________________
જ્ઞાન અધ્યયન
૧૦૫૩
भ्रमति च रौति च भ्रमरः,
ભ્રમતિ રૌતિ ઇતિ ભ્રમર - ભ્રમણ કરતાં જે શબ્દ
કરે તે ભ્રમર, मुहुर्मुहुर्लसति मुसलं,
મુહર્મુહર્લસતિ ઇતિ મુસલ-જે વારંવાર ઉંચા-નીચા
હોય તે મૂળ, कपिरिव लम्बतेत्थच्च करोति कपित्थं,
કિપિરિવ લંબતે તથતિ ચ કરોતિ ઇતિ કપિત્થકપિ-વાંદરાની જેમ વૃક્ષની શાખા પર ચેષ્ટા કરે
છે તે કપિત્થ. चिदिति करोति खल्लं च भवति चिक्खल्लं,
ચિદિતિ કરોતિ પલં ચ ભવતિ- ઇતિ ચિખલે
પગની સાથે જે ચોટી જાય તે કીચડ, ऊर्ध्वकर्णःउलूकः
ઊર્ધ્વકર્ણ : ઇતિ ઉલુક - જેના કાન ઉપર ઉઠેલા
હોય તે ઉલૂક. मेखस्य माला मेखला।
મેખસ્ય માળા મેખલા - મેઘોની માળા મેખલા. से तं निरूत्तिए। से तं भावप्पमाणे। से तं पमाणनामे।
આ નિરુક્તિજ નામ છે. આ ભાવપ્રમાણ નામનું
વર્ણન છે. આ પ્રમાણનામ છે. से तं दसनामे । से तं नामे।
આ દસ નામનું વર્ણન છે. આ નામનું વર્ણન - અનુ. મુ. ૩૨
પૂર્ણ થયું. १७४. पमाणस्स भेयप्पभेया
૧૭૪, પ્રમાણનાં ભેદ-પ્રભેદ : v. જે વિં પ્રમાણે ?
પ્ર. પ્રમાણ શું છે ? उ. पमाणे-चउबिहे पण्णत्ते, तं जहा
પ્રમાણ ચાર પ્રકારનાં કહ્યા છે, જેમકે - ૨.વધુમાળે, ૨ઉત્તપમાળે, રૂ. 7પમાળ,
૧, દ્રવ્યપ્રમાણ, ૨. ક્ષેત્રમાણ, ૩. કાળપ્રમાણ, ૪. ભાવપૂમાણે ? જુ. કુ. ૩૨૩
૪. ભાવપ્રમાણ. ૨. મા
૧, દ્રવપ્રમાણ : g, છે કિં તે પHTT? .
પ્ર. દ્રવ્યપ્રમાણ શું છે ? उ. दवप्पमाणे-दुविहे पण्णत्ते, तं जहा
ઉ. દ્રવ્યપ્રમાણ બે પ્રકારનાં કહ્યા છે, જેમકે - . THનિને , ૨. વિમાનિકો યા
૧. પ્રદેશનિષ્પન્ન, ૨, વિભાગનિbપન્ન. प. से किं तं पएसनिप्फण्णे?
પ્ર. પ્રદેશનિષ્પન્ન દ્રવ્યપ્રમાણ શું છે ? उ. पएसनिप्फण्णे-परमाणुपोग्गले दुपएसिए -जाव- ઉ. પરમાણુ પુદ્ગલ, દ્ધિપ્રદેશો -ચાવત- અનંત अणंतपएसिए।
પ્રદેશોથી જે નિષ્પન્ન હોય તે પ્રદેશનિષ્પન્ન છે. से तं पएसनिफण्णे।
આ પ્રદેશ નિષ્પન્ન દ્રવ્ય પ્રમાણ છે. प. से किं तं विभागनिप्फण्णे?
પ્ર. વિભાગનિષ્પન્ન દ્રવ્યપ્રમાણ શું છે ? उ. विभागनिष्फण्णे-पंचविहे पण्णत्ते, तं जहा
. વિભાગનિષ્પન્ન દ્રવ્યપ્રમાણ પાંચ પ્રકારનાં કહ્યા
છે, જેમકે – ૧. માળ, ૨. ૩ષ્મા, રૂ. માળ, ૪, જિમ,
૧. માન (ધાન્ય માપવાનું પાત્ર), ૨. ઉન્માન ૬. પરિમા | I
(ત્રાજવું), ૩. અવમાન (ગજ), ૪. ગણિમ (ગણન), ૫. પ્રતિમાન (સુવર્ણ આદિનું માપ)
૨
. ૪, ૩, , મુ. ૨ Jain Education International
૮
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org