________________
૧૦૩૬
દ્રવ્યાનુયોગ ભાગ-૨
૨. પુur,
૨. નં , રૂ. અર્વાચે જ, ૪. વત્ત તહા, ૬. વિપુડું, ૬. મધુર, ૭. સમ, ८. सुललियं अट्ठ गुणा होति गेयस्स ॥
૩ર-ઠ-સિવિલુદ્ધ ૫,
गिच्चए मउय-रिभियपदबद्धं ।
ગીતનાં આઠ ગુણ : ૧. પૂર્ણ : આરોહ અવરોહ આદિ સ્વર કળાઓથી પરિપૂર્ણ હોવું, ૨. રક્ત : રાગથી પરિષ્કૃત હોવું, ૩. અલંકૃત : વિભિન્ન સ્વરોથી સુશોભિત હોવું, ૪. વ્યક્ત : સ્પષ્ટ સ્વરનું હોવું, ૫. અવિઘુ:નિયત કેનિયમિત સ્વર યુક્ત હોવું, ૬. મધુર : મધુર સ્વરયુક્ત હોવું, ૭. સમ: તાલ, વીણા આદિનું અનુગમન કરવું, ૮. સુલલિત : લલિત લયયુક્ત હોવું, ગીતનાં આ આઠ ગુણ છે. ગીતનાં આઠ ગુણ હજી છે : ૧. ઉરોવિશુદ્ધ : જે સ્વર વક્ષસ્થળમાં વિશુદ્ધ હોય, ૨. કંઠવિશુદ્ધ : જે સ્વર કંઠમાં વિશુદ્ધ હોય, ૩. શિરો વિશુદ્ધ : જે સ્વર મસ્તકથી ઉત્પત્તિ થવા છતાં પણ વિશુદ્ધ હોય, ૪. મૃદુ : જે રાગ કોમળ સ્વરથી ગવાય છે. ૫. રિભિત : ઘણા આલાપોનાં દ્વારા ગીતમાં ચમત્કાર ઉત્પન્ન કરવા. ૬. પદબદ્ધ : ગીતને વિશિષ્ટ પદ રચનાથી નિબદ્ધ કરવા. ૭. સમતાળ પદોન્સેપ : જેમાં તાલ વાદ્ય અને નર્તકનું વાદકથી સમ હોય (એકબીજાથી મળતું હોય). ૮. સપ્તસ્વર સીભર:જેમાં સાતેય સ્વર સમાન હોય. ગીતપદોનાં આઠ ગુણ આ પ્રમાણે છે : ૧. નિર્દોષ : અલીક વગેરે બત્તીસ દોષ રહિત થવું, ૨. સારવંત : વિશિષ્ટ અર્થયુક્ત થવું, ૩. હેતુયુક્ત : અર્થસાધક હેતુયુક્ત થવું, ૪. અલંકૃત : કાવ્યનાં અલંકારોથી યુક્ત થવું, ૫. ઉપનીત : ઉપસંહાર યુક્ત થવું, ૬. સોપચાર : અવિરુદ્ધ અલજ્જનીય અર્થનું પ્રતિપાદન કરવું, ૭. મિત : અલ્પપદ અને તેના અક્ષરોથી પરિમિત
समताल पडुक्खेवं, सत्तस्सरसीभरं गेयं ।।
निदोसं सारवंतं च,
हेउजुत्तमलंकियं ।
उवणीयं सोवयारं च, मितं महुरमेव य ।।
થવું,
૮. મધુર : સુશ્રાવ્ય શબ્દ અર્થ અને પ્રતિપાદનની
દૃષ્ટિથી પ્રિય થવું. For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International
