________________
સંયત અધ્યયન
૧૦૯૭
૮, નિત્ય-તારप. पुलाए णं भंते ! किं तित्थे होज्जा, अतित्थे होज्जा?
૮. તીર્થ દ્વાર : પ્ર. ભંતે ! પુલાક શું તીર્થમાં હોય છે કે અતીર્થમાં હોય
છે ?
આ ૩. યમ ! તત્યે હોન્ના, નો તિર્થે દગ્ગા,
बउसे पडिसेवणाकुसीले वि एवं चेव ।
प. कसायकुसीले णं भंते ! किं तित्थे होज्जा, अतित्थे
જ્ઞા ? ૩. થHT ! તિલ્ય વા ન, તિત્યે વા દગ્ગા,
प. जइ अतित्थे होज्जा, किं तित्थयरे होज्जा, पत्तेयबुद्धे
રન્ના? उ. गोयमा ! तित्थयरे वा होज्जा, पत्तेयबुद्धे वा होज्जा,
नियंठे सिणाए वि एवं चेव । ૧. ત્રિ-ઢાર
पुलाए णं भंते ! किं सलिंगे होज्जा, अन्नलिंगे
होज्जा, गिहिलिंगे होज्जा ? उ. गोयमा ! दवलिंग पड़च्च सलिंगे वा होज्जा,
अन्नलिंगे वा होज्जा, गिहिलिंगे वा होज्जा,
ઉ. ગૌતમ ! તીર્થમાં હોય છે. અતીર્થમાં હોતા નથી.
બકુશ અને પ્રતિસેવનાકુશીલનું વર્ણન પણ આ પ્રમાણે છે. ભંતે ! કપાય કુશીલ શું તીર્થમાં હોય છે કે અતીર્થમાં
હોય છે ? ઉ. ગૌતમ ! તીર્થમાં પણ હોય છે અને અતીર્થમાં પણ
હોય છે. પ્ર. જો અતીર્થમાં હોય છે તો શું તીર્થકર હોય છે કે
પ્રત્યેકબુદ્ધ હોય છે ? ગૌતમ ! તીર્થંકર પણ હોય છે અને પ્રત્યેકબુદ્ધ પણ હોય છે.
નિર્ગથ અને સ્નાતકનું વર્ણન પણ આ પ્રમાણે છે. ૯. લિંગ - દ્વાર : પ્ર. ભંતે! પુલાક શું સ્વ-લિંગમાં હોય છે, અન્ય-લિંગમાં
હોય છે કે ગૃહસ્થ-લિંગમાં હોય છે ? ઉ. ગૌતમ ! દ્રવ્ય-લિંગની અપેક્ષાએ સ્વલિંગમાં પણ
હોય છે, અન્ય-લિંગમાં પણ હોય છે અને ગૃહસ્થ-લિંગમાં પણ હોય છે. ભાવલિંગની અપેક્ષાએ નિશ્ચિત રૂપથી સ્વલિંગમાં જ હોય છે.
આ પ્રમાણે સ્નાતક સુધી જાણવું જોઈએ. ૧૦. શરીર-દ્વાર : પ્ર. ભંતે ! પુલાકને કેટલા શરીર હોય છે ? ઉ. ગૌતમ! દારિક, તૈજસ અને કામણ એ ત્રણ
શરીર હોય છે. પ્ર. ભંતે ! બકુશને કેટલા શરીર હોય છે ? ઉ. ગૌતમ ! બકુશને ત્રણ કે ચાર શરીર હોય છે.
ત્રણ હોય તો – ૧. ઔદારિક, ૨. તૈજસ અને ૩. કાશ્મણ હોય છે. ચાર હોય તો - ૧. ઔદારિક, ૨. વૈક્રિય, ૩. તૈજસ્ અને ૪. કાર્પણ હોય છે. પ્રતિસેવના કુશીલનું વર્ણન પણ આ પ્રમાણે છે.
भावलिंग पडुच्च नियम सलिंगे होज्जा,
-નવ-સિગાઈ ૨૦. સરીર-તારેप. पुलाए णं भंते ! कइसु सरीरेसु होज्जा ? ૩. યમ ! તિનું રાત્રિય-તૈયા-ટીંન્ગા,
प. बउसे णं भंते ! कइसु सरीरेसु होज्जा, ૩. યમ ! તિ, વન, ૨૩મુ વ હોખ્ખા,
तिसु होज्जमाणे-तिसु ओरालिय-तेया-कम्मएसु દાગ્ના, चउसु होज्जमाणे-चउसु ओरालिय-वेउब्वियतेया-कम्मएमु होज्जा। एवं पडिसेवणाकुसीले वि।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org