Dravyanuyoga Part 2

SR No.: 001949
Original Sutra Author: N/A
Author: Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Agam Anuyog Prakashan
Publication Year: 2003
Total Pages: 824
Language: Prakrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, Metaphysics, & agam_related_other_literature
File Size: 20 MB

Page 737

૧૨૯૨
एए “मिय त्ति" काउं अन्नयरस्स मियस्स वहाए उसुं आयामेत्ता णं णिसिरेज्जा, 'से मियं वहिस्सामि' त्ति कट्टु તિત્તિરંવા, વાંવા, ષડાંવા, હાવાં વા, વોતાં વા, कविं वा, कविंजलं वा विधित्ता भवइ ।
इइ खलु से अण्णस्स अट्ठाए अण्णं फुसइ अकमहादंडे ।
(૨) સે નહાળામણ વેડ રિસે
સાહળિ વા, વીદૃિ િવા, હોદ્દવાળિ વા, મૂળિ વા, परगाणि वा, रालाणि वा णिलिज्जमाणे, अन्नयरस्स तणस्स वहाए सत्यं णिसिरेज्जा,
से सामगं, तणगं, कुमुदगं, विहिऊसियं कालेसुयं तणं छिंदिस्सामि त्ति ૧૬, सालिं ઇ વા, વદિ વા, હોદ્દવ વા, શું વા, परगं वा, रालयं वा छिंदित्ता भवइ ।
इइ खलु से अन्नस्स अट्ठाए अन्नं फुसइ, अकम्हा दंडे । एवं खलु तस्स तप्पत्तियं सावज्जे त्ति आहिज्जइ ।
चउत्थे दंडसमादाणे अकम्हा दंडवत्तिए त्ति आहिए ।
५-अहावरे पंचमे दंडसमादाणे दिट्ठिविप्परियासियादंडे त्ति आहिज्जइ,
(१) से जहाणामए केइ पुरिसे
માદિ વા, પિદિવા, માર્દિવા, મળિદિવા, મખ્ખાવિં वा, पुत्तेहिं वा, धूयाहिं वा, सुण्हाहिं वा सद्धिं संवसमाणे मित्तं अमित्तमिति मन्नमाणे मित्ते हयपुव्वे भवइ, दिट्ठी विप्परियासियादंडे ।
(૨) તે નહામ ક પુરિસે
गामघायंसि वा, णगरघायंसि वा, खेडघायंसि वा, कब्बडघायंसि वा, मडंबघायंसि वा, दोणमुहघायंसि वा, पट्टणघायंसि वा, आसमघायंसि वा, सन्निवेसघासि वा निगमघायंसि वा, रायहाणिघायंसि वा अतेणं तेणमिति मन्नमाणे अतेणे हयपुव्वे भवइ, दिट्ठीविपरियासियादंडे । एवं खलु तस्स तप्पत्तियं सावज्जे त्ति आहिज्जइ ।
पंचमे दंड समादाणे दिट्ठीविप्परियासियादंडे त्ति आहिए ।
દ્રવ્યાનુયોગ ભાગ-૨
"આ હરણ છે.” તેવું જાણીને કોઈ એક હરણને મારવા માટે તે પોતાના ધનુષ પર બાણને ખેંચીને ચલાવે છે અને "તે હરણને મારીશ”, એવો વિચાર કરીને બાણ ફેંકે છે. પરંતુ તેનાથી તીતર, બતક, ચકલી, લાવક કબુતર, વાંદરો કે કપિંજલ પક્ષીને વીંધી નાખે છે.
આ પ્રમાણે તે લક્ષમાં રાખીને જે જીવને મારવા માટે બાણ ફેંકે છે. પરંતુ તેથી અન્યનો ઘાત થઈ જાય છે તે અકસ્માત દંડ છે.
(૨) જેમ કોઈ પુરુષ -
ચોખા, ઘઉં, કોદરી, કંગુ, પરક, રાલ
નામનાં અનાજનાં છોડને સાફ કરતાં કોઈ તૃણને કાપવા માટે શસ્ત્ર કાઢે અને તે વિચારે છે કે -
તે શ્યામક, તૃણ, કુમુદક, વ્રીહી આદિને કાપું છું. એવા આશયને લક્ષમાં રાખીને કાપે, પણ લક્ષ્ય ચુકી જતા સાળી, ગ્રિહી, કોદ્રવ, કંગુ, પરક અને રાલનાં છોડનું છેદન કરી નાખે છે.
આ પ્રમાણે તે જેને લક્ષમાં રાખીને શસ્ત્ર પ્રયોગ કરે છે પણ અન્યને કાપી નાંખે છે તે અકસ્માત્ દંડ છે.
આ પ્રમાણે તે પુરુષને એકાએક જ તે પ્રાણીઓનાં ઘાતનાં કારણે સાવદ્યકર્મનો બંધ થાય છે.
આ ચતુર્થ અકસ્માત દંડ પ્રત્યયિક દંડ સમાદાન (ક્રિયા સ્થાન) કહેલ છે.
૫. હવે પાંચમું દૃષ્ટિ વિપર્યાસ ઠંડ પ્રત્યયિક દંડ સમાદાન (ક્રિયા સ્થાન) કહેવાય છે.
(૧) જેમ કોઈ પુરુષ –
પોતાના માતા, પિતા, ભાઈ, બહેન, સ્ત્રી,પુત્ર, પુત્રી કે પુત્રવધૂની સાથે મિત્રને શત્રુ સમજીને મારી દે છે તો તે દૃષ્ટિ વિપર્યાસ દંડ (દષ્ટિભ્રમ વશ) કહેવાય છે.
(૨) જેમ કોઈ પુરુષ -
ગામ, નગર, ખેડ, કબ્બડ, મડંબ, દ્રોણમુખ, પત્તન, આશ્રમ, સન્નિવેશ, નિગમ કે રાજધાની પર ઘાતનાં સમયે કોઈ ચો૨થી અલગ અચોરને ચોર સમજીને મારી નાખે તો તે દૃષ્ટિ વિપર્યાસ દંડ કહેવાય છે.
આ પ્રમાણે તે પુરુષને દષ્ટિ વિપર્યાસથી કરેલ દંડનાં કારણે સાવદ્ય કર્મનો બંધ થાય છે.
આ પાંચમી દષ્ટિ વિપર્યાસ દંડ પ્રત્યયિક દંડ સમાદાન For Private &Personal (ક્રિયા સ્થાન) કહેલ છે.