________________
જ્ઞાન અધ્યયન
૮૬૫
૨૧. (૧) વિવા/મુ
૨૯. (૧૧) વિપાક સૂત્ર : - प. से किं तं विवागसुयं ?
પ્ર. વિપાક સૂત્રમાં શું વર્ણન) છે ? उ. विवागसुए णं सुकडदुक्कडाणं कम्माणं फलविवागे ઉ. વિપાક સૂત્રમાં સુકૃત અને દુષ્કૃત કર્મોનાં आघविज्जंति।
ફળ-વિપાક કહ્યા છે. से समासओ दुविहे पण्णत्ते, तं जहा
આ સંક્ષેપમાં બે પ્રકારના કહ્યા છે, જેમકે - ૨. સુવિવા જેવ, ૨, સુદવિવારે જોવા
૧. દુઃખ વિપાક, ૨. સુખ-વિપાક. तत्थ णं दस दुहविवागाणि, दस सुहविवागाणि ।
દુઃખ વિપાકમાં દસ અધ્યયન છે અને સુખ
વિપાકમાં પણ દસ અધયયન છે. T. () તે વુિં તે વિવાળ ?
પ્ર. (૧) દુ:ખવિપાકના અધ્યયનમાં શું વર્ણન છે ? उ. दुहविवागेसु णं दुहविवागाणं नगराई उज्जाणाई
દુઃખ વિપાકમાં દુષ્કતોનાં દુ:ખરૂપફળોને चेइयाई वणखंडाई रायाणो अम्मा-पियरो
ભોગનારનાં) નગર, ઉદ્યાન, ચૈત્ય, વનખંડ, समोसरणाइंधम्मायरिया धम्मकहाओ नगरगमणाई
રાજા, માતા-પિતા, સમવસરણ, ધર્માચાર્ય,
ધર્મકથાઓ, નગર-ગમન, સંસાર પ્રબન્ધ આદિ संसारपबंधे दुहपरंपराओ य आघविज्जति ।
દુઃખ પરંપરાઓને ભોગવવાનું વર્ણન કરેલ છે.
આ દુઃખ વિપાકનું વર્ણન છે. ૫. (૨) સે કિં તે મુદવિવાTIળ ?
પ્ર. (૨) સુખ-વિપાકના અધ્યયનોમાં શું વર્ણન છે ? उ. सुहविवागेसु सुहविवागाणं णगराइं उज्जाणाई
સુખ-વિપાકમાં સુકૃતોના (સુખરુપ ફળોને चेइयाईवणखंडाईरायाणोअम्मा-पियरोसमोसरणाई.
ભોગનાર) નગર, ઉદ્યાન, ચૈત્ય, વનખંડ, રાજા,
માતા-પિતા, સમવસરણ, धम्मायरिया धम्मकहाओ,
ધર્માચાર્ય, ધર્મકથાઓ. इहलोइय-परलोइय-इड्ढिविसेसा,
ઈહલૌકિક-પારલૌકિક-ઋદ્ધિવિશેષ, भोगपरिच्चाया पव्वज्जाओ,
ભોગ પરિત્યાગ, પ્રવ્રજ્યા. सुयपरिग्गहा तवोवहाणांइ परियागा,
શ્રુતપરિગ્રહ, તપ-ઉપધાને, દીક્ષા-પર્યાય, पडिमाओ संलेहणाओ,
પ્રતિમા, સંલેખના, भत्तपच्चक्खाणाई पाओवगमणाई,
ભક્ત પ્રત્યાખ્યાન, પાદપોગમન, (સંથારો) देवलोगगमणाई सुकुलपच्चायाई पुण बोहिलाभो
દેવલોકગમન, સુકુળ-પ્રત્યાગમન, પુનઃબોધિલાભ अंतकिरियाओ य आघविति ।
અને તેની અન્તક્રિયાઓ કહી છે. दुहविवागेसु णं-पाणाइवाय-अलियवयण
દુ:ખ વિપાકમાં- પ્રાણતિપાત, અસત્ય વચન, चोरिक्ककरण-परदारमेहुण-ससंगयाएमहतिबकसाय
ચૌર્ય કર્મ, પરદાર-મૈથુન, સુસંગતા, મહાતીવ્ર इंदिय-प्पमाय-पावप्पओय-असुहज्झवसाणसंचियाणं
કષાય, ઈન્દ્રિય (વિષય સેવન)પ્રમાદ, પાપ-પ્રયોગ
અને અશુભ અધ્યવસાયોથી સંચિત પાપકર્મોના कम्माणं पावगाणं पावअणुभाग-फलविवागा।
પાપરુ૫ ફળ-વિપાકોનું વર્ણન કરેલ છે. णि रयगइ-तिरिक्खजोणि-बहुविहवसणसय
જેને નરકગતિ અને તિર્યંચ-યોનિગતિમાં ઘણા परंपरापबद्धा णं,
પ્રકારનાં અસીમ સંકટોની પરંપરામાં પડીને
ભોગવવા પડે છે. मणुयत्ते वि आगयाणं जहा पावकम्मसेसेण पावगा
ત્યાંથી નીકળીને મનુષ્ય ભવમાં આવવા છતાં होंति फलविवागा,
પણ જીવોને પાપ-કર્મોનાં બાકી રહેવાથી અનેક પાપરુ૫ અશુભફળવિપાક ભોગવવા પડે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org