________________
૮૧૨
દ્રવ્યાનુયોગ ભાગ-૨
આભિનિબોધિક જ્ઞાનનાં ભેદ : પ્ર. આભિનિબોધિક જ્ઞાન કેટલા પ્રકારનાં છે ? ઉ. આભિનિબોધિક જ્ઞાન બે પ્રકારનાં કહ્યા છે, જેમકે
૧. શ્રુત નિશ્રિત, ૨. અશ્રુતનિશ્રિત.
७. आभिणिबोहियणाणस्स भेया
प. से किं तं आभिणिबोहियनाणं? उ. आभिणिबोहियनाणं दुविहं पण्णत्तं, तं जहा - ૨. સુનિસિથે ૧, ૨. મસુરિસથે ?
- ની કુ. ૪૭ अस्सुय-णिस्सिय मई णाणस्स भेयाप. से किं तं असुयणिस्सियं ? उ. असुयणिस्सियं चउविहं पण्णत्तं, तं जहा
૨. ૩પત્તિયા, ૨. વેળફયી, રૂ. મમ્મયા , ૪. પરિણામ | बुद्धी चउब्बिहा वुत्ता, पंचमा नोवलब्भइ ॥२
૨. રિયા સુદ્ધીपुठ्मदिट्ठमसुयमवेइयतक्खणविसुद्धगहियत्था। अव्वाहयफलजोगा, बुद्धी उप्पत्तिया णामं ॥
૨. મરદ, ૨. સિત્વ, રૂ.મિંઢ, ૪. સુઝુક, ૬. તિ૮, ૬. વાળુ, ૭, ત્થા ચ, ૮, ૯ ૧. વાસંદે, ૨૦. પાસ, ૧૨. કા, ૧૨, , રૂ. વાહિત્રા ૨૪. પંજ પિયર ,
૮, અશ્રુતનિશ્રિત મતિજ્ઞાનનાં ભેદ : પ્ર. અશ્રુતનિશ્રિત કેટલા પ્રકારના છે ?
અશ્રુતનિશ્ચિત ચાર પ્રકારના કહ્યા છે, જેમકે૧. ઔત્પાતિકી, ૨. વૈયિકી, ૩. કર્મજા, ૪. પારિણામિકી. આ ચાર પ્રકારની બુદ્ધિઓ શાસ્ત્રકારોએ વર્ણિત
કરેલ છે, પાંચમો ભેદ ઉપલબ્ધ નથી. ૧. ઔત્પાતિકી બુદ્ધિ : પૂર્વમાં જોયા વગર, વગર સાંભળે અને વગર જાણીએ પદાર્થોનાં વિશુદ્ધ અર્થ - (અભિપ્રાય) ને જે બુદ્ધિનાં દ્વારા તત્કાળ ગ્રહણ કરેલ છે અને જેનો અવ્યાહત (બાધા વગર) ફળ હોય તે ઔત્પાતિકી બુદ્ધિ કહેવાય છે. ૧. ભરતક્ષેત્ર, ૨. શિલા, ૩. દેડકો, ૪. મરઘી, ૫. તેલ, ૬. રેતી, ૭, હાથી, ૮, કૂવો, ૯, વનખંડ, ૧૦. ખીર, ૧૧. અતિગ, ૧૨. પાંદડું, ૧૩. ખાડહિલા (ગિલહરી) ૧૪. પાંચપિતા. ૧. ભરતશિલા, ૨. પ્રતિજ્ઞા, ૩. વૃક્ષ, ૪. અંગુઠી, ૫. વસ્ત્ર, ૬. કાકીડો, ૭, કાગડો, ૮. વડી નીત (મલ) ૯. હાથી, ૧૦. વૃત, ૧૧. ગોલ (લખોટો), ૧૨. સ્તન્મ, ૧૩. શુદ્રક, ૧૪. માર્ગ, ૧૫. સ્ત્રી, ૧૬. પતિ, ૧૭. પુત્ર, ૧૮. મીણ, ૧૯. મુદ્રિકા, ૨૦. અંક, ૨૧. મોહર, ૨૨. ભિક્ષુ, ૨૩. ચેટકનિધાન, ૨૪. શિક્ષા, ૨૫. અર્થશાસ્ત્ર, ૨૬. અધિક ઈચ્છા, ૨૭. શતસહસ્ત્ર. આ ઔત્પાતિકી બુદ્ધિનાં ઉદાહરણ છે. ૨. વૈનાયિકી બુદ્ધિ : કાર્ય ભારને વહન કરવામાં સમર્થ, ત્રિવર્ગ. (ધર્મ, અર્થ, કામ)નાં સૂત્રાર્થોનાં સાર ગ્રહણ કરવામાં પ્રધાન આ લોક અને પરલોકમાં ફળ આપનાર વૈનયિકી બુદ્ધિ હોય છે. ૧. નિમિત્ત,
૨. અર્થશાસ્ત્ર, ૩. લેખ, ૪. ગણિત, ૫. કૂવો, ૬. અશ્વ,
૨. મરદસિ, ૨. gfજય રૂ. હવે, ૪. વુ , ૬.૫૩, ૬. સર૩, ૭, ૨, ૮, ૩વાર, ૬. ચ, ૨૦. ઘચUT, ૨૨.૪, ૨૨, મે, ૨ રૂ. ૨૪-૨૫. માિOિ, ૬૬. પતિ ૨૭. પુખ્ત, ૨૮, મદુરસત્ય, ૨૧-ર૦, મુઢિયે ચ, ૨ . TvTg, ૨ ૨. fમવવું, ર રૂ. ૨ કાળિદા, ૨૪. સિવ ૨ ૨૬. અત્યસર્ભે, ૨૬. ફુછી ય મર્દ, ૨૭, સદસે |
૨. વેચા કુદીभरणित्थरणसमत्थातिवग्गसुत्तत्थगहियपेयाला। उभयोलोगफलवती विणयसमुत्था हवइ बुद्धी ।
૨. fifમત્તે.
૨. સત્યરત્યે , રૂ. 7દે ૪. [fTV ય છે. સૂર્ય ૬. મસ્તે ચ |
Jain Ed. ગ ગ ૨, ૩. ?, સુ. ૬ ૦ (? ૬)
For Private & Pછે.
ઈ. સ. ૪, ૩, ૪, ૫. ૩ ૬૪ (૨)
www.jainelibrary.org