Page Text
________________
જ્ઞાન અધ્યયન
एएसिं तिन्हं पिय अंतम्मि परूवणं वोच्छं ॥
તત્ય પુરિસસ્ત્ર અંતા છુ. આ, ૨. ૬, રૂ. ૩, ૪. બો ય હોંતિ ત્તારા
ते चेव इत्थियाए हवंति, ओकारपरिहीणा ॥
इंति त य अंता उ णपुंसगस्स बोद्धव्वा । एएसिं तिहं पि य वोच्छामि निदंसणे एत्तो ॥
ईकारंतो गिरी य सिहरी य ।
आकारंतो राया,
ऊकारंतो विण्हू दुमो ओ अंताओ पुरिसाणं ॥ आकारंता माला ईकारंता सिरी य लच्छी य ।
कारंता जंबू वहूय अंता उ इत्थीणं ॥
अंकारंतं धन्नं इंकारंतं नपुंसकं अच्छिं ।
ॐकारंतं पीलुं च महुं च अंता णपुंसाणं ॥
૫.
૩.
૬.
છુ. આમેળ.
રૂ. યજ્ઞ,
(?) સે જિં તું ગામનું ?
आगमेणं पउमानि पयासि कुण्डानि ।
सेतं आगमेणं ।
૬.
(૨) તે વિ તે જોવળે ?
૩. ભોવાં તે અત્ર-તંત્ર, પટો અત્ર-પટોડત્ર, ઘટો અત્ર-ઘટોત્ર, રથો અત્ર-યોઽત્ર ।
से तं लोवेणं ।
૧.
(૩) સે જિં તું વાર્તી |
૩. વાત બની તો, પદૂ કમો, માટે તે. માત્તે ટમે ।
For Private
से किं तं चउणामे ?
चउणामे चउव्विहे पण्णत्ते, तं जहा
૨. જોવાં,
૪. વિચારનું
૩.
Jain Education International
આ ત્રણેય પ્રકારનાં નામોનો બોધ તેના અન્ત્યાક્ષરો દ્વારા થાય છે.
પુરુષનામોનાં અંતમાં "આ,ઈ,ઊ,ઓ” આ ચારમાંથી
કોઈ એક સ્વર હોય છે તથા સ્ત્રીનામોનાં અંતમાં "ઓ”ને છોડીને બાકીનાં ત્રણ (આ,ઈ,ઊ) સ્વર હોય છે. જે શબ્દોનાં અંતમાં અં, ઈં, ઉં સ્વર હોય, તેને નપુંસકલિંગવાળા સમજવા જોઈએ. હવે આ ત્રણેયનાં ઉદાહરણ કહે છે
सेतं तिणामे ।
अणु. सु. २२६
૨૬૦, ૨૩ળામ વિવાયા ઞામ જોવાડા સળિત્તિ- ૧૭૦, ચતુર્નામની વિવક્ષાથી આગમ, લોપ આદિ દ્વારા શબ્દ
નિષ્પત્તિ :
૧૦૨૧
-
આકારાન્ત પુરુષ નામનું ઉદાહરણ "રાયા” છે. ઈકારાન્તનું “ગિરી” તથા “શિખરી” છે. ઉકારાન્તનું "વિષ્ણુ” અને ઓકારાન્તનું દુમો. (દ્રુમ-વૃક્ષ) છે. સ્ત્રી નામમાં "માળા” આ પદ આકારાન્તનું, "સિરી" અને "લચ્છી” પદ ઈકારાન્તનું,
"જમ્મૂ” અને . "વધૂ” ઊકારાન્ત નારી જાતિનાં ઉદાહરણ છે.
"ધન્વં” આ પ્રાકૃતપદ અંકારાન્ત નપુંસક નામનું ઉદાહરણ છે.
“અચ્છિ” આ ઈંકારાન્ત નપુંસકનામનું તથા "પીળું” "મહું” (મધુ) એ ઉકારાન્ત નપુંસકનાં પદ છે. આ ત્રિનામ છે.
પ્ર.
ઉ.
ચતુર્નામ શું છે ?
ચતુર્નામ ચાર પ્રકારનાં કહ્યા છે, જેમકે -
-
૧. આગમનિષ્પન્ન નામ, ૨. લોપનિષ્પન્નનામ,
૩. પ્રકૃતિનિષ્પન્ન નામ, ૪. વિકાર નિષ્પન્ન નામ.
પ્ર.
૧. આગમનિષ્પન્ન નામ શું છે ?
૩. પદ્માનિ, પાંસિ, કુંડાનિ આદિ.
આ બધા આગમનિષ્પન્ન નામ છે.
પ્ર.
૨. લોપનિષ્પન્ન નામ શું છે ?
ઉ. તે + અત્ર - તેત્ર, પટો + અત્ર-પટોત્ર, ઘો + અત્ર - ઘટોત્ર, રથો + અત્ર - રથોત્ર.
આ લોપનિષ્પન્નનામ છે.
Personal Use on આદિ.
પ્ર.
૩. પ્રકૃતિનિષ્પન્ન નામ શું છે ?
૩. અગ્ની, એતૌ, પટૂ-એમૌ, શાલે-એતે, માલા-ઈમે
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001949 |
| Book Title | Dravyanuyoga Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | Agam Anuyog Prakashan |
| Publication Year | 2003 |
| Total Pages | 824 |
| Language | Prakrit, Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Agam, Canon, Metaphysics, & agam_related_other_literature |
| File Size | 20 MB |