________________
ઉપયોગ અધ્યયન
૭.
?.
णवरं-अणागारोवओगे दुविहे पण्णत्ते, तं जहा
१. चक्खुदंसणअणागारोवओगे य
२. अचक्खुदंसणअणागारोवओगे य ।
दं. २०. पंचेंदिय- तिरियक्खजोणियाणं जहा इयाणं ।
दं. २१. मणुस्साणं जहा ओहिए उवओगे भणियं तव भाणियव्वं ।
૩. ૨૨-૨૪. વાળમંતર -ખોશિય~તેમાળિયાનું जहा रइयाणं ३
- ૫૧. ૫. ૨૨, સુ. ૬૨૨-૨૨૨૭ जीव- चउवीसदंडएसु सागाराणागारोवउत्तत्त परूवणं - ७.
प. जीवा णं भंते! किं सागारोवउत्ता अणागारोવઙત્તા ?
૩. ગોયમા ! સારોવપત્તા વિ, ગળાનારોવદ્વત્તા વિ ।
૫.
૧. સે કેવુાં અંતે ! વં પુષ્પદ્
“નીવા સરોવરત્તા વિ, અળરોવઽત્તા વિ ?"
उ. गोयमा ! जे णं जीवा आभिणिबोहियणाणસુચનાળ-દિાળ-મ-હેવત-મફબળાसुयअण्णाण - विभंगणाणोवउत्ता
ते णं जीवा सागारोवउत्ता,
जेणं जीवा चक्खुदंसण-अचक्खुदंसण- ओहिदंसणकेवलदंसणोवउत्ता, ते णं जीवा अणागारोवउत्ता,
से तेणट्टेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ“નીવા સાગારોવવત્તા વિ, અમારોવપત્તા વિ।”
दं. १. णेरइयाणं भंते ! किं सागारोवउत्ता अणागारोवउत्ता ?
(૧) નીવા. ડિ. રૂ, મુ. ૨૭(૨)
(૫) નીવા. ડિ. o, મુ. ૩૯-૪૦
નીવા, વિજ્ઞ. શ્, સુ. ૪
ર
Jain Education International
૨.
પ્ર.
ઉ.
જીવ-ચોવીસ દંડકોમાં સાકાર-અનાકારોપયુક્તત્વનું
પ્રરુપણ :
પ્ર.
ઉ.
પ્ર.
૭૭૭
વિશેષ : (તેના) અનાકારોપયોગ બે પ્રકારનાં કહ્યા છે, જેમકે
૧. ચક્ષુદર્શન- અનાકારોપયોગ,
૨. અચક્ષુદર્શન-અનાકારોપયોગ. ૬.૨૦. પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકોનાં(સાકારોપયોગ તથા અનાકારોપયોગ) વર્ણન નારકનાં સમાન છે. નં.૨૧. ઔધિક ઉપયોગ જેટલા કહ્યા છે તેટલા જ મનુષ્યોનાં ઉપયોગ કહેવા જોઈએ. ૬.૨૨-૨૪. વાણવ્યંતર, જ્યોતિષ્ક અને વૈમાનિકોનાં ઉપયોગ નારકનાં સમાન છે.
For Private & Personal Use Only
ભંતે ! જીવ સાકારોપયોગ યુક્ત છે કે અનાકારોપયોગ યુક્ત છે ?
ગૌતમ ! જીવ સાકારોપયોગ યુક્ત પણ છે અને અનાકારોપયોગ યુક્ત પણ છે.
ભંતે ! શા માટે એવું કહ્યું છે કે - "જીવ સાકારોપયોગ યુક્ત પણ છે અને અનાકારોપયોગ યુક્ત પણ છે ?”
ગૌતમ ! જે જીવ આભિનિબોધિકજ્ઞાન, શ્રુતજ્ઞાન, અવધિજ્ઞાન, મન:પર્યવજ્ઞાન, કેવળ જ્ઞાન, મતિઅજ્ઞાન, શ્રુતઅજ્ઞાન અને વિભંગજ્ઞાનોપયોગવાળા છે.
તે જીવ સાકારોપયોગ યુક્ત કહેવાય છે.
જે જીવ ચક્ષુદર્શન, અચક્ષુદર્શન, અવધિદર્શન અને કેવળદર્શનના ઉપયોગથી યુક્ત છે, તે જીવ અનાકારોપયોગ યુક્ત કહેવાય છે.
-
માટે હે ગૌતમ ! એવું કહેવાય છે કે "જીવ સાકારોપયોગયુક્ત પણ છે અને અનાકારોપયોગ યુક્ત પણ છે.”
દં.૧. ભંતે ! નારક સાકારોપયોગયુક્ત છે કે અનાકારોપયોગ યુક્ત છે ?
(6) નીવા. વડે. રૂ, મુ. ૨૦૨ (Í) (૬) નીવા. ડિ. ૨, મુ. ૪૨
www.jainelibrary.org