________________
૧૦૮૮
દ્રવ્યાનુયોગ ભાગ-૨
संजय असंजयमीसगा य, जीवा तहेव मणुया य। संजयरहिता तिरिया. सेसा असंजया होंति ॥
- TU, p. ૩૨. સુ. ૨૬ ૭૪-૮૦ संजयाईणं कायट्टिई परूवणंप. संजए णं भंते ! संजए त्ति कालओ केवचिरं होइ?
જીવ અને મનુષ્ય સંયત, અસંયત અને સંતાસંમત ત્રણેય પ્રકારનાં હોય છે. તિર્યંચ સંયત હોતા નથી
તથા બાકી બધા અસંમત હોય છે. ૨. સંયત આદિની કાયસ્થિતિનું પ્રરુપણ :
પ્ર. ભંતે ! સંયત સંયતરુપમાં કેટલા કાળ સુધી રહે
उ. गोयमा ! जहण्णेणं एक्कं समयं,
ઉ. ગૌતમ ! (તે) જઘન્ય એક સમય, उक्कोसेणं देसूणं पुवकोडि।
ઉત્કૃષ્ટ દેશના પૂર્વકોટિ સુધી સંયતરુપમાં રહે છે. प. असंजए णं भंते ! असंजए त्ति कालओ केवचिरं होइ?
ભંતે ! અસંયત અસંતરુપમાં કેટલા કાળ સુધી
રહે છે ? उ. गोयमा ! असंजए तिविहे पण्णत्ते. तं जहा
ઉ. ગૌતમ ! અસંયત ત્રણ પ્રકારનાં કહ્યા છે, જેમકે. સગા વા નમ્નસિપુ,
૧. અનાદિ અપર્યવસિત, ૨. IIT વ સન્નિસિપુર
૨. અનાદિ સપર્યવસિત, રૂ. સાઘ વ સંપન્નવસિ
૩. સાદિ – સપર્યવસિત. तत्थ णं जे से असंजए साईए सपज्जवसिए से
તેમાંથી જે સાદિ - સપર્યવસિત છે, તે જઘન્ય जहण्णेणं अंतोमुहुतं, उक्कोसेणं अणंतं कालं
અન્તર્મુહૂર્ત અને ઉત્કૃષ્ટ અનન્તકાળ સુધી (અર્થાત) अणंताओ उस्सप्पिणिओसप्पिणीओ कालओ।
કાળની અપેક્ષાથી - અનન્ત ઉત્સર્પિણી -
અવસર્પિણીઓ સુધી, खेत्तओ अवडढपोग्गलपरियट देसूणं ।
ક્ષેત્રની અપેક્ષાથી - દેશોન અપાદ્ધ પુદ્ગલ
પરાવર્તન સુધી તે અસંયત રુપમાં રહે છે. संजयासंजए जहण्णेणं अंतोमुहुत्तं,
સંયતા સંયત-જઘન્ય અન્તર્મુહૂર્ત સુધી અને उक्कोसेणं देसूणं पुवकोडिं।
ઉત્કૃષ્ટ દેશોન પૂર્વકોટિ સુધી સંયતાસંતરુપમાં
રહે છે. प. णोसंजए-णोअसंजए, णोसंजयासंजए णं भंते ! પ્ર. ભંતે ! નોસંયત - નોઅસંયત, નોસંયતા-સંયત णोसंजए-णोअसंजए, णोसंजयासंजए त्ति कालओ
કેટલા સમય સુધી નોસંયત - નોઅસંયત, केवचिरं होइ ?
નોસંયતાસંતરુપમાં બની રહે છે ? उ. गोयमा ! साईए अपज्जवसिए।
ઉ. ગૌતમ ! તે સાદિ - અપર્યવસિત છે. - TUTI, , ૨૮, મુ. ૨૩ ૬૮-૬ ? ३. संजयाईणं अंतरकाल परूवणं
૩. સંયત આદિના અંતરકાળનું પ્રરુપણ : १. संजयस्स संजयासंजयस्स दोण्हवि अंतरं जहण्णेणं ૧. સંયત અને સંયતાસંયત બંનેનું અંતર - જઘન્ય अंतोमुहुत्तं, उक्कोसेणं अवड्ढ पोग्गलपरियट्ट
અન્તમુહૂર્ત અને ઉત્કૃષ્ટ દેશોન અપાદ્ધપુદ્ગલ સૂi,
પરાવર્તન છે. २. असंजयस्स आइदुवे नत्थि अंतरं,
૨. અસંયત આદિનાં બે ભંગોનું અંતર નથી. साइयस्स सपज्जवसियस्स जहण्णणं एक्कं समयं,
સાદિ સપર્યવસિતનું અંતર - જઘન્ય એક સમય उक्कोसेणं देसूणं पुचकोडीओ,
અને ઉત્કૃષ્ટ દેશોન પૂર્વ કોટિ છે. ૧. પ્રથમ ભંગનું વર્ણન અભવ્ય અસંયતની અપેક્ષાથી છે. દ્વિતીય ભંગનું વર્ણન ભવ્ય અસંયતની અપેક્ષાથી છે.
૨. નવા, ૪, ૬, ૭, ૨૮ ૭ - Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org