijjavajjAocha kammapagaDIo viMdhak | pa. ahakkhAyasaMjae NaM bhaMte ! kai kammapagaDIo baMdhai? . 3. ! vida vaMdha, vA, vaMdhavaI egaM baMdhamANe egaM veyaNijjaM kammaM bNdhi| 22. janmavera-tArep. sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kai kammapagaDIo veei? u. goyamA ! niyamaM aTTha kammapagaDIo veei / have nAva-muhumaraMparAyasaMgaU/ pa. ahakkhAyasaMjae NaM bhaMte ! kai kammapagaDIo veei? u. goyamA ! sattaviha veyae vA, cauniha veyae vA / satta ve emANe-mohaNijjavajjAo satta kammapagaDIo veei| thanAra vevmAja-2. vejigna, 2. , rU. nAma, 4. goyAo cattAri kammapagaDIo veei / pra. bhaMte ! sUkSma saMparAya saMyata keTalI karmaprakRtione bAMdhe che ? u. gautama ! AvuM karma ane mohanIya karmane choDI bAkI chaye karmaprakRtione bAMdhe che. pra. bhaMte ! yathAkhyAta saMyata keTalI karmaprakRtione bAMdhe che ? u. gautama ! ekavidha baMdhaka ane abaMdhaka che. eka bAMdhe to eka vedanIya karma bAMdhe che. 22. karmavedana-dvAra : pra. bhaMte ! sAmAyika saMyata keTalI karmapravRtionuM vedana kare che ? u. gautama! ATheya karma prakRtionuM niraMtara vaMdana kare che. A pramANe sUkSma saMparAya saMyata sudhI jANavuM joIe. pra. bhaMte ! yathAkhyAta saMyata keTalI karmaprakRtionuM vedana kare che ? u. gautama ! sAta karmaprakRtionuM vedana kare che ke cAra karmaprakRtionuM vedana kare che. sAtanuM vedana karato - mohanIya karmane choDIne sAta karmaprakRtionuM vedana kare che. cAranuM vedana karato - 1. vedanIya, 2. Ayu, 3. nAma ane 4. gotra - A cAra karmapravRtionuM vedana kare che. 23, karma udIraNA-dvAra : pra. bhaMte ! sAmAyika saMyata keTalI karmaprakRtionI udIraNA kare che ? u. gautama ! cha karmaprakRtionI udIraNA kare che. sAta karmaprakRtionI udIraNA kare che, ATha karmaprakRtionI udIraNA kare che. chanI udIraNA kare to - Ayu karma ane mohanIya karmane choDIne bAkI cha karmaprakRtionI udIraNA kare che. sAtanI udIraNA kare to - Ayu karmane choDIne sAta karmaprakRtionI udIraNA kare che. AThanI udIraNA kare to - pratipUrNa - ATheya karmaprakRtionI udIraNA kare che. A pramANe parihAra vizuddha saMyata sudhI jANavuM 23, volAra-tArap. sAmAiyasaMjaeNaM bhaMte! kai kammapagaDIo udIrei? 3. yama! jIvida 3Irapa va, sattavida 3Ira, va, aTTaviha udIrae vaa| cha udIremANe-Auya-veyaNijjavajjAo cha kammapagaDIo udIrei / / satta udIremANe-AuyavajjAo sattakammapagaDIo 3Ire aa aTTa udIremANe-paDipuNNAo aTTa kammapagaDIo 3Ire evaM -jAva- prihaarvisddhiysNje| Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1143 5. sudumaraMparAyasaMnau vi maMte ! Tu varmAno udIrei.? u. goyamA ! chaviha udIrae vA. paMcaviha udIrae vaa| cha udIremANe-Auya-veyaNijjavajjAo cha kammapagaDIo udIrei / paMca udIremANe-Auya-veyaNiya-mohaNijjavajjAo paMca kammapagaDIo udIrei / pa. ahakkhAyasaMjaeNaM bhaMte! kai kammapagaDIo udIrei ? u. goyamA ! paMcaviha udIrae vA, duviha udIrae vA, aNudIrae vaa| paMca udIremANe-Auya-veyaNiya-mohaNijjavajjAo paMca kammapagaDIo udIrei / do udIremANe-nAmaM ca, goyaM ca udIrei / pra. bhaMte! sUkSma saMparAya saMyata keTalI karma prakRtionI udIraNA kare che ? gautama! cha karma prakRtionI ke pAMca karma prakRtionI udIraNA kare che. chanI udIraNA kare to - Ayu karma ane vedanIya karmane choDIne bAkI cha karma pravRtionI udIraNA kare che. pAMcanI udIraNA kare to - Ayu karma, vedanIya karma ane mohanIya karmane choDIne bAkI pAMca karma prakRtionI udIraNA kare che. pra. bhaMte ! yathApyAta saMyata keTalI karma-prakRtionI udIraNA kare che ? u. gautama! pAMca karma pravRtionI ke be karma pravRtionI udIraNA kare che. athavA udIraNA karatA paNa nathI. pAMcanI udIraNA kare to - Ayukarma, vedanIya karmaane mohanIya karmane choDIne bAkI pAMca karma prakRtionI udIraNA kare che. benI udIraNA kare to- nAma karma ane gotra karmanI udIraNA kare che. 24. upasaMpata jahana-dvAra : pra. bhaMte ! sAmAyika saMyata, sAmAyika saMtapaNAne choDatA zuM choDe che ane zuM prApta kare che ? u. gautama ! sAmAyika saMtapaNAne choDe che, chedopasthApanIya saMyata, sUkSma-saMpAya saMyata, saMyamasaMyama ke asaMyamane prApta kare che. pra. bhaMte ! chedo pasthApanIya saMyata, chedo pasthApanIya saMtapaNAne choDatA zuM choDe che ane zuM prApta kare che ? u. gautama ! chedopasthApanIya saMtapaNAne choDe che. sAmAyika saMyata, parihAra vizuddha saMyata, sUkSma saMparAya saMyata, saMyamA-saMyama ke asaMyamane prApta kare che. pra. bhaMte ! parivAra vizuddha saMyata, parihAra vizuddha saMyatapaNAne choDatA zuM choDe che ane zuM prApta kare 24, 3vasaMpanaLa-tArep. sAmAiyasaMjae NaM bhaMte! sAmAiyasaMjayattaM jahamANe kiM jahai, kiM uvasaMpajjai ? 3. kothamA ! sAmaphasaMnayatta nada6, chedovaTThAvaNiyasaMjayaM vA , suhumasaMparAyasaMjayaM vA, saMjamAsaMjamaM vA, asaMjamaM vA uvsNpjji| chedovaTThAvaNiyasaMjaeNaMbhaMte! chedovaTThAvaNiyasaMjayattaM jahamANe kiM jahai, kiM uvasaMpajjai? 3. yama ! chevaTTAvAyasaMnayatta nada6, sAmAiyasaMjayaM vA, parihAravisuddhiyasaMjayaM vA, suhamasaMparAyasaMjayaM vA, saMjamAsaMjamaM vA, asaMjamaM vA uvsNpjji| pa. parihAravisuddhiyasaMjae NaM bhaMte ! parihAravi suddhiyasaMjayattaM jahamANe kiM jahai. kiM uvasaMpajjai? 3. garama ! rihAravimuddhi saMnaya nada6, u. gautama ! parihAra vizuddha saMtapaNAne choDe che. Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1144 dravyAnuyoga bhAga-2 chedovaTThAvaNiyasaMjayaM vA, asaMjamaM vA uvsNpjji| chedo pasthApanIya saMyatane ke asaMyamane prApta kare che. bhaMte ! sUkSma saMparAya saMyata, sUkSma saMparAya saMtapaNAne choDatA zuM choDe che ane zuM prApta pa. suhumasaMparAyasaMjae NaM bhaMte ! suhumasaMparAyasaMjayattaM jahamANe kiM jahai, kiM uvasaMpajjai? 3. caHI ! sumasaMparasaMnayajaM naTTa, u. gautama ! sUkSma saMparAya saMtapaNAne choDe che. sAmAiyasaMjayaM vA, chedovaTThAvaNiyasaMjayaM vA, sAmAyika saMyata, chedopasthApanIya sayata, ahakkhAyasaMjayaM vA, asaMjamaM vA uvasaMpajjai / yathAkhyAta saMyata ke asaMyamane prApta kare che. 5. ahakkhAyasaMjaeNaM bhaMte! ahakkhAyasaMjayattaMjahamANe pra. bhaMte ! yathAkhyAta saMyata, yathAkhyAta saMtapaNAne kiM jahai, kiM uvasaMpajjai? choDatA zuM choDe che ane zuM prApta kare che ? 3. mA ! sahavAyasaMnayatta naha6, u. gautama ! yathAkhyAta saMtapaNAne choDe che, suhumasaMparAyasaMjaya vA, asaMjamaM vA, siddhigaI vA sUkSma saMparAya saMyatane ke asaMyamane prApta kare che uvsNpjji| athavA siddha gatine prApta kare che. 21. saT-DhAre 25. saMjJA - dvAra : pa. sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM saNNovautte hojjA, pra. bhaMte ! sAmAyika saMyata zuM saMjJopayukta hoya che no saNNovautte hojjA? ke asaMjJopayukta hoya che ? u. goyamA ! saNNovautte vA hojjA. no saNNovautte u. gautama ! saMjJopayukta paNa hoya che ane saMjJopayukta vA hojjaa| paNa hotA nathI. evaM -jAva- prihaarvisuddhiysNje| A pramANe parihAravizuddha saMyata sudhI jANavuM joIe. pa. suhamasaMparAyasaMjaeNaM bhaMte ! kisaNNovauttehojjA. pra. bhaMte ! sUkSma saMparAya saMyata zuM saMzopayukta hoya no saNNovautte hojjA? che ke asaMjJopayukta hoya che ? u. goyamA ! no saNNovautte hojjaa| u. gautama ! saMjJopayukta hotA nathI. evaM ahakkhAyasaMjae vi| A pramANe yathAkhyAta saMyata paNa jANavuM joIe. ra6. mAhA-tA 26, AhAra-dvAra : pa. sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM AhArae hojjA, pra. bhaMte ! sAmAyika saMyata zuM AhAraka hoya che ke aNAhArae hojjA? anAhAraka hoya che ? 3. nAyamI ! mAdAra hobbI, nA pAdarA Tonga u. gautama! AhAraka hoya che, anAhAraka hotA nathI. parva -nAva-muhamasaMgharAyasaMnag / A pramANe sUkSma saMparAya saMyata sudhI jANavuM joIe. ahakkhAyasaMjae NaM bhaMte ! kiM AhArae hojjA, pra. bhaMte ! yathAkhyAta saMyata zuM AhAraka hoya che ke aNAhArae hojjA ? anAhAraka hoya che ? u. goyamA ! AhArae vA hojjA, aNAhArae vA gautama ! AhAraka paNa hoya che, anAhAraka paNa hojjaa| hoya che. 27, bhava-tAre 27. bhava-dvAra : 5. sAmAyasaMnag of "te ! vaIVITDhuM DhInA ? pra. bhaMte ! sAmAyika saMyata keTalA bhava grahaNa kare che ? For Private & Personal use only www.jamelibrary.org 1. Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1145 3. ! nadanevi-gva, 3Asevi-aTTa | u. gautama ! jaghanya - eka bhava, utkRSTa - ATha bhava. evaM chedovaTThAvaNiyasaMjae vi| A pramANe chedopasthApanIya saMyata paNa jANavuM joIe. pa. parihAravisuddhiyasaMjae NaM bhaMte ! kai bhavaggahaNAI pra. bhaMte ! parivAra vizuddha saMta keTalA bhava grahaNa kare che ? 3. camA ! nadanevi-Uva3osa-tiniA u. gautama ! jaghanya - eka bhava, utkRSTa - traNa bhava. parva -gAva- sadAyasaMga A pramANe yathAkhyAta saMyata sudhI jANavuM joIe. 28, sArasa-tAre 28. AkarSa-dvAra : 5. sAmaphasaMnayarasa vi maMta!pramavALiyA veva pra. bhaMte ! sAmAyika saMyatanAM eka bhavamAM grahaNa AgarisA paNNattA? karavA yogya keTalA AkarSa kahyA che arthAt eka bhavamAM keTalI vAra prApta thAya che ? 3. yaT nadanef-U, 3osevi-sAso | u. gautama ! jadhanya - eka, utkRSTa - saikaDo vAra prApta thAya che. pa. chedovaTThAvaNiyassaNaMbhaMte! egabhavaggahaNiyA kevaiyA pra. bhaMte ! chedopasthApanIya saMyatanAM eka bhavamAM AgarisA paNNattA? grahaNa karavA yogya keTalA AkarSa kahyA che ? 3. yaT ! nadanevi-U, 3Isa-vIsaputte | u. gautama ! jaghanya - eka, utkRSTa - vIsa pRtha8. parihAravisuddhiyassa NaM bhaMte ! ega bhavaggahaNiyA pra. bhaMte ! parihAravizuddha saMyatanAM eka bhavamAM grahaNa kevaiyA AgarisA paNNattA? karavA yogya keTalA AkarSa kahyA che? 3. thaT! nahanevi-U, 3osevi-tiniA u. gautama ! jaghanya - eka, utkRSTa - traNa. pa. suhumasaMparAyassa NaM bhaMte! egabhavaggahaNiyA kevaiyA pra. bhaMte ! sUkSma saMparAya saMyatanAM eka bhavamAM grahaNa AgarisA paNNattA? karavA yogya keTalA AkarSa kahyA che ? goyamA ! jahanneNaM-ekko, ukkosennN-cttaari| u. gautama ! jaghanya- eka, utkRSTa- cAra. ahakkhAyassa NaM bhaMte ! egabhavaggahaNiyA kevaiyA pra. bhaMte ! yathAvAta saMyatanAM eka bhavamAM grahaNa AgarisA paNNattA? karavA yogya keTalA AkarSa kahyA che ? 3. nAyama ! nadanef-UT, 3 -Dhoni | u. gautama ! jaghanya - eka, utkRSTa- be. sAmAiyasaMjayassa NaM bhaMte ! nANAbhavaggahaNiyA pra. bhaMte ! sAmAyika saMyatanAM nAnA bhava grahaNa karavA kevaiyA AgarisA paNNattA ? yogya keTalA AkarSa kahyA che? arthAtu aneka bhavomAM keTalI vAra prApta thAya che ? 3. ! nadanef-ni. 3 vi-dasaMsAra u. gautama ! jaghanya - be, utkRSTa - hajAro vAra prApta thAya che. pa. chedovaTThAvaNiyassa NaM bhaMte ! nANAbhavaggahaNiyA aMte chedopasthApanIya saMyatanAM nAnA bhAvamAM kevaiyA AgarisA paNNattA? grahaNa karavA yogya keTalA AkarSa kahyA che? gayA ! nannevi-Dhoni, u. gautama ! jadhanya - be, ukkoseNaM-uvariM navaNhaM sayANaM aMtosahassassa / utkRSTa - navasothI upara ane eka sahastranAM antargata arthAta 980 vAra prApta thAya che. m B bi Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1146 dravyAnuyoga bhAga-2 parihAravisuddhiyassa jahanneNaM-donni, 3o-sattA suhumasaMparAyassa, jahanneNaM-donni, 3osed- navA ahakkhAyassa jahanneNaM-donni, 3ose-paMjA 21. I-kAra[, sAmakisaMga, je maMta ! 4i3 vari do? 3. gayA ! nadane- samaye, ukkoseNaM-navahiM vAsehiM UNiyA puckoddii| evaM chedovaTThAvaNie vi| pa. parihAravisuddhiyasaMjae NaM bhaMte! kAlao kevaciraM ho ? 3. gayA ! nadine- samarca, ukkoseNaM-ekkUNatIsAe vAsehiM UNiyA puckoddii| pa. suhamasaMparAyasaMjae NaM bhaMte! kAlao kevaciraM hoi? parihAravizuddha saMtanAM jadhanya-be AkarSa, utkRSTa- sAta AkarSa. sUma saMparAya saMyatanAM jaghanya- be AkarSa, utkRSTa - nava AkarSa. yathAkhyAta saMyatanAM jaghanya - be AkarSa, utkRSTa- pAMca AkarSa kahyA che. 29, kALa- dvAra : pra. bhaMte ! sAmAyika saMyata kALathI keTalA samaya sudhI rahe che ? u. gautama ! jaghanya - eka samaya, utkRSTa - nava varSa ochuM koDa pUrva. A pramANe chedo pasthApanIya saMyata paNa jANavuM joIe. pra. bhaMte ! parihAra vizuddha saMyata kALathI keTalA samaya sudhI rahe che ? u. gautama ! jaghanya - eka samaya, utkRSTa - ogaNatrIsa varSa ochuM kroDa pUrva. pra. bhaMte ! sUkSma saMparAya saMyata kALathI keTalA samaya sudhI rahe che ? u. gautama ! jaghanya - eka samaya, utkRSTa antarmuhUrta. yathAkhyAta saMyata sAmAyika saMyatanAM samAna jANavuM joIe. pra. bhaMte ! sAmAyika saMyata kALathI keTalA samaya sudhI rahe che ? u. gautama ! sarvakALa rahe che. pra. bhaMte ! chedopasthApanIya saMyatakALathI keTalA samaya sudhI rahe che ? u. gautama ! jaghanya - aDhIso varSa, utkRSTa - pacAsa lAkha kroDa sAgaropama. bhaMte ! panihAra vizuddha saMyata kALathI keTalA samaya sudhI rahe che ? u. gautama ! jaghanya - kaMIka ochuM arthAt 58 varSa ochuM baso varSa. utkRSTa - kaMIka ochuM arthAt pa8 varSa ochuM be kroDa pUrva. u. goyamA ! jahaneNaM-ekkaM samayaM, ukkoseNaM-aMtomuhuttaM / ahakkhAyasaMjae jahA saamaaiysNje| pa. sAmAiyasaMjayA NaM bhaMte ! kAlao kevaciraM hoi? 3. gAyama ! satraddhA pa. chedovaTThAvaNiyA NaM bhaMte ! kAlao kevaciraM hoi ? u. goyamA ! jahanneNaM-aDDhAijjAI vAsasayAI, ukkoseNaM-pannAsaM saagrovmkoddisyshssaaii| pa. parihAravisuddhiyasaMjayA NaM bhaMte ! kAlao kevaciraM hovu ? u. goyamA ! jahanneNaM-desUNAI do vAsasayAI, pra. bhan : ukkoseNaM-desUNAo do puvvkoddiio| Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana 1147 pa. suhamasaMparAyasaMjayA NaM bhaMte ! kAlao kevaciraM hoi? 3. govA ! nanaif-gva samaye, ukkoseNaM-aMtomuhuttaM / ahakkhAyasaMjayA jahA saamaaiysNjyaa| 30. jhaMtara-drAp. sAmAiyasaMjayassa NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM aMtaraM hoi? 3. yama ! nanne-aMtamuhurta, ukkoseNaM-aNaMtaMkAlaM, aNaMtAo osappiNiussappiNIo kAlao, khettao avaDDhaM poggala-pariyaTTU desUNaM / evaM -jAva- ahkkhaaysNjyss| pa. sAmAiyasaMjayA NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM aMtaraM hoi ? 3. yama ! natyi maMtaraMga pa. chedovaTThAvaNiyasaMjayA NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM aMtaraM do ? u. goyamA ! jahanneNaM-tevaTThivAsasahassAI, ukkaseNaM-aTThArasa saagrovmkoddaakoddiio| parihAravisuddhiyasaMjayANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM . aMtaraM hoi? u. goyamA! jahanneNaM-caurAsIiM vAsasahassAI, ukkoseNaM-aTThArasa saagrovm-koddaakoddiio| pa. suhumasaMparAyasaMjayA NaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM aMtaraM ho ? u. goyamA ! jahanneNaM-ekkaM samayaM, ukkosennN-chmmaasaa| ahakkhAyANaM jahA sAmAiyasaMjayANaM / pra. bhaMte ! sUkSma saMparAya saMyata kALathI keTalA samaya sudhI rahe che ? u. gautama ! jadhanya - eka samaya, utkRSTa - antarmuhUrta. yathAkhyAta saMyata sAmAyika saMyatanAM samAna jANavuM joIe. 30, aMtara-dvAra : pra. bhaMte ! (eka) sAmAyika saMyatanuM keTalA kALanuM aMtara hoya che ? u. gautama ! jadhanya - antarmuhUrta, utkRSTa- anantakALa arthAt ananta avasarpiNI utsarpiNI kALa, kSetrathI kaMIka ochuM - addha pudgala parAvartana. A pramANe yathApyAta saMyata sudhI jANavuM joIe. pra. bhate ! aneka sAmAyika saMyatonuM keTalA samayanuM aMtara hoya che ? gautama ! aMtara nathI, arthAt zAzvata che. pra. bhaMte ! aneka chedo pasthApanIya saMyatonuM keTalA samayanuM aMtara hoya che ? u. gautama ! jaghanya - (63) tresaTha hajAra varSa, utkRSTa - aDhAra kroDA-kroDa sAgaropama. pra. bhaMte ! aneka parihAravizuddha saMtonuM keTalA samayanuM aMtara hoya che ? u. gautama ! jaghanya - (84) coryAsI hajAra varSa, utkRSTa - aDhAra kroDA - kroDa sAgaropama. pra. bhaMte ! aneka sUkSma saMparAya saMyatonuM keTalA samayanuM aMtara hoya che ? u. gautama ! jaghanya - eka samaya, utkRSTa - cha mAsa. aneka yathAkhyAta saMyata aneka sAmAyika saMyatanA samAna jANavA joIe. 31, samuddaghAta-dvAra : pra. bhaMte ! sAmAyika saMyatanAM keTalA samuddaghAta kahyA che ? u. gautama ! cha samuddAta kahyA che, jemake - 32. samupAya-tap. sAmAiyasaMjayassaNaM bhaMte ! kai samugghAyA paNNattA? u. goyamA ! cha samagghAyA paNNattA, taM jahA - Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1148 dravyAnuyoga bhAga-2 1. vaiVITIENTS -gAva- 6. mAdArasamupAI ne evaM chedovaTThAvaNiyassa vi| 9 pa. parihAravisuddhiyasaMjayassa NaM bhaMte ! kai samugdhAyA gujttA ? goyamA ! tinni samugghAyA paNNattA, taM jahA - 2. vaicAlimuraghANa, 2. vasaTyasamughAi, rU. mArAMti samudhA 1 pa. suhumasaMparAyassa NaM bhaMte ! kai samugghAyA paNNattA? 1. vedanA samuddhAta -cAvata-, AhAraka samuddhAta. A pramANe chedo pasthApanIya saMyata paNa jANavuM joIe. bhate ! parihAravizuddha saMtanAM keTalA samudaghAta kahyA che ? u. gautama ! traNa samuddhAta kahyA che, jemake 1. vedanA samudraghAta, 2. kaSAya samuddhAta, 3. mAraNAntika samuddaghAta. pra. bhaMte ! sUkSma saMparAya saMyatanAM keTalA samudhAta kahyA che ? u. gautama ! eka paNa samuddhAta nathI. pra. bhaMte ! yathAkhyAta sayatanAM keTalA samuddhAta kahyA 3. yama ! natri vo vize pa. ahakkhAyasaMjayassa NaM bhaMte! kai samugghAyA paNNattA? u. goyamA ! ege kevalisamugghAe paNNatte / 32. vera-tA sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! logassa kiM - saMkhejjai bhAge hojjA, asaMkhejjai bhAge hojjA, saMkhejjesu bhAgesu hojjA, asaMkhejjesu bhAgesu hojjA, savvaloe hojjA ? u. goyamA ! no saMkhejjai bhAge hojjA, asaMkhejjai bhAge hojjA, no saMkhejjesu bhAgesu hojjA, no asaMkhejjesu bhAgesu hojjA, no savvaloe hojjA, parva -nava-sudumarsaparA / pa. ahakkhAyasaMjae NaM bhaMte ! logassa kiM saMkhejjai bhAge hojjA -jAva-savvaloe hojjA ? goyamA ! no saMkhejjai bhAge hojjA, asaMkhejjai bhAge hojjA, no saMkhejjesu bhAgesu hojjA, asaMkhejjesu bhAgesu hojjA, savvaloe vA hojjaa| u. gautama ! eka kevaLI samughAta kahyo che. 32. kSetra-dvAra : pra. bhaMte ! sAmAyika saMyata zuM - lokanAM saMkhyAmAM bhAgamAM hoya che, asaMkhyAtamAM bhAgamAM hoya che, saMkhyAta bhAgomAM hoya che, asaMkhyAta bhAgomAM hoya che ke sarvalokamAM hoya che ? u. gautama ! saMkhyAta bhAgamAM hotA nathI, asaMkhyAta bhAgamAM hoya che, saMkhyAta bhAgomAM hotA nathI. asaMkhyAta bhAgomAM hotA nathI, saMpUrNa lokamAM hotA nathI. A pramANe sUkSma saMparAya saMyata sudhI jANavuM joIe. pra. bhaMte ! yathAkhyAta sayata zuM lokanAM saMkhyAta bhAgamAM hoya che -vAva- saMpUrNa lokamAM hoya che ? u. gautama ! saMkhyAta bhAgamAM hotA nathI. asaMkhyAta bhAgamAM hoya che, saMkhyAta bhAgomAM hotA nathI, asaMkhyAta bhAgomAM hoya che, saMpUrNa lokamAM hoya che. Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana rU.rU. husaLA-tAruM pa. sAmAiyasaMjae NaM bhaMte! logassa kiM saMkhejjai bhAgaM phusai - jAva- savvaloyaM 'phusai ? u. goyamA ! jaheva khetta-dAre bhaNiyaM taheva phusaNA vi -nAva- avAyasaMnapu / 24. bhAva-tAruM pa. sAmAiyasaMjae NaM bhaMte! kayarammi bhAve hojjA ? 3. goyamA ! vovamiNa bhAve hokhkhA | va -nAva- muhumAMjarAyasaMna! | 5. ahakkhAyasaMjae NaM bhaMte! kayarammi bhAve hojjA ? u. goyamA ! ovasamie vA bhAve hojjA, khaie vA bhAve hojjA / rUpa, parimALa-dvAre pa. sAmAiyasaMjayA NaM bhaMte ! egasamaeNaM kevaiyA dAnA? 3. goyamA! DivapnamALaCpaDu-siya RSi, ziya nasthi, naH asthi, nadatte-pavano vA, Dho vA, tini vA, ukkoseNaM sahassapuhuttaM / puvvapaDivannae paDucca - jahanneNaM koDisahassapuhattaM, ukkoseNa vi koDisahassapuhuttaM / pa. chedovaTThAvaNiyA NaM bhaMte ! egasamaeNaM kevaiyA ronA? 3. goyamA! DivapnamADu-siya asthi, siya naci vA, jai asthi jahanneNaM-ekko vA, to vA, tinni ukkoseNaM-sayapuhuttaM / puvvapaDivannae paDucca - siya atthi, siya natthi / napha asthi nadattta-vo vA, je vA, titti vA, ukkoseNaM- koDisayapuhuttaM / pa. parihAravisuddhiya saMjayA NaM bhaMte ! egasamaeNaM kevaiyA hojjA ? 3. goyamA ! paDivajjamANae paDucca-siya atthi, siya Jain Education InterT 33. sparzanA - dvAra : pra. bhaMte ! sAmAyika saMyata zuM lokanAM saMkhyAtamAM bhAgano sparza kare che thAvat- sarva lokano sparza kare che ? u. gautama ! je pramANe kSetra dvAramAM kahyuM. te pramANe sparzanA mATe paNa yathAkhyAta saMyata sudhI jANava joIe. 34. bhAva-dvAra : pra. u. pra. u. bhaMte ! sAmAyika saMyata kyA bhAvamAM hoya che ? gautama ! kSAyopamika bhAvamAM hoya che. A pramANe sUkSmasaMparAya saMyata sudhI jANavuM joIe. bhaMte ! yathAkhyAta saMyata kyA bhAvamAM hoya che ? gautama ! aupamika bhAvamAM paNa hoya che ane kSAyika bhAvamAM paNa hoya che. 35, parimANa- dvAra : pra. bhaMte ! sAmAyika saMyata eka samayamAM keTalA hoya che ? 1149 u. gautama ! pratipadyamAnanI apekSAe- kyAreka hoya che ane kyAreka hotA nathI, jo hoya che to jaghanya- eka, be, traNa. utkRSTa aneka hajAra. pUrvapratipatnanI apekSAe - jaghanya aneka hajAra kroDa ane utkRSTa paNa aneka hajAra kroDa. pra. bhaMte ! chedopasthApanIya saMyata eka samayamAM keTalA hoya che ? u. gautama ! pratipamAnanI apekSAe hoya che ane kyAreka hotA nathI. jo hoya che to jaghanya- eka, be, traNa. utkRSTa - aneka so. - - pUrvapratipannanI apekSAe - kyAreka hoya che ane kyAreka hotA nathI. jo hoya che to jaghanya- eka, be, traNa, utkRSTa aneka so kroDa. For Private & Personal Use onhoya che ane kyAreka hotA nathI. kyAreka pra. bhaMte ! parihAra vizuddha saMyata eka samayamAM keTalA hoya che ? u. gautama ! pratipadyamAnanI apekSAe kyAreka = Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 5) dravyAnuyoga bhAga-2 jai asthi jahanneNaM-ekko vA, do vA, tiNNi vA, jo hoya che to jaghanya - eka, be, traNa. ukkoseNaM-sayapuhuttaM, utkRSTa - aneka so. puvapaDivannae paDucca-siya asthi, siya Natthi / pUrvapratipatnanI apekSAe - kyAreka hoya che ane kyAreka hotA nathI. na gatyi nannef-go vA, te vA, tiAi vA, jo hoya che to jaghanya - eka, be, traNa, ukkoseNaM-sahassapuhuttaM / utkRSTa - aneka hajAra. pa. suhamasaMparAyA NaM bhaMte ! egasamaeNaM kevaiyA hojjA? pra. bhaMte ! sUkSma saMparAya saMyata eka samayamAM keTalA hoya che ? u. goyamA ! paDivajjamANae par3acca-siya asthi, siya u. gautama ! pratipadyamAnanI apekSAe - kyAreka Mtyi | hoya che ane kyAreka hotA nathI. jai asthi jahanneNaM-ekko vA. do vA, tiNNi vA, jo hoya che to jaghanya- eka, be, traNa, ukkoseNaM-bAvaTTha sayaM, aTThasayaM khavagANaM, cauppaNNaM utkRSTa - eka so bAsaTha hoya che. arthAtu eka uvsaamgaannN| so ATha kSepakanAM ane cokhkhana upazAmakanAM hoya che. pubvapaDivannae paDucca-siya atthi, siya nntthi| pUrva pratipatnanI apekSAe - kyAreka hoya che ane kyAreka hotA nathI. jai atthi jahanneNaM-ekko vA, do vA, tiNNi vA, jo hoya che to jaghanya- eka, be, traNa, ukkoseNaM-sayapuhuttaM / utkRSTa- aneka so. ahakkhAyasaMjayA NaM bhaMte ! egasamaeNaM kevaiyA pra, bhaMte ! yathAkhyAta saMyata eka samayamAM keTalA hoya roLyA ? u. goyamA ! paDivajjamANae paDucca-siya atthi, siya u. gautama ! pratipadyamAnanI apekSAe - kyAreka naciT hoya che ane kyAreka hotA nathI. jai asthi, jahanneNaM-ekko vA, do vA, tiNNi vA, jo hoya che to jaghanya - eka, be, traNa, ukkoseNaM-bAvaTTha sayaM, aTThasayaM khavagANaM, caupannaM utkRSTa- eka so bAsaTha hoya che. arthAtu eka so uvsaamgaannN| ATha kSepakanAM ane cokhkhana upazAmakanAM hoya che. puvapaDivannae paDucca-jahanneNa vi koDipuhutta, pUrva pratipananI apekSAe - jaghanya paNa aneka ukkoseNa vi koDiputtaM / kroDa ane utkRSTa paNa aneka kroDa hoya che. 36. -vahutha-tAre 36. alpa-bahuva-dvAra : 1. prati ke saMta ! 2. sAmAkya, 2. chekovaTTAvAya, pra. bhaMte ! 1. sAmAyika, 2. chedopasthApanIya, 3. rU. riharavibhuddhiya, 4.bhumasaMgharAya, 6. hAtha parihAravizuddha, 4. sUkSma saMparAya, 5. yathAkhyAta saMjayANaM kayare kayarehiMto appA vA -jAva saMyata AmAMthI koNa konAthI alpa -vAvavisesaahiyaa vA? vizeSAdhika che ? 3. yama - . satyavI sudumasaM5rayasaM nathI, u. gautama ! 1. badhAthI alpa sUkSma saMparAya saMyata che. 2. parihAravisuddhiyasaMjayA saMkhejjaguNA, 2. (tenAthI) parihAra vizuddha saMta-saMkhyAtaguNA che. 3. ahakkhAyasaMjayA saMkhejjaguNA, 3. (tenAthI) yathAkhyAta saMta-saMkhyAtaguNA che. Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyata adhyayana .. 4. chedovaTThAvaNiyasaMjayA saMkhejjaguNA, 5. sAmAiyasaMjayA saMkhejjaguNA / viyA. sa. 26, 3. 7, mu. -188 pamattApamatta saMjayassa pamattApamatta saMjayabhAvassa kAla pavAM - - pamattasaMjayassa NaM bhaMte! pamattasaMyame vaTTamANassa savvA vi ya NaM pamattaddhA kAlao kevacciraM hoi ? u. maMDiyaputtA ! egajIvaM paDucca jahanneNaM ekkaM samayaM, ukkoseNaM desUNA puvvakoDI, NANA jIve paDucca sahA 6. 6. apamattasaMjayassa NaM bhaMte! apamattasaMyame vaTTamANassa savvA vi ya NaM apamattaddhA kAlao kevacciraM hoi ? 3. maMDiyaputtA ! nanIkaM paDu~-nahannenuM aMtomuhurtta, ukkoseNaM puvvakoDI desUNA, NANA jIve paDucca savvaddhaM / viyA. sa. 3, 3. rU, mu. 6-26 devANaM saMjayattAi pucchAe goyamassa bhagavao samAhANaM - 6. 'bhaMte! tti' bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namaMsai vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI - 5. tevA naM maMte ! saMkhayArUti vattanuM siyA ? 3. 6. 3. 1. maMte ! asaMkhayA rUti vattanuM siyA ? 3. goyamA ! No iNaTThe samaTThe, abbhakkhANameyaM devANaM / - goyamA ! No iNaTThe samaTThe, NiThura vayaNameyaM devANaM / bhaMte ! saMjayAsaMjayA iti vattavvaM siyA ? goyamA ! No iNaTTe samaTThe, asabbhUyameyaM devANaM / 6. se kiM khAi NaM bhaMte! devANaM vattavvaM siyA ? 3. goyamA ! tevA naM 'no saMnayA' rUti vattanuM siyA viyA. sa. 6, 3. 4, mu. 20-23 - 8. 9. pramatta ane apramatta saMyatanuM pramatta tathA apramatta saMyata bhAvanuM kALa prarupaNa : pra. bhaMte ! pramatta saMyatamAM pravartamAna pramatta saMyamInuM badhuM maLIne pramatta saMyama kALa keTalo hoya che ? u. maMDita putra ! eka jIvanI apekSAe jadhanya eka samaya ane utkRSTa dezona pUrvakoTi ane aneka jIvonI apekSAe sarvakALa hoya che. pra. bhaMte ! apramatta saMyatamAM pravartamAna apramatta saMyamInuM badhu maLIne apramatta saMyama kALa keTalo hoya che ? 1151 4. (tenAthI) chedopasthApanIya saMyata saMkhyAtaguNA che. 5. (tenAthI) sAmAyika saMyata saMkhyAtaguNA che. u. maMDita putra ! eka jIvanI apekSAe jaghanya antarmuhUrta ane utkRSTa dezona pUrvakoTi ane aneka jIvonI apekSAe sarvakALa hoya che. devonAM saMyatatvAdinAM pUchavA para bhagavAna dvArA gautamanuM samAdhAna : pra. 'bhaMte !' A pramANe saMbodhita karIne bhagavAna gautamae zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana namaskAra karIne A pramANe pUchyuM - pra. u. pra. u. pra. u. pra. u. bhaMte ! zuM devone saMyata kahI zakAya che ? gautama ! A artha samartha nathI. (evuM na kahI zakAya) A devonAM mATe abhyAkhyAna (mithyA Aropita) varNana che. bhaMte ! zuM devone asaMyata kahI zakAya che ? gautama ! A artha samartha nathI. (evuM na kahI zakAya) devonA mATe A (varNana) niSThura vacana che. bhaMte ! zuM devone saMyatAsaMyata kahI zakAya che ? gautama ! A artha paNa samartha nathI (evuM na kahI zakAya) devone "saMyatA saMyata" kahevuM asaddabhUta (asatya) vacana che. bhaMte ! to pachI devone zuM kahIe ? gautama ! devone "no saMyata" kahI zakAya che. www.airnelibrary.org Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1152 dravyAnuyoga bhAga-2 20. nava-23vasANu saMgayAra gaNavahu ya parava- 10. jIva- covIsa daMDakomAM saMyatAdinuM ane alpa bahatvanuM prarupaNa : pa. jIvA NaM bhaMte ! kiM saMjayA, asaMjayA, saMjayAsaMjayA ? pra. bhaMte ! zuM jIva saMyata che, asaMyata che ke saMyatAsaMyata che ? u. goyamA ! jIvA saMjayA vi, asaMjayA vi, gautama ! jIva saMyata paNa che, asaMyata paNa che saMjayAsaMjayA vi| ane saMyatAsaMyata paNa che. evaM jaheva paNNavaNAe taheva bhANiyabvaM -jAva je pramANe prajJApanA sUtramAM kahyuM che te pramANe mALiyA vaimAnika sudhI kahevuM joIe. pa. eesiNaM bhaMte! saMjayANaM asaMjayANaM saMjayAsaMjayANa pra. bhaMte ! A saMyata, asaMyata ane saMyatAsaMyatamAM ya kayare kayarehiMto appA vA-jAva-visesAhiyA koNa konAthI alpa -jAvata- vizeSAdhika che ? va? 3. yamI ! 2. satyavA navA saMnayA, u. gautama ! 1. badhAthI alpa saMyata jIva che. 2. saMnayAsaMgathI asaMvembaTUTI, 2. (tenAthI) saMyatAsaMyata jIva asaMkhyAtaguNA che. rU. asaMnayA ata:TT I 3. (tenAthI) asaMyata jIva anantaguNA che. pa. eesiNaMbhaMte! paMceMdiyatirikkhajoNiyANaM asaMjayANaM pra. bhaMte ! A asaMyata ane saMyatAsaMyata paMcendriya saMjayAsaMjayANa ya kayare kayarahito appA vA tiryaMcayonika jIvomAM koNa konAthI alpa -thAvata-jhava-vise sAdithI vA? vizeSAdhika che ? goyamA ! savvatthovA paMceMdiyatirikkhajoNiyA u. gautama ! saMyatAsaMyata paMcendriya- tiryaMcayonika saMjayAsaMjayA, jIva badhAthI alpa che, asaMjayA asaMkhejjaguNA / (tenAthI) asaMyata asaMkhyAtaguNA che. maNussA jahA jiivaa| manuSyono alpabadutva auvika jIvanAM samAna che. - vi . sa. 7, 3, 2, . 28 u. gAyamA Fort l Use Only Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26. lezyA adhyayana AvazyakasUtranI harIbhadrIya TIkAmAM lezyAnI paribhASA karatA kahyuM che, "tttavayantyAtmAnamaviSena varmA smRti dvezyA" arthAt je AtmAne aSTavidha karmothI zliSTa kare che te lezyA che. eka anya paribhASA "simpati jezyA" [dhavalA TIkA] nA anusAra je karmothI AtmAne lipta kare che te lezyA che. karma baMdhanamAM pramukha hetu kaSAya ane yoga che. yogathI karmapudgala rupI rajakaNa Ave che. kaSAyarupI goLAthI te AtmA 52 coTe che. paraMtu kaSAyanA goLAne bhInu karavAvALu pANI lezyA che. sUko goLo rajakaNane coTI nahIM zakAya, A rIte kaSAya ane yogathI lezyA judI che. sarvArthasidhdha dhavalA TIkA Adi graMthomAM kaSAyanA udayathI anuraMjita yoganI pravRttine lezyA kahevAmAM AvI che. A bhAva lezyAnuM svarUpa che. 1153 leyAnA be prakAra che - dravya lezyA ane bhAva lezyA. dravya lezyA paudgalika hoya che ane bhAva lezyA apaudgalika. dravya lezyAmAM varNa, gaMdha, rasa ane sparza hoya che. bhAvalezyA agurulaghu hoya che. dravya ane bhAva A baMne prakAranI lezyAonA cha bheda che (1) kRSNalezyA (2) nIla lezyA (3) kApota lezyA (4) tejo lezyA (5) padma lezyA ane (6) zukla lezyA. AmAM prathama traNa lezyAo durgatigAminI, saMkliSTa amanojJa, avizudhdha, aprazasta ane zIta - rukSa sparzavALI che. aMtima traNa lezyAo sugatigAminI, asaMkliSTa, manojJa, vizudhdha, prazasta ane snigdha - uSNa sparzavALI che. varNanI apekSAe kRSNalezyAmAM kALo varNa, nIla lezyAmAM nIlo varNa, kApota lezyAmAM kabUtarI (kALo ane lAla mizrita) varNa, tejo lezyAmAM lAla varNa ane padma lezyAmAM pILo varNa, zukla lezyAmAM zvetavarNa hoya che. rasanI apekSAe kRSNa lezyAmAM kaDavo, nIla lezyAmAM tIkho, kApota lezyAmAM kasAyelo, tejolezyAmAM khATo-mITho, padmalezyAmAM AzravanI jema thoDo khATo ane thoDo kaSAyelo tathA zuklalezyAmAM madhura rasa hoya che. gaMdhanI apekSAe kRSNa, nIla ane kApota lezyAo durgaMdhayukta hoya che. tathA tejo, padma ane zuklalezyAo sugaMdhayukta hoya che. sparzanI apekSAe kRSNa, nIla ane kApota lezyAo karkaza sparzayukta che. tathA tejo, padma ane zuklalezyAo komaLa sparzayukta che. pradezanI apekSAe kRSNa lezyAthI zuklalezyA sudhI badhI lezyAomAM anaMta pradeza che. vargaNAnI apekSAe pratyeka lezyAmAM anaMta vargaNAo che. pratyeka lezyA asaMkhyAta AkAza pradezomAM sthita che. A varNana dravya lezyAnA anusAra jANavuM. prastuta adhyayanamAM bhAvalezyAnA anurUpa pratyeka lezmAnuM lakSaNa ApyuM che. kRSNalezyAthI yukta jIva paMcAzravamAM pravRtta, traNa guptiothI agupta, SaTkAyika jIvonA prati avirata Adi vizeSatAothI yukta hoya che. jyAre zuklalezyAvALA jIva dharmadhyAna ane zukladhyAnamAM lIna prazAntacitta ane dAnta hoya che. te pAca samitiothI samita ane traNa guptiothI gupta hoya che. chae lezyAo uttarottara zubha che. - salezya jIva be prakAranA che saMsAra samApannaka ane asaMsAra samApannaka. emAMthI je asaMsAra samApannaka che teo sidhdha kahevAya che te yogya nathI jaNAtuM. sidhdha to alezya hoya che. ahiyAM sidhdha zabda mohakSayanA lakSyane sAdhavAvALA jinanA mATe upayoga thayo hoya ema jaNAya che. saMsAra samApannaka jIva be prakAranA che - saMyata ane asaMyata. saMyata paNa pramatta ane apramattanA bhedathI be prakAranA che. emAM sidhdha ane apramata saMyamane choDI badhA jIva AtmAraMbhI parAraMbhI ane tadubhayAraMbhI che. anAraMbhI nathI. - Page #599 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1154 lezyAnI jema vezyAkaraNa ane vezyAnivRtti paNa kRSNa AdinA bhedathI cha prakAranI che. je jIvane je lezya hoya che tene te ja vezyAkaraNa ane vezyAnivRtti hoya che. nairayika jIvomAM kRSNa, nIla ane kApota e traNa vezyAo hoya che. bhavanapati, vANavyaMtara, pRthvIkAya, aplAya ane vanaspatikAyamAM tejalezyA maLIne cAra lezyAo hoya che. tejaskAya, vAyukAya ane vizlendriya jIvomAM kRSNathI kApota sudhI traNa vezyAo che. vaimAnika devomAM tejo, padma ane zukla e traNa lezyAo che. tiryacapaMcendriya ane manuSyamAM cha lezyAo che. jyotiSI devomAM eka mAtra tejo vezyA che. cAra gationI apekSAe lazyAnuM vistRta varNana A adhyayanamAM thayuM che. samasta salekya jIvonA daMDaka kramathI sAta dvAronuM varNana ghaNuM ja mahattvapUrNa che te sAta dvAra e che- (1) samaAhAra, zarIra ane ucchavAsa, (2) karma, (3) varNa, (4) vezyA, (5) vedanA, (6) kriyA ane (7) Ayu. ahiMyA karma ane kriyAmAM bheda che. karma to alpakarma ane mahAkarmanA bhedathI be prakAranA thAya che. tathA kriyAo pAMca che - (1) AraMbhikI (2) pArigrahitI (3) mAyA pratyayA (4) apratyAkhyAna kriyA ane (5) mithyAdarzana pratyayA. lezyAonuM paraspara pariNamana thAya che ke nahIM enA praznonuM vivecana karatA kIdhuM che ke kRSNalezyA, nIlalezyAmAM pariName to enA ja rUpamAM, enA ja varNamAM, enA ja gaMdhamAM, enA ja rasamAM, enA ja sparzamAM pharI-pharI pariNata thAya che. A prakAre nIlalezyA kApotalezyA ne prApta thaI, kApotalezyA tejovezyAne prApta thaI, tejalezyA padmalezyAne prApta thaI ane pabalezyA zukla lazyAne prApta thaI te ja rUpamAM -vAva- tenA ja sparzarUpamAM (pharI - pharI) vAraMvAra pariNata thAya che ane vezyA gati kahevAmAM Ave che. A vezyAgati thavAthI kRSNalezyA, nIla leDyA ne prApta thaIne paNa kadAcituM AkAra bhAvamAtrAthI athavA pratibhAga bhAvamAtrAthI kupagalezyA ja che. te nIlalezyA thaI zakatI nathI. te ja rIte badhI vezyAnA saMbaMdhamAM kathana karela che. vezyAgati azubha lezyAothI zubha lezyAomAM to hoya ja che. paraMtu zubha lezyAomAMthI azubha lezyAomAM paNa hoya che. zuklalezyAdinuM pariNamana padmavezyA, tejalezyA AdimAM saMbhava che. paraMtu AkAra bhAvamAtrA ane pratibhAga bhAvamAtrAnI apekSAe pariNamana thatuM nathI. baMdhanA sAmAnya bhedonI jema vezyAno baMdha traNa prakArano hoya che - (1) jIva prayoga baMdha (2) anaMtara baMdha ane (3) paraMpara baMdha. jIva je lezyAnA dravyone grahaNa karI mRtyu pAme che te e ja leyAvALA jIvomAM utpanna thAya che. zukalezyAvALA saMkuleza ne prApta thaI kRSNalezyAvALo banI jAya che. tathA kRSNalezyAvALA jIvomAM utpanna thAya che. A pramANe je jIva je legyAmAM kALa kare te teja lezyAvALA jIvomAM janma le che. jIva je lekSAmAM utpanna thAya che kadAcituM te ja vezyAmAM udvartana kare che. paraMtu tejalezyI pRthvIkAyika Adi thoDA jIva kadAcit kRSNalezyI thaI udvartana (maraNa) kare che. kadAcit nIlalezyI thaI udvartana kare che. kadAcit kApIta lezyI thaI udvartana kare che. vezyA pariNata thavAnA prathama samaye jIva bIjA bhavamAM utpanna thato nathI. paraMtu lazyAnA pariNata thavAthI jyAre aMtarmuhUrta vyatIta thaI jAya che ane aMtarmuhUrta zeSa rahe che tyAre jIva paralokamAM jAya che. lezyAonI apekSAe garbha prajanananuM varNana mahattvapUrNa che. je manuSya ane strI tathA enA garbhathI saMbaMdhita che. enA anusAra manuSya ane strI potAnA sadaza tathA potAnAthI bhinna vezyAvALA garbhane utpanna kare che. sthitinI apekSAe kRSNalezyAvALA jIvathI nIlalezyAvALA jIva kadAcit mahAkarmavALA hoya che. A pramANe nIla glezyAthI kApotalezyAvALA jIva, kApotathI tejalezyAvALA, tejalezyAthI pAlezyAvALA jIva sthitinI apekSAe kadAcituM mahAkarmavALA thAya che. Jain Education internet Page #600 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1155 Fill it HHINEnlineli LillutillllllllluthA II GIliliiiiiitslimitless i ah Hus atiHit MulkI sunilsil ilailill lutill Hillia-luni/Hiiiiiiildhawl-il I- t imultitlttuatishthililiilii illiliiiiiiiiiiiiiiiiiifiliElisabilittleman kRSNalakSI, nIlalezyI, kApotalekSI, tejalezyI ane pAlezyI jIvamAM be, traNa ke cAra jJAna hoya che. be hovAthI Abhinibodhika ane zrutajJAna hoya che. traNa hovAthI avadhijJAna ke mana:paryava jJAna vizeSa hoya che. cAra hovA para A badhA jovA maLe che. zuklalezyAvALA jIvamAM be, traNa, cAra ke eka jJAna hoya che. cAra sudhI to pUrvavat che. paraMtu eka jJAna mAnavAthI mAtra kevaLajJAna hoya che. kRSNalakSInI apekSAe nIlalezyI nAraka ne avadhijJAna spaSTa hoya che ane adhika kSetrano viSaya kare che. A ja pramANe nIla lekzIthI kApotalezyI nArakInuM avadhijJAna spaSTa ane adhika kSetrano viSaya kare che. prastuta adhyayanamAM lezyAonI jaghanya utkRSTa sthiti, salezya - alezya jIvonI kAyasthiti, salezya - alezya jIvonA aMtarakALa, salezya - alezya jIvono cAra gatiomAM alpabadutva, salezya jIvonI Rdhdhino alpabadutva, lezyAnA sthAnomAM alpabadutva AdinA viSayamAM vistRta varNana jovA maLe che. guNasthAnanI dRSTie vezyAno vicAra A adhyayanamAM nathI thayo. anyatra maLela ullekhanA anusAra pahelAthI chaThThA guNasthAna sudhI chae vezyAo hoya che. sAtamAM guNasthAnamAM tejo, padma ane zukla zyAo hoya che. jyAre AThamAMthI teramAM guNasthAna sudhI mAtra zukla lezyA hoya che. A adhyayananuM prayojana aprazastathI prazasta vezyAo tarapha gati karAvavAnuM che. Bhishuman iiiiiiiiiiiiiii mArA iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii agiFiliatiaitiariiilii#iitilitiiiiiiiiiiiiill illuHilisiiiiiiiiiiiiianlill IIIkII IIIIIIiamaiiiiiiiii HealthiaaaaaaatHum Hain. For Privale & Personal Use Only Page #601 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1156 dravyAnuyoga bhAga-2 26. lessajjhayaNaM 26. lecchA adhyayana sUtra - sUtra: lessajjhayaNassa ukkhevo - 1. vezyA-adhyayananI tyAni lesajjhayaNaM pavakkhAmi, ANupubbiM jahakkama / huM yathAkrama-AnupUrvIthI leNyA-adhyayananuM nirupaNa chaha pi kammalesANaM, aNubhAve suNeha me // karIza. (sarvaprathama) karmonI vidhAyaka chaye lezyAonA anubhAva (rasavizeSanA) viSayamAM mArAthI sAMbhaLo. nAmAI vaNNa-rasa-gaMdha-phAsa-pariNAma-lakkhaNaM / mAsezyAmornu pani nAma, varga, 2sa, gaMdha, sparza, ThANaM ThiI gaI cAuM lesANaM tu suNeha me // ' pariNAma, lakSaNa, sthAna, sthiti, gati ane AyuSyano baMdha A dvAronAM mAdhyamathI mArAthI sAMbhaLo. - utta. a. 34, gA.1-2 chabihAo lessAo 2. 7 52nI vezyAmao : pa. kai NaM bhaMte ! lessAo paNNattAo? pra. mate ! vezyA) 3240 50 che ? u. goyamA ! cha lessAo paNNattAo, taM jahA - 6. gautama ! 7 sezyAmo hI cha. 4 - 1. kaNhalessA, 2. NIlalessA, 3. kAulessA, 1. 650 tezyA, 2. nIrA sezyA, 3. pota lezyA, 4. teulessA, 5. pamhalessA, 6. sukklessaa| 4.telI sezyA, 5. pabha lezyA, . zusa lezyA. - paNNa. pa. 17, u. 2, su. 1156 3. davva-bhAvalessANaM sarUvaM - 3. dravya-mA lezyAmonu s125 : pa. kaNhalessA NaM bhaMte ! kaivaNNA -jAva- kaiphAsA pra. bhaMte ! / sezyAma 32 [-yAvata- 24 // paNNattA? sparza ityA cha ? goyamA !1. davalesaM paDucca-paMcavaNNA, paMca rasA, gautama ! 1. dravya lazyAnI apekSAthI - temAM pAMca dugaMdhA, aTTha phAsA paNNattA, varNa, pAMca rasa, be gaMdha ane ATha sparza kahyA che, 2. bhAvalesaM paDucca-avaNNA, agaMdhA, arasA, 2. mAralezyAnI apekSAthI - te varga, gaMdha, 2sa, aphAsA pnnnnttaa| sparzathI rahita che. evaM -jaav-sukklessaa| A pramANe zuklalezyA sudhI kahevuM joIe. ___-viyA. sa. 12, u. 5, su. 28-29 lesANaM lakkhaNAI 4. vezyAonA lakSaNa : 1. paMcAsavappavatto, tIhiM agutto chasuM avirao y| 1.4 manuSya pAya mAzrayomA pravRtta cha, trAsa tivvArambhapariNao, khuddo sAhasio naro // .. guptiothI agupta che, pAyika jIvonAM prati avirata che, tIvra AraMbhamAM pariNata che, kSudra ane sAhasI che. 1. uttarAdhyayananAM vezyA adhyayanamAM A gAthAnusAra varNAdinuM kramathI varNana che. paraMtu vibhinna AgamonAM vezyA saMbaMdhI pAThonuM saMkalana karavA mATe ahIM bhinna kramathI pAThone rAkhela che. 2. (ka) kiNhA nIlA ya kAU ya, teU pamhA taheva ya / sukkalesA ya chaTThA u, nAmAI tu jahakkama / - utta. a. 34, gA. 3 (kha) ThANaM, a. 6, su. 504 (ga) paNNa. pa. 17, u. 4, su. 1219 (gha) paNNa. pa.17, u. 5, su. 1250 (Ga) paNNa. pa. 17, u. 6, su. 1256 (ca) viyA. sa. 1, u. 2, su. 13 (cha) viyA. sa. 25, u. 1, su. 3 (ja) sama. sama. 6, su. 1 (jha) Ava. a. 4, su.6 (Ja) sama. su. 153 (3) Page #602 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 11pa7 niddhaMsapariNAmo nissaMso ajiindio| niHzaMka pariNAmavALA che, nRzaMsa che, ajItendriya eyajogasamAutto kiNhalesa tU pariName / / che, A yogothI yukta te jIva kRSNa legyAmAM pariNata hoya che. isyA-amarisa-atavo, avijja-mAyA ahIriyA y| 2. je IrSALu che, kadAgrahI che, atapasvI che, ajJAnI gahI paose ya saDhe pamatte, rasalolae sAyagavesae y|| che, mAyI che, nirlajja che, viSayAsakta che, praddhaSI che, dhUrta che, pramAdI che. rasalolupa che, sukhano gaveSaka che. ArambhAo avirao, khuddo sAhassio nro| je AraMbhathI avirata che, kSudra che, du:sAhasI che, eyajogasamAutto, nIlalesaM tu pariName // A yogothI yukta te jIva nIlalezyAmAM pariNata hoya che. 3. baMke vaMkasamAyAre, niyaDille aNujjue / 3. je manuSya vANIthI vakra che, AcArathI vakra che, paliuMcaga ovahie, micchadiTThI aNArie / kapaTI che, saralatAthI rahita che, svadoSone chupADanAra che, chala-kapaTano prayoga karanAra che, mithyAdaSTi che, anArya che. upphAlaga-duTThavAI ya, teNe yAvi ya maccharI / je mukhamAM Ave tevA durvacana bolanAra che, eyajogasamAutto, kAulesaM ta pariName // duSTavAdI che, cora che, IrSyA karanAra che, A yogothI yukta te jIva kApota legyAmAM pariNata hoya che. nIyAvittI acavale, amAI akuUhale / 4. je namra vRttinAM che, capaLatA rahita che, mAyAthI viNIyaviNae dante, jogavaM uvahANavaM // rahita che, akutUhalI che, vinaya karavAmAM nipuNa che, dAMta che, svAdhyAyAdithI samAdhi saMpanna che, zAstrAdhyayananAM samaye tapasyAno kartA che. piyadhamme daDhadhamme, vajjabhIrU hiese| je priyadharmI che, daDhadhama che, pApabhIru che, eyajogasamAutto, teulesaM tu pariName // hitaiSI che, A yogothI yukta te jIva tejalezyAmAM pariNata che. payaNukkoha-mANe ya , mAyA lobhe ya pynnue| jenA krodha, mAna, mAyA ane lobha atyaMta alpa pasaMtacitte dantappA, jogavaM uvahANavaM // che, je prazAMtacitta che, AtmAnuM damana kare che, yogavAnuM tathA upadhAnavAnuM che. tahA payaNuvAiM ya, uvasante jiindie / je alpabhASI che, upazAMta che ane jItendriya che, eyajogasamAutto, pamhalesaM tu pariName // A yogothI yukta te jIva pama legyAmAM pariNata hoya che. 6. aTTarUddANi vajjittA, dhammasukkANi jhaaye| 6. je Arta ane raudra dhyAnono tyAga karIne dharma ane pasaMtacitte dantappA, samie gutte ya guttihiM // zukla dhyAnamAM lIna che, prazAMta citta ane dAMta che, pAMca samitiothI samita ane traNa guptiothI gupta che. sarAge vIyarAge vA, uvasante jiindie| sarAgI (gRhasthI ke vItarAgI (zramaNa) che, paraMtu eyajogasamAutto, sukkalesaM tu pariName // upazAMta ane jItendriya che, A yogothI yukta te jIva zukla legyAmAM pariNata hoya che. -utta. . 34, , 22-3 2 5. Page #603 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1158 dravyAnuyoga bhAga-2 6. durAsurAmi taiksa - 5. durgati-sugati-gAminI vezyAo : tao lesAo-doggaigAmiNIo, saMkiliTThAo, traNa vezyAo - durgati gAminI, saMkliSTa, amanojJa, amaNuNNAo, avisuddhAo, appasatthAo sItalukkhAo avizuddha, aprazasta ane zIta-rukSa sparzavALI kahI che, paNNattAo, taM jahA jemake - . , 2. trisI, rU. 3nsesa | 1. kRSNalezyA, 2. nIla vezyA, 3. kApota lezyA. tao lesAo-sogaigAmiNIo, asaM kiliTThAo, traNa vezyAo : sugatigAminI, asaMkliSTa, manojJa, maNuNNAo, visuddhAo, pasatthAo, Ni NhAo, vizuddha, prazasta ane snigdha-uSNa sparzavALI kahI che, paNNattAo, taM jahA jemake - che. teDadresA, 2. paTTasA, rU. mudresA 1. tejo lezyA, 2. padma lezyA, 3. zukla legyA. - TAI. sa. 3, 3. 4, mu. 22 lessANaM garUyattaM lahuyattaM - 6. lezyAonuM gurutva laghutva : 1. kacha sneT 1 aMte ! vijayA, duyA, jayaduvA pra. bhaMte ! kRSNa lezyA zuM guru che, laghu che, guru laghu agarUyalahuyA ? che ke aguru laghu che ? u. goyamA ! No garUyA, No lahuyA, garUyalahuyA vi, gautama ! kRSNa lezyA guru nathI, laghu nathI, paraMtu agarUyalahuyA vi| guru laghu che ane aguru laghu paNa che. 5. se maMte ! parva 3 - bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "kaNhalessA No garUyA, No lahuyA, garUyalahuyA "kRSNalezyA guru nathI, laghu nathI, paraMtu gurulaghu vi, nAthaduyA vi ?" paNa che ane aguru laghu paNa che." 3. yama!trIsaMpannatiyapa (T WtvathI), u. gautama ! dravya lazyAnI apekSAe - tRtIya pada (gurulaghu) che. bhAvalessaM paDucca-cauttha padeNaM (agruuylhuyaa)| bhAva lezyAnI apekSAe - cothApada (agurulaghu) che. se teNaTreNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - " traya, nathI, TcatraduIT tri, 'kRSNa lezyA guru nathI, laghu nathI, paraMtu gurulaghu agarUyalahuyA vi| paNa che ane agurulaghu paNa che." A pramANe zuklalezyA sudhI jANavuM joIe. - viyA, sa, 2, 3, 6, mu. ? () 7. sarva sammatterasa puvA mAsA- 7. sarupI sakarma lezyAonAM pudgalonuM avalAsana (prakAzita thavuM) Adi : pa. atthi NaM bhaMte ! sarUvI sakammalessA poggalA pra. bhaMte ! zuM sarupI (varNAdiyukta) sakarma lezyAonAM obhAti, ujjoeMti, taveMti -jAva-pabhAseMti? pudagala skaMdha hoya che. te avabhASita hoya che. udyotita hoya che, tape che ke prabhAsita hoya che ? 3. haMtA, ! malyiA . u. hA, gautama ! te (avabhAsita cAvata- prabhAsita) hoya che. pa. kayare NaM bhaMte ! sarUvI sakammalessA poggalA pra. bhaMte ! te sarupI karmalezyAnAM pudagala kyAM che je obhAseMti -jAva-pabhAseMti? avabhAsita -yAvata- prabhAsita hoya che ? 2. (F) UDT. 1. 27, 3, 4, mu. ? 24? (3) 34. sa. rU4, pa, 66-67 Page #604 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 11pa9 u. goyamA ! jAo imAo caMdima sariyANaM devANaM vimANehiMto lessAo bahiyA abhinissaDAo obhAseMti -jAva- pabhAseMti / eeNaM goyamA ! te sarUvI sakammalessA poggalA obhAseMti -jaav-pbhaaseNti| - viyA. sa. 14, u. 9, su. 2-3 lessANaM vaNNApa. eyAo NaM bhaMte ! challesAo kaisu vaNNesu sAhijjaMti ? u. goyamA ! paMcasu vaNNesu sAhijjaMti, taM jahA - 1. kaNhalessA kAlaeNaM vaNNeNaM saahijji| 2. NIlalessA NIlaeNaM vaNNeNaM sAhijjai / 3. kAulessA kAla-lohieNaM vaNNeNaM sAhijjai / u. gautama ! caMdra ane sUrya devonAM vimAnothI bahAra nIkaLela je vezyAo che te avabhAsita -vAvaprabhAsita hoya che. he gautama ! (e ja te caMdra, sUrya nirgata tejo lezyAo che, jenAthI sarupI karma vezyAnAM pudgala skaMdha avabhAsita -vAva- prabhAsita hoya che. sezyAmona : . mate ! 7 sayAsI 324t althI pati cha ? 6. gautama ! pAya varNothI varjita cha, ma - 1. kRSNa lezyA kRSNa varNathI varNita che, 2. nIla glezyA nIla varNathI varNita che, 3. kApota lezyA kRSNa-rakta mizrita varNathI varsita che. 4. te lezyA 26ta (mAsa) althI pati che. 5. padgalezyA pILA varNathI varNita che. 6. zukla legyA sapheda varNathI varNita che. 4. teulessA lohieNaM vaNNeNaM sAhijjai / 5. pamhalessA hAliddaeNaM vaNNeNaM saahijji| 6. sukkalessA sukkilaeNaM vaNNeNaM sAhijjai / ___- paNNa. pa. 17, u. 4, su. 1232 pa. 1. kaNhalessA NaM bhaMte ! vaNNeNaM kerisiyA paNNattA? u. goyamA ! se jahANAmae jImUe i vA, aMjaNe i vA, khaMjaNe ivA, kajjale i vA, gavale ivA, gavalavalae i vA, jaMbUphalae i vA, addAriTThAe i vA, parapuDhe ivA, bhamarei vA, bhamarAvalI ivA, gayakalabheivA, kiNhakese i vA, AgAsathiggale i vA, kiNhAsoe i vA, kiNhakaNavIrae ivA, kiNhabaMdhujIvae i vaa| pa. bhaveyArUvA? u. goyamA ! No iNaDhe samaDhe / kaNhalessANaM etto aNiTThatariyA ceva, akaMtatariyA ceva, appiyatariyA ceva, amaNuNNatariyA ceva, amaNAmatariyA ceva vaNNeNaM pnnnnttaa| pa. 2.NIlalessA NaM bhaMte ! kerisiyA vaNNeNaM paNNattA? u. goyamA ! se jahANAmae bhiMge ivA, bhiMgapatte i vA, cAse i vA, cAsapicche i vA, sue i vA, suyapicche ivA, sAmA i vA, vaNarAi i vA, uccaMtae i vA, pArevayagIvA i vA, moragIvA ivA, haladharavaMsaNe 5. 1. mata ! ghAsezyA uvA pavANI ? 3. gautama ! ANA bheSavANI, suramA, 4, 4, bheMsanAM zIMgaDA, gavala valaya, jAMbunAM phaLa, mInAsarI8i, oyala, bhrama2, bhramaronI ti, hAthInAM baccA, kALA keza, AkAza khaMDa, kALA azoka, kALA kanera, kALA baMdhujIvaka jevA varNavALI kRSNa vezyA che. pra, zuM kRSNa legyA AvA varNavALI che ? 3. gautama ! 2 artha // 75 nathI. kRSNa lezyA AnAthI paNa adhika aniSTa, akAMta, apriya, amanojJa ane amanohara varNavALI hI che. 5. 2. mata ! nIrasezyA vA viANI cha ? 6. gautama ! ,, ganI patra, nIla, nIlana patra, popaTa, popaTanI pani, zyAmA, vana24, tarAga, potazrIvA, mayU2zrIvA, aheva vastra, Page #605 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 dravyAnuyoga bhAga-2 aLasI puSpa, bANa puSpa, aMjanakesari puSpa, nIlakamaLa, nIla azoka, nIlakanera, nIlabaMdhu jIvaka vRkSa jevA varNavALI nIla glezyA che. pra. zuM nIla vezyA AvA varNavALI che ? 6. gautama ! 2 artha 125 nathI. nIla glezyA AnAthI paNa adhika aniSTa -cAvatu- adhika amanohara varNavALI kahI che. a. a. bhaMte ! pota sezyA vAparAvANI hIche ? 6. gautama! atho, 2, ghamAsA. dig, tamAna vATa, tAMbAnAM camacA, rIMgaNanAM puSpa, kokilaccheda puSpa, javAsA puSpa, kaLa kusuma jevA varNavALI kApota lekSA che. i vA, ayasikusumae i vA, bANakusumae i vA, aMjaNakesiyAkusumae i vA, NIluppale i vA, nIlAsoe i vA, NIlakaNavIrae i vA, NIlabaMdhujIvae i vA / pa. bhaveyArUvA? u. goyamA ! No iNaTe samaDhe / nIlale ssA NaM etto aNiTThatariyA -jAva amaNAmatariyA ceva vaNNeNaM pnnnnttaa| pa. 3. kAulessA NaM bhaMte ! kerisiyA vaNNeNaM paNNattA ? u. goyamA ! se jahANAmae khayarasAre i vA, kayarasAre ivA, dhamAsasAre i vA, taMbe i vA, taMbakaroDae i vA, taMbacchivADiyA i vA, vAiMgaNi kusumae ivA, koilacchapakusumae i vA, javAsA kusume i vA, kalakusume i vaa| pa. bhaveyArUvA? u. goyamA ! No iNaDhe smddhe| kAule ssA NaM etto aNiTThatariyA -jAva amaNAmatariyA ceva vaNNaNaM paNNattA / pa. 4. teulessA NaM bhaMte ! kerisiyA vaNNeNaM paNNattA? u. goyamA ! se jahANAmae sasarUhire i vA, urabharUhire i vA, varAharUhire i vA, saMbararUhire i vA, maNussarUhire ivA, bAliMdagove i vA, bAladivAgare i vA, saMjhabbharAge i vA, guMjaddharAge i vA, jAihiMgulue i vA, pavAlaMkure i vA, lakkhArase ivA, lohiyakkhamaNI i vA, kimirAgakaMbale ivA, gayatAlue i vA, cINa piTTharAsI i vA, pAliyAyakusume i vA, jAsumaNAkusume i vA, kiMsuyapuppharAsI i vA, rattappale i vA, rattAsoge i vA, rattakaNavIrae i vA, rattabaMdhujIvae i vaa| pa. bhaveyArUvA? u. goyamA ! No iNaDhe smtthe| teulessA NaM etto idrutariyA ceva, kaMtatariyA ceva, piyatariyA ceva, maNuNNatariyA ceva, maNAmatariyA ceva vaNNeNaM pnnnnttaa| pa. 5. pamhalessA NaM bhaMte ! kerisiyA vaNNeNaM paNNattA? pra. | apota lezyA mAvA vargavANI cha ? 3. gautama ! 2 artha 2145 nathI. kApota lezyA AnAthI paNa vadhAre aniSTa -vAva- vadhAre amanohara varNavALI kahI che. pra. 4. bhaMte ! teso lezyA 34 vANI hI cha ? 6. gautama ! zaza6 rudhira, bheSa rudhira, sU42 rudhira, sAMbhara rudhira, manuSya rudhira, bALa-Indragopa, bALadivAkara, saMdhyA-lAlimAM, guMjArdha lAlimA, uttama hagaNu, pravAsAdu2, sAkSA24, lohitAkSamaNi, kiramicIraMgayuktakaMbala, gajatALu, cIna piSTa rAzi, pArijAta puSpa, jayA puSpa, kiMzuka puSpa, lAla kamaLa, lAla azoka, lAla kanera, lAlabaMdhu jIvaka jevA varNavALI tejo lehyA che. pra. zuM tejalezyA AvA varNavALI che ? 6. gautama ! mA artha zadhya nathI. teja vezyA AnAthI paNa adhika ISTa, kAMta, priya, manojJa ane manohara varNavALI kahI che. a. 5. mate ! 5malezyA vA vANI hIche ? Page #606 -------------------------------------------------------------------------- ________________ layA adhyayana 11 61 3. yama ! senAmA phuvA, caMpacha7I phuvA, caMpayabhede i vA, haliddA i vA, haliddaguliyA i vA, hAliddAbhee i vA, hariyAle ivA, hariyAlaguliyA ivA, hariyAlabhee i vA, ciure i vA, ciurarAge i vA, suvaNNasippI i vA, varakaNagaNihase i vA, varapurisavasaNe ivA, allaikusume ivA, caMpayakusume i vA, kaNiyArakusume i vA, kuhaMDiyAkusume i vA, suvaNNajUhiyA ivA, suhiraNiyAkusume i vA, koreMTamalladAme ivA, pIyAsoge ivA, pIyakaNavIrae 6 vA, vayavanyunAvA phu vA | u. gautama ! caMpaka, caMpakanI chAla, caMpakanAM TukaDA, haLadara, haLadaranI guTikA, haLadaranAM TukaDA (khaMDa), haratALa, haratALanI guTikA, haratALanAM TukaDA, ciMkura, cikuranAM raMga, svarNasIpa, svarNa-nikarSa, zreSTha pItAmbara, allakI puSpa, caMpA puSpa, kanera puSpa, kuSmAMDa latApuSpa, svarNa juhI puSpa, suvirayikAnuM puSpa, koraMTa puSpamALA, pILA azoka, pILA kanera, pILA baMdhujIvaka jevA varNavALI pamalezyA che. 3. nAyamI ! nI rUdde samadre ! pamhalessA NaM etto iTTatariyA ceva -jAvamaNAmatariyA ceva vaNNaNaM pnnnnttaa| 6.sukkalessA NaM bhaMte ! kerisiyA vaNNeNaM paNNattA ? goyamA ! se jahANAmae aMke ivA, saMkhe i vA, caMde ivA, kuMda i vA, dage i vA, dagarae i vA, dahI i vA, dahighaNe i vA, khIre i vA, khIrapUre i vA, sukkachivADiyA ivA, pehuNamiMjiyA ivA,dhaMtadhoyarUppapaTTe i vA, sAraiyavalAhae i vA, kumuddale i vA, poMDariyadale i vA, sAlipiTTharAsI i vA, kuDagapuSpharAsI i vA, siMduvAravaramalladAme i vA, seyAsoe i vA, seyakaNavIre i vA, seyabaMdhujIvae pra. zuM padhdhalezyA AvA varNavALI che ? u. gautama ! A artha zakya nathI. paHlezyA AnAthI paNa adhika ISTa -cAvata adhika manohara varNavALI kahI che. pra. 6, bhaMte ! zuklalezyA kevA varNavALI kahI che ? gautama ! ekaratna, zaMkha, caMdra, kuMda puSpa, udaka, jalakaNa, dadhi, dadhipiMDa, dudha, dugdhajAga, zuSkaphaLI, mayurapiMcha, miMjIka, dhAta rajata paTTa, zAradIya megha, kumuda patra, puMDarika patra, zAlipiSTa rAzi, kuTajapuparAzi, siMduvAra paMpamALA, zvetaazoka, zvetakanera, ceta baMdhujIvaka jevA varNavALI zukla legyA che. 5. mayAvI ? 3. yama ! rUdde samadde! sukkalessA NaM etto iTThatariyA ceva -jAvamaNAmatariyA ceva vaNNeNaM pnnnnttaa| - Tv. 1. 27, 3. 4, mu. 222 6-22 3 ? 2. namUlyaniSphasaMsI, vastrarisanimA | khaMjaNaMjaNa-nayaNanibhA, kiNhalesA uvnnnno| pra. zuM zuklalezyA AvA varNavALI che ? u. gautama ! A artha zakya nathI. zukla lezyA AnAthI paNa adhika ISTa -cAvatuadhika manohara varNavALI kahI che. 1. kRSNalezyA varNanI apekSAthI snigdha kALA medhanAM samAna, bheMsanAM zIMgaDA ane arIThAnAM sadaza athavA (gADInA) khaMjana, kAjaLa ke suramo ane kIkInAM samAna kALI che. nIla glezyA varNanI apekSAthI nIlA azoka vRkSanAM samAna, pakSInI pAMkhanAM samAna ke snigdha viryaratnanI samAna atinIlI che. 2. nIlA'sogasaMkAsA, caaspicchsmppbhaa| verUliya niddhasaMkAsA, nIlalesA u vaNNao / / Page #607 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1162 dravyAnuyoga bhAga-2 ayasIpupphasaMkAsA, koilacchadasannibhA / kApotalezyA varNanI apekSAthI aLasInAM phUla pArevayagIvanibhA, kAulesA uvnnnno| jevI, koyalanI pAMkha jevI tathA kabUtaranAM gardana jevI kaMIka kALI ane kaMIka lAla che. 4. hiMguluyaghAyausaMkAsA, tarUNAiccasannibhA / 4. tejalezyA varNanI apekSAthI hIMgaLa tathA dhAtu-geru suyataNDa-paIvanibhA, teulesA u vnnnno|| nAM samAna, taruNa sUryanAM samAna tathA popaTanI cAMca ke baLatA dIpakanI samAna lAla raMganI che. 5. hariyAlabheyasaMkAsA, haliddAbheyasannibhA / padamalezyA varNanI apekSAthI haratALanAM TukaDA saNAsaNakusumanibhA, pamhalesA u vaNNao // jevI, haLadaranA raMga jevI tathA saNa ane asananAM phUla jevI pILI che. 6. saMvaMttvasaMvAsA, vIrapUrasamaMI . zukla legyA varNanI apekSAthI zaMkha, ekaratna rayayahArasaMkAsA, sukkalesA u vaNNao / / ane kuMdanAM phUlanI samAna che, dUdhanI dhArAnAM - 34. ka. 34, 5. 4-1 samAna tathA rajata ane hAra (motInI mALA)nI samAna sapheda che. lessANaM gaMdhA - 9, vezyAonI gaMdha : pa. kai NaM bhaMte ! lessAo dubbhigaMdhAo paNNattAo? pra. bhaMte ! durgadhavALI keTalI vezyAo kahI che ? u. goyamA! tao lessAo bbhigaMdhAo paNNattAo, u. gautama ! traNa vezyAo durgadhavALI kahI che, jemake - taM jahA - 6. vidadresA, 2. trasTesA, rU. 3tterasa 1. kRSNalezyA, 2. nIlalezyA, 3. kApota lezyA. pa. kai NaM bhaMte ! lessAo subbhigaMdhAo paNNattAo? - pra. bhaMte ! keTalI vezyAo sugaMdhavALI kahI che ? goyamA! taolessAo sabbhigaMdhAo paNNattAo. u. gautama ! traNa lezyAo sugaMdhavALI kahI che, taM jahA jemake - che. te kanTesA, 2. pardAsA, rU. sutterasa * 1. tejo vezyA, 2. padma lezyA, 3. zukla lezyA. - Tv. 1. 27, 3, 4, su. 22 31-240 jaha gomaDassa gandho, suNagamaDagassa va jahA mArela gAya, marela kUtarA ane marela sApanAM jevI ahimddss| durgadha hoya che. tenAthI paNa ananta guNI adhika etto vi aNantaguNo, lesANaM appasatthANaM / / durgadha traNeya aprazasta (kRSNa, nIla, kApota) lezyAonI hoya che. jaha surahikusumagandhe, gandhavAsANa pissamANANaM / sugaMdhita puSpa ane pIsela suvAsita gaMdha dravyonAM etto vi aNantaguNo, pasatthalesANa tiNhaM pi // jevI gaMdha hoya che, tenAthI paNa anantaguNI adhika sugaMdha traNeya prazasta (teja- pama- zukla) -34. . 34, T. 26-17 lezyAonI hoya che. 20 saiksa rasI - 10. lezyAonAM rasa : pa. 1. kaNhalessA NaM bhaMte ! kerisiyA AsAeNaM pra. 1, bhaMte ! kRSNa lezyAno AsvAda (rasa) kevo paNNattA? kahyo che ? goyamA! se jahANAmae, NiMbe ivA, NiMbasAre ivA, gautama ! lIMbaDo, lIMbaDA-sAra, lIMbaDI-chAla, NiMbachallI ivA, NiMbaphANie ivA, kuDagaphalae lIMbaDI-kavAtha, kuTajaphaLa, kuTaja-chAla, kuTaja-kavAtha, ivA, kuDaga challI ivA, kuDagaphANie ivA, kaDue kaTuja, kaTujapatra, kaTuka-suMbI, i vA, kaDugapatte i vA, kaDugatuMbI i vA, Ja? Eduri ne2, mu. 4, mu. 22 ? Page #608 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 1177 kaDugatuMbIphale i vA, khAratausI i vA, TutujANa, 77vI 5151, 77vI 150 35, khAratausIphale ivA, devadAlI ivA, devadAlipupphe hevANI, vahANI 505, mRgavADI, i vA, miyavAluMkI i vA, miyavAluMkIphale i vA, mRgavAkuMDI, ghoghAtinI, ghopAtinI 3, ghosADie i vA, ghosADaiphale i vA, kaNhakaMdae i kRSNakaMda, vajUkaMda jevo kRSNalezyAno AsvAda che. vA, vajjakaMdae i vaa| pa. bhaveyArUvA? pra. zuM kRSNa lezyA AvA AsvAda vALI che ? u. goyamA ! No iNaTe smddhe| 3. gautama ! mA artha zaya nathI. kaNhalessA NaM etto aNiTThatariyA ceva -jAva kRSNa lezyA AsvAdamAM AnAthI paNa aniSTa amaNAmatariyA ceva AsAeNaM pnnnnttaa| -yAvat- aghi amanoDa2 2savANI hI che. pa. 2. NIlalessAe NaM bhaMte ! kerisiyA AsAeNaM 5. 2. mata ! nAsalezyAno AsvAda vo yo cha ? paNNattA? goyamA ! se jahANAmae bhaMgI i vA, bhaMgIrae i vA, 3. gautama ! bhRga, bhRgA-49, , vitA, pADhA i vA, cavitA i vA, cittAmUlae ivA, yitrabhUma, pIpaNAbhUga, pI52, pI52yU, pippalImUlae i vA, pippalI i vA, pippalIcuNNe i marI, marInuM cUrNa, zRMgabera, zRMgaberanuM cUrNa jevo vA, mirie ivA, miriyacuNNe ivA, siMgabere i vA, nIlalezyAno AsvAda che. siMgaberacuNNe i vaa| bhaveyArUvA? pra. zuM nIla lezyA AvA AsvAdavALI che ? u. goyamA ! No iNaDhe samaDhe / 3. gautama ! ma artha 2.. nathI. NIlalessA NaM etto aNidvatariyA ceva -jAva nIlalezyA AsvAdamAM AnAthI paNa adhika amaNAmatariyA ceva AsAeNaM paNNattA / aniSTa -cAvata- adhika amanohara rasavALI hI che. pa. 3. kAulessAe NaM bhaMte ! kerisiyA AsAeNaM .. pra. 3. mate ! pota sezyAno AsvA po tyo paNNattA ? cha ? goyamA! se jahANAmae aMbANa vA, aMbADagANa vA, 6. gautama ! mAna, AmA28, pITho21, nispakSaNa, mAuluMgANa vA, billANa vA, kaviTThANa vA, bhaddANa pittha, drAkSANa, 528, , pArAvata, vA, phaNasANa vA, dAlimANa vA, pArevayANa vA, aparoTa, kSu, 2, taMdu3 4 571 soya, akkhoDANa vA, porANa vA, borANa vA, teMduyANa pUrA pAkela na hoya, varNathI rahita hoya, gaMdhathI vA, apakkANaM, apariyAgANaM, vaNNeNaM aNuvaveyANaM, rahita hoya ane sparzathI rahita hoya evo kApota gaMdhaNaM aNuvaveyANaM, phAseNaM aNuvaveyANaM / lezyAno AsvAda che. pa. bhaveyArUvA? pra. zuM kApota lezyA AvA AsvAdavALI che ? u. goyamA ! No iNaDhe samaDhe / 6. gautama ! mA artha zaya nathI. kAulessA NaM etto aNiTTatariyA ceva -jAva kApota lezyA AsvAdamAM AnAthI adhika aniSTa amaNAmatariyA ceva AsAeNaM pnnnnttaa| -cAvatu- adhika amanohara rasa vALI kahI che. pa. 4. teulessA NaM bhaMte! kerisiyA AsAeNaM paNNattA? pra. 4. mate ! teso sezyAno mAyA yo yo cha ? u. goyamA ! se jahANAmae aMbANa vA -jAva-teMduyANa 7. gautama ! 51, 5257, prazasta vA, jane vA, pikkANaM pariyAvaNNANaM vaNNeNaM uvaveyANaM sparzathI yukta Amra -jAvatu- siMduka phaLa jevo tejo gaMdhaNaM uvaveyANaM, phAseNaM uvaveyANaM / lezyAno AsvAda che. Page #609 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1164 dravyAnuyoga bhAga-2 pra. zuM tejo vezyA AvA AsvAdavALI che ? 3. gautama ! ma artha 14ya nathI.. tejo legyA AsvAdamAM AnAthI paNa adhika ISTa -vAva- adhika manohara rasa vALI kahI che. pra... 5. bhaMte ! 55 sezyAno mAsvAda vo yo cha? pa. bhaveyArUvA ? u. goyamA ! No iNaDhe samaDhe / teulessA NaM etto itariyA ceva -jAva maNAmatariyA ceva AsAeNaM pnnnnttaa| pa. 5. pamhalessAe NaM bhaMte ! kerisiyA AsAeNaM paNNattA? goyamA ! se jahANAmae caMdappabhAivA, maNisilAgA ivA, varasIdhUivA, varakhArUNI ivA, pattAsave ivA, puSphAsave i vA, phalAsave i vA,coyAsave i vA, Asave i vA, madhU ivA, merae i vA, kavisANae i vA, khajjurasArae i vA, muddiyAsArae i vA, supakkakhoyarase i vA, aTThapiTThaNiTThiyA i vA, jaMbUphalakAliyA i vA, varapasaNNA i vA, AsalA mAsalA pesalA IsI oDhAvalaMbiNI IsI voccheyakaDuI IsI taMbacchikaraNI ukkosamayapattA vaNNaNaM uvaveyA -jAva- phAseNaM uvaveyA AsAyaNijjA, vIsAyaNijjA, pINaNijjA, vihaMNijjA, dIvaNijjA, dappaNijjA, mayaNijjA, savviMdiya gaayplhaaynnijjaa| pa. bhaveyArUvA? u. goyamA ! No iNaDhe samaDhe / pamhalessA NaM etto iTTatariyA ceva -jAvamaNAmatariyA ceva AsAeNaM paNNattA / 6. sukkalessA NaM bhaMte ! kerisiyA AsAeNaM paNNattA? goyamA! se jahANAmae gule ivA, khaMDe ivA, sakkarA ivA, macchaMDiyA i vA, pappaDamodae i vA, bhisakaMde ivA, puSphuttarA i vA, paumuttarA i vA, AyaMsiyA i vA, siddhatthiyA i vA, AgAsaphAliovamA i vA, aNovamA i vaa| pa. bhaveyArUvA? u. goyamA ! No iNaDhe samaDhe / sukkalessA NaM etto idrutariyA ceva -jAvamaNAmatariyA ceva AsAeNaM pnnnnttaa| - paNNa. pa. 17, u. 4, su. 1233-1238 6. gautama ! yNdrprm| madha, bhalizasA bhaya, zre siMdhUma, zreSTha vAruNI madha, patrAsava, puSpAsava, iNAsava, yoyAsava, sAmAnya Asapa, madhu, bhe24, kApizAyana, khajUrasAra, drAkSAsAra, supakava IkSarasa, ATha puTothI nirmita madya, jAMbunano sirako, prasannA madirA je AsvAdanIya, je mukha mAdhuryakAriNI hoya, je pIdhA pachI kaMIka kaDavo tIkSNa hoya, naitrone lAla karanArI utkRSTa mAdaka prazasta varNa -vAvatu- sparzathI yukta, AsvAda karavA yogya vizeSa rUpathI AsvAdana karavA yogya, praNinIya, vRddhikAraka, uddIpaka, daryajanaka, madajanaka tathA badhI Indriyo ane zarIrane AhalAdakajanaka hoya evo padamalezyAno AsvAda che. pra. zubha vezyA sAvA mAsvAhavAnI cha ? 3. gautama ! sA artha 145 nathI. pappalezyA AsvAdamAM AnAthI paNa adhika ISTa -yAvat- aghi bhanoTa2 2sa. vANI 58 che. pra. . bhaMte ! zukhalezyAnI mAravAha vo yo cha? u. 3. gautama ! goga, uis, sA42, mizrI, matsyAsI, papabho, mIsaha, purUSotta21, 5bhota, AdarzikA, siddhArthikA, AkAzasphaTikopamA ane anupamAM nAmaka zarkarA jevo zukla lazyAno AsvAda che. pra. zuM zukla lezyA AvA AsvAdavALI che ? 3. gautama ! // artha // 45 nathI. zukla lezyA AsvAdamAM AnAthI paNa adhika ISTa -vAva- adhika manohara rasa vALI kahI che. Page #610 -------------------------------------------------------------------------- ________________ leyA adhyayana 1165 1. jaha kaDuyatumbagaraso, nimbaraso kdduyrohinnirsovaa| 1. jevI rIte kaDavA tuMbAno rasa, lIMbaDAno rasa ke etto vi aNantaguNo, raso u kiNhAe naayvvo| kaDavI rohiNIno rasa kaDavo hoya che, tenAthI paNa anantaguNA adhika kaDavo kRSNalezyAno rasa jANavo joIe. 2. jaha tigaDyassa ya raso, tikkho jaha hasthipippa- - 2. trikaTuka (sUMTha, pIpaLA ane marI)no rasa ke trIjI vA gajapIpaLAno rasa jeTalo tIkho hoya che, tenAthI etto vi aNantaguNo, raso u nIlAe nAyavvo // paNa anantaguNA adhika tIkho nIlalezyAno rasa jANavo joIe. 3. jaha tarUNaambagaraso, tuvarakaviTThassa vAvi jaariso| 3. kAcA AMbaLA ane kAcA kapittha phaLano rasa jevo etto vi aNantaguNo, raso u kAUe nAyabvo // kasAyela hoya che, tenAthI paNa anantaguNA adhika (kasAyela) kApotalezyAno rasa jANavo joIe. 4. jaha pariyaNambagaraso, pakkakaviTThassa vAvi jaariso| 4. pAkelI kerI athavA pAkelI kavitvano rasa jevo etto vi anantaguNo, raso u teUe naayvvo|| khATo mITho hoya che, tenAthI paNa anantaguNA khATo mITho rasa tejalezyAno jANavo joIe. 5. varavArUNIe va raso, vivihANa va AsavANa uttama madirAno rasa, vividha Asavono rasa, madhu nArisa | tathA kaMIka khATo tathA kaMIka kasAyelo rasa hoya che. tenAthI paNa anantaguNA adhika (khATo-kasAyelo) mahu-meragassa va raso, etto pamhAe paraeNaM // rasa padhdhalazyAno jANavo joIe. 6. khajjUra-muddiyaraso, khIraraso khaNDa-sakkararaso vaa| 6. khajUra ane drAkSano rasa, khIrano rasa athavA khAMDa etto vi aNantaguNo, raso u sukkAe naayvvo|| ke sAkarano rasa jeTalo madhura hoya che, tenAthI paNa - 3tta. ma. rU4, T. 2 0 -16 anantaguNA adhika madhura zukla lazyAno rasa jANavo joIe. 2, seksa sI 11. lezyAono sparza : jaha karagayassa phAso, gojibbhAe va sAgapattANaM / karavata, gAyanI jIbha ane zAka nAmanI vanaspatinAM etto vi aNantaguNo, lesANaM appasatthANaM / / pAMdaDAnAM jevA karkaza sparza hoya che tenAthI paNa anantaguNA adhika karkaza sparza traNeya aprazasta (kRSNa, nIla, kApota) lezyAone hoya che. jaha bUrassa va phAso, navaNIyassa va sirIsakusumANaM / jema bUra navanIta ke zirISanAM puSpono komaLa sparza etto vi aNantaguNo, pasatthalesANa tiNhaM pi|| hoya che, tenAthI paNa anantaguNA adhika komaLa sparza traNeya prazasta (tejo, padhdha, zukla) lezyAone hoya che. - 34. ka. 34, . 28-21 12, lessANaM paesA - 12. lezyAonAM pradeza : pa.. kaNhalessA NaM bhaMte ! kaipaesiyA paNNattA ? pra. bhaMte ! kRSNa lezyA keTalA pradezavALI kahI che? u. goyamA ! aNaMtapaesiyA pnnnnttaa| u. gautama ! ananta pradezovALI kahI che. A pramANe zukla legyA sudhI kahevuM joIe. - TUT, 5. 27, 3. 4, ku. 224rU zarU, sApa pakSa datta - 13. vezyAono pradezAvagADhatva : 1. I mete ! poDhI pUchattA ? pra. bhaMte ! kRSNa lezyA AkAzanAM keTalA pradezomAM sthita kahevAya che ? Page #611 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1166 dravyAnuyoga bhAga-2 3. yama ! saMveknapasaTTT TTTT I u. gautama ! asaMkhyAta AkAza pradezomAM sthita che. parva -nava-sukSetre A pramANe zukla legyA sudhI kahevuM joIe. - papaUT. , 27, 3. 4, su. 1244 28, seksa vI - 14. vezyAonI vargaNA : 1. vastrApa of aMte ! vevaphA vaUTTo pra. bhaMte ! kRSNa lezyAnI keTalI vargaNAo kahI che ? paNNattAo? 3. goyamA ! aNaMtAo vaggaNAo pnnnnttaao| u. gautama ! ananta vargaNAo kahI che. parva -gAva-kuzansaTI. A pramANe zukla legyA sudhI kahevuM joIe. - HT. 5. 17, 3, 4, su. 1246 15. salezI - alethI jIvonAM AraMbhAdinuM parupaNa : g, saoNsAi aMta ! navA viM mAraMbha, parAraMbha, pra. bhaMte ! vezyAvALA jIva AtmAraMbhI che, parAraMbhI tadubhayAraMbhA, aNAraMbhA? che, tadubhayAraMbhI che ke anAraMbhI che ? u. goyamA! atthegaiyA salesA jIvA AyAraMbhA vi, u. gautama ! keTalAka salezI jIva AtmAraMbhI paNa parAraMbhA vi, tadbhayAraMbhA vi. no annaarNbhaa| che, parAraMbhI paNa che ane tadubhayAraMbhI paNa che paraMtu anAraMbhI nathI. atthegaiyAsalesAjIvAno AyAraMbhA, noparAraMbhA, keTalAka salezI jIva AtmAraMbhI nathI, parAraMbhI. no tadubhayAraMbhA, aNAraMbhA / nathI ane tadubhayAraMbhI paNa nathI paraMtu anAraMbhI che. 1. te dRvi maMte ! ivaM - pra. bhaMte ! zA mATe evuM kehavAya che ke - "patthegaiyA salesA jIvA AyAraMbhA vi -jAva salezI jIva AtmAraMbhI paNa che -vAvasAraMbha vi" ? anAraMbhI paNa che"? goyamA ! salesA jIvA duvihA paNNattA, taM jahA - u. gautama ! salezI jIva be prakAranAM kahyA che, jemake2. saMsArasamavana ca, 2. saMsArasamAvanArA 1. saMsAra samApannaka, 2. asaMsAra samApanaka. 1. tattha NaM je te asaMsAra samAvannagA te NaM siddhA, 1. temAMthI je asaMsAra samApannaka che te siddha siddhA NaM no AyAraMbhA -jAva- annaarNbhaa| (mukta) che ane siddha bhagavAna AtmAraMbhI nathI -vAva- anAraMbhI che. 2. tattha NaM je te saMsAra samavannagA te duvihA 2. temAMthI je saMsAra samApannaka che te be prakAranAM Tv9ttA, te nadI - kahyA che, jemake - 2. saMnayA 5, 2. saMnaya | 1. saMyata, 2, asaMyata. tattha NaM je te saMjayA te duvihA paNNattA, taM jahA - temAMthI je saMyata che te paNa be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. pamatta saMjayA ya, 2. apamatta saMjayA ya / 1. pramatta saMyata, 2. apramatta saMyata. 1. tattha NaM je te apamatta saMjayA te NaM no AyAraMbhA 1. temAMthI je apramatta saMyata che te AtmAraMbhI -nA- nAraMma | nathI -yAvatu- anAraMbhI che. 2. tattha NaM je te pamattasaMjayA te subhaM jogaM paDucca 2. temAMthI je pramatta saMyata che te zubha yoganI no AyAraMbhA -jAva- annaarNbhaa| apekSAe AtmAraMbhI nathI -vAva- anAraMbhI che. Page #612 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana asubhaM jogaM paDucca AyAraMbhA vi -jAva- no aNAraMbhA / tattha NaM je te asaMjayA te aviraiM paDucca AyAraMbhA vikhkhAva- to aAraMbha | se teNadveNaM goyamA ! evaM vuccai " atthegaiyA salesA jIvA AyAraMbhA vi -jaavaLaraMbhA vi|" kiNhalessA, nIlalessA, kAulessA jahA ohiyA nIvA NavaraM- pamattaappamattA na bhANiyavvA / teulessA, pamhalessA, sukkalessA jahA ohiyA nIvA NavaraM - siddhA na bhANiyavvA / - viyA. sa. o, 3. ?, mu. 2 . 16. lessAkaraNabheyA cauvIsadaMDaesu ya parUvaNaM - 6. kaivihA NaM bhaMte! lessAkaraNe paNNatte ? 3. goyamA ! jessA raLe chaviMde paLatte, taM nahIM - 2. ijesA raLe -nAva- 6. muIjesAro I x. 1-24. chu satre teraDyArUM ThaMDA -khAvavemaanniyaannN jassa jaM atthi taM tassa savvaM bhANiyavvaM / vicA. sa. o, 3. 1, mu. 8 17. lessAnivvattI bheyA cauvIsadaMDaesu ya parUvaNaM - pa. kaivihA NaM bhaMte! lessAnivvattI paNNattA, tuM nahIM - 3. goyamA ! vihA jesAnivRttI vAttA, taM nahA - 2. vahaOsAnivattI -gAva- 6. mudresAnivRttI OM. 1-24. hda nerayALa -khAva- temaLiyAnuM jassa jai lessAo tassa tai lessAnivvattI bhANiyavvAo / - = viyA. sa. 126, 3. 8, mu. 24-36 28, 13vIsanu jessA-pavaLa - pa. OM, 2, gerayALuM maMte ! pha IssAo pAttAo? 17. 18. 117 azubha yoganI apekSAe te AtmAraMbhI che -yAva- anAraMbhI nathI. temAMthI je asaMyata che te aviratinI apekSAe AtmAraMbhI che yAva- anAraMbhI nathI. mATe he gautama ! evuM kehavAya che ke - kaiTalAka salezI jIva AtmAraMbhI paNa che -yAva- anAraMbhI paNa che." u. 16. lezyAkaraNanAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa : pra. bhaMte ! lezyAkaraNa keTalA prakAranAM kahyA che ? gautama ! lezyAkaraNa cha prakAranAM kahyA che, jemake1. kRSNa lezyAkaraNa -yAvat- 6. zukla lezyAkaraNa. 6.1-24.nArakIthI vaimAniko sudhI paNa daMDakomAM jenI jeTalI lezyAo che tenI teTalI lezyAkaraNa sampUrNa rUpathI kahevI joIe. kRSNa lezyA, nIla lezyA ane kApotalezyAvALA jIvonAM saMbaMdhamAM (pUrvokta) sAmAnya jIvonAM samAna kahevuM joIe. vizeSa :pramatta ane apramatta ahIM kahevA na joIe. tejo lezyA, padhmalezyA ane zukla lezyAvALA jIvonA viSayamAM paNa sAmAnya jIvonI jema kahevu joIe. vizeSa : siddhonuM varNana ahIM na karavuM joIe. lezyAnivRttinAM bheda ane covIsa daMDakomAM prarupaNa : pra. bhaMte ! lezyAnivRtti keTalA prakAranI kahI che ? gautama ! lezyAnivRtti cha prakAranI kahI che, jemake1. kRSNa lezyA nivRtti -yAvat- 6. zuklalezyA nivRtti. u. naM. 1-24. nArakIthI vaimAniko sudhI jenI jeTalI lezyAo che tenI teTalI lezyAnivRtti kahevI joIe. covIsa daMDakomAM lezyAonuM prarupaNa : pra. 6.1. bhaMte ! nArakIomAM keTalI lezyAo kahI che ? Page #613 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1168 dravyAnuyoga bhAga-2 6. gautama ! zyAma uhI cha,bha - 1. yA lezyA, 2. nIla sezyA, 3. apota sezyA. u. goyamA ! tiNNi lessAo paNNattAo, taM jahA - 1. kiNhalessA, 2. nIlalessA, 3. kAulessA' / - paNNa. pa. 17, u. 2, su. 1157 pa. daM. 2-11. bhavaNavAsINaM bhaMte ! kai lessAo paNNattAo? u. goyamA ! (asurakumArA -jAva- thaNiyakumArANaM) cattAri lessAo paNNattAo, taM jahA - 1. kaNhalessA -jAva-4. teulessaa| - paNNa. pa. 17, u. 2, su. 1166 (1) pa. da. 12. puDhavikkAiyANaM bhaMte ! kai lessAo paNNattAo? u. goyamA ! cattAri lessAo paNNattAo, taM jahA - 1. kaNhalessA -jAva- 4. teulessaa| da. 13, 16. Au-vaNassaikAiyANa vi evaM cev| pra. 6. 2-11. bhaMte ! bhavanavAsI devobhA 261 zyAmo cha ? 6. gautama ! (25su29bhA2 -yAvat-stanitbhAromai) yAra sezyAmo hI cha, bha3 - 1. e sezyA -yAvat- 4. tethI lezyA. pa. da. 14, 15, 17, 19. teu vAu beiMdiya" teiMdiya, cauriMdiyANaM bhaMte ! kai lessAo paNNattAo? u. goyamA ! tiNNi lessAo paNNattAo, taM jahA - 1. kaNhalessA -jAva-3. kaaulessaa| pa. daM. 20. paMceMdiyatirikkhajoNiyANaM bhaMte ! kaI lessAo paNNattAo? u. goyamA ! cha lessAo paNNattAo, taM jahA - 1. kaNhalessA -jAva- 6. sukklessaa| pa. daM. 21. maNussANaM bhaMte ! kai lessAo paNNattAo? pra. 6.12. bhaMte ! pRthvIayi vobhATI sezyAmo uhI cha ? 6. gautama ! y||2 lezyAmo hI cha, sebha - 1. yA vezyA -yAvat- 4. teThI sezyA. di. 13, 16, akAya ane vanaspatikAyamAM paNa A pramANe cAra lezyAo che. pra. 4.14,15,17,18.mata! teyi , vAyuyi, beIndriya, treIndriya, caundriya jIvomAM keTalI sezyAmao uhI cha ? 3. gautama ! 25 zyAmI 38 cha, 4bha - 1. 5 shy| -yAvata- 3. pota zyA. pra. 6, 20, bhaMte ! paMcendriya tiryaMcayonika jIvomAM 2ii sezyAmo hI cha ? 6. gautama ! 7 vezyAmo 5 cha, sebha - 1. dha vezyA -yAvat- 5. zusa lezyA. pra. 6.21. mata ! manuSyoma 32ii vezyAmo 58 u. goyamA ! cha lessAo paNNattAo, taM jahA - 1. kaNhalessA -jAva-6. sukklessaa| - paNNa. pa. 17, u. 2, su. 1160-1164 (1) (6. gautama ! 7sezyAmo hI cha,bha - 1. e lezyA -yAvat- 5. zu lezyA. 1. (ka) jIvA. paDi. 1, su.32 (kha) ThANaM. a. 3, u. 1, su. 140 ThANaM. a. 4, u. 3, su. 319 3. (ka) viyA. sa. 19, u. 3, su. 3 (kha) ThANaM. a. 4, u. 3, su. 319 4. (ka) viyA. sa. 19, u. 3, su. 18, 21 (kha) ThANaM. a. 4, u. 3, su. 319 viyA. sa. 19, u. 3, su. 19 viyA. sa. 19, u. 3, su. 20 viyA. sa. 20, u. 1, su. 4 (ka) viyA. sa. 20, u.1, su. 6 (kha) ThANaM. a. 3, u.1, su. 140 (ka) ThANaM. a. 6, su. 504 (kha) viyA. sa. 20, u.1, su. 7 For Private & Personal use only Page #614 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 1169 pa. da. 22. vANamaMtaradevANaM bhaMte ! kai lessAo 4. 6. 22. bhaMte ! vAsavyaMtara hevobhA dI paNNattAo? vezyAmao 3DI cha ? u. goyamA ! cattAri lessAo paNNattAo, taM jahA - 6. gautama ! yA2 lezyAmI 44ii cha, bha3 - 1. kaNhalessA -jAva-4. teulessaa| 1. 89 // 22 // -yat- 4. telo. lezyA. pa. daM. 23. joisiyANaM bhaMte ! kai lessAo pnnnnttaao| pra. de, 23, bhaMte ! jyotika devomAM keTalI vezyAo 38 cha ? u. goyamA ! egA teulessA pnnnnttaa| 6. gautama ! me tezyA 54 . pa. daM. 24.vemANiyANaM bhaMte! kai lessAo paNNattAo? pra. .24. mata ! vaimAni hevobhA 2ii sezyAmao cha? u. goyamA ! tiNNi lessAo paNNattAo, taM jahA - gautama ! trAsezyAmoDI cha,bha: - 1. teulessA, 2. pamhalessA, 3. sukklessaa| 1. tehI lezyA, 2. 56 lezyA, 3. zusa lezyA. - paNNa. pa. 17, u. 2, su. 1167-1169 (1) 19. caugaisu lessA parUvaNe - 19. cAra gatiomAM lazyAnuM prANa : 1. neraiesu lessAo - 1. nADImobhA zyAo: pa. 1. imIse NaM bhaMte ! rayaNappabhAepuDhavIe neraiyANaM pra. 1. bhaMte ! ratnaprabhA pRthvInI nArakIomAM keTalI kai lessAo paNNattAo? sezyAmo hI cha ? . u. goyamA ! egA kAulessA paNNattA / 3. gautama ! me pota. vezyA 50 che. 2. evaM sakkarappabhAe vi| 2. A pramANe zarkaraprabhAmAM paNa kApota legyA che. pa. 3. vAluyappabhAe NaM bhaMte! kai lessAo paNNattAo? pra. 3. aMte ! vAlukAprabhAmAM keTalI vezyAo kahI cha ? u. goyamA ! do lessAo paNNattAo, taM jahA - 6. gautama ! zyAmo cha, bha3 - 1. nIlalessA ya, 2. kAulessA ya / 1. nIrA lezyA, 2. Apota zyA. tattha NaM je kAulessA te bahutarA, je nIlalessA te temAMthI je kApota lezyAvALA che te adhika che ane thovaa| nIla glezyAvALA alpa che. pa. 4. paMkappabhAe NaM bhaMte ! kai lessAo paNNattAo? pra. 4. mate ! paMDaamamA TalI vezyAmo DI cha ? u. goyamA ! egA nIlalessA pnnnnttaa| 3. gautama ! meM nIda lezyA hI che. pa. 5. dhUmappabhAe NaM bhaMte ! kai lessAo paNNattAo? pra. 5. bhaMte ! dhUmapramAmA 32ii sezyAmo 50 cha ? u. goyamA ! do lessAo paNNattAo, taM jahA 7. gautama ! ye vezyAmI 4ii cha, sebha - 1. kaNhalessA ya, 2. nIlalessA ya / 1. 8 vezyA, 2. nAma lezyA. je bahutaragA te nIlalessA, je thovataragA te temAMthI nIla leyAvALA adhika che ane kRSNaknnhlessaa| lezyAvALA alpa che. . 1. 2. 3. ThANaM. a. 6, su. 504 ThANaM. a. 4, u. 3, su. 319 viyA. sa. 1,u. 5, su.18 Page #615 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1170 dravyAnuyoga bhAga-2 pa. 6. tamAe NaM bhaMte ! kai lessAo paNNattAo? u. goyamA ! egA kaNhalessA pnnnnttaa| 7. ahesattamAe egA prmknnhlessaa| - jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 88(2) 2. tirikkhajoNiesa lessAo - pa. tirikkhajoNiyA NaM bhaMte! kai lessAo paNNattAo? a. . mate ! tabha: prabhAbha 32ii lezyAmo cha? 3. gautama ! bheTA lezyA hI che. 7. adhaHsaptama pRthvImAM eka paramakRSNa lezyA che. 2. tithayonimobhA zyAmao : pra. bhaMte ! tiryaMcayonika jIvomAM keTalI vezyAo hI cha ? 6. gautama ! 7 sezyAo 30 che, 4bha3 - 1. dha lezyA -yAvat- 5. zusa lezyA. pra. mate ! bhendriya vomai 32lI lezyA 360 cha ? 6. gautama ! yArasezyAmo hI cha.4 - 1. ! lezyA -yAvat- 4. telI sezyA. 5. 1.(5) bhaMte ! sUkSma - pRthvI yi poma 2ii sezyAmo hI cha ? 3. gautama ! ! vezyA 50 cha, 4bha3 - 1.5 lezyA, 2. nAsa tezyA, 3. pota lezyA. u. goyamA ! cha lessAo paNNattAo, taM jahA - 1. kaNhalessA -jAva-6. sukklessaa| pa. egiMdiyANaM NaM bhaMte ! kai lessAo paNNattAo? u. goyamA ! cattAri lessAo paNNattAo, taM jahA - 1. kaNhalessA -jAva- 4. teulessA' / ___ - paNNa. pa. 17, u. 2, su. 1158-1159 pa. 1. (ka) suhuma-puDhavikAiyA NaM bhaMte ! jIvANaM kai lessAo paNNattAo? u. goyamA ! tiNNi lessAo paNNattAo, taM jahA - 1. kaNhalessA, 2. nIlalessA, 3. kaaulessaa| - jIvA. paDi. 1, su. 13 (7) pa. (kha) bAyara-puDhavikAiyANaM bhaMte ! jIvANaM kai lessAo paNNattAo? u. goyamA ! cattAri lessAo paNNattAo, taM jahA - 1. kaNhalessA, 2. nIlalessA, 3. kAUlessA, 4. teuulessaa| - jIvA. paDi. 1, su. 15 2. (ka) suhuma AukAiyA jaba suhuma puddhvikaaiyaannN| - jIvA. paDi. 1, su. 16 (kha) bAyara AukAiyA java bAyara puddhvikaaiyaannN| -jIvA. paDi. 1, su. 17 3. (ka) suhuma-bAyara teukAiyA jaheva suhama puddhvikaaiyaannN| - jIvA. paDi. 1, su. 24-25 4. suhama-bAyara vAukAiyA jahA teukaaiyaannN| - jIvA. paDi.1,su. 26 5. (ka) suhuma vaNNassaikAiyANaM jaheva suhuma puddhvikaaiyaannN| - jIvA. paDi. 1, su. 18 1. viyA. su. 17, u. 12, su. 2 pra. (4) mate ! bA62 pRthvIyi yobhana dI sezyAmo hI cha ? (3. gautama ! ya2 lezyAmI 44ii cha, ma - 1. vezyA, 2. nAla lezyA, 3. pota sezyA, 4. tehI vezyA. 2. (ka) sUkSma- apakAyamAM sUkSma pRthvIkAyanAM samAna traNa lezyAo che. (kha) bAdara- akAyamAM bAdara pRthvIkAyanAM samAna cAra vezyAo che. 3. (5) sUkSma-bA62 ayamA sUkSma pRthvI kAyanAM samAna traNa vezyAo che. 4. sUkSma-bAdara vAyukAryamAM teukAyanAM samAna traNa vezyAo che. 5. (ka) sUkSma vanaspatikAyamAM sUkSma pRthvIkAyanAM samAna traNa lezyAo che. Page #616 -------------------------------------------------------------------------- ________________ leyA adhyayana 1171 pra. 5. (5) maMte ! pratyeka zarIra mA62 vanaspatikAyamAM keTalI vezyAo kahI che ? 6. gautama ! y||2 lezyAo 30 cha,4bha3 - 1. pR0 lezyA -yAvat- 4. tehI vezyA. 5. (1) maMte ! sAdhA29 zarI2 pAha vanaspatikAyamAM keTalI vezyAo kahI che ? : 3. gautama ! 39 lezyAmo cha, bha3 - 1. vRSA lezyA, 2. nIla sezyA, 3. apota sezyA. pa. 5. (kha) patteyasarIrabAyaravaNassaikAiyANaM bhaMte ! kai lessAo paNNattAo? u. goyamA ! cattAri lessAo paNNattAo, taM jahA - 1. kaNhalessA -jAva- 4. teulessaa| pa. 5. (ga) sAhAraNasarIrabAyaravaNassaikAiyA NaM bhaMte! kai lessAo paNNattAo? u. goyamA ! tiNNi lessAo paNNattAo, taM jahA - 1. kaNhalessA, 2. nIlalessA, 3. kaaulessaa| - jIvA. paDi. 1, su. 20-21 pa. beiMdiyA NaM bhaMte ! kai lessAo paNNattAo? goyamA ! tiNNi lessAo paNNattAo, taM jahA1. kaNhalessA, 2. nIlalessA 3. kAulessA, evaM teiMdiyANa vi| evaM cauriMdiyANa vi| - jIvA. paDi. 1, su. 28-30 pa. sammucchima paMceMdiyatirikkhajoNiyANaM bhaMte ! kai lamsAo paNNattAo? u. goyamA ! tiNNi lessAo pnnnnttaao| 1. kaNhalessA, 2. nIlalessA, 3. kaaulessaa| - paNNa. pa. 17,u. 2, su. 1163 (2) pa. ka. sammucchima paMcediyatirikkhajoNiya jalayarA NaM bhaMte ! kai lessAo paNNattAo? u. goyamA ! tiNNi lessAo paNNattAo, taM jahA - 1. kaNhalessA, 2. nIlalessA, 3. kAulessA, - jIvA. paDi. 1, su. 35 kha, sammucchima paMceMdiyatirikkhajoNiyA cauppayathalayarA jahA jlyraannN| x. mate ! Indriyama 32ii sezyAmo hI cha ? gautama ! trAsezyAgo uhI che.bha - 1. sezyA, 2. nIla sezyA, 3. apota sezyA. A pramANe treIndriyamAM traNa vezyAo hoya che. A pramANe caundriyamAM paNa traNa vezyAo hoya che. pra. bhaMte ! samUcchima paMcendriya tiryaMcayonika jIvomAM keTalI vezyAo kahI che ? 6. gautama ! ! lezyAo 380 cha, bha3 - 1.14aa sezyA, 2. nIrasezyA, 3. pota sezyA. pra. ka. bhaMte ! samUcchima paMcendriya tiryaMcayonika 4sayarobha TalI sezyAmo cha ? 6. gautama ! 29 lezyAo 360 cha, bha3 - 1.65sezyA, 2. nIsa sezyA, 3. Apota sezyA. ga. sammucchima paMceMdiyatirikkhajoNiyA parisappathalayarA jahA jlyraannN| kha. sammacchima paMcendriya tiryaMcayonika catuSpada sthaLacaromAM jalacara jIvonAM samAna traNa lezyAo che. ga. samUrichama paMcendriya tiryaMcayonika sthaLacara parisarSomAM jalacaronAM samAna traNa lezyAo che. gha. samUcchima paMcendriya tiryaMcayonika khecara jIvomAM jalacaronAM samAna traNa vezyAo che. gha. sammucchima-paMceMdiyatirikkhajoNiyA khahayarA jahA jlyraannN| - jIvA. paDi. 1, su. 36 pa. gabbhavakkatiyapaMceMdiyatirikkhajoNiyANaM bhaMte ! Jain Education Inter kai lessAo paNNattAo? pra. bhaMte ! garbhavyutkrAntika paMcendriya tiryaMcayonika sonal useORONobha326IzyAmA cha ? Page #617 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1172 dravyAnuyoga bhAga-2 6. gautama ! 7 vezyAmo 46 cha, sebha - 1. 2vezya! -yAvat- 5. zu lezyA. ka, garbha sutkAntika paMcendriyatiyacayonika jalacara jIvomAM cha lezyAo che. u. goyamA ! cha lessAo paNNattAo, taM jahA - 1. kaNhalessA -jAva- 6. sukklessaa| - paNNa. pa. 17, u. 2, su. 1163 (3) ka. gabbhavakkaMtiya-paMceMdiyatirikkhajoNiyA jalayarA cha lessaao| - jIvA. paDi. 1, su. 38 kha. gabbhavakkaMtiya-paMcediyatirikkhajoNiyA cauppayathalayarA jahA jlyraannN| ga. gabbhavakkaMtiya paMceMdiyatirikkhajoNiyA parisappa thalayarA jahA jalayarANaM / __ - jIvA. paDi. 1, su. 39 gha, gabbhavakkaMtiya-paMcediyatirikkhajoNiyA khahayarA jahA jlyraann| - jIvA. paDi. 1, su. 40 evaM tirikkhajoNiNINa vi| - paNNa. pa. 17, u. 2, su. 1163 (4) 3. maNussesu lessAo - pa. sammucchimamaNussANaM bhaMte ! kai lessAo paNNattAo? kha. garbhavyutkAntika paMcendriya tiryaMcayonika catuSpada jIvomAM jalacaronAM samAna cha vezyAo che. ga. garbhavyutkAntika paMcendriya tiryaMcayonika parisarpa sthaLacara jIvomAM jalacaronAM samAna cha lezyAo che. garbha sutkAntika paMcendriya tiryaMcayonika khecara jIvomAM jalacarono samAna cha vezyAo che. A pramANe tiryaMcayonika strIomAM paNa che lezyAo che. 3. manuSyomA zyAmo : pra. bhaMte ! samUrTikkama manuSyomAM keTalI vezyAo hI cha ? 3. gautama ! ! vezyAmo 80 cha, bha3 - 1. pRthe| vezyA, 2. nIla vezyA, 3. pota vezyA. pra. maMte ! garma4 manuSyobhA 32ii sezyAmo cha ? u. goyamA ! tiNNi lessAo paNNattAo, taM jahA - 1. kaNhalessA, 2. nIlalessA, 3. kAulessA / pa. gabbhavakkaMtiyamaNussANaM bhaMte ! kai lessAo paNNattAo? u. goyamA ! cha lessAo paNNattAo. taM jahA - 1. kaNhalessA -jAva-6. sukklessaa| maNussINaM evaM cev| - paNNa. pa. 17, u. 2, su. 1164 (2-4) pa. kammabhUmayamaNUsANaM bhaMte! kailessAo paNNattAo? 6. gautama ! 7 vezyAmo hI cha, 4bha - 1. 9lezyA -yAvat- 5. zukha vezyA. A pramANe (garbhaja) manuSya strIomAM paNa che lezyAo hoya che. pra. bhaMte ! karmabhUmija manuSyomAM keTalI legyAo uhI cha ? 7. gautama ! 7 lezyAmo 380 cha, 4bha - 1. yA vezyA -yAvat- 6. zu zyA. u. goyamA ! cha lessAo paNNattAo, taM jahA 1.kaNhalessA -jAva- 6. sukkalessA, 3. jIvA. paDi. 3, u. 1, su. 97 1.. jIvA. paDi. 3, u. 1, su. 97 2. alessA vi- jIvA. paDi. 1, su. 41 Page #618 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana evaM kammabhUmayamaNUsINa vi / pa. bharaheravayamaNUsANaM bhaMte! kai lessAo paNNattAo ? 3. noyamA ! che jessAo vaLattAmo, taM nahIM - ?. ijessA -nAva- 6. mujhessA / evaM maNussINa vi / pa. puvvavideha-avaravidehakammabhUmayamaNUsANaM bhaMte ! kai lessAo paNNattAo ? 3. goyamA ! che jessAo vaLattAmo, taM nahIM - chu. jessA -khAva- 6. sujessA / evaM maNussINa vi / akammabhUmayamaNUsANaM bhaMte ! kai lessAo paNNattAo ? 3. goyamA ! cattAra jessAo vaLattAo, taM nahIM - chu. ijessA -nAva- 4. teGajessA / evaM akammabhUmaya maNUsINa vi / evaM aMtaradIvaya maNusANaM maNusINa vi / pa. hemavaya- eraNNavaya-akammabhUmayamaNUsANaM maNusINa ya kai lessAo paNNattAo ? goyamA ! cattAra jessAmo pattAo, taM nahA - 2. hajessA -khAva- 4. te'jessA / harivAsa - rammayavAsa- akammabhUmayamaNussANaM maNUsINa ya kai lessAo paNNattAo ? 6. 3. 6. 3. goyamA ! pattara jessAo vaLattAo, taM nanhA - chu. ijessA -nAva- 4. te'jessA / devakurUuttarakurU-akammabhUmayamaNussANaM evaM ceva / eesi maNussINaM evaM ceva / dhAyaisaMDapurimaddhe evaM ceva, pacchimaddhe vi / 1173 A pramANe karmabhUmija manuSya strIomAM paNa cha lezyAo kahevI joIe. pra. bhaMte ! bharatakSetra ane eravatakSetranAM manuSyomAM keTalI lezyAo kahI che ? u. gautama ! cha lezyAo kahI che, jemake - 1. kRSNa lezyA -yAvat-6. zukla lezyA. A pramANe enI manuSya strIomAM paNa cha lezyAo kahevI joIe. pra. bhaMte ! pUrvavideha ane aparavidehanAM karmabhUmija manuSyomAM keTalI lezyAo kahI che ? u. gautama ! cha lezyAo kahI che, jemake - 1. kRSNa lezyA -yAvat-6. zukla lezyA. A pramANe enI manuSya strIomAM paNa cha lezyAo kahevI joIe. pra. bhaMte ! akarmabhUmija manuSyomAM keTalI lezyAo kahI che ? u. gautama ! cAra lezyAo kahI che, jemake 1. kRSNa lezyA -yAvat- 4. tejo lezyA. A pramANe akarmabhUmija manuSya strIomAM paNa cAra lezyAo kahevI joIe. A pramANe annIpaja manuSyo ane manuSya strIomAM paNa cAra lezyAo kahevI joIe. pra. bhaMte ! hemavata ane eraNyavata akarmabhUmija manuSyo ane manuSya strIomAM keTalI lezyAo kahI che ? u. gautama ! cAra lezyAo kahI che, jemake - 1. kRSNa lezmA -yAvat 4. tejo lezyA. pra. bhaMte ! harivarSa ane ramyavarSanAM akarmabhUmija manuSyo ane manuSya strIomAM keTalI lezyAo kahI che ? u. gautama ! cAra lezyAo kahI che, jemake 1. kRSNa lezyA -yAvat- 4. tejo lezyA. devakuru ane uttaraku kSetranAM akarmabhUmija manuSyomAM paNa A pramANe cAra lezyAo kahevI joIe. AnI manuSya strIomA paNa A pramANe cAra lezyAo kahevI joIe. dhAtakI khaMDanAM pUrvArdha ane pazcimArNamA paNa A pramANe cAra lezyAo kahevI joIe. * Page #619 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1174 dravyAnuyoga bhAga-2 evaM pukkharakhe vibhaanniybvN| A pramANe puSkarArdha dvIpamAM paNa cAra vezyAo - paNNa. pa. 17,u. 6, su. 1257 (1-16) kahevI joIe. 4. devesu lessAo - 4. devomA bezyAo : pa. devANaM bhaMte ! kai lessAo paNNattAo? pra. mate ! vomana 3260 sezyAmo cha ? u. goyamA ! cha lessAo paNNattAo, taM jahA - 6. gautama ! 7 vezyAo 380 cha, bha3 - 1. kaNhalessA -jAva- 6. sukkalessA / ' 1. sazyA -yAvat- 6. zusa vezyA. pa. devINaM bhaMte ! kai lessAo paNNattAo? pra. mate ! hevAmImAM 32ii sezyAmoTIche ? u. goyamA ! cattArilessAo paNNattAo. taM jahA- 3. gautama ! yAra sezyAmao 380 cha, 4bha - 1. kaNhalessA -jAva-4. teulessaa| 1. 59 sezyA -yAvata- 4. te sezyA. - paNNa. pa. 17, u. 2, su. 1165 asurakumArANaMcattArilessAo paNNattAo, taMjahA asurakumAromAM cAra vezyAo kahI che, jemake1. kaNhalessA, 2. nIlalessA. 1. dha vezyA, 2. nAma lezyA, 3. kAulessA, 4. teulessaa| 3. Apota sezyA, 4. te vezyA. evaM jAva thaNiyakumArANaM / A pramANe svanitakumAro sudhI cAra vezyAo - ThANaM. a. 4, u. 3, su. 319 kahevI joIe. evaM bhavaNavAsiNINa vi| A pramANe bhavanavAsI devIomAM paNa cAra - paNNa. pa. 17, u. 2, su. 1166 (2) lezyAo kahevI joIe. 2. vANamaMtaradevANaM devINa vi evaM ceva / 2. A pramANe vANavyaMtara deva ane devIomAM paNa cAra lezyAo kahevI joIe. 3. joisiyANaM joisiNINa vi egA teulessaa| 3. zyoti va ane hevImone meM tI- paNNa. 17, u. 2, su. 1167-1168 khezyA che. pa. 4. sohammIsANesu NaM bhaMte ! kappesu devANaM kai pra. 4, bhaMte ! saudharma ane IzAna kalpamAM devonI lessAo paNNattAo? keTalI vezyAo kahI che ? u. goyamA ! egA teulessA pnnnnttaa| 3. gautama ! me lezyA sI che. - jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 201 pa. (sohammIsANaM) vemANiNI NaM bhaMte ! kai lessAo pra. (saudharma-zAna) vaimAni va strIbhobha 32ii paNNattAo? sezyAmo cha ? u. goyamA ! egA teulessA pnnnnttaa| 6. gautama ! setolezyA hI che. ___- paNNa. pa. 17, u. 2, su. 1169 (2) saNaMkumAramAhidesu egA pamhalessA, sanakumAra ane mahendramAM eka pagha lezyA che. evaM bamhaloge vi pmhaa| A pramANe brahmalokamAM paNa eka pagha lezyA che. laMtae egA sukkalessA -jAva-gevejjA, lAMtaka kalpathI raiveyako sudhI eka zukla lehyA che. aNuttarovavAiyANaM egA parama sukklessaa| anuttaroapAtika devomAM eka paramazukla legyA che. -jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 201 1. jIvA. paDi. 1, su. 42 (4 lezyA) .. (ka) biyA. sa. 17, u. 13-17 (kha) viyA. sa. 16, u. 11, su. 2 (ga) biyA. sa. 16,u. 12-14 3. ThANaM. a. 2, u. 4, su. 124 Page #620 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 1175 20. viDiviniTsa vibhAga sAI sAmitta 20. saMkilaSTa-asaMliSTa vibhAgagata vezyAonAM svAmItvanuM parUvaNaM prANa : asurakumArANaM taolessAo saMkiliTThAo paNNattAo, asurakumAromAM traNa saMkilaSTa vezyAo kahI che, jemake - taM jahA - 2. inTesA, 2. nanneksa, rU. 3nTesA, 1. kRSNa lezyA, 2. nIla vezyA, 3. kApAta lezyA. pd -nava-thana mArA A pramANe svanitakumAro sudhI jANavuM joIe. paMceMdiyatirikkhajoNiyANaMtaolessAosaMkiliTThAo paMcendriya tiryaMcayonikonI traNa saMkliSTa vezyAo kahI paNNattAo, taM jahA - che, jemake - . -sA, 2. nIsA , rU. 1 rasaTI 1. kRSNa vezyA, 2. nIla vezyA, 3. kApota lezyA. paMceMdiyatirikkhajoNiyANaM tao lessAo asaMki- paMcendriya tiryaMcayonikonI traNa asaMzliSTa vezyAo liTThAo paNNattAo, taM jahA - kahI che, jemake - che. te svaisI, 2. pasTanTesA, rU. sutterasa | 1. tejo vezyA, 2. pahma lezyA, 3. zukla lezyA. maNussANaM tao saMkiliTThAo tao asaMkiliTThAo manuSyonI saMkliSTa ane asaMkliSTa traNa - traNa lessAo evaM cev| lezyAo A pramANe che. vANaMmatarANaM jahA asurkumaaraannN| vANavyaMtaronI asurakumAronAM samAna traNa saMkilanTa - TA, 3, 3. 1, mu. 240 lezyAo jANavI joIe. 22. sakseksa vIsa vegsamAhArA sArA - 21. salezI covIsa daMDakomAM samAhArAdi sAta dvAra : g, , , sammA mata ! ne ratha sarve samAhArI, pra. 8,1, bhaMte ! zuM badhA salezI nAraka samAna sabbe samasarIrA, sabve samussAsaNissAsA? AhAravALA che. badhA samAna zarIravALA che tathA badhA samAna udghAsa- ni:zvAsavALA che ? 3. soyamAM ! samA u. gautama ! A artha samartha nathI. pU. se garlDavi mete ! pUrva kurca - pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - 'salessA neraiyA no sabve samAhArA, no sabve badhA salezI nAraka samAna AhAravALA nathI. samasarIrA-jAva- no sabve samassAsaNissAsA? badhA samAna zarIravALA nathI ane badhA samAna uvAsa- ni:zvAsavALA nathI ?" u. goyamA ! NeraiyA duvihA paNNattA, taM jahA - u. gautama ! nAraka be prakAranAM kahyA che, jemake - 2. madasara , 2. prasarI ca | 1. mahAzarIravALA, 2. alpa zarIravALA. 1. tattha NaM je te mahAsarIrA te NaM bahutarAe 1. temAMthI je mahAzarIravALA nAraka che, te poggale AhAreMti, bahutarAe poggale ghaNA vadhAre pudgalono AhAra kare che, ghaNA pariNAmeMti, bahutarAe poggale ussasaMti, vadhAre pudgalonuM pariNamana kare che. ghaNA bahutarAe poggale NIsasaMti, abhikkhaNaM vadhAre pudagalone ucchavAsamAM le che AhAreMti, abhikkhaNaM pariNAmeMti, abhikkhaNaM ane ghaNA vadhAre pugalone nizvAsamAM choDe ussasaMti, abhikkhaNaM NIsasaMti, che. te vAraM-vAra AhAra kare che. vAre-vAra pudgalonuM pariNamana kare che. vAre-vAra ucchavAsa le che ane vAraM-vAra ni:zvAsa choDe che. Page #621 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1176 6. 6. 2. tattha NaM je te appasarIrA te NaM appatarAe poggale AhAreMti, appatarAe poggale pariNAmeMti, appatarAe poggale ussasaMti, appatarAe poggale NIsasaMti, Ahacca AhAreMti, Ahacca pariNAmeMti, Ahacca ussasaMti, Ahacca NIsasaMti, se teNaTTheNaM goyamA ! evaM vuccai "salessA neraiyA no savve samAhArA, no sabve samasarIrA, no savve samussAsaNissAsA / " 3. goyamA ! no phaLaddhe samaTyuM / 6. se keNaTTheNaM bhaMte ! evaM vuccai "salessA NeraiyA No savve samakammA ?" 3. goyamA!sajessA gherA ruvijJA paLattA, taM nahIM 2. saOssA nuM maMte ! heraDyA sa2e samammA ? 4 2. pujrovavanA ya, 2. povavanA ya / 1. tattha NaM je te puvvovavannagA te NaM appakammatarAgA / 2. tattha NaM je te pacchovavannagA te NaM mahAkammatarAgA / - se teNaTTheNaM goyamA ! evaM vuccai salessA NeraiyA No savve samakammA / " rU. sajessA naM aMte ! kheraDyA sa2e samavaLyA ? 3. goyamA ! jo phATyuM samadde / 6. se keNaTTheNaM bhaMte ! evaM vuccai "salessA NeraiyA No savve samavaNNA ? - 3. goyamA!sajessA gerayA yuvijJA paLattA, taM nahIM ?. pujovavanA ya, 2. povavanA ya / 1. tattha NaM je te puvvovavannagA te NaM visuddhavaNNatarAgA, 2. tattha NaM je te pacchovavannagA te NaM avisuddhvbhUtarAnA | u. pra. dravyAnuyoga bhAga-2 2. temAMthI je alpazarIravALA nAraka che, te alpapuddagalono AhAra kare che, alpa puddagalonuM pariNamana kare che, alpa puddagalono ucchvAsa le che ane alpa puddagalono niHzvAsa choDe che te kadAcit (kyAreka) AhAra kare che, kyAreka puddagalonuM pariNamana kare che, kyAreka ucchvAsa le che ane kyAreka ni:zvAsa choDe che. pra. 2. bhaMte ! badhA salezI nAraka samAna karmavALA che ? gautama ! A artha zakya nathI. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "badhA salezI nAraka samAna karmavALA nathI." u. gautama ! salezI nAraka be prakAranAM kahyA che, jemake - pra. - mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke badhA salezI nA2ka samAna AhAravALA nathI. badhA samAna zarIravALA nathI ane badhA samAna ucchvAsa-niHzvAsavALA nathI." 1. pUrvopapannaka, 2. pazcAdrupapannaka. 1. temAMthI je pUrvopapannaka che, te alpakarmavALA che. 2. temAMthI je pazcAdupapannaka che, te mahAkarmavALA che. mATe ke gautama ! evuM kahevAya che ke - "badhA salezI nAraka samAna karmavALA nathI." 3. bhaMte ! zuM badhA salezI nA2ka samAna varNavALA che ? u. gautama ! A artha zakya nathI. pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "badhA salezI nAraka samAna varNavALA nathI"? u. gautama ! salezI nAraka be prakAranAM kahyA che, jemake 1. pUrvopapannaka, 2. pazcAdupapannaka. 1. temAMthI je pUrvopapannaka che, te vizuddha varNavALA che, 2. temAMthI je pazcAdupapannaka che te avizuddha varNavALA che. For Private Personal Use Only Page #622 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana se teNaDheNaM goyamA ! evaM vuccai - sanesa nerA no sarve samavaUTT I" 4. evaM jaheva vaNNaNa bhaNiyA taheva salessAsuvi je pubbovavannagA te NaM visuddhalessatarAgA, je pacchovavannagA te NaM avisuddhlesstraagaa| pa. 5. salessA NaM bhaMte ! NeraiyA sabce samaveyaNA ? 3. yama! rUTuM samaDhe. pa. se keNaDheNaM bhaMte ! evaM vuccai - sasa gerapha no sarve samayaT ?" u. goyamA ! salessA NeraiyA duvihA paNNattA, taM jahA - 2. safmUyA 2, 2. asAmUyA yA 1. tattha NaM jete saNNibhUyA te NaM mhaaveynntraagaa| 2. tattha NaM jete asaNNibhUyA teNaM appveynntraagaa| se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai - satterasa nerA no sarve samayaTI " 1. 6, sassA ja maMte ! jerA sarve samiirayA ? 1177 mATe he gautama ! evuM kehavAya che ke - ''badhA salezI nAraka samAna varNavALA nathI." 4. A pramANe jema varNanA mATe kahyuM tevuM ja lezyAonAM mATe paNa kahevuM joIe - ke temAMthI je pUrvopapannaka che, te vizuddha lezyAvALA che. je pazcAdu55naka che te avizuddha vezyAvALA che. pra. 5. aMte ! zuM badhA salezI nAraka samAna vedanA vALA che ? gautama ! A artha zakya nathI. pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - badhA salezI nATaka samAna vedanAvALA nathI? u. gautama ! salezI nAraka be prakAranAM kahyA che, jemake 1. saMjJIbhUta, 2. asaMjJIbhUta. 1. temAMthI je saMjJIbhUta che, te mahAnU vedanAvALA che. 2. temAMthI je asaMjJIbhUta che, te alpavedanAvALA che. mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - ''badhA salezI nAraka samAna vedanAvALA nathI." pra. 6. bhaMte ! zuM badhA salezI nAraka samAna kriyAvALA 3. gocamA ! jo rUTse samaTyA. u. gautama ! A artha zakya nathI. pa. se keNaDheNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "sarasa ra La sarve samaviriyA ?" badhA salezI nAraka samAnakriyAvALA nathI?" u. goyamA ! salessA NeraiyA tivihA paNNattA, taM jahA - gautama ! salezI nAraka traNa prakAranAM kahyA che, jemake - 2. sammI , 2. nichatriI , 1. samyagdaSTi, 2. mithyAdaSTi, 3. smmaamicchdditttthii| 3. samyamithyAdaSTi. 1. tattha NaM je te sammadidaTThI te NaM cattAri 1. temAMthI je samyagudRSTi che, te cAra kriyAo kiriyAo kajjati, taM jahA - kare che, jemake - 2. AmiyA, 2. paridiyA, 1. AraMbhikI, 2. pArigrahakI, rU, mAyAvattiyA, 4. parvavavAAiriyA 3. mAyA pratyayA, 4. apratyAkhyAnakriyA. 2-3. tattha NaM je te micchaTThiI je ya 2-3. temAMthI je mithyAdRSTi ane samyagu sammAmicchaddiTThItesiM NiyaiyAopaMca kiriyAo mithyAdaSTi che, te niyamathI pAMca kriyAo kare che, kajjati, taM jahA - jemake - 2. maramiya, 2. paridiyA, 1. AraMbhikI, 2. pArigrahakI, W n 65 , Page #623 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1178 dravyAnuyoga bhAga-2 rU. mAyAvattiyA, 4. parvavAriyA, 3. mAyA pratyayA, 4, apratyAkhyAna kriyA, che. mikADhaMsAvattiyA 5. mithyA darzana pratyayA. se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai - mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - sarve ne sarve samariyA " badhA salezI nAraka samAnakriyAvALA nathI." 1. 7. sarjana of maMta ! nara sa samAya ? pra. 7. aMte ! zuM badhA salezI nAraka samAna AyuvALA che? 3. yama ! Maa rUpa samA u. gautama ! A artha zakya nathI. pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kehavAya che ke - "salessA raiyA No sabve samAuyA ? "badhA salezI nAraka samAna AyuvALA nathI"? u. goyamA ! salessA NeraiyA caubihA paNNattA, taM u. gautama ! salezI nAraka cAra prakAranAM kahyA che, nadI - jemake - 2. atyAthI sAutha samAvavaUT IT, 1. keTalAka nAraka samAna AyuSyavALA che ane eka sAthe utpanna thavAvALA che. 2. atthegaiyA samAuyA visamovavaNNagA. keTalAka nAraka samAna AyuSyavALA che, paraMtu pahelA athavA pAchaLa utpanna thayela che. 3. atthegaiyA visamAuyA samovavaNNagA, 3. keTalAka nAraka viSama AyuSyavALA che, paraMtu eka sAthe utpanna thayela che. 4. atthegaiyA visamAuyA visamovavaNNagA, 4. keTalAka nAraka viSama AyuSyavALA che ane pahelA ke pAchaLa utpanna thayela che. se teNaTTeNaM goyamA ! evaM buccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "salessA neraiyA No sabve samAuyA" "badhA salezI nAraka samAna AyuSyavALA nathI." 1. 2 2, sasa sasuranArA maMta ! sarve samAharA, pra. 6.2, bhaMte ! zuM salezI asurakumAra badhA samAna sabbe samasarIrA, sabve samassAsaNissAsA? AhAravALA che, badhA samAna zarIravALA che ane badhA samAna uvAsa-niHzvAsavALA che ? 3. goyamAM ! jo rUTse samaTyA. u. gautama ! A artha zakya nathI. jahA neriyaa| nArakInAM samAna e badhuM jANavuM joIe. pa. salessA asurakumArANaM bhaMte ! sabve samakammA ? pra. aMte ! zuM badhA salezI asurakumAra samAna karmavALA che ? u. goyamA ! No iNaDhe samaDhe / u. gautama ! A artha zakya nathI. pa. se kepaTTeNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "salessA asurakumArA no savve samakammA "badhA salezI asurakumAra samAna karmavALA nathI." ? u. goyamA ! salessA asurakumArA duvihA paNNattA, u. gautama ! salezI asurakumAra be prakAranAM kahyA che, teM nA - jemake - 2. puvAvavaUUT TT , 2.1chovavaUT TT 1. pUrvopapannaka, 2. pazcAdupapannaka. Page #624 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 6. 1. tattha NaM je te pubvovavaNNagA te NaM mahAkammatarAgA / 2. tattha NaM je te pacchovavaNNagA te NaM appakammatarAgA / se teNaTTheNaM goyanA ! evaM vuccai - "salessA asurakumArA no savve samakammA / " salessA asurakumArANaM bhaMte ! savve samavaNNA ? 3. goyamA ! jo phaLaddhe samadde / 1. me bheTyunuM maMte ! vaM yujvara - 5. "salessA asurakumArA no savve samavaNNA ?" u. goyamA ! salessA asurakumArA duvihA paNNattA, tuM nahIM - chu. puovavaLA ya, 2. vovavaLA ya | 1. tattha NaM je te puvvovavaNNagA te NaM avisuddha vaNNatarAgA / 2. tattha NaM je te pacchovavaNNagA te NaM visuddhavaNNatarAgA / se teNaTTheNaM goyamA ! evaM vuccai "salessA asurakumArA no savve samavaNNA / " evaM lessAe vi / avasesaM jahA neraiyANaM / OM. rU-??. chta -khAva- yamArA / OM. 2. sasessApuvidhADyA gAhAra-ma-vAlessaaiN jahA neraiyA / salessA puDhavikAiyA NaM bhaMte! savve samaveyaNA ? 3. daMtA, noyamA ! sattve samaveyA | 5. se keNaTTheNaM bhaMte ! evaM vuccai "tajessA puviAcA sabe samaveyA ?" u. goyamA ! salessA puDhavikAiyA savve asaNa asaNNIbhUyaM aNiyayaM veyaNaM vedeti / se teNaTTheNaM goyamA ! evaM buccai "salessA puDhavikAiyA savve samaveyaNA / " pa. salessA puDhavikAiyA NaM bhaMte ! savve samakiriyA ? - For Private 1. temAMthI je pUrvopapannaka che, te mahA karmavALA che. 2. temAMthI je pazcAdupapannaka che, te alpa karmavALA che. mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "badhA salezI asurakumAra samAna karmavALA nathI." pra. bhaMte ! zuM badhA salezI asurakumAra samAna varNavALA che ? gautama ! A artha zakya nathI. u. pra. 1179 bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "badhA salezI asurakumAra samAna varNavALA nathI"? u. gautama ! salezI asurakumAra be prakAranAM kahyA che, jemake - u. pra. 1. pUrvopapannaka, 2. pazcAdupapannaka. 1. temAMthI je pUrvopapannaka che, te avizuddha varNavALA che. 2. temAMthI je pazcAdupapannaka che, te vizuddha varNavALA che. mATe ke gautama ! evuM kahevAya che ke - "badhA salezI asurakumAra samAna varNavALA nathI." A pramANe lezyAonAM saMbaMdhamAM paNa kahevu joIe, bAkI varNana nArakInAM samAna che. daM. 3-11. A pramANe stanitakumAra sudhI jANavuM joIe. daM. 12. salezI pRthvIkAyikonAM AhAra, karma, varNa ane lezyAnAM viSayamAM nArakInA samAna kahevu joIe. pra. bhaMte ! zuM badhA salezI pRthvIkAyika samAna vedanAvALA che ? hA gautama ! badhA samAna vedanAvALA che. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - badhA salezI pRthvIkAyika samAna vedanAvALA che ? u. gautama ! badhA salezI pRthvIkAyika asaMjJI che ane asaMzIbhUta thaIne mucchita avasthAmAM vedanA vede che. mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "badhA salezI pRthvIkAyika samAna vedanAvALA che." pra. bhaMte ! zuM badhA salezI pRthvIkAyika samAna kriyAvALA che ? Personal Use Only Page #625 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1180 u. haMtA, goyamA ! salessA puDhavikAiyA savve samakiriyA / 5. te TvenaM maMte ! vaM vunnarU - "salessA puDhavikAiyA savve samakiriyA ?" 3. goyamA ! salessA puDhavikAiyA savve mAImicchaddiTThiI tesiM NiyaiyAo paMcakiriyAo naMti, taM nahA - chu. AraMbhiyA -khAva- 2. niSThAvaMtaLavattiyA ! se teNaTTheNaM goyamA ! evaM vuccai - "salessA puDhavIkAiyA savve samakiriyA / " samAue jahA neraiyA / 7. ?-226. vaeN -khAva- parii daM. 20. salessA paMceMdiyatirikkhajoNiyA jahA NeraiyA / NavaraM NANattaM kiriyAsu / pa. salessA paMceMdiyatirikkhajoNiyA NaM bhaMte! savve samakiriyA ? 3. goyamA ! no phaLaddhe samavhe| 6. se keNaTTheNaM bhaMte ! evaM vuccai - "paMceMdiyatirikkhajoNiyA No savve samakiriyA ?" u. goyamA ! salessA paMceMdiyatirikkhajoNiyA tivihA vaLattA, taM nahA - chu. sanI, rU. sammAmi vivI| 1. tattha NaM je te sammadiTThI te duvihA paNNattA, taM nahA - chu. asaMkhayA ya, 2. saMkhayAsaMnayA haiM / (ka) tattha NaM je te saMjayAsaMjayA tesi NaM tiNNi kiriyAo kajjaMti, taM jahA - 2. parivAdiyA, ?. razmiyA, rU. mAyAvattiyA | 2. niddiI, Jain Education Internatio (kha) tattha NaM je te asaMjayA tesi NaM cattAri kiriyAo kajjaMti, taM jahA - dravyAnuyoga bhAga-2 u. hA gautama ! badhA salezI pRthvIkAyika samAna kriyAvALA che. pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "badhA salezI pRthvIkAyika samAna kriyAvALA che?" u. gautama ! badhA salezI pRthvIkAyika mAyI-mithyAdaSTi hovAthI te niyamathI pAMca kriyAo kare che, jemake - 1. AraMbhikI -yAva- 5. mithyAdarzanapratyayA. mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "badhA salezI pRthvIkAyika samAna kriyAvALA che." samAyughnanuM varNana nArakInAM samAna karavuM joIe. daM.13-19. A pramANe caurendriya sudhI sAta dvAra kahevA joIe. daM. 20. salezI paMcendriya - tiryaMcayonikanAM badhA dvAronuM varNana nArakInAM samAna samajavuM joIe. vizeSa : kriyAomAM bhinnatA che. pra. bhaMte ! badhA salezI paMcendriya- tiryaMcayonika zuM samAna kriyAvALA che ? u. gautama ! A artha zakya nathI. pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke badhA salezI paMcendriya- tiryaMcayonika samAna kriyAvALA nathI?" u. gautama ! salezI paMcendriya- tiryaMcayonika traNa prakAranAM kahyA che, jemake - 1. samyak dRSTi, 2. mithyA daSTi 3. samyag mithyAdaeNSTi, 1. temAMthI je samyagdaSTi che, te be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. asaMyata, 2. saMyatAsaMyata. (ka) temAMthI je saMyatAsaMyata che, te traNa kriyAo kare che, jemake - 1. AraMbhikI, 2. pArigrahIkI, 3. mAyA pratyayA. (kha) temAMthI je asaMyata che, te cAra kriyAo kare che, jemake Page #626 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 1181 u. 1. AraMbhiyA, 2. pariggahiyA 1. AraMbhikI, 2. pArigrahI kI, rU. mAyAvattiyA, 4. apavvavAririyA ! 3. mAyA pratyayA, 4. apratyAkhyAnakriyA. 2. tattha NaM jete micchaddiTThIje yasammAmicchaddiTThi 2. temAMthI je mithyAdRSTi ane samyagu-mithyAdRSTi tesiM NiyaiyAo paMca kiriyAo kajjaMti, taM che te niyamathI pAMca kriyAo kare che, jemake - nadI - 2. bafmayA -nA- . micchADhaMsAvattiyA ! 1. AraMbhikI -vAva- mithyAdarzana pratyayA. se teNaDheNaM goyamA ! evaM vuccai - mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - salessA paMceMdiyatirikkhajoNiyA No sabve badhA salezI paMcendriya tiryaMca yonika samakriyAsamiirayA" vALA nathI." pa. da. 21. salessA maNussA NaM bhaMte ! sabve samAhArA pra. daM, 21. bhaMte ! zuM badhA salezI manuSya samAna save samasarIrA savve samussAsaNissAsA? AhAravALA, badhA samAna zarIravALA tathA badhA samAna ucchavAsa niHzvAsavALA che ? u. goyamA ! No iNaThe smtthe| u. gautama ! A artha samartha nathI. pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai - pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "salessA maNussA No sabve samAhArA, No sabve "badhA salezI manuSya samAna AhAravALA nathI, samasarIrA, No savve samussAsaNissAsA? badhA samAna zarIravALA nathI ane badhA samAna ucchavAsa ni:zvAsavALA nathI"? u. goyamA ! salessA maNussA duvihA paNNattA, taM gautama ! salezI manuSya be prakAranAM kahyA che, nadI - jemake - 1. mAnArIrI , 2. madhusararA ya | 1. mahA zarIravALA, 2, alpa zarIravALA. 1. tattha NaM jete mahAsarIrAteNaM bahutarAe poggale 1. temAMthI je mahAzarIravALA manuSya che, te AhAreMti, bahutarAe poggale pariNAmeMti, vadhAre pudgalono AhAra kare che, ghaNA bahutarAe poggale ussasaMti, bahutarAe poggale vadhAre pudgalonuM pariNamana kare che, ghaNA nIsasaMti, Ahacca AhAreMti, Ahacca vadhAre pudgalono ucchavAsa le che ane pariNAmeMti, Ahacca ussasaMti, Ahacca ghaNA vadhAre pudgalono ni:zvAsa choDe che. nasaIti | te kyAreka AhAra kare che, kyAreka pudagalonuM pariNamana kare che, kyAreka uvAsa le che, kyAreka ni:zvAsa choDe che.. 2. tattha NaM je te appasarIrA te NaM appatarAe 2, temAMthI je alpa zarIravALA che, te alpa poggale AhAreMti, appatarAe poggale pudgalono AhAra kare che, alpa pudagalonuM pariNAmeMti, appatarAe poggale ussasaMti, pariNamana kare che, alpa pudgalono ucchavAsa appatarAe poggale nIsasaMti, abhikkhaNaM le che ane alpa pudgalono ni:zvAsa choDe AhAreMti, abhikkhaNaM pariNAmeMti, abhikkhaNaM che. te vAraMvAra AhAra kare che, vAraMvAra ussasaMti, abhikkhaNaM nIsasaMti / pudgalonuM pariNamana kare che, vAraMvAra ucchavAsa le che ane vAraMvAra ni:zvAsa choDe che. se teNaTheNaM goyamA! evaM vuccai - mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - Page #627 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1182 dravyAnuyoga bhAga-2 "salessA maNussA No sabve samAhArA, No sabve samasarIrA, No sabve smussaasnnissaasaa|" sesaM jahA salessA neraiyANaM / 'badhA salezI manuSya samAna AhAravALA nathI. samAna zarIravALA nathI ane samAna ucchavAsa-nizvAsavALA nathI." bAkI (vedanA dvAra sudhI) varNana salezI nArakInAM samAna jANavuM joIe. vizeSa : kriyAmAM vinnatA che. pra. bhaMte ! zuM badhA salezI manuSya samAna kriyAvALA NavaraM-kiriyAsu NANattaM / pa. salessA maNussA NaM bhaMte ! sabve samakiriyA ? 3. yaHT ! jo Tu samA pa. se keNaDheNaM bhaMte ! evaM vuccai - "salessA maNussA No sabce samakiriyA ? 3. thama ! masA tivida paUJttA, te nahIM - 2. sammardIi, 2. miTTi , 3. smmaamicchdditttthii| tattha NaM je te sammaddiTThI te tivihA paNNattA, taM jahA - 2. saMnayA, 2. saMnayA, rU. saMnayasaMnayA ! tattha NaM je te saMjayA, te duvihA paNNattA, taM jahA - 2. sarAsaMnayA 2, 2. vAyarasaMgathI 5 | tattha NaM je te vIyarAgasaMjayA te NaM akiriyA / tattha NaM je te sarAgasaMjayA, te duvihA paNNattA, taM nahIM - 1. pattasaMna , 2. 15marsanA 8 | tattha NaM jete apamattasaMjavAtesiMegA mAyAvattiyA kiriyA kajjati, tattha NaM je te pamatta saMjayA tesiM do kiriyAo kajjati, taM jahA - 2. AraMfmayaT, 2. mAyAvattiyA tattha NaM jete saMjayAsaMjayA tasiM tiNNi kiriyAo vapnati, teM nahIM - che. maramiya, ra. ridiyA, rU. nathavittiyA u. gautama ! A artha samartha nathI. pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "badhA salezI manuSya samAna kriyAvALA nathI ?" u. gautama ! manuSya traNa prakAranAM kahyA che, jemake 1. samyam daSTi, 2. mithyA daSTi, 3. samyagu mithyAdaSTi. temAMthI je samyagRSTi che, te traNa prakAranAM kahyA che, jemake - 1. saMyata, 2. asaMyata, 3. saMyatAsaMyata. temAMthI je saMyata che, te be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. sarAga saMyata, 2. vItarAga saMyata. temAMthI je vItarAga saMyata che, te kriyA rahita che. temAMthI je sarAga saMyata che, te be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. pramattasaMyata, 2. apramatta saMyata. temAMthI je apramattasaMyata che, te eka mAyA pratyayA kriyA kare che. temAMthI je pramattasaMyata che, te be kriyAo kare che. jemake - 1. AraMbhikI, 2. mAyApratyayA. temAMthI je saMyatAsaMyata che, te traNa kriyAo kare che, jemake - 1. AraMbhikI, 2. pArigrahitI, 3. mAyApratyayA. Page #628 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 6. tattha NaM je te asaMjayA tesiM cattAri kiriyAo khaMti, tuM nahIM - chu. AraMbhiyA -khAva- 4. apavavAriyA / tattha NaM je te micchaddiTThI je ya sammAmicchaddiTThI tesiM NiyaiyAo paMcakiriyAo kajjaMti, taM jahA - chu. AraMbhiyA -khAva- che. miSThAvaMtaLavattiyA ! daM. 22. salessA vANamaMtarANaM jahA asurakumArA / daM. 23-24. evaM salessA joisiyA vi vemANiyA viA NavaraM veyaNAe NANattaM / salessA NaM bhaMte! joisiyA vaimANiyA savve samaveyaNA ? 3. zothamA ! no phaLadde samavhe 1. se jeTTeAM maMte ! vaM vunnarU - "salessA joisiyA vemANiyA No savve samaveyaNA ?" 3. goyamA ! te yuviA paLattA, tuM nahIM - 1. mAimicchaddiTThIuvavaNNagA ya, 2. amAisammaddiTThIuvavaNNagA ya / 1. tattha NaM je te mAimicchaddiTThI uvavaNNagA te NaM appaveyaNatarAgA / 2. tattha NaM je te amAisammaddiTThI uvavaNNagA teNaM mahAveyaNatarAgA / se teNaTTheNaM goyamA ! evaM vuccai "salessA joisiyA vemANiyA No savve samaveyaNA / " - - 501. 1. 27, 3. ?, mu. 2246 22. kaNhAdilessAivisiTTha cauvIsadaMDaesu samAhArAi sattadArA .. vaM. 2. hajessA aaN aMte ! gheraDyA sattve samAhArA, savve samasarIrA, savve samussAsa NissAsA ? 3. zauyamA ! nahA gohiyA tA mALiyanA 1183 temAM je asaMyata che te cAra kriyAo kare che, jemake u. pra. 1. AraMbhikI -cAva- 4. apratyAkhyAna kriyA. temAMthI je mithyAdaSTi ane samyagmithyArdaSTi che te niyamathI pAMca kriyAo kare che, jemake - 1. AraMbhikI -yAva- 5. mithyAdarzana pratyayA. naM. 22. salezI vANavyaMtaronAM sAta dvAra asurakumAronAM samAna che. naM. 23-24. salezI jyotiSka ane vaimAnika devonAM sAto dvAra paNa A pramANe che. vizeSa : vedanAmAM bhinnatA che. pra. bhaMte ! zuM badhA salezI jyotiSka ane vaimAnika samAna vedanAvALA che ? gautama ! A artha samartha nathI. bhaMte ! zA mATe evuM kehavAya che ke - "badhA salezI jyotiSka ane vaimAnika samAna vedanAvALA nathI ?" u. gautama ! te be prakAranAM kahyA che, jemake 1. mAyI - mithyAdaSTi - upapatnaka, 2. amAyI - samyacchiSTa - upapatnaka. 1. temAMthI je mAyI - mithyAdaSTi - upapannaka che, te alpa vedanAvALA che. 2. temAMthI je amAyI samyagdaSTi-upapannaka che, te mahAvedanAvALA che. mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - badhA salezI jyotiSka ane vaimAnika samAna vedanAvALA nathI." 22. kRSNAdi lezyA viziSTa covIsa daMDakomAM samAhArAdi sAta dvAra : pra. daM.1. bhaMte ! zuM badhA kRSNa lezyAvALA nAraka samAna AhAravALA che, badhA samAna zarIravALA che tathA samAna ucchvAsa-niHzvAsavALA che ? u. gautama ! jevI rIte salezI nArakInAM sAta dvAra kahyA tevI ja rIte kahevA joIe. Page #629 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1184 dravyAnuyoga bhAga-2 NavaraM- veyaNAe mAimicchaddiTThi uvavaNNagA ya, vizeSa : vedanAdvAramAM mAyI mithyASTi - amAI sammadiTThI uvavaNNagA ya bhANiyavvA / upapanka ane anAyI samyagdaSTi upapanka kahevA joIe. sesaM taheva jahA ohiyANaM / bAkInuM varNana pUrvavata auvikanAM samAna kahevA joIe. daM. 2-22. asurakumArA -jAva- vANamaMtarA ee 6.2-22. asurakumArothI vANavyatara sudhInAM jahA ohiyA, sAta dvAra audhikanAM samAna kahevA joIe. Navara-kaNhalessA NaM maNUsANaM kiriyAhiM viseso vizeSa : kRSNa lezyAvALA manuSyomAM kriyAonI -jAva- tattha NaM je te sammadidaTThI te tivihA apekSAe keTalIka bhinnatA che -yAvatu- temAMthI paNNattA, taM jahA - je samyagU dRSTi manuSya che, te traNa prakAranAM kahyA che, jemake - 9. saMjayA, 2. masaMga, rU. saMnavAsaMnayA ya, 1. saMyata, 2. asaMyata, 3. saMtAsaMyata. jahA ohiyaannN| kriyAnA mATe bAkInuM varNana aulikanAM samAna che. daM. 23-24. joisiya vemANiyA AilligAsu 8.23-24. jyotiSka ane vaimAnika devonAM tisu lessAsu Na pucchijjati / viSayamAM prAraMbhanI traNa vezyAonAM prazna karavA na joIe. evaM jahA kaNhalessA vicAriyA tahANIlalesA vi jema kalezyAvALonuM varNana karela che, te pramANe nIlezyAvALonuM paNa varNana karavuM joIe. kAulessANeraiehito aarbbh-jaav-vaannmNtraa| kApota lezyA nArakIthI vANavyaMtara sudhI prApta thAya che. Navara-kAulessA NeraiyA veyaNAe jahA salessA vizeSa : kApotalezyAvALA nArakInI vedanA mATe taheva bhaanniybvaa| salezI nArakInI vedanAnAM samAna kahevA joIe. teulessANaM asurakumArANaM AhArAi sattadArA tejalezyAvALA asurakumAronAM AhAra Adi jaheva salessA taheva bhaanniybvaa| sAta dvArA salezInAM samAna kahevA joIe. NavaraM-veyaNAe jahA joisiyA taheva bhaanniycaa| vizeSa :vedanAnA viSayamAM jema jyotikonuM kahyuM che, te pramANe ahIM paNa kahevuM joIe. teulessA puDhavi-Au-vaNassaipaMceMdiyatirikkha tejalezI, pRthvIkAyika, akAyika, vanaspatikAyika, joNiyA maNUsA jahA salessA taheva bhaanniybvaa| paMcendriya tiryaMcayonika ane manuSyonuM varNana salezInAM samAna kahevuM joIe. NavaraM-maNUsA kiriyAhiM NANattaM- "je saMjayA te vizeSa : tejalezyAvALA manuSyonI kriyAomAM pamattA ya apamattA ya bhANiyabvA sarAgA vIyarAgA bhinnatA che je saMyata che te pramatta ane apramatta tyi ? be prakAranA kahevA joIe ane sarAga saMyata ane vItarAga saMyata hotA nathI. vANamaMtarA teulessAe jahA asurkumaaraa| tejolezI vANavyaMtaronuM varNana asurakumAranAM samAna samajavuM joIe. evaM joimiya-vemANiyA vi| A pramANe jyotika ane vaimAnikonAM viSayamAM paNa pUrvavata kahevuM joIe. 9. HUju mA II na mafthavA - viyA, sa, 2, 3, 2, se. 22 Page #630 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 1185 sesaM taM cev| bAkI sAta dvAra pUrvavata che. evaM pamhalessA vibhANiyabvA / A pramANe padmavezyAvALAnAM sAta dvArA kahevA joIe. nava-naisi tyAM vizeSa : je te padmavezyA hoya tenuM temAMja varNana karavuM joIe. sukkalessA vi taheva, zukla vezyAvALonuM paNa varNana teja pramANe che, jesiM asthi sabvaM taheva jahA ohiyA NaM gmo| te jenA hoya tenA audhikano AlApaka samAna sAta dvAra kahevA joIe. NavaraM-pamhalessa-sukkalessAo paMceMdiyatirikkha vizeSa : pamalezyA ane zukla leNyA paMcendriya joNiya-maNUsa-vemANiyANaM evaM ceva / tiryaMcayonika, manuSya ane vaimAnikomAM ja Na sesANa tti| hoya che, bAkInAM jIvomAM hotI nathI. - TUM, 5, 6 7, 3. 1, mu. ??46 -2666 23. lemmANa vivihavivakkhayA pariNamana parUvaNaM- 23, leziyAonuM vividha apekSAothI pariNamananuM prarupaNa : pa. kaNhalessA NaM bhaMte ! kaivihA pariNAmaM pariNamai? pra. bhaMte ! kRSNalezyA keTalA prakAranAM pariNAmomAM pariNata thAya che ? u. goyamA ! tivihaM vA, navavihaM vA, sattAvIsaivihaM gautama ! kRSNalezyA traNa prakAranI, nava prakAranI, vA, ekkAsIivihaM vA, beteyalisayavihaM vA, bahuvA, satyAvIsa prakAranI, ekyAsI prakAranI ke baso bahaMvihaM vA pariNAmaM pariNamai / ' teMtAlIsa (243) prakAranI athavA ghaNAthI ke ghaNA prakAranAM pariNAmomAM pariNata thAya che. ive khAva-kuzaTI A pramANe zuklalezyA sudhInAM pariNAmonuM paNa - TUMT. .2 7, 3, 4, mu. 2 242 varNana karavuM joIe. pa. seNaNaM bhaMte! kaNhalessANIlalessaM pappa tArUvattAe, bhaMte ! zuM kRSNa lezyA nIlalezyAne prApta karIne tAvaNNattAe, tAgaMdhattAe, tArasattAe, tAphAsattAe tenA rupamAM, tenA varNa rupamAM, tenA gaMdha rupamAM, bhujjo-bhujjo pariNamai? tenA rasarupamAM, tenA sparza rupamAM pharI-pharI pariNata thAya che ? u. haMtA, goyamA / kaNhalessA NIlalessaM pappa hA, gautama ! kRSNalezyA nIlalezyAne prApta karIne tArUvattAe, tAvaNNattAe, tAgaMdhattAe, tArasattAe, tenA rUpamAM, tenA varNarUpamAM, tenA gaMdharUpamAM, tAphAsattAe bhujjo-bhujjo pariNamai / tenA rasarUpamAM, tenA sparza rUpamAM pharI-pharI pariNata thAya che. pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai - pra. aMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - 'kaNhalessA NIlalessaM pappa tArUvattAe -jAva "kRSNalezyA nIlalezyAne prApta karIne tenA tAphAsattAe bhujjo-bhujjo pariNamai ? rUpamAM -yAvatu- tenA ja sparza rUpamAM pharI-pharI pariNata thAya che. ?" u. goyamA ! te jahANAmae khIre dUsiM pappa, suddhe vaa| che. hA, gautama ! jema (chAza Adi khaTAInuM) jAvaNa vatthe rAgaMpappa tArUvattAe tAvaNNattAe, tAgaMdhattAe, pAmIne dUdha athavA zuddha vastra raMga meLavIne tenA tArasattAe, tAphAsattAe bhujjo-bhujjo prinnmi| rupamAM, tenA varNa-rupamAM, tenA gaMdha-rupamAM, tenA rasa-rupamAM ane tenA sparza-rupamAM pharI-pharI pariNata thaI jAya che. se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai - e pramANe he gautama ! evuM kahevAya che ke - Jain Ed?:ations, meM 3 4, T. 2 0 Page #631 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1186 dravyAnuyoga bhAga-2 "kaNhalessA NIlalessaM pappa tArUvattAe -jAva "kRSNalezyA nIlalezyAne pAmIne tenA rupamAM tAphAsattAe bhujjo-bhujjo pariNamai / " -cAvatu- tenA sparza-rupamAM pharI-pharI pariNata thAya che." evaM eeNaM abhilAveNaM A varNananAM anusAra - NIlalessA kAulessaM pappa, nIlezyA kApotalezyAne prApta karI, kAulessA teulessaM pappa, kApotalezyA tejovezyAne prApta karI, teulessA pamhalessaM pappa, tejovezyA padgalezyAne prApta karI, pamhalessA sukkalessaM pappa, tArUvattAe -jAva pamalezyA zuklalazyAne prApta karI tenA rupamAM tAphAsattAe bhujjo-bhujjo prinnmi| -vAva- tenA sparza rupamAM pharI-pharI pariNata thaI jAya che. . . teo maMta!TTanTesA, jIlsa, 3, pra. 1. bhaMte ! zuM kRSNalezyA, nIlalezyA, kApotateulessN, pamhalessaM, sukkalessaM pappa tArUvattAe, lezyA, tejo vezyA, pabda lezyA ane zukla lezyAne tAvaNNattAe, tAgaMdhattAe, tArasattAe, tAphAsattAe prApta karIne tenA rupamAM, tenA varNa rupamAM, tenA bhujjo-bhujjo pariNamai ? gaMdha rupamAM, tenA rasa rupamAM ane tenA sparza rupamAM pharI-pharI pariNata thAya che ? u. haMtA. goyamA ! kaNhalessA NIlalessaM pappa -jAva- u. hA, gautama ! kRSNalezyA nIlalezyAne -cAvatasukklessNppp tArUvattAe, tAvaNNattAe, tAgaMdhattAe, zuklalazyAne prApta karIne tenA rupamAM, tenA varNa tArasattAe, tAphAsattAe bhujjo-bhujjo prinnmi| rupamAM, tenA gaMdha rupamAM, tenA rasa rupamAM ane tenA sparza rupamAM pharI-pharI pariNata thAya che. 5. se vi bhiMte ! purva yu - pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "kaNhalessA NIlalessaM pappa -jAva-sukkalessaM pappa "kRSNa lezyA nIla vezyAne vAvata zukla lezyAne tArUvattAe -jAva- tAphAsattAe bhujjo-bhujjo prApta karIne tenA rupamAM cAvatu- tenA sparza para [mad ?" rupamAM pharI-pharI pariNata thaI jAya che ? goyamA! sejahANAmaeverUliyamaNIsiyA kiNNasuttae u. gautama ! jema koI vaiDUryamaNi kALA sUtramAM ke vA, NIlasuttae vA, lohiyasuttae vA, hAliddasuttae nIlA sUtramAM, lAla sUtramAM ke pILA sUtramAM athavA vA, sukkillasuttae vA Aie samANe tArUvattAe zveta sUtramAM parovavAthI te tenA rupamAM -cAvata-jaav- tAphAsattAe bhujjo-bhujjo prinnmi| tenA sparza rupamAM pharI-pharI pariNata thaI jAya che. se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai - mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "kaNhalessA NIlalessaM pappa -jAva-sukkalessaM pappa "kRSNa lezyA nIla leyAne -pAvata- zukla lekSAne tArUvattAe -jAva- tAphAsattAe bhujjo-bhujjo prApta karIne tenA rupamAM -vAvata- tenA sparza gfma " rupamAM pharI-pharI pariNata thaI jAya che." 1. 2. meM [vi maMta ! isa kiTTarnalsa -nava- pra. 2. bhaMte ! zuM nIlalezyA kRSNalezyAne -cAvatusukklessN pappa tArUvattAe -jAva- tAphAsattAe zukla leyAne prApta karIne tenA rupamAM -vAvatubhujjo-bhujjo pariNamai? tenA sparza rupamAM pharI-pharI pariNata thaI jAya che? 3. daMtA, yama ! parva jevA uM. hA, gautama ! pUrvavat (pariNata thAya) che. 3. evaM kAulessA kaNhalesaM, NIlalessaM, 3. A pramANe kApotalezyA kRSNalezyA, te ulessaM, pamhale ssaM, sukkale ssaM pappa nIlalezyA, tejalezyA, pappalezyA ane tArUvattAe-jAva-tAphAsattAe bhujjo-bhujjo gulalezyAne prApta karIne tenA rupamAM pariHDDA vAvatu- tenA sparza rUpamAM pharI-pharI pariNata thaI jAya che. Page #632 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 1187 4. evaMteulessA kaNhalessaM,NIlalessaM, kAulessaM, 4. A pramANe tejovezyA kRSNalayA, nIlezyA, pamhalessaM, sukkalessaM pappa tArUvattAe -jAva kApotalezyA, palbalezyA ane zuklalazyAne tAphAsattAe bhujjo-bhujjo prinnmi| prApta karIne tenA rupamAM -cAvatu- tenA sparza rupamAM pharI-pharI pariNata thAya che. 5. evaMpamhalessA kaNhalessaM,NIlalessaM, kAulessaM, A pramANe palbalezyA kRSNalezyA, nIlalezyA, teulessaM, sukalessaM pappa tArUvattAe -jAva kApotalezyA, tejalezyA ane zuklalezyAne tAphAsattAe bhujjo-bhujjo prinnmi| prApta karIne tenA rupamAM -vAvatu- tenA sparzarupamAM pharI-pharI pariNata thaI jAya che. pa. 6. se NUNaM bhaMte ! sukkalessA kaNhalessaM, NIlalessaM, pra. 6. aMte ! zuM zuklalezyA kRSNalezyA, nIlalezyA, kAulessaM, teulessaM, pamhalessaM pappa tArUvattAe kApotalezyA, tejalezyA ane pappalezyAne prApta -MAva- tAWAsattAmuLa-munnA rAma? karIne tenA rupamAM -cAvata- tenA sparza rupAM pharI pharI pariNata thaI jAya che ? 3. haMtA, ! pUrve jevA | u. hA gautama! pariNata thAya che. - giUT. 5, 27, 3. 4, mu. 22 20-2226 24. davvalessANaM parapparaM pariNamaNassa lessAgai- 24. dravya leyAonuM paraspara pariNamananI vezyAgati : 5. se kiM te mete ! sAvuM? pra. bhaMte ! vezyAgati kone kahe che ? u. goyamA lessAgai jaNNaM kaNhalessA nIlalessaM pappa u. gautama ! kRSNalezyA (nAM dravya) nIlalezyAne tArUvattAe tAvaNNattAe tAgaMdhattAe tArasattAe prApta karIne tenA rupamAM, tenA varNa rupamAM, tenA tAphAsattAe bhujjo-bhujjo pariNamai / gaMdha rupamAM, tenA rasa rupamAM tathA tenA sparza rupamAM pharI-pharI pariNata thAya che, te vezyA gati che. evaM nIlalessA kAulessaM pappa tArUvattAe -jAva A pramANe - nIlalezyA paNa kApotalezyAne tAphAsattAe pariNamai, prApta karIne tenA rupamAM -vAvatu- tenA sparza rupamAM pariNata thAya che. evaM kAulessA viteUlessaM, teUlessA vipamhalessaM, A pramANe - kApotalezyA paNa tejalezyAne, pamhalessA vi sukkalessaM pappa tArUvattAe -jAva te jo legyA padamalezyAne tathA padamalezyA tAphAsattAe bhujjo-bhujjo pariNamai, setaM lessaagi| zuklalazyAne prApta karIne tenA rupamAM -vAvatu tenA sparza rupamAM pharI-pharI pariNata thAya che, te - paUOT, 5. 26, mu. ???6 lezyA gati che. ra. mA+ramAvA mAyAsTresA parAre pariNAma- 25. AkAra bhAvAdi mAtrAthI vezyAonuM paraspara apariNamana : pa. seNaM bhaMte! kaNlessANIlalessaMpappaNotArUvattAe, pra. bhaMte ! zuM kRSNalezyA nIlezyAne prApta karIne No tAvaNNattAe, No tAgaMdhattAe, No tArasattAe, tenA rupa (AkAra)mAM, tenA varNa rUpamAM, tenA No tAphAsattAe bhujjo-bhujjo pariNamai ? gaMdha rupamAM, tenA rasa rupamAM ane tenA sparza rupamAM pharI-pharI pariNata hotI nathI ? u. hatA, goyamA ! kaNhalessA NIlalessaM pappa No hA, gautama! kRSNalezyA nIlalezyAne prApta karIne tArUvattAe, 'go tAvaNNattAe, No tAgaMdhattAe, No tenA rupamAM, tenA varNa rUpamAM, tenA gaMdha rupamAM, tArasattAe, No tAphAsattAe bhujjo-bhujjo prinnmi| tenA rasa rupamAM ane tenA sparza rupamAM pharI-pharI pariNata thatI nathI. 2. () viyA, 5, 4, 3. 2 0, mu. ? () viya. sa. 1, 3, 6, mu. 2 (1) TUST. 5. 27, 36, 7. 6ra ? Page #633 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1188 dravyAnuyoga bhAga-2 1. meM vATe maMte ! parva tu jya pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "kaNhalessA nIlalessaM pappa No tArUvattAe -jAva kuSNalezyA nIlalezyAne prApta karIne tenA rupamAM No tAphAsattAe bhujjo-bhujjo pariNamai ?" -yAvata- tenA sparza rUpamAM pharI-pharI pariNata thatI nathI ?" u. goyamA ! AgArabhAvamAyAe vA, se siyA gautama ! te kyAreka AkAra bhAvamAtrAthI athavA palibhAgabhAvamAyAe vA, se siyA kaNhalessANaM pratibhAga bhAva mAtrAthI kRSNa vezyA ja che, te vA, No khalu sA NIlalessA tattha gayA ussakkai vA, nIla glezyA thaI jatI nathI, te tyAM rahela osakkai vA, ghaTatI-vadhatI nathI. se teNaTheNaM goyamA ! evaM buccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - kaNhalessA NIlalessaM pappa No tArUvattAe -jAva kRSNalezyA nIlezyAne prApta karIne tenA rUpamAM No tAphAsattAe bhujjo-bhujjo pariNamai / -cAvatu- tenA sparza rupamAM pharI-pharI pariNata thatI nathI." pa. se NUNaM bhaMte ! NIlalessA kAulessaM pappa No pra. bhaMte ! zuM nIlalezyA kApotalezyAne prApta karIne tArUvattAe -jAva-No tAphAsattAe bhujjo-bhujjo tenA rupamAM -vAvata- tenA sparza rupamAM pharI-pharI pariNamai? pariNata thatI nathI ? haMtA, goyamA ! NIlalessA kAulessaM pappa No | u. hA gautama ! nIla glezyA kApAta lezyAne prApta tArUvattAe -jAva- No tAphAsattAe bhujjo-bhujjo karIne tenA rupamAM -cAvatu- tenA sparza rupamAM prinnmi| pharI-pharI pariNata thatI nathI. g, ne che aMte ! pUrva 3 - pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "NIlalessA kAulessaM pappaNo tArUvattAe -jAva nIlalezyA kApotaleyAne prApta karIne tenA rupamAM No tAphAsattAe bhujjo-bhujjo pariNamai ?" -yAvata- tenA sparza rupamAM pharI-pharI pariNata thatI nathI ? goyamA ! AgArabhAvamAyAe vA, se siyA u. gautama ! te kyAreka AkArabhAva mAtrAthI athavA palibhAgabhAvamAyAe vA se siyA NIlalessA NaM, pratibhAgabhAva mAtrAthI nIlalezyA ja che, te sA No khalu sA kAulessA, tattha gayA ussakkai vA, kApotalezyA thaI jatI nathI. te tyAM rahela osakkai vA, ghaTatI-vadhatI nathI. se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai - mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "NIlalessA kAulessaM pappaNo tArUvattAe-jAva anIlalezyA kApAta lezyAne prApta karIne tenA No tAphAsattAe bhujjo-bhujjo prinnmi|" rupamAM -cAvatu- tenA sparza rupamAM pharI-pharI pariNata thatI nathI. evaM kAulessA teulessaM pappa, teulessA pamhalessaM A pramANe kApotalezyA tejovezyAne prApta karIne, pappa, pamhalessA sukkalessaM pappa / tejalezyA pahmalezyAne prApta karIne ane pappalezyA zuklalazyAne prApta karIne tenA rupamAM -yAvata- tenA sparza rupamAM pharI-pharI pariNata thatI nathI. pa. se gUNaM bhaMte ! sukkalessA pamhalessaM pappa No pra. bhaMte ! zuM zuklalezyA pahmalezyAne prApta karIne tArUvattAe -jAva- No tAphAsattAe bhujjo- bhujjo tenA rupamAM -vAvatu- tenA sparza rupamAM pharI-pharI pariNamai? pariNata thatI nathI ? . gotAbhAva mA tI nathI. Page #634 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 1189 3. daMtA, nIyamI ! mundrasA pradattera . hA, gautama ! zuklalezyA pahmalezyAne prApta tArUvattAe -jAva- No tAphAsattAe bhujjo-bhujjo karIne tenA rUpamAM -vAvatu- tenA sparza rupamAM prinnmi| pharI-pharI pariNata thatI nathI. pa. se keNaDheNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "sukkalessA pamhalessaM pappa No tArUvattAe -jAva "zuklalezyA pahmalezyAne prApta karIne tenA rupamAM No tAphAsattAe bhujjo-bhajjo pariNamai ?" -vAva- tenA sparza rupamAM pharI-pharI pariNata thatI nathI ? goyamA! AgArabhAvamAyAe se siyA palibhAgabhA- u. gautama ! te kyAreka AkArabhAva mAtrAthI athavA vamAyAe vA se siyA, sukkalessA NaM sA, No khalu pratibhAgabhAva mAtrAthI zuklalezyA ja che, te sA pamhalessA, tattha gayA ussakkai vA osakkai vaa| pappalezyA thaI jatI nathI. te tyAM ja rahelA ghaTatI-vadhatI nathI. se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai - mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "sukkalessA pamhalessaM pappa No tArUvattAe -jAva 'zuklalezyA pappalekSAne prApta karIne tenA rupamAM No tAphAsattAe bhujjo-bhujjo prinnmi|" -yAvata- tenA sparza-rupamAM pharI-pharI pariNata - paUT, 5, 27, 3, 6, mu. 2252-226 thatI nathI." 26. vIra raMg jesA tivida dha pakava- 26. lezyAonuM trividha baMdha ane covIsa daMDakomAM prarupaNa : . irnasa -nava-musteirasaTU vi aMte ! vide pra. bhaMte ! kRSNalezyA -pAvatu- zuklalezyAnA baMdha baMdhe paNNatte? keTalA prakAranAM kahyA che ? u. goyamA ! tivihe baMdhe paNNatte. taM jahA u. gautama ! traNa prakAranAM baMdha kahyA che, jemake - 2. navapaviMdhe, 2. mavitaravaMdhe, rU. paraMpararvadhA 1. jIva prayoga baMdha, ra. anantara baMdha, 3. paraMpara baMdha. seM. 2-24, saLe te vAta saMta maNiyavA 6. 1-24. A badhAnuM covIsa daMDakomAM varNana karavuM joIe. NavaraM-jANiyavvaM jassa jaM atthi / vizeSa : jenA je (baMdha prakAra) hoya, teja jANavA - vicA. sa. 20, 3. 7, mu. 21-21 joIe. 27. salessesu cauvIsa daMDaesu uvavajjaNaM 27. salezI covIsa daMDakonI utpatti : pa. da.1.jIveNaM bhaMte!je bhavie neraiesu uvavajjittae pra. 8.1. bhaMte ! je jIva nArakImAM utpanna thavA yogya che che je aMta ! jiM setu 3vavaM6 ? to bhaMte ! te keTalI vezyAomAM utpanna thAya che ? u. goyamA ! jallesAI dabvAiM pariAittA kAlaM karei gautama ! te jIva je vezyAnAM dravyone grahaNa karIne tallesesu uvavajjai, taM jahA - kALa kare che, te ja vezyAvALA nArakomAM utpanna thAya che, jemake - kaNhalesesu vA, nIlalesesu vA, kAUlesesu vA, kRSNalezyAvALomAM, nIlalezyAvALomAM ke kApotalezyAvALomAM, evaM jassa jA lessA sA tassa bhANiyabbA, A pramANe jenI je leDyA hoya, tenI te vezyA kahevI joIe. DhaM. 2-22, parva -nAvi-vApAmetarAI 6. 2-22. A pramANe vANavyaMtaro sudhI kahevuM For Private & Personal Use On %13 . Page #635 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1190 1. T, 22, nIve naM maMte ! ne vinodasidbhu uvavajjittae se NaM bhaMte! kiM lesesu uvavajjai ? u. goyamA ! jallesAI davvAiM pariAittA kAlaM karei tallesesu uvavajjai, 5. tuM bahA-telesesu / daM. 24. jIve NaM bhaMte ! je bhavie vemANiesu uvavajjittae se NaM bhaMte! kiM lesesu uvavajjai ? u. goyamA ! jallesAiM davvAiM pariAittA kAlaM karei tallesesu uvavajjai, tuM nannA-teGatenu vA, parmAMchetevu vA, sutevu vA / - viyA. sa. rU, 3. 4, mu. 12-4 28. salessesu neraiesu uvavajjaNaM 6. se nUNaM bhaMte ! kaNhalesse - jAva- sukkalesse bhavittA kaNhalessesu neraiesu uvavajjaMti ? 6. 3. daMtA, goyamA ! jessa -khAva-suOse vittA kaNhalessesu neraiesu uvavajjaMti / se keNaTTheNaM bhaMte ! evaM vuccai kaNhalesse - jAva- sukkalesse bhavittA kaNhalessesu neraiesa uvavajjaMti ? u. goyamA ! lessaTThANesu saMkilissamANesu saMkilissamANesu kaNhalessaM pariNamaMti kaNhalessaM pariNamittA kaNhalessesu neraiesu uvavajjaMti, se teNaTTheNaM goyamA ! evaM vuccai 'kaNhalesse - jAva- sukkalesse bhavittA kaNhalessesu neraiesa uvavajjati / ' 5. te mULa aMte ! hajessa -khAva- sudhItese vittA nIlalessesu neraiesu uvavajjaMti ? 3. daMtA, zocamA ! jemse khAva- yuddhajemse vittA nIlalessesu neraiesu uvavajjaMti / For Private 28. dravyAnuyoga bhAga-2 pra.naM.23. bhaMte ! je jIva jyotikomAM utpanna thavA yogya che to bhaMte ! te kaMI lezyAmAM utpanna thAya che ? u. gautama ! je lezyAnAM dravyone grahaNa karIne jIva kALa kare che, te ja lezyAvALA jyotikomAM utpanna thAya che, jemake - tejolezyAvALomAM, pra. 6,24, bhaMte ! je jIva vaimAnika devomAM utpanna thavA yogya che to bhaMte ! te kaMI lezyAomAM utpanna thAya che ? u. gautama ! je lezyAnAM dravyone grahaNa karIne jIva kALa kare che, te ja lezyAvALA vaimAnika devomAM utpanna thAya che. jemake - tejolezyA, padhmalezyA ke zuklalezyAvALomAM. salezI naiyikomAM utpatti : pra. bhaMte ! vAstavamAM zuM kRSNalezI -yAva- zuklalezI thavA para paNa kRSNalezIvALA nArakImAM utpanna thaI jAya che ? u. hA, gautama ! kRSNalezI -yAva- zuklalezI, kRSNalezyAvALA nArakImAM utpanna thaI jAya che. pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "kRSNalezI -yAvat- zuklalezI thavA para paNa kRSNalezyAvALA nArakImAM utpanna thaI jAya che ? u. gautama ! tenA lezyA sthAna saMkalezane prApta thatA-thatA kRSNalezyAnAM rupamAM pariNata thaI jAya che ane kRSNalezyAnAM rupamAM pariNata thavA para te jIva kRSNalezyAvALA nArakImAM utpanna thaI jAya che. 63. mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "kRSNalezI -yAva- zuklalezI kRSNalezyAvALA nArakImAM utpanna thaI jAya che." pra. bhaMte ! vAstavamAM zuM kRSNalezI -yAva- zuklalezI thavA para paNa pharI nIlalezyAvALA nArakImAM utpanna thaI jAya che ? hA, gautama ! kRSNalezI -yAva- zuklalezI thavA pa2 paNa jIva nIlalezyAvALA nArakImAM utpanna thaI jAya che. Personal Use Only Page #636 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha - lezyA adhyayana 1191 pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "kaNhalesse -jAva- sukkalesse bhavittA nIlalessesu kRSNalezI -vAva- zuklalezI thavA para paNa jIva nerANuM 3vavapnati ?" nIlalezyAvALA nArakImAM utpanna thaI jAya che?" u. goyamA ! lessaTThANesu saMkilissamANesu vA, u. gautama ! vezyAnAM sthAna uttarottara saMklezane visujjhamANesuvA, nIlalessaMpariNamaMti, nIlalessaM prApta thatAM-thatAM tathA vizuddha thatAM-thatAM nIlalezyAnAM pariNamittA nIlalessesu neraiesu uvvjjNti| rUpamAM pariNata thAya che ane nIlezyAnAM rupamAM pariNata thavA para te jIva nIlalezyAvALA nArakImAM utpanna thaI jAya che. se teNaDheNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "kaNhalesse -jAva-sukkalesse bhavittA nIlalessesu kRSNalezI thAvatazuklalezI thavA para paNa jIva neraiesu uvavajjati / " nIlalezyAvALA nArakImAM utpanna thaI jAya che." pa. se nUNaM bhaMte ! kaNhalesse -jAva- sukkalesse bhavittA pra. bhaMte ! vAstavamAM zuM kRSNalezI -yAvatu- zuklalezI kAulessesu neraiesu uvavajjati ? thavA para paNa jIva kApotalezyAvALA nArakImAM utpanna thaI jAya che ? u. goyamA ! evaM jahA nIlalessAe tahA kAulessAe u. gautama ! je pramANe nIlalezyAnAM viSayamAM kahyuM vi bhaanniyvaa| che, te ja pramANe kApotalezyAnAM viSayamAM paNa kahevuM joIe. pa. se keNaDheNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - kaNhalesse -jAva- sukkalesse bhavittA kAulessesu kRSNalezI -thAvata- zuklalazI jIva kApotalezyAneriesu uvavajjati ? vALA nArakImAM utpanna thaI jAya che ? u. goyamA ! evaM jahA nIlalessAe tahA kAulessAe gautama ! je pramANe nIlalezyAnAM viSayamAM vi bhaanniybvaa| kahyuM che te ja pramANe kApotalezyAnAM viSayamAM paNa kahevuM joIe. se teNaTheNaM goyamA! evaM vuccai - mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "kaNhalesse -jAva-sukkalesse bhavittA kAulessesu 'kuSNalezI -yAvatu- zuklalezI thavA para paNa ne rarUpanuM 3vavapnati " jIva kApotalezyAvALA nArakImAM utpanna thaI - vicA. sa. 23, . , mu. 28-30 jAya che." 29. salessesu devesu uvavajjaNaM ra9, salezInI devomAM utpatti : . tenu aMte ! vhasTrese-nava-sudhAtre setu vattA pra. bhaMte! vAstavamAM zuM kRSNaleza yAva-zuklalezI __ kaNhalesse devesu uvavajjaMti ? thavA para paNa jIva kuSNalezyAvALA devomAM utpanna thaI jAya che ? u. goyamA ! evaM jaheva Neraiesu paDhame uddesae taheva u. gautama ! je pramANe (prathama udezakamAM) pUrvokta bhaanniybvN| nArakInAM viSayamAM kahyuM te ja pramANe ahIM paNa kahevuM joIe. nIlalessAe vijaheva neraiyANaM jhaaniillessaae| nIlalezyAvALA devonAM viSayamAM nIlalezyAvALA nArakInAM samAna kahevuM joIe. Page #637 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1192 dravyAnuyoga bhAga-2 pd - na- ] A pramANe 5mbalezyAvALA devo sudhI kahevuM joIe. sukkalessesu evaM ceva, zakyulezyAvALA devonAM viSayamAM paNa A pramANe kahevuM joIe. Navara-lessaTThANesu visujjhamANesu-visujjhamANesu vizeSa :lezyA sthAna vizuddha thatAM-thatAM zuklalazyAmAM sukalessaM pariNamai, sakalessaM pariNamittA pariNata thaI jAya che ane zuklalekSAmAM pariNata sukkalessesu devesu uvavajjati / thayA pachI ja zuklalazI devomAM utpanna thAya che. se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai - mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - 'kaNhalesse -jAva- sukkalesse bhavittA sukkalessesu kRSNalezI -pAvatu- zuklalezI thavA para paNa devesu uvavajjati / ' jIva zuklalezyAvALA deva rupamAM utpanna thaI - viyA. sa. 23, 3. 2, 3. 28-2 ? jAya che. 30. bhaviya pogara jesAputAre vevAyava- 30. bhAvitAtmA aNagAranuM lazyAnusAra upapAtanuM prakSaNa : pa. aNagAreNaMbhaMte! bhAviyappA caramaM devAvAsaMvIikkaMte, pra. bhaMte ! koI bhAvitAtmA aNagAre carama (pUrvavatta) paramaM devAvAsaM asaMpatte, ettha NaM aMtarA kAlaM devAvAsa (devaloka)nuM ullaMghana karela hoya paraMtu karejjA, tassa NaM bhaMte ! kahiM gaI, kahiM uvavAe uttaravartI davAvAsane prApta na karela hoya ane paNNatte? vacamAM ja kALa karI jAya to bhaMte ! tenI kaMI gati thAya che, kyAM utpatti kahevAmAM AvI che ? u. goyamA ! je se tattha pariNassao tallesA devAvAsA u. gautama ! (bhAvitAtmA anagAra) tenI AsapAsamAM tahiM tassa gaI, tahiM tassa uvavAe pnnnntte| je vezyAvALA devAvAsa kSetra che. teja tenI gati hoya che ane tyAMja tenI utpatti kahevAmAM AvI che. se ye tatthagae virAhejjA kammalessAmeva paDipaDai, te anagAra jo tyAM jaIne potAnI pUrvalezyAne se ya tattha gae no virAhejjA, tAmeva lessaM virAdhita kare che, to karma vezyAthI paDe che ane uvasaMpajjittANaM vihri| jo tyAM jaIne te vezyAne virAdhita karatA nathI to te eja legyAmAM vicare che. aNagAreNaM bhaMte! bhAviyappA carama asurakumArAvAsaM pra. bhaMte ! koI bhAvitAtmA aNagAre carama asuraviiikkte, paramaM asurakumArAvAsaM asaMpatte ettha NaM kumArAvAsanuM ullaMghana karI lIdhuM ane parama aMtarA kAlaM karejjA, tassa NaM bhaMte ! kahiM uvavAe asurakumArAvAsane prApta karela nathI ane tenI qUUtte ? vaccamAM ja te kALa karI jAya to bhaMte ! tenI kaMI gati thAya che, kyAM utpatti kahevAmAM AvI che ? 3. gAmathI ! [ revA u. gautama ! pUrvavata jANavuM joIe. gve -MAva- thafmAravA, A pramANe svanitakumArAvAsa sudhI kahevuM joIe. evaM joisiyAvAsaM vemaanniyaavaasN-jaav-vihri| A pramANe jyotiSkAvAsa ane vaimAnikAvAsonAM - vi . sa. 64, 3. 2, mu. 3-4 mATe paNa kahevuM joIe. 32. samu varasaDApu more 3vavAda- 3 rgo- 31. lezyAyukta covIsa daMDakomAM jIvonuM sAmAnyathI utpAda uddavartana : 1. 2. zai tUif maMte! ise jerA vsnekseluM pra. 8.1. bhaMte ! vAstavamAM zuM kRSNalezI nAraka Neraiesu uvavajjai? kaNhalesse uvvaTTai ? kRSNalezI nArakomAM ja utpanna thAya che ? zuM For Private & Personal use o NalezI thaIne ja udvartana kare che ? Page #638 -------------------------------------------------------------------------- ________________ layA adhyayana 1193 jallesse uvavajjai tallese uvvaTTai ? je lekSAmAM utpanna thAya che. zuM teja vezyAmAM uddavartana kare che ? u. haMtA, goyamA ! kaNhalesse Neraie kaNhalessesu u. hA, gautama ! kRSNalezI nAraka kRSNalezI Neraiesu uvavajjai, kaNhalesse ubaTTai, nArakomAM utpanna thAya che, kRSNalezyAmAM udvartana kare che arthAt mare che. jallese uvavajjai tallese ubtttti| je legyAmAM utpanna thAya che, teja legyAmAM udvartana kare che. evaM NIlalese vi, kAulese vi / A pramANe nIlalezI ane kApotalezI paNa samajavuM joIe. daM.2-11. evaM asurakumArA vi-jAva-thaNiyakumArA 6.2-11. A pramANe asurakumArothI svanitakumAro viA sudhI (utpAda ane uddavartananuM) varNana karavuM joIe. NavaraM-teulessA abbhaiyA / vizeSa : tejolezyAnuM varNana vadhAre karavuM joIe. 5. 22, meM 7 maMte ! dase puvidhA pra. 6.12. bhaMte! vAstavamAM zuM kRSNalezI pRthvIkAyika kaNhalessesu puDhavikAiesu uvavajjai ? kaNhalesse kRSNalezI pRthvIkAyikomAM utpanna thAya che ? zuM uvvaTTai? kRSNalezI thaIne uddavartana kare che ? jallese uvavajjai tallese ucaTTai ? je legyAmAM utpanna thAya che, zuM teja legyAmAM udvartana kare che ? haMtA, goyamA ! kaNhalesse puDhavikkAie kaNhalessesu u. hA, gautama ! kRSNalezI pRthvIkAyika kRSNalezI puDhavikkAiesu uvavajjai, siya kaNhalesse uvvaTTai, pRthvIkAyikomAM utpanna thAya che, kyAreka kRSNalezI thaIne uddavartana kare che. siya nIlalese ubbaTTai, kyAreka nIlalezI thaIne udvartana kare che, siya kAulese ubvaTTai, kyAreka kApotalezI thaIne udvartana kare che, siya jallese uvavajjai tallese uvvtttti| kyAreka je legyAmAM utpanna thAya che. teja legyAmAM udvartana kare che. evaM NIlalessA kAulessA vi| A pramANe nIlalezyA ane kApotalezyAvALomAM paNa (utpAda ane uddavartananuM) varNana karavuM joIe. pa. se nUNaM bhaMte ! teulesse puDhavikkAie teullessesu pra. bhaMte ! vAstavamAM zuM tejalezI pRthvIkAyika tejolezI puDhavikkAiesu uvavajjai ? pRthvIkAyikomAM utpanna thAya che ? teulesse ubvaTTai ? zuM tejolezI thaIne udvartana kare che ? jallese uvavajjai tallese ubvaTTai ? je legyAmAM utpanna thAya che, zuM teja legyAmAM udvartana kare che ? 3. daMtA, TyamA ! taiujjaise puviphA te stra; u. hA, gautama ! tejolezI pRthvIkAyika tejolezI puDhavikkAiesu uvavajjai, pRthvIkAyikomAM utpanna thAya che, siya kaNhalese ubaTTai, kyAreka kRSNalezI thaIne udvartana kare che, siya NIlalese uvvaTTai, kyAreka nIlezI thaIne udvartana kare che, siya kAulese ubvaTTai, For Private & Personal use ckyAreka kApotalezI thaIne uddavartana kare che, ainelibrary.org Page #639 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1194 dravyAnuyoga bhAga-2 teulese uvavajjai, No ceva NaM teulesse ucaTTai / hR. 23, 2 6. gve mAthAphA yAsmA vitA TuM, 24, 25. tejha-vAjhA jevA NavaraM-eesiM teulessA Natthi / 8. 17-11. vira-ti-jariyA jevA tinuM sAmu daM. 20-21. paMceMdiyatirikkhajoNiyA maNUsA ya jahA puDhavikkAiyA AilliyAsu tisu lessAsu bhaNiyA tahA chasu vi lesAsu bhaanniybbaa| Navara-chappilessAo caariyvaao| 22. vANamaMtarA jahA asurkumaaraa| tejalezyAthI yukta thaIne utpanna thAya che, paraMtu tejolezyAthI yukta thaIne uddavartana karatA nathI. 6.13, 16. A pramANe aprakAyiko ane vanaspatikAyiko (nAM utpAda ane uddavartananuM varNana karavuM joIe. 6.14,15. A pramANe tejaskAyiko ane vAyukAyiko (nAM paNa utpAda ane uddavartana)nuM varNana karavuM joIe. vizeSa : temAM tejovezyA hotI nathI. 6.17-19. A pramANe be Indriya, te Indriya ane caundriyonuM paNa traNa vezyAomAM (utpAdauddavartana) jANavuM joIe. 6.20-21, paMcendriya tiryaMca yoniko ane manuSyonuM varNana je pramANe pRthvIkAyikonAM prAraMbhanI traNa lezyAomAM kahyuM che. te ja pramANe che vezyAomAM paNa varNana karavuM joIe. vizeSa : cha lezyAono krama badalavo joIe. 8.22. vANavyaMtaronuM (utpAda ane uddavartana) asurakumAronAM samAna jANavuM joIe. pra. 8,23, bhaMte ! vAstavamAM zuM tejovezI jyotika deva tejolezI jyotiSka devomAM utpanna thAya che ? u. gautama ! (tejolezI) asurakumAronAM samAna kahevuM joIe. da. 24. A pramANe vaimAnika devonAM (utpAda ane uddavartananA) viSayamAM paNa kahevuM joIe. vizeSa : baMne prakAranAM cyavana thAya che evo abhilApa karavo joIe. 32. salezI covIsa daMDakomAM avibhAga dvArA utpAda uddavartananuM prarupaNa : pra. 61. bhaMte ! vAstavamAM zuM kuSNalezyA, nIlalezyA ane kApotalezyAvALA nArakI kRSNalezyAvALA, nIlalezyAvALA ane kApotalezyAvALA nairayikomAM utpanna thAya che ? zuM te kRSNalezyA, nIlezyA tathA kApotalezyAvALA thaIne ja uddavartana kare che. (arthAtu) je lekSAmAM utpanna thAya che. zuM teja lezyAmAM maraNa pAme che ? pa. da. 23. se nUNaM bhaMte ! teulesse joisie teulessesu joisiesu uvavajjai ? 3. gocamA ! nadeva gaNuramara huM 24, purva mALiyA vinA NavaraM- doNha vi cayaMtIti, abhilaavo| - TUT, . 6 7, 3. rU, mu. 22 01-2 0 7. 32. saksesegu vIsApu vimAnone vavAya-3 parUvaNaMpa. da.1.se nUNaM bhaMte ! kaNhalesse NIlalesse kAulesse Neraie kaNhalessesu NIlalessesu kAulessesu Neraiesu uvavajjai? kaNhalesseNIlalesse kAulesse ubvaTTai, jallese uvavajjai tallese uvvaTTai? Page #640 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana u. haMtA, goyamA ! kaNhalessa NIlalessa kAulessesu uvavajjai, jallese uvavajjai tallese uvvaTTai / 1. OM - se mUrkha bhaMte ! hajessuM khAvateulesse asurakumAre, kaNhalessesu - jAvateulessesu asurakumAresu uvavajjai ? kaNhalesse NIlalesse kAulesse teulesse ubvaTTai ? jallese uvavajjai tallese uvvaTTai ? goyamA ! evaM jaheba neraie tahA asurakumAre vi -khAva- thaLiyakumAre vi| 3. T. OM zrI se mULa aMte ! daisse -khAva- te jese puDhavikkAie kaNhalessesu - jAva- teulessesu puDhavikAiesu uvavajjai ? kaNhalesse - jAva- teulesse uvvaTTai ? jallese uvavajjai tallese ubvaTTai ? 3. daMtA, zauyamA ! halese nAva- tevusse puDhavikkAie kaNhalessesu -jAva- teulessesu puDhavikkAiesu uvavajjai, siya kaNhalesse uvvaTTara, siya NIlalesse ubvaTTara, siya kAulesse uvvaTTai, siya jallesse uvavajjai tallese uvvaTTai, 6. teulesse uvavajjai, No ceva NaM teulesse uvvaTTai / daM. 13, 16. evaM AukvAiyA-vaNassaikAiyA vi bhANiyavvA / daM. 14. se nUNaM bhaMte! kaNhalesse NIlalesse kAulesse teukkAie, kaNhalessesu NIlalessesu kAulessesu te ukkAiesu uvavajjai ? kaNhalese NIlalese kAulese uvvadRi ? jallese uvavajjai tallese uvvaTTai ? For Private 1195 u. hA, gautama ! kRSNalezyA, nIlalezyA ane kApotalezyAvALA nArakomAM utpanna thAya che. je lezyAmAM utpanna thAya che, teja lezyAmAM uddavartana kare che. pra. daM.2-11, bhaMte ! vAstavamAM zuM kRSNalezyA -yAvatejolezyAvALA asurakumAra kRSNalezyA -yAvattejolezyAvALA asurakumA2omAM utpanna thAya che ? zuM te kRSNalezyA nIlalezyA kApotalezyA tejo lezyAvALA thaIne ja uddavartana kare che ? je lezyAmAM utpanna thAya che, zuM teja lezyAmAM uddavartana kare che ? u. hA, gautama ! jema nArakInAM utpAda-urtananAM saMbaMdhamAM kahyuM, tevI ja rIte asurakumArathI stanitakumAra sudhI paNa kahevuM joIe. pra.naM. 12. bhaMte ! vAstavamAM zuM kRSNalezyA -yAvattejolezyAvALA pRthvIkAyika kRSNalezyA -yAvattejolezyAvALA pRthvIkAyikamAM utpanna thAya che ? zuM te kRSNalezyA yAvat- tejolezyAvALA thaIne ja uddavartana kare che ? je lezyAmAM utpanna thAya che zuM teja lezyAmAM uddavartana kare che ? u. hA, gautama ! kRSNalezI -yAvat- tejolezI pRthvIkAyika kRSNalezyA -yAvat- tejolezyAvALA pRthvIkAyikomAM utpanna thAya che, kyAreka kRSNalezI thaIne uddavartana kare che, kyAreka nIlalezI thaIne uddavartana kare che, kyAreka kApotalezI thaIne uddavartana kare che. kyAreka je lezyAmAM utpanna thAya che, teja lezyAmAM uddavartana kare che. tejolezyAthI yukta thaIne utpanna to thAya che, paraMtu tejolezyAvALA thaIne uddavartana karatA nathI. .13,16. A pramANe aAyiko ane vanaspatikAyikonA viSayamAM paNa kahevuM joIe. pra. 6,14, bhaMte ! vAstavamAM zuM kRSNalezyA, nIlalezyA ane kApotalezyAvALA tejaskAyika, kRSNalezyA, nIlalezyA ane kAposalezyAvALA tejaskAyikomAM utpanna thAya che ? zuM kRSNalezyA, nIlalezyA ane kApotalezyAvALA thaIne uddavartana kare che ? je lezyAmAM : Personal Use ofutpanna thAya che, zuM teja lezyAmAM uddavartana kare che ?ary.org Page #641 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 196 dravyAnuyoga bhAga-2 u. hatA, goyamA ! kaNhalesse NIlalesse kAulesse teukkAie kaNhalesesu NIlalesesu kAulesesu teukkAiesu uvavajjai, siya kaNhalese ubvaTTai, siya NIlalese ubvaTTai, siya kAulese ubaTTai, siya jallese uvavajjai tallese uvvtttti| 8. 26, 27-11. vAuDayA, 0i, teritra, cauriMdiyA vi bhANiyabvA / 1. 20, te nu maMta se -nA-sU sa paMceMdiyatirikkhajoNie, kaNhalesesu -jAvasukkalesesu paMceMdiyatirikkhajoNiesu uvavajjai? kaNhalesesu ubvaTTai -jAva- sukkalesesu ubvaTTai ? jallese uvavajjai tallese uvvaTTai ? uM. hA, gautama ! kRSNalezyA, nIlalezyA ane kApotalezyAvALA tejaskAyika, kRSNalezyA, nIlaleyA ane kApotalezyAvALA tejaskAyikomAM utpanna thAya che. kyAreka kRSNalezI thaIne udvartana kare che, kyAreka nIlalezI thaIne udvartana kare che, kyAreka kApotalezI thaIne udvartana kare che, kyAreka je leyAmAM utpanna thAya che, teja leyAmAM uddavartana kare che. 6.15, 17-19. A pramANe vAyukAyika tathA beIndriya, treIndriya ane caundriya jIvonAM viSayamAM paNa kahevuM joIe. pra. 6, 20. bhaMte ! vAstavamAM zuM kRSNalezI -cAvatu zuklalazI paMcendriya tiryaMcayonika kaSNavezyA -vAva- zuklalezyAvALA paMcendriya tiryaMcayonikomAM utpanna thAya che ? zuM kRSNalezyA -yAva-zuklalezyAmAM udvartana kare che ? (arthAtu) je lezyAmAM utpanna thAya che. zuM teja legyAmAM udvartana kare che ? u. hA, gautama! kRSNalezI -vAva-zuklalazI paMcendriya tiryaMcayonika kRSNalezyA thAvata- zuklatezyAvALA paMcendriyatiryaMcayonikomAM utpanna thAya che. kyAreka kRSNalezI thaIne udvartana kare che -yAvatakyAreka zuklalezI thaIne udvartana kare che. kyAreka je legyAmAM utpanna thAya che. teja legyAmAM udvartana kare che. 6.21. A pramANe manuSyanuM paNa utpAda-uddavartana kahevuM joIe. .22. vANavyaMtaranuM utpAda-udvartana asurakumAranAM samAna kahevuM joIe. da. 23- 24. jyotiSka ane vaimAnikanuM utpAda-udvartana A pramANe jANavuM joIe. vizeSa : jenAmAM jeTalI vezyAo hoya teTalI lezyAonuM varNana karavuM joIe. baMnenAM mATe udavartananAM sthAnamAM cyavana zabda kahevo joIe. haMtA, goyamA ! kaNhalesse -jAva- sukkalesse paMceMdiyatirikkhajoNie. kaNhalessesa -jAvasukkalessesu paMceMdiyatirikkhajoNiesu uvavajjai, siya kaNhalesse ubvaTTai -jAva- siya sukkalesse siya jallese uvavajjai tallese uvvtttti| 8. 26. majUti huM 22. vAtare gaNA surakSA huM 23-24, garira-veniyA ri parva jevA NavaraM-jassa jallesA, tassa tallesA, doNha vi cayaNaM ti bhANiyabvaM / / - QUOT, 5. 27, 3. 3, su. 1 2 0 8-264 2. viyA. sa. 4, 3, 6, mu. ? Page #642 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 1197 33. salessa jIvANaM kayA parabhavagamaNa parUvaNaM lesAhiM sabvAhiM paDhame, samayammi pariNayAhiM ta / na vi kassavi uvAo, pare bhave asthi jIvassa // lesAhiM sabvAhiM carame, samayammi pariNayAhiM tu / na vi kassavi uvavAo, pare bhave asthi jIvassa // antamuhuttammi gae, antamuhuttammi sesae ceva / sAhiM pariyANaM nIvA, chatti paratvocuM che - utta. , 34, T. 68-60 34. lessANaM paDucca gabbha pajaNaNa parUvaNaM pa. kaNhalesse NaM bhaMte ! maNUse kaNhalessaM gabbhaM jaNejjA? 33. salezI jIvonAM parabhava gamananuM prarupaNa : prathama samayamAM pariNata badhI vezyAothI koIpaNa jIva bIjA bhavamAM utpanna thatA nathI. aMtima samayamAM pariNata badhI vezyAothI paNa koI jIva bIjA bhavamAM utpanna thatA nathI. lezyAonI pariNati thavA para jyAre antarmuhUrta vyatIta thaI jAya che ane antarmuhUrta bAkI rahe che te samaye jIva paralokamAM jAya che. 3. haMtA, zothamAM ! nannA | pa. kaNhalesseNaM bhaMte ! maNase NIlalessaMgabhaMjaNejjA? u. 3. haMtA, nayama ! nagennA / evaM kAulessaM teulessaM pamhalessaM sukkalessaM chappi AlAvagA bhaanniybvaa| evaM NIlaleseNa vikAuleseNa vi teuleseNa vi pamhaleseNa vi sukkaleseNa vi evaM ee chattIsaM aalaavgaa| 34. vezyAonI apekSAe garbhaprajanananuM prANa : pra. bhaMte ! zuM kRSNalezyAvALA manuSya kRSNalezyAvALA garbhane utpanna kare che ? u. hA,gautama ! te utpanna kare che. pra. bhaMte ! zuM kRSNalezyAvALA manuSya nIlalezyAvALA garbhane utpanna kare che ? hA, gautama ! te utpanna kare che. ' A pramANe kApotalezyA, tejalezyA, pappalezyA ane zuklalezyAvALA garbhanI utpattinAM viSayamAM cha AlApaka kahevA joIe. A pramANe nIlalezyAvALA, kApotalezyAvALA, tejolezyAvALA, pabalezyAvALA ane zuklalezyAvALA pratyeka manuSyanAM cha-cha AlApaka kahevA joIe ane A pramANe A badhA chatrIsa AlApaka thayA. pra. bhaMte ! zuM kRSNalezyAvALI strI kRSNalezyAvALA garbhane utpanna kare che ? u. hA, gautama ! utpanna kare che. A pramANe e paNa chatrIsa AlApaka kahevA joIe. pra. bhaMte ! kRSNalezyAvALA manuSya zuM kRSNalezyAvALI strIthI kRSNalezyAvALA garbhane utpanna kare che ? u. hA, gautama ! te utpanna kare che. A pramANe e paNa chatrIsa AlApaka thayA. bhaMte ! karmabhUmika kRSNalezyAvALA manuSya karmabhUmika kRSNalezyAvALI strIthI kRSNalezyAvALA garbhane utpanna kare che ? g, da--sA je aMte ! tyithA vrunTersa naLajJA? 3. daMtA, nIyamI ! gonjhA evaM ee vi chattIsaM aalaavgaa| pa. kaNhalesse NaM bhaMte ! maNUse kaNhalesAe itthiyAe kaNhalessaM gabbhaM jaNejjA? 3. daMtA, gayA ! naLajjA, evaM ee vi chattIsaM aalaavgaa| pa. kammabhUmayakaNhalesse NaM bhaMte ! maNusse kaNhalessAe itthiyAe kaNhalesaM gabbhaM jaNejjA? Page #643 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1198 dravyAnuyoga bhAga-2 3. daMtA, zothamAM ! nannA , u. hA, gautama ! te utpanna kare che. evaM ee vi chattIsaM aalaavgaa| A pramANe e paNa chatrIsa AlApaka thayA. pa. akammabhUmayakaNhalesse NaM bhaMte ! maNUse pra. aMte ! akarmabhUmika kRSNalezyAvALA manuSya akammabhUmayakaNhalessAe itthiyAe akammabhUmaya akarmabhUmika kRSNalezyAvALI strIthI akarmabhUmika kaNhalessaM gabbhaM jaNejjA? kRSNalezyAvALA garbhane utpanna kare che ? daMtA, yama ! na jJA, u. hA, gautama ! te utpanna kare che. Navara-causu lesAsu solasa aalaavgaa| vizeSa : cAra vezyAonAM kula soLa AlApaka thAya che. evaM aMtaradIvagA vi bhaanniybbaa| A pramANe aMtaradvIpajanAM paNa soLa AlApaka - grg, 27, 36, ku. 2 28 kahevA joIe. rUpa. cakavIsa raMDapaNu gaNa-mahommatta vi- 35. legyAonI apekSAe covIsa daMDakomAM alpa mahAkarmatvanI prarupaNA : 1. 8, 2. siya maMta!STatre raseneraVMmmatarAI, pra. 6 1, bhaMte ! zuM kRSNalezyAvALA nArakI kyAreka nIlalesse neraie mahAkammatarAe ? alpakarmavALA ane nIlalezyAvALA nArakI kyAreka mahAkarmavALA hoya che ? 3. daMtA, zayana ! siyA u. hA, gautama ! kyAreka evA hoya che. 4. jo LaDhevi maMte ! purva yu - pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "siya kaNhalesse neraie appakammatarAe, nIlalesse "kRSNa lezyAvALA nArakI kyAreka alpakarmavALA neraie mahAkammatarAe ?" hoya che ane nIlalezyAvALA nArakI kyAreka mahAkarmavALA hoya che ? 3. soyama ! TiTuM vaDu, u. gautama ! sthitinI apekSAthI evuM thAya che. se teNaTTeNaM goyamA ! evaM vuccai - mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "siya kaNhalesse neraie appakammatarAe, nIlalesse "kRSNalezyAvALA nArakI kyAreka alpakarmavALA neraie mhaakmmtraae|" hoya che ane nIlalezyAvALA nArakI kyAreka mahAkarmavALA hoya che." siya bhaMte ! nIlalesse neraie appakammatarAe, bhaMte ! zuM nIlalezyAvALA nArakI kyAreka alpakarmakaaulesse neraie mahAkammatarAe ? vALA hoya che ane kApotalezyAvALA nArakI kyAreka mahAkarmavALA hoya che ? 3. daMtA, mA! siyA ! u. hA, gautama ! kyAreka evuM thAya che. pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "siya nIlalesse neraie appakammatarAe, kAulesse "nIlalezyAvALA nairayika kyAreka alpakarmavALA neraie mahAkammatarAe? hoya che ane kApotalezyAvALA nairayika kyAreka mahAkarmavALA hoya che ?" 3. gayA ! TiTuM paDutva, u. gautama ! sthitinI apekSAe evuM thAya che. se teNaTaTheNaM goyamA ! evaM buccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - che. (4) viyA, ma, 2, 3, 2, mu. ? (G) mama, mu. 2, 3 (2) Page #644 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 1 199 "siya nIlalesse neraie appakammatarAe kAulesse nara, madAmpatarAI !" DhaM.2. parva majuramAre vi. NavaraM-teulessA abbhahiyA, rU-24, vaM nava- romALiyA, jassa jai lessAo tassa tai bhANiyavAo, joisiyassa na bhaNNai, joisiesu egA teulessA tattha natthi appakamma-mahAkamma parUvaNaM, pa. siya bhaMte ! pamhalesse vemANie appakammatarAe, sukkalesse vemANie mahAkammatarAe? nIlalezyAvALA nairayika kyAreka alpakarmavALA hoya che ane kApotalezyAvALA nairayika kyAreka mahAkarmavALA hoya che. 8.2. A pramANe asurakumAranAM viSayamAM paNa kahevuM joIe. vizeSa : temAM eka tejolezyA vadhAre hoya che. 6. 3-24. A pramANe vaimAnika devo sudhI kahevuM joIe. jemAM jeTalI vezyAo hoya, tenI teTalI vezyAo kahevI joIe. jyotiSka devonAM daMDakanuM varNana karavuM na joIe. kAraNake jyotiSkomAM eka tejolezyA ja che. mATe temAM alpakarma mahAkarmanI prapaNA nathI. pra. bhate ! zuM padhdhalezyAvALA vaimAnika kyAreka alpakarmavALA ane zuklalezyAvALA vaimAnika kyAreka mahAkarmavALA hoya che ? u. hA, gautama ! kyAreka evuM hoya che. pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke pappalezyAvALA vaimAnika kyAreka alpakarmavALA hoya che ane zuklalezyAvALA vaimAnika kyAreka mahAkarmavALA hoya che ? gautama ! sthitinI apekSAe evuM kahevAya che. mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "pappalezyAvALA vaimAnika kyAreka alpakarmavALA hoya che ane zuklalezyAvALA vaimAnika kyAreka mahAkarmavALA hoya che." bAkInAM nairayikanAM samAna alpakarmavALA -jAvatamahAkarmavALA hoya che evuM kahevuM joIe. 3. daMtA, TyaT ! siya | pa. se kaNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai "pamhalesse vemANie appakammatarAe sukkalesse vemANie mahAkammatarAe ?" 3. u. yama ! TiTuM paDu, se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai"pamhalesse vemANie appakammatarAe, sukkalesse vemANie mahAkammatarAe," sesaM jahA neraiyassa appakammatarAe -jaavmhaakmmtraae| - vicA. sa. 7, 3. 3, 3, 6-6 36. caisAnusAre navA nAmevA . TTax 7 maMte ! nIve zuM khALaku donnA? 36, vezyAnAM anusAra jIvomAM jJAnanAM bheda : pra. bhaMte ! kRSNalezyAvALA jIvamAM keTalA jJAna hoya u. gautama ! be, traNa ke cAra jJAna hoya che. u. goyamA ! dosu vA, tisu vA, causu vA NANesu honnA / dosu homANe-AbhiNibohiya, suyaNANesu hojjA, jo be jJAna hoya to - AbhinibodhikajJAna ane zrutajJAna hoya che. Page #645 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 200 dravyAnuyoga bhAga-2 tisuhomANe-AbhiNibohiya-suyaNANa-ohiNANesu daggA, ahavA tisu homANe-AbhiNibohiya-suyaNANamaNapajjavaNANesu hojjA, causu homANe-AbhiNibohiyaNANa-suyaNANaohiNANa-maNapajjavaNANesu hojjA, parva -jhAva- mAro pa. sukkalesseNaM bhaMte ! jIve kaisu NANesu hojjA ? jo traNa jJAna hoya to - AbhinibodhikajJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna hoya che. athavA traNa jJAna hoya to - AbhinibodhikajJAna, zrutajJAna ane mana: paryava jJAna hoya che. jo cAra jJAna hoya to - AbhinibodhikajJAna, zrutajJAna, avadhijJAna ane mana:paryavajJAna hoya che. A pramANe pabalezyA sudhI varNana karavuM joIe. pra. bhaMte ! zuklalezyAvALA jIvamAM keTalA jJAna hoya che ? goyamA ! dosu vA, tisu vA, causu vA, egammi vA u. gautama ! be, traNa cAra ke eka jJAna hoya che. hanA, dosu homANe-AbhiNibohiya-suyaNANesu hojjA, jo be jJAna hoya to - Abhinibodhika jJAna ane zrutajJAna hoya che. evaM jaheva kaNhalessANaM taheva bhANiyabvaM -jAva A pramANe jema kRSNalezyAvALonuM varNana karyuM te pramANe cAra jJAna sudhI kahevuM joIe. egammi homANe egammi kevalaNANe hojjaa| jo eka jJAna hoya to eka kevaLajJAna ja hoya che. - Tv. 1. 27, 3. 3, su. 2226-2227 37. lesANusAreNaM neraiyANaM ohinANa khettaM 37. lazyAnAM anusAra nairayikomAM avadhijJAna kSetra : pa. kaNhalesse NaM bhaMte ! Neraie kaNhalesse NeraiyaM pra. bhaMte ! kRSNalezI nairayika kRSNalezI anya nairayikanI paNihAe ohiNA savvaosamaMtAsamabhiloemANe apekSAe avadhijJAnanAM dvArA cAre tarapha avalokana samabhiloemANe kevaiyaM khettaM jANai, kevaiyaM khettaM karato keTalA kSetrane jANe ane keTalA kSetrane dekhe pAsaDuM ? u. goyamA ! No bahuyaM khettaM jANai, No bahuyaM khettaM u. gautama ! na to vadhAre kSetrane jANe che ane na to * pAsa, jo dUra nADu, jo dUra urjA saTTa, vadhAre kSetrane juve che. na to dUravartI kSetrane jANe ittiriyameva khettaM jANai, ittiriyameva khettaM paasi| che ane na to dUravartI kSetrane juve che te thoDA kSetrane jANe che ane thoDA kSetrane jue che. pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "kaNhalesseNaM Neraie No bahuyaM khettaM jANai -jAva "kRSNalezI nairayika adhika kSetrane jANatA nathI ittiriyameva khettaM pAsai ?" -vAva- thoDA ja kSetrane joI zake che ? u. goyamA! se jahANAmae kei purise bahusamaramaNijjaMsi u. gautama ! jema koI puruSa atyaMta sama ane ramaNIya bhUmibhAgaMsi ThiccA savaosamaMtA samabhiloejjA, bhU-bhAga para sthita thaIne cAre tarapha juve. tae NaM se purise dharaNitalagayaM purisaM paNihAe to te puruSa bhUtaLa para sthita puruSanI apekSAthI savao samaMtA samabhiloemANe-samabhiloemANe badhI dizAo - vidizAomAM vAraMvAra juve to No bahuyaM khettaM jANai, No bahuyaM khettaM pAsai -jAva na adhika kSetrane jANe che ane na adhika kSetrane ittariyameva khettaM jANai, ittiriyameva khettaM pAsai, joI zake che -cAvatu- thoDA ja kSetrane jANe che ane thoDA ja kSetrane joI zake che. se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - Page #646 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 1201 "kaNhalesse NaM Neraie No bahuyaM khettaM jANai -jAva ittiriyameva khettaM paasi|" pa. NIlalese NaM bhaMte ! Neraie kaNhalessaM NeraiyaM paNihAya ohiNA savaosamaMtA samabhiloemANesamabhiloemANe kevaiyaM khettaM jANai. kevaiyaM khettaM pAsa ? u. goyamA ! bahutarAgaM khettaM jANai, bahutarAgaM khettaM pAsai, dUratarAgaM khettaM jANai, dUratarAgaM khettaM pAsai, vitimiratarAgaM khettaM jANai, vitimiratarAgaM khettaM pAsai, visuddhatarAgaM khettaM jANai, visuddhatarAgaM khettaM paasi| g, se | maMte ! purva tu "NIlalesse NaM Neraie kaNhalessaM NeraiyaM paNihAya -gA-vista rI pAsa ?" 3. goyamA sejahANAmae kei purise bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo pavvayaM durUhai, durUhitA savvao samaMtAsamabhiloejjA, taeNaM se purise dharaNitalagayaM purisaMpaNihAya savvaosamaMtAsamabhiloemANesamabhiloemANe bahutarAgaM khettaM jANai -jAvavisuddhatarAgaM khettaM pAsai, se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai"NIlalesse Neraie kaNhalessaM NeraiyaM paNihAya -nA- vizuddhatarA verUM pAsa " pa. kAuleseNaM bhaMte! Neraie NIlalessaM NeraiyaM ohiNA savvao samaMtA samabhiloemANe-samabhiloemANe kevaiyaM khettaM jANai, kevaiyaM khettaM pAsai ? "kRSNalezI nairayika adhika kSetrane jANatA nathI -vAvatu- thoDA ja kSetrane joI zake che." pra. bhaMte ! nIlalezyAvALA nAraka kRSNalezyAvALA nArakanI apekSAe cAre tarapha avadhijJAnanAM dvArA juve to keTalA kSetrane jANe che ane keTalA kSetrane juve che ? | u. gautama ! atyadhika kSetrane jANe che ane atyadhika kSetrane juve che, ghaNA dUravALA kSetrane jANe che ane ghaNA dUravALA kSetrane juve che, spaSTa rUpathI kSetrane jANe che ane spaSTa rUpathI kSetrane juve che, vizuddha rupathI kSetrane jANe che ane vizuddha rupathI kSetrane juve che. pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - anIlalezyAvALA nAraka kRSNalezyAvALA nArakanI apekSAe yAvata- vizuddha rupathI kSetrane juve che?" u. gautama ! jema koI puruSa atyaMta sama, ramaNIya bhUmibhAgathI parvata para caDhe che ane parvata para caDhIne cAro tarapha juve to te puruSa bhUtala para sthita puruSanI apekSAe cAre tarapha avalokana karato atyadhika kSetrane jANe che -yAvatu- vizuddha rupathI kSetrane juve che. mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - nIlalezyAvALA nAraka, kuSNalezyAvALA nArakanI apekSAe vAvatu- vizuddha rupathI te kSetrane juve che." pra. bhaMte ! kApotalezyAvALA nAraka nIlalezyAvALA nArakanI apekSAe cAre taraphathI avalokana karato avadhijJAna dvArA keTalA kSetrane jANe che ane keTalA kSetrane juve che ? uM. gautama ! atyadhika kSetrane jANe che -yAvata-vizuddha rupathI kSetrane juve che. pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - kApotalezyAvALA nAraka nIlalezyAvALA nArakanI apekSAe yAvata- vizuddha rupathI kSetrane juve che? gautama ! jema koI puruSa atyaMta sama ramaNIya bhU bhAgathI parvata para caDhe che ane parvata para caDhIne vRkSa para caDhe che, tadanantara vRkSa para baMne pagone uMcA karIne cAre tarapha juve to te puruSa parvata para ane bhUtala para sthita puruSanI apekSAe cAre tarapha avalokana karato atyadhika kSetrane jANe che -vAva- vizuddha rupathI kSetrane juve che. wwijainelibrary.org u ,, u. goyamA! bahutarAgaM khettaM jANai-jAva-visuddhatarAgaM khettaM paasi| pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai "kAulesse NaM Neraie NIlalessaM NeraiyaM paNihAya -LAva-visuddhatarA verUM pAsa ? goyamA ! se jahANAmae kei purise bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo pavvayaM durUhai, durUhittA rUkkhaM durUhai, durUhittA doNNi pAde uccAviyaM savvao samaMtA samabhiloejjA, tae NaM se puriso pavvayagayaM dharaNitalagayaM ca purisaMpaNihAya savao samaMtAsamabhiloemANe-samabhiloemANe bahutarAgaM Jain Education Inte nApA -nA- vizuddhatarA verUM pAsa !aa che. Page #647 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1202 dravyAnuyoga bhAga-2 se teNaTThaNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kehavAya che ke - "kAulesse NaM Neraie NIlalessaM NeraiyaM paNihAya kApotalezyAvALA nAraka nIlalezyAvALA nArakanI -nA- vizuddhatarA verUM pAsa " apekSAe yAvata- vizuddha rupathI kSetrane juve che." - TUT, . 27, 3. rU, mu. 22 ?" 38. vimuda-vimuhaste apAra mAna-- 38. avizuddha-vizuddha vezyAvALA aNagAranuM jANavuM-dekhavuM : 5. () vizuddhase i mete ! mAre samIdagvi pra. 1. bhate ! avizuddha vezyAvALA aNagAra upayoga appANeNaM avisuddhalessaM devaM deviM aNagAraM jANai rahita AtmAthI avizuddha vezyAvALA deva-devI pAsai? ane aNagArane jANe-dekhe che ? 3. Tcama ! jo rUkha samA u. gautama ! A artha samartha nathI. pa. (2) avisuddhalesse NaM bhaMte ! aNagAre asamohaeNaM pra. 2. bhaMte ! avizuddha vezyAvALA aNagAra upayoga appANaNaM visuddhalessaM devaM deviM aNagAraM jANai rahita AtmAthI vizuddhalezyAvALA deva-devI ane pAsai? aNagArane jANe-khe che ? 3. yama ! jo rUTuM samA u. gautama ! A artha samartha nathI. 3. avisuddhalesse NaM bhaMte ! aNagAre samohaeNaM pra. 3. bhaMte ! avizuddha vezyAvALA aNagAra upayoga appANeNaM avisuddhalessaM devaM deviM aNagAraM jANai sahita AtmAthI avizuddha vezyAvALA deva-devI pAsai? ane anagArane jANe-dekhe che ? 3. yama rUpa samarTa.. gautama ! A artha samartha nathI. pa. 4. avisuddhalesse NaM bhaMte ! aNagAre samohaeNaM pra. 4. te ! avizuddha vezyAvALA aNagAra upayoga appANaNaM visuddhalessaM devaM deviM aNagAraM jANai sahita AtmAthI vizuddha vezyAvALA deva-devI pAsaDuM ? ane aNagArane jANe-dekhe che ? 3. yama ! | rUATe samaTe . u. gautama ! A artha samartha nathI. 1. ke. vasuddha maMte ! mAre sodAna- pra. 5. aMte ! avizuddha vezyAvALA aNagAra upayoga mohaeNaM appANeNaM avisuddhalessaM devaM deviM aNagAraM sahita ke rahita AtmAthI avizuddha vezyAvALA jANaDa pAsai? deva-devI ane aNagArane jANe-dekhe che ? 3. yaH ! phuTe samA u. gautama ! A artha samartha nathI. 1. 6. vimuddhase je maMte ! are sodAna- pra. 6. aMte ! avizuddhalezyAvALA aNagAra upayoga mohaeNaM appANeNaM visuddhalessaM devaM deviM aNagAraM sahita ke rahita AtmAthI vizuddhalezyAvALA devajaanndd pAsai? devI ane aNagArane jANe-khe che ? 3. yaHI ! jo rUTuM samA u. gautama ! A artha samartha nathI. pa. 7. visuddhalesse NaM bhaMte ! aNagAre asamohaeNaM pra. 7. aMte ! vizuddhalezyAvALA aNagAra upayoga appANeNaM avisuddhalessaM devaM deviM aNagAraM jANai rahita AtmAthI avizuddhalezyAvALA deva-devI, pAsai? ane aNagArane jANe-dekhe che ? 3. haMtA, mA ! nADu pAsa / uM. hA, gautama ! te jANe-dekhe che. pa. 8. visuddhalesse NaM bhaMte ! aNagAre asamohaeNaM pra. 8, bhaMte ! vizuddhalezyAvALA aNagAra upayoga appANeNaM visuddhalessaM devaM deviM aNagAraM jANai rahita AtmAthI vizuddhalezyAvALA deva-devI ane pAsai? aNagArane jANe-dekhe che ? Page #648 -------------------------------------------------------------------------- ________________ leyA adhyayana 1203 3. daMtA, mA nA pADuM ! pa. 9. visuddhalesse NaM bhaMte ! aNagAre samohaeNaM appANeNaM avisuddhalessaM devaM deviM aNagAraM jANai pAsai? 3. haMtA, mA ! nA pAsA pa. 10. visuddhalesse NaM bhaMte ! aNagAre samohaeNaM appANaNaM visuddhalessaM devaM deviM aNagAraM jANai pAsai? 3. haMtA, mayamAM ! nA pAsa / pa. 11. visuddhalesse NaM bhaMte ! aNagAre samohayAsa mohaeNaM appANeNaM avisuddhalessaM devaM deviM aNagAraM jANai pAsai? 3. haMtA, mA ! nADu aa g, 2, virddhaksa maMta ! mAre sodatha samohaeNaM appANeNaM visuddhalessaM devaM deviM aNagAraM jANai pAsai ? 3. haMtA, mA nA si | - navA. pari. 3, mu. 2 0 3 31. mAre H-Gra menTenansa nA-pasa- pa. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA appaNo kammalessaM na jANai na pAsai, taM pUNa jIvaM sarUviM sakammalessaM jANai pAsai? haMtA, goyamA ! aNagAre NaM bhAviyappA appaNo kammalessaM na jANai na pAsai, taM puNa jIvaM sarUviM sakammalessaM jANai pAsai / - vicA. sa. 24, 3. 1, . ? 40. vimuddha-vimuddhasa hevansa gALA-vAsa- pa. 1.avisuddhaleseNaM bhaMte! deve asamohaeNaM appANeNaM avisuddhalesaM devaM deviM annayaraM jANai pAsai ? hA, gautama ! te jANe - dekhe che. pra. 9. aMte ! vizuddhalezyAvALA aNagAra upayoga sahita AtmAthI avizuddhalezyAvALA deva-devI ane aNagArane jANe dekhe che ? hA, gautama ! te jANe - dekhe che. pra. 10. aMte ! vizuddhalazyAvALA aNagAra upayoga sahita AtmAthI vizuddhalezyAvALA deva-devI ane aNagArane jANe-dekhe che ? u. hA, gautama ! te jANe-dekhe che. pra. 11. bhaMte ! vizuddhalezyAvALA aNagAra upayoga sahita ke rahita AtmAthI avizuddhalezyAvALA deva-devI ane aNagArane jANe-dekhe che ? u. hA, gautama ! te jANe-dekhe che. pra. 12. bhaMte ! vizuddhalezyAvALA aNagAra upayoga sahita ke rahita AtmAthI vizuddha vezyAvALA deva-devI ane aNagArane jANe-dekhe che. uM. hA, gautama ! te jANe-dekhe che. 39. aNagAra dvArA sva-para karmalezyAnuM jANavuM - dekhavuM : pra. bhaMte ! potAnI karmalezyAne nahI jANanAra nahI dekhanAra bhAvitAtmA-aNagAra zuM sarupI (zarIra) ane karmalezyA sahita jIvane jANe-khe che ? u. hA, gautama ! bhAvitAbhA aNagAra, je potAnI karmalezyAne jANatA-dekhatA nathI, te sazarIra ane karmalezyAne jANe-dekhe che. u. goyamA ! No iNaDhe smtthe| pa. 2. avisuddhaleseNaM bhaMte ! deve asamohaeNaM appANeNaM visuddhalesaM devaM devi annayaraM jANai pAsai? 40. avizuddha - vizuddha vezyAyukta devAnuM jANavuM- dekhavuM. pra. 1. bhaMte ! zuM avizuddha vezyAvALA deva upayoga rahita AtmAthI avizuddha vezyAvALA deva-devI anyatara (baMnemAMthI koI eka)ne jANe-dekhe che ? u. gautama ! A artha zakya nathI. pra. 2. bhaMte ! zuM avizuddha vezyAvALA deva upayoga rahita AtmAthI vizuddha vezyAvALA deva-devI anyatarane jANe dekhe che ? . gautama ! A artha zakya nathI. 3. thaHT ! sukha samA Page #649 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1204 dravyAnuyoga bhAga-2 pa. 3. avisuddhalese NaM bhaMte ! deve samohaeNaM appANeNaM avisuddhalesaM devaM deviM annayaraM jANai pAsai ? 3. gayA ! ja rUTya samasTepa pa. 4. avisuddhalese NaM bhaMte ! deve samohaeNaM appANeNaM visuddhalesaM devaM deviM annayaraM jANai pAsai ? pra. 3. bhaMte ! zuM avizuddha vezyAvALA deva upayoga sahita AtmAthI avizuddha vezyAvALA deva-devI ke anyatarane jANe-dekhe che ? u. gautama ! A artha zakya nathI. pra. 4. bhaMte ! zuM avizuddha vezyAvALA deva upayoga sahita AtmAthI vizuddhalezyAvALA deva-devI anyatarane jANe-dekhe che ? u. gautama ! A artha zakya nathI. pra. 5. bhaMte ! zuM avizuddhalezyAvALA deva upayoga sahita ke rahita AtmAthI avizuddha vezyAvALA deva-devI anyatarane jANe-dekhe che ? 3. nIyama ! ja rUpa samA pa. 5. avisuddhalese NaM bhaMte ! deve samohayAsamohaeNaM appANeNaM avisuddhalesaM devaM deviM annayaraM jANai pAsa ? 3. yama ! Lo he mA . pa. 6. avisuddhalese NaM bhaMte ! deve samohayAsamohaeNaM appANeNaM visuddhalesaM devaM deviM aNNayaraM jANai pAsai? 3. yama ! nA rUpa samaTyA pa. 7. visuddhalese NaM bhaMte! deve asamohaeNaM appANeNaM avisuddhalesaM devaM deviM aNNayaraM jANai pAsai ? 3. yama ! jo rUTuM samA pa. 8.visuddhaleseNaM bhaMte! deve asamohaeNaM visuddhalesaM devaM deviM aNNayaraM jANai pAsai ? 3. yama ! nA rUpa mAM pa. 9. visuddhalese NaM bhaMte ! deve samohaeNaM appANeNaM avisuddhalesaM devaM deviM aNNayaraM jANai pAsai ? u. gautama ! A artha zakya nathI. pra. 6. aMte ! zuM avizuddha vezyAvALA deva upayoga sahita ke rahita AtmAthI vizuddha vezyAvALA deva-devI anyatarane jANe-dekhe che ? u. gautama ! A artha zakya nathI. pra. 7. bhaMte ! vizuddha vezyAvALA deva upayoga rahita AtmAthI avizuddha vezyAvALA deva-devI anyatarane jANe-dekhe che ? u. gautama ! A artha zakya nathI. pra. 8. bhaMte ! vizuddha vezyAvALA deva upayoga rahita AtmAthI vizuddha vezyAvALA deva-devI anyatarane jANe-dekhe che ? u. gautama ! A artha zakya nathI. pra. 9. bhaMte ! vizuddha vezyAvALA deva upayoga sahita AtmAthI avizuddha vezyAvALA deva-devI anyatarane jANe-dekhe che ? u. hA, gautama ! te jANe-dekhe che. pra. 10. bhaMte ! vizuddha vezyAvALA deva upayoga sahita AtmAthI vizuddha vezyAvALA deva-devI anyatarane jANe-dekhe che ? uM. hA, gautama ! te jANe- dekhe che. pra. 11. bhaMte! vizuddha vezyAvALA deva upayoga sahita ke rahita AtmAthI avizuddha vezyAvALA deva-devI ke anyatarane jANe-dekhe che ? u. hA, gautama ! te jANe-dekhe che. 3. daMtA, yama ! nADuM pAsa pa. 10.visuddhalese NaM bhaMte! deve samohaeNaM appANaNaM visuddhalesaM devaM deviM aNNayaraM jANai pAsai? 3, daMtA, toyamAM ! nA pAsa : pa. 11. visuddhalese NaM bhaMte ! deve samohayAsamohaeNaM appANeNaM avisuddhalesaM devaM deviM aNNayaraM jANai pAsaDu ? 3. daMtA, mA ! nAga pAsa; / Page #650 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 1205 pa. 12. visuddhalese NaM bhaMte ! deve samohayAsamohaeNaM pra. 12. bhaMte ! vizuddha vezyAvALA deva upayoga appANeNaM visuddhalesaM devaM-deviM aNNayaraM jANai sahita ke rahita AtmAthI vizuddha vezyAvALA pAsai? deva-devI anyatarane jANe-dekhe che ? 3. haMtA, nIyamI ! nA pAsa / u hA, gautama ! te jANe-dekhe che. evaM hedillaehiM aTThahiM na jANai na pAsai A pramANe deva prAraMbhanAM ATha aMgomAM jANatAuvrillehiN cauhiM jANai paasi| dekhatA nathI ane aMtima cAra bhaMgomAM jANe-dekhe che. - vicA. sa. 6, 3, 6, su. 22 41. samaNaM niggaMthassa teulessoppaikAraNANi 41. zramaNa nigraMthanI tejolezyAnI utpattinAM kAraNa : tihiM ThANehiM samaNe NiggaMthe saMkhittaviulateulesse traNa sthAnothI zramaNa nigraMtha saMkSipta karela vipula bhavaMti, taM jahA - tejolezyAvALA hoya che, jemake - 2. mAyAvatA, 1. AtApanA levAthI, 2. vaMtivamAMg, 2. krodhazAnti ane kSamA karavAthI, rU, saTTTTT ta mevi | 3. jala rahita tapasyA karavAthI. - ThA. ma. 2, 3. rU, su. 188 42. teulessAe bhAsakaraNa kAraNANi 42. tejalezyAthI bhasma karavAnAM kAraNa : dasahiM ThANehiM saha teyasA bhAsaM kujjA, taM jahA - dasa kAraNothI zramaNa mAhana apamAnita karanArane tejathI bhasma karI nAMkhe che, jemake - 1. kei tahArUvaM samaNaM vA, mAhaNaM vA accAsAtejjA, 1. koI vyakti tathAru5- tejolabdhi saMpanna zramaNa se ya accAsAtie samANe parikuvie tassa teyaM mAhananuM apamAna kare che. te apamAnathI krodhita NisirejjA / se taM paritAvei, se taM paritAvettA thaIne tenA para teja pheMke che, te teja te vyaktine tAmeva saha teyasA bhAsaM kujjaa| paritApita karI de che, paritApita karI tene tejathI bhasma karI de che. 2. kei tahArUvaM samaNaM vA, mAhaNaM vA accAsAtejjA, koI vyakti-tathA5- tejalabdhi saMpanna zramaNa se ya accAsAtie samANe deve parikuvie tassa teyaM mAhananuM apamAna kare che. tenA apamAna karavAthI NisirejjA / se taM paritAvei, se taM paritAvettA koI deva krodhita thaIne apamAna karanAra para teja tAmeva saha teyasA bhAsaM kujjaa| pheke che, te teja te vyaktine paritApita kare che, paritApita karI tene tejathI bhasma karI de che. 3. kei tahArUvaM samaNaM vA, mAhaNaM vA accAsAtejjA 3. koI vyakti tathApa- tejo labdhi saMpanna zramaNa se ya accAsAtie samANe parikuvie deve vi ya mAhananuM apamAna kare che tenA apamAna karavAthI parikuvie te duhao paDiNNA tassa teyaM nnisirejjaa| muni ane deva baMne krodhita thaIne tene mAravAnI se taM paritAveMti, se taM paritAvettA tAmeva saha pratijJA karI tenA para teja pheMke che. te teja te teyasA bhAsaM kujjaa| vyaktine paritApita kare che ane paritApita karIne tene tejathI bhasma karI de che. 4. kei tahArUvaM samaNaM vA, mAhaNaM vA accAsAtejjA, 4. koI vyakti tathA5 - tejolabdhi saMpanna zramaNa se ya accAsAtieparikuvie, tassa teyaM NisirejjA, mAhananuM apamAna kare che. tyAre te apamAnathI tattha phoDA saMmucchaMti, te phoDA bhijjaMti, te phoDA krodhita thaIne tenA para teja pheMke che. tyAre tenA zarIramAM sphoTa (phoDA) utpanna thAya che. te phoDA bhiNNA samANA tAmeva saha teyasA bhAsaM kujjaa| phUTe che ane kUTIne tene tejathI bhasma karI de che. Page #651 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 .. kei tahArUvaM samaNaM vA, mAhaNaM vA accAsAtejjA, me ya accAsAtie samANe deve parikuvie tassa teyaM NisirejjA / tattha phoDA saMmucchaMti, te phoDA bhijjati, te phoDA bhiNNA samANA tAmeva saha teyasA bhAsaM kujjA / 6. kei tahArUvaM samaNaM vA, mAhaNaM vA accAsAtejjA, se ya accAsAtie samANe parikuvie deve viya parikuvie te duhao paDiNNA tassa teyaM NisirejjA, tattha phoDA saMmucchaMti, te phoDA bhijjaMti, te phoDA bhiNNA samANA tAmeva saha teyasA bhAsaM kujjA / 7. kei tahArUvaM samaNaM vA, mAhaNaM vA accAsAtejjA se ya accAsAtie samANe parikuvie tassa teyaM NisirejjA tattha phoDA saMmucchaMti, te phoDA bhijjaMti, tattha pulA saMmucchaMti, te pulA bhijjaMti, te pulA bhiNNA samANA tAmeva saha teyasA bhAsaM kujjA / 8. kei tahArUvaM samANaM vA, mAhaNaM vA accAsAtejjA, se ya accAsAtie samANe deve parikuvie tassa teyaM NisirejjA / tattha phoDA saMmucchaMti, te phoDA bhijjaMti, tattha pulA saMmucchaMti, te pulA bhijjaMti, te pulA bhiNNA samANA tAmeva saha teyasA bhAsaM kujjA / 9. kei tahArUvaM samaNaM vA, mAhaNaM vA accAsAtejjA, se ya accAsAtie samANe parikuvie deve viya parikuvie te duhao paDiNNA tassa teyaM NisirejjA / tattha phoDA saMmucchaMti, te phoDA bhijjaMti, tattha pulA saMmucchaMti, te pulA bhijjaMti, te pulA bhiNNA samANA tAmeva saha teyasA bhAsaM kujjA / 10. kei tahArUvaM samaNaM vA, mAhaNaM vA accAsAtemANaM teyaM NisirejjA, se ya tattha No kammai, No pakammai, aMciaMciyaM karei, karettA AyAhiNaM payAhiNaM karei karettA uDDhaM vehAsaM uppayai, uppatettA se NaM tao paDie paDiNiyattai, paDiNiyattittA tameva sarIragaM aNudahamANe- aNudahamANe saha teyasA bhAsaM kujjA / dravyAnuyoga bhAga-2 5. koI vyakti tathArupa - tejo labdhi saMpanna zramaNa mAhananuM apamAna kare che. tenA apamAna karavAthI koI daiva krodhita thaIne tenA para teja pheMke che. tyAre tenA zarIramAM gumaDuM utpanna thAya che. te phUTe che ane phUTIne tene tejathI bhasma karI de che. 6. koI vyakti tathArupa - tejolabdhi saMpanna zramaNa mAhananuM apamAna kare che. tenuM apamAna karavAthI muni ane deva baMne krodhita thaIne mAravAnI pratijJA karI tenA para teja pheMke che. tyAre tenA zarIramAM gumaDA utpanna thAya che, te phUTe che ane phUTIne tene tejathI bhasma karI de che. 7. koI vyakti tathArupa - tejolabdhi saMpanna zramaNa mAhananuM apamAna kare che. tyAre te apamAna karavAthI krodhita thaIne tenA para teja pheMke che. tyAre tenA zarIramAM gumaDuM utpanna thAya che. te phUTe che ane tenAthI nAnI-nAnI phoTakI nIkaLe che. te paNa phUTe che ane phUTIne tene tejathI bhasma karI de che. 8. koI vyakti tathArupa-tejolabdhi saMpanna zramaNa mAhananuM apamAna kare che. tenA apamAna karavAthI koI deva krodhita thaIne apamAna karanAra para teja pheMke che. tyAre tenA zarIramAM gumaDuM utpanna thAya che. te phUTe che tyAre tenAthI nAnI-nAnI phoTakI nIkaLe che, te paNa phUTe che ane phUTIne tene tejathI bhasma karI de che. 9. koI vyakti tathArupa - tejolabdhi saMpanna zramaNa mAhananuM apamAna kare che. tenA apamAna karavAthI muni ane deva baMne krodhita thaIne tene mAravAnI pratijJA karI tenA para teja pheMke che. tyAre tenA zarIramAM guMmaDA utpanna thAya che. te phUTe che. temAM phoTakI nIkaLe che. te paNa phUTe che ane phUTIne tene tejathI bhasma karI de che. 10. koI vyakti tathArupa - tejolabdhi saMpanna zramaNa mAhananuM apamAna karato tenA para teja pheMke che. te teja temAM ghusI zakatuM nathI. tenI upara-nIce, nIce-upara Avato-jato, DAbI-jamaNI pradakSiNA kare che. evuM karI AkAzamAM cAlyuM jAya che. tyAMthI pAchu pharI te zramaNa mAhananAM prabaLa tejathI pratihata thaIne pAchuM tenI pAse AvI jAya che ane pAchuM AvIne tenA zarIramAM praveza karI tene tenI labdhinI sAthe bhasma karI de che. Page #652 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 1207 3. jahA vA gosAlassa maMkhaliputtassa tave tee| je pramANe bhagavAna mahAvIra para choDela maMkhalIputra - Saa. ma. 20, mu. 77 6 gauzAlakanI tejolezyAnuM pariNAma thayuM. (vItarAgatAnAM prabhAvathI bhagavAna bhasmIbhUta na thayA te teja pAchuM pharyuM ane te gauzAlakane ja bALI nAMkhyuM.) 43. lessANaM jahaNNukkosA ThiI 43, vezyAonI jaghanya- utkRSTa sthiti : 1. muhuttaddhaM tu jahannA tettIsaM sAgarA muhutt'hiyaa| 1. kRSNalezyAnI jaghanya sthiti aMtarmuhUrtanI che ane ukkosA hoi ThiI, nAyavvA kiNhalesAe / utkRSTa sthiti eka muhUrta vadhAre tetrIsa sAgaropamanI jANavI joIe. muhuttaddhaM tu jahannA dasa udahI paliyamasaMkha- 2. nIlalezyAnI jaghanya sthiti antarmuhUrtanI che ane bhaagmbhhiyaa| utkRSTa sthiti palyopamanAM asaMkhyAtamAM bhAga ukkosA hoi ThiI, nAyavvA nIlalessAe / vadhAre dasa sAgaropamanI jANavI joIe. muhuttaddhaM tu jahannA tiNNudahI paliyamasaMkha kApotalezyAnI jaghanya sthiti antarmuhUrtanI che bhaagmbhhiyaa| ane utkRSTa sthiti palyopamanA asaMkhyAtamAM ukkosA hoi ThiI, nAyavvA kaaulessaae|| bhAga adhika traNa sAgaropamanI jANavI joIe. 4. muhuttaddhaM tu jahannA do udahI paliyamasaMkha tejalezyAnI jaghanya sthiti antarmuhUrtanI che ane bhaagmbhhiyaa| utkRSTa sthiti palyopamanAM asaMkhyAtamAM bhAga ukkosA hoi ThiI, nAyabvA teulesAe / vadhAre be sAgaropamanI jANavI joIe. muhuttaddhaM tu jahannA dasa honti sAgarA muhutt'hiyaa| 5. pamalezyAnI jaghanya sthiti antarmuhUrtanI che ane ukkosA hoi ThiI, nAyavvA pamhalesAe / utkRSTa sthiti eka muhUrta vadhAre dasa sAgaropamanI jANavI joIe. 6. muhuttaddhaM tu jahannA tettIsaM sAgarA muhutt'hiyaa| zuklalezyAnI jaghanya sthiti antarmuhUrtanI che. ukkosA hoi ThiI, nAyavvA sukklesaae|| ane utkRSTa sthiti eka muhUrta vadhAre tetrIsa sAgaropamanI jANavI joIe. esA khalu lesANaM oheNaM ThiI uvaNNiyA hoi| lezyAonI A sthiti saMkSepamAM varNita karela che. - 34. ka. 34, tA. 24-40 (2) 44. caugaIsu lessANaM ThiI 44, cAra gationI apekSAe legyAonI sthiti : causu vi gaIsu etto lesANa ThiiM tu vocchAmi // have cAreya gatiomAM vezyAonI sthitinuM varNana karIza. dasa vAsasahassAI kAue ThiI jahanniyA hoi / kApota lezyAnI jaghanya sthiti dasa hajAra varSa che ane tiNNudahI paliovama asaMkhabhAgaM ca ukkosA // utkRSTa sthiti palyopamanAM asaMkhyAtamo bhAga adhika traNa sAgaropama che. tiNNudahI paliya-masaMkhabhAgA jahanneNa nIlaThiI / nIlezyAnI jadhanya sthiti palyopamano asaMkhyAtamo dasa udahI paliovama asaMkhabhAgaM ca ukkosA // bhAga adhika traNa sAgaropama che ane utkRSTa sthiti palyopamano asaMkhyAtamo bhAga adhika dasa sAgaropama che. dasa udahI paliya asaMkhabhAgaM jahanniyA hoi / kaNalezyAnI jaghanya sthiti palyopamano asaMkhyAtamo tettIsasAgarAiM ukkosA hoi kiNhAe / bhAga adhika dasa sAgaropama che ane utkRSTa sthiti tetrIsa sAgaropama che. Page #653 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1208 dravyAnuyoga bhAga-2 esA ne raiyANaM lesANaM ThiI uvaNNiyA hoi / A nairayika jIvonI lezyAonI sthitinuM varNana karela teNa paraM vocchAmi tiriya-maNussANa devANaM / / che. tenI AgaLa tiryaMca, manuSya ane devonI lezyAonI sthitinuM varNana karIza. antomuttamaddhaM lesANa ThiI jahiM-jahiM jAu / phakta zuklalezyAne choDIne manuSyo ane tiryaMconI tiriyANa narANaM vA vajjittA kevalaM lesaM // jeTalI vezyAo che te badhAnI jaghanya ane utkRSTa sthiti aMtarmuhUrta che. muhuttaddhaM tu jahannA ukkosA hoi puvvakoDI u / zuklalazyAnI jaghanya sthiti antarmuhUrta che ane utkRSTa navahi varise hiM UNA nAyavvA sukkalesAe / / sthiti nava varSa ochI eka karoDa pUrva che. esA tiriya-narANaM lesANa ThiI u vaNNiyA hoi / manuSyo ane tiryaMconI lezyAonI sthitinuM A varNana teNa paraM vocchAmi lesANa ThiI u devANaM // karyuM che. AnI AgaLa devonI leyAonI sthitinuM varNana karIza. dasa vAsasahassAI kiNhAe ThiI jahanniyA hoi / (devonI) kRSNalezyAnI jaghanya sthiti dasa hajAra paliyamasaM khijjaimo ukkosA hoi kiNhAe / varSa che ane utkRSTa sthiti palyopamano asaMkhyAtamo bhAga che. jA kiNhAe ThiI khalu ukkosA sA u smymbbhhiyaa| kRSNalezyAnI je utkRSTa sthiti che, tenAthI eka samaya jahanne NaM nIlAe paliyamasaMkhaM tu ukkosA / / adhika nIlezyAnI jaghanya sthiti che ane utkRSTa sthiti palyopamano asaMkhyAtamo bhAga che. jA nIlAe ThiI khalu ukkosA sA u samayamabbhahiyA / nIla nIlalezyAnI je utkRSTa sthiti che. tenAthI eka jahanne NaM kAue paliyamasaMkhaM ca ukkosA / / samaya adhika kApotalezyAnI jaghanya sthiti che ane utkRSTa sthiti palyopamano asaMkhyAtamo bhAga che. teNa paraM vocchAmi teulesA jahA suragaNANaM / AnAthI AgaLa bhavanapati, vANavyaMtara, jayotiSka bhavaNavai-vANamantara-joisa-ve mANiyANaM ca / / ane vaimAnika devonI tejalezyAnI sthitinuM nirupaNa karIza. paliovamaM jahannA ukkosA sAgarA u duNha'hiyA / tejalezyAnI jaghanya sthiti eka palyopama che ane paliyamasaMkhejjeNaM hoI bhAgeNa te Ue // utkRSTa sthiti palyopamano asaMkhyAtamo bhAga adhika be sAgaropama che. dasa vAsasahassAI teUe ThiI jahanniyA hoi / tejolezyAnI jaghanya sthiti dasa hajAra varSa che ane duNNadahI paliovama asaMkhabhAgaM ca ukkosA // utkRSTa sthiti palyopamano asaMkhyAtamo bhAga adhika be sAgaropama che. jA teUe ThiI khalu ukkosA sA u samayamabbhahiyA / tejolezyAnI je utkRSTa sthiti che tenAthI eka samaya jahanneNaM pamhAe dasa u muhutta'hiyAiM ca ukkosA // adhika padamalezyAnI jaghanya sthiti che ane utkRSTa sthiti eka antarmuhUrta adhika dasa sAgaropama che. jA pamhAe ThiI khalu ukkosA sA u smymbbhhiyaa| je pamalezyAnI utkRSTa sthiti che tenAthI eka samaya jahanne NaM sukkAe tettIsa-muhuttamabbhahiyA / / adhika zuklalezyAnI jaghanya sthiti che ane utkRSTa - 34. ga, rU4, T. 40 (2)-66 sthiti eka antarmuhUrta adhika tetrIsa sAgaropama che. 45. salessa-alessa jIvANaM kAyaTThiI 45. salezI- alezI jIvonI kAyasthiti : pa. salesse NaM bhaMte ! salese tti kAlao kevaciraM hoi? pra. bhaMte ! salezI jIva salezI - avasthAmAM keTalA samaya sudhI rahe che ? Page #654 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 1209 3. gayA ! satrane vide guI jo, teM baha - 2. vA sajjavasiU, 2. saTTU vA saMpannavasiU | pa. kaNhalesse NaM bhaMte ! kaNhalesse tti kAlao kevaciraM - u. gautama ! salezI be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. anAdi - aparyavasita, 2. anAdi - saparyavasita. - pra. bhaMte ! kRSaNalezyAvALA jIva keTalA samaya sudhI kRSNalezyAvALA rahe che ? u. gautama ! jaghanya antarmuhUrta che ane utkRSTa antarmuhUrta adhika tetrIsa sAgaropama che. bhaMte ! nIlalezyAvALA jIva keTalA samaya sudhI nIlalezyAvALA rahe che ? u. gautama ! jadhanya antarmuhUrta che ane utkRSTa palyopamano asaMkhyAtamo bhAga adhika dasa sAgaropama che. pra. bhaMte ! kApotalezyAvALA jIva keTalA samaya sudhI kApotalezyAvALA rahe che ? gautama! jaghanya antarmuhUrta ane utkRSTa palyopamano asaMkhyAtamo bhAga adhika traNa sAgaropama che. 3. '' u. goyamA ! jahaNNeNaM aMtomuhattaM, ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAiM aNtomuttmbbhhiyaaii| NIlalesse NaM bhaMte ! NIlalesse tti kAlao kevaciraM ho ? goyamA ! jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, ukkoseNaM dasa sAgarovamAiM paliovamassa asaMkhejjai bhaagmbbhhiyaaii| kAulesse NaM bhaMte ! kAulesse tti kAlao kevaciraM Dho ? goyamA ! jahaNNaNaM aMtomuhattaM, ukkoseNaM tiNNi sAgarovamAI paliovamassa asaMkhejjaibhAga mbbhhiyaaii| pa. teulerase NaM bhaMte ! teulesse tti kAlao kevaciraM hoTu? u. goyamA ! jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, ukkoseNaM do sAgarovamAI paliovamassa asNkhejjibhaagmbbhhiyaaii| pamhalesse NaM bhaMte ! pamhalesse tti kAlao kevaciraM ho ? ' u. goyamA ! jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, ukkoseNaM dasa sAgarovamAI aNtomuhuttmbbhhiyaaii| pa. sukkalesse NaM bhaMte ! sukkalese tti kAlao kevaciraM ho ? u. goyamA ! jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAiM aMtomuhattamabbhahiyAiM / pa. alesse NaM bhaMte ! alesse tti kAlao kevaciraM hoi? pra. bhaMte ! tejovezyAvALA jIva keTalA samaya sudhI tejalezyAvALA rahe che ? gautama ! jaghanya antarmuhUrta ane utkRSTa palyopamanAM asaMkhyAtamo bhAga adhika be sAgaropama che. pra. bhaMte ! padhdhalezyAvALA jIva keTalA samaya sudhI pappalezyAvALA rahe che ? u. gautama ! jadhanya antarmuhUrta ane utkRSTa antarmuhUrta adhika dasa sAgaropama che. pra. bhaMte ! zuklalezyAvALA jIva keTalA samaya sudhI zuklalezyAvALA rahe che ? u. gautama! jaghanya antarmuhUrta ane utkRSTa antarmuhUrta adhika tetrIsa sAgaropama che. bhaMte ! alezI jIva keTalA samaya sudhI alezI rupamAM rahe che? u. gautama ! sAdi-aparyavasita samaya sudhI rahe che. u. goyamA ! sAie apajjavasie' / - paUT, 5, 28, . ? rU rUpa-rU42 2. navI, pari, , . 263 Page #655 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1210 dravyAnuyoga bhAga-2 46. salessa-alessa jIvANaM aMtara kAla parUvaNaM pa. kaNhalesassa NaM bhaMte ! aMtaraM kAlao kevaciraM hoi? 46. salezI- alezI jIvonAM aMtarakALanuM prarupaNa : pra. bhaMte ! kRSNalezyAvALA jIvanuM attarakALa keTaluM u. goyamA ! jahaNNaNaM aMtomahattaM. ukkoseNaM tettIsaM u. gautama ! jaghanya antarmuhUrta ane utkRSTa antartathI sAgarovamAiM aNtomuhuuttmbbhhiyaaii| kaMIka adhika tetrIsa sAgaropamanuM che. evaM nIlalesassa vi, kAulesassa vi| A pramANe nIlalezyA ane kApota vezyAvALA jIvonuM aMtarakALa kahevuM joIe. pa. teulesassa NaM bhaMte ! aMtaraM kAlao kevaciraM hoi? pra. bhaMte ! tejolezyAvALA jIvanuM aMtarakALa keTaluM che ? 3. joyamA ! nadau vi jtamuhu, sali u. gautama ! jaghanya antarmuhUrta ane utkRSTa vanaspativnnmsikaalo| kALa che. evaM pamhalesassa vi, sukkalesassa vi / A pramANe paHlezyA ane zuklalezyAvALA jIvonuM aMtarakALa kahevuM joIe. 5. sasasa mete ! aMtaraM trio vevara ro? pra. bhaMte ! alezI jIvanuM aMtarakALa keTaluM che ? 5. Tyama ! sArdayara pakjhavasiya tyi jhaMtarI u. gautama ! sAdi aparyavasitanuM aMtara nathI. - novA, pari. 2mu. 23 47. salessa-alessa jIvANaM appa-bahuttaM 47. salezI - alezI jIvonuM alpabadutva pa. eesi NaM bhaMte ! salessANaM jIvANaM, kaNhalessANaM pra. bhaMte ! A salezI kRSNalezI -cAvatu- zulalezI -jAva-sukkalessANaM alessANa ya kayare kayarehiMto ane alezI jIvomAM koNa, konAthI alpa nAa- visasAdi va ? -cAvatu- vizeSAdhika che ? 3. yaHT ! 2. savaMtyovA navA suvanTesA, u. gautama! 1. badhAthI thoDA jIva zuklalezyAvALA che, 2. saMveknaJUTI, 2. (tenAthI) pabalezyAvALA saMkhyAtaguNA che, rU. taitreisa saMvaMTUT, 3. (tenAthI) tejolezyAvALA saMkhyAtaguNA che, 4. madresA maitALA, 4. (tenAthI) alezI anantaguNA che, che. virasA mAtA, 5. (tenAthI) kApotalezyAvALA anantaguNA che, da, fsA visasAhitya, 6. (tenAthI) nIlalezyAvALA vizeSAdhika che, 7. chUTyarasa vise sAdiyA, 7. (tenAthI) kRSNalezyAvALA vizeSAdhika che, 8. sarasa vise sAdiyA 8. (tenAthI) salezI vizeSAdhika che. - TUT, 5. 27, 3. 2, se. 2270 48. sitterasa cA maMvadunaM 48, salezI- cAra gationuM alpabadutva : pa. eesi NaM bhaMte ! 1. NeraiyANaM kaNhalessANaM, pra. bhaMte ! kRSNalezyA, nIlalezyA ane kApotalezyAniillessaannN, kAulessANa ya kayare kayerahito vALA nairayikomAM koNa, konAthI alpa -yAvataappaa vA -jAva-visesAhiyA vA ? vizeSAdhika che ? 3. rathama ! 2. savalyavAnerA darvAsA, u. gautama ! 1. badhAthI thoDA kRSNalezyAvALA nAraka che. navI, ki1, mu. 2, 3 2, () gggT , p. 3, mu. 25 (4) savaMtyonI mammI sasI anaMtA - navA. pari. 1, mu. 23 2. Jain Education international Page #656 -------------------------------------------------------------------------- ________________ leyA adhyayana 1211 2, vf77 asaMnga]TT, 3. kAulessA asaMkhejjaguNA / pa. eesi NaM bhaMte ! tirikkhajoNiyANaM kaNhalessANaM -jAva-sukkalessANa ya kayare kayarehiMto appA vA -jhAva-visAdi vA? u. goyamA ! savvatthovA tirikkhajoNiyA sukkalessA, 2. (tenAthI) asaMkhyAtaguNA nIlalezyAvALA che, 3. (tenAthI) asaMkhyAtaguNA kApotalezyAvALA che, pra. bhaMte ! A kRSNalezyA -yAvata- zuklalezyAvALA tiryaMcayonikomAM koNa, konAthI alpa -vAvavizeSAdhika che ? evaM jahA ohiyaa| nnvrN-alessvjjaa| pa. eesi NaM bhaMte ! egidiyANaM kaNhalessANaM -jAva teulessANa ya kayare kayarehiMto appA vA -jAva visesAhiyA vA? 3. mA ! . navUlyavA kiyA te pharasI, gautama ! badhAthI ochA tiryaMcayonika zuklalezyAvALA che. A pramANe bAkInuM varNana pUrvavata audhikanAM samAna kahevuM joIe. vizeSa : tiryaMcomAM alezI nathI. pra. bhaMte ! kRSNalezyAvALA -vAva- tejalezyAvALA ekendriyomAMthI koNa, konAthI alpa yAvatuvizeSAdhika che ? u. gautama ! 1. badhAthI alpa tejalezyAvALA ekendriya 2. 13myA bavitATT, rU. of 7mya visasAdiyA, dassA visaMsadiyA? pa. eesi NaM bhaMte ! puDhavikkAiyANaM kaNhalessANaM -jAva- teulessANa ya kayare kayarehiMto appA vA -nA-visasAhitya vAM? 3. gAyamI ! na mahilA kriyA Navara-kAulessA asaMkhejjaguNA / 2. (tenAthI) kApotalezyAvALA anantaguNA che, 3. (tenAthI) nIlezyAvALA vizeSAdhika che, 4. (tenAthI) kRSNalezyAvALA vizeSAdhika che. pra. bhaMte ! kRSNalezyA -pAvata- tejolezyAvALA pRthvIkAyikomAMthI koNa konAthI alpa -vAvavizeSAdhika che? gautama ! je pramANe samuccaya ekendriyonuM varNana karela che te pramANe pRthvIkAyikonuM varNana karavuM joIe. vizeSa:kApatalezyAvALA pRthvIkAyika asaMkhyAta' guNA che. A pramANe akAyikomAM alpabadutva samajavuM joIe. pra. bhaMte ! A. 1. kRSNalezyAvALA, 2. nIlalezyA vALA ane 3. kApotalezyAvALA tejaskAyikomAMthI koNa, konAthI alpa -yAvatu- vizeSAdhika che. u. gautama ! 1. badhAthI alpa kApotalezyAvALA tejaskAyika che, 2. (tenAthI) nIlalezyAvALA vizeSAdhika che, 3. (tenAthI) kRSNaleyAvALA vizeSAdhika che, evaM AukkAiyANa vi| pa. eesi NaM bhaMte ! 1. teukkAiyANaM kaNhalessANaM, 2, jIgnansAI, rU. 3 2 there kayarahito appA vA -jAva- visesAhiyA vA ? 3. ! valyavA tai3 13 , 2. IT vise sAdiyA, 3. te visadiya, che. viyA, mu. 27, 3. 22, mu. 3 Page #657 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1212 dravyAnuyoga bhAga-2 evaM vAukkAiyANa vi| pa. eesi NaM bhaMte ! vaNassaikAiyANaM kaNhalessANaM -jAva- teulessANa ya kayare kayarehiMto appA vA -gAva-vise sAdiyA vA? 3. nIyamI ! nahIM bilhimahinA beiMdiya, teiMdiya, cauriMdiyANaM jahA teukkaaiyaannN| 1. eesi NaM bhaMte ! paMceMdiyatirikkhajoNiyANaM kaNhalessANaM-jAva-sukkalessANa yakayarekayarehito appA vA -jAva- visesAhiyA vA ? u. goyamA ! jahA ohiyANaM tirikkhjonniyaannN| A pramANe vAyukAyikonuM paNa alpabahatva samajavuM joIe. pra. bhaMte ! A kRSNalezyAvALA -yAvata- tejalezyA vALA vanaspatikAyikomAMthI koNa, konAthI alpa -vAva- vizeSAdhika che ? u, gautama ! jema ekendriya jIvonuM alpabahutva kahyuM te pramANe vanaspatikAyikonuM paNa kahevuM joIe. beIndriya, treIndriya ane caurendriya jIvonuM alpabahutva tejaskAyikonAM samAna che. pra. 1. bhaMte! A kRSNalezyAvALA vAvata-zuklalezyA vALA paMcendriya-tiryaMcayonikomAMthI koNa, konAthI alpa -vAva- vizeSAdhika che ? u. gautama ! jema audhika tiryaMconuM alpabahutva kahyu te pramANe paMcendriya- tiryaMcayonikonuM alpa bahutva kahevuM joIe. vizeSa:1. kApota vezyAvALA paMcendriya-tiryaMcayonika asaMkhyAtaguNA che. 2. samRchima paMcendriya-tiryaMcayonikonuM alpabahutva tejakAyikonAM samAna che. 3. garbhaja paMcendriya-tiryaMcayonikonuM alpabahutva samuccaya paMcendriya-tiryaMcayonikonAM samAna che. vizeSa : kApotalezyAvALA saMkhyAtaguNA che. 4. A pramANe garbhaja paMcendriyatiyonika strIonuM paNa alpatva kahevuM joIe. pra. 5. aMte ! (kRSNalezyAvALA vAva- kApota lezyAvALA) samUchima paMcendriya- tiryaMcayoniko ane kRSNalezyAvALA vAvatu- zuklalezyAvALA garbhaja paMcendriya- tiryaMcayonikomAMthI koNa, konAthI alpa yAvata- vizeSAdhika che ? NavaraM-1. kAulessA asNkhejjgunnaa| 2. sammucchimapaMceMdiyatirikkhajoNiyANaM jahA teukkaaiyaannN| 3. gabbhavakkaMtiyapaMceMdiyatirikkhajoNiyANaM jahA mahiyALa tiristhanaLiyA : Navara-kAulessA sNkhejjgunnaa| 4. evaM tirikkhajoNiyANINa vi| pU. 6, Ugft of aMte ! samma Dhiyatirivara joNiyANaM (kaNhalessANaM-jAva-kAulessANa ya) gabbhavakkaMtiya-paMceMdiyatirikkhajoNiyANa ya kaNhalessANaM-jAva-sukkalessANa ya kayare kayarehiMto appA vA -jAva-visesAhiyA vA? 3. garama ! . sarvatyo bhavatiyaDhiya tirikkhajoNiyA sukkalessA, 2. Tdbhasma saMsthA , rU. te rasA saMvembaTOT, 4. IkasI saMnnAnA, 6. viselAAi . 6. sa vise sAdiyA, u. gautama ! 1. badhAthI alpa zuklalezyAvALA garbhaja paMcendriya- tiryaMcayonika che, 2. (tenAthI) pabalezyAvALA saMkhyAtaguNA che, 3. (tenAthI) tejolezyAvALA saMkhyAtaguNA che, 4. (tenAthI) kApotalezyAvALA saMkhyAtaguNA che. 5. (tenAthI) nIlalezyAvALA vizeSAdhika che, 6. (tenAthI) kRSNalezyAvALA vizeSAdhika che, Page #658 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 1213 7. kAulessA sammucchimapaMceMdiyatirikkhajoNiyA 7. (tenAthI) kApotalezyAvALA samUchima - asaMveknakuLaT, paMcendriya- tiryaMcayonika asaMkhyAtaguNA che, 8, jIrA visasAdiyA, 8. (tenAthI) nIlalezyAvALA vizeSAdhika che, 1. dasa vise sAdiyA | 9. (tenAthI) kRSNalezyAvALA vizeSAdhika che. g6, yufsa maMte ! sadbhumititirivarSa- pra. 6. aMte ! kRSNalezyAvALA vAvatu- zuklalezyAjonniyaannN tirikkhajoNiNINa ya kaNhalessANaM vALA samUrizcama paMcendriya- tiryaMcayoniko ane -jAva- sukkalessANa ya kayare kayarehiMto appA vA tiryaMcayonika strIomAMthI koNa, konAthI alpa -nAva-vise sAhitya vAM? -cAvat vizeSAdhika che ? u. goyamA ! jaheva paMcamaMtahA imaM pichaThaM bhANiyavvaM / u. gautama ! jema pAMcamuM alpabahatva karyuM tevI ja rIte A chaThTha kahevuM joIe. g, 7, ji r saMta ! bhavati paDhiyatirivara- pra. 7. bhaMte ! A kRSNalezyAvALA -vAva-zuklalezyAjonniyaannN tirikkhajoNiNINa ya kaNhalessANaM vALA garbhaja paMcendriya tiryaMcayoniko ane -jAba-sukkalessANa ya kayare kayarehiMto appA vA tiryaMcayonika strIomAMthI koNa, konAthI alpa -nava-vise sAdiyA vA? -vAva- vizeSAdhika che ? u. goyamA ! 1. savvatthovA gabbhavakaMtiyapaMceMdiya- u. gautama ! 1. badhAthI alpa zuklalezyAvALA tirikkhajoNiyA sukkalessA, garbhaja paMcendriya tiryaMcayonika che, 2. sukkalessAo tirikkhajoNiNIo saMkhejja 2. (tenAthI), zuklalezyAvALI garbhaja paMcendriya guNAo, tiryaMcayonika strIo saMkhyAtaguNI che, 3. pamhalessA gabbhavakkaMtiyapaMceMdiyatirikkhajoNiyA 3. (tenAthI) palbalezyAvALA garbhaja paMcendriyasNkhejjgunnaa; tiryaMcayonika saMkhyAtaguNA che, 4.pamhalessAotirikkhajoNiNIosaMkhejjaguNAo, 4. (tenAthI) palbalezyAvALI garbhaja paMcendriya tiryaMcayonika strIo saMkhyAtaguNI che, 5.teulessAgabbhavakkaMtiyapaMceMdiyatirikkhajoNiyA 5. (tenAthI) tejovezyAvALA garbhaja paMcendriya saMnga IT, tiryaMcayonika saMkhyAtaguNA che, 6. teulessAo tirikkhajoNiNIosaMkhejjaguNAo, 6. (tenAthI) tejovezyAvALI garbhaja paMcendriya tiryaMcayonika strIo saMkhyAtaguNI che, 7.kAulessAgabbhavakkatiyapaMceMdiyatirikkhajoNiyA 7. (tenAthI) kApotalezyAvALA garbhaja paMcendriya saMkhejjaguNA, tiryaMcayonika saMkhyAtaguNA che, 8. NIlalessA gabbhavakkaMtiyapaMceMdiyatirikkha 8. (tenAthI) nIla vezyAvALA garbhaja paMcendriya joNiyA visesAhiyA, tiryaMcayonika vizeSAdhika che, 9. kaNhalessA gabbhavatiyapaMceMdiyatirikkha 9. (tenAthI) kuSNalezyAvALA garbhaja paMcendriya joNiyA visesAhiyA, tiryaMcayonika vizeSAdhika che, 10. kAulessAo tirikkhajoNiNIo saMkhejja 10. (tenAthI) kApota lezyAvALI tiryaMcayonika TITo, strIo saMkhyAtaguNI che, 11.NIlalessAo tirikkhajoNiNIo visesA 11. (tenAthI)nIlalezyAvALI tiryaMcayonika strIo hiyAo, vizeSAdhika che, Page #659 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1214 dravyAnuyoga bhAga-2 12. kaNhalessAo tirikkhajoNiNIo visesA divALI ! 5. 8, Umsi aMta ! sanmujaIma-udvitiri joNiyANaM,gabbhavakkaMtiya-paMceMdiyatirikkhajoNiyANaM, tirikkhajoNiNINa ya kaNhalessANaM-jAva-sukkalessANa ya kayare kayarehiMto appA vA-jAva-visesAhiyA vA? 3. yama ! 2. savatyo bhavatiya-tirivuMjonniyaa sukkalessA, 2.sukkalessAotirikkhajoNiNIosaMkhejjaguNAo, 3. pamhalessA gabbhavaktaMtiya-tirikkhajoNiyA saMkhejjaguNA, 4. pamhalessAo tirikkhajoNiNIo saMkhejjaguNAo, 5. teulessA gabbhavakkaMtiya-tirikkhajoNiyA saMkhejjaguNA, 6. teulessAo tirikkhajoNiNIo saMkhejjaguNAo, 12. (tenAthI) kRSNalezyAvALI tiryaMcayonika strIo vizeSAdhika che. pra. 8, kRSNalezyAvALA -thAvata- zuklalezyAvALA A samma7ima paMcendriya- tiryaMcayoniko, garbhaja paMcendriya- tiryaMcayoniko tathA tiryaMcayonika strIomAMthI koNa, konAthI alpa yAvatuvizeSAdhika che ? u. gautama ! 1, badhAthI alpa zuklalezyAvALA garbhaja tiryaMcayonika che, 2. (tenAthI) zuklalezyAvALI tiryaMcayonika strIo saMkhyAtaguNI che, 3. (tenAthI) pabalezyAvALA garbhaja paMcendriyatiryaMcayonika saMkhyAtaguNA che, 4. (tenAthI) palezyAvALI tiryaMcayonika strIo saMkhyAtaguNI che, 5. (tenAthI) tejolezyAvALA garbhaja tiryaMcayonika saMkhyAtaguNA che, 6. (tenAthI)tejolezyAvALI tiryaMcayonika strIo saMkhyAtaguNI che, 7. (tenAthI) kApotaleyAvALA garbhaja tiryaMcayonika saMkhyAtaguNA che, 8. (tenAthI)nIlalezyAvALA garbhaja tiryaMcayonika vizeSAdhika che, 9. (tenAthI) kRSNalezyAvALA garbhaja tiryaMcayonika vizeSAdhika che, 10. (tenAthI) kApotalezyAvALI tiryaMcayonika strIo saMkhyAtaguNI che, 11. (tenAthI) nIlalezyAvALI tiryaMcayonika strIo vizeSAdhika che, 12. (tenAthI) kRSNalezyAvALI tiryaMcayonika strIo vizeSAdhika che, 13. (tenAthI) kApotalezyAvALA samUcchima paMcendriya-tiryaMcayonika asaMkhyAtaguNA che, 14. (tenAthI)nIlalezyAvALA samUcchima paMcendriya tiryaMcayonika vizeSAdhika che, 15. (tenAthI) kRSNalezyAvALA samUchima paMcendriyaUse tiryaMcayonika vizeSAdhika che. 7. kAulessA gabbhavakkaMtiya-tirikkhajoNiyA saMkhejjaguNA, 8. NIlalessA gabbhavakkaMtiya-tirikkhajoNiyA visesAhiyA, 9. kaNhalessA gabbhavakkaMtiya-tirikkhajoNiyA visesAhiyA, 10. kAulessAo tirikkhajoNiNIo saMkhejjaguNAo, 11. nIlalessAo tirikkhajoNiNIo visesaadiDyA. 12. kaNhalessAo tirikkhajoNiNIo visesaadiyamAM, 13. kAulessA sammucchima-paMceMdiyatirikkhajoNiyA asaMkhejjaguNA, 14. nIlalessA sammucchima-paMceMdiyatirikkhajoNiyA visesAhiyA, 15. kaNhalessAsammucchima-paMceMdiyatirikkhajoNiyA | Jain Eduration Ind visAdiyA | LA | Page #660 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 6. 9. eesi NaM bhaMte ! paMceMdiyatirikkhajoNiyANaM tirikkhajoNiNINa ya kaNhalessANaM -jAvasukkalessANa ya kayare kayarehiMto appA vA -jAbavisesAhiyA vA ? u. goyamA ! 1 . savvatthovA paMceMdiyatirikkhajoNiyA sukkalessA, 2. sukkalessAo tirikkhajoNiNIo saMkhejjaguNAo, 3. pamhalessA gabbhavakkaMtiya-paMceMdiyatirikkhajoNiyA saMkhejjaguNA, 4. pamhalessAo tirikkhajoNiNIo saMkhejjaguNAo, 5. teulessA gabbhavakkaMtiya-paMceMdiyatirikkhajoNiyA saMkhejjaguNA, 6. teulessAo tirikkhajoNiNIo saMkhejjaguNAo, 7. kAulessAo tirikkhajoNiNIo saMkhejjaguNAo, 8. NIlalessAo tirikkhajoNiNIo visesAhiyAo, 9. kaNhalessAo tirikkhajoNiNIo visesAhiyAo, 10. kAulessA gabbhavakkaMtiya tirikkhajoNiyA asaMkhejjaguNA, 11. NIlalessA gabbhavakkaMtiya tirikkhajoNiyA visesAhiyA, 12. kaNhalessA gabbhavakkaMtiya tirikkhajoNiyA visesAhiyA, . 10. eesi NaM bhaMte! paMceMdiyatirikkhajoNiyANaM, tirikkhajoNiNIya kaNhalessANaM - jAva- sukkalessANa ya kayare kayarehiMto appA vA -jAva- visesAhiyA vA ? 3. goyamA ! baheva varma appAvaduAM tahIM meM vidha varaM - kAulessA tirikkhajoNiyA aNaMtaguNA / 1215 pra. 9. bhaMte ! A kRSNalezyAvALA -yAvata- zuklalezyA vALA paMcendriya tiryaMcayoniko ane tiryaMcayonika strIomAMthI koNa, konAthI alpa -yAvat vizeSAdhika che ? u. gautama ! 1. badhAthI alpa zuklalezyAvALA paMcendriya-tiryaMcayonika che, 2. (tenAthI) zuklalezyAvALI tiryaMcayonika strIo saMkhyAtaguNI che, 3. (tenAthI) padhmalezyAvALA garbhaja paMcendriya tiryaMcayonika saMkhyAtaguNA che, 4. (tenAthI) padhmalezyAvALI tiryaMcayonika strIo saMkhyAtaguNI che, 5. (tenAthI) tejolezyAvALA garbhaja paMcendriya tiryaMcayonika saMkhyAtaguNA che, 6. (tenAthI) tejolezyAvALI tiryaMcayonika strIo saMkhyAtaguNI che, 7. (tenAthI) kApotalezyAvALI tiryaMcayonika strIo saMkhyAtaguNI che, 8. (tenAthI)nIlalezyAvALI tiryaMcayonika strIo vizeSAdhika che, 9. (tenAthI) kRSNalezyAvALI tiryaMcayonika strIo vizeSAdhika che, 10. (tenAthI) kApotalezyAvALA garbhaja tiryaMcayonika asaMkhyAtaguNA che, 11. (tenAthI)nIlalezyAvALA garbhaja tiryaMcayonika vizeSAdhika che. 12. (tenAthI) kRSNalezyAvALA garbhaja tiryaMcayonika vizeSAdhika che. pra. 10, bhaMte ! kRSNalezyAvALA -yAva- zuklalezyAvALA A paMcendriya tiryaMcayoniko ane tiryaMcayonika strIomAMthI koNa, konAthI alpa -yAvatA- vizeSAdhika che ? u. gautama ! jema navamuM tiryaMcayonika saMbaMdhI alpa bahutva kahyuM tevI ja rIte A dasamuM paNa samajI levuM joIe. vizeSa : kApota lezyAvALA tiryaMcayonika anantaFor Private & Personal Use guNA che. Page #661 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1216 dravyAnuyoga bhAga-2 evaM ee dasa appAbahugA tirikkhajoNiyANaM / daM. 21. evaM maNUssANaM pi appAbahugA bhaanniybvaa| Navara-pacchimagaM10. appAbahugaM nntthi| 1. 1, pusi nuM maMte ! tevA saTv -gAva sukkalessANa ya kayare kayarehiMto appA vA -jAva visesAhiyA vA? 3. goyamA ! 2. sarvatyovA reva sukSetresa, 2. putre asaMvembaT, 3. udresA saMvembaTT, 4, nAjhanesa vise sAdiyA, che. taddA vise sAdisthA, 6. te dresA saMvennA / 1. 2, Usi maMta ! tevI saT -nava teulessANa ya kayare kayarehiMto appA vA -jAva visesAhiyA vA? 3. yama! . savalyovAso tevI utkaMsA, A pramANe A dasa alpabahatva tiryaMcayonikonA kahyA che. da.21. A pramANe manuSyonuM paNa alpabadutva kahevuM joIe. vizeSa : tenuM aMtima (dasamuM) alpabadutva nathI. pra. 1. bhaMte ! A kRSNalezyAvALA vAvatu- zukla lezyAvALA devomAMthI koNa, konAthI alpa -vAva- vizeSAdhika che ? u. gautama! 1. badhAthI thoDA zuklalezyAvALA deva che, 2. (tenAthI) pamalezyAvALA deva asaMkhyAtaguNA che, 3. (tenAthI) kApotalezyAvALA deva asaMkhyAtaguNA che, 4. (tenAthI) nIlalezyAvALA deva vizeSAdhika che, 5. (tenAthI) kRSNalezyAvALA deva vizeSAdhika che, 6. (tenAthI) tejolezyAvALA deva saMkhyAtaguNA che. pra. 2, bhaMte ! A kRSNalezyAvALI -vAva-tejalezyA vALI devIomAMthI koNa, konAthI alpa vAvata vizeSAdhika che ? u. gautama ! 1. badhAthI thoDI kApotalezyAvALI devIo che. 2. (tenAthI) nIlalezyAvALI vizeSAdhika che, 3. (tenAthI) kRSNalezyAvALI vizeSAdhika che, 4. (tenAthI) tejolezyAvALI saMkhyAtaguNI che. pra. 3, bhaMte ! A kRSNalezyAvALA -thAvatu- zukla lezyAvALA devo ane devIomAMthI koNa, konAthI alpa -cAvatu- vizeSAdhika che ? u. gautama! 1. badhAthI thoDA zuklalezyAvALA deva che, 2. (tenAthI) pabalezyAvALA asaMkhyAtaguNA che, 3. (tenAthI) kApotalezyAvALA asaMkhyAtaguNA che, 4. (tenAthI) nIlalezyAvALA vizeSAdhika che, 5. (tenAthI) kRSNalezyAvALA vizeSAdhika che, 6. (tenAthI) kApotalezyAvALI devIo saMkhyAtaguNI che, 7. (tenAthI)nIlalezyAvALI devIo vizeSAdhika 2. NIlalessAo visesAhiyAo, rU. dasamo viseriyA, 4. te sTesano saMknakuITo . pa. 3. eesi NaM bhaMte ! devANaM devINa ya kaNhalessANaM -jAva- sukkalessANa ya kayare kayarehiMto appA vA -gAva-visAhitya vA? 3. yama ! 2. saMvatyavA sevA sutverasI, 2. pamhalessA asaMkhejjaguNA, rU. asaMvejJaTUTT, 4. nIrasya viseDyiA . 6. dasa visenAdiyA, 6. kAulessAo devIo saMkhejjaguNAo, 7. strIno sevIo vise sAdithAgo, For Private & Personal use 69, Page #662 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 1217 8. kaNhalessAo devIo visesAhiyAo, 8. (tenAthI) kRSNalezyAvALI devIo vizeSAdhika 6. te svaisA tevA saMjJA , 10. teulessAo devIo sNkhejjgunnaao| pa. 1.eesiNaM bhaMte! bhavaNavAsINaM devANaM kaNhalessANaM -jAva- teulessANa ya kayare kayarehiMto appA vA -nA-visATiyA vA? u. goyamA!1.sabbatthovA bhavaNavAsI devA teulessA, 2. kAulessA asaMkhejjaguNA, rU. nItranTessa vise sAdiyA, 4. kaNhalessA visesaahiyaa| pa. 2. eesi NaM bhaMte ! bhavaNavAsiNINaM devINaM kaNhalessANaM-jAva-teulessANa ya kayare kayarehiMto appA vA -jAva-visesAhiyA vA? 3. roya ! vaM jevA 9. (tenAthI) tejovezyAvALA deva saMkhyAtaguNA che, 10. (tenAthI) tejolezyAvALI devIo saMkhyAta guNI che. pra. 1. bhaMte! A kRSNalezyAvALA vAva-tejalezyA vALA bhavanavAsI devomAMthI koNa, konAthI alpa -vAva- vizeSAdhika che ? gautama ! 1. badhAthI alpa tejolezyAvALA bhavanavAsI deva che, 2. (tenAthI) kApotalezyAvALA deva asaMkhyAtaguNA che, 3. (tenAthI) nIlalezyAvALA deva vizeSAdhika che, 4. (tenAthI) kRSNalezyAvALA deva vizeSAdhika che, 2, bhaMte ! A kRSNalezyAvALI vAvata-tejolezyAvALI bhavanavAsI devIomAMthI koNa, konAthI alpa -vAvata- vizeSAdhika che ? u. gautama ! A pramANe (devonAM samAna devIonuM paNa alpabadutva) kahevuM joIe. pra. 3. aMte ! kRSNalezyAvALA -cAvatu- tejovezyA vALA bhavanavAsI devo ane devIomAMthI koNa. konAthI alpa yAvata- vizeSAdhika che ? u. gautama! 1.badhAthI thoDA tejovezyAvALA bhavanavAsI deva che. 2. (tenAthI) tejolezyAvALI bhavanavAsI devIo saMkhyAtaguNI che, 3. (tenAthI) kApotalezyAvALA bhavanavAsI deva asaMkhyAtaguNA che, 4. (tenAthI) nIlalezyAvALA bhavanavAsI deva vizeSAdhika che, 5. (tenAthI) kuSNalezyAvALA bhavanavAsI deva vizeSAdhika che, 6. (tenAthI) kApotalezyAvALI bhavanavAsI devIo saMkhyAtaguNI che, 7. (tenAthI) nIlezyAvALI bhavanavAsI devIo vizeSAdhika che, pra. 3. eesi NaM bhaMte ! bhavaNavAsINaM devANa ya devINa ya kaNhalessANaM -jAva- teulessANa ya kayare kayarehiMto appA vA -jAva- visesAhiyA vA ? 3. IT! . savalyavA mavaUvAsa vAtetressA. 2. bhavaNavAsiNIoteulessAo saMkhejjaguNAo, 3. kAulessA bhavaNavAsI devA asaMkhejjaguNA, 4. nIrasa viseTiyA , che. dasa vise sAdiyA, 6. kAulessAobhavaNavAsiNIosaMkhejjaguNAo, 7. najhanesa vise sAdiyA, Page #663 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1218 dravyAnuyoga bhAga-2 8. vhasAbo visAyiko I 8. (tenAthI) kRSNalezyAvALI bhavanavAsI devIo vizeSAdhika che. evaM vANamaMtarANa vi tiNNeva appAbahuyA jaheva je pramANe bhavanavAsI deva-devIonuM alpabadutva bhavaNavAsINaM taheba bhaanniybvaa| kahyuM che, A pramANe vANavyaMtaronAM traNeya alpabahatva kahevA joIe. pa. eesi NaM bhaMte ! joisiyANaM devANa ya devINa ya pra. bhaMte ! A tejolezyAvALA jyotiSka deva-devIoteulessaann ya kayare kayarehiMto appA vA -jAva mAMthI koNa, konAthI alpa -vAva- vizeSAdhika visesAhiyA vA? 3. Tyama! . saMvatthava gosiva tevurasA, u. gautama! 1. badhAthI alpa tejolezyAvALA jyotiSka deva che, 2. joisiNidevIo teulessAo sNkhejjgunnaao| 2. (tenAthI) tejovezyAvALI jyotiSka devIo saMkhyAtaguNI che. g. yuff maMta! 9. mALiyA vAte sAje, pra. bhaMte ! A 1. tejovezyAvALA, 2. pappalekSA2.pmhlessaannN, 3. sukkalessANa ya kayare kayarehiMto vALA, 3. zuklalezyAvALA vaimAnika devomAMthI appA vA -jAva- visesAhiyA vA ? koNa, konAthI alpa -pAvata- vizeSAdhika che ? 3. thaT! 2. savalyavA mALiyAvA dhasA, u. gautama ! 1. badhAthI alpa zuklalezyAvALA vaimAnika deva che, 2. pamhalessA asaMkhejjaguNA, 2. (tenAthI) palbalezyAvALA asaMkhyAtaguNA che, rU. te asaMnnA | 3. (tenAthI) tejolezyAvALA asaMkhyAtaguNA che. pa. eesi NaM bhaMte ! vemANiyANaM devANaM. devINa ya bhaMte ! A tejolezyAvALA, pappalekSAvALA, teulessANaM, pamhalessANaM, sukkalessANa ya kayare zuklalezyAvALA vaimAnika devo ane devIomAMthI kayarehiMto appA vA -jAva-visesAhiyA vA? koNa konAthI alpa -cAvata- vizeSAdhika che ? 3. yaHT! 2. savalyovA veniyA sevA sUtresa, u. gautama ! 1. badhAthI thoDA zuklalezyAvALA vaimAnika deva che, 2. pamhalessA asaMkhejjaguNA, 2. (tenAthI) pabalezyAvALA asaMkhyAtaguNA che, 3. teulessA asaMkhejjaguNA, 3. (tenAthI) tejovezyAvALA asaMkhyAtaguNA che, 4. teulessAo vemANiNIo devIo saMkhejja 4. (tenAthI) tejalezyAvALI vaimAnika devIo guITgo | saMkhyAtaguNI che. . Tufsa maMta ! mavaMvAsI, vAnamaMtarAi, pra. bhaMte ! kRSNalezyAvALA -cAvatu- zuklalezyAvALA, joisiyANaM, vemANiyANa ya devANaM kaNhalessANaM bhavanavAsI, vANavyaMtara, jyotiSka ane vaimAnika -jAva- sukkalessANa ya kayare kayarehiMto appA vA devomAMthI koNa, konAthI alpa yAvata-vizeSAdhika -nAvi-visenA iva ? 3. nIyamI ! . satyavA veniyA levA surasA, u. gautama! 1. badhAthI alpa zuklalezyAvALA vaimAnika deva che, 2. pamhalessA asaMkhejjaguNA, 2. (tenAthI) palbalezyAvALA asaMkhyAtaguNA che, 3. teulessA asaMkhejjaguNA, 3. (tenAthI) tejolezyAvALA asaMkhyAtaguNA che, pra, Page #664 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 12 19 4. teulessA bhavaNavAsI devA asaMkhejjaguNA, 6. vinTesa basaMndrA , 6. straksA visasAhyiA, 7. brA visAhitya, 8. teulessA vANamaMtarA devA asaMkhejjaguNA, 9. kAulessA asaMkhejjaguNA, 20. fZjessa visasAdiyA, . dasa vise sAdiyA, 12. teulessA joisiya devA sNkhejjgunnaa| pa. eesi NaM bhaMte ! bhavaNavAsiNINaM, vANamaMtarINaM, joisiNINaM vemANiNINa ya kaNhalessANaM -jAvateulessANa ya kayare kayarehiMto appA vA -jAva visesAhiyA vA? u. goyamA ! 1. savvatthovAo devIo vemANiNIo teulessAo, 2. teulessAo bhavaNavAsiNIo asaMkhejjaguNAo, 4. (tenAthI) tejovezyAvALA bhavanavAsI deva asaMkhyAtaguNo che, 5. (tenAthI) kApotalezyAvALA asaMkhyAtaguNA che, 6, (tenAthI) nIlalezyAvALA vizeSAdhika che, 7. (tenAthI) kRSNalezyAvALA vizeSAdhika che, 8. (tenAthI) tejalezyAvALA vANavyaMtara deva asaMkhyAtaguNA che, 9. (tenAthI) kApotalezyAvALA asaMkhyAtaguNA che, 10. (tenAthI) nIlalezyAvALA vizeSAdhika che, 11. (tenAthI) kRSNalezyAvALA vizeSAdhika che, 12. (tenAthI) tejalezyAvALA jyotiSka deva saMkhyAtaguNA che. pra. bhaMte ! kRSNalezyAvALI cAvatu- tejolezyAvALI bhavanavAsI, vANavyaMtara, jyotiSka ane vaimAnika devIomAMthI koNa, konAthI alpa -vAva vizeSAdhika che ? u. gautama! 1. badhAthI thoDI tejalezyAvALI vaimAnika devIo che, 2. (tenAthI) tejovezyAvALI bhavanavAsI devIo asaMkhyAtaguNI che, 3. (tenAthI) kApotalezyAvALI asaMkhyAtaguNI che, 4. (tenAthI) nIlalezyAvALI vizeSAdhika che, 5. (tenAthI) kuSNalezyAvALI vizeSAdhika che, 6. (tenAthI) tejovezyAvALI vANavyaMtara devIo asaMkhyAtaguNI che, 7. (tenAthI) kApotalezyAvALI asaMkhyAtaguNI che, 8. (tenAthI) nIlalezyAvALI vizeSAdhika che, 9. (tenAthI) kRSNalezyAvALI vizeSAdhika che, 10. (tenAthI) tejalezyAvALI jyotiSka devIo saMkhyAtaguNI che. bhaMte ! kRSNalezyAvALA -thAvata- zuklalezyAvALA bhavanavAsI cAvatu-vaimAnika devo ane devIomAMthI koNa, konAthI alpa -jAvata- vizeSAdhika che ? u. gautama! 1. badhAthI thoDA zuklalezyAvALA vaimAnika deva che, rU. 3o asaMveLaTUTTo, 4. NIlalessAo visesAhiyAo, 5. kaNhalessAo visesAhiyAo, 6. teulessAo vANamaMtarIo devIo asaMkhejjaguNAo, 7. T3nTeso asaMvengaT T3 , 8. Innesa visadiyA, 9. kaNhalessAo visesAhiyAo, 10. teulessAo joisiNIo devIo saMkhejja TITbo | pa. eesiNaMbhaMte! bhavaNavAsINaM-jAva-vemANiyANaMdevANa yadevINa ya kaNhalessANaM-jAva-sukkalessANa ya kayare kayarahiMto appA vA -jAva-visesAhiyA vA? u. goyamA ! 1. savvatthovA vemANiyA devA sukkalessA, Page #665 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1220 2. pamhalessA asaMkhejjaguNA, 3. teulessA asaMkhejjaguNA, 4. teulessAo vemANiNIo devIo sNkhejjmuLajo, 5. teulessA bhavaNavAsI devA asaMkhejjaguNA, 6. teulessAo bhavaNavAsiNIo devIo saMkhejjaguNAo, 7. kAulessA bhavaNavAsI devA asaMkhejjaguNA, 8. NIlalessA visesAhiyA, 2. hajesTA visesAhiyA, 10. kAulessAo bhavaNavAsiNIo devIo saMkhejjaguNAo, 11. NIlalessAo visesAhiyAo, 12. kaNhalessAo visesAhiyAo, 13. teulessA vANamaMtarA devA asaMkhejjaguNA, 14. teulessAo vANamaMtarIo devIo sNkhejjmuLajo, 15. kAulessA vANamaMtarA devA asaMkhejjaguNA, 16. NIlalessA visesAhiyA, 17. kaNhalessA visesAhiyA, 18. kAulessAo vANamaMtarIo devIo saMkhejjaguNAo, o o. NIlalessAo devIo visesAhiyAo, 20. kaNhalessAo devIo visesAhiyAo, 21. teulessAo joisiyA devA saMkhejjaguNA, 22. teulessAo joisiNIo devIo saMkhejjaguNAo / 1 - vaLa. 1. 27, 3. 2, mu. o o72-o o o 0 viyA. ma. 26, 3. ?, mu. rU dravyAnuyoga bhAga-2 2. (tenAthI) padhmalezyAvALA asaMkhyAtaguNA che, 3. (tenAthI) tejolezyAvALA asaMkhyAtaguNA che, 4. (tenAthI) tejolezyAvALI vaimAnika devIo saMkhyAtaguNI che, 5. (tenAthI) tejolezyAvALA bhavanavAsI deva asaMkhyAtaguNA che, 6. (tenAthI) tejolezyAvALI bhavanavAsI devIo saMkhyAtaguNI che, 7. (tenAthI) kApotalezyAvALA bhavanavAsI deva asaMkhyAtaguNA che, 8. (tenAthI) nIlalezyAvALA vizeSAdhika che, 9. (tenAthI) kRSNalezyAvALA vizeSAdhika che, 10. (tenAthI) kApotalezyAvALI bhavanavAsI devIo saMkhyAtaguNI che, 11. (tenAthI) nIlalezyAvALI vizeSAdhika che, 12. (tenAthI) kRSNalezyAvALI vizeSAdhika che, 13. (tenAthI) tejolezyAvALA vANavyaMtara deva asaMkhyAtaguNA che, 14. (tenAthI) tejolezyAvALI vANavyaMtara devIo saMkhyAtaguNI che, 15. (tenAthI) kApotalezyAvALA vANavyaMtara deva asaMkhyAtaguNA che, 16. (tenAthI) nIlalezyAvALA vizeSAdhika che, 17. (tenAthI) kRSNalezyAvALA vizeSAdhika che, 18. (tenAthI) kApotalezyAvALI vANavyaMtara devIo saMkhyAtaguNI che, 19. (tenAthI)nIlalezyAvALI devIo vizeSAdhika che, 20. (tenAthI) kRSNalezyAvALI devIo vizeSAdhika che, 21. (tenAthI)tejolezyAvALA jyotiSmadeva saMkhyAtaguNA che, 22. (tenAthI) tejolezyAvALI jyotiSka devIo saMkhyAtaguNI che. For Private Personal Use Only Page #666 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 49. salessadIvakumArAiNaM appabahuttaM pa. eesi NaM bhaMte! dIvakumArANaM kaNhalessANaM -jAbateulessANa ya kayare kayarehiMto appA vA - jAvavisesAhiyA vA ? 3. goyamA ! chu. savovA TIvakumArA teDajessA, 2. kAulessA asaMkhejjaguNA, rU. nIijessA visesadiyA, 4. kaNhalessA visesAhiyA / viyA. sa. 16, 3. zo, mu. rU udahikumArA vi evaM ceva / - viyA. sa. 16, 3. 12, su. z evaM disAkumArA vi / evaM thaNiyakumArA vi / - viyA. sa.16,3.23, mu.o - viyA. sa. 16, 3.64, mu.o evaM nAgakumArA vi / - viyA. sa. 17, 3. 23, mu.o suvaNNakumArA vi evaM ceva / - viyA. sa. 17, 3. 24, suo vijjukumArA vi evaM ceva / - vicA. sa.? 7, 3. ?, mu.o vAukumArA vi evaM ceva / - viyA. sa. 17, 3. 6,su. zrR 'aggikumArA vi evaM ceva / - viyA.sa. 17, 3. 27, su.z 10. majemsa nIva-vaDavIsaraMkanu ji-gaLavadhutta1. sa juM maMte ! nIvALa daresAnuM -khAvasukklessaann ya kayare kayarehiMto appiDhiyA vA mahiDDiyA vA ? 3. goyanA ! ?. daMjessehiMto jhinessA mandiyA, 2. NIlalessehiMto kAulessA mahiDDhiyA, 3. kAulessehiMto teulessA mahiDDhiyA, For Private 49. salezI dvIpakumArAdinuM alpabahutva : 50, 1221 pra. bhaMte ! kRSNalezyAvALA -yAvat- tejolezyAvALA dvIpakumAromAMthI koNa konAthI alpa -yAvat- vizeSAdhika che ? u. gautama ! 1. badhAthI alpa dvIpakumAra tejolezyAvALA che, 2. (tenAthI) kApotalezyAvALA asaMkhyAtaguNA che, 3. (tenAthI) nIlalezyAvALA vizeSAdhika che, 4. (tenAthI) kRSNalezyAvALA vizeSAdhika che. udadhicchumAronuM alpa bahutva paNa A pramANe che. dizAkumAronuM alpa bahutva paNa A pramANe che. stanitakumA2onu alpa bahutva paNa A pramANe che. nAgakumAronuM alpa bahutva paNa A pramANe che. suvarNakumAronuM alpa bahutva paNa A pramANe che. vidyutakumAronu alpa bahutva paNa A pramANe che. vAyukumAronu alpa bahutva paNa A pramANe che. agnikumAronuM alpa bahutva paNa A pramANe che. salezI jIva covIsa daMDakomAM RddhinuM alpa bahutva : pra. A kRSNalezyAvALA -yAva- zuklalezyAvALA jIvomAM koNa, konAthI alpa RddhivALA ke mahARddhivALA che ? u. gautama ! 1. kRSNalezyAvALothI nIlalezyAvALA mahardika che, 2. nIlalezyAvALothI kApotalezyAvALA mahardika che, 3. kApotalezyAvALothI tejolezyAvALA mahardika che, Personal Use Only Page #667 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1222 dravyAnuyoga bhAga-2 4. teulessehiMto pamhalessA mahiDDhiyA, 5. pamhalessahiMto sukkalessA mahiDDhiyA, 6. savappiDiDhayA jIvA kaNhalessA, 7. sarvamadiDhiyA navA mutterasaT I pra. pa. eesiNaMbhaMte!NeraiyANaM kaNhalessANaM,NIlalessANaM, kAulessANa ya kayare kayarehiMto appiDhiyA vA, mahiDDhiyA vA? 3. thaT! . ciMtA trastrajJA mahiDhiyA, 2. NIlalessehiMto kAulessA mahiDDhiyA, 3. savvappiDiDhayA NeraiyA kaNhalessA, 4. sabvamahiDDhiyA raiyA kaaulessaa| 4. tejalezyAvALothI pabalezyAvALA mahaddhika che, 5. pabalezyAvALothI zuklalezyAvALA mahaddhika che, 6. kRSNalezyAvALA jIva badhAthI alpaRddhivALA che, 7. zuklalezyAvALA jIva badhAthI mahARddhivALA che. bhaMte ! A kuSNalezI, nIlalezI, kApotalezI nArakomAM koNa, konAthI alpaRddhivALA ke mahAddhivALA che ? u. gautama ! 1. kRSNalezI nArakothI nIlezI nAraka mahaddhika che, 2. nIlezI nArakothI kApotalezI nAraka mahaddhika che, 3. kRSNalezyAvALA nAraka badhAthI alpaRddhivALA che, 4. kApotalezyAvALA nAraka badhAthI mahARddhi vALA che. pra. bhaMte ! A kRSNalezyAvALA vAvatu- zuklalezyA vALA tiryaMcayonikomAMthI koNa, konAthI alpaRddhivALA ke mahAddhivALA che ? u. gautama! jema samuccaya jIvonI alpaRddhi mahAddhi kahI che, te pramANe tiryayonikonI kahevI joIe. pra. bhaMte ! kRSNalezyAvALA vAvata- tejovezyAvALA ekendriya tiryaMcayonikomAMthI koNa, konAthI alpaRddhivALA ke mahAddhivALA che ? u. gautama ! 1. kuSNalezyAvALA ekendriya tiryaMconI apekSAe nIlalezyAvALA ekendriya mahaddhika che, 2. nIlalezyAvALAthI kApotalezyAvALA mahaddhika che, 3. kApotalezyAvALAthI tejalezyAvALA maharbika che, 4. badhAthI alpaRddhivALA kRSNalezyAvALA ekendriya tiryaMcayonika che, 5. badhAthI mahAddhivALA tejovezyAvALA ekendriya pa. eesi NaM bhaMte ! tirikkhajoNiyANaM kaNhalessANaM -jAva-sukkalessANa ya kayare kayarehiMto appiDDhiyA va, maTiDhiya vA ? 3. gayA ! naET navA pa. eesi NaM bhaMte ! egiMdiyatirikkhajoNiyANaM kaNhalessANaM-jAva-teulessANa ya kayare kayarehiMto appiDDhiyA vA, mahiDDhiyA vA ? goyamA ! 1. kaNhalessehiMto egidiyatirikkhajoNiehiMto NIlalessA mahiDiDhayA, 2. NIlalessahiMto kAulessA mahiDDhiyA, 3. kAulessahiMto teulessA mahiDiDhayA, 4. savappiDiDhayA egiMdiyatirikkhajoNiyA kaNhalessA, 5. savvamahiDDhiyA teulessaa| evaM puDhavikkAiyANa vi| evaM eeNaM abhilAveNaM jaheva lessAo bhANiyAo taheva nneyvvN-jaav-curidiyaa| A pramANe pRthvIkAyikonI alpaRddhi mahARddhinuM alpabadutva kahevuM joIe. A pramANe caundriya jIvo sudhI jemAM jeTalI lezyAo kramathI kahI che te kramathI A AlApakanAM anusAra alpaRddhi ke mahAddhivALI jANI levI joIe. Page #668 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 1223 paMcediyatirikkhajoNiyANaM tirikkhajoNiNINa A pramANe samRchima ane garbhajapaMcendriya sammucchimANaMgabbhavatiyANa yasabvesiMbhANiyabvaM tiryaMcayoniko tathA tiryaMcayonika strIothI -jAva- appiDDhiyA vemANiyA devA teulessA, tejolezyAvALA vaimAnika deva alpaddhivALA che sabamahiDDhiyA vemANiyA devA sukklessaa| ane zuklalezyAvALA vaimAnika deva mahAddhi- TUT, , 27, 3. 2, mu. 261-2667 vALA che tyAM sudhI badhu varNane pUrvavata karavuM joIe. 51. salessa dIvakumArAiNaM iDDhi appabahutaM 51. salezI dvIpakumArAdinI RddhinuM alpabadutva : pa. eesi NaM bhaMte ! dIvakumArANaM kaNhalessANaM-jAva- pra. bhaMte ! A kRSNalezyAvALA -yAvatu- tejalezyAteulessaann ya kayare kayarehiMto appiDhiyA vA vALA dvIpakumAromAMthI koNa, konAthI alpaRddhimhiddddhiyaa vA? vALA ke mahAcchaddhivALA che ? . jayama! 6. dahiMtonIstransesa maTiDhiyA, u. gautama ! 1. kRSNalezyAvALAthI nIlalezyAvALA dvIpakumAra mahaddhika che, 2. nIlalessahiMto kAulessA mahiDDhiyA, 2. nIlalezyAvALAthI kApotalezyAvALA dvIpakumAra mahaddhika che, 3. kAulessahiMto teulessA mahiDDhiyA, 3. kApotalezyAvALAthI tejalezyAvALA dvIpakumAra mahaddhika che, 4. sabvappiDDhiyA kaNhalessA savvamahiDDhiyA 4. badhAthI alpaddhivALA kRSNalezI che, badhAthI teulessaa| mahAddhivALA tejovezI che. - vicA. sa. 16, 3. ??, su.4 udahi-disA-thaNiyakumArANa ya evaM ceva / udadhikumAra, dizAkumAra ane svanitakumAronI - viyA, sa, 26, 3. 22-24 alpaRddhi mahAddhinuM alpa bahutva A pramANe che. nAga-suvaNNa-vijju-vAu-aggikumArANa ya evaM cev| nAgakumAra, suvarNakumAra, vidyutakumAra, vAyukumAra - vi. . 27, 3. 23-17 ane agnikumAronI alpaRddhi mahAddhinuM alpa - bahatva A pramANe che. 12, nA TA para, vezyAonAM sthAna : pa. kevaiyA NaM bhaMte ! kaNhalessaTThANA paNNattA? pra. kuSNalezyAnAM keTalA sthAna kahyA che ? u. goyamA ! asaMkhejjA kaNhalessaTThANA paNNattA / gautama ! kRSNalezyAnAM asaMkhya sthAne kahyA che. parva -jhAva-musiTI A pramANe zakyulezyA sudhI asaMkhya sthAna jANavA - TUT. 5. 27, 34, su. 1246 joIe. asaMkhejjA osappiNINa, ussappiNINa je smyaa| asaMkhyAta avasarpiNI- utsarpiNI kALano jeTalo saMkhAIyA logA lesANaM huMti tthaannaaii|| samaya che ke saMkhyAta lokonAM jeTalA AkAza - 34. , 34, TI, 33 pradeza che teTalA vezyAonAM sthAna hoya che. 53. lemsaTThANANaM appa-bahuttaM 53. vezyAnAM sthAnomAM alpabadutva : pa. eesiNaM bhaMte! kaNhalessaTThANANaM-jAva-sukkalessa- pra. bhaMte ! A kRSNalezyA -cAvatu- zuklalezyAnAM TThANANa ya jahaNNagANaM davaTThayAe, paesaTThayAe, jaghanya sthAnomAMthI dravyanI apekSAe, pradezonI davvaThThapaesaTThayAe kayare kayarehiMto appA vA apekSAe ane dravya tathA pradezonI apekSAthI -nava- viditya vA ? koNa, konAthI alpa -cAvatu- vizeSAdhika che? . () viyA, mu. 2, 3. 2, mu. 23 (g) vi. sa. 16, 3. ??, mu. 4 Page #669 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 24 dravyAnuyoga bhAga-2 dvvtttthyaae3. yama! saMvatyovA nahaUTI I . trANa, jahaNNagANIlalessaTThANA davaTThayAe asaMkhejjaguNA, jahaNNagA kaNhalessaTThANAdavaTThayAe asaMkhejjaguNA, jahaNNagAteulessaTThANA dabaTTyAe asaMkhejjaguNA, jahaNNagA pamhalessaTThANA davaTThayAe asaMkhejjaguNA, jahaNNagA sukkalessaTThANAdavvaTThayAe asaMkhejjaguNA, paesaTThayAesavvatthovA jahaNNagA kAulessaTThANA paesaTThayAe, jahaNNagANIlalessaTThANApaesaTThayAe asaMkhejjaguNA, dravyanI apekSAthI : u. gautama ! dravyanI apekSAe badhAthI alpa jaghanya kApotalezyAnAM sthAna che, (tenAthI) nIlalezyAnAM jaghanya sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, (tenAthI) kRSNalezyAnAM jadhanya sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, (tenAthI) tejalezyAnAM jaghanya sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, (tenAthI) palbalezyAnAM jaghanya sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, (tenAthI) zuklalazyAnA jaghanya sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtaguNA che. pradezonI apekSAthI : badhAthI alpa pradezonI apekSAe kApotalezyAnAM jaghanya sthAna che, (tenAthI) nIlalezyAnAM jaghanya sthAna pradezonI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, (tenAthI) kRSNalezyAnAM jaghanya sthAna pradezonI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, (tenAthI) tejolezyAnAM jaghanya sthAna pradezonI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, (tenAthI) pamalezyAnAM jaghanya sthAna pradezonI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, (tenAthI) zuklalazyAnAM jaghanya sthAna pradezonI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, dravya ane pradezonI apekSAthI : badhAthI alpa dravyanI apekSAe kApotalezyAnAM jadhanya sthAna che, (tenAthI) nIlalezyAnAM jaghanya sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, A pramANe jaghanya kRSNalezyA sthAna, tejovezyA sthAna, paHlezyA sthAna paNa kramaza: asaMkhyAtaguNA che, (tenAthI) zuklalezyAnAM jaghanya sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, jahaNNagA kaNhalessaTThANApaesaTThayAe asaMkhejjaguNA, jahaNNagAteulessaTThANA paesaTThayAe asaMkhejjaguNA, jahaNNagApamhalessaTThANA paesaTThayAe asaMkhejjaguNA, jahaNNagAsukkalessaTThANA paesaTThayAe asaMkhejjaguNA, davvaTTha-paesaTThayAesavvatthovA jahaNNagA kAulessaTThANA dabbaThThayAe, jahaNNagANIlalessaTThANAdavaTThayAe asaMkhejjaguNA, evaM kaNhalessaTThANA teulessaTThANA pamhalessaTThANA, jahaNNagA sukkalessaTThANA dabaTThayAe asaMkhejjaguNA, Page #670 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lezyA adhyayana 6. jahaNNaehiMto sukkalessaTThANehiMto davvaTThayAe jahaNNagA kAulessaTThANA paesaTTyAe aNaMtaguNA, jahaNaNagA NIlalessaTThANA paesa TThayAe asaMkhejjaguNA, chuM -bAva- suOsmA eesi NaM bhaMte ! kaNhalessaTThANANaM - jAva- sukkalessaTThANANa ya ukkosagANaM davvaTTyAe, paesaTThayAe davvaTThapaesaTTayAe kayare kayarehiMto appA vA -khAva- visesAhiyA vA ? u. goyamA ! savvatthovA ukkosagA kAulessaTThANA davvaTThayAe, ukkosagANIlalessaTThANA davvaTTyAe asaMkhejjaguNA, evaM jaheva jahaNNagA taheva ukkosagA vi, NavaraM- ukkosatti abhilAvo / pa. eesi NaM bhaMte ! kaNhalessaTThANANaM - jAva- sukkalessaTThANANa ya jahaNNukkosagANaM davvaTTyAe, paesaTThAe, davvaTThapaesaTTyAe kayare kayarehiMto aA vA -khAva- visesahiyA vA? davvaTTayAe u. goyamA ! savvatthovA jahaNNagA kAulessaTThANA davvaTThayAe jahaNNagA NIlalessaTThANA davvaTThayAe asaMkhejjaguNA, evaM kaNhalessaTThANA, teulessaTThANA, pmhlessALA, jahaNNagA sukkalessaTThANA davvaTTyAe asNkhejjmuLA, jahaNNaehiMto sukkalessaTThANehiMto davvaTThayAe ukkosA kAulessaTThANA davvaTTyAe asaMkhejjaguNA, For Private 1225 dravyanI apekSAe jadhanya zuklalezyA sthAnothI kApotalezyAnAM jaghanya sthAna pradezonI apekSAe anantaguNA che, nIlalezyAnAM jaghanya sthAna pradezonI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, A pramANe zuklalezyAnAM sthAno sudhI asaMkhyAtaguNA jANavAM joIe. pra. bhaMte ! A kRSNalezyAnAM utkRSTa sthAno -yAvatzuklalezyAnAM utkRSTa sthAnomAMthI dravyanI apekSAthI pradezonI apekSAthI tathA dravya ane pradezonI apekSAthI koNa, konAthI alpa -yAvatvizeSAdhika che ? u. gautama ! badhAthI alpa dravyanI apekSAe kApotalezyAnAM utkRSTa sthAna che, (tenAthI) nIlalezyAnAM utkRSTa sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, A pramANe jathanya sthAnonAM alpabahutvanAM samAna utkRSTa sthAnonuM paNa alpabahutva jANavuM joIe, vizeSa H jaghanya zabdanAM sthAnamAM utkRSTa zabda kahevA joIe. pra. bhaMte ! A kRSNalezyA -yAva- zuklalezyAnA jaghanya ane utkRSTa sthAnomAM dravyanI apekSAthI, pradezonI apekSAthI tathA dravya ane pradezonI apekSAthI koNa, konAthI alpa -cAvatA- vizeSAdhika che ? dravyanI apekSAthI : u. gautama ! dravyanI apekSAthI badhAthI thoDA kApotalezyAnAM jaghanya sthAna che, (tenAthI) nIlalezyAnAM janma sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, A pramANe kRSNalezyA, tejolezyA ane padhmalezyAnAM jaghanya sthAna kramazaH asaMkhyAtaguNA che. (tenAthI) zuklalezyAnAM jaghanya sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, dravyanI apekSAe jaghanya zuklalezyA sthAnothI kApotalezyAnAM utkRSTa sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, Personal Use Only Page #671 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1226 ukkosA NIlalessaTThANA davvaTTayAe asaMkhejjaguNA, evaM kaNhalesTThANA teulessaTThANA pamhalessaTThANA, ukkosA sukkalessaThANA davvaTTyAe asaMkhejjaguNA / paesaTTayAe savvatthovA jahaNNagA kAulessaTThANA paesaTTyAe, jahaNNagA NIlalessaTThANA paesaTThayAe asaMkhejjaguNA, evaM jaheva davvaTTyAe taheva paesaTTyAe vi bhANiyavvaM / davvaTThapaesaTTyAe savvatthovA jahaNNagA kAulessaTThANA davvaTTyAe, jahaNNagANIlalessaTThANA davvaTTyAe asaMkhejjaguNA, evaM kaNhalessaTThANA teulessaTThANA pamhalessaTThANA, jahaNNagA sukkalessaTThANA davvaTTyAe asaMkhejjaguNA, jahaNNaehiMto sukkalessaTThANehiMto davvaTTyAe, ukkosA kAulessaTThANA davvaTTyAe asaMkhejjaguNA, ukkosA NIlalessaTThANA davvaTTyAe asaMkhejjaguNA, evaM kaNhalessaThANA, teulessaThANA, pamhalessaTThANA, ukkosagA sukkalessaTThANA davvaTThayAe asaMkhejjaguNA, ukkosaehiMto sukkalessaTThANehiMto davvaTTyAe, jahaNagA kAulessaTThANA paesaTTyAe aNaMtaguNA, jahaNNagA NIlalessaTThANA paesaTTyAe asNkhejjguVI1, dravyAnuyoga bhAga-2 (tenAthI) nIlalezyAnA utkRSTa sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, A pramANe- kRSNalezyA, tejolezyA ane padhmalezyAnAM utkRSTa sthAna kramathI asaMkhyAtaguNA che, (tenAthI) zuklalezyAnAM utkRSTa sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtaguNA che. pradezonI apekSAe H badhAthI alpa pradezonI apekSAe kApotalezyAnA jaghanya sthAna che, (tenAthI) nIlalezyAnAM jadhanya sthAna pradezonI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, A pramANe jema dravyanI apekSAe alpabahutvanuM varNana karela che, tevIja rIte pradezonI apekSAthI paNa alpabahutvanuM varNana karavuM joIe. dravya ane pradezonI apekSAthI : kApotalezyAnAM jadhanya sthAna dravyanI apekSAe badhAthI alpa che, (tenAthI) nIlalezyAnAM jaghanya sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, A pramANe kRSNalezyA, tejolezyA ane padhmalezyAnAM jaghanya sthAna kramathI asaMkhyAtaguNA che, (tenAthI) zuklalezyAnAM jadhanya sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, dravyanI apekSAe jaghanya zuklalezyA sthAnothI kApotalezyAnAM utkRSTa sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, (tenAthI)nIlalezyAnAM utkRSTa sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, A pramANe- kRSNalezyA, tejolezyA, padhmalezyA ane zuklalezyAnAM utkRSTa sthAna dravyanI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, dravyanI apekSAe utkRSTa zuklalezyA sthAnothI jadhanya kApotalezyAnAM sthAna pradezonI apekSAe anantaguNA che, (tenAthI) jadhanya nIlalezyA sthAna pradezonI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, For Private Personal Use Only Page #672 -------------------------------------------------------------------------- ________________ leyA adhyayana 1227 evaM kaNhalessaTThANA teulessaTThANA pamhalessa A pramANe - kRSNalezyA, tejolezyA, pappalezyA TThANA, jahaNNagA sukkalessaTThANA asaMkhejjaguNA; ane zuklalazyAnAM jaghanya sthAna pradezonI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, jahaNNaehiMto sukkalessaTThANehiMto paesaTThayAe pradezonI apekSAe jaghanya zuklalezyA sthAnothI ukkAsA, kAulessaTThANApaesaTThayAe asaMkhejjaguNA, utkRSTa kApotalezyAnAM sthAna pradezonI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, ukkAsayA NIlalessaTThANA paesaTThayAe asaMkhejja- (tenAthI) utkRSTa nIlalezyAnAM sthAna pradezonI apekSAe asaMkhyAtaguNA che, evaM kaNhalesaTThANA teulessaTThANA pamhalesaTThANA, A pramANe - kRSNalezyA, tejolezyA, pappalezyA ukkosagA sukkale saTThANA paesaThThayAe ane zuklalazyAnAM utkRSTa sthAna pradezonI apekSAe asNkhjjgunnaa| asaMkhyAtaguNA che. - TUT, 5. 27, 3. 4, 2247-1246 54. lessa'jjhayaNassaNikkhevo 54. vezyA adhyayanano upasaMhAra : tamhA eyANa lesANaM, aNubhA ge viyANiyA / lezyAonAM anubhAga (vipAka)ne jANIne aprazasta appasatthAo vajjittA, pasatthAo ahichejjaasi|| lezyAono parityAga karIne prazasta lezyAomAM - 34. ka. 34, T. 6 ? adhiSThita thavuM joIe. For VIN nal Use Only Page #673 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1228 27. kriyA adhyayana mana, vacana, kAyAnI pravRttine jainadarzanamAM yoga kahevAya che. eno saMbaMdha kriyA sAthe che. kriyA eka pAribhASika zabda che. jyAM sudhI jIvamAM yoga vidyamAna che tyAM sudhI kriyA paNa vidyamAna che. jyAre jIva ayogI avasthA ke zailezI avasthA athavA sidhdha avasthA ne prApta thAya che tyAre te akriya thaI jAya che. tAtparya e che ke yoga vagara kriyA thatI nathI. mATe kriyAnuM kAraNa kaho ke mAdhyama kaho yoga che. vyAkaraNadarzanamAM sidhdha athavA asidhdha dravyanI sAdhyaavasthAne kriyA kahI che. sAdhAraNa rIte ApaNe koI kArya saMpanna karavA mATe je pravRtti karIe chIe tene kriyA kahevAya che. te kriyA jIvamAM paNa hoI zake che ane ajIvamAM paNa hoI zake che. paNa jainadarzanano pAribhASika kriyAno saMbaMdha jIvathI che. jIva potAnI kriyAthI ajIvamAM yathAsaMbhava halanacalana karI zake che. chatAM paNa tAtvika daSTie kriyAnuM phaLa jIvane maLe che. mATe jIvamAM ja kriyA mAnI che sthAnAMga sUtramAM padyapikriyA be prakAranI kahI che jIva kriyA ane ajIva kriyA. ahiM ajIvakriyAnA eryApathikI ane sAmparAyikI nAmathI paNa be bheda karyA che. teno jIva sAthe saMbaMdha che. ajIva sAthe nahIM. kaSAyanI upasthitimAM je kriyA thAya che te sAmparAyikI tathA kaSAya rahita avasthAmAM je kriyA thAya che te eryApathikI kahevAya che. ahiM tAtparya e che ke kriyA kapAya nirapekSa che teno upAya hoya ke na hoya tenI sAthe koI saMbaMdha nathI. teno saMbaMdha yoganA hovA na hovAthI che. AgamomAM kriyAnA vividha prakAranA vibhAjana upalabdha che. sthAnAMga sUtramAM kriyA be prakAranI kahyA uparAMta tenA dazeka prakAranA vibhAjana jovA maLe che. temAMthI keTalAka vibhAjana A pramANe che. jeno samAveza kriyAnA pAMca bheda, tera bheda athavA paccIsa bhedamAM thaI jAya che. emAM jIva kriyAnA je be bheda che te mahatvapUrNa che - (1) samyakta kriyA ane (2) mithyAtva kriyA. samyakatvapUrvaka karelI kriyA samyaktva kriyA ane mithyAtvInI kriyAne mithyAtva kriyA kahI zakAya che. kriyAmAM rAga ane dveSa nimitta bane che. mATe kriyAnA be bheda A paNa che - (1) preya: pratyayA (rAgajanya) (2) dveSa pratyayA (dviSajanya). pachI preya: pratyayAne mAyA ane lobhanA rUpamAM ane " pratyayAne krodha ane mAnanA rUpamAM vibhakta karavAmAM AvI che. je nimitta, hetu, phaLa athavA sAdhanathI kriyA karavAmAM Ave che te nimitta, hetu, sAdhana athavA phaLanA AdhAra para kriyAnuM nAmakaraNa karI dIdhuM che. mATe kriyAnA aneka vibhAjana che. khyAprajJapti, prajJApanA, sthAnAMga, samavAyAMga vagere sutromAM kriyAnA pAMca prakAra kahyA che - (1) kAyikI (2) AdhikaraNikI (3) prApikI (4) pAritApanikI ane (5) prANAtipAtikI. je kriyAmAM kA te kAyikI kriyA kahevAya che. je kriyA zastra Adi upakaraNonI sahAyatAthI karavAmAM Ave te AdhikaraNikI kriyA kahevAya che. je kriyA dveSapUrvaka karavAmAM Ave che te prASikI kriyA kahevAya che. je kriyA bIjA prANIone kaSTakArI hoya te pAritApanikI kriyA tathA bIjA prANIonA prANono atipAta karavAvALI kriyAne prANAtipAtikI kriyA kahevAmAM Ave che. jIvanA covIse daMDakamAM A pAMca prakAranI kriyA jovAmAM Ave che. eTaluM avazya che ke je samaye jIva kAyikI, AdhikaraNikI ane prASikI kriyAthI spaSTa thAya che. te samaye pAritApanikI ane prANAtipAtikI kriyAthI koI jIva spaSTa thAya che tathA koI nathI thatA. A pAMca kriyAonA prAraMbhamAM traNa kriyAo kAyika, AdhikaraNikI ane prASikImAM sahabhAva che. arthAt A traNa kriyAo niyamathI sAthe ja hoya che. paraMtu pAritApanikI ane prANAtipAtikI kriyAono i t till I fit ilishalit at it aataawahilill ill filllllllllllisitLlutill i li li li audhhsamaHaithth HI I TI IT IS TRaa vA nari mlA kAkA navAgAma nA vAMkA vAgAkArousiasm usiAvaDA Page #674 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1229 sahabhAva niyata nathI. kadAcit e sAthe hoya che ane kadAcit nathI paNa hotI. eTaluM nirdhArita che ke jyAre prANAtipAtikI kriyA hoya che. tyAre jAvane pUrvanI cAre kriyAo hoya che. paraMtu pAritApanikI kriyAnA hovAthI prANAtipAtikI kriyA hoya e Avazyaka nathI. zeSa traNa kriyAo hoya che. A kriyAonA sahabhAva para prastuta adhyayanamAM jIva, samaya, deza ane pradezanI ekatAnA AdhAra para cAra biMduothI vibhAjana karyo che. kAyikI kriyA Adi A pAMce kriyA saMsAramAM joDavAvALI hovAthI AyojikA kriyAo kahevAmAM AvI che. eka bIjA vibhAjananA pramANe paNa kriyAonA pAMca prakAra che - (1) AraMbhikI (2) pArigrahikI (3) mAyA pratyayA (4) apratyAkhyAna kriyA ane (5) mithyAdarzana pratyayA. AmAMthI AraMbhikI kriyA pramAda vakhate thAya che. AraMbhayukta athavA hiMsA yukta kriyA AraMbhikI kriyA kahevAya che. parigrahapUrvaka karelI kriyA pArigrahIkI kriyA hoya che. mAyAnA nimitte karelI kriyA mAyA pratyayA che. apratyAkhyAnI jIvane aviratinA kAraNe thavAvALI kriyA apratyAkhyAna kriyA kahevAya che. tathA mithyAtvanA kAraNe utpanna kriyAo mithyAdarzana pratyayA kahI che. mithyAdaSTi jIvamAM A pAMce kriyAo jovA maLe che tathA sabhyaSTi jIvamAM mithyAdarzana pratyayA kriyAne choDI cAre kriyAo jovA maLe che. A pAMce kriyAonA sahabhAvano niyama alaga che. je jIvamAM mithyAdarzana pratyayA kriyA jovA maLe che temAM zeSa cAre kriyAo niyamA jovA maLe che. jemAM pratyAkhyAna kriyA hoya che temAM mithyAdarzana pratyayA kriyA vaikalpikarUpa thI hoya che. paraMtu zeSa traNa kriyAo temAM hoya che. mAyA pratyayA kriyAvALA ne zeSa cAre kriyAo vaikalpika rUpathI hoya che. jene pArigrahikI kriyA hoya che tene AraMbhikI ane mAyA pratyayA kriyA nizcitarUpathI hoya che. paraMtu zeSa be kriyAo vaikalpika hoya che. AraMbhikI kriyAnI sAthe mAyApratyayA kriyA niyamathI hoya che. paraMtu zeSa traNa kriyAo kadAcit hoya che tathA kadAcit nathI hotI. covIsa daMDakomAM kone keTalI kriyAo hoya che tenuM prastuta adhyayanamAM nirdeza che. aDhAra pApasthAnamAM pratyekathI virata jIva kayA prakAranI kriyAo kare che Ano paNa A adhyayanamAM ullekha thayo che. AraMbhikI Adi kriyAomAM sauthI alpa mithyAdarzana pratyayA kriyAo che. temAM apratyAkhyAna, pArigrahikI ane AraMbhikI kriyAo uttarottara vizeSAdhika che tathA mAyA pratyayA kriyAo sauthI adhika che. kriyAonA paMcavidha hovAnuM varNana bIjA prakArothI paNa thayuM che. jemake - (1) daSTi vikArajanya kriyA (2) sparza saMbaMdhI (3) bahAranA nimittathI utpanna (4) samUhamAM thavAvALI (5) potAnA hAthathI thavAvALI. temaja bIjA prakAro paNa che. jemake - (1) zastra vagara thavAvALI kriyA (2) AjJA devAthI thavAvALI kriyA (3) chedana-bhedana janya kriyA (4) ajJAnatAthI thavAvALI kriyA ane (5) AkAMkSA vagara thavAvALI kriyA. A badhI kriyAo nairayikothI laI vaimAniko sudhI covIsa daMDakomAM jovA maLe che. manuSyomAM pAMca prakAranI kriyAonuM varNana A pramANe che - (1) rAgabhAvajanya kriyA (2) dveSabhAva janya kriyA (3) mana AdinI duSyeSTAothI janya kriyA (4) sAmUhikarupathI thavAvALI kriyA ane (5) gamanAgamanathI thavAvALI kriyA. pAMca kriyAo A paNa che - (1) prANAtipAta kriyA (2) mRSAvAda kriyA (3) adattAdAna kriyA (4) maithuna kriyA ane (5) parigraha kriyA. A pAMceya kriyAo spaSTa che. AtmakRta che tathA AnupUrvIkRta che. A pAMce kriyAono AzravanA bhedomAM paNa samAveza thAya che. kriyAthI Azrava thAya che. tyArabAda karmabaMdha thAya che. jo kriyAo kAyayukta hoya che teno baMdha avazya thAya che ane jo kriyAo kaSAya rahita hoya to mAtra Azrava thAya che. baMdha nathI thato. For Private Personal Use Only Page #675 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1230 llilitivitin [ivil llllllllin'pANAthI " is Bilitiatithaiyalalirililiiiiiiiiiiiiii illumilitiuslltilitiiiiiiiii'llulitivil illnilalifilialitivihadiali BiAvAdaHumsuillkiillfull fulllllilittllllllii'li[ltill - bhAga 1 Oc - - - - ill illllllllllllllllllla IIL Illlllll initiatiHillillafulia Hi - - - - eTalA mATe ja be prakAranAM kriyA sthAna kahyA che - (1) dharmasthAna ane (2) adharmasthAna. dharmayukta kriyA dharmasthAnanuM pramANa che tathA adharmapUrvaka karelI kriyA adharmasthAnanuM bodhaka che. uttarAdhyayana sUtramAM darzana, jJAna, cAritra, tapa, vinaya, satya, samiti, gupti vagere kriyAomAM ruci hovAne kriyA ruci kahI che. kriyA zabdano prayoga eka sthAne cAritranA arthamAM prayukta thayo che. "jJAnatriyamyAM moka:" nA aMtargata kriyA zabda cAritranA mATe ja prayukta thayo che. A pramANe jJAnanA AcaraNarUpa je cAritra che te dharmasthAna kriyA che. zeSa badhI kriyAo adharmasthAnanI aMtargata Ave che. adharmasthAna rUpamAM 13 kiyAsthAna kahyA che, jemake - (1) arthadaMDa (2) anarthadaMDa (3) hiMsA daMDa (4) akasmAtu daMDa (5) daSTiviparyAsadaMDa (6) mRSApratyayika (7) adatAdAna pratyayika (8) adhyAtma pratyayika (ducitanavALI) (9) mAna pratyayika (10) mitradveSa pratyayika (11) mAyA pratyayika (12) lobha pratyayika ane (13) IryApathika. AmAMthI prAraMbhanA pAMca bhedomAM je daMDa zabda che te kriyAno ja bodhaka che. IryApathika kriyAnA sivAya anya kriyAomAM kaSAya ke pramAdanI vidyamAnatA che. A tera kriyA sthAnonuM A adhyayanamAM udAharaNa sahita vistArathI nirupaNa thayuM - che. adharmapakSIya dArzaniko ane ciMtakonA matonuM paNa khaMDana karavAmAM AvyuM che. ahiM e paNa darzAvavAmAM AvyuM che ke je zramaNa - brAhmaNa e mAne che ke badhA prANa -cAvata- satvonuM hanana karI zakAya che, potAnA adhIna karI zakAya che, dAsa banAvI zakAya che, paritApa daI zakAya che, kulAnta karI zakAya che ane prANothI viyoga paNa karI zakAya che te aneka du:khonA bhAgI thaze. teramuM IryApathika kriyAsthAnane dharmapakSIya kriyA sthAna mAnyuM che. temAM anagAra pAMca samitiothI sahita hoya che. traNa guptiothI gupta hoya che. brahmacaryanI navavADathI yukta hoya che. upayogapUrvaka bese che, Ubho thAya che. athavA pratyeka kriyA upayogapUrvaka kare che te IryApathika kriyA kare che. A teramA kriyAsthAnathI ja pratyeka jIva siddha thAya . emanI vicAradhArA adharmapakSIya ciMtako ane dArzanikothI viparIta hoya che. te koI jIvanuM hanana karavuM, tene adhIna banAvavuM, dAsa banAvavo, paritApa devuM Adi kriyAnA tyAgI hoya che. e samasta du:khono aMta karI le che. tyArabAda akriyAnI sthiti bane che. akriyAnuM phaLa siddhine prApta kare che. vyAkhyAprajJapti sUtranAM aMtargata kriyA saMbaMdhI aneka prazna che. jeno uttara bhagavAna mahAvIra Ape che. eka prazna che jayaMtino, bhaMte ! jIvonuM supta rahevuM sAruM ke jAgRta rahevuM sAruM ? bhagavAne uttara Apyo - jayaMti ! je adhArmika, adharmiSTha, adharmanuM kathana karavAvALo, adharmathI AjIvikA karavAvALo jIva che tenuM supta rahevuM sAruM che dharmAnusArI -yAvata- dharmathI ja AjIvikA calAvavAvALo che. te jIvone jAgRta rahevuM sAruM che. koI puruSa koI trasa jIvone mAre che to zuM te samaye anya prANIone paNa mAre che ? bhagavAnano uttara "hA" mAM jAya che kAraNa ke te mAravAnI kriyA karatA samaya sudhI anya traNa prANIone paNa mAre che. dhanuSa calAvavAvALA puruSane kAyikI kriyAthI laIne prANAtipAtikI sudhInI keTalI kriyAo lAge che ? bhagavAna uttara Ape che ke jyAre puruSa dhanuSane grahaNa kare che -vAva- prANIone jIvanathI rahita karI de che tyAre te kAyikI kriyA cAvatu- prANAtipAtikI kriyArUpa pAMce kriyAothI spaSTa thAya che. e ja nahIM je jIvonA zarIrothI te dhanuSa niSpanna thayuM che te jIva paNa kAyikI kAvata prANAtipAtikI kriyAothI spaSTa thAya che. A tathya AzcaryamAM nAMkhe evuM che kAraNa ke mRtyune prApta jIva potAnA nirjIva carmathI kevI rIte karmAzraya kare che e vicAraNIya biMdu che. evA ja aneka rocaka ane jJAnavardhaka prazno A adhyayanamAM samAveza che. covIsa daMDakomAM eka jIva eka jIvanI apekSAe kadAcit traNa, cAra ke pAMca kriyAovALA tathA kadAcit akriya na kara = initiativatiLeirFim in GuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiAnamAraHHHHHHHHHHHEALT= Page #676 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1231 Hill/LilliamHillli flirit tillwilliott tithili lll illumini /HHHHHala r u s Haiti lil llllllllllllllllllllllll II IIII ||mAMtill water utta E nt/Httitiiiiitill illumilia wAsa hoya che. eka jIva aneka jIvonI apekSAe, aneka jIva eka jIvanI apekSAe ane aneka jIva aneka jIvonI apekSAe paNa A ja pramANe traNa, cAra ke pAMca kriyAovALA athavA akriya hoya che. pAMca zarIronI apekSAe covIsa daMDakomAM kriyAonuM nirupaNa thayuM che. aDhAra pAponI saMkhyA aDhAra kriyAonA rUpamAM varNita che. e aDhAra kriyAo prANAtipAta, mRSAvAda AdithI laI mithyAdarzana zalya sudhI che. A kriyAonuM nirUpaNa karatI vakhate prazna thayo ke eka jIva prANAtipAta kriyAthI keTalI karmaprakRtio bAMdhe che ? uttaramAM kahyuM - sAta ke ATha karmaprakRtio bAMdhe che. AyuSya karmano baMdha karavAthI ATha anyathA sAta karmono baMdha kare che. A ja pramANe mRSAvAdathI laI mithyAdarzana zalya sudhI sAta ke ATha karmono baMdha thAya che. je pramANe aDhAra pApa kriyAomAM pravRtti thAya che te pramANe tenAthI viramaNa paNa karI zakAya che. kriyAnA 25 bheda paNa maLe che. tatvArtha sUtramAM rapa kriyAo kahI che. paM. sukhalAlajIe tene A pramANe gaNAvI 1) samyakatva kriyA (2) mithyAtva kriyA (3) prayoga kriyA (4) samAdAna kriyA (5) IryApatha kriyA (6) kAyikI kriyA (7) adhikaraNikI kriyA (8) prASikI kriyA (9) pAritApanikI kriyA (10) prANAtipAtikI kriyA (11) darzana kriyA (12) sparzana kriyA (13) prAtyayIkI kriyA (14) samattAnupAtana kriyA (15) anAbhoga kriyA (16) svahasta kriyA (17) nisarga kriyA (18) vidAra kriyA (19) AjJA vyApAdikI kriyA (20) anavakAMkSa kriyA (21) AraMbha kriyA (22) pArigrahika kriyA (23) mAyA pratyayA kriyA (24) mithyAdarzana pratyayA kriyA (25) apratyAkhyAna kriyA. prAya: A paccIsa kriyAono samAveza A adhyayanamAM kriyAnA nirupita vibhinna vibhAjanomAM thaI gayo che. A adhyayanamAM kriyAnuM vyApaka vivecana thayuM che. karma, Azrava, yoga, baMdha ane kaSAyanA sAthe kriyAno zuM ane keTalo saMbaMdha che tene A adhyayanamAM anuzIlananA anaMtara sArI rIte samajI zakAya che. saMsArano aMta karavAvALI kriyA aMtaHkriyA kahevAya che. AnuM cAra prakAre nirupaNa che. aMtamAM e kahI zakAya ke kriyA baMne prakAranI hoya che. dharmasthAnarUpa ane adharmasthAnarUpa. paNa adharmaparaka kriyAno tyAga karI dharmaparaka kriyA apanAvavAmAM ja muktinAM mArgano samAveza che. swLutiyat tieuse - EmernA mAthAnA pAyAnA pApA austin Barot Liveness vaE Erictlt==== For Private & Personal use only mAthAzai iiiiuagtimyAkaaitial Page #677 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1232 dravyAnuyoga bhAga-2 ra7. iirayA annatha 20. kriyA adhyayana mUtra : kiriyA-ajjhayaNassa ukkhevoNatthi kiriyA akiriyA vA, NevaM sannaM nivese| asthi kiriyA akiriyA vA, evaM sannaM nivesae / - sUca. mu. 2, ba, 6, gA. 772 2. kiriyArUI sarUvaM daMsaNanANacaritte, tava viNae sacca samii guttIsu / jo kiriyA bhAvarUI, so khalu kiriyArUI nAmaM / / - 34. ma. 28, I. 25 3. jIvesu sakiriyatta-akiriyatta parUvarNa pa. jIvANaM bhaMte ! kiM sakiriyA, akiriyA ? 3. gayA ! navA safftha vi. atithi vi. pa. se kaNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai "navA viDiyA vi. viriyA vi"? sUtra : 1, kriyA adhyayanano upodaghAta : "kriyA ane akriyA nathI evI saMjJA rAkhavI na joIe, kriyA paNa che ane akriyA paNa che evI mAnyatA rAkhavI joIe.' kriyA rucinuM svarupa : darzana, jJAna, cAritra, tapa, vinaya, satya, samiti ane gupti Adi kriyAomAM jenI bhAvathI ruci che te kriyA ruci che. jIvomAM sakriyatva - ayitvanuM prarupaNa : pra. bhaMte ! jIva sakriya hoya che ke akriya hoya che ? u. gautama ! jIva sakriya paNa hoya che ane akriya paNa hoya che. pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - jIva sakriya paNa hoya che ane akriya paNa hoya che ?" u. gautama ! jIva be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. saMsArasamApannaka, 2. asaMsArasamApannaka, 1. temAMthI je asaMsAra samApannaka (saMsAramukta) che. te siddha jIva che ane je siddha che te akriya che. 2. temAMthI je saMsAra samApannaka (saMsAra prApta) che, te paNa be prakAranAM kahyA che, jemake - 1. zailezapratipannaka, 2, azailezI pratipannaka. 1. temAMthI je zailezI pratipannaka (ayogI) che, te akriya che. 2. temAMthI je azailezI pratipannaka (sayogI) che, te sakriya che. mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - jIva sakriya paNa che ane akriya paNa che." ' 3. yima ! navA suvidA TUTTI, te nadI 1.saMsArasamAvaNNagA ya, 2. asNsaarsmaavnnnngaay| 1. tattha NaM je te asaMsArasamAvaNNagA teNaM siddhA, siddhA akiriyaa| 2.tatthaNaM jetesaMsArasamAvaNNagAtedavihA paNNattA, taM jahA1. selesipaDivaNNagA ya, 2. aselesipaDivaNNagA y| 1. tattha NaM ja te selesipaDivaNNagA. te NaM akiriyaa| 2. tattha NaM je te aselesipaDivaNNagA, te NaM matiyA se taNaTeNaM goyamA ! evaM vuccinava vitha tri. atithi vi " - TUST, . 22, mu. 1973 oheNa kiriyAegA kiriyaa'| - TAii , 2, mu. 4 4, eka prakAranI kriyA : kriyA eka che. 2. mama mama. 2, mu. 6 Page #678 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana ''. vivihAvekkhayA kiriyANaM bheyappabheyAo do kiriyAo paNNattAo, taM jahA ?. nIvaviriyA jeva, 2. ganIvaviriyA jeva / chuM. nIvaviriyA yuviA pAttA, taM nahIMchu. sammattaniriyA leva, 2. mittvajJatiriyA jeva / 2. anIvaviriyA vidA pAttA, taM nahIM1. phariyAvahiyA ceva, 2. saMparAyA jeva do kiriyAo paNNattAo, taM jahA ?. . ?. kAiyA ceva, 2. aAiraLiyA jeva 6. kAiyA kiriyA duvihA paNNattA, taM jahA1. aNuvarayakAyakiriyA ceva, dupauttakAyakiriyA ceva / ahigaraNiyA kiriyA duvihA paNNattA, . . saMjoyaNAdhikaraNiyA ceva, ? 2. NivvattaNAdhikaraNiyA ceva / do kiriyAo paNNattAo, taM jahA 2. pAosiyA jeva, 2. pAriyAvaNiyA ceva / 1. pAosiyA kiriyA duvihA paNNattA, 2. nIvapAosiyA jeva, 2. ajIvapAosiyA ceva / 3. zauyamA ! tivihA paittA, taM nahIM TALuM 4. 2, 3. 2, su. 60/2-8 pAosiyA NaM bhaMte ! kiriyA kaivihA paNNattA ? taM jahA tuM nA chu. ne huM apaLo vA, 2. paramsa vA, rU. tanumayasa vA asubhaM maNaM pahArei / se taM pAosiyA kiriyA / chu. (1) pA. 5. 22, mu. 68-2666 - 51. '. 22, mu. ? 870 5. vividha apekSAothI kriyAonAM bheda-prabheda : kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. jIva kriyA, 2. ajIva kriyA. 1. jIva kriyA be prakAranI kahI che, jemake 1. samyaktva kriyA, 2. mithyAtvakriyA. 2. ajIvakriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. IryApathikI (kaSAyamuktanI kriyA), 2. sAMparAyikI (kaSAyayuktanI kriyA). kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. kAyikI (kAyAthI thanArI) kriyA, 2. AdhikaraNakI (zastrAdithI thanArI) kriyA. 1. kAyikI kriyA be prakAranI kahI che, jemake 1233 1. anuparatakAya kriyA (virati rahita vyaktinI kriyA), 2. duSprayuktakAya kriyA (viSayAsaktanI kriyA). 2. AdhikaraNIkI kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. saMyojanAdhikaraNikI (zastra joDavAnI kriyA), 2. nirvartanAdhikaraNikI (zastra-nirmANanI kriyA). kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. prAkreSikI (IrSyA karavAnI kriyA), 2. pAritApanikI (paritApa ApavAnI kriyA). 1. prAkreSikI kriyA be prakAranI kahI che, jemake - - 1. jIva prAddheSikI (jIvanAM prati IrSyAbhAva), 2. ajIva prAaSikI (ajIvanAM prati IrSyAbhAva). pra. bhaMte ! prAkreSikI (dveSa utpanna karanArI) kriyA keTalA prakAranI kahI che ? u. gautama ! traNa prakAranI kahI che, jemake - (3) viyA. sa. rU, 3. rU, mu. 2-4 1. sva (potAnuM), 2. para (anyanuM), 3. ubhaya (baMnenuM) jenAthI mana azubha pariNata thaI jAya che. A prAaSikI kriyAnu varNana che. Page #679 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 234 dravyAnuyoga bhAga-2 pAriyAvaNiyA kiriyA duvihA paNNattA, taM jahA1. sahatthapAriyAvaNiyA ceva, 2. radatyaparivAi jevI - ThA. , 2, 3. 2, . 6 1/1 pa. pAriyAvaNiyA NaM bhaMte! kiriyA kaivihA paNNattA? pAritApanikI kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. svahastapAritApanikI (potAnA hAthathI kaSTa ApavAnI kriyA), 2. parahasya pAritApanikI (bIjAnA hAthathI kaSTa apAvavAnI kriyA). pra. bhaMte ! pAritApanikI (paritApa ApanArI) kriyA keTalA prakAranI kahI che ? u. gautama ! traNa prakAranI kahI che, jemake - 1. sva, 2. pa2, 3. ubhaya, jenAthI duHkha utpanna thaI jAya che. A pAritApanikI kriyAnuM varNana che. 3. gayA ! tividA TUTRaa, teM nadI 1.jeNaM appaNo vA, 2. parassa vA, 3. tadubhayassa vA asAyaM veyaNaM udIrei / se taM pAriyAvaNiyA kiriyaa| - Tv9". . 22, mu. 1972 do kiriyAo paNNattAo, taM jahA1. pANAivAya kiriyA ceva, 2. vizvAiirayA jevA pANAivAyakiriyA duvihA paNNattA, taM jahA1. sahatthapANAivAyakiriyA ceva, ? kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. prANAtipAta kriyA (jIva vadhathI thanArI kriyA), 2. apratyAkhyAna kriyA (aviratithI thanArI kriyA). prANAtipAta kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. svahasta prANAtipAta kriyA (potAnA hAthathI mAravAthI thanArI kriyA), 2. parahasta prANAtipAta kriyA (bIjAnAM hAthathI marAvavAthI thanArI kriyA), 2. parahatthapANAivAyakiriyA cev| - TAi , 2, 3. 2, mu. 20/20-22 pa. pANAivAyakiriyA NaM bhaMte ! kaivihA paNNattA ? u. goyamA ! tivihA paNNattA, taM jahA 1. jeNaM appANaM vA, 2. paraM vA, 3. tadubhayaM vA jIviyAo vvrovei| se taM pANAivAya kiriyaa| - TUT, 5. 22, mu. 69 72 2. apaccakkhANakiriyA duvihA paNNattA, taM jahA 1. jIva apaccakkhANakiriyA ceva, pra. bhaMte ! prANAtipAta (jIva samApta karanArI) kriyA keTalA prakAranI kahI che ? u. gautama ! traNa prakAranI kahI che, jemake - 1. sva, 2. para, 3. ubhayanuM jenAthI jIva naSTa karI zakAya. A prANAtipAta kriyAnuM varNana che. 2. apratyAkhyAnakriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. jIva apratyAkhyAna kriyA (jIva saMbaMdhI aviratithI thanArI kriyA), 2. ajIva apratyAkhyAna kriyA (ajIva saMbaMdhI aviratithI thanArI kriyA). kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 2. ajIva apaccakkhANakiriyA ceva / do kiriyAo paNNattAo, taM jahA che . viUT, 2, 3, 3. 3, mu. 6-6 2. viyA, ma. 2, 3, 3, mu.7 Page #680 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1235 9. gAmiyA jeva, 2. ridiyA jevA 2. AraMfmacA ziriyA vidAM jutta, te naI 2. navasAraMfmayA veva, 2. zanIvAramAM jovA 2. siditya riyA tuvidaT TumttA, teM naET 2, nIvaparidiyA jeva, 2. sanIvaparitAdi jevA do kiriyAo paNNattAo, taM jhaache. mAyAvattiyA jeva, 2. miSThAvaMsaLavattiyA veva . 1. mAyAvattiyA kiriyA duvihA paNNattA, taM jahA 1. AyabhAvavaMkaNayA ceva, 1. AraMbhikI kriyA (pApArjananI kriyA), 2. pArigrahI kI kriyA (parigrahathI thanArI kriyA). AraMbhikI kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. jIva AraMbhikI kriyA (jIva mAravAnI kriyA) 2. ajIva AraMbhika kriyA (acetana padArthone toDavAnI kriyA) pAritrahInI kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. jIva pArigrahInI kriyA (sajIva padArthonA prati mUrchAthI), 2. ajIva pAritrahInI kriyA (ajIva padArthonAM prati mUcchathI). kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. mAyA pratyayA (kapaTathI karanArI kriyA), 2. mithyA darzana pratyayA (jhuThI zraddhAthI karanArI kriyA). mAyA pratyayA kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. AtmabhAva-vaMcanA (potAnI moTAI batAvanArI kriyA), 2. pabhAva-vaMcanA (bIjAne ThagavAnI kriyA). 2. mithyA darzana pratyayA kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. unAtirikta mithyAdarzana pratyayA. (tatvonuM nyUnAdhika svarUpa kahevAnI) kriyA, 2. tadu- vyatirikta mithyAdarzana pratyayA (tatvonuM viparIta svarUpa kahevAnI kriyA). kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. daSTijA (rAgabhAvathI jovAnI kriyA), 2. smRSTijA (rAgabhAvathI sparza karavAnI kriyA). 1. daSTijA kriyA be prakAranI kahI che. jemake - 1. jIva daSTijA (rAgabhAvathI sajIva padArthone jovAnI kriyA), 2. ajIva daSTijA (rAgabhAvathI ajIva padArthone jovAnI kriyA). 2. smRSTijA kriyA be prakAranI kahI che. jemake - 1, jIva sRSTijA (rAgabhAvathI sajIva padArthone sparza karavAnI kriyA), 2. paramAvavaMyA jevA 2. micchAdasaNavattiyA kiriyA duvihApaNNattA, taMjahA 1. UNAirittamicchAdasaNavattiyA ceva, 2. tabbairittamicchAdasaNavattiyA ceva / do kiriyAo paNNattAo, taM jhaa2. viDhiyA veva, 2. TcA veva ! diThThiyA kiriyA duvihA paNNattA, taM jhaa2. naviiA jeva, ?. 2. sanIvaviciA jevA 2. puTThiyA kiriyA duvihA paNNattA, taM jahA . navapurA jeva, Page #681 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 36 dravyAnuyoga bhAga-2 2. ajIvapuTThiyA cev| do kiriyAo paNNattAo, taM jhaa2. ThuvA veva, 2. samantovaLavaphA jevA 9. kurvithA liriyA tuvida pattA, te nahIM 2. nIvahunnayA veva, 2. ajIvapADucciyA cev| 2. sAmantovaNivAiyA kiriyA duvihA paNNattA, te nehA. navasAmantovAivA jeva, 2. navasAmantAvaLivIpharyo jevA do kiriyAo paNNattAo, taM jhaa2. sociyA jeva, 2. sthiya jevA sAhatthiyA kiriyA duvihA paNNattA, taM jahA 2. ajIva smRSTijA (rAgabhAvathI ajIva padArthone sparza karavAnI kriyA). kriyA be prakAranI kahI che. jemake - 1. prAtITikI (bAhya padArthothI karanArI kriyA), 2. sAmattopanipAtikI (prazaMsA sAMbhaLavAthI thanArI kriyA). 1. prAtIyikI kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. jIva pratItyika (jIvana nimittathI thanArI kriyA), 2. ajIva prAtI tmikI (ajIvanAM nimittathI thanArI kriyA). 2. sAmantopanipAtikI kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. jIva sAmantopanipAtikI kriyA (potAnA sajIva padArthonI prazaMsA), 2. ajIva sAmantopanipAtikI kriyA (potAnA ajIva padArthonI prazaMsA sAMbhaLIne thanArI kriyA). kriyA be prakAranI kahI che, jemake - , 1. svastika kriyA (potAnA hAthathI thanArI kriyA), 2. naisRSTikI (koI vastunAM pheMkavAthI thanArI kriyA). 1. svastikI kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1, jIva svastikI kriyA (potAnA hAthamAM rahela jIvathI bIjA jIvane mAravAnI kriyA), 2. ajIva svastikI kriyA (potAnA hAthamAM rahela zastrathI bIjA jIvane mAravAnI kriyA). 2. naisRSTikI kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. jIva naisRSTikI (jIvane pheMkavAthI thanArI kriyA), 2. ajIva naisRSTikI (ajIvane pheMkavAthI thanArI kriyA). kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. AjJApanI (AjJA ApavAthI thanArI kriyA), 2. vedAriNI (padArthone chinna-bhinna karavAnI kriyA). 1. AjJApanI kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. jIva-AjJApanI (anya vyaktione AjJA ApavAnI kriyA), 2. manavAMciyA jevA 2. jesalviyA liriyA vidA guttA, teM nahIM 2. nIvasathi veva. 2. sanIvasatyi jevA do kiriyAo paNNattAo, taM jhaa2. bAvaLiyA jeva, 2. veraLiyA jevA 1. ANavaNiyA kiriyA duvihA paNNattA, taM jahA . navasAvaLiyA jeva, Page #682 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1237 2. 3nIvALavaLiyA va | 2. ajIva-AjJApanI (ajIva padArthonAM saMbaMdhamAM AjJA ApavAnI kriyA). 2. veyAraNiyA kiriyA duvihA paNNattA, taM jahA vaidAriNI kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 2. nIvavaiyA raLiyA veva, 1. jIva-vaidAriNI (jIvone chinna-bhinna karavAnI kriyA), 2. sanIvaraLiyA jevA 2. ajIva-vaidAriNI (ajIvone chinna-bhinna karavAnI kriyA). do kiriyAo paNNattAo, taM jahA kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 9. ITmAvattiya jeva, 1. anAbhoga pratyayA. (asAvadhAnIthI thanArI kriyA), 2. vavavatta jevA 2. anavakAMkSA pratyayA (pariNAma vicAryA vagara thanArI kriyA). 1. aNAbhogavattiyA kiriyA duvihA paNNattA, taM jahA- 1. anAbhoga pratyayA kriyA be prakAranI kahI che, jemake -- 2. saTIuttathI veva, 1. anAyukta-AdAnatA (asAvadhAnIthI vastra Adi levAnI kriyA), 2. 3UTT3ttapamannA jevA 2. anAyukta pramArjanatA (asAvadhAnIthI pAtradinAM pratilekhananI kriyA). 2. aNavakhavattiyA kiriyA duvihA paNNattA, taM jahA- 2. anavakAMkSApratyayA kriyA be prakAranI kahI che, jemake - che. mA sarasarAvavattiyA jeva, 1. Atma zarIra anavakAMkSA pratyayA (svazarIranI apekSA na rAkhatA thanArI kriyA), 2. parasarIraaNavakaMkhavattiyA ceva / 2. para-zarIra anavakAMkSA pratyayA (bIjAnAM zarIranI apekSA na rAkhatA thanArI kriyA). do kiriyAo paNNattAo, taM jahA kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 2. paMngavattiya jeva, 1. preya : pratyayA (rAgabhAvathI thanArI kriyA), 2. DhosavattiyA vevA 2. dveSa pratyayA (dvaSa bhAvathI thanArI kriyA). . vengavattiyA liriyA vidA papaUttA, teM nahIM- 1. preya : pratyayA kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 1. mAyAvattiyA jeva, 1. mAyA pratyayA (rAgabhAvathI kapaTa karIne karanArI kriyA), 2. trIdavattiyA jevA 2. lobha pratyayA (rAgabhAvathI lobha karIne karanArI kriyA). 2. dosavattiyA kiriyA duvihA paNNattA, taM jahA- 2. vaiSa pratyayA kriyA be prakAranI kahI che, jemake - 9. de ceva, 1. krodha pratyayA (krodhathI karanArI kriyA), 2. mane vevA 2. mAna pratyayA (mAnathI karanArI kriyA). - TA . ma. 2, 3, 6, mu. 0 3-3 6 Page #683 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1238 dravyAnuyoga bhAga-2 kAiyAi paMca kiriyAo kAyikI Adi pAMca kriyAo : teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM-jAva-aMtevAsI maMDiyaputte NAmaM te kALa ane te samayamAM bhagavAnanAM aMtevAsI ziSya aNagAre pagaibhaddae -jAva- pajjuvAsamANe evaM vayAsI- prakRtibhadra maMDitaputra nAmaka aNagArane vAvata parkapAsanA karatAM A pramANe pUchyuM : T. huM je maMta viriyo paUUttA ? pra. aMte ! kriyAo keTalI kahI che ? u. maMDiyaputtA ! paMcakiriyAo paNNattAo, taM jahA- u. maMDitaputra ! pAMca kriyAo kahI che, jemake - 6. Raa , 2. dikarAya, rU. pAsiyA, 1. kAyikI, 2. AdhikaraNIkI, 3. prASikI, 4. parivaLiyA, 5. pAnaphuvArA ' | 4. pAritApanikI, 5. prANAtipAta kriyA. - vi. sa. rU, 3. , mu. 2-2 cauvIsadaMDaesu kAiyAi paMca kiriyAo 7. covIsa daMDakomAM kAyikI Adi pAMca kriyAo : 5. . . ne maMta! vaDu iirayA paUUttA ? pra. 1, bhaMte ! nArakomAM keTalI kriyAo kahI che ? u. goyamA ! paMca kiriyAo paNNattAo. taM jahA u. gautama ! pAMca kriyAo kahI che, jemake - 6. 1thA gAva- 6. pAvAthariyA | 1. kAyikI -vAva- pa. prANatipAtakriyA. TuM ra-ra4 d -navi- romALiyA de. 2-24. A pramANe vaimAniko sudhI pAMca - quUT, 5, 22, mu. 2 6 0 6 kriyAo jANavI joIe. 8. navemu cAra viriyA pupurdamAva pUrva- 8. jIvomAM kAyikI Adi kriyAonAM spaSTa-skRSTa bhAvanuM prapaNa : pa. jIve NaM bhaMte ! jaM samayaM kAiyAe AhigaraNiyAe pra. bhaMte ! je samaye jIva kAyikI, adhikaraNIkI ane pAosiyAe kiriyAe puThetaMsamayaMpAriyAvaNiyAe prASikI kriyAthI pRSTa thAya che, zuM te samaye kiriyAe puDhe pANAivAyakiriyAe puDhe ? pAritApanikI kriyAthI spaSTa thAya che ke prANAtipAtanI kriyAthI spaSTa thAya che ? u. 1. goyamA ! atthegaie jIve egaiyAo jIvAo u. 1. gautama ! koI jIva, eka jIvanI apekSAthI jaM samayaM kAiyAe AhigaraNiyAe pAosiyAe je samaye kAyika, AdhikaraNIkI ane prASikI kiriyAe puDhe taM samayaM pAriyAvaNiyAe kiriyAe kriyAthI spaSTa thAya che, te samaye pAritApanikI puDhe, pANAivAya kiriyAe puddheN| kriyAthI paNa spaSTa thAya che ane prANAtipAtanI kriyAthI paNa spaSTa thAya che. 2. atthegaie jIve egaiyAo jIvAo jaM samayaM 2. koI jIva, eka jIvanI apekSAthI je samaye kAiyAe AhigaraNiyAe pAosiyAe kiriyAe kAyika, AdhikaraNIkI ane prASikI kriyAthI puThe taM samayaM pAriyAvaNiyAe kiriyAe puThe, spaSTa thAya che, te samaye pAritApanikI kriyAthI pANAivAyakiriyAe apuDhe / spaSTa thAya che. paraMtu prANAtipAtanI kriyAthI spaSTa thatA nathI. 3. atthegaie jIve egaiyAo jIvAo jaM samayaM 3. koI jIva, eka jIvanI apekSAthI je samaye kAiyAe AhigaraNiyAe pAosiyAe kiriyAe kAyikI, AdhikaraNIkI ane prASikI kriyAthI puDhe taM samayaM pAriyAvaNiyAe kiriyAe apuDheM, spaSTa thAya che, te samaye pAritApanikI kriyAthI pANAivAyakiriyAe apuDhe / aspaSTa thAya che ane prANAtipAtanI kriyAthI paNa appaSTa thAya che. 2. () lAva. ma. 4, mu. 24 () vi sa. 8, 3. 4, mu. 2 (4) sama, 2, 6, mu. ? (2) paUT. 22, mu. 26 06 For Private & Personal use only Page #684 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiyA adhyayana 1239 1 4. atthegaie jIve egaiyAo jIvAo jaM samayaM 4. koI jIva, eka jIvanI apekSAthI je samaye kAiyAe AhigaraNiyAe pAosiyAe kiriyAe kAyikI, AdhikaraNIkI ane prASikI kriyAthI apuDhe taM samayaM pAriyAvaNiyAe kiriyAe apuDhe, aspaSTa thAya che, te samaye pAritApanIkI kriyAthI pANAivAyakiriyAe apuDheM / paNa aspaSTa thAya che ane prANAtipAtanI kriyAthI paNa aspaSTa thAya che. - TUT. . 22, mu. ? 62 0 nIva-jA prabhu yA ricA paropara- 9, jIva covIsa daMDakomAM kAyikAdi pAMca kriyAonuM paraspara sahabhAvo sahabhAva : pa. jassa NaM bhaMte! jIvassa kAiyA kiriyA kajjai tassa pra. bhaMte ! je jIvane kAyikI kriyA hoya che, zuM tene AhigaraNiyA kiriyA kajjai? jassa AhigaraNiyA AdhikaraNIkI kriyA hoya che?jajIvane AdhikaraNIkI kiriyA kajjai tassa kAiyA kiriyA kajjai? kriyA hoya che, zuM tene kAyikI kriyA hoya che ? u. goyamA! jassa NaM jIvassa kAiyA kiriyA kajjai, u. gautama ! je jIvane kAyikI kriyA hoya che, tasma AhigaraNI NiyamA kajjai, tenA niyamathI AdhikaraNIkI kriyA hoya che, jassa AhigaraNI kiriyA kajjai, jene AdhikaraNIkI kriyA hoya che, tassa vi kAiyA kiriyA NiyamA kajjai / tene paNa niyamathI kAyikI kriyA hoya che. jassa NaM bhaMte ! jIvassa kAiyA kiriyA kajjai, pra. bhaMte ! je jIvane kAyikI kriyA hoya che, tassa pAosiyA kiriyA kajjai ? zuM tene prASikI kriyA hoya che, jassa pAosiyA kiriyA kajjai, jene prApikI kriyA hoya che, tassa kAiyA kiriyA kajjai ? zuM tene kAyikI kriyA hoya che ? 3. yaHI ! Uve jevA u. gautama ! pUrvavat (niyamathI thAya)jANavuM joIe. jassa NaM bhaMte ! jIvassa kAiyA kiriyA kajjai , pra. bhaMte ! je jIvane kAyikI kriyA hoya che tassa pAriyAvaNiyA kiriyA kajjai? zuM tene pAritApanikI kriyA hoya che ? jassa pAriyAvaNiyA kiriyA kajjai, jene pAritApanikI kriyA hoya che tassa kAiyA kiriyA kajjai? zuM tene kAyikI kriyA hoya che ? goyamA! jassa NaM jIvassa kAiyA kiriyA kajjai, u. gautama ! je jIvane kAyikI kriyA hoya che, tassa pAriyAvaNiyA kiriyA siya kajjai, siya tene pAritApanikI kriyA kyAreka hoya che ane No kajjai, kyAreka hotI nathI, jassa pUNa pAriyAvaNiyA kiriyA kajjai, paraMtu jene pAritApanikI kriyA hoya che, tassa kAiyA kiriyA NiyamA kjji| tene kAyikI kriyA nizcita hoya che. evaM pANAivAyakiriyA vi| A pramANe prANAtipAta kriyAnuM sahabhAva kahevuM joIe. evaM AdillAo paropparaM NiyamA tiNNi kjjti| A pramANe prAraMbhanI traNa kriyAonuM paraspara sahabhAva niyamathI thAya che. jassa AdillAo tiNNi kajjaMti, jenA prAraMbhanI traNa kriyAo hoya che, tassa uvarillAo doNNi siya kajjati. siya No tenA AgaLanI be kriyAo kyAreka hoya che ane kyAreka hotI nathI, vanaMti, Page #685 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 240 dravyAnuyoga bhAga-2 jassa uvarillAo doNNi kajjati, tasma AillAo tiNNi NiyamA kajjati / jassaNaM bhaMte! jIvassa pAriyAvaNiyA kiriyA kajjai, tassa pANAivAyakiriyA kajjai ? jamsa pANAivAyakiriyA kajjai, tassa pAriyAvaNiyA kiriyA kajjai? u. goyamA ! jassa NaM jIvassa pAriyAvaNiyA kiriyA gna, tassa pANAivAyakiriyA siya kajjai, siyaNo kajjai, jenA AgaLanI be kriyAo hoya che, tenA prAraMbhanI traNa kriyAo hoya che. pra. bhaMte ! je jIvanAM pAritApanIkI kriyA hoya che zuM tene prANAtipAta kriyA hoya che ? jenA prANAtipAta kriyA hoya che zuM tene pAritApanikI kriyA hoya che ? u. gautama ! je jIvane pAritApanIkI kriyA hoya che, jassa puNa pANAivAyakiriyA kajjai, tassa pAriyAvaNiyA kiriyA NiyamA kjji| pa. jassa NaM bhaMte ! Neraiyassa kAiyA kiriyA kajjai, tassa AhigaraNiyA kiriyA kajjai ? u. goyamA ! jaheva jIvassa taheva Neraiyassa vi| evaM NiraMtaraM -jAva-vemANiyassa / pa. jaM samayaM NaM bhaMte ! jIvassa kAiyA kiriyA kajjai, taM samayaM AhigaraNiyA kiriyA kajjai, jaM samayaM AhigaraNiyA kiriyA kajjai, taM samayaM kAiyA kiriyA kajjai ? u. goyamA ! evaM java AillAo daMDao bhaNio taheva bhaanniybbo-jaav-vemaanniyss| tene prANAtipAta kriyA kyAreka hoya che ane kyAreka hotI nathI, paraMtu je jIvane prANAtipAta kriyA hoya che, tene pAritApanikI kriyA nizcita hoya che. pra. bhaMte ! je nairayikanI kAyikI kriyA hoya che zuM tene AdhikaraNIkI kriyA hoya che ? u. gautama ! je pramANe sAmAnya jIvonuM varNana che te pramANe nairayikonAM saMbaMdhamAM paNa samajI levuM joIe. A pramANe niraMtara vaimAnika sudhI (kriyAonuM paraspara sahabhAva) kahevuM joIe. pra. bhaMte ! je samaye jIva kAyikI kriyA kare che zuM te samaye AdhikaraNIkI kriyA kare che, je samaye AdhikaraNIkI kriyA kare che zuM te samaye kAyikI kriyA kare che ? u. gautama ! je pramANe kriyAonA prAraMbhika daMDaka kahyA che te pramANe ahIM paNa vaimAnika sudhI kahevuM joIe. pra. bhaMte ! je dezamAM jIva kAyikI kriyA kare che zuM teja dezamAM AdhikaraNIkI kriyA kare che ? gautama ! je pramANe kriyAonAM prAraMbhika daMDaka kahyA che te pramANe vaimAnika sudhI ahIM paNa kahevA joIe. pra. bhaMte ! je pradezamAM jIvakAyikI kriyA kare che zuM teja pradezamAM AdhikaraNIkI kriyA kare che ? u. gautama ! je pramANe kriyAonAM prAraMbhika daMDaka kahyA che te pramANe vaimAnika sudhI ahIM paNa kahevA joIe. pa. jaM desaM NaM bhaMte ! jIvassa kAiyA kiriyA kajjai, taM desaM NaM AhigaraNiyA kiriyA kajjai? u. goyamA ! evaM jaheva AillAo daMDao bhaNio taheva -jAva- vemANiyassa / pa. jaMpaesaM NaM bhaMte ! jIvassa kAiyA kiriyA kajjai, taM paesaM AhigaraNiyA kiriyA kajjai? / goyamA ! evaM jaheva AillAo daMDao bhaNio tadeva -nava-mALiyA >> Page #686 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1241 evaM ee-1. jassa 2. jaM samayaM, A pramANe (1) je jIvanAM (2) je samayamAM (3) 3. jaM desaM, 4. jaM paesaM NaM cattAri daMDagA hoti / je dezamAM (4) je pradezamAM A cAra daMDaka hoya che. - paUT. 5. 22, mu. 6 6 0 7-6 666 10. cauvIsadaMDaemu AojiyA kiriyANaM paravaNaM- 10. covIsa daMDakomAM AyojIkA kriyAonuM prarupaNa : pa. kai NaM bhaMte ! AojiyA kiriyAo paNNattAo? pra. bhaMte ! AyojIkA (jIvane saMsArathI joDanArI) kriyAo keTalI kahI che ? 3. govA ! paMca sAniyA virathI paUT IT, u. gautama ! AyojIkA kriyAo pAMca kahI che, jemake - te naMda2. T -LAva- . vivi I. 1. kAyikI -pAvata- pa. prANAtipAta kriyA. huM 2-24 % terA -nAva- veniyA 6. 1-24. A pramANe nairayikothI vaimAniko sudhI pAMce kiyAonuM varNana karavuM joIe. pa. jassa NaM bhaMte ! jIvassa kAiyA AojiyA kiriyA pra. bhaMte ! je jIvane kAyikI AyojIkA kriyA che tyi, tassa AhigaraNiyA AojiyA kiriyA atthi, zuM tene AdhikaraNIkI AyojIkA kriyA che ? jassa AhigaraNiyA AojiyA kiriyA atthi, jene AdhikaraNIkI AyojIkA kriyA che tamsa kAiyA AojiyA kiriyA atthi ? zuM tene kAyikI AyojIkA kriyA che ? u. goyamA ! evaM eeNaM abhilAveNaM te ceva cattAri u. gautama ! A pramANe A AlApakothI te cAra daMDagA bhANiyabbA, taM jahA daMDakonuM varNana karavuM joIe. jemake - ka namna, ra. naM samaya, rU. naM Dhasa. 4, saM aa 1. je jIvanAM, 2. je samaye, 3. je dezamAM ane 4. je pradezamAM. 2-24, vaM nerA -navi- vejiyA , 6. 1-24. A pramANe nairayikothI vaimAniko sudhI - TUST, 5. 22, mu. 26 27-2 6 21. kahevuM joIe. 11, gAmiyA para viriyALo - 11, AraMbhikI Adi pAMca kriyAo : pa. kai NaM bhaMte ! kiriyAo paNNattAo? pra. bhaMte ! kriyAo keTalI kahI che ? 3. thamA ! jra viriyo guttA, teM nanda u. gautama ! pAMca kriyAo kahI che, jemake - 1. AraMbhiyA 2. pAriggahiyA 3. mAyAvattiyA 1. AraMbhikI, 2. pArirIkI, 3. mAyA pratyayA, 4. apaccakkhANakiriyA, 5.micchAdasaNavattiyA / 4. apratyAkhyAna kriyA, 5. mithyA darzana pratyayA. - paUT, 5. 22, mu. 2 6 2 ? 12. AraMbhiyAi kiriyAsAmitta parUvarNa 12. AraMbhikI Adi kiyAonAM svAmItvanuM prarupaNa : T. AraMfmayA maMtta ! riya che unnaru? pra. bhaMte ! AraMbhikI kriyA kone hoya che ? 3. thaT! aUOTyarAtri parmattasaMna rasa | u. gautama ! koI eka pramattasaMyatane hoya che. T. ridi je maMta ! liriyA vaksa lagna ? pra. bhaMte ! pArigrahI kI kriyA kone hoya che ? 3. IT! sapaUvarasAvi saMnayAnaMnayasa | u. gautama ! koI eka saMyatAsaMyatane hoya che. 2. TAI. ', 3, 2, mu. 421 Page #687 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1242 pa. mAyAvattiyA NaM bhaMte! kiriyA kassa kajjai ? u. goyamA ! aNNayarassAvi apamattasaMjayassa / pa. appaccakkhANakiriyA NaM bhaMte! kassa kajjai ? u. goyamA ! aNNayarassAvi apaccakkhANissa / micchAdaMsaNavattiyA NaM bhaMte! kiriyA kassa kajjai ? u. goyamA ! aNNayarassAvi micchAdaMsaNissa / - paNNa. pa. 22, su. 1622-1626 pa. 13. cauvIsadaMDaesu AraMbhiyAi paMcakiriyAopa. daM. 1. .neraiyANaM bhaMte! kai kiriyAo paNNattAo ? u. goyamA ! paMca kiriyAo paNNattAo, taM jahA1. AraMbhiyA - jAva - 5. micchAdaMsaNavattiyA / daM. 2-24. evaM - jAva- vemANiyANaM / pANAivAyavirayassa NaM bhaMte! jIvassa kiM AraMbhiyA kiriyA kajjai ? u. goyamA ! pANAivAyavirayassa jIvassa AraMbhiyA kiriyA siya kajjai, siya No kajjai / pa. pa. - paNNa. pa. 22, su. 1627 14. pAvaTThANavirayajIvesu AraMbhiyAi kiriyAbheya parUvaNaM- 14. pApasthAnothI virata chavomAM AraMbhiDI Ahi DiyA honuM prarupA : u. goyamA ! No iNaTThe samaTThe / pa. pANAivAyavirayassa NaM bhaMte! jIvassa pAriggahiyA kiriyA kajjai ? u. goyamA ! siya kajjai, siya No kajjai / pa. pa. pANAivAyavirayassa NaM bhaMte! jIvassa mAyAvattiyA kiriyA kajjai ? u. u. goyamA ! No iNaTThe samaTThe / pANAivAyavirayassa NaM bhaMte! jIvassa appaccakkhANavattiyA kiriyA kajjai ? pANAivAyavirayassa NaM bhaMte ! jIvassa micchAdaMsaNavattiyA kiriyA kajjai ? goyamA ! No iNaTThe samaTThe / evaM pANAivAyavirayassa maNUsassa vi / 13. dravyAnuyoga bhAga-2 a. aMte ! mAyA pratyayA DiyA hone hoya che ? 3. a. gautama ! ardha kheDa apramattasaMyatane hoya che. aMte ! apratyAbhyAna DiyA hone hoya che ? gautama ! ardha roDa pratyAkhyAnIne hoya che. bhaMte! mithyAdarzana pratyayA DiyA hone hoya che ? 3. gautama ! zre kheDa mithyAdarzanIne hoya che. 3. pra. covIsa daMDakomAM AraMbhikI Adi pAMca kriyAo : pra. 6. 1. bhaMte! nairayipremAM DeTalI DiyAgo IsI che ? 3. gautama ! pAMya DiyAja DahI che, ma 1. AraMbhiDI - yAvat- pa. mithyAdarzana pratyayA. daM.2-24. A pramANe vaimAniko sudhI pAMce kriyAo kahevI joIe. pra. bhaMte! prAzAtipAtathI virata va zuM AraMbhiDI kriyA kare che ? u. gautama ! prANAtipAtathI virata jIva AraMbhikI kriyA kyAreka kare che ane kyAreka karatAM paNa nathI. - pra. bhaMte! prazAtipAtathI virata va zuM pArigrahIDI kriyA kare che ? 3. gautama ! jA artha samartha nathI. pra. 7. pra. 7. pra. aMte ! prAzAtipAtathI virata va mAyApratyayA DiyA Dare che ? gautama ! pyAre are che bhane jhyAreDa 5ratA nathI. bhaMte! prAzAtipAtathI virata va shukhprtyaadhyaanpratyayAkriyA kare che ? gautama ! sA artha samartha nathI. aMte ! prazAtipAtathI virata va mithyA drshnpratyayA kriyA kare che ? 3. gautama ! jA artha samartha nathI. A pramANe prANAtipAtathI virata manuSyano paNa AlApaka kahevo joIe. Page #688 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1 243 evaM-jAva-mAyAmosavirayassa jIvassa maNUsassa y| A pramANe mAyAmRSAvirata sudhI jIva ane manuSyanAM saMbaMdhamAM paNa kahevuM joIe. pa. micchAdasaNasallavirayassa NaM bhaMte ! jIvassa kiM pra. bhaMte ! mithyAdarzana-zalyathI virata jIva zuM AraMbhikI. AraMbhiyA kiriyA kajjai-jAva-micchAdasaNavattiyA kriyA kare che -yAvata- mithyAdarzana pratyayA kriyA kiriyA kajjai ? kare che ? goyamA ! micchAdasaNasallavirayassa jIvassa u. gautama ! mithyA darzana zalyathI virata jIva AraMbhika AraMbhiyA kiriyA siya kajjai, siya No kjji| kriyA kyAreka kare che ane kyAreka karatA nathI. evaM -jAva- appcckkhaannkiriyaa| A pramANe -cAvata- apratyAkhyAna kriyA kyAreka kare che ane kyAreka karatA nathI. micchAdasaNavattiyA kiriyA No kjji| paraMtu mithyAdarzana pratyayA kriyA karatA nathI. micchAdaMsaNasallavirayassa NaM bhaMte ! Neraiyassa kiM pra. bhaMte ! mithyA darzana zalyathI virata nairayika zuM AraMbhiyA kiriyA kajjai -jAva- micchAdaMsa AraMbhikI kriyA kare che -cAvata- mithyA darzanannvttiyaa kiriyA kajjai? pratyayA kriyA kare che ? goyamA ! AraMbhiyA vi kiriyA kajjai -jAva- u. gautama ! te AraMbhikI kriyA paNa kare che -vAvaapcckkhaann vi kiriyA kajjai, micchAdaMsa apratyAkhyAna kriyA paNa kare che. paraMtu mithyA NavattiyA kiriyA No kjji| darzana pratyayA kriyA karatA nathI. parva -gavi-cinArasa / A pramANe svanitakumAra sudhI kriyA saMbaMdhI AlApaka kahevA joIe. pa. micchAdasaNasallavirayassa NaM bhaMte ! paMcendiyati bhaMte ! mithyA darzana zalya virata paMcendriyatiryaMcarikkhjonniyss kiM AraMbhiyA kiriyA kajjai yonika zuM AraMbhikI kriyA kare che -vAva-jaav- micchAdasaNavattiyA kiriyA kajjai ? mithyA darzana pratyayA kriyA kare che ? goyamA ! AraMbhiyA kiriyA kajjai -jAva- u. gautama ! te AraMbhikI kriyA kare che -vAvatamaayaavttiyaa kiriyA kajjai, apaccakkhANakiriyA mAyA pratyayA kriyA kare che, apratyAkhyAnakriyA siya kajjai, siya No kajjai, micchAdasaNavattiyA kyAreka kare che ane kyAreka karatAM paNa nathI. kiriyA No kjji| mithyAdarzana pratyayA kriyA paNa karatA nathI. maNUsassa jahA jiivss| (mithyA darzana zalya virata) manuSyanAM kriyA saMbaMdhI AlApaka sAmAnya jIvanAM samAna kahevA joIe. vANamaMtara-joisiya-vemANiyANaM jhaanneriyss| vANavyaMtara, jyotiSka ane vaimAnikonAM kriyA - TUT, 5. 22, su. 2660-6 62 saMbaMdhI AlApaka nairayikonAM samAna kahevA joIe. 25. vaDIla sammariyALa gAmiyA liriyA 15. covIsa deDakomAM samyagadaSTionAM AraMbhikI Adi parUvaNaM kriyAonuM prarupaNa : sammaddiThThiyANaMNeraiyANaM cattArikiriyAopaNNattAo, samyagudRSTI nairayikomAM cAra kriyAo kahI che, jemake - taM jhaa2. sAraMfmaya, 2. radiyA, 1. AraMbhikI, 2. pArigrahIkI, rU. mAyAvattiyA, 4. parvavAviriyA 3. mAyAprayikI, 4. apratyAkhyAna kriyA. sammaddiviyANaMasurakumArANaMcattArikiriyAopaNNattAo. samyagudRSTi asurakumAromAM cAra kriyAo kahI che. taM jahA jemake - 3. Page #689 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1244 ?. AraMmiyA, 3. mAyAvattiyA, evaM vigaliMdiyavajjaM -jAva- vemANiyANaM / 2. pArihiyA, 4. apaccakkhANakiriyA / micchadiTThiyANaM NeraiyANaM paMcakiriyAo paNNattAo, taM jahA chu. bAramiyA -khAva-, 6. miSThAvaMsaLavattiyA / evaM savvesiM niraMtaraM - jAva- micchahiTThiyANaM vemANiyANaM / - TALa 4. 4, 3. 4, mu. 2626 6. miiiya caDavIsataMhajI gAmiyA viriyA 16, mithyArdaSTi covIsa daMDakomAM AraMbhikI Adi kriyAonuM parUvaNaM prarupaNa : mithyAdaSTi nairayikomAM pAMca kriyAo kahI che, jemake - NavaraM - vigaliMdiyA micchaddiTThI Na bhaNNaMti / sesaM taheva / TALa Ja. 6, 3. 2, mu. 422 17. jIva-cauvIsadaMDaesa AraMbhiyAikiriyANaM nniymaamaLa 5. jassa NaM bhaMte! jIvassa AraMbhiyA kiriyA kajjai, tassa pAriggahiyA kiriyA kajjai ? jassa pAriggahiyA kiriyA kajjai, tassa AraMbhiyA kiriyA kajjai ? u. goyamA ! jassa NaM jIvassa AraMbhiyA kiriyA kajjai, tassa pAriggahiyA kiriyA siya kajjai, siyo kajnaI, jasapurNa pAriggahiyA kiriyA kajjai, tassa AraMbhiyA kiriyA niyamA kajjai / jassa NaM bhaMte! jIvassa AraMbhiyA kiriyA kajjai, tassa mAyAvattiyA kiriyA kajjai ? jassa mAyAvattiyA kiriyA kajjai, tassa AraMbhiyA kiriyA kajjai ? u. goyamA ! jassa NaM jIvassa AraMbhiyA kiriyA kajjai, tassa mAyAvattiyA kiriyA niyamA kajjai, jassa puNa mAyAvattiyA kiriyA kajjai, tassa AraMbhiyA kiriyA siya kajjai, siya No Jain Education Intern lagnara | 6. For Private dravyAnuyoga bhAga-2 1. AraMbhikI, 2. pArigrahIkI, 3. mAyA pratyayikI, 4. apratyAkhyAna kriyA. A pramANe vikalendriyone choDIne vaimAniko sudhI kahevu joIe. 1. AraMbhikI -yAva- 5. mithyAdarzana pratyayA. A pramANe niraMtara mithyAdaSTi vaimAniko sudhI badhA daMDakomAM pAMce kriyAo kahevI joIe. vizeSa : (ekendriya Adi)vikalendriyomAM (samyaktvano sarvathA abhAva hovAthI) mithyAdaeNSTi pada (vizeSaNa)nuM varNana karavuM na joIe. zeSa daMDakomAM pUrvavat jANavuM joIe. 17. jIva-covIsa daMDakomAM AraMbhikI Adi kriyAonI niyamA-bhajanA, pra. bhaMte ! je jIvane AraMbhikI kriyA hoya che zuM tene pArihikI kriyA hoya che ? jene pArigrahIkI kriyA hoya che zuM tene AraMbhikI kriyA hoya che ? u. gautama ! je jIvane AraMbhikI kriyA hoya che tene pArigrahIkI kriyA kyAreka hoya che ane kyAreka hotI nathI, jene pArigrahIkI kriyA hoya che, tene AraMbhikI kriyA niyamathI hoya che. pra. bhaMte ! je jIvane AraMbhikI kriyA hoya che zuM tene mAyA pratyayA kriyA hoya che ? jene mAyA pratyayA kriyA hoya che zuM tene AraMbhikI kriyA hoya che ? u. gautama ! je jIvane AraMbhikI kriyA hoya che, tene niyamathI mAyA pratyayA kriyA hoya che, jene mAyA pratyayA kriyA hoya che. tene AraMbhikI kriyA kyAreka hoya che ane kyAreka : Personal Use on hotI nathI. Page #690 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1245 pa. jassa NaM bhaMte! jIvassa AraMbhiyA kiriyA kajjai, tassa apaccakkhANa kiriyA kajjai? jassa apaccakkhANa kiriyA kajjai. - tassa AraMbhiyA kiriyA kajjai? u. goyamA! jassa NaMjIvassa AraMbhiyA kiriyA kajjai, tassa apaccakkhANa kiriyA siya kajjai, siya No jaina, jassa puNa apaccakkhANa kiriyA kajjai, tassa AraMbhiyA kiriyA NiyamA kajjai / evaM micchAdasaNavattiyAe vi samaM / evaM pAriggahiyA vi tihiM uvarillAhiM samaM caareyvaa| jassa mAyAvattiyA kiriyA kajjai, tassa uvarillAo do vi siya kajjai, siya No M6, jassa uvarillAo do kajjai, tassa mAyAvattiyA kiriyA NiyamA kajjai, . jassa apaccakkhANa kiriyA kajjai, tassa micchAdasaNavattiyA kiriyA siya kajjai, siya No kajjai, jassa puNa micchAdasaNavattiyA kiriyA kajjai, tassa apaccakkhANakiriyA NiyamA kajjai / da. 1. Neraiyassa AilliyAo cattAri paroppara NiyamA kjjti| jassa eyAocattArikajjai.tassa micchAdasaNavattiyA kiriyA bhaijjati, jassa puNa micchAdasaNavattiyA kiriyA kajjai, tassa eyAo cattAri kiriyAo NiyamA kjjti| TuM. ra-22. -gAva- thafjayakumArassA pra. bhaMte ! je jIvane AraMbhikI kriyA hoya che - zuM tene apratyAkhyAnikI kriyA hoya che ? jene apratyAkhyAnikI kriyA hoya che zuM tene AraMbhikI kriyA hoya che ? u. gautama ! je jIvane AraMbhikI kriyA hoya che, tene apratyAkhyAnikI kriyA kyAreka hoya che ane kyAreka hotI nathI, je jIvane apratyAkhyAnikI kriyA hoya che, tene AraMbhikI kriyA nizcita hoya che. A pramANe mithyAdarzana pratyayAno sahabhAva kahevo joIe. A pramANe pAritrahInI kriyAno paNa traNa AlApaka uparanAM samAna samajI levA joIe. jene mAyA pratyayA kriyA hoya che, tenA AgaLanI be kriyAo (apratyAkhyAnikI ane mithyA darzana pratyayA) kyAreka hoya che ane kyAreka hotI nathI, (paraMtu) jene AgaLanI be kriyAo hoya che, tene mAyA pratyayA kriyA nizcita hoya che, jene apratyAkhyAna kriyA hoya che, tene mithyAdarzana pratyayA kriyA kyAreka hoya che ane kyAreka hotI nathI, (paraMtu) jene mithyAdarzana pratyayA kriyA hoya che, tene apratyAkhyAna kriyA nizcita hoya che. 6.1. nairayikane prAraMbhika cAra kriyAo paraspara nizcita hoya che. jene A cAra kriyAo hoya che tene mithyAdarzana pratyayA kriyA vikalpathI hoya che, jene mithyAdarzana pratyayA kriyA hoya che tene A cAreya kriyAo nizcita hoya che. 6. 2-11. A pramANe svanitakumAra sudhI kriyAonuM varNana karavuM joIe. de. 12-19, pRthvIkAyikothI caundriya sudhI jIvone pAMce kriyAo paraspara nizcita che. 6. 20. paMcendriya tiryaMcayonikone prAraMbhanI traNa | kriyAo paraspara nizcita che, daM. 12-19. puDhavikkAiyA-jAva- cauridiyassa paMca vi paropparaM NiyamA kajjati / daM. 20.paMceMdiya-tirikkhajoNiyassa AilliyAo tiNNi vi paropparaM NiyamA kajjaMti, Page #691 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1246 dravyAnuyoga bhAga-2 jassa eyAo kajjaMti, tassa uvarillAo do jene A traNeya kriyAo hoya che tene AgaLanI mannati, be kriyAo vikalpathI hoya che, jassa uvarillAo doNNi kajjati, tassa eyAo jene AgaLanI be kriyAo hoya che tene e tiNNi vi NiyamA kajjaMti, prAraMbhanI traNeya kriyAo nizcita che, jassa apaccakkhANakiriyA kajjai, jene apratyAkhyAna kriyA hoya che, tassa micchAdasaNavattiyA siya kajjai, siya No tene mithyAdarzana pratyayA kriyA kyAreka hoya che na, ane kyAreka hotI nathI, jassa puNa micchAdasaNavattiyA kiriyA kajjai, jene mithyA darzana pratyayA kriyA hoya che, tassa apaccakkhANakiriyA NiyamA kjji| tene apratyAkhyAna kriyA nizcita hoya che. 8. 22. mapUsansa na navajo 6. 21. manuSyanuM sAmAnya jIvonAM samAna varNana karavuM joIe. daM. 22-24. vANamaMtara-joisiya-vemANiyassajahA di. 22-24, vANavyaMtara, jyotiSka ane vaimAnika riyss| devonAM nairayikonAM samAna varNana karavuM joIe. pa. jaM samayaM NaM bhaMte ! jIvassa AraMbhiyA kiriyA pra. bhaMte ! je samaye jIvane AraMbhikI kriyA hoya che kajjai taM samayaM pAriggahiyA kiriyA kajjai? zuM te samaye pArigrahika kriyA hoya che ? 3. mA ! Ud Ug vAri DhuMDA LavavA, teM nahIM- u. gautama ! A pramANe te cAra daMDaka jANavAM joIe, jemake - 2. naH, 2. ne samartha, rU. naM saM. 4, gaM parsa 1. je jIvanAM, 2. je samayamAM, 3. je dezamAM ane 4. je pradezamAM. jahA NeraiyANaM tahA sabbadevANaM NeyavvaM -jAva jema narayikonA viSayamAM te cAre daMDaka kahyA te vemaanniyaannN| pramANe badhA devonA viSayamAM vaimAniko sudhI - TUM, 5. 22, mu. 2 6 28-16 rU 6 kahevuM joIe. 28, rasa-vivecanAne mAmiyA viriyA prava- 18, keya-vikretAonAM AraMbhikI Adi kriyAonuM prANa : pa. gAhAvaissa NaM bhaMte ! bhaMDaM vikkiNamANassa kei bhaMDaM pra. bhaMte ! kariyANAno sAmAna vecatA koI gRhasthano avaharejjA, te kariyANAno mAla koI corI karI le to, tassa NaM bhaMte ! taM bhaMDaM aNugavesamANassa bhaMte ! te kariyANAno sAmAnanI zodha karatA te gRhasthane, kiM AraMbhiyA kiriyA kajjai, zuM AraMbhikI kriyA lAge che ? pAriggahiyA kiriyA kajjai, pArigrahInI kriyA lAge che ? mAyAvattiyA kiriyA kajjai, mAyA pratyAyanI kriyA lAge che ? apaccakkhANakiriyA kajjai, apratyAkhyAnikI kriyA lAge che ke micchAdasaNavattiyA kiriyA kajjai ? mithyA darzana- pratyayikI kriyA lAge che ? 3. yama ! mArefmaya viriyA vaM6, u. gautama ! te puruSane AraMbhikI kriyA lAge che, pAriggahiyA kiriyA kajjai,. pArigrahI kI kriyA lAge che, mAyAvattiyA kiriyA kajjai, mAyA pratyayikI kriyA lAge che ane Page #692 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1247 apaccakkhANakiriyA kajjai, micchAdasaNavattiyAkiriyA siya kajjai, siya no jaina, aha se bhaMDe abhisamaNNAgae bhavai, tao se pacchA savvAo tAo payaNuI bhvNti| pa. gAhAvaissa NaM bhaMte ! bhaMDaM vikkiNamANassa kaie bhaMDaM sAijjejjA, bhaMDe ya se aNuvaNIe siyA, gAhAvaissa NaM bhaMte ! tAo bhaMDAo kiM AraMbhiyA kiriyA kajjai-jAva-micchAdasaNavattiyA kiriyA na, kaiyassa vA tAo bhaMDAo kiM AraMbhiyA kiriyA kajjai-jAva-micchAdasaNavattiyA kiriyA kajjai? u. goyamA ! gAhAvaissa tAo bhaMDAo AraMbhiyA kiriyA kajjai-jAva-apaccakkhANa kiriyA kajjai, apratyAkhyAnikI kriyA paNa lAge che, paraMtu mithyAdarzana pratyayikI kriyA kyAreka lAge che ane kyAreka lAgatI nathI, jo te puruSano corAyela mAla pAcho maLI jAya che to te badhI kriyAo halkI thaI jAya che. pra. bhaMte ! kariyANA vecanAra te gRhasthathI koI vyaktie kariyANAno mAla kharIdI lIdho che ane sodo pAko karavA mATe kharIdadAre khyAnuM paNa ApI dIdho che, paraMtu te kariyANAno mAla hajI sudhI laI gayela nathI to - bhaMte ! te mAla vecanAra gRhasthane te kariyANAnAM mAlathI AraMbhikI -pAvata-mithyAdarzana pratyayikI kriyAomAMthI kaMI kriyA lAge che ? ane kharIdanArane te kariyANAnAM mAlathI AraMbhika -vAva- mithyAdarzana pratyayikI kriyAomAMthI kaMI kriyA lAge che ? u. gautama ! te gRhapatine te kariyANAnAM sAmAnathI AraMbhikI -vAvatu- apratyAkhyAnikI kriyAo lAge che. mithyAdarzana pratyayikI kriyA kyAreka lAge che ane kyAreka lAgatI nathI. kharIdanArane to badhI kriyAo halkI thaI jAya che. pra. bhaMte ! kariyANA vecanAra gRhasthane tyAMthI kharIdanAra te mAlane potAne tyAM laI Avela to bhaMte ! te kharIdanArane te kharIdela kariyANA mAlathI AraMbhika -cAvatu- mithyAdarzana pratyayikI kriyAomAMthI kaMI kriyA lAge che ? tathA - te vikretA gRhasthane te mAlathI AraMbhikI -pAvatamithyAdarzana pratyayikI kriyAomAMthI kaMI kriyA lAge che ? u. gautama ! kharIdanArane te kariyANA sAmAnathI prAraMbhanI (AraMbhikI -cAvatu- apratyAkhyAnikI) cAre kriyAo lAge che. mithyAdarzana pratyayikI kriyA vikalpathI lAge che. vikretA gRhasthane to e pAMce kriyAo halkI thAya che. micchAdasaNavattiyA kiriyA siya kajjai.siya no lagna, kaiyassa NaM tAo savvAo payaNuI bhvNti| gAhAvaissa NaM bhaMte ! bhaMDaM vikkiNamANassa kaie bhaMDe sAijjejjA bhaMDe se uvaNIe siyA, kaiyassa NaM bhaMte! tAo bhaMDAo kiM AraMbhiyA kiriyA kajjai -jAva-micchAdasaNavattiyA kiriyA kajjai, gAhAvaissa vAtAo bhaMDAo kiMAraMbhiyA kiriyA kajjai-jAva-micchAdasaNavattiyA kiriyA kajjai? u. goyamA ! kaiyassa tAo bhaMDAo heTThillAo cattAri kiriyAo kajjati, micchAdasaNavattiyA kiriyA bhayaNAe, gAhAvaissa NaM tAo savvAo payaNaI bhavati / Page #693 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1248 dravyAnuyoga bhAga-2 pra. pa. gAhAvaissa NaM bhaMte ! bhaMDaM vikkiNamANassa kaie pra. bhaMte ! kariyANA vecanAra te gAthApatinAM bhaMDaM sAijjejjA, dhaNe ya se aNuvaNIe siyA, kariyANAne kharIdanAre kharIdIne ghare laI gayo paraMtu tenuM mUlya na ApyuM tokiyss NaM bhaMte ! tAo dhaNAo kiM AraMbhiyA bhaMte ! kharIdanArane te dhanathI zuM AraMbhikI kriyA kiriyA kajjai-jAva-micchAdasaNakiriyA kajjai? -vAva- mithyAdarzana kriyA lAge che ? gAhAvaissa vA tAo dhaNAo kiM AraMbhiyA ane gAthApatine te dhanathI zuM AraMbhikI kriyA kiriyA kajjai-jAva-micchAdasaNakiriyA kajjai? -vAva- mithyAdarzana kriyA lAge che ? u. goyamA ! kaiyassa tAo dhaNAo heTThillAo u. gautama ! kharIdanArane te dhanathI prAraMbhanI cAra cattAri kiriyAo kajjati micchAdasaNa kiriyA kriyAo lAge che ane mithyAdarzana kriyA vikalpathI bhayaNAe, gAhAvaissa NaM tAo savvAo payaNuI lAge che. gAthApatine to te dhanathI pAMca kriyAo avaMtikA haLavI hoya che. pa. gAhAvaissa NaM bhaMte ! bhaMDaM vikkiNamANassa kaie bhaMte ! kariyANA vecanAra gAthApatinAM kariyANAne bhaMDaM sAijjejjA, dhaNe ya se uvaNIe siyA, kharIdanAra kharIdIne ghare laI gayo ane tene dhana paNa ApI dIdhuM, gAhAvaissa NaM bhaMte ! tAo dhaNAo kiM AraMbhiyA to bhaMte ! te dhanathI gAthApatine zuM AraMbhika kiriyA kajjai-jAva-micchAdasaNa kiriyA kajjai ? kriyA -vAva- mithyAdarzana kriyA lAge che ? kaiyassa vA tAo dhaNAo kiM AraMbhiyA kiriyA ane kharIdanArane te dhanathI zuM AraMbhikI kriyA kajjai -jAva-micchAdasaNa kiriyA kajjai ? -vAva- mithyAdarzana kriyA lAge che ? u. goyamA ! gAhAvaissa tAo dhaNAo AraMbhiyA u. gautama ! gAthApatine te dhanathI AraMbhikI kriyA kiriyA kajjai -jAva- apaccakkhANa kiriyA -vAva- apratyAkhyAna kriyA lAge che. paraMtu kajjai, micchAdasaNa kiriyA siya kajjai, siya mithyAdarzana kriyA kyAreka lAge che ane kyAreka no kajjai, kaiyassa NaM tAo savvAo payaNaI lAgatI nathI. kharIdanAranI te pAMce kriyAo mati ! halkI hoya che. - vicA. sa. 1, 3, 6, mu. 6-8 19. AraMbhiyAi kiriyANaM appAbahuyaM 19. AraMbhikI Adi kriyAono alpabadutva : g, Utti nuM maM! mAraMfmathavi -nA- misaT- pra. bhaMte ! A AraMbhika -yAvata- mithyAdarzana pratyayA vattiyANa ya kayare kayarehiMto appA vA -jAva kriyAomAMthI koNa konAthI alpa -vAvatuvisesaahiyaa vA? vizeSAdhika che ? u. goyamA! 1.sabvatthovAo micchAdasaNavattiyAo u, gautama ! 1, badhAthI ochI mithyAdarzanapratyayA kiriyAo, kriyAo che, 2. appaccakkhANa kiriyAo visesAhiyAo, 2. (tenAthI) apratyAkhyAna kriyAo vizeSAdhika che, 3. pAriggahiyAo kiriyAo visesAhiyAo, 3. (tenAthI) pArigrahI kI kriyAo vizeSAdhika che. 4. Amiyo viriyA vise sAdiyA, 4. (tenAthI) AraMbhikI kriyAo vizeSAdhika che, 5. mAyAvattiyAA kiriyAo visesaahiyaao|' 5. (tenAthI) mAyA pratyayA kriyAo vizeSAdhika che. - Tv. 1. 22, mu. 26 6 rU 2. viyA, 4, 8, 3. 4, mu. 2 Page #694 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1249 20. caubIsadaMDaesu diTThiyAi paMca kiriyAo- 20. covIsa daMDakomAM daSTijA Adi pAMca kriyAo : paMca kiriyAo paNNattAo, taM jahA pAMca kriyAo kahI che, jemake - che. viDhiyA, 1. daSTinAM vikArathI thanArI kriyA. 2. puDhiyA, 2, sparzanAM vikArathI thanArI kriyA. rU. vAduviyA, 3. bahAranAM nimittathI thanArI kriyA. 4. sAmattAvaLiyA , 4. samUhathI thanArI kriyA. che. sAtviyA 5. potAnA hAthathI thanArI kriyA. huM 2-24, vaM joradALa -gA- semafpA. 6. 1-24. A pramANe nirayikothI vaimAniko sudhI - TAIi. . , 32, mu. 421 pAMceya kriyAo jANavI joIe. 21. cauvIsadaMDaesu NesatthiyAi paMca kiriyAo- 21. covIsa daMDakomAM naiSTinI Adi pAMca kriyAo : paMca kiriyAo paNNattAo, taM jahA pAMca kriyAo kahI che, jemake - 2. satyathA, 1. zastra vagara thanArI kriyA, 2. baLavaLiyA, 2. AjJA ApavAthI thanArI kriyA, rU. cArafnathI. 3. chedana-bhedana karavAthI thanArI kriyA, 4 mamattayA, 4, ajJAnatAthI thanArI kriyA, che. vasaMgvattiyA | 5. AkAMkSA vagara thanArI kriyA. huM. -ra4 vaM nephA -na-mALiyA 6. 1-24. A pramANe nairayikothI vaimAniko sudhI - TA. ma. 1, 3. 2, su. 422 () pAMceya kriyAo jANavI joIe. 22. maNummesu pejjavattiyAi paMca kiriyAo 22. manuSyamAM thanArI preya-pratyayA Adi pAMca kriyAo : paMca kiriyAo paNNattAo, taM jahA pAMca kriyAo kahI che, jemake - . unnatti, 1. rAga bhAvathI thanArI kriyA, = savattiyA, 2. dveSa bhAvathI thanArI kriyA, rU, iirayA, 3. mana AdinI duceSTAothI thanArI kriyA, 4. samudrAphiriyA, 4. sAmUhika rUpathI thanArI kriyA, che. riyAvadiyA ! 5. gamanAgamanathI thanArI kriyA. huM 22. je majussA vi tenA patyiA da, 21. A pAMceya kriyAo manuSyomAM hoya che, zeSa - DA. . 5, 3. 2, 3. 421 (2) daMDakomAM hotI nathI. 23, nIva-navasa / navA ja paIKvAyANA 23. jIva-covIsa daMDakomAM jIvAdionI apekSAe kiriyA parUvaNaM prANAtipAtinI Adi kriyAonuM prarupaNa : pa. atthi NaM bhaMte ! jIvANaM pANAivAeNaM kiriyA pra. bhaMte ! zuM jIva prANAtipAtikI kriyA kare che? gna ? 3. haMtA, mA ! malyiA . u. hA, gautama ! kare che. pa. sA bhaMte ! kiM puTThA kajjai ? apuTThA kajjai? pra. bhaMte ! te kriyA spaSTa karAya che ke aspaSTa karAya Page #695 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1250 3. zauyamA! puThThA khkhara, to anuA khar -khAvanivvaaghaannN chaddisiM, vAghAyaM paDucca siya tidisiM, siya caudisiM, siya paMcadisiM / 6. sA mate ! viM DA pnadda ? aDA bna' ? 3. goyamA ! vaDA pnad, no avaDA khkharUM | 5. sA mate ! viM attaDA khkharU ? paraDA pnad ? tadubhayakaDA kajjai ? 3. goyamA! attaDA bnara, no paravaDA khkhara, te tadubhayakaDA kajjai / pa. sA bhaMte ! kiM ANupuvvikaDA kajjai ? aApuvikaDA kajjai ? u. goyamA ! ANupuvvikaDA kajjai, no aNANupubbikaDA kajjai, jAya kaDA, jA ya kajjai, jA ya kajjissai savvA sA ANupuvvikaDA, no aNANupuvvikaDatti vattavvaM siyA / va -khAva- vemALiyAnuM / varaM - jIvANaM egiMdiyANa ya nivvAghAeNaM chaddisiM, vAghAyaM paDucca siya tidisiM, siya caudisiM, siya paMcadisiM, sesANaM niyamaM chaddisiM / 5. atthi NaM bhaMte! jIvANaM musAvAeNaM kiriyA kajjai ? 3. daMtA, goyamA ! asthi / 6. nA maMte ! f puTTA vakhtara, apuH khtare ? u. goyamA ! jahA pANAivAeNaM daMDao evaM musAvAeNa vA evaM adiNNAdANeNa vi, mehuNeNa vi, pariggaheNa vi / 6. evaM ee paMca daMDagA / jaM samayaM NaM bhaMte! jIvANaM pANAivAeNaM kiriyA vakhtara, sA maMte ! viM puTTA vakhtara, anuA khaMpha ? 3. goyamA ! vaM tadeva -khAva- vattabhraM siyA / dravyAnuyoga bhAga-2 u. gautama ! spaSTa karAya che aspRSTa karAtI nathI -yAvat- vyAghAta na hoya to cha dizAone ane vyAdhAta hoya to kyAreka traNa, cAra ke pAMca dizAone sparza karIne karAya che. pra. u. pra. bhaMte ! te kriyA kRta che ke akRta che ? gautama ! te kriyA kRta che, akRta nathI. bhaMte ! te kriyA AtmakRta che, parakRta che ke ubhayakRta che ? u. gautama ! te kriyA AtmakRta che, paraMtu parakRta ke ubhayakRta nathI. pra. bhaMte ! te kriyA AnupUrvI kRta che ke anAnupUrvIkRta che ? u. gautama ! te anukramapUrvaka karAya che, vagara anukramathI karAtI nathI, je kriyA karAya gaI che, je kriyA karAya che ke je kriyA karAze, te badhI anukramapUrvakakRta che, paraMtu ananukramakRta nathI evuM kahevuM joIe. pra. u. pra. A pramANe vaimAniko sudhI kahevuM joIe. vizeSa :(sAmAnya)jIva ane ekendriya nirbAdhAtanI apekSAe cha dizAothI ane vyAghAtanI apekSAe kyAreka traNa, cAra ane pAMca dizAothI spaSTa kriyA kare che. zeSa badhA jIva niyamathI chaye dizAothI spaSTa kriyA kare che. bhaMte ! zuM jIva mRSAvAda-kriyA kare che ? hA, gautama ! kare che. bhaMte ! te kriyA spaSTa karAya che ke aspRSTa karAya che ? u. gautama ! jema prANAtipAtano daMDaka kahyo, te pramANe mRSAvAda-kriyAno paNa daMDaka kahevo joIe. A pramANe adattAdAna, maithuna ane parigraha kriyAnAM viSayamAM paNa jANI levuM joIe. A pramANe e pAMca daMDaka thayA. pra. bhaMte ! je samaye jIva prANAtipAtikI kriyA kare che, zuM te samaye te spaSTa kriyA kare che ke aspRSTa kriyA kare che ? u. gautama ! pUrvokta prakArathI anAnupUrvIkRta nathI tyAM sudhI kahevuM joIe. Page #696 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1251 uM -MAva- romALiyA A pramANe vaimAniko sudhI jANavuM joIe. rva -narvi- rivAja A pramANe pAritrahI kI kriyA sudhI kahevuM joIe. ee vi paMca dNddgaa| A pramANe te pAMca daMDaka thayA. - pa. jaM desaM NaM bhaMte ! jIvANaM pANAivAeNaM kiriyA pra. bhaMte ! je deza (kSetromAM jIva prANAtipAlikI kajjai, sA bhaMte ! kiM puTThA kajjai, apuTThA kajjai? kriyA kare che zuM te dezamAM te spaSTa kriyA kare che ke aspaSTa kriyA kare che ? 3. vima! -navi-rivALA u. gautama ! pUrvavata pArigrahI kI kriyA sudhI jANavuM joIe. evaM ee vi paMca dNddgaa| A pramANe e pAMca daMDaka thayA. pa. jaM padesaM NaM bhaMte ! jIvANaM pANAivAeNaM kiriyA pra. bhaMte ! je pradezamAM jIva prANAtipAtikI kriyA kare kajjai, sA bhaMte ! kiM puTThA kajjai, apuTThA kajjai? che zuM te pradezamAM te spaSTa kriyA kare che ke aspaSTa kriyA kare che ? 3. yama ! uM tava saMhA u. gautama ! A pramANe pUrvavata daMDaka kahevA joIe. pd -nAta- ra A pramANe pAritravikI kriyA sudhI jANavuM joIe. evaM ee vIsaM dNddgaa| A pramANe e kula vIsa daMDaka thayA. - vicA. sa. 6 7, 3, 4, mu. 2- 2 28, tA-pavAmApAsa purizna viriyA hava- 24, tADaphaLa pADanAra puruSanI kriyAonuM prapaNa : pa. purise NaM bhaMte ! tAlamArUhai, tAlamArUhittA pra. bhaMte ! koI puruSa tADanAM vRkSa para caDhe ane caDhIne tAtrA tA-- gvAmAM vA, vAmaUT vA pachI te tADanAM phaLane halAve ke pADe to te kaDa kirie ? puruSane keTalI kriyAo lAge che ? u. goyamA ! jAvaM ca NaM se purise tAlamArUhai, u. gautama ! jyAre te puruSa tADanAM vRkSa para caDhe che nAlamAruhitA tAlAo tAlaphalaM pacAlei vA, ane caDhIne te tADa vRkSathI tADa phaLane halAve che vaDu va. ane pADe che, tAvaM ca NaM me purise kAiyAe -jAva-pANAivAya tyAre te puruSa kAyikI -cAvatu- prANAtipAtikI, kigyiAe paMcahiM kiriyAhiM paThe, A pAMceya kriyAothI spaSTa thAya che. jemiM pi ya NaM jIvANaM sarIrehiMto tAle nivvattie, je jIvonAM zarIrothI tADavRkSa ane tADaphaLa banela tAlaphale nivvattie te viNaM jIvA kAiyAe-jAva che, te jIva paNa kAyikI -pAvata- prANAtipAlikI pANAivAya kiriyAe, paMcahiM kiriyAhiM puTThA / A pAMceya kriyAothI pRSTa thAya che. pa. aheNaM bhaMte ! se tAlaphale appaNo garUyattAe-jAva- pra. bhaMte ! (te puruSa dvArA tADa vRkSane halAvavAthI) ahe vIsasAe paccovayamANe jAI tattha pANAI je te tADaphaLa potAnA bhArathI -yAvata- potAnI -jAva-sattAI jIviyAo vavarovei taeNaM bhaMte ! se jAte paDavAthI tyAMnAM prANI -thAvatu- satva jIva purime kai kigie? rahita hoya che tyAre bhaMte! te puruSane keTalI kriyAo lAge che ? u. goyamA ! jAvaM ca NaM se tAlaphale appaNo gamyattAe u. gautama ! (puruSa dvArA tADavRkSane halAvavAthI) je -jAva- jIviyAo vavaroveDa, tAvaM ca NaM se purise te tADaphaLa potAnA bhArathI paDe -yAvatu- jIvanathI kAiyAe-jAva-pAritAvaNiyAe cauhi kiriyAhiM rahita kare che to te puruSa kAyikI -yAvatu pAritApanikI A cAra kriyAothI spaSTa thAya che. Jain Education Inter , Page #697 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 252 dravyAnuyoga bhAga-2 jesiM piya NaM jIvANaM sarIrehiMto tAle nivvattie, je jIvonAM zarIrothI tADavRkSa niSpanna thayuM che. te vi yaNaM jIvA kAiyAe-jAva-pAritAvaNiyAe te jIva kAyikI -yAvata- pAritApanikI A cAra cauhiM kiriyAhiM puTThA, kriyAothI spaSTa thAya che. jesiM pi ya NaM jIvANaM sarIrehiMto tAlaphale je jIvonA zarIrothI tADavRkSa niSpanna thayuM che. nivvattie, te vi ya NaM jIvA kAiyAe -jAva- pANAivAya te jIva kAyikI -vAva-prANAtipAtikI A pAMce kiriyAe paMcahiM kiriyAhiM puTThA, kriyAothI spaSTa thAya che. je vi ya se jIvA ahe vIsasAe paccovayamANassa je jIva svAbhAvika rupathI nIce paDatA tADaphaLanAM uvaggahe vaTaMti, sahAyaka thAya che. te vi ya NaM jIvA kAiyAe -jAva- pANAivAya te jIva paNa kAyikI cAvatu- prANAtipAtikI A kiriyAe paMcahiM kiriyAhiM putttthaa| pAMce kriyAothI spaSTa thAya che. ___ - viyA. sa. 17, u. 1, su. 8-9 25. rUkkhamUlAi pavADamANassa purisassa kiriyA paruvarNa- 25. vRkSabhUmAhine paaun||2 puruSanI jiyAonu pra2595 : pa. purise NaM bhaMte ! rUkkhassa mUlaM pacAlemANe vA, pra. bhaMte ! koI puruSa vRkSanAM mULane halAve ke pADe pavADemANe vA kai kirie ? to tene keTalI kriyAo lAge che ? goyamA! jAvaM ca NaM se purise rUkkhassa mUlaM pacAlei u. gautama ! jyAre te puruSa vRkSanAM mULane halAve ke vA, pavADei vA tAvaM ca NaM se purise kAiyAe-jAva pADe che tyAre te puruSa kAyikI -pAvatu prANAtipaannaaivaaykiriyaae paMcahiM kiriyAhiM puThe, pAtikI A pAMce kriyAothI pRSTa thAya che. jesiM pi ya NaM jIvANaM sarIrehiMto mUle nivvattie je jIvonAM zarIrothI mULa -pAvata-bIja niSpanna -jAva-bIe nivvattie te vi ya NaM jIvA kAiyAe thayA che, te jIva paNa kAyikI -vAva-prANAtipAtikI, -jAva- pANAivAyakiriyAe paMcahiM kiriyAhiM A pAMce kriyAothI spaSTa thAya che. putttthaa| pa. ahe NaM bhaMte ! se mUle appaNo garUyattAe -jAva- pra. bhaMte ! jo te mULa potAnA vajananAM kAraNe nIce jIviyAo vavarovei tao NaM bhaMte ! se purise kai paDe -yAvatu- jIvono nAza kare tyAre te puruSane kirie? keTalI kriyAo lAge che ? u. goyamA ! jAvaM ca NaM se mule appaNo garUyattAe u. gautama ! jyAre te mULa potAnA vajananAM kAraNe -jAva- jIviyAo vavarovei, nIce paDe che -vAva- anya jIvono nAza kare che. tAvaM caNaM se purisekAiyAe-jAva-pAritAvaNiyAe tyAre te puruSa kAyikI -pAvata- pAritApanikI cauhi kiriyAhiM puDheM, A cAra kriyAothI pRSTa thAya che. jesiM pi ya NaM jIvANaM sarIrehiMto kaMde nivvattie je jIvonAM zarIrothI te kaMda -cAvatu- bIja niSpanna -jAva- bIe nivvattie, te vi ya NaM jIvA kAiyAe thayela che, te jIva kAyikI -yAvatu- pAritApanikI -jAva- pAritAvaNiyAe cauhiM kiriyAhiM puTThA, A cAra kriyAothI spaSTa thAya che. je siM pi ya NaM jIvA NaM sarIrehiMto mUle nivvattie, je jIvonAM zarIrothI muLa niSpanna thayela che. te vi ya NaM jIvA kAiyAe -jAva- pANAivAya te jIva kAyikI -pAvatu prANAtipAtikI A pAMce kiriyAe paMcahiM kiriyAhiM puTThA / kriyAothI spaSTa thAya che. je vi yaNaM se jIvA ahe vIsasAe paccovayamANassa je jIva svAbhAvika rUpathI nIce paDatA mULanAM uvaggahe vttNti| sahAyaka hoya che. Page #698 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1253 te vi ya NaM jIvA kAiyAe -jAva- pANAivAya te jIva kAyikI cAvata- prANAtipAtikI A pAMca kiriyAe paMcahiM kiriyAhiM puTThA / kriyAothI spaSTa thAya che. pa. purise NaM bhaMte ! rUkkhassa kaMde pacAlemANe vA. pra. bhale ! koI puruSa vRkSanAM kaMdane halAve ke pADe che, pavADemANe vA kai kirie ? to tene keTalI kriyAo lAge che ? u. goyamA ! jAvaM ca NaM se purise kaMde pacAlemANe vA, u. gautama ! jyAre te puruSa kaMdane halAve ke pADe che. pavADemANe vA, tAvaM ca NaM se purise kAiyAe -jAva-pANAivAya tyAre te puruSa kAyikI vAvata- prANAtipAtikI kiriyAe paMcahiM kiriyAhiM pUThe, A pAMce kriyAothI spaSTa thAya che. jesiM pi ya NaM jIvANaM sarIrehiMto kaMde nibbattie je jIvonA zarIrothI kaMda -vAva- bIja niSpanna -LAva-va nivRttiy, hoya che, te vi ya NaM jIvA kAiyAe -jAva- pANAivAya te jIva paNa kAyikI cAvatu- prANAtipAtikI A kiriyAe paMcahiM kiriyAhiM putttthaa| pAMceya kriyAothI spaSTa thAya che. - g. ahe NaM bhaMte ! se kaMde appaNo garUyattAe -jAva- pra. bhaMte ! jo te kaMda potAnA vajananAM kAraNe nIce jIvayAo vavarovei tao NaM bhaMte ! se purise kai paDe -vAva- jIvono nAza kare to bhaMte ! te kirie? puruSane keTalI kriyAo lAge che ? u. goyamA ! jAvaM ca NaM se kaMde appaNo garUyattAe u. gautama ! jyAre te kaMda potAnA vajanane kAraNe nIce -nA-naviyA vavarove, paDe che -yAvatu- anya jIvono nAza kare che. tAvaM caNaM se purise kAiyAe-jAva-pAritAvaNiyAe tyAre te puruSa kAyikI -yAvata- pAritApanikI cauhiM kiriyAhiM puDhe, A cAra kriyAothI pRSTa thAya che. jesiM piya NaM jIvA NaM sarIrehiMto mUle nivvattie, je jIvonAM zarIrothI mULa, skaMdha -cAvatu- bIja kaMde nivvattie -jAva-bIe nivvattie, niSpanna thAya che. te vi yaNaM jIvA kAiyAe-jAva-pAritAvaNiyAe tyAre te jIva kAyikI -pAvata- pAritApanikI A cauhi kiriyAhiM puTThA, cAra kriyAothI spaSTa thAya che. jesi pi ya NaM jIvA NaM sarIrehiMto kaMde nivvattie je jIvonA zarIrothI kaMda -yAvatu- bIja niSpanna -gAMva-va nivRttiy, thAya che. te vi ya NaM jIvA kAiyAe -jAva-pANAivAya te jIva kAyikI -vAva-prANAtipAtikI A pAMce kiriyAe paMcahiM kiriyAhiM puTThA, kriyAothI spaSTa thAya che. je vi ya se jIvA ahe vIsasAe paccovayamANassa je jIva svAbhAvikarUpathI nIce paDatA kaMdanAM uvaggahe vaTaMti, sahAyaka hoya che, te vi ya NaM jIvA kAiyAe -jAva- pANAivAya te jIva paNa kAyikI -cAvatu- prANAtipAtikI A kiriyAe paMcahiM kiriyAhiM puTThA / pAMce kriyAothI pRSTa thAya che, jahA kaMde evaM -jaav-biiyN|| je pramANe kaMdanA viSayamAM AlApaka kahyA, te ja - vicA. sa. 6 7, 3. 2, mu. 20-14 pramANe (aMdha, tvacA, zAkhA, pravAla, patra, puSpa, phaLa) -yAvata-bIjanAM viSayamAM paNa kahevuM joIe. 26. dunivasi viriMyA vi 26. puruSane mAranAranI kriyAonuM prarupaNa : g. pura nuM maMoN risaM sattA samafmayaMsengA, pra. bhaMte ! koI puruSa bIjA puruSane bhAlAthI mAre sayapANiNA vA se asiNA sIsaM chiMdejjA tao NaM ke potAnA hAthathI talavAra dvArA tenuM mAthuM kApe maMta ! e purine 4 kiriy? to bhaMte ! te puruSane keTalI kriyAo lAge che ? Page #699 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1254 dravyAnuyoga bhAga-2 u. goyamA ! jAvaM ca NaM se purise taM purisaM sattIe u. gautama ! jyAre te puruSa e puruSane bhAlA dvArA samabhidhaMsei, sayapANiNA vA se asiNA sIsaM chiMdai, mAre che ke potAnA hAthathI talavAra dvArA tenuM mastaka tAvaM ca NaM se purise kAiyAe-jAva-pANAivAya kApe che, tyAre te puruSa kAyikI cAvatu-prANAtikiriyaae paMcahiM kiriyAhiM puDheM / pAtikI A pAMce kriyAothI spaSTa thAya che. AsannavahaeNa ya aNavakakhaNavattIeNaM purisavereNaM tatkALa mAranAra ane bIjAnAM prANonI paravAha na -vicA. sa. 2, 3.8, mu. 8 karanAra te (puruSa) puruSa-vairathI spaSTa thAya che. 27. ghaypaSyavana/ viriyA pravA 27. dhanuSa prakSepakanI kriyAonuM prarupaNa : pa. purise NaM bhaMte ! dhaNu parAmusai, parAmusittA usuM pra. bhaMte ! koI puruSa dhanuSane sparza kare che, sparza parAmusai, usuM parAmusittA ThANaM ThAi, ThANaM ThiccA karIne te bANane grahaNa kare che, grahaNa karIne AyayakaNNAyayaM usuM karei AyayakaNNAyayaM usuM AsanathI bese che, besIne bANane kAna sudhI kheMce karettA uDDhaM vehAsaM usuM ubvihai, taeNaM se usuM che, kheMcIne upara AkAzamAM pheMke che, upara uDuDhaM vehAsaM ubvihae samANe jAI tattha pANAI AkAzamAM phekela te bANa je prANIo -yAvata-jaav- sattAI abhihaNai -jAva- jIviyAo satvone mare che -vAva- jIvathI rahita karI de che tyAre bhaMte ! te puruSane keTalI kriyAo lAge bavarovei, tae NaM bhaMte ! se purise kai kirie ? 3. thamA ! navaM se purasa dha parAmuna -nAvajiiviyaao vavarovei, tAvaM caNaM se purise kAiyAe -jAva-pANAivAyakiriyAepaMcahi kiriyAhiM puche, jesi piya NaM jIvANaM sarIrahiMto dhaNaM nivvattie te vi ya NaM jIvA kAiyAe -jAva- pANAivAyakiriyAe paMcahiM kiriyAhiM puDheM, evaM dhaNuM puDhe paMcahiM kiriyAhiM, jIvA paMcahi, bahArU paMcahiM, usU paMcahi, sare, pattaNe, phale, nhArU di. pa. ahe NaM se usU appaNo garUyatnAe -jAva- ahe vImasAe paccovayamANa jAI tattha pANAI -jAvamanAI jIviyAo vavaroveda, tAvaM ca NaM se purise kai kigiA ? u. goyamA ! jAvaM ca NaM me umuM apaNo gamyanAe -jAva-jIviyAo vavaroveDa. tAvaM ca NaM me parisa kAiyAe-jAva-pAgtiAvaNiyAe cauhiM kiriyAhiM 1 ! jemi pi ya NaM jIvANaM marIrehiMto dhaNaM nivvanie, te vi yaNaM jIvA kAiyAe-jAva-pAritAvaNiyAe cauhi kiriyAhiM puddheN| evaM dhaNuM puDhe cauhi, jIvA cauhi, hArU cauhi, u. gautama ! jyAre te puruSa dhanuSane grahaNa kare che -yAvata- prANIone jIvanathI rahita karI de che tyAre te puruSa kAyikI -vAva- prANAtipAlikI A pAMce kriyAothI spaSTa thAya che. je jIvonAM zarIrothI te dhanuSa niSpanna thAya che te jIva paNa kAyikI -cAvata- prANAtipAtikI A pAMce kriyAothI pRSTa thAya che. A pramANe dhanupRSTha jIvA (DorI), snAyu, bANa, zara, patra, phaLa ane zvAsa (nirmAtA) paNa pAMce kriyAothI pRSTa thAya che. pra. bhaMte ! jyAre te bANa potAnA bhArathI svAbhAvika rupathI nIce paDatA tyAM prANIo -vAva- satvone jIvanathI rahita karI de che, tyAre te puruSane keTalI kriyAo lAge che ? 3. gautama ! jyAre te bANa potAnA bhArathI -yAvata prANIone jIvanathI rahita karI de che, tyAre te puruSa kAyikI -vAva- pAritApanikI A cAra kriyAothI spaSTa thAya che. je jIvonAM zarIrathI dhanuSa banela che, te jIva paNa kAyikI -vAva-pAritApanikI A cAra kriyAothI pRSTa thAya che. A pramANe dhanuSTha, jIvA (verI) ane tyAra te cAra kiyAothI pRSTa thAya che. Page #700 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1255 di je uttaLa, r, rAka vaMda bANa, zara, patra, phaLa ane zvAsa (nirmAtA) e pAMca kriyAothI pRSTa thAya che. je vi ya se jIvA ahe paccovayamANassa uvaggahe je jIva nIce paDatA bANanAM sahAyaka che. te jIva vaTaMti, teviyaNaMjIvAkAiyAe-jAva-pANAivAya paNa kAyikI -yAvata- prANAtipAtikI, A pAMce kiriyAe paMcahiM kiriyAhiM puTThA / kriyAothI spaSTa thAya che. - viya. sa. , 3, 6, su. 10-12 28. miyavadhagassa kiriyA parUvarNa 28. mRgavadhakanI kriyAonuM prANa : risevi maMte! zivA, sivA, 3 sivA, pra. bhaMte ! mRgothI AjIvikA calAvanAra, mRgavadhano daviyaMsi vA, valayaMsi vA, nUmaMsi vA, gahaNaMsi vA, saMkalpa karanAra, mRgavadhamAM dattacitta koI gahaNaviduggaMsi vA, pavvayaMsi vA, pavvayaviduggaMsi vA, puruSa mRgavadhanAM mATe nIkaLIne kacchamAM, drahamAM, vaNaMsivA, vaNaviduggaMsivA, miyavittIe, miyasaMkappe, jaLAzayamAM, lIlAchama medAnamAM, pagadaMDImAM, miyapaNihANe, miyavahAe gaMtA 'ee mie'tti kAuM guphAmAM, jhADImAM, saghana jhADImAM, parvata para, durgama aNNayarassa miyassa vahAe kUDapAsaM uddAi, tao parvata para, vanamAM, ghaTAdAra vanamAM jaIne A NaM bhaMte ! se purise kai kirie paNNatte? mRga che". evuM vicArIne koI eka mRgane mAravA mATe jALa phelAve che to bhaMte ! te puruSa keTalI kriyAvALo hoya che? u. goyamA ! jAvaM ca NaM se purise kacchaMsi vA -jAva gautama ! jyAre te puruSa kacchamAM -vAva- mRgavadhanAM miyassa vahAe kuDapAsaM udadAi.tAvaM caNaM se parise mATe jALa phelAve che tyAre te puruSa kyAreka traNa siya tikirie, siya caukirie. siya pNckirie| kriyAvALA, kyAreka cAra kriyAvALA ane kyAreka pAMca kriyAvALA hoya che. pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - siya tivirijI siya vari siya paMrijI?" te puruSa kyAreka traNa kriyAvALA, kyAreka cAra kriyAvALA ane kyAreka pAMca kriyAvALA hoya che ? u. goyamA ! je bhavie uddavaNayAe, No baMdhaNayAe, No u. gautama ! jyAre te zikArI mRgone bhayabhIta kare mAraNayAe, tAvaM caNaM se purise kAiyAe, ahigara che. paraMtu mRgone bAMdhatA nathI, mAratA nathI, NiyAe, pAusiyAe tihiM kiriyAhiM puDheM / tyAre te puruSa kAyikI, AdhikaraNIkI ane prApikI, A traNa kriyAothI spaSTa thAya che. je bhavie uddavaNayAe vi, baMdhaNayAe vi, No jyAre te mRgone bhayabhIta kare che, bAMdhe che mAraNayAe, tAvaM ca NaM se purise kAiyAe -jAva paraMtu mAratA nathI, tyAM sudhI te puruSa kAyikI pAriyAvaNiyAe cauhiM kiriyAhiM puDhe / -yAvata- pAritApanikI, A cAra kriyAothI spaSTa thAya che. je bhavie uddavaNayAe vi, baMdhaNayAe vi, mAraNayAe jyAre te mRgone bhayabhIta kare che. bAMdhe che ane vi, tAvaM caNaM se purise kAiyAe-jAva-pANAivAya mAre paNa, tyAre te puruSa kAyikI -vAvakiriyaae paMcahiM kiriyAhiM puDhe / prANAtipAtikI ApAMca kriyAothI spaSTa thAya che. se teNaTTeNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "miya tikigie siya caukirie. siya pNckirie|" "te purSa kayAreka traNa kriyAvALA, kayAreka cAra - vivA. 5, 6, 7, 8, mu. 4 kriyAvALA ane kyAreka pAMca kriyAvALA hoya che." Page #701 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1256 dravyAnuyoga bhAga-2 u. . pa. purise NaM bhaMte ! kacchaMsi vA -jAva- vaNaviduggaMsi pra. bhaMte ! mRgothI AjIvikA calAvanAra, mRgavadhano vA miyavittIe, miyasakaMppe, miyapaNihANe, saMkalpa karanAra, magavadhamAM dattacitta koI puruSa miyavahAe gaMtA "ee miya" tti kAuM aNNayarassa mRgavanAM mATe nIkaLIne kacchamAM cAvatu-ghaTAdAra miyassa bahAe usuM Nisirii. tao NaM bhaMte ! se vanamAM jaIne "e mRga che". evuM vicArIne koI purise kai kirie? eka mRgane mAravA mATe bANa pheMke che to bhaMte ! te puruSa keTalI kriyAvALo hoya che ? u. goyamA ! siya tikirie, siya caukirie, siya u. gautama ! kyAreka traNa kriyAvALA, kyAreka cAra pNckirie| kriyAvALA ane kyAreka pAMca kriyAvALA hoya che. g. e ba vi aMte ! vaM yuva6 - pra. aMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke"siya tivigi , siya viirajI, siyapaMgi " kyAreka traNa kriyAvALA, kyAreka cAra kriyAvALA ane kyAreka pAMca kriyAvALA hoya che?" . gayA ! ne magi fsaraVTV tihiM, gautama ! jyAre te bANa kADhe che tyAre te traNa kriyAothI spaSTa thAya che. je bhavie NisiraNayAe vi. viddhaMsaNayAe vi. No jyAre te bANa kADhe che ane mRgane bAMdhe che, paraMtu mAraNayAe cuhiN| mRgane mAratA nathI tyAre te cAra kriyAothI spaSTa thAya che. je bhavie NisiraNayAe vi, viddhaMsaNayAe vi, jyAre te bANa kADhe paNa che, mugane bAMdhe paNa che mAraNayAe vi, tAvaM ca NaM se purise paMcahiM kiriyAhiM ane mAre paNa che tyAre te puruSa pAMce kriyAothI putye " spaSTa thAya che. se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "niyatikrigi siya varijI sivigi" kyAreka traNa kriyAvALA, kyAreka cAra kriyAvALA - vicA. sa. 2, 3. 8, mu. 6 ane kyAreka pAMca kriyAvALA hoya che." 29. miyavahagassa badhakavahagassa kiriyA parUvaNaM- ra9. mRgavadhaka ane tenA vadhakanI kriyAonuM prANa : g, gf of maMta ! si vI -nA- vanavihuti pra. bhaMte ! mRgothI AjIvikA calAvanAra, mRgavadhano vA miyavittIe, miya saMkappe, miyapaNihANe saMkalpa karanAra, mRgavadhamAM dattacitta koI puruSa miyavahAe gaMtA "esa miya" tti kAuM aNNayarassa mRgavadhanA mATe kacchamAM -vAvatu-ghaTAdAra vanamAM miyasma vahAe AyayakaNNAyayaM usu AyAmettA jaIne "A mRga che." evuM vicArIne koI eka mRganAM ciTThajjA, anne ya se purise maggao Agamma vadhanA mATe kAna sudhI bANane kheMcIne tatpara hoya sayapANiyA asiNA sIsaM chiMdejjA, te samaye bIjo koI puruSa pAchaLathI AvIne potAnA hAthathI talavAra dvArA tenuM mastaka kApI de meya usUyAe ceva puvAyAmaNayAetaM miyaM viMdhejjA, te bANa pahelAnAM kheMcavAthI uchaLIne mRgane vIMdhI se NaM bhaMte ! purise kiM miyavereNaM puDhe, purisavereNaM nAMkhe to bhaMte ! te (anya) puruSa mRganAM vairathI puThe? spaSTa che ke puruSanAM vairathI pRSTa che ? u. goyamA ! je miyaM mArei, se miyavareNaM puDheM / u. gautama ! je mRgane mAre che, te mRganAM verathI pRSTa che. je purimaM mArei, se purisavereNaM puDheM / je puruSane mAre che, te puruSanAM vairathI spaSTa che. Page #702 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiyA adhyayana 1 257 u. pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke"je miyaM mArei, se miyavereNaM puDhe, je purisaM mArei je mRgane mAre che, te puruSa mRganA vairathI se purisavereNaM puDhe ?" spaSTa che. je puruSane mAre che, te puruSanAM vairathI spaSTa che?" u. se nUNaM goyamA ! kajjamANe kaDe, saMdhijjamANe gautama ! je karAya che te karela che, je saMdhAya che te saMdhie, nivvattijjamANe nivvattie,nisirijjamANe saMdhAyela che, je banAvAya che te banAvela che, je nisiThe tti vattavvaM siyA ? kADhavAmAM Ave che te kaDhAvela tema kahevAya che ne ?" haMtA, bhagavaM ! kajjamANe kaDe -jAva-nisiThe tti (gautama) hA, bhagavan! je karAya che te karela che" vattavvaM siyA / -cAvatu- "je kaDhAya che, te kaDhAyela kahevAya che." se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "je miyaM mArei, se miyavereNaM pUche je pUrisaM mArei je mRgane mAre che, te mRganAM vairathI spaSTa che ane te puravere pu !" je puruSane mAre che, te puruSanAM vairathI spaSTa che." aMto chaNhaM mAsANaM maraikAiyAe-jAva-pANAivAya je maranAra cha mAsanI aMdara mare to mAranAra kAyikI kiriyAe paMcahiM kiriyAhiM puDheM / vAvatu- prANAtipAtika, A pAMce kriyAothI spaSTa thAya che. bAhiM chaNhaM mAsANaM marai kAiyAe -jAva je maranAra cha mAsanAM pachI mare to mAranAra pAriyAvaNiyAe cauhi kiriyAhiM puddheN| kAyikI -yAvata- pAritApanIkI, A cAra - vicA. sa. 2, 3. 8, mu. 7 kriyAothI spaSTa thAya che. 30. taNadAhagassa kiriyAparUvarNa - 30. tRNadAhakanI kriyAonuM prANa : pa. purise NaM bhaMte ! kacchaMsi vA -jAva- vaNaviduggaMsi pra. bhaMte ! kacchamAM -cAvata- ghaTAdAra vanamAM koI puruSa vA taNAI Usaviya-Usaviya agaNikAyaM Nisirai taNakhalA ekaThAM karIne agni pragaTAve tyAre te tAvaM ca NaM bhaMte ! se purise kai kirie ? / puruSa keTalI kriyAvALo hoya che ? u. goyamA ! siya tikirie, siya caukirie, siya gautama ! te kyAreka traNa kriyAvALo, kyAreka cAra pNckirie| kriyAvALo ane kyAreka pAMca kriyAvALo hoya che. pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "siya tikirie, siya caukirie, siya pNckirie|" 'kyAreka traNa kriyAvALo, kyAreka cAra kriyAvALo ane kyAreka pAMca kriyAvALo hoya che ?" 3. yama ! ne bhaviU 3savajI tihiM ! gautama ! je puruSa taNakhalA ekaThAM kare che, te traNa kriyAothI pRSTa thAya che. ussavaNayAe vi, NisiraNayAe vi, No dahaNayAe je puruSa taNakhalA ekaThAM kare che ane Aga paNa cuhiN| bhegI kare che, paraMtu pragaTAvatA nathI te cAra kriyAothI spaSTa thAya che. je bhavie ussavaNayAe vi, NisiraNayAe vi, je puruSa taNakhalAM paNa ekaThAM kare che, Aga dahaNayAe vi, tAvaM ca NaM se purise kAiyAe -jAva paNa bhegI kare che ane pragaTAve paNa che tyAre te paMcahiM kiriyAhiM putthe| puruSa kAyikI -vAva- prANAtipAtikI A pAMce kriyAothI spaSTa thAya che. me teNaMTheNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - Page #703 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 258 dravyAnuyoga bhAga-2 "siya tikirie. siya caukirie, siya pNckirie|" te puruSa kyAreka traNa kriyAovALA, kyAreka cAra - viyA, saM. 2, 3. 8, . 6 kriyAovALA ane kyAreka pAMca kriyAovALA hoya che." rU? to nivamAnapura viriyAva- 31. tapelA lokhaMDa Ama tema pheravanAra puruSanI kriyAonuM prANa : pa. purise NaM bhaMte ! ayaM ayakolaiMsi ayomaeNaM pra. bhaMte ! bhaThThImAM tapela loDhAne, loDhAnI sANasIthI saMDAsaeNaM ubvihamANe vA pavihamANe vA kai Ama tema pheravanAra puruSane keTalI kriyAo zigi? lAge che ? u. goyamA ! jAvaM ca NaM se purise ayaM ayakoTheMsi u. gautama ! jyAre te puruSa bhaThThImAM tapela loDhAne, ayomaeNaM saMDAsaeNaM uvihai vA, pavihai vA, loDhAnI sANasIthI Ama tema pherave che, tAvaM ca NaM se purise kAiyAe -jAva-pANAivAya tyAre te puruSa kAyikI -vAva- prANAtipAlikI kiriyAe paMcahiM kiriyAhiM puDheM, A pAMca kriyAothI spaSTa thAya che. jesi pi ya NaM jIvANaM sarIrehiMto ae nivvattie, je jIvonAM zarIrathI loDhuM banela che, bhaThThI banI ayakoThe nivvattie, saMDAsae nivattie, iMgAlA che, sANasI banela che, aMgArA banela che, aMgAra nivvattiyA, iMgAlakar3iDhaNI nivvattiyA, bhatthA kADhavAnI loDhAnI chaDI banI che ane dhamaNa nivvattiyA, banela che. te vi ya NaM jIvA kAiyAe -jAva- pANAivAya te badhA jIva kAyikI -vAva-prANAtipAtikI A kiriyAe paMcahiM kiriyAhiM putttthaa| pAMce kriyAothI spaSTa thAya che. pa. purise NaM bhaMte ! ayaM ayakoTThAo, ayomaeNa pra. bhaMte ! bhaThThImAMthI loDhAne, loDhAnI sANasIthI saMDAsaeNaM gahAya ahigaraNiMsi ukkhivamANe vA pakaDIne eraNa para rAkhatA nikALatA puruSane nikkhivamANe vA kai kirie ? keTalI kriyAo lAge che ? goyamA ! jAvaM ca NaM se purise ayaM ayakoTThAo u. gautama ! jyAre te puruSa bhaThThImAMthI lokhaMDane, ayomaeNaM saMDAsaeNaMgahAya ahigaraNiMsi ukkhivai loDhAnI sANasIthI pakaDIne eraNa para rAkhe che ane vA nikkhivai vA tAvaM caNaM se purise kAiyAe-jAva uThAve che tyAre te puruSa kAyikI -yAvata- prANAtipaannaaivaaykiriyaae paMcahi kiriyAhiM puDhe, pAtikI A pAMce kriyAothI spaSTa thAya che. jesi pi ya NaM jIvANaM sarIrehiMto ae nivvattie, je jIvonAM zarIrothI lokhaMDa banela che, sAMNasI saMDAsae nivvattie, ghammaThe nivvattie, muTThie banela che, ghana banela che, hathoDA banela che, eraNa nivattie, ahigaraNI nivvattiyA, ahigaraNikhoDI banela che, eraNanI lAkaDI banela che, kuMDI banela nivvattiyA, udagadoNI nivvattiyA, ahigaraNasAlA che ane lohArazALA banela che, te jIva paNa nivattiyA, te vi ya NaM jIvA kAiyAe -jAva kAyikI -pAvata- prANAtipAtikI A pAMce pANAivAyakiriyAe paMcahiM kiriyAhiM puTThA / kriyAothI spaSTa thAya che. vi . sa. 66, 3, 2, . 7-8 - rU 2. vAse rathama purisamsa ricAva - 32. varSAnI parIkSA karanAra puruSanI kriyAonuM prarupaNa : pa. purise NaM bhaMte ! vAsaM vAsai, vAsaM no vAsaI tti hatthaM pra. bhaMte ! varSA varasI rahI che ke nathI varasatI ? A bA, pAyaM vA, vAhUM vA, urUM vA, AuMTAvemANe vA, jANavA mATe koI puruSa potAnA hAtha, paga, bAhu pasAremANe vA kai kirie ? ke uru (piMDalI) ne saMkoce ke phelAve to tene keTalI kriyAo lAge che ? Page #704 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana goyamA ! jAvaM ca NaM se purise vAsaM vAsai, vAsaM no vasaItti hatthaM vA -jAva- uruM vA AuMTAvei vA, pasArei vA tAvaM ca NaM se purise kAiyAe - jAvapANAivAyakiriyAe paMcahiM kiriyAhiM puTThe / - viyA. sa. 16, 3. 8, su. 4 phepha. mi gAma citrApha daLamALe anna khovALa vi33, haNNaparUvaNaM 3. pa. purise NaM bhaMte! purisaM haNamANe kiM purisaM haNai no purisaM haNai ? 3. goyamA ! risaM pi daLada, nopurise vi TaLavu / me keNaTTeNaM bhaMte ! evaM vuccai - pumi tti TApha, nopurame vi daLavu ?' 6. 3. goyamAM ! tasya | tuM mavad - 'evaM khalu 'ahe egaM purisaM haNAmi' se NaM evaM purisaM haNamANe aNege jIve haNai / se teNaTTheNaM goyamA ! evaM vuccai 'purimaM pi hAra, nopurise vi dArU / ' pa. purise NaM bhaMte ! AsaM haNamANe kiM AsaM haNai, no Ase vi hAi, 3. goyanA ! JAmaM vi daLa, noJAse vi dAda | sekeNaTTheNaM aTTho taheva / pUrva ciM, sIda, varSa -khAva- vistRtAM / pa. purise NaM bhaMte ! annayaraM tasapANaM haNamANe kiM annayaraM tasapANaM haNai, no annayare tase pANe haNai ? 3. goyamAM ! annayAM pi tasavALuM hAra, vi tase pANe haNai / no annayare 1259 u. gautama ! varSA varasI rahI che ke nathI varasatI ? A jaNavA mATe koI puruSa potAnA hAtha -yAvaturune saMkoce che ke phelAve che tyAre te puruSa kAyikI -yAvat- prANAtipAtikI A pAMce kriyAothI spaSTa thAya che. puruSa azva hasti Adine mAratA anya jIvonAM paNa nAzanuM prarupaNa : pra. bhaMte ! koI puruSa, puruSanI ghAta karato puruSanI ja ghAta kare che ke nopuruSa (puruSanAM sivAya anya jIvo)nI paNa ghAta kare che? u. gautama ! te (puruSa) puruSanI paNa ghAta kare che ane nopuruSanI paNa ghAta kare che. pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "te puruSanI paNa ghAta kare che ane nopuruSanI paNa ghAta kare che ?" u. gautama ! ghAtakanAM manamAM evo vicAra hoya che ke huM eka ja puruSane mAruM chuM" paraMtu te eka puruSane mArato anya aneka jIvone paNa mAre che. mATe he gautama ! evuM kehavAya che ke - "te puruSane paNa mAre che ane nopuruSane paNa mAre che." pra. bhaMte ! koI puruSa azvane mArato zuM azvane ja mAre che ke noazva (azvanAM sivAya anya jIvone paNa) mAre che ? u. gautama ! te (azvaghAtaka) azvane paNa mAre che ane noazva (azvanAM sivAya bIjA jIvo)ne paNa mAre che. evuM kahevAnuM kAraNa pUrvavat samajavuM joIe. A pramANe hAthI, siMha, vyAghra, -yAvata- citrala (citto) mAravAnAM saMbaMdhamAM samajavuM joIe. pra. bhaMte ! koI puruSa koI eka trasaprANIne mArato zuM te ja trasaprANIne mAre che ke tenA sivAya anya trasa prANIone paNa mAre che ? u. gautama ! te e trasa prANIne paNa mAre che ane tenA sivAya anya trasa prANIone paNa mAre che. Page #705 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1260 dravyAnuyoga bhAga-2 g, se che. aMte ! purva yuva6 bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - 'annayara pi tasapANaM haNai, no annayare vi tase te puruSa e trasa jIvane paNa mAre che ane tenA To dag?' sivAya anya trasa jIvone paNa mAre che ? u. goyamA ! tassa NaM evaM bhavai, evaM khalu 'ahe ege u. gautama ! ghAtakanAM manamAM evo vicAra hoya che annayaraM tasaM pANaM haNAmi se NaM egaM annayaraM tasaM ke - huM te ja trasa jIvane mArI rahyo chuM, paraMtu paNaM haNamANe aNege jIve haNai,' te e trasa jIvane mArato tenA sivAya anya aneka trasa jIvone paNa mAre che.' te teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - 'annayaraM pi tasapANaM haNai, no annayare vi tase te puruSa e trasajIvane paNa mAre che ane tenA pANe hnni| sivAya anya trasa jIvone paNa mAre che." pa. purise NaM bhaMte ! isiM haNamANe kiM isiM haNai, pra. bhaMte ! koI puruSa RSine mArato zuM RSine ja no isiM haNai? mAre che ke noRSi (RSinAM sivAya anya) jIvone paNa mAre che ? 3. mA ! siM ja dArU, no iri dArUA. u. gautama ! te (RSighAtaka) RSine paNa mAre che ane noSine paNa mAre che. ' 1. jo ke aMte ! vaM yuva6 pra. bhaMte ! zA mATe evuM kehavAya che keji ni dapha, no si gi T?" "RSine mAranAra te puruSa RSine paNa mAre che ane noRSine paNa mAre che ?" u. goyamA ! tassa NaM evaM bhavai evaM khalu 'ahaM ega isiM u. gautama ! RSine mAranAra te RSinAM manamAM haNAmi se NaM ega isiM haNamANe aNaMte jIve hnni|" evo vicAra thAya che ke : "huM eka RSine mAruM chuM. paraMtu te eka RSine mArato ananta jIvone paNa mAre che." se teNaDheNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "jiM gi , no pu i i " "RSine mAranAra puruSa RSine paNa mAre che ane - viyAM. sa. 1, 3. rU4, 3. 2-6 noRSine paNa mAre che." 34. haNamANa purisassa- phAsaNa parUvarNa 34, mAratA puruSanAM vaira sparzananuM prANa : 1. pura je ! dAmA kiM purisarevi purve, pra. bhaMte ! puruSane mArato koI vyakti zuM puruSa vairathI ___ nopurisavereNaM puDhe ? spaSTa thAya che ke nopuruSa vaira (puruSanAM sivAya anya jIvanA sAthe)thI pRSTa thAya che ? 3. soyamA ! 2. niyama tAva purisarevi , u. gautama ! 1. te vyakti niyamathI puruSavairathI spaSTa thAya che. 2. ahavA purisavereNa ya NopurisavereNa ya puDhe, 2. athavA puruSa vairathI ane nopuruSavairathI pRSTa thAya che. 3. ahavA purisavereNa ya nopurisaverehi ya puDhe / 3. athavA puruSavairathI ane nopuruSa vairothI (puruSonAM sivAya aneka jIvonAM vaira)thI spaSTa thAya che. Page #706 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiyA adhyayana 1261 evaM AsaM-jAva-cillalagaM-jAva-ahavAcillaga A pramANe azvathI citrala sudhI (vairathI spaSTa vereNa ya, No cillagaverehi ya puDhe / thavA)nAM viSayamAM paNa jANavuM joIe athavA citrala vairathI spaSTa thAya che ane nocitrala vairathI spaSTa thAya che. pa. purise NaM bhaMte ! isiM haNamANe kiM isivereNaM puDheM, pra. bhaMte ! RSine mArato koI puruSa zuM RSi vairathI No isivareNaM puDhe ? pRSTa thAya che ke noSi vairathI spaSTa thAya che ? 3. Tyama 2. niyama tAva sivere purve, u. gautama ! 1. te (RSi ghAtaka) niyamathI RSi vairathI spaSTa thAya che. 2. ahavA isivereNa ya No isivereNa ya puThe, 2. athavA RSivairathI ane noRSivairathI spaSTa thAya che. 3. ahavA isivereNa ya no isiverehi ya puDhe / 3. athavA RSivairathI ane noRSi vairathI - vicA. sa. 1, 3. rU 4, su. 7-8 (arthAt RSionAM sivAya aneka jIvonA vairathI) spaSTa thAya che. rU, a nna eziyA veLa- mare siriyA 35, aNagAranAM arza chedaka vaidya ane anagAranI apekSAe pavo kriyAnuM prarupaNa : tae NaM samaNe bhavagaM mahAvIre annayA kayAi rAyagihAo eka samaye zramaNa bhagavAn mahAvIra rAjagRha nagaranAM nagarAo guNasilAo ceiyAo paDinikkhamai guNazIlaka nAmanAM udyAnathI nIkaLyA ane nIkaLIne paDinikkhamittA bahiyA jaNavayavihAraM viharai / ' bAhya janapadomAM vicaraNa karavA lAgyA. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ullUyatIre nAmaM nayare hotthA, te kALa ane te samayamAM utsukatIra nAmanuM nagara hatuM. awAmo, tenuM varNana (aupapAtikasUtranAM anusAra) jANavuM joIe. tamsa NaM ullUyatIrassa nayarassa bahiyA uttarapurathime te utsukatIra nagaranAM bahAra uttara pUrva IzAna koNamAM disibhAe ettha NaM egajaMbue nAmaM ceie hotthA, vnnnno| eka jabba nAmanuM udyAna hatuM, tenuM varNana (aupapAtika sUtranAM anusAra) jANavuM joIe. tae NaM samaNe bhavagaM mahAvIre annayA kayAi puvANupuTviM eka vAra koI divasa zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI caramANe -jAva- egajaMbue samosaDhe -jAva- parisA anukramathI vicaraNa karatA -pAvata- eka jabba nAmanA pddigyaa| udyAnamAM padhAryA -cAvata- pariSad (dharma dezanA sAMbhaLI) pAchI pharI. 'bhaMte ! tti' bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIre vaMdai 'bhaMte !' A pramANe saMbodhita karIne bhagavAnuM gautame namasai vaMdittA namaMsittA evaM vayAsi zramaNa bhagavAnuM mahAvIrane vaMdana namaskAra karyA ane vaMdana namaskAra karIne pachI A pramANe pUchyuM - aNagArassa NaM bhaMte ! bhAviyappaNo chaTaThaMchaTheNaM pra. bhaMte ! niraMtara chaTha-chaThanI tapasyAnI sAthe upara aNi kkhitteNaM tavokammeNaM ur3a DhaM bAhAo karela hAtha sUryanI tarapha mukha karIne AtApanA leto pagijjhiya-pagijjhiya sUrAbhimuhe AyAvemANassa bhAvitAtmA anagArane (kAyotsargamAM) divasanAM tassa NaM puratthimeNaM avaDDhe divasaM no kappai hatthaM pUrvArdhamAM potAnA hAtha, paga, bAhu ke jAMghane saMkocavuM vA, vA, vArdi vA, 4 vA sArUMdAvara vA, ke pasAravuM kalpatu nathI, paraMtu divasanAM pazcimAdhdha (pAchaLa bhAga)mAM potAnA hAtha, paga, bAhu ke pasArAvettae vA paccatthimeNaM se avar3aDhaM divasaM jAMghane saMkocavuM ke phelAvavuM kahyuM che. A pramANe kappai, hatthaM vA, pAyaM vA, bAhaM vA, U9 vA, kAyotsarga sthita te bhAvitAtmA anagAranI AuMTAvettaevA, pasArAvettae vA, tassa ya aMsiyAo nAsikAmAM massA laTakatA hoya te arthane koI vaidya laMbaMti taM ca vejje adakkhu IsiM pADei, IsiM pADettA joyuM ane kApavA mATe tene suvaDAvyo ane aMsiyAo chidejjaa| suvaDAvIne arza massAnuM chedana karyuM. Jain Education Internations ! Page #707 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 262 dravyAnuyoga bhAga-2 * se nUNaM bhaMte ! je chiMdai tassa kiriyA kajjai? te samaye bhaMte ! zuM massAne kApanAra vaidya kriyA lAge che ? jassa chijjaino tassa kiriyA kajjaiNa'nnatthageNaM ke je (anagAra)no masso kapAya rahyo che. zuM tene dhammaMtarAieNaM? eka mAtra dharmAntarAyika kriyAnAM sivAya anya kriyA to lAgatI nathI ne ? 3. haMtA, mA ! ne chiMdu tarasa piriyA lagna, u. hA, gautama ! je (massAne) kApe che tene (zubha) jassa chijjai no tassa kiriyA kajjai Na'nnatthageNaM kriyA lAge che ane jenI masso kapAya rahyo che dhmmNtraaiennN| te anagArane dharmAntarAyika kriyAnAM sivAya -vicA. sa. 16, 3. 2, . pa-20 anya koI kriyA lAgatI nathI. rU, kuviADayA mALamapAchImamAne ziriyA uva- 36. pRthvIkAyikAdionAM dvArA zvAsozvAsa levA-choDavAnI kriyAonuM prANa : pa. puDhavikkAie NaM bhaMte ! puDhavikAiyaM ceva ANamamANe pra. aMte ! pRthvIkAyika jIva, pRthvIkAyika jIvane vA, pANamamANe vA, UsasamANe vA, nIsasamANe vA AtyaMtara ane bAhya zvAsozvAsanA rupamAM grahaNa kai kirie ? karatA ane choDatA keTalI kriyAovALA hoya che ? u. goyamA ! siya tikirie, siya caukirie, siya gautama ! keTalAka traNa kriyAvALA, keTalAka cAra kriyAvALA ane keTalAka pAMca kriyAvALA hoya che. pa. puDhavikkAie NaM bhaMte ! AukkAiyaM ANamamANe vA, bhaMte pRthvIkAyika jIva, apUkAyika jIvone pANamamANe vA, UsasamANe vA, nIsasamANe vA kai Avyetara ane bAhya zvAsocchavAsanAM rupamAM nirijI ? grahaNa karatA ane choDatA keTalI kriyAovALA hoya che ? 3. yama ! a jevA gautama ! pUrvokta prakArathI ja jANavuM joIe. parva -nava- A pramANe vanaspatikAyika sudhI kahevuM joIe. evaM AukkAieNa vi savve vibhaanniybvaa| A pramANe apakAyika jIvonI sAthe paNa pRthvIkAyika Adi badhA (5 bhaMgonuM varNana karavuM joIe. evaM teuvAieNa vi sabve vi bhaanniybvaa| A pramANe tejaskAyikanI sAthe paNa pRthvIkAyika Adi badhA (4 bhaMgo)nuM varNana karavuM joIe. evaM vAukAieNa vi sabve vibhaanniybvaa| A pramANe vAyukAyika jIvonI sAthe paNa pRthvIkAyika Adi badhA (5 bhaMgo)nuM varNana karavuM joIe. pa. vaNassaikAie NaM bhaMte ! vaNassaikAiyaM ceva pra. bhaMte ! vanaspatikAyika jIva, vanaspatikAyika ANamamANe vA, pANamamANe vA, UsasamANe vA, jIvone AtyaMtara ane bAhya zvAsocchavAsanAM nIsasamANe vA kai kirie ? rupamAM grahaNa karatA ane choDatA keTalI kriyAovALA hoya che ? u. goyamA ! siya tikirie. siya caukirie. siya u. gautama ! keTalAka traNa kriyAvALA, keTalAka cAra paMjirijI | kriyAvALA ane keTalAka pAMca kriyAvALA hoya che. -vicA. sa. 1, 3. 34, mu. 26-22 Page #708 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1263 3 7, vAvAyaH I gvatrimANa pavAmAna jiriyA 37, vAyukAyanAM dvArA vRkSAdi halAvatA- pADatAnI kriyAonuM parUvaNaM prarupaNa : pa. bAukAie NaM bhaMte ! rUkkhassa mUlaM pacAlemANe vA, pra. bhaMte ! vAyukAyika jIva vRkSanAM mULane halAvatA A vimaLa va + kSiUi? ane pADatA keTalI kriyAovALA hoya che ? u. goyamA ! siya tikirie, siya caukirie, siya u. gautama ! keTalAka traNa kriyAvALA, keTalAka cAra kriyAvALA ane keTalAka pAMca kriyAvALA hoya che. A pramANe kaMda -cAvata-bIjane halAvatA AdinAM -vicA. sa. 1, 3. 34, mu. 23-25 mATe kriyAo jANavI joIe. 38, nava-13 DAku UNIT-kudattedi viriyAparava- 38. jIva-covIsa daMDakomAM eka ane aneka jIvanI apekSAe kriyAonuM prarupaNa : pa. jIva NaM bhaMte ! jIvAo kai kirie ? pra. bhaMte ! eka jIva eka jIvanI apekSAe keTalI - kriyAovALA che ? u. goyamA ! siya tikirie, siya caukirie. siya u. gautama ! keTalAka jIva traNa, cAra ke pAMca kriyAopNckirie, siya akirie| vALA che ane keTalAka akriya che. 1. DhuM , nava ja maMta ! rahu chu vigi? pra. 8,1, bhaMte ! eka jIva eka nairayikanI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? u. goyamA ! siya tikirie, siya caukirie, siya u. gautama ! keTalAka nairayika traNa ke cAra kriyAoarijI | vALA che ane keTalAka akriya che. huM 2-22. parva -jhAva-tharamAro 8.2-11. A pramANe svanitakumAra sudhI kahevuM joIe. . 22-26. kuvADava- gArU-te #rUca 6.12-21. (eka jIvane pRthvIkAyika, akAyika, vAukkAiya-vaNapphaikAiya-beiMdiya-teiMdiya tejalkAyika, vAyukAyika, vanaspatikAyika, beIndriya, cauridiya-paMceMdiya-tirikkhajoNiya-maNUsAo treIndriya, caherendriya, paMcendriya tiryaMcayonika jahA jiivaao| ane manuSyanI apekSAe jIvanAM samAna kriyAo jANavI joIe. daM. 22-24. vANamaMtara-joisiya-vemANiyAo 6. 22-24. vANavyaMtara, jyotiSka ane vaimAnikonI jahA jeriyaao| nirayikanAM samAna kriyAo kahevI joIe. pa. jIve NaM bhaMte ! jIvehiMto kai kirie ? pra. bhaMte ! eka jIva aneka jIvonI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? u. goyamA ! siya tikirie. siya caukirie, siya u. gautama ! keTalAka jIvo traNa, cAra ke pAMca paMcakirie, siya akirie| kriyAovALA che ane keTalAka akriya che. pa. jIve NaM bhaMte ! NaraiehiMto kai kirie ? pra. bhaMte ! eka jIva aneka nairayikonI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? 3. goyamA ! siya tikirie, siya caukirie, siya u. gautama ! keTalAka nairayiko traNa ke cAra kriyAo vALA che ane keTalAka akriya che. evaM jaheva paDhamo daMDao tahA eso vi viio A pramANe jema pahelA daMDakamAM kahyuM. te pramANe bhaanniybbo| For Private & Personal use OahI bIjA daMDakamAM kahevuM joIe. Page #709 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 6. 3. gayA!tiniriyAvi, ciirayAvi, paMcaviriyA vi. viriyA vi jIvA NaM bhaMte! NeraiyAo kai kiriyAo ? 6. jIvA NaM bhaMte! jIvAo kai kiriyA ? u. goyamA ! jaheva AilladaMDao taheva bhANiyavvo -nAva- mALiya jJA 6. nIvA juM maMta ! nahito va viriyA? 3. goyamA ! tikiriyA vi, caukiriyA vi, paMcakiriyA vi, viriyA vidha 1. OM. 2, nIvA juM maMte ! geradiMto jDa viriyA ? 3. gayA!tiiirayAvi, zva'viriyAvi, aviriyA va 3. 2024. asumArehito vi tuM jeva -nAvamaanniehiNto / NavaraM - orAliyasarIrehiMto jahA jIvahiMtA / pa. gerapha aaN aMte ! navAbo s viriU ? 3. goyamAM ! siya tiiiraNa, siya SaDiira, siya paMcakirie / kuM. . peravu aaN aMte ! gheratho rphe vi!i ? 6. 3. yamAM ! siya tiiiA, siya pavitra . -26. vaeN -nava- LiyakumArAmAM / OM. -26. yuviADayAgo -gAva- manusmo jahA jIvAo / 2. 22-24. vALamatara-noyi-mALiyAne jahA neraiyAo / NavaraM-orAliya sarIrAo jahA jIvAo / dravyAnuyoga bhAga-2 pra. bhaMte ! aneka jIva eka jIvanI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? u. gautama ! traNa, cAra ke pAMca kriyAovALA che ane akriya paNa che. pra. bhaMte ! aneka jIva eka naiyikanI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? u. gautama ! je pramANe prAraMbhanAM daMDaka kahyA che, te pramANe vaimAnika sudhI kahevA joIe. pra. bhaMte ! aneka jIva aneka jIvonI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? u. gautama ! te traNa, cAra ke pAMca kriyAovALA che ane akriya paNa che. pra. daM.1. bhaMte ! aneka jIva aneka nairiyakonI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? u. gautama ! traNa ke cAra kriyAovALA che ane akriya paNa che. 6.2-24. asurakumArothI vaimAniko sudhI A pramANe kriyAo kahevI joIe. vizeSa : audArika zarIradhArIonI apekSAe kriyAo jIvonI samAna kahevI joIe. pra. bhaMte ! eka naiyika eka jIvanI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? u. gautama ! te kyAreka traNa, cAra ke pAMca kriyAovALA che. pra. 6.1. bhaMte ! eka naiyika- eka nairiyakanI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? 6. gautama ! te kyAreka traNa ke cAra kriyAovALA che. 6.2-11. A pramANe -yAvata- stanitakumAranI apekSAe kahevuM joIe. 6.12-21. pRthvIkAyika -yAvata- nanuSyanI apekSAe jIvanAM samAna kriyAo kahevI joIe. 6.22-24. vANavyaMtara, jyotiSka ane vaimAnikanI apekSAe nairayikanAM samAna kriyAo kahevI joIe. vizeSa : audArika zarAranI apelA jIvanAM anAna kahevuM joIe. Page #710 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1 265 pa. NeraDae NaM bhaMte ! jIvahito kai kirie ? pra. bhaMte ! eka nAraka aneka jIvonI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? u. goyamA ! siya tikirie. siya caukirie, siya u. gautama ! te keTalAka traNa, cAra ke pAMca kriyAopaMffjI. vALA che. pa. rahA NaM bhaMte ! NeraDaehiMto kai kirie ? pra. bhaMte ! eka nairayika aneka nairayikonI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? u. goyamA ! siya tikirie, siya cukirie| u. gautama ! te keTalAka traNa ke cAra kriyAovALA che. evaM jaheva paDhamo daMDao tahA eso vi biio A pramANe jema prathama daMDaka kahyuM, te pramANe A bhaanniyvyo| bIjo daMDaka paNa kahevuM joIe. a -navi- temaffhatA. A pramANe -yAvata-aneka vaimAnikonI apekSAe kahevuM joIe. NavaraM-raiyassa raiehiMto devehiMto ya paMcamA vizeSa: eka nairayika aneka nairayikonI apekSAthI kiriyA nntthi| ane aneka devonI apekSAthI pAMcamI kriyA karato nathI. pa. NeraiyA NaM bhaMte ! jIvAo kai kiriyA ? pra. bhaMte ! aneka nairayika eka jIvanI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? u. goyamA ! siya tikiriyA, siya caukiriyA, siya u. gautama ! te keTalAka traNa, cAra ke pAMca kriyAopNckiriyaa| vALA che. A pramANe vAvata- eka vaimAnikanI apekSAthI kriyAo kahevI joIe. NavaraM-NeraiyAo devAo ya paMcamA kiriyA Nasthi / vizeSa : eka nairayika ke eka devanI apekSAe pAMcamI kriyA karatA nathI. pa. NeraDyA NaM bhaMte ! jIvahiMto kai kiriyA ? pra. bhaMte ! aneka nAraka aneka jIvonI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? u. goyamA! tikiriyA vi. caukiriyA vi,paMcakiriyA u. gautama ! te keTalAka traNa, cAra ke pAMca kriyAo vALA che. pa. NeraDyA NaM bhaMte ! Neraiehito kai kiriyA ? pra. aMte ! aneka nairayika aneka nairayikonI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? u. goyamA ! tikiriyA vi, caukiriyA vi / u. gautama ! te traNa ke cAra kriyAovALA che. parva -gAva- veLafhaMto A pramANe -yAvata-aneka vaimAnikonI apekSAthI kriyAo kahevI joIe. NavaraM-orAliyasarIrehiMto jahA jiivehito| vizeSa:aneka dArika zarIradhArIonI apekSAe kriyAo aneka jIvonI kriyAonAM samAna kahevI joIe. pa. asurakumAre NaM bhaMte ! jIvAo kai kirie ? pra. bhaMte ! eka asurakumAra eka jIvanI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? ' Page #711 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1266 dravyAnuyoga bhAga-2 3. yama ! nadeva ne rAjI karAra hA tava u. gautama ! jema eka nArakanI apekSAthI cAra daMDaka asurakumAreNa vi cattAri daMDagA bhANiyavvA / kahyA, tevI ja rIte eka asurakumAranI apekSAthI paNa kiyA saMbaMdhI cAra daMDaka kahevA joIe. evaM uvaujjiUNa bhANeyavvaM ti jIve maNUse ya A pramANe upayogapUrvaka kahevuM joIe ke eka jIva akirie vuccai, ane eka manuSya" akriya paNa kahevAmAM Ave che. sesANaM akiriyA Na vuccaMti, bAkI jIva akriya kahevAmAM AvatA nathI. sabve jIvA orAliyasarIrehiMto paMcakiriyA, badhA jIva audArika zarIravALAnI apekSAe pAMca kriyAovALA che. Neraie-devehito ya paMcakiriyA Na vuccaMti / nArako ane devonI apekSAthI pAMca kriyAo nathI kahevAmAM AvatI. evaM ekekajIvapae cattAri-cattAri daMDagA bhaanniycaa| A pramANe eka-eka jIvanAM padamAM cAra-cAra daMDaka kahevA joIe. evaM eyaM daMDagasayaM, sabve vi ya jIvAdIyA dNddgaa| ema kula maLIne so daMDaka thAya che. te badhA eka - pU. 1. 22, mu. 1988-6 04 jIva AdinA daMDaka che. - rU. nIva-vaDA vaMja rIdi ziriyAva- 39. jIva-covIsa daMDakomAM pAMca zarIronI apekSAe kriyAonuM prarupaNa : pa. jIve NaM bhaMte ! orAliyasarIrAo kai kirie? pra. bhaMte ! eka jIva audArika zarIranI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? u. goyamA ! siya tikirie, siya caukirie, siya u. gautama ! keTalAka traNa, cAra ke pAMca kriyAovALA varijI, siya virajI | che ane keTalAka akriya paNa che. pa. da. 1. neraie NaM bhaMte ! orAliyasarIrAo kai pra. 6.1, bhaMte ! nairayika jIva audArika zarIranI zifm? apekSAe keTalI kriyAovALA che ? u. goyamA ! siya tikirie. siya caukirie. siya gautama ! te keTalAka traNa, cAra ke pAMca kriyAopaMafjI | vALA che. 5. 2. aNuramare maMte ! morAnjhirIrAma - pra. 8.2, bhaMte ! asurakumAra audArika zarIranI kai kirie? apekSAe keTalI kriyAovALA che ? goyamA ! evaM ceva, u. gautama ! pUrvavata kriyAo kahevI joIe. TuM. rU-24, parva -gAva- vemag/ 6.3-24. A pramANe vaimAnika sudhI kahevuM joIe. NavaraM-maNusse jahA jIve / vizeSa : manuSyanuM varNana sAmAnya jIvanI jema kahevuM joIe. pa. jIva NaM bhaMte ! orAliyasarIrehiMto kai kirie ? pra. bhaMte ! eka jIva dArika zarIranI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? 3. yaHT ! siya tivigi -nI- siya vigi | u. gautama ! keTalAka traNa kriyAovALA che -yAvata keTalAka akriya che. pa. neraddae NaM bhaMte ! orAliya sarIrehiMto kai kirie? pra, bhaMte ! nairayika jIva audArika zarIronI apekSAe For Private & Personal use Only keTalI kriyAovALA che ? >> Page #712 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1267 u. goyamA! evaM eso jahA paDhamo daMDaotahA imo vi apariseso bhaanniybo-jaav-vemaannie| NavaraM-maNusse jahA jIve / pa. jIvA NaM bhaMte ! orAliyasarIrAo kai kiriyA? 3. yama! siya tikkiriyA -jhAva- siya lithiA | pa. neraiyA NaM bhaMte ! orAliyasarIrAo kai kiriyA ? u. goyamA ! evaM esovi jahA paDhamo daMDao tahA bhaanniybbo-jaav-vemaanniyaa| NavaraM-maNussA jahA jiivaa| gautama ! je pramANe prathama daMDakamAM kahyuM, te pramANe A daMDaka paNa saMpUrNa vaimAnika sudhI kahevuM joIe. vizeSa : manuSyanuM varNana sAmAnya jIvonAM samAna jANavuM joIe. pra. bhaMte ! ghaNA jIva audArika zarIranI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? u. gautama ! te keTalAka traNa kriyAovALA yAvata keTalAka akriya paNa che. pra. bhaMte ! ghaNA nairayika jIva audArika zarIronI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? gautama ! je pramANe prathama daMDakamAM kahyuM, te pramANe vaimAniko sudhI jANavuM joIe. vizeSa : manuSyonuM varNana sAmAnya jIvonI jema jANavuM joIe. pra. te ! ghaNAjIva audArika zarIronI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? u. gautama ! te traNa, cAra ke pAMca kriyAovALA che ane akriya paNa che. pra. bhaMte ! ghaNA nairayika jIva audArika zarIronI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? u. gautama ! te traNa, cAra ke pAMca kriyAovALA che. pa. jIvANaM bhaMte ! orAliyasarIrehiMto kai kiriyA ? u. goyamA! tikiriyA vi, caukiriyA vi, paMcakiriyA vi, viriyA vi | pa. neraiyA NaM bhaMte ! orAliyasarIrehiMto kai kiriyA ? u. goyamA! tikiriyA vi, caukiriyA vi.paMcakiriyA vi aa navi- mALiyA NavaraM-maNussA jahA jiivaa| pa. jIva NaM bhaMte ! veubviyasarIrAo kai kirie? u. goyamA ! siya tikirie, siya caukirie, siya akirie| pa. neraie NaM bhaMte ! veubviyasarIrAo kai kirie ? A pramANe vaimAniko sudhI samajavuM joIe. vizeSa : manuSyonuM varNana sAmAnya jIvonI jema jANavuM joIe. bhaMte ! eka jIva vaikriya zarIranI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? u. gautama ! keTalAka traNa ke cAra kriyAovALA che ane akriya paNa che. pra. bhaMte ! eka nairayika jIva vaikriya zarIranI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? u. gautama! te keTalAka traNa ke cAra kriyAovALA che. A pramANe vaimAnika sudhI kahevuM joIe. vizeSa : manuSyanuM varNana sAmAnya jIvanI jema karavuM joIe. 3 thama ! siya tilipi, siya aaiaai | ga -nag- temarfg NavaraM-maNusse jahA jIve / Page #713 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 268 dravyAnuyoga bhAga-2 evaM jahA orAliyasarIreNaM cattAridaMDagA bhaNiyA je pramANe audArika zarIranI apekSAe cAra daMDaka tahA veubbiyasarIreNa vicattAridaMDagA bhaanniybbaa| kahyA che, teja pramANe vaikriyazarIranI apekSAe paNa cAra daMDaka kahevA joIe. NavaraM-paMcamakiriyA Na bhaNNai / vizeSa : AmAM pAMcamI kriyAnuM varNana na karavuM joIe. sesaM taM cev| zeSa badhu varNana pUrvavata samajavuM joIe. evaM jahA veubbiyaM tahA AhAragaM vi, teyagaM vi, je pramANe vaikriya zarIranuM varNana karela che, te ja kammagaM vi bhANiyabvaM, ekeke cattAri daMDagA pramANe AhAraka, tejasa ane kAmaNa zarIranuM paNa bhANiyabvA jAva varNana karavuM joIe ane pratyekanAM cAra-cAra daMDaka kahevA joIe -vAvap. vemANiyA NaM bhaMte ! kammagasarIrehiMto kai kiriyA ? bhaMte ! ghaNA vaimAnika deva kArpaNa zarIronI apekSAe keTalI kriyAovALA che ? u. goyamA ! tikiriyA vi, caukiriyA vi / u. gautama ! traNa ke cAra kriyAovALA che. - vi . sa. 8, 3, 6, mu. 24-21 40. sthittiyA ma hAviricAyA samApatta- 40. zreSThI ane kSatriyAdine samAna apratyAkhyAna kriyAnuM parUvaNaM prarupaNa : 'bhaMte !' tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai 'bhaMte !' evuM kahIne bhagavAn gautame zramaNa bhagavAnuM namaMsai vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI mahAvIra svAmIne vaMdana-namaskAra karI ane vaMdana-namaskAra karIne A pramANe pUchyuM - pa. se nUNaM bhaMte ! seTThissa ya taNuyassa ya kiviNassa ya pra. bhaMte ! zuM zreSThI ane daridrane, raMka ane kSatriya khattiyassa ya samA ceva apaccakkhANakiriyA (rAjA)ne samAna rupathI apratyAkhyAna kriyA vannaDuM ? lAge che ? 3. daMtA, mA ! seTisa 2 -gAva-gttiyassa ya hA, gautama ! zreSThI -cAvata- kSatriya rAjAne samAna samA ceva apaccakkhANa kiriyA kjji| rupathI apratyAkhyAna kriyA lAge che. pa. se keNaTTeNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - 'seTThissa ya -jAva- khattiyassa ya samA ceva zreSThI -pAvatu- kSatriya rAjAne samAna rupathI apaccakkhANa kiriyA kajjai? apratyAkhyAna kriyA lAge che?" 3. yama ! viraDuM paDDA gautama ! aviratinI apekSAe evuM kahevAya che. se teNaTheNaM goyamA! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - 'seTThissa ya -jAva- khattiyassa ya samA ceva "zreSThI -pAvatu- kSatriya rAjAne samAna rupathI apaccakkhANa kiriyA kajjai / ' apratyAkhyAna kriyA lAge che." - vicA. sa. , 36, mu. 25 42. spikSa yusa ca na tha Torff41. hAthI ane kuMthavAnAM jIvane samAna apratyAkhyAna samANattaparUvarNa kriyAnuM prarupaNa : g, ne nU bhaMte ! cisa ca saMyusa samA veva pra. bhaMte ! zu vAstavamAM hAthI ane kuMthavAnAM jIvane apaccakkhANa kiriyA kajjai ? apratyAkhyAnikI kriyA samAna lAge che ? Page #714 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1269 u. haMtA, goyamA ! hathissa ya kuMthussa ya samA ceva apaccakkhANa kiriyA kajjai / pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai 'hatthissa ya kuMthussa ya samA ceva apaccakkhANa viriyA senna ?' 3. THI ! viraDuM | u. hA, gautama ! hAthI ane kuMthavAnAM jIvane apratyAkhyA nikI kriyA samAna lAge che. pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - hAthI ane kaMthavAnAM jIvane apratyAkhyAnikI kriyA samAna lAge che ?' gautama ! aviratinI apekSAthI (baMnemAM samAnatA hoya che) mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - hAthI ane kuMthavAnAM jIvane apratyAkhyAnikI kriyA samAna lAge che." se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai'hatthissa ya kuMthussa ya samA ceva apaccakkhANa kiriyA kjji|' - viya. sa. 7, 3. 8, mu. 8 42. sarIreMdiya-jogaNivattaNakAle kiriyA parUvaNaM pa. jIve NaM bhaMte ! orAliyasarIraM nivvattemANe kaI kirie? u. goyamA ! siya tikirie. siya caukirie, siya pNckirie| evaM puDhavikAie vi -jAva- maNusse / 42. zarIra-Indriya ane yoganI racanA kALamAM kriyAonuM prarupaNa : pra. bhaMte ! audArika zarIrane niSpanna karato jIva keTalI kriyAovALA che ? gautama ! keTalAka traNa, cAra ke pAMca kriyAovALA che. A pramANe pRthvIkAyikathI laIne manuSya sudhI jANavuM joIe. pra. bhaMte ! audArika zarIrane nipanna karatA aneka jIva keTalI kriyAovALA che? u. gautama ! traNa, cAra ke pAMca kriyAovALA che. pa. jIvA NaM bhaMte ! orAliyasarIraM nivvattemANA kai kiriyA ? u. goyamA! tikiriyA vi, caukiriyA vi.paMcakiriyA triA evaM puDhavikAiyA vi -jAva- mnnussaa| A pramANe aneka pravIkAyikothI laIne aneka manuSyo sudhI kehavuM joIe. evaM veubbiyasarIreNa vi do daMDagA; A pramANe vaikiya zarIranAM paNa (eka vacana ane bahuvacananI apekSAe) be daMDaka kahevA joIe. NavaraM-jassa asthi veubviyaM / vizeSa : je jIvone vaikriya zarIra hoya che tenI apekSAe jANavuM joIe - evaM -jAva- kmmgsriirN| A pramANe kAmaNazarIra sudhI kahevuM joIe. evaM soiMdiyaM-jAva- phAseMdiyaM / A pramANe zrotrendriyathI laIne sparzendriya sudhI kahevuM joIe. evaM maNajogaM, vaijogaM, kAyajogaM jassa jaM atthitaM A pramANe manoyoga, vacanayoga ane kAyayoganAM bhaanniyvvN| viSayamAM jene je hoya tenA mATe kahevuM joIe. ee egattapuhatteNaM chabbIsaM dNddgaa| A pramANe ekavacana ane bahuvacananI apekSAe - vicA. sa. 27, 3. 2, mu. 28-2 7 kula chavIsa daMDaka thAya che. Page #715 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1270 rU. nIva-jApu ricAdi paDavaMdhA- dravyAnuyoga bhAga-2 43. jIva-covIsa daMDakomAM kriyAo dvArA karmaprakRtionuM pa. jIve NaM bhaMte ! pANAivAeNaM kai kammapagaDIo pra. bhaMte ! eka jIva prANAtipAta kriyAthI keTalI karmavaMdha? prakRtio bAMdhe che ? u. goyamA ! sattavihavaMdhae vA, aTThavihabaMdhae vaa| u. gautama ! sAta ke ATha karmaprakRtio bAMdhe che. huM 2-24, purva Laraphau -nava-niraMtare mAUi / 6. 1-24. A pramANe nairayikathI laIne vaimAnika sudhI karyaprakRtionuM baMdha kahevuM joIe. pa. jIvA NaM bhaMte ! pANAivAeNaM kai kammapagaDIo pra. bhaMte ! aneka jIva prANAtipAta kriyAthI keTalI vaMti ? karmaprakRtio bAMdhe che ? u. goyamA ! sattavihabaMdhagA vi, aTThavihabaMdhagA vi / u. gautama ! sAta ke ATha karmaprakRtio bAMdhe che. pa. da. 1. raiyA NaM bhaMte ! pANAivAeNaM kaI pra. 8,1, bhaMte ! aneka nAraka prANAtipAta kriyAthI kammapagaDIo baMdhaMti ? keTalI karmaprakRtio bAMdhe che ? 3. yaHT ! 2. savaeN vi tava daggA sattavivaMdhA, u. gautama ! 1. te badhA nAraka sAta karmaprakRtio bAMdhe che. 2. ahavA sattavihabaMdhagA ya aTThavihabaMdhage ya, 2. athavA aneka nAraka sAta karmaprakRtionuM baMdha karanAra hoya che ane eka nAraka ATha karma prakRtionuM baMdha karanAra hoya che. 3. ahavA sattavihabaMdhagA ya aTThavihabaMdhagA ya / 3. athavA aneka nAraka sAta karmaprakRtionuM baMdha karanAra hoya che ane aneka nAraka ATha karmaprakRtinAM baMdha karanAra hoya che. DhaM. 2-??. gve majuramAra vi -nava daM, 2-11. A pramANe asarakArothI stanatamAro thnniykumaaraa| sudhI karmaprakRtinAM baMdhane kahevuM joIe. daM.12-16. puDhavi-Au-teu-vAu-vaNassaikAiyA da. 12-16. pRthvI-apa-tejo-vAyu-vanaspatikAyika ya ee sabbe vi jahA ohiyA jiivaa| jIvonI karmaprakRtionAM baMdha sapUrNarUpathI sAmAnya jIvonAM samAna kahevuM joIe. 8 27-24, vaselA nahIM rastA 8. 17-24. zeSa jIvonuM nairayikonAM samAna varNana karavuM joIe. evaM ee jIvegiMdiyavajjA tiNNi bhaMgA savvattha A pramANe ekendriya jIvone choDIne zeSa daMDakomAM bhANiyabva ti| sarvatra traNa-traNa bhaMga kahevA joIe. evaM musAvAeNaM-jAva-micchAdasaNasalleNaM / A pramANe mRSAvAdathI mithyAdarzanazalya sudhI karmabaMdhanuM varNana karavuM joIe. evaM egatta-pohattiyA chattIsaM daMDagA hoti / A pramANe eka ane anekanI apekSAthI chatrIsa - TUT. . 22, mu. 268-2684 daMDaka thAya che. 84 nIva-vIur + vedhamAne ziriyA 44. jIva-covIsa daMDakomAM ATha karma bAMdhavAthI kriyAonuM parUvaNaM prarupaNa : pa. jIve NaM bhaMte ! NANAvaraNijjaM kammaM baMdhamANe kai pra. bhaMte ! eka jIva jJAnAvaraNIya karmane bAMdhato kirie ? keTalI kriyAovALA hoya che ? Page #716 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1271 u. goyamA ! siya tikirie. siya caukirie. siya u. gautama ! (te) keTalAka traNa, cAra ane pAMca pNckirie| kriyAovALA hoya che. huM 2-24. vei ray -jhava-vemALag / da. 1-24. A pramANe (eka) nairayikathI (eka) vaimAnika sudhI AlApaka kahevA joIe. pa. jIvA NaM bhaMte ! NANAvaraNijja kammaM baMdhamANA kai pra. bhaMte ! (aneka) jIva jJAnAvaraNIya karmane bAMdhe kiriyA ? to keTalI kriyAovALA hoya che ? u. goyamA! tikiriyA vi, caukiriyA vi, paMcakiriyA u. gautama ! (te) keTalAka traNa, cAra ane pAMca vi. kriyAovALA hoya che. huM 2-24, vairAnita-navi- veLiyaTI di. 1-24, A pramANe nairayikothI vaimAniko sudhI AlApaka kahevA joIe. evaM darisaNAvaraNijjaM, veyaNijjaM, mohaNijjaM, A pramANe darzanAvaraNIya, vedanIya, mohanIya, AuyaM, NAma, goyaM, aMtarAiyaM ya kammapagaDIo AyuSya, nAma, gotra ane aMtarAya kaprakationAM bhaanniycaao| baMdhanI kriyAonA AlApaka kahevA joIe. egatta-pohattiyA solasa dNddgaa| ekatva ane pRthaphatvanI apekSAe kula soLa daMDaka - TUT. 5. 22, mu. 2686-1987 thAya che. 8. vIca-vIvI-ceTiyana vuDa gaNarasa piriyA 45. vIcI-avIcI patha (kapAya-akaSAyabhAva)mAM sthita parUvaNaM saMvRta aNagAranI kriyAnuM prarupaNa : pa. saMvuDassa NaM bhaMte ! aNagArassa vIyIpaMthe ThiccA- pra. bhaMte ! saMvRta-aNagAra kaSAya bhAvamAM sthita thaInepuuro rUvAI nijjhAyamANassa, sAmenAM rUpone nihAratAM, maggaA rUvAI avayakkhamANassa, pAchaLanAM rUponuM prakSaNa karatAM, pAsao ruvAiM avaloemANassa, pArthavartI ruponuM avalokana karatAM, uDDhaM rubAI AloemANassa, uparanAM rupone jotAM ane ahe rUvAI AloemANassa nIcenAM rUpone jotAM tamsa NaM bhaMte ! iriyAvahiyA kiriyA kajjai? zuM tene IryApathikI kriyA lAge che ? maMparAiyA kiriyA kajjai? ke sAMparAyikI kriyA lAge che ? u. goyamA ! saMvuDassa NaM aNagArassa vIyIpaMthe ThiccA- u. gautama ! saMvata aNagAra kaSAya bhAvamAM sthita thaIne - purao rUvAI nijjhAyamANassa -jAva sAmenA rupone nihAratAM -vAvaahe rUvAiM AloemANassa, nIcenA rupone jotAM, tassa NaM no iriyAvahiyA kiriyA kajjai,saMparAiyA tene IryApathikI kriyA lAgatI nathI, paraMtu kiriyA kjji| sAMparAyikI kriyA lAge che. pa. se keNaLeNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. aMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - "saMvuDasma NaM aNagArassa vIyIpaMthe ThiccA "saMvRta aNagAra kapAyabhAvamAM sthita thaInepuro ruvAiM nijjhAyamANassa -jAva sAmenAM rupone nihAratAM -vAvaahe rUvAI AloemANassa, nIcenA rupone jotAM, Page #717 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 232 dravyAnuyoga bhAga-2 tassa NaM no iriyAvahiyA kiriyA kajjai, saMparAiyA tene IryApathikI kriyA lAgatI nathI, paraMtu tithi janmakuM ?" sAMparAyikI kriyA lAge che ?" u. goyamA! jassaNaM koha-mANa-mAyA-lobhA vocchinnA u. gautama ! jenA krodha, mAna, mAyA ane lobha naSTa bhavaMti, thaI gayA che. tassa NaM iriyAvahiyA kiriyA kajjai. tene IryApathikI kriyA lAge che. no saMparAiyA kiriyA kajjai, tene sAMparAyikI kriyA lAgatI nathI. jasmaNaM koha-mANa-mAyA-lobhA avocchinnA bhavaMti. paraMtu je jIvanAM krodha, mAna, mAyA ane lobha naSTa thayA nathI. tamsa NaM saMparAiyA kiriyA kajjai, tene sAMparAyikI kriyA lAge che. no iriyAvahiyA kiriyA kajjai, IryApathikI kriyA lAgatI nathI. ahAsuttaM riyaM rIyamANassa iriyAvahiyA kiriyA sUtranAM anusAra pravRtti karanArane IryApathikI gna, kriyA lAge che. ussuttarIyamANassa saMparAiyA kiriyA kajjai, sUtra viruddha pravRtti karanArane sAMparAyikI kriyA lAge che. se NaM usmuttameva riiyi| kAraNa ke - te sUtra viruddha AcaraNa kare che. se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "saMvaDussa NaM aNagArassa vIyIpaMthe ThiccA saMvRta aNagAra kapAya bhAvamAM sthita thaIne purao rUvAiM nijjhAyamANassa -jAva sAmenAM rupone nihAratAM -vAvaahe rUvAiM AloemANassa, nIcenAM rupone jotAM, tassa NaM no iriyAvahiyA kiriyA kajjai, tene IryApathikI kriyA lAgatI nathI, saMpara viriyA M6 " paraMtu sAMparAyikI kriyA lAge che." pa. saMvuDassa NaM bhaMte ! aNagArassa avIyIpaMthe ThiccA- pra. bhakta ! saMvata anagAra akapAyabhAvamAM sthita thaIne purao rUvAiM nijjhAyamANassa -jAva sAmenA rupone nihAratAM -vAvaahe rUvAI AloemANassa, nIcenAM rUpone jotAM, tasma NaM bhaMte ! kiM iriyAvahiyA kiriyA kajjai? bhaMte ! zuM tene IryApathikI kriyA lAge che ? maMparAiyA kiriyA kajjai? ke sAMparAyikI kriyA lAge che ? u. goyamA! saMvuDassa NaM aNagArassa avIyIpaMthe ThiccA- u. gautama ! saMvRta aNagAra akaSAya bhAvamAM sthita thaIne - pUrao ruvAiM nijjhAyamANassa -jAva sAmenA rupone nihAratAM -vAvaahe rUvAI AloemANassa, nIcenAM rupone jotAM, tassa NaM iriyAvahiyA kiriyA kajjai. tene IryApathikI kriyA lAge che, no saMparAiyA kiriyA kajjai / paraMtu sAMparAyikI kriyA lAgatI nathI. pa. se keNaTTeNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. aMte ! zA mATe evuM kehavAya che ke - "saMvuDassa NaM aNagArassa avIyIpaMthe ThiccA saMvRta anagAra akaSAya bhAvamAM sthita thaIne Page #718 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1273 pUrao rUvAI nijjhAyamANassa -jAvaahe ruvAI AloemANassa, tamsa NaM iriyAvahiyA kiriyA kajjai, no saMpapha kriyA ?" u. goyamA! jamsaNaM koha-mANa-mAyA-lobhA vocchinnA avaMti, tassa NaM iriyAvahiyA kiriyA kajjai, no saMparAiyA kiriyA kajjai -jAvaussuttaM rIyamANassa saMparAiyA kiriyA kajjai / sAmenAM rupone nihAratAM -vAvanIcenAM rupone jotAM, tene IryApathikI kriyA lAge che, paraMtu sAMparAyikI kriyA lAgatI nathI ?" u. gautama ! jenA krodha, mAna, mAyA ane lobha naSTa thaI gayA hoya, tene IryApathikI kriyA lAge che. tene sAMparAyikI kriyA lAgatI nathI -yAvatusUtra viruddha pravRtti karanArane sAMparAyikI kriyA lAge che. kAraNa ke - te sUtra viruddha AcaraNa kare che. mATe he gautama ! evuM kehavAya che kesaMvRta anagAra akaSAyabhAvamAM sthita thaIne sAmenA rupone nihAratAM -vAvatunIcenAM rUpone jotAM, tene IryApathikI kriyA lAge che, paraMtu sAMparAyikI kriyA lAgatI nathI." se NaM ahaasuttmevriiyi| se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai"saMvaDasma NaM aNagArassa avIyIpaMthe ThiccA parao rUvAI nijjhAyamANassa -jAvaahe ruvAI AloemANassa, tassa NaM iriyAvahiyA kiriyA kajjai, no saMparAiyA riyA ugna " - vicA. sa. 20, 3. 2, su. 2-3 46. aNAuttaM aNagArassa kiriyA parUvaNaMpa. aNagArassa NaM bhaMte ! aNAuttaM gacchamANassa vA, ciTThamANassa vA, nisIyamANassa vA, tuyaTTamANassa vA, aNAuttaM, vatthaM paDiggahaM kaMbalaM pAyapuMchaNaM geNhamANassa vA, nikkhivamANassa vA, tassa NaM bhaMte ! kiM iriyAvahiyA kiriyA kajjai ? saMparAiyA kiriyA kajjai? 3. ITyamAM ! ruriyAvadiyA visthita jJag, saMparAiyA kiriyA kjji| 46. upayoga rahita anagAranI kriyAnuM prarupaNa : pra. bhaMte ! upayoga rahita gamana karatAM, ubhA rahetAM, besatAM ke paDakhuM pheravatAM ane A pramANe vagara upayoga vastra, pAtra, kaMbala ane pAdaprIMchana prahaNa karatAM ke rAkhatAM anagArane zuM - bhaMte ! IryApathikI kriyA lAge che ? ke sAMparAyikI kriyA lAge che ? gautama ! AvA anagArane IryApathikI kriyA lAgatI nathI. paraMtu sAMparAyikI kriyA lAge che. pra. bhUta ! zA mATe evuM kahevAya che ke -- upayoga rahita anagArane gamana karatAM -vAvaupakaraNa rAkhatAM IryApathikI kriyA lAgatI nathI, paraMtu sAMparAyika kriyA lAge che ?" gautama ! je jIvanAM krodha, mAna, mAyA ane lobha vyachinna (uparAMta) thaI gayA che, tene ja IryApathikI kriyA lAge che. sAMparAyikI kriyA lAgatI nathI. EF aNagArassa NaM aNAuttaM gacchamANassa bA -jAvanikkhivamANassa vA, no iriyAvahiyA kiriyA kajjaDa, saMparAiyA kiriyA kjji| u. gAyamA jammaNa koha-mANa-mAyA-lobhA vAcchinnA bhavaMti tamma NaM iriyAvahiyA kiriyA kajjai, no saMparAiyA kiriyA kajjaha / Page #719 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 34 dravyAnuyoga bhAga-2 jassa NaM koha-mANa-mAyA-lobhA avocchinA bhavaMti paraMtu je jIvanAM krodha, mAna, mAyA ane lobha tassa NaM saMparAiyA kiriyA kajjai, no iriyAvahiyA vyaricchanna thayA nathI tene sAMparAyikI kriyA lAge kiriyA kjji| che paraMtu IyapathikI kriyA lAgatI nathI. ahAsuttaM riyaM rIyamANassa iriyAvahiyA kiriyA sUtranAM anusAra pravRtti karanAra anagArane gna I IryApathikI kriyA lAge che. usmRttaM rIyamANassa saMparAiyA kiriyA kajjai, utsutra pravRtti karanAra anagArane sAMparAyikI kriyA lAge che. se NaM ussuttmevriyaai| kAraNake - pUrvokta anagAra sUtraviruddha pravRtti kare che. se teNaDheNaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - "aNagArassa NaM aNAuttaM gacchamANassa vA-jAva upayoga rahita gamana karatAM -yAvata- upakaraNa nikkhivamANassa vA no iriyAvahiyA kiriyA rAkhatAM anagArane IryApathikI kriyA lAgatI na, saMpUrA riyA ne !" nathI. paraMtu sAparAyikI kriyA lAge che." - vicA. sa. 7, 3. 2, mu. 26 47. AuttaM saMvuDa aNagArassa kiriyA parUvarNa- 47. upayoga sahita saMvRtta anagAranI kriyAnuM prarupaNa : pa. saMvuDassa NaM bhaMte ! aNagArassa AuttaM gacchamANassa pra. bhaMte ! upayoga sahita cAlatAM -vAva- paDakhuM -jAva-AuttaMtuyaTTamANassa, AuttaM vatthaM paDiggahaM badalatAM tathA upayoga sahita vastra, pAtra, kaMbala, kaMbalaMpAyapuMchaNaM giNhamANassa vA, nikkhivamANassa pAdaprIMchana Adi grahaNa karatAM ane rAkhatAM saMvRtta vA, tassa NaM bhaMte ! kiM iriyAvahiyA kiriyA kajjai? anagArane bhaMte ! zuM IryApathikI kriyA lAge che saMparAiyA kiriyA kajjai? ke sAMparAyikI kriyA lAge che ? u. goyamA! saMvuDassaNaM aNagArassa AuttaM gacchamANassa u. gautama ! upayoga sahita gamana karatAM -vAva-jaav- nikkhivamANassa tassa NaM iriyAvahiyA rAkhatAM te saMvRtta anagArane IryApathikI kriyA kiriyA kajjai, No saMparAiyA kiriyA kajjai / lAge che, paraMtu sAMparAyikI kriyA lAgatI nathI. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai - pra. bhaMte ! zA mATe evuM kehavAya che ke - "tassa saMvuDassaNaM aNagArassa iriyAvahiyA kiriyA "te saMvRtta anagArane IryApathikI kriyA lAge che, kajjai, no saMparAiyA kiriyA kajjai? paraMtu sAMparAyikI kriyA lAgatI nathI ? goyamA! jassaNaM koha-mANa-mAyA-lobhA vocchinnA gautama ! jenA krodha, mAna, mAyA ane lobha trucchinna bhavaMti tassa NaM iriyAvahiyA kiriyA kajjai, thaI gayA che tene IryApathikI kriyA lAge che. taheva-jAva-ussutrIyamANassa saMparAiyA kiriyA te pramANe -cAvata- usUtra pravRtti karanArane kajjai, se NaM ahAsuttameva rIyai, sAparAyikI kriyA lAge che. kAraNake - te usUtra pravRtti kare che. se teNaTheNaM goyamA ! evaM vuccai-"tassa saMvuDassa NaM mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke- "te saMvRtta aNagArassa iriyAvahiyA kiriyA kajjai, no anagArane IpathikI kriyA lAge che. sAMparAyikI saMparathI uriyA naTu " kriyA lAgatI nathI." - vi . sa. 7, 3, 7, su. ? 48. paccakkhANa kiriyAyA vittharao parUvaNaM 48, pratyAkhyAna kriyAnuM vistArathI prarupaNa : suyaM me AusaM ! teNaM bhagavayA evamakkhAyaM, he AyuSyamAn ! te bhagavAn mahAvIra svAmIe evuM iha khalu paccakkhANa kiriyA nAmajjhayaNe, kahyuM, meM sAMbhaLyuM, A nigraMtha pravacanamAM pratyAkhyAna tassa NaM ayamaThe-AyA apaccakkhANI yA vi bhavai, kriyA nAmanuM adhyayana che. teno Azaya e che - AtmA AyA akiriyAkusale yA vi bhavai, (jIva) apratyAkhyAnI (sAvadhAnIno tyAga na karanAra) paNa hoya che. AtmA akriyAkuzala (zubhakriyA na karavAmAM nipuNa) paNa hoya che. Page #720 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1275 AyA micchAsaMThie yA vi bhavai, AyA egaMtadaMDe yA vi bhavai, AyA egaMtavAle yA vi bhavai, AyA egaMtamutte yA vi bhavai, AyA aviyAramaNa-vayaNa-kAya vakke yA vi bhavai, AyA appaDihaya paccakkhAyapAvakamme yA vi bhavai, ema khalu bhagavayA akkhAe-asaMjae-avirae-appaDihayapaccakkhAya-pAvakamme sakirie asaMvuDe egaMtadaMDe egaMtavAle egaMtasutte, sebAle aviyAramaNa-vayaNa-kAya-vakkesuviNamavi NaM passai. pAve se kamme kjji| tatya coyae paNNavarga evaM vayAsi AtmA mithyAtva (nA udaya)mAM saMsthita hoya che. AtmA ekAMta rUpathI (bIjA prANIone) daMDa ApanAra paNa hoya che. AtmA ekAMta rupathI (sarvathA bALa ajJAnI) paNa hoya che. AtmA ekAMta rUpathI suSupta paNa hoya che, AtmA potAnA mana, vacana, kAyA ane vAkya (nI pravRtti) para vicAra karanAra paNa hotI nathI. AtmA potAnA pApa karmono ghAta ane pratyAkhyAna karanAra paNa hotI nathI, A jIva (AtmA)ne bhagavAne asaMyata (saMyamahIna) avirata, hiMsA AdithI anivRtta, pApakarmano ghAta (nAza) ane pratyAkhyAna (tyAga) na karela, sakriya, asaMvRtta, prANIone ekAMta (sarvathA) daMDa ApanAra, ekAMtabALa, ekAMtasuta kahyo che ane mana, vacana, kAyA tathA vAkya (nI pravRtti)nAM vicArathI rahita te ajJAnI (hiMsAnuM) svapna paNa jotAM nathI - arthAt avyakta cetanAvALo che to paNa pApakarmano baMdha kare che. A parathI praznakartAe prarUpaNA karanArathI A pramANe pUchyuM - pApayukta mana na hovAthI, pApayukta vacana na hovAthI tathA pApayukta kAyA na hovAthI je prANIonI hiMsA karatA nathI, je amanaska che jenuM mana, vacana, kAyA ane vAkya hiMsAdi pApakarmanAM vicArathI rahita che, je svapnamAM paNa pApakarma karavAnuM vicAratA nathI, evA jIvane pApakarmano baMdha thato nathI." (praznakartAthI koIke pUchyuM ) pApakarmano baMdha na thavAnuM kAraNa zuM che ? uttaramAM praznakartAe A pramANe kahyuM - "mana pApayukta hovAthI ja mAnasika pApakarma karAya che. pApayukta vacana hovAthI ja vAcika pApakarma karAya che. pApayukta zarIra hovAthI ja kAyika pApakarma karAya che. je prANI hiMsA kare che, hiMsAyukta manovyApArathI yukta che, jANI joIne mana, vacana, kAyA ane vAkyano prayoga kare che ane svapna paNa juve che. A vizeSatAothI yukta jIva pApakarma kare che." praznakartA pharIthI A pramANe kahe che - "asaMtaeNaM maNeNaM pAvaeNaM, asaMtiyAe vaIe pAviyAe, asaMtaeNaM kAeNaM pAvaeNaM, ahaNaMtassa amaNakkhassa aviyAramaNa-vayaNa-kAya-vakkassa suviNamavi apassao pAve mbha no vonTu " kassa NaM taM heuM? coyae evaM bravIti"aNNayareNaM maNeNaM pAvaeNaM maNavattie pAve kamme kajjai, aNNayarIe vaIe pAviyAe vaivattie pAve kamme kajjai, aNNayareNaM kAeNaM pAvaeNaM kAyavattie pAve kamme kajjai, haNaMtassa samaNakkhassa saviyAramaNa-vayaNa-kAya-vakkassa suviNamavipAsao, evaM guNajAIyassa pAve kamme kjji|" puNaravi coyae evaM bravItiJain Education Hernational Page #721 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 276 dravyAnuyoga bhAga-2 tatya NaM je te evamAhaMsu"asaMtaeNaM maNeNaM pAvaeNaM asaMtiyAe vaIe pAviyAe, asaMtaeNaM kAeNaM pAvaeNaM ahaNaMtassa amaNakkhassa, aviyAra-maNa-vayaNa-kAya vakkassa suviNamavi apassao pAva kamme kajjai, je te evamAhaMsu micchA te evmaahNsu|" tattha paNNavage coyagaM evaM vayAsI"jaM mae puvuttaM asaMtaeNaM maNeNaM pAvaeNaM, asaMtiyAe vaIe pAviyAe, asaMtaeNaM kAeNaM pAvaeNaM, ahaNaMtassa amaNakkhassa aviyAra-maNa-vayaNa-kAya-vakkassa suviNama vi apassao pAve kamme kajjai taM samma / kassa NaM taM heuM ? Ayariya Aha-'tattha khalu bhagavayA chajjIvanikAyA heU paUTTRA, te nahIM- 2. kuvADyA -nava- 6. ta thA / icce ehiM chahiM jIvanikAehiM AyA appaDihayapaccakkhAya-pAvakamme niccaM pasaDhaviovAta cittadaMDe, taM gaI - 6 pAnAphuvAjI nava-, paritAde, da Aha -nava18 micchAdasaNasalle, A viSayamAM je A kahevAmAM Ave che ke - "mana paNa pApayukta na hoya, vacana paNa pApayukta na hoya, zarIra paNa pApayukta na hoya, koI prANIno ghAta na karatA hoya, amanaska hoya, mana, vacana, kAyA ane vAkyanAM dvArA paNa pApa pravRtti na karatA hoya ane svapnamAM paNa (pApa) ne jotA hoya, tyAre paNa (te) pApa karma kare che, to te mithyA kahe che." AnA para uttaradAtAe praznakartAthI A pramANe kahyuM - ''je meM pahelA kahyuM hatuM ke mana pApayukta na hoya, vacana paNa pApayukta na hoya, kAyA paNa pApayukta na hoya, te koI prANInI hiMsA paNa na karatA hoya, manovikaLa hoya, mana, vacana, kAyA ane vAkyanuM samajIne prayoga na karatA hoya ane pApakArI svapna paNa na jotA hoya to paNa evA jIva pApakarma kare che, Aja satya che." A varNanano zuM hetu che ? AcArya (prajJApaka) e kahyuM - AnA mATe bhagavAne che jIva nikAyone karmabaMdhanAM kAraNa rUpa kahyA che, jemake - 1. pRthvIkAya -vAva- 6. trasakAya. A cha javanikAyanA jIvonI hiMsAthI jadhanya pApane je AtmAe tapazcaryA Adi karIne naSTa karela nathI, pApakarmanAM pratyAkhyAna karela nathI ane je sadaiva niSpharatApUrvaka prANIonI ghAtamAM dattacitta rahe che ane tene daMDa Ape che, jemake - 1. prANAtipAta yAvata5. parigraha tathA 6. krodha cAvatu- 18. mithyAdarzana zalya. (A aDhAra pAparathAnothI nivRtta thatA nathI te pApakarmano baMdha kare che, te satya che.) AcArya pharIthI kahe che, A viSayamAM bhagavAne eka hatyArAnuM dRSTAMta ApyuM che. jema koI eka hatyAro hoya, te gRhapatinI athavA gRhapatinAM putranI athavA rAjAnI ke rAjapuruSanI hatyA karavA cAhe che ane vicAra kare che ke huM avasara joIne gharamAM praveza karIza tathA avasara maLatA ja tenA para prahAra karIne hatyA karI daIza." te hatyAro e gRhapatinI, gRhapatiputranI athavA rAjAnI ke rAjapurupanI hatyA karavA mATe avasara joIne gharamAM praveza karIza ane avasara maLatAM ja prahAra karIne hatyA karI daIza. A pramANeno saMkalpavikalpa karanAra (hatyAro) divasanAM ke rAtanAM, sutA Ayariya Aha tattha khalu bhagavayA bahae diLeMte paNNatte, se jahAnAmae vahae siyA gAhAvaissa vA, gAhAvaiputtassa vA, raNNA vA, rAyapurisasma vA, khaNaM nidAe pavisissAmi khaNaM laNaM vahisyAmi pahAremANe. me kiM nu hu nAma se vahae tassa vA gAhAvaissa, tassa vA gAhAvaiputtassa, tassa vA raNNA, tassa vA rAyapurisassa, khaNaM nidAe pavimissAmi, khaNaM laNaM vahissAmitti pahAremANe diyA vA rAo vA sutte vA - Page #722 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1277 jAgaramANe vA amittabhUe micchAsaMThie niccaM pasaDha- ke jAgatAM pratikSaNa Aja vicAromAM rahe che, te e viovAtacittadaMDe bhavai? badhAno zatru che. te badhAthI mithyA (pratikULa) vyavahAra karavAmAM joDAyela che, citrarUpI daMDamAM sadaiva vividha prakArathI niSpharatA pUrvaka ghAtano vicAra rAkhe che, zuM evo vyakti te pUrvokta (vyaktio)no hatyAro kahI zakAya che ke nahIM ? evaM viyAgaremANe samiyAe viyAgare coyae haMtA bhavai / AcAryazrI dvArA A pramANe kahevAthI te praznakartA ziSya samabhAvanI sAthe kahe che - "hA, pUjyavara ! evo puruSa hatyAro (hiMsaka) ja che." AyariyA Aha-jahA se vahae tassa vA gAhAvaissa, tassa AcAryae pharIthI kahyuM - jema te gRhapati ke gRhapatinAM vA gAhAvaiputtassa, tassa vA raNNo, tassa vA rAyapurisassa putrane athavA rAjA ke rAjapuruSane mAravA cAhanAra te khaNaM NidAe pavisissAmi, khaNaM lakSNaM vahissAmitti hatyAro puruSa vicAre che ke avasara meLavatA ja AnA pahAremANe diyA vA rAo vA sutte vA jAgaramANe vA makAna (ke nagara)mAM praveza karIza ane avasara maLatA amittabhUe micchAsaMThie niccaM pasaDhaviovAyacittadaMDe, ja prahAra karIne Ano vadha karI daIza. evA du:vicArathI te rAta-divasa sutA jAgatA haMmezA ghAta karato rahe che, sadA teno zatru banI rahe che, mithyA kukRtya karavA mATe tatpara rahe che, vibhinna prakArathI tenA ghAtane mATe nitya zaThatApUrvaka hRdayamAM duSTa saMkalpa vikalpa karato rahe che. evAmeva bAle vi savvesiM pANANaM -jAva- sattANaM diyA A pramANe (apratyAkhyAnI, bALa, ajJAnI) jIva vA rAo vA sutte vA jAgaramANe vA abhittabhUe paNa samasta prANIo -vAva- satvonuM divasa-rAta, micchAsaMThie niccaM pasaDhaviovAtacittadaMDe, pANAivAe sutA-jAgatA sadA vairI (amitra) banyo rahe che. -LAva- mijAvaMsa sintA miththAbuddhithI grasta rahe che, tene nitya niraMtara te jIvone zaThatApUrvaka mAravAnAM vicAra utpanna thAya che. kAraNake - te (apratyAkhyAnI bALa jIva) prANAtipAtathI mithyAdarzana zalya sudhI aDhAra ja pApasthAnomAM otaprota rahe che. evaM khalu bhagavayA akkhAe asaMjae avirae appaDihaya- mATe bhagavAne evA jIvane mATe kahyuM che ke - te asaMyata, paccakkhAya-pAvakamme sakirie asaMvuDe egaMtadaMDe egaMtabAle avirata, pApakarmono nAza ane pratyAkhyAna na egaMtasutte yA vi bhavai, se bAle aviyAra-maNa-vayaNa- karanAra, pApakriyAthI yukta saMvara rahita ekAMta kAya-bakke suviNamavi Na passai, pAve ya se kamme kjji| rupathI prANIone daMDa ApanAra sarvathA bALa (ajJAnI) ane sarvathA supta paNa hoya che. te bALa ajJAnI jIva mana, vacana, kAyA ane vAkyano vicArapUrvaka prayoga karatA nathI, (pApakarma karavAno) svapna paNa jotA nathI tyAre te (apratyAkhyAnI hovAnAM kAraNe ) pApakarmano baMdha kare che. jahA se vahai tassa vA gAhAvaissa -jAva- tassa vA jema vadhano vicAra karanAra hatyAro puruSa te gRhapati rAyapurisassa patteyaM-patteyaM citta samAdAe diyA vA rAo -vAva- rAjapuruSanI hatyA karavAno durvicAra cittamAM vA sutte vA jAgaramANe vA amittabhUe micchAsaMThie leto rAta-divasa, sutA-jAgatA amitra thaIne NiccaM pasaDhaviovAtacittadaMDe bhavai, kavicAromAM DUbIne sadaiva tenI hatyA karavAnI dhunamAM rahe che. Page #723 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1278 dravyAnuyoga bhAga-2 evAmeva bAle savvesiM pANANaM -jAva- savvesiM sattANaM patteyaM-patteyaM cittaM samAdAe diyA vA rAo vA sutte vA jAgaramANe vA amittabhUe micchAsaMThie -jAva-cittadaMDe mavaDuM No iNaThe samaDhe coyago / iha khalu bahave pANA je imeNaM sarIrasamussaeNaM No diTThA vA, no suyA vA, nAbhimayA vA, viNNAyA vA, jesiM No patteyaM-patteyaM citta samAdAe diyA vA rAo vA sutte vA jAgaramANe vA amittabhUe micchAsaMThie niccaM pasaDhaviovAtacittadaMDe, pANAivAe -jaavmicchaadsnnslle| Ayarie Aha tattha khalu bhagavayA duve diLaMtA paNNattA, taM nadI - . sanividyuta ya, 2. masafmrite 1. 2. je viM taM sAhite? u. saNNididrute - je ime saNNipaMciMdiyA pajjattagA eesi NaM chajjIvanikAe paDucca, taM jahA-puDhavikAyaM -jAya-tasakAyaM, se egaio puDhavikAeNaM kiccaM karei vi, kAravei vi, tassaNaM evaM bhavai-'evaM khalu ahaM puDhavikAeNaM kiccaM karemi vi, kAravemi vi," No ceva NaM se evaM bhavai imeNa vA-imeNa vA, se ya teNaM puDhavikAeNaM kiccaM karei vi, kAravei vi, se ya tAo puDhavikAiyAo asaMjaya-avirayapaDihaya-paccakkhAya-pAvakamme yA vi bhavai / A pramANe (apratyAkhyAnI paNa) samasta prANo vAvata- satvonAM prati hiMsAno bhAva rAkhanAra ajJAnI jIva divasa-rAta, sutA-jAgatAM sadaiva te prANIonA zatru ane mithyA vicAromAM sthira thaIne -cAvatu- manamAM ghAtanI vAta vicAratA rahe che. praznakartAe kahyuM - pUrvokta vAta mAnya thaI zakatI nathI. kAraNake - A jagatamAM ghaNA evA prANI che. jenA zarIrane kyAreya joyuM nathI, sAMbhaLyuM nathI, te prANI na to potAnA ISTa kare che ane na te jJAta che. A kAraNathI evA prANIomAMthI pratyeka prANInA prati hiMsAmaya citta rAkhatA divasa-rAta, sutA-jAgatAM, teno zatru bhAva banI raheto tathA tenI sAthe mithyA vyavahAra karavAmAM saMlagna raheto mithyAdarzana zalya sudhInAM pApomAM AvA prANIonuM lipta rahevuM paNa saMbhava nathI. AcAryae uttara Apyo A viSayamAM bhagavAne be daSTAMta ApyA che, jemake - 1. saMjJIdaSTAMta, 2. asaMjJI dRSTAMta. pra. 1.saMjJI daSTAMta zuM che ? 1. saMjJI dAMta A pramANe che - jo te saMjJI paMcendriya paryApta jIva che. AmAM pRthvIkAyathI trasakAya sudhI pajIva nikAyanA jIvomAM jo koI puruSa pRthvIkAyathI ja potAno (AhArAdi) kRtya kare che ke karAve che to tenA manamAM evo vicAra Ave che ke huM pRthvIkAyathI potAnuM kArya karuM paNa chuM ane karAvuM paNa chuM paraMtu tene te samaye evo vicAra hoto nathI ke AnAthI ke A (amuka) pRthvIthI ja kArya karuM chuM ke karAvuM chuM mATe te vyakti pRthvIkAyano asaMyamI, tenAthI avirata tathA hiMsAno nirodhaka ane pratyAkhyAna karela nathI. A pramANe trasakAya sudhInAM jIvonAM viSayamAM kahevuM joIe. jo koI vyakti cha kAyanA jIvothI kArya kare che ane karAve paNa che to te evo ja vicAra kare che ke - 'huM cha kAyanA jIvothI kArya karuM chuM ane karAvuM paNa chuM.' te vyaktine evo vicAra hoto nathI ke eja athavA A jIvothI ja kArya kare che ke karAve che (badhAthI nahIM, kAraNake te sAmAnya rUpathI te evaM -jAva-tasakAyAo tti bhANiyabvaM, se egaio chahiM jIvanikAehiM kiccaM karei vi, kAravei vi, tassa NaM evaM bhavai-'evaM khalu chahiM jIvanikAehiM kiccaM karemi vi, kAravemi vi.' No cevaNaM se evaM bhavai- imehiM vA, imehiM vA, se ya tehiM Page #724 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1279 chahiM jIvanikAehiM kiccaM karei vi, kAravei vi, se ya tehiM chahiM jIvanikAehiM asaMjaya-avirayaappaDihaya-paccakkhAya-pAvakamme pANAivAe -nAd-fmachavaMsanasanse | esa khalu bhagavayA akkhAe asaMjae aviraeapaDihaya-paccakkhAya-pAvakamme,saviNamavi apassao pAve ya kamme se kajjai, se taM saNNididrute / pa. se kiM taM asaNNidiLeMte ? u. asaNNididrute - je ime asaNNio pANA, puDhavikAiyA-jAva-vaNassaikAiyA chaTThA vegaiyA tasA pANA, jesiMNo takkA ivA,saNNA ivA, paNNA ivA, maNe i vA, vaI i vA, sayaM vA karaNAe, aNNehiM vA kAravettae, kareMtaM vA samaNujANittae, te vi NaM bAlA savvesiM pANANaM -jAva- sabvesiM sattANaM diyA vA rAo vA sutte vA jAgaramANe vA amittabhUyA micchAsaMThiyA niccaM pasaDhaviovAtacittadaMDA, pANAivAe -jAva- micchaadsnnslle| chahe jIvanikAyothI kArya kare che ane karAve paNa che. A kAraNe te prANI e chahe jIvanikAyonAM jIvonI hiMsAthI asaMyata, avirata ane tenI hiMsA AdithI thayela pApakarmonAM pratighAta ane pratyAkhyAna karela nathI. A kAraNe te prANAtipAtathI mithyA darzanazalya sudhInAM badhA pAponuM sevana kare che. bhagavAne evA prANIne asaMyata, avirata, pApakarmono (tapa AdithI) nAza tathA pratyAkhyAnathI nirodha na karanAra kahyo che, cAhe te prANI svapnamAM paNa na jotA hoya to paNa te pApakarmano (baMdha kare che) A saMjJInuM daSTAMta che. pra. asaMjJI daSTAMta zuM che ? u. asaMjJI daSTAMta A pramANe che - pRthvIkAyika jIvothI vanaspatikAyika jIvo ane chaThA je traNa saMjJaka amanaska jIva che te asalI che, jenAmAM tarka nathI, saMjJA nathI. buddhi nathI, mana nathI, vANI nathI ane je pote karI zakatA nathI, bIjA pAse karAvI zakatA nathI ane je karatA hoya tene bhaluM jANI zakatA nathI, te ajJAnI prANI samasta prANIo -vAva- satvonAM divasa-rAta, sutA ke jAgatAM dareka samaye zatrubhUta thaIne mithyA vyavahAra karanAra hoya che. tenA prati sadaiva hiMsAtmaka cittavRtti rAkhe che. A kAraNe te prANAtipAtathI mithyAdarzanazalya sudhI aDhAra ja pApasthAnomAM sadA magna rahe che. A pramANe jo asaMsI jIvone mana hotu nathI ane vANI hotI nathI tathApi te (apratyAkhyAnI hovAthI) samasta prANIo -cAvatu- satvone du:kha ApavuM, zoka utpanna karAvavo, vilApa karAvavo, raDAvavuM, pIDA ApavI, vadha karavo tathA paritApa Apavo, tene ekI sAthe du:kha zoka -yAvatusaMtApa vadha-baMdhana pariphleza Adi karavAthI virata thato nathI. (paNa pApakarmamAM sadA rata rahe che) A pramANe te prANI asaMjJI hovA chatAM paNa aharniza prANAtipAta -pAvatu- parigrahamAM tathA mithyA darzana zalya sudhInAM samasta pApasthAnomAM pravRtta kahevAya che. A asaMjJInuM daSTAMta che. badhA yonionAM prANI nizcitarUpathI saMjJIasaMjJI paryAyamAM utpanna thaI jAya che tathA asaMjJI thaIne saMjJI (paryAyamAM utpanna) thaI jAya che. iccevaM jANe, No ceva maNo, No ceva vaI pANANaM -jAva- sattANaM dukkhaNayAe soyaNayAe jUraNayAe tippaNayAe piTThaNayAe paritappaNayAe te dukkhaNa-soyaNa -jAva- paritappaNa-vaha baMdhaNaparikilesAo appaDivirayA bhavaMti / ii khalu te asaNNiNo visaMtA ahonisaMpANAivAe uvakkhAijjati -jAva- ahonisaM pariggahe uvakkhAijjati -jAva- micchAdasaNasalle uvakkhAijjati / se taM asnnnniditttthte| savvajoNiyA vi khalu sattA saNNiNo hoccA asaNNiNohoMti, asaNNiNohoccAsaNNiNo hoMti, Page #725 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1280 dravyAnuyoga bhAga-2 hoccA saNNI aduvA asaNNI, tattha se aviviciyA te saMjJI ke asaMzI thaIne ahIM pApakarmone potAthI avidhUNiyA asamUcchiyA aNaNutAviyA, alaga na karatAM (tapa AdithI) tenI nirjarA na karatA (prAyazcitta AdithI) tenuM ucchedana na karatAM, tenI AlocanA Adi na karatAM, 1. saNNikAyAo vA saNNikAyaM saMkamaMti, 1. saMjJInAM zarIrathI saMjJInAM zarIramAM saMkramaNa kare che. 2. saNNikAyAo vA asaNNikAyaM saMkamaMti, 2. saMjJInAM zarIrathI asaMjJInAM zarIramAM saMkramaNa kare che. 3. asaNNikAyAo vA saNNikAyaM saMkamaMti. 3. asaMjJInA zarIrathI saMjJInA zarIramAM saMkramaNa kare che, 4. asaNNikAyAo vA asaNNikAyaM sNkmNti| 4. asaMjJInA zarIrathI asaMjJInA zarIramAM saMkramaNa kare che. je ee saNNI vA, asaNNI vA sabve te micchAyArA jo te saMjJI ke asaMjJI prANI che, te badhA mithyAcArI niccaM pasaDhaviovAtacittadaMDA, taM jahA che ane sadaiva zaThatApUrNa hiMsAtmaka cittavRtti vALA hoya che, jemake - 1. pANAivAe -jAva-18 micchAdasaNasalle / prANAtipAta yAvata- mithyAdarzana zalya (A aDhAra ja pApasthAnonuM sevana karanAra hoya che.) evaM khalu bhagavayA akkhAe asaMjae-avirae A kAraNathI bhagavAne tene asaMyata, avirata appaDihaya-paccakkhAya-pAvakamme sakirie asaMvuDe pApakarmono nAza ane pratyAkhyAna na karanAra, egaMtadaMDe egaMtabAle egaMtasutte, azubhakriyAyukta, saMvararahita, ekAMtahiMsaka, ajJAnI ane ekAMtamAM (bhAvanidrA) supta kahyo che. se bAle aviyAra-maNa-vayaNa-kAya-vakke, suviNamavi te ajJAnI (apratyAkhyAnI) jIva bhale mana, apAsao pAve ya se kamme kjji| vacana, kAyA ane vAkyano prayoga vicArapUrvaka na karatA hoya tathA (hiMsAnuM) svapna paNa na jotA hoya, chatAM paNa pApakarma kare che. coyaga-se kiMkuvvaM-kiMkAravaM-kahaM saMjaya-viraya (A spaSTIkaraNane sAMbhaLIne praznakartAe) jIjJAsA paDihaya-paccakkhAya-pAvakamme bhavai ? batAvI ke tyAre manuSya zuM karato, zuM karAvato tathA kevo saMyata, virata tathA pApakarmano nirodhaka ane pratyAkhyAna karanAra hoya che ? Ayariya Aha-tattha khalu bhagavayA chajjIvaNikAyA AcAryae kahyuM- A viSayamAM bhagavAne pRthvIkAyathI heU paNNattA, taM jahA - trasakAya sudhI jIva nikAyone (sayata anuSThAnanuM) 1. puddhavinAyA -gAva- 6. tasavathI, kAraNa batAvyuM che. se jahAnAmae mama assAyaM daMDeNa vA, aTThINa vA, jema koI prANI dvArA DaMDAthI, hADakAthI, muThThIthI, muTThINa vA, lelUNa vA, kavAleNa vA, AtoDi lAkaDI, ThIkarAthI pIDA tADananA upadrava kare jjamANassa vA, hammamANassa vA, tajjijjamANassa -cAvatu- mAruM eka roma ukhADavAmAM Ave to huM vA, tADijjamANassa vA-jAva-uddavijjamANassa hiMsAjanita duHkha bhaya ane azAtAno anubhava vA-jAva-lomukkhamANamAyamavi vihiMsakkAraM dukkhaM karuM chuM. A pramANe evuM jANo ke samasta pIDita bhayaM paDisaMvedami, iccevaM jANa savve pANA -jAva prANI -thAvatu- badhA satva paNa daMDAthI -pAvatasve sattA daMDeNa vA -jAva- kavAleNa vA, Alo ThIkarAthI mAravAthI tvacAvatu- pIDA Apela -vAvaddijjmaannaa vA -jAva- uddavijjamANA vA -jAva Page #726 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1281 lomukkhamANamAyamavi vihiMsakkAraM dukkhaM bhayaM eka-eka roma upADavAthI hiMsAjanita duHkha ane paDisaMvedeti, bhayano anubhava kare che. evaM NaccA sabve pANA -jAva-savve sattA Na haMtavvA evuM jANIne samasta prANIo -jAvata- samasta -jAva- Na uddaveyavvA, esa dhamme dhuve Niie satvone mAravA na joIe -pAvatu- tene pIDA na sAsae samecca logaM khettaNNehiM pavedite / ApavI joIe. Aja (ahiMsA) dharma ja dhruva che, nitya che, zAzvata che tathA lokanAM svarUpane jANanAra dvArA pratipAdita che. evaM se bhikkhU virae pANAivAyAo -jAva AvuM jANIne sAdhu prANAtipAta -vAva-mithyAdarzana micchAdaMsa- nnsllaao| zalya A aDhAra ja pApasthAnothI virata thAya che. se bhikkhU No daMtapakkhAlaNeNaM daMte pakkhAlejjA, no te sAdhu dAMta sApha karanAra kASTha AdithI dAMta sApha aMjaNaM, No vamaNaM, No dhUvaNittiM pi aaie| na kare, netromAM AMjana (kAjaLa) na lagADe, auSadhi laIne vamana na kare ane taDakAnAM dvArA potAnA vastro ke vALone suvAsita na kare. se bhikkhU akirie alUsae akohe amANe amAyA te sAdhu sAvadya kriyA rahita, hiMsA rahita, krodha, alobhe uvasaMte parinivvuDe / mAna, mAyA ane lobhathI rahita upazAMta ane pApathI nivRtta thaIne rahe. esa khalu bhagavayA akkhAe saMjaya-viraya-paDihaya evA sAdhune bhagavAne saMyata virata ane paccakkhAya-pAvakamme akirie saMvuDe egaMtapaMDie pApakarmano nirodhaka, pratyAkhyAna karanAra akriya ya vi mava6 . (sAvaghakriyAthI rahita) (saMvRta) saMvarayukta ane sUya. su. 2, . 4, su. 747-763 ekAMtapaMDita hoya che, evuM kahyuM che. 49. samaNa-NiggaMthesu kiriyA parUvaNaM 49. zramaNa nigraMthomAM kriyAonuM prarupaNa : pa. asthi NaM bhaMte! samaNANaM NiggaMthANaM kiriyA kajjai? pra. bhaMte ! zuM zramaNa nigraMtha kriyA kare che ? 3. haMtA, maMdiyapu ! patyi T u. hA, maMDitaputra ! kriyA kare che. pa. kahaM NaM bhaMte ! samaNANaM NiggaMthANaM kiriyA kajjai? te ! zramaNa nigraMtha kriyA kevI rIte kare che ? u. maMDiyaputtA ! pamAyapaccayA, joganimittaM cN| uM. he maMDitaputra ! pramAdathI ane yogonAM nimittathI kriyA kare che. evaM khalu samaNANaM NiggaMthANaM kiriyA kajjai / A pramANe nizciya rUpamAM zramaNa nigraMtha kriyA - vicA. sa. 2, 3. 3, su. 1-2 0 kare che. 50. egasamae egakiriyA parUvaNaM 50. eka samayamAM eka kriyAnuM prarupaNa pa. aNNautthiyA NaM bhaMte ! evamAikkhaMti -jAva- evaM pra. bhaMte ! anyatIrthika A pramANe kahe che -vAvapruuveNti A pramANe prarUpaNA kare che ke - evaM khalu ege jIve egeNaM samaeNaM do kiriyAo eka jIva eka samayamAM be kriyAo kare che, pare, te nahIM - jemake - 1. sammattakiriyaM ca,2. micchattakiriyaM ca / 1. samyaktva kriyA ane 2, mithyAtvakriyA. 1. jaM samayaM sammattakiriyaM pakarei, taM samayaM 1. je samaye samyaktva kriyA kare che te ja samaye micchattakiriyaM pakarei, mithyAtva kriyA paNa kare che. Page #727 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1282 dravyAnuyoga bhAga-2 2. jaM samaya micchattakiriyaM pakarei, taM samaya sammattakiriyaM pakarei, sammattakiriyApakaraNayAe micchattakiriyaM pakarei, micchattakiriyApakaraNayAe sammattakiriyaM pakarei, evaM khalU ege jIve egeNaM samaeNaM do kiriyAo pakarei, taM jahA - 1. sammattakiriyaM ca, 2. micchattakiriyaM ca / te darya maMte ! purva? u. goyamA ! jannaM se annautthiyA evamAikkhaMti -gAva-parva veMtievN khalu ege jIve egeNaM samaeNaM do kiriyAo pakarei, taheva-jAva-sammattakiriyaM ca, micchattakiriyaM c| je te evamAhaMsu taM NaM micchaa| ahaM puNa goyamA ! evamAikkhAmi -jAva- evaM vemievN khalu ege jIve egeNaM samaeNaM ega kiriyaM pakarei, taM jahA - 2. samariye vA, 2. michattariyaM vA | 1. jaM samayaM sammattakiriyaM pakarei no taM samayaM micchattakiriyaM pakarei, 2. jaM samayaM micchattakiriyaM pakarei, no taM samayaM sammattakiriyaM pakarei, sammattakiriyApakaraNayAe, nomicchattakiriyaMpakarei, micchattakiriyApakaraNayAe, nosammattakiriyaMpakarei, evaM khalu ege jIve egeNaM samaeNaM egaM kiriyaM pakarei, taM jahA - sammattakiriyaM vA, micchattakiriyaM vA / - nIvA. pari. 3, 3. 2, su. 204 pa. annautthiyA NaM bhaMte ! evamAikkhaMti -jAva- evaM parUveMti ? evaM khalu ege jIve egeNaM samaeNaM do kiriyAo pakarei, taM jahA - 9. rUriyAa , 2. saMparaDyuM jA 2. je samaye mithyAtva kriyA kare che, te ja samaye samyatva kriyA kare che. samyatvakriyA karato mithyAtvakriyA kare che, mithyAtvakriyA karato samyaktvakriyA kare che. A pramANe eka jIva eka samayamAM be kriyAo kare che, jemake - 1. samyaktva kriyA ane 2. mithyAtvakriyA. to bhaMte ! tenuM A varNana kevuM che ? gautama ! je anyatIrthika A pramANe kahe che -vAva- A pramANe prarUpaNA kare che ke - eka jIva eka samayamAM be kriyAo kare che. te pramANe -yAvata- samyatvakriyA ane mithyAtva kriyA. je te A pramANe kahe che te mithyA che. gautama ! huM A pramANe kahuM chuM -yAvata- A pramANe prarUpaNA karuM chuM ke - eka jIva eka samayamAM eka kriyA kare che, jemake - 1. samyakatva kriyA ke, 2. mithyAtvakriyA. 1. je samaye samyaktva kriyA kare che te samaye mithyAtvakriyA karatA nathI. 2. je samaye mithyAtvakriyA kare che te samaye samyakRtva kriyA karatA nathI. samyakatva kriyA karato mithyAtvakriyA karato nathI. mithyAtvakriyA karato samyaktva kriyA karato nathI. A pramANe eka jIva eka samayamAM eka ja kriyA kare che, jemake - samyakRtva kriyA ke mithyAtvakriyA.. pra. bhaMte ! anyatIrthika A pramANe kahe che -yAvata A pramANe prarUpaNA kare che ke - eka jIva eka samayamAM be kriyAo kare che, jemake - 1. IryApathika ane 2. sAMparAyika. 6. vicA. sa. 7, 3, 4, mu. ? Page #728 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1283 1.jaMsamayaM iriyAvahiyaM pakarei,taM samayaM saMparAiyaM 1. je samaye IryApathika kriyA kare che, te samaye pare, sAMparAyika kriyA paNa kare che. 2.jaMsamayaM saMparAiyaM pakarei,taM samayaM iriyAvahiyaM 2. je samaye sAMparAyika kriyA kare che, te samaye pareTu, IryApathika kriyA paNa kare che. iriyAvahiyAe pakaraNayAe saMparAiyaM pakarei, IryApathika kriyA karato sAMparAyika kriyA kare che. saMparAiyAe pakaraNayAe iriyAvahiyaM pakarei, sAMparAyika kriyA karato IryApathika kriyA kare che. evaM khalu ege jIve egeNaM samaeNaM do kiriyAo A pramANe eka jIva eka samayamAM be kriyAo pakarei, taM jahA - kare che, jemake - 9. riyAlvei 2, 2. saMpUrApharca 2T. 1. IryApathika ane, 2. sAMparAyika. te darya maMte ! purva? to bhaMte ! tenuM A varNana kevuM che ? u. goyamA ! jaM NaM te aNNautthiyA evamAikkhaMti u. gautama ! je anyatIrthika A pramANe kahe che -jAva- evaM parUveMti evaM khalu ege jIve egeNaM -vAva- A pramANe prarUpaNA kare che ke- eka jIva samaeNaM do kiriyAo pakarei, taM jahA eka samayamAM be kriyAo kare che, jemake - 2. rUriyAvadia 4, 2. saMpUrA 2 | 1. IryApathika ane 2. sAMparAyika. je te evamAhaMsu taM NaM micchaa| je te A pramANe kahe che te mithyA che. ahaM puNa goyamA ! evamAikkhAmi -jAva- evaM gautama! huM A pramANe kahuM chuM -yAva-A pramANe parUvemi prarUpaNA karuM chuM ke - evaM khalu ege jIve egeNaM samaeNaM egaM kiriyaM "eka jIva eka samayamAM eka ja kriyA kare che." pakarei, taM jahA - jemake - 9. riyavihiyaM va, 2. saMpa2 vA | 1. IryApathika ane 2. sAMparAyika. jaM samayaM iriyAvahiyaM pakarei, notaM samayaM saMparAiyaM je samaye IryApathika kriyA kare che te samaye para, sAMparAyika kriyA karatA nathI. jaM samayaM saMparAiyaM pakarei,notaM samayaM iriyAvahiyaM je samaye sAMparAyika kriyA kare che te samaye para ! IryApathika kriyA karatA nathI. iriyAvahiyAe pakaraNayAe no saMparAiyaM pakarei, IryApathika kriyA karato sAMparAyika kriyA karato nathI. saMparAiyAe pakaraNayAe no iriyAvahiyaM pakarei, sAMparAyika kriyA karato IryApathika kriyA karato nathI. evaM khalu ege jIve egeNaM samaeNaM egaM kiriyaM A pramANe eka jIva eka samayamAM eka ja kriyA ghare, te na - kare che, jemake - 9. riyAdriyaM vA, 2. saMpUrapha va | 1. IryApathika ane 2. sAMparAyika. -vicA. sa. 2, 3. ? , mu. 2 51. kajjamANI dukkha nimittA kiriyA 51. kriyamANa kriyA duHkhanuM nimitta : pa. aNNautthiyA NaM bhaMte ! evamAikkhaMti -jAva- pra. bhaMte ! anyatIrthika A pramANe kahe che -yAvatuMpruuveNti, "puvviM kiriyA dukkhA, A pramANe prarUpaNA kare che ke - "karavAnAM pUrva For Private & Personal use Onkarela kriyA du:kharupa che, Page #729 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1284 kajjamANI kiriyA adukkhA, kiriyA samaya viikkaMtaM ca NaM kaDA kiriyA kuvA," jA sA purvi kiriyA dukkhA, kajjamANI kiriyA adukkhA, kiriyAsamayaviikvaMtaM ca NaM kaDA kiriyA dukkhA, sA kiM karaNao dukkhA akaraNao dukkhA? akaraNao NaM sA dukkhA, No khalu sA karaNao dukkhA, sevaM vattavvaM siyaa| akiccaM dukkhaM, aphusaM dukkhaM, akajjamANakaDaM dukkhaM akaTU pANa-bhUya-jIva-sattA-veyaNaM vedeMtIti vattatraM siyA se dameya maMte ! purva? u. goyamA ! jaM NaM te annautthiyA evamAikkhaMti -gAva- ya veleMtIti vattatraM siT. je te evamAhaMsu te micchaa| ahaM puNa goyamA ! evamAikkhAmi -jAva- evaM parUvemi'puTviM kiriyA adukkhA, kajjamANI kiriyA dukkhA, kiriyAsamayaviikkaMtaM ca NaM kajjamANI kiriyA kuvA | jA sA purvi kiriyA adukkhA, kajjamANI kiriyA dukkhA, kiriyAsamayaviikvaMtaM ca NaM kajjamANI kiriyA atula | sA kiM karaNao dukkhA, akaraNao dukkhA ? karaNao NaM sA dakkhA no khala sA akaraNao dukkhA-sevaM vattavvaM siyA / kiccaM dukkhaM, phusaM dukkhaM, kajjamANakaDaM dukkhaM kaTu pANa-bhUya-jIva-sattA veyaNaM vedeMtI tti vattavvaM siyA' -viyA. sa. 2, 3, 20, 3. ? 52. kiriyA veyaNAsu puvAvaratta parUvarNapa. puvviM bhaMte ! kiriyA pacchA veyaNA ? pravviM veyaNA pacchA kiriyA ? dravyAnuyoga bhAga-2 karAtI kriyA duHkharUpI nathI. karavAno samaya vyatIta thaI gayA pachI karela kriyA du:kharUpa che." je te pUrvanI kriyA che, te du:kharUpa che, karAtI kriyA du:kharUpa nathI ane karyA pachInI karela kriyA duHkharUpa che. to zuM te karavAthI duHkharUpa che ke na karavAthI du:kharUpa che ? na karavAthI te kriyA duHkharUpa che ane karavAthI du:kharUpa nathI evuM kahevuM joIe. attvaduHkha che, aspRSyaduHkha che ane akriyamANata duHkha che evuM na kahetAM prANa, bhUta, jIva ane satva vedanA bhogave che evuM kahevuM joIe. to bhaMte ! zuM anyatIrthikono A mata satya che? u. gautama ! jo te anyatIrthika evuM kahe che -yAvata te (prANAdi) vedanA vede che evuM kahevuM joIe. jo evuM kahe che te mithyA kahe che. gautama! huM A pramANe kahuM chuM -pAvata-A pramANe prarUpaNA karuM chuM ke - "pUrvanI kriyA duHkhamaya nathI, karAtI kriyA du:kharUpa che. karavAno samaya vyatIta thaI gayA pachI karela kriyA du:kharUpa nathI. te je pUrNa karela kriyA che te duHkharUpa nathI, karAtI kriyA duHkharUpa che ane karyA pachInI karela kriyA duHkharUpa nathI. te karavAthI duHkharUpa che ke na karavAthI da:kharUpa che ? te karavAthI duHkharupa che, na karavAthI duHkharUpa nathI evuM kahevuM joIe. kRtya du:kha che, spRSya duHkha che, kriyamANa kRta du:kha che ane (kriyAo Adi) karIne prANa, bhUta, jIva ane satva vedanA bhogave che, evuM kahevuM joIe. para. kriyA vedanAmAM pUrvAparatvanuM prarupaNa : pra. bhaMte ! zuM pahelA kriyA thAya che ane pachI vedanA thAya che ? athavA pahelA vedanA thAya che ane pachI kriyA thAya che ? 2. JeTAmAM ma. 2, 3. 2, . 276 Page #730 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1285 u. maMDiyaputtA ! pubbiM kiriyA pacchA veyaNA, maMDitaputra ! pahelA kriyA thAya che ane pachI vedanA No pubbiM veyaNA pacchA kiriyaa| thAya che. paraMtu pahelA vedanA thAya ane pachI kriyA thAya evuM saMbhava nathI. -viyA. . 3, 3. 3, 4. 8 jarU. nIva-vIDayugadyarasAvadyAdipAvaviriyA pa3. jIva-covIsa daMDakomAM aDhAra pApasthAno dvArA kriyAonuM parUvaNaM prarupaNa : pa. 1. atthi NaM bhaMte ! jIvANaM pANAivAe NaM kiriyA pra. 1, bhaMte ! zuM jIvo dvArA prANAtipAta kriyA karAya gna ? 3. daMtA, yama ! tyi | u. hA, gautama ! karAya che. pa. kamhi NaM bhaMte ! jIvANaM pANAivAe NaM kiriyA pra. bhaMte ! kyA viSayamAM jIvo dvArA prANAtipAta kriyA karAya che ? 3. yaHT ! isu navaIiTY / u. gautama ! cha jIvanikAyonAM viSayamAM kriyA karAya che. pa. asthi NaM bhaMte ! NeraiyANaM pANAivAe NaM kiriyA pra. bhUta ! nArako dvArA prANAtipAta kriyA karAya che ? kjhak ? 3. haMtA, zocanA ! | vevA uM. hA gautama ! A pramANe karAya che. evaM NiraMtaraMNeraiyANaM-jAva-vemANiyANaM / A pramANe niraMtara narayikothI vaimAniko sudhI varNana karavuM joIe. pa. 2. atthi NaM bhaMte ! jIvANaM musAvAeNaM kiriyA pra. 2. bhaMte ! zuM jIvo dvArA mRSAvAda kriyA karAya che? 3. daMtA, mA ! saci .. pa. kamhi NaM bhaMte ! jIvANaM musAvAeNaM kiriyA kajjai? u. goyamA ! svvdbvesu| evaM NiraMtaraM geraiyANaM-jAva- vemANiyANaM / pa. 3. atthi NaM bhaMte! jIvANaM adiNNAdANeNaM kiriyA 3. haMtA, nIyamI ! malyi ! pa. kamhi NaM bhaMte ! jIvANaM adiNNAdANeNaM kiriyA kajjai? u. goyamA ! gahaNadhAraNijjesu dabvesu / u. hA, gautama ! karAya che. pra. bhaMte ! kayA viSayamAM jIvo dvArA mRSAvAda kriyA karAya che ? u. gautama ! sarvadravyonAM viSayamAM kriyA karAya che. A pramANe niraMtara nairayikothI vaimAniko sudhI varNana karavuM joIe. pra. 3. aMte ! zuM jIvo dvArA adattAdAna kriyA karAya che ? u. hA, gautama ! karAya che. pra. bhaMte ! kyA viSayamAM jIvo dvArA adattAdAna kriyA karAya che ? u. gautama ! grahaNa karavA ane dhAraNa karavA yogya dravyonAM viSayamAM A kriyA karAya che. A pramANe niraMtara nirayikothI vaimAniko sudhI varNana karavuM joIe. pra. 4. bhaMte ! zuM jIvo dvArA maithuna kriyA karAya che ? hA, gautama ! karAya che. evaM NiraMtaraMNeraiyANaM-jAva-vemANiyANaM / 1. 4. asthi maMta! navA menuM jiriyA lagna? 3. daMtA, mAya ! asthi ! Page #731 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1286 dravyAnuyoga bhAga-2 pa. kamhi NaM bhaMte ! jIvANaM mehaNeNaM kiriyA kajjai? u. goyamA ! rUvesu vA, rUvasahagesu vA dabvesu / pra. bhaMte ! kyA viSayamAM jIvo dvArA maithuna kriyA karAya che ? gautama! aneka rupomAM ke rupasahagata dravyomAM A kriyA karAya che. A pramANe niraMtara narayikothI vaimAniko sudhI varNana karavuM joIe. pra. 5. bhaMte ! zuM jIvo dvArA parigraha kriyA karAya che? evaM NiraMtaraM NeraiyANaM -jAva- vemANiyANaM / pa. 5. atthi NaM bhaMte ! jIvANaM pariggaheNaM kiriyA M ? 3. daMtA, nIyamI ! tyi | pa. kamhi NaM bhaMte ! jIvANaM pariggaheNaM kiriyA kajjai? 3. yama ! satranvesu, evaM NeraiyANaM NiraMtaraM -jAva- vemANiyANaM / u. hA, gautama ! karAya che. pra. bhaMte ! kayA viSayamAM jIvo dvArA parigraha kriyA karAya che ? u. gautama ! samasta dravyonAM viSayamAM (parigraha) kriyA karAya che. A pramANe niraMtara nairayikothI vaimAniko sudhI varNana karavuM joIe. A pramANe 4. krodhathI, 7. mAnathI, 8, mAyAthI, 9. lobhathI, 10. rAgathI, 11, dveSathI, 12, kalahathI, 13. abhyAkhyAnathI, 14. paizunyathI, 15. pa2parivAdathI, 16. arati-rItithI, 17. mAyAmRSAvAdathI ane 18 mithyAdarzanazalyathI samasta jIvo tathA nArakonAM bhedomAM niraMtara vaimAniko sudhI AlApaka kahevA joIe. A pramANe aDhAra daMDaka thayA. 6. de, 7. mALe, 8. mAyA, 1. mane, 10. ne, 6. tose, 2. he, 13.abbhakkhANeNaM,14. pesuNNeNaM,15. paraparivAeNaM, 26. karaNa 27. mAyAmoseLa, 28.mijhAkaMsannsllennN, savvesu jIva geraiyabhedesu bhANiyavvaM NiraMtaraM-jAva-vemANiyANaM ti| evaM aTThArasa ee ha - pavVT. . 22, mu. 574-2580 pa. atthi NaM bhaMte ! jIvANaM pANAivAeNaM kiriyA pra. bhaMte ! zuM jIvo dvArA prANAtipAta kriyA karAya 3. daMtA, nIyamI ! atyi | pa. sA bhaMte ! kiM puTThA kajjai, apuTThA kajjai ? u. goyamA! puTThA kajjai, no apuTThA kajjai -jAva nivvAghAeNaM chaddisiM, vAghAyaM siya tidisiM, siya caudisiM, siya pNcdisiN| u. hA, gautama ! karAya che. pra. bhaMte ! zuM te (prANAtipAta kriyA) sparza karIne karAya che ke vagara sparza karIe karAya che ? gautama ! sparza karIne karAya che. sparza karyA vagara karAtI nathI. (sparza karavAthI) -yAvata- vyAghAta na hoya to chae dizAono ane vyAghAta hoya to kyAreka traNa dizAono, kyAreka cAra dizAono ane kyAreka pAMca dizAono sparza karIne (prANAtipAta kriyA) karAya che. pra. bhaMte ! zuM te (prANAtipAta) kriyA karIne karAya che ke vagara kriyAe karAya che ? pa. sA bhaMte ! kiM kaDA kajjai. akaDA kajjai? Page #732 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1287 u. goyamA ! kaDA kajjai, no akaDA kjji| u. gautama ! prANAtipAtakriyA-kriyA karIne karAya che. vagara kriyAe kriyA karAtI nathI. pa. sA bhaMte ! kiM attakaDA kajjai, parakaDA kajjai, pra. bhaMte ! zuM te prANAtipAta kriyA svayaM dvArA karAya tadubhayakaDA kajjai? che, bIjA dvArA karAya che ke ubhaya dvArA karAya che ? . goyamA ! sattA gna, no paravaDa vanna, no u. gautama ! te kriyA svayaM dvArA karAya che, bIjA dvArA tadubhayakaDA kjji| karAtI nathI ane ubhaya dvArA paNa karAtI nathI. sA bhaMte ! kiM ANuputviM kaDA kajjai, aNANuputviM pra. bhaMte ! zuM te (prANAtipAta kriyA) anukramathI cheDA lengaTu ? karAya che ke vagara anukramathI karAya che ? u. goyamA ! ANupuvviM kaDA kajjai, No aNANupubbi | u. gautama ! te kriyA anukramathI karAya che, vagara kaDA kajjai, jA ya kaDA, jA ya kajjai, jA ya anukramathI karAtI nathI. je kriyA karAya gaI che, kajjissai, savvA sA ANupubkiDA, no aNANupubbi je kriyA thaI rahI che ane je kriyA karAze te badhI kaDatti vattavvayaM siyaa| anukramathI karAya che, paraMtu vagara kramathI karAtI nathI evuM kahevuM joIe. pa. atthi bhaMte ! neraiyANaM pANAivAyakiriyA pra. bhaMte ! zuM nairayiko dvArA prANAtipAta kriyA karAya vanna ? 3. haMtA, mA ! tyi | u. hA, gautama ! karAya che. pa. sA bhaMte ! kiM puTThA kajjai, apuTThA kajjai ? pra. bhaMte ! je kriyA karAya che te (nairayiko dvArA) zuM sparza karIne karAya che ke vagara sparza karAya che ? 3. yama ! -nava-niyama drisiM jJA u. gautama ! te kriyA yAvata-niyamathI chahe dizAono sparza karIne karAya che. pa. sA bhaMte ! kiM kaDA kajjai, akaDA kajjai ? pra. bhaMte ! je kriyA karAya che. zuM te (nairayiko dvArA) kriyA karIne karAya che ke vagara kriyA karAya che ? u. goyamA ! kaDA kajjai, no akaDA kajjai ta ceva gautama ! te kriyA karIne karAya che vagara kriyAe -jAva- no aNANupulviM kaDatti vattavvaM siyaa| karAtI nathI. te pramANe (pUrvavata) vagara kramathI karAtI nathI tyAM sudhI kahevuM joIe. jahAneraiyA tahA egidiyavajjA bhANiyabvA-jAva ekendriyane choDIne vaimAnika sudhI nairayikanA vemANiyA, samAna kahevuM joIe. egidiyA jahA jIvA tahA bhANiyabvA, ekendriyanA viSayamAM sAmAnya jIvanAM samAna kahevuM joIe. jahA pANAivAe tahA -jaav-micchaadsnnslle| prANAtipAta kriyAnAM samAna mithyAdarzanazalya evaM ee aTThArasa pAvaTThANe cauvIsaM daMDagA sudhI A aDhAra pApasthAnonAM viSayamAM covIsa mALiyavA diMDaka kahevA joIe. - vicA, sa. 1, 3, 6, mu. 7- 4 nava-nnavala pAviirayA virama vi- 54, sAmAnya jIva ane covIsa daMDakomAM pApakriyAonuM viramaNa prarupaNa : pa. asthi NaM bhaMte ! jIvANaM pANAivAyaveramaNe kajjai? pra. bhaMte ! zuM jIvo dvArA prANAtipAta viramaNa For Private & Personal use OnkaravAmAM Ave che ? u. Page #733 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1288 3. 6. haMtA, goyamA ! asthi / kamhi NaM bhaMte! jIvANaM pANAivAyaveramaNe kajjai ? 3. goyamA ! chatu nIvaLiANyu | 6. daM. 1. atthi NaM bhaMte! NeraiyANaM pANAivAyaveramaNe kajjai ? 3. goyamA ! no phaLaddhe samavhe 2. 2-24. -khAva- temALiyALa | varaM maNUsANaM jahA jIvANaM / evaM musAvAeNaM - jAva- mAyAmoseNaM jIvassa ya maNUsassa ya, sesANaM No iNaTThe samaTThe / NavaraM adiNNAdANe gahaNa - dhAraNijjesu davvesu, mehuNe rUvesu vA, rUvasahagaesu vA davvesu, sesANaM savvadavvesu / pa. atthi NaM bhaMte! jIvANaM micchAdaMsaNasallaveramaNe khkhara ? 3. haMtA, goyamA ! masjiI 6. kamhi NaM bhaMte ! jIvANaM micchAdaMsaNasallaveramaNe [pha ? 3. goyamA ! sabavenu / va zeraphayAnuM -bAva- vemALiyAnuM / vara-niMdriya-virjiviyAmAM no phAvyu - samaTTe - pA. 5. 22, su. 2627-464o 55. kiriyA ThANassa duvihA pakkhA suyaM me AusaM ! teNaM bhagavayA evamakkhAyaM iha khalu kiriyAThANe NAma'jjhayaNe tassa NaM ayamaTThe u. pra. hA, gautama ! ka2vAmAM Ave che. bhaMte ! kayA viSayomAM jIvonuM prANAtipAta viramaNa karavAmAM Ave che ? u. gautama ! cha jIvanikAyonAM viSayamAM (prANAtipAta viramaNa) karavAmAM Ave che. dravyAnuyoga bhAga-2 pra. daM.1. bhaMte ! zuM nairayiko dvArA prANAtipAta viramaNa karavAmAM Ave che ? u. gautama ! A artha samartha nathI. uM. pra. daM.2-24, A pramANe vaimAniko sudhI jANavuM joIe. vizeSa : manuSyomAM (prANAtipAta viramaNa)sAmAnya jIvonAM samAna kahevuM joIe. A pramANe mRSAvAdathI mAyAmRSAvAda sudhI sAmAnya jIva ane manuSyanuM viramaNa kahevuM joIe. bAkInAM daMDakomAM (prANAtipAta viramaNa) karavAmAM AvatuM nathI. vizeSa : adattAdAna viramaNa grahaNa ane dhAraNa karavA yogya dravyonAM viSayamAM hoya che. maithuna viramaNa aneka rupomAM ke rupasahagata dravyomAM hoya che. zeSa pApasthAnothI viramaNa sarva dravyomAM thAya che. pra. bhaMte ! zuM jIvo dvArA mithyAdarzana zalyathI viramaNa karavAmAM Ave che ? hA, gautama ! karavAmAM Ave che. bhaMte ! kyA viSayamAM jIvonAM mithyAdarzana zalyathI viramaNa karavAmAM Ave che ? u. gautama ! sarva dravyonAM viSayamAM thAya che. A pramANe nairayikothI vaimAniko sudhI (mithyA darzanazalyathI viramaNanuM varNana karavu joIe. vizeSa : ekendriyo ane vikalendriyomAM A thatuM nathI. 55. kriyA sthAnanAM be pakSa. he AyuSyamAn ! meM sAMbhaLyuM te bhagavAne A pramANe kahyu che ke . - ahIM "kriyA sthAna" nAmanuM adhyayana che teno artha A che - Page #734 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana iha khalu saMjUheNaM duve ThANA evamAhijjaMti, taM jahA - ?. dharmo seva, chu. vasaMte seva, 2. adharmo veva, 2. anuvasaMte ceva / - sUrya. mu. 2, 4. 2, su. 664 56. terasa kiriyAThANaNAmANi - tattha NaM je se paDhamassa ThANassa adhammapakkhassa vibhaMge tassa NaM ayamaTThe iha khalu pAINaM vA - jAva- dAhiNaM vA saMtegaiyA maNussA mayaMti, taM nahA - AriyA vege, aNAriyA vege, uccAgoyA vege, NIyAgoyA vege, kAyamaMtA vege, hassamaMtA vege, suvaLA veze, TuvaLA veze, surUvA vege, durUvA me | tesiM ca NaM imaM eyArUvaM daMDa samAyANaM saMpehAe, taM jahA geraphattu, tirivavanoLibhu, mALusenu, vevesu, je yAvanne tahappagArA pANA viSNU veyaNaM vedeMti, tesi pi ya NaM imAI terasa kiriyAThANAI bhavatIti mavAyAkuM, saMhA - . aTThAvaMDa, 2. aTThAvaMDe, rU. hiMsAvaMDe, 4. gavandrADe, i . viviparicAtiyAvaMDe, 6. mosattaLu, 7. vinnAvALavatti', 8. asthi, 2. mALavatti, o 0.mittayosavatti, o o. mAyAvatti, ? 2. jomavatti, ? rU. 3riyAvadhi!? / - sUya. su. 2, a. 2, mu. 64 ? () sama. sama. ? 3, mu. ?-24 56. 1289 A lokamAM saMkSepamAM be sthAna A pramANe kahevAmAM Ave che, jemake - 1. dharma sthAna, 1. upazAMta sthAna, tera kriyA sthAnonAM nAma H A be sthAnomAMthI prathama sthAna adharma pakSanuM je vikalpa che teno A artha che ke 2. adharmasthAna, 2. anupazAMta sthAna. "A lokamAM pUrva dhAvatu- dakSiNa dizAmAM keTalAka manuSya hoya che, jemake - keTalAka Arya hoya che ane keTalAka anArya hoya che, keTalAka uMca gotranAM hoya che ane keTalAka nIcagotranAM hoya che, keTalAka lAMbA kadanAM hoya che ane keTalAka nAnA kadanAM hoya che, keTalAka suMdara varNanAM hoya che ane keTalAka kharAba varNanAM hoya che, keTalAka surupa hoya che ane keTalAka kurupa hoya che. te Arya Adi manuSyomAM A pramANenAM daMDa samAdAna (hiMsAtmaka AcaraNa) jovAmAM Ave che, jemake nArakamAM, tiryaMcayonikomAM, manuSyomAM ane devomAM, je A pramANenAM samajadAra prANI che te sukha-duHkhanuM vedana kare che, temAM e tera prakAranAM kriyA sthAna che, te A pramANe kahyA che, jemake - (6) Ava. 6. 4, mu. 26 - 1. arthadaMDa (saprayojana hiMsA) (2) anartha ThaMDa (niSprayojana hiMsA)(3)hiMsA daMDa (hiMsAnAM pratihiMsA) (4) akasmAt daMDa (akasmAtthI karAyela hiMsA) (5) dRSTi viparyAsa daMDa (mati bhramathI thanArI hiMsA) (6) mRSA pratyayika (juThathI thanArI kriyA)(7) adattAdAna pratyayika (corIthI thanArI kriyA)(8) adhyAtma pratyayika (du:ciMtanathI thanArI kriyA) (9) mAna pratyayika (abhimAnathI thanArI kriyA) (10) mitradveSa pratyayika (mitrathI dveSa karavAthI thanArI kriyA)(11)mAyApratyayika. (mAyAthI thanArI kriyA)(12) lobhapratyayika (lobhathI thanArI kriyA)(13) IryApathika (phakta gamanAgamananAM nimittathI thanArI kriyA) ' Page #735 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1290 dravyAnuyoga bhAga-2 57. adhammapakkhassa kiriyAThANANa sarUba parUvaNaM- 57, adharma pakSanAM kriyA sthAnonAM svarUpanuM prarupaNa : - raMDasamalA maraMDavattA tti mAhiws, 1. paheluM daMDa samAdAna arthadaMDa pratyayika kahevAya chese jahANAmae kei purise jema koI puruSa - AyaheuM vA, NAiheuM vA, agAraheuM vA, parivAraheuvA, potAnA mATe, jAtinAM mATe, gharanAM mATe, parivAranAM mittaheuM vA, NAgaheuM vA, bhUtaheuM vA, jakkhaheuM vA, mATe, mitranAM mATe athavA nAga, bhUta ane yakSanAM mATe, taM daMDaM tasa-thAvarehiM pANehiM sayameva Nisirai, trasa ane sthAvara jIvone svayaM daMDa Ape che. aNNaNa vi NisirAvei, bIjAthI daMDa apAve che. aNNaM pi NisiraMtaM samaNujANai, daMDa denAranI anumodanA kare che. evaM khalu tassa tappattiyaM "sAvajje" ti Ahijjai. te puruSane te daMDanAM nimittathI sAvadya kriyA lAge che. paDhame daMDasamAdANe aTThAdaMDavattie tti aahie| A pahelu arthadaMDa pratyayika daMDa samAdhAna kahela che. 2-ahAvare docce daMDasamAdANe aNaThAdaMDavattie tti 2. have bIju anarthadaMDa pratyayika daMDasamAdhAna kahevAya cheaahijji, (1) se jahANAmae kei purise je ime tasA pANA bhavaMti, (1) jema koI puruSa je te trasa prANI che. tene te potAnA te No accAe No ajiNAe. No maMsAe. No soNiyAe, zarIranI rakSAnAM mATe, cAmaDInAM mATe, mAMsanAM mATe, evaM hiyayAe, pittAe, vasAe, picchAe, pucchAe, bAlAe, lohInAM mATe, hRdayanAM mATe, pittanAM mATe, carabInAM mATe, pAMkhanAM mATe, pUMchaDInAM mATe, vALanAM mATe, siMgAe, visANAe, daMtAe, dADhAe, NahAe, hArUNIe, zIMgaDAnAM mATe, viSANanAM mATe, dAMtanAM mATe, dADhanAM aTThIe aTThimiMjAe, mATe, nakhanAM mATe, AMtaraDAnAM mATe, hADakAnAM mATe ane hADakAnAM majjAnAM mATe mAratA nathI. No hiMsiMsu me tti, No hiMsaMti me tti, No hiMsirasaMti me tti, ANe mane mAryuM che, mArI rahyo che ke mAraze. eTalA mATe paNa mAratA nathI. jo puttaposaNayAe, No pasuposaNayAe, No agAraparivU- putra poSaNanAM mATe, pazupoSaNanAM mATe tathA potAnA haNayAe, gharane zaNagAravA mATe paNa mAratA nathI. No samaNamAhaNavattiNAheuM, zramaNa ane brAhmaNanAM jIvananirvAhanAM mATe, No tassa sarIragassa kiMci vipariyAittA bhavai, temaja tenA zarIra para koIpaNa vipatti Ave tenAthI bacavA mATe paNa mAratA nathI. se haMtA, chettA, bhettA, luMpaittA, viluMpaittA, uddavaittA (paraMtu vagara kAraNe ja) te ajJAnI tenA prANono nAza, ujjhiuM, bAle verassa AbhAgI bhavai, aNaTThAdaMDe / aMgonuM chedana, bhedana, prANaharaNa kare che temanI cAmaDI utArI nAkhe che temanI AMkho kADhe che temane uga pahoMcADe che. ema vyartha ja vairano bhAgI thAya che. (2) se nahIM mA ru purise (2) jema koI puruSa - je ime thAvarA pANA bhavaMti, taM jahA je te sthAvara prANI che, jemake - ikkaDA i vA, kaDiNA ivA, jaMtugA i vA, paragA ivA, IkkaDa, kaDaba, jaMtuka, paraka, moraka, tRNa, DAma, kucchaka, morakA i bA, taNA i vA, kusA i vA, kuccakA i vA, parvaka ane palAla e vanaspatione putra popaNanAM pavagA i vA, palAlae i vA, te No puttaposaNayAe, No mATe, pazupoSaNanAM mATe tathA potAnA gharane zaNagAravA pasuposaNayAe, No agAraposaNayAe, No samaNamAhaNapo mATe zramaNa ane brAhmaNanAM jIvananirvAhanAM mATe temaja tenA zarIra para Avela vipattithI bacAvavA mATe paNa saNayAe No tassa sarIragassa kiMci vipariyAittA bhavai, For Private & Personal Rdl tell. Page #736 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1291 te haMtA, chattA, mettA, tRpattA, vistRpattA, vattA, ujjhiuM bAle verassa AbhAgI bhavai aNaTThAdaMDe / (3) se nadInAmapurakcchNsi vA, dahaMsi vA, dagaMsi vA, daviyaMsi vA, valayaMsi vA, NUmaMsi vA, gahaNaMsi vA, gahaNaviduggaMsi vA, vaNaMsi vA, vaNaviduggaMsi vA, pavvayaMsi vA, pabvayaviduggaMsi vA, taNAI Usaviya - Usaviya, sayameva agaNikAyaM Nisirai, aNNaNa vi agaNikAyaM NisirAvei, aNNaM pi agaNikAyaM NisiraMtaM samaNujANai, aNaTThAdaMDe / evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajje tti aahijji| docce daMDasamAdANe aNaTThAdaMDavattie tti aahie| 3-ahAvare tacce daMDasamAdANe hiMsAdaMDavattie tti mAnase jahANAmae kei purisemamaM vA, mamiyaM vA, annaM vA, anniyaM vA hiMsiMsu vA, hiMsai vA, hiMsissai vA, taM daMDaM tasa-thAvarehiM pANehiM sayameva Nisirai. aNNeNa vi NisirAvei, annaM pi NisiraMtaM samaNujANai, hiMsAdaMDe / paraMtu vagara kAraNe ja te ajJAnI te sthAvara prANIono nAza, chedana, bhedana, lepana, vilepana prANaharaNa karIne vyartha ja vairano bhAgI thAya che. (3) jema koI puruSa - kacchamAM, drahamAM, jalAzayamAM tathA nadI Adi dvArA gherAyela sthAnamAM, aMdhakAra pUrNa sthAnamAM, koI gaherA sthAnamAM, koI durgama gaherA sthAnamAM, vanamAM ke ghora vanamAM, parvata para ke parvatanAM koI durgama sthAnamAM taNa ke ghAsane phelAvIne, svayaM temAM Aga lagAve che, bIjAthI Aga lagADAve che, ane Aga lagADanAranI anumodanA kare che. te puruSa niprayojana prANIone daMDa Ape che. A pramANe te puruSane vyartha ja prANIonI ghAtanA kAraNe sAvadya karmano baMdha thAya che. A bIju anartha daMDa pratyayika daMDa samAdhAna (kriyA sthAna) kahela che. 3. have trIjahiMsAdaMDa pratyayika daMDa samAdAna(kiyAsthAna) kahevAya che - jema koI puruSa - mane ke mArA saMbaMdhIne tathA bIjAne ke bIjAnAM saMbaMdhIne mArela hatuM. mAre che ke mAraze, evuM vicArIne koI svayaM trasa ane sthAvara prANIone daMDa Ape che, bIjAthI daMDa apAve che. daMDa ApanAranuM anumodana kare che. evo vyakti prANIone (hiMsAru5) daMDa Ape che. A pramANe prANIonI ghAtanAM kAraNe te puruSane sAvadyakarmano baMdha thAya che. A trIju hiMsA daMDa pratyayika daMDa samAdhAna (kriyA sthAna) kahela che. 4. have cothuM akasmAta daMDa pratyayika daMDa samAdAna (kiyA sthAna) kahevAya che - (1) jema koI puruSa - kacchamAM -vAva- koI ghora vanamAM jaIne haraNane mAravAnI pravRtti kare che, haraNane mAravAno saMkalpa kare che. haraNanuM ja dhyAna rakhAya che ane haraNano vadha karavA mATe jAya che. evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajjaM tti Ahijjai / tacce daMDa samAdANe hiMsAdaMDavattie tti aahie| 4-ahAvare cautthe daMDasamAdANe akamhA daMDavattie tti mahinag - (2) se nahAmag 6 purakcchNsi vA -jAva- vaNaviduggaMsi vA, miyavittie, miyasaMkappe, miyapaNihANe, miyavahAe gaMtA, Page #737 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1292 ee "miya tti" kAuM annayarassa miyassa vahAe usuM AyAmettA NaM NisirejjA, 'se miyaM vahissAmi' tti kaTTu tittiraMvA, vAMvA, SaDAMvA, hAvAM vA, votAM vA, kaviM vA, kaviMjalaM vA vidhittA bhavai / ii khalu se aNNassa aTThAe aNNaM phusai akamahAdaMDe / (2) se nahALAmaNa veDa rise sAhaLi vA, vIdRi ivA, hoddavALi vA, mULi vA, paragANi vA, rAlANi vA NilijjamANe, annayarassa taNassa vahAe satyaM NisirejjA, se sAmagaM, taNagaM, kumudagaM, vihiUsiyaM kAlesuyaM taNaM chiMdissAmi tti 16, sAliM i vA, vadi vA, hoddava vA, zuM vA, paragaM vA, rAlayaM vA chiMdittA bhavai / ii khalu se annassa aTThAe annaM phusai, akamhA daMDe / evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajje tti Ahijjai / cautthe daMDasamAdANe akamhA daMDavattie tti Ahie / 5-ahAvare paMcame daMDasamAdANe diTThivippariyAsiyAdaMDe tti Ahijjai, (1) se jahANAmae kei purise mAdi vA, pidivA, mArdivA, maLidivA, makhkhAviM vA, puttehiM vA, dhUyAhiM vA, suNhAhiM vA saddhiM saMvasamANe mittaM amittamiti mannamANe mitte hayapuvve bhavai, diTThI vippariyAsiyAdaMDe / (2) te nahAma ka purise gAmaghAyaMsi vA, NagaraghAyaMsi vA, kheDaghAyaMsi vA, kabbaDaghAyaMsi vA, maDaMbaghAyaMsi vA, doNamuhaghAyaMsi vA, paTTaNaghAyaMsi vA, AsamaghAyaMsi vA, sannivesaghAsi vA nigamaghAyaMsi vA, rAyahANighAyaMsi vA ateNaM teNamiti mannamANe ateNe hayapuvve bhavai, diTThIvipariyAsiyAdaMDe / evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajje tti Ahijjai / paMcame daMDa samAdANe diTThIvippariyAsiyAdaMDe tti Ahie / dravyAnuyoga bhAga-2 "A haraNa che." tevuM jANIne koI eka haraNane mAravA mATe te potAnA dhanuSa para bANane kheMcIne calAve che ane "te haraNane mArIza", evo vicAra karIne bANa pheMke che. paraMtu tenAthI tItara, bataka, cakalI, lAvaka kabutara, vAMdaro ke kapiMjala pakSIne vIMdhI nAkhe che. A pramANe te lakSamAM rAkhIne je jIvane mAravA mATe bANa pheMke che. paraMtu tethI anyano ghAta thaI jAya che te akasmAta daMDa che. (2) jema koI puruSa - cokhA, ghauM, kodarI, kaMgu, paraka, rAla nAmanAM anAjanAM choDane sApha karatAM koI tRNane kApavA mATe zastra kADhe ane te vicAre che ke - te zyAmaka, tRNa, kumudaka, vrIhI Adine kApuM chuM. evA Azayane lakSamAM rAkhIne kApe, paNa lakSya cukI jatA sALI, grihI, kodrava, kaMgu, paraka ane rAlanAM choDanuM chedana karI nAkhe che. A pramANe te jene lakSamAM rAkhIne zastra prayoga kare che paNa anyane kApI nAMkhe che te akasmAt daMDa che. A pramANe te puruSane ekAeka ja te prANIonAM ghAtanAM kAraNe sAvadyakarmano baMdha thAya che. A caturtha akasmAta daMDa pratyayika daMDa samAdAna (kriyA sthAna) kahela che. 5. have pAMcamuM dRSTi viparyAsa ThaMDa pratyayika daMDa samAdAna (kriyA sthAna) kahevAya che. (1) jema koI puruSa - potAnA mAtA, pitA, bhAI, bahena, strI,putra, putrI ke putravadhUnI sAthe mitrane zatru samajIne mArI de che to te dRSTi viparyAsa daMDa (daSTibhrama vaza) kahevAya che. (2) jema koI puruSa - gAma, nagara, kheDa, kabbaDa, maDaMba, droNamukha, pattana, Azrama, sanniveza, nigama ke rAjadhAnI para ghAtanAM samaye koI co2thI alaga acorane cora samajIne mArI nAkhe to te dRSTi viparyAsa daMDa kahevAya che. A pramANe te puruSane daSTi viparyAsathI karela daMDanAM kAraNe sAvadya karmano baMdha thAya che. A pAMcamI daSTi viparyAsa daMDa pratyayika daMDa samAdAna For Private &Personal (kriyA sthAna) kahela che. Page #738 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiyA adhyayana 1293 6-ahAvare chaThe kiriyAThANe mosavattie tti Ahijjai se jahANAmae kei puriseAyaheuM vA, nAyaheuM vA, agAraheuM vA, parivAraheuM vA, sayameva musaM vayai, aNNaNa vi musaM vayAvei, mumaM vayaMtaM pi aNNaM samaNujANai / evaM khalu tassa tappattiyaM mAvajje tti aahijji| chaThe kiriyAThANe mosavattie tti aahie| 7-ahAvare sattame kiriyAThANe adiNNAdANattie tti Ahijjai - se jahANAmae kei puriseAyaheuM vA, nAyaheuM vA, agAra heuM vA, parivAraheuM vA sayameva adiNNaM Adiyai, aNNaNa vi adiNNaM AdiyAvei, adiNNaM AdiyaMtaM vi aNNaM smnnujaanni| evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajje tti aahijjii| ka, have chaThTha kRpApratyayika daMDa samAdhAna (kriyA sthAna) kahevAya che - jema koI puruSa - potAnA mATe, jJAti varganAM mATe, gharanAM mATe athavA parivAranAM mATe svayaM asatya bole che. bIjAthI asatya bolAve che. asatya bolanAranI anumodanA kare che, A pramANe te puruSane asatya pravattinimittathI sAvadha pApakarmano baMdha thAya che. A cha3 mRSAvAda pratyayika daMDa samAdhAna (kriyA sthAna) kahela che. 7. have sAtamuM adattAdAna pratyayika daMDa samAdAna (kriyAsthAna) kahevAya che - jema koI puruSa - potAnA mATe, jJAtinAM mATe, gharanAM mATe ane parivAranAM mATe adatta (vagara ApelI vastune svayaM grahaNa kare che, bIjAthI adatta grahaNa karAve che. adatta grahaNa karanAranI anumodanA kare che. A pramANe te puruSane adattAdAna-saMbaMdhita sAvadya (pApa) karmano baMdha thAya che. A sAtamuM adattAdAna pratyayika daMDa samAdAna (kriyAsthAna) kahela che. 8. have AThamuM daMDa samAdAna (kriyA sthAna) adhyAtma pratyayika kahevAya che - jema koI puruSa - koI visaMvAda (tiraskAra ke kaleza)nAM vagara svayameva hIna, dIna, duSTa, durmanaska ane udAsa thaIne, manamAM kharAba saMkalpa karI ciMtA ke zoka sAgaramAM DUbIne hatheLI para mukha rAkhIne pRthvI para daSTi karIne ArtadhyAna kare che. nisaMdeha tenA hRdayamAM e cAra (AdhyAtmika) kAraNa kahevAya che, jemake - 1. krodha, 2. mAna, 3. mAyA, 4. lobha. kAraNa ke - kodha, mAna, mAyA ane lobha e AMtarika sattame kiriyAThANe adiNNAdANavattie tti aahie| 8-ahAvare aTThame kiriyAThANe ajjhatthavattie tti Ahijjaise jahANAmae kei purisese Natthi NaM kei kiMci visaMvAdei sayameva hINe, dINe, duDhe, dummaNe, ohayamaNasaMkappe, ciMtAsogasAgara saMpaviDhe, karayalapalhatyamuhe, aTTajjhANovagae bhUmigayadiTThIe jhiyaai| tarasa NaM ajjhatthiyA asaMsaiyA cattAri ThANA evmaahiMnnati, taM nahIM - 2. krAda, 2. mALa, rU. mAyA, 4. me annatthava hada-HOT-ma-TIMdA | Page #739 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1294 dravyAnuyoga bhAga-2 evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajje tti Ahijjai / aTThame kiriyAThANe ajjhathie tti aahie| 9-ahAvareNavame kiriyAThANe mANavattiettiAhijjai A pramANe te puruSane adhyAtma pratyayika sAvadyakarmano baMdha thAya che. A AThamuM adhyAtma pratyayika daMDa samAdAna (kriyA sthAna) kahela che. 9. have navamuM mAna pratyayika daMDa samAdhAna (kriyA sthAna) kahevAya che - jema koI puruSa - (1) jAtimada, (2) kuLamada, (3) baLada, (4) rUpamada (5)tapamada,(6)zrutamada, (7)lAbhamada, (8) aizvaryamada, (9) prajJAmada. se jahANAmae kei purise(1) nAtimaUpa vA, (2) duttama vA, (3) 47maUT vA, (4) vamaUT vA, (9) tavamA vA, (6) suyamaUT vA, (7) trAmamaUM vA, (8) rUriyamaUT vA, (6) paUTUA vA | annayareNa vA mayaTThANeNaM matte samANe paraMhIlei,niMdei, khisai, garahai, paribhavai, avamaNNei, ittarie ayaM ahamaMsi puNa visiTThajAikula balAi guNovavee, evaM appANaM samukkase dehA cue kammabiie avase payAi, te nahIM gabbhAo gabhaM, jammAo jamma, mArAo mAra, NaragAro NaragaM, A mada-sthAnomAMthI koI eka mada-sthAnathI matta thaIne bIjA vyaktinI avahelanA kare che, niMdA kare che, jhaDake che, gaha kare che, tiraskAra kare che, apamAna kare che. te vyakti hIna che ane huM viziSTa jAti, kuLa, baLa Adi guNothI yukta chuM. A pramANe te pote potAne utkRSTa mAne che. evo vyakti zarIra choDIne karmonI sAthe vivazatApUrvaka paraloka prayANa kare che, jemake - eka garbhathI bIjA garbhane, eka janmathI bIjA janmane, eka maraNathI bIjA maraNane, eka narakathI bIjA narakane prApta kare che. te krodhI, avinayI, caMcala ane abhimAnI che. A pramANe te puruSane abhimAnanI kriyAnAM kAraNe sAvadya karmano baMdha thAya che. A navamuM mAna pratyayika daMDa samAdhAna (kriyAsthAna) kahela che. 10. have dasamuM mitra doSa pratyayika daMDa samAdhAna (kriyA sthAna) kahevAya che - jema koI puruSa - mAtA, pitA, bhAI, bahena, bhAryA, putrI, putra ane putravadhUonI sAthe nivAsa karato tenA koI nAnA aparAdhathI svayaM moTuM daMDa Ape che, jemake - re, tha, va, mALa cA vi mavA evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajje tti aahijji| Navame kiriyAThANe mANavattie tti Ahie / 10-ahAvare dasame kiriyAThANe mittadosavattie tti Ahijjaise jahANAmae kei purisemAIhiM vA, piIhiM vA, bhAIhiM vA, bhagiNIhiM vA, bhajjAhiM vA, dhUyAhiM vA, puttehiM vA, suNhAhiM vA saddhiM saMvasamANe tesiM annayaraMsi ahAlahugaMsi avarAhasi sayameva garUyaM daMDaM nivattei, taM jahA - sIodagaviyaDaMsi vA kAyaM obolittA bhavai, ThaMDInAM divasamAM atyaMta ThaMDA pANImAM tenA zarIrane DUbADe che. Page #740 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1295 usiNodagaviyaDeNa vA kAyaM osiMcittA bhavai, garamInAM divasomAM tenA zarIra para ukaLatuM garama pANI nAMkhe che, agaNikAeNa vA kAyaM uDuhittA bhavai, AgathI tenA zarIra para DAma Ape che. jotteNa vA, vetteNa vA, NetteNa vA, tayA vA, kaseNa vA, jotara netara, chaDI, cAmaDA kasa, cAbuka ke doraDAthI chiyAe vA, layAe vA, annayareNa vA davareNa pAsAI mArI-mArI temanI pIThanI khAlautAre che temaja ThaMDA ke uddAlettA bhvi| anya koI prakAranI rassIthI prahAra karIne tenI bagalanI cAmaDI ukheDI nAMkhe che. daMDeNa vA, aTThINa vA, muTThINa vA,lelaNa vA, kavAleNa temaja daMDAthI, hADakAthI, muThThIthI, DhekhalAthI, ThIkarAthI vA kAyaM AiTTittA bhavai / mAra-mArIne tenA zarIrane lohIluhANa karI de che. tahappagAre purisajAe saMvasamANe dummaNA bhavaMti, pavasamANe evA puruSanAM gharamAM rahevAthI parivAravALA duHkhI thAya sumaNA bhvNti| che ane paradeza javAthI sukhI thAya che, tahappagAre purisajAe daMDapAsI daMDagarUeM daMDapurakkhaDe evo daMDo pAse rAkhanAra, bhAre daMDa ApanAra ane daMDAne ahie imaMsi logaMsi, ahie paraMsi logaMsi / AgaLa rAkhanAra puruSa A lokamAM to potAnuM ahita kare ja che paraMtu paralokamAM paNa potAnuM ahita kare che. saMjalaNe kohaNe piTThimaMsi yA vi bhavai / te krodhathI baLI rahyo che ane pITha pAchaLa cADI khAya che. evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajje tti Ahijjai / A pramANe te puruSane mitrothI DhaSa karavAnAM kAraNe sAvadya pApakarmano baMdha thAya che. dasame kiriyAThANe mittadosavattie tti aahie| te mitra doSa pratyayika daMDa samAdhAna (kriyA sthAna) kahela che. 11-ahAvare ekkArasame kiriyAThANe mAyAvattie tti 11. have agiyAramuM mAyA pratyayika daMDa samAdAna Ahijjai (kriyA sthAna) kahevAya che - je ime bhavaMti-gUDhAyArA, tamokAsiyA, ulUgapattalayA, je puruSa gUDha AcAravALA, aMdhArAmAM durAcAra karanAra, pavvayagurUyA, te AriyA vi saMtA aNAriyAo bhAsAo ghuvaDanI pAMkha jevo halako hovA chatAM paNa pote potAne viujjti| parvatanI samAna bhAre mAnanAra evA te Arya hovA chatAM paNa anArya bhASAonA prayoga kare che. annahA saMtaM appANaM annahA mannaMti, te anya rupamAM hovA chatAM paNa svayaMne anya rupamAM mAne che. annaM puTThA annaM vAgareMti, te anya vAta pUchavA mATe anya vAtanI vyAkhyA kare che, annaM AikkhiyavvaM annaM AikkhaMti / teNe kahevuM to kaMI bIju hatuM, paNa kahevAya kaMIka bIju jAya che. se jahANAmae kei purise aMtosalle taM sallaM No sayaM jema koI aMdaranAM zalyavALA puruSa te zalyane svayaM NIharai, No anneNa NIharAvei, No paDividdhaMsai, evAmeva kADhatA nathI. bIjA pAse kaDhAvatA nathI. teno nAza paNa niNhavei, aviuTTamANe aMto-aMto riyAi, karatA nathI. paraMtu nimprayojana tene chupAve che ane na kADhavAthI te zalya aMdara aMdara UMDo cAlyo jAya che. evAmeva mAI mAyaM kaTu No Aloei, No paDikkamei, A pramANe mAyAvI mAyA karIne tenI AlocanA karatA No jiMdai, No garahai, No viuTTai, No visohei, No nathI. pratikramaNa karatA nathI. tenI niMdA karatA nathI. akaraNayAe abbhuThei, No ahArihaM tavokammaM pAyacchittaM gaha karatA nathI, teno tyAga karatA nathI, tenuM vizodhana paDivajjai, karatA nathI, pharIthI karavA mATe taiyAra thatA nathI ane For Private & PersonyathAyogya tapakarmarupa prAyazcita svIkAra karatA nathI aay.org Page #741 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 296 dravyAnuyoga bhAga-2 mAyI assiMloepaccAyAi, mAyI paraMsiloe puNo-puNo paccAyAi, niMdaM gahAya pasaMsae Niccarai, Na niyaTTai Nisiriya daMDaM chAei, mAyI asamAhaDasuhalese yA vi bhavai / evaM khalu tassa tappattiyaM sAvajje tti aahijji| evA mAyAvI A lokamAM janma le che ane paralokamAM paNa pharI-pharI janma le che. te bIjAnI niMdA kare che, (bIjAthI dhRNA kare che) potAnI prazaMsA kare che, kharAba kAryamAM pravRtta thAya che. asatu kAryothI nivRtta thatA nathI ane daMDa ApIne paNa tene chupAve che. evo mAyAvI azubha lezyAothI yukta hoya che. A pramANe te puruSane mAyA yukta kriyAonAM kAraNe sAvadya pApakarmano baMdha thAya che. A agiyAramuM mAyA pratyayika daMDa samAdAna (kriyA sthAna) kahela che. 12. have bAramuM kriyA sthAna lobha pratyAyika kahevAya ekkArasame kiriyAThANe mAyAvattie tti aahie| 12-ahAvare bArasame kiriyAThANe lobhavattie tti Ahijjaije ime bhavaMti AraNNiyA, AvasahiyA, gAmaMtiyA, kaNhuIrahassiyA, No bahusaMjayA, No bahupaDivirayA svvpaann-bhuuynava-satteTiM te appaNA saccAmosAI evaM viuMjaMti - "ade daMtavA, ane daMtavA," 'ahaM Na ajjAveyaco, anne ajjAveyavvA,' je te vanamAM nivAsa karanAra, jhUMpaDI banAvIne rahenAra, gAmanI najIka Dero nAMkhIne rahenAra, koI gupta sAdhanAne karanAra - te sarvathA saMyamI nathI, samasta prANa ,bhUta, jIva ane satvonI hiMsAthI svayaM virata nathI. te svayaM kaMIka satya ane kaMIka mithyA vAkyono prayoga kare che ke - "huM maravA yogya nathI, anya maravA yogya che." "huM AjJA ApavA yogya nathI, anya AjJA ApavA yogya che." 'huM dAsa thavA yogya nathI, anya dAsa thavA yogya che." huM saMtApa ApavA yogya nathI, anya saMtApa ApavA yogya che.' 'huM pIDA ApavA yogya nathI, anya pIDA ApavA yogya che." A pramANe te strI bhogomAM mUchita, vRddha, prasta, gahita, Asakta thaIne cAra, pAMca, cha ke dasa varSa sudhI thoDA ke adhika kAmabhAgono upabhoga karIne mRtyunAM samaye marIne asaromAM ke kilviSika sthAnomAM utpanna thAya che. 'ahaM Na parighettavo, anne parighettavvA.' 'ahaM paritAveyavvo, anne paritAveyavvA,' 'ahaM Na uddaveyabo, anne uddaveyavvA,' evAmava te itthikAmehiM mucchiyA, giddhA, gaDhiyA, garahiyA, ajhAbavaNNA jAva vAsAI cau-paMcamAI chaddasamAI appayaro vA, bhujjayaro vA bhuMjittu bhogabhogAI kAlamAse kAlaM kiccA annayaresu Asuriema kibbisiesu ThANesu uvavattAro bhvNti| tao vippamuccamANA bhujjo-bhujjo elamUyattAe tamayattAe jAimUyattAe paccAyati / evaM khala tamma tappattiyaM sAvajje ti aahijji| te tyAMthI marIne pharI-pharI bakarAnI jema gUMgo, AMdhaLo ane janmathI gUMgo- AMdho thAya che. A pramANe viSaya - lolupatAnAM kAraNe te puruSane lobha pratyayika sAvadya pApakarmano baMdha thAya che. Page #742 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1297 duvAlasame kiriyAThANe lobhavattie tti aahie| A bAramuM lobha pratyayika daMDa samAdAna (kriyA sthAna) kahela che. icceyAI duvAlasa kiriyAThANAI davieNaM samaNeNa vA, te bAramuM kriyA sthAna rAga-dveSathI mukta zramaNa, brAhmaNane mAhaNeNa vA sammaM suparijANiyabvAiM bhvNti| samyapha prakArathI jANI levuM joIe. - sUya. su. 2, ma. 2, mu. 615-7 06 58. adhamma bahula missaThANassa sarUva parUvaNaM 58, adharma yukta mizra sthAnanA svarUpanuM svarupaNa : ahAvaretaccassa ThANassa missagassa vibhaMgeevamAhijjai- have trIjuM sthAna mizranuM vikalpa A pramANe kahevAya che - je ime bhavaMti-AraNNiyA -jAva- annayaresu Asuriesu je te AraNyaka (araNyavAsI tapasvI) Adi hoya che kibbisiesu ThANesu uvavattAro bhvNti| -cAvatu- te marIne asuromAM ke kilviSika sthAnomAM utpanna thAya che. tao vippamuccamANA bhujjo elamUyattAe tamUyattAe te tyAMthI marIne pharIthI memanAnI jema gUMgo ane vAti aa. AMdhaLAnAM rUpamAM janma le che. esa ThANe aNArie -jAva- asavvadukkhappahINamagge A sthAna anArya -mAvata- badhA duHkhonAM kSayano egatamicche asAhU / amArga, ekAMta mithyA ane kharAba che. esa khalu taccassa ThANassa missagassa vibhaMge evmaahie| A trIjuM sthAna mizra pakSano vikalpa A pramANe - sUca. yu. 2, 5, 2, su. 762 kahela che. iccAehiM bArasaehiM kiriyA ThANehiM vaTTamANA jIvA no A (pUrvokta) bAra kriyA sthAnomAM vartamAna jIva siddha mijhiMsu -jAva- no sabvadukkhANamaMtaM kareMsu vA, kareMti thayela nathI. thatA nathI ane thaze nahiM -yAvatu- duHkhono va, unnati vA | aMta karela nathI, karatA nathI ane karaze paNa nahiM. - mUya. mu. 2, . 2, mu. 72? (?) 59. adhamma pakkhe pAvAduyANaM samAharaNa 59. adharma pakSamAM prAvAdukonuM samAharaNa : evAmeva samaNugammamANA imehiM ceva dohiM ThANehiM A pramANe pUrva pratipAdita traNa pakSa A be sthAnomAM mamoyaraMti, taM jahA samavatarita thaI jAya che, jemake - dhamme cava, adhamme ceva, uvasaMte ceva, aNuvasaMte ceva / dharmamAM ane adharmamAM, upazAMtamAM ane anupazAMtamAM. tattha NaM je se paDhamassa ThANassa adhammapakkhassa vibhaMge temAM je prathama sthAna adharmapakSano che teno vibhaMga A. evmaahie| pramANe kahela che, tamsa NaM imAI tiNi tevAiM pAvAuyasayAI emAM te traNaso tresaTha prAvAduka arthAtu dArzanika kahela bhavaMtItimakvAyAI, taM jahA - che, jemake - 9. uriyAvA, 2. bariyAvALa, 1, kriyAvAdI, 2. akriyAvAdI, . aUTTIfthavAnuM. 4, vairphathavA ! 3. ajJAnavAdI, 4 vinayavAdI. te vi nivvANamAhaMsa, te vi palimokkhamAhaMsa, teoe nirvANanuM varNana karela che, teoe mokSanuM paNa varNana karela che. te vi lavaMti mAvagA, te vi lavaMti saavittaaro| te zrAvakonuM paNa varNana kare che ane te dharma guruonuM - sUca. yu. 2, . 2, , 72 7 paNa varNana kare che. Page #743 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 298 dravyAnuyoga bhAga-2 60. adhama pIra purisAne vatta pariNAmo ca- 0, adharma pakSamAM puruSonI pravRtti ane pariNAma. se egaio AyaheuM vA, NAyaheuM vA, sayaNaheuM vA, koI prANI manuSya potAnA mATe, jJAtijanonAM mATe, agAraheuvA, parivAra heuvA, nAyagaM vA,sahavAsiyaM vA zayana sAmagrI mATe, ghara banAvavA mATe, parivAranAM NissAe mATe, paricitajana ke paDosInAM mATe nimnokta pApakarmanuM AcaraNa kare che - 2. kAmig, 2. kuvA 35, . kuvApaDidig, 1. AnugAmika (sahagAmI) banIne, 2. athavA upacaraka 4. aduvA saMdhiccheyae, 5. aduvA gaMThiccheyae, 6. aduvA (sevaka) banIne, 3. athavA prAtipathika (mArgamAM lUTI orabbhie, 7. aduvA soyarie, 8. aduvA vAgurie, lenAra) banIne, 4, athavA saMdhicchedaka (saMdha lagADanAra) banIne, 5. athavA graMthichedaka (gAMTha kApanAra) banIne, 9. aduvA sAuNie, 10. aduvA macchie, 11. aduvA 6. athavA aurabrika (gheTAno vadha karanAra) banIne, 7. gopAlae, 12. aduvA godhAyae, 13. aduvA sovaNie, athavA saukarika (Dukkarano vadha karanAra)banIne, 8. athavA 24. kuvA savaLiyaMtig | vArika (haraNane pakaDanAra) banIne, 9, athavA zAkunika (pakSIone jALamAM phasAvanAra) banIne, 10. athavA mAcika (macchImAra) banIne, 11, athavA govALaka banIne, 12. athavA gavAtaka (kasAI)banIne, 13, athavA vapAlaka (kUtarAne pALanAra) banIne, 14, athavA zivanikAntika (kUtarAthI zikAra karAvanAra) banIne, 1. me egaio aNugAmiyabhAvaM paMDisaMdhAya tameva 1. koI pApI puruSa prAmAntara jatA koI dhanavAnanI aNugamiyANugamiya haMtA chettA bhettA luMpaittA pAchaLa-pAchaLa jaIne tene daMDAthI mAre che. (talavAra viluMpaittA uddavaittA AhAraM aahaarei| AdithI) chedana kare che, (bhAlA AdithI) bhedana kare che. (vALa Adi pakaDIne) ghaseDe che, (cAbuka AdithI mArIne) tene jIvana rahita karI tenA dhanane lUTIne AjIvikA kare che. ii se mahayA pAvehiM kammehiM attANaM uvakkhAittA A pramANe te mahAnuM pApa karmonAM kAraNe mahApApInAM mavaDu | nAmathI pote potAne jagatamAM prakhyAta karI le che. se egaio uvacaragabhAvaM paDisaMdhAya tameva uvacarai koI pApI puruSa koI dhanavAnano sevaka thaIne haMtA -jAva- uddavaittA AhAraM AhArei / teno pIcho karato tene ThaMDA AdithI mArIne -cAvatu- jIvana rahita karIne dhana chInavIne AjIvikAnuM upArjana kare che. iDa me mahayA pAvehiM kammehiM attANaM uvakkhAinA A pramANe te mahAnuM pApakarmothI mahApApInAM bhava? 1 rupamAM pote potAne jagatamAM prakhyAta karI le che. 3. se egaio pADipahiyabhAvaM paDisaMdhAya tameva paDipahe. koI pApI puruSa luTArAno bhAva banAvIne grAmathI ThiccA haMtA -jAva-uddavaittA AhAraM aahaaredd| AvatA koI dhanADhya puruSano mArga rokIne tene DaMDA vagerethI mArIne -yAvatu- jIvana rahita karI dhana chInavIne AjIvikAnuM upArjana kare che. ii me mahayA pAvahiM kammehiM attANaM uvakvAittA A pramANe te mahAnuM pApa karmothI pote potAne mavA mahApApInAM rupamAM jagatamAM prasiddha kare che. se egaio saMdhicchedagabhAvaM paDisaMdhAya tameva saMdhi 4. koI pApI puruSa dhanavAnanAM gharamAM saMdha lagAvIne chettA bhattA -jAva- uddavaittA AhAraM AhArei / prANIonuM chedana, bhedana karI -cAvata- tene jIvana rahita karI tenuM dhana chInavIne AjIvikAnuM upArjana kare che. 3 Page #744 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1299 ii se mahayA pAvehiM kammehiM attANaM uvakkhAittA A pramANe te mahAnuM pApakarmothI svayaMne mahApApInAM mavaDuM ! nAmathI jagatamAM prasiddha kare che. 5. se egaio gaMThicchedagabhAvaM paDisaMdhAya tameva gaMThiM 5. koI pApI puruSa dhanavAnonAM dhananI gAMTha kApavAno chettA bhettA -jAva- uddavaittA AhAraM AhArei / dhaMdho apanAvIne tenA svAmInuM chedana-bhedana karI -yAvata- tene jIvana rahita karI tenuM dhana chInavIne AjIvikAnuM upArjana kare che. ii me mahayA pAvahiM kammahiM attANaM uvakkhAittA A pramANe te mahAnuM pApa karmonA kAraNe te svayaMne mavaDuM | mahApApInAM rupamAM jagatamAM vikhyAta karI le che. se egaio urabbhiyabhAvaM paDisaMdhAya urabbhaM vA, 6. koI pApI puruSa gheTAnuM govALa banIne te aNNayaraM vA tasaM pANaM haMtA -jAva- uddavaittA gheTAmAMthI koIne ke anya koI paNa trasa prANIne AhAraM aahaarei| mArI-pITIne -yAvata- tene jIvana rahita karI tenuM mAMsa khAya che ke tenuM mAMsa vecIne AjIvikA calAve che. ii se mahayA pAvahiM kammehiM attANaM uvakkhAittA A pramANe te mahAnuM pApakarmonAM kAraNe jagatamAM mavaDuM svayaMne mahApApInAM nAmathI prasiddha karI le che. se egaio moyariyabhAvaM paDisaMdhAya mahisaM vA, koI pApI puruSa Dukkarone pALavAnuM athavA aNNayaraM vA tasaM pANaM haMtA -jAva- uddavaittA kasAIno dhaMdho apanAvIne bheMsa, Dukkara ke bIjA AhAraM aahaare| trasa prANIne mArI-pITIne cAvatu- tene jIvana rahita karI potAnI AjIvikAnuM upArjana kare che. ii me mahayA pAvehiM kammehiM attANaM uvakkhAittA A pramANe te mahAnuM pApa-karmonAM kAraNe marva saMsAramAM pote potAne mahApApInAM nAmathI prasiddha karI le che. 8. se egaio vAguriyabhAvaM paDisaMdhAya migaM vA, koI pApI manuSya zikArIno dhaMdho apanAvIne aNNayaraM vA tasaM pANaM haMtA -jAva- uddavaittA haraNa ke anya koI trasa prANIne mArI-pITIne AhAraM AhArei / -vAva- jIvana rahita karI potAnI AjIvikAnuM upArjana kare che. ii me mahayA pAvahiM kammehiM attANaM uvakkhAittA A pramANe te mahAnuM pApakarmonAM kAraNe jagatamAM mavaDuM te svayaMne mahApApInAM nAmathI prasiddha karI le che. se egaio mAuNiyabhAvaM paDisaMdhAya sauNiM vA, 9. koI pApI manuSya zikArI banIne pakSIone ke aNNayaraM vA tasaM pANaM haMtA -jAva- uddavaittA anya koI traNa prANIne mArI-pITIne cAvata-jIvana AhAraM aahaarei| rahita karI potAnI AjIvikAnuM upArjana kare che. ii me mahayA pAvahiM kammehiM attANaM uvakkhAittA A pramANe te mahAnuM pApakarmonAM kAraNe jagatamAM mavaDuM svayaMne mahApApInAM nAmathI prakhyAta karI le che. 10. se egaio macchiyabhAvaM paDisaMdhAya macchaM vA, 10. koI pApI manuSya mAchImAra banIne mAchalI ke aNNayaraM vA tasaM pANaM haMtA -jAva- uddavaittA anya trasa jalajaMtuone mArIne cAvatu- jIvana AhAraM AhArei / rahita karIne potAnI AjIvikAnuM upArjana kare che. iDa me mahayA pAvahiM kammehiM attANaM uvakkhAittA A pramANe te mahAnuM pApakarmonAM kAraNe jagatamAM mavaDuM | svayaMne mahApApInAM nAmathI prasiddha karI le che. Jain.Education International 8. Page #745 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 300 dravyAnuyoga bhAga-2 11. se egaiogopAlagabhAvaM paDisaMdhAya tameva goNaM vA parijaviya-parijaviya haMtA -jAva- uddavaittA AhAraM aahaare|| ii se mahayA pAvehiM kammehiM attANaM uvakkhAittA va6 12. se egaio goghAtagabhAvaM paDisaMdhAya goNaM vA, aNNayaraM vA tasaM pANaM haMtA -jAva- uddavaittA AhAraM aahaarei| ii se mahayA pAvehiM kammehiM attANaM uvakkhAittA bhava6 ! 13. se egaio sovaNiyabhAvaM paDisaMdhAya suNagaM vA, aNNayaraM vA tasaM pANaM haMtA -jAva- uddavaittA AhAraM aahaarei| ii se mahayA pAvehiM kammehiM attANaM uvakkhAittA mavaDuM ! 14. se egaio sovaNiyaMtiyabhAvaM paDisaMdhAya maNussaM vA, aNNayaraM vA tasaM pANaM haMtA-jAva-uddavaittA AhAraM aahaarei| 11, koI pApI manuSya gAyane pALavAno dhaMdho svIkAra karIne (krodhita thaIne) teja gAyone athavA tenA vAcharaDAne ToLAthI pRthaku kADhI-kADhIne vAraMvAra kADhIne tene mAre-pITe che -vAvatu- jIvana rahita karI potAnI AjIvikAnuM upArjana kare che. A pramANe te mahAnuM pApakarmonAM kAraNe jagatamAM mahApApInAM nAmathI prasiddha thaI jAya che. 12. koI pApI manuSya govaMzaghAtaka (kasAI)no dhaMdho apanAvIne gAya (baLada) ke anya koI paNa trasa prANIne mArI-pITIne cAvatu- jIvana rahita karI potAnI AjIvikAnuM upArjana kare che. A pramANe te mahAnuM pApa karmonA kAraNe jagatamAM pote potAne mahApApInAM rUpamAM prasiddha karI le che. 13. koI pApI manuSya kUtarA pALavAno dhaMdho apanAvIne temAM koI kUtarAne ke anya koI trasa prANIne mArI-pATIne vAva- jIvana rahita karI potAnI AjIvikAnuM upArjana kare che. A pramANe te mahAnuM pApakarmonAM kAraNe jagatamAM svayaMne mahApApInAM rUpamAM prasiddha karI le che. 14, koI pApI manuSya zikArI kUtarAthI zikAra karavAno vyavasAya apanAvIne manuSya ke anya prANIne mArI-pITIne vAvatu- jIvana rahita karI potAnI AjIvikAnuM upArjana kare che. A pramANe te mahAnuM pApakarmonAM kAraNe jagatamAM mahApApInAM rUpamAM prasiddha thaI jAya che. 1, koI pApI puruSa pariSadUnAM vacamAM uThIne kahe che ke : "huM A prANIne mAruM chuM." tyArapachI te tItara, bataka, cakalI, lAvarI, kabutara, vAMdaro ke kapiMjala, anya koI trasa jIvane mAre che -vAva- prANa rahita karIne teno AhAra kare che. A pramANe te mahAnuM pApakarmonAM kAraNe jagatamAM mahApApInAM nAmathI prasiddha thaI jAya che. 2. koI pApI puruSa koInAthI viruddha thavAthI koI kAraNathI athavA kharAba annAdi daI devAthI surApAtrano abhiSTa lAbha na thavAthI nArAja ke krodhita thaIne te gRhapati ke gRhapatinAM putronA dhAnyone svayaM Aga lagAvIne bALI nAMkhe che. ii se mahayA pAvehiM kammehiM attANaM uvakkhAittA mavaDuM | 1.se egaio parisAmajjhAo uThittA ahameyaM haNAmi tti kaTTha - tittiraM vA, vaTTagaMvA, caDagaM vA, lAvagaM vA, kavoyagaM vA, kaviM vA, kaviMjalaM vA aNNayaraM vA tasaM pANaM haMtA-jAvauddavaittA AhAraM aahaarei| ii se mahayA pAvehi kammehiM attANaM uvakkhAittA bhavai / 2. se egaio keNai AyANeNaM virUddha samANe aduvA khaladANeNaM, avA surAthAlaeNaM gAhAvaINa vA gAhAvaiputtANa vA sayameva agaNikAeNaM sassAI jhAmei, Page #746 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1301 aNNaNa vi agaNikAeNaM sassAiM jhAmAvei, bIjAthI banAve che. agaNikAeNaM sassAiM jhAmataM pi aNNaM smnnujaanni| bALanArane sAro jANe che. ii se mahayA pAvehiM kammehiM attANaM uvakkhAittA bhvi| A pramANe te mahAnu pApakarmonAM kAraNe jagatamAM mahApApInAM nAmathI prasiddha thaI jAya che. 3. se egaio keNai AyANeNaM virUddha samANe, 3. koI pApI puruSa koI kAraNathI viruddha thavAthI, aduvA khaladANeNaM, aduvA surAthAlaeNaM gAhAvaINa vA, athavA kharAba annAdi daI devAthI ke surApAtrano gAhAvaiputtANa vA, uTTANa vA, goNANa vA, ghoDagANa abhiSTa lAbha na thavA devAthI te gRhapati ke gRhapati putronAM, UMTa, baLada, ghoDA ane gadheDAnAM aMgone vA, gaddabhANa vA sayameva ghUrAo kappei, svayaM kApe che, aNNaNa vi kappAvei, bIjAthI kapAve che. kappaMtaM pi aNNaM samaNujANai / kApanArane sAro samaje che. iDa se mahayA pAvahiM kammehiM attANaM uvakkhAittA bhavai / A pramANe te mahAnuM pApakarmonAM kAraNe jagatamAM mahApApInAM rUpamAM prasiddha thaI jAya che. 4. se egaio keNai AyANeNaM viruddha samANe. 4. koI pApI puruSa koI kAraNathI viruddha thavAthI, aduvA khaladANeNaM, aduvA murAthAlaeNaM gAhAvaINa vA, athavA kharAba annAdi daI devAthI ke surApAtrane gAhAvaiputtANa vA, uTTasAlAo vA, goNasAlAo vA, abhiSTa lAbha na thavA devAthI te gRhapatinI ke ghoDagasAlAo vA, gaddabhasAlAo vA, gRhapatinAM putronI, UMTazALA, gauzALA, azvazALA ke gardabhazALAne, kaMTagaboMdiyAe paDipehittA sayameva agaNikAeNaM jhAmei, kAMTAthI DhAMkIne svayaM Aga lagAvIne bALI de che, aNNeNa vi jhAmAvei, bIjAthI banAvI de che, jhAmaMtaM pi annaM samaNujANai / bALanArane sAro samaje che. ii se mahayA pAvehiM kammahiM attANaM uvakkhAittA bhvi| A pramANe te mahAnuM pApakarmonAM kAraNe jagatamAM mahApApInAM nAmathI prasiddha thaI jAya che. 5. se egaio keNai AyANeNaM virUddha samANe. 5, koI pApI puruSa koI kAraNathI viruddha thavAthI, aduvA khaladANeNaM, aduvA surAthAlaeNaM gAhAvaINa vA, athavA kharAba anna Adi daI devAthI ke surApAtrano gAhAvaiputtANa vA, kuMDalaM vA, maNiM vA, mottiyaM vA abhiSTa lAbha na thavA devAthI te gRhapatinA ke mayameva avaharai, gRhapati putronAM, kaMDala, maNi ke motInuM svaya apaharaNa kare che. annaNa vi avaharAvei, bIjAthI apaharaNa karAve che. avaharaMtaM pi annaM mamaNujANai / apaharaNa karanArane sAro samaje che. iha se mahayA pAvahiM kammehiM attANaM uvakkhAittA bhvi| A pramANe te mahAnuM pApa karmonAM kAraNe jagatamAM mahApApInAM nAmathI prasiddha thaI jAya che. 6. me egaio keNai AyANeNaM virUddha samANe 6. koI pApI puruSa koI kAraNathI viruddha thavAthI, mamaNANaM vA, mAhaNANaM vA, chattagaM vA, daMDagaM vA, bhaMDagaM vA, zramaNo ke mAhaNonAM chatra, daMDa, upakaraNa, pAtra, mattagaMvA, laTTigaMvA, bhisiMga vA, celagaM vA, cilimiligaM lAkaDI, Asana, vastra, padya (maccha2dAnI) carma, cAku vA, cammagaM vA, cammacchedaNagaM vA, cammakosaM vA ke cAmaDAnI thelInuM - yayameva avaharai, svayaM apaharaNa karI le che. Page #747 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 382 dravyAnuyoga bhAga-2 annaNa vi avaharAvei, avaharaMtaM pi annaM mamaNujANai / ii se mahayA pAvehiM kammahiM attANaM uvakkhAittA bhavai / 7. se egaio No vitigiMchai gAhAvaINa vA, gAhAvaiputtANa vA, mayameva agaNikAeNaM osahIo jhAmei, aNNaNa vi jhAmAvei, jhAmaMtaM pi annaM samaNujANai / iDa me mahayA pAvahiM kammehiM attANaM uvakkhAittA bhavai / 8. me egaio No vitigiMchai gAhAvaINa vA. gAhAvaiputtANa vA, uTTANa vA, goNANa vA, ghoDagANa vA, gaddabhANa vA mayameva ghurAo kapper3a / aNNaNa vi kappAveDa. aNNaM pi kappaMtaM mamaNujANai / iDa se mahayA pAvahiM kammahiM attANaM uvakvAittA bhvdd| bIjAthI apaharaNa karAve che. apaharaNa karanArane sAro samaje che. A pramANe te mahAnuM pApakarmonAM kAraNe jagatamAM mahApApInAM nAmathI prasiddha thaI jAya che. 7. koI pApI puruSa vagara vicAryuM koI gRhapati ke gRhapati-putronAM dhAnyone, svayaM Aga lagAvIne bALI nAMkhe che. bIjAthI banAve che, bALanArane sAro samaje che. A pramANe te mahAnuM pApakarmonAM kAraNe jagatamAM mahApApInAM nAmathI prasiddha thaI jAya che. 8, koI pApI purSa vagara vicAryuM koI gRhapati ke gRhapati putronAM UMTa, baLada, ghoDA ane gadheDAnAM aMgone svayaM kApe che. bIjAthI kapAve che. kApanArane sAro samaje che. A pramANe te mahAnuM pApakarmonAM kAraNe jagatamAM mahApApInAM nAmathI prasiddha thaI jAya che. 9, koI pApI puruSa vagara vicAryuM koI gRhapatinI ke gRhapatinAM putronI uSTrazALA, gauzALA, azvazALA ke gardabhazALAone kAMTAthI DhAMkIne svayaM Aga lagAvIne bALI nAMkhe che. bIjAthI banAve che. bALanArane sAro samaje che. A pramANe te mahAnuM pApakarmonAM kAraNe jagatamAM mahApApInAM nAmathI prasiddha thaI jAya che. 10. koI pApI puruSa vagara vicAryuM gRhapati ke gRhapatiputronAM kuMDala, maNi ke motInuM svayaM apaharaNa kare che. bIjAthI apaharaNa karAve che. apaharaNa karanArane sAro samaje che. A pramANe te mahAnuM pApakarmonAM kAraNe jagatamAM mahApApInAM nAmathI prasiddha thaI jAya che. .. me egaio No vitigiMchaDa gAhAvaINa vA. gAhAvaiputtANa vA, uTTasAlAovA, goNasAlAo vA. ghoDagamAlAo vA, gaddabhamAlAo vA, kaMTagavoMdiyAe paDipahittA sayameva agaNikAeNaM jhAmei, aNNaNa vi jhAmAvei, jhAmaMtaM pi annaM mamaNujANai / iDa me mahayA pAvahiM kammahiM attANaM uvakkhAittA bhavada / 10. meM egaio No vitigiMchaDa gAhAvaINa vA, gAhAvaiputtANa vA, kuMDalaM vA, maNiM vA, mottiyaM vA mayameva avaharai, annaNa vi avaharAvai, avaharaMtaM pi annaM mamaNujANaDa / ii se madhyA pAvahiM kammahiM anANaM uvakkhAittA bhavai / Page #748 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1303 11. se egaio No vitigiMchai, samaNANa vA, mAhaNANa vA, chattagaM vA, daMDagaM vA, bhaMDagaM vA, mattagaM vA, laTThigaM va, misiti vA, java, jitrimitri vA, ghammara vA, cammacchedaNagaM vA, cammakosiyaM vA-sayameva avaharai, aNNeNa vi avaharAvei, avaharaMtaM annaM samaNujANai / ii se mahayA pAvehiM kammehiM attANaM uvakkhAittA bhavai / 12. se egaiosamaNaM vA, mAhaNaM vA dissANANAvihehiM pAvakammehiM attANaM uvakkhAittA bhavai / aduvA NaM accharAe AphAlettA bhavai / aduvA NaM pharUmaM vadittA bhavai, kAleNa vi se aNupaviTThassa asaNaM vA -jAva-sAimaM vA No davAvettA bhvi| je ime bhavaMti-voNNamaMtA bhArokkaMtA alasagA vasalagA kimaNagA mamaNagA pabbayaMtI te iNameva jIviyaM dhijjIviyaM maMpaDivheti / nAI te pAraloiyamma aTThasma kiMci vi silispati te dukkhaMti, te sAyaMti, te jUraMti, te tippaMti, te piTTati, te paritappaMti, te dukkhaNa-soyaNa-jUraNa-tippaNa-piTTaNaparitappaNa-vaha-vaMdhaNaparikilesAo apaDivirayA manvati | te mahayA AraMbhaNaM, te mahayA samAraMbhaNaM. te mahayA AraMbhasamAraMbheNaM virUvarUvehiM pAvakammakiccehiM urAlAI mANagmagAI bhogabhogAI bhuMjittAro bhavaMti, taM jahAannaM annakAle, pANaM pANakAle, vatthaM vatthakAle, leNaM leNakAle, sayaNaM mayaNakAle, 11. koI pApI puruSa vagara vicArye zramaNo ke mAhaNonAM chatra, daMDa, upakaraNa, pAtra, lAkaDI, Asana, vastra, maccharadAnI, carma, cAku ke carmakozanuM svayaM apaharaNa kare che. bIjAthI apaharaNa karAve che, apaharaNa karanArane sAro samaje che. A pramANe te mahAnuM pApa karmonAM kAraNe jagatamAM mahApApInAM nAmathI prasiddha thaI jAya che. 12. koI puruSa zramaNa ke brAhmaNane joIne nAnA prakAranAM pApakarma karanAranAM rupamAM pote potAne prakhyAta kare che. athavA cuTakIo vagADe che. athavA kaThora vacana bole che. samaya para ghara Avelane azana -yAvatu- svAdya ApavA detA nathI. te kahe che : je te hoya che lakaDahAra, bhAra kheMcanAra, ALasu, zudra, napuMsaka, yAcaka te AvA dhikkArapUrNa jIvikAvALA jIvanane calAve che. te kaMIpaNa pAralaukika arthanI sAdhanA karI zakatA nathI. te duHkhI thAya che. zoka kare che, khinna thAya che, raDe che, pITAya che ane paritapta thAya che. te du:kha, zoka, kheda, azru-vimocana, pIDA, paritApa, baMdha ane pariphlezathI virata thatAM nathI. mapuvAvaraM ca NaM NhAe kayabalikamme kayakouyamaMgalapAyacchitte siramANhAe kaMThe mAlakaDe AviddhamaNisubaNNa kappiyamAlAmaulI paDivaddhasarIre vagdhAriyasoNimuttagamalla-dAmakalAve ahayavatthaparihie cNdnnokkhittgaaysara te mahAnuM AraMbha, samAraMbha, mahAnuM AraMbha-samAraMbha, nAnA prakAranA pApakArI kRtyothI udAra mAnuSika bhogone bhoganAra thAya che. jemake - bhojananAM samaye bhojana, pANInAM samaye pANI, vastranA samaye vastra, AvAsanA samaye AvAsa ane zayananAM samaye zayana. te savAra-sAMja hAtha-moM dhove, kuLa devatAnI pUjA kare , kautuka-maMgaLa ane prAyazcitta kare, mAthAthI paga sudhI snAna kare, gaLAmAM mALA paherIne, maNijaTita suvarNamaya cUDAmaNI paherIne mALAyukta mukuTa dhAraNa karI, kammarapaTTo bAMdhIne, puSpamALAne dhAraNa karI, navA vastra paherIne zarIra ane tenA avayavo para caMdanano lepa kare. Page #749 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1304 mahaimahAliyAe kUDAragArasAlAe, mahaimahAlayaMsi sIhAsAMsi itthIgummasaMparivuDe, savvarAieNa joiNA jhiyAyamANeNaM, mAiyanaTTa gIya-vAya-taMtI-tajI-tAjI-tuDiyaghnn-muiNgpdduppvaaiyrvennN, urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharai / tassa NaM egamavi ANavemANassa jAva cattAri paMca jaNA avRttA ceva abbhuTTheti, "maLa devALupiyA ! f remo ? viM JAdaremo ? viM uvaNemo ? kiM uvaTThAvemo ? kiM bhe hiyaicchiyaM ? kiM bhe Asagassa yada ?" tameva pAsittA aNAriyA evaM vayaMti 'deve khalu ayaM purise, devasiNAe khalu ayaM purise, devajIvaNijje khalu ayaM purise / ' aNNa vi NaM uvajIvaMti / tameva pAsittA AriyA vadaMti abhikkaMtakUrakamme khalu ayaM purise aidhue, aiAyarakkhe dAhiNagAmie neraie kaNhapakkhie AgamismANaM dullabhavohie yA vi bhavismai / icceyassa ThANassa uTThittA vege abhigijjhaMti, aNuTThittA vege abhigijjhaMti, abhijhaMjhAurA abhigijjhati / esa ThANe aNArie akevale appaDipuNe aNeAue asaMmuddhe asallagattaNe asiddhimagge amuttimagge anitrvANamagge aNijjANamagge asanvadukkhapahINamagge egaMtamicche asAhu | esa khalu paDhamassa ThANassa adhammapakkhassa vibhaMge evamAhie / - mukhya. mu. 2, 4. 2, mu. 706-72 2 ahAvare paDhamassa ThANassa ampaksa vibhaMge evamAhijjai For Private dravyAnuyoga bhAga-2 ati vizALa phUTAgArazALAmAM, ativizALa siMhAsana para besI, strI-samUhathI parivRtta hoya, pUrI rAta dipaka baLato hoya, mahAn prayatnathI Ahata, nATya, gIta, vAdya, vINA, tala, tAla, sUrya, ghaMTa ane mRdaMganAM kuzaLavAdako dvArA vagADatA svaranI sAthe udAra mAnuSika bhogone bhogavatA rahe che. te ekane AjJA Ape che tyAre vagara bolAve cAra-pAMca manuSya uThIne ubhA rahe che. (te kahe che -) 'he devAnupriya ! ame zuM karIe ? zuM lAvIe ? zuM bheTa karIe ? zuM upasthita karIe ? tamAruM dila zuM cAhe che ? tamArA mukhane zuM svAdiSTa lAge che ?" te puruSane joI anArya A pramANe kahe che "A puruSa devatA che, A puruSa deva-snAtaka che, A puruSa devatA jevuM jIvana jIvavAvALo che." AnA sahAre bIjA paNa jIve che. te ja puruSane joI Arya kahe che - te kUrakarmamAM pravRtta, bhAre karmavALA, AMta svArthI, dakSiNa dizAmAM javAvALA, narakamAM utpanna thanAra, kRSNapAkSika ane bhaviSyakALamAM durlabha bodhika thaze. A (bhogI) puruSa jevA sthAnane keTalA pravrujita puruSa paNa cAhe che. keTalAka gRhastha paNa cAhe che. je tRSNAthI Atura che. (te badhA) cAhe che. A sthAna anArya, dvandva sahita, apratipUrNa, nyAya rahita, azuddha, zalyone na kApanAra, siddhino amArga, muktino amArga, nirvANano amArga, nirmANano amArga, badhA duHkhonA kSayano amArga, ekAta mithyA ane kharAba che. A prathama sthAna adharmapakSanuM vikalpa A pramANe nirUpita che. A prathama sthAna adharma pakSanuM vikalpa (pharIthI) A pramANe kahyuM che - Personal Use Only Page #750 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 135 iha khalu pAINaM vA -jAva- dAhiNaM vA saMtegaiyA maNussA pUrva -yAvata- dakSiNa dizAomAM keTalAka manuSya hoya bhavaMti, mahicchA mahAraMbhA mahApariggahA adhammiyA che, je mahAnu IcchAvALA, mahA AraMbhI, mahAparigrahI, adhammANuyA adhammiTThA adhammakkhAi adhamma- adhArmika, adharmAnuyAyI, adharmiSTha, adharmavAdI, adharmapaayjiivinno adhammapaloiNo adhammapalajjaNA prAya:jIvana jIvavAvALA, adharmamAM anurakta, adharmamaya adhammasIlasamudAyArA adhammeNa ceva vittiM kappemANA svabhAva ane AcaraNavALA ane adharmanAM dvArA vidati . AjIvikA karanAra hoya che. haNa chiMda bhiMda vigattagA lohitapANI caMDA, rUddA, khuddA, mAro, chedana karo, kApo (Avu kahIne) cAmaDIne mAsiyA 3vava-vaMthaT-mAyA-niyadi--6- ukheDanAra, lohIvALA hAtha, caMDa, raudra, mudra, sAti saMpaoga bahulA, sAhasika (vagara vicAryuM kAma karanAra) Thaga, vaMcanA, mAyA, vakravRtti, juThAtola-mApa, kapaTa, sadeza-prayoga deza veSa ane bhASAne badalIne anekavAra dago karanAra. dummIlA duvvayA duppaDiyANaMdA asAhU, savvAo du:zIla, duvrata, dupratyAnaMda (upakArIno paNa pratyupakAra pANAivAyAo appaDiviNyA jAvajjIvAe -jAva- na karanAra) asAdhu, jAvajIva sudhI sarva prANAtipAtathI micchAMdasaNasallAo appaDivirayA jAvajjIvAe, mithyAdarzana zalya sudhI avirata, savvAo pahANummaddaNa-vaNNaga-vilevaNa-sadda-pharisa- jAvajIva sudhI sarva prakAranA snAna, mardana, varNaka rasa-va-gaMdha-mallAlaMkArAoappaDivirayA jAvajjIvAe, vilepana, zabda, sparza, rasa, rUpa, gaMdha, mALA, alaMkAra vigerethI avirata, sava mA-28-nA-nu - ni7i-ftha~i-- jAvajIva sudhI sarva prakAranA zakaTa, ratha, yAna, yugma, maMtramAjiyA, sathaTTSST- nA-vAdana-baT-mAyA- gilli, thilli, zibikA, aMdamAnikA, zayana, pavittharavihI appaDivirayA jAvajjIvAe, Asana, yAna, vAhana, vigere bhoga ane bhojananI vistIrNa vidhithI avirata, savvAo kaya-vikkaya-mAsa-'ddhamAsa-rUvaga-saMvavahArAo jAvajIva sudhI sarva prakAranA kraya, vikraya, mApa, appaDivirayA jAvajjIvAe, ardhamApa, rUpiyA vigereno vyavahArathI avirata, sadgA diU-muvai-dha-dhaUT-mafcha-mAriya- jAvajIva sudhI sarvaprakAranA hiraNya, svarNa, dhana, saMkha-silappavAlAo appaDivirayA jAvajjIvAe, dhAnya, maNi, motI, zaMkha, zilA, pravALa vigere bahu mUlya-kImatI vastuothI avirata, savvAo kUDatula-kUDamANAoappaDivirayA jAvajjIvAe. jAvajIva sudhI badhA kUTa-tola, kUTa-mApathI avirata, savvAo AraMbhasamAraMbhAo appaDivirayA jAvajjIvAe, jAvajIva sudhI AraMbha-samAraMbhathI avirata, savvAo karaNa-kArAvaNAo appaDivirayA jAvajjIvAe, jAvajIva sudhI badhA prakAranuM karavuM ane karAvavAthI avirata, sabvAopayaNa-payAvaNAo appaDivirayA jAvajjIvAe. jAvajIva sudhI badhA prakAranAM pacana-pAcanathI avirata, saLAnA TaT-fvUT-tapa-tApI-vada- jAvajIva sudhI badhA kUTavA-pITavA, tarjana, tADana, baMdhaparikilesAo appaDivirayA jaavjjiivaae| vadha ane baMdha-pariklezathI avirata thAya che. je yAvaNNa tahappagArA sAvajjA avohiyA kammaMtA je A pramANenAM anya sAvadya, abodhi ApanAra parapANaparitAvaNakarA, je aNAgiAhiM kajjati tao vi ane bIjA prANIone paritApa ApanAra karma kare appaDivirayA jaavjjiivaae| che te jAvajIva sudhI anAryothI karAyela karmathI avirata che. Page #751 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1306 dravyAnuyoga bhAga-2 se jahANAmae kei purise kalama-masUra-tila-mugga-mAsaNiphAva-kulattha-AlisaMdaga-palimaMthagamAdiehiM ayae kUre micchAdaMDaM pauMjai, evAmeva tahappagAre purisajAe tittie-baTTaga-lAvaga vAca-vaviMnatka-fmaya-madisa-varAda-sAda-di-Hsiriisiv- mAhiehiM ayae kUre micchAdaMDaM puNji| jA vi ya se bAhiriyA parisA bhavai, taM jahAdAse ivA, pese ivA, bhayae ivA, bhAille ivA, kammakare i vA, bhogapurisei vA tesiM pi ya NaM annayaraMsi ahAlahusagaMsi sayameva garUyaM daMDaM nibvattei, taM jahAimaM daMDeha, imaM muMDeha, imaM tAleha, imaM tADeha, imaM aduyabaMdhaNaM kareha, imaM NiyalabaMdhaNaM kareha, imaM haDibaMdhaNaM kareha, imaMcAragabaMdhaNaM kareha, imaM niyala-juyala-saMkoDiyamoDiyaM kareha, imaM hatthacchiNNayaM kareha, imaM pAyacchiNNayaM kareha, imaM kaNNacchiNNayaM kareha, imaM nakka-oTTha-sIsa-muhacchiNNayaM kareha, imaM veyacchiNNayaM kareha, imaM aMgachiNNayaM kareha, imaM hiyayuppADiyayaM kareha, imaM NayaNuppADiyayaM kareha, imaM daMsaNuppADiyayaM kareha, imaM vasaNuppADiyayaM kareha, imaM jibbhuSpADiyayaM kareha, imaM ullaMbiyayaM kareha, imaM dhaMsiyaM kareha, imaM gholiyaM kareha, imaM sUlAiyaM kareha, imaM mUlAbhiNNayaM kareha, imaM khAravattiyaM kareha, imaM vajjhavattiyaM kareha, imaM mIhapucchiyagaM kareha, imaM basahapucchiyagaM kareha, jema koI puruSa cokhA, masUra, tala, maga, aDada, rAjamA, kaLathI, coLA, kALA caNA Adi dhAnyonAM prati, atyaMta krUra thaIne mithyAdaMDano prayoga kare che. A pramANe tevo puruSa tItara, bataka, lAvarI, kabUtara, haraNa, cAtaka, bheMsa, Dukkara, magara, goha, kAcabo, sAMpa Adi prANIonAM prati atyaMta krUra thaIne mithyAdaMDano prayoga kare che. je tenI bAhya pariSada che, jemake - dAsa, preya, bhUtaka, bhAgIdAra, karmakara athavA bhoga puruSa- tenA dvArA koI prakAranAM nAnA aparAdha thavA para svayaM bhArI daMDano prayoga kare che, jemake - jema (te kahe che) Ane daMDita karo, Ane muMDita karo, Ane tarjanA Apo, Ane tADanA Apo, Ane sAMkaLa thI bAMdhI do, Ane beDInAM baMdhanathI bAMdhI do, Ane khADAmAM nAkhI do, Ane gunegAra banAvIne jelamAM nAkhI do, Ane be jaMjIrothI laTakAvI do. AnA hAtha kApI do, AnA paga kApI do. AnA kAna kApI do, AnA nAka - hoTha - mastaka ane mukha kApI do, Ane napuMsaka karI do, AnA aMga kApI do, AnuM hRdaya ukhADI do, AnI AMkho kADhI do, AnA dAMta kADhI do, AnA aMDakoza kADhI do, AnI jIbha kheMcI lo, Ane kUvAmAM laTakAvI do, Ane ghaseDo, Ane pANImAM DUbADI do, Ane zULI para laTakAvI do, Ane zULImAM parovIne TukaDA-TukaDA karI do, AnA para mIThuM choDI do, AnA para cAmaDu bAMdhI do, AnI jInendriyane kApI do, AnA aMDakozane toDIne AnA mukhamAM nAMkhI do, Page #752 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1307 imaM kaDaggidaDDhayagaM kareha, imaM kAgaNimaMsakhAviyagaM kareha, imaM bhattapANanirUddhayaM kareha, imaM jAvajjIvaM vahabaMdhaNaM kareha, imaM aNNayareNaM asubheNaM kumAreNaM mAreha, jA vi ya se abhitariyA parisA bhavai, taM jahAmAyA ivA, piyA ivA, bhAyA ivA, bhagiNI ivA, bhajjA 6 vA, purA 6 vA, dhUca va, suda 6 vA, tesi pi ya NaM aNNayaraMsi ahAlahusagaMsi avarAhasisayameva garUyaM daMDaM Nivattei, taM jahAsIodagaviyaDaMsi ovolettA bhavai jahA mittadosavittae -MAva- few fsa sTorifsa, te dukkhaMti soyaMti jUraMti tippaMti piTTati paritappaMti / te dukkhaNa-soyaNa-jUraNa-tippaNa-piTTaNa-paritappaNavaha-baMdhaNaparikilesAo appaDivirayA bhavaMti / evAmeva te itthikAmehiM mucchiyA giddhAgaDhiyA ajjhavavannA -jAva- vAsAI caupaMcamAI chaddasamAI vA appayaro vA bhujjayaro vA kAlaM bhuMjittu bhogabhogAiM pasavittA verAyataNAI saMciNittA vahUNi kUrANi kammAI ussaNNaM saMbhArakaDeNa kmmunnaa| se jahANAmae - ayagole i vA, selagole i vA, udagaMsi pakkhitte samANe udagatalamaivaittA ahe dharaNitalapaiTThANa bhvi| evAmeva tahappagAre purisajAe vajjabahule dhUyabahule paMkabahule verabahule appattiyabahule daMbhabahule NiyaDibahule sAibahule ayasabahule ussaNNaM tasapANaghAti kAlamAse kAlaM kiccA dharaNitalamaivaittA ahe NaragatalapaiTThANe mavaDuM ! Ane caTAImAM lapeTIne AgamAM bALI do, AnA mAMsanAM TukaDA-TukaDA karIne tene khavaDAvo, AnA bhojana-pANI baMdha karI do, Ane jIvana bhara mAro ane bAMdhI rAkho, Ane bIjA koI prakAranAM azubha ane kharAba mArathI mAro, je tenI AMtarika pariSad hoya che, jemake - mAtA, pitA, bhAI, bahena, patnI, putra, putrI athavA putravadhu, tenA dvArA koI prakArano nAno aparAdha thavAthI svayaMbhArI daMDano prayoga kare che, jemake - ThaMDA pANImAM tenA zarIrane DubADe che -yAvatu- je pramANe mitra cheSa pratyayika kriyAsthAnamAM daMDa kahela che tevo ja daMDa Ape che -yAvatu- te paralokamAM potAnuM ahita kare che. te duHkhI thAya che, zoka kare che, kheda thAya che, AsuM sAre che, mAravAmAM Ave che ane duHkhI thAya che. te duHkha, zoka, meda, azruvimocana, pIDA, paritApa, vadha, baMdhana ane pariphalezathI virata thatA nathI. A pramANe te strI-kAmomAM mUchita, vRddha, grathita, Asakta thaIne cAra-pAMca cha-ke dasa varSo sudhI, ochA athavA vadhAre kALa sudhI bhogone bhogavIne vairanA Ayatanone janma ApIne anekavAra ghaNA krUra karmono saMcaya karI pracUra mAtrAmAM karela karmonAM kAraNe dabAya jAya che. jemake - lokhaMDano goLo athavA pattharano goLo pANImAM nAMkhavAthI, pANInAM kinArAne pAra karI dharatInAM taLiye jaIne paDe che. A pramANe te puruSa je karmathI vadhAre bhAre banIne, prANitApAta vigerenA bhArathI adhika thaIne, atyaMta pApI thaIne, vairanA vadhAravAvALA thaIne, atyaMta asatya bolanAra, daMbhI, kapaTI, apayazavALo ane ghaNA trasa prANIonI ghAta karanAra, kALamAsamAM marIne, dharAtalane pAra karI, nIce narakanAM taLiye jaIne paDe che. te narakAvAsa aMdarathI goLa bahArathI catuSkoNa ane nIcethI astrAnI dhAranAM AkAre che, te niraMtara aMdhakAramAM tamomaya, graha, caMdra, sUrya, nakSatra ane jyotiSanI prabhAthI zunya, carabI, vasA, mAMsa, lohI ane mAMsanA kAdavathI paMkIta taLavALA, azuci, apakvagaMdhathI yukta utkRSTa durgadhavALA, kRSNa agnivarNanI AbhAvALA, karkazasparzathI yukta ane asahya vedanAvALA hoya che. te narakAvAsa azubha che ane temAM azubha vedanAo che. te NaM NaragA aMto vaTTA bAhiM cauMrasA ahe khurappasaMThANasaMThiyA, NiccaMdhakAratamasAvavagayagaha-caMda-sUra-nakkhattajoisappahA, meda-vasA-maMsa-rUhira pUyapaDala-cikkhalla littANulevaNatalA, asuI vIsA paramadubbhigaMdhA, kAUagaNivaNNAbhA, kakkhaDaphAsA, durahiyAsA asubhA NaragA, asubhA Naraesu vednnaao| Page #753 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 308 dravyAnuyoga bhAga-2 no cevaNaM naraesuneraiyA NidAyaMti vA, payalAyaMti vA, te narakAvAsomAM nairayika sUIne UMgha laI zakatA nathI, sAyaM vA, ratiM vA, dhitiM vA, matiM vA uvalabhaMti / beThA-beThA paNa UMgha laI zakatA nathI. temAM smRti hotI nathI, AnaMda hoto nathI. pairya ane mati paNa hotI nathI. te NaM tattha ujjalaM vipulaM pagADhaM kaDuyaM kakkasaM caMDaM dukkhaM te tyAM utkRSTa, vipula, pragADha, kaTuka, karkaza, caMDa, du:kha duggaM tivvaM durahiyAsaMNirayavedaNaM paccaNubhavamANA viharaMti / bahula, viSama, tIvra ane duHsahya nairayika vedanAno anubhava karatAM jIvana vItAve che. se jahANAmae-rUkkhe siyA pabvayagge jAe, mUle chinne, jema koI vRkSa parvatanA zikhara para utpanna thAya, jenI agge garUe, jao ninnaM jao visamaM, jao duggaM tao jaDa kapAya gaI hoya,je uparathI vajanavALI hoya, te vahu ! jyAMthI nIcuM, jyAMthI viSama hoya ane jyAMthI durgama hoya tyAM ja jaIne paDe che. evAmeva tahappagAre purisajAe gabbhAo gabbhaM, jammAo A pramANe te puruSa eka garbhathI bIjA garbhamAM, eka jamma, mArAo mAraM, NaragAo NaragaM, dukkhAo dukkhaM, janmathI bIjA janmamAM, eka mRtyuthI bIjI mRtyumAM, eka narakathI bIjI narakamAM ane eka du:khathI bIjA du:khamAM jAya che. dAhiNagAmie raie kaNhapakkhie AgamissANaM te dakSiNa dizAnAM narakamAM utpanna thanAra, kRSNapAkSika dullabhabohie yA vi bhavai / ane bhaviSyakALamAM durlabha bodhika thAya che. esa ThANe aNArie akevale -jAva- asavvadukkhappa- te sthAna anArya, akevaLa -pAvatu- badhA du:khonA hINamagge egaMtamicche asAhU / kSayano amArga, ekAMtamithyA ane kharAba che. paDhamassa ThANassa adhamma pakkhassa vibhaMge evmaahie| A prathama sthAna adharmapakSanuM vikalpa A pramANe - sUca. yu. 2, e2, 4. 73 kahela che. 61. adhamma pakkhIya purisANaM parIkkhaNaM 1. adharmapakSIya puruSonuM parIkSaNa : te savve pAvAuyA AigarAdhammANaM nANApaNNA nANAchaMdA te dArzanika dharmanAM AdikartA, nAnA-prajJAvALA, nAnA nANAsIlA nANAdilI nANArUI nANAraMbhA abhiprAyavALA, nAnA svabhAvavALA, nAnA daSTinaannaajjhvsaannsNjuttaa egaM mahaM maMDalibaMdhaM kiccA sabve vALA, nAnA rucivALA, nAnA AraMbhavALA, nAnA egao citttthti| adhyavasAyathI yukta eka moTI DoLI banAvIne badhA eka sthAna para bese che. purise ya sAgaNiyANaM iMgAlANaM pAI bahupaDipuNNaM te samaye koI puruSa jalatA aMgArothI bharela pAtrane ayomaeNaM saMDAsaeNaM gahAya te savve pAvAue Aigare loDhAnI sAMNasIthI pakaDIne dharmanAM AdikartA nAnA dhammANaM nANApaNNe -jAva- nANAjjhavasANasaMjutte evaM prajJAvALA vAvatu-nAnA adhyavasAyathI yukta dArzanikothI vayAsI-haMbho pAvAuyA AigarA ! dhammANaM NANApaNNA bolyA - "he dharmanAM AdikartA ! nAnA prajJAvALA -jAva- nANAjjhavasANasaMjuttA ! imaM tAva tubbhe -vAva- nAnA adhyavasAyathI yukta dArzaniko ! tame sAgaNiyANaM igAlANaM pAI bahupaDipuNNaM gahAya badhA jalatA aMgArothI bharela A pAtrane muhUrta- muhUrta muhattagaM-muhuttagaM pANiNA dhareha, sudhI hAthamAM pakaDIne rAkho. No ya hu saMDAsagaM saMsAriyaM kujjA, Ane sAMNasIthI pakaDIne bIjAnAM hAthamAM na Apo, No ya hu aggithaMbhaNiyaM kujjA, agni-staMbhanI vidyAno prayoga na karo. No ya hu sAhammiya-veyAvaDiyaM kujjA, sAdharmikanAM mATe agni-staMbhana na karo. No ya hu paradhammiya-veyAvaDiyaM kujjA / bIjA dharmavALAnAM mATe agni-staMbhana na karo. Page #754 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1309 ujjuyA NiyAgapaDivannA amAyaM kavvamANApANiM pasAreha, ii vuccA se purise tesiM pAvAuyANaM taM sAgaNiyANaM iMgAlANaM pAI bahupaDipuNNaM aomayaM saMDAsaeNaM gahAya pANimu NisiraDa, tAe NaM te pAvAuyA AigarA dhammANaM nANApannA-jAvanANAjjhavasANasaMjuttA pANi paDisAhareMti ? tae NaM se purise te sabbe pAvAue Aigare dhammANaM nANApanne -jAva-nANAjjhavasANasaMjutte evaM vayAsI sIdhI lAInamAM besI, sogaMdhapUrvaka mAyAno prayoga na karatAM hAthane pasAro, AvuM kahIne te puruSa te dArzanikonI sAme baLatA aMgArothI bharela pAtrane lokhaMDanI sAMNasIthI pakaDIne tenA hAthonI tarapha AgaLa kare che. tyAre te dharmanAM AdikartA, nAnA prajJAvALA -pAvatunAnA adhyavasAyathI yukta dArzanika prAvAduko ! tame zA mATe hAthane pAchaLa kheMcI rahyA cho ? tyAre te puruSae dharmanA AdikartA, nAnA prajJAvALA -vAva-nAnA adhyavasAyathI yukta te badhA prAvAdukothI A pramANe kahyo - he dharmanA AdikartA ! nAnA prajJAvALA -vAva- nAnA adhyavasAyathI yukta dArzanika prAvAduko ! tame zA mATe hAthane pAchaLa kheMcI rahyA che ? zuM hAtha baLaze nahi ? hAtha baLavAthI zuM thaze ? duHkha thaze-duHkha thaze." - evuM mAnIne tame hAtha haTAvI lo cho, te tulA (nizcita) che, te pramANa che ane te samavasaraNa 'haM bho pAvAuyA ! AigarA dhammANaM nANApannA -jAvanANAjjhavasANasaMjuttA! kamhANaM tubbhe pANiM paDisAharaha? pANI no DajjhejjA? daDDhe kiM bhavissai? dukkha, dukkhaM ti maNNamANA paDisAharaha / esa tulA, esa pamANe, esa smosrnne| patteyaM tulA, patteyaM pamANe, patteyaM samosaraNe / tattha NaM je te samaNA mAhaNA evamAikkhaMti -jAba-evaM parUveMtisabve pANA -jAva- sabbe sattA haMtavvA, ajjAveyavvA, parighettavvA, paritAveyavvA, kilAmeyavvA, uddaveyavvA / te AgaMtu cheyAe te AgaMtu bheyAe, te AgaMtu jAi-jarA-maraNa-joNijammaNaM-saMsAra-puNabbhavagabbhavAsa-bhavapavaMca-kalaMkalI bhAgiNo bhavissaMti / pratyekanA mATe tulA (nizcaya) che. pratyekanA mATe pramANa che ane pratyekanA mATe samavasaraNa che. jo te zramaNa-brAhmaNa AvuM AkhyAna -cAvatu- AvuM prarupaNa kare che ke - badhA prANa -cAvatu- badhA satvonuM hanana karI zakAya che, AdhIna banAvI zakAya che, dAsa banAvI zakAya che, paritApa ApI zakAya che, kalAnta karI zakAya che ane prANothI viyojIta karI zakAya che. te bhaviSyamAM zarIranAM chedana-bhedanane prApta thaze. te bhaviSyamAM janma, jarA, maraNa, yonijanma saMsAramAM vAraMvAra utpatti, garbhavAsa, bhavaprapaMcamAM vyAkuLa cittavALA thaze. te ghaNA daMDa, muMDana, tarjana, tADana, sAMkaLathI bAMdhela, pheravavo tathA mAtRmaraNa, pitRmaraNa, brAtRmaraNa, bhaginI maraNa, bhAyaMmaraNa, putra maraNa, putrI maraNa, putravadhU ma2Na, te ma ja daridratA, daubhAgya, apriya-saMyoga, priya-viyoga ane aneka du:kha ane vaimanasyanAM bhAgI thaze. te bahUNaM daMDaNANaM muMDaNANaM tajjaNANaM aMdubaMdhaNANaM gholaNANaM mAimaraNANaM piimaraNANaM bhAimaraNANaM bhagiNImaraNANaM bhajjAmaraNANaM puttamaraNANaM dhUyamaraNANaM suNhAmaraNANaM, dAriddANaM dohaggANaM appiyasaMvAsANaM piyavippaogANaM bahUNaM dukkhadomaNasANaM AbhAgiNo Jain Educatiobhavati , Page #755 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1310 dravyAnuyoga bhAga-2 aNAiyaM ca NaM aNavadaggaM dIhamaddhaM cAuraMtasaMsArakaMtAraM bhujjo-bhujjo aNupariyaTTissaMti, teno sijjhissaMti-jAva-no savvadukkhANaM aMtaM karissaMti, esa tulA, esa pamANe, esa samosaraNe, patteyaM tulA, patteyaM pamANe, patteyaM samosaraNe / - sUya. su. 2, e. 2, . 768-726, 62. dhammapakkhIya kiriyA ThANaM ahAvareterasame kiriyAThANe iriyAvahietti Ahijjai, iha khalu attattAe saMvuDassa aNagArassa 62. 2. riyAsamAsa, 2. mAsIsamIsa, rU. sAsariyasa, 4. AyANabhaMDamattaNikkhevaNAsamiyassa, 5. uccAra-pAsavaNa-khela-siMghANajallapAriTThAvaNiyA smiyss| 9. mAsamisa, 2.vasaniyasa, rU. Tyasaniyarasa | te anAdi-ananta, lAMbA mArgavALA, caturgatika saMsAra rupI araNyamAM vAraMvAra paribhramaNa karaze. te siddha thaze nahiM -vAva-badhA duHkhono aMta karaze nahiM. A tulA che. A pramANa che ane A samavasaraNa che. pratyekanAM mATe tulA che, pratyekanA mATe pramANa che ane pratyekanAM mATe samavasaraNa che. dharmapakSIya kriyA sthAna : have teramuM IryApathika kriyAsthAna kahevAya che - A jagatamAM A kriyA sthAnamAM Atma kalyANanAM mATe saMvRta aNagAra1. IrSA samitithI yukta2. bhASA samitithI yukta3. eSaNA samitithI yukta4. pAtra, upakaraNa AdinA grahaNa karavAnI ane rAkhavAnI samitithI yukta5. maLa-mUtra, kapha, glema ane mailanI pariSThApanA samitithI yukta, 1. mana samiti, 2. vacana samiti, 3. kAya samitithI yukta. 1. mano gupti, 2. vacana gupti, 4, kAya guptithI gupta. jenI IndriyAM brahmacaryanI nava guptiothI gupta che, je sAdhaka upayoga sahita gamana kare che. ubho rahe che, bese che, karavaTa badale che, bhojana kare che, bole che. vastra, pAtra, kaMbala, pAdaprIMchana Adine grahaNa kare che ane upayoga pUrvaka ja tene rAkhe-upADe che -yAvataAMkhonI palaka paNa upayoga sahita paDa-paDAve che, AvA sAdhumAM vividha mAtrAvALI sUkSma IpathikI nAmanI kriyA hoya che. te prathama samayamAM baddha spaSTa thAya che. bIjA samayamAM teno anubhava thAya che, tRtIya samayamAM tenI nirjarA thAya che. A pramANe baddha, spaSTa, udIraNA, vedanA ane nirjarAnA kramathI IryApathikI kriyA thAya che ane AgAmI kALamAM te akarmabhAvane prApta thAya che. 2. mAsa, 2. vAsa, rU. TcAtta, guttassa gutiMdiyassa guttabaMbhacArissa AuttaMgacchamANassa, AuttaM ciTThamANassa, AuttaM NisIyamANassa, AuttaM tuyaTTamANassa, AuttaM jamANassa, AuttaMbhAsamANassa, AuttaM vatthaM paDiggahaM kaMbalaM pAyapuMchaNaM geNhamANassa vA, NikkhivamANassavA-jAva-cakkhupamhaNivAyamavi asthi vemAyA suhumA kiriyA iriyAvahiyA nAmaM kajjai / sA paDhamasamae bddhputttthaa| biiyasamae veiyA, taiyasamae NijjiNNA, sA baddhA puTThA udIriyA veiyA NijjiNNA seyakAle akammaM yA' vi bhavai / Page #756 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1311 evaM khalu tassa tappattiyaM asAvajje tti aahijji| terasame kiriyAThANe iriyAvahie tti aahie| se bemi-"je ya atItA, je ya pappannA, je ya AgamissA arahaMtA bhagavaMtA savve te eyAI ceva te rasa kiriyAThANAI-bhAsiMsuvA, bhAsaMti vA, bhAsissaMti vA, A pramANe te saMvRta aNagAranI IryApathika kriyA asAvadya kahevAya che. A teramI kriyA sthAna IryApathika kahela che. (zrI sudharmAsvAmI jakhkha svAmIthI kahe che-) "huM kahuM chuM ke - bhUtakALamAM jeTalA tIrthaMkara thayela che. vartamAna kALamAM jeTalA tIrthaMkara che ane bhaviSya kALamAM jeTalA paNa tIrthaMkara thaze te badhAe A tera kriyAsthAnonuM varNana karela che, kare che tathA karaze. A pramANe prarupaNA karela che, prarUpaNA kare che tathA prarupaNA karaze. A pramANe temaNe teramuM kriyA sthAnanuM sevana karyuM che, sevana kare che ane sevana karaze." paNNaviMsu vA, paNNaveMti vA, paNNavissaMti vA / evaM ceva terasamaM kiriyAThANaM seviMsu vA, sevaMti vA, sevismRti vA !" - sUca. yu. 2, 5, 2, 3. 70 7 eyaMsi ceva tarasame kiriyAThANe vaTTamANA jIvA sijjhiMsu -jAva-savvadukkhANamaMtaM karisuvA, kareMti vA, karissaMti vA | evaM se bhikkhU AyaTThI Ayahie Ayagutte AyajogI Ayaparakkame Ayarakkhie AyANukaMpae AyaniSpheDae AyANameva paDisAharejjAsi tti bemi| - sUya. mu. 2, ma. 2, mu. 72? 63. dhamma pakkhIya purisassa visidvRttaM ahAvare doccassa ThANassa dhammapakkhassa vibhaMge evamAhijjaiiha khalu pAINaM vA-jAva-dAhiNaM vA saMtegaiyA maNussA avaMti, te nadI - AriyA vege, aNAriyA vege, uccAgoyA vege, NIyAgoyA vege, AmAMthI teramAM kriyAsthAnamAM vartamAna jIva siddha thayela che, thAya che ane thaze -yAvata- badhA duHkhono aMta karyo che, kare che ane karaze. A pramANe te AtmAtha, AtmAnuM hita karanAra, Atmagupta, AtmayogI, AtmAnAM mATe parAkrama karanAra, AtmAnI rakSA karanAra, AtmAnI anukaMpA karanAra, . AtmAthI jagatano uddhAra karanAra bhikSu potAnI AtmAne samasta pApothI nivRtta kare che. 3. dharmapakSIya puruSanuM vaiziSTraya : have bIju sthAna dharmapakSano vikalpa A pramANe kahevAya che - pUrva yAvatu- dakSiNa dizAmAM keTalAka manuSya hoya che, jemake - keTalAka Arya hoya che ane keTalAka anArya hoya che. keTalAka ucca gotravALA hoya che ane keTalAka nIca gotravALA hoya che. keTalAka lAMbA hoya che ane keTalAka TUMkA hoya che, keTalAka gorA hoya che ane keTalAka kALA hoya che, keTalAka suDoLa hoya che ane keTalAka kadarUpA hoya che, tenI bhUmi ane ghara parigRhIta hoya che, A AlApaka poMDarIkanAM samAna jANavAM joIe -yAvata- je samasta kapAyathI upazAMta che ane samasta bhogothI nivRtta che (te dharmapakSIya che) evuM huM kahuM chuM kAyamaMtA vege, hassamaMtA vege, suvaNNA vege, dubbaNNA vege, surUvA vege, durUvA vege, tesiM ca NaM khettavatthUNi pariggahiyANi bhavati / eso AlAvago tahA yaco jahA poMDarIe -jAvasabbovasaMtA sabbayAe parinibuDe tti bemi / Page #757 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1312 dravyAnuyoga bhAga-2 esa ThANe Arie kevale -jAva- savvadukkhappahINamagge A sthAna Arya, dvandra rahita -yAvatu- badhA du:khonA egaMtasamma saahuu| kSayano mArga, ekAMta samyapha ane zreSTha che. doccassa ThANassa dhammapakkhassa vibhaMge evmaahie| A pramANe bIju sthAna dharmapakSanuM vikalpa nirUpita che. - sUya. . 2, 4. 2, se. 71 ? tattha NaM je teM samaNa-mAhaNA evaM AikkhaMti -jAva- evaM jo te zramaNa-brAhmaNa evuM AkhyAna -vAva- evI parUvati prarupaNA kare che ke - "sabve pANA-jAva-sabce sattANa haMtavA, Na ajjAveyavvA, ''badhA prANa -vAva- badhA satvonuM hanana na karavuM Na parighettavA, Na paritAveyavvA, Na kilAmeyavvA, Na joIe. adhIrA na banavuM joIe, dAsa na banAvo uddveyvaa| joIe, paritApa na Apavo joIe, kalpAMta na karavo joIe ane prANothI viyojIta na karavuM joIe. te No AgaMtu cheyAe, te No AgaMtu bheyAe, te bhaviSyamAM zarIranAM chedana-bhedanane prApta thaze nahi. te No AgaMtuM jAi jarA-maraNa-joNi-jammaNa-saMsAra- te bhaviSyamAM janma, jarA, maraNa, yoni, janma, saMsAramAM puNabbhavagambhavAsa-bhavapavaMca kalaMkalIbhAgiNo bhvissNti| vAraMvAra utpanna, garbhavAsa, bhava prapaMcamAM vyAkulacitta vALA nahIM thAya. te No bahUNaM daMDaNANaM-jAva- No bahUNaM dukkhadomaNasANaM te ghaNA daMDa -jAvat - aneka du:kha ane vaimanasyanAM AbhAgiNo bhavissaMti / bhAgIdAra nahIM thAya. aNAdiyaM ca NaM aNavadaggaM dIhamaddhaM cAuraMtasaMsArakaMtAraM te anAdi ananta lAMbA mArgavALA, cAra gati bhujjo-bhujjo No aNupariyaTissati / saMsArarupI araNyamAM vAraMvAra paribhramaNa karaze nahiM. te sijjhimsaMti -jAva- savvadukkhANaM aMtaM krissNti| te siddha thaze -yAva- badhA du:khono aMta karaze. - sUya. su. 2, e. 2, 4.7ra 0 64. dhammavaDutra misaTApAsa siva vo- 64. dharma bahula mizra sthAnanA svarUpanuM prANa : ahAvaretaccassa ThANassa mIsagassa vibhaMgeevamAhijjai- have trIjuM sthAna mizrapakSanuM vikalpa A pramANe kahevAya iha khalu pAINaM vA -jAva- dAhiNaM vA saMtegaiyA maNussA pUrva yAva- dakSiNa dizAmAM keTalAka manuSya evA hoya bhavaMti, taM jahA che, jemake - appicchA, appAraMbhA, appapariggahA,dhammiyA,dhammANuyA te alpa IcchAvALA, alpa AraMbhavALA, alpa -jAva- dhammeNaM caiva vitti kappemANA viharaMti, parigrahavALA, dhArmika, dharmanuM anugamana karanAra -vAva- dharmanAM dvArA AjIvikA karanAra hoya che. susIlA subbayA suppaDiyANaMdA susAhU / te suzIla, suvrata, supratyAnaMda susAdhu che. egaccAo pANAivAyAo paDivirayA jAvajjIvAe, te mAvajIvana keTalAka prANAtipAtathI virata hoya che egaccAo appaDivirayA -jAva- egaccAo kuTTaNa- ane keTalAka avirata cAvatu- keTalAka mAravuM, pIDavuM, piTTaNa-tajjaNa-tADaNa-vaha-baMdhaparikilesAopaDivirayA tarjana, tADana, vadha, baMdha pariphlezathI virata hoya che jAvajjIvAe egaccAo appddiviryaa| ane keTalAka avirata hoya che. je yAva'NNe tahappagArA sAvajjA abohiyA kammaMtA jo A pramANenAM anya sAvadya, abodhi karanAra, bIjA parapANaparitAvaNakarA kajjaMti, tao vi egaccAo prANIone paritApa karanAra, karma vyavahAra karAya che. paDivirayA jAvajjIvAe, egaccAo appddiviryaa| temAMthI paNa keTalAka mAvajIvana virata hoya che ane keTalAka avirata hoya che. Page #758 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1 313 se jahANAmae samaNovAsagA bhavaMti-abhigayajIvA'jIvA, uvaladdhapuNNapAvA, Asava-saMvara-veyaNa-NijjarakiriyA'hikaraNa-baMdha-mokkhakusalA, amahejjAdevAsura-nAga-muvaNNa-jakkha-rakkhasa-kinnarakiMparisa-garUla-gaMdhavva-mahoragAdIehiM devagaNe hiM niggaMthAo pAvayaNAo aNaikkamaNijjA, iNameva niggaMthe pAvayaNe nissaMkiyA nikaMkhiyA nivitigicchA laddhaTTA gahiyaTThA pucchiyaTThA viNicchiyaTThA abhigayaTThA aTThimiMjapemmANurAgarattA, ayamAuso ! niggaMthe pAvayaNe aTaThe, ayaM paramaThe, sese UmiyaphalihA avaMguyadvArA ciyattaMteuraparagharapavesA cAudasaTThamuddiTTha puNNamAsiNIsu paDipuNNaM posahaM sammaM annupaalemaannaa| keTalAka evA zramaNopAsaka hoya che - jo jIva ane ajIvane jANanAra, puNya-pApanAM marmane samajanAra, Azrava, saMvara, vedanA, nirjarA, kriyA, adhikaraNa, baMdha ane mokSanAM viSayamAM kuzala hoya che. satyanAM prati svayaM nizcala deva, asura, nAga, suparNa, yakSa, rAkSasa, kinnara, jiMpuruSa, garuDa, gaMdharva, mahora Adi devagaNonAM dvArA nircatha pravacanathI vicalita thatA nathI. A nigraMtha pravacanamAM zaMkA rahita, kAMkSA rahita, vicikitsA rahita, yathArthane sAMbhaLanAra, grahaNa karanAra, te viSayamAM prazna karanAra, tenuM vinizcaya karanAra, tene jANanAra ane premAnurAgathI anurakta asthi-majAvALA hoya che. he AyuSyamAn ! A nigraMtha pravacana yathArtha che, A paramArtha che, bAkI anartha che. (AvuM mAnavAvALA) te argalAne upara ane daravAjAne khullA rAkhanAra, aMta:pura ane bIjAnA gharomAM koIpaNa rukAvaTa vagara praveza karanAra, caudasa, AThama, amAsa ane pUrNimAe pratipUrNa pauSadhanuM samyapha anupAlana karanAra che. te zramaNa-nigraMthone prAsuka ane aSaNIya azana, pAna, khAdya, svAdya, vastra, pAtra, kaMbala, pAdaprAMchana, auSadha, bhaiSaja, pITha-phalaka, zayyA ane saMstArakanuM dAna ApanAra, bahula zIvrata, guNavrata, viramaNa, pratyAkhyAna ane pauSadhopavAsanAM dvArA tathA yathAparigrahIta tapa:karmanAM dvArA AtmAne bhAvita karatA rahe che. te A pramANenAM vihArathI vicaraNa karatAM - ghaNAM varSo sudhI zramaNopAsaka paryAyanuM pAlana kare che. pAlana karI rogAdinI bAdhAne utpanna thavAthI ke na thavAthI aneka divaso sudhI bhojananAM pratyAkhyAna kare che, pratyAkhyAna karIne aneka divaso sudhI bhojananuM anazananAM dvArA viccheda kare che. viccheda karI AlocanA ane pratikramaNa karI samAdhi pUrvaka kALamAsamAM kALa karIne koI paNa devalokamAM utpanna thAya che. te devaloka mahAn Rddhi, mahAvuti -pAvatu- mahAnuM sukhavALA hoya che. bAkInuM varNana pUrvavata jANavuM joIe -yAvata samaNe niggaMthe phAsuesaNijjeNaM asaNa-pANa-khAimasAimaNaM vattha-paDiggaha-kaMvala-pAyapaMchaNaNaM osahabhesajjeNaM, pIDha-phalaga-sejjAsaMthAgANaM paDilAbhemANA, bahUhi sIlabbaya-guNa-veramaNa-paccakkhANa-posahovavAsehiM ahApariggahiehiM tavokammehiM appANaM bhAvemANA vihrNti| te NaM eyArUveNaM vihAreNaM viharamANAvahaI vAsAI samaNovAsagapariyAga pAuNaMti, pAuNittA AvAhaMsi uppaNNaMsi vA, aNuppaNNaMsi vA, bahUI bhattAI paccakkhAiMti, paccakkhAittA bahUI bhattAI aNamaNAe chedaMti, chedattA, AloiyapaDikkatA samAhipattA kAlamAse kAlaM kiccA aNNayaremu devaloesu devattAe uvavattAro bhavaMti, mahiDDhiemu mahajjuiesu -jAva- mahAsokkhesu / senaM tava -Mvi Page #759 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1314 dravyAnuyoga bhAga-2 A sthAna Arya -cAvata- badhA duHkhonAM kSayano mArga, ekAMta samyapha ane susAdhu che. A trIjuM sthAna mizra pakSanuM vikalpa A pramANe kahela che. esa ThANe Arie savvadukkhappahINamagge-jAva-egaMtasamme sAhU taccassa ThANassa mIsagassa vibhaMge evmaahie| - sUya. su. 2, ma. 2, mu. 726 61. dhammapathIyA purisA vitti rAma ca- ahAvare doccassa ThANassa dhammapakkhassa vibhaMge evamAhijjai-iha-khalu pAINaM vA -jAva- dAhiNaM vA saMtegaiyA maNussA bhavaMti, taM jahAaNAraMbhA apariggahA dhammiyA dhammANugA dhammiTThA -jAva-dhammeNaM ceva vittiM kappemANA viharaMti / susIlA subbayA suppaDiyANaMdA susAhU savvAopANAivAyAopaDivirayA jAvajjIvAe-jAvasavvAo kuTTaNa-piTTaNa-tajjaNa-tADaNa-vahabaMdhaparikilesAo paDivirayA jAvajjIvAe, je yAva'NNe tahappagArA sAvajjA abohiyA kammaMtA parapANaparitAvaNakarA kajjati ta o vi paDivirayA jaavjjiivaae| se jahANAmae aNagArA bhgvNto2. rUriyAmiyA, 2. mAsIsamiyA, rU. sapaITsamiyA, 4. AthaTVT-maMdu-matta- nivanithI. 5. uccaar-paasvnn-khel-siNghaann-jllpaaritttthaavnniyaasmiyaa2. mIsamiyA, 2. vasamiyA, rU. samiyA, 5. dharmapakSIya puruSonI pravRtti ane pariNAma : have bIjuM sthAna dharmapakSanuM vikalpa A pramANe kahevAya che - pUrva -cAvatu- dakSiNa dizAmAM keTalAka manuSya hoya che, jemake - anAraMbhI, aparigrahI, dhArmika, dharmanuM anugamana karanAra, dharmiSTha -vAva-dharmanAM dvArA AjIvikA karatAM rahe che. te suzIla, suvrata, supratyAnaMda arthAt upakArIno upakAra mAnanAra susAdhu che. te jAvajIva sudhI sarva prANAtipAtathI virata cAvatajAvajIva sudhI kuTTana, pIDana, tarjana, tADana, vadha, baMdha, pariphalezathI virata hoya che je A pramANenAM anya sAvadya, abodhi karanAra, bIjA prANIone paritapta karanAra karma-vyavahAra karAya che tenAthI paNa te jAvajIva sudhI prativirata hoya che. jema anagAra bhagavaMta - 1. cAlavAmAM samita, 2. bolavAmAM samiti, 3. AhAranI eSaNAmAM samita, 4, vastra-pAtra levAmAM ane rAkhavAmAM samita, 5. uccAra-pragnavaNa - kapha - zleSma - melanAM utsargamAM samita. 1. manathI samita, 2. vacanathI samita, 3. zarIrathI samita, 1. mana gupti, 2. vacana gupti, 3. kAya gupti. gupta, gupta IndriyavALA, gupta brahmacaryavALA, krodha - mAna-mAyA ane lobhathI mukta, zAMta-prazAMta- upazAMta ane parinirvANane prApta. AzravathI rahita, graMthithI rahita, zokathI rahita ane lepathI rahita. 1. alipta kAMsAnI vATakInI jema snehamukta, 2. zaMkhanI jema raMga rahita, nAmata, 2. mattA, 2. vattA, 3. vAyattA, guttA, guttiMdiyA, guttabaMbhayArI, akohA amANA amAyA alobhA saMtA pasaMtA uvasaMtA pariNibuDA, aNAsavA agaMthA chinnasoyA nirUvalevA 6. vasavA va muvatIyA, 2. saMvo rUva niraMkA, Page #760 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana rU. nIvo va sahiyArDa, 4. gagaNatalaM piva nirAlaMbaNA, 6. vAyuriva apahivaddhA, 6. saravasahinuM va suddhattiyayA, 7. pukkhapattaM va nirUvalevA, 8. hummo va murttiviyA, 6. vidA va vighnamuLA, 10. khaggavisANaM va egajAyA, 11. bhAraMDapakkhI va appamattA, 12. kuMjarA iva soMDIrA, 13. vasabho iva jAyatthAmA, 24. sIdo phava yudghariyA, 6. maMvaro rUva appapA, 16. sAgaro iva gaMbhIrA, 17. caMdo iva somalesA, 18. suro va vittateyA, 19. jaccakaNagaM va jAtarUvA, vasuMdharA iva savvaphAsavisahA, 20. 21. suhutahuyAsaNo viva teyasA jalaMtA / Natthi NaM tesiM bhagavaMtANaM katthavi paDibaMdhe bhavai, se ya paDibaMdhe caubvihe paNNatte, taM jahA . aMDaC 3 vA, rU. 3Ahe rU vA, jaNaM jaNNaM disaM icchaMti taNNaM taNNaM disaM appaDibaddhA suibbhUyA lahubbhUyA appaggaMthA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANA viharaMti / 2. poya! OM vA, 4. vAhe rU vA, tesiM NaM bhagavaMtANaM imA eyArUvA jAyAmAyAvittI dosthA, taM nahIM - 22e matte, idde matte, ame matte, vasame matte, duvAlasame bhatte codasame bhatte, addhamAsie bhatte, mAsie bhatte, domAsie bhatte, temAsie bhatte, caummAsie matte, taMtramAsi matte, jImnAsi! matte / anuttara ca aaN 3. jIvanI jema apratihata gativALA, 4. AkAzanI jema AlaMbana rahita, 5. vAyunI jema svataMtra, 6. zaradaRtunAM jalanI jema zuddha hRdayavALA, 7. kamaLapatranI jema nirlepa, 8. kAcabAnI jema gupta IndriyavALA, 9. pakSInI jema svataMtra vihArI, 10. geMDAnAM zIMgaDAnI jema ekalA, 11. bhAraMDa pakSInI jema apramatta, 1315 12. hAthInI jema parAkramI, 13. baLadanI jema bhArane upADavAmAM samartha, 14. siMhanI jema aparAjIta, 15. maMdara parvatanI jema aprakaMpa, 16. sAgaranI jema gaMbhIra, 17. caMdranI jema saumya manovRttivALA, 18. sUryanI jema dIpti tejasvI, 19. zuddha svarNanI jema sahaja suMdara, 20. pRthvInI jema badhA sparzone sahana karanAra, 21. ghInI agninI jema tejathI dedIpyamAna thAya che. tevA bhagavaMtone koI pratibaMdha nathI. te pratibaMdha cAra prakAranAM kahyA che. jemake - 1. aMDaja, 2. potaja, 3. avagraha, 4. pragraha. te je-je dizAmAM javAnI IcchA rAkhe che. te - te dizAmAM apratibaddha, sUcibhUta, laghubhUta dhana-dhAnyathI rahita, alpa upadhivALA, aparigrahI rahetA, saMyama ane tapanAM dvArA AtmAne bhAvita karatAM vicaraNa kare che. te bhagavaMtonI A pramANe saMyamI jIvana cAlavanArI pravRtti hoya che, jemake - te eka divasano upavAsa, be divasano upavAsa, traNa divasa to upavAsa, cAra divasano upavAsa, pAMca divasano upavAsa, cha divasano upavAsa, eka pakSanAM upavAsa, eka mAsanAM upavAsa, be mAsanAM upavAsa, traNa mAsanAM upavAsa, cAra mAsanAM upavAsa, pAMca mAsanAM upavAsa, cha mAsanAM upavAsa. athavA For Private Personal Use Only Page #761 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 316 dravyAnuyoga bhAga-2 2. #qttara, 2. vivattA , rU. vidhuttavivattA , 4. saMtarA , che. utArA, datUrA , 7. samudrAri IT, 8, saMmaTavara*T[, 1. saMsAra , 20. tannAthasaMsaTT, 27. vidya<Page #762 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1317 rU rU. nitriA , rU, amana-masiT, rU. no LiyAmasamoTuM 36 TarDiyA, 37. paDimaTThAIyA, rU8, gni, 30 varALiya, 40. ThaMDatiyA, 49. trAMsI , 42. mAyAvaII, 43. vI3ST, 44. battayA, 4. baf duyA. 46. Tui , 87. dhuna-maMku-roma-nahIM, 48. savvagAyapaDikamma vippamukkA ciTThati / 32. AyaMbila tapa karanAra, 33. vRta Adi vikRtione na khAnAra, 34. madya-mAMsa na khAnAra, 35. adhika rasavALA bhojana na karanAra, 36. kAyotsarga-mudrAmAM ubhA rahenAra, 37. pratimAkALamAM kAyotsarga mudrAmAM avasthita, 38. vizeSa prakArathI besanAra, 39. vIrAsananI mudrAmAM avasthita, 40. pagane phelAvIne besanAra, 41. lAkaDAnI jema ADA thaIne besanAra, 42. AtApanA lenAra, 43, vastra tyAga karanAra, 44. zarIrathI nirmohI rahenAra, 45. khaMjavALa na karanAra, 46. na dhUkanAra, 47. vALa, mathu, roma ane nakhane na sarjAvanAra. 48. saMpUrNa zarIrane zaNagAravAthI mukta thaIne rahenAra hoya che. tevo A pramANe vicaraNa karatA ghaNA varSo sudhI zrAmasya-paryAyanuM pAlana kare che. pAlana karavAmAM aMtarAya utpanna thavAthI ke na thavAthI, aneka divaso sudhI bhojananAM pratyAkhyAna kare che. pratyAkhyAna karIne aneka divaso sudhI bhojanano tyAga kare che. tyAga karIne je prayojananAM mATe nagna-bhAva, muMDabhAva, snAnano niSedha, dAMtaNano niSedha, chatrano niSedha, caMpalano niSedha, bhUmi-zayyA, phalaka zayyA, kASThazayyA, kezaloca, brahmacaryavAsa, bhikSArtha paraghara praveza thavAthI AhAra prAptamAM lAbha-alAbha, mAna-apamAna, avahelanA, niMdA, bharjanA, gaha, tarjanA, tADanA, nAnA prakAranAM kaTu zabda Adi bAvIza parISaha ane upasarga sahana kare che. sahana karatAM sAdhu dharmanI ArAdhanA kare che. ArAdhanA karatA aMtima ucchavAsa - ni:zvAsomAMthI anaMta, anuttara, nirvAghAta, nirAvaraNa, pUrNa, pratipUrNa, kevaLajJAna darzana prApta kare che. te NaM eeNaM vihAraNaM viharamANA bahUI vAsAI sAmaNNapariyAgaM pAuNaMti, pAuNittA, AbAhaMsi, uppaNNaMsi vA, aNuppaNNaMsi vA bahUI bhattAI paccakkhAiMti, paccakkhittA bahUI bhattAiM aNasaNAe chedeMti, chedettA jassaTTAe kIrai naggabhAve muMDabhAve aNhANage adaMtavaNage achattae aNovAhaNae bhUmisejjA phalagasejjA kaTThasejjA ke saloe baMbhace ravAse paragharapave se laddhAvaladdhaM-mANAvamANaNAo hIlaNAo niMdaNAo khisaNAogarahaNAo-tajjaNAo-tAlaNAo, uccAvayA gAmakaMTagA bAvIsaM parIsahovasaggA ahiyAsijjaMti, ahiyAsijjhittA tamajheM ArAheMti, ArAhittA, caramehiM ussAsanissAsehi aNaMtaM aNuttaraM NivvAghAyaM nirAvaraNaM kasiNaM paDipuNNaM kevalavaraNANa-daMsaNaM samuppADeMti, Page #763 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1318 dravyAnuyoga bhAga-2 samuppADittA tao pacchA sijhaMti, bujhaMti, muccaMti, prApta karIne te siddha, buddha, mukta ane parinirvANane parinibvAyaMti, savvadukkhANaM aMtaM kareMti, prApta kare che tathA badhA duHkhono aMta kare che. egaccA puNa ege bhayaMtAro bhvNti| keTalAka anagAra eka bhava karIne mukta thAya che. avare puNa puvakammAvaseseNaM kAlamAse kAlaM kiccA keTalAka pUrva karma bAkI rahevAthI kALamAsamAM kALa karIne aNNayaresu devaloesu devattAe uvavattAro bhavaMti, taM jahA- devalokamAM devarUpe utpanna thAya che, jemake - mahiDDhIesu mahajjuiesu mahAparakkamesu mahAjasesu te devaloka mahAn Rddhi, mahAdyuti, mahAparAkrama, mahabbalesu mahANubhAvesu mahAsokkhesu, te NaM tattha mahAnuM yaza, mahAnuM baLa, mahAnuM sAmarthya ane mahAnuM devA bhavaMti mahiDDhiyA -jAva- mahAsukkhA hAravirA sukhavALA hoya che. te devalokamAM mahAn RddhivALA iyavacchA kaDaga-tuDiya-thaMbhiyabhuyA aMgaya-kuMDalamaTThagaMDa -vAva- mahAnuM sukhavALA deva hoya che. te hArathI suzobhita vakSa sthaLavALA, bhujAomAM kaDA ane bhuja talakaNNa pIDhadhArI vicittahatthAbharaNA vicittamAlA - rakSaka paheranAra, bAjubaMdha, kuMDaLa, kapALa ane karNa phUlane mauli - mauDA kallANagagaMdha - pavara-vattha-parihiyA dhAraNa karanAra, vicitra hastAbharaNavALA, mastaka para kallANaga-pavara-mallANule vaNadharA bhAsuraboMdI mALA ane mukuTa dhAraNa karanAra, kalyANakArI sugaMdhita palaMbavaNamAladharA, uttama vastra paheranAra, kalyANakArI zreSTha mALA ane anulekhana dhAraNa karanAra, prabhAyukta zarIravALA, lAMbI vanamALAone dhAraNa karanAra, diveNaMrUveNaM, dibveNaM vaNNeNaM, dibveNaM gaMdheNa, diveNaMphAseNaM, divya 5, divya varNa, divya gaMdha, divya sparza, divya dibveNaM saMghAeNaM, dibveNaM saMThANeNaM, divvAe iDDhIe, saMghAta, divya saMsthAna, divya Rddhi, divya dyuti, divAe juIe, divvAe pabhAe, divvAe chAyAe, divvAe divya prabhA, divya chAyA, divya arcA, divya teja, divya accIe, dibveNaM teeNaM , divvAe lesAe dasa disAo lezyAthI dase dizAone udyota ane prabhAsita karanAra, ujjovemANA, pabhAsemANA, gaikallANA, ThiikallANA, kalyANakArI gativALA, kalyANakArI sthitivALA ane AgamessabhaddayA vi bhavaMti, kalyANakArI bhaviSyavALA hoya che. esa ThANe Arie-jAva-savvadukkhappahINamagge egaMtasamme te sthAna Arya yAvatu- badhA duHkhonA kSayano mArga, saahuu| ekAMta samyaka ane susAdhu che. doccassa ThANassa dhammapakkhassa vibhaMge evmaahie| A bIjuM sthAna dharmapakSano vikalpa kahevAya che. ___ - sUya. su. 2, a. 2, su. 714 66. oheNa akiriyA 5. sAmAnya 25thI mariyA : egA akiriyaa| - sama. sama. 1, su.6 akriyA eka che. 67. akiriyA phalaM 7. ahiyAna : pa. se NaM bhaMte ! akiriyA kiM phalA? pra. bhaMte ! maThiyAna 35 cha ? u. goyamA ! siddhipajjavasANaphalA pnnnnttaa| 6. gautama ! tenu tima 3 siddhi prApta 42pArnu che. - viyA. sa. 2, u. 5, su. 26 68. sutta-jAgara-baliyatta-dubbaliyatta-dakkhattaAlasiyattAI 8. supta-jAgRta-sapaNatva-durSaNatva-kSatva- satpanI paDucca sAhu-asAhu parUvarNa apekSAe sAdhu-asAdhu paNAnuM prarUpaNa. __ pa. suttattaM bhaMte ! sAhU, jAgariyattaM sAhU ? pra. bhaMte ! jIvonuM sapta rahevuM sAruM che ke jAgRta rahevuM sAucha ? 1. (ka) pa. sA NaM bhaMte ! akiriyA siM phalA ? pa. se NaM bhaMte ! nivvANe kiM phale ? u. nivvANaphalA, - utta. a. 29, su. 29 u. siddhagaigamaNapajjavasANaphale paNNatte, samaNAuso ! - ThANaM. a. 3, su. 19ary.org. Page #764 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1319 u. jayaMti ! atthegaiyANaM jIvANaM suttattaM sAhU, atthegaiyANaM jIvANaM jAgariyattaM sAhU / pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai, "atthegaiyANaM jIvANaM sattattaM sAhU, atthegaiyANaM jIvANaM jAgariyattaM sAhU ?" 3. jayaMtI ! je ime jIvA ahammiyA, ahammANuyA, ahammiTThA, ahammakkhAI. ahammapaloI ahammapalajjaNA, ahammasamudAyArA ahammeNaM ceva vittiM kappemANA viharaMti, eesi NaM jIvANaM suttattaM saahuu| ee NaM jIvA suttA samANA no bahUNaM pANANaM, bhUyANaM, jIvANaM, sattANaM dukkhaNayAe soyaNayAe -nava-pariyaviyAvalheti | ee NaM jIvA sattA samANA appANaM vA, paraM vA, tadubhayaM vA no bahahiM ahammiyAhiM saMjoyaNAhiM saMjoettAro bhavaMti / eesi NaM jIvANaM suttattaM sAhU / jayaMtI ! je ime jIvA dhammiyA dhammANuyA -jAvadhammeNaM ceva vittiM kappemANA viharaMti, eesi NaM jIvANaM jAgariyattaM saahuu| ee NaM jIvA jAgarA samANA bahUNaM pANANaM-jAvasattANaM adukkhaNayAe -jAva- apariyAvaNayAe vati | ee NaM jIvA jAgaramANA appANaM vA, paraM vA, tabhayaM vA bahahiM dhammiyAhiM saMjoyaNAhiM saMjoettAro bhvNti| ee NaM jIvA jAgaramANA dhammajAgariyAe appANaM jAgaraittAro bhvNti| eesi NaM jIvANaM jAgariyattaM sAhU / se teNaTheNaM jayaMti ! evaM vuccai'atthegaiyANaM jIvANaM suttattaM sAhU, atthegaiyANaM jIvANaM jAgariyattaM sAhU / " pa. baliyattaM bhaMte ! sAhU, dubbaliyattaM sAhU ? u. jayaMtI ! keTalAka jIvonuM supta rahevuM sAruM che ane keTalAka jIvone jAgRta rahevuM sAruM che. pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - keTalAka jIvonuM supta rahevuM sAruM che ane keTalAka jIvone jAgRta rahevuM sAruM che ?" u. jayaMtI ! jo te adhArmika, adharmAnusAraNakartA, adharmiSTha, adharmanuM varNana karanAra, adharmaavalokanakartA, adharmamAM Asakta, adharmAcaraNa karanAra ane adharmathI ja AjIvikA karanAra che. tevA jIvonuM supta rahevuM sAruM che. kAraNake te jIva supta rahe che to aneka prANo, bhUto, jIvo ane satvone du:kha, zoka -yAvataparitApa ApavAmAM pravRtta thatAM nathI. sutA rahevAthI te jIva svayaMne, bIjAne ane sva-parane aneka adhArmika kriyAo (prapaMco)mAM saMyojIta karatA nathI. eTalA mATe te jIvonuM supta rahevuM sAruM che. jayaMtI ! jo te dhArmika, dharmAnusArI -vAvadharmathI ja potAnI AjIvikA karanAra che, te jIvone jAgRta rahevuM sAruM che. kAraNa ke te jIva jAgRta hoya to ghaNA prANo -cAvatu- satvone du:kha -cAvatu- paritApa ApavAmAM pravRtta thatAM nathI. evA (dharmiSTha) jIva jAgRta rahetA svayaMne, bIjAne ane sva-parane aneka dhArmika pravRttiomAM saMyojIta karatA rahe che. evA jIva jAgRta rahetA dharma jAgaraNAthI pote potAne jAgRta karanAra hoya che. mATe A jIvone jAgRta rahevuM sAruM che. mATe he jayaMtI ! evuM kahevAya che ke - keTalAka jIvonuM supta rahevuM sAruM che ane keTalAka jIvone jAgRta rahevuM sAruM che." bhaMte ! jIvonI sabaLatA sArI che ke durbaLatA sArI che ? u. jayaMtI ! keTalAka jIvonI sabaLatA sArI che ane keTalAka jIvonI durbaLatA sArI che. u. jayaMti ! atthegaiyANaM jIvANaM baliyattaM sAhU, atthegaiyANaM jIvANaM dubbaliyattaM saahuu| Page #765 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 320 dravyAnuyoga bhAga-2 pra. bhaMte ! zA mATe evuM kehavAya che ke - keTalAka jIvonI sabaLatA sArI che ane keTalAka jIvonI durbaLatA sArI che ?" jayaMtI ! je jIva adhArmika -yAvata- adharmathI ja AjIvikA kare che, te jIvonI durbaLatA sArI che. pa. se kaNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai "atthegaiyANaM jIvANaM baliyattaMsAhU, atthegaiyANaM navA TuvyastriyajaM sAdU ?" 3. jayaMti ! je ime jIvA ahammiyA -jAva- ahammeNaM ceva vittiM kappamANA viharaMti. eesi NaM jIvANaM dubbaliyattaM saahuu| eeNaM jIvA evaM jahA suttassa tahA dubbaliyassa vattabbayA bhaanniybbaa| baliyassa jahA jAgarassa tahA bhANiyabvaM -jAvasaMjoettAro bhavaMti, eesi NaM jIvANaM baliyattaM sAhU / se teNaTheNaM jayaMti ! evaM vuccai'atthegaiyANaM jIvANaM baliyattaM sAhU, atthegaiyANaM jIvANaM dubbaliyattaM sAhU / " pa. dakkhattaM bhaMte ! sAhU, AlasiyattaM sAhU ? je pramANe jIvonuM sukhapaNAnuM varNana karela che teja pramANe durbaLatAnuM paNa varNana karavuM joIe. jAgRtanAM samAna sabaLatAnuM varNana dhArmika saMyojanoomAM saMyojIta kare che tyAM sudhI kahevuM joIe. evA (dhArmika) jIvonI sabaLatA sArI che. mATe he jayaMtI ! evuM kehavAya che kekeTalAka jIvonI sabaLatA sArI che ane keTalAka jIvonI durbaLatA sArI che." pra. bhaMte ! jIvonuM dakSatva sAruM che ke ALasapaNuM sAruM che ? u. jayaMtI ! keTalAka jIvonuM dakSatva sAruM che ane keTalAka jIvonuM ALasIpaNuM sAruM che. pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - keTalAka jIvonuM dakSatva sAruM che ane keTalAka jIvonuM ALasIpaNuM sAruM che.?" jayaMtI, ! je jIva adhArmika yAvata- adharmathI ja AjIvikA kare che te jIvonuM ALasIpaNuM sAruM che. u. jayaMti ! atyaMgaiyANaM jIvANaM dakkhattaM sAhU, atthegaiyANaM jIvANaM AlasiyattaM sAhU / pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM buccai "atthegaiyANaM jIvANaM dakkhattaM sAhU, atthegaiyANaM jIvANaM AlasiyattaM sAhU ?" jayaMti ! je ime jIvA ahammiyA -jAva- ahammeNaM ceva vittiM kappemANA viharaMti. eesi NaM jIvANaM AlasiyattaM sAhU, ee NaM jIvA alasA samANA no bahUNaM jahA sattA tahA alasA bhaanniybbaa| jahA jAgarA tahA dakkhA bhANiyabvA -jAvasaMjoettAro bhvNti| ee NaM jIvA dakkhA samANA bhuuhiNche. AriyAvadi, 2.3vannAyAvahiM, rU. thevaiyAvadi, 4. tavarasIyAvanvesTi, 5. gilANaveyAvaccehiM, 6. sehaveyAvaccehiM, 7. sutraveyAnvedi, 8. TLayAvadi, 2. saMvayavajohiM, 20sAvajohiM, A jIvo ALasI hovAthI sukhanAM samAna ALasIpaNAnuM varNana karavuM joIe. jAgRtanAM varNananAM samAna dakSatAnA dharmanI sAthe saMyojIta karanAra hoya che tyAM sudhInuM varNana karavuM joIe. te jIva dakSa hoya to - 1. AcArya vaiyAvRtya, 2. upAdhyAya vaiyAvRtya, 3. sthavira vaiyAvRtya, 4. tapasvI vaiyAvRtya, 5. rogI vaiyAvRtya, 6. navadIkSita vaiyAvRtya, 7. kuLa vaiyAvRtya, 8. gaNa vaiyAvRtya, 9. saMgha vaiyAvRtya ane, 10. sAdharmika vaiyAvRtyathI, Page #766 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1321 pote potAne saMlagna karanAra hoya che. mATe A jIvonI dakSatA sArI che. mATe he jayaMtI ! evuM kahevAya che ke - keTalAka jIvonuM dakSatva (udyamIpaNuM) sAruM che ane keTalAka jIvonuM ALasIpaNuM sAruM che." attANaM saMjoettAro bhavaMti / eesi NaM jIvANaM dakkhattaM sAhU / se teNaTheNaM jayaMti ! evaM vuccai - "atthegaiyANaM jIvANaM dakkhattaM sAhU, atthegaiyANaM jIvANaM AlasiyattaM sAhU / " - vicA. sa. ? 2, 3, 2, mu. 28-2 0 69. caubihAo aMtakiriyAo cattAri aMtakiriyAo paNNattAo, taM jahA1. tattha khalu imA paDhamA aMtakiriyA appakammapaccAyAe yA vi bhavai, se NaM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie, saMjamabahule, saMvarabahule, samAhibahule, lUhe, tIraTThI uvahANavaM dukkhakkhave tvssii| tassa NaM No tahappagAre tave bhavai, No tahappagArAveyaNA bhavai, tahappagAre purisajAe dIheNaM pariyAeNaM sijjhai, bujjhai, muccai, pariNicAyAi sabbadukkhANamaMtaM karei, jahA se bharahe rAyA cAuraMtacakkavaTTI, paDhamA aNtkiriyaa| ahAvarA doccA aMtakiriyA, mahAkamme paccAyAe yA vi bhavai, se NaM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pabvaie, saMjamabahule -jAvauvahANavaM dukkhakkhave tavassI, 69. cAra prakAranI aMtakriyAo : aMtakriyA cAra prakAranI kahI che, jemake - 1. temAM A prathama aMtakriyA che - koI puruSa alpa karmonI sAthe manuSya janmane prApta kare che. te muMDita thaIne gRhasthathI aNagAra dharmamAM pravrajIta thAya, saMyama, saMvara ane samAdhiyukta thaIne rukSabhAjI, saMsAra sAgarane pAra karavAno Icchuka, upadhAna karanAra ane duHkhane khapAvanAra tapasvI hoya che. tene na to tevA prakAranAM utkRSTa tapa hoya che ane na te prakAranI utkRSTa vedanA hoya che. A pramANeno puruSa dIrdha paryAyanAM dvArA siddha, buddha, mukta, parinivRtta thaIne badhAM duHkhono aMta kare che. jevI rIte cAtarata cakravartI bharata rAjA, A prathama aMtakriyA che. 2. bIjI etakriyA A pramANe che - koI puruSa ghaNA badhA karmonI sAthe manuSya janmane prApta kare che. te muMDita thaIne gRhasthathI aNagAra dharmamAM pravrajIta thAya, saMyamayukta -vAva-upadhAna karanAra ane du:khane khapAvanAra tapasvI hoya che. tene utkRSTa tapa thAya che. tene utkRSTa vedanA thAya che. A pramANeno puruSa alpakAlika sAdhuparyAyanAM dvArA siddha thAya che cAvata- sarva duHkhono aMta kare che. jevI rIte gajasukumAla aNagAra, A bIjI aMtakriyA che. 3. trIjI aMtakriyA A pramANe che - koI puruSa ghaNA karmonI sAthe manuSya janmane prApta kare che. te muMDita thaIne gRhasthathI aNagAra dharmamAM pravrujita thAya, saMyama yukta -cAvata- upadhAna karanAra ane du:khane khapAvanAra tapasvI hoya che. tassa NaM tahappagAre tave bhavai, tahappagArA veyaNA bhavai, tahappagAre purisajAe nirUddhaNaM pariyAeNaM sijjhai -gAva- savakuvAmaMtaM re. jahA se gayasuhamAle aNagAre, doccA aMtakiriyA / 2. mahAvirA tapa aMtariyA, mahAkamme paccAyAe yA vi bhavai, se NaM muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaie,saMjama bahule-jAvauvahANavaM dukkhakkhave tavassI, Page #767 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 2 dravyAnuyoga bhAga-2 tassa NaM tahappagAre tave bhavai, tene utkRSTa tapa hoya che. tahappagArA veyaNA bhavai, tene utkRSTa vedanA thAya che. tahappagAre purisajAe dIheNaM pariyAeNaM sijjhai A pramANeno puruSa dIrghakAlika sAdhu-paryAyanAM -gAva-savakuvAnumaMte re, dvArA siddha thAya che -vAva- sarva duHkhono aMta kare che. jahA se saNaMkumAre rAyA cAuraMtacakkavaTTI, taccA jema - cAturatna cakravartI sanakumAra rAjA, aNtkiriyaa| A trIjI aMta kriyA che. __ ahAvarA cautthA aMtakiriyA 4. cothI aMtakriyA A pramANe che - appakamma paccAyAe yA vi bhavai,seNaM muMDe bhavittA koI puruSa alpakarmonI sAthe manuSya janmane agArAo aNagAriyaM pavvaie, saMjamabahule -jAva prApta kare che. te muMDita thaIne gRhasthathI anagAra uvahANavaM dukkhakkhave tavassI, dharmamAM pravrujita thAya, saMyamayukta -vAva-upadhAna karanAra ane du:khane khapAvanAra tapasvI hoya che. tassa NaM No tahappagAre tave bhavai, tene na to utkRSTa tapa hoya che. No tahappagArA veyaNA bhavai, na utkRSTa vedanA hoya che. tahappagAre purisajAe nirUddheNaM pariyAeNaM sijjhai A pramANeno puruSa alpakAlika sAdhu-paryAyanAM -nava-savakuvavAnumaMtaM re, dvArA siddha thAya che -vAva- sarva duHkhono aMta kare che. jahA sA marUdevA bhagavaI, cautthA aNtkiriyaa| jema - bhagavatI marudevI, A cothI aMtakriyA che. - TA. . 4, 3. 2, 4. 2 36 70. nIva-vaDAnu piriyA mAvAbhAva pavacha/- 70. jIva-covIsa daMDakomAM aMtakriyAnAM bhAvAbhAvanuM, prarupaNa : pa. jIve NaM bhaMte ! aMtakiriyaM karejjA? pra. bhaMte ! zuM jIva aMtakriyA kare che ? u. goyamA ! atthegaie karejjA, atthegaie no uM. hA, gautama! koI jIva aMtakriyA kare che ane koI reSnA ? jIva karatA nathI. ?-24. parva ne -gAva- ve / de. 1-24, A pramANe nairayikathI vaimAnika sudhI aMtakriyAnAM mATe jANavuM joIe. 1. tene je maMte ! nerANu maMpiriye re ? pra. de, 1, bhaMte ! zuM nAraka nArakomAM rahetA aMtakriyA kare che ? 3. yama ! no rUA samA u. gautama ! A artha samartha nathI. pa. daM. 2. neraie NaM bhaMte ! asurakumAresu aMtakiriyaM pra. daM. 2. bhaMte ! zuM nAraka asurakumAromAM aMtakriyA karejjA? kare che ? 3. mA ! no rUTuM samA u. gautama ! A artha samartha nathI. TUM. rU-24, parva -gAva- vepALa, vara 6.3-24. A pramANe vaimAnika sudhI aMtakriyAnI asamarthatA jANavI joIe. vizeSa - pa. neraie NaM bhaMte ! maNUsesu aMtakiriyaM karejjA ? pra. bhaMte ! zuM nAraka manuSyomAM AvIne aMtakriyA kare che ? . vicA. sa. 1, 3. 2, mu. 18 Page #768 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 3. goyanA ! atye rUchu rennA, atyarUpa no reggA / rUM anurajumAre -khAva- vemANi / evameva cauvIsaM cauvIsaM daMDagA bhavaMti / 71. aNaMtarAgayAINaM cauvIsadaMDaesu aMtakiriyA parUvaNaM OM. ? neraiyA NaM bhaMte! kiM anaMtarAgayA aMtakiriyaM kareMti, paraMparAgayA aMtakiriyaM kareMti ? 6. u. goyamA ! anaMtarAgayA vi aMtakiriyaM kareMti, paraMparAgayA vi aMtakiriyaM kareMti / 6. - 51. 1. 20, mu. ?407-1402 3. evaM rayaNappabhApuDhavI neraiyA vi -jAva- paMkappabhApuDhavI neraiyA / dhUmmappabhApuDhavIneraiyA NaM bhaMte ! kiM aNaMtarAgayA aMtakiriyaM kareMti, paraMparAgayA aMtakiriyaM ti? goyamA ! No aNaMtarAgayA aMtakiriyaM kareMti, paraMparAgayA aMtakiriyaM kareMti / chyuM -khAva- ahebhattamApuvInerayA / OM. 2-23, 26. asurahumArA-khAva-thaLiyamArA puDhavI Au-vaNassaikAiyA ya aNaMtarAgayA vi aMtakiriyaM kareMti, paraMparAgayA vi aMtakiriyaM ti / OM 24-26-27-2o.teGa-vADa-ve'ndriya-te'viyacuriNdiyaa No aNaMtarAgayA aMtakiriyaM kareMti, paraMparAgayA aMtakiriyaM kareMti / daM. 20-24. sesA aNaMtarAgayA vi aMtakiriya kareMti, paraMparAgayA vi aMtakiriyaM kareMti / - vaLa. 5. 20, mu. | 4o 0-642 2 1323 u. gautama ! koI (aMtakriyA) kare che ane koI karatA nathI. A pramANe asurakumArathI vaimAnika sudhI kahevu joIe. A pramANe covIsa daMDakonI covIsa daMDakomAM aMtakriyA kahevI joIe. (A badhI maLIne 24x24 = 576 - praznottara thAya che.) 71. covIsa daMDakomAM anantarAgatAdinI aMtakriyAnuM parupaNa : pra. daM.1, bhaMte ! zuM anantarAgata nairayika aMtakriyA kare che ke paraMparAgata aMtakriyA kare che ? u. gautama ! anantarAgata paNa aMtakriyA kare che ane paraMparAgata paNa aMtakriyA kare che. A pramANe ratnaprabhA pRthvInAM nairayikothI paMkaprabhA pRthvInAM nairayika sudhI aMtakriyAnAM mATe jANavuM joIe. pra. bhaMte ! dhUmaprabhA pRthvInAM anantarAgata vaiyika aMtakriyA kare che ke paraMparAgata aMtakriyA kare che ? u. gautama ! anantarAgata aMtakriyA karatA nathI, paraMtu paraMparAgata aMtakriyA kare che. A pramANe adhaH saptama pRthvI sudhInAM nairayikonI aMtakriyA kahevI joIe. 6.2-13, 16. asukumArathI stanitakumAra sudhI bhavanapati deva tathA pRthvIkAyika, aplAyika ane vanaspatikAyika anantarAgata jIva paNa aMtakriyA kare che ane paraMparAgata paNa aMtakriyA kare che. 6.14,15,17,19, tejaskAyika, vAyukAyika, beIndriya, treIndriya ane caurendriya anantarAgata jIva aMtakriyA karatA nathI. paraMtu paraMparAgata aMtakriyA kare che. 6.20-24. bAkI badhA anantarAgata aMtakriyA paNa kare che ane paraMparAgata aMtakriyA paNa kare che. For Private Personal Use Only Page #769 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1324 dravyAnuyoga bhAga-2 72 mavotarAyA vAyu sama parUvaNaMpa. da. 1. aNaMtarAgayA NaM bhaMte ! neraiyA egasamae NaM kevaiyA aMtakiriyaM pakareMti ? 3. yama ! nadavtv g vA, Dha vA, tifor a, ukkoseNaM ds| rayaNappabhApuDhavIneraiyA vi evaM ceva -jaavvaaluyppbhaapuddhviineriyaa| >> pa. aNaMtarAgayA NaM bhaMte ! paMkappabhApaDhavIneraiyA egasamaeNaM kevaiyA aMtakiriyaM pakareMti ? goyamA ! jahaNNaNaM ekko vA, do vA, tiNNi vA, ukkoseNaM cttaari| pa. daM. 2-11. aNaMtarAgayA NaM bhaMte ! asurakumArA egasamaeNaM kevaiyA aMtakiriyaM pakareMti ? u. goyamA ! jahaNNeNaM ekkA vA, do vA, tiNNi vA ukkoseNaM pNc| aNaMtarAgayAoNaM bhaMte! asurakumArIoegasamaeNaM kevaiyAo aMtakiriyaM pakareMti ? 3. yaHT nadavor UI va, to va, tiUiT vA, ukkoseNaM pNc| evaM jahA asurakumArA sadevIyA tahA -jaavthnniykumaaraa| = 72. eka samayamAM anantarAgata covIsa deDakomAM aMtakriyAnuM prarupaNa : pra. 6.1, bhaMte ! anantarAgata nAraka eka samayamAM keTalI aMtakriyA kare che ? u. gautama ! eka samayamAM te jaghanya eka, be ke traNa ane utkRSTa dasa aMtakriyA kare che. ratnaprabhA pRthvInAM -vAvata- vAlukAprabhA pRthvInAM anantarAgata nAraka paNa A pramANe ja etakriyA kare che. pra. bhaMte ! paMkaprabhA pRthvInAM anantarAgata nAraka eka samayamAM keTalI aMtakriyA kare che ? u. gautama ! eka samayamAM te jaghanya eka, be ke traNa ane utkRSTa cAra aMtakriyA kare che. pra. 8.2-11, bhaMte ! anantarAgata asurakumAra eka - samayamAM keTalI aMtakriyA kare che ? u. gautama ! eka samayamAM te jaghanya eka, be ke traNa ane utkRSTa pAMca aMtakriyA kare che. pra. bhaMte ! anantarAgata asurakumArio eka samayamAM keTalI aMtakriyA kare che ? u. gautama ! eka samayamAM te jaghanya eka, be ke traNa ane utkRSTa pAMca aMtakriyA kare che. A pramANe jema anattarAgata devIo sahita asurakumAronI saMkhyA kahI tevI ja rIte svanitakumAro sudhInI saMkhyA kahevI joIe. pra. 6.12, bhaMte ! anantarAgata pRthvIkAyika eka samayamAM keTalI aMtakriyA kare che ? u. gautama ! eka samayamAM te jaghanya eka, be ke traNa ane utkRSTa cAra aMtakriyA kare che. de. 13. A pramANe apakAyika paNa utkRSTathI cAra, da. 16. vanaspatikAyika che, 6. 20. paMcendriya tiryaMcayonika dasa, paMcendriya tiryaMcayonika strIo dasa. de. 21. manuSya dasa, manuSThANI vIsa. 6. 22. vANavyaMtaradeva dasa, vANavyaMtara devIo pAMca. 6. 23. jyotiSkadeva dasa, jyotiSka devIo vIsa. pa. daM. 12. aNaMtarAgayA NaM bhaMte ! puDhavIkAiyA egasamaeNaM kevaiyA aMtakiriyaM pakareMti ? 3. yama ! nadavori U vA, Dho vA, tifor va, ukkoseNaM cttaari| 6. rU. vaMgAvADA vi rattara DhaM. 16. vAsmA , daM. 20. paMceMdiya-tirikkhajoNiyA dasa, tirikkha-joNiNIo dasa, 8. . madhurasa tasa, mayrga vIe, daM. 22. vANamaMtarA dasa, vANamaMtarIo paMca, daM. 23. joisiyA dasa, joisiNIo vIsaM, Page #770 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1325 daM. 24. vemANiyA aTThasayaM, vemANiNIo viisN| - pUi, 1, 2 0, mu. 2464-642 6 7rU. 13vIjuDavanaMtare eNsiriyA pavaLa- 1. (4) veraphuuri maMta!odito anaMtaraMDakittA Neraiesu uvavajjejjA? 3. yama ! rUTse samaTyA pa. Neraie NaM bhaMte ! NeraiehiMto aNaMtaraM uvvaTTittA asurakumAresu uvavajjejjA? . yama ! jo rUTuM samarhA pa. Neraie NaM bhaMte ! NeraiehiMto aNaMtaraM ubaTTittA nAgakumAresu -jAva- cauridiesu uvavajjejjA ? da. 24. vaimAnika deva eka so ATha, vaimAnika devIo vIsa aMtakriyA kare che. (da. 14-15, anantarAgata tejaskAyika ane vAyukAyika aMtakriyA karatA nathI.) 73. covIsa daMDakomAM udvartanAnattara aMtakriyAnuM prANa : pra. (ka) bhaMte ! nAraka jIva nArakomAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) nArakomAM utpanna thAya che ? u. gautama ! A artha samartha nathI. pra. bhaMte ! nAraka jIva nArakomAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) asurakumAromAM utpanna thAya che ? u. gautama ! A artha samartha nathI. pra. bhUta! nAraka jIva nArakomAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) nAgakumAromAM -vAva- caundriyomAM utpanna thAya che ? u. gautama ! A artha samartha nathI. pra. bhaMte! nAraka jIva nArakomAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) paMcendriya tiryaMcayoniomAM utpanna thAya 3. yama ! Lo samA . pa. Neraie NaM bhaMte ! NaraiehiMto aNaMtaraM ubvaTTittA paMceMdiya-tirikkhajoNiesu uvavajjejjA? u. goyamA ! atthegaie uvavajjejjA, atthegaie No u. gautama ! koI utpanna thAya che ane koI utpanna uvvjjejjaa| thatA nathI. pa. jeNaM bhaMte ! Neraiehito aNaMtaraM uvaTTittA paMceMdiya bhaMte ! je nAraka nArakomAMthI nIkaLIne anantara tirikkhajoNiesu uvavajjejjA seNaM kevalipaNNattaM (sIdhA) paMcendriya tiryaMcayonika jIvomAM utpanna dhamma labhejjA savaNayAe ? thAya che to zuM te kevaLI prarUpita dharma zravaNa lAbha prApta kare che ? u. goyamA ! atthegaie labhejjA, atthegaie No lbhejjaa| gautama ! koI dharma zravaNano lAbha prApta ka. che ane koI karatA nathI. pa. jeNaM bhaMte ! kevalipaNNattaM dhammaM labhejjA savaNayAe pra. bhaMte ! je kevalI- prarUpita dharmazravaNano lAbha se NaM kevalaM bohiM bujhejjA ? prApta kare che zuM te kevalI bodhine prApta kare che ? u. goyamA ! atthegaie bujjhejjA, atthegaie No u. gautama ! koI kevalI bodhine prApta kare che ane koI karatA nathI. pa. jeNaM bhaMte ! kevalaM bohiM bajjhajjA, seNaM saddahejjA, bhaMte ! je kevaLI-bodhine prApta kare che to zuM te pattiejjA, roejjA? tenA para zraddhA, pratIti, ruci kare che ? u. haMtA, goyamA ! saddahejjA pattiejjA roejjA / u. hA, gautama ! te tenA para zraddhA, pratIti, ruci kare che. pa. je NaM bhaMte ! saddahejjA pattiejjA roejjA se NaM pra. bhaMte ! je zraddhA-pratIti-ruci kare che to zuM te AbhiNibohiyaNANa-suyaNANAI uppADejjA? AbhinibodhikajJAna ane zrutajJAna upArjIta kare che ? Page #771 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 226 3. daMtA, TyamAM ! 3MDennA / pa. je NaM bhaMte ! AbhiNibohiyaNANa-suyaNANAI uppADejjA se NaM saMcAejjA sIlaM vA vayaM vA guNaM vA veramaNaM vA paccakkhANaM vA posahovavAsaM vA paDivajjittae? u. goyamA ! atthegaie saMcAejjA, atthegaie No sNcaaejjaa| pa. jeNaMbhaMte ! saMcAejjA sIlaM vA-jAva-posahovavAsaM vA paDivajjittae se NaM ohiNANaM uppADejjA? u. goyamA ! atthegaie uppADejjA, atthegaie No 3LIMIT pa. jeNaM bhaMte ! ohiNANaM uppADejjA, seNaM saMcAejjA muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaittae? vyAnuyoga nAga-2 u. hA, gotama ! te upArjIta kare che. pra. bhaMte ! jo Abhinibodhika jJAna ane zrutajJAnanuM upArjana kare che to zuM te zIla, vrata, guNa, viramaNa, pratyAkhyAna ane pauSadhopavAsa aMgIkAra karavAmAM samartha hoya che ? gautama ! koI aMgIkAra karavAmAM samartha hoya che ane koI samartha hotA nathI. pra. bhaMte ! je zIla pAvata- pauSadhopavAsa aMgIkAra karavAmAM samartha hoya che to zuM te avadhijJAna upArjita kare che ? u. gautama ! koI upArjita kare che ane koI karatA nathI. pra. bhaMte ! je avadhijJAna upArjIta kare che to zuM te muMDita thaIne gRhatyAga karIne anagAra dharmamAM pravrajIta thavAmAM samartha thAya che ? u. gautama ! A artha samartha nathI. pra. bhUta! nAraka jIva nArakomAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) manuSyomAM utpanna thAya che ? u. gautama ! koI utpanna thAya che ane koI utpanna thatA nathI. pra. bhaMte ! je utpanna thAya che to zuM te kevalI prarUpita dharmazravaNano lAbha prApta kare che ? u. gautama ! koI lAbha prApta kare che ane koI karatAM nathI. jema paMcendriya tiryaMcayonikonA viSayamAM kahyuM te pramANe manuSyonAM mATe paNa kahevuM joIe cAvata- pra. bhaMte ! je avadhijJAna upArjita kare che to zuM te muMDita thaIne gRha tyAga karIne anagAra dharmamAM pravrajIta thavAmAM samartha thAya che ? u. gautama! koI samartha thAya che ane koI thatA nathI. 3. mA ! jo sukha sama ! pa. Neraie NaM bhaMte ! NeraiehiMto aNaMtaraM ubvaTTittA maNUsesu uvavajjejjA ? u. goyamA ! atthegaie uvavajjejjA, atthegaie No uvvjjejjaa| pa. jeNaM bhaMte ! uvavajjejjA se NaM kevalipaNNattaM dhamma labhejjA savaNayAe ? u. goyamA! atthagaie labhejjA, atthegaie No lbhejjaa| jahApaMceMdiya-tirikkhajoNiesutahAmaNussesu-jAva pa. jeNaM bhaMte ! ohiNANaM uppADejjA se NaM saMcAejjA muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pabvaittae? u. goyamA ! atthegaie saMcAejjA, atthegaie No sNcaaejjaa| pa. je NaM bhaMte ! saMcAejjA muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaittae se NaM maNapajjavaNANaM uppADejjA? u. goyamA ! atthegaie uppADejjA, atthegaie No 3UArDanA | pra. bhaMte ! je muMDita thaIne gRhatyAga karI anagara dharmamAM pravrajIta thavAmAM samartha thAya che to zuM te manaH paryavajJAna upArjIta kare che ? u. gautama ! koI upArjIta kare che ane koI karatA nathI, Page #772 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1327 pa. je NaM bhaMte ! maNapajjavaNANaM uppADejjA, se NaM kevalaNANaM uppADejjA? u. goyamA ! atthegaie uppADejjA, atthegaie No pra. bhaMte ! je mana:paryavajJAna upArjita kare che to zuM te kevaLajJAna upArjIta kare che ? u. gautama! koI upArjIta kare che ane koI karatA nathI. pa. jeNaM bhaMte ! kevalanANaM uppADejjA se NaM sijjhejjA -jAva- savvadukkhANamaMtaM karejjA? u. goyamA! sijjhejjA -jAva-savvadukkhANamaMtaM krejjaa| pa. Neraie NaM bhaMte ! Neraiehito aNaMtaraM uvvaTTittA vANamaMtara-joisiya-vemANiesa uvavajjejjA? 3. Tyama ! jo phaLa samaTyA pa. (kha) asurakumAreNaM bhaMte ! asurakumArehiMto aNaMtaraM ubvaTTittA Neraiesu uvavajjejjA ? u. goyamA ! No iNaThe samaDhe / pa. asurakumAre NaM bhaMte ! asurakumArehiMto aNaMtaraM ubvaTTittA asurakumAresu uvavajjejjA ? u. goyamA ! No iNaThe samaThe / parva -nava- LiyAre; pa. asurakumAre NaM bhaMte ! asurakumArehiMto aNaMtaraM ucaTTittA puDhavikkAiesu uvavajjejjA ? u. goyamA ! atthegaie uvavajjejjA, atthegaie no uvvjjejjaa| pa. jeNaM bhaMte ! uvavajjejjA se NaM kevalipaNNattaM dhamma labhejjA savaNayAe? 3. yama ! je kuLa samAna evaM Au-vaNaphaIkAiesu vi| pra. bhaMte ! je kevaLajJAna upArjIta kare che to zuM te siddha thAya che -cAvata badhA duHkhono aMta kare che ? u. gautama! te siddha thAya che -yAvatu- badhA duHkhono aMta kare che. bhaMte ! nAraka jIva, nArakomAMthI nIkaLIne zuM anattara (sIdhA) vANavyaMtara, jyotiSka ke vaimAnikomAM , utpanna thAya che ? u. gautama ! A artha samartha nathI. pra. (kha) bhaMte asurakumAra asurakumAromAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) nairayikomAM utpanna thAya che ? u. gautama ! A artha samartha nathI. pra. bhaMte ! asurakumAra asurakumAromAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) asurakumAromAM utpanna thAya che ? u. gautama ! A artha samartha nathI. A pramANe svanitakumAro sudhI jANavuM joIe. pra. bhaMte ! asurakumAra asurakumAromAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) pRthvIkAyikomAM utpanna thAya che ? u. gautama ! koI utpanna thAya che ane koI utpanna thatA nathI. bhaMte ! je utpanna thAya che to zuM te kevaLI prarUpita dharmazravaNano lAbha prApta kare che ? u. gautama ! A artha samartha nathI. A pramANe apamAyika ane vanaspatikAyika jIvonAM viSayamAM samajI levuM joIe. pra, bhaMte ! asurakumAra, asurakumAromAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) tejaskAyika, vAyukAyika, beIndriya, treIndriya ane caundriya jIvomAM utpanna thAya che ? u. gautama ! A artha samartha nathI. avaziSTa paMcendriya tiryaMcayonika, manuSya, vANavyaMtara, jyotiSka ane vaimAnika A pAMcomAM asurakumAranI utpatti AdinuM varNana nairayikonAM anusAra samajavuM joIe. pa. asurakumAre NaM bhaMte ! asurakumArehiMto aNaMtaraM uvvadvittA teu-vAu-beiMdiya-teiMdiya-cauridiesa uvavajjejjA? 3. yama ! rUA samaDhe . avasesesu paMcasu paMceMdiya-tirikkhajoNiyAdisu asurakumAre jahA nnerie| Page #773 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1328 dravyAnuyoga bhAga-2 gve -jhAva- thAya che A pramANe svanitakumAra sudhI jANavuM joIe. pa. (ga) puDhavikkAie NaM bhaMte ! puDhavikkAiehiMto pra. (ga) bhaMte ! pRthvIkAyika jIva, pRthvIkAyikomAMthI aNaMtaraM uvvaTTittA Neraiesu uvavajjejjA ? nIkaLIne zuM anantara (sAMdhA)nairayikomAM utpanna thAya che ? 3. mA ! jo phaLadde samarke. u. gautama ! A artha samartha nathI. evaM asurakumAresu vi -jAva- thaNiyakumAresu vi| A pramANe asurakumArothI svanitakumAro sudhI utpattino niSedha jANavo joIe. pa. puDhavikkAie NaM bhaMte ! puDhavikkAiehito aNaMtaraM pra. bhaMte ! pRthvIkAyika jIva, pRthvIkAyikomAMthI nIkaLIne ubvaTTittA pUDhavikkAiesa uvavajjejjA? zuM anantara (sIdhA) pRthvIkAyikomAM utpanna thAya che ? u. goyamA ! atthegaie uvavajjejjA, atthegaie No gautama ! koI utpanna thAya che ane koI utpanna uvvjjejjaa| thatA nathI. pa. je NaM bhaMte ! uvavajjejjA se NaM kevalipaNNattaM dhamma pra. bhaMte ! je utpanna thAya che to zuM te kevaLI labhejjA savaNayAe? prarUpita dharmazravaNano lAbha prApta kare che ? . jayamA ! jo phaLa samA u. gautama ! A artha samartha nathI. evaM AukkAiyAdIsa NiraMtaraM bhANiyabvaM-jAva A pramANe apakAyikathI caundriya sudhI jIvonI cridie| niraMtara utpattinAM mATe kahevuM joIe. paMceMdiya-tirikkhajoNiya-maNUsesu jahA jerie| paMcendriya tiryaMcayoniko ane manuSyomAM utpatti nairayikonAM samAna jANavuM joIe. vANamaMtara-joisiya-vemANiesu pddiseho| vANavyaMtara, jyotiSka ane vaimAnikomAM pRthvIkAyikanI utpattino niSedha samajavo joIe. evaM jahA puDhavikkAio bhaNio taheva A pramANe jema pRthvIkAyikanI utpattinAM viSayamAM AukkAio vi vaNapphaikAio vibhaanniybyo| kahyuM che te pramANe aprakAyika ane vanaspatikAyikanAM viSayamAM paNa kahevuM joIe. pa. (gha) teukkAie NaM bhaMte ! teukkAiehito aNaMtaraM pra. (gha) bhaMte ! tejaskAyika jIva, tejasakAyikomAMthI uncaTTittA Neraiesa uvavajjejjA? nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) nArakomAM utpanna thAya che ? 3. camA ! sudde samarhA gautama ! A artha samartha nathI. evaM asurakumAresu vi -jAva- thaNiyakumAresu vi| A pramANe tejaskAyika jIvanI asurakumArothI svanitakamAro sudhI utpattino niSedha samajavuM joIe. puDhavikkAiya-Au-teu-vAu-vaNassai-beiMdiya pRthvIkAyika, apakAyika, tejaskAyika, vAyukAyika, teiMdiya-cauridiesu atthegaie uvavajjejjA, vanaspatikAyika, beIndriya, treIndriya ane atthegaie No uvvjjejjaa| caundriyomAM koI utpanna thAya che ane koI utpanna thatA nathI. pa. jeNaM bhaMte ! uvavajjejjA se NaM kevalipaNNattaM dhamma pra, bhaMte ! je utpanna thAya che to zuM te kevaLI prarUpita labhejjA savaNayAe? dharmazravaNano lAbha prApta kare che ? u Page #774 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1329 3. yama ! nA rUpa samA u. gautama ! A artha samartha nathI. pa. teukkAie NaM bhaMte ! teukkAiehiMto aNaMtaraM pra. bhaMte ! tejaskAyika jIva tejaskAyikomAMthI uvvadvittA paMceMdiya-tirikkhajoNiesu uvavajjejjA? nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) paMcendriyatiryaMca yonikomAM utpanna thAya che ? u. goyamA ! atthegaie uvavajjejjA, atthegaie No u. gautama ! koI utpanna thAya che ane koI utpanna uvvjjejjaa| thatA nathI. pa. jeNaM bhaMte ! uvavajjejjA se NaM kevalipaNNattaM dhamma pra. bhaMte ! je (paMcendriyatiryaMcayonikamAM) utpanna thAya labhejjA savaNayAe ? che to zuM te kevaLI prarUpita dharmazravaNano lAbha prApta kare che ? u. goyamA ! atthegaie labhejjA, atthegaie No lbhejjaa| u. gautama ! koI lAbha prApta kare che ane koI karatA nathI. pa. jeNaM bhaMte ! kevalipaNNattaM dhammaM labhejjA savaNayAe pra. bhaMte ! je kevaLI prarUpita dharmazravaNano lAbha prApta se NaM kevalaM bohiM bujjhajjA? kare che to zuM te kevaLabodhine prApta kare che ? 3. kocamA ! jo ; samarke. u. gautama ! A artha samartha nathI. pa. teukkAie NaM bhaMte ! teukkAiehiMto aNaMtaraM pra. bhaMte ! tejaskAyika jIva tejaskAyikomAMthI uvvaTTittA maNUsa-vANamaMtara-joisiya-vemANiesu nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) manuSya, vANavyaMtara, uvavajjejjA? jyotika ke vaimAnikomAM utpanna thAya che ? 3. caHI ! jo rUTuM samarhA uM. gautama ! A artha samartha nathI. evaM jaheva teukkAie NiraMtaraM evaM vAukkAie vi| A pramANe jema tejaskAyika jIvanI niraMtara utpatti AdinA mATe kahyuM te pramANe vAyukAyikanAM viSayamAM paNa samajI levuM joIe. pa. (Da.) beiMdieNaMbhaMte! beiMdiehiMto aNaMtaraM ubadvittA pra. (Da) bhaMte ! beIndriya jIva beIndriya jIvomAMthI Neraiesu uvavajjejjA? nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) nArakomAMthI utpanna thAya che ? 3. gayA ! nahA kuviU/ u. gautama ! jema pRthvIkAyika jIvonAM viSayamAM kahyuM che tevuM ja kahevuM joIe. NavaraM-maNUsesu -jAva-maNapajjavaNANaM uppaaddejjaa| vizeSa :manuSyomAM utpanna thaIne mana:paryAyajJAna sudhI jJAna prApta karI zake che. evaM teiMdiya-cariMdiyAvi-jAva-maNapajjavaNANaM A pramANe treIndriya - caundriya jIva paNa uppaaddejjaa| -yAvata- mana:paryAyajJAna prApta karI zake che. je NaM bhaMte ! maNapajjavaNANaM uppADejjA se NaM pra. bhaMte ! je mana:paryAyajJAna prApta kare che to zuM te kevalaNANaM uppADejjA? kevaLajJAna prApta kare che ? 3. yamI ! jo rUTuM samarhA u. gautama ! A artha samartha nathI. g, (4) caMdriyatirivAvanoforg / aMte ! pra. (ca) bhaMte ! paMcendriya tiryaMcayonika paMcendriya paMceMdiyatirikkhajoNiehiMto aNaMtaraM uvvaTTittA tiryaMcayonikomAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) Neraiesu uvavajjejjA? nArakomAM utpanna thAya che ? Page #775 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1330 dravyAnuyoga bhAga-2 u. goyamA ! atthegaie uvavajjejjA, atthegaie No u. gautama ! koI utpanna thAya che ane koI utpanna uvvjjejjaa| thatA nathI. pa. jeNaM bhaMte ! uvavajjejjA se NaM kevalipaNNattaM dhamma pra. bhaMte ! je utpanna thAya che to zuM te kevaLI prarUpita labhejjA savaNayAe ? dharmazravaNano lAbha prApta kare che ? u. goyamA ! atthegaie labhejjA, atthegaie No u. gautama ! koI lAbha prApta kare che ane koI karatA lbhejjaa| nathI. pa. jeNaM kevalipaNNattaM dhammaM labhejjA savaNayAe se NaM pra. bhaMte ! je kevaLI prarUpita dharmazravaNano lAbha prApta kevalaM bohiM bujjhejjA? kare che to zuM te kevaLabodhine prApta kare che ? u. goyamA ! atthegaie bujhejjA, atthegaie no u. gautama ! koI kevaLabodhine prApta kare che ane koI 3nnennA / karatA nathI. je NaM bhaMte ! kevalaM bohiM bujjhejjA se NaM saddahejjA pra. bhaMte ! je kevaLabodhine prApta kare che to zuM te tenA pattiejjA roejjA? para zraddhA, pratIti, ruci kare che ? u. haMtA, goyamA ! saddahejjA pattiejjA roejjaa| u. hA, gautama ! te tenA para zraddhA, pratIti. ruci kare che. pa. jeNaM bhaMte ! saddahejjA pattiejjA roejjA se NaM bhaMte ! je zraddhA, pratIti, ruci kare che to zuM te AbhiNibohiyaNANa suyaNANa-ohiNANAI Abhinibodhika jJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna uppADejjA? upArjIta kare che ? 3. haMtA, mayaT! 3pannA uM. hA, gautama ! te upArjIta kare che. g, ne i mete ! mafmAvadiyaTTkha-suyaUTI pra. bhaMte ! je Abhinibodhika jJAna, zrutajJAna ane ohiNANAI uppADejjA se NaM saMcAejjA sIlaM vA avadhijJAna upArjIta kare che to zuM te zIlavrata -jhAva- sarovava va parivagnig? -yAvata- poSadhopavAsa aMgIkAra karavAmAM samartha thAya che ? u. goyamA ! No iNaDhe samaDhe / gautama ! A artha samartha nathI. evaM asurakumAresu vi -jAva- thaNiyakumAresu / A pramANe paMcendriya tiryomAMthI nIkaLIne asurakumAromAM -vAvata- svanitakumAromAM utpattinAM viSayamAM jANavuM joIe. egiMdiya-vigaliMdiesu jahA puddhvikaaie| ekendriya ane vikasendriya jIvomAM utpattinuM varNana pRthvIkAyika jIvonAM samAna jANavuM joIe. paMceMdiya-tirikkhajoNiesu maNUsesu ya jahA nnerie| paMcendriya tiryaMcayonika ane manuSyomAM utpattinuM varNana nairayikanAM samAna jANavuM joIe. vANamaMtara-joisiya-vemANiesu jahA Neraiesu / vANavyatara, jyotiSka ane vaimAnika devomAM utpattinuM varNana nairayikonA samAna che. evaM maNUse vi| A pramANe manuSyanI paNa utpattinuM varNana jANavuM joIe. vANamaMtara-joisiya-vemANie jahA asurkumaare| vANavyaMtara, jyotiSka ane vaimAnikanI utpattinuM - TUT. 5. 20, 3. 2427-2442 varNana asurakumAronAM samAna che. Page #776 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1331 74 i-nAstra-kAunsememu purva-mA vAsavADA 74. kRSNa-nIla-kApotalezI pRthvI-apa-vanaspatikAyikomAM aMtakiriyA parUvaNaM aMtakriyAnuM prarupaNa : teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIranAM -jAva- aMtevAsI mAgaMdiyaputte nAmaM aNagAre pagaibhaddae aMtevAsI -cAvata- prakRtibhadra mAkaMdikaputra nAmanA jahA maMDiyaputte -jAva- pajjuvAsamANe evaM vayAsI aNagAre maMDitaputra aNagAranAM samAna -vAva paryApAsanA karatAM A pramANe pUchyuM - pa. se nUNaM bhaMte ! kAUlesse puDhavikAie kAulesse- pra. bhaMte! zuM kApotalezI pRthvIkAyika jIva, kApotalezI hiMto puDhavikAiehiMto aNaMtaraM uvvaTTittA mANusaM pRthvIkAyika jIvomAMthI marIne sIdhA manuSya zarIrane viggahaM labbhai, kevalaM bohiM bujjhai, kevalaM bohiM prApta kare che ane pachI kevaLajJAna upArjIta kare che, bujjhittA tao pacchA sijjhai -jAva- aMtaM karei ? kevaLajJAna upArjIta karIne tatpazcAtu siddha-buddha-mukta thAya che -yAvatu- badhA duHkhono aMta kare che ? u. haMtA, mAgaMdiyaputtA! kAUlesse puDhavikAie -jAva hA, mAkaMdika putra ! te kApotalezI pRthvIkAyika saMta ra aa jIva -vAva- badhA duHkhono aMta kare che. pa. se nUNaM bhaMte! kAUlesse AukAie kAUlessehiMto bhaMte ! zuM kApotalezI akAyika jIva, kApotalezI AukAiehiMto aNaMtaraM uvvaTTittA mANusaM viggahaM akAyika jIvomAMthI marIne sIdhA manuSya zarIrane labbhai mANusaM viggaraM labhittA kevalaM bohiM bujjhai prApta kare che ane manuSya zarIra prApta karIne kevaLa -nA- aMte re ? jJAna prApta kare che, kevaLajJAna prApta karIne -vAva- badhA du:khono aMta kare che ? 3. daMtA, mAriyayttA! krise mArUT3U -nava- uM. hA, mAkaMdika putra ! kApotalezI apUkAyika jIva -vAva- badhA du:khono aMta kare che. pa. se nUNaM bhaMte ! kAUlemse vaNamsaikAie -jAva- aMtaM pra. bhaMte ! kApotalezI vanaspatikAyika jIva -bhAvatukare ! badhA duHkhono aMta kare che ? 3. daMtA, matiyaputtA ! | veva -gAva- aMte reDA hA, mAkaMdika putra ! te paNa A pramANe (pUrvavata) -cAvatu- badhA du:khono aMta kare che. pa. 'sevaM bhaMte ! mevaM bhaMte tti' mAgaMdiyapatte aNagAre "bhaMte !" te A pramANe che, "bhaMte !" te A pramANe mamaNaM bhagavaM mahAvIraM -jAva- vaMdittA namaMsittA che, AvuM kahIne mAkaMdikaputra anagAra zramaNa jeNeva mamaNe niggaMthe teNeva uvAgacchai teNeva bhagavAna mahAvIrane cAvatu-vaMdanA namaskAra uvAgacchittA samaNe niggaMthe evaM vayAsI karIne jyAM zramaNa nigraMtha hatA, te tyAM AvyA ane tenAthI A pramANe kahyuM - "evaM khalu ajjo ! kAulesse puDhavikAie taheva he Aryo ! kApatalezI pRthvIkAyika jIva pUrvokta * -narva-baMta ru. prakArathI -pAvatu- badhA duHkhono aMta kare che, evaM khalu ajjo! kAulesse AukAie -jAva- aMtaM he Aryo ! kApotalezI apUkAyika jIva -vAvara6, badhA duHkhono aMta kare che, evaM khalu ajjo ! kAulemse vaNasmaikAie-jAva he Aryo ! kApotalezI vanaspatikAyika jIva ra3 " -vAva- badhA duHkhono aMta kare che." tANa temamaNA niggaMthA mAgaMdiyapunamsa aNagArassa tadanantara te zramaNa nigraMthone mAkaMdikaputra aNagAre evaM mAikkhamANamma-jAva-evaMpasvamANassa eyamalaiM A pramANe kahyuM -yAvatu- A pramANe prarupaNa karI Page #777 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 332 dravyAnuyoga bhAga-2 No saddahaM ti, pattiyaMti, royaMti, eyamalaiM asaddahamANA apattiemANA aroemANA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchaMti teNeva uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdaMti namasaMti vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI evaM khalu bhaMte!mAgaMdiyaputteaNagAre amhaMevamAikkhai -nava-jIvaM praveevN khalu "ajjo ! kAulesse puDhavikAie -jAvaaMtaM krei| evaM khalu ajjo ! kAulesse AukAie -jAva- aMtaM kareDa evaM khalU ajjo ! kAulasse vnnssikaaie-jaavcaMta rA se dave maMta ! vuiM?" 'ajjo ! ti' samaNe bhagavaM mahAvIre te samaNe niggaMthA AmaMtittA evaM vayAsI te mAnyatA para zraddhA, pratIti, ruci karI nahi ane tenA para azraddhA, apratIti, aruci batAvatA jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI hatA tyAM AvyA ane tyAM AvIne temaNe zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne vaMdana namaskAra karyA ane vaMdana-namaskAra karIne A pramANe pUchyuM - bhaMte ! mAkaMdikaputra aNagAre amArAthI A pramANe kahyuM -vAva- prarUpaNA karI ke - he Aryo ! kApotalezI pRthvIkAyika -yAvatabadhA duHkhono aMta kare che. he Aryo ! kApotalezI apakAyika -thAvata- badhA du:khono aMta kare che. he Aryo ! kApotalezI vanaspatikAyika -vAvabadhA duHkhono aMta kare che. bhaMte ! evuM kevI rIte thaI zake che ?" kahe Aryo !' A pramANe saMbodhita karIne, zramaNa bhagavAna mahAvIre te zramaNa nigraMthothI A pramANe kahyuM - "he Aryo ! mAkaMdikaputra aNagAre je tamane kahyuM che -vAvatu- prarUpaNA karI che - he Aryo ! kApotalezI pRthvIkAyika -yAvatu- badhA du:khono aMta kare che, he Aryo ! kApotalezI aprakAyika -thAvata- badhA du:khono aMta kare che. he Aryo ! kApotalezI vanaspatikAyika -yAvatabadhA du:khono aMta kare che. temanuM A kathana satya che, "he Aryo !" huM paNa A pramANe kahuM chuM -vAva- prarUpaNA karuM chuM. he Aryo ! kRSNalezI pRthvIkAyika jIva kRSNalezI pRthvIkAyikomAMthI nIkaLIne vAva- badhA du:khono aMta kare che. he Aryo ! nIlalezI pRthvIkAyika paNa vAvatabadhA du:khono aMta kare che. A pramANe kApotalezI pRthvIkAyika paNa vAvatabadhA du:khono aMta kare che. jaM NaM ajjo ! mAgaMdiyaputte aNagAre tubbhe evamAikkhai -jAva-parUveievaM khalu ajjo ! kAulesse puDhavikAie -jAvaaMtaM karei, evaM khalu ajjo! kAulesse AukAie-jAva-aMtaM 26, evaM khalu ajjo ! kAulesse vaNassaikAie -jAvaaMtaM karei, sacceNaM esamaThe, ahaM piNaM ajjo! evamAikkhAmi -gAva-purva pafmAM evaM khalu ajjo ! kaNhalesse puDhavikAie kaNhalessahiMto puDhavikAiehiMto -jAva- aMtaM krei| evaM khalu ajjo ! nIlalesse puDhavikAie -jAva" aMta 3, evaM kAulesse vi, Page #778 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1333 jahA puDhavikAie evaM AukAie vi, evaM je pramANe pravIkAyikanAM viSayamAM kahyuM te pramANe vaNassaikAie vi, sacce NaM esmjheN| apakAyika ane vanaspatikAyika -vAvata- badhA duHkhono aMta kare che. A varNana satya che tyAM sudhI kahevuM joIe. 'savaM bhaMta ! sevaM bhaMte tti' samaNA niggaMthA samaNaM "bhaMte te A pramANe che, bhaMte ! te A pramANe mahAvIraM vaMdaMti namasaMti vaMdittA namaMsittA jeNeva che." te kahIne e zramaNa- nikoe zramaNa bhagavAna mAgaM diyaputte aNagAre teNeva uvAgacchaMti mahAvIra svAmIne vaMdana namaskAra karyA ane vaMdanA uvAgacchittA mAgaMdiyaputtaM aNagAraMvaMdati namasaMti namaskAra karIne jyAM mAkaMdika putra aNagAra hatA vaMdittA namaMsittA eyamajheM sammaM viNaeNaM tyAM AvyA, tyAM AvIne vaMdana namaskAra karyA. munnI-munno vAti vaMdanA namaskAra karIne pachI tevoe (tenA varNananI avajJAna mATe) tenAthI vinayapUrvaka - viyA, se. 28, 3. rU, mu. 2-7 vAraMvAra kSamAyAcanA karI. 71. vIsataMku tityAre pravariyA cava- 75. covIsa daMDakomAM tIrthakaratva ane aMtakriyAnuM prANa : g, , , UTCHpUDhaviraphuI aMta ! racaTMma- pra. 8,1. bhaMte ! ratnaprabhA pRthvIno narayikajIva puDhavineraiehiMto aNaMtaraM uvvaTTittA titthagarattaM ratnaprabhA-pRthvInAM nairayikothI nIkaLIne zuM labhejjA ? anantara (sIdhA) tIrthaMkara pada prApta kare che ? u. goyamA ! atthegaie labhejjA, atthegaie No lbhejjaa| u. gautama ! koI tIrthaMkara pada prApta kare che ane koI karatA nathI. pa. se keNaTheNaM bhaMte ! evaM vuccai pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - pratyeAphA -mengA, tyArUU o -menbA ?" 'koI tIrthaMkara pada prApta kare che ane koI karatA nathI."? u. goyamA ! jassa NaM rayaNappabhApuDhavineraiyassa u. gautama ! je ratnaprabhA pRthvInAM nArake tIrthakara titthagaraNAma-goyAI kammAI baddhAiM puTThAiM nidhattAI nAma-gotra karma baddha, spaSTa, nidhatta kRta nikAcita kaDAI paTThaviyAI NiviTThAI abhiniviTThAI karela, prasthApita karela, (sthita karela), abhiniviSTa abhisamaNNAgayAiM udiNNAI, No uvasaMtAI bhavaMti, (vizeSa rupathI sthita karela), abhisamanvAgata karela ane udayamAM Avela paNa upazAMta thayela nathI. se NaM rayaNappabhApuDhavineraie rayaNappabhApuDhavi te ratnaprabhA pRthvInA nairayika ratnaprabhA pRthvInAM neraiehiMto aNaMtaraM uvvaTTittA titthagarattaM nairayikomAMthI nIkaLIne anantara (sIdhA) tIrthakara megnA, padane prApta kare che, jassa NaM rayaNappabhApuDhavineraiyassa titthagaraNAma paraMtu je ratnaprabhApRthvInAM nairayika tIrthaMkara nAma goyAI No baddhAiM -jAva- No udiNNAI uvasaMtAI gotra karma bAMdhela nathI -pAvata- udayamAM AvyuM mavaMti, nathI ane upazAMta che. seNaM rayaNappabhApuDhavineraie to aNaMtaraM uvvaTTittA te ratnaprabhA pRthvInAM nairayika ratnaprabhA pRthvIthI titthagarattaM No labhejjA, nIkaLIne sIdhA tIrthaMkarapada prApta karatA nathI. se teNa?NaM goyamA ! evaM vuccai mATe he gautama ! evuM kahevAya che ke - 'atthagaie labhejjA, atthegaie No lbhejjaa|" koI nairayika tIrthaMkara pada prApta kare che ane koI karatA nathI." Page #779 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1334 pa. paMkappabhApuDhavinerae gaM bhaMte! paMkaSpabhApuDhavineraiehiMto anaMtaraM uvvaTTittA titthagarataM labhejjA ? 3. goyamA ! No iNaTThe samaTThe, aMtakiriyaM puNa karejjA / pa. dhUmappabhApuDhavineraie NaM bhaMte! dhUmappabhApuDhavi nera ehiMtA anaMtaraM uccaTTittA titthagataM labhejjA ? goyamA ! No iNaTThe samaTThe, biraDaM puNa labhejjA / pa. tamApuDhavineraie NaM bhaMte ! tamApuDhavineraiehiMto anaMtaraM uvvaTTittA titthagarattaM labhejjA ? 3. u. goyamA ! No iNaTTe samaTThe, virayAvirayaM puNa namunA 5. asattamA puDhavineraie NaM bhaMte ! ahesattamA puDhavinareiehiMto anaMtaraM uvvaTTittA titthagarattaM menA? 3. yamA ! to phaLaddhe mamache, mammatta puna tame jJAA evaM - jAva- vAlluyappabhApuDhavinerahaehiMto titthagarataM menA 6. .. 5. goyamA ! No iNaTThe samaTThe, aMtakiriMya puNa karejjA | evaM nirantaraM - jAva- AukkAie daM. 14. teukkAie NaM bhaMte ! teukkAiehiMto anaMtaraM ubvaTTittA titthagarattaM labhejjA ? 3. kuM. 2-2 rU. anuvumAre gaM maMte ! anurajumAreAiMto anaMtaraM ubvaTTittA titthagarattaM labhejjA ? goyamA ! No iNaTThe samaTThe, kevalipaNNattaM dhammaM labhejja savaNayAe / evaM vAukkAie vi / dravyAnuyoga bhAga-2 A pramANe vAlukAprabhA pRthvI sudhInAM nairiyakomAMthI nIkaLIne sIdhA tIrthaMkara pada prApta kare che. (ane koI karatA nathI.) pra. bhaMte ! paMkaprabhA pRthvInAM nAraka paMkaprabhA pRthvInAM nairiyakomAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) tIrthaMkara pada prApta kare che ? 3. gautama ! A artha samartha nathI. paraMtu te antakriyA karI zake che. pra. bhaMte ! dhUmaprabhA pRthvInAM nA2ka dhUmaprabhA pRthvInAM nArakomAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) tIrthaMkara pada prApta kare che ? u. gautama ! A artha samartha nathI, paraMtu te virati prApta karI zake che. pra. bhaMte ! tamApRthvInAM nAraka tamApRthvInAM nArakomAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) tIrthaMkara pada prApta karI zake che ? u. gautama ! A artha samartha nathI. paraMtu te viratAvirata (deza virati) ne prApta karI zake che. pra. bhaMte ! adhaHsaptama pRthvInAM nAraka adhaHsaptama pRthvInAM naiyikomAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) tIrthaMkara pada prApta kare che ? u. gautama ! A artha samartha nathI. paraMtu te samyaktva prApta karI zake che. pra.naM.2-13, bhaMte ! asurakumAra deva asurakumAromAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) tIrthaMkara pada prApta kare che ? u. gautama ! A artha samartha nathI, paraMtu te antakriyA karI zake che. A pramANe niraMtara aAyika sudhI jANavuM joIe. pra. 6.14, bhaMte ! tejaskAyika jIva tejaskAyikomAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) tIrthaMkara pada prApta kare che ? u. gautama ! A artha samartha nathI. paraMtu te kevaLI prarUpita dharmazravaNa prApta karI zake che. A pramANe vAyukAyikanAM viSayamAM paNa samajI levu joIe. Page #780 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 5. u. goyamA ! No iNaTThe samaTThe, aMtakiriyaM puNa karejjA / 1. OM. 27-22, vedaMviya-te'yi-pariniAM maMte ! iMdiya iMdiya cauriMdiehiMto anaMtaraM uvvaTTittA titthagarattaM labhejjA ? u. goyamA ! No iNaTThe samaTThe, maNappajjavaNANaM puNa uppADejjA / 5. 3. OM ?-6, vaLAva! [ maMte ! vADAihiNto anaMtaraM uvvaTTittA titthagarattaM labhejjA ? 5. OM. 20-23, paMcaMdriya-tirivanoLiya-mabhUtavaannmNtr - joisie NaM bhaMte ! paMceMdiyatirikkhajoNiya maNUsa vANamaMtara joisiehiMto anaMtaraM uvvaTTittA titthagarattaM labhejjA ? T. goyamA ! No iNaTThe samaTThe, aMtakiriyaM puNa karejjA | 3. poyamA ! atye tameSnA, atyA no lamegnA | evaM jahA rayaNappabhApuDhavineraie / daM. 24. sohammagadeve NaM bhaMte ! anaMtaraM cayaM caittA titthagarattaM labhejjA ? va -nAva- sadghatihAdeve / - 51. 1. 20, mu. 2444-2468 76. cauvIsadaMDaesu cakkavaTTiAINaM parUvaNaM 3. gyaNappabhApuDhavineraie NaM bhaMte ! rayaNappabhApuDhavineraiehiMto anaMtaraM uvvaTTittA cakkavaTTittaM samenA? 3. goyamA ! atcAkaNa tamannA, atyAghu jo tamegnA | 1. me vaMdvenuM maMte ! vaM yuad 'atcAi tamannA, atyAghu jo meggA ?' goyamA ! jahA syaNappabhApuDhavI neraiyassa titthagarate / pra. 6.15-16, bhaMte ! vanaspatikAyika jIva vanaspatikAyikomAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) tIrthaMkara pada prApta kare che ? 1335 u. gautama ! A artha samartha nathI. paraMtu te antakriyA karI zake che. pra. 6. 17-19, bhaMte ! beIndriya- treIndriya- caurendriya jIva beIndriya, teIndriya, caurendriya jIvomAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) tIrthaMkara pada prApta kare che ? u. gautama ! A artha samartha nathI paraMtu manaH paryavajJAnanuM upArjana karI zake che. pra. daM. 20-23, bhaMte ! paMcendriya tiryaMcayonika-manuSya, vANavyaMtara ane jyotiSka deva paMcendriya tiryaMca yonika, manuSya, vANavyaMtara ane jyotiSka devomAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) tIrthaMkara pada prApta kare che ? u. gautama ! A artha samartha nathI, paraMtu antakriyA karI zake che. pra. 6, 24, bhaMte ! saudharma kalpanAM deva, potAnA bhavathI cyavana karIne zuM anantara (sIdhA) tIrthaMkara pada prApta kare che ? u. gautama ! koI prApta kare che ane koI karatA nathI. bAkInuM varNana ratnaprabhA pRthvInAM nArakanAM samAna jANavuM joIe. A pramANe sarvArthasiddha vimAnanAM deva sudhI jANavuM joIe. 76. covIsa daMDakomAM cakravartitva AdinI parupaNA : pra. bhaMte ! ratnaprabhA pRthvInAM nAraka ratnaprabhA pRthvInAM nArakomAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) cakravartIpada prApta kare che ? u. gautama ! koI cakravatI pada prApta kare che ane koI karatA nathI. pra. bhaMte ! zA mATe evuM kahevAya che ke - koI cakravartIpada prApta kare che ane koI karatA nathI"? For Private Personal Use Only u. gautama ! jema ratnaprabhA pRthvInAM nArakane tIrthaMkara padanI prAptinAM saMbaMdhamAM kahyuM che. (te pramANe ahIM paNa kahevuM joIe. ) Page #781 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133: pa. sakkaraNabhApuDhavineraie NaM bhaMte ! sakkarappabhApuDhavineraiehiMto anaMtaraM uvvaTTittA cakkavaTTittaM tamannA? 3. goyama ! jo phATyuM samache| 6. 3. pa 3. va -khAva- ahetattamApuvinera / tiriya- maNuNaM bhaMte! tiriya-maNuehiMto anaMtaraM uvvaTTittA cakkavaTTittaM labhejjA ? goyamA ! No iNaTThe samaTThe / bhavaNavai-vANamaMtara-joisiya-vemANie NaM bhaMte ! bhavaNavai-vANamaMtara - joisiya- ve mANiehiMto anaMtaraM ubvaTTittA cakkavaTTittaM labhejjA ? goyamA ! atyegaie labhejjA, atthegaie No labhejjA / evaM valadevattaM pi / NavaraM sakkarappabhApuDhavineraie vi labhejjA / evaM vAsudevattaM dohiMto puDhavIhiMto vemANiehiMto ya aNuttarovavAiyavajjehiMto, sesesu No iNaTThe samaTThe / maMDajhiyatta-ahesattamA-teka-vADavapnahito| - 51. 1. 20, mu. 2462-246 6 77. cauvIsadaMDaesu cakkavaTTi rayaNANamuvavAo 1. seNAvairayaNattaM 2. gAhAvaDayAtta, rU. 142Latta, 4. purohiyarayaLatta, 5. itthirayaNattaM ca evaM ceva, NavaraM-aNuttarovavAiyavajjehiMto / AsarayaNattaM hatthiyaNattaM ca rayaNappabhAo NiraMtaraM jAvamahamAro atthegaie labhejjA, atthegaie No labhejjA / For Private dravyAnuyoga bhAga-2 pra. bhaMte ! zarkarAprabhA pRthvInAM nAraka zarkarAprabhA pRthvInAM nArakomAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) cakravartIpada prApta kare che ? u. gautama ! A artha samartha nathI. A pramANe adhaH saptama pRthvInAM nAraka sudhI jANavuM joIe. pra. bhaMte ! tiryaMcayonika ane manuSya tiryaMcayoniko ane manuSyomAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) cakravartIpada prApta kare che ? gautama ! A artha samartha nathI. bhaMte ! bhavanapati, vANavyaMtara, jyotiSka ane vaimAnika deva bhavanapati, vANavyaMtara, jyotiSma ane vaimAnika devomAMthI nIkaLIne zuM anantara (sIdhA) cakravartI pada prApta kare che ? u. pra. u. gautama ! koI cakravartI pada prApta kare che ane koI karatA nathI. A pramANe baLadevatvanAM viSayamAM paNa samajI levuM joIe. vizeSa : zarkarAprabhA pRthvInAM naiyika paNa - baLadeva pada prApta karI zake che. A pramANe vAsudevatva be pRthvIo (ratnaprabhA, zarkarAprabhA)thI tathA anuttaropapAtika devone choDIne bAkI vaimAnikathI prApta karI zake che, paraMtu zeSa jIvomAM A artha samartha nathI. adhaH saptama pRthvInA nArako tathA tejaskAyika, vAyukAyika jIvone choDIne zeSa jIvomAMthI nIkaLIne anantara (sIdhA) manuSyabhavamAM utpanna jIva mAMDalika (jAgIradAra) pada prApta kare che. 77. covIsa daMDakomAM cakravartI ratnono upapAta : 1. senApati ratnapada, 2. gAthApati (bhaMDArI), 3. suthAra ratnapada, 4. purohita ratnapada ane 5. strI ratnapadanI prAptinAM saMbaMdhamAM paNa A pramANe jANavuM joIe. vizeSa : anuttaropapAtika devone choDIne senApati ratna Adi pada prApta thAya che. ratnaprabhA pRthvIthI laIne niraMtara sahastrAra devalokanAM deva sudhI koI jIva azvaratna ane hastiratna pada prApta kare che ane koI karatA nathI. Personal Use Only Page #782 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1339 cakkarayaNattaM chattarayaNattaM cammarayaNattaM daMDarayaNataM asurakumArothI laIne niraMtara IzAnakalpa sudhImAMthI asirayaNattaM maNirayaNattaM kAgiNirayaNattaM eesi NaM yatna, chatraratna, bharatna, 172tna, masiratna, asurakumArahiMtA AraddhaMNiraMtaraM-jAva-IsANeMhitouvavAo, maNiratna ane kAkiNIratnanI utpatti thAya che. sesehito No iNaDhe samaThe / zeSa jIvomAMthI thatI nathI. - paNNa. pa. 20, dA. 4, su. 1467-1469 78. bhavasiddhiyANaM aMtakiriyAkAla parUvarNa bhavasiddhikonI aMtaH kriyAnuM kALa prANa : saMtagaiyA bhavasiddhiyA jIvA, je egaNaM bhavaggahaNaNaM keTalAka bhava siddhika jIva evA hoya che ke je eka manuSya sijjhissaMti, bujjhissaMti muccissaMti, parinivvAissaMti, bhava grahaNa karIne siddha, buddha, mukta, parinivRtta thaze savvadukkhANamaMtaM karissaMti / ane badhA du:khono aMta karaze. - sama. sama. 1, su. 46 saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je dohiM bhavaggahaNehiM keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je be bhava grahaNa sijjhissaMti -jAva- savvadukkhANamaMtaM karissaMti / rIne siddha thaze -yAvata-adhA mono aMta 12ze. - sama. sama. 2, su. 23 saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je tihiM bhavaggahaNehiM keTalAka bhava siddhika jIva evA che je traNa bhava grahaNa sijjhassaMti -jAva-savvadukkhANamaMtaM krissNti| urIne siddha thaze -yAvata-adhA hubhono aMta 42ze. - sama. sama. 3, su. 24 saMtagaiyA bhavasiddhiyA jIvA je cauhiM bhavaggahaNehiM keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je cAra bhava grahaNa sijjhassaMti -jAva- savvadukkhANamaMtaM karissaMti / uzane siddha thaze -yAvata-mayA mono mata 72ze. - sama. sama. 4, su. 18 saMtagaiyA bhavasiddhiyA jIvA je paMcahiM bhavaggahaNehiM keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je pAMca bhava grahaNa sijjhirasaMti -jAva-savvadukkhANamaMtaM karissaMti / karIne siddha thaze -vAva- badhA duHkhono aMta karaze. - sama. sama. 5, su. 22 saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je chahiM bhavaggahaNehiM keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je cha bhava grahaNa sijjhissaMti -jAva- savvadukkhANamaMtaM karissaMti / karIne siddha thaze -yAvata- badhA du:khono aMta karaze. ___ - sama. sama. 6, su. 17 saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je sattahiM bhavaggahaNehiM keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je sAta bhava grahaNa sijjhissaMti -jAva- savvadukkhANamaMtaM karissaMti / rIne siddha thaze -yAvata- AdhA mono mata 72ze. - sama. sama. 7, su. 23 saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je aTThahiM bhavaggahaNehiM keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je ATha bhava grahaNa sijjhissaMti -jAva-savvadukkhANamaMtaM karissaMti / zane siddha thaze -yAvata- AdhA mono aMta 42ze. - sama. sama. 8, su. 18 saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je navahiM bhavaggahaNehiM keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je nava bhava grahaNa sijjhissaMti -jAva- savvadukkhANamaMtaM karissaMti / karIne siddha thaze -vAva- badhA duHkhono aMta karaze. - sama. sama. 9, su. 20 saMtagaiyA bhavasiddhiyA jIvA je dasahiM bhavaggahaNehiM keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je dasa bhava grahaNa sijjhissaMti -jAva- savvadukkhANamaMtaM karissaMti / rIne siddha thaze-yAvata-adhA dono mata 42ze. - sama. sama. 10, su. 25 Page #783 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1336 dravyAnuyoga bhAga-2 keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je agiyAra bhava prahaNa karIne siddha thaze -yAvata- badhA du:khono aMta karaze. keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je bAra bhava grahaNa zane siddha thaze -yAvat-yA du:mono aMta 42ze. keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je tera bhava grahaNa urIne siddha thaze -yAvata-adhA mono saMta 42ze. keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je cauda bhava grahaNa rIne siddha thaze -yAvat-madhA :mono aMta 72ze. keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je paMdara bhava grahaNa karIne siddha thaze -vAva- badhA du:khono aMta karaze. keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je soLa bhava grahaNa karIne siddha thaze -vAvata- badhA du:khono aMta karaze. saMtagaiyA bhavasiddhiyA jIvAje ekkArasahiM bhavaggahaNehiM sijjhissaMti -jAva- savvadukkhANamaMtaM karissaMti / - sama. sama. 11, su. 16 saMtagaiyA bhavasiddhiyA jIvA je bArasahiM bhavaggahaNehiM sijjhissaMti -jAva-savvadukkhANamaMtaM karissaMti / - sama. sama. 12, su. 20 saMtagaiyA bhavasiddhiyA jIvA je terasahiM bhavaggahaNehiM sijjhissaMti -jAva-savvadukkhANamaMtaM karissaMti / - sama. sama. 13, su. 17 saMtagaiyA bhavasiddhiyA jIvA je cauddasahiM bhavaggahaNahiM sijjhissaMti -jAva- savvadukkhANamaMtaM karissaMti / - sama. sama. 14, su. 18 saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je paNNarasahiM bhavaggahaNehiM sijjhissaMti -jAva-savvadukkhANamaMtaM karissaMti / - samasama. 15, su. 16 saMtagaiyA bhavasiddhiyA jIvA je solasahiM bhavaggahaNehiM sijjhissaMti -jAva- sabvadukkhANamaMtaM karissaMti / - sama. sama. 16, su. 16 maMtagaiyA bhavasiddhiyA jIvA je sattarasahiM bhavaggahaNehiM sijjhissaMti -jAva-savvadukkhANamaMtaM krissNti| - sama. sama. 17,su. 21 saMtagaiyA bhavasiddhiyA jIvA je aTThArasahiM bhavaggahaNehiM sijjhismaMti -jAva-savvadukkhANamaMtaM karissaMti / - sama. sama. 18, su. 18 saMtagaiyA bhavasiddhiyA jIvA jeegUNavIsAe bhavaggahaNehiM sijjhissaMti -jAva-savvadukkhANamaMtaM karissaMti / - sama. sama. 19, su. 15 saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je vIsAe bhavaggahaNehiM sijjhissaMti -jAva-savvadukkhANamaMtaM karissaMti / - sama. sama. 20, su. 17 saMtagaDayA bhavasiddhiyA jIvA je ekkavIsAe bhavaggahaNehiM sijjhissaMti -jAva- savvadukkhANamaMtaM karissaMti / - sama. sama. 21, su. 14 saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je bAvIsAe bhavaggahaNehiM sijjhissaMti -jAva-savvadukkhANamaMtaM karissaMti / - sama. sama. 22, su..1 e keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je sattara bhava prahaNa karIne siddha thaze -yAvata-badhA duHkhono aMta karaze. keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je aDhAra bhava ALSrIne siddha thaze-yAvata-adhA ponomaMta ze. keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je ogaNIsa bhava ahArIne siddha thaze-yAvata-adhA hubhono aMta 2ze. keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je vIsa bhava grahaNa rIne siddha thaze -yAvata- adhA :mono saMta 42ze. keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je ekavIsa bhava rIne siddha thaze-yAvata-adhA mono aMta 42ze. keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je bAvIsa bhava rahaNa karIne siddha thaze -vAva- badhA duHkhono aMta karaze. & Personal use only Page #784 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rayA na 1334 keTalAka nava niddhika jIva evA che ke je tevI bhAva prahaNa karIna siddha karo -jAvata- badhA du:khono aMta karo. keTalAka bhava ri: jIva evA che ke je corInuM nava rahaNa karIne siddha thaze -vAva- badhA du:khano an -rA. keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je pIna bhava grahaNa karIne siddha thaze -yAvata- badhA du'no aMta Do. keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je chavvIra bhava prasAzana siddha yaze-yAvata-pAdonopaMta 2ze. keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je sattAvIsa bhava a zane ti yaze-yAvata-adhA mono mata 12ze. mategaDyA bhavamiDiyA jIvA je tavIsAe bhavaggahaNehi mijjhimmati -jAva- savvadukkhANamaMtaM karimsati / - sama. sama. 23, su. 13 maMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je cauvIsAe bhavaggahaNahiM sijjhissaMti -jAva- savvadukkhANamaMtaM karissaMti / - sama. sama. 24, su. 15 saMtagaiyA bhavasiddhiyA jIvA je paNavIsAe bhavaggahaNehiM sijjhissaMti -jAva- sabbadukkhANamaMtaM karissati / - sama. sama. 25, su. 18 maMtagaiyA bhavasiddhiyA jIvA je chabbIsAe bhavaggahaNahi sijjhismaMti -jAva- savvadukvANamaMtaM karissaMti / - sama. sama. 26, su. 11 maMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je sattAvIsAe bhavagahAha sijjhissaMti -jAva- savvadukkhANamaMtaM karismati ! - sama. sama. 27, mu. 15 saMtagaDayA bhavasiddhiyA jIvA je aTThAvIsAe bhavagahaNehi sijjhissaMti -jAva-savvadukkhANamaMtaM kariti / - sama. sama. : 8, mu. 15 saMtagaiyA bhavasiddhiyA jIvAjeegaNatIsAe bhavaggahaNahiM sijjhissaMti -jAva- savvadukkhANamaMtaM karimmati / - sama. sama. 29, su. 15 saMtegaiyA bhavasiddhiyA jIvA je tIsAe bhavaggahaNahiM sijjhissaMti -jAva- savadukkhANamaMtaM karissati / - sama. sama. 30, su. 16 saMtagaiyA bhavasiddhiyA jIvAje ikkatIsAe bhavaggahaNahiM sijjhissaMti -jAva- savvadakkhANamaMtaM karissaMti / - sama. sama. 31, su. 18 saMtagaiyA bhavasiddhiyA jIvA je battIsAe bhavaggahaNehi sijjhismati -jAva- savvadukkhANamaMtaM krismNti| - sama.sama. 32, su. 14 matagaiyA bhavasiddhiyA jIvA je tettIsAe bhavaggahaNahi sijjJistAMta -jAva- savvadukkhANamata karissati / keTalAka bhara sidika jIva evA che ke je ayAvIsa nava grahaNa - siddha tha - vAvatu- badhA du:khonA aMta keTalAka bhava sivika jIva evA che ke je ogaNatrIsa bhava prahAra karIne siddha pA -vAva- badhA du:khono aMta karaze. keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je trIsa bhava grahaNa karIne siddha thaze -vAva- badhA du:khono aMta karaze. keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je ekatrIsa bhava asA uzane siddha thaze -yAvata-dhApAnI saMta 42ze. keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je batrIsa bhava grahaNa karIne siddha thaze -vAva- badhA du:khono aMta 2ze. keTalAka bhava siddhika jIva evA che ke je tetrIsa bhava grahaNa karIne siddha thaze -vAva- badhA duHkhono aMta 42za. - sama. sama.33, mu.14 Page #785 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1340 dravyAnuyoga bhAga-2 79. baMdha-vimokkha vidu antakaDe tti bhavaI 79, baMdha ane mokSanA jJAtA aMta karanAra hoya che : jamAhu ohaM salilaM apAragaM, tIrthakara gaNadhara Adi e kahyuM che ke - apAra salIlamhaasmudN va bhuyAhiM duttaraM / pravAhavALA samudrane bhujAothI pAra karavo durUra che ahe va NaM parijANAhi paMDie, tevI ja rIte saMsArarUpI mahAsamudrane paNa pAra karavo se hu muNI aMtakaDe tti vuccaI / / dustara che. mATe A saMsAra samudranAM svarUpane (jJa-parijJAthI) jANIne (pratyAkhyAna-parijJAthI) teno parityAga karI de. A pramANeno tyAga karanAra paMDita muni karmono aMta karanAra kahevAya che. jahA ya baddhaM iha mANavehiM, manuSyoe A saMsAramAM mithyAtva AdinAM dvArA je rupathI jahA ya tesiM tu vimokkha aahie| karma bAMdhela che, te pramANe samyaga-darzana Adi dvArA te ahA tahA baMdhavimokkha je vidU, karmono vimokSa thAya che te paNa batAvela che. A pramANe baMdha ane mokSanAM kAraNono vijJAtA muni avazya se hu muNI aMtakaDe tti vuccaI // saMsArane athavA karmono aMta karanAra kahevAya che. imammi loe parae ca dosu vi, Ihaloka - paralokanAM banne lokomAM jeno kiMcita mAtra Na vijjaI baMdhaNaM jassa kiMci vi / paNa rAgAdi baMdhana nathI. tathA sAdhaka nirAlaMba Ihalaukikase hU NirAlaMbaNamapatiTThio, paralaukika sparzathI rahita che ane koI paNa jagyAe kalaMkalI bhavapavaMca vimuccaI / / pratibaddhathI paNa rahita che, te sAdhu nizcayathI A - nA, mu. 2, , 26, mu. 80 2-80 4 saMsAramAM janma-maraNanAM prapaMcathI vimukta thaI jAya che. 80. kiriyAvAiAi samosaraNassa bheyacaukkaM kriyAvAdI Adi samavasaraNanAM cAra bheda : pa. kai NaM bhaMte ! samosaraNA paNNattA ? pra. bhaMte ! samavasaraNa keTalA kahyA che ? 3. yama ! vattAri sosa raVT UUUTRaa, teM nahIM- u. gautama ! samavasaraNa (vibhinna matonAM vicAra) cAra prakAranAM kahyA che, jemake - 9. riyAvI, 2. riyAvADuM, 1. kriyAvAdI, 2. akriyAvAdI, rU. anAvivA, 4, vai vADuM ? 3. ajJAnavAdI, 4. vinayavAdI. - vicA, sa, rU 1, 3. 1, mu. ? 81. akiriyAvAINaM aTTha pagArA 81. akriyAvAdIonAM ATha prakAra : aTTha akiriyAvAI paNNattA, taM jahA akriyAvAdI ATha prakAranAM kahyA che, jemake - . vAruM, 1. ekavAdI : eka ja tatvane svIkAra karanAra, 2. maLavA , 2. anekavAdI : ekatvane sarvathA asvIkAra karanAra, 3. mittavA, 3. mitavAdI : jIvone parimita mAnanAra, 4. nimittavADuM, 4. nirmitavAdI : jagakartatvane mAnanAra, che. sAvavA, 5. sAtavAdI sukhathI ja sukhanI prApti mAnanAra, 6. samuchayavADuM, 6. samucchedavAdI : kSaNikavAdI, 7. bicAvIrUM, 7. nityavAdI - lokane ekAMta nitya mAnanAra, 8, atiparastIvA 8, asatu paralokavAdI : paralokamAM vizvAsa nahIM karanAra. - TAI. sa. 8, . 6 0 7 9. () 3. e. 28, 2.23 (va) TAii. .4, 3. 4, mu. rU 4 (IT) mUya, mu. 1, e.6, . 27 (1) mUca. yu.?, .22, .? Page #786 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1341 82. ghauvIsadaMDaesu vAdi samavasaraNA 82. covIsa daMDakomAM vAdi samavasaraNa : daM.1.NeraiyANaM cattArivAdisamosaraNA paNNattA, taMjahA- daM.1. nairayikonAM cAra vAdi samavasaraNa kahyA che, jemake. iiAviA, 2. vicivA, rU. 3UTUviviA, 1. kriyAvAdI, 2. akriyAvAdI, 3. ajJAnavAdI. 4. vevA 4. vinayavAdI. huM. ra-2 majuranArAzi-nava-niyamArA, 6. 2-11. A pramANe asurakumArothI svanitakumAro sudhI cAra-cAra vAdi samavasaraNa jANavuM joIe. 8. ra-ra4 gvelimtri0ivarna-navi- mALiyA de. 12-24. A pramANe vikasendriyone choDIne vaimAniko - TAii. . 4, 3. 4, su. 345 sudhI cAra-cAra vAdi samavasaraNa kahevA joIe. 83. nIkurisaMvAriririyAvADyAdasamosarAvava- 83. jIvomAM agiyAra sthAno dvArA kriyAvAdI Adi samavasaraNonuM prarupaNa : 1. 2, navA ja maMta!viziriyAvA. matiriyAvADuM. pra. 1. bhaMte ! zuM jIva kriyAvAdI che. akriyAvAdI annANiyavAI, veNaiyavAI ? che, ajJAnavAdI che ke vinayavAdI che ? 3. goyaHT! nIvavidyiAvAvi. atiriyAvAri, u. gautama ! jIva kriyAvAdI paNa che, akriyAvAdI annANiyavAI vi, veNaiyavAI vi| paNa che, ajJAnavAdI paNa che ane vinayavAdI paNa che. 1. 2. sassA maMta! navA viMiirayAva gAva- pra. 2, bhaMte ! salezI jIva zuM kriyAvAdI che -cAvatuvenniyvaaii ? vinayavAdI che ? u. goyamA ! kiriyAvAI vi-jAva-veNaiyavAI vi| u. gautama ! kriyAvAdI paNa che -cAvata- vinayavAdI paNa che. parva -gAra- suvAsa A pramANe zuklalezyA sudhI kahevuM joIe. 5. massA ne aMte ! nIvA vi viriyAvADuM gAva- pra. bhaMte ! zuM alezI jIva kriyAvAdI che -yAvavenniyvaaii ? vinayavAdI che ? u. goyamA ! kiriyAvAI, no akiriyAvAI, no gautama ! te kriyAvAdI che, paraMtu akriyAvAdI, annANiyavAI, no venniyvaaii| ajJAnavAdI ke vinayavAdI nathI. pa. 3. kaNhapakkhiyA NaM bhaMte ! jIvA kiM kiriyAvAI 3, bhaMte ! zuM karNapAkSika jIva kriyAvAdI che -jha-veLaphavA? -vAva- vinayavAdI che ? 3. yamA ! no viriyAvA, riyAvA vi. gautama ! kriyAvAdI nathI, paraMtu akriyAvAdI, annANiyavAI vi, veNaiyavAI vi / ajJAnavAdI ane vinayavAdI che. sukapakkhiyA jahA slessaa| zukla pAkSika jIvonuM varNana salezI jIvonAM samAna che. 4. sammachiTTi jahA alessaa| 4. samyagu daSTi jIva alezI jIvonAM samAna che. micchahiTTi jahA knnhpkkhiyaa| mithyA daSTi jIva kRSNa pAkSika jIvonAM samAna che. 1. sammamAM aMte ! navA vi viriyAvA pra. bhaMte ! zuM samyamithyA daSTi jIva kriyAvAdI che -jAva- veNaiyavAI ? -vAva- vinayavAdI che ? 3. gayA ! no virAva, no viricAvAkuM, u. gautama ! te kriyAvAdI ane akriyAvAdI nathI, ... annANiyavAI vi, veNaiyavAI vi|| paraMtu te ajJAnavAdI ane vinayavAdI che. Page #787 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1342 dravyAnuyoga bhAga-2 . nAnA nAka- vastranA nahIM gadveTI. 5. jJAnIthI kevaLajJAnI sudhI alezI jIvonAM samAna che. du, zanALA -Mya-miMganA gaDha parikSA ka. ajJAnIthI vibhRgajJAnI sudhI kRSNapAkSika jIvonAM samAna che. 7. AhArasannovauttA-jAva-pariggahasannovauttA 7. AhAra saMjJopayukta -yAvata- parigraha jahA slessaa| saMjJopayukta jIva salezI jIvonAM samAna che. no sannovauttA jahA alessaa| no saMjJopayukta jIva alezI jIvonAM samAna che. 8. sayaTI -nava- napuMsAveya satterasa 8. savedIthI napusaMkavedI sudhI jIva salezI jIvonAM samAna che. aveyagA jahA alessaa| avedI jIva alezI jIvonAM samAna che. 6. sasa -nava-masA gaNa satsaTI 9. sakapAyIthI lobhakaSAyI sudhI jIvonuM varNana salethI jIvonAM samAna che. akasAyI jahA alessaa| akaSAyI jIva alezI jIvonAM samAna che. 20, sanar -Mvi- vinono na saTI 10. sayogIthI kAyayogI sudhI jIva salezI jIvonAM samAna che. ajogI jahA alessaa| ayogI jIva alezI jIvonAM samAna che. 11. sAgArovauttA aNAgArovauttA yajahA slessaa| 11. sAkAropayukta ane anAkAropayukta jIva - vicA. sa. 30, 3. 2, mu. 2-2 ? salezI jIvonAM samAna che. 84, 3 svg irasadAdi kiriyAvAmA 84, covIsa daMDakomAM agiyAra sthAno dvArA kriyAvAdI Adi samosaraNa parUvaNaM samavasaraNonuM prarupaNa : . . nerA maMta ! viM viriyAva gAva- pra. 81, bhaMte ! zuM nairayika kriyAvAdI hoya che vevA? vAva- vinayavAdI hoya che ? u. goyamA ! kiriyAvAI vi -jAva- veNaiyavAI vi| u. gautama ! te kriyAvAdI paNa hoya che -pAvatu | vinayavAdI paNa hoya che. pa. salessA NaM bhaMte ! neraiyA kiM kiriyAvAI -jAva- pra. bhaMte ! zuM salezI nairayika kriyAvAdI hoya che veNaiyavAI ? -vAva- vinayavAdI hoya che ? goyamA ! kiriyAvAI vi -jAva- veNaiyavAI vi| gautama ! te kriyAvAdI paNa hoya che -yAvata vinayavAdI paNa hoya che. ge -nAka- kanTeTI A pramANe kApotalezI nairayika sudhI jANavuM joIe. kaNhapakkhiyA kiriyaavivjjiyaa| kRSNapAkSika nairayika kriyAvAdI nathI. evaM eeNaM kameNaM jaheva jacceva jIvANaM vattabbayA je pramANe je kramathI sAmAnya jIvonA saMbaMdhamAM sacceva neraiyANa vi-jAva- annaagaarovuttaa| kahyuM che te ja pramANe ane te ja kamathI nairayikonA paNa (agiyAra sthAna) anAkAropayukta sudhI kahevA joIe. u, Page #788 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ kriyA adhyayana 1343 NavaraM-jaM atthi taM bhANiyavvaM, sesaM na bhaNNai / vizeSa : jenuM je che te ja kahevuM joIe. bAkI na kahevuM joIe. huM ra??. nA meraphAve -jhava- thaLasumAra 6. 2-11. je pramANe nairayikonuM varNana che te ja pramANe svanitakumAro sudhI kahevuM joIe. pa. da.12.pUDhavikAiyANaM bhaMte! jIvA kiMkiriyAvAI pra. 6.12. "te ! zuM pRthvIkAyika jIva kriyAvAdI -nA-vecavADuM ? -vAva- vinayavAdI che ? goyamA ! no kiriyAvAI, akiriyAvAI vi, u. gautama! te kriyAvAdI ane vinayavAdI hotA nathI. annANiyavAI vi, no venniyvaaii| paraMtu akriyAvAdI ane ajJAnavAdI hoya che. evaM puDavikAiyANaM jaMatthitattha sabvattha vi eyAI A pramANe pRthvIkAyikomAM je pada saMbhava hoya, domajhillAiMsamosaraNAiM-jAva-aNAgArovautta te badhAmAM anAkAropayukta sudhI madhyanA be ttio pada (akriyAvAdI ane ajJAnavAdI) kahevA joIe. 8. 22-16. ve-nava- vizALa, savAne 6.13-19, A pramANe caundriya sudhI paNa eyAI ceva majjhillagAiM do smosrnnaaii| badhA sthAnomAM madhyanAM be samavasaraNa kahevA joIe. Navara-sammattanANehi vi eyANi ceva majjhillagAI vizeSa : samyaktva ane jJAnamAM paNa e ja be do smosrnnaaii| madhyanAM samavasaraNa jANavA joIe. huM 20. hi4-tirikSanoLiyA nA navA 6. 20. paMcendriya tiryaMcayonika jIvonuM varNana sAmAnya jIvonAM samAna che. NavaraM-jaM asthi taM bhANiyavvaM / vizeSa : AmAM paNa jenA je sthAna hoya te kahevA joIe. daM. 21. maNussA jahA jIvA taheva niravasesaM / da. 21. manuSyonuM samagra varNana sAmAnya jIvonAM samAna jANavuM joIe. DhaM. rara-24, vanamaMtara-jhosiya-jemaifjaya nahIM 8.22-24. vANavyaMtara, jyotiSka ane vaimAnikonuM asurkumaaraa| varNana asurakumAronAM samAna jANavuM joIe. - vicA. sa. rU , 3. 2, mu. 22- rU 2 85. iirayAvADa nIva-javI hAku mavadiyA- 85. kriyAvAdI Adi jIva covIsa daMDakomAM bhavasiddhikatva abhavasiddhiyattassa parUvaNaM ane abhavasiddhikatvanuM prarupaNa : pa. 1. kiriyAvAI NaM bhaMte ! jIvA kiM bhavasiddhiyA pra. 1. bhaMte ! kriyAvAdI jIva zuM bhavasiddhika che ke abhavasiddhiyA? abhAvasiddhika che ? goyamA ! bhavasiddhiyA. no abhvsiddhiyaa| u. gautama ! bhavasiddhika che, avyavasiddhika nathI. pa. akiriyAvAI NaM bhaMte ! jIvA kiM bhavasiddhiyA pra. bhaMte ! akriyAvAdI jIva zuM bhavasiddhika che ke abhavasiddhiyA ? abhavasiddhika che ? 3. nona ! masiddhi vi. masiddhi vinA u. gautama ! te bhavasiddhika paNa che ane abhava siddhika paNa che. evaM annANiyavAI vi, veNaiyavAI vi| A pramANe ajJAnavAdI ane vinayavAdI jIvonAM viSayamAM paNa samajavuM joIe. Page #789 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1344 dravyAnuyoga bhAga-2 BI g, 2, sanasA je maMta ! nIvA siriyAvA vi. bhavasiddhiyA abhavasiddhiyA ? u. goyamA ! bhavasiddhiyA, no abhvsiddhiyaa| pa. salessA NaM bhaMte ! jIvA akiriyAvAI kiM bhavasiddhiyA abhavasiddhiyA ? u. goyamA ! bhavasiddhiyA vi, abhavasiddhiyA vi / evaM annANiyavAI vi, veNaiyavAI vi| parva -gAva-kuzansa nahI sanTesaTI pa. alessANaMbhaMte! jIvA kiriyAvAI kiM bhavasiddhiyA __ abhavasiddhiyA ? u. goyamA ! bhavasiddhiyA, no abhvsiddhiyaa| 3. evaM eeNaM abhilAveNaM kaNhapakkhiyA tisuvi samosaraNesu bhynnaae| sukkapakkhiyA causu vi samosaraNesu bhavasiddhiyA, no abhvsiddhiyaa| sammaddiTThI jahA alessaa| micchaddiTThI jahA knnhpkkhiyaa| sammamicchaddiTThI dosu visamosaraNesu jahA alessaa| pra. 2. bhaMte ! salezI kriyAvAdI jIva zuM bhavasiddhika che ke abhavasiddhika che ? u. gautama ! te bhavasiddhika che, avyavasiddhika nathI. pra. bhaMte ! salezI akriyAvAdI jIva zuM bhavasiddhika che ke abhavasiddhika che ? u. gautama ! te bhavasiddhika paNa che ane abhava siddhika paNa che. A pramANe ajJAnavAdI ane vinayavAdI paNa salezInAM samAna che. A pramANe (kRSNalezIthI) zuklalazI sudhI salezInAM samAna jANavuM joIe. pra. bhaMte ! alezI kriyAvAdI jIva zuM bhavasiddhika che. ke abhavasiddhika che ? u. gautama ! te bhavasiddhika che, abhavasiddhika nathI. 3. A pramANe A abhizApathI kRSNapAkSika traNe samavasaraNamAM vikalpathI bhavasiddhika che. zuklapAkSika jIva cAreya samavasaraNamAM bhavasiddhika che. abhavasiddhika nathI. samyagadaSTi alezI jIvonAM samAna che. mithyAdaSTi kRSNapAlikanAM samAna che. samyagRmidhyadaSTi ajJAnavAdI ane vinayavAdI A baMne samavasaraNamAM alezInAM samAna che. jJAnIthI kevaLajJAnI sudhI bhavasiddhika che, abhavasiddhika nathI. ajJAnIthI vibhRgajJAnI sudhI kRSNapAkSikanAM samAna che. cAreya saMjJAomAM paNa salethI jIvonAM samAna che. no saMzopayukta jIvasamyagadaSTinAM samAna che. 8. savedIthI napusakavedI sudhInuM varNana salezI jIvono samAna che. avedI jIvanuM varNana samyaga daSTinAM samAna & nANI-jAva- kevalanANI bhavasiddhiyA, no abhvsiddhiyaa| annANI -jAva- vibhaMganANI jahA kaNha M 7. saNNAsu causu vi jahA slessaa| no saNNovauttA jahA smmdditttthii| 8. jayaI -nA-napuMsAveya nA sassI/ aveyagA jahA smmdditttthii| 9. sakasAyI-jAva-lobhakasAyI jahA slessaa| 9. saka sakaSAyIthI lobhakapAyI sudhI salezInAM samAna che. Page #790 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1345 akasAyI jahA smmdditttthii| 20. sanoft -gAva- nonasa nahI sassA akaSAyI jIva samyagudRSTinA samAna che. 10. sayogIthI kAyayogI sudhI salezInAM samAna ajogI jahA smmdditttthii| ayogI jIva samyagadaSTinAM samAna che. 11. sAgArovauttA aNAgArovauttA jahA slessaa| 11. sAkAropayukta ane anAkAropayukta jIva salezInA samAna che. daM. 1. evaM neraiyA vi bhANiyabvA, daM.1. A pramANe nairayikonAM viSayamAM kahevuM joIe. Navara-NAyavvaM jaM atthi| vizeSa : temAM je sthAna che te kahevA joIe. TuM. 2-22. have masuranA vi -nA 6.2-11. A pramANe asurakumArothI svanitakumAro thnniykumaaraa| sudhI jANavuM joIe. daM.12. puDhavikAiyA sabbaTThANesu vi majhillesu .12. pRthvIkAyika jIva badhAM sthAnomAM ane dosu vi samosaraNesu bhavasiddhiyA vi, madhyanAM baMne samavasaraNamAM bhavasiddhika paNa hoya abhavasiddhiyA vi| che ane abhavasiddhika paNa hoya che. huM 23-6 6. v -nAvi- vAsaya aai da.13-16. A pramANe vanaspatikAyika sudhI jANavuM joIe. huM 27-11. vejitteji-ritriAva 6.17-19. beIndriya, treIndriya ane caundriya jIva paNa A pramANe che. Navara-sammatte, ohie nANe, AbhiNibohiyanANe, vizeSa: samyakatva, avadhijJAna, Abhinibodhika suyanANe, eesu ceva dosu majjhimesu samosaraNesu jJAna ane zrutajJAna AnI madhyanAM banne samavasaraNomAM bhavasiddhiyA, no abhvsiddhiyaa| bhavasiddhika che, abhavasiddhika nathI. sesaM taM cev| bAkI badhuM pUrvavata jANavuM joIe. daM. 20. paMceMdiya-tirikkhajoNiyA jahA neraiyA, 8.20. paMcendriya tiryaMcayonika jIva nairayikonAM samAna che. NavaraM-NAyavvaM jaM asthi / vizeSa : temAM je sthAna che te badhuM kahevuM joIe. huM 22. mayksa nahIM divyA rnavA daM.21. manuSyonuM varNana sAmAnya jIvonAM samAna che. daM. 22-24. vANamaMtara-joisiya-vemANiyA jahA 8.22-24. vANavyaMtara, jyotiSka ane vaimAnikonuM asurkumaaraa| varNana asurakumAronAM samAna che. - vi.sa. 3 0, 3. 2, mu. 24-626 86. motarovanA nakavIsamu vasamavasara vo- 86, anantaropapannaka-covIsa daMDakomAM cAra samavasaraNanuM prarupaNa : pa. aNaMtarovavannagANaM bhaMte ! neraiyA kiM kiriyAvAI pra. bhaMte ! zuM anantaropapannaka nairayika kriyAvAdI che -narvi-vaidyavAryu ? -cAvatu- vinayavAdI che ? 3. mA ! virAvA vi -gAva- navA viA u. gautama ! te kriyAvAdI paNa che cAvata vinayavAdI paNa che. pa. malessA NaM bhaMte ! aNaMtarovavannagA neraiyA kiM pra. bhaMte ! zuM salezI anantaro55nnaka nairayika kiriyAvAI -jAva- veNaiyavAI ? kriyAvAdI che -cAvata- vinayavAdI che ? Page #791 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1346 dravyAnuyoga bhAga-2 3. yama ! [ jeva u. gautama ! pUrvavata jANavuM joIe. evaM jaheva paDhamadese neraiyANaM vattavvayA taheva iha je pramANe prathama udezakamAM narayikonuM varNana karyuM vibhaanniybbaa| che te ja pramANe ahIM paNa karavuM joIe. NavaraM-jaM jassa atthi aNaMtarovavannagANaM neraiyANaM vizeSa : anantaropapannaka jIvonAM jyAM je taM tassa bhANiyavvaM / saMbhava hoya tyAM te kahevuM joIe. evaM sabba jIvANaM-jAva-vemANiyANaM / A pramANe badhA jIvonuM vaimAniko sudhI varNana karavuM joIe. Navara-aNaMtarovavannagANaM jahiM jaM asthi tahiM taM vizeSa : anantaropapannaka jIvomAM jyAM je bhaanniyvvN| saMbhava hoya tyAM te kahevuM joIe. - viyA, sa, rU 1, 3. 2, mu. 2-4 87. ricAvAnA sattavanA vIsAvuM 47. kriyAvAdI Adi anantaro papannaka covIsa daMDakomAM bhavasiddhiyatta abhavasiddhiyatta parUvaNaM bhavasiddhika ane abhavasiddhikanuM prarupaNa : pa. kiriyAvAI NaM bhaMte ! aNaMtarovavannagA neraiyA kiM pra. bhaMte ! anantaropapannaka nairayika kriyAvAdI zuM bhavasiddhiyA abhavasiddhiyA ? bhavasiddhika che ke abhavasiddhika che ? u. goyamA ! bhavasiddhiyA, no abhvsiddhiyaa| u. gautama ! bhavasiddhika che, paraMtu abhavasiddhika nathI. pa. akiriyAvAI NaM bhaMte aNaMtarovavannagA neraiyA pra. bhaMte ! anantaropapannaka nairayika akriyAvAdI zuM kiM bhavasiddhiyA abhavasiddhiyA ? bhavasiddhika che ke abhavasiddhika che ? u. goyamA ! bhavasiddhiyA vi, abhavasiddhiyA vi| gautama ! bhavasiddhika paNa che ane abhavasiddhika paNa che. evaM annApiyavAI vi, veNaiyavAI vi| A pramANe ajJAnavAdI ane vinayavAdI paNa jANavuM joIe. pa. salessA NaM bhaMte ! kiriyAvAI aNaMtarovavannagA pra. bhaMte! salezI anantaropapannaka nairayika kriyAvAdI neraiyA kiM bhavasiddhiyA, no abhavasiddhiyA ? zuM bhavasiddhika che ke abhavasiddhika che ? goyamA ! bhavasiddhiyA, no abhvsiddhiyaa| u. gautama ! bhavasiddhika che paraMtu abhavasiddhika nathI. evaM eeNaM abhilAveNaM jaheva ohie uddesae A pramANe A abhizApathI je pramANe audhika neraiyANaMvattabbayA bhaNiyA, taheva iha vibhANiyabbA udezyamAM nairayikonuM varNana karela che te ja pramANe -nA- jhaTIFIrovaratti ahIM paNa anAkAropayukta sudhI kahevuM joIe. uM -navi- senALiyo A pramANe vaimAniko sudhI jANavuM joIe. NavaraM-jaM jassa asthi taM tassa savvaM bhANiyavvaM / vizeSa : temAM jenuM je sthAna che. tenA te badhA sthAna kahevA joIe. imaM se lakkhaNaM-je kiriyAvAI sukkapakkhiyA tenAM A lakSaNa che - je kriyAvAdI zulapAkSika sammAmicchaddiTThI ya ee sabve bhavasiddhiyA, No ane samyagRmithyAdaSTi che te badhA bhavasiddhika abhvsiddhiyaa| che, abhavasiddhika nathI. sesA sabve bhavasiddhiyA vi. abhavasiddhiyA vi| bAkI badhA bhavasiddhika paNa che ane abhavasiddhika - viya. sa. rU 1, 3, 2, su. 22-16 paNa che. Page #792 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyA adhyayana 1347 88, paraMtavana karavavaMtu samavasara 88, paraMparopapannaka covIsa daMDakomAM cAra samavasaraNAdinuM javA prarupaNa : pa. paraMparovavannagA NaM bhaMte ! neraiyA kiM kiriyAvAI pra. bhaMte ! paraMparopapannaka nairayika kriyAvAdI che : -nava-vecavA ? -vAva- vinayavAdI che ? u. goyamA ! evaM jaheva ohio udesao taheva u. gautama ! je pramANe sAmAnya jIvonAM udezaka kahyA paraMparovavannaesu vi neraiyAio taheva niravasesaM che, te ja pramANe paraMparo55nakanairayikAdionAM bhaanniyvvN| badhA sthAna saMpUrNa kahevA joIe. taheva tiydNddgsNghio| te ja pramANe traNe daMDako sahita paNa kahevA joIe. - vicA. sa. rU 1, 3. 3, mu. ? 89. aNaMtarovavagADhAIsu samosaraNAi parUvaNaM- 89. anantarAvagADhAdimAM samavasaraNAdinuM prarupaNa : evaM eeNaM kameNaM jacceva baMdhisae uddesagANaM parivADI A pramANe A kramathI baMdha zataka (2) mAM udezakonI sacceva ihaM pi-jAva- acarimo uso| je paripATI che, te ja cAreya samavasaraNanI paripATI ahIM paNa acarama udezaka sudhI kahevI joIe. Navara-aNaMtarA cattAri vi ekkAgamagA, vizeSa anantaropapannakanAM cAra udezaka eka samAna che. paraMparA cattAri vi ekkagamaeNaM, paraMparopapannakanAM paNa cAra udezaka eka samAna che. evaM carimA vi, acarimA vi evaM ceva / A pramANe carama ane acaramanAM AlApaka paNa che. Navara-alessI kevalI ajogI na bhaNNai, vizeSa : alezI, kevaLI ane ayogInuM varNana ahIM na karavuM joIe. sesaM thev| -viyA. sa. 3 0, 3. 4-11 bAkI badhu pUrvavata che. Page #793 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAra dIkarI koI che. . 1348/ ' - he 'PAPJ - sonal use on Page #794 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 saMdarbha sthaLasUci dravyAnuyoganAM adhyayanomAM varNita viSayonuM dharmakathAnuyoga, caraNAnuyoga, gaNitAnuyoga ane dravyAnuyoganAM ! anya adhyayanomAM jyAM jyAM jeTalA ullekha che tenAM pRSThaka ane sUtraka sahita viSayonI sUcI ApavAmAM AvI che. jIjJAsu pAThaka te te sthaLothI pUrNa jAnakArI (mAhitI) prApta karI le. | " vari adhyayanamAM 32 dvAra ane 20 dvAra saMbaMdhI be TippaNa Apela che. tenA anusAra badhA adhyayanomAM samajhI | | levuM joIe. ! ahIM sutrAMka-DAMka hindI anuyoganA Apela che. paNa temAM adhyayanano nAma Apyo che. jethI jIjJAsu adhyayana kADhI satrAMkathI pATha joI zake che. gaNitAnuyogamAM pATha umeravAthI sUtraka badalI gayA che paNa traNe anuyoganA sUtrAMka : ( hindI-gujarAtInA lagabhaga sarakhA che. - vinayamuni ! - - - - - - - - - - - - - - - -- -- -- -- -- -- -- 15. vidurvaNA adhyayana. (pR. 605 - 645) grantha pRSThaka adhyayana sUtroka viSaya dharmakathAnuM yoga : bhAga-1 khaMDa-1 pR. 9 RSabhacaritra varNana sU. 25 saMvartaka vAyunI vidurvaNA. bhAga-2 khaMDa-3 pR. 53 dropaDhI varNana - sU. 119 kRSNanI narasiMha rupa vidurvaNA. dravyAnuyoga : pR. 1427 devagati varNana mahartikAdi devanA tirya parvatAdinA ullaMdhana prabaMdhananA sAmarthya - asAmarthanuM prarupaNa . pR. 1427 devagati varNana alpaRddhika Adi deva-devIonA paraspara madhyamAMthI gamana sAmarthanuM prarUpaNa. pR. 1429 devagati varNana RddhinI apekSAe deva-devIonuM paraspara madhyamAMthI vyatikramaNa sAmarthyanuM prarupaNa. pR. 1429 devagati varNana devanuM bhAvitAtmA aNagAranuM madhyamAMthI nIkaLavAnuM sAmarthya-asAmarthyanuM prarUpaNa. pR. 1430 devagati varNana devonA devAvAsAMtaronI vyatikramaNa RddhinuM prarUpaNa. pR. 1846 pudgala varNana paramANu pudgalaskaMdhonA asidhArAdi para avagAhanAdinuM prarUpaNa. 16. Indriya adhyayana. (pR. 46 - 94) caraNAnuyoga : bhAga-2 dravyAnuyoga : pR. 276 tapAcAra varNana sU. 571 Indriya prati saMlInatAnA pAMca prakAra. pR. 90 pR. 116 pR. 118 pR. 119 pR. 131 pR. 181 pR. 701 pariNAma varNana jIvavarNana jIvavarNana jIvavarNana jIvavarNana jIvavarNana jJAna varNana sU.21 sU. 21 sU. 21 sU. 45 sU. 86 sU. 120 Indriya pariNAmanA pAMca prakAra. saIndriya anindriya jIva.. ekendriya Adi cha prakAranA jIva. ekendriya Adi nava prakAranA jIva. prathama samaya ekendriyAdi jIva. IndriyaniSpanna karanAra jIvomAM adhikaraNI- adhikaraNa. saIndriya anindriya jIva jJAnI che ke ajJAnI. P-1 Page #795 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSThaka grantha dravyAnuyoga : adhyayana kriyA varNana pR. 1128 sUtraka sU. 42 karma varNana pR. 1283 pR. 1475 tiryaMcagati varNana varkati varNana sU. 36 (25) sU. 31 pR. 1477 varkati varNana sU. 32 viSaya IndriyanA racanAkALamAM kriyAonuM prarupaNa. sU. 70. IndriyavazArva jIvonA karma baMdhAdinuM prarUpaNa. utpala patra AdinA jIva saIndriya ke anindriya. ratnaprabhA Adi nArakAvAsomAM zrotrendriya -pAvata sparzanendriya keTalA utpanna thAya che. ratnaprabhA Adi narakAvAsomAM zrotrendriya-yAvata sparza nendriya keTalA udvartana kare che. garbhamAM utpanna jIvanA saIndraya zarIra utpattinuM prarUpaNa. kRtayugma ekendriya saIndriya. Indriya viSayarUpa pudgalonuM paraspara pariNamana. Indriya viSayomAM anuraktinAM pAMca hetu. nirayikomAM utpanna thanAra tiryaMca paMcendriya yoniomAM pAMce Indriya. pR. 1544 pR. 1578 pR. 1826 pR.1902 garbha varNana yugma varNana pudgala varNana prakIrNaka gammA varNana sU. 22 (25) sU. 55 sU. 26 sU. 3 (13) pR. 1604 17. ucchavAsa adhyayana. (695 008) dravyAnuyoga : pR. 194 pR. 858 jIva varNana lezyA varNana sU. 98 (1) sU. 21 (1) pR. 920 kriyA varNana sU. 36 covIsa daMDakamAM samAna ucchavAsa, salezI covIsa daMDakomAM badhA samAna urphe vAsa niHzvAsavALA nathI. pRthvIkAyikAdionA dvArA zvAsocchavAsa levA choDavAnI kriyAonuM prarUpaNa.. utpala patra AdinA jIva uvAsaka ke ni:zvAsaka, kRtayugma ekendriyamAM zvAsocchavAsAdi. nairayikAdinA zvAsocchavAsa carama ke acarama. pR. 1281 pR. 1578 pR. 1710 tiryaMcagati varNana yugma varNana caramAgarama varNana sU. 36 (15) sU. 22 (14) sU.2 (5) 18. bhASA adhyayana. (pR. 709 - 033) pR. 510 - 532 caraNAnuyoga : bhAga-1 bhAga-2 dravyAnuyoga : bhASA samiti tapAcAra varNana sU. 787-841 sU. 584 bhASA sabaMdhI varNana. pratimApArInI kalpanIya bhASAo. pR. 282 pR. 116 pR. 724 pR. 744 pR. 757 pR. 1090 pR. 1137 pR. 1710 jIva varNana jJAna varNana jJAna varNana jJAna varNana karma varNana karma varNana caramAgarama varNana sU. 21 (11) sU. 134 sU. 159 sU. 164 sU. 18 sU. 79 (8) sU. 2 (4) bhASaka - abhASaka jIva. dasa prakAranA zuddha vacanAnuyoga.. strIliMga Adi sUcaka pratyaya. ATha vacana vibhakti. asatya AropathI karmabaMdhanuM prarUpaNa. bhASaka- abhASakanI apekSAe ATha karmono baMdha. nairayika AdinI bhASA carama ke acarama. P_2 Page #796 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19. yoga adhyayana. (pR. 34 - 040) pRSThoka adhyayana sutrAMka grantha viSaya pR. 245 pR. 207 trasakAya varNana saMgha vyavasthA varNana sU. 346 sU. 43ra Arya-anArya vacanonuM svarupa, vacana saMpadAnA cAra prakAra. caraNAnuyoga : bhAga-1 bhAga-2 caraNAnuyoga : bhAga-2 bhAga-2 bhAga-2 bhAga-1 dravyAnuyoga : pR. 1/4 pR. 277 pR. 91 pR. 730-738 pratyAkhyAna varNana . tapAcAra varNana zramaNa pratikramaNa gupti varNana sU. 259 sU. 573 sU. 231 sU. 311- 337 yoga pratyAkhyAnanuM phaLa. yoga pratisalInatAnA bheda. batrIsa yoga saMgraha. traNe yogonuM varNana. sU. 2 (5) pR. 116 pR. 182 pR. 186 pR. 205 pR. 236 dravya varNana pariNAma varNana jIva varNana jIva varNana jIva varNana jIva varNana jIva varNana sU.21 (4) sU. 87 sU. 91 (10) sU. 100 (9) sU. 140 pR. 267 pR. 381 pR. 683 pU. 692 pU. 9pa prathama prathama varNana AhAra varNana jJAna varNana jJAna varNana jJAna varNana jJAna varNana saMyata varNana saMyata varNana kriyA varNana jIva varNana tiryaMcagati varNana tiryaMcagati varNana tiryaMcagati varNana tiryaMcagati varNana karma varNana sU. ra (10) sU. 26 (9) sU. 106 sU. 117 sU. 118 sU. 120(11). sU. 6 (16) sU. 7 (16) yoga - nirodhathI siddhi. yoga pariNAmanA traNa prakAra. sayogI - ayogI jIva. yoga-niSpanna karanAra jIvomAM adhikaraNI- adhikaraNa. kALAdezanI apekSAe yoga. krodhapayuktAdi bhaMgomAM yoga. yoganI apekSAe cauda prakAranA saMsArI jIvono alpa bahutva. covIsa daMDakamAM yoga dvAra dvArA prathama prathama7. yogI Adi AhAraka ke anAhAraka. vaimAnika devo dvArA kevaLInA mana, vacana, yoganuM jJAna. azrutA avadhijJAnImAM traNa yoga. yuvA avadhijJAnImAM traNa yoga. syogI - ayogI jIva jJAnI che ke ajJAnI. pulAka Adi yogI ke ayogI. sAmAyika saMyata Adi yogI ke ayogI. yoganA racanAkALamAM kriyAonuM prarupaNa. manoyogI Adi jIva. ekendriya jIva kAyayogI. vikasendriya jIvomAM yoga. paMcendriya jIvomAM manoyoga Adi. utpala patranA jIvamAM yoga. yogI dvArA pApakarma baMdhana. ratnaprabhA AdinarakAvAsomAM keTalA manoyogInI utpatti ane udvartana. ratnaprabhAAdinarakAvAsomAM keTalAvacanayogInI utpatti ane uddavartana. ratnaprabhAAdi nArakAvAsImAM keTalA kAyAyogInI utpatti ane udavartana. kRtayugma ekendriya kAyayogI. pR. 809 830 pR. 926 pR. 117 pR. 12 pR. 1268 pR. 1269 pR. 1281 pR. 1107 pR. 1476 sU. 42 sU. 21 (3). sU. 13. su. 36 (12) sU. 36 (10) sU. 31 varkati varNana pR. 1476 yuti varNana sU. 31 pR. 1476 vukakaMti varNana sU. 31 sU. 22 (12) pR. 1577 yugma varNana For P-3 Page #797 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyAnuyoga : pRSThaka adhyayana sUtrAMka viSaya pR. 1138 karma varNana sU. 79 (11) manoyogI AdinI apekSAe ATha karmonA baMdha. pR. 1172 karma varNana sU. 128 (10) sayogI AdimAM kriyAvAdI Adi jIvo dvArA Ayu baMdhanuM prarUpaNa. pR. 1677 AtmA varNana sU. 5, 6 manoyoga AdimAM jIva ane jIvAtmA. pR. 1705 samuddhAta varNana sU. 22 kevaLI-samuddhAtamAM yoga yojananuM prarUpaNa. pR. 1776 samuddhata varNana sU. 23 kevaLI samudraghAtAnantara manoyogaAdikanA yojananuM prarUpaNa. pR. 1713 caramAgarama varNana sU. 3 (10) sayogI, ayogI, manoyogI Adi carama ke acarama. pR. 1777 pudagala varNana sU. 22 manoyoga AdimAM varNAdi. pR. 1906 prakIrNaka vacana prayoganA sAta prakAra. pR. 1604 gammA varNana sU. 3 (9) narayikomAM utpanna thanAra asaMjJI paMcendriya tiryaMca yonionA yoga, 20. prayoga adhyayana (pR. 048 - 771) sU. 37 caraNAnuyoga : bhAga-2 dravyAnuyoga : pR. 208 saMgha vyavasthA varNana sU. 435 prayoga saMpadAnA cAra prakAra. vukkati varNana pudgala varNana pR. 1485 prayoganI apekSAe utpAda-udvartana. pR. 1801 prayoga pariNata pudgalonuM prarUpaNa. pudgala varNana eka dravyanA prayoga pariNatAdinuM prarUpaNa. ra1. upayoga adhyayana. (pR. 702 - 983) pR. 1812 dravyAnuyoga : sU. 2 pR.116 pR. 187 pR. 205 pR. 267 * pR. 381 5. 692 pR. 95 pR. 708 pR. 809 pR. 831 pR. 12 pR. 1268 pariNAma varNana jIva varNana jIva varNana jIva varNana prathamA prathama varNana AhAra varNana jJAna varNana jJAna varNana jJAna varNana saMyata varNana saMyata varNana tiryaMcagati varNana tiryaMcagati varNana tiryaMcagati varNana tiryaMcagati varNana varkati varNana sU.21 (9) sU. 91 (11) sU. 1% (10) sU. 2 (11) sU. 26 (10) sU. 117 sU. 118 sU. 120 (10) sU. 6 (10) sU. 7 (17) sU. 11 () sU. 12 upayoga pariNAmanA be prakAra. sAkAropayoga - anAkAropayoga jIva. kALAdezanI apekSAe upayoga. krodhAyuktAdi bhagomAM upayoga. covIsa daMDakamAM upayoga dvAra dvArA prathama prathamatva, sAkAropayoga Adi AhAraka ke anAhAraka. azrutvA avadhijJAnImAM be upayoga, zrutA avadhijJAnImAM be upayoga. sAkAropayoga anAkAropayoga jIva jJAnI. pulAka AdimAM sAkAropayoga-anAkAropayoga. sAmAyikasaMyata Adi sAkAropayuta ke anAkAropayukta. ekendriya jIvomAM sAkAropayogI ke anAkAropayogI. vikalendriya jIvomAM sAkAropayogI ke anAkAropayogI. paMcendriya jIvomAM sAkAropayogI ke anAkAropayogI. utpalapatra AdinAjIva sAkAropayogI anAkAropayogI. ratnaprabhAnAnarakAvAsomAM sAkAropayogayukta anAkAropayoga yukta jIva keTalA utpanna thAya che, udvartana kare che. pR. 1269 sU. 13 pR. 1281 pR. 1476 sU. 36 (13) sU. 31 For Private P4sonal Use Only Page #798 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastha dravyAnuyoga : dravyAnuyoga : pRSThAMka pR. 1478 pR. 1578 pR. 1107 pR. 1138 pR. 1172 pR. 1677 pR. 1713 pR. 1777 pR. 104 pR. 117 pR. 186 pR. 190 pR. 204 pR. 25 pR. 716 pR. 717 pR. 379-380 pR. 1266 pR. 1268 pR. 1269 pR. 1281 pR. 1494 pR. 1496 pR. 1573 adhyayana pR. 1577 pR. 906 pR. 1105 pR. 1135 vuMkkati varNana yugma varNana karma varNana karma varNana karma varNana AtmA varNana caramAcarama varNana pudgala varNana gamyA varNana 22. pazyatA adhyayana. (pR. 784 - 789) (dharmakathAnuyoga, gaNitAnuyoga, caraNAnuyogamAM varNana prApta thato nathI) 23. daSTi adhyayana. (pR. 790 - 095) jIva varNana jIva varNana jIva varNana jIva varNana prathamAprathama varNana jJAna varNana jJAna varNana AhAra varNana tiryaMcagati varNana tiryaMcagati varNana tiryaMcagati varNana tiryaMcagati varNana vuti varNana vukkativarNana yugma varNana sUtrAMka sU. 31 yugma varNana kriyA varNana karma varNana karma varNana sU. 22 (13) sU. 36(11) sU. 79 (12) sU. 128 (11) sU. 5, 6 sU. 3 (11) sU. 23 sU. 3 (10) sU. 21 sU. 91(6) sU. 96 (3) sU. 100(7) sU. 2 (6) sU. 121 sU. 122 sU. 26 (5) sU. 11(3) sU. 12 sU. 13 sU. 36 sU. 54 sU. 57 tU. 18 sU. 22 (10) sU. 15 sU. 36 (4) sU. 79 (3) viSaya ratnaprabhAnA narakAvAsomAM anAkAropayogayukta sAkAropayogayukta jIva keTalA uddavartana kare che. kRtayugma ekendriya jIva sAkAropayogI anAkAropayogI. sAkAra anAkAropayogayukta dvArA pApa karma baMdhana. sAkAra - anAkAropayogInI apekSAe ATha karmono baMdha. sAkAropayogayukta AdimAM kriyAvAdI Adi jIvo dvArA AyubaMdhanuM prarupaNa. sAkAropayoga AdimAM jIva ane jIvAtmA. sAkAropayoga Adi carama ke acarama. sAkAropayoga AdimAM varNAdino abhAva. nairayikomAM utpanna thanAra asaMjJI paMcendriya tiryaMcayoniomAM sAkAropayoga-anAkAropayoga. For PriPate Personal Use Only samyagdaSTi Adi jIva. kALAdezanI apekSAe daSTi. covIsa daMDakomAM samyagdaSTi AdinI vargaNA. krodhopayuktAdi bhaMgomAM daSTi. covIsa daMDakamAM dRSTi dvAra dvArA prathamA prathamatva. mithyAdRSTi aNagAranuM jANavu-jAvu. sabhyaSTi aNagAranuM jANavuM-jAvuM. samyak dRSTi Adi AhAraka ke anAhAraka. ekendriya jIva mithyA dRSTi. vikalendriya jIvomAM samyak dRSTi Adi. paMcendriya jIvomAM samyak dRSTi Adi. utpala patra AdimAM mithyAdaSTi naraka pRthvIomAM samyak dRSTi AdinuM utpAda -uddavartana. devomAM samyak dRSTi AdinI utpatti. kSudrakRtayugmAdi samyagdaSTi - mithyAdaeNSTi nairayikonA utpAtAdi. kRtayugma ekendriya mithyAdaeNSTi che. samyak dRSTionI AraMbhikI Adi kriyAonuM prarupaNa. samyak dRSTi Adi dvArA pApakarmono baMdha. samyakdaSTi AdinI apekSAe AThakarmono baMdha. Page #799 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grantha dravyAnuyoga dharmakathAnuyoga : bhAga-1 bhAga-1 bhAga-1 bhAga-1 bhAga-1 bhAga-2 caraNAnuyoga : bhAga-1 bhAga-1 bhAga-1 bhAga-1 bhAga-1 bhAga-1 bhAga-1 bhAga-2 bhAga-2 bhAga-2 bhAga-2 bhAga-2 bhAga-2 bhAga-2 bhAga-2 bhAga-2 bhAga-2 bhAga-2 bhAga-2 bhAga-2 bhAga-2 bhAga-2 khaMDa-1 khaMDa maMDa khaMDa khaMDa-2 khaMDa-4 pRSThAMka pR. 1171 pR. 1494 4.1695 pR. 171.3 pR. 1777 pR. 1604 pR. 117 pR. 22 pR. 11 pR. 283 yu. 201 pR. 1 pR.15 pR.1e pR. 22 6.51 pR.para pR.55-123 pR.740 pR.8-82 pR. 176 pR.1e pR.206 pR.207 pu. 27 5. 23e pR.241 adhyayana pR.342 pu. OMra pR.343 pR. 343 pR. 344 pR. 344 pR. 404 karma varNana 24. jJAna adhyayana (pR. 796 3uti varNana AtmA varNana caramAgarama varNana pugala varNana gamA varjhana mahAvIra varNana mahAbala varNana maikumAra varNana gugala parivrAjaka varNana zivarAjaRSi varNana pradezI jA varNana dharmaprajJApanA varNana dharmaprApanA varNana dharmaprApana, varNana AcAra prApti varNana AcAra prApti varNana gAnAra laIna pariziSTa varNana pratikramaNa varNana anAcAra varNana anAcAra varSana saMgha vyavasthA varNana saMgha vyavasthA varNana saMgha vyavasthA varNana saMpa vyavasthA varNana saMpa vyavasthA varNana tapAAra varNana tapAcAra varNana tapAcAra varSana tapAcAra varNana sUtrAMka sU. 128 (4) tapAcAra varNana tapAcAra varNana vIyAra varSana rU. 54 4,5 sU. 21 *. 3(3) sU. 296 mU sU. 325 sU.1 1.532 mU pU.15 sU.25 sa.29 yU. 74 yU. 7pa yU.81-24 sU.84 sa. 1 3. 35 su. 372 2430 8.433 3. 434 sa.Ta 3.51 Fe * cr saTaka sU. 88 Afte 2. hA P-6 - viSaya samyakdaSTi AdimAM kriyAvAdI Adi jIvo dvArA Apu baMdhanuM prarupa. sAta naraka pRthvIomAM samyakdaSTionuM utpAda uddavartana. samyak daSTi AdimAM jIva ane jIvAtmA. samyak - daSTi Adi carama ke acarama. samyak-daSTi AdimAM varNAdino abhAva. naiyikomAM utpanna dhanAra asalI paMcendriya tiryaMcayoniomAM daSTio. 1080) bhA. kahAvIra svAmIne mana paryavAnanI utpatti. sudarzanane jAti smaraNajJAna... bottera kalAonA nAma. mugalane vijJAna. vine vibhagavAna. pAMca prakAranA jJAna ane tenA bheda-prabheda. jJAna bhavika ke paravi jJAna guNa pramANa. laukika lokottara AgamanA prakAra. jJAna-ArAdhanAnA traNa prakAra. ..nAra.dhanAnuM phaLa. jJAnAcAramAM jJAna saMbaMdhI vistRta varNana. jJAnanI utpatti-anutpattinA kAraNa, cAra prakAranA Avazyaka. zrutajJAnanI apekSAe. ATha prakAranA mahAnii zruta saMpadAnA 4 prakAra. vAcanA saMpadAnA 4 prakAra. matti saMpadAnA 4 prakAra. zruta grahaNanA mATe anya gaNamAM javAno vidhi niSedha. AcArya Adine vAcanA ApavA mATe anya gaNamAM javAno vidhi-nibaMdha. sUtra sIkhavAnA hetu. svAdhyAyanuM phaLa. sUtra vAcanAnA pAMca hetu. sUtra vAcanAnA yogya. sUtra vAcanAnA ayogya. sUtra vAcanAnuM phaLa. jJAnAdithI yukta muninuM parAkrama. Page #800 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtroka grantha dravyAnuyoga : sU.2 pRSThoka pR. 27 pR. 41-4pa pR. 49-65 adhyayana astikAya varNana paryAya varNana paryAya varNana sU.5 (9-10) rU. 6 pR. 53 paryAya varNana pR. 59 paryAya varNana sU. 6 pR. 3 paryAya varNana pR. 64 paryAya varNana paryAya varNana pR. 2-3 sU. 2 (7) pR. 91 pR. 91 pR. 116 pR. 118 pR. 119 pR. 186 pR. 204 pR. 24 sU.21 (8) sU. 21 (5) sU.21 (7) sU.91 (9) sU. 100 (8) sU.2 (9) sU.26 (8) viSaya jIvanA Abhinibodhika jJAna AdinI ananta paryAyo. jJAna-ajJAnanI apekSAe paryAyonuM parimANa. jaghanya - utkRSTa- ajadhanya- anutkRSTa Abhinibodhika jJAnavALA nairayika, tiryaMca, manuSya ane devanI paryAyonuM parimANa. jaghanya-utkRSTa-ajaghanya-anukuMda mati ajJAnI pRthvIkAyikanA paryAyonA parimANa. jadhanya-utkRSTa-ajaghanya- anutkRSTa avadhijJAnavALA paMcendriya tiryaMca yonionI paryAyonuM parimANa. jadhanya-utkRSTa-ajadhanya-anutkRSTa avadhijJAnavALA manuSyanI paryAyonuM parimANa. jaghanya-utkRSTa-ajadhanya-anutkRSTa mana: paryavajJAvALA manuSyanA paryAyonuM parimANa. jaghanya-utkRSTa-ajadhanya-anutkRSTa, kevaLajJAnI manuSyanA paryAyonuM parimANa. jIvAjIvanA jJAnanuM mAhAtma. jJAna pariNAmanA pAMca prakAra. ajJAna pariNAmanA traNa prakAra, jJAnI- ajJAnI jIva. Abhinibodhika jJAnI Adi 6 prakAranA jIva. Abhinibodhika jJAnI Adi 8 prakAranA jIva. kALA-dezanI apekSAe jJAna. krodhapayuktAdi bhaMgomAM jJAna. covIsa daMDakomAM jJAna dvAra dvArA prathama prathama7. jJAnI Adi AhAraka ke anAhAraka. cauda pUrvInA hajAra rupa karavAnuM sAmarthya. kevalIomAM eka samayamAM be upayogano niSedha. pulAka AdinA jJAna. sAmAyika saMyata AdimAM jJAna, lezyAnA anusAra jIvomAM jJAnanA bheda. lezyAnA anusAra nairayikomAM avadhijJAna kSetra, ekendriya jIvomAM jJAnI-ajJAnI. vikalendriya jIvomAM jJAnI-ajJAnI, paMcendriya jIvomAM jJAnI-ajJAnI. utpala patranA jIva jJAnI ke ajJAnI. jJAnI-ajJAnI dvArA pApakarma bhaMga. ratnaprabhAnA narakAvAsomAM avadhijJAnI utpatti. ratnaprabhAnA narakAvAsomAM avadhijJAnI udUvartana dravya varNana pariNAma varNana pariNAma varNana jIva varNana jIva varNana jIva varNana jIva varNana jIva varNana prathamA prathama varNana AAra varNana vikuNA varNana upayoga varNana saMyata varNana saMyata varNana lezyA varNana lezyA varNana tiryaMcagati varNana tiryaMcagati varNana tiryaMcagati varNana tiryaMcagati varNana karma varNana pR. 453 pR. 568 pR. 800 pR. 822 pR. 876 pR. 876 pra. 126 pR. 1268 pR. 1269 pR. 1281 sU. 37 sU. 11 (4) sU.12 sU. 13 sU. 36 (11) pR. 1106 vakakati varNana pR. 1475 pR. 1477 varkati varNana sU. 31 sU. 32 P-7 Page #801 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grantha dravyAnuyoga : dravyAnuyoga : caraNAnuyoga : bhAga-2 pRSThoka pR. 485 pR. 1475 pR. 1477 pR. 1475 pR. 1477 pR. 1475 pR. 1477 pR. 1475 pR. 1477 pR. 1567 - 1568 pR. 1568 pR. 1577 pR. 1137 pR. 1172 pR. 1675 pR. 1676-77 pR. 1676 -77 pR. 1713 pR. 1775 pR. 1775 pR. 1777 pR. 1604 adhyayana Indriya varNana vukkati varNana vukraMti varNana vukkati varNana vukraMti varNana vukraMti varNana vukakaMti varNana vukaMti varNana vukraMti varNana yugma varNana yugma varNana pR.90 yugma varNana karma varNana karma varNana AtmA varNana AtmA varNana AtmA varNana caramAcarama varNana pudgala varNana pudgala varNana pudgala varNana gammA varNana sUtrAMka sU. 19 sU.31 sU. 32 pU.31 prathamAprathama varNana AhAra varNana karma varNana caramAcarama varNana sU. 32 sU. 31 sU. 32 sU. 31 sU. 32 sU. 9 sU.10 sU.22 (11) sU.79 (10) sU.128 sU.2 sU.5, sU.5sU.3(9) sU.13 sU.13 25. saMyata adhyayana (pR.1081 - jIva varNana jIva varNana sU.21 (3) sU.91 (7) sU. 2 (7) sU. 21 sU. 3 (8) pR. 118 pR.186 pR.25 pR.380 sU.26 (6) pR.1135 sU.97 (2) pR.1713 sU.3(7) 26. lezyA adhyayana (pR.1053 - Avazyaka varNana sU.231 P-8 viSaya Indriya avagraha AdinA bheda. ratnaprabhAnA narakAvAsomAM zrutajJAnInI utpatti. ratnaprabhAnA narakAvAsomAM zrutajJAnInI urtana. mati-ajJAnInI utpatti. mati-ajJAnInI urtana. zruta ajJAnInI utpatti. zruti-ajJAnInI urtana. vibhaMga ajJAnInI utpatti. vibhaMga-ajJAnInI urtana. jJAna paryAyanI apekSAe kRtayugmAdinuM prarupaNa. ajJAna-paryAyonI apekSAe kRtayugmAdinuM prarupaNa. kRtayugma ekendriyamAM be ajJAna. jJAnI-ajJAnInI apekSAe ATha karmono baMdha. Abhinibodhika Adi jJAnI ane ajJAnI kriyAvAdI Adi jIvo dvArA AyubaMdhanuM prarupaNa. jJAnanI apekSAe Atma-svarupa. autpattikI Adi buddhimAM, avagraha AdimAM Abhinibodhika Adi pAMca jJAnomAM jIva ane jIvAtmAnuM varNana. mati-ajJAna AdimAM jIva ane jIvAtmA. jJAnI-ajJAnI Abhinibodhika Adi jJAnI carama ke acarama. autpattikI Adi buddhiomAM varNAdinuM prarupaNa. avagraha AdimAM varNAdi. jJAna-ajJAna AdimAM varNAdino abhAva. khairayikomAM utpanna thanAra asaMjJI paMcendriya tiryaMcayonika jIva ajJAnI. 1152) saMyata Adi jIva. kAlAdezanI apekSAe saMyuta. covIsa daMDakamAM saMyata dvAra-dvArA prathamAprathamatva. saMyata Adi AhAraka ke anAhAraka. saMyata-asaMyatanI apekSAe ATha kRrma prakRtiono baMdha. saMyata Adi jIva carama ke acarama. 1220) cha lezyA. Page #802 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prantha pRSThaka dravyAnuyoga : pR. 90 pR. 116 pR. 119 pR.185 pR. 191 pR. 195 pR.204 pR. 24 sUtrAMka sU. 2 (4) sU.ra1 (7) sU.21 (6) sU.91 (5) sU.96 (5) sU.98 (4) sU.100 (6) pR. 95 pR.709 pR.379 pR.561 pR.810 pR.832 pR.1105 pR. 1244 pR. 1268 pR.12 69 pR.1275 pR.1276 pR.1276 pR. 127 pR.1150 adhyayana pariNAma varNana jIva varNana jIva varNana jIve varNana jIva varNana jIva varNana jIva varNana prathama prathama varNana jJAna varNana jJAna varNana jJAna varNana AhAra varNana prayoga varNana saMyata varNana saMyata varNana karma varNana tiryaMcagati varNana tiryaMcagati varNana tiryaMcagati varNana tiryaMcagati varNana tiryaMcagati varNana tiryaMcagati varNana tiryaMcagati varNana karma varNana sU. 117 sU. 118 sU.120(12). sU.26 (4) sU.1 (12-13). sU. (19). sU.7 (19) sU.36 (2) sU.11 (2) sU.12 sU. 13 viSaya lezyA pariNAmanA cha prakAra. salezI alezI jIva. kRSNalezI Adi jIva. kAlAdezanI apekSAe lazyA. covIsa daMDakomAM kRSNalazI AdinI vargaNA. covIsa daMDakomAM samAna vezyAvALA. krodhapayuktAdi bhaMgomAM vezyA. covIsa daMDakamAM leyA dvAra dvArA prathama prathamava. azrutA avadhijJAnImAM traNa legyA. zrutA avadhijJAnImAM cha lezyA. lezI-alezI jJAnI che ke ajJAnI. salezI Adi AhAraka ke anAhAraka. lezyAgati ane lazyAnupAta gatinuM svarupa. pulAka Adi salezI che ke alezI.. sAmAyika saMyata Adi salezI che ke alezI. salezI jIvo dvArA pApakarma baMdhana. ekendriya jIvomAM legyAo. vikalendriya jIvomAM vezyAo. paMcendriya jIvomAM vezyAo. kRSNalezI ekendriyonAM bheda-prabheda. anantaro55nnaka kRSNalezI ekendriyonAM bheda-prabheda. paraMparo55nnaka kRSNalezI ekendriyonAM bheda-prabheda. anantarAvagADhAdi kRSNalezI ekendriyonAM bheda-prabheda. lezyAnI apekSAe ekendriyomAM svAmItva baMdha ane vedananuM prarupaNa. salezI kriyAvAdI Adi jIvono Ayu baMdha. nIla-kApotalezI ekendriyonAM bheda-prabheda, kRSNalezI bhavasiddhika ekendriyonAM bheda-prabheda. anantaropapannakAdi kuSNalezI bhavasiddhika ekendriyonAM bheda-prabheda, nIla-kApotalezI bhavasiddhika ekendriyonAM bheda-prabheda, utpala patra AdimAM jIvonI-leyAo. ratnaprabhA pRthvInAM narakAvAsamAM kApotalezInI utpatti. ratnaprabhA pRthvInAM narakAvAsamAM kApotalezInI uddavartana, kaNa-nIla-kApotalezI ekendriya jIvonI vigrahagatinA samayanuM prarupaNa. mudrakRtayugmAdinI apekSAe kuSNa-nIla-kApotI . nairayikonAM utpAdanuM prarupaNa. sU.24 sU.25 pU.26 pR. 27 sU.94 pR.1170 pR.1274 pR. 1277 pR. 1277 karma varNana karma varNana karma varNana karma varNana sU.128 (2) sU.28 sU.30 sU.31 pR. 1278 pR. 1280 pR. 1475 pR. 1477 pR. 1557 karma varNana karma varNana vukaMti varNana vukrati varNana garbha varNana sU.3ra sU.36 sU.31 su. 32 sU. 20 pR.1570-1572 yugma varNana 14-1; P-9 Page #803 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTAMka grantha dravyAnuyoga : adhyayana yuma varNana yugma varNana sUtrAMka sU.22 (9) pR.1577 pR.1582 sU.25 pR.1583 pR.1583 pR.1583 sU.26 sU.26 yugma varNana yugma varNana yugma varNana yuma varNana viSaya kRtayugmAdi ekendriya kRSNalezI tejolezI che? lezyAonI apekSAe mahAyugmavALA ekendriyomAM utpAtAdi. kRSNalezI bhavasiddhika kRtayugma rAzimAM utpatti Adi. nIlalezI bhavasiddhika kRtayugma rAzimAM utpatti Adi. kApotalezI bhavasiddhika kRtayugma rAzimAM utpatti Adi. salezI mahAyugma beIndriyomAM utparAdi batrIsa dAronuM prarUpaNa. kRSNalezyA AdimAM jIva ane jIvAtmA. salezI, kRSNalezI Adi carama ke acarama. kRSNalezyA AdimAM varNAdi. nirayikomAM utpanna thanAra asaMjJI paMcendriya tiryaMca yonikonI lezyAo. pR. 1585 sU.29 sU.pa-6 pR.1676 pR. 1713 AtmA varNana caramAgarama varNana pudgala varNana gammA varNana pR. 1777 sU.20 pR.103 sU. 3 (6) 20. kriyA adhyayana (pU.1228 - 1340) khaMDa-1 khaMDa-1 pR. 244 pR.ra51 bharata cakravartI varNana sU.580 cakravartI sAmAnya varNana sU.99-10 bharata rAjAnAM ratno ane mahAnidhiyonI utpatti. cakravartInAM cauda ratna. dharmakathAnuyoga : bhAga-1 bhAga-1 caraNAnuyoga : bhAga-1 bhAga-2 bhAga-2 bhAga-2 dravyAnuyoga : pR.488 pR.89 kriyA samiti varNana pratikramaNa varNana pratikramaNa varNana anAcAra varNana sU.746 sU.231 sU.231 sU.371 saMvRtta aNagAranI kriyA. pAMca kiyA. tera kriyA sthAna, tera kriyA sthAna. pR.90 pR.189 pR. 196 pR.859 pR.1282 pR.1578 jIva varNana lezyA varNana tiryaMcagati varNana yuma varNana sU.98 (6) sU. 21 (6) sU.36 (18) sU.22 (18) covIsa daMDakamAM samAnakriyA. salezI covIsa daMDakomAM badhI samAna kriyAvALA nathI. utpala patra AdinAM jIva sakriya ke akriya. kRtayugma ekendriya kriyAyukta. P-10. Page #804 -------------------------------------------------------------------------- ________________ malitimantrittentiIteminimitSHAM E THIHARITHERSALARTHRISHABHEHEARSHAHamAHARASHTRATHISRHITENINTHIMATERNITIENTRIEHDHINiEHETITHILIBHIBHITARATHISTHATRAMBHA R A SHunil pRSThAMka mi mi m m 614 pariziSTa - 2 saMkalanamAM prayukta AgamonA sthaLa nirdeza (mAgamonA bhathI madhyayana, deza, sUtrais sbhATA che.) sthala nirdeza pRSThAMka sthala nideza 15. vikurvaNA adhyayana (pR. 605-645) 608-609 za. 17 u. 2 sU. 19 635-636 za. 18 u. 5 sU. 12-15 sthAnAMga sUtra 642 za. 18 u. 7 sU. 38-40 608 a.1 sU. 12 608 642-643 sU. 128 za. 18 u. 7 a. 3 sU. 42-44 u.1 621-622 za. 18 u. 10 vyAkhyAprajJapti sUtra sU. 2-3 __ jIvAbhigama sUtra 623-635 za. 3 u.1 sU. 2-30 643-644 paDi. 3 sU. 89 (2) 644-645 za. 3 sU. 6-7 637-638 paDi. 3 sU. 190 (990-997) za. 3 u. 4 sU. 8-11 640-641 paDi. 3 613-614 sU. 203 za.3 u. 4 sU. 15-18 618-619 za. 3 u. 4 sU. 19 16. indriya adhyayana (pR. 646-694) Ti. za. 3 u. 4 sU. 19 sthAnAMga sUtra ___ za.3 u. 5 sU. 1-3 a. 4 u. 3 sU. 334 (3) 614-615 za. 3 u. 5 sU. 4-5 Ti. a. 4 u. 3 za. 3 u.5 sU. 6-7 Ti. a. 5 u.3 sU. 443 615-616 za. 3 u. 5 sU. 8-9 650 sU. 486 za.3 sU. 10 650-651 a. 10 sU. 706 za. 3 sU. 11 samavAyAMga sUtra za. 3 sU. 12-14 Ti. sama.6 sU. 15-16 vyAkhyAprajJapti sUtra 619 Ti. sU. 15 (1) Ti. za. 2 u. 4 sU. 1 617-618 sU. 11-13 Ti. za. 3 u. 9 621 sU. 36 sU. 1 za. 5 u. 4 sU. 14 653-654 za. 5 u. 4 sU. 1-4 za. 6 u. 638-640 sU. 2-12 654-655 za. 7 u. 7 sU. 2-12 619-621 za.7 u. 9 sU. 1-4 657 Ti. za. 8 u.2 sU. 90 622-623 za. 12 sU. 17-20 649 Ti. za. 16 u.1 sU. 19 609-613 za. 13 u. 9 sU. 1-25 Ti. za. 17 u. 1 sU. 16 za. 13 u. 9 sU. 26 za. 19 u. 9 . sU. 6-7 619 Ti. za. 13 u. 9 sU. 27 ___ za. 19 u. 8 sU. 11-14 641-642 za. 14 u. 8 sU. 24 Ti. za. 20 u. 4 sU. 1 640 za. 17 u. 2 sU. 18 688 Ti. za. 25 u. 3 sU. 118 0.00 / a. 6 m m m m 5 an RREERUARRELHHTHHHHHHHHHHHHHHITENIMHIHEHARIBAITHUTRITIHINDAINIBIHITHHTHATIHARBITRATHIMIRRUITOURIHITHOURNIRITARAHARITRINATHHHHITTHIDIMAHITaaraaHTHHHHHHHHHHHHHHHHHETamil TALENTIBIHIGHELLBHISHEETil! P-11 Page #805 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HTHHHHETATEEHAT IAHITEHIMARATHIDIHORITERATUITMETAHamaAMITIERNETTERTMARAT H ARTHRS pRSThAMka sU. 13 (8) sU. 14-26 sU. 28 Www WWW 664 sthala nirdeza jIvAbhigama sUtra Ti. paDi. 1 Ti. paDi.1 Ti. paDi.1 Ti. paDi.1 Ti. paDi. 1 Ti. paDi. 1 Ti. paDi.1 paDi. 3 paDi. 4 Ti. paDi. 4 Ti. paDi. 4 Ti. paDi. 8 Ti. paDi.9 sU. 29-30 sU. 32 sU. 35-41 sU. 42 sU. 189 688 688 Gan Gan Gan Gan Gan Gan Gan Gan Gan Gan Mu Mu Mu Mu Mu Mu Mu Mu W0 0 0 687 688 687 250 paDi. 9 sU. 258 688-690 WWW prajJApanA sUtra pada 3 pada 3 pada 15 u. 1 pada 15 u.1 15 u. 1 pada 15 u. 1 pada 15 u. 1 pada 15 u. 1 649 pRSThAMka sthala nirdeza pada 15 u. 2 sU. 1015 668 pada 15 u. 2 sU. 1016 666-668 pada 15 u. sU. 1017-1023 pada 15 u. 2 sU. 1024 pada 15 u. sU.1025-1029 670-682 pada 15 u. 2 sU.1030-1055 682 pada 15 u. 2 sU.1056-1057 682-684 pada 15 u.2 sU. 1058-1067 686-688 pada 18 sU. 1271-1284 nandI sUtra 652 naMdI sU. 65 gA.75-76 667 Ti. naMdI sU. 54-56 17. ucchvAsa adhyayana (pR. 695-708) samavAyAMga sUtra 703 sama.1 sU. 43-44 sama.2 sU. 20-21 703-704 sama.3 sU. 21-22 704 sama.4 sU. 15-16 sama. 5 sU. 19-20 704 sama.6 sU. 14-15 sama.7 sU. 20-21 sama.8 sU. 15-16 sama.9 sU. 17-18 sama.10 sU. 22-23 sama.11 sU. 13-14 sama. 12 sU. 17-18 sama.13 mU. 14-15 sama.14 sU. 15-16 sama.15 sU. 13-14 sama. 16 sU. 13-14 sama.17 sU. 18-19 sama.18 sU. 15-16 sama.19 sU. 12-13 sama. 20 sU. 14-15 707 sama. 21 sU. 11-12 649-650 665-666 685-686 sU. 227-231 sU. 292-306 sU. 973 sU. 974 sU. 975 sU. 976 sU. 977 sU. 978 sU. 979 sU. 980-982 mU. 983-989 mU. 990-991 sU. 992 sU. 1007-1008 sU. 1009 sU. 1010 sU. 1011 sU. 1012 sU. 1013 sU. 1014 mi mi mi mi mi m 0 m 0 0 in x 0 0 x 0 x 0 x 0 x 0 5 0 5 99999999999999999999) 0 5 0 5 0 5 w 0 0 w w 0 w 0 w 0 0 9 0 9 650 15 653 lh bh 659-660 h pada 15 u. pada 15 u. pada 15 u. 2 pada 15 u.2 658-659 MIHIBIHARITHHTHILAHARIHSHINETRAINEDAHATE RAHALATHIHERE HEATRESIDENTRIHIHEHIHARIHSHMIERHIRHIBHLISHINHIHITHINRHISHIRIHSHISHIBITERAHARITHILAIMAHARIABIBABAILEHIMIRERALERIHALEBIHARBILIBHERLIERIINHEARISHISHMAHIMAARTIARIBHABHUDHAILENTIRTANIRALAELIABEMETARIBHABHENILIRE P-12 Page #806 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSThAMka sthala nirdeza pRSThAMka sU. 11-12 mU. 9 za. 5 za. 10 sthala nirdeza u. 4 u. 3 . sama.22 Ti. sama. 23 Ti. sama.28 Ti. mama. 25 Ti. sama. 26 za. 13 m m mU. 14 . Ti. mama. 28 Ti. mama. 25 Ti. mama. 30 Ti. mama. 31 Ti. sama. 30 mama. 33 vyAkhyAprajJapti mUtra Ti. za. 1 u.1 Ti. za. 1 u.1 Ti. za. 1 u. 1 G0.0GGGGG66 Gw pd pyu byu byu pyu: gk qk d A A qd qk qk qqk 33, Had@ tAku pd qk qd' // qk sU. 7 sU. 8 sU. 9 mU. 12 14-15 . . sU. 8 mU. 15-16 00000 za. 13 za. 13 u. za. 13 za. 13 u. 7 za. 13 u. za. 13 u. 7 za. 13 u. 14 u 9 za. 16 u.2 za. 18 u. 7 za. 19 u. 9 za. 19 u. 8 jIvAbhigama sUtra paDi.9 Ti. paDi. 9 prajJApanA mUtra Ti. pada. 3 pada. 11 pada. 11 pada. 11 pada. 11 Ti. pada. 11 pada. 11 pada. 11 . 6 (1-2) mu. 6 (3) mU. 6 (12-23) mU. 6 (24) mU. 6 mU. 2-6 mU. 9-15 p_ppp mU. 235 (1-) 697-698 Ti. za.2 u. 1 za. 2 u. 1 za.9 u. 38 jIvAbhigama mUtra mU. 88 (1) mU. 201 (I) 716-717 717-718 711 711-713 712 paDi 3 prajJApanA mUtra pada mU. 268 mu. 830-831 sU. 832-838 mU. 88-870 mu.80-86H sU. 863 gA.19. sU. 867-869 mu. 870 su. 851-876 mU. 877-878 mU. 879 60.8-10: mu. 693-704 18. bhApA adhyayana (709-733) 713-718 719-724 726-727 727-728 AcArAMga sUtra Ti. zru. 2 a. 8 u. 1 mU. 523 sthAnAMga sUtra Ti. a. 2 u.. sU. 69/10 Ti. a. 4 u.8 sU. 238 Ti. a. 10 741 Ti. a. 10 vyAkhyAprajJapti sUtra za.? u. 10 mU. 1 Ti. za. u.6 ma.1 pada. 11 pada.11 pada. 11 pada. 11 pada. 11 pada. 11 pada. 11 pada. 11 pada. 11 pada. 18 712 mu. 85.1-886 ma. .. sU. 888-891 sU. 892-89.. mU. 89.8 sU. 899 sU. 900 sU.1376-137, 713 Ti. 714 715-16 731 730-731 THE HISHASHRATHIRTHTHHIHINDIUSHINHLIMISHRA E P-13 Page #807 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RTENTERNADEmmAma lA l aalidinaINGINUTPADUNIOHAIRATNIRHAIRAMMAnilm mAmAalamanthalitisuallalNIHITHAIRTHIATRIRAMMARITHRI S TMAITERATHI pRSThAMka sthala nirdeza 1 ) Ti. Ti. m. MVV pA. ) Nalawww ..0 GG GGGGGGGGGGGG mr m mmmmmmmmm 00 AAMANGGGGGG ) ) . ) . sU. 044 ) ) 44 to 666 Goo uttarAdhyayana sUtra 71. Ti. a. 24 gA.9 19. yoga adhyayana (pR. 734-747) sthAnAMga sUtra sU. 13 sU. 31-33 a. 3 u. 1 sU. 132 738 sU. 132(3) sU. 134 (3-5) sU. 147 sU. 181 76? sU. 198 a. 4 u. 1 sU. 254 a. 4 u.1 sU. 255 vyAkhyAprajJapti sUtra za.1 u. 9 za. 13 u.7 sU. 10 za. 13 u. 7 sU. 11(1) za. 13 u.7 sU. 11(2) za. 13 u. 7 sU. 11 (3) za. 13 sU. 11(4) za. 13 sU. 12-13 739 za. 13 sU. 14 za. 13 sU. 15 za. 13 sU. 16 za. 13 sU. 17 sU. 18-19 382-783 za. 13 sU. 20-21 za. 13 sU. 22 za. 17 sU. 17 747-786 za. 18 mU. 12-19 mU. 20-22 781 za. 19 u. 8 sU. 17-18 mU. 42-43 za. 25 u. 1 mU. 6-7 za. 25 u. 1 788-745 za. 25 u.1 mU. 9 44444444444444 . .GGGGGG GGGG GGG. pRSThAMka sthala nirdeza jIvAbhigama sUtra paDi. 1 mU. 13 (16) paDi.1 sU. 14-26 paDi.? sU. 28 paDi.1 sU. 29-30 paDi. 1 sU. 32 paDi.1 sU. 32, 38 7-738 paDi.1 mU. 35-40 738 paDi. 1 738 paDi.1 Ti. paDi. 3 mU. 97 Ti. paDi. 3 sU. 88(2) Ti. paDi.2 paDi. 9 Ti. paDi. 9 sU. 244 prajJApanA sUtra 744 pada 3 sU. 252 743-744 pada 18 sU. 1321-1325 20. prayoga adhyayana (pR. 748-771) sthAnAMga sUtra 750 a. 3 u.1 sU. 132/2 samavAyAMga sUtra 752 Ti. sama. 13 750 Ti. sama. 15 752 Ti. sama. 15 vyAkhyAprajJapti sUtra 771 Ti. za. 8 u. 7 sU. 25 prajJApanA sUtra 750 pada 16 sU. 1068 750-752 pada 16 sU. 1070-1076 752-762 pada 16 sU. 1077-1084 762 pada 16 sU. 1085 762-763 pada 16 sU. 1086-1089 pada 16 sU. 1090 sU. 1091 763-768 pada 16 sU. 1092-1104 768-771 pada 16 sU. 1105-1122 za.13 786 mi mi mi mi mi mmm ..... pada 16 SHARASHTRASHTHHHHHHIMIRAHBEHHHHHHHHHHemattititlem a nia HTHHTHEATR E A TMERIMERIAMARTHAHEARRASHTRAINE HESHWARIHARIHARIHARAS P-14 Page #808 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSThAMka 780 774 wy by 774 775 781 776 781 776 780 780 sthala nirdeza 21. upayoga adhyayana (pR. 772-783) vyAkhyAprajJapti sUtra za.? u. 9 sU. 11 za. 1 u. 9 mU. 14 Ti. za.1 u.. sU. 26 za. 12 u.5 sU. 32 Ti. za. 16 u. 7 sU. 1 Ti. za. 16 u. 7 sU. 1 za. 19 u. 8 sU. 44-45 jIvAbhigama sUtra paDi. 1 sU. 13(14) Ti. paDi. 1 sU. 13 (17) Ti. paDi. 1 sU. 14-26 paDi.1 Ti. paDi.? su.28 paDi. 1 sU. 28-29 Ti. paDi.? sU. 29 paDi. sU. 30 Ti. paDi. 1 mU. 30 Ti. paDi.? sU. 32 paDi. 1 sU. 32 paDi.? sU. 35-40 Ti. paDi.1 su. 35-40 Ti. paDi. 1 Ti. paDi.1 paDi.1 Ti. paDi. 1 Ti. paDi.1 Ti. paDi.? sU. 42 paDi.1 mU. 42 Ti. paDi. 3 mU. 97(1) Ti. paDi.3 sU. 97(1) Ti. paDi.3 sU. 106-127 Ti. paDi.3 mU. 201(I) Ti. paDi.3 mU. 201(I) paDi. 9 sU. 233 Ti. paDi.1 sU. 233 Ti paDi. 9 sU. 246 pRSThAMka sthala nirdeza 783 paDi. 9 sU. 246 783 Ti. paDi.9 sU. 246 prajJApanA sUtra sU. 062 sU. 1386-1350 sU. 1362-136H 774 sU. 1908-10.10 sU. 1911 775-777 sU. 1912-1927 777-779 pada 29 sU. 1928-1935 779-781 pada 30 sU. 1963-1964 22. pazyatA adhyayana (pR. 784-789) vyAkhyAprajJapti sUtra 789 Ti. za. 16 u. 7 sU. 1 prajJApanA sUtra 785 pada 30 sU. 1936-1938 785 pada 30 sU. 1939 785-787 pada 30 sU. 1940-1953 787-789 pada 30 mU.1958-1960 23. dRSTi adhyayana (pR. 790-795) sthAnAMga sUtra Ti. a. 3 u. 3 sU. 187 vyAkhyAprajJapti sUtra Ti. za.1 u.2 sU. 9/2 Ti. za. 1 sU. 10/2 mU. 11 za. 19 sU. 8 za. 19 u. za. 19 791 20 u.1 sU. 4 791 20 u.1 sU. 7 792-793 za.20 u.7 791 Ti. za. 24 u. 12 sU. 3 0 .7 0.10 G6. Gooooooo . .0.0GO60 0 775 781 782 777 0 777 780 777 gk gk k qk gk gk pk pk sa. 35 mU. 41 sU. 41 42 779 782 777 6GGGGGGG 775 779 781 781 0 6. A.GOOG CHANAIHANTI NDIANHIGHWALIYABANARAMNATIWARITHEIR R AMPINITARIUMIVINITURINARUWAHITIONAMRAATMINERAGHNAHARAumanADMONIAHINSALIMitrounusucesary H ATHRITIHARANARTHALINITIANIMAHINIMINIMIRMIRANIAMPHARIHARIWARIMAHARIWNepaympMINARAMPARINIRAURANI KALAWAINIONARUNNO P-15 Page #809 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSThAMka 791 791 791 791 791 793 793 791 791 791 1703-794 59.4 708-707 700 795 79.1 807 w w w w w 938-030 030-940 810 5.13 929 923 9.13 812 925 810 817 Ti.Di. 1 Ti. Di. 1 Ti. Ti. 1 Ti. Di. 1 fa. ufe. ? paDi. jIvAbhigama sUtra 1 paDi. 1 Di. 1 aft 3 Ti. fe Ti. paDi. E paDi. 3 paDi. 9. pari. 9 Ti. paDi. 9 sthala nirdeza zru. 2 a. 2 prajJApanA mUtra pada. 3 pada 19 24. jJAna adhyayana (pR. 796 1080 ) AcArAMga sUtra zru. a. 1 u. 1 sUtrakRtAMga sUtra u. 3 a. 2 a. 2 Ti. a. 2 Ti. a. 2 Ti. a. 2 Ti. a. 2 Ti. a. 2 Ti. a. 2 Ti. a. 2 Ti. a. 2 a. 2 sthAnAMga sUtra u. 1 u. 1 u. 1 u. 1 sU. 13/13 sU. 16-26 u. 1 u. 1 3. u. 1 u. 1 u. 1 u. 1 sU. 28 sU. 29-30 sU. 32 sU. 35-40 sU. 41 mU. 42 sU. 88 (2) mU. 97 (1) sU. 201 (I) sU. 237 sU. 237 sU. 237 sU. 256 sU. 1399-1405 sU. 334 sU. 708 mU. 55 mU. 55 mU. 60 (1) mU. 60 (2) mU. 60/3-11 sU. 60 (12) sU. 60/13-15 sU. 60 (16) yU. 60 (16) mU. 60 ( 17 ) mU. 60 (19-20 ) pRSThAMka 824 879 940 873 897 . w w 994 1053 870 889 998-995 991-992 812 *** 996 873 995 990-991 9.34 810 9.34 816-817 814 914 990 941-944 827 935 1080 1038 934 938 873 826-827 910 873 873 876 ZZ P-16 Ti. Ti. a. 2 Ti. a. 2 a. 3 Ti. a. 3 a. 3 a. 4 a. 4 a. 4 a. 4 Ti. Ti. Ti. a. 4 Ti. a. 4 a. 8 a. 4 Ti. a. 4 a. 4 Ti. Ti. Ti. a. 2 a. 2 Ti. Ti. Ti. Ti. Ti. Ti. Ti. Ti. Ti. a. 5. a. 5 a. 5 a. 6 a. 6 a. 6 a. 6 a. 6 a. 7 a. 7 a. 7 a. 7 a. 7 a. 7 a. 8 a. 8 a. 9 sthala nirdeza u. 1 u. 1 a. 9. a. 10 a. 10 a. 10 u. 4 u. 1 u. 2 u. 1 u. 1 u. 1 u. 3 u. 3 u. 4 u. 4 u. 4 u. 8 u. 1 u. 3 su. 60/21 sU. 60/22-23 sU. 109 sU. 120 sU. 160 mU. 171 sU. 212 sU. 258 sU. 262 sU. 277 mU. 338 sU. 336 mU. 364 (1) sU. 364 ( 2-3 ) sU. 374 (1-2) su. 378 sU. 379 mU. 410 sU. 850 yU. 464 (1) sU. 478 sU. 510 (1-8) sU. 525 sU. 526 mU. 534 sU. 740 sU. 540 (45) sU. 550 sU. 552 su. 503 sU. 567 mU. 610 sU. 620 mU. 662 sU. 658 mU. 731 (1) sU. 31 (2) sU. 742 Page #810 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H H HHHATTIMMINMalai maEATMASUTRitHlmalamaliNIDHIM HITHEATREATMAITANIUMETHIHEARTHRITIATIMATEm pRSThAMka pRSThAMka _sthala nirdeza 992-993 934 898-900 sU. 744 (1-3) sU. 754 sU. 755 sU. 763 827 831 811 sama. 46 sama. 46 sama. 51 sama. 57 sama.66 sama.71 sama. 81 sama. 84 sama.84 sama.84 sU. 1-3 874 832-833 814 827 873 Ti. sama. 85 836 898 827 872 825-826 825 sama. 88 sama. sama. sama. sthala nirdeza a. 10 a. 10 a. 10 a. 10 samavAyAMga sUtra sama.1 Ti. sama.6 Ti. sama. 9 Ti. sama. 13 . sama. 14 Ti. sama. 14 Ti. sama. 15 Ti. sama. 16 Ti. sama. 16 sama. 18 . sama. 18 Ti. sama. 19 Ti. sama. 20 Ti. sama. 22 sama. 23 sama. 25 mama. 25 sama. 26 sama. 28 sama. 29 sama.36 sama. 37 sama. 38 sama. 40 sama. 41 mama. 42 sama. 43 sama. 43 sama.44 sama.44 mama..45 sama. sama. sama. sama. sama. 6 NGGG GU 6 0 0 0 0 0 0 0 0 0G 6 6 06.0GG G66 0 0 .0G.0 WWGWWW.ONG 0 0 lr lr lr lr lr lr lr lr lr lr lr lr lr lr lr lr lr lr lr wr lw sama. sama. sama. 827-829 830 831-832 833-834 842-844 853-855 856-857 859-861 862-863 865-867 869-870 875-876 870-871 871-872 872-874 874-875 sama. sama. sU. 136 sU. 136 sU. 136 sU. 137 sU. 138 sU. 139 sU. 140 .141 sU. 142 sU. 143 sU. 144 sU. 145 sU. 146 sU. 147 sU. 147 sU. 147 (1) sU. 147 (2) sU. 147 (3) sU. 147(4) sU. 147 (5) sU. 148 (1-2) sU. 148 (3) sU. 148(4) sU. 153 sU. 153 sU. 159 sama. sama. sama. pr sama. tw sama. w br thr 875 878 brw 877 sama. sama. sama. sama. sama. Ti. sama. Ti. sama. w hr 877 0 913 924 898 808 w .0 sU. 8 sama. MERAMINORIESRNAGAHIRATIMAMMIUMMIMILSINA TEHRITHIMITRAKAHANIHTAMITOURIHITamaHERITAMARHTHHTHHATTI MILSINHERITamiameteaHUMMANDARIBHUVANIELITITHOREmirate P-17 Page #811 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HILDRIRTHemittaintelli A THRITHLIBASIHARIHITHILARIES HTTAHMAITRIT MARATTIMITTITUTRITINATIMILAIMERRIEMITMENTER TAINEERIES pRSThAMka pRSThAMka sthala nirdeza vyAkhyAprajJapti sUtra za. 1 u.1 za. 1 u. 2 Ti. za. 5 Ti. za.5 5 sthala nirdeza u. 10 u. 10 sU.14 mU. 1 sU. 2 sU. 1 mi mi mi mi mi mU. 1 sU. 14 za. 2 sU. 1 kA pAThAntara sU. 2 sU. 20 sU. 1 mU. 26 Ti. za.6 sU. 14 u. 10 u. 10 w y za. 3 za. 3 . 00AWAAAAAAAWAN ___ za.7 841 984-985 985-986 mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi sU. 1 za. 3 za. 3 za. 3 8 830 981-983 9.83-984 sU. 20-21 8 Ti, za. 3 Ti. za. 3 Ti. ga.3 Ti. za.3 za. 4 940-941 954-955 sU. 24-28 sU. 29 mU. 30 956-957 sU. 65 sU. 1 sU. 1 sU. 1-3 sU. 4/1 sU. 4-5 sU. 16 sU. 1-5 sU. 6-10 sU. 1 sU. 1 sU. 1 mU. 1 mU. 1 mU. 1 sU. 1 mU. 2-3 sU.1 sU. 25-28 sU. 27 sU. 29-30 sU. 31-32 sU. 34 sU. 35 sU. 37-44 mU. 1-3 sU. 1 sU. 18 mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi 958 841 0.30-931 960 961 961-962 962-963 sU. 31-34 mU. 35 mU. 36-37 mU. 38 mU. 39-43 sU. 44-48 sU. 49-52 sU. 53-55 sU. 56-70 sU. 71-75 sU. 76-78 sU. 79-81 sU. 82-116 sU. 117 sU. 118-130 937-938 za. 5 za. 5 Ti. za. 5 Ti. za. 5 Ti. za. 5 za. 5 u. 4 u. 4 u. 7 u. 8 u. 9 u. 9 841 841 969-970 963-968 970-972 za. 8 za. 8 u. 2 u.2 HIMIRMIRMILITATHIHITHERNIRAHRATHI H ARIHARIRIDHINHINDI MITRHEHARITALITATISHTHI BHIHINIHIRAILERHITHEIRLIMIHSANSABHIAURIHITEHRITIHAHISHEDICILITIEWISEDISTURIHIRAINRITI P-18 Page #812 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CINEMAHINITIHARIBH TARINITUma A RATHIMULAILAINTHIHARITAmmmmmmHARIHITHIRTHITanamaHIRDINARAINMEHATARRIERRENTUNATHORImammmmmHREATEHRIHITIONILIAT pRSThAMka sthala nirdeza pRSThAMka 813-814 sU. 9 V sU. 10 za.8 V mU. 1 mU. 1 V sthala nirdeza za. 12 u.5 za. 12 u. 5 12 u. 6 12 u. 7 za. 12 u.8 za. 13 u.1 za. 13 za. 13 u.4 za. 13 u.6 sU. 131-133 sU. 134-137 sU. 138-139 mU. 140-141 sU. 142-143 sU. 144-151 sU. 152-153 sU. 154 mU. 155 mU. 156-162 V V V 973-976 976-977 978 V V Ti V 980-881 841 841 V WAAAAAAWAAKAAWAAA.. WU0 0 0 0 00 sU. 1 V Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting or ora.ooooorarorrora ar V 841 V sU.1 sU. 1-2 sU.1 sU. 1 841 V 841 V 837 V V Ti. za.8 za. 9 Ti. za. 9 Ti. za. 9 Ti. za. 9 Ti. za. 9 Ti 841 841 mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi mi 0000000000039 v_o.ooom mmmmmm. . . mi mi mi mi sU. 1 841 932 933-934 932-933 sU. 1-6 sU. 7-11 sU. 12-24 841 945-951 za. 9 0 sU. 1 sU. 1 sU. 1 (1-2) sU. 1 sU. 8-31 sU. 32-44 mU.1 sU. 1 mU. ? mU. 1 sU. 1 841 .0. 0 Ti. za. Ti. za. .0 za. 13 u. 9 za. 14 u.1 za. 14 u.1 za. 14 u.3 za. 14 u. 4 za. 14 u. 5 za. 14 u. 6 za. 14 u. 7 za. 14 u. 10 za. 14 u. 10 14 u. 10 za. 16 u. 1 za. 16 u. 1 16 u.2 16 u. 3 16 u. 4 16 u. 5 16 u. 6 za. 16 u.6 za. 16 u. 10 17 u. 1 za. 17 u. 1 17 u. 1 18 u. ? 18 u. 1 za. 18 u. 2 za. 18 u. 3 za. 18 u. 3 Ti. za. 18 u. 3 Ti. za.18 u.4 sU.1 sU.1 (1-2) sU.? mU. 1 mU. 1-2 su. 1-2 sU. 20-35 0 910-911 911-913 924 za.9 . za. 9 u. 33 9 u. 34 za. 10 u. 1 u. za. 10 u. u.1 Ti. za. 10 u. . za. 10 u.4 Ti. za. 10 u.5 za. 11 u. za. 11 u.1 za. 11 u. 10 za. 12 u.1 za. 12 u. 3 Ti. za. 12 u. 4 Ti. za. 12 u.5 qd pd qk kd q. qk pd qk qd qd td pd qd qd qz pd mU. 1 .... . o. a.a. ra.orma.ooo 1-4 1033 mU. 28-29 sU. 1 0 vvvvvvv or vr00.00 sU. 8-9(1) mu. 8-9 (1) sU. 1 842 mU. 1 ARMIREMEMEETIMHARITAITAMARHIERe mamataHHHHHIBHIHHILAIMERIEHIMALARIBHIHARIHARINEWHINITIDHITERTAHARINAKATRINANDURINARTHIANITHAIRMIRIENILIHENHHHHHHHHHHHINBIHAHNIBHABIRAHIRAIMADIRTHRILGIRTHRILAREDHEMAILEHECHHLAHARIRI P-19 Page #813 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MAITHERHITRIHANUMARIHARIHA LHAR A N A MAHARAHATARAMMARRAHERIHABHIHINDISTRATHAHAHAHAHATIONAL HD pRSThAMka pRSThAMka 86-987 sthala nirdeza Ti. za. 18 u. 7 Ti. za. 18 u. 8 za. 18 Ti. za. 18 u. 9 Ti. za. 18 u. 10 za. 19 u.1 za. 19 u.1 za. 19 za. 19 u. 8 sU. 1 sU.1 sU. 16-23 mU. 1 sU.? 845-848 848 848 888-849 sU.1 Ti. Ti. za. 20 Ti. za. 20 za. 20 za. 20 za. 20 za. 21 za. 21 za. 22 Ti. za. 22 u. 1 u. 1 u. 8 dha dha dha dha baM dha dha dha dha sU. 38-39 sU. 40-41 sU. 1 mU. 1 sU. 8-9 mU. 10-11 sU. 15 mU. 1 849 850-851 851 851 851-852 852 u. 1 2 va.2 sthala nirdeza jJAtAdharmakathAMga sUtra zru.1 a. 1 sU. 1-13 zru.1 a.1 sU. 21 zru. 1 mU. 1-2 a. 6 mU. 1-4 a. 19 mU. 32 a. 19 mU. 33 zru.1 a.10 mU. 1-4 a. 11 mU. 1-3 zru. 2 a. 1 mU. 1-4 va.1 a. 1 2 va.1 a.1 mU. 34 2 va.1 mU. 35-36 2 va.1 mU. 44-45 2 va.3 a.1 mU. 51 2 va.4 a.1 mU. 60 2 va.5 a. 1 mU. 65 2 va.5 a.1 sU. 69 2 va.7 a. 1 mU. 70 2 va.8 a. 1 zru.2 va.9 a. 1 zru. 2 ba.10 a.1 zru.2 va.10 a. 1 mU. 80 upAsakadazA sUtra a.1 mU. 1-5 (ka) mU. 2 a.1 . 86 a.2 m.1-0 a. 10 mU. 28 antakRddazA sUtra va.1 a. 1 mU. 1-3 va.1 a.1 mU. 3-8 mU. 25 u. 1 mU. 1 0000000mm m m' m.1 Ti. za. 23 u.1 Na. 04 u. 1 za. 24 za.04 ga.25 u. 1 Ti. za. 25 u. 1 za. 25 u. 3 Ti. za. 25 u. 3 Ti. mU. 1 (1-2) mU. 1 mU. 1 mU. 115 mU. 116 sU. 47-48 mU. 2 mU. 189 mU. 1 mU. 1 sU. 3 sU. 1 upasaMhAra sUtra upasaMhAra sUtra 855 855 856 856 Ti. za. 25 za. 2, Ti. za. 25 za. 26 za. 26 Ti. za. 31 u. 8 u. 1 u.? u. 1 Ti. 846 857-858 858 858 859 pR.1183 mU. 15 mU. 38 --- ATIREONAIRATIO HAIRAHANE NHIATRIORTAINMEHTAmAATHANIIMIREMIHIRAINRITAITHILIBHATTINAHI P-20 Page #814 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSThAMka pRSThAMka sU. 1-2 sU. 75 958-959 923 sthala nirdeza anuttaropapAtikadazA mUtra va.1 va.3 praznavyAkaraNa mUtra thu. 1 a. 1 zru. 2 a.. vipAka sUtra a. 1 mU. 97 (1) mU. 201(I) sU. 202 mU. 033 sU. 1 sU. 23 864 978 978-979 977 978 sthala nirdeza Ti. paDi. 3 paDi. 3 Ti. paDi. 3 Ti. paDi. 9 paDi.9 paDi.9 Ti. paDi. 9 Ti. paDi. 9 Ti. paDi. 9 Ti. paDi. 9 paDi. 9 Ti. paDi. 9 prajJApanA sUtra pada 1 pada 1 pada 3 Ti. zru. 1 sU. 1-4 mU. 4-9 mU. 1 mU.1-4 sU. 2 868-869 846 977 sU. 250 sU. 250 mU. 254 sU. 254 sU. 254 2 a. 1 a.1 zra.2 a. 10 rAjapraznIya sUtra Ti. gaya. Ti. gaya. sU. 1 881 881-882 882 gaya. mU. 107 109 241 241 241 sU. 212 sU. 257-259 pada 3 Ti. rAya. qy g gk qz qy qd gd Ti. gaya. 979-980 882 88ra 988 882-883 pada 6 pada 15 pada 15 pada 15 u.2 , 818 u.4 pada 17 pada 18 mU. 1 sU. 13 (15) mU. 13 (15) mU. 14-26 sU. 28 mU. 29-30 mU. 32 mU. 35-40 883 883 977 883 883 Ti. gaya. Ti. gaya. jIvAbhigama mUtra paDi.1 paDi. 1 Ti. paDi. 1 Ti. paDi. 1 Ti. paDi. ? Ti. paDi.1 Ti. paDi.1 paDi. 1 Ti. paDi. 1 paDi.? paDi.1 paDi.2 Ti. paDi. 3 paDi. 3 paDi. 3 957 sU. 993-998 mU. 1006 mU. 1017-1019 sU. 1218 sU. 1259 sU. 1346-1353 sU.1406 sU. 1981 mU. 1982 mU. 1983-2007 mU. 2008-2016 sU. 2017-2021 mU. 2022-2026 mU. 2027-2031 m. 2030 sU.2040-2046 920-923 057-958 Aruaruluwww sU. 41 004 mU. 42 mU. 68 881 pada 33 pada 33 pada 34 pada 34 jambudvIpaprajJapti sUtra vakkha .7 mU. 88(2) mu. 88(2) 880-881 890 IIIIIIIIIIIIIIIII I IIIIIII IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMa RELATEAMINETIRTHATARIHIHIRAINRITIHAR HARI OMHATRINAMEHATIBHABAHERE P-21 Page #815 -------------------------------------------------------------------------- ________________ INRNHSIHSHAMITRATHIHARIHARNahatistinatiltahistiathaetititatitatistiatinaththalmitinARAIGARHETHEAST HURIHIRathattituatamatteTHEHIMIREBAHHHHORTHHHOTHARALE R TAINE pRSThAMka pRSThAMka sthala nirdeza 888 sU. 1-7 810 810 naMdI sUtra Ti. naMdI naMdI naMdI naMdI 888 mU. 1-2 mU. 3-5 mU. 6-9 88-886 886-887 887-888 888 naMdI sthala nirdeza candraprajJapti mUtra Ti. pA.? sUryaprajJapti mUtra pA.? pA.1 pA.? pA.? pA.? pA.20 niriyAvalikA sUtra Ti. va.1 a. 1 va.1 a. 1 va.1 va.5 kalpAvataMsikA sUtra va.2 qyd b bd q naMdI naMdI mU. 13 sU. 107 naMdI sU. 16-22 918-919 914-916 917 917-918 886 800-894 sU. 1-5 sU. 35 upasaMhAra naMdI naMdI naMdI naMdI naMdI Ti. HHHHHHHHH 00 naMdI MG kI. c va.. 9.25-908 925 naMdI naMdI Ti. naMdI mU. 28-36 36 (kha) 9 puphiyA mUtra va.3 va.3 pUSpacUlikA mUtra sU. 37 naMdI sU. 38 39-44 naMdI va.4 sU. 1-5 Ti. naMdI mU. 43 928-930 975 810-811 812 812-813 va.4 vRSNidazA sUtra va.5 mU. 45-46 naMdI naMdI sU. 47 896-897 sU. 1-5 va.5 dazavaikAlika sUtra naMdI naMdI naMdI naMdI 993-994 mu. 48-50 mU. 51 mU. 52-54 sU. 53 54-56 880 gA.1 uttarAdhyayana mUtra a. 2 814 814 naMdI 890-891 V 0.0. V sU. 1-2 gA.18 gA.20 815 815 gA.1 811 V 810 815-816 V 0.00 naMdI naMdI naMdI naMdI naMdI naMdI Ti. naMdI Ti. naMdI * V gA.4 gA.5 sU. 74 gA.47 gA.268 817-819 891 891 891 V a. 36 a. 36 sU. 62-64 sU. 65 sU. 66 V HEATREETITERAHATETAILOR I THHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHATTISHER THIRHAINTAITORE HEREATMENHERISTIANIHHHHHHmataHAHTHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHITAMARHIHAR P-22 Page #816 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSThAMka 814 819 820 820 821 821 822 822-803 823-824 824 koto 879 rt - naMdI Ti. naMdI naMdI 879-880 829 Ti. naMdI 888-889 naMdI 830-831 Ti. naMdI di. naMdI Ti. naMdI Ti. naMdI Ti. naMdI Ti. naMdI Ti. naMdI 826 830 834 884 855 857 861 863 870 870 870 871 871 872 872 naMdI Ti. naMdI naMdI naMdI naMdI naMdI naMdI naMdI naMdI naMdI naMdI naMdI 867-868 Ti. 873 874 877 878 Ti. naMdI Ti. naMdI Ti. naMdI Ti. naMdI Ti. naMdI Ti. naMdI Ti. naMdI Ti. naMdI Ti. naMdI Ti. naMdI Ti. naMdI Ti. naMdI Ti. naMdI sthala nirdeza sU. 67 sU. 68 sU. 72 sU. 73 sU. 74 sU. 75 sU. 76 sU. 77 sU. 78 sU. 79 (ka) sU. 79 (kha) mU. 80-82 sU. 82 sU. 83 sU. 83 sU. 84 sU. 84-85 mU. 85 sU. 86 sU. 88 sU. 88 sU. 89 sU. 90 sU. 91 sU. 92 mU. 93 sU. 98 sU. 99 yU. 100 sU. 101 sU. 102-107 mU. 108 mU. 109 (1) mU. 109 (2-3 ) sU. 110 111 - mU. 111 mU. 112-113 pRSThAMka 875 875 876 877 974 820 906 906 907 810 846 997 998 900 900 900 904 904-905 905 998 998-1001 1001 Ti. naMdI Ti. naMdI Ti. naMdI Ti. naMdI Ti. naMdI Ti. naMdI naMdI naMdI 1018 1019 Ti. P-23 ny ny 1001-1002 1002-1003 1004-1005 1005-2006 1006-1007 1007-1009 1009-1011 Ti. 1011 1012 1012-1014 1014 1014-1017 1017-2018 sthala nirdeza anuyogadvAra sUtra a. 1 mU. 112 sU. 113 sU. 114 mU. 114 mu. 114 mU. 115 mU. 120 yU. 120 sU. 1 yU. 1 su. 25 sU. 6-8 mU. 30 sU. 31-33 sU. 34-45 sU. 46-50 yU. 51 sU. 75 mU. 76-91 mU. 92 mU. 93-98 sU. 99-102. sU. 103 sU. 104 sU. 105-107 mU. 110-114 mU. 115-121 sU. 122-124 sU. 1 130 sU. 131-138 sU. 139-141 sU. 142-151 sU. 152-158 sU. 159-160 sU. 207 Page #817 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E mmamtea m mmmmmmmmmmmmmamARTISHTINAUTTISARTHATANTRIBHUTARImamaAHANJHATTERNATHERI sthala nirdeza sthala nirdeza pRSThAMka 1019-1020 1000 1000-1021 1001-1000 1002 pRSThAMka 991 Ti. 1057-1062 905 sU. 477-492 493-495 1062 1062-1063 1064 1064-1066 1066-1067 1002-1023 1003-1024 1024-1025 1025-1026 1026-1027 1007-1033 1033-1038 1038-1039 1039-1041 1082-1044 1084-1045 1046 1046 1086 1087 1087 1047-1048 1088 1048 1088-1050 sU. 208-215 mU. 217 mU. 226 sU. 227-231 sU. 232 sU. 233 sU. 234-238 sU. 239-241 sU. 242-244 sU. 245-247 sU. 248-250 sU. 251-259 sU. 260 (1-11) sU. 261 sU. 262 (1-11) mU. 263-271 sU. 272-278 sU. 279-281 sU. 282 sU. 283 sU. 284 mU. 285 . mU. 287-291 sU. 292 sU. 293 sU. 294-301 sU. 302-310 mU. 311 mU. 312 1067 1067-1069 1069-1071 1071-1072 1072-1073 | 1073-1074 1074 1074-1076 1076-1077 1077-1078 1078 1078 1078-1079 1079-1080 884 1080 sU. 520 sU. 521-524 sU. 525 sU. 526 sU. 527-531 sU. 533 sU. 534 sU. 535 sU. 536-546 sU. 547-557 sU. 558-565 sU. 566-570 sU. 571-574 sU. 575-579 sU. 580-592 sU. 593-598 sU. 599 sU. 601 sU. 602-604 mU. 605 mU. 606 sU. 606 891-892 dazAzrutaskandha mUtra dazA.1 Avazyaka sUtra a. 4 1000-1053 910 Ti. 1053-1054 1054 1054-1055 1055-1056 sU. 314-317 sU. 318-319 sU. 320-321 mU. 322-323 mU. 324-325 mU. 326-327 sU. 328-329 25. saMyata adhyayana (pR.1081-1152) sthAnAMga sUtra 1114 Ti. a. 3 u. 2 mU. 166 1189 Ti. a. 5 u. 3 sU. 485 1090 Ti. a. 5 u. 3 mU. 485 Ti. a. 5 a. 3 mU. 4455 (1-3) 1056-1057 1057 1091 matalRRHEATERRRRRRRRImathmmitm ittentitattattattatre ARTIMAT H ARMINIMINAINITI N ENEWHINIBAITANIMMIGHATANEL HAIHEMANTHAHRINTIMINIMILAIMINAINITI P-24 Page #818 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HEATRAITHIRTAINITIATIHARISTIHARIH A RIHAR I DHIBHISHESARIHIAUNTIRIHINITIHAR pRSThAMka sthala nirdeza vyAkhyAprajJapti sUtra 1151 za. 3 u. 3. sU. 15-16 115? za. 5 u. 4 mU. 20-23 11.2 za, u. mU. 28 1100-1151 za.27 u. 7 sU. 1-188 1089-1120 za. 25 u. mU. 1-235 jIvAbhigama mUtra 1088-1089 paDi. 9 mU. 247 1088-1089 Ti. paDi. 9 mU. 247 prajJApanA mUtra 1080 pada 3 ma. 061 1788 pada 18 mU. 1358-1361 1081-1088 pada 32 mU. 1774-1780 26. lezyA adhyayana (pR. 1153-1227) sthAnAMga mUtra 1178 Ti. a.2 u.8 mU.124 1168 Ti. a. 3 u.? mU. 180 1168 Ti. a. u.1 mU. 180 1175 a. u.1 mU. 140 a.3 u. 3 mU. 188 1158 3 u. 4 mU. 221 1162 Ti. a. 3 u. 4 sU. 221 mU. 319 Ti. a. sU. 319 (1-3) Ti. a. 4 u.3 m. 319 1156 Ti. a. 6 mu. 504 1168 Ti. a.6 m. 508 Ti. a. 6 sU. 504 1205-1207 mamavAyAMga sUtra 1156 sama.6 mU.? mama. mU. 1,3 (3) 1188 sama. mU. 153 (3) vyAkhyAprajJapti mUtra 1166-1167 za.1 u.1 . 9 1188 Ti. za.1 u.2 mU.12 pRSThAMka sthala nirdeza Ti. za. 1 u.2 sU. 13 Ti. za. 1 u. 2 mU. 13 1169 Ti. za. 1 u. 5 sU. 18 1158 za.1 u. 9 sU. 10 (1) 1189-1190 za.3 u. 4 mU. 12-14 4 u. 9 mU.1 1187 za. 4 u. 10 mU. 1 1203-1205 1198-1199 7 u.3 sU. 6-9 1156 12 u.. mU. 08-09 1190-1191 13 u.? sU. 08-30 1191-1192 za. 13 u. 14 u. 1 mU. 3-4 za. 14 u. 9 . ? 1158-1159 za. 18 u... sU. 2-3 za. 16 u. 11 sU. 2 za. 16 u. 11 sU. 3 za. 16 u. 11 mU. 8 za. 16 u. 11 sU. 8 za. 16 u. 12 mU. 1 za. 16 u. 13 mU. 1 za. 16 u. 14 sU. 1 16 u. 12-14 16 u.12-14 17 u. 12 sU. 2 za. 17 u. 12 sU. 3 za. 17 u. 13 mU. 1 za. 17 u. 14 sU. 1 17 u. 1', mU.? za. 17 u. 16 sU.? 17 u. 17 ma.? 17 u. 13-17 za. 17 u. 13-17 za. 19 u. 1 mU. 2 1198 Ti. za. 19 u. 2 sU. 1 1168 Ti. za. 19 u.3 m. 3 .. .. AUG 00001.06 0.00 0. 00 . . P-25 Page #819 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maamaATHItammanatim maln iramuTRUITMAITHIMURTAITHILDHIUTIBIHNHINTAINTUSHMANOTHINUTHONINHaitilla teritammam sU. 18-21 mU. 19 sU. 20 sU. 34-35 pr qd gnd td pnd qd pk gk qz mU. 6 sU. 7 sU. 19-21 mU. 3 mU. 3 1170 1168 pRSThAMka sthala nirdeza 1168 Ti. za. 19 u. 3 1168 Ti. za. 19 u. 3 1168 Ti. za. 19 u. 3 za. 19 u. 8 1167 za. 19 u. 9 1168 za.00 u. 1 1168 za. 20 u.1 1168 Ti. za.20 u.1 1189 za. 20 u. 7 Ti. za. 25 u.1 1200 Ti. za. 25 u. 1 jIvAbhigama sUtra paDi. 1 1170 paDi.1 1170 paDi.1 1170 paDi.? 1170 paDi.1 1171 paDi.1 1170 paDi. 1 1170 paDi. 1 1171 paDi. 1 1168 Ti. paDi.1 1171 paDi.1 1171 paDi.1 1172 paDi. 1 1172 paDi.1 paDi.1 Ti. paDi. 1 1174 Ti. paDi.1 1169-1170 paDi. 3 u. 2 1172 Ti. paDi. 3 u. 1 1172 Ti. paDi. 3 u. 1202-1203 paDi.3 1174 paDi. 3 u. 2 1210 Ti. paDi. 9 1209 Ti. paDi. 9. mU. 13 (7) mU. 15 mU. 16 mU. 17 sU. 18 mU. 20-21 mU. 24-25 sU. 26 sU. 28-30 pRSThAMka sthala nirdeza 1210 paDi. 9 sU. 253 1210 Ti. paDi. 9 sU. 253 prajJApanA sUtra 1210 pada 3 sU. 255 1187 pada 16 sU. 1116 1175-1183 pada 17 u.1 sU. 1145 1183-1185 pada 17 u. 1 sU. 1146-1155 1156 pada 17 u. 2 sU. 1156 1167-1168 pada. 17 u.2 sU. 1157 1170 pada 17 u. 2 sU. 1158-1159 1168 pada 17 u.. mU. 1160-1164 (1) 1171 pada 17 u.2 mU. 1163 (2) 1171-1172 pada 17 u.2 sU. 1163 (3) pada 17 u. 2 sU. 1163 (8) 1172 17 u. 2 sU. 1164 (2-4) 1174 17 u.2 sU. 1165 17 u.. sU. 1166 (1) 1174 pada 17 u.2 sU. 1166 (2) pada 17 u. 2 mu. 1167-1169 (1) 1174 pada 17 u. 2 sU.1167-1168 1174 pada 17 u.2 mU. 1169 (2) 1210 pada 17 u.2 sU. 1170 1210-1220 pada 17 u.2 sU. 1171-1190 1221-1223 17 u.2 sU. 1191-97 1192-1194 17 u. 3 sU. 1201-1207 1194-1196 17 u. 3 sU. 1208-1214 1200-1202 pada 17 u. 3 sU. 1215 1199-1200 pada 17 u. 3 sU. 1216-1217 1156 Ti. 17 u. 4 sU. 1219 1185-1187 17 u. 4 sU. 1220-1225 1159-1161 17 u. 4 sU. 1226-1231 1159 pada 17 u. 4 sU. 1232 1162-1164 pada 17 u. 4 sU. 1233-1238 1162 17 u. 4 sU.1239-1240 1158 17 u. 4 sU. 1241 1185 pada 17 u. 4 sU. 1242 1165 pada 17 u. 4 sU. 1243 AHHH a. . . sU. 88 (2) sU. 97 sU. 97 sU. 103 sU. 201 (1-2) sU. 232 sU. 253 ananm HHIDERE HBHBEHTARRHEREthistat ummaNPHERasthantaatantaminate mamm a AHAANTIMATERNATIBAMHEMAITHEHEATMAITHHHHHHHHHHHHRIES P-26 Page #820 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Tit pRSThAMka 1965-1166 1166 1223 1023-1207 1176 1187 1187-1189 1156 1172-1178 1197-1198 1208-1209 1176 1176 1161-1162 1165 1162 1165 1185 116-1157 1203 1207 1207-1208 1158 110.7 1227 1156 1340 1340 1340 pada 17 pada 17 pada 17 pada 17 pada 17 pada 17 pada 17 Ti. pada 17 pada 17 Ti. Ti. sthala nirdeza u. 4 u. 4 u. 4 u. 4 u. 5 u. 5 u. 5 u. 6 u. 6 u. 6 pada 17 pada 18 uttarAdhyayana sUtra a. 34 Ti. a. 34 a. 34 a. 34 a. 34 a. 34 Ti. a. 34 a. 34 a. 34 a. 34 a. 34 Ti. a. 34 a. 34 AcArAMga sUtra zru. 2 Ti. zru. 1 Ti. zru. 1 a. mU. 1244 sU. 1245 sU. 1246 sU. 1247-1249 yU. 1250 bhU. 1251 mU. 1252-1255 mU. 1256 sU. 1257 (1-16/ mU. 1258 sU. 1335-1342 sUtrakRtAMga sUtra a. 6 a. 12 FFFFF a. 34 Avazyaka sUtra Ti. a. 4 sU. 6 27. kriyA adhyayana (pR. 1228-1347) ITT. gA. 1-2 gA. 4-9 gA. 10-15 gA. 16-17 gA. 18-19 gA. 20 gA. 21-32 gA. 33 gA. 34-40 (1) gA. 40 (2) - 55 gA. 56-57 gA. 58-60 gA. 61 16 sU. 802-804 gA. 27 TTT. ? pRSThAMka 1288-1289 1289 1290-1297 1310-1311 1298 1304 1311-1312 1297 1304-1308 1314-1318 13.12-13.14 1297 1308-1310 1312 1297 1311 1274-1281 1232 1232 1233 1234 1234 1234-1237 1284 1318 1321-1322 1341 1340 1243-1244 1238 1241 1244 1249 1249 1340 P-27 zru. 2 zru. dhu. 2 zru. 2 zru. 2 zru. 2 zru. zru. 2 zru. 2 zru. 0000000000 zru. 2 zru. zru. zru. 2 zru. 2 zru. 2 zru. 2 zru. 2 Ti. Ti. Ti. Ti. Ti. la la a. 1 2 sthala nirdeza a. 2 a. 2 a a. a. a. a. a. a. a. 5 sthAnAMga sUtra a. 2 a. 2 a. 2 a. 2 a. a. 2 a. a. 4 a. 2 a. 2 a. 2 a. 3 a. 3 a. 4 a. 4 a. 4 a. 4 a. 5 a. 5 a. 5 a. 5 a. 5 a. 8 u. 4 u. 4 u. 2 mU. 694 sU. 694 mU. 605-706 sU. 707 mU. 709-710 u. 2 u. 2 u. 2 u. 2 mu. 711 mu. 710 sU. 713 sU. 718 sU. 715 sU. 717 yU. 718-719 sU. 720 mu. 701 (1) yU. 721 sU. 747-753 mU. 772 u. u. 2 u. 2 u. 2 u. 3 u. 3 sU. 195 u. 1 sU. 235 u. 4 mU. 345 sU. 345 sU. 369 sU. 419 sU. 419 sU. 419 sU. 419 sU. 419 (12) sU. 607 sU. 4 sU. 50 (1-8) sU. 50 ( 9 ) sU. 50 ( 10-11 ) sU. 50 (13-36) sU. 175 Page #821 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HARIPTITIATIHARRATEHRISHISHEHRATHIBITIATIMITENTE R TAINIRAHI HINDIMETIMAHARASHTRAITARATARATTIMITIANIMHARA H INITISTIATIOINTERATRAINTERNATH pRSThAMka 1232 1318 sthala nirdeza mamavAyAMga sUtra sama.1 sama. 1 mama. 1 sama, 2 sama.3 sama.4 mU. 5 sU. 6 sU. 46 sU. 23 m. 24 mU. 18 666666 Ti. sama. 5 yyn 1238 mrpmmmmm mmmmmmmmm VO 289 Ti. za.3 1338 sama. 5 sU. 22 sama.6 sama. 7 sU. 23 sama. 8 sU. 18 sama. 9 sama. 10 sU. 25 sama. 11 mU. 16 sama. 12 mU. 20 mama. 13 sU. 15-24 sama. 13 mU. 17 sama. 14 sU. 18 sama. 15 mU. 16 sama. 16 sU. 16 sama. 17 mU. sama. 18 mU. 18 mama. 19 sama, 20 mU. sama. 21 mU. 18 sama, 22 mU. 18 sama. 23 sama. 24 sU. 15 sama, 25 sU. 18 sama. 06 sU. 11 sama. 27 mU. 15 mama. 28 mU. sama. 29 mU. sama.30 mU. sama. 31 mU. 18 sama. 32 mU. 18 mama. 33 mU. 14 pRSThAMka sthala nirdeza vyAkhyAprajJapti mUtra 1322 Ti. za. 1 u.. su. 18 1286-1287 za. 1 u. 6 sU. 7-11 za. 1 u. 8 mU. 4 1257-1258 za. 1 u. 8 mU. . 1256 za. 1 u.8 m. 6 1256-1257 za. 1 ma. 7 1253-1254 u.8 mU. 1268 u. 9 mU. 25 1283-1284 u. 10 sU. 1 1282-1283 za. 1 1318 u.? mU. 1-2 1233 m 2-4 1234 u.3 1234 u.3 1284-1285 mU. 8 1281 ___ sU. 9-10 1286-1248 u. 6 mU. 5-8 1254-1255 za. 5 u.6 m. 10-12 1273-1274 u. 1 sU. 16 u. 4 sU. 1 1274 1268-1269 8 .8 u. 4 sU. 1248 u. 4 sU. 2 1266-1268 u. 6 sU. 14-29 1259-1260 u. 34 mU. 1-6 1260-1261 u. 38 mU. 7-8 u. 34 mU. 16-22 1263 za. 9 u. 38 mU. 23-25 1271-1273 10 u.2 mU. 2-3 1318-1321 za. 12 u. 2 sU. 18-20 1258 za. 16 u.. sU. 7-8 1261-1262 za. 16 u.3 sU. 5-10 1258-1259 za. 16 u. 8 mU. 18 phy 1338 17 1338 mmmmmmmmmm 1262 HARIANISHI T SORINETIRITAITHILITARAMHINRITHILDINES HANIHI P-28 Page #822 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RAIITTERTAINME TRI manamaATURDURATIATISHTHHALNIRNORILAIMIHIRIDESHI sthala nirdeza pada 22 pada 22 pada 22 pada 22 Ti. 0 0 m m mm 0 pRSThAMka sthala nirdeza pRSThAMka 1251-1252 za. 17 u. 1 sU. 8-9 1233 1252-1253 za. 17 u.1 sU. 10-14 1234 1.269 za. 17 u. 1 sU. 18-27 1234 1249-1251 za. 17 u. 4 sU. 2-12 1232 1331-1333 za. 18 u. 3 sU. 2-7 1285-1286 1261 Ti. u. 7 sU. 23 1270 1340 za. 30 u.1 sU. 1 1270-1271 1341-1342 za. 30 u.1 1263-1266 sU. 2-21 1342-1343 sU. 22-32 1238 1343-1345 za. 30 u. 1 sU. 94-125 1238 za. 30 1345-1346 u. 2 1239-1241 sU. 1-4 za. 30 1241 1346 u. 2 sU. 11-16 1238-1239 1347 za. 30 u. 3 sU. 1 1241 1347 za. 30 u.3 sU. 4-11 1241-1242 jIvAbhigama sUtra 1242 1281-1282 paDi. 3 u. 2 sU. 104 1244-1246 prajJApanA sUtra 1287-1288 1302-1323 pada 20 sU.1407-1409 | 1242-1243 1323 pada 20 sU. 1410-1413 1248 1324-1325 sU.1414-1416 1325-1330 sU. 1417-1443 |1340 1333-1335 sU. 1444-1458 1232 1335-1336 sU.1459-1466 1336-1337 sU.1467-1469 1238 Ti. pada 22 mU. 1567 1238 Ti. pada 22 sU. 1568-1569 1289 rrrrrrrrrrrrrrrrrr sU. 1570 sU. 1571 sU. 1572 sU. 1573 sU. 1574-1580 sU. 1581-1584 sU. 1585-1587 sU. 1588-1604 sU. 1605 sU. 1606 sU. 1607-1616 sU. 1617-1619 sU. 1620 sU. 1621 sU.1622-1626 sU. 1627 sU. 1628-1636 sU. 1637-1641 sU. 1650-1662 sU. 1663 pada 22 pada 22 pada 22 pada 22 uttarAdhyayana sUtra a. 18 a. 28 a. 29 Avazyaka sUtra a. 4 a. 4 gA. 23 gA. 25 sU. 29 sU. 24 sU. 26 1233 S sammASUNITEDURREEEEEENIELITERRORIE P-29 Page #823 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Qupnapoaspines * * * ", He is r it ke e ka ne dravyAnuyoga, kAma karI ka f*l it - // - - t" sw" "Sa " A maja paul 11 nI bhAga-2 ) bosan ds20 0820 osaa f, |_| samAto paNa kAkA ' Page #824 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyano artha: A dhruva svabhAvI tatva, je vibhinna paryaMcone prApta karIne paNa potAnA mULa guNane nathI choDato. mULa be tattva che. jIva ane nirjIva, A be tattvono vistAra che - paMcAstIkAya, padravya, navatattva vigere. judI-judI draSTio ane judI-judI zailIothI cetana tathA jaDanI vyAkhyA ane vargIkaraNa jemAM che tene dravyAnuyoga kahevAmAM Ave che. AgamonA cAra anuyogomAM dravyAnuyogano viSaya sauthI vizALa ane gaMbhIra gaNAya che. dravyAnuyogano samyakajJAtA "AtmajJA' kahevAya che ane avikalpa samagra rUpamAM parijJAtA 'sarvajJa' kahevAya che. dravyAnuyoga sabaMdhI AgamapAThonuM mULa tathA gujarAtI anuvAdanI sAthe viSacakramanuM vargIkaraNa karIne saraLa subodha ane sugrAhya banAvavAno eka bhagIratha prayatna che: 'dravyAnuyoganuM prakAzana'. jaina sAhityanA ItihAsamAM Avo mahAna ane vyApaka prayatna prathamavAra thayo che. zrutajJAnanA abhyAsI vAcako mATe A advitIya ane adabhUta upakrama che. je sadIo sudhI yAdagAra raheze. saMpUrNa dravyAnuyoganA viSayanA cAra khaMDo ane sittera upakhaMDo (adhyayano)mAM vibhAjIta karela che. jenI aMdara te viSayone saMbaMdhita judA-judA AgamapAThone ekatra saMgrahita karI eka suvyavasthita rUpa Apela che. A pahelA dharmakathAnuyoga, gaNitAnuyoga ane caraNAnuyoga kula sAta bhAgo prakAzita thaI cukela che.. anuyoga saMpAdanano A zramasAdhya kArya mAnasika ekAgratA, satata adhyayana, anuzilana-niSThA ane saMpUrNa bhAvanA sAthe anuyoga pravartaka upAdhyAya pravara munizrI kanveyAlAlajI ma. 'kamala' dvArA saMpAdana thayela che. lagabhaga pacAsa varSanI sudIrgha satata zruta upAsanAnA baLa upara have jIvananA navamA dasakamAM Ape A kArya saMpanna karela che. A zruta sevAmAM ApanA mahAna sahayogathI samarpita sevAbhAvI, ekaniSTha kAryazIla zrI vinayamunijI 'vAgIza" no apUrva sahayoga cirasmaraNIya raheze. A saMpUrNa seTa hindI bhASAMtara sAthe prakAzita thayela che. jenuM gujarAtI bhASAMtara viduSI mahAsatIjI DaoN. muktiprabhAjIe ane temanI viduSI ziSyAoe karela che. Agama anuyoga TrasTa amadAvAdanA niSThAvAna samarpita jinabhakta adhikArIgaNa tathA udArazIla zrutapremI sadasya sadagRhasthonA sahayogathI A ati vyayasAdhya kArya saMpanna thayela che. cAra anuyogonA agiyAra vizALa graMtho TrasTanA sadasya bananArane mAtra rUA. 2500/- mAM upalabdha raheze. prakAzita cAra anuyoga graMtho saMparka sUtra (1) dharmakathAnuyoga bhAga 1 tathA 2 rUA. 1300/(2) caraNAnuyoga bhAga 1 tathA 2 rUA. 900/(3) gaNitAnuyoga bhAga 1 tathA 2 rUA. 1100/ Agama anuyoga TrasTa sthAnakavAsI jainavADI 28-29, sthAnakavAsI sosAyaTI, nAraNapurA krosiMga pAse, amadAvAda-13. HOAN-O-GRAFIX A'BAD - 079 -791 17 57