Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . / / kobAtIrthamaMDana zrI mahAvIrasvAmine namaH / / / / anaMtalabdhinidhAna zrI gautamasvAmine namaH / / / / gaNadhara bhagavaMta zrI sudharmAsvAmine namaH / / / / yoganiSTha AcArya zrImad buddhisAgarasUrIzvarebhyo namaH / / / / cAritracUDAmaNi AcArya zrImad kailAsasAgarasUrIzvarebhyo namaH / / AcArya zrI kailAsasAgarasUrijJAnamaMdira punitapreraNA va AzIrvAda rASTrasaMta zrutoddhAraka AcAryadeva zrImat padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. jaina mudrita graMtha skeniMga prakalpa graMthAMka :1 jI jaina ArAdhanA mahAvIra kobA. 2 amRtaM tu vidyA tu zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra zahara zAkhA AcAryazrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira kobA, gAMdhInagara-zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra AcAryazrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira kobA, gAMdhInagara-382007 (gujarAta) (079) 23276252, 23276204 pheksa : 23276249 Websit: www.kobatirth.org Email : Kendra@kobatirth.org AcAryazrI kailAsasAgarasari jJAnamaMdira zahara zAkhA AcAryazrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira traNa baMgalA, Tolakanagara parivAra DAiniMga haoNla kI galI meM pAlaDI, ahamadAbAda - 380007 (079)26582355 For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kthaa| sivrssiprnniitaa| namo nirnaashitaashessmhaamohhimaalye| lokAlokAmalAlokabhAvate paramAtmane // 1 // namo vizuddhadharmAya svarUpaparipUrtaye / namo vikAravistAragocarAtIta mUrtaye // 2 // namo bhuvanasaMtApirAgakesaridAriNe / prazamAmRtahaptAya nAbheyAya mahAtmane // 3 // namo deSagajendrArikumbhanirbhedakAriNe / ajitAdijinastomasiMhAya vimalAtmane // 4 // namo dalitadoSAya mithyAdarzanasUdine / makaradhvajanAzAya vaurAya vigatadviSe // 5 // athavA // antaraGga mahAmainyaM samastajanatApakam / dalitaM laulayA yena kenacittaM namAmyaham // 6 // samastavastuvistAravicArApAragocaram / vo jainezvaraM vande sUditAkhilakalApam // 7 // For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / mukhendoraMzabhiryAptaM yA bibharni vikakharam / kare padmamacinyena dhAnnA tAM naumi devatAm // 8 // paropadezapravaNo mAdRzo'pi prajAyate / yatprabhAvAnnamastebhyaH sadgurubhyo vizeSataH // 6 // itthaM kRtanamaskAraH zAnta vighnavinAyakaH / vivakSitArthaprastAva racayiSye nirAkulaH // 10 // dahAtidurlabhaM prApya mAnuSyaM bhavyajantunA / tataH kulAdisAmagraumAsAdya zubhakarmaNA // 11 // heyaM hAnocitaM sarva karttavyaM karaNocitam / zAdhyaM lAyocitaM vastu zrotavyaM zravaNocitam // 12 // yat kiJciccittamAlinyakAraNaM mokSavAraNam / manovAkkAyakarmeha heyaM tatvahitaiSiNA // 13 // hAranauhAragocaurakundenduvizadaM manaH / kRtaM yat kurute karma karttavyaM tanmanISiNA // 14 // lAghanIyaH punarnityaM vizaddhenAntarAtmanA / trilokanAthastaddhI ye ca tatra vyavasthitAH // 15 // zrotavyaM bhAvataH mAraM zraddhAsazuddhabuddhinA / niHzeSadoSamoSAya vacaH sarvajJabhASitam // 16 // tadatra prastutaM tAvattadeva jagate hitam / zrotavyamiti maMcintya vacaH sarvajJabhASitam // 17 // tatastadanusAreNa mahAmohAdisUdanau / nirdiSTabhavavistArA katheyamabhidhAsyate // 18 // For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| tathAhi // paJcAzravamahAdoSA SaukANAM ca paJcakam / mahAmohayutAnAM ca kaSAyANAM catuSTayam // 18 // mithyAtvarAgadveSAdirUpaM yaccAntaraM balam / tadoSAvedakaM sarva vacaH sarvajJabhASitam // 20 // tathA // jJAnadarzanacAritrasaMtoSaprazamAtmakam / tapaHsaMyamasatyAdibhaTakoTisamAkulam // 21 // yaccAntaraM balaM tasya guNasaMbhAragauravam / varNayatyeva jainendraM vacanaM hi pade pade // 22 // tthaa|| ekendriyAdibhedena duHkharUpamanantakam / bhavaprapaJcaM jainandraM vacanaM kathayatyalam // 23 // atastAM bhittimAzritya mAdRzenApi jalpitam / vAkyaM jainendrasiddhAntaniSyanda iti bhAvyatAm // 24 // artha kAmaM ca dharma ca tathA saMkIrNarUpatAm / Azritya varttate loke kathA tAvaccaturvidhA // 25 // mAmAdidhAtavAdAdikRSyAdipratipAdikA / arthopAdAnaparamA kathArthasya prakIrtitA // 26 // mA kliSTacittahetutvAtyApamaMbandhakArikA / * tena durgativarttanyAH prApaNe pravaNA matA // 27 // For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kthaa| kAmopAdAnagarbhArthA vayodAkSiNyasUcikA / anurAgeGgitAdyutthA kathA kAmasya varNitA // 28 // mA malImamakAmeSu rAgotkarSavidhAyikA / viparyAsakarau tena hetubhUtaiva durgaH // 28 // dayAdAnakSamAdyeSu dharmAGgeSu pratiSThitA / dharmApAdeyatAgarbhA budhairdharmakathocyate // 30 // mA zuddhacittahetutvAtpuNyakarmavinirjare / vidhatte tena vijJeyA kAraNaM nAkamokSayoH // 31 // trivargasAdhanopAyapratipAdanatatparA / yAnekarasamArArthA mA saMkIrNakathocyate // 32 // citrAbhiprAyahetutvAdanekaphaladAyikA / vidagdhatAvidhAne ca mA heturiva vartate // 33 // zrotAro'pi caturbhedAstAmA mantIha mAnavAH / teSAM saMkSepato vakSye lakSaNaM tannibodhata // 34 // mAyAzokabhayakrodhalobhamohamadAnvitAH / ye vAJchanti kathAmAthI tAmamAste narAdhamAH // 35 // the rAgagrastamanamo vivekavikalA narAH / kathAmicchanti kAmamya rAjamAste vimadhyamAH // 36 // mokSakAMkatAnena cetasAbhilaSanti the / zuddhAM dharmakathAmeva sAtvikAste narottamAH // 20 // ye lokadayamApekSAH kiJcitmattvayutA narAH / kathAmicchanti saMkINoM jJeyAste varamadhyamAH // 38 // For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| tatraivaM sthite // rajastamonugAH sattvAH khayamevArthakAmayoH / rajyante dharmazAstAramavadhaya nivArakam // 38 // rAgadveSamahAmoharUpaM teSAM zikhitrayam / arthakAmakathAsarpirAhutyA varddhate param // 40 // kekAyitaM mayUrANAM yathotkaNTakavarddhanam / pApeSu varddhitotsAhA kathA kAmArthayostathA // 41 // kathAM kAmArthayostasmAnna kurvIta kadAcana / kaH pate kSAranikSepaM vidadhIta vicakSaNaH // 42 // paropakArazIlena karttavyaM tanmanISiNA / hitaM samastajantubhyo yeneha sthAdamutra ca // 43 // tena yadyapi lokAnAmiSTA kAmArthayoH kathA / tathApi viduSA tyAjyA yena paryantadAruNA // 44 // tadetadavagamya // ihAmutra ca jantUnAM sarveSAmamRtopamAm / zuddhAM dharmakathAM dhanyAH kuvati hitakAmyayA // 4 // AkSepakArau~ matvA saMkIrNamapi satkathAm / mArgAvatArakAritvAt kecidicchanti sUrayaH // 46 // kilAtra yo yathA jantuH zakyate bodhabhAjanam / kattuM tathaiva taddodhye vidheyo hitakAribhiH // 4 // nacAdau mugdhabuddhaunAM dharmo manasi bhAsate / kAmArthakathanAttena teSAmAkSipyate manaH // 48 // For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / pAkSiptAste tataH zakyA dharma grAhayituM narAH / vikSepadAratastena saMkIrNA satkathocyate // 46 // tasmAdeSA kathA ddhadharmasyaiva vidhAsyate / bhajantI tadguNApekSAM kvacitsaMkIrNarUpatAm // 5 // saMskRtA prAkRtA ceti bhASe prAdhAnyamahataH / tatrApi saMskRtA tAvadurvidagdhahadi sthitA // 51 // bAlAnAmapi sadbodhakAriNau karNapezalA / tathApi prAkRtA bhASA na teSAmapi bhAsate // 52 // upAye mati karttavyaM sarveSAM cittaraJjanam / atastadanurodhena saMskRteyaM kariSyate // 53 // na ceyamatigUDhArthA na daurdhervAkyadaNDakaiH / na cAprasiddhaparyAyaistena sarvajanocitA // 54 // kathAzarIrametasyA nAmnaiva pratipAditam / bhavaprapaJco vyAjena yato'syAmupamIyate // 55 // yato'nubhUyamAno'pi parokSa iva lakSyate / ayaM saMsAra vistArastato vyAkhyAnamaharti // 56 // athavA // bhrAntivyAmohanAzAya smRtibIjaprabodhanam / kathArthasaMgrahaM kRtvA zarIramidamucyate // 5 // dividheyaM kathA tAvadantaraGgA tathetarA / zarIramantaraGgAyAstatredamabhidhIyate // 5 // For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| prastAvAstAvadaSTAca vidhAsyante parisphaTAH / pratyeka teSu vakravyo yo'rthastaM me nibodhata // 56 // prastAve prathame tAvannibaddhavA yena hetunA / iyaM kathA mayedRkSA sa hetuH pratipAdyate // 6 // dvitIye bhavyapuruSo mAnuSyaM prApya sundaram / yathAtmahitajijJAsuH samAsAdya sadAgamam // 61 // tadantikasyaH saMmArijIvasya caritaM yathA / zrutvAgrahautamaMketAvyAjAttenaiva sUcitam // 62 // tiryagavakravyatAbaddhaM mArddha prjnyaavishaalyaa| vicArayati niHzeSaM tadidaM pratipAdyate // 6 // kulakam // tathA batauyaprastAve hiMsAkrodhavazAnugaH / sparzanendriyamUDhazca yathA duHkhairvibAdhitaH // 64 // saMmArijauvaH saMsAre bhraSTo mAnuSyajanmataH / idaM saMsArijauvasya sukhenaiva nivedyate // 65 // yugmam // punazatarthaprastAve mAnajibAnateSu bhoH / rakaH saMsArijIvo'sau yathA duHkhaiH prapauDitaH // 66 // bhUyavAnantamamAramapAraM duHkhapUritaH / yathA dhAnta idaM sarva mavizeSa nigadyate // 6 // yugmam / For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / prastAve paJcame tvatra vipAkaH steyamAyayoH / ukaH saMsArijIvena tathA prANendriyasya ca // 68 // tathAtra SaSThaprastAve lobhamaithunacakSuSAm / vipAko varNyate tena yo'nubhUtaH purAtmanA / ' 68 // yugmam // prastAve saptame sarva mahAmohavijRmbhitam / parigrahasya zrotreNa sahitasyeha varNitam // 70 // kiMtu // batauyAtmaptamaM yAvadatra prastAvapaJcake / nastha saMsArijauvasya yahattAntakadambakam // 7 // tatkiJcittasya saMpannaM kiMcidanyairniveditam / tathApi tatpratItatvAtmaveM tasyeti varNitam // 72 // yugmam // aSTame maulitaM sarva prastAve pUrvasUcitam / tena saMsArajauvena vihitaM cAtmane hitam // 73 // nava saMsArijIvasya vRttaM bhavaviraJjanam / AkarNya bhavyapuruSaH prabuddha iti kathyate // 74 // tathA saMsArijauvena bhUyo bhUyaH pracoditA / buddhavAgrahItasaMketA kRcchreNAtinivedyate // 7 // zrAsAdya nirmalAcArya kevalAlokabhAskaram / samasto'pyAtmavRttAntaH pRSTaH ziSTo'vadhAritaH // 7 // .. For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| tathA madAgamAduccairbhUyo bhUyaH sthiraulataH / saMjAtAvadhinA tena tato'yaM pratipAditaH // 77 // anyacca // dahAntaraGgAlokAnAM jJAnaM jalyo gamAgamam / vivAho bandhutetyAdi sarvalokasthitiH kRtA // 78 // mA ca duSTA na vijJeyA yato'pekSya guNAntaram / upamAdArataH sarvA bodhArtha mA niveditA // 6 // yataH // pratyakSAnubhavAmiddhaM yuktio yantra duSyati / satkalpitopamAnaM tamiddhavAnte'pyupalabhyate // 8 // tathAhi yathAvazyake // mAkSepaM mudgazailasya puSkalAvarnakasya ca / spardhA sarpAzca kopAdyA nAgadattakathAnake // 81 // tthaa|| piNDaiSaNAyAM masyena kathitaM nijaceSTitam / uttarAdhyayanemvevaM maMdiSTaM zuSkapacakaiH // 82 atastadanusAreNa sarvaM yadabhidhAsyate / pratrApi yuniyukta tadvijJeyamupamA yataH // 8 // tadetadantarAGgAyAH zarIraM pratipAditam / bahiraGgakathAyAstu zarIramidamucyate // 84 // pUrva videhe sanmeroH mukacchavijayaprabhuH / kSemapuyIM samudbhUtazvakravartyanusundaraH // 85 // For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / sa ca svAyuSkaparyante nijadezadidRkSayA / vinirgato vistAsena prAptaH zaMkhapure'nyadA // 86 // tatra cittaraNodyAne manonandananAmake / jene mamantabhadrAkhyAH sUrayo bhavane sthitAH // 87 // prabhUca tatsamIpasthA mahAbhadrA pravartinau / tathA sulalitA nAma rAjaputrau sumugdhikA // 88 // tathAnyaH pauNDarIkAkhyaH mamope rAjadArakaH / zrAmautmamantabhadrANaM tadA saMsazca puSkalA // 86 // tatazca // kRtabharimahApApaM dRSTvA taM cakravarttinam / jAnAlokena te dhaurAH sUrayaH prAhurIdRzam // 6 // yasya kolAhalo loke zrUyate nauyate'dhunA / saMsArijIvanAmAyaM taskaro vadhyadhAmani // 1 // etatmarervacaH zrutvA mahAbhadrA vyacintayat / kazcinnarakagAmyeSa jauvo yo'varNi mUribhiH // 2 // tataH mA karuNopetA tatsamIpamupAgatA / taddarzanAcca saMjAtaM jJAnaM tasya svagocaram // 63 // tato vijJAya vRttAntaM taskarAkAradhArakaH / bhUtvA vaikriyalabyAsau tayA sArdU samAgataH // 64 // tataH mA rAjaputrau taM papraccha vihitaadrm| ameSacauryavRttAntaM mo'pyuktastena sUriNA // 65 // For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / bhavaprapaJcamAtmauyaM tasyA bodhavidhitmayA / upamAdvArataH prAha tauvaM saMvegakAraNam // 66 // zrutvA ca taM prabuddho'sau laghukarmatayA svayam / pauNDaraukaH kSaNAdeva prasaMgazravaNAdapi // 7 // sA punaH kathite'pyuccaiH prAcInamaladoSataH / abudhyamAnA tenaiva bhUyo bhUyaH pracoditA // 18 // atha kRcchreNa mApyevaM prabaddhavA vihitaM tataH / ma(revAtmanaH pathyaM gatAni ca zivAlayam // 66 // kathAzarIrametacca dhAraNauyaM khamAnase / prastAve cASTame sarvamidaM vyakobhaviSyati // 10 // evaM sthite // yataH sarvajJasiddhAntavacanAmRtamAgarAt / niSyandabindubhRteyamAkRSTA paramArthataH // 1 // tato durjanavargo'syAH zravaNaM nApnumaIti / kAlakUTaviSaM naiva yujyate'mRtabindunA // 2 // ato durjanavargasya neha doSavicAraNam / .. kriyate pApakAriNyA pApAnAM kathayApyalam // 3 // ... stuto'pi durjanaH kAvye doSameva prakAzayet / . ninditastu vizeSeNa yukAto'sthAvadhAraNA // 4 // athavA // nindAyAmAtmadaurjanyaM stave'pyanRtabhASaNam / bhavedurjanavargasya tato yukApakarNanA // 5 // For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / tato'syAlaghukarmANa: cauranauradhisaMnibhAH / gambhaurahadayA bhavyAH manjanAH zravaNocitAH // 6 // teSAmapi na karttavyA nindA nApi prazaMsanam / maunameva paraM zreyastatredaM hanta kAraNam // 7 // nacindAyA mahApApamanantaguNazAlinAm / stavo'pi duSkarasteSAM mAdRzeDabuddhibhiH // 8 // kiMca // astutA api te kAvye pazyanti guNamanjamA / doSAmAcchAdayantyevaM prakRtiH mA mahAtmanAma // 6 // atasteSAM stavenAlaM kevalaM te mahAdhiyaH / abhyarthanauyAH zravaNe tenedamabhidhIyate // 10 // bho bhavyAH samanobhUya karNaM datvA nibodhata / cayaM madanurodhena vakSyamANaM mayA kSaNam // 11 // anantajanasaMpUrNamasti loke sanAtanam / adRSTamUlaparyantaM nAma kiMcinmahApuram // 12 // naca kIdRzam // adhottuGgamanohArimaudhapaddhatisaMkulam / alandhamUlaparyantaM haTTamArgavirAjitam // 13 // apArai rivistArai nApaNyaiH prapUritam / paNyAnAM mUlyabhUtAbhirAkoNa ratnakoTibhiH // 14 // vicitracitravinyAmairdhAjate devamandiraH / prAkSiptavAlahRdayanizcalaukvatalocanaiH // 15 // For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / vAcAlabAlasaMghAtailamatkalakalAkulam / alaMdhyataGgaprAkAravalayena viveSTitam // 16 // alabdhamadhyagambhauraM vedikAjaladurgamam / vilamallolakallolaiH marobhiH kRtavismayam // 17 // ghorAndhakUpasaMghAteH zatrUNAM trAmahetubhiH / samaMtAdupagaDhaM ca prAkArAbhyarNavarttibhiH // 18 // bhramabhramarajjJakAratArasaMgItasundaraH / nAnApuSyaphalAkoNIti cAmarakAnanaiH // 16 // anekAzcaryabhUyiSThaM taccamatkArakAraNam / adRSTamUlaparyantamaudRzaM hi mahApuram // 20 // tatra niSpaNyako nAma kazcidrakDo mahodaraH / nirNaSTabandhadarbuddhirarthapauraSavarjitaH // 21 // kSudhAkSAmatanurbhikSAmAdAya ghaTakaparam / paryaTatyanizaM dauno nindyamAno rahe gTahe // 22 // anAtho bhUmizayanaSTa pArzvatrikaH param / dhUlodhUmaramarvAGgazcaurikAjAlamAlitaH // 23 // duntiDimbhasaMghAtaistADayabhAnaH kSaNe kSaNe / yaSTimuSTimahAloSTaprahArairjarjarokataH // 24 // sarvAGgINamahAghAtatApAnugatacetanaH / hA mAtastrAyatAmitthaM denyavikrozaviklavaH // 25 // monmAdaH maJcaraH kuSTau sapAmaH zUla pIDitaH / nilayaH sarvarogANaM vedanAvegavikalaH // 26 // For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapazcA kthaa| gautoSNadaMzamazakakSutpipAmAdyupadravaiH / bAdhyamAno mahAghoranArakopamavedanaH // 27 // kapAspadaM matAM dRSTo hAsyasthAnaM samAninAm / bAlAnAM krauDanAvAso dRSTAntaH pApakarmaNAm // 28 // anye'pi bahavaH santi rorAstatra mhaapure| kevalaM tAdRzaH prAyo nAsti nirbhAgyazekharaH // 28 // tasya tasya gTahe lazye bhikSAmityAdi cintayan / dhyAnamApUrayan raudraM vikalpAkulamAnamaH // 30 // ma kiMcinnaiva labhate kevalaM paritAmyati / kadanalezamAtraM tu rAjyavatprApya tuSyati // 31 // avajJayA janairdattaM bhuJAnastatkadannakam / janAdapi vibhetyuccairayametaddyahovthati // 32 // baptistenApi naivAsya bubhukSA varddhate param / jauryattatpauDayatyenaM kRtvA vAtavisUcikAm // 33 // anyacca sarvarogANAM nidAnaM tadudAhRtam / tadeva pUrvarogANAmabhivRddhikaraM param // 34 // ma ca tanmanyate cAra varAkonAnyadaulate / sukhAdubhojanAkhAdo na svapre'pyasya gocaraH // 35 // uccAvaceSu geheSu nAnAkArAsu vauthiSu / baDagastatpuraM tena bhrAntamazrAntacetamA // 36 // evaM paryaTatastasya mahApApahatAtmanaH / majAyate kiyAn kAlo duHkhayastasya saMghitaH // 30 // For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| atha tatra pure rAjA susthito nAma vizrutaH / samastasattvasaMghasya khabhAvAdativatsalaH // 38 // aTAvyamAno'sau rakGaH saMprAptastasya mandiram / svakarmavivaro nAma tatrAste dvArapAlakaH // 36 // ma dvArapAlastaM roraM dRSTvAtikaruNAspadam / prAvezayat kapAlutvAdapUrva rAjyamandiram // 4 // taca kIdRzam // ratnarAziprabhAjvAlaistamobAdhAvivarjitam / raNanAnapurAdyutthabhUSaNarAvasundaram // 41 // devapaTTAMzakollo calolamauktikamAlikam / tAmbalalAlitAzeSalokavakramanoharama // 42 // vicitrabhakrivinyAsairgandhoddharasuvarNakaiH / pAkINaM prAGgaNaM mAlyaiH kalAlikulagItibhiH // 43 // vilepanavimardana kardamaukRtabhUmikam / prahaSTamattvamaMdohavAditAnandamardalam // 44 // antarvajanmahAtejaHprasnayobhUtazatrubhiH / bahiHprazAntavyApArai rAjavRndaradhiSThitam // 45 // mAkSAtbhUtajagacceSTeH prajJAvajJAtavairikaiH / samastanautizAstrajJairmantribhiH paripUritam // 46 // puraH paretabhartAraM ye'bhivaukSya raNAGgaNe / na kSamyanti mahAyodhAstairasaMkhyairniSevitam // 4 // For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / koTIkoTauH purANaM ye pAlayanti nirAkulAH / yAmakarAnasaMkhyAMzca vyAptaM tAdRniyuktakaH // 48 // ye'tyantavatsalA bhaturgADhaM vikramamAlinaH / pAkIrNaM tAdRgairantaH sUribhistalavargikaiH // 48 // prmttprmdaaloknivaarnnpraaynnaiH| nivRttaviSayAsaMgai rAjate sthavirAjanaiH // 50 // anekabhaTasaMghAtairAkIrNa tatmamaMtataH / sasadislAminaumAnirjitAmaradhAmakam // 51 // kalakaNhaiH prayogajJairgAyadbhirgAyanaiH paraiH / vauNaveNu ravonmitraiH zrocAnandavidhAyakam // 19 // vicitracitravinyAsaizcittAkSepavidhAyibhiH / madrapairatisaundaryAnizcalaulatalocanam // 53 // candanAgarukarpUramRganAbhipuraHmaraiH / patigandhoddharairdrayairghANamodanakAraNam // 54 // komalAMzakavalyA dilalanAlokayogataH / sparzapramuditAzeSatadyogyajanandakam // 55 // manaHprautisamutpAdakAraNai ramanotmavaiH / svasthaubhRtAkhilaprANisaMghAtaM bhojanaiH paraiH // 56 // samastendriyanirvANakAraNaM vaukSya tattvataH / sarakaGazcintayatyevaM kimetaditi vismitaH // 5 // monmAdatvAnna jAnAti vizeSaM tasya tattvataH / tathApi hRdayAkUte sphuritaM labdhacetamaH // 58 // For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / padidaM dRzyate rAjabhavanaM matatotsavam / dvArapAlapramAdena na mayA dRSTapUrvakam // 56 // ahaM hi bahuzaH pUrvamasya dvAri paribhraman / dvArapAlamahApApaiH prAptaH prApto nirAkRtaH // 6 // satyaM niSpaNyako'smau ti yenedaM devadurlabham / na dRSTaM prAg na copAyo darzanArthaM mayA kRtaH // 61 // kadAcinaiva me pUrva mohopahatacetasaH / jijJAsAmAtramapyAsIt kIdRzaM rAjamandiram // 12 // nirbhAgyasyApi kRpayA cittAhnAdavidhAyakam / ayaM me paramo bandhuryanedaM darzitaM mama // 63 // ete dhanyatamA lokAH sarvadandavivarjitAH / praddaSTacittA modante satataM ye'tra mandire // 64 // yAvatma cintayatyevaM dramako labdhacetanaH / tAvadyattatra saMpannaM tadidAnauM nibodhata // 65 // prAsAdazikhare ramye saptame bhUmikAtale / tatrAste lIlayAsaunaH sa rAjA paramezvaraH // 66 // adhastAdarti tatsarvaM nAnAvyApAramaJjamA / nagaraM matatAnandaM samantAdavalokayan // 6 // ma kiJcinnagare tatra bahica khalu varttate / vastu yanna bhavedRSTIcarastasya pazyataH // 68 // ataH praviSTaM taM roraM gADhabIbhatsadarzanam / mahArogabharAkAntaM ziSTAnAM karuNAspadam // 66 // For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kthaa| kAruNyAdiva rAjendraH sa mahAtmAmalekSaNaH / khadRSTidRSTipAtena pUtapApamivAkarot // 7 // dharmabodhakaro nAma mahAnamaniyuktakaH / ma rAjadRSTiM tAM tatra patantauM niravarNayat // 71 // athAsau cintayatyeva tadA mAkUtamAnamaH / kimetadamRtaM nAma mAMprataM dRzyate mayA // 72 // thasya dRSTiM vizeSeNa dadAti paramezvaraH / tUrNaM tribhuvanasyApi sa rAjA jAyate naraH // 73 // ayaM tu dramako dauno rogagrastazaraurakaH / alakSmaubhAjanaM mUDho jagadudvegakAraNam // 74 // pAlocyamAno'pi kathaM paurvAparyeNa yujyate / nadasyopari pAto'yaM sa dRSTeH pAramezvaraH // 75 // iM jJAtameSa evAtra heturasya nirIkSaNe / khakarmavivaraNatra yasmAdeSa pravezitaH // 76 // khakarmavivarazcAyaM nAparIkSitakArakaH / tenAyaM rAjarAjena samyagdRzyA vilokitaH // 77 // anyacca pakSapAto'tra bhavane yasya jAyane / paramezvarapAdAnAM ma priyavaM prapadyate // 78 // ayaM ca netrarogeNa nitarAM paripauDitaH / etaddidRkSayAtyarthamunmiSatyeva locane // 79 // darzanAdasya mahasA gADhavaubhatmadarzanam / pramodAdadanaM manye labhate darzanIyatAm // 8 // For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / romAJcayati cAGgAni dhUlodhamaritAnyayam / sato'nurAgo jAto'sya bhavane tena vIkSyate // 81 // nadayaM dramakAkAraM bibhrANo'pyadhunA sphuTam / rAjAvalokanAdeva vastutvaM pratipatsyate // 8 // ityAkalayya tasthAmau karuNApravaNo'bhavat / matyaM tacchrayate loke yathA rAjA tathA prajAH // 8 // prathAdaravazAttUrNaM tasya mUlamupAgamat / ehyehi dIyate tubhyamityevaM tamavocata // 84 // kadarthanArthamAyAtAH pacAlanAH sudAruNAH / durdAntaDimbhA ye tasya dRSTvA taM te palAyitAH // 8 // bhikSAcarocite deze sa taM nauvA prayatnataH / dharmabodhakarastasmai dAnAya janamAdizat // 86 // athAsti taddayA nAma duhitA tasya sundarA / mA tavacanamAkarNya saMbhrameNa samutthitA // 8 // samastagadanirNAzi vargAMjaHpuSTibarddhanam / sugandhi suramaM khigdhaM devairapyatidurlabham // 88 // mahAkalyANakaM nAma paramAnaM manoharam / mA tadAdAya vegena tatsamIpamupAgatA // 86 // itazca nauyamAno'sau dramakaH paryacintayat / tucchAbhiprAyavazataH zaMkayAkulamAnamaH // 6 // padayaM mAM samAhRya puruSo nayati svayam / bhivArtha kila naivaitat sundaraM mama bhAmate // 616 For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / bhikSAyAH pUritaprAyamidaM hi ghaTakarparam / tadeSa vijane nauvA nUnamuddAlayiSyati // 62 // tat kiM nazyAmi mahamA bhakSayAmyupavizya vA / na kArya bhikSayetyukkA yadA gacchAmi satvaram // 3 // ityanekavikatyaizca bhayaM tasya vivarddhate / tazAcaiva jAnaute kvAhaM yAtaH ka ca sthitaH // 4 // gADhamUbhibhUtatvAtmarakSAnimittakam / raudradhyAnaM samApUrya maulite tena locane // 65 // samastendriyavRttInAM vyApAroparateH kSaNAt / nAsau cetayate kiMcit kAravanaSTacetanaH // 66 // gTahANeti ca jantyantauM bhUyobhUyaH mamAkulAm / tato'sau dramako'puNyo na jAnAtyeva kanyakAm // 7 // sarvarogakaraM tuccha kadannaM na bhaviSyati / / iti dhyAnena naSTAtmA tAM sudhAM nAvabudhyate // 18 // pratyakSaM tamasaMbhAvyaM vRttAntaM vaucya vismitaH / ma tadA cintayatyevaM mahAnamaniyuktakaH // 86 // kimeSa dramakazcAru dIyamAnamapi sphuTam / paramAnnaM na glAti dadAtyapi ca nottaram // 20 0 // viTrANavadano'tyantaM nimolitavilocanaH / hRtasarvasvavanmohAt saMjAtaH kASTakaulavat // 1 // tadayaM nocito manye paramAnasya pApabhAk / yadA nAsya varAkasya doko'yamupalabhyate // 2 // For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| ayaM hi rogajAlena bahirantazca veSTitaH / vedanAvikalo manye na hi jAnAti kiMcana // 3 // anyathA kathametatsyAt kadannalavalampaTaH / amRtAkhAdamapyeSa na gTalIyAtmacetanaH // 4 // tadayaM nirgado hanta kenopAyena jAyate / zrA jJAtaM vidyate cAru mama tad bheSajatrayam // 5 // yattAvadvimalAlokaM nAma me paramAJjanam / samastanetrarogANAM tadapAkaraNakSamam // 6 // sUkSmavyavahitAtItabhAvibhAvavilokane / paramaM kAraNaM manye prayuktaM tadvidhAnataH // 7 // tattvaprItikaraM nAma yacca tIrthAdakaM param / vidyate mama tatsarvarogatAnavakAraNam // 8 // vizeSAtpunarunmAdasUdanaM tadudAitam / dRDhaM ca paTudRSTitve kAraNaM varNitaM budhaiH // 6 // mahAkalyANakaM nAma yaccaitadupaDhaukitam / paramAnamidaM sarvagadanirmUlanakSamam // 10 // prayujyamAnaM vidhinA varNaM puSTiM tiM balam / manaHprasAdamaurjityaM vayaHstaMbhaM sauryatAm // 11 // tathAjarAmaratvaM ca kuryAdetana saMzayaH / nAtaH parataraM manye loke'pi paramauSadham // 12 // tadenamamunA samyak krayaNApi tapakhinam / vyAdhibhyo mocayAmauti citte tenAvadhAritam // 13 // For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavAprapaJcA kathA / tataH zalAkAmAdAya vinyasyAye tadaJjanam / tasya dhanayato nauvAmaJjite tena locane // 14 // prasAdakatvAcchItatvAdacintyaguNayogataH / tadanantaramevAsya cetanA punarAgatA // 15 // kSaNAdunmaulitaM cakSurvinaSTA va tadgadAH / manAgAhAditazcitte kimetaditi manyate // 16 // tathApi ca tadAkUtaM bhikSArakSaNalakSaNam / pUrvAvedhavabhAJcaiva samyagasya nivarttate // 17 // vijanaM varttate hanta lAsyatyenAM vyacintayat / naSTukAmo diganteSu dRSTiM dhatte punaH punaH // 18 // prathAJcanavazAhadA puraH saMjAtacetanam / taM roraM madhurairvAkyairdharmabodhakaro'bravIt // 18 // pivedamudakaM bhadra tApopazamakAraNam / yena te svasthatA samyak zarIrasyopajAyate // 20 // ma tu zaMkAkulAkUtaH kimanena bhaviSyati / na jAna iti mUDhAtmA nodakaM pAtamicchati // 21 // kapAparautacittena hitatvAttadanicchataH / balAdvivRtya vadanaM malilaM tasya gAlitam // 22 // sautamamRtAsvAdaM cittAbAdakaraM prm| nauramauritamaMtApaM pItvA khasya vAbhavat // 23 // mahaprAyamahonmAdo jAtAnyagadatAnavaH / paNAvigatadArtistato'sau samapadyata // 24 // For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| suprasanendriyagrAmaH khasthenevAntarAtmanA / mo'cintayadidaM citta kiMcidimalacetanaH // 25 // mahAmohahatenAho naro'yamativatsalaH / mayA mahAtmA pApena vaJcakatvena kalpitaH // 26 // mamAJcanaprayogeNa vihitaapdudRssttitaa| anena toyapAnena janitA svasthatA parA ||27||tsmaanmhopkaaroti kimasyopakRtaM mayA / / mahAnubhAvatAM mukkA nAnyadasya pravartakam // 28 // evaM cintayato'pyasya mUrchA tatra kadanake / gADhaM bhAvitacittavAna kathaMcinnivarttate // 26 // atha tabhojane dRSTiM pAtayantaM muhurmuhuH / viditvA tadabhiprAyamitarastamabhASata // 30 // are dramaka durbuddhe kimidaM nAvabudhyase / yadeSA kanyakA tubhyaM paramAnaM prayacchati // 31 // bhavanti rorAH prAyeNa bahavo'nye'pi pApinaH / tvatsamo nAsti nirbhAgyo mayaitatparinizcitam // 15 // yaskhaM kadavalAmpaTyAtmudhAkAramidaM mayA / dApyamAnaM na grahAmi paramAbamanAkulaH // 33 // anye'smAtsadmano bAhyAH sattvAstiSThanti duHkhitAH / teSu naivAdaro'smAkaM na te rAjJAvalokitAH // 24 // yatasvaM bhavanaM dRSTvA manAgAlhAdito hadi / tavopari narendrasya dayAto'stauti gamyate // 25 // For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / priye priyaM sadA kuryuH svAminaH sevakA iti / yo nyAyastaddidhAnArtha vayaM tvayi dayAlavaH // 36 // amUDhalakSyo rAjAyaM nApAtre kurute matim / avaSTambhaH kilAsmAkaM sa tvayA ktithokRtaH // 37 // . idaM hi madhurAkhAdaM sarvavyAdhinibarhaNam / nAdatme tvaM kathaM tucche kadanne baddhamAnamaH // 38 // atastyajedaM durbuddha grahANedaM vizeSataH / yatprabhAvAdime pazya modante samajantavaH // 36 // tataH saMjAtavizvAsastathA vibhUtanirNayaH / tattyAgavacanAddaunastaM pratodamavocata // 40 // yadetadgaditaM nAthaistatsatyaM mama bhAsate / kiMtu vijJApayAmyekaM vacanaM tanibodhata // 41 // yadidaM bhojanaM nAtha varttate karparodare / prANebhyo'pi vizeSeNa svabhAvAdativallabham // 42 // upArjitaM ca klezena kAle nirvAhaka tathA / idaM tu tAvakaM nAhaM jAnAmi mama kaudRzam // 43 // tadidaM naiva mokavyaM mayA khAmin kathaMcana / yadi deyaM sahAnena dApayasva svabhojanam // 44 // dUtarastu tadAkI manasA paryacintayat / pazyatAcinyasAmarthya mahAmohavijambhitam // 45 // yadayaM dramako mohAtsarvavyAdhikare rataH / asmin kadana ke naitattRNAya mama manyate // 46 // For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| tathApi kiMcidbhUyo'pi zikSayAmi tapakhinam / yadi moho vilauyeta sthAdasmai hitamuttamam // 47 // ityAkalayya tenoktaM bhadra kiM nAvagacchasi / etannimittakAH sarve rogAstava zarIrake // 48 // etadvibhakSitaM marvaiH sarvadoSaprakopanam / jAyate nitarAM tena tyaktavyaM zuddhabuddhibhiH // 46 // tavApi bhAsate bhadra viparyAsAdidaM hRdi / yadi khAdaM punarvatmi mAmakAnasya tattvataH // 50 // tatasvaM vAryamANo'pi tyajasyevedamAtmanA / ko nAmAmRtamAkhAdya viSamApAtumicchati // 51 // anyaccAJjanasAmarthyaM mAhAtmyaM salilasya ca / kiM na dRSTaM tvayA yena madaco nAnutiSThasi // 52 // yaccoktamarjitaM klezAdidaM muJcAmi no tataH / tatrApi ayatAM saumya mohaM hitvA tvayAdhunA // 53 // yenevopArjitaM klezAt klezarUpaM ca varttate / klezasya ca punarhetustenaivedaM vimucyate // 54 // yaccoktaM na tyajAmaudaM kAle nirvAhakaM yataH / tatrANyAkarNyatAM tAvattyatvA tatra viparyayam // 55 // anantaduHkhasaMtAnaheturnirvAhi yadyapi / etaddhi kiM tvayA stheyaM duHkhagrastena sarvadA // 56 // idaM tu tAvakaM nAhaM jAnAmi mama kIdRzam / yadakaM tatra vizrabdho vakSyamANaM mayA zraNa // 5 // 9 vadyApa / For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / lozaM vinA sadAkAlaM prayacchAmi yathecchayA / paramAnamidaM tubhyaM grahANa tvamanAkulaH // 58 // samUlakASaM kazati sarvavyAdhaunidaM hi te / tuSTiM puSTiM balaM varNa vauryAdaun varddhayatyapi // 58 // kiM vAnenAkSayo bhUtvA matatAnandapUritaH / yathAyamAste rAjendraH sthAsyasyetadvalAttathA // 6 // tato muJcAgrahaM bhadra tyajedaM rogakAraNam / gTahANedaM mahAnandakAraNaM paramauSadham // 11 // ma prAha tyatamAtre'smin mriye'haM snehavibhramAt / bhaTTAraka tato dehi satyasminme svabheSajam // 62 // tato vijJAya nirbandhamitaraH paryakalpayat / naivAsya zikSaNopAyo vidyate 'nyo'dhunA sphuTam // 63 // tato'tra vidyamAne'pi dIyatAmidamauSadham / pazcAvijJAtasadbhAvaH svayameva vihAsthati // 6 // ityAkaralayya tenoko grAhyatAM bhadra sAMpratam / paramAnamidaM sadyo gTahItvA copayujyatAm // 65 // evaM bhavatu tenoke maMjJitA tena taddayA / dattaM tayA gTahItvA tattena tatraiva bhakSitam // 66 // tatastadupayogena bubhukSA zAntimAgatA / naSTA dUva gadabAtA ye'sya sarvAGgasaMbhavAH // 6 // yAsAvaJjanasaMpAdyA yA ca mA malilodbhavA / sukhAsikA kSaNAttasya mAnantaguNatAM gatA // 68 // For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / atha prAdurbhavadbhaktirnaSTAzaMkaH pramoditaH / .. sa taM pratyAha nAnyo'sti nAtho me bhavato vinA // 18 // yato'nupakRtaireva bhavadbhirbhAgyavarjitaH / ahaM sarvAdhamo'pyevametAvadanukaMpitaH // 7 // itaraH prAha yadyevamupavizya kSaNaM tvayA / zrUyatAM yadahaM vacmi zrutvA tacca samAcara // 71 // athopaviSTe vizrabdhaM tasminsa prAha cArubhiH / manaH prahlAdayaMstasya vacobhihitakAmyayA // 72 // yadabhyadhAyi bhavatA nAtho'nyo nAsti me'dhunA / tantra vAcyaM yataH svAmau tava varyA nRpottamaH // 73 // ayaM hi bhagavAnnAtho bhuvane'pi carAcare / vizeSataH punarya'tra bhavane santi jantavaH // 74 // ye'sya kiMkaratAM yAnti narAH kalyANabhAginaH / teSAmalyena kAlena bhuvanaM kiMkarAyate // 75 // ye'tyantapApinaH sattvA yenaiva sukhabhAjanam / te varAkA narendrasya nAmApyasya na jAnate // 76 // ye bhAvibhadrA dRzyante sadane'sya mahAtmanaH / teSAM svakarmavivaro dadAtyatra pravezakam // 77 // vastutaH pratipadyante te'muM nAstyatra saMzayaH / vizeSAjjAnate mugdhAH pazcAtte kathitaM mayA // 78 // tadeSa nAthaste bhadra jAta eva narezvaraH / yataH prabhRti pasye'smin praviSTastvaM supuNyataH // 78 // For Private And Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 28 upamitibhavaprapaJcA kathA / kevalaM tu vizeSeNa mahacastaH prapadyatAm / yAvajjauvamayaM nAtho bhavatA zuddhatamA // 8 // vizeSataH punarye'sya guNastAnavabhokSyase / yathA yathA gadA dehe yAsyanti tava tAnavam // 81 // ayaM ca tAnavopAyo'mauSAM nAze ca kAraNam / bheSajatritayasyAsya paribhogaH kSaNe kSaNe // 82 // tatsaumya sthau yatAmatra bhavane muktasaMzayam / tvayA trayamidaM yuktyA bhuJjAnena pratikSaNam // 83 // tatastvaM dalitAzeSarogabAto narezvaram / vizeSataH samArAdhya bhavitAsi nRpottamaH // 84 // iyaM ca taddayA tubhyaM dAsyatyetaddine dine / kimatra bahanolena bhoktavyaM bheSajatrayam // 85 // tataH prAhlAditaH svAnte vacanaistasya komalaiH / khAkUtamurarIkRtya sa evaM dramako'bravIt // 86 // idaM nAdyApi zaknomi pApastyakta kadannakam / anyattu yanmayA kiMcit karttavyaM tatsamAdiza // 8 // tacchrutvA sphuritaM citte dhArmabodhakare tadA / bhuMccedaM cayamityuktaH kimevaM bata bhASate // 88 // zrA jJAtameSa tucchatvAdevaM cintayate hadi / bhojamatyAjanArtho me sarvo'yaM vistaro girAm // 86 // kliSTacino jagatsarvaM manyate duSTamAnamam / zuddhAbhimaMdhayaH sarvaM zuddhacittaM vijAnate // 0 // For Private And Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / tato vihasya tenoktaM mAbheSaurbhadra kiMcana / nAdhunA tyAjayAmaudamanamedhi nirAkulaH // 11 // ahamatyAjayaM pUrva tavaiva hitakAmyayA / yadi no rocate tubhyaM tuSNoMbhAvo'tra me mataH // 42 // yacaitadupadiSTaM te prAkkarttavyatayA mayA / tadatra bhavatA kiMcit kiM samyagavadhAritam // 63 // so'bravInaiva tannAtha kiMcitmalakSitaM mayA / kevalaM pezalAlApestAvakarmAdito hRdi // 4 // ajJAtaparamArthApi satAM nUnaM sarakhatau / ceto'tisundaratvena prauNayatyeva dehinAm // 65 // anyatra cetaso nyAse nayane tava saMmukhe / vizatyekena karNena vaco yAtautaraNa me // 86 // yaccAtra manaso nAtha vaidhurya mama kAraNam / tatmAMprataM bhayApAyAt kathayAmi nirAkulaH // 6 // yadA hyAkAritaH pUrvaM bhavadbhiH karuNAparaiH / ahamanapradAnArthaM tadA me hRdi varttate // 18 // lAsyatyeSa kvacitrautvA mAmakaM bhojanaM naraH / tadAkUtavazAgADhaM dhyAtvA cetanatAM gataH // 66 // yadA prabodhitaH pazcAdaJjanena suvamalaiH / prama bhavadbhizcintitaM varNaM nazyAmauti tadA mayA // 30 // yadA tu toyapAnena zautau kRtya vapurmama / kRtaM mabhASaNaM nAthai stadA vizaMbhamAgataH // 1 // For Private And Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / cintitaM ca mayA yo'yaM mamaivamupakArakaH / sa mahAbhUtisaMpannaH kathaM syAdannahArakaH // 2 // vimuJcedaM grahANedaM yadA nAthaiH prajalpitam / tadA kiM karavANauti cittenAkulatAM gataH // 3 // naiSa tAvatvayaM lAti tyAjayatyeva kevalam / tyakta naitacca zaknomi kiM vadAmi taduttaram // 4 // satyasmin dehi me bhojyamityukte dApitaM tvayA / tadAkhAdAtpunarjAtaM mamAyamativatsalaH // 5 // tat kimasya vacaH kurvan muJcAmaudaM svabhojanam / mariththe na tu mukte'smin mUrchayAkulazetanaH // 6 // ayaM vakti hi tattvena zakto'syasya na mocane / aho vyasanamApannaM mamedamatidustaram // 7 // evamAkulacittasya yannAthaibahubhASitam / tanme bhUtaghaTasyeva luThitvA pArzvato gatam // 8 // nAdhunA tyAjayAmauti bhavadbhirjAtamAnamaH / idAnoM punarAdiSTe manAga jAto nirAkulaH // 6 // tad brata mAMprataM nAthAH karttavyaM pApakarmaNA / yanmayedRzacittena yenAhamavadhAraye // 10 // tadAkarNya dayAyena yaduktaM prAk mamAmataH / mavistarataraM tasmai tatpunaH pratipAditam // 11 // tato'JjanajalAnnAnAM narendrasya vizeSataH / prAyo'jJAtaguNaM jJAtvA taM pratodamabhASata // 12 // For Private And Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| ahaM tAta narendreNa prAgAdiSTo yathA tvayA / yogyebhya eva dAtavyaM madIyaM bheSajatrayam // 13 // ayogyadattaM naivaitadupakAra prakalpayet / pratyutAnarthasaMtAnaM vidadhAti vizeSataH // 14 // mayA pRSTaM tadA nAtha kathaM jJAsyAmi tAnaham / tataH pratyutavAn rAjA teSAmAkhyAmi lakSaNam // 15 // ye tAvadasya nAdyApi rogiNo yogyatAM gatAH / khakarmavivarasteSAM na gTahe'tra pravezakaH // 16 // mo'pyAdiSTo mayA pUrva ye yogyA bheSajatraye / pravezanIyAste nAnye bhavane'tra tvayA narAH // 17 // praviSTA api te dRSTvA modante naiva madgraham / teSAM na mAmikA dRSTivizeSeNa niraukSikA // 18 // te hyanyadvArapAlena syuH kathaMcitpravezitAH / tvayApi liGgato jJAtvA varjanauyAH prayatnataH // 18 // ye manmandiramAlokya jAyante iSTacetanAH / rogiNo bhAvibhadratvAnirIkSe'haM vizeSataH // 20 // svakarmavivarAnautA ye mayA ca vilokitAH / te jJeyAstritayasyAstha pAtrabhUtAstvayA narAH // 21 // teSAM tu nikaSasthAnamidamevauSadhatrayam / prayujyamAnaM svaguNaiH saMgrahetarakArakam // 22 // yebhyo'do rocate citte prayuktaM guNakArakam / aklezato vizeSeNa te susAdhyAH prakIrtitAH // 23 // For Private And Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upabhitibhavaprapaJcA kathA / m ye nAditaH prapadyante balAdyeSAM vigAlyate / kAlarUpeNa te jJeyAH kRcchramAdhyAkhayAnugAH // 24 // yebhyo na rocate'tyarthaM na kAmati niyojitam / deSTAro dAyake'pyasya te samAdhyA narAdhamAH // 25 // tadetadrAjarAjena mama yatsaMpradAyitam / tena te kRcchramAdhyatvaM lakSaNena vibhAvyate // 26 // anyacca ye prapadyante bhavato'muM narezvaram / yAvajjauvaM vizeSeNa nAthaM niHzaMkamAnamAH // 2 // acinyavauryasaMpUrNa niHshessgdbhinnii| teSAmeva guNaM dhatte madIyA bheSajakriyA // 28 // atastvaM pratipadyakha nAthatvena nRpottamam / bhAvasAraM mahAtmAno bhaktigrAhyA yataH smRtAH // 28 // anantAstAta rogA" bhanito'muM nRpottamam / prapadya svAmibhAvena hRSTA jAtAH kRtakriyAH // 30 // balinastAvakA rogA apathye lampaTaM manaH / mahAyanaM vinA nAtra lakSate gadamakSayaH // 31 // tadatma prayato bhUtvA kRtvA khaM nizcalaM manaH / sthitvA nirAkulo'traiva vitate rAjamandire // 32 // zrAdAya kanyakAhastAtprayuJjAnaH kSaNe kSaNe / bheSajatrayametattvaM kuruvArogyamAtmanaH // 33 // tatastatheti bhAvena grahotaM tena tadvacaH / tenApi taddayA tasya vihitA paricArikA // 34 // For Private And Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / tataH kRtvaikadezena bhikSApAtramanAratam / tadeva pAlayana kAlaM kiyantamapi sa sthitaH // 35 // dadAti taddayA tasmai vitayaM tadaharnizam / kadanne mUrchitasyAsya kevalaM tatra nAdaraH // 36 // prAyeNa bahu bhule'sau tanmohena kubhojanam / yatpunasta dayAdattaM tabajatyupadaMzatAm // 37 // aJjanaM ca tathA prAko nidhatte netrayoH kvacit / nacca tIrthodakaM pAtuM tavacastaH pravartate // 38 // mahAkalyANakaM dattaM saMbhrameNa tvayA bahu / bhuktAlpaM helayA zeSaM kapare nidadhAti saH // 36 // tatmAMnidhyaguNAttaca tasyAnaM saMpravarddhate / adato'harnizaM tasmAniSThAM naiva prapadyate // 4 // tato gADhataraM tuSTo vRddhiM dRSTvA svabhojane / nacAsau tadvijAnaute yanmAhAtmyena varddhate // 41 // kevalaM tatra graddhAtmA tritaye zithilAdaraH / jAnabapi na jAnAti kAlaM nayati mohitaH // 42 // aharnizamapathyaM tanujAnaH kucimAnataH / pitaye'nAdarAvAdI na rogocchedabhAjanam // 43 // tAvanmANa bhukena kintu tasya guNo mahAn / satastrayeNa te rogA prAnautA tena yApyatAm // 44 // tthaapyaatmjtaabhaavaaducnntvaadpthytH| kacidikAramAtmIyaM dadharyanti zarIrake // 45 // For Private And Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / kvacicchalaM kaciddAhaH kacinmI kacijjvaraH / kvacicchardiH kvacinnAcaM kvacidhatpArzvavedanA // 46 // kacidunmAdasantApaH pathye kvacidarocakaH / ne rogairvikriyApanaiH zarIrasya prajAyate // 4 // kadAcittaddayA dRSTvA taM vikArairupahatam / pAkrandantaM kRpopetA saMcinyetyamabhASata // 48 // kathitaM tAta tAtena yadanaM tava vallabham / etabimittakAH sarve rogAstavazarIrake // 46 // tathApi dRSTavRttAntA mAbhUdAkulatA tava / nakSayantaM dRSTvApi bhavantaM naiva vAraye // 5 // paramaskhAsya hetau te zaithilyaM bheSajatraye / etattu rocate tubhyaM sarvasattApakAraNam // 51 // adhunA krandato nAsti hetuH svAsthyasya kArakaH / apathye'tyarthaM makAnAM na lagatyeva bheSajam // 52 // apavAdo mamApyaca yataste paricArikA / pratyahaM na ca zaknomi kA svAsthyaM tavAdhunA // 53 // itaraH prAha yadyevaM vAraNIyasvayAsutaH / abhilASAtirekeNa na tyatuM svayamutmahe // 54 // kadApittvatprabhAvena stokastokaM vimuJcataH / sarvatyAge'pi bhaktima kadanasya bhaviSyati // 55 // sAdhu sAdhUditaM bhadra yukrametadbhavAdRzAm / ityukvAdhikamaantaM mA kadavaM nyavArayat // 56 // For Private And Personal Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| tatastatparihAreNa rogA yAnyasya nAnavam / na jAyate'dhikA pauDA lagatyaGge ca bheSajam // 50 // kevalaM mA yadAbhyaNe tadA pathyena tiSThati / apathyamalpamannAti jAyate tena yApyatA // 58 // yadA tu mA vidUrasthA lApavyAttatkadambakam / bhUri nirbhaSajaM mo'tti tenAjIrNana paudyate // 5 // itazca taddayA tena dharmabodhakaraNa mA / prAgevAzeSalokasya pAlakatve niyojitA // 6 // mAnantamattvamahAtavyApArakaraNodyatA / tanmale kacidevAste zeSakAlaM samutkalaH // 61 // apathyabhakSaNAmakaH ma kenacidavAritaH / vikArairbAdhyate bhUyaste darAste ca meNTakAH // 6 // kadAcitpauDito dRSTo dharmabodhakaraNa maH / so'vAdIt kimidaM bhadra ma cAzeSaM nyavedayat // 6 // dayaM hi taddayA nityaM na matpA'vatiSThate / tavaikalyAJca me rAgAH prabhavanti vizeSataH // 6 // tasmAnnAthAstathA yUyaM kuruSvaM yatnamuttamam / yathA pauDA na me dehe svapnAnte'pyupanAyate // 15 // ma prAha vatma te pauDA jAyate'pathyasevanAt / iyaM tu taddayA vyagrA karmAntaraniyogataH // 6 // yA vAraNaM vidhatte te sadaivApathyamannataH / padi syAttAdRzau kAcit kriyate paricArikA // 6 // For Private And Personal Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / kevalaM vamanAtmajaH pathyasevAparAGmukhaH / kadanabhakSaNodyuktastasya kiM karavANi te // 6 // itaravAha mAmaivaM nAthAvadata sAMpratam / nevAhaM yugmadAdezaM lasyAmi kathaJcana // 68 // tadAkarNya manAg dhyAtvA kSaNamAtramavocata / dharmabodhakarastasmai hitAyodyatamAnasaH // 70 // asti me vacanAyattA sadbuddhirnAma dArikA / to te karomi nirdhayAM vizeSaparicArikAm // 71 // mA hi saMnihitA nityaM pathyApathyavivecikA / tubhyameva mayA dattA mAkArSAzcittavaiklavam // 72 // kevalaM mA vizeSajJA vaiparItyavidhAyinAm / anAdaravatAM puMsAM nopakArAya vartate // 73 // yadi te'sti sukhAkAGkSA duHkhebhyo yadi te bhayam / tataH mA vati yatkiJcit kattuM yuktaM tadeva te // 74 // eSa eva mamAdezo yattadAdezavarttanam / / tasyai na rocate yastu naiva mahyaM sa rocate // 7 // anekAkSaSyayuktApi taddayA kvacidetya te| pratijAgaraNaM bhaTra kariSyatyantarAntarA // 76 // kevalaM paramArthaste kathyate hitakAmyayA / mabuddhau matataM yatnaH karttavyaH sukhamicchatA // 77 // ye mUDhAH samyagArAdhya saprasAdAM na kurvate / enAM teSAM na rAjendro nAhaM nAnyaH pramaudati // 78 // For Private And Personal Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| 'praprasAdahatA nityaM jAyante duHkhabhAjanam / te yato'nyo na khoke'pi hetarasti sukhapradaH // 16 // svAdhInA vartate yasmAdarasthA madvidhAdayaH / taveyaM sukhahetatve tasmAdArAddhamarhasi // 8 // evaM bhavatu tenone katA mA paricArikA / tataH prati nizcinto dharmabodhakaro'bhavat // 81 // yAvadAste dinAnyeSA katicittasya paarshvgaa| tAvadyattatra saMpannaM tadidAnauM nibodhata // 52 // atilaulyena yaH pUrvaM khAdabapi na hRpyati / kadanna bhUri naivAtti tasya cintApi tar3atA // 8 // pUrvAbhyAsAt kvaciGgu kevalaM tRptikAraNam / jAyate na ca tatkhAsyaM vihanyAd raddayabhAvataH // 84 // yo'kAryoduparodhena mahatA bheSajatrayam / svayaM tasya balAttasmin abhilASo'bhivarddhate // 85 // ahita gTahyabhAvena hite cAbhinivezataH / yattadA tasya saMpanna taccaitadabhidhIyate // 86 // bAdhante naiva te rogAH zarIraM jAtatAnavAH / yApi pauDA bhavet kvApi sApi zIghraM nivarttate // 8 // vijJAtaca sukhAkhAdo naSTA bIbhatmarUpatA / gADhaM ca vartate toSaH svasthatvAttasya cetasi // 88 // anyadAtyantahaSTena manasA rahami sthitaH / mabuhyA mAImevaM sa jalpati sma nirAkusaH // 86 // For Private And Personal Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir umitibhavaprapaJcA kathA / bhane kimidamAzcarya zarIraM mama vartate / etaduHkhAkara pUrvaM yatmukhAkaratAM gatam // 6 // mA prAha jAtametatte mamyakpathyaniSevaNAt / samastadoSamUle'sminnahite laulyavarjanAt // 61 // matsAnnidhyAca te bhadra bhuJAnasya kadannakam / prAgabhyAsavazAcitte lajjAtyarthaM prajAyate // 2 // sanjayA tasya sambhogo'kAryarUpaH prakAzate / tatazca grahyayogena kAmacAro nivarttate // 63 // tatastamukkamapyaGge nAtyarthaM rogavarddhanam / tenaiSA hAdasaMvedyA jAtA tava sukhAsikA // 4 // itaravAha yadyevaM sarvathApi tyajAmyaham / adaH kadanna me yena jAyate sukhamuttamam // 65 // mA tvAha yujyate kintu samyagAlocya maMtyaja / mAbhUtte khehadoSeNa prAgivAkulatA punaH // 66 // yadi tyaka punaste'tra khehAbandho'nuvartate / tato'tyAgo varaH kasmAt kheho'sminogavardhakaH // 6 // atyAlpamanato'pyeta SajacayasevanAt / mAMprataM yApyatA te'sti mApi cAtyantadulabhA // 8 // sarvatyAgaM punaH kRtvA yatsyAttadabhilASukaH / yApyatAmapi nApnoti ma mahAmohadoSataH // 66 // tadetatsamyagAloya yadi cetasi bhAmate / tato'sya sarvathA tyAgo yujyate kartamuttamaiH // 4.. // For Private And Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / sabuddhestavacaH zrutvA manAm dolAyitaM manaH / nasya kiM karavANauti nAsti samyaga vinizcayaH // 1 // anyadA paribhujyoccairmahAkalyANakaM bdd'| tat kadannaM tatastena prAzitaM lIlayA kila // 2 // tataH madanavapnatvAt sadbuddheH mavidhAnataH ! tatazca tairguNaizcitte tadAnauM pratibhAsate // 3 // aho kuthitamatyarthaM lajjanauyaM malAvilam / bIbhatsaM virasaM nindhaM sarvadoSaudhabhAjanam // 4 // idaM me bhojanaM mohastathApi na nivartate / naitattyAgAdRte manye niya'yaM sukhamApyate // 5 // tyata'pi pUrvalaulyena kadAcinme matirbhavet / mabudyA sApi duHkhaughakAriNati niveditam // 6 // pratyake duHkhajaladhau sarvadA sthayamanasA / nadaca kiM karomauti pApo'haM mattvavarjitaH // 7 // athvaa|| kimetaiH kriyate mohAdAlajAlavicintanaH / muJcAmi sarvathApaudaM yadbhAvyaM tadbhaviSyati // 8 // yadA kimatra yadbhAvyaM na bhavatyeva me smatiH / ko nAma rAjyamAsAdya mareccaNDAlarUpatAm // 6 // evaM nizcitA tenokA sadbuddhiH cAlayakha me| bhadre bhAjanametattvaM hitvA sarvakadannakam // 1 . // For Private And Personal Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapacA kthaa| tayotaM pRcchayatAM tAvaddharmabodhakarastvayA / kAlena vikriyAM yAti samyagAlocya yat kRtam // 11 // tataH sahaiva sabuddhyA dharmabodhakarAntike | gatvA sarvo'pi vRttAntastena tasmai niveditaH // 12 // sAdhu mAdhu kataM bhadra dharmabodhakaro'bravIt / kevalaM nizcayaH kArthI yena no yAmi hAsthatAm // 13 // mo'vAdaut kimidaM nAtho bhUyo bhUyo vikathyate / eSa me nizcayastasminbamano'pi pravartate // 14 // tato'zeSajanaiH mArddha paryAlAca vicakSaNaH / atyAjayatsa tatpAtraM sabjaleH paryazodhayat // 15 // mahAkalyANakasyAccaistatpunaH paryapUrayat / pramodAtizayAttatra dine vRddhimakArayat // 16 // dharmabodhakaroiSTastaddayA prmdoddhraa|| mabuddhirvadbhuitAnandA muditaM rAjamandiram // 17 // pravRttazca jane vAdo yo'yaM rAjJAvalokitaH / dharmabodhakarasyeSTastaddayAparipAlitaH // 18 // mabuddhyAdhiSThito nityamapathyatyAgakArakaH / bheSajatrayasevitvAdro godhairmukrakalpakaH // 16 // sa no niSpuNyakaH kintu mahAtmeSa sapuNyakaH / tatastadeva saMjAtaM nAmAsyeti sapuNyakaH // 20 // kutaH puNyavihInAnAM sAmagrI bhvtiidRshau| janmadAriyabhAg naiva cakravartitvabhAjanam // 21 // For Private And Personal Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| sadbuddhistaddayAyogAttiSThate rAjamandire / tataH prabhRti yattasya saMpannaM tannibodhata // 22 // ----- apathyAbhAvato nAsti pIDA dehe parisphuTA / kacitsamAlpakAlA ca yadi syAtpUrvadoSajA // 23 // tataH svayaM gatAkAso lokavyApArazUnyadhIH / vidhatte vimalAlokaM netrayoraJjanaM sadA // 24 // tattvaprautikaraM toyaM pibatyazrAntamAnamaH / mahAkalyANakaM bhuta tatsadannamanAratam // 25 // tato balaM tiH svAsthyaM kAntirojaH prasannatA / buddhipATavamacANAM varddhate 'sya pratikSaNam // 26 // nAdyApi samyagArogyaM bahutvAdrogamantataH / jAyate kevalaM dehe vizeSo dRzyate mahAn // 27 // yaH pretabhUtaH prAgAsaugADhaM bIbhatmadarzanaH / ma tAvadeSa saMpanno mAnuSAkAradhArakaH // 28 // ye rorabhAve bhAvAH prAgabhyastAste na santatam / tucchatA klaubatA laulyaM zokamohabhramAdayaH // 26 // trayopabhogAtte sarve naSTaprAyatayA tadA / na bAdhakA manAg jAtAstenAsau sphItamAnamaH // 3 // anyadAtyantahaSTAtmA sadbuddhiM paripRcchati / bhane trayamidaM labdhaM mayaitat kena karmaNA // 31 // tayoktaM tAta labhyante sarve'rthA dattapUrvakAH / iti vArtAjane tena dattametat kacittvayA // 32 // 6 For Private And Personal Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kthaa| tataH saJcintayatyevaM vitIrNaM yadi labhyate / idaM makalakalyANakAraNaM bheSajatrayam // 33 // idAnI cArupAtrebhyaH prayacchAmi vizeSataH / punarjanmAntare yena saMpadyatedamakSayam // 34 // tasya cAyamavaSTambho rAjarAjAvalokitaH / dharmabodhakarasyeSTastaddayAparipUjitaH // 35 // sAdhitaH sarvalokena sadbuddhergADhavallabhaH / ahaM sapuNya kastena loke varte kilottamaH // 36 // tatazca / yadi mAM kazcidAgatya prArthayiSyati mAnavaH / nadAsthAmauti manvAno ditsurapyeSa tiSThati // 37 // atyantaM nirguNo'pyatra mahadbhiH kRtagauravaH / nUnaM saMjAyate garyo yathAyaM dramakAdhamaH // 38 // tatra ye mandire lokAste sarva cayabhojanAH / tabalAdeva nizcintAH saMjAtAH paramezvarAH // 38 // praviSTamAtrA vidyante tAdRzA ye'pi niHsvakAH / te'nyebhya eva tad bhUri labhante bheSajatrayam // 40 // tato na kazcittanmale tadarthamupatiSThate / sa dikSu nikSipaMzcakSuryAcamAnaM pratIkSate // 41 // sthitvApi kAlaM bhUyAMsamalabdhaprArthakastataH / mabuddhiM punarapyeSa tadarthaM paripRcchati // 42 // mA prAha bhadra nirgatya ghoSaNApUrvakaM tvayA / For Private And Personal Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAva dauyatAM yadi grahIyuH kecitsyAdatisundaram // 43 // tato'sau ghoSayatyucairmadIyaM bheSajatrayam / lokA gTalIta gTahIta sTahe tasminbaTATyate // 44 // tataH pUkurvatastasmAdralIyuratitucchakAH / ye tatra tadvidhAH kecidanyeSAM tu hRdi sthitam // 45 // aho prAg dRSTadAridryo roro'yaM mattatAM gataH / rAjavarNavaNenAsmAn grAhayatyAtmabheSajam // 46 // tataH keciddhamantyuccaiH kecidutprAsayanti tam / anye parAGmukhaubhaya tiSThanti vigatAdarAH // 4 // atha taM tAdRzaM vIkSya dAnotmAhavibAdhakam / janavyApAramAgatya sadbuddheH kathayatyamau // 48 // gTakSanti dramakA bhadre na TakSanti mahAjanAH / mamecchA yadi sarveSAmeteSAmupayujyate // 46 // paryAloce dRDhaM paTavau vartame vimalekSaNe / tadaca heturviyeta grAhaNo'sya mahAtmanAm // 50 // tadAkarNya mahAkArye niyuktAhamanena bhoH / cintayantI mahAdhyAnaM praviSTA sA vicakSaNA // 51 // atha nizcitya garbhArthaM kAyasthetthamamASata / eka evAtra hetuH sthAd grAhaNe sarvazrayaH // 52 // rAjAjire vidhAyedaM. kASThapAzyAM janAkule / vastutrayaM. vizAlAyAM tiSTha vizrandhamAnamaH // 53 // svayameva yahIvyanti zUnyaM dRSTvA tadarthinaH / For Private And Personal Use Only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 98 upamitibhavaprayacA kathA / sAranto rorabhAvaM hi tvatkArAtte na rakhate // 54 // zrAdadyAt kazcideko'pi yadi tatsaguNo naraH / tena syAttArito manye yata etadudAhRtam // 55 // kiJcijJAnamayaM pAtraM kiJcityAcaM tapomayam / AgamiSyati tatpAtraM yatpAtraM tArayiSyati // 56 // tato'sau varddhitAnandastasyA vacanakauzalaiH / vidhatte tattathaiveti tatredamabhidhIyate // 5 // prayuktaM tAdRzenApi ye grahISyanti mAnavAH / te bhaviSyanti naurogA yatrayaM tatra kAraNam // 5 // anyaJca / yAvadarthaM nisRSTatvAd grahaNe tadanugrahAt / anukampAparastatra sarvastU lAtumaharti // 56 // eSa tAvatsamAsena dRSTAntaH pratipAditaH / adhunopanayaM yUyaM kathyamAnaM nibodhata // 6 // adRSTamUlaparyantaM yadatra kathitaM puram / mo'yaM saMsAravistAro'dRSTapAraH pratIyatAm // 61 // mahAmohahato'nantaduHkhAghrAto vipuNyakaH / pUrva madIyajIvo'yaM sa rora iti grAhyatAm // 62 // bhikSAdhAratayA khyAtaM yattasya ghaTakarparam / tadAyurguNadoSANAmAzrayastadvivarttate // 63 // DimbhAH kutIrthakA grAhyA vedanA kliSTacittatA / rogA rAgAdayo jJeyA ajIrNa karmasaJcayaH // 6 // For Private And Personal Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / 45 bhogAH putrakalatrAdyA yacca saMsArakAraNam / tajjauvagTaddhihetutvAt kadannamabhidhIyate // 65 // yazcAsau susthito nAma mahArAjaH prakAzitaH / jAnauta paramAtmAnaM sarvajJaM taM jinezvaram // 66 // yacca tajjanitAnandaM gaditaM rAjamandiram / anantabhUtimaMpannaM tajjJeyaM jinazAsanam // 6 // svakarmavivaro nAma yaH prokko dvArapAlakaH / zrAtmauyakarmavicchedo yathArtho'mAbudAhRtaH // 68 // ye cAnye sUcitAstatra dvArapAlapravezakAH / te mohAjJAnalobhAdyA vijJeyAstatvacintakaH // 66 // prAcAryAstatra rAjAna upAdhyAyAH sumantriNa: / gautArthavRSabhA yoddhA gaNacintAniyuktakAH // 70 // mAmAnyabhikSavaH sarve vijJeyA mUlavargikAH / AryAstu tatra sadgehe prazAntAH sthavirA janAH // 71 // bhaTaughAH zrAddhamatAtAstadrakSAbaddhamAnamAH / jJeyA vilAsanaumatvA bhakAstatpramadAgaNAH // 72 // zabdAdiviSayAnandavarNanaM punaratra yat / tadevamartha saddharmAjjAyante te'pi sandarAH // 73 // dharmabodhakaro jJeyaH sUriyA matprabodhakaH / taddayA tasya yA jAtA mamopari mahAkapA // 74 // jJAnamaJjanamuddiSTaM samyaktvaM jalamucyate / cAritramatra vijJeyaM paramAnaM manISibhiH // 75 // For Private And Personal Use Only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kthaa| mabuddhiH zobhanA buddhiH sanmArga yA pravarttikA / kASThapAtrI trayAkArA vakSyamANA kathocyate // 6 // eSA samAmatastAvat kRtA saamaanyyojnaa| vizeSayojanAvyakta gadyenodAhariSyate // 477 // tatreha tAvattatvaviduSAmeSa mArgo yaduta teSAM kalyANAbhinivezitayA niSyayojano vikalpo na cetasi vivrttte| atha kadAcidabhAvitAvasthAyAM vivarttata tathApi te na nirNimittaM bhASante / pratha kadAcidatatvajJajanAntargatatayA bhASeran tathApi na niItakaM ceSTanne yadi punaste niSkAraNaM ceSTeran tato'tatvajJajanamArthAdaviziSTatayA tatvavidvattA vizauryaMta tasmAttatvavedipvAtmanontarbhAvamabhivaSatA sakalakAlaM sarvaNa svavikalpajalpAcaraNAnAM mArthakatvaM yatnataH pricintnauym| ta dinAM ca purataH kIrtanIyam te hi nirarthakezvaSyAtmavikalpajalpavyApAreSu mArthakatvabuddhiM kurvantamanukampayA vArayeyuriti / zrato mayApi vapravRtteH mArthakatvamAvedayate mAmupamitibhavaprapaJcAbhidhAnAM kathAmAradhukAmena kathAnakaM dRSTAntadvAreNa niveditaM tadetadyadyavadhAritaM bho bhavyAstato madanurodhena vihAya vikSepAntaramastha dAntikamarthamAkarNayata / tatra yattAvadadRSTamUlaparyantaM nAma nagaramanekajanAkulaM sadAsthAyukamAkhyAtaM mo'yamanAdinidhano'vicchinnarUpo'nantajantu vrAtapUritaH saMsAro draSTavyaH / tathAhi / yujyate'sya nagarasya nagaratA kalpayituM yato'tra dhavalagTahAyante devalokAdisthAnAni / haTTamArgAyante parAparajanmapaddhatayaH / For Private And Personal Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| vividhapaNyAyante nAnAkArasukhaduHkhAni / tadanurUpamUlyAyante bahavidhapuNyApuNyAni / vicitracitrojjvaladevakulAyante sugatakaNabhakSAkSapAdakapilAdipraNautakumatAni / paurvAparyaparyAlocanavikalamugdhajanacittAkSepakAritayA mhrssprblklklopetduddntibaalkjaapaaynte| krodhAdayaH kaSAyAH sakalavivekimahAlokacittodvegahetutayA tuGgaprAkArAyante / mahAmohalaMdhyatayA veSTakatayA ca mahAparikhAyate rAgaddeSAtmikA hRSNA / viSayajaladuSyUratathA'tigamauratayA ca vistIrNamahAsarAyante zahAdayo vissyaaH| prabalajalakallolAkulatayA viparyastajanazakunAdhAratayA ca gambhaurAndhakUpAyante priyaviprayogAniSTasaMyogasvajanamaraNadhanaharaNAdayo bhaavaaH| bAmahetutayA adRSTamUlatayA ca vizAlArAmakAnanAyante jntdehaaH| hRSIkamanazcaJcaraukanilayanakAraNatayA svakarmavividhaviTapikusumaphalabharapUritatayA ceti / / . ___ yastu tatra nagare niSpuNyako nAma dramakaH kathitaH mo'tra saMsAranagare sarvajJazAsanaprApteH pUrvaM puNyarahitatayA yathArthAbhidhAnoM madIyajIvo draSTavyaH / yathAmau dramako mahodaraH tathAyamapi jIvo viSayakadazanadudhyaratvAnmahodaraH / yathA'sau dramakaH pralaunabandhuvargastathAyamapi jIvo'nAdau bhavabhramaNe kevalo jAyate kevalo mriyate kevalazca svakarmapariNatiDhaukitaM sukhaduHkhamanubhavati / ityato nAsya paramArthataH kazcidvandhurasti / yathA'sau roro duSTabuddhistathAyamapi jIvo'tiviparyasto yato'nantaduHkhahetUn viSayAnAsAdya paritavyati paramArthazavan kaSAyAn bandhUniva sevate / paramArthato'ndhatvamapi For Private And Personal Use Only
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / mithyAtvaM paTudRSTirUpatayA gttlaati| narakapAtahetabhUtAmapyaviratiM pramodakAraNamAkala yati / anekAnarthamArthapravartakamapi pramAdakadambakamatyantasnigdhamitravRndamiva pshyti| dharmadhanahAritayA caraTakalpAnapi duSTamanovAkAyayogAn putrAniva bahudhanArjanazIlAn manyate / nibiDabandhanopamAnamapi putrakalatradhanakanakAdaunAlhAdAtirekahevan paryAkhocayatIti / yathA'sau dramako dAriyopahatastathAyamapi jauvaH saddharmavarATikAmAtreNApi shuunytvaaddaaridryaakraantmuurtiH| yathAsau roraH pauruSavikalastathAyamapi jIvaH khakarmahetUcchedavauyavikalatayA puruSakArarahito vijnyeyH| yathA'sau dramakaH kSutkSAmazarIrastathAyamapi jIvaH sakalakAlaM viSayabubhukSAniratteratyantakarSitazaroro jJAtavyaH / yathA'sau roro' nAthaH kathitastathAyamapi jauvaH sarvajJarUpanAthApratipatteranAtho draSTavyaH / yathA'sau dramako bhUmizayanena gADhaM dRSTapArzvatrikaH pratipAditastathAyamapi jauvaH madAtiparuSapApabhUmiviloTanena nitarAM dalitasamastAGgopAGgo draSTavyaH / yathAsau dramako dhUlidhUsarasarvAGgo darzitastathAyamapi jauvo badhyamAnapApaparamANudhUlidhUmarasamastazaroro vijnyeyH| yathAsau roracaurikAjAlamAlito gaditastathAyamapi jauvo mohakalAlakSaNAbhilaghucelapatAkAbhiH samantAtparikaritamUrtiratauvabaubhatmadarzano vrttte| yathAmau dramako nindyamAno daunacAkhyAtastathAyamapi jIvo'vAsavivekainindyate madbhiH bhayazokAdikliSTakarmaparipUrNatayA cAtyantadauno vijnyeyH| yathAcAmau tatra nagare'navarataM gTahe rahe bhikSAM paryaTatItyuktastathAyamapi jIvaH saMsAra For Private And Personal Use Only
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / nagare'parAparajanyalakSaNeSu uccAvaceSu geheSu viSayakadanAzApAzavazIkato'nArataM bhramatauti / yatpunastasya bhikSAdhAraM ghaTakharparamAkhyAtaM tadasya jIvadramakasyAyuSkaM vijJeyaM yatastadeva tadupabhogyasya viSayakadannAdezcAritramahAkalyANakAdevAzrayo varttate / yatazca tadeva gTahItvA bhUyobhUyo'smin saMsAranagare'yaM jIvaH paryaTatauti / ye tu tasya dramakasya durdAntaDimbhasaMghAtA yaSTimuSTimahAloSTra prahAraiH kSaNe kSaNe tAuyantaH zarIraM jarjarayantIti nidarzitAste'sya jIvasya kuvikalpAstatsaMpAdakAH kutarkagranyAstatpraNetAro vA kutaurthikA vijnyeyaaH| te hi yadA yadA'muM jauvaM varAkaM pazyanti tadA tadA kuhetuzatamudgaraghAtapAterasya tatvAbhimukharUpaM zarIraM jarjarayanti / tatazca tarjarjarita zarIro'yaM jIvo na jAnaute kAryAkAryavicAraM na lakSayati bhakSyAbhakSyavizeSaM na kalayati peyApeyasvarUpaM nAvabudhyate heyopAdeyavibhAgaM nAvagacchati svaparayorguNadoSanimittamiti tato'mau kutarkAnacittazcintayati nAsti paraloko na vidyate kuzalAkuzalakarmaNAM phalaM na saMbhavati khalvayamAtmA nopapadyate sarvajJaH na ghaTate tadapadiSTo mokSamArga iti| tato'sAvatatvAbhiniviSTacitto hinasti prANino bhASate'lokamAdatte paradhanaM ramate maithune paradAreSa vA gTahNAti parigrahaM na karoti cecchAparimANaM bhakSayati mAMsamAsvAdayati madyaM na glAti madupadezaM prakAzayati kumArga nindati vandanIyAn vandatyavandanIyAn gacchati svaparayoguNadoSanimittamiti vadati parAvarNavAdamAcarati smstpaatkaanauti| tato badhnAti niviDaM bhUrikarmajAlaM patatyeSa jIvo For Private And Personal Use Only
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / nrkessu| tatra ca patitaH pacyate kuMbhIpAkena vipAdyate krakacapATanena bhArote vajrakaNTakAkulAmu zAlmalISu pAyyate mandaMzakairmukhaM vivRttya kalakalAyamAnaM taptaM vapu bhakSyate nijamAMsAni bhRjyate'tyantamantaptadhAneSu tAryate pUyavasArudhirakledamUtrAntrakalnuSAM vaitaraNauM vidyate'sipatravaneSu vapApabharapreritaH paramAdhArmikasurairiti / tathA samastapudgalarAzibhakSaNA'pi nopazAmyati bubhukSA / niHzeSajaladhipAne'pi nApagacchati trssH| abhibhUyate gautavedanayA kadarzAte tApAtirekeNa tathodIrayanti ca tadanyanArakA nAnAkArANi duHkhAni / tatazcAyaM jIvo gADhatApAnugato hA mAtarhA nAthAstrAyadhvaM trAyadhvamiti viklavamAkrozati na cAsya tatra gAtrabAyakaH kazcidvidyate / ___ kathaJciduttIrNo'pi narakAdvibAdhyate tiryakSu vrttmaanH| kathaM / vAhyate bhAraM kuzyate lakuTAdibhiH vidyante'sya karNapucchAdayaH khAdyate kRmijAlaiH mahate bubhukSAM mriyate pipAmayA tudyate naanaakaaryaatnaabhiriti| ___ tataH kathaJcidavAptamanuyyabhAvo'pyeSa jauvaH paudyata eva duHkhaiH / kathaM taducyate / klezayanyenaM rogabAtAH jarjarayanti jarAvikArAH dodUyante durjanAH vikalayantauSTaviyogAH paridevanya niSTasaMprayogA: visaMsthulayanti dhanaharaNAni zrAkulayanti khajanamaraNAni vikalaanin naamblaaniini| tathA / kathaJcilabdhavibudhajanmApyeSa jauvo grasyata eva nAnAbedanAbhiH / tathA hi| zrAjJApyate vivazaH zakrAdibhiH khidyate For Private And Personal Use Only
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prasAvaH / parotkarSadarzanena jauryate prAgbhavakRtapramAdasmaraNena dandahyate'khAdhaunAmarasundarauprArthanena zalyate tanidAnacintanena nindyate maharddhikadevandena vilapattyAtmanazcavanadarzanena zrAkrandati gADhaprAptAsannamRtyuH patati samastAzacinidAne garbhakalamala iti / //___ evaM sthite| yadramakaM varNayatA'bhyadhAyi yaduta sarvAGgiNamahAghAtatApAnugatacetanaH hA mAtastrAyatAmitthaM dainyavikroza viklava iti / tadasyApi jIvasya tulyameva draSTavyam / tasmAdasyAH sarvasyA mahAnarthaparamparAyAzcAtmagatAH kuvikalpAstatsamyAdakAH kudarzanagranthAstatpraNetArazca kutaurthikAH kaarnnmiti| yattanmAdAdayastasya dramakasya rogA nirdiSTAstasya jIvasya mahAmohAdayo vijJeyAH / tatra moho mithyAtvaM tadunmAda va varttate samastAkAryapravRttihetutayA jvara va rogaH sarvAGgINamahAtApanimittatayA zUlamiva dveSo gADhahRdayavedanAkAraNatayA pAmeva kAmastaubaviSayAbhilASakaNDakAritayA galatkuSThamiva bhayazokAratisampAdyaM dainyam / janajagupmAtutayA cittogavidhAyitayA ca netraroga dvAjJAnaM vivekadRSTivighAtanimittatayA jalodaramiva pramAdaH madanuSThAnotmAhaghAtakatayeti / tatazcAyaM jauvo mithyAtvAdibhiretairbhAvarogaivihalaukRto na kiJciccetayate / tatazca yadetat sAmpratameva na jAnaute bhakSyAbhakSyamityAdyanadhyavasAyarUpaM mahAtamaH pratipAditam / ye ca nAsti paraloka ityAdayo viparyAsavikalpAH pratipAditAste'sya dayasthApyutpattau bAhyAH kutarkagranthAdayaH sahakArikAraNabhAvanotpAdakAH / ete tu rAgadveSamohAdaya zrAntarA upAdAna For Private And Personal Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprayacA kthaa| kAraNabhAvena janakAstasmAtpUrvoktA sarvAnarthaparamparA paramArthatI gADhatarametaghnanyApi vijJeyA / kiJca kuzAstrasaMskArAdayaH kAdAcitkA ete tu rAgAdayastadutpAdane sakalakAlabhAvinaH / anyacca / kudarzanazravaNAdayo bhavanto'pi bhaveyurvAnarthaparaMparAkAraNaM na veti vyabhicAriNaH / ete tu rAgAdayo bhavanto'vazyatayA mahAnarthagartapAtaM kurvanyeva nAstyatra vyabhicAro yatastairabhibhUto'yaM jauvaH pravizati mahAtamo'jJAnarUpaM vidhatte nAnAvidhaviparyAmavikalpAn anutiSThati kadanuSThAnazatAni maJcinoti gurutarakarmabhAraM tatastatpariNatyA kvacinjAyate sureSu kvacidutpadyate mAnuSeSu kvacidAmAdayati pazubhAvaM kvacitpatati mahAnarakeSu / tatazca / tadeva prAkpratipAditakharUpaM mahAduHkhamantAnamanavaratamaraghaTTaghaTauyantranyAyenAnanta zo'nubhavadvAreNa parAvarttayatauti / evaJca sthite yattadramakavarNane pratyapAdi yaduta zautoSaNadaMzamazakakSutpipAsAdyupadravairvAdhyamAno mahAghoranarakopamavedana iti / tadatra jauvarore samarmalataraM mantavyamiti / ata eva ca yaduktaM dhadutAsau dramakaH / kapAspadaM satAM dRSTo hAsyasthAnaM sa mAninAm / bAlAnAM krauDanAvAmo dRSTAntaH pApakarmaNAm // tadatrApi jauve sakalaM yojanIyam / tathAhi / matatamasAtamaMnipAtagrasto'yaM jauvo dRzyamAno'tyantamAtmabhUtaprazamasukharamAnAM bhagavatAM satmAdhUnAM bhavatyeva kRpAsthAnaM klizyamAneSu sakalakAlaM karuNAbhAvanAbhAvitacittatvAtteSAM tathA mAninAmiva vIrarasavazena tapazcaraNakaraNodyatamataunAM marAgasaMyatAnAM bhavatyevAyaM jauvo hAsya For Private And Personal Use Only
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / 53 sthAnaM dharmAkhyapuruSArthamAdhanavikalamsa kIdRzI khalvasya puruSateti teSAmanAdaradRSTeH / tathA / bAlAnAM mithyAtvAdhyAtacetasAM tathAvidhalokAnAM kathaJcidavAtaviSayasukhalavAnAM bhavatyevAyaM pApiSThajIvaH krIDanAvAso dRzyante hi dhanagauddharacittaistathAvidhakarmakarAdayo nAnAprakAraM viDambyamAnAH / tathA pApakarmaNAM phalaprarUpaNAvasare bhavatyevaM vidho jIvo dRssttaantH| tathA hi / bhagavantaH pApakArmANi darzayanto bhavyajantanAM saMvegajananArthamaudRzajIvAneva dRssttaantyntiiti| yatpunaravAci ydut| anye'pi bahavaH santi rorAstatra mahApure / kevalaM tAdRzaH prAyo nAsti nirbhAgyazekharaH // tadetadAtmIyajIvasyAtyantaviparItacAritAmanubhavatAbhihitaM mayA / yo'yaM madIyajIvo'dharitajAtyandhabhAvo'sya mahAmoho'pahastitanarakatApo'sya rAgaH / upamAgocarAtIto'sya pareSu dveSaH / apahamitavaizvAnaro'sya krodho laghakatamahAzailarAjo'sya mAno vinirjitabhujagavanitAgatirasya mAyA darzitasvayambharamaNamAgaralaghubhAvo'sya lobhaH svapnapipAsAkAramasya viSayalAmpazyaM bhagavaddharmaprApteH prAgAmautsvasaMvedanasiddhametat / ahamevaM tarkayAmi naivamulvaNadoSatAprAyo'nyajIvAnAM yathA caitatmopapattikaM bhavati tathottaratra pratibodhAvasare vistareNAbhidhAsyAmaH / yattataM yathA sau rorastatrAdRSTamUlaparyante nagare pratibhavanaM bhikSAmaTannevaM cintayati / yaduta amukasya devadattasya bandhumitrasya jinadattasya ca gTahe'haM snigdhAM spRSTAM bahauM, susaMskRtAM bhikSAM lasye tAJcAI For Private And Personal Use Only
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / varNamAdAya yathAnye dramakA na pazyanti tathaikAnte yAsyAmi / tatra kiyatImapi bhokSye zeSAmanyadinArthaM sthaapyissyaami| te tu dramakAH kadAcitkutazcinimittAnmAM labdhalAbhaM jJAsyanti tatazcAgatya yAcamAnA maamupdrvyissynti| tatazca niyamANenApi mayA na dAtavyA mA tebhyaH / tataste balAmoTikayA grahIyyanti / tato'haM taiH saha yoddhaM praarsye| tataste mAM yaSTimuSTiloSTrAdibhistAyivyanti / tato'haM mahAmudramAdAya tAnekaikaM cUrNayiSyAmi ka yAnti dRSTAste mayA pApA ityevamalokavikalpajAlamAlAkulIkRtamAnasaH kevalaM pratikSaNaM raudradhyAnamApUrayiSyati na punarasau varAkaH pratigTahamaTAyamAno'pi kiJcidbhojanajAtamAsAdayati / pratyuta hRdayakhedamAtmano'nantaguNaM vidhtte| atha kathaJciddevavazAtkadanalezamAtramApnoti tadA mahArAjyAbhiSekamivAmAdya harSAtirekAnjagadapyAtmano'dhastAnmanyate / tadetatsarvamatrA'pi jauve yojanIyam / tatrAsya saMsAre'harnizaM paryaTato ya ete zadAdayo viSayA yaccaitahandhuvargadhanakanakAdikaM yaccAnyadapi krIr3AvikathAdikaM saMsArakAraNaM taddhihetatayA rAgAdibhAvarogakAraNatvAt karmasaJcayarUpamahAjaurNanimittalAca kadannaM vijeyaM tatazcAyamapi mahAmohagrasto jiivshcintyti| yaduta pariNeyyAmyahamanalpayoSitaH tAzca rUpeNa parAjeyanti tribhuvanaM saubhAgyenAbhimukhayiSyanti makaradhvaja vilAsaiH kSobhayiSyanti munihRdayAni kalAbhirupahamiSyanti rahaspati vijJAnena raJjayiSyanti atidurvidagdhajanacittAnauti / tAsAM cAhaM bhaviSyAmi sutarAM hRdayavalabhaH na sahicyante tAH para For Private And Personal Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| puruSagandhamapi na laMghayiSyanti mama kadAcidAjJAM kariSyanti me matataM cittAnandAtireka prasAdayiSyanti mAM darzitakRtrimakopavikAraM vidhAsyanti kAmotkocakaraNabahUni cATuzatAni prakaTayiSyantauMgitAkAraima hRdayasanAvaM hariSyanti nAnAvikAravibbokamamAnasaM haniSyanti mAmanavarataM tA: paraspareryayA mAbhilASaM kaTAcavikSepairiti / tathA bhaviSyati me vinIto dakSaH zuciH suveSo'vamarajJo hRdayagrAhI mayyanuraktaH samastopacArakuzalaH zauryodAryasampannaH makalakalAkauzalopetaH pratipattinipuNo'pahasita zakraparikaraH parikara iti / tathA / bhaviSyanti me nijayazaHzubhrasudhAdhabalatayA khacittamanibhA atyuccatayA ca himagirimakAmA vicitracitrojvalA vitAnamAlopazobhitA: zAlabhaJjikAdyanekanayanAnandakArirUparacanAkalitA bahuvidhazAlA vimAlA nAnAprakAraprakoSThavinyAmA ativistIrNAnekAkArasthAnamaNDapaparikaritAH samaMtAnmahAprAkArapariciptA apahamitavibudhAdhipAvAmAH saptabhUmikAdayo bhUyAMmaH prAmAdAH / tathA kariSyanti me bhavane satataM prakAza marakatendranaulamahAnaulakatanapadmarAgavajravaidUryendukAntasUryakAntacaDAmaNipuSparAgAdiratnarAzayaH / tathA virAjiSyante mama mandire samantAtpautodyotamAdarzayanto hATakakUTAH / tathA bhaviSyanti mama madane'nantatayA hariNadhAnyakupyAdikamanAsthAsthAnam / tathA nandayiSyanti me hRdayaM mukuTAGgadakuNDalapAlambAdayo bhUSaNavizeSAH / tathA janayiSyanti me cittaratiM caunAMkapaTTAMzukadevAMzukapramatayo vastra vistArAH / tathA varddhayiSyanti me mAnasAnandaM maNi For Private And Personal Use Only
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / kanakavicitrabhakimaNDitarAjatakrIDAparvatakakalitAni dIrghikAguJAlikAyantravA pikAdyanekavidhajalAzayamanoharANi bakulapubAganAgAzokacampakaprabhRtivividhaviTapijAtivistArANi paJcavarNagandhabandhurakusumabharAnamrazAkhAparyantAni kumudakokanadAdijalaruhacArUNi bhramabhaGgajhaGkAramAratAropagautAni prAsAdasamIpavartIni lolopavanAni pramodayiSyanti mAM nirjitadinakarasyandanamaundaryA rathasaGghAtAH / harSayiSyanti mAmapahastitasurAdhipaharitamAhAtmyAnAM varakari koTayaH / toSayiSyanti mAmadharitavibudhapatiharirayA hayakoTikoTayaH / samullAsayiSyanti me manasi pramadAtireka purato dhAvanto'nuraktA aparaparAkaraNapaTavaH parasparamavibhinnacetaso na cAttyantasaMhatAsaGkhyAtItA: padAtisaGghAtAH / racayiSyanti me pratidinaM praNatilAlasAni rAjavRndAni kirITamaNimarIcijAlaizcaraNAravindam / bhaviSyAmyahaM bhUribhUmimaNDalAdhipatiH / tantrayiSyanti me mamasta kAryANi prajJAvajJAtasuramantriNo'mAtyamahattamAH / tadidaM susaMskRtabhikSAlAbhecchAtulyaM vijJeyam / punazca cintayati / tato'hamatimaddhatayA nizcintatayA ca paripUrNasamagrasAmagrIkaH kariSyAmi vidhinA kuTauprAvezika ramAyanaM tatastadupayogAt saMpatsyate me valopalitakhAlityavyaGgAdivikalaM jarAmaraNavikArarahitaM devakumArAdhikataradyutivitAnaM niHzeSaviSayopabhogabhAjanaM mahAprANaM zarIram / tadidaM labdhabhikSasyaikAntagamanamanorathasamamavagantavyam / bhUyazca mnyte| tato'hamatipramuditacetA gambhauraratisAgarAvagADhastena lalanAkalApena sADhU lalamAnaH khalvevaM krissye| For Private And Personal Use Only
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| yadata kvacidanavaratapravRttamadanaramaparavazo'nAratasuratavinodena sparzanendriyaM prauNayiSye / kvacidramanendriyotsavadvAreNa svasthaulatAzoSahaSokavargAnmanojaramAnAsvAdayivye / kacidatisurabhikarpUrAnuviddhamalayajakamaurajakuraGgamadAdivilepanadyAreNa ca paJcasugandhikatAMvalAsvAdanavyAjena cAhaM ghrANendriyaM tarpayiththe / kvacidanAratatADitamarujadhvanimanAthamamarasundarI vibhramalalanAlokasampAditamanekAkArakaraNAGgahAramanoharaM prekSaNakamokSamANazcakSurindriyAnandaM vidhAsthe / kvacitkalakaNThata prayogavizAradajanaprayuktaM veNuvINAmmRdaGgakAkalaugItAdisvanamAkarNayan zrotrendriyamAlhAdayiyye / kvacityunarakhilakalAkalApakauzaslo petaiH samAnavayobhiH samarpitahRdayasarvasvaiH zauryaudAryavIryavarapahasitamakaradhvajasaundaryamitravarga: mArdU nAnAvidhakrIDAvilAmai ramamANaH samagrendriyagrAmamAlhAdAtirekamAskandayiSyAmoti / tadidamekAntebhikSAbhakSaNAkAMkSAmadRzamavaseyam / cintayati ca tato mAmevaM niratizayasukhAnubhavadvAreNa tiSThato bhUyAMsaM kAlaM samutpatsyante surakumArAkAradhArakANi ripusundaroDdayadAhadAyakAni ca samAlhAditasamastabandhavargapraNayijananAnAprakRtIni matpratibimbakasaMkAzAni sutazatAni / tato'haM sampUrNazeSamanorathavistAraH prattyastamitaprattyahasamUho'nantakAlaM yatheSTaceSTayA vicariSyAmi / mo'yaM bhUridinArthaM sthApanamanoratha dUva vartate / yatpunarAlocayati / ydut| atha kadAcittaM tathAbhUtaM mAmakaunaM saMpatprakarSa zeSanRpatayaH zroSyanti / tataste matsarAbhAtacetasaH sarve'pi saMbhUya madhi For Private And Personal Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 57 upamitibhavaprapacA kthaa| SayeSpaplavaM vidhAsyanti / tato'haM teSAmupari caturaGga senayA vikSepeNa thAsyAmi tataste svabalAvalepavana mayA saha saGgrAmaM kariSyanti / tato bhaviSyati prabhUtakAliko mahAraNavimaIH / tataste parasparaM saMhatatayA bhUrisAdhanatayA ca manAg mAmAkramiSyanti tato'hamabhibarddhitakrodhabandhatayA prAdurbhUtaprabalaraNotsAhastAnekaikaM sabalaM carNayiSye / nAsti samastAnAmapi pAtAle'pi praviSTAnAM mayA baddhavAnAM mokSa iti / tadidaM roraraNAkANDaviddharasamAnamavaboddhavyam / bhUthazca bhAvayati / tato'hamavajitamamastapRthivIbhAvirAjavRndatvAnazye cakravartirAjyamahAbhiSekam / tato nAsti vastu tatribhuvane yanme na sampatsyata iti / evameSa jIvo rAjaputrAdyavasthAyAM vartamAno bahumo niSyayojanavikalpaparamparayAtmAnamAkulayati / tatazca / raudradhyAnamApUrayati tato badhnAti nibiDaM karma tataH patati mahAnarakeSu na ceha tathApi khidyamAno'pi pUrvApArjitapuNyavikala: svahRdayatApaM vimucyAparaM kaJcanArthamAmAdayati / tadanenaitallakSaNaiyaM yadA khalveSa jIvo narapatisutAdyavasthAyAmativimAlacittatayA killApakarNitatucchavastugocaramanoratho sahadarthaprArthakatathA khabudhyaiva mahAbhiprAyastadApi vidinaprazamAmRtAkhAdanasukharamAnAM vijJAtaviSayavipAkadAruNabhAvAnAM middhivadhUmambandhabaddhAdhyavasAyAnAM bhagavatAM matmAdhUnAM kSudramakaprAyaH pratibhAmate / kimpunaH zeSAsvavasthAkhiti / tathA hi / dvijAtivaNijakAbhaurAntyajA dibhAveSu vartamAno'yaM jauvo'dRSTatatvamArgA varAkastucchAbhiprAyatayA kvacidivANAmapi For Private And Personal Use Only
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / 56 kSudragrAmANAM lAbhaM cakravartitvaM manyate / kvacit kSetrakhaNDamAtraprabhutvamapi mahAmaNDalikatvamAkalayati / kvacijjArakulaTAmapyamarasundarauM klpyti| kaciddezavirUpamapyAtmAnaM makaradhvajaM cintayati / kvacinmAtaGgapATakAkAramapyAtmaparijanaM zakraparivAramiva pazyati / kvaciTTa vipAsya tricaturANAM mahasrANAM zatAnAM viMzatInAM rUpakANAmapi lAbha koTIzvaratvamavagacchati / kvacitpaJcaSANAmapi dhAnyadroNAnAmutpattiM dhanadavibhavatalyA lakSayati / kvacitvakuTumbabharaNamapi mahArAjyamavabudhyate / kvaciduSyarodaradaraupUrNamapi mahotmavAkAraM jAnaute / kacibhikSAvAptimapi jauvitAvAptiM nizcinoti / kvacidanyaM zabdAdiviSayopabhoganiratamuddaukSya rAjAdikaM zakro'yaM devo'yaM pandyo'yaM puNyabhAgayaM mahAtmAyaM puruSo yadi mamApyevaM sampadyante viSayAstato'hamapyevaM vitamAmauti cintayanparitAmyati / tathAvidhAkUtaviDambitaca tadarthaGkaroti bhUbhujAM sevA paryupAste tAn sarvadA darzayati vinayaM vadattyanukUlaM zokAkrAnto'pi hasati teSu hamatsu saJjAtajAtakhaputraharSaprakarSA'pi roditi teSu rudatsu nijazavanapi stauti tadabhimatAn svaparamasuhRdo'pi nindati taddiSo dhAvati purato rAtriMdivaM maIyati khinnadeho'pi taccaraNAn hAlayatyazacisthAnAni vidhatte tadacanAtmarvajaghanyakarmANi pravizati kRtAntavadanakuhara duva raNamukhe mamapayati karavAlA dighAtAnAmAtmahRdayaM viyate dhanakAmo'pUrNakAma eva vraakH| tathA prArabhate kRSauM khidyate sarvamahorAtraM vAhayati halaM anubhavatyaTavyAM pazubhAvaM vimaIyati nAnAprakArAn For Private And Personal Use Only
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / prANinaH paritapyate vRSTyabhAvena bAdhyate baujanAzana tathA vidhatte vANijyaM bhASate'lokaM muSNAti vizrabdhamugdhalokAna yAti dezAntareSu maheta zotavedanAM kSamate tApamantApaM titikSate bubhukSAM na gaNayati pipAmAMmanubhavati trAmAyAmAdauni duHkhazatAni pravizati mahAraudrasamudre praloyate yAnapAtrabhaGgena bhavati bhakSyaM janavarANAM tathA bhramati girikandarodareSu bhAskandatyasuravivarANi nibhAlayati rasakUpikAH bhakSyate tadA rakSarAkSaH tathA'valambate mahAmAhasaM yAti rAtrau smazAneSu vahati mRtakalevarANi vikroNAti mahAmAMsaM mAdhayati vikalavetAlaM nipAtyate tena kupitena / tathA'bhyasyati khanyavAdaM niraukSyate nidhAnalakSaNAni tuSyati tadarzanena dadAti rAtrau tadgrahaNArthaM bhUtabaliM dUyate tadaGgAramatabhAjanavaukSaNena / tathAnuzaulayati dhAtuvAdaM samupacarati narendra vRndaM gTahAti tadupadezaM maulayati mUlanAlAni samAharati dhAtamRttikAH mamupaDhaukayati pAradaM klinAte tamya jAraNacAraNamAraNakaraNena dhamate rAtrindivaM pUtkaroti pratikSaNaM hRSyati pautazveta kriyayorleza middhau khAdatyaharnizamA zAmodakAn vyayaukaroti tadarthaM zeSamapi dhanalavaM mAryate daHmAdhitakarmavibhrameNa / tathA viSayopabhogasampattaye dhanArthameva cAyaM jIvaH kurute caurya ramate dyUtamArAdhayati yakSiNoM parijapati mantrAn gaNayati jyotiSauM prayuke nimittaM Avarjayati lokahRdayaM abhyasyati sakalaM kalAkalApaM kiM baha tanAsti yanna karoti tana vidyate yantra vadati tanna sambhavati yanna cintayati na ca tathApyayamanavaratamitazcetaca For Private And Personal Use Only
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / tadartha baMbhramyamANa: prAgavihitapuNyazanyaH samabhilaSitArthasya tilatuSatribhAgamAtramapi prApnoti kevalaM svacittasantApamAtaraudradhyAne gurutarakarmabhAraM tavAreNa durgatiM cAtmano'bhivarddhayatauti yadi punaH kathaJcitpUrvavihitapuNyalavaH syAt tato'yaM jIvastadudayena dhanasahasrAdikaM vA abhimatabhAyAM vA khazarIrasandarya vA vinautaparijanaM vA dhAnyasaJcayaM vA katicidgrAmaprabhutvaM vA rAjyAdikaM vA praapnuyaadpi| tatazca / yathA'sau dramakaH kadanalezamAtralAbhAtuSTastathAyamapi jIvo mAdyati hRdaye madasannipAtagrastahRdayazca nAkarNayati vijJApanAni na pazyati zeSalokaM na nAmayati grIvAM na bhASate praguNavacanaiH akANDa eva nimaulayati cakSuSo apamAnayati gurusaMhatimapi ato'yamevaM vidhatucchAbhiprAyahatasvarUpo jIvo jAnAdiratnabharaparipUrNatayA paramezvarANAM bhagavatAM munipuGgavAnAM kSudradramakebhyopyadhamatamaH kathaM na pratibhAmate / yadA pazubhAve narakeSu vA vartate'yaM jauvastadA vizeSato dramakopamAmatilaMghayati yato vivekadhanAnAM maharSINAM ya ete kila zakrAdayo devA maharddhayo mahAdyutayo nirupacaritazahAdiviSayopabhogabhAjanaM drAghauyaHsthitikAste'pi yadi samyakadarzanaratnavikalAH syustadA mahAdAritryabharAkrAntamUrtayo vidyullatAvilasitacaTulajIvitAca pratibhAmante kiM punaH zeSAH maMmArodaravivaravarttino jantava iti / yathA cAmau dramako'vajJayA janairdattaM tatkadannaM bhuJjAnaH zakrAdapi zakate yadatAyaM mmaitdddaalyissyti| tathAyamapi jauvo mahAmohopahatastaTraviNakalatrAdika kathaJcittAvatA lezajAlenopArjitaM yadAnubhavati tadA vibheti For Private And Personal Use Only
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / taskarebhyaH casthati narapatibhyaH kampate bhayena dAyAdebhyaH udijate yAcakebhyaH kiM bahunAtra jalpitenAtyantani:spahamunipuGgavebhyo'pi zaGkate / yadutaite mahatA vacanaracanATopena mAM pratArya nUnametadgrahotumicchanti tathAvidhagADhamUcchAviSAbhibhUtacittazcintayatyevaM hanta dhakSyate mamaitaTraviNajAtaM citrabhAnunA lAvayiSyate vA salilapravAhena hariSyate vA caurAdibhiH zrataH surakSitaM karomi tato'sahAyaH zoSajanAvizrambhitayA rAbAvutthAya khanatyatidUraM bhUtalaM nidhatte tattatra nibhRtasaJcAraH punaH pUrayitvA gattaM kurute samaM bhUtalaM vikirati tasyopari dhalikacavarAdikaM sampAdayati kilAlakSyaM khAkUtena mA punarna jJAsyAmi khadezamiti vidhatte vividhAni cihAni prayojanAntareNa taddezena maJcarantamaparaM janaM muhurmuhurnibhAlayati kathaJcittaddeze yAntauM tadRSTiM zAite zrA jJAtametenAto mUrchAdandahyamAnamAnamo na labhate rAtrau nidrAM punarutthAya tatpadezAttatkhanati nidhatte ca pradezAntaraM nirIkSate punaHpunardigantareSu sabhayaM nikSipazcakSuH / yaduta mAM kazciTTacyatauti vyApArAntaramapi sa kevalaM kAyena karoti cetastu tatpratibandhabandhanabaddhaM tataH sthAnAdanyatra padamapi na cltiiti| atha kathaJcittathAvidhayatnagatairapi tena rakSyamANamaparo lakSayet grahIyAcca tato'mAvakANDavajrapAtanirdalitazarIra va hA tAta hA mAtIM bhrAtariti viklavamArAdhyamAnaH sakalavivekilokaM karuNAparautacittatAM prApayati / atimUrchAvyAghrAghrAtacetano mriyate vaa| tadidaM dhanalavapratibaddhacetotaunAM vilasitamupadarzitam / tathA grahiNIpratibandhagrahagTahItavi For Private And Personal Use Only
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / graho'pauzilyaktidyamAnamAnasaH khalveSa jauvastasyAH paravIkSaNarakSaNAkSaNikaH manna ni:marati gehAt / na khapiti rajanyAM tyajati mAtApitarau zithillayati bandhuvargAn na dadAti paramasujhdo'pi svagTahe Dhau kam / avadhIrayati dharmakAryANi na gaNayati lokavacanIyatAM kevalaM tasyA eva mukhamanavaratamaukSamANastAmeva ca paramAmamUrttimiva yogI nivRttAzeSavyApAro dhyAyannevAste / tasya ca yadeva mA kurute tatsundaraM yadeva sA bhASate tadevAnandakAri yatmA cintayati tadevezitAkArairvijJAyAsau sampAdanAyA, manyate / evaJcAkalayati mohaviDambitena manasA / yaduteyaM mamAnuraktA hitakAriNau na cAnyedRzI maundadAryamaubhAgyAdiguNakalApakalitA jagati vidyate / atha kadAcittAM mAteti bhaginauti devatetyapi manyamAnaH paro vaucyate tato'sau mohAt kradhyatIva vikalaubhavatIva mUrchatIva mriyata va kiM karomauti na jAnaute / zratha sA viyujyate mriyate vA tato'sAvapyAkrandati paridevate mriyate vA atha sA kathaJcidduHzIlatayA parapuruSacA riNau syAt parapuruSA vA balAttAM samAkramya gTalIyuH / tato'sau mahAmohavikalo yAvanIvaM hRdayadAhena jIryate prANairvA viyujyate duHkhAsikAtirekeNeti / tadaivamekaikavastupratibandhabaddhahRdayo'yaM jIvo duHkhaparamparAmAmAdayati / tathApi / viparyastatayA tadrakSaNapravaNamanAH sarvathA zaGkate mamedamayaM hrissytiiti| yathA ca tasya rorasya tena kadanenodarapUrapUritasyApi na TaptiH saMpadyate / pratyuta pratikSaNaM sutarAM vubhukSAbhivardhata ityuktam / tathAsthApi For Private And Personal Use Only
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / jauvasthAnena dhanaviSayakalatrAdinA kadanaprAyeNa pUryamANasyApi nAbhilASavicchedaH kintarhi gADhataramabhibarddhate tattarSaH / tathAhi yadi kathaJciviNazataM sampadyate tataH sahasramabhivAJchati / atha tadapi maJjAyate tato lakSamAkAMkSati tatmampattAvapi koTImabhilaSati tallAbhe rAjyaM prArthayati / atha rAjA jAyate tatazcakravartItvaM mRgayate tatsambhave'pi vibudhatvamanvicchati / atha devatvamapyAskandettataH shkrtvmnvessyte| athendratAmapi labhate tatopyuttarottarakalpAdhipatitvapipAmAparyAmitacetamo nAsyevAsya jIvasya manorathaparipUrtiH / yathA hi gADhayaume mamantAddavadAhatApi tazarIrasya pipAsAbhibhUtacetanasya mUrcchayA patitasya kasyacityathikasya tatraiva svapnadarzane subahanyapi prabalakallolamAlAkulAni mahAjalAzayakadambakAni pIyamAnAnyapi na tarSApakarSakaM bhanAgapi sampAdayanti / tathAsthApi jIvasya dhanaviSayA dauni / tathAhyanAdau saMsAre viparivarttamAnenAnantazaHprAptapUrvAdeva bhaveSu nirupacaritazabdAdyupabhogAH prAmAditAnyanantAnardheyaratnakUTAni vilamitaM khaNDitarativibhramaiH maha vilAsinausAthaiH krIDitaM tribhuvanAtizAyinIbhirnAnAkrauDAbhiH / tathApyayaM jauvo mahAbubhukSAhAmodara va zeSadinabhuktavRttAntaM na kiJcijjAnAti ! kevalaM tadabhilASeNa zuSyatIti / yattataM yaduta tatkadanaM tena dramakena laulyena bhuktaM jauryati jauryamANaM punarvAtavicikAM vidhAya taM roraM pauDayatauti / tadevaM yojanauyam / yadA rAgAdiparItacitto'yaM nauvo dhanaviSayakalatrAdikaM kadannakalyaM khaukaroti tadAsya karmasaJca For Private And Personal Use Only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / 65 yalakSaNamajIrNa sampadyate / tatazca / yadA yadudayadvAreNa jauryati tadA nArakatiryanarAmarabhavazramaNalakSaNAM vAtaviSUcikAM vidhAyenaM jauvaM nitarAM tatkadarthayati / yathA ca tatkadalaM tasya sarvarogANAM nidAnaM pUrvotpanarogANAM cAbhivRddhikAraNAmatyarthamabhihitaM tathedamapi rAgagrastacittenAnena jIvenopabhujyamAnaM viSayAdikaM mahAmohAdilakSaNAnAM prAgupavarNitAnAM samastarogANAM bhaviSyatAM kAraNaM pUrvanivarNitAnAM punara bhivRddhihetubhUtaM vartate / yathA ca sa rorastadeva kubhojanaM cAru manyate sukhAdabhojanAkhAdaM tu khanAnne'pi varAko nopalabhata ityukram / tathAyamapi jIvo mahAmohagrastacetovRttitayA yadidamazeSadoSarAzidUSitamupavarNita sthityA viSayadhanAdikaM tadevAtisundaramAtmahitaJca cetami kalpayati yatpunaH pAramArthika svAdhaunaniratizayAnandasandohadAyakaM mahAkalyANabhUtasaccAritrarUpaM paramAnnaM tadayaM varAko mahAmohanidrAtirohitasadvivekalocanayugalo na kadAcidAmAdayati / tathA hi yadyayamanAdau bhavabhramaNe pUrvameva tat kvacidalasyata tato'zeSalezarAzicchedalakSaNamokSAvAptinayantaM kAlaM yAvatsaMsAragahane paryaTivyatatazcAyamadyApi vaMbhramI ti| tato nAnena madauyajIvena saccaraNarUpaM manojanaM prAgavAnamiti nizcIyate / yatpunarabhyadhAyi / yathA tadadRSTamUlaparyantaM nagaramuccAvaceSu geheSu cikacatuSkacatvarAdiSu nAnArUpAsu ca rathyAsa paryaTato'navaratamazrAntacetasA'nena roreNAnantazaH praavrtitmiti| tadapi sarvamatra mamAnaM vijJeyaM yato'munApi jauvenAnAditayA kAlasya bhramatAnantapudgalaparAvartAH paryantaM nautAH / For Private And Personal Use Only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / yathA ca tasya bhramato dramakasya tatra nagare na jJAyate kiyAn kAlo laMdhita ityuktaM tathA jIvabhavabhramaNakAlakalanamapi na pratItigocaracAritAmanubhavati nirAditayA tatparicchedasya kartumazatariti / tadevamatra saMsAranagarodare madIyajauvaroro'yaM kuvikalpakutarkakutIrthikalakSaNairdurdAntaDimbhasaMghAtaistatvAbhimukhyarUpe zaraure viparyAsasaMpAdanalakSaNayA tADanayA pratikSaNaM tADayamAne mahAmohAdirAgabAtagrastazarIrastadazena narakAdiyAtanAsthAneSu mahAvedanodayadalitasvarUpo'ta eva vivekavimalaubhUtacetamAM kapAsthAnaM paurvAparyaparyAlocanavikalAntaHkaraNatayA tatvAvabodhaviprakRSTo'ta eva prAyaH sarvajauvebhyo jaghanyatamo'ta eva dhanaviSayAdirUpakadanadurAzApAzavazaukataH kathaMcittalnezalAbhatuSTo'pi tenAlaptacetAstadupArjanavarddhanasaMrakSaNapratibaddhAntaHkaraNastadvAreNa va gTahautanibiDagurutarASTaprakArakarmabhArarUpAniSThitApathyapAtheyastadupabhogadvAreNa vivarddhamAnarAgAdirogagaNapauDitastathApi viparyastacittatayA tadevAnavarataM bhuJjAno'prAptamaccAritrarUpaparamAnAsvAdo'raghaTTaghaTIyantranyAyenAnantapuGalaparAvartanasamastayonisthAnAskandanadvAreNa paryaTita iti / adhunA punarasya yatsampanna tadabhidhIyate / iha c| trikAlaviSayatayA'sya vyatikarasya vivakSayA samastakAlAbhidhAyibhirapi pratyaratra marvatrA'pi kathAprabandhe nirdeza: maGgato drssttvyH| yato vivakSayA kArakavatkAlo'pi vastusthityaikasvarUpe'pi vastuni nAnArUpaH prayukto dRSTo'bhISTazca zavavidAm / yathA yo'yaM mArgo gantavyaH prApATaliputrAt tatra kUpo'bhUdabhavaJca babhUva bhaviSyati bhaviteti vA ete sarvapi kAlanirdeyA ekasminnapi kUpAkhye For Private And Personal Use Only
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| 7 vastuni vivakSAvazena sAdhavo bhavantItyalamaprastutavistareNeti / tatra yo'sau tatsvabhAvatayA samastabhUtasaMghAtAtyanta vatsala hadayaH prakhyAtakIrtista himanagare susthitAbhidhAno mahAnarendro darzitaH sa dUha paramAtmA jinezvaro bhagavAn marvajJo vijJeyaH / sa eva hi pralonAgedhale zarAzitayAnantajJAnadarzanavAryatayA nirUpacaritasvAdhaunaniratizayAnantAnandamandohasvarUpatayA ca paramArthena susthitI bhavitumarhati na zeSA avidyA dikezarAzivAvarttino'tiduHsthinatvAtleSAm / sa eva ca bhagavAn samastabhUtasaMghAtasyApi sUkSmarakSapopadezadAyitayAkSepamokSaprApaNapravaNapravacanArthapraNettayA ca svabhAvenaivAtivatmalahRdayaH / sa eva ca prakhyAtakautiH niHzeSAmaranaravisaranAyakaiH puruhUtacakravAdibhiH / yataH sa eva prazastamanovAkAyavyAparaparAyaNairanavaratamabhiSTayate / ata eva cAsAvevAvikalaM mahArAjazabdamuddoddhamarhati / yathA ca sa roraH paryaTastasya mandiradvAraM kthnycitpraaptH| tatra ca svakarmavivaro nAma dvArapAlastiSThati tena ca kRpAlutayA taca rAjabhavane pravezita ityunAm / tadevamiha yojanauyam / tatra yadAsya auvasthAnAdimatA yathApravRttamaMjJena karaNena kathaJcid gharSaNaghUrNananyAyenAyakavarjitAnAM saptAnAM karmaprakRtInAM sthitaiH samastA api mAgaropamakoTaukoTayaH paryantavarttinaumekAM mAgaropamakoTaukoTiM vihAya kSayamupagatA bhavanti / tasyA api kiyanmAcaM hoNaM tadA'yaM jauvastasyAtmanRpateH sambandhi yadetadAcArAdidRSTivAdaparyantadvAdazAGgaparamAgamarUpaM tadAdhArabhUtacaturvarNazramaNamaMghalakSaNaM vA mandiraM tasya dvAri prApto'bhidhIyate / taba ca For Private And Personal Use Only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / pravezanapravaNa: svasthAtmauyasya karmaNo vivaro vicchedaH svakarmavivaraH ma eva yathArthAbhidhAno dvArapAlo bhavitumarhati / anye'pi rAgadeSamohAdayastatra dvArapAlA vidyante kevalaM te'sya jIvasya pratibandhakA na punastatra pravezakAH / tathA hAmantavArAH prAptaH prApno'yaM jauvastairnirAkriyate / yadyapi kvacidavasare tatra te'pi pravezayanyenaM tathApi taiH pravezitA na paramArthataH pravezito bhavati rAgadveSamohAcAkulitacittA yadyapi patizrAvakAdicihAH kacidbhavanti tathApi te sarvajJazAsanabhavanAdvahi tA draSTavyA ityuktaM bhavati / tatazcAyaM jauvastena svakamavivaradvArapAlena tAvatI bhuvaM prApto granthibhedadvAreNa sarvajJazAsanamandire pravezita iti yuktamabhidhIyate / yathA ca tena kathAnakokena tadrAjabhavanamadRSTapUrvamanantavibhUtisaMpannaM rAjAmAtyamahAyodhaniyuktakatalavargikairadhiSThitaM syavirAjanamanAthaM subhaTasaMghAtAkoNe vilamabilAsanausAthai nirupacaritazabdAdivizayopabhogavimardasundaraM satatotsavaM dRSTaM tathAnenApi jIvena vajravadurbhado'bhinnapUrvazca saMsAre ya: kliSTakarmagranthista dadvAreNa svakarmavivarapravezitenedaM sarvajJazAsanamandiraM tathAbhUtavipreSaSAmeva makalamavalokyate / tathA hi / dRzyante'tra maunaundre pravacane'pAstAjJAnatama:paTanaprasarA vividharatnanikarAkAradhArakA vilamadamastAlokaprakAzitabhuvanabhavanodarA jJAnavizeSAH / tathA virAjante'tra bhAgavate pravacane sampAditamunipuGgavazarIrazobhanatayA manoharamaNiracitavibhUSaNavizadAkAratAM dadhAnAH khalvAmarzoSadhyAdayo mAna ivishessaaH| tathA kurvantisujanahRdayAhepamatra jinamate'tisundaratayA vicitra For Private And Personal Use Only
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / vastra vistArAkArabahuvidhatapovizeSAH / tathA janayanti cittAlAdAtirekamatra pAramezvare mate lolojvalAMzakollocAvalambimaukikAvacUlarUpatAmAbibhrANo racanAmaundaryayogitayAcaraNa karaNarUpA muulottrgunnaaH| tathAvidhe'ja jainendradarzane vartamAnAnAM dhanyAnAM vaktrasauSTavagandhotkarSacittAnandAtirekamudAratAmbUlasannibhaM satyavacanam / tathA vyApnuvanni svamaurabhotkarSaNa dicakravAlamatra bhAgavate mate munimadhukaranikarapramodahetutayA vicitrabhaktivinyAsaprathitatayA manohArikusumapracayAkAradhArakANyaSTAdazazaulAGgasahatrANi / tathA nirvApayati mithyAtvakaSAyasantApAnugatAni bhavyamatvazarIrANi gozaurSacandanAdivilepanamandohadezyatAM dadhAnamatra pAramezvaradarzane samyag darzanaM yatazcAtra sarvajJopajJe majjJAnadarzanacAritrapradhAne pravacane vartante ye jIvAstairmahAbhAgadheyaH sthagito narakAndhakUpaH / bhamastirtharagaticArakAvAsaH / nirdalitani kumAnuSatvaduHkhAni / vimardinAH kudevatvamAnamasantApAH / pralayaM nauto mithyAtvavetAlaH / niSyandaukatA rAgAdizatravaH / jaritaprAyaM karma niyAjaurNam / apakarNitA jarAvikArAH / apahastitaM mRtyubhayam / karatalavattau ni saMpAditAni khargApavargasukhAni / athavA'vadhauritAni terbhagavanmatasyaiau vaiH saMsArikasukhAni / grahoto heyabudhyA samasto'pi bhavaprapaJcaH / kRtaM mokatAnamantaHkaraNam / ma ca teSAM paramapadaprAptiM prati vyabhicArAzaGkA / na chupAya upeyavyabhicArau / upAyazcApratihatakrikaH paramapadaprApteH bhajjJAnadarzanacAritrAtmako mArgaH / sa ca prApto'smAbhiriti / manAte ca For Private And Personal Use Only
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / tallAbhe teSAmiti nizcitA buddhirnAstyataH paraM prAptavyamityAkalayya vihitaM pratipUrNamanorathaM cetaH / ata eva teSAM pAramezvaramatavarttino jantUnAM nAstyeva zoko na vidyate dainyaM pralonamautsukyaM vyapagato rativikAraH jugupmanauyA jugupmA asambhavI cittoddegaH atidUravartinI tRSNA samUlakASaMkaSitaH mantrAma: kintarhi teSAM manami vartate dhIratA kRtAspadA gambhIratA atiprabalamaudAyeM niratizayo'vaSTammaH svAbhAvikaprazamasukhAmRtAnavaratAvAdanajanitacitotsavAnAM ca teSAM prabalarAgakalAvikalAnAmapi pravarddhate ratiprakarSaH vinihatamadagadAnAmapi vivarttate cetasi harSaH samavAsI candanakalpAnAmapi na mamAvatyAnandavicchedaH / tatazca jainendra zAsanasthAyino bhavyasatvAH svAbhAvika harSaprakarSAmoditahRdayatayA gAyanti pratikSaNaM paJcaprakArakhAdhyAyakarapAvyAjena nRtyanyAcAryAdidazavidhavaiyyAvRttyAnuSThAnadvAreNa valganti jinajanmAbhiSekasamavasaraNapUjanayAtrAdisampAdanavyApAraparatayA ulTASTasiMhanAdAdauni cittAnandakAryANi darzayanti parapravAdinirAkaraNacAturyamAbibhrANAH / kvacidavasare AnandamaIlamandohAn vAdayanyeva bhagavatAmavataraNajanmadIkSAjJAnanirvANalakSaNeSu paJcasu mahAkalyANakAleSu / tasmAdidaM maunIndra pravacanaM satatAnandaM pralaunAzeSasantApaM na cAnena jauvena kvacidapaudaM prApta pUrva bhAvasAratayA bhavabhramaNamajhAvAdevedaM nizcIyate / bhAvasArametalAbhe hi prAgeva mokSaprAptiH saMpadyeta tadanena yattadrAjabhavanasya kathAnakoktasya savizeSaNadvayamakAri / ydutaadRssttpuurvmnntvibhuutimmpnnmiti| tadasyApi sarvajJazAsanamandirasya darzitam / sAmpAtaM For Private And Personal Use Only
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / yadunaM rAjAmAtyamahAyodhaniyuktakatalavargikaradhiSThitamiti tadasthApi vizeSaNaM nidarzyate // taveha bhagavacchAsanamandire rAjAnaH sUrayo vijJeyAH / ta eva hi yato'ntarbalatA mahAtapastejamA pralayobhUtarAgAdizatruvargA bahizca prazAntavyApAratayA jagadAnandahetavaH / ta eva gaNaratnaparipUrNalokamadhye prabhutvayogitayA nirupacaritarAjazabdavAcyAH / tathA mantriNo'tropAdhyAyA draSTavyAH / yataste viditavItarAgAgamamAratayA mAkSAbhUtasamastabhuvanavyApArAH prajJayAvajJAtarAgAdivairikasaMghA rAhasthikagrantheSu kauzalazAlitayA samastanautizAstrajJA ityucyante / ta eva ca subuddhivibhavaparitulitabhuvanatayA avikalamamAtya zabdamudahanto rAjante / tathA mahAyodhAH khalvatra gotArthavRSabhA dRzyAH / yataste sattvabhAvanAbhAvitacittatayA na kSubhyanti devikAdyupasargeSu na bibhyati ghoraparauSahebhyaH / kimbhunaa| vaivasvatamaGkAzamapi parasupadravakAriNaM puro'bhivaukSya na trAsamupagacchanti / ata eva te gacchakulagaNasaMghAnAM dravyakSetrakAlopapattimanAnAM paraMparAkaraNadvAreNa nistArakAriNa iti hetormahAyodhAH procyante / niyuktakAH punaratra gaNacintakA grAhyAH / ta eva yato bAlavRddhamlAnaprAghUrNakAdyanekAkArAsahiSNuparipAlyapuruSasamAkulAH kulagaNasaMgharUpAH purakoTIkoTaugaccharUpAMzcAsaGkhyagrAmAkarAn gautArthatayotsargApavAdayoH sthAnaviniyoganipuNAH prAsukaiSaNIyabhanapAnabheSajyopakaraNopAyasaMpAdanadvAreNa sakalakAlaM nirAkulA: pAlayituM kSamAH / ta eva cAviparItasthityA prAcAryaniyogakAritayA niyuktakadhvaninAbhidheyA bhavitumarhanti / talavargikAH For Private And Personal Use Only
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir umitibhavaprapaJcA kathA / punaracajainendrazAsanabhavane sAmAnyabhikSavo jAtavyAH / yataste dattAvaghAnAH saMpAdayanyAcAryAdezaM kurvandhupAdhyAyAjJAM vidadhati gautArthavRSabhavinayaM na laGghayati gaNacintakaprayunAmayaMdA niyojayandhAtmAnaM gacchakulagaNasaGghaprayojaneSu svajIvitavyavyayenApi nirvahanti teSAmeva gacchAdaunAmabhivAdyapAyavyatikareSu / ata eva te zUratAbhakatAvinItatAsvabhAvAdalaM talavargikazabdavAcyAH / yatazcedaM maunaundrazAsanabhavanamanujJAtaM sUroNAM cintyate / sadapAdhyAyai rakSyate / gautArthavRSabhaiH paripuSTiM nauyte| gaNacintakairvihitanizcintasamastavyApAra sAmAnyasAdhubhiratastairanadhiSThitamityucyate / sAmprataM yaduktaMsthavirAjanamanAthamiti / tadatrApi jinamaGghamadane yojanIyam / tatreha sthavirA janAH khalvAryA lokA mantavyAH / tathA hi / te tatra rAjamandare pramattapramadAlokanivAraNaparAyaNA nivRttaviSayAmaGgAzca vyaavrnnitaaH| etaccobhayamapi nirupacaritamAryalokAnAmeva ghaTAmATokate / yatasta eva dharmakAryaSu pramAdaparatantratayA maudantaM zravaNopAsakalalanAlokamAtmIyazithikAvarga ca paropakArakaraNavyamanitayA bhagavadAgamAbhihitaM mahAnirjarAkAraNaM mAdharmikavAtsalyaM cAnupAlayantaH smAraNavAraNacodanAdAnadvAreNa kApathaprasthitamanavarataM nivArayanti manmArga cAvatArayanti / ta eva ca viditaviSayaviSaviSamavipAkatayA viSayebhyo nivRttacittAH santo ramante saMyame kauDanti tapovizeSa vidhAnaH rajyante nAratakhAdhyAyakaraNe na sevante pramAdavandaM samAcaranti nirvicAramAcAryAdezamiti / yaccokam sabhaTamaMghAtAkIrNa tadrAjabhavanamiti / te'tra For Private And Personal Use Only
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| bhagavacchAmane subhaTasaMghAtAH zramaNopAsakasamUhA draSTavyAH / yatasta eva samastamapaudaM vyApnuvanyatipracuratayA / tathA yasaMkhyeyA vidyante deveSu saMkhyeyAH santi manujeSu bhariprakArAH saGgItAste tiryacu bahavaH manti narakeviti / ta eva zauryodAryagAmbhIryayogitayA bhagavacchAmanapratyanaukAnAM mithyAtvAtmasattvarUpANAM yodhasaMghAtAnAmuccATanacAturya bibhrANA nirupacaritapravRttinimittaM subhaTazabda khokurvate / yatazcaite sadA dhyAyanti sarvajJamahArAja samArAdhayanti sUrirAjavRndAni mamAcarantyapAdhyAyAmAtyopadezaM pravartante gautArthavRSabhamahAyodhavacanena sarvadharmakAryeSu vitaranti vidhinA madAtmAnugrahadhiyA niyuktasthAnIyebhyaH mAdhuvargApagrahaniratebhyo gaNacintakebhyo vastrapAtrabhanapAnabheSajAsanasaMsArakavasatyAdikaM namaskurvanti vizuddhamanovAkAyaistalavargikakalpamadhyadaucitAdibhedabhinnaM sakalamapi sAmAnyasAdhujanaM vaMdante bhaktibhara nirbharahadayAH sthavirAjanasthAnIyamAryAlokaM protsAhayanti samastadharmakAryeSu vilAsinausArthasthAnIyaM zrAvikAjanamanuzaulayanti makalakAlaM jinjnmaabhisseknndaushvrvrdiipjinyaatraamrtylokprvsvaacaadilkssnnaani| tatra jinazAsanasadane nitynaimittikaani| kiM buddhanolena / te hi bhAvataH sarvajJazAsanaM vimucya nAnyatkiJcitpazyanti nAkarNayanti na jAnanti na zraddadhate na rocayanti nAnupAlayanti kintarhi tadeva makalakalyANakAraNaM manyanta iti / ato'tibhakritayA sarvajJamahArAjAdaunAmabhipretA iti kRtvA tasyaiva mandirasya madhyavAsino vinautamaharddhikamahAkuTumbikakalpAste drssttvyaaH| anyAdRzAM kutastatra 10 For Private And Personal Use Only
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 80 upamitibhavaprapaJcA kathA / bhavane vAma iti / tathA yaduktaM vijasa dilA minImArtha tantrapatigrahamiti / tadatrApi maunIndradarzane darzanIyaM taha vilamadhilAminImArthAH samyagdarzanadharaNANuvratacaraNajinamAdhubhaktikaraNaparAyaNatayA vilAsavanyaH zrAvikA lokasaMghAtA vijeyAH / yatazca tA api zramaNopAmikAH zramaNopAsakavat marvajamahArAjAdyArAdhanapravaNAntaHkaraNAH satyaM kurvanti sadAjAbhyAsa vAsayanti dRDhataramAtmAnaM darzanena dhArayantyaNavratAni gTahanti guNavratAni abhyasyanti zikSApadAni samAcaranti tapovizeSAn ramante svAdhyAyakaraNe vitaranti mAdhuvargAya svAnugrahakaramupagrahadAnaM havyanti gurupAdavandanena tavyanti sumAdhunamaskaraNena modante sAdhvaudharmakathAsu pazyanti subandhavargAdadhikataraM mAdharmikajanamudvijante mAdharmikavikalAdezavAsena na prauyante'saMvibhAgitabhogena saMsArasAgarAduttIrNaprAyamAtmAnaM manyante bhagavaddharmasevaneneti / tasmAttA api tasya maunIndrapravacanamandirasya madhye pUjopakaraNAkArAsteSAmeva zramaNopAsakAnAM pratibar3A mutkalA vA nivamanti / yAH punarevaMvidhA na syastA yadyapi kathaJcittanmadhyAdhyAsino dRzyeran tathApi paramArthatastato bahi bhUtA vijJeyAH / bhAvagrAhyaM haudaM bhAgavatazAsanabhavanaM nAtra bahizchAyayA praviSTaH paramArthataH praviSTo bhavatIti vijJeyaM tathA yathA tadrAjabhavanaM nirupacaritazabdAdiviSayopabhogavimaIsandaraM tathedamapi vijJeyam / tathA hi| sarve'pi devendrAstAvadetanmadhyapAtino vrttnte| ye cAnye'pi maharddhikAmarasaMghAtAste'pi prAyo ma bhagavanmatabhavanAihi tA bhavitumarhanti / ttth| tathAvidha For Private And Personal Use Only
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / vibudhAdhArabhUtasyAmya nirupacaritazabdAdiviSayopabhogavimaIsundaratA na durupapAdA / tadarNanena caitAlakSaNIyaM yaduta bhogAstAvatyueyodayena saMpadyante kintu tadeva puNyaM dvividhaM pApAnubandhi puNyAnubandhi c| tatra ye puNyAnubandhipuNyodayasampAdyAH zabdAdyupabhogAsta eva susaMskRtamanoharapathyAnnavatsundaravipAkatayA nirupacaritazabdAdibhogavAcyatAM pratipadyante / te hi bhujyamAnAH sphItataramAzayaM saMpAdayanti tatazodArAbhiprAyo'sau puruSo na teSu pratibandha vidhatte / tatazAsau tAn bhuJjAno'pi nirabhiSvaGgatayA prAgbaddhapApaparamANu maJcayaM zithilayanti punazcAbhinavaM zubhataravipAkaM prAgapuNyabhAramAtmanyAdhatte sa codayaprApto bhavavirAgasampAdanadvAreNa sukhaparamparayottarakrameNa mokSakAraNatvaM pratipadyata iti hetoH sundara vipAkAste'bhidhIyante / ye tu pApAnubandhipuNyodayajanitAH zabdAdiviSayAnubhavAste sadyoghAtiviSopadigdhamodakavaddAruNapariNAmatayA tatvato bhogA eva nocyante yatarate marumarIcikAjalakallolA va tadupabhogArtha dhAvataH puruSasya viphalazramasampAdanena gADhataraM hRSNAmabhivarddhayanti na tu saMpadyante / kathaJcitsamprAptA api te bhujyamAnAH kliSTamAzayaM janayanti / tatazca / tucchAbhiprAyo'sau puruSo'ndhIbhUtabuddhisteSu nitarAM pratibandhaM vidhatte / tatastAn katipayadivamabhAvino bhuJAnastatsampAdakaM prAgupanibaddhaM puNyalavaM vyavakalayati / punazcodayagurutarapApabharamAtmanyAdhatte / tatazca tenodeyaprAptenAnantaduHkhajalacarAkulaM saMsArasAgaramanantakAlaM sa jIvaH parAvarttate / tena te pApAnubandhipuNyasampAdyAH zabdAdayo For Private And Personal Use Only
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / dAruNapariNamA itybhidhiiynte| yeSAM tu saMmArodara vivaravarttinAM jantumaMghAtAnAmavaNyatayA ye zabdAdiviSayopabhogAH sundarapariNAmAste niyamato bhagavacchAsanamandirAdukanyAyena na bahi tA vrttnte| tasmAdanyairapi prekSApUrvakAribhirAkSepeNa mokSaprApake'tra bhagavanmandire bhAvataH stheyam / atra sthitAnAmanuSaGgata eva te'pi sundaratayA bhogAdayaH saMpadyante na teSAmapi sampAdako'nyo heturityuktaM bhavati / ata eva cedaM paramezvaradarzanamadanamapratipAtisukhaparamparAkAraNatayA satatotsavamabhidhIyate / tadevaM yathA yAvadhizeSaNakalApayuktaM ca tadrAjamandiraM tena kathAnakotanAvalokitaM tathA tAvadvizeSaNakalApopetamevAnenApijIvenedaM sarvajazAsanamadanamavalokyeti sthitam / yathA ca sa kathAnakokaH matatAnandaM tadrAjabhavanamupalabhya kimetaditi vismitazcinta yati na cAsau sonmAitathA tadvizeSaguNAMstatvato jAnAtItyutam / tathAyamapi jauvaH marvajazAmanaM saJjAtakarmavivaraH kathaJcidupalabhya kimetaditi jijJAsate na cAyaM mithyAtvAMzerunmAdakalpairanuvarttamAnaistasyAmavasthAyAmasya jinamatasyeme vizeSaguNAstAMstatvato jAnaute / yathA ca tasya kathAnakotasya tAtparyavazena labdhacetamaH sato hRdayAkUtaiH parisphuritaM ghaduta yadetadrAjamandiraM sakalAzcaryadhAmAsya khakarmavivaradvArapAlasya prasAdena mayAdhunA dRzyate / lagnaM nUnametana mayA kadAcitpUrva dRssttm| prApto'hamasya dvAradeze bahuzaH pUrva kevalaM mama mandabhAgyatayA ye'nye dvArapAlAH pApaprakRtayastatrAbhUvaMstairahaM prAptaH prAptaH kadarthayitvA niAMTita iti / tadetatsarvaM jauve'pi samAnam / tathA hi / bhavyasya For Private And Personal Use Only
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| pratyAsannabhaviSyadrasya kathaJcidupalabhya sarvajJazAsanamaviditatadguNavizeSasyApi mArgAnusAritayA bhvtyevNvidho'bhipraayH| yadutAtyadbhutamidamahaddarzanaM yato'ca tiSThanti ye lokAste sarve'pi suhRda va vAndhavA vaikaprayojanA va samarpitahRdayA ivaikAtmakA dava parasparaM vrttnte| tathAmRtaptA dava nirudegA iva nirautsukyA iva sotsAhA va paripUrNamanorathA dava samastajantusaMghAtahitodyatacetasaca sakalakAlaM dRzyante / tasmAtmandaramidamadya mayA vijJAtaM na pUrva vimarzAbhAvAt / anyaccAyaM jIvo'nantavArAgranthipradezaM thAvatprApto na cA'nena tajhedadvAreNa kvacidapi sarvajJazAsanamavalokitaM yato rAgadveSamohAdibhiH krUradArapAlakalyai yo bhUyo nirasta ityetAvatAMgenedamupadarzitaM na punastasyAmavasthAyAmamuM vibhAgamadyApyayaM jIvo jAnaute cintayati vA / yathA c| tasya kathAnakoktasya paryAtocanaparAyaNavRtteH mataH punaridaM parisphuritaM yaduta yena mayA pUrvamidaM nayanAnandakAri rAjasadanaM na dRSTaM na vAsya darzanArthaM kazcidupAyaH prAvihitaH mo'haM matyaM niSpuNyaka eva / kIdRzaM rAjamandiramiti jijJAsAmAtramapi mamA'dhanyasya kadAcidapi pUrva nAmaut / thena cAnena mahAtmanA vakarmAvivaradvArapAlena kapAparItacetamA bhAgyakalAvikalasyApi mamedaM darzitaM mo'yaM me paramabandhubhUto varttate / ete ca dhanyatamA janA ye'ca rAjamandire madA niHzeSadvandarahitAH pramuditacetaso'vatiSThante tadetadapi samastamatra jauve yojanIyam / tathA hi / zubhadhyAnavizudhyamAnAdhyavasAyasyAsyApi jIvasya vivarttate cetamIdaM sarva sarvajadarzanagocaraM For Private And Personal Use Only
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 7 . upamitibhavaprayacA kathA / kvacidavamare samavasaraNadarzanena vA jinasnAtravilokanena vA vautarAgabimbanirIkSaNena vA zAntatapakhijanasAcAtkaraNena vA suzrAvakasaGgatena vA tadanuSThAnapratibhAsena vA drAvitamithyAtvatayA mRdUbhUtabhAvasya tathA yupapadyate / tadA tadvicAraNAsya prautiH / zocati prAgavicArakamAtmAnam / gTahNAti mArgAdezakam / bandhubuddhyA bahu manyate saddharmaniraticittAMzcAnyalokAn sadbhAvamayeti tadiyatA prapaJcena laghukarmaNaH sanmArgAbhyarNavarttino'bhinnakarmagranthaibhitrakarmagranthairvA puraskRtasamyagdarzanasya kiyantamapi kAlaM bhadrakabhAve vartamAnasyAsya jauvasya yo vyatikaro bhavati sa vyAvarNitaH / tadanantaramidAnoM sakalakalyANAkSepakAraNabhUtAM paramezvarAvalokanAM prApnuvato'sya yaH prapadyate tatra yo'sau kathAnakoko roro sandhacetano yAvadityaM viprakoNe cintayati tAvad vRttAntAntaramaparaM mahArAjAvalokanakSaNamApatitam / tathehApi yadAyaM jIvaH saJcAtakhakarmAlAghavatayA sanmArgAbhimukho bhaTrakabhAve varttate tadA'sya yogyatayA paramAtmAvalokanakSaNo'yamaparo vRttAntaH saMpatsyate / tatra / yo'sau sundare prAmAdazikhare saptame bhUmikAtale niviSTamUrtiradhastAdartamAnaM tadadRSTamUlaparyantaM nagaraM samastaM samastavyApArakalApopetaM sakalakAlaM samantAnirIkSyamANastasmAdahirapi marvacApratihatadarzanazakriH satatAnando lIlayA lalamAno mahAnarendro darzitaH / sa iha niSkalAvasthAyAM vartamAnaH paramAtmA bhagavAn sarvajJo vijJeyaH / sa eva yato martyalokApekSayA yA uparyuparisthAyinyo bhUmikAkalpAH saptarajjavaH tadAtmako yo lokaprAsAdasta For Private And Personal Use Only
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / 76 cchikhare varttate / ma eva hi paramezvaro yugapadamuM samastasaMsAravistAraM vicitranagaravyApArAkAramalokAkAzaJca taihirbhAgakalpa kevalAlokena karatalagatAmalakanyAyenAvalokayati / sa eva cAnantavIryasukhaparipUrNatayA matatAnando saujayA lalate nAparo bhavagartamadhyapatitajantulaulAlalanasya paramArthato viDambanArUpatvAt / yathA ca sa kathAnakotastena mahArAjena mahArogabharAkrAntatayA gADhavIbhatsadarzana iti kRtvA karuNayA vizeSeNAvalokita ityuktam / tadacaiva draSTavyam / yadAyamAtmA nijabhavyatAdiparipAkavazAdetAvauM koTimadhyArUDho bhavati tadAsya bhavatyeva bhagavadanugrahaH na tayatirekeNa yato mArgAnusAritA saMpadyate / tadanugraheNaiva bhavati bhAvato bhagavati bahumAno naanythaa| svakarmakSayopazamAdInAM zeSahevanAmapradhAnatvAt / tato'yamAtmA tasyAmavasthAyAM vartamAno'mumarthamAkalayya bhagavatA vizeSeNAvalokita ityucyate / sa eva paramezvaro'cintyazaktiyuktayA paramArthakaraNekatAnatayA cAsya jIvasya mokSamArgapravRtteH paramo heturityuktaM bhvti| samastajagadanugrahapravahaNaM hi bhAvato niSkalamapi rUpamiti paribhAvanauyaM kevalaM tathApi tajjauvabhavyatAM karmakAlakhabhAvaniyatyAdikaM ca sahakArikAraNakalApamavekSya jagadanugrahe vyApriyate tena na yaugapadyena samastaprANinAM saMsArottAra ityAlocanIyametadAgamAnumAreNeti / tasmAdbhavatyeva bhAvikalyANasya bhadrakabhAve vartamAnasyAsya jIvasya bhagavadavalokanA / yathA ca tAM mahArAjadRSTiM tatra rore nipatantauM dharmabodhakarAbhidhAno mahAnasaniyukto niraucitavAni For Private And Personal Use Only
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / tyukta tathA paramezvarAvalokanAM majIve bhavatauM dharmabodhakaraNazaulo dharmabodhakara iti yathArthAbhidhAno manmArgApadezakaH sUriH sa nirIkSate sma / tathA hi / sayAnabalena vimalIbhUtAtmAnaHparahitaikaniratacittA bhagavanto ye yoginaH pazyanyeva dezakAlavyavahitAnAmapi jantUnAM chadmasthAvasthAyAmapi vartamAnA dattopayogA bhagavadavalokanAyA yogyatAM purovartinAM punaH prANinAM bhagavadAgamaparikarmitamatayo'pi yogyatAM lakSayanti tiSThantu viziSTajJAnA iti / ye ca mama madupadezadAyino bhagavantaH sUrayaste viziSTajJAnA eva yataH kAlavyavahitairanAgatameva taitiH samasto'pi madIyavRttAntaH svasaMvedanasaMsiddhametadasmAkamiti / yatpunastena dharmabodhakaraNa mAkUtamAnasena matA tadanantaraM cintitaM yaduta kimetadAzcarya mayAdhunA dRzyate yato'yaM susthito mahAnarendro pasyopari vizeSeNa dRSTiM pAtayati ma puruSastribhuvanasyApi drAgeva prabhuH saJjAyata iti suprasiddhametat / ayaM punaryo'dhunAsya rAjJo dRSTe!caracAritAmanubhavatrupakSacyate sa dramako dainyopahato rogagrastadeho'lakSmIbhAjanabhUto mohopahatAtmAtibIbhatsadarzano jagadudvegahetustatkathaM samastadoSarAzerasya paramezvaradRSTipAtena mArdU sambandhaH paurvAparyaNa vicAryamANo na yujyate na kadAcanApi daurghataradaurgatyabhAjinAM geheSu anarghayaratnadRSTayo nipatitamutmahante / tatkathametaditi vismayAtirekAkulaM cetaH / tadidaM sarvamatrApi jIvaviSayaM maddharmAcAryacetasi vartamAnaM yojanIyam / tathA hi / yadA'yaM jauvo nitarAM gurukarmatayA prAgavasthAyAM samAcarati sama For Private And Personal Use Only
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / stapAtakAni bhASate niHzeSAsabhyAlokavacanAni na mucyate'navarataM raudradhyAnena ma eva cAkANDa eva kutazcinimittAcchubhasamAcAra duva satyapriyaMvada iva prazAntacitta va punarlakSyate tadA bhavatyeva paurvAparyaparyAlocanacaturANAM vivekinAM manasi vitarko yaduta na tAvatmundarA manovAkkAyapravRttiH saddharmasAdhikA bhagavadanugrahavyatirekeNa kasyacitsaMpadyate ayaM ceha bhava evAtikliSTamanovAkkAyapramaro'vadhArito'smAbhiH / tadidaM pUrvAparaviruddhamiva pratibhAsate / yataH kathamevaMvidhapApopahatamatve bhagavadavalokanA pravarttate / sA hi pravarttamAnA jIvasya mokSasampAdakatvena tribhuvananAthatvamakSepeNa jnyti| tasmAnnAtra tasyAH sambhavo lakSyate / yatazcAsya sundaramanovAkAyapravRttilezo dRzyate tato'nyathAnupapatyA bhagavadavalokanAyAH sadbhAvo'tra nishciiyte| tadidamavalabdhaM sandehavicchedakAraNam / asmAkaM mano dolAyate kimidamAzcaryamityAkUte / yathA ca / tena tAtpayeNa paryAlocayatA mahAnamaniyuktakena pazcAnizcitam / yaduta sambhavato'sya dramakasya de kAraNe mahAnarendrAvalokanAyAstena yuktiyukta evAsya paramezvarasya pAramezvaro dRSTipAtastatra / yasmAdeSa suparIkSitakAriNa svakarmavivareNa dvArapAle nAtra bhavane pravezitaH tenocita evAyaM vizeSadRSTarityekaM kAraNaM yathA yasyaitadbhavanamAlokya narasya manaHpramAdo jAyate sa mahAnarendrasyAtyantavallabha iti prAgeva vinizcitamidaM mayA saMjAtazcAsya mana:pramAdo lakSyate yato netrarogapIDAbharAkrAnte api locane bhavanadidRpayA pratikSaNamayamunmaulayati taddarzanena vIbhatmadarzanamapyasya vadanaM sahasA prasAda For Private And Personal Use Only
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / sampatterdarzanIyatAmAmAdayati dhUlidhUmarANi cAsya sarvAGgopAGgAni pulakodbhedabhAni dRshynte| na caitadantarvivarttamAnaharSavyatirekeNa saMpadyate tasmAdidamasya nRpabhavanapakSapAtalakSaNaM paramezvarAvalokanAyA dvitIyaM kaarnnmiti| tadetatsarvaM saddharmAcAryA api jauvaviSayaM paryAlocayantaH parikayantyeva / tathA hi| yo jIvo hetubhilakSyate yathA saMjAtakarmavivaro'yaM tathA bhagavacchAsanamupalabhya yasya prAdurbhavati manaHprasAdaH ma ca bhagavan lakSyate pratikSaNaM netronmIlanakalpayA jIvAdipadArthajijJAsayA vibhAvyate pravacanArthalavAdhigame vikasitavadanakalyena saMvegadarzanena mizcIyate ca dhalidhasaritAGgopAGaromAJcAkAraNa sadanuSThAnale zapravRttivilokanena tasya jIvasya sampannA bhagavadavalokaneti nirgIyate / tasmAdihApi nizcayakAraNe tadastyeva hetuiyaM yaduta maJjAtakarma vivaratA bhagavacchAmanapakSapAtazceti / yathA ca tena mahAnasaniyuktakena dramakagocarametacintitaM yaduta yadyapaudAnaumeSa rorAkAramAvibharti tathApi mahAnarendrAvalokanAdevottarottarakrameNa saMbhavatkalyANaparamparaH kAlAntare vastutvaM pratipatsyate khalveSa nAstyatra sandeha iti| tathA maddharmaguravo'pi paramAtmAvalokanAM jauve vinizcitya tasya bhaviSyadbhadratAM vigatasandehAH svahRdaye sthApayanyeva / yathAcAmau mahAnasananiyuktakastatra dramake mahAnarendrAvalokanAM nirNeya tadanuvRttivana karuNapravaNa: sampannaH / tathA jauvepi paramAtmAvalokanAmAkalayya saddharmaguravastadArAdhanaparAyaNatayaiva karuNApravaNamAnamAH saJcAyante / tadanukampayA tairapi bhagavAnArAdhito bhavatItyarthaH / For Private And Personal Use Only
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| yatpunarabhyadhAyi / yathA'sau ramavatIpatiH zIghraM tatsamaupamAdaravazenAgacchat gatvA caihyehi bhadra dauyate tubhyaM bhikSetyevaM roramAkAritavAniti / tadevamiha yojanauyaM yadAsya jIvasya pUrvAnanyAyenAnAdau saMmAre paryaTataH paripakkA bhavyatA zauNaprAyaM kliSTakarma stokamAste taccheSaM tenApi dattaM randhra prAptA manujabhavAdisAmagrI dRSTaM sarvajJazAsanaM saMjAtA tatra sundarabuddhiH pravRttA manAk padArthajijJAsA samutpannAkuzalakarmalezabuddhiH / atha cAnuvartante'dyApi pApakalAH tadevaMvidhe bhadrakabhAve vartamAnasya maJAtAyAM bhagavadavalokanAyAM saddharmAcAryAH prAdurbhutatIvrakaruNapariNAmAH sanmArgAvatAraNArthaM yogyatAM nicitya bhAvato'bhimukhaubhavanti tadetatteSAM tatmamaupagamanamabhidhIyate maJjAtapramAdAzca kathayanti te tasmai yathA bhadrAkRtrimoyaM loko'nAdinidhanaH kAla: zAzvatarUpo'yamAtmA karmajanito'sya bhavaprapaJcaH taccAnAdisambaddhaM pravAheNa mithyAtvAdayastasya hetavaH / tatpunardividhaM karma kuzalarUpamakuzalarUpaM c| yattatra kuzalarUpaM tatpuNyaM dharmazcocyate / yatpunarakuzalarUpaM tatyApamadharmazvAbhidhIyate / puNyodayajanitaH sukhAnubhavaH pApodayasaMpAdyo duHkhAnubhavaH / tayoreva puNyapApayoranantabhedabhinnena tAratamyena saMpadyate khalveSo'dhamamadhyamottamAdyanantabhedavartitayA vicitrarUpaH saMsAra vistAra iti / tatazcaivaM vidhaM saddharmAcAryavacanamAkarNayato'sya jIvasya te pUrvamanAdikuvAmanAjanitAH kuvikalpAH pravarttante sma / yadutANDasamudbhUtametattribhuvanaM yadi cezvaranirmitaM vA brahmAdikRtaM vA prakRtivikArAtmakaM vA yadi vA pratikSaNavinazvaraM vA paJcaskandhA For Private And Personal Use Only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapazcA kathA / hamako'yaM jIvaH paJcabhUtAtmako vA vijJAnamAtraM cedaM sarvaM zUnyarUpaM vA na vidyate vA karma mahezvaravazAdidaM m| nAnArUpaM vartata ityAdayaste sarve'pi bhaumamahAyodhadarzanAsaMgrAmazirasi pratyanaukakAtaranarA va nivartante / tatazcAyaM tadA jauvo manyate yadete mahAtmAno mahyaM kathayanti tatsarvamupapadyate matto'dhikataraM paraucituM vastutatvameta eva jAnanti / tatazca padukaM kathAnakaM kathayatA yaduta kadarthanArthamAyAtAH pazcAlamAH sudAruNAH / durdAntaDimbhA ye tasya dRSTvA taM te palAyitA iti // tadapi yojitaM vijJeyam / yataH kuvikalpA eva durdAntaDimbhAsta eva jauvaM kadarthayanti tabittizca sugurusamparkaNeti tadevamapagateSu sakaleSu kuvikalpeSu yadAyaM jauvaH maddharmagurUNAM tabacanAkarNanaspRhayA manAgabhimukho bhavati tadA te parahitakaraNakavyamanitayA sanmArgadezanAM kurvANA: khalvevamAcakSate yadutAkarNaya bho bhadra saMsAre paryaTato'sya jIvasya dharma evAtivatmala hRdayaH pitA dharma eva gADhasnehabandhurA janayitrI dharma evAbhinnapadayAbhiprAyo bhAtA dharma eva sadaikasneharamavazA bhaginI dharma eva samastasukhakhanaubhUtAnurakA guNavatau bhAryA dharma eva vizvAsasthAnamekarasamanukUlaM sakalakalAkalApakuzalaM mitraM dharma eva surakumArAkAradhArakazci'tAnandAtireka hetustanayaH dharma eva zIlasaundaryaguNalabdhajayapatAkAkulocatinimittabhUtA duhitA dharma evA'vyabhicArI bandhuvarga: dharma eva vinItaH parikaraH dharma eva narezvaratA dharma eva cakravarttitvaM dharma eva vibudhabhAvaH dharma evAmarezvaratA dharma eva vajAkAro For Private And Personal Use Only
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathama. prastAvaH / lAvaNyApakarNitabhuvano jarAmaraNavikAravikalaH kAyaH dharma eva samasta zAstrArthazubhazabdagrahaNacaturaM zrotraM dharma eva bhuvanAlokanakSame kalyANadarzane slocane dharma eva manaHpramodahetavo'nathaiyA ratnarAzayaH dharma eva cittAvAdavidhAyino viSaghAtanAdyaSTaguNopetAH kanakakUTAH dharma eva paranirAkaraNadacaM caturaGgaM balaM dharma evAnantaratisAgarAvagAhanahetubhUtAni vilAsasthAnAni / kiM bahunA jalpitena dharma evaiko nirvighnAnantasukhaparaMparAkAraNaM nAparaM kicidapItyevaM ca kathayati madhurabhASiNi bhagavati dharmasUrau bhagavatyasya jIvasya manAg cittAkSepaH tadazena viskArayatIkSaNayugalaM darzayati vadanaprasannatAM tyajati vikathAdauni vicepAntarANi kvacidbhAvitahadayo vidhatte masmitaM vatrakuharaM dadAti nakhasphoTikA tato bhagavantaH sUrayo manAg praviSTarasaM tmaaklyyetthmbhiddhte| yaduta maumya sa dharmazcaturvidho bhvti| tadyathA dAnamayaH zaulamayastapomayo bhAvanAmayazceti / ato yadi bhavato'sti sukhAkAGkSA tato'yamanuSThAtuM caturvidho'pi yujyte| bhavatA dIyatAM supAcebhyo yathAzaktyA dAnaM kriyatAM samastapApebhyo vA sthalapApebhyo vA prANAtipAtAdA mRSAvAdAdA cauryakaraNAdA paradAragamanAdvA aparimitagrahaNAdA rAtribhojanAdA madyapAnAdA mAMsabhakSaNAddA majIvaphalAvAdanAdA mitradrohAdA gurvaGganAgamanAhA anyasmAddAzakyaparihArAnivRttiH tathA vidhIyatAM yathAzakti kazcittapovizeSaH bhAvyatAmanavarataM zubhabhAvanA bhavatA yena te saMpadyante niHsaMzayamihAmutra ca sakalakalyANAnauti / tadanena yattaduktamAsItkathAnakaM yathA mahAnamani For Private And Personal Use Only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapazcA kathA / yuktakastaM roraM samAlaya bhikSAcarocite bhUbhAge sthApitavAn / tatasta ninAdAnAthaM prijnmaadissttvaan| tadanantaraM taddayA nAma taduhitA mA paramAnnamAdAyAtisundaraM tvarayA taddAnArthamupasthiteti tatsarvaM yojitaM vijJeyam / tathA hauha dhamaguNavarNanaM jIvasyAkAraNakalpaM vijJeyaM taccittAkSepo bhikSAcarocitabhUbhAgasthApanatulyo draSTavyaH dharmabhedavarNanaM parijanAdezasammataM mantavyaM tasyaiva guroryA jauvasthopari kRpA saiva taddayA nAmnau duhitA vijnyeyaa| caturvidhadharmAnuSThAnakAraNaM sundaraparamAnnagrahaNamamAnaM vijJeyaM tacca saddharmAcAryAnukampayaiva jauvaM pratyupaDhaukayati nAparo heturiti vijeyam / yatpunarabhihitaM yadutAkAraNasamanantaraM taM tathAbhUtamatyAdaramAlokya sa rorazcintayati sma yathA mAmanyadA bhikSAM prArthayamAnamapi lokA nirAkurvanti tiraskArapUrva vA kiJciddadati / adhunA punareSa: suveSo narendrAkAraH puruSaH svayamAgatya mAmAkArayati bhikSA te dIyata iti ca mAmupapralobhayati takimidamAzcarya tatastucchAbhiprAyavona paryAlocayatastasya cetasi parisphuritaM hanta naivaitatsundaraM mama pratibhAmate manmauSaNArthaH khalveSa prArambho yato mRtaprAyamidaM bhikSAyA bhAjanaM mAmakaunaM tadeSa vijane naulA mAM nizcitametaduddAlayiSyati / evaJca sthite kiM mayAdhunA vidheyaM kimita eva sthAnAt sahasA naNyAmi utopavizya tAvaakSayAmaudaM bhAjanasthaM bhojanaM pAhokhinna kArya mama bhikSayeti pratiSedhaM vidhAya padamapi na calAmi kiM vA vaJcayitvainaM puruSaM kutracit satvaraM pravizAmi kathaM kurvato mamAsmAnmoco bhaviSyatIti For Private And Personal Use Only
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathama prstaavH| na jAne yAvadevaM niSThitakuvikalpamAlAkulacetAzcintayati tAvattasya pravarttate prabalaM bhayaM prasappati tRSNA zuSyati hRdayaM vikalaubhavatyantarAtmA stabdhAtirekAbhibhUtacittavRtteH saMrakSaNAnubandhi prAdurbhutaM mahAraudradhyAnaM niruddhaH karuNAgrAmaprasaraH maulite vilocane naSTA cetanA na jAnaute kvAhaM nautaH kutra vA sthitaH kevalaM nikhAta kASThakola vorDAkAro'vatiSThate sA tu taddayA rahANedaM bhojanamiti bhUyo bhUyaH samAkulA vyAharati sma / tathApi sa niSpaeyako dramakaH marvarogakaraM tuccha yattadAtmIyaM kadazanaM tatsaMrakSaNAnubandhena naSTAvA tAM kanyakAM samastarogaharAmRtAsvAdaparamAnadAnArthaM vyAharantauM varAko nAvabudhyate tadidaM samastaM jIve'pi samAnamavagantavyam / tathA hi| yadA'sya hitacikorSayA bhagavantaH saddharmaguravo vistareNa dharmaguNAnupavarya punazcaturvidhadharmAnuSThAnamupadizyanti tadA'yaM jIvo mithyAjJAnamahAtamaHkAcapaTalatimirakAmalAvalepaluptavivekalocanayugaladaudhitipramaro'nAdibhavAbhyastamahAmithyAtvonmAdamantApavidhuritahRdayaH prabalacAritramohanauyarogakadambakavihalacetanastatra viSayadhanakalatrAdikayA gADhamUrddhayAbhibhUtacittavRttiH sanne cintayati yAvadahaM pUrva dharmAdharmavicAraparyaSaNAM nAkarSa tAvadete zramaNAH kvacidupalabhyamAnA api na mama vArtAmapi pRSThavanto yadyapi kathaJcit kvacidavasare mAM dharmagocaraM kiJcid brUyaH tathApyanAdareNa vacanaM vA he vA idAnauM punarmI dharmAdharmajijJAsAparamavagamya gatoyamasmAkamAdezagocaramati matvA svagalatAluzoSamavagaNayyoccairdhvaninA mahatA vacanaracanATopena svayamapRSTa For Private And Personal Use Only
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Ce upamitibhavaprapaJcA kathA / evaSa lokaprakAzaH zramaNo mama purato dharmaguNAnupavarNayati mAMcAkSiptacittamupalabhya dAnaM dApayati zIlaM grAhayati tapazcArayati bhAvanAM bhAvayati tadiyato'kANDa eva sphuTATopasyAsya hanta ko garbhArthaH ajJAtamasti me sundarakalatramaGgrahaH vidyate nAnAkAro draviNanicayaH sambhavati bhUrirUpo dhAnyaprAgabhAraH samasti sampUrNa catuSyadakupyAdikaM nanaM tajjJAtametena tadeSo'tra tAtparyArthI yaduta dIkSA te dIyate rajaste pAtyate baujadAhaste kriyate kuru liGgapUraNaM vidhehi gurupAdapUjanam nivedaya skhakalatrakhadhanakanakAdikaM samastamarvasvaM gurupaadebhyH| punastairanujJAtamanubhavitetastvamevaM vidadhAnaH piNDapAtena zivIbhaviSyamautyevaM vacanaracanayA vipratArya zaivAcArya va mAmeSa zramaNako mumuSiSati yadi vA bhUriphalaM suvarNadAnaM mahodayaM godAnamakSayyaM pRthivaudAnaM atulaM pUrttadharmakaraNamanantaguNaM vedapArage dAnaM yadi punarvijJAyamAnA nirgatavatsakharamukhA sacelA kanakazTaGgI ratnamaNDitA mopacArA dijebhyo dIyate tatazcaturudadhimekhalA sagrAmanagarAkarA malakAnanA pRthivI tena dattA bhavati mA cAkSayyaphalA saMpadyata ityevaM mugdhajanavaJcanaparaiH kUTazlokaracitagranthaimI vipralabhya dijAtiriva nUnameSa zramaNo me draviNajAtaM jihIrSati / atha vA / kAraya ramaNIyatarAn vihArAn vAsaya teSu bahuzrutAn pUjaya maMcaM prayaccha bhikSubhyo dakSiNAM maulaya saGghasambandhini koze svIyaM draviNajAtaM nikSipa saGghasambandhinyeva koSThAgAre svadhAnyasaJcayaM samarpaya saGghasambandhinyAmeva saMjJAtau svakIyaM catuSpadavarga bhava For Private And Personal Use Only
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / buddhadharmasaGgharAraNaH evaM te kurvato'cirAd buddhapadaM bhaviSyatItyevaM vAcAlaviracitamAyAjAlenAtmIyazAstrasandarbhaNa rakkabhikSuriva mAM visaMvAdya nizcitameSa zramaNo madoyamarvasvaM lAtumabhikAGkSati / yhaa| kriyatAM saGghabhaktaM bhojyantAmRSayo dauyantAM sundarakhAdyAni upanauyantAM mukhakSepaNAni dAnameva grahasyasya paramo dharmaH tata eva saMpAdyate saMsArottAra ityevaM mAmupapralobhya svazarIrapoSaNaparo digambara va madIyadhanameSa zramaNo nirvaahyissyti| anyathA kathamevaMvidho'sya mamopari prapaJcakathanarUpo'tyAdaraH syAttadidamiha tatvaM tAvadevaite sundarAH zramaNA yAvannopalabhyante yAvaccaiteSAM na vazavartibhirbhUyate vazavatinaM punarmugdhajanaM zraddhAlumavagamyaite mAyAvino nAnA vacanaracanayA vipratArya madIyaparvakhamapaharanti nAtyatra sandehaH / tato mayA'dhunAnena zramaNena prArabdhena satA kiM vidheymityaalocyaami| kimadattaprativacanaH samutthAya gcchaami| uta nAstyeva dharmAnuSThAnakaraNe mama zaktiriti diipyaami| AhokhidhauraharaNAdibhiH pralonaM me dravyajAtaM nAstyevAdhunA kiJcinna dauyate pAtrebhya ityevaM prtyuttryaami| utAho na kArya me tAvakadharmAnuSThAnena na punarmahyaM kiJcidbhavatA kathanIyamityevamenaM zramaNaM nirAkaromi kiM vA prakANDakathanajanitakrodhasUcikAM bhRkuTiM jnyaamiiti| na jAne kathameSa zramaNo madacanapravaNamanA nivAsmAduradhyavasAyAnmama mokSaM daasytauti| na punaramau varAko gADhamUDhAtmatayA khalvetalakSayati yathai te bhagavantaH saddharmAcAryA viditatuSamuSTi niHsArasaMmAragarbhArthA atulasantoSAmRtaptAntaHkaraNA avagata 12 For Private And Personal Use Only
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / viSayaviSaviSamavipAkA mokSakAGkSakatAnena retasA sarvatra samavRktatayA'tyantaniHspRhatayA ca sanmArgopadezadAne pravarttamAnAH manto ma devendradramakayo vizeSa lakSayanti na maharddhivibudhanirddhanapuruSayorvibhAgaM kalpayanti na cakrezvararorayorantaraM darzayanti nodAraparamezvarakRpaNanarayorAdarAnAdarAbhyAM pravarttante samAnameSAM cetasi vivarttate paramaizvarthaM dAridryeNa tulyA mahAharanarAzayo jaraThapASANanikaraNa sadRzA uttaptahATakakUTA loSTapUgena sadRzA hiraNyastomA dhUlipuJjena manibho dhAnyanicayaH kSArarAzestulyaM catuSpadakupyAdikaM niHmArakacavareNa na vizeSo nirjitaratirUpAbhirapi lalitalalanAbhiH saha jaratkASThastambhAnAmiti / evaJca sthite| neteSAM parahitakaraNakavyasanitAM vimucyAparasadupadezadAne pravarttamAnAnAM kAraNamupalabhyate / yataH svArthasampAdanamapi paramArthataH svAdhyAyadhyAnatapazcaraNakaraNAdinA dvArAntareNaiva sampadyata eva / na tadarthamapyeteSAmaca pravRttiH / durApAstAvakAzA lAbhAdikA shessaakaangkssaa| na caitdessko'ndhyaandhiikRtbuddhirjaanaute| tato'yaM jIvo'navagatamagurUdArAzayo'tyantatucchavacittaduSTatA'numAnena tazcittamapi tathArUpaM parikalayan mahAmohavazena tAnatvadarzanaiH zaivadijAtibhau raktabhicudigambarAdibhistulyAn kalpayati / sambhavanti ca bhinnakarmagrantherapi darzanamohanauyapuJjatrayakaraNena yathA punarmithyAtvapuJje varttate'yaM jauvastadaivaMvidhAH kuvikalpA iti / ttshc| tairAkulaukRtahRdayasyAsya jIvasya punaH prasarpati mithyAtvaviSaM tatastadazago'yaM jIvaH zithilapati maunIndradarzanapakSapAtaM vimuJcati padArtha jijJAsAmavadhaurayati For Private And Personal Use Only
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| maddharmanirataM janaM bahumanyate nirvicArakalokaM pramAdayati prAg pravRttaM satkarttavyalezaM parityajati bhadrakabhAvaM rajyate nitarAM viSayeSu pazyati tattvabuDyA tatmAdhanaM dhanakanakAdikaM gTalAti tathopadizantaM gurUM vaJcakabuddhyA nAkarNayati tadvacanaM bhASate dharmAvarNavAdAn udghaTTayati dharmagurUNAM marmasthAnAni lagati pratIpaM kUTavAdena nirAkriyate pade pade gurubhiH / tatazcAsau cintayati suracitagranthaprapaJcA ete zramaNA na nirAka mAdRzaiH pAryante tato mAmalokavikalpajAlena vipratArya punaH kariSyantyete mAyAvitathAtmabhakSyasthAnamato dUrata eva mayaite varjanauyAH svagrahAdAraNIyA dRSTA api na sambhASaNIyA nAmApi na soDhavyameteSAmityevaM kadannakalpadhanaviSayakalatrAdike mUrcchitahRdayastatsaMrakSaNapravaNo'yaM jIvaH sadupadezadAyakAn mahAmohavazago vaJcakatvena kalpayan raudradhyAnamApUrayati tato naSTavivekacetanataH maddharmAcAryairubhaMkAranikhAtakASThakaulakakalyo lakSyate / atra eva ca teSAM sambadhinyA dayayA dIyamAnaM tadAnauM sundaraparamAtrakalpaM sadanuSThAnopadezaM barAko'yaM jIvo na jAnaute na cetaHparaM vivekinAM vismayakaramasti / yadeSa jIvo mahAnarakagarbhapAtahetau dhanaviSayAdike gTaddhAtmAnantasukhamokSAkSepakAraNaM sadanuSThAnaM madgurudayopanautamavadhIrayati / yathA ca tena mahAnasa niyuktakena tattathAbhUtamasaMbhAvyaM vyatikaramavalokya cintitaM yaduta kiM punareSa roro dIyamAnamAdareNedaM paramAnaM na gTahAti nUnamayamasya pApopahatAtmatayA na yogya iti / tadatrApi tusthaM vijJeyam / tathA hi| sadgurUNAmapi taM tathA vidhaM vistaradhaSi For Private And Personal Use Only
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 62 upamitibhavaprapaJcA kathA / dezanayA'nyathA vA vinaSTabhaTrakabhAvaM viparItacAriNaM jIvamupalabhya bhavatyevammato bhAvo yaduta na bhAjanameSo'kalyANabhAjanatayA bhagavaddharmasya nocito kugatigAmitayA sugatigamanasya na parikarmaNoyo durdalakalpatayA saddharmacetamA tato'tra mohopahatacetami viphalo me parizrama iti| yathA ca punarvimRzatA tena rasavatIpatinA nizcita yaduta nAsya varAkasyAyaM doSaH yato bahirantazcAyaM rogajAlena pariveSTita iti kRtvA vedanAvihalo na kinyciccetyti| yadi punareSa naurogaH syAt tato yo'yaM kadannalavalAbhenApi tuSyati mo'mRtAsvAdametatparamAnaM dayImAnaM kathanna grahIyAditi / tadetadAcArya sthApi paryAlocayato manami varttata eveti| yaduta / yadeSa jIvo gdhyati viSayAdiSu gacchati kumArgeNa nAdatte dIyamAnaM madupadezaM neSo'sya varAkasya doSaH kiM tarhi mithyAtvAdInAM bhAvarogANAM tairvisaMsthulacetano'yaM na kiJcinjAnaute yadi punareSa tadvikalaH syAt tatkathamAtmano hitaM vimucyAtmAhite pravateta / yacca tena mahAnasaniyukna paryacinti / yathA kathaM punareSa roro naurogaH syAt tato manasi nirUpayatA tena punaH pryktyi| zraye vidyata evAsya rogniraakrnnopaayH| yato'sti mama cArubheSajavatayaM tadyathA ekaM tAvadimalAlokaM nAma paramAJjanaM tadvidhAnena prayujyamAnaM samastanetrarogAnAzayati sUkSmavyavahitAtautabhAvibhAvavilokanadakSaM cakSuH saMpAdayati / tathA dvitIyaM tattvaprItikaraM nAma sattArthAdaka tat punarvidhinA khAdyamAnaM samastagadavAtatAnavaM vidhtte| dRSTazcAviparItArthagrahaNacaturatAM kurute vizeSataH punarunmAdamuddala For Private And Personal Use Only
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / yati hatauyaM punaretadeva kanyakopanItaM mahAkalyANakaM nAma paramAnametatpunaH samyaG niSeyamAnaM niHzeSarogagaNaM samUlakASaM kaSati / tathA puSTiM janayati tiM varddhayati balamujvalayati varNamutkarSacati manaHpramAdaM saMpAdayati vayastaMbhaM vidhatte savauryatAM karoti paurjityaM pravaNayati kimbahunA ajarAmaratvamapi niHsandehametatmanidhApayati tasmAdanenauSadhatrayeNa samyagupakramyainaM tapakhinaM vyAdhibhyo mocayAmauti tena manami siddhAntaH sthaapitH| tadetatsaddharmAcAryo'pi jauvagocaraM samastaM cintayatyeva / tathA hi| yadA nizcitaM tena prAkpravRttidarzanena yathA bhavyo'yaM jauva. kevalaM prabalakarmakalAkulitacetAH sanmArgAtparibhraSTastadA bhavati gurorayamabhiprAyaH yathA kathaM punareSo'smATrogasthAnauyAt karmajAlanmocyate paryAlocayatazca tAtparyaparyAkulena cetamA sudUramapi gatvA punaretadeva jJAnadarzanacAritrarUpatrayaM bheSabhatrayakalpaM tanmocanopAyaH pratibhAsate naaprH| tatreha jJAnamaJjanaM vijJeyaM tadeva parisphuTadarzitayA vimalAlokamucyate tadeva ca nayanagadasandohakalpamajJAnamunmUlayati tadeva ca bhUtabhavadbhAvibhAvasvabhAvAvirbhAvanacaturaM jIvasya vivekacakSuH saMpAdayati darzanaM punaH sattIrthodakaM boddhavyaM tadeva jauvAdipadArthagocarazraddhAnahetutayA tatvautikaramabhidhIyate / yatazca tadudayasamaye sarvakarmaNAmantaHsAgaropamakoTau koTimAtramavatiSThate samutpannaM punaH pratikSaNaM tattAni tanUkurute tena samastagadatAnavakArakaM karmaNA miha rogakantyatvAt tadeva dRSTiprakhyasya jJAnasya yathAvasthitArthagrahaNa caaturymaadhtte| tadeva ca mahonmAdadezvaM mithyAtvamuddalayatauti / cAritraM For Private And Personal Use Only
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kthaa| punaratra paramAnamavagantavyaM tasyaiva madanuSThAnaM dharmaH sAmayikaM viratirityAdayaH pryaayaaH| tadeva mocalakSaNamahAkalyANa vyavahitakAraNatayA mahAkalyANakamiti gIyate / tadeva ca rAgAdimahAvyAdhikadambakaM samUlaghAtaM hanti / tadeva ca varNapuSTiSTatibalamanaHprasAdaurjityavayaHstaMbhamavauryatAtulyAnAtmaguNAn smstaanaavirbhaavyti| tathAhi / tajjauve vartamAna prabhAvo dhairyasya kAraNamaudAryasyAkaro gAMbhIryasya zarIraM prazamasya svarUpaM vairAgyasyAtulaheturyotkarSasya Azrayo niIndatAyAH kulamandiraM cittanirvANasya utpattibhUmirdayAdiguNaratnAnAM kiM cAnena yattadanantajJAnadarzanavauryAnandaparipUrNamakSayamanyAyamavyAbAdhaM dhAma tadapi tatsampAdyameveli ato'jarAmaratvamapi tajjanayatItyucyate / tasmAdenamanena jJAnadarzanacAritratrayeNa samyagupakramya jauvaM kliSTakarmakalAjAlAnmocayAmoti saddharmagururapi citte'vadhArayati / tato yathA tena ramavatIpatinA zalAkAgre tadaJjanaM vinyasya tasya dramakasya gADhamAdhanayato grovAmaJjite locane tadanantarameva tena pralhAdakatayA zItatayA'cinyaguNayogitayA cAcanasya punazcetanA labdhA tatazcobhaulitaM cakSuH prazAntA manAGa netrabAdhA vismitena ca tena kimetaditicintitam / tadavaM yojanIyaM yadA'yaM jauvaH prathamaM pratipadya bhadrakabhAvaM rocayitvA bhagavacchAmanaM namaskRttyAidimbAni paryupAsya sAdhulokaM vidhAya dharmapadArthajijJAsAM kRtvA dAnAdipravRttimutpAdya dharmagurUNAmAtmaviSayAM pAcabuddhiM punaH kliTa karmodayena vistaradharmadezanAdikaM kiJcinimittamAsAdya paribhraSTapariNAmo bhvti| tatazca na gacchati For Private And Personal Use Only
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| 65 caityAlaye nAloyate sAdhUpAzraye na vandate dRSTamapi sAdhulokaM nAmantrayati zrAvakajanaM nivArayati khagTahe dAnAdipravRttiM palAyate dUradRSTebhyo'pi dharmagurubhyaH vidhatte pRSThatastadavarNavAdAdikaM tatastaM tathAbhUtaM naSTavivekacetanamavagamya guravaH svabuddhizalAkAyAM tatpratibodhopAyAJjanaM nidadhate / kathaM bahi myAdau kathaJcidakANDadRSTasya kurvanti priyasaMbhASaNaM darzayanti hitabuddhiM prakhyApayanyAJasabhAvamutpAdayasyavipratArakapratyayaM puruSavizeSaM tadbhAvaM copalakSya vadanti ca bhadra kiM nAgamyate sAdhUpAzraye kinna vidhIyate bhavatAtmahitaM kiM viphalaukriyate manuSyabhavaH kinna vijJAyate zubhAzubhavizeSaH kimetyanubhUyate pazubhAvo bhavatA vayaM hi bhavata evedaM pathyamiti bhUyobhyo'bhidadhmahe tadidaM sarva zalAkAJjanasthApanakalyaM vijJeyaM majJAnahetutayA kaarnnkaaryopcaaraaditi| tadetadAkarNya tato'sAvaSTottarANi viracayannevaM brUyAt bho bho zramaNA gADhamakSaNiko'haM na marati me bhagavatsamIpamAgacchato nirvyApArANAM hi dharmacintA bhavati mAdRzAM punaranyatra gatAnAM maudati kuTumbAdikaM na pravarttate sahetikatavyateti na vahati vANijyaM na saMpadyate rAjasevA vistarayati kRSikarmAdikamiti / tadetatsamasta zirodhananamabhidhIyate / tatastadvacanamAkaparya karuNAparautahRdayAH saddharmaguravo yAsyatyeSa varAko'kRtapuNyakarmA durgatimityato nopekSaNIyaH ityAlocyetthamAcadauran vatsa yadyapyevaM tathApi madanurodhena kriyatAM yadahaM vacmi / tadvacanamekaM draSTavyAstvayAhorAtramadhye'vazyaM tayopAzrayamAgatya sakRtsAbhava iti / gTahyatAmabhigraho nAnyadahaM kiJcidapi bhavantaM bhaNi For Private And Personal Use Only
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kthaa| dhyaami| tato'sau kA gatiH pratipraveze patita ityAlocya tamabhigraha gttlauyaat| tadidaM sadguruvacanapratipattikaraNaM prAgvAlocanAJjanapAtanatulyaM boddhavyaM tatastatprabhRti tadupAzrayaM gacchataH pratidinaM sumAdhusaMparkaNa teSAM niSkRtrimAnuSThAnadarzanena nihatAdiguNAnAlokayato nijapApaparamANudalanena ca tamya yAvivekakalA saMpadyeta sA naSTA satI cetanA punarAgatA itybhidhiiyte| yatta / bhUyo bhUyo dharmapadArthajijJAsanaM tannayanonmaulanakalyaM vijJeyaM yastu pratikSaNamajJAnavilayaH sa netrarogabAdhopazamatulyo mantavyaH / yaH punadhisadbhAve manAk cittatoSaH sa vismyaakaaro'vgntvyH| yathA ca tAvati vyatikare sampanne'pi yattasya dramakasya tadbhikSArakSaNalakSaNamAkUtaM bahukAlAbhyAstAbhinivezanapravarttamAnaM na niHzeSatayAdyApi nivrtte| tazIbhUtacittazca taM puruSaM tavAhitayA punaH punaH zakate tato naSTamabhilaSati tadihApi smbhvtiityvgntvym| tathA hi / yAvadeSo'dyApi jIvaH prazamasaMveganirvedAnukampAstikyA bhivyakilakSaNe nAdhigamajasamyagdarzanamApnoti tAvadvyavahArataH zrutamAtraprAptAvapi valpavivekatayAsyAtra dhanaviSayakalacAdike kadannakalye paramArthabuddhirna vyAvarttate tadabhibhUtacetanazca svacittAnumAnenA tiniHspaha . hRdayAnapi munipuGgavAnmAmete pratyAsannavarttinaM kiJcinmagayiSyanta ityevaM muhurmuhurAzaGkate tatastaiH maha gADhaparicayaM parijihIrSana tatsamIpe ciraM tiSThatauti / yatyunarabhihitaM yaduta sa mahAnamaniyuktakastaM dramakamaJcanamAhAtmyena saMjAtacetanamupalabhyAbhihitavAn bhadra pibedamudakaM yena te svasthAtA sampadyate sa tu na jAne'nena For Private And Personal Use Only
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / pautena mama kiM saMpatsyata iti zaGkAkulAkUtastatsamastatApopazamakAraNamapi tattvaprItikaraM toyaM na pAtumicchati sm| tatastena kRpAparItacittena valAtkAreNapi hitaM vidheyamiti matvA svasAmarthana mukhamuddAya tasya tatmalilaM gAlitaM tatastadAkhAdanasamanantaraM tasya mahonmAdo naSTa va zeSarogAstAnavaM gatA va dAhArtirupazAntA ceti kRtvA svasthacitta ivAmau vibhAjyate sma tadidaM jauve'pi samAnamavagantavyam / tatra yadA gTahItakSaNaM sumAdhapAzrayamAgacchantaM tatsaGghaddena saMpannadravyazrutamAtratayA maJjAtavivekalavaM viziSTatattvazraddhAnavikalaM dhanaviSayAdiSu paramArthadarzinaM tanmaIyA sumAdhUnapi tanmArgaNatayA zaGkamAnamata evaM prabandhadharmakathAkarNanaM pariharantamenaM jIvamupalabhante dharmasUrayaH / tadA teSAM dayAlutayA bhavedabhisandhiH yadyeSa viziSTataraguNabhAjanaM saMpadyate tataste kvacitsamIpavartinaM tamavagamya tasyA karNayato'nyaM janamuddizya samyagdarzanaguNAn varNayanti tasya ca durlabhatAM prakhyApayanti tadaGgIkurvatAM vargApavargAdikaM phalamupadarzayanti iha loke'pi paramacittanirvANakAraNatAM tasya sUcayanti tadetatsarvaM saJcAtacaitanyasyodakanimantraNakalpaM vijJeyaM tato'sau taddharmaguruvacanaM nizamya dolAyamAnabuddhirevaM cintayedeSa zramaNo vahasyAtmIyasamyagdarzanasya rANajAtamupavarNayati kevalaM yadIdamahamagaukarivye tato mAmAtmavazavarttinamavabuddhya dhanAbAdikaM prArthayiSyati tataH kiM prayojanaM mamAnenAdRSTAzayAdRSTatyAgalakSaNenAtmavaJcaneneti vicintyAkarNazrutaM havA tannAGgIkurute tadidamudakanimantritasya tatpAnAnicchAsamAna 13 For Private And Personal Use Only
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kthaa| mavaboddhavyam / tato dharmaguravazcintayanti kaH punarbodhopAyo'sya bhaviSyatIti / tataH paryAlocayantaH nijahRdaye vinizcityaivaM biddhte| kvacidavasare taM mAdhapAzrayamAgAmukamavagamya janAntaroddezenAgrimatarAM prArambhate mArgadezanAM yaduta bho bho lokA vimucya vikSepAntaramAkarNayata yUyam / iha catvAraH puruSArthA bhavanti tadyathA arthaH kAmo dharmo mokssshceti| tatrArtha eva pradhAnaH puruSArtha iti kecinmnynte| atrAntare sa zrAgacchettatastasyAkarNayato vadanti guravaH / tathA hi| arthanicayakalitaH puruSo loke jarAjaurNazarIro'pi unmattapaJcaviMzatikataruNanarAkAraH pratIyate / atikAtarahRdayo'pi mahAsamarasaGghadRniyUM DhasAhamo'tulabalaparAkrama iti gauyte| siddhamAnakApAThamAtrazaktivikalabuddhirapi samasta zAstrArthAvagAhanacaturamatiriti bandibhiH payate / kurUpatayA nitarAmadarzanIyo'pi cATukaraNaparAyaNaiH sevakanarairavajitamakaraketuriti hetubhiH sthaapyte| avidyamAnaprabhAvagandho'pi samastavastumAdhanapravaNa - prabhAvo'yamiti sarvatra taddhanalubdhabuddhibhiH prkaashyte| jaghanyaghaTadAsikAtanayo'pi prakhyAtonatamahAvaMzaprasUto'yamiti praNayijanaiH stuuyte| pAsaptamakulabandhutAsambandhavikalo'pi paramabandhubuDyAdhyAropaNasamastalokairTahyate tadidaM samastamarthasya bhagavato vilamitam / kiJca / samAne puruSatve samaraMkhyAvayavAH puruSA yadete dRzyante loke yaduta eke dAyakAH anye tu yAcakAH tathaike narapatayo'nye padAtayaH tathaike niratizayazabdAyupabhogabhAjanamanye tu duSparodaradaraupUraNakaraNe'pyazaktAH tathaike poSakA anye poyyA ityAdayo For Private And Personal Use Only
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / EE niHzeSavizeSA nijamanAvAsadbhAvAbhyAmarthanaiva saMpAdyante tasmAdartha eva pradhAnaH puruSArthaH / ata evocyate // arthAkhyaH puruSArthA'yaM pradhAnaH pratibhAmate / taNAdapi laghu loke dhigartharahitaM naram // tadetadAcAryavadanavinirgatamarthavarNanamanuzrutya ma jauvazcintayet aye zobhanaH prastAvaH prArabdhaH kathayitaM tato'vahitaH zTaNuyAt zTaNvan budhyeta budhyamAnaH svabodhasUcanArtha gauvAM cAlayet locane visphArayet vadanaM vikAzayet cAru cArUtamiti zanaiH zanairabhidayAt / tatastairliGgaH saMjAtamasyazravaNAtahalamiti bhagavanto dharmaguravastaM lkssyeyuH| tataH sAdarataraM punaste brUyuH bho bho lokAH kAma eva pradhAnaH puruSArtha ityanye manyante / tathA hi| na khalu lalitalalanAvadanakamalamakarandAsvAdanacaturacaJcaraukatAcaraNamantareNa puruSaH paramArthataH puruSatAM khaukurute / kiM cArthanicayasya kalAkauzalyasya dharmArjanasya janmanazca kAma eva vastutaH paramaM phalam / kAmavikalaiH punaH kimetaiH sundarairapi kriyate / anyacca / kAmAsevanapravaNacetamAM puruSANAM tatsampAdakA dhanakanakakalatrAdayo yogyatayA khata evopatiSThante saMpadyante bhoginAM bhogA iti gopAlabAlAbalAdInAM suprsiddhmidm| apica // smitaM na lakSaNa vaco na koTibhina koTilaH savilAmamaucitam / For Private And Personal Use Only
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / avApyate 'nyairadayopagRhanaM na koTikoTayApi tadasti kAminAm // ataH kinna paryAptaM teSAM tasmAtkAma eva pradhAnaH puruSArthaH / ata evAbhihitam // kAmAkhyaH puruSArthA'yaM prAdhAnyenaiva gauyate / naurasaM kASThakalpaM hi dhikkAmavikalaM naram // tadetadAkarya ma jIvo harSaprakarSaNa vahRdayAdayutkalitaH prakAzamevaM brUyAt mAdhu mAdhuditaM bhaTTArakaiH bahoH kAlAdadya sundaraM yAkhyAnamArabdhaM yadyevaM dine dine kathayatha tato vayamakSaNikA api santo'vahitacittatayAkarNayAma iti / tadetaddharmagurubhiH khasAmarthana tasya jIvasya mukhamuddATitamityavagantavyam / evaM ca vadati tasmin jauve dharmagurUNAmidaM manasi vrttte| yaduta pazyanAho mahAmohavijaMbhitaM yadete tadupahatAH prANinaH prasaGgakathitayorapyarthakAmakathayo rajyante na punaryanato'pi kathyamAnAyAM dhrmkthaayaam| tathA hauhAsmAbhirarthakAmapratibaddhacetamA judraprANinAmabhiprAyo varNitaH / ayaM tu varAkastatreva sundaratAbuddhiM vidhatte / tathApyasya zravaNAbhimukhIkaraNena saphalo'smatparizramaH sarvathA maccintitapratibodhopAyabIjena mukto'Gkaro bhaviSyatyasya mArgAvatAra ityevaM khacetasyavadhArya tairbhidhiiyte| bhadra vayaM yathAvasthitavastusvarUpaprakAzanaM kurma eva nAlokaM jalpituM jAnaumaH / tato'sau pratyAyitacittatayA bayAdevametadbhagavannAstyatra sandehaH guravo'bhidadhyuH yadyevaM bhadra tatkimavadhAritaM bhavatArthakAmayormAhAtmyaM mo'bhidadhauta For Private And Personal Use Only
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / 101 bADhamavadhAritaM tato guravo vadeyuH saumyate catvAraH puruSArthAH kathayituM prakrAntAH tatraiva dvayoH svarUpamabhihitamadhunA hatauthasyAbhidhIyate tadapyekacittena bhavatAkarNanIyaM sa vadedeSa dattAvadhAno'smi kathayantu bhgvntH| tato guravo brUyuH / bho lokA dharma eva pradhAnaH puruSArtha ityanye mnynte| tathA hi| tulye jIvatve kimityeke puruSAH kulakramAgatadraviNopaciteSu gurutaracittAnandasandarbhadhAma niHzeSajagadabhyahiteSu kuleSupajAyante kimiti cAnye puruSA eva dhanagandhasambandhavikaleSu samastaduHkhabharabhAjaneSu sarvajananindanIyeSu kulesstpdynte| tathA kimityekajananaujanakatayA sahodarayoryamalayozca dvayoH puruSayoreSa vizeSo dRzyate yadutaikastayormadhye rUpeNa maunaketanAyate prazAntatayA munijanAyate baddhivibhavenAbhayakumArAyate gaMbhauratayA cauranorezvarAyate sthiratayA sumeruzikharAyate zauryaNa dhanaJjayAyate dhanena dhanadAyate dAnena karNAyate naurogatayA vajrazarIrAyate pramuditacittatayA mhrddhivibudhaayte| tatazcaivaM niHzeSaguNakalAkalApakalito'sau sakalajananayanamanonandano bhvti| dvitIyaH punarbobhatmadazarnatayA bhuvanamuddejayati duSTaceSTatayA mAtApitarAvapi santApayati mUrkha kharatayA pRthvauM vijayate tucchatayArkazAlmalaulamatizate capalatayA vAnaralaulAM viDambayati kAtaratayA mUSakakadambakamadharayati nirddhanatayA rorAkAramAbibharti kRpaNatayA DhakvajAtIyAnatilava yati mahArogabharAkrAntatayA viklavaM krandamAno jagato'pyAtmani kAruNyamutpAdayati dainyodegazokAyupahatacittatayA ghoramahAnarakAkAraM For Private And Personal Use Only
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / santApaM khaukuste tatazcainaM samastadoSabhAjanatayA lokaiH pApiSTho'dRSTo'yamiti nindyte| anyaca // dayoH puruSayoranupahatamatvabuddhipauruSaparAkramayoniHzeSavizeSestulyakazyorarthopArjanArthaM pravarttamAnayoH kimityeko yadyadArabhate kRrSi pAzupAlyaM vANijyaM rAjopasevAmanyadA tadarthaM karma ttttmphltaamupgcchti| itarasya punastadeva karma na kevalaM viphalaM saMpadyate kintahi pUrvapuruSopArjitamapi dhanalavaM vaiparItyApatyA pratyuta niHshessyti| anyaccedamapi cintanauyaM yaduta iyoreva puruSayonirUpacaritAH paJcaprakArAH zabdAdiviSayAH kvacidupanamante tatra tayorekaH prabalazaktiH pravarddhamAnaprItistAnanavaratamanubhavati / dvitIyasya punarakANDa eva kimiti kArpaNyarogAdikaM kAraNamutpadyate yena vAJchannapi tAneva bhoktuM na zaknotIti / na hyevaMvidhAnAM vizeSANAM jauveSu jAyamAnAnAM paridRSTaM kiJcitkAraNamupalakSyate na cAkAraNaM kiJcidbhavitumarhati yadi punarakAraNA evaMvidhA vizeSA bhaveyuH tataH sarvadA bhaveyuH yathAkAzaM na vA kadAcidbhaveyuryathAzazaviSANAdayo yatazcaite kvacidbhavanti kacinna bhavanti tasmAnnete niSkAraNA iti gamyate / atrAntare grahautArthaH sa jIvo brUyAt bhagavan kiM punareteSAmutpAdakaM kAraNaM tato dharmaguravo vadeyuH bhadrAkarNaya samastAnAmapi jIvagatAnAM sundaravizeSANAM dharma evAntaraGgaM kAraNaM bhvti| sa eva hi bhagavAnenaM jauvaM sukuleSatpAdayati niHzeSaguNamandiratAM nayati samastAnuSThAnAnyasya saphalayati upanatabhogA For Private And Personal Use Only
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / 103 nanavarataM bhojayati anyAMzca samastazabhavizeSAn saMpAdayati tathA sarveSAmapi jauvagatAnAmazobhanavizeSANAmadharma evAntaraGga kAraNaM sa eva hi duranto'muM jauvaM duSkUleSatpAdayati niHzeSadoSanivAsatAM prApayati sarvavyavasAyAnasya viphalayati upanatabhogopabhogavighnabhUtaM zaktivaikalyaM janayati aparAMzcAmanojJAnanantAn vizeSAnasya jauvasthAdhatte tasmAdyadalenaitAH samastasampadaH sa eva dharmaH pradhAnaH puruSArthaH arthakAmau hi vAJchatAmapi puruSANAM na dharmavyatirekeNa saMpadyate dharmavatAM punaratarkitau svata evopnmete| ato'rthakAmArthibhiH puruSaiH paramArthato dharma evopAdAtaM yuktAstasmAtma evaM pradhAna iti yadyapyananta jJAnadarzanavIryAnandAtmakajIvasvarUpAvasthAnalakSaNacaturtho'pi mokSarUpaH puruSArthI niHzeSaklezarAzivicchedarUpatayA khAbhAvikakhAdhaunAnandAtmakatayA ca pradhAna eva tathApi tasya dharmakAryatvAt tatprAdhAnyavarNanenApi paramArthabhUtaH satsampAdako dharma eva pradhAnaH puruSArtha iti darzitaM bhavati / tathA cAbhyadhAyi bhagavatA dhanado dhanArthinAM dharmaH kAmArthinAM sarvakAmado dharma evApavargasya paramparyeNa sAdhaka iti / nAtaH pradhAnataraM kinycidstiityucyte| dharmAkhyaH puruSArthA'yaM pradhAna iti gamyate / pApagrastaM pazostulyaM dhig dharmarahitaM naram // tadidamAkarNya ma jIvo'bhidadhauta bhagavantau tAvadarthakAmau mAkSAdupalabhyete yo'yaM punarbhagavadbhirdharmo varNitaH sa nAsmAbhiH kvcidRssttH| tato nidarzyatAmasya yatsvarUpamiti / tato dharmasturirAcacauta / bhadra mohAndhAH khalvenaM na pazyanti vivekinAM punaH For Private And Personal Use Only
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / pratyakSa eva dhrmH| tathA hi| sAmAnyena tAvaddharmasya vauSyeva rUpANi draSTavyAni bhavanti / tdythaa| kAraNaM svabhAvaH kAryaM ca / tatra madanuSThAnaM dharmasya kAraNaM tad dRzyata ev| svabhAvaH punaIividhaH maashrvo'naavshc| tatra sAzravo jauve zubhaparamANapacayarUpaH / anAzravastu pUrvopacitakarmaparamANu vilayamAvalakSaNaH / sa eSa dvividho'pi dharmasvabhAvo yogibhirdRzyate asmAdRzairapyanumAnena dRzyata eva / kArya punardharmasya yAvanto jIvagatAH sundaravizeSAste'pi pratiprANiprasiddhatayA parisphuTataraM dRzyanta eva / tadidaM kAraNasvabhAvakAryarUpatrayaM pazyatA dharmasya kiM na dRSTaM bhavatA yenocyate na dRSTo mayA dharma iti| yasmAdetadeva tRtIyaM dharmadhvaninAbhidhIyate kevalameSa vizeSo yaduta madanuSThAnaM kAraNe kAryopacArAddharma ityucyate / yathA tandulAn varSati parjanya iti| svabhAvastu yaH mAzravo nigaditaH sa puNyAnubandhipuNyarUpo vijnyeyH| yaH punaranAzravaH sa nirjarAtmako mantavyaH / sa eSa dvividho'pi svabhAvo nirupacaritaH sAcAddharma evAbhidhIyate / yattvamau jIvavartinaH samastA api sundara vizeSAste kArye kAraNopacArAddharmazabdena gauyante yathA mamedaM zarIraM purANaM karmati / tataH punareSa jIvo brUyAt bhagavanatra caye katamatpunaH puruSeNopAdeyaM bhavati / tato dharmagururabhidadhIta / bhadra madanuSThAnameva tasyaivetaradayasampAdakatvAt / ma brUyAt / kiM punastatmadanuSThAnam / tataH maddhamasUrayo'bhidadhauran / saumya mAdhudharmoM sahidharmazca / tasya punardividhasthApi mUlaM samyagdarzanam / tato'yaM jIvo vadet / For Private And Personal Use Only
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| 105 bhagavannupadiSTamAmaudetatsamyagdarzanaM prAgbhavatA kintu tadA mayA nAvadhAritaM tadadhunA kathayata kimasya svruupmiti| tataH majhepeNa prathamAvasthocitamasya purato dharmaguravaH samyagdarzanasvarUpaM varNayeyuH / yathA bhadra yo rAgadveSamokSAdirahito'nantajJAnadarzanavIryAnandAtmakaH mamastajagadanugrahapravaNa: makalaniSkalarUpaH paramAtmA ma eva paramArthato deva iti badhyA tasyopariyadbhakikaraNaM tathA tenaiva bhASitA ye jauvA jIvapuNyapApAzravasaMvaranirjarA bandhamokSAkhyA navapadArthAste avitathA eveti yA pratipattistathA tadupadiSTe jJAna * darzanacAritrAtmake mokSamArga ye pravartante mAdhavasta eva guravo vandanIyA iti yA buddhistatsamyagdarzanaM tatpunarjI ve vartamAnaM prazamasaMveganirvedAnukampAstikAbhivyaktilakSaNorbAhyasliGgokSyate tathA tadajIkRtya jIvena mattvaguNAdhika kligyamAnA vinatheSu maitraupramodakAruNyamAdhyasyAni samAcaraNoyAni bhavanti tathA sthiratA bhagavadAyatanasevA prAgamakuzalatA bhakiH pravacanaprabhAvanA ityete paJcabhAvAH samyagdarzanaM dopayanti / tathA zaGkAkAsAvicikitsAparapASaNDaprazaMsAmaMstavacaite tu tadevaM dUSayanti tadeSa makalakalyANAvaho darzanamohanauyakarmakSayopazamAdinAvirbhUtaH svalvAtmapariNAma eva vizuddhasamyagdarzanamabhidhIyate / evaJca kathayatA bhagavatA dharmasUriNA samyakpratyAyitamAnasamtadanubhAvAdeva vilaunakliSTakarmamalaH so 'yaM jIvaH samyagdarzanaM pratipadyeta / tatazcaitatsattIrthoda kamiva tattvaprItikaraM dharmagurubhirbalAgAlitamityavameyaM yatazca tatprati tatpratipattau mithyAtvaM yadaurNamAsIt tatvoNaM yatyunaranudorNa tadupazAntAvatyAM For Private And Personal Use Only
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / gataM kevalaM tadapi pradezAnubhavenAnubhUyate tadeva cAtra mahonmAdastasmAtma naSTaprAyo naikAnte nAdyApi naSTa iti boddhavyaM yatazca samyagdarzanalAbhe samastAnyapi bheSakarmANi tanutAM gacchanti tAnyeva ca gadabhUtAni / ato'yaM jauvastatprAptau saMjAtAnyagadatAnava ityuyte| yatazcarAcarajantusaMdhAtaduHkhadAhadalanatvAdatyantazItaH samyagdadarzanapariNAmo'yamatastatsampattAvayaM jIvo vigatadAhArtiH svasthamAnamo lakSata iti| yathA ca tena roreNa svasthaubhUtacetamA cintitaM yadutAyaM puruSo mamAtyantavatsalo mahAnubhAvastathApi mayA mohopahatena pUrvavaJcako'yaM hariSyatyanena prapaJcena mAmakaM bhojanamiti kaspitastato dhiGamAM dussttcintkm| tathA hi / yadyayaM hitodyatamatirna syAt tataH kimityaJjanaprayogeNa mama paTadRSTitA vihitavAn kimiti vA toyapAnena svasthatAM saMpAditavAn na cAyaM mattaH kathaJcidupakAramapekSate kiM tarhi mahAnubhAvataivaikAsya pravarttiketyuktaM tadetajjauvo'pi saMjAtasamyagdarzana: manAcAryagocaraM cintayatyeva / tathA hi| yathAvasthitArthadarzitayA tadAyaM jIvo vimuJcati raudratAM rahayati madAndhatAM parityajati kauTilpAtirekaM vijahAti gADhalobhiSTatAM zithillayati rAgaprakarSa na vidhane deSotkarSaH apacipati mhaamohdossm| tato'sya jIvasya pramodati mAnasaM vimalaubhavatyantarAtmA vivarddhate matipATavaM nivarttate dhanakanakakalacAdibhyaH paramArthabuddhiH saMjAyate jauvAditatvevabhiniveza: tanUbhavanti niHzeSadoSAH tato'yaM jIvo vijAnaute paraguNavizeSa lakSayati khakauyadoSabhAtamanusmarati prAcaunAmAtmAvasthAmavabudhyate tatkAla For Private And Personal Use Only
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / bhAvinaM guruvihitaprayatnamavagacchati tanmAhAtmyajanitAmAtmayogyatA tato yo jauvo mAdRzaH prAgatyantakliSTapariNamatayA dharmagurvAdiviSaye'pyanekakuvikalpakaraNaparo'bhUt sa tadA ladhavivekazcintayati yadutAho me pApiSThatA aho me mahAmohAndhatA aho me nirbhAgyatA aho me kArpaNyAtirekaH aho mamAvicArakatvaM yena mayAtyantatucchadhanaslavAdipratibaddhavAntaHkaraNena matA ya ete bhagavantaH sarvadA parahitakaraNaniratamatayo nirdoSasantoSapoSitavapuSo mokSamukhalakSaNAni dhanadhanArjanamavaNAntaHkaraNAstaSamuSTiniHmArasaMmAravistAradarzinaH svazaraurapaJjare'pi mamatvabuddhirahitA madIyadharmaguruprabhRtayaH mAdhavaH kiM te hariyanti mamAnena dharmakathAdiprapaJcena zaThatayA mAM vipratArya nUnamete dhanakanakAdikamiti prAganekazaH parikalpitAH / tato dhiG mAmadhamAdhamaduSTavikalpakamiti / yadi ghete bhagavanto mAM prati paramopakArakaraNaparAyaNa na syastataH kimiti sugatinagaragamanasambandhabandhuramavyabhicAriNaM mArgamAdezayantaH samyagjJAnadAnavyAjena mahAnarakavartanaupravRttacetovRttiM mAM nivArayanti sma kimiti vA viparyAsaparyAmitacetaso me samyagdarzanasampAdanadAreNa nijazemuththA niHzeSadoSamoSavizeSaM vizeSato vidadhati sm| na caite nispahatAtizayena samaloSTahATakAH parahitAcaraNavyamanitayA pravarttamAnAH kadAcidupakAryAtmakAmAt kdhitprtyupkaarmpekssnte| na caiteSAM paramopakArakAriNAM bhagavatAM mAdRzaH khajauvitavyayenApi pratyupakAraH kattuM pAryate prAstAM dhamadhAnAdineti / tAvadeSa jautastadA saMjAtasamyagbhAvaH pUrvavihita For Private And Personal Use Only
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 108 upamitibhavaprapaJcA kathA / khakoyaduzcaritAnusmaraNena pazcAttApamanubhavati sanmArgadAyinAM ca gurUNAmupari viparItamakAM virahayati tadAnenaitaduktaM bhavati / daye khalvamau kuvikalpA: prANino bhavanti / tadyathaike kuzAstrazravaNavAsanAjanitAH / yadutANDasamudbhUtametattribhuvanaM brahmAdikRtaM prakRtivikArAtmakaM kSaNavinazvaraM vijJAnamAtra zUnyarUpaM vA ityAdayaste hyAbhisaMskArikA ityucynte| tathAnye sukhamabhilaSanto duHkhaM dviSanto draviNAdiSu paramArthabuddhyavamAyino'ta eva tatsaMrakSaNapravaNacetamo'dRSTatattvamArgasthAsya jIvasya pravartante yaireSa jIvo'zakanauyAni zakate acintanIyAni cintayati prabhASitavyAni bhASate anAcaraNauyAni smaacrti| te tu kuvikalyAH sahajA ityabhidhIyante tatrAbhisaMskArikAH prathamasugurusaMparkaprabhAvAdeva kadAcinivarttarannete punaH sahajA yAvadeSa jauvo mithyAlopattabuddhistAvanna kthnycinivrtnte| yadi paramadhigamajasamyagdarzanameva prAdurbhutametAnivarttayatauti / yatpunarabhihitaM yaduta tasya dramakastha tasminnaJjanamaliladAyake puruSe sajAtavizraMbhasthApi mahopakAritAM cintayatastathApi tatrAtmauye kadanake yAtyantamULa mA gADhaM bhAvitatvAnna kathaJcinnivartata iti / tadetajnauve'pi yojanauyam / tathAhi / yadyapi kSayopazamagataM jJAnAvaraNaM darzanamohanauyaM ca mamutpanna mamyagjJAnaM samyagdarzanaM c| ataeva nivRttA bhavaprapaJcagocarA tattvabuddhiH saMjAto jauvAditattvAbhiniveza: grahItAH paramopakArakAritayA samyagjJAnadarzanadAyino bhagavantaH sddhrmgurvH| tathApyasya jIvasya yAvatte samudauNe kaSAyadvAdazakaM yAvacca prabalamadyApi For Private And Personal Use Only
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| 106 no kaSAyanavakaM tAvadanAdibhavAbhyAmavAsanApATavaparAyattatayA pravarttamAnAmeteSu dhanaviSayakalatrAdiSu kadannakalpeSu mULameSa jIvo na nivArayituM pArayati yato'sya jIvasya kuzAstrazravaNasaMskArajA mahANDamamudbhUtaM tribhuvanametadityAdayo mohavitarkAH prvrtnte| ye ca mahajA api dhanAdiSu paramArthadarzitayA tatsaMrakSaNagocarA azaGkanauyeSvapi gurvAdiSu zaGkAkAriNo mithyAdarzanodayaprabhavAH kadabhiprAyAH prAdurbhavanti te marumarIcikAvatracumbina va jalakallolamAlApratibhAmino mithyaajnyaanvishessaaH| tatpratyanaukArthIpasthApakena pramANAntareNa bAdhyamAnAH samyagdarzanotpattikAle nivtnte| yaH punareSa dhanaviSayAdiSu mUlikSaNo mohaH so'pUrvarUpo yato'yaM dimoha dUva tattvadhiyApi mArddhamavyAhata evAste / anena hi mohito'yaM jauvo jAnanapi sakalaM kuzAgralamajalalavataralaM na jAnaute / pazyannapi dhanaharaNasvajanamaraNAdikaM na pshytov| paTuprajo'pi jaDabuddhiriva cessttte| samastazAstrArthavizArado'pi mahAmUrkhacUDAmaNiriva vartate / tatazcAsya jIvasya pratibhAti mukkalacAritA rocate tasmai yatheSTaceSTA vibhetyayaM vrataniyamaniyantraNAyAH kimvanokena na zaknotyayaM jauvastadA kAkamAMsabhakSaNAdapi nivRttiM vidhAtumiti / evaM ca sthite yattaduktaM yaduta roraM mUrchAtirekeNa punaH punaH svabhojanabhAjane dRSTiM pAtayantamupalabhya sa dharmabodhakarAbhidhAno rasavatIpatistasyAbhiprAyamavagamya manAk saparuSamitthamabhihitavAn are dramaka durbuddhe keyaM bhavato viparautacAritA kimitIdaM paramAnaM kanyakayA prayatnenApi dIyamAnaM tvaM nAvabuddhyase For Private And Personal Use Only
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 110 upamitibhavaprayacA kathA / bhavantyanye'pi pApino rorAH kevalaM bhavatA madRzo'nyo nirbhAgyo nAstauti me vitarkaH / yastvamatra tucche kadannake pratibaddhacittaH sannamRtAsvAdametanmayA dApyamAnamapi paramAnaM na gtthaati| anyacca / yatastvamatra bhavane praviSTastathedaM dRSTvA manAgAlhAditaH paramezvareNa cAvalokitaH tena kAraNena bhavantaM pratyAdaro'smAkaM ye punarasmAtsadmano bahirvartante jantavo ye cedaM vilokyamAnaM modante ye ca rAjarAjena na nirIkSitAsteSAM vayaM na vArtAmapi pRcchAmo vayaM hi sevakadharmamanuvarttamAnAya eva kazcinmahAnRpatervallabhastacaiva vAlanyamAcarAmaH / zrayaM cAsmAkamavaSTaMbho'bhatkislAmUDhalakSyo'yaM rAjA na kadAcanApAtre matiM kurute yAvatA mo'pyasmadavaSTaMbho'dhunA bhavatA viparItacAriNA vitatha va sampAditaH / tadidamavagamya tyajedaM vaiparautyaM hitvedaM kadannaM grahANedaM paramAnnaM yanmahAtmyenete pagya sarvatra sadmani vartamAnA jantavo'mRtahaptA iva modanta iti etadapi samastamatra jIvavyatikare sugururAcaratyeva / tathAhi / yadAyaM janturAvirbhUtajJAnadarzano'pi karmaparatantratayA na stokamAtramapi viratiM pratipadyate tadAsu tathAbhUtaM viSayeSu gADhaM mUrchitacittatayAbhiramamANamupalabhya maddharmagurUNAM bhvtyevNvidho'bhisndhiH| yaduta keyamasyAtmavairitA kimityayaM ratnadIpaprAptanirbhAgyapuruSa davAnirghayaratnarAzisadRzAni prataniyamAcaraNAnyavadhaurya jaratkArazakalakalpeSu viSayeSu pratibandhaM vidhtte| tataste guravaH prAdurbhutapraNayakopA va taM pramAdaparaM jIvamitthamAcakSate / ayi jJAnadarzanavidUSaka keyaM bhavato'nAtmajatA kimiti pratikSaNamasmAnA For Private And Personal Use Only
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / rArathyamAnAn bhavAnna lakSayati dRSTA bahavo 'smAbhiranyepyakalyANabhAjanabhUtAH prANinaH kevalaM teSAmapi madhye pokharAyitaM bhavatA yatastvaM jAnannapi bhagavadvacanaM zraddadhAno'pi jauvAdipadArthamArthaM vidyamAne'pi mAdRze protsAhake lakSayannapaudRzasAmayyAH sudurlabhatAM bhAvayannapi saMsAradurantatAM parikalayannapi karmadAruNatAM buddayamAno'pi rogAdiraudratAM tathApi samastAnarthamArthapravartakeSu katipayadivasavartiSu tuSamuSTiniHmAreSu viSayeSu satataM rajyase na punarasmAbhiranarthagarttapAtinaM bhavantamavagamya dayayopadizyamAnAmenAM sakalaklezadoSavirekakAriNau~ bhAgavatauM samastapApaviratiM bhavAnavahelathApi vilokayati anyaccaitadapi na lakSitaM bhavatA yadarthameSo'smAkaM bhavantaM prati mahAnAdaraH tadAkarNya atrApi yatkAraNaM yatastvaM sajJAnadarzanayuktayA sarvajJazAsanAbhyantarabhUto vrttse| yatazca prathamAvasare'pi bhagavanmatamavalokya jAtaste pramodaH / taddarzanena ca lakSitAsmAbhistvayi bhavantau paramAtmAvalokanA tato vayaM bhagavadanugTahItoyamiti kRtvA tvopryaadrvntH| yujyate ca bhagavadanucarANAM tadabhimateSu pakSapAtaH kartum / ye tu jIvAH sarvajJazAsanamandiramadyApi nAvagAhante kathaJcitpraviSTA api tatra na taddarzanena hRSyanti ata eva ca paramAtmAvalokanAyA bahirbhUtA lakSyante tAMstathAbhUtAnanantAnapi jIvAn pazyantopi ca yadudAsInabhAvaM bhajAmahe nocitAste khalvAdarakaraNasya / ayaM ceyantaM kAlaM yaavdvssttNbho'smaakmaasiit| kilAmunopAyena yogyAH sanmArgAvataraNasyeti nizcIyate / te na kadAcana vyabhicaranti yAvatA bhavatA For Private And Personal Use Only
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 112 upamitibhavaprapaJcA kathA / 'yamanekasattveSu sunizcito'pyasmAbhirUpAyo viparautamAcaratA vyabhicArito vartate / tato bho durmate maivaM vidhehi kuruvAdhunApi yadahaM vacmi parityajedaM dauHzaulyaM vihAya durgatipurIvartanaukalpAmaviratimuraraukuru niIndAnandamandohadAyikAM sarvajJopajJAM jJAnadarzanayoH phalabhUtAM viratimitarathA paramArthato jJAnadarzane api niSphale sNptsyete| dUyaM hi bhAgavatau grahautA samyakpAlyamAnA sakalakalyANaparamparAM saMpAdayati / yadi vA tiSThantu tAvat pAralaukilakalyANAni kiM na pazyati bhavAnidAnaumevaite bhagavadukkaviratiratacittAH sumAdhavo yadanantAmRtaramahaptA va svasthAH madA mAnasenAvedayitAro viSayAbhilASajanitAnAM kAmavikalatayautmakyapriyavirahavedanAnAmanabhijJAtAro lobhamUlAnAM niSkaSAyatayA dhanArjanarakSaNanAzaduHkhAnAM vandanauyAstribhuvanasya saMmArasAgarAduttIrNamevAtmAnaM manyamAnAH madA modante / tadevaM bhUtaguNeyaM viratiH kimAtmavairitayA nAdauyate bhvteti| tadetaddharmaguruvacanamAkarNya yathAsau dramakastA sminpUruSe saMjAtAvizvAso'pi tathAvirbhUtanirNayo'pi yathAtyantahitakAro mamAyaM puruSa iti / tathApi tasya kadannasya tyAjanavacanena vihalIbhUto dainymaalmbyetthmbhihitvaan| yaduta yadetadgaditaM nAthaistatmamastamavitathaM pratibhAti me cetasi / kevalamekaM vacanaM vijJApayAmi tadAkarNayata yUyaM yadetanmAM bhojanaM tyAjayanti bhavantastatprANebhyo'pyabhauSTatamaM nAhametadvirahe kSaNamapi jauvAmi mahatA ca klezena mayedamupArjitaM kiM ca kAlAntare'pi nirvAhakaM mamaitadbhavadIyasya punarbhojanasya For Private And Personal Use Only
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / na jAne'haM svarUpaM kiM cAnena mmaikdinbhaavineti| tatkimaca bahunA jalpitena eSa me nizcayo naivedaM bhojanaM mokravyaM yadi vidyamAne'pyasminnAtmIyaM bhavadbhirbhojanaM dAtuM yuktaM tato dIyatAmitarathA vinaiva tena mariSyatIti / tathAyamapi jIvaH karmaparatantratayAvidyamAnacaraNapariNAmasmaddharmagurUNAmagrataH samastamapaudRzaM jalpatyeva pratyeva tadAsya guruSu vizrabhaH saJjAto jJAnadarzanalAbhena sNprtyyH| tathApi na nivartate dhanAdibhyo gADhamUrchA dharmaguravazvAri grAhayantastattyAgaM kArayanti / tato'sya jIvasya saMjAyate dainyaM tato'yaM brUte satyametatsarvaM yadAjJApayanti bhagavantaH / kintu zrUyatAM bhavanirekA madIyA vijJaptikA raddho'yamAtmA madIyo gADhaM dhanaviSayAdiSu na zakyate tebhyaH kathaJcinivarttayituM mriye'haM tyAge nUnameteSAm / mahatA ca klezana mayate samupArjitAstatkathamahametAnakANDa eva munycaami| kiM c| mAdRzAH pramAdino na yugmAbhirupadiSTAyA virate: svarUpamavabudhyante / kintarhi mAdRzAmidameva kAlAntare'pi dhanaviSayAdikaM cittAbhiratikAraNaM yubhadauyaM punaranuSThAnaM rAdhAvedhakalpaM kiM tena mAdRzAM bhagavatAmapyasthana evAyaM nirbandhaH / tthaahi| mahatApi prayatnena tattve ziSTe'pi paNDitaiH / prakRti yAnti bhUtAni prayAsasteSu niSphalaH // 1 // athaivamapi sthite bhagavatAmAyahaH tato dauyatAmeteSu dhanaviSayAdiSu vidyamAneSu yadi deyamAtmIyaM cAritramitarathA paryAptaM mmaaneneti| tatazcaivaM vadati satyasmin jove yathA tena rasavatI For Private And Personal Use Only
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 114 upamitibhavaprayaccA kathA / patinA taM dramakaM paramAtragrahaNaparAGmukhamavalokya cintitaM yaduta pazyatAho mohamAmarthaM yadeSa roraH sarvavyAdhikare'tra kadanake sakrabuddhirmAmakaM paramAnnamavadhaurayati nizcitaM ca prAgeva mayA yathA nAsya varAkasyAyaM doSaH kiM tarhi cittavaidhuryakAriNAM rogANAm / zrataH punarenaM zikSayAmi vizeSeNa varAkaM yadyayaM pratyAgatacittaH paramAnamidaM grahIyAt tato'sya mahAnupakAraH saMpadye teti| tathA saddharmaguravo'pi cintayanti yadutApUrvarUpo'yamasya jIvasyAho mahAmohaH yadAyamanantaduHkhahetau rAgAdibhAvarogavRddhikare'smiviSayadhanAdike viniviSTabuddhirjAnanapi bhagavadacanamajAnAna va zraddadhAno'pi jIvAditattvamazraddadhAna va na mayopadizyamAnAM niHzeSaklezavicchedakArikA virtimurriikurute| yadi vA nAsyAyaM tapakhino doSaH kintarhi krmnnmiti| tAnyevenaM jIvaM visaMsthulayanti / ato nAsmAbhiretatpratibodhanapravRttarasthAvidheyatAmupalabhya nirvedaH kAryaH / tathAhi / anekazaH kRtA kuryAddezanA jIvayogyatAm / yathA svasthAnamAdhatte zilAyAmapi mRTvaTaH // 1 // yaH saMmAragataM jantuM bodhayejjinadezite / dharme hitakarastasmAnAnyo jagati vidyate // 2 // viratiH paramo dharmaH mA cenmatto'sya jAyate / tataH prayatnasAphalyaM kiM na labdhaM mayA bhavet // 3 // For Private And Personal Use Only
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| mahAntamarthamAzritya yo vidhatte parizramam / tamiddhau tasya toSaH syAdamiddhau vauraceSTitam // 4 // tasmAtsarvaprayatnena punaH pratyAyya pezastaiH / vacanaidhiyAmyenaM guruzcitte'vadhArayet // 5 // tato yathA tena sUpakAreNa tasmai bhikSAcarAya nivedatAH punarvizeSataH kadannadoSA upapAditA tasya yukritastyAjyarUpatA dUSitaM kAlAntare tadabhipretaM tasya nirvAhakatvaM prazaMmitamAtmaurya paramAnaM prakaTitaM tasya sarvadA dAnaM samutpAdito mahAprabhAvAcanamaliladAyakatvanidarzanenAtmavizrabhAtireko 'bhihitazcAsau dramakaH kiM banAnena muJcedaM svabhojanaM grahANedamamRtakalpaM madIyamantramiti / tathA maddharmasUrayo'pi sarvaM kurvanti / tathAhi / te'pi jIvAya nivedayanti dhanaviSayakalavAde rAgAdihetutAM dIpayanti karmasaJcayakAraNatAM prakAzayanti durantAnantasaMsAranimittatAM vadanti ca yathA bhadra yata eva klegenApAya'nte khalvete dhanaviSayAdayaH klezana cAnubhUyante punazcAgAminaH klezasya kAraNabhAvaM bhajante / ata evete parityAgamarhanti / anyaca / bhadra tavApyete mohaviparyAmitacetasi sundarabuddhiM janayanti yadi punasvaM cAritraramamAkhAdayasi tato'smAbhiranuka eva naitebhyo manAgapi spRhase ko hi makarNako'mRtaM vihAya viSamabhistaSati yatpunarammadIyopadezasaMpAdyasya cAricapariNAmasya kAdAcitkatvenAnirvAhakatvaM dhanaviSayakalacAdestu prakRtibhAvagamanena sadA bhAvitayA ca nirvAha For Private And Personal Use Only
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprayaJcA kathA / katvaM manyase tadapi mA maMsthAH yato dhanAdayo'pi dharmarahitAnAM na makalakAlabhAvino bhavanti bhavanto'pi na prekSApUrvakAriNA nirvAhakatayAjI kartavyA na hi samastarogaprakopanaheturapathyAnna sakalakAlabhAvukamapi nirvAhakamityucyate marvAnarthamArthapravattakAzcaite dhanAdayaH tasmAnnaiteSu sundarA nirvAhakatvabuddhiH na ceyaM prakatijIvasya yato'nanta jJAnadarzanavauryAnandarUpo'yaM jIvaH / ayaM tu dhanaviSayAdiSu pratibandho'sya jIvasya karmamalajanito vibhrama iti tattvavedino mnynte| ata eva cAritrapariNAmo'pi tAvatkAdAcitko yAvajjIvavaurya nollamati tadullAse punaH sa eva nirbAhako bhavitumarhatItyato viduSA tatraiva yatno vidheyaH / tabalenaiva mahApuruSA apahastayanti parauSahopasargAn avadhIrayanti dhanAdikaM nirdalayanti rAgAdigaNaM unmalayanti karmajAlaM taranti saMsArasAgaraM tiSThanti matatAnande'nantakAlaM shivdhaamnauti| kiM ca / matsaMpAditena jJAnena kiM na janitastavAjJAnatamovilayaH kiM vA darzanena nApAsto viparyAsavetAlo yena madacane'pyavizrabdhabuddhiriva vikalpa kuruSe tasmAdbhadra vimucyedaM bhavavarddhanaM dhanAdikamaGgokuru mama dayayopanautametaccAritraM yena saMpadyate te niHzeSaklezarAzivicchedaH prApnoSi ca zAzvataM sthaanmiti| tato yathA mahAprayatnenApi bruvANe tasmin rasavatopatAvitareNAbhihitaM yaduta na mayedaM khabhojanaM moktavyaM yadyatra satyeva dIyate tato dIyatAmAtmabhojanamiti / tathAyamapi jIvaH saddharmagurubhirevaM bhUyo bhUyo'bhidhIyamAno'pi galiriva balauvardaH pAdaprasArikAmavalambyetthamAcacauta / For Private And Personal Use Only
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| bhagavannAhaM dhanaviSayAdikaM kathaJcana mok pArayAmi yadyatra vidyamAne'pi bhavati kiJciccAritraM tanme diiytaamiti| tato yathA vijJAya tasya rorasyAgrahavizeSaM sa sUrizcintayati sma nAsyedAnImanyaH zikSaNopAyo'sti tato'smin satyeva dIyatAM pazcAjJAtamadIyAnaguNaH svayamevaitatkadannameSa vihaasyti| evaM ca vicintya dApitaM tattena bhuknamitareNa tadupayogena zAntA bubhukSA tanUbhUtA rogAH pravarddhitamaJjanasaslikSajanitAdadhikataraM sukhaM jAto manaHprasAdaH prAdurbhutA tadAyake tatra puruSe bhaktiH abhihitazcAsau tena yathA bhavAneva me nAtho yenAhaM bhAgyavikalo'pyevamanukampita iti / tathA dharmaguravo'pyevaM baddhavAgrahatvenAmuJcati dhanaviSayAdikamatra jauve parikalayanti na zakyate tAvadayamidAnauM sarvaviratiM grAhayituM tadevaM sthite dezaviratistAvadasmai dauyatAM tatpAlanenopalabdhaguNavizeSaH svayameva sarvasaGgaparityAgaM kariSyatItyAkalayya tathaiva kurvanti tadanenaitaduktaM bhvti| ayamatra kramaH prarUpya prathamaM prayatnataH sarvaviratiM tataH sarvathA tatkaraNaparAGmukhamupalabhya jIvaM dezaviratiH prarUpaNIyA deyA vA prathamaM punardezaviratiprarUpaNe kriyamANe tasyAmeva pratibandha vidadhyAdayaM jIvaH mAdhozca sUtmaprANAtipAtAdAvanumatiH syAditi tatastasyA dezavirateH pAlanaM paramAnalezabhakSaNatulyaM vijJeyaM tadupayogenaivAsya jIvasya prazAmyati manAga viSayAkAGkSAlakSaNA bubhukSA tanUbhavanti rAgAdayo bhAvarogAH pravarddhate jJAnadarzanasaMpAditAt samargalataraM svAbhAvikakhAsyarUpaM prazamasukhaM saMjAyate For Private And Personal Use Only
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / sadbhAvanayA manaHprasAdaH prAdurbhavati taddAyakeSu guruSu paramopakAriNo mamaita iti bhAvayato bhaktiH abhidhatte ca tAneSa jauvastadAnaum / yaduta yUyameva me nAthA yerahamevaM durdArukalpatayA gADhamakarmaNyo'pi svasAmarthana karmaNyatAM prApya guNabhAjanatAM nauta iti / tatastadanantaraM yathA tena sUdena taM vanaupakamupavezya madhuravacanastasya manaHpralhAdayatA varNitA mahArAjaguNA darzitazcAtmano'pi natyabhAvaH grAhitaH mo'pi vizeSatastadanucaratvaM samutpAditaM tasya mahAnRpatereva vizeSaguNeSu kutUhalaM kathitastatparijJAnahetuLadhitanubhAvaH prakAzitaM tasyApi kAraNaM bheSajatrayaM mamAdiSTaH pratikSaNaM tasya paribhogaH daupitaM tatparibhogabalena mahAnarendrArAdhanaM pratipAditaM mahAnarendrArAdhakAnAM tatmamAnameva mahArAjyamiti / sathA dharmaguravo'pi jJAnadarzanasaMpanna pratipannadezaviratimapyenaM jIvamupalabhya viziSTatarasthairyasampAdanArthaM samastametadAcarantyeva / / tthaahi| te taM pratyevaM brUyuH yathA bhaTra yaduktaM bhavatA yaduta yUyameva me nAthA iti yuktametadbhavAdRzAM kintu mAdhAraNaM naivaM vaktavyaM yato bhavato'smAkaM ca paramAtmA sarvajJa eva bhagavAn paramo nAthaH sa eva hi carAcarasyAsya tribhuvanasya pAlakatayA nAtho bhavitumarhati vizeSataH punarya tatpraNote'tra jJAnadarzanacAritrapradhAne darzane vartante jantavasteSAmamau nAthaH / asyaiva kiGkarabhAvaM pratipadya mahAtmAnaH kevalarAjyAmAdanena bhuvanamappAtmakiGkaraM kurvanti / ye punaH pApiSThAH prANinaste'sya bhagavato nAmApi na jAnate / bhAvibhadrA eva sattvAH For Private And Personal Use Only
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / 116 svakarmavivareNAsya darzanamAsAdayanti / yatazca tvametAvatauM koTimadhyArUDho'tastvayA pratipanna eva bhAvato bhagavAn / kevalaM tAratamyabhedena maGkhyAtItAni tasya pratipattisthAnAni tena vizeSapratipattinimittameSo'smAkaM yatnaH yataH sAmAnyena jAnate'pyenaM bhagavantaM jantavaH / sugurusampradAyamanteraNa na vizeSato jAnate tadevaM te guravastasya jIvasya purato bhagavadguNAn varNayanti tathAtmAnamapi tatkiGkaraM darzayanti taM ca jIvaM vizeSato bhagavantaM nAthatayA grAhayanti bhagavadvizeSaguNeSu tasya kautukamutpAdayanti tajjJAnopAyabhUtaM rAgAdibhavarogatAnavaM kathayanti tasyApi kAraNaM jJAnadarzanacAritrarUpacayaM dIpayanti tasya ca pratikSaNamAsevanamupadizanti tadAsevanena bhagavadArAdhanaM nivedayanti bhagavadArAdhanena paramapadaprAptiM mahArAjyAvAptikalpAM pratipAdayanti / evamapi kathayati hitakAriNi gTahautaguNasthiratAvidhAyini bhagavati dharmasUrau yathA'sau vanaupakaH sUpakAravacanamavagamyAtmIyAkUtavazenetyamabhihitavAn / yathA nAthAH kimbaddhanokena na zaknomyahaM kathaJcanedaM kadavaM momiti / tathAyamapi jIvazcAritramohanauyena karmaNa vivhalI bhUtabuddhirevaM cintayat / aye yadevaM mahatA prabandhena punaH punareteM bhagavanto mama dharmadezanAM kurvanti tannUnaM mAM dhanaviSayakalatrAdikametadete tyAjayanti na cAhaM tyaktuM zaknomi tatkathayAmyeSAM sadbhAvaM yena niSkAraNaM bhUyo bhUyo bhagavantaHskhagalatAluzoSamete vidadhate tatastathaiva sa jIva: svAbhiprAyaM gurubhyaH kathayediti / tato yathA tena ramavatopatinA cintitaM na mayAyaM syabhojanatyAgaM kAritaH For Private And Personal Use Only
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kthaa| kintIdaM bheSajatrayamAsevaskhetyuktastatkimevameSa bhASate / aye khAbhiprAyaviDAmbito'yaM jAnaute madIyAnatyAjananimittametat samastaM vaagaaddmbrmiti| tato vihasya tenoktaM bhadra nirAkulo bhava nAdhunA bhavantaM kiJcittyAjayAmi tavaiva pathyametattvajanamitikRtvA vayaM brUmo yadi punarbhavate rocate tato'trArtha ataH prabhRti vRSNaumAziSyAmahe yatyunaretadanantarameva tava purato'smAbhirmahArAjaguNavarNanAdikaM vihitaM karttavyatayA ca tava kiJcitsamAdiSTaM tattvayA kiM kiJcidavadhAritaM vA na veti / tathA dharmaguravo'pi sarvamidaM cintayanti vadanti ca tacca spaSTataramiti svavudhyaiva yojanauyaM tato yathA'sau vanaupako'vAdIt yathA nAtha na mayA kiMJcidatra bhavatkathitamupalakSitaM tathApi tAvakaiH komalAlApairulamito manAga manasi pramodaH niveditazca tena vanaupakena nAdhunA kiJcittyAjayAmaudaM bhavantaM bhojanamiti sUdavacanazravaNanaSTabhayAkUtena matA svacetaso vaidhuryakAraNabhUtastasya sUdasya samakSamAditaH prabhRti samasto'pyAtmavRttAntaH abhihitazcAsau sUpakAro yadutaivaM sthite yanmayA vidheyaM tadAjJApayantu nAthA yenAdhunAvadhArayAmauti / tathAtrApi viditatacittA yadA dharmaguravo vadanti / yaduta na vayaM bhavantamazaknuvantaM sarvasaGgatyAgaM kArayAmaH kevalaM yadidaM bhavataH sthirIkaraNArtha maneko bhagavadgaNavarNanAdikaM vayaM kurmaH / yacca samyagdarzanajJAnAdezacAritrANAmaGgokatAnAmeva bhavatA maattymnupaalnaadikmupdishaamH| tadatra bhavAn kiJcidavadhArayati vA na veti| tadA vadatyevaM jauvo bhagavannAhaM samyakkiJcidavadhArayAmi / tathApi yaumAkoNa For Private And Personal Use Only
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| 121 pezalavacanairmo ditacitto yadA yadA kathayanti bhagavantastadA tadA zUnyahRdayo'pi visphAritekSaNa: kila badhyamAna vetyAkarNayastiSThAmi kutaH punarmAdRzAM viziSTatattvAbhinivezo yato'haM mahatApi prayatnena tattvamArga vyAcakSANeSu bhagavatma supta va matta vonmatta duva manmUrchanaja va zokApanna va mUrchita va sarvathA zUnyahRdayo na kiJcilakSayAmi yacca me cetaso vaisaMsthalyakAraNaM tadAkarNayantu bhagavantaH / tataH maMjAtapazcAttApo'yaM jIvo gurusamadaM gaIte khaduzcaritAni jugupmate svaduSTabhASitAni prakaTayati pUrvakAlabhAvinaH mamastAnapi kuvikanyAn nivedayatyAditaH prabhRti niHshessmaatmvRttaantmiti| vadati ca jAnAmyahaM bhagavanto mama hitakaraNAlAlamAH mantI bahumo nindanti viSayAdikaM varNayanti maGgatyAgaM prazaMsanti tatrasthAnAM prazAmasukhAtirekaM zlAghante tatkAryabhUtaM paramapadaM tathApi karmaparatantratayAhaM bhavitabahumAhiSadadhivRntAkasaMghAta va nidrAM pItAmantapUtatIvraviSa va vivhalatAM dhanaviSayAdiSvanAdibhavAbhyAmavazena bhavantauM mUchoM na kathaJcinnivArayituM paaryaami| tayA ca vihalIbhUtacetamo me bhagavatAM sambandhinau dharmadezanA mahAniTrAvaSTabdhahRdayasyeva puruSasya pratibodhakanaroccAritAM zabdaparaMparAM samAkarNayato'pi gADhasuddhegakAriNIva pratibhAsate / atha ca / tasyA mAdhuryaM gAmbhIryamudAratAM pariNAmasundaratAM ca paryAlocayataH punarantarAntarA cittAlAdo'pi sNpdyte| etadapi pUrvoktaM yad bhagavadbhirabhyadhAyi yaduta nAzaknuvantaM bhavantaM vayaM maGgatyAgaM kArayAma iti / tato mayA naSTabhayavaidhuryeNa bhagavatAM purataH kathayituM 16 For Private And Personal Use Only
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 121 upamitibhavaprapaJcA kathA / zakitamitarathA yadA yadA bhagavanto dezanAyAM pravarttante sma tadA tadA mama cetaSi vikalpaH prAdurabhUt / zraye svayaM nispRhAstAvadete kevalaM mAM dhanaviSayAdikaM tyAjayanti na cAhaM hAtuM zaknomi nadeSa vyarthakaH prayAso'mauSAmityevaM cintayannapi bhayAtirekAna khAkUtamapi prakaTathitaM pAritavAniti / tadevaM sthite yanmayA vidheyamevaMvidhazakkinA tatra bhagavantaH prmaannmiti| tato yathAsau paurogavastasmai vanaupakAya punaH prapaJcato nivedya prAcInamazeSamarthaM tataH khakauyabheSajatrayasya yogyAyogyavibhAgaM pUrva mhaanrendrsNprdaayitmaaccce| taM covAca yathA bhadra sAdhyasvamato mahAyanamantareNa na rogopanamaste dRzyate tasmAdacaiva rAjamandire prayato bhUtvA dhyAyananavaratamenaM samastagadoddasanavamavIryAtizayaM mahArAjendraM bheSajatrayopabhogaM cAharnizaM kurvANastiSTha / iyaM ca taddayA tava paricArikA tataH pratipatraM samastaM tena sthitaH kiyantamapi kAlaM vidhAyaikadeze tadbhitAbhAjanamanArataM tadeva pAlayaniti tadidama yojanIyam / yadAyaM jIva: prAgutanyAyena nivedya svAbhiprAyaM gurubhyaH punarUpadeze yAcate tadA te tadanukampayA pUrvAkiM punarapi samastaM pratipAdya pazcAttasya vyutpAdanArthaM yenAyaM kAlAntareNApi na vyabhicaratauti dharmasAmayyAH sudurlabhatAM darzayanto rAgAdaunAM ca bhAvarogANAmatiprabalatAM khyApayantaH svAtantrAparijihaurSayA cAtmanaH sAMjasamityamAcakSate yathA bhadra yAdRzI mAmayo bhavataH saMpannA nAdhanyAnAmaudRzau kathaJcana saMpadyate na hi vayamapAtre prayAsa kurmI yato bhAgavatIyamAjJA yogyebhya eva For Private And Personal Use Only
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavaa| prathamaH prstaavH| 123 jauvebhyo jJAnadarzanacAricANi deyAni nAyogyebhyaH ayogyadattAni hitAni na svArthamaMsAdhakAni saMjAyante pratyuta vaiparautyApattyAnarthasantatiM vrddhynti| tathA cokam / dharmAnuSThAnavaitathyAtpratyapAyo mahAn bhavet / rau duHkhaughajanako duHprayukAdivauSadhAt // 1 // jAtaM cAsmAbhirbhagavadAdiSTaM mugurupAramparyAt jAtaM bhagavatprasAdAdeva taducitAnucitAnAM jIvAnAM lakSaNaM etAnyeva hi jJAnadarzanapAricANi bhagavatA teSAM jIvAnAM saGgrahaparicchedakArakANi pratipAditAni tatra yeSAmAdyAvasthAyAmapi kathyamAnAni tAni prauti janayanti tatsevinazcAnye pratibhAsante ye ca sukhenaiva tAni pratipadyanne yeSAM mevyamAnAni ca drAgeva vizeSaM darzayanti te laghukarmANa: pratyAmantramokSAH sudAruvadrUpanirmANastha teSAM yogyAstathA bhAvarogocchedaM prati susAdhyAste vijnyeyaaH| yeSAM punarAdhAvasare pratipadyamAnAni tAni na pratibhAnti tadanuSThAnaparAyaNAMzcAnyAn ce'vadhIrayanti mahuruvihitamahAprayatnena ca ye pratibudhyante / tathA mevyamAnAni tAni yeSAM kAlakSepeNa vizeSaM darzayanti punaH punaraticArakAnizcayena te gurukarmANo yavahitamokSA madhyamadAruvadrpanirmANasya sadguruparigaulanayA te yogyatAM pratipadyante / tathA bhAvarogopazama prati te kacchramAthA mantavyAH / yebhyaH punaretAni nivedyamAnAni na kathaJcana rocante prayatnazatairapi saMpAcamAnAni yeSu na kramante tadupadeSTAramapi pratyuta ye diSanti te For Private And Personal Use Only
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 124 upamitibhavaprapaJcA kthaa| mahApApA abhavyA zrata evaikAntena teSAmayogyAH / tathA bhAva vyAdhinibarhaNaM pratyasAdhyAste'vagantavyA iti / tadidaM saumya yad bhagavatpAdaprasAdenAsmAbhilakSaNamavadhAritamanena lakSaNena yathA tvamAtmakharUpaM kathayasi yathA ca vayaM bhavatvarUpaM lakSayAmaH tathA tvaM parizIlanAgamyaH kRcchrasAdhye varttase evaM ca sthite na bhavato mahAprayatnavyatirekeNa rAgAdirogopazamamupalabhAmahe tasmAdatma yadyadyApi na bhavataH sarvamaGgatyAgazaktirvidyate tato'tra vitate bhAgavate pravacane kRtvA bhAvato'vicalamavasthAnaM vihAyAzeSakAGkSAvizeSAn bhagavantamevAcinyavIryAtizayaparipUrNatayA niHzeSadoSazoSaNamahiSNumanavarataM cetasi gADhabhaktyA vyavasthApayan dezavirata evAvatiSThakha kevalamanavaratametadeva jJAnadarzanacAritrarUpacayamuttarottarakrameNa viziSTaM viziSTataraM viziSTatamaM bhavatA yatnenAsevanIyamevamAcaratastena bhaviSyati rAgAdirogopazamo nAnyatheti / yA yamaudRzau madupadezadAne pravarttamAnAnAM bhagavatAM saddharmagurUNAmasya jauvasthopari dayA sevAasya paramArthataH paripAlanakSamA paricArikA vijnyeyaa| tato'yaM jauvaH pratipadyate tadAnauM tahuruvacanaM karoti yAvannauvaM mayaitadevaM karttavyamiti nizcayaM tiSThati dezavirataH kiyantamapi kAlamatra bhagavanmatamandire pAlayati dhanaviSayakuTumbAdyAdhArabhUtaM bhikSApAtrakalpaM jIvitavyaM tsminnvsre| evaM ca tiSThatastasya yo vRttAntaH mo'dhunA prtipaadyte| tatra yadukram / yaduta mA taddayA dadAti tasmai tatritayamaharnizaM kevalaM tatra kadanne mUrchitasya vanaupakasya ma tasminbAdara iti| tadihApi tulyamevA For Private And Personal Use Only
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| 125 vameyam / tathA hi| guroH sambandhinau dayA sampAdayatyevAsya jIvasyAnArataM vizeSato jnyaanaadauni| tathApi karmaparatantratayA dhanAdiSu mUrchitacitto'yaM na tAni samyag bahu manyate / anyacca / yathAsau kathAnakoko mohavazena tat kubhojanaM bhUri bhute taddayAdattaM punaH paramAnamupadaMzakalyaM klpyti| tathAyamapi jIvo mahAmohAbhAtamAnamo dhanopArjanaviSayopabhogAdiSu gADhamAdrIyate gurudayayopanautaM tu brataniyamAdikamanAdareNAntarAntarA sevate vA na vaa| yathAsau taddayoparodhena tadaJjanaM kvacideva netrayornidhatte tathAyamapi jIvaH sadgurubhiranukampayA preryamANo'pi yadi paraM tadanurodhenaiva pravarttate tathA jJAnamabhyasthati tadapi kvacideva na sarvadA yathA cAsau tattauAdakaM pAtuM tavacanenaiva pravarttate tathAyamapi jauvaH pramAdaparAyattatayAnukampAparagurucodanayaiva samyagdarzanamuttarottaravizeSairuddIpayati na khotsaaheneti| yattu vizeSeNa punarabhihitaM yathA ma vanaupakaH saMbhrameNa taddayayA bhUri vitIrNaM tatparamAnaM stokaM bhuktA zeSamanAdareNa svabhAjane vidhatte tatsAnidhyena tatkadanamabhivarddhate tatastabhakSayato'pi divAnizaM na niSThAM yAti tato'sau tasyati na ca jAnaute kasyedaM mAhAtmyaM kevalaM taca gTaddhAtmA bheSajatrayasya paribhogaM zithilayan kAlaM nyti| tathA cApathyabhojinastasya te rogA nocchidyante kevalaM yadantarAntarA taddayoparodhena tatparamAnAdikamasau manAga prAzayati tAvanmAtreNa te rogA yApyAvasthAM gatAstiSThanti yadA punaranAtmajatayA bhRzatara For Private And Personal Use Only
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 126 upamitibhavaprapaJcA kthaa| mapathyaM sevate tadA te rogAH kvacidAtmIyaM vikAraM darzayantaH zUladAhamUrchArocakAdauni janayanti tatastairamau bAdhyata iti / tadatrApi jauve samAnamavaboddhavyam / __ tathA hi| yathA kacidavasare cAturmAsakAdau dayAparautacittA guravo'sya jIvasya purato viziSTataraviratiyAhaNArthamaNavatavidhi visphArayanti tadApyayaM jIvaH prabalacAritrAvaraNatayA mandavau-- lAmastotrasaMvegena kAnicideva vratAni gTalAti tadidaM bahordattasya stokbhkssnnmbhidhiiyte| kAnicitpunavratAni dayAparautagurUparodhena manaso'nabhipretAnyavyaGgIkaroti mo'yaM zeSasya bhojane nikSepo draSTavyaH / taca batAGgIkaraNaM mandasaMvegenApi kriyamANamanuSaGgata eva viSayadhanAdaunyatra bhave bhavAntare vAbhivarddhayati tadidaM paramAnamannidhAnenetarasthAbhivarddhanamabhihitam / te ca tatprabhAvasaMpannA viSayAdayo dRDhakAraNatayAnavarataM bhunAnasthApyasya jIvasya na niSThAM prtipdynte| tato'yaM jauvaH suranarabhaveSu vartamAnastAM tathAbhUtAmAtmavibhUtimupalabhya hrssmubhti| na cAyaM varAko lakSyati yathaite dhanaviSayAdayo dharmamAhAtmyena mamopanamante tatkimatra harSaNa sa eva bhagavAn dharmaH kattuM yukta iti tato'yamalakSitamabhAvasteSu viSayAdiSu pratibaddhacitto jJAnadarzanadezacAricANi shithilyti| kevalaM jAnanapyajAnAna va mohadoSeNa nirarthakaM kAlamativAhayati / evaM cAsya vartamAnasya draviNadiSu pratibaddhamAnamasya dharmAnuSThAne mandAdarasya bhUyasApi kAlena rAgAdayo bhAvarogA naiva saMvidyante kiM tu tAvatApi sadanuSThAnena gurUparodhato For Private And Personal Use Only
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| 127 mandamavegatayApi vidhIyamAnenaitAvAn guNa: saMpadyate / yaduta te bhAvarogA yApyatAM nauyanta iti / ya - - - rayaM bIvo'nAtmajJatayA gADhataraM viSayadhanAdiSu graddhiM vidhatte tatazcAdane bhUriparigrahaM samArabhate mahAjAlakalpa vANijyaM samAcarati kRSyAdikaM vidhApayati tathAvidhAnanyAMzca madAraMbhAn tadA te rAgAdayo bhAvarogAH prabalamahakArikAraNakalApamAsAdya nAnAkArAn vikArAn darzayanyeva nAnAdaravihitamanuSThAnamAtra tatra cANam / tatathAyaM jIvaH kvacityauDayate kANDazUlakalpayA dhanavyayacintayA kvaciddandahyate parejhaMdAIna kvacinmumUrSuriva mUminubhavati sarvakhaharaNena kacidAdhyate kAmajvarasantApena kacicchAdimiva kAryate balAduttamarporTahItadhananiryAtanAM kvacijjAdyamiva saMpadyate jAnato'pyasyaivaMvidhA pravRttiriti pravAdena cokamadhye mUrkhatvaM kacittAmyati hatpArzvavedanAtulyayA iSTaviyogAniSTasamprayogAdipauDayA kacitprabhavati pramattasya punarapi mithyAtvonmAdamantApaH kvacidbhavati madanuSThAnalakSaNe pathye bhRzataramarocakaH tadevamevaMvidhairvikArastAvatoM koTimadhyArUDho'pi khalveSa jIvo'pathyasevanAsako bAdhyata iti / tatastadanantaraM yadavAci yaduta sa vanopakastathA vikArairupahato dRSTastaddayayA tato'pathyabhojitAmadhikRtyopalabdhastayA tenonaM nAhamabhilASAtirekeNa khayametatparihartumutmahe tato'muto'pathyasevanAdvAraNayo'haM bhavatyA pratipanna tathA tatastadvacanakaraNena jAtastasya manAga vizeSaH kevalaM mA yadA'bhyarNa tadaivAmau tadapathyaM pariharati nAnyadA sA cAnekasattvapratijAgaraNAkuleti na sarvadA tatmannidhau For Private And Personal Use Only
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 128 upamitibhavaprapaJcA kathA / bhavati / tato'sau mutkalo'pathyamAsevamAnaH punarapi vikAraiH paudyata eva / tadetadapyatra jIvavyatikare madRzaM varttate kevalaM guroryA jauvasyopari dayA maiva prAdhAnyAtpArthakyena kauM vivakSitA / tatazcAyaM paramArthaste guravo dayAparautacittAH pramAdinamenaM jauvamupalabhyAnekapauDAparyAkulatayA krandantamevamupAlabhante yathA bhoH kathitamevedaM prAgeva bhavato na durlabhAH khalu viSayAsaknacittairmanaH sntaapaaH| na dUravarttinyo dhanArjanarakSaNapravaNAnAM nAnA vyApadaH / tathApi bhavatastatraiva gADhataraM prtibndhH| yatpunaretadazeSaklezarAzimahA'jIrNavirekakAritayA paramasvAsthakAraNaM jJAnadarzanacAricatrayaM tadanAdareNAvalokayasi tvaM tadatra kiM kurmI vayaM yadi kiJcid bamastato bhavAnAkulaubhavati tato dRSTavRttAntA vayaM bhavantamanekopaTravairupadryamAnaM pazyanto'pi hRSNaumAmmeha na punarAkulatAbhayAbhavantamamArga prasthitamapi vArayAmaH / zrAdaravatAmeva puMsAM viruddhakarmANi pariharatAM jJAnadarzanadezacAritrANyanutiSThatAM tAni vikAranivAraNayAlaM nAnAdaravatAm / yadA cAsmAkaM pazyatAmapi vaM rAgAdirogairabhibhUyase tadA bhavadgurava iti kRtvA vayamapyupAlaMbhabhAjanaM loke bhaviSyAma iti / mo'yaM taddayAvihitastadupAlaMbha ityucyte| tato'yaM jauvo gurUnabhidadhIta bhagavannanAdibhavAbhyastatayA mAM mohayanti me hRSNAlaulyAdayo bhAvAH tatastadazago'haM na sadAraMbhaparigrahaM jAnanapi taddoSavipAkaM moknu shknomi| tato bhagavadbhirnAhamupekSaNIyo nivAraNIyo yatnato'satpravRttiM kurvANa: kadAcidbhavanmAhAtmyenaiva me stokastokAM For Private And Personal Use Only
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| doSaviratiM kurvataH pariNativizeSeNa sarvadoSatyAge'pi sakriH saMpatsyata iti / tataH pratipadyante tadvacanaM guravaH / codayanti pramAdyantaM kvacidavasare saMpadyate prAk pravRttipauDopazamaH tadvacanakaraNena pravarddhante jJAnAdayo guNAstatprasAdena mo'yaM taddayAvacanakaraNena manAgArogyalakSaNa: saMjAto vizeSa ityucyate / kevalamayaM jIvo viziSTaparijJAnavikalatayA yadaiva te codayanti tadaiva svahitamanuceSTate tacodanAbhAve punaH zithilayati satkartavyaM pravartate nirbhara bhUyo sdaarNbhprigrhkrnne| tatazcolapanti rAgAdayo janayanti mnHshriirvividhbaadhaaH| tatastadavasyaiva vihalateti teSAM tu bhagavatAM gurUNAm / yathAyaM prastutajIvaH maccodanAdAnadAreNa paripAlyastathA bahavo'nye'pi tathAvidhA vidynte| mataca samastAnugrahapravaNAste kadAcideva vivacitajIvacodanAmAcaranti zeSakAlaM tu mukalatayA vAhitamanutiSThantametaM na kshcidvaaryti| tatazAyamanantarono'narthaH saMpadyata iti| mo'yaM taddayAmabidhAnavirakSAdapathyasevanena punA rogavikArAvirbhAva itybhidhiiyte| tato yathA punastena dramakeNa tasmai sUdAya svavRsAntaM nivedyedamabhihitaM yaduta nAthAstathA yatadhvaM yathA na me svapnAnte'pi pauDA jAyate tatastenokam / iyaM taddayA vyagratayA na samyak tavApathyanivAraNaM vidhatte tataH karomyanAM niLayAM tava paricArikAM kevalaM tadvacanakAriNA bhavatA bhAvyaM tataH pratipannaM tattena dattA tasmai niHsAdhAraNA mabuddhirnAmaparicArikA sUdena / tatastaguNena nivRttaM tasyApathyalAmpayaM tatastanUbhUtA rogA nivRttaprAyAstadhikArAH saMpannA manAm zarIre 17 For Private And Personal Use Only
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / sukhAmikA varddhitazcAnanda iti tathaiSa vyatikaro jove'pi samAno varttate / tathA hi| yathA dhAvannandho bhittistambhAdau labdhAskoTo vedanAvihalastAmAskoTavedanAM parasmai kthyti| tathAyamapi jauvo yadA gurunivAritAcaraNena dRSTApAyatvAt saMjAtapratyayo bhavati tadA tAnekaprakArAnapAyAn gurubhyo nivedyti| yaduta bhagavanahaM yadA yubhanivAraNayA na grAmi stenAhRtaM na karomi viruddharAjAtikrama nAcarAmi vezyAdigamanaM nAnutiSThAmi tathAvidhamanyadapi dharmalokaviruddhaM na rajyAmi mahAraMbhaparigrahayoH tadA mAM lokaH mAdhutayA rakSAti mayi vizraMbhaM vidhatte lAghAM cAcarati tathA na jAnAmi zarIrAyAmajanitaM duHkha saMpadyate hRdayasvAsthyaM dharmazcaivaM tiSThatAM sugatiprApako bhavatIti bhAvanayA bhavati cittAnanda iti| yadA tu yubhannivAraNA na bhavati bhavantau vA tAmanapekSya nibandhatayA na jAnanti mAM gurava ityabhiprAyeNa dhanamUrchanayA gTahAmi stenAhatAdikaM viSayalaulyena gacchAmi vezyAdikaM samAcarAmi tAdRzamanyadapi bhagavanivAritaM tadA lokAdazlAghAM rAjakulAtsarvasvaharaNaM zarIrakhedaM manastApabhaparAMza samastAnanAniha loka eva praapnomi| pApaMca durgatigarttapAtaheturevaM vartamAnAnAM bhavatIti cintayA dandahyamAnahRdayaH kSaNamapi sukhaM na labhe'hamiti / tasmAnAthAstathA kurudhvaM yUyaM yathAhamanavarataM yugmadacanAcaraNamannAhena satatametasmAdanarthazarajAnAdrakSito bhvaamiiti| tatastadAkarNya guravo brUyuH bhadra For Private And Personal Use Only
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| 131 yadetatparapratyayenAkAryavarjanaM kAdAcitkanetat kevalaM tathApi kriyamANasya tasyetarasya ca dRSTa eva bhavatA vizeSaH / vayaM cAnekasatvopakArakaraNavyagrA na madA manihitA bhavantaM vArayituM pArayAmaH / evaM ca sthite na yAvadbhavataH svakIyA saddhiH maMpanA tAvadeSAsmannivAritAcaraNanibandhanAnarthaparamparA bhavantau na vinivartate majhuddhireva hi parapratyayamanapekSya svapratyayenaiva jauvmkaaryaannivaaryti| tato mucyate 'narthebhya iti / tato'yaM jauvo brUyAt / nAthAH mApi bhavatprasAdAdeva yadi paraM mama saMpatsyate naanythaa| tato guravo'bhidadhyaH bhadra dIyate madhuddhiH vacanAthattA hi mA mAdRzAM varttate kevalaM dauyamAnApi mA puNyabhAjAmeva jantUnAM samyak pariNamati netareSAM yataH puNyabhAja eva tasthAmAdaravanto jAyante nApare tadabhAvabhAvino hi dehinAM marvanAH tadAyattAnyeva sakalakalyANAni tasyAmeva ca ye mahAtmAno yatante / ta eva bhagavantaM sarvajJamArAdhayanti netare tatsaMpAdanArtha: kalveSa mAdRzAM vacanaprapaJcaH / sadbuddhivikalAnAM hi puruSANAM vyavahArataH saMjAtAnyapi jJAnAdauni nAsaMjAtebhyo viziSyante khakAryAkaraNAt / kiMbahunokrena maDuddhivikala: puruSo na pazUnatizete tasmAdyadi te'sti sukhAkAGkSA duHkhebhyo vA yadi vibheSi tato'syAmasmAbhidauyamAnAyAM saddaddhau yatno vidheyaH / tasyAM hi yatnavatA samArAdhitaM vacanaM bahumato bhuvanabhartA paritoSitA vayamaGgokRtaM lokottarayAnaM parityaktA lokasaMjJA samAsevitA dharmacAritA samuttArito bhavodadhirAtmA bhavateti / tato bhagavatAM saddharmagurUNAmevaMvidhavaco'mRta For Private And Personal Use Only
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kthaa| pravAhapravAditAdayo'yaM jIvastadvacanaM tatheti prtipdyte| tataste tasmai dadhurupadezaM yaduta maumyedamevAtra paramaguhyaM samyagavadhAraNauyaM bhavatA yaduta yAvadeSa jauvo viparyAsavazena duHkhAtmakeSu dhanaviSayAdiSu sukhAdhyAropaM vidhatte sukhAtmakeSu vairAgyatapaHsaMyamAdiSu duHkhAdhyAropaM kurute tAvadevAsya dukhasambandhaH / yadA punaranena viditaM bhavati viSayeSu pravRttirduHkhaM dhanAdyAkAhAnivRttiH sukhaM tadAyamazeSecchAvicchedena nirAkustatayA svAbhAvikamukhAvirbhAvAt satatAnando bhavati / anyacca / bhavato'yaM paramArthaH kathyate yathA yathAyaM puruSo niHspRhI bhavati tathA tathAsya pAcatayA sakalAH saMpadaH sNpdynte| yathA yathA saMpadabhilASau bhavati tathA tathA tadayogyatAmiva nizcitya tAstato gADhataraM dUrIbhavanti / tadidaM nicitya bhavatA marvatra sAMsArikapadArthasAthai nAsthA vidheyaa| tataste svapnadazAthAmapi pauDAgandho'pi manaHzarIrayo va saMpatsyata iti / tato'yaM jauvastamupadezamamRtamiva gTauyAt / tataste dharmaguravaH saMpanA maDhaddhirasyeti kRtvA nedAnImeSo'nyathA bhaviSyatIti taM prati nizcintA bhaveyuriti / nataH prAdurbhutamaiddhirayaM jIvo yadyapi zrAvakAvasthAyAM vartamAnaH kurute viSayopabhogamAdatte dhanAdikaM tathApi yastatrAbhivvaGgo'TaptikAraNabhUtaH sa na bhavati tato jJAnadarzanadezacAritreSu pratibaddhavAntaHkaraNasya tasya te draviNabhogAdayo yAvanta eva saMpadyante tAvanta eva mantoSamutpAdayanti / tato'yaM madhuddhiprabhAvAdeva nadAnauM yathA jJAnAdiSu yatate na tathA dhanAdiSu tato'pUrvA na varddhanne rAgAdayaH tanUprabhavanti prAcaunAH / tathA pUrvopacitakarmapariNativazena For Private And Personal Use Only
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / 133 yadyapi kvacidavamare kAciccharauramanamorbAdhA saMpadyate tathApi mA niranubandhatayA na ciramavatiSThate tato jAnaute tadAyaM jauvAmantoSAmantoSayorguNadoSavizeSaM saMjAyate cottaraguNaskandanena cittapramoda iti / tato yathA tena vanopakena tayA mahudhyA paricArikayA maha pasaMzocitaM bhane kinimittaH khalveSa mama dehacetamoH pramodaH / tathA ca kadavalaulyavarjanaM bheSajayAsevanaM ca tasya kAraNamAkhyAtaM natra yunizcopanyastA tadihApi samAmameva / tathA hi| madyadhyaiva saha pAlocayaneSa jIvo lakSayati / yaduta yadetatvAbhAvikaM dehamanonivRttirUpaM sukhamAvirbhUtaM mamAsya nibandhanaM viSayAdivabhiSvaGgatyAgo jJAnAdyAcaraNaM ca / tathA hi| prAgabhyAmavazena viSayAdiSu pravarttamAno'pyeSa jauvaH saduddhikalitaH sannevaM bhAvayati na yukramaudRzaM vidhAtuM mAdRzAM tato ddhivikalatayA nivarttate cetamo'nubandhaH tataH saMpadyate prazamasukhAmiketyayamaca yuktarUpanyAso vijJeya iti / tato yadupalabdhakharasena tena roreNa tasyAH paricArikAyAH purato'bhihitaM yaduta bhadre sarvathAdhunA mucAmaudaM kadanaM yenAtyantikametatsukhaM me saMpadyata iti / tayorka cArvidaM kevalaM samyagAlocya mucyatAM bhavatA yataste'tyantavallabhametad tato yadi mukre'pi tavAtra snehabandho'nuvarttate tadarataramasyA tyAMga eva yatastovalaulyavikalatayA bhuJAnasthApaudaM bheSajatrayAsevanaguNenAdhanA yApyatA te vidyate mApi cAtyantadurlabhA yadi punarasya sarvatyAgaM vidhAya tvametahocaraM smaraNamapi kariSyasi tato For Private And Personal Use Only
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 134 upamitibhavaprapaJcA kathA / rogA bhUyo'pi kopaM yAsyanti tadvacanamAkarNya tasya dolAyitA buddhiH kiM karavANauti na saMjAto manami nizcaya iti tadidamatrApi jauve tulyaM vrttte| ____yathA hi| yadAyaM sAMsArikArtheSu cittAnubandhaboTanena jAnAdyAcaraNe dRDhamanuzakatayA gTahasthAvasthAyAmapi varttamAno vijJAtasaMtoSasukhasvarUpo bhavati tadAsyAvicchinnaprazamasukhavAJchayA prAdurbhavatyeva sarvamaGgatyAgabuddhiH pAlocayati cAtmoyamabudhyA mArdU yaduta kimahamasya vidhAne mamArtho na veti / tata: sahaddhiprasAdAdevedameSa lakSayatyeva yathAnAdibhavAbhyAsavazena svarasapravRttireSa jIvo viSayAdiSu tato yadi niHzeSadoSanittilakSaNAM bhAgavatomapi daucAmurarIkRtya punarayaM tAmanAdirUDhakarmajanitAM prakRtimanuvartamAno viSayAdisehayApyAtmAnaM viDambayiSyati / tato'syAdita eva tadanaGgIkaraNaM zreyaskaraM yatastotrAbhiSvaGgarahito viSayAdiSu varttamAno grahastho'pi dravyastavaM jJAnAdyAcaraNapradhAnaM kurvANa: karmAjIrNajaraNena rAgAdibhAvarogatanutAnadhikRtya yApyatAM labhate na ceyamapyanAdau bhavabhramaNe kvacidavApnapUrvAnena jovenAto'tyantadurlabheyaM yadi tu pravrajyAM pratipadya punarviSayAdyabhilASaM vidhatte tataH pratijJAtAkaraNena vRhattaracittamaMnogaprAptegurutararAgAdhuTekeNa tAmapi thApyatAM na labhate tato yAvadevaM nirUpayatyayaM jIvaH tAvadasya cAritramohanIyakamAMzeranuvarttamAnairvidharitA satI pUrva pravRttApi sarvasaGgatyAgabuddhiH punaHlAyate tataH saMpadyate vauryahAniH tato'valambane khalvayamevaMvidhAni kadAlambanAni / yaduta saudati For Private And Personal Use Only
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / 135 tAvadadhunA mamedaM kuTumbakaM manmukhanirIkSakaM cedaM na varttate mdirhe| ataH kathamakANDa eva muJcAmi yadi vAdyaSyasaMjAtabalo'yaM tanayaH apariNiteyaM duhitA proSitabhartakeyaM bhaginI mRtapatikA vA ataH pAlanoyA mameyaM tathA nAdyApi gTahadhurdharaNakSamo'yaM bhrAtA jarAjarjaritAraurAvimau mAtApitarau khehakAtarau ca garbhavatIyaM bhAryA dRr3hamanuraktahRdayA ca na jIvati mdirhitaa| ataH kathamevaM visaMsthalaM parityajAmi yadi vA vidyate me bhUridhananicayaH manti bhvo'dhmaaH| asti ca suparIkSitabhani yAn parikaro bandhavargazca tadayaM pothyo me vartate tasmAdubAhyadraviNaM lokebhyaH kRtvA bandhuparikarAdhInaM vidhAya dharmadvAreNa dhanaviniyogamanujJAtaH kharabhasena marvairmAtApitrAdibhirvihitAzeSagTahasthakRtya eva dIkSAmagIkariye kimanenAkANDaviDvareNeti / anyacca / yadidaM pravrajanaM nAma sAkSAdAhubhyAM taraNametat vayaMbhUramapAsya varttate pratisrotogamanametagaGgAyAH carvaNametadayoyavAnAM bhakSaNametadayogolakAnAM bharaNametatsUkSmapavanena kambalamutkolyAH bhedanametat ziramA suragireH mAnagrahaNametatkuzAgreNa nauranidheH nayanametadabindupAtaM dhAvatA yojanazataM tailApUrNapAyA tAunametat savyApasavyabhramaNazIlASTa cakravivaragAminA zilImukhena vAmalocane pucikAyAH bhramaNametadanapekSitapAdapAtaM nizAtakaravAladhArAyAmiti yato'tra parimoDhavyAH pariSahAH nirAkarttavyA divyAdhupamargAH vidhAtavyA mamastapApayoganivRttiH voDhavyo yAvakathaM suragiriguruH zIlabhAro vartayitavyaH sakalakArakhaM mAdhakaryA For Private And Personal Use Only
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 136 upamitibhavaprapaJcA kathA / varttanayAtmA niSTaptavyo vikaSTatapobhirdevaH svAtmaubhAvamAnitavyaH saMyamaH samunagalayitavyA rAgAdayo niroddhavyo haardtmprmrH| kiNbhunaa| nihantavyo'pramattacittehimahAvetAla iti mRduzayanAhAralAlitapAlitaM ca mAmakaM zarIraM tathAparikarmitamadyApi cittaM tavaitAvataH prAyeNa mahAbhArasyorahane sAmarthyam / atha vaitadapyasti na yAvatsakalabandavicchedabAreNa bhAgavato dIkSAbhyupagatA na tAvatmampUNeM prazamasukhamazeSaklezavitroTalakSaNo vA mokSo'vApyata iti| na jAnaumaH kiM kurmahe tato'yamevaM jIvo 'navAptakarttavyanirNayaH sandehadolArUDhahRdayaH kiyantamapi kAlaM cintayannevAvatiSThate / tato yaduktaM yadutAnyadA tena vanopakena mahAkalyANakApUrNAdareNa tatkadannaM lauzayA kathaJcitprAzitaM tatastRpyuttarakAlaM bhukavAttasya yathAvasthitaireva guNaiH kuthitatvaviramatvanindyatvAdibhizcetasi pratibhAtaM tataH saMjAto'sya tasyopari vyalaukIbhAvaH tatastyAyamevedaM mayeti siddhAntIkRtya khamanamA tattyAgArthamAdiSTA maDuddhiH / tayAbhihitaM dharmabodhakaraNa sAr3heM paryAlocya mucyatAmetaditi / tatastadantike gatvA niveditaH svAbhiprAyo vanaupakena tenApi nikAcanApUrvaM tyAjito'sau tatkadannaM cAlitaM vimalajalaistadbhAjanaM pUritaM paramAnnena vihitastaddine mahotsavaH jAtaM janapravAdavagena tasya vanaupakasyAbhidhAnaM sapuNyaka iti| tadidaM vRttAntAntaramasthApi nauvasya dolAyamAnabuddhastathA gTahasthAvasthAyAM vartamAnasya kvacisaMbhavatItyavagantavyam / For Private And Personal Use Only
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| tathA hi / yadAyaM jIvo viditaprazamasukhAkhAdo bhavati bhavaprapaJcAviraktacittastathApi kenacidAlambanena grahamadhivasati tadA karotyeva viziSTataraM taponiyamAbhyAsa sa eSa paramAnAbhyavahAro'bhidhIyate / yattu tasyAmavasthAyAmanAdareNArthopArjanaM kAmAsevanaM vA tallolayA kadazanaprAzana miti vijJeyam / ___ tato yadA bhAryA vA vyalokamAcaret putro vA durvinautatAM kuryAt duhitA vA vinayamatilaMghayet bhaginau vA viparItacAritAmanuceSTeta bhrAtA vA dharmadvAreNa dhanavyayaM vidhIyamAnaM na bahu manyate jananaujanakau vA sahakarttavyeSu zithilo'yamiti janasamakSamAkozetAM vandhuvargo vA vyabhicAraM bhajeta parikaro vAjJAM pratikUlayet svadeho vAtilAlitapAlito'pi khalajanavaTrogAdikaM vikAramAdarzayet dhananicayo vA akANDa evaM vidyullatAvilasita manuvidadhyAt tadAsya jIvasya paramAnavatasyeva kRbhojanameSa samasto'pi saMsAravistaraH sutarAM yathAvasthitasvarUpeNa manasi pratibhAsayet / tatastadAyaM vivikena cetamA prAdurbhutasaMvegasmannaivaM bhAvayet / aye yadarthamahaM vijJAtaparamArtho'pi khakAryamavadhaurya madanamadhivamAmi tadAsya khajanadhanAderevaMvidhaH pariNAmaH tathApi mamAparyAlocitakAriNo nAsyoparikhehamohaH pravarttamAno nivarttate / nUnamavidyAvilasitamevedaM yadIdRze'pyatra cetamaH pratibandhaH tatkimarthamanarthavyAmUDhahRdayaH khalvaramAtmAnaM vccyaami| tasmAnamuJcAmaudaM sakalaM jambAlakalyaM kozikAkArakauTasyevAtmabandhanamAtraphalaM bahirantaraGgasaGgakadambakaM yadyapi yadA yadA paryAlocyate tadA tadA viSaya 18 For Private And Personal Use Only
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 938 upamitibhavaprapaJcA kathA / khehakalAkulitacetasi duSkaro'sya tyAgaH prtibhaaste| tathApi tyAvyamevedaM mayA pazcAdyadbhAvyaM tadbhaviSyati / athavA kimatra yadbhAvyaM na bhaviSyatyeva me kiJcitparityaka'sminnasundaraM kintaIi nirupamazcittapramoda eva sNjniyte| tato yAvadeSa jIvo'tra parigrahakaIme gaja va nimamo'vamaudati tAvadevAsyAyamatidustyajaH pratibhAsate padA punarayametasmAbirgato bhavati tadAyaM jIvaH mati viveke nAsya dhanaviSayAdeH saMmukhamapi nirIkSate ko hi nAma makarNako loke mahArAjyAbhiSekamAmAdya punazcANDAlabhAvamAtmano'bhilaSet / tadevameSa jIvastyatavyamevedaM mayA nAsti tyajataH kazidapAya iti sthitapakSaM kroti| tatazca punaH sadbudhyA paryAlocayanne nizcinute / yaduta praSTavyA mayAtra prayojane maddharmaguravaH / tato gatlA tatmamope tebhyaH savinayaM vAkUtaM nivedayati tataste tamuparahayanti mAdhu bhadra sandaraste'dhyavamAyaH kevalaM mahApuruSaculo'yaM mArgaH trAsahetuH kAtaramarANaM tato'tra pravartitakAmena bhavatA gADhamavalambanauyaM dhairya na khalu viziSTacittAvaSTaMbhavikalAH pumAMso'sya paryantagAminaH saMpadyante mecaM nikAcanA vijJeyA tato'yaM jauvastaguruvacanaM tatheti bhAvataH pratipadyate / tato guravaH samyak paraukSya manihitagItArthazca mAI paryAloca yogyatAmenaM pravrAjayeyuriti / tatazca samastamaGgatyAgakAraNaM kadannatyAjanatulyaM vartate / zrAjanmAlocanAdApanapurammaraM prAyazcittena tannauvitavyasya vizodhanaM vimalajalai janakSAlanakalyaM vijJeyam / cAritrAropaNaM tu tasyaiva paramAnapUraNasadRzamavagantavyamiti / bhavati ca mahurUpadezaprasAdAdevAsya jIvasya daukSAgrahaNakAle bhavyapra For Private And Personal Use Only
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| 139 modahetazcaityamaMghAdipUjApradhAno'nyeSAmapi sanmArgapravRttikAraNabhUto mahAnustava iti / tathA saMjAyate gurUNAmapi samuttArito'smAbhirayaM saMsArakAntArAditi bhAvanayA cittpritossH| tataH pravarddhate teSAmasyopari gurutarA dayA tatpramAdAdevAsya jIvasya vimalatarIbhavati sadbuddhiH tatastAdRzamadanuSThAnavilokanena lokato varNavAdotpattiH saMpadyate prvcnojhaamnaa| tatazceda tena samAnaM vijJeyaM yadavAci kathAnake / yaduta / dharmabodhakaro hRssttstddyaaprmdoddhraa| sahuddhirvadbhuitAnandA muditaM rAjamandiram // tato'GgIkRtamandarAkAraviratimahAbhAramenaM jauvaM tadA sAdhante bhaktibharanirbharatayA romAJcAJcitavapuSo bhavyalokAH / yaduta dhanyaH kRtArtho'yaM sulabdhamasya mahAtmano janma yasyAsya satpravRttidarzanena nizauyate maMjAtA bhagavadAlokanA saMpannaH saddharmasUripAdaprasAdaH tata evAvirbhUtA sundarabuddhiH tataH kRto'nena vahirantaraGgamaGgatyAga: svIkRtaM jJAnAditrayaM nirdalitaprAyA rAgAdayaH mahApuNyavatAmeSa vyatikaraH sNbhvti| tato'yaM jauvaH sapuNyaka iti janaistadA sayuktikamabhidhIyata iti / tatastadanantaraM yaduktaM yathA tasya vanaupakasyApathyAbhAvenAsti parispuTA dehe rogapauDA yadi syAtpUrvadoSajA kvacidavasare mApi sUkSmA bhavati tathA jhaTiti nivarttate tacca cArubheSajatrayamanavaratamAsevate tatastasya tibalAdIni barddhanne kevalaM bahuvATrogamantaternAdyApi naurogo bhavati vizeSastu mahAn saMpannaH / For Private And Personal Use Only
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 140 upamitibhavaprapaJcA kathA / tathA hi| yaH pretabhUtaH prAgAmIDADhaM baubhatmadarzanaH / na tAvadeSa saMpanno mAnuSAkAradhArakaH / / tadatrApi jauve tulyaM vartate / tathA hi / bhAvamAraM parimujhaTahAdidandasyAsya kAraNabhAvAna bhavatyevAbhivyaktA kaacittraagaadibaadhaa| atha kathaMcit prAgupacitakarmodayavazena saMjAyate tathApi mA sUkSmaiva bhavati na cirakAlamavatiSThate tato'yaM lokavyApArAdinirapekSo'navarataM vAcanApracchanAparAvarttanAnuprekSAdharmakathAlakSaNapaJcaprakArasvAdhyAyavidhAnadvAreNa jJAnamabhivarddhayati pravacanonnatikarazAstrAbhyAsAdinA samyagdarzanaM sthiratAM laMbhayati vizi tarataponiyamAdyanuzIlanayA cAritramapi sAtmyauyabhAvaM naryAta tadidaM bhAvato bheSajatrayamevanamabhidhIyate / tatastatpariNatyA prAdabhavanyevAstha dhauSTatismRtibalAdhAnAdayo guNavizeSAH kevalamanekabhavopAttakarmapracayaprabhavA bhUyAMsaH khalu rAgAdayo bhAvarogAH / tato nAyamadyApi nauroga: saMpadyate kiM tu rogatA na ca vizeSo rahattamaH saMjAtaH / tathA hi| yo'yaM jIvo gADhamanAryakAryAcaraNaratiH khasaMvedanena prAganubhUtaH so'dhunA dharmAcaraNona prautimanubhavannanubhUyata iti / tato yathA bheSajacayopabhogamAhAtmyenaiva rorakAlAbhyastatacchatAklovatAlaulyazokamohabhramAdauna bhAvAn virahayya sa vanopako manAgadAracittaH saMpanna ityuktaM tathAyamapi jIvo jJAnAdyabhyAsaprabhAvenaivAnAdikAlaparicitAnapi tucchatAdibhAvAnavadhauryakiJcinmAcaM spotamAnama iva saMjAta ityuktamiti lkssyte| yatyuna For Private And Personal Use Only
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / 141 rabhihitaM yaduta tena vanopakena mA sadbuddhiH pRSThA hRSTena yathA bhane kena karmaNA mayaitajheSajatrayamavAptaM tayoktaM svayaM dattamevAtra loke labhyate tadetajjanmAntare kvaciddattapUrvaM tvyeti| tatastena cintitaM yadi dattaM labhyate tataH punarapi mahatA yatnena satpAtrebhyaH prayacchAmi yenedaM makalakalyANa hetubhUtaM janmAntare'pi mamAkSayyaM saMpadyata iti / tadidamatrApi jIve mamAnaM varttate / tathA hi / jJAnadarzanacAritrAcaraNajanitaM prazamAnandaM vedayamAno'yaM jIvaH sadbuddhiprasAdAdevedamAkalayati / yaduta yadidaM jJAnAditrayamazeSakalyANaparamparAsaMpAdakamatidurlabhamapi mayA kathaMcidavAptaM nedaM prAcInAzubhAcaraNayatirekeNa ghaTate tadasyAnuguNaM vihitaM mayA prAgapi kiMcidavadAtaM karma yenedamAmAditamiti tatazyamAvirbhavatyasya cintA / yaduta kathaM punaretatsakalakAslamavicchedena mayA lasyate tato'yametadAnamevAsya lAbhakAraNaM nizcinute tato'vadhArayatyevaM prayacchAmodamadhunA yathAzakti satpAtrebhyo yena saMpadyate me samau hitamiddhiriti / yathA cAmau dramakastathA cintayannapi mahArAjAdyabhimato'hamityavale penedaM manyate / yaduta yadi mAM kazcidAgatya prArthayiSyati tato'haM dAsyAmi netarathetyabhiprAyeNa ca ditsurapi yAcakaM pratIkSamANazcirakAlamavatiSThate sma tatra ca mandire ye lokAsteSAM tadbheSajatrayaM cArutaramastyeva / ye'pi tatra tatkAlapraviSTatayA tena vikalAsta eva tadbhari lbhnte| tato'sau vanaupako dizo nibhAlayannAste na kazcittajjikSayA tatsamIpamupatiSThata iti| tathAyamapi jIvazcintayati / yaduta vidyate me bhagavadava For Private And Personal Use Only
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 142 upamitibhavaprapaJcA kathA / lokanA bahumato'haM dharmamUripAdAnAM nUnamanavaratamanuvartate mamopari madanugrahapravaNA taddayA mamunmaulitA me manami lezataH sadbuddhiH zlAghito'haM samastalokaistadvAreNa tataH sapuNyatayA kila lokottamo varte'hamiti / ato mithyAbhimAnaM vitanute bhavati cAtyantanirguNasthApi jantomahadbhiH kRtagauravasya cetami garvAtireko'tra cedmevodaahrnnm| anyathA kathamayaM jauvaH samastajaghanyatAmAtmano vismRtyetthaM pragalbhate tato'yaM bhAvayati yadi mAM vinayapurassaraM kazcidarthitayA jJAnAdikharUpaM praznayiSyati tato'ha tattasmai pratipAdayiSyAmi naaprthaa| tatastAdRzAkUtaviDambito'yaM bhRyAMmamapi kAnamavatiSThamAno'tra maunaundrapravacanena kathaMcittAthAvidhaM prayacchakamAsAdayati yato'tra bhAvato vartante ye jIvAste svata eva jJAnadarzanacAritratrayaM sundarataramA bibhrate naivaMvidhasambandhinamupadezamupekSante yadyapyadhunaiva labdhakarmavivarAH manmArgAbhimukhacittavRttayo'dyApi viziSTajJAnAdirahitA vidyante'tra kecijjIvAste'pyamukhya prastutajIvasya sammukhamapi niraucante yato'tra bhagavanmate vidyante bhUritamA mahAmatayaH maddodhAdividhAnapaTavo'nya eva mahAtmAno yebhyaste prANinastajjJAnadarzanacAritratrayamapariklezena yathecchayA prApnuvanti tato'yaM jIvo'nAmAditatadartho vyarthakamAtmaguNotsekamanuvartamAnazciramapyAmaut na kathaJcana svArthaM puSNIyAditi / tatastadanantaraM yathA tena mapuNyakena mA sadbuddhistaddAnopAyaM paripRSTA tayA coktaM bhadra nirgatya ghoSaNApUrvakaM bhavatA dIyatAmiti / tato'sau tatra rAjakule ghoSayannuccaiHzabdena / yaduta madIyaM bheSajatrayaM bho For Private And Personal Use Only
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prstaavH| 143 lokA lAta lAtetyevaM pryttitH| tatastasmAtyakurvataH kecittathAvidhAstucchaprakRtayo gTahItavanto'nyeSAM punarmahatAM mahAsyaprAyaH pratibhAsate sm| holitazcAnekAkAraM tato niveditastena sadbuddhevRttAntaH tayAbhihitaM bhadra bhavato rorabhAvaM smarantaH khalvete lokA bhadramanAdareNAvalokayanti tena na granti bhavatA dIyamAnaM tato yadi bhadrasya samastajanagAhaNAbhilASaH tato'yaM tadupAyo mAmeka zvetasi parisphurati / yaduta nidhAyedaM bheSajatrayaM vizAlAyAM kASThapAyAM tatastAM mahArAjasadanAjire yaca pradeza samastajanAH pazyanti tasmin vimucya tato vizrabdhamAnamo'vatiSThava kA te cintA yato'jJAtakhAmibhAvAH sAdhAraNametaditi buddhyA tathAkRtaM. sarve'pi grahopyanti kiM vA tena yoko'pi saguNaH puruSAdadyAt tato bhaviSyati te manorathapUrtiriti / tatastathaiva kRtaM samastaM tatteneti tathAyamapi jIvo'nAmAditajJAnAdinikSepapAtraH sadbuddhiparyAlocAdevedaM jaanaute| yaduta na maunamAlambamAnaiH pareSAM jJAnAdyAdhAnaM vidhAtuM pAryate na ca jJAnAdimaMpAdanaM vihAyAnyaH paramArthataH paropakAraH saMbhavati / avAptasanmArgeNa ca puruSeNa janmAntare'pi tasyA vicchedanamabhilaSatA paropakArakaraNapareNa. bhavitavyaM tasyaiva puruSaguNotkarSAvirbhAvakatvAt / yataH paropakAraH samyak kriyamANo dhauratAmabhivarddhayati dInatAmapakarSati udAracittatAM vidhatte prAtmabharitAM mocayati cetovaimalyaM vitanute prabhutvamAvirbhAvayati tato'sau prAdurbhUtavIryAllAmaH praNaTarajomohaH paropakArakaraNaparaH puruSo janmAntarezvapyuttarottarakrameNa cArutaraM For Private And Personal Use Only
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 144 uyamitibhavaprapaJcA kathA / sanmArgavizeSamAsAdayati na punastataH pratipatatIti tadidamavetya svayamupetyApi jJAnAdisvarUpaprakAzane yathAzakti pravarttitavyaM na parAbhyarthanamapekSaNIyamiti tato'yaM jauvo'tra bhagavanmate vartamAno dezakAlAdyapekSayAparAparasthAneSu paribhraman mahatA prapaJcana kurute bhavebhyo jJAnadarzanacAritrarUpamArgapratipAdanaM seyaM ghoSaNA vijJeyA / tatastathA kathayato'smAt prastutajIvAdye mandataramatayaste tadupadiSTAni jJAnAdauni kadAcid gTalIyuH ye punarmahAmatayasteSAmeSa doSapuJjatAM prAkanaunAmasthAnusmaratAM hAsyaprAyaH pratibhAsate holocitazca teSAmayaM jauvaH / yattu na holayanti sa teSAmeva guNo na punarasyeti / tato'yaM cintayati kathaM punarayaM jJAnAdyupadezaH sarvAnugrAhako bhaviSyatIti / tataH sadbuddhibalAdevedaM lkssyti| yaduta na sAcAnmayA dIyamAno'yamamauSAM samastalokAnAmupAdeyatAM prtipdyte| tasmAdevaM krishthe| yaduta yAnyetAni jJAnadarzanacAricANi bhagavanmatamArabhUtAni pratipAdyAni varttante tAnyekasyAM granthapaddhatau jJeyazraddheyAnuSTayArthavirecane viSayaviSayiNorabhedopacAradhAreNa vyavasthApya tatastAM granthapaddhatimatra maunIndre pravacane bhavyajanasamakSaM mutkastAM muJcAmi tatastasyAM vartamAnAni tAni samastajanAdeyAni bhaviSyanti / kiM ca / yadyakasyApi jantostAni bhAvataH pariNameyuH tatastatkaSurma kiM na pryaaptmiti| tadidamavadhAryAnena jauveneyamupamitibhavaprapaJcAnAma kathA yathArthAbhidhAnA prakRSTazadArthavikalatayA suvarNapAcyAdi For Private And Personal Use Only
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathamaH prastAvaH / 145 vyavacchedena kASThapAcIsthAnauyAbhihitajJAnadarzanacAritrabheSajatrayAtathaiva vidhAsyate / tatraivaM sthite bho bhavyAH zrUyatAM bhvdbhiriymbhyrthnaa| yathA tenApi roreNa tathA prayuktaM tadbheSajatrayamupAdAya ye rogiNaH samyagupabhuJjate te naurogatAmAskandanti yujyate ca tatteSAM grahItuM tasya grahaNe roropkaarsNptteH| tathA mAdRzApi bhagavadavalokanayAvAptamagurupAdaprasAdena tadanubhAvAvirbhUtamabuddhitayA yadasyAM kathAyAM viracayiSyate jJAnAditrayaM tallAsyanti ye jIvAsteSAM taTrAgAdibhAvaroganibarhaNaM saMpatsthata eva na khalu varguNadoSAbupekSyavAcyAH padArthAH khArthamAdhane prvrttnte| tathA hi| yadyapi svayaM vubhukSAkSAmaH puruSaH svAmisaMbandhinamAhAra vizeSaM tadAdezenaiva taducitaparijanAya prakaTayan bhojanAyotsaGge kalayati tathApyamAvAhAravizeSastaM parijanaM tarpayatyeva na vaktRdoSeNa svarUpaM virahayati tathehApi yojanauyam / tathA hi| svayaM jJAnAdyaparipUrNanApi mayA bhagavadAgamAnusAreNa niveditAni jJAnAdau ni ye bhavyasatvA grahauvyanti teSAM rAgAdibubhukSopazamena svAsthyaM kariyantyeva svarUpaM hi tatteSAmiti / kiM ca / yadyapi bhagavatsiddhAntamadhyamadhyAsaunamekaikaM padamAkarNyamANaM bhAvataH sakalaM rAgAdirogajAlaM samunmUlayituM paTiSTameva svAdhInaM ca tadAkarNanaM bhavatAM tathA yadyapi cirantanamahApuruSopanibaddhakathAprabandhazravaNenApi madbhAvanayA kriyamANena rAgAditroTanaM sundarataraM saMbhavatyeva tathApyamunopAyena saMsArasAgaraM taritakAme mayi parama 18 For Private And Personal Use Only
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 146 upamitibhavaprayaccA kathA / karuNekaramAH mantaH prastutakathAprabandhamapi marve'pi bhavantaH shrotmiitauti| tadevametatkathAnakaM prAyaH pratipadamupanautaM yatpunarantarAntarA kiJcinnopanautaM tasyApyanenaivAnusAreNa khabuddauvopanayaH kaaryH| bhavatyeva rahautasaGketAnAmupamAnadarzanAdupameyapratItirata evedaM kathAnakamAdAvasyaivArthasya darzanArthamupanyastaM yato'syAM kathAyAM. na bhaviSyati prAyeNa nirUpanayaH padopanyAmastato'trazikSitAnAM sukhenaiva tadavagatirbhaviSyatItyalamativistareNeti / iha hi jauvamapekSya mayA nijaM yadidamuktamadaH sakale jane / lagati saMbhavamAtratayA tvaho gaditamAtmani cAra vicAryatAm // nindAtmanaH pravacane paramaH prabhAvo rAgAdidoSagaNadauthyamaniSTatA ca / prAkarmaNAmatibahuzca bhavaprapaJcaH prakhyApitaM sakalametadihAdyapauThe // saMsAre'tra nirAdike vicaratA jauvena duHkhAkare jainendraM matamASya durlabhataraM jJAnAdiratnatrayam / labdhe tatra vivekinAdaravatA bhAvyaM sadA varddhate tasyaivAdya kathAnakena bhavatAmityetadAveditam // ityupamitibhavaprapaJcAyAM kathAyAM pIThabandho nAma prathamaH prastAvaH samAptaH / For Private And Personal Use Only
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 147 ] atha ditIyaH prstaavH| astauha loke sumerurivAkAlapratiSThA nauranidhiriva mahAsatvasevitA kalyANaparaMpareva manorathapUraNau jinapraNItapravrajyeva satyaruSapramodahetuH samarAdityakathaivAnekavRttAntA nirjitatribhuvaneva labdhalAghA sumAdhukriyevApuNyaratidurlabhA manujagati ma ngrau| mA ca kaudRzau utpattibhUmidharmasya mandiramarthasya prabhavaH kAmastha kAraNaM mokSasya sthAnaM mahotsavAnA miti| yasyAmuttuMgAni vizAlAni vicitrakanakaratnabhittivicitrANi atimanohAritayA paramadevAyA mitAni merurUpANi devkulaani| yasyAM cAnekAdbhutavastusthAnabhUtatvenApahamitAmaranivAsAH citipratiSThitAdyanekapurakalitA bharatAdivarSarUpAH paattkaaH| pratyuJcatayA kulazailAkArAH paattkprikssepaaH| yasthAzca mdhybhaagvto daurghatarAkAro vijayarUpAvapaNapaMktibhirvirAjito mahApuruSakadambakasaMkulaH zubhAzubhamUlyAnurUpapaNyalAbhahetarmahAvideharUpo vipnnimaargH| yasyAzca niruddhacandrAdityAdigatiprasaratayAtItaH paracakralaMghanAyAmAnuSottaraparvatAkAraH praakaarH| tasmAtparato yasyAM vistIrNagaMbhaurA samudrarUpA prikhaa| yasyAM ca madA vibudhAdhyAsitAni bhadrazAlavanAdirUpANi nAnAkAnanAni / yasyAM ca bahuvidhajantusaMghAtajalapUravAhinyo mahAnadIrUpA mhaarthyaaH| yasyAM ca samastarathyAvatArAdhArabhUtau lavaNakAlodasamudrarUpau dAveva mhaaraajmaargau| yasyAM ca mahArAjamArgapravibhaktAni jaMbudvaupadhAtakIkhaNDapuSkaravaradaupArddharUpANi For Private And Personal Use Only
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 148 upamitibhavaprapaJcA kathA / vasanti trauNyeva paattkmnnddlaani| yasyAM ca lokasukhahetavaH samucitasthAnasthAyinaH kalpadrumarUpA bhUyAMsaH sthAnAntaroyanRpataya iti| api ca / tasyAH kaH koTijiho'pi guNasaMbhAragauravam / zako varNayituM loke nagaryAH kimu mAdRzaH / / yasyAM taurthakRto'nantAzcakrikezavazauriNaH / saMjAtAH saMjaniSyante jAyante'dyApi kecana // yA ceha sarvazAstreSu loke lokottare'pi ca / anantaguNasaMpUrNa durlabhatvena gauyate // uccAvaceSu sthAneSu hiNDitvA zrAntajantavaH / prAptAH khedavinodena labhante yatra nirdatim // vinItAH zucayo dacA yasyAM dhanyatamA narAH / na dharmamapahAyAnyanUnaM cetasi kurvate // yasyAM nAryaH madAnAryakAryavarjanatatparAH / puNyabhAjaH sadA dharma jainendraM paryupAsate // kiMvAtra bahunotana vastu nAsti jgttrye| tasyAM nivasatAM samyak puMsAM yannopapadyate // mA hi ratnAkaraiH pUrNA mA vidyAbhUmiruttamA / mA manonayanAnandA mA duHkhaughavinAzikA / / mAkhilAzcaryabhUyiSTA sA vizeSasamanvitA / mA munIndrasamAkIrNA sA suzrAvakabhUSitA // mA jinendrAbhiSekAditoSitAkhilabhavyakA / For Private And Personal Use Only
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prastAvaH / mApavargAya bhavyAnAM mA saMsArAya pApinAm // jauvo'jauvastathA puNyapApAdyAH santi neti vA / ayaM vicAraH prAyeNa tasyAmeva vizeSataH // yastasyAmapi saMprApto nagayoM puruSAdhamaH / na yujyate guNeokaH so'dhanya iti gaNyate // nAM vimucya na loke'pi sthAnamastauha mAnavAH / saMpUrNa yatra jAyeta puruSArthacatuSTayam // 13 // tasyAM ca manujagatau nagaryAmatulabalaparAkramaH khavIryAkrAntabhuvanatrayaH zakrAdibhirapratihatazaktiprasaraH karmapariNAmo nAma mhaanrendrH| yo nItizAstramusaMdhya pratApaikarama: madA / haNatulyaM jagatsarvaM vilokayati helayA // nirdayo niranukroza: sarvAvasthAsu dehinAm / ma caNDazAsano daNDaM pAtayatyanapekSayA // ma ca kelipriyo duSTo lobhAdibhaTaveSTitaH / nATakeSu parAM kASThAM prApto'tyantaM vicakSaNa: // nAsti malo jagatyanyo mameti madavihalaH / sa rAjopaTravaM kurvannadhanAyati kasyacit // tato hAsyaparo lokAn nAnAkAraiviDambanaiH / sarvAnviDambayabuccairnATayatyAtmanAgrataH // te'pi lokA mahAnto'pi pratApamasahiSNavaH / tasya yadyadasau vakti tattatmaveM prakurvate // For Private And Personal Use Only
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kthaa| ttth| kAMcitArakarUpeNakrozanto vedanAturAn / narttayatyAtmanaH prauti manyamAno muhurmuhuH // yathA yathA mahAduHkhairvivalAMstAnudaukSate / tathA tathA manasyuccairullasatyeSa toSataH // kAMzciddoddharo bhUtvA sa itthaM bata bhASate / bhayavihalacittatvAdAjJAnirdezakArakAn // are re tiryagAkAraM gTahItvA raMgabhUmiSu / kurudhvaM nATakaM varNaM mama cittamamodakam // tatazca / kAkarAmabhamArjAramUSakAkAradhArakAH / siMhacitrakazArdUlammRgaveSaviDambakAH // gajoSTrAzvabalauvardakapotazyenarUpiNaH / yukApipIlikAkoTamatkuNAkAradhAriNaH // anantarUpAstiryaJco bhUtvA taccittamodanam / te nATakaM mahAhAsthakAraNaM nATayanti vai // kulvaamnmuukaandhvRddhbaadhirysNgtH| tathAnyamAnuSaiH pAcairnATakaM nATayatyamau / / IrSyAzokabhayagrastairdevaveSaviDambakaiH / vihitaM nATakaM dRSTvA sa tuSTo bata jAyate / / tathA yatheSTaceSTo'sau punastAneva sundaraiH / shraakaarai-jytyuccailokaabaattkkaamyyaa // For Private And Personal Use Only
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prstaavH| 151 viDambyamAnAste tena prANinaH prabhaviSNanA / trAtAramAtmanaH kaMcinna labhante kadAcana // sa hi vijJApanAtItaH svatantro yaccikorSati / tatkarotyeva kenApi na niSiddho nivartate // tatazca / kvacidiSTaviyogAtte kvacitsaMgamasundaram / kvacidrogabharAkrAntaM kvaciddAridryadUSitam // kvacidApagatAnekasattvasaMghAtadAruNam / kvacitsaMpatmamudbhUtamahAnandamanoharam // vilaMdhya kulamaryAdAM pradhAnakulaputrakaiH / anAryakAryakAritvAt kvaciddarzita vismayam // kvacidanuraktabhartAraM muJcabhiH kulaTAgaNaiH / naucagAmibhirAzcarya dadhAnaM sukulodtaiH // kvacitkRtacamatkAraM nRtyadbhihasyahetubhiH / khAgamottIrNakarttavyAmanapAkhaNDamaNDalaiH // tadevaMvidhavRttAntapratibaddhamanAkulam / saMsAranATakaM citraM nATayatyeSa lIlayA // rAgaddeSAbhidhAnau do murajau tatra nATake / duSTAbhisandhinAmA tu tayorAsphAlako mataH // mAnakrodhAdinAmAno gAyanAH kalakaNThakAH / mahAmohAbhidhAnastu sUtradhAraH pravartakaH / rAgAbhilASasaMjJo'tra nAndImaGgalapAThakaH / For Private And Personal Use Only
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / anekavibbokakaraH kAmanAmA vidUSakaH // kRSNAdilezyAnAmAno varNakAH pAtramaNDanAH / yoniH pravizyatyAcANAM nepathyaM vyavadhAyakam // bhayAdisaMjJA vijJeyAH kaMzikAstatra nATake / lokAkAzodarA nAma vizAlA raGgabhUmikA // pudgalAskandhanAmAnaH zeSopaskarasaMcayAH / ityaM mamagrasAmagrIyukne nATakapeTake // nAnApAcaparAvRttyA marvalokaviDambinam / aparApararUpeNa kurvANo'sau pramodate // kaMcAtra bahunokena nAsti tadasta kiJcana / yadamau manamo'bhISTaM na karoti mahAnRpaH // tasya caivaMbhUtasya trigaNDagalitavanahastina va sarvatrAskhalitaprasaratayA yatheSTaceSTayA vicarato yathAbhirucitakAriNaH karmapariNAmamahAnRpateH samastAntaHpurakulatilakabhRtA RtulakSmauNAmiva zaralakSmauH bharalakSmINAmiva kumudinau kumudinaunAmiva kamalinI kamalinaunAmiva kalahaMsikA kalahaMsikAnAmiva rAjahaMmikA bahInAM niyatiyadRcchApramataunAM devInAM madhye nijarUpalAvaNyavarNavijJAnavilAsabAsAdibhirguNairamaNIyatvena pradhAnatamA kAlapariNatirnAma mhaadevau| sA ca tasya nRpaterjI vitamivAtyantavallabhA zrAtmauyacittavRttiriva sarvakAryeSu yatkRtapramANA sumantrimaMhatiriva svayamapi kiJcitkurvatA tena prssttvyaa| sumitrasantatiriva vizvAsasthAnaM kiM bahunA tadAyattaM hi tasya sakalamadhirAjya For Private And Personal Use Only
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prstaav| miti / ataeva candrikAmiva zazadharo ratimiva makaradhvanI vanaumiva kezavaH pArvatImiva cinayanastAM kAlapariNatiM mahAdevauM sakarmapariNAmo mahAnarezvaro virahakAtaratayA na kadAghidekAkinauM virahayati / kiM taIi sarvatra gacchastiSThaMzAtmamannihitAM dhArayati / sApi ca dRDhamanuraktA bhartari na tadananaM prtikuulyti| parasparAnukUlatayA hi dampatyoH prema nirantaraM saMpadyate naanythaa| tatastathA vartamAnayostayorgADhaM niruuddhmaagtm| premAvicchinA tdviclnaashNkaa| tatazAsau kAlapariNatigurutathA mahArAjaprasAdasyonmAdakAritayA yauvanasya tucchatayA strodayasya caJcalatayA tatvabhAvAnAM kuhalatayA tathAvidhaviDabanasya sarvatra sadhapramarAhaM prabhavAmauti manyamAnA yuktA suSamaduHSamAdibhiH zarIrabhUtAbhiH priyasakhaubhiH pariveSTitA samayAvakhikA muharttapraharadinAhorAtrapakSamAsarcayanasaMvatsarayugapalyopamasAgaropamAvasarpiNyapamarpiNIpudgalaparAvarttAdinA parikareNa vividhakAryakaraNakSamAsmi loke'hamiti saMjAtotsekAsminneva karmaparipAmamahArAjapravarttite citra saMsAranATake tasyaiva rAjJo nikaTopaviSTA mato mAhaMkAramevaM nimntryti| yaduta yAnyetAni yonijavanikAvyavahitAni pAtrANi tiSThanti madacanena nirgacchantu maunametAni nirgatAni ustaruditavyApArANi gTahantu mAtuHstanaM punadhUlodhUmarANi raMgantu bhUmau punaluMThamAnAni pade pade parivajantu caraNAbhyAm / kurvantu mUtrapurauSavimardanabIbhatsamAtmAnam / punaratikrAntabAlabhAvAni dhArayantu kumAratAm / krauDantu nAnA 20 For Private And Personal Use Only
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 150 upamitibhavaprapaJcA kathA / vidhkriiddaavibbokaiH| zrabhyasyantu makalakalAkalApakauzasvam / punaratilaMghitakumArabhAvAnyadhyAsayantu taruNatAM darzayantu manmathagurUpadezAnusAreNa sakalavivekilokahAsyakAriNo'napekSitanijakunakalaMkAdyapAyAn kaTAkSavikSepAdimArAm nAnAkAravilAsalAsavizeSAniti / pravartantAM pAradAryA divanAryakAryeSu / punarapagatatAruNyAni svIkurvantu madhyamavayastAm / prakaTayantu sattvabuddhipauruSaparAkramaprakarSam / punarativAhitamadhyamavayobhAvAni saMzrayantu jarAjorNatAm / darzayantu vanopalinAGgabhaGgakaraNavikalatvamalajaMbAlA vilshrortaam| samAcarantu viparItakhabhAvatAm / punarvyavakhitasakalajIvitabhAvAni dehatyAgena nATayantu mRtarUpatAm / tataH punaH pravizantu yonijvnikaabhyntre| anubhavantu tatra garbhakalamalAntargatAni vividhaduHkham / punazca nirgacchantu rUpAntaramupAdAya kurvantvaivamanantavArAH pravezanirgamanam / tadevaM mA kAtapariNatirmahAdevau teSAM saMsAranATakAntargatAnAM samastapAtrANAmavasthitarUpeNa kSaNadvayamapyAsituM na dadAti kiM taIi kSaNe kSaNe varAkANi tAnyaparApararUpeNa parAvarttayati / kiM ca teSAM nRtyatAM yAnyupakaraNAni pugalaskaMdhanAmAni pUrvamAkhyAtAni tAnyapyaticapalakhabhAvatayA mAtmanaH prabhutvaM darzayantau kSaNe kSaNe aparApararUpaM bhaajyti| tAni ca pAtrANi kiM kriyate tatra rAjApyasyA vaNavattau na cAnyo'stikazcidAtmano mocanopAya iti vicinya nirgatikAni santi / yathA yathA mA kAlapariNatirAjJApayati tathA tathA nAnAkAramAtmAnaM viDambayatIti / kiM c| karmapariNAmAdapi sakAzAtmA For Private And Personal Use Only
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prstaavH| kAkSapariNatirAtmanyadhikataraM prabhutvamAvedayatyeva svcritaiH| tthaahi| karmapariNAmasya saMmAranATakAntarbhUtajantumantAnAparApararUpakaraNagocara eva prabhAvaH / tasyAH punaH kAlapariNateH saMsAranATakavyatikarAtautarUpeSvapi nitinagaraunivAsilokeSu caNe kSaNe aparAparAvasthAkaraNa cAturya samasyevetyataH sA saMjAtotmekAtirekA kiMna kuryAditi / tadevamanavaratapravRttena paramAdbhutabhUtena tena nATakena tayordevaunRpayorvilokitena saMpadyate manaH pramodaH / tadarzanameva tau svarAjyaphalamavabudhyete iti / tayozca tiSThatorevamanyadA rahami sthitA / saharSa vaukSya rAjAnaM mA devI tamavocata / bhuktaM yanAtha bhoktavyaM pItaM yatpeyamaJjasA / mAnitaM yanmayA mAnyaM mAbhimAnaM ca jIvitam // nAstyeva tatsukhaM loke yasya nAkhAdito ramaH / prAptaM samastakalyANaM pramAddevapAdayoH / / dRSTaM draSTavyamapyatra loke yannAtha sundaram / kintu pucamukhaM deva mayA nAdyApi vaucitam // yadi taddevapAdAnAM prasAdAdeva jAyate / tato me jIvitaM zlAghyamanyathA jIvitaM vRthA / narapatiruvAca / mAdhu sAdhuditaM devi rocate mahyamapyadaH / samaduHkhasukho devyA varta'haM sarvakarmasa // For Private And Personal Use Only
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / na viSAdo'tra karttavyo devyA yasmAtprayojane / prAvayorekacittatvaM yatra tajjAyate dhruvam // kaalprinntirvaar| cAru cArUditaM nAyairvihito madanugrahaH / bhaviSyatItthamevedaM baddho granthirayaM mayA // aAnandajalapUrNacI bharturvAkyena tena mA / tataH saMjAtaviyambhA satoSA samapadyata // anyadA pazcime yAme rajanyAH zayanaM gtaa| khapne kamalapatrAcI dRSTvaivaM sA vyabudhyata // vadanena praviSTo me jaThare nirgatastataH / nautaH kenApi mitreNa naraH sarvAGgasundaraH / / tato harSaviSAdAdyaM vahantI rasamutthitA / taM svapnaM naranAthAya mAcacakSe vicakSaNA || narapatiruvAca / khapnasyAsya phalaM devi mama cetami bhAsate / bhaviSyatyuttamaH putrastavAnandavidhAyakaH // kevalaM na ciraM gehe tAvake sa bhaviSyati / dharmasUrivacobuddhaH svArthasiddhiM kariSyati / kAsapariNatiruvAca / jAyatAM putrakastAvatparyAptaM tAvataiva me / karotu rocate tasmai yattadeva tataH param // For Private And Personal Use Only
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prastAvaH / satathAvirabhUgarbhastaM vahanyA pramodataH / atha mAse hatIye'syAH saMjAto'yaM manorathaH // abhayaM sarvasattvebhyaH sarvArthibhyo dhanaM tathA / jJAnaM ca jJAnazUnyebhyazcedyacchAmi yathecchayA / tathAvidhavikalpaMtaM nivedya varabhUbhuje / saMpUrNacchA tato jAtA kRtveSTaM tadanujJayA // atha saMpUrNakAlena muhUrta sundare'naghA / mA dArakaM zubhaM sUtA sarvalakSaNasaMyutam // tataH sasambhramamupagamya niveditaM dArakasya janma narapataye priyanivedikAbhidhAnayA dAmadArikayA dattaM ca tenAlhAdAtirekasaMpAdyamanAkhyeyamavasthAntaramanubhavatA tasyaiva manorathAdhikaM pAritoSikaM daanm| dattavAnandapulako dasundaraM dehaM dadhAnena mhttmaanaamaadeshH| yaduta bho bho mahattamAH devIputrajanmAbhyudayamuddizya ghoSaNApUrvakaM dadadhvamanapecitamArAmAravicArANi mahAdAnAni / pUjayata gurujanam / samAnayata parijanam / pUrayata praNayijanam / mocayata bandhanAgAram / vAdayatAnandamaIlamandoham / nRtyata ythessttmuddaamtyaa| pibata pAnam / sevadhvaM dayitAjanam / mA razIta zulkam / muJcata daNDam / zrAzvAsayata bhautalokam / vasantu sukhasthacittAH samastA janAH / nAstikasyacidaparAdhagandho'pauti / tato yadAjJApayati deva iti vinayanatottamAGgaH pratipadya saMpAditaM tadrAjazAsanaM mahattamaiH / nirvartito'zeSajanacamatkArakArau janmadinamahotsavaH / pratiSThApitaM samucite For Private And Personal Use Only
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 958 upamitibhavaprapaJcA kathA / kAle dArakasya naranAthena khacittenaivaM paryAlocya yato'sya garbhAvatArakAle jananau sarvAGgasandaraM naraM vadanena pravizantaM dRSTavato tato'sya bhavatu bhavyapuruSa iti nAma / tatastadAkI devI rAjAnamuvAca devAhamapi putrakasya kiMcinnAma karttamabhilaSAmi tadanujAnAtu deva iti / nRptiraah| devi kaH kalyANeSu virodho'bhidhIyatAM mamauhitamiti / tatastayokaM yato'tra garbhasthe mama kuzalakarmakaraNapakSapAtinau matirabhUttato'sya bhavatu sumatirityabhidhAnam / tato 'ho caure khaNDakSepakalpametaddevaukauzalena saMpannaM yadbhavyapuruSasya mataH sumatirityabhidhAnAntaramiti bruvANa: paritoSamupAgato rAjA viziSTataraM nAmakaraNamahotsavaM kArayAmAsa / dUtazcAsti tasyAmeva manujagato nagaryAmagTahItasaGketA nAma brAhmaNau / mA janavAdena narapatiputrajanmanAmakaraNavRttAntamavagamya makhauM pratyAha / priyamakhi prajJAvizAle pazya yacchrayate mahAzcarya loke yathA kAlapariNatirmahAdevI bhavyapuruSanAmAnaM dArakaM prasUteti / tataH prajJA vizAlayo priyamakhi kimatrAzcaryam / agTahItasaGketAha / yato mayAvadhAritamAsIt kileSa karmapariNAmamahArAjo nivauMjaH svarUpeNa / iyamapi kAlapariNatirmahAdevau vandhyeti / idAnauM punaranathorapi putrotpattiH zrUyata iti mahadAryam / prjnyaavishaalaah| ayi mugdhe matyamagTahautamaketAsi yato na vijJAtastvayA paramArthaH / ayaM hi rAjA avivekAdibhimantribhiratibaddhabIja iti mAbhUddarjanacakSurdoSa iti kRtvA nirboja iti prakAzito loke / iyamapi mahAdevyanantApatyajanayitrI tathApi durjanacakSurdoSabhayAdeva taireva For Private And Personal Use Only
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prstaavH| 158 mantribhirvandhyeti loke prakhyApyeta / tathAhi / yAvantaH kvacitkecijjantavo jAyante teSAM sarveSAmetAveva devInRpo paramavIryayuktatathA paramArthatayA jananaujanako / anyacca / kina dRSTaM zrutaM vA kvacidapi priyasakhyA anayornATakaM pazyatoryanmAhAtmyam / yaduta rAjA samastapAtrANi yathecchayA nArakatirya narAmaragatilakSaNasaMsArAntargatAnekayonilakSaprabhavajanturUpeNa nATayati / mahAdevI punasteSAmeva mahArAjajanitanAnArUpANAM samastapAtrANAM garbhAvasthitabAlakumArataruNamadhyamajarAjaurNamRtagarbhapraviSTanikrAntAdirUpANyanantavArAH kArayatauti / agTahItasaGketAha / priyamakhi zrutametanmayA kintu yadi nAma karmapariNAmasya rAjJaH samastapAtraparAvartane sAmarthya kAlapariNatervA mahAdevyAsteSAmevAparAparAvasthAkaraNazaktiH tatkimetAvataivAnayorjananaujanakatvaM saMbhavati / prajJAvizAlAha / ayi priyavayasye'tyantamugdhAmi yato gaurapauhArddhakathitamavabudhyate tvaM punaH parisphuTamapi kathyamAnaM na jAnauSe / yataH saMmAra evAtra paramArthato nATakam / tasya ca yau janakAvetau paramArthataH sarvasya jananaujanakAviti / agTahItasaGketAha / priyasakhi yadi samastajagajjananaujanakayorapi devInRpayodavyA vandhyAtvaM nRpasya nirbojatvaM durjanacakSudoSabhayAdavivekAdibhimantribhiH prakhyApitaM loke tatkimityadhunAyaM bhavyapuruSo'nayoH pucatayA mahotsavakalakalena prakAzita iti / prajJAvizAlAha / samAkarNayAsya prakAzane yatkAraNam / pratya For Private And Personal Use Only
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / syAmeva nagayoM zuddhamatyavAdI samastamattvasavAtahitakArau sarvabhAvasvabhAvavedI anayozca kAslapariNatikarmapariNAmayordaivaunRpayoH mamastarahasyasthAneSvatyantabhedajJaH sadAgamo nAma prmpurussH| asti ca tena mArddha mama ghaTanA / sacAnyadA dRSTo mayA saharSaH / pRSTI nirbandhena harSakAraNam / tanoktam / zrAkarNaya bhaTre yadi kuilam / yeyaM kAlapariNatirmahAdevI anayA rahasi vijJApito rAjA yaduta nirvivAhamanenAtmano'lokavandhyApravAdena / yato'hamanantApatyApi durjanacakSurdoSabhayAdavivekAdibhirmantribhirvandhyeti prakhyApitA loke mamaivApatyAnyanyajanApatyatayA gauynte| mo'yaM khedajanimittena gATakatyAganyAyaH / tadidaM vandhyAbhAvalakSaNaM mamAyaza:kalajhaM kSAlayitumarhati devaH / tato napeNokam / devi mamApi nirvAjatathA samAnametat kevalaM dhaurA bhava / landho mayA ayazaH phcaalnopaayH| devyAha / katamo'sau / prabhurAha / devyasyAmeva manujagatau mahArAjadhAnyAM varttamAnayA bhavatyA mantrimaNDalavacanamanapekSya prakAzyate pradhAnaputrasya janma / kriyate mahAnandakalakalaH / tatazcirakAlarUDhamapyAvayornibauM javavandhyAbhAvalakSaNamayamakalakaM cAlitaM bhaviSyatIti / tataH satoSayA pratipanna mahArAjavacanaM devyA kRtaM ca yathAlocitaM tAbhyAm / tataH prajJAvizAle yo'yaM bhavyapuruSo jAtaH sa mamAtyantavallabhaH / asya janmanAhamAtmAnaM saphalamavagacchAmautyato harSamupAgata iti / tato mayokam / zobhanaM te harSakAraNam / tato'yamanena kAraNena bhavyapuruSo devInapapucatayA prakAzita iti / agTahItasaGketayoktam / mAdhu vayasye For Private And Personal Use Only
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prstaavH| sAdhu sundaramAkhyAtaM bhavatyA nAzito me sandehaH / yathA ca tvatsamIpamupagacchanyA mayA haTTamArge samAkarNito lokapravAdastathA devaunRpayoH kSAlitamevAyaza:kalaGkamavagacchAmi / prajJAvizAlayokram / kimAkarNitaM priyasakhyA / tayoktam / dRSTo mayA tatra bahulokamadhye sundarAkAraH puruSaH sa ca savinayaM pRSTaH paurmhttmaiH| bhagavan ya eSa rAjadArako jAtaH sa kIdRgguNo bhviyytiiti| tenoktam / bhadrAH zTaNutA samantaguNabhArabhAjanameSa varddhamAnaH kAlakrameNa bhaviSyatItyato na zakyante'sya sarva guNAH kathayitum / kathitA api na pAryante'vadhArayitum / tathApi lezoddezataH kathayAmi / bhaviSyatyaSa nidarzanaM rUpasya nilayo yauvanasya mandiraM lAvaNyasya dRSTAntaH prazrayasya niketanamaudAryastha nidhivinayasya sadanaM gAmbhIryasya zrAlayo vijJAnasya Akaro dAkSiNyasya utpattibhUmirdAkSasya iyattAparicchedaH sthairyasya pratyAdezagocaro lannAyAH udAharaNaM viSayaprAgalbhyasya saGgata tismRtizraddhAvividiSAdisundaroNAmiti / anyaccAnekabhavAbhyastakuzalakarmatayA bAlakAle'pi pravarttamAno'yaM na bhaviSyati kelipriyaH darzayiSyati jane vatsalatAM mamAcariSyati guruvinayaM prakaTayiSyati dharmAnurAgaM na karithati lolatAM viSayeSu vijeSyate kAmakrodhAdikamAntaramariSaDvarga nandayiSyati bhavatAM cittaanauti| tatastadAkarNya sabhayaM maharSaM ca dizo niraukSamANaistairabhihitamaho viSamazIlatayA samastajana viDambanAhetubhUtayApi kAlapariNatyA karmapariNAmena cedamekaM sundaramAcaritam / yadAbhyAmasyAM sakaladezavikhyAtAyAM manu 21 For Private And Personal Use Only
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 162 upamitibhavaprapaJcA kathA / jagato nagaryAmeSa bhavyapuruSaH sumatirjanitaH / cAlitAnyetajjananenAbhyAmAtmanaH samastaduzcaritAnyaputratvAyazazceti / tadidaM samastamavahitacittayA mayAkarNitaM tata eva saMjAto me manasi vitarkaH kathaM punaranapatyatayA prasiddhayordaivaunRpayoH putrotpttiH| ko vaiSa puruSaH sarvajJa va bhaviSyatkAlabhAvinauM rAjadArakavakravyatAM samastAM kthytiiti| tatazcintitaM mayA priyasakhaumetaddvayamapi prshnyivyaami| kuzalA hi mA sarvavRttAntAnAM tatrApanauto bhavatyAH prathamaH sandehaH sAMprataM me dvitIyamapanayatu bhvtii| prajJAvizAlayokam / vayasve kAryadvAreNAhamagacchAmi ma eva mama paricitaH paramapuruSaH sadAgamanAmA tadAcakSANo'valokito bhvtyaa| yataH ma evAtItAnAgatavartamAnakAlabhAvino bhAvAn karatalagatAmalakamiva pratipAdayituM paTiSTo naaprH| yato vidyante'syAM manujagatau naga-manye'pi tAdRzA abhinibodhAvadhimana:paryAyakevalanAmAnazcatvAraH paramapuruSAH kevalaM na teSAM parapratipAdanazakirasti / mUkA hi te catvAro'pi svarUpeNa / teSAmapi svarUpaM satpuruSaceSTitamavalambamAnaH paraguNaprakAzanavyasanitayA lokasamakSameSa eva sadAgamo bhgvaanutkiirtyti| agTahItamaGketayo kam / vayasye kiM punaH kAraNameSa rAjadArako'sya sdaagmsyaatyntvllbhH| kiM caitajjanmanAtmAnamayaM saphalamavagacchatauti zrotumicchAmi / prajJAvizAlayoktam / eSa hi mahApuruSatayA satataM paropakArakaraNaparAyaNa: samastajantubhyo hitamAcaratyeva / kevalamete pApiSThAH prANino nAsya vacane vartante te hi na lakSayanti varAkA yadasya For Private And Personal Use Only
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prastAvaH / 163 bhagavato mAhAtmyam / tatastebhyo hitamupadizantamapyenaM sadAgamaM kecid dUSayanti kecidapakarNayanti kecidupahasanti kecidupadiSTAkaraNazaktimAtmAno daupayanti kecittadvacanAdUrata eva vasyanti kecittaM pratArakadhiyA zaMkante kecittacanamAdita eva nAvabudhyante kecittadvacanaM zrutamapi na rocayanti kecittaTrocitamapi nAnutiSThanti kecidanuSThAnamadhikRtamapi punaH zithilayanti tatazcaivaM sthitenAsya samyaka saMpadyate paropakArakaraNalakSaNA samauhitamiddhiH / tato'yamanayA satataM prANinAmapAbatayA gADhamuddhejitaH bhavatyeva hi gurUNAmapi niSphalatayA kupAtragocaro mahAprayAsacittakhedaheturayaM tu rAjadArako bhavyapuruSa iti pAtrabhUto'sya pratibhAsate / bhavyapuruSaH mannapi yadi dummatiH syAt nato na pAtratAM labheta / ayaM tu rAjadArako yataH sumatirataH pAtrabhUta eveti kRtvAmukhya sadAgamasyAtyantavallabhaH / / anyaccAyaM madAgamo manyate yato'sya dArakasyaivaMrUpatayA janakatvAdeva sundaraH karmapariNAmaH / jananItvAdeva cAnukUlA kAlapariNatiH / tato'yaM vimuktabAlabhAvaH sundaratathA nijakhabhAvasya pratyAsannatayA kalyANapAramparyyasya pramodahetutayaivaMvidhapuruSANAM maddarzanamasyAmupalabhya niyamenAstha bhaviSyati manasyevaMvidho vitarkaH / yathA sundareyaM manujagatinagarI yasyAmeSa sadAgamaH paramapuruSaH prativamati / mamApyasti prAyeNa yogyatA kAcittathAvidhA yayA tena saha maulakaH saMpannaH / tato'muM paramapuruSaM vinayenArAdhyAsya sambandhi jJAnamabhyasyAmi / tato'nukUlatvAjjananaujana For Private And Personal Use Only
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 160 upamitibhavaprayaccA kathA / kayostAbhyAM mamarpito bhaviSyati mamaiSa ziSyaH / tato'hamasya saMkrAmitamijajJAnaH kRtakRtyo bhaviSyAmauti budhyAyaM sadAgamo'sya samaterbhavyapuruSasya janmanA mphlmaatmaanmvgcchtauti| ata eva maMjAtaparitoSatayA janasamakSaM rAjadArakaguNAneSa varNayati / agTa tsngketyoktm| priyamakhi kiMpunarasya bhagavataH madAgamasya mAhAtyaM yadete pApiSThamatvA nAvabudhyante / anavabudhyamAnAzca nAsya vacane vartante iti| prajJAvizAlayonaM vayasye smaakrnny| ya eva sarvatrAnivAritazaktiprasaraH karmapariNAmI mahArAjo yatheSTaceSTayA maMsAranATakamAvarttayamAnaH satatamauzvarAn daridrayati subhagAn durbhagayati surUpAn kurUpayati paNDitAnmarkhayati zUrAn klaubayati mAnino daunayati tirazco nArakAyati nArakAnmanuyyayati manuvyAndevayati devAn pazubhAvamAnayati narendramapi kauTayati cakravarttinamapi Tramakayati daridrAdaunezvarAdibhAvAn prApayati kimbahunA yatheSTaM bhAvaparivartanaM vidadhAno na kvacitpatihanyate / ayamapyasya bhagavataH sadAgamasya saMbandhino'bhidhAnAdapi bibheti gandhAdapi palAyate / tathAhi / tAvadeSa karmapariNAma etAnsamastalokAnsaMsAranATakaviDambanayA viDambayati / yAvadayaM sadAgamo bhagavAn huNkaaryti| yadi punareSa iMkArayettato bhayAtirekasrastasamastagAtro mahAsamarasaMghaTTe kAtaranara iva prANAn svayameva mamastAnapi muzcet / mocitAzcAnenAmumAdanantAH prANinaH / agTahItasaGketayoktam / te kimiti na dRzyante / prajJAvizAlAha / asti karmapariNAmamahArAjabhuktaratikrAntA nitirnAma mahAnagarau / For Private And Personal Use Only
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ditIyaH prstaavH| tataste sadAgamahaGkAreNa karmapariNAmamaprabhavantamAtmanyupalabhya mocitA vayaM madAgameneti matvA karmapariNamazirasi pAdadAnadAreNoDauya tasyAM gacchanti / gatAzca tasyAM sakaslakAlaM samastopadravatrAsarahitAH paramasukhinastiSThanti / tena kAraNena te neha dRzyante / agTahItasaGketayoktam / yadyevaM kimityeSa sarvalokAna mocayati / kadarthitA hyete varAkAH / sarve'pyanenAtiviSamazIlatayA karmapariNAmarAjena tanna yuktamasya mahApuruSazekharasya matyAmevaMvidhazako tatkadarthanasthopekSaNamiti / prajJAvizAlAha / satyametatkevalaM prakatiriyamasya bhagavataH madAgamasya / yayA vacanaviparItakAriSu kupAcevvadhoraNAM vidhatte / tatastenAvadhI ritAH santo nAtharahitA iti matvA gADhataraM karmapariNAmarAjena kdrthynte| ye tu pAtrabhUtatayAsya nirdezakAriNo bhavanti tAmeva khAM prakRtimanuvartamAnaH karmapariNAmakadarthanAyAH sarvathAyaM mocayati / ye'pi lokA bhagavato'sya madAgamasyopari bhaktimanto'pyasya sambandhivacanaM tathAvidhazaknivikakSatayA saMpUrNamanuSThAtaM na bhavanti kiM tarhi tanmadhyAhar3atamaM bahutaraM bahustokaM stokataraM stokatamaM vA kurvanti bhakimAtrakaM vAsyopari vidadhati / nAmamAtra vAsya gtthnti| yadi vA ye'sya bhagavataH saMbandhini vacane vartante mahAtmAnasteSAmupari dhanyAH kRtArthAH puSyabhAjaH sustabdhajanmAna eta ityAdi vacanaliGgagamyaM pakSapAtaM kurvnti| yadAsya bhagavato 'bhidhAmAtramapyajAnAnAH prakRtyaiva ye bhadrakA bhavanti / tataya mArgAnumArisadandhanyAyenAnAbhogato'pyasya vacanAnusAreNa vartante tAnayyevaMvidhAnanalpavikalpAn lokA For Private And Personal Use Only
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / neva karmapariNAmo mahAnarendro yadyapi saMsAranATake kiyantamapi kAlaM nATayati nathApi madAgamasthAbhipretA eta iti matvA nAdhamapAtrabhAvaM nArakatirthamAnuSakadamararUpaM teSAM vidhatte / kiMtarhi keSAMcidanuttarasurarUpaM darzayati / keSAJcid graiveyakAmarAkAraM prakaTayati / keSAJciduparitanakalpopapannadevarUpatAM janayati / keSAJcidadhastanakalpotpatramaharddhilekhakaraNiM kArayati / keSAJcidabhuvi bhUrUpatAM lkssyti| keSAJciccakravartimahAmaNDalikAdipradhAnapuruSabhAvaM bhAvayati / sarvathA pradhAnapAtrarUpatAM vihAya na kadAcidrUpAntareNa tAbartayati / tatparyAptametAvatAsya bhagavataH sadAgamasya mAhAtmyena / yadevaMvidhasAmarthyayuko'pyeSa karmapariNAmo mahAnRpatiretadbhayAkrAntahRdayaH khalvevaM varttate / anyacca kathyate tubhyaM kautukaM yadi vidyate / rUpaM sadAgamasyAsya tad budhyaskha mRgekSaNe // eSa eva jagannAtho vatsalaH paramArthataH / eSa eva jagattrANameSa eva subAndhavaH // eSa eva vipadaH patatAmavalambanam / eSa eva bhavATavyAmaTatAM mArgadezakaH // eSa eva mahAvaidyaH sarvavyAdhinibarhaNaH / eSa eva gadocchedakAraNaM paramauSadham / / eSa eva jagaddIpaH sarvavastuprakAzakaH / pramAdarAkSamAttarNameSa eva vimocakaH // eSo'viratijambAlakalmaSacAlanakSamaH / For Private And Personal Use Only
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prstaavH| eSa eva ca yogAnAM duSTAnAM varaNodyataH // zadvAdicara TAkrAnte hRtadharmadhane jane / samarthA bhagavAneSa nAnyastasya vimocane // eSa eva mahAghoranarakoddharaNakSamaH / pazrutvaduHkhasaMghAtAttrAyako'pyeSa dehinAm // eSa evaM kumAnuyyaduHkhavicchedakAraNam / eSa eva kudevatvamanaHsantApanAzakaH // ajJAnataruvicchede eSa eva kuThArakaH / eSa eva mahAnidrAdrAvaNaH pratibodhakaH // eSa svAbhAvikAnandakAraNatvena goyate / mAtAmAtodayotpAdya mithyAbuddhividhanakaH // eSa eva garukrodhavajhividhyApane jalam / eSa eva mahAmAnaparvatoddalane paviH // eSa mAyAmahAvyAghrIghAtane sarabhAyate / eSa eva mahAlobhanauradaiH zoSaNAnilaH // eSa hAsyavikArasya gADhaM prazamanakSamaH / eSa mohodayotpAdyAM ratiM nirnAzayatyalam // eSa evArttigraste jane'sminnamtAyate / eSa eva bhayoddhAntamattvasaMrakSaNakSamaH // eSa zokabharAkrAntaM saMdhaurayati dehinam / eSa eva jugupmAdivikAraM zamayatyanam // eSa kAmapizAcasya dRDhamuccATane paTuH / For Private And Personal Use Only
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kthaa| eSa eva ca mArtaNDo mithyAtvadhvAntasUdanaH // eSa eva caturbhadajIvitocchedakAraNam / yato jIvaM tato'tote nayatyeSa zivAlaye // zubhetareNa yA nAmnA kRtA lokaviDambanA / chinte tAmeSa lokAnAmanaGga sthAnadAnataH // sarvottamatvaM bhaktAnAM vidhAyAkSayamavyayam / eSa eva chinatyuccainauM cairgotraviDambanAm // eSa eva ca dAnAdizaktisandohakAraNam / eSa eva mahAvauryayogaheturudAhRtaH // anyacca ye mahApApA nirbhAgyAH puruSAdhamAH / na te madAgamasyAsya nAmApi bahu manyate / / tatastena narendreNa te pUrvoktavidhAnataH / saMsAranATakenoH kadAnte nirantaram // ya eva bhAvikalyANA: puNyabhAjo narottamAH / te sadAgamanirdezaM kurvanti mahadAdarAt // tato'pakarNya rAjAnaM te viDambanakAriNam / saMsAranATakAnmuktA modante nirvRtau gatAH // rAjabhuktau vasanto'pi rAjAnaM bAtulyakam / sadAgamaprasAdena manyante te nirAkulAH // kiMvAtra bahunonena nAsti tavastu kiMcana / madAgame'smin bhaktAnAM sundaraM yana jAyate // tadetadasya mAhAtmyaM kiMcilegena varNitam / For Private And Personal Use Only
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prstaavH| 68 vizeSataH punaH ko'sya guNAnAM varNanakSamaH // tataH prajJAvizAlAyA vAkyamAkarNya vismitA / hRdaye cintayatyevaM mA mandehamupAgatA // yadidaM priyasakhyA me vihitaM guNavarNanam / yadi matyamidaM tena nAsti tulyastato'paraH // ataH pazyAmi taM tAvatkaromi khaM vinizcayam / parapratyayato jJAte na sandeho nivartate // tatazcaivaM vicintya tayA agTahItasaGketayAbhihitA prajJAvizAlA / priyamakhi sunizcitaM satyavAdinImapi bhavatImadhunAhamanena sadAgamasyAsambhAvanauyaguNavarNanenAnargalabhASiNaimiva parikalpayAmi / bhavanti ca me manasi vikanyAH kila paricitamiti kRtvA eSA varNayati / anyathA kathaM karmapariNAmo mahAnarendraH kutathiddibhiyAt / kathaM vaikatra puruSe etAvAn guNasaMghAtaH saMbhAvyeta / na ca priyasakhau kadAcana mAM viprlmbhyti| tataH sandehApatra dolAyate me mana atastamAtmaparicitaM paramapuruSaM vizepato darzathitumarhati me bhavatI / prajJAvizAlAha / sundarametadabhipretameva me hRdayasyA bhigamanoyo draSTavya evAmau bhagavAn / tato gate dve api tanmalam / dRSTaya tAbhyAM tasya mahAvijayarUpAvapaNapatibhirvirAjitasthAnekamahApuruSAkorNasya mahAvideharUpasya vipaNimArgasya madhye vartamAna. pradhAnajanaparikarito bhUtabhavadbhaviSyadbhAvasvabhAvAvirbhAvanaM kurvANo bhagavAn sadAgamaH / tataH pratyAsannaubhUya praNamya taccaraNayagalamupa 22 For Private And Personal Use Only
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 170 upamitibhavaprapaJcA kathA / viSTe te tanikaTe / tadAkatidarzanAdeva saMbahumAnaM muhurmuhurvilokanAdagTahItasaGketAyAH pranaSTa va mandeho varddhitacittAnandaH mamutpanno vizrambho matAtmanaH kRtArthatA taddarzaneneti / tataH prajJAvizAlA pratyabhihitamanayA / api c| dhanyAmi tvaM mahAbhAge sundaraM tava jIvitam / yasyAH paricayo'nena puruSeNa mahAtmanA // ahaM tu mandabhAgyAsaM vaJcitAsaM purA yayA / na dRSTo'yaM mahAbhAgaH puruSaH pUtakalmaSaH // nAdhanyAH prApnuvantaumaM bhagavantaM sadAgamam / nirlakSaNanaro naiva cintAmaNimavApnute // saMjAtA pUtapApAhamadhunA mRgalocane / tava prasAdAdRSvemaM mahAbhAgaM madAgamam // tvayA kamalapatrAdhi ye'sya saMvarNitA guNAH / te tathaiva mayA sarve darzanAdeva nizcitAH // nAhaM vizeSato'dyApi vedmAsya guNagauravam / nAtyanyaH puruSo'nena tulya etattu lakSaye // zrAmonme mandabhAgyAyAH puremaM prati saMzayaH / gupoSu darzanAdeva mAMprataM pralayaM gataH // nigUDhacaritAsi tvaM satyaM sadbhAvavarjitA / yayA na darzitaH pUrvaM mameSaH puruSottamaH // tatmAMprataM mayApyasya bhavatyA maha sundari / For Private And Personal Use Only
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prastAvaH / 11 dine dine mamAgatya karttavyA paryupAsanA // gaNAH svarUpamAcAraM cittArAdhanamuccakaiH / tvayAsya marva cArvaNi jJAtaM kAlena bhUyamA / ato mamApi tatma nivedyaM valgubhASiNi / yenAhamenamArAdhya bhavAmi tava sannibhA // tataH prajJAvizAlAha cArucArUditaM priye / yadyevaM kuruSe hanta maphalo me parizramaH // aho vizeSavijJAnamaho vacanakauzalam / aho kRtajJatA guvauM taveyaM cArulocane // saGketAbhAvato bhane na jAnauSe madAgamam / tathApi paramArthena yogyatA tava vidyate / evaM ca kurvato nityaM mayA mA vicAraNam / ajJAtaparamArthApi jJAtatattvA bhaviSyasi // tataH saMjAtatoSe te namaskRtya madAgamam / priyasakhyau gate tAvatsvasthAnaM taca vAsare // evaM dine dine makhyoH kurvattyoH sevanAM tayoH / sadAgamasya gacchanti dinAni kila lIlayA // athAnyadA vizAlAkSI prokA mA tena dhImatA / prajJAvizAlA mAnandaM puruSeNa mahAtmanA // eSa sarvaguNAdhAro bhavatyA snehanirbharaH / bAlakAlAtsamArabhya karttayo rAjadArakaH // gatvA rAjakulaM bhadre vidhAya dRDhasaGgatam / For Private And Personal Use Only
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 272 upamitibhavaprapaJcA kthaa| zrAvaLa jananaucittaM dhAtrI bhava kathaJcana / tvayi maMjAtavimbho yenAyaM rAjadArakaH / sukhaM vivarddhamAno'pi prayAti mama vazyatAm / tato nikSipya niHzeSamAtmIyaM jJAnakauzalam / supAtretra bhaviSyAmi kRtakRtyo'hamaJjamA // tato yadAdizatyArya ityukA natamastakA // prajJAvizAlA tadAkyamanutasthau kRtAdarA // athAmau bhavyapuruSastAM dhAtrauM prApya sundarAma / lAlamAnaH sukhenAste devavaddivi lilayA // kramAtmavarddhamAno'sau kalpapAdapamaMnibhaH / saMjAtaH sarvalokAnAM locanAnandadAyakaH // ye te sadAgamenocai vino varNitA guNAH / AvirbhUtAH samastAste kaumAre tasya tiSThataH // tataH paricayaM kattuM tayA prajJAvizAlayA / nautaH madAgamAbhyarNa mo'nyadA rAjadArakaH // ma ca taM vIkSya puNyAtmA mahAbhAgaM sadAgamam / bhAvibhadratayA dhanyaH paraM harSamupAgataH // tataH praNamya maGgalyA niSalo'sau tadantike / AkarNitaM manohAri tadAkyamammRtopamam // zrAvarjito guNastasya zazAGkakaranirmalaiH / sa bhavyapuruSazcitte tatazcedamacintayat // asyAho vAkyamAdhuryamaho rUpamaho guNAH For Private And Personal Use Only
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir diyIyaH prastAvaH / 173 aho me dhanyatA yena naro'yamavalokitaH // dhanyeyaM nagarI yasyAM vamatyeSa madAgamaH / saMjAtaH pUtapApo'haM darzanAdasya dhImataH // nUnameSa bhavadbhUtabhAvibhAvavibhAvanam / bhAvato bhagavAnucaiH karotyeSA madAgamaH // tadeSa madupAdhyAyo yadi saMpadyate mama / tato'hamasya nediSTo gTahAmi makalAH kalAH // tataH prajJAvizAlAyAstenAkUtaM niveditam / janaujanakayorgatvA tayApi kathitaM vacaH // prAdurbhUtastayostoSaH pravidhAya mahotsavam / tataH samarpitastAbhyAM mo'nyadA zubhavAsare // katham / kRtakautukasatkAraH paripUjya sadAgamam / sa bhavyapuruSastasya zisyatvena niveditaH // sitAmbaradharo dhIraH sitabhUSaNabhUSitaH / sitapuSyabharApUrNa: mitacandanacarcitaH // tato mahApramodena vinayena vineyatAm / prapannastasya puNyAtmA kalAgrahaNakAmyayA // tato dine dine yAti ma pArzva tasya dhImataH / madAgamasya jijJAsuH mAddhaM prajJAvizAlayA / anyadA haTTamArge'sau lIlayAste sadAgamaH / sa bhavyapuruSo'bhyarNa yuktaH prajJAvizAlayA // For Private And Personal Use Only
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / ma bhUrinaramavAtaparivAritavigrahaH / azeSabhAvamadbhAvaM vadannAste madAgamaH // prathATahautamaGketA makhyAH pArzva samAgatA / natvA sadAgamaM mApi niSaSaNA zuddhabhUtale // pRSTA priyamakhauvArtA mAnito rAjadArakaH / sthitA madAgamamukhaM pazyantau stimitekSaNA // itazcaikakAla mevaikasyAM dizi mamullamito vA kalakala: / zrUyate nirasaviSamaDiNDimadhvaniH / samAkarNyate durdAntalokakRtoTTahAmaH / tataH pAtitA tadabhimukhA mamamtaparSadA dRSTiH / yAvadiliptasamastagAcI bhasmanA carcito gairika hastakaH khacitastaNamaSaupuNDakairvinATito lalamAnayA kaNavauramuNDamAlayA viDambito vakSasthale gharNamAnayA zarAvamAlayA dhAritAtapatro jara piTakakhaNDena baddhalonI galekadeze Aropito rAmabhe veSTitaH samantAdrAjapuruSaiH nindyamAno lokena prakampamAnazarauraH taralatAramitazcaitazcAtikAtarayA bhayodbhrAntahRdayo dazApi dizo niraucamANo nAtidUrAdeva dRSTaH saMsArijIvanAmA taskaraH / taM ca dRSTvA maMjAtA prajJA vizAlAyAH krunnaa| cintitamanayA yadi paramasya varAkasyAmubhAt sadAgamAtmakAzAt trANaM nAnyasmAtkRtazcittato gatA tadabhimukham / darzito'smai yatnena madAgamo 'bhihitaM ca / bhadrAmuM bhagavantaM zaraNaM prtipdyskheti| ma ca madAgamamupalabhya mahamA saMjAtAzvAsa va kiJciccintayananAkhyeyamavasthAntaraM vedayamAnaH / pazyatAmeva lokAnAM nimaulitAH patito For Private And Personal Use Only
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prastAvaH / 175 dharaNotale / sthitaH kiyantamapi kA nizcalaH / kimetaditi vismitA nAgarikAH / labdhA kathaJciccetanA tataH mamutthAya sadAgamamuddizyAmau trAyadhvaM nAthAstrAyadhvamiti mahatA zabdena pUkRtavAn / tato mAbhaiSorabhayamabhayaM tavetyAzvAsito'sau sadAgamena / tatastadAkaNaM prapanno'yaM madAgamamya zaraNam / aGgIkRtazcAnenAto na gocaro'dhunA rAjagAsanasyeti vicinya viditamadAgamamAhAtmyA: sabhayA: pratyakpadairupasRtAH kampamAnAste rAjapuruSAH sthitA duurdeshe| tato vizrabdhIbhUto manAk saMsArijauvaH pRSTo'gTahItasaGketayA / bhadra katamena vyatikaraNa gTahItastvamebhiH kRtAntamadRzai rAjapuruSairiti / ___ mo'vocadalamanena vyatikaraNa / anAkhyeyaH khalveSa vyatikaraH / yadi vA jAnanyevAmuM vyatikaraM bhagavantaH sadAgamanAthAH kimAkhyAtena / sadAgamenokam / bhaTra mahatkuThUhalamasyA atastadapanodArtha kathayatu bhavAn ko doSaH / samArijauvenotaM yadAjJApayanti naathaaH| kevalaM janasamakSamAtmaviDambanA kathayituM na pArayAmi / tato vivikramAdizantu nAthA iti / tataH sadAgamena vilokitA pariSat sthitA gatvA duurdeshe| prajJA vizAlApyuttiSThantau vamapyAkarNayakheti bhaNitvA dhAritA sadAgamena / tasyAzca nikaTavattauMmadAgamavacanenaiva bhavyapuruSo'pi sthita eva / tatasteSAM caturNAmapi purataH kevalamagTahItasaGketAmuddizya prajantpito'sau saMsArijIvaH / astauha loke zrAkAlapratiSThamanantajanAkulamasaMvyavahAraM nAma nagaram / tatra sarvasminneva nagare'nAdivanaspatinAmAnaH kulaputrakAH For Private And Personal Use Only
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 176 upamitibhavaprapaJcA kathA / prativamanti / tasmiMzcAsyaiva karmapariNAmasya mahAnarendrasya saMbandhinAvatyantAbodhatotramohodayanAmAnau makalakAlasthAyinau balAdhikRtamahattamau prativasataH / tAbhyAM cAtyantAbodhatotramohodayAbhyAM tatra nagare yAvanto lokAste sarve'pi karmapariNAmamahArAjAdenaiva suptA vAspaSTacaitanyatayA mattA va kAryAkAryavicAra zUnyatayA mUrchitA dUva paraspara lolIbhUtatayA mRtA duva lakSyamANaviziSTaceSTAvikalatayA nigodAbhidhAnesvapavarakeSu nikSipya saMpiNDitAH makalakAlaM dhAryante / ata eva ca te lokA gADhamammUDhatayA na kiJciccetayanti / na bhASante / na viziSTaM ceSTante / nApi te chidyante / na bhidyante na dahyante / na lAvyante / na kuyyante / na pratighAtamApadyante / na vyako vednaamnubhvnti| nApyanyaM kaMcana lokavyavahAraM kurvanti / idameva ca kAraNamurarIkRtya tanagaramasaMvyavahAramiti nAmnA gauyate / tatra nagare saMbhArijauvanAmAhaM vAstavyaH kuTumbiko'bhUvam / gatazca tatra vamato mamAnantaH kAlaH / anyadA dattA sthAne taubamohodayamahattame tanikaTavarttini cAtyantatAbodhabalAdhikRte praviSTA samudravauciriva mauktikanikaravAhinau prATkAlalakSmauriva samunnatapayodharA malayamekhaleva candanagandhadhAriNau vasantazrauriva rucirapatratilakAbharaNA tatpariNatirnAma prtiihaarii| tayA cAvanita lanyastajAnuhastamastakayA vidhAya praNAmaM viracitakarapuTamukulayA vijJApitaM devaiSa sugTahItanAmadheyasya devasya karmapariNAmasya saMbandhI tatriyogo nAma dUto devadarzanamabhilaSan For Private And Personal Use Only
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prastAvaH / 177 pratIhArabhUmau tiSThati tadevamavasthite devaH prmaannmiti| tato nirIkSitaM taubamohodayena samabhramamatyantAbodhavadanam / ma prAha / zIghraM pravezayat taM bhvtii| tato yadAjJApayati deva ityabhidhAya pravezitaH pratihAryA taniyogaH / tenApi mavinayamupasRtya praNato mahattamo balAdhikRtazcAbhinanditastAbhyAM dApitamAsanam / upaviSTo'sau kRtocitA pratipattiH / tato vimucyAmanaM badhvA karamukulaM kRtvA lalATataTe taubamohodayenoktam / api kuzalaM devapAdAnAM mahAdevyAH zeSaparijanasya ca / tatriyogenoktam / suSTu kuzalam / taubamohodayenoktam / anugrahoyamasmAkaM yadava bhavataH preSaNenAnusmRtA vayaM devapAdarityataH kathaya yadAgamanaprayojanamiti / taniyogenoktam / ko'nyo bhavantaM vihAya devapAdAnAmanugrahAhaH / zrAgamanaprayojanaM punaridam / asti tAvadviditaiva bhavatAM vizeSeNa mAnanIyA praSTavyA marvaprayojaneSu alakanIyavAkyA acinyamAhAtyA ca bhagavatI lokasthiti ma devapAdAnAM mhttmbhginau| tasyAzca tuSTairdevapAdaiH sakalakAlameSo'dhikAro vitIrNaH / yathAsti tAvadeSo'smAkaM sarvadA paripanthau kathaJcidunmUlayitumazakyaH sadAgamaH paramazatruH / tato'yamasmaddalamabhibhUya kvacidAntarAntarA labdhaprasaratayAsmadIyabhuktarnismArayati kAMzcimokAn / sthApayati cAsmAkamagamyAyAM nito nagaryAm / evaM ca sthite viralobhavivyatyeSa kAlena lokH| tataH prakaTaukariSyatyasmAkamayazastanna sundarametat / ato bhagavati lokasthite tvayedaM vidheyam / asti 23 For Private And Personal Use Only
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 178 upamitibhavaprapaJcA kathA / mamAvicalitarUpametadeva prayojanamapekSya saMrakSaNIyamasaMvyavahAraM nAma nagaram / tato yAvantaH sadAgamena mocitAH manto madauyabhuknenirgatya nitinagayoM gacchanti lokAstAvanta eva bhagavatyA tasmAdasaMvyavahAranagarAdAnIya madIyazeSasthAneSu pracAraNIyAH / tataH pracuralokatayA sarvasthAnAnAM sadAgamamocitAnAM na kazcidvArtAmapi praznayiSyati / yato na bhavatyasmAkaM chAyAnAniriti / tato mahAprasAda iti kRtvA pratipannaH so'dhikAro loksthityaa| ahaM ca yadyapi devapAdopajIvI tathApi vizeSato lokasthiteH prtibddhH| ataeva tadvAreNa tanniyoga iti prasiddho'haM loke / mocitAca kiyanto'pi mAMprataM sadAgamena lokaaH| tato'haM bhagavatyA lokasthityA yubhanmUlaM tAvatAM lokAnAmAnayanAyeha prahita iti / etadAkarya bhavantaH pramANam / tato yadAjJApayati bhagavatauti pratipannaM tacchAsanaM mahattamena balAdhikRtena ca / tato mahattamenoktam / bhadra tanniyoga tAvaduttiSTha darzayAmo bhadrasthAsaMvyavahAranagaralokapramANam / yena gataH san nivedayasi tvaM devpaadebhyH| kAlAntare'pi yena na bhavati teSAM lokvirlobhvncintaa| tanniyogenoktaM yadAjJApayatyAryaH / tataH samutthitAstrayo'pi nagaraM nirIkSitam / darzitA: samutthitakareNa paryaTatA taubamohodayenAsaMkhyeyA golakanAmAnaH prAmAdAstanniyogasya / tanmadhyavarttinazvAsakhyeyA eva darzitA nigodanAmAno'pavarakAH / teca vivadbhiH maadhaarnnrauraannautybhidhiiynte| tadantarbhUtAzca darzitA anantA lokaaH| tato vismitastanniyoga uko mahattamena bhadra dRSTaM nagarapramANam / For Private And Personal Use Only
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prastAvaH / sa praah| suSTu dRssttm| tataH sahastatAlamaTTahAsena vihasya tIvramohodayanokam / pazyata vimUDhatAM madAgamasya / sa hi kila sugrahautanAmadheyasya devasya karmapariNAmasya maMbandhinaM lokaM nirvaahyitumbhilssti| na jAnaute vraaksttprmaannm| tathA hyatra nagare tAvadasaMkhyeyAH prAsAdAsteSu pratyekamasaMkhyeyA evApavarakAH / teSu caikaikasminnanantalokAH prtivmnti| anAdirUDhazcAsya sadAgamasyAyaM lokanirvAhaNAgraharUpo grahaH / tathApi teneyatA kAlena nirvAhayatA yAvanto'traikasminnapavarake lokAsteSAmanantabhogamA nirvaahitm| tataH keyaM devapAdAnAM lokvirlobhvncintaa| tanniyogenoktam / satyametadastyeva cAyaM devasyApyavaSTambhaH / vizeSataH punayubhavacanametadahaM kathayivyAmi / anyaccoktaM bhagavatyA lokasthityA yathA na bhavatA kAlakSepaH kAryaH / tatsaMpAdyatAM zIghraM tadAdeza iti / tataH sthitAvutmArake mhttmblaadhikRtau| mahattamenoktam / ke'tra prasthApanA yogyA iti| atyantAbodhaH prAha / Arya kimatra bahunAlocitena jJApyatAmeSa vyatikaro nAgaralokAnAm / dauyatAM ptthkH| kriyatAM ghossnn| yathA devakarmapariNAmAdezena kiyadbhirapi lokaritaHsthAnAttadIyazeSasthAneSu gantavyam / ato yeSAmasti bhavatAM tatra gamanotsAhaste khayameva pravarttantAmiti / tato'nukUlatayA zeSasthAnAnAmutsaMGkalitA vayamiti ca matvA bhUyAMso lokAH svayameva pravartivyante / tato vizeSato neyalokasaMkhyAM dRSTvA tanniyogaM teSAM madhyAdye'smabhyaM rociyyante tAneva tAvatsaMkhyAn prahiyyAma iti| mhttmenoktm| bhadra For Private And Personal Use Only
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1. upamitibhavaprapaJcA kthaa| khayamapi parihitasya bhakri na jAnauSe tvam / yato'maubhi.karna kadAcidRSTaM sthaanaantrm| zrato na jAnanti tatvarUpamapi kimpunastasyAnukUlatAm / anAdipravAheNa cAtraiva vasanto ratimupagatA: khlvete| tathA nAdimambandhenaiva rUDhasnehAH parasparaM necchanti viyogm| tathA hi| pazyatu bhadro ye'tra lokA ekaikasminnapavarake vartante te'tisnigdhatayAtmano gADhaM sambandhamupadarzayantaH samakamucchrasanti / samakaM niHshvsnti| smkmaahaarynti| samakaM niaarynti| ekasmintriyamANe sarva niyante / ekasmin jIvati sarve'pi jIvanti / tatkathamete sthAnAntaraguNajJAnarahitA evaMvidhapremabavAtmAnazca khayameva pravartiSyante / tasmAdaparaH kazcitprasthAnocitalokaparijJAnopAyazcityatAM bhvteti| tataH paryAkulaubhUto balAdhikRtaH kimatra vidheymiti| itazcAsti bhavitavyatA nAma mama bhAryA mA ca zATikAbaddhaH subhaTo varttate / yato'haM nAmamAtreNeva tasyA bharttati prsiddhH| paramArthataH punaH saiva bhagavatI madauyagTahasya zeSalokagrahANAM ca sambandhinauM samastAmapi karttavyatAM tantrayati / yataH mA acinyamAhAtmyatayA svayamabhilaSitamarthaM ghaTayantau nApekSyate'nyasambandhinaM puruSakAraM mhaaytyaa| na vicArayati purussaanukuulprtikuulbhaavm| na gnnytyvsrm| na nirUpayatyApagatam / na nivAryate suragurugApi buddhivibhavena / na pratiskhalyate vibudhapatinApi parAkrameNa / nopalabhyate yogibhirapi tasyAH pratividhAnopAyo'tyantamamambhAvanauyamapyarthaM mA bhagavatI svakaratalavarttinamiva lIlayA sNpaadyti| nakSayati ca pratyekaM samastalokAnAM yasya yadA yatra yathA yAvadyacca For Private And Personal Use Only
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prastAvaH / 181 prayojanaM karttavyaM tatastasya tadA tatra tathaiva tAvattadeva prayojana racayantI na tribhuvanenApi nivArayituM pAryate / kiM ca yadi zakracakravartyAdInAmapi kathyate yathA bhadrikA bhavatAmupari bhvitvyteti| tataste'pi tuSyanti hRdaye darzayanti mukhaprasAdaM visphArayanti vilocane dadati kathakAya pAritoSikaM kurvanyAtmani bahumAnaM kArayanti mahotsavaM vAdayanyAnandadundubhiM cintayanyAtmanaH kRtakRtyatAM manyante saphalaM jnmeti| kiM punaH zeSalokA iti| atha teSAmapi zakacakravartyAdaunAM kathyate yathA na bhadrikA bhavatAmupari bhavitavyate ti| tataste kampante bhayAtirekeNa / pratipadyante daunatAm / kurvanti kSaNena kRSNamukham / nimaulayanti vIkSaNe ruSyanti kathakAya / samAdhyAsyante cintayA / gTahyante raNaraNakena / parityajanti zokAtirekeNetikartavyatAm / bAlocayanti tatprasAdArthamanekopAyAn / kiM bhunaa| na labhante tasyAmanuSThAyAM manAgapi cittanirvRtim / kathameSApi punaH praguNIbhaviSyatItyuddhegena / kiM punaH mAmAnyajanA iti / mA punarbhagavatI yadAtmane rocate tadeva vidhtte| na paraM vijJApayantaM vilapantaM pratikurvantaM vApekSate / ahamapi tanayodhAntacitto yadeva mA kiJcitkurute yatheSTayA ceSTayA tadeva bahu manyamAnastasyAH patirapi karmakara iva jaya devi jaya devauti bruvANastiSThAmi / , api ca / ... mA sarvatra kRtodyogA mA jJAtabhuvanocitA / mA jAgarti prasupteSu mA sarvasya nirUpikA // For Private And Personal Use Only
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 182 upamitibhavaprapaJcA kathA / mA kevalaM jagatpatraM vicarantI nirAkulA / na kutazcidibhetyuccaimattAvaiMdhahastinau // mA karmapariNamena mahArAjena pUjitA / yato'nuvarttayatyeva tAmeSo'pi prayojane // tathAnye'pi mahAtmAnaH kurvanti khaM prayojanam / yAnto'nukUlatAM tasyA yata etadudAhatam // buddhirutpadyate tAdRg vyavasAyazca tAdRzaH / sahAyAstAdRzAzcaiva yAdRzau bhavitavyatA // tasyAzca madauyagTahiNyA bhavitavyatAyAH sambandhinamenaM guNasandohaM jAnAtyeva so'tyantAbodho balAdhikRtaH / tatastasya tadA paryAlocayatazcetami parisphuritam / aye kimahamevaM matyabhyupAye cintayAtmAnamAkulayAmi / yato jAnAtyeva sA saMsArijIvapatnI bhavitavyatA ye'tra prasthApanocitA lokAsteSAM svruupmiti| atastAmevAhaya pRcchAmi / tataH kathitastotramohodayAya tena svAbhiprAyaH sundarametaditi bahumataM tasyApi tasyA zrAkAraNam / tataH prahitaH puruSaH samAhRtA bhavitavyatA / samAgatA vegena pravezitA pratihAryA / mahAprabhAveyaM sarvApi strI kila devateti vicinya kRtaM tasyAH pAdapatanaM vAcikaM mahattamabalAdhikRtAbhyAm / abhinanditau tau tayAzIrvAdena / dApitamAsanaM upaviSTA bhvitvytaa| tato balAdhikRtAbhimukhaM mahattamena cAlitA bhuultaa| tatastena kathayitamArabdhastasyaita niyogprtikrH| tato hasitaM tyaa| ma prAha / bhadre kimetat / bhavitavyatAha / na kiM cit / balAdhi For Private And Personal Use Only
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prstaavH| 183 kRtenoka tatkimakANDe hasitam / bhavitavyatAha / ataeva yato na kiJcididam / balAdhikRtenoktam / kathaM bhavitavyatAha matyamatyantAbodho'si yastvamenamapi vyatikaraM mahyaM kathayasi / kRtodyogAhamevaMvidheSa vyatikareSu / lakSayAmyanantakAlabhAvino'pi sarvavyatikarAnaham / kiM punaH sAMpratikAn / ato niSpayojanavAnna kiJcidetattvadIyakathanaM mameti / atyantAbodhaHprAha / satyamidam / vismRtaM me tAvakaM mAhAtmyaM moDhavyo'yamekomamAparAdho bhvtyaa| anyacca prasthApaya tvameva yatra prasthApanocitA lokAH / kiM no vyApAreNa / bhavitavyatayoktam / ekastAvadeSa eva madIyo bhartA prasthApanayogyaH tathA'nye ca ye tajjAtIyAH / balAdhikRtenoktam / bameva jAnauSe tatkimatrokena / tato nirgatA bhavitavyatA aAgatA mama samaupe kathito vyatikaraH / mayoktaM yaddevI jAnaute / tataH samuccalito'hamanye ca majjAtIyAstaviyogAbhipretasaGkhyAnusAreNa / uko ca bhavitavyatayA mahattamabalAdhikRtau / yaduta mayA yuvAbhyAM cAmaubhiH saha yAtavyam / yato bhaTadevatA nAroti na mokravyo mayA saMmArijIvo yatazcAsti yuvayorapi pratijAgaraNauyamekAkSanivAsaM nAma nagaram / tatrAmaubhilIkaH prathamaM gantavyam / ato yajyate yuvAbhyAM mahevAmauSAM tatrAsitaM nAnyathA / tato yanavatI jAnauta ityabhidhAya pratipanaM tavacanaM mahattamabalAdhikRtAbhyAm / pravRttAH sarva'pi samAgatAstadekAkSanivAsaM nagaram / tatra ca nagare mahAntaH paJca pATakA vidyante / tato'hamekaM pATakaM karAgreNa darzayatA taubamohodayenAbhihitaH / bhadra saMsArijauva For Private And Personal Use Only
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 184 upamitibhavaprapaJcA kathA / tiSTha bamatra pATake / yato'yaM pATako'saMvyavahAranagareNa bahutaraM tulyo vrtte| tato bhaviSyatyatra tiSThato tiriti / tathAhi / yathA tacAsaMvyavahAranagare golakAbhidhAnAnAM prAmAdAnAM madhyavarttino ye nigodAbhidhAnA apavarakAsteSu ye lokAH pratyekamanantAH saMpINDitA: khehAnubandhena prativamanti atrApi pATake bahutamA lokAstathaiva prativamanti / kevalamasaMvyavahAranagarasambandhino na kvacillokavyavahAre'vatarantauti asaMvyAvahArikA ucyante / te hi yadi paraM yayamiva bhagavatyA lokasthiterAdezena mahadevAnyasthAneSu gacchanti nAnyathA / ete etena punarasya pATakasya saMbandhinolokAH kurvanti lokavyavahAram / samAcaranti zeSasthAneSu gamAgamaM tena sAMvyavahArika ityabhidhIyante / tathA teSAmasaMvyavahAranagarasaMbandhinAmanAdivanaspataya iti sarveSAmapi mAmAnyAbhidhAnam / etatyATakasambandhinAM tu vanaspataya ityetAvAn vizeSaH / tathA pratyekacAriNo'pi prAmAdApavarakanyAyarahitA mutkavacAreNAtra vidyante te'saMkhyeyA lokAH / tatastiSTha lamatra pUrvaparicitanagaramamAna evAyaM pATakastaveti / tato mayoktaM yadAjJApayati devaH / tataH sthApito'hamekasminnapavarake zeSalokAstu kenacinmadIyavidhAnenaiva sthApitAstacaiva pATake kecinmulkalacAreNa / kecitpunautAH pATakAntareviti / tato'haM tatra sAdhAraNazarIranAmni bhane apavarake pUrvokkisthityaiva supta iva matta va mUrchita va mRta ivAnantalokaH saMpiNDitaistaiH mamakamucchUmana samakaM niHzvaman mamakamAhArayan samakaM niriyan sthito'nanta For Private And Personal Use Only
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prstaavH| 185 kAlamiti / anyadA karmapariNamamahArAjAdezo naivAnumato mahattamabalAdhikRtAbhyAM niHsAritastato'pavarakanyAyAd bhavitavyatayA dhAritastacaiva pATake punarasaMkhyakAlaM pratyekacAritayeti / dUtazca pUrvameva karmapariNAmamahArAjena paripRcchaya lokasthitiM mamAlocya saha kAlapariNatyA jJApayitvA niyatiyadRcchAdaunAmanumate bhavitavyatAyAH / apekSya vicitrAkAraM lokakhabhAvamAtmIyasAmarthaprabhavaiH paramANubhirniSpAditAH sarvArthakAriNya ekabhavavedyasaMjJAH pradhAnaguDikAH / samarpitA bhvitvytaayaaH| mA cAbhihitA tena / yathA bhane samastalokavyApArakaraNodyatA vaM zrAntAsi samastacokAnAM kSaNe kSaNe nAnAvidhasukhaduHkhAdikAryANi saMpAdayantau tato grhaannaamuurgddikaaH| tatastrayA tAmAmekaikasya satvasya jIrNayAM jIrNAyAmekaikasyAM guDikAyAmanyA daatvyaa| tataH saMpAdayatyetAH svayameva vividhamapyekatra janmavAsake vamatsu pratyekaM sattveSa taveSTaM sarvaM prayojanamiti bhaviSyati te nirAkulatA / tataH pratipannaM bhavitavyatayA tdraajshaasnm| vidhatte ca sakalakAlaM samastamattvAnAM tathaiva mA taM guDikAprayogam / tato'haM yadA tatrAsaMvyavahAranagare'bhUvaM tadA mama jorNAyAM jorNAyAmaparAM mA guDikAM dttvtii| kevalaM mUtmameva me rUpamekAkAraM sarvadA tatprayogeNa vihitavatI / tatra punarekAcanivAmanagare samAgatA taubamohodayAtyantAbodhayoH kutUhalamiva drshyntau| tena guDikAprayogeNa mamAnekAkAraM svarUpaM prakaTayati sm| yataH kRto'haM tatra pATake vartamAnaH kacidavamare sUkSmarUpaH / 21 For Private And Personal Use Only
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 16 upamitibhavaprapaJcA kthaa| tacApi kacitpraryAptakarUpaH kacidaparyAptakarUpaH / tathA kacivamare vihito'haM baadraakaarH| tatrApi kacitpraryAptakarUpaH kvaacdpryaaptkruupH| tathA bAdaraH man kvacidapavarakavartI kvcitprtyekcaarii| atrApi kacida1rAkAradhArakaH / kvcitkndruupH| kvcinmuulbhaajau| kcittvkvaarau| kvacitskandhavattau / kvacicchAkhAcaraH / kvacitprazAkhAgataH / kvcitprvaalsNcrissnnuH| kvcitptraakaarH| kvacitpuSyasaMsthaH / kvcitphlaatmkH| kciddojkhbhaavH| tathA kvcinmlbaujH| kacidayabIjaH / kvacityarvabIjaH / kvacit skandhabaujaH / kvaciddojaruhaH / kcitmmmlnjH| tathA kcicaakaarH| kacidgulmarUpaH / kvciltaatmkH| kacidalokhabhAvaH / kaciddharitAtmaka iti / tathArUpeNa ca vartamAnaM mAmupalabhyAnyagrAmanagarasambandhino lokAH kampamAnaM bhavitavyatAyAH samakSameva chindanti bhindanti dalanti piMSanti moTayanti khuJcayanti takSNuvanti dahanti nAnAkadarthanAbhiH kadarthayanti tathApi bhavitavyatA tatropekSAM kurute / / tato'tivAhite tathAvidhaduHkhairanantakAle jIrNAyAM paryavasAnakAladattAyAM guDikAyAM dattA bhavitavyatayA mamAnyA guDikA / tatprabhAvAgatohaM dvitIyapATake tatra pArthivasaMjayA lokAH prativamanti / tato'hamapi teSAM madhye saMpannaH pArthivaH / viDambitastatra bhavitavyatathAparAparaeDikAdAnadAreNa sUkSmavAdaraparyAptakAparyAprakarUpatayA kRSNanaulazvetapItalohitavarNAdirUpatayA mikatopalalavaNaharitAlamanaHzilAJjanazuddhapathivyAdyAkAratayA cAsaMkhyeyaM kAlaM titicitAni ca tatra pATake vasatA mayA bhedanadalanacUrNana For Private And Personal Use Only
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ditIyaH prastAvaH / 187 khaNDanadahajAdauni duHkhaani| tataH paryantarADikAjaraNAvasAne dattA bhavitavyatayA mamAnyA guDikA gato'haM tanmAhAtmyena hatIye pATake / tatra cApyAbhidhAnAH kuTumbinaH prativasanti / tato mamApi tatra gatasya saMpannamApyarUpam / vigopitastatrApyahaM jIrNAyAM jIrNayAmaparAparAM guDikAM dattvArUpAntaraM saMpAdayanyA bhavitavyatayA asaMkhyeyameva kAlam / tathAhi / kRto'hamavazyAyahimamahikAharatanuzaddhodakAdhanekabhedarUpo rUparasagandhasparzabhedena vicitraakaarstyaa| moDhAni ca tatra pATake vartamAnena mayA zItoSNakSArakSatrAdyanekazastrasaMpAdhAni nAnAduHkhAni / tatastatkAJcaparyante jIrNAyAmanyaguDikAyAM dattA mamAparA guDikA bhavitavyatayA / gato'haM tattejamA caturthe pATake tatrApyasaMkhyeyAstejaskAyanAmAno brAhmaNAH prativamanti / tato'hamapi teSAM madhye bhAkharo varNana uSNaH sparNena dAhAtmakaH kAyena zucirUpaH sthAnena saMpannastejaskAyo brAhmaNaH / pravRttazca mama tatra vasato jvAlAgAramurmurAciralAtazuddhAni vidyudulkAmanipramatayo vyapadezAH / jAtAni vidhyApanAdito nAnAduHkhAni / sthitaH sUkSmabAdaraparyAptakAparyAptakarUpatayA vivarttamAno'saMkhyeyaM kAlam / dattA ca tadante mamAparA guDikA payarntaguDikA jaraNAvasAne bhavitavyatayA / gato'haM tadupayogena paJcamapATake / tarApyasaMkhyeyA vAyavauthAbhidhAnAH caciyAH prativamanti / tato'hamapi tatra gata uSNazItaH sparzana alakSyazcakSumatAM rUpeNa patAkAkAraH saMsthAnena saMjAto vAyavIyaH kSatriyaH / pAhataca tatra vartamAno'hamutkali For Private And Personal Use Only
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 188 upamitibhavaprapaJcA kthaa| kAvAto maNDalikAvAto guJjAvAto jhajJAvAtaH saMvartakavAto ghanavAtastanuvAtaH zuddhavAta ityAdibhirabhidhAnaH / samudbhUtAni tatra me zastrAbhighAtanirodhAdIni nAnAduHkhAni / vinATitastatrApi sUkSmabAdaraparyAptakAparyAptakAkArarUpatayAghUrNamAno'saMkhyeyaM kAlaM bhavitavyatayA / dUtastadavamAne jAte paryantaguDikAjaraNe dattvAparAM guDikAM punarnoto'haM prathamapATake bhavitavyatayA / sthitastatra punaranantaM kAlam / tataH punaraparAparaeDikAprayogeNaiva prApito dvitIyAdipATakeSu / sthitazcaikaikasmintrasaMkhyeyaM kAlam / tatazcAnena prakAreNa tasmivekAcanivAse nagare kArito'hamanantavArAH mamastapATakaparyaTanaviDambanaM taubamohodayAtyantAvodhayoH samadaM bhavitavyatayA / anyadA manAk prasannacittayA'bhihitaM yathAryaputra sthito bhUyAMsaM kAlaM tvamatra nagare tato'panayAmi bhavataH sthAnAjaurNam / nayAmi bhavantaM ngraantre| mayokaM yadAjJApayati devii| tatra prayukrA guDikA bhvitvytyaa| dUtazcAsti vikalAmanivAsaM nAma nagaram / tatra ca trayapradhAnapATakA vidyante / tasya nagarasya paripAlakaH karmapariNAmamahArAjaniyukta evonmArgopadezo nAma mahattamaH / tasya ca mAyA nAma rhinnau| tato'haM guDikAmAhAtmyena prAptastatra prathame paattke| tasmiMzca saptakulakoTilakSavarttino'saMkhyeyA dihaSIkAbhidhAnAH kucaputrakAH prativasanti / tato'hamapi saMpannasteSAM madhye vihaSaukaH / tato 'pagatA me mA suptmttmRcchitmRtruuptaa| jAto manAgabhivyakta caitanyaH / For Private And Personal Use Only
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prastAvaH / tatazca / kRto'haM guDikAdAnadvAreNaiva tatastayA / kRmirUpo'zacisthAne mahApApaH svabhAryayA // mUtrAntrakledajambAlapUrite jaThare sthitam / mAM pazyantI vizAlAkSI tataH mA parituSyati // kadAcitmArameyAdidurgandhitraNakoTare / mAmanyakRmijAlena saMyutaM vIkSya modate // vApaghasarAyeSu lolamAnaM suduHkhitam / mAM dRSTvA kRmibhAvena tuSTAbhUdbhavitavyatA // jalakAbhAvamApAdya guDikAdAnatastathA / mamatthaM cAkaroduHkhaM isantau saha mAyayA // mAye pazya madIyasya bhartuH sAmarthyamaudRzam / . bamunmArgApadezena bharcAtmA yena garvitA // . kSudhAtI vArake ciptastato nirgatya matpatiH / niHzeSaM karSayatyeSa vraNAriM vauryayogataH // anyacca tyAgamAmarthyaM pazya bhatturmamedRzam / yadeSa rakrasarvaskhaM dadate hastadhAriNe // tato'gTahItasaGkete bhadre bhAryA viDambitaH / upahAsena tenAhaM dviguNaM duHkhamAgataH // punazca guDikAM dattvA kRtvA zaMkhaM mahodadhau / mAmeSA zAMkhikaichivaM raTantaM vIkSya tuSyati // tadevaM pATake tatra vartamAnaH khabhAryayA / For Private And Personal Use Only
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 160 upamitibhavaprapaJcA kathA / aparApararUpeNa saMkhyAtItaM viDambita; // anyadA punaryatheSTaceSTayaiva prayuktA bhavitavyatayA mmaanyguddikaa| nauto'haM matsAmarthana ditIye paattke| tatra cASTakulakoTilavasthAyino'saMkhyeyAstrikaraNanAmAno rahapatayo'dhivasanti / tato'hamapi teSAM madhye saMpanna strikaraNo grahapatiH / tatazca / yUkAmatkuNamatkoTakuMthurUpavivarttinam / pipIlikAdirUpaM ca kRtvA mAM bhavitavyatA // paryaTantaM bubhukSA- pithyamANaM ca bAlakaiH / dagdhaM dRSTvA tathA toSAdAnandamavagAhate // tadevaM pATa ke tatra guDikAdAnapUrvakam / asaMkhyavArAH pApo'haM kArito naikarUpatAm // athAnyadA punardattA guDikA me 'vhelyaa| hatIye pATake nautastayaivocitahelayA // koTilacakulAnAM ca vasanti nava tatra the| asaMkhyAsteSu vidyante caturakSAH kuTumbinaH // tato'hamapi saMjAtazcataracaH kuTumbikaH / pataGgamakSikAdaMzavRzcikAkAradhArakaH // moDhAni tatra duHkhAni nAnAkArANi tiSThatA / nirvivekajanAdibhyo mardanAdividhAnataH // jaurNa jIrNa punardattA guDikAmaparAparAm / asaMkhyarUpaistatrApi pATake mATitastayA // For Private And Personal Use Only
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prastAvaH / bhUyo bhUyazca teSveva pATakeSu vivarttanam / saMkhyAtItAni varSANAM sahasrANi vidhApitaH // evaM ca sthite / kacitparyAptarUpeNa tathAparyAptarUpakaH / teSu trivapi patnyA'haM pATakeSu vinATitaH // .. athAnyadA prahRSTena cetamA bhvitvytaa| jJAtvA taducitaM kAlaM tataH setthadamabhASata / Aryaputra bhavantaM kiM nayAmi nagarAntaram / vikalAkSanivAse'tra nagare nAsti te tiH // mayokaM devi yattubhyaM rocate tadvidhIyatAm / kimaca bahunA tvaM me pramANaM sarvakarmasa // tato jINIM mama jJAtvA guDikAmantavartinIm / nagarAntarayAnAya prayuktA guDikA tayA // athonmArgApadezasya pratijAgaraNe sthitam / paJcAkSapazusaMsthAnaM nAmAsti nagaraM param // tatra mA tripaJcAzatkoTIlakSapramANake / vamanti kulasaMghAte lokAH paJcAkSanAmakAH // jalasthalanabhazcarAH spaSTacaitanyasaMyutAH / saMjinaste'bhidhIyante garbhajA iti vA budhaiH // ye punastatra vidyante spaSTacaitanyavarjitAH / agnil rni jnyaanaar' sbcchltaa laa: tato'haM teSu saMbhAtaH spaSTacaitanyavarjitaH / For Private And Personal Use Only
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 182 upamitibhavaprapaJcA kthaa| paJcAkSo nAma vikhyAto guDikAyAH prabhAvataH / raTatyuccairvinA kArya dardurAkAradhArakaH / kelipriyatayA tatra bhAryayAhaM vinATitaH // tatra ca sanmUrchanajamadhye / rUpairevamamAMkhyeyairdhamayitvA tatastayA / vihito garbhajAkAradhArako'haM mahelayA / tatazca jalacareSu vartamAnaH / gTahIto dhIvaraistatra bidhANo matsyarUpatAm / chedapAkAdibhirduHkhaM prApito'haM sahasrazaH // tathA catuSpadasthalacareSu vartamAnasya / .. zazasUkaramAraGgarUpamAbibhrato mama / vyAdhairbhitvA zarairgAtraM kRtA nAnA vikatanAH // tathA bhujaparisaraHparisarpaSu varttamAnena / godhAhinakulAdInAM rUpaM dhArayatA ciram / anyonyabhakSaNad duHkhaM prAptaM krUratayA mayA // tathA / kAkolakAdirUpANAM pakSiNAM madhyacAriNam / saMkhyAtItAni duHkhAni moDhAni suciraM mayA // asaMkhyajanasaGkIrNaM tadevaM tatra pattane / jalasthalanabhacArI maMjAto'haM kule kule // anyacca tasmin paJcAkSapazusaMsthAne ngre| matASTavArArUpANi nairantaryaNa kAritaH / nautastato'nyasthAneSu tatrAnautaH punastayA // For Private And Personal Use Only
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prstaavH| 163 evaM ca sthite / zeSeSu sarvasthAneSu gatvA gatvAntarAntarA / mayA tatra pure'nantAH kRtA rUpaviDambanAH // kAlatastu / sthitazca nairantaryeNa paraM palyopamatrayam / ahaM tatra pure kiM citmAdhikaM pUrvakoTibhiH / / amaMjimaMjirUpeNa paryAptarabhedataH / tadevaM nagare tatra nAnAkArairviDambitaH // anyadA kuraGgarUpaH saMpAdito'haM bhavitavyatayA / sthito yUthamadhye taralitatAraM bhayena nirIkSamANo dazApi diza utplavamAnastaruzikharANautazcetazca pryttaami| yAvadekena lubdhakakumAkaraNa kaladhvaninA prArabdhaM gautam / tatastenAcitaM mRgayUtham / parityakamutplavanaM / niruddhA ceSTA / nizcalaukRtAni locanAni / nivattaH zeSendriyavyApAraH / saMjAtaH karNandriyamAtranimano'ntarAtmA / tato niSpandamandIbhUtaM tattAdRzaM hariNayathamavalokyAbhyarNIbhUto vyAdhaH / praguNIkRtaM kodaNDam / mandhitastatra zilImukhaH / baddhamAlauDhaM sthAnakam / ISadAkuJcitA kandharA / samAkRSTo bANa: karNAntaM yAvat / tato muktena tenArAmAge vartamAno'haM nirbhidya pAtito bhUtale / acAntare jaurNa me pUrvadattA guDikA / tato jIrNAyAM tasyAM hariNabhavanibandhanabhUtAyAmekabhavavedyAyAM guDikAyAM dattA mamAnyA guDikA bhvitvytyaa| saMpannastanmAhAtmyenAhaM karivararUpaH / varddhitaH kAlakrameNa saMjAto yathAdhipatiH / tataH For Private And Personal Use Only
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 164 upamitibhavaprapaJcA kathA / svabhAvasundareSu nalavaneSu abhISTatameSu mallakaukisalayeSu atyantakamanIyeSu vanavibhAgeSu parikaritaH kareNukAndena cittAnandasandohasAgaramavagAhamAno yatheSTaceSTayA vicarAmi / yAvadekadAkANDa eva saMtrastaM tatkariyatham / nazyanti zvApadAni / zrUyate veNusphoTaravaH / prasarpitaM dhUmavitAnam / tataH kimetaditi nirIkSito mayA pazcAdbhUbhAgaH / yAvanikaTaubhUto jvAlAmAlAkulo davAnalastataH prAdurbhutaM me maraNabhayam / parityakta pauruSam / aGgaulataM dainyam / samAzritA praatmmbhritaa| vypgto'hngkaarH| parityataM yUtham / palAyito TahauvaikAM dizam / gataH stokaM bhUbhAgam / tatra cAsocirannanagrAmapazusaMbandhI vizAla: zuSko'ndhaH kUpaH / sa ca taTavartihaNavyavahitatayA bhayAkulatayA ca na lakSito mayA dhAvatA vegen| tataH praviSTau mama tavAyapAdau / tabhirAlambatayA paryastaH pazcAdbhAgaH / tataH patito'hamuttAnazarIrastatrAndhakUpe / saMcUrNito gAtrabhAreNa mUrchitaH kSaNamA labdhA kathaMcicetanA yAvanna cAlayituM zaknomi zarIraM prAdurbhUtA ca sarvAgauNA taubavedanA tataH saMjAto me pshcaattaapH| cintitaM ca mayA / yathedRzameva budhyate maadRshaanaam| ye pratipannamtyabhAvaM cirakAlaparicitamupakArakamApanimagramanuraktamAtmavarga parityajya kRtaghnatayA kukSibharitAmurarIkurvantaH plaaynte| aho me nirlajjatAdyApi kila yathAdhipatizabdo rUDhaH / tatkimanenAdhunA khaceSTitAnurUpamevedaM mama saMpannamato na mayA manasi khedo vidheyaH / tato'nayA bhAvanayA pratipannaM mayA manAG mAdhyastham / titikSitA For Private And Personal Use Only
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prstaavH| bhavantau tauvApi vedanA / sthitastadavasthaH saptarAcaM yAvat / atrAnare tuSTA mamopari bhavitavyatA / tatastayAbhihitam / mAvAryaputra sAdhu zobhanaste'dhyavamAyaH / titikSitaM bhavatA paramaM duHkhm| tuSTAhamidAnauM bhavato 'nena ceSTitena nayAmi bhavantaM ngraantre| mayAbhihitam / yadAjJApayati devii| tato darzitastayA sundarAkAraH puruSaH / abhihitazcAyaM yathAryaputra tuSTayA mayAyamadhunA bhavataH mahAyo nirUpitaH puNyodayo nAma puruSastadanena maha bhavatA gantavyam / mayAbhihitaM yadAjJApayati devau / atrAntare jIrNA me pUrvadattA guDikA / tataH prayuktAnyAguDikA bhavitavyatayA / abhihitaM ca tayA / yathAryaputra tava gatasthAyaM puNyodayaste pracchannarUpaH sahodaraH mahacarazca bhaviSyatIti / evaM ca vadati saMsArijauve bhavya puruSaH prajJAvizAlAyAH karNAbhyarNa sthitvedamAha / yathAmba ko'yaM puruSaH kiM vAnena kathayitamArabdham / kAni cAmUni asaMvyavahArAdauni nagarANi kA ceyaM guDikA / yaikaikavAsake prayukA matau nAnAvidharUpANi kArayati / vividhasukhaduHkhAdikAryANi darzayati / kathaM vA puruSasyeyantaM kAlamekasyAvasthitiH / kathaM cAsaMbhAvanauyAni manuvyastha sataH kRmipipIlikArUpANi jAyeran / tadidaM sakalamapUrvAlajAlakalpamasya taskarasya caritaM mama pratibhAsate tatkathayAmbike ko'sya bhAvArtha iti / prajJA vizAlayoktam / vatsa yadasyedAnauMtanaM vizeSarUpamupalabhyate tannAnena kathitam / kiM tarhi mAmAnyarUpeNa saMsArijauvanAmAyaM For Private And Personal Use Only
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 166 upamitibhavaprapaJcA kthaa| puruSo'tastadevAnenAtmAbhidhAnamAkhyAtamanena cAtmacaritam / sarvamidaM ghaTamAnakameva nivedayituM prakrAntam / tathAhi / asAMvyavahArikajIvarAziratrAsaMvyavahAranagaram / ekendriyajAtayaH paJcApi pRthivyaptejovAyuvanaspatirUpAsteSAM sthAnaM ekaakssnivaasm| vikalendriyANAM dvaundriyatraundriyacaturindriyalakSaNAnAM sthAnaM viklaakssnivaasm| paJcendriyaM tirazcAM nilayaH paJcAkSapaesaMsthAnam / ekajanmaprAyogyaM karma prakRtijAlamekabhavavedyA guDiketyucyate / tadudayena bhavanyeva nAnAvidharUpANi / saMpadyante eva vividhasukhaduHkhAni kAryANi / ajarAmarazcAyaM paruSaH / tato yukramevAsyAnantamapi kAlamavasthAnaM saMsArijauvasya cAtra bhadra bhavatyeva kRmipipIlikAdirUpANi / kimatrAzcaryamathavA mugdhabuddhiradyApi vatmo na jAnaute yadasya svarUpam / vatma na saMbhavatyeva bhavanodare ttsNvidhaankm| yadasya saMsArijIvasya saMbandhinA critenaavtrti| tadvatsa nivedayatu tAvadeSaH sarvaM ythaavRttm| pazcAttavAhamasya bhAvArthaM nirAkulA kathayiSyAmi / bhavyapuruSeNoktam / yadAjJApayatyambeti / utpattistAvadasyAM bhavati niyamato varyamAnuyyabhUmau bhavyastha prANabhAjaH samayapariNateH karmaNazca prabhAvAt / etaJcAkhyAtamatra prathamamanutatastasya bodhArthamitthaM prakrAnto'yaM samastaH kathayitamatalo jIvasaMmAracAraH // saca madAgamavAkyamapekSya bho jaDajanAya ca tena nivedyate / For Private And Personal Use Only
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvitIyaH prstaavH| budhajanena vicAraparAyaNa stadanu bhavyajanaH pratibudhyate // prastAve'tra niveditaM tadatalaM saMsAravisphUrjitaM dhanyAnAmidamAkalayya viratiH saMsArato jAyate / yeSAM tveSa bhavo vimUDhamanamAM bhoH sundaro bhAmate te nUnaM pazavo na santi manujAH kAryeNa manyAmahe / ityupamitabhavaprapaJcAyAM kathAyAM saMsArijIva carite tiryagagativarNano nAma dvitIyaH prastAvaH // 2 // For Private And Personal Use Only
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / tRtIyaH prstaavH| bhavaprapaJcastiryacu vartamAnasya dehinaH / eSa prokto manuSyatve yasyAttadadhunocyate // saMmArijauva uvAca / nato'haM bhaTre'gTahItasaGkete mamAkhAditaikabhavavedyaguDikaH pravRtto gntum| itazAstyasyAmeva manujagatau nagayIM bharatAbhidhAnaH paattkH| tasya ca vizeSakabhUtamasti jayasthalaM nAma ngrm| tatra ca mahAnapatiguNasaMpadAliGgitamUrtiH padmo nAma raajaa| tasya ca ratiriva makaraketanasya nandA nAma prdhaandevau| tato'haM tasyAH kukSau pravezito bhavitavyatayA sthitastatrocitakAlam / nirgataH saha puNyodayena dRSTo nandayA saMpannastasthAH putro mama jAta ityabhimAno niveditaH pramodakumbhAbhidhAnena dAsadArakeNa narapataye / prAdurbhutaH suto me iti samutpannastasthApyanuzayaH / harSavizeSAdulamito gAtreSu pulako daH / dApitaM nivedakadArakAtha pAritoSikam / mamAdiSTo majjanmamahotsavaH / tato dIyante mhaadaanaani| mucyante bandhanAni / pUjyante ngrdevtaaH| kriyante httttddaarshobhaaH| zodhyante raajmaargaaH| Ahanyante shraanndbheryH| zrAgacchanti vizeSojvalanepathyA rAjakule nAgarakalokAH / vidhIyante tdupcaaraaH| prayujyante smaacaaraaH| zrAsphAlyante baryasaMghAtAH / For Private And Personal Use Only
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatauyaH prastAvaH / 169 gauyante dhavalamaGgalAni / nRtyanti lalanAlokAH maha kaJcukivAmanakumAdibhirnarendravRndeneti / tatazcaivaM vRtte janmamahAnande aptikrAnte mAse tirodhAya saMsArijIva ityabhidhAnaM pratiSThita me nandivarddhana iti nAma / jAto mamApyahamanayoH putra itybhimaanH| tato janayatrAnandaM jananaujanakayoH paJcabhirdhAtrIbhilalitaH saMpabo'haM trivArSikaH / mama cAsaMvyavahAranagarAdArabhya sakalaM kAlaM dividhaH parikaro'nuvarttate / tadyathA / antaraGgo bahiraGgazca / tatrAntaraGgaparikaramadhye'sti mamAvivekitA nAma brAhmaNajAtIyA dhAtrI sApi prasUtA majanmadine jAto dArakaH pratiSThitaM tasya nAma vaizvAnara iti / sa cAdita evaarbhyaanbhivyktruuptyaamaudev| kevalamadhunAbhivyakarUpaH sNpnnH| tato mayAsau maha dhArayan vairakalahAbhidhAnau viSamavistIrNau caraNau dadhAnaH paristhalakaThinahakheAsteyA'bhidhAne jaMghe samudahannanuzayAnupazamanAmAnau viSamapratiSThitAvUrU vidhANa: paizunyamaMjJakamekapAcanataM kaTitaTaM darzayan paramadghiTTananAmakaM vaktraM viSamaM lambamudaraM kalitontastApanAmakenAtisaGkaTenoraHsthalena yuktaH kSAramatmaramaMjJAbhyAM viSamaparihasvAbhyAM bAhubhyAM virAjamAnaH karatArUpayA vakrayA sudIrghayA ca zirodharayA viDamvyamAno'sabhyabhASaNAdirUpairvarjitadantacchadaiviralaviralaimahadbhirdazanairvigopyamAnazcaNDatvAmahanatvanAmakAbhyAM zuSiramAtrarUpAbhyAM karNAbhyAmupahAsyasthAnaM tAmamabhAvasaMjJayA sthAnamAtreNa lakSyamANayAticipaTayA nAsikayA bidbhAsuratAm / raudratvanRzaMsatvasaMjJAbhyAmatirakatayA For Private And Personal Use Only
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 200 upamitibhavaprapaJcA kathA / guJjArddhasaMnibhAbhyAM vartulAbhyAM locanAbhyAM vinAdyamAno'nAryAcaraNasaMjJakena mahatA trikoNena ziramA yathArthokurvANo vaizvAnaratAM paropatApasaMjJakenAtipiGgalatayA jvAlAkalApakalpena kezabhAreNa dRSTo vaizvAnaro brAhmaNadAraka iti / tato'nAdiparicayAdAvirbhUto mama tasyopari snehaH hoto mitrabuDyA na lakSitA prmaarthshtruruuptaa| avivekitAputro'yamiti saMpannAsyopari gADhamantaraGgaparijanatayA hitakArI mamAyamiti buddhiH| tato lakSitastena madIyo bhaavH| aye karotyeSa mamopari rAjaputraH prautiM tadenamupasarpAmi / tataH samAgato nikaTe samAliGgito'haM darzitaH snehabhAvaH prarUDhazcAvayoH praNayaH lagnA maitrI / tato yatra yatra kvacidahaM saMcarAmi gTahe bahizca tatra tatra nAsau kSaNamapi muJcatauti / tato ruSTo nijacittamadhye mamopari puNyodayo vaizvAnareNa maha maitrIkaraNena / cintitaM ca tena / aye mama ripureSa vaizvanarastathApyevamavizeSajJo'yaM nandivarddhano yena mAmanurakkamavadhauryAnena samastadoSarAzirUpeNAtmano'pi paramArthavairiNA maha maitrauM karoti / athavA kimatrAzcarya na vakSayanyeva mUDhAH pApamitrasvarUpam / mAvabudhyante tatmaGgate1rantatAm / na bahu manyante tatmaGganivAraka madupadeSTAram / parityajanti talate sanmitrANi / pratipadyante tadazena kumArgam / te hi yadi paraM dhAvanto'ndhA va kuDayAdau gADhaM sphoTalAbhena paapmitrmnggaanivrtnte| na propdesheneti| mUDhacAyaM nandivarddhanakumAro yo'nenApi maha mAGgatyaM vidhtte| tatkiM mamAnena For Private And Personal Use Only
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 201 nivAritena / nirdiSTazcAhamasya bhavitavyatayA / mahacaratvenAvarjitazvAhamanena karirUpatAyAM vartamAnena vedanAsamuhAte'pi nizcalatayA mAdhyasthabhAvanayA / tasmAdeva nandivarddhanakumAraH pApamitramaGgatiparo'pi nAkANDa eva mama tAvanmoka zukra iti paryAlocyAsau puNyodayo ruSTo'pi mama pArzva tadA pracchannarUpatayA madA tiSThatyeva / jAtyAzcAnye'pi vahiraGgA mama bahavo vayasyAH / tatastaiH mArddhamanekakrIDAbhiH krIDannahaM pravarddhitaM pravRttaH / prastute ca krauDane matto mahattamA api DimbhAH pradhAna kulajA api parAkramavanto'pi mAM vaizvAnarAdhiSThitamavalokya bhayena kampante gacchanti ca mama praNatiM kurvanti cATukarmANi pratipadyante padAtibhAvaM dhAvanti purato na pratikUlayanti madacanam / kiM banA / likhitAdapi matto bibhyatIti / tasya ca sarvasyApi vyatikarasyA cintyamAhAtmyatayA pracchannarUpo'pi puNyodayaH kAraNam / mama tu mahAmohavazAttadA cetasi parisphuritam / yaduta tadete vRhattamA api DimbhA mamaivaM kurvANA vartante so'yamasya varamitrasya vaizvAnarasya guNa: / yato'yaM mannihitaH / sannAtmauyamAmarthyena varddhayati mama tejasvitAm / karotyutmAham / projvalayati balam / sNpaadytyojH| sthirIkaroti mnH| janayati dhauratAm / vidhatte zauNDIratAm / kiNbhunaa| samastapuruSaguNarmAmeSa yojayati / tato'nayA bhAvanayA saMjAto vallabhataro me vaizvAnaraH / tataH saMjAto'hamaTavArSikaH / samutpannA padmanRpate zcintA grAhyatAmadhunA kumAraH kalA iti / tato nirUpitaH prazastadivamaH / samAhRtaH 26 For Private And Personal Use Only
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 202 upamitibhavaprapaJcA kathA / pradhAnaH kasAcAryaH / pUjito'sau vidhinA / kRtmucitkrnnoym| samarpito'haM tasya picA mhtaadrenneti| samarpitAca madIyabhrAtaro'nye'pi bahavo rAjadArakAH prAgeva tasya kalAcAryasya / tatastaiH mArddhamahaM pravRttaH kalAgrahaNaM kartum / tataH saMpUrNatayA mApakaraNAnAM gurutayA tAtotsAhanasya hitatayA kalAcAryasya nizcinatayA kumArabhAvasya sannihitatayA puNyodayasthotkaTatayA kSayopazamasthAnukUlatayA tadA bhavitavyatAyA ananyahRdayatayA mayA gTahItaprAyaH svalpakAlenaiva makalo'pi kalAkalApaH / kevalamativallabhatayA sadA mannihito'sau vaizvAnaraH sanimittamanimittaM vA karoti mama samAliGgamam / tatastena samAliGgito'haM na smarAmi gurUpadezam / na gaNayAmi kulakalaGkam / na bibhemi tAtamanaHkhedasya / na lakSyAmi paramArtham / na jAnAmyAtmano'ntastApam / na vedmi kalAbhyAmanirarthakatvam / kintu ta meva vaizvAnaramekaM priyaM kRtvA tadupadezena galatsveda binduranaukRtalocano bhunabhRkuTiH karomi samastadArakaiH maha kalahaM vidadhAmi sarveSAM moddhATanam / uccArayAmyasatyavacanAni / na kSame teSAM madhyasthamapi vacanam / tADayAmi pratyekaM yathA sannihitena phlkaadinaa| tataste sarve'pi vaizvAnarAliGgitaM mAmavalokya bhayena vastamAnamAH santo vadanyanukUlaM kurvanti cATUni pArAdhayanti mAM pAdapatanaiH / kiM bahunA / madIyagandhenApi te vIryavanto'pi rAjadArakA nAgadamanauhatapratApA dUva viSadharA na svatantra zreSTante / For Private And Personal Use Only
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 203 tataste samudinAH kampamAnA bandhanAgAragatA iva mahAduHkhena jananaujanakAnurodhena kalAgrahaNaM kurvantaH kAlaM nayanti / na kathathanti taM vyatikaraM kalAcAryAya mA bhRtsarveSAM pralaya iti bhAvanayA / tathApi nityamannihitatvAlakSayatyeva tanmAmakaM ceSTitaM sakalaM kalAcAryaH / kevalaM dArakeSu dRSTavipAkatayA bhayena vastahadayo'sAvapi na mama saMmukhamapi zikSaNArthaM nirIkSite / yadi punaranyavyapadezenApi mAM pratyeSa kiJcid brUyAttato'hamenamapi kalAcAryamAkrozAmi tADayAmi ca / tato'mAvapi mama rAjadArakavavarttate / tato mahAmohadoSeNa mayA cintitam / aho me varamitrasya mAhAtmyAtizayaH / aho hitkaaritaa| aho kauzalam / aho vtsltaa| aho sthirAnurAgaH / yadeSasamAliGgAnadAreNa mama mauryatAM saMpAdya mAmevaM sarvatrApratihatAzaM janayati / na ca mAM kSaNamapi munyctauti| tadeSa me paramo bandhureSa paramaM zarIrameSa me sarvasvameSa me jIvitameSa eva me paraM tavamiti / anena rahitaH puruSo'kiMcitkaratayA rANapuruSAna viziSyate / tatazcaivaMvidhabhAvanayA saMjAto mama vaizvAnarasyoparisthiratAnurAgaH / anyadA rahasi pravRtte tena saha viSambhajalye mayAbhihitaM varamitra kimanena bahunA jalpitena yubhadAyatA mama prANAstadete bhavatA yatheSTaM niyojanauyA iti / tatazcintitaM vaizvAnareNa aye saphalo me parizramo yadeSa mama vazavattauM varttate / darzito'nenaivaM vadatA nirbharo'nurAgaH / anurakAzya prANinaH samAkarNayanti vacanam / Tapahanti nirvikalpam / For Private And Personal Use Only
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 204 upamitibhavaprapaJcA kathA / pravartante tatra bhAvena / saMpAdayanti kriyaNa / tadidamatra prAptakAlamiti vicintya tenAbhihitaM kumaar| evametatkaH khalvatra sandehaH / yacca gTahautahRdayamadbhAvAnAmapi mAdRzAM purataH kumAro'pyevaM mantrayati / mahApramAdo'tra kaarnnm| ma hi harSAtkarSAjAtArthamapi vAkyaM balAjhANayati / tatkimanena karomi kumArasthAhamakSayAna praannaan| eSa evametanniyogo mayAbhihitam / kathaM tenonaM jAnAmyahaM kiMcidramAyanam / mayAbhihitaM karotu varavayasthaH / tenokra yadAjJApayati kumaarH| tataH kRtAni tena krUracittAbhidhAnAni vaTakAni samupanautAni me rahasi vartamAnasya / abhihitazcAhaM kumAra etAni madauyasAmarthyaprabhavAni vartante vaTakAni / kurvantyupayujyamAnAni vauryAtkarSasaMpAdanena puruSasya maveM yatheSTaM daurghataraM cAyukam / tasmAd gTahANa tvametAni / atrAntare laghudhvaninA kakSAntarasthitena kenApyabhihitam / bhaviSyati navAbhimate sthAne ko'tra sandehaH / na zrutaM tanmayA / zrutaM vaizvAnareNa / tataH saMpatsyate mama samauhitam / yAsthatyeSa vaTakopayogena mahAnarake / bhaviSyati tatra gatasthAsya daurghamAyakam / kathamanyathaivaM vidhaH zabdo mahAnaraka eva mamAbhihitaM sthAnamiti bhAvanayA tuSTo'sau cittena / mayAmihitaM kiM na saMpadyate me bhavAdRzi varamitre'nukUle / tadAkarNya dviguNataraM parituSTo'sau samarpitAni vaTakAni gTahautAni mayA / abhihitaM ca tena kumArAyamaparo mama prasAdo vidheyaH kumAreNa yaduta For Private And Personal Use Only
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 205 mayAvamare saMjJite na nirvikalpamateSAM madhyAdekaM vaTakaM bhavitavyaM kumAreNeti / mayAbhihitaM kimatra praarthnyaa| nivedita evAyamAtmA varamitrasya / vaizvAnareNAbhihitam / mahAprasAdo'nugrahoto'haM kumAreNeti / itazca tAtena sarvatra vizvasanIyo niyukto rAjavallabho daarkH| yaduta are vidura samAdiSTo mayA kumaarH| yathAnanyamanaskena bhavatA kalAgrahaNaM vidheyam / ahamapi na draSTavyo'hameva bhavantamAgatya drakSyAmi / tadevaM sthite mama rAjyakAryavyAkulatayA kadAcittatsamaupe gamanaM na saMpadyeta tato bhavatA pratidinaM kumArazarIravArtA mama saMpAdanauyA vidureNokam yadAjJApayati devaH tataH saMpAdayatA tena tadrAjazAsanaM lakSitaH sa sarvA'pi madIyo rAjadArakakalAcAryakadarthanavyatikaraH / tathApi manaHkSatibhayena kiyantamapi kAlaM na kathito'sau tAtAya atibharamavalokya nivedito'nyadA tatazcintitaM tAtena naiSa vidurastAvadamatyaM bhaasste| na cApi kumAraH prAyeNaivaMvidhamAcarati tatkimatra tatvaM bhaviSyatauti na jAnImahe / yadi ca kalAcAryasyApi kadarthanaM vidhatte kumAro niSpannaM tataH kalAgrahaNaprayojanamiti cintayA samudino'bhUttAtazcittena punazcintitamanenedam / atra prAptakAlaM pRcchAmi tAvatkalAcAryameva yathAvasthitam / tato nizcitya vRttAntaM tannivAraNopAye yatnaM kariSyAmi tataH preSitastadAkAraNAya sabahumAnaM viduraH samAgataH kalAcAryaH / abhyutthitastAtena dApitamAmanaM vihitA paricaryA tatastadanujJAtaviSTaropaviSTena tAtenAbhihitaM Arya buddhisamudra api mamutsarpati kalAgrahaNaM kumArANAm / For Private And Personal Use Only
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 206 upamitibhavaprapaJcA kathA / tenAbhihitaM deva bADhamutsarpati yamadanubhAvena tAtenAbhihitaM kiM pariNatAH kAzcinandivarddhanakumArasya kalAH kalAcAryaNAbhihitaM suSTa pariNatAH deva niSpanna eva kalAsu nandivarddhanakumAraH / tathAhi / khaukatamanena samastamapi lipijJAnaM svayaM pRSThamiva gaNitaM utpAditamivAtmanA vyAkaraNaM trIbhUtamasya jyotiSa mAtmaubhUtamaSTAGgamahAnimittaM vyAkhyAtamanyebhyazchando'nena abhyastaM nattaM zikSitaM geyaM praNayinIvAsya hastazikSA vayasyeva dhanurvedaH mitramiva vaidyakaM nirdezakArova dhAtuvAdaH anucarANIva naralakSaNAdIni zrAdheyavikrayAni ptrcchedyaadauni| kiMbahunA nAsti mA kAcitkalA yA kumAramAsAdya na prAptA parAM kASThAmiti / tataH prAdurbhavadAnandodakaparipUritanayanayugalenAbhihitaM tAtena Arya evametat kimatrAzcaryam kiM vArya kRtodyoge na saMpadyate kumArasya dhanyaH kumAro yasya yumAdRzA guravaH buddhisamudreNokta deva mAmaivamAdiza ke'tra vayaM yamadanubhAvo'yaM tAtenAbhihitaM Arya kimanenopacAravacamA yumatprasAdenaivAsmadAnandasandarbhadAyikAM saMprAptaH kumAraH sakalaguNabhAjanatAm / buddhisamudreNoktaM yadyevaM tato devakartavyeSu niyuktaranucarairna vaJcanIyAH khAmina iti paryAlocanayA kiMciddevaM vijJApayitumicchAmi tacca yuktamayuktaM vA cantumarhati devo yato yathArthaM manoharaM ca durlabhaM vacanam / tAtenAbhihitaM vadatvAryaH yathAvasthitavacane ko'vamaro'kSamAyA: buddhisamudreNokta yadyevaM tato yadAdiSTaM devena yathA sakalaguNabhAjanatA saMprAptaH kumAra iti tathaiva svAbhAvikaM kumArasya svarUpaM pratItya nAsyatra For Private And Personal Use Only
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 207 sandehaH kintu sakalamapi kumArasya guNasandohaM kalaGkeneva zazadharaM kaNTakeneva tAmaramaM kArpaNyeneva vittanicayaM nairlajyeneva strIjanaM bhaurutveneva puruSavarga paropatApeneva dharma vaizvAnarasaMparkaNa duussitmhmvgcchaami| yataH makalasyApi kalAkalApakauzalasya prazamo'laGkaraNam / eSa tu vaizvAnarapApamitratayA sannihitaH mantrAtmauyasAmarthana taM prazamaM kumArasya nAzayati / kumArastu mahAmohavazAtparamArthavairiNamapyenaM vaizvAnaraM paramopakAriNamAkalayati tadanenedRzena pApamitreNa yasya pratihataM jAnamAraM praNamAmRtaM kumArasya tasya niSphalo guNaprAgbhAra iti / tatastadAkarNya tAto vajAhata va gTahIto mahAduHkhena tatastAte nAbhihitaM bhadra vedaka parityajedaM candanarasasekazItalaM tAlavantaM na mAmeSa bahistApo bAdhate gaccha samAGkSaya kumAraM yenApanayAmi tasya pApamitrasaMsargavAraNena duHmahamAtmano'ntastApamiti / tato vimucya tAlavRntaM kSitinihitajAnukaramastakena vedakenAbhihitaM yadAjJApayati devaH kintu mahAprayojanamapekSya bhavisthAmyahamasthApitamahattamaH tato na tatra devena kopaH karaNIyaH / tAtenAbhihitaM bhadra hitabhASiNi kaH kopAvasaro vadatu vivakSitaM bhdrH| vedakenAbhihitaM deva yadyevaM tataH kumAraparicayAdevAvadhAritamidaM mA yadutAyaM vaizvAnaro'ntaraGgabhUtaH kumArasya vayasyo na zakyo'dhunA kenApyapasArayituM gTahItaH kumAreNAtyartha hitabandhubudhyA For Private And Personal Use Only
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / na zaknoti tadirahe kSaNamapyAsituM kumAraH yato na labhate tiM gTahyate raNaraNakena manyate laNatulyamanena rahitamAtmanam / ___ tato yadyapyayaM kumAro vaizvAnarasaMsargatyAgaM prati kiMciducyate tato'hamevaM tarkayAmi mahAntamuddhegaM kuryAt AtmaghAtAdikaM vA vidayAt anyadvA kiMcidakANDaviDvaramanarthAntaraM saMpAdayedityato nAtrArtha kiMcidvakta kumAramarhati devaH / buddhimamudreNokra deva satyameva sarvamidaM yadAveditaM veda kena / tthaahi| vayamapi kumArasya pApamitrasaMbandhavAraNe gADhamudyuktAH sakalakAlamAsmahe cintitaM cAsmAbhiH yadyayaM kumAro'nena vaizvAnarapApamitreNa viyujyeta tataH satyaM nandibarddhanaH sthAt kevalamaudRzaM kathaMcidanayorgADhanirUDhaM prema yena na zakyate'dhunA kumAro'narthabhauratayA viyojanaM vidhAtumityato'zakyAnuSThAnarUpaM kumArasya vaizvAnareNa maha maitrIvAraNamiti mnyaamhe| tAtenAbhihitamArya kaH punaratropAyo bhaviSyati / buddhismudrennoktm| atigahanametat / vayamapi na jAnaumo vidureNAbhihitam / deva zrUyate'tra kazcidatItAnAgatavarttamAnapadArthavedI samAgato jinamatajJo nAma siddhaputro mahAnaimittikaH ma kadAcidatropAyaM lakSayati / tAtenAbhihitaM sAdhvabhihitaM bhadra mAdhu zaughra samAhayatAM ma bhavatA vidureNAbhihitaM yadAjJApayati dava iti / nirgato viduraH samAgato naimittikena maha stokavelakayA dRSTo naimittikastAtena tuSTazcetamA dApitamAsanaM kRtamucitakaraNauyaM kathito vyatikaraH / tato buddhinADausaMcAreNa nirUpya tenAbhihitaM mahArAja na vidyate'trAnyaH kshcidupaayH| eka For Private And Personal Use Only
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tIyaH prastAvaH / 206 evAtra paramupAyo vidyate durlabhazcAsau prAyeNa / tAtenAbhihitaM kIdRzaH sa iti kthynaaryH| jinamatajJenAbhihitaM mahArAjAkarNaya / asti rahitaM sarvopadravairnivAsasthAnaM samastaguNAnAM kAraNaM kalyANaparaMparAyA durlabhaM mandabhAgadheyazcittasaundarya nAma ngrm| tathAhi / vasatAM tatra lokAnAM nagare puNyakarmaNAm / rAgAdicaraTAH sarve jAyante naiva bAdhakAH // yatazca kSutpipAsAdyA bAdhante tatra no janam / tatastaducyate dhauraiH sarvopadravavarjitam // jJAnAdibhAjanaM lokastadazenaiva jAyate / kalAkalApakauzalyaM na tato'nyatra vidyate / bhavanyaudAryagAmbhauryadhairyavIryAdayo guNAH / vasatAM tatra tatsarvaguNasthAnamato matam // yatazca vasatAM tatra dhanyAnAM saMpravartate / uttarottarabhAvena viziSTA sukhapaddhatiH // na ca saMpadyate tasyAH pratipAtaH kadAcana / kalyANapaddhatehetaratastanagaraM matam // sarvopadravanimukta samastaguNabhUSitam / kalyANapaddhaterheturyata eva ca tatpuram // ataeva madAnandaM tatmapuNyaniSevitam / nagaraM cittasaundaryaM mandabhAgyaiH sudurlabham // matra ca nagare'sti hitakArI sarvalokAnAM kRtodyogo duSTa 27 For Private And Personal Use Only
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 21. upamitibhavaprapaJcA kthaa| nigrahe dattAvadhAnaH ziSTaparipAlane paripUrNa: kozadaNDasamudayena zubhapariNAmo nAma rAjA / yato'sau sarvalokAnAM cittasantApavArakaH / tathA saMparkamAtreNa mahAnandavidhAyakaH // sadanuSThAnamArge'pi jantUnAM sa pravartakaH / ato vaurjnailoke hitakArI nigadyate // rAgadveSamahAmohakrodhalobhamadabhramAH / kAmAzokadainyAdyA ye cAnye duHkhahetavaH // duSTaceSTatayA nityaM lokasantApakAriNaH / teSAmuddalanaM rAjA ma kurvannavatiSThate // jJAnavairAgyasaMtoSatyAgasaujanyalakSaNAH / ye cAnye janatAlhAdakAriNaH ziSTasaMmatAH // teSAM sa rAjA satataM paripAlanatatparaH / asti niHzeSakarttavyavyApAravimukhaH sadA // dhaudhatimmatisaMvegazamAdyaiH paripUryate / bhANDAgAraM yatastasya guNaratnaiH pratikSaNam // daNDazca varddhate tasya caturbhedabalAtmakaH / zaulAGgalakSaNanityaM rathadantihayAdibhiH // duSTAnAM nigrahAmanaH ziSTAnAM paripAlakaH / kozadaNDasamRddhazca tenAsau gauyate nRpaH // tasya ca zubhapariNAmasya rAjJo gTahItajayapatAkA zarIrasaundaryaNa vinirjitabhuvanatrayakalAkalApakauzalenApahasitarativi For Private And Personal Use Only
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 211 bhramA vilAsavistareNAdharitArundhatImahAtmyAtizayA nijapatibhaktitayA niSprakampatA nAma mahAdevI / ekatra sarvAyatnena kRtAlaGkAracarcanam / surAsuranarastraiNaM yasyAloke'tisundaram // kSobhArthaM munisaMghasya kadAcidupatiSThate / anyasyAM dizi saMsthApya mA devI niSpakampatA // zrAmaktirmunicittAnAM tasyAmevopajAyate / ataH zarIrasaundaryAtmA gTahItapatAkikA // runendropendracandrAdyAH kalAkauzalazAlinaH / ye cAnye lokavikhyAtA vidyante bhuvanatraye // lobhakAmAdibhiH sarve jitAste bhAvazatrubhiH / na kauzalamatasteSAM vidyate paramArthataH // tasyAstu devyAstatkiMcitkauzalaM yena laulayA / tAnparAjayate tena sAbhibhUtajagattrayA / ratervilAsAH kAmasya kevalaM toSahetavaH / munayastu punasteSAM na vArtAmapi jAnate // tasyAH sakAH punardevyA vratanirvAhaNAdayaH / vicAmA munilokasya mAnasAkSepakAriNaH // atopahasitA satyaM skhavilAsai ratistayA / yathA ca bharturbhakA mA tayedAnauM nigadyate // zrApanimanabhartAraM prakrAmya nijajIvitam / nirvAhayati vIryaNa tenAmau bharttavatsalA For Private And Personal Use Only
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA arundhatI punarnaiva patyuH saMrakSaNakSamA / niSpakampatayA tasmAt bhartRbhakatayA jitA // kiMceha bahanokna rAjJaH kaaryprsaadhno| tasya rAjye paraM mArA sA devI niSpakampatA // tayozca niSpakampatA zubhapariNAmayordaivInRpayorasti prakarSaH sundarANAmutpattibhUmirAzcaryANAM maJjUSA guNaratnarANe: vapurvailacaeyena munaunAmapi manohAriNau zAntirnAma duhitA / yataH mA matatAnandadAyinI paryupAmitA / smaraNenApi niHzeSadoSamoSavidhAyanI // nirocate vizAlAkSI yabaraM kila kholyaa| paNDitaH sa mahAtmeti kRtvA gADhaM prazasyate // AliGganaM punastasthAmanyo yo lasyate naraH / sa sarvanaravargasya cakravartI bhaviSyati // atathArutaraM tasyA nAnyA jagati vidyate / prakarSasandarANa mA vivadbhistena gauyate // sayAnakevalajJAnamaharddhizamAdayaH / lokAnAmaGgatA bhAvA ye camatkArakAriNaH // te bhavanti bhaviSyanti bhUtAthAnantazo yataH / tatprasAdena satvAnAM tAmArAdhayatAM sadA // utpattibhUmiH mA tasmAdAzcaryANAmudAhatA / yathA ca ratnamaJjUSA tathedAnauM nibodhata // dAnazIlatapojJAnakularUpaparAkramAH / For Private And Personal Use Only
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TayIyaH prastAvaH / 213 satyazaucArjavAlobhavauryezvaryAdayo guNAH // ye kecitsundarA loke vartante ranarUpiNaH / zAntirevahi sarveSAM teSAmAdhAratAM gatA // tenAsau ratnamaJSA vidvadbhiH parikIrtitA / cAntihInA guNAH sarve na zobhante nirAzrayAH // athavA / zAntireva mahAdAnaM zAntireva mahAtapaH / / zAntireva mahAjJAnaM cAntireva mahAdamaH / cAntireva mahAzIlaM cAntireva mahAkulam // . kSAntireva mahAvIrya cAntireva parAkramaH / zAntireva ca mantoSaH zAntirindriyanigrahaH // cAntireva mahAzaucaM kSAntireva mahAdayA / kSAntireva mahArUpaM zAntireva mahAbalam // ' zAntireva mahaizvarya zAntidhairyamudAhatA / cAntireva paraM brahma satyaM cAntiHprakIrtitA // cAntireva parA muktiH zAntiH sarvArthasAdhikA / zAntireva jagadandyA cAntireva jagaddhitA // / zAntireva jagajjyeSThA zAntiH kalyANadAyikA / cAntireva jagatpUjyA zAntiH paramamaGgalam // zAntirevauSadhaM cAru marvavyAdhinibarhaNam / zAntirevArinirnAzaM caturaGgaM mahAbalam // kiMcAtra bahunokrena kSAntau saveM pratiSThitam / For Private And Personal Use Only
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / ataeva tu mA kanyA munilokamanoharA // kuryAdIdRzarUpAyAM ko na cittaM sacetanaH / anyacca / yasya cittaM mamArohedilamantau khalIlayA / mA kanyA dhanyatAM prApya so'pi tadrapatAM brajet // ataH samyaggaNAkAMkSI kaH sakaNa na tAM hRdi / kuryAtkanyAM sadAkAlaM sarvakAmasamarpikAm // evaM ca sthite / mA guNotkarSayogena kanyA sarvAGgasundarA / asya vaizvAnarasyoH pratipakSatayA sthitA // tasyA darzanamAtreNa bhautabhautaH suvikalaH / eSa vaizvAnaro manye dUrataH prapalAyate // niHzeSadoSapuJjo'yaM mA kanyA guNamandiram / sAkSAdagnirayaM pApaH mA punarhimagautalA // mahAvasthAnamevaM hi nAnayorvidyate kvacit / virodhabhAvAttenaivamasmAbhirabhidhIyate // yadeSa kanyAM tAM dhanyAM kumAraH pariNazyati / anena pApamitreNa tadA maitrauM vihAsthati // atrAntare cintitaM vidureNa aye anena jinamatajJena naimitti kenedamabhihitaM yathA cittamaundarya yaH zubhapariNAmaH tasya yA niSpakampatA tajanitA yA cAntiH maivAmuM nandivarddhanakumArasthAnena For Private And Personal Use Only
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 215 pApamitreNa vaizvAnareNa saha saMsarga nivArayituM samarthA nAnyastatrivAraNe kazcidupAya iti tatsarvamanena yuktamukam / athavA kimatrAzayaM na hi jinamatajJaH kadAcidayukta bhASate tatastannimittakavacanamAkarNya tAtenAvalokitaM pArzvavarttino matidhanasya mahAmantriNo vadanam / sthito'sau pravhataro'bhihitastAtena Arya matidhana zrutametadbhavatA matidhanenAbhihitaM deva zrutaM tAtenAbhihitaM Arya yadyevaM tato mahadidaM mama cittoddegakAraNaM yadyeSa viziSTajanaspahaNIyo'pi kumArasya guNakalApaH pApamitrasambandhadUSito niSphala: saMpanna iti tadgaccha zaughaM preSaya cittasaundarya vacanavinyAmakuzalAn pradhAnamahattamAn grAhaya taddezAsambhavauni prAbhUtAni iti| upadiza gacchatAM teSAM nirantarasambandhakaraNapaTanyupacAravacanAni yAcaya kumArArthaM zubhapariNAma zAntidArikAmiti / matidhanenAbhihitaM yadAjJApayati deva iti nirgantuM pravRtto matidhanaH jinamatajJenAbhihitaM mahArAja alamanenArambheNa na khalvevaMvidhagamanayogyaM tannagaraM tAtenAbhihitaM Arya kathaM jinamatajJenAbhihitaM mahArAja samastAnyevAtra loke nagararAjabhAryAputramitrAdau ni vastUni dvividhAni bhavanti tadyathAntaraGgANi bahiraGgANi ca tatra bahiraGgeSveva vastuSu bhavAdRzAM gamanAjJApanAdivyApArI nAntaraGgeSu etacca nagaraM rAjA tatpanI duhitA ca sarvamantaraGgaM vartate taba yujyate tatra mahattamapreSaNaM tAtenAbhihitaM Arya kaH punastatra prabhavati jinamatajJenAbhihitaM yo'ntaraGga eva rAjA tAtenAbhihitaM Arya kaH punarasau jinamatajJenAbhiSitaM mahArAja For Private And Personal Use Only
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 216 upamitibhavaprapaJcA kathA / karmapariNAmaH tasya hi zubhapariNAmasya karmapariNAmenaiva bhaTabhuktyA dattaM tannagaram / atastadAyatto'sau varttate tAtenAbhihitaM Arya kiM bhavatyasau karmapariNAmo mAdRzAmabhyarthanAviSayo jinamatajJenAbhihitaM mahArAja naitadevaM sa hi yatheSTakArI prAyeNa nApekSate satpuruSAbhyarthanAM ma rajyate sadupacAravacanena na gTahyate paroparodhena nAnukampate dRSTvApyApagataM janaM kevalamamAvapi kArya vidadhAnaH pRcchati mahattamabhaginauM lokasthitiM paryAlocayati svabhAryA kAlapariNatiM kathayatyAtmIyamahattamAya svabhAvAya / anuvartate nandivarddhanakumArasya samastabhavAntarAnuyAyinauM pracchannarUpAM bhAyA~ bhavitavyatAM bibheti kiyanmAcaM nandivarddhanakumAravIryAdapi svprvRttau| tatazcaivaMvidhamantaraGgaparijanaM svasaMbhAvanayA sanmAnya eSa karmapariNAmamahArAjaH kAryaM kurvANo na bahiraGgalokaM raTantamapi gaNayati kiMtarhi yadAtmane rocate tadeva vidhatte tasmAnAyamabhyarthanocitaH kiMtu yadAsya pratibhAsiSyate tadA svayameva kumArAya dApayiSyati zubhapariNAmena zAntidArikAmiti / tAtemAbhihitaM Arya hatAstarhi vayaM yato na jJAyate kadA cittasya pratibhAsiSyate asmiMzcAnapamArite pApamitre kumArasya samastaguNaviphalatayA na kiMcidasmAkaM jauvatIti kalA jinamatajJenAbhihitaM mahArAjAlaM viSAdena kimatra kriyate yadaudRzamevedaM prayojanamiti / tathAhi naraH pramAdau zakye'rtha sthAdupAlambhabhAjanam / azakyavastuviSaye puruSo nAparAdhyati // For Private And Personal Use Only
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIya prstaavH| 217 api ca / yo'zakyerthe pravartata anapekSya balAbalam / zrAtmanazca pareSAM ca ma hAsyaH syAdipazcitAm // tadacaivaM sthite kArya yadbhaviSyattayA param / bhavatAM tyaktacintAnAmAmituM yujyate dhruvam // anyacca kathyate kiM ciccetasaH svAsthyakAraNam / nirAlambanatAmetya mAbhUdainyaM bhavAdRzAm // tAtenAbhihitaM Arya sAdhUktaM samAzvAsitA vayamanena bhavatA pazcimavacanena tatkathaya kiM tadasmAkaM cetamaH svAsthyakAraNamiti jinamatajJenAbhihitaM mahArAja akhtyasya kumArasya pracchannarUpaH puNyodayo nAma vayasyaH sa yAvadasya pArzvavartI tAvadeSa vaizvAnaraH pApamitratayA yaM yamana) kumArasya saMpAdayiSyati sa mo'sya pratyutArtharUpatayA paryavasyatauti tadAkarNya manAk svsthaubhuutstaatH| acAntare dinakaramambaratalasya madhyabhAgamArUDhaM nivedayanADikAchedaprahatapaTahanAdAnusArI samutthitaH zAkhazabdaH / paThitaM kAlanivedakena / na krodhAttejaso vRddhiH kiM tu madhyasthabhAvataH / darzayaviti lokAnAM sUryo madhyasthatAM gataH / / tAtenAbhihitamaye madhyAnhasamayo vartate tataH samutthAtavyamidAnaumiti kRtvA visarjito rAjalokaH pUjitau kalAcArya naimittiko prasthApitau ma bar3amAnaM tato naimittikavacanAdazakyAnuSThAnametaditi jAtanirNayenApi tAtena mohatatathApatyavehasya 28 For Private And Personal Use Only
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 218 upamitibhavaprapaccA kathA / samAdiSTo viduraH / yaduta parIkSitavyo bhavatA kumArAbhiprAyaH kiM zakyate'smAtyApamitrAdviyojayitaM kumAro na veti| vidureNabhihitaM yadAjJApayati devH| tataH samutthitastAtaH kRtaM divamocitaM karttavyaM dvitIyadine samAgato mama samIpe viduro vihitapraNAmo niSaSaNo madantike pRSTo mayA bhadra hyaH kinAgato'si vidureNa cintitaM zraye samAdiSTastAvadahaM devena yathA lakSayitavyo bhavatA kumArAbhiprAyaH tato'hamasmai yat tatmAdhubhyaH sakAzAdAkarNitamAsonmayA durjanasaMsargadoSapratipAdakamudAharaNaM tatkathayAmi tato vijJAsyate khalvetadIyo'bhisandhirityevaM vicinya vidureNAbhihitam / kumAra kiMcidAkSiNyamabhUnmayAbhihitaM kIdRzaM viduremAbhihitaM kathAnakamAkarNitaM mathAbhihitaM varNaya kIdRzaM tatkathAnakaM vidureNAbhihitaM varNayAmi kevalamavahitena zrotavyaM kumAraNa mayAbhihitam eSa dattAvadhAno'smi vidureNAbhihitaM astyasyAmeva manujagatau nagaryAmasminneva bharatAbhidhAne pATake citipratiSThitaM nAma nagaraM tatrAsti vauryanidhAnabhUtaH karmavilAso nAma rAjA tasya ca de agramahithyau zubhasundarI akuzalamAlA ca tatra zubhasundaryAH putro'sti manauSo nAma / bAlo'kuzalamAlAyAstauca manauSibAlau saMprAptakumArabhAvau nAnAkAreSu kAnanAdiSu krauDAsmamanubhavantau yatheSTaceSTayA vicarataH / anyadA khadehAbhidhAne kAnane nAtidUrAdeva dRSTastAbhyAM kshcitpurussH| sa ca tayoH pazyatoreva samArUDhastacchrayAbhidhAnaM balmaukaM nibaddhastena mUrddhanAmakataruNAkhAyAM pAzako nimitaH zirodharAyAM pravAhitazcAtmA tato mA mAisaM For Private And Personal Use Only
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| 218 mA sAhasamiti vadantau prAptau sasaMbhramaM tatmamopaM kumArau chintraH pAzako bAlena tataH saMmohavihalo bhanalocanazca patito'sau puruSo bhUtale samAlhAdito vAyudAnena kumArAbhyAM labdhA cetanA unmaulite locane nirIkSitA dizo dRSTau kumArau abhihitastAbhyAM bhadra kimetadadhamapuruSocitaM bhavatA vyavasitaM kiM vA bhaTrasyedRzAdhyavasAyastha kAraNamiti kathayatu bhadro yadyanAkhyeyaM na bhvti| tato dIrghadaurgha nizvasya purussennaabhihitm| alamasmadIyakathayA na sundaramanuSThitaM bhadrAbhyAM yadahamAtmaduHkhAnalaM nirvApayitukAmo bhavadbhyAM dhAritaH tadadhunApi na karttavyo me vighna iti bruvANaH samutthitaH punarAtmAnamullamba yitamamau puruSo dhRto bAlena abhihitshc| bhadrakathaya tAvadasmAkamuparodhena vavRttAntaM tato yadyalabdhapratIkAraH sthA tato yaducitaM ttkuryaaH| puruSeNAbhihitaM yadi nirbandhastataH zrUyatAM zrAsaunmama zarauramiva sarvaskhamiva jauvitamiva hRdayamiva dvitIyaM bhavajantu ma mitraM sa cAtisnehanirbharatayA na kSaNamAtramapi mAM virahayati kiM taIi makalakAlaM mAmeva lAlayati pAlayati pRcchati ca mAM kSaNe kssnne| yaduta bhaTra sparzana kiM tubhyaM rocate tato yadyadahaM vadAmi tattadasau bhavajanturmama vayasyo vatmalatayA saMpAdayati na kadAcinmatpratikUlaM vidhtte| anyadA mama mandabhAgyatayA dRSTastena madAgamo nAma puruSaH / paryAlocitaM .ca maha tena kiMcidekante bhavajantunA bhAvitacittena / iSTa dUva lakSyate tatastatkAlAdArabhya zithilIbhUto mamopari khehabandhaH / na karoti tathA lAlanAM ma darzayatyAtmabuddhiM na pravartate madupadezena na mama vArtAmapi pranayati For Private And Personal Use Only
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 220 upamitibhavaprapaJcA kathA / pratyuta mAM vairikameva manyate darzayati vipriyANi sakalaM pratikUlamAsevate tato mayA cintita hA inta kimetat na mayA kiMcidasya vyalokamAcaritaM kimityayamakANDa eva bhavajantuH SaSThikAparAvartita vAnyathA saMvRttaH / hA hato'smi mandabhAgya ityArAravyamAno vajAhata va piSTa va hRtamarvasva duva zokabharAkrAntamUrtiH prApto'haM duHkhAtirekaM lakSitaM ca kathaMcitparyAlocayatA mayA aye sarvo'pyayaM sadAgamaparyAlocajanito'narthavyatikaro vipratArito'yaM mama vayasyo'nena pApena ma conmUlayabiva mama hRdayaM punaH punastena sadAgamena maha rahasi paryAlocayati taM nivAraNArthaM raTantamapi mAM nAkarNayati yathA yathA ca bhavajantoH sadAgamaparyAlocaH sutarAM pariNamati tathA tathA mAmeSa nitarAM zithilayati tataH pravarddhate me gADhataraM duHkhaM anyadA dRDhataraM paryAlocya madAgamena maha kiMcidekAnte coTito mayA maha saMbandhaH sarvathaiva bhavajantunA parichinno'haM cittena tyakAni mama vallabhAni madacanenaiva gTahautAni yAni pUrva komalalIgaNDapidhAnAdisanAthAni zayanAni virahitAni haMsapakSmAdipUritAnyAsanAni mukkAni vRhatikApAvArarallikAcaunAMzakapaTAMzukAdauni komalavastrANi pratyAkhyAtAni mama sukhadAyauni zItoSNatapratikUlatathA sevyAni kastUrikAgurucandanAdauni vilepanAni varjitaH sarvathA mamAhAdAtirekasaMpAdakaH komalatanulatAkalito lalanAsaMghAtastataH prabhRti ma bhavajantuH karoti kezotpATanaM zete kaThinabhUmau dhArayati bharaure malaM paridhatte jaracauvarANi varjayati dUrataH straugAtrasaGga For Private And Personal Use Only
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 221 kathaMcidApane tasminkaroti prAyazcittaM sahate mAghamAse gotaM TaNhAti jyeSThASADhayorAtapaM sarvathA paramavairika va yadyatkiMcinme pratikUlaM tatmarvamAcarati tato mayA cintitaM parityaktastAvatsarvathAhamanena gTahItazca zatrubuyA tathApyAmaraNAntAH praNayAH sajjanAnAmiti vRddhavAdaH / tato yadyapyayamanena sadAgamapApamitreNa vipratArito mAmevaM kadarthayati tathApyakANDa eva na mayA moktavyo yato bhadrako'yaM mamAtmIyaprakRtyA lakSito bahunA kAlena kRtAni bhUyAMsi mamAnukUlAni sadAgamamelakajanito'yamasya viparyAsaH / tatkadAcidapagacchatyeSa kAlena tato bhaviSyati mamopari pUrvavadasya snehabhAvaH / evaM paryAlocya vyavasthito'haM bahiSkrato'pi tena bhavajantunA tasyaiva sambandhini zarIrAbhidhAne prAsAde mahAduHkhAnubhavena kAlamudIkSamANo durAzApAzAvapAzitaH san kiyantamapi kAlamiti / anyadA sadAgamavacanamanuvartamAnastira svAtya mAM puruSakriyayA niSkAsya tato'pi prAsAdAtparamAdhArmika va nighRNatathA mAmAkrandantaM tamavagaNayya ruSTa iva tatra yAsyAmi yatra bhavantaM locanAbhyAM na drakSyAmautyabhidhAya gataH kutracitma cedAnauM niItau nagayoM prApta: zrUyate mA ca mAdRzAmagamyA nagarau tato mayA cintitaM kimadhunApi mama priyamitraparibhUtena tadirahitenAjAgalastanakalpena jauvitena tatazcedamadhyavasitamiti / bAlenAbhihitaM sAdhu sparzana mAdhu sthAne bhavato vyavasAyaH duHsahaM hi priyamitraparibhavaduHkhaM tadvirahasantApazca na zakyate'nyathA yApayitum / For Private And Personal Use Only
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 222 upamitibhavaprapaJcA kathA / tathAhi / na zakyaH sahajAtsoDhuM kSamiNApi parAbhavaH / katakena hi nirmukaH pASANo'pi praloyate // mAninAM mitravirahe jIvitaM naiva yujyate / idaM hi nazyatA tuNe vAsareNa niveditam // aho te mitravatsalatA aho te sthirAnurAgaH aho kRtajJatA aho mAhasaM aho nirmithyabhAvateti bhavajantoH punaraho kSaNaraktaviraktatA aho te kRtaghnatA aho alaukikalaM aho mUDhatA aho kharahRdayatvaM aho anAryAnuSThAnapravRttiriti kevalamevamapi sthite bravaumyahamatra kiMcittadAkarNayata bhadraH / sparzanenAbhihitaM vadatu nirvikalpamAryaH / baalenaabhihitm| alabdhapratIkArANAmabhimAnAvalamvinAm / khehaikabaddhakakSANAM yukrametadbhavAdRzAm // tathApi madanugraheNa dhAraNauyA bhadreNa prANA itarathA mamApauyameva gatiH raJjito'hamanena bhavato niSkRtrimamitravAtsalyena dAkSiNyamahodadhayazca satpuruSA bhavanti satpuruSazca bhaTrakAryato gamyeta / ataH karttavyamevaitat nirvicAraM mamAkaM vacanaM bhdrenn| yadyapi cUtamanorathA na ciJcinikayA pUryante tathApi madanukampayA bhavatA matmabandha eva bhavajantuvirahaduHkhapratIkArabuDyA mantavyaH / sparzanenAbhihitam / mAdhu Arya mAdhu dhAritA eva bhavatAnupakRtavatmalenAtikhigdhavacanAmRtasekenAnena svayameva vilIyamAnA mdiiypraannaaH| kimatra vaktavyaM naSTau me'dhunA zokasantApau vismArita iva bhavatA For Private And Personal Use Only
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| 223 bhavajantuH zautalIbhUtaM nayamayugalaM zrAGgAditaM cittaM nirvApitaM me zarIraM bhavaddarzanena kiM bahunA tvamevAdhunA bhavajanturiti tataH saMjAtastayornirantaraM khehabhAvaH / manauSiNA cintitaM na khalu sahajo'nurakto vayasyaH kenacitprekSApUrvakAriNa puruSeNa nirdosssyjyte| na ca sadAgamo nirdoSa kadAcittyAjayati / sa hi gADhaM paryAlocitakArau zrutamasmAbhiH / tadatra kAraNena bhavitavyaM na sundaraH khalveSa sparzanaH prAyeNa tadanena maha maitrauM kurvatA virUpamAcaritaM bAlena evaM cintayanneva manauSI saMbhASitaH sparzanena kRtaM manauSiNApi lokayAtrAnurodhena saMbhASaNaM saMjAtA tenApi saha bahizchAyayA maitrI sparzanasya / praviSTAH sarve'pi nagare saMprAptA rAjabhavanaM dRSTo dattAsthAnaH karmavilAsaH maha mahAdevIbhyAM kRtaM pAdapatanaM jananIjanakAnAm / AnanditAstairAzaurvAdena dApitAnyAsanAni nopaviSThAsteSu niSaNA bhUtale darzitaH sparzanaH kathitastadRttAntaH prakAzitazcAtmanazca tena saha maitrIbhAvaH kumArAbhyAM parituSTaH karmavilAsa: cintitamanena mama tAvadapathyasevanamiva vyAdherupacayahetureSa sparzana: dRSTa eva mayAnekazaH pUrvaM tatsundarametatsaMpavaM yadanena mahAnayomaitrI saMjAteti kevalaM prakRtiriyaM mamAnAdirUDhA varttate / yaduta yo'syAnukUlastasya mayA pratikUlena bhavitavyaM yaH punarastha pratikUlo mirabhiSvaGgatayA tasya mayA sundaraM varttitavyaM yaH punarekAntatastyajati ma mayApi sarvathA mokravya eva tadevaM sthite nirIkSya nirIkSya kumArayorenaM praticeSTitaM yathocitaM kariSyAmauti vicikyAbhihitaM karmavilAmena valau sundaramanuSThitaM bhavaDyAM yadeSa For Private And Personal Use Only
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 224 upamitibhavaprapaJcA kathA / sparzanaH prANatyAgaM vidadhAno dhArito maitrIkaraNena punaH sundarataraM cauraM khaNDayogatulyoM hi vatmayoranayoH sADhe saMbandhaH / akuzalamAlayA cintitaM aho me dhanyatA bhaviSyatyetatsaMbandhena mama yathArthaM nAma yo hyasya sparzanasthAnukUlaH sa mamAtyantavallabhaH sa eva ca mAM varddhayati pAlayati madauyasnehaphalaM cAnubhavati netaraH bahuzo'nubhUtapUrvametanyA eSa madIyasta nurenaM prati mukharAgaNa gADhamanukUlo lakSyate / tato bhaviSyati manorathapUrttiriti vicinya tayA bAlaM pratyabhihitaM vatma sundaramanuSThitaM aviyogo bhavatu bhavataH sumitreNeti zubhasundA cintitaM na sundaraH khalveSa mama tanayasya pApamitrasambandhaH ripureSa paramArthana kAraNamanarthaparamparAyAH zatrurayaM mamApi mahajo vartate kadarthitAhamanena bahuzaH pUrvaM nAstyeva mayAsya ca mahAvasthAnaM kevalametAvAnaca cittasandhAraNAhetuH yadeSa madIyaputro'muM prati mukhacchAyayA dRSTivikAreNa ca virakta va lakSyate tato na prabhaviSyati prAyeNa mamAyaM pApo thadi vA na jJAyate kiM bhaviSyati viSamaH khalveSa durAtmA ityAdyanekavikalpamAlAkulamAnasApi gaMbhauratayA maunenaiva sthitA shubhsundrau| acAntare saMjAto madhyAnaH upasaMhRtamAsthAnaM gatAH sarve'pi svasthAneSu taddinAdArabhya pravarddhate bAlasya sparzanena saha snehAvandhaH cakitastichati sarvathA manISI na gacchati vizaMbhaM sparzanastu sadA sannihitatayA kumArayorantarbahizca na pAzvaM muJcati tataH paryaTanti te sahitA eva nAnAsthAneSu kauDanti vividhakauDAbhistato manauSiNA cintitaM kIdRzamanena sparzanena saha vicaratAM sarvatrAvizrabdhacittAnAM For Private And Personal Use Only
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 225 sukhaM na caiSa tAvadadyApi samyag lakSyate kIdRzasvarUpa iti na cAjJAtaparamArthaireSa nirdhArayituM saMgTahIta vA pAryate / tadidamatra prAptakAlaM gaveSayAmi tAvadasya mUlazuddhiM tato vijJAya yathocitamAcariSyAmauti sthApitaH siddhAntastataH samAhato rahasi bodho nAmAGgarakSaH / abhihitazcAsau bhadra mamAsya sparzanasyopari mahAnavizraMbhaH tadasya mUlazuddhiM samyagavabudhya shiighrmaavedy| bodhenAbhihitaM yadAjJApayati kumAra iti nirgato bodhaH / tato'bhyastasamastadezabhASAkauzalo bahuvidhaveSaviracanAcaturaH khAmikAryabaddhakakSo labdhalakSyo'nupalakSyazca prahitastenAtmauyaH prabhAvo nAma puruSaH praNidhiH zrAdiSTazcAsau prastutaprayojanaM tato vividhadezeSu kiyantamapi kAlaM paryavya samAgataH mo'nyadA praviSTo bodhasamIpe vihitapraNAmo niSalo bhUtale bodhenApi vidhAyocitAM pratipattimabhihito'sau bhadra varNayAtmIyavRttAntam / prabhAvaH prAha yadAjJApayati devaH / asti tAvadahamito nirgatya gato bahiraGgeSu nAnAdezeSu na labdho mayA tatra prastuta pravRttigandho'pi / tato gato'hamantaraGgeSu janapadeSu tatra ca dRSTamekatra mayA bhillapallIkalpamAkIrNaM samantAkAmAdicaraTairnivAsa: pApiSThalokAnAmAkaro mithyAbhimAnasya heturakalyANaparamparAyAH avaSTabdhaM satataM vitatena tamamA rahitaM prakAzalegenApi rAjamacittaM nAma nagaram / tatra ca cUDAmaNizcaraTacakramya kAraNaM samastapApavRttInAM vajrapAtaH kuzalamArgagireH durjayaH zakrAdaunAmatulabalaparAkramo rAgakesarau nAma narendraH / tasya ca cintakaH sarvaprayojanAnAM apratihatAjJaH samastasthAneSu For Private And Personal Use Only
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 226 upamitibhavaprapaJcA kathA / nipulo jagaddazIkaraNe kRtAbhyAmo jantuvimohane paTabuddhiH pApanautimArgeSu anapekSaH svakAryapravRttau paropadezAnAM nikSiptasamastarAjyabhAro viSayAbhilASo naamaamaatyH| tatastasminnagare yAva dahaM rAjakulasyAbhyarNabhUbhAge prAptastAvadakANDa eva samullasitobahalaH kolAhalo nirgacchati ghoSayatA bandivandena prakhyApitamAhAtmyA lolyA dinarendrAdhiSThitA mithyAbhinivezAdayo bhUyAMsaH syandanAH pUrayanti galagarjitena digantarANi rAjamArgamavataranto mamatvAdayaH karivarAH calitA heSAraveSa badhirayanto dikcakravAlaM ajJAnAdayo varavAjino virAjante grahautanAnAyudhA raNazauNDauratayA valAmAnAH purato dhAvantazcApalAdayo'saMkhyeyAH pdaatyH| tataH kandarpaprayANakapaTahazabdAkarNanasamanantaraM kharapavanapreritameghajAlamiva kSaNamAtreNaiva vilAsadhvajamAlAkulaM vibbokazaMkhakAhalAdhvanipUritadigantaraM maulitamaparimitaM balaM tatastadavalokya mayA cintitaM zraye kimetat gantumiva pravRttaH kacidayaM rAjA lakSyate tatkimasya gamanaprayojanamiti yAvadvitarkAkula stiThAmi tAvadRSTo mayA paryantadAruNaH svarUpeNAdarzakaH saMsAravaicitryastha bodhako viduSAM nirvadabhUmirvivekinAmavijJAtasvarUpo nirvivekastasyaiva viSayAbhilASasya mantriNa: saMbandhI vipAko nAma puruSaH / tataH priyasaMbhASaNapUrvakaM pRSTo'sau mayA bhadra kathaya kimasya narendrasya prasthAnakAraNaM kutUhalaM me vipAkenAbhihita pArya yadyevaM tataH samAkarNaya pUrvamiha kvacidavasare sugrahItanAmadheyena devena rAgakesariNAbhihito'mAtyo yaduta Arya viSayAbhilASa tathA For Private And Personal Use Only
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 227 kathaMcidvidhehi yathA mama samastamapi jagat kiGkaratAM pratipadyate mantriNa bhihitaM yadAjJApayati devaH / tato nAnyaH kazcidasya rAjAdiSTaprayojanasya nirvartanakSama iti manasi paryAlocya kiM vAtrAnyena sAdhanena bahunA klezitena sAdhayiSyanyetAnyevAciyavauryatayA prastutaprayojanamiti saMjAtAvaSTaMbhena mantriNA gADhamanurakabhakAni vividhasthAneSu ni DhasAhamAni khAmini mRtyatayA labdhajayapatAkAni janahRdayAkSepakaraNapaTUni pratyAdezaH zUrANAM prakarSazcaTulAnAM nikaSabhUmiH paravaJcanacaturANaM paramakASThA mAhasikAnAM nidarzanaM duntiAnAM zrAtmauyAnyeva sparzanAdauni paJca grahautAni mAnuSANi prahitAni jagadazaukaraNArthaM tato mayA cintitam / zraye labdhaM sparzanasya tAvanmUlotthAnaM vipAkenAbhihitaM tato vitate jagati vicaranistairvazaukRtaprAyaM bhuvanaM vartate grAhitaprAyaM rAgakesariNa: kiGkaratAM kevalaM mahAsasyamamudAyAnAmiti vizeSa va teSAmupadravakArau samutthitaH / zrUyate kila kazcit santoSo nAma caraTo nirvAhitAzca tAnyabhibhUya kila kiyanto'pi lokAstena pravezitAzca devabhuktaratikrAntAyAM nistau nagaryAmiti ca zrUyate tato mayA cintitaM vyabhicarati manAgayamI yato'smAkaM samakSameva manauSibAlayoH sparzanena nistau nagayoM bhavajantorgamanaM sadAgamabalenAkhyAtaM ayaM tu sparzanAdaunyabhibhUya santoSeNa nirvAhitA lokAH sthApitAzca nivRtau nagaryAmiti kathayati / tatkathametadathavA kimanayAkANDaparyAlocanayAvahitastAvadAkarNayAmyamya vacanaM pazcAdvicArayiSyAmi vipAkenAbhi For Private And Personal Use Only
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 228 upamitibhavaprapaJcA kathA / hitaM tato'yamAptalokazruterAkarNito'dya devena rAgakesariNA sparzanAdyabhibhavavyatikaraH / tato'tiduHsahamazrutapUrva ca khapadAtiparibhavavacanamAkarNya kopAnalajanitaratalocanayugalena viSamasphuritAdharaNa karAlabhRkuTimaNakuNDalIkRtalalATapaTTenAbaddhanirantarakhedabindunA nirdayakarAbhihitadharaNaupRSThena pralayajvalanabhAsvaraM rUpamAbibhratAmarSavazaparisvaladvacanena devena rAgakesariNAjJApitaH parijanaH / are varitAstADayata prayANakapaTahaM sajjaukuruta caturaGga blm| parijanenAbhihitaM yadAjJApayati devaH / tatastathA devamAyAsyamAnamavalokya viSayAbhilASeNAbhihitaM deva alamAvegana kiyAnasau varAkaH santoSasthAnamAdarasya na khala kesarI lolAdalitatrigaNDagalitavarakarinikaro hariNaM vyApAdyatayoddizyAyastacitto bhavati devenAbhihitaM sakhe satyamidaM kevalaM yugmamAnuSakadarthanAM kurvatA dRDhamuddejitAstena pApena santoSeNa na khalu tamanunmalya mama manasaH sukhAsikA saMpadyate / mantriNAbhihitaM deva stokametat mucyatAM sNrmbhH| tatastadvacanena manAk svasthaubhUto devaH kRtamaroSaM gamanocitaM sthApita: purataH snehasalilapUrNa: premAbandhAkhyaH kanakakalaza: udyoSitaH kelijalpanAmako jaya jaya zAbdaH gautAni cATuvacanAdauni maGgalAni prahataM ratikalahanAmakamuddAmAtodyadvandaM nirvatitAnyaGgarAgabhUSaNAdauni samastakautakAni pravRtto rathAvarohaNArthaM devaH / atrAntare smRtamanena zraye na dRSTo nApyadRSTo'dyApi mayA tAtaH / aho me pramattatA aho me durvinautatA aho me tucchatvena khalpaprayojane'pi paryAkulatA yattAta For Private And Personal Use Only
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatauyaH prastAvaH / 226 pAdavandanamapi vismRtamiti / tato nivRttya calitastadarzanArthaM devo mayAbhihitaM bhadra kaH punarasya tAtastato vipAkenAbhihitaM Arya atimugdho'mi yatastvametAvadapi na jAnauSe yato'sya devasya rAgakesariNo bAlAbalAdInAmapi supratIto'nekADatakA bhuvanatrayaprakaTanAbhidhAno mahAmoho janakaH / tathA hi / mahAmoho jagatvaM bhrAmayatyeSa lolayA / prAkrAdayo jagannAthA yasya kiGkaratAM gatAH // anyeSAM laMghayantIha zauryAviSTaMbhato narAH / ajJAnaM tu jagatyatra mahAmohasya kecana // vedAntavAdisiddhAnte parAmAtmA yathA kila / carAcarasya jagato vyApakatvana gauyate // mahAmohastathaivAtra khavauryaNa jagattraye / dveSAdyazeSalokAnAM vyApakaH samudAhRtaH // tata eva pravarttante yAnti tatra punarlayam / sarva jIvAH pare puMsi yathA vedAntavAdinAm // mahAmohAtpravarttante tathA sarva mahAdayaH / lauyante'pi ca tatraiva paramAtmA sa varttate // . anyacca / yajjJAtaparamArtho'pi budhvA santoSajaM sukham / indriyairbAdhyate janturmahAmoho'tra kAraNam // adhItya sarvazAstrANi narAH paNDitamAninaH / For Private And Personal Use Only
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / viSayeSu ratAH so'yaM mahAmoho viz2ubhate // jainendramatatattvajJAH kaSAyavazavartinaH / jAyante yavarA loke tanmahAmohazAsanam // avApya mAnuSaM janma labdhA jenaM ca zAsanam / yattiSThanti gTahAmatA mahAmoho'tra kAraNam // vizrabdhaM nijabhartAraM parityajya kulastriyaH / pareSu yatpravarttante mahAmohasya tatphalam // vilaMdhya ca mahAmohaH svavauryaNa nirAkulaH / kAMzcidiDambayatyuccairyatibhAvasthitAnapi // manuSyaloke pAtAle tathA devAlayeSvapi / vilasatyeSa mahAmoho gandhahastI yathecchayA // sarvathA mitrabhAvena gADhaM vizrabdhacetasAm / kurvanti vacanaM yacca mahAmoho'tra kAraNam // vilaMdhya kulamaryAdA pAradArya'pi yantrarAH / varttante vilasatyeSa mahAmohamahAnRpaH // yata eva samutpannA jAtAzca guNabhAjanam / pratikUlA gurostasya vaze ye'sya narAdhamAH // anAryANi tathAnyAni yAni kAryANi kahicit / cauryAdauni vilAsena teSAmeSa pravartakaH // itthaM prabhUtavRttAntaH paripAlya jagattrayam / vRddho'hamadhunA yutaM kiM mameti vicintya ca // pArthasthito'pi zaknomi vIryeNa parirakSitum / For Private And Personal Use Only
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| 231 jagattena vaputrAya rAjyaM yacchAmi sAMpratam // rAgakesariNo dattvA tato rAjyaM vicakSaNaH / mahAmoho'dhunA mo'yaM zete nizcintatAM gataH // tathApIdaM jagatsarva prabhAvena mahAtmanaH / tasyaiva varttate nUnaM ko'nyaH syAdasya pAlakaH // tadeSo'dbhutakarttavyaH prasiddho'pi jagattraye / mahAmohanarendraste kathaM praSTavyatAM gataH // tato mayAbhihitaM bhadra na karttavyo'tra bhavatA kopaH pathikaH khalvahaM zrutazca mayApi mahAmohaH pUrva sAmAnyena na punarvizeSato rAgakesarijanakatayA tadadhunApanautaM mamAjJAnaM bhadreNa / taduttaravRttAntamayyAkhyAtumarhati bhadraH vipAkenAbhihitaM tato gato devaH zaughraM janakapAdamUlaM dRSTo'nena tamaHsaMjJakena lambamAnena bhrayugulena avidyAbhidhAnayA prakampamAnayA gAtrayadhyA jarAjaurNakAyastaSNAbhidhAnAyAM vedikAyAM viparyAsanAmni viSTare mahatyupaviSTo mahAmohaH / tataH kSititalavinyastahastamastakena kRtaM devena pAdapatanaM abhinandito mahAmohena niSaudatazca bhUtale devasya dApitaM mahAmohenAsanaM upaviSTastatra janakasaMdhamavacanena devaH / pRSTA zarIrakuzalavArtA niveditazca prastutavyatikaraH / tato mahAmohenAbhihitaM putra mamAdhunA jaracauvarasyeva pazcimI bhAvo varttate / tato madIyazarIrasya pAmAparigatamUrtariva karabhasya yadvAhyate tatmAraM tato na yuktaM mayi tiSThati bhavataH prasthAnaM kattuM tiSTha tvaM vipulaM rAjyaM vidadhAno nirAkulacitto'hameva prastutaprayojanaM sAdhayiSyAmauti / For Private And Personal Use Only
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 232 upamitibhavaprapaJcA kathA / devena karNe pidhAyAbhihitaM tAta mA maivaM vocaH zAntaM pApaM pratihatamamaGgalaM anantakalpasthAyi bhavatu yaumAkaM zarIraM na khala yuzmadIyazarIranirAbAdhAmAtraparitoSiNi kiGkarajane'sminnevamAjJApayitumarhati tAtaH / tatkimanena bahunA gacchAmyahaM anujAnIta yym| mahAmohaH prAha / jAta mayA tAvagantavyameva bhavatastu kevalamavasthAne'nujJA ityabhidhAyotthito mahAmohaH / tato vijJAya nirbandha devenAbhihitaM tAta yadyevaM tato'hamapi tAtapAdAnucaro bhaviSyAmi na prativacanIyastAtena / mahAmohaH prAha / jAta evaM bhavatu na khalu vayamapi bhavantaM moktuM kSaNamapi pArayAmaH kevalaM gurutayA prayojanasyaivaM mantritamasmAbhistadadhunAsundaramidaM jAtena jalpitaM devenAbhihitaM mahAprasAdastatastAto'pi prasthita iti jJApitaM samastanarendrANaM devena pravartitaM niHzeSaM vizeSato balaM tataH svayameva mahAmohanarendro devo rAgakesarI viSayAbhilASAdayaH sarve mantrimahattamAH sarvabalena santoSe caraTasyopari nigraheNa calitA iti vAttaiyA kSubhitametat samantATrAjasacittaM nagaram / mamullasito'yaM bahalaH kalakalaH tadidaM bhadra asya narendrasya prasthAnaprayojanamiti etaccAtikuvahalinaM bhavantamAlokya mayA niveditaM itarathAtitvarayA mama vacanamAtroccAraNe'pi nAvamaro'sti yato mamAgrAnauke niyamaH mayAbhihitaM Arya kimatra vakravyaM paropakArakaraNavyagrA eva satpuruSA bhavanti / te hi pare priyaM kartumudyatAH zithilayanti svaprayojanaM kurvanti svabhujopArjitadravyavyayaM viSahante vividhaduHkhAni na gaNayanyAtmApadaM dadati mastakaM prakrAmanti prANAn For Private And Personal Use Only
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 233 paraprayojanameva hi te svaprayojanaM manyante tatazcaivaMvidhermadauyavacanemanasi parituSTo nAmayitvA madabhimukhamauSaduttamAkaM vrajAmyahamadhunA ityabhidhAya ca kRtapraNAmo mayA gato vipAkaH / mayA cintitaM sAdhitaprAyaM mayAdhunA rAjakAryaM yataH sparzanasya mUlazaddhimupalabhya bhavatAgantavyametAvAneva mama raajaadeshH| tatra yAvanto'nena vipAkena sparzanAdaunAM guNA varNitAste sarva tatra sparzane ghaTante mamAnubhavasiddhametat tasmAdetadupavarNitamAnuSapaJcakasyAdyo'sau bhaviSyati / labdhA mayA tasya mUlazuddhiH kevalamekaM mantoSavyatikaramadyApi nAvagachAmi / etAvadvitarkayAmi sadAgamAnucara evAyaM kazcidbhaviSyati anyathA puurvaaprviruddhmettsyaat| athavA kimanena gacchAmi tAvat khAmipAdamUlaM nivedayAmi yathopalabdhavRttAntaM tato deva evAtra yathocita vijJAsyatItyAlocya samAgato'hametadAkarNya devaH pramANamiti / bodhenAbhihitaM mAdhu prabhAva sAdhu sundaramanuSThitaM bhavatA tataH sahaiva prabhAveNa praviSTo bodhaH kumArasamIpaM kRtapraNAmena ca niveditaH kumArAya samasto'pi prabhAvAnautavA vRttAntaH parituSTo manauSo pUjitaH prabhAvaH pRSTo'nyadA manISiNA sparzanaH / yaduta bhadra kiM bhavataH sadAgamenaiva tena bhavajantunA sumitreNa saha virahaH saMpAditaH uta tatra kshcidnyo'pyaasauditi| sparzanenAbhihitaM Arya AsIt kevalamalaM tatkathayA na khalvahaM bhayavihalatayA tasya krUrakarmaNo nAmApyuccArayituM zaknomi / ma hi sadAgamastasya kevalaM bhavajantorupedabhaM dadAti matkadarthanaviSayam sa tu tasyaivAnucaraH krUrakarmA nAnAyAtanAbhiH sAkSAnmAM kadarthayati bhavajantuM matto vimu 30 For Private And Personal Use Only
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 234 upamitibhavaprapaJcA kathA khayati tenaiva cAhaM zarIraprAsAdAniHmArito bhavajantuzca nivRttI nagayoM prApitaH sa eva tatra kAraNaM puruSaH sadAgamasya kevalamupadezadAne vyApAro manISiNAbhihitaM bhadra kiM tasyAbhidhAnaM sparzanaH prAha kathitamidamAryasya mayA nAhaM bhayAkulatayA tadabhidhAnamuccArayAmi / ata eva pUrvamapi mayA na yumAkaM tadAkhyAtaM kiM cAtipApiSTho'sau tato'laM nAmagrahaNena pApiSThajanakathA hi kriyamANA pApaM varddhayati yazo dUSayati lAghavamAdhatte mano vipnAvayati dharmabuddhiM dhvaMmayatIti / manISiNAbhihitaM tathApi mahatkulahalaM tadabhidhAnazravaNe'smAkaM na cAsmadabhyarNa vartamAnena bhavatA tanayaM vidhAtavyaM na ca nAmagrahaNamAtreNa kiMcitpApaM na hyamirityukne mukhadAhaH saMpadyate / tato vijJAya nibandhaM taralitatAraM dazApi dizo'valokayatA sparzanenAbhihitaM Arya yadyevaM tataH santoSa iti tasya durnAmakasya nAma manauSiNA cintitaM samyagupalabdhA mUlazuddhirasya sparzanasya prabhAveNa yataH santoSavyatikara evaikastatrAghaTamAnaka prAsIt so'pyadhunA ghaTitaH samyaGmayA pUrva vitarkitaM yathA na sundaraH khalveSa sparzanaH prAyeNeti yato viSayAbhilASaprayukto'yaM lokavaJcanapravaNa: paryaTati tadazobhana evAyaM tathApi pratipano'yaM mayA mitratayA darzito bahizchAyayA snehabhAvaH krIDitamekatra bahukAlaM tasmAnna yukto'kANDa eva parityaktuM kevalaM vijJAtasvarUpeNAsya mayAdhunA sutarAM na karttavyo vizaMbho nAcaritavyamasyAnukUlaM na samarpaNauyamAtmasvarUpaM na nivedanauyaM guhyaM nApi darzanIyo bahirbhAvo viSamaprakRtireSa varttate For Private And Personal Use Only
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 235 tato'nena saha yApanayA bartitavyaM pUrvasthityaiva paryaTitavyaM sarvatra mahitena karttavyaM cAtmIyaprayojanabodhakamasya vacanaM kevalamabhiSvazo'syopari na kAryo mayA yAvadasya sarvathA parityAgAvasaro bhavati evaM vartamAnasya me na bhaviSyatyeSa bodhaka iti / sthApito manauSiNa svacetasi siddhAntaH / tataH pUrvasthityaiva vilasanti te sparzanamanauSibAlA nAnAsthAneSu vrajanti dinAni anyadA sparzanena kRto jalpaprastAvo'bhihitaM ca tena are kimatra loke sAraM kiM vA sarva jantavo'bhilaSanti / bAlenAbhihitaM vayasya kimatra jJAtavyaM suprasiddhamidaM sparzanaH prAha kathaya kiM tat bAlo jagAda vayasya sukhaM sparzanaH prAha tat kimiti tadeva sadA na sevyate bAlenAbhihitaM kastasya sevanopAyaH sparmAnenoktaM aham / bAlo jagAda kathaM sparzanaH prAha asti me yogazaniH tayAhaM prANinAM zarIramanupravizya bahirantazca kvaccilaunastiSThAmi tatazca te yadi bhaktipuraHsaraM mAmeva dhyAyanti komalalalitasparzanasaMbandhaM kurvanti tato nirupamaM sukhaM labhante tenAhaM sukhasevanasthopAyo manISiNA cintitaM aye racito'nenAvayorvaJcanaprapaJco bAlenAbhihitaM vayasya tatkimiyantaM kAlaM nAveditamidamasmAkaM aho vaJcitA vayamaghanyAH satyapyevaMvidhe sukhopAye tadanAsevanena aho te gaMbhIratA yadevaMvidhAmapi yogazaktimAtmano na prakaTayasi tadidAnImapi kuru prasAdaM darzaya kutUhalaM vyApAraya yogazaktiM bhavAvayoH sukhamevana heturiti / tataH kiM kriyatAmetaditi dRSTivikAreNaiva darzayatA mAkUtena niraucitaM manISiNo vadanaM sprshnen| tataH pazyAmi kiM tAvat karotauti For Private And Personal Use Only
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 236 upamitibhavaprapaJcA kathA / maJcintya manISiNAbhihitaM vayasya kriyatAM bAlabhAzitaM ko'tra virodhaH tataH sparzanena viracitaM padmAsanaM sthirIkRtaH kAyaH parityakto bahirvikSepaH nizcalIkRtA dRSTiH samarpitA nAsikAgre nibaddhaM hRtpauNDarauke mAnasaM tA dhAraNA saMjAtA tatpratyayaikatAnatA samApUritaM dhyAnaM niruddhAH karaNavRttayaH AvirbhUtaH kharUpazUnya vArthanirbhAmaH saMjAtaH samAdhiH vihito'ntardhAnahetuH saMyamaH kRtamantardhAnaM anupraviSTo manauSibAlayoH zarIraM adhiSThitaH khAbhihitapredazaH vismitau manauSibAlau pravRttA dvayorapi komalasparzacchA tato vAlo mRdUni zayanAni sukhAnyAmanAni komalAni vasanAni asthimAMsatvagromasukhadAyauni saMvAhanAni lalitalalanAnAmanavaratasuratAni zatruviparyastavIryANi sukhasparzavilepanAni anyAni codatanasnAnAdauni sparzanapriyANi gTaddho mUrchitaH matatamAsevate tacca zayanAdikaM bhasmakavyAdhiriva bhanapAnaM sparzanaH samastamupabhuMkta bAlasya tu gAyavyAdhivihalobhUtacittasya santoSakharUpakhAsyavikalatayA pAmAkaNDayanamiva paramArthatastadduHkhakAraNameva tathApyamau viparyAsavazena tadupabhoge sati cintayati aho me sukhaM aho me paramAnandaH / tato mithyAbhAvanayA paramasukhasandarbhanirbharaH kilAhamiti vRthA nimaulitAkSo'nAkhyeyaM ramAntaramavagAhate / manISau punarmadusparzacchAyAM pravarttamAnAyAmevaM bhAvayati aye sparzanajanito'yaM mama vikAro na svAbhAvikaH paramaripuzcAyaM mama varttate suniNe tamidaM mayA / tataH kathamayaM sukhaheturbhaviSyatIti matvA tadanukUlaM na kiMcidAcarati / atha For Private And Personal Use Only
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 237 kathaMcitpratipanno'yaM mitratayAnuvarttanIyastAvaditi bhAvanayA kAlayApanAM kurvANastadanukUlamapi kiMcidAcarati / tathApi tasya laulyarogavikalatayA mantoSAmRtasvasthaubhUtamAnasasya rogarahitazarIrasyeva supathyAnaM tacchayanAdikamupabhujyamAnaM sukhamevotpAdayati / tathApi nAmau tatrAbhiSvaGgaM vidhatte tato na bhavatyAgAmino'pi duHkhasya bandhaH zranyadA prakaTaubhUtaH sparzanaH abhihito'nena bAlaH api vayasya madauyaparizramasyAsti kiMcitphalaM saMpannaste kazcidupakAraH / bAlaH prAha / sakhe'nugTahauto'smi darzito mamA'cinyAlhAdasaMpAdanena bhavatA sAkSAtvargaH / athavA kimatrAzcarya parArthameva nirmitastvamasi vidhAtrA / tathA hi / parArthameva jAyante loke nUnaM bhavAdRzAH / mAdRzAnAM tu saMbhUtistvatprasAdena sArthakA // idaM hi teSAM maujanyaM yatsvabhAvena sarvadA / pareSAM sukhahetutvaM prapadyante narottamAH // sparzanena cintitaM zraye saMpannamtAvadeSa me niyabhicAraH kiGkaraH pratipadyate mayAdiSTameSa kRSNaM zvetaM zvetaM kRSNamiti nirvicAraM evaM vicitya sparzanenAbhihitaM vayasya yataiva naH prayojanaM caritArtho'hamidAnauM bhavadupakArasaMpattyeti / / tato manauSisamIpamupagamyAbhihimanena sakhe kiM mArthakaH bhavato'rthasaMpAdanena madIyaH prayAsa uta neti manauSiNonaM bhadra kimatrocyatAM anAkhyeyastAvako'tizayaH sparzanena cintitaM zraye For Private And Personal Use Only
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / sAbhiprAyakametad duSTaH khalveSa manauSau na zakyate mAdRzai racayituM lakSito'hamanena svarUpataH prAyeNa tasmAtsalajna eva tAvadAstAM nAtra bahuvikatthanaM zreyaskaramiti vicinya dhartatayA kRtA sparzanena kAkalau na darzito mukhavikAro'pi sthito mauneneti / dUtazca bAlenApi svamAturakuzalamAcAyAH kathitaH samasto'pi rabhasena yo yogazaktipuraHsaraM sukhasaMpAdanasAmarthyalakSaNa: sparzanavyatikaraH / akuzalamAlovAca / jAta sUcitamidamAdAveva mayA yathA sundarastavAnena varamitreNa mArddha saMbandhaH hetuH sukhaparaMparAyAH kiM cAsti mamApaudRzau yogazaniriti darzayiSyAmyahamapi jAtasya kutUhalaM bAlastUvAca yadyevaM tato baDataramambAyAH prasAdenAsmAbhiradyApi draSTavyam / akuzalamAlovAca tatkathanauyaM bhavatA yadA prayujyate yogazaktiriti / dUtazca manauSiNApi svamAtuH zubhasundaryA niveditaH sarvo'pi sparzanavRttAntaH tayAbhihitaM vatma na cArustavAnena pApamitreNa maha saMsargaH kAraNameSa duHkhapaddhatteH manISiNAbhihitaM satyametat kevalaM na karttavyamatra bhayamambayA lakSito mayAyaM svarUpeNa nAhamasya yatnavato'pi vaJcanAgocaraH kevalamasya parityAgakAlaM pratipAlayAmi / yataH pratipanno'yaM mayA mitratayA nAkANDa eva hAtuM yuktaH / zubhasundaryuvAca jAta sundaramidamanuSThitaM bhavatA aho te lokajJatA aho pratipannavAtsalyaM aho nautiparatA aho gaMbhIratA aho sthairyAtirekaH / tathA hi| For Private And Personal Use Only
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 236 nAkANDa eva muJcanti sadoSamapi sajjanAH / pratipana grahasthAyau tatrodAharaNaM jinaH // pratipanamakAle tu sadoSamapi yastyajet / sa nindyaH syAtsatAM madhye tatrAmau svArthamAdhakaH // yastu mUDhatayA kAle prApte'pi na parityajet / madoSaM labhate tasmAt svakSayaM nAtra saMzayaH // heyabuddhyA grahote'pi tato vastuni buddhimAn / tattyAgAvasarApekSau prazaMmAM labdhumarhati // karmavilAsarAjastu mahAdevIbhyAM sakAzAttaM kumAravyatikaramAkarNa parituSTo manauSiNo ruSTo balasya cittamadhye bAlenApi tataH prabhRti gADhataraM komalazayanasuratAdyAsevanAni sparzanapriyANi divAnizamAcaratA parityako rAjakumArocitaH zeSavyApAraH parihRtaM gurudevapAdavandanaM vimukta kalAgrahaNaM zithilaukatA lannA aGgIkRtaH pazudharmaH tato'sau na gaNayati lokavacanIyatAM na rakSati kulakalaGka na jAnaute khaskhopahAsyatAM nopekSate kuzalapakSaM na grahAti sudupadezAn kevalaM yatra kutracit nArIsaGgamAzanamanyadA kiJcitkomalamupalabhate tatra tatrAvicArya tatsvarUpaM laulyAtirekeNa pravarttata eva / tato manauSo saMjAtakaruNastaM zikSayati sparzanasya mUlazuddhimAcaSTe vaJcako'yamiti dIpayati bhrAtarnAsya vizvamanIyaM paramaripureSa sparzana iti taM bAlaM punaH punshcodyti| bAlaH prAha manauSinnalamanenAdRSTArthana pralApena ya eSa me varavayasyo'nantAgAdhasukhasAgarAvagAhane hetuH ma eva te paramaripuriti For Private And Personal Use Only
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 240 upamitibhavaprayacA kathA / kaiSA bhASA / manauSiNA cintitaM mUDhaH khalveSa na zakyate nivArayitumato'lametannivAraNena svarakSaNe mayA yatno vidheyaH / tathA hi| akAryavAraNodyuko mUDhe yaH parikhidyate / vAkhistaro vRthA tasya bhasmanyAjyAhutiryathA // nopadezazatenApi mUDho'kAryAnivartyate / zItAMzugramanAtkena rAhurvAkyairnivAritaH // akArya durvinauteSu pravRtteSu tataH sadA / na kiMcidupadeSTavyaM satA kAryAvadhIraNA // ityAlocya svayaM citte hitvA bAlasya zikSaNam / khakAryakaraNodyukto manISI maunamAzritaH // itazca tasyaiva karmavilAsasya rAjJo'sti sAmAnyarUpA nAma devI tasyAzcAbhauSTatamo'sti madhyamabuddhirnAma dArako vallabhatamo manauSibAlayoH krIDitastAbhyAM maha bhUyAMsaM kAlaM ma ca prayojanavazAdrAjAdezenaiva dezAntaraM gata zrAsIt tdaaniimaagtH| dRSTau manauSivAlI saha sparzanena zrAliGgitastAbhyAM sparzanena tataH makautukena madhyamabuddhinA karNAbhyarNa nidhAya vadanaM pRSTo bAlaH ka eSa iti nivedito bAlenAstha yathA sparzananAmAyamacinyaprabhAvo'smatmahacara iti| madhyamabuddhiruvAca kathaM tataH kathito bAlena sarvo'pi vyatikaraH saMjAto madhyamabuddherapi sparzanasthopari snehabhAvaH bAlenAbhihitaM bhadra sparzana darzayAsya khakauyaM mAhAtmyaM sparzanaH prAha eSa darzayAmi / tataH prayuktA yogazaktiH kRtamantardhAna adhiSThitaM madhya For Private And Personal Use Only
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| 241 mabuddheH zarIraM vismito madhyamabuddhiH pravRttA komalasparzacchA upabhukrAni lalitazayanasuratAdIni saMjAtazcittAlhAdaH prauNito madhyamabuddhiH prakaTaubhRtaH sparzanaH pRSTaM svaprayAsamAphalyamanugTaddauto'haM bhavateti niveditaM marabhasena mdhymbuddhinaa| tataH pAtrIbhRto'yamapi na dUrayAyau varttata iti vicintitaM sprshnen| manoSiNA cintitaM vazauklitaprAyo'yamapi madhyamabuddhiranena pApena sparzanenAto yApedazaM gTahAti tataH zikSayAmyenaM mAbhUdasya mugdhatayA varAkasya vaJcanamiti / tato rahasi madhyamabuddhirabhihito manauSiNA / bhaTra na bhadrako'yaM sparzano viSayAbhilASaH prayukto'yaM lokAnAM vaJcakaH paryaTati / madhyamabuddhiruvAca kathaM tataH kathitA manISiNA bodhaprabhAvopalabdhA samastApi tasya sparzanasya muulshuddhiH| madhyamabuddhinA cintitaM khAnubhavasiddhA mama tAvadasya sparzanasya saMbandhinau vatsalatA acinyaprabhAvatA sukhahetutA ca zrayamapi ca manauSau nAyukabhASI tanna jAnomaH kimatra tattvaM kiM vA vayamevaMsthite kurma iti / athavA kimanena cintitena tAvadambAM pRcchAmi tadupadiSTamAcariSyAmauti vicintya gataH sAmAnyarUpAyAH samIpaM kRtaM pAdapatanaM abhinanditastayA niviSTaH cititale nivedito vyatikaraH sAmAnyarUpayoktaM vatsa tAvattvayAdhunA sparzanamanauSiNoIyorapi vacanamanuvarttayatobhayAvirodhena madhyasthatayaiva sthAtaM yukta kAlAntare punarya eva balavattaraH pakSaH sthAt sa evAzrayaNIyaH / tathA hi| saMzayApannacittena bhinne kAryadaye mtaa| 31 For Private And Personal Use Only
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 242 upamitibhavaprapaJcA kathA / kArya: kAlavilambo'tra dRSTAnto mithunadayam // madhyamabuddhisvAca / amba kiM tanmithunadvayaM sAmAnyarUpayota putraakrnny| asti tathAvidhaM nAma nagaraM tatra RjurnAma rAjA tasya praguNA nAma mahAdevI tayormakaradhvajAkAro mugdho nAma tanayaH tasya ca ratimannibhA akuTilA nAma bhAryA tatastayormugdhAkuTilayoranyonyabaddhAnurAgayorviSayasukhamanubhavatorbajati kaalH| anyadA vasantasamaye uparitanaprAsAdabhUmikAvAsabhavane vyavasthitaH prabhAte utthito mugdhakumAro manoharavividhavikasitakusumavanarAjirAjitaM grahopavanamupalabhya saMjAtakrIDAbhilASo bhAryAmuvAca devi atiramaNaiyeyamupavanauH taduttiSTha gacchAvaH kusumoccayanimittaM pAnayAva enAM akuTilayAbhihitaM yadAjJApayatyAryaputraH tato grahotvA maNikhacike kanakasUrpike gate grahopavanaM prArabdhaH kusumoccayo mugdhaH prAha devi pazyAvastAvatkaH kanakamarpikAM jhaTiti pUrayati braja tvamanyasyAM dizi ahamatvasyAM vrajAmauti akuTilayAbhihitaM evaM bhavatu gatau kusumoccayaM kurvANau parasparaM drshnpthaatautyaaghnaantryoH| atrAntare kathaMcittaM pradezamAyAtaM vyantaradevamithunakaM kAlajJo devo vicakSaNA divI tena ca gaganatale vicaratAvalokitaM tanmAnuSamithunaM tato'cinyatayA karmapariNateratisundaratayA tasya mAnuSamithunasthAparyAlocitakAritayA manmathasya madanajananatayA madhumAsasyAtiramaNaiyatayA pradezasya kelibahalatayA vyantarabhAvasyA ticapalatayendriyANAM durnivAratayA viSayAbhilASasthAticaTalacAritayA manovRttestathAbhavitavyatayA ca tasya vastunaH For Private And Personal Use Only
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| 243 kAlajJasyAbhUdakuTilAyAM tovo'nurAgaH tathaiva ca mugdhasyopari vickssnnaayaaH| tataH kilainAM vaJcayAmauti buddhyA kAlajJenAbhihitA vicakSaNA / devi vraja tvamagrataH tAvadyAvadahamito rAjagTahopavanAdevArcana nimittaM katicitkusumAnyAdAyAgacchAmi sA tu mugdhahRdayatayA sthitA maunena gato'kuTilAbhimukhaM kAlajJo'vatIrNa ghanataragahane zradarzanIbhUto vicakSaNAyAzcintitamanena zraye kiM punaH kAraNamAzrityedaM mithunaM parasparato davIyodezavartti varttate / tataH prayuktamanena vibhaGgajJAnaM lakSitaM tayordUrobhavanakAraNaM tato'yamevAtropAya iti vicintya kRtamanena devazaktyAtmano vaikriyaM mugdharUpaM nirvarttitA kanakasUrpikA mRtA kusumAnAM gato'kuTilAsamopaM sasaMbhramamAha ca jitAmi priye jitAsi tataH kathamAryaputrI jhaTityevAyAto jitAhamapi vilakSaubhUtA manAgakuTilA kAlajJenAbhihitaM priye'laM viSAdena svalpamidaM kAraNaM kevalaM nirvarttito'dhunA kusumoccayo vrajAvo'mugminnupavanavibhUSaNe kadalaulatATahe pratipanamanayA tato gatvA kRtamAbhyAM tatra pallavazayanIyam / itazca vicakSaNayA cintitaM aye gatastAvadeSa kAlajJaH tato yAvadayaM nAgacchati yAvacceyaM nArI dUre varttate tAvadavatIrya mAnayAmyenaM rativiyuktamakaraketanAkAraM taruNaM karomyAtmano janmanaH mAphalyaM lakSitazcAnayApi vibhaGgajJAnenaiva tayordUrIbhavanahetustato vidhAyAkuTilArUpaM kusumamRtakanakasUrpikA gatA mugdhasamaupam / zrAha ca jito'sthAryaputra jito'si / tataH sasaMbhramaM tAM niraupya mugdhaH prAha priye suSTu jitaH kimadhunA kriyatAM vicakSaNayoktaM yadahaM vadAmi For Private And Personal Use Only
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 244 upamitibhavaprapaJcA kathA / mugdhaH prAha kiM tat vicakSaNAha vrajAmo latAbhavanaM mAnayAmo vizeSataH sadupavanazriyaM pratipannamanena tato gatvA tau vicakSaNamugdhau tatraiva kadalaulatAgrahake dRSTaM tanmithunaM nirIkSitaM vismitAbhyAM parasparAbhimukhaM mithunAbhyAM na dRSTastilatuSatribhAgamAtre'pi khetarayorvizeSaH mugdhena cintitam / aye bhagavatInAM vanadevatAnAM pramAdena dviguNo'haM saMpanno devI ca tadidaM mahadabhyudayakAraNaM taM nivedayAmaudaM tAtAya tato nivedya svAbhiprAyamitareSAM gacchAmastAvatAtasamaupam / ityabhidhAyotthito mugdhaH calitaM catuSTayamapi praviSThaM Rjuraajaasthaane| tadilokya vismito rAjA mahAdevI parikarazca kimetaditi pRSTo mugdhaH sa prAha vanadevatApramAdaH RjurAha kathaM tataH kathito mugdhena vyatikaraH RjunA cintitm| aho me dhanyatA aho me devatAnugrahaH tato harSAtirekeNa samAdiSTastenAkAlamahotsavo nagare dApitAni mahAdAnAni vidhApitAni nagaradevatApUjanAni svayaM ca rAjA rAjamaNDalamadhyasthaH prAha ekena sutena sutadayaM vadhvA jAtamatho vadhUdayaM khAdatapibatAtha sajjanA gAyata vAdayatAtha nRtyata tataH praguNApi mahAdevau etadeva narendrotamanuvadantI vAditAnandamaIlasandohabadhiritadigantA vihito_bhujA narttituM pravRttA dviguNAhaM saMpanneti gatA harSamakuTilA pranRttAH zeSAntaHpurikAH pramuditaM nagaraM vRtto rahatA vimardaina mahAnanda iti / kelipriyatayA dRSTaH kAlajJaH kevalaM cintitamanena kA punareSA dvitIyA yoSit saMjAteti upayuktojAne jJAtamanena avaiSA madauyabhAryA vicakSaNeti tataH saMjAtaH For Private And Personal Use Only
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| 245 krodhaH cintitamanena mArayAmyenaM durAcAraM puruSam / eSA punaramaratayA na zakyate mArayituM tathApyevaM pauDayAmi yathA na punaH parapuruSagandhamapi prArthayate evaM kRtanizcayasyApyasya kAlajJasya tathAbhavitavyatayA pravRttArthaparyAlocanA sphuritaM citte yathA na samyag cintitamidaM mayA / na pauDanIyA tAvadvicakSaNa yato'hamapi na zuddhAcAro mamApi mamAno'yaM doSaH mAraNamapi mugdhasya na yuktaM yato mArite'sminnanyathAbhAvaM vijJAya na bhajate mAmakuTilA virajyate sutarAM vicakSaNA tatkimakuTilAM grahovAdRSTakhakalatradharSaNa: ito'pakramAmi etadapi nAsti yato'kANDaprasthAnena svAbhAviko'yamiti lakSitavikArA kadAcidakuTilA mAM na bhajate tayA rahitasya punargamanamanarthakameva tasmAdauAdhamma parityajya kAlavilamba evAtra zreyAniti / vicakSaNayApi cintita maye sa evAyaM madauyabhartI kAlajJo'nena rUpeNa sthitaH kuto'nyasyAtra saMbhava iti tataH kathamasya purataHparapuruSeNa saha tiSThAmauti saMjAtalajjA / ayamanyAM bhajata iti samutpannAduHzakamevaM sthite sthAtamityAvirbhUtakulabhAvAgatAyA api na kAcidarthasiddhiriti sthAnenAtmAnaM toSayantau na cAnyA gatirastauti nirAlambA mApi yadbhaviSyattayA kAlavilambamevAzritya tatraiva sthitaa| tatpramatyadarzitavaikriyau parityaktAdharmo devamAyayA samastamAnuSakarttavyAnyAcarantau pratyekaM dayaM bhajamAnau sthitau vicakSaNakAlajJau prabhUtakAlam / anyadA mohavilayAbhidhAne kAnane sAtizayajJAnAdiratnAkaro bahuziSyaparikaraH samAgataH pratibodhako nAmAcAryaH / nivedito For Private And Personal Use Only
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 246 upamitibhavaprayacA kathA / narendrAyodyAnapAlena tanaH sapaurajano nirgatastaddandanArthaM rAjA / bhagavato'pi devairviracitaM kanakakamalaM dRSTastatropaviSTastebhyo dharmamAcakSANo bhagavAnarapatinA zilAtalavilulitamaulinA vanditaM tatpAdAravindaM zeSamunayazcAbhinanditAH karmaviTapipATanapaTiSTaniThurakuThArAyamANena dharmalAbhAzIrvAdena bhagavatA zeSayatibhizca upaviSTo bhUtale / kAlajJAdayo'pi prayujya mamastaM vandanAdivinayaM yathAsthAnamupaviSTAH prastutA bhagavatA vizeSato dharmadezanA darzitA bhavanirguNatA varNitAH karmabandhahetavaH ninditaH saMmAracArakAvAsaH slAghito mokSamArgaH khyApitaH zivasukhAtizayaH kathitA viSayAbhiSvaGgasya bhavabhramaNahetubhivasukhapratirodhikA durantatA tatastadbhagavavacanAmRtamAkarNa vicakSaNAkAlajayorvidalitaM mohajAlamAvibhUtaH samyagdarzanapariNAmaH samujvalita: karmendhanadahanapravaNa: suducritpshcaattaapaanlH| atrAntare tayoH garaurAbhyAM nirgatai raktakRSNaiH paramANubhirghaTitaraurA bIbhatmA darzanena bhauSaNA svarUpeNa uddegaheturvivekinAM ekA strI bhagavataH pratApaM soDhumakSamA nirgatya parSadaH pazcAnmukhau sthitA dUravarttini bhUbhAge sthitA pazcAttApArTIchatahadayatayAgatAzrumalilau samakameva vicakSaNAkAlajJau patitau bhagavacaraNayoH / kAlajJenAbhihitaM bhagavanadhamAdhamo'haM yena mayA vipratAritA svabhAryA zrAcaritaM pAradArya drugdhaH saralahRdayo mugdho janito narendramahAdevyAdaunAM vyalokasutavyAmohaH vaJcito'yaM paramArthanAtmA tasya mamaivaMvidhapApakarmaNaH kathaM zuddhirbhaviSyatauti / vicakSaNayota mamApi kathaM yataH samAcaritaM pApiSThayA mayApaudaM For Private And Personal Use Only
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| 297 sarva kiM vA nivedyate divyajJAnasya pratyakSamevedaM samastaM bhagavataH / bhagavAnAha / bhadrau na karttavyo yuvAbhyAM viSAdo na bhaTrayordoSo'yaM nirmalaM bhavatoH svarUpaM tAvAhatuH kasya punardoSo'yaM bhagavAnAha yeyaM yugmaccharaurAnirgatya dUre sthitA nArau tsyaaH| tAvAhatuH bhagavan kinnAmikeyaM bhagavatAbhihitaM bhaTrau bhogaSNeyamabhidhIyate vicakSaNAkAlajJAbhyAmabhihitaM bhagavan kathaM punariyamevaMvidhadoSahetuH bhagavatAbhihitaM bhadrau zrUyatAm / rajanauva tamisrasya bhogaNeva sarvadA / rAgAdidoSavRndasya sarvasyaiSA pravartikA // yeSAmeSA bhaveddehe prANinAM pApaceSTitA / teSAmakAryeSu matiH pramabhaM saMpravartate // taNakASTheryathA vahirjalapUrairyathodadhiH / tathA na hapyatyeSApi bhogerAsevitairapi // yo mUDhaH zamayatyenAM kila zabdAdibhogataH / jale nizIthinInAthaM ma hastena jikSati // mohAdenAM priyAM kRtvA bhogaDhaSNAM narAdhamAH / maMmArasAgare ghore paryaTanti nirantake // sadoSeyamiti jJAtvA ye punaH puruSottamAH / khadehagehAniHmArya cittadvAraM nirandhate // te mApadravairmuktAH pralaunAzeSakalmaSAH / zrAtmAnaM nirmalaukRtya prayAnti paramaM padam // ye nayA rahitAH mantaste vandyA bhuvanacaye / For Private And Personal Use Only
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / vaze gatAH punarya'syAH sAdhubhiste vigarhitAH // anukUlA bhavanyasyA ye mohAdadhamA narAH / teSAmeSA prakRtyaiva duHkhasAgaradAyikA // pratikUlA bhavanyasthA ye punaH puruSottamAH / teSAmeSA prakRtyaiva sukhasandohakArikA // tAvanmokSaM naro deSTi saMsAraM bahu manyate / pApiSThabhogahaSNeyaM yAvaccitte vivarttate // yadA punarvilAyeta kathaMcitpuNyakarmaNAm / eSo bhavastadA sarvI dhUlirUpaH prakAzate // tAvacAzucipuJjeSu yoSidaGgeSu mUDhadhauH / kundendIvaracandrAdi kalpanAM pratipadyate // yAvadeSA zarIrasthA vartate bhogaTaSNikA / tadabhAve manasteSu na svapne'pi pravartate // samAne puruSatve ca para kiGkaratAM gatAH / nindyaM yatkarma kurvanti bhogahaSNAtra kAraNam // yeSAM punariyaM dehAnirgatA sumahAtmanAm / nirddhanA api te dhaurAH zakrAderapi nAyakAH // kiMcittAmasasaMmitrai rAjasaiH paramANubhiH / nirvantizaraureyaM gautA tantrAntareSvapi // tadeSA bhavato pApA paapkrmprvrtikaa| zrato'sthA eva doSo'yaM vidyate naiva bhadrayoH // svarUpeNa madA bhadrau nirmalau paramArthataH / For Private And Personal Use Only
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 26 246 eSaiva sarvadoSANAM kAraNatvena maMsthitA // iha sthAtmazakriSThA eSA dUrasthitAdhunA / bhavantau matsamaupAca nirgacchantau pratIyate // vicakSaNAkAlajJAbhyAmabhihitaM bhagavan kadA punarasyAH sakAzAdAvayomarmAkSaH bhagavAnAha bhadrau neha bhave'dyApi bhavayAmiyaM sarvathA vyatuM na zakyA kevalamasya nirdalane mahAmudgarAyamANaM prAdurbhutaM bhavatoH samyagdarzanaM taduddIpanauyaM punaH punaH sugurusaMnikarSaNa nAcaraNIyamasyA bhogaSNAyA anukUlaM lacayitavyo manasi vivarttamAno'syA sambandhI vikAraH nirAkaraNIyo'sau pratipakSabhAvanayA tataH pratikSaNaM tanutAM gacchato na bhaviSyatIyaM zaraure'pi vartamAnA bhavatorvAdhikA bhavAntare punarasthAH sarvathA tyAgasamartho bhaviSyato bhavantAviti / tadAkarNya tato mahApramAda iti vadantau vicakSaNakAlajJau patitau bhagavaJcaraNayoH tato'muM vyatikaramAlokya zrutvA ca bhagavadvacanaM RjupraguNAmugdhAkuTilAnAmapi prAdurbhUtaH pazcAttApena maha vizuddhAdhyavasAyaH RjupraguNAbhyAM cintitamaho alaukasutavadhadviguNatavyAmohena nirarthakaM viDambitaM vihitA sutvghyorunmaargprvRttiraavaabhyaamiti| mugdhena cintitaM zraho kRtaM mayA parastrIgamanena kulasya dUSaNaM akuTilayA cintitaM bata saMjAtaM golkhnnddnmiti| tatazcaturNamapi sthitametaJcitte / paduta nivedayAma evaMsthitamevedaM bhagavatAM eta evAstha duzcaritasya pratividhAnamupadecyanti / atrAntare caturNAmapi zaraurebhyo nirgataiH paramANubhighaMTitazarIraM zaklaM varNana parigataM tejamAlhAdakaM locanAnAM prauNaka 32 For Private And Personal Use Only
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 250 upamitibhavaprapazcA kathA / cetamAmupalabhyamAnaM mayA racitAni mayA racitAni yUyamiti bruvANamekaM DimmarUpaM maharSe bhagavanmukhamaukSyamANaM sthitaM marveSAM purataH tAvattadanumArgaNaiva kRSNaM varNana bIbhatsamAkAreNa udvegahetuH prANinAM tathaiva nirgataM dvitIyaM DimmarUpaM tasmAcca tadAkArarUpadharameva kliSTataraM prakRttyA saMjAtamanyadapi hatauyaM DimmarUpaM tacca varddhitamArabdhaM tataH zaklaDimmarUpeNa mastake hastatalaprahAraM dattvA tadarddhamAnaM nivArya prakRttyA dhAritaM nirgate ca bhagavadanugrahAt ve api te kRSNe DimbharUpe tato bhagavatAbhihitaM bho bhadrANi yadbhavadbhizcintitaM yathA katamasmAbhiviparItAcaraNamiti na taca bhavadbhiviSAdo vidheyaH yato na bhavatAmeSa doSo nirmalAni yUyaM svarUpeNa tairabhihitaM bhagavan kasya punareSa doSo bhagavAnAha yadidaM zuklAnantaraM bhavacharaurebhyo nirgataM kRSNavarNaM uimbharUpamasyAyaM doSaH tAnyAhuH bhagavan kinAmakamidaM bhagavatIkamajJAnamidamucyate tairataM bhagavan yadidametasmAdajJAnAtprAdurbhutaM dvitIyaM kRSNaDimmarUpamanena ca zuklarUpeNAsphovya varddhamAnaM dhAritametatkinnAmakaM bhagavAnAha pApamidaM tAnyAhurasya zuklaDimbharUpasya tarhi kimabhidhAnaM bhagavatotaM prArjavamidabhidhIyate tatastAnyAhuH bhagavan kIdRzamidamajJAnaM kathaM cedaM pApametasmAbvAtaM kimiti cAnenArjavenedaM vivaImAnaM dhAritamiti sarve vistarataH zrotumicchAmo bhagavAmAha yadyevaM tataH samAkarNayata yym| yannAvadidamajJAnaM ghumaddevAdinirgatam / etadeva samastasya doSavRndasya kAraNam // For Private And Personal Use Only
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| 251 anena vartamAnena zarIre jantavo yataH / kAryAkArya na jAnanti gamyAgamyaM ca tattvataH // bhakSyAbhakSyaM na budhyante peyApeyaM ca sarvathA / andhA va kumArgeNa pravartante tataH param // tato nibodhya ghorANi karmANyavatasambalAH / bhavamArga nirante'tra paryaTanti suduHkhitAH // ajJAnameva sarveSAM rAgAdInAM pravartakam / khakArya bhogaSNApi yato'jJAnamapekSate // ajJAnaviraheNaiva bhogatRSNA nivarttate / kathaMcitmapravRttApi jhaTityeva nivarttate // sarvajJaH sarvadarNI va nirmalo'yaM svarUpataH / ajJAnamalino yAtmA pASANAna vizeSyate // yAH kAzcideva maryeSu nirvANe ca vibhUtayaH / ajJAnenaiva tAH sarvA hRtAH sanmArgarodhinA // ajJAnaM narako ghorastamorUpatayA matam / ajJAnameva dAridryamajJAnaM paramo ripuH // ajJAnaM rogasaMghAto jraapyjnyaanmuthte| ajJAnaM vipadaH sarvA prajJAnaM maraNaM matam // ajJAnaviraheNeSa ghorasaMsArasAgaraH / atrApi vamatAM puMsAM bAdhakaH pratibhAsate // yAH kAzcidanavasthAH syuryAzconmArgapravRttayaH / yaccAsamaMjasaM kiMcidajJAnaM tatra kAraNam // For Private And Personal Use Only
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 252 upamitibhavaprapaJcA kthaa| ta eva hi pravarttante pApakarmasu jantavaH / prakAzAcchAdakaM yeSAmetaJcetami vartate // yeSAM punaridaM cittAyanyAnAM vinivarttate / bhaumatAntarAtmAnaste sadAcAravartinaH // vandyAstribhuvanasyApi bhUtvA bhAvitamAnamAH / azeSakalmaSonmuktA gacchanti paramaM padam // etaccAjJAnamatrArtha sarveSAM bhavatAM mamam / saMjAtaM tena doSo'yamasyaiva na bhavAdRzAm // DibharUpamanenaiva dvitIyaM pApanAmakam / sarvatra janyate tasmAdatrApi janitaM kila // etaddhi sarvaduHkhAnAM kAraNaM varNitaM budhaiH / uddhegamAgare ghore haThAdetatpravartakam // mUlaM saMklezajAlasya pApametadudAhRtam / na karttavyamataH prAjJaiH sarvaM yatpApakAraNam // hiMsAnRtAdayaH paJca tattvAzraddhAnameva ca / krodhAdayazca catvAra iti pApasya hetavaH // varjanIyAH prayatnena tasmAdete mnaussinnaa| tato na jAyate pApaM tasmAnno duHkhasaMbhavaH // yuzmAkaM punarajJAnAjjAtaM pApamidaM yataH / ajJAnameva sarveSAM hiMsAdaunAM pravartakam // varddhamAnamidaM pApamArjavena nivAritam / yadatra kAraNaM samyak kathyamAnaM nibodhata // For Private And Personal Use Only
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 253 ArjavaM hi svarUpeNa zuddhAzayakaraM param / varddhamAnamataH pApaM vArayatyeva dehinAm // etaccArjavamatrArtha sarveSAM varttate samam / ajJAnajanitaM pApaM yugmAkamamunA jitam // rakSitAni mayA yUyamata eva muhurmuhuH / maharSametadAcaSTe DibharUpaM smitAnanam // dhanyAnAmArjavaM yeSAmetaccetasi vartate / ajJAnAdAcaranto'pi pApaM te khalpapApakAH // yadA punarvijAnanti te zuddhaM mArgamaMjamA / tadA vidhUya karmANi ceSTante mokSavamani // zrAjauvanaM tato dhanyAste zubhraubhUtamAnasAH / nirmalAcAravistArAH pAraM gacchanti saMsRteH // tadevaMvidhabhAvAnAM bhadrANAM budhyate'dhunA / ajJAnapApe nirddhaya samyagdharmaniSevaNam // upAdeyo hi saMsAre dharma eva budhaiH sadA / vizuddho muktaye sarvaM yato'nyaduHkhakAraNam // anityaH priyasaMyoga he zokavatsalaH / anityaM yauvanaM cApi kutsitAcaraNAspadam // anityAH saMpadastaubaklezavargasamudbhavAH / anityaM jIvitaM ceha sarvabhAvanibandhanam // punarjanma punarmatyu/nAdisthAnasaMzrayaH / punaH punazca yadataH sukhamatra na vidyate // For Private And Personal Use Only
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 254 upamitibhavaprapaJcA kthaa| prakRtyA sundaraM hyevaM saMsAre sarvameva yat / ato'tra vada kiM yukA kvacidAsthA vivekinAm // mukkA dharma jagadvandyamakalaGkaM sanAtanam / parArthasAdhakaM dhauraiH sevitaM zaulazAlibhiH / tato bhAgavataM vAkyaM zrutvedamamRtopamam / saMmAravAsAttaiH sarvaiH khaM khaM cittaM nivartitam // rAjAha kriyate sarvaM yadAdiSTaM mahAtmanA / praguNAha mahArAja kimadyApi vilambyate // cAru cArUditaM tAta samyagamba prajalpitam / yukrametadanuSThAnaM mugdhenaiva prabhASitam // harSItphullamarojAcI tathApi gurulajjayA / taduktaM bahu macAnA vadharmInena saMsthitA / tataH patitAni catvAryapi bhagavacaraNayoH RjurAjenoktaM vatsa saMpAdayAmo yadAdiSTaM bhagavatA / bhagavAnAha ucitamidaM bhavAdRzabhavyAnAM tataH pRSTo bhagavAnanena prazastadinaM rAjJA bhagavatotaM adyaiva zuyatIti tatastatrasthenaiva narendreNa dApitAni mahAdAnAni kAritAni devapUjanAni sthApitaH zubhAcArAbhidhAnaH svatanayo rAjye rAjye janito nAgarikajanAnAM cittAnanda iti / tato nivartya karttavyaM pravrajyAkaraNecitam / guruNArpitamadAvaM daucitaM ca catuSTayam // tataste haSNarUpe de Dimbhe varNa palAyite / zuklarUpaM punasteSAM praviSTaM tanuSu kSaNat // For Private And Personal Use Only
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| 255 kAlajJena tatazcitte mabhAryeNa vicintitam / paNyAho dhanyatAmoSAM sulabdhaM janmajIvitam / etairbhAgavatI daukSA yaiH prAptA puNyakarmabhiH // duranto'pyadhunA manye testauNa'yaM bhavodadhiH / cAritraratnAdetasmAtsamArottArakAraNAt // vayaM tu devabhAvena vyarthakenAtra vaJcitaH / atha vaa| mithyAtvoddalanaM yasmAdasmAbhirapi sAMpratam / durlabhaM bhavakoTaubhiH prAptaM samyaktamuttamam // zrato'sti dhanyatA kAcidamAkamapi sarvathA / naro dAridryabhAG naiva labhate ratnapuJjakam // tataH saharSI to sUraH praNamya caraNaiyam / tenAnuziSTau svasthAnaM saMprAptau devadampatI / / praviSTA bhogaSNApi zarIre gacchatostayoH / zuddhasamyaktvamAhAtmyAt kevalaM mA na bAdhikA // vicakSaNAha kAlajJamanyadA rahami sthitA / Aryaputra yadA dRSTvA tvayAhaM kRtavaJcanA // tadA kiM cintitaM mo'pi svAbhiprAyaM nyavedayat / vicakSaNaha matyastvaM kAlajJa iti gauyase / tenApi pRSTA movAca paryAlocaM tadAnanam / kAlajJaH prAha satyeva tvamapyatra vicakSaNA // thataH kAlavilambena kriyamANena vallabhe / For Private And Personal Use Only
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 256 upamitibhavaprapaJcA kathA / bhogA bhukrA: sthitA protirjAtaM nAkANDaviDvaram // prApto dharmo nRpAdaunAmupakAraH kRto mahAn / tataH kAlavilambo'yaM phalito'tyarthamAvayoH // vicakSaNaha kovAtra sandeho nAtha vastuni / kiM vA na jAyate cAru paryAlocitakAriNam // tataH prautisamAyutau saMjAtau devadampatI / maddharmalAbhAdAtmAnaM manyamAnau kRtArthakam // idaM putra mayA tubhyaM kathitaM mithunadayam / maMdigdhe'rthe vilambena kAlasya guNabhAjanam // tatazca / maMdigdhe'rthe vidhAtavyA bhavatA kAlayApanA / pazcAd bahuguNaM yacca tadevAGgaukariyyate / madhyamabuddhirAha yathAjJApayatyambA / tato manoSiNo vAkyaM smarato nAsya jAyate / protibandho dRDhaM tatra sparzane bhAvavariNi // bAlAlApaiH punastatra snehabuddhiH pravarttate / dolAyamAno'sau citte kurute kAlayApanAm // dUtazca tena bAlena sA protA jananI nijaa| amba saMdarzayAtmIyaM yogazakribalaM mama // tayoktaM darzayAmyeSA putra vaM saMmukho bhava / tataH sA dhyAnamApUrya praviSTA taccharaurake // zrathAkuzalamAlAyAM pravezAnantaraM punaH / For Private And Personal Use Only
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 257 sa bAlaH sparzanenApi gADhaM harSAdadhiSThitaH // tataH zarIre tau tasya vartamAnau kSaNe kSaNe / abhilASaM mRdusparza kurutastotravedanAm // parityaktAnyakarttavyastAvanmAtraparAyaNaH / sa bAlaH suratAdIni divA rAtrau ca sevate // kuvindaDombamAtaGgajAtauyAkhapi tadazaH / atilaulyena mUDhAtmA lalanAsu pravartate // tato'karttavyanirataM satkarttavyaparAGmukham / taM bAlaM sakalo lokaH pApiSTha iti nindati // ajJo'yaM gatalajjo'yaM nirbhAgyaH kuladUSaNaH / sa eva nindyamAno'pi manyate nijacetasi // sparzanAmbAprasAdena mamAsti sukhasAgaraH / loko yaha ki tahaknu kimetajjalpacintayA // athAkuzalamAlApi nirgatya paripRcchati / kaudRzau mAmako jAtA yogazanivibhAti te // sa prAhAnugrahauto'smi nirvikalpo'hamambayA / sukhasAgaramadhye'tra yathAhaM saMpravezitaH // anyaccAmba tvayA nityaM madanugrahakAmyayA / na mokravyaM zarIraM me yAvajjIvaM khatejamA // athAkuzalamAlAha yattubhyaM vatsa rocate / tadeva satataM kAyaM mayA muskAnyaceSTayA // khAdhInAM tAM nirIkSyaivaM bAlena paricintitam / 33 For Private And Personal Use Only
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / sparzano'pi mamAyattaH sAmagrau sarvamAdhikA / aho me dhanyatA loke nAstyato bata mAdRzaH / tato'sau gADhahaSTAtmA khAnurUpaM viceSTate // atha nindApare loke snehavihalamAnasaH / lokApavAdabhaurutvAnmadhyabuddhiH prabhASate // bAlena yujyate kartuM tava lokaviruddhakam / agamyAgamanaM nindya sapApaM kuladUSaNam // sa prAha vipralabdho'si nUnaM mitra manISiNA / varga vivarttamAnaM mAM nekSase kathamanyathA // ye mUDhA jAtidoSeNa komalaM lasanAdikam / necchanti te mahAratnaM muJcanti sthAnadoSataH / / tadAkarNya tatazcitte kRtaM madhyamabuddhinA / naiSa prajJApanAyogyo vyartho me vAkparizramaH // evaM ca tiSThatAM teSAM bAlamadhyamanauSiNAm / athAnyadA samAyAto vamanto kRtamanmathaH // saMjAtAH kAnanAbhogAH sumanobharapUritAH / bhramavamarajhaGkAratAragautamanoharAH // kAminauhadayAnandadAyaka priyasavidhau / vijambhate vanAnteSu kAkakokilakUjitam // protphullakiMzakAgreSu puSyabhAro'tiriktakaH / viyogadalitastrINAM pizitaprakarAyate // maJjayaH sahakArANAmAmoditadigantarAH / For Private And Personal Use Only
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 256 hRSTA vasantarAjena dhalikauDAM prakurvate // devakinnaramamvandhimithanaiH kathitA vane / bhrameNa nAkAnmartyasya tadAnauM ramaNIyatA // vallo nirbharIbhUtvA baddhA dolA rahe rahe / madanoddIpanamadaH pravRtto malayAnilaH / / athedRze vamante'sau saha madhyamabuddhinA / kauDAthai nirgato bAlaH kAmakAlapramoditaH // jananyA dehavarttinyA saMyuktaH sparzanena ca / gato lIlAdharaM nAma modyAnaM nandanopamam // tasyAsti madhyabhUbhAge zubhrazTaGgo mahAlayaH / janatAmayanAnandaH prAmAdastagatoraNaH // kAminauvadayAlhAdakArako rativatsalaH / janaiH pratiSThitastatra devo makaraketanaH // itazca tasya devasya pUjAmatkArakAraNam / tithikrameNa saMjAtA dine tatra trayodazau / kanyakAvaralAbhAtha vadhvaH saubhAgyavaddhaye / durbhagAstu patipremamohena hatamAnamAH // mohAndhAH kAmino'bhISTayoSitsambandhamiddhaye / rahautArcanikAH kAmapUjanArthaM samAgatAH // tato bAlo mahArolaM tatrAkarNya mavismayaH / praviSTaH kAmasadanaM saha madhyamabuddhinA // dRSTastatra rate thaH praNato bhaktipUrvakam / For Private And Personal Use Only
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / pUjitazca prayatnena saMstuto guNakornanaiH // atha pradakSiNAM tasya dadAno devasadmanaH / bAlo dadarza pArzvasthaM guptasthAne vyavasthitam // tasyaiva ratinAthasya devasya kRtakautukam / saMvAmabhavanaM ramyaM mandamandaprakAzakam // kutUhalavazenAtha dAri saMsthApya madhyamam / madhye praviSTaH sahasA sa bAlastasya sadmanaH // atha tatra suvistauNI saparyakAM malikAm / mRdUpadhAnasaMpannAM komalAmalacelikAm // suptena ratiyuktena krAntamadhyAM manobhuvA / sa dadarza mahAzayyAM devAnAmapi durlabhAm // tato mandaprakAzatvAt saMvAsabhavanasya saH / kimetaditi saMcintya zayyAM pasparza bAlakaH // itazcetazca hastena spRzatA suciraM mudA / tato vibhAvitAnena zayyaiSA makaradhvajau // vicintitaM ca tatspardhakaumalyahatacetasA / aho komalatA manye nAnyatra bhavatodRzau // tataH zarIravarttinyA jananyA sparzanena ca / preryamANa: khakIyena cApalena ca dUSitaH / ma bAlazcintayatyevamAnayAmi yathecchayA / enAM komalikAM zayyAM sudhAra kSaNamAtrakam // devaH sapto'tra madano ratiyukto na cintitm| For Private And Personal Use Only
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / apAyo devazayyAyAM suptasyeti na bhAvitam // dRSTasya lAghavaM lokairiti naiva namaskRtam / vijJAtaM neti saMpatye hAsyo madhyamabuddhitaH // anAlocyAyati mohAt kevalaM supta eva saH / pAruhya zayyAM tAM divyAM kRtaM bAlaviceSTitam // tatastasyAM vizAlAyAM zayyAyAM baddhamAnamaH / dUtazcetazca kurvANa: sarvAGgANi punaH punaH // aho sukhamaho sparzastathAho dhanyatA mama / cintayaniti zayyAyAM luThamAnaH sa tiSThati / / itazca nagare tatra bahiraGgo nRpottamaH / anyo'pyasti mahAtejAH prakhyAtaH zatrumardanaH // tasyAsti padmapatrAcI prANebhyo'pi suvallabhA // pradhAnakulasaMbhUtA devI madanakandalI / grAhitArcanikA sA ca parivAraNa saMyutA // zrAyAtA tatra sadane kAmadevasya pUjikA / devakoSThasthitaM sA ca saMpUjya makaradhvajam // saMvAmabhavanasthasya praviSTA tasya pUjikA / pravizannaumudIcyAmau tAM strIti kRtanizcayaH // lajjAbhayAbhyAM nizceSTo bAla: kASThamiva sthitaH / tato mandaprakAze mA bhavane mRgalocanA // hastasparzana zayyAyAM devamarcayate kila / candanena ca kurvanyA ratikAmavilepanam // For Private And Personal Use Only
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 262 upamitibhavaprapazcA kthaa| sa bAlaH sarvagAtreSu spRSTaH komalapANinA / tato'kuzalamAlAyA vazena sparzanasya ca // ma bAlazcintayatyevaM viparyAmitamAnasaH / yAdRzo'yaM mRdusparzo hastasyAsyAnubhUyate // nAnubhUto mayA tAdRg janmanyapi kadAcana / aho mayAnyasparzaSa saundarya kalpitaM vRthA // nAtaH parataraM manye triloke'pyasti komalam / itazca kAmadevasya paricayAM vidhAya mA / svasthAnaM pragatA kAle rAjJo mdnkndlii| tato'sau bAlaH kathaM mameyaM strI saMpatsyata iti cintayA vikalaubhRtahadayo'nAkhyeyamantastApAtirekaM vedayamAno vismRtAtmA tasyAmeva bhayyAyAM muJcan uSNoSNAn daurghadaurghAn niHzvAmAn mUrchita va mUka va matta va itasarvasva va taptazilAyAM nitipramatsyaka va itazcetazca parivarttamAno viceSTate tato dvAre varttamAnena madhyamabuddhinA cintitaM zraye kimetyeSa bAlo'smAt saMvAsabhavanAdiyatApi kAlena na nirgacchatauti kiM vA karotauti pravizya taavniruupyaami| tataH praviSTo madhyamavuddhilakSitA hastasparzana kAmazayyA itamasyApi hRdayaM tatkomalatayA tato dimalIbhUtadRSTinA tena dRSTaH zayyaikadeze viceSTamAnastadavastho bAlazcintitamanena aho kimanenedamakAryamAcaritaM na yuktaM devazayyAyAmadhirohaNaM na khalu ratirUpavibhramApi garyaGganA satAM gamyA bhavati tatheyaM zayyA sukhadApi devapratimAdhiSThiteti kRtvA kevalaM vandanIyA na punaru For Private And Personal Use Only
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 263 pabhogamahatIti tatazcotthApito'nena bAlo yAvana kiJcijjalpati madhyamabuddhirAha aho akAryamidaM na yukra devazayyAyAmadhirohaNamityAdi tathApi na dattamuttaraM baalen| atrAntare praviSTastadevakulAdhiSThAyako vyantaro baddhastenAkAzabandheH bAlaH patito bhUtale samutpAditAsya marvAGgINA taubavedanA tato mumUrSantamupalabhya kRto madhyamabuddhinA hAhAravaH tataH kimetaditi saMbhrameNa calito devakulAttadabhimukhaM loko niHmArito vyantareNa vAmabhavanAd bahiaulo mahAsphoTena cipto bhUtale bhananayanaH kaNThagataprANo'sau dRSTo lokena tadanumArgeNa daunamanasko nirgato madhyamabuddhiH kimetaditi pRSTo'sau janena lajjayA na kiMcijjalpitamanena tato'vataurya kaMcitpuruSaM vyantareNa kathito janebhyastadIyavyatikaraH tato devApathyakArauti pApiSTho'yamiti dhikkA rito'sau bAlo makaradhvajabhaktaiH kuladUSaNo'yamasmAkaM viSataruriva saMpanna iti garhitaH svajAtIyaiH anubhavatu pApakarmaNaH phalamidAnaumityAkrozitaH sAmAnyalokaiH kiyadetadamamaucitakAriNAM samastAnarthabhAjanatvAt teSAmityapakarNito vivekilokaiH tato'sau vyantaraH kRtavikRtarUpaH mannAha cUrNanIyo'yaM durAtmA bhavatAM purato mayAdhunA bAla iti tataH kRtahAhAravaH pramaudata pramaudata bhaTTArako dadAtu bhAnaprANabhicAmiti bruvANaH patito vyantarAdhiSThitapuruSapAdayormadhyamabuddhistatkaruNAparItacetasA lokenApyabhihito vyantaro yaduta bhaTTAraka mucyatAmekavAraM tAvadeSa na punaH kariSyatIti / tato madhyamavaddhikaruNayA lokoparodhena ca mukto'sau vyantareNa bAlo labdhA For Private And Personal Use Only
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 264 upamitibhavaprapaJcA kathA / cetanA mutkalaubhUtaM zarIraM niHmAritasvarNa devakulAt madhyamabaddhinA nautaH kRcchraNa svabhavanaM jJAto'yaM vyatikaraH parikarAtkarmavilAsena cintitamanena kiyadetadadyApi mayi pratikUle bAlasya yadbhaviSyati tantra lakSayanyete lokAH tato'bhihitaH karmavilAsena parikaraH kimasmAkaM durvinautacintayA nocitaH mo'nu gAste na voDhavyastadIyaH kenApi vyApAraH parikaraNotaM yadAjJApayati deva iti / pRSTo'sau madhyamabuddhinA baalH| bhrAtarna kiJcitte'dhunA zarIrake bAdhate bAlenAbhihitaM na zarIrake kevalaM pravarddhate mamAntastApo madhyamabuddhirAha jAnAmi kinimitto'yaM tato vAmagaulatayA kAmasya bAlaH prAha na jAnAmi kevalaM dArasthena bhavatA tatra saMvAmabhavane'bhipravizanto gacchantI vA kiM vilokitA kAcitrArau na vA madhyamabuddhirAha vilokitA bAlenoktaM tatkiM lakSitA kAsAviti bhavatA madhyamabuddhirAha suSTu lakSitA mA hi zatrumardanasya rAjJo bhAyA madanakandalautyucyate tadAkarNya kathaM sA mAdRzAmiti cintayA daurghadaurghataraM niHzvamitaM bAlena tadarthI khalvayamiti lakSito madhyamabuddhinA cintitamanena tatrApi sthAne tAvadasthAyamabhinivezo janayatyevaM mA madanakandalau sundaratarAtizayena svagocaramabhilaSitaM yato dvArazAkhAlagnena mayApyatisaGkaTatayA kAmasaMvAsabhavanadvArasya nirgacchantyAstasyA madanakandalyAH saMvedito'Ggasya spo na tAdRzaH prAyeNAnyavastunaH sparzo bhuvane vidyate dolAyitaM mamApi tadabhisaraNagocaraM manastadAnaumAsIt kiMtu na yujhaM kulajAnAM parastrIgamanaM tasmAnivArayAmyenamapi For Private And Personal Use Only
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| 265 yadi nivarttate madacanena tataH sa bAlaM pratyAha kimadyApyavidyA bhavataH kiM na dRSTamidAnImeva phalamavinayasya bhavatA kimadhunaiva vismataM yatkaNThagataprANaH kathaMcinmocitastvaM mayA durvinayakupitAt bhagadato makaradhvajAt tato nivartasvAsmAduradhyavasAyAt nayanaviSaM nAgaziroratnazUcikalyA hi mA madanakandalI tAM prArthayataste kevalaM bhasmIbhAva eva na punaH kAcidarthasiddhiH bAlena cintitaM aye lakSito'hamanena tatkimadhunAbhiprAyagopanena tatastenoktaM yadyevaM tataH kiM brUSe mocitasvaM mayA na puna--Se yathA gADhataraM mArita iti yatastena kAmena yugmadacanena mAM mucatA kevalaM me zArIravedanAmAtramapasAritaM hRdaye punarnikSipto vitarkaparaMparArUpaH prajvalitakhadirAGgArarAzistena mamedaM dahyate samantAccharIraM yadyahaM kAmabandhanakAla evAmariyyaM naitAvantamantastA pamanvabhavizyaM tato bhavatA mocayatA maluta mahAnayamanarghaH saMpAdita iti nAdhunA mamainAmamRtasekAyamAnAM madanakandalI virahayyAnyathAsyAntastApasyopazamaH kiMbahunAtra alpiteneti / tato lakSito madhyamabuddhinAsyA nivarttako nirbandhaH sthito'mo dUSNIbhAvena / atrAntare gato'staM mavitA bAlahRdayAdiva mamulla mitaM tamaHpaTalaM laMdhitaH prathamaH pradoSaH ni:saMcArobhUto lokaH tato'vicArya kAryAkArya samutthito bAlo nirgataH svakIyabhavanAt avatIrNA rAjamArga pravRttaH zatrumardanarAjakulA bhimukhaM gantuM gataH kiyantamapi bhUbhAgamitazca snehavazena kimasya saMpatsyata iti cintayA nirgatastadanumArgaNa mdhymbuddhiH| dRSTo bAlena gacchatA kazcityaruSaH / tena cAsphoTyabaddho'sau mayarabandhena For Private And Personal Use Only
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 266 upamitibhavaprapaJcA kathA kUjitaM bAlena prAptaH prApta iti bANa: prApta va madhyamabuddhiH / tataH samutpAdya bAlaM pazyata eva madhyamabuddheH samutpatitaH puruSo'mbaratalamAraTataca bAlasya sthagitaM vadanaM pravRttaH pazcimAbhimukho gantu tato madhyamabuddhirapi are re duSTa vidyAdhara kva yAsi grahovA madIyabhrAtaramiti / cADauM muJcannAkRSTakhaGgaH prasthito bhUmau tadanumArgeNa nirgato nagarAt adarzanIbhUtaH puruSo nirAbhaubhUto madhyamabuddhiH / tathApi bAlasnehAnubandhena kila kvacinmocyatautivuddhyA nAsau dhAvannuparamati dhAvat eva laMghitA rajanau tato'nupAnatkatayA viddho'nekakaNTakakolakaiH parigataH zrameNa kSAmo bubhukSayA pauDitaH pipAsayA vivhalaH zokena adhyAmito dainyena anekaMgrAmanagareSu pRcchan vAtI bhrAnto'mau maptAhorAtra tatrApi prAptaH kuzasyalaM nAma nagaraM sthitastasya bahirbhAge dRSTo'nena jIrNAndhakUpaH tataH kiM mamAdhunA bhrAhavikalena jIviteneti prakSipAmyatrAtmAnamiti saMcintya baddhA madhyamabuddhinA nirvAlagamanArthamAtmagalake zilA dRSTaM tanandananAmnA rAjapuruSeNa tato mA sAhasa mA mAhamamiti bruvANa: prApto'sau tatsamIpaM dhAritaH kUpataTopAntavattauM muJcannAtmAnaM madhyamabuddhiranena vimocitaH zilAM nivezito bhUtale pRSTazca bhadra kimitaudamadhamapuruSocitaM bhavatA vyavasitaM tataH kathito'nena bAlaviyogavyatikaraH / nandanenAbhihitaM bhadra yadyevaM tato mA viSAdaM kArSIH bhaviSyati mAtrA mArdU prAyeNa maulako madhyamabuddhirAha kathaM nandanenonaM samAkarNaya akhyatra nagare'smAkaM khAmI harizcandro nAma rAjA sa ca pratikSaNamupadyate For Private And Personal Use Only
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TayauyaH prastAvaH / 260 viSayamATharazaMkhAdibhiH praatyntikairmnnddlhrairnRptibhiH| dUtazcAsti ratikeli ma vidyAdharaH paramamitram / anyadA samAgatena zacUpaTTatamavalokya devaM tenAbhihitaM dadAmi tubhyamahaM karavidyAM yatprabhAveNa tvametairna paribhUyase devenAbhihitaM anugraho me tataH kArayitvA pAemAsikA pUrvasevAmito dinAdaSTame dine nautaH kvacitena devo harizcandraH kArito vidyAsAdhanamAnauto ditIyadine saha puruSeNa kRtA tasya puruSasya mAMsarudhireNa homakriyA saptadinAni vidyAyAH pazcAtsevAmukto'sAvadhunA puruSaH sa eva prAyaste bhrAtA bhaviSyatIti me vitarkaH / sa ca mamaiva samarpito 'dhunA deven| madhyamabuddhirAha bhadra yadyevaM tato yadyasti mamopari dayA bhavatastatastamAnaya tAvadihaiva puruSaM yenAhaM pratyabhijAnAmauti tatazcaivaM karomautyabhidhAya gato nandanaH mamAyAtaH samutpAdya grahautvA bAlaM dRSTo'sthimAtrAvazeSa ucchAsaniHzvAsopalakSyamANajIvito niruddhavAkprasaro madhyamabuddhinA bAlaH pratyabhijJAta: kRcchreNa / abhihito nandanaH bhadra sa evAyaM mama bhrAteti satyaM nandanasvamasi / anugrahauto'haM bhavatA / nandanaH prAha / bhaTra rAjadrauhyamidaM bhavatkaruNayA myaadhyvmitm| anyaccAdhunA gatena mayA kilAkarNitaM yathA kila rAtrau rAjA punastarpayiSyati rudhireNa vidyAM bhavizyatyanena puruSeNa prayojanamiti tadidamavagamya mama yadbhavati tadbhavatu bhavabhyAM tu varNamapakramitavyaM tato yadAjJApayati bhaTro rakSapaNeyazca yattena bhadreNAtmetyabhidhAya samutyATito bAlaH pravRtto gantuM madhyamabuddhiH / tato bhayavidhurahadayo dhAvanahani For Private And Personal Use Only
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 268 upamitibhavaprayacA kathA / vegena kvacitpredaze bAlaM pAyayabudakaM samAlhAdayan vAyunA prauNayannazanAdirasenAgaNayantrAtmanaH zaraurapauDaoN mahatA klezajAlena prAptaH khasthAnaM madhyamabuddhiH / gatAni katiciddinAni jAto manAk mabalo bAlaH pRSTo madhyamabuddhinA bhrAtaH kiM bhavatAnubhUtaM sa prAha itastAvadutkSipto'haM bavA bhavataH pazyata eva gaganAcAriNA nautaH kRtAntapurAkAramatibhISaNatayekaM zmazAnaM dRSTastatra pracaliGgArabhUtAgnikuNDapArzvavattI mayA puruSaH tatastaMprati tejAmbaracareNAbhihitaM mahArAja miLU te samau hitaM labdho'yaM mayA prastuta vidyAmiDherucitaH malakSaNa: puruSaH / dUtareNotaM mahAprasAdaH tato'bhihito nabhazcareNa ma puruSaH yadutaikaikasmin vidyAjApaparyante mayA dattAhutiranau bhavatA prakSepnavyA pratipannamanena prArabdho jApaH / tato vidyAdhareNAkRSTA yamajihevAtitIkSNA bhAkharAkArA zastrimA tayA cokarttitA madIyapRSThAttena dIrghA mAMsapezI niSpodya tata eva pradezAt nirgAlitaM rudhiraM mRtshclkH| atrAntare samAptamitarasyaikaM vidyAparAvarttanaM samarpitA vidyAdhareNa mA rudhiramAMmamayo tasyAhutiH pratikSiptA tenaagnikunndde| punaH prArabdhI jAyaH tatavaM so'mvaracaro madIyaM zarIraM parAparapradezAnnarakapAla va nArakasyAraTato me mAMsapezImutkarttayati taM pradezaM niSpaudya rudhiraM nirgAlayati tasya culukaM mRtvA mAdhakAyAhutaye dadAti sa ca vidyAparAvartanasamAptau grahotvA hutAzane prkssipti| tato vedanAvihalo mUrcchayA patito'I bhUtale vidyAdharastu praguNazaroratayA hRSTho niSkaraNo gADhataraM mAM vikarttayati / atrAntare'TTahAnairhasitamiva pralayamedhe For Private And Personal Use Only
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 269 gulagulitamika samudreNa pracaliteva pRthivI rasitaM dIpteijihAbhiH zivAbhiH pravRttaM ca vizatarUparvatAlaiH nipatitaM rudhiravarSaM tatazvevaMvidheSu raudreSu vibhISikA vizeSeSu sasvapyakSubhitacittasya rAjJo'bhimukhaubhUtA mA krUravidyA samApta jApasyASTazataM tataH siddhAhaM bhavata iti vadantau prakaTaubhUtA vidyA praNatA sAdhakena praviSTA taccharaure tataH samutkarzitagarIraM niSpauDitarudhirabIbhatsaM karuNamAraTantaM mAmupalabhya sa rAjA mayi jAtasadayaH kRto'nena dantamautkAraH tato vArito'sau vidyAdhareNA bhihitaM ca tena rAjaneSa evAsyA vidyAyAH kalyo yaduta na karttavyAsyopari dayA tato vidyAdhareNa liptaM me kenacinepena zarIraM tato'haM samantAddandahyamAna va tauvadanhinA cUryamAna va vajreNa podyamAna iva yantraNa praviSTo vedanAprakarSa tathApi subaddhaM na gatametanme hatajIvitaM saMjAtaM me kSaNena tena le pena davadagdhasthANukalyaM zarIraM samutpATitastAbhyAM nautastatra nagare khAditazca khayaMbhunimittamAmlabhojanaM zUnyaM me zarIraM tato bhUyastenaiva vidhinA madIyamAMsaM rudhirAhutibhistena rAjJA dattamaSTagatamaSTazataM vidyAyA jApasya saptadinAnauti dRSTazca tadavastho'haM bhavatA tadidaM bhrAtarmayAnubhUtaM sthitaM ca mama hRdaye yaduta na prAyeNa narake'pyevaMvidho duHkhavinyAso yAdRzo mayAnubhUta iti| madhyamabuddhirAha hA bhAta!citastvamevaM vivadhaduHkhAnAM aho nighRNatA vidyAdharasya aho raudratA vidyaayaaH| atrAntare lokAcAramanuvartamAno vAtanveSaNArthamAgato manISI zrutastena dvAri sthitena tathA paridevamAno madhyamabuddhiH praviSTo For Private And Personal Use Only
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 270 upamitibhavaprapaJcA kathA / 'bhyantare kRtetarAbhyAmAsanadAnAdikA pratipattiH vihitaM saMbhASaNaM tato manISiNAbhihitaM madhyamabuddhe kimiti tvaM paridevayase madhyamabuddhirAha bhrAtaralaukikamidaM paridevanakAraNaM manauSiNotaM kathaM tataH kathito madhyamabuddhinA samasto'pyudyAnagamanAdividyAdharavikarttanaparyanto bAlayatikaraH / tataH pUrvameva jJAtaniHzeSavyatikareNApi mugdheneva vismitekSaNena samastamAkarNya manISiNAbhihitaM kimauTTak saMpannaM bAlasya hA na yutamidaM yadi vA kathitamidaM mayA prAgevAsya yathA na sundaro'nena sparzanena pApamitreNa sAr3heM saMbandhaH tannaniteyamasyAnarthaparaMparA / tathA hi| heturasAvanAryakAryamaGkalpasya anAryakAryasaGkalye varttamAnAH prANinaH saMkliSTatayA cittasya prabalatayA pApodayasyAprAptAbhipretArthA eva baDizagrahaNapravRttA va masyakA nipatanyApagahane labhante maraNaM na khalvanupAyato'rthasiddhiH / anupAyacA kAryakAryasaMkalpaH sukhalAbhAnAM ma hi kriyamANo dhairya dhvaMsayati viveka nAzayati cittaM malinayati cirantanapApAnyadaurayati tataH prANinaM smstaanrthmaarthyojiyti| tataH kuto'nAryasaGkalpAt sukhalAbhagandhoupauti / tasmAdidaM sarva suzcaritavilamitaM bAlasya yo'yaM madacanaM na vidhatte kimatra bhavataH parideviteneti / bAlaH prAha / manauSinalamanenAsambaddhapralApena na khalu satpuruSANAM mahArthamAdhanapravRttAnAmapyantarAle vyasanaM mano duHkhyti| yadadyApi tAM kamalakomalatanulatA madanakandalauM prApnomi tataH kiyadetaduHkhaM tadAkarNya kAladaSTavadasAdhyo'yaM ma dUpadezamantratantrANAmityAkalayya For Private And Personal Use Only
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 271 manISiNA gTahIto dakSiNabhujAgre madhyamabuddhirutthApya tataH sthAnAt pravezitaH kakSAntare abhihitazAmau bhrAtaryoSa bAlaH satyaM bAla dava nAtmahitaM jAnaute tatkiM bhavatAstha pRSThato vilagnena vinaSTavyam / madhyamabuddhirAha bodhito'hamidAnauM bhavatA yo'yaM bhavadupadezamapi laMghayati tenAlaM mama baaleneti| anyacAtilacanauyo'yaM vyatikaraH tatkimeSa na jJAtastAtena manISiNAbhihitaM na kevalena tarhi samastanagaropetena bhadra kena hi prabhAtaM paTakenAcchAdyate / madhyamabuddhirAha / kathaM jJAto manauSiNAbhihitaM kAmadevabhavanavRttAntastAvaddahulokapratIta eva kiM tasya jJAsyate vidyAharaNavRttAntastu prApta iti / tadIyahAhAravAt prabuddhAstadA lokAstairvijJAya nagare pracArito madhyamabuddhinA cintitaM ye kilAhaM mAtuH putro'muM vyatikaraM gopayAmi yAvatA gADhataraM prakAzaH saMpannaH supracchannamapi hi vihitaM prayojanaM prAyaH prakAzata eva loke vizeSataH pApaM tasmAdurbuddhireSA prANinAM yayA khAcaritaM pApaM pracchAdayanti / idaM hi kevalamadhikataraM mohavilamitaM sUcayatItyevaM vicinya tatastenAbhihitaM manISinnamuM vRttAntamupalabhya bhavatA kimAcaritaM kiM tAtena kimambAbhyAM kiM vA nagaralokeneti zrotumicchAmi manISiNabhihitaM bhAtaH samAkarNaya mama tAvadupekSA nirguNeSu matAmiti bhAvanathA saMjAtaM bAlaM prati madhyasyaM tathA klizyamAneSu dayAvantaH santa iti paryAlocanayA prAdurbhUtA tavopari mahatI karuNA tathA mukto'haM pApamitrAbhiSvaGgajanitAnAmevaMvidhAnAmapAyAnAmityAkalanayA saMjAtAtmanyAsthAbuddhirgaNA For Private And Personal Use Only
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 272 upamitibhavaprapaJcA kathA / dhikeSu pramodavanto mahAtmAna iti vimarzana dhanyaH puNyabhAgasau bhavajantuH yenAyaM samastAnartha hetuH sparzanaH pApavayamyaH sarvathA nirAkRta ityAlocayataH samulamitastaM prati harSaH / tAtena tu kevalamaTTahAsena hasitaM mayAbhihitaM tAta kimetat tAtenAbhihitaM putra yanmayi pratikUle saMpadyate tatsaMpannaM bAlasyAto me hrssH| hA jAta ka gato'sauti paridevitaM mAmAnyarUpayA na saJjAto mAmakatanayasyApAya iti hRSTA cittena madIyajananI nagarasya tu sampanno bAlaharaNena pramodaH saJjAtA tvadIyagamanena karaNA prAdurbhUtaH khasthAvasthA na darzanena mamopari pksspaatH| madhyamabuddhirAha kathametalacitaM bhavatA manauSiNAbhihitaM nirgato'hamAsIttadA nagare kulUhalena bhramaNikayA tataH zrutA mayA parasparaM jalpanto lokAH yadtAho sundaraM saMpannaM yadasau kalaGkaheturnijakulasya duSTo'ntaHkaraNena varjito maryAdayA bahirbhUtaH sadAcArAt nirataH satatamagamyagamane ata evopatApakaro nagarasya bAlaH kenApi mahAtmanApahRta iti| anyenAbhihitaM suSTu sundaramevaM tu sundarataraM bhavati yadyasau chinno bhinno vyApAditazca zrUyate yatastasminnekAntataH pralaune eva pApe nAgarikANaM zaulasaMrakSaNaM saMpatyate nAnyathA / anyenAbhihitaM sundaramidaM kevalaM yadamau madhyamabuddhistapakhau tasya pRSThato lagnaH kligyate tanna cAru sa hi viziSTaprAyaH pratibhAmate'smAkaM tato'paraH prAha bhadra ye pApavRttAnAM vatsalA bhavanti teSAM kauzI viziSTatA na khalu jAtyAkanakaM zyAmikayA maha saMsargamarhati ata eva labhante tavAreNaiva duHkhaparaMparAm / ayazazva loke kima For Private And Personal Use Only
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| 273 trAzcaya ye punarAdita eva pApAnuSThAnAH zubhajanasaMpakai rahayanti teSAM naiSa doSo'nuyujyate atrArtha ayameva manISau dRSTAntaH tho'yaM mahAtmA parihRtapApapravaNabAlavAtmalyo niSkalaGka sukhena jovatIti tatastaM lokavAdamAkarNayatA mayedaM lakSitamiti madhyamabuddhinA cintitamaye / doSeSu varttamAnasya narasyAkai janmani / nAstyeva sukhagandho'pi kevalaM duHkhapaddhatiH // sa hi duHkhabhArAkAntastAvatA naiva mucyate / zrAkrozadAnatastasya loko'nyadvairikAyate // eka ma duHkhairnirdagdho dvitIyaM nindito janaH / gaNDasyopari maMjAtaH sphoTo bAlasya durmateH // janAnAM karuNAsthAnaM jAto'haM bAlamolakAt / kalitastAdRzaH prAya: kaizcittattvavicArakaiH // duHkhAkaraH satAM nindyo mamedAnoM vijAnataH / tasmAna yuktaH saMsargo bAlena saha pApinA // guNaSu varttamAnasya narasyAnaiva janmani / jAyante saMpadaH sarvA yathAsyaiva manauSiNaH // yathA ekalaGkaH sukhau zlAghanIyo vipazcitAm / bAlasparzanasaMsargabhaurutvAdeSa vartate // tathApi lokA doSeSu satataM vihitAdarAH / guNeSu zithilotmAhA varttante pApakarmaNA // tadevaM guNadoSANAM vizeSaM pazyatA mayA : 35 For Private And Personal Use Only
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 274 upamitibhavaprapaJcA kathA / guNeSu yatnaH karttavyo ya zrAdiSTo manauSiNA // tatazcaivaM vicintyAmau bhASate taM manISiNam / na zakAmadhunA loke prakAzamaTituM mayA // lokA mAM praznayiSyanti bAlavRttAntamaJjamA / atilajjAkaraM taM ca nAhamAkhyAtamutmahe // anyacca durjanA lokAH zrutvA me'ntaHkadarthanAm / tadIyAM nitarAM tuSTA hamivyanti vizeSataH // tasmAdbhAtarmamAtraiva sthAt madmani yujyate / janasya vismaratyetadyAvaddAlaviceSTitam / / manISiNokaM yattubhyaM rocate tadvidhIyatAm / kevalaM pApamitrIyaH saMpo vAryate mayA // tataH kacidapi bahiranirgacchaMstava sadane sthito madhyamavaddhiH gato manauSau khsthaanm| itazca bAlazaraurAdAvirbhUtaH syAno'kuzalamAlA c| akuzalamAlayAbhihitaM sAdhu putraka mAdhu yanmatto jAto'nutiSThati tadanuSThitaM bhavatA yato nirAkRtastvayAyamalokavAcAlo mnausso| sparzanenAbhihitam / amba yuktamevedRzamaudRzapuruSANAmanuSThAnaM darzitaH khalvevamAcaratA priyamitreNa mayi nirbharo'nurAgaH / athavA kimanena nirghaTitenedAnauM trayANAmapyasmAkaM bhAvasAraM smstduHkhsukhtaa| ye tu sahadarthasAdhanapravRttAnAmapyantarAle vighnA bhavanti tAn ke gaNayanti / bAlaH prAha / vayamapyetadeva brUmaH kevalametatsa manauSau na jaanaati| sprshnenaabhihitm| kiM taba tena sukhavighnaheturasau pApakarmA bhvtH| ayaM jano'mbAca kevalaM te sukhakAraNam / For Private And Personal Use Only
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| 275 bAla: prAha / ko'tra vikalpo niHsandigdhamidaM tataH kRtastAbhyAM yogazakivyApArapUrvako bhUyastadIyazaraure pravezaH prAdurbhUtaM madanakandalaugocaraM bhRzataramautsukyaM pravRtto'ntastApaH pravRttA jambhikA patitaH zayanIya taba cAnavaratamudvartamAnenAGgena tathA viceSTamAno dRSTo'sau madhyamabuddhinA mamutpannA karuNA tathApi manauSivacanamanusmaratA na pRSTo vArtAmapi baalsten| atrAntare'staM gato dinkrH| tataH prathamapradoSa eva nirgato bAlaH / avadhIrito madhyamabuddhinA prAptaH zatrumardanarAjakulaM praviSTo'bhyantare dRSTaM vAsabhavanaM calitastadabhimukhaM tataH pracuratayA lokasya mAndhakAratayA pradoSasya vyagratayA prAhArikANAM kathaMcidalakSita evAmau praviSTo vAmabhavanaM vilokitastanmadhyabhAgaH prakAzito maNipradIpaiH sanAtho mahAziyanena / dUtazca tasminnavasare mA madanakandalI tatrasyaiva vAmabhavanasyAdUravarttinyAM prasAdhanagAlikAyAmAtmAnaM carcayantau tisstthti| tatastachanyamavalokya ma bAlo bAlatayaivArUDhaH shyyaayaam| zrAH komaleti bhAvanayA samudbhUto harSaH kSiptamucchorSakaprAvaraNaM kila tirathIno bhaviSyati / yAvadvihitAzeSapradoSakarttavyo vimarjitAsthAnikalokaH katicidApta puruSaparikaro .jvalatpradIpadarzitamArgaH samAgataH zatrumardanastavAradeza dRSTaH pravizan bAlena tato'titejakhitayA zatrumardanasya sattvavikalatayA hRdayasya mAdhvamahetutvAdakAryAcaraNasya pratikUlatayA karmavilAsasya svaphaladAnonmukhatayAkuzalamAlAyAH svavipAkadarzanatayA sparzanasya bhayotkarSana vepamAnagAtrayaSTirnipatito bAlo bhUtale tato'tyuccatayA paryasya kaNakaNatayA maNikuTTimasya zithi For Private And Personal Use Only
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 276 upamitibhavaprapaJcA kathA / laniHsRSTatayA zarIrasya samutthito mahAnAsphoTaravaH / kimetaditi pUrNataraM praviSTo rAjA dRSTastena kathamayamiha praviSTa iti samutpanno manami vitrkH| dRSTamucchaurSake prAvaraNaM lakSitaM zayyArohaNaM duSTo'yamiti saMjAto nizcayo matkalatrAbhilASuko'yamiti ca samutpannaH krodho vijJAtaM tasya dainyaM tathApyatidurAtmA khalvayamapanayAmyasya durvinayamiti buddhyA datto bAlapRSTe nijacaraNo rAjJA pAmoTitaM pazcAnmukhaM bhujayugalaM baddho rAravyamAnastatprAvaraNenaiva pAhato vibhISaNaH abhihitazcAmau are eSa puruSAdhamo bhavatAtraiva rAjAjire yathAhamAkarNayAmyastha karuNadhvanitaM tathA samastarajanauM kadarthanAyo vibhauSaNenAbhihitaM yadAjJApayati devaH / tataH mamAvaSTastena gTahAttvAravyamAno bAlo nauteA'bhyarNarAjaprAGgaNe baddho vajrakaNTakAkule lohastaMbhe voTitaH kazAghAtaiH mikto'gnivarNatelabindubhiH pravezitA aGgulyAdivvayaHzalAkAH tatazcaivaMvidheSu narakAkAreSu duHkheSu vibhauSaNanodIyamANeSu krandato bAlasya laMdhitA rajanau tadAkrandaraveNa zravaNaparayarayA ca kimetaditi kutUhalena prabhAte samAgataM rAjakule nagaraM dRSTo bAlaH ma evAyaM pApiSTho'dyApi jauvatItyAdiH pravRttaH parasparaM nAgarakANAM bahuvidhastadAkrozajalpaH / tamAkarNayataH zataguNIbhUtaM tattasya daHkhaM kathito nAgarikebhyo vibhISaNena rAtrivyatikaraH tato'ho pRSTatAstheti gADhataraM praviSTAH sarve vijJApito mahattamai rAjA / yadata yo devapAdAnAmevamayamapathyakArI sa tathA kriyatAM yathAnyo'pyevaM na krotauti| asti ca tasya rAjJo bhagavadarhadAgamAvadAtabuddhiH For Private And Personal Use Only
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 277 subuddhirnAmAmAtyaH kevalaM tena kvacidavasare varaM prArthito raajaa| ghaduta hiMsrakarmaNi nAhaM paryAlocanIyo bhavatA pratipannazca sa varo narapatinA tataH subuddhiM paryAlocyaiva dattaH zatrumardanena rAjapurUSANAM niyamo yadta kadarthayitvA bahuprakAramenaM nagarApasadaM vyApAdayateti / tadAkarNya mahArAjyalAbha va jAto janAnAM pramodAtizayaH / tataH samAropito rAsabhe viDambyamAnaH zarAvamAlayA samantAcUImAno yaSTimuSTimahAloSTraprahArai rorUyamANo viramadhvaninA tudyamAno manasi karNakaTukerAkrozavacanairmahatA kalakalena samasteSu trikacatuSkacatvarahaTTamArgAdiSu baMbhramyamANo vigopito baalH| tato vizAlatayA nagarasya prekSaNakaprAyatvAttasya bhramaNenaivAtikrAntaM dinaM sandhyAyAM nauto vadhyasthAnaM ullaMbitastaruNAkhAyAM praviSTo nagaraM loko bhavitavyatAvizeSeNa tasya truTitaH pAzakaH patito bhUtale gato mUcchAM sthito mRtarUpatayA lupto vAyunA labdhA cetanA pravRtto gTahAbhimukhaM gantuM bhUmikaSaNena kUjamAnaH / atrAntara agTahItasaGketayoktaM he saMsArijauva tatra citipratiSThitapure prathamaM bhavatA vauryanidhAnabhUtaH karmavilAmo nAma rAjA niveditaH / adhunA dazAparAdhaprabhaviSNureSa zatrumardano nivedyate tatkathametaditi / saMsArijIvenAbhihitaM mugdhe mayApi nandivarddhanena matA pRSTa evedaM vidurastato vidureNAbhihitaM kumArakarmavilAmastacAntaraGgo rAjA zatramadanastu bahiraGgaH tena nAsti virodhaH / yato bahiraGgANAmeva rAjJAM dazAparAdhaprabhaviSNatA bhavati bahiraGganagareSu netareSAM te hi kevalaM sundarAsundaraprayojanAni janAnAM pracchannarUpA eva mantaH For Private And Personal Use Only
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 278 upamitibhavaprapaJcA kathA / khavIryaNa nirvrttynti| tathA hi| karmavilAsapratikUlatAjanito'yaM bAlasya paramArthataH sarvo'pyanarthaH saMpanna iti / tato mayAbhihitaM apagato'dhunA me sandehaH agrataH kathaya vidureNAbhihitam / tataH kRcchreNAtikrAnte yAmamAtre rajanyAH prAptaH svasadanaM bAlaH dUtazcAkarNitaH prabhAta eva tadIyavRttAnto mdhymbuddhinaa| tato bAlakhehalezasyAnuvartamAnatayA saMjAto manAg viSAdaH cintitamanena hA kimaudRzaM saMpannaM bAlasyeti punaparyAlocayataH prAdurbhUto'sya manasi pramodaH cintitamanena pazyatAho manoSivacanakaraNAkaraNayoriha loka evAntaram / tthaahi| tadupadezavarttino me'dhunA na saMpanaH kleza: nodaurNamayazaH pUrvaM punaviparItacAriNo dvayamapyAmaut bAlasya punarakAntato manauSivacanaviparItAcaraNaniratasya yatmapadyate duHkhasaMghAtA viz2ambhate jagatyayazaHpaTahaH saMjAyate maraNaM tatra kimAzcarya tadasti mamApi kAciddhanyatA yayA manauSivacane bahumAnaH saMpanna iti / tathAhi / naivAbhavyo bhavatyatra matAM vacanakArakaH / patiH kAMkaTukenaiva jAtA yatnazatairapi // evaM bhAvayatazcitte bAlasnehaM vimuJcataH / pramodapUrNacittasya laMdhita tasya taddinam // tataH samAgate bAle lokAcArAnuvarttanam / kurvatA vihitaM tena tasya saMbhASaNaM kila // pRSTazcAzeSavRttAntaM viSAdagatabuddhinA / For Private And Personal Use Only
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / tenApi kathitA tasmai bAlenAtmaviDambanA // na zikSaNasya yogyo'yaM matvA madhyabuddhinA / tatastadanurodhena lateSatparidevanA // tatazcarNitamarvAGgo duHkhavivhalamAnasaH / tathA rAjabhayAdagrAd bAlastatraiva maMzritaH // pracchannarUpaH matataM na nirgacchati kutracit / evaM ca tiSThato: kAlastayorbhUyAn vilaMdhitaH // athAnyadA nijavilasitAbhidhAne jauNedyAne gandhahastIva varakalabhavandena parikaritaH mAtizayaguNavatA nijaziSyavargaNa pravAhaH karuNArasasya saMtaraNametuH saMmArasindhoH parazastaSNAlatAgahanasya azanirmAnaparvatoddalane mUlamupazamataroH mAgaraH santoSAmatasya tIrtha mardavidyAvatArANAM kulabhavanamAcArANAM nAbhiH prajJAcakrasya vaDavAnalo lobhArNavasya mahAmantraH krodhabhujaGgasya divasakaro mahAmohAndhakArasya nikaSopalaH zAstraratnAnAM dAvAnalo rAgapallavadahane argalAbandho narakavArANAM dezakaH satpathAnAM nidhiH sAtizayajJAnamaNaunAmAyatanaM samastaguNAnAM samavasRtastatra pure prabodhanarapatirnAmAcAryaH / itazca sparzanaM pratikUlacAriNamupalabhya manauSiNaM prAdurabhUtkarmavilAsasya tasyopari kharataraH pakSapAtaH / tato'sau zubhasundarauM pratyAha priye lakSayatyeva tAvadidaM bhavatI yathAnAdirUDhA prakRtiriyaM mama varttate / yaduta yo'sya sparzanasthAnukUlastasya mayA pratikUlena bhAvyaM pratikUlasya punaranukUlatayA vartitavyaM mama ca pratikUlamAcarataH sarvatrAkuzalamAlopakaraNaM anu For Private And Personal Use Only
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 280 upamitibhavaprapaJcA kathA / kUlaM vidadhataH punarbhavatI mamopakaraNaM varttate tadevaM sthite sparzanAnukUlacAriNo bAlasya darzito mayAkuzalamAlAvyApAraNabAreNa kazcidAtmanaH pratikUlatAphalavilezaH / asya tu manISiNa: sparzanapratikUlavarttino na mayAdyApi nijAnukUlatAphalavizeSo darzito yadyapi yadidamasya sparzane nirabhiSvaGgatayA mRduzayanasuratAdInyanubhavataH saMpadyate sukham / yazcAyaM mamulasito lokamadhye'yazaHpaTaho na ca saMpannaH kacidapAyagandho'pi vicaratastasyAsya mamastasya vyatikarasyAhameva bhavatyaivopakaraNabhUtayA kAraNaM tathApi mayi sapramAde naitAvanmAtramevAsya phalamucitam / atipriye viziSTataraphalasaMpAdanArthamasya manauSiNo yatnaM kuruSveti / zubhasundaryuvAca / sAdhvAryaputra sAdhu sundaramabhihitaM devena sthitaM mamApaudaM hRdaye yogya eva manISau devaprasAdAnAM tadeSAnutiSThAmi yadAjJApitaM devenetyabhidhAya vyApAritA zubhasundaryA yogazaktiH vihitamantardhAnaM praviSTA gatA manauSizaraure prAdurbhUto'sya pramodaH / sitamamRtasekenAmbAzarIraM pravRttA nijavilamitodyAnagamanecchA prasthitastadabhimukhaM cintitamanena kathamekAko gacchAmi bahuzca kAlo grahapraviSTasya tiSThato madhyamabuddheratIto vismato'dhunA lokasya bAlavRttAnto vyapagataM tasya lagnAkAraNam / atastamapi nijavila sitodyAne nayAmoti vicintya gato manauSo madhyamabuddhisamIpaM niveditaM tasmai nijAkRtam / dUtazca karmavilAsena tasyApi jananI sAmAnyarUpA tatphalavipAkasaMpattaye tathaiva protsAhitA mA hyakuzalamAlAzubhasundAH mAdhAraNavIryA vicitraphaladAyinau svarUpato vartate / tatastathAdhi For Private And Personal Use Only
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 281 SThitamUtamadhyamabuddherapi pravRttA tatra gamanecchA bAlastu bhavatApyavazyaM gantavyamiti vadatA valAmoTikayA pravartito madhyamabuddhinA gatAstrayo'pi nijavilamitodyAne / atha nAnAvidhaistatra vilasantaH kutUhalaiH / / pramoda kharaM nAma prAptAste jinamandiram // tacca meruvaduttuGgaM vizAlaM mAdhucittavat / devalokAdhikaM manye saundaryaudAryayogataH // yugAdinAthabimvena zrImatA tada dhiSThitam / samantAddUraprottuGgaprAkArapariveSTitam // purato lokanAthasya stotrANi paThato mudA / tatra zrAvakalokasya dhvanimAkarNya pezalam // kimetaditi saMcintya kautukAptimAnasAH / praviSTA jainasadane te trayo'pi kumArakAH / / atha dakSiNamUrtistho devAjiravibhUSaNa: / vinautamAdhulokasya madhyavartI tapodhanaH / / jinendragaditaM dharmamakalaGka sanAtanam / samAramAgarottAramAcakSaNaH sudehinAm // pravizadbhirmahAbhAgacandravattArakairvRtaH / prabodhanaratiauraH sa sUristairvilokitaH // bhAvibhadratayA jainaM bimba natvA mniissinn| mUriH zeSamunInAM ca vihitaM pAdavandanam // tatastadanurodhena manAk saMzaddhabuddhinA / 36 For Private And Personal Use Only
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 292 upamitibhavaprapaJcA kathA / devamAdhunamaskAraH kRto madhyamabuddhinA // pApamAlavayasthAbhyAmadhiSThitazarIrakaH / bAlo'kalyANabhAGa naiva kasyacitpraNatiM gataH / / kiM tu grAmeyakAkAraM bibhrANa: stabdhamAnamaH / manauSimadhyamAmanne mo'pi gatvA vyavasthitaH / / atha saMbhASitAste'pi dharmalAbhapuraHmaram / guruNA kalavAkyena niSalAstatra bhUtale // itazca sUrivRttAntaH kathaJcilokavArtayA / mantriNA jinabhanena zrutastena subuddhinA || tataH protsAhitastena sa rAjA zatrumardanaH / vandanArthaM munIndrasya vrajAma iti bhASiNAm // vidhUtapApamAtmAnaM vandanena mahAtmanAm / sAdhUnAM ye'tra kurvanti te dhanyAste manauSiNaH // tato madanakandalyA sAImantaHpurestathA / subuddhivacanAdrAjA nirgato munibandakaH // tataH sarvaM puraM tatra nRpe calati vismitam / sainyaM ca gatamudyAne kautukAkRSTamAnasam // nipatya pAdayostatra jinasya sabalo nRpaH / prabodhanaratiM bhaktyA vavande hRSTamAnamaH // praNamyAzeSasAdhUMzca dattAzaurgussAdhubhiH / niSalo bhUtale rAjA vinayAnanamastakaH // subuddhirapi jainendraM pAdapadmakRtAnatiH / For Private And Personal Use Only
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / nirUpayati sarvANi devakarmANi yatnataH // devapUjanasaddhUpadIpadAnAdipUrvakam / bhanotkaMThitasarvAGgo bhUnyastakarajAnukaH / durlabhaM bhavakAntAre jantubhirjinavandanam / iti bhAvanayA dhanyo nirmalIbhUtamAnamaH // zrAnandajalapUrNAkSaH kSAlayannAtmakilbiSam / tathA bhAgavate bimbe nyastadRSTirvicakSaNa: // zakrastavaM zauraH paThitvA bhakninirbharaH / paJcAMgapraNipAtAnte niSaNaH zuddhabhUtale // parasparatirobhUtakarazAkhAvinirmitAm / kozAkArakaraH kRtvA yogamudrAM samAhitaH / tato bhuvananAthasya stotrANi kalayA girA / ma tadAnauM paThatyevaM tadarthApitamAnasaH // namaste jagadAnanda mokSamArgavidhAyaka / jinendra viditAzeSa bhAvamadbhAvanAyaka // pralInAzeSasaMsAravistAra paramezvara / namaste vAkyayAtIta cilokanarazekhara // bhavAbdhipatitAnantamattvasaMtArakAraka / ghorasaMmArakAntAramArthavAha namo'stu te // anantaparamAnandapUrNadhAmavyavasthitam / bhavantaM bhaktitaH sAkSAtpazyatIha jano jina // stuvatastAvakaM bimbamanyathA kathamaudRzaH / For Private And Personal Use Only
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / pramodAtizayazcitte jAyate bhuvanAtiga // pApANujanitastAvattApaH saMsAricetasAm / yAvatteSAM madAnandamadhye nAtha na varttase // yeSAM punarvidhatte mA nAtha citteSu dehinAm / pApANavaH kSaNAtteSAM dhvaMgamAyAnti sarvathA // tataste drAvitAzeSapApapaGkatayA janAH / sadbhAvAmRtamaMsikA modante nAtha sarvadA // te varAkA na mukhyantAM rAgAdicaraTaiH katham / yeSAM nAtha bhavAmnAsti taptisAnidhyakArakaH // bhavantamurarIkRtya nAtha niHzaGkamAnamA / zivaM yatimadAdaunAM vidhAya galapAdikAm // nyapatiyyadidaM nAtha jagabarakakUpake / ahiMsAhastadAnena yadi vaM nAriSyathAH // vilaunasakalaklezaM nirvikAraM manoharam / zarIraM pazyatAM nAtha tAvakaunamado varam // anantavIrya sarvajJo vItarAgastvamaJjamA / na bhAsi yadabhavyAnAM tatteSAM pApajambhitam // rAgadveSamahAmohasUcakairvotakalmaSa / hAsyahetivilAmAkSamAlAdyaiauna te namaH // anantaguNasaGkIrNa kiyadAca vadizyate / tAvakastavane nAtha jaDabuddhirayaM janaH / sadbhAvo'pyathavA nAtha bhavataivAvabudhyate / For Private And Personal Use Only
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 285 tadasya karuNAM kRtvA vidhAtavyo bhave bhave // bhavoccheda karau nAtha bhaktirAtmani nizcalA / saMstutyaivaM jagannAthamucchAya jinamudrayA // vidhAya vandanaM bhUyaH paJcAGganamanAdikam / tadante praNidhAnaM ca mukkA bhaetayAtisundaram // kRtvA kRtArthamAtmAnaM manyamAnaH sukarmaNA / sUreH pAdayugaM siMcanAnandodakabindubhiH // vandanadAdazAvatH ma dadau doSasUdanam / kRtamAmayiko'zeSamAdhUnAnamya bhaktitaH // avAptadharmazAbho'sau niSaNa: zuddhabhUtale / pRSTamUritanUdante subuddhau tatra mantriNi // athAcAryA vizeSeNa cakrire dharmadezanAm / kathitaM bhavanairguNyaM varNitA karmahetavaH // prakhyApitaM ca nirvANaM darzitaM tasya kAraNam / tatacAmRtamamekacAruNA vacamA muneH // jAtAste jantavaH sarva cittamantApavarjitAH / atraantre| nakhAMzuvizadaM kRtvA lalATe karakuDmalam / jagAda bhAratImenAM ma rAnA zatrumardanaH // bhagavanatra saMsAre nareNa sukhakAminA / kimAdeyaM prayatnena sarvasampattikAraNam // For Private And Personal Use Only
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 286 upamitibhavaprapaJcA kathA / sUrirAha / zrAdeyo'tra mahArAja dharmaH sarvajJabhASitaH / sa eva bhagavAn sarvapuruSArthaprasAdhakaH // so'nantasukhasaMpUrNa mokSe nayati dehinAm / anuSaGgeNa saMsAre sa hetuH sukhapaddhateH / / narapatiruvAca yadyevam / kasmAtsarve na kurvanti taM sarvasukhasAdhanam / dharma maMsAriNaH kiM vA klizyante sukhakAmyayA // sUrirAha / sukhAbhilASaH sukaro duSkaro'mau nRpottama / yato jitendriyagrAmastaM sAdhayati mAnavaH // anAdibhavakAntAre prAptAni paramaM balam / durmedhAbhina zakyante jetuM tAnaundriyANi vai // tenaiva jantavo mUDhAH sukhamicchanti kevalam / dharma punaH sudUreNa tyajanti sukhakAraNam // narapatiruvAca / yeSAM jayamazatiSThAH kattaM no pArayantyamau / dharmataH prapalAyante tato jauvAH sukhaiSiNaH / / kAni tAnaundriyANauha kiMkharUpANi vA mune / kathaM vA durjayAnauti zrotumicchAmi tattvataH // muniruvaac| sparzanaM rasanaM trANaM cakSuH zrotraM ca paJcamam / etAni tAni rAjendra haSaukANi pracakSate // For Private And Personal Use Only
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| 287 iSTeH sparzAdibhistoSo deSavRddhistathetaraH / etatvarUpameteSAmindriyANAM nRpottama // durjayAni yathA tAni kathyamAnaM mayAdhunA / dattAvadhAnastaM sarvamanuzrutyAvadhAraya // anekabhaTamakoNa samare yodhayanti ye / mattamAtaGgasaMghAtametaiste'pi vinirjitAH // aGgalyaye nidhAyedaM bhuvanaM nATayanti ye| zakAdayo'tizaniSThAste'pyamaubhirvazaukatAH // hiraNyagarbhavaikuMThamahezvarapuraHmarAH / etairnirAkRtAH santaH sarve'kiGkaratAM gatAH // adhautya sarvazAstrANi paramArthavido janAH / ebhirvidhuritAH santazceSTante bAlizA iva // etAni hi svabauryaNa masurAsuramAnuSam / varAkamiva manyante sakalaM bhuvanatrayam // durjayAni tato'mUni hRSaukANi narAdhipa / evaM sAmAnyataH kRtvA hRSIkaguNavarNanam // tatazca / jJAnAtokena vRttAntaM bodhanArthaM manISiNaH / sUribhASe maddantadIdhiticchuritAdharaH // athavA mhaaraaj| tiSThantu tAvaccheSANi dRSaukANi jagajjaye / sparzanendriyamevaikaM samartha bata varttate // For Private And Personal Use Only
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 288 upamitibhavaprapaJcA kathA / yato na zakyate lokairjetumekaikamapyadaH / laulayA jayataudaM tu bhuvanaM sacarAcaram // narapatiruvAca / bhagavaMstasya jetAro narAH kiM manti kutracit / Ahokhinaiva vidyante bhuvane'pi tathAvidhAH // munisvAca / rAjanahi na vidyante kevalaM viralA janAH / ye cAsya vinihantArastatrAkarNaya kAraNam // jaghanyamadhyamollaSTAstathosTaSTatamA guNaiH / caturvidhA bhavantauha puruSA bhavanodare // tathollaSTatamAstAvoridaM sparzanendriyam / anAdibhavasambandhalAlitaM pAlitaM priyam // jenendrAgamasamparkA vijJAya bahudoSakam / tataH santoSamAdAya mahAsattvairnirAkRtam // gTahasthA api te manto jJAtatattvA jinAgame / sparzanendriyalaulyena nAcaranti kuceSTitam // yadA punarvizeSeNa tiSThetteSAM jinAgamaH / sparzanendriyasambandha troTayanti tadAkhilam // yato daucAM mamAdAya nirmalImasamAnasAH / santoSabhAvato dhanyA jAyante'tyantaniHspRhAH // tataste bhavakAntAranirvittA vautakalmaSAH / sparzanapratikUlAni sevante dhauramAnamAH // . For Private And Personal Use Only
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hatoyaH prstaavH| 289 bhUmaunayanalocAdikAyakramavidhAnataH / tataH sukhasyUhAM hitvA jAyante te nirAkuzAH // tataH sakalakarmIzalegavicchedabhAjanam / bhUtvA te nitiM yAnti nirjitya sparzanendriyam // tenotkaTatamA rAjanirdiSTAste vicakSaNaiH / ye vamanutiSThanti viralAste jagattraye // tato bhAgavataM vAkyamAkayedaM manauSiNaH / abhavetasi saGkalpastadAnauM cArucetasaH // paye bhagavatA yAdRg varNitaM sparzanendriyam / atyannaviSamaM loke sparzanastAdRzaH param // cano bodhaprabhAvena mama pUrvaM niveditaH / yathAntarajanagare vAstavyo'yaM mahAbalaH // tavanaM puruSayAjasaMsthitaM sparzanendriyam / asmAn pratAravatyetadanyathA kathamaudRzam // tato bhagavatAdiSTA ye cotkRSTatamA narAH / kathitaH sparmanemA'pi bhavajantustathAvidhaH // tathApi mAM nirAhatya madAgamavalena ma: / gantoSAbidRti prApta iti tena niveditam // tamAcArapatra gandezaH mAataM puruSacayaM / alAmevaM vijAnAmi yadana paramAcaram / payaM hi bhagavAn sUri vanaM sacarAcaram / mAnApokena bAnIte sandezadalanaH param / For Private And Personal Use Only
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 260 upamitibhavaprapaJcA kathA / yAvatma cintayatyevaM mAkUto vismitekSaNa: / tAvallakSitacittena pRSTo madhyamabuddhinA // .. . katham / manauSinitarAM citte bhAvitasvaM vilokyase / kimatra bhavatA kiJcitmatatvamavadhAritam // manauSiNotaM kiM bhrAtarbhavatA kiM na lakSitam / kimevaM sphuTavAkyena kathayatyapi mangumau // anena hi samAdiSTaM yAdRzaM sparzanendriyam / vayasyastAvakastAdRk sparzano nAtra saMzayaH // kathametattataH pRSTe punrmdhymbuddhinaa| pAkhyAtaM kAraNaM tena niHzeSaM tu manauSiNA // bAlastu pApakarmatvAtkevalaM vocate dizaH / . anAdaraparastaca hite'pi vacane guroH / atha rAjJaH samIpasthA pibantau vacanAmRtam / ... prAcAryoyaM vizAlAcau rAjJo madanakandalau // mA dRSTA tena bAlena tato'sya idi maMsthitam / nanaM me padayasyeSTA meyaM madanakandalI // .. yato'vadAtametasyAstApanauyasamaprabham / garauraM darzanAdeva mRdutAM sUcayatyalam // rakarAjauvamacchAyaM vibhAti caraNadayam / alakSitamirAjAlaM kUrmIbatamanuttamam // vibharti torapAkAraM bhavane mAkaradhvaje / For Private And Personal Use Only
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hatIyaH prstaavH| jaMghAyugmaM svasaundaryAdetasyAstena rAjate / mekhalAyAH kazApena vaddhamanmathavAraNam / nitamba vimbametasyA vizAlamamRtAyate // bhAreNaiva vazIbhUto virAjitavalitrayaH // etasyA rAjate madhyo romarAjivibhUSaNa: // gaMbhaurA sambanasyeva hRdayaM sumnohraa| rAjate nAbhiratasyAH satkAmarasakUpikA // vahatyeSA stanau vRttau prauvarau kuMbhavibhramau / uttuGgakaThinau cArU idayena payodharau // anyacca dhArayatyeSA sukumAraM manoharam / puNyaprAgabhArasamprApyaM ramyaM bAhulatAiyam // karAbhyAM nirjitau manye nUtanI rAgasundarau / etasthAcArarUpAbhyAM rakAzokasya pallavau // dadhatyAM pArimANDatyaM kandharAyAM suvedhamA / chataM rekhAtrayaM manye trilokajayasUcakam // adharo vidrumacchedasannibho bhAti pezalaH / rAjete vilamaddIptau kapolau komakhAmalau // ye kundakacikAkArA vilasatkiraNotkarAH / etasyA vadane dannA bhAnti te bhuvanacaye // mitAsitaM muvistIrNa nAyarAjivirAjitam / pama nanitAnandametasyA locanadayam // uttuko mAsikAvaMgo bhUkhate dIrghapakSale / For Private And Personal Use Only
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 262 upamitibhavaprapA kssaa| pasyA pasATamanakaH kasitaMbata rAjate / anurUpaM karomauti nanaM jAtaH prajApateH / bar3amAno nije citte katlAsthAH avaNavayam // mAlatIkusumAmodamoditAlikulAkusaH / asyAH sukhigdhakuTilaH kezapAyo virAjate / etasyA manmathollApAnAkarya zrutipezalAn / manye khavisvaratvena pabjitA kila kokilA // uJcittyocitya yatsArametasyA varapuGgaH / dhASA vinirmitaM rUpamanyathA kaghamauzam / ato'sthAstAnaH sparNA yuka eva na saMzayaH / na jAlamRtakuNDeSu kaTuvamavatihate // evApyabhinaSatyeva mAM yato'rdhanirauSitaH / niraupate tilokhAlI khigdhadRSyA murmuH // evaMvidhaviparyAsavikalpAkulamAnasaH / ma bAto'lokasaubhAgyagarvito mUDhatAM gataH // sUriruvAca / tadevaM kathitAstAvatsarvotkRSTA mayA narAH // dadAnaumutkRSTAnAM yatvarUpaM naducate // evaM ca badati bhagavati sUrau / cAra sUriNA cAra pariciva manoviNa / zrotavyaM bhavatA'paudaM mathabuddhiH pracoditaH / sariruvAca / For Private And Personal Use Only
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bataubA prsaavH| 255 utkaTA narA jJeyA cairidaM vanedriyam / bhavApya mAnuSaM janma zatrubudyAvadhAritam // bhAvibhadratayA tevo parisphurati mAnase / na caitasundaraM hanta jIvAnAM sparmanendriyam // tato bodhaprabhAveNa samayanyapi te narAH / kurvanno'gveSaNaM tasya mUlazaddhiM parisphuTAm // nato vijJAya te tasya cokavaJcanatAM narAH / sarvaca cakitA naiva vizvasanti kadAcana // na cAnukUlacAritvaM bhajanti vijitaspataH / tatastavanitedeSi yujyante vicakSaNaH // garaurakhitimAcArthamAcaranto'pi tapriyam / natra saddherabhAvena bhavati sukhabhAjanam // prApnuvanti yamaH zubhramiha loke'pi te narAH / vargApavargamArgasya nikaTe tAdRzAzayAH // guravaH kevalaM teSAM nAmamAtreNa kAraNam / mocamArga pravartante khata eva hi te narAH // anyeSAmapi kurvanti te sanmArgAvatAraNam / tadAkyaM ye pravartante vijJAya guNakArakam / ya punarma prapacane tadAkyaM vAzimA banAH / tevAmanAdaraM hatvA te tiSThanti nirAkusAH / kityeva bhavanyete devAcAryatapakhinAm / pUjAmatkArakaraNe ratapitA mahAdhiyaH / / For Private And Personal Use Only
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitimavaprapaJcA kthaa| evaM bhASiNi ca bhagavati prabodhanaratisUrau manISiNA cintitm| padamutkaSTAnAM sAdhitaM caritaM nRNAm / nacAnubhavasiddhaM me kiMcidAtmani bhAmate // mathamabuddhimA cintitam / utkRSTapuMsAM yAdRcA guruNA varNitA guNAH / ete guNAH paraM sarve ghaTante'tra manauSiNi // gururuvAca / tadevaM tAvadutkRSTA varNitAH puruSA mayA / adhunA madhyamAnAM yatvarUpaM tabibodhata || madhyamAste narA zeNa cairidaM sparzanendriyam / avApya mAnuSaM janma madhyabudyAvadhAritam / sparzanendriyasampAdye te sukhe raddhamAnamAH / paNDitairanuziSTAca dosAyanne khacetamA / cintayanti nije citte te dolAyitabuddhayaH / vicitrarUpe saMsAre kimatra bata kurmahe // bhogAneke prazaMsanti ramante sukhanirbharAH anye zAntAntarAtmAno nindati vigataspahAH // tadapa kataro mArgA mAdRzAmiha yujyate / ma barayAmo'ntacittaM mandehamavagAhate // tasmAtkAkhavilambo'tra yuko'smAkaM prayojane / naivaikapathanikSepo vidhAtamiha yujyate // eSA va jAyate budviryA teSAM karmapaddhatiH / For Private And Personal Use Only
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DhatIyaH prastAvaH / / 285 tatsaMkAmA nRNAM yasmAd buddhiH karmAnusAriNe // tataste sparmanAkSasya manyante sukhahetutAm / anukUle ca vartante kiM tu nAtyantalolupAH // tato lokaviruddhAni nAcaranti kadAcana / sparzanendriyasaukhyena nApAthAna prApnuvanyataH // vicakSaNoka budhyante vizeSa vacamasya te / adRSTaduHkhAstadAkyaM kevalaM nAcaranti bhoH // maitrauM bAlizastrokena kurvanti ghanirbharAm / sabhako tadvipAkena raudrAM duHkhaparaMparAm // avarNavAdaM loke ca prApnuvanti na saMzayaH / saMsargaH pApamokena sarvAnarthakaro yataH // yadA punaH prapadyante viduSAM vacanAmi te / pAcaranti ca vijJAya tadIyAM hitarUpatAm // tadA te vigatAbodhA bhavanti sukhino narAH / , mahApuruSasamparkAlabhanne mArgamuttamam // paNDitA va te nityaM gurudevatapasinAm / baddhamAnaparAH mantaH kurvandhanavandamam // tadidamAcAryoyaM varanamAkarNa madhyamabuddhinA cintinam / ya ete sUriNA protA madhyamAnAM guNaguNAH / khasaMvedanasamiddhAste mamApi khgorre||. manauSiNA cintitam / yadidaM sUriNAdiSTaM vacanaiH supariTaiH / For Private And Personal Use Only
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 265 upamitibhavaprapA kathA / caritaM madhyamAnA tammadIye bhAtari khitam // sariravAca / nadevaM kathitAstAvaadhyamAnAM guNaguNAH / jaghanyanaramambandhi svarUpamadhunocyate // aghanyAsta narA jJeyA cairidaM varNanendriyam / pavAya mAnuSaM janma bandhuvujhAvadhAritam // parArirUpatAmaya na jAnanyeva te khayam / pareSAmiti rupyanti viduSAM hitabhASiNAm // sabhanedriyasampAdye pAmAkaNDUyanopame / paramArthana duHkhe'pi sukhaleze'pi rabhavaH // vargo'yaM paramArtho'yaM sadho'yaM sukhamAgaraH / pamAbhiriti manyanne viparyAmavazaM gatAH / tato sadai namasteSAM pravisarpati sarvataH / vivekamoSakAvine vardhante rAgaramAyaH // mahatpathasahAvA dhyAdhyandhaubhatasyaH / kurvanno'nAryakAryANi vAryale kena te tataH // dharmasokavirahAni ninditAni pRthagajanaH / kAryAyAcaratAM lokaH madhubhAvaM prapadyate // kulaM candrAevibhadaM te kurvanni masomavam / pAtmIyacaritaiH pApAH prayAnti janAyanAm / agamyagamanAsakA nirmaryAdA narAdhamAH / parkalAdapi paraM te bane thAnti sApavam / For Private And Personal Use Only
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatauyaH prastAvaH / 267 267 durlabhaH styAdi viSayaH kathaJcidasadAgrahaH / yadA punarvivartata hRdaye'timahAgrahaH // tadA te yAnti duHkhAni yAzca loke viDambanAH / prApnuvanti na zakyante tA vyAvarNayituM girA // kevalaM gaditaM zakyamiyadeva samAmataH / labhante te narAH sarvA loke duHkhaviDambanAH // prakRtyaiva bhavanye te gurudevatapasvinAm / pratyanaukA mahApApA nirbhAgyA guNadUSaNaH // manmArgapatitaM vAkyamupadiSTaM hitaiSiNA / kenacinna prapadyante te mahAmohadUSitAH // tatazcedaM munervAkya vinizcitya manISiNA / vicintitamidaM citte tathA madhyamabuddhinA // starzanendriyalabdhAnAM yadetadapavarNitam / naNAM vRttaM jaghanyAnAM sUribhirvizadAkSaraiH / tadetatsakalaM bAle pratItaM guTamAvayoH / nApratItaM vadanyete yadi vA varasUrayaH // bAlena tu gurorvAkyaM na magAgapi lakSitam / tasyAM madanakandalyAM kSiptacittena pApinA / sUriruvAca / tadevaM bho mahArAja jaghanyanaraceSTitam / niveditaM mayA tubhyaM tatredamabhidhIyate // ete jaghanyA bhUyAMso bhuvane santi mAnavAH / 38 For Private And Personal Use Only
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kthaa| dUtare tu yataH stokAH sakale'pi jagattraye // sparzanendriyajetAro viralA bhuvane narAH / tenAsmAbhiridaM pUrvaM bhavadbhyaH pratipAditam // narapatiruvAca / dharma yato na kurvanti sa hetuH pratipAditaH / bhagavannAzito'smAkaM bhavadbhiH maMgayo mahAn // atrAntare tu subuddhimantriNA'bhihitaM / bhagavan ya ete jaghanyamadhyamollASTollaSTatamarUpatayA caturbhadAH puruSAH pazcAnupUrvyA bhagavadbhiH svarUpato vyAkhyAtAH ete kimevaMvarUpAH prakRtyaiva bhavanti pAhokhidevaMvidhasvarUpajanakameteSAM kiJcitkAraNamastauti kathayantu bhgvntH| bhgvaanaah| mahAmantrinnAkarNaya / na tAvatprAkRtamidameteSAM svarUpaM kiM tarhi kAraNajaM / tatra ye tAvaduSTatamAH pumAMsaH pratipAditAH te kevalamulTASTebhyo niSpannavaprayojanatayA bhidyante na paramArthana / yatasta evolTaSTA yadAvApya manuSyabhAvaM vijJAya bhavasvarUpamAkalayya mokSamArga tadAsevanena dalayitvA karmajAlaM nirAkRtya sparzanendriyaM nitiM prAptA bhavanti tadollatamA ityabhidhIyante / nivRtau ca teSAM svruupennaavsthaanN| tAmavasthAmapekSya na kinycijnkmsti| tenotkRSTatamAnAM puruSANAM na kazcijjanako jananI vaa| ete punarjaghanyamadhyamolTaSTAH puruSAH saMsArodaravivaravartinaH svakarmavicitratayA jaaynte| tasmAtma eva karmavilAsasteSAM janakaH / tacca karma trividhaM vrtte| tdythaa| zubhamakuzalaM sAmAnyarUpaM c| tatra yA karmapaddhatiH bhatayA sundarau mA zubhasundarau manuSyatvenolTaSTAnAM For Private And Personal Use Only
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 269 jnnii| yA punarakuzalakarmamAlA (mA) jaghanyamanuSyANAM jnnii| yA punaH kuzalAkuzalatayA sAmAnyasvarUpA karmapaddhatiH mA madhyamanarANAM janayitrau vijJayeti // manISiNA cintitam / zraye na kevalaM guNovaritena caite'smAkamulTASTamadhyamajaghanyAH puruSAH samAnarUpA bhagavadbhirvyAkhyAtAH kiM tarhi jananaujanakavyatikaro'pi asmAkametaiH maha tulya eva bhagavatA drshitH| tsmaannnmetdrprevaasmaabhirbhvitvym| tathAhi / yo'sau bhavajantumI nirAkRtya nirvRtiM prApta iti sparzanenAsmabhyaM nivedito na tasya tena jananI janako vA kshcidaakhyaatH| tasmAdatraSTatamo'sAviti nishciiyte| asmAkaM punastrayANAmapi karmavilAmo janakaH bhagavadAdiSTAbhidhAnA eva jananyaH / tasmAdidamatrAvasIyate yaduta jaghanyo bAlo madhyamo madhyamabuddhiH utTaSTo'hamiti // subuddhinAbhihitaM / bhagavaneteSAmullaSTatamAdInAM puruSANAM kiM marvadAvasthitameva rUpaM parAvo'pi bhavati / bhgvaanaah| mahAmantrin utsTITatamAnAM tAvadavasthitameva rUpaM na kadAcidanyathAbhAvaM te bhajante / itareSAM punaranavasthitaM svarUpaM yataH karmavillAmAyattAH khalvete vrtnte| viSamagaulacAmau prakRtyA kadAciduTATAnapi madhyamayati jaghanyayati vA madhyamAnapi colTaSTayati jaghanyayati vA jaghanyAnapi madhyamayati utsASTayati vA / tasmAdanena karmavilAsena suktAnAmevaikarUpatA bhavati netareSAm // manISiNA cintitam / etadapi ghaTata evaasmddytikre| tthaahi| viSamazIla evAsmanjanako yataH kathitaM tenaiva me yathA mathi pratikUle yadupapadyate tatsampanna baalsyeti| tatazca yo nijatanayasyApi pratikUlacAritayA For Private And Personal Use Only
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhava prapaJcA kathA ! evaMvidhAM duHkhaparaMparAM saMpAdayati sa kathamanyeSAM dhanAyiSyati // subuddhinAbhihitam bhagavanuSTaSTatamAH puruSAH kasya mAhAtmyena bhavanti / gururAha na kasyacidanyamya kiM tarhi khavauryeNa / subuddhinAbhihitaM / kstthaavidhvaarylaabhopaayH| munirAha / bhAgavatau bhAvadIkSA // manauSiNA cintitaM / aye yadyevaM tato yujyate mamoTAratamasya bhavituM / kimanayAzeSaviDambanayA / gTalAmyenAM bhagavadAdiSTAM bhAgavatI meva dIkSAmiti // bhAvataH saJjAto manISiNazcaraNapariNAmaH / madhyamavuddherapyevaM gurumantriNoH parasparajalpamAkarNayataH mnyjaatshcrnnaabhilaassH| kevalaM nAhametAvato naiSTikAnuSThAnasya kSama iti vicintitamenana / subuddhinA'bhihitam / bhadanta yo'yamammAbhirTahidharmo'bhidhIyate / eSa tAdRzavIyasya kiM bhavetkAraNaM na vA // gururAha / syAdeSa pAraMparyeNa tAdRzasyApi kAraNam / vauryasya na punaH mAhAdAto madhyajanocitaH // ulTAyatAM karotyeSa mAkSAtmabhyaG niSevitaH / tatastAdRzavIryasya pAraMparyeNa sAdhakaH // ameSaklezavicchedakArikA bhavadArikA / tAvadbhAgavatI dIkSA durlabhaiva sunirmalA // kiM tu zrAvakadharmo'pi bhavatAnavakArakaH / atyantadurlabho jJeyo mahAmAtya bhavodadhau // For Private And Personal Use Only
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatoyaH prstaavH| tadeva paramArthaH / uttamatAM mAkSAdautizayayogataH / pradrajyA mAdhayAyubaireSa tu vyavadhAnataH // tadAkarNya tatazcitte kRtaM madhyamabuddhinA / yato mameSo'nuSThAtuM hidho jinoditaH // itacAkuzalamAlayA sparzanena ca madhyavartitayA vidhuritacittavRttelisya vivardhante viparyAmavikalpAH / yadatAho asyA rUpAtizaya: aho sukumaartaa| anya vAbhimato'hamasyAH yato vilokayatyeSA mAmaddhAMkSivikSaparetadaGgamaGgasukhAmRtAse kAnubhavanenAdhunA me maphalaM bhaviSyati janmati // tatazcaivaMvidhavitarkaparaparAparyAkulobhUtacetamasta gdha vismRtamAtmasvarUpaM jAtaM madanakandalIgrahaNakatAnamantaHkaraNaM / tato'vicArya kAryAkArthamandha duva grahagTahIta va tasyAmeva madanakandalyAM nisalavinyastanayanamAnasaH pazyata eva tAvato janamamudAyamya zUnyapAdapAtaM tadabhimukhaM dhAvati sm| tataH kimetaditi utthito janahAhAravaH / prApto'mau mdnkndliismiipN| tataH mAvegaM ka eSa iti nirIkSito'sau nrptinaa| lakSitaM dRSTivikArelA laDhAlataM / ma pradAyaM pApo bAla iti prtybhijnyaato'nen| maJAtAstha kopAruNA dRSTiH kRtaM bhAsuraM vadanaM / muko iNkaarH| tato bAlamyAdRSTavipAkatayA prAdurbhUtabhayAtirekasya naSTo madanacaraH pratyAgatA cetanA mamutyannaM dainyaM / tataH pazcAnmukhaM naSTuM pravRtto yAvacchithilobhUtAni sandhibandhanAni vilIyate zarIraM bhano gatiprasaraH / tathApi katicitpadAni kathaJcihatvA For Private And Personal Use Only
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / prakampamAnasarvagAtraH patito'sau bhuutle| acAntare prakaTIbhUtaH sprshno| nirgato bhagavadavagrahAt / gato duurdeshe| sthitastaM prtiikssmaanno| virataH klklo| lajjitau manISimadhyamabuddhI baalcriten| tataH ko'syApi varAkasyopari kopa iti vicintya zAntIbhUto raajaa| pRsstto'nenaacaaryo| yaduta bhagavannalaukikamidamasya puruSasya ceSTitaM atItamiva vicAraNAyAH azraddheyamanubhUtavRttAntAnAm / tathAhi vimala jJAnAlokena sAkSAbhatasamastabhuvanavRttAntaH pazyatyeva bhagavAnanena yatpUrvamAcaritamAmaut yccedaaniimdhyvmitN| tathApi mamedamatra kautukaM yaduta tatpUrvakamasthAcaraNaM kadAcidvicitratayAsattvacaritastha sNbhaavyt| idamadhunAtanaM punarmahadindrajAlamiva pratyakSamapi mamAzraddheyaM pratibhAsate / yato bhagavati rAgAdiviSadharopazamavainateye sanihite'pi kathamatikliSTajantanAmapyevaMvidho'dhyavasAyaH sNbhvediti| bhgvtaabhihitN| mahArAja na krttvyo'traativismyo| yato nAsya puruSasya tapakhino doSo'yam / napatiruvAca / tarhi kasyA'yaM doSaH / bhgvaanuvaac| dRSTastvayAsya zaraurAnnirgatya yo'yaM vahiHsthitaH purussH| nRpatinAbhihitaM / muTu dRSTaH / bhagavAnAha / yadyevaM tato 'syaivAyaM samasto'pi dosso| yato'sya vazavarttinAnena pUrvakamidaM samastamAcaritam / anena hi vazIkRtAH puruSAstannAstyeva kiJcijjagati pApaM yannAcaranti / tasmAnnAtra kiJcidalaukika vicArAtautamazraddheyaM vA bhavadbhiH saMbhAvanIyam / narapatiruvAca / yadyevaM tataH kimityayaM puruSo'muM zarIravarttinamAtmano'nartha hetumapi dhArayati sma / bhagavAnAha / na jAnAtyeSa varAko'sya duHzaulatAM / paramaripurapi For Private And Personal Use Only
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 303 gTahIto'yamanena snigdhabandhabuddhyA / narapatiruvAca / kimatra punaH kAraNaM / bhagavatA'bhihitaM / asya zarIre yogazakidAreNa kRtAnupravezA akuzalamAlA nAma jananI / sA'tra kAraNam // kiJca / yadidamatidurjayamadhunaiva sparzanendriyamasmAbhiH pratipAditaM tadrapa evAyamasya sparzanAbhidhAnaH pApavayastho vrtte| ayaM tu jaghanyapuruSo baalH| yaM ca tadabhidhAnava akuzala karmamAlArUpaiva jnnau| tadatra kiM na sambhAvyeta / yaccoka bhagavatmannidhAne'pi kathamevaMvidhAdhyavasAyaprAdurbhAva iti tadapyata eva nAzcarthabuddhyA graahy| yato dibhedaM jantUnAM krm| mopakrama nirUpakrama c| tatra mopakramameva mahApuruSamanidhAnAdinA kSayakSayopazamabhAvaM pratipadyate na nirupakramaM / taddazagAzca jantavastatmamau pe'pi virUpakarmAcarantaH kena vaarynte| tthaahi| yeSAmacinyapuNyaprAgbhAravatAM tIrthakRtAmiha jagati gandhahastinAmiva vicaratAM vihArapavanagandhAdeva kSudrAzeSagajakalyA durbhikSetiparacakramArivairaprabhRtayaH sarva evopaTravAH samadhikayojanazatAt dUrata eva bhajyante teSAmapi bhagavatAM mannidhAne nirupakramakarmapAzAvapAzitAH caTrasatvA na kevalaM nopazAmyanti kiM tarhi teSAmeva bhagavatAM tIrthakRtAM kSudropadravakaraNe prvrtnte| zrUyante hi tathAvidhA bhagavatAmapyupasargakAriNo gopasaGgamakAdayaH pApakarmANa iti // anyacca / teSAmeva bhagavatAM devaviracitasamavasaraNAnAmadhyAmitasiMhAmanacatuSTayAnAM mUrttimAtradarzanAdeva prANinAM kila vilIyante For Private And Personal Use Only
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 304 upamitibhavaprapaJcA kathA / rAgAdayo vidalati karmajAlaM prazAmyanti vairAnubandhAH vicchidyante'lokasnehapAzAH praloyate viprautaabhinivesho| yAvatA tatrApi keSAMcidabhavyatayA nirUpakramakarmaghanapaTalatiraskRtavivekadIdhitipramarANAM vA na kevalaM pUrvokaguNaleza dezo'pi na majAyate kiM tarhi prAdurbhavantyevaM vidhA bhagavantamadhikRtya kuvikanyAH / yadtAho siddhamatsyamindrajAlam aho asya lokavaJcanacAturthamaho gADhamUDhatA lokAnAM yadetenApyalokavAcAlenAlajAlaracanAcatureNa pratAryanta iti // tadevaMsthite mahArAja na kiJcididamatyadbhutaM yadanena puruSeNa matmannidhAne'pyavaM vidhamadhyavasitaM / ayamapi hi nirUpakramayAnayAkuzalamAlayA svadehavarttinyA nijajananyA preryamANo'muM sparzanaM sahacaramurarIkRtyevaM cettte| tannAtra bhavadbhivismayaze vidheyaH // subuddhinaabhihitN| bhadaMta na kiJcididamAzcarya bhagavadAgamAvadAtadhiyAmevaMvidha eva nirupakramakarmapariNAmoM nAtra sndehH| kevalamidAnaumeva bhagavatpAdaprasAdAdeva devaH khalvevaMvidhapadArtheSu punnybuddhibhvissyti| tenaivaM bhagavantaM vijJApayati // rAjA maharSaH prAha / cArvabhihitaM sakhe cAruraho te'vamarabhASitA / tato rAjaiva bhagavantaM prtyaah| yatha ko'sya punaH puruSasya pariNAmo bhvissyti| bhagavatAbhihitaM / dUdAnauM tAvadeSa dRSTayuSbhatkopavipAkatayA bhayAtirekagrastahdayo na kinyciccetyte| gateSu punarito yuSmadAdiSu pratyupaladhasaMjJaH manneSa bhRyo 'pyadhiSThAsthata anena sprshnen| tato yugmanayAdeva kutracinnirdeze yAmautyAkUtena prapalAyamAno mahatA klezena yAsyatyeSa kollaakmniveshe| tatra ca karmapUrakAbhidhAnasya prAgasya pratyAsannabhUbhAge For Private And Personal Use Only
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / pathi zrAntaH pipAmito dUrata eva drakSyati vRhattaDAgaM / tataH snAnapAnAtha caliSyati tadabhimukhaM / dUtazca pUrvamevAgamiSyati tatra cnnddaalmithunN| tatazcaNDAlastaTAkataTavartiSu tarugahaneSu patatrigaNamAraNapravaNaH sannATaTiyyate / caNDAlo punarvijanamiti kRtvA svAnArthamavatariSyati taDAgaM / tato'vatIrNAyAM tasyAM prAsyatyeSa tasya taurN| tato'mumupalabhya mA mAtaGgI spRzyapuruSo'yaM kalahayiSyati mAM sarovarAvatAraNAparAdhamuddizyeti bhayena nimaMkSyati malile / sthAsyati padmakhaNDe launaa| zrayamapi majjanArthamavatIrthyAnAbhogenaiva thAsyati tatsamIpaM / bhaviSyati tayA maarddhmaashlesso| vedayiyyate tdnggsprsh| saMjaniSyate tasyopari lAmpazyamasya kathayiSyati sAtmanazcaNDAlabhAvaM / tathApi kariSyatyeSa tasyAH bharauragrahaNaM blaamottikyaa| vidhAsyate sA haahaarvN| tamAkarNya dhAviSyati kupitcnnddaalo| vilokayiSyatyenaM tthaavsthitN| prajvaliSyati nitarAM kopAnalena / saMdhAsthati kodaNDe zilImukhaM / mArayiSyati ca are re durAtmanadhamapuruSa puruSo bhavetyAhaya ma caNDAla: kampamAnamenamekaprahAreNa / prahariSyati ma ca tN| tadAdhyAmito rauTradhyAneneti mRtvA ca yAsyati narakeSu / tebhyo'pyudvRttastataH kuyoniSu punrnrkessvevaa'nntvaaraa| evaM duHkhaparamparayA sthAsyatyanantamapi kAlaM patitaH samAracakra / paryAptamaudRzyA dAruNatayA / subuddhinaabhihitN| bhadanta kimete sparzanAkuzalamAle asyaiva puruSasya prabhavataH pAhozvidanyeSAM prANinAM / bhagavAnAha / mahAmAtya kevalamatra puruSe'bhivyakarUpe khalve te paramArthataH marvaSAM saka 39 For Private And Personal Use Only
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / saMsAripANinAM prabhavata eva / yato yoginIyamakuzalamAlA yogezvarazcAyaM sprshno| yoginAM ca bhavatyevedRzau zaktiH yathA kvacidabhivyaktarUpatA kvacidanAvirbhUtA vartate / nRpatinAbhihitam / bhagavannanayoH kimasmadrocaro'sti prabhAvo / bhagavAnAha bADhamasti // tato rAjA mantriNaM prtyaah| makhe pApayoranayoramarditayoH kaudRzau mamAdyApi shtrumrdntaa| tato na yuktaM yadyapi bhagavatmamIpasthairevaMvidhaM jalpituM tathApi duSTanigraho rAjJAM dharma iti kRtvedmbhidhiiyte| tadAkarNayatvAryaH / subuddhinAbhihitaM / samAdizatu devo| rAjJAbhihitamAdiSTametattAvadbhagavatA yathaite sparzanAkuzalamAle anena puruSeNa saha yaasytH| tato nedAnauM tAvadete vadhamarhataH / kevalaM samAjJApaya tvmete| yathA madviSayAnirgatya yuvAbhyAM dUrato'pi dUraM gantavyaM / mRte'pyasmin puruSe nAsmAkaunaviSaye praveSTavyamitarathA yuvayorasmAbhiH zArauro daNDaH kariSyate / athaivamapyAdiSTe punarete asmAdiSaye pravizetAM tato bhavatA nirvicAraM lohayantreNa pauddniiye| evamatiduzyorAraTatoraNyanayorupari neSadapi dayA vidheyA // subuddhinA cintitaM / aho devasyAnayoruparyAvegAtizayaH / yato'sya tadazena vismRtaM tadapi hiMsrakarmaNi na bhavantaM yokSya iti magocaraM varapradAnaM / bhavatu tathApaudameva pratibodhakAraNaM bhagavantaH kalpayiSyanti / mama tvAjJApratipattireva jyAyasIti vicinyaabhihitmnen| yadAjJApayati devaH // tataH prapanno'sau tayorAjJApanArthaM suurinnaabhihitN| mahArAjAlamanayorevaM jJApanena / na khalvetayorayamunmalanopAyo / yato'nta For Private And Personal Use Only
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| raGgalokajAtIye ete sprshnaakushlmaale| antaraGgalokeSu ca na prabhavanti lohyntraadauni| agamyarUpA hi te bAhmazastrANAM // nRpatiruvAca / bhadanta kastInayoranyo nirdalanopAyo bhaviSyati / bhagavatAbhihitaM / apramAdAbhidhAnamantaraGgameva yantramanayornirdalanopAyaH / to te mAdhavo'nayoreva niSyeSaNArthamaharnizaM vAyanti / nRptiruvaac| kAni punastasyApramAdAbhidhAnasya yntrsyopkrnnni| bhgvaanaah| yAnyeta eva mAdhavaH pratikSaNamanuzIlayanti / nRptiruvaac| kathaM / bhagavatotaM / samAkarNaya yAvajjIvamete nAcaranti / tanauyasaumapi parapauDAM / na bhASante suukssmmpylokvcnN| na gTahanti dantazodhanamAtramapyadattaM / dhArayanti navarAptisanAthaM brahmacarya / varjayanti niHzeSatayA parigrahaM / na vidadhate dharmApakaraNazarIrayorapi mamatvabuddhiM nAsevante rajanyAM cturbhdmnnyaahaarjaatN| zrAdadate pravacanopavarNitaM samastopadhivizuddhaM saMyamayAtrAmAtrasiddhaye niravadyamAhArAdikaM / vartante mamitiguptaparipUritenAcaraNena / parAkramante vividhaabhigrhkrnnen| prihrnyklyaannmitryogN| darzayanti matAmAtmabhAvaM / na laMghayanti nijaamucitsthiti| nApekSante lokmaarg| mAnayanti gurumNhtiN| ceSTante tttntrtyaa| zrAkarNayanti bhagavadAgamaM bhAvayatimahAyatnena / avalambate dravyApadAdiSu dhairya / pryaalocynnyaagminmpaayN| yatante pratikSaNamamapatnayogeSu / lakSayanti cittavizrotasikAM / pratividadhate cAnAgatameva tasyAH pratividhAnaM / nirmalayanti satatamasaGgatAbhyAsaratatayA maansN| abhyasyanti yogmaarg| sthApayanti cetasi paramAtmAnaM / nibadhnanti tatra dhaarnnaaN| For Private And Personal Use Only
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / parityajanti bhirvikssepN| kurvanti tatpratyayakatAnamantaHkaraNam / yatante yogasiddhau / zrApUrayanti zakladhyAnaM / pazyanti dehendriyAdivivikramAtmAnaM / labhante paramamamAdhiM / bhavanti zarIriNo'pi santo munisukhbhaajnmiti| tadevamete mahArAjamunayo'mUni parapoDAvarjanAdauni munisukhabhAjanatvaparyavamAnAni tasyApramAdanAmno yantrasyopakaraNAni pratikSaNamanuzaulayanti / tato'mUbhiranuzaulitairatyarthaM tadRDhaubhavati yantraM / tadA bhUtaM ca tadanayoH spAnAkuzalamAlayorapareSAmapyevaMjAtIyAnAmantaraGgabhUtAnAM duSTalokAnAM niSpauDane kSamaM sNpdyte| tena ca niHpaur3itAste'ntaraGgalokA na punaH prAdurbhavanti / tato mahArAja yadyetanniHpauDanAbhilASo'sti bhavatastadidamapramAdayantraM svacetasi nidhAya dRDhavauryayadhyAvaSTabhya khalvete niSpauDanIye svata eva / na mantriNo'pyAdezo deyaH / na khalu pareNa niSpauDite adhyete paramArthato niSpauDite bhavataH // ___ evaM bhagavati nRpatigocaramupadezaM dadAne manauSiNaH karmendhanadAhau zubhapariNAmAnalo gato'bhivRddhi bhgvdcnen| kevalaM pUrvottaravAkyayo viSayavibhAgamanavadhArayan manAk sasandeha iva viracitakaramukulaH sa bhagavantaM prtyaah| bhadanta yAsau bhagavadbhirbhAgavatau bhAvadaukSA vauryotkarSalAbhahetutayA puruSasyotkRSTatamalaM mAdhayatIti prAkpratipAditA yaccedamidAnauM duSTAntaraGgalokaniSyauDanakSama sauryaSTikamapramAdayantraM pratipAdyate anayoH parasparaM kiyAn vizeSaH / bhgvtaabhihitN| bhadra na kiyAnapi vizeSaH / kevalamanayoH zabdo bhidyata nArthaH / yato'pramAdayantrameva paramArthato For Private And Personal Use Only
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 306 bhAgavatau bhAvadokSetyabhidhIyate / manauSiNAbhihitaM / tato dauyatAM bhagavatA mA bhAgavatau bhAvadIkSA yAcito'haM tasyAH / bhgvaanaah| bADhamucitaH suSTu dauyate // nRptinaabhihitN| bhadanta mamAnekasamarasaMghaTTaniyUMDhasAhamasthApaudamapramAdayantraM yugmadacanataH zrayamANamapi duranuSTheyatayA manamaH prakampamutpAdayatyeSa punaH kaH kutatyo mahAtmA yenedaM maharSeNa mahArAjyamiva jigiissunnaabhyupgtmiti| bhgvtaabhihitN| mahArAja manauSinAmAyamacaiva citipratiSThite vAstavyaH / rAjJA cintitamaye yadAyaM pApaH puruSo mayA vyApAdayitumAdiSTastadA lokaH zlAdhyamAnaH zruta evaasaunmniissau| yaduta re ekasmAdapi piturjAtayoH pazyatAnayoriyAn vizeSaH / asyedaM viceSTitaM sa ca tathAbhUto manauSo mahAtmeti / tadeSa eva manauSau prAyo bhaviSyati / athavA bhagavantameva vizeSataH pRcchAmauti vicinyAbhihitamanena / bhadanta kau punarasthAtra nagare mAtApitarau kA vA jJAtaya iti / bhgvaanaah| asyasyaiva kSitipratiSThitasya bhoktA karmavilAso mhaanrendrH| mo'sya janakastasyaivAyamahiSau zubhasundarI nAma devI mA jananI / tasyaiveyamakuzalamAlA bhAryA / ayaM ca puruSo vAlAbhidhAnaH suta iti / tathA yo'yaM manISiNaH pArzvavartI puruSaH mo'pi tasyaiva sAmAnyarUpAyA devyAstanayo madhyamabuddhirabhidhIyate / etAvadevAtredaM kuTumbakaM / zeSajJAtayastu dezAntarevataH kiM tddaarttyaa| nRpatirAha / kimasya nagarasya karmavilAmo bhoktA na punrhN| bhgvaanaah| baaddhN| rAjovAca / kathaM bhagavAnAha / mamAkarNaya / For Private And Personal Use Only
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / yatastadAjJAM sarve'pi bhautakampitamAnasAH / ete nAgarikA naiva laMghayanti kadAcana // tavApi rAjyaharaNe tadAne vA ythecchyaa| zato'sau na tathA te'tra rAjannAjJA prakAzate / / paramArthena tenAsau bhokaasyetybhidhiiyte| yataH prabhutvamAjJAyAM prabhuNaM kila gIyate // narapatiruvAca / yadyevaM bhagavanneSa kasmAbehopalabhyate / sUriNabhihitaM rAjan samAkarNaya kAraNam / / yataH karmavilAso'yamantaraGgo mahAnRpaH / ato na darzanaM yAti sarvadeva bhavAdRzAm // antaraGgA hi ye lokAsteSAM prakRtiraudRzau / sthitAH pracchannarUpeNa sarvakAryANi kurvate // kevalaM buddhidRzyaiva dhIrAH pazyanti tAn sadA / AvirbhUtA vAbhAnti anyeSAmapi tatpuraH // na vAva bhAvanA kAryA bhavatyatra prayojane / ma kevalaM yato'nena bhavAneva parAjitaH // kiMtu prAyeNa sarve'pi sNsaarodrvrtinH| khavIryaNa vinirjitya prabhavo'pi vazaukatAH // nato gTahItatattvena rAjA prokaH subuddhinA / deva jJAto mathApyeSa rAjA yo'varNi sUriNA / / devAya kathayiSyAmi rUpamasya parisphuTam / For Private And Personal Use Only
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatauyaH prastAvaH / ahameva bhadantaistu sarvameva niveditam // dUtazca / vijJAyAvasaraM tena pUrva sNjaatbuddhinaa| acAnatazirakhena protraM madhyamabuddhinA // yo'mau bhagavatAdiSTaH saMsAratanutAkaraH / grahidharmaH ma me nAtha dauyatAmucito yadi // gururuvAca / zrutvA bhAgavatoM daucAM na kattuM zaknuvanti ye / teSAM grahasthadharmo'sau yukta eva bhavAdRzAm // nRpatiruvAca / bhadanta kiMkharUpo'yaM hidharmo'bhidhIyate / mUrirAha mahArAja samAkarNaya kathyate // tato bhagavatA varNitaM paramapadakalyANapAdapanirupahatabIja smygdrshnN| pratipAditAni saMsArataskandacchedatayAcireNa khargApavargamArgasaMsargakArINyaNuvratagaNavratazikSApadAni / tataH sanAtatadAvaraNIyakarmakSayopazamatayA bhAvataH prAdurbhUtasamyagdarzanadezaviratipariNAmena zakyo'yamasmAdRzAmaNyanuSThAtuM grahasthadharma iti saMcinya narapatinAbhihitaM / bhadanta kriyatAmetaddAnenAsmAkamapyanugrahaH / bhgvaanaah| suSTu kriyte| tato dattastayoIyorapi vidhinA Tahidharmo bhagavatA manauSidaukSAdAnArthaM punarabhyudyate bhagavati bhagavaJcaraNayornipatya narapatiruvAca / bhadanta gTahItaivAnena mahAtmanA bhagavato bhAgavatI dauti / kRtakRtya evAyamadhunA vartate / tathApi For Private And Personal Use Only
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 312 upamitibhavaprayacA kathA / vayamenaM manISiNamuddizya kiJcitmantoSAnurUpamAcaritamicchAmastadanujAnAta bhagavAniti / tadAkarNya sthitA bhagavantastUSNaubhAvena / subuddhinAbhihitaM / deva na pRcchayante dravyastavapravRttikAle bhagavantaH / anadhikAro jhatra bhagavatAM / yukta eva yathocitaH svayameva dravyastavaH kattuM yubhaadRshaaN| kevalamete'pi vihitaM tamanumodante eva dravyastavaM / dadati ca tagocaraM shesskaalmupdeshN| yathA kartavyodArapUjA bhagavatAM / na khalu vittasyAnyacchubhataraM sthAnamityAdivacanasandarbhaNa / tasmAtsvata eva kuruta yathocitaM yuuyN| kevalamabhyarthayAmaH kAlapratIkSaNaM prati manauSiNaM / nRpatiravocadevaM kurmH| tato'bhyarthitaH sabahumAnaM rAjamantribhyAM mniissau| cintitamanena / na yuktaH kAlavilambo dhrmpryojne| tathApi mahApuruSapraNayabhaGgo'pi sadaSkara iti manyamAnena pratipannaM tatsamauhitam / tatastvarayatA tena naranAthena toSataH / vyApAritA mahAyoccaiH marva mantrimahattamAH // tatastaiH kSaNamAtreNa tatsarvaM jinamandiram / vicitravastu vistArairvihitaM vigatAtapam // kurnggnaabhikaamormlyonvruupyaa| karpUronmizrayA gAryA tadadhastAdile pitam // tathAlikulamagItaiH paJcavarNairmanoharaiH / zrAjAnUmedhibhiH puSpaiH sarvataH paripUritam / / sauvarNastaMbhavinyastamaNidarpaNarAjitam / divyavasvakRtolocaM baddhamukAvacalakam // For Private And Personal Use Only
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hatIyaH prastAvaH / 313 maSTAndhakAramambandha ratnodyoteH sunirmalaiH / vidhvastAzeSadurgandhaM mahaSNAgarudhUpataH // devalokAdhikAmodaM paTavAmairvimarpibhiH / lamatketakasaMghAtagandhena bhuvanAtigam // lamadilAminaulokaprAravastrAnasAdhanam / evaM vidhAya tatmA prastutaM devapUjanam // atraantre| pArijAtakamandAranameruharicandanaiH / santAnakaizca devaudhAstathAnyairjanajottaraiH / puSpairmatvA vimAnAni dyotayanto nabhastalam / tatollaSTaravAstUrNamAjagmuste jinAlayam // tataH pramuditAzeSalokalocanapUjitAH / pUjA jagagurUNAM te jAtAnandAH pracakrire / muzliSTavarNavinyAmAM pUjAmAlokya tatvatAm / nizcatAkSatayA lokAste jagmurdevarUpatAm // tato'nantaguNAnandaparipUritacetasA / narendreNa malokena devAnAnandha madirA // zubhe sumeruvattuGge mavedyAM bhadraviSTare / nivezya vimbaM jainendraM vidhinArambhi majanam // sAtasya zubhavastrasya kirITAGgadadhAriNaH / gozaurSaNa viliptasya hArarAjitavakSamaH / For Private And Personal Use Only
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / kuNDalodbhAsigaNDasya zakrAkArAnukAriNaH / badhiHzAntavikArasya nirmalIbhUtacetasaH / / mahattamo'yamasmAkaneSa eva ca nAyakaH / eSa eva mahAbhAga eSa eva ca pUjitaH // yena bhAgavatI dIkSA duSkarApi jikSitA / evaM prabhASamANena narendreNa manauSiNaH / mattaudakasamparNastApanIyo manoharaH / maddharmasArasampUrNamunimAnamamannibhaH // gozaurSacandano nimazro divyapadmAvRtAnanaH / samantAccarcitaH zambhezcArucandanahastakaiH / / saMsthApya prathamastrAtre snAtrakAratayA mudA / samarpito'bhiSekArthaM divyakumbho bhavacchidaH / aAnandapulakojhedaM dadhAno bhaktinirbharaH / jagrAha nRpatiH kumbhaM khayameva dvitIyakam // tathA madhyamabuddhizca sa pucaH sa sulocanaH / kRtau bhuvananAthasya snAtrakAraNatatparau / candrodyotakaTAcchena cAmareNa vibhUSitA / sthitA trilokanAthasya puro madanakandalau / dvitIyA sthApitA rAjJA tsyaashcaamrdhaarinnii| devI padmAvatau nAma tadAkArAnukAriNau // dhUpabhAjanamAdAya gADhaM bhAvitamAnamaH / subuddhirvardhitAnandaH sthito'ye pihitAnanaH // For Private And Personal Use Only
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 315 tenaiva rAjAdiSTena zeSakarmasu mAdaram / ye ye zreSThatamA lokAste te samyaG niyojitAH // yataH / ta eva kRtino loke te jAtAste samunnatAH / te kalAlApavijJAnazA linaste mahAdhanAH // te rUpavantaste zUrAH kulasyApi vibhUSaNAH / te marvaguNasamparNAH zlAghyAste bhuvanatraye // kiGkarIkRta zakrasya lokanAthasya mandire / ye'tra kiGkaratAM yAnti narAH kalyANabhAginaH // tataH pravRtto bhagavato'bhiSekamahotsavaH / pUrayanti dikacakravAlamuddAmadevadundubhinirghoSAH / badhirayanti janakarNakoTarANi raTatpaTahapATavapratinAdasaMmUrchitA vividharyaninAdAH / samullAsyate kaNakaNakabhANakaravonmizraH klkaahlaaklklH| goyante'ntarAntarA prazamasukharamAsvAdAvedanacatarANi bhagavatsAdhuguNasambandhapravaNAni zravaNotsavakArauNi gautakAni / padyanne parizaddhagambhaureNa dhvaninA sarvajJapraNotavacanonnatikarANi rAgAdiviSadharaparamamantrarUpANi bhAvamAraM mahAstotrANi / pravRttAni vividhakaraNAGgahArahArINi pramodAtirakasUcakAni mhaanRttaani| tadevaM mahatA vimardana surAsurairiva kanakagirizikharanirvartite bhagavadabhiSekamaGgale pUjiteSu savizeSaM bhuvanAdhinAthavimbeSu vihiteSu niHzeSakRtyavidhAneSu vanditeSu mAdhulokeSu datteSu mahAdAneSu sanmAniteSu vizeSataH mAdharmikeSu manISiNaH svagehanayanAya prahaukArito For Private And Personal Use Only
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 316 upamitibhavaprapaJcA kathA / narapatinA gjH| Aropitastatra mniissau| sthito'sya skhayamAtapatradhArakaH / ghoSitaM ca narapatinA harSAtirekaromAJcitavapuSA rahatA zabdena / yaduta bho bhoH mAmantA bho bho mantrimahattamAH samAkarNayata yUyam / vibhUtiratra saMsAre narasya nanu tattvataH / sattvamevAvigAnena prasiddhaM sarvavedinAm // tato yasyAdhikaM sattvaM narasyeha prakAzate / ma zeSanaravargasya prabhutvaM kartumaIti / / evaM ca sthite| sattvotkarSasya mAhAtmyaM yadatrAsya manISiNaH / tahaSTameva yubhAbhiH sarvaireva parisphuTam // yattadbhagavatAdiSTaM mAdRzAM bAsakAraNam / anena rabhasA yantraM yAcitaM tanmahAtmanA / tadeSa yAvadasmAkaM sadanugrahakAmyayA / gTahe tiSThati tAvannaH svAmI devo guruH pitA // vayamasya bhavantazca sarva kiGkaratAM gatAH / vidhUtapApamAtmAnaM vinayAtkaravAmahe // tataH samastaistai ruktaM prmododdhrmaanmH| yadAdizati rAjendraH kasmai tannAtra rocate // acAntare'titoSeNa dehasthA mA manISiNaH / vijRmbhitA vizeSeNa jananI bhsundrii|| tataH maukatAmANya kSaNena bhuvanAtigAm / For Private And Personal Use Only
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 317 rarAja rAjalokena parivAritavigrahaH // kareNukAdhirUr3hena saha madhyamabuddhinA / athAvApa puradvAraM stUyamAnaH subuddhinA // tatocchritapatAke ca dehshobhaamnorme| vizeSojvalanepathye harSAtmamukhamAgate / athAmau nagare tatra manauSau toSanirbharaiH / evaM nAgarakarlokaH praviveza kRtastutiH // yugmam // tdythaa| dhanyo'yaM kRtakRtyo'yaM mahAtmAyaM narottamaH / asyaiva maphalaM janma bhUSitAnena medinau / astyeva dhanyatAsmAkaM yeSAmeSa svpttne| saMjAto na hyadhanyAnAM ratnapuJjena maulakaH / / ttshc| kAminInayanAnandaM kurvANo'rthAbhilASiNAM / dadAnazca mahAdAnaM dadhAno devarUpatAm // maddhama pakSapAtaM ca dehinaamaatmcessttitaiH| janayacanitAnando vicacAra pure'khile // tato mahAvimardaina samprApto rAjamandiram / ratnarAziprabhAjAlaiH sadA baddhendrakArmukam // natra cAbheSarAjAdilokasanmAnamAnitaH / sakAmakAminauvandalolalocanavaucitaH // gautanRtyaprabandhena mo'marAlayavibhrame / For Private And Personal Use Only
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / devarAjavadAsthAnaM dattvA niHzaGkamAnamaH // tato vilaunarAgo'pi nRpatestoSavRddhaye / utthAya majjanasyAnaM jagAma gata vimAyaH // tatra ca gatasya tasya / bhrAtaH sUno rivAtyantavallabhasya magauravam / kRtaM madanakandalyA zarIraparimArjanam // zeSAntaHpuranArau bhiLagrAbhiH snAnakarmaNA / rarAja pezalAlApacArubhiH parivAritaH // vjendrnaulvaidurypdmraagaadirocissaa| raJjite yantravApaunAM mamanja vimale jale // tato bhujagani kasUkSmAle suvaassau| paridhAya gato devabhavanaM sumanoharam // tatra c| subuddhisambandhini viracanAcArutayA cittanirvANakAriNi jinamandire mArgAnumAritayA paramArthataH makalakAlahRdayavartino'pi vizeSatasta dina eva prabodhanaratimUripAdaprasAdopalabdhasvarUpasya makalaniSkalAvasthasya bhagavataH paramAtmano rAgadveSaviSApaharaNakaraNacaturamanusmRtamahaMtaH svruupN| tato nirgatya viralaviralApnaparijanaH pUrvopakalpitAzeSabhojanopakaraNamAmagrImanAthaM prApto bhojanamaNDapaM / tatra ca viracitAnekAkArecittaramanotsavakAriNi bhakSyapeyAdyAhAravistAre nRpatinA svayamupadizyamAnamabhimataramAsvAdanaM tadanurodhena vidadhAno nirabhiSvaGgatayA For Private And Personal Use Only
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 316 vardhamAnasvAsthyAtireko nirvatayAmAsa bhojnmiti| tato rahautapaJcasugandhikonmizratAmbale malayajamuganAbhikazmIrajacodAGgarAge vinyastapravarabhUSaNe divyAMzukAcchAditazaraure mAlyavicchittisaurabhAkaSTahRSTaciJcirauke adhyAsitamahA IsiMhAmane praNatAsaMkhyamahAmAmantakirauTAMzujAlaraJjitacaraNe uddAmabandisvayamAnayathAvasthitaguNamando he dattAsthAne manISiNi harSAtirekanirbharo rAjA subuddhiM pratyAha / makhe yubhadanubhAvajanyeyamasmAdRzAM kalyANaparamparA yenotsAhito'haM bhavatA bhagavadandanAya / tathA hi / vilokito mayA nAtho jagadAnandadAyakaH / bhaktinirbharacittena vandito bhuvanezvaraH // dRSTaH kalpadrumAkAraH ma sarirvandito mudA / labdho bhAgavato dharmaH saMmArocchedakArakaH / jAtazcedRzarUpeNa nararatnena maulakaH / kRtazcAnena sarveSAmasmAkaM hRdayotsavaH / athavA kimatrAzcaryam / mahAbhAgAH prajAyante pareSAM toSavRddhaye / khakAryabhetadeveSAM yatparanautikAraNam // tadasya yuktamevedaM vidhAtuM puNyakarmaNaH / mamA tamidaM jAtaM ka DombaH ka tilADhakam // tadevaMvidhakalyANamAlikA mitravatsala / evamAcaratA nUnaM tvayA saMpAditA mama // rAjJo hitakaro mantrI suprasiddhaM jagattraye / For Private And Personal Use Only
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 320 upamitibhavaprapaJcA kathA / tasmAttavaiva mantritvaM yathArthA te subuddhitA // subuddhiruvaac| deva mA maivamAdizata / na khalu deva puNyaprAgmArAyattajIvitavye'tra kiGkarajane'pyevamatigauravamAropayitumarhati devaH / asyAH saMpAdane ke'tra vyN| ucita eva devaH khalvevaM vidhakalyANaparamparAyAH / naiva hi nirmalAmbaratale nizi prakAzamAnA rucirA nakSatrapaddhatiH kasyacidasambhAvanauyetyAzcaryabuddhiM jnyti| mnaussiennbhihitN| mahArAja bhagavati sapramAde kiyatIyamadyApi bhavataH klyaannprmpraa| bhAvidinIsambandhasyeva gaganatalasyAruNodyotakalpo hi bhavato bhaviSyatkevalAlokamacivaparamapadAnantAnandasandohasambandhasya prAthamakalpikaH khalveSa samyagdarzanajanitaH pramodaH / nRptiruvaac| nAtha mahApramAdaH / ko'tra sndeshH| kiM na saMpadyate yubhdnucraannaaN| tato mantriNaM prtyaah| makhe pazyAmauSAmadya dinaprabuddhavAnAmapi vivekAtizayaH / subuddhiruvAca / deva kimatra citraM / manISiNaH khalvete yathArthamabhidhIyante / prabuddhavA eva hyevaMvidhapuruSA jaaynte| guravaH kevalamaudRzAM pratibodhe nimittamAtraM bhavanti // __ dUtazca manauSiNo rAjamandire pravezAvasare rAjAnamanujApyAdita eva subuddhinA mAdharmikavAtmalyena mdhymbuddhinot praamiidaatmiiymdne| kAritastadAgamananimittaH paramAnando dattAni mahAdAnAni / tataH so'pi nirvartitastrAnabhojanatAmbala vilepanAslaGkaraNanepathyamAlyopabhogaH kartavyaH / snehanirbharasubuddhitatparikaranirupacaritastutigarbhapezalAlApamamAnanditahadayaH smaagtsttraivaasthaane| kRto For Private And Personal Use Only
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| 321 citapratipattiH sasambhramaM manauSiNA dApite tadupakaNThamupaviSTo mahati vissttre| tato rAjA tamuddizya subuddhiM pratyAha / makhe mahopakAyamasmAkaM mhaapurussH| subuddhinAbhihitaM / deva kathaM / nRptiraah| mamAkarNaya yato bhagavatopadiSTe tasminnapramAdayantre tasya duranuSTheyatAmAlocayato mama mahAmamare kAtaranarasyeva prAdurbhUtA citte samAkulatA tato'hamanena mahAtmanA tabAvasare bhagavantaM gTahidharma yAcayatA tahaNabuDyatyAdakatvena smaashvaasito| yato jAto gTahidharmAGgaukaraNenApi me cetamA mahAnavaSTambhaH / tato mamAyameva mahopakAraka iti| subddhinaabhihitN| deva yathA bhidhAno mdhymbuddhiress| mamAnazaulavyasaneSu makhyamiti ca lokprvaadH| tataH samAnazIlatayA yuktamevAsya madhyamajanAnAM mamAzvAsanaM // nRpatinA cintitaM / aye mamAyaM mithyAbhimAnazcetamauyantaM kAlamAmaut kilAhaM narendratayA puruSottamo yAvatAdhunAnena subuddhinArthApatyA gaNito'haM mdhymjnlekhye| tato dhimAM mithyAbhimAninamityathavA vastusthitireSA na mayAtra viSAdo vidheyaH / tathA hi| gajendrastAvadAbhAti zUraH mantrAsakArakaH / yAvadbhAsuradaMSTrAgro na siMha upalabhyate // yadA siMhasya gandho'pi syAdAghrAtaH kareNanA / jAyate kampamAno'sau tadAho kAtaraH karau // manauSiNamapekSyAto yuktA me mdhyruuptaa| For Private And Personal Use Only
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 322 upamitibhavaprapaccA kthaa| ayaM siMho mahAbhAgo mAdRzAH karikAtarAH // tadatra na viSAdo me kartuM yuktaH pryojne| yato dvitIyalekhApi mAdRgairapi durlabhA // tathA hi| bhavetsarvottamastAvatpuruSoM yadi pArayet / azako madhyamo'pi syAnna jaghanyaH kadAcana // mithyAbhimAno naivAyameka evAbhavatpurA / kiM tarhi bahavo'nye'pi kiM vA me cintayA tayA // evaM cintayati rAjani subuddhirAha / deva samyagavadhAritaM devena yathaiSa mahopakAraka iti| yato jinadharmAnuSThAne pravartamAnasyAsya jIvasya yo nimittamAtramapi bhavati na tato'nyaH paramopakArI jagati vidyte| nRptiraah| evametannAtra mandehaH / kevalamidAnoM me manasi vitarko bhagavadvacanAnusmaraNenAmakRvirAkRto'pi nirlajjabrAhmaNa va prakaraNe punaH punaH pravizatIti / tdenmupnetumrhtyaaryH| subuddhirAha / kIdRzo'sau / nRpatiruvAca / samAkarNaya svasaMvedanasamiddhamidamAsIttadA yaduta tatra caityabhavane praviSTamAtrANAmasmAkaM zAntAnauva sarvadandAni uccATiteva kenacidrAjyakAryacintApizAcikA vilaunamiva sakalamohajAlaM vibhAta iva prabalarAgAnalaH vidhvasta va viparautAbhinivezagrahaH niItamamRtasekasamparkaNeva zarIraM sukhasAgarAvagADhamiva hRdayaM kSaNamAtreNAmaut / yatpunarnamaskRtabhuvananAthasya praNatagurucaraNasya vanditamunindasya bhagavadacanAmRtamAkarNayatastatra me nirupamaM sukhasaMvedana For Private And Personal Use Only
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 323 mabhUt tatmakalaM vAggocarAtautamiti kRtvA na zakyate kathayituM / tadevaMvidhe'pi tatra jainendramandire manihite'pi tAdRze bhagavati garau kathayati rAgaviSazamanaM virAgamArga nedIyasi zAntacitte tapakhiloke'pi sati tAvati janasamudaye kathaM bAlasya tathAvidho'dhyavamAyaH sampanna iti| subuddhinAbhihitaM / deva yattAvadunaM devena yathAtra jinamandire praviSTamAtrasya me kSaNamAtreNAcintitaguNa sandohAvirbhAvo'bhUditi tannAzcarya / pramoda zekharaM hi tadbhavanamabhidhauyate hetureva tattAdRzaguNakalApasya / yatpunarabhyadhAyi yathA kathaM punastasyaivaMvidhasAmayyAmapi pApAcaraNeSu pravartanta iti / anyacca / bhagavadupadezAdevAhamevaM tarkayAmi yaduta dravyakSetrakAla bhAvabhavAdyapekSayA prANinAM zubhAzubhapariNAmA bhvnti| tadasya bAlasya kSetrajanito'yamazubhapariNAmaH / nRptiraah| nanu guNAkarastajjainasadanaM / tadeva tatra kssetr| tatkathaM tdbhprinnaamheturbhvediti| subuddhiraah| na mandiradoSo'sau kiM tarhi udyAnadoSastadudyAnaM tatra sAmAnyakSetraM tacca hetustasya bAlasya tathAvidhAdhyavasAyasyeti / nRpatirAha / yadi duSTAdhyavasAyahetustadudyAnaM tato'smAkaM kimiti kliSTacittakAraNaM tanna smpnn| subuddhinAbhihitaM / deva vicitrasvabhAvaM tatkAnanaM puruSAdikamapekSyAnekAkArakAryakArakaM saMpadyate / ata eva / tabijavilamitamiti nAmnA gauyate / prakaTayatyeva tajjantUnAM mavizeSasahakArikAraNakalApairnija nija vilasitam / tathAhi / tasya bAlasya tena sparzanena tayA cAkuzalamAlayA yuktamya madanakandalauM prApya tena tathAvidhAdhyavamAyaH / For Private And Personal Use Only
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 324 upamitibhavaprapaJcA kathA / manauSimadhyamabuddhiyubhadAdaunAM punarviziSTa puruSANAM puNyaprAgbhAravatAM sUripAde pramAdamAsAdya tenaiva sarvaviratidezaviratipariNAmAdayo bhAvA janitAH / yadyapi ceha sarvasvaiva kAryasyotpattau dravyakSetrakAlasvabhAvakarmaniyatipuruSakArAdayaH kAraNavizeSA dRSTAdRSTAH samudAyanaiva hetubhAvaM bhajante naikaH kvacitkasyacitkAraNaM tathApi vivakSayakasyApi kAraNatvaM vaktuM zakyata iti| tannijavilamitamudyAnamasmAbhirnAnAvidhabhAvanibandhanamabhidhIyata iti // nRpatirAha / sakhe cArUtamidamidAnauM yadbhavatA tadAbhihitamAsIt bhagavataH purato yathAhaM devAyAsya karmavilAsasya rAjJaH svarUpaM nivedayiSyAmi tanivedayatu bhavAnahaM shrotumicchaami| subuddhirAha / deva yadyevaM tato vivikta sthauyatAM deven| nRpatinoktamevaM bhavatu // tato'nujJAtau manISiNA samutthAthAsthAnamaNDapAt praviSTau kakSAntare raajaamaatyau| subuddhinAbhihitaM / deva ayamatra paramArthA / ye te bhagavatA catvAraH puruSAH prarUpitAH teSAmutlaSTatamAstAvatmakalakarmaprapaJcarahitAH siddhA abhidhIyante / jaghanyamadhyamotkRSTAH punareta eva bAlamadhyamabuddhimanISiNo vijnyeyaaH| ataH karmavilAmo rAjA yo bhagavatA pratipAditaH ma eteSAmevaMvidhasvarUpANAM janako nijanijakarmAdayo vijJeyaH / sa eva hi yathAvarNitavIryA naaprH| tasya ca tisraH zubhAzubhamizrarUpAH pariNatayaH / tA eva bhagavatAmoSAM manauSibAlamadhyamabuddhInAM zubhasundaryakuzalamAlA sAmAnyarUpeti nAmabhirjananya iti pratipAditAH tA eva yato'mUnaudRzarUpatayA janitavatyaH / napatirAha / ma tahamoSAM vayasyaH ko'bhidhIyatAM / subuddhiruvAca / For Private And Personal Use Only
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| 325 deva tat sarvAnarthakAri sparzanendriyaM vijJeyaM // nRpatinA cintitaM / zraye mayApaudaM bhagavatA kathyamAnaM sarvamAkarNitamAmaut kevalaM na samyag vijJAtaM yathAnena / tadasya subuddherevaMvidhabodhena susAdhubhiH maha ciraparicayaH kAraNaM / aho vacanako zalaM bhagavatAM / kathitamevAtastadAmoSAM manISiprabhRtInAM sambandhi sarvamanyavyapadezena caritaM / athavA kimatra citraM ata eva prabodhanaratayaste bhgvnto'bhidhiiynte| tadevaM vicintyAbhihitamanena / makhe paryAptamidAnI vidito'smA bhireSa vRttaantH| kevalamidamidAnImabhidhIyate yaduta yoSa manISI viSayAnuSaGgaM kiyantamapi kAlaM bhajeta tato vayamapyanenaiva maha dIkSAgrahaNaM kurvImahi / yataH prathamadarzanAdArabhya pravardhate mamAsyopari snehAnubandhaH / na saMcarati virahakAtaratayAnyatra hRdayaM / na nivartayAtAmetabadanakamalAvalokanAlocane / tato nAsya virahe vayaM kSaNamapyA mitumutmhaamhe| na ca tathAvidho'dyApi asmAkamAvirbhavati caraNakaraNapariNAmaH / tadenaM tAvadabhyarthaya praNayasnehasAraM / anubhAvaya nirupacaritazabdAdibhogAn / prakaTayAsya purtsttvaamibhaavN| darzaya vajendranIlamahAnolakarketanapadmarAgamarakatavaidUryacandrakAntapuSparAgAdimahAratnapUgAn darzayApahamitatridazasundarIlAvaNyAH knykaaH| sarvathA kathaJcidupapralobhaya yathA kiyantamapi kAlamasmatsamauhitameSa manauSau nirvicAraM maMpAdayati / subuddhinAbhihitaM / yadAjJApayati devH| kevalamatrArtha kiJcidaI vijnyaapyaami| tadyuktamayukta vA kSantumarhati devo // nRptiraah| sakhe madupadezadAnAdhikAriNaM bhavatAM ziSyakalpe mayyapyala miyatA For Private And Personal Use Only
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 'upamitibhavaprapaJcA kathA / saMbhrameNa / vadatu vivakSitaM nirviklpmaaryH| subuddhiruvAca / deva yadyevaM tato yattAvaduktaM devena yathA mamAtra manauSiNi guruH snehAtirekaH tadyutameva / yataH samucito mahatAM guNiSu pakSapAtaH / sa hi kriyamANa: pApANupUgaM dalayati madAzayaM sphautayati sujanatAM janayati yazo vardhayati dharmamupacinoti mokSayogatAmAlakSyatIti / yatpunaruktaM yathA kathaJcidupapralobhya kiyantamapi kAlameSa dhAraNIya iti tanna nyAyyaM pratyutAnucitamAbhAsate yato naivamasyopari snehAnubandho darzito bhavati kiM tarhi pratyuta pratyanaukatAM sNpdyte| tathAhi / ghorasaMsArakAntAracAraniHmArakAmyayA / pravartamAnaM jainendre dharma jIvajagaddhite // manamA vacamA samyakriyayA ca kRtodyamaH / protmA hayati yastasya ma bandhuH snehanirbharaH // alaukasnehamohena yastu taM vArayenjanaH / sa tasthAhitakAritvAtparamArthena vairikaH // tasmAnna vAraNIyo'yaM svahitodyatamAnamaH / evamArabhatAM deva sneho'tra vihito bhavet // na caiSa zakyate deva kRtairyatnazatairapi / manauSau lobhamAnetuM viSayairdivikairapi // yataH prAdurbhUto'sya mahAtmano viSayaviSavipAkAvedanacature bhagavadacane sunizcitaH prabodhaH / visphuritaM makalamalakAlavyakSAla For Private And Personal Use Only
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 320 nakSama hRdayasarovare vivekrnN| mamulamitaM yathAvasthitArthasvarUpanirUpaNanipuNaM smygdrshnN| saMjAto niHzeSadoSamoSakarazcaraNapariNamaH / mati ca bhagavadavalokanayA jIvasyaivaM vidhe kalyANAbhinivezakAriNi guNakadambake na ramate viSayeSa cittaM pratibhAsate heyatvabuddhyA bhavaprapaJcaH indrajAlayate niHmAratayA makalaM jagadila mitaM svapnadarzanAyate kSaNadRSTanaSTatayA jnsmaagmH| na nivartate pralayakAle'pi kasyacidanurodhena mokSamArgasya sAdhanapravaNa buddhiH| tadevaMsthite deva asthopapralobhanamAcaratAmasmAkaM kevalaM mohavilamitamAvirbhaviSyati na punaH kAcidabhipretArthasiddhiH / tadanamanenAsthAnAraMbheNeti // nRptiraah| yadyevaM tataH kiM punaradhunA praaptkaalN| subuddhirAha / deva nirUpya dIkSAgrahaNarthamasya prazastadinaM kriyatAM tadArAt marvAdareNa mahattaraH pramodaH / nRptiraah| yattvaM jAnauSe // tataH samAhUtaH siddhArthI nAma mAMvatsaraH / mmaagtstvryaa| prvisstto'bhyntre| rAjA daapitmaasnN| kRtamucitakaraNIyaM / kthitmaahaanpryojnN| tato nirUpya niveditamanena yadutAramAddinAnavame dine syAmeva bhAvinyA eklatrayodazyAM zukradine uttarabhadrapadAbhiryogamupagate zazadhare vahati zivayoge dinakarodayAtIte sapAde praharadvaye vRSalagnaM saptagrahakaM ekAntaniravA bhaviSyati / tadAzrIyatAmiti abhihitaM rAjamantriNoH / paripUjya prahitaH sAMvatsaraH / gataM taddinaM / tato dvitIyadinAdArabhya pramoda khare tadanyajinAyataneSu ca devAnAmapi vismAritasurAlayamaundaryA vidhApitA rAjJA mhotsvaaH| dApitAni varavarikAghoSaNa For Private And Personal Use Only
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 328 upamitibhavaprapaJcA kathA / pUrvakaM sarvatra mhaadaanaani| vihArito devendravadairAvatavibhramajayakarivarArUDhaH svayaM padAtibhAvaM bhajatA trikacatuSkacatvarAdiSa surAkArairnAgarikajanaiH svayamAno nirupamavilAsavistAramanubhAvayatA narapatinA pratidinaM nagare manISI prApto'STamavAsaraH / tatra ca nautaM nikhilajanasanmAnadAnArghamAna vinodena prhrdyN| atrAntare dinakarAcaritena manauSivacanaM sUcayatAbhihitaM kAlanivedakena / nAzayitvA tamo loke kRtvAlAdaM manakhinAm / he lokAH kathayatyeSa bhAskaro vo'dhunA sphuTam // vardhamAnaH pratApena yathAhamupari sthitaH / sarvo'pi svaguNaireva janasyopari tiSThati !! tatastadAkarNya rAjA subuddhiprabhRtaunuddizyAha / aye pratyAsodati snamavelA / tataH sajjaukuruta tUrNaM bhagavatpAdamUle gamanamAmayauM / subuddhiruvaac| deva pradeva varttate manauSipuNyaparipATIva sarvA maamgrii| tathAhi / amau ghaNaghaNArAvaM kurvantaH kanakojvalAH / rathaughAH prasthitAsvarNamAthukkavaravAjinaH / ete saMkhyAmatikrAntA rAjabandairadhiSThitAH / jaumUtA va nAgendrA dvAre garjanti mantharam // varyAzvavAraiH saMruddhAH kathaJciJcaTulAnanaiH / khamApibanto'mau deva hayA heSanti darpitAH // ayaM padAtisaMghAtaH tauranaurezvaropamaH / mattaH prayojanaM jJAtvA suveSazcalito'khilaH / / For Private And Personal Use Only
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatoyaH prastAvaH / 329 ratnAlaGkAranepathyAH saTravyapaTalAkulAH / prasthitA vAranArINAmete vArA varekSaNAH // manISipuNyasaMbhArAkaSTAsvarNa samAgatAH / ete vibudhasaMghAtA dyotayanti nabhastalam // eSa nAgarako lokaH kautukAciptamAnamaH / kurute harSakallolaiH mAgarakSobhavibhramam // athavA / matto viditavRttAnto manauSiguNaraMjitaH / jJAtayubhadabhiprAyaH ko vAtrApraguNo bhavet // deva tatmAmpratamutthAtumarhatha yUyaM / tataH samutthitau manauSinarendrau nirgatau dvaardeshe| tato ratnakiGkiNIjAlabhUSite samArUr3haH pradhAnasyandane mniissau| tataH sukhasukumArAsanopaviSTaH svayaM pratipatramArathibhAvena saha narapatinA vilamakirITAMzarajitottamAGgabhAgo dhriyamANena nijayazodhavalenAtapatreNa kapolaDolAyamAnakuNDalo dhUyamAnena zazadharadIdhiticchaTAcchena varavilAminIkaravartinA cAmaraprakareNa sthalamuktAphalakalApavirAjitavakSaHsthalaH paThatAtitAramuddAmabandivRndena kaTakakeyarakhacitabAhudaNDo nRtyatA toSanirbharavaravilAsinImArthena atisurabhitAmbaslAGgarAgaprauNitAzeSendriyagrAmo badhirayatA dikcakravAlaM vararyanirdhASaNa vizadadivyAMzakapratipanadeho gAyatA manohArikinnarasaMghana gharNamAnavicitravanamAlAnicayacarcitagarauro muJcatA harSAtirekAdattaSTasiMhanAdasandarbha devasaMghena proNitAzeSapraNayijanamanorathaH 42 For Private And Personal Use Only
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 33. upamitibhavaprapaJcA kathA / mAghayatA nAgaralokena tathAsurakumArAkAradharo'yamiti sakautukAbhiH samAgato'smAkamayaM dRSTipathamiti saharSAbhirasmadabhimukhamavalokayatIti mazTaGgArAbhirmadanaramavazauchataDdayatayA nAnAvidhavilAmAbhirmAmiyaM tirodhAya darzanalolatayA svayamavalokayatIti parasparaM se* bhirgurujano'smAnevamavalokayantIH pazyatIti malajjAbhiH prabajitaH kilAyaM bhaviSyatIti mazokAbhiralaM saMsAraNa yo'yamevaMvidhairapi tyajyata iti samavegAbhirevamanekarasabhAvanirbhara hRdayamuddahantIbhirnirIkSyamANamUrtirvAtAyanavinirgatavadanamahasrAbhiH purasundarau bhirabhinandhamAno'mbara vivaravartinau bhiH surasundarIbhiH sahito rathAntarArUDhena khapratibimbasabibhena madhyamabuddhinA anugamyamAno rathaharikarigatairmahAsAmantasamUhairmahatA vimardana prApto manauSau nijvilsitodyaane| rathAdavatIrya sthitaH kSaNamAtraM prmodshekhrdaare| pariveSTito rAjavRndena / itazca syandanArohaNAdArabhya rAjA vizeSatastadA sattvaparIkSArthaM manauSisvarUpaM dattAvadhAnoM nirUpayati sma / yAvatA tasya vizudhyamAnAdhyavasAyaprakSAlitamanomalakalaGkasya satyapi tAdRze harSahetau na lakSitastena tilatapatribhAgamAtro'pi cetovikAraH pratyuta gADhataraM kSAramRtpuTapAkAdibhiriva vicitrasaMsAra vilasitadarzanasamudbhUtairbhAvanAvizeSairnirmalIbhUtaM cittaratnaM / tataH parasparAnuviddhatayA manaHzarIrayorjAtamasya dedIpyamAnaM shriirN| vilokitaM ca rAjJA yAvattattejamA bhibhUtaM dinakarakaranikaratiraskRtamiva tArakAnikurumba na rAjate manISiNo'bhyarNavarti tadrAjakaM / tatastadIyaguNaprakarSaNa rAjJo'pi vilInaM tadvibaMdhaka For Private And Personal Use Only
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 31 karmajAlaM saMjAtazcaraNapariNAmo niveditaH subuddhimadhyamabuddhimadanakandalImAmantAdibhyo nijo'bhiprAyaH / tato'cindhamAhAtyatayA mahApuruSamanidhAnasya vicitratayA karmakSayopazamasya raJjitacittatayA niSkRcimamanauSiguNaiH samullasitaM sarveSAM tadA jIvavaurya / ttstairbhihitm| mAdhu mAdhuditaM deva yuktametadbhavAdRzAm / saMmAre hyatra niHmAre nAnyaccAru vivekinAm / / tathA hi| deva yadyatra saMsAre kiMcisyAdrAmaNaiyakam / sAdhyaM sAramupAdeyaM vastu sundarameva vA // tataH kimaudRzAH santaH pUjyA yugmAdRzAmapi / saMsAramenaM muccayutitattvA mahAdhiyaH // tato'mUdRzamalokatyAgAdevAvagamyate / nAsyaca kiMcitsaMsAre sAraM cArakamanibhe // zrato manISibhistyate deva naivAtra yujyate / sthAtuM vijJAtatattvAnAM bhave bhUribhayAkare / anyacca deva sarveSAmasmAkamapi sAmpratam / dRSTvA manISiNacittaM na cittaM ramate bhave // yathaivAsya prabhAveNa saMjAtazcaraNodyamaH / asmAkameSa nirvAhaM tathA tenaiva yAsyati // tato'smAnanujAnauta saMsArocchedakAriNIm / yena bhAgavatI dIkSAmazIkurmaH sanirmalAm // For Private And Personal Use Only
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 332 upamitibhavaprapaJcA kthaa| nRpatiruvAca / aho viveko yusmAkamaho gambhIracittatA / aho vacanavinyAmastathAho sattvamAratA // mAdhvadhyavasitaM bhadraH sAdhu protsAhitA vayam / sAdhu bho kSaNamAtreNa boTitaM bhavapaJjaram // evaM mAmAnyatastAvat sarveSAmabhinandanam / kRtvA pratyekamapyAha sa rAjA harSanirbharaH // tatra subuddhiM tAvaduvAca / sakhe viditasaMsArasvabhAvena tvayA grhe| dUyantaM tiSThatA kAlaM vayameva pratIkSitAH // anyathA te grahe kiM vA syAdavasthAnakAraNam / ko nAma rAjyalAbhe'pi bhajecANDAlarUpatAm // tatsAdhu vihitaM mAdhu kRto'smAkamanugrahaH / evamAcaratA mitra darzitA ca sumitratA // madhyamabuddhiM prtyaah| vamAdAveva dhanyo'si yasya maGgo mniissinnaa| naiva kalpadrumopeto naro'kalyANamarhati // adhunA carite'pyasya dadhAnena matiM tvayA / khabhrAtarnirvizeSaiva darzitA tulyarUpatA // tatsAdhu vihitaM bhadra yaH pazcAdapi sundaraH / so'pi sundara eveti yato vRddhavAH pracakSate // tato madanakandalauM pratyAha / For Private And Personal Use Only
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / sAraM ca sukumAraM ca devi kAJcanapadmavat / tAvakaunamidaM cittaM yenAGgokatamaudRzam // prasiddhA dharmapatnauti yatvaM lokopacArataH / mama tatsatyatAM nautaM kartavyena tvayAdhunA // tatsAdhu vihitaM devi nAtyatra bhvpnyjre| niyantritAnAM jauvAnAM kartavyamaparaM varam / tathA / yairabhyupagatA dIkSA tAnanyAnapi bhAvataH / ma rAjA madhurairevaM vAkyairAnandya toSataH // tdythaa| dhanyA yUyaM mahAtmAnaH kRtakRtyA narottamAH / yairabhyupagatA tUrNaM maddaulA pAramezvarau // taccAru vihitaM bhadrA yuktametadbhavAdRzAm / yUyameva paraM loke nirmithyA mama bAndhavAH // tatazca / rAjacinhArpaNAdrAjye sthApayitvA sulocanam / tataH kRtAnyakartavyaH praviSTo jinamandire / / tatra c| vihitAzeSakartavyAH pUjayitvA jagadgurum / prAcAryebhyo nijAkUtaM te sarve'pyAcacakSire // tato'bhinanditAste'pi sUribhiH kalayA giraa| alaM vilambitenAtra saMmAra iti bhASiNA // For Private And Personal Use Only
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 334 upamitibhava prapaJcA kathA / tataH pravacanokena vidhinA dhUtakalmaSaiH / marve te kSaNamAtreNa dIkSitA gurubhirjanAH // atha saMvegavRdyarthaM kalpo'yamiti vA kSaNam / katA samakSaM lokasya sUribhirdharmadezanA // tdythaa| anAdyanantasaMbhAre jnmmRtyubhyaakre| maunIndro durlabhA sattvaiH pravrajyeyaM sunirmalA // thtH| tAvaduHkhAnyanantAni tAvadrAgAdisantatiH / prabhavaH karmaNastAvattAvanjanmaparamparA // vipadastAvadevatAstAvatmavI viDambanA / tAvaddaunAni jalpanti narA eva puro nRNAm // tAvaddaurgatyamadrAvastAvadrogasamudbhavaH / tAvadeSa baDatozo ghorasaMsArasAgaraH / / yAvaniHzeSamAvadyayogoparatilakSaNa / eSA na labhyate jIvaiH pravrajyAtyantadurlabhA / prasAdAlokanAthasya svakarmavivareNa ca / yadA tu sattvairlabhyeta pravrajyeyaM jinoditA // tadA nidhUya pApAni yAnti te paramAM gatim / anantAnandasaMpUrNa niHzeSaktazavarjitAm // tato'mau ye puraH proktAH sarve'pi bhavabhAvinaH / kSudropadravasaMghAtA durApAstA bhavanti te // For Private And Personal Use Only
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatoyaH prstaavH| 325 kiMvA dahApi bho bhavantyete prazamAmRtapAyinaH // . pravrajyAgrAhiNe jauvA nirbAdhAH sukhapUritAH / mA ca bhAgavatI daumA yumA bhiradhunA sphuTam / saMprAptA tena saMprAptaM yatprAptavyaM bhavodadhau // kevalaM matataM yatnaH pramAdaparivarjitaiH / yAvannauvaM vidhAtavyo bhavadbhiridamucyate // ytH| nAdhanyAH pArametasyA gacchanti puruSAdhamAH / the tu pAraM vrajanyasyAsta eva puruSottamAH // tatastaiH praNataH marjajalpe sUrisaMmukham / icchAmo'nugrahaM nAtha kurmI nAthAnuzAsanam // sthagitAnanadezena mukhavastrikayA mudaa| patrAntare itaH praznaH zatrumardanasAdhunA // katham / vizAlaM nirmalaM dhauraM gambhauraM gurudakSiNam / dayAparautaM nizcintaM deSAbhiSvaGgavarjitam // stimitaM jagadAnandaM yadA vAggocarAtigam / kathamaudRgmave cittaM nAtha yAdRGa manISiNaH // yasya ceSTitamAlokya zithilIbhUtabandhanAH / ete sarve vayaM mukkA bhaumAt saMsAracArakAt // gururuvAca / For Private And Personal Use Only
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / pA vijJAtA tvayApyastha jananau zubhasundarau / pAvantastatsutAsteSAM sarveSAmaudRzaM manaH // tato gTahItatattvo'pi rAjarSiridamabravIt / bodhArthaM mugdhalokAnAM vinayAnatamastakaH // kiM tasyAH zubhasundaryA vidyante bahavaH sutAH / asmAbhizca purA jJAtamayamekakaputrakaH // gururuvAca / bADhaM vidyante / tathAhi / ye ye tribhuvane'pyatra dRzyante'nena yAdRzAH / te sarve zubhasundAH putrA nAstyatra saMzayaH // kiM c| ye keciduttamA loke satvamArgAnuyAyinaH / te putrAH zubhasundaryAstulyA jJeyA manauSiNA // rAjarSiruvAca / yAmau bAlasya jananI bhavadbhirUpavarNitA / bhadanta bAlAdanye'pi tasyAH kiM manti sUnavaH / / mUriNAbhihitaM / nitarAM santi / tathAhi / ye ye tribhuvane'pyatra jaghanyAH kliSTajantavaH / te te'kuzalamAlAyAH putrA nAstyatra saMzayaH / / te bAlasadRzaireva vijJeyA duSTaceSTitaiH / ete'kuzalamAlAyAH sUnavaH suparisphuTAH // rAjarSiruvAca / yadyevaM tiii| tasyAH mAmAnyarUpAyAH kimanye manti sUnavaH / For Private And Personal Use Only
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / BB7 bhadanta kiM vA no manti madhyabuddheH sahodarAH // sUriNAbhihitaM / bahutamAste vidyante / yataH / ye bAlacaritAH kecinmanauSicaritAzca ye / etebhyo ye pare satvAH marva te'mukhya sodarAH / / ye kecicchabalAcArAH mamA mdhymbuddhinaa| sutAH mAmAnyarUpAyAste jauvA bhuvanodare // makAzAditarAbhyAM te gaNyamAnA jagattraye / anantaguNitAstena prokA bhUritamA mayA // rAjarSiruvAca / bhadanta yadyevaM tato mama cetami parispharati / yathaivaM vyavasthite matyetadApatraM ydt| bhAryAtrayeNa janitaM jaghanyottamamadhyamam / tasya karmavilAsasya jagadetatkuTumbakam // sUriruvAca / "Arya nevAtra sandehaH samyagAryaNa lakSitam / mArgAnumAriNI buddhirbhavatyeva bhavAdRzAm // tathAhi / jaghanyamadhyamotkRSTAH sarvayoniSu jantavaH // vidyante kevalaM nRtve vyakabhAvA bhavanti te / tatazca / naratve'pi vinirdiSTaM vyApyaivedaM kuTumbakam / yadatra viduSA kArya tadidAnauM nibodhata // tya kravyaM bAlacaritaM na kAryastatmamAgamaH / 43 For Private And Personal Use Only
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pamitibhavaprapaJcA kathA / manauSicarite yatnaH kartavyaH sukhamicchatA / yato'tra bahavo jIvAH prAyo madhyamabuddhayaH / te ca samyaganuSThAnAt saMpadyante manISiNaH // etadvijJAya bho bhavyAH sarve'pi gaditA myaa| kAya madanurodhena vRttamasya manISiNaH // varjanauyazca yatnena pApamitraiH samAgamaH / yataH sparzanamamparkAt ma bAlo nidhanaM gataH // varjanena punastasya manISI saparisphuTAm / loke zekharatAM prApya jAto'yaM mokSamAdhakaH // kalyANamitraH kartavyA maitrI puMsA hitaissinnaa| ihAmutra ca vijJeyA mA hetuH sarvamampadAm // doSAyeha kusaMsargaH susaMsargA guNAvahaH / etacca dayamapyatra madhyabuddhau pratiSThitam // tathA hi| bAlaH sparzanasaMbandhAdeSo'bhUduHkhabhAjanam / yukto'bhUtmatatAtAda eSa eva manauSiNA // tadidaM bho vinizcitya bahiraGgAntaraiH sadA / na kAryA durjanaiH maGgaH kartavyaH sujanaiH saha / tatazca / idamAkarNya maunaundraM vacanaM sumanoharam / prabuddhA bahavaH sattvA jAtA dharmaparAyaNAH // prAptA devA nijaM sthAnaM sthito rAjye sulocanaH / For Private And Personal Use Only
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 336 gato'nyatra vihArAya mUriH ziSyagaNaiH saha // tatazca / vihatya kAlaM bhUyAMmamAgamokrena vartmanA / paryantakAle maMprApte vidhAya makalaM vidhim // jJAnadhyAnatapovauryavahinirdagdhakalmaSaH / manauSau nitiM prApto hitvA khaM dehapaJcaram / / ye tu madhyamamadyauryAste tanUbhUtakarmakAH / gatA madhyamabudyAdyA devalokeSu mAdhavaH // bAlasya tu yadAdiSTaM bhadantai viceSTitam / tattathaivAkhilaM jAtaM nAnyathA munibhASitam // // sparzanakathAnakaM samAptam // vidura uvAca / kumAra tadidaM mayA hyaH kathAnakamAkarNitamAkarNayatazca mama lakSitaM dinaM / tena yumatmamope nAgato'smi / mayAbhihitaM / bhadra sundaramanuSThitaM / yato'tiramaNauyamidaM kathAnaka budhyata eva zrotum / aho atyantadantaH pApamitrasambandhI yatastasya bAlasya sparzanamamparkAdihAmutra ca nibiDaviDambanAgarbhA duHkhaparaMparaiva kevalaM saMpannA naanytkiNcneti| vidUreNa cintitaM / buddhastAvadanena kathAnakatAtparyArtha iti / bhaviSyati me vacanAvakAzaH // itazca tatrAvamare matto nAtidUre vartate vaizvAnaraH / zrutaM tena mAmakaunaM vacanaM / cintitmnen| aye virUpako nandibardhanasyollApo / vyutpAditaprAyo'yamanena vidurenn| tantra sundara For Private And Personal Use Only
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 340 upamitibhavaprapaJcA kathA / midaM vartate pRSTaH khalveSa vidro jJApayiSyatyasya mdiiysvruupmiti| mAzaGkaH saMpanno vaizvAnaraH // vidurennaabhihitN| kumAra satyamidaM samyagavadhAritaM kumAreNa / anyacca / prakRtireSA prAyaH prANinAM yathA yatra kutracitkiMcana dRSTaM zrutaM vA sarvamAtmaviSaye yojayanti / tato mayApaudaM kathAnakamanuzrutya sva hRdaya cintitaM / yaduta yadi kumArasya kadAcidapi pApamitrasambandho na bhavati tataH sundaraM mNpdyte| mayAbhihitaM / bhadra kimatra cintanIyaM / nAtyeva me nApi bhaviyati paapmitrsmbndhgndho'pauti| viduraH prAha / vympyetaavdevaarthyaamhe| tataH sthito madauyakarNAbhyarNa vidurH| zanaiH zanairabhihitaM caanen| yaduta kevalameSo'pi vaizvAnaro lokavArtayA duSTaprakRtiH zrUyate / tadayaM mamyakparIkSaNIyaH kumaarnn| mA bhUdeSa sparzanavahAlasya pApamitratayA bhavato'narthaparaMparAkAraNa miti / __niraukSate ca tasminnavamare vaizvAnaraH mAkUtaH sannabhimukho madauyavadanaM / lakSito'hamanena mukhavikAratastairviduravacanairdUyamAnaH / tataH kRtA vaizvAnareNa mAM prati mA pUrvamAGketikA sNjaa| bhakSitaM mayA krUracittAbhidhAnaM tahaTakaM / tatastatprabhAvAndo kSaNena vRddho'ntastApaH / amulamitAH kheda vindavo jAtaM gujArdhama nibhaM zarIraM saMpannaM viSamadaSToSThaM bhanograbhRkuTitaraGgamatikarAlaM vtrkuhrN| tato bhadre agTahItasaGkete tathA vaizvAnaravaTakaprabhAvAbhibhUtAtmanA mayA pApakarmaNAnAkalayya tasya vatsalatAmanAloza hitabhASitamavigaNayya ciraparicathaM parityajya snehabhAvamurarIkRtya durjanatAM marvathA For Private And Personal Use Only
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir batIyaH prstaavH| 301 niSThuravacanaistiraskRto'sau viduraH / yadutAre durAtman nirlajjatvaM mAM bAlakalpa kalpayami tathAcinyaprabhAvopetaM paramopakArakamantaraGgabhUtaM me vaizvAnaraM tathAvidhaduSTasparzanopamaM manyase / adadAnasya ca pratyuttaraM vidurasya mayA dattA kapoladAraNau capeTau / gTahItvA mahatphalaka praharImArabdho'haM / tato bhayAtirekaprakampamAnagAtrayaSTinaSTo vidurH| gatastAtasamIpaM / kathitaH samasto'pi vRttAntaH / tato nizcitaM svamanasi tAtena / yathA na zakyata eva kathaMcidapi kumAro viyojayitumetasmAdvaizvAnarapApamitrAditi / tadevaM sthite yadbhaviSyattAmevAsmAbhimaunenaiva sthAtuM yuktamiti sthApitastAtena siddhAntaH // ___ itazca niHzeSitaM mayA kalAgrahaNaM / tato gaNitaM prazastadinaM / AnIto'haM klaashaalaayaastaatenaatmsmiipN| pUjitaH kalAcAryA dattAni mahAdAnAni kArito mahotsavaH / abhinandito'haM tAtenAmbAbhiH zeSalokazca / vitIrNa me pRthagAvAsakaH / yathAsukhamAstAmeSa iti kRtvA tAtena niyuktaH prijnH| samupahRtAni me bhogopbhogopkrnnaani| sthito'haM srkumaarvlllmaanH| tatastribhuvana vilobhanIyo'mRtarasa dUva sAgarasya sakalalokanayanAnandajananazcandrodaya dUva pradoSasya bahurAgavikArabhaGgaraH suracApakalApa va jaladharasamayasya makaradhvajAyudhabhUtaH kusumaprasava va kalpapAdasya abhivyajyamAnarAgaramaNIyaH sUryAdaya va kamalavanasya vividhalAsthavilAsayogyaH kalApa va zikhaNDinaH prAdurbhUto me yauvanArambhaH / saMpannamatiramaNIyaM shriirN| vistIrNe For Private And Personal Use Only
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 300 upamitibhavaprapaJcA kthaa| bhUtaM vakSaHsthalaM / paripUritamUrudaNDavayaM agamattanutAM madhyadezaH / prAptaH prathimAnaM nitmbbhaagH| pratApavadArUr3hA romarAjiH / vaidyamavApte locane / pralambatAmupAgataM bhujayugalaM / yauvanamahAyenaivAdhiSTito'haM makaradhvajena // dUtazca svabhavanAtrisandhyaM vrajAmi smAI rAjakule gurUNAM pAdavandakaH / tato'nyadAgataH prbhaate| kRtaM tAtasyAmbAdaunAM ca pAdapatanaM / abhinanditastairAzIrvAdena / sthitastatmamaupe kiyantamapi kSaNaM / samAgataH svabhavane niviSTo viSTare yAvadakANDa evollasito rAjakule bahalaH klklH| tataH kimetadityalakSitatanimittatayA jAto me saMbhramaH / prasthitastadabhimukhaM yAvattUrNamAgacchannAlokito mayA dhavalAbhidhAnaH sabalo balAdhikRtaH / prApto mdntikN| prnnto'hmnen| Aha ca / kumAra devaH mamAdizati / yaduteto nirgatamAtrasya te praviSTo matsamIpe duuto| niveditaM ca tena / yathA kuzAvartapurAt kanakacUr3arAjasUnuH kanakazekharo nAma rAjakumAro janakApamAnAbhimAnAvatsamIpamAgato gavyUtamAtravartini malayanandane kAnane tiSThatyetadAkarNya devaH pramANa miti| tato'haM svagTahAgatatayA pratyAmantrabandhutayA mahApuruSatayA ca pratyugamanamarhati kanaka zekharaH kumAra iti prAsthAnasthAyibhyo rAjavandebhyaH prakhyApya eSa samuccalitaH svayaM tadabhimukhaM / kumAreNApi zIghramAgantavyamityahaM prahito yubhadAhAnAya / tanUNe prasthAtumarhati kumArastato yadAjJApayati tAta iti bruvANazcalito'haM sprikroN| maulitastAtabale pRSTo mayA dhavalaH / kathameSa kanakazekharo'smAkaM For Private And Personal Use Only
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatauyaH prstaavH| bndhuriti| dhavalenAbhihita / yato nandAyAH kanakacUr3aH sahodaro bhavati tena te mAtulasUnureSa bhrAteti / prAptAstatsamIpaM / kRtaM kanakazekhareNa tAtasya pAdapatanaM / mamAliGgitastAtena mayA c| kRtocitA prtipttiH| pravezito nagare mahAnandavimardana / abhihitazca tAtenAambayA ca knkshekhro| yathA kumAra sundaramanuSThitaM yadAtmauyavadanakamaladarzanena janito'smAkaM manorathAnAmapyagamyo mahAMzcittAnandaH / tadetadapi kumArasya pailakameva raajyN| tasmAnnAtra kumAreNa tiSThatA vikalpo vidheya iti / abhinanditaM tAtAmbAvacanaM kanakazekhareNa / samarpitastAtena madIyabhavanAbhyarNavartI kanakazekharasya mhaapraamaadH| sthitastatrAsau / jAto'sya mayA saha snehabhAvaH / samutpanno vizrambhaH / anyadA rahasi pRSTo'sau myaa| yaduta myaakrnnitN| kila janakApamAnAbhimAnAdbhavatAmihAgamanamabhUttatkaudRzo janakena bhavato'pamAno vihita iti zrotumicchAmi / kanakazekharaNabhihitam / aaakrnny| tAtena catamacaryA jananyAtyantalAlitaH / kuzAvartapure tAvadahamAmaM kumArakaH // anyadA mitravRndena yuktaH keliparAyaNaH / gataH zamAvahaM nAma kAnanaM nandanopamam // tatra mAdhacite deza raktAzokatalasthitaH / dRSTo mayA mahAbhAgaH prazAnto munisattamaH // cauramAgaragambhaurastApanIyagiristhiraH / For Private And Personal Use Only
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 344 upamitibhavaprapaJcA kathA / divAkaramahAtejAH sphaTikanirmalaH // tataH prAdurbhavadbhanirahaM gatvA tdntikm| praNamya caraNau tasya niSamaH zuddhabhUtale // vayasthA api me sarva praNipatya munIzvaram / upaviSTA madabhyarNa vinayAnamramastakAH / / upasaMhRtamaddhyAnaH ma mAdhurdattanAmakaH / dattAzaurmadhurairvAkyaiH mamastAn mamabhASata / tadIyavAkyaprautena mayole prahacetamA / bhadanta kIdRzaH prokto dharmastAvakadarzane // atha prahlAdayabuccairmano me kalayA giraa| dharmamAkhyatprapaJcana jainacandraM sa me muniH // tatrApi prathamaM tena sAdhudhI niveditaH / tatastadanu vistArya rahidharmaH prakAzitaH // tatazca / samyagdarzanamanmUlo vrataskandho mahAphalaH / zamAdizAkho grahiNAM dharmaH kalpadrumopamaH // gTahItaH mavayasyena gato'nyatra mahAmuniH / dharma pAlayato me'mAvanyadA punarAgataH // dUtazca / vyutpanabuddhiH maMjAtastadAhamaparAparaH / zrAvakaiH saha saMmageM kurvANo dharmakAmyayA // athAsau vandito bhaktyA gatvodyAna mahAmuniH / For Private And Personal Use Only
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 345 pRSTazcedaM bhadanteha kiM sAraM jinazAmane // muniruvAca / ahiMmA dhyAnayogazca rAgAdInAM vinigrahaH / mAdharmikAnurAgazca mArametajjinAgame // mayA cintitm| sarvArambhapravRttAnAM mAdRzAM suparisphuTam / ahiMmA prANinAM tAvadvidhAtumatiduHzakA // niSpakampamanaHsAdhyo dhyAnayogo'pi mAdRzAm / viSayA miSamUDhAnAM dUrAdUrataraM gataH // rAgAdinigraho'pyatra tattvAbhyAmaparAyaNaiH / apramAdaparaiH zakyaH kartuM puMbhirna mAdRzaiH // mAdharmikAnurAgastu yo bhadannena sAdhitaH / ma kadAcidvidhIyeta mAdRzairapi jantubhiH / tadatra yatnaH kartavyo yathAzani mayAdhunA / yataH mAramanuSTheyaM nareNa hitamicchatA // evaM nizcitya cittena vanditvA taM munIzvaram / pravardhamAnamaMvegastato'haM grahamAgataH // itazcaikasutatvena jIvitAdapi vallabhaH / ahaM tAtasya sarvatra yathecchAkaraNakSamaH / / vinayaM rAjanItiM ca anuvartayatA mayA / tathApi tAtaH pracchako prArthito na tathA girA // tadyathA / 41 For Private And Personal Use Only
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 246 upamitibhavaprapaJcA kathA / kariche'haM yathAzakti vAtmalyaM jainadharmiNAm / tAta tat kurvato yUyamanujJAM dAtamaItha // dUtazca / matsaGgenaiva tAto'pi bhadrako jinazAsane / tataH sA mAmikA tasya prArthanA rucirA matA // rAjyaM putra tavAyattamAyattaM tava jIvitam / khAbhipretamataH kurvanna tvaM mAM praSTumarhasi // tato'haM harSapUrNAGgaH patitastAtapAdayoH / mahApramAda ityevaM bruvANa: protamAnamaH // tataH prabhRti sarvo'pi yo namaskAradhArakaH / mo'nyajo'pi nije deze bandhubuddhyA mayekSitaH // bhojanAcchAdanairdivyairalaGkAraiH maratnakaiH / dhanena ca yathAkAmaM bhRtaH mAdharmiko janaH / anyacca / arhato yo namaskAraM dhatte puNyadhano janaH / sa deza ghoSaNApUrvaM vihito'karado mayA // mAdhavaH paramAtmAnaH mAdhyaH paramadevatAH / guravaH zrAvakA lokA mameti khyApitaM mayA // jinendrazAmane bhaktiM yaH kazcit kurute janaH / aAnandajalapUrNAkSastamahaM bahuzaH stuve // yAtrAsnAtramahotsarga pramodamuditAzayAH / For Private And Personal Use Only
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / vicaranti sma jainendrAstataH sarvatra sajjanAH // tathAbhinavadharmANo ye maunIndramate sthitAH / kRtA vizeSatasteSAM maparyA bhAvato mayA // tato madanurAgeNa lokA dharmaparAyaNAH / bahatastatra saMpanA yathA rAjA tathA prajAH / / atha taM tAdRzaM vIkSya pramodaM jinazAmane / amAtyo durmukho nAma pApaH pradeSamAgataH // tato rahami tAtAya ma durAtmA hitaH kila / yumabhyamahamityevaM prakhyApya AThamAnamaH / / idaM nyavedayaddeva naivaM rAjyasya paalnaa| ucchRGkhalaukatAH marva kumAreNa yato janAH // nAtikAmanti maryAdAM lokA hi karabhauravaH / te muktA mutkalAcArAH kamanatheM na kurvate // rAjadaNDabhayAdeva deva loko niraGkuzaH / unmArgaprasthitastuNaM karauva vinivartate // uddaNDo'nAryakAryeSu vartamAnaH sa kevalam / pratApahAne rAjJo'pi lAghavaM janayatyalam // anyaccAtrAdhunA bhUriloko jainemate sthitaH / kaH kumAraprasAdArtho nAzrayettaMmakarNakaH // evaM c| karahIne jane jAte yatheSTa pravicAriNi / kasyAtra yUyaM rAjAnaH kiM vA rAjyaM vinAjJayA / For Private And Personal Use Only
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / tadidaM yat kumAreNa deva prArambhyalaukikam / rAjanIteH samuttIrNa budhyate tanna sundaram // tAtaH prAhArya yadyevaM svayamevocyatAM tvayA / kumAro na vayaM tasya mamakhaM bhASituM kSamAH // ttshc| nAtAnujJAmavApyaivaM durmukho mAmabhASata / kumAra nedRzau nautirnupaterlokapAlane // yataH / karApautajagatmAro mahasA vyAptabhUtalaH / rAjA dinakarAkArI lokasyopari tiSThati // yastu prAkRtalokasya vazaga: sthAnmahIpatiH / tasya syAtkaudRzaM rAjyaM ko vA nyAyastadAjJayA // rAjadaNDabhayAbhAvAttato lokA niraGkuzAH / duSTaceSTitamArgeSu pravartante yathecchayA / tadevaM sthite / pAditaH karadaNDAbhyAM yastAnI zAsti bhUpatiH / tenaiva paramArthama sa kRto dharmamamplavaH // kumAra tadidaM jJAtvA rAjadharmavyatikramAt / nAlokadharmavAtsalyaM yuktaM kartu bhavAdRzAm // tataH prAdurbhavatkopavihalobhUtacetamA / AkAramaMvaraM kRtvA mayA taM prati bhASitam // zrArya yuktamidaM vanumeva mAM prati yadyaham / For Private And Personal Use Only
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 36 346 duSTavaSTAdilokasya kuyIM sanmAnapUjanam // ye tu svaguNamAhAtmyAddevAnAmapi pUjitAH / teSAM yathecchAdAne'pi naitatsaMbadhyate vacaH // tathA hi| ye cauryapAradAryAdeH sarvasmAdduSTaceSTitAt / svata eva mahAtmAno nirattAH sarvabhAvataH // teSAM jainendralokAnAM daNDaH syAt kutra kAraNe / daNDabuddhirbhavetteSu yasthAmau daNDamarhati // karo'pi rakSaNIyeSu lokeSu nanu budhyate / tasthApi nocitA jainA ye guNaireva rakSitAH // ataH kiGkaratA mutvA nAnyatkiMcana bhUbhujAm / vidhAtuM yukrameteSAM mevAsmAbhirvidhIyate // yeSAM nAtho jagannAtho bhagavAMsteSu kiGkaraH / yaH syAdrAjA sa evAtra rAjA zeSAstu kiGkarAH / evaM cAcaratA brUhi rAjanautervilaGghanam / kiM mayA vihitaM yena bhavAnevaM prajalpati / / kiM ca / alaukadharmavAtsalyaM madIyaM vadatA tvayA / parisphuTaukRtaM nUnaM durmukhatvamihAtmanaH // evaM ca vadati mayi lakSito durmukheNa madIyo'bhiprAyaH / cintitamanena / aye arhaddarzane nirbhro'syaanuraagH| anivartakazcittapramaraH / kupitazcAyaM madIyavacamA / tadalamanenAdhunA gADha For Private And Personal Use Only
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 350 upamitibhavaprapaJcA kathA / taramuddejitena / pragaNIkRta evAtrArtha mayA raajaa| tataH svayameva svaabhimtmnusstthaasyaami| sAmprataM punarenamanulomayAmoti maMcinyAbhihitamanena / mAdhu kumAra sAdhu / sundaraste maddharmasthairyA tirekaH / mayA hi bhavatazcittaparokSaNArthaM srvmidmupkraantN| tatazca sunizcitamadhunA / yaduta tAvakaunaM mana / sthiratayA meruzikharamapyadharayati / tabedaM madIyavacanaM kumAreNAnyathA sambhAvanauyaM / myaabhihitm| Arya kimatra vaktavyaM / aviSayo bhavAdRzA anythaasmbhaavnaayaaH| tato nirgato matsamaupAddarmukhaH / mayA cintitaM / zaThaprakRtireSa durmukhaH pApAtmA ca / tantra vijJAyate kimymaacrissyti| yato mahatAkUtena prathamamanena mantritaM pazcAdatitvarayA kRtamAkArasaMvaraNam / ato nirUpayAmastAvat / tataH prayukto mayA praNidhicaturo nAmAptadArakaH // gateSu katiciddineSu samAgato'sau matsamIpaM / niveditamanena / yathA svAmin tAvadito nirgato'haM vinayenArAdhya durmukhaM saMpannastasyAGgarakSakaH / tato durmukheNa rahasi samAya mamastasthAnebhyaH pradhAnazrAvakAnidamabhihitaM / yaduta are eSa kanakazekharakumAro'lokadharmagrahagTahIto rAjyaM vinAzayati lanaH / tato yugmabhyamitaH prabhRti yadeSa kiMcit prayacchati yazca rAjabhAgamadbhUto bhavatAM karastavayamapi pracchannameva mama samarpaNaNeyaM na ca kumArAya nivedanIyamitarathA nAsti bhavatAM jauvitmiti| shraavkairuktN| yadAjJApayati mhaamaatyH| tato nirgatAste / mayAbhihitaM taaste| bhadra api jnyaatmetttaaten| caturaH prAha / jJAtaM / myoktN| kutaH skaashaat| cturennotN| tata eva durmukhaat| mayA For Private And Personal Use Only
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| 351 bhihitN| tataH kimAcaritaM tAtena / caturaH prAha / na kiMcit kevalaM kRtA gajanimaulikA / tato mayA cintitaM / yadyeSa durmukhaH kevala eva tAtasthAnabhipretamidamakariSyattato'hamadarzayiSyamasya yadaudRzasyA vinayasya phalaM / yadA tu parakRtamanumatamapratiSiddhamiti nyAthAt tAtenApaudaM gajanimaulikAM kurvatAbhimatameva tadA kimatra kurmH| yato duSpatikArau mAtApitarAvityAkhyAtaM bhgvtaa| tato na yuktaM tAvattAtena saha vigrahakaraNaM nApaudamaudRzamidAnauM draSTuM zakyaM / tasmAdito'pakramaNameva shreyH| ityAloya kasyacidapyakathayitvA prAptamitravRndena mahApakrAnto'haM samAgato'beti / tadeSa me janakenApamAno vihita iti // mayAbhihitaM / kumArasundaramanuSThitaM bhavatA / na yukta evAbhimAnazAlinAM puruSANAM mAnamnAnikAribhiH mahakatra nivAsaH / tathAhi / bhAskarastAvadevAste gagane tejasA nidhiH / nirdhUya timiraM yAvat kurute ma janotsavam / / yadA tu lakSayatyeSa tamamo'pi mahodayam / tadAparamamudrAdau gatvA kAlaM pratIkSate // tatastuSTo maddacanena kanakazekharaH / tadevaM parasparaprItyA gataM dshraacN| atrAlare madbhavane tiSThatorAvayoH samAgato vedakaH / praNatipUrvakamabhihitamanena / yaduta kumArau devaH smaajaapyti| zIghramAgantavyaM kumaaraabhyaamiti| tato yadAjJApayati tAta / ityabhidhAyAvAM gatau tAtasamIpe yAvadatirabhasavazena tAtAsthAnA For Private And Personal Use Only
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 352 upamitibhavaprapaJcA kathA / dutthAya galadAnandodakapravAhalAvitanayanayugalAstrayaH pradhAnapuruSAH samAgatya saparikarAH patitAH knkshekhrcrnnyoH| tataH sAkUtamaye kaite sumativarAGga kezariNa iti vadatA sasnehamUrdhI kRtya samAliGgitAH kanakazekhareNa / mayoktaM / kumAra ka ete| kanakazekharaH praah| madIyajanakamahattamA iti| tataH kRtapratipattayaH mamupaviSTAH sarve'pi tAtAmyaNe / tAtaH kanakazekharaM prtyaah| kumAra etaisvadauyajanakAmahattamairAkhyAtaM / yathA yataH prati kumAro'nAkhyAya nirgato gehAt tata Arabhya rAjA kanakacUDaH parijanamakAzAna dRzyate kApi kumAra ityAkarNya sahasA vajrAhata va piSTa dUva parAyatta dUva matta va mUrchita iva na kiMciccetayate sm| devau ca cUtamaJjarI praviSTA mahAmohaM mRteva sthitA muhUrta / kRtaM parijanena dvayorapi vynycncndnaadibhiraashvaasnN| tato hA putraka kva gato'moti pralapituM pravRttau tau devaunRpau| tataH parijanasyApi samulamito mahAnAkrandaravaH militaM mntrimnnddlN| abhihitmnen| deva naaymtriipaayH| tato muJca viSAdaM avalambasva dhairya kriyatAM yatnaH kumArAnveSaNe / rAjA na tadvacanaM vedayate sma / tatazcatureNa cintitaM / zokAtirekeNa tyakSyati devaH prANAn / tato nAdhunA mamopekSA kartuM yukA / tataH pAdayornipatya tena rAjJe niveditaM makAraNaM tadIyamapakramaNaM / tato jIvati kumAra iti kRtvA pratyAgatA rAjJazcetanA / pRSTazcaturaH kva punargata: kumAra iti / catureNAbhihitaM / na me kiMcidAkhyAtaM kumAreNApakramaNakAraNamiti / caturatayA mayA lakSitaM kevalametAvadvitarkayAmi / yadta jayasthale For Private And Personal Use Only
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 353 pivRSvasuH mamaupe gato bhaviSyati / vallabhA hi nandA kumArasya vatsalaH padmarAjaH / kumAraparicayAdevAvagatamidaM mayA / dUto nirgatasya tatraiva cittanirvANaM nAnyatreti // tataH mAdhu catura vijJAtaM mAdhviti vadatA dApitaM caturAya pAritoSika mahAdAnaM rAjA / ayamasthAnarthavyatikarasya heturiti kRtvA nirvAsitaH svaviSayAtmagotro durmukhaH / pratijJAtaM ca devaunRpAbhyAM / yathA yAvat kumAravadanaM mAnAvAvalokitaM tAvannavAvAbhyAmAhArazarIrasaMskArAdikaM karaNIyamiti / dUtazca tatraiva dine praviSTo dUtaH / tena ca vihitocitapratipattinA niveditaM knkcuuddaay| yathA deva asti vizAlA nAma nagarau / tasyAM nandano nAma rAjA / tasya ca he bhArya prabhAvatI padmAvatI c| tayozca yathAkramaM ve duhitarau vimalAnanA ratnavatau ca / dUtazca kanakapure prabhAvatyAH sahodaro'sti prabhAkarI nAma raajaa| tasya bandhasundarI nAma bhAryA / tasyAzca vibhaakraabhidhaanstnyH| tayozca prabhAkarapadmAvatyoH pUrvamajAtayoreva vibhAkaravimalAnanayoH prsprmbhuujylpH| yadutAvayoryasya kasyacidduhitA jAyeta tenetarasambandhine sutAya mA deyeti / ataH pUrvapratipannA mA vimalAnanA vibhAkarasya / anyadA guNasaMbhAragarbhanirbharaM vandibhiruddhRSyamANaM zrutaM tayA kanakazekharakumAranAmakaM / tatastadAkaNya mA vimalAnanA kumAre vijambhitarAgAtirekA nijayathaparibhraSTava hariNikA sahacara viyuva cakravAkikA nAkanirvAmiteva devAGganikA mAnasamaraHsamutkaNThiteva kalahaMsikA glahavi For Private And Personal Use Only
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 354 upamitibhavaprapaJcA kthaa| rahiteva takarau zUnyahRdayatayA na vAdayati vINAM na vilamati kandukalaulayA na vidhatte patracchedAdikaM nAbhyasthati citrAdikalAH na kurute zaraurasthitiM na dadAti kasyacid lApaM na lakSyati rAtrindinaM kevalaM niSyandamandanizcalalocanA paramayoginauva nirAlambanaM kimapi dhyAyantau tiSThati / tataH paryAkulaubhUtaH parikaro na jAnaute tAdRzavikArasya kAraNaM / tato'tivallabhatvena madA mannihitayA lakSito'mau ratnavatyA vikaarhetuH| yatazcintitaM tayA / aye kanakazekharakumAranAmagrahaNadanantaramidamavasthAntaramasyAH saMpannamato nizcitametattenaiva priyabhaginyA manazcIritaM / tadidamatra prAptakAlaM / nivedayAmyevaM sthitameva tAtAya / yena tAta eva tasya priyabhaginaucittacaurasya nigrahaM karotauti vicintya niveditaM tayA maveM nandananarapataye / cintitamanena / dattaiveyaM jananyA vibhAkarAya tathApi nAnyathAdhunAsyA jIvitamiti kRtvA preSayAmi tasyaiva kanakazekharasya svayaMvarAmenAM / yato nedRzAvasthAyAmasyAM yuktaH kAlavilambaH / pazcAdeva vibhAkaraM saMbhAlathidhyAmaH / tato vatse dhaurA bhava muJca viSAdaM gaccha kuzAvartta kanakazekharAyeti madhuravacanairAlapya devena saha parijanena prasthApitA tatra vimalAnanA / ratnavatyApi vijJApito daivaH / yathA tAta nAhamanayA rahitA kSaNamapi jIvitamutmahe / tato mayApi yAtavyamityanujAnauta yUyaM / kevalaM na mama kanakazekharo bhartA / yataH sApatnyaM nArINAM mahadeva snehatroTakAraNaM / tato mayA tadiSTasya vayasyasya kasyacidbhAryayA bhAvyamiti / devenAbhihitaM / vatme yatte For Private And Personal Use Only
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / rocate tadeva mmaacr| na khala vatsA svymevaanucitmaacrissyti| tato mahApramAda iti vadantau pravRttA ratnavatau / tato'navarataprayANakaH prApte te vimalAnanAratnavatyau adyAsminnagare sthite bahirudyAne / prahito'hamamumartha vijJApayituM devapAdamUlametadAkI devaH pramANamiti / tatastadUtavacanamAkarNya kanakacUDarAjA harSaviSAdapUritahRdayaH kanyAvAsakadAnArthaM vyApArya zUrasenaM balAdhikRtamasmAn sumativarAGga kesariNa: pradhAnamahattamAn pratyAha / pazyatAho paramAnandakAraNamapodamasmAkaM nandanarAjaduhitrorAgamanaM kumAravirahAnala marpiSprakSepakatyatayA kSate kSAraniSekatulyaM pratibhAsate / tacchata zaughraM yayaM jayasthale / nizcitametattatraivAste kumAraH / nivedayata padmanRpataye madIyAvasthAM kanyAgamanaM ca / kAraNadvayamavagamya Ahevyatyeva kumAraM padmarAjaH / anyacca nandivardhanakumAro'pi padmarAjamanujJApya yugmAbhirAneyo yataH sa evocito varo ratnavatyAH / tato'smAbhirabhihitaM / yadAjJApayati devaH / tatazcehAmunA prayojanena mamAgatA vayamiti // tadidaM sarvamasmabhyametarAkhyAtaM / tadevaM sthite yadyapi yubhadvirahakAtarahRdayatayA nedamasmAbhirabhidhAtuM zakyaM tathApi mahAprayojanamityAkalayyA bhidhIyate / yaduta mA kurutAdhanA kAlavilambaM gacchatAtitvarayA kuzAvartta janayataM dAvapi yuvAM knkcuuddraajcittaanndmiti| tataH zobhanamAjJApitaM tAtena bhaviSyatyeva kanakazekhareNa saha mamAviyoga iti cintayatA mayA kanakazekhareNa cAbhihitaM / yadAjJApayati For Private And Personal Use Only
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / taatH| tatastoSanirbhareNaM tAtena tasminneva kSaNe mannaukAritaM prasthAnocitaM caturaGga balaM / niyukA mahattamAH / kAritAzeSamAGgalikakartavyau prasthApitAvAvAmiti / pravRtto'ntaraGgaparijanamadhye mayA mahAbhivyaktarUpo vaizvAnaraH / puNyodayo'pi pravRtta eva kevalaM pracchannarUpatayA / tato dattaM prayANaka lavitaH kiyAnapi maargH| datazca nivAsasthAnaM dRSTalokAnAM utpattibhUmiranarthavetA lAnAM dvArabhUtaM narakasya kAraNaM bhuvanamantApasya taskarapaliprAyamasti raudracitaM nAma nagaram / tathAhi / utkartanazirazchedayantrapauDanamAraNaiH / ye bhAvAH sattvasaGghasya ghorAH mannApakAriNaH // te lokAstatra vAstavyA raudracittapure sadA / tasmAttaDhuSTalokAnAM nivAsasthAnamucyate // kalahaH prItivicchedastathA vairprmpraa| piTamAsutAdaunAM mAraNe nirapekSatA // ye cAnye'narthavetAlA loke mambhAvanAtigAH / te raudracitte sarve'pi saMpadyante na saMzayaH // utpattibhUmistatteSAM pattanaM tena gIyate / yathA ca narakadvAraM tathedAnauM nigadyate // ye mattvA narakaM yAnti svapApabharapUritAH / te tatra prathamaM tAvatpravizanti purAdhame // ataH pravezamArgatvAttasya nirmlmaanmH| For Private And Personal Use Only
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatauyaH prastAvaH / 357 gotaM tabarakarAraM raudracittapuraM janeH // ye jauvAH kliSTakarmANo vAstavyAstatra pattena / te svayaM satataM taubaduHkhagramtazarIrakAH // tathA pareSAM jantUnAM daHkhamavAtakAriNaH / ato bhuvanamantApakAraNaM tadudAhRtam // kiM vAtra bahunotana nAsti prAyeNa tAdRzam / raudracittapuraM yAdRgmuvane'pi purAdhamam // tatra raudracittanagare mazahaparazcaurANAM paramazatru: ziSTalokAnAM viSama golaH prakRtyA vilopako nautimArgasya caraTaprAyo duSTAbhimandhirnAma raajaa| tathA hi| mAnograkopAhaGkArazAvyakAmAditaskarAH / daSTAbhimandhiM sarve'pi narendraM paryupAmate // ato'ntaraGga caurANAM teSAM poSaNatatparaH / ma rAjA gauyate lokaizcaurasaGgrahaNe rataH // satyazaucatapojJAnasaMyamaprazamAdayaH / ye cApare sadAcArAH ziSTalokA yazakhinaH // duSTAbhisandhiH sarveSAM teSAmunmUlane rataH / ato'sau paramaH zatruH ziSTAnAmiti gIyate // bahaubhirvarSakoTaubhirdharmadhyAnaM yadarjitam / lokena tahahatyeSa kSaNamAtreNa dAruNaH // na cAsya toSaNopAyo mugdhalokairvibhAvyate / zrato viSamabhaulo'sau prakRtyA pratipAdyate // For Private And Personal Use Only
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 358 upamitibhavaprapaJcA kathA / sarvAH mantrautayastAvatpravartante jagattraye / duSTAbhisandhioM yAvattAmAM vighaTako bhavet // prAdurbhAve punastamya ka dharmaH kva ca nautayaH / tenAmau nautimArgasya dhorai!to vilopakaH // tasya ca duSTAbhisandhinarendrasyAnabhijJA paravedanAnAM kuzalA pApamArga vatsalA caraTabandasyAnurakacittA nije bhartari pUtanAkArA nikaruNatA nAma mahAdevI / tathA hi| duSTAbhimandhinA tena nAnAkAraiH kadarthanaiH / ciraM kadarthitaM dInaM lokamAlokya masmitA // mA niSkaruNatA devau duHkhaM gADhataraM tataH / janayettasya no vetti tena mA paravedanAm // netrotpATaziracchedanAsikAkarNakartanam / utkartanaM tvaco'Ggasya khadirasyeva kuTTanam // ye cAnye jantupauDAyAH prakArAsteSu kauzalAt / mA niSkaruNatA devI pApamArga vicakSaNA // ye ye bhuvanamantApakAriNo duSTavaSTakAH / raudracittapure lokAH manti drohAdayaH khalAH // te te'tivallabhAstasyAste te sarvakhanAyakAH / zratazcaraTavRndasya devI mAtyantavallabhA // dRSTAbhisandhirAjendraM taM bhartAraM divAnizam / manyate paramAtmAnaM sA zuzrUSAparAyaNA // na muJcati ca taddehaM saMvAhayati tabalam / For Private And Personal Use Only
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| anurakA nije patyau mA devau tena varNyate // tamyAca niSkarUNatAyA mahAdevyA abhivRddhi hetastasya raudracittapurasya vallabhA tannivAsijanAnAM vinautA jananaujanakayoratibhauSaNA svarUpeNa mAkSAtkAlakUTamamyuTaghaTiteva hiMsA nAma duhitA / tathA hi| yataH prabhRti mA jAtA kanyakA raajmndire| tata prArabhya tatsarvaM puraM mamabhivardhate // rAjA puSTatarIbhUto devau sthUlatvamAgatA / ato'bhivRddhihetu: mA pattanasya sukanyakA // IpradeSamAtmaryacaNDatvAprazamAdayaH / pradhAnA ye janAstatra pure vikhyAtakIrtayaH // teSAmAnandajananI sA hiMmA prvilokitaa| sthitA parAparotmaGga saMcarantI karAtkare // cumbyamAnA janenocairvambhamauti nijecchayA / mA tannivAmilokasya tenokAtyantavallabhA // duSTAbhisandhinRpatervacanaM nAtivartate / mA niSkaruNatAdevyA vacanena pravartate // zuzrUSAtatparA nityaM tayohiMmA suputrikaa| jananaujanakayostena mA vinauteti gIyate // bhauSaNA sA svarUpeNa yaccAbhihitamaJjasA / tadidAnauM mayA samyakathyamAnaM nibodhata // api mA nAmamAtreNa traaskmpvidhaayikaa| For Private And Personal Use Only
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaccA kathA / marveSAmeva jantUnAM kiM punaH pravilokitA // mAdhomukhena ziramA narakaM nayati dehinaH / mA saMsAramahAvartagartasaMpAtakArikA // mA mUlaM sarvapApAnAM mA dharmadhvaMsakAriNau / mA hetuzcittatApAnAM sA zAstreSu vigarhitA // kiMceha bahunokena nAstyeva nanu tAdRzau / loke'pi dAruNAkArA mA hiMsA hanta yAdRzau // itazcAsti tAmasacittaM nAma nagaraM / tatra mahAmohatanayo deSagajendro nAma narendraH prativasati / dUtazca yA prAgAkhyAtA vaizvAnarasya jananau mama dhAtrI avivekitA nAma brAhmaNau mA tasya dveSagajendrasya bhAryA bhavati / mA ca kecitprayojanena tatastAmasacittAnagarAgarbhasthite mati vaizvAnare tatra raudracittapure samAgatAmaut / yAdRk tattAmamacittaM nagaraM yAdRzo'mau dveSagajendro rAjA yAdRzau mAvivekitA yacca tasyAstAmasacittanagarAdraudracittapuraM pratyAgamanaprayojanametat sarvamuttaratra kthyissyaamH| kevalaM bhane'gTahautamaGkete na tadAsya vyatikarasyAhaM gandhamapi jJAtavAn / dUdAnaumevAmya bhagavataH madAgamamya prasAdAdidaM samastaM mama pratyakSaubhUtaM / tena tubhyaM kathayAmi / tataH mAvivekitA tatra raudracittapure sthitA kiyantamapi kAlaM / jAto duSTAbhimandhinA maha paricayaH / yato deSagajendrapratibaddha evAsau duSTAbhisandhizcaraTanarendraH tato'vivekitAyAH kiGkarabhUto vartate / tataH mAvivekitA mAM manujagatau mamA For Private And Personal Use Only
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / / 361 gatamavagamya mamopari snehavazenAgatya tato raudracittapurAt sthitA mnihitaa| jAto'sthA mama janmadine vaizvAnaro vRddhiM gataH krameNa / kathitastayA tasmai sarvo'pyAtmIyaH svajanavargaH / tatastasya vaizvAnarasya tatra mArga mayA maha gacchataH samutpannavambhatA buddhiH / yaduta nayAmyenaM nandivardhanakumAraM raudrcittpure| dApayAmyasmai duSTAbhisandhinA tAM hiMmAkanyakAM / tatastayA pariNautayA mamaiSa sarvaprayojaneSu gADhataraM niyabhicAro bhaviSyati / tato vicintya tenaivamabhihito'haM tatra gamanAtha / mayokaM / kanakazekharAdayo'pi gcchntu| vaizvAnaraH praah| kumAra nAmoSAM tatra gamanaprasaro yato'ntaraGgaM tadraudracittaM nagaraM / tato vinA parijanena matsahAya eva kumArastatra gntumrhti| tatastadAkAhamalaGghanauyatayA tavacanamya gurutayA tatra snehabhAvasya ajJAnopahatatayA cittasyAnAkalayya tasya paramazatrutAM aparyAlocyAtmahitAhitaM adRSTvApyAgAminomanarthaparaMparAM gato vaizvAnareNa maha raudrcittpure| dRSTo duSTAbhisandhiH / dApitA vaizvAnareNa mahyaM tena hiNmaa| pariNautA krameNa / kRtamucitakaraNauyaM // tataH prahito duSTAbhisandhinA mahito hiMmAvaizvAnarAbhyAM milito'haM knkshekhraadible| gacchatA mArga prArabdhaH saharSaNa vaizvAnareNa saha jlpH| yaduta kumAra kRtkRtyo'hmidaanauN| myokt| katham / sa prAha / yadeSA pariNautA kumAreNa himaa| kevalametAvadadhunAhaM prArthaye yadyeSA kumArasya matatamanurakA bhvti| myaabhihitN| kaH punarevaMbhavane'syA upAyo bhaviSyati / vaizvAnaraH 46 For Private And Personal Use Only
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / tto'bhihitmnen| Arya tvamevAtra sarvAdhikArI kSamaH srvessaamucitkrtvyaanaaN| tatkimeteraparamucitaM kartavyaM / vimlmtiraah| deva yadevapAdaiH kartumArabdhaM tadasmAkameteSAM ca sarveSAmasya kAlasyocitaM kartavyaM nAparaM / yataH samAna evAyaM nyAyaH sarveSAM vartate / niveditAnyeva hi bhagavatA sarveSAmeva jauvAnAmekaikasya trINi trINi kuTumba kaani| tasmAdeSAmapyasya kAlasyedamevocitaM / yaduta prathamakuTumbakaM popyate dvitIyaM hanyate batauyaM parityajyata iti| nRptinaabhihitN| AryAtisundaramidaM yadyete'pi prtipdynte| vimlmtiraah| deva pathyamidamatyantameteSAM / kimatra pratipattavyaM // tatastadAkarNya tatra pariSadi jauvA balAdeSo'smAn pravrAjayatIti bhAvanayA bhayotkarSaNa kampitAH kAtarAH praviSTA gurukarmakAH prapalAyitA nIcA vikalaubhUtA viSayaTanavaH prakhinnAH kuTumbA dipratibaddhabuddhayaH prahlAditA laghukarmakA abhyapagatavantastadvacanaM dhauracittA iti / tatastairlaghukarmadhauracitrabhihitaM / yadAjJAyayati devastadeva kriyte| kaH sakarNakaH satyAM smgrmaamyyaamevNvidhmaarthaavnnytiiti| tadAkarNya hRSTo rAjA / gatAH sarve'pi abhyarNavartini pramodavardhane caitybhvne| snApitAni bhuvananAthasya bhagavato vimbAni / viracitA manohAriNI puujaa| pravatitAni mahAdAnAni kAritaM bandhanamocanAdikaM samastamucitakaraNIyaM / samAhUtaH zrIdharAbhidhAno nagarAnijatanayaH / dattaM tasmai rAjyaM nrptinaa| pratrAjitAH pravacanokena vidhinA sarve'pyupasthitalokA bhgvtaa| vihitA bhavaprapaJcanirvedajananI For Private And Personal Use Only
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 362 upamitibhavaprapaJcA kathA / prAha / mAparAdhaM niraparAdhaM vA prANinaM mArayatA kumAreNa na manAgapi dhanAyitavyaM zrayamasthAH / khalvanurakobhavanopAyaH / myaabhihitN| kimanayAtyantamanurakrayA bhaviSyati / vaizvAnaraH prAha / kumAra matto'pi mahAprabhAveyaM / yato mayAdhiSThitaH puruSo'titejasvitayA pareSAM kevalaM cAsamAtra janayati anayA punahiMsayAtyantamanuraktayAliGgitamUrtimahAprabhAvatayA darzanamAtrAdeva jauvitamapi nAzayati / tasmAdabhimukhIkartavyeyaM kumAreNa / mayAbhihitamevaM kromi| vaishvaanrennokr| mahAprasAda iti // tato mArge gacchannahaM zazamUkarazarabhazambaramAraGgAdaunAmATavyajIvAnAM zatasahasrANi mArayAmi sm| tataH prahaSTA hiMsA saMpannA mayyanukUlA / tataH kampante maddarzanena jauvAH muJcanti prANAnapi kecit / tataH saMjAto me vaizvAnarakathitahiMsAprabhAve pratyayaH / prAptA vayaM knkcuuddvissyaabhyrnn| tatrAsti viSamakUTo nAma parvataH / tasmiMzca kanakacUDamaNDalopadravakAriNo'mbarauSanAmAnazcaraTAH prtivmnti| te ca kadarthitAH pUrvaM bahuzaH kanakacUDena / tataH kanakazekharamAgacchantamavagamya niruddhstairmaargH| pratyAsannaubhUtamasmadalaM / tataH kalakalaM kurvantaH mamutthitAvaraTAH / samAlanamAyodhanaM / tatazca nipatitazarajAlabhinnebhakumbhasthalAbhoganirgacchadacchAcchamukkAphalastomasaMpUritA zeSapauThabhUdezaM kSaNAt / tathA vidalitabhaTamastakAsaMkhyarAjIvavRndAnukAreNa rataudhanaureNa daNDAstramacchatrasaMghAtahaMsena tulyaM taDAgena sNjaatmuccairmhaayuddhmsmaakmiti| For Private And Personal Use Only
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hatIyaH prastAvaH / tataH mamudIrNatayA caraTavargasya saMjAtA: paribhagnaprAyAH kanakakharAdayaH / atrAntare pravarasenAbhidhAnena caraTanAyakena mAdhaiM mamApatitaM mmaayodhnmiti| nataH saMjito'haM vaizvAnareNa / bhakSitaM mayA tatkrUracittAbhidhAnaM vttkN| tataH pravRddho me'ntstaapH| saMjAto bhRkuTitaraGgabhaGguro llaattpttttH| mamAcitaM khedavindunikaraNa shriirN| sa ca pravaraseno'tyantakuzalo dhanurvede niyaMDhamAhamaH karavAle'tinipuNaH sarvAstraprayogeSu garvodbhuro vidyAbalena prabalavauryA devatAnugraheNa / tathApi sannihitapuNyodayamAhAtmyAnme na laganti sma tadIyazilImukhAH na prabhavanti sma tadIyazastrANi na vahanti mma tasya vidyAH akiJcitkarIbhRtA devtaa| mama tu cetami parispharitaM aho priyamitravaTakasya prabhAvAtizayo yadamya tejamA mamAyaM ripurdRSTimapi dhArayituM na paaryti| tato mayA tathA vaizvAnaravaTakaprabhAvAdhiSThitena sa pravarasenazcaraTanAyako vicchinna kArmukaH pratihatoSAnyazasvaH san gTahItacamatkurvadbhAkharakaravAlaH spandanAdavatIrya sthito bhUtale prasthito madabhimukhaM / atrAntare pArzvavartinyA vilokito'haM hiMmayA / jAto gADhataraM raudrapariNamaH mukto mayA karNAntamAkRSya nizito'rdhacandraH / chinnaM tena tasyAgacchato mstkN| mamunnamito'smaile kalakalaH / nipAtitA mamopari devaiH kusumvRssttiH| vRSTaM sugandhodakaM / mamAhatA dundubhayaH / mamuddoSito jyjyshbdH| tato hatanAyakatvAdiSaNaM caraTabalaM / avalambitapraharaNaM gataM me zaraNaM pratipavaM myaa| nivRttamAyodhanaM saMjAtaH mndhiH| pratipannaH sarvacaraTarmama bhRtybhaavH| For Private And Personal Use Only
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kthaa| mayA cintitN| aho hiMsAyA maahaatmyprkrssH| yadanayApi vilokitasya mamaitAvAnunnativizeSaH saMpanna iti / sammAnitAste'pi kanakazekharAdibhiH / dattaM prayANakaM / saMmAtA vayaM kushaavrtpure| mamAnanditaH kanakazekharakumArAgamanena kanakacUDarAjastuSTo maddarzanena / tato vidhApitastena mahotsavaH pUjitaH prnnyivrgH| tato gaNitaM vimalAnanAratnavatyorvivAhadinaM mamAgataM paryAyeNa / kRtamucitakaraNauyaM / tato dauyamAnairmahAdAnervidhIyamAna najanasammAnarbahuvidhakulAcAraiH saMpAdyamAnairabhyahitajanopacArairgAnavAdanapAnakhAdanavimadaina nirbharIbhUte samaste kuzAvartapure pariNautA kanakazekhareNa vimalAnanA mayA rtnvtiiti| tato vihiteSacitakartavyeSu nivRtte vivAhamahAnande gate dinatraye'dRSTapUrvatayA kuzAvarttasyAtiramaNIyatayA tatpradezAnAM kutUhalaparatayA yauvanasya samutpannatayAsmAsu vizrambhabhAvasya gTahItvAmmadanujJAM nagarAvalokanAya nirgate bhramaNikayA saparikare vimlaannaartnvtyau| tato'nekAzcaryadarzanenAnandapUritahRdaye saMprApte te cUtacttakaM nAmodyAnaM pravRtte krauDitum / vayaM tu kanakacUDarAjAsyAne tadA tiSThAmaH / yAvadakANDa eva pravRtta: kolAhala: pUchataM dAmaceTaubhiH kimetaditi saMbhrAntaM utthitmaasthaanN| hate vimalAnanAratnavatyau kenaciditi prAdurbhUtaH prvaadH| tataH sannaddhamasAbalaM lagnaM tdnumaargnn| tato mArgakhinnatayA paramainyasya motmAhatayAsmadanaukasya stokabhUbhAga eva samavaSTadhA prcmuursmtytaakinyaa| zrutamasmAbhirvibhAkaranAmakaM vandibhiruddhathyamANam / tataH sarvai reva cintitamasmAbhiH / aye ma eSa kanaka For Private And Personal Use Only
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 365 puranivAsI prabhAkarabandhusunda-stanayo vibhAkaro yasmai prabhAvatyA dattA vimalAnanA pUrvamAsauditi niveditaM duuten| tatazcaiSo'smAn paribhUya haratyete vadhvau duSTAtmeti bhAvayato me vihitA vaizvAnareNa sNjnyaa| tato bhakSitaM mayA krUracittAbhidhAnaM vaTakaM / saMjAto bhAsuraH pariNAmaH / tato mayAbhihitaM / arere puruSAdhama vibhAkara paradAraharaNataskara kva yAsi puruSo bhava puruSo bhveti| tatastadAkarNya gaGgApravAha va tribhiH srotomukhairvalitamabhimukhaM paravalaM / prAvirbhUtAstadadhiSThAyakAstraya eva naaykaaH| tato mayA kanakacUDarAjena kanakazekhareNa ca tribhirapi yoddhakAmairyathAsaMmukhaM vRttaaste| itazca yo'sau kanyAgamanasUcanArthaM kanakacUDarAjasamope samAgataH pUrvamAsaubandarAjadUtaH sa tatrAvasare matsakAze vartate / tato'bhihito'mau myaa| are vikaTa jAnauSe tvaM katamAH khalvete trayo nAyakAH / vikaTaH prAha / deva suSTu jAnAmi / ya eSa vAmapArzvanIkasya mammukho bhavataH eSa kaliGgAdhipatiH samaraseno nAma raajaa| etahalenaiva hi prArabdhamidamanena vibhAkareNa / yato mahAbalatayA vibhAkarapituH prabhAkarasyAyaM svAmibhUto vrtte| yaH punareSa madhyamamanye vartate'bhimukhaH kanakacUDanarapaterayaM vibhAkarasyaiva mAtalo vaGgAdhipatirdumo nAma rAjA / yasleSa dakSiNabhAgavartini bale nAyako'bhimukhaH kanakazekharasya mo'yaM vibhAkara ev| yAvadevaM kathayati vikaTaH tAvatmamAkhanamAyodhanaM / tacca kIdRzam / zarajAlatiraskRtadRSTipathaM patharodhasamAkulataubabhaTam / bhaTakoTivipATitakumbhataTaM taTavibhramahastizarauracitam // For Private And Personal Use Only
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 366 upamitibhavaprapazcA kathA / racitaprathitorumuhantighaTaM ghaTanAgatabhorukRtArtaravam / ravapUritabhUdharadigvivara varahetinivAraNakhinnanRpam // nRpabhinnamadoddharavairigaNaM gae middhanabhazcaraghuSTajayam / jayalampaTayodhazataizcaTulaM caTulAzvamahasra vimardakaram // karasRSTazaraughavidIrNarathaM rathabhaGgavivarddhitabolabalam / balazAlibhaTeritasiMhanadaM nadabhISaNaratanadIpravaham // tatazcedRze pravRtte mahAraNe dattaH paraiH kRtabhISaNanAdaH samarabharaH / bhanamammadalaM / samulamitaH parabale klklH| kevalaM na calitA vayaM padamapi praabhuukhN| trayo'pi nAyakAH samutkaTatayA nikaTobhUtAH pre| acAntare punaH maMjJito'haM vaizvAnareNa / bhakSitaM mayA karacittAbhidhAnaM vttkN| jAto me bhAsurataraH pariNAmaH / tataH mAkSepamAito mayA samaraseno valito'sau mamopari muJcannamnavarSa / kevalaM sanihitatayA puNyodayasya na prabhavanti sma tAni me zAstrANi / tato vilokito'haM hiNsyaa| jAto me dAruNataro bhAvaH / tataH prahitA mayA paravidAraNacaturA shktiH| vidAritaH samaraseno gataH paJcatvaM / bhagnaM tahalaM / valito'haM dramAbhimukhaM / ma calama eva yoddhaM kanakacUDena / tato myaabhihito| re kimatra bhavati hantavye tAtenayAmitena / na khalu gomaayukemrinnornuruupmaayodhnN| tatastvamArAdAgaccheti / tato valito mamAbhimukhaM drumanarendraH / niraucito'haM hiNsyaa| tato dUrAdeva nipAtitamardhacandreNa mayA tsyottmaangg| bhagna tadIyamenyaM / vihito mayi siddhvidyaadhraadibhirjyjyshbdH| dUtazca kanakazekhareNApi sahA For Private And Personal Use Only
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / ___ 360 patito yoddhaM vibhaakrH| zaravarSachedAnantaraM muktAni tena kanakazekharasthopari AgneyapannagAdaunyastrANi / nivAritAni vAruNagAruDAdibhiH pratizastraiH knkshekhrenn| tato'milatAsahAyaH mamavatIrNa: syndnaadibhaakrH| kIdRzaM rathasthasya bhUmisthena maha yuddhamiti matvA kanakazekharo'pi sthito bhUtale / tato dazitAnekakaraNavinyAsamabhivAMchitamarmaprahAraM pratiprahAravaJcanAmAraM saMjAtaM dayorapi vRhatI velAM valaM karavAslayuddham / tataH mamAhatya skandhadeze pAtitaH kanakazekhareNa vibhAkaro bhuutle| gato muchI / mamulamitaH kanakazekharabale hrssklklH| tato nivArya taM vAyudAnamalilAbhyukSaNa dibhirAzvAsito vibhAkaraH kanakazekhareNa abhihitazca / sAdhu bho narendratanaya sAdhu na mukto bhavatA puruSakAraH nAGgokRto daunabhAvaH mamujcAlitA pUrvapuruSasthitiH lekhitamAtmIyaM zazadhare nAmakaM / tadutthAya punaryodbhumarhati raajsuunuH| tato'ho asya mahAnubhAvatA aho gambhIratA aho puruSAtirekaH aho vacanAtirekaH iti cintayatA vibhaakrennaabhihitN| Arya alamidAnauM yuddhena / nirjito'haM bhavatA na kevalaM khaDgana kiM tarhi critenaapi| tataH paramabandhuvat svayaM nivimito vibhAkaraH svakIyasyandane kanakazekhareNa samAhlAdito madhuravacanaiH / upasaMhatamAyodhanaM / gataM padAtibhAvaM sarvamapi parasainyaM kanakazekharasya / dRSTe bhayAtirekaprakampamAnagAtrayaSTau vimalAnanAratnavatyau mamAnandite pezalavAkyaiH sthApite nijabhartasyandanayoH kanakacUDena / tato labdhajayatayA harSaparipUrNAGga vayaM kuzAvartapure praveSTumArabdhAH / katham / For Private And Personal Use Only
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / purataH kuJjarArUDho rAjA devendramanimaH / dadaddAnaM yathAkAmaM praviSTo nijamandire // tatra pramuditAzeSalokalocanavaukSitaH / puraM pravizya khe gehe gataH kanakazekharaH // tato ratnavatIyukraH syandanasthaH zanaiH zanaiH / yAvagacchAmi tatrAhaM nijAvAmakasammukham // tAvadete samullApAH pravRttAH purayoSitAm / jayazriyA parItAGge mayi maspRhacetasAm // jagatyapratimano'pi yenAmau vinipAtitaH / drumaH samarasenazca sa mo'yaM nandivardhanaH // aho dhairyamaho vIryamaho dAkSyamaho guNAH / asya nUnaM na mA'yaM devo'yaM nandivardhanaH // iyaM ratnavatau dhanyA yAmya bhAryA mahAtmanaH / dhanyA vayamapi hyeSa yAmAM dRSTipathaM gataH // athavA sarvamevedamaho dhanyatamaM puram / acinyamAhamAyena yadanena vibhUSitam // tatastAstAdRzaurvAcaH zTaNyato mama mAnase / mahAmohamamutpano vito'yamabhUGgazam // mamAyamaudRzo loke pravAdo'tyantadurlabhaH / yaH saMjAto mahAnandaheturunnatikArakaH / tasyAsya kAraNaM tAvadayasyo hitakArakaH / eSa vaizvAnaro'tyeva nAtra sandehagocaraH // For Private And Personal Use Only
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| tathApi priyayA nUnaM mamedaM hanta hiMsayA / sarva saMpAditaM manye kRtamAlokanaM yayA // aho prabhAvo hiMsAyA aho mayyanuraktatA ! aho kalyANakAritvamaho sarvaguNADhyatA // yAdRzau varNitA pUrva varamitreNa me priyA / eSA vaizvAnareNoccaistAdRzyeva na saMzayaH // tasyAgrahItasaGkete vRttAntasyAtra kAraNam / sa me puNyodayo nAma vayasyaH paramArthataH // kevalam / tadA na lakSayAmyevamahaM pApahatAtmakaH / yathA puNyodayAnAtaM mamedaM sarvamaJjamA // tatazca / evaM vidhavikalpanAhaM vaizvAnarahimayoH / atyantamanurakAtmA na jAnAmi sma kiMcana // itazca haTTamArgeNa mAmakInarathastadA / prApto rAjakulAbhyarNa kRtalokacamatkRtiH // zrathAsti suhmanAthasya duhitA jayavarmaNaH / priyA kanakacUDasya devau malayamaJjarI // tasyAzca bhuvanAbhogasarvasaundaryamandiram / asti manmathamaJjUSA kanyA kanakamaJjarI // mA syandanasyaM gacchantaM vAtAyanakamaMsthitA / mAM dRSTvA paJca vANasya zaragocaratAMgatA // 17 For Private And Personal Use Only
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / kutUhalavazenAtha vIkSamANena sarvataH / gavAkSe lIlayA dRSTirmayA tatra nipAtitA // tataH kanakamacaryA lollocnmaulitaa| kSaNaM mA mAmikA dRSTizcalati sma na kaulitA // sApi tAM mAmikAM dRSTiM pibantI stimitekSaNA / khedakampanaromAJcaiyatakAmA kSaNaM sthitA // mama tasyAzca mAnandaM dRSTisaMyogadaupitam / madIyamArathirbhAvaM tetalistamalakSayat // tatazcintitaM tetalinA / aye rtimkrketnyorivaatisundroymnyornuraagvishessH| kevalaM mahAjanasamakSamevamanimeSAcatayA nirIkSamANasyainAM honasattvatayA lAghavamasya saMpatsyate / ratnavatyAzca kadAcidI* saMpadyeta / tato na me yuktamupecitumiti / tataH kAkalauM kRtvA coditastetalinA syandanaH / tato'haM lAvaNyAmRtapazamanAmiva kapolapulakakaNTakalagnAmiva madanazarazalAkAkolitAmiva tadIyasaubhAgya guNasyatAmiva kanakamaJjarovadanakamalAvalokanAt kathaMcidRSTimAvaSya tasyAmeva nikSiptahRdayaH prAptaH krameNa nijmndire| tatra ca zUnyamanaskovidhAya divamocitaM kartavyamArUDho 'hamuparitanabhUmikAyAM / tataH prasthApya samastaM parijanamekAko niSaNaH zayyAyAM / tasyAM cAparAparaiH kanakamaJjaraugocarairvitarkakallolairvidharitacetovRttirna jAnAmi smAhaM / yaduta kimAgato'smi / kiM gato'smi / kiM tatraiva sthito'smi / kimekako'smi / kiM parijanato'smi / kiM supto'smi kiM vA jaagrmi| kiM rodimi For Private And Personal Use Only
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| 301 kiM vA na rodimi / kiM duHkhamidaM kiM vA sukhamidaM / kimutkaNThako'yaM kiM vA vyAdhirayaM / kimutmavo'yaM kiMvA vysnmidN| kiM dinamidaM kiM vA rajanIyaM / kiM mRto'smi kiM vA jauvAmauti / kvacidoSalabdhacetanaH punazcintayAmi / aye kva gacchAmi / kiM karomi / kiM zTaNomi / kiM pazyAmi / kimAlapAmi / kasya kathayAmi / ko'sya me duHkhasya pratIkAro bhvissytiiti| ____evaM ca paryAkulacetamo niSiddhAzeSaparijanasyAparAparapArzvaNa zarIraM parAvartayato mahAnArakasyeva tIbaduHkhenAlabdhanidrasyaiva lavitA mA rajanau / samudgato'zumAlau / gatastathaiva tiSThato me'rdhapraharaH / atrAntare samAgatastetaliH / ativAlabhatayA me na vAritaH kenApi / prApto matsamIpaM / kRtamanena paadptnN| niSalo bhuutle| viracitakaramukulena caabhihitmnen| deva naucajanasulabhena cApalena kiMciddevaM vijJApayiSyAmi taccAIcAru vA soDhumarhati devaH / mayAbhihitaM / bhadra tetale vizrabdhaM vd| kimiyatyAkUrcazobhayA / tetalinAbhihitaM / yadyevaM tato mayA devaparijanAdAkarNitaM yathA rathAdavataurya devo na jJAyate kimatra kAraNaM sodvega va niSiddhAzeSaparijanaH macintaH zayanIye vivrtmaanstisstthti| dUtazca syandanAzvAnAM hRptiM kArayato lvito'tautdinshessH| tato rAtrau samutpannA me cintaa| yaduta kiM punardevasyoregakAraNaM bhvissyti| tatastadalakSayatazcintA vidhurasya jAgrata eva me vibhAtA rajanau / tato yAvadutthAya kilehAgacchAmi tAvahahattamaM pryojnaantrmaaptitN| tenAtivAdyeyatauM velAmahamAgata ityato nivedayatu devaH For Private And Personal Use Only
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 372 upamitibhavaprapaccA kathA / prasAdena zarIrakuzalavArtAmAtrAyattajIvitAya kiGkarApasadAyAsmai janAya yadasya vyatikarasya kAraNamiti bruvANaH patito mecaraNayostetaliH / tato mayA cintitaM / aho asya mayi bhaktiprakarSaH aho vacanakauzalaM / yujyata evAmmai sadbhAvaH kthyituN| tathApi vAmazIlatayA madanavikArasya myaabhihitN| bhadra tetale na jAne kimatra kaarnnN| kevalaM yataH pramati haTTamArgamatikramya samAnautasvayA ratho rAjakulAbhyaNe dhAritastatra kiyantamapi kSaNaM tadArAtsarvANi me vilIyante'GgAni pravardhate'ntastApaH jvalatIva bhavanaM na sukhAyante janolApAH zrAvirbhavati raNaraNakaH samudbhUtAlaukacintA zUnyamiva hRdayaM / tato'hamasya duHkhasyAlabdhaparitrANopAyaH khalvevaM sthita iti tataH maharSaNa tetalinAbhihitaM / deva yadyevaM tato vijJAtaM mayAsya duHkhasya nidAnamauSadhaM c| na viSAdaH kartavyo devena / mayAbhihitaM / kathaM / tetaliH prAha / samAkarNaya nidAnaM tAvadasya duHkhasya cakSurdoSaH / myokt| kasya smbndhau| tetaliH praah| na jAne kimasau lakSitA na vA devena mayA punaIhatauM velAM nirUpitA tatra rAjakulaparyantavartini prAsAde vartamAnA kAcidvRhaddArikA devamardhatirazcInenekSaNayugalena sAbhinivezamaGgapratyaGgato niruupyntau| tanizcitametattasyA eva sambandhI cakSurdoSo'yaM / yato deva ativiSamA viSamaulAnAM dRSTirbhavati / tato mayA cintitN| vaSTaH khalveSa tetliH| buddho'nena madIyabhAvaH / vilokitA mA cirmnen| ataH punnyvaanyN| yatazca vadatyeSa yathA labdhaM mayA tavAsya duHkhasya bheSajamiti tataH saMpAdayiSyati nUnaM tAM madanajvara For Private And Personal Use Only
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 373 haraNamUlikAM kanyakAmeSa me / tasmAtprANanAtho mamAyaM vartata iti vicinya samAropito balAtparyaGke tetaliH / abhihitazca / sAdhu bho sAdhu suSTu vijJAtaM bhavatA madIyaroganidAnaM / idAnImauSadhamasya nivedayatu bhadraH / tetalinAbhihitaM / deva idamatra cakSurdoSe bhessjN| yaduta nipuNavRddhanArIbhiH kAryatAM samyag lavaNAvatAraNaka vidhIyatAM mantrakuzalairapamArjanaM likhyantAM rakSAH nibadhyantAM kaNDakAni anuzI lyantAM bhUtikarmANi / anyacca / zAkinyapi kila pratyuccAritA na prabhavatIti kRtvA gatvA niSThuravacanairgADhaM nirbha ya'tAM mA dArikA / yaduta he vAmalocane nirIkSitastvayA viSamadRSTyA devaH / tatastvaM jJAtA buddhA tiSThasi / yadi ca devasya garaure manAgapi svalitaM bhaviSyati tato nAsti te jau vitamiti / evaM kriyamANe deva niyamAdupazAmyatyeSa cakSuSaH / tadidamasya bheSajaM mayA vijJAtamiti / tato vihasya myaabhihit| bhadra tetale paryAptaM parihAsena / nivedyatAM yadyavadhAritaH kazcidbhavatA nizcitaM mhuHkhvigmopaayH| tetaliH prAha / deva kimalabdhadevaduHkhapratIkArA eva devapAdopajIvinaH kadAcidapi devasya purataH soddhege sati deve saharSa jalpitamutmahante / tasmAnmA kuruta viSAdaM / siddhameva devsmauhitN| mayA hi devodveganirAsArthamevaiSa parihAmo vihitH| mayAbhihitaM / varNaya tarhi kathaM siddhamasmatmamauhitam / tetaliH praah| deva vijJApitamidamAdAveva myaa| yathA mama pratyuSasyeva devamamopamAgacchato vRhattamaM prayojanAntaramApatitaM / tena lavito mamAyaM dinArdhaprahara iti| taddevasamau For Private And Personal Use Only
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 374 upamitibhavaprapaJcA kathA / hitasiddhyarthameva prayojanAntaraM / kathamanyathA bhttmtvmsyoppdyte| yato'sti mama paricitA malayamaJjarIsambandhinau kapiJjalA nAma vRddhagaNikA / mA mama zayanAduttiSThataH purataH pravizya madbhavane vayasya trAyadhvaM bAyadhvamiti mahatA zabdena pUskRtavatI / tato'nupalabdhabhayakAraNena mayAbhihitaM / bhane kapiJjale kutaste bhayaM / tayA bhihitN| maunaketanA diti| mayAbhihitaM / kapiJjale ashrddheymidN| yato'hamevaM tarkayAmi / yaduta kuGkumarAgapiGgalapalitacitAjvAlAvalaubhAsuraM kaTakaTAyamAnAsthipaJjarazivAzabdabhairavaM saMkucitavalautilakajAlapicchalatAbhISaNaM ullambitazavAkAralambamAnAtisthalastanabhayAnakaM atiraudramahAzmazAnavibhramaM tvadIyArIramidamupalabhya nUnaM kAmaH kAtaranara dvArATaurdattvA dUrataH prapalAyate / tataH kutaste bhymiti| kapiJjalayAbhihitaM / ayi alaukadurvidagdha na lakSitastvayA madIyo'bhiprAyaH / tenaivaM bravauSi / ataH samAkarNaya yathA me madanAbhayamiti / mayAbhihitaM / tarhi nivedayatu bhavatI / mA prAha / asti tAvaviditaiva bhavato malayamaJjarI nAma mama svaaminau| tasyAzcAsti kanakamaJjarau nAma duhitaa|| atrAntare tetalinA kanakamaJjarInAmagrahaNAdeva spanditaM me dakSiNalocanena sphuritamadhareNa ucchasitaM hRdayena romAJcitamaGgena gatamivodvegena / tato mayA cintitaM / nUnaM maiSA mama hRdayayitA knkmcriityucyte| maharSaNa cAbhihitaM / tatastataH / tato lakSitamadIyabhAvena aho priyanAmoccAraNamantrasAmarthamiti vicintya tetalinAnumandadhAnena kapiJcalAvacanamidamabhihitaM / For Private And Personal Use Only
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| 375 mA ca madIyastanyapAnena saMvardhitA / tena mama sarvasvamiva zarIramiva hRdayamiva jauvitamiva mA kanakamaJjarI kharUpAdayatirekiNI vartate / adhunA paudyate sA varAkI makaradhvajena / tato yattasyA maunaketanAbhayaM tatparamArthato mamaiva bhayamiti // tadidamAkarNya dhArayatastetalerAvayya karavAlamare re manmathahataka muJca muJca me priyAM kanakamaJjarauM puruSo vA bhava durAtmanAstyadhunA te jauvitamiti bruvANo'hamutthitaH zayanIyatalAdvegena / tetlinaabhihitN| deva alamavegena / na khalu sadaye devedaM kanakamacaryA madanahatakAdanyasmAddA skaashaadbhygndho'pi| kathAnakaM cedamatastaccheSamaNyAkarNayatu devH| tatastadvacanenAhaM punaH pratyAgatacetano manAg vilakSIbhUto niSaNaH shyyaatle| tetaliH prAha / tato mayAbhihitaM / bhane kapiJjale kiM punarnimittamAsAdya tasyAM kanakamaJjayAM prabhavati mdnhtkH| kapiJjalayAbhihitaM paakrnny| asti tAvadataute dine saMpannaM vadhUharaNavivaraM / saMjAto devasya kanakacUDasya paraiH saha mahAsaGgrAmaH / tato labdhapatAkeSu nagaraM pravizatsu kanakacUDakanakazekharanandivardhaneSu kutUhalavazenAhaM gehAnirgatya sthitA httttmaarg| praviSTeSu gatA svAminI bhavanaM / zrArUDhA coparitanabhUmikAyAM / tatra ca vAtAyane vartamAnA rAjamArgAbhimukhaniHsAritavadanakamalA niSpandamandastimitazUnyadRSTikA citravinyasteva zailaghaTiteva niSyannayogeva paramayoginI vyaparatAzapAGgapratyaGgacalanaceSTA dRSTA mayA knkmnyjrau| tato hA kimetaditi vicinya sa sambhramaM putri kanakamaJjarauti punaH punastA For Private And Personal Use Only
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / mhmaahtvtii| na ca dattaM me mandabhAgyAyAstayA pratyuttaraM / dUtazca tasminnavasare tatrAmautkadalikA nAma dAsadArikA / tatastAM prati mayAbhihitaM / bhadre kadalike kena punarhatanA vatmAyAH kanakamacaryA iyamevaM vidhAvasthA saMjAteti / kadalikayAbhihitaM / amba na samyag lkssyaami| kevalaM yataH prabhRti rAjamArga'vatIrNA nandivardhanakumAraH patito dRSTigocare bhatedArikAyAH tata prArabhyeyaM pramuditeva landharatneva amRtamineva mahAbhyudayaprApteva anAkhyeyaM kimapi ramAntaramanubhavantau mayA dRSTAmaut / yadA vatIto'sau dRSTigocarAt tadeyamidRzomavasthAM prApteti tata. stadAkI mariSyatIyamakRtapratIkAreti saMcinya zokavihalatayA vihito mayA hAhAravaH / tadAkarNanena mamAgatA mlymarau| tataH mApi kimetatkapiJjale kimetaditi vadantI nirIkSya kanakamaJjarauM vilapitamArabdhA / tato vRhattamatayA volasya jananauvallabhatayA hRdayasya khabhyastatayA vinayasya manAk saMjAtacetanA saMpanA knkmnyjrii| moTitamanayA zarIrakaM / pravRttA jambhita / tatastAM svakauyotsaGge nidhAya malayamacaryAbhihitaM / vatse kanakamaJjari kiM te zarIrake baadhte| knkmnyjryaabhihitN| amba nAhamanyatkiMcillakSayAmi / kevalaM dAhajvaro me zarauraM bAdhate / tato yAvadAkulA vayaM kurmastasyAH zArIrasya malayajarasenasecanaM prerayAmaH karpUrajalabinduvarSANi tAlabantAni prayacchAmo'jhe himasekazItalA jalArdrAH samarpayAmo muhurmuhuH karpUrapUritAni nAgavallaudalavITakAni samAcarAmo'nyAmapyanekAkArAM zItakriyAM For Private And Personal Use Only
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 377 tAvadgato'staM vAsarezvaraH samudto nizIthinInAthaH paritAvitaM candrikayA nbhstlN| tato mayAbhihitA malayamaJjarau / svAmini sagharmamidaM sthAnaM / ataH prakAze niHsAryatAM rAjaduhitA / tayAbhihitaM / evaM kriyatAM / tato himagirivizAlazilA vibhrame sudhAdhavalapakAzaharmyatale kathaMciddhAryamANA nautA kanakamaJjarau viracitaM tatrAtizItalanalinaudalapallavazayanIyaM / tatra tAM nivezya vihitAni bhujayugale mRNAlanAlavalayAni / sthApito vakSasthale sinduvArahAraH / samupanautAH sparzanArtha prakSepamAtreNa mahAmarovarasthApi syAnabhAvasampAdakAH zItavIryA mahAmaNayaH / lagati ca tatra pradeze svata eva balinAmapi romaharSadantavINAsaJjanano gndhvaahnH| tato malayamaJjaryAbhihitaM / vatse kanakamaJjari kimapagatAdhunA bhavatyA daahjvrbaadhaa| kanakamaJjarau prAha / nahi nahi amba pratyutAdhunA mama matiH yadutAnantaguNA mA vartate / yataH prajvalitakhAdirAGgArapuJjAyate mAM pratyeSa zazadharahatakaH / jvAlAkalApAyate candrikA / visphuliGgAyate tArakA nikaraH / dahati mAmeSa nlinaudlsrstrH| ploSayanti minduvArahArAdayaH / kiMbahunA hatazarIrakamapi me'dhunA pApAyA dAhAtmakatayA vakipiNDAyate // tato doghe niHzvasya malayamaJjaryAbhihitaM bhadre kapicale jAnAsi vatmAyAH kiM punaraudRzadAhajvarakAraNaM / mayA tu karNa sthitvA niveditaM tasyAstatkadalikAvacanaM / mlymnyjryaabhihitN| yadyevaM tataH kiM punaratra prAptakAlaM // atrAntare samutthito rAjamArga zabdaH / yaduta siddhamevedaM prayojanaM / kevalaM 48 For Private And Personal Use Only
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kthaa| velAca vilambite / tataH saharSayA myaabhihitN| svAmini gTahItaH zabdArthaH / sA prAha / bADhaM rahautaH / mayAbhihitaM / yadyevaM tataH siddhameva vatsAyAH kanakamaJjaryAH mamohitaM / syandate ca mama vAmalocanaM / ato nAtra sandeho vidheyaH / malayamaJjarau prAha / ko'dyApi sandehaH sidhyatyevedaM // atrAntare kanakamaJjaryA eva jyeSThA bhaginau maNimaJjarI nAma mA samAruhya harmyatalaM maharSA nisslaasmtssope| mayAbhihitaM / vatse maNimaJjari nirduHkhasukhatayA kaThorA tvamasi / mA prAha / kathaM / myoktN| yA tvamevamasmAsu viSAdavatISu maharSA dRzyate / maNimaJjaryAbhihitaM / zratha kiM kriytaaN| na zakyate gopayituM mahanme harSakAraNaM / mayoktaM / AkhyAhi vatse kaudRshmiti| maNimaJjayoktaM / gatAhamAsaM tAtasamIpe / nivezitA tAtena nijotsaGge / tadA ca tAtasya kanakazekharaH pArzvavartI vrtte| tatastaM prati taatenaabhihitN| puca yenAnena nandivardhanena mahAbalAvapi tau samarasenadrumau lIlayA vinipAtitau ma naiSa sAmAnyaH purussH| na cAsya sukRtasya vayaM jIvitadAnenApi niSkrayaM gacchAmaH / tadidamatra prAptakAlaM / jauvitAdapi vallabhatare mamaite mnnimnyjriiknkmnyjii| dattA ceyaM pUrvamevAsyaiva mahattamasahodarAya zaulavardhanAya / iyaMta kanakamaJjarau sAmpratamasmai nandivarddhanAya diiytaamiti| knkshekhrennokt| cAru maMtritaM tAtena / tAta evocitaM jaanaute| tato dAtavyaiveti / sthApitastAbhyAM siddhAntaH / samutthitAhaM tAtotsaGgAt pravRttA cehAgantuM / cintitaM ca mayA / aho me dhanyatA aho anukUlatA For Private And Personal Use Only
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 378 daivasya aho suparyAplocitakAritA tAtasya aho vinayaH kanakazekharasya / bhaviSyatyevaM priyabhaginyA maha mama yAvanauvamaviyogaH / lalivyAvahe naanaavidhN| evaM ca cintayanyA mamAvirbhUtaH sphuTabahirliGgo harSaH / tadidaM me harSakAraNamiti / mlymnyjryaabhihitN| kapiJjale pazya kAlahauno nimittasya saMvAdaH / mayo / kimAJcayaM yato devauyamutpAtukA bhASA bhvti| kevalaM vatse kanakamaJjari muJcedAnauM vissaadN| avalambasva dhaiyeN| siddhamadhunA naH mamohitaM / vyapagataM bhavatyA dAhajvarakAraNaM / pratipAditAsi devena hRdayanandanAya nandivardhanAya // tataH saMjAtAzvAmApi hRdaye kuTilazIlatayA madanasya vidhAya mamAbhimukhaM viSamabhakuTiM kanakamaJjaryAbhihitaM / zrAH bhavatu mAtaH kimevamalIkavacanaimI pratArayase / ziro'pi mamAdhunA sphuTati lamamanenAsaMbaddhapralApena mlymnyjryaabhihitN| vatme mA maivaM vocaH / matyamevedaM nAnyathA vatsayA sNbhaavnauyN| tataH kuto mameyanti bhAgyAnIti zanairvadantI sthitAdhomukhI knkmnyjrii| tatastAM nijapatibhakrastrIkathAnikAkathanavyAjena vinodayantIbhirasmAbhirativAhitA rajanau / na cAdyApyupazAmyati tasyA: paridahanaM / mayA cintitaM / yAvatkrameNa saMpatsyate nandivardhanadarzanaM tAvanmariyyatauyaM raajduhitaa| ataH pazyAmi taavttetliN| vallabho'sau kumArasya zaknoti taM vijnyaapyituN| kadAcittataH saMpadyate'syAH paritrAdyaiva kumAradarzaneneti vicintya samAgatAhaM ltmmope| tadidaM nimittamAsAdya tasyAM prabhavati maunaketana ityetadAkarNya vayasyaH pramANaM // mayAbhihitaM / For Private And Personal Use Only
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 380 upamitibhavaprapaJcA kathA / yadyevaM tato yadyapi vazyendriyo devo mahAsattvatayA ca raNamivastraiNamAkalayati tathApyevaM vijJapayAmi yathAbhyuddharati nijadarzanena rAjaduhitaraM / kevalaM ratimanmathe kAnane bhavatIbhiH sthAtavyaM / tato mahAprasAdo'nugrahIto'mauti vadantau patitA maccaraNayoH kpialaa| gatA svabhavanaM / ahamapIhAgataH / tadidaM deva mayA bhavaidabheSajamavAptaM // myaabhihitN| mAdhu tetale mAdhu tvameva vaktuM jAnauSe / tataH samAropitastasya vakSaHsthale mayAtmauyo hAraH parihitA bhujayoH kaTakakeyarAdayaH / tetaliH prAha / devAtra tucchakiGkarajane devakIyo'yamatipramAdo'nucita duuvaabhaaste| mayAbhihitaM / Arya prANaprade'pi savaiye kiM kiMcidanucitamasti / tanna kartavyo'tra bhavatA saMkSobhaH / tvaM mamedAnauM jIvitAdavyatiriko vartase // atrAntare samAgato dvAri vimalo nAma mahArAjamahattamo nivedito me pratihAryA / sthitaH pRthagAmane tetaliH / praviSTo mahattamaH / kRtocitA pratipattiH / abhihitamanena / kumAra devena prahito yumatmamope'nenArtheNa / yathAsti mama jIvitAdapauSTatamA kanakamaJjarI nAma duhitaa| sA mamoparodhAt kumAreNa svayaM pANigrahaNenAlAdanIyA // tato nirIkSitaM mayA tetalivadanaM / tenAbhihitaM / devAnuvartanIyo mahArAjo devasya / ato mAnyatAmiyaM tasya prathamapraNayaprArthanA / mayAbhihitaM / tetale vamatra pramANaM / vimalaH prAha / kumAra mahAprasAdaH / tato nirgato vimalaH // tetalinAbhihitaM / deva gamyatAmidAnoM tatra ratimanmathe For Private And Personal Use Only
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatoyaH prstaavH| 381 kAnane / mA unmanIbhUtmA rAjaduhitA kAlaharaNena / mayAbhihitamevaM bhavatu // tatasteta limahAya eva gato'haM tatrodyAne / dRSTaM tadapahamitanandanavanaM kAnanaM / tatazcampakavauthikAsu kadalogupileSu atimuktakalatAvitAneSu ketakauSaNDeSu mRvaukAmaNDapeSu azokavaneSu lavalaugahaneSu nAgavallyArAmeSu nalinasarovaropAnteSu vicaritamitazcetazca bhUyo bhUyaH kanakamaJjaraudarzanalolupatayA / na ca dRSTA mA kurngglocnaa| tato mayA cintitN| hanta pratArito'hamanena tetlinaa| vimalavyatikaro'pi nUnaM tetalereva maayaaprpnycH| kutastaddarzanasampAdakAni bhAgyAni mAdRzAM // trAntare zruto mayA tarulatAgahanamadhye kalanUpuradhvaniH / tato'pasRtya tetalimamopAnirUpitaM tagahanaM myaa| dRSTA ca tamAlataroradhastAdartamAnA svargAtparibhraSTevAmarAGganA svabhavanAniSkAsiteva nAgakanyakA ratiriva madanavirahakAtarA sshokaaknkmnyjrii| vilokitamanayA taralatArayA dRzyA dikckrvaalN| na dRSTaH ko'pi sattvaH / tato'bhihitaM tyaa| he bhagavatyo vanadevatAH pratautamevedaM bhavatInAM / yatkila pratipannaM tetalinA tasya janasyAnayanaM datto'tra ratimanmathe kAnane saGketa ityupapralobhyAhamihAnautA tayA jaranmArjAryA / adhunA kilAmau jano na dRzyata iti taM gaveSayAmautyabhidhAya mAmekA kinauM vimucya mA na jAne kutraligatA / tadevaM pratAritAhamindrajAlaracanAcaturayA kpinyjlyaa| tadala me jauvitena ziyavirahAnaladagdhAyA zrAptajanenApi vaJcitAyA mandabhAgyAyAH / kevalaM prasAdAbhagavatInAM janmAntare'pi For Private And Personal Use Only
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / sa eva jano bhartA bhUyAditi vadanyA valmaukamAruhya nibaddhastamAlataruzAkhAyAM pAzakaH / nimitA tatra zirodharA / pravRttA mok shriirN| atrAntare sundari mA mAhasaM mA mAimamiti bruvANa: prApto'haM vegena vRtaM / vAmabhujenAgnithya madhyadeze niptcchraurN| chinno dakSiNakareNA miputrikayA pAzakaH / zrAzvAmitA pavanadAnena / abhihitA ca / devi kimidamasamaJjasamArabdhaM / nanu svAdhIno'yaM janaste vartate / tanmuJca viSAdaM / tataH sA tathaiva sthitA gharNamAna vilolavilocanA mAM niraukSamANA tatkSaNamanekaramasaMbhAragarbhanirbharaM suparisphaTa madanacihaM yoginAmapi vAggocarAtotaM kharUpaM dhArayantI mayA vilokitaa| kathaM ekAkinauti bhautA ma evAyamiti saharSA kuta iti mAzaGkA svarUpo'yamiti samAdhvamA svayamAgateti salajjA vijane prApteti dikSu nikSiptataralatArikA dattasaGketeti vizvastA dRSTamidamanena madIyamAcaraNamiti savailakSyA lakSmIriva caurodamanthanotthitamAtrA vizadakhedajalaplAvitadehatayA kadambakusumamAlikeva parisphuTapulako dasundaratayA pavanapreritatasmaJjarIva prakampamAnamarvAGgatayA zrAnandamAgaramavagAhamAnA stimitnissyndmndlocntyaa| mAnabhivyaktarakSarairmuJca muJca kaThorahadaya mucca na kAryamanena janena janasyeti vadantI madauyabhujamadhyAvahirmukhaM niSpatitamArabdhA / tato nivezitA mayA lalitakomale duurvaavitaane| niSaNaH khayamabhyarNa eva tadabhimukhaH / tato 'bhihitaM myaa| sundari muJca ljjaaN| parityaja kopaM / na khalvAjJAkArI kiGkarajano'yaM kopasya gocaro For Private And Personal Use Only
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 383 bhavitumarhati / evaM ca vadati mayi sA kanakamaJjarau kiMcidda kAmApi na vaktuM zakuvatI kevalaM vilamaddazanakiraNaracitAdharavimbA kapolAmalasphuritasUcitAntaHsmitA vAmacaraNAGguSThena bhUtalaM likhantau sthitessddhomukhau| mayAbhihitaM / alamatra sundari vikalpitena / ytH| hRdayAjjIvitAhAtmakAzAdativallabhA / nAtho'tra tvAM vihAyAnyo nAsti me bhuvanatraye // adyamati nirmithyaM tava padmavilocane / krautaH manAvamUlyena dAso'haM pAdadhAvakaH // kaThorahdayo nAhaM kaThoro'tra vidhiH param / yo me darzanavicchedaM kuryAtte vaktrapaGkaje // etacca mAmakaM vAkyamAkarNya prItamAnasA / mayA niraukSitA bAlA bhajantI mA ramAntaram // katham / kSaNenAmRtamiktava civa sukhasAgare / prAptarAjyAbhiSekeva toSAdanyeva mA sthitA / itazca mAmanviSya nAnAsthAneSu paryaTantI prAptA tamuddeza kapiJjalA / dRSTastetaliH / abhihitmnyaa| khAgataM vayasya ka punaH kumAra iti / tetalinAbhihitaM / atra tarulatAgahena praviSTaH / tatazcalite ve api te asmadabhimukhaM / dRSTamAvayomithunaM / saMjAto harSAtirekaH / kapiJcalayAbhihitaM / namastasmai bhagavate devAya yenedaM yugalamatyantamanurUpaM saMyojitaM / tetaliH prAha / For Private And Personal Use Only
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 384 upamitibhavaprapaJcA kathA / kapiJcale nUnaM ratimanmathayorivAnayo-genedamudyAnamadyeva yathArtha maMpanna / itarathA vyarthakamevAsya ratimanmathamityabhidhAnaM pUrvamAsIt / tato'smannikaTadeza prApte tetlikpinyjle| samutthitA sasaMbhrameNa knkmnyjrii| kpinyjlyaabhihitN| vatse niSaudAlaM saMbhrameNa / tato'mRtapuJjaka iva tatra dUrvA vitAne niSamAni snehanirbharamahAsavizrambhajalyaiH sthitAni vayaM kiyantamapi kSaNaM // atrAntare samAgato yogandharo nAma knyaantHpurknycko| tena ca vidhAya mama praNAma satvaramAhatA knkmnyjrau| kapiJcalayAbhihitaM / bhadra kimitaudmaakaarnnN| yogandharaH prAha / zruteyamapaTuzarIrA rAtrI devena / tataH prabhAte khayameva gaveSitA svasthAne na copalabdhA / tataH paryAkulomato devaH / mamAdiSTo'hamanena / yathA yataH kutazcidatmAM gTahItvA bhaughamAgacchati / tadidamAGkAnakAraNaM / tatastadAkAlAnIyavacanastAta iti manyamAnA muhurmuhumAM valitatAraM vilokayantI mAlasyaM prasthitA maha kapiJjalayA kanakamaJjarI krameNAtikrAntA dRSTigocarAt / tetalinAbhihitaM / deva kimidAnImiha sthitena / tato'haM tadeva kRtakakopaM vadanaM tadeva muJca muJca kaThorahRdaya muJceti vacanaM tacca vilasaddazanakiraNaraJjitamadharabimbaM tadeva ca harSAtirekasUcakamamalakapolavisphuritaM tacca sadbhAvasamarpakaM salabnaM caraNAGguSThena bhUmilekhanaM tadeva cAbhilASAtirekasandarzaka tirazcaunekSaNanirIkSaNaM tasyAH kanakamaJjaryAH mambandhi tIvrataramadanadAhajvarapravardhakamapi prakRtyA mahAmohavazena tadupazamArthamammatabuddhyA svacetami punaH punazcArayan prAptaH khabhavanaM / For Private And Personal Use Only
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hatIyaH prstaavH| 385 kRtaM divamocitaM kartavyaM / aparAle mamAyAtA kdlikaa| tayAbhihitaM / kumAra devaH samAdizati / ythaa| nirUpitaM mayA mAMvatsarvivAhadinaM adyaiva godhulyAM zudhyatauti / tadAkarNya nimana vAhaM rtismudr| dApitaM kadalikAyai pAritoSikaM / stokavelAyAM samAyAtA gTahItakanakakalazA vAranAryaH / nirvartitaM me sapanakaM / vihitAni kautukAni / tato dApitAni mahAdAnAni / mocitAni bandhanAni / pUjitA nagaradevatAH / sanmAnitA guravaH / vidhApitA httttshobhaaH| zodhitA raajmaargaaH| pUritaH praNayivargaH / gautamambAjanaiH / nRttmntHpuraiH| vilasitaM raajvllbhaiH| tato mahatA vimardaina prApto'haM rAjabhavanaM / prayukrA mumalatADanAdayaH kulaacaaraaH| praviSTo'haM vdhuugtthke| tatra cAmaravadhUrapyupahasanto rUpAtipayana ratimapi vizeSayantI madanaharavilAsaiH ISalambAlakA cakravAkamithunavibhrameNa stanakalazayugalena suniviSTanAsikAvaMzA rakAzokakimakhayAkArAbhyAM karAbhyAM kokanadapatranetrA karikarAkAradhareNorudaNDadvayena vistIrNanitambabimbA trivalItaraGgabhaGgureNa madhyabhAgena kRSNasnigdhakuTilakezA sthalakamalayugalAnukAriNA caraNadayena kuNDamiva madanaramasya rAbhiriva sukhAnAM nidhAnamiva rateH zrAkaro rUpAnandaratnAnAM munInAmapi manohAriNaumavasthAmanubhavantau mahAmohatirohitavivekalocanena mayA dRSTA knkmnyjrau| haSTacetamA pulakitazarIreNa kRtaM pradhAnasAMvatsaravacanena paannigrhnnN| bhrAntAni mnnddlaani| prayuktA aacaaraaH| vihitA lokopcaaraaH| vRtto mahatA vimardana For Private And Personal Use Only
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / vivaahyjnyH| praviSTo'hamapahasitasurabhavane kanakamaJcaromanAthe vAmabhavane avgaassitsurtaamRtsaagrH| evaM ca pravardhamAnAnurAgayorAvayorgatAni katiciddinAni // dUtaca vibhAkarasya kRtaM vrnnkrm| praguNIbhUtaH zarIreNa / jAto mayA mahAsya khehabhAvaH / samutpanI vizrambhaH / anyadA vidhAya bahumAnaM prahitaH saparikaro'sau svasthAne kanakacaDarAjena / ye'pi te'mbarISanAmAnazcaraTA vIrasenaprabhRtayo hate pravarasene pratipatrabhRtyabhAvA mayA saha pUrvamAgatAste'pi kRtasanmAnA mayA visarjitA gatAH svasthAne / tato'haM vigatacintAsantApastAbhyAM ratnavatIkanakamaJjarIbhyAmAnandamahodadhimavagAhamAnaH sthitastacaiva kiyantamapi kAlaM / prasthApi ca vyatikarasya paramArthataH sa eva puNyodayaH kAraNaM / mama tu mahAmohavazena tadA pratiSThitaM hRdaye / yadutAho hiMsAvaizvAnarayoH prbhaavaatishyH| anayohi mAhAtmyena mayeyaM nirupamAnandAmRtarasakUpikA kanakamaJjarI lbdheti| yataH kathitaM tetaleH kapiJcalayA kanakacaDarAjAdAkarNitaM maNimaJjarauvacanaM yathA yato'nena nandivardhanakumAreNa mahAbalAvapi drumasamarasenau lolayA vinipAtitau tasmAdasmai yukreyaM dAtuM knkmnyjrauti| tau ca drumasamarasenau mayA hiMsAvaizvAnaraprabhAvAdeva vinipaatitau| tasmAtparamArthato hiMsAvaizvAnarAbhyAmeva mameyaM kanakamaJjarI saMpAditeti / tato jAtaM me gAr3hataraM hiMmAvaizvAnarasnehapratibaddhamanta:karaNaM / tato vaizvAnaravacanena taiH krUracittAbhidhAnaivaTakaiH pratidinamupayujyamAnairjanitaM me caNDatvaM saMpAditamasahanatvaM vihitA For Private And Personal Use Only
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| raudratA nirvatito bhaasurbhaavH| gatAgAgaubhAvaM kruurtaa| jAto'haM kharUpaM tirodhAya mAcAdiva vaizvAnaraH / tato nApekSe vttkopyog| kiM tarhi matataprajvalito'hamAkrozAmi hitabhASiNaM tADayAmi niSkAraNameva parijanaM / hiMsathA tu punaH punarAzliSyamANasya me saMjAtamAkheTakavyamanaM / tataH pratidinaM nipAtayAmi smaahmnekjntumNghaat| dRSTaM tanmadauyaceSTitaM kanakazekhareNa / cintitmnen| aho kimidamaudRzamasthAsamaJjasaM caritam / tathAhi / rUpavAn kulajaH zUraH kRtavidyo mahArathaH / . tathApyayaM mamAbhAti na kiMcinandivardhanaH // yato'yaM hiMsayAgniSTo yuko vaizvAnareNa ca / paropatApanirato dharmAdareNa vartate // ato nopecitaM yuko mamAyaM hitakAriNaH / vacane yadi varteta sthAdasmai hitamuttamam // kevalasya ca me vAkyaM kadAcinna karotyayam / tAtAbhyarthe punaH proktaH kuryAttattAtalajjayA // nadenaM tAtasahitaH zikSayAmi tathA kRte / hiMsAvaizvAnarau hitvA syAdeSa guNabhAjanam // tataH kRto grahItArthaH kanakazekharaNa raajaa| anyadA praviSTo'haM rAjAsthAne / vihitapratipattirniviSTo nrendrsmope| tataH lAghito'haM knkcddraajen| knkshekhrennaabhihitN| tAta evaMvidha evAyaM nandivardhanaH svarUpeNa / kevalamidamekamasya virUpakaM yadeSa For Private And Personal Use Only
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kthaa| matAM garhite kusaMsarga vartate / nRpatirAha / kIdRzo'sya kusaMsargaH / kanakazekhareNAbhihitaM / astyasya svarUpopatApahetuH sarvAnarthakAraNaM vaizvAnaro nAma vayasyaH / tathA vidyate'sya zrUyamANApi jagatastrAsakAriNau mahApApahetuhimA nAma bhAryA / tAbhyAM pa yuktasyAsyecukusumasyeva niSphaleva shessgunndhvltaa| nRpatirAha / yadyevaM tatastayoH pApayostyAga eva zreyAn nAzrayaNam // tthaahi| vayasyaH ma vidhAtavyo nareNa hitmicchtaa| ihAmutra ca yaH zreyAn na lokadayanAzakaH // mA bhAryA viduSA kAryA yA lokAlhAdakArikA / dharmamAdhanahetuzca na punarduSTaceSTitA // evaM ca vadatostayorvacanena matataM jvalamAno'pi vahiriva marpiSA gADhaMtaraM prjvlito'hN| tato mayA vyAdhunitamuttamAGgaM prAsphoTitaM karatalena bhUmipRSThaM vimuktaH pralayanirghAtAkAro huGkAraH AlokitamuyacalattArikayA dRzyA tayorabhimukhaM abhihitazca raajaa| are mRtaka madIyajauvitaM vaizvAnaraM hiMsAM ca pApatayA klpysi| na lakSayasi kasya pramAdAttvayedaM rAjyaM mmaamaaditN| kiM narhi madIyavaizvAnaramantareNa bhavataH pitrApi masamaraseno drumo vA nihantuM zakyeta / kanakazekharaH punarevamabhihitaH / are vRSala kiM matto'pi paNDitatarasvamami yenaivaM mAM shikssymi| tatastadavalokyAkarNya ca madIyavacanaM vismito raajaa| hataM kanakazekhareNa moraM mukhaM / mayA cintitN| zraye naitau mAM gaNayataH / tataH For Private And Personal Use Only
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ratIyaH prsaavH| 3 mamASTA camatkurvANA curikaa| abhihitaM ca / are gehenardinau darzayAmi bhavatoH svakIyavaizvAnaravIrya / praharaNahastau bhavataM / tataH samutkhAtacurikaM lalamAnajihaM yamamiva mAmavalokya dUrIbhUtaM raajkN| na calitau raajknkshekhrau| tataH manihitatayA puNyodayasya mahApratApatayA rAjakanakazekharayorbhavitavyatAvazena cAdatvaiva prahAraM nirgato'hamAsthAnAitaH svabhavanaM / tataH pratyapakarNito'haM kanakacUDakanakazekharAbhyAM / mayApi dRSTau tau shtruruupau| vicchinnaH parasparaM khokavyavahAro'pauti // anyadA mamAgato jayasthalAddArako nAma duutH| pratyabhijAto myaa| niveditmnen| yathA kumAra mahattamaH prhito'hN| mayA cintitN| aye kimiti mahattamaiH prahito'yaM na punastAtena / tato jAtAzakana pRSTo'sau myaa| api kuzalaM tAtasya / dArukaH praah| kushlN| kevalamasti vaGgAdhipatiryavano nAma raajaa| tena cAgatya mahAbalatayA samantAviruddhaM nagaraM khaulato bahirviSayaH dApitAni sthAnakAni bhanaH pryaahaarH| na cAsti kazcittanirA. karaNopAyaH / tataH cauramAgaragambhaurahadayo'pi manAgAkulaubhUto devH| viSamA mantriNa: / unmanIbhUtA mhttmaaH| jastA naagrkaaH| kiM bahunA / na jAne kimatra bhaviSyatIti vitaNa saMjAtaM sarvamapi devazaraNaM tnngrN| tato mantrimahattamaiH kRtaparyAcocaH sthApitaH siddhAntaH / yaduna nandivardhanakumAra eva yadi paramenaM yavanahatakamutsAdayati nAparaH puruSa iti / tato matidhanenAbhihitaM / jJApyatAmidamevaMsthitameva devAya / buddhivizAlenAbhihitaM / For Private And Personal Use Only
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 360 upamitibhavaprapaJcA kathA / naivedaM devAya jJApanauyaM / matidhanaH prAha / ko'tra doSaH / buddhivizAlenonaM / sutavatmalatayA devasya kadAcidevaM vidhamaGkaTe nandivardhanAgamanaM na prtibhaaste| tasmAddevasyAjJApanameva zreyaH / prajJAkaraH prAha / mAdhu mAdhupapadyamAnaM mantritaM buddhivizAlena / matidhana kimatrAnyena vikalpena / preSyatAM kumArAhAnAya pracchanna eva dUtaH thena sarvatra zAntiH saMpadyate / matidhanenAbhihitaM / evaM bhavat / tataH sarvarocakena prahito'hamiti // tadidaM dUtavacanamAkollasito vaizvAnaraH / bhaviSyati mama cArutaro'vasara iti prahasitA hiMsA / myaabhihitN| are tADayata prsthaanbheriN| majjaukuruta caturaGgasenAM / tathA kRtaM niyuktaH / tataH marvabalena calito'haM / nAkhyAtaM kanakacaDakanakazekharayoH / kevalaM kanakamaJjarIvatsalatayA pravRttA mnnimnyjrii| tato'navarataprayANakaiH prAptA vayaM jysthlaamnne| abhihito mayA vaishvaanrH| yaduta vayasya matatapravRttA mamAdhunA tejasvitA nApekSate vaTakopayogaM / tatkimatra kaarnnmiti| vaizvAnareNAbhihitaM / kumAra niSkatrimabhakriyAhyA vyN| atulA ca mamopari kumArasya bhaktiH / madauryaprabhavANi caitAni krUracittAni vaTakAni bhakimatAmeva pumAM zarIre pracaranti / tena pracaritAni kumArasya zarIre gatAni tanmayatAM / kiM bhunaa| maTrapa evAdhunA vauryeNa kumAro vartate / anyacca / kumAra madIyavacanAnubhAvAdeveyamapi hiMsAdhunA kumArastha pratipannA mAtmIbhAvaM / nAtra mandeho vidheyaH / myaabhihitN| adyApi mndehH|| tato yAvadetAvAnAvayorjanyaH saMpadyate sma tAvaddarzanavauthimavatIrNa parabalaM / For Private And Personal Use Only
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ...tIyaH prastAvaH / 361 dRSTamanenAsmadanaukaM / tatastatsaMnaddhamAgatamabhimukhaM / tataH saMlagnamAyodhanaM / taca kIdRzam / rathaughaghargharAravaM gajendragarjidAruNam / mahAzva heSitoDuraM padAtizabdabhauSaNam // kSaNena ca tatkiMbhUtaM sNpnnm| vidIrNacakrakUbaraM vibhinnamattakuJjaram / vinAthavAjirAjitaM patatpadAtimastakam // prajAtasainyatAnavaM pranaSTadevadAnavam / asigrahapravardhakaM pranRttamatkabandhakam // tato'bhibhUtA yavanarAjasenayAsmatpatAkinI / samullasitastavale kalakalaH / tato valito'hamekakastadabhimukhaM / mamApatito mayA saha yoddhaM khayameva yavanarAjaH / raNarabhasena cAtIva milito sthandanau / tataH sthitvAhaM kUbarAgne dattvA karaNaM patitastatsyandane / coTitaM svahastena yavanarAjasya mastakaM / tataH prAdurbhavattoSalamajjayajayAravam / asmaddalaM parAvRtya samAyAtaM madantikam // anyacca / tadA / devadAnavagandharvA varNayantaH parAkramam / mama gandhodavaM puSpairmizraM muJcanti mastake // tatazca tatparAnauka kSaNena hatanAyakam / jAtaM me kiGkaraM sarvamAjJAnirdezakArakam // nirgatya nagarAttAto harSaNa maha bandhabhiH / For Private And Personal Use Only
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 262 upamitibhavaprayacA kathA / samAgataH samIpaM me nagaraM ca mabAlakam // tato rathAdavataurya patito'haM tAtapAdayoH / gTahItvAMmadezayorU/satyAnandodakavarSeNa svapayatA mamAliGgito'haM tAtena / cumbito muhurmuhurmuurdhdeshe| tato dRSTA mayAmbA / kRtaM tasyAH pAdapatanaM / mamAliGgito'mbayA cumbito mastake / abhihitazcAnandAzruparipUrNa locanayA gadgadayA girA / yathA / putra vazilAsampuTaghaTitametatte jananyAH sambandhi hatahadayaM yattavApi virahe na zatadhA vidIrNaM / niHmA ritAni ca vayamamubhAgarbhavAsAdiva nagararodhaMkAdbhavatA / ato mamApi jIvitena ciraM jIveti // tato lajjito'haM sthito manAgadhomukhaM / samArUDhAni sarvANyapi rathavare / tatazca / haSTA vairivimena tuSTA matmaGgamena ca / te rAjalokAH sarve'pi tadA kiM kiM na kurvate // tathAhi / keciddadati dAnAni keciGgAyanti bhAvitAH / uddAmatUryanirghoSaiH kecinnRtyanti nirbharam // kecitkalakalAyante kecidukRssttnaadinH| kAzmIracandanakSodaH kecitkeliparAyaNAH // kecidratnAni varSanti tathAnye hAsapUrvakam / haranti pUrNapAtrANi valAmAnAH parasparam // tuSTo nAgarako loko valAnte kujavAmanAH / kRto vAhavo nRttAH sarva'ntaHpurapAlakAH // For Private And Personal Use Only
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hatIyaH prastAvaH / / evaM mahApramodena pravizya nagaraM tataH / sthitvA rAjakule kiMcihnato'haM nijamandire / divamocitakartavyaM tatra saMpAdya sarvathA / anekAdbhutavistAradarzanaprItamAnamaH // mamaM kanakamaJjaryA rajanyAM zayane sthitaH / athaivaM cintayAmi sma mahAmohavazaMgataH // aho vaizvAnarasyocai.prabhAvo'yaM mahAtmanaH / mameyamaudRzau jAtA yataH kalyANamAlikA // zrAgato'haM tadutmAhAjjAtA tejasvitA parA / toSitau janako loke labdhA jayapatAkikA // aho prabhAvo hiMsAyA yA vilokanalIlayA / karotyeSA vizAlAkSI maMca vairivimardanam // nAtaH parataraM manye prabhAve dRddhikAraNam / yatheyaM mama hiMmeti pratyakSa phaladAyinI // tato gADhataraM rakko'haM vaizvAnara himayoH / middhAntaM hRdayenaivaM sthApayAmi vizeSataH // ete me paramau bandha ete paramadevatA / ete eva hite manye sarvamatra pratiSThitam // ete yaH mAghayaddhanyaH ma me bandhuH ma me suddat / ete yo deSTi mUDhAtmA ma me zatruna saMzayaH // na punastadvijAnAmi mahAmohaparAyaNaH / yathA puNyodayAjjAtaM mamedaM sarvamanamA / 50 . For Private And Personal Use Only
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 264 upamitibhavaprayacA kthaa| hiMmAvaizvAnarAmataH puNyodayaparAmukhaH / tato'haM dharmamArgasya dUrAdUrataraM gataH // ntshc| rAtrizeSe samutthAya pApI baddhamAnamaH / nAtAmbAdaunadRSTvaiva gato'TavyAmahaM tataH // anekamattvamambhAraM mArayitvA gate dine / mandhyAyAM punarAyAtaH praviSTo bhavane nije // prathAmau viduraH prokrastAtenAkulacetamA / matsamIpe kumAro'dya kiM nAyAto nirUpaya / / vidareNokra prabhAte'haM smRtvA maitrauM cirantanaum / darzanArthaM kumArasya gatastasyaiva mandire // tataH parijanenonaM yathAkheTakakAmyayA / rAtrAveva gato'TavyAM kumAro nAsti bho rahe / tato myaabhihitN| kimadyaiva kumAro gataH pApar3ibuddhyA kiM vA pratidinaM gcchtauti| parijanaH prAha / bhadra yataH prabhRtIyaM hiMmA pariNautA kumAreNa tata prArabhya pratidinaM gacchati / nAnyathA tiM labhate / kiM bhunaa| jIvitAdapi ballabho'dhunA AkheTakaH kumaarsyeti| mayA cintitaM / aho hatA devena vayaM mndbhaagyaaH| tdidmaabhaannkmaayaa| yaduta yatkarabhasya pRSThe na mAti tatkaNThe nibadhyata iti / tathA hi vaizvAnarapApamitrayogeNaiva kumArasya gADhamuddhejitA vayaM yAvate yamaparA kRtyevAsya bhAryA sNpnneti| tatkiM punaratra vidheyamiti cintayato me gataM For Private And Personal Use Only
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 365 dinN| tadidaM kumArasya yubhatmamI pe'nAgamanakAraNamiti / tAtenAbhihitaM / vidura mahApApaheturidaM mRgayAvyamanaM na ca sevitamasmadaMzajenarapatibhiH / ato yadyasya nimittabhUteyaM bhAryA kumArasyApamAryate tataH sundaraM bhavati / viduraH praah| deva vaizvAnaravannirupakrameyaM lakSyate / athavA zrUyate punarapyAyAto'tra nagare ma jinamatajJo naimittikaH / tataH sa evAya praSTuM yukto yadatra krtvymiti| taatenaabhihitN| AkAraya tarhi taM nemittikaM / vidureNoktaM / yadAjJApayati devaH // tato nirgato vidaraH / samAgataH stokavelAyAM gTahItvA jinmtjnyN| tato vidhAya tasya pratipattimAkhyAtaM tAtena pryojnN| tato nirUpitaM buddhinADausaJcArato naimittikenAbhihitaM c| yathA mahArAja eka evAtra paramupAyo vidyate / ma yadi saMpadyata tataH svayameva pralIyeta kumArasthayamanarthakAriNI hiMsAbhidhAnA bhAryA / taatenaabhihitN| kIdRzaH sa iti kathayatvAryaH / jinmtjnyenaabhihit| yattadA varNitaM mamakSameva bhavatAM / yathAsti rahitaM sarvopadravairnivAsasthAnaM samastaguNAnAM kAraNaM kalyANaparamparAyAH durlabhaM mandabhAgadheyazcittasaundarya ngrN| tatra ca yo varNitaH / yathAsti hitakArI lokAnAM kRtodyogo duSTanigrahe dattAvadhAnaH ziSTaparipAlane paripUrNa: kopadaNDasamudayena zubhapariNAmo nAma raajaa| tasya rAjJo yathAsau kSAnterjanayitrI niSpakampatA nAma mahAdevI tadA varNitA tathaiva tasyAnyApi dvitIyAsti hitakAriNI lokAnAM nikaSa For Private And Personal Use Only
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 366 upamitibhavaprapaJcA kathA / bhUmiH sarvazAstrArthAnAM pravartikA sadanuSThAnAnAM dUravartinau pApAnAM cArutA nAma raajau| tathAhi / tAvaduHkhAni saMsAre labhante sarvajantavaH / khargApavargamArga ca na labhante kadAcana // yAvatmA cArutA devI tairna samyag niSevyate / yadA punarniSevante tAM devauM te vidhAnataH // labdhA kalyANamandohaM tadA yAnti zivaM marAH / ataH mA cArutA devI lokAnAM hitakAriNau // saMsArasAgarottArakAraNAni mahAtmanAm / loke lokottare vApi yAni zAstrANi kAnicit / / teSu sarveSu zAstreSu varNitA paramArthataH / upAdeyatayA devau mA prAjaistattvacintakaiH / / tena mA nikaSasthAnaM zAstrANamiha gauyate / tAM vinA sarvazAstrArtho'mabuddhiprakarAyate // dAnaM zaulaM tapo dhyAnaM gurupUjA zAmo damaH / evamAdauni loke'tra cArukarmANi bhAvataH / / pravartayati mA devau svabalena mahAtmanAm / tena mA sadanuSThAnajanaketi nirucyate // . kAmakrodhabhayadrohamohamAtsaryavibhramAH / zAdyapainparAgAdyA ye loke pApahetavaH // teSAM tayA mahAvasthA nAsyeva bhuvanatraye / zrataH mA cArutA devI pApAnAM dUravartinau / For Private And Personal Use Only
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / tasyAzca bhapariNAmasambandhinyAzcArutAyA mahAdevyA zrAhrAdaheturjagataH sundarA rUpeNa vallabhA bandhUnAM kAraNamAnandaparamparAyAH satataM munaunAmapi hRdayavAsinau vidyate dayA nAma duhitA / tathAhi / sarve carAcarA jauvA bhuvanodaracAriNaH // duHkhaM vA maraNaM vApi nAbhikAGganti sarvadA // tatazca / sA dayA dvayamapyetadArayatyeva dehinAm / tena mA bhuvanAlAdakAraNaM parikIrtitA // mukhaM zazadharAkAraM mAbhaurdAnAkhyamuttamam / saddAnaduHkhatrANAkhyau dayAyAH pauvarau stanau // vistIrNaM jagadAnandaM zamAkhyaM jaghanasthalam / yadA nAstyeva tadehe kiMcidaGgamasandaram // rUpeNa sundarA protA tena mA munipuGgavaH / yatheSTA bandhuvargasya tathedAnauM nigadyate // kSAntiH zubhapariNAmazca cArutA niSpa kmptaa| zaucamantoSadhairyAdyA dayAyA bAndhavA matAH // teSAM tu matatAhlAdakAriNI hRdayasthitA / tenAtivallabhA proktA bandhuvargasya mA dayA / sureSu martyalokeSu moce ca mukhapaddhatiH / dayAparautacittAnAM vartate karavartinau / zrAnandapaddhaterhetustena mA kanyakA matA / zrata eva sumAdhUnAM hRdaye sA pratiSThitA // For Private And Personal Use Only
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 368 upamitibhavaprapaJcA kathA / athvaa| dayA hitakarI loke dayA sarvaguNAvahA / dayA hi dharmamarvasvaM dayA doSaniSadanau / dayaiva cittamantApavidhyApanaparAyaNA / dayAvatAM na jAyante nUnaM vairaparamparAH // kiM vAtra bahunokana guNasambhAragauravam / vahantI padmapatrAcI mA dayA kena varNyatAm // tadatra paramArtho'yaM mahArAjAya kathyate / himAyAH pralayopAyo nAparo'tra niraukSyate // yadaiSa tAM dayAM dhauraH kumAraH pariNeSyati / tadAsya svayamevaiSA duSTA bhAryA vinaMkSyati // yataH / dUyaM dAhAtmikA pApA mA punarhimagautalA / tato'nayorvirodho'sti yathA nijalayoH sadA // tatastAtenAbhihitaM / Arya kadA punareSa mandivardhanakumArastAM dayAkanyakAM pariNe vyati / jinmtjnyenaabhihitN| yadA zubhapariNAmo dAsyati / tAtaH prAha / sa eva tarhi kadA dAsyati / jinmtjnyenaabhihitN| yadA kumAraM prati praguNo bhaviSyati / taatenaabhihitN| kastarhi tasya prgunniibhvnopaayH| jinamatajJaH prAha / kathitaM pUrvamevedaM mayA bhavatAM / yathA taM zubhapariNAmanarezvaraM yadi paraM karmapariNAmamahArAjaH praguNayituM samarthA nAparaH / tadAyatto yato'sau vartate / tasmAkimatra bhunaa| yadA For Private And Personal Use Only
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatoyaH prstaavH| 366 ma karmapariNAmamahAnarendraH kumAraM prati maprasAdo bhaviSyani tadA svayameva bhapariNAmenAsmai kumArAya dayAdArikAM dApayiSyati / kiM ca cintayA / anyacca / lakSayAmyevAhaM nimittabalena kumAramya bhavyatAmapekSya yuktibalena c| yaduta niyamena kacikAle mapramAdo bhaviSyatyenaM kumAraM prati karmapariNAmo nAtra sandehaH / tatazca tasmin kAle zrApRcchaya mahattamabhaginoM lokasthitiM paryAlocya maha kAlapariNatyA nijabhAryayA kathayitvAmauyamahattamAya svabhAvAya saMbhAlya ca svaramadhuravacanairasyaiva nandivardhanakumArasya sambandhinauM samastabhAvAntarAnuyAyinauM pracchannarUpAmantaraGgabhAyIM bhavitavyatAM daupayitvA niyatiyadRcchAdInAM kumAravIrya sthApayitvA dayAdArikAdAnasya yogyo'yamiti marvasamadaM middhAntapakSaM tato dApayiSyatyeva sa karmapariNAmamahArAjo dayAdArikAM kumaaraay| niHsandigdhametadato muJcata yymaakultaaN| tAtaH praah| tatkimadhunAsmAkaM prAptakAlaM / jinamatajJenok / maunamavadhauraNA c| taatenaabhihitN| Arya kimAtmaputro'mmAbhiravadhaurayituM shkyt| jinamatajJaH praah| tatkimatra kriyatAM / yadi hi bahiraGgo'yamupadravaH kumArasya syAttato na yujyeta katuM tatrabhavatAmavadhoraNAM / ayaM punarantaraGgopadravo vartate / tatastamavadhIrayanto'pi bhavanto nopAlambhamarhanti / tato yadAdizatyArya iti vadatA tAtena paripUjya prahito naimittikH|| gatAni katiciddinAni / samutpanneyaM tAtasya buddhiH| yathA sthApayAmi yauvarAjye nndivrdhnkumaarN| jJApitaM mahattamAnAM / For Private And Personal Use Only
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 40. upamitibhavaprapaJcA kathA / prtipnnmetaiH| gaNitaM prazastadinaM / kRtaabhissekmaamgrau| smaahto'hN| viracitaM bhdraasnN| maulitAH saamntaaH| samAgatA nAgarakAH / saMnidhApitAni mAGgalikAni / prakaTitAni ratnAni / pratyAsannIbhUtAnyantaHpurANi || atrAntare praviSTA pratauhArau / kRtaM tayA pAdapatanaM / viracitaM karapuTakumalaM nivezitaM lalATapaTTe / gditmnyaa| deva aridamananRpateH sambandhI sphuTavacano nAma mahattamaH pratIhArabhUmau tisstthti| etadAkarNya devaH pramANaM / tAtenAbhihitaM / zIghra pravezaya / pravezitaH prtiihaaryaa| vihitA prtipttiH| abhihitaM sphaTavacanena / mahArAja zruto mayA bahireva kumArasya yauvraajyaabhissekvytikrH| tenAhaM zubhamuhUrtA'yamiti kRtvA svaprayojanasiddhaye tvaritataraH prvissttH| tAtenAbhihitaM / sundaramanuSThitaM / nivedayatu svpryojnmaaryH| sphuTavacanaH prAha / asti tAvadvidita eva bhavAdRzAM zArdUlapurAdhipatiH sugrahautanAmadheyo devo'ridamanaH / tasyAsti vinirjitaratirUpA raticallA nAma mhaadevii| tasyAzcAcintyaguNaratnamaJjUSA madanamaJSA nAma dhitaa| tayA ca lokapravAdenAkarNitaM nandivardhanakumAracaritaM / tato jAtastasyAH kumAre'nurAgAtirekaH / niveditaH svAbhiprAyo raticUlAyai / tathApi kathito devAya / tatastAM madanamaJSAM kumArAya pradAtuM yumatsamIpe prahito'haM devena / adhunA mahArAjaH pramANam // tato nirIkSitaM tAtena matidhanavadanam / manidhanaH prAha / deva mahApuruSo'ridamanaH / yukta eva devasya tena mAdhu sambandhaH / tato'numanyatAmidaM tasya vcnN| ko'tra virodhaH / For Private And Personal Use Only
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| ___401 taatemaabhihitN| evaM bhavat / atrAntare myaabhihit| aho kiyaddUre tattAvakInaM zArdUlapuramitaH sthAnAt / sphuTavacanaH prAha / sArdhayojanazate / mayAbhihitaM / maivaM vocaH / sphuTavacanaH prAha / tarhi yAvare tatkathayata svayameva kumaarH| mayAbhihitaM / gavyUtenone mArdhayojanazate / sphuTavacanaH prAhaH / kimetat / mayAbhihitaM / zrutamasmAbhirbAlakAle / sphuTavacanaH prAha / na samyagavadhAritaM kumAreNa / mayo / tvayA kathamavadhAritam / sphuTavacanaH prAhaH / gaNitaM mayA padaM padena / mayAbhihitaM / suniNetamidamasmA bhirapyAptapravAdAt / sphuTavacanenotaM / kumAra vipratAritaH kenApi / na calatIdaM madauyaM pramANaM tilatuSatribhAgamAtreNApi // tato mAmeSa durAtmA lokamadhye'lokaM karotIti cintayato me jambhitaM vaizvAnareNa prahamitaM hiNsyaa| prayuktA yogazaktiH / kRto dvAbhyAmapi madIyazarore'nupravezaH / tataH saMjAto'haM sAkSAdiva prlyjclnH| samAkRSTaM dinakarakaranikarakarAlaM karavAlaM // patrAntare cintitaM punnyodyen| yaduta pUrNa mamAdhunAvadhiH / pAlito bhavitavyatA nirdezaH / na yogyo'yamidAnauM nandivardhanakumAro matsambandhasya / tasmAdapakramaNameva me'dhunA zreyaH / ityAlotha naSTaH puNyodayaH // mayA kurvato hAhAravaM tAvato janasamudAyasyAgrata eva avicArya kAryAkAryamekaprahAreNa kRto dvidalaH sphuTavacanaH / tato hA putra kimidamakAryamanuSThitamiti bruvANa: mamutthitaH siMhAsanAt tAtazcalito madabhimukhaM vegen| mayA cintitaM / zrayamapyetadrapa eva yo durAtmA mayApi kRtamidama 1 For Private And Personal Use Only
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 402 upamitibhavaprapacA kthaa| kaarymityaarttti| tataH samudaurNakhaDgo valito'haM tAtAbhimukhaM / kRto lokena kolAhalaH / tato mayA na mataM janakatvaM na lakSitA snehanirbharatA na gaNitaM paramopakAritvaM nAlocito mahApApAgamaH / sarvathA vaizvAnarahiMsAvazIbhUtacittenAvalamya karmacANDAlatAM tathaiva raTatastAtasya troTitamuttamAGgaM / tato hA jAta hA jAta mA mAhasaM mA mAhasaM cAyadhvaM lokAstrAyadhvamiti vimuktakaruNAkandaravA zrAgatya lagnA mamAmbA kare karavAloddAlanArtha / mayA cintitN| iyamapi pApA mama vairiNava vartate yevaM zatracchedapare'pi mayi lakazakAyate / tataH catA mApi vedhA karavAlena / tato hA bhrAtarhA kumAra hA Aryaputra kimidamArabdhamiti pUtkurvANAni zaulavardhano maNimaJjarI ratnavatau ca lagAni bauyapi mama bhujayorekakAlameva nivAraNArtha / mayA cintitaM / ekAlocitaM nUnamamauSAM sarveSAmapi durAtmanAM / tato gADhataraM parijvalito'haM / nItAni trauNyapyekaikaprahAreNAntakamadanaM // atrAntare'muM vyatikaramAkarNya hA Aryaputra kimidaM kimidamiti pralapantau prAptA knkmnyjrau| mayA cintitN| aye eSApi pApA mavairiNAmeva militA yevaM vikroshti| aho hRdayamapi me vairibhUtaM vartate / takimanena / apanayAmyasyA api bandhuvatmalatvaM / tato vigalitapremAbandhe vismRtA tdvirhkaatrtaa| na sphuritAni hRdaye vizrayajalpitAni / apahastitA ratisukhamandohAH / na paryAlocitastasyAH sambandhI nirupamaH snehAbandhaH / sarvathA vaizvAnarAndhabuddhinA hiMsAkroDaukatahadayena mayA vidalitA karavAlena varAko knkmnyjrii| For Private And Personal Use Only
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sTatauyaH prstaavH| 403 atrAntare saMrambheNa gakhitaM me kaTautaTAtparidhAnaM vilulitaM bhuumau| nipatitamuttarIyaM cititle| jAto'haM yathAjAtaH / mutkalaubhUtAH keshaaH| saMpanaH sAkSAdiva betaalH| tatastathAbhUtaM mAmavalokya dUravartibhiH prekSakaDimbharUpaIsadbhiraTTahAsena chatA kilikilikA / tataH sutarAM pracalito'haM calitastanmAraNAya vegena / tato me bhrAtaro bhaginyaH svajanAH mAmantAzca lamAH sarve'pyekakAkhaM nivAraNArthe / tataH kRtAnta va samadarzitayA samastAnapi nirdalayantrahaM gataH kiyantamapi bhUbhAgaM / tato bhUritayA lokasya vanakarIva zrame pAtayitvA grahautaH kathaMcidahaM / uhAlitaM mnnddlaayN| baddhaH pazcAbAhubandhena / tato raTanasabhyavacanAni prakSipto'pavarake / datte kpaatte| tatra ca prajvalannanunayavacanaiH pralapannazrAvyabhASayA dadAnaH kakATayormastakAsphoTAM cAmo bubhukSayA pauDitaH pipAsayA dandahyamAnazcittamantApenAlabhamAno nidrAM mahAghoranAraka dUva tathA baddha eva sthito mAmamAtra kAlaM avadhauritaH parijanena // anyadAtyantakSINatayA samAgatA mamArdharAtre kSaNamAcaM nidrA / tataH prasuptasya chinnaM me mUSakairbandhanaM / jAto'haM mutkaraH / udghATite kpaatte| nirgato bhirdeshe| nirUpitaM rAjakulaM / yAvatra kazciJcetayate tato mayA cintitaM / sarvamevedaM rAjakulaM nagaraM ca mama vairibhRtaM vartate yenAhamevaM pariklezitaH pApena / tato vijambhito mamAntarvau~ vaishvaanrH| maharSayA huGkAritaM hiNsyaa| dRSTaM mayA prajvalitA nikunnddN| cintitaM pdye| ayamatra vairiniryaatnopaayH| yaduta rahautvA zarAvaM For Private And Personal Use Only
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 808 upamitibhavaprapaJcA kathA / bhRtvAGgArANAM tato rAjakulasya nagarasya ca parApareSu indhanabahuleSu sthAneSu stokstokaanprkssipaami| tataH svayameva bhasmIbhaviSyatIdaM dvayamapi duraatmkmiti| tataH kRtaM sarvaM tathaiva 1 tanmayA lagnaM samantAtpradIpanakaM / nirgato'hamapi daMdahyamAnaH kathaMcidbhavitavyatAvizeSeNa / pravRttI janAkrandaravaH / dhAvanti sma lAta lAteti bruvANAH parabalazaGkayA subhttaaH| tataH hoNatayA zarIrasya parasparAnuviddhatayA zarIramanamovigalitaM dhairthe / samutpanna me bhayaM / palAyito'TavausamukhaM / patito mahAraNye viddhaH kaNTakaiH sphoTitaH kalakaiH paribhraSTo mArgAt praskhalito viSamodRzAt nipatito'dhomukho ninna deshe| cUrNitAnyaGgopAGgAni / na zaknomyutthAta // atrAntare smaagtaashcauraaH| dRSTastaistathAvasthito'haM / abhihitamamaubhiH parasparaM / are mahAkAyo'yaM puruSo lasyate parakUle bahumUlyaM / tad gTahItvA nayAmaH svsvaamimuulmenN| tadAkarNya mamunamito mamAntarnimagro vaizvAnaraH / sthito'hamupaviSTaH / ttstessaamekenaabhihitN| are viruupko'syaabhipraayH| tataH zaughaM banauta yayamenamanyathA durghaho bhvissyti| tato gADhaM hatvA dhanuHzAkhAbhiniyantrito'haM pazcAnmukhIkRtya baahuu| dadato gAlorbaddhaM me vnkuhrN| tataH smutthaapito'hN| parihitaM jrciivrkhnnddN| kheTito dadadbhirgADhaprahArAn nautaH kanakapurapratyAsannAM bhImaniketanAbhidhAnAM bhillapallauM / darzito raNavIrasya pallopateH / abhihitamanena / are poSayata tAvadenaM yena puSTo vikretaM nauyate / tato yadA For Private And Personal Use Only
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tIyaH prstaavH| 405 jJApayati deva iti vadatA nauto'hamekena caureNa svabhavane / koTitaM vadanaM kRto mutkalo lagno'haM cakArAdibhiH / kupitcauro| hato'haM daNDAdibhirnavaraM samarpito'yaM mama khAmineti matvA na mArito'hamanena / kevalaM dApitaM kadazanaM / tato bubhukSAkSAmakukSitayA saMjAtaM me dainyaM / tadeva kadannaM bhavayitamArabdhaH / na pUritamudaraM / saMjAtazcittaudegaH / gatAni katiciddinAni / pRSTo'mau raNavIreNa cauraH kIdRzo'sau puruSo vartata iti| ma prAha / deva na kathaMcittasya blmaarohtiiti| tataH capito'hamevaM tena bhUyAsaM kAlaM // anyadA samAyAtaH kanakapurAcaurANAmupari daNDaH / nssttaastskraaH| lUSitA mA pllii| grahautA banyo nautAH knkpure| gato'hamapi tnmdhye| darzitA banyo vibhaakrnRpteH| tato mAmavalokya cintitamanena / aye kimidamAzcayaM yadeSa puruSo'sthicarmazeSatayA davadagdhasthANukalpo'pi nandivardhanakumArAkAraM dhaaryti| tato nirUpito'haM nakhAgrebhyo vAlAgrANi yAvat / tataH sthitaM tasya hRdaye nandivardhanakumAra evAyaM / kevalaM kathaM tasyeha saMbhavo'thavA vicitrANi vidhevilamitAni / taddazagAnAM hi prANinAM kiM vA na saMbhavati / tathAhi / ya ekadA natAzeSabhUpamaulyarcitakramaH / vacane vacane lokairjaya deveti bhaNyate // ma eva vidhinA rAjA tasminneva bhave'nyadA / rorAkAraM vidhAyoccai nAkAraM viDambyate // tasmAtma evAyaM nAstyatra sndehH| tataH smRtamitrabhAvena For Private And Personal Use Only
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / galadAnandodakapravAhacAlitakapolena siMhAsanAdutthAya samAliGgito'haM vibhAkareNa / tataH kimetaditi vismitaM rAjamaNDalaM / tato niveshyaatmiiyaardhaasne'bhihito'hmnen| vayasya ko'yaM vRttAntaH / tataH kathitaM vibhAkarAya mayAtmacaritaM / vibhAkaraH praah| hA kaSTaM na sundaramanuSThitaM bhavatA yadidamatiniNaM jananaujanakAdimAraNamAcaritaM / tataH ayamapauha janmanyeva klezo bhavatastasyaiva phlvipaakH| tacchrutvA visphuritau mamAntargatau hiNmaavaishvaanrau| cintitaM myaa| yathAyamapi me vairirUpa eva yo matkartavyamapyasundaraM mnyte| tato jAto me tanmAraNAbhiprAyaH / tathApi durbalatayA dehasya mahApratApatayA vibhAkarasya saMnihitatayA bahurAjavRndasya anikaTavartitayA praharaNasya na datto mayA prahAraH / kevalaM kRtaM kAlaM mukhaM / lakSito vibhAkaraNa mdiiyaabhipraayH| yathA na sukhAyate'sya madIyo'yaM janyaH / tat kimanena sNtaapiten| tato vihitaH prastutakathAvikSepaH / jJApitaM mAmantamahattamAdInAM / yathaiSa nandivardhanakumAro mama zarIraM jIvitaM sarvaskhaM bandhurdhAtA pUjyo'dya jAto'hamasya darzanenAtaH kuruta priyasamAgamamahotsavamiti / tairbhihitN| yadAjJApayati devaH / tataH pravartito mahAnandaH / svapito'haM vidhinA paridhApito divyavastrANi bhojitaH paramAtraiH vilepitaH surabhivilepanena bhUSito mhaalngkaaraiH| dattaM khayameva vibhAkareNa manohAri taamblN| mayA vahamanenedamabhihito yathA na sundaramanuSThitaM bhavateti tato mArayiSyAmyenaM vairiNamiti raudravitarkaparaMparAdo For Private And Personal Use Only
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hatIyaH prastAvaH / 4.7 dUyamAnacetasA na kiNcinycetitN| utthAya bhojanamaNDapAdupaviSTA vayamAsthAnazAlAyAM / matizekhareNa mantriNAbhihitaM / kiM viditaM kumAreNa yathA devabhUyaM gataH sugTahItanAmadheyo devaH prbhaakrH| tato dhUnitA mayA kndhraa| kRtaM vibhAkaraNa mAthu locanayugalaM abhihitaM ca / vayasya tAte parokSe'dhunA yubhAbhistAtakAryamanuSTheyaM / tadidaM rAjyamete vayametAca tAtapAdapramAdalAlitAH prakRtayaH pratipannAH kiGkarabhAvaM vayasyasya / yatheSTaM niyojyatAM / tato vaizvAvaiguNyAdavasthito'haM maunen| lavito divaso dattaM praadossikmaasthaanN| tadante visarjitarAjamaNDalo nivArya priyatamApravezaM mayA sahAtisnehanirbharatayA mahArhAyAmakasyAmeva zayyAyAM prasupto vAmabhavane vibhAkaranarendraH / tato bhadre'gTahItasaGkete tadA mayA hiMsAvaizvAnarabhyAM vidhuritahRdayena sa tathA vidho'tisnigdhavidhI vibhAkaraH samutthAya vinipAtitaH pApena / nirgatacAI pridhaandvitiiyH| svakarmatrAmena palAyito vegena nipatito'TavyAM / moDhAni nAnAvidhaduHkhAni / prApto mahatA klezana kuzAvarne / vizrAnto bahiH kaanne| dRSTaH knkshekhrprikrnn| niveditaH kanakacUDakanakazekharayoH / cintitamAbhyAM / bhavitavyamatra kAraNena yadekAko nandivardhana iti| tataH samAgatau katicidAptapuruSaparivArau matmanopaM / vihitamucitaM / sthito mayA mahotmArake kanakazekharaH / pRssttmekaakitaakaarnnN| mayA cintitaM / asyApi na pratibhAmipyate madauyacaritaM / tatkiM kathitena / tato mayAbhihitaM / alamanayA kthyaa| kanakazekharaH prAha / kiM mahyamapi na For Private And Personal Use Only
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / kthyte| mayokaM / neti| kanakazekharaNokaM / kumArAvazyatayA kathanIyamitarathA na bhavati me citte nirvANaM / tato mayAdiSTamayamunasyatauti cintayato me'ntargatau pracalitau hiMsAvaizvAnarau / samAkRSTA kanakazekharakaTautaTAkatAntajihAbhAsurAmipucikA / samudraurNaH kanakazekharamAraNAya prhaarH| tataH kimetaditi prAptA vegena kanakacUDAdayaH / prAdurbhUtaH kolAhalaH / stambhito'haM kanakapokharaguNAvarjitatayA yathAsaMnihitayA devtyaa| samutkSiptaH pazyatAmeva teSAM ggnmaargnn| nautmtdvissymndhideshe| ciptasteSAmambaroSAbhidhAnAnAM vaura senAdaunAM caraTAnAM mdhye| dRSTastaistathaivogIrNaprahAro grahautArikaH / pratyabhijJAto'maubhiH / patitAH pAdayorabhihitaM ca taiH / deva ko'yaM vRttAntaH / na zakitaM mayA jnpituN| vismitAzcaraTAH / shraanautmaasnN| na zakitaM mayopaveSTuM / tato gatA dainyamete / tatkaruNayottambhito'haM devtyaa| cAlitAnyaGgAni / hRSTAste vraakaaH| nivezito'hamAsane punarapi pRSTaH prstutvytikrN| mayA cintitaM / aho yatra yatra vrajAmastatra tatra vayametaiH parataptiparAyaNairalokavatsalele kairAmituM na lbhaamhe| te tvalabdhaprativacanAH punaH punamIM pRcchanti saa| tato visphuritI me hiNsaavaishvaanrau| nipAtitAH kticiccrttaaH| jAtaH kalakalaH / tato bahutvAtteSAM gTahItA mama hastAdamiputrikA / baddho'hamAtmabhayena // atrArenta gato'staM dinakaraH / vijambhitaM timiraM / samAlocitaM crttaiH| yathA pUrvavairika evAyamasmAkaM nandivardhano yena hataH pravaraseno'dhunApi ghAtitA etenaite pradhAnapuruSAH / For Private And Personal Use Only
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatauyaH prastAvaH / 4.8 tathApi pratipano'smAbhireSa khAmibhAvena prakhyApito loke / vijJAtametaddezAntareSu / tato'sya mAraNe mahAnayazaskAraH saMpadyate / naiSa vazivatpuTTalake kathaMcidvArayituM shkyH| tasmAddUradeza nauvA tyAga evAsya zreyAniti sthApitaH siddhAntaH // tato niyantrito'haM gantrAmAraTaMzca baddho vastreNa vadanadeze / yuktau mana:pavanagamanau vRSabhau / prasthApitAH katicitpuruSAH / kheTitA gantraugatA rajanyaiva dvAdaza yojnaani| tataH prApito'hamanavarataprayANakaiH zArdUlapuraM / tyato malavilayAbhidhAne bhisskaanne| gatAH svasthAnaM magantrIkAste manuSyAH // stokavelAyAM akANDa eva vijambhitaH surabhipavanaH / vimukraH sahajo'pi vairAnubandhaH pshugnnaiH| bhuvanazriyeva tatsamAdhyAmitaM kAnanaM / samavatIrNaH mamakameva sarva RtvH| pramuditA vihaGgamagaNAH / manoharamanuttAlatAlaM raMTitaM madhukarAvalobhiH / vigatatApaM vizeSatastamuddezamuyotayitumArabdho dinakaraH / tathA mamApi manAggalita va cittsntaapH|| tadanantaraM ca dehabhUSaNaprabhApravAheNa dyotayanto dikcakravAlaM samAgatAstatra devAH / zodhitaM tairbhUtalaM / vRSTamatisurabhigandhodakaM / vimuktaH paJcavarNamanohArikusumaprakaraH / viracitaM vizAlamatiramaNIyaM mnnikuttttimN| vihitaM tasyopari kanakakamalaM / vistAritamupariSTAddevadayavitAnaM / avalambitAstatra mauktikaavcuulaaH| tataH samutsukaisterdaivaravalokitamArgaH kalpadruma dava yatheSTaphaladAyitayA kanakagiririva sthiratayA cauranauradhiriva guNaratnAkaratayA prazadhara va gautaleNyatayA dinakara va mapratApa 52 For Private And Personal Use Only
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 41. upamitibhaprapaJcA kathA / tayA cintAmaNiriva durlabhatayA sphaTika va nirmalatayA bhUbhAga dUva sarvasahiSNutayA gaganatalamiva 'nirAlambanatayA gandhakarIva varakaribhiH parikaritaH svapratibimbakairiva bahuvidhavineyaiH samAgataH kevalajJAnadivAkaro viveko naamaaryH| samupaviSTaH knkkmle| praNipatya vihitakarAmukulA niSamA pariSat / prArabdhaM vyakhyAnaM // atrAntare bhagavataH pratApaM soDhamazaknuvantau madIyagaraurAnirgatau hiMsAvaizvAnarau dUradeza sthitau mAM pratIkSamANau / athAridamano rAjA muni vijJAya lokataH / sa puro nirgatastasya munervandanakAmyayA // tathA madanamaJjUSA yA dattA mama kanyakA / mApi tatra samAyAtA sahitA raticUlayA // vihAya paJcacihAni bhaktinirbharamAnasaH / rAjA kRtottarAmaGgaH praviSTaH suuryvgrhe| paJcAGgapraNipAtena pAdayonya'stamastakaH / praNamya sUriM nauti sma lalATe kRtakudmalaH // katham / ajJAnatimiroccheda karanAtha divaakr| namaste rAgasantApanAzakArinizAkara // khapAdadarzanenAdya nAtha kAruNyamAgara / bhavatA bhavanirnAzapUtapApAH kRtA vayam // adyaiva nanu jAto'smi rAjye'dyaiva pratiSThitaH / For Private And Personal Use Only
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| adyaiva paTukaNe'smi pazyAmyadyaiva cakSuSA // yadadyAkhilasantApapApajaurNavirecanam / bhAgyamaMsUcakaM manye saMpannaM tava darzanam // evaM saMstutya rAjendraH sUriM sUditakalmaSam / praNamya zeSamAdhUMzca niSamaH zuddhabhUtale // svargApavargapaNyasya mayaMkAra davAkhilaiH / gurubhirmunibhizvoccaidharmalAbhaH kRto nRpe // tataH kRtapraNAmeSu zeSalokeSu bhAvataH / prayukralokayAtreNa guruNArambhi dezanA // katham / bho bhavyA bhavakAntAre paryaTagiranAratam / atyantadurlabho hyeSa dharmaH marvajJabhASitaH / / yataH / anAdireSa saMsAraH kAlo'nAdiH pravAhataH / jIvAzcAnAdikAH sarve dRzyante jJAnacakSuSA // na caite prApnuvanto'muM dharma sarvajabhASitam / kadAcidapi pUrva tu tenaite bhavabhAjanam // athAvApto bhavejjaino dharmA'mo bhi: kadAcana / tataH kuto bhavo'mauSAM va tANa vajimaulake // tasmAtsunizcitaM rAjanetannAsyatra saMzayaH / naivAvAptaH purA dharmI jantubhirjinadezitaH // evaM ca sthite / For Private And Personal Use Only
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 412 upamitibhavaprapaJcA kathA / yadAnAdau bhave'mauSAM matsyAnAmiva mAgare / madA dolAyamAnAnAM jIvAnAM duHkhasaGkale // svakarmapariNAmena bhvytvpripaaktH| manuSyatvAdisAmayyA tathA kAlA diyogataH // dhanyaH sakala kalyANajanako'cintyazaktikaH / yatra kvacidbhavennauve'nugrahaH paarmeshvrH|| ma tadA labhate jIvo durbhadayanthibhedataH / azeSaklezani zi jainendraM tattvadarzanam // tato'sau grahidharma vA prApnuyAjjinabhASitam / labhate mAdhudharma vA sarvaduHkhavimocakam // mA ceyatI bhavetkasya sAmagrauyaM sudurlabhA / rAdhAvedhopamAnena dharmaprAptiH prakIrtitA // tadatra labdhe saddharma kurudhvaM yatnamuttamam / alabdhasya tu lAbhArthaM ghaTadhvamiha he janAH // acAntare cintitaM narendreNa / kevalajJAnadivAkaro bhgvaanyN| nAstyasya kiMcidajJeyaM / ataH pRcchAmi bhagavantamAtmIyasaMzayaM / athavA pazyatyeva bhagavAnmadauyasandehaM jijJAsAM vA / ataH kathayatu mamAnugraheNa / tato bhagavatA sUriNA bhavyajanabodhanArthamabhihito marendraH / mahArAja vAcA pRccha / nRpatinAbhihitaM / bhadanta yeyaM madauyaduhitA madanamaJjUSA asyAH padmanRpatisutanandivardhanakumArAya dAnArthaM prahito mayA jayasthale sphuTavacano nAma mahattamaH / gataH kiyAnapi kAlo na nivRtto'mau / tataH prahitA For Private And Personal Use Only
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatauyaH prstaavH| mayA tadAttIpalaMbhArthaM puruSAH / taizcAgatya niveditaM / yathA deva tajjayasthalaM bhasmIbhUtaM davadagdhasthalamAtramadhunA vartate / chinnamaNDalaM ca tattena na vidyante pratyAmannAnyanyagrAmanagarANi / araNyaprAyaH mo'dhunA dezoM vartate / tathA vArtAmAtramapi. nAsmAbhirupalabdha kathaM tattathAbhRtaM saMjAtamiti / tato mayA cintitN| hA kaSTamaho kaSTaM / kiM punaratra kAraNaM / kimakANDa eva tatrotpAtAGgAravRSTirnipatitA kiM vA pUrvaviruddhadevena bhasmaukRtaM nagaraM / uta muninA kenacitkopAminA dagnaM / pAhosvit kSemavahinA caurAdibhirvA / tatazcAvijJAtaparamArthaH samandehaH zokApannazca sthito'hametAvantaM kAlaM / adhunA bhagavati dRSTe saMjAtaH zokApanodaH / sandehaH punaradyApi me nApagacchati / tamapanayatu bhagavAniti // bhagavatAbhihitaM / mahArAja pazyasi tvamenaM parSadaH pratyAsannaM niyantritaM pazcAdAhubandhena nibaddhavatrA vivaraM tirazcInaM puruSaM / nRpatinAbhihitaM / suSTu pshyaami| bhagavAnAha / mahArAja etena bhasmaukRtaM nagaraM / nRpatirAha / bhadanta ko'yaM puruSaH / bhgvaanaah| mahArAja sa evAyaM tava jAmAtA nndivrdhnkumaarH| nRpatirAha / kathaM punaranenedamaudRzaM vyvsitN| kimiti vAyamevaMvidhAvastho'dhunA vartate / tataH kathito bhagavatA sphuTavacanavirodhAdikazcaraTamanuSyaparityAgaparyavasAnaH sarvo'pi narapataye madIyavRttAntaH / tamAkarNya vismito rAjA pariSacca / nRpatinA cintitaM / kiM choTayAmyasya vadanaM / karomi mutkalaM bAhuyugalaM / athavA nahi nahi / niveditamevAsya caritaM bhagavatA / tadeSa For Private And Personal Use Only
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 410 upamitibhavaprapaJcA kathA / mutkalo'smAkamapi kenacidakANDaviDvarasampAdanena dharmakathAzravaNavighnahetaH syAt / tasmAttAvadayaM yathAnyAsamevAstAM / pazcAducitaM kariSyAmaH / asthAnaM caiSa karuNAyAH yasyedRzaM caritaM / tadadhunA tAvadaparaM bhagavantaM sandehaM praznayAmaH / tato'bhihitaM nRpatinA / bhadanta nandivardhanakumAro'smAbhirevaMguNa: samAkarNitaH / yadta / vIro dakSaH sthiraH prAjJo mahAsattvo dRDhavrataH / rUpavAnayamArgajJaH sarvazAstravizAradaH // guNAnAM nikaSasthAnaM prakhyAtaparapauruSaH / ato'nena mahApApaM kathaM ceSTitamaudRzam // sUriNAbhihitaM rAjannAsya doSastapakhinaH / tAdRgguNagaNopetaH svarUpeNeSa vartate // rAjAha nanu kasyAyaM doSo nAtha vivedyatAm / yadyevamAtmarUpeNa nirdoSo nandivardhanaH // tato guruNAbhitaM / yadetadRzyate dUravartti kRSNarUpaM mAnuSadvayaM asyaiSa samasto'pi doSaH / tato narapatinA visphAritaM tadabhimukhamaukSaNayugalaM / nirUpitaM bahatoM velAM tanmAnuSadayaM / gaditaM cAnena / bhagavanneko'tra manuyyo dvitIyA nArIti lakSyate / bhagavatAbhihitaM / samyagavadhAritaM mahArAjena / nRpatirAha / bhadanta ko'yaM manuSyaH / bhagavatAbhihitaM / eSa mahAmohasya pautrako dveSagajendrasya sUnuravivekitAnandano vaizvAnaro'bhidhIyate / asya hi jananaujanakAbhyAM prathama krodha iti nAma pratiSThitaM / pazcAtvaguNairasya parijanasakAzAdidaM dvitIyaM vaizvAnara iti priyanAmakaM saMpavaM / For Private And Personal Use Only
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hatIyaH prstaavH| nRpatirAha / tarhi nArI keyaM / bhagavatAbhiSitaM / eSA deSagajendrapratibaddhasya duSTAbhisandhinarendrasya niSkaruNatAyA mahAdevyA duhitA hiMmocyate / nRpatinAbhihitaM / anena nandivardhanakumAreNa mahAnayoH kaH sambandhaH / bhagavAnAha / asyAntaraGge ete mitrabhArye bhavato'nayozca samarpitahadayo'yaM na gaNayati khakamarthAna) nApekSate dharmAdharma na lakSayati bhakSyAbhakSyaM nAkalayati peyApeyaM na jAnaute vAcyAvAcyaM nAvagacchati gamyAgamyaM na budhyate hitAhitavibhAgaM / tato vismaranti svabhyastA api samastAH kSaNamAtreNa nijaguNAH / parAvartate niHzeSadoSapuJjatayAsthAtmA / tato mahArAja nandivardhanenAnena bAlakAle kadarthitA niraparAdhA dArakAH khalIkRtaH kalopAdhyAyastADito hitopadezadAyako'pi viduraH / tathA taruNena matA ghAtitAH prANisaMghAtAH vihitA mahAsaGgrAmAjanito jagatmantApaH paramopakAriNau bAndhavAvapi mArayitumAracau tiraskRtau kanakacUDakanakazekharau / tadArAtpunaryadanenAcaritaM sphuTavacanena mahAkANDabhaNDanaM tanmAraNaM ca tathA jananaujanakamahodarabhaginaupriyabhAryAdivyApAdAnaM nagaradahanaM snehanirbharamitrabhRtyanipAtanaM ca taniveditameva yubhAkaM / sa eSa mahArAja samasto'pyanayoreva pApayohiMsAvaizvAnarayorasya bhAryAvayasyayordoSasaMghAto na punaH svayamasya tapakhino nandivardhanakumArasya doSagandho'pyasti / tathAhyayaM svarUpeNa sthAnamanantajJAnasya bhAjanamanantadarzanasya pAtramanantavIryasya nilayanamanantasukhasya kulbhvnmprimitgunnaanaaN| na cedRzamAtmasvarUpamadyApyeSa varAko lakSayati / For Private And Personal Use Only
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 416 upamitibhavaprapacA kathA / tenAnayoH pApabhAviyasyayoH svarUpaviparyAsakAriNorvaze vartate / tathA ca vartamAno'yamevaMdhiAmanantaduHkhahetubhUtAmanarthaparaMparAmAsAdayati // nRptinaabhiktiN| bhadanta sphuTavacanavyatikarAtpUrvamasmAbhiH zrutamAsau lokvaarttyaa| yadutAnena nandivardhanakumAreNotpadyamAnenAnanditaM padmarAjakulaM vardhitaM kozadaNDasamRdhyA toSitaM ngrN| vardhamAnena punarAhAditAH prakRtayo vistArito guNaprArabhAraH pratApena vazIkRtaM bhUmaNDalaM nirjitAH zatravaH grahautA jayapatAkA samullasito yazaHpaTahaH siMhAyitaM bhUtale avagAhitaH sukhaamRtsaagrH| tat kiM tadAsya nAstAmetau pApabhAryAvayasyau yadImau duHkhaparaMparAkAraNabhUtAviti / bhagavatAbhihitaM / mahArAja tadANyAstAmetau kiM tu tadAnyadeva kalyANaparaMparAkAraNamAsIt / nRptiraah| kiM tat / bhagavato / puNyodayo nAma shcrH| sa hi vidyamAnaH khakauyaprabhAveNa marveSAmeSAmanantaroktAnAM padmarAjakulAnandajananAdaunAM prayojanavizeSANAM saMpannaH kAraNaM / kevalaM mahAmohavazAna lakSito'nena nandivardhanena tadIyaH prabhAvaH / puNyodayamAhAtmyajAtamapi kalyANakadambakaM himAvaizvAnarapratApajanitaM mamaitadityevameSa manyate sm| tato'yamavizeSajJa iti matvA virakto'sau puNyodayaH / naSTo gTahItvaikAM dizaM sphuttvcnvytikraavsre| tatastabikalasyAsya mandivardhanakumArasthedamanarthakadambakamAbhyAM hiMsAvaizvAnarAbhyAM sNpaaditmiti| nRptiraah| bhadanta kiyAnyunaH kAlo'sya hiMsAvaizvAnarAbhyAM maha sambandhasya / bhagavatAbhihitaM / anAdiparicitAvasyemau hiNsaavaishvaanrau| kevalamatra For Private And Personal Use Only
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 417 padmarAjagTahe nivasato'syAvibhUtAvimau / pUrva tirobhUtau sthitau / nRpatirAha / kimanAdirUpo'yaM nndivrdhnkumaarH| bhagavAnAha / vaaddhN| nRptiraah| tatkimityayaM padmarAjaputratayA prasiddhaH / bhagavAnAha / mithyAbhimAno'yamasya yaduta padmarAjaputro'haM / zrato nAtrAsthA vidheyaa| nRpatino kaM / bhadanta tatparamArthataH kutstyo'ymvdhaarytaaN| bhagavatA bhihitN| asaMvyavahAranagaravAstavyaH kuTumbiko'yaM maMsArijauvanAmA karmapariNAmamahArAjAdezena lokasthitiniyogamurarIkRtya svabhAryayA bhavitavyatayA tato nagarAnniHsArito'parAparasthAneSu paryaTan dhAryata ityvdhaarnniiyN| nRptiraah| bhadanta kathametaditi maprapaJcAmasya vaktavyatAM shrotumicchaami| bhgvaanaah| mahArAjA karNaya / tataH kathito bhagavatA samasto'pi vistareNa mdiiyvytikrH| tataH kSumatayA bhagavadda ne'ridamanasya vimalatayA bodhasya pratyAyakatayA bhagavadvacanasya laghukarmatayA jIvasya pratyAmannatayA mahAkalyANasya parisphuritamasya hRdye| aye bhagavatA vimalakevalAlokenopalabhyAsya nandivardhanakumArasya sambandhI bhavaprapaJco'yamanena vyAjena pratipAditaH / tato 'bhihitamanena / bhadanta yathaivaM mayAvadhAritaM tathaivedamutAnyatheti / bhagavAnAha / mahArAja tathaiva / mArgAnusAriNau hi bhavato buddhiH / ttkutsttraanythaabhaavH| nRptinaabhihitN| bhadanta tatkimasyaiva nandivardhanasyAyaM vRttAntaH kiM vAnyeSAmapi prANinAmiti / bhagavAnAha / mahArAja marvaSAM saMsArodaravivaravartinAmasumatAmeSa vyatikaraH prAyeNa mamAvartate / tathAhi / sthitAH sarve'pyete'nAdika 53 For Private And Personal Use Only
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 118 upamitibhavaprapaJcA kathA / kAlaM prAyo'sAMvyavahArikajIvarAzimadhye / tatra ca nivasatAmeteSAmeta eva krodhamAnamAyAlobhAsravadvArAdayo'ntaraGgaH parijanaH / yAvantazcAgamapratipAditAnuSThAnabalena jauvAH sidhyanti tAvanta evAmAMvyavahArikajIvarAzimadhyAdAgacchantIti kevalivacanaM / tato nirgatAzcaite'pi marva jauvA viDambitA bhUyAMsaM kAlamekendriyeSu vinATitA vikalendriyeSu vigopitAH paJcendriyatiryagyonijeSu kadarthitA nAnAvidhAnantaduHkhaiH kAritA bahuvidharUpANi satatamaparAparabhavaprAyogyakarmajAlavipAkodayadvAreNa bhavitavyatayA bhramitAzcAraghaTTaghaTIyantranyAyena sUkSmavAdaraparyAptakAparyAptakapRthivyaptejovAyuvanaspatidvaundriyatrIndriyacaturindriyasaMjhyasaMjipaJcendriyatiryagyonijakhacarajalacarAdibhedavivartana sarvasthAneSu pratyekamanantavArAH / tataH kaizcinnauvaiH kathaMcinmahAmAgarapatitairiva ratnadIpaM mahArogabharAkrAntairiva mahAbheSajaM viSamUrchitairiva mahAmantrI dAridryAbhibhUtairiva cintAmaNi: prApyate'tidurlabho'yaM manuSyabhavaH / tatrApi mahAnidhigrahaNa va vetAlA bhRzamAvirbhavanyete hiMsAkrodhAdayo doSA yairabhibhUtAstiSThantu tAvadete prabalamahAmohanidrAgharNitamAnasA nandivardhanamaGgulA varAkasattvAH kiM tarhi ye'pi jinavacanapradaupena jAnanyenaM bhavaprapaJcaM lakSayanti manuSyabhavadurlabhatAM budhyante saMsArasAgaratArakaM dharma vedayante svasaMvedanena bhagavadacanAtheM nizcivanti nirupamAnandarUpaM paramapadaM te'pi bAlizA va pravartante paropatApeSu bhavanti garvAdhAtAH kurvanti paravacanAni rajyante draviNopArjaneSu vyApAdayanti sattvasaMghAtaM bhASante'lokavacanAni For Private And Personal Use Only
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 416 zrAdadate paradhanaM gTadhyanti viSayopabhogeSu pAcaranti mahAparigrahaM bhajante rajanaubhojanAni / tathA muhyanti zabdeSu mUrchanti rUpeSu lubhyanti raseSu hapyanti gandheSu prApilavyanti sparzaSu dviSanti cAniSTazabdAdIna bhramayanti pApasthAneSu satatamantaHkaraNaM na niyantrayanti bhAratauM ucchRGkhalayanti kAyaM bhajyante dUreNa tpshcrnnaat| tato'yaM manuSyabhavo mokSAkSepakAraNabhUto'pi teSAmadhanyatayA na kevalaM na kiMcidguNa lavalezamAtramapi mAdhayati kiM tarhi yathAsya nandivardhanasya tathaiva pratyutAnantaduHkhaparaMparAkulasaMmArakAraNatAM prtipdyte| tathAhi prApto'yaM manuthyabhavo'nAdau saMsAre pUrvamanantavArAn na ca maddharmAnuSThAnavikalenAnena kiMcitmAdhitaM / ata evAsmAbhiH pUrva bhagavaddharmasyAtyantadurlabhatA pratipAditA / tathAhi / padmarAgendranaulAdiratnasaGghAtapUritam / labhyate bhavanaM rAjanna tu jainendra zAsanam // mammRddhaM koSadaNDAbhyAmekacchatramakaNThakam / suprApamodRzaM rAjyaM na tu dharmo jinoditaH // saMpUrNabhogasamprAptipauNitendriyamAnasam / sulabhaM nRpadevatvaM na mataM pAramezvaram // saMsAre paramaizcaryakAraNaM bhUpa labhyate / indratvamapi jauvena na dharmo jinadezitaH // ete hi bhAvA rAjendra saMsArasukhakAraNam / saddharmastu sunaundroko nirvANasukhakAraNam // nirvANasukhasaMsArasukhayozca parasparam / For Private And Personal Use Only
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 420 upamitibhavaprapaJcA kathA / cintAratnasya kAcena yAvattAvaguNAntaram // evaM ca jJAtamAhAtmyaiH saMsAre brUhi tattvataH / IdRkSadharmasamprAptirbhUpa kenopamIyatAm // evaM sthite / enaM saMsAravistAraM vilaMdhya kathamapyadaH / mAnuSyaM prApya duSpApaM rAdhAvedhopamaM janaH // yo jainamapi saMprApya zAsanaM karmanAzanam / hiMsAkrodhAdipApeSu rajyate mUDhamAnamaH // saMhArayati kAcena cintAmaNimanuttamam / karotyaGgAravANijyaM dagdhvA gozIrSacandanam / / bhinatti nAvaM mUr3hAtmA lohAthai sa mahodadhau / sUtrArtha dArayatyuccairvaiDUrya ratnamuttamam // pradIpayati kaulArtha devadroNaNe mahattamAm / ratnasthAlyAM pacatyAMlakhalakaM mohadoSataH // sauvarNalAGgalAgeNa likhitvA vasudhAM tathA / arkavIjaM vapatyeSa balA) mUDhamAnamaH // chittvA karpUrakhaNDAni koTravANAM samantataH / vRtiM vidhatte mUDho'yamahaM mazrutikaH kila // yataH / hiMmAkrodhAdipApeSu jantorAsatacetasaH / maddho'yaM jinendrokto dUrAdareNa gacchati // maddharmarahitazcAsau pApapUritamAnasaH / For Private And Personal Use Only
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra TatIyaH prastAvaH / 421 na mokSamArgalezena kathaMcidapi yujyate // tato jAnanapi balAtyuna me mahodadhau / nirvAlaM yAti mohAndho yathAyaM nandivardhanaH // nRpatinAbhihitaM / bhagavaMstasya nandivardhanasya kimiyatApi prapaJcena kathyamAne svasaMvedanamaMsiddhe'pi nijacarite saMjAtaH prabodhaH / bhagavatAbhihitaM / mahArAja na kevalamamya pratibodhAbhAvaH kiM tarhi mayi kathayati pratyutAmya mahAnudvego vartate / nRpatirAha / kimabhavyo'yaM / bhagavatotaM / nAbhavyaH kiM tarhi bhavya eva / kevalamayamasyaiva vaizvAnarasya doSo yanmadauyavacanaM na pratipadyate / yato'yamananto'nubandho'syeti kRtvA anantAnubandhauti yoyanAmnA munibhirgoyate / tato'tra vidyamAne na sukhAyate madIyavacanaM utpAdayatyaratiM janayati kalamalakaM / tataH kuto'sya tapasvinaH prbodhH| paryaTitavyamadyApyanena nandivardhanenAsya vaizvAnarasya prasAdAdaparAparasthAneSu duHkhamanubhavatAnantaM kAlaM prAptavyA ca vairaparaMparAH / nRpatirAha / bhadanta mahAripureSo'sya vaizvAnaraH / bhagavatotaM / paryAptamiyatyA mahAriputayA / nRpatirAha / kimasyaivAyaM vayasyaH kiM vAnyeSAmapi jantunAM / bhagavAnAha / yadi mahArAja sphuTaM prazrayasi tatastathA te kathayAmi yathA punaH praSTavyamidaM na bhavati / nRptiraah| anugraho me / bhagavatA bhihitaM / daha sarveSAM jauvAnAM pratyekaM trINi 7auNi kuTumbakAni / tadyathA / zAntimArdavAvamunijJAnadarzanavIryasukhasatyagaucatapaHsantoSAdauni yatra grahamAnuSANi tadidameka kuTumbakaM / tathA krodhamAnamAyAlobharAgadveSamohAjJAnapokabhayA For Private And Personal Use Only
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 822 upamitibhavaprapaJcA kathA / viratiprabhRtayo yatra bAndhavAH tadidaM dvitIyaM kuTumbakaM / tathA zarIraM tadutpAdakau strIpuruSAvanye ca tathA vidhA lokA yatra sambandhinaH tadidaM batauyaM kuttumbkN| kuTumba tritayadvAreNa cAsaMkhyAtAH svajanavargAbhavanti / tatra yadidamAdyaM kuTumbakametajjIvAnAM svAbhAvikamanAdyaparyavasitaM hitakaraNa zaulamA virbhAvatirobhAvadharmakamantaraGgaM ca vartate mokSaprApakaM ca / yataH prakRtyaivedaM jIvamupariSTAnnayati / yatpunaridaM dvitIyaM kuTambakametajjauvAnAmasvAbhAvikaM / tathApyavijJAtaparamArthajantubhirTahItaM tagADhataraM svAbhAvikamiti / tadanAdyaparyavasitamabhavyAnAM anAdi saparyavasitaM keSAMcigavyAnAM ekAntenAhitakaraNazaulamAvirbhAvatirobhAvadharmakamantaraGgaM ca vartate saMmArakAraNaM ca / . yataH prakRtyaivedaM jIvamadhastAtyAtayati / yatpunaridaM hatIyaM kuTambakametajauvAnAmasvAbhAvikameva tathA sAdi saparyavamitamaniyatasadbhAvaM ca / yathA bhavyatayA hitAhitakaraNazIlamutpattivinAzadharmakaM bahi raGgaM ca vartate tathA bhavyatayA saMsArakAraNaM mokSakAraNaM vA bhavati / yato bAhulyena dvitIyakuTumbakasthAvaSTambhakArakamidamataH saMsArakAraNa / yadi pUnaH kathaMcidAdyaM kuTumbakamanuvartate tato jIvasyedamapyAdyakuTumbakapoSaNe mahAyaM syAt / tatazca mokSakAraNatAM pratipadyeta / tadevaMsthite mahArAja yadidaM dvitIyaM kaTumbakamasya madhye sarveSAM saMsArijauvAnAmeSa vaizvAnaro vayasyastatheyamapi hiMsA bhAryA vidyata eva / nAtra sandeho vidheyaH / nRpatirAha / bhadanta yadaudamAdyaM kuTumbakaM khAbhAvikaM hitakaraNazaulaM mokSakAraNaM ca tatkimitIme jauvA gADhaM nedmaadriynte| yadi cedaM dvitIyakaTambaka For Private And Personal Use Only
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 423 masvAbhAvikamekAntenA hitakaraNazIlaM saMsArakAraNaM ca tatkimitIme jauvA gADhataramidaM poSayanti / bhgvaanaah| mahArAjAkarNayAtra kaarnnN| etadAdyaM kuTumbakamanena dvitIyakuTumbakenAnAdau saMsAre sklkaalmbhibhuutmaaste| tato bhayAttirobhAvaM gatasya tasya na saMpanna kadAcidabhivyaktaM darzanaM / tato na lakSayantyete varAkA jauvAstatsambandhinaM guNakalApaM / tena na tasyopari gADhamAdaraM kurvanti / vidyamAnamapi tadavidyamAnaM manyante / tasya guNanapi varNayantamammadAdikaM na gaNayanti / etatpunarditauyaM kuTumbakamanAdau saMmAre zatrubhUtasyAdyakuTumbakasya nirAkaraNadavAptajayapatAkaM labdhaprasaratayA vallagamAnaM prAyeNa sakalakAlamAvirbhUtamevAste / tataH saMpadyate tena mahAmoSAM jauvAnAmaharnizaM darzanaM / tato vardhate premAbandhaH samutpadyate cittaratiH maMjAyate vizrambhaH prAdurbhavatyanena maha praNayaH / tato'sya dvitIyakuTumbakamya satatamanurakramAnasAH khalvete jIvA na pazyanti doSasaMghAtaM mamAropayanyasyAsantamapi guNasandohaM / tenedaM gADhataramete poSayanti / idameveka paramabandhabhUtamasmAkamiti manyante / asya ca doSaprakAzakamasmadAdikaM zatrubuddhyA gTahanti / nRpatirAha / bhadanta sundaraM bhavati yadyete tapakhino jauvA anayoH kuttmbkyorgunndossvishessmvgccheyuH| bhgvaanaah| kimataHparaM sundarataraM / etAvanmAtrameva hi niHzeSakalyANAni vAJchatA paramArthataH puruSeNa kartavyaM yadutAnayoH prathamadvitIyayoH kuTumbakayorguNadoSavizeSaparijJAnamiti / tathAsmAbhirapi jIvAnAM dharmakathAbhiretAcanmAtrameva sNpaadnauyN| kevalamete jauvAH svayogyatAmantareNa For Private And Personal Use Only
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 424 upamitibhavaprapaJcA kathA / nAnayorvizeSaM kathaMcidapi jJApayituM zakyante / tenAyogyeSu vayamapi gajanimaulikAM kurmaH / yadi punaH sarve'pi jauvA anayoH kuTumbakayorguNadoSavizeSamavagaccheyustadAdita eva saMsArocchedaH syAt / tato nirAkRtyedaM dvitIyaM kuTumbakaM marve'pi jauvA mokSaM gccheyuriti| nRpatirAha / yadyevamazakyAnuSThAnaM marveSAM jIvAnAmanayorguNadoSavizeSajJApanaM tatkimanayA cintayA / asmAbhirvijJAtastAvadbhagavatpAdaprasAdenAnayoH kuTumbakayorguNadoSavizeSaH / tataH siddhaM naH mamohitaM / yataH / paropakAraH kartavyaH satyAM zatau manISiNA / paropakArAsAmarthya kuryAtvArtha mahAdaram // bhagavAnAha / na parijJAnamAtraM trANaM / nRptiraah| yadanyadapi vidheyaM tadAdizantu bhgvntH| bhagavatotaM / anyadatra vidheyaM zraddhAnamanuSThAnaM c| taccAstyeva bhavataH zraddhAnaM anuSThAnaM ca / punayadi zakroSi tataH midhyatyeva samauhitaM nAtra mandehaH / kevalaM tatrAtinighRNaM karma samAcaraNauyaM / nRpatirAha ! bhadanta ko dRzaM tatkarma / bhagavAnAha / yadete mAdhavaH satatamanuzaulayanti / nRptiraah| yadanuzaulayanyete tcchrotumicchaami| bhagavatotaM / aakrnny| anAdisnehasaMbaddhaM dvitIyaM yatkuTumbakam / yodhayanti tadAdyena ghoracittA divAnizam // tathAhi / nighRNA yata evedamAvirbhUtaM kuTumbakam / For Private And Personal Use Only
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vRtIyaH prstaavH| taM ghAtayanti jJAnena mahAmohapitAmaham // yastantrakaH samastamya kuTumbasya mahAbalaH / rAgaM vairAgyayantreNa tamete cUrNayantyalam // anyacca niranukrobhA rAgasyaiva mahodaram / dveSaM maitrIzareNoccairete nighnanti mAdhavaH // kSamAkrakacapATena pATayanti sudAruNAH / ete bhoH mAdhavaH krodhaM raTantaM snigdhavAndhavam / / krodhasya bhrAtaraM mAnaM tathaite devanandanam / hatvA mArdavakhaGgana kSAlayanyapi no karau / mAyAmArjavadaNDena dalayanti tapakhinaum / lobhaM munikuThAreNa raudrAzchindanti khaNDamaH / tathaite munayo bhUpa snehAbandhaparAyaNam / kAmaM niSpaudya hastena mardayantIva matkuNam // dahanti gokasambandha taubeNa dhyAmavahinA / bhayaM bhindanti nirbhIkA dhairyabANena vatmalam // hAsyaM ratirjugupmA ca tathAratiH pitvamA / vivekazalayA rAjendra sAdhubhirdAritA purA // anyacca bhrAnabhANDAni paJcAkSANi sunighRNAH / santoSamudreNoccaidalayantIha sAdhavaH // evaM ye ye bhavanyatra kuTumbe snigdhabAndhavAH / tAMstAnipAtayantyete jAtAnAtAn sunirdyaaH| vardhayanti balaM nityaM prathame ca kuTumbake / 34 For Private And Personal Use Only
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 126 upamitibhavaprapaJcA kathA / sarveSAM snigdhabandhUnAmete rAjendra sAdhavaH / / puSTiM gatena tenoccainihataM bhagnapauruSam / amISAM bAdhakaM naiva tadvitIyaM kuTumbakam // anyacca poSakaM jJAtvA dvitIyasya tRtIyakam / rAjanetaiH parityaktaM sarvathaiva kuTumbakam // yAvattRtIyaM na tyataM tAvajjetuM na zakyate / dvitIyamapi kAyana puruSeNa kuTumbakam // zrato yadyasti te vAJchA bhUpa saMsAramocane / tato'tinighaNaM karma mayotamidamAcara // kevalaM samyagAlocya madhyasthenAntarAtmanA / kiM zakyeta mayA kartuM kiM vA nedamiti tvayA / / ete'tinighRNAH karma kathaMcididamaudRzam / kurvantyanyAsayogena nRzaMsA bhUpa sAdhavaH // anyena punaraudRkSaM karma bandhudayAlunA / cintayitumapi no zakyaM karaNaM dUrataH sthitam / / kiNtu| yo'yaM tyAgastRtIyasya dvitIyasya ca ghAtanam / kuTumbakasya rAjendra prathamasya ca poSaNam // etattrayaM parijJAya kRtvA zraddhAnamaJjamA / anuSThAya ca vIryeNa bhUyAMso munipuGgavAH / / bhavaprapaJcAnirmukkAH sarvadandavivarjitAH / sthitvA svAbhAvike rUpe modante mokSavartinaH / For Private And Personal Use Only
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prstaavH| g27 tadidaM duSkaraM karma kiM tu paryantasundaram / evaM vyavasthite bhUpa kuruSva yadi rocate // nptiraah| ziSTaM bhagavatA pUrva kuTumbaddhayamA dimam / avicchinnaM pravAheNa sadAnAdibhavodadhau / / DhatauyaM punaruddiSTaM vinAzotpattidharmakam / tatkiM bhave bhave nAtha saMbhavatyaparAparam // sUrirAha mahArAja saMbhavatyaparAparam / bhave bhave'tra jantUnAM tattatIyaM kuTumbakam // rAjAha nAtha yadyevaM tato'nAdibhavArNave / anantAni kuTumbAni tyatapUrvANi dehibhiH / / sUrirAha mahArAja satyametanna saMzayaH / ete hi pathikaprAyAH sarve jIvAstapakhinaH / tatazca / anyAnyAni kuTumbAni muJcanto vAmakeSviva / aparAparadeheSu saMcaranti punaH punaH // rAjAha nAtha yadyevaM tato'trApi bhave nRNAm / kuTumbe snehasambandho mahAmoha vijRmbhitam // sUrirAha mahArAja samyagjJAtamidaM tvayA / mahAmohaM vinA ko vA kuryAdenaM sakarNakaH // rAjAha yo na zaknoti kata nAtha nibarhaNam / dvitIyasya kuTumbasya kathaMcicchaktivibhramAt // For Private And Personal Use Only
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapacA kthaa| ratIyasya parityAgAttamya kiM jAyate phalam / yathokaM yadi vA neti mamedaM pravivecaya // mUrirAha mahArAja yo na hanti dvitIyakam / hatIyatyajanaM tasya nUnamAtmaviDambanam / / vatIyaM hi parityajya yadi hanyAnirAkumnaH / dvitIyamevaM tattyAgaH saphalo viphalo'nyathA // nRpatinAbhihitam / bhadanta yadyevaM tataH / bhavaprapaJcaM vijJAya mahAghoraM sudustaram / avApya mAnuSaM janma saMmAretyantadurlabham // anantAnandasaMpUrNa mokSaM vijAya tattvataH / nasya kAraNabhRtaM ca buddhA jainendra zAsanam // yumAdRzeSu nAtheSu prApteSu hitakAriSu / kuTumbatrayarUpe ca vijJAte paramArthataH / ko nAmAdhakuTumbasya puruSo hitakAmukaH / kuryAtra poSaNaM nAtha bandhubhUtasya tattvataH // vighnaM sarvasamRddhInAM sarvavyamanakAraNam / dvitIyaM vA na ko hanti zacabhUtaM kuTumbakam // yenAtyakena duHkhaughasyakana paramaM sukham / ko na tyajati tanAtha batauyaM vA kuTumbakam // mUrirAha mahArAja jJAtatattvena jantunA / idamevAtra kartavyaM trayaM samArabhauruNA // rAjAhAjJAtataccAnA nAtha maunaundrazAmane / For Private And Personal Use Only
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatauyaH prastAvaH / 426 kiM vidyate'dhikAro'tra neti neti gurorvacaH // rAjJA cintitam / aye vijJAtatattvo'haM zraddhAcAlitamAnasaH / tato'sti me'dhikAro'tra gurUke karmaNi dhruvam // tato rAjA samudbhUtavI-lAmo yatIzvaram / praNamya pAdayorevaM ma prAha vihitAJjaliH // yadAdiSTaM bhadantena kila karmAtinighaNam / tadahaM kartumicchAmi nAtha yubhadanujJayA // sUriNotaM mahAvaurya yuktametadbhavAdRzAm / anujJAtaM mayApaudaM jJAtaM tattvaM tvayAdhunA // tataH sarabhasena narapatinA vilokitaM pArzvavartino vimalamatermantriNo vadanaM / zrAdizatu deva iti bruvANo'sau sthitaH prahataraH / nRpatinAbhihitaM / prArya tyajanIyo mayA rAjyakhajanadehAdimaGgaH nihantavyA bhagavadAdezena rAgAdayaH poSaNIyAnyahanizaM jJAnAdIni grahautavyA bhAgavatau diikssaa| tato yadasya kAlasyocitaM tattarNa kurussveti| vimlmtiraah| yadAjJApayati devH| kiM tu na mayaiva kevalenAsya kAlasyocitaM vidheyaM kiM tahi yAnyetAnyantaHpurANi ye caite sAmantA yazcAnyo'pi rAjaloko yA ceyaM samastApi pariSat taiH sarvai revAsya kAlasyocitaM kartavyaM / rAjJA cintitN| ye mayAyamAdiSTaH kila mama dauvAgrahaNakAle yaducitaM jimasnapanapUjAdAnamahotmavAdikaM tat kuruSveti / tadayaM kimevamulapati / aho gambhauraH kazcidabhiprAyaH / For Private And Personal Use Only
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 431 parapadAbhilASAtirekasaMvardhano dhrmdeshnaa| gatA yathAsthAnaM devAdayaH // mama punaragTahautamaGkete tadamRtakalpamapi na pariNataM tadA bhAgavataM vacanaM / nikaTIbhUtau hiNsaavaishvaanrau| kRtaH punastAbhyAM mama zaraure'nupravezaH / mocitazcAha bandhanAt sarvajantUnAM bandhanamocanAtheM niyukta raajpurussaiH| cintitaM ca myaa| vigopito'hamanena lokamadhye zramaNena / tato dhamadhamAyamAnazcetamA kimatra sthiteneti manyamAnaH pravRtto vijayapurAbhimukho ganta / lavitaH kiyAnapi maargH| itazca tata eva vijayapurArizakharinRpateH sUnumatkalpa eva hiMsAvaizvAnaradoSeNa nirvAmitaH khaviSayAjanakena dRSTo mayAraNye prAtipathiko dharAdharo nAma taruNaH / pRSTo mayA vijypurmaarg| tataH paryAkulatayA cittasya na zrataM tena maddacanaM / mayA cintitN| paribhavabuddhyA mAmeSa na gnnyti| tataH samullasitau me hiNsaavaishvaanrau| gTahItA ttkttautttaadmiputrikaa| tatastenApi visphuritahiMsAvaizvAnareNaiva samAvaSTaM mnnddlaayN| dattau samakameva dAbhyAmapi prhaarau| dArite zarIre // atrAntare mama tasya ca jIrNA sA ekabhavavedyA guddikaa| tato vitIrNa apare guDike dayorapi bhavitavyatayA / dUtazcAsti pApiSThanivAsA nAma nagarau / tasyAmupayupari sapta pATakA bhavanti / teSu ca pApiSThAbhidhAnA eva kulaputrakA vamanti / tataH SaSThe tamAbhidhAne pATake nautI dvAvapi gaDikAprabhAveNa bhavitavyatayA For Private And Personal Use Only
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 432 upamitibhavaprapaJcA kathA / sthA pitau taadRshkulputrkruuptyaa| pravRddhaH so'dhiktrmaavyovairaanubndhH| sthitau parasparaghAtamanekayAtanAbhirvidadhAnau dvAviMzati sAgaropamAni / avgaahito'nntmhaaduHkhsaagrH| tatastasyAH paryante guDikAdAnenaivAnautau paJcAkSanivAmanagare dvAvapi bhavitavyatayA vihitau grbhjsrpruupau| prAdurbhUtaH pUrvAvedhena parasparaM punaH krodhAbandhaH / yudhyamAnayoH saMpannaM guddikaajrnnm| punaH prApitau tenaiva prayogeNa tasyAmeva pApiSThanivAmAyAM nagayIM dhUmaprabhAbhidhAne paJcame pATake bhavitavya nyaa| tatrApi parasparaM nirdalayato tAni saptadaza maagropmaani| anubhUtAnyatitIvraHkhAni // tataH punarAnIya paJcAkSanivAsanagare vihitau dvAvapi siMharUpau / tatrApi tadavasthito vairaabndhH| tatazcAnyonyaM praharatorapanIya tadrUpaM vihitaM tasyAmeva puyIM paGkaprabhAkhye caturthapATake pApiSTharUpaM bhvitvytyaa| tahatayoH punarapyAvayoranuvartate smAsau roSotkarSaH / lavitA ni tatrApautaretaraM nighnatordaza mAgaropamAni / moDhAni vAggocarAtItAni duHkhAni // tataH punarAnauya janitau dvAvapi shyenruupau| saMlagna mullasitavaizvAnarayorAyodhanaM / tatazyAvayitvA tadrUpaM punarnItau tasyAmeva puri vAlukAprabhAnAmni hatIyapATake guDikAprayuktivazenaiva bhvitvytyaa| tatrApi parasparaM zarIracUrNanaM kurvatoH kSetrAnubhAvajanitAni paramAdhArmikAsurodauritAni cAnantaduHkhAni satatamanubhavatoratikrAntAni sapta saagropmaani| tadante punarAnautau paJcAkSanivAsanagare darzitau ca nakularUpau bhvitvytyaa| na truTitastratrApi parasparaM matsara For Private And Personal Use Only
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dvatIyaH prastAvaH / prstaavH| 33 prakarSaH / praharatozcAnyonyaM vidIrNa dayorapi graure| jIrNa praaciinguddike| vitIrNa punarapare / nautau punastasyAmeva nagIM zarkarAprabhAbhidhAne dvitiiypaattke| tato vihitabIbhatsarUpayoranyonyaM piSatoH paramAdhArmikakadarthanAM kSetrajanitamantApaM ca vedayatoratItAni tatrApi trINi saagropmaani| evaM pApiSThanivAmanagaryAH paJcAkSanivAmanagare tato'pi punastasyAM gatyAgamanaM kurvatA tena ca dharAdharaNa sAdhaM vairaM kheTayatA bhaTre'gTahautamakrete viDambitAni mayA bhavitavyatApreritena bhUyAMmi ruupaanni| tataH punaH kutUhalavazenaiva tayA nijabhAryayA jIrNAyAM tasyAmekabhavavedyAbhidhAnAyAM karmapariNAmamahArAjasamarpitAyAM guDikAyAM bhUyo bhUyo'parAM guDikAM yojayanyA tadasaMvyavahAranagaraM vihAyApareSu prAyeNa sarvasthAneSu tilapauDakanyAyena bhramito'hamanantakAlamiti // ___ evaM vadati saMsArijauve prajJAvizAlayA cintitaM / zraho raudrarUpo'sau krodhaH / dAruNatarA hiNsaa| tathAhi / taddazavavartinAnena saMsArijauvena ghorasaMsAramAgaraM kathaMcidatilaMdhya prApte'pi manuSyabhave vihitaM tattAdRzamatiraudraM karma / na pratipannaM bhAgavataM vacanaM hAritA manuSyarUpatA nirvatitA vairaparaMparA upArjitA samAramAgare'nantarUpA viDambanA khaurato mahAduHkhasantAnaH / tadidamanubhavAgamasiddhamanubhavanto'pyete manuSyabhAvApannAH prANino na lakSayantauvAnayoH svarUpaM prAtmavairiNa va samAcaranti tameva krodhaM tAmeva hiMmAM matatamanuvartante / tadete'pi varAkA For Private And Personal Use Only
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / lasyante nUnamevaMvidhAmanarthaparaMparAmityeSA cintA mamAntaHkaraNamAkulayati // saMsArijauvaH prAha / tataH punaranyadAhamagTahItasaGkete nautaH zvetapure bhavitavyatayA vihitshcaabhaurruupH| tadrUpatayA vartamAnasya me tirobhUto'sau vaizvAnaraH / jAto manAgahaM zAntarUpaH / pravRttA me yadRcchayA dAnabuddhiH / na cAbhyastaM kiMcidviziSTaM zaulam / na cAnuSThitaH kshcitsNymvishessH| kevalaM kathaMciirSaNavarNananyAyena saMpanno'haM tadA mdhymgunnH| tatastathAbhUtaM mAmupalabhya jAtA mayi prasannahRdayA bhavitavyatA / tatazcAvirbhAvito'nayA punarapi sahacaro me puNyodayaH / tto'bhihitmnyaa| Aryaputra gantavyaM bhavatA siddhArthapure sthAtavyaM tatra ythaasukhaasikyaa| ayaM ca tavAnucaraH puNyodayo bhaviSyati / myaabhihitN| yadAjJApayati devau / tato jIrNAyAM prAcInaguDikAyAM dattA punarekabhavavedyA mA mamAparA guDikA bhavitavya tyti| bho bhavyAH pravihAya mohalalitaM yubhAbhirAkItAmekAntena hitaM madIyavacanaM kRtvA vizuddhaM manaH / rAdhAvedhasamaM kathaMcidatalaM labcApi mAnuSyaka hiMsAkrodhavazAnugairidamaho jauvaiH purA hAritam // anAdisaMsAramahAprapaJce kvacitpunaH sparzavazena muuddhaiH| anantavArAn paramArthazUnyaivinAzitaM mAnuSajanma jauvaiH / For Private And Personal Use Only
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TatIyaH prastAvaH / 435 etaniveditamiha prakaTaM tato bhostAM sparzakopaparatApamatiM vihAya / zAntAH kurudhvamadhunA kuzalAnubandha mahAya lava yatha yena bhavaprapaJcam // ityupamitabhavaprapaJcAyAM kathAyAM krodhahiMsA sparzanendriyavipAkavarNanastRtIyaH prastAvaH // graMthA 8000 // For Private And Personal Use Only
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 436 umitibhavaprapaJcA kathA / caturthaH prastAvaH / atha vikhyAtamaundarya mapuNyajanasevite / siddhArthanagare tatra bhUpo'bhUnnaravAhanaH / yastejasA mahasrAMzaM gAmbhIryaNa mahodadhim / sthairyeNa zailarAjendra jayati sma mahAbalaH // yena bandhuSu candratvaM zatruvaMze kRzAnutA / pradarzitAtmano nityaM dhanena dhanadAyitam // tasya rUpayazovaMzavibhavairanurUpatAm / dadhAnAmonmahAdevI nAmnA vimalamAlatI // mA candrikeva candrasya padmeva jalajanmanaH / tasya rAjJaH madA devI hRdayAnna vinirgatA // tato'gTahItamaGkete tadAnauM nijabhAryayA / saha puNyodayenAhaM tasyAH kukSau pravezitaH // atha saMpUrNakAlena sarvAvayavasundaraH / niSkrAnto'hamabhivyakarUpazchannastathetaraH / / tato mAmupalabhyAmau devau vimlmaaltii| maMjAtaH kila putro me paraM harSamupAgatA || tato nivedito rAje tuSTo'sAvapi cetmaa| maMjAto nagarAnandaH kRto janmamahotsavaH / / For Private And Personal Use Only
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir canurthaH prastAvaH / 430 mamApi ca samutpanno vitako nijamAnase / yathA hamanayoH purastAto mAteti tAvubhau // atha mAse gate pUrNa mahAnandapuraHmaram / tata: pratiSThitaM nAma mameti ripudAruNaH // nandivardhanakAle yA mmaamaudvivekitaa| mA dhAtrI punarAyAtA stanapAyanatatparA // itazca tena mA bharcA nijena priyakAminA / kaciveSagajendreNa maMyogaM samupAgatA / / yadA cApannagarbhAbhUdevI vimlmaaltii| tadaiva daivayogena maMjAtA mApi garbhiNau // tato majjanmakAle mA prasUtA duSTadArakam / unnAmitamahoraskaM vadanASTakadhArakam // taM vaucya mA vizAlAkSau paraM harSamupAgatA / tatazca cintayatyevaM stimitenAntarAtmanA / aho madauyaputrasya kUTAni sugireriva / mUrdhAno'STa virAjanne tadidaM mahadadbhutam // tataH samAgate mAse nijamUnorguNocitam / karoti nAma vikhyAtaM zailarAja iti sphuTam // dUtazca / mA dhAtrau ma ca tatsUnuranAdAvapi sarvadA / mamAntaraGgo'bhUdeva tirobhUtatayA param // tataH pitrormahAnandaM dadhAnaH sukhalAlitaH / For Private And Personal Use Only
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprayaccA kathA / mahaiva zailarAjena parAM vRddhimahaM gataH // athAtIteSu varSeSu paJcaSeSu tato mayA / ma vyakaM ramamANena polarAjo nirIkSitaH // anAdisnehamohena taM dRSTvA mama mAnase / yA protirAmautmAkhyAtuM vacanena na pAryate // vilokayantaM mAM vaucya snigdhadRSTyA ma dArakaH / gaThAtmA cintayatyevaM labdhalakSyaH khacetamA // aye mAmeSa rAjendratanayaH snigdhacakSuSA / vilokayati tanUnaM mamAyaM vartate vage // tato vismeritAkSo'sau kilAhaM snehanirbharaH / darzayaniti me dehaM mamAliGgati mAyayA // tato me mohadoSeNa mphuritaM nijamAnase / aho bhAvajJatApyasya trailokyamativartate // tadidAnauM mayA naiSa snigdho bandhurvicakSaNaH / moktavyaH kSaNamapyevaM kRtazcitte vinizcayaH // tatastena mahodyAnakAnaneSu dine dine / krauDataH satataM yAti kAlo me iSTacetamaH // na lakSitaM mayA mohavihalobhUtacetamA / yathaiSa zailarAjo me paramArthena vairikaH // tato dineSu gacchatsu maitrI tena vivardhate / tatprabhAvAtpravardhante vitarkA mama mAnase // yathA mamottamA jAtiH kulaM marvajanAdhikam / For Private And Personal Use Only
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / balaM bhuvanavikhyAtaM rUpaM bhuvanabhUSaNam // maubhAgyaM jagadAnandamaizvaryaM bhuvanAtigam / zrutaM pUrvabhavAbhyastaM parisphurati me'grataH // maghavApi padaM khauyaM yadyahaM prArthaye tataH / dadAtyeva na kArya me lAbhagakiriyaM mama / / ye cAnye'pi tapovauryadhairyamattvAdayo guNAH / te mayyeva vamantyuccairvimucya bhuvanatrayam // yadi vaa| yasyedRzena mitreNa saMjAto mama maulakaH / tasya ko varNayelo ke guNasambhAragauravam // tthaahi| puruSamya bhavettAvatsarvasyaikamihAnanam / ayaM vaktrASTakenaiva jayatyeva paraM janam // tadeSa zailarAjo me yasya prApto vayasyatAm / tamya nAsti jagatyatra yanna maMpanamantramA // tato'valiptacitto'haM tAM vikalpaparaMparAm / vardhayannAtmanaH marva nanaM manye tadA janam // jokRtanijagrovo nakSatrANi nibhAlayan / agrato'pi na pazyAmi mattavagandhavAraNaH // ApUrNa bhUrivAtena vitatAtmA yathA dRtiH / tato'haM vicarAmi sma niHmAro madavihalaH // cintayAmi na me vandyaH kazcidasti jagattraye / For Private And Personal Use Only
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 44. upamitibhavaprapaJcA kathA / yata etadguNaiH sarvamadhastAnmama vartate // ko mamAnyo gurunUnamahameva guNairguruH / ka ete devasaGghAtA ye matto'pi guNAdhikAH // tato'gTatItasaGkete tadAhaM garvanirbharaH / zailastambhamamo naiva kasyacitpraNatiM gataH // kiM c| sghnaay'mnr'uuir'iiy'aasunilinm / na nataM jAtacidre tAtauyaM pAdapaGkajam // azeSajanavandyApi snehanirbharamAnamA / kadAcidapi naivAmbA mayA nUnaM namaskRtA // ye kecilaukikA devA yAzcAnyAH kuladevatAH / na tAH praNAmakAmena cakSaSApi mayecitAH // tato mAM tAdRzaM vaukSya gailarAjamamanvitam / vardhamAnaM ma rAjendro manamA paryacintayat // aho madauyaputro'yaM gADhaM mAnadhanezvaraH / tadasya loko yadyAjJAM lavayeta kadAcana // tato'yaM cittanirvedAnmanyamAno'vadhauraNAm / mAM vihAya kvaciGgacchattadidaM naiva sundaram / / jJApayitvA narendrAdaun kumAracaritaM tataH / zrAjAvidheyAnasthoccaiH karomi makalAnapi / evaM vicintya me tAtaH snehanirbharamAnamaH / samastaM tatkarotyeva yatvayaM paricintitam // For Private And Personal Use Only
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / atha tAtAjayA sarva narendrA ntmstkaaH| bAlamyApi mamAtyantaM kiGkaratvamupAgatAH / pradhAnakulajAtA ye ye ca vikramazAlinaH / te'pi mAM deva deveti bruvANAH paryupAsate // yadahaM vacmi tatmA rAjalokaH kRtAdaraH / jaya deveti lapatraccaiH ziramA pratipadyate // kiM cAtra bahunokena tato'mbA ca mabAndhavA / vaukSate marvakAryeSvadhikaM mAM paramAtmanaH // sa ca puNyodayastatra mAhAtmye mama kAraNam / tathApi mohadoSeNa mayedaM paricintitam / / ayaM mameSa yo jAto devAnAmapi durlabhaH / sarvamyAmya pratApasya zailarAjo vidhAyakaH // tata: maMtuSTacittena gailarAjo mayAnyadA / proko vizrambhajalpena snehanirbharacetamA // .. vayamya yo'yaM saMpanno lokamadhye'tisundaraH / mama khyAtivizeSo'yaM pratApo hanta tAvakaH / tatazca / madIyavacamA tuSTaH zailarAjaH svamAnase / vaSTatAmurarIkurvannidaM vacanamabravIt // kumAra paramArtho'yaM kathyate tava sAmpratam / yadevaMvidhajalpasya kumArAsyeha kAraNam // ye durjanA bhavantyatra guNapUrNa paraM janam / 56 For Private And Personal Use Only
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 442 upamitibhavaprapaJcA kathA! khAbhiprAyAnumAnena manyante doSapunakam // ye majjanA punardhanyAste lokaM doSapUritam / khAbhisandhivizudyaiva lakSayanti guNAlayam // evaM ca sthite / yadbhAsate guNitvena guNahIno'pyayaM janaH / kumAra tAvake citte saujanyaM tatra kAraNam // pratApastAvakono'yaM samasto'pi sunizcitam / bhAvatkavIryavikhyAtAH ke vayaM paramArthataH // tadidaM zailarAjIyaM vacanaM sumanoharam / AkaryAhaM tadA bhane paraM sneharamaM gataH // cintitaM ca myaa| aho mayyanurAgo'sya aho gambhauracittatA / aho vacanavinyAmastathAho bhAvamAratA // tato mayAbhihitaM / vayasya nedRzaM vAcyamupacAraparaM vacaH / mamAgrato yato jJAtaM mAhAtmyaM tAvakaM mayA ! tato harSavazAttena zailarAjena jalpitam / pramAdaparame nAthe bhRtyAnAM kiM na sundaram // anyacca / yadi sambhAvanA jAtA bhavatAM mAdRze jane / tato me paramaM guhyaM bhavadbhiranumanyatAm // vidyate mama maurya hadayasyAvalepanam / For Private And Personal Use Only
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prstaavH| 883 tabije hRdaye deyaM kumAreNa pratikSaNam // mayAbhihitaM / kutastadavAptaM bhavatA kinAmakaM ko vA nasya hRdayAvalepanasya prabhAva iti zrotumicchAmi / zailarAjenAbhihitaM / kumAra na kutazcidapi tadavAptaM mayA kiM tarhi svakIyenaiva vauryaNa janitaM / nAmataH punaH stabdhacittaM tadabhidhIyate / prabhAvaM tasyAnubhavadAreNaiva vijJAsyati kumaarH| kiM tenAveditena / mayAbhihitaM / yadayastho jAnaute / tataH mamarpitaM mamAnyadA zailarAjena tadAtmIyaM hRdyaavlepnN| viliptaM mayA hRdayaM / jAto'haM gAr3hataramullambitazUnataskarAkAradhAritayA namanarahitaH / tatastathAbhUtaM mAmavalokya sutarAM praNatipravaNA: maMpannAH mAmantamahattamAdayaH / tAto'pi mapraNAmaM mAmAlApayati sma / tathAmbApi svAminamiva mAM vijJapayati sm| tataH maMjAto me hRdayAvalepanaprabhAve smprtyyH| saMpannA sthiratarA zailarAje paramabandhabuddhiriti // dUtazcAnyadA gato'hamantaraGge kliSTamAnamAbhidhAne nagare / tacca kIdRzaM / zrAvAmaH sarvaduHkhAnAM naSTadharmeniSevitam / kAraNaM sarvapApAnAM durgatidvAramaJjamA // tatra ca nagare duSTAzayo nAma rAjA / ma ca kIdRzaH / utpattibhUmirdISANAmAkaraH kliSTakarmaNAm / madvivekanarendrasya mahAriH ma narAdhipaH // tasya ca rAjJo jaghanyatA nAma devau / mA ca kaudRzau / narAdhamAnAM mAbhISTA vidvadbhiH parininditA / pravartikA ca mA devI sarveSAM nindyakarmaNAm // For Private And Personal Use Only
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 448 upamitibhavaprapaJcA kathA / tayozca jaghanyatAdRSTAzayayordaivInRpayoratyantamabhauSTo'sti mRSAvAdo nAma tanayaH / sa ca kIdRzaH / samastabhUtamAvasya vizvAsacchedakArakaH / niHzeSadoSapuJjatvAirhitazca vicakSaNaH // zAyapezanyadaurjanyaparadrohAditaskarAH / taM rAjaputraM sevante madanugrahakAmyayA // sneho maitrI pratijJA ca tathA sampratyayazca yaH / eteSAM ziSThalokAnAM rAjamUnuramau ripuH / / pitAsau vratalopasya maryAdAyA mahAripuH / ayazovAdataryasya madAsphAlanatatparaH // ye kecitrarakaM yAnti tasya nirdezakAriNaH / sa eva praguNaM mArga teSAM darzayituM kSamaH // tato dRSTo'sau mayA duSTAzayo marendraH / tatpArzvavartinau ca vilokitA mA jaghanyatA mahAdevI / tayozcAyato vartamAno nirvarNito mayA tayoreva caraNazuzrUSAkaraNaparAyaNaH sa mRSAvAdo rAjadArakaH / tato vihitapratipatti: sthitastatrAhaM kiyantamapi kAlaM / mahAmohavimohitamAnamena ca mayA na lakSitaM tadA teSAM nagararAjendramahAdevaudArakANAM sambandhi svruupN| grahIto'pi paramabandhabuddhyA vizeSataH pratipanno vayasyatayA mRSAvAdaH / prAptaH prakarSagatiM tena saha premAbandhaH / dRSTo'sau shriiraadbhinnruuptyaa| tatazcAnautaH ma mayA mRSAvAdaH svasthAne / tatastena maha lalamAnasya me samutpadyante sma manamaudRzA vitarkAH / yaduta / For Private And Personal Use Only
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prstaavH| 445 nanaM viditamAro'hamahameva vicakSaNaH / zeSaH sarvaH pazuprAyo mugdhabuddhirayaM janaH // yastha me marvasampattikArako mitratAM gataH / sarvadAyaM mRSAvAdaH snehena hRdi vartate // amadbhUtapadArtha pi maDhaddhiM janayAmyaham / madbhUtamapyamadbhUtaM darzayAmi suhaddalAt // kRtaM pratyakSamapyuccairmahAmAhasamAtmanA / varamitra pramAdena lagayAmi pare jane // cauyaM vA pAradAya vA kurvato'pi yathecchayA / kuto'parAdhagandho'pi mama yAvadayaM suhRt // svArthamiddhiH kutasteSAM yeSAmeSa na vidyate / ato mUrkhA zramI lokAH svArthabhraMzo hi mUrkhatA // vigrahe'pi kvacitmandhi mandhAvapi ca viyaham / mRSAvAdaprasAdena ghaTayAmi yathecchayA // yatkiMkiMcicintayAmyatra vastu loke'tidarlabham / varamitrapramAdena sarva saMpadyate mama // mayA puNyairavApto'yamayameva ca me suhRt / eSa eva jagadandyo yatheSTaphaladAyakaH // tato'gTahautamaGkete mayA mohhtaatmnaa| kuvikalpaimanastatra mRSAvAde pratiSThitam // tahaNena ca yenAH saMpadyante'tidAruNAH / puNyodayaprabhAveNa te yAnti vilayaM tadA // For Private And Personal Use Only
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 446 upamitibhavaprapaJcA kathA / ahaM tu tanna jAne sma mahAmohavaNaM gataH / tatastatra mRSAvAde pazyAmi guNamAlikAm // evaM ca vartamAnasya vayamyadvayayogataH / kalAgrahaNakAlo me saMprAptaH kramazo'nyadA // tatastAtena saMpUjya kalAcArya vidhAnataH / tasthApito'haM sadbhaktyA mahAnandapuraHmaram // uktazcAhaM guruH putra tavAyaM jJAnadAyakaH / ataH pAdau praNamyAsya zivyabhAvaM mamAcara // mayoktaM tAta mugdho'mi yo mAmevaM prabhASase / varAkaH kiM vijAnaute nanameSa mamAgrataH // gururanyasya lokasya syAdeSa na tu mAdRzAm / zrato nAhaM patAmyasya pAdayoH zAstra kAmyayA // kevalam / bhavatAmanurodhena grahAmi makalAH kalAH / madIyavinayo nUnamasya sthAnamA halohitam // tatastAtena ma protaH kalAcAryA rahaHsthitaH / Arya mAmakaputro'yaM gADhaM mAnadhanezvaraH / / tadatra bhavatA nAsya dRSTvApyavinayAdikam / cittobego vidhAtavyo grAhaNauyazca matkalAH // tato vinayanamasya zrutvA tAtasya jalpitam / yadAdizati rAjendra ityAha ma mahAmatiH // cintitaM ca tadA tena kalAcAryeNa mAnase / For Private And Personal Use Only
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / kilaiSa yAvacchAstrasya manAvaM nAvabudhyate // yAvacca kelibahulA bAlatAmanuvartate / alokagarvitAbhAtastAvadevaM prabhASate // yadA tu jJAtamadbhAvaH zAstrArthAnAM bhaviSyati / tadA madaM parityajya svayaM namro bhaviSyati // evaM nizcitya hRdaye kalAcAryA mahAmatiH / tataH marvAdareNAsau pravRtto grAhaNe mama // dUtazcAnye'pi tatpArzva bahavo rAjadArakAH / prazAntA vinayoyukA gTahNanti sakalA: kalAH / / yathA yathA ca me nityamAdaraM kurute guruH / tathA tathA vayasyo me zailarAjo vivardhate // tatazca tadazenAhamupAdhyAyaM madoddhataH / jAtyA zrutena rUpeNa haulayAmi kSaNe kSaNe // tatazca cintitaM mahAmatinA / aye| grastamya manipAnena caurAnamiva sundaram / apathyo'sya varAkasya kalAzAstraparizramaH // gADhaM karSitadehasya yathAmnaM bhUribhojanam / tathAsya makato yatnaH zvaya) vardhayatyalam // tato yadyapi rAjendraH putrasnehaparAyaNaH / utmAyati mAM nityaM guNAdhAnArthamasya vai // tathApyapAtrabhUto'yaM ya evaM ripudAraNa: / tasya tyAgaH paraM nyAyyo jJAnadAnaM na yujyate // For Private And Personal Use Only
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 886 upamitibhaprapaJcA kathA / yo hi dadyAdapAtrAya maMjJAnamamRtopamam / ma hAsyaH syAtmatAM madhye bhavecAnarthabhAjanam // na caiSa zakyate kartuM namro yatnazatairapi / ko hi khedazatenApi zvapucchaM nAmayiSyati // tatazcaivaM svacetasyavadhArya tena mahAmatinA kalAcAryaNa zithilito mamopari kalAzAstragrAhaNAnubandhaH parityakamupacArasaMbhASaNaM dRSTo'haM dhuuliruuptyaa| tathApi tAtalajjayA nAmau vahirmukhavikAramAtramapi darzayati na ca manAgapi mAM prussmaabhaasste| dUtazca te'pi rAjadArakAH zailarAjamRSAvAda nirataM mAmupalabhya virkraashcitten| tathApi puNyodayenAdhiSThitaM mAM te cintayanto'pi na kathaMcidabhibhavituM zaknuvanti // dUtazca yathA yathA tau zailarAjamRSAvAdau vardhate tathA tathAmau madIyavayasyaH puNyodayaH chauyate / tataH kRNIbhUte tasmin puNyodaye samutpannA me gADhataraM gurupribhvbuddhiH| anyadA nirgato bahiH prayojanenopAdhyAyaH / tato'dhiSThitaM mayA tadIyaM mahAhaM vetraamnN| dRSTo'hamupaviSTastatra rAjadArakaiH / tato lajjitAste madauyakarmaNA / laghudhvaninA cokametaiH / hA hA kumAra na sundaramidaM vihitaM bhavatA / vandanIyamidaM gurorAmanaM / na yuktaM bhavAdRzAmasthAkramaNaM / yato'sminnupavizatAM maMpadyate kulakalaGkaH samullamati bhRzamayazaHpaTahaH pravardhate pApaM saMjAyate cAyuSaH crnnmiti| mayAbhihitaM / are bAlizA nAhaM bhavAdRzAM shikssnnaahH| gacchata yUyamAtmIyaM saptakulaM zikSayata / tadAkarNya sthitAste bobhAvena / tataH sthitvA tatra vetrAmane bahatI velAmutthito'haM / For Private And Personal Use Only
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 44 yatheSTaceSTayA samAgataH kalopAdhyAyaH / kathitaM tasmai rAjadArakairmadIyavizvamitaM / kruddhaH svacetasA / pRsstto'hmnen| tataH sAsUyaM mayAbhihitaM / ahmettkromi| aho te zAstrakauzalaM aho te puruSavizeSajJatA aho te vicAritabhASitA aho te vimarzapATavaM yastvameteSAM matmariNAmasatyavAdinAM vacanena vipratArito maamevmaabhaassse| tato vilakSIbhUtaH kalopAdhyAyaH / cintitamanena / na tAvadete rAjadArakA viparItaM bhaassnte| ayaM tu svkrmpraadhmevmplpti| tadenaM svayamupalabhya shikssyissyaami| anyadA pracchanna dezasthitenAvarakSito'haM tena mhaamtinaa| dRSTastatra vetrAsane marabhasamupaviSTo lalamAnaH / tataH prakaTaubhUto'sau dRSTo myaa| muktaM jhagiti vetraasnN| mhaamtinaabhihitN| idAnauM tarhi bhavataH kimuttrN| mayoktaM / kIdRze prshne| mahAmatirAha / tatraiva pUrvake / mayokaM / na jAnAmyahaM kIdRzo'sau pUrvakaH praznaH / mhaamtiraah| kimupaviSTastvamatra vetrAmane na veti / tato hA mAntaM pApamiti bruvANena pihitau mayA kaNa / punara bhihitaM / pazyata bho matsaravilasitaM yadete svayamakAryaM kRtvA mamoparyavamAropayanti / mahAmatinA cintitN| aho seyaM dRSTe'pyanupapannatA nAma / aho asya dhArya avaidyakaH khalvayaM / iyattAtaH paramasatyavacanasya / rAjadArakairabhihitamekAnte vidhAya klaacaayeN| yadutAdraSTavyaH khalvayaM pApaH / tatkimenamasmAkaM madhye dhArayata yayaM / mahAmatinA cintitaM / satyamete tapakhinaH pravadanti / nocita - mevAyaM ripudAraNa: satsaGgamasya / tthaahi| For Private And Personal Use Only
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pU0 upamitibhavaprapaJcA kthaa| ludhamarthapradAnena kruddhaM madhurabhASaNaH / mAyAvinamavizvAsAt stabdhaM vinayakarmaNa / cauraM rakSaNayanena sadbuDyA pAradArikam / vazIkurvanti vidvAMsaH zeSadoSaparAyaNam // na vidyate punaH kazcidupAyo bhuvanatraye / asatyavAdinaH puMsaH kAladaSTaH sa ucyate / yataH / sarve'pi ye jagatyatra vyavahArAH zubhetarAH / matye pratiSThitA nedaM yasyAsau navalaukikaH / / ato vijJAya yatnena matyahInaM narAdhamam / tyajantyeva sudUreNa priyasatyA mahAdhiyaH / tato'yaM matyahInatvAdasmAkaM ripudAraNaH / samyagavijJAtagaulAnAM na madhye sthAtumarhati // athavA nAsya varAkasya ripudAraNasyAyaM doSo yato'yamanena zailarAjena prerymaannstaavtmkldurvinymaacrti| tathAnena mRSA vAdena protsAhyamAnaH khalvayamevaM bhASate / tato yadyatau pApavayasyau pariharati tadarthaM zicayAmi taavdenN| tataH kRto'hamutmArake mahAmatinAbhihitazca / kumAra nedRzAnAM sthAnamiha mdiiyshaalaayaaN| ataH kadAcidetau pApavayasyau parihara yadi vA bhAgantavyamiha kumaarenneti| myaabhihitN| tvamAtmIyajanakAya khasthAnaM prayaccha / vayaM tu tvadIyasthAnena vayApi ca vinaiva bhaviSyAmahe / tatazcaivaMvidhaistiraskRtya paruSavacanairupAdhyAyamunAmitayA For Private And Personal Use Only
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / kandharayA gaganAbhimukhena vadanena vitataukRtena vakSaHsthalenAvikaTapAdapAtena gatimArgaNa vilipya tena stabdhacittena gailarAjIyavilepanenAtmahadayaM nirgto'hmupaadhyaaybhvnaat| tato'bhihitA mahAmatinA rAjadArakAH / are nirgatastAvadeSa durAtmA ripudaarnnH| kevalaM garauyAnaravAhananRpateH putrsnehH| snehamUDhAca prANino na pazyanti valabhasya doSamamUhaM samAropayanyasantamapi suNasaGghAtaM raSyanti tadvipriyakAriNi jane na vicArayanti vipriyakaraNakAraNaM na vakSayanti sthAnamAnAntaraM kurvanti svaabhimtvipriykrtrmhaapaayN| tadevaM vyavasthite bhavadbhinimavalambanauyaM / yadi ripudAraNanirgamanavyatikaraM praznayiSyati devo naravAhanastato'hameva taM prtyaayyissyaami| rAjadArakairabhihitaM / yadAjJApayatyupAdhyAyaH // dUtazca tato nirgatya gato'haM taatmmope| pRSTastAtena / putra kiM vartate kalAgrahaNasyeti / tataH zailarAjauyahadayAvalepanavazena mRSAvAdAvaSTambhena ca mayAbhihitaM / tAta samAkarNaya / pUrvameva mamAzeSaM vijJAnaM hRdayasthitam / ayaM tAvakayano me vizeSAdhAyakaH param // lekhye citre dhanurvede narAdInAM ca lakSaNe / gAndharva hastizikSAyAM patracchedye savaidyake / zabde pramANe gaNite dhAtavAde skautuke| nimitte yAzca loke'tra kalAH kAzcitsunirmalAH // For Private And Personal Use Only
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 452 upamitibhavaprapaJcA kathA / tAsu sarvAsu me tAta prAvINyaM vartate param / AtmatulyaM na pazyAmi trailokye'pyaparaM naram // sutasnehena tacchrutvA tAto harSamupAgataH / cumbitvA mUrdhadeza mAmidaM vacanamabravIt // jAta cAru kRtaM cAru sundaraste mahodyamaH / kiM tvekaM me kumAreNa vacanaM zrUyatAmiti // mayA bhihitaM / vadatu tAtaH / tAtenAbhihitaM / vidyAyAM dhyAnayoge ca svabhyaste'pi hitaissinnaa| santoSo naiva kartavyaH sthairya hitakaraM tayoH // evaM ca sthite| grahItAnAM sthiratvena zeSANAM grahaNena ca / kalAnAM me kumAratve tvaM puSANa manorathAn // mayAbhihitaM / evaM bhavatu / tato gADhataraM tussttstaatH| datto bhaannddaagaariksyaadeshH| are pUraya mahAmatibhavanaM dhanakanakanicayena yena kumAraH makalopabhogamampattyA nirvyagrastatraiva kalAgrahaNaM kurvanAste / tato yadAjJApayati deva ityabhidhAya saMpAditaM bhANDAgArikeNa raajgaasnN| mahAmatinApi mA devasya cittasantApo bhaviSyatItyAkalayya na niveditaM tAtAya mdauyvilsitN| tato'bhihito'haM taaten| vatsa adyadinAdArabhya sthirIkurvatA pUrvagrahotaM kalAkalApaM gTalatA cApUrvaM tatraivopAdhyAyabhavane bhavatA sthAtavyamahamapi na draSTavyaH / myaabhihit| evaM bhavatu / jAtazca me harSaH / tatastAtamamopAnirgatena mayA mRSAvAdaM pratyabhihitaM / vayasya For Private And Personal Use Only
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 453 kasyopadezenedRzaM bhavataH kauzalyaM yena yubhadavaSTambhana mayA saMpAditastAtasya harSaH pracchAditaH kalAcAryakalahavyatikaro labdhA ceyamatidurlabhA mutkalacAriteti / mRssaavaadenaabhihitN| kumArAkarNaya / asti rAjasacitte nagare rAgakesarI nAma rAjA / tasya ca mUDhatA nAma mahAdevI / tayozcAsti mAyA nAma duhitaa| mA mayA mahattamA bhAginI prtipnnaa| prANebhyo'pi vallabho'haM tasyAH / tatastadupadezena mamedRzaM kauzalaM / sA ca jananaukalpamAtmAnaM manyamAnA yatra yatra kvacidahaM saMcarAmi tatra tatra vatsalatayA satatamantaunA tiSThati na kSaNamAtramapi mAM virahayati / mayAbhihitaM / vayasya darzanIyA mamApi sAtmIyA bhaginI bhavatA / mRssaavaadenaabhihit| evaM kariSyAmi // tato mayA tataH prabhRti vezyAbhavaneSu dyUtakarazAlAsu durlalitamaulakeSu tathAnyeSu ca durvinayasthAneSu yatheSTaceSTayA vicaratA tathApi mRSAvAdabalena kalAgrahaNamahaM karomauti lokamadhye guNopArjanatatparamAtmAnaM prakAzayatA tAtamapazyataivAtivAhitAni dvAdaza vrssaanni| mugdhajanapravAdena ca samuccalitAlokavArtA yathA ripudAraNakumAraH sakalakalAkalApakuzala iti / pracarito dezAntarevapi pravAdaH / samArUDhacAhaM yauvanabhare // tatazca zekharapure nagare narakesarinarendrasya vasuMdharAyA mahAdevyAH kukSisaMbhUtAsti narasundarau nAma duhitaa| mA ca bhuvanAmutabhUtarUpAtizayena nirupamA kalAsauSThavena saMprAptA yauvnN| samutpanI'syAzcitte'bhiniveza: / yaduta yaH kalAkauzalena mattaH samadhika For Private And Personal Use Only
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pU che upamitibhavaprapaJcA kthaa| taraH sa eva yadi paraM mAM pariNayati naaprH| niveditaM pitronijaakRtN| saMjAtamanayoH paryAkulatvaM nAstyevAsyAH kalAbhiH samAno'pi bhuvane puruSaH kutaH punaradhikatara iti bhAvanayA / tataH zrutastAbhyAM madIyaH klaakaushlprvaadH| cintitaM nrkesrinnaa| sa eva ripudAraNo yadi paramasyAH mamargalataro bhvissyti| yujyate ca naravAhanena mahAsmAkaM vaivaahyN| thataH pradhAnavaMzo mahAnubhAvazcAsau vartate tasya ca rAjJo ratnasUciriva mahAnAgasya nirapatyasya maivaikA narasundarI duhitaa| tato'tyantamabhISTatayA tsyaashcintitmnen| gacchAmi tatraiva siddhArthapure gTahItvA vatmAM nrsundrauN| tataH parIkSya taM ripudAraNaM vivAhayAmyenAM yena me cittanirvRtiH saMpadyate / tataH sarvabalena samAgato narakesarI / jnyaapitstaatsyaagmnvRttaantH| pritusstto'sau| kAritamucchritapatAkaM ngrN| pravezito mahAvimardana narakemarI tAtena / dttmaavaassthaanN| bhaviSyati ripudAraNakumArasya narasundaryA maha kalAkauzalaparIkSeti jJApitaM lokAnAM / prazastadine mannaukAritaH svayaMvaramaNDapaH / viracitA mnycaaH| maulitaM rAjavRndaM / samupaviSTastanmadhye maparikarastAtaH / mamAhato'haM kalAcAryazca / prApto'haM saha mitratrayeNa tAtasamIpaM mahAmatizca saha rAjadArakaiH / / itazca puNyodayastha madIyadRSTaceSTitAni pazyatazcittakhedenaiva saMjAtaM kazataraM zarIraM vigalitaM parisphuraNaM mandIbhUtaH pratApaH / tato'hamupaviSTastAtAbhyaNe kalopAdhyAyazca / niveditaM vinayanameNa naravAhanena mahAmataye nrkesriraajaagmnpryojnN| tadAkarNya For Private And Personal Use Only
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prstaavH| 855 saMjAto me hrssaatirekH| sthitasvaSNauMbhAvena svahRdayamadhye hamanbupAdhyAyaH / atrAntare samAgato nrkesrau| parituSTo naravAhanaH / dApitaM tasmai mahAIsiMhAsanaM / upaviSTaH saparikaro nrkesrii| tatastadanantaraM pUrayantau janahRdayasarAMmi lAvaNyAmRtapravAheNa adharayantI varabarhikalApaM kRSNasnigdhakuJcita kezapAzena prodbhAmayantI dikcakravAlaM vadanacandreNa vidhurayantI kAmijanacittAni lolAmanthareNa vilAmavilokitena darzayantI mahebhakumbhavibhrama payodharabhareNa uccajanayantau madanavAraNaM vistIrNajaghanapulinena viDambayantI saJcAriraktarAjauvayugalalaulAM caraNayugmena upahamantau kalakokilAkulakUjitaM manmatholApajalpitena kuvalayantI varamunaunapi pravaranepathyAlaGkAramAlyatAmbUlAGgarAgavinyAsena parikaritA priyamakhaubandena adhiSThitA vasuMdharayA praviSTA narasundarI / tatastAM vilokyAhaM hssttshcetsaa| vijambhitaH zailarAjaH / viliptaM stabdhacittena tenAvalepanena mayAtmahadayaM / cintitaM ca / ko'nyo mAM vihAyanAM pariNetamarhati / na khalu makaradhvajAdRte ratiranyasyopanIyate // acAntare vihitavinayA tAtAdInAmabhihitA narakesariNa nrsundrau| yaduta upaviza vtse| muJca ljjaaN| pUrayAtmauyamanorathAn / praznaya ripudAraNakumAraM kalAmArma yatra kacitte rocte| tato narasundaryA maharSamupaviNyAbhihitaM / yadAjJApayati tAtaH / kevalaM gurUNAM samakSaM na yuktaM mmoddraahyituN| tasmAdAryaputra evoDAhayata sakalAH klaaH| ahaM punarekaikasyAM kalAyAM sArasthAnAni prshnyissyaami| tatrAryaputreNa nirvAhaH For Private And Personal Use Only
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprayacA kathA / karaNIya iti| tadAkarNya hRSTau naravAhananarendrau samastarAjakulaM lokAzca / ttstaatenaabhihito'hN| kumAra sundara mantritaM raajduhitraa| tatsAmpratamudrAhayatu kumAraH makalAH kalAH pUrayatvasyA manorathAn janayat mamAnandaM nirmalayata kulaM gTahNAtu jyptaakaaN| eSA mA nikaSabhUmivartate vijJAnaprakarSastheti // mama tu tadA kalAnAM nAmAnyapi vismRtaani| tato vihalobhUtamantaHkaraNaM prakampitA gAtrayaSTiH prAdurbhUtAH prakheda bindavaH saMjAto romoddharSaH pranaSTA bhAratau taralite locne| tato hA kimetaditi viSamastAtaH / pralokitaM mhaamtivdnN| mahAmatirAha / kiM kartavyamAdizatu devaH / tAtenAbhihitaM / kimitIyamaudRzau kumaarshrore'vsthaa| tataH karNe niveditaM mhaamtinaa| deva manaHkSobhavikAro'yamasya / tAtaH praah| kiM punarasya manaHkSobhanimittaM / mahAmatirAha / deva prastutavastunyajJAnaM / bhavatyeva hi vAgAyudhAnAM sadasi viduSAM saspardhamAbhASitAnAM jJAnAvaSTambhavikalAnAM manasi kSobhAtirekaH / taatenaabhihitN| Arya kathamajJAnaM kumArasya / nanu sakalakalAsu prakarSa prAptaH kumAro vartate / tataH saMsmRtya madIyadurvilasitaM grahoto manAkodhena kalAcAryaH / tato'bhihitamanena / deva prakarSa prAptaH kumAraH zailarAjamaSAvAdapraNautayoH kalayona punaranyatra / tAtaH prAha / ke punaste kale / mhaamtiraah| durvinayakaraNamasatyabhASaNaM ca / ete te zailarAja - mRSAvAdapraNaute kle| anayozcAtyantaM kuzalaH kumaarH| na punaranyakalAnAM gandhamAtramapi jAnaute / tAtaH prAha / kathamidaM / For Private And Personal Use Only
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 457 mahAmatinAbhihitaM / deva devasya daurghacittasantApabhaurubhistadaiva naakhyaatmidmsmaabhiH| yato lokamArgAtItaM kumArasya caritamidAnImapi devasya puratastatkathayato na pravartate me vANau / taatenaabhihitN| yathAvRttakathane bhavato naastypraadhH| niHzaGka kthytvaaryH| kalAcAryaNAvajJAkaraNadiko vevAsanArohaNagI durvacanatiraskaraNaparyanto niveditaH samasto'pi madauyadurvilasitavRttAntaH / tAtenAbhihitaM / Arya yadyevaM tato jAnatApi tvayAsya kuladUSaNasya svarUpaM kimityayamevaMvidhasabhAmadhye prveshitH| nanu vigopitA vayamAkAlamanena paapen| mhaamtiraah| deva na mayAyamiha prveshitH| majhavanAnnirgatasyAsya dAdaza varSANi vrtnte| kevalamakANDa eva saMjAtamadya mama devakIyamAkAraNaM / tataH samAgato'haM / ayaM tu kutazcidanyataH sthAnAdihAgata iti / taatenaabhihitN| Arya yadyevamapAtracUDAmaNireSa ripudAraNo guNAnAmabhAjanatayA varjito yubhAbhiH tatkimiti garbhAdhAnAdArabhyAsyeyantaM kAlaM yAvatkalyANaparaMparA saMpannA kimidAnaumevaM lokamadhye vigupyata iti / mahAmatirAha / deva astyasya puNyodayo nAmAntaraGgo vysyH| tajjanitA prAkanI kalyANaparaMparA / tthaahi| tatprabhAvAdevAyaM prAdurbhUtaH sukule saMpanno jananaujanakayorabhauSTatamaH saMjAto ruupsaubhaagysukhaishvryaadibhaajnN| tAtaH praah| tarhi va punaradhunA gato'sau puNyodayaH / mahAmatirAha / na kutraciGgato'caiva pracchannarUpa praaste| kevalaM pazyantrasyaiva ripudAraNasya sambandhauni durvila mitAni cittaduHkhAsikayA sAmprataM 58 For Private And Personal Use Only
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 458 upamitibhavaprapaJcA kathA / cauNazarIro'sau tapasvI vartate / na zaknotyasyApadaM nivaaryitumiti| tadAkarNya tAto nAstyatra kazcidupAyo vinATitA vayamanena duSyutreNa mahAlokamadhye pramabhamiti cintayA rAhugrastazazadharabimbamiva kRtaM tAtena kRSNaM sukhaM / lakSitaH samastalokaiH paryAsocanaparamArthaH / tato vilkssaubhRtaastaatbaandhvaaH| vidrANavadanaH saMpannaH prijnH| prahamitA mukhamadhye khiDgalokAH / viSaNA nrsundrau| vistio narakesarilokaH / tatazcintitaM anena tAtalajjayA laghudhvaninA parasparamuktaM ca / shrye| garvAdhAtaH paraM mUDho bastivaddAtayUritaH / niHsAro'pi gataH khyAtimeSa bho ripudAraNa: // athvaa| nirakSaro'pi vAcAlo lokamadhye'tigauravam / vAgADambarataH prApto yaH syAdanyo'pi mAnavaH // ma marvo nikaSaprAptaH prApnotyeva viDambanAm / mahAhAsyakarauM mUDho yathAyaM ripudAraNa: // mama tu tAtopAdhyAyau karNAtmArakeNa parasparaM tathA jalpantau pazyataH samutpanno manami vikalpaH / zraye balAtkAreNa mAmetau jalpayiSyataH / tato bhayAtirekeNa stambhitaM me galakanADaujAlaM niruddhyocchaasniHshvaasmaargH| saMjAtA mriyamANAvasthA / tato hA putra hA tAta hA vatsa hA tanaya kimetaditi pralapantI vegenAgatya garaure lagnA mamAmbA vimlmaaltii| paryAkulaukRtaH parijanaH kiM kartavyatAvimUDhA vasuMdharA vismito nrkesrii| For Private And Personal Use Only
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / taatenaabhihitN| gacchata bho lokA gacchata na paTuH zaraureNAdya kumaarH| punarjalpo bhvissyti| tadAkarNya nirgatA vegena lokA militA bhistrikctusskctvaaraadissu| aho ripudAraNasya pANDityamaho pANDityamiti pravRttaM prahasanaM / prahitau lajjAvanameNa tAtena kalopAdhyAyanara kesrinnau| gataH svAvAsasthAne nrkesrii| cintitmnen| dRSTaM yadraSTavyaM / dIyatAM prabhAte prayANakamiti // mamApi nirjanIbhUte mandIbhRtaM bhayaM svasthaubhUtaM shriirN| tAtasya tu hatarAjyasyeva vajAhatasyeva mahAcintAbharAkrAntasya lavitaM taddinaM / samAgatA rajanI / na dattaM prAdoSikamAsthAnaM / nivArya janapravezaM prasuptaH / kevalaM tayA cintayApanidreNevAtivAhitaprAyA vibhAvarau // itazca lajjito me vayasyaH puNyodayaH / cintitamanena / yasya jIvata evaM puMsaH svAmau viDamvyate / kiM tasya janmanApyatra jananaulezakAriNaH // tatazca / jAtaM vicchAyakaM tAvanmamaitadatiduHsaham / yAyAtmutAmadattveva yadyamau narakesarI // tato'sya sarvathA vyartha kumArasya madIyakam / maMnidhAnamato naiva mamopekSAtra yujyate // tato yadyapyayogyo'yametasyA ripudAraNaH / tathApi dApayAmyenAmasmai kamalalocanAm // atrAntare samAgatA tAtasya rAtrizeSe nidraa| tato bhane For Private And Personal Use Only
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaccA kathA / 'gTahautamakete samAzvAsanArthaM tAtasya dattaM kAmarUpitayA svapnAntare tena puNyodayena darzanaM / dRSTaH sundarAkAro dhavalavarNaH puruSaH / abhihitamanena / mahArAja kiM svapiSi kiM vA jaagrssi| tAtenAbhihitaM / jAgarmi / puruSaH prAha / yadyevaM muJca tato vissaadN| dApayiSyAmyahaM ripudAraNakumArAya nrsundriimiti| tAtenAbhihitaM / mahAprasAdaH // atrAntare prahataM prAbhAtikaM vyaM / tato vibuddhastAtaH / paThitaM kAlanivedakena / honapratApo yaH pUrvaM gato'staM jagatAM puraH / sa evodayamAmAdya ravirAkhyAti he janAH // yadA yeneha yallabhyaM zubhaM vA yadi vAzubham / tadAvApnoti tatsarvaM tatra toSetarau vRthA // etaccAkarNya cintitaM taaten| yaduta na kartavyo mayAdhunA vissaadH| yato lambhayiSyAmi kumAraM narasundaraumiti / sphuTameva niveditaM svapne mama devena / anena tu kAlanivedakapAThavyAjena datto mamopadezo vedhamA / yaduta yaH puruSo yAvataH sundarasyAsundarastha vA vastuno yadA bhAjanaM tasya tAvattadatarkitameva tadA madazena saMpadyata iti / na kartavyau tatra viduSA hrssvissaadau| tato'nayA bhAvanayA svasthIbhUtastAtaH // dUtazcAvinyaprabhAvatayA puNyodayasya saMpAditA tena narakesariNo buddhiH| yaduta mahAnubhAvo'yaM naravAhanarAjaH / vijJAtaM ca rAjyAntareSvapi mama ydihaagmnpryojnN| tato For Private And Personal Use Only
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / lanAkaraM pakSadvayasyApi narasundarImadattvA mama svasthAne gamanaM / ataH saMbhAlya kathaMcidenAM prayacchAmi ripudAraNakumArAyeti // tato nivedito narakesariNA vasuMdharAsamakSaM narasundathai svAbhiprAyaH / tato narasundaryA api puNyodayaprabhAvAdeva valitaM mAM prati mAnasaM / cintitmnyaa| yuktiyuktameva tAtena mantritaM / tto'bhihitmnyaa| yadAjJApayati taatH| tadAkarNya hRSTo nrkesrau| AgatyAbhihito'nena naravAhanaH / mahArAja kimatra bahunA jalpitena / AgataiveyaM vatmA narasundarau kumArasya svyNvraa| tadatra kiM bahunA vikatyanena / kevalaM durjanavacanAvakAzo bhvti| ato nirvicAraM grAhyatAM kumAreNa svapANinA pANirasthAH / tAtenAbhihitaM / / evaM kriyate / gaNitaM prazastadinaM / pariNItA mayA mahatA vimardana nrsundrau| tAM vimucya gataH khasthAne narakemarau / datto mahyaM tAtena nirvyagrabhogArtha mhaapaamaadH| gatAni narasundaryA maha lalamAnasya me katiciddinAni / ghaTitaM ca puNyodayena nirantaramAvayoH prema samutpAditazcittavizrambhaH lagitA maitrI janito manoratiprabandhaH prarohitaH praNayaH vardhitazcittamaulakAlhAdasAgaraH / sarvathA svaprabhAmiva taukSaNAMzazcandrikAmiva candramAH / kSaNamekaM na muJcAmi tAmumAmiva zaGkaraH // mApi mAmakavatrAbarasAsvAdanatatparA / bhramarova gataM kAlaM na jAnAti tapakhinau // tatastaM tAdRzaM vaucya devAnAmapi durlabham / For Private And Personal Use Only
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 462 upamitibhavaprapaJcA kathA / mAdhaM me narasundaryA premAbandha manoharam // madIyau suhRdAbhAsau paramArthana vairiko / to mRSAvAdazailezau cittamadhye ruSaM gatau // cintitaM ca tatastAbhyAM kathameSa viyokSyate / etayA narasundaryA pApAtmA ripudAraNa: // zailarAjo mRSAvAdaM tatazcetthamabhASata / tvaM tAvannarasundaryAH kuru cittaviraJjanam // khayamevAhamatrArtha bhalivyAmi tataH param / mAdRzA ca kRte yatne kIdRzaM premabandhanam // mRSAvAdastataH prAha notsAhyo'haM bhavAdRzA / kRtameva mayA pazya etasyAzcittabhedanam // tadevaM mahiyogArtha tatastau kRtanizcayo / zailarAjamRSAvAdau paryAlocya vyavasthitau // ahaM tu tAM samAsAdya sadbhAyIM narasundaraum / cintayAmi triloke'pi prAptaM yatsundaraM mayA // tatazconAmitaikamUrmantharokatalocanaH / dattvA taccailarAjauyaM hRdaye khe'valepanam // cintayAmi na loke'tra puruSo'nyo'sti mAdRzaH / yato mamedRzau bhAryA tato gADhataraM punaH / / na pazyAmi guruM naiva devAno bandhusantatim / na mRtyavarga no lokaM na jagat sacarAcaram / / atha tattAdRzaM dRSTvA madIyaM duSTaceSTitam / For Private And Personal Use Only
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / puNyodayo manastApAgADhaM jAto'tidurbalaH // tato mAM tAdRzaM vIkSya virakAH sarvabAndhavAH / idaM jalpitamArabdhA hasantaste parasparam // pazyatAho vidheH kIdRgasthAnaviniyojanam / strIratnamaudRzaM yena mUrkhaNanena yojitam // stabdho'bhUnmIbhAvena prAgeSa ripudAraNaH / zrAmAdyamA punarbhAyIM garvaNandho'dhunA hyayam // sa eva vartate nyAyo loke yaH kila zrUyate / eka ma vAnarastAvaddaSTo'nyadRSaNe'linA // tadeSA cArasarvAGgI madbhAryA narasundarau / kariNIva kharasyocna yogyAsya mRgekSaNA // anyadA narasundaryA sadbhAvArpitacittayA / snehagarbhaparIkSArthaM cintitaM nijamAnase // kiM mamArpitasadbhAvaH kiM vA no ripudAraNaH / zrA jJAtaM snehasarvasvaM guhyAkhyAne na gamyate // anAkhyeyamataH kiMciguhyamarvasvamaJjamA / pRcchAmyenaM dRDhasnehe tato vyanirbhaviSyati // tatazcintitaM narasundaryA / kaudRzaM punarahaM guhyamadhanAryaputra pRcchaami| iM jJAtaM tAvatsunizcitamidaM mayA / yadata nitarAM kamanIyazaroro'pi ratAzokapAdapavadeSa nikhilakalAkalApakaualaphalavikala evAryaputraH / yato vijAnAbhAvanitAjhyAtirekAdeva tathAvidho'sya tadA sabhAmadhye manaHkSobho'bhUttadadhunA tadeva For Private And Personal Use Only
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 464 upamitibhavaprapaJcA kthaa| manaHkSobhakAraNamAryaputra' prshnyaami| tato yadi sphuTamAcakSIta vijJAsyAmi yathAsti mayA sahAsya snehamabhAvaH / atha na kathayattatastatrApyabhiprAyaM lakSathivyAmau ti vicintya pRSTo'haM narasundA / yadutAryaputra kIdRzaM tava tadA sabhAmadhye zarIrApATavamAsauditi / atrAntare jJAtAvasareNa prayuktA mRSAvAdanAtmauyA yogazatiH / kRtamantardhAnaM / praviSTo madIyamukhe / tato'bhihitaM mayA / priyatame vayA punastadA kIdRzaM lakSitaM / narasundarI prAha / na mayA kiMcittadA samyaga vijJAtaM / kevalaM samutpannA zaGkA kiM satyameva zarIrApATavamAryaputrasya kiM vA kalAkalApe na kauzalamiti / mayAbhihitaM / sundari na tatraiko'pi vikalpaH kartavyaH / yatastaranti hRdaye mama sakalAH kalAH / zarIrApATavapi mama na kiMcittadAsIt / kevalamambayA tAtena cAlIkamohAt kRto mudhaiva bahalaH kalakalaH / tathAvidhAlaukakalakale ca sthiratayA sthito'haM maunen| etaccAkarNya narasundaryAH saMjAto manasi vyalokabhAvaH / cintitamanayA / aho asya pratyacApalApitvaM aho nirlajjatA aho aatmbhumaanitaa| tato'bhihitaM narasundaryA / Aryaputra yadyevaM tato mahatkutuhalaM mama idAnImapyahamAryaputraNa kalAkharUpamutkotyamAnaM shrotumicchaami| ato mahatA prasAdena samutkortayata tadAryaputraH / mayA cintitaM / aye pANDityAbhimAnena paribhavabuddhyA mAmupahasatyeSA / atrAntera labdhAvamaro vijRmbhitaH zailarAjaH / viliptaM tena stabdhacittAbhidhAnenAtmauyavilepanena svahastena maddhadayaM / tatazcintitaM myaa| evaM yA mama paribhavenopahAmakAriNI For Private And Personal Use Only
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prstaavH| 465 khalveSA pApA narasundarI / tayA kimiha sthitayA / tato mayAbhihitaM / apamara pApe dRSTimArgAdapasara varNa nirgaccha madauyabhavanAt / na yuktaM bhavAdRzyAH paNDitaMmanyAyA mUrkhaNAnena janena sahAvasthAtamiti / tato'valokitaM madauyavadanaM narasundaryA / cintitamanayA / hA dhik sadbhAvaubhUta evAyaM / vazaukato mAnabhaTena no gocaraH sAmprataM pramAdanAyAH / tato mantrAhateva bhujagavanitA samunmaliteva vanalatikA utkhoTiteva cUtamaJjarau aGkanakRSTava kariNikA marvathA vidrANadaunavadanA sAdhvasabhAranirbhara hRdayamuddahantau mandaM kaNanmaNimekhalA kiGkiNaikalakolAhalanUpurajhaNajhaNArAvasamAkRSTasnAnavApikAkalahaMsakAni padAni nikSipantau calitA narasundarau nirgatA mAmakaunamadanAt prAptA tAtoyabhavane // sthito'haM zailastambhatayA yAvadadyApi na zuSyati zailarAjauyaM tadakSaHsthalAvalepanaM tAvatI velaaN| zoSamupAgate manAkpunastatrAvalepane saMjAto me pazcAttApaH / bAdhate narasundarosnehamohaH / samAdhyAmito'hamaratyA gTahIto raNaraNakena aGgIkRtaH zUnyatayA urarokto vihalatayA pratipanno vikAra koTIbhiH avaSTabdho madanajvareNa / tato niSamaH shyniiye| tatrApi pravardhamAnayA jambhikayAnavaratamuhartamAnenAGgena matsyaka va khAdirAGgArarAzimadhye dandahyamAnaH stokavelAyAM yAvattiSThAmi tAvadAgatA saviSAdamambA vimlmaaltii| tatastAM vIkSya kRtaM mayAkAramaMvaraNaM / niSalA bhadrAmane svayamevAmbA / sthito'haM paryaGka evopaviSTaH / abhihitamambayA / vatma na sundaramanuSThitaM bhavatA yadamau tapakhinau narasundarI 59 For Private And Personal Use Only
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / paruSavacanestathA tiraskRtA / tathAhi yadito gatAyAstasyAH saMpacaM tatmamAkarNayatu vatmaH / mayAbhihitaM / ucyatAM yatte rocate / ambayAbhihitaM / asti tAvadito gatA nayanasaliladhArAdhautagaNDalekhA daunamanaskA dRSTA mA mayA nrsundrii| patitA rudantau mama paadyoH| mayAbhihitA / hale narasundari kimetat / tayAbhihitaM / amba dAhacaro mAM bAdhate / tato nautA mayA mA sNprvaatdeshe| sannaukAritaM shyniiyN| tatra ca sthApitA mA / niSalAhaM pArzva / tataH prahate va mahAmuhareNa plaSyamANeva tauvAgninA khAdyamAneva vanapaJcAnanena grasyamAneva mahAmakaraNa avaSTabhyamAneva mahAparvatena utkartyamAneva kRtAntakartikayA pAvyamAneva krakacapATena pacyamAneva narake pratikSaNamudartaparAvarta kartamArabdhA / mayAbhihitaM / hale kiMnimittakaH punastavAyamevaMvidho dAhajvaraH / tato dIrghadaurgha niHzvasya na kiNcijlpitmnyaa| mayA cintitaM / mAnasauyamasyA: pauDA / kathamanyathA mamApi na kathayet / tataH kRto mayA nirbandhaH / kathitaM kRcchreNa narasundaryA yathAvRttaM / tato niyujya tasyAH zautakriyAkaraNe kadalikAM mayAbhihitA mA nrsundrau| yaduta vatse yadyevaM tato dhaurA bhava mucca viSAdaM avalambasva mAhamaM / gacchAmyahaM khayameva vatmasya ripudAraNasya smope| karomi taM tavAnukUlam / kevalaM kiM na vijJAtaM pUrvameva tvayedaM yathA nitarAM mAnadhanezvaro madIyastanayaH na viSayaH pratikUlamASaNasya / tadidAnaumapi vijJAtamAhAtmyayAstha tvayA na kadAcidapi pratikUlamAcaraNauyaM yAvajjauvaM paramAtmevAyamArAdhanIyaH / For Private And Personal Use Only
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / tatazcedaM madIyavacanamAkarNya mA bAlA narasundarau vikasiteva kamalino kusumiteva kundalatA paripAkabandhureva maJjarau madasundareva kariNikA jalasekAyyAyiteva vallarI pautAmRtaraseva nAgapraNayinI gataghanabandhaneva candralekhikA sahacaramauliteva cakravAkikA kSipteva sukhAsatamAgare sarvathA kimapyanAkhyeyaM ramAntaramanubhavantau zayanAdutthAya nipatitA gADhaM mama caraNayoH / abhihitmnyaa| amba mahAprasAdaH / anugrahautAsmi mandabhAgyAhamanena vacanenAmbayA / tagacchatu zaughramambA karotu mamAnukUlamekavAramAryaputraM / tato yadi punarayaM janastasya pratikUle vartamAnaH svapre'pi vijJAtaH syAdambayA tato yAvannauvaM na saMbhASaNoyo nApi draSTavyaH pApAtmeti / mayAbhihitaM / yadyevaM tato gacchAmi / narasundarI prAha / zramba mhaaprsaadH| tataH samAgatAhameSA vatmasya samIpe / tadayamatra vatma paramArthaH / mA tu dandahyate bAlA viditvA pratikUlatAm / tavAnukUlatAM matvA pramodamavagAhate // vallabheyaM kumArasya zrutvedamamRtAyate / aniSTeyaM kumArastha zrutvedaM nArakAyate // tvadauyaroSanAbApi niyate mA tapasvinI / santoSamAtranAmnApi tAvakonena jIvati // ato yanmugdhayA kiMcidaparAddhaM tayA tava / bAlayA praNayAtmavai tavatsaH cantumarhati // praNateSu dayAvanto daunAbhyuddharaNe ratAH / For Private And Personal Use Only
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / masnehArpitacitteSu dattaprANa hi mAdhavaH // tatazcedamambayA narasundarosnehasarvasvamutkauya'mAnamAkarNya yAvakilAhaM snehanirbharatayA tAM prati praguNo bhavAmi tAvacchelarAjena viracitA kuTiladhukuTi*nitamuttamAGga datto madIyahRdaye vilepanacarcaH / tatastasyAH sambandhinamaparAdhaM saMsmRtya jAto mama punazcittAvaSTambhaH / tato'bhihitA mayAmbA / yaduta na kArya mama tayA paribhavakAriNyA pApayeti / ambayAbhihitaM / ' vatma mA maivaM vocaH / kSantavyo mama lagAyA vatsena tadIyo'yameko gururaparAdhaH / tataH patitA mcrnnyormbaa| mayA bhihitaM / apasara bamapyavastunirbandhapare mama dRSTipathAdapasara / na prayojanaM tvayApi me yA vaM mayA niHmAritAM tAM durAtmikAM saMgTahAmi / tatazcaraNAbhyAM preritA mayAmbA / tato bhadre'gTahItasaGkete zailarAjavazavartinA mayA pApAtmanA tathA tiraskRtA satI lavayitvA madIyamanivartakamAgrahavizeSaM nirAzA muJcantI nayanasakhilaM yathAgatameva pratigatAmbA / nivedito narasundathai vytikrH| tamAkarNya vajranirdaliteva mUrchayA nipatitAsau bhUtale / minA candanarasena samAzvAmitA tAlavantavAyunA labdhacetanA roditamArabdhA / vimalamAnatyAbhihitaM / putri kiM kriyate / vajramayahRdayo'sau te bhartA / tathApi mA rudihi muJca viSAdaM / sAhamAvaSTambhena kuru tAvadekaM tvamupAyaM / gaccha svayameva priyatamaprasAdanArthaM / tataH svayaM gatAyAH pratyAgatahRdayaH kadAcitprasIdatyamau / yato mArdavasAdhyAni kAmihadayAni bhavanti / atha tathApi kRte na prasaudettataH pazcAttApo na bhaviSyati / For Private And Personal Use Only
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 469 yataH suparimANite vallabhake kilAvarakako na bhavatIti lokavArtA / narasundarI prAha / yadAjJApayatyambA / tatazcalitA sA mama toSaNArthaM / kimasthAstatra gatAyAH saMpadyata iti vimarzana lamA tadanumAnRNAmbA / prAptA mama pArzva narasundarau / sthitA dvAradeza vimalamAlatI / narasundaryAbhihitaM / nAtha kAnta priya khAmijauvadAyaka vallabha / prasauda mandabhAgyAyAH prasauda natavatsala // na punaste manoduHkhaM karivye'haM kadAcana / tvAM vinA zaraNaM nAtha nAsti me bhuvanatraye // evaM ca vadantI bAghyodakabinduvarSaNAlolalocanayugalena vapayantI madIyacaraNadvayaM praNatA narasundarI / mama tu tAM tAdRzauM pazyatastadA kIdRzaM hRdayaM saMpannaM / api ca / snehena narasundaryA bhavatyutpalakomalam / vaucite gelarAje tu zilAmavAtaniThuram // navanautamivAbhAti yAvaJcintayati priyAm / vajrAkAraM punarbhAti gailarAjavazIkRtam // tato dolA mamArUDhaM tadA mAmakamAnamam / nizcetuM naiva zaknoti kimatra mama sundaram // tathApi mohadoSeNa mayA daunApi baalikaa| zailarAja priya kRtvA bharmitA narasundarau / katham / zrAH pApe gaccha gacchati vAgADambaramAyayA / For Private And Personal Use Only
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / na pratArayituM zakyastva yAyaM ripudAraNaH // kuzalApi kalAsUccairanyeSAM yadi vaJcanam / kartuM zatAmi no jAtu mUrkhANAmapi mAdRzAm // yadAhaM hasanasthAnaM saMjAtastvAdRzAmapi / tadA kiM te pralApena kIdRzau mama nAthatA // ityuktvA stabdhasarvAGgaH zUnyAraNye muniryathA / sthito'haM maunamAlambya zailarAjena coditaH // tataH mA varAko narasundarI vigalitavidyevAmbaracarau paribhraSTamamAdhisAmarthyeva yoginau taptasthalanikSipteva zapharikA avAptanaSTaratnanidhAneva mUSikA sarvathA truTitAzApAzabandhanA nipatitA mahAzokabharamAgare cintayituM prvRttaa| kimidAnauM sarvathA priyatamatiraskRtAyA mama jIviteneti / tato nirgatya bhavanAt kvaciGgantamArabdhA / tataH kimiyaM karotIti vicintya sahita eva zailarAjenAlacitapAdapAtaM lago'haM tadanumArgeNa // dUtazca lokayanniva nirvilo madIyaM duSTaceSTitam / acAntare gato'nyatra tadA kSetre divAkaraH // tataH smulmitmndhkaarN| saMjAtA viralajanamaJcArA raajmaargaaH| tato gatA saikatra zUnyagTahe nrsundrau| dUtacodanta pravRttaH prazadharaH / tato mandamandaprakAze tAmeva nirIkSamANaH prApto'hamapi taddAradeza sthito gopAyitenAtmanA / tato narasundaryA vilokitaM digcakravAlaM dRSTakAsthalamAruhyottarauyeNa baddho madhyavalaye pAzakaH / niyamitA tatra zirodharA / tato'bhihitama For Private And Personal Use Only
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 171 nayA / bho bho lokapAlAH zTaNata yayamathavA pratyakSamevedaM divyajJAninAM tatrabhavatAM / yaduta labdhaprasaratayA nAthavAdena kalopanyAmaM kArito mayAryaputro na paribhavabuddhyA / tasya tu tadeva mAnaparvatArohakAraNaM saMpannaM / evaM ca sarvathA nirAkRtAhaM tena mandabhAgyA / atrAntare mayA cintitaM / nAsyAstapakhinyA mamopari paribhavabuddhiH kiM tarhi praNayamAtramevAtrAparAdhyati / tato na sundaramanuSThitaM mayA / adhunApi vArayAmyenAmito'dhyavasAyAditi vicinya pAzakacchedArtha yAvaccalAmi tAvadabhihitaM narasundayo / yaduta tatprataucchata bhagavanto lokapAlAH sAmprataM madIyaprANAn / mA ca mama janmAntarevapi punarevaMvidhavyatikaro bhUyAditi / tataH zailarAjenAbhihitaM / kumAra pazya janmAntare'pi tvadIyasambandhameSA nAbhilaSati / mayA cintitN| satyamidaM / tathAhoyaM prastutavyatikaraniSedhamAzAste / madIyavyatikarazcAtra prastutaH / tantriyatAM / kimanayA mama paapyaa| tato labdhaprasareNa datto mama hRdaye gailarAjena skhavilepanahastakaH / sthito'haM tasya mAhAmyena tAM prati kASThavaniSThitArthaH / tataH pravAhito narasundaryAtmA pUritaH pAzaka: lambitaM pravRttA nirgate nayane niruddhaH zvAsamArgaH vakrIkRtA grauvA zrAvaSTaM dhamanaujAlaM zithilitAnyaGgAni samasamAthitaM zrotobhiH nirvAditaM vatrakuharaM vimukrA ca sA prANairvarAkau // itazca bhavanAnirgacchantau dRSTAmbayA narasundarau ahaM ca tadanuyAyo / cintitamanayA / nUnaM bhagnapraNayeyaM ruSTA vatmA gacchati me vadhaH / ayaM punarasthA eva prasAdanAthe pRSThato lagno mama putrakaH / For Private And Personal Use Only
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 472 upamitibhavaprapaJcA kathA / tato dUraM gatayorAvayoranumArgaNAgacchantI mamAgatAmbApi tatra zUnyagTahe / dRyA tathA lambamAnA nrsundrau| cintitamambayA / hA hA hatAsmi / nUnaM matputrakasyApIyaM vArtA / kathamanyathAsyAmevaM vyavasthitAyAM sa hRSNaumAsIt / mayA tu gelarAjIyAvalepanadoSeNaiva zravastunirbandhapareyamiti kRtA tadavadhAraNA / tataH zokabharAndhayA mama pazyata eva tathaiva cApAdito'mbayApyAtmA / tataH mAdhvasamantApeneva zuSka manAG me stabdhacittAbhidhAnaM tattadA hRdayAvalepanaM / gTahIto'haM pazcAttApenAkrAntaH zokabhareNa / tataH svAbhAvikasnehavihalobhUtamAnasaH / kSaNaM vidhAtumArabdhaH pralApamatidAruNam // tathApyatiprauDhatayA nijamAhAtmyena kRta eva me zailarAjena cittAvaSTambhaH / cintitaM mayA / zraye manuSyaH kathaM strIvinAze roditauti / tataH sthito'haM tUSaNoMbhAvena // dUtazca kadalikayA cintitaM / kimiti svAminI naagcchti| taicchAmyahaM tadanveSaNArtha / tataH kutacinizcitya prAptA sApi taM pradezaM / tato dRSTvA vimalamAlatInarasundA tathA lambamAne kRtastayA hAhAravaH / militaM satAtaM ngrN| samucchalitaH kolAhalaH / kimetaditi pRSTA kdlikaa| niveditaM tayA sarvaM yathAvRttaM // atrAntare saMpannaH sphaTatarazcandrAlokaH / tato dRSTe tathaivolambamAne srvlokenaambaanrsundyauN| vilokito'hamapi svakarmatrastatayA bhagnagatiprasaro naSTavANI kastacaiva launo vartamAnazchanna pradeza / jAtaHsaMpratyayaH / dhikkArito'haM jnen| kAritaM tAtenAmbAnarasundormataka kAryam / For Private And Personal Use Only
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 473 tatastattAdRzaM vIkSya madIyaM karma dAruNam / tAtaH zokabharAkrAntastadaivaM cintayatyalam // aho anarthapuJo'yamaho me kuladUSaNaH / aho sarvajaghanyo'yamaho pApiSThazekharaH // aho marvApadAM mUlamaho lokapathAtigaH / aho vairikasaGkAzo mamAyaM ripudAraNaH // na kArya me tato'nena putreNApi durAtmanA / evaM vicinya tAtena kRtazcitte vinizcayaH // tato'vadhauritastena bhavanAcca bahiSkRtaH / bhraSTazrIkaH pure tatra vicarAmi suduHkhitaH // khaduSTaceSTitenaiva bAlAnAmapi sarvathA / gamyazcAhaM tadA jAtastatazcaivaM vigarhitaH // pApo'yaM duSTaceSTo'yamadraSTavyo vimUDhadhIH / kulakaNTakabhUto'yaM sarvathA viSapuJjakaH // mAnAvalepato yena kalAcAryo'pakarNitaH / mUrkhacUDAmaNitve'pi pANDityaM ca prakAzitam // mAtA ca priyabhAryA ca yena mAnena mAritA / ko vA niraukSate pApaM tamenaM ripudAraNam // unamevedamasmAbhiHcitAsya durAtmanaH / mA kalAkauzalAdInAM khAniryA nrsundrau|| tatazca viyukto narasundaryA yadayaM tacca sundaram / For Private And Personal Use Only
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / kiM tu mA padmapatrAkSau yanmatA tanna sundaram // ahaM punarmahAmohaluptajAnaH svacetamA / tadApi cintayAmya vaM bhane vimalalocane // tyanasyApoha tAtena ninditasyApi darjanaiH / gevarAjamRSAvAdau tathApi mama bAndhavau // anayohi prasAdena bhukapUrva mayA phalam / bhokSye ca kAlamAmAdya punarnAstyatra maMzayaH // tatazcaivaM janeno nindyamAnaH kSaNe kSaNe / sthito'haM bhUrivarSANi daHkhamAgaramadhyagaH // itazca atyantadurbalaubhUtaH makopo mayi nisphuraH / sa tu puNyodayo bhadre sthito'kiMcitkaramtadA // athAnyadA kvacidrAjA vAhanArtha suvAjinAm / veSTito rAjavandena nirgato nagarAihiH // tataH kubUhalAkRSTaH mo nAgarako janaH / tatraiva nirgato'haM ca saMprAptastasya madhyagaH / atha bAlhIkakAmbojaturuSkavaravAjinaH / vAhayitvA bhRzaM rAjA rAjalokavilokitaH // tataH khedavinodArthamudyAnaM sumanoharam / praviSTaH maha lokena lalitaM nAma zItalam // taca kIdRzam azokanAgapunnAgatAlahintAlarAjitam / For Private And Personal Use Only
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 475 priyaGgucampakAkolakadalIvanasundaram // ketakIkusumAmodaiSTAlikulamAlitam / mamastaguNasaMpUrNa marvathA nandanopamam // tatraikadeze vizramya ma rAjA naravAhanaH / utthAya maha sAmantolayA hRSTamAnamaH // pralokayitumArabdhaH kautukena vanazriyam / visphAritena naulAbacArUNA lolacakSuSA / matkAntiyuktanakSatragrahamaGghAtaveSTitam / prakAzitadigAbhogaM mAkSAdiva nizAkaram // rakAzokatarustomaparivAritavigraham / yatheSTaphaladaM mAkSAjjaGgamaM kalpapAdapam // unnataM vibudhAvAmaM kulagailaviveSTitam / hemAvadAtaM sukhadaM sumerumiva gatvaram // kuvAdimattamAtaGgamadanirnAzakAraNam / vRtaM matkarivRndena nirmadaM gandhavAraNam // atha mAdhUcite deze raktAzokatalasthitam / matmAdhusaGghamadhyasthaM kurvANaM dharmadezanAm // zubhArpitaM yathA dhanyo nidhAnaM ratnapUritam / vicakSaNAkhyamAcArya ma narendro vyalokayat // atha taM tAdRzaM vaucya sUriM nirmalamAnamaH / naravAhanarAjendraH paraM harSamupAgataH // For Private And Personal Use Only
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 476 upamitibhavaprapaJcA kathA / tatazcitte kRtaM tena nanaM nAsti jagattraye / IdRzaM naramANikyaM yAdRzo'yaM tapodhanaH // nirjitAmarasaundaryA nivedayati vaukSitA / amuvyAkRtirevoccairguNasambhAragauravam // tadaudRzasya kiM nAma bhavedvairAgyakAraNam / yena yauvanasaMsthena khaNDito makaradhvajaH // athavA galA praNamya pAdAnaM khayameva mahAtmanaH / tataH pRcchAmi pUtAtmA bhavanirvedakAraNam // evaM vicintya gatvAmau natvA sUreH kramadayam / dattAzaustena iSTAtmA niSamaH zuddhabhUtale // tatastadanumArgaNa rAjavRndaM tathA puram / upaviSTaM yathAsthAnaM natvAcAyAMghripaGkajam // mayA tu bhadre pApena zailarAjavazAtmanA / na nataM tAdRzasyApi tadA sUreH kramaddayam // pASANabhUtamuknolaumannibho lokapUraNaH / kevalaM stabdhasarvAGgo niSalo'haM bhuvastale // atha gambhIraghoSeNa meghavannaurapUritaH / dharmamAkhyAtamArabdhaH sa prAcAryo vicakSaNa: // abhihitaM ca tena bhagavatA / yaduta bho bho bhavyAH pradIptabhavanodarakalpo'yaM saMsAravistAro nivAsa: zArIrAdiduHkhAnAM / na yuta daha viduSaH pramAdaH / atidurlabheyaM mAnuSAvasthA pradhAnaM para For Private And Personal Use Only
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / lokamAdhanaM / pariNAmakaTavo viSayAH / viprayogAntAni matmaGgatAni / pAtabhayAturamavijJAtapAtamAyuH / tadevaM vyavasthite vidhyApane'mya samArapradIpanakasya yatnaH kartavyaH / tasya ca hetuH middhAntavAmanAmAro dharmameghaH / ataH khokartavyaH middhAntaH / samyak mevitavyAstadabhijJAH / bhAvanauya muNDamAlikopamAnaM / tya kavyA khalvamadapekSA / bhavitavyamAjApradhAnena / upAdeyaM praNidhAnaM / poSaNIyaM satmAdhumevayA / rakSaNIyaM pravacanamAlinyaM / etacca vidhipravRttaH saMpAdayati / ataH marvatra vidhinA pravartitavyaM / sUtrAnusAreNa pratyabhijJAtavyamAtmasvarUpa / pravRttAvapekSitavyAni nimittaani| yatitavyamasaMpavayogeSu / lakSayitavyA visrotamikA / pratividheyamanAgatamasyAH / bhavatyevaM pravartamAnAnAM mopakramakarmavilayaH / vicchidyate nirUpakramakarmAnubandhaH / tammAdatraiva yatadhvaM yayamiti // evaM ca nivedite tena bhagavatA vicakSaNamUriNAsyA: pariSado madhye keSAMcidbhavyAnAmulamitazcaraNapariNAmaH / apareSAM saMjAto dezaviratikSayopazamaH / anyaiH punarvidalitaM mithyAtvaM / apareSAM pratanUbhUtA rAgAdayaH / keSAMcitmapanno bhadrakabhAvaH / tato nipatitAste sarve'pi bhgvcrnnyoH| abhihitameteH / icchAmo'nuzAstiM kurmo yadAjJApayanti nAyAH // atrAntare viditaM tAtena / yaduta praznayAmyadhunA tadahamAtmavivacitaM / tato lalATataTavinyastakaramukulenAbhihitamanena / janAtizAyirUpANAM jagadaizvaryabhAginAm // bhadanta tatrabhavatAM kiM vo vairAgyakAraNam // sUriNAbhihitaM bhUpa yadyatra tava kautukam / For Private And Personal Use Only
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 478 upmitibhvprpnyc| kathA / tataste kathayAmyeSa bhavanirvedakAraNam // kiMtu aAtmastutiH pare nindA pUrvakauDitakaurtanam / viruddhametadrAjendra mAdhUnAM trayamapyalam // mamAtmacarite caitatkathyamAne parisphuTam / vayaM saMpadyate tena na yukta nasya kIrtanam // tAtenAbhihitam / evaM nigadatA nAtha vardhitaM kautukaM tvayA / kartavyo'taH pramAdo me nivedyaM caritaM nijam // tato vijJAya nirbandhaM madhyasthenAntarAtmanA / prabodhakAraNaM jJAvA sUrirityamavocata / yaduta anAdinidhanaM loke nAnAvRttAntamaGgulam / vidyate bhUtalaM nAma nagaraM sumanoharam // natrAsti bhuvanakhyAto devAnAmapi nAyakaH / alaMdhyasatpratApAjJo narendro malasaJcayaH // sundarAsundare kArye nityaM vinyastamAnamA / tasya cAsti mahAdevau tatpakirnAma vizrutA // tayozca devaunRpayorekaH sundaraceSTitaH / vidyate jagadAlhAdau putro nAma zubhodayaH // tathA dvitIyastanayastayordaivInarendrayoH / asti sarvajanottApau vikhyAtazcAzubhodayaH // For Private And Personal Use Only
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 476 khabharturvatsalA mAdhvau sundarAGgau janapriyA / bhAryA zubhodayasyAsti padmAcI nijacAstA // tathAzubhodayasyApi janamantApakAriNau / bhAryA skhayogyatA nAma vidyate'tyantadAruNA // itazca kAlaparyAyAdavApya nijacAstAm / tataH zubhodayAjjAtaH putro nAma vicakSaNa: // tathaiva kAlaparyAyAdavApyaiva svayogyatAm / tato'zubhodayAjjAto jaDo nAma sutAdhamaH // tayo vicakSaNastAvadardhamAnaH pratikSaNam / yAdRzaH svairguNairjAtastadidAnauM nibodhata // mArgAnumArivijJAnaH pUjako gurumaMhateH / medhAvI praguNo dakSo labdhalakSyo jitendriyaH // sadAcAraparo dhauraH sadbhogau dRDhasauhadaH / devAbhipUjako dAtA jJAtA svaparacetasAm // satyavAdI vinautAtmA praNayAgatavatsalaH / kSamApradhAno madhyasthaH mattvAnAM kalpapAdapaH // dhamaikaniSThaH zuddhAtmA vyamane'pyaviSamadhIH / sthAnamAnAntarAbhijJaH kutsitAgrahavarjitaH / / mamastazAstratattvajJo vAci pATavasaMgataH / nautimArgapravINatvAt trAmakaH zatrusaMhateH // khaguNotsekahInAtmA vimuktaH paranindayA / addaSTaH sampadA lAbhe parAtheM ca vinirmitaH // For Private And Personal Use Only
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / kiM ceha bahunotana yAvantaH puruSe guNAH / gauyante te'khilAstatra prAdurbhatA vicakSaNe // atha saMvardhamAno'sau zarIreNa pratikSaNama / jaDastu yAdRk saMpannastadidAnauM nibodhata // viparyastamanAH satyazaucamantoSavarjitaH / mAyAvI pizunaH lobo nindakaH mAdhusaMhateH // asatyasandhaH pApAtmA gurudevaviDambakaH / amatpralApo lobhAndhaH pareSAM cittabhedakaH // anyaccitte vadatyanyacceSTate kriyayAparam // dahyate paramampatsu parApatma pramodate // garvAbhAtaH sadA kruddhaH sarveSAM bhaSaNapriyaH / AtmazlAghAparo nityaM rAgadveSavazAnugaH // kiM vAtra bahunonena ye ye doSAH sudurjane / gauyante te'khilAstatra prAdurbhutAstato jaDe // evaM ca vardhamAnau tau svagehe sukhalAlitau / vicakSaNajaDau prAptau yauvanaM paripATitaH // itazca guNaratnAnAmutpattisthAnamuttamam / puraM nirmalacittAkaM vidyate lokavizrutam // tatrAntaraGge nagare nRpo nAmnA malakSayaH / asti sadguNaratnAnAM janakaH pAlakazca saH // tasya sundaratA nAma mahAdevI manaHpriyA / vidyate cArasarvAGgI mA tadratnavivardhikA // For Private And Personal Use Only
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 481 tAbhyAM ca kAlaparyAyAjjAtA padmadalekSaNA / buddhirnAma guNairADyA kanyakA kulavardhanau / tataH mA guNarUpAbhyAmanurUpaM vicakSaNam / vicintya prahitA bAlA tAbhyAM tasya svayaMvarA // pariNItA ca mA tena mahAbhUtipramodataH / vicakSaNena matkanyA jAtA ca manasaH priyA // tayA yuktamya tasyoccairmuJAnasya manaHsukham / vicakSaNasya gacchanti dinAni zubhakarmaNA // athAnyadA kvaciDuvervAnveiSaNakAmyayA / malakSayeNa prahito vimarzo nijaputrakaH // sa ca buddhau dRDhasnehabhAvabhAvitamAnamaH / tasyA eva samIpasthaH madbhaginyAH sthito mudA // mahodarasamAyuktA bharcA ca bahumAnitA / tataH mA cittanirvANAdarbha grahAti bAlikA // atha tasyAH zubhe kAle sagarbhaparipAkataH / jAto dedIpyamAnAGgaH prakarSA nAma dArakaH // jAtaH saMvardhamAno'sau prakarSA buddhinandanaH / vicakSaNaguNaistulyo vimarzasthAtivallabhaH // [athAnyadA khakaM dRSTaM kAnanaM sumanoharam / vicakSaNajaDAbhyAM bho nAmnA vadanakoTaram // . tatra khAdanapAnena lalamAnau yathecchayA / nau dAvapi sthitau kaMcitkAlaM saMtuSTamAnamau // For Private And Personal Use Only
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 42 upamitibhavaprapaccA kathA / tatra kundamamAH zubhrA radanAH manti vRkSakAH / teSAM ca vauthikAyugmaM tAbhyAM dRSTaM manoharam // tataH kutuhallenAntaH pravizya pravilokitam / tatra cAlabdhaparyantaM dRSTaM tAbhyAM mahAvitam // tato visphAritAkSAbhyAM kautukena mavismayam / vicakSaNajaDAbhyAM tat suciraM saMniraucitam // atha tasmAtmamudbhUtA raktavarNa manoharA / dAsacecyA mamaM kAcillalanA cAruvigrahA // tAM vIkSya sa jaDazcitte paraM harSamupAgataH / tatazca cintayatyevaM viparyAmitamAnasaH // aho apUrvikA yoSidaho sundaradarzanA / aho saMsthAnametasyA aho rUpamahI guNAH // kimeSA nAkato mugdhA bhraSTA sthAdamarAGganA / kiM vA pAtAlato bAlA nAgakanyA vinirgatA // athavA nahi nahi suSTu mayA cintitaM / yataH / kharge vA nAgaloke vA kutaH sthAdiyamaudRzau / mayaM ca dUrato'pAstA vArtApaudRzyoSitaH / tannanaM vidhinA mahyaM paritaSTena kalpitA / nirmApyeyaM prayatnena sundaraiH paramANubhiH // anyacca / nUnaM puruSahauneyaM madarthaM vihitA vane / yato mAM vocate bAlA loladRSTirmuhurmuDaH // For Private And Personal Use Only
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 13 gatvA samIpametasyAH kRtvA cittaparaukSaNam / tataH karomi svIkAraM kiM mamAnyena cetamA // itazca / vicakSaNazca tAM dRSTvA lakhanAM lalitAnanAm / tatazcetasi saMpanno vito'yaM mahAtmanaH // ekAkinI vane yoSA parakIyA manoramA / na draSTuM yujyate rAgAnApi saMbhASaNocitA // yataH sanmArgarakAnAM vratametanmahAtmanAm / parastriyaM puro dRSTvA yAntyadhomukhadRSTayaH // ato vrajAmyataH sthAnAtkiM mamAparacintayA / tato gantuM pravRtto'sau hastenAkRSya taM jaDam // tena cAkRSyamANo'sau kathaMcidalinA jaDaH / hRtasarvasvavanmohAtparaM duHkhamupAgataH // yAvattau gacchataH stokaM bhUbhAgaM rAjaputrako / tAvatmAnucarau tasyAH pazcAlamA mamAgatA // tayA ca dUrata eva vihitaH pUtkAraH / yaduta bAyadhvaM bho nAthAstrAyadhvaM / hA hatAsmi mandabhAginau / tato valitastadabhimukhaM jaDaH / tenAbhihitaM / sundari mA bhaissauH| kathaya kutaste bhayamiti / tayAbhihitaM / yadbhavantau mama svAminauM vimucya calitau tenaiSA jAtamULa mriyte| lgnaadhunaa| tasmAddevau tAvasamaupe sthauyatAM bhavaDyAmetasyAH yena yugmatsavidhAnena manAkkhasthIbhUtAyAM svAminyAM tato'haM nirAkulA matI bhavatoretatvarUpaM For Private And Personal Use Only
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 484 upamitibhavaprapaJcA kathA / samastaM vijJApayAmi / tato jaDenAbhihito vicakSaNaH / bhrAtargamyatAmetatsvAminausamIpe / bhavatu mA svsthaa| vijJapayatveSA yathAvivakSitaM / ko doSaH / vicakSaNena cintitaM / na sundaramidaM / dayaM hi vaSTA ceTau taralA svabhAvena pratArayiSyati nUnamasmAn / athavA pazyAmi tAvatkimeSA tatra gatA jlpti| na cAhamanayA pratArayituM zakyaH / tasmAgacchAmi / kAtra mama zaGkA / evaM vicinyAbhihitaM vicakSaNena / bhrAtarevaM bhavatu / tato gatau pazcAnmukhau vicakSaNajaDau prAptau tatsamIpe / svasthaubhUtA llnaa| nipatitA dAmaceTau tayozcaraNeSu / abhihitmnyaa| mhaaprsaadH| anugTahautAsmi yuvAbhyAM / jIvitA svAminI / dattaM me jIvitaM / jaDenAbhihitaM / sundari kinAmikeyaM tava svAminI / cecyAbhihitaM / deva sugTahItanAmadheyA rasaneyamabhidhIyate / jaDenAbhihitaM / bhavatI kiNnaamikaamvgcchaami| tataH sljjmbhihitmnyaa| deva lolatAhaM pramiddhA loke ciraparicitApi vismRtAdhunA devasya / tatkimahaM karomi mandabhAginauti / jaDenAbhihitaM / bhaTre kathaM mama tvaM ciraparicitAsi / lolatayAbhihitaM / idamevAsmadvijJapanIyaM / jaDaH prAha / vijJapayatu bhvtii| lolatayoktaM / asti tAvadeSA mama svAminI prmyoginau| nAnAtyevAtItAnAgataM / ahamapi cAmyAH pramAdAdevaMvidhaiva / itazca kamapariNAmamahArAjabhuktau sthitamastyasaMvyavahAranagaraM / tatra kadAcidbhavatoravasthAnamAmaut / tataH karmapariNamAdezenaivAyAtau bhavantAvekAkSanivAmapure / tato'pyAgatau vikalAkSanivAse / taba trayaH pATakA For Private And Personal Use Only
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 485 vidyante / tatra prathame dviSokAbhidhAnAH kulaputrakAH prativasanti / tatasteSAM madhye vartamAnAbhyAM yuvAbhyAM yathAnirdezakAritayA pramannena karmapariNAmamahAnarendreNa bhaTabhuktyA dattamidaM vadanakoTaraM kAnanaM / etacca svAbhAvikamevAtra sarvadA vidyata eva mahAbilaM / iyaM ca marvApyasmadutpatteH pUrvikA vArtA / tato vidhinA cintitaM / yahiNIrahitAvimau varAkau na sukhena tisstthtH| ataH karomyanayohiNau / miti / tatastena bhagavatA vidhAtrA dayAparautacetasA putrayonimittamatraiva mahAbile nirvartitaiSA me khaaminau| tathAhaM cAsthA evAnucarauti // jaDena cintitaM / zraye yathA mayA vikalpitaM tathaivedaM saMpanna / asmadarthameveyaM rasanA niSpAditA vedhamA / aho me prajJAtizayaH / vicakSaNena cintitaM / kaH punarayaM vidhirnAma / iM jJAtaM / sa eva karmapariNAmo bhvissyti| kasyAnyasyedRzau zakiriti // jaDaH prAha / bhadre tatastataH / lolatayoktaM / tataH prabhRtyeSA me svAminI yuktA mayA yuvAbhyAM maha khAdantau nAnAvidhAni khAdyakAni pibantau vividharasopetAni pAnakA ni lalamAnA yatheSTaceSTayA tatraiva vikalAkSanivAse nagare trivapi pATakeSu tathA paJcAyanivAse manujagatau anyeSu ca tathA vidheSu sthAneSu vicaritA bhUyAMsaM kAlaM / ataeva kSaNamapyeSA yubhadirahaM na viSahate / yubhadavadhauraNayA cAgatamULa mriyate khaaminau| tadevamahaM bhavatociraparicitAsmi // etaccAkarNya siddhaM naH samauhitaM iti bhAvanayA parituSTo jaDaH / tato'bhihitamanena / sundari yadyevaM pravizatu tava svAminI nagare / pavitrayatvekaM khAvasthAnena mahA For Private And Personal Use Only
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 486 upamitibhavaprapaJcA kathA / prAsAdaM yena punastatra cirantanasthityA sukhamAsmahe / loltyaabhihitN| mA maivamAjJApayata devH| na nirgateyaM svAminI kadAcidapautaH kAnanAt / pUrvamapauyamacaiva vartamAnA yuvAbhyAM saha llitaa| tadadhunApyasminneva sthAne tiSThanto lAlayituM yujyate khAminI / jaDaH prAha / yadbhavato jAnaute tadeva kriyate / sarvathA tvamevAca pramANaM / kathanIyaM yadrocate tava svAminyai yena saMpAdayAmaH / lolatayoktaM / mahAprasAdaH / kimatrAparamucyatAM / anubhavata bhavatoH khAminau lAlanena sukhaamRtmvicchedeneti| evaM ca sthApite siddhAnte / tata prArabhya yatnena jaDo vadanakoTare / tiSThantauM rasanAM nityaM lAlayatyeva mohataH // kathaM / caurekSuzarkarAkhaNDadadhimarpiguMDAdibhiH / pakvAnakhAdhakairdivyairdrAkSAdivarapAnakaiH // madharmAmaramaicitrairmadhubhizca vizeSataH / ye cAnye lokavikhyAtA rasAstaizca dine dine / evaM lAlayatastasya jaDasya rasanAM sadA / yadi cUNaM bhavettacca kathayatyeva lolatA // yataH mAnudinaM vaki khAminImadhura priyA / mAMsamAhara madyaM ca nAtha sRSTaM ca bhojanam // dadakha vyaJjanAnyasyai rocante tAni sarvadA / tatsarvaM ma karItyeva manvAno'nugrahaM jaDaH / / For Private And Personal Use Only
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / ma tathA lAlanAsako bhAyAH prativAsaram / klezarAzinimano'pi mohAdevaM ca manyate // ghaduta / dhanyo'haM kRtakRtyo'hamaho me sukhasAgaraH / yasyedRzau zubhA bhAryA saMpannA puNyakarmaNaH // nAsti nUnaM mayA yAdRk sukhito bhuvanatraye / yato'syA lAlanAM muktA kiM nAma bhuvane sukham // tato'lokasukhAkhAdaparimohitacetanaH / tadarthaM nAsti tatkarma yadasau nAnuceSTate // taM bhAryAlAlanodyukta tathA dRSTvAkhilo janaH / jaDaM hamitamArabdhaH satyameSa jaDo jaDaH // yato dharmArthamo'bhyo vimukhaH pazusannibhaH / rasanAcAlamodyuto na yetayati kiMcana // jaDastu tatra raddhAtmA lokairevaM sahasrazaH / hasito ninditazcApi na kathaMcinivartate // vicakSaNastu tacchrutvA lolatAyAH prabhASitam / tatazca cintayatyevaM tadA madhyasthamAnamaH // asti tAvadiyaM bhAryA mama nAsyatra saMzayaH / zrAsmAke dRzyate yena vane vadanakoTare // kevalaM yadiyaM vakti rasanAlAlanaM prati / aparaukSya na kartavyaM tanmayA suparisphuTam // For Private And Personal Use Only
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gce upamitibhavaprapaJcA kathA / yataH strIvacanAdeva yo mUDhAtmA pravartate / kAryatattvamavijJAya tenAnI na durlabhaH // tato'nAdarataH kiMcillolatAyAcane sati / dattvA khAdyAdikaM tAvatkurmahe kAlayApanAm // tatazca / bhAryayaM pAlanauyeti matvA rAgavivarjitaH / dadAnaH zuddhamAhAraM lolatAM ca nivArayan // avizrabdhamanAstasyAM lokayAtrAnurodhataH / aninditena mArgaNa rasanAmanuvartayan // dharmArthakAmasaMpanno vivadbhiH paripUjitaH / sthito vicakSaNa: kAlaM kiyantamapi laulayA // taM ca tejakhinaM matvA nirIhaM ca vicakSaNam / bhAvajJA kiMcidapyenaM yAcate naiva lolatA || sa lolatAvinirmuko rasanAM pAlayannapi / azeSaklezahaunAtmA sukhamAste vicakSaNaH // yataH / ye jAtA ye janiSyante jaDasyeha durAtmanaH / rasanAlAlane doSA lolatA tatra kAraNam // vicakSaNena mA yasmAllolatAlaM nirAkRtA / ramanApAlane'pyasya tato'narthI na jAyate // dUtazca tuSTacittena jaDenAmbA khayogyatA / jApitA ramanAlAbhaM janakazcAzubhodayaH // For Private And Personal Use Only
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / tayorapi manastoSasta chrutvA mamapadyata / tatastAbhyAM jaDaH prokaH snehApUrNena cetamA // putrAnurUpA te bhAryA saMpannA puNyakarmaNA / sundaraM ca tvayAravaM yadasyAH putra lAlanam // dayaM hi sukhahetuste subhAryayaM varAnanA / tato lAlayituM yukA putra rAtriMdivaM tvayA // tatazca / svayameva pravRtto'mau janakAbhyAM ca coditaH / eka sonmAthitA bAlA mayarairlapitaM tathA // tato gADhataraM rako ramanAyAM jaDastadA / talAlanArthaM mUDhAtmA sahate'sau viDambanAH // dato vicakSaNenApi svIyatAtaH zubhodayaH / jApito rasanAlAbhaM mAtA ca nijacAstA // tathA buddhiprakarSAM ca vimarzazca vizeSataH / bodhito ramanAvAptiM militaM ca kuTumbakam // tataH zubhodayanokaM vatma kiM te prakathyate / jAnAmi vastutastattvaM satyo'si tvaM vicakSaNaH // tathApi te prakRtyaiva yanmamopari gauravam / tena pracodito vatma tavAhamupadezane // vAma tAvatmamastApi nArI paknacaJcalA / kSaNaratavirakA ca sandhyAdhAlauva vartate // nadIva parvatodbhUtA prakRtyA naucagAminau / For Private And Personal Use Only
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 46. upamitibhavaprapaJcA kathA / darpaNarpitadurgAhyavadanapratimopamA // bahukauTilyanAgAnAM saMsthApanakaraNDikA / kAlakUTaviSasyoccailateva maraNapradA // narakAnalasantApadAyikeyamudAhatA / mokSaprApakamadhyAnazatrubhUtA ca vartate // kArya maMcintayatyanyadbhASate'nyacca mAyayA / karotyanyacca mA puMsaH zuddhazaulA ca bhAsate // aindrajAlikavidyeva dRSTerAcchedakArikA / naracittajatudrAvakAriNau vanhipiNDavat // prakRtyaiva ca sarveSAM vaimanasyavidhAyinau / saMsAracakravibhrAntiheturnArau budhairmatA // puMbhirAkhAditaM divyaM vivekAmRtabhojanam / cudeva vAmayatyeSA bhujyamAnA na saMzayaH // anRtaM sAhasaM mAyA nairlajjyamatilobhitA / nirdayatvamazaucaM ca nAryAH svAbhAvikA guNAH // vatma kiM bahunotana ye keciddoSasaJcayAH / te nAraubhANDazAlAyAmAkAlaM supratiSThitAH // tasmAttasyAH sadA puMsA na kartavyo hitaiSiNA / vizrambhavaNago hyAtmA tenedamabhidhIyate // yeyaM te rasanA bhAryA saMpannA lolatAyutA / na sundaraiSA me bhAti ko vA yogastavAnayA // yato na jJAyate'dyApi kutasyeyaM tatasvayA / For Private And Personal Use Only
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 461 mazahaM kurvatAmukhyA mUlazuddhiH parokSyatAm // yataH / atyantamapramatto'pi mUladdheravedakaH / strINAmarpitamanAvaH prayAti nidhanaM naraH // tato nijacAstayAbhihitaM / vama vicakSaNa sundaraM te janakena mntritN| anviSyatAmasyA rasanAyA mUlazuddhiH / ko doSaH / vijJAtakulazaulasvarUpA hi sukhataramanuvartanIyA bhaviSyati / bujhyAbhihitaM / AryapujJa yadgurU zrAjJApayatastadevAnuSThAtuM yuktamAryaputrasya / alakanIyavAkyA hi guravaH satpuruSANAM bhavanti / prakarSaH prAha / tAta sundaramambayA jalpitaM / vimarzanItaM / ko vAtrAsundaraM vaktuM jAnaute / sarvathA sundaramevedaM yatsuparIkSitaM kriyata iti / vicakSaNena cintitaM / sundarametAni mantrayanti / na saMgrahaNIyaiva viduSA puruSeNA vijJAtakulamolAcArA lalanA / kevalaM kathitameva mama lolatayA rasanAyAH sambandhi mUlotthAnaM / vijJAtazcAdhunA mayA zolAcAraH / yaduta khAdanapAnapriyeyaM rsnaa| athavA nahi nahi ko hi sakarNakaH puruSo bhujaGgavanitAgatikuTilataracittavRtteH kulayoSito'pi vacane saMpratyayaM kuryAt / kiM punardAsacevyAH / tatkaudRzo mama lolatAvacane saMpratyayaH / bhaulAcAro'pi sahasaMvAsena bhUyasA ca kAlena samyag vijJAyate na ythaakthNcit| tatkimanena bahunA / karomi tAvadahaM tAtAdaunAmupadezaM gaveSayAmyasyA rasanAyA mUlazuddhiM / tato vijJAya yathocitaM kariSyAmauti vicigya vicakSaNenAbhihitaM / yadAjJApayati For Private And Personal Use Only
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 162 882 upamitibhavaprapaJcA kthaa| tAtaH / kevalaM tAtaH svayameva nirUpayat kaH punaratra rasanAmUlazuddhigaveSaNArthaM prasthApanayogya iti / zubhodeyanoktaM / vatma ayaM vimarza: paramarUpakAryabharasya nirvAhaNakSamaH / tathA hi / yuktaM cAyukravaddhAti sAraM cAsAramuccakaiH / ayukta yuktavadbhAti vimarzana vinA jane // tamya heyamupAdeyamupAdeyaM ca heyatAm / bhajeta vastu yasyAyaM vimarNI nAnukUlakaH // atyantagahane kArya matibhedatirohite / vimarza: kurute nRNAmekapakSaM vivecitam // kiM c| narasya nAryA dezasya rAjyasya nRpatestathA / ratnAnAM lokadharmANAM sarvasya bhuvanasya vA // devAnAM sarvazAstrANAM dharmAdharmavyavasthiteH / vimargo'yaM vijAnaute tattvaM nAnyo jagattraye // yeSAmeSa mahAprAjJo vatma nirdezakArakaH / te jJAtasarvatattvArthA jAyante sukhabhAjanam // ato dhanyo'si yasyAyaM vimarzastava bAndhavaH / na kadAcidadhanyAnAM cintAratnena maulakaH // eSa eva niyokravyo bhavatAtra prayojane / bhAnureva hi zarvaryAstamasaH cAlanakSamaH // vicakSaNenAbhihitaM / yadAjJApayati tAtaH / tato nirIkSitamanena vimarzavadanaM / vimarzaH prAha / anugraho me / vicakSaNenokaM / For Private And Personal Use Only
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 463 yadyevaM tataH zIghra vidhIyatAM bhavatA tAtAdezaH / vimarzanAbhihitaM / eSa sajjo'smi / kevalaM vistIrNA vasundharA nAnAvidhA dezA bhUyAmi rAjyAntarANi / tadyadi kathaMcinme kAlakSepaH syAttataH kiyataH kAlAvivartitavyaM / vicakSaNenokra / bhadra saMvatsaraste kAlAvadhiH / vimarza: prAha / mahAprasAdaH / tato vihitapraNAmazcalito vimarzaH // atrAntare zubhodayasya pAdayornipatyAbhivandya nijacArutAM praNamya ca jananaujanako prakarSaNAbhihitaM / tAta yadyapi mamAryakatAtAmbAvirahe'pi na manaso nirvRtistathApi mahacaratayA mAme mama gADhatara pratibaddhamantaHkaraNaM / nAhaM mAmena virahitaH kSaNamAtramapi jIvitamutmahe / tato mAmanujAnauta yayaM yenAhamenaM gacchantamanugacchAmauti / etaccAko namitApatyavehamohapUritahadayenAnandodakabindusandohalAvitanayanapuTena vicakSaNena dakSiNakarAGgulIbhirunAmitaM prakarSamya mukhakamalakaM dattA cumbikA zrAghrAto mUrdhapradeza: / mAdhu vatma mAdhviti vadatA nivezitazcAsau nijomaGge / zubhodayaM ca pratyabhihitaM / tAta dRSTo bAlakasya vinayaH nirUpito vacanavinyAsaH zrAkalitaH snehasAraH / zubhodayaH prAha / vatma kimatrAzcartha / tvayA buddherjAtasyedRzameva ceSTitaM yujyate / kiM ca vatma / na yuktamidamasmAkaM svaSApautrakavarNanam / vizeSatastavAbhyaNe yata etadudAhRtam // pratyakSaM guvaraH stutyAH parokSaM mitrabAndhavAH / bhRtakA karmaparyante naiva putrA mRtAH striyaH // For Private And Personal Use Only
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 888 upamitibhavaprapaJcA kathA / tathApi cAnayordRSTvA guNasambhAragauravam / avarNitena tenAhaM putra zaknomi nAmitam // iyaM hi bhAryA te buddhiranurUpA varAnanA / guNavRddhikarau dhanyA yathA candrasya candrikA // bharkhasnehaparA paTvI sarvakAryavizAradA / balasampAdikA gehabharanirvahaNakSamA // vizAladRSTirapyeSA sUkSmadRSTirudAhatA / sarvasundaradehApi dveSa heturjaDAtmanAm // athavA / malakSayeNa janitA pure nirmalamAnase / yA ca sundaratAputrau tasyAH ko varNanakSamaH // zrata eva prakarSo'pi nedAnauM bahu varNyate / anantaguNa evAyaM janayiyA vibhAvyate // vatma kiM bahunotana dhanyastvaM sarvathA jane / yasyedRzaM mahAbhAgaM saMpannaM te kuTumbakam // ata eva vayaM citte mAzaGkAH sAmprataM sthitAH AkarNya rasanAlAbhaM nociteyaM yatastava // mA bhUTuddhevighAtAya sapatnI matsarAdiyam / vizeSataH prakarSasya tena cintAturA vayam // kiM vA kAlavilambena prastutaM pravidhIyatAm / tato yathocitaM jJAtvA yuktaM yattatkariSyate // mAtulasnehabaddhAtmA prakarSaH prasthito yadi / For Private And Personal Use Only
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prstaavH| 865 idaM cArutaraM jAtaM caure khaNDasya yojanam // tadetau mahitAveva gacchatA kAryasiddhaye / yuvAbhyAM na tu kartavyA cinteti pratibhAti me // tato vicakSaNena buddhyA cAbhihitaM / yadAjJApayati tAtaH / tato nipatitau gurUNAM caraNeSu vimarzaprakarSo / kRtamucitakaraNauyaM / pravRttau ganuM // itazca tadA zaratkAlo vartate / sa ca kIdRzaH / prAsyamambhAraniSyannabhUmaNDalo maNDalAbaddhagopAlarAmAkulaH / mAkulatvaprajAjAtasArakSaNo rakSaNodyuktamacchAligopapriyaH // yatra ca zaratkAle / jalavarjitanauradavRndacitaM sphuTakAzavirAjitabhUmitalam / bhavanodaramindukarairvizadaM kalitaM sphaTikopalakumbhasamam // anyacca / zikhivirAvavirAgaparA zrRtiH zrayati haMsakulasya kalakhanam / na ramate ca kadambavane tadA viSamaparNaratA janadRSTikA // lavaNatitaramAcca parAGmukhA madhurakhAdyaparA janajivhikA / sphuTamidaM tadaho priyatAkaro jagati zuddhaguNo na tu saMstavaH / / tathA / khacchannaurapUraM saromaNDalaM phullasatpadmanetrairdivA vIkSate / yannabhastatpunarlokayAtrecchayA rAbinakSatrasallocanairaukSate // nanditaM gokulaM moditAH pAmarAH puSpito naupavRkSo nizA nirmalA / cakravAkastathApauha vidrANako bhAjanaM yasya yattena tallabhyate // tatazcaivaMvidhe zaratmamaye pazyantau manoramakAnanAni vilokayantau For Private And Personal Use Only
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 166 upamitibhavaprapaJcA kathA / kamalapaNDabhUSitamarovarANi nirIkSamANe pramuditAni grAmAkaranagarANi haSTau zakrotmavadarzanena tuSTau daupAlikAvalokanena pAlhAditau kaumudaunirIkSaNena parIkSamANau janahRdayAni prayumAnau svaprayojanasiyarthamupAyazatAni vicaritau bahiraGga dezeSu vimarzaprakarSoM / na dRSTaM kvacidapi ramanAyAH kulaM / tathA ca vicaratostayoH samAyAto hemantaH / kIdRzazcAsau / arghitacelatailavarakambalaralakacitrabhAnuko vikasitatilakalodhravarakundamanoharamallikAvanaH / zItalapavanavihitapathikasphuTavAditadantavINako jalazazikiraNahamya'talacandanamaukrikasubhagatAharaH // yatra ca hemante durjanamaGgatAnauva ikhatamAni dinAni sajjanamaitrIva dIrghatarA rajanyaH sajjJAnAnauva saMgTahyante dhAnyAni kAvyapaddhataya va viracyante manoharA veNyaH sujanahRdayAnIva vidhIyante khehamArANi vadanAni parabalakalakalena raNazirasi subhaTA iva nivartante davauyodezagatA api nijadayitAvikaTanitambabimbapayodharabharagautaharobhasaMsmaraNena pathikalokA iti / pratApahAniH saMpannA lAghavaM ca divAkare / athavA / dakSiNAzAvalagnastha sarvasyApIdRzI gatiH // anyacca / ayaM hemanto durgatalokAn priyaviyogabhujaGganipAtitAn ziziramArutakhaNDitavigrahAn / pazugaNAniva murmurarAzibhiH pacati kiM nizi bhakSaNakAmyayA // For Private And Personal Use Only
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / / thadA yatApi kAlena nopalabdhA vimargaprakarSAbhyAM ramanAmUlazaddhistadA praviSTau tAvantaraGgadezeSu / tatrApi paryaTitau nAnAvidhasthAneSu / anyadA prAptau rAjamacittanagare / tacca dIrghamivAraNyaM bhUrilokavivarjitam / kvacidRSTagTahArakSaM tAbhyAM mamavalokitam // tataH prakarSaNa bhihitaM / mAma kimitIdaM nagaraM viralajanatayA zUnyamiva dRzyate / kiM vA kAraNamAzrityedamaudRzaM saMpanna / vimarza: prAha / yathedaM dRzyate sarva samRddhaM nijasampadA / kevalaM lokamandoharahitaM susthitAlayam // tayedaM bhAvyate nUnaM nagaraM nirupadravam / prayojanena kenApi kvaciniSkrAntarAjakam // prakarSaH prAha / evametatsamyagavadhAritaM mAmena / vimarzaH prAha / bhadra kiydidN| jAnAmyahaM sarvasyaiva vastuno dRSTasya yttttvN| praSTavyamanyadapi yatra te kvacitmandehaH saMbhavati / prkrssnnaabhihitN| mAma yadyevaM tataH kimitaudaM nagaraM rahitamapi nAyakena vivarjitamapi bhUrilokairnijazriyaM na prityjti| vimarzanokta / asyasya madhye kacinmahAprabhAvaH puruSaH / tajanitamasya maukatvaM / prakarSaH mAha / yadyevaM tataH pravizya nirUpayAvastaM puruSaM / vimarzanoka / evaM bhavat / tataH praviSTau tau nagare prAptau rAjakule / dRSTastatrAhakArAdikaticitpuruSaparikaro mithyAbhimAno nAma mahattamaH / tato vimarzaH praar| bhadra mo'yaM puruSo yatprabhAvajanyamasya rAja 63 For Private And Personal Use Only
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4haja upamitibhava prapaccA kathA / macittanagarastha maukatvaM / prakarSaNoktaM / yadyevaM tatastAvedanamupasRtya jalpayAvaH / pRcchAvazca ko'tra vRttAnta iti| vimarzanoka / evaM bhvt| tataH saMbhASitastAbhyAM mithyAbhimAnaH pRssttshc| bhadra kena punarvyatikaraNa viralajanamidaM dRzyate ngrN| mithyAbhimAnaH prAha / nanu suprasiddhaiveyaM vArtA kathaM na viditA bhadrAbhyAM / vimarzanokaM / na kartavyo'tra bhadraNa kopaH / zrAvAM hi pathiko na jAnauvoM mahaccAtrArtha kutUhalamato nivedayitumaIti bhadraH / mithyAbhimAnenokra / asti tAvatmamastabhuvanapratIto'sya nagarasya svAmI sugrahItanAmadheyo devo raagkesrau| tajjanakazca mahAmohaH / tathA tayomantrimahattamAzca bhRyAMso viSayAbhilASAdayaH / teSAmito nagarAt marvacaslamamudayena daNDayAtrayA nirgatAnAmanantakAlo vartate / tenedaM viralajanamupalabhyate nagaraM / vimarzaH prAha / bhadra kena saha punasteSAM vigrahaH / miyAbhimAnaH prAha / durAtmanA sntosshtken| vimarzanokaM / kiM punastena mAdhaiM vigrahanimittaM / mithyAbhimAnenoka / kvaciddevAdezenaiva jagadazaukaraNArtha viSayAbhilASeNa prahitAni pUrva spanarasanAdauni paJcAtmIyAni grahamAnuSANi / tatastairvazaukataprAye tribhuvane santoSahatakena tAnyabhibhUya nirvAhitAH kiyanto 'pi lokAH prApitA nirvRtau nagayoM / tacchrutvA santoSahatakasyopari prAdurbhUtakrodhAnubandho nirgataH svayameva devo rAgakesarI vikSepeNa / tadidamatra vigrahanimittaM / vimana cintitaM / zraye upalabdhaM tAvadramanAyA nAmato mUlotthAnaM / guNataH punarviSayAbhisASaM dRSTvA jJAsyAmi / yato janakAnurUpANi prAyeNApatyAni For Private And Personal Use Only
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / bhvnti| tato bhaviSyati me taddarzanAnizcayaH / tato'bhihitamanena / bhadra yadyevaM tato bhavatAM kiMnimittamihAvasthAnaM / mithyAbhimAnenoktaM / prasthito'hamapyAsaM tdaa| kevalamagrAnaukAnivartito devena abhihitazca / yathArya mithyAbhimAna na calitavyamito nagarAnavatA / daM hi nagaraM tvayi sthite nirgatevaNyasmAkhavinaSTIkaM nirupadravamAste / vayamapyatra sthitA eva paramArthato bhvaamH| yatasvamevAsya nagarasya pratijAgaraNakSamaH / myaabhihitN| yadAjJApayati devaH / tataH sthito'hN| tadidamasmAkamavAvasthAnakAraNaM / vimarganokaM / ayi pratyAgatA kAciddevasakAzAtkuzalavArtA / mithyAbhimAnaH prAha / baaddhmaagtaa| jitaprAyaM vartate devakIyasAdhanena / kevalamamAvapi vaSTaH santoSahatako na zakyate sarvathAbhibhavituM dadAtyantarAntarA pratyavaskandAn nirvAhayatyacApi kaMciccanaM / prata eva deve'pi rAgakesariNi lagne svayametAvAn kAlavilambo vartate / vimarzanoka / ka punaradhunA bhavadIyadevaH zrUyate / tataH samutpannA mithyAbhimAnasya praNidhikA / na kathitaM yathAvasthitaM / abhihitaM cAnena / na jAnImaH prisphuttN| kevalaM tAmamacittaM nagaramurarIhatya tAvadito nirgato devaH / tataH kdaacitttraivaavtisstthte| vimozanokaM / pUritaM bhaneNAvayoH kukUhalaM / niveditaH prastutavRttAntaH / darzitaM saujanyaM / tagacchAvaH saamprtmaavaaN| mithyaabhimaanenokt| evaM siddhirbhavat / tadAkarNya dRSTo vimarzaH / tataH parasparaM vihitaM manAguttamAGganamanaM / nirgatau rAjamacittanagarAdvimaprikarSA / vimarzanoktaM / bhadra kathitA nAvadanena teSAM viSayAbhilASa For Private And Personal Use Only
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 500 upamitibhavAyacA kathA / mAnuSANaM madhye rmnaa| tadadhunA tameva viSayAbhilASaM dRSTvA tasyAH kharUpamAvayorguNato nizceta yuktaM / tagacchAvastatraiva taamscittngre| prakarSaH praah| yanmAmo jaanaute| tato gatau tAmasacittapure vimrshprkrssoN| tacca kIdRzam / nAzitAzeSasanmArgamAmUlatastena durga na laMdhyaM pareSAM sdaa| sarvadodyotamuktaM ca tadartate cauravRndaM tu tatraiva maMvardhate // vallabhaM tatmadA pApapUrNAtmanAM ninditaM tatmadA ziSTalokaH purm| kAraNaM tatsadAnantaduHkhodadhervAraNaM tatmadAzeSasaukhyonnateH // kevalaM tadapi tAbhyAM vimrshprkrssaabhyaamaudRshmvlokitN| ydut| davadagdhamivAraNyaM kRSNavarNaM samantataH / rahitaM bhUrilokena na muktaM ca nijazriyA // tataH prakarSastadRSTvA pratyAha nijamAtulam / mAma kiM vidyate kazcidatrApi puranAyakaH // vimarzaH prAha naivAsti yo'tra bho mUlanAyakaH / kevalaM nAyakAkAraH kazcidatrAsti mAnavaH // tato yAvadetAvAn vimarzaprakarSayojalpaH saMpadyate tAvadRSTastAbhyAM tacaiva nagare praveTukAmo dainyAkrandanavilapanAdibhiH katicitpradhAnapuruSaiH parikaritaH bhoko nAma pADaurikaH / tataH saMbhASito'sau vimarzaprakarSAbhyAM pRSTazca / bhadra ko'tra nagare rAjA / zokaH prAha / nanu bhuvanapramiddho'yaM nrendrH| tathAhi / / mahAmohasamudbhUto rAgakesarisodaraH / .. dhavo'vivekitAyAzca prasiddho'yaM narAdhipaH // , For Private And Personal Use Only
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prstaavH| 5.1 vargapAtAlamattyeSu zatrubhirbhItakampitaiH / nAmApi grAhyate tasya pratApahatavairiNaH // devasthAcintyavIryasya satparAkramazAlinaH / tasya devagajendrasya nAma kaH praSTumarhati // kiM ca pAstAM tAvaddevaH / kiM tarhi / yA mohayati vauryaNa sakalaM bhuvanatrayam / khyAtAvivekitApyatra mA devI devavallabhA / anyacca / mA mahAmohanirdezakAriNau guruvmlaa| mA mahAmUr3hatAjJAyAM vartate sundarA vadhUH // rAgakesarinirdezaM na lajanyati mA sadA / mUr3hatAyAzca tatpanyAH sauhArda darzayatyalam // .... tathA deSagajendrasya mA bharturgADhavatsalA / tenAvivekitA loke prakhyAti samupAgatA // tadetau bhuvane'pyatra khyAtI devInarezvarau / idAnauM hanta bhadrAbhyAM kathaM praSTavyatAM gatau // vimarzaH prAha naivAtra kopaH kAryastvayA yataH / sarvaH sarvaM na jAnaute middhametajjagattraye // bhAvAM davIyamo dezAdAgatau na ca vaussitm| pUrvametatpuraM kiM tu zrutau devInarezvarau // . tatazca / kiM syAdveSagajendro'tra kiM vA sthaangraantre| .. For Private And Personal Use Only
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samitibhavaprapaJcA kathA / tataH kubahalenedaM pRSTaM saMdigdhacetasA // tadbhadra mAmprataM brUhi kimatrAste narAdhipaH / kiM vA vinirgataH kvApi pazyAvastaM narezvaram // zokenonaM jagatyatra vRttAnto'yamapi sphuTam / prasiddha eva sarveSAM viduSAM dattacetamAm // yathA devo mahAmohastatputro rAgakesarI / tathA devagajendrazca samastabalasaMyutAH // santoSahatakasyocairvadhAya kRtanizcayAH / vinirgatAH svakasthAnAdbhUrikAlazca laDintaH // vimarzaH prAha yadyevaM tato bhadraH kimarthakam / ihAgataH kimAste'tra pure bhoH mAvivekitA // zokenAbhihitam / nAstyatra nagare tAvadadhunA mAvivekitA / nApi devasamIpe mA tatrAkarNaya kAraNam // yadA tAto mahAmohastathAnyo rAgakesarI / santoSahatakasyocairvadhArthaM kRtanizcayaH / / tadA pracalite deve tAbhyAM saha todyame / devena sAdhaM mA devI prasthitA bhavatmalA // tato deSagajendreNa mA proktA kmlekssnnaa| skandhAvArakSama devi na tvadIyaM zarIrakam / daurghA kaTakaseveyaM tvaM ca garbhabharAlasA / nAtaH saMvAhanAyogyA belA mAsasya vartate // For Private And Personal Use Only
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prstaavH| 5. 3 tasmAttiSTha tvamati vrajAmo vayamekakAH / tayokaM tvAM vinA nAtha nAtra me nagare tiH // tacchutvA devapAdaiH mA punaH proktA varAnanA / tathApi naiva yuktaM te skandhAvAre pravartanam // kiNtu| raudracittapure gatvA devi duSTAbhisandhinA / racitA tiSTha nizcintA padAtiH sa hi me'naghaH / tato'vivekitA prAha kimatrAsmAbhirucyatAm / padAryaputro jAnaute tadeva karaNakSamam // tato vinirgato devo mahAmohAdibhiH saha / raudracittapure devI devAdezena mA gatA // tato'pi bahireGgaSu pureSu kisa vartate / kiMcitkAraNamAzritya mAdhunA yukrakAriNau // jAtazcAmauttadA putrastathAnyo'pyadhunA kila / nijabhartuH samAyogAdetadAkarNitaM mayA // tadevaM nAsti mA devau yatpunarmama kAraNam / nagarAgamane bhadra tadAkarNaya sAmpratam // atrAntare prjnyaavishaalyaabhihitaagrhiitsngketaa| priyamakhi yadamena saMsArijIvena nandivardhanavaizvAnaravakravyatAyAM hiMsApariNayanAvasare vaizvAnaramUlazuddhiM nivedayatA pUrvamabhihitamAmaut yaduta yAdRzaM tattAmasacittanagaraM yAdRzazcAsau dveSagajendro rAjA yAdRzI mAvivekitA yacca tasyAstasmAttAmamacittanagarAdraudracitta For Private And Personal Use Only
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 504 upamitibhavaprapaJcA kathA / puraM pratyAgamanaprayojanametat sarvamuttaratra kathayiSyAma iti tadidamadhunA tena saMsArijIvena samastaM niveditamiti / agTahItasaGketayAbhihitaM / sAdhu priyasakhi sAdhu sundaraM mama smAritaM bhvtyaa| tataH prajJAvizAlayA saMsArijauvaM prtybhihitN| bhadra yadA vicakSaNAcAryaNa naravAhananarendrAya vimarzaprakarSavaktavyatAM kathayatA tava ripudAraNasya matastasyAmeva pariSadi niSalasya samAkarNayato niveditamevamavivekitApUrvacaritaM tadA kiM vijJAtamAsodbhavatA yaduta yAsau vaizvAnarasya mAtAbhunandivardhanakAle mama ca dhAtrI maiveyamavivekitA sAmprataM zailarAjasya jananI vartate mama ca puna(cauti kiM vA na vijJAtamiti / saMsArijauveno / bhane na kiMcittadA mayA vijJAtaM / ajJAnajanita eva me samasto'pi nivedayiSyamANo'narthaparamparAprabandhaH / kevalaM tadAhaM cintayAmi yathA kathAnikAM kAMcideSa pravrajitakastAtAya kathayati / na punastadbhAvArthamahaM vakSyAmi sma yatheyaM sAmpratamagRhItasaGketA na lakSayati / agRhItasaGketayAbhihitaM / bhadra kimanyaH kazcidbhAvArthI bhvti| saMsArijauvaH prAha / bADhaM bhane nAsti prAyeNa madIyacarite bhAvArtharahitamekamapi vacanaM / tato na bhavatyA kathAnakamAtreNa santoSo vidhAtavyaH kiM tarhi bhAvArtho'pi boddhavyaH / ma ca parisphuTa eva bhAvArthaH / tathApyATahautasaGkete yatra kvacitra budhyate bhavato tatra prajJAvizAlA praSTavyA / yato budhyate sabhAvArthameSA mdiiyvcnN| aTahItasaGketayo / evaM kariSyAmi / prastatamabhidhIyatAM // For Private And Personal Use Only
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 505 tato vicakSaNasUrivacanamanusaMdadhAnaH saMsArijIvaH kathAnakazeSamidamAha / yaduta / tato vima"nAbhihitaM / bhadra varNaya yadihAgamanakAraNaM bhadrasya / zokenAbhihitam / Aste'tra nagare'dyApi vayasyo'tyantavallabhaH / mama jIvitasarvasvaM matimoho mahAbalaH // taddarzanArthamAyAtastato'haM bhadra sAmpratam / bhAvAmitaM mahATavyAM mukkA devasya sAdhanam // vimarzanotram / ma kasmAtkhAminA sAdhaM na gatastatra mAdhane / zokaH prAha ma devena dhArito'traiva pattane // uktazcAsau yathA nityaM na mokravyaM tvayA puram / matimoha samevAsya yataH saMrakSaNakSamaH // tataH prapadya devAjJAM saMsthito'tra pure purA / etaniveditaM tubhyaM pravizAmo'dhunA vayam // vimarzaH prAha siddhiste tuSTaH zoko gataH pure / vimarzazca tatazcedaM prakarSe pratyabhASata // bhadra yA mAdhanAdhArA proktAnena mahATavI / gatvA tasyAM prapazyAvo rAgakemarimantriNam // prakarSaH prAha ko vAtra vikalyo mAma gamyatAm / tataH pracalitau varNa hRSTau svasrauyamAtulau // tato vilaMdhya vegena mArga pavanagAminau / prAptau tau madhyame bhAge mahATavyAH prayANakaiH / For Private And Personal Use Only
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / atha tatra mahAmohaM rAgakesarisaMyutam / yukta dveSagajendreNa caturaGgabalAnvitam // AvAsitaM mahAnadyAH puline'timanorame / mahAmaNDapamadhyasthaM vedikAyAM pratiSThitam // mahAsiMhAmanArUDhaM bhaTakoTiviveSTitam / gatvA sma nAtidUraM tau dattAsthAnaM prapazyataH // tato vimarganAbhihitaM / bhadra prAptau tAvadAvAmabhISTapradeze / lajitA mahATavau / dRSTaM mahAmohasAdhanaM / darzanapathamavatIrNo'yaM dattAsthAnaH saha rAgakesariNa saparikaro mahAmoharAjaH / tantra yukto'dhunAvayorasminnAsthAne pravezaH / mA bhUdeteSAmAsthAnasthAyinAM lokAnAmapUrvayorAvayordarzanena kAcidAgakA / anyaccAtraiva pradeza vya sthitAbhyAM dRzyata evedaM sakalamAsthAnaM / ataH kubahalenApi na yukto'tra pravezaH / prakarSaNoktaM / evaM bhavatu / kevalaM mAmeyaM mahATavI dayaM ca mahAnadI idaM ca pulinaM ayaM ca mahAmaNDapaH eSA ca vedikA etacca mahAsiMhAsanaM zrayaM ca mahAmohanarendraH ete ca saparivArA: samastA api zeSanarendrAH sarvamidamadRSTapUrva ato mahadatra kuhalaM / tenAmauSAmekaikaM nAmato guNAtazca mAmena varSamAnaM vistarataH shrotumicchaami| abhihitaM ca pUrva mAmena / yathA jAnAmyahaM dRSTasya vastuno yathAvasthitaM tattvaM ataH samasta nivedayitamarhati mAmaH / vimarza: prAha / satyamabhihitamidaM mayA / kevalaM bhUriprakAraM paripranitamidaM bhadreNa / tataH samyagavadhArya nivedayAmi / prakarSaH prAha / vizrabdhamavadhArayatu mAmaH / tato vimarzana For Private And Personal Use Only
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / samantAdavalokitA mahATavI nirIkSitA mahAnadau vilokitaM pulinaM nirvarNito mahAmaNDapaH nirUpitA vedikA nibhAlitaM mahAsiMhAsanaM vicintito mahAmoharAjA vicAritA: pratyeka mahatAbhinivezena saparikarAH sarve nrendraaH| hRdayena praviSTo dhyAnaM / tatra ca vyuparatAzeSendriyagrAmavRttiniSyandastimitalocanayugastaH sthitaH kiMcitkAlaM / tataH prakampayatA ziraH prahamitamanena / prakarSaH prAha / mAma kimetat / vimarzanoktaM / avagataM samastamidamadhunA mayA / tataH samudbhUto harSaH / pracchanIyamanyadapi sAmprataM yatte rocate / prakarSaNoktaM / evaM kariSyAmi / tAvadidameva prastutaM nivedayatu mAmaH / vimarganAbhihitaM / yadyevaM tatastAvadeSA cittavRttirnAma mhaattvii| iyaM ca bhadra vistIrNavividhADatasaMgatA / utpattibhUmiH sarveSAM bhadratnAnAmudAhatA // dayameva ca sarveSAM lokopadravakAriNam / mahAnarthapizAcAnAM kAraNaM parikIrtitA // sarveSAmantaraGgANAM lokAnAmatra saMsthitAH / cittavRttimahATavyAM grAmapattanabhUmayaH // yadApi bahiraGgeSu nirdizyante pureSu te / kiMcitkAraNamAlocya vidvadbhirjJAnacakSuSA // tathApi paramArthana te'ntaraGgajanAH sadA / asyAmeva mahATavyAM vijJeyAH supratiSThitAH // yataH / For Private And Personal Use Only
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / naivAntaraGgalokAnAM cittavRttimahATavIm / vihAya vidyate sthAnaM bahiraGgapure kvacit // tatazca / sundarAsundarAH sarve ye'ntaraGgAH kvacijanAH / enAM vihAya te bhadra na vartante kadAcana // anyacca / mithyAniSevitA bhadra bhavatyeSA mahATavau / ghorasaMsArakAntArakAraNaM pApakarmaNam // samyaniSevitA bhadra bhavatyeSA mahATavau / anantAnandasandohapUrNa mokSasya kAraNam // kiM ceha baDanoktena sundaretaravastunaH / sarvasya kAraNaM bhadra cittavRttimahATavau // yaM cAsAravistArA dRzyate yA mahAnadau / eSA pramattatA nAma bhaTra gItA manISibhiH // iyaM nidrAtaTistuGgA kaSAyajalavAhinI / vijJeyA madirAvAdavikathAsrotasAM nidhiH // mahAviSayakallolalolamAlAkulA sadA / vikalpAnalpasattvaughapUritA ca nigadyate // yo'syAstaTe'pi varteta naro buddhivihInakaH / tamunmUlya mahAvaH kSipatyeSA mahApagA // yastu pravAhe naurasya praviSTo'syAH pumAnalam / sa yajjIvati mUDhAtmA kSaNamAtraM tadamRtam // For Private And Personal Use Only
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 506 yadRSTaM bhavatA pUrva rAgakesaripattanam / yacca dveSagajendrasya sambandhi nagaraM param // tAbhyAmeSA samudbhUtA vigAhamA mahATavIm / gatvA punaH patatyeSA ghorasaMsAranauradhau // ato'syAM patito bhadra puruSastatra sAgare / avazyaM yAti vegena tasya cottaraNaM kutaH // ye gantukAmAstatraiva bhaume saMsArasAgare / ata eva sadA teSAM vallabheyaM mahApagA // ye tu bhautAH punastasmAddhorAtsaMsArasAgarAt / te dUrAdarato yAnti vihAyemAM mahAnadIm // tadeSA guNato bhadra varNitA tava nimnagA / tvaM tadilamitaM nAma mAmprataM pulinaM zTaNa // etaddhi pulinaM bhadra hAsthavibbokasaikatam / vilAsalAsasaGgItahaMsasAramarAjitam // nehapAzamahAkAkAsadhavalaM tathA / ghUrNamAnamahAnidrAmadirAmattadurjanam // kelisthAnaM suvistIrNaM bAlizAnAM manoramam / vijJAtatatvairdUreNa varjitaM zaulazAlibhiH // tadidaM pulinaM bhadra kathitaM tava mAmpratam / mahAmaNDaparUpaM te kathayAmi sanAyakam // ayaM hi cittavikSepo nAmnA saMgIyate budhaiH / guNataH sarvadoSaughavAsasthAnamudAhRtaH // For Private And Personal Use Only
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 510 upamitibhavaprapaJcA kathA / atra praviSTamAtrANAM vismaranti nijA guNAH / pravartante mahApApasAdhaneSu ca buddhayaH // eteSAmeva kAryaNa nirmito'yaM suvedhasA / rAjAno ye'tra dRzyante mahAmohAdathaH kila / bahiraGgAH punarlIkA yadi mohavazAnugAH / syurmahAmaNDape bhadra praviSTAH kvacidatra te // tato vibhramasantApacittonmAdabrataptavAn / prApnuvanti na sandeho mahAmaNDapadoSataH // enaM bhadra prakRtyaiva mahAmaNDapamuccakaiH / ete narendrAH saMprApya modante tuSTamAnasAH // bahiraGgAH punIkA mohAdAmAdya maNDapam / enaM hi daurmanasyena labhante duHkhasAgarama // ayaM hi cittanirvANakAriNau~ nijavauryataH / teSAmekAgratAM hanti sukhasandohadAyinIm // kevalaM te na jAnanti vIryamasya tapasvinaH / pravezamAcaranyatra tena mohAtpunaH punaH // yaistu vaurya punarjAtaM kathaMcit puNyakarmabhiH / asya naivAtra te bhadra pravezaM kurvate narAH // ekAgramanamo nityaM cittanirvANayogataH / tataste satatAnandA bhavanyatraiva janmani // tadeSa guNato bhadra cita vikSepamaNDapaH / mayA niveditastubhyamadhunA zTaNu vedikAm // For Private And Personal Use Only
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / eSA prasiddhA loke'tra hRSNAnAmnau suvedikA / asyaiva ca narendrasya kAraNena nirUpitA // bhadrAta eva tvaM pazya mahAmohena yo nijaH / kuTumbAntargato lokaH sa evAsyAM nivezitaH // ye tu zeSA mahIpAlAstatsevAmAtravRttayaH / ete niviSTAste pazya sarve mutkalamaNDape // eSA hi vedikA bhadra prakRtyaivAstha vallabhA // mahAmohanarendrasya khajanasya vizeSataH // asyAM samupaviSTo'yamata eva muhurmuhuH / saga vaukSate lokaM siddhArtho'haM kilAdhunA // etacca prauNayatyeSA svabhAvenaiva vedikA / khasyopariSTAdAsInaM mahAmohakuTumbakam // bahiraGgAH punarlokA yadyenAM bhaTTa vedikAm / Arohanti tatasteSAM kautatyaM dIrghajIvitam // anyaccaiSA svavauryaNa hRSNAkhyA bhadra vedikA / atraiva maMsthitA nityaM bhrAmayatyakhilaM jagat // tadeSA guNato bhadra yathArthA varavedikA / mayA niveditA tubhyamidAnauM zTaNu viSTaram // etasiMhAsanaM bhadra viparyAsAkhyamucyate / asyaiva vidhinA nUnaM mahAmohasya kalpitam // yadidaM lokavikhyAtaM rAjyaM yAzca vibhUtayaH / tabAhaM kAraNaM manye nRpaterasya viSTaram // For Private And Personal Use Only
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 512 upamitibhavaprayacA kathA / yAvaccAsya narendrasya vidyate varaviSTarama / idaM tAvadahaM manye rAjyametAzca bhUtayaH // yataH / asminniviSTo rAjAyaM mahAsiMhAsane sadA / sarveSAmeva zatrUNAmagamyaH parikIrtitaH // yadA punarayaM rAjA bhavedasmAddahiH sthitaH / sAmAnyapuruSasyApi tadA gamyaH prakIrtitaH // etaddhi viSTara bhadra bahiraGgajanaiH sadA / zrAlokitaM karotyeva raudrAnarthaparaMparAm // yataH / tAvatteSAM pravartante sarvAH sundarabuddhayaH / yAvattairviSTare lokairatra dRSTirna pAtitA // nibaddhadRSTayaH santaH punaratra mahAmane / te pApino bhavanyucaiH kutaH sundarabuddhayaH // kiM ca / yannadyAstat pulinasya maNDapasya ca varNitam / vedikAyAzca tadIya sarvamatra pratiSThitam // tadidaM guNato bhadra kathitaM tava viSTaram / mahAmohanarendrasya nibodha guNagauravam // jarAjaurNakapolApi yaiSA bhuvanavizrutA / amuvyeyamavidyAkhyA gAtrayaSTirudAhatA // eSAtra saMsthitA bhadra makale'pi jagattraye / For Private And Personal Use Only
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prstaavH| yatkaroti khavIryeNa tadAkarSaya mAmpratam // anityeSvapi nityatvamazuciSvapi zuddhatAm / duHkhAtmakeSu sukhatAmanAtmasvAtmarUpatAm // pugalaskandharUpeSu zarIrAdiSu vastuSu / lokAnAM darzayatyeSA mamakAraparAyaNA // tataste baddhacittatvAtteSu pugalavastuSu / zrAtmarUpamajAnantaH klizyante'narthaka janAH // tadenAM dhArayantraccairgAcayaSTiM mahAbalaH / jarAjaurNA'pi naivAyaM mucyate nijatejamA // ayaM hi bhadra rAjendro jagadutpattikArakaH / tenaiva goyate prAjJairmahAmohapitAmahaH // ye rudropendranAgendracandra vidyAdharAdayaH / te'pyasya bhadra nevAjJAM navayanti kadAcana // tathA hi| yo'yaM svavIryadaNDena jagacakra kulAlavat / vibhramya ghaTayatyeva kAryabhANDAni laulayA // tasyAsyAcinyavIryasya mahAmohasya bhUpateH / ko nAma bhadra loke'sminnAjJA lavayituM kSamaH // nadeSa guNato bhadra varNitaste narAdhipaH / adhunA parivAro'sya varNyate taM vicintaya // kevalaM kathayatyevaM mayi bhadra vizeSataH / kenApyAkUtadoSeNa na tvaM pRcchasi kiMcana // 65 For Private And Personal Use Only
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kthaa| huGkAramapi no datse bhAvitazca na lakSyase / ziraHkampanakhasphoTaviraheNa vibhAvyase / nizcalAkSo madauyaM tu kevalaM mukhamokSase / tadidaM naiva jAne'haM budhyase kiM na budhyase // prakarSaH prAha mA maivaM mAma vocaH prasAdataH / tAhaM nAsti talloke yantra budhye parisphuTam / vimarzaH prAha jAnAmi budhyase tvaM parisphuTam / ayaM tu vihito bhadra parihAsastvayA saha // ytH| vijJAtaparamArtha pi baalbodhnkaamyyaa| parihAmaM karotyeva prasiddhaM paNDito janaH // bAlo vinodanIyazca mAdRzAM bhadra vartase / ato matparihAsena na kopaM gantumarhasi // anyacca jAnatApodamasmAkaM harSavRddhaye / tvayA prazno'pi kartavyaH kvacitprastutavastuni // kiNc| avicArya mayA mAdhaM vastutattvaM yathAsthitam / tvamatra zrutamAtreNa bhadra na jJAtumarhasi // aidamparyamatastAta boddhavyaM yatnatastvayA / ajJAtaparamArthasya mA bhUgautakathAnikA // prakarSaH prAha / mama kathaya kaudRzau punaH mA bhautakathAnikA / vimarzanAbhihitaM / bhadra mamAkarNaya / asti kvacinagare janma For Private And Personal Use Only
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prstaavH| 515 badhiraH sadAzivo nAma bhautaacaaryH| sa ca jarAjaurNakapola: sannupahAsapareNa hastasaMjJayAbhihitaH kencirtbttunaa| yathA bhaTTAraka killaivaM nautizAstreSu payate / yaduta / viSaM goSThI daridrasya jantoH pAparatirviSam / viSaM pare ratA bhAryA viSaM vyAdhirupekSitaH / / ataH zIghramasya bAdhiryasya karot kiMcidauSadhaM bhaTTArakaH / na khalapekSituM yukto'yaM mahAvyAdhiH / tataH praviSTo bhautAcAryasya manasi sa evaagrhvishessH| tato'bhihito'nena zAntizivo nAma nijaziyyaH / yaduta gaccha vaM vaidyabhavane madIyabadhiratvasya vijJAya bheSajaM gTahItvA ca tttuurnnmaagcch| mA bhUtkAlaharaNena vyaadhiddhiriti| zAntizivenAbhihitaM / yadAjJApayati bhaTTArakaH / tataH prApto'sau vaidyabhavane / dRSTo vaidyaH / itazca bahatI velAM ramaNaM vidhAya dArAtmamAgato vaidyaputraH / tataH krodhAndhabuddhinA vaidyena grahautAtiparuSA vAlamayI rajjuH / baddhazcAraTanamau nijadArakaH stambhake / gTahIto lakuTaH / taaddyitumaarbdhH| tAdyamAne ca nirdayaM tatra dArake zAntizivaH prAha / vaidya kimityenamevaM tADayasi / devenoktaM / na zTaNoti kathaMcidapyeSa pApaH / acAntare hAhAravaM kurvANA vegenAgatya lagnA vaidyasya haste vAraNArthaM bhAryA / vaidyaH praah| mAraNIyo mayAyaM durAtmA yo mamaivaM kurvato'pi na shttnnoti| apasarApasara tvamitarathA tavApauyameva gatiH / tathApi lagantau tADitA mApi vaidyana / zAntibhivena cintitaM / zraye vijJAtaM bhaTTArakasyauSadhaM / kimadhunA pRSTena / tato nirgatya For Private And Personal Use Only
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 516 upamitibhavaprapaJcA kathA / gato'sau maaheshvrgtthe| yAcitA tena rajnuH / samarpitA mAhezvaraH zaNamayo / zAntizivaH prAha / alamanayA / mama vAlamayyAtiparuSayA pryojnN| dattA tAdRzyeva mAhezvarairabhihitaM ca / bhaTTAraka kiM punaranayA kaary| zAntizivenoktaM / sugTahItanAmadheyAnAM sadAzivabhaTTArakANAmauSadhaM kariSyate / tato graholA rajju gato maThe zAntizivaH / tatra ca dRSTvA guruM kRtamanena viSamabhRkuTitaraGgabhaGgakarAlaM vatrakuharaM baddhazcArATormuJcannasau maThamadhyastambhake nijaacaaryH| tato gTahItabahallakuTo'sau pravRttastasya tADane / dUtazca mAhezvaraizcintitaM / gacchAmo bhaTTArakANAM kriyAyAM kriyamANAyAM pratyAsannAH svayaM bhavAmaH / tataH smaagtaaste| dRSTo nirdayaM tADayannAcArya bhAntizivaH / tairbhihitN| kimityenamevaM tADayami / zAnti zivaH prAha / na eNoti kathaMcidapyeSa pApaH / tato vihitaH sadAzivena mriyamANena mahAkrandabhairavaH zabdaH / tato lagA vAraNArthaM hAhAravaM kurvantaH zAntizivasya mAhezvarAH / zAntizivaH prAha / mAraNIyo mayAyaM durAtmA yo mamaivaM kurvato'pi na shttnnoni| apasaratApasarata yUyamitarathA yubhAkamapIyameva vaatti| tathApi vArayato mAhezvarAnapi pravRttastADayitumasau lakuTena / tato bahutvAtteSAM re lAta lAteti bevANairuddAlitastasya hastAlakuTaH / cintitaM c| nUnaM grahagTahIto'yaM / tato baddhastaistADayitvA pazcAvAhubandhena zAntizivaH / vimocitaH madAzivaH / landhA cetanA / jauvito daivayogena / mAhezvarairabhihitaM / zAntiziva kimidaM bhagavataslayA kartamArabdhamAmaut / zAntizivaH prAha / For Private And Personal Use Only
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 510 nanu badhiratAyA vaidyopdeshaadaussdhN| kiNc| muJcata mAM / mA bhaTTArakavyAdhimupekSadhvaM / mAhezvaraizcintitaM / mahAgraho'yaM / tto'bhihitmetaiH| muJcAmasvAM yadyevaM na karoSi / zAntizivaH prAha / kimahaM bhavatAM vacanena khagurorapi bhaiSajaM na kariSyAmi / ahaM hi yadi para tasyaiva vaidyasya vacanena tiSThAmi nAnyathA / tataH samAhato vaidyaH / nivevidatastasmai vRttAntaH / tato mukhamadhye hasatAbhihitaM vaidyana / bhaTTAraka na badhiro'sau madIyo dArakaH / kiM tarhi pAThito mayA lagena vaidyakazAstrANi / sa tu ramaNazIlatayA mama raTato'pi tadarthaM na shttnnoti| tato mayA roSAttADitaH / tnnedmaussdhN| kiNc| praguNIbhUtaH khalvayaM sAmprataM tava prabhAvAdanenaiva bhaiSajena / tasmAdataHparaM na kartavyaM madIyavacanena tvayAsyedamauSadhamiti / zAntizivenAbhihitaM evaM bhvt| bhaTTArakairhi praguNairmama pryojnN| te ca yadi praguNastataH kimaussdhen| tato muktaH zAntizivaH // __ tadeSA bhadra bhautakathAnikA zrutamAtragrAhiNastavApi mayA sArdhamavicArayato mA bhUdityevamayaM paricoditastvaM mayeti / prakarSaH praah| sAdhu sAdhaktaM maamen| pRcchAmi taudAnauM kiMcidbhavantaM / vimargenonaM / praznayata bhdrH| prakarSaH prAha / mAma yadyevaM tato vijJAteyaM mayA samastAntaraGgalokAdhArabhUtA bahiraGgalokAnAM sarvasundarAsundaravastunirvatikA sabhAvArthA cittvRttirmhaattvii| etAni tu mahAnadIpulinamahAmaNDapavedikAsiMhAsanagAtrayaSTinarendrarUpANi vastuni yAni bhavatA pramattatAtadilamitacitta For Private And Personal Use Only
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 510 upamitibhavaprapaJcA kathA / vikSepaNAviparyAsAvidyAmahAmohAbhidhAnAni niveditAni mayA bhAvArthamadhikRtya na samyagvijJAtAni / vikalpitAni mayA yathAnAmnA parametAni bhidyante nArthena / yataH sarvANyapi puSTikAraNatayAmauSAmantaraGgalokAnAmanarthakAraNatayA ca vahiraGgajanAnAM samAnAni vartante / tato yadyeteSAmasti kazcidarthana bhedastaM me nivedayatu mAmaH / vimarzaH prAha / nanu nivedita eva pratyekameteSAM guNan varNayatA mayA prisphutto'rthbhedH| tathApi sa yadi na vijJAto bhadreNa tataH punarapi nivedayAmi / tataH kathito vimazaina mahAnadyAdaunAM vastUnAM pratyekaM bhAvArthaH / buddhaH prakarSeNa // atrAntare naravAhanaH praah| bhadanta vayamapi bodhanauyAsteSAM bhAvArtha / tataH prabodhito naravAhananarendro'pi tena bhagavatA vickssnnmuurinnaa| tato'gTahItasaGketayAbhihitaM / bhadra saMmArijIva tarhi yadyevaM tato'hamapaudAnauM teSAM mahAnadyAdivastunAM bodhanIyA bhavatArtha vedanauyA bhvtaarthbhedN| saMsArijauvenoktaM / bhane spaSTadRSTAntamantareNa na tvayA sukhAvameyameteSAM pravibhaktaM kharUpaM / ato dRSTAnnaM kthyissye| agTahItasaGketayoktaM / anugraho me / sNsaarijiivenaabhihitN| asti saMbhAvitasamastavRttAntaM bhavanodaraM nAma nagaram / tatra ca nivArako hariharahiraNyagarbhAdaunAmapi prabhugataranAdirnAma rAjA / tasya ca nautimArganipuNA vicchedakAriNI kuyunimithyAvikalpajalpAnAM saMsthiti ma mhaadevau| tayozcAtyantavallabho'sti velahalo nAma tanayaH / sa ca gAr3hamAhArapriyo divAnizamanavarataM For Private And Personal Use Only
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / pUratuM vividhakhAdyapeyAni bhakSayanAste / tataH saMjAtaM mahAjINaM prakupitA doSAH saMpanno'ntarlono jvrH| tathApi na vicchidyate tsyaahaaraabhilaassH| pravRttA codyaanikaagmnecchaa| tataH kAritA bhUriprakArA bhakSyavizeSAH / tAMzca pazyatastasya enamenaM ca bhakSayiSyAmauti pravartante cittkllolaaH| lauhyAtirekeNa ca bhakSitaM sarveSAmAhAravizeSANAM stokastokaM / tataH pariveSTito mitravRndena parikarito'ntaHpureNa paThatA bandivRndena dadaddAnaM vividhairvilAsaimahatA vimardana prApto manorame kaanne| niviSTaM sukhamAsanaM / tatra copaviSTasya viracitAH purato vividhAhAravistArAH / tatazvAhAralezabhakSaNena pavanasparzAdinA gADhataraM pravRddho jvaraH / lakSitazca pArzvavartinA samayajJAbhidhAnena mahAvaidyasutena / yadutAtaravadano dRzyate kumaarH| tato dattastena zaGkhayohastaH / nirUpitAni sndhisthaanaani| nizcitamanena / yathA jvaritaH khalvayaM kumAraH / tato'bhihitaM mamayajJena / deva na yuktaM tava bho| prabalajvaraM te zarIraM vartate / yato'tyantamAturA ghUrNa te dRssttiH| zrAtAmrasnigdhaM vadanakamalaM / dragaTragAyete gngkhau| dha dhamAyante sandhisthAnAni / jvalatIva bahistvam / dahatIva hstN| tato nivartakha bhojanAt / gaccha prcchnnaapvrke| bhajasva nivaatN| kuruSva lavanAni / piba kathitamudakaM / samAcara vidhinAsya savI pratikriyAmitarathA manipAtaste bhaviSyati // sa tu vellahalo dattadRSTiH purato vinyasta tasminnAhAravistAre etadetacca bhakSayAmauti bhramayannaparApareSu khAdyaprakAreSu khoyamantaHkaraNaM nAkarNayati tattadA vaidyasutabhASitaM For Private And Personal Use Only
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 520 upamitibhavaprapaJcA kathA / nAkalayati tasya hitarUpatA na cetayate taM vAraNArthaM lagantamapi bhraure| tato vArayato vacanena dhArayato hastena tasya samayajJasya samakSameva balAtpravRtto bhakSayitamAhAraM vellahalaH / tataH samutkaTatayAjorNasya prabalatayA jvarasya na kramate'sau galakenAhAraH / tathApi balAdeva kAmitaH kiyAnapi vellhlen| tataH samuhattaM hRdayaM maMjAtaH kalamalakaH saMpannaM vamanaM vimizritaM ca tena vamanena sarvamapi purato vinyastaM bhojanaM / tatazcintitaM vellahalena / kSudhAkSAmaM zarIraM me nUnamUnatayA bhRzam / etaddhi vAyunAkAntamanyathA vamanaM kutaH // evaM sthite / riktakoSThaM zarIraM me vAtAkrAntaM vinaMkSyati / tatazca prauNayAmaudaM bhuJje bhUyo'pi bhojanam // tato'sau vAntisaMmizra tatpuraHsthitabhojanam / nirlajjo bhokumArabdhaH sarveSAmapi pazyatAm // tadRSTvA samayajJena protaH pUtkurvatA bhRzam / deva deva na yunaM te katuM kAkasya ceSTitam // mA ca rAjyaM zarIraM ca yazazca mazinirmalam / deva hAraya bhanena tvamekadinabhAvinA // anyaccedaM satAM nindyamamedhyaM zaucadUSaNam / udvegahetu no bhakaM devaH khAditumaIti // deva duHkhAtmakaM cedaM sarvavyAdhiprakopanam / gADhamulvaNadoSANAM vizeSeNa bhavAdRzAm / / For Private And Personal Use Only
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prstaavH| 521 kA vAsyopari te mULa yahAhyaM pugalAtmakam / ato deva vihAyedamAtmAnaM rakSa yatnataH // itthaM ca samayajJasya raTato'pi vacastadA / ma rAjaputraH zrutvApi skhacitte paryacintayat // aho vimUDhaH khalveSa samayajJo na budhyate / nUnaM madauyaprakRtiM nAvasthAM na hitAhitam // yo vAtalaM kSudhAkSAmaM bhuJjAnaM mAM niSedhati / etacca dUSayatyeSa bhojanaM devadurlabham // tatkimetena mUrkhaNa bhuje bhojyaM ythecchyaa| svArtha siddhirmayA kAryA kiM mamAparacintayA // tataH parijanenoccaiH sahite'pi punaH punaH / samayajJe raTatyevaM bhavitaM tena bhojanam // tataH prabaladoSo'sau bhakSaNAnantaraM tadA / mannipAtaM mahAghoraM saMprApto nijakarmaNA // punarvamanabIbhatse tatastatraiva bhUtale / pazyatAM patitasteSAM kASThavannaSTacetanaH // ma lolamAnastatraiva jaghanye vAntikardame / kurvan ghuraghurArAvaM lebhApUrNagalastadA // anAkhyeyAmacinyAM ca teSAmuddegakAriNIm / azakyapratikArAM ca prApto'vasthA sudAruNAm // na zakyaH samayajJena bAtameSa na bAndhavaiH / tadavasyo na rAjyena na devairnApi dAnavaiH // For Private And Personal Use Only
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 522 upamitibhavaprapaJcA kathA / kevalaM tadavasthena luThatAzucikardame / anantakAlaM tatraiva sthAtavyaM tena pApinA // tadeSa bhadre dRSTAntaH prastutAnA parisphuTaH / vastanAM bhedamiyartha mayA tubhyaM niveditaH // tato'gTahItasaGketA prAha vikalamAnamA / saMsArijauva naivedaM paurvAparyaNa yujyate // yataH / nadyA divastubhedArtha kathitaM me kathAnakam / tvayedaM tatra me bhAti koSTro naurAjanA ka ca // prathAsti kazcitsambandho hanta prastutavastuni / sphuTaH kathAnakasyAsya sa dUdAnauM nivedyatAm // tataH saMsArijauvena tddaantikyojne| bahubhASeNa khinnena tatmakhau saMpracoditA // katham / asyAH prajJAvibhAle tvaM niHzeSaM matkathAnakam / ghaTaya prastutArthena nijagailikayA sphuTam // atha prajJAvizAlAha kAmaM bhoH kathayAmi te / bhane'gTahItasaGkete samAkarNaya sAMpratam // yaste vellahalo nAma rAjaputro nidarzitaH / eSo'nena vizAlAkSi prokto jIvaH sakarmakaH // sa eva jAyate bhadre nagare bhavanodare / anAdimaMsthitisutaH sa eva paramArthataH // For Private And Personal Use Only
Page #525
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 523 sa evAnantarUpatvAihiraGgajanaH smRtaH mAmAnyarUpamuddizya ma caikaH parikIrtitaH // manuSyabhAvamApatraH sa prabhuH sarvakarmaNAm / mahArAjasutastena sa proko'nena sundari // tasyaiva sakA vijJeyA cittavRttirmahATavau / sundaretaravastanAM mA tasyaiva ca kAraNam // kevalaM yAvadadyApi sa zrAtmAnaM na budhyate / mahAmohAdibhistAvasnuSyate mA mahATavI // yadA tu tena vijJAtaH sa sthAdAtmA kathaMcana / taurya vaukSya nazyanti mahAmohAdayastadA // yAvacca te vivartante cittavRttau mahAbhaTAH / mahAnadyAdivastUni tAvattasyAM bhavanti vai // teSAmeva yatastAni kraur3AsthAnAni bhUbhujAm / atasteSu vinaSTeSu teSAM nAzaH prakIrtitaH // evaM sthite / avijJAtAtmarUpasya bhane jIvasya karmaNA / mahAmohanarendre ca mapratApe'Tabausthite // yadA tAni vivardhante jIvazca bahu manyate / mahAnadyAdivasvani nitarAmAtmavairikaH // tadA tAni khavauryaNa yatkurvanti pRthak pRthak / jIvasya tadvizeSArthaM dRSTAnto'yaM niveditaH // sa caivaM yojyate bhane prastutArthana paNDitaH / For Private And Personal Use Only
Page #526
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 524 upamitibhavaprapazcA kathA / mahAnadyA divastUnAM pratyeka bhedasiddhaye / / yathAhArapriyo nityaM rAjaputro niveditaH / tathAyamapi vijJeyo jIvo viSayalampaTaH // yathA ca tasya saMjAtamajIrNa bhUribhakSaNAt / tathAsyApi kuraGgAkSi karmAjINaM pracakSate // pApAjJAnAtmakaM tacca vartate karma dAruNam / yataH pramattatodbhUtA tajjanyaM tatpuradayam // yathA prakupitAstasya doSA jAtastanujvaraH / tathA rAgAdayo'sthApi vardhante jvarahetavaH // yathA tathAsthitasyApi buddhi jyeSu dhAvati / narendradArakasyeha tathAsyApi durAtmanaH // tathAhi / manuSyabhAvamApannaH karmAjINe sudAruNam / rAgAdikopanaM mUDhazcittajvaravidhAyakam // jauvo na lakSayatyeSa tatazcAsya pravartate / ahiteSu sadA buddhiH prakAzaM sukhakAmyayA // tathAhi svadate madyaM nidrAtyantaM sukhAyate / vikathA pratibhAtyuccairasthAnekavikalpanA // dRSTaH krodhaH priyo mAno mAyA cAtyantavallabhA / lobhaH prANamamo manye rAgadveSau manomatau // kAntaH sparNA raso'bhauSTaH kAmaM gandhazca sundaraH / atyantadayitaM rUpaM rocate ca kaladhvaniH / / For Private And Personal Use Only
Page #527
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 525 vilepanAni tAmbUlamalaGkArAH subhojanam / mAnyaM varastriyo vastraM sundaraM pratibhAsate // zrAsanaM lalitaM yAnaM zayanaM dravyamaJcayAH / alaukakIrtizca jane rucitAsya durAtmanaH // cittavRttimahATavyAM bhadre matatavAhinau / mahAnadI vahatyuccaiH seyamasya pramattatA / yathA ca tadavasthasya rAjaputrasya sundri| samutpannA vilAsecchA yAtamudyAnikAM matiH // kAritAni ca bhojyAni laulyena prAzitAni ca / nirgataca vilAsena purAtprAptazca kAnane // niviSTamAsanaM divyamupaviSTazca tatra saH / vistAritaM puro bhakaM nAnAkhAdyakasaMyutam // tathAsyApi pramattasya jIvasya varalocane / karmAjINAtmamutpanne bhoSaNe'pi manojvare // jAyante cittakallolA nAnArUpAH kSaNe kSaNe / yathopAya' dhanaM bhUri vilasAmi yathecchayA // karomyantaHpuraM divyaM bhuJja rAjyaM manoharam / mahAprAsAdamavAtaM kAraye kAnanAni ca // tatazca / mahAvibhavasaMpannaH kSapitAkhilavairikaH / lAghitaH sarvalokena pUritArthamanorathaH // zabdAdisukhasandohasAgare manamAnamaH / For Private And Personal Use Only
Page #528
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 526 upamitibhavaprapaJcA kathA / tiSThAmi matatAnando nAnyanmAnuSyake phalam // seyamudyAnikAkAGkSA vijJeyA sundari tvayA / tato jauvo mahArambhaH kurute dravyasaJcayam // yatheSTaM daivayogena vidhatte'ntaHpurAdikam / zabdAdisukhalezaM ca kiMcidAsvAdayedapi // asya jIvasya jAnIhi tadidaM mRgaukSaNe / kAraNaM mRSTabhojyAnAM tallavAnAM ca bhakSaNam // tato'lokavikalpaizca sukhanirbharamAnamaH / vilAsalAsyamaGgautahAsyavibbokatatparaH // yuto durlalitairnityaM dyUtamadhara tipriyaH / manmArganagarAd dUre yAti dauHzaulyakAnane // etanmahAvimardana puranirgamanaM matam / udyAnaprApaNaM cedaM viddhi naulAjalocane // ma mithyAbhinivezAkhye sthito vistIrNa vissttre| karmAkhyaparivAreNa racitAni tato'grataH // manoharANi citrANi labdhAkhAdo vizeSataH / pramAdavRndabhojyAni sundaratvena manyate // pramattatAmahAnadyAH pulinaM padmalocane / tattadilamitaM viddhi vRttAntasyAsya kAraNam // tato yathAvalezena bhakSitena tanujvaraH / vAyuspAdibhizvoccairvardhitastasya dAruNa: // lacitazca suvaidyena vAritazca subhojanAt / For Private And Personal Use Only
Page #529
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 527 na cAmau budhyate kiMcihnojanAciptamAnasaH // jIvasyApi tathA bhane kAjIrNadbhavo jvaraH / pramAdAttena vardhata tathaivAjJAnavAyunA // lakSayanti ca taM vRddhaM dharmAcAryA mahAdhiyaH / samayajJamahAvaidyA vArayanti ca dehinam // katham / anAdibhavakAntAre bhrAntvA bhadrAtisundaram / avApya mAnuSaM janma mahArAjyamivAtalam // karmAjIrNajvarAkrAntaM pramAdamadhunApi bhoH / mA mevasvaM mahAmohamatripAtasya kAraNam // kuruSva jJAnacAritrasamyagdarzanalakSaNam / cittajvaravighAtAya jainauM bhadra pratikriyAm // sa tu pramAdabhojyeSu ciptacitto na budhyte| tattAdRzaM gurorvAkyaM pApo jIvaH prapaJcitam // ttshc| unmatta va matta va grAhagrasta vAtaraH / gADhasupta davoddhAnto viparItaM viceSTate // sa eSa bhadre sarvA'pi cittvikssepmnnddpH| mahAnadIkUlasaMstho jIvasyAstha vijRmbhate // yathA ca rAjaputreNa bhojanaM cArulocane / agacchadapi kaNThena gamitaM laulyadoSataH // tadanantaramevoccairvAntaM tatraiva bhojane / jIvasyApi vijAnIhi samAnamidamaJcasA // For Private And Personal Use Only
Page #530
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 527 upamitibhavaprapaJcA kathA / tthaahi| karmAjIrNajvaragrastaH sadA vikalamAnamaH / jarAjaurNatanucAmo rogArditazarIrakaH // sarveSAmakSamo bhoge bhogAnAmeSa vartate / tathApi jAyate nAsya stokApi viratau matiH // tatazca gADhalaulyena tathAbhUto'pi sevate / pramAdavandabhojyAni vAryamANo vivekibhiH // zataprAptau sahasrecchA sahasre lakSarocanam / lakSe koTigatA buddhiH koTau rAjyasya vAJchanam // rAjye devatvavAJchAsya devatve zakratAmatiH / zakratve'pi gatasyAsya necchApUrtiH kathaMcana // suputrairvarayoSAbhiH sarvakAmairmuhurmuhuH / nAsthAbhilASavicchittiH koTizo'pi niSevitaiH / saMgTahAti tato mRDhaH sarvArthAn sukhakAmyayA / te tu duHkhAya jAyante majvarasyeva bhojanam // jalajvalanadAyAdacaurarAjAdibhistathA / tasyArthabhojanasyoccaibalAdAntirvidhApyate // itkalamalakaM ghoraM vanyamAnaH sahatyayam / pArATaurmuJcati prAjyAH kRpAheturvivekinAm // tadeSA cArasarvAGgi cittavikSepamaNDape / jIvasya vilamatyuccastaSaNAnAmnau suvedikA // yatpunazcintayatyevaM tadA velahalaH kila / For Private And Personal Use Only
Page #531
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 526 vAtAkrAntaM zarIraM me tato'bhUdamanaM mama // etacca riktakoSTatvAdAyunAbhibhaviSyate / ataH saMpraNayAmaudaM bhujhe bhUyo'pi bhojanam // jIvo'pi cintayatyeva tadidaM tAravIkSaNe / pApaJcaravazAduccainaSTe vibhavamaJcaye // mRteSu ca kalatreSu putreSu svajaneSu ca / anyeSu ca vinaSTeSu cittAbandheSu manyate // na mayA ceSTitaM nItyA na kRtaM cAru pauruSam / nAzrito vA varakhAmau na kRtA vA pratikriyA // tenedaM mama sarvakhaM patnI vA cArudarzanA / putrA vA bAndhavA vApi vinaSTAH pazyato'pi me // na caiSAM virahe nUnaM varta'haM kSaNamapyataH / upArjayAmi bhUyo'pi tAnyevotmAhayogataH / / upArjitAni sannItyA rakSiSyAmi prayatnataH / jAgalastanasyeva jIvitavyaM vRthAnyathA // sarvamasya vijAnauhi tadidaM subhra bhAvataH / jauvasthAsya viparyAsanAmaviSTaraceSTitam // yathA ca bhotamArabdhaH sa nirlajjatayA punaH / pazyataH sarvalokasya vAntisaMmizrabhojanam // tataH saparivAreNa tena pUtkurvatA bhRzam / vAritaH samayajJena taddoSAzca niveditAH // sa tu tatra guNaropAbhojane baddhamAnamaH / For Private And Personal Use Only
Page #532
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 53. upamitibhavaprapaJcA kthaa| taM raTantamanAlocya bhakSaNaM kRtavAniti // tathAyamapi cArvaNi jIvaH karmamalaumamaH / bhuktotsRSTeSu bhogeSu nirlannaH saMpravartate // paramANamayA hote bhogAH zabdAdayo matAH / sarve caikaikajIvena gRhItAH paramANavaH // gTaholA muktapUrvAzca bahuzo bhavako TiSu / bhukravAntAstataH satyamete zabdAdayo'naghe // yacAsya kiMcilloke'tra cittAbandhavidhAyakam / jIvasya vastu manetre tatsarvaM pudgalAtmakam // tathApi bhaTre pApAtmA pazyatAM vimalAtmanAm / zrAbaddhacittastatraiva jAmbAle saMpravartate // kRpAparItacittAzca bhogakardamalampaTam / taM jIvaM vArayanyete dharmAcAryAH prayatnataH // katham / anantAnandasauryajJAnadarzanarUpakaH / devasva bhadra no yuktamato bhogeSu vartanam // anyaccAmo vivartante sarva bhogAH kSaNe kSaNe / aparApararUpeNa tucchamAsthAnibandhanam // vAntAzucisamAzcaite varNitAstattvadarbhibhiH / bhadraH paramadevo'pi nAto'mUn bhokrumarhami // duHkhopaDhau kinAzcAmau duHkharUpAzca tattvataH / duHkhasya kAraNaM tena varjanIyA manISiNA // For Private And Personal Use Only
Page #533
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 531 ye ca bAhyANuniSpannAstucchA gAr3hamanAtmakAH / teSu kaH paNDito rAgaM kuryAdAtmakharUpavit // ato mamoparodhena bhadra bhogeSu kutracit / anyeSu ca pramAdeSu mA pravartiSTa sAmpratam // tadevaM padmapatrAkSi nivArayati sadgurau / pramAdabhojane manaH sa jauvo hRdi manyate // aho vimUDhaH khalveSa vastutattvaM na budhyate / pAlhAdajanakAneSa yo bhogAnapi nindati // tathA hi / madyaM varastriyo mAMsaM gAndharva mRSTabhojanam / mAlyatAmbUlanepathyavistArAH sukhamAsanam // alaGkArAH sudhA zubhrA kaurtirbhuvanagAminI / sadrananicayAH zUraM caturaGga mahAbalam // rAjyaM praNatamAmantaM yatheSTAH sarvasampadaH / yadyetaduHkhahetuste kimanyatsukhakAraNam // vipralabdhAH kusiddhAntaiH zuSkapANDityagarvitAH / ye nUnamIdRzA loke bhogabhojanavaJcitAH // te mohena svayaM naSTAH parAnapi kRmodyamAH / nAzayanti hi tatte te varjanauyA vijAnatA // tathAhi / yo bhogarahito mokSo bandhanaM tadudAhRtam / tadartha katyajedRSTamidaM bhogasukhAmRtam // For Private And Personal Use Only
Page #534
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 532 upamitibhavaprapaccA kthaa| evaMvidhavikalpaizca guruvAkyaparAGmukhaH / abhUtaguNasaGghAtaM teSu bhogeSu manyate // katham / sthirA mamaite zuddhAzca sukharUpAzca tattvataH / etadAtmaka evAhamalamanyena kenacit // zrAstAmeSa rahautena mokSeNa prazamena vaa| ahaM tu nedRzairvAkyarAtmAnaM vaJcayAmi bhoH // tatazca / saddharmAvedanavyAjAgADhaM pUtkurvato'grataH / gurorapi pravartata pramAdAcikardame // mA sarvayamavidyAkhyA jIvasyAsya varAnane / mahAmohanarendrasya gAtrayaSTirvijambhate // yathA sa bhojanaM bhUyo bhavayitvA punarvaman / saMjAtamanipAtatvAtpatitastatra bhUtale // laThantritastato gADhaM muJcatrAkrandabhairavam / anAkhyeyAmacinyAM ca prApto'vasthA sudAruNAm // na trAtaH kenacilloke tadavasthaH sthitaH param / tathAyamapi vijJeyo jIvaH sarvAGgasundari // tathAhi / yadA pramattatAyuktastadilAsaparAyaNaH / vikSiptacittastRSNAtA viparyAsavagataH // avidyAndhIkato jIvaH saknaH saMmArakardame / For Private And Personal Use Only
Page #535
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 533 AropitaguNavAtastatraiva viSayAdike // sarvajJaM dharmasUriM vA vArayantaM muhurmuDaH / suvaidyamanibhaM pApo vimUDhamiti manyate // tatazca / pApAjIrNajvarAkrAntaH sa jIvo vAntisabibhe / taM raTantamanAlocyAmatpramAde pravartate // tadA niHzeSadoSodhabharapUritamAnase / manipAtamamo ghoro mahAmoho'sya jRmbhate // tatazca tadazenAyaM jIvaH sundaralocane / pazyatAmeva nizceSTo bhavatyeva vivekinAm // mUtrAntrAzacijAmbAlavasArudhirapUrite / nirvAlaM nipatatyeva narake vAntipicchale // luThatItastatastatra muJcabAkrandabhairavAn / mahate tIvraduHkhaughaM yadAcAM gocarAtigam // tathA viceSTamAnaM ca varagAtri tapodhanAH / jJAnAlokena pazyanti taM jauvaM zuddhadRSTayaH // kevalaM sannipAtena samAkAntaM bhiSavarAH / acikityamimaM jJAtvA varjayanti mahAdhiyaH // tatazca tadavasthasya tasya tAravilocane / ko'nyaH syAttrAyako janto?raduHkhaughamAgare // anyacca tadavastho'pi jIvo'yaM valgubhASiNi / pramAdabhojanAkhAdalAmpazyaM naiva muJcati // For Private And Personal Use Only
Page #536
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 534 upamitibhavaprapaJcA kthaa| doSAH prabalatAM yAntastato muSNanti cetanAm / pratyarthaM ca mahAmohamanipAto vivardhate // evaM ca sthite / maMmAracakravAle'tra rogamRtyujarAkule / anantakAlamAmaunastyanaH saddharmabAndhavaiH // tadidaM nijavauryaNa jIvasyAsya mahAbalaH / manipAtamamo bhaTra mahAmoho viceSTate // kiM ca / pravartakazca sarveSAM kAryabhUtazca tattvataH / mahAmohanarendro'yaM nadyAdInAM sulocane // tadevaM rAjaputrauyo dRSTAntA'nena sundari / mahAnadyAdivastUnAM darNito bhedamiddhaye // zrayAdyApi na te jAtA pratIti: suparisphuTA / bhUyo'pIdaM samAsena praspaSTaM kathayAmi te // viSayonmukhatA yAsya mA vijJeyA pramattatA / tattadilasitaM viddhi yogeSu pravartanam // pravRttau laulyadoSeNa zUnyatvaM yattu cetasaH / jJeyaH ma cittavikSepo jIvasyAsya mRgekSaNe // hapterabhAvo bhogeSu bhukeSu subaDamvapi / uttarottaravAJchA ca hRSNA gautA manauSibhiH / pApAnogeSu jAteSu jAtanaSTeSu vA punaH / bAhyopAyeSu yo yatno viparyAsaH sa ucyate // For Private And Personal Use Only
Page #537
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 535 anityAzaciduHkheSu gADhaM bhinneSu jIvataH / viparItA matisteSu yA mAvidyA prakIrtitA // eteSAmeva vastUnAM sarveSAM yaH pravartakaH / etaireva ca yo janyo mahAmohaH ma gIyate // tadevaM bhinnarUpANi tAni sarvANi sundari / mahAnadyAdivasvani cintanIyAni yatnataH // prAhAgTahItasaGketA cAru cAra niveditam / satyaM prajJAvizAlAsi nAsti me saMzayo'dhunA // tattiSTha tvaM vizAlAti mAmprataM vigataH zramaH / nivedayatu saMsArijIva eva tataH param // naravAhanarAjAya yadicakSaNamUriNA / niveditaM prakarSAya vimarzana ca dhImatA // tataH saMmArijauvena pronaM vimalalocane / nivedayAmyahaM tatte vimarzana yadIritam // tataH proktaM vimarzana bhadra jJAto yadi tvayA / mahAnadyAdibhAvArthastato'nyatkiM nivedyatAm // prakarSaH prAha me mAma nAmato guNato'dhunA / mahAmohanarendrasya parivAraM nivedaya // yA ceyaM dRzyate sthUlA rAjaviSTarasaMsthitA / eSA kiMnAmikA jJeyA kiMguNA vA varAGganA // vimarzaH prAha nanveSA prasiddhA guNagaharA / bho mahAmUDhatA nAma bhAryAsya pRthivIpateH // For Private And Personal Use Only
Page #538
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 536 upamitibhavaprapaJcA kathA / candri keva nizAnAthe svaprabheva divAkare / eSA devI narendre'smin dehAbhedena vartate // ata eva guNA ye'sya varNitA bhadra bhUpateH / jJeyAsta eva niHzeSAstvayAmuSyA vizeSataH // prakarSaH prAha yadyevaM tato'tinikaTe sthitaH / mahArAjAdhirAjasya kRSNavarNaH subhauSaNaH // nirIkSamANo niHzeSa rAjakaM vakracakSuSA / ya eSa dRzyate so'yaM katamo mAma bhUpatiH // vimarzaH prAha vikhyAto rAjyasarvakhanAyakaH / mithyAdarzananAmA mahAmohamahattamaH // anena tantritaM rAjyaM vahatyasya mahIpateH / bakSasampAdako'tyarthamamauSAmeSa bhUbhujAm // atraiva saMsthito bhadra nijavauryaNa dehinAm / yadeSa vahiraGgAnAM kurute tannibodha me // adeve devasaGkalpamadharma dharmamAnitAm / zratattve tattvabuddhiM ca vidhatte suparisphuTam // apAtre pAtratAropamaguNeSu guNagraham / saMmArahetau nirvANahetubhAvaM karotyayam // tathAhi / hamitogautavibbokanATyATopaparAyaNAH / hatAH kaTAcavikSepairnArodehArdhadhAriNa: // kAmAndhAH paradAreSu sakacittA kSatatrapAH / For Private And Personal Use Only
Page #539
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / .. 537 makrodhAH mAyudhA ghorA vairimAraNatatparAH // sabhApaprasAdayogena lasaci + + + + + / IdRzA bho mahAdevA loke'nena pratiSThitA. // ye vItarAgAH sarvajJA ye zAzvatasukhezvarAH / kliSTakarmakalAtautA niSkalAzca mahAdhiyaH // zAntakodhA gatATopA hAsyastrIhetivarjitAH / zrAkAzanirmalA dhaurA bhagavantaH madAzivAH // zApaprasAdanirmukAstathApi zivahetavaH / cikuTi zuddhazAstrArthadezakAH paramezvarAH // ye pUjyAH sarvadevAnAM ye dhyeyAH sarvayoginAm / ye cAjJAkaraNarAdhyA nirdandaphaladAyinaH // ++ +++++ na loke'nena svavIryataH / devAH pracchAditA bhadra na jAyante vizeSataH // tathA / hiraNyadAnaM godAnaM dharAdAnaM muhurmuhuH / snAnaM pAnaM ca dhUmasya paJcAgnitapanaM tathA // tarpaNaM caNDikAdInAM tIrthAntaranipAtanam / yaterekara he piNDo gautavAdye mahAdaraH // vApIkUpataDAgAdikAraNaM ca vizeSataH / yAge mantraprayogeNa mAraNaM pazusaMhateH // kiyanto vA bhaviSyante bhUtamardanahetavaH / rahitA zuddhabhAvena ye dharmAH kecidIdRzAH // For Private And Personal Use Only
Page #540
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 538 upamitibhavaprapazcA kathA / sarve'pi bacinAnena mugdhaloke prapaJcataH / te mithyAdarzanAkena bhadra jJeyAH pravartitAH // cAntimArdavamantoSazaucArjavavimuktayaH / tapaHsaMyamasatyAni brahmacarya zamo damaH / / ahiMsAsteyasayAnavairAgyagurubhakrayaH / apramAdasadai kAyyanainthyaparatAdayaH / / ye cAnye cittanaimalyakAriNo'mRtamannibhAH / saddharmA jagadAnandahetavo bhavasetavaH // teSAmeSa prakRtyaiva mahAmohamahattamaH / bhavetpracchAdano loke mithyAdarzana nAmakaH // tathA / zyAmAkataNDalAkArastathA paJcadhanu:prataH / eko nityastathA vyApau marvasya jagato vibhuH / / kSaNamantAnarUpo vA lalATastho hRdisthitaH / dhAtmeti jJAnamAtraM vA zunyaM vA sacarAcaram / / paJcabhUtavirtA vA brahmoptamiti vAkhilam / devoptamiti vA jJeyaM mahezvara vinirmitam // pramANabAdhitaM tattvaM yadevaMvidhamaJjasA / mabuddhiM kurute tatra mahAmohamahattamaH // jauvAjauvau tathA puNyapApAsaMvaranijerAH / prAstravo bandhamocau ca tattvametanavAtmakam // satyaM pratautitaH siddhaM pramANana pratiSThitam / For Private And Personal Use Only
Page #541
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prstaavH| 536 tathApi nihate bhadra tadeSa janadAruNaH // tathA / grahiNo lalanAvAcyamardakA bhUtaghAtinaH / asatyamandhAH pApiSThAH saGgrahopagrahe ratAH // tathAnye pacane nityamAmakAH pAcane'pi ca / madyapAH paradArAdise vino mArgadUSakAH // taptAyogolakAkArAmtathApi yatirUpiNaH / ye teSu kurute bhadra pAtrabuddhimayaM jane // sajjJAnadhyAnacAritratapovauryaparAyaNAH / guNaratnadhanA dhaurA jaGgamAH kalpapAdapAH // saMsArasAgarottArakAriNo dAnadAyinAm / acintyavastuvohitthatalyA ye pAragAminaH // teSu nirmalacitteSu puruSeSu jaDAtmanAm / eSo'pAtradhiyaM dhatte mahAmahomahattamaH // tathA / kautukaM kuhakaM mantramindrajAlaM ramakriyAm / nirviSIkaraNaM tantramantardhAnaM mavismayam // autpAtamAntarikSaM ca divyamAGgaM svaraM tathA / lakSaNaM vyaJcanaM bhaumaM nimittaM ca zubhAzubham // uccATanaM mavidveSamAyurvedaM sajAtakam / jyotiSaM gaNitaM cUrNa yogalepAstathAvidhAH // ye cAnye vismayakarA vizeSAH pApazAstrajAH / For Private And Personal Use Only
Page #542
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 540 upamitibhavaprapaJcA kthaa| anye bhRtopamardasya hetavaH zAyaketavaH // tAneva ye vijAnanti niHzaGkAzca prayuJjate / na dharmabAdhAM manyante zaThAH pApaparAyaNAH // ta eva guNino dhaurAste pUjyAste manakhinaH / ta eva dhaurAste lAbhamA jinaste munIzvarAH // ityevaM nijavauryeNa vhirnggjne'munaa| mithyAdarzanasaMjJena bhadra pApA: prakAzitAH // ye punamantratantrAdivedino'pyatini:spRhAH / nivRttA lokayAtrAyA dharmAtikramabhauravaH // mUkAndhAH paravRttAnte khaguNabhyAsane ratAH / asatA nijadehe'pi kiM punaHviNAdike // kopAhaMkAralobhAyerdUrataH parivarjitAH / tiSThanti zAntavyApArA nirapekSAstapodhanAH // na divyAdikamAkhyAnti kuhakAdi na kurvate / mantrAdaunnAnutiSThanti nimittaM na prayuJjate // lokopacAraM niHzeSaM parityajya yathAsukham / svAdhyAyadhyAnayogeSu sakracittAH sadAmate // te nirguNA alokajJA vimUDhA bhogavarjitAH / apamAnahatA daunA jJAnahInAzca kurkuTAH // ityevaM nijavIryeNa bahiraGgajane'munA / te mithyAdarzanAkena khyApitA bhadra sAdhavaH // tathA / For Private And Personal Use Only
Page #543
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH 541 udAhanaM ca kanyAnAM jananaM putrasaMhateH / nipAtanaM ca zatrUNAM kudumbaparipAlanam // yadevamAdikaM karma ghorasaMsAra kAraNam / taddharma iti saMsthApya darzitaM bhavatAraNam // yaH punarjJAnacAricadarzanAyo vimuktaye / mArgaH mo'pi mo'nena lopito lokavairiNA // tatazca bhadra yattubhyaM mamAsena mayoditam / vaurya mahattamasyAsya bruvANena purA yathA // adeve devasaGkalpamadharma dharmamAnitAm / pratattve tatvabuddhiM ca karotyeSa jaDAtmanAm // apAtre pAtratAropamaguNeSu guNagraham / saMmArahetau nirvANahetubhAvaM karotyayam / tadidaM lezataH sarva pravivecya niveditam / vistareNa punarvIrya ko'sya varNayituM kSamaH // anyaccAyaM nije citte manyate bhadra sarvadA / madoddhataH prakRtyaiva mahAmohamahattamaH // nikSiptabhara evAyaM rAjyasarvakhanAyakaH / mahAmohanarendreNa kRtaH sarvatra vastuni // evaM ca sthite / vizrambhArpitacittAya mayAsmai hitamuccakaiH / anyavyApArazUnyena kartavyaM nanu sarvadA // tatazca / For Private And Personal Use Only
Page #544
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 542 upamitibhavaprapaJcA kathA / maNDapaM cittavikSepaM hRSNAnAnauM ca vedikAM / gADhaM mamArayatyeSa viparyAsaM ca viSTaram // samAritAni cAnena yadetAni vahirjane / kurvanti tadahaM vacmi samAkarNayaM sAmpratam // yadunmattagrahagrastamavibho bhadra sarvadA / jano dolAyate'tyartha dharmabuddhyA varAkakaH // kthm| karoti bhairave pAtaM yAti mUr3ho mahApatham / gautena mriyate mAghe kurvANo jalagAhanam // paJcAgnitapane rako dahyate taubavahinA / gavAzvatthAdivandArurAsphoTayati mastakam // kumArobrAhmaNAdaunAmatidAnena nirdhanaH / mahate duHkhasaGghAtaM zrAddhaH pUtamalaH kila / / parityajya dhanaM gehaM bandhuvarga ca duHkhitaH / aTAyyate videzeSu tIrthayAtrAbhilASukaH / pinatarpaNakAryaNa devArAdhanakAmyayA / nipAtayati bhUtAni vidhatte ca dhanavyayam // mAMsamadyairdhanaiH khAdyairbhakrinirbharamAnamaH / taptAyogolakAkAraM tatastarpayate janam // hAsyaM vivekilokasya dharmabuDyA vinATitaH / ityevamAdikaM dharma karotyeSa pRthagajane // na lakSayati zUnyAtmA bhUtamardai sudAruNam / For Private And Personal Use Only
Page #545
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH 543 nAtmano duHkhamAtaM hAsyaM nApi dhanavyayam // rAgadveSAdijAtasya svapApasya viruddhaye / evaM ca ghaTate lokastattvamArgAva hiSkRtaH // dharmopAyamajAnAnaH kurute jIvamardanam / prApnoti karabhaM naiva rAsabhaM dAmayatyayam // tilA bhasmaukatA vahnau dagdha peyaM tavetyaho / dhanamuddAlitaM dhUrjanastu idi bhAvitaH // na ca manmArgavakAraH pUtkurvanto'pyanekadhA / lokenAnena gaNyanta procyante ca vimUr3hakAH // tadidaM bhadra niHzeSaM mithyAdarzanasaMjJinA / amunA saMskRtasyAsya maNDapasya vijambhitam // yatpunarmiyamANo'pi loko'yaM naiva muJcati / bhadra kAmArthalAmpazyaM nAnAkAraiviDambanaiH // katham / apsarotha karotyeSa nandAkuNDapravezanam / patyuH maGgamanAthaM ca dahatyAtmAnamagninA // khargAthaM bhUtikAmena putrakhajanakAmyayA / agnihotrANi yAgAMzca kurute'nyacca tAdRzam // dAnaM dadAti cAzAste bhUyAdetanmRtasya me / zrAzAste klezanirmukaM na phalaM mokSalakSaNam / / yatkicitkurute karma tannidAnena dUSitam / arthakAmapradaM me'daH paraloke bhaviSyati // For Private And Personal Use Only
Page #546
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 544 upamitibhavaprapaJcA kthaa| tadasya sakalasyeyaM mithyAdarzanasaMskRtA / vRttAntasyeha hRSNAkhyA vedikA bhaTra kAraNam // yatpunarbhadra loko'yaM diGmUr3ha va mAnavaH / zivaM gantumanAstuNe viparItaH palAyate // . katham / devaM vigarhate mUDhaH sarvajJaM sarvadarzinam / vedAH pramANamityevaM bhASate niSpramANakam // dharmaca dUSayatyeSa jaDo'himAdilakSaNam / prakhyApayati yatnena yAgaM pazunibarhaNam // jIvAditattvaM mohenApahRte'lokapaNDitaH / saMsthApayati zUnyaM vA paJcabhUtAtmakAdi vA // jJAnAdinirmalaM pAtraM nindatyeSa jaDAtmakaH / sarvArambhapravRttebhyo dAnamuccaiH prayacchati // tapaH kSamA nirauhatvamamUn doSAMzca manyate / zAyamutkA pizAcatvaM SigatvaM manute guNAn / / zubhaM jJAnAdikaM mArga manyate dhartakalpitam / kaulamArgAdikaM mUDho manute zivakAraNam // kalayatyatalaM dharma vizeSeNa gTahAzramam / niHzeSadvandavicchedA gaIte yatirUpatAm // tadanenAtra rUpeNa mithyAdarzanasaMskRtam / loke bho vilasatyetaviparyAsAkhyaviSTaram // anyaccAsyaiva sAmarthyAlokAdhvAntavazaMgatAH / For Private And Personal Use Only
Page #547
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prstaavH| 545 yadanyadapi kurvanti bhadra tatte nivedaye // jarAjaurNakapolA ye hAsyaprAyAzca yoSitAm / valIpalitakhAlityapipluvyaGgAdidUSitAH // te'pi trapanta jaramA vikArarasanirbharAH / kathayanyAtmano janma gADhamitvarakAlikam // anekadravyayogaizca kAryasampattaye kila / tamameva mahArdaina raJjayanti ziroruhAn // janayanti mRjAM dehe nAnAsneharmuhurmuhuH / tathA kapolazaithilyaM yatnatazchAdayanti te // bhramanti vikaTaM mUDhAstaruNA va lIlayA / vayAstambhanimittaM ca bhakSayanti rasAyanam // khacchAyAM darpaNe bimba nirIkSante jaleSu ca / klizyante rADhayA nityaM dehamaNDanatatparAH // pAhatAstAta tAteti lalanAbhistathApi taaH| pitAmahasamAH santaH kAmayante vimUDhakAH // sarvasya preraNAkArAH santo'pi nitarAM punaH / kurvanto hAsyavibbokAna gADhaM gacchanti hAsyatAm // jarAjaurNa zarIrANaM yeSAmeSA viDambanA / te bhadra mati tAruNye kIdRzAH santu jantavaH // lebhAntrakledajAmbAlapUrite te kddevre| zrAmakracittAH khidyante yAvacauvaM varAkakAH // anantabhavakoTaubhilabdha mAnuyyakaM bhavam / 69 For Private And Personal Use Only
Page #548
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kthaa| vRthA kurvanti niIkA dharmasAdhanavarjitAH // AyatiM na niraucante dehatattvaM na jAnate / AhAranidrAkAmA stiSThanti pazamannibhAH // tatasteSAmapAre'tra patitAnAM bhavodadhau / nirnaSTaziSTaceSTAnAM punaruttaraNaM kutaH // tadanenApi rUpeNa mithyAdarzanasaMskRtam / dadaM vijambhate bhadra viparyAsAkhyamAsanam // anycc| prazamAnandarUpeSu mAreSu niyamAdiSu / vazenAsya bhavedra duHkhabuddhirjaDAtmanAm // gatvareSu sutuccheSu duHkharUpeSu dehinAm / bhogeSu sukhabuddhiH sthAdAsanasyAsya tejasA / tathaiSa bhuvanasyAntaH pradhAno'tra mahAbalaH / bahiraGgajanasyoccaiH sarvAnarthavidhAyakaH // mayA bhadra mamAsena mithyAdarzananAmakaH / mahAmohanarendrasya kathitaste mahattamaH // ___ tataH prakarSo dRSTAtmA zrutvA mAtulabhASitam / utkSipya dakSiNaM pANiM taM pratIdamabhASata / cAru cAru kRtaM mAma yadeSa kathitasvayA / yA veSArdhAsane'syaiva sA kinAmnau varAGganA // vimarzo'vadadeSApi samAnaphalamAhamA / asyaiva bhAryA vijJeyA kudRSTi ma vizrutA // . For Private And Personal Use Only
Page #549
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prstaavH| 547 ye dRzyante vimArgasthA vahiraGgajane madA / bhadra pASaNDinaH kecitteSAmeSeva kAraNam // te cAmI nAmabhirbhadra varNyamAnA mayA sphuTam / jJeyA devAdibhedena vibhinnAzca parasparam // tdythaa| zAkyA straidaNDikAH zaivAH gautmaashcrkaastthaa| sAmAnikAH sAmaparA vedadharmAzca dhArmikAH // zrAjauvikAstathA zuddhA vidyuddantAzca cucaNAH / mAhendrAzcArikA dhUmA baddhaveSAzca khuMkhukAH // ulkAH pAzupatAH kaulAH kANAdAzcarmakhaNDikAH / sayoginastatholakA godehA yajJatApamAH // ghoSapAzupatAzcAnye kandacchedA digambarAH / kAmardakAH kAlamukhAH pANilehA strirAzikAH // kApAlikAH kriyAvAdA govratA mRgacAriNaH / lokAyatAH zaGkhadhamAH siddhavAdAH kulaMtapAH // tApasA girirohAzca zucayo rAjapiNDakAH / saMmAramocakAzcAnye sarvAvasthAstathA pare // ajJAnavAdino jJeyAstathA pANDurabhikSavaH / kumAravratikAzcAnye zarIraripavastathA // ukaMdAcakravAlAzca trapavo hastitApamAH / cittadevA bilAvAsAstathA maithunacAriNaH // ambarA asidhArAzca tathA mATharaputrakAH / For Private And Personal Use Only
Page #550
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 540 upamitibhavaprapazcA kthaa| candrohamikAzcAnye tathaivodakammRttikAH // ekaikasthAlikA maMkhAH pakSApakSA gajadhvajAH / ulUkapakSA mAtrAdibhakAH kaNTakamardakAH / / kiyanto vAtra gadyante nAnAbhiprAyasaMsthitAH / pASaNDino bhavantyete bho nAnAvidhanAmakAH // devairvAdaistathA veSaiH kalpairmocavizuddhibhiH / vRttibhizca bhavanyete bhinnarUpAH parasparam // tathA hi| runendracandranAgendrabuddhopendravinAyakAH / nijAkUtavazAdetairiSTAdevAH pRthak pRthak // Izvaro niyatiH karma svabhAvaH kAla eva vaa| jagatkarteti vAdo'yaM sarveSAM bhinnarUpakaH / tridaNDakuNDikAmuNDavalkacauvarabhedataH / veSaH parasparaM bhivaH sphuTa evopalakSyate // kalpo'pi bhakSyAbhakSyAdilakSaNa: khadhiyA kila / anyonyaM bhinna evaiSAM taurthinAM bhadra vartate // vidhAtadoparUpAbhaH sukhaduHkhavivarjitaH / eSAM pASaNDinAM bhadra mokSo bhitraH parasparam // nijAkUtavazenaiva vizuddhirapi taurthikaiH / zramaubhirbhadra sattvAnAM bhinnarUpA niveditA // kandamUlaphalAhArAH keciddhAnyAzino'pare / vRttito'pi vibhidyante tataste bhadra taurthikAH // For Private And Personal Use Only
Page #551
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prstaavH| 488 evaM ca sthite / amau varAkAH sarve'pi DolAyante bhavodadhau / asthAH kudRSTervoryaNa zuddhadharmavahiSkRtAH // tattvamArgamajAnanto vivadante parasparam / khAgrahaM naiva muJcanti rayanti hitabhASiNe / tadeSA bhuvanakhyAtA mithyaadrshnvmlaa| kudRSTivilamatyeva bahiraGgajanAhitA // yasveSa viSTare tuGge niviSTaH pravilokyate / prasiddha eva bhadrasya ma nUnaM rAgakesarau // enaM rAjye nidhAyocairmahAmohanarAdhipaH / gatacintAbharo nUnaM kRtArtho vartate'dhunA // kevalaM dattarAjye'pi mhaamohnreshvre| savizeSaM karotyeSa vinayaM nayapaNDitaH // mahAmohanarendro'pi sarveSAmagrataH sphuTam / asyaiva bhoH suputrasya prabhutvaM khyApayatyalam // tadevaM snehasaMbaddhau pitAputrau parasparam / etAveva vazIkata kSamau bhadra jagattrayam // yAvavipratapatyeSa narendro raagkesrii| bahiraGgajane tAvatkautastyaH sukhamaGgamaH / / yato'yaM bhadra saMsArasAgarodaravartiSu / bahirloke padArthaSu prautimutpAdayatyalam // maMkliSTapuNyajanyeSu saMkliSTeSu svarUpataH / For Private And Personal Use Only
Page #552
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / saMklezajanakemveva saMbadhnAti pRthagajanam // anyacca bhadra pArzvasthaM yadasya puruSatrayam / rakravarNamatisnigdhadehaM ca pravibhAvyate // ete hi nijavauryaNa zarIrAdavibhedinaH / anena vihitA bhadra trayo'pyAtmavayasyakAH // atattvAbhinivezAkhyaH prathamo'yaM narottamaH / dRSTirAga iti proktaH sa evAparamUribhiH / ayaM hi bhadra tIrthyAnAmAtmIyAtmIyadarzane / karoti cetamo'tyantamAbandhamanivartakam // dvitIyo bhavapAtAkhyaH puruSo bhadra gauyate / ayamevAparaiH prAjJaiH sneharAga itauritaH // ayaM tu kurute dravyaputrakhajanasantatau / mUrkhAtirekato bhadra cetaso gADhabandhanam // abhimvaGgAbhidhAno'yaM hatIyaH puruSaH kila / gauto viSayarAgAkhyaH sa eva munipuGgavaH // ayaM tu bhadra loke 'tra bhrmbuddaamliilyaa| zabdAdiviSayagrAme laulyamutpAdayatyalam / naratrayastha sAmarthyAdasya bhadra jagattrayam / pAkrAntameva manye'haM rAgakesariNA punaH // manmArgamattamAtaGgakumbhanirbhedanakSamaH / khavIryAkrAntabhuvanaH satyo'yaM rAgakesarau // yA tveSA dRzyate bhadra niviSTAsyaiva vissttre| For Private And Personal Use Only
Page #553
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prstaavH| 551 asyaiva bhAryA mA jJeyA mUDhatA lokavizrutA // ye kecidasya vidyanne guNA bhaTra mahIpateH / tasyAM sarva subhAryAyAM vijJeyAH supratiSThitAH // yataH zarauranikSiptAM pArvatImiva zaGkaraH / enAmeSa sadA rAjA dhArayatyeva mUDhatAm // tatazca / anyonyAnugato nityaM yathA dehastathAnayoH / avibhakA vivartante guNA api parasparam // yastveSa vAmake pArzva niviSTo'syaiva bhUpateH / bhadra deSagajendro'sau pratItaH prAyazastava // atrApi ca mahAmohanarendrasya sutottame / cittaM vizrAntamevoccairguNAH kalyANakArakAH // ytH| janmanA laghurapyeSa rAgakesariNo'dhunA / vauryaNAbhyadhiko loke narendro bhadra vartate // tathA hi| na bhayaM yAnti dRSTena rAgakesariNA janAH / dRSTA dveSagajendraM tu jAyante bhautvakampitAH // . yAvadeSa mahAvIryazcittATavyAM vijRmbhate / bahiraGgajane tAvatkautastyaH prautimaGgamaH // yetyantasujhdo lokAH snehanirbharamAnamAH / teSAmeSa prakRtyaiva cittavizleSakArakaH kaH . For Private And Personal Use Only
Page #554
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 552 upamitibhavaprapaJcA kthaa| cittavRttimahATavyAM calatyeSa yadA ydaa| tadA tadA bhavanyeva janAste'tyantaduHkhitAH // paraloke punaryAnti narake tInavedane / prAbaddhamatsarA vairaM pravidhAya parasparam // bhadra deSagajendro'yaM yathArtho nAca saMzayaH / yasya gandhena bhajyante vivekAH kalabhA dUva // thA tvasya bhAryA tahAta zokenaiva niveditA / zrata eva na pArzvasthA dRzyate sA vivekitA // [prakarSaH prAha yasveSa nivissttstunggvissttre| maracayaparIvAraH pRSThato'syaiva bhUpateH // rakavarNo'tilolAkSo vilAsollAmatatparaH / pRSThApIDitadauraH sacApaH paJcabANakaH // bhramajhamarajhaGkArahArigautavinoditaH / vilamaddaumilAvaNyavIyA varayoSitA // vasthA eva tanuzleSavatracumbanalAlamaH / kamanIyAkatiH mo'yaM katamo mAma bhUpatiH // vimarza: prAha nanveSa mahAzcaryavidhAyakaH / uddAmapauruSo loke prasiddho makaradhvajaH // yadyeSo'dbhutakartavyo bhavatA nAvadhAritaH / na kiMcidapi vijJAtaM bhadrAdyApi tatastvayA // yo bhadra zrUyate loke parameSThau pitAmahaH / mo'nena kArito maurIvivAhe bAlavizavam // For Private And Personal Use Only
Page #555
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 553 sa eva cApaparonRttarUpavikSiptamAnamaH / anenaiva kRto bhadra paJcavaktradharaH kila // yo loke jagato vyApI zrUyate kista kezavaH / anena kAritaH so'pi gopInAM pAdavandanam // anyacca bhadra so'nena suprasiddho mahezvaraH / dApito'dhaiM zarIrasya gauryai virahakAtaraH // ulA mitahalliGgaH sa eva surakAnane / tadbhAryAkSobhaNe raktastathAnena vinATitaH // utpAdya surate tRSNAM sa evAnena dhAritaH / divyaM varSasahasraM bho ratastha iti goyate // anye'pi bahavo loke munayo devadAnavAH / vazIkRtya kRtAH sarve bhadrAnenAtmakiGkarAH // ko'sya lavayituM zako nUnamAjJAM jagattraye / zrAtmabhUtaM mahAvaurya yasyedaM puruSacayam // ayaM hi prathamo bhaTU puruSo'naghapauruSaH / nAmnA vijJAtatadvauryaiH puMveda iti goyate // amukhya tAta vauryaNa bahiraGgA manuSyakAH / pAradArya pravartante jAyante kuladUSaNaH // dvitIyaH puruSo hyeSa strIveda iti sUribhiH / vyAvarNito mahAtejA vyAluptabhuvanodaraH // asya dhAmnA punastAta yoSito vigatatrapAH / vilaMdhya kulamaryAdAM rajyante parapUruSe // 70 For Private And Personal Use Only
Page #556
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 554 upamitibhavaprapaJcA kathA / hatIyaH puruSo bhadra SaNDaveda iti smRtaH yena dandahyate loko bahiraGgaH svatejamA // pAlapyAlamidaM tAvadasya vauryaviceSTitam / anivedyaM jane yena vigupyante napuMmakAH // etannaratrayaM bhadra puraskRtya pravatate / avijJAtabalo'nyeSAM nUnameSa jagattraye // yA tveSA padmapatrAcau rUpasaundaryamandiram / asyaiva vallabhA bhAryA ratireSAbhidhIyate // ye'nena nirjitA lokA naravIryapuraHsaram / teSAmeSA prakRtyaiva sukhabuddhividhAyikA // tthaahi| asyA vauryaNa bho lokA duHkhitAH paramArthataH / tathApi te'do manyante makaradhvajanirjitAH // ydut| zrAbAdajanako'smabhyaM hito'yaM makaradhvajaH / pratikUlA punarya'sya kutasteSAM sukhodbhavaH // tato ratyAnayA bhaTTa te vazIkRtamAnasAH / jAtA nirmithyabhAvena makaradhvajakiGkarAH // tadAdezena kurvanti hAsya sthAnaM vivekinAm / AtmanaH satataM mUDhA nAnArUpaM viDambanam // katham / racayanyAtmano veSaM yoSitAM cittaraJjanam / For Private And Personal Use Only
Page #557
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / Acaranti ca mohena dehe bhUSaNavibhramam // tuSyanti kAminaulolalocanArdhavilokitAH / vahanti hRdaye prItiM tadAlApainoramaiH / bhramanti vikaTaH pAdarunnAmitazirodharAH / rAmAkaTAcavikSiptAH subhagA iti garvitAH // kulaTAdRSTimArgaSu taccittAkSepalampaTAH / niSkraur3ayanti mohAndhA dattakAn kAraNaM vinA / / itastata: pradhAvanti darzayanti parAkramam / tAmAM manonukUlaM hi te kiM kiM yanna kurvate // kurvanti cATukarmANi bhASante kiGkarA duva / patanti pAdayostAmA jAyante karmakArakAH // mahante yoSitAM pAdaprahArAnmastakena te / manyamAnA nije citte mohatastadanugraham // AkhAdya madyagaNDaSaM yoSAvaktrasamarpitam / slemonmitraM ca manyante svargAdabhyadhikaM sukham // ye narA vauryabhUyiSThA lalanAbhiH svliilyaa| bhUkSepeNaiva kAryante te'zucerapi mardanam // tatmaGgamAtheM dahyante surateSu na toSiNaH / dUyante virahe tAsAM mriyante zokavikalAH // avadhUtAzca khidyante ruNTanti ca bahiSkRtAH / pararakavanArIbhiH pAtyante duHkhasAgare / IrthayA ca vitudyante svabhAryArakSaNodyatAH / For Private And Personal Use Only
Page #558
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / etA viDambanA bhadra prApnuvantIha te bhave // paraloke punaryAnti ghore saMmAranauradhau / ye jAtA rativauryaNa makaradhvajakiGkarAH // bahavazcedRzAH prAyo bahiraGgA manuSyakAH / ye tvasya zAsanAtautA viralAste manISiNaH // tadayaM yastvayA pRSTo lezoddezAdamau mayA / parivArayuto bhadra varNito makaradhvajaH / / prakarSaH prAha mAmedaM sundaraM vihitaM tvayA / yamanyamapi pRcchAmi mandehaM taM nivedaya // makaradhvajapArzvasthaM yadidaM pravibhAvyate / kiMnAma kiMguNaM cedaM mAma mAnuSapaJcakam // vimarzaH prAha yastAvadeSa zakno manuSyakaH / ma hAsa iti vijJeyo viSamo'tyantaduSkaraH // ayaM hi kurute bhadra nijavauryaNa mAnuSam / bahiraGga vinA kArya sazabdamukhakoTaram // kiMcinimittamAsAdya nimittaviraheNa vaa| khaM vaurya darzayatyuccairyeSAmeSa mahAbhaTaH // mahAkahakahavAImantaH miSTaninditAH / nirvAditamukhAstucchAste jane yAnti vAghavam // AzaGkAyAH padaM loke jAyante nirnimittakam / janayanti pare vairaM labhante vanavibhramam // bhacikAmazakAdaunAmupaghAtaM ca dehinAm / For Private And Personal Use Only
Page #559
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prstaavH| pAcaranti vinA kArya pareSAM ca parAbhavam // tadidaM bhadra niHzeSamiha loke vijambhate / hAmo'yaM paraloke'smAtkarmavandhaH sudAruNa: // prastyasya tucchatA nAma sadbhAryA hitkaarinnii| dehasthAsyaiva pazyanti tAM bho gambhauracetasaH // enamulAsayatyeva nimittena vinA madA / hAmaM mA tucchatA vatsa laghuloke yathecchayA // yato gambhIracittAnAM nimitte sumahatyapi / mukhe vikAsamAtra sthAna hAsyaM bahudoSalam // yA tveSA kRSNasarvAGgI gADhaM bIbhatmadarzanA / dRzyate khalanA seyamarati ma vizrutA // kiMcitkAraNamAsAdya bahiraGgajane sdaa| karotyeSa manoduHkhaM jambhamANAtiduHsaham // yasveSa dRzyate bhadra kampamAnazarIrakaH / puruSaH sa bhayo nAma prasiddho gADhaduHsahaH // vilamanneSa mahATavyAmetasyAM kila locayA / bahiraGgajanAnuccaiH kurute kAtarAnanAn // kthm| vasyantIha manuSyAdeH kampanne pazusaMhateH / arthAdihAni manvAnAH palAyante'tikAtarAH / / akasmAdeva jAyante trastAstaralalocanAH / jauviSyAmaH kathaM ceti cintayA manti vikalAH // For Private And Personal Use Only
Page #560
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 557 upamitibhavAyacA kathA / mariSyAmo mariyyAma ityevaM bhAvanAparAH / mudhaiva jIvitaM hitvA mriyante sattvavarjitAH // jane ca mA bhUdalAcetyevaM bhAvena vikalAH / nocitAnyapi kurvanti karmANi puruSAdhamAH // sa eSa nikaTasthAyisaptamAnuSasampadA / viz2ambhate bhayo bhadra bahiraGgajane sadA // kiM c| palAyanaM raNe dainyamaroNAM pAdavandanam / asthAdezena nirlajjAste kurvanti narAdhamAH // tadevaM bhadra loke'tra ye bhayasya vazaM gatAH / vinATitAH paratrApi yAnti bhaume bhavodadhau // prasthApi ca zarIrasthA bhAryAsti pativatsalA / saMvardhikA kuTumbasya procyate honasattvatA // tAM honasattvatAM dehAbhAryAmeSa na muJcati / nUnaM hi mriyate bhadra bhayo'yaM rahitastayA // bhadra pratyabhijAnauSe kimenaM tu na sAmpratam / taM tatra nagare zokaM yamamuM drakSyasi sphuTam // anenaiva tadA vArtA samastApi niveditA / so'yaM mamAgatastUrNaM zoko bhadra punarbale // apekSya kAraNaM kiMcidayaM loke bahirgate / AvirbhUtaH karotyeva dainyAkrandanarodanam // daSTeviyuktA ye lokA nimagrAzca mahApadi / For Private And Personal Use Only
Page #561
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturtha prastAvaH / 556 aniSTaiH saMprayuktAzca tasya stharvazavartinaH // na lakSayanti te mUDhA yatheSa ripuruccakaiH / asyAdezena muJcanti pArATauH kevalaM jaDAH // eSa zokaH kilAsmAkaM duHkhatrANaM kariSyati / ayaM tu vardhayatyeva teSAM duHkhaM niSevitaH // na sAdhayanti te svArtha dharmAvazyanti mAnavAH / prANairapi viyujyante mULasaMmaulitekSaNaH // tADanaM ziraso'tyarthaM luJcanaM kacamantataH / kuTTanaM vakSaso bhUmau loThanaM gADhaviklavam // tathAtmolambanaM rajvA patanaM ca jlaashye| dahanaM vahinA zailazikharAdAtmamocanam // bhakSaNaM kAlakUTAdeH zastreNAtmanipAtanam / pralApanamunmAdaM ca vaiktavyaM dainyabhASaNam // antastApaM mahAghoraM zabdAdisukhavaJcanam / labhante puruSA bhadra ye zokavazavartinaH // itthaM bhUritaraM duHkhaM prApnuvantauha te bhave / karmabandha vidhAyoccairyAnyamutra ca durgatau / / tadeSa bahiraGgAnAM duHkhado bhadra dehinAm / kiMcillezena zokaste varNitaH purato mayA // asyApi ca zarIrasthA bhavasthA nAma daarunnaa| vidyate patnikA vatma zokasya grahanAyikA / sAsya saMvardhikA jJeyA tAM vinA naiva jIvati / For Private And Personal Use Only
Page #562
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 56. upamitibhavaprapaJcA kathA / ata eva zarIrasthAM dhArayatyeSa sarvadA // yA veSA dRzyate kRSNA bhoH saMkocitanAmikA / nArau mA sUribhirbhadra jugamA parikIrtitA // dUyaM tu bahiraGgAnAM lokAnAM manamo'dhikam / vyalokabhAvamAdhatte tattvadarzanavajinAm // kRmijAlolvaNaM dehaM pUyaklinaM malAvilam / vastu durgandhibIbhatsaM te hi dRSTvA kathaMcana // kurvanti zirasaH kasyaM nAmikAdhUnanaM jaDAH / dUrataH prapalAyante maulayanti ca locane // huM huM humiti jalpanti vakrAM kurvanti kandharAm / vizanti zaucavAdena sacelAH zautale jale // nAmikA kuJcayanyuccairniSThauvanti muhurmuhuH / bhAraleSe varmacelAdeH kruddhAH strAnti punaH punaH // chAyAmapi ca necchanti pareSAM spaSTumAtmanA / jAyante zaucavAdena vetAlA va duHkhitAH // cittazUkAvazAdeva mAcAdunmattakA api / kecidbhadra prajAyante ye jugupmAvazaM gatAH // paraloke punaryAnti tatvadarzanavarjitAH / tamobhibhUtAste mUrkhA ghorasaMsAracArake // tadevaM bahiraGgAnAM lokAnAM bahuduHkhadA / kiMcitte varNitA bhadra jugupsApi mayAdhunA // prakarSaH prAha dRzyante yAnyetAni puro mayA / For Private And Personal Use Only
Page #563
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / niviSTAni narendrANAmutsaGgAdiSu lIlayA // gADhaM durdAntaceSTAni caTulAni vizeSataH / bhAratakRSNavarNani DimmarUpANi SoDaza // amUni nAmabhirmAma guNaizca suparisphuTam / adhunA varNyamAnAni zrotumicchAmyahaM tvayA // vimarza: prAha sarveSAmeteSAM sUribhiH purA / sAmAnyataH kaSAyAkhyA bhaTra loke prakAzitA // vizeSataH punarbhadra yAnyetAnauha vaukSase / mahattamAni duSTAni sarvaSAmagratastathA // catvAri garbharUpANi raudrAkArANi bhaavtH| tAnyanantAnubandhauni gautAni kila saMjJayA // amUni ca prakRtyaiva mithyAdarzananAmakaH / ayaM mahattamo bhadra khAtmabhUtAni pazyati // tatazca bahiraGgAnAM lokAnAM nijavIryataH / etAnyapi prakurvanti mithyAdarzanamakatAm // ytH| yAvadetAni jambhante DimmarUpANi lIlayA cittavRttimahATavyAM tAvatte bAhyamAnuSAH // ananyacittAH satatamenameva mahattamam / lokavAkyanirAkAMkSAH maGgatyA paryupAsate // ata eva c| cittavRttimahATavyAmulamatkheSu te janAH / For Private And Personal Use Only
Page #564
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / na tattvamArga bhAvena prapadyante kadAcana // evaM sthite / ye doSA varNitAH pUrvaM mithyAdarzanasaMzrayAH / bahirjanAnAM sarveSAM teSAmetAni kAraNam // etebhyo laghurUpANi yAni catvAri sundara / apratyAkhyAnanAmAni tAni gautAni paNDitaiH // etAni nijavauryaNa bhirnggmnussykaan| pravartayanti pApeSu vArayanti nivartanam // kiNbhunaa| yAvadetAni gAhanne cittavRttimahATavIm / tAvadbhadra nivartante na te pApAdaNorapi // tattvamArga prapadyeraneteSu vilasatvapi / labhante tadvannAtmaukhyaM viratiM tu na kurvate // tataste'mutra saMtaptA nipatanti paratra ca / vidhAya pApasaMghAtaM saMsAragahane janAH // yAnyetAni punarbhadra laghauyAMsi tato'pi ca / pratyAkhyAvArakANauha budhAstAni pracakSate // amUni kila valgante yAvadatraiva maNDape / bahiraGgajanAH sarva tAvanmuJcanyaghaM ma vai // kiMcinmAtraM tu muJceyuH pApaM bAhyajanAH kila / cittavRttimahATavyAmeteSu vislamatsu bhoH // etAnyapi svarUpeNa tasmAtmantApakAraNam / For Private And Personal Use Only
Page #565
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 563 bahirjanAnAM kalyANe viratistatra kAraNam // etebhyo'pi laghIyAMmi yAnyetAnauha sundara / vartante garbharUpANi catvAri tava gocare // tAni saMjvalanAkhyAni gautAni munipuGgavaiH / lolayA caTulAnautthamullamanti muhurmuDaH // etAni sarvapApebhyo viratAnAmapi dehinAm / holasanti kurvanti bAhyAnAM cittaviplavam // dUSayanti tato bhUyaH sarvapApanibarhaNam / te mAticArA jAyante vIryaNeSAM bahirjanAH // na sundarANi sarveSAM tadetAnyapi dehinAm / laghurUpANi dRzyante tAta yadyapi jantubhiH // catuSTayAni catvAri tadetAni vizeSataH / eteSAM nAmabhirbhaTra guNezca kathitAni te // pratyekaM yAni nAmAni ye guNAzca vizeSataH / eteSAM tatpunarbhadra ko vA varNayituM namaH // tasmAtte kathayiSyAmi vizrabdhaH kutracityunaH / prastAvAgatameveha vauryameSAM vizeSataH // anyacca / eteSAM garbharUpANAM madhye'STau parayA mudaa| yATetAni pranRtyante rAgakemariNo'grataH // tAnyasmAdeva jAtAni rAgakesariNaH kila / atyantavallabhAnyasya mUDhatAnandanAni ca / For Private And Personal Use Only
Page #566
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kthaa| yAni tvetAni ceSTante krIDayASTau muDamuDaH / pure deSagajendrasya garbharUpANi sundara / asmAdeva prasUtAni priyANi dveSabhUpateH / mAtAvivekitAmoSAM sarveSAM bhadra goyate // evaM ca sthite| mahAmohanarendrasya yAni pautrANi sundr| tatputrayorapatyAni tAta vikhyAtavIryayoH // teSAmamauSAM loke'tra daurkhAlityavirAjitam / vaurya sahasrajito'pi ko nivedayituM kSamaH // pazya pazyata evaiSAmetAni nijaceSTitaiH / zaurSa siddhArthakAyante sarveSAmeva bhUbhujAm // tadidaM te samAsena mayA tAta niveditam / mahAmohanarendrasya khAGgabhUtaM kuTumbakam // ye tvamau vedikAbhyarNa vivartante mahIbhujaH / te mahAmoharAjasya svAGgabhUtAH padAtayaH // ya eSa dRzyate bhadra rAgakesariNo'grataH / zrAniSTalalano mRSTaM tAmbUlaM khAdayanalam // raNavirephariMcholisUcitotkaTagandhakam / laulAkamalamatyarthamAjighraMzca muhurmuDaH // khabhAmalavaktrAle kurvANo dRssttivishrmm|| vasmakaunUpurArAvakAkalaugotalampaTaH // For Private And Personal Use Only
Page #567
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / yazcaivaM viSayAneSa paJcApi kila liilyaa| bhunAno manyate sarvamAtmano muSTimadhyagam // bhadra mo'yamihAyAtA vayaM yasya didRcyaa| rAgakemariNo mantrI loke vikhyAtapauruSaH / asyaiva tAni vartante putrabhANDAni sundara / yAni mithyAbhimAnena kathitAni purAvayoH // tavana jagatmaveM vazauhatya mahAbalaH / bhadra nUnaM karotyeva ceSTayA tulyamAtmanaH // tathA hi| etatprayuna] dRSTA mAnuSairbhadra dehinaH / te sparzarasamahandharUpazabdeSu lAlamAH // kAryAkAryaM na pazyanti budhyante no hitAhitam / bhakSyAbhakSyaM na jAnanti dharmAdharmabahiSkRtAH // tanmAtralabdhasauhArdA vartante sArvakAlikam / nAnyatkiMcana baukSante yathAsau vartate jaDaH // darzanAdeva nirNaito buddhyA ca parinizcitaH / ramanAjanako bhadra sa evAyaM na saMzayaH // rAgakesariNo rAjyaM tantrayanikhilaM sadA / parabuddhiprayogeNa naivaiSa pratihanyate // puruSAH paNDitAstAvavahiraGgA dRDhavratAH / yAvadeSa khavauryeNa tAno cipati kutracit // yadA punarmahAprAjJastAneSa sacivaH kacit / : For Private And Personal Use Only
Page #568
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / . dhArabheta svavIryeNa bahiraGgamanuSyakAn // tadA te nihataprAyA bAlizA va kiGkarAH / batAgrahaM vimucyAsya jAyante vigatatrapAH // vardhayatyeSa sAmrAjyameteSAmeva bhUbhujAm / bahiraGgajanasyAyamamAtyo duHkhadaH sadA // ytH| pasyAdezena kurvanti pApaM te bAhyamAnuSAH / tacca pApaM kRtaM teSAmihAmutra ca duHkhadam // nipuNo nautimArgeSu gADhaM nirvyAjapauruSaH / bhedakaH paracittAnAmupAyakaraNe paTuH // viditAzeSavRttAntaH sndhivigrhkaarkH| . vikalpabahulo loke sacivo nAstyamUdRzaH // kiM vAtra bahunokena tAvadete narezvarAH / yAvadeSa mahAmantrI tantrako rAjyamantataH // tataH maharSaH prakarSA'bravIt / sAdhu mAma mAdhu sundaraM nirNetaM mAmena / na tilataSatribhAgamAtrayApi cltaudN| evaMvidha evAyaM viSayAbhilASo mahAmantrI nAstyatra sandahaH / tathA hi| prAkAradarzanAdeva te guNA mama mAnase / prAdAveva samArUDhA ye'sya saMvarNitAstvayA // vimarza: prAha nAzcarya lakSayanti bhavAdRzAH / narANaM duSTamAtrANAM yadguNAguNarUpatAm // For Private And Personal Use Only
Page #569
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 560 tathA hi| jJAyate rUpato jAtirjAteH zaulaM zubhAzubham / zaulAguNaH prabhAsante guNaiH sattvaM mahAdhiyAm // na kevalaM tvayAsyaiva darzanAdeva lakSitAH / guNaH kiM tarhi sarveSAM nUnameSAM mahaubhujAm // buddherjAtasya te bhadra kiM vA syAdavinizcitam / yattu mAM praznayasyevaM tAta mA te'bhijAtatA // prakarSaH prAha yadyevaM tato mAma nivedyatAm / kinAmikeyaM bhAryAsya mantriNo mugdhalocanA // vimarza: prAha bhadreyaM bhogahaSNAbhidhIyate / guNaistu tulyA vijJeyA sarvathAsyaiva mantriNaH // ye vete purataH kecitpArzvataH pRSThato'pare / dRzyante bhUbhujo bhadra mantriNo'sya natAnanAH // dRSTAbhimandhipramukhAste vijJeyA mahAbhaTAH / mahAmohanarendrasya khAGgabhUtAH padAtayaH / anyacca / mahAmohanRpasyeSTA rAgakesariNo matAH / bhRtyA deSagajendrasya sarve'pyete mahaubhujaH // anena mantriNAdiSTA rAjyakAryeSu sarvadA / ete bhadra pravartante nivartante ca nAnyathA // ye keciddAhmalokAnAM kSudropadravakAriNaH / antarajA mahaupAlAste'mauSAM madhyavartinaH // For Private And Personal Use Only
Page #570
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / mAya DimbhAzya ye kecidanye'pyevaMvidhA jane / amISAM madhyagAH sarve draSTavyAste mahIbhujAm // tadete parimAtItA nivedyantAM kathaM mayA / saMkSepataH samAkhyAtAH khAGgabhUtAH padAtayaH // prakarSaH prAha ye tvete vedikAdAravartinaH / niviSTA bhUbhujaH sapta mAma mutkalamaNDape // yutAH matparivAreNa naanaaruupviraajinH| ete kiMnAmakA jJeyAH kiMgaNa vA mahaubhujaH // vimarzaH prAha bhaTrete saptApi varabhUbhujaH / mahAmohanRpasyaiva bahirbhUtAH padAtayaH // tatra c| ya eSa dRzyate bhadra saMyukraH paJcabhirnaraiH / jJAnasaMvaraNo nAma prasiddhaH ma mahIpatiH // atraiva vartamAno'yaM bahiHsthaM sakalaM janam / karotyandhaM khavauryaNa jJAnodyotavivarjitam // kiM c| mAndrAjJAnAndhakAreNa yato mohayate janam / tato'yaM ziSTalokena moha ityapi kaurtitaH // yastveSa navabhiyukto mAnuSaiH pravibhAvyate / darzanAvaraNo nAma vikhyAtaH ma mahautale // dRzyante paJca yA nAryastAH khavauryeNa sundarAH / karotyeSa jagatmaveM ghUrNamAnagatikriyam // For Private And Personal Use Only
Page #571
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / ye tvamI puruSA bhadra catvAro'sya puraH sthitAH / etatmAmarthyayogena jagadamdhaM karotyayam // naradayasamAyuko yaH punarbhadra dRzyate / ma eSa vedanauyAkhyo rAjA vikhyAtapauruSaH // sAtanAmA prasiddho'sya jagati prathamo naraH / karotyAjJAdasandohananditaM bhuvanatrayam // dvitIyaH puruSo bhadra yastvasya pravilokyate / asAtanAmakaH mo'yaM jagatmantApakArakaH // daurghahaskhaiH mamAyukrazcaturbhiDimbharUpakaiH / vivartate mahIpAlo yastveSa tava gocare // AyurnAmA pramiddho'yaM sarveSAM bhadra dehinAm / nije bhave kilAvasthAM kurute DimbhatejamA // dvicatvAriMzatA yuto mAnuSANaM mahAbalaH / yastveSa dRzyate bhadra nAmamAmA mahIpatiH // nijamAnuSavauryaNa jagadeSa carAcaram / viDambayati yattAta tadAkhyAtaM na pAryate // caturgatikasaMsAre naranArakarUpatAm / ye dadhAnA vivartante pazadevatayA pare / ekendriyAdibhedena nAnAdehavivartinaH / nAnAGgopAGgasaMbaddhavAH saMghAtakaraNodyatAH / / bhinnasaMhananAH sattvA nAnAsaMsthAnacAriNaH / varNagandharasasparzabhedena vividhAstathA // For Private And Personal Use Only
Page #572
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / gauravetarahaunAzca svopaghAtaparAyaNAH / parAghAtaparAH kecidiSTajanmAnupUrviNaH // saducchAsAtapodyotavihAyogatigAminaH / camasthAvarabhedAzca sUkSmavAdararUpiNaH // paryAptaketarAH kecidanye pratyekacAriNaH / mAdhAraNAH sthirAH kecittathAnye sthirarUpiNaH / zubhAzubhatvaM bibhrANaH subhagA durbhagAstathA / sukharA duHkharA loke ye cAdeyA manoharAH / anAdeyAH khavarga'pi yazaHkaurtimamanvitAH / ayazaHkaurtiyukAca mirmitAtmazarIrakAH // prnntaashessgaurvaannmaulimaalaarcitkrmaaH| ye ca tIrthakarA loke bhavanti bhavabhedinaH // nijamAnuSavIryeNa sarvameSa narAdhipaH / tadidaM jambhate vatma nAmanAmA mahAbalaH / yaH punarbhadra bhUpo'yaM vocate purataH sthitam / pAtmabhUtaM mahAvIryaM naucoccaM puruSadvayam // gotrAbhidhAno vikhyAtaH sa eSa jagatIpatiH / dehinAM kurute bhadra sundaretaragocatAm // narapaJcakasevyo'yaM yaH punaH pravibhAvyate / antarAya iti khyAtaH sa tAta varabhUpatiH // ayaM tu naravauryaNa kurute bAhyadehinAm / dAnabhogopabhogAptivIryavighnaM narAdhipaH / For Private And Personal Use Only
Page #573
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 571 tadete kathitAstAta nAmabhirguNalezataH / saptApi bhUbhujastubhyaM samAsena mayAdhunA // vauryavakravyatAmeSAM vistareNa punrydi| varNayAmi tato'tyeti tacaiva mama jIvitam // tadevamatigambhIraM zrutvA mAtulajalpitam / prakarSA iSTacittatvAdidaM vacanamabravIt // cArU mAma kRtaM cAru mocito mohapaJcarAt / eteSAM varNanaM rAjJAM kurvataivamahaM tvayA // kevalaM kaMcidadyApi mAmaM pRcchAmi saMzayam / tamAkarya punarmAmo mahyamAkhyAtumarhati // tato vimarzastuSTAtmA taM pratodamabhASataH / pRccha yaTrocate tubhyaM bhadra vizrabdhacetasA // prakarSaH prAha mAmAyaM vismayo mama mAnase / eSu maMkIrtyamAneSu rAjasu pratibhAmate / / yadAmUnmaNDapAntaHsthAvirauke nAyakAnaham / parivAraM na pazyAmi tadAmauSAM nijaM nijam // yadA vilokayAmyuccaiH parivAraM vizeSataH / tadA visphAritAkSo'pi naivece nAyakAnaham // bhavatA tu parIvAro nAyakAzca pRthak pRthak / nAmato gaNatazcaiva kIrtitA bata tatkatham // vimarzanoditaM vatsa na vidheyo'tra vismayaH / nekadobhayavettAca kazcidanyo'pi vidyate // For Private And Personal Use Only
Page #574
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 572 upamitibhavaprapaJcA kthaa| ytH| ye nirAvaraNa jJAnAH kevalAlokabhAskarAH / prabhuM parikaraM caiSAM naikadA te'pi jAnate // ytH| sAmAnyarUpA rAjAnaH sarve'mau parikIrtitAH / vizeSarUMpA vijJeyAH sarve cAmau paricchadAH // tathAhi / avayavyatra sAmAnya vizeSo'vayavAH smRtAH / rAjAnazcAMzino jJeyAstadaMzAstu padAtayaH // nAyAtaH kasyacitmAcAdekadA jJAnagocaram / yayaitau prakRtistAta mA mAmAnyavizeSayoH / dezakAlakhabhAvaizca bhedo'pi ca na vidyate / tAdAtmyAdetayostAta tenaikaH pratibhAti te // tathAhi / ke taro dinaH santu dhavAnakhadirAdayaH / dhavAmrAdivinAbhUtaH kastA prakAzyatAm // zrutaskandhAtirekeNa nAstyadhyayanasaMbhavaH / na cAdhyayananirmukaH zrutaskandho'sti kazcana // kevalaM yogapadyena na dRSTau taavitiiytaa| nAdRSTAveva tau vatma kAlabhedena darzanAt // tathAhi / dRzyate hi tAIrAna lakSyante dhavAdayaH / For Private And Personal Use Only
Page #575
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / abhyarthaM te'pi dRzyante lakSyate na taruH pRthak // tathApi tavayaM dRSTaM kAlabhede'pi kaurtyate / yathAkrameNa dRSTatvAyUpAdyAzcakSurAdibhiH // ato bhedena dRSTavAdbhinamevedamithyatAm / abhinnasya hi no bhinnaM kAlabhede'pi darzanam // tathAhi / abhede'pi svabhAvAdyairyatmAmAnyavizeSayoH / saMkhyAsaMjJAGkakAryabhyo bhedo'pyasti parisphuTaH // tena tavArajaH sarvo vyavahAro na dRzyati / bhedAbhedAtmake tattve bhedasyetthaM nidarzanAt // tathAhi / saMkhyayA takarityeko bhUyAMma: khadirAdayaH / saMjJApi tarurityeSA dhavAmrArkAdi bhedinAm // anuvRttistarosteSu lakSaNaM pRthagaukSyate / dhavAzvatthAdibhedAnAM vyAvRttizca parasparam // kAya tu tasmAtreNa mAdhyaM chAyAdikaM pRthak / viziSTaphalapuSpAdyamanyadevAnakAdibhiH // vyavahAro'pi mAmAnye zrutaskandhe'nya eva hi / anya evAsya bhedeSu yaduddezAdilakSaNaH // tasmAttaM bhedamAzritya saMkhyAsaMjJAdigocaram / abhedaM ca tirodhAya dezakAlakhabhAvajam // rAjAnaH parivArAzca mayA vatsa pRthak pRthak / For Private And Personal Use Only
Page #576
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upamitibhavaprapaJcA kathA / nAmato guNasaMkhyAbhyAM tavAye parikIrtitAH // evaM ca bhedino'pye te na parasparabhedinaH / yogapadyena bhAsante bhadra tanmuzca vismayam // na cAnyacApi kartavyo vismayo lakSaNAdibhiH / kathyamAne mayA bhede bho. sAmAnyavizeSayoH // prakarSaNoditaM mAma naSTo'yaM maMzayo'dhunA / mameSa mAma sandehaH parisphurati mAnase // ghaduta / ya ete sapta rAjAna eteSAM madhyavartinaH / batIyazca caturthazca paJcamaH SaSTha eva ca // ete mahaupAzcatvAro yathA vyAvarNitAstvayA / tathA janasya lakSyante sundaretarakAriNaH // naikAntenaiva sarveSAmapakAraparAyaNAH / ete hi bAhyalokAnAM keSAMcitsukhahetavaH // zrAdyo rAjA dvitIyazca yazca paryantabhUpatiH / duHkhadA eva sarveSAM yo'pye te tu dehinAm // tataH maparivAraNa mahAmohamahIbhujA / etaizca itasArANAM teSAM kiM nAma jIvitam // evaM ca sthite / kiM vidyante janAH kecirahiraGgeSu dehiSu / amaubhina kadInne ye caturbhirarAtibhiH // kiM vA na saMbhavanyeva tAdRzA mAma dehinaH / . For Private And Personal Use Only
Page #577
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caturthaH prastAvaH / 505 ye'mauSAM nijavauryaNa pratApakSatikAriNaH // tacchrutvA bhAgineyokaM vacana vihitaadrH| zravAdIdaudRzaM vAkyaM vimarzo madhurAkSaraiH // vidyante bahiraGgeSu vatsa lokeSu tAdRzAH / eteSAM vauryanirNAzAH kevalaM viralA janAH // tathAhi / madbhUtabhAvanAmavatantrazAstrA mahAdhiyaH / kRtAtmakavacA nityaM ye tiSThanti bahirjanAH // apramAdaparAsteSAmete sarve'pi bhUbhujaH / mahAmohAdayo vatma nopatApasya kArakAH // ytH| satataM bhAvayanyevaM nirmalImamamAnamAH / jagatsvarUpaM ye dhaurAH zraddhAsazuddhabuddhayaH // katham / anAdinidhano ghoro dustaro'yaM bhavodadhiH / rAdhAvedhopamA loke durlabhA ca manuSyatA // mUlaM hi sarvakAryANamAzApAzanibandhanam / jalabuddhadasaMkAzaM dRSTanaSTaM ca jIvitam // bIbhatsamazaH pUrNa karmajaM bhitramAtmanaH / gamyaM rogapizAcAnAM zarIraM kSaNabhaGguram // yauvanaM ca manuSyANAM sandhyArakAdavibhramam / caNDavAteritAmbhodamAlArUpAzca sampadaH // For Private And Personal Use Only
Page #578
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 576 upamitibhavaprapaJcA kathA / bhAdau saMpAditAlhAdAH paryante'tyantadAraNAH / ete zabdAdisambhogAH kiMpAkaphalamavibhAH // mAtA bhrAtA pitA bhAryA putro jAti jantavaH / jAtAH sarve'pi sarveSAmanAdibhavacakrake / uSitvaikanage rAtrau yathA prAtarvihaGgamAH / yathAyathaM brajanyeva kuTumbe vizvavAndhavAH // dRSTaiH samAgamAH sarve svaprAptanidhirUpatAm / nUnaM samAcaranyeva viyogAnalatApinaH // jarA jarjarayatyeva dehaM sarvazarIriNAm / dalayatyeva bhUtAni bhImo mRtyumahaudharaH // tatazca / teSAmevaMvidhAnekabhAvanAbhyAmalAminAm / nirdhatatamamAM puMsAM nirmalaubhUtacetamAm // bhaTra naiSa mahopAlo mahAmohaH sabhAryakaH / jAyate bAdhako nApi savadhUkAvimau sutau // anyacca / na zoko nAratisteSAM na bhayo nApi zeSakAH / duSTAbhisandhipramukhA nanaM bAdhAvidhAyakAH // nAmUni DimmarUpANi na cAnye bhadra tAdRzAH / yairevaM bhAvanAzasvaiH pitAputrA zramau jitAH // tathA / sarvajJAgamadRSTeSu tattveSu suvinizcitAH / For Private And Personal Use Only
Page #579
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cuneqosuus XS9LZO BURSDYSL el, For Private And Personal Use Only