________________
૧૦૫૪
દ્રવ્યાનુયોગ ભાગ-૨
પ્ર. (૧) માન પ્રમાણ શું છે ? ઉ. માન પ્રમાણ બે પ્રકારનાં કહ્યા છે, જેમકે - - ૧. ધાન્યમાન પ્રમાણ, ૨. રસમાન પ્રમાણ.
૫. () તે જિં તું મળે ? ૩. મને વિદે પત્તિ, તેં નદ१. धन्नमाणप्पमाणे य, २. रसमाणप्पमाणे य ।
- અનુ. કુ. ૩૨૪-૩૬૭ धन्नमाणप्पमाणे૫. (૪) જે વિં તે ઘનમાપમાને ? ૩. ધનમાTMમા
दो असतीओ पसती, दो पसतीओ सेतिया, चत्तारि सेतियाओ कुलओ, चत्तारि कुलया पत्थो, चत्तारि पत्थया आढयं, चत्तारि आढयाई दोणो, सठिं आढयाइं जहण्णए कुंभे, असीतिआढयाई मज्झिमए कुंभे, आढयसतं उक्कोसए कुंभे,
अट्ठआढयसतिए वाहे । प. एएणं धन्नमाणप्पमाणेणं किं पओयणं ? उ. एएणं धन्नमाणप्पमाणेणं-मुत्तोली-मुरव-इडर
आलिंद-अपवारिसंसियाणं धण्णाणं धण्णमाणप्पमाणनिबित्ति लक्खणं भवइ ।
ધાન્ય માપવાનું પ્રમાણ : પ્ર. (ક) ધાન્યમાન પ્રમાણ શું છે ? ઉ. ધાન્યમાન પ્રમાણ આ પ્રમાણે છે -
બે અસતિની એક પ્રસૃતિ, બે પ્રકૃતિની એક સેતિકા, ચાર સેતિકાઓનો એક કુડવ, ચાર કુડવનું એક પ્રસ્થ, ચાર પ્રસ્યોનું એક આઢક, ચાર આઢકોનું એક દ્રોણ, સાઠ આઢકોનું એક જઘન્ય કુંભ, એસી આઢકોનું એક મધ્યમ કુંભ, સો આઢકોનું એક ઉત્કૃષ્ટ કુંભ અને
આઠસો આઢકોનું એક બાહ હોય છે. પ્ર. આ ધાન્યમાન પ્રમાણનું શું પ્રયોજન છે ? ઉ. આ ધાન્યમાન પ્રમાણનાં દ્વારા મુક્તોલી (કોઠી)
મુરવ (બોરી) ઈડર (નાની બોરી), અલિંદ (અનાજ ભરવાનું સાધન) અને અપચારિ (જમીનનાં અંદરની કોઠી) માં રાખેલ ધાન્યનાં પ્રમાણનું પરિજ્ઞાન હોય છે. આ ધાન્યમાન પ્રમાણ છે.
से तं धन्नमाणप्पमाणे।
- બg. મુ. ૨૬૮-૨૬૬ रसमाणप्पमाणेg. () વિં તં રસમાTMમાને ? उ. रसमाणप्पमाणे-धन्नमाणप्पमाणाओ चउभाग
विवढिए अभिंतरसिहाजुए रसमाणप्पमाणे विहिज्जइ, तं जहा૪. વસટિયા, ૮, વત્તીસિયા, ૨૬. સત્નસિયા, ३२. अट्ठभाइया,
પ્રવાહી પદાર્થ માપવાનું પ્રમાણ : પ્ર. (ખ) રસમાન પ્રમાણ શું છે ? ઉ. રસમાનપ્રમાણ ધાન્યમાન પ્રમાણથી ચારભાગ
અધિક અને આભ્યતર શિખાયુક્ત હોય છે, જેમકે - (૪) ચાર પલની એક ચતુઃષષ્ઠિકા હોય છે. (૮) આઠ પલપ્રમાણ દ્વાત્રિશિકા, (૧૬) સોળ પલપ્રમાણ પોડશિકા, (૩૨) બત્રીસ પલપ્રમાણ અભાગિકા,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
