Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ arvAcIna anekavidha utkRSTa ArAdhaka ratnoM ke Azcaryaprada, preraNAdAyaka, anumodanIya daSTAMta ratnoMkA anamola khajAnA bhAga: 1-2-3 calo, anumodanA kareM paddecorational meanormoneonewoomenorry - gaNi mahodayasAgara
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 bahuratnA vasuMdharA 'calo, anumodanA kareM' bhAga : 1 - 2 - 3 ( arvAcIna anekavidha utkRSTa ArAdhaka ratnoM ke Azcaryaprada, preraNAdAyaka, anumodanIya dRSTAMtaratnoM kA anamola khajAnA ) saMyojaka - saMpAdaka zAsana samrATa, bhArata divAkara, kaccha kesarI, acalagacchAdhipati pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. ke vineya, AgamAbhyAsI, pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. ( guNabAla) ekapaka zrI bAr3amera (rAjasthAna ) acalagaccha jaina saMgha evaM zrI kastUra prakAzana TrasTa muMbaI 66 -
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prApti sthAna zrI kastUra prakAzana TrasTa 102, lakSmI epArTamenTa, 206, DaoN. enIbesanTa ror3a, varalI nAkA, muMbaI phona : 4936660 / 4936266 gujarAtI saMskaraNa hindI saMskaraNa vi.saM. 2053 vi. saM. 2055 prati : 4000 nakala : 2500 khAsa sUcanA - namra vijJapti - avazya paDheM - niHzulka savAMcana kA abhinava Ayojana pUjya sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM se sAdara vinamra vijJapti hai ki Apa isa kitAba ke dRSTAMta vyAkhyAna meM dekara zrotAoM ko prastuta pustaka paDhane ke lie preraNA pradAna kareM / - jo bhI jJAna pipAsu isa kitAba ko paDhanA cAhate hoM ve kRpayA kisI bhI sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMta se nimnokta do pratijJA grahaNa karake, pratijJAdAtA sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMta ke siphAriza patra ke sAtha 15 rupaye kI DAka TikaTa bhejakara uparokta sthAna se kitAba ma~gA leM / jJAnakI AzAtanA upekSA se bceN| - 400018. pratijJA - 1 pratidina prastuta pustaka ke kama se kama 10 panne avazya pddheN| saMyogavazAt kisI dina na paDha sakeM to dUsare dina usakI pUrti avazya kara leM / pratijJA 2 kitAba kI prApti se lekara 50 dinameM kitAba paDhakara uparokta patte para DAka se avazya vApisa bhejeM / kitAba paDhakara Apane apane jIvana meM jo bhI zubha saMkalpa kiyA ho vaha likheM evaM dUsare sadgRhasthoM ko prastuta kitAba ko paDhane kI preraNA pradAna kreN| sahayoga ke lie dhanyavAda / mudraka kumAra prakAzana kendra 20, IlorA komarziyala senTara, jI.pI.o. ke sAmane, salApasa roDa, ahamadAbAda - 380001. phona : 5506681 2 ( lesara kaMpoz2a kumAra grAphiksa 14, sahakAraniketana sosAyaTI, sTeDIyama sarkala ke pAsa, navaraMgapurA, ahamadAbAda - 380009. phona : 6423576
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ "kRpayA mujhe avazya par3heM" (1) prastuta pustaka kA gujarAtI bhASAmeM saMskaraNa : nimnokta sthAna se prApta ho sakegA / usameM arvAcIna dRSTAMtoM ke sAtha prAcIna mahApuruSoM ke saMkSipta dRSTAMta bhI caturtha bhAga ke rUpa meM sammilita haiM / thor3I sI pratiyA~ avazeSa haiM / isalie 100 rU. kA maniorDara karake 700 pannekA pustaka nimnokta sthAna se turaMta ma~gavA leN| kastUra prakAzana TrasTa 102 lakSmI epArTamenTa, 206 DaoN. enIbesanTa ror3a, varalI nAkA, muMbaI 400018, phona : 4936266 - 4936660 - 4943942 (2) "jenA haiye zrI navakAra, tene karaze zuM saMsAra ?" (mUlya : 60 rUpaye) | saMyojaka - saMpAdaka : pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. (guNabAla) .. zrI navakAra mahAmaMtra ke prabhAva darzaka aneka arvAcIna satya dRSTAMtoM kA anamola khajAnA evaM navakAra mahAmaMtra ke japa kI vAstavika vidhi ityAdi uparokta kitAba meM saMgrahIta hai / isa lokapriya kitAba kI gujarAtI bhASAmeM pA~ca saMskaraNoM meM kula 19000 pratiyA~ prakAzita huI haiM / aMgrejI bhASAmeM 2000 pratiyA~ (mUlya : 50 rUpaye) prakAzita huI haiM; evaM hindI saMskaraNa mudraNAlaya meM cAlu hai| alpa samaya meM hI prakAzita hogA (mUlya ru. 50) / tInoM bhASAmeM yaha kitAba uparokta 'kastUra prakAzana TrasTa' se prApta ho sakegI / turaMta ma~gAkara avazya par3heM aura navakAra mahAmaMtra kI samyak ArAdhanA se devadurlabha mAnava bhava ko saphala banAyeM /
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ wwwwx -prakAzakIya hamAre zrI saMgha ke mahAna puNyodaya se hameM vi. saM. 2054-55 meM hamAre saMgha ke anaMta upakArI zAsana samrATa acalagacchAdhipati, pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. ke ziSya-praziSya AgamAbhyAsI pa.pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. evaM tapasvI pU. munirAja zrI abhyudayasAgarajI ma.sA. ThANA - 2 ke cAturmAsa kA mahAna lAbha milA / isa cAturmAsa meM pUjya gaNivarya zrI dainika evaM ravivArIya pravacana aura dainika zizu saMskAra zibira meM prAcIna dRSTAMtoM ke sAtha sAtha svayaM dvArA saMpAdita 'bahuratnA vasuMdharA' (gujarAtI saMskaraNa) meM se bhI aneka preraNAdAyaka dRSTAMta rocaka zailimeM sunAte the, jise sunakara zrotAjana atyaMta bhAva vibhora ho jAte the / phalata : tapa-japa Adi anekavidha ArAdhanAoM ke sAtha sAtha paryuSaNa meM jIvadayA kA savAlAkha rUpaye kA caMdA ikaThThA huA, jo pUjya zrI kI sUcanA ke anusAra aneka pAMjarApola Adi jIvadayA kI saMsthAoM meM bhejA gayA / yahA~ para nirmita nUtana upAzraya ke lie bhI pUjyazrI kI preraNA se dAna kI gaMgA bahI / kSamApanA ke viSayameM pUjyazrI kA hRdayasparzI pravacana sunakara derAnI-jeThAnIne sakala saMgha ke samakSa paraspara rakSA poTalI bA~dhakara eka dUsare ke caraNa sparza karake kSamAyAcanA kI aura 4 varSoM se hue manamuTAva kA visarjana karake maitrIbhAvanA kA sarjana kiyA, sacamuca vaha dRzya abhUtapUrva thA / 64 praharI zrAvakoM meM se 2 yuvaka sahita 3 zrAvakoM ne kezaloca karavAyA / yaha saba prabhAva 'bahuratnA vasuMdharA' kitAba meM varNita Azcaryaprada preraka dRSTAMtoM kA thA / isalie hamane isa kitAba ko hindI meM prakAzita karane kI punaH vijJapti kI / isase pUrva bhI caturvidha zrI saMgha ke aneka sadasyoM kI aisI vijJapti thI / ataH pUjya gaNivaryazrIne apanA amUlya samaya nikAlakara zeSakAla meM vihAra ke daurAna isa kA hindI anuvAda svayaM kiyA aura hamAre zrI saMgha ko prakAzana kA lAbha diyA isake lie hama pUjyazrI ke atyaMta RNI haiN| pUjyazrI kI preraNA se jina bhAgyazAliyoM ne isa prakAzana meM Arthika sahayoga diyA hai ve dhanyavAda ke adhikArI haiN| " zrI kastUra prakAzana TrasTa" ne apane dvArA prakAzita isa pustaka ke gujarAtI saMskaraNa ko hindI meM prakAzita karane kI hameM bhI udAratA se anumati dI evaM isa kitAba kI vitaraNa vyavasthA kA dAyitva saMbhAlA ataH hama uparokta TrasTa ke TrasTI maMDala ke atyaMta AbhArI haiN| kevala 2 mahinoM meM ati zIghratA se suMdara mudraNa karane ke lie kumAra prakAzana kendra ( ahamadAbAda) ke saMcAlaka zrI hetalabhAI zAha Adi ko hArdika dhanyavAda ! zrI bAr3amera acalagaccha jaina saMgha 4
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ D 330 18AAAA bAr3amera (rAjasthAna) maMDana zrI ciMtAmaNipArzvanAtha Adi prabhujI zrI nAkor3A pArzvanAtha jaina tIrtha kA hRdayaMgama dRzya
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI nAkor3A tIrtha ke adhiSThAyaka bherujI zrI nAkor3AjI pArzvanAtha bhagavAna
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI nAkor3A pArzvanAtha tIrthakA saMkSipta paricaya ___ bhAratabhara meM suvikhyAta evaM prAcIna sthApatya tathA zilpakalA se paripUrNa prAkRtika sauMdarya meM samAyA huA zrI nAkor3AjI tIrtha (mevA nagara) bAr3amera jile meM bAlotarA relve sTezana se 11 ki.mI. kI dUrI para sthita hai| zrI vIramasenajI dvArA vikrama saMvata se tIsarI sadI pUrva meM AbAda kiye gaye isa mevAnagara ko taba vIramapura nagara ke nAma se saMbodhita kiyA jAtA thaa| yahA~ mUlanAyaka zrI pArzvanAtha bhagavAna, zrI RSabhadeva bhagavAna tathA zrI zAMtinAtha bhagavAna ke saiMkaDoM varSa prAcIna kalAkRti se paripUrNa evaM zilpa zAstrAnusAra nirmita sundara jinAlaya darzana karane yogya haiN| ina maMdiroM ke sAtha sAtha zrI siddhacakrajI kA maMdira, zrI puMDarika svAmI kI deharI, zrI paMcatIrthI kA maMdira, paTTazAlA, Adhunika kalAkRti se paripUrNa mahAvIra smRti bhavana, zrI RSabhadeva bhagavAna ke caraNa tathA tIrthasthala se lagabhaga do hajAra phITa kI UMcAI para prAkRtika saundarya ke madhya zrI neminAthajI kI TraeNka (giranArajI), samIpa hI dAdAvADI bhI darzanIya tathA avalokanIya haiN| isa tIrtha kA punaruddhAra sva. pravatinI sAdhvIjI zrI sundarazrIjI ne mahAna parizrama ke sAtha karavAyA thA jo sarAhanIya hai| vizeSakara mahAna camatkArI, manokAmanA pUrNa karanevAle adhiSThAyeka deva zrInAkor3A bhairavajI, jinheM jainAcArya zrI kIrtiratnasUrijIne aneka tapa sAdhanoM ke sAtha zatAbdiyoM pUrva yahA~ pratiSThita kiye haiM, vidyamAna haiM / tIrthasthAna para vidyut, peyajala, AvAsa, cikitsA, pustakAlaya evaM vAcanAlaya, saMcAra yAtAyAta kI uttama vyavasthA upalabdha hai / / prati ravivAra ko, pUrNimA ko, kRSNA dazamI ko evaM khAsa karake poSa kRSNA dazamI ko yahA~ hajAroM yAtrikoMkI bhIr3a lagI rahatI hai / poSa kRSNA dazamI (zrI pArzvanAtha prabhujI ke janma kalyANaka dina) ko yahA~ hajAroM kI saMkhyA meM telA (aThThama) tapa ke tapasvI Ate haiM / unake uttara pAraNA, pAraNA, AvAsa, buhamAna Adi kI suMdara vyavasthA vahA~ kI jAtI hai| ___uparokta zrI nAkor3A tIrtha TrasTakI orase prastuta pustaka ke prakAzana meM suMdara sahayoga milA hai, isa ke lie hama AbhArI haiN| - prakAzaka
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdara samarpaNa gujarAtI evaM saMskRta bhASAmeM prabhu bhaktimaya saiMkaDoM stavanastuti caityavaMdana pUjAe~ ityAdi bhAvavAhI bhakti sAhitya evaM saMskRta meM triSaSTizalAkApuruSa caritra, samarAditya kevalI caritra, zrIpAla caritra, dvAdaza parva kathA Adi graMthoM kI racanA karanevAle...! muMbaI se sametazikharajI evaM sametazikhara se pAlitAnA jaise mahAna aitihAsika cha'rI' pAlaka saMghoM kI preraNA aura nizrA dvArA prabhu zAsana kI adbhuta prabhAvanA karanevAle...! 72 jinAlaya mahAtIrtha, 20 jinAlaya Adi aneka jinamaMdiroM kI preraNA-aMjanazalAkA-pratiSThA dvArA lAkhoM bhAvuka AtmAoM ko prabhu ke sAtha prIti jor3ane meM sahAyaka AlaMbana pradAna karanevAle.... vidyApITha dvaya, dhArmika zibira, aneka dhArmika pAThazAlA Adi kI sthApanA dvArA samAja meM samyak jJAna kI abhivRddhi karAne vAle...! mere jaisI aneka AtmAoM ko saMsAra patha se saMyama ke punIta patha para prasthAna karAnevAle... 50 varSa taka ekAzana evaM 8 varSItapa Adi tapazcaryA dvArA | ziSyoM ko bhI tapomaya jIvana jIne kI preraNA denevAle... tapa-tyAga, titikSA, kSamA, samatA, namratA, sahanazIlatA, bhadrikatA, apramattattA, sAdagI ityAdi agaNita guNaratnoM ke mahAsAgara, sadguNAnurAgI, yathArthanAmI... ___ anaMta upakArI, bhavodadhitAraka, vAtsalya vAridhi, zAsana samrATa, bhArata divAkara, taponidhi, acalagacchAdhipati, pa.pU. gurudeva, AcArya bhagavaMta zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. ke kara kamaloM meM ApakI hI divya kRpA se sarjita isa ratnamAlA ko arpita karate hue kRtajJatAkA anubhava karatA huuN| - guruguNa caraNaraja - gaNi mahodayasAgara 'guNabAla'
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdara samarpaNa zAsana samrATa, bhArata divAkara, kaccha kesarI, acalagacchAdhipati pa. pU. AcArya bhagavaMta zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma. sA. evaM unake ziSya AgamAbhyAsI - pa. pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma. sA. (guNabAla)
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAha rinabhadAsajI par3AIyA (bAr3ameravAla) suputra zaMkaralAla kevalacaMda beTA potA vRddhicaMdajI OMkAracaMdANI par3AIyA zrI mohanalAlajI zeramalajI boharA haste: zrImatI zAMtidevI mohanalAla boharA bAr3ameravAlA suputra-sunila, kapila, kalpeza, pautra-yogeza prakAzana ke sahayogIdAtA zrI AsulAlajI hajArImalajI boharA (modarecA) arihaMta inDasTrIjha-ghorImanA (phonaH 22424-ghara) zrI mevArAmajI ciMtAmaNadAsajI boharA boharA gvAra gama inDasTrIjha-bAr3amera (phonaH 21031-ophisa)
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1150000 Moreno 0.6 1 B vakIla vaktAvaramalajI S/o. tulasIdAsajI vaDerA (bAr3amera) haste suputro Do. gulAbacaMda pArasamala evaM jugarAjajI vaDerA 26466 zrI rikhabhadAsajI ghanarAjajI vaDerA (Adarza gvAra gama inDasTrIjha-bAr3amera) phona: 20747 Factory) POPUL DO sva. ThelIdevI vaktAvaramalajI vaDerA svargavAsa di 1/12/18 prakAzana ke sahayogIdAtA zrImatI ThelIdevI rikhabhadAsajI vaDerA
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mANekamalajI rAvatamalajI par3AIyA (sarApha) suputro - hastimalajI, mohanalAlajI evaM baMsIdharajI (bAr3amera) zrI kesarImalajI phojamalajI par3AIyA haH suputra - baMsIdharajI, pautra - pavanakumAra prapautra-punItakumAra (bAr3amera) prakAzana ke sahayogIdAtA sva. varuNakumAra (bAr3amera) S/o. luNakaraNajI bhaMvaralAlajI botharA sva. di 22/11/18 sva. kapilakumAra (bAr3amera) S/o.luNakaraNajI bhaMvaralAlajI botharA sva. di. 22/3/92
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2,500 prakAzana ke sahayogI dAtA rAzi rupaye zrI nAkor3A pArzvanAtha TrasTa 25,000 zrI bAr3amera acalagaccha jaina saMgha 13,000 zrI bAr3amera acalagaccha mahilA maMDala 2,100 zrI bAr3amera ke jJAnapaMcamI tapa ke ArAdhaka zrAvaka-zrAvikAe~ / 1,100 zrI vIracaMdajI bAbulAla prakAzacaMda beya potA pratApamalajI boharA 2,500 zrI rAmalAlajI mUlacaMda jagadIzacaMda S/O dharamacaMdajI pratApamalajI boharA 2,500 zrI AIdAnajI bhagavAnadAsajI S/O jekacaMdajI chAjer3a 2,500 matharIdevI W/O hastimalajI juhAramalajI par3AIyA haste pautra madanalAla bhagavAnadAsa par3AIyA zrI mohanalAla pannAlAlajI boharA - rANIgA~vavAlA 2,500 zrI mAnamalajI juhAramalajI par3AIyA 1,000 samadAdevI W/O kuMdanamalajI kesarImalajI vaDerA 1,000 luNIdevI W/O pannAlAlajI haMjArImalajI boharA 1,000 zrI DAmaracaMda caturbhuja zAMtilAla nIrajakumAra chAjer3a (harasANI vAle) 1,000 gerIdevI w/o ciMtAmaNadAsajI koTar3iyA 1,000 DhelIdevI w/o AsulAlajI karamacaMdajI par3AIyA 1,000 samadAdevI W/O hIrAlAlajI tagAmalajI vaDerA 1,000 ha. suputra azokabhAI pautra bharata, pravINa mohanIdevI w/o mevArAma bastIrAmajI par3AIyA 1,000 zrI dhanarAjajI gaNadhara copaDA 1,000 pyArIdevI w/o mANekacaMdajI vinayacaMdajI boharA (bAlebAvAle) 1,000 ha. suputro caMpAlAlajI, kevalacaMdajI boharA zrI bAbulAla haMjArImalajI botharA zrI prabhulAlabhAI s/o zrI karaNamalajI jaina DuMgaravAla (devaDAvAle) 1,000 zrI jaina TreDarsa, rAma mArUtI roDa, kornara naupADA, thANA (mahArASTra) 1,000 lIlAbena bAbulAla vaDerA 500 zrI rugAmalajI bhUNiyevAlA 500 1,000
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ | RNa svIkAra - sAdara smati / (1) anaMta upakArI, bhavodadhitAraka, vAtsalya vAridhi, saccAritra cUr3AmaNi, ananya prabhubhakta, zAsana samrATa, bhArata divAkara, tIrtha prabhAvaka, divyakRpAdAtA, acalagacchAdhipati, pa.pU. gurudeva AcArya bhagavaMta zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. (2) saMlagna 31 veM varSI tapa ke ArAdhaka, vartamAna acalagacchAdhipati, tapasvIratna, pa. pU. A. bha. zrI guNodayasAgarasUrIzvarajI ma.sA.... (3) sUrimaMtrapaMcaprasthAnasamArAdhaka, sAhitya divAkara, pa.pU. A. bha. zrI kalAprabhasAgarasUrIzvarajI ma.sA. (4) lekhana Adi zubha pravRttiyoM meM pratyakSa yA parokSa rUpase sahAyaka banate hue vinIta ziSya tejasvI vaktA munirAja zrI devaratnasAgarajI, svAdhyAya premI munirAja zrI dharmaratnasAgarajI, tapasvI munirAja zrI kaMcanasAgarajI, sevAzIla munirAja zrI abhyudayasAgarajI evaM praziSya munirAja zrI bhaktiratnasAgarajI. (5) ratnatrayI kI ArAdhanAmeM pratyakSa yA parokSa rUpase sahAyaka banate hue sabhI gurubaMdhuoM, choTe-bar3e munivara, nAmI anAmI sabhI zubhecchakoM, hitaciMtakoM Adi. . . (6) mumukSu avasthA meM dhArmika sUtroM (sArtha) kA suMdara adhyayana karavAkara saMyama jIvana kI preraNAdAtrI paramopakArI yoganiSThA, tattvajJA, sva. sA. zrI guNodayAzrIjI mahArAja Adi... (7) mumukSu avasthA meM 5 varSa paryaMta saMskRta-prAkRta vyAkaraNa, nyAya, kAvya, SaT darzana AdikA acchI taraha adhyayana karAnevAle paMDita ziromaNi zrI harinArAyaNa mizra (vyAkaraNa-nyAya-vedAMtAcArya) ityAdi agaNita upakArI AtmAoM kA sAdara smaraNa karate hue gaurava evaM AnaMda kA anubhava karatA hU~ / _ - gaNi mahodayasAgara
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ vi. saM. 2053 (gujarAtI) meM bhATrapada zukla 15 ke dina zrI zaMkhezvara mahAtIrtha meM, prastuta pustaka meM vyAvarNita ArAdhaka ratnoM ke Ayojita anumodanA - bahumAna samAroha kI tasvIreM tasvIra paricaya 1. zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavAna, jinakI chatrachAyA meM isa samAroha kA Ayojana huA thA / 2. divyakR pAdAtA acalagacchAdhipati pa.pU.A.bha. zrI guNasAgarasurIzvarajI ma.sA. 3. nizrAdAtA mAlava bhuSaNa, tapasvI ratna, pa.pU.A.bha. zrI navaratnasAgarasurIzvarajI ma.sA. 4. prastuta anumodanA samAroha ke preraka pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI mA.sA. 5. munirAja zrI abhyudayasAgarajI 6. munirAja zrI mRduratnasAgarajI 7. munirAja zrI vairAgyaratnasAgarajI 8. munirAja zrI saMyamaratnasAgarajI 9. jJAnadIpaka prajvalita karate hue zreSDIvarya zrI araviMdabhAI pannAlAla seTha (zrI jIvaNadAsa goDIdAsa peThI-zaMkhezvara tIrtha ke menejIMga TrasTI)
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ tasvIra paricaya prastuta pustaka meM vyAvarNita ArAdhakaratnoM kI anumodanA evaM bahumAna hetu tathA hajAroM AtmAoM ko aise ArAdhaka ratnoM kA pratyakSa darzana-paricaya ho sake aisI zubha bhAvanA se prerita hokara, zrI guNIjanabhakti TrasTa (maNinagara - ahamadAbAda) evaM zrI kastUra prakAzana TrasTa (muMbaI-varalI) ke saMyukta prayatnoM se aura seTha zrI jIvaNadAsa gor3IdAsa peDhI zaMkhezvarajI ke sahakAra se, aneka dAtAoM ke Arthika sahayoga se, vi.saM. 2053meM bhAdrapada zukla 15 ke dina zaMkhezvara mahAtIrtha meM, eka bhavyAtibhavya anumodanA bahumAna samAroha Ayojita huA thA / gujarAta, mahArASTra, rAjasthAna, madhyapradeza, tAmilanADu, karNATaka aura kerAlA ina sAta rAjyoM meM se 87 jitane ArAdhaka ratna evaM karIba 5000 jitane darzanArthI isa anumodanA samAroha meM padhAre the| zaMkhezvara meM cAturmAsa birAjamAna tapasvIratna pa.pU.A.bha. zrI navaratnasAgarasUrIzvarajI ma.sA., pU. gaNivaryazrI mahodayasAgarajI ma.sA., pU. munirAja zrI maNiprabhavijayajI ma.sA. Adi aneka sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoM kI pAvana nizrAmeM evaM zreSThIvarya zrI zreNikabhAI kastUrabhAI zAha, zrI kizoracaMdajI vardhana Adi aneka mahAnubhAvoM kI atithi vizeSa ke rUpameM upasthiti meM yaha abhUtapUrva samAroha karIba 5 // ghaMTe taka lagAtAra calA thA, phira bhI kisI ko bIcameM se uThane kA mana nahIM hotA thaa| sabhI ArAdhakaratnoM kA saMkSipta paricaya karAyA gayA thA aura anumodanA patra ke sAtha ratnatrayI ke anekavidha upakaraNa Adi dvArA sabhI kA viziSTa bahumAna kiyA gayA thA / zrI zaMkhezvara pArzvanAtha jinAlaya ke prAMgaNa meM vyAkhyAna hola ke sAtha eka vizAla paMDAla meM birAjamAna caturvidha saMghakI vizAla upasthiti sAmane dI huI do tasvIroM meM dRSTigocara hotI hai / kAryakrama parisamApta hone para sabhI ke mu~ha se eka hI prakAra ke harSodgAra the ki, "aisA apUrva Ayojana Aja pahalI bAra dekhaa| sacamuca hamArA zaMkhezvara tIrthameM AnA saphala ho gayA / " 9
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ tasvIra paricaya _bahuratnA vasuMdharA bhAga 3 - 4 (saMyukta) kA vimocana karake janatA ko darzana karAte hue... anumodanA samAroha ke mAnanIya mukhya atithi vizeSa evaM zrI ANaMdajI kalyANajI peDhI ke pramukha zrI zreNikabhAI kastUrabhAI zAha / ____bahuratnA vasuMdharA bhAga-2 kA vimocana vi.saM.2053 ke aSADha zukla 2 ke dina isI sthAna meM tapasvIratna pa.pU.A.bha. zrI navaratnasAgarasUrIzvarajI ma.sA. Adi ThANA ke zaMkhezvara Agama maMdira meM cAturmAsa praveza ke samaya viziSTa prabhubhakta zrI girIzabhAI mahetA ke kara kamaloM se huA thA / bhAga-1 kA prakAzana vi. saM. 2052 meM huA thA / tasvIra paricaya bahuratnA vasuMdharA bhAga 1-2-3-4 saMyukta kA vimocana karake janatA ko darzana karAte hue anumodanA samAroha ke mAnanIya atithi vizeSa... zrI akhila bhArata acalagaccha jaina saMgha ke bhUtapUrva adhyakSa evaM zrI akhila bhArata jaina zvetAmbara konpharansa ke vartamAnakAlIna adhyakSa zrI kizoracaMdrajI mizrImalajI vardhana (bhInamAlavAle) ___ uparokta donoM mahAnubhAvoMne isa Ayojana kI, prastuta kitAbakI evaM isameM varNita ArAdhaka ratnoM kI bhUrizaH hArdika sarAhanA kI thii| prastuta pustaka ke alaga alaga bhAgoM kI 3 kitAboM ke karIba 1000 se adhika seTa pUjya sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ko sAdara bheMTa ke rUpameM bhijavAye gaye the / cAroM bhAga ke saMyukta pustaka kI karIba 250 se adhika pratiyA~ vividha jJAnabhaMDAroM ko bheMTa ke rUpameM bhijavAyI gayIM thIM /
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ OOOOO P
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ tasvIra paricaya ___sabhI ArAdhaka ratnoMko diye gaye anumodanA bahumAna patrakA paThana karate hue. solIsITara zrI harakhacaMdabhAI kuMvarajI (bAbubhAI) gaDA (kastUra prakAzana TrasTa ke TrasTI) (kaccha bADA / hAla varalI muMbaI) Apa solIsITara kI jimmedAriyA~ vahana karate hue bhI 2 bAra aAI tapa, 500 AyaMbila (akAMtara)... vardhamAna tapakI 48 olI, varSItapa ityAdi tapazcaryA kara rahe haiM / jinapUjA, navakArasI - cauvihAra Adi ArAdhanA karate haiM / Apane aMtarIkSajI tIrtha ke kesameM acchI mAnada sevA dI hai| aneka saMghoM ke dhArmika TrasToM ke saMvidhAna taiyAra karane meM apanI mAnada sevA dI hai / aneka kuTuMboMmeM kleza kA nivAraNa apanI kuzAgra buddhi se kiyA hai| anumodanA samAroha ke AyojanameM bhI Apane acchI sevA dI hai / 6 bAra varSItapa... 10 bAra aThThAI tapa... solabhattA (16 upavAsa) zreNitapa... siddhitapa... dharmacakra tapa... kaMThAbharaNa tapa... paMca kalyANaka ke 125 upavAsa... 96 jinake 96 upavAsa... jJAnapaMcamI... navapadajI... bIsasthAnaka... vardhamAna tapakI 10 olI ityAdi anekavidha tapazcaryA apanI dharmapatnI saMghamAtA kastUrabena ke sAtha karanevAle...! caturtha vrata saha zrAvakake 12 vratadhArI... anekabAra kezaloca karAnevAle... pratidina jinapUjA, ubhayakAla pratikramaNa, zrI siddhagiri evaM zrI siddhacakra jI kI ArAdhanA karanevAle... saiMkaDoM sAdharmikoM ko zrI siddhagirijIkI 99 yAtrA karAnevAle muMbaI se sametazikharajI evaM sametazikharajI se pAlItAnA ke cha'rI pAlaka saMghoM meM saMghapati banakara sahayoga denevAle saMghavI suzrAvaka zrI kuMvarajIbhAI (bAbubhAI) jeThAbhAI gaDA (kaccha bADA / hAla varalI muMbaI) kA bahumAna karate hue zreSThIvarya zrI araviMdabhAI pannAlAla zAha (zrI jIvaNadAsa goDIdAsa peDhI zaMkhezvara tIrtha ke menejiMga TrasTI) -11
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ yA pAracaya tapasvI paricaya yAvajjIva ThAma cauvihAra avaDDha ekAzana ke bhISma abhigrahadhArI... * dUdha-dahI-tela evaM kaDhA vigaIoM ke AjIvana tyAgI (saM.2031 se)...! * sevAzIla dharmapatnI Adi vizAla parivAra yukta hote hue bhI ekatva bhAvanA evaM Atma sAdhanA ke lie upAzraya ke pAsa akAMtameM rahakara svayaM rasoI banAkara ekAzana karanevAle... ! sAta kSetroMmeM 55 lAkha rUpayoM ke dAnavIra hote hue bhI svayaM pAdarakSaka (jUte) ke bhI tyAgI...! * apane hAthase lAiTa ke baTana ko bhI nahIM cAlu karane ke abhigraha dhArI... ! ahamadAbAda ke haThIsiMga ke 52 jinAlayameM svadravyase nitya aSTaprakArI pUjA evaM pratidina 4 sAmAyika karanevAle... ! * pratidina arihaMta padakA daza hajAra bAra jApa evaM 250 logassa ke kAussagga kI ArAdhanA karane vAle... 12 vratadhArI viziSTa AtmasAdhaka... zrI vanamAlIdAsabhAI jagajIvanabhAI bhAvasAra kA (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 1) bahumAna karate hue zreSThIvarya zrI zreNikabhAI kastUrabhAI shaah| * prati saptAha. viziSTa cikitsakoM dvArA kie hue vaijJAnika parIkSaNoM ke sAtha niraMtara 211 upavAsa karanevAle tapasvIratna...! * 207 veM upavAsa ke dina zrI zatrujaya girirAja mahAtIrtha kI padayAtrA karanevAle... ! abhI AjIvana kevala pravAhI AhAra se hI jIvana nirvAha karane ke saMkalpa dhArI... ! * kaccha sujApura ke (vartamAna meM kerAlA rAjya ke aMtargata kalikaTa ke nivAsI)... * suzrAvaka zrI hIrAcaMdabhAI ratanasI mANeka (hIrA-ratana-mANeka) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-2, dRSTAMta naM 99) kA bahumAna karate hue suzrAvaka zrI hIrajIbhAI pAsubhAI zAha (ahamadAbAda kacchI samAja ke pramukha) (12
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ tasvIra paricaya * 28 varSakI yuvAvasthAmeM sajor3e AjIvana brahmacarya vrata svIkAra karanevAle...! * upAzraya meM hI rahakara dina-rAta ArAdhanAmeM lIna rahanevAle...! * upAzrayameM hI apane gharase Tiphina ma~gAkara supAtra dAna evaM sAdharmika bhakti karane ke bAda sadA ekAzana vrata karanevAle... ! * jaba taka dIkSA aMgIkAra na kara sakeM taba taka hara prakArakI harI sabjI evaM mUMga ke sivAya sabhI dvidala (sUkhI sabjI) ke bhI tyAgI...! jinezvara bhagavaMtakI prakSAlake lie pAnI bhI apane hI gharakA upayoga karanevAle (saMpUrNa rUpeNa svadravyase hI aSTaprakArI jinapUjA karanevAle... !) * bhava AlocanA svIkAra kara evaM 3 varSameM bIsasthAnaka tapa (420 . upavAsa) dvArA Atmazuddhi karanevAle...! * vaDhavANa (jilA surendranagara - gujarAta rAjya) nivAsI * rAmasaMgabhAI banesaMgabhAI lIMbaDa (rAjapUta) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 5) kA bahumAna karate hue zrI caMdulAlabhAI gAMgajI phemavAlA (kacchI vIsA osavAla dezavAsI jaina samAja ke maMtrI aura a. bhA. acalagaccha jaina saMghake upAdhyakSa) * 50 se 65 sAlakI umra ke daurAna (15 varSameM) zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavaMta ko 1 karor3a bAra paMcAMga praNipAta (khamAsamaNa) karanevAle...! * 3 varSa meM sukhAsanameM baiThakara 1 karor3a bAra prabhujIko vaMdanA karanevAle...! * ubhar3aka AsanameM baiThakara 5 varSa meM 1 karor3a bAra prabhujI ko vaMdanA karanevAle...! * 15 varSameM 1 karor3a bAra zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavaMta kA jApa karanevAle * navakAra mahAmaMtra (9 pada) evaM 'namo arihaMtANaM' padakA 1 - 1 karor3a bAra jApa karanevAle... ! * varSItapa, aThThAi, evaM navapadajI kI 35 olI Adi tapazcaryA karane vAle * suzrAvaka zrI bhogIlAlabhAI mANekacaMda mahetA (kaccha-godharA nivAsI) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-2, dRSTAMta naM. 104) kA bahumAna karate huo navakAra mahAmaMtra ke viziSTa sAdhaka zrI caMdubhAI gheTIvAlA ! -13
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ tasvIra paricaya * kevala 10 varSakI bAlyavayameM gurumukhase 2 bAra zravaNa karane dvArA sirpha 3 ghaMTemeM bhaktAmara stotra ko kaMThastha karanevAle...! * phakta 2 ghaMTe meM "arihaMta baMdanAvali" (49 zloka) kaMThastha karanevAle..! * kevala 2 ghaMToMmeM "ratnAkara pacIzI" kaMThastha karanevAle...! * sirpha 2 ghaMToMmeM sakalArhat stotra ke gujarAtI padyAnuvAda (34 zloka) ko kaMThastha karanevAle...! bAla zrAvakaratna RSabhakumAra bipInabhAI mahetA (muMbaI-ghATakopara, sAMghANI asTeTa nivAsI, phona : 5149078) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-2, dRSTAMta naM. 125) kA bahumAna karate hue bA. bra. prabhubhakta suzrAvaka zrI dIpakakumAra rAyasI gAlA (kaccha cAMgaDAI vAlA) (prastuta pustaka ke saMpAdaka gaNivarya zrI ke saMsArI laghubaMdhu) (1) kevala 3 // sAlakI bAlyavayameM aTThAI tapa (niraMtara 8 upavAsa) evaM 4 // sAlakI unameM niraMtara 10 upavAsa karanevAlA bAla mumukSuratna vivekakumAra (mIrAM roDa muMbaI) (bhAga-2, dRSTAMta naM. 125) (2) 7 varSakI bAlyavayameM aTThAI tapa karanevAlA saurabhakumAra satIzabhAI zAha (sAbaramatI) (bhAga-2, dRSTAMta naM. 125) (3) 4 varSakI bAlyavayameM aTThAI tapa karanevAlA bAla zrAvaka sAgarakumAra dilIpabhAI sutarIyA (jAmanagara - hAla morabI bhAga-2, dRSTAMta naM. 125) (4) 3 kalAkameM bhaktAmara evaM 2 kalAkameM arihaMta vaMdanAvali Adi ____ kaMThastha karanevAle RSabhakumAra bipInabhAI mahetA (uparokta) (5) navakAra mahAmaMtra ko siddha karanevAle lAlubhA maphAjI vAghelA . (mu. TrenTa, ji. viramagAma - gujarAta) (bahuratnA vasuMdharA bhAga 1, dRSTAMta naM. 3)
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ tasvIra paricaya (1) zrI vardhamAna AyaMbila tapa, aThThAI, aThThama Adi ke tapasvI mahArASTrIyana peInTara zrI bAbubhAI rAThor3a ( maNinagara - gujarAta ) ( bahuratnA vasuMdharA bhAga - 1 dRSTAMta naM 29) (2) 64 praharI pauSadha ke sAtha aThThAI tapa, vardhamAna tapa, kezalocana Adike viziSTa ArAdhaka zrI kAMyAbhAI lAkhAbhAI mAhezvarI - harijana (kaccha-bidaDA) (bahuratnA vasuMdharA bhAga - 1 dRSTAMta naM. 15) (3) aThThAI tapa, pratikramaNa, caityavaMdana, vyAkhyAna zravaNa Adi ke ArAdhaka sevAbhAvI, svAtaMtryasenAnI, vaidyarAja anuprasAdabhAI (nAI ) ( maNinagara - gujarAta ) ( bahuratnA vasuMdharA bhAga - 1 dRSTAMta naM. 26) (4) selUnameM bhI sudeva - suguru kI tasvIreM rakhanevAle, upAzrayameM zayana karanevAle, viziSTa ArAdhaka zrI puruSottamabhAI pArekha (nAI ) ( sAbaramatI - gujarAta ) ( bahuratnA vasuMdharA bhAga - 1, dRSTAMta naM. 13) (5) sudeva - sugurU - sudharmake prati aTUTa AsthA rakhanevAle, viziSTa navakAra ArAdhaka, bhUtapUrva sarapaMca zrI bahAdUrasiMhajI jADejA (rAjapUta) ( kaccha moTA AsaMbIA) ( bahuratnA vasuMdharA bhAga - 1, dRSTAMta naM. 39) * (1) pauSadhake sAtha 16 upavAsa ke tapasvI, sAmAyika evaM navakAra ke ArAdhaka, sapta vyasanatyAgI DaoN. khAna mahamadabhAI kAdarI ( paThANamuslima) (ahamadAbAda - gujarAta ) apanI beTI ke sAtha ( bahuranA vasuMdharA bhAga - 1, dRSTAMta naM. 8) (2) dharmapatnI evaM 2 suputroM ko dIkSA dilAkara svayaM jIvadayA ke satkAryoM meM pUrNa samarpita, azokabhAI jIvadayAvAle (pUnA - mahArASTra) ( bahuratnA vasuMdharA bhAga - 2, dRSTAMta naM. 133) (3) nitya ekAzana, zreNitapa, siddhitapa Adi ke tapasvI, miSTAnna - phUTa-dUdhaghI Adike AjIvana tyAgI, rasanendriya vijetA, zrI choTubhAI mazkarIyA (sudAmar3A - saurASTra), (bahuratnA vasuMdharA bhAga - 2, dRSTAMta naM. 136 ) (4) zrAvakoM ke satsaMgase saparivAra jaina dharma kA pAlana karate hue zrI bAbubhAI javaracaMdajI ( julAhA - bunakara ) ( kukSI - madhyapradeza) ( bahuratnA vasuMdharA bhAga - 1 dRSTAMta naM. 27) (5) sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM kI anumodanIya vaiyAvacca karanevAle mULajIbhAI mAstara (harijana) (devakI vaNasola - gujarAta) (bahuratnA vasuMdharA bhAga - 1, dRSTAMta naM. 32) 15
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ tasvIra paricaya . (1) nitya jinapUjA, ubhayakAla pratikramaNa, 99 yAtrA, 45 olI, kezaloca Adike viziSTa ArAdhaka, bejor3a sAdharmika bhakta, zrI lakSmaNabhAI (nAI) (jodhapura - rAjasthAna) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 7) (2) pichale 18 varSoM se 51 upavAsa, 108 upavAsa Adike mahAtapasvI zrI bhIkhAbhAI kacarAbhAI darajI (ahamadAbAda - gujarAta) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 51) (3) 10 bAra aThThAI tapa ke tapasvI, sAdhu-sAdhvIjI vaiyAvaccakArI, zrI surezabhAI aMbAlAla pArekha (nAI) (nAra-gujarAta) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 50) (4) virodha hote hue bhI jaina dharma kA aDigatAse pAlana karanevAle zrI rijumalajI nathamalajI khatrI (nivRtta polIsa) (bAr3amera-rAjasthAna) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 20) (5) pratidina saparivAra 2 ghaMTe taka jinabhakti karanevAle, ananya navakAra premI supAtradAnakArI, zrI rasIkabhAI janasArI (mocI) (pATaNagujarAta) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 9) / (1) mAsakSamaNa Adi tapazcaryA karanevAle zrI sukhAbhAI paTela (dholerA gujarAta), (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 36) (2) svapnameM AcArya bhagavaMta ke darzana se jIvana parivartana ko hAMsila karanevAle zrI amRtalAlabhAI rAjagora (brAhmaNa) (vAlavor3a-gujarAta) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 22) (3) mAsakSamaNa ke tapasvI evaM jinabimba bharAnevAle zrI bhANajIbhAI prajApati (thAnagaDha - saurASTra) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 54) (4) 64 praharI pauSadhake sAtha 16 upavAsa, aThThAI tapa, AyaMbila Adi ke ArAdhaka zrI gajarAjabhAI maMDarAi (mocI) (DoMbIvalI-muMbaI) " (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 18) (5) dhobIkA vyavasAya karate hue bhI parvatithiyoM meM kapar3e nahIM dhonevAle zrI rAmajIbhAI dhobI (koTha-gujarAta) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 30) (6) mAsakSamaNa Adi ke tapasvI, caturthavratadhArI mohanabhAI (mocI) (gaDhaDA-svAmInArAyaNavAlA) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 53) (16
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ tasvIra paricaya (1-3) kaMdamUla bhakSaNa evaM kaMdamUlakI khetI ke bhI tyAgI, jaina dharma ke pAlaka zrI bhANAbhAI paramAra (harijana) evaM unakI dharmapatnI moMghIbena evaM moMdhIbena ke bhAI mAvajIbhAI bhagata / donoM bhAI bahanoMne isa anumodanA samAroha ke pazcAt punaH zaMkhezvarameM Akara pa.pU.A.bha. zrI navaratnasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrAmeM upadhAna tapa bhI kiyA !... (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 85) (prAgapura - kaccha vAgar3a) (4) jinapUjA, pratikramaNa, upavAsa, AyaMbila Adi ke ArAdhaka, hAMsabAI mA (khavAsa-muslima) (kaccha-moTI khAkhara) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 83) viziSTa saMvega (tIvra mokSAbhilASa) evaM nirveda (sAMsArika viSayoM ke prati vairAgya) se saMpanna rekhAbena mistrI (gAMdhIdhAma-kaccha) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 86) ... kaMdamUlabhakSaNa evaM kaMdamUla kI khetImeM bhI atyaMta pApa samajhakara unake tyAgI banakara, nitya cauvihAra, jinadarzana evaM navakAra mahAmaMtra kA smaraNa karanevAle harijana becara AlA evaM unakI dharmapatnI / donoM bhavyAtmAoM ne anumodanA samAroha ke pazcAt punaH zaMkhezvara tIrtha meM Akara mahAtapasvI pa.pU.A.bha. zrI navaratnasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kI pAvana nizrAmeM uparokta moMghIbena evaM mAvajIbhAI ke sAtha upadhAna tapa atyaMta AnaMda evaM ahobhAvake sAtha paripUrNa kiyA / bhaviSya meM zatrujaya mahAtIrtha kI 99 yAtrA evaM cha'rI' pAlaka saMghameM calakara tIrthayAtrA karane kI bhAvanA bhI rakhate haiM / (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 85) -(17
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ tasvIra paricaya (1-2) eka hI varSameM zrI zatrujaya-giranArajI evaM sametazikharajI kI 99 yAtrA karanevAle, 108 aThuma, zreNitapa, siddhitapa, 19 bAra 99 yAtrA aThThama ke sAtha 99 yAtrA Adike viziSTa ArAdhaka daMpatI zrImatI bacubena evaM TokarazIbhAI (kaccha lAyajA, hAla goregA~va - muMbaI) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-2, dRSTAMta naM. 112) (3) binA paise evaM binA davAI, haDDI Adike hajAroM dardIoM ke asAdhya evaM duHsAdhya dardo ko dUra karanevAle ratilAlabhAI panapAriyA (kaccha-nAgrecA, ___ hAla baDaudA-gujarAta) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-2, dRSTAMta naM. 100) (4) zrI RSimaMDala stotrako siddha karanevAle viziSTa sAdhaka zrI kAMtilAlabhAI ke. saMghavI (surendranagara-gujarAta) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-2, dRSTAMta naM. 98) (5) 11 karor3a navakAra mahAmaMtra ke ArAdhaka zrI prANalAlabhAI lavajI zAha (dhAMgadhrA - saurASTra) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-2, dRSTAMta naM. 97) (1) vardhamAna tapakI 147 oli ke tapasvI bacapana se prajJAcakSu hote huo bhI nitya jinapUjAkArI, 6 karmagraMtha sArthake adhyApaka paMDitavarya zrI motIlAlabhAI | ___(samI - u.gujarAta) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-2, dRSTAMta naM. 123) (2) zrI zatrujaya mahAtIrtha kI 4 bAra 99 yAtrA karanevAle suzrAvaka zrI ratilAlabhAI seTha (pAlitAnA (bahuratnA vasuMdharA bhAga-2, dRSTAMta naM. 106) (3) yuvAna DokTara hote hue bhI belagAma jile meM ArAdhanAmeM prathama naMbara DaoN. ajitabhAI dIvANI (nipANI - karNATaka) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-2, dRSTAMta naM. 140) (4) prativarSa seMkaDo bakaroM kI sAmUhika balikI ku prathA ko baMdha karAnevAle jIvadayApremI sva. suzrAvaka zrI sumatibhAI rAjArAma zAha ke suputra surezabhAI (nipANI-karNATaka) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-2, dRSTAMta naM. 131) (5) 10 varSa kI bAlyAvasthA se lekara Aja 38 sAlakI umra taka lagAtAra prati paryuSaNameM aThAI tapa karanevAle yuvAzrAvaka (kiraNabhAI verasI gaDA (kaccha-cIAsara, hAla vaDAlA muMbaI (bahuratnA vasuMdharA bhAga-2, dRSTAMta naM. 125)
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ tasvIra paricaya (1) vardhamAna AyaMbila tapa kI 100 olIke viziSTa ArAdhaka zrI jagadIzabhAI kezavalAla pArekha ( jUnAgaDha) saurASTra) (bhAga-2, dRSTAMta naM. 138) (2) vardhamAna tapakI 100 olIke tapasvI azokabhAI AMgIvAlA (kAMdIvalI-muMbaI) bhAga - 2, dRSTAMta naM. 138) (3) vardhamAna tapakI (100 + 46), olIke viziSTa ArAdhaka zrI jhaveracaMdabhAI motIcaMda jhaverI (borIvalI-muMbaI) (bhAga-2, dRSTAMta naM. 138 ) (4) vardhamAna tapakI 100 olIke ArAdhaka (5) agara kisI dina eka bhI jIvako kasAioM ke pAsase chuDAkara pAMjarApolameM sthApita na kara sakeM to dUsare dina upavAsa karane kA saMkalpa karanevAle viziSTa jIvadayApremI suzrAvaka zrI bApulAlabhAI mohanalAla zAha (cImanagaDha -uttara gujarAta ) ( bahuratnA vasuMdharA bhAga - 2, dRSTAMta naM. 132) (6) vardhamAna tapakI 46 olI Adike viziSTa ArAdhaka solIsITara zrI harakhacaMdabhAI kuMvarajI gaDA (kaccha bADA, hAla varalI - muMbaI) * (1) viziSTa jIvadayA premI azokabhAI (pUnA - mahArASTra) (bhAga-2, dRSTAMta naM. 133) (2) 108 upavAsa Adi ke mahAtapasvI sva. paMDita zrI narezabhAI lAlajI zAha (kaccha - guMdAlA, hAla vikrolI-muMbaI) ke suputra ( bhAga - 2, dRSTAMta 137) (3) sarakArI anjinIyara hote hue bhI eka bhI rUpaye kI rizvata na lenevAle nItimAna suzrAvaka zrI zAMtilAlabhAI zAha (ahamadAbAdagujarAta ) ( bahuratnA vasuMdharA bhAga - 2, dRSTAMta naM. 135 ) (4) sthAnakavAsI hote hue bhI 108 bAra muMbaI se pAlItAnA kI yAtrA karanevAle, sAdhu-sAdhvIjI evaM mumukSuoM Adiko niHzukla adhyayana karAnevAle, viziSTa tapasvI, Adarza zikSaka zrI jasavaMtabhAI daphtarI (malADa - muMbaI ) ( bahuratnA vasuMdharA bhAga - 2, dRSTAMta naM. 134 ) (5) pratiSThA, aMjanazalAkA evaM vividha mahApUjanoM ke suvizuddha zAstrAnusArI vidhividhAna karAnevAle Adarza niHspRha vidhikAra zrI baMkImacaMdrabhAI kezavajI zAha (zAyana - muMbaI bhAga-2, dRSTAMta naM. 124 ) (6) 7 sAlakI umra meM aThThAI tapa karanevAlA tapasvI bAlazrAvaka saurabhakumAra satIzabhAI zAha ( sAbaramatI - gujarAta ) ( bhAga - 2, dRSTAMta naM. 125 ) 19
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ tasvIra paricaya (1) hajAroM abola jIvoM ko kasAioM ke paMje se chur3Akara pAMjarApola meM bhejanevAle... aura Akhira kasAioM ke hAthoM se hI zahAdata ko saMprApta ahiMsA kI devI gItAbahana rAMbhiyA ke jIvadayA ke adhUre kAryoM ko Age baDhAnevAle unake jIvanasAthI zrI bacubhAI robhiyA (kaccha rAmANiA, hAla ahamadAbAda) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-2, dRSTAMta naM. 174) (2) kaviratna pU. muni zrI maNiprabhavijayajI ma.sA. (pa.pU.A.zrI vijaya nItisUrijI ma.sA. ke samudAya ke) (1) surendranagara se zaMkhezvara mahAtIrtha kA cha'rI' pAlaka saMgha nikAlane vAle, aTalAsa anjinIyarIMga kuM. ke mAlika saMghavI zrI kAMtilAlabhAI ana. pIThavA (lohAra) (surenadranagara-gujarAta) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 31) (2) pratidina 1-1 ghaMTe subaha zAma jinamaMdira meM khar3e khar3e ekAgra cittase zrI navakAra mahAmaMtra kA japa evaM viziSTa jinabhakti karate hue sAdhaka zrI jasabhAI paTela (naDIAda-gujarAta) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 61)
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ tasvIra paricaya pratidina 108 logassa, 108 uvasaggaharaM stotra, 108 navakAra, jinapUjA, navakArasI-cauvihAra, sAmAyika Adi ArAdhanA karanevAlI mahArASTrIyana bAlikA ku. mInAbahana (u. va. 15) evaM usake saMskAradAtA, pAlaka mAtA-pitA puSpAbahana evaM jagajIvanabhAI zAha ityAdi / (zAyana-muMbaI) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1 dRSTAMta naM. 79) (1) 16 upavAsa ke pAraNe 16 upavAsa (solahabhattA) se varSItapa evaM achAI ke pAraNe aAI se varSItapa, 108 upavAsa Adi ke mahAtapasvI suzrAvikA zrI sarasvatIbena jasavaMtalAla kApar3iyA (katAragAma (surata) gujarAta) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-2, dRSTAMta naM. 167) (2) bacapana se asAdhya bImArI se grasta hote hue bhI paMcapratikramaNa, 4 prakaraNa, 3 bhASya, 6 karmagraMtha, tattvArthasUtra, saMskRta-prAkRta buka Adike abhyAsI evaM dhArmika pAThazAlA ke adhyApikA ku. mayaNAbena vilAsabhAI zAha (bArAmatI mahArASTra) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-2, dRSTAMta naM. 182) (3) karor3a navakAra ke ArAdhaka, ni:spRha vidhikAra zrI kezavajIbhAI dhArasI gaDA (kaccha-rAyaghaNajAra, hAla muluMDamuMbaI) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-2, dRSTAMta naM. 124) 21
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ tasvIra paricaya lagAtAra 180 upavAsa (vi.saM. 2049) meM !... aThThama ke pAraNemeM gehU~ kI alUnI roTI aura garama pAnI se varSItapa !... pratyeka pAraNemeM kevala eka hI dAne se AyaMbila dvArA siddhitapa !... siddhivadhUkaMThAbharaNa tapa (pAraNoM meM eka dAnekA AyaMbila ) !... 68 upavAsa, vardhamAna tapakI 36 olI... eka hI dhAnyakI navapadajI kI 11 olI... eka hI dAnese navapadajI kI 9 olI... upavAsa ke pAraNemeM AyaMbila se varSItapa, cauvihAra 21 evaM 15 upavAsa !... niraMtara 175 upavAsa ! 124 upavAsa eka hI dravya se ThAma cauvihAra 500 AyaMbila ityAdi aneka ghora vIra aura dIpta tapa ke dedIpyamAna tapasvIratna suzrAvikA zrI vimalAbAI vIracaMda pArekha ( phalodI rAjasthAna - hAla madrAsa) ( bahuratnA vasuMdharA bhAga - 2 dRSTAMta naM. 164) kA bahumAna atyaMta bhAva vibhora mudrAmeM karate hue ratnakukSI Adarza zrAvikA ratna zrI pAnabAI rAyasI gAlA ( kaccha-cAMgaDAIvAlA) (bahuratnA vasuMdharA bhAga - 2 dRSTAMta naM. 173) prastuta pustaka ke saMpAdaka ke saMsArI mAtuzrI ! yaha tasvIra vimalAbAI ke 90 veM upavAsa dina kI hai !!!... aThThama ke pAraNemeM aThThama ( niraMtara aThThama tapa) karate hune 7 bAra cha'rI' pAlaka saMghoM dvArA tIrthayAtrA karanevAle...! * do bAra mAsakSamaNa ke 20 dina taka cha'rI pAlaka saMghoMmeM paidala calakara tIrthayAtrA karane vAle...! 170 se adhika aThThAI tapa evaM 280 se adhika aThThama tapa karanevAle 2 bAra zreNitapa, 2 bAra siddhitapa, 14 varSItapa, 4 bAra 16 upavAsa 5 bAra 15 upavAsa, 4 mAsakSamaNa, 4 bAra samavaraNa tapa... 2 bAra bhadra tapa, bIsa sthAnaka tapa, 3 upadhAna, ityAdi aneka ghora-vIra evaM dIpta tapake dedIpyamAna tapasvIratna suzrAvikA zrI kaMcanabena gaNezamalajI lAmagotA ( khImAr3A - rAjasthAna hAla muMbaI ) ( bhAga - 2 dRSTAMta naM. 165) kA bahumAna karate hue tapasvI suzrAvikA zrI kastUrabena kuMvarajIbhAI - * ( bAbubhAI ) gar3A (kastUrabena ke nAmase hI prastuta pustakake prakAzaka zrI kastUra prakAzana TrasTakI sthApanA huI haiM) bahumAna ke dina niraMtara 6 mahinoM se kaMcanabena ke 8 upavAsa cAlu the / 22
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ tasvIra paricaya bahuratnA vasuMdharA (bhAga-1 se 4 saMyukta) graMtha kA vimocana karanevAle, zrI akhila bhArata acalagaccha jaina saMgha ke bhUtapUrva adhyakSa evaM zrI jaina zvetAmbara konpharansa Adi aneka saMsthAoM ke adhyakSa/ TrasTI mAnanIya atithi vizeSa zrI kizoracaMdrajI vardhana (bhInamAlarAjasthAna) kA bahumAna karate hue... zrI guNIjana bhakti TrasTa ke donoM menejiMga TrasTI (1) zrI hasamukhabhAI zAMtilAla zAha (dAhinI ora) aura (2) zrI nArAyaNabhAI mahetA (bAyIM ora) * prastuta anumodanA bahumAna samAroha meM sahayoga denevAle zrI jIvaNadAsa gor3IdAsa peDhI-zaMkhezvara tIrtha ke menejara zrI gokulabhAI zAha kA bahumAna karate hue zrI kastUra prakAzana TrasTa ke TrasTI, tapasvI solIsITara zrI harakhacaMdabhAI kuMvarajI gaDA 23
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ tasvIra paricaya (1) hajAroM abola jIvoM ko kaMsAioM ke krUra paMje se chur3Akara, pAMjarApola meM bhijavAkara bacAnevAle... aura AkhirameM kasAioM ke hAthoM se zahAdata ko saMprApta ' ahiMsA kI devI' gItAbena bacubhAI rAMbhiyA (bahuratnA vasuMdharA bhAga - 2, dRSTAMta naM. 174) (2) 'ahiMsA kI devI' sva. gItAbena rAMbhiyA ke jIvadayA ke mizana ko Age baDhAte hue, gItAbena ke jIvanasAthI zrI bacubhAI rAMbhiyA (kaccha - rAmANiA / hAla ahamadAbAda ) ( bahuratnA vasuMdharA bhAga - 2, dRSTAMta naM. 174 ) (3) 108 aThThAI tapa, 108 aThThama tapa, 229 chaThTha tapa ityAdi anekavidha tapazcaryA ke mahA tapasvI suzrAvikA zrI kamalAbena ghevaracaMdajI kaTAriyA (khAra - muMbaI ) ( bahuratnA vasuMdharA bhAga - 2, dRSTAMta naM. 171) (4) 10 sAlameM 75 hajAra ki.mI. ke pravAsa dvArA bhAratabhara ke jaina tIrthoM kI padayAtrA karanevAle zrI rAmadayAlajI nemicaMdajI jaina (bharatapura - rAjasthAna) (bahuratnA vasuMdharA bhAga - 2, dRSTAMta naM. 105 ) 24
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ ma.pUtapasvAsabATa14000AyAsAra kaguruvAA.bhAvajaya rAjAta
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ tasvIra paricaya (1) vardhamAna AyaMbila tapakI vizvavikrama rUpa tapazcaryA 289 (100 + 100 + 89) olI ke ArAdhaka tapasvI samrATa, pa.pU. AcArya bhagavaMta zrImad vijaya rAjatilakasUrIzvarajI ma.sA. (bahuratnA vasuMdharA bhAga-3, dRSTAMta naM. 184) | (2) buDhApe meM sAdhanA kA prAraMbha karake viziSTa AdhyAtmika anubhUtiyoM ko prApta karanevAle Atma sAdhaka zrI khImajIbhAI vAlajI vorA (kaccha-nArAyaNapura / hAla muMbaI-vasaI) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-2 dRSTAMta naM. 91) (3) navakAra mahAmaMtra ko siddha karanevAle zrI lAlubhA maphAjI vAghelA (TrenTa - gujarAta) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 3) (4) jaina dharmakI ArAdhanA evaM mAtA kI sevA ke lie avivAhita rahate hue, tapasvI, bAla brahmacArI, saradArajI guru mohindarasiMhajI (pappubhAI arorA) (khar3akI, pUnA-mahArASTra) (bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 21) (5) aneka baccoM ko vyAvahArika adhyayana ke sAtha dhArmika adhyayana karAte hue dilIpabhAI bI. mAlavIyA (lohAra) (piMDavADA-rAjasthAna) bahuratnA vasuMdharA bhAga-1, dRSTAMta naM. 68)
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAstAvikam .... prazaMsanAca prastutakartA : gacchAdhipati paM. pU. A. zrI jayaghoSa sUrIzvarajI ma.sA. ke praziSya muni jayadarzana vi. ma.sA. / __jalakA sadupayoga jIvana de sakatA hai jaba ki durUpayoga jIvana le sakatI hai / agni peTa kI bhUkha bujhA sakatA hai to jalane vAle ko bhI mAra de sakatI hai| kAle kauo kI karkaza AvAja hai to gaMdagI kI saphAI kI kuzalatA bhii| gaddhe kA bhUkanA bhairavatA hai to bhAra uThAnA guNavattA hai / vaise hI duniyA meM bahuta kucha NEGATIVE ISSUES haiM jisase hI to POSITIVES kI kImata bar3ha jAtI hai| __isa prakAra se doSeSu guNa saMzodhana kI prakRti hI guNAnurAgI banAtI hai, jisake virUddha doSadRSTi acche guNavAnoM kI bhI anumodanA rokakara asUyAvaza niMdAdi duSkarma meM prerita karatI hai| tabhI to ukti hai' guNiSu doSAviSkaraNaM hi asUyA' / duniyA meM eka bhI jar3a yA jIva padArtha aisA nahIM hai, jisameM choTA-moTA koI guNana ho / hama jaisI dRSTi rakhate haiM, sRSTi bhI vaisI hI lagatI hai / lAla cazmA pahanane vAle ko sapheda vastu bhI to lAla hI lagatI hai na ? jo bhI ho, kintu yaha nizcita hai ki yadi jinazAsana jaisA kaThora sA anuzAsana nahIM hotA to jIva kI svataMtratA sabhara mukti dazA to dUra, kintu vyavahAra meM bhI svacchaMdatA hI hotI / saMyama ke vrata-niyama kA hI to prabhAva hai ki svarga se lekara apavarga ke sukha kI saMprApti bhI hai / duryodhana ko kA~Te hI kA~Te dikhate haiM jaba ki suyodhana kI najara gulAba kI ora rahatI hai / najara-najara meM hI pharka ke kAraNa se hI to saMsAra kI viSamatA hai na ? kyoM hama bhI sarvajJa dvArA pradattA guNa dRSTi kA mAdhyama svIkRta kara svayaM bhI guNavAna bana jAne se cUkeM ? prastuta pustikA aise hI janasamudAya kI satya kahAniyAM haiM jinako kudarata ne jagatazreSTha jinadharma se janmatayA dUra rakhane ko cAhA kintu ve loga choTe-moTe nimitta ke -26
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ sopAna grahaNa kara jana- sajjana kI U~cAI se Upara uTha jaina bana gaye aura jinhoMne jIvana ko dharma kA upavana banAnA mAno ThAna liyA hai| do sAgaropama kI vizAla Ayu sthiti dhAraNa karane vAlA deva bhale hI sirpha eka mAsa meM eka hI bAra zvAsocchavAsa se jIvana jI letA ho, yA phira usakI bhUkha bhale hI do hajAra varSa kI laMbI avadhi ke aMtara khulatI ho, jJAnI kI dRSTi meM vaise nirAle jIvana kI kImata kucha bhI nahIM, kyoMki deva ke pAsa dharma purUSArtha nahIM hai / vaise hI manuSyAvatArI yugalika devauttarakurU meM bhale hI sirpha 48 dinoM meM to yuvAvasthA prApta kara tIna palyopama (asaMkhya varSa) kI avadhi taka mahAmAnava sI upamA yukta nirogI jIvana jI leM kintu vahA~ dharma mArga hI nahIM hai, jisase mokSa mArga bhI mahIM, vaisI bhautika avasthA kI kImata bhI jJAniyoM ne nahIM kI hai I basa isIliye hI sarvocca jaina dharma ko bhAgya se nahIM to purUSArtha se prApta kara mokSa mArga ke prati kadama calAne vAle isa pustaka ke satya-pAtroM ke prArabdha kI prazaMsA kareM ki purUSArtha kI ? hindustAna ke vibhinna kSetroM meM pAda- vicaraNa dvArA svayaM nirIkSita evaM anya se prApta BIO-DETA Adi ke AdhAra para zramasAdhya yaha pustaka gujarAtI ke bAda hindI meM prakAzita kara rASTrabhASA premI taka preraNA kA srota bahAnA zAyada dhairya- sthairya siddha karane vAle pU. gaNivarya zrI mahodaya sAgarajI ma.sA. hI kara sakate the / pustaka ke satya udAharaNa bhale hI ajaina jaina ko prakAza meM lA rahe haiM, kintu unako par3hakara janmata: jaina ko bhI zaramiMdA honA par3e yA apane ko aMdhakAra meM par3A mahasUsa karanA par3e to Azcarya nahIM / purUSoM kI 72 kalAoM meM eka kalA hai ISadartha kalA, jisase alpa AdhAra para analpa ko prApta kiyA jA sakatA hai / vaise hI sirpha anumodanA kI saphala kalA jise hA~sila ho jAya use sakala kalA kA sAra mila jAtA hai, kyoMki vaha bhI karaNa - karAvaNa jitanA hI Atmika lAbha anumodanA ke anusaraNa dvArA prApta kara sakatA hai / kintu yaha anumodanA bhI vItarAga - sarvajJa praNIta zuddha dharma ke pAdayAtrI kI karane se lAbha hai, anyathA vItarAgI prabhu vIrane bhI galatI se 'yahA~ bhI dharma hai, vahA~ bhI hai' jaise vAkya dvArA aprazasta dharma kI 27
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ anumodanA se svayaM kA saMsAra eka koya koTi sAgaropama jitanA bar3hA diyA jisameM aneka kSullaka bhavoM kI vRddhi ho gayI aura mukhya 27 bhavoM meM ekabAra siMhAvatAra aura do bAra naraka bhI duHkha-duvidhA rUpa prApta ho gayI / 45 lAkha yojana ke virATa samayakSetra meM manuSya saMkhyA 29 aMka taka jAtI hai, jisameM jaina dharma premI to samudra-bindu saMkhyA meM parimita haiM / ratnapuMja jaise atyalpa zrIsaMgha para bahumAna rakhane vAlA anumodanA ke avasara ko kyoM cUke ? nimitta zAstra ATha prakAra ke haiM, jisameM se lakSaNazAstra kA jJAtA mukhAdi kI AkRti se hI jAna sakatA hai ki kisakI nIMva dharma bhUmi meM kitanI gaharI hai / bhavAbhinaMdI-pudgalAnaMdI jIvoM kI saMkhyA saMkhyAtIta hotI hai, jisameM se bhavabhIrU AtmAnaMdI jIvoM ke lakSaNa anUThe hote haiM, vaise jIvAtmA jahA~ bhI ho jaisI bhI avasthA meM ho jaina mArgI kriyAoM ke premI banakara dharma purUSArtha dvArA prakAzita hokara prazasti pAtra hI banate haiN| jyotiraMga kalpavRkSa rAtri meM bhI sUrya prakAza sI rauzanI dete haiM, vaise hI dharmI AtmA jIvana se to svaprakAzita hote hI haiM, sAtha-sAtha mRtyu ke bAda bhI unakA Adarza prakAza anekoM ke jIvana kA pathapradarzaka banatA hai| prabhu vIra ke sabhI gaNadhara janma se to ajaina hI the na ? aneka zAstroM ke racayitA paramAtma-zAsana kI zrRMkhalA banane vAle zayyaMbhavasUri jaise AcArya bgrahmaNa meM se hI to zramaNa bane the / vaise hI sAdhu dAna se mahAna vibhUti tIrthapati AdinAtha kA jIva prathama bhava meM jaina mArga kA anajAna hI thA na ? harijana-se kSullaka kula se harikezI munirAja bananA, khUnI se muni banane vAlA arjunamAlI, ghora hatyAre daDhaprahArI kA aNagArI bananA, bhUkha ke duHkha damana hetu bhikhArI se aNagArI bana kara rAjA saMprati bana jAnA, devapAla gopAla dvArA prabha bhakti se hI tIrthaMkara nAma karma kI upArjanA yA zarAba chor3akara devatA banane vAle ke udAharaNa isI hakIkata ke sAkSI banate haiM na ? ki jaina dharma kitanA udAra hai ki isameM Ane vAle pApI bhI puNyAtmA, mahAtmA to ThIka kintu paramAtmA taka bana gaye haiN| -(28)
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ na jAne vidvattA ke gumAna meM bhI bhadrikatA guNadhArI ajaina haribhadra ko milA mArga, jJAnamArga kA diyA banA de / are kozA vezyA ko bhI zrAvikA banA de / / zAyada sabhI ko zAsanarAgI banAne hetu hI sAraMga zreSThI sirpha namaskAra mahAmaMtra bolane vAle kI anumodanA hetu suvarNa kI jholI lekara phirate the aura navakAra premI ko namaskAra kara eka suvarNamudrA dekara protsAhita karate the / maMtrIzvara pethar3a kI dharmapatnI bhI jinAlaya ke darzana hetu jAte vakta nitya savA zera suvarNa dAna dekara sAmAnya jana meM bhI dharmaprIti kA vapana karatI thii| jaba mahAjana varga bhI anumodanA dvArA anekoM ko mahAjana banA sakate haiM, svayaM kA bhI kalyANa kara sakate haiM taba atyaMta alpa mUlya dAna dvArA mUlyavAna sArvabhaumika pragati pAne kI sarala rAha-anumodanA ko dila dekara karane meM kRpaNatA hama bhI kyoM rakheM ? / guNavAnoM kI irSyA karane vAlA to svayaM kitanA hI mahAna kyoM na ho, asUyA se mahApatana pAtA hai / svayaM ke ziSya kI irSyA kara AcArya nayazIlasUri marakara sarpa hI bane haiM na ? zokya kI pragati na dekha sakane vAlI mahAzataka kI patnI revatI marakara chaTTI naraka meM calI gaI hai ! jaba ki RSabhadevAdi tIrthaMkaroM kI AhAra bhakti se anumodanA karane vAle jaina ajaina zreyAMsa-somadatta ityAdi sabhI yA to usI bhava meM mokSa prApta kara gaye haiM yA phira AgAmI bhava meM jAne vAle haiN| purohita putra devabhadra-yazobhadra bhI paraguNa svadoSa darzana se prApta citta nirmalatA se vRkSa para baiThe-baiThe jAtismaraNa jJAna prApta kara gaye hai| kahA bhI to hai na ki. "paraguNagahaNaM chaMdANuvattaNaM hiamakakkasaM vayaNaM' niccaM-sadosagahaNaM, amaMtamUlaM vasIkaraNaM / rUpavAna strI kI munibhakti evaM munirAja kI niHspRhatA kI mana se anumodanA karake ilAcIkumAra jaisA naTa bhavanATaka ko aMta karanevAlA -(29)
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ kevalI bana gayA, somila zvasura dvArA mastaka para aMgAra rakhe jAne para bhI apane karmoM kA doSa dekhane se aura karmakSaya ko tvarita karane meM zvasura ko upakArI mAnane se sirpha eka dina ke cAritra meM hI gajasukumAla ne to vItarAga pada prApta kara liyA thaa| vaise hI vacana samAdhi dvArA gautamasvAmIne apane aneka ziSyoM ko kaivalya jJAna prApta karavA diyA / aise to aneka udAharaNa haiM jisase sAmAnya guNa bIja upabRMhaNA kA siMcana prApta kara asAmAnya guNavRkSa bana gaye / ASPIRATION IS THE BEST WAY OF INSPIRIRATION OF MERITUAL OUTCOME, MORAL UPLIFTMENT AND MERRY ORIENTATION OF ANY ONE. EVEN ACKNOWLEDGEMENT OF SOME ONE'S GOOD WORK IS ALSO THE WAY OF APPRAIJAL, WHICH RESULTS INTO PREACH WITHOUT SPEECH F. R. CHARACTORISATION. anumodanA sirpha zAbdika nahIM; kintu mAnasika bhI hotI hai| isaliye vacana aura managupti bhI jarUrI hai / uttama dravya uttamapAtra ko bahorAne ke bAda ananumodanA dvArA mammaNa zeTha karmo se bojhila bnaa| sirpha akSata ke mAna jitanA choTA matsya virATa maccha kI A~khoM ke Urdhva sthAna para baiThakara pApa karma kI anumodanA se alpatama AyukAla meM karmoM se bhArI bana kara naraka kA bhAgI bana jAtA hai| 'sarva sattveSu sauhRdam' kA siddhAMta jIvana ke aMta taka jIvita rahe tabhI pramoda bhAvanA khila sakatI hai / aura tabhI hI hara koI jIva kI hara pravRtti meM koI na koI guNa vizeSa kA darzana ho sakatA hai / para vaisI dRSTi kA vikAsa honA aura jIva kA 67 guNa ThAne para rahanA vaha to yoga mArga kI sAdhanA hai, taba taka to sirpha itanA hI jarUra hai ki jIva jaba taka vaisI udAtta bhAvanA kA bhAgI nahIM banatA hai taba taka kamase kama para niMdA ke pApoM se to bacA hI rahe / kyoM ki... ___ "EVERY DARK CLOUD HAS SILVER BORDER" 300
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ agama artha anumodanA kA a - anumodanA= pramoda bhAvanA kI prastuti, kisI ke guNoM ke darzana se manameM prathama moda ho, phira pramoda aura vahI modanA jaba guNoM ke anusaraNa hetu, prayatnazIla bane, taba jo sarjana hotA hai use kahate haiM anumodanA / nu - nukazAnI zUnya zUnya zUnya [000] jaba ki lAbha pUrNa pUrNa pUrNa / aisI siddhi saMprApta ho jAya to kauna vyApArI lAbha na lUTe ? isIliye to guNa aura guNIjana kI anumodanA lAbha lAbha aura lAbha mo - mokSakA modaka tabhI mijabAnI meM mile jaba moha aura svArtha ke saMsAra se para, vyAmoha ke binA, niHsvArtha bhAva se sAdharmika kI pragati dekhakara AtmA harSita ho jAya, prazaMsA kare, vAtsalya kare aura protsAhana bhI pradAna kare / da - "daMsaNa bhaTTho bhaTTho' - isIliye darzana samakita zuddhi prathamAvazyaka hai / upAya hai, anya ke sukRta kI upabRMhaNA-anumodanA / / karaNa, karAvaNa aura anumodana, tInoM samaphala kI prApti pradAna karane meM samartha haiM / caliye hama bhI anumodanA kareM aura preraNA leM / nA - nAzavaMta jagata meM zAzvata yadi kucha bhI hai to vaha hai dharma aura dharmI jana kI prIti kI nIti / yaha rIti nAstika ko bhI Astika banAne meM saphalA hai / abhinaMdana yukta abhivaMdana ho, anumodana ke pavitra pathika ko / anumodana gIta - (rAga-A to lAkheNI AMgI kaheghAya) guNa upavana ke puSpa suhAya, puSpa haiM raMga raMga ke / sugaMdhI se guNI harSita ho jAya, premI jo satsaMga ke / (1) koI dAnI svamAnI isa bhUtalapara, -31)
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIlavaMta-guNavaMta hue kaI amara / vasuMdharA bhI gaurava pAya.... puSpa haiM raMga raMga ke / (2) koI tapasvI tyAgI hai AjIvana bhara, jJAnI dhyAnI aura maunI koI pravara / ratnoM kA Akara kahAya... puSpa haiM... (3) saccI sparzanA kI hai bhAvadharma kI, parabhAva tyAga adhyAtma marma kI / aMtarmukhI bhI vahI ho jAya.... puSpa haiM... (4) jinazAsana-praNetA, jinezvara prbhu| mahA upavana ke siMcaka, rakSaka vibhU / unakI kRpA ke pAtra bana jAya... puSpa haiM... (5) mahodayasAgarajI kA hai vizAla dila, muni jayadarzana vi. bhI unase hilamila / gurU gaurava kI zAna baDhAya... puSpa haiM... 132
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ jarA rukie... paDhie... aura phira Age baDhie / (saMpAdakIya) vi. saM. 2048-49meM hamako cAturmAsa meM aura gujarAta meM vihArake daurAna, janmase ajaina lekina AcaraNa se viziSTa jaina hoM aise kucha ArAdhaka-ratnoM kA paricaya hotA rahA / jinako yAda karane se ahobhAva utpanna hotA hai aura jinakA jIvana aneka AtmAoM ke lie atyaMta preraNAdAyaka hai aise uparokta prakAra ke ArAdhakaratnoMke arvAcIna dRSTAMta pravacanAdimeM bhI atyaMta asarakAraka hone se unakA saMkSipta vivaraNa DAyarImeM likhane kA prAraMbha kiyA / gRhastha hote hue bhI karIba sAdhu jaisA jIvana jInevAle uttama ArAdhaka zrAvakoMke bhI ahobhAva preraka dRSTAMta milane lage, unakA bhI saMkalana hone lgaa| caturtha Are ke yA mahAvideha kSetra ke mahApuruSoM kI yAda dilAnevAle ucca saMyama jIvana jInevAle munivaroM kA bhI paricaya huaa| mArgAnusAritA kI bhUmikA meM rahe hue kucha AtmAoM kA atyaMta anumodanIya jIvana dRSTigocara huA / pravacanoM meM aura satsaMgameM aise arvAcIna ArAdhaka-ratnoM ke dRSTAMtoM kA kalpanAtIta suMdara prabhAva par3ane lagA / kvacita kSamApanA patroM meM bhI aise 2-4 dRSTAMtoM kI abhivyakti karane para cAroM orase atyaMta anumodanA ke pratibhAva Ane lage / .. pariNAmataH zrIdeva-gurukI asIma kRpAse aisI aMtaHsphuraNA huI ki zrI jinazAsanameM, aneka saMghoMmeM, gA~va-nagaroM meM aise aise aneka ArAdhaka-ratna hoMge / una sabhI kA yathAzakya saMkalana karake yadi prakAzita kiyA jAya to pramodabhAvanA se bhAvita hone kI prabhuAjJA kA pAlana hone ke sAtha sAtha una una ArAdhaka AtmAoM ko bhI adhikatara ArAdhanAmaya jIvana jIne kA protsAhaka bala milegA aura anya hajAroM-lAkhoM AtmAoM ko 33
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ anumodanA aura jIvaMta preraNA dvArA savizeSa lAbha hogaa| aisI bhAvanA se prerita hokara, aise dRSTAMtoM kA saMgraha karane ke lie saM. 2049 ke cAturmAsa meM eka vyavasthita paripatra taiyAra karake usakI gujarAtI aura hindI bhASAmeM kula 5000 pratiyA~ prakAzita kI gayI thI / jaina zAsana ke cAroM phirakoMke prAyaH sabhI sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ko aura saMghoM ko vaha paripatra bhijavAyA gayA thA / usake pratisAda ke svalpameM kucha dRSTAMta mile aura aise prayatna ke lie hArdika abhinaMdana aura anumodanA ke saiMkar3oM patra Aye / jisase isa zubha kArya ke lie utsAha meM abhivRddhi huii| usake bAda ahamadAbAda, pAlitAnA AdimeM bhI vividha samudAyoM ke munivarAdikA pratyakSa saMparka karake unake pAsase bhI kucha dRSTAMtoM kA saMgraha kiyA gayA / . zakyatA ke anusAra una una dRSTAMta pAtroM ko pratyakSa milakara yA patra vyavahAra ke mAdhyama se praznottarI dvArA unakI ArAdhanA kI jAnakArI saMprApta kI / ina sabhI prayatnoMkI phalazruti ke rUpameM karIba 2 sAla pahale gujarAtI bhASAmeM prastuta pustakakI kula 4000 pratiyA~ alaga alaga tIna pustikAoM ke rUpameM aura saMyukta pustaka ke rUpameM bhI 'zrI kastUra prakAzana TrasTa-muMbaI' dvArA prakAzita kI gayI thI / inameM se karIba 1200 se adhika pratiyA~ pUjya sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoMko, jJAnabhaMDAroM ko, pustaka meM saMgrahita dRSTAMta pAtroM ko aura dAtAoM ko sAdara bheMTa ke rUpameM bhijavAyI gayI thIM / bAkI rahI huI pratiyA~ bhI vikraya dvArA karIba samApta hone AyI haiM / . pustaka prakAzita hone ke bAda prAyaH sabhI samudAyoM ke gacchAdhipati Adi AcArya bhagavaMtAdi sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ke sujJa zrAvaka-zrAvikAoM ke aura jainetara vidvAnoM ke bhI atyaMta anumodanA aura hArdika abhinaMdana ke saiMkar3oM patroMkI mAno barasAta -34
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ huI, jinameM se kucha patroM kA saMkSipta sArAMza isa hindI prakAzanameM prakAzita kiyA gayA hai / prastuta pustaka meM prakAzita ArAdhaka-ratnoM kA hajAroM logoM ko eka sAtha pratyakSa darzana aura paricaya karAne kI zubha bhAvanAse vi.saM. 2053 ke cAturmAsa meM, bhAdrapada pUrNimA ke dina, zaMkhezvarajI mahAtIrtha meM, eka bhavyAtibhavya "anumodanA-bahumAna samAroha" zrI guNIjana bhakti TrasTa (maNinagara-ahamadAbAda) aura zrI kastUraprakAzana TrasTa ke saMyukta prayatnoM se aura zeThazrI jIvaNadAsa goDIdAsa peDhI-zaMkhezvarajI ke sahakAra se aneka dAtAoM ke Arthika sahayoga se aura Ayojita huA thA / bhArata ke sAta rAjyoMmeM se 87 jitane ArAdhaka-ratna aura karIba 5000 jitane darzanArthI isa anumodanA samArohameM padhAre the / zaMkhezvarameM cAturmAsa birAjamAna tapasvIratna pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI navaratnasAgarasUrIzvarajI ma.sA. Adi aneka sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM kI pAvana nizrAmeM zreSThIvarya zrI zreNikabhAI kastUrabhAI Adi aneka mahAnubhAvoM kI atithi vizeSa ke rUpameM upasthitimeM yaha bhavyAtibhavya viziSTa samAroha karIba 5 // ghaMTe taka lagAtAra calA thaa| sabhI ArAdhaka-ratnoM kA samAjako saMkSipta paricaya karAyA gayA thA aura anumodanA patra ke sAtha ratnatrayI ke vibhinna upakaraNAdi dvArA sabhI kA viziSTa bahumAna kiyA gayA thA / usa anumodanA samAroha kI kucha tasvIreM bhI isa hindI prakAzanameM prakAzita kI gayI haiN| ___ jo ArAdhaka saMyogavazAt isa anumodanA samArohameM upasthita nahIM ho sake the aura jinakI tasvIreM isa samArohameM bhI nahIM prApta ho sakI, una sabhI kI tasvIreM ma~gAne kA prayAsa kiyA gayA thA / unameM se jo tasvIreM upalabdha huI haiM unako bhI yahA~ prakAzita kiyA gayA hai / prathamAvRttimeM gujarAtI bhASA meM prakAzita isa pustaka ko hindI bhASAmeM prakAzita karane ke lie caturvidha zrI saMghake aneka (35)
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvukAtmAoM kI punaH punaH bhAvapUrNa vijJapti hI isa hindI saMskaraNameM nimitta rUpa banI hai| cUMki merI mAtRbhASA gujarAtI hai, isa hindI anuvAdameM kahIM koI gujarAtI zabda prayoga ho gaye hoM, to priya pAThakoM se namra nivedana hai ki ise sudhArakara paDheM aura kSatiyoM ke prati merA dhyAna khIMceM tAki bhaviSyameM unameM sudhAra ho sake / prastuta kitAba kA prakAzana zIghra ho sake isalie tRtIya vibhAga kA anuvAda karane kI jimmedArI bAr3amera nivAsI yuvA zrAvaka zrI madanalAla boharA (saha saMpAdaka, dharmaghoSa mAsika) ko sauMpI, jo unhoMne zIghra pUrNa kI hai / etadartha ve hArdika dhanyavAda ke pAtra haiN| tIna vibhAgoM meM vibhAjita isa kitAba ke prathama vibhAga meM janma se ajaina hote hue bhI AcaraNa se viziSTa jaina hoM aise vividhakulotpanna ArAdhakoM ke 86 dRSTAMta diye gaye haiM / ina dRSTAMtoMko paDhate hue jainakulotpanna AtmAoM ko socanA cAhie ki jainetara kalameM utpanna AtmAe~ bhI yadi satsaMga se jaina dharma kA aisA viziSTa AcaraNa karatI hoM, to jainakulotpanna hameM to pramAda aura upekSAvRtti ko chor3akara unase bhI viziSTa rUpase jainadharma ke marma ko samajhakara dharmAcaraNa dvArA jIvana ko saphala banAnA caahie| dUsare vibhAga meM jaina dharmakI viziSTa koTikI AcaraNA karanevAle vartamAnakAlIna zrAvaka-zrAvikA ratnoM ke anumodanIya dRSTAMta diye gaye haiM, unameM se preraNA pAkara anya zrAvakazrAvikAoM ko bhI apane jIvanameM aisI ArAdhanAe~ aura sadguNoM kA vikAsa karane ke lie puruSArtha karanA cAhie / isa vibhAga ke kucha dRSTAMta to saMsAra tyAgI sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ke lie bhI sacamuca preraNAdAyaka aura atyaMta anumodanIya haiM / agara gRhasthAzramameM rahe hue zrAvaka-zrAvikAe~ bhI itanI viziSTa koTikI ArAdhanAe~ karate haiM, to saMsAra tyAgI aise hameM apane jIvana meM 36
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaisI utkRSTa ArAdhanAe~ karanI cAhie aisI bhAvanA aura manoratha pUjyoM ko bhI ina dRSTAMtoM ko bhAvapUrvaka paDhane se avazya utpanna hoMge yaha ni:saMdeha hai| tIsare vibhAga meM asAdhAraNa koTi kI ArAdhanA karane vAle vartamAnakAlIna sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ke atyaMta anumodanIya dRSTAMta diye gaye haiM / inako paDhane se, kAla prabhAvase kahIM kahIM koI sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ke jIvana meM zithilatA aura pramAda ko dekhakara-sunakara yA paDhakara, sabhI sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ke prati Adara aura AsthAse parAmukha banI huI nayI pIDhI ke aMtaHkaraNa meM saMyamI sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ke prati pUjyabhAva jAgrata hogA / karma saMyoga se pramAdagrasta bane hue saMsAra tyAgiyoM ke prati bhI mAdhyasthyabhAva utpanna hogaa| kucha apavAda rUpa dRSTAMtoM ko bAda karate hue, isa kitAbameM adhikAMza dRSTAMta vartamAnakAlIna hI diye gaye haiM / ati prAcIna dRSTAMta atyaMta AdaraNIya hote hue bhI Ajakala kI buddhijIvI nayI pIDhI ke mAnasa ko AkarSita karanemeM aura AsthyA jagAne meM kama saphala ho rahe haiM, jaba ki vartamAnakAlIna jIvaMta dRSTAMtoM dvArA prAcIna mahApuruSoM ke prati bhI AsthA aura bahumAna AsAnI se jagAyA jA sakatA hai / agara Ajakala ke kamajora saMhanana vAle zarIra se bhI aThAI aura solahabhatte se varSItapa karanevAle, yA lagAtAra 211 upavAsa karanevAle zrAvaka-zrAvikA vidyamAna haiM, to prAcIna kAlameM vajra-Rbha-nArAca saMhananavAle mahApuruSa yadi mAsakSamaNa ke pAraNe mAsakSamaNa kI tapazcaryA karate hoM yA lagAtAra 4 - 6 mahinoM taka upavAsa karake AtmadhyAna meM nimagna rahate hoM to usameM 'asaMbhavita' kahane kA kisIko maukA hI nahIM miltaa| agara Ajake vilAsI aura bhotikatA pradhAna vAyumaMDala ke bIca rahakara, zAdI ke bAda bhI bhAI bahanakI taraha pavitra jIvana jInevAle daMpati vidyamAna haiM to prAcInakAla ke sthUlibhadra svAmI, jaMbUsvAmI, vajrasvAmI Adi mahApuruSoM ke naiSThika brahmacarya ko 'azakya' kahakara -37)
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ upahAsa karane kA avasara hI kisIko kaise mila sakatA hai ? !.... isIlie isa pustakameM arvAcIna jIvaMta dRSTAMtoM ko hI pradhAnatA dI gayI hai| isa kitAba kI gujarAtI AvRtti meM caturtha vibhAga ke khyameM prAcIna mahApuruSoM ke dRSTAMta bhI saMkSepameM diye gaye the, magara graMtha ke parimANa ko maryAdita banAne ke lie vaha caturtha vibhAga isa hindI saMskaraNa meM zAmila nahIM kiyA gayA hai / prAcIna dRSTAMtoM ke anya anekAneka pustaka upalabdha haiM hI, isalie prAcIna dRSTAMtoM ke jijJAsu pAThaka una pustakoM se apanI jijJAsA ko paritRpta kareM aisI apekSA hai| prastuta pustakameM prakAzita vartamAnakAlIna dRSTAMta vizeSa rupase vizvasanIya baneM aura jijJAsu AtmAeM una una ArAdhaka ratnoM kA sAkSAt yA patra dvArA saMparka karake unakI upabRMhaNA kara sakeM aura unake saMparka se apane jIvanameM bhI vaise sadguNa saMprApta kara sakeM aisI bhAvanAse una una ArAdhaka ratnoMke nAma aura patA bhI yahA~ prakAzita kiyA gayA hai / sujJa vAcakavRMdase namra nivedana hai ki ho sake to una una ArAdhakaratnoMko ekAdha poSTakArDa likhakara unakI hArdika upabRMhaNA kareM, tAki unako ArAdhanA meM abhivRddhi karane kA bala mile aura hamAre jIvanameM bhI unake jaisI ArAdhanA karane kI zakti saMprApta ho / gujarAtI AvRtti kI saMpAdakIya prastAvanA meM isa sUcanako paDhakara acalagacchIya munirAja zrI sarvodayasAgarajIne aura rAjakoTa nivAsI suzrAvaka zrI subhASacaMdra modIne prastuta pustakake prathama aura dvitIya vibhAga ke sabhI dRSTAMta pAtroM ko patra likhakara anumodanA kI thI, isalie ve bhI dhanyavAda ke pAtra haiM / anya pAThakagaNa bhI isakA zubha anukaraNa kareMge aisI AzA hai / prAyaH pratyeka bAtoMmeM lAbha-hAni donoM alpa yA adhikAMza rUpameM sammilita hote haiM, isI taraha isa kitAba ke dRSTAMtapAtroM kA nAma aura patA prakAzita karane meM uparyukta prakArase 381
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAbha ke sAtha anya apekSA se kucha hAni kI bhI thor3I-sI saMbhAvanA ho sakatI hai / isI dRSTI se eka aisA bhI hitasUcana milA thA ki, "nAma aura patA diye binA kevala ArAdhakaratnoM ke dRSTAMtoM kA hI prakAzana kiyA jAya, (nAma aura patA koI pUche to hI batAyA jAya) kyoM ki vartamAna kAlakI yaha viSamatA hai ki prAyaH adhikAMza ArAdhakoM meM aisA pAyA jAtA hai ki unake jIvanameM kucha bAteM anumodanIya aura anukaraNIya hotI hai, magara chadmasthadazA ke kAraNa unake jIvanameM kucha kSatiyA~ bhI hotI haiN| aise ArAdhakoM ke nAma aura patA prakAzita hone se bhadrika vyaktiyoM ke dvArA unake guNa aura doSa donoM anumodanIya yA anukaraNIya bana jAte haiM... ityAdi / yaha sUcana sApekSa dRSTise ThIka hote hue bhI pUrva nirdiSTa hetuoM se yahA~ ArAdhaka ratnoM ke nAma aura patA prakAzita karane kA sAhasa kiyA gayA hai / vAcaka vRMda uparyukta hitasUcana ko dRSTi samakSa rakhakara haMsakI taraha kSIra-nIra nyAyase ArAdhakoM ke jIvana meM se sadguNa rUpI dUdha ko grahaNa kareMge aura chadmasthadazA sulabha kSatiyoM ke prati mAdhyasthyabhAva dhAraNa kareMge aisI apekSA hai / jaba taka chadmastha dazA hai taba taka hareka jIvoMmeM guNa-doSa donoM alpAdhika mAtrAmeM hoMge hii| isalie isa kitAbameM prastuta dRSTAMtapAtra ArAdhaka-ratnoMmeM bhI kucha kamiyA~ hoM to isa meM jarA bhI Azcarya nahIM honA cAhie; kyoM ki anAdikAla se mithyAtvase mUDha, svasvarUpase ajJAta aura karmoM se AcchAdita aise isa jIvameM anaMta doSa hoM to bhI isameM kucha Azcarya nahIM hai, magara aise bhI jIvameM ekAdha choTA sA bhI sadguNa agara dRSTigocara hotA hai to use mahA Azcarya rUpa mAnakara usakI hArdika anumodanA aura avasarocita vANI se upabRMhaNA karanI cAhie aisA mahApuruSoM kA upadeza hai / hA~, AdhyAtmika hetu ke sivAya kisI bhI prakAra ke sAMsArika prayojana se kisI bhI viziSTa sAdhakako patra yA phona dvArA parezAna nahIM karanA cAhie aisI khAsa sUcanA hai| -39
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ ... yahA~ para prastuta dRSTAMtapAtra svarUpa ArAdhaka AtmAoM ko bhI sAdara vinamra vijJapti hai ki, isa kitAbameM varNita ApakA dRSTAMta Apa svayaM par3heM taba athavA ise paDhakara koI bhAvuka AtmA ApakI upabaMhaNA prazaMsA kare taba mAnakaSAya kI puSTikA nivAraNa karane ke lie jAgRti pUrvaka Atma nirIkSaNa dvArA apane jIvana meM jo bhI kSatiyA~ mAlUma par3eM unakI vinamrabhAvase mAnasika yA vAcika kabUlAta karake gaMbhIratA pUrvaka una kSatiyoM ko zIghra sudhArane ke lie puruSArtha kareM, tAki ApakA AlaMbana kisIko bhI mokSa mArga se vimukha banAne meM nimitta na bana pAye / / ina dRSTAMtoM kA saMkalana karate hue nimnokta zlokakI yathArthatA mujhe adhika-adhikatara spaSTa hone lagI / "pade pade nidhAnAni, yojane rasakUpikA / bhAgyahInA na pazyaMti, bahuratnA vasuMdharA // " (bhAvArtha : isa pRthvI meM kadama kadama para nidhAna rahe hue haiM aura pratyeka yojanameM suvarNa siddhi rasakI kUpikAe~ rahI huI haiM, phirabhI bhAgya hIna jIva unheM dekha nahIM pAte haiM, lekina yaha pRthvI (vasuMdharA) to sacamuca anekAneka ratnoMse bharapUra hai hI ...) / isa zlokameM sUcita bhautika nidhAna yA rasa kUpikAe~ zAyada kaliyuga ke prabhAvase bhale hI dRSTigocara na hote hoM, lekina kadama kadama para aneka saMghoM meM viziSTa ArAdhaka caitanya ratnoM ke darzana to Aja bhI avazya ho sakate haiN| magara usake lie mukhya rUpase zrI deva gurukI asIma kRpAse vikasita huI aura satsaMga evaM sadvAMcana se pariSkRta huI guNadRSTi aura pramoda bhAvanA kA bhavya puruSArtha apekSita hai| jaise jaise samaya vyatIta hotA gayA vaise vaise aisI anubhUti spaSTa-spaSTatara rUpase hone lagI / yahA~ para prakAzita dRSTAMta to aMzamAtra haiM, lekina zrI jinazAsana to aise anekAneka ArAdhaka caitanya ratnoM kI khadAna hai, 40
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ isIlie hI to caturvidha zrIsaMghako ratnoMkA utpattisthAna rohaNAcala parvata AdikI upamA siMdUra prakara Adi prakaraNoM meM aura zrInaMdIsUtra Adi AgamoM meM dI gayI hai / jaise jaise aise gupta ArAdhaka ratnoMkI jAnakArI milatI rahegI vaise vaise isa kitAbakI saMbhavita nUtana AvRtti meM prakAzita ho sakegI / isalie sujJa pAThakoM se namra nivedana hai ki Apake suparicita aise asAdhAraNa koTike ArAdhaka ratnoM ke dRSTAMta vyavasthita rUpase likhakara avazya bhijavAyeM / isa kitAbameM prakAzita dRSTAMtoMmeM se kucha dRSTAMta dharmacakra tapa prabhAvaka pa.pU.A.bha.zrI vijaya jagavallabhasUrijI ma.sA. pa.pU. paMnyAsa pravara zrI candrazekhara vijayajI ma.sA., paM.pU. paMnyAsa pravara zrI guNasuMdaravijayajI ma.sA., pa.pU. paMnyAsa pravara zrI bhuvanasuMdaravijayajI ma.sA., gaNivarya zrI akSayabodhivijayajI ma.sA., munirAja zrI mahAbodhivijayajI, munirAja zrI bhadrezvaravijayajI Adi munivarAdi ke mukhase sunakara yA patra vyavahAra dvArA athavA unake pustakAdi dvArA prApta kiye gaye haiM, ina sabhI mahAtmAoM kA evaM anya bhI aneka nAmI-anAmI AtmAoM ne prastuta pustakake saMkalana/saMpAdanameM vividha spase sahayoga diyA hai una sabhIkA sAdara RA svIkAra karate hue dhanyatAkA anubhava karatA huuN| susaMyamI, vidvAn, AtmIya munirAja zrI jayadarzanavijayajIne AtmIya bhAvase isa kitAbake tInoM vibhAgoM ke lie atyaMta mananIya prastAvanAe~ likhakara isa kitAbakI upAdeyatAmeM abhivRddhi kI hai isake lie unako bhI hArdika dhanyavAda detA hU~ / unakA Azcaryaprada dRSTAMta isa kitAba ke dvitIya vibhAga ke prAraMbhameM hI prakAzita kiyA gayA hai| zrI bAr3amera jaina saMgha ke bhAgyazAlI dAtAoMne evaM zrI nAkoDA pArzvanAtha TrasTane isa prakAzana ke lie suMdara Arthika sahayoga diyA hai etadartha una sabhI ko hArdika dhanyavAda / (41)
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ kevala do mahine jitane alpa samaya meM isa kitAba kA kampojha se lekara saMpUrNa kArya zIghratA se paripUrNa karane ke lie 'kumAra prakAzana kendra' ke utsAhI saMcAlaka zrI hetalabhAI asaNabhAI zAha vizeSataH dhanyavAdAha haiM / - chadmastha dazA ke kAraNa isa kitAbameM kahIM bhI zrI jinAjJA viruddha kucha bhI likhA gayA ho to usake lie hArdika micchAmi dukkaDaM / sujJa pAThaka kSatiyoM ke prati dhyAna khIMceMge to bhaviSyakAla meM unakA parimArjana ho skegaa| yaha kitAba jJAnabhaMDAra Adi meM baMda par3I na rahe kintu niraMtara isakA adhika - adhikatara upayoga hotA rahe isake lie peja naMbara 2 para dI huI sUcanA kA pAlana karane meM sahayoga kI pUjyoM se evaM pAThakavRMda se khAsa apekSA hai / jainetara pAThakoM se namra anurodha hai ki yadi Apako isa kitAba ke kisI pAribhASika zabda kA artha yA vyAkhyA samajha meM na Aye to kisI bhI jaina sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMta ke pAsa jAkara isakA artha niHsaMkoca rUpase jarUra samajha leM / gujarAtI saMskaraNa kI upekSA isa hindI saMskaraNa meM dRSTAMta naM. 24, 44, 62, 67, 71, 72, 73, 74, 76, 117, 139, 146, 159, 180, 181, 183, 205, 291, 292 naye zAmila kie gaye haiM / prastuta pustaka ke mananapUrvaka paThana-pAThana se anekAneka AtmAe~ guNAnurAgI aura viziSTa koTike ArAdhaka banakara zIghra muktipadake adhikArI baneM yahI ekameva zubhAbhilASA / gaNi mahodayasAgara di. 1-6-1999 udayapura (rAjasthAna) 42
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA . pa rama pa7...somo..... ................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . .4 0 4 4 4 0 . 0 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..................................................... .......6 prApti sthAna evaM khAsa sUcanA. kRpayA mujhe avazya par3heM... prakAzakIya ............. nAkor3A pArzvanAtha tIrtha kA saMkSipta paricaya... sAdara samarpaNa .......... prakAzana ke sahayogI dAtA............ RNa svIkAra.. ArAdhaka ratnoM kI anumodanA samAroha kI tasvIroM kA paricaya ............. prAstAvikam prazaMsanA ca.......... agama artha anumodanA kA evaM anumodana gIta jarA kie, paDhie aura Age baDhie (saMpAdakIya) anukramaNikA ...........................00000000000000000000000000000000............................................ ....26 7000000000002050558880000 Tw, worr // "bahuranA vasuMdharA" bhAga-1...... 1 AjIvana ThAma cauvihAra avaDDha ekAzana-vanamAlIdAsabhAI ......... bhAvasAra 1 2 do hI dravyoM se 77 sAla taka niraMtara ekAzana karanevAlA.......... brAhmaNa 6 3 navakAra mahAmaMtra ko siddha karanevAle lAlubhA ..................... vAghelA 10 karor3a navakAra ke ArAdhaka nidrA vijetA jayaMtilAlabhAI......... paTela 17 28 varSa kI umra meM sajor3e brahmacarya vratadhAraka rAmasaMgabhAI ........ darabAra 19 eka hI dravya se ThAma cauvihAra 50 olI ke ArAdhaka dAnubhAI .....darabAra 24 sArmika bhakti ke bejor3a dRSTata rUpa lakSmaNabhAI ................... nAI 25 ...ahiMsAmaya jaina dharma ke adbhuta rUpa se pAlaka DaoN.khAna .....paThANa 28 ...ananya navakAra premI rasikamAI janasArI............................mocI 32 satsaMga ke prabhAvase lohA sonA banA ! saMjayabhAI...................... sonI 36 pratidina 18 ghaMTe jaina dharma ke pustakoM ko paDhanevAle zaMkarabhAI...... paTela 38 12 adhyAtma parAyaNa prophesara kesubhAI DI. paramAra....... . .. kSatriya 40 13 selUna meM bhI deva-guru kI tasvIreM rakhanevAle puruSottamabhAI ..... 14 ajor3a jIvadayApremI maMgAbhAI............ ............... ThAkora 44 15 paryuSaNa ke AThaveM dina pakkhI pAlanevAle kAMyAbhAI mAhezvarI ....... harijana 48 16 "mere jaisA sukhI koI nahIM hogA" pitAMbaradAsa .. .......................mocI 49 17 bhAgyazAlI bhaMgI kI bhavya bhAvanA .......................... ...bhaMgI 51 18 16 upavAsa ke sAtha causaTha praharI pauSadha ke ArAdhaka gajarAjabhAI......mocI 53 19 virAsata cher3a dI, magara jaina dharma nahIM chor3A !................. musalamAna 55 -43) 11
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ mernam......bAda 20 roja jinadarzana-pUjA karanevAle rIjumalajI.....khatrI-pulisa 56 21 jaina dharma evaM mAtRsevA ke lie avivAhita pappubhAI ......... saradArajI 57 22 amRtalAlabhAI rAjagora kA hRdaya pasvirtana.... . ......brAhmaNa 59 23. zrIphala kI prabhAvanA ke nimitta ne zivappA ko sUri banAyA ...liMgAyata 61 24 dilIpabhAI mApArI kA vItarAgatA ke prati prasthAna .. .... brAhmaNa 63 25 11 sAlakI usameM ekAzana ke sAtha lAkha navakAra ! lakSezakumAra.. bhAvasAra 67 26 sevAbhAvI svAtaMtrya sainika vaidyarAja anuprasAdabhAI.............. nAI 69 satsaMga se kabIrapaMthI bAbulAlamAI kA jIvana parivartana .... ... julAhA 70 28 prophesara pI.pI.rAva kI jainadharma ke prati dRDha zraddhA.... 29 vardhamAna tapa kI nIMva DAlanevAle peInTara bAbubhAI rAThor3a ...... mahArASTrIyana 73 30 pAMca tithi kapar3e nahIM dhote hue rAmajIbhAI..............dhobI 74 31 charI pAlaka saMgha ke saMghapati banate hue kAMtilAlamAI......... lohAra 76 32 sAdhu-sAdhvIjI kI vaiyAvacca karate hue mUlajIbhAI mAsTara ......... harijana 76 33 sAdhu sevAkArI zivAbhAI... .....................kolI 77 __vardhamAna tapa kI nIMva DAlane vAle paMDitazrI vaidyanAthajI mizra..... brAhmaNa 78 35 jIvadayA ke khAtira vyavasAya meM parivartana ! gaNapatabhAI......lohAra 79 36 mAsakSamaNa Adi ke ArAdhaka sukhAbhAI ... ....... paTela 81 37 sAdhusevA aura sAmAyika ke ArAdhaka vijayabhAI. .............darabAra 81 38 sAdhu sevAkArI DaoNkTara ghanazyAmasiMhajI ........ .................. rAjapUta 82 39 navakAra mahAmaMtra ke ArAdhaka bahAdUrasiMhajI jADejA... ....... rAjapUta 83 40 jaina pAThazAlA ke zikSaka lAdhusiMhajI solaMkI ................... rAjapUta 41 8 sAla kI umrameM 82 dinakA dharmacakratapa ! yogIndrakumAra ....... rAjapUta 84 42 'kamme zUrA so dhamme zUrA' haThIjI dIvAnajI. ....... ThAkora 85 43 tIna upadhAna ke ArAdhaka dharmAjI gAyakavAr3a.... ......mocI 87 44 choTAlAlabhAI bane munirAjazrI kalpadhvajavijayajI ........... brAhmaNa 88 45 satsaMga ke prabhAva se mocI muni bane -prabhudAsabhAI. .........mocI 90 46 eka hI pravacana se sacitta pAnI kA AjIvana tyAga-sAyavanA .... mAruti 47 sAdhu-sAdhvIjI kI apUrva bhakti karate hue darabAra............ rAjapUta 93 48 pratyeka pUrNimA ke dina zaMkhezvara kI yAtrA-kRSNa manusvAmI .... madrAsI brAhmaNa 94 49 varSItapa Adi ke tapasvI sAhebasiMhajI jADejA. .. ..... kSatriya 95 pratyeka paryuSaNa meM aAI tapa ke ArAdhaka surezabhAI... ...... nAI 95 51 darajI pitA-putrI kI kaThora tapazcaryA-bhIkhAbhAI............... darajI 97 mAsakSamaNa aura siddhitapa ke ArAdhaka ramezabhAI.................mocI 98 53 do mAsakSamaNa-20 aThAI ke tapasvI, brahmavratadhArI mohanabhAI...... mocI 99 54 jinabimba bharAnevAle bhANajIbhAI... prajApati 100 55 prabhudarzana ke binA pAnI kI bUMda bhI nahIM ! bipInabhAI.......... paTela 101 44
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0 56 navapadajI kI olI aura upadhAna kA ArAdhaka yuvaka nabI ....... kasAI 102 57 sacitta pAnI kA tyAgI rAmakumAra kaivaTa ....... ........khalAsI 103 58 dAmAda ko bhI rAtribhojana nahIM ! motilAlajI ....... pATIdAra 104 59 anAnupUrvI se navakAra japa ! karasanajI jADejA ..................... rAjapUta 105 60 dharmaraMga se raMgA huA citrakAra joSI parivAra.............. ...........brAhmaNa 106 61 roja 2-2 ghaMTe khar3e khar3e jinabhakti aura japa ! jasabhAI ... 62 trikAla prabhudarzana pUjA Adi ke ArAdhaka lAlasiMhajI .. ............ rAjapUta 108 63 goviMdabhAI modI kI anumodanIya ArAdhanA ........ ....... modI 109 64 prinsIpAla zrI jayendrabhAI zAha kI anumodanIya ArAdhanA ..........vaiSNava 110 65 pUjArI aMbAlAla bhAI aura revAbahana kI ArAdhanA ......... paramAra kSatriya 114 66 hoTala ke pAnI kA bhI tyAga ! 600 harijanoM kA satsaMga maMDala harijana 115 67 harijana daMpatI lakSmIbahana navInacaMdrabhAI cAvar3A kI ArAdhanA ....... harijana 116 68 dhArmika adhyApaka dilIpabhAI mAlavIyA ........ .......lohAra 116 69 lAlajIbhAI kI anumodanIya nItimattA ..... . ...... harijana 120 AtmasAdhaka DaoNkTara praphullabhAI janasArI... .........mocI 121 71 DaoNkTara rAdhezyAma kI anumodanIya ArAdhanA .. ..........agravAla 122 72 kezava nAmakara. pATIla kI anumodanIya ArAdhanA ............ mahArASTrIyana 123 khImajIbhAI paramAra kI anumodanIya ArAdhanA .. hInAbahana vrajalAla kI anumodanIya ArAdhanA...... ............vaiSNava 124 ramezabhAI nAI kI anumodanIya deva-gurubhakti ........ ............ nAI 124 76 upadhAna karate hue jIvarAjabhAI jhAlA ....... ............mocI 125 77 pravINabhAI paTela parivAra kI ArAdhanA......... ............... paTela 126 78 somapurA mayUrabhAI kI ArAdhanA ............................. somapurA 127 79 roja 108 logassa Adi kI ArAdhaka ku. mInAbahana ......... mahArASTrIyana 127 10 sAlakI umrameM paMca pratikramaNa kaMThastha ku. lakSmI ..........nepAlIyana 129 81 paMca pratikramaNa kaMThastha karanevAlI tIna bAlikAe~ ...............darajI 129 82 mIrAbAI jaisI banane kI bhAvanA ! nItAbahana ....... ! nAtAbahana ...............................darabAra 130 83 hararoja jinapUjA Adi karate hue hAMsabAI mA .. ............ khavAsa 131 84 siddhitapa karanevAlI muktAbahana ........... ..............bhaMgI 132 85 harijana kanyA navalabAI kI zAdI ke lie anumodanIya zarta ...... harijana 132 86 "yadi bacapana se hI jainadharma milA hotA to.." ! rekhAbahana .........mistrI 135 Alu "bahuratnA vasuMdharA" dUsarA ..... prastAvanA evaM stavanA ........ 87 10 varSa ke sahajIvana ke bAda bhI bAla brahmacArI daMpatI ............. 88 eka hI bAra pravacana zravaNa se AjIvana brahmacarya ................ ......................................................... 139 140 Rame. ..........0000000000000000000000.... .....145 155 (45
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ ......................... ............ 170 .186 2000000000 +4.00000000000 ........207 .................................................... 26 226 89 AjIvana bAlabrahmacArI daMpatI ... 158 90 adhyAtmaniSTha baMdhuyugala... 160 91 vRddhAvasthA meM bhI saphala AtmasAdhaka............ 92 himAlaya ke yogI ke mArgadarzana se navakAra sAdhaka. 177 23 hajAra yAtrikoM ko 100 dina taka 99 yAtrAkAraka baMdhuyugala.......... . 182 94 aneka sadguNoM se alaMkRta zrAddhavarya..... 95 AjIvana makAna se bAhara nahIM jAnekA saMkalpa !.. ....... 190 96 navakAra ke prabhAvase kensara kensala !.. .......191 97 11 karor3a navakAra ke ArAdhaka !......... .............199 98 zrIRSimaMDala mahAstotra ke viziSTa sAdhaka ... 203 99 211 upavAsa ke mahAtapasvI !...... 100 binA davAI se asAdhya dardo ke niHzulka cikitsaka ............... ........... 212 101 pratidina 9 ghaMTe padmAsana meM navakAra kA japa... !... 102 pratidina 500 rUpayoM ke puSpa Adi se 5 ghaMTe prabhubhakti !......... 103 pratidina 54 jinAlayoM meM pUjA karanevAle suzrAvaka !.... ............221 ... 104 karor3a khamAsamaNa ke ArAdhaka ! ..... 105 bhAratabhara ke jaina tIrthoM kI 8 sAlameM padayAtrA !....... ............................229 106 48 bAra zrI siddhAcalajI mahAtIrtha kI 99 yAtrAeM ! ........ ... 231 107 15 lAkha rUpayoM ke upakaraNoM se jinabhakti !..... ............233 108 sAmAyika yA jinapUjA nahIM hone para 10 hajAra ru kA prAyazcitta !....... 109 trikAla 346 logassa kA kAyotsarga ! ....... 110 pratidina siddhacakrapUjaka, svAnubhUtisaMpanna zrAddhavarya ...... .......240 111 zrI siddhacakra mahApUjana ke bejor3a vidhikAra.. 242 112 aThThama ke pAraNe aThThama ke sAtha 99 yAtrAeM ! .......... .... 244 113 eka bemisAla preraNAdAyI vyaktitva ..... 248 114 muMbaI meM bhI saMDAza-bAtharUma ke upayoga kA tyAga !............. 115 3 sAla taka khar3e khar3e sAdhanA !..... .......255 116 18 sAla taka maunavratI AtmasAdhaka ! .... 257 117 AjIvana bAlabrahmacArI kacchI daMpatI !.. ...259 118 bemisAla brahmacarya guptikA pAlana........... ....... 261 119 brahmacarya ke saMkalpa kA adbhuta prabhAva ........... ........... 263 120 vivAha ke 2 varSa bAda AjIvana brahmacarya kI pratijJA !............. 121 AjIvana brahmacarya vrata svIkArane kI tIvra tamannA ............ 265 122 sAlameM kevala 2 ghaMTe kI jayaNA ke sAtha AjIvana brahmacarya vrata !..... 266 123 prajJAcakSu zrAvakoM kI adbhuta ArAdhanA ....... 268 124 ni:spRha kacchI vidhikAra tripuTI HHHHHHHHHHHHHHHI 236 238 10000000000000000.. 253 264 trA.................... ..................................... 270 46
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 125 bAla zrAvakaratnoM ke adbhuta parAkrama. 126 cauvihAra karate hue bAlazrAvaka ! 127 4 sAla kI umra se prativarSa navapadajI kI ArAdhanA 11 sAla kI umra se siddhacakra mahApUjana kaMThastha . 129 bejor3a jIvadayApremI zrAvakaratna !. 128 130 1500 sUaroM ko bacAnevAle jIvadayApremI zrAvakarana ! 131 saikar3oM bakaroM kI baliprathA baMda karAnevAle zrAddhavarya ! 132 jIvadayA ke camatkAra se mRtyu se vApasa lauTe ! 133 bhaiMsa ko bacAne ke lie adbhuta parAkrama ! 134 niHzulka jJAnadAna kA sevAyajJa ! 135 adbhuta nItimAna suzrAvaka !. 136 32 sAlakI umra se AjIvana brahmacarya evaM ekAzana !. 137 mahAtapasvI paMDitazrI .. 138 vardhamAna tapakI lagAtAra 103 olI ke ArAdhaka !. 139 lagAtAra 140 olI ke ArAdhaka ! 140 belagAma jile ke sarvotkRSTa ArAdhaka yuvA DaoNkTara ! 141 bhakti - maitrI - zuddhi ke trivarNI saMgama- suzrAvaka ! 142 suMdarabhAI kA saccA sauMdarya... 143 zAdI ke dina rAtribhojana tyAga ! 144 zAdI ke prasaMga meM sabhI pApoM kA tyAga ! . 145 'kamme sUrA so dhamme sUrA'. 146 punarjanma kI adbhuta ghaTanA. 147 dRDha samyagdarzana premI. ........................ 148 zAdI ke prasaMga ko dharma mahotsava ke rUpameM manAnevAle vakIla. 149 AryasaMskRti kI maryAdAnusAra saMpanna satkAryo kI jhAMkI 150 skUla kA zikSaNa varjya kiyA, ghara ko hI zAlA banAyA !. 3 ghaMTe kI tejasvI zAlA. 151 152 zrI ke. pI. saMghavI cerITebala TrasTa ke sukRtoM kI anumodanA. 153 sva. bherumalajI bAphanA parivAra ke sukRtoM kI anumodanA 154 sAdharmika utkarSa TrasTa kI anumodanA . 155 bejor3a sAdharmika bhakta suzrAvaka 156 42 sAlase lagAtAra chaThTha ke pAraNe ekAzane se varSItapa ! 157 aThThAI se varSItapa ke ArAdhaka suzrAvaka ! 158 saparivAra dhArmika raMga se raMge hue DaoNkTara !. 159 300 se adhika bAra muMbaI se zaMkhezvara kI yAtrA !. 160 dharmaniSThA ke anumodanIya prasaMga. - 47 272 279 281 282 285 291 294 298 300 302 304 306 307 308 312 313 316 317 319 319 320 323 341 345 346 353 358 361 363 366 367 ..... 368 368 369 370 373 ***********
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ ...... .376 ............................380 .........384 389 ......390 ......391 ........393 396 ..............399 .........402 .........407 409 ........410 .....411 161 vivAha hone ke bAvajUda bhI AbAla brahmacAriNI !..... 162 "mujhe audArika dehadhArI ke sAtha zAdI nahIM karanI !".............. 378 163 dIkSA grahaNa karatI huI ATha sagI bahaneM !....... 164 180 upavAsa... eka hI dravya se ThAma cauvihAra 500 AyaMbila !. .. 382 165 aThThama tapa ke sAtha 7 cha'rI saMghoM meM padayAtrA ! 166 1 se 8 upavAsa dvArA kula 48 varSItapa !... ........ ..... 167 avAI evaM solahabhakta se varSItapa !........... 168 150 aThThAI ! 1108 se adhika aThumatapa ArAdhikA ! .. 169 apramatta tapasvinIratna.... 170 apramatta tapasvinI .. .. 171 108 aThThAI - 2 bAra 108 aThThama !... ........394 172 pratidina 12 ki.mI. kI dUrI para jinapUjA ke lie !............. 173 ranakukSi Adarza zrAvikAratna . .. 174 ahiMsA kI devI.... 175 bImAra kabUtaroM kI sevA karatI huI suzrAvikA............ 196 zatrujaya mahAtIrtha kI 25 bAra 99 yAtrA .......... 177 sAsa-sasura kI adbhuta sevA karatI devarAnI-jeThAnI .... 178. 'mAtA ho to aisI ho' !............. 179 siddhAcalajI mahAtIrtha meM bhavapUjA .............. 412 180 lagAtAra 1008 aThThama !.. 181 sAdharmika bhakti evaM RNamukti kA uttama dRSTAMta .... .... 182 karmoM ke sAmane yuddha ! ...... 418 183 pratidina 8 sAmAyika + 2 pratikramaNa !.... ....................420 "bahuratnA vasuMdharA" tIsarA ............... .. 423. yama + niyama = saMyama, saMyamI ko namo namaH (prastAvanA ).....424 184 100 + 100 + 89 olI ke 'tapasvI samrAT' sUrirAja !........ 185 bhISaNa kalikAla meM rahate haiM eka dhannA aNagAra !. ... .....431 186 mahA tapasvIratna sUrIzvarajI .. 187 250 cauvihAra chacha - pratyeka chaTha meM sAta-sAta yAtrAeM !.. 188 lagAtAra 33 ghaMTe taka dhyAnamudrA meM sthiratA ! ......... 189 adhyAtmayogI AcArya bhagavaMtazrI ...... .. .... 190 siddhagiri Adi ke pratyeka prabhujI ko 3 - 3 khamAsamaNa !. 191 siddhagiri aura ahamadAbAda ke pratyeka prabhujI samakSa caityavaMdanA !..... 192 yathArthanAmI gacchAdhipatizrI kI guNa-garimA ...... 193 gacchAdhipatizrI ke preraka prasaMga...... (48 ..............................." .......414 .......416 429 ......436 ........440 .........441 ..........445 .....448
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ ........457 ............. ....... 6 ....... 0 5 . ..............469 ......... .....473 ...................................473 ...............................478 ................. 194 gacchAdhipati zrI kI anumodanIya kriyAniSThatA Adi ! ............. 195 vaMdanIya kriyApAtratA !. .............458 196 34 varSItapa evaM logassa Adi kA 9 - 9 lAkha jApa ! ..... 197 saMlagna cauvihAra 33 varSItapa ke ArAdhaka upAdhyAya zrI ! ....................462 198 saMlagna 31 varSItapa ke ArAdhaka sUrivara !.... 462 199 prathama rAkha bahorAne para pAraNe kA abhigraha ! ......... ..........463 200 lagAtAra 201 upavAsa ke tapasvI samrAT ! ............... ........465 201 lagAtAra 108 upavAsa evaM 500 achAI ke tapasvI !..... 467 202 guNaratna saMvatsara tapa ke bhISma tapasvI !... 203 kariyAtA meM bhIgI roTI se 52 AyaMbila !. ...........472 204 30 veM upavAsa meM kezaloca ! ...... .. 205 tapasvI guru-ziSya kI jor3I ............... 206 adbhuta jJAna pipAsA, viziSTa smaraNazakti !......... 207 20 varSa ke parizrama se 'dvAdazAra nayacakra' graMtha kA saMpAdana !.......... 208 kevala 6 dina meM dazavakAlika sUtra kaMThastha !.. 481 209 12 varSa meM 425 saMskRta-prAkRta graMthoMkA adhyayana !..... ...... ......481 210 saMskRta adhyayana ke lie roja 12 mIlakA vihAra ! ............. ........483 211 vihAra meM 85 vI olI ke sAtha roja 4 vAcanAdAtA !................ 212 yuvA pratibodhaka padastha tripuTI ............ ...........485 213 AjIvana maunavrata !................ ........... 486 214 24 varSa se mauna ke sAtha sAdhanA ! ......... 215 guru AjJA pAlana kA bejor3a Adarza ............ ........487 216 roja 2-3 ghaMTe khar3e rahakara vaMdanA gardA - anumodanA !. 217 pAMca hI dravyoM se AjIvana ekAzana ! ....... ............490 218 aparicita pradeza... ugravihAra... nirdoSa gocarI !............. 219 zuddha gocarI ke abhAva meM 3 - 3 upavAsa !.......... ..............491 220 cAya - dUdha - khAkhare se nitya ekAzana !.. .........492 221 pariNatilakSI sAdhutA !.......... ........492 222 dIkSA kI khadAna, nAma liyA jAna ?........ ....... 494 223 saparivAra aura sAmUhika saMyama svIkAra !... 224 kaMbalI ke kAlapUrva upAzraya praveza kA niyama ! ........498 225 dhanya hai isa mahAkaruNAko !... ........498 226 anumodanIya saralatA aura pApabhIrutA !............ 227 avidhikI asaci, saMyama kI kaTTaratA !.. ..........499 228 oparezana meM bhI AdhAkarmI anupAna tyAga !...... .....499 229 jhUThe mu~ha se bolane para 25 khamAsamaNa !. 499 -49 .00000000000000000000000000000000000000001 .......487 .........................489 ............ ................. .....494 ......498
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ ........ . ......................................... .... .0000000 ma .00000000000000000000000000000000000000000000000 230 brahmacarya rakSA ke lie sajagatA !..... ...500 231 rasanendriya ko jItanevAle saMta !. .........500 232 AdhAkarmI doSa se bacane ke lie zIghravihAra !......... .. ......501 233 adbhuta gurubhakti !... .............501 234 varSItapa ke pratyeka pAraNe meM nAka se dUdha-pAna ! ... ........501 235 "vyAdhi arthAt karma nirjarA kA sunaharA maukA ! ................... ............501 236 binA sahAyaka AdamI, nAgapura se zikharajI vihAra yAtrA... yAtrA...........................502 237 laghutA meM prabhutA base !... ............502 238 adbhuta mitavyayitA ! .................. ...........502 239 adbhuta sAdagI !.... ........... ........503 240 paise ke kAma kA kahanA banda !... ............503 241 svopakAra ke bhoga se paropakAra saMbhava hai ?..... ............503 242 vaMdanIya pApabhIstA !.... ...... ......... 503 243 dUdhapAka se anjAna khAkhI mahAtmA !........... ..........504 244 Adarza guru-AjJA pAlana !..................... ...........504 245 AdhAkarmI muMga ke pAnI para asaca !. ...... .......505 246 roja rAtrimeM eka hI beThaka meM 4 ghaMTe jApa !.. .........505 247 pratyeka patra ke hisAba se 10 khamAsamaNa !......... ............505 248 ziSyoM ke prati adbhuta hitacintA ! ........ .... ...........506 249 namanIya navakAra niSThA !... .........506 250 padavI kI mahAnatA, phira bhI Asana kI alpatA !...... .......506 251 niSparigrahitA kI parAkASThA !..... ........ 507 252 moha ko mArane kA upAya !. .........507 253 kAgaja kI mitavyayitA !.... ...........507 254 nirdoSa pAnI ke lie 20 mIla kA vihAra !.......... ........507 255 zalyoddhAra kI saphala preraNA ! .........508 256 bImAra ziSya ke paira dabAte AcAryazrI ! . .... ....... 508 257 ...kerIkI bAta se A~khoM se azrudhArA ! ......508 258 tIrtha aura zAsana rakSA ke lie apUrva lagana !..... ........ 509 259 brahmacarya rakSA ke lie apUrva jAgRti ! ........... ..........509 260 saMyama kI AjJA na milane para apUrva parAkrama ! .... ...... 509 261 jaMgala meM svayaM veSa paridhAna !....... .........512 262 roja 500 khamAsamaNa.. svahastase veSa paridhAna !......... ..........517 263 saMyama ke lie 3 bAra gRhatyAga ! Akhira.. .......519 264 saMyama hetu 5 varSa taka chaH vigaI tyAga !...... 265 dIkSA ke lie chaH vigaI tyAga... sAgArika anazana ! .............. -500 kh kh kh kh kh +000000000000000 kh kh kh kh kh kh kh .000000000000000000000000000000000 kh kh kh ........ 520 .....522
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 529 530 .00000000000000000000................. . ........... ... . . . 534 00000.............537 539 540 .............................. 5 4 5 266 200 se adhika olI ke ArAdhaka 3 sAdhvIjI !.................. 524 267 200 se adhika olI ke ArAdhaka sAdhvIjI !... ....... 526 268 200 se adhika olI ke ArAdhaka sAdhvIjI !.... .527 269 saMlagna 20 upavAsa se bIsa sthAnaka kI ArAdhanA !.. 528 270 73 varSa kI umra meM 251 upavAsa ! ........ 271 lagAtAra 311 upavAsa !..... 272 11 aMgasUtra kaMThastha karanevAle sAdhvIjI !... 531 273 viduSI sAdhvIjI (bahina mahArAja) ... ... 274 pallIvAla kSetra meM dharma kA punarjIvana !........... 275 aThAI se varSItapa, pAraNoM meM eka dhAnya kA AyaMbila !.... 535 276 900 AyaMbila ke upara 45 upavAsa meM ugra vihAra !. .. 277 lagAtAra 400 chaTha se bIsa sthAnaka tapa ! .. ... 278 tapomaya jIvana !................................. 279 72 varSa kI umra meM saMyama svIkAra !. 540 280 maraNAMta pariSaha meM bhI adbhuta samatA ! ......... ....................541 281 108 mAsakSamaNa kI bhAvanA ! ......... .........543 282 108 mAsakSamaNa kI bhAvanA !................. 545 283 cauvihAra 108 chaThTha ke sAtha 9 - 9 yAtrAe~ !...... 284 cauvihAra 108 chaTha ke sAtha 8 - 8 yAtrAe~ !......... 547 285 A~kha meM makor3A ! phira bhI ajIba samatA !. 549 286 svAnubhUti saMpanna sAdhvIjI kI adbhuta nirIhatA !. 551 287 100 olI kA pAraNA-sAdagI pUrvaka !............ 288 12 varSa mauna ke sAtha AtmasAdhanA !.... 554 289 6 varSoM se varSAMtapa ke sAtha mauna !.......... 556 290 vihAra meM 15 dina taka cane Adi se nirvAha !. .........557 291 49 varSoM se cauvihAra upavAsa se varSItapa ! 292 AyaMbila aura navakAra kA anUThA prabhAva !.... ..........................564 293 tapa-japa se kensara kensala ho gayA ! ........... ....... 566 294 86 varSa kA dIkSA paryAya !. .......568 295 pratyeka jinabimboM ke samakSa caityavaMdana !........... .......569 296 munivaroM ke anumodanA patroM kA sArAMza !.. .....570 297 sthAnakavAsI mahatmAoM ke anumodanA patroM kA sArAMza. .......586 298 sAdhvIjI bhagavaMtoM ke anumodanA patroM kA sArAMza !...... ............589 299 zrAvaka-zrAvikAoM ke anumodanA udgAra ... ......... .........590 300 sanmAnanIya ArAdhaka ratnoM ke harSodagAra .. ....... 593 301 bahuratnA vasuMdharA bhAga-3 ke dRSTAMta pAtroM ke nAma ................ ...........596 ...............................547 547 553 .............................559 (51)
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ "bahunA vasuMdharA " bhAga pahalA janma se ajaina hote hue bhI satsaMga se jaina dharmako samarpita arvAcIna ArAdhakaratnoM ke dRSTAMta
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 AjIvana ThAma cauvihAra avaDDha ekAzana tapake bejor3a ArAdhaka vanamAlIdAsabhAI bhAvasAra gujarAta meM mahesANA jile meM mahur3I (madhupurI) tIrtha ke pAsa Aye huo vAgpura gA~va meM vi.saM.1985 meM mRgazIrSa zukla 14 di. 25-121928 ke zubha dinameM jagajIvanabhAI bhAvasAra nAma ke sadgRhastha ke gharameM tejasvI putra-ratna kA janma huA / bAlaka kA nAma vanamAlIdAsa rakhA gyaa| jagajIvanabhAI kapar3e raMgane kA vyavasAya karate the evaM kulaparaMparAgata vaiSNava dharma kA pAlana karate the / magara kapaDe raMgavAne ke lie Ate hue zrAvakoM ke paricaya se una ko ahiMsA pradhAna jaina dharma kA raMga laga gyaa| phalataH kapar3e raMgane ke lie ubale hue pAnI evaM raMgoM kI milAvaTa dvArA hotI huI asaMkhya jIvoM kI hiMsA se unakA komala hRdaya pighala gayA evaM unhoMne isa vyavasAya ko jalAJjali de dI / "saMga vaisA raMga" evaM "sobata vaisA asara" yaha isakA nAma / 7 varSa kI bAlyavayameM vanamAlIdAsabhAI apane pitAjI ke sAtha ahamadAbAda Aye / ve kisI kI bhI satpreraNA kA turaMta svIkAra karane kI prakRtivAle the / phalataH usI varSa meM amathIbAI nAmakI vidhavA zrAvikA kI preraNAse unhoMne pratidina navakArasI evaM jinezvara bhagavaMta kI pUjA karane kA prAraMbha kara diyA / saM.2005 meM kevala 20 varSa kI umra meM pU. mAnavijayajI ma.sA.kI preraNAse AjIvana navakArasI evaM cauvihAra karane kI pratijJA lI / usa samaya unakI zAdI ko kevala 2 varSa hI hue the / yuvAvasthA / ke prAraMbha meM bhI niyamabaddha jIvana jIne kI kaisI anumodanIya bhUmikA !.. unakI zAdI saM. 2008 meM hIrAbena ke sAtha huI thii| unhoMne saM. 2020 meM 35 varSa kI vayameM AjIvana brahmacarya vrata aMgIkAra kara liyA, usameM bhI nimitta acche mitrakI saMgati hI banI, jo isa prakAra hai| ekabAra unake eka mitrane kahA ki 'maiM aMdherI rAtameM bhI sUImeM bahuratnA vasuMdharA - 1-1
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 dhAgA piro sakatA hU~, kyoM ki maiM 35 sAlase brahmacarya kA pAlana kara rahA hU~, isake prabhAvase merI A~khoMmeM aisI zakti utpanna huI hai / isa prasaMga kA unake mana para gaharA prabhAva par3A evaM unhoMne bhI apanI dharmapatnI kI saMgati se kevala 6 mahinoM meM hI patnI ke sAtha AjIvana brahmacarya vrata svIkAra liyA / ' dharma ke kAryameM vilaMba kyoM' isake anusaMdhAnameM vanamAlIdAsabhAI ne kahA ki 'acchI bAtakA AcaraNa kala para nahIM TAlanA cAhie / 'Aja.. Aja.. bhAI ! abhI hI' AcaraNa karanA cAhie / yadi Atmahitakara bAta kA AcaraNa Ajase hI prAraMbha karane meM asaphala raheMge to kala bhI usakA prAraMbha karanemeM asaphalatA hI hAtha lagegI / ( 'abhI, nahIM to kabhI nahIM' ) hA~, bUre vicAroM ko kAryAnvita karane ke lie 'Aja nahIM, kala soceMge' yaha nIti samucita hai / caDhate pariNAmoM se navakArasI evaM cauvihAra ke niyamakA pAlana karate hue vanamAlIdAsabhAI ke aMtaHkaraNameM kramazaH aise zubha bhAva jAgrata hue ki, 'he jIva ! navakArasI - cauvihAra to kaI jIva karate haiM, magara tU tIrthaMkara paramAtmAne batAye hue utkRSTa paccakkhANa 'avaDDha' ko svIkAra kara, jisase tere anaMta karmoM kA zIghra hI kSaya ho jAya' / isI bhAvanA se unhoMne vi.saM. 2023 meM mahA vadi 14 ke dina ahamadAbAdameM pU. munirAja zrI puNyavijayajI ma.sA. ke zrImukhase 'AjIvana avaDDha ekAzana karane kI bhISma pratijJA le lI !!!.. ve kahate haiM ki, " paristhiti prArabdha ke adhIna hai, magara dharmapuruSArtha to svAdhIna hai".." kisI bhI vastu ko nirmANa karanemeM samaya lagatA hai, magara vinAza karanemeM vizeSa samaya nahIM lagatA hai, isa lie pratikUla paristhitimeM bhI apane niyamoM kA pAlana dRDhatApUrvaka karanA cAhie" / ekabAra zArIrika asvasthatA ke kAraNa, vanamAlIdAsa bhAI ko apane bar3e bhAI ke atyaMta AgrahavazAt avaDDha ke badale meM purimaDDa paccakkhANa lenA par3A, magara bAdameM unake aMtaHkaraNameM itanA duHkha huA ki dUsare hI dina isake prAyazcitta ke rUpameM cauvihAra upavAsa kara liyA / .. pichale 32 varSoMmeM kabhI bhI isa niyamameM parivartana karane kA prasaMga upasthita nahIM huA hai !.. apane Atmabala ko adhika adhikatara vikasita karane ke lie
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 vanamAlIdAsabhAI pichale 13 varSoM se avaDDha ekAzana ke sAthameM ThAma cauvihAra bhI karate haiM, arthAt ahorAtrameM kevala eka hI bAra bhojana ke samaya meM hI ve pAnI pIte haiM !!!... AjJAMkita suzIla dharmapatnI evaM suvinIta do putra tathA pautrAdi vizAla parivAra hote hue bhI ekatva bhAvanA kI puSTike lie vanamAlIdAsabhAI ahamadAbAdameM suprasiddha haThIsIMga kI bAr3I kI dharmazAlAmeM upAzraya ke pAsa ke kamare meM akele hI rahate haiM / saMthAre para zayana karate haiM / sacitta (kacce) pAnI se snAna bhI nahIM karate / kevala roTI evaM zAka jaise 2 - 3 sAmAnya dravyoM ko svayaM pakAkara avaDDa ekAzana karate haiM / pratyeka mahine kI prAraMbhika tithi ko kevala eka hI dravya se AyaMbila karate haiM / 42 varSoM se Ama kA tyAga hai / sakkara se banI huI kisI bhI vastu kA bhojana nahIM karate haiM / paryuSaNa mahAparva ke dinoMmeM do TAIma vyAkhyAna-zravaNa Adi kAraNoM se rasoI karane kA jaba samaya nahIM milatA hai taba ve kevala kele khAkara bhI ThAma cauvihAra avaDDa ekAzana kara lete haiN| saM.2031 meM ahamadAbAdameM kisI kacchI jaina sAdhvIjI kI preraNA se vanamAlIdAsabhAI ne zrAvaka ke 14 niyamoM kI pratidina dhAraNA karane kA prAraMbha kiyA evaM usI dinase ghI evaM gur3ake sivAya bAkI kI cAra vigaiyoM kA tyAga kara diyA / . saMyamI jIvana zailI ke kAraNa se ve prAyaH bimAra nahIM hote haiN| phira bhI prArabdhavazAt kabhI thor3IsI bhI bukhAra Ane kI saMbhAvanA lage taba ve cauvihAra upavAsa kara lete haiM / elopathI davAoM kA sevana nahIM karane kA makA niyama hai / jvarasya laMghanaM zreya : arthAt bukhAra ke samaya meM AhAra tyAga zreyaskara hai / Ayurveda ke isa sUtra ke anusAra ve bukhAra meM AhAra tyAga karate haiM evaM mAnate haiM ki, 'atithi ko agara khAne pIne ke lie kucha bhI nahIM deMge to vaha kaba taka hamAre gharameM raha sakatA hai !...' Ajase karIba 22 sAla pUrva ahamadAbAdameM luNasAvAr3A upAzrayameM
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 pU. munirAja zrI oMkAravijayajI ma.sA. eka zrAvaka ko 500 AyaMbila karane kI preraNA de rahe the, use sanakara vanamAlIdAsabhAI ne ekAMtarita 500 AyaMbila kA prAraMbha kara diyA evaM nirvijatAse paripUrNa bhI kiye / __ jIvadayApremI vanamAlIdAsabhAI ne teukAya jIvoM kI nirarthaka virAdhanAse bacane ke lie AjIvana apane hAtha se ilekTrIka lAiTa cAlu na karane kI pratijJA lI hai ..... itanA hI nahIM magara kucha sAla pahale rasoI karane meM hotI huI agnikAya jIvoM kI virAdhanAse bacane ke lie kevala cane ke cUrNa ke sAtha ghI gur3a mizrita karake athavA muramuroMke sAtha namaka mirca mizrita karake usIse avaDDa ekAzana karane kA prayoga 108 dina paryaMta kiyA thaa| kamase kama cIjoM se jIvana jInevAle vanamAlIdAsabhAI pA~voMmeM jUte bhI nahIM pahanate / garmI kI RtumeM kabhI dopahara ke samayameM dharmazAlA ke bAhara jAnekA prasaMga upasthita hotA hai, taba bhI ve jAna bUjhakara chAyA kA tyAga karake naMge pA~va dhUpameM hI calate haiN| aisA karane kA kAraNa batAte hue ve kahate haiM ki "garmI ke dinoMmeM kaI prakAra ke kIr3e makor3e Adi jIvajaMtu chAyAmeM vizrAMti lete haiM aura hamAre chAyAmeM calane se una jIvoM kI hiMsA hone kI adhika saMbhAvanA rahatI hai| isalie hameM bhale kaSTa sahana karanA par3e, magara dUsare jIvoM ko hamAre nimitta se thor3I bhI takalIpha nahIM par3anI cAhie / " kaisI udAtta vicAradhArA ! kaisA uttama jIvana .... pratidina ubhaya kAla pratikramaNa evaM jinapUjA karanevAle vanamAlIdAsabhAI hararoja cAra sAmAyika acUka karate haiM / saM. 2050 meM pU. AcArya zrI zreyAMsacandrasUrijI ke cAturmAsameM kisI munirAjazrI kI viziSTa tapazcaryA ke pAraNe kA lAbha lene ke lie sAmAyika kI bolI bolAyI jA rahI thii| taba vanamAlidAsabhAI ne pAMca hajAra sAmAyika taka bolI bolI thii| usake bAda kisI zrAvakane unheM Age na bolane ke lie evaM dUsare zrAvaka ko lAbha dene ke lie izArA kiyA, isalie ve cupa ho gye| dIpacaMdabhAI nAmake zrAvakane Adeza lekara pAraNe kA lAbha liyA, phira bhI vanamAlIdAsabhAI ne 3 sAlameM 6000 sAmAyika karanekA
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 abhigraha le liyaa| tabase ve pratidina 8 sAmAyika acUka karate haiM / unakI dharmapatnI hIrAbahana bhI pratidina 8 sAmAyika evaM jinapUjA karatI haiM / donoM suputra evaM pautra bhI hararoja prabhudarzana karate haiN| Ajase 7 sAla pUrva vanamAlIdAsabhAI ne zrAvaka ke 12 vratoM kA vidhivat svIkAra kara liyA hai / aise utkRSTa tapa-tyAga ke sAtha sAtha unake jIvanameM anumodanIya apramattatA bhI hai / ve dinameM kabhI sote nahIM haiM / zItakAlameM rAta ko 2 // -3 baje nidrA tyAga karate haiM evaM garmI kI RtumeM prAtaH 4 baje uThakara japa evaM kAyotsarga karate haiM / pratidina 2 sAmAyika ke daurAna 250 logassa kA kAyotsarga karate haiM evaM hararoja 10 hajAra bAra 'arihaMta' ..'arihaMta' kA japa aMguliyoM kI rekhAoM para aMgUThe ke sahAre se karate haiN| ve kahate haiM ki "agara mRtyu ke samaya meM 'arihaMta' kA smaraNa karanA cAhate hoM to jIvanakAla meM hI pratidina usakI Adata DAlanI caahie|" deha evaM AtmA ke bheda jJAna ke lakSyapUrvaka hararoja AtmasiddhizAstra kA svAdhyAya karate haiM / akhabAra kabhI paDhate nahIM haiN| gujarAtI meM 7vIM kakSA evaM aMgrejI meM 1 kakSA taka kA vyAvahArika abhyAsa karanevAle vanamAlIdAsabhAI ko prArabdha evaM prAmANika puruSArtha ke balase seMcurI mIlake zeroM dvArA acchA arthalAbha huA hai / siMdhI mArkeTameM unakI kapar3e kI 10 dukAneM haiM, jo unake 3 bhAI sambhAlate haiM / svayaM ArAdhanAmaya nivRtta jIvana jIte haiM / ____dAna dharmakI ArAdhanA ke rUpameM haThIsIMgakI bAr3I ke AyaMbila khAte meM evaM bhojanazAlA meM 1 - 1 lAkha rUpaye evaM pAlItAnA kI siddhakSetra bhojanazAlA meM 11 lAkha ru. sahita 55 lAkha rUpayoMkA dAna vividha kSetroM meM diyA hai / pratidina pakSiyoM ko 100 ru kA anAja anukaMpAdAna ke rUpameM DAlate haiN| pakSiyoM ke lie pAnI ke kaMDe ve svayaM bharate haiM evaM upAzraya tathA pAThazAlA kI saphAI bhI svayaM karate haiN| hararoja jina maMdira ke bhaMDAra meM pAMca rupaye acUka DAlate hai / 'jinamaMdira rUpI Atma-nirIkSaNa kendrameM jAnA ho to pA~ca rupaye kA TikaTa
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 kaDhAye binA kaise jA sakate haiM ?' aise the unake udgAra !.. 2-3 munivaroM dvArA vanamAlIdAsabhAI kI utkRSTa ArAdhanA ke bAremeM kucha jAnakArI milI / bAdameM vizeSa jAnakArI ke lie di. 20-61995ke dina hama haThIsIMga kI bAr3ImeM gaye taba ve jinapUjA kara rahe the| pUjA ke bAda jaba ve upAzrayameM Aye taba unake sAtha praznottarI dvArA uparokta jAnakArI prApta kI / aMtameM unhoMne nivedana kiyA ki yaha saba jAnakara kRpayA Apa mujhe akhabArameM prasiddha na kareM !' kitanI nirabhimAnitA evaM niHspRhatA !.. priya pAThaka ! dekhA na ! bhAvasAra jAtimeM janma pAye hue vanamAlIdAsabhAI jinezvara bhagavaMta kI AjJAoMkA kaisA sundara pAlana karate haiM ?! kahA hai ki - "jAti-veSakA bheda nahIM, kahA mArga jo hoya / sAdhe vaha mukti lahe, usameM bheda na koI // " "prabhukA mAraga hai zUroMkA, nahIM kAyarakA kAma" prabhu "mahAvIra" ke saMtAna hama isa dRSTAMta ko paDhakara karmakSaya ke lie zUravIra evaM dhIra-gaMbhIra bananekA saMkalpa kareMge na ?! zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samAroha meM vanamAlIdAsabhAI padhAre the / unakI tasvIra ke lie dekhie peja naM. 12 ke sAmane / patA : vanamAlIdAsabhAI jagajIvanadAsa bhAvasAra haThIsIMga kI bAr3I, ahamadAbAda (gujarAta) pina : 380004. kaMvala do hI dravyoM se 77 sAla taka niraMtara ekAzana karanevAlA aDAlajakA brAhmaNa Aja se 22 sAla pUrva saM. 2033 kI yaha ghaTanA hai / dharmacakratapa prabhAvaka pa.pU. munirAja zrI jagavallabhavijayajI ma.sA. (hAla AcArya)
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 vihAra karate hue anukramase gujarAta rAjyameM gAMdhInagara ke pAsa aDAlaja gAMvameM padhAre / taba jinamaMdira ke pAsameM eka sadgRhastha ne unako 'matthaeNa vaMdAmi' 'sukhazAtA' kahate hue pUchA 'mahArAja sAhaba ! Apa pravacana deMge?' ma.sA.ne kahA - 'Apa Ayojana kareMge to mujhe pravacana dene meM koI harja nahIM hai| . usa bhAI ne kahA - 'ma.sA. ! vyAkhyAna kA Ayojana to zrAvaka loga hI kara sakate haiM / ' 'kyA Apa zrAvaka nahIM haiM ?' ma.sA.ne Azcarya ke sAtha pUchA / 'maiM brAhmaNa hU~' sAmane se pratyuttara milA / . 'to phira Apako jaina sAdhu ke pravacana zravaNa kA itanA rasa kaise jAgrata huA hai?' ma.sA. ne jijJAsAvaza pUcha / brAhmaNa : 'ma.sA. ! Apake prazna kA pratyuttara dene se pahale maiM. Apako eka prazna pUchanA cAhatA hU~ / kyA maiM pUcha sakatA ma.sA. : 'khuzIse pUche / ' brAhmaNa : Apako merI umra kitanI dikhAI detI hai ?' ma.sA. : 'hogI 50-55 sAla ke AsapAsa ApakI umra; magara isa prazna kA mere uparokta praznase kyA saMbaMdha hai ? brAhmaNa : 'saMbaMdha hai, isIlie to ApazrI ko mujhe yaha prazna pUchanA par3A hai / mahArAja sAhaba ! 84 kA cakkara pUrA karake 85 . veM varSameM isa dehakA praveza huA hai ! ' 'to aise Azcaryaprada svAsthya kA rAja batAyeMge ?' ma.sA.ne atyaMta Azcarya ke sAtha pUchA / brAhmaNa : 'yaha saba pratApa evaM prabhAva jaina dharma kA hI hai / ma.sA. : 'kaise, ? savistara samajhAe~ / ' brAhmaNa : 'sunie / merI umra jaba 14 sAlakI thI taba hamAre gA~vameM
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 eka jaina sAdhu mahArAja padhAre the / meM apanI mitra maNDalI ke sAtha upAzraya ke pAsameM khela rahA thA / ma.sA.ne hamako dekhakara kahA 'Ao baccoM / maiM tumheM acchI kahAnI sunAtA hU~ / ' . kahAnI sunanekI jijJAsAvaza hama sabhI upAzraya meM gaye / ma.sA.ne kahAnI sunAne ke bAda hamako pUchA 'bolie, ApameM se kisako jaldI maranA hai ?' aisA vicitra savAla sunakara eka bhI baccene aMgulI U~cI nahIM kii| bAdameM ma.sA.ne phirase pUchA, 'ApameM se kisako roga rahita dIrghAyuSI bananA hai ?' taba sabhI baccoMne nirapavAda rUpase apanI aMgulI U~cI kara dii| bAda meM ma.sA.ne kahA - 'dekho baccoM / jinako bhI Arogya yukta dIrgha AyuSya prApta karanA hai, unheM nimnokta tIna bAtoM ko apane jIvanameM AtmasAt karanI cAhie / (1) adhika bhojanA karanA nahIM / jitanI bhUkha ho usase kucha alpa mAtrAmeM bhojana karanA cAhie / (2) adhika bAra khAnA nahIM / acchI taraha bhUkha lage tabhI hI bhojana karanA cAhie / eka yA do bArase adhika bAra bhojana nahIM karanA caahie| (3) adhika vastue~ khAnI nahIM / sAttvika evaM supAcya AhAra lenA cAhie / adhika tela - ghI yukta evaM masAledAra adhika cIjeM nahIM khAnI cAhie / alpa dravyoM se bhojana karanA cAhie / basa, ina tIna bAtoM kA prayoga kIjie to Apako svayaM hI inakA prabhAva anubhava meM AyegA / ma.sA. kI vAtsalya yukta niHsvArtha vANI anya aneka baccoM ke sAtha mere hRdaya ko to aisI chU gayI ki dUsare hI dinase maiMne usakA prayoga zurU kara diyA / do dinake lie ekAzana arthAt eka hI bAra bhojana
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 karane kI pratijJA ma.sA. ke pAsa se lI evaM bAjarI kI roTI aura chAcha ina do hI dravyoM se do dina ekAzana kiye / isa se mujhe bar3I sphUrti kA anubhava huaa| phalata : merI zraddhA itanI sudRDha ho gayI ki tIsare dina maiMne ma.sA. ke zrImukhase AjIvana kevala do hI dravyoMse ekAzana karane kI pratijJA le lI / ma.sA.ne bahuta prasannatApUrvaka AzIrvAda evaM yathAyogya hitazikSA ke . sAtha pratijJA dI / isa bAtako Aja 70 sAla ho gaye / phira bhI Aja dina taka eka bhI bAra isa niyama kA bhaMga honekA avasara nahIM AyA hai| kevala bAjarI kI roTI evaM chAcha athavA harI mirca ina do hI dravyoM se sAnanda ekAzana ho rahe haiM / pariNAma svarUpameM Aja 85 sAlakI umrameM bhI AMkha-kAna, hAtha-pA~va Adi sabhI indriyA~ evaM avayava pUrNatayA nIrogI haiM / ziradarda evaM bukhAra kaisA hotA hai usakA mujhe anubhava nahIM hai| Aja bhI yahA~ se 5 ki.mI. dUra taka paidala calakara hI khetameM jAtA huuN| yaha saba prabhAva jaina dharma ke ekAzana tapakA hai| isIlie maiM jaina sAdhu bhagavaMtoM ke pravacana acUka sunatA huuN|" eka brAhmaNa ke mukhase jaina dharma evaM jaina sAdhu bhagavaMtoM ke lie aise zraddhA evaM ahobhAva yukta udgAra sunakara ma.sA. ko bahuta khuzI huii| unhoMne usa brAhmaNa kI bahuta hI anumodanA kI / bAdameM ve jahA~ bhI jAte vahA~ pravacana meM isa prasaMga kA varNana karate, jise sunakara zrotA bhAva vibhora bana jAte the evaM apane jIvanameM isakA AMzika bhI AcaraNa karane ke lie kaTibaddha ho jAte the| isa ghaTanA ke 6 varSa bAda saM.2036 meM uparokta ma.sA. ANaMda ke pAsa var3atAla gA~vameM pravacana meM isa dRSTAMta kA varNana kara rahe the / taba yogAnuyoga aDAlaja gA~vake eka zrAvaka bhI kisI kAryavaza var3atAla Aye the evaM pravacana sabhAmeM upasthita the / unhoMne kahA ki 'ma.sA. ! yaha dRSTAMta to hamAre gA~vakA hai' / taba ma.sA.ne pUchA ki 'vartamAna meM unakI kyA khabara hai ? zrAvakane pratyuttara diyA ki '15 dina pUrva hI unakA svargavAsa huA hai / usa dina unakI putravadhUne madhyAhna kAlameM unase kahA ki 'pitAjI
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 calo, ekAzana kara lo|' unhoMne kahA ' AtA huuN|' itanA kahakara ve apane gharake eka konemeM jahA~ ve pratidina prabhujI kI tasvIra ke samakSa navakAra mahAmaMtra kA japa karate the vahA~ gaye evaM aMtaH preraNA ke anusAra padmAsana mudrAmeM baiThakara navakAra mahAmaMtrakA smaraNa karate hue kevala pA~ca miniTa meM hI bilkula svasthatA evaM sAhajikatA se icchAmRtyu pUrvaka dehapiMjarakA tyAga kiyA ! usa samaya dopahara ko vijaya muhUrta kA samaya thA / unakI putravadhUne usa vakta unake mastaka para acAnaka prakAza puMjakA darzana kiyA thA / priya pAThaka ! dekhA na ! UnodarI pUrvaka kevala 2 hI dravyoM se AjIvana ekAzanakI pratijJAkA kaisA adbhuta prabhAva hai ! sacamuca jaina dharma kitanA vaijJAnika hai / usake pratyeka vidhiniSedha ke pIche Atmika evaM zArIrika donoM prakAra ke Arogya kA rAja samAyA huA hai| hoTaleM, resToranTa, bhelapurI Adi kI lAriyA~, phAsTaphuDa evaM mAMsAhAra ke dhUma pracAra ke isa yuga meM mAnavajAti agara jaina dharma ke AhAra vijJAna ko samajhakara AcaraNa meM lAye to araboM rUpayoMkI davAe~ evaM aspatAloM ke binA bhI samAja kA dravya bhAva Arogya kitanA sudhara jAya ? sAmAjika stara para yaha bAta jaba zakya bane taba, lekina vyaktigata jIvanameM to isa bAta kA AcaraNa karane ke lie to hama sabhI svataMtra hai na? to calo, acche kAryameM vilaMba kyoM ? navakAra mahAmaMtra ko siddha karanevAle sarapaMca lAlubhA maphAjI vAghelA . zraddhA saMpanna zrotA evaM anubhavI sadguru kA suyoga kalikAlameM bhI kaise adabhuta pariNAma lA sakatA hai, yaha hama lAlubhA ke pratyakSa dRSTAMta se smjheNge|
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 saM. 2037 meM vaizAkha mahine kI kisI dhanya ghar3ImeM TrenTa gA~va (tA.viramagAma, ji. ahamadAbAda, gujarAta) ke nivAsI lAlubhA ko vAMkAnera evaM TaMkArA gA~va ke bIcameM Aye hue jar3ezvara mahAdeva kI dharmazAlA meM navakAra mahAmaMtra samArAdhaka pa.pU. paM. zrI mahAyazasAgarajI gaNivarya ma.sA. (vartamAnameM AcArya zrI) kA satsaMga prApta huA / vihAra karate hue pUjyazrI, AsapAsa meM jaina sthAna na hone ke kAraNa jar3ezvara mahAdeva kI dharmazAlA meM eka ahorAtra ke lie Thahare the / bhavitavyatAvaza TrenTa gAMva ke sarapaMca lAlubhA bhI apane bhAnaje ke hRdaya ke vAlva ke saphala oparezana ke bAda manautI pUrI karane ke lie jar3ezvara mahAdeva ke darzana hetu Aye the / uparokta jaina munivara ko dekhakara prakRti ke kisI agamya saMketa ke anusAra lAlubhA apane bhAnaje kA svAsthya saMpUrNa ThIka ho jAya aisI bhAvanA se pUjyazrI kA AzIrvAda lene ke lie gaye / 'savi jIva karUM zAsana rasI' kI bhAvanAmeM ramate hue pUjyazrIne vAtsalya pUrNa vANIse unako vyasana tyAga ke lie preraNA dI / 'kamme zUrA so dhamme zUrA' isa ukti ko caritArtha karate hue zaiva dharmAnuyAyI lAlubhAne turaMta hAthameM pAnI lekara zaMkara evaM sUrya devatAkI sAkSI se, pratidina 100 bIDiyoM kA dhUmrapAna karane ke kaI varSoM ke purAne vyasana ko eka sAtha hamezA ke lie jalAJjali de dii| unakI aisI pAtratA dekhakara pUjyazrIne bhI yathAyogya rUpase protsAhita kiyA / phalataH cAturmAsa meM pUjyazrI ke darzana hetu lAlubhA khAsa ahamadAbAda gaye / bhAnaje kA svAsthya saMpUrNa tayA ThIka ho jAne se lAlubhA kI pUjyazrI ke prati zraddhA vRddhiMgata hotI rahI / saM. 2038 meM pUjyazrI kA cAturmAsa jAmanagarameM thA taba lAlubhA vahA~ 4 bAra darzana hetu gaye the / pUjyazrI ke sAtha praznottarI dvArA zaivadharma evaM jainadharma ke tattvoM kA rahasya samajhane kI koziza kI / mahine meM do bAra ekAdazI ke dina phalAhAra yukta upavAsa karanevAle lAlubhA aba kevala ubAlA huA acitta jala pIkara zuddha upavAsa karane lge| unhoMne sAta mahAvyasana, jamIkaMda evaM rAtribhojana kA hamezA ke lie tyAga kiyA / sage bhAI kI beTI ke zAdI
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 . bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 ke prasaMgameM bhI unhoMne rAtribhojana nahIM hI kiyaa| prAtaH kAla meM navakArasI evaM zAmako cauvihAra kA paccakkhANa karane lage / pratidina navakAra mahAmaMtrakI eka pakkI mAlA kA japa karane kA prAraMbha kiyaa| jaina dharma ke prati aTUTa zradadhA rakhane lage / isa cAturmAsa meM upadhAna tapakI kriyA dekhakara unameM kriyAruci utpanna huI aura unhoMne hararoja maunapUrvaka eka sAmAyika karane kA prAraMbha kiyaa| prativarSa apane upakArI gurudevazrI kA cAturmAsa jahA~ bhI hotA vahA~ jAkara paryuSaNameM unakI pAvana nizrAmeM ekAMtarita 4 upavAsa evaM 4 ekAzana pUrvaka 64 praharI pauSadha karane lage / yaha krama pichale 14 sAlase akhaMDa rUpase cAlu hI hai| . TrenTa gA~vameM eka bhI jaina ghara na hone para bhI jaina dharma kA pAlana karate hue lAlubhA kA, prAraMbhameM gAMva ke logoMne bahuta virodha kiyA / taba loka virodha ko zAMta karane ke lie vyavahAra-dakSatA kA upayoga karate hue lAlubhA apane gurudevazrI ke mArgadarzana ke anusAra zivamaMdirameM jAkara bhI - "bhavabIjAMkurajananA, rAgAdyAH kSayamupAgatA yasya / brahmA vA viSNurvA, haro jino vA namastasmai // " (bhAvArtha : saMsAra rUpa bIjameM se aMkura ko utpanna karanevAle rAga dveSAdi doSa jinake kSaya ho gaye haiM aise jo bhI deva hoM, cAhe ve brahmA hoM, viSNu hoM, zaMkara hoM yA jinezvara bhagavaMta hoM, unako merA naskAra ho|) yaha zloka bolakara, bAhya dRSTise zivaliMga ko namaskAra karate hue dikhAI denevAle lAlubhA bhAvase to zrI jinezvara bhagavaMta ko hI namaskAra karate the| ananya gurusamarpaNa bhAvako dhAraNa karanevAle lAlubhAne saM. 2045 meM apane gurudevazrI ke sAtha varSItapa kA prAraMbha kiyA evaM usakA pAraNA bhI gurudevazrI ke sAtha hastinApura tIrthameM kiyA / saM. 2048 meM vardhamAna AyaMbila tapakA prAraMbha kiyA / kaSAya jaya tapa evaM dharmacakratapa ko pUrNa karane ke bAda vIramagA~va se prabhujI ko TrenTa gA~vameM virAjamAna karake bar3I dhUmadhAma se snAtrapUjA paDhAkara
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 sAre gA~va ko prItibhojana diyA / lekina unhoMne svayaM to tapazcaryA ke nimitta se milatI huI prabhAvanA kI vastuoM kA bhI namratApUrvaka asvIkAra kiyA ! saM. 2049 meM phA. su. 13 ke dina zatrujaya girirAja kI 6 kosakI pradakSiNA evaM AdinAtha dAdAkI pUjA kI / usI varSa meM cAturmAsa ke aMtameM girirAja kI chatrachAyA evaM upakArI gurudevazrI kI nizrAmeM upadhAna tapa karake mokSamAlA kA paridhAna kiyA / zrAvaka ke 12 vratoM meM se kucha vrata-niyamoM kA svIkAra kiyA / parigraha kA parimANa kiyA / sarakArI jInameM kaI varSa taka caukIdAra ke rUpameM naukarI karane ke bAdameM ve khetI karane lage taba khetImeM bhI jIvadayA pAlana kA savizeSa lakSa rakhane lge| khAnadAna kulameM janme hue saMtAnoM ko bhI Aja ke TI.vI. yugameM mA~ - bApako caraNa sparza karake praNAma karane meM lajjA hotI hai, magara 62 mAlakI umra ke lAlubhA ko Aja bhI pratidina apanI mA~ ko caraNa sparza karake praNAma karane meM AnaMda evaM gaurava kA anubhava hotA hai| ____ vyavahAra samakita ko nirmala banAne ke lie unhoMne zatrujaya sametazikhara, hastinApura, rAjagRhI, pAvApurI, caMpApurI, banArasa Adi aneka tIrthoM kI yAtrA bhakti bhAvase karake apane jIvana ko dhanya banAyA hai / jaba bhI TrenTa se viramagA~va jAne kA prasaMga hotA hai, taba vahA~ jo bhI jaina munivara birAjamAna hote hai unako bhAvapUrvaka vaMdana karake unakA pravacana sunate haiN| cAturmAsa meM vahA~ jo bhI sAmUhika tapazcaryA karAyI jAtI hai usameM ve acUka zAmila hote haiM / dhArmika sUtroMmeM guruvaMdana vidhike sUtra evaM sAmAyika vidhi ke sUtra kaMThastha kara lie haiN| pravacana Adi meM jo bhI Atma hitakara bAteM sunane milatI hai unheM turaMta AcaraNameM lAne ke lie ve hamezA prayatnazIla rahate haiM / (saM. 2042)meM aMdherI (muMbaI) meM paryuSaNa ke daurAna apane upakArI gurudevazrI ke zrImukhase 'kSamApanA' ke viSayameM pravacana sunA evaM turaMta apane pratispardhI ceramena ke vahA~ jAkara usase kSamA yAcanA kI / yaha dekhakara ceramena bhI
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 cakita raha gayA evaM hamezA ke lie lAlubhA kA gADha mitra bana gyaa| ... eka bAra lAlubhA apanI beTI kI sagAI ke lie kaccha ke eka gAMvameM gaye the / vahA~ samadhI unako apanA kheta dikhAne ke lie le gye| vApasa lauTate samaya sUryAsta ho jAne se unhoMne apane samadhIke gharameM bhI rAtribhojana nahIM kiyA / navakAra evaM dharma ke prati dRDha niSThA ke kAraNa se lAlubhA ke jIvanameM kaI camatkAraprada ghaTanAeM huI haiM jinameM se kucha ghaTanAe~ yahA~ dI jAtI haiN| - (1) khUnakI ulaTI baMda huI : dainika nityakrama ke anusAra lAlubhA maunapUrvaka sAmAyika meM the, taba unake gharameM Aye hueM bhAnaje ko acAnaka khUna kI ulaTI hone se ghara ke sabhI loga bahuta gabarA gaye, aura lar3ake ko ahamadAbAda kI kisI aspatAla meM bharatI karavAne kI taiyArI karane lage / taba navakAraniSTha lAlubhAne mauna ke kAraNa kevala izArA karake acitta jala maMgAyA evaM eka pakkI navakAravAlI (108 navakAra) kA japa karake usa navakAravAlI (mAlA) ko pAnImeM DAla dii| kucha derake bAda usako bAhara nikAlakara bhAnaje ko vaha pAnI pilA diyA / lahUkI ulaTI baMdha ho gaI / aspatAlameM jAne kI jarUrata hI na rahI / . (2) sarpa kA jahara utara gayA : TrenTa gA~va ke eka yuvaka ko khetameM viSaile sarpane DaMka mArA / yuvaka mUrchita hokara jamIna para gira pdd'aa| usake mA~-bApa use bailagADI meM rakhakara AkraMda karate hue lAlubhA ke pAsa Aye evaM apane beTe ko bacAne ke lie vijJapti karane lage / dayAlu lAlubhAne apane gurudevakA smaraNa karake uparokta prakAra se navakAra mahAmaMtra se abhimaMtrita jala usa mUrchita yuvaka ke muMha para chir3akA evaM turaMta vaha lar3akA jaise nidrAmeM se jAgrata ho rahA ho usI taraha uThakara khar3A ho gayA evaM calane lagA / viSa utara gayA thA / yuvaka ke mA~ bApa Azcarya evaM ahobhAva ke sAtha kRtajJatA vyakta karate hue lAlubhA ko paise dene lage / ni:spRha lAlubhAne eka paisA bhI na lete hue usa rakama ko jIvadayA meM sadupayoga karane kI preraNA dii|
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 lAlubhA jaba gA~va ke sarapaMca the taba bhI unhoMne gAMva ke kaI logoM ke jhagar3e premase samajhAkara nipaTAye the, magara kabhI bhI kisIse eka bhI paisA anItise liyA nahIM thA / __(3) chaha mahinoM kA peTakA asahya darda dUra ho gayA / TrenTa gA~vameM DAka vitaraNa karanevAle brAhmaNa jJAtIya DAkiyeko peTameM asahya darda ho rahA thA / ahamadAbAda jAkara chaha mahinoM taka kaI prakAra ke upacAra karAne ke bAvajUda bhI darda zAMta nahIM huA / Akhira vaha lAlubhA kI zaraNameM AyA / lAlubhAne use bhI uparokta vidhise navakAra mahAmaMtra dvArA abhimaMtrita jala pilAyA / darda hamezA ke lie dUra ho gyaa| (4) bicchU kA viSa utara gayA / eka bAra lAlubhA ko kAle bicchUne hAthameM DaMka mArA / pUre hAthameM avarNanIya asahya pIr3A hone lagI / yaha dekhakara unakI mAne kisI tAMtrika ko bulAne kI koziza kI / magara lAlubhA ne mA~ ko rokA evaM svayaM eka kamaremeM baiThakara, usakA daravAjA baMda karake, eka ghaMTe taka ekAgra cittase zraddhApUrvaka navakAra mahAmaMtra kA japa karane lage / phalataH bicchU kI bhayaMkara pIr3A bhI kevala eka hI ghaMTemeM saMpUrNa rUpase upazAMta ho jAne se aneka logoM ko jaina dharma evaM navakAra mahAmaMtra ke prati AsthA utpanna huI / (5) dharaNendra nAgarAjane darzana diye eka bAra nityakramAnusAra lAlubhA jInameM sAmAyika lekara zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavaMta kI tasvIra ke samakSa japa kara rahe the / sAmAyika pUrNa hone meM 10 minaTa kI dera thI / taba acAnaka vizAla kAyAvAle dharaNendra nAgarAja vahA~ A pahuMce evaM zrI pArzvanAtha bhagavaMta kI tasvIra ke Upara apane vizAla phaNa kA chatra dhAraNa karake kucha dera taka sthira ho gaye / yaha dRzya dekhakara lAlabhA stabdha ho gaye, magara ve japameM sthira rhe| gabarAkara sthAna nahIM chodd'aa| Akhira thor3I derameM nAgarAja apane phaNako simaTakara kone meM rakhe hue loheke sAmAnameM aMtarhita ho gaye / sAmAyika pUrNa hone ke bAda lAlubhAne vahA~ khoja kI, magara phira unake darzana nahIM hue /
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 (6) khAre samudrameM mIThA pAnI saM. 2043 meM akAla ke samaya meM lAlubhA ke kheta ke AsapAsa ke khetoM meM kisAno ne pAnI ke lie jamIna meM borIMga (lohekA pAIpa) DAlA, magara vahA~ khArA pAnI nikalane se sabhI nirAza ho gaye the / taba lAlubhA ne apane khetameM borIMga DAlA evaM vahA~ mIThA pAnI nikalA / unhoMne sAre gA~va ke logoM ko mIThA pAnI bar3I udAratAse yatheccha rUpase dekara sabhIkA prema saMpAdana kiyaa| . (7) jIvadayA kA camatkAra eka bAra TrenTa gA~vameM jIre kI phasala meM baMTI nAmakA roga vyApaka rUpase phaila gayA thA / magara apane khetameM kabhI bhI jaMtunAzaka davA nahIM chir3akAnevAle lAlubhA ke khetameM vaha roga lAgu na ho sakA / yaha dekhakara gA~vake logoM ko ahiMsAmaya jainadharma ke prati atyaMta ahobhAva jAgrata huaa| (8) kensara kensala huA vi. saM. 2054 meM lAlubhA ke eka najadIka ke riztedAra ko kensara kI gAMTha hone kA DaoNkTaroMne nidAna kiyA, taba bhI lAlubhA ne navakAra mahAmaMtra ke uparokta prakArake prayoga se kensara ko miTA diyA / DaoNkTara bhI acaMbhita ho gaye / lAlubhA ke eka suputra jayeza ne navasArI meM pUjyapAda paMnyAsa pravara zrI caMdrazekharavijayajI ma.sA. dvArA prerita tapovanameM 8 se 10 vIM kakSA taka adhyayana karake jaina dharma ke suMdara saMskAra prApta kiye haiN| suprasiddha kathAkAra zrI morArI bApu Adi jainetara sAdhu saMta bhI lAlubhA ke AcAra vicAra evaM uccArako dekhakara - sunakara jainadharma se atyaMta prabhAvita hue haiN| sacamuca lAlubhA kA jIvana jainakulameM janme hue aneka AtmAoM ke lie bhI khAsa preraNAdAyaka hai / .. lAlubhA ko koTizaH dhanyavAda evaM unako dharma kI rAha dikhAnevAle pUjyazrI ko koTizaH vaMdana /
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 patA : lAlubhA maphAjI vAghelA, mu.po. TrenTa vAyA : vIramagAma, ji. ahamadAbAda (uttara gujarAta) pina : 382151, dUrabhASa : 02715 - 51482 (lAlubhA kA dRSTAMta pa.pU. paMnyAsa pravara zrI mahAyazasAgarajI ma.sA. (hAla AcAryazrI) ke zrImukhase pAlitAnA meM AgamamaMdira ke upAzrayameM sunane ke bAda saM. 2052 meM hamArA cAturmAsa vIramagA~va ke pAsa meM mAMDala gA~va meM huA thA, taba lAlubhA ko patra dvArA bulAne para hamAre pAsa Aye the| bAda meM saM. 2053 meM zaMkhezvara tIrthameM cAturmAsa ke daurAna bhI do bAra mile the / unakI tasvIra ke lie dekhie peja naMbara 25 ke sAmane. CC karor3a navakAra ke ArAdhaka, nidrA vijetA jayaMtilAlabhAI jayarAmabhAI vIrANI ( paTela) jAmanagarameM paTela jAtimeM utpanna hue jayaMtilAlabhAI (u.va.58) ne ilekTrIka viSayameM 'gavarmenTa DiplomA' kI upAdhi prApta kI hai / Aja se 14 sAla pUrva vidvadva pU. gaNivarya zrI aruNavijayajI ma.sA. (hAla paMnyAsa) kA cAturmAsa jAmanagara meM huA thA, taba unake pravacana evaM satsaMga se jayaMtilAlabhAI ke pUrvabhavIya jainatva ke saMskAra jAgrata hue evaM unhoMne jaina dharma aMgIkAra kiyA / Aja unakI viziSTa dinacaryA nimnokta prakAra kI hai| pichale 13 sAla se ve rAtako zayyA para leTate nahIM haiM, magara baiThe baiThe hI alpatama ArAma karake prAtaH 3 baje padmAsana lagAkara sAmAyika lekara navakAra mahAmaMtra kA japa karate haiM / isa krama ko di. 26-1-99 ke dina 13 sAla pUre hue haiN| abhI 14 vA~ sAla cAlu hai| karor3a navakAra japa karane kI bhAvanAse pratidina 33 pakkI navakAravAlI kA japa karate hue gata varSa unakA 1 karor3a navakAra japa pUrNa huA hai / kitanI apramattatA evaM aMtarmukhatA !! bahuralA vasuMdharA - 1-2
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 ve pratidina svadravya se aSTaprakArI jinapUjA evaM ubhaya kAla pratikramaNa karate haiM / hamezA biyAsana kA paccakakhANa karate haiM / 5 sAla se prati mAha ubhaya paMcamI ke dina upavAsa karate haiM / prAtaH jinapUjA karane ke bAda prathama bAra bhojana karate haiM evaM dUsarI bAra dukAna se 2 baje ghara jAkara biyAsana karate haiM / sUryAsta se 96 miniTa pahale cauvihArakA paccarakhANa le lete haiM / prathama bAra bhojana ke bAda 'vIrANI ilekTrIka sTorsa' nAmakI apanI dukAna meM jAne se pahale pratidina kamase kama 10 ru. jIvadayA ke kAryoM (pakSiyoM ko dAnA, jalacara prANIoM ko loTa, kuttoM ko bAjare kI roTI ityAdi) meM kharca karate haiM / pichale 11 sAla se pati-patnI donoMne saMpUrNa brahmacarya vrata aMgIkAra kara liyA hai| kaI sAla taka varSameM 6 aThThAioM ke dinoMmeM 8 yA 9 upavAsa karate the| siddhi tapa kI mahAna tapazcaryA pUrNa kI hai / hara aSTamI evaM pUrNimA amAvasyA ke dina upavAsa karate haiM / kaI bAra aThThama tapa karate rahate haiN| pichale 5 varSameM vardhamAna tapakI 56 oliyA~ pUrNa kara cuke haiN| vardhamAna tapa kI 100 oliyA~ evaM cauvihAra upavAsa se vIza sthAnaka tapa pUrNa karanekI unakI tIvra bhAvanA hai / ve sabhI upavAsa cauvihAra hI karate hai arthAt upavAsa ke dina ubAlA huA acitta pAnI bhI nahIM pIte haiM / cAroM prakAra ke AhAra kA saMpUrNa rUpase tyAga karate haiM / biyAsana ke dinoMmeM garmI kI RtumeM bhI kuna kunA uSNa jala hI pIte haiM / pAnI ko ThaMDA karane kI koziza nahIM karate haiM / hara varSa phAlguna zukla 13 ke dina ve zatrujaya mahAtIrtha kI 6 kosa kI pradakSiNA karate haiM, magara usa dina ve 'pAla' kA bhojana evaM prabhAvanA nahIM grahaNa karate / pAlitAnAmeM pU. sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM kI vaiyAvacca bhakti meM 8 hajAra rU. kA sadvyaya kiyA hai| . jIvarakSA ke lie ve pA~va meM jUte nahIM pahanate evaM cAturmAsa meM jAmanagara se bAhara nahIM jAte / saM. 2053 meM bhA.su. 15 ke dina
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 Ayojita anumodanA bahumAna samAroha ke nimaMtraNa kA bhI isI kAraNa se unhoMne savinaya asvIkAra kiyA thA / pUrvajanma meM ve jUnAgaDhameM jaina zrAvaka the aisA jAti smaraNa jJAna bhI unako huA hai| saM. 2045 meM hamArA jAmanagara meM cAturmAsa thA taba 4 mahinoM taka niraMtara akhaMDa japakA Ayojana huA thA, usameM rAta ke tIsare evaM cauthe praharameM japa karane ke lie jayaMtilAlabhAI paTela kA sahayoga atyaMta anumodanIya thA / bhaviSyameM jinakalpI kI taraha utkRSTa koTi kA kaThora sAdhanAmaya saMyamI jIvana jIne ke manoratha unake hRdayameM haiN| jayaMtilAlabhAI kI utkRSTa ArAdhanA kI bhUrizaH hArdika anumodnaa| patA : jayaMtilAlabhAI jayarAmabhAI vIrANI vIrANI IlekTrIka varksa digvijaya ploTa naM. 58, mu.po. jAmanagara (saurASTra) pina : 361005 phona : 77733 pI. pI. 28 varSa kI umrameM patnI ke sAtha brahmacarya vrata aMgIkAra karake upAzrayameM hI bhojana evaM zayana karanevAle darabAra rAmasaMgabhAI banesaMgabhAI lIbar3a __'saMga vaisA raMga' isa ukti ke anusAra tathA prakAra ke mitroMkI saMgata ke kAraNa cAya-bIr3I ityAdi aneka prakAra ke vyasanoM meM phaMse hue rAmasaMgabhAI darabAra ko Ajase karIba 19 sAla pahale unake par3ozameM rahanevAle jaina mitra zrI caMdrakAMtabhAI lAr3akacaMda zAhane vyAkhyAna zravaNa ke lie preraNA dI / usa samaya vaDhavANa zaharameM saMvegI upAzrayameM parama zAsana prabhAvaka pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. ke ziSya pU. A.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 zrI vijaya mukticaMdrasUrIzvarajI ma.sA. ke ziSya pU. munirAja zrI jayabhadravijayajI ma.sA. kA cAturmAsa thA / uparokta mitrakI preraNA se rAmasaMgabhAI mitra ke sAtha vyAkhyAna zravaNa karane ke lie jAne lage / dhIre dhIre jinavANI kA raMga lagane lgaa| pUrva janma ke jainatva ke saMskAra jAgrata hone lage / vyasana chUTane lage sAmAyika pratikramaNa Adi dharmakriyAoM meM rasa Ane lagA / paryuSaNameM 64 prahara kA pauSadha vrata karane ke lie mitrane preraNA kI, magara hararoja snAna karane ke bAda gaNapati kI pUjA karane ke kulaparaMparAgata saMskAra vAle rAmasaMgabhAI ko pauSadhameM ruci hone para bhI gaNezapUjAmeM vikSepa na ho isalie pauSadha to ve nahIM svIkAra sake magara AThoM dina adhikatara samaya upAzrayameM hI vyatIta karane lge| cAturmAsa ke bAda ziyANI tIrtha taka ma.sA. ke sAtha gaye / bAdameM vaDhavANa meM jo bhI jaina sAdhu bhagavaMta padhArate unake pravacana evaM vAcanA AdikA lAbha ve acUka lene lge| prajJAcakSu paM. zrI amulakhabhAI ke pAsa meM do pratikramaNa sUtra kaMThastha kara liye / arihaMta paramAtmA kI svadravya se niyamita aSTaprakAra kI pUjA karane lage / caMdana bhI apane hAthoM se ghisate haiM evaM prabhujIkI prakSAla ke lie pAnI bhI apane ghara se hI chanA huA lAte haiM / pUjA ke lie cAMdI ke upakaraNa basAye haiN| Atmahitakara preraNA kA turaMta svIkAra karane kI prakRtivAle rAmasaMgabhAI ne brahmacarya kI mahimA samajhakara, eka putra evaM 2 putriyoM ke pitA banane ke bAda 28 sAla kI yuvAvasthAmeM apanI dharmapatnI jhIkubAI kI saharSa saMmatipUrvaka pa.pU. AcArya bhagavaMta zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. ke pAsa AjIvana saMpUrNa brahmacarya vrata aMgIkAra karane ke lie gye| AcArya bhagavaMtane prathama to unako abhyAsa ke lie 1 - 2 sAla taka isa asidhArA vrata ko svIkArane kI preraNA dI, magara kSatriya kulotpanna isa daMpatIne AjIvana vrata svIkArane ke lie hI apane sudRDha nirNaya kI abhivyakti karane para AcArya bhagavaMtane AzIrvAda ke sAtha unako AjIvana brahmacarya vrata kI pratijJA dI !...
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 1 21 isa vrata kA suvizuddha rUpase pAlana karane ke lie rAmasaMgabhAI ne apane kauTuMbika sadasyoM kI saMmatipUrvaka dukAna ke samaya ke sivAya dina - rAta upAzraya meM rahane kA prAraMbha kiyA / gaddI kA tyAga karake saMthAre ke Upara zayana karane lage / bhojana ke lie upAzrayameM hI Tiphina ma~gAne lage / usameM se supAtradAna evaM sAdharmika bhakti karane ke bAda hI ve bhojana karate haiM / basa AdimeM yAtrA ke daurAna anAyAsa se bhI agara vijAtIya vyakti kA thor3A sA bhI sparza ho jAya to prAyazcitta ke rUpameM eka dhAnya kA AyaMbila karanekA saMkalpa kiyA / isa taraha karIba 200 AyaMbila ho gaye / bAdameM pa.pU. AcArya bhagavaMta zrImad vijaya bhadraMkarasUrIzvarajI ma.sA. ke mArgadarzana ke mutAbika yathAyogya parivartana kiyA / vrata pAlana ke dvArA aMtara ke adhyavasAya nirmala hone lage evaM bhUtakAlameM ajJAnadazA meM jo pApa hue the ve aTakane lage / una pApoM kI zuddhi ke lie adhyAtmayogI pa.pU. A. bha. zrImad vijaya kalApUrNasUrIzvarajI ma.sA. ke pAsa vidhivat nirdabhabhAvase bhava AlocanA svIkAra karake caDhate pariNAma se do varSameM prAyazcitta paripUrNa kara liyA / apanI AtmA ko atyaMta nirmala banA diyA / vardhamAna AyaMbila tapa kA nIMva DAlI evaM Aja taka 40 oliyA~ pUrNa kara lI haiM / samyak jJAna kI ArAdhanA ke lie jJAnapaMcamI tapa bhI vidhipUrvaka pUrNa kiyA / yatanApremI rAmasaMgabhAI laghuzaMkA evaM snAna Adi kA pAnI bhI gaTarameM nahIM DAlate, magara pAriSThApanikA samiti kA pAlana karate hue nirjIva bhUmimeM paraThavate haiM / pratidina ubhaya kAla pratikramaNa evaM parvatithiyoM meM pauSadhaprata aMgIkAra karate haiM / pratyeka tIrthaMkara bhagavaMta, jinakI viziSTa ArAdhanA se agale tIsare bhavameM tIrthaMkara nAmakarma bA~dhate haiM una bIsa sthAnakoM kI mahita sunakara rAmasaMga bhAI ne bIsa sthAnaka tapakA prAraMbha kiyA evaM kevala 3 varSa evaM 3 mahinoMmeM 380 upavAsa evaM 20 chaThTha (belA) sahita bIsa sthAnaka tapako
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 bahuratnA vasuMdharA : bhAga 1 caDhate pariNAmoM se vidhivat pUrNa kara liyA / viziSTa tapazcaryA kI pUrNAhutimeM ujamaNA karanA cAhie aisI zAstrAjJA ke anusAra rAmasaMgabhAI ne yathAzakti bar3I pUjA paDhAkara udyApana karane ke lie socA thA / magara unake mAtApitA evaM dharmapatnI jhIkubAI tathA choTebhAI dIpasaMgane atyaMta ullAsapUrvaka acchA sahayoga diyaa| phalataH sakala zrI saMghakA sAdharmika vAtsalya evaM svakIya jJAtijanoM ko prItibhojana, tathA bIsa sthAnaka pUjana saha tIna chor3ake ujamaNe se yukta jinendrabhaktimaya tridivasIya mahotsavameM 51 hajAra rU. kA sadvyaya kiyA / isa mahotsava kI rathayAtrA meM samasta rAjapUta logoM ne bhI ullAsapUrvaka upasthita hokara khUba anumodanA kI thI / eka bAra rAmasaMgabhAI ke mAtRzrI dhanubAIne vaDhavANa kI jaina pAThazAlA ke adhyApaka zrI jItubhAI ko bhojana kA AmaMtraNa diyA, taba jItubhAI ne kahA ki 'agara Apa kucha bhI vrata niyama svIkAreMge to hI maiM Apake nimaMtraNa kA svIkAra karUMgA / dhanubAI ne turaMta hI pratidina jinapUjA evaM cauvihAra karane kI pratijJA grahaNa kara lI, jo Aja bhI akhaMDa rUpase cAlU hai / ve bhI apane hAthoM se caMdana ghisakara jinapUjA karatI haiM / 1 rAmasaMga bhAI kI dharmapatnI bhI hararoja jinadarzana, sone evaM jAgane ke samaya meM 12 12 navakAra kA smaraNa evaM vyAkhyAna zravaNa Adi ArAdhanA karatI haiM / unakA suputra mahIpatasiMha evaM suputrI tathA choTebhAI dIpasaMga kI saMtAneM bhI hararoja jaina pAThazAlAmeM jAtI haiM / rAmasaMga bhAI ke gharameM koI bhI jamIMkaMda ko nahIM khAte haiM / choTe bhAI dIpasaMgabhAI bhI rAmasaMgabhAI ko dharma kAryoMmeM saMpUrNa sahayoga dete haiM / ve svayaM evaM mahIpatasiMha donoM milakara kIrANe kI dukAna ko samhAlate haiM, jisase rAmasaMgabhAI kucha samaya taka prAmANikatApUrvaka dukAnameM vyavasAya karake bAkI kA samaya dharmArAdhanA meM vyatIta kara sakate haiM / saM. 2053 meM rAmasaMgabhAI ne zatruMjaya mahAtIrtha kI 99 yAtrA bhI vidhivat pUrNa kI haiM aura isa varSa unakA varSItapa cAlU hai / aba to unake jIvanameM basa eka hI lagana hai ki 'sasnehI pyArA re, saMyama kaba hI mile /
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 jaba taka dIkSA aMgIkAra na kara sakeM taba taka sarvaprakAra kI harI vanaspati evaM muMgake sivAya sabhI prakArake dvidalakA bhI unhoMne parityAga kiyA hai| sacamuca, dhArmika par3ozI kI mitratA evaM jinavANI kA zravaNa jIvana meM AmUlacUla parivartana lAkara kisa taraha 'karma bAMdhanemeM zUravIra AtmA ko dharma dvArA karmoM ko tor3ane meM zUravIra' banA detA hai, evaM kuTuMbameM jaba eka vyakti samyak rUpase dhAmika banatA hai taba samasta parivAra ke Upara usakA kitanA suMdara prabhAva par3atA hai, isakA jIvaMta udAharaNa zrI rAmasaMgabhAI haiM / unake cAritra svIkArane ke zubha manorathoM ko zAsanadeva zIghra pUrNa kareM yahI hArdika zubha bhAvanA / 2-3 munivaroM ke mukhase zrI rAmasaMgabhAI kI atyaMta anumodanIya ArAdhanAoM kI kucha bAteM pAlitAnAmeM sunI thIM aura yogAnuyoga jUnAgaDha se bar3audA kI ora vihAra ke daurAna di. 6-6-1995 ke dina vaDhavANameM hI rAmasaMgabhAI se pratyakSa milanekA avasara AyA / unakI ArAdhanA ke bAre meM vizeSa jAnakArI ke lie jijJAsA vyakta karane para sarvaprathama to unhoMne vinamra bhAvase kahA ki 'jisa taraha vRkSakI jar3eM dharatI ke aMdara gupta rahane se hI vRkSa majabUta banatA hai, usI taraha sukRta bhI gupta raheM yahI icchanIya hai' / lekina bAdameM hamArI prabala jijJAsA ko dekhakara unhoMne kucha bAteM batAyIM / bAkI kI jAnakArI unake bIsa sthAnaka tapa ke udyApana mahotsava kI AmaMtraNa patrikA pAThazAlA ke adhyApaka zrI jItubhAI dvArA prApta huI, usameM se milI / isI ke AdhAra se prastuta lekha taiyAra kiyA gayA hai / zaMkhezvarameM anumodanA samArohameM rAmasaMgabhAI bhI padhAre the| unakI tasvIra ke lie dekhie peja naM. 13 ke sAmane / patA : rAmasaMgabhAI banesaMgabhAI lIMbaDa dAjIparA, vaDhavANa sITI, ji. surendranagara (gujarAta) pina : 363030 phona : 50834 dukAna 51191, (ghara) pI.pI. dIpasaMgabhAI
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 eka hI dravya se ThAma cauvihAra 50 olIke ArAdhaka zrI dAnubhAI ravAbhAI gohIla (darabAra) .. pa.pU. A.bha. zrI vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA., pa.pU.A.bha. zrI vijaya mAnatuMgasUrIzvarajI ma.sA., pa.pU.A.bha. zrI vijaya puNyapAlasUrIzvarajI ma.sA., pa.pU.A.bha. zrI vijaya kalApUrNasUrIzvarajI ma.sA., pa.pU. munirAja zrIkAMtivijayajI ma.sA. Adi ke pravacana zravaNa evaM satsaMga se pichale 42 varSoM se jainadharma kI viziSTa koTikI ArAdhanA karanevAle zrI dAnubhAI darabAra (rAjapUta) (u. va. 73) ke jIvanakI vizeSatAoM kA paricaya hameM saM. 2049meM poSa mahinemeM surendranagarameM hI huA / zrAvaka kulameM utpanna hone ke bAvajUda bhI evaM pratidina jinapUjA, tapazcaryAdi ArAdhanA karanevAloMmeM se bhI, hararoja ubhayakAla pratikramaNa karanevAle zrAvaka zrAvikAoM kI saMkhyA kA Aja uttarottara hAsa hotA jA rahA hai, taba rAjapUta kulotpanna zrIdAnubhAI darabAra kI dharma kriyAoM ke prati ruci sacamUca preraNAdAyaka evaM atyaMta anumodanIya hai| ve pratidina subaha zAma upAzraya meM Akara pratikramaNa karate haiN| rAI pratikramaNa karanevAle jaba koI bhI nahIM hote haiM taba ve akele bhI prAtaH kAlameM pratikramaNa acUka karate haiM / ___ pratidina bhAvollAsapUrvaka jinapUjA karanevAle dAnubhAI surendranagara ke sabhI jinAlayoM ke darzana karavAne hetu hamAre sAtha saharSa cale the, taba 70 sAla kI umrameM 25 varSIya navayuvaka kI taraha atyaMta sphUrtipUrvaka hamase Age Age calate the / unhoMne vardhamAna AyaMbila tapakI 50 oliyA~ ThAma cauvihAra ke sAtha kevala eka eka dravya se kI haiM / jaise ki koI olI kevala muMgase kI hai to koI olI kevala khIcar3I khAkara kI hai / pichale kaI sAloM se caitra evaM Azvina mahinemeM navapadajI kI olI evaM mahinemeM pA~ca tithi AyaMbila karate hI haiM /
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ yA pAna taka lagAtAra ekAzana taya karane ke bAda kuTuMzIjanoM bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 DeDha sAla taka lagAtAra ekAzana tapa karane ke bAda kuTuMbIjanoM ke Agraha se pichale 10 sAlase biyAsana tapa karate haiM / kevala 13 mahinoM meM tInoM upadhAna tapakI ArAdhanA kI hai| cAturmAsa meM harI vanaspati kA tyAga karate haiM / sAlameM do bAra keza luMcana karavAte haiN| kaI varSoM se pati - patnI donoMne brahmacarya vrata vidhipUrvaka aMgIkAra kiyA hai / muni kI taraha saMthAre ke Upara hI zayana karate haiM / 25 bAra cha:'rI' pAlaka saMghoM meM zAmila hokara aneka tIrthoM kI yAtrAe~ kI haiN| surendranagara jAne kA avasara ho taba dAnubhAI ko sacamuca milane jaisA hai / patA : dAnubhAI ravAbhAI gohIla bhagIratha TelIkoma, vAsupUjya svAmI bar3e jinAlaya ke pAsa, mu.po. ji. surendranagara (gujarAta) pina : 363001. sArmika bhakti ke lie bejor3a dRSTAMta tya lakSmaNabhAI (nAI) jodhapura (rAjasthAna) meM pichale kaI varSoM se, ahorAtrakA adhikAMza samaya upAzrayameM hI vyatIta karanevAle lakSmaNabhAI ( u. va.62) jAti se nAI hone ke kAraNa vyavasAya ke rUpameM logoMke bAla kATate kATate satsaMga ke prabhAvase jainadharma meM aise otaprota ho gaye haiM ki aba to ve dina-rAta vividha ArAdhanAoM ke dvArA apane karmoMko kATane kA hI vyavasAya mukhya rUpase kara rahe haiM ! pa.pU.A.bha. zrImadvijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA., pa.pU.A. bha. zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. evaM pa. pU. paMnyAsa pravara zrI
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 bhadraMkaravijayajI ma.sA. kA satsaMga lakSmaNabhAI ke jIvana vikAsameM mukhya nimitta banA hai / nava pariNIta dAmAda kI bhakti sAsa jisa prakAra karatI hai usase bhI viziSTatara sAdharmika bhakti ke lie lakSmaNabhAI khAsa prasiddha haiM / kisI bhI viziSTa sAmUhika dharmAnuSThAnoM meM upasthita rahane kA maukA milatA hai taba lakSmaNabhAI sabhI ArAdhakoM ko ubAlA huA acitta jala ThaMDA karake pilAne kA lAbha acUka lete haiM / saM. 2028 meM pAlanapura meM grISmakAlIna chuTTiyoM meM pa.pU. A.bha. zrI vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. evaM pa.pU. A. bha. zrI vijayaguNaratnasUrizvarajI ma.sA. kI nizrAmeM jJAnasatra (zibira) meM 250 yuvAna zAmila the / vAcanAdAtA pUjyazrIne sabhI yuvAnoM ko ubAle hue pAnIko pInekA mahattva samajhAkara jJAnasatra meM hI usakA prayoga karane ke lie preraNA dI / sabhI yuvaka eka sAtha kahane lage ki 'aisI bhayaMkara garmImeM ubAlA huA pAnI kaise pIyA jA sakatA hai ?' taba lakSmaNabhAI ne kahA 'Apa sabhI ko barphase bhI adhika ThaMDA karake ubAlA huA pAnI pilAne kA uttaradAyitva merA hogA / ' phalataH pahale dina 100 yuvaka taiyAra hue / lakSmaNabhAI ne ubAle hue pAnIko aneka bartanoMme ThArakara, bAra bAra pAnIko eka bartanameM se, dUsare bartanameM DAlakara aisA ThaMDA banA diyA ki dUsare dina 250 yuvaka ubAle hue pAnI ko pIne ke lie taiyAra ho gaye / svayaM bhI ubAlA huA pAnI hI pIte haiM evaM hAtha paira dhone ke lie bhI ubAle hue pAnIkA hI upayoga karate haiM / apane paricayameM AnevAle sabhIko chanA huA aura ubAlA huA pAnI pIne ke lie samajhAte haiM / jodhapurameM jo bhI munirAja padhArate haiM, unake baDhe hue nAkhUna kATanekI bhakti ve acUka karate haiM evaM bhAvapUrvaka vijJapti karake apane ghara le jAkara supAtra dAnakA bhI lAbha avazya lete haiM /
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 kama se kama biyAsana kA paccakkhANa hamezA karanevAle lakSmaNabhAI ne vardhamAna AyaMbila tapakI 45 oliyA~ kara lI haiM / prativarSa do bAra navapadajI kI olI bhI vidhipUrvaka acUka karate haiM / ubhaya kAla pratikramaNa evaM aSTaprakArI jinapUjA ve roja karate haiM / kabhI lambI yAtrA kA prasaMga hotA hai, taba ve bIca ke sTezana para utarakara pratikramaNa evaM jinapUjA karane ke bAda hI Age bar3hate haiM / TikaTa kA Ayojana bhI usI prakArase karate haiN| kaisI anumodanIya dharmadRDhatA ! unhoMne kaI bAra pa.pU.A.bha zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrAmeM pAlitAnAmeM rahakara cAturmAsika ArAdhanAe~ kI haiM / 2 bAra 99 yAtrA bhI kI haiM / kaI bAra cha:'rI' pAlaka saMghoMmeM zAmila hokara aneka tIrthoM kI yAtrAe~ kI hai / prativarSa kezaluMcana karavAte haiM / hararoja 14 niyama kI dhAraNA karate haiM / rAta ke samayameM calane kA prasaMga AtA hai taba jIvarakSA ke lie daMDAsanakA upayoga khAsa karate haiN| apanI eka beTI evaM dauhitroM ko bhI unhoMne jaina dharma ke saMskAra acchI taraha diye haiM / apane choTe bhAI ko unhoMne kahA ki 'agara tU merA sArmika bane arthAt jaina dharmakA svIkAra kare to merA makAna evaM saMpatti tujhe de dUM, kyoMki merI saMpattiko pApAnubaMdhI banAne kI merI bilakula icchA nahIM hai / ' kitanI dIrghadRSTi evaM Atma jAgRti / sabhI ko tAranekI kaisI udAtta bhAvanA / ___ lakSmaNabhAI ke jIvanameM se sAdharmika bhakti, jIvadayA, parArthavRtti, dharmadRDhatA Adi sadguNoM ko apane jIvanameM lAne kA sabhI puruSArtha kareM yahI maMgala bhAvanA / saM. 2054 meM zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA bahumAna samArohameM upasthita honekA nimaMtraNa svIkAra karake lakSmaNabhAI vahA~ padhAre the / unakI tasvIra ke lie dekhie peja naM. 16 ke sAmane /
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 patA : lakSmaNabhAI (nAI zrAvaka) tripoliyA bAjAra, jodhapura (rAjasthAna) athavA jaina kriyA bhavana, AhorakI havelI ke pAsa, motI cauka, jodhapura (rAjasthAna), pina : 34 2001. pratidina 28 hajAra rupayoMkI AmadanI yukta polTrI phArma kA vyavasAya baMda karake ahiMsAmaya jaina dharma kA adbhuta rUpase pAlana karanevAle DaoNkTara khAna mahamadabhAI kAdarI ( paThANa) ___ satsaMga bhI bhISaNa bhava roga ko miTAnevAlA divya auSadha hai evaM kusaMga-bhavaroga ko baDhAnevAlA mahA kupathya hai / paThANa jAti (musalamAna kula) meM utpanna hue Do. khAna mahamadabhAI kAdarI (u. va. 57) kusaMga ke pariNAma se nIla gAyoM kA zikAra karane ke bar3e zaukIna the / apane vizAla polTrI phArmameM hajAroM kI saMkhyAmeM murgiyoM ko pAlate the evaM unake aMDe becate the / jinase unako pratidina 28000 rupayoM kI AmadanI hotI thI / magara kisI dhanya kSaNameM eka zrAvaka ke paricayase evaM jainAcArya ke satasaMga se unake jIvanameM Azcaryajanaka parivartana AyA evaM unhoMne uparokta vyasana evaM hiMsaka vyavasAyakA turaMta tyAga karake ahiMsApradhAna jainadharma kA atyaMta ahobhAva pUrvaka svIkAra kiyaa| Aja se karIba 17 sAla pahale kI bAta hai| DaoN. khAna jIpameM baiThakara, baMdUka hAthameM lekara, khaMbhAta ke jaMgaloM meM nIla gAyoM kA zikAra karane ke lie jA rahe the / pUrvajanma ke puNyodayase usI jIpameM eka zrAvaka ke sAtha paricaya huA / dharmaniSTha suzrAvakane unako zikAra ke vyasana dvArA milanevAlI naraka Adi durgatiyoM kA zAstrAnusArI varNana karake sunAyA / evaM sabhI jIvoMmeM paramAtmA birAjamAna hai| sabhI jIva sukhase jInA cAhate haiM / maranA kisIko pasaMda nahIM hai, ityAdi premase samajhAyA /
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 bAdameM usI zrAvaka kI preraNAse DaoN. khAna vyAkhyAna vAcaspati pa.pU.A.bha. zrI vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. ke satsaMgameM Aye / pUjya zrI kI hRdayasparzI vANI se unake hRdayameM Aja taka kiye hue jIvahiMsA Adi pApoMke prati tIvra pazcAttApa kA bhAva utpanna huA / unhoMne phaurana zikAra Adi sAta mahAvyasanoM ke tyAga kI pratijJA le lI / polTrI phArmakA mahA hiMsaka vyavasAya bhI turaMta baMda kara diyA, itanA hI nahIM kintu harI vanaspati evaM sacitta pAnI kA bhI AjIvana tyAga kara diyaa| kaMdamUla evaM rAtribhojana ko hamezA ke lie jalAMjali de dI / hamezA navakArasI evaM cauvihAra kA pratyAkhyAna lene lage / ve prAyaH to eka hI bAra bhojana karate haiM / roTI dAla ityAdi pA~ca sAde dravyoM se adhika dravyoM kA upayoga nahIM karate haiM / mAMsAhAra karanevAle apane jAtibaMdhuoM evaM ristedAroM ke gharakA pAnI bhI nahIM pIte haiM / unakI dharmapatnI DokTara uSAbena evaM eka beTA tathA tIna beTiyoMmeM se koI bhI mAMsAhAra nahIM karate / DaoN. khAna hara ravivAra ko eka sAmAyika acUka karate haiM / isa taraha unako islAma dharma ko chor3akara jaina dharmakA pAlana karate hue dekhakara AsapAsameM rahanevAle paThANoMne bahuta virodha kiyA evaM jaina sAdhuoM kA paricaya na karane ke lie una para dabAva DAlA / taba unhoMne namratApUrvaka anya kisI bhI dharma ke sAdhu, paMnyAsI, phakIra, pAdarI, ityAdi se jaina sAdhuoM kI pAdavihArItA, niHspRhatA, niSparigrahitA, dayAmayatA, tapomayatA ityAdi aneka vizeSatAoM kA atyaMta ahobhAva pUrvaka varNana karake unako cupa kara diyA / .. kucha sAla pUrva unhoMne paryuSaNa meM pauSadha ke sAtha 16 upavAsa kiye the / taba AThaveM upavAsa ke dina unako khabara milI ki unakI jenIphara nAmakI beTI acAnaka svAsthya bigar3ane ke kAraNa se ahamadAbAda kI vI. esa. aspatAlameM behoza evaM gaMbhIra sthiti meM hai / kar3I parIkSA kI aisI kSaNoMmeM bhI Do. khAna pauSadha vratameM aDiga rahe evaM navakAra mahAmaMtrakA smaraNa bhAvapUrvaka karane lge| anya zrAvakoM ko isa bAtakI khabara milI / unhoMne DaoN. khAna ko
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 . bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 pauSadha pArakara aspatAlameM jAne kI salAha dI / magara dRDhatApUrvaka dharmakA pAlana karane kI bhAvanAvAle DaoN. khAnane kahA "beTI ke prArabdha evaM niyati ke anusAra jo bhI honevAlA hogA usako maiM yA anya koI bhI roka nahIM sakate, to phira usake lie aise anamola pauSadha vrata kA meM kaise tyAga karU~ ? Akhira zrAvakoM ne AcArya bhagavaMta ko sArI bAta sunAyI / pUjya zrI ne DaoN. khAna ko bulAkara kahA "mahAnubhAva / ApakI dharmadRDhatA, zraddhA . evaM samajha sacamuca atyaMta anumodanIya hai, lekina aisI sthitimeM agara Apa apanI beTI ke pAsa nahIM jAyeMge to ajJAnI logoM dvArA jainadharma kI niMdA hone kI saMbhAvanA hai / ataH Aja zAmako jaba pauSadha kA samaya pUrNa hotA ho taba pauSadha pAra kara beTIke pAsa jAyeM, yahI samayocita kartavya hai|" guru AjJAko ziromAnya karate hue Do. khAna zAma ko pauSadha pAra kara sAmAyika ke vastroM meM hI aspatAlameM pahuMce / 8 dinase pauSadha hone ke kAraNa unhoMne na to snAna kiyA thA aura na hI dADhI banAyI thI / unakI aisI sthiti dekhakara paricita DokTara mitroMne Azcarya ke sAtha pUchA 'yaha kyA' ? Do. khAnane namratA se kahA 'isakA rahasya Apako abhI samajhameM nahIM AyegA, kabhI maukA milegA taba zAMtise samajhAU~gA / phira hAla to mujhe itanA batA do ki merI bImAra beTI kahA~ hai ? . Akhira unako bImAra beTI ke kamare meM le jAyA gayA / vahA~ unhoMne atyaMta bhAvapUrvaka zraddhA evaM ekAgratA se navakAra mahAmaMtra kA smaraNa karate hue beTI ke mastaka para hAtha phirAyA evaM kucha hI kSaNoM meM sabhIke Azcarya ke bIca beTIne A~kheM kholI / kucha hI derameM svastha hokara calane vaha lgii| DokTara evaM paricArikAoM ke Azcarya kA ThikAnA na rahA / unake hRdayameM bhI jaina dharma evaM navakAra mahAmaMtra ke prati atyaMta ahobhAva utpanna huaa| - kucha dera bAda jenIpharane pAnI pIyA evaM phira kenTInameM jAkara cAya pIne kA icchA ko : To. khAna use kenTInameM le gaye evaM cAya ma~gA
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 dI / magara beTIne kahA ki, "pitAjI ! pahale Apa cAya pI leM, maiM Apake bAdameM hI cAya pIU~gI' / DaoN. khAnane pratyuttara dete hue kahA 'beTI ! hAla meM rojA (upavAsa) kara rahA hU~ isalie maiM cAya nahIM pI sakU~gA, magara tU khuzI se pI le / taba pitRbhakta suputrIne pitAke binA akele cAya pInA pasaMda nahIM kiyA evaM donoM cAya piye binA hI vApisa lauTa aaye| dUsare dina Do. khAnane prAtaH kAlameM upAzrayameM jAkara punaH pauSadha vratakA svIkAra kara liyA / apanI dharmapatnI DaoN. uSAbahana ko unhoMne kaha diyA thA ki 'dinake samayameM beTIko upAzrayameM le AnA evaM AcArya bhagavaMta se vAsakSepa evaM AzIrvAda grahaNa karAnA / dharma ke prabhAvase bacI huI beTI ko dharmazAsana kI zaraNameM arpaNa kara denA' / pati kI aisI dRDha dharmazraddhA dekhakara dharmapatnI kA mastaka bhI ahobhAva se jhuka gayA / Do. khAna mukhya rUpase haDDiyoM ke roga nivAraNa meM nipuNa haiM / kevala tela kI masAja se hI ve haDDiyoM ke darda kA nivAraNa kara dete haiN| dardI ko zIghra svAsthya lAbha ho aisI bhAvanA se ve telase masAja karate samaya bhAvapUrvaka navakAra mahAmaMtra kA smaraNa karate haiM / usase dardI ko zIghra svAsthya prApti hotI hai / agara navakAra smaraNameM ekAgratA nahIM sadhatI hai taba ve samajha jAte haiM ki dardI kA nikAcita karma udayameM hone se svAsthya prAptimeM vilaMba hogA / ____saM. 2052 meM mahA tapasvI pa.pU.A.bha.zrI navaratnasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kA cAturmAsa ahamadAbAdameM AMbAvADI vistAra ke upAzraya meM thA / unake ziSya munirAja zrI mRduratnasAgarajI ma.sA. ko rIDha ke maNakoMmeM darda thaa| eka zrAvaka DaoN. khAna ko ma.sA. ke upacArake lie upAzrayameM le Aye / bImAra munivara lakar3I kI pATake upara leTe hue the / DokTara ko baiThane ke lie pATake pAsameM kursI kI vyavasthA rakhI gayI thI / kintu vinayI evaM vivekI Do. khAna kursI para baiThe nahIM / unhoMne khar3e khar3e munivarakI sevA kI evaM bAdameM nIce baiThakara bAtacIta kI / isa prasaMga se unako uparokta AcArya bhagavaMta ke tapomaya jIvana kA paricaya huA / pUjyazrI ke jIvanameM rahe hue bhadrikatA, namratA,
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 sAdagIpriyatA ityAdi aneka sadguNoMne Do. khAna ke hRdaya ko AkarSita kara liyA evaM ve unake khAsa bhakta bana gaye / munirAja zrI dIparatnasAgarajI dvArA anuvAdita 45 Agama graMthoMkA vimocana bhI uparokta AcArya bhagavaMta kI nizrAmeM Do. khAna ke zubha hasta se karAyA gayA / anya bhI mAMgalika prasaMgoM meM pUjyazrI unakA bahumAna karavAnA cUkate nahIM haiM / jaina kulameM janma pAkara bhI paisoM ke lie karmAdAna ke hiMsaka vyavasAya karanevAle kucha zrAvaka DaoN. khAna ke dRSTAMtameM se khAsa preraNA prApta karake hiMsaka vyavasAyoM kA tyAga karake apane jIvanako ahiMsAmaya evaM dharmapradhAna banAyeM yahI zubhAbhilASA / uparokta pUjya AcArya bhagavaMtazrI kI nizrAmeM saM. 2054 meM zaMkhezvara tIrthameM Ayojita isI pustaka ke dRSTAMta pAtroM ke anumodanA bahumAna samArohameM Do. khAna bhI apanI beTI jenIphara ke sAtha upasthita hue the / unakI tasvIra ke lie dekhie peja naM. 15 ke sAmane / patA : Do. khAna mahamadabhAI kAdarI trikoNa bagIce ke sAmane, jAgRti moTarsa ke pIche, mIrajhApura, ahamadAbAda (gujarAta) phona : 5503543 sAdhvIjI bhagavaMtoM ke cAturmAsa parivartana kA lAbha lenevAle, ananya navakAra premI rasikabhAI viThThaladAsa janasArI ( mocI) navakAra mahAmaMtra ke viziSTa sAdhaka, pAlitAnAmeM jaMbUdvIpa racanA ke praNetA, suvizuddha saMyamI, vidvadvarya pa. pU. paMnyAsa pravara zrI abhayasAgarajI ma.sA. ke nAma se zvetAmbara mUrtipUjaka jaina samAjameM zAyada hI koI aparicita hogaa| sAMsArika saMbaMdha kI apekSA se unakI bahana ma.sA., vAtsalyamUrti, susaMyamI sA. zrI sulasAzrIjIne apanI vayovRddha mAtA sAdhvIjI ke sAtha
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 15 sAla taka pATaNameM taMbolIvAr3A jaina pAThazAlA ke upAzrayameM sthiratA kI thii| taba ve pratidina pATaNa ke suprasiddha jogIvAr3e meM sthita zrI zAmaLAjI pArzvanAtha bhagavaMta ke darzana hetu jAte the / jogIvAr3emeM hAla kaI sAloM se jaina zrAvakoM ke ghara nahIM haiM / vahA~ mukhya rUpase paTela evaM modI jAti ke logoM ke adhika ghara haiM / isa sAdhvIjI bhagavaMta ne ina jainetara logoM ko dharmapreraNA de kara zrI zAmaLAjI pArzvanAtha bhagavaMta ke pratidina darzana evaM pUjana meM jor3a diyA hai / unameM se goviMdajIbhAI modI, baMsIbhAI modI evaM unakA 11 sAlakI umra kA suputra zrIkAMta AdikA paricaya hamako di. 11-1-97 meM pATaNameM hI huA / unakI saralatA evaM sudeva - suguru sudharma ke prati zraddhA evaM samarpaNa bhAvako dekhakara hameM bahuta khuzI huii| usI taraha uparokta sAdhvIjI bhagavaMta kI preraNA se jainadharma kI viziSTa rUpase ArAdhanA karanevAle evaM navakAra mahAmaMtra ke prati ananya zraddhAke sAtha japa karanevAle rasikabhAI mocI (u. va. 44) ke ghara jAne kA bhI avasara AyA / pATaNa kI jhaverI bAjAra meM vaMdanA phUTaversa ke nAma se jUtoM kI dukAna ke mAlika evaM dukAna ke upara hI gharameM nivAsa karanevAle rasikabhAI viThThaladAsa janasArI (mocI) ke gharameM praveza karate hI aisA lagA, mAno kisI suzrAvaka ke gharameM hI praveza kiyA ho / choTe se gharakI dIvArake Upara zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavaMta Adi jinezvara bhagavaMta evaM upakArI sAdhvIjI bhagavaMta kI tasvIreM dRSTigocara hotI haiM / ____ rasikabhAI kI dharmapatnI UrmilAbahana eka uttama zrAvikA kI taraha pratidina bhAvase supAtradAna kA lAbha letI haiM, ve pratyeka mahinemeM ekabAra pATaNase 9 ki.mI. dUra cAya tIrtha kI yAtrA evaM vahA~ke mUlanAyaka zrI zAmaliyAjI pArzvanAtha bhagavaMta kI pUjA acUka karatI haiN| ArTsa koleja meM paDhatI huI suputrI pravINAne paryuSaNameM aTThAI tapa bhI kiyA hai / 12 vIM evaM 10 vIM kakSA meM paDhate hue do putra vaMdana evaM harSada sahita parivAra ke pA~coM sadasya pratidina jinapUjA avazya karate haiM / (Aja aise kitane jaina parivAra mileMge ki jinake gharake sabhI sadasya jinapUjA pratidina karate hoM !) bahuratnA vasuMdharA -- 1-3
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 rasikabhAI hararoja subahameM 6 se 8.30 baje taka jogIvAr3e meM zAmalAjI pArzvanAtha bhagavAna kI svadravyase aSTaprakArI jinapUjA evaM navakAra mahAmaMtra kI 2 pakkI mAlA kA japa karate haiM / pratikUla paristhiti meM bhI ve apanA yaha nityakrama choDate nahIM haiM / eka bAra jaba hiMdUmusalamAna samAja ke bIca saMgharSa cala rahA thA, taba bhI ve navakAra mahAmaMtra kA smaraNa karate karate muslima AbAdIvAlI tIna galiyoMmeM se gujarakara prAtaH 6 baje jogIvAr3e ke jinAlayameM hI jinapUjA ke lie jAte the / rAstemeM kucha muslima yuvaka unako parezAna karane ke lie kucha na kucha ulaTA sIdhA bolate the taba ve unake prati mAdhyasthya bhAva rakhate hue navakAra mahAmaMtra ke smaraNameM hI apane manako saMlagna rakhate the / phalataH muslima yuvaka bhI unakA bAla taka bA~kA nahIM kara sake / zrI pArzvanAtha bhagavaMta evaM navakAra mahAmaMtra ke prati dRDha zraddhA kA hI yaha camatkAra thaa| kvacit rAtako jagane ke samaya se pahale A~kha khula jAtI taba manameM nirarthaka vicAra praveza na kareM isake lie ve turaMta apane manameM navakAra mahAmaMtra kA smaraNa cAlu kara dete haiM / kabhI japa ke daurAna agara mana meM koI aprastuta vicAra A jAtA hai taba ve turaMta mana hI mana bolate haiM ki 'are ! yaha dUsarI keseTa kaise caDha gayI' ? aura turaMta sAvadhAna hokara japameM manako jor3a dete haiM / zraddhA evaM niSThA ke sAtha mahAmaMtra kA japa karane ke prabhAvase unako kaI adbhuta anubhUtiyA~ hotI haiM, jina se navakAra mahAmaMtra evaM jaina dharma ke prati unakI zraddhA uttarottara baDhatI hI jAtI hai / caityavaMdana vidhi, 9 smaraNa, laghu zAMti ityAdi sUtra unhoMne kaMThastha kara liye haiM evaM hararoja sAmAyika meM baiThakara unakA svAdhyAya karate haiM / aba ve pratikramaNa vidhi ke sUtra kaMThastha kara rahe haiM / parva tithiyoM meM pratikramaNa evaM AyaMbila, mahinemeM 5 bAra biyAsana bAkI ke dinoMmeM navakArasI evaM cauvihAra tathA zItakAla meM porisI kA paccakkhANa ve karate haiM / kaMdamUla Adi abhakSya ke tyAga kI pratijJA lI hai| vyAkhyAna zravaNa kA maukA milatA hai taba acUka lAbha lete haiM / hara mahinemeM eka bAra zrI zaMkhezvara mahAtIrtha
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 kI yAtrA ve acUka karate haiM / usa dina jaba taka zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavaMta kA darzana nahIM hotA taba taka kucha bhI khAte pIte nahIM haiM / unhoMne zrI zatrujaya mahAtIrtha kI yAtrA bhI eka bAra kI hai / hararoja zAmako bhI jogIvAr3emeM jAkara prabhudarzana acUka karate haiM / dharma ke viSayameM unakI samajha bilakula spaSTa hai / vinamratA Adi sadguNoM ko unhoMne acchI taraha se AtmasAt kiyA hai| kevala pichale 5 sAla se jaina dharma ko prApta karanevAle rasikabhAI ne apane upakArI sA. zrI sulasAzrIjI ma.sA. Adi ThANAoM kA cAturmAsa parivartana apane makAnameM karavA kara lAbha liyA thA / aise mahAna tyAgI tapasvI sAdhvIjI bhagavaMta ke cAturmAsa parivartana kA lAbha lene ke lie pATaNa ke kaI bhakta zrAvakoM kI . vijJapti hote hue bhI uparokta mocI parivAra ko cAturmAsa parivartana se lAbhAnvita karake eka suMdara Adarza samAja ke samakSa sAdhvIjIne prasthApita kiyA hai / dhanya hai aise sAdhvIjI bhagavaMtoM ko ! dhanya hai janma se ajaina hote hue bhI AcArase viziSTa jaina aise rasikabhAI jaisI AtmAoM ko ! rasikabhAI ke bar3ebhAI kizorabhAI bhI hararoja jinapUjA karate haiM / kizorabhAI kA suputra satIzakumAra bhI jaba kolejameM chuTTI hotI hai taba avazya jinapUjA karatA hai| usane aAI tapa bhI kiyA hai / zaMkhezvara tIrtha meM Ayojita anumodanA samAroha meM rasikabhAI bhI padhAre the / unakI tasvIra peja naMbara 16 ke sAmane prakAzita kI gayI hai| aise anamola dRSTAMtoMmeM se hama kucha preraNA grahaNa kareMge ? patA : rasikabhAI viThThaladAsa janasArI vaMdanA phUTaversa, jhaverI bAjAra, mu.po. pATaNa, ji. mahesANA (u. gujarAta) pina : 384265 phona : 20579 pI. pI. jayendrabhAI paTela
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 - - satsaMga ke prabhAvase lohA sonA banA ! yAne sonI saMjayabhAI DAhyAlAla hararoja 3500 lITara jitane binA chane hue pAnI ko bAthameM bharakara usameM snAna karanevAle zrImaMta vyakti, eka hI jhaTake meM aise, snAnakA parityAga karake Aja bAlTImeM chane hue maryAdita jalako lekara gA~vake bAhara khullI jamIna para snAna karane ke lie jAte haiM, itanA hI nahIM paraMtu dAtUna karane ke bAda mukhazuddhi ke samaya eka bUMda bhI pAnI gaTarameM na jAya isake lie khAsa makAna alaga rakhakara usakI khullI jamInameM hI dAtUna karate haiM / malazuddhi ke lie bhI saMDAza kA upayoga na karate hue 2 ki.mI. calakara gA~vake bAhara hI jAte haiM / kvacit rAtako jarUrata paDe to dhAtu ke pAtrameM nibaTakara gA~vake bAhara visarjana karate haiM !... ___ajJAna dazAmeM aMDe ityAdi abhakSya kA bhakSaNa, garbhapAta evaM khaTamala ityAdi jIvoM kI jAna bujhakara hiMsA karanevAle, Aja bodha milate hI turaMta ina sabhI pApoM ko tilAMjali dekara, sadaguru ke pAsa bhavAlocanA (prAyazcitta ) svIkAra kara, kaMdamUla, rAtribhojana, dvidala, vAsI acAra ityAdi abhakSya evaM cAya sahita sabhI vyasanoM ke tyAga kI pratijJA lekara, jIvadayA ke lakSyapUrvaka atyaMta sUkSma yatanAyukta jIvana jIte haiM ! vyavasAyameM kadama kadama para jhUTha bolanevAle evaM 'paisA merA paramezvara aura maiM paise kA dAsa' jaisA kevala dhanalakSI jIvana jInevAle, Aja vyavasAyameM jarAsI bhI anIti nahIM karane kA dRDha saMkalpa karake, zAma ko 5 baje kitane bhI grAhaka hoM to bhI dukAna baMda karake cauvihAra (sAyaMkAlIna bhojana) karane ke lie ghara cale jAte haiM aura subahameM lakSmI pUjAke badalemeM paMcAsarA pArzvanAtha bhagavaMta kI aSTaprakArI pUjA karane ke bAda hI navakArasI karate haiM ! sukhI banane ke lie yena kena prakAreNa dhanasaMgraha ko hI jIvanamaMtra
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 banAnevAle vyakti Aja takatI evaM prasiddhi kI apekSA rakhe binA gupta rUpase hara mahine hajAroM rupayoM kA apane gA~vameM evaM anya gA~voMmeM bhI sAdharmika bhakti ityAdi satkAryoMmeM sadvyaya karate haiM / karIba sAta mahinoM taka apane gA~vakI bhojanazAlAmeM prati mahine 3100 rUpaye dete the, bAdameM gAMbhU , zaMkhezvara ityAdi tIrthoM kI bhojanazAlAmeM dete haiM !... pichale 2 sAlase pratidina zAmako zrIpaMcAsarA pArzvanAtha bhagavaMta kI AratI evaM maMgala dIpakakA lAbha lene ke lie hararoja 7 maNase bolI kA prAraMbha karavAte haiM evaM viziSTa dinoM meM to 500 maNase bhI adhika bolI bolakara ve prabhubhakti kA lAbha lete haiM !... jainetara kula meM janma hone kI vajaha se 39 sAla kI umra taka siddhAcalajI mahAtIrtha kI yAtrA ke mahAlAbha se vaMcita isa mahAnubhAvane samajha milate hI 'jaba taka cauvihAra chaThTha tapa karake siddhAcalajI kI sAta yAtrAe~ na kara sakuM taba taka dUdhakA tyAga', aisA saMkalpa kiyaa| (cAyakA tyAga to pahale se hai hI / ) aura Akhira agale hI varSameM unhoMne cauvihAra chaThTha (belA) tapake sAtha girirAja kI sAta yAtrAe~ atyaMta harSollAsa ke sAtha kI / yAtrAe~ karate hue unako itanA AnaMda huA ki aba prativarSa eka bAra isa taraha cauvihAra chacha tapa ke sAtha sAta yAtrAe~ karane kI bhAvanA huI hai| daivasika evaM rAI pratikramaNa ke sUtra kaMThastha kara liye haiM aura jaba taka pA~ca pratikramaNa ke sUtra kaMThastha na kara sakeM taba taka amuka vastu ke tyAga kA saMkalpa bhI kiyA hai / kevala eka hI cAturmAsa ke kucha dinoM taka hue jaina sAdhvIjI ke satsaMga ke prabhAvase apane jIvana ko uttarottara adhika-adhikatara dharmamaya tyAgamaya saMyamamaya banAnevAle ye bhAgyazAlI puNyAtmA kauna hoMge / nahIM, ye janma se jaina nahIM haiM, magara satsaMga dvArA AcaraNa se viziSTa jaina bane hue ina mahAnubhAva kA nAma hai saMjayabhAI DAhyAlAla sonI (umra varSa 40) / ve gujarAtameM pATaNa zahara ke nivAsI haiM / saM. 2051 meM pATaNameM adhyAtmayogI pa.pU. A. bha. zrI vijaya
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 kalApUrNasUrIzvarajI ma.sA. kI AjJAvartinI sA. zrI subhadrayazAzrIjI ma.sA. evaM unakI mAtA ma.sA. parama tapasvinI sA. zrI saMyamapUrNAzrIjI ma.sA. (ki jinhoMne vardhamAna AyaMbila tapakI 112 oliyA~ kI haiM, 40 sAla se lagAtAra ekAzana se kama tapa nahIM kiyA hai aura jo atyaMta apramattatA ke sAtha saMyama kA pAlana kara rahe haiM ) kA cAturmAsa huA / inake satsaMga evaM satpreraNA se saMjayabhAI meM itanA Azcaryaprada parivartana huA hai| saMjayabhAI ne adhyAtmayogI pa.pU.A.bha.zrI kalApUrNasUrIzvarajI ma.sA. ke pAsa bhava AlocanA bhI kara lI hai / di. 9-1-97 meM pATaNameM saMjayabhAI kI pratyakSa mulAkAta huI thI / ve uttarottara savizeSa AtmavikAsa karate hue mukti maMjhila kI ora pragati karate raheM yahI hArdika zubhecchA / patA : saMjayabhAI DAhyAlAlabhAI sonI sonIvADo, khedaDA kI pola, mu.po. pATaNa, ji. mahesANA (uttara gujarAta) pina : 384265, dUrabhASa : 02766 - 32945 (dukAna) 20597 (nivAsa) pratidina 18 ghaMTe jaina dharma ke pustakoM ko paDhanevAle zaMkarabhAI bhavAnabhAI paTela __saurASTra ke khAkharecI gA~va ke nivAsI zaMkarabhAI paTela (hAla u. va. 70) ko saM. 2047 meM khAkharecI gA~vameM cAturmAsa virAjamAna adhyAtmayogI pa.pU. A.bha. zrI vijaya kalApUrNasUrIzvarajI ma.sA. kI AjJAvartinI pU. sA. zrI vanamAlAzrIjI ma.sA. Adike satsaMgakA lAbha milA / cAturmAsa meM pratidina pravacana zravaNase evaM sAdhvIjI bhagavaMtoM kA tapa tyAgamaya AcAraniSTha jIvana dekhakara unake hRdayameM jaina dharma ke prati atyaMta ahobhAva utpanna huA / isase pUrva meM zaMkarabhAI ne rAmAyaNa, mahAbhArata, bhAgavata evaM purANa
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 AdikA bahuta adhyayana kiyA thA / aneka jainetara sAdhu saMtoM ke paricayameM Aye the, lekina kaMcana kAminI ke sarvathA tyAgI, AjIvana pAdavihArI, paMcamahAvratadhArI aise jaina sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoM ke tapa tyAga evaM sadAcAramaya jIvana ko dekhane ke bAda zaMkarabhAI ko aMta:sphuraNA huI ki sacamuca aise tapa tyAgamaya dharmase hI zIghra mukti pAyI jA sakatI hai / isalie jaina dharma ke bAremeM savizeSa jAnakArI prApta karanekI unakI jijJAsA prabala banatI gayI / isa jijJAsA ko tRpta karane ke lie vyAkhyAna zravaNake sivAya ahorAtrikA adhikAMza samaya ve jainadharma ke pustaka paDhanemeM bItAne lage / pratidina 18 ghaMToM taka jaina sAhitya kA paThana karane para bhI ve thakate nahIM the| upadeza prAsAda bhAga 1 se 5, zAradA zikhara, ityAdi kaI bar3e bar3e pustakoM kA unhoMne paThana kiyA hai / Aja ve jaina dharmake bAremeM ghaMToM taka lagAtAra vaktavya de sakate haiM / arabI, urdU evaM aMgrejI bhASA bhI ve jAnate haiM / kurAnakI kaI AyAteM unako kaMThastha haiN| cAturmAsa ke lie kaccha se mAMDala kI ora vihAra karane para di. 10-6-96 ke dina khAkharecI gA~vameM zaMkarabhAI se bheMTa huI taba unhoMne kurAna kI kucha AyAtoM ko artha ke sAtha sunAyI thI evaM jaina dharma saMbaMdhI aneka dohe gujarAtI bhASAmeM atyaMta bhAva vibhora hokara unhoMne sunAye the| zaMkarabhAI paTela pratidina jinamaMdira meM jAkara prabhudarzana karate haiM / sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoM ko bhAvase gocarI bahorAte haiM / khAkharecI padhArane vAle sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoM ko AsapAsa ke gA~va taka pahuMcAne ke lie ve sevA bhAvase sAtha meM jAte haiN| "sacamuca, agara mujhe jaina dharmakI prApti choTI umrameM huI hotI to maiM saMsAra ke cakkara meM par3atA hI nahIM, dIkSA hI le letA, kyoMki saMyama ke binA saMsAra sAgara ko tairane kA aura koI upAya nahIM hai / aba to vRddhAvasthA ke kAraNa dIkSA nahIM le sakatA, magara jIvana ke aMtima zvAsocchvAsa taka jaina sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM kI sevA karatA
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 rahU~, jisase AgAmI bhavameM mahAvideha kSetrameM zrIsImaMdhara svAmI bhagavaMta ke pAsa dIkSA le sakuM" itanA bolate hue unakI AMkheM AMsuoMse vyApta ho cukI thIM / jaina kulameM janma pAne ke bAvajUda bhI jaina sAhitya ke paThana pAThana aura satsaMga ke prati atyaMta upekSA karanevAlI AtmAe~ zaMkarabhAI paTela ke isa dRSTAMta meM se preraNA lekara apane jIvanameM samyakjJAna evaM satsaMga ke prati suruci saMpanna baneM yahI maMgala bhAvanA. patA : zaMkarabhAI bhavAnabhAI paTela mu.po. khAkharecI, tA. mAliyA mIyANA, ji. rAjakoTa (gujarAta) 12 adhyAtma parAyaNa prophesara kesubhAI DI. paramAra (kSatriya) gujarAta rAjyameM bharuca jileke jaMbUsara gA~vameM rahate hue prAdhyApaka kesubhAI paramAra ko adhyAtmayogI pa.pU. paMnyAsa pravara zrIbhadraMkaravijayajI ma.sA. ke satsaMgase jainadharma kA ananya koTikA raMga lagA hai / . hAlameM ve kolejameM prAdhyApaka ke rUpameM adhyApana kAryase nivRtta hue haiM, magara jaba ve kolejameM paDhAte the taba bhI dhotI evaM uttarAsaMga pahanakara pratidina jinapUjA karane meM jarA bhI saMkoca kA anubhava nahIM karate the, kintu apUrva AnaMda evaM gaurava kA anubhava karate the / pa. pU. panyAsajI mahArAja ke viziSTa kRpApAtra ArAdhaka AtmAoM meM prA. zrI kesubhAI paramAra kA nAma agragaNya hai / kauTuMbika dAyitva ko nibhAte hue bhI ve paMnyAsajI mahArAja kI kRpA ke balase dhyAna ke dvArA aMtarAtmAmeM lIna hokara avarNanIya AtmAnaMdakI anubhUti karate rahate haiN| pratidina sAmAyika, pratikramaNa, jinapUjA, navakAra mahAmaMtra kA jApa, gharameM evaM bAhara bhI ubAle hue acitta pAnI kA hI upayoga ityAdi
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 . zrAvakocita AcAra unake jIvanameM sahaja rUpase AtmasAta ho gaye haiM / calate-phirate bhI navakAra mahAmaMtrakA smaraNa unake manameM hamezA calatA hI rahatA hai / isake prabhAva se basa durghaTanA meM bhI unakA kisa taraha camatkArika bacAva huA, isakA varNana zrI kastUra prakAzana TrasTa dvArA prakAzita 'jenA haiye zrI navakAra tene karaze zuM saMsAra ?' nAma kI kitAbameM prakAzita huA hai| . pichale 12 sAloM se ve hamAre paricayameM Aye haiM, taba se prAya : hara varSameM eka bAra to darzana hetu Ate hI haiM / pravacana ke samaya A~kha baMda karake ghaMToM taka askhalitaspase bahatI huI unakI prAsAdika evaM prAsa yukta AdhyAtmika vANI kA AsvAda jinhoMne eka bAra bhI liyA hai ve jIvanabhara unako bhUla nahIM sakate / isakA yaza ve apane parama upakArI gurudeva zrI paMnyAsajI mahArAja ko hI dete haiN| vaktRtva zakti kI taraha unakI lekhana zailI bhI adbhUta evaM asarakAraka hai / patravyavahArameM bhI sAmAnya bAtoM kI apekSA se Adhyatmika amRta hI ve parosate haiN| pUjya paMnyAsajI mahArAja ke jIvanake bAremeM unhoMne suMdara pustaka kA Alekhana kiyA hai, jo sacamuca par3hane lAyaka hai| unakI dharmapatnI puSpAbena bhI atyaMta sevAzIla, zAMta evaM sarala svabhAvI suzIla sannArI haiM / jaMbUsarameM padhArate hue kisI bhI samudAya ke sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoM kI ve suMdara vaiyAvacca karatI haiM / / _ 'bApa se beTa savAyA' isa ukti ke anusAra pro. kesubhAI ke 2 suputroMmeM se choTe suputra surezakumAra pUrvajanma kI koI yogabhraSTa AtmA ho usa taraha 32 varSakI yuvAvasthAmeM bhI saMsAra ke vAtAvaraNa se nirlipta rahakara brahmacaryayukta aMtarmukhI jIvana vyatIta karate haiM / kuMDalinI zakti ke jAgaraNa se sahaja sphUrta kavitva zakti ke ve svAmI haiM ! ve bhI ghaMToM taka sahaja sphuraNAse AdhyAtmika vArtAlApa dete haiM / aisI AtmAoM kI AdhyAtmika zaktioM kA sakala zrIsaMghako lAbha mila sake, isake lie sAdhana saMpanna suzrAvakoM ko unakI ucita rUpase sAdharmika bhakti karanI cAhie / sujJeSu kiM bahunA ?
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 13 patA : pro. ke. DI. paramAra zrAvaka pola, derAsara zerI, mu.po. jaMbUsara, ji. bharuca, pina 392140 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 pa 44 selUna ( nAIkI dukAna) meM bhI deva - gurukI tasvIreM rakhanevAle puruSottamabhAI kAlIdAsa pArekha (nAI ) 'mahArAja sAhaba ! mujhe aise AzIrvAda pradAna kareM ki jisase isa bhavameM hI mujhe zuddha samakita kI prApti ho jAya evaM 5-7 bhavoMmeM hI jaldI se jaldI 84 lAkha ke cakkara se chuTakArA ho jAya aura zIghra mukti kI prApti ho jAya" ye udgAra kisI jaina kulotpanna zrAvaka ke mukhase nahIM kintu sAbaramatImeM nAIkA vyavasAya karanevAle puruSottamabhAI ke mukhase hamako sunaneko mile taba hamAre Azcarya evaM AnaMdakI sImA na rhii| Aja se karIba 40 sAla pahale gulAbacAcA evaM maNicAcA ke nAmase prasiddha suzrAvaka bAla kaTavAne ke lie puruSottamabhAI kI dukAna para jAte the| unakI preraNAse puruSottamabhAI ne upAzrayameM jAne kI zuruAta kI / phalataH zAsana samrATa pa.pU. AcArya bhagavaMta zrImadvijayanemisUrIzvarajI ma.sA. ke ziSyaratna pa.pU. A.bha. zrIvijayaudayasUrIzvarajI ma.sA. evaM pa.pU. A.bha.zrI vijaya meruprabhasUrIzvarajI ma.sA. ityAdi ke cAturmAsika satsaMgase puruSottamabhAI ko jaina dharma kA raMga lagA jo uttarottara sudRr3ha hotA calA / jisake phala svarUpa ve 39 varSoM se hararoja aSTaprakArI jinapUjA karate haiM vyAkhyAna - zravaNa karane kA maukA milatA hai to cukate nahIM haiM / pratimAha pA~ca AyaMbila karate haiM / hararoja cauvihAra (rAtri bhojana kA saMpUrNa tyAga) kA paccakkhANa karate haiM / sAmAyika pratikramaNa karate haiM evaM paryuSaNameM 64 praharI pauSadha karate haiM / pichale 5 sAlase upAzrayameM hI sote haiM / brahmacarya kA pAlana karate haiM / 1 1 puruSottamabhAI ne Aja dina taka ( 1 ) cosaTha praharI pauSadha ke
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 sAtha 28 bAra aTThAI tapa (2) navapadajIkI 35 oliyA~ (3) vardhamAna tapakI 18 oliyA~ (4) bIsasthAnaka kI 1 olI (5) 1 upadhAna tapa Adi tapazcaryAe~ kI haiM / viziSTa parvatithiyoM meM cauvihAra upavAsa ke sAtha pauSadha karate haiM / 35 varSoM se jamIkaMdakA tyAga hai| dIkSA ke binA yaha saba ArAdhanA binA sakkara ke dUdha barAbara aisA ve mAnate haiN| saM. 2030 meM pa.pU. munirAja (hAla paMnyAsa pravara) zrIcaMdrazekhara vijayajI ma.sA. ke sAbaramatImeM cAturmAsa ke daurAna unhoMne eka mahine taka sammetazikharajI Adi aneka jaina tIrthoM kI yAtrA kI / sAbaramatI se pAlitAnA evaM valabhIpura se pAlitAnA cha:'rI'pAlakasaMghoMmeM zAmila hokara tIrthayAtrAe~ kI haiN| unake gharake sabhI sadasya jaina dharma kA pAlana karate haiM / kaMdamUla Adi abhakSya nahIM khAte haiM / puruSottamabhAI ne selUnameM bhI arihaMta paramAtmA evaM guru bhagavaMtoMkI tasvIreM divAra para lagAyI haiM, tAki bAraMbAra apane jIvana ke lakSya kI smRti banI rahe / (AjakAla kaI jaina zrAvaka bhI apane gharameM AzAta-nAke kAlpanika bhayase deva-guru kI tasvIreM evaM dhArmika kitAbeM nahIM rakhate haiM, kintu abhinetA evaM abhinetriyoM kI tasvIra yukta kelenDara apane gharameM rakhanemeM unako prabhu-AjJAkA ullaMghana rUpa AzAtanA nahIM dikhAI detI ! aise zrAvaka-zrAvikAoM ko puruSottamabhAI ke dRSTAMta se preraNA lekara sudhAra karanA cAhie / AzAtanA ke bhayase deva-guskI tasvIreM evaM jJAna - darzana - cAritra ke upakaraNoM kA apane ghara se dUra karanA yaha to gUMke bhayase vastra tyAgane jaisI vicitra bAta hai / AzAtanA na ho isakA pUrA khayAla rakhakara ratnatrayI ke upakaraNa Adi zreSTha AlaMbana gharameM avazya rakhane cAhie / ) jaina kulotpatra bhI kaI zrAvaka-zrAvikAe~, sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ke mArga meM Amane-sAmane hone para apanA viveka cUka jAte haiM, aura kucha zrAvaka to "kyoM mahArAja ! ThIka honA ?" ityAdi bolakara jaise gRhastha ke sAtha bAtacIta karate haiM usI taraha sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ke sAtha bhI
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 bahuratnA vasuMdharA : bhAga 1 vyavahAra karate haiM, magara puruSottamabhAI apane selUna ke sAmane se koI bhI sAdhu-sAdhvIjI gujarate haiM taba AdarapUrvaka hAtha jor3akara " matthabheNa vaMdAmi, sAhaba, sukhazAtAmeM ho na ?" aisA bolanA cUkate nahIM haiM / hamAre sAtha vArtAlApa ke daurAna unake mukha se aise udgAra nikala par3e ki, "mahArAja sAhaba ! pUrva janmameM maiMne kulamada kiyA hogA, isalie Aja nAI kulameM janma pAyA hU~, magara aba mujhe aise AzIrvAda pradAna karo ki AgAmI bhavameM mahAvideha kSetrameM sAkSAta zrI sImaMdhara svAmI ke pAsa janma pAkara, unake varada hastase dIkSA aMgIkAra karU~, kyoMki sAdhutA ke binA uddhAra nahIM hai / jina zAsana kI samyak ArAdhanA kiye binA saMsAra sAgara se nistAra honA asaMbhava hai / " puruSottamabhAI kI vANI meM spaSTa rUpase jhalakatA huA jinazAsana ke prati ahobhAva, saMsAra ke prati nirvedabhAva evaM saMyama ke prati samarpaNabhAva dekhakara hamArA aMta:karaNa bhI unake prati anumodanA ke bhAvase gadgad ho gyaa| zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samArohameM ve padhAre the / unakI tasvIra peja naM. 15 ke sAmane prakAzita kI gayI hai / 14 patA : puruSottamabhAI kAlIdAsa pArekha pArasa heyara ArTsa, iMDiyA baiMka ke sAmane, rAmanagara, sAbaramatI, ahamadAbAda (gujarAta) : 380005. ajoDa jIvadayApremI ThAkora maMgAbhAI kALAbhAI bhagata gujarAtameM surendranagara jile ke pATar3I gA~vameM rahate hue ThAkora maMgAbhAI ko 5 sAla kI choTI umra meM akelA chor3akara unake mAtA- pitAne paraloka ke prati prayANa karadiyA thA / parivAra meM unakA pAlana-poSaNa karanevAlA koI na thA / magara nirAdhAra ke AdhAra rUpa par3ausameM rahane vAle eka jaina parivArane usako apane gharameM sthAna diyA aura lAlana-pAlana karake bar3A
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 45 I kiyA / seTha ke gharameM kaI bhaiMseM thIM / unako lekara maMgAbhAI jaMgalameM jAte the aura vApasa lauTate samaya rasoI banAne ke lie lakar3iyA~ le Ate the 1 11 eka dinakI bAta hai / maMgAbhAI ne jaMgala se lAyI huI lakar3iyoM meM se kucha lakar3iyoM meM udaI - dImaka (eka prakAra ke kIr3e) dikhAI diye / seThAnI maMjUbena atyaMta jIvadayApremI thIM / unhoMne udaIyukta lakar3iyA~ dikhAte hue maMgAbhAI ko premase samajhAyA ki " dekha, pramArjanA kiye binA lakar3iyA~ jalAnese kitane jIvoMkI hiMsAkA pApa hameM lagatA hai 1 seThAnI ke hRdayameM rahe hue jIvadayA ke pariNAma maMgAbhAI ke jIvanameM saMkramita ho gaye / unhoMne nizcaya kiyA ki " abase barAbara dekhakara hI jaMturahita lakar3iyA~ lAU~gA / hari vanaspati ko kATuMgA nahIM / paira meM jUte nahIM pahanU~gA / pratyeka jIvoM ke prati AtmIyatA kA bhAva rakhU~gA / jaina muniyoM ke pravacana sunU~gA / maMgAbhAI ne sAta mahA vyasanoM ke tyAga kI pratijJA lI / pakSiyoM ko dAnA evaM kuttoM ko bAjare kI roTI ve svayaM jAkara dete the / pazupakSiyoMkA zikAra karanevAloM ko ve premase samajhAkara zikAra ke vyasana kA tyAga karavAte the / pazu-paMchI mAno unake parivArake sadasya hoM, usI taraha unakI bhAvase sevA karate hue ve kabhI thakate nahIM the / eka bAra duSkAla ke kAraNa tAlAbameM pAnI lagabhaga sUkha gayA thA / aisI sthiti meM hiMsaka loga kachue evaM machaliyoM ko AsAnIse pakar3akara mArane lage the / yaha dekhakara maMgAbhAI ke hRdayameM karuNA utpanna huI / unhoMne bhakta maMDalI ko saMgaThita kiyA / sahAyatA ke lie pATaDI jaina mahAjana se bAta kI / mahAjana ke agraNI suzrAvaka zrI khor3IdAsabhAI chabIladAsa kAMtibhAI gAMdhI aura popaTalAlabhAI Thakkara ityAdine bailagADiyA~ evaM gehU~ke ATekI kaNeka (lugadI ) ityAdi sAmagrI juttaaii| use lekara ma~gAbhAI Adi tAlAba ke kinAre para gaye aura ATe kI kaNeka ko pAnImeM DAlane lage / use khAne ke lie Ate hue kachue aura machaliyA~ Adi jalacara jIvoM ko pAnIse bhare hue pIpoMmeM DAlakara bailagADI dvArA ve pIpe jalase bhare hue bar3e jalAzayameM khAlI karane lage / isa taraha unhoMne karIba 800 kachue
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 46 evaM asaMkhya machaliyoM ko bacAyA / maMgAbhAI apane saMsargameM AnevAle rAjapUta, ThAkora, paTela, rabArI, vAgharI ityAdi jAtiyoM ke logoM ke sAtha isa prakArakI dharmacarcA karate ki ve loga bhI zarAba, mAMsAhAra aura jIva hiMsA kA tyAga karane lage / dhanya hai zrAvikA maMjubAIko, ki jinhoMne maMgAbhAI ke jIvanameM jIvadayA kA aisA maMgaladIpa prajvalita kiyA ki jisa dIpakane kaI logoM ke jIvanameM se jIvahiMsA kA aMdhakAra dUra kiyA / maMgAbhAI kI eka suputrI aura tIna pautriyoMne jaina sAdhvIjI ke pAsa dIkSA aMgIkAra kI hai ! aura do prapautriyA~ saMyamakI bhAvanA se sAdhvIjIke pAsa dhArmika abhyAsa kara rahI haiM / jinakA vizeSa varNana nimnokta prakAra se hai / maMgAbhAI kI suputrI kamubAI pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI nItisUrIzvarajI ma.sA. ke samudAya ke pU. sA. zrI vasaMtazrI jI ma.sA. kI ziSyA pU. sA. zrI kiraNamAlA zrIjI ke rUpameM anumodanIya saMyama kA pAlana kara rahI haiM / unhoMne saMskRta AdikA suMdara adhyayana kiyA hai / seMkar3oM stuti-stavana Adi kaMThastha kiye haiM / kaMTha bhI sumadhura hai / 1 maMgAbhAI ke tIna putra haiM / unameM se jyeSTha putra raNachor3abhAI kI do beTiyA~ gaurIbena aura lakSmIbena uparyukta sA. zrI kiraNamAlA zrIjI kI ziSyAe~ banakara anukramase pU. sA. zrI pAvanaprajJAzrIjI aura pU. sA. zrI akSayaprajJAzrIjI ke nAmase suMdara saMyama kA pAlana kara rahI haiM / maMgAbhAI ke dvitIya putra cakubhAIkI suputrI taralAbena bhI saMsArapakSameM pATar3I ke nivAsI pU. sA. zrI jayamAlA zrIjI kI ziSyA pU. sA. zrI tattvazIlA zrIjI ke nAmase ratnatrayIkI suMdara ArAdhanA kara rahI haiM / maMgAbhAI ke pautra pharasurAma cakubhAI kI do suputriyA~ rekhA aura rakSA uparyukta pU. sA. zrI tattvazIlA zrIjI ke pAsa saMyamakI bhAvanA se - dhArmika adhyayana kara rahI haiM / maMgAbhAI kA parivAra pATar3I gA~va ke praveza dvAra ke bAhara rahatA
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 thaa| isalie unake gharake sAmane se gujarate hue jaina sAdhvI samudAya ko dekhakara uparyukta sabhI AtmAoMke hRdayameM zubha bhAva jAgrata hone lage ki, hama bhI kaba aise zveta vastradhArI sAdhvIjI baneMge ? 'yAdazI bhAvanA, tAdazI siddhi' aura 'sAdhUnAM darzanaM puNyaM, tIrthabhUtA hi sAdhavaH' isa sUktike anusAra satsaMga ke prabhAvase eka dina unakI bhAvanA sAkAra huii| .. dhanya hai unake mAtA-pitAko, jinhoMne jIvadayA rUpa dharmakA pAlana kiyA aura usake puNya prabhAvase unakI saMtAneM bhI saMyamI banIM / pazusevA, mAnavasevA, saMtasevA, hararoja prabhudarzana evaM niraMtara navakAra mahAmaMtrakA smaraNa ityAdi kAraNoM se 'bhagata' ke nAmase suprasiddha maMgAbhAI Aja usa pArthiva zarIra ke rUpa meM vidyamAna nahIM haiM / 20 sAla pUrvameM unakA deha vilIna huaa| lekina unake suputra raNachor3abhAI Aja bhI apane pitAjI ke padacihnoM para calate hue, kuttoMkI roTIke lie gA~vameM ATekI jholI ghara gharameM phailAkara pazuoMkI anumodanIya sevA kara rahe haiM / prativarSa gA~vameM jaba bhI rathayAtrA nikalatI hai taba ratha ko vahana karane ke lie apane baila ni:svArtha bhAvase denekA lAbha raNachoDabhAI hI lete haiN| 60 sAlakI umrameM maMgAbhAI ne phAlguna zukla 13 ke dina mahAtIrtha zatrujaya kI 6 kosa kI pradakSiNA dI thI / maMgAbhAI kI aMtima samAdhike sthAna para gA~vake logoMne devakulikA (deharI) banAkara usameM unakI pAdukAe~ sthApita kI haiN| jIvamAtra kI ni:svArtha sevA dvArA maMgAbhAI ne kaisI adabhuta lokapriyatA hAsila kI thI, isakI paricAyikA ke rUpameM ve pAdukAe~ Aja bhI vidyamAna haiN| ... sacamuca, manuSya janmase nahIM kintu satkAryoM se hI mahAna bana sakatA hai / maMgAbhAI ke jIvana se preraNA lekara sabhI manuSya niHsvArtha sevAko hI apanA jIvanamaMtra banAyeM - yahI zubha bhAvanA / patA : raNachoDabhAI maMgAbhAI bhagata mu.po. pATaDI, ji. surendranagara (gujarAta), pina : 382765.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 paryuSaNa ke AThoM dina pakkhI pAlanevAle kAMyAbhAI lAkhAbhAI mAhezvarI / cAtumAsika satsaMga sA. ke samudAyake sA. pa.pU. AcArya : kaccha kesarI, acalagacchAdhipati, pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. ke samudAyake sA. zrI pUrNAnaMda zrI jI Adi ke cAturmAsika satsaMga se pichale 9 sAlase jaina dharmakI ArAdhanA karate hue kAMyAbhAI (u.va. 70) kA jIvana sacamuca atyaMta preraNAdAyaka evaM anumodanIya hai| saM. 2048 meM hamArA cAturmAsa kaccha-bidar3A gA~vameM huA taba kAMyAbhAI kI jIvanacaryA ko najadIka se dekhane kA hameM maukA milA / cAturmAsa ke daurAna ve pratidina 2 TAIma pravacana-zravaNa ke lie acUka Ate the / pravacanameM sAmAyika lekara baiThane kI preraNA ko unhoMne tAtkAlika svIkAra kI / hararoja daivasika pratikramaNa samUhameM karate the| pratidina jinamaMdirameM jAkara prabhudarzana karane ke bAda maMdira ke bhaMDArameM ve yathAzakti dravya acUka DAlate haiM / pratidina ubhayakAla guruvaMdana karate the / kvacit anivArya saMyogavazAt dinameM guruvaMdana nahIM hue hoM to ve rAta ko sone se pahale acUka upAzrayameM Akara trikAla vaMdana karate the| cAturmAsameM prAyaH pratyeka sAmUhika tapazcaryAmeM kAMyAbhAI kA nAma acUka hotA hI thA / vardhamAna AyaMbila tapakA thar3A (nIva) bAMdhA / aThThama kiyA / keza-luMcana bhI saharSa karavAyA / paryuSaNa ke AThoM dina taka pakkhI pAlate haiM / khetameM nahIM jAte / AraMbha samAraMbha nahIM karate / unake gharake koI bhI sadasya abhakSya bhakSaNa nahIM karate / apane upakArI sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMta jahA~ bhI hote, vahA~ ve paryuSaNa ke bAda vaMdana karane ke lie avazya jAte haiM /
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 saM. 2049 meM maNinagara (ahamadAbAda), saM. 2050 meM nAraNapurA (ahamadAbAda), saM. 2051 meM baDaudA, saM. 2052 meM mAMDala, saM. 2053meM zaMkhezvara aura saM. 2054 meM bADamera (rAjasthAna) meM Akara hamArI nizrAmeM pratyeka paryuSaNameM 64 praharI pauSadha ke sAtha kabhI aTThAI (8upavAsa) to kabhI aThuma, upavAsa, ekAzana Adi tapazcaryA karate haiN| ___ saMgha ke sAtha pAlitAnA, Abu, zaMkhezvara, bhadrezvara, sutharI Adi aneka tIrthoMkI yAtrA karane kA lAbha bhI unhoMne liyA hai / saM. 2054meM bADamerase sammetazikharajI Adi tIrthoM kI yAtrA kA 18 dinakA Ayojana thA, usameM bADamera ke eka bhAgyazAlI suzrAvakane kAMyAbhAI Adi 10 vyaktiyoM ko apanI ora se niHzulka yAtrA karavAne kA lAbha liyA thaa| kAMyAbhAI ne atyaMta ahobhAvake sAtha tIrthayAtrA dvArA apanI AtmAko laghukarmI banAyA / karmavazAt mahetAraja munivara AdikI taraha anusUcita jAtimeM utpanna hone para bhI aisI AtmAe~ apane AcaraNa dvArA bhavAMtarameM uttama kulameM utpanna hone kI taiyArI karatI haiM / kAMyAbhAI ke jIvanameM se preraNA lekara hama bhI apane jIvana ko ArAdhanAmaya banAyeM - yahI maMgala bhAvanA / zaMkhezvarameM Ayojita anumodanA samArohameM kAMyAbhAI bhI padhAre the tasvIra ke lie dekhie peja naM. 15 ke sAmane / patA : kAMyAbhAI lAkhaubhAI mAhezvarI otarA phaliyA, mu.po. bidar3A, tA. mAMDavI, kaccha (gujarAta) pina : 370435 16 "isa duniyAmeM mere jaisA sukhI koI nahIM hogA" pItAMbaradAsa mocI __gujarAtameM surendranagara jile ke lakhatara gA~vameM jaina sthAnaka ke pAsa baiThakara jUtoM ko sIne dvArA AjIvikA calAnevAle pItAMbaradAsa (u. va. 54) bahuratnA vasuMdharA - 1-4
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 ko pichale 20 varSoM se satsaMga dvArA jaina dharma kA raMga lagA hai / saM. 2049 meM lakhatarameM tIna dinakI hamArI sthiratA thI, taba pItAMbara dAsa kA pratyakSa paricaya huA / upAzraya yA sthAnakameM koI bhI jaina sAdhu-sAdhvIjI padhArate haiM taba unake darzana-vaMdana satsaMga evaM sevA kA lAbha lene ke lie pItAMbaradAsa acUka pahu~ca jAte haiM / mAnoM sAkSAt bhagavAna padhAre haiM, aisA AnaMda unako hotA hai / tIna dinakI hamArI vahA~ sthiratA ke daurAna ve hararoja 6-7 bAra upAzrayameM Ate the / svaracita deva - guru-bhakti ke gIta bhAvapUrvaka sunAte the / jamIMkaMda Adi abhakSya bhakSaNase dUra rahanevAle pItAMbaradAsane apane jIvanameM 22 niyama grahaNa kiye haiM / ve hararoja cauvihAra ( rAtri bhojana tyAga ) karate haiM / (jaina - kulameM janma hone ke bAda bhI niHsaMkoca pase jamIMkaMdakA bhakSaNa evaM rAtri bhojana karanevAloM ko evaM jamAne ke bahAne se apanA bacAva karanevAloM ko isa dRSTAMtameM se khAsa preraNA lene jaisI hai / ) logoMke jUte sInekA vyavasAya karate samaya bhI ve apane pAsameM sleTa evaM lekhanI rakhate haiM aura bIca-bIcameM jaba thor3A sA bhI samaya milatA hai, taba apane manako sadaiva zubha- bhAvoM meM ramaNatA karavAne ke lie ve sleTa para 'acche kAma karanA bhAI / bure kAma karanA nahIM / acchI dRSTi rakhanA bhAI / kharAba dRSTiM rakhanA nahIM' ItyAdi suvAkya likhate rahate haiM / vihAra ke samaya unhoMne atyaMta bhAvapUrvaka hamako DAka evaM phulaskepa panne bahorAye evaM gA~vakI sImA taka hamAre sAtha cale aura apane beTeko anya gA~va taka hamAre sAthameM bhejA / maNinagara ke cAturmAsa daurAna unake karIba 20 patra Aye the / pratyeka patra kevala uparyukta prakArake suvAkyoM se bharapUra hote haiM / kvacit phula skepake cAra pRSTha bharakara suvAkya likhakara bhejate the / ve hararoja jinamaMdira ke dvArake pAsa khar3e rahakara bhagavAna ke
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 51 darzana karate hue prArthanA karate haiM ki ' he bhagavAna ! mujhe adhika paise mata denA kyoMki paisoMke bar3hane se pApa bhI bar3hate haiM / ' - 1 atyaMta AnaMda ke sAtha unake mukhameM se aise udgAra bhI sahaja rUpase nikala par3e ki ' mahArAja sAhaba ! isa duniyAmeM mere jaisA sukhI zAyada koI nahIM hogA' / karor3oM rupaye evaM TI. vI. seTa, sophA seTa, keseTa Adi anekavidha Adhunika sukha sAmagrI ke seToM ke bIca vAtAnukUlita phleTameM rahane ke bAvajUda bhI 'apaseTa' manavAle logoMko, sacce arthameM sukhI honekA kImiyA sIkhane ke lie pItAMbaradAsa jaise viziSTa vyakti se milanA cAhie / patA : pItAMbaradAsa mocI, jaina sthAnaka ke pAsa, 17 mu.po. tA. lakhatara, ji. surendranagara (gujarAta) pina : 382775 (pItAMbaradAsa kA bahumAna karane ke lie maNinagara evaM zaMkhezvarase unako nimaMtraNa bhejA gayA thA, magara mAna-sanmAna se dUra rahanekI bhAvanAse, niHspRhI pItAMbaradAsa ne usa nimaMtraNa kA savinaya asvIkAra karate hue loka mAnasameM apanA sthAna aura bhI unnata banA liyA / ) bhAgyazAlI bhaMgIkI bhavya - bhAvanA Ajase karIba 20 sAla pahale kI bAta hai / dharmacakra tapa prabhAvaka pa. pU. paMnyAsa pravara zrI jagavallabhavijayajI ma.sA. ahamadAbAdameM giridharanagara jaina saMghake upAzrayameM vyAkhyAna kara rahe the / usa samaya upAzrayameM jagaha hone para bhI eka bhAI upAzrayake praveza dvArake pAsa bAhara pAyadAna para eka tarapha baiThakara atyaMta ahobhAvapUrvaka vyAkhyAna suna rahe the / mahArAja sAhaba kI dRSTi acAnaka unake Upara par3I aura pravacana pUrNa hone ke bAda unhoMne upAzraya ke bAhara baiThakara pravacana sunanekA kAraNa
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 pUchA / taba namratA se pratyuttara dete hue usa bhAI ne kahA ki 'sAhaba ! maiM bhaMgI hU~, isalie yahA~ baiThakara vyAkhyAna sunatA hU~ / karma saMyogase bhaMgI ke gharameM utpanna hone para bhI unakI jinavANI zravaNa kI abhiruci dekhakara ma.sA. ko unake prati atyaMta vAtsalyabhAva utpanna huaa| unake sAtha premase vArtAlApa karane se patA calA ki ve vardhamAna tapakI 289 olI ke ArAdhaka pa.pU. AcArya bhagavaMta zrImad vijaya rAjatilakasUrIzvarajI ma.sA. ke satsaMgase jaina dharmase prabhAvita hue the / (yogAnuyoga pUjyazrIkA svargavAsa gata varSa giradharanagarameM cAturmAsa ke daurAna huA hai / ) ve hararoja navakArasI cauvihAra karate evaM navakAra mahAmaMtrakI mAlA bhI ginate the / giradharanagarameM seMkaDoM bhavyAtmAoM ko hararoja jinapUjA karate hue dekhakara ekabAra unhoMne apanI bhAvanA ko AcArya bhagavaMta ke pAsa abhivyakta karate hue kahA ki 'gurudeva / mujhe bhI hararoja jinapUjA karanI hai, magara maiM jinamaMdira ko bhraSTa karanA nahIM cAhatA / kRpA karake mere lie koI upAya batAie / ' karuNAnidhi AcArya bhagavaMtane unako upAya batAyA / usake anusAra unhoMne apane gharameM 18 abhiSekayukta prabhujIko birAjamAna karake hararoja jinapUjA karanekI apanI bhAvanA pUrNa kI ! kaisI mahAna AtmA ! . jaina kulameM janma pAne ke bAda aura jinamaMdira apane gharake pAsameM hone para bhI Alasya, ajJAnatA ityAdi kisI bhI kAraNavazAt jinapUjA nahIM karanevAlI AtmAoMko isa dRSTAMtameM varNita AtmAko hararoja subahameM ahobhAvapUrvaka yAda karake namaskAra karanA cAhie / isase eka dina unakA bhI puNyodaya jAgrata hogA aura prabhubhakti ke punIta patha para unakI AtmA bhI prasthAna karegI, isameM saMdeha nahIM hai /
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 18 53 ATha aura solaha upavAsake sAtha 64 praharI pauSadha karanevAle gajarAjabhAI maMDarAI mocI mocI kulameM janme hue gajarAjabhAI maMDarAI (u. va. 49) hAla apanI dharmapatnI evaM 5 saMtAnoM ke sAtha muMbaI DoMbIvalImeM rahate haiM aura janatAke jUte sInekA vyavasAya karate haiM / karma saMyogase unake pAsa rahane ke lie pakkA makAna nahIM hai, isalie jahA~ bhI thoDI-sI jagaha mile vahA~ jhoMpar3I bA~dhakara rahate haiM / 'roja kamAnA aura roja khAnA' aisI garIba paristhitimeM jIvanakA gujArA karate hue gajarAja bhAI ke aMtarakI amIrAta ( samRddhi) adbhuta hai / kaIbAra nagarapAlikA ke adhikArI unakI jhoMpaDI tor3a dete haiM, taba phuTapAtha ke upara athavA anyatra jahA~ jagaha milatI hai, vahA~ so jAte haiM / phirase mehanata karake jhoMpar3I bA~dhate haiM / aisI sthitimeM samaya vyatIta karate hue gajarAjabhAIke jIvanameM bhAgyodaya huA / ve jahA~ jUte sIne ke lie baiThate the, unake pAsameM eka kacchI zrAvaka devendrabhAI ANaMdajI gaDA (kaccha - khAruAvAle) kI dukAna hai| RNAnubaMdhavazAt isa zrAvaka ko gajarAjabhAI ke prati anukaMpAkA bhAva paidA huA / 4 sAla pahale unhoMne apane eka khAlI kamaremeM unako rahanekI niHzulka jagaha dI aura unake yogya kAma bhI dene dilAne lage / ekabAra paryuSaNa ke dina najadIka meM A rahe the, taba devendrabhAIkI bahanane gajarAjabhAI ko sukhI hone ke lie dharma-ArAdhanA karane kI preraNA dI aura jaina dharma kA svarUpa saMkSepameM samajhAyA / laghukarmI gajarAjabhAI ko dharmakI bAta sunakara bahuta khuzI huI aura unhoMne paryuSaNameM ATha dina taka ekAzana tapa kiyA / bAdameM to hararoja jinamaMdirameM jAkara prabhudarzana karaneke bAda hI apane vyavasAyakA prAraMbha karane lage / mAMsAhAra aura jamIMkaMda ke tyAgakI pratijJA le lI aura rAtri bhojanakA bhI yathAsaMbhava tyAga karane lage / parvatithiyoMmeM brahmacaryakA pAlana karane lage '
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 navakAra mahAmaMtrakA japa karate haiM aura nItipUrvaka vyavasAya karate haiM / 3 sAla pahale unhoMne paryuSaNameM aThThAI tapa (8 upavAsa) ke sAtha 64 praharI pauSadha kiye the aura navapadajI kI olImeM 9 AyaMbila bhI kiye the, usameM bhI aMtima dinameM pauSadha kiyA thA / gata varSa paryuSaNameM 64 praharI pauSadha ke sAtha 16 upavAsa ( solabhattA) kI ArAdhanA suprasiddha lekhaka - vaktA pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI vijayaratna suMdarasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrAmeM DoMbIvalImeM kI thI / 1 ve roja saMyamakI bhAvanA bhAte haiM / unako dharmakI ArAdhanA bahuta hI pasaMda hai / ve kahate haiM ki 'sacamuca jaina dharma atyaMta mahAn hai / aisA mahAn dharma milane ke lie maiM apanI AtmAko bahuta hI bhAgyazAlI mAnatA hU~ aura zeSa jIvana dharma ArAdhanA karate-karate guru bhagavaMtoM ke caraNomeM bItAnA hai' / gajarAjabhAI ko evaM unako jaina dharmameM jor3ane vAle zrAvaka parivAra ko hArdika dhanyavAda saha anumodanA / anya zrAvaka bhI isameM se preraNA grahaNa kareM aura aise dharmAtmAkI ucita rUpase sAdharmika bhakti karake unake hRdayameM dharmake prati ahobhAva bar3hAnemeM nimitta baneM yahI zubha bhAvanA / zaMkhezvarameM Ayojita anumodanA samArohameM gajarAjabhAI bhI padhAre the| unakI tasvIra ke lie dekhie peja naM. 16 ke sAmane / patA : gajarAjabhAI maMDarAI mocI C/o devendrabhAI ANaMdajI gaDA, bI-2, sAMIkRpA, dattamaMdira roDa, DoMbIvalI (pUrva) ji. thANA (mahArASTra) pina 421201.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 19 - 55 muslima yuvakane pitAkI saMpatti (virAsata ) chor3a dI magara jaina dharma nahIM chor3A ! ahamadAbAda ke pAlar3I vistArameM rahate hue muslima yuvaka sulemAnane apane sAtha naukarI karatI huI eka jaina kanyA (guNa saMvatsara jaise mahAna tapake ArAdhaka eka munirAjakI saMsArI avasthAkI beTI) ke sAtha premalagna kiyA / Aja se karIba 20 sAla pUrva vaha yuvaka dharmacakra tapa- prabhAvaka pa. pU. paMnyAsapravara zrI jagavallabhavijayajI ma.sA. ( hAla AcAryazrI ) ke paricayameM AyA / mahArAja sAhabane usako jaina dharma kA svarUpa samajhAyA evaM muslima dharma ke kucha pAribhASika zabdoMkA jaina dharmakI dRSTise arthaghaTana karake batAyA / jaise ki allA = jo kisIkI lA- lhAya-hAya nahIM letA hai vaha jaina sAdhu / akabara = jisakI kabra nahIM hotI arthAt jisakI kabhI bhI mRtyu nahIM hotI hai vaha arthAt siddha bhagavaMta / khudA = jo khudako arthAt apanI AtmAko jAne vaha arthAt arihaMta paramAtmA / phalata : usa yuvakako jaina dharmake prati atyaMta Adara utpanna huA / pUjya zrIkI preraNAse usane mAMsa, madirA evaM jamIkaMdakA hamezA ke lie tyAga kiyA / vaha hararoja jinamaMdirameM jAkara prabhudarzana karatA hai aura ravivAra ko pAsake gA~vameM jAkara jinapUjA bhI karatA hai / pratidina navakAra mahAmaMtra kA bhAvapUrvaka smaraNa karatA hai / usake mAtA- pitAne use kahA ki 'tU jaina dharma chor3a de nahIM to tujhe virAsata kA vArisa nahIM banAyA jAyegA' / taba usane gaurava ke sAtha pratyuttara diyA ki 'mujhe pitAjIkI saMpatti nahIM milegI to calegA, magara
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 mahA bhAgyodayase mile hue ciMtAmaNi ratnase bhI adhika mahimAvaMta jaina dharma ko to kisI bhI kiMmata para nahIM choDUMgA / AkhirameM vaha paitRkI saMpatti kI apekSA chor3akara alaga rahane lagA aura apanA nAma parivartana karake anumodanIya rUpase jaina dharmakA pAlana karane lagA / isa taraha prasiddha nahIM hone kI usakI bhAvanA ko dhyAnameM rakhate hue usakA nAma evaM patA yahA~ para nahIM diyA gayA hai / dina-rAta paise ke pIche aMdhI daur3a ke kAraNa, janmase hI saMprApta jinazAsanakI anamola ArAdhanA kI upekSA karanevAle evaM dhanake lie apane bhAI aura pitAke sAmane adAlatameM dAvA karanevAle loga isa dRSTAMtameM se preraNA lekara mahApuNyodaya se saMprApta zrIjinazAsanakI mahimA ko samajhakara usakI ArAdhanA karanemeM lIna ho jAyeM to kitanA suMdara ! prabhukRpAse sabhIko aisI sanmati mile yahI hArdika zubhAbhilASA / 20 virodha ke bAvajUda bhI hararoja jinadarzana aura pUjA karanevAle gejumalajI nathamalajI khatrI ( pulisa ) bAr3amera (rAjasthAna) meM pulisakI pharjako adA karate hue rIjumalajI khatrI (u. va. 58) ke jIvanameM Ajase 20 sAla pahale mA~sa, madirA, dhUmrapAna Adi vyasanoMne aDDA jamAyA thA, magara kharataragacchIya pU. munirAja zrI vimalasAgarajI ma.sA. ke vyAkhyAna-zravaNa aura satsaMgase unake jIvanakI dizA badalI / unhoMne sabhI vyasanoMkA saMpUrNa tyAga kiyA / itanA hI nahIM paraMtu hararoja jinamaMdira meM jAkara prabhudarzana evaM jinapUjAkA bhI prAraMbha kara diyA / dharma ke prabhAvase unakI Arthika paristhitimeM bhI sudhAra hone lagA / magara usa samaya bAr3amerameM jina maMdirameM darzana karanevAlA eka bhI jainetara nahIM thA, isalie unake gharameM evaM samAjameM unako bhArI virodhako jhelanA paDA / khuda unakI dharmapatnIne bhI AtmahatyA karanekI
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 1 57 dhamakI dI magara rIjumalajI dharmazraddhAse vicalita nahIM hue| Akhira dRr3ha zraddhAke Age sabhIko jhukanA par3A / 'yato dharmastato jayaH' mahAbhAratameM gAMdhArI dvArA apane beTe duryodhanase kahe gaye ina zabdoM ke mutAbika rIjumalajIkI dharmazraddhA kI huii| pulisa ke rUpameM apanA kartavya nibhAte hue bhI unhoMne jinadarzana evaM pUjAkA nityakrama kaI varSoM taka barAbara nibhAyA hai| Aja ve umrake kAraNa pulisa kI naukarIse nivRtta hue haiM, magara jinamaMdira jAnese nivRtta nahIM hue haiN| ghuTanoMmeM vAyukA darda hone ke bAvajUda bhI ve pratidina zrI ciMtAmaNi pArzvanAthake jinamaMdirameM acUka jAte haiM / acalagacchIya munirAja zrI malayasAgarajI kI preraNAse unakI dharmabhAvanA savizeSa rUpase dRDhatara banI hai / sacamuca jainetara kulameM janma pAne ke bAda virodhI vAtAvaraNa ke bAvajUda bhI dRr3hatApUrvaka prabhudarzana evaM jinapUjAke niyamakA pAlana karanevAle rIjumalajIkA dRSTAMta anumodanIya evaM anukaraNIya hai / zaMkhezvarajI tIrthameM anumodanA samArohameM nimaMtraNa ko svIkAra karake ve upasthita rahe the, usa samayakI tasvIra prastuta pustakameM peja naM. 16 ke sAmane prakAzita kI gayI hai / saM. 2054 kA hamArA cAturmAsa bAr3amera meM huA, taba rIjumalajI ke jIvanako najadIka se dekhane kA avasara milA / aba to unake parivAra ke sadasya bhI jainadharmAnurAgI bana gaye haiM / patA : rIjumalajI nathamalajI khatrI, AjhAda cauka, bADamera (rAjasthAna) pina : 344001. 21 jaina dharmakI ArAdhanA evaM mAtAkI sevAke lie avivAhita rahanevAle saradAra pappubhAI mahArASTrameM punA jile ke khar3akI gA~vameM rahate hue saradArajI
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 58 pappubhAI (u. va. 33) ko eka dina par3ausI jaina zrAvaka jina mandirameM prabhudarzana karavAne ke lie apane sAtha le gaye / vItarAga paramAtmAkA manohara mukhAraviMda dekhakara saradArajI ko itanA AnaMda huA ki tabase ve hararoja jinamaMdirameM jAkara prabhudarzana karate haiM / dhIre-dhIre jaina sAdhu bhagavaMtoM ke satsaMgase unako jaina dharmakA raMga adhika adhikatara lagatA gayA aura phalataH unhoMne pichale 10 sAlameM 8 bAra aThThAI (8 upavAsa ), 1 bAra 16 upavAsa evaM mAsakSamaNa ( 30 upavAsa) bhI kara liyA / vi. saM. 2051 meM sammetazikhara tapa kiyA ve tapazcaryA ke dinoMmeM pratikamaNa bhI karate haiM / saM. 2050 meM dharmacakra tapa prabhAvaka pa. pU. paMnyAsa pravara zrIjagavallabha vijayajI gaNivarya ma.sA. ( hAla AcAryazrI ) kA cAturmAsa khar3akImeM huA taba pappubhAI ne pUjya zrIkI preraNAse dharmacakratapa jaise 82 dinake dIrgha tapakI ArAdhanA bhI kara lI, itanA hI nahIM kintu isa tapake sabhI tapasvioMko eka dina biyAsanA karavAne kA mahAna lAbha bhI unhoMne liyA / 33 varSakI yuvAvasthAmeM bhI pappubhAI zAdI nahIM karate haiM, usake pIche do mahAna hetu rahe hue haiM / eka to mAtAkI sevAke lie evaM dUsarA kAraNa yaha hai ki, yadi ve zAdI karanA cAheM to sAmAnyataH apanI jAtikI kanyAke sAtha zAdI karanI par3atI hai, aura yadi usa kanyAko tapa-tyAga pradhAna jaina dharmake prati abhiruci paidA nahIM ho to zAyada vivAha saMbaMdhako TikAneke lie unheM jaina dharma chor3anA par3e jo unako kisIbhI hAlata meM svIkAra nahIM haiM / V Aja ke atyaMta vilAsI vAtAvaraNameM bhI, jaina dharmakI ArAdhanA ke lie svecchAse yuvAvasthAmeM bhI brahmacaryakA pAlana karanevAle saradArajI pappubhAI koTizaH dhanyavAdake pAtra haiM / 2 sAla pUrvameM unhoMne jaina dhArmika pAThazAlA 5555 rUpayoMkA dAna bhI diyA thA / sacamuca, bahuratnA vasuMdharA ( pRthvI bahuta ratnoMvAlI hai) yaha ukti yathArtha hI hai na ? pappubhAI arorA ( guru mohiMdara sIMga) pappubhAI kI
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 tasvIrake lie dekhie peja naM. 25 ke sAmane / patA : saradArajI pappubhAI arorA (guru mohiMdara sIMga), 155 jUnA bAjAra, mu.po. khar3akI, ji. punA (mahArASTra) pina : 411003 phona : 313252 22 jaina dharma ke kaTTara virodhI brAhmaNa amRtalAlabhAI rAjagorakA hRdaya parivartana kher3A jile ke vAlavor3a gA~vameM jaina mandira ke pIche rahanevAle amRtalAlabhAI rAjagora (brAhmaNa u. va. 54) eka samaya jaina dharma ke atyaMta virodhI the| magara parivartanazIla isa saMsAracakrameM unake jIvanameM kisI dhanya kSaNameM hRdaya parivartana aura jIvana parivartanakI zahanAI gUMja utthii| 103 sAlake dIrghAyuSI mahA tapasvI susaMyamI sva. pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI siddhisUrIzvarajI ma.sA. kA samAdhimaMdira banavAnekI vAlavoDa jaina saMghako bahuta bhAvanA thI / usake lie jinamaMdirake pAsameM anukUla khulI jamIna thI vaha amRtalAlabhAI rAjagorakI hone se zrI saMghane unako yogya mUlya dvArA jamIna dene ke lie vijJapti kI / lekina jaina dharma ke atyaMta virodhI amRtalAlabhAI kisI bhI kImata para vaha jamIna saMghako dene ke lie taiyAra nahIM the / magara eka rAtako sva. AcArya bhagavaMta zrI siddhisUrIzvarajI ma.sA.ne svapnameM amRtalAlabhAIko darzana diye aura saMgha dvArA apekSita jamIna zrI saMghako dene ke lie preraNA dI / isa ghaTanAse unake hRdayameM jaina sAdhu bhagavaMtoM ke prati atyaMta samAdara bhAva utpanna huA aura dUsare hI dina unhoMne saMghake agraNI zrAvakoMko svayaM bulAkara apanI jamIna binA mUlya se. zrI saMghako arpaNa kara dI / bAdameM unake hRdayameM jaina zAsanake prati uttarottara bahumAna bhAva
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 baDhatA hI calA aura kucha hI dinoMmeM unhoMne pratidina jinapUjA karanekA bhI prAraMbha kara diyA / pichale 6 varSoM se ve navapadajI kI AyaMbilakI olI bhI karate haiN| ekabAra unhoMne AyaMbilakI olI karavAne ke lie anya tIna dAtAoMke sAtha lAbha liyA, itanA hI nahIM magara svayaMne cAlU olIke aMtima tIna dinoMmeM aThThama tapa bhI kiyA / ve hararoja navakAra mahAmaMtrakI mAlA ginate haiN| unakI dharmapatnI bhI pratidina jinamaMdirameM jAkara prabhudarzana karatI hai| kevala eka hI bAra svapnameM AcArya bhagavaMta ke darzana dvArA amRtalAlabhAI kA kaisA suMdara hRdaya parivartana aura sukhada jIvana parivartana ho gayA / 'durjana ke sAtha dostI karane kI bajAya sajjana ke sAtha duzmanI rakhanI acchI ' yaha kahAvata prastuta dRSTAMta dvArA spaSTa hotI hai / prabhu mahAvIra ko DaMka denevAle caMDakauzika nAga, vAda karaneke lie taiyAra hue indrabhUti gautama aura tejolezyA pheMkanevAle gozAlakakA bhI kaisA suMdara hRdaya parivartana ho gayA thA ! yadi uttama AtmAoM ke sAtha duzmanI bhI ho to aisA suMdara pariNAma lA sakatI hai to unake prati Adara aura bhaktibhAva pUrvaka kiyA gayA satsaMga jIvanameM kaunase AdhyAtmika camatkAroMkA sarjana nahIM kara sakatA hai yahI eka savAla hai / ____ amRtalAlabhAI bhI zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samArohameM upasthita hue the| unakI tasvIra isI kitAba meM peja naM. 16 ke sAmane prakAzita kI gayI hai| patA : amRtalAlabhAI mohanalAla rAjagora, mu.po. vAlavoDa, tA. borasada, ji. ANaMda (gujarAta) pina : 388530 phona : 88161
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 23 zrIphala kI prabhAvanA ke nimita ne liMgAyata zivappA ko AcArya guNAnaMdasUri banAyA siddhAMta mahodadhi, karma sAhitya niSNAta, vAtsalya vAridhi, pa. pU. A. bha. zrImad vijaya premasUrIzvarajI ma.sA. vihAra karate hue karNATaka ke nipANI gA~vameM padhAre / saccAritracUDAmaNi pUjyazrI ke darzana-vaMdana aura vyAkhyAna zravaNake lie acchI saMkhyAmeM loga ikaTThe hue the / vyAkhyAna ke bAda zrIphalakI prabhAvanA ho rahI thii| taba liMgAyata jAtikA zivappA nAmakA eka laDakA zrIphalakI prabhAvanA lekara pRSTha dvArase bAra-bAra Akara prabhAvanA lene lagA / isa taraha usane 25 zrIphala liye ! AkhirameM eka agraNI zrAvakakA dhyAna usakI ora gayA / unhoMne use pakar3a liyA aura dhmkaayaa| zrIphala vApisa le liye| acAnaka AcArya bhagavaMtakA dhyAna isa ghaTanAkI ora AkRSTa huA / dIrghadRSTA aura samayajJa sUrijIne turaMta agraNI zrAvakako izArA karake usa lar3akeko chur3AyA evaM zrIphala use vApisa dilAye / apane aise aparAdhakI upekSA karake niSkAraNa vAtsalya barasAnevAle AcArya bhagavaMtake prati bAlakakA hRdaya ahobhAvase bhara gayA / usane sUrijI se kSamA yAcanA kI / yathArthanAmI pUjyazrIne use premase pariplAvita kara diyaa| phalataH vaha bAlaka pratidina sUrijIkA satsaMga karane lagA / Akhira usane dIkSA lI / zivappA muni guNAnaMdavijaya bana gayA / kucha varSoM ke bAda unakI yogyatA dekhakara gurudevane unheM sUripada para ArUDha kara diyA / atyaMta nirabhimAnI evaM sAdagI yukta jIvana jInevAle A.bha.zrI guNAnaMdasUrijI kI vAcanA zravaNakA lAbha navasArImeM tapovana jinAlayakI aMjanazalAkA-pratiSThA ke prasaMga para hameM milA thA / / ___ isa taraha prabhAvanA ke nimitta evaM sUrijI ke vAtsalyane zivappAko muni aura sUri banAyA / kisI bhI prakArako bhUlako sudhArane ke lie Akroza aura tiraskAra ke badalemeM prema aura vAtsalya kaisA vismayakAraka pariNAma lA sakatA hai, yaha isa dRSTAMtameM hameM dekhane ko milatA hai / yadi ina guNoMko
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 bahuratnA vasuMdharA : bhAga AtmasAt kiyA jAya to ghara-gharameM aura ghaTa ghaTameM vyApta saMgharSa aura saMkleza adRzya ho jAya aura prema vAtsalya ke kAraNa isI dharatI para svargIya vAtAvaraNakA anubhava ho sake isameM saMdeha nahIM / - paMjAba kesarI pa. pU. A. bha. zrI vijayavallabhasUrIzvarajI ma.sA. ke samudAyameM vartamAnakAlIna gacchAdhipati pa.pU. A.bha. zrI vijaya indradinnasUrIzvarajI ma. sA. paramAra kSatriya jAtike zAsanaratna haiM / zAsana samrATa pa.pU. A. bha. zrI vijayanemisUrIzvarajI ma.sA. ke samudAyake sva. gacchAdhipati zAsana prabhAvaka, pa.pU.A.bha.zrI vijayameruprabhasUrIzvarajI ma.sA. bhI brAhmaNa kulotpanna zAsanaratna the / ve gRhastha jIvanameM khaMbhAta nagarameM eka jaina zreSThIke gharameM rasoIye ke rUpameM kAma karate the, magara satsaMgake yogase unakA jIvana parivartana huA thA / vimalagacchake vartamAna gacchanAyaka pa.pU. A. bha. zrI pradyumnavimalasUrIzvarajI ma.sA. bhI brAhmaNa kulameM utpanna hue haiM / unake bhAI ne bhI dIkSA aMgIkAra kI hai / suprasiddha yuvA pratibodhaka pa. pU. paMnyAsa pravara zrI candrazekharavijayajI ma.sA. ke ziSyaratna, jozIle pravacanakAra pa. pU. paM. zrI candrajitavijayajI ma.sA. aura pa. pU. paM. zrI indrajitavijayajI ma.sA. bhI paTela jAtimeM utpanna hue haiM / prajApati bAlubhAI ne ATha koTi bar3I pakSa sthAnakavAsI saMpradAya meM dIkSA lI thI aura paMDitaratna zrI choTAlAlajI svAmIke ziSya prANalAla muni bane the / unhoMne anumodanIya gurusevA kI thI / 888
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 ____63 karNATaka rAjyameM dAvaNagiri gA~vake liMgAyata jAti ke yuvakane pU. A. zrI amarasenasUrijI ma.sA. evaM munirAjazrI azvasenavijayajI kI preraNAse dIkSA lI / muni arasena vijaya ke nAmase prasiddha hue / tapasvI pU. A. zrI azokaratnasUrijI ma.sA.kI sevA evaM tapazcaryA ke dvArA apane jIvana ko saphala banA rahe haiN| karNATaka rAjya ke naraguMDa gA~vameM liMgAyata jAtimeM janme hue bAlaka basappAne zAsana samrATa, pa. pU. A. bha. zrI vijayanemisUrIzvarajI ma.sA. ke varada hastase dIkSA aMgIkAra kI aura muni zrI vidyAcaMdra vijayajI ma.sA. ke nAmase Aja ve pa. pU. A. bha. zrI vijaya zreyAMsacandrasUrijI kI nizrAmeM saMyama aura tapazcaryAkI suMdara ArAdhanA kara rahe haiM / 2 varSItapa, 3 caumAsI tapa, solabhattA, aTThAI Adi tapa dvArA anumodanIya karma nirjarA ve kara rahe haiN| ___ isa prakArase aura bhI kaI dRSTAMta haiM jo jainetara kulameM janma pAkara bhI satsaMgase jaina sAdhu sAdhvIjI banakara sva-para kalyANameM nirata haiM, una sabhI mahAtmAoMkI hArdika anumodanA / 24 viprakulotpanna dilIpabhAI mApArIkA vItarAgatA ke prati pradhAna vaha deza dhanya hai jahA~ tyAga mArgakA mAhAtmya dRSTigocara hotA hai| vaha gA~va nagara bhI dhanya hai, jahA~ tyAga mArga kI anumodanA vizAla janatAmeM sAnaMda hotI hai / vaha kuTuMba bhI dhanya hai, jahA~ tyAga mArga ko svIkAra karake jIvanako caritArtha karanevAle puNyAtmAoMkA janma hotA hai / aise hI tyAga pradhAna bhArata dezake mahArASTra prAMta ke yevalA gA~vameM vipra zaradacaMdra mApArI saparivAra rahate haiM / unakI guNa-gariSTha dharmapatnI nirmalAdevIne apane pIarake sillo gA~va (jilA auraMgAbAda) meM vi.saM. 1976 ke zrAvaNa zukla ekama ke zubha dina (di. 1-10-76) eka
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 putraratnako janma diyA, jisakA nAma "dilIpa" rakhA gayA / saMyogavazAta dilIpa 10 sAlakI umra taka apane mAmAke gharameM rahA / mAmA cAyakI hoTala dvArA apanI AjIvikA calAte the| yevalA Ane ke bAda dilIpa ke saMskAroM meM parivartana huA / mAtA-pitA custa brAhmaNa the, magara mA~ kI mamatA aisI thI ki aksara bimAra rahate hue apane beTe ke svAsthya ke lie aneka prakArakI manautiyA~ rakhatI thI / kabhI pIrake sthAna para vastra bhI car3hAtI thii| lekina eka aisI dhanya ghar3I AyI jo dilIpabhAI ke jIvanameM sukhada parivartana lAyI / jaina zrAvakake vahA~ Tayuzana dene ke lie jAte hue dilIpabhAIko jinavANI ke paThana kA sunimitta milA / isa tAttvika aura sAttvika vAMcanane unakI hRdaya-vINAke tAroM ko jhaMkRta kara diyA / "sUryAMzu bhinnamiva zArvaramaMdhakAram" isa ukti ke anusAra samyakatva kI choTI-sI jyoti hRdayameM prakAzita hone se mithyAtvake ghora aMdhakArane vidA lI / tAttvika pustakoMke paThanase tattva prApta huA aura sAthameM aneka jIvoMko saMsAra ke samarAMgaNase bacAkara saMyama ke surataru udyAnameM sthApita karanevAle pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. kI manamohaka tasvIrakA darzana huA / isase tana-manameM prasannatA chA gyii| aMtara ahobhAvase AplAvita ho gyaa| aura sAthameM koTyAdhipati navayuvaka atulabhAI (hitarUcivijayajI ma.sA.) kI bhavyAtibhavya dIkSAkA vizeSAMka hAthameM Anese hRdayameM kucha apUrva prakArake spaMdanoMkA prAdurbhAva huA / "chor3ane yogya saMsAra, svIkArane yogya saMyama, prApta karane yogya mokSa" isa tripadIkI bhAvanAke suramya udyAnameM ramate hue dilIpabhAI ne saMyama svIkArane kA dRr3ha nirNaya kara liyA / . .. 'saMsAra aneka pApoMkA ghara hai, AtmAkA katlakhAnA hai' yaha bAta dilameM aisI AtmasAt ho gayI thI ki mAM-bApa, binA pUche kahIM sagAI na kara deM, isake lie ve atyaMta ciMtita ho uThe / mAmAkI beTIke sAtha sagAI kI bAta sunakara rAgake tUphAna aura saMsArakI zrRMkhalAse bacaneke lie dilIpabhAI apane gharase bhAgakara, mAlegA~vameM birAjamAna pa.pU. A. bha. zrImad
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 vijaya prabhAkarasUrIzvarajI ma.sA. ke pAsa gaye aura unake pAsa dIkSA lene kI bhAvanA vyakta kii| niHspRhI jainAcAryazrIne ziSya mohase nirlipta rahate hue dilIpabhAI se pUchA 'sacamuca vairAgya huA hai ki mA~-bApa ke sAtha mana-muTAva hone se bhAga Aye ho ? jinake jIvanameM virAgakA cirAga prajvalita ho uThA hai, aise dilIpabhAI ne pratyuttarameM savinaya kahA 'sAhabajI / maiM vairAgyakI bhAvanAse prerita hokara hI AyA hU~, magara mAlegA~va najadIkameM hone se mAtApitA mujhe lene ke lie yahA~ A sakate haiM / jaina dharma ke vizeSa svarUpase anabhijJa dilIpabhAI ne saMyamakI tAlIma lenA prAraMbha kiyA / dUsare hI dina caturdazI hone se pauSadha karavAyA gyaa| sAthameM rasanA-vijaya kAraka, mahAmAMgalika AyaMbila tapa jIvanameM prathamabAra hI kiyA / AyaMbilake vizeSa svarUpase anabhijJa dilIpabhAI ne AyaMbilameM lAlamirca kI yAcanA kI / sahavartI zrAvakane samajhAyA ki AyaMbilameM lAla mirca bhI varNya hai| dilIpabhAI ne jarA bhI tarka na karate hue, "tahatti" karake pUrNa prasannatA zuddha AyaMbila kiyA / AtmA balavAna banatI hai aura sAthameM manakA saMkalpa saMmilita hotA hai taba kalpanAtIta kArya bhI AsAnIse ho jAte haiM / dUsare hI dina mAtA-pitA vahA~ A pahu~ce / mohAdhIna mA~-bApane putrako ghara calaneke lie Agraha kiyA / karuNAvaMta AcArya bhagavaMtane tIsare hI dina dilIpabhAI ko mAtA-pitAko sAMtvanAke lie ghara jAneko khaa| ve gaye, lekina virAgI AtmAko mAtA-pitAkA sneharAga bhI roka na skaa| cauthe dina punaH vApisa lauTakara ve AcArya bhagavaMta ke pAsa A gaye / pUjyazrIne unako apane samudAyake siddhahasta lekhaka pa. pU. A. bha. zrImad vijayapUrNacandrasUrIzvarajI ma.sA. evaM munirAja zrI yugacandravijayajI ke pAsa bhejA / kucha dinake bAda unake mAtA-pitAkA svAsthya nAdurasta honese karIba DhAI mahinoM taka mAtA-pitAke pAsa Akara unakI sevA kii| 'saMyama kaba hI mile' kI bhAvanAvAle dilIpabhAI punaH pUjyazrIke caraNa kamalameM upasthita hue / pUjyazrIkI AjJAnusAra ve punaH pa.pU.A.bha. bahuratnA vasuMdharA - 1-5
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 zrI pUrNacandrasUrijI ma.sA. ke pAsa gaye / vahA~ anekavidha ArAdhanAoM ke sAtha ahamadAbAdase siddhagirijI mahAtIrtha ke cha:'rI' pAlaka padayAtrA saMghameM zAmila hokara tIrthayAtrA kI / bAdameM sammetazikharajI ve bhIlaDIyAjI Adi tIrthoM kI yAtrAse apanI AtmAko pAvana banAyA / isa taraha jinabhakti unake jIvanake utkarSameM upakAraka bnii| Akhira unhoMne saMyama ke lie anumatikI bhAvanAse aThThama tapa kiyaa| usa tapameM kaThinatAkA anubhava huA, magara manakI mastI apUrva thii| bAdameM ve sIdhe pa.pU. AcArya bhagavaMtazrI ke caraNa-kamalameM upasthita hue aura saMyama svIkAra karane ke lie AzIrvAdako abhyarthanA kI / dilIpabhAi ke mAtA-pitA mAlegAMva Aye / pa.pU.A.bha.vijaya prabhAkarasUrIzvarajI ma.sA.ke mitAkSarI upadezase aba mAtA-pitAne dIkSAke lie anumati pradAna kI / dilIpabhAI kI khuzIkA ThikAnA na rahA / ___ vi.saM. 2051 ke jyeSTha zukla dvAdazIke zubha dinameM yevalA zrIsaMgha evaM parivArajanoMke dvArA harSollAsapUrvaka bhavyadIkSA mahotsava saMpanna huA / dilIpabhAI saMyama zrRMgAra sajAkara aNagAra bane / guru mahArAjane unako mumukSu avasthAmeM premase 'premakumAra' nAma diyA thA use siddhAMta mahodadhi pa.pU.A.bha. zrImad vijaya premasUrIzvarajI ma.sA. ke saMyama upavanameM praveza karane kI anumati (paramIzana) milI / premakumAra aba muni prabhurakSita vijaya bana gye| jo prabhudvAsa rakSita ho usakA bAla bhI bAMkA kauna kara sakatA hai bhlaa| mAtA nirmalAbahana kA lAla aba aSTapravacana mAtAkA lADalA bana gayA !!! ___Atmateja (prabhA) kA vistAra karanevAle pa.pU.A.bha. zrImad vijaya prabhAkarasUrIzvarajI ma.sA. kA suvarNameM sugaMdha kI taraha suyoga muni prabhurakSita vijayako milA, jo unake mahAn puSNodaya ko sUcita karatA hai| gurudevakI tAraka nizrAmeM ve muni jIvanakI viziSTa dinacaryA meM mana-vacanakAyA kI ekAgratA se aise jur3a gaye ki darzana karanevAloM kA mana aura mastaka ahobhAvase, jhuke binA raha nahIM sakatA / kuzala vyApArI kI taraha ve dharmarUpI dhanakA saMcaya karane ke lie apramatta bhAvase prayatnazIla bane / saMyamaniSThA, sevA, svAdhyAya rasikatA, kriyAcustatA, guruAjJApAlana tatparatA,
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 67 samarpitatA, sahavartI sAdhakoM ke sAtha maitrI pramodabhAva pUrvaka rahanekI kuzalatA ityAdi sadguNa unakI vikAsayAtrAmeM parama AlaMbana rUpa bane haiN| unakI pratyeka caryAmeM jAgRti kA darzana hotA hai / kabhI-gurudevazrI miSTAnna grahaNa karane ke lie preraNA karate haiM, taba ve vinayapUrvaka kahate haiM 'gurudeva mujhameM sthUlibhada svAmI jaisI-nirlepatA nahIM hai isalie'...! durghaTanA ke kAraNa paimeM kaSTa hote hue bhI dIkSA ke bAda prathama varSameM hI auraMgAbAdase sametazikharajI mahAtIrthake chaH'rI' pAlaka padayAtrA saMghameM do mahinemeM 1800 ki.mI. kA ugra vihAra bhI prasannatA ke sAtha kiyaa| eka bAra vihArameM bukhAra Ane para guru mahArAjane DolIkA upayoga karaneke lie preraNA dI taba unake netroMmeM se uSNa azrudhArA bahane lagI / Akhira DolIkA upayoga nahIM hI kiyA / yaha hai cAritrakI custatA kA .ta / AyaMbila tapa unake lie bahuta kaThina hote hue bhI bhagIratha puruSArthase vardhamAna tapakI nIMva DAlakara 10 oliyoMkI ArAdhanA prasannatA ke sAtha pUrNa kI hai| pa.pU.A.bha. zrImad vijaya premasUrIzvarajI ma.sA., pa.pU.A.bha. zrImad vijayarAmacandrasUrIzvarajI ma.sA. aura pa.pU.A.bha. zrImad vijaya mukticandrasUrIzvarajI ma.sA. kI divya kRpA aura pa.pU.A.bha. zrImad vijaya prabhAkarasUrIzvarajI ma.sA. ke pratyakSa AzIrvAdoM se muni prabhurakSita vijaya apanI ArAdhanAmeM dina-pratidina anumodanIya pragati kara rahe haiM / .. dhanya zAsana... dhanya sAdhaka.... dhanya sAdhanA..... hArdika anumodanA... 11 sAlakA bAlyavayameM ekAzana ke sAtha lAkha navakAra japatA huA lakSezakumAra bhUpendrabhAI bhAvasAra - bharUcake samar3IvihAra tIrthoddhArake mArgadarzaka, labdhivikrama guru kRpAprApta pa.pU.A.bha. zrI vijaya rAjayazasUrIzvarajI ma.sA. AdikA cAturmAsa vi.saM. 2043 meM bharucameM huA thA / taba pUjyazrI ke satsaMgase bhAvasAra
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 (vaiSNava) kulotpanna lakSezakumArane kevala 11 sAlakI umrameM 20 dina taka lagAtAra ekAzana kI tapazcaryA ke sAtha eka lAkha navakAra mahAmaMtra japa kI ArAdhanA kI thI / paryuSaNameM aTThAI tapa bhI usane kiyA thA / bhaviSyameM upadhAna tapa karane kI bhI vaha bhAvanA rakhatA hai / alpa samayameM hI usane caityavaMdana, guruvaMdana aura sAmAyika ke sUtra bhI kaMThastha kara liye haiM / TI.vI. vIDiyo ke isa yugameM jaina kulotpanna baccoM ko bhI pAThazAlAmeM yA sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ke pAsa bhejakara dhArmika sUtroM kA abhyAsa karavAne meM Ajake mAtA-pitAoMko kitanI kaThinAI kA anubhava hotA hai, aise kAlameM jainetara kulameM janmA huA bAlaka choTI umrameM aura alpa samayameM itanI pragati sAdha sake isakA zreya satsaMga aura pUrva janma ke saMskAroM ko milatA hai / lakSezakumAra bahuta samyak jJAnAbhyAsa karake saMyama dvArA mAnavabhavako saphala banAye yahI hArdika zubhecchA / patA : lakSezakumAra bhUpendrabhAI bhAvasAra dAjIkalAkI khar3akI, lallubhAI cakalA, bharUca. pina : 392001 (gujarAta) parIkSAke kAraNa lakSezakumAra zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samArohameM upasthita nahIM raha sakA thA magara bAdameM vaha zaMkhezvarameM AyA thaa| lakSezakumArakI par3ausameM rahanevAle ratilAlabhAI puMjAbhAI gAMdhI (uva.72) janmase prajApati (kumhAra) hote hue bhI 15 sAla pahale bharucase pAlItAnA tIrtha ke padayAtrA saMghameM zAmila hue the taba se jaina dharmakA pAlana karate haiN| hararoja jinamaMdirameM jAkara jinapUjA karate haiN| pichale 5 sAla se phAlguna zukla 13 ko pAlitAnA kI yAtrA karate haiN| kaI varSoM se brahmacarya kA pAlana karate haiM / aThThAI, solahabhattA, (16 upavAsa) vardhamAna tapa Adi tapazcaryA kI hai| osatana ve ekAzana hI karate haiM / sammetazikharajI, jesalamera Adi tIrthoM kI yAtrA kI hai / zaMkhezvara meM Ayojita anumodanA samAroha meM ve upasthita rahe the /
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 26 sevAbhAvI svAtaMtryasainika vaidyarAja anuprasAdabhAI ( nAI) ahamadAbAda (maNinagara) meM rahate hue anuprasAdabhAI vaidya jAtise nAI hote hue bhI bacapanase hI zrAvakoM ke sAnidhya ke kAraNa se jaina dharmAnurAgI bne| . ahamadAbAda kI hAjA paTela kI pola meM lAMbezvara jinamaMdira ke pAsa rahate hue unake mAmA maganalAlabhAI evaM unake suputra bAbubhAI bhI zrAvakoM ke sAtha paricaya se jainadharmAnuyAyI bane the / anuprasAdabhAI ne ekAzana, AyaMbila kI olI, upavAsa, aThuma aura achAI kI tapazcaryA bhI apane jIvanameM kI hai / jinamaMdirameM jAkara caityavaMdana karate haiM / apane par3ausameM rahanevAle goviMdajIbhAI nAmake kacchI zrAvaka ke ghara jAkara unake sAtha pratikramaNa bhI karate haiM / jamIkaMda aura rAtribhojana kA tyAga kiyA hai / niHspRhI anuprasAdabhAI svAtaMtrya sainika hote hue bhI sarakAra ke dvArA dI jAtI sevAvRtti (pensana) ko svIkAra nahIM karate haiM / kaI varSoM se vaidyakA vyavasAya karate hue ve sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoMkI niHzukla sevA karate haiM / pahale hararoja 15 rupayoMkI davA garIboM ko muphtameM dete the / aba ve vinA mUlya hI sabhIkI sevA karate haiN| saMsAra pakSameM khaMbhAta nagara ke tIna sAdhvIjI sva. sA. zrI divyaprabhAzrIjI, sva. sA. zrI cAritrazrIjI aura sA. zrIlalitadarzanAzrIjI unake vizeSa upakArI haiM / unake darzana ke lie ve prativarSa eka bAra acUka jAte the| Arthika sthiti sAdhAraNa hote hue bhI prabhubhakti ke pratIkake rUpameM unhoMne jinamaMdirameM prabhujIkI aMgaracanAke lie 4 tithiyA~ likhAI haiN|
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 saM. 2049 meM hamArA cAturmAsa maNinagarameM thA taba upAzrayase apanA ghara 2 ki.mI. dUra hote hue bhI 84 varSakI umravAle anuprasAdajI pravacana sunane ke lie aksara AyA karate the / aThThama tapake daurAna bukhAra Ane para bhI unhoMne dRDha manobala se aThThama tapa pUrNa kiyA thA / __zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samArohameM ve upasthita rahe the| unakI tasvIra peja naM. 15 ke sAmane prakAzita kI gaI hai| gata varSa unhoMne 1 kroDa 11 lAkha navakAra japa kiyA thA, taba prAtaH 6 bajese lekara rAtako 10 baje taka navakAra mahAmaMtrakA japa karate the / vRddhAvasthAmeM bhI kitanI anupramattatA !!! isase pUrva zrIjIrAvalA pArzvanAthakA savA lAkha japa bhI kiyA thA / patA : vaidyarAja anuprasAdabhAI 7, mahezakuMja sosAyaTI, jUnA DhorabajArake pAsa, balIyAkAkA roDa, zAha Alama yelanAkA, maNinagara (W), ahamadAbAda (gujarAta) pina : 380028. 27 zrAvakoM ke satsaMgase kabIrapaMthI julAhA zrI bAbulAlabhAI kA jIvana parivartana madhyapradeza ke kukSi gA~vameM rahate hue bAbulAlabhAI (u. va. 77) kA janma julAhA (kapaDe bunanevAlA) jAtimeM huA hai / kula paraMparA se ve kabIrapaMthI haiM / magara pichale 14 varSoM se ve suzrAvaka zrI khemacaMdajI aura unake suputra maNilAlabhAI aura pautra manoharalAlabhAI vakIla ke nikaTa ke paricayameM Aye haiM / yaha pUrA parivAra jaina dharma se acchI taraha raMgA huA hai / pariNAma svarUpa unake satsaMga kA bAbulAlabhAI ke mAnasa para gaharA prabhAva par3A hai| isakI phalazrutimeM ve pratidina jinamaMdirameM jAkara prabhudarzana karate haiM / zAmako cauvihArakA paccakkhANa karate haiM aura niyamita rUpase navakAra mahAmaMtrakI mAlA ginate haiM /
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 karIba 12 sAla pahale pa.pU.A.bha. zrIjayaMtasenasUrIzvarajI ma.sA. vihAra karate hue kukSI gA~vameM padhAre the / taba bAbulAlabhAI ne aMta:preraNAse aneka logoMkI upasthitimeM AcArya bhagavaMta ke pAsa jiMdagImeM kabhI bhI madyapAna na karane kI pratijJA le lI / unake parivArameM bhI koI madyapAna nahIM karate haiN| gata varSa bhI uparyukta AcArya bhagavaMta ke cAturmAsameM bAbubhAI ne 3 dina navakAra maMtrakI tapazcaryA kI thii| prAtaH bhaktAmara pATha bhI karate the| . paryuSaNaparva AdimeM ve niyamita rUpase vyAkhyAna zravaNa karate haiM aura yathAzakti vrata-paccakkhANa karate haiN| . - zAstroMmeM caturvidha zrIsaMghako jaMgama tIrtha kI upamA dI gayI hai| saMsAra sAgarase tAre use tIrtha kahA jAtA hai / caturvidha zrIsaMghameM zrAvakazrAvikAoM kA bhI samAveza hotA hai / arthAt jo tattvatrayI (sudeva-sugurusudharma) kI upAsanA dvArA svayaM saMsAra sAgarase taireM aura apane saMparka meM AnevAle dUsare jIvoM ko bhI saMsAra sAgara se tArane ke nimitta baneM aise zrAvaka-zrAvikAoMkA samAveza caturvidha zrIsaMghameM hotA hai / prastuta dRSTAMtameM suzrAvaka zrIkhemacaMdajI aura unake putra pautrAdi ke satsaMgase eka jhulAhe ke jIvanameM zubha parivartana AyA, isI taraha pratyeka zrAvaka-zrAvikAoMko apanA jIvana aisA banAnA cAhie tAki ve svayaM saMsAra sAgarase pAra utareM evaM dUsaroM ko bhI pAra utAranemeM nimitta bana sakeM / kamase kama apane parivAra ke sadasyoM ko pAra utAranemeM to avazya nimitta baneM / isake lie svayaMko sudRDha rUpase jinAjJApAlaka banAnA cAhie / khemacaMdabhAI saparivArakA dRSTAMta sabhIke lie preraNAdAyaka bane yahI shubhecchaa| __bAbulAlabhAI zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samArohameM padhAre the| unakI tasvIra peja naM. 15 ke sAmane prakAzita kI gayI hai| patA : bAbulAlabhAI javaracaMdajI cauhAna mukharjI mArga, vorDa naM. 12, rAmadeva galI, mu. po. kukSI, ji. dhAra (madhyapradeza) pina : 454331
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 28 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 brAhmaNa prophesara pI. pI. rAva kI jaina dharma ke prati dRr3ha zraddhA AMdhrarAjyameM brAhmaNa kulotpanna, vaiSNava dharmAnuyAyI pro. zrI pI. pI. rAva (u. va. 69) purAne jamAnemeM suMdara abhyAsa karake grejyueTa bane haiM / unako bacapana se hI vAMcana kA bahuta hI zauka thA / jijJAsu evaM saMzodhanazIla hone se unhoMne aneka dharma aura darzana zAstroM kA bahuta adhyayana kiyA thA magara unase unako pUrA saMtoSa nahIM huA thA / hareka dharmoM meM unheM kucha na kucha kamiyA~ pratIta hotI thIM / nivRtta hone ke bAda jaina zrAvakakI per3hImeM rahate hue ve jainoM ke AcAra-vicArase prabhAvita hue / atyaMta jijJAsApUrvaka jaina dharmake pratyeka vidhi - niSedha ke viSayameM aneka prazna karake ve apane manakA samAdhAna prApta karane lage / aMgrejI bhASAmeM prakAzita jainadharmakI kitAbeM jahA~se bhI milatI ve unheM bar3I dilacaspI ke sAtha par3hane lage / isake pariNAma svarUpa unake hRdayameM aba dRr3ha zraddhA utpanna huI hai ki anya sabhI dharmoM se, sarvajJa aura vItarAga paramAtmA dvArA prakAzita jaina dharma hI savaoNMga saMpUrNa hai / ve yathAzakti jaina - AcAroM kA pAlana karate haiM / pratyeka dharmoM ke mukhya-mukhya granthoMkA adhyayana karanevAle iMglenDa ke suprasiddha philosophara aura nATyakAra barnArDa zone, mahAtmA gAMdhIjI ke suputra devadAsa gAMdhIke pAsa, agale janmameM jaina kulameM janma pAne kI bhAvanA vyakta kI thI / prAyaH sarvadharmoM kA sUkSmatAse adhyayana karane ke bAda unake hRdayameM bhI jaina dharma hI sarva zreSTha hone kI dRr3ha pratIti huI thI / anya bhI aneka taTastha jainetara vidvAnoMne jainadharmake viSayameM bahuta U~ce abhiprAya vyakta kiye haiM / taba mahAn puNyodayase jainakulotpanna pratyeka AtmAoMkA kartavya hai ki atyaMta jijJAsA aura puruSArthapUrvaka jainazAsana ke siddhAMtoM kA abhyAsa karake aciMtya ciMtAmaNi ratnase bhI adhika mahimAzAlI aise zrI jinazAsana ke prati bodhayukta zraddhAsaMpanna hokara usakI upAsanA dvArA devadurlabha manuSya janmako saphala banAyeM /
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 73 pratyeka jaina mAtA-pitAoMko cAhie ki ve apane baccoMko mahesANA, aura nAkor3A jaisI jaina tattvajJAna vidyApIThoM meM, jaina pAThazAlAoMmeM, dhArmika jJAnasatroM (zibiroM) meM aura upAzrayoMmeM sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoMke pAsa bhejakara, evaM gharameM dhArmika adhyApakoMko Tyuzana ke lie bulAkara gharameM AkarSaka dhArmika kitAboMkA saMgraha karake aura svayaM bhI yathAzakti hitazikSA dekara, jaina-dharma ke sarvottama, kalyANakArI siddhAMtoMke rahasyoM se bacapana se hI prabhAvita kareM anyathA Adhunika vilAsI vAyumaMDalameM unake jIvana kA sarvanAza hone meM dera nahIM lagegI aura aMtameM mAtA pitAoMko hI pachatAne kA avasara AyegA / sujJeSu kiM bahunA ? - 29 - - 1 patA : pro. pI. pI. rAva, 2, jIvana apsarA, 147 a saMtaphAnsIsa ror3a, vilepArlA (pazcima) 400056, phona : 6151357 muMbaI vardhamAna AyaMbila tapakI nIMva DAlanevAle mahArASTrIyana peinTara bAbubhAI rAThor3a saM. 2049 meM hamArA cAturmAsa maNinagara ( ahamadAbAda) meM huA thaa| taba upAzrayameM dAtAoM kI nAmAvalI likhane ke lie AnevAle mahArASTrIyana peinTara bAbubhAI rAThoDa (u. va. 57) prAyaH hararoja vyAkhyAna meM Ate the / 'upamiti bhava prapaMcA mahAkathA' graMtharatna ke pravacanoMmeM unako atyaMta rasa Ane lagA thA / paryuSaNase pahale saMgha pramukha zrI lakSmIcaMdabhAI cher3A Adi aneka zrAvaka-zrAvikAoMne vardhamAna AyaMbila tapakI nIMva DAlI taba peinTara zrI bAbubhAI ko preraNA karane para ve bhI vardhamAna tapa prAraMbha karane ke lie saharSa taiyAra ho gaye / isase pahale unhoMne kabhI eka bhI AyaMbila yA upavAsa kiyA nahIM thA phira bhI car3hate pariNAmase eka AyaMbila, eka upavAsa 2 AyaMbila eka upavAsa ... ityAdi kramase pA~ca AyaMbila eka
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 upavAsa taka kula 20 dinakI yaha kaThina tapazcaryA sAnaMda paripUrNa kI / itanA hI nahIM, kintu isa tapake bAdameM kevala tIna dina pAraNA karake paryuSaNameM 5 ekAzana aura eka aThThama dvArA kSIrasamudra tapa bhI kara liyaa| paryuSaNa ke bAda saMghake maMtrI zrI TokarasIbhAI mAru aura eka solaha varSIya kizora Adi kucha zrAvakoMko mastakake bAloM kA luMcana karavAte hue dekhakara bAbubhAI ko bhI loca karavAne kI bhAvanA ho gayI thii| vardhamAna tapake daurAna ve dhotI aura uttarAsaMga pahanakara jinapUjA bhI karate the| isa cAturmAsa meM rohitabhAI Thakkara (u. va. 40) nAma ke eka jainetara yuvAna bhAI bhI hararoja 2 ki.mI. dUrase paidala calakara ThIka samaya para hI vyAkhyAna zravaNa ke lie Ate the / unhoMne 4 mahine taka niraMtara mauna kiyA thA aura adhikAMza samaya japameM bitAte the / saM. 2051 meM sA. zrI cAradharmAzrIjI AdikA cAturmAsa maNinagarameM thA taba bAbubhAI ne paryuSaNameM aThAI tapa bhI kiyA thA / zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samArohameM bAbubhAI bhI upasthita rahe the / unakI tasvIra peja naM. 15 ke sAmane prakAzita kI gayI hai / patA : bAbubhAI rAThoDa (peinTara) C/ lakSmIcaMdabhAI zAmajI cheDA 15 svapna loka, lo gArDana ke pAsa, elIsabrIja, ahamadAbAda (gujarAta) pina : 380006, phona : 6565525 . pA~ca tithi kapar3e nahIM dhonevAle dhobI rAmajIbhAI ahamadAbAda jileke koMTha gA~vameM vi. saM. 1993 meM pa. pU. A. bha. zrI vijaya meruprabhasUrIzvarajI ma.sA. kA cAturmAsa huA thA taba vahA~ kapar3e dhonekA vyavasAya karanevAle eka dhobI bhAI ne pUjyazrI kI preraNAse pratyeka mahinemeM pA~ca tithi kapar3e nahIM dhonekA niyama grahaNa kiyA thaa|
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 __ AjIvana isa niyamakA pAlana karanevAle usa dhobI bhAIke suputra rAmajIbhAI aura unake bhI putra Aja bhI isa niyamakA custa spase pAlana kara rahe haiN| __(paryuSaNa mahAparva ke 8 dinoMmeM se ekAdha dina bhI AraMbha - samAraMbha yukta vyavasAyako baMdha nahIM rakha sakanevAle AtmAoM ko isa dhobI parivArase khAsa preraNA grahaNa karane yogya hai) rAmajIbhAI gharameM Aja bhI koI jamIkaMda aura anya bar3e abhakSyoM kA bhakSaNa nahIM karate haiN| - jaina dharma ke prati unake hRdayameM atyaMta sadbhAva hai / kisI bhI jaina munivarakA vyAkhyAna zravaNa kA maukA milatA hai taba ve acUka sunate haiN| zaMkhezvaratIrthameM Ayojita anumodanA samArohameM upasthita rahane ke lie unako jaba nimaMtraNa patrikA milI taba ve atyaMta gadgadita ho gaye the / anumodanA samArohameM apane hRdayodgAra bhAvavibhora zabdoM meM abhivyakta karate hue unhoMne apane vaktavyameM kahA thA ki 'logoMke maile kapar3e dhonevAle hama jaise manuSyoM kA bahumAna karavAne ke lie Apane aise mahAna tIrthakI yAtrA kA hameM jo maukA diyA hai usake lie kRtajJatA bhAva vyakta karane ke lie mere pAsa koI zabda nahIM haiN|' rAmajIbhAI kI tasvIra peja naM. 16 ke sAmane prakAzita kI gayI hai| (isI koMTha gA~vameM kheMgArabhAI darabArane bhI pa.pU. A. bha. zrI vijayameruprabhasUrIzvarajI ma.sA. kI preraNAse kaI vrata-niyamoM kA svIkAra kiyA thA / patA : dhobI zrI rAmajIbhAI mu.po. koMTha, tA. dholakA, ji. ahamadAbAda. (gujarAta) . ji
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 : charI pAlaka saMghake saMghapati banate hue lohAra kAMtilAlabhAI ena. pIThavA surendranagarameM eTalAsa enjiniyariMga kaM. ke mAlika kAMtilAlabhAI ena. pIThavAkA janma paMcAla arthAt lohAra jAtimeM huA hai / kintu kucha sAla pahale adhyAtmamUrti pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI kailAsasAgarasUrIzvarajI ma.sA. ke satsaMgase unako jainadharmakA raMga lagA / pUjyazrIne sva hastase unako navakAra mahAmaMtra likha diyA thA / Aja bhI ve niyamita rUpase navakAravAlI ginate haiM / parva dinoMmeM jinapUjA karate haiM / unako jinavANI zravaNa karanekA bahuta rasa hai / hara sAla dharmakAryoMmeM acchI rakamakA sadvyaya karate haiM / Ajase karIba 18 sAla pahale pa.pU. paM. zrI dAnavijayajI gaNivarya ma.sA. kI nizrAmeM surendranagarase zaMkhezvarajI mahAtIrthakA cha'rI pAlaka padayAtrA saMgha nikalA thA taba kAMtilAlabhAI ne usameM saMghapati bananekA lAbha liyA thA / unhoMne Aja taka zejaya, giranAra, zaMkhezvara, mehasANAkI paMcatIrtha Adi aneka jaina tIrthoM kI bhAvapUrvaka yAtrA kI hai / zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samArohameM unhoMne suMdara yogadAna diyA thA / unakI tasvIra peja naM. 20 ke sAmane prakAzita kI gayI hai / patA : kAMtilAlabhAI ena. pIThavA, eTalAsa enjiniyariMga kaM. surendranagara (gujarAta), pina : 363001. sAdhu sAdhvIjI kI vaiyAvacca karate hue mUlajIbhAI mAsTara gujarAtameM mahemadAbAda aura naDiyAda ke bIcameM Aye hue devakI vaNasola gA~vameM vartamAnameM eka bhI jaina ghara nahIM hai, lekina jainetara kulotpanna mUlajIbhAI mAsTarake gharakA vAtAvaraNa jainakula jaisA hI hai / ve
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77 pAnI bhI baharake apane makAna hue sAdhu-sAdhvI bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 snAtaka (grejyueTa) haiM / vihArameM Ate hue sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoMko ve bhAvapUrvaka vijJapti karake apane makAnameM ThaharAte haiM aura atyaMta ullAsapUrvaka gocarI pAnI bhI bahorAte haiM / aneka sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoMkI vaiyAvaccakA unhoMne lAbha liyA hai| isI taraha kaI jainetara gA~voMmeM vividha jAtioM ke sadagRhastha atyaMta bhAvapUrvaka jainasAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoMkI vaiyAvacca karate haiM / sAkSAt bhagavAna apane gharameM padhAre hoM aise harSollAsapUrvaka sevA aura satsaMga karate haiM, jo atyaMta anumodanIya aura anukaraNIya hai| dUsarI ora 'gharakI murgI dAla barobara' isa kahAvatake anusAra jaina kulotpanna bhI kucha loga isa viSayameM apanA kartavya cUka jAte haiM / aise logoMko isa prakArake dRSTAMtoMmeM se preraNA pAkara apane kartavyameM jAgrata honekI aura satsaMgakI bhUkha jagAnekI khAsa jarUrata hai / / zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samArohameM mUlajIbhAI bhI upasthita hue the / apane vaktavyameM unhoMne devakI vaNasola gA~vameM upAzrayakI jarUrata hone para jora diyA thA / kucha bhAvuka AtmAoMne isa dizAmeM kadama uThAne kI taiyArI bhI dikhAyI thI / AzA hai mUlajIbhAI kI bhAvanA zIghra sAkAra hogii| unakI tasvIra ke lie dekhie peja naM 15 ke sAmane / patA : mUlajIbhAI mAsTara, mu. po. devakI vaNasola, taha. nar3iyAMda, ji. ahamadAbAda (gujarAta) sAdhu sevAkArI zivAbhAI kolI bhAvanagarameM 'dAdAsAhaba' ke upAzrayameM hI dina rAta rahate hue zivAbhAI kolI (u. va. 63) karIba 35 varSoMse pa. pU. AcArya bhagavaMta zrImadvijayaudayasUrIzvarajI ma.sA. aura pa.pU. A. bha. zrImadvijaya mestrabhasUrIzvarajI ma.sA. ke satsaMgase jainadharmase prabhAvita hue hai /
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 bimAra aura vRddha sAdhu bhagavaMtoM kI hara taraha kI vaiyAvacca aise suMdara bhAvapUrvaka karate haiM ki isake prabhAvase unakI suvAsa cAroM ora phailI huI hai| ve osatana ekAMtara AyaMbila karate haiN| hararoja jinapUjA karate haiM / phurasata ke samayameM navakAra mahAmaMtrakI mAlA unake hAthameM hamezAM phiratI rahatI hai / 78 zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samArohameM upasthita honekI unakI bhAvanA hote hue bhI bimAra sAdhu bhagavaMtakI vaiyAvaccameM vikSepa na ho isalie unhoMne vahA~ AnemeM apanI asamarthatA dikhalAyI aura samArohakI atyaMta sarAhanA kI / unakI bahumAna sAmagrI bhAvanagara bhijavAnekA prabaMdha AyojakoM dvArA kiyA gayA thA / I zAstroMmeM vaiyAvaccako apratipAtI guNa kahA gayA hai / arthAt anya sadguNoMke saMskAra viparIta nimittavazAt nAmazeSa bhI ho jAte haiM magara vaiyAvacca kA sadguNa jIvako acUka mokSa avasthA taka pahu~cAtA hI hai / mokSa paryaM pratyeka bhavoMmeM usake saMskAra sAthameM rahate haiM / pUrvabhavameM 500 sAdhuoM kI sevA karanevAle bAhu aura subAhu muni bharata cakravartI aura bAhubali banakara mokSagAmI bane / zivAbhAI bhI anumodanIya sAdhusevA dvArA aisA viziSTa puNyAnubaMdhI puNya upArjana karake zIghra mokSagAmI baneM yahI zubhecchA / patA : zivAbhAI kolI, dAdA sAhaba kA jaina upAzraya, bhAvanagara (saurASTra) pina : 364001. 34 vardhamAna AyaMbila tapa karate hue vayovRddha brAhmaNa paMDita zrI vaidyanAthajI mizra saM. 2050 meM hamArA cAturmAsa ahamadAbAdameM nAraNapurA cAra rastA pAsa acalagaccha jainaupAzrayameM huA thA, taba mere ziSya munirAja zrI dharmaratna sAgarajIko saMskRta kAvya, nyAya AdikA adhyayana karavAne ke lie bihArake paMDita zrI vaidyanAthajI mizra (u. va. 66 ) bhI hamAre pAsa rahe the /
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 79 paryuSaNa ke bAda vardhamAna AyaMbila tapakA prAraMbha karane ke lie preraNA dI gayI taba kaI zrAvaka zrAvikAoMne vardhamAna tapakA prAraMbha kiyA thA / usa vakta paMDitajI ko bhI sahaja bhAvase preraNA karane para unake hRdayameM bhI bhAvanA jAgrata ho gayI aura jIvanameM eka bhI AyaMbila yA upavAsa kA anubhava na hote hue bhI unhoMne vardhamAna tapakA prAraMbha kara diyA / --- 1 35 - 1 AyaMbila 1 upavAsa, 2 AyaMbila 1 upavAsa, isa taraha kramazaH 5 AyaMbila 1 upavAsa dvArA kula 20 dinakI yaha kaThina tapazcaryA unhoMne vardhamAna pariNAmase paripUrNa kI / isa tapazcaryA se unako zArIrika aura mAnasika aisI sphUrti aura prasannatA kA anubhava huA ki bhaviSyameM AyaMbila kI oliyA~ aura varSItapa karane ke manoratha bhI ve karane lage / jaina dharma ke prati unakA sadbhAva bahuta bar3ha gayA / zrI saMghane unakA yathocita bahumAna kiyA thA / unhoMne saMskRta vyAkaraNa aura nyAyake viSayameM 'AcArya' kI upAdhiyA~ prApta kI haiM / saMskRta mahAvidyAlayoMmeM prAdhyApaka ke rUpameM bhI kArya kiyA hai| patA : paMDita zrI vaidyanAthajI mizra, mu. po. taraunI, vAyA neharA, ji. darabhaMgA (bihAra) pina : 847233 jIvadayA ke khAtira kula paraMparAgata vyavasAyameM parivartana karate hue gaNapatabhAI paMcAla .vi. saM. 2035 meM vardhamAna taponidhi pa. pU. A. bha. zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma. sA. ke ziSya pa. pU. A. bha. zrIvijaya jagaccaMdrasUrIzvarajI ma.sA. kA cAturmAsa unakI janmabhUmi karabaTiyA (ji. mahesANA ) gA~vameM huA thA / taba usa gA~vameM phlora mIla (anAja pIsanekI cakkI) aura lohArakA vyavasAya karanevAle gaNapatabhAI paMcAla (u. va. 50)
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 ko unake satsaMga rUpI pArasamaNikA sparza huA aura jIvadayAkI dRSTise donoM vyavasAyoMko baMdha karake dUdha-dahIkA vyavasAya unhoMne cAlU kara diyA / ( jaina kulameM janma pAkara bhI hararoja asaMkhya yA anaMta sthAvara aura trasa jIvoMkI hiMsAse calanevAle 15 prakArake karmAdAnoMmeM se kisI na kisI prakArakA vyavasAya karanevAle zrAvaka isa dRSTAMtameM se preraNA leM to kitanA acchA hogA ! ) uttarottara dharmaruci baDhatI gayI / Aja ve pratidina jinAlaya ke garbhagRhakA zuddhikaraNa, prabhujIkI prakSAla evaM sva dravyase aSTaprakArI jinapUjA karate haiM / 1 aksara AyaMbila, upavAsa Adi tapazcaryA karate haiM / unhoMne aThThAI aura upadhAna tapa bhI kara liyA hai| kezaluMcana bhI karavAte haiM / unakI suputrIne pA~ca pratikramaNa kaMThastha kara liye haiM aura dIkSA nekI bhAvanA hai / TI. vI. vIDiyoke isa jamAnemeM jainakulotpanna baccoMko bhI dhArmika pAThazAlAmeM bhijavAne meM yA pratikramaNAdikA abhyAsa karavAne meM mAtA pitAoM ko atyaMta kaThinAIkA anubhava hotA hai, taba lohAra jAtike gaNapatabhAI ne apanI suputrIko pA~ca pratikramaNa taka dhArmika abhyAsa karavAkara sacamuca atyaMta anumodanIya Adarza khaDA kiyA hai / unake parivArameM nimnokta sadasyoMne aThThAI tapa Adi ArAdhanA kI hai| (1) caMcalabena nArAyaNadAsa paMcAla (16) upavAsa, 64 praharI pauSadha, bIsasthAnaka tapa, vardhamAna tapa ityAdi / ) (2) sarojabena nArAyaNadAsa paMcAla (3) gaNapatabhAI nArAyaNadAsa paMcAla (4) ramIlAbena nArAyaNadAsa paMcAla (5) manISAbena gaNapatabhAI paMcAla (6) kailAsabena gaNapatabhAI paMcAla / patA : gaNapatabhAI nArAyaNadAsa paMcAla mu. po. karabaTiyA, tA. kherAlu, ji. mahesANA ( uttara gujarAta)
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 mAsakSamaNa Adi karane vAle sukhAbhAI paTala ahamadAbAda jile ke dholerA gA~va ke jaina maMdirameM Ajase 44 sAla pahale sahAyaka pUjArIke rUpameM kArya karate hue sukhAbhAI paTela (hAla u. va. 78) ko sAdhu bhagavaMtoM ke satsaMgase jainadharma ke prati AkarSaNa paidA huaa| pariNAma svastpameM unhoMne eka mAsakSamaNa, 16 upavAsa, aura tIna bAra aThAIkI tapazcaryA kI hai / sva. caturamuni ma.sA. ke dIrgha sAnidhyake pariNAmase unhoMne saMyamake punIta patha para prasthAna karanekI saMpUrNa taiyArI kara lI thI, magara kisI aMtarAya karma ke udayase unakI bhAvanA sAkAra na ho sakI / vartamAnameM ve dholerA ke jaina sthAnakameM sevA pradAna karate hue dharmamaya jIvana vyatIta kara rahe haiM / cAritrake patha para prasthAna karane kI unakI bhAvanA AgAmI bhavameM zIghra sAkAra ho yahI zubhecchA saha zAsanadeva se hArdika prArthanA / zaMkhezvara meM Ayojita anumodanA samArohameM sukhAbhAI bhI padhAre the / unakI tasvIra ke lie dekhie peja naM. 16 ke sAmane / patA : sukhAbhAI paTela, jaina sthAnaka, mu.po. dholerA, tA. dhaMdhukA, ji. ahamadAbAda. (gujarAta) 37 sAdhusevA aura sAmAyika karate hue _ vijayabhAI darabAra khaMbhAta se pAlitAnA ke vihAra mArgameM Ate hue pIpalI gAMva ke nivAsI vijayabhAI darabAra (rAjapUta) (u. va. 58) vihArameM pIpalI padhArate hue jaina sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM kI gocarI pAnI AdikI vyavasthA atyaMta bahuratnA vasuMdharA - 1-6
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 . bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 bhAvapUrvaka karate haiM / kaI bAra sAdhu bhagavaMtoM ke sAtha paidala calakara ve AsapAsa ke gA~va taka jAte haiM / satsaMga ke pariNAmase unhoMne sAmAyika vidhike sUtra kaMThastha kara liye haiM aura sAmAyika lekara dhArmika adhyayana karate haiM / cAturmAsa ke daurAna apane pUrva paricita munirAja jahA~ bhI hote haiM vahA~ vaMdana ke lie jAte haiM aura unakI nizrAmeM kucha dina taka Thaharakara upavAsa, AyaMbila Adi tapazcaryA bhI karate haiM / vijayabhAI kI sAdhusevA Adi ArAdhanAkI hArdika anumodanA / patA : vijayabhoI darabAra, mu.po. pIpalI, tA. dhaMdhukA, ji. ahamadAbAda (gujarAta) 38 sAdhu sevAkArI zrI ghanazyAmasiMha DaoNkTara khaMbhAta se pAlitAnAke vihAra mArgameM Ate hue hebatapura gA~vameM eka bhI jaina ghara na hote hue bhI vahA~ ke nivAsI ghanazyAmasiMha DaoNkTara (u. va. 54) hareka sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM kI suMdara sevA karate haiM / isa rAste se gujaranevAle charI pAlaka yAtrA saMgha ke lie bhI ve Age pIche ke vizrAma sthAna kI vyavasthA karanemeM atyaMta anumodanIya sahayoga dete haiN| unake aise sadkAryoM kI hArdika anumodanA / patA : DaoNkTara zrI ghanazyAmasiMha, mu.po. hebatapura, tA. dhaMdhukA, ji. ahamadAbAda (gujarAta) uparyukta tIna dRSTAMtoM ke mukhya pAtra (1) sukhAbhAI paTela (2) vijayabhAI darabAra aura (3) ghanazyAmasiMha DaoNkTara kA zrI dholerA zve. mU. pU. jaina saMghane jAhirameM bahumAna kiyA thA, isake lie zrI dholerA saMghako bhI hArdika dhanyavAda / anya saMgha bhI isameM se preraNA leMge aura aise satkArya karanevAle
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 AtmAoMko protsAhita kareMge to una-una ArAdhakoM ke hRdayameM adhikatara satkArya karanekA bhAvollAsa jAgrata hogA aura saMghoM ko bhI lAbha hogaa| sujJeSu kiM bahunA ? navakAra mahAmaMtra ke ArAdhaka sarapaMca bahAdUrasiMhajI jAr3ejA kaccha-mAMDavI tahasilameM moTA AsaMbIA gA~vake sarapaMca bahAdUrasiMhajI jADejA (u. va. 58) ko adhyAtmayogI pa. pU. A. bha. zrImad vijaya kalApUrNasUrIzvarajI ma. sA. ke satsaMgase jaina dharma kA raMga lagA hai / navakAra mahAmaMtra ke prati unakI AsthA bejor3a hai / calate phirate bhI unakI jihvA ke Upara navakAra mahAmaMtrakA raTaNa cAlU hI rahatA hai| ve roja jinamaMdirameM jAkara prabhudarzana karate haiM / vyAkhyAna-zravaNakA yoga hotA hai taba ve acUka lAbha lete haiM / zramaNa bhagavAna zrI mahAvIra svAmI aura unake zAsana ke prati unake hRdayameM atyaMta anumodanIya Adara hai / gA~vake sarapaMca hote hue bhI ve svabhAvase atyaMta vinamra, vinayI aura zAlIna haiM / apane upakArI guru bhagavaMtoM ko vaMdana karane ke lie ve dUra sudUra bhI pahu~ca jAte haiM / (abhI ve sarapaMca padase nivRtta hue haiM) zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samArohameM unhoMne atyaMta mananIya vaktavya diyA thA / unakI tasvIra peja naM. 15 ke sAmane prakAzita kI gayI hai| patA : bahAdUra siMhajI jADejA (bhUtapUrva sarapaMca) mu.po. moTA AsaMbIyA, tA. mAMDavI, kaccha (gujarAta) pina : 370485
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 | 40 jaina dhArmika pAThazAlA ke zikSaka samakSa lAdhusiMha solaMkI ( rAjapUta ) rAjasthAnameM piMDavADA ke pAsa jADolI gA~vameM jaina dhArmika pAThazAlAmeM zikSaka ke rUpameM baccoMmeM jainadharma ke saMskAroM kA siMcana karate hue zrI lAdhusiMha solaMkI (u. va. 39) ko mevADa dezoddhAraka pa.pU.A.bha.zrIvijayajitendrasUrIzvarajI ma.sA. ke satsaMgase jaina dharmakA raMga lagA / unhoMne cAra karmagraMtha taka abhyAsa kiyA hai| Ajase 5 sAla pahale unhoMne vardhamAna tapakI 100 + 20 olI ke ArAdhaka pa. pU. paMnyAsa zrI kanakasuMdaravijayajI ma.sA. kI nizrAmeM vardhamAna AyaMbila tapakA prAraMbha kiyA aura Aja taka karIba 20 olI pUrNa kara cuke haiM / saM. 2051 ke cAturmAsameM unhoMne siddhi tapa jaisA mahAna tapa bhI kara liyaa| ve aksara keza loca bhI karavAte haiM aura dIkSA lene kI bhAvanA rakhate haiM / jainetara kulameM janma pAkara bhI cAra karmagraMtha taka adhyayana karake dhArmika pAThazAlAmeM adhyApakake rUpameM sevA denevAle lAdhusiMhajI solaMkI ke dRSTAMtameMse preraNA lekara sabhI bhAvuka AtmA samyakjJAnakI ArAdhanA dvArA apanI AtmAko nikaTa mokSagAmI banAyeM - yahI zubha bhAvanA / patA : lAdhusiMha solaMkI, jaina pAThazAlA, mu.po. jADolI, vAyA. piMDavAr3A, ji. sirohI (rAjasthAna) 41 8 sAlakI umrameM 82 dinakA dharmacakratapa karanevAlA yogIndrakumAra pravINabhAI rAThaur3a ( rAjapUta) gujarAtameM dhaMdhukA ke pAsa kharar3a gA~vameM rahate hue sadgRhastha zrI bhImajIbhAI rAThaur3a (rAjapUta) ko zAsana samrATa, pa. pU. A. bha. zrImad
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 85 vijayanemisUrIzvarajI ma.sA. ke satsaMgase jaina dharmakA aisA suMdara raMga lagA ki unake suputra pravINabhAI aura pautra yogIndrakumAra bhI jaina dharmakA acchI tarahase pAlana karate haiM / vi. saM. 2081 meM dharmacakra tapa prabhAvaka pa. pU. paMnyAsa pravara zrI jagavallabhavijayajI ma.sA. (hAla AcAryazrI ) kA cAturmAsa dhaMdhukAmeM huA taba unakI preraNAse yogIndrakumArane kevala 8 sAlakI bAlya vayameM 82 dinakA dharmacakra tapa jaisA mahAna tapa ( prAraMbhameM aura aMtameM aThThama tathA bIcameM ekAMtarita 37 upavAsa aura 39 biyAsanA) kiyA itanA hI nahIM kintu cAturmAsa ke bAdameM dhaMdhukA se zaMkhezvarajI kA chaurI pAlaka saMgha nikalA usameM bhI yAtrika ke rUpameM zAmila hokara usane harSollAsa ke sAtha padayAtrA kI / tIna tIna pIDhiyoMse jainadharma kA acchI taraha se pAlana karanevAle rAThaur3a parivAra ko hArdika dhanyavAda saha anumodanA / 42 patA : pravINabhAI bhImajIbhAI rAThaur3a, mu. po. kharaDa. tA. dhaMdhukA, ji. ahamadAbAda (gujarAta) 'kamme zUrA so dhamme zUrA' yAni haThIjI dIvAnajI ThAkora aMgrejImeM kahAvata hai ki 'Every Saint has his past and every man has his future' (artha : prAyaH pratyeka saMtoMkA bhI pApoMse dUSita bhUtakAla hotA hai aura pratyeka (pApI) manuSyakA bhI ( ujjvala) bhaviSyakAla ho sakatA hai) arthAt koI jIva kitanA bhI pApI kyoM na ho, magara vaha hamezA ke lie pApI nahIM rahegA / zubha nimitta milane para vaha sajjana yA saMta bhI ho sakatA hai / isalie kisI bhI pApI jI kA kabhI bhI tiraskAra nahIM karanA cAhie kintu prema aura sahAnubhUtise use puNyazAlI bananekA maukA denA cAhie /
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 gujarAtameM banAsakAMThA jile ke AMgaNavAr3A gA~vameM rahate hue sadgRhastha haThIjI dIvAnajI ThAkora (u. va. 50) kA jIvana bhI kucha aisA hI saMdeza hameM detA hai / haThIjIko pUchane para ve kaheMge ki jesala jADejA kI taraha maiMne bhI hara taraha ke pApa kiye haiM / AMgaNavAr3A aura AsapAsa ke gA~voMmeM haThIjIke nAmase sabhI kA~pate the / pA~ca sAta lITara zarAbase bharA huA kena ve eka sAtha gaTAgaTa pI jAte the aura zarAbakA vyApAra bhI karate the / magara kisI dhanya kSaNameM haThIjIke jIvanameM Azcaryajanaka parivartana aayaa| . Aja haThIjI AMgaNavAr3A gA~vameM prathama paMktike sajjana vyaktiyoMmeM gine jAte haiM / jIvadayA ke ve zreSTha pAlaka haiM / unake khetameM kharagoza, mora Adi kaI pazu-pakSI nirbhayatAse rahate haiM / haThIjI cIMTI Adi choTe se jIva jaMtuoM kI bhI bahuta yatanA karate haiM / jaina maMdirameM ve subaha zAma do TAIma jAte haiM / prabhujIkI AratI bolanekA aura utArane kA unako mAno vyasana laga gayA hai / prabhupUjA kiye binA ve mu~hameM kucha bhI DAlate nahIM haiM / anukaMpA ke rUpameM ve pakSiyoMko roja dAnA DAlate haiM / pazuoMko pAnI pilAneke lie unhoMne khAsa pyAU banAI hai / bijalIke cale jAne se kabhI gA~vake logoMko pIne ke pAnI kI takalIpha par3atI hai taba haThIjI telase calanevAlA apanA mazIna calAkara sAre gA~vake logoMko pAnI kI suvidhA kara dete haiN| . jisa haThIjIko pahale koI eka kilo namaka deneke lie bhI rAjI nahIM hote the unako Aja savA lAkha rupaye denevAle bhI AsAnIse mila jAte haiM / unake gharakA vAtAvaraNa bahuta suMdara hai / bhagavAna ke prakSAlanake lie unhoMne khAsa gAya rakhI hai aura gAyakA dUdha jinamaMdirameM niHzulka dete haiN| unakA jIvana nItimattAse vyApta hai / ve pUrNa zAkAhArI haiM / jo zAkAhArI nahIM hote haiM aise apane riztedAroMke gharakA pAnI bhI ve pIte nahIM haiM / haThIjI paDhe likhe kama hai phira bhI dhArmika kitAbeM paDhanekA unako bar3A zauka hai / ve sabhI vyasanoM se mukta haiM aura logoM ko bhI vyasana chor3aneke lie samajhAte haiM / aisI AtmAoMko yadi protsAhita kiyA jAya to apane jIvana dvArA ve anekoM ke lie hitakAraka ho sakate haiN|
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 87 karIba 3 sAla pUrva hama AMgaNavAr3A gaye the taba haThIjI ke jIvana ko najadIka se dekhanekA maukA milA thA / AMgaNavAr3A ke zikSaka caMpakabhAI epha. valANIne haThIjI ko protsAhita karane meM acchI dilacazpI lI hai, isalie ve bhI dhanyavAda ke pAtra haiM / patA : haThIjI dIvAnajI ThAkora, mu. AMgaNavADA, po. jAmapura, tA. kAMkareja, ji. banAsakAMThA (u. gujarAta) 43 tIna upadhAna karate hue dharmAjI gAyakavAr3a ( mocI) karNATaka rAjyameM dhAravAr3a jile ke lakSmaNapura gA~vameM mocI kulotpanna dharmAjI gAyakavAr3a (u. va. 68) ko Ajase karIba 14 sAla pahale pa. pU. pravartaka zrI dharmaguptavijayajI ma.sA. ke satsaMgase jaina dharmakA raMga lgaa| ve hararoja jinapUjA, navakArasI cauvihAra aura navakAra mahAmaMtra kA japa evaM bhAvase sAmAyika karate haiM / unhoMne tInoM upadhAna tapakI ArAdhanA kara lI hai / 68 ekAzana pUrvaka navakAra mahAmaMtrakI sAdhanA kI hai| zrAvakoM ko navakAra mahAmaMtra Adi dhArmika sUtroM ke adhyayana ke lie upadhAna tapa karane kA zAstrIya vidhAna hai / magara jainakulotpanna zrAvakoMmeM bhI tInoM upadhAna karane vAloMkI saMkhyA maryAdita hI hai taba mocI kulotpanna dharmAjI gAyakavAr3a kI yaha ArAdhanA atyaMta anumodanIya hai / dharmAjIne (1) pUnAse pAlitAnA (2) nIpANIse kuMbhojagiri aura (3) jhUnarase pAbala tIrtha ke charI pAlaka yAtrA saMghoMmeM zAmila hokara tIrthayAtrAe~ bhI bhAvapUrvaka kI haiM / patA : dharmAjI gAyakavAr3a, mu.po. lakSmaNapura ji. dhAravAr3a (karNATaka)
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 44 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 brAhmaNa choTAlAlabhAI bane munirAja zrI kalpadhvajavijayajI Ajase karIba 8-9 sAla pUrva sADiyoM kI dukAna meM naukarI karate evaM muMbaI - gulAlavADI meM rahate hue ( mUlataH AburoDa ( rAjasthAna) ke nivAsI) brAhmaNa kulotpanna choTAlAlabhAI (u. va. 50) ko jaina dharmakA paricaya nahIM thaa| ve apanI kula paraMparA ke anusAra zaMkara, viSNu, kRSNa, hanumAna Adi ko iSTadeva mAnakara hararoja unake maMdiroM meM jAte the taba unako svapnameM bhI kalpanA nahIM thI ki unako jaina dharma kI prApti hogI / mUlataH tharAda (gujarAta) ke nivAsI vijayakumAra modI nAmakA yuvA suzrAvaka (u. va. 18) jo usa vakta operA hAusa kI suprasiddha paMcaratna bilDiMga meM hIroM kA vyavasAya karate the, unake paricaya meM choTAcAcA Aye aura unakI preraNA se unako jaina dharma kA svarUpa samajha meM AyA | sacce deva-guru-dharmakA svarUpa jAnA aura vijayabhAI ke mArgadarzana ke anusAra devAdhideva zrI arihaMta paramAtmA kI pUjA karane lage / jaina dhArmika sUtroM kA abhyAsa kiyA / vijayakumAra kI bhAvanA saMyamI muni banane kI thI / unake sAtha paricaya hone se choTuMcAcA ko bhI saMyama kA raMga laga gayA aura eka dina dolatanagara - borIvalI jaina saMghameM unakI dIkSA atyaMta ullAsamaya vAtAvaraNa meM saMpanna huI / ve muni zrI bhuvanaharSavijayajI ke ziSya muni kalpadhvajavijayajI ke rUpameM ghoSita hue / dIkSA lene ke bAda karmakSaya ke lie cauvihAra aThThAI tapa, mAsakSamaNa tapa Adi anekavidha dIrgha tapazcaryAe~ karate hue ve anumodanIya saMyama kA pAlana kara rahe haiM / unake bAda vijayabhAI ne bhI dIkSA aMgIkAra kI aura ve zAsana prabhAvaka pa. pU. A. bha. zrImad vijaya jayaMtasenasUrIzvarajI ma.sA. ke ziSya muni prazAntaratnavijayajI (apane bhAI mahArAja) ke ziSya muni darzanaratnavijayajI bane / Ajase 8 sAla pUrva 20 varSa kI umra meM surata
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 meM unhoMne dIkSA lI taba unake bhAI bhAbhI narezabhAI aura caMdAbahanane bhI 30 sAla kI bhara yuvAvasthAmeM vidhivat AjIvana brahmacarya vrata aMgIkAra kiyaa| narezabhAI kaI varSoM se navasArI tapovana meM vardhamAna jaina TrasTa ke saMcAlaka ke rUpa meM sevA kara rahe haiM / tapovana ke preraka pa. pU. paMnyAsa pravara zrI candrazekharavijayajI ma.sA.ne hajAroM zrotAoM ke samakSa narezabhAI aura caMdrAbahana ko kaliyuga ke mInI vijaya seTha aura vijayA seThAnI ke rUpameM ghoSita kiyA thA / candrAbahana bhI pratidina aSTaprakArI jinapUjA, rAtribhojana tyAga, acina pAnI pInA, anekavidha tapazcaryAe~ karanA ityAdi rUpase dharmamaya jIvana jItI haiN| unake do suputra vRSabha aura vItarAga (umra varSa 6 aura 8) pratidina jinapUjA, rAtribhojana tyAga ityAdi niyamoM kA acchI taraha se pAlana karate haiM / caityavaMdana, sAmAyika, pratikramaNa ke dhArmika sUtra bhI unhoMne kaMThastha kara lie haiN| Ajase karIba 6 sAla pUrva candrAbahana kA svAsthya atyaMta kharAba ho gayA thA, zarIra meM kevala 30 pratizata khUna bacA thA, aisI sthiti meM cikitsakoM ke Agraha ke bAvajUda bhI unhoMne rAta ko davAI bhI nahIM lI aura na hI kacce pAnI kA sevana kiyA / saMsAra meM rahate hue bhI jalakamalavat nirlepa jIvana jInevAle narezabhAI aura caMdrAbahana kI hArdika anumodanA / patA : narezabhAI phojAlAla modI (tharAdavAle) vardhamAna jaina TrasTa tapovana saMskAra dhAma, dhArAgiri kabilapora, navasArI (gujarAta) pina : 396445
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 satsaMga ke prabhAvase mocI, muni bane prabhudAsabhAI sacamuca prabhuke dAsa bane Ajase karIba 16 sAla pUrva zAsana prabhAvaka pa. pU. A. bha. zrI bhaktisUrIzvarajI ma.sA. ke samudAya ke pa. pU. A. bha. zrI vijaya vinayacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. AdikA cAturmAsa saurASTra ke dhAMgadhrA zaharameM huaa| janma se halavada gA~va kA nivAsI lekina dhAMgadhrAmeM apane nanihAlameM rahatA huA prabhudAsa nAmakA 23 sAlakI umrakA mocIkulotpanna eka yuvaka pUjyazrI ke paricayameM AyA / pUjyazrI ke vAtsalya se bharapUra svabhAvane prabhudAsa para mAno vazIkaraNa kiyA / vaha pratidina jinavANI zravaNa ke lie Ane lgaa| phalataH use dayAmaya jaina dharma ke prati atyaMta AkarSaNa utpanna huaa| satsaMga premI prabhudAsa cAturmAsa ke bAda jo bhI sAdhu sAdhvIjI bhagavaM vahA~ padhArate unakA satsaMga karane lagA / dhIre dhIre usake hRdayameM saMyamakI bhAvanA aMkurita hone lgii| mAtA pitAke pAsa usane apanI bhAvanA abhivyakta kI / lekina mocI kula ke saMskAroM ke kAraNa mAtA savitAbena aura pitA maganalAlabhAI cAvar3A usako dIkSA kI anumati dene ke lie jarA bhI samata nahIM the / Akhira meM aMtima upAya ke rUpameM usane mAtA pitAkI anumati ke binA hI saMyama svIkArane kA Ayojana kiyA aura vi. saM. 2051meM mRgazIrSa zukla dazamI ke zubha dina, 37 varSakI vayameM, lAlabAga (muMbaI)meM parama zAsana prabhAvaka pa. pU. A. bha. zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI ma.sA. ke samudAyameM siddhahastalekhaka pa. pU. A. bha. zrImad vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI ma.sA ke ziSya pU. munirAja zrI yugacandravijayajI ma.sA. kA ziSyatva svIkAra karake saMyama aMgIkAra kiyaa| mocI prabhudAsabhAI aba muni padmazramaNa vijayake nAmase sacce arthameM prabhu AjJAke pAlaka prabhuke dAsa bane / . ANaMda zahara ke pAsa vidyAnagarameM vivAhita unakI bahana vasaMtabAI ko bhAI prabhudAsa ke prati vizeSa prIti hone se dIkSA prasaMgakI unako
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 91 jAnakArI dI gayI thI isalie vaha dIkSA prasaMgameM apane pati ke sAtha upasthita huI thI / lekina usake pati vinodarAya cauhANa aMtarase khUba nArAja the, ataH ve dIkSA ke paMDAlameM thoDI dera taka upasthita rahakara bIcameM hI bAhara cale gaye the 1 - 1 isa taraha mAtA-pitA aura bahanoI dIkSA ke liye atyaMta nArAja the, lekina bAdameM muni padmazramaNa vijayajIkA tapomaya aura jJAnamaya viziSTa saMyamI jIvana dekhakara unakA hRdaya parivartana aura jIvana parivartana huA thA / phalata: ina tInoM AtmAoMne zrAvaka ke 12 vratoM kA svIkAra kara liyA hai, itanA hI nahIM mAtA - pitAne 2 sAla pUrva pa. pU. A. bha. zrI vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrAmeM rAdhanapurameM upadhAna karake mokSamAlAkA paridhAna bhI kara liyA hai / isI taraha unakI bhAnajI jAgRtine bhI rAdhanapurameM 18 dinakA upadhAna kara liyA / pa. pU. A. bha. zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI ma.sA. kahA karate the ki ' eka vyakti muni jIvanakA svIkAra karatA hai taba usake nimittase anya aneka jIva sacce zrAvaka banane lagate haiM / uparokta dRSTAMta meM isa kathana kI yathArthatA dRSTigocara hotI hai / munizrI padmazramaNa vijayajI kA saMsArI choTAbhAI hiMmatalAla Aja bhI halavada kI mocI bAjArameM mocI kA vyavasAya karatA hai / gRhastha jIvanameM esa. esa. sI. taka vyAvahArika zikSAmeM uttIrNa muni padmazramaNavijayajI ne dIkSA lekara guru AdikI vaiyAvacca ke sAtha sAtha saMskRta abhyAsa kA bhI prAraMbha kiyA / saM. 2053 meM jyeSTha pUrNimA ke dina zaMkhezvara tIrthameM unase bheMTa huI thI taba saMskRta dvitIya kitAba kA adhyayana cAlu thA / alpa saMyama paryAyameM unhoMne varSItapa bIza sthAnakakI 5 oliyA~ aura vardhamAna tapakI 39 oliyA~ ityAdi tapazcaryA kara lI hai / sacamuca satsaMga pArasamaNi se bhI adhika mahAna hai, jo sAmAnya AtmA ko bhI saMta banA detA hai /
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 eka hI pravacana se sacitta pAnIkA tyAga karake AkhirameM saMyamakA svIkAra karanevAle sAyavannA (mAruti) 46 kaI varSoM taka lagAtAra vyAkhyAna zravaNa karane ke bAda bhI kucha 'vyAkhyAna prUpha' zrotAoM ke svabhAvameM yA AcaraNameM vizeSa kucha sudhAra nahIM pAyA jAtA hai aura laghukarmI supAtra zrotA kevala ekAdha bAra pravacana sunakara apane jIvanameM kaisA Azcaryaprada parivartana lA sakate haiM yaha nimnokta dRSTAMtameM hama dekheMge / AMdhrapradeza meM rAyacUrase 18 mIlakI dUrI para kUlacI gA~vameM gaMgeru gotra ke pitA hanamaMtappA ke kulameM mAtA timmavvAkI kukSise eka bAlakakA janma huA / usakA nAma sAyavannA (mAruti) rakhA gayA / zAdIke bAda vyavasAya ke lie sAyavanAkA vividha kSetroMmeM paribhramaNa hotA thA / eka bAra Ajase 22 sAla pUrva AMdhrapradeza ke karnula gA~vameM usane eka jaina munikA pravacana sunA / pravacanameM pAnI kI eka buMdameM apkAya ke asaMkhya jIvoMke astitvakI bAta sunakara sAyavanA coMka uThA / usane tatkSaNa sacitta pAnI ke tyAga kA niyama le liyA / nitya biyAsana tapakA prAraMbha kiyaa| bAdameM dhArmika adhyayana ke lie beMglora jAkara ahobhAvapUrvaka adhyayana kiyA aura saM. 2032 meM caturvidha zrI saMghakI upasthitimeM guMtUra nagarameM saMyamakA svIkAra karake pa.pU. AcArya bhagavaMta zrImada vijaya nItisUrIzvarajI ma.sA. ke samudAyameM pU. munirAja zrI kastUravijayajI ma.sA. ke praziSya muni rAjatilaka vijaya bane / vartamAnameM unakI preraNAse rAjasthAnameM jAlorake pAsa goviMdapura tIrthameM kIrtistaMbhakA bhavya nirmANa kArya cAlu hai / calo, hama isa dRSTAMtameM se preraNA lekara, eka kAnase pravacana sunakara dUsare kAnase nikAla denevAle cAlanI jaise zrotA na baneM, pravacanameM sunI huI bAteM dhvanimudraka (Tepa) kI taraha kevala mukha dvArA dUsaroMko sunAkara saMtoSa mAnanevAle zrotA bhI na baneM, kintu sunI huI bAtoMko jIvanameM AtmasAt karanevAle sacce zrotA bananekA dRDha saMkalpa kareM / sunakara huI bAteM dhvani vAle protA / zrotA bananekA
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuralA vasuMdhara : bhAga - 1 47. jana pAdha gAvAjAko apUrva bhakti karanavAla jhamA gAMvaka, darabAra ( rAjapUta / / gujarAta meM vaDhavANa se dhAMgadhrA ke vihAra mArgameM jhamaragA~va nAmakA choTa sA gA~va hai / usa gA~vameM jinamaMdira upAzraya aura eka bhI jaina ghara nahIM hai phira bhI usa gA~vameM padhArate hue kisIbhI jaina sAdhu sAdhvIjIko jarA bhI asuvidhA nahIM hotI hai / kyoMki gA~vameM rahate hue eka darabAra (rAjapUta) eka viziSTa zraddhAlu zrAvakakI taraha hI sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoMkI apUrva bhakti karate haiN| apanA eka makAna unhoMne jaina sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoMko ThaharAne ke lie alaga hI rakhA hai| kisI bhI samudAyake jaina sAdhu sAdhvIjI vahA~ padhArate haiM taba mAnoM sAkSAt bhagavAna apane gharake AMganameM padhAre hoM aise ahobhAvase ve unakI bhakti karate haiM / ___ gocarI - pAnI, auSadha Adi to ahobhAva pUrvaka bahorAte haiM hI, lekina zItaRtu meM mevA aura uSNa kAlameM phala Adi dvArA bhI ullAsapUrvaka bhakti karate haiM / cAhe kitanA bhI bar3A samudAya A jAya to bhI hara prakArakI vaiyAvacca kA lAbha ve sAnaMda lete haiN| kucha sAla pUrva unako kucha takalIpha thI, jo kisI jaina munivara ke AzIrvAda se dUra ho jAne se unake aMta: karaNameM jaina sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoM ke prati zraddhA ke bIjakA vapana ho gayA / bAdameM jaina sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoMkA tapa tyAga aura sadAcAramaya jIvana dekhakara uttarottara ahobhAva meM abhivRddhi hotI rahI / Aja ve vyAvahArika dRSTise sAdhana saMpanna haiM aura puNyodayase milI huI saMpattiko isa taraha sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoMkI viziSTa bhakti dvArA saphala banA rahe haiM / darabAra kI supAtra bhaktikI hArdika anumodanA saha dhanyavAda /
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 48 bahuratnA vasuMdharA : bhAga pratyeka paNimAkaM dina zaMkhezvara kI yAtrA karate hue kRSNa manasvAmI seTIyAra (mada brAhmaNa) mUla madrAsake nivAsI, lekina kaI varSoMse muMbaI - malAr3ameM rahate hue kRSNa manusvAmI seTIyAra (madrAsI brAhmaNa) (u. va. 46 ) ko 24 sAlakI umra se jaina yuvaka mitroM kI saMgati ke kAraNa jainadharma kA raMga lagA / yuvA pratibodhaka, prakhara pravacanakAra pa. pU. paMnyAsa pravara zrIcandrazekharavijayajI ma.sA., pa. pU. A. zrI ratnasuMdarasUrijI ma.sA., pa. pU. A. zrI hemaratnasUrijI ma.sA. aura pa. pU. A. zrI yazovarmasUrijI ma.sA. Adike pravacana mitroMke sAtha unhoMne bhI sune aura uttarottara jaina dharma ke prati AkarSaNa baDhatA gayA / satsaMga ke prabhAvase ve kaI varSoMse nimnokta prakArase jaina dharmakI nitya aura naimittika ArAdhanAe~ kara rahe haiM / (1) pratidina prAtaH kAlameM 3 ghaMTe taka jinAlayameM prakSAla, prabhupUjA aura 108 navakArakA japa karate haiM / (2) yAvajjIva ke lie jamIMkaMda kA tyAga kiyA hai / (3) anukUlatA ke mutAbika rAtako cauvihAra yA tivihAra karate haiM / (4) dinameM 5 bArase adhika nahIM khAnekA abhigraha liyA hai (isameM cAya bhI pIe~ to bhI 1 bAra ginate haiM ) / (5) pA~ca bAra aThThAI tapa kiyA hai (6) paryuSaNa ke 8 dina pratikramaNa karate haiM / (8) 18 sAlase hara kArtika pUrNimA ke dina aura 5 sAlase hara phAlguna zukla trayodazI ke dina siddhagirijI mahAtIrtha kI yAtrA acUka karate hai / (8) cAra sAlase prati pUrNimA ke dina zaMkhezvarajIkI yAtrA karate haiM / unake donoM laghubaMdhu rAjubhAI aura AnaMdabhAI bhI hararoja jinAlaya meM jAkara prabhudarzana karate haiM / tInoM bhAIoMkI dharmapatniyA~ aura saMtAneM bhI hararoja jinapUjA karatI / 2 sAla pUrva zaMkhezvara mahAtIrthameM pUrNimAkI yAtrA karane ke lie Aye kRSNa manusvAmI se bheMTa huI thI /
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 patA : kRSNa manusvAmI seTIyAra aMkura o 404/405 turala pAkADI roDa, lIbarTI gArDana, hAusIMga sosAyaTI ke sAmane, malADa (pazcima) muMbaI - 400064. phona : 889884 (ghara), 8898262 (ophisa) varSItapa, siddhitapa, solahabhattA Adi tapa karanevAle sAhebasiMha lakhubhA jAr3ejA (kSatriya) mUlataH saurASTra ke dhrAphA gA~vake nivAsI lekina vartamAnameM dhorAjI (saurASTra) meM rahate hue sAhebasiMha lakhubhA jADejA (kSatriya) ko dhorAjImeM cAturmAsa hetu padhArate hue lIMbaDI saMpradAya ke sthAnakavAsI mahAsatiyoM ke vyAkhyAna zravaNase jaina dharmakA raMga lagA / satsaMgapremI sAhebasiMhajI vyAkhyAna zravaNakA maukA kabhI cUkate nahIM hai / satsaMga ke pariNAma svarUpa unhoMne Aja taka ekAMtara upavAsase varSItapa, AyaMbilase varSItapa, siddhitapa, achAI tapa ityAdi aneka tapazcaryAe~ kI haiM / 3 sAla pUrva bA. bra. rAjezamunijI kI nizrAmeM rAjakoTa bhaktinagarameM rahakara 16 upavAsa (solahabhattA) karake apanI AtmAko dhanya banAyA / patA : sAheba siMhajI lakhubhA jAr3ejA, jainasthAnaka, - mu.po. dhorAjI, ji. rAjakoTa (saurASTra). 12 sAlase pratyeka paryuSaNameM aThThAI tapa karate hue surezabhAI aMbAlAla pArekha (nAI) - gujarAtameM peTalAda tahasIla ke nAra gA~vameM vi. saM. 2042 meM - yagyadezanAdakSa pa. pU. A. bha. zrI vijaya hemacandrasUrIzvarajI ma. sA. ke ziSya pU. munirAja zrI nipuNacandravijayajI ma. sA. (hAla paMnyAsa) kA
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 96 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 cAturmAsa huA / pUjyazrI kI janmabhUmi bhI nAra gA~va hI hai / gA~vameM nAIkA vyavasAya karanevAle aMbAlAlabhAI pArekha munizrI ke paricayameM Aye / prAyaH pratidina pravacana zravaNa karate karate satsaMga kA raMga barAbara laga gayA / cAturmAsa ke bAda ma. sA. to vihAra kara gaye magara aMbAlAlabhAI ke mAnasapaTa para jaina dharmake prati ahobhAva jAgrata ho gayA / usake bAda karma saMyogase alpa samayameM aMbAlAlabhAI kA dehAvasAna ho gayA / lekina aMta samayameM parivAra ke kisI bhI sadasyoMko yAda na karate hue, uparokta pUjya ma. sA. kA nAma hI unake manameM aura mukhameM thA / phalataH ve aMta samayameM bhI atyaMta svastha raha sake / isa prasaMgase unake yuvAsuputra surezabhAI (hAla u. va. 47 ) ke aMtaH karaNameM jaina sAdhu bhagavaMta aura jaina dharmake prati viziSTa AkarSaNa utpanna huaa| kucha samaya bAda uparokta pU. munirAja zrI kA nAra gA~vameM punaH padArpaNa huA taba surezabhAI bhI unake vizeSa paricayameM Aye aura pUjyazrI kI preraNAse jaina dharmakI ArAdhanA karane lage / surezabhAI ne apane jIvanameM mahAvigaI tyAga, sapta vyasana tyAga, kerI tyAga, dinameM kevala 1 bAra 1 bAlTI pAnI se snAna, sAlameM 6 joDI se adhika vastroM kA tyAga, sAlameM 1 bAra tIrthayAtrA, bacata kA 5 pratizata rAzi dharma meM vAparanA ityAdi 9 pratijJAe~ lI haiM / I I I Aja ve basa DepomeM sarakArI naukarI karate haiM phira bhI hararoja jinapUjA acUka karate haiM / pichale 12 varSoM se hara paryuSaNameM 8 upavAsa karate haiM / unakI dharmapatnI bhI suzIla evaM dharma saMskAra saMpanna hai / unake hRdaya meM bhI jaina dharma ke prati bahumAna bhAva hai / unhoMne vAMkAnera evaM jUnAgaDha meM upadhAna tapa kI ArAdhanA bhI kI hai / aksara jaina sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoMkI supAtra bhakti kA lAbha ve lete rahate haiM / isa daMpatine mahinemeM 15 dina brahmacarya pAlana kI pratijJA bhI lI hai / surezabhAI evaM unakI dharmapatnI kI ArAdhanA kI hArdika anumodanA / zaMkhezvara meM Ayojita anumodanA samArohameM surezabhAI bhI padhAre the| unakI tasvIra peja naM. 16 ke sAmane dI gaI hai /
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ - bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 patA : surezabhAI aMbAlAla pArekha, mu. po. nAra, tA. peTalAda ji. kheDA (gujarAta), pina : 388150 darajI pitA putrIkI kaThora tapazcaryA ahamadAbAdameM kezavanagarameM rahate hue darajI bhIkhAbhAI ne pichale 18 varSoM meM pU. A. bha. zrI vijaya bhuvanazekhara sUrIzvarajI ma.sA. Adi ke satsaMgase unakI nizrAmeM pratyeka paryuSaNameM nimnokta prakArase viziSTa tapazcaryAe~ kI haiN| vi. saM. 2038 - 8 upavAsa, saM. 2039 - 16 upavAsa, saM. 2040 - 21 upavAsa, saM. 2041 - 31 upavAsa, saM. 2042 - 36 upavAsa, saM. 2043 - 45 upavAsa, saM. 2044 - 51 upavAsa, saM. 2045 - 68 upavAsa, saM. 2046 - 68 upavAsa, saM. 2047 - 108 upavAsa, saM. 2048 - 51 upavAsa, saM. 2049 - 51 upavAsa, saM. 2050 - 51 upavAsa, saM. 2051 - 51 upavAsa, saM. 2052 - 51 upavAsa, saM. 2053 - 51 upavAsa, saM. 2054 - 51 upavAsa / bhIkhAbhAI kI suputrI sonalane vi. saM. 2044 se saM. 2051 taka anukramase 8/16/21/30/8/16/21/15 upavAsa kI tapazcaryA kI hai| jainetara kula meM janma pAkara bhI itanI ugra tapazcaryA karanevAle ye virala tapasvI haiM / hArdika anumodanA / zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samArohameM bhIkhAbhAI padhAre the / unakI tasvIra peja naM. 16 ke sAmane prakAzita kI gayI hai| patA : bhIkhAbhAI kacarAdAsa, 5/11 tulazIzyAma sosAyaTI, bhImajIpurA cAra rastA, kezavanagara, ahamadAbAda - 380023 bahuratnA vasuMdharA - 1-7
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 52 bahuratnA vasuMdharA : bhAga mAsakSamaNa aura siddhitapa karanevAle ramezabhAI bADhera (mocI) 1 vi. saM. 2041meM dharmacakra tapa prabhAvaka pa. pU. paMnyAsa pravara zrI jagavallabhavijayajI gaNivarya ma.sA. (hAla AcAryazrI) kA cAturmAsa dhaMdhukA nagarameM huA thA / taba upAzrayakI khir3akImeM se Ate hue barasAta ke pAnI ko rokane ke lie agraNI zrAvaka kI sUcanAse ramezabhAI mocI plAsTIka bA~dha rahe the / usI samaya ma. sA. eka jaina yuvaka ko dharmacakra tapa karane ke lie preraNA de rahe the / usa yuvakane to isa preraNA kA asvIkAra kiyA magara mocI yuvakane yaha sunakara svayaM kahA ki 'mahArAja sAhaba / maiM taiyAra hU~ isa tapako karane ke lie / 1 ma.sA. ne kahA ki 'hararoja upAzrayameM rahakara yaha tapa aura isakI ArAdhanA karanI hogI / ramezabhAI ne svIkAra kiyA / dharmacakra tapakI bhAvanAse prathama aThThama tapakA paccakkhANa liyA / aThThama tapa ekadama AsAnI se ho jAne se unake hRdayameM mAsakSamaNa karane ke bhAva jAgrata hue / ma.sA. ne unakI bhAvanAko protsAhana diyA aura tIna tIna upavAsake paccakkhANa lete hue nirvighnatAse mAsakSamaNa tapa upAzrayameM rahakara hI paripUrNa kiyA / dUsare cAturmAsameM unhoMne 42 dinakA siddhitapa bhI kara liyA / aba ve pratidina navakArasI - cauvihAra aura jinapUjA bhI karate haiM / supAtradAna kA lAbha lete haiM / kula paraMparAgata mocIkA vyavasAya karate hue apanI AjIvikA calAte haiM / ramezabhAI kI ArAdhanA aura unako ArAdhanAmeM jor3anevAle pUjyazrI kI bhUrizaH hArdika anumodanA / patA : ramezabhAI goviMdabhAI bADhera ( ravi phUTa vera), mu.po. dhaMdhukA, ji. ahamadAbAda (gujarAta).
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 brahmacaryavrata svIkArate hue do mAsakSamaNa aura 20 ar3hAI ke tapasvI zrI mohanabhAI mocI gujarAtameM bhAvanagara jile ke gaDhar3A (svAmI nArAyaNa) gA~vameM rahate hue zrI mohanabhAI janmase mocI aura dharmase custa svAmI nArAyaNI hote hue bhI vi. saM 2031 meM amI guruke cAturmAsameM jaina mitroMke sAtha upAzrayameM Ane lge| vyAkhyAna zravaNameM rasake sAtha unakI zraddhA bhI baDhatI gayI aura unhoMne AyaMbila, upavAsa, Adi tapazcaryA kA prAraMbha kara diyA / mAsadhara ke dinase lekara saMvatsarI taka mAsakSamaNa kI mahAna tapazcaryA bhI caDhate pariNAmase paripUrNa kI / aisI viziSTa tapazcaryAmeM bhI ve vyAkhyAna zravaNake lie pratidina upAzrayameM Ate the / zrI gaDhar3A sthAnakavAsI jaina saMghane svataMtra rUpase mohanabhAI kA bahumAna karane ke lie zobhAyAtrA nikAlI aura sArvajanika dharmasabhAmeM unakA bahumAna kiyA / mohanabhAI kI dharmapatnI kAntAbahanane bhI apane pati ke sAtha 16 upavAsa kiye| mAsakSamaNa ke pAraNe ke bAda mohanabhAI ne 1 varSameM 101 AyaMbilakI tapazcaryA kI / vi. saM. 2031 se 2052 taka lagAtAra 22 varSa pratyeka paryuSaNameM unhoMne aAI se 31 upavAsa taka kI tapazcaryA kI hai| kula milAkara 12 aThAI, 5 navAI, 1 bAra 10 upavAsa, 2 bAra 15 upavAsa 1 bAra 30 upavAsa aura 1 bAra 31 upavAsa kiye haiN| saM. 2053 meM 8 dina taka sametazikharajI Adi tIrthoM kI yAtrA bhI kI hai| isa taraha vItarAga paramAtmA dvArA prarUpita dharmako saMprApta mohanabhAI atyaMta ekAgratA pUrvaka sAmAyika, pratikramaNa Adi dharmArAdhanA karate haiM / cAturmAsameM aura zeSakAlameM yathAsaMbhava bar3I tapazcaryAe~ karate rahate haiM / AyaMbila kI oliyA~ karate haiM / jaina sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoM ke prati ananya zraddhA bhakti rakhate haiN|
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 aisA lokottara jaina dharma pAkara aba pudagala meM smaNatA nahIM karanI hai aisI bhAvanA se bhAvita mohanabhAI sajor3e brahmacarya vrata aMgIkAra karake mocIkA dhaMdhA chor3akara 'kohInUra kirANA sTorsa' nAmakI kirANe kI dukAna calAte haiM aura atyaMta anumodanIya rUpase jaina dharma kA pAlana karate haiN| yaha hai jaina zAsana kA aura satsaMga kA prabhAva / zaMkhezvarameM Ayojita anumodanA samArohameM mohanabhAI bhI padhAre the / unakI tasvIra peja naM. 16 ke sAmane prakAzita kI gayI hai / patA : mohanabhAI lakSmaNabhAI vALA, kohInUra kirANA sTarsa, nagarapAlikA kacaharIke sAmane, mu.po. gaDhar3A (svAmI nArAyaNa), ji. bhAvanagara (saurASTra), pina : 364750. 54 jinabimba bharAnevAle prajApati bhANajIbhAI thAnagaDhameM rahate hue prajApati bhANajIbhAI (u. va. 72) ko saM. 2034meM pa. pU. paM. zrI bhadrazIlavijayajI ma.sA. ke cAturmAsameM dharmakA raMga lagA aura dina-pratidina vaha raMga baDhatA calA / phalataH ve hararoja jinapUjA karate haiN| sametazikharajI, zatrujaya Adi aneka tIrthoMkI yAtrA unhoMne kI hai| borIvalImeM caMdAvarakara lenameM Aye hue jinamaMdirameM unhoMne pa. pU. A. bha. zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrAmeM paMca dhAtukA jinabiMba bharAyA hai| ___ sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoMkI suMdara vaiyAvacca karate haiM / prativarSa caitra evaM Asoja mahinemeM navapadajI kI olIkI ArAdhanA karate haiM / apanI aMtima jiMdagI pAlItAnA meM AdinAtha bhagavaMta kI bhakti aura sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoM kI vaiyAvacca karate hue bItAne kI ve bhAvanA rakhate haiN|
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 101 unake svargastha bhAI ne apaMga hote hue bhI mAsakSamaNa kiyA thA / unakI bhI jaina dharmake prati anumodanIya zraddhA thI / zrAvakoM ke liye AjIvana kartavyoM meM jinabimba bharAnekA bhI zAstrIya vidhAna hai / prajApati kulameM janme hue bhANajIbhAI ke dRSTAMtameM se preraNA pAkara sabhI zrAvaka zrAvikA apane isa kartavya ke prati tatpara baneM yahI zubha bhAvanA / zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samArohameM upasthita honekA saubhAgya pAkara bhANajIbhAI atyaMta bhAvavibhora ho gaye the / unakI tasvIra ke lie dekhie peja naM. 16 ke sAmane / patA : bhANajIbhAI (prajApati), vAsukI ploTa, mu.po. thAnagaDha, ji. surendranagara (saurASTra) 55 prabhudarzana ke binA pAnIkI buMda bhI nahIM pInevAle bipInabhAI bhUlAbhAI paTela zAsana prabhAvaka yuvA pratibodhaka, pa. pU. paMnyAsa pravara zrI caMdrazekharavijayajI ma.sA. kA cAturmAsa surata jile ke bAraDolI gA~vameM huA thA taba pUjya zrI ke preraka pravacanoMse Turning point of the life' jIvana parivartana ke mor3a ko saMprApta hue bipInabhAI paTela ( u va. 40) janmase jainetara hote hue bhI pichale 14 sAla se cAturmAsa ke 4 mahine lagAtAra ekAzana kA paccakkhANa karate haiN| zeSakAlameM bhI hararoja navakArasI aura cauvihAra karate haiN| unhoMne jamIMkaMda kA AjIvana tyAga kiyA hai / vardhamAna AyaMbila tapakI 15 oliyA~ kI haiN| prativarSa navapadajI kI donoM oliyA~ eka dhAnya aura eka hI dravyase karate haiM / pratidina zrI jinezvara bhagavaMta ke darzana kiye binA mu~hameM annakA dAnA yA pAnI kI bu~da bhI nahIM DAlane kA unakA niyama hai / apane gharake pAsameM hI jinamaMdira hote hue bhI niyamita prabhudarzana karane ke lie Alasya karanevAle zrAvaka - bhAvikAoM
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 ke lie yaha dRSTAMta khAsa preraka hai| saM. 2049 meM prakhara pravacanakAra pa. pU. paMnyAsa pravara zrI ratnasuMdara vijayajI ma.sA. (hAla AcAryazrI) kA cAturmAsa bAraDolI meM huA thA taba bipInabhAI ne cAturmAsa ekAzana tapa karate hue paryuSaNameM aThAI kI evaM pAraNe meM bhI ekAzana hI kiyA thA / navakAra aura guruvaMdana Adi ke sUtra kaMThastha kara liye haiM / ve pratidina navakAra mahAmaMtra kI do pakkI mAlA kA japa karate haiM / jIvanameM dharma mArga meM bahuta Age bar3hane kI unakI prabala bhAvanA hai, isalie bAraDolI meM cAturmAsa karane ke lie padhArate hue kisI munivarake zrImukhase jinavANI zravaNa karane kA maukA ve cUkate nahIM haiN| bipInabhAI kI ArAdhanA aura bhAvanA kI hArdika anumodanA / / bAraDolImeM eka anya jainetara kulotpanna bhAI jagadIzabhAI durlabhabhAI maisurIA bhI jaina dharma kA pAlana karate haiM / unhoMne dharmacakra tapa, upadhAna tapa, AyaMbila olI ityAdi tapazcaryAe~ bhI kI haiM / __ zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samArohameM bipInabhAI padhAre the| patA : bipInabhAI bhUlAbhAI paTela mu. po. bAraDolI, ji. surata (gujarAta) pina : 394601 navapadajI kI olI aura upadhAna kI ArAdhanA karatA huA kasAI yuvaka nabI zAsana prabhAvaka pa. pU. AcArya bhagavaMta zrImad vijaya bhadraMkarasUrIzvarajI ma. sA. madrAsa (cenaI) meM padhAre / taba mUlameM rAjasthAna kA nivAsI kintu madrAsameM rahatA huA eka khATakI yuvaka nabI pUjyazrI ke paricayameM AyA / satsaMga ke prabhAvase pUrvajanma ke susupta saMskAra jAgrata hue / jaina dharma ke prati usake hRdayameM atyaMta AkarSaNa utpanna huA / usane
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 103 AcArya bhagavaMta kI punIta nizrAmeM 9 dina AyaMbila pUrvaka navapadajI kI. olI kI suMdara ArAdhanA kii| usake bAda usane upadhAna tapa kI ArAdhanA bhI caDhate pariNAma se kI / madrAsa jaina saMghane usakA acchI taraha se bahumAna kiyA / Aja jainakulotpanna bhI kaI aise zrAvaka - zrAvikAe~ hoMge jinhoMne 40-50 sAla kI umrameM bhI zAyada eka bhI AyaMbila nahIM kiyA hogA athavA eka bAra bhI navapadajI kI olI nahIM kI hogI / aisI AtmAoMko, isa khATakI yuvaka nabI ke dRSTAMtameM se khAsa preraNA grahaNa karake, AyaMbila Adi tapazcaryA ke lie puruSArtha karanA cAhie / sacitta pAnI bhI nahIM pItA rAmakumAra kaivaTa (khalAsI) - bihAra ke madhubanI gA~vameM rahatA huA rAmakumAra, kaivaTa jAtimeM utpanna huA hai / jAti ke saMskAra ke anusAra ina ke parivAra meM mAMsAhAra svAbhAvika rUpase hotA thA / magara unake paDozI gA~va phArasIgaMjameM cAturmAsa virAjamAna sumeramunijI aura vinodamunijI ke satsaMgase usane mAMsa madirA Adi sAta mahAvyasanoM ke tyAgakI pratijJA lii| itanA hI nahIM magara apane parivArameM bhI mAMsAhAra sarvathA baMda karA diyA / usake bAda karIba 12 sAla bihAra, baMgAla, AsAma, orissA, madhyapradeza aura mahArASTrameM uparokta munivara aura unake guru baMdhuoM ke sAtha rahakara vaiyAvacca kA lAbha letA hai / phalataH vaha sacitta pAnI bhI nahIM pItA hai / rAtribhojana nahIM karatA hai aura pratidina sAmAyika karatA hai| navakAra mahAmaMtrakI mAlA pheratA hai / munivaroMkI sevA karate hue usane suMdara dhArmika jJAna prApta kara liyA hai / upavAsa, aThThama aura achAI taka tapazcaryA kara lI hai / sAdhu saMtoMkI sevA atyaMta bhAvapUrvaka karatA hai /
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 sacamuca, satsaMga rUpI pArasamaNi lohe ko bhI sonA banA detA hai| aise dRSTAMtoMmeM se preraNA pAkara sabhI jIva satsaMga premI baneM yahI zubha bhaavnaa| patA : rAmakumAra kaivaTa mu. madhubanI, po. amhArA, vAyA phArasIgaMja, ji. araTiyA (bihAra) 58 dAmAda ko bhI rAtribhojana nahIM karAnevAle motilAlajI gaNapatajI pATIdAra madhyapradeza ke bar3avAha gAMvameM rahate hue motIlAlajI (u. va. 71) pATIdAra jAtimeM utpanna hue haiM aura kapAsa ke vyApArI haiM lekina jaina munivaroM ke satsaMga se kaI varSoM se unakA saMpUrNa parivAra custa rUpase jaina dharmakA pAlana karatA hai| motIlAlabhAI ke saMpUrNa parivArameM koI bhI rAtribhojana karate nahIM haiM, itanA hI nahIM kintu unakA koI bhI riztedAra (phira cAhe vaha dAmAda bhI kyoM na hoM !) magara zAmako sUryAsta ke bAda unake ghara AtA hai to ve unako bhI rAtribhojana nahIM karAte haiN| Ajakala bar3e bar3e zaharoMmeM rahate hue kaI jaina zrAvaka bhI rAtribhojana kA tyAga nahIM kara sakate haiM / saMpUrNa parivAra rAtribhojana tyAgI ho aise alpa jaina parivAra pAye jAte haiM taba eka jainetara parivAra ke sabhI sadasya rAtribhojana karate na hoM aura karavAte bhI na hoM aisA yaha dRSTAMta atyaMta anumodanIya aura anukaraNIya hai| .. .. yaha parivAra chanA huA pAnI hI pItA hai / anya khAdya sAmagrI kA bhI jIvotpatti na ho isa prakArase tanA pUrvaka upayoga karatA hai / sAdhusAdhvIjI bhagavaMtoMko bhI bhAvase bahorAkara supAtra dAnakA lAbha letA hai /
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 105 hAlameM motIlAlajI ko karma saMyoga se pakSAghAtakA hamalA huA hai phira bhI ve pratidina paidala calakara vyAkhyAna zravaNake lie acUka jAte haiM / jinavANI zravaNa kA kaisA anumodanIya rasa hai ! saMpUrNa parivAra ko hArdika dhanyavAda / patA : motIlAlajI gaNapatajI pATIdAra, mu. po. bar3avAha, ji. kharagona (madhyapradeza) anAnupUrvI se pratidina navakAra japa karate hue jAr3ejA karasanajI hAjAjI kaccha-mAMDavI tAlukA ke DumarA gA~vameM vi. saM. 2047 meM acalagacchIya sA. zrI surendra zrIjI AdikA cAturmAsa huA thA / taba unake satsaMgase karasanajI jADejA (u. va. 65) ko jaina dharma kA raMga lagA / isa cAturmAsa meM unhoMne aThThAI kI aura jinapUjA, cauvihAra ityAdi kA prAraMbha kiyaa| tabase lekara pratyeka cAturmAsameM choTI bar3I sAmUhika tapazcaryA evaM ArAdhanAoMmeM ve acUka zAmila hote haiM / saM. 2049 ke cAturmAsa meM unhoMne samavaraNa tapa bhI kiyA thA / navapadajI aura vardhamAna AyaMbila tapakI olIyA~ bhI ve karate haiN| bhUjase zaMkhezvarajI aura zaMkhezvarajI se kaccha 72 jinAlaya tIrtha ke cha'rI pAlaka saMghoMmeM zAmila hokara unhoMne paidala tIrthayAtrAeM kI haiM / isake alAvA sametazikharajI, zatrujaya Adi aneka jaina tIrthoM kI yAtrAe~ bhI unhoMne kI haiN| ve hararoja anAnupUrvIse navakAra mahAmaMtrakA japa karate haiM / anAnupUrvIkI kitAbameM 1 se 9 takake aMka binA kramase likhe hue hote haiM / usameM eka ke bAda eka jo aMka likhA huA hotA hai usake anusAra navakAra mahAmaMtrakA pada manameM bolane kA hotA hai / jaise ki 3 likhA ho to navakAra mahAmaMtrakA tIsarA pada 'namo AyariyANaM' bolanA cAhie aura
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 7 likhA ho to navakArakA sAtavA~ pada 'savva-pAvappaNAsaNo' bolanA caahie| isa taraha se anAnupUrvI dvArA navakAra mahAmaMtrakA smaraNa karane se citta kI caMcalatA kama hotI hai / caMcala mana para kAbU pAne ke icchuka AtmAoM ko yaha prayoga khAsa karane yogya hai / karasanajI jAr3ejA kI ArAdhanA kI hArdika anumodanA / patA : karasanajI hAjAjI jADejA mu. po. DumarA, tA. mAMDavI, kaccha (gujarAta), pina : 370490 60 dharmaraMga se raMgA huA peinTara joSI parivAra vi. saM. 2030 meM pa. pU. paMnyAsa pravara zrI azoka sAgarajI ma.sA. (vartamAnameM AcAryazrI) kA cAturmAsa ratalAma hAtoda (jilA iMdora) meM huA thA, taba citrakAra joSI (hAla umra varSa 55 lagabhaga) pUjyazrI ke paricayameM Aye aura satsaMga dvArA unako jaina dharma kA raMga lagA / phira to dhIre dhIre unake sAre parivArako yaha raMga laga gayA / unake parivAra ke sabhI sadasya hararoja jinamaMdirameM jAkara prabhudarzana karate haiM / navakAra mahAmaMtra kI mAlA ginate haiM aura jamIkaMda kA tyAga karate haiM / unake choTebhAI zyAmalabhAI (u. va. 28) ne paMca pratikramaNake sUtra kaMThastha kiye the / ve paryuSaNameM 64 praharI pauSadha karate the aura dIkSA lenekI bhAvanA rakhate the / zAstrameM kahA hai ki - 'sAdhUnAM darzanaM puNyaM, tIrthabhUtA hi sAdhavaH / tIrthaM phalati kAlena, sadyaH sAdhu samAgamaH // (artha : sAdhu bhagavaMtoM kA darzana bhI jIvako pavitra banAtA hai / sacamuca, sAdhu bhagavaMta saMsAra tAraka jaMgama tIrtha svarUpa hai / phira bhI
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 107 sthAvara aura jaMgama tIrthameM pharka itanA hai ki sthAvara tIrtha kI upAsanA kA phala kAlAMtarase milatA hai, jaba ki jaMgama (calate phirate) tIrtha svarUpa sAdhu bhagavaMtoM kA satsaMga tAtkAlika phalaprada hotA hai / ) isa zAstra vacanoM kA hArda aise dRSTAMtoM se samajhameM A sakatA hai| sabhI jIva satsaMga dvArA apane mAnava bhavako saphala banAyeM yahI zubhecchA / joSI parivArakI ArAdhanA kI hArdika anumodanA / patA : peinTara joSI, mu. po. ji. ratalAma, hAtoda, ji. iMdora (ma.pra.) pratidina subaha-zAma 2-2 ghaMTe khar3e khar3e jinabhakti 51 evaM navakAra japa karate hue jasabhAI maMgalabhAI paTela naDIAda meM rahate hue jasabhAI paTela (u. va. 73) ko satsaMga se jaina dharma kA raMga lagA hai / kaI varSoM se ve pratidina subaha-zAma karIba 2-2 ghaMTe taka paramAtmA ke samakSa khar3e khar3e atyaMta ekAgratA se navakAra mahAmaMtra kA japa evaM jinabhakti karate haiM / japa aura prabhubhakti ke samaya meM A~kha aura mana paramAtmA ke sivAya kahIM bhI jAe~ nahIM isake lie ve atyaMta sAvadhAnI rakhate haiM / unakI ArAdhanAmaya dinacaryA nimnokta prakAra se hai / / prAta : 5.30 se 8.15 taka apane gharameM prabhujI kI pratikRti ke samakSa jinabhakti, 8.30 se 10.15 taka jinAlaya meM jAkara khar3e khar3e jinabhakti, 12.00 se 14.00 apane gharameM prabhujI ke samakSa japa, 14.30 se 17.00 AdhyAtmika sadavAMcana, 18.00 se 19.40 jinabhakti, 19.45 se 22.15 jinabhakti evaM japa khar3e khar3e / 40 sAlakI umra meM di. 1-6-65 ke dina unhoMne AjIvana brahmacarya vrata kI pratijJA lI hai / hamezAM navakArasI evaM cauvihAra kA pAlana karate haiN| rAtribhojana kA tyAga kiyA hai / sapta mahAvyana evaM abhakSya bhakSaNa kA bhI tyAga hai /
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 uparokta prakAra se jinabhakti karane se unako apUrva zAMti aura AnaMdakA anubhava hotA hai / eka bhI bAra jinabhakti kA khaMDana nahIM huA hai| kaI bAra svapnameM zrI supArzvanAtha bhagavAna ke darzana bhI hote haiM / zaMkhezvara tIrtha meM Ayojita anumodanA samAroha meM saMyogavazAt ve upasthita nahIM raha sake the magara unhoMne isa kAryakrama ke lie atyaMta ahobhAva vyakta kiyA thA aura usI cAturmAsa meM ve darzanArtha zaMkhezvarameM Aye the / unakI tasvIra peja naM. 20 ke sAmane prakAzita kI gayI hai / jasabhAI kI ekAgratA aura apramattatA pUrvaka jinabhakti kI bhUrizaH hArdika anumodanA / 108 62 patA : jasabhAI maMgalabhAI paTela, 12 bI sAdhanA sosAyaTI, sivila hospITala roDa, mu. po. tA. naDiyAda, ji. kheDA (gujarAta), pina : 387001. phona : 60107. trikAla jinezvara bhagavaMta ke darzana, pUjA evaM upadhAna Adi adabhuta ArAdhanA karate hue rAjapUta zrI lAlasiMhajI savAIsiMhajI rAThoDa / rAjasthAna meM pAlI jile ke koTa gA~va meM lAlasiMhajI savAI siMhajI rAThoDa nAmake rAjapUta rahate haiM Ajase karIba 5 sAla pUrva meM unako eka jaina sAdhvIjI bhagavaMta ke sadupadezase jaina dharma kA paricaya huA / sAdhvIjI kI preraNA se evaM bAdameM aneka sadguruoM ke satsaMga evaM sadupadeza se ve nimnokta prakAra se jaina dharma kI suMdara ArAdhanA karate haiM 1 (1) pratidina trikAla jinadarzana (2) nitya jinapUjA (3) pratidina pratikramaNa, (4) hararoja 2 - 3 sAmAyika (5) hararoja 4 paMkkI navakAravAlI kA japa (6) pratidina zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavAna Adi kI alaga alaga 20 mAlA kA japa (7) pratyeka catudarzI ke dina AyaMbila tapa (8) nitya navakArasI evaM tivihAra kA paccakkhANa ( 9 ) pratimAha pA~ca tithi harI vanaspati kA tyAga (1) 47 dinake upadhAna tapa kI suMdara
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 109 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 ArAdhanA (11) pAlitAnA meM cAturmAsika ArAdhanA (12) aThuma, aTThAI evaM siddhi tapa kI tapazcaryA (13) navapadajI kI do bAra 9 olI kI tapazcaryA (14) AcArya bhagavaMta sahita caturvidha zrI saMghako do bAra apane gharameM pagaliyA karavA kara ucita bhakti kii| unakI dharmapatnI dariyAvakuMvarabahana bhI pati ke mArga kA anusaraNa karatI huI jaina dharmase adhivAsita huI haiM / karIba 20 jitane jainetara bhI lAlasiMhajI ke paricaya se jaina dharma ke prati prIti rakhate haiM / zrI lAlasiMhajI kI ArAdhanA kI hArdika anumodanA / patA : zrI lAlasiMhajI savAIsiMhajI rAThoDa, mu. po. koTa ji. pAlI (rAjasthAna), pina : 306701 goviMdajIbhAI kezavalAla modI kI anumodanIya ArAdhanA gujarAtameM pATaNameM rahate hue goviMdajIbhAI modI (u. va. 53) ko Aja se 5 sAla pUrva sAgara samudAya ke sA. zrI sulasAzrIjI (pa. pU. paMnyAsa pravara zrI abhayasAgarajI ma.sA. kI bahana ma.sA.) ke satsaMga se jaina dharmakA raMga lagA / bacapana se hI dIna duHkhiyoM ke prati dayA, mAnavatA, sAdhu-saMtoM ke prati bahumAna bhAva ityAdi sadaguNa goviMdajIbhAI ke jIvana meM AtmasAt the / usa meM bhI vi. saM. 2051 meM pATaNa ke jogIvAr3A meM zrI zAmaLAjI pArzvanAtha bhagavaMta kI pratiSThA huI taba se goviMdajIbhAI ke hRdaya maMdirameM mAno jaina dharma kI bhI pratiSThA ho gayI / sAdhvIjI bhagavaMta kI preraNA se ve nimnokta prakAra se ArAdhanA atyaMta ruci pUrvaka, ekAgra cita se, bhAvollAsa ke sAtha karate haiN| (1) pratidina prAtaH 5.30 se 9.00 baje taka zrI zAmaLAjI pArzvanAtha jinAlayameM navakAra mahAmaMtra kA japa, prabhujI ke nirmAlya kI
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 pramArjanA, vAsakSepa pUjA, eka bhagavAna kI aSTaprakArI pUjA, bhAvollAsapUrvaka karIba Adhe ghaMTe taka caityavaMdana vidhi Adi karate haiM / (2) pratidina porisI kA paccakkhANa (3) cAturmAsa meM porisI biyAsana kA paccakkhANa (4) parva tithiyoM meM ekAsana (5) sacitta pAnIkA tyAga (6) saMvatsarI ke dina pauSadha ke sAtha cauvihAra upavAsa (7) paryuSaNa ke AThoM dina pratikramaNa (8) parva tithiyoM meM evaM cAturmAsa ke 4 mahine niraMtara brahmacarya kA pAlana (9) 10 tithi harI sabjIkA tyAga (10) prati mAha cArupa tIrtha kI yAtrA,, ityAdi / do sAla pUrva unakI dharmapatnI kA svargavAsa ho gayA taba se ve saMthAre ke Upara hI zayana karate haiM / jIvana meM vairAgya bhAva evaM dharma ke prati ruci vizeSa rUpase baDhatI jA rahI hai / aneka prakAra kI sAMsArika ulajhanoM ke bAvajUda bhI deva-guru-dharma ke prati zraddhA bhakti samarpaNa meM jarA bhI kamI nahIM huii| goviMdajIbhAI kI ArAdhanA kI hArdika anumodanA / patA : goviMdajIbhAI kezavalAla modI, kezava bhavana, jogIvAr3A, mu.po. pATaNa, ji. mahesANA (uttara gujarAta) pina : 384265 vaiSNava kulotpanna, nivRna prinsIpAla zrI jayendrabhAI |64 prANajIvanadAsa zAha kI jaina dharmakI anumodanIya ArAdhanA evaM anukaraNIya svAvalaMbitA maryAdI vaiSNavakulotpanna zrIjayendrabhAI prANajIvanadAsa zAha (u.va.56) kA janma gujarAta ke khaMbhAta zaharameM huA thA / hAla meM ve bar3audA (var3odarA) meM rahate haiM / vividha yunivarsiTiyoM kI M. A., Ph.d., M. Ed., Poly-Tech. ityAdi upAdhiyoM ko dhAraNa karanevAle, evaM udyoga amaladAra, jilA khAdI
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 111 nirIkSaka, kaoNleja meM prAdhyApaka evaM hAIskUla aura hAyara sekanDarI skUloM meM 28 varSa paryaMta prinsIpAla ke rUpameM, kula 35 varSoM kA vizAla zaikSaNika anubhavoM se samRddha zrI jayendrabhAI ko i.sa. 1956-57 meM usa vakta ke suprasiddha vaktA jaina muni zrI citrabhAnu kA paricaya huA aura unake jIvanameM jaina dharma ke saMskAroM kA prAraMbha huA taba unakI umra 23 sAla kI thI / - 1 usake bAda mahur3I (madhupurI) tIrtha meM kisI vayovRddha jaina munirAja ke satsaMga se kaMdamUla evaM sacitta pAnI pIne kA tyAga kiyA aura bhojana ke bAda thAlI dhokara pIne kA aura bhojana kI thAlI-kaTorI ityAdi ko svayameva sApha karane kA prAraMbha kiyA jo Aja dina taka cAlu hI hai !!! usake bAda hastagiritIrthoddhAraka pa.pU. AcArya bhagavaMta zrImAnatuMgasUrIzvarajI ma.sA. ke satsaMga kA lAbha paryuSaNa AdimeM milA aura jainattva ke saMskAroM meM abhivRddhi huI / bAda meM surata meM vardhamAna taponidhi pa. pU. AcArya bhagavaMta zrI vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. kI nizrA meM aThThAI tapa ke sAtha 64 prahara kA pauSadha evaM cAturmAsa meM ravivArIya zibiroM ke mAdhyama se samyak: jJAna kA acchA lAbha milA / zaMkhezvara, pATaNa evaM uMjhA meM navakAra mahAmaMtra samArAdhaka, pU.paM. zrI abhayasAgarajI ma.sA. ke satsaMga kA bahuta suMdara lAbha milA / yuvApratibodhaka pa.pU. A. bha. zrI guNaratnasUrIzvarajI ma.sA. evaM munirAja zrI raviratnavijayajI ma.sA. (hAla gaNivarya) ke satsaMga se do bAra upadhAna tapa kara liyA / upara nirdiSTa mahAtmAoM ke satsaMga aura preraNA ke prabhAva se jayendrabhAIne aba taka kula 11 aThThAI, 7 bAra 64 praharI pauSadha, vardhamAna AyaMbila tapa kI pAMca oliyA~, 2 upadhAna, parvatithiyoM meM upavAsa, AyaMbila, ekAzana, 46 bAra navapadajI kI AyaMbila olI kI ArAdhanA (i.sa. 1975 se 1998 taka ), zrI pArzvanAtha aura zrI mahAvIra svAmI bhagavAna ke kalyANakoM meM upavAsa Adi tapazcaryA.... zrI siddhAcalajI kI : T
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 99 yAtrAe~, pAlitAnA meM cAturmAsika ArAdhanA ityAdi ArAdhanAeM kI haiN| hararoja prAtaH 3.30 baje uThakara sAmAyika lekara navakAra mahAmaMtra kI japa dhyAna evaM prAyaH pratikramaNa bhI karate haiM / navapadajI kI olI aura paryuSaNa meM to ve acUka ubhaya kAla pratikramaNa karate hI haiM / navapadajI kI oliyA~ kevala eka dhAnya ke AyaMbila se kI haiM ! i.sa. 1975 se 1994 taka saptAha meM pAMca dina ekAzana aura parvatithiyoM meM AyaMbila karate the / usa vakta ve umareTha gA~va meM rahate the aura naukarI ke lie var3odarA jAte the / i.sa. 1994 taka var3odarA meM, ahamadAbAda meM yA anya bar3e zahara meM kahIM bhI jAnA ho to basa yA rIkSA meM baiThane ke bajAya ve paidala calakara hI jAte the, jisa se hararoja 8-10 mIla jitanA calane kA hotA thA / isase zArIrika svAsthya bhI acchA rahatA thA / ve adhikAMza rUpa meM sapheda vastra hI pahanate haiM / vastra bhI svayaM sI lete haiM aura apane vastra dhone ke lie anya kisI ko bhI na dete hue ve khuda hI dho lete haiM / vastroM ke upara lohA ( istrI ) bhI svayaM kara lete haiM / phaTe hue kapar3o ko bhI svayaM durasta kara lete haiM / pichale 25 se adhika varSoM se ve apane bAla bhI ghara ke sadasya kI sahAyatA se svayaM kATa lete haiM !!! aneka viziSTa upAdhiyoM se alaMkRta hote hue bhI evaM ghara meM bhI hara prakAra kI anukUlatA hone ke bAvajUda prauDha vaya meM bhI ve apane nijI sabhI kArya svayaM hI kara lete haiN| unakI sAdagI evaM svAvalaMbitA kA guNa sacamuca anumodanIya evaM anukaraNIya hai / zrI jayendrabhAI acche lekhaka evaM vaktA bhI haiM / unake kaI lekha 'sughoSA', 'kalyANa' ityAdi mAsikoM meM prakAzita hue haiM / auraMgAbAda se sametazikharajI ke chaH 'rI' pAlaka saMgha meM unako pratidina vaktavya dene ke lie nimaMtraNa diyA gayA thA / " mAMsAhAra tyAga", "kaMdamUla abhakSya kyoM" ?, " acitta jala ke lAbha ", jaina dharma kI vizeSatAeM ityAdi viSayoM ke upara unake vaktavyoM se jainetara janatA bhI bahuta prabhAvita huI thI / pADiva 1
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 113 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 se pAlitAnA evaM ahamadAbAda se pAlitAnA ke cha:'rI' pAlaka saMghoM meM zAmila hokara cha:'rI' ke niyamoM kA pAlana karake unhoMne yAtrAeM kI haiN| jayendrabhAI kI dharmapatnI bhI umareTha kI garlsa hAyara sekanDarI skUla meM prinsIpAla thIM / vahA~ eka bhI jaina ghara nahIM hone se vihAra meM padhArate hue jaina sAdhu-sAdhvIjIoM ko gaucarI-pAnI bahorAnA ityAdi hareka prakAra kI vaiyAvacca kA ve ullAsa ke sAtha lAbha letI thIM / unhoMne bhI pAlitAnA, hastagiri, zaMkhezvarajI Adi jaina tIrthoM kI sAnaMda yAtrAeM kI haiN| unake eka suputra bhI B. E. Civil sarakArI naukarI karate haiM aura zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavAna ke prati atyaMta AsthA rakhate haiM / ve prativarSa zaMkhezvara tIrtha kI yAtrA avazya karate haiM / isa taraha jainetara kula meM utpanna hone ke bAvajUda bhI satsaMga ke dvArA jaina dharma kA viziSTa rUpa se pAlana karate hue bhAgyazAlI ArAdhakoM kA jaina samAja ke dvArA atyaMta gaurava ke sAtha svIkAra honA cAhie aura avasarocita jAhira bahumAna karake upabRMhaNA karanI caahie| protsAhana evaM sahayoga denA cAhie, tAki ve adhikAdhika ullAsapUrvaka jainazAsana kI ArAdhanA dvArA apanI AtmA kA kalyANa kara sakeM aura anya bhI aneka AtmAoM ke lie ArAdhanAmaya jIvana jIne ke lie udAharaNa rUpa bana sakeM / sujJeSu kiM bahunA ! zaMkhezvara meM Ayojita anumodanA-bahumAna samAroha meM upasthita rahane ke lie jayendrabhAI ko bhI nimaMtraNa bhejA gayA thA magara usa vakta ve pAlitAnA meM cAturmAsika ArAdhanA meM lIna hone ke kAraNa nahIM A sake the / patA : jayendrabhAI prANajIvanabhAI zAha . 16, AbhAra sosAyaTI, esa. Ara. pI. peTrola paMpa ke pAsa, nijhAmapurA, var3odarA (gujarAta) pina : 390002 dUrabhASa : 0265 - 792462 bahuratnA vasuMdharA - 1-8
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 65 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 paramAra kSatriya daMpati aMbAlAlabhAI aura revAbahana kI anumodanIya ArAdhanA meM bar3audA jile ke boDelI vibhAgameM khAMDIyA gA~va ke nivAsI paramAra kSatriya jJAtIya aMbAlAlabhAI rAvajIbhAI bATIyA (u. va. 38) evaM unakI dharmapatnI revAbahana ko sadaguruoM ke satsaMga se jaina dharmakA raMga lagA hai| phalataH aMbAlAlabhAI ne Aja taka nimnokta prakAra se anumodanIya ArAdhanA kI hai| (1) prathama upadhAna tapa vAlakezvara (muMbaI) meM pa. pU. A. bha. zrI vijaya hemacandrasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrAmeM kiyA (2) pa. pU. paMnyAsa pravara zrI candrazekharavijayajI ma.sA. kI nizrAmeM surata meM 2 mAsa taka dhArmika zibirameM zAmila hue (3) chaThTha tapa ke sAtha zatruMjaya mahAtIrthakI sAta yAtrAe~ do bAra kIM (4) aThThAI tapa, navapadajI kI olIyA~, upavAsa se bIsa sthAnaka kI 10 oliyA~ ityAdi tapazcaryA kI hai| (5) sametazikharajI Adi tIrthoM kI yAtrA (6) paMca pratikramaNa, navasmaraNa ityAdi dhArmika abhyAsa evaM 5 sAla taka dhArmika pAThazAlA meM adhyApana (7) acchArI jaina saMghameM 17 sAla taka pUjArI kA anubhava (8) hAla 2 sAla se vApI meM mahAvIranagarameM acalagaccha jaina saMghameM pUjArI kA kArya samhAlate haiM / aMbAlAlabhAI kI dharmapatnI revAbahanane bhI 2 pratikramaNa sUtra taka dhArmika abhyAsa kiyA hai / hararoja jinapUjA, navakArasI, sAmAyika, pratikramaNa Adi ArAdhanA karate haiM / navapadajI kI 9 olI, vardhamAna tapakI 12 olI, upadhAna tapa, aThThama evaM aThThAI tapa, 24 tIrthaMkaroM ke ekAzana ityAdi tapazcaryA kI hai /
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 115 unake donoM suputra rAjeza aura hemaMta hararoja jinapUjA karate haiM / unhoMne do pratikramaNa sUtra taka dhArmika adhyayana kiyA hai / aMbAlAlabhAI bATIyA parivAra kI ArAdhanA kI hArdika anumodnaa| patA : aMbAlabhAI rAvajIbhAI bATiyA, muM. po. khAMDIA, tahasIla saMkheDA, ji. baDaudA (gujarAta) hoTala ke pAnI kA bhI tyAga karate hue 600 harijanoM kA satsaMga maMDala gujarAtameM sAbarakAMThA jile ke citror3A gAMva meM rahate hue harijanakulotpanna lAlajIbhAI bhagata (u. va. 70) bacapana se hI satsaMga se jaina dharma kA pAlana karate haiM aura satsaMga maMDala calAte haiM, jinameM 600 sadasya haiN| satsaMga maMDala ke sabhI sadasyoM ne bAla brahmacArI suzrAvaka zrI gokulabhAI (mUlata: mAMDala ke nivAsI kintu hAla ahamadAbAdameM pAlaDI vistArameM rahate hue) ke satsaMga se prabhAvita hokara sapta vyasanoMkA tyAga kiyA hai, itanA hI nahIM kintu ve sabhI hoTalakA pAnI bhI nahIM pIte / Atmasiddhi zAstra Adi AdhyAtmika racanAe~ sabhI ko kaMThastha haiM, jinakA ve hararoja svAdhyAya karate haiM / pUre harijanavAsameM jagaha jagaha para AdhyAtmika suvAkya likhe hue haiN| patA : lAlajIbhAI bhagata evaM satsaMga maMDala mu. po. citroDA, tahasIla IDara, ji. sAbarakAMThA (gujarAta)
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 |67 harijana daMpati lakSmIbahana navInacaMdrabhAI cAvar3A kI anumodanIya ArAdhanA vardhamAna taponidhi, pa.pU.A.bha. zrI vijaya vAriSeNasUrIzvarajI ma.sA. kI preraNA evaM satsaMga se jaina dharma kA pAlana karate hue rAjakoTa nivAsI harijana kulotpanna navInacaMdrabhAI cAvar3A eka kaMpanI ke menejara haiM, phira bhI ve aura unakI dharmapatnI zrImatI lakSmIbahana cAvaDA hararoja navakArasI, cauvihAra, pratikramaNa, pUjA, navakAra mahAmaMtrakA japa Adi ArAdhanA karate haiM evaM parva tithiyoM meM ekAzana, AyaMbila, upavAsa Adi tapazcaryA bhI karate haiM / sapta vyasanoM ke tyAgI haiN| isI taraha arjunabhAI makavAnA Adi 30 bhAvukAtmA harijana bhI jaina dharma kA pAlana karate haiM, jinameM se kucha bhAvukoM ne uparokta tapasvI pU. A. bha. zrI vijaya vAriSeNasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrAmeM (saM. 2053) jAmanagara meM upadhAna tapa kI ArAdhanA bhI mauna abhigraha ke sAtha kI hai| 68 6 baccoMko dhArmika adhyayana karAnevAle dilIpabhAI bI. mAlavIyA (luhAra) kI anumodanIya ArAdhanA piNDavADA (rAjasthAna) nivAsI, luhAra kulotpanna, dilIpabhAI mAlavIyA kA dRSTAMta unake upakArI guru mahArAja ke zrImukhase sunakara, prastuta kitAba kI gujarAtI AvRttimeM saMkSepameM prakAzita kiyA gayA hai / eka paira se vikalAMga hote hue bhI ve zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samArohameM padhAre the / apane jIvana parivartana ke prasaMga ko kucha vistAra se likhakara bhejanekI hamArI sUcanAko ziromAnya karate hue unhoMne apanA iti vRtta likhakara bhejA, jo yahA~ unhIM ke zabdoMmeM prastuta kiyA jA rahA hai| vAcaka sajjana isa dRSTAMtameM se yathAyogya satpreraNA grahaNa kareMge yahI maMgala bhAvanA / - saMpAdaka
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 117 ___ "bacapana se hI eka paira se vikalAMga hone kI vajaha se mere mAtA pitA Adi merI paDhAI meM vizeSa dilacazpI lete the, ata: 8 vIM kakSA taka maiM skUlameM prAyaH prathama naMbarameM pAsa hotA thA / maiM paDhane ke lie mere eka jaina mitra jitendra ke ghara jAtA thA / usake gharake vAtAvaraNa kA mujha para bhArI prabhAva par3A / eka dina jitendra ke mAtA-pitAne mujhe kahA ki "dilIpa ! tU vikalAMga hai, kyoMki tUne pichale janmameM jarUra koI bar3A pApa kiyA hogA, ataH prakRtine tujhe yaha sajA dI hai| to aba agara adhika duHkhI nahIM honA hai to tU isa jIvanameM vyasana aura pApakA sevana nahIM karanA aura jIvadayAmaya jaina dharma kA pAlana kara" / yaha sunakara maiM gahare soca vicArameM utara gayA / kyoMki hamAre gharameM aNDe, mAMsa, zarAba AdikA sevana aura jIvahatyA karanA sahaja bAta thI / maiM bhI yaha saba karatA thA / isalie uparokta bAta sunakara maiM mere dosta jitendra kI bahana mahArAja sAhaba ke pAsa gayA / unakI preraNA se maiMne uparokta sabhI pApoM kA tyAga kiyA evaM jaina sAhitya kA vAMcana zuru kiyA / dhIre dhIre merA mana majabUta hotA gayA / tIna varSake bAda maiMne vardhamAna tapakI 100 olI ke tapasvI pa. pU. paM. zrI kanakasuMdaravijayajI ma.sA. ko mere guru ke rUpameM svIkAra kiyA aura unake AzIrvAda evaM AjJAse maiM jaina dharmakI ArAdhanA karane lagA / AyaMbila kI olI, kaSAya jaya tapa, tIrthayAtrA, dhArmika zibira AdimeM maiM bhAga lene lagA / Aja maiM ekadama badala gayA hU~ / bhaktAmara stotra aura paMca pratikramaNa sUtra Adi ko kaMThastha karanemeM guru kRpAse mujhe saphalatA milI hai / maiM baccoM ko TyUzana detA hU~ usake sAtha sAtha dhArmika jJAna bhI detA rahatA huuN| mere vidyArthIoM ke sAtha maiMne eka dhArmika zibirameM bhAga liyA thA / usa zibirameM merA eka vidyArthI prathama naMbarameM uttIrNa huA thA / ataH zibira ke samApana samArohameM usa vidyArthI ke sAtha merA bhI bahumAna kiyA gayA thA / saM. 2052 meM bhAdrapada pUrNimA ke dina zaMkhezvara tIrthameM pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. dvArA saMpAdita bahuratnA vasuMrA
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 kitAbameM varNita ArAdhakoMke sAtha merA bhI bahumAna kiyA gayA thA / isase mujhe atyaMta protsAhana milA ! bahuratnA vasuMdharA : bhAga - dhIre dhIre maiMne apane parivAra ke sadasyoM ko bhI preraNA dekara uparokta pApoM ko baMda karAne meM saphalatA prApta kI hai / kevala mere pitAjIko eka mAtra zarAbakA vyasana chur3AnemeM asaphala rahA hU~ / magara usake lie bhI mere prayAsa jArI haiN| ummIda rakhatA hU~ ki gurudeva kI kRpAse eka dina isameM bhI jarUra kAmayAba hoU~gA / aba deva - gurukI asIma kRpAse maiMne jo saMkalpa kiye haiM usakA saMkSepameM varNana karatA hU~ aura AzA rakhatA hU~ ki inakA acchI tarahase pAlana karane ke lie mujhe caturvidha zrI saMghake AzIrvAdoM kA bala saMprApta hotA rahegA / (1) sAlameM eka bAra zrI zaMkhezvara pArzvanAtha dAdAkI pUjA sevA bhakti karanI / (2) 3 sAlameM eka bAra pAlItAnA jAkara AdinAtha dAdAkI pUjA sevA - bhakti karanI / (3) sAlameM donoM bAra navapadajI kI AyaMbila olIkI ArAdhanA karatA hU~ / kisI tIrtha sthAnameM olI kI ArAdhanA kA sAmUhika Ayojana hotA hai to usameM mujhe pUjA, pratikramaNa, prabhubhakti Adi karanemeM adhika AnaMda AtA hai / (4) sAlabhara meM kahIM se bhI yadi basa dvArA tIrthayAtrA saMghameM jAnekA lAbha milatA hai to maiM usameM jarUra zAmila honekI bhAvanA rakhatA hU~ / tyAga hai / (5) Alu, pyAja, ityAdi jamIMkaMda evaM bAjAra kI mIThAI AdikA tyAga hai (6) TI. vI., kolageTa, aura 21 mahinoM taka jUte pahananekA (7) bhagavAna ke darzana kiye binA anna jala grahaNa nahIM karatA /
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 119 (8) prAtaHkAlameM bhaktAmara stotra kA pATha evaM gharase bAhara nikalate samaya navakAra mahAmaMtrakA smaraNa acUka karatA huuN| (9) hara ravivAra ko subaha 11 baje baccoMko jaina dhArmika sUtroM kI aMtAkSarI sikhAtA hU~ / isameM bhAga lene vAle baccoMko merI orase inAma detA huuN| isa kAryakrama meM nizrA dene ke lie maiM upasthita sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoM ko vijJapti karatA huuN| ve bhI isa kAryakrama se prasanna hokara hameM AzIrvAda pradAna karate haiM / (10) bIja, pA~cama aura ekAdazIko ekAzana tathA aSTamI aura caturdazIko AyaMbila karatA hU~ / ekAzanakI apekSA AyaMbilameM mujhe adhika AnaMda AtA hai| zrIdeva gurukI asIma kRpAse Aja taka 9 oliyA~, 108 ekAzana evaM 76 AyaMbila kara sakA huuN| Age bhI tapazcaryA jArI hai| __ (11) rAtri bhojana kA tyAga hai / acAnaka kabhI bAhara jAnA par3atA hai taba mujhe bahuta kaThinAI hotI hai / kyoMki maiM bAjAra kA kucha bhI khAtA nahIM hU~ aura jaina bhojanazAlAmeM mujhe anumati nahIM dI jAtI hai, jisase mujhe kaI bAra bhArI parezAnI kA sAmanA karanA par3atA hai| ataH maiM Apase prArthanA karatA hU~ ki Apa merI madada kareM, tAki rAjasthAnameM kisI bhI jaina bhojanazAlAmeM mujhe anumati dI jAya" / (dilIpabhAI kI isa vijJapti para khAsa dhyAna dene ke lie sabhI mahAnubhAvoM se khAsa anurodha hai / isI prakArase anya bhI ajaina kulotpanna jo ArAdhaka jaina dharmako acchI taraha se samarpita hoM unako bhI jaina zrAvaka kI taraha hara prakArase sahayoga denA hamArA khAsa kartavya hai / sujJeSu kiM bahunA / - saMpAdaka) dilIpabhAI bhI anumodanA samArohameM padhAre the / tasvIra ke lie dekhie peja naM. 25 ke sAmane / patA : dilIpabhAI bI. mAlavIyA velAjI sTrITa mu.po. piNDavADA, ji. sirohI (rAjasthAna), pina. : 307022
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 9 nagara kI saphAI karanevAle harijana lAlajIbhAI kI atyaMta anamodanIya nItimattA lAlajIbhAI gA~vakI saphAI karane ke lie nagarapAlikA meM naukarI karate haiM / eka dina sosAyaTI ke baMgale ke pAsa saphAI karate hue unako sacce hIroM kA hAra milA / . bAhya dRSTise garIba lekina aMtarase amIra lAlajIbhAI ne usa hArako uThA kara pAsake baMgale meM rahatI huI seThAnI ko unakA hAra sauMpa diyA / unakI prAmANikatA kA mUlyAMkana karane ke lie seThAnI ne unako bhojana ke lie nimaMtraNa diyA; magara lAlajIbhAI ne usa nimaMtraNakA savinaya asvIkAra kiyA / seThAnIne asvIkAra kA kAraNa AgrahapUrvaka pUchA taba unhoMne spaSTIkaraNa karate hue kahA ki 'mujhe ApakI rasoI nahIM calatI hai, kyoMki usameM jamIkaMda, aura kothamIra Adi hotA hai aura vAsI anna bhI hotA hai, jaba ki merA ina sabhIkA tyAga hai !' phira bhI seThAnI kA Agraha cAlu rahane para lAlajIbhAI ne thor3I sI sakkara aura cAvala khAye / seThAnI ne bakSisake rUpameM kucha rUpaye deneke lie bahuta koziza kI magara niHspRhI lAlajIbhAI ne rUpayoMkI ora dekhA bhI nahIM aura cale gaye / Aja jaba Top to Bottom (Uparase lekara nIce taka) sarvatra bhraSTAcAra hI ziSTAcAra banatA jA rahA hai, prAmANikatA adRzya sI ho rahI hai, vyApArameM nItimattA azakyavat out of date mAnI jAtI hai, aise kaliyugameM aise virala dRSTAMtaratnoMmeM se preraNA lekara hameM bhI apane jIvanameM nItimattA ko AtmasAt karane kA zubha saMkalpa karanA cAhie /
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 70 AtmasAdhaka DaoN. praphullabhAI jaNasArI (mocI) ___ Ajase karIba 30 sAla pahale mumukSu ke rUpameM kaccha-moTA AseMbIA gA~vameM hamArA dhArmika aura saMskRta abhyAsa cAlu thA taba vahA~ mocI kulotpanna DaoNkTara bAbubhAI ke suputra praphullabhAI kA thor3A paricaya huA thA / lekina bAdameM Ajase 8 sAla pahale saM. 2051 meM giranArajI mahAtIrthameM sAmUhika 99 yAtrAke daurAna mahAzivarAtri ke nimitta se apane mAtRzrIkI bhAvanA ke anusAra DaoN. praphullabhAI giranArajI meM Aye the taba unake jIvanameM AtmasAt bana gayI aMtarmukhatA, AtmalakSitA, sahaja sAdhakatA, sAMsArika bhAvoM ke prati udAsInatA aura AtmAnaMdakI mastI ityAdi dekhakara atyaMta AnaMda huA / mahAzivarAtri kI rAtako giranArajImeM hajAroM zaivadharmI bAvAoM kA jhulusa nikalatA hai magara Atma mastImeM ramaNatA karanevAle DaoN. praphullabhAI ko usa jhulusako dekhane ke lie jarA sI bhI utsukatA nahIM huI ! karma saMyoga se mocI kulameM utpanna hone para bhI puruSArtha se uparokta bhUmikA ko pAnevAle DaoN. praphullabhAI 'manuSya janmase nahIM kintu kAryoMse mahAna bana sakatA hai' isa zAstrokta kathana ke dRSTAMta rUpa haiM / kucha sAla pahale praphullabhAI pratidina prAtaHkAlameM padmAsanameM baiThakara 3 ghaMTe taka dhyAna karate the, lekina aba ve kahate haiM ki 'aba 24 ghaMTe sahaja AnaMdamaya avasthA rahatI hai / aba kahIM bhI jAnekI utkaMThA nahIM hotI / jo bhI samaya milA hai usameM nija svarUpameM ramaNatA karate hue AnaMda-paramAnaMda-nijAnaMdakA anubhava hotA hai / kisI bhI prakArakI apekSA rakhe binA, jIvanameM adhika se adhika sahajatA aura saralatA A jAya to nijAnaMdakA anubhava karane ke lie kisI guphAmeM jAnekI yA kucha bhI karanekI jarUrata nahIM rahatI / ' sabhI pAThaka DaoN. praphullabhAI ke dRSTAMtameM se preraNA pAkara apane jIvanameM
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 122 bahuratnA vasuMdharA : bhAga 1 sahajatA, saralatA, aMtarmukhatA aura AtmalakSitA prApta kareM yahI zubhabhAvanA / patA : Do. praphullabhAI. bAbubhAI janasArI, mu. po. moTA AsaMbIA, tA. mAMDavI kaccha, pina : 370455. 71 DaoNkTara rAdhezyAma agravAlakI anumodanIya ArAdhanA 1 mahArASTrameM dhuliyA zahara ke nivAsI DaoN. rAdhezyAma bhikSulAla agravAla (u. va. 58) ko pichale kucha varSoM se satsaMgase jaina dharma kA raMga lagA hai / pariNAma svarUpameM ve hararoja navakArasI aura jinapUjA karate haiN| cAturmAsa AdimeM jinavANI zravaNa kA yoga milatA hai taba ve acUka lAbha lete haiM / jaina dharma ke sAhitya ko par3hane kA unako atyaMta zauka hai / sAmAyika lekara ve jaina dharma saMbaMdhI mananIya graMthoM kA adhyayana niyamita rUpase karate haiM / DaoNkTara hote hue bhI unako tapazcaryA karane kI ajIba sI lagana hai / Aja taka unhoMne 250 ekAzana, 300 biyAsana, bIsa sthAnaka tapa caitra aura Asoja mahinoM meM navapadajI kI AyaMbila kI olI, ekAMtara upavAsa, Adi tapazcaryAe~ kI haiM / cAturmAsa ke daurAna saMghameM sAmUhika rUpameM jo bhI tapazcaryAe~ hotI haiM unameM prAyaH unakA nAma hotA hI hai / jIvadayA Adike sukRtoM meM ve apanI saMpatti kA yathAzakti sadvyaya karate rahate haiN| unake jIvanameM zAsana prabhAvaka parama tapasvI pa. pU. A. bha zrI vijaya prabhAkarasUrIzvarajI ma.sA. Adi aneka mahApuruSoM kA upakAra hai / Do. rAdhezyAma agravAlakI ArAdhanA kI hArdika anumodanA / patA : Do. rAdhezyAma bhikSulAla agravAla 'rAmakRSNa' barpha kArakhAnAke sAmane, mu. po. dhuliyA (mahArASTra) pina : 424001. phona : 33375 - ( hospITala), 32975 - (ghara)
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 123 72 kezava nAmakara suparekara pATIlakI anumodanIya ArAdhanA mAlegA~va (mahArASTra) meM kezava nAmakara suparekara pATIlako pichale 12 sAlase jaina dharma kA raMga lagA hai / unhoMne aAI Adi tapazcaryAe~ bhI kI haiN| prAyaH hara sAla hajAroM spayoMkI bolI bolakara saMvatsarI ke bAda yA nUtana varSameM jinAlayake dvArodghATana kA lAbha ve lete haiM / 73 ' khImajIbhAI jIvAbhAI paramAra (darajI) kI anumodanIya ArAdhanA __borIvalI (muMbaI) meM caMdAvarakara lenameM rahate hue khImajIbhAI jIvAbhAI paramAra (u. va. 55) darajI kA vyavasAya karate haiM / vi. saM. 2049meM parama tapasvI pa.pU. A. bha. zrI vijayaprabhAkarasUrIzvarajI ma.sA. ke cAturmAsameM unako jaina dharma kA raMga lagA hai / hararoja jinamaMdirameM jAkara prabhudarzana karanA, rAtribhojana kA tyAga karanA, yathAzakti krodha Adi kaSAyoM kA nigraha karanA, jinavANI zravaNa karanA, ityAdi ArAdhanA evaM sadguNoM kA unhoMne vikAsa kiyA hai / uparokta cAturmAsameM prati mahine ve 500 rupayoM kA guptadAna karate the / ve acitta pAnI pIte haiM / dhArmika adhyayana karate haiM / unhoMne zatrujaya Adi tIrthoMkI yAtrA kI hai / khImajIbhAI kI ArAdhanA kI hArdika anumodnaa|
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 74 hInAbena vrajalAla (vaiSNava) kI anumodanIya ArAdhanA mAlegA~va (mahArASTra) nivAsI hInAbena brajalAla (vaiSNava) ko zAsanaprabhAvaka pa.pU. A. bha. zrImad vijayalabdhisUrIzvarajI ma.sA. kI AjJAvartinI sA. zrI haMsazrIjI ke sadupadezase jaina dharmakA raMga lagA hai| unhoMne aThThAI, vardhamAna tapakI oliyA~ Adi aneka tapazcaryAe~ kI haiM / sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoMkI anumodanIya bhakti karate haiM / yathAsamaya pratikramaNa Adi Avazyaka dharmakriyAe~ karate haiM / unakI putravadhUne aTThAI, solabhattA, mAsakSamaNa Adi tapazcaryAe~ kI haiN| pichale 4 varSoM se isa parivAra ke Upara parama tapasvI pa. pU. A. bha. zrI vijaya prabhAkarasUrIzvarajI ma.sA. kA bhI bar3A upakAra hai / pa. pU. AcArya bhagavaMtazrI ke cAturmAsa parivartanakA lAbha bhI isa parivArane liyA thA / hArdika anumodnaa| 75 kANodarameM ramezabhAI nAI kI anumodanIya deva guru bhakti uttara gujarAta meM pAlanapura ke pAsa kANodara nAmakA eka choTA sA / gA~va hai / hAla vahA~ jaina AbAdI nahIMvat hai / sAdhu sAdhvIjI bhagavaMta kANodara gA~vameM padhArate haiM, taba unakI atyaMta bhAvapUrvaka vaiyAvacca vahA~ rahate hue ramezabhAI (nAI u. va. 47) aura unakI dharmapatnI karate haiM / gA~va meM choTA sA manohara jinAlaya hai usakI prakSAla pUjA Adi bhI ramezabhAI hI samhAlate haiM / lekina yaha kArya ve apanI AtmAke upara anugraha buddhi se karate haiM, isalie vetana nahIM lete, balki aisA mahAna lAbha milane ke lie ve apanI AtmA ko dhanya mAnate haiN|
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 125 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 pahale ve sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM kI hara prakAra kI vaiyAvacca kA lAbha apane paisoM se lete the, magara maryAdita Aya ke kAraNa abhI vahA~ pAlanapura ke suzrAvaka ke Arthika sahayoga se bhojana vyavasthA hotI hai, jisakA saMcAlana ramezabhAI evaM unakI dharmapatnI mAnada sevA ke rUpameM karate haiN| unakI dharmapatnI hAla ekAMtarita 500 AyaMbila kara rahI haiM / isase pUrva meM unhoMne varSAMtapa, upadhAna Adi ArAdhanA bhI kI hai / rAtribhojana aura kaMdamUla kA AjIvana tyAga kiyA hai| maryAdita Aya hote hue bhI arihaMta paramAtma bhakti aura sAdhusAdhvIjI bhagavaMtoMkI sevA binA vetana se karate hue ramezabhAI nAI aura unakI dharmapatnI kI bhUrizaH hArdika anumodanA / patA : ramezabhAI pUjArI, jaina maMdira, mu. po. kANodara, tA. pAlanapura, ji. banAsakAMThA (u. gujarAta) 76 upadhAna karate hue mocI jIvarAjabhAI nAgarabhAI jhAlA saurASTra ke boTAda zaharameM rahate hue mocI kulotpanna jIvarAjabhAI nAgarabhAI jhAlA (u. va. 65) ko pichale karIba 10 varSoM se jaina dharma ke prati AkarSaNa huA / usameM bhI pichale 5 varSoM meM pa. pU. A. bha. zrI vijayarucakacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. Adike satsaMgase vaha raMga adhika gADha hotA jA rahA hai| uparokta pUjya AcArya bhagavaMta kI pAvana nizrAmeM boTAda se pAlitAnA kA chauMrI pAlaka padayAtrA saMgha nikalA thA usameM jIvarAjabhAI bhI yAtrika ke rUpameM zAmila the / pUjya zrI kI nizrAmeM unhoMne upadhAna tapa bhI kara liyaa| pichale 5 sAlase ve dinameM kevala 2 TAIma hI bhojana karate haiN| usameM bhI 5 dravyoM se adhika dravya nahIM lene kA paccakkhANa liyA hai| bhojana ke bAda hamezA thAlI dhokara pI jAte haiM / AyaMbila kI olI,
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 aThThama tapa adi tapazcaryA bhI kI hai| pichale kaI varSoM se brahmacarya vratakA pAlana karate haiM / jinavANI zravaNakA yoga hotA hai taba acUka lAbha lete haiN| isa taraha bhAvapUrvaka jaina dharmakI ArAdhanA karate hue jIvarAjabhAI jhAlAkI ArAdhanA kI hArdika anumodanA / patA : jIvarAjabhAI nAgarabhAI jhAlA zakti nivAsa, vaDodarIyA hospITala ke sAmane, mu. po. tA. boTAda, ji. bhAvanagara (saurASTra) phona : 44738. 77 pravINabhAI paTela parivArakI ArAdhanA mUlataH kaccha bhaDalI gAMva ke nivAsI lekina vartamAnameM * ahamadAbAdameM rahate hue pravINabhAI paTela kI suputrI pUrvI (u. va. 20) ko 10 varSakI bAlya vaya se satsaMga dvArA jaina dharma kA raMga lagA hai| vaha hararoja jinapUjA karatI hai| usakI mAtA lIlAbahana, pitAzrI pravINabhAI, bar3e bhAI prakAzabhAI, bar3I bahana varSA evaM svayaM isa taraha gharake pA~coM sadasya saMvatsarI ke dina cauvihAra upavAsa karate haiM / jaina kulameM janma pAne ke bAvajUda bhI jo saMvatsarI jaise mahAna parva dinoM meM bhI rAtribhojana, kaMdamUla aura harI vanaspatikA tyAga karane ke lie puruSArtha nahIM karate haiM aise jIvoM ko isa dRSTAMtameM se khAsa preraNA lene yogya hai| patA : pravINabhAI ladhAbhAI paTela samasta brahmakSatriya sosAyaTI, gujarAta koleja ke pIche, ahamadAbAda - 380006. (gujarAta)
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 78 somapurA mayUrabhAI kI ArAdhanA karIba 3 sAla pUrva uttara gujarAtameM banAsakAMThA jile ke bhorola tIrthameM AbAlabrahmacArI 22 veM tIrthaMkara zrI neminAtha bhagavAna Adi jinabimboM kI aMjanazalAkA pratiSThA kA bhavya mahotsava suvizAla gacchAdhipati pa. pU. A. bha. zrImad vijaya mahodayasUrIzvarajI ma.sA. Adi aneka padastha pUjyoM kI nizrAmeM Ayojita huA thA / ___ isa tIrthameM kAma karate hue somapurA mayUrabhAI dIrgha samaya se navapadajI kI olIke dinoMmeM 9 AyaMbila pUrvaka ArAdhanA karate haiM / paryuSaNa ke daurAna unhoMne aThThAI tapa bhI kiyA hai / ve hararoja jinapUjA karate haiM aura pratidina zAmako AratI ke samayameM acUka upasthita rahakara prabhubhaktikA lAbha lete haiN| Ajakala kaI gA~voMmeM prabhujI kI AratI utArane meM pUjArI ke sivAya kisI ko khAsa rasa nahIM dikhAI detA hai, taba yaha dRSTAMta khAsa vicArane lAyaka hai| 79 | prAtAdana 1 / pratidina 108 logassa AdikI ArAdhanA karatI huI ku. mInAbahana jagajIvanabhAI ( mahArASTrIyana) mahArASTrameM thANA jile ke zirasAr3a gA~vameM jainetara kulotpanna ku. mInAbena (u. va. 17) ko prArabdha yogase 5 varSa kI bAlya vaya se hI gRhakAryoM meM jur3anA par3A / magara 8 sAlake bAda usakA bhAgyodaya huA / 9 sAlakI umrameM vaha (muMbaI) zAyanameM rahate hue dharma saMskAra saMpanna kacchI jaina jagajIvanabhAI zAha ke parivArameM gRhakArya karatI huI apane vinIta aura zAlIna svabhAva tathA apane kartavya kI lagana ke kAraNa choTe bar3e sabhI kI prItipAtra bana gayI / phalataH suzrAvikA puSpAbahana aura jagajIvanabhAI
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 ne usako apanI beTIkI taraha svIkAra kara liyA / gharameM dhArmika mAhaulake kAraNa ku. mInA pratidina dhArmika pAThazAlAmeM jAne lgii| dekhate hI dekhate usane navakAra mahAmaMtra se lekara caityavaMdana, guruvaMdana, sAmAyika vidhike sUtra aura ratnAkara pacIsI, bhaktAmara stotra ityAdi kaMThastha kara liye / bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 vaha hararoja jinapUjA, navakArasI aura cauvihAra karane lagI / prAtaH 4.30 baje uThakara 108 navakAra, 108 logassa aura 108 uvasaggaharaM kA japa tathA aha~ nama: aura sarasvatI devIkI eka eka mAlA ginatI hai / hararoja prAtaH kAlameM bujurgoM ko caraNasparza karake praNAma karatI hai / jinamaMdirameM jAte samaya pA~vameM jUte bhI nahIM pahanatI / jinavANI zravaNakA suyoga hotA hai taba avazya lAbha letI hai / jamIMkaMda tyAga kI pratijJA lI huI hai| dopahara ke samaya meM sAmAyika lekara japa aura svAdhyAya karatI hai / sevA kA eka bhI maukA cUkatI nahIM hai / hararoja rAta ko sone se pahale svayaM sphuraNAse prArthanA karatI hai ki 'he prabhu ! jagat ke sabhI jIvoM kA duHkha mujhe milo aura merA sukha sabhI ko milo / pArzvanAtha bhagavaMta kI zaraNa pratyeka bhavameM milo' / sabhI jIvoM ke sAtha kSamAyAcanA karake, dinabhara meM huI bhUloM kA pazcAttApa karake bAdameM hI zayana karatI hai / pUrvajanma ke saMskAra aura jagajIvanabhAI ke gharake vAtAvaraNa ke kAraNa ku. mInA hararoja bhAvanA bhAtI hai ki 'sasnehI pyArA re, saMyama kaba hI mile !' sabhI mAtA-pitA apanI saMtAnoMmeM aise suMdara saMskAra DAleM to kitanA acchA ! patA : mInAbahana jagajIvanabhAI visanajI zAha 34, camana hAusa, tIsarI maMjila, bloka naM. 23, sAyana (pazcima) muMbaI 400022. zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samArohameM mInAbahana, aura jagajIvanabhAI ke sAtha AyI thI / usakI tasvIra peja naM. 21 ke sAmane prakAzita kI gayI hai / pa puSpAbahana.
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 1 80 - 81 129 10 sAlakI umra meM paMca pratikramaNa sUtra kaMThastha karanevAlI nepAliyana bAlikA lakSmI 1 vardhamAna taponidhi pa. pU. AcArya bhagavaMta zrImad vijaya vAriSeNasUrIzvarajI ma.sA. kA cAturmAsa saM. 2049 meM kalakattAmeM huA / taba vahA~ 10 sAlakI umra kI lakSmI nAmakI nepAliyana bAlikA rahatI thI / usakI par3ozameM jaina zrAvakakA ghara thA / satsaMga aura pUrva janma ke saMskAravazAt usako jaina sAdhu sAdhvIjI aura jaina dharma ke prati AkarSaNa utpanna huA / phalataH usane paMca pratikramaNa sUtra 10 varSakI bAlyavaya meM kaMThastha kara liye the / pAThazAlA ke sabhI vidyArthIoM meM vaha prathama kramAMka meM uttIrNa huii| hararoja jinapUjA, sAmAyika aura kucha vrata niyamoM kA vaha pAlana karane lgii| itanA hI nahIM kintu isa choTI sI bAlikA ne apane mAtA pitAko bhI zAkAhArI banAne ke lie prayatna kiye / hArdika dhanyavAda lakSmI ko evaM usakA AtmavikAsa karanevAle satsaMga ko / paMca pratikramaNa kaMThastha karanevAlI tIna darajI bAlikAe~ saurASTra ke dhorAjI gA~vameM darajI kI tIna suputriyA~ haiM / pichale 4 sAlase unako jaina dharma kA raMga lagA hai / unake pitAjI kA akasmAtameM nidhana ho gayA hai / unakI mA~ upAzraya kI saphAI kA kArya karatI hai / upAzraya ke pIche hI unakA ghara hai / I tInoM bahane hararoja prabhudarzana aura pratikramaNa karatI haiM / unhoMne paMca pratikramaNa sUtra kaMThastha kara liye haiM / cAturmAsa AdimeM ekAzana, AyaMbila, upavAsa Adi jo bhI tapazcaryAe~ aura ArAdhanAe~ samUhameM karAyI jAtI hai, bahuratnA vasuMdharA - 1-9
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 una sabhImeM ina tInoM bAlikAoM kA nAma avazya hotA hai / ve jinapUjA karatI haiM / jamIkaMdakA tyAga hai / ina tInoM bAlikAoM ko protsAhita kiyA jAya to bhaviSyameM jinazAsana kI uttama zrAvikA yA sAdhvIjI bana sakatI haiM / ina tInoM bahanoM ke nAma haiM alpAbahana, bhAviSAbahana, pUjAbahana (umra varSa 16, 13, 11) 82 mIrAbAI jaisI prabhubhakta banane kI bhAvanAvAlI / nItAbahana caMdubhAI (darabAra) kaccha mAMDavI tAlukA ke maDha gA~va ke nivAsI caMdubhAI darabAra pichale 33 varSoM se jAmanagara jile ke gAMgavA gA~vameM rahate haiM / unakI 9 beTiyoMmeM se sAtaveM kramAMkakI suputrI nItAbahana (u. va. 24) ko pUrvajanma ke saMskAravazAt bacapanase hI mevAr3a kI bhakta kavayitrI mIrAbAI jaisI prabhubhakta banane kI lagana thI / magara parivArajanoM ne jabaradastI se usakI zAdI dhaMdhukA ke pAsameM gAMgaDa gA~vameM kara dI thI, lekina karmasaMyogase eka saptAha meM hI vaha sasurAla se vApisa A gayI ! acalagacchIya sA. zrI AryarakSitAzrIjI aura sA. zrI devarakSitAzrIjI saM. 2049 kA cAturmAsa jAmanagarameM karake zeSakAlameM vihAra karate hue gAMgavA gA~vameM padhAre / bacapana se hI satsaMga premI nItAbahana kathA sunane ke lie upAzrayameM gaI / sAdhvIjIkI vAtsalyapUrNa vANIne nItAbahana ke hRdayameM vairAgya kI taraMgoM ko jgaayaa| phalataH mAtA-pitAkI anujJA lekara do mahinoM taka sAdhvIjI bhagavaMtoM ke sAtha rahakara giranArajI, porabaMdara, mAMgarola Adi tIrthoM kI yAtrA kI; do pratikramaNa evaM caityavaMdana vidhike sUtra kaMThastha kara liye / vaha hararoja jinapUjA, navakArasI cauvihAra aura navakAra mahAmaMtrakA japa karatI hai / tIna bAra aTThAI tapa kara liyA hai / koI bhI jaina sAdhu sAdhvIjI bhagavaMta gAMgavAmeM padhArate hai taba vaha bhAvase gocarI pAnI bahorAkara satsaMga kA lAbha letI hai|
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 1 - 131 "jo bhI hotA hai vaha acche ke lie hI hotA hai" isa kahAvata ke anusAra nItAbahana ko sasurAla se eka saptAha meM hI vApisa lauTanekA nimitta bhI AtmavikAsa ke lie hI huA na ! kahA bhI gayA hai ki 'paristhiti bhAgyAdhIna hai magara dharma puruSArtha manuSya ke lie svAdhIna haiM / sabhI manuSya dharma puruSArtha dvArA mAnava bhavako saphala banAyeM yahI zubhecchA / patA : nItAbahana caMdubhAI darabAra ( kaccha-mauvAle) muM.po. gAMgavA, ji. jAmanagara (saurASTra ) 83 hararoja jinapUjA Adi karate hue hAMsabAImA (khavAsa) kaccha- mundrA tAlukA ke moTI khAkhara gA~va ke nivAsI hAMsabAImA (u. va. 72) kA janma khavAsa nAmakI jainetara jAtimeM huA hai, lekina upAzraya ke pAsameM hI ghara hone se sAdhvIjI bhagavaMtoM ke satsaMga se aura zrAvikAoM ke paricaya se pichale 20 sAlase jaina dharmakA raMga lagA hai / ve pratidina navakArasI, cauvihAra, pratikramaNa aura jinapUjA karate haiN| aksara AyaMbila, upavAsa, aThThama Adi tapazcaryA karate haiM / jamIMkaMda Adi abhakSyoMkA tyAga kiyA hai / aSTamI, pUrNimA, amAvAsyA Adi parva tithiyoM meM pakkhI pAlate haiM arthAt kheta bAr3I AdimeM nahIM jAte haiM aura pauSadha bhI karate haiM / cAturmAsa meM osatana upAzrayameM hI sAdhvIjI bhagavaMtoM ke pAsa sote haiM aura una kI vaiyAvacca karate haiM. / hAMsabAImA kI ArAdhanA kI hArdika anumodanA / zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samArohameM ve upasthita hue the| unakI tasvIra peja naM. 17 ke sAmane prakAzita kI gayI hai / patA : hAMsabAImA khavAsa, jaina upAzraya ke pAsameM, mu. po. moTI khAkhara, tA. mundrA kaccha pina : 370435
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 8 4 ___ siddhitapa karanevAlI muphtAbahana bhaMgI gujarAta ke surendranagara zaharameM bhArata sosAyaTImeM vi. saM. 2046meM sthA. cha koTi samudAya ke zrI bhAskaramunijI AdikA cAturmAsa huaa| unakI preraNAse kaI AtmAoMne siddhitapa kiyA / taba muphtAbahana nAmakI bhaMgI bahana bhI 44 dinakI isa mahAna tapazcaryAMmeM zAmila huI aura vidhipUrvaka tapazcaryA paripUrNa kI / tapazcaryA ke daurAna hararoja vyAkhyAna zravaNa, sAmAyika, pratikramaNa Adi ArAdhanA karatI thI / sakala zrI saMgha ke apane ghara pagale krvaaye| kaMdamUla Adi abhakSya kA tyAga kiyA hai / apane riztedAroM meM bhI agara koI mAMsAhAra karate hoM to unake gharakA pAnI bhI vaha nahIM pItI ! | "yadi sasurAla meM kaMdamUla evaM rAtribhojana kA tyAga 85 karane kI anumati milegI to hI maiM zAdI kasaMgI" __harijana kanyA navalabAI gujarAta ke kaccha-vAgar3a pradeza meM, rApara tahasIla meM prAgpura gA~va hai| jisameM 12 vratadhArI, dRDhadharmI, jyotirvida, vidhikAra suzrAvaka zrI vanecaMdabhAI paTavA jaise zrAvakoM ke karIba 15 jitane ghara haiM / vanecaMdabhAI ke pitAzrI vAlajIbhAI ne pa. pU. A. bha. zrI vijaya kanakasUrIzvarajI ma.sA. ke sadupadeza se zItalanAtha bhagavAna kA zikhara yukta jinAlaya apanI dekhabhAla ke nIce zrI saMgha ke kharca se baMdhavAyA hai| isa gA~vameM harijana bhANAbhAI pA~cAbhAI paramAra apane parivAra ke sAtha rahate haiM / Ajase karIba 22 sAla pUrva unako sonagaDhavAle kAnajI svAmI aura pichaDI huI jAtiyoM meM jaina dharma kA pracAra karate hue unake kucha anuyAyIoM kA paricaya huA / unhoMne jaina dharma evaM usake AcAra vicAra bhANAbhAI ko samajhAye / phalataH harijana bhANAbhAI, unakI dharmapatnI evaM usake AcAra
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 133 moMdhIbAI evaM moMghIbAI ke bhAI mAvajIbhAI bhagatane jaina dharma ko aMgIkAra kiyA / rAtribhojana, evaM jamIkaMda Adi abhakSyoM kA AjIvana tyAga kiyaa| mAtA-pitA kI ora se jaina dharma ke saMskAra milane ke kAraNa unakI 10 sAla kI suputrI navalabAI ne bhI jamIkaMda Adi abhakSyoM kA tyAga kiyA aura rAtribhojana nahIM karane kA bhI niyama liyaa| isa kanyA kI umra jaba 18 sAlakI huI taba usake mAtA pitA yogya vara kI khoja karane lage / taba navalabAI ne mAtA-pitA ko vinayapUrvaka spaSTa kaha diyA ki "yadi sasurAlameM kaMdamUla aura rAtribhojana tyAga kA niyama pAlane kI anumati milegI to hI maiM zAdI karUMgI, anyathA nahIM" / mAtA-pitAne khuza hokara varapakSa ke parivAra janoM ko isa bAta se avagata kraayaa| ve bhI isa bAta meM saMmata hue taba Aja se karIba 9 sAla pUrva navalabAI kI zAdI huI / Aja vaha kaccha-gAMdhIdhAma meM apane sasurAla meM rahatI hai / zAdI ke samaya meM bhI rAtribhojana evaM jamIkaMda Adi abhakSya tyAga ke niyama kA barAbara pAlana kiyA gayA thA / vAgar3a pradeza ke paramopakArI, adhyAtmayogI, pa. pU. A. bha. zrI vijaya kalApUrNasUrIzvarajI ma.sA. prAgpura gA~va meM padhArate the taba bhANAbhAI, mAvajIbhAI aura navalabAI Adi vyAkhyAna zravaNa ke lie acUka jAte the aura apanI AtmA ko dhanya mAnate the / . bhANAbhAI kI dvitIya suputrI alalabAIne bhI mAtA pitA ke saMskAroM se 10 sAla kI umra meM rAtribhojana evaM jamIkaMda Adi abhakSya tyAga kA niyama liyA hai / usakI zAdI Ajase 5 sAla pUrva kaccha-gAgodara gA~vameM huI hai / zAdI ke bAda apane pati ko bhI rAtribhojana aura jamIkaMda Adi abhakSya bhakSaNa se jIvahiMsA kA kitanA bhayaMkara pApa lagatA hai use samajhAkara tyAga karavAyA hai| isa taraha "dharma patnI" ke rUpameM apanA kartavya acchI taraha se nibhAyA hai / (apane Apako 'moDarna' kahalAnevAle Aja ke yuvakayuvatiyA~ isa dRSTAMta se kucha bodhapATha grahaNa kareMge ?) prAgapura se pUrva dizA meM 3 ki.mI. kI dUrI para vallabhapura nAmakA gA~va hai / vahA~ pIchar3I huI jAtiyoM ke nimnokta loga jaina dharmakA pAlana
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 karate haiM, rAtribhojana evaM jamIkaMda Adi abhakSyoM kA tyAga karate haiM / (1) kolI gaMgArAma raNachor3a (2) jhINIbAI gaMgArAma (3) kolI rAdhubhAI raNachor3a (4) sejIbAI rAdhu / / ___prAgpura se uttarameM 4 ki.mI. kI dUrI para umaiyA gA~vameM harijana jAti ke nimnokta loga jaina dharma kA pAlana karate haiM / (1) harijana kAMthaDa kAnA (2) harijana ghenIbAI kAMthaDa (3) harijana devA kAnA (4) harijana rAmajI kAnA (5) harijana goviMda kAMthaDa (6) harijana bhacu kAnA / ina sabhI parivAroM meM jamIkaMda Adi abhakSya bhakSaNa varNya hai / rAtribhojana bhI zakyatAnusAra tyAga karane kI koziza karate haiM / uparokta sabhI parivAra apane gharameM tIrthakara paramAtmA kI tasvIreM rakhate haiN| prAtaHkAla meM paramAtmA kI tasvIra kA darzana karake bAda meM hI kRSi hetu khetameM jAte haiM aura zAma ko ghara lauTakara prabhudarzana karake apanA jIvana dhanya mAnate haiN| ye sabhI parivAra jamIkaMda kA bhakSaNa to karate nahIM hai kintu jamIkaMda kI khetI bhI nahIM karate haiN| ve mAnate haiM ki jamIkaMda ko bonevAle tathA khAnevAle manuSyoM ko evaM pazuoM ko bhI bahuta pApa lagatA hai| .. inake alAvA mUlataH vallabhapura gA~va ke nivAsI kintu vartamAna meM rApara meM rahate hue harijana becara AlA aura unakI dharmapalI jAdavaNIbAI bhI jaina dharma kA pAlana karate haiM / rAtribhojana evaM jamIkaMda Adi abhakSya kA tyAga kiyA hai / 3 sAla pUrva unhoMne brahmacarya vrata bhI vidhipUrvaka . aMgIkAra kiyA hai / ve sAmAyika evaM navakAra mahAmaMtrakA japa bhI karate haiN| bhImAsara gA~va meM bhI kucha harijana jaina dharma kA pAlana karate haiM / uparokta harijana bhANAbhAI, mAvajIbhAI, becarabhAI, jAdavaNI bahina evaM moMdhI bahana zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samAroha meM padhAre the / unakI tasvIreM prastuta pustaka meM peja naM. 17 ke sAmane prakAzita kI gayI haiM / inameM se bhANAbhAI ke sivAya bAkI ke 4 bhAgyazAlIoMne anumodanA samAroha ke pazcAt
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 135 karIba 1 mahine ke bAda punaH zaMkhezvara tIrtha meM padhArakara pa. pU. A. bha. zrI navaratna sAgarasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrAmeM upadhAna tapa bhI kara liyaa| bhaviSyameM zatrujaya mahAtIrtha kI 99 yAtrA evaM cha'rI pAlaka saMghameM calakara tIrthayAtrA bhI karanA cAhate haiN| jisa taraha kIcar3a meM se kamala khIlatA hai usI taraha karmodaya se hIna kula meM utpanna hue manuSya bhI satsaMga ke dvArA uttama kulotpanna manuSyoM ke lie bhI anukaraNIya bana sake aisA unnata jIvana jI sakate haiM, yaha bAta aise dRSTAMtoM se siddha hotI hai / isIlie to satsaMga ko pArasamaNi se bhI adhika mahimAzAlI kahA gayA hai / aise satsaMga dvArA sabhI manuSya apane jIvana ko sArthaka banAe~ yahI zubhecchA / patA : harijana bhANAbhAI paramAra evaM becarabhAI AlA Clo vanecaMdabhAI vAlajI paTavA (prAgapura vAle jyotiSI) bhUtiyA koThA, mu.po. tA. rApara (kaccha-vAgaDa) pina : 370165 "yadi mujhe bacapana se hI jaina dharma milA hotA to 86 / maiM zAdI hI nahIM karatI, kintu dIkSA hI aMgIkAra __karatI'' rekhAbahana ( mistrI) Aja jaba eka ora Adhunika DigrIoM ko pAyA huA kintu jaina kulameM janma pAne ke bAvajUda bhI jaina dharma ke viSayameM bilkula ajJAta aisA koI yuvaka apane ko jaina kula meM janma milA isake lie aphasosa vyakta karate hue kahatA hai ki "kyoM merA janma aise jaina kulameM huA ki jisameM yaha nahIM khAnA, vaha nahIM pInA, aisA nahIM dekhanA, vaisA nahIM karanA ityAdi kadama kadama para kitane niyamoM ke baMdhana kI bAteM kahI gayI haiM ? isase to acchA hotA ki maiM pazu hotA yA rAnI elijhAbetha ke ghara meM kutte ke rUpa meM merA janma huA hotA to rAnIke hAthoM meM khelanA milatA, rAnI apane hAthoM se mujhe keka khilAtI" ityAdi /
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 taba dUsarI ora jainetara (mistrI) kula meM utpanna lekina bAdameM jaina dharma ke marma ko AMzika rUpameM bhI samajhanevAlI eka AtmA jaina dharma ke prati kitanI behada AsthA rakhatI hai aura kaise manoratha karatI hai vaha hama dekheNge| mUlata: kaccha-bhUja ke pAsa kukamA gA~va meM mistrI kula meM utpanna huI kintu bAda meM RNAnubaMdhavazAt kaccha-rAmapura vekar3A gA~va ke sthAnakavAsI jaina parivAra meM vivAhita huI rekhAbahana (u. va. 27) hAla gAMdhIdhAma meM apanAnagara vibhAga meM rahatI haiM / bI. koma. taka vyAvahArika abhyAsa unhoMne kiyA hai| jaina parivAra meM zAdI hone ke kAraNa se jaina sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoM ke satsaMga aura vyAkhyAna zravaNa se rekhA bahana ke aMtastalameM rahe hue suSupta dhArmika saMskAra jAgrata ho gaye haiM, phalataH unhoMne rAtribhojana evaM jamIkaMda Adi abhakSyoM ko AjIvana tilAMjali de hI hai / (Aja jaina kulotpanna bhI kaI AtmAe~ naraka ke dvAra samAna ina do pApoM ko choDa nahIM sakate haiM unheM rekhAbahana ke dRSTAMta meM se khAsa preraNA grahaNa karane yogya hai / ) ekAzana, AyaMbila, upavAsa, chaThTha, aThuma ityAdi tapazcaryA ve aksara karatI rahatI haiM / saMsAra ke AraMbha samAraMbha ke kAryoM meM anivArya rUpase hotI huI jIvahiMsA se unakA hRdaya ekadama pighala jAtA hai aura ve ghara ke sadasyoM ko bhI adhika se adhika yatanA yukta jIvana jIne kI preraNA detI rahatI hai| unako prIta nAmakA eka hI choTA sA putra hai / apanI umra choTI hote hue bhI ve apane pati ko AjIvana brahmacarya vrata aMgIkAra karane ke lie aksara preraNA detI hai / ve atyaMta bhavabhIrU aura pApabhIrU hai| kaccha meM 72 jinAlaya kI pratiSThA ke prasaMga para unhoMne aThuma tapa kiyA thA taba prabhAvanA ke rUpa meM milI huI 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga - 1 kitAba meM diye hue dRSTAMtoM ko paDhakara unhoMne kahA ki "mahArAja sAhaba! merI bhI sthiti kucha aMza meM aisI hai / agara mujhe
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 137 bacapana se hI jaina dharma milA hotA to maiM zAdI hI nahIM karatI, kintu avazya dIkSA aMgIkAra kara letI, jisase pApoM se to baca sakatI" itanA bolate hue unakI AMkhomeM se azrudhArA bahane lagI / kaisI bhavabhIrutA aura paapbhiirutaa| ve hararoja jinamaMdira meM jAkara prabhudarzana acUka karatI hai / vyAkhyAna zravaNa kA yoga hone para vyAkhyAna zravaNa karatI hai / cAturmAsa ke daurAna jo bhI tapa japa Adi sAmUhika ArAdhanAe~ hotI hai unameM ve avazya zAmila hotI hai| navapadajI kI 5 oliyA~ kI haiM / eka olI kevala muMga kI dAla se kI thii| pa.pU. A. bha. zrIvijaya ratnasuMdarasUrIzvarajI ma.sA. dvArA likhita lakSmaNarekhA kitAba kI parIkSA bhI unhoMne dI thI / hamezA ubAlA huA acitta jala hI pItI hai / varSItapa karane kI bhAvanA hai| hareka miSTAnna kA tyaaghai| pAnI kevala bhojana ke samaya hI letI hai| tIna prakAra ke phala sivAya bAkI sabhI phaloM kA bhI tyAga hai / karIba 4 sAla se ajapAjapa cAlu hai / aneka prakAra ke divya anubhava hote haiN| bacapana se hI rekhAbahana ke dila meM bhAvanA hotI thI ki prahalAda aura dhruvako choTI umra meM bhagavAna ke darzana hue to mujhe kyoM nahIM hoMge ? maiM bhI jaMgala meM jAkara tapa karuMgI / mujhe bhI koI saMta mahAtmA mila jAyeMge to unheM guru banAu~gI / lekina jaba se kucha samajha AyI taba se dilameM hotA thA ki mere guru to saMsAra tyAgI hI hone cAhie, bhogI nhiiN| Akhira zAdI ke bAda mujhe jaina dharma kI prApti huI, sacce deva guru dharma mile aura jIvana dhanya ho gayA / eka bAra unhoMne vyAkhyAna meM sunA ki 'sameta zikharajI tIrtha kI candraprabhasvAmI kI DhUMka se, prAtaH sUryodaya samaya agara vAtAvaraNa svaccha hotA hai to aSTApadajI tIrtha kA darzana ho sakatA hai' aura usI rAtako svapna meM unako candraprabhasvAmI ke darzana hue / tabhI se prabhujI ke prati zraddhA-bhakti evaM saMvega-nirveda ke bhAvoM meM atyaMta abhivRddhi huI hai /
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 1 apane choTe se suputra meM bhI unhoMne aise acche saMskAra DAle haiM ki vaha bhI sAdhu banane ke manoratha karatA hai / rekhAbahana kI choTI bahana ko bhI dIkSA lene kI bhAvanA hai / unake aise uttama manoratha paMca parameSTI bhagavaMtoM ke anugraha se zIghra paripUrNa ho yahI zubha bhAvanA / rekhAbahana bhI zaMkhezvara meM Ayojita anumodanA samAroha meM upasthita huI thiiN| unakI tasvIra peja naM. 17 ke sAmane prakAzita kI gayI hai / patA : rekhAbahana harezakumAra caMpakalAla mahetA, bI-179 apanA nagara 'azvina smRti' mu.po. gAMdhIdhAma kaccha (gujarAta) pIna 370201
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnAvasudhira ( bhAga dUsarA 8 s 888888880sa utkRSTa ArAdhaka vartamAnakAlIna zrAvaka-zrAvikAoM ke dRSTAMta
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 -- bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 ( prastAvanA evaM stavanA / prastAvaka : gacchAdhipati pU.A.zrI jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA. ke praziSya muni jayadarzana vi. ma. 'Namo tiththassa' kahakara bAdameM hI tIrthaMkara prabhu dvArA caturvidha saMgha ko udbodhana pravacana-dezanA bhale hI hameM Azcarya pradAna kare, kintu yaha tathya svayaM paramAtmA bhI jAnate haiM ki, jagannAtha ke saMprApta pada ke pUrva bhavoM meM ve bhI vaise hI koI saMgha ke sadasya hI the aura usI saMgha ke sAnnidhya se sAdhanA kI / zakti-preraNAdi saMprApta kara Aja saMgha-pati se bhI sarvazreSTha tIrthapati kI upamA prApta kI hai| isaliye to zAstra bhI apekSA se yaha satya svIkAra kara prarUpita karatA hai ki - - "guru pUjAt saMgha pUjA garIyasI" / yaha bAta huI saMgha ke mAhAtmya kI / kintu usa saMgha ke cAra staMbha meM do PILLARS to zrAvaka-zrAvikA haiM / tIrthaMkara zrI saMgha kI sthApanA karate jarUra haiM, kintu yahI caturvidha saMgha kI sudraDha vyavasthA eka sanAtana vyavasthA hI hai, isalie to naMdIsUtra Agama meM saMgha ko anupama upamA dI gayI hai / sarvajJa sattA yaha jAnatI hai ki, mokSa rUpI caturtha puruSArtha munivaroM kI dinacaryA ho sakatI hai, para vaise zrAvaka-zrAvikA jinake mana meM nirveda saMvega hai, saMsAra kI asAratA kA gaharA jJAna hai, parantu cAritra prAptimeM karmasattA rukAvaTa lA rahI hai vaisA AgArI bhI aNagAra kI bhAvacaryA kA pratispardhI bana jAtA ho to jJAnI kI draSTi meM Azcarya nahIM / paramAtmA AdinAtha kI chaha lArava pUrva kI umra huI taba bharatacakrI kA janma huA, aura jaba 77 lArava pUrva vyatIta hue taba prabhu AdinAthane 83 lArava pUrva kI Ayu meM dIkSA lI, taba taka bharatacakrI kumArAvasthA meM rahe the / usake pazcAt lAkha pUrva cakrI bane rahe / virati ke bhAva kintu AcaraNa meM zUnyatA thii| phira bhI anitya bhAvanA se hI gRhasthAvasthA meM bhI Adarza bhuvana meM kaivalya prApta huA / gRhasthAvasthA kI zrAvaka bhUmikA meM hI pRthvIcandra ko siMhAsana para, guNasAgara ko to vivAha ke vakta
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 141 hastamilana kI kriyA meM, ratisAra kumAra ko patnI kI sajAvaTa karate karate, kUrmAputra ko ghara meM baiThe baiThe, anyatva bhAvanAse puNyADhya rAjA ko, jina darzana karate karate, mAtA masdevA ko to hAthI para baiThe baiThe hI kaivalya jJAna kI prApti, eka-eka Azcaryaprada udAharaNa haiM / vaise hI prabhu vIra ke tIrtha meM unake vicaraNa kAla meM hI zreNika, supArzva, poTIla, udAyI, draDhAyu, zaMkha, zataka, zrAvikA sulasA aura revatI ne zrAvaka-zrAvikA rUpa meM hI AgAmI kAla ke tIrthaMkara pada prApti ke mUla jinanAma karma kA baMdha kiyA hai / ina nau bhAgyazAlI ke alAvA ati dhanADhya dasa zrAvaka AnaMda, kAmadeva, culanIpitA, tetalIpitAdine to zrAvaka dharma kI sAdhanA se hI prathama devaloka ko prApta kiyA hai aura isI ekAvatAra ke sAtha AgAmI bhava meM hI mokSa mahala kI mulAkAta kA saubhAgya upArjita kara diyA hai / usase bhI Age baDhakara AgAmI cauvIsI ke isI bharata kSetra ke 24 tIrthaMkara ke jIva zreNika, kArtika zreSThi, nArada, sunaMdA zrAvikA, devakI, satyakI vidyAdhara, aMbaDa tApasAdi gRhastha ke jIva hI to haiM / jisameM se 21 devaloka meM haiM aura 3 narka meM gaye haiM, phira bhI pragati ke patha para paramAtmA ke pada ko prApta karane vAle haiN| rAjA zrISeNa aura rAnI abhinaMditA ke jIva ne zrAvaka-zrAvikA svarUpameM hI ArAdhanA karate karate bArahave bhava meM tIrthaMkara zAMtinAtha aura gaNadhara cakrAyudha kA rUpa saMprApta kiyA, jinake nAma-kAma Aja bhI prakhyAta haiN| hara koI tIrthaMkara apanI prathama dezanA meM dravya-kSetra-kAla-bhAva ko - lakSameM lekara samayocita viSaya para pravacana pradAna karate haiM / jaise RSabhadeva prabhu kI prathama dezanA yatidharma aura zrAvaka dharma kI hI vyAkhyA thI / padmaprabhu ne saMsAra bhAvanA samajhAI, supArzvanAtha ne anyatva bhAvanA batalAI, jaba ki prabhu vIra kI prathama dezanA meM zrAvaka aura zramaNa dharma kI vyAkhyA pradhAna thI / yahI sAbita karatA hai ki, dharma puruSArtha pradhAnatayA zramaNa
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 banakara aura gauNatayA zramaNopAsaka banakara kiyA jAtA hai / kintu zrAvakAvasthA kI sAdhanA karane vAlA zrAvaka zAstravihita bhAvazrAvaka honA jarUrI hai, tabhI hI vaha paramAtmA ke zAsana kA dharmopAsaka ginA jAtA hai, sirpha ajJAnamUlaka bAhya kriyA kalApoM se nahIM / 'cha: rI' pAlita saMgha kI maryAdA meM eka "rI" samyakatvadhArI kI hai / arthAt jaina zrAvaka kamase kama caturtha guNasthAnakavartI to honA hI cAhiye, usake bAda hI 12 aNuvratadhArI zrAvaka banakara pA~caveM guNasthAnaka ko sparza kara sakatA hai| isa pustaka meM prastuta aneka udAharaNa pUrvakAlIna zrAvaka zrAvikAoM kI yAda dilAkara Aja bhI paramAtmA kA zAsana kaisA jvalaMta hai usakI pratIti karAte haiM / pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. ke sAtha isa pustaka ke gujarAtI prakAzana ke pUrva koI paricaya bhI nahIM thA, kintu sirpha guNAnurAga se svayaM kI jijJAsA hetu paricaya kiyA, jisake phala svarUpa gujarAtI prakAzana meM cAroM bhAga kI prastAvanA likhane kA lAbha diyA, aura yaha prastAvanA bhI unhIMke khAsa Agraha aura preraNA se sarva janahitAya likhane kA maukA milA hai / Aja saMyamAvasthA meM rahate hue bhI kucha uttama ArAdhakAtmA zrAvaka-zrAvikAoM kA paricaya hai, jinheM dekhakara aura jinakI ArAdhanA jAnakara svayaM kA saMyamollAsa bar3ha jAtA hai / apane apane sthAna para kI huI saccI ArAdhanA hI jIva kI pragati kA lakSaNa hai / vaisA saccA zrAvaka paramAtmA ke zAsana kI zobhA hai, koI to alpAvatArI banakara mokSa maMz2ila ko bhI sparza le to Azcarya kyA ? rAjA kumArapAla AjIvana zrAvakAvasthA meM hI rahe, kintu dharma prApti ke bAda Atmazuddhi ke hetu jarA bhI vIrya chipAyA nahIM hai / mana ke pApa ko upavAsa se, vacana doSa ko AyaMbila se aura kAyA kI aprazastatA kA prAyazcitta karane ke lie ekAzana kA abhigraha kiyA / aneka prakAra kI zAsana prabhAvanA karake AgAmI caubIsI ke prathama tIrthaMkara ke prathama gaNadhara banane kA saubhAgya bhI upArjita kara liyA hai na ? vaise hI bIsa-sthAnaka tapa kI ArAdhanA karake jaise naMdanaRSi ne
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 143 tIrthaMkara nAma karma ko nikAcita kiyA thA, usI prakAra 'saMyama kaba hI mile' kI prazasta bhAvanA se rAjA mahendrapAla ne, gRhastha phira bhI brahmacarya prema se caMdravarmA rAjAne, jJAna yoga se jayaMta rAjAne, cAritrapada kI upabRMhaNA se arUNadevane, tapa dharma kI ArAdhanA se kanakaketu rAjavI ne, zrAvaka avasthA se hI to tIrthaMkara nAma-karma upArjita kara liyA hai / vaise hI anya sabhI padoM kI ArAdhanA karane vAle zrAvaka-rAjA dvArA tIrthapati banane kA saubhAgya zAstroM meM dekhane milatA hai| aise zrAvaka kRtavratakarmAdi 6 lakSaNa yukta, akSudratAdi 21 guNa yukta, chaha kartavyoM ke pAlana kartA, yA phira "manha jiNANaM " meM dikhAye 36 kartavya ke anugAmI aura 12 vratadhArI hote haiM / tathA prakAra ke karmoM se saMyama grahaNa karane meM bhAgya kA sAtha nahIM hotA phira bhI saMyamI ke prati ucca Adara dvArA zramaNopAsaka kA nAma sArthaka karate haiM / logassa, uvasaggaharaM, jayavIyarAyAdi sUtroM se prArthita bodhilAbha unako phalatA hai, phUlatA hai aura vaisI zreSTha zrAvakadharmasAdhanA kI nIMva jina jina ArAdhanAoM ke mAdhyama se par3atI hai, vaisI ArAdhanAoM ke dRSTAMta isa pustaka ke kucha udAharaNa bana bhI sakate haiM / isa prasaMga para sArmikabhaktipremI puNiyA zrAvaka, bhAvavibhora jIraNa seTha, zraddhA saMpannA sulasA, sAdhudAnapremI anupamA devI jaise zrAvaka-zrAvikAoM ko yAda kara leM jo ki prAcIna arvAcIna, kAla kI hI to upaja haiM / guru ma.sA. ke kAla-dharma ke zoka meM 12-12 sAla taka annAhAra kA tyAga karane vAlA bhIma zrAvaka, mauna-sAdhanA kA sAdhaka suvrataseTha, sadAcArapremI sudarzana zreSThI, tIrthasthApaka dhannA poravAla Adi aneka zrAvakottamoM se jinazAsana zobhita hai| _ 'na mAnuSAt zreSThataraM hi kiMcit' kI satyokti ko sArthaka karane ke lie mAno aise zrAvakoM ne deva-guru-dharma ko apanA jIvana nyochAvara kara diyaa|
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 "dhanya dhanya arihaMtoM ko, dikhAyA jinhoMne zrAvaka dharma / dharma pariNata aise jaina ne pA liyA hai jIvana kA marma // talapa rakha saMyama kI, jo jIte haiM jIvana Adarza / vaise zramaNopAsaka ke darzana se, kyoM na hove hameM praharSa ?" pU. gaNivarya ma.sA. ne aise dharmAnurAgI ajaina-jaina aura vratadhArI zrAvaka-zrAvikAoM kA bahumAna karane kI preraNA kI / phala svarUpa meM vi.saM. 2054 meM zrI zaMkhezvara tIrtha meM zrIyut zreNikabhAI kasturabhAI Adi aneka mahAnubhAvoM kI upasthiti meM jAhira sanmAna aura prabhAvanA-bahumAna kA bhavya kAryakrama Ayojita huA thA / . 'guNAH pUjAsthAnaM guNiSu na ca liMgaM na ca vayaH' ke nIti vAkya ko khayAla meM lekara isa prastAvanA dvArA una sabhI guNIjanoM ke prati bhAvanA abhivyakta karatA hU~ ki "udayo bhavatu sarveSAm" . guNasampannoM kI anumodanA samakitAcAra hai, anupabRMhaNA aticAra HENCE LET ALL BE HAPPY BY COMING ACROSS THE IDEAL ACHIEVEMENTS OF IDEAL PEOPLE, WHICH IS THE UT MOST PURPOSE AND EXPECTATION OF THIS HINDI PUBLICATION BY GANIVARYASREE. Atma prazaMsA aura paraniMdA ke aprazasta adhyavasAyoM se bacakara tathA anumodanA dvArA karaNa-karAvaNa se bhI tulya lAbhArjana hetu prastuta pustaka kA adhyayana aura AzAtanA varjana Avazyaka jarUra lagatA hai /
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 145 10 varSa ke saha-jIvana ke bAda bhI AbAla 87 brahmacArI mumukSa daMpatI bhAratIvahana/ jatInabhAI zAha kA ati adabhuta romaharSaka jIvana vRttAMta / vivAha kI prathama rAtri se lekara AjIvana akhaMDa bAla brahmacArI, kaccha-bhadrAvatI nagarI ke suprasiddha daMpatI vijaya seTha aura vijayA seThAnI ke dRSTAMtameM agara kisIko kAlpanikatA yA asaMbhavitatA lagatI ho, to unheM vartamAna kAlameM vidyamAna AbAla brahmacArI daMpatI bhAratIbahana aura jatInabhAI zAha kA yaha romaharSaka draSTAMta khAsa mananapUrvaka paDhakara apanI mAnyatAmeM sudhAra karanA cAhie / mUlataH kaccha-mundrA ke nivAsI jatInabhAI zAMtilAla zAha kA janma madrAsameM huA thA / 15 varSakI "TIna eija" meM hI pUrvake puNyAnubaMdhI puNyakA udaya huA aura unako vardhamAna taponidhi pa. pU. AcArya bhagavaMtazrI vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma. sA. (usa vakta gaNivarya zrI) kA satsaMga saMprApta huA; aura vaha satsaMga hI unake jIvana parivartana kA bIja bana gayA / Aie, hama usa puNya prasaMga kA kucha vistAra se AsvAda leN| bAlyavayameM se kizora avasthAmeM praviSTa huA jatIna, parama pAvana tIrthabhUmi zrI sametazikharajI ke samIpavartI jhariyA gAMvameM rahatA thA / usa vakta vaha kevala janma se hI zrAvaka thA / jinazAsana kI zobhA bar3hAnevAle munivaroM ke nirmala jIvana se vaha bilkula aparicita thA / ghara ke pAsameM . hI rahA huA jinamandira to usake lie krIDAMgana hI thA, na ki ArAdhanA kA AsthAna ! aisI manodazAvAle jatInakumAra ke puNyodaya se vardhamAna taponidhi parama pUjya gaNivarya zrI bhAnuvijayajI ma. sA. jhariyA gA~vameM padhAre / sarva prathama bAra jatInakumAra ne buddhipUrvaka sAdhu puruSa ke darzana kie aura use lagA ki aise munivaroM ko pUrva meM kahIM dekhA jarUra haiM / ___ pahacAna nahIM hote hue bhI jatIna ko pUjyazrI ke prati pUrva janmake bahuratnA vasuMdharA - 2-10
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 adRzya RNAnubaMdhavazAt adamya AkarSaNa utpanna huA / jaba ve kisI zrAvaka ke ghara jA rahe the taba bhadrika bhAva se usane jijJAsApUrvaka pUcha liyA 'ApazrI ko dIkSA lie kitane sAla hue haiM ?" 'choTe mu~ha, baDI bAta' jaisA lagane se sahavartI mitrane jatIna ko rokate hue kahA 'dosta ! mahArAja sAhaba ko aise prazna nahIM karane cAhie' / itane meM to pUjyazrIne vAtsalya sabhara svarameM kahA 'acchA prazna kiyA hai tUne, aise prazna khuzI se pUcha sakate ho, lekina maiM tere prazna kA javAba dU~ to tuma bhI dIkSA loge na ?' - apane prazna ke pratyuttarameM acAnaka aisA pratiprazna hone kI jatIna ko kalpanA na thI / guru mahArAja ke yukti - yukta pratyuttara se usakI laghutA graMthI to dUra ho gayI; lekina unake praznakA javAba dene ke lie usakI jihavA mAno stabdha ho gayI / manameM mauna vyApta ho gayA / gurujIne bAta ko samhAlate hue kahA 'koI harja nahIM, tujhe dIkSA lenI hogI to deMge, lekina usake lie tere prazna kA javAba nahIM rukegA / '... bAdameM unhoMne apanA dIkSA paryAya batAyA aura premapUrvaka jatInakI pITha thapathapAkara AzIrvAda diye| jatIna bhI gurudeva ke adbhuta gurutvAkarSaNameM khIMcatA gayA / karIba 10 - 12 dina kI sthiratAmeM pUjyazrIne dinako pravacana evaM rAtako bhI puruSoM ke lie rAtri satsaMga rakhA / khAsa kara ke baccoM meM dharma saMskAroM kA sIMcana karane ke lie unhoMne vizeSa prayatna kiye| jatInakumArane pUjyazrI ke pravacana AdikA lAbha liyA / choTI umra ke kAraNa gurudevazrI kI vANI kA hArda sUkSma rUpase yA gaharAI se samajhane kI usakI kSamatA nahIM thI magara sthUla buddhi se jitanA bhI saMbhava thA utanA usane grahaNa kiyA / mohAdhIna jatIna ke mA~-bApa ko yaha bAta pasaMda na thI / kahIM apanA beTA ma.sA. ke sAtha jAne kI jida na kara baiThe aisI kalpanA se unhoMne jatIna ko gurudeva ke bidAI samArohameM jAnekA maukA bhI nahIM diyA / ... isa prakAra se jatIna ke bAla mAnasameM dharma ke bIja kA vapana ho gayA / bAdameM uparokta pUjyazrI ke praziSya tapasvI ratna pa.pU. paMnyAsa pravara
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 147 (usa vakta munivara), zrI jayasomavijayajI ma.sA. kA jhariyAmeM cAturmAsa huA, taba unhoMne usa bIja ko aMkurita karane ke lie jinavANI rUpI pAnI kA siMcana kiyaa| itanA hI nahIM, cAturmAsa ke bAda lagAtAra bIsa sAla taka preraNA patroM ke mAdhyama se bhI jala siMcana karate rahe !!!... uparokta prathama satsaMga ke bAda mAtA-pitA ke AgrahavazAt jatIna ko sAMsArika abhyAsameM apane manako jor3anA par3A, lekina jaba jaba ve mahApuruSa unako yAda Ate taba unakA prazna - 'tere prazna kA maiM javAba dUM to tuma bhI dIkSA loge na ?' yAda Ane lagA / usa prazna kA javAba bhale usa vakta vaha de na sakA thA, magara javAba denA hI cAhie aisA kartavya bhAna use aba dhIre dhIre hone lagA / aura Akhira eka dina usa prazna kA javAba vaha taiyAra kara pAyA taba usakA AkAra kucha aisA thA ki - 'hA~, maiM bhI dIkSA lugA !' phira bhI na to vaha usa javAba ko apanI jihvA dvArA abhivyakta kara pAyA aura na usa AkAra ko sAkAra kara skaa| kyoMki utanI taiyArI jaba taka ho sakI taba yuvAvasthA kA prAraMbha ho gayA thA / mUMcha ke sAtha sAtha moha ke dhAge bhI phUTa nikale the| .Com. taka kA vyAvahArika jJAna pAne ke lie kolejameM vaha jAne lagA aura sAtha sAtha vyAvasAyika jJAna prApti ke lie dukAna bhI jAne lgaa| isa taraha vyAvahArika aura vyAvasAyika jJAnarUpI do paMkha Ane se vaha lAlasA ke vAyu se tRSNA ke gagana meM uDDayana kara rahA thA / magara sadbhAgya se usake jIvana rUpI pataMga kA dhAgA usake vartamAna gurudeva pa.pU. paMnyAsa pravara zrI jayasomavijayajI ma.sA.ne preraNApatroM ke mAdhyama se samhAla liyA thA / isI ke kAraNa hI jaba usakA tana adhika-adhikatara arthopArjana ke lie vyAvasAyika pravRttiyoM ke prati daur3a rahA thA taba bhI usake manameM saMyama jIvana ke prati AkarSaNa hamezA banA rahatA thA / bhAI-bahanoM meM sabase jayeSTha hone ke kAraNa jatIna ke Upara jimmedArI kA bhAra jaldI A gayA thA, phira bhI kizora vayameM boye hue dharma ke bIjameM se aba zreSTha manoratha ke phUla bhI khilane lage the / isIlie to jIvana kI kisI dhanya kSaNameM jatInakumArane pUjyapAda
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 AcArya bhagavaMta vijaya vikramasUrIzvarajI ma.sA. kI pAvana preraNA ke anusAra 22 varSa kI yuvAvasthAmeM pA~ca varSa ke lie brahmacaryakA vrata aMgIkAra kara liyA thA !... pAnI se pahale pAlI' kI taraha isI pratijJAne jatInakumAra ko munijIvana kI saMprApti ke lie viziSTa bala pradAna kiyA hai / isa bAta kA vicAra karane se paccakkhANa Avazyaka ke upadezaka zrIarihaMta paramAtmA aura unake zAsana ke prati mastaka ahobhAva se avanata hue binA raha nahIM sakatA hai| AbAla brahmacArI jatInabhAI ke mAtRzrI kaMcanabahana ko kiDanI kI bImArI ke kAraNa saMpUrNa zarIrameM sUjana A gayI thI / gRhakAryameM takalIpha par3atI thI / isIlie ve jatInakumAra kI zIghra zAdI karavAkara putravadhUko gRhabhAra sauMpanA cAhate the / dUsarI ora satsaMgakI phalazruti ke rUpameM jatInabhAI kA aMta:karaNa kisI bhI hAlata meM saMsAra ke baMdhanoM meM phaMsane ke lie taiyAra nahIM thA / vaha to saMyama ke sundara svapnoMmeM uDDayana kara rahA thA / isI kAraNa se sagAI ke lie aneka kanyAoM ke mA~-bApoM kI yAcanAko usane inakAra kara diyA thA / vaha to siddhivadhU ke sAtha zAzvata saMbaMdha karAnevAle sarva virati dharmakA svIkAra karane ke lie utkaMThita rahA karatA thA / - phira bhI jaba taka saMyama kA svIkAra na ho sake taba taka pitAjI ke Agraha se aura vyAvahArika dAyitva kI dRSTi se bhI "oDiTiMga aura sTeTesTika" ke sAthe B.Com. taka ke abhyAsa ke bAda saphArI syUTakesa kaMpanI ke ajanTa ke rUpameM jatInabhAIko zAmila honA par3A aura Age jAkara usI kaMpanImeM Internal Audit Section ke Manager Audit ke mahattva ke padake Upara ve ArUDha hue / vyAvasAyika dAyitvako nibhAne ke lie aba unheM pUre bhAratameM havAI jahAja se jAnA par3atA thA / 250 jitane karmacAriyoM ko samhAlane kI jimmedArI una para thI / usa vakta ve rahane ke lie beMglorameM A gaye the| arthopArjana ke lie bAra bAra havAI jahAjameM uDDayana karane se
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 149 vairAgya kI jyota bujhane nahIM pAye kintu dedIpyamAna banI rahe usake lie vyavasAya ke nimitta se honevAlI havAI jahAja kI yAtrA ke daurAna bhI vividha jaina tIrthoM kI yAtrAse AtmA ko pAvana banAne kI sanmati bhI satsaMga ke prabhAva se unako milatI rahI / isIlie jIvana meM kula 202 bAra kI huI havAI jahAja se yAtrA ke daurAna bhAratabhara ke 250 se bhI adhika tIrthoM kI aneka bAra yAtrA karane kA aura 20 tIrthaMkaroM kI nirvANabhUmi zrIsametazikharajI mahAtIrthakI 36 bAra yAtrA karane kA durlabha lAbha bhI unhoMne liyA / isake alAvA jhariyA-madrAsa aura beMglora kI dhArmika pAThazAlAoMmeM tathA pUjya sAdhu bhagavaMtoM se jo paMca pratikramaNa, cAra karmagraMtha (sArtha), vairAgyazataka, jJAnasAra, zAMta sudhArasa, upamiti-bhava-prapaMcA kathA ityAdikA abhyAsa kiyA thA vaha vismRta na ho jAya isalie beMglorakI dhArmika pAThazAlAmeM samyak jJAnadAnakI pravRtti cAlu rakhI thI aura jJAnabhaMDArakI sthApanA bhI unhoMne kI thI / usa jJAnabhaMDAra kI vyavasthAmeM sahAyaka ke rUpameM kisI yogya lar3akekI niyukti ke lie jatInabhAI ne saMgha ke kAryakartAoM ke pAsa vijJapti kI ! lekina saMyogavazAt aise suyogya lar3akekI niyukti zakya nahIM hone se AkhirameM kAryakartAoMne bhAratIbahana lakSmIcaMdra saMghavI (u. va. 16) (Inter Arts) nAma kI kanyA kI niyukti kara dI, jo jatInabhAI ko nirupAyatA se mAnya rakhanI pdd'ii| bhAratIbahana mUlataH gujarAtameM bhAvanagara jile ke var3IyA gA~va (zihora ke pAsa) ke nivAsI the, magara usa vakta beMglora kI pAThazAlA meM paDhate the / brahmacarya kI pratijJA kA aNizuddhatA se pAlana karane ke lie jatInabhAI sajaga the, isalie jJAnabhaMDAra kI vyavasthA ke lie bhI donoM kA samaya alaga alaga hI rakhA thA, phira bhI kvacit kitAboM ke sUcIpatra Adi nimitta se paraspara bAtacIta karane kA prasaMga upasthita hotA thA / dhIre dhIre yaha bAta jatInabhAI ke mAtRzrI ke kAnoM taka kisI ke dvArA pahu~ca gayI / unhoMne AnaMdita hokara bhAratIbahana ke mA~-bApa ke samakSa
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 bhAratIbahana ko apanI putravadhU banAne kA prastAva rakhA / unhoMne bhI turaMta saharSa saMmati de dI / usake bAda mAtRzrI kaMcanabahanane jatInabhAI ke pAsa isa saMbaMdha kA svIkAra karane ke lie AgrahapUrNa nivedana kiyA / isase pUrva jatInabhAI aneka kanyAoM ke mA~-bApa kI ora se kiye gaye sagAI ke prastAva ko inkAra kara cuke the / isalie 'aba kaba taka mAtRzrI kI vijJapti kA inkAra karatA rahU~' aisI vicAraNA aura dUsarI aura pA~ca varSa ke lie lI huI brahmacarya kI pratijJA hone se hA~ yA nA kahane ke lie asamartha hone se mauna rahe / unake mauna ko saMmati samajhakara mAtRzrI ne zIghra sagAI ke lie taiyArI karane kA prAraMbha kara diyA / aba paristhiti kI gaMbhIratA ko samajhakara jatInabhAIne bhAratI bahanako isa hakIkata se avagata karavAyA aura usakA abhiprAya jAnane ke lie koziSa kI / TI. vI. ke upara saptAha meM do calacitra dekhanevAlI bhAratIbahana ko dIkSA lene kI kalpanA bhI nahIM thI / isalie unhoMne isa bAta meM saharSa saMmati vyakta kara dI / jatInabhAI ko 5 sAla taka brahmacarya kI pratijJA pUrI honemeM 2 // sAla bAkI the / unhoMne bhAratIbahanako isa hakIkata se bhI avagata karAyA aura saMyama svIkArane ke apane manoratha kI bAta bhI kahI / taba kulIna Arya kanyA bhAratI bahanane pratyuttarameM kahA ki - "jaba ApakA saMyama svIkArane kA nirNaya ekadama pakkA ho jAyegA taba agara mere dilameM bhI dIkSA lene kI bhAvanA jAgrata ho jAyegI to maiM bhI Apake sAtha dIkSA kA svIkAra karUMgI aura agara aise pariNAma jAgrata nahIM hoMge to bhI maiM Apako dIkSA lenemeM aMtarAya rUpa nahIM hI banU~gI !!!" .... aura Akhira ve donoM sagAI ke baMdhana se jur3a gaye; lekina abhI zAdI hone ke lie kucha mahinoM kA vyavadhAna thA / eka dina jatInabhAI ne apanI sahadharmacAriNI se pUchA ki - '5 sAla taka brahmacarya pAlana kI avadhi pUrI hone ke bAda agara kucha samaya ke lie pratijJA kI avadhi ko laMbAyA jAya arthAt punaH 2-4 sAla ke lie pratijJA ko Age baDhAu~ to terI saMmati hogI na !... taba bhAratI bahanake mu~ha se sahasA udgAra nikale - 'isa taraha
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 151 maryAdita samaya ke lie bAra bAra vrata lene se acchA hogA ki hama hamezA ke lie hI eka sAtha vrata kA svIkAra kara leM !.' jatInabhAI ke lie to yaha bAta 'bhAtA thA aura vaidyane batAyA' isa kahAvata jaisI hone se unhoM ne isa bAta ke lie saharSa taiyArI dikhalAyI aura bhAratIbahanane bhI isameM anumodanA kA sura milaayaa| pariNAmataH donoMne sagAI se nava mahine ke bAda aura zAdI se 3 mahine pahale gujarAta meM vApI zahara ke pAsa vAghaladharA gA~vameM zrI saMbhavanAtha bhagavAna ke samakSa paramopakArI pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrI bhuvanabhAnusUrIzvarIjI ma.sA. ke zrImukha se AjIvana brahmacarya vrata aMgIkAra kara liyA / vrata grahaNa ke samaya pU. gaNivaryazrI jayaghoSavijayajI ma.sA. (hAla gacchAdhipati AcAryazrI) kI vahA~ upasthiti hone se unake sAtha jJAnacarcA dvArA suMdara mArgadarzana prApta kiyA / isa ghaTanA ke tIna mahine bAda jaba vyAvahArika dRSTi se donoM kI zAdI huI, taba zAdI ke bAda turaMta hI ve giranArajI mahAtIrtha kI yAtrA karane ke lie gaye / vahA~ AbAla brahmacArI zrI neminAtha bhagavAna ke samakSa suvizuddha brahmacarya pAlana ke lie zakti pradAna karane kI hArdika pArthanA kii| zuddha aMtaHkaraNa se kI huI isa prArthanA ke prabhAva se hI lagna ke bAda 10 sAla taka sAthameM rahate hue bhI donoM bhAI-bahana kI taraha nirmala jIvana jI sake / sacamuca prabhu kRpA aura guru kRpA kA prabhAva aciMtya hI hai| donoM ke mAtA-pitA isa daMpatI ke vrata grahaNa kI bAta se anabhijJa the; kyoMki vrata lene se pahale agara unheM khabara dI jAya to ve isa sthitimeM vrata grahaNa ke lie anumati kabhI nahIM de sakate aura vrata grahaNa ke bAda bhI agara unheM khabara dI jAya to bhI joradAra AghAta lagane kI saMbhAvanA thii| isalie zAdI ke bAda mAtA-pitA ko vrata grahaNa kI bAta mAluma na hove isa hetu se donoM ko eka hI zayana khaMDameM sonA par3atA thA / phira bhI vrata rakSA ke lie ve T AkAra kI pRthak pRthak zayyA para zayana karate the / jatInabhAI ko kabhI kabhI vrata pAlana karane ke lie mAnasika puruSArtha karanA par3atA thA, magara bhAratIbahana ke lie to vrata pAlana
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 bilkula sAhajika - naisargika thA ! // ... daza varSa ke sahajIvanameM kabhI bhI unakI ora se vrata viruddha sahaja bhI bAtacIta yA ceSTA nahIM huI / adhyavasAyoM kI nirmalatA ke lie donoM eka dUsare ko bhAI-bahana ke rUpameM hI saMbodhana karate the !!!... isa taraha deva-guru kRpA se nirmala vrata pAlana karate hue daza sAla bIta gaye / isake daurAna donoMne bhAratabhara ke karIba 175 se adhika tIrthoM kI aneka bAra yAtrA kI aura paMca pratikramaNa, cAra karmagraMtha (sArtha), jJAnasAra, zAMta sudhArasa, upamiti-bhava-prapaMcA kathA Adi kA adhyayana bhAratIbahanane bhI kara liyA / unakI zAdI ke karIba DeDha sAla ke bAda jatInabhAI ke mAtRzrI kA svargavAsa ho gayA, taba taka bhAratIbahanane unakI bejor3a sevA kI / mAtRzrI ke svargagamana ke 8 // sAla bAda jatInabhAI ke choTe bhAI amita kI zAdI huI taba taka donoM ko saMsArameM rahanA pdd'aa| aba mAno donoM ke cAritra mohanIya karma kA udayakAla pUrA ho rahA thA, isIlie unake paramopakArI pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. kA cAturmAsa saM. 2046 meM koImbatura huA, usase pahele ve beMglora padhAre / saMyama prApti kI bhAvanA hote hue bhI saMyama kI upalabdhi zata pratizata zaMkAspada thI, aise viSama samayameM AcArya bhagavaMtazrIne sAmane se jatInabhAI kA saMparka kiyA aura jatInabhAI ke dIkSA-guru pU. jayasomavijayajI ma.sA. ke mAdhyama se usa saMparka-sAMnidhya ko dRDha banAte gaye / samaya samaya para hitazikSA ke dvArA saMyama mArga meM Age baDhane ke lie preraNA bhI dete rahe / isalie jatInabhAI unake mArgadarzana ke mutAbika dIkSAkI taiyArI karane lage / una mahApuruSakI amIdRSTi se pratikUlatAe~ bhI anukUlatAmeM parivartita hone lagIM / pahale dIkSA dene ke lie asahamata aise pitAjI bhI aba saMmata ho gaye / choTe bhAI amitane gRhastha jIvanakA bhAra samhAla liyA / aura sabase adhika anukUlatA to yaha huI ki bhAratIbahana - jo pApabhIru ke sAtha sAtha saMyamabhIru bhI thI, usane bhI apane patideva ke kadamoM para calane kA nirNaya kara liyaa| unake mAtRhRdayA guruNI viduSI
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 153 sAdhvI zrI vasaMtaprabhAzrIjI (vairAgyadezanAdakSa pa.pU. A.bha. zrI vijaya hemacandrasUrIzvarajI ma.sA. kI bahana ma. sA.) bhI 16 sAdhvIjIyoM ke parivAra ke sAtha gujarAta se vihAra karake beMgalora padhAre / pUjyazrIne dIkSA ke lie vi.saM. 2047 meM phAlguna kRSNA tRtIyA, ravivAra di. 3-3-91 kA zubha muhUrta pradAna kiyA / dIkSA kI jAhirAta hote hI jagaha jagaha se anumodanA ke sAtha sAtha bahumAna ke lie AgrahapUrNa nimaMtraNa milane lage / vijayavAr3A, iror3a, ahamadAbAda, madrAsa evaM mumbaI meM malAr3a, irlA, bhAyakhalA, gor3IjI, govAliyA TeMka ityAdi meM zAsanaprabhAvaka pUjyoMkI nizrAmeM anumodanA bahumAna ke kAryakrama Ayojita hue| jinameM 250 se adhika daMpatioMne saMpUrNa yA AMzika brahmacarya vratakA svIkAra kiyA / beMglorameM karIba 125 jitane daMpatioMne bhAvollAsa ke sAtha saMpUrNa yA AMzika rUpa se brahmacarya vratakA svIkAra karake unako apane gharameM bhojana karavAyA thA / sA. zrI vasaMtaprabhAzrIjIkI preraNA se 200 se adhika bhAvukoMne 5 yA 10 sAlameM navalAkha navakAra mahAmaMtrakA japa karane kI pratijJA lI !... aura bhI kaI logoMne isa nimitta se vividha abhigraha dhAraNa kiye the / suvarNa meM sugaMdha kI taraha ahamadAbAda ke tIna zraddhA saMpanna, vayaska, 12 vratadhArI suzrAvakoMkI dIkSA kA Ayojana bhI unhIM ke sAtha beMglora meM jinhoMne huA / (1) dIpakalA sAr3I senTaravAle dIpakabhAI zAha karor3apati hote hue bhI kaI varSo se apane lie naye kapar3e nahIM silAye the, pA~vameM jUte nahIM pahane the, aura jo apane baMgale ke eka hI kamare meM sAmAyika - pauSadha aura svAdhyAyameM masta rahate the (2) dUsare zrI ratilAlabhAI zAha ( cAya vAle ) jo kaI varSoM se upAzramameM hI sote the aura pUjya sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM kI ullAsapUrvaka bhaktiM karate hue saMyama kI bhAvanA bhAte the ( 3 ) tIsare zrI rasikabhAI ki jo nitya biyAsana tapa ke sAtha kaI varSoM se dhArmika pAThazAlA meM mAnada sevA ke rUpa meM 4 prakaraNa, tattvArtha sUtra ityAdi kA adhyayana karAte the aura hararoja khar3e khar3e 100 logassakA kAryotsarga karate the / jatInabhAI kI dIkSA kI bAta sunakara ve bhI dIkSA grahaNa karane ke lie turaMta taiyAra ho gaye / -
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 ....aura uparokta zubha muhUrtameM bhavya ekAdazAhnika mahotsava pUrvaka pAMcoM kI dIkSA saMpanna huI, taba isa prasaMga kI anumodanA ke lie dakSiNa bhArata, gujarAta, mahArASTra Adi se padhAre hue karIba 25 hajAra jitanI janatA ke samakSa vardhamAnataponidhi pa.pU.A.bha. zrImad vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA.ne unakA nimnokta nUtana nAma jAhira kiyaa| (1) dIpakabhAI - muni zrI harSaghoSavijayajI (2) ratilAlabhAI - muni zrI ratnaghoSavijayajI (3) rasikabhAI - muni zrI ramyaghoSavijayajI ina tInoM ke guru ke rUpameM pa.pU.A.bha. zrI vijaya jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA. (hAla gacchAdhipati) kA nAma ghoSita huA / (4) jatInabhAI - muni zrI jayadarzanavijayajI ke nAma se pU. gaNivarya zrI jayasomavijayajI ma.sA. ke ziSya ke rUpameM ghoSita hue aura (5) bhAratI bahana sA. zrI bhavyaguNAzrIjI ke nAma se sA. zrI vasaMtaprabhAzrIjI ma.sA. kI ziSyA ke rUpameM ghoSita hue| priya pAThaka ! pU. gaNivarya (hAla paMnyAsa) zrI guNasuMdaravijayajI ma.sA. aura pU. gaNivarya zrI bhuvanasuMdaravijayajI ma.sA. ke zrI mukhase isa dRSTAMtako sunane ke bAda di. 15-6-95 ke dina ahamadAbAda meM khAnapura jaina saMgha ke upAzraya meM uparokta munirAja zrI jayadarzanavijayajI se pratyakSa bheMTa huI taba unake pUrva jIvana ke viSaya meM jo praznottarI huI usakA sAra aMza yahA~ para prastuta kiyA gayA hai / kalikAlameM bhI aise romaharSaka anumodanIya dRSTAMta vidyamAna haiM yaha jAnakara sahaja rUpa se hI aMta:karaNa se udgAra nikala jAte haiM ki - "bahuratnA vasuMdharA" !.... dIkSA ke bAda guru bhagavaMtoM kI kRpAdRSTi se kevala 8 sAlake dIkSA paryAya meM vardhamAna AyaMbila tapa kI 45 oliyA~ munizrI jayadarzanavijayajIne kara lI haiM / (dIkSA se pUrva 12 oliyA~ sajor3e kI thIM / ) 37 vI olI 19 AyaMbila aura 19 upavAsa ekAMtarita kara ke pUrNa kI thIM / 2 sAla pUrva pAlitAnAmeM cAturmAsa thA taba cAturmAsa ke bAda tapazcaryA ke sAtha sAtha 99 yAtrAe~ bhI kara lIM / aise ugra bAhya tapa ke sAtha sAtha hararoja 8-9 ghaMTe taka kaThina zAstra graMthoM kA svAdhyAya cAlu rahatA hai / isake alAvA 'zAMti saurabha', 'dharmadhArA' ityAdi mAsikoM meM
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 155 aura graMthoM meM unakI siddhahasta lekhanI se Alekhita lekha prakAzita hote haiN| prastuta pustaka meM unakI prastAvanAoM ke paThana dvArA bhI unakI jJAna pratibhA aura viziSTa lekhana zailIkA paricaya vAcakavRMdako ho sakegA / unake parama upakArI gurudeva pa. pU. paMnyAsa pravara zrI jayasomavijayajI ma.sA. suvizuddha cAritrAcAra ke pAlaka haiM / pa.pU. A. bha. zrImad vijaya premasUrIzvarajI ma.sA. ke aMtima samaya meM unhoMne viziSTa sevA kI thI / vardhamAna AyaMbila tapakI 108 oliyA~, 36, 38, 40, 41, 45, 55, 68 upavAsa, do varSItapa ityAdi viziSTa tapazcaryA ke kAraNa pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma. sA. ne unako "tapasvI ratna" ke alaMkaraNa se alaMkRta kiyA thA / aise utkRSTa tapasvI, ArAdhaka gurudeva zrI ke tapa ke saMskAra munizrI jayadarzanavijayajI meM abhI se dRSTigocara ho rahe haiM / sA. zrI bhavyaguNAzrIjI bhI dIkSita jIvanameM 2 bAra mAsakSamaNa, siddhi tapa, 50 aThThama, vardhamAna tapakI 15 oliyA~ eva~ eka varSItapa kara ke hAla bIsa sthAnaka tapakI ArAdhanA kara rahe haiN| unake guruNI sA. zrI vasaMtaprabhAzrIjIne bhI pUrvAvasthAmeM (ku. vijayA ke rUpameM) zAdI hone ke bAda bhI bAla brahmacAriNI rahakara kaise adbhuta parAkrama se saMyama kI prApti aura sAdhanA kI hai usakA roma harSaka varNana isI kitAbameM zrAvikAoMke dRSTAMta vibhAgameM paDhane yogya hai / prastuta dRSTAMta meM Alekhita sabhI saMyamI pavitrAtmAoM ke Adarza jIvanameM se preraNA pAMkara sabhI ko suvizuddha saMyama pAlana kA bala prApta ho yahI maMgala bhAvanA / 88 eka hI bAra pravacana zravaNa se 24 varSa kI umrameM AjIvana brahmacarya vrata aMgIkAra karanevAle daMpatI dakSAbahana aura dilIpabhAI zAha cAritra saMpanna vaktA aura zraddhA saMpanna zrotA kA subhaga samanvaya hone se kaisA Azcaryaprada pariNAma utpanna ho sakatA hai yaha hama dakSAbahana ke dRSTAMta meM dekheMgeM /
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 kaccha-mundrA zahara ke ATha koTi moTI pakSa sthAnaka vAsI jaina parivAra meM utpanna hue aura kaccha-mAMDavI ke vIra sainika dilIpabhAI nAma ke yuvaka ke sAtha vivAhita hue dakSAbahana hAla muMbaI ke pAsa DahANu gA~vameM rahate haiN| vartamAnameM unakI umra 39 sAlakI hai / 21 sAla kI umra meM unakI zAdI huI thI / 3 varSa ke vivAhitajIvana ke daurAna unako eka putraratnakI prApti huI hai| unake pati dilIpabhAI suprasiddha yuvA-pratibodhaka pa. pU. paMnyAsa pravara zrI candrazekharavijayajI ma.ga. ke parama bhakta haiM / dakSAbahana kI umra jaba 24 sAla kI thI taba ve eka bAra pa. pU. candrazekharavijayajI ma.sA. kA pravacana sunane ke lie gayI thIM / usI pravacanameM pUjyazrIne brahmacarya kI mahimA batAkara, eka hI bAra ke abrahma sevanameM 2 se 9 lAkha jitane garbhaja manuSya, asaMkhya saMmUrchima manuSya aura agaNita beindriya jIvoM kI hiMsAkA kaisA bhayaMkara pApa lagatA hai usakA asarakAraka zailImeM varNana kiyA / use sunakara laghukarmI dakSA bahana kI AtmA cauMka uThI aura usI pravacana ke aMtameM unhoMne dRDha saMkalpa kara liyA ki, 'aba se kisI bhI saMyogoM meM kSaNika sukhAbhAsa ke khAtira aisA ghora pApa mujhe nahIM hI karanA hai !'... __ghara Akara unhoMne apane zubha saMkalpa kI bAta pati se kahI aura AjIvana brahmacarya vrata svIkArane ke lie preraNA kI / dilIpabhAI ko yaha bAta pasaMda thI, lekina unakA manobala utanA dRDha nahIM hone se unhoMne dhIre dhIre abhyAsa karane ke lie prastAva rakhA / paraMtu dRDha manobalI dakSAbahana aba eka bhI bAra abrahma ke pApa ko karane ke lie taiyAra nahIM thIM / ve apane nirNaya meM aDiga hI rahIM / kuTuMba ke anya sadasyoM ko isa bAta kA patA calate hI unhoM ne dakSAbahana ko samajhAne kI koziSa kI ki - 'abhI itanI choTI umrameM agara tuma aisA nirNaya karogI bhI to saMbhava hai ki tumhAre pati nArAja hokara tumheM chor3a deMge athavA ve khuda kahIM anyatra bhI cale jAyeMge / ' dakSAbahanane dRDhatA se pratyuttara diyA - 'patideva ko dUsarI zAdI karanI ho to maiM bAdhA rUpa nahIM banUMgI / ve mujhe chor3a deMge to maiM mere Atmabala para nirbhara hokara nirmala jIvana jIU~gI, lekina mere isa
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 nirNayameM badalAva nahIM ho sakatA hai" / usa ke bAda dakSAbahana jina maMdirameM gaye aura atyaMta zraddhApUrvaka ekAgra citta se prabhu prArthanA karate hue kahA ki 'he prabhu ! yadi merI bhAvanA saccI hai to Apa mujhe jarUra sahAya kareM aura isakI pratItike rUpameM abhI jo 3 phUla Apa ke mastaka para caDhe hue haiM usameM se bIcameM rahA huA phUla abhI hI merI samakSa nIce gire !'... aura sacamuca turaMta madhyastha phUla nIce girA / dakSAbahana ke AnaMda kA pAra na rahA / unakA manobala ekadama baDha gayA / unako lagA ki, 'aba prabhu mere sAtha haiM phira mujhe ciMtA kisa bAtakI !'..... 157 - 6.00 aura sacamuca, unake pati bhI alpa samaya meM hI brahmacarya vrata aMgIkAra karane ke lie taiyAra ho gaye ! zubha muhUrtameM donoMne gurudeva ke pAsa vidhivat AjIvana brahmacarya vrata kA svIkAra kiyA taba pa. pU. paM. zrI candrazekhara vijayajI ma. sA. dvArA likhita 'joje amRta kuMbha DhoLAya nA' kitAba prabhAvanA ke rUpameM sabhI ko dIM / dilIpabhAI kI mAtA ko kaI sAla taka pakSAghAta ho gayA thA, taba dakSAbahanane eka beTI apanI mA~ kI sevA kare usase bhI viziSTa rUpa se apanI sAsa kI sevA kI thii| sAsa ke palaMga ke pAsa hI ve baiThatI thIM / samaya samaya para AhAra-nihAra karAnA, mAlisa karanI, davA pilAnI ityAdi aisI adbhuta sevA karate the ki dekhanevAle cakita raha jAte the / abhI karIba 3 sAla pUrva hI unakI sAsa kA samAdhipUrvaka dehAvasAna huA hai / kucha sAla pUrva dakSAbahana ke upakArI pArzvacandragacchIya sA. zrI bhavyAnaMdazrIjI caturvidha zrI saMgha ke sAtha pAlitAnAmeM 99 yAtrA kara rahe the / taba dakSAbahanane apanI sAsa se savinaya vijJapti kI ki - 'yadi Apa kI AzIrvAda saha anumati ho to maiM Apa kI sevA kA intajAma kara ke siddhagiri kI eka yAtrA guraNI zrI kI nizrAmeM kara AU~ / ' aisI suzIla, suvinIta aura sevAzIla putravadhU kI aisI uttama bhAvanA meM aMtarAya rUpa baneM aisI sAsa ve nahIM thIM / unhoMne AzIrvAda ke sAtha anumati dI, taba dakSA bahanane turaMta patra likhakara guruNIzrI ko apanI bhAvanA kA nivedana kiyaa| taba ucitajJa sAdhvIjIne
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 2 bahuratnA vasuMdharA : bhAga pratyuttarameM likhA ki 'prakSAghAta se grasta sAsa kI sevA ko thor3I bhI gauNa karake abhI yAtrA karane ke lie yahA~ Ane kI AvazyaktA nahIM hai / tumhAre lie to abhI bImAra sAsa kI sevA karake unake AzIrvAda prApta karanA hI saccI tIrthayAtrA hai|' isa patrako par3hate hI dakSAbahanane pAlitAnA jAne kI apanI bhAvanA para roka lagA dI / dhanya sAdhvIjI...! dhanya zrAvikA ...! kucha sAla pUrva meM unhoM ne eka nayA makAna liyA hai / usa makAna ke vAtAvaraNa ko maMdira jaisA pavitra rakhane kI bhAvanAvAle dakSA bahana aura dilIpabhAI ne nirNaya kiyA hai ki isa makAna meM atithiko bhI abrahmakA pApa karane nahIM milegA / aise dRSTAMta sunane se aisI vicAraNA hotI hai ki- 'abalA mAnI jAtI strI bhI agara cAhe to apane pavitra AcaraNa dvArA parivArameM bhI kaisA dharmamaya anumodanIya mAhaula banA sakatI hai !... magara isake lie jarUrata hai kusaMga se dUra rahane kI aura zraddhApUrvaka satsaMga karane kI / ' patA : dakSAbahana dilIpabhAI mUlacaMda zAha, phezana senTara, / 1, irAnI, DahANu roDa - 20 ( mahArASTra) 89 AjIvana bAlabrahmacArI daMpatI ! muMbaI meM rahatA huA eka gujarAtI yuvaka apane gharameM gRha maMdira hote hue bhI kabhI prabhu darzana karatA nahIM thA / eka bAra dharmacakratapa prabhAvaka pa. pU. paM. zrI jagavallabhavijayajI ma.sA. (hAla AcAryazrI) kA vahA~ cAturmAsa huA thA / unakI preraNA se uparokta yuvaka kA bar3A bhAI bhI sAmUhika dharmacakratapa nAmakI 82 dina kI tapazcaryA meM zAmila huA thA / tapazcaryA ke daurAna usakA svAsthya karmasaMyoga se kucha asvastha huA / taba apanI mAtRzrIkI preraNAMse vaha nAstika yuvaka upAzraya meM "
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 159 * AyA aura kahane lagA ma. sA. ! Apane mere bhAI ko tapazcaryA karavAI usase vaha maraNAsanna ho gayA hai| to aba Apa hI use bacAIye / ' jarA bhI nArAja hue binA ma. sA. ne use prema pUrvaka apane pAsa biThAkara vAtsalyapUrNa hitazikSA dI / bAdameM usake sAtha ghara jAkara usake tapasvI bar3e bhAI ko vAsakSepa DAlakara mAMgalika sunaayaa| bar3A bhAI alpa samaya meM hI svastha ho gayA / ma.sA. ke vAtsalyapUrNa vANI vyavahAra se nAstika kahalAtA huA vaha yuvaka unake prati AkarSita huA aura pratidina unakA satsaMga karane ke lie Ane lagA / pariNAmataH kevala 15 dinoMmeM hI vaha pratidina jinapUjA karane lagA aura mAtA- pitAko praNAma bhI karane lagA !... yaha dekhakara usakI mA~ ke mukhameM se udgAra nikala gaye - ' ma. sA. ! mere jaMgalI pazu jaise beTe ko Apane saccA jaina mAnava banA diyA hai, Apa ke upakAra ko kadApi nahIM bhUlU~gI' !... sacamuca, satsaMga kA prabhAva kitanA adbhuta hotA hai !... kucha samaya bAda usa yuvaka kI zAdI huii| 'jaba taka mere upakArI guru mahArAja kA darzana nahIM hogA taba taka maiM brahmacarya kA pAlana karU~gA' aisI bhAvanA se vaha yuvaka zAdI kI prathama rAtri se hI brahmacarya kA pAlana karane lagA / karIba 1 mahine ke bAda ma. sA. vahA~ pdhaare| bhAvollAsa pUrvaka usane ma. sA. ke darzana - vaMdana kiye / bAdameM usane bhadrika bhAva se ma. sA. ko kahA ki 'ma.sA. ! Apa ke kahenese maiM hararoja jinapUjA aura mAtA-pitA ko praNAma karatA hU~, magara kauna jAne kyoM mujhe abhI taka jaise bhAva Ane cAhie vaise nahIM Ate haiM aura isIlie jaisA cAhie vaisA AnaMda kA anubhava bhI nahIM hotA hai / ' ma.sA. ne kahA 'jaise maiM kahU~ vaisA karene ke lie to tU taiyAra haina ? mere prati to terI zraddhA paripUrNa hai na ?'.... yuvaka ke 'hA~' kahane para ma.sA. ne turaMta kahA - " to aba maiM tujhe kahatA hU~ ki tU aba se hararoja 'bhAvapUrvaka' pUjA kara / " .. aura dUsare hI dina usa yuvakane atyaMta bhAvollAsa pUrvaka jinapUjA kI !... bhAvollAsapUrvaka kI gayI jinapUjA se aisA camatkAra ghaTita huA ki usakA zabdoMmeM saMpUrNa varNana karanA zakya nahIM hai / usake adhyavasAya
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 itane suvizuddha ho gaye ki dUsare hI dina usa yuvakane dharmapatnI ke sAtha ma.sA. ke pAsa Akara AjIvana brahmacarya vratakA svecchA se saharSa svIkAra kara liyA !! isa taraha zAdI kI prathama rAtri se hI AjIvana brahmacarya vratakA pAlana karanevAle isa daMpatIkI bAta sunakara hameM suprasiddha vijaya seTha aura vijayA seThAnI kI yAda sahajatA se Aye binA nahIM rhtii| Ajakala TI.vI. viDIyo ke yugameM, mohamayI muMbaI nagarImeM rahakara, bhara yuvAvasthAmeM zAdIkI prathama rAtri se lekara AjIvana brahmacarya vrata kA pAlana karanA kitanA kaThIna hai / lekina satsaMga aura bhAvollAsa pUrvaka kI gayI jinapUjA ke aciMtya prabhAvase isa yuvaka ke jIvanameM aise camatkArakA sarjana kara diyA hai, yaha vAstavikatA hai / ' isa yuvaka ke bar3e bhAI bhI atyaMta pApabhIrU haiM / vyApAra dhaMdhe meM ve anIti jarA bhI nahIM karate haiM / 'itanI kiMmatameM yaha mAla lAyA hU~ aura itanI kiMmata meM beca rahA hU~' isa taraha ve grAhaka ko spaSTa nivedana kara dete haiM / kArakUna se lekara maMtrImaMDala taka cAroM ora vyApta bhraSTAcAra ke isa jamAne meM nIti aura prAmANikatA se jIvana jIne vAle aise sajjana sacamuca dhanyavAda ke pAtra haiM, anumodanIya evaM anukaraNIya bhI haiM / (uparokta pa. pU. paMnyAsa zrI jagavallabhavijayajI ma.sA. (hAla AcArya zrI ) ke zrImukha se sunA huA yaha dRSTAMta yahA~ para prastuta kiyA gayA hai / nAmanA kI kAmanA se dUra rahene kI usa yuvakakI bhAvanA ke mutAbika yahA~ para usakA nAma aura patA prakAzita nahIM kiyA gayA hai / ) 90 adhyAtmaniSTha baMdhuyugala devajIbhAI aura nAnajIbhAI jina ke adbhuta jIvana prasaMga evaM sadbhUta guNa samUha kA varNana karane ke lie eka svataMtra kitAba likhI jAya to bhI saMpUrNa varNana karanA asaMbhava sA pratIta hotA hai aura jo prasiddhi se sadA dUra rahanA hI pasaMda ....
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ 161 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 karate haiM isalie apane viSayameM aisA koI lekha likhA jAya vaha bAta jinako bilkula nApasaMda hai, yaha jAnate hue bhI aisI uttama AtmAoMkI guNa samRddhikI AMzika bhI anumodanA kiye binA yaha kitAba bilkula apUrNa sI pratIta hotI hai aisA mAnakara.... aura unake cAhaka varga kI bhAvanA ko lakSyameM rakhakara jinake viSayameM kucha likhane ke lie yaha lekhinI taiyAra huI hai, aise adhyAtmaniSTha baMdhu yugala zrI devajIbhAI aura nAnajIbhAI ko yAda karate hI itihAsa prasidhdha baMdhu yugala vastupAla-tejapAla aura rAma-lakSmaNa kI smRti sahaja rUpa se hue binA rahatI nahIM / mUlataH kaccha-merAu gA~va ke nivAsI uparokta suzrAvaka vyavasAya ke nimitta se kaI varSoM se kaccha-gAMdhIdhAmameM rahate haiM / dharmaniSTha mAtA mUrIbAI evaM pitAzrI cAMpasIbhAI padamasI deDhiyA kI ora se udAratA, bhadrikatA, dhIratA, gaMbhIratA, nItimattA, jinabhakti, gurubhakti, sArmika bhakti, jIva maitrI, vinaya, vaiyAvacca, sAdagI, samarpaNa Adi aparimeya guNa samRddhi unako janmase hI milI huI hai / bilkula sAmAnya Arthika paristhitimeM se pasAra hokara prArabdha aura prAmANika puruSArtha ke dvArA karor3apati banane ke bAda bhI apane vayovRddha pitAzrI kI caraNa sevA apane hAthoM se karate hue unako maiMne apanI A~khoM se dekhA taba unakA vinaya aura kRtajJatA guNa dekhakara aMtaHkaraNa ahobhAva se ubhara gayA / ... mAtA-pitAkI sevA ke dvArA saMprApta unake AzIrvAdoM se hI ve Aja lAkhoM logoM ke priya bana sake haiM / kaI varSoM se pratidina zrIsiddhacakrajIkA pUjana evaM arihaMta paramAtmA kI viziSTa bhakti karane se Aja ve svayaM siddhacakrajI ke sAra rUpa aha~ svarUpI sva-svarUpameM susthita ho gaye haiN| gAMdhIdhAmameM padhArate hue kisI bhI samudAya ke paricita yA aparicita pratyeka sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoMkI hara prakArakI vaiyAvacca-bhakti atyaMta ullasita bhAva se kaI varSoM se ve karate haiM / gAMdhIdhAma kI donoM ora mAthaka aura padANA gA~vameM jaina zrAvakoM ke ghara nahIM hone se vahA~ padhArate hue pratyeka sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM kI gocarI-pAnI Adi kI bahuratnA vasuMdharA - 2-11
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 vyavasthA kA dAyitva kaI varSoM taka unhoMne bhaktibhAvase acchI taraha nibhAyA hai, pariNAmataH hajAroM sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoMke hArdika zubhAzIrvAda unhoMne saMprApta kiye haiM / usameM bhI acalagacchAdhipati pa. pU. A. bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma. sA. kI AjJAvartinI mahA tapasvinI, tattvajJA pa. pU. sA. zrI jagatazrIjI ma. sA. evaM unakI suziSyA yoganiSThA pa.pU. viduSI sA. zrI guNodayAzrIjI ma. sA. saparivArake satsaMgane unakI AdhyAtmika vikAsa yAtrAmeM mahattvapUrNa yogadAna diyA hai| bar3e bhAI devajIbhAI to mAno janma se hI yogI jaise the / bAlya vaya se hI ve atyaMta zAMta prakRtivAle aura aMtarmukha vRttivAle the / vyavasAya ke nimitta se daphatara meM baiThate the taba bhI unakI sAhajika sthitaprajJatA dekhanevAloM ke cittameM ahobhAva jagAtI thI / kaI varSoM taka (AjIvana) gAMdhIdhAma jaina saMgha ke sarvAnumati se varaNa kiye gaye pramukha ke rUpameM unhoMne amUlya sevAeM pradAna kI haiM / krodha karanekA yA bAra bAra mAMgane ke lie Ate hue kisI yAcaka ko bhI 'nahIM' kahanA, to mAno unako AtA hI nahIM thA / donoM bhAiyoM ke nAma ke prathama akSaroM se "denA" zabda banatA hai; usIko sArthaka banAne ke lie arthAt dUsaroM ko dene ke lie hI mAno unakA janma huA ho. aisA unakA niHsvArtha paropakAra pradhAna jIvana hai| kisI bhI vyakti kI apekSA ke anusAra choTI yA bar3I rakama sahAya ke rUpameM dene ke bAda bahI khAte meM yA apane dimAga meM bhI usakI smRti unhoMne kabhI rakhI nahIM hai / isIlie to devajIbhAI ke svargavAsa (di. 25-5-95) ke bAda kaI loga choTI-bar3I dhanarAzi vApisa lauTane ke liye Aye taba nAnajIbhAI ne unheM premapUrvaka pratyuttara diyA ki - 'seThane (bar3e bhAIne) mujhe isa rAzi ke viSaya meM kucha bhI kahA nahIM hai, isalie unakI AjJA ke binA maiM isakA svIkAra nahIM kara sakatA / isalie Apa hI isa rAzikA sadupayoga kreN|' ... donoM bhAioM ke bIca lokottara koTi kA bhAtRsneha anumodanIya aura anukaraNIya thaa| upAzrayameM sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ke darzana-vaMdana ke
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 163 lie donoM hararoja eka sAtha jAte the taba devajIbhAI svayaM jyeSTha hote hue bhI laghubaMdhu nAnajIbhAI ko hI Age baiThAkara svayaM thor3AsA pIche haTakara baiThate the / prAyaH unake netra nimIlita avasthAmeM hI rahate the / prAsaMgika bAtacIta prAyaH nAnajIbhAI hI karate the / ve apane bar3e bhAIke uttara sAdhakakI taraha unakI chAyA banakara hamezA sAtha hI rahate the aura hara tarahase dekhabhAla karate the / apane bar3e bhAI ko "seTha" zabdase hI saMbodhana karate the / ... koI bhI kArya hotA taba ve apane bar3e bhAIkI icchA ko * hI AjJA tulya samajhakara usakA pAlana karate the| aisA apUrva bhrAtRprema hote hue bhI usakI nIMvameM AdhyAmikatA thI, isalie Asakti yukta laukika sneha rAgase koI bhinna hI prakAra kA alaukika zuddha Atmika prema donoM ke bIca thA / isIlie to jaba devajIbhAI kA dehavilaya di. 25-5-1995 ke dina sahaja samAdhimaya avasthAmeM huA taba nAnajIbhAI ke netroMmeM viyoga kI vedanA ke azrubiMdu yA manameM jarA bhI ArtadhyAna nahIM thA kintu jyeSTha baMdhu kI samAdhi avasthA kA gaurava thA / ve Aja bhI kahate haiM ki - "seTha kahIM bhI nahIM gaye haiM / ve mere sAtha ekarUpa hokara abhinna bhAvase vidyamAna hI haiM ! pahale deha bhinna the aura AtmA mAnoM eka rUpa thI, aba eka hI deha dvArA do cetanAe~ abhinna rUpase apanA kartavya nibhA rahI haiM / yadi seTha cale gaye hoM to merA yahA~ rahanA asaMbhava ho jAtA !!!" unake ina gUDha zabdoM kA, hArda kauna samajha sakeMge ? - apanI dharmapatnI suzrAvikA zrI ratanabAI ke dehavilaya ke bAda devajIbhAI kI vRtti savizeSa rUpase aMtarmukhI honese unako anAhata nAda aura AjJAcakra (donoM bhauhoM kA madhya bhAga) meM jyotikA darzana - donoM eka sAtha prAraMbha ho gaye the / pariNAmataH mana-vacana-kAyA ke tInoM yoga sahajarUpase hamezA AtmAbhimukha hI ho gaye the| ghaMToM taka ve samAdhi avasthAmeM Atma svarUpameM lIna rahate the / taba bahirmukha vRttivAle sAmAnya loga vividha prakArake tarka-vitarka kiyA karate the, magara nAnajIbhAI unakI ucca AdhyAtmika avasthA ko acchI taraha samajha sakate the / isalie uttara sAdhaka ke rUpameM unakI hara tarahase dekhabhAla bhakti bhAvase gaurava pUrvaka karate the /
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 "samayasAra" nAmake AdhyAtmika graMtha ke anusAra banAye gaye eka zloka kA nAnajIbhAI kI vijJaptise bAra bAra manana karate hue devajIbhAI ko viziSTa AdhyAtmika anubhUti huI thI aura unakI aMtarAtmA AnaMdase nAca uThI thI / isIlie to unake dehavilaya ke bAda unake hareka riztedAroM ke gharameM rahI huI unakI pratikRti ke nIce vaha zloka aMkita huA dRSTi gocara hotA hai / yaha rahA vaha zloka - 164 44. 'chinna bhinna sahu thAva ke, bhale sarva luMTAva / viNaso ke vikharAo paNa, para dravya mAruM navi thAva // " jIvana kI parIkSA sacamuca mRtyu ke samayameM hotI hai / jo vAstavika rUpameM AdhyAtmikatA ko samarpita hote haiM unakA dehavilaya bhI sahaja rUpase samAdhi pUrvaka hotA hai / mRtyu unake lie jIrNa vastra badalakara nUtana vastroM ko dhAraNa karane kI taraha AnaMda kA hetu banatA hai / unakI mRtyu mahotsava rUpa hotI hai / amara jIvana kA praveza dvAra hotI hai| aise sAdhaka hI mahAna yogIrAja zrI AnaMdaghanajI kI taraha gA sakate haiM ki 1 " aba hama amara bhaye na mareMge, yA kAraNa mithyAtva dIyo taja kyUM kara deha dhareMge ?.. aba hama ... " devajIbhAI ke dehavilaya kI ghaTanA bhI isa vidhAna kA sAkSAtkAra karAnevAlI huI / vi. saM. 2051 meM vaizAkha kRSNA dvAdazI ke dina prAtaH 10.30 ke AsapAsa samayameM unakA dehAvasAna huA, usI dina bhI ve bilkula svastha hI the prAtaH sUryodaya se 2 ghaMTe pUrva uThakara apane AdhyAtmika nityakramase nibaTane ke bAda, apane gharameM padhAre hue sAdhvIjI bhagavaMtoMko apane hAthoM se bhAvapUrvaka gocarI bahorAkara supAtradAna kA lAbha liyA taba kisI ko kalpanA bhI na thI ki aba kevala 1 prahara ke bhItara hI ye yogIpuruSa apanI jIvanalIlA ko svecchA se simaTa leMge / manavacana - kAyA ke tInoM yoga ekadama zAMta hoM aura AtmA apane svarUpameM lIna ho aisI avasthAmeM devajIbhAI kaIbAra ghaMToM taka sthira rahate the, isalie nAnajIbhAI ne unako 2-4 bAra kaha diyA thA ki "seTha ! jaba bidAI kA avasara Aye taba hamako khabara jarUra denA, hamako aMdheremeM -
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 165 rakhakara (binA batAye) cale nahIM jAnA !" ... aura sacamuca aisA hI huaa| jaise bhagavAna zrI mahAvIra svAmIne apane parama vinIta ziSya zrI gautama svAmI gaNadhara bhagavaMta ko apane nirvANa samayameM devazarmA brAhmaNa ko pratibodha dene ke bahAne se apane se dUra bheja diyA thA, usI taraha devajIbhAI ne bhI apane dehavilaya se kucha kSaNa pUrva hI nAnajIbhAI ko jinAlaya meM jAne kI sUcanA de dI thI !... .. dehavilaya ke dina subaha 9 baje ve apane makAna ke uparavAle kakSameM gaye aura palaMga ke upara bAyI karavaTase leTe taba nAnajIbhAI ko aisA hI lagA ki jyeSTha baMdhu ArAma kara rahe haiM / thor3I dera ke bAda unhoMne pUchA ki -'seTha ! mandira-upAzrayameM caleMge ? taba devajIbhAIne kahA - "Aja tuma jAkara Ao, maiM yahIM huuN|" nAnajIbhAI ko lagA ki savizeSa aMtarmukhatA ke kAraNa aisA kahate hogeM, isalie ve jayeSTha baMdhu kI sUcanA anusAra nIce utare / lekina nIce utarane ke bAda turaMta unheM AbhAsa huA ki, 'Upara jAne jaisA hai|' magara bar3e bhAI kI vizrAMti yA samAdhimeM vikSepa na ho aisI bhAvanA se ve nIce hI rahe / karIba 10 // baje ve punaH Upara gaye taba dekhA ki jyeSTha baMdhu kAyotsarga mudrAmeM palaMga meM leTe hue the| isalie ve thor3I dera taka cUpacApa baiThe rahe ; lekina thor3I dera ke bAda unako jagAne ke lie thor3A prayatna kiyA taba patA calA ki jyeSTha baMdhu kI AtmA isa deha maMdira meM nahIM hai| turaMta DokTara ko bulAyA gyaa| DokTarane ghoSita kiyA ki - 'seThajI kA dehAvasAna ho gayA hai ' / nAnajIbhAI ne dekhA ki pAsa ke kakSameM jahA~ prabhujI ko padharAye gaye the, usakA daravAjA pahale baMda thA lekina aba vaha khullA thaa| isase mAluma huA ki bidAI se pahale aMta samayameM bhI prabhu prArthanAdi karane ke bAda hI yogI kI taraha unhoMne svecchA se samAdhi avasthAmeM dehatyAga kiyA thaa| aMtima samaya kI vedanA kA eka bhI cinha unake zarIra para yA zayyA para dRSTi gocara nahIM hotA thaa| hAtha-paira kAyotsarga mudrAmeM vyavasthita the| cehare para apUrva saumyatA aura teja vyApta thA / mAno abhI A~kheM kholakara kucha boleMge aisA pratIta hotA thaa| __isa taraha unhoMne jIvanameM zAMti, samatA aura samAdhi bhAvako AtmasAt kiyA thA isalie aMtima samayameM bhI samAdhibhAva raha sakA /
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 bahuratnA vasuMdharA : bhAga unake deha ko pAlakhImeM birAjamAna kiyA gayA / aMtimayAtrAmeM hajAroM kI saMkhyA meM dUra- sudUra se loga umar3e the / loga eka aura devajIbhAI ke pArthiva deha ke Upara chAyI huI saumyatA aura kAMti ko dekhakara cakita raha jAte the to dUsarI ora aise prasaMgameM bhI nAnajIbhAI ke cehare para vyApta sAhajikatA aura sthitaprajJatA ko dekhakara Azcaryamugdha ho jAte the / zAstra nirdiSTa samyagdRSTi jIvake pA~coM lakSaNa zama, saMvega, nirveda, anukaMpA aura Astikya isa baMdhu yugala ke jIvanameM acchI taraha AtmasAt hue dRSTi gocara hote haiM / itanA hI nahIM kintu gaMbhIratA rUpa, saumyaprakRti, lokapriyatA, akrUratA, pApabhIrUtA, saralatA, dAkSiNya, lajjA, dayA, madhyastha saumya dRSTi, guNAnurAga, satkathApriyatA, dharmaniSTha parivAra, dIrghadarzitA, vizeSajJatA, vRddhAnusAritA, vinaya, kRtajJatA, paropakAra parAyaNatA aura labdha lakSyatA, zrAvaka ke ina 21 guNoM se alaMkRta Adarza zrAvakatA kA pratyakSa dRSTAMta yaha baMdhu yugala hai / navakAra, navapada, navatattva, navanidhi ityAdimeM rahA huA 9 kA aMka akSaya aMka ke rUpameM suprasiddha hai / devajIbhAI kI AtmA bhI alpa samayameM hI akhaMDa - akSaya aise mukti sukha kI bhoktA banegI aisA saMketa unake deha vilaya ke dina se bhI nimnokta prakArase milatA hai / (1) di. 25 + 5 + 1995 = 2025 = 9 (2) saM. 2051 vaizAkha kRSNA 12 = 2051 + 7 + 12 = 2070 = 9 yogAnuyoga mahAprayANa ke lie dina bhI kaisA suMdara saMprApta huA !!! isa baMdhu yugala ko udAra, dAnavIra, dharmAtmA, sajjana ziromaNi, zrAvaka zreSTha ityAdi rUpameM to bahuta loga pahacAnate haiM, magara ina sabhI sadguNoM kA mUla to hai unakI AtmaniSThatA meM, jise bahuta kama loga pahacAnate hogeM / kyoMki AtmazlAghA yA ADaMbara kA aMza bhI unameM nahIM hai / nAmanA kI kAmanA yA prasiddhi ke vyAmohase ve sadA dUra hI rahe haiM isake udAharaNa rUpameM hama yahA~ thor3I sI ghaTanAoMko saMkSepameM dekheMge / 1 (1) vi. saM. 2051 meM hamArI nizrAmeM giranArajI mahAtIrtha kI
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnoM vasuMdharA : bhAga - 2 167 caturvidha zrI saMgha kI sAmUhika 99 yAtrA kA Ayojana huA thA, taba unhoMne bhI saMghapati ke rUpameM Arthika sahayoga diyA thA, magara 90 dinoM ke usa kAryakrama ke daurAna ve kabhI bhI bahumAna kA svIkAra karane ke lie yA saMghapati kI mAlA pahanane ke lie bhI Aye nahIM the ! (2) eka nUtana jinAlaya meM mUla nAyaka prabhujI kI pratiSThA kA lAbha bar3I rakama kI bolI bolakara eka zrAvakane liyA thA, magara bAdameM unakI Arthika sthiti kamajora hone se, usa dhanarAzi ko ve arpaNa kara sakeM aisI sthiti nahIM thI, taba isa baMdhu yugalane gupta rUpase usa dhanarAzi ko saMgha ke kAryakartAoM ko arpaNa kara dI aura kahIM bhI apane nAmakI taktI lagavAne kI lezamAtra bhI apekSA nahIM rakhI !... ___(3) prastuta kitAba kI gujarAtI AvRttimeM apane mAtA-pitA kI tasvIra ke badalemeM sva. devajIbhAI kI tasvIra prakAzita karane ke lie gAMdhIdhAma nivAsI eka bhAvuka AtmAne bhAvabharI vijJapti kI aura usake badale meM ucita ghanarAzi arpaNa karane kI bhAvanA vyakta kI, taba nAnajIbhAI ne tasvIra nahIM prakAzita karane kI savinaya vijJapti ke sAtha vaha rAzi unhoMne svayaM arpaNa kara dii| (4) Aja to nAnajIbhAI ko mAnasika maunakI avasthA sahaja ho gayI hai, magara sAdhanA ke prAraMbha kAlameM ve hara mahinemeM 8 dina lagAtAra mAnasika maunake lakSyake sAtha ekAMta meM rahakara vAcika mauna karate the aura paryuSaNa ke 8 dina to acUka mauna karate the / taba eka bAra gAMdhInagara se sarakArI ophisara kA patra AyA / karoDoM rupayoM ke eka bar3e projekTa kA TenDara bharakara pratyakSa milane ke lie nAnajIbhAI ko bulAyA thA / lekina usa vakta paryuSaNa ke dina hone se nAnajIbhAI nahIM gaye aura mauna hI rahe / paryuSaNa ke bAda jaba ve gAMdhInagara gaye taba unakI aisI sAdhanA niSThA dekhakara sarakArI ophisara bhI cakita ho gayA / vaha ophisara ramaNa maharSi kA bhakta thA / anya logoM ko muzkila se 5-10 minaTa kA samaya denevAle usa ophisarane nAnajIbhAI ke sAtha 2 ghaMTe taka AnaMda pUrvaka carcA kI aura anya kaMpanIoMkI apekSAse devajIbhAI-nAnajIbhAI kI zAha
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 168 enjinIyarIMga kAM. kI zarteM kucha kaThina hote hue bhI una sabhI zartoM ko maMjUra rakhakara ophisarane vaha projekTa unako hI sauMpA !!!.... - (5) saM. 2052 meM vaizAkha mahine meM kacchameM 72 jinAlaya mahAtIrthakI aMjanazalAkA - pratiSThA ke prasaMgameM karIba 1 mahine taka 100 se adhika sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM kI udAra bhakti, supAtradAna aura sAdharmika bhakti jo unake parivArane kI vaha sacamuca cirasmaraNIya rahegI / usa prasaMgameM paMca kalyANa koM ke utsavameM prabhujI ke mAtA-pitA nAbhirAjA aura marudevImAtA banane kI bolI bulavAne ke badalemeM nukare se vaha lAbha nAnajIbhAI ko hI lene ke lie TrasTa ke TrasTI maMDalane svayameva bhAvabharI AgrahapUrNa vijJapti kI, yahI unakI adbhuta lokapriyatA aura dharmaparAyaNatA kA udAharaNa hai / mAIka aura maMca se sadA dUra rahanevAle nAnajIbhAIne yaha lAbha anya kisI bhI bhAgyazAlI ko dene ke lie namratAse vijJapti kI, lekina AkhirameM sabhI kI atyaMta AgrahapUrNa bhAvapUrvaka bAra bAra kI gayI vijJapti kA, dAkSiNya guNa ke kAraNa unako svIkAra karanA hI par3A / aura nAbhirAjA ke rUpameM unakI aMtarAtmAmeM se bhagavAna ke pitA ke anurUpa hI aise adbhuta AdhyAtmika udgAra sahaja rUpase nikalate the, jinako sunakara sabhI Azcarya cakita hokara socane laga jAte the ki, 'sadA maunapriya aura mitabhASI nAnajIbhAI ke badalemeM sacamuca nAbhirAjA hI bola rahe haiM / ' 73 iMcake mUla nAyaka zrI AdinAtha bhagavAna ko pratiSThita karane kA mahAna lAbha bhI nAnajIbhAIne aura eka dUsare bhAgyazAlIne saMyukta rUpase atyaMta anumodanIya bolI bolakara liyA thA / isake alAvA bhI gAMdhIdhAma, bar3audA, bhadrezvara, aMjAra, Adipura ityAdi kaI saMghoM meM bar3I bar3I rAzi kA dAna unhoMne aMza mAtrabhI nAmanA kI kAmanA rakhe binA diyA hai / AtmasAdhanA ke prAraMbhakAlameM unhoMne AtmAnubhavI sadguru kI khoja ke lie kucha paribhramaNa kiyA, lekina kahIM bhI saMtoSa nahIM huA / Akhira meM jagadguru aura paramaguru aise zrI arihaMta paramAtmA kI zaraNAgati svIkAra karake unake anugraha se jaisI aMtaHsphuraNA hotI thI usIke anusAra
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 prArthanA-mauna Adi dvArA ve sAdhanA karate the / jisa taraha bAlaka apanI mA~ ke pAsa kabhI haTha karatA hai, usI taraha nAnajIbhAIne bhI eka bAra prabhujI ke samakSa haTha kI ki- 'aba saMtoSakAraka viziSTa AdhyAtmika anubhUti hogI tabhI hI yaha mastaka upara uThegA anyathA nahIM, cAhe kitane hI ghaMTe yA dina kyoM na lageM !' aisA bolakara prabhujI ke samakSa unhoMne apanA zira jamIna para jhukA diyA / karIba 2 ghaMTeM taka usI taraha zaraNAgati ke bhAvameM, samarpaNa mudrAmeM ve sthira rahe taba unako saMtoSakAraka anubhUti huI aura usake bAda hI unhoMne apanA mastaka U~cA kiyA / ___ nAnajIbhAI kI vijJaptise eka dhyAna sAdhaka mahAtmAne apanI viziSTa Atmazakti dvArA unako kevala 2 miniTa ke lie viziSTa zAMti kA anubhava karAyA thA magara unheM aisI kSaNika zAMti ke badale meM caubIsoM ghaMToM taka akhaMDa rahe aisI akSaya aura gahana Atmika zAMti aura AnaMda kI cAhanA thI, jo AkhirameM paramAtmA kI zaraNAgati aura sadguru kI kRpAse paripUrNa huI !... " sva-svarUpa kI anubhUti ke lie kisa prakAra kI sAdhanA karanI cAhie" ? aise eka prazna ke pratyuttarameM unhoMne kahA ki - "svAnubhUti saMpanna sadguru kI zaraNAgati aura unakI kRpA dvArA hI vaha ho sakatI hai / lekina jaba taka aise pratyakSa sadguru kI prApti nahIM huI ho taba taka paramaguru paramAtmA kI pratimA yA pratikRti ke samakSa samarpaNa bhAvase pratidina hArdika prArthanA karane se samaya kA paripAka hone para sAdhaka kA vikAsa hotA hai, taba paramAtmA ke aciMtya anugrahase eka dina avazya sadguru kI saMprApti sAdhaka ke RNAnubaMdha ke anusAra hotI hai aura unakI kRpAse sAdhaka kA kArya siddha hotA hai / " . chaastha avasthAmeM sadguru kI khoja karane meM bhUla hone kI bahuta saMbhAvanA rahatI hai, isalie uparokta prakAra se paramAtmA kI zaraNAgati kA svIkAra karake sAdhanA karane se eka dina paramAtmA kI aciMtya Ahatya zakti kI preraNAse AtmajJAnI sadguru svayameva sAdhaka kA hAtha thAma lete
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 haiM aura yathocita mArgadarzana dekara usako kRtakRtya banA dete haiM / " . mahAna yogIrAja zrI AnaMdaghanajI ke dvArA racI huI stavana caubIsI nAnajIbhAI ko atyaMta priya hai / sAdhanA mArga kI zreSTha cAbhiyA~ ina stavanoMmeM rahI huI haiM aisA ve batAte haiM / ___bhUta-bhaviSya ke vikalpoM se mukta hokara vartamAna kSaNameM Atma jAgRti pUrvaka jIne kI kalA Aja nAnajIbhAI ke lie sahaja ho gayI hai / rAta ko nIMda meM bhI ve kevala eka hI bAra karavaTa badalate haiM, vaha bhI jAgRti pUrvaka hI / AtmA kI sUcanA ke binA unakA zarIra bhI karavaTa nahIM badalatA ! kaI bAra to pUrI rAta ve eka hI karavaTase ArAma karate haiM / karavaTa bhI nahIM bdlte| aisI unakI Atma jAgRti sacamuca anumodanIya hai| aMtarAtmAmeM anubhUyamAna gahana AdhyAtmika zAMti unakI mukhamudrA para sadA jhalakatI rahatI hai / unakI dharmapatnI a. sau. hIrAkuMvarabAI (bacubAI) kA bhI unako hamezA sahayoga milatA rahA hai| AtmArthI jIvoM ko nAnajIbhAI kA satsaMga khAsa karane yogya hai| patA :- nAnajIbhAI cAMpasI zAha zAha enjinIyarIMga kaM., DI. bI. jheDa. ena. 147 gAMdhIdhAma (kaccha) (gujarAta) pina. 370201 phona : 02836 - 20462 8988 vRddhAvasthA meM sAdhanA kA prAraMbha karake viziSTa AdhyAtmika anubhUtiyoM ko pAne vAle AtmasAdhaka khImajImAI vAlajI vAsa sAmAnyataH Atma sAdhanA ke lie yuvAvasthA kA samaya zreSTha mAnA jAtA hai| kyoMki usa samayameM zArIrika bala sudRDha hone se tapa-japa-dhyAna Adi dIrgha samaya taka sthiratApUrvaka kiye jA sakate haiM / vRddhAvasthA meM
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 171 zArIrika zakti kSINa hone se sAdhanA duSkara ho jAtI hai / phira isameM apavAda ke rUpameM kucha sAdhaka aise bhI pAye jAte haiM jinhoMne saMyogavazAt jIvana kI uttarAvasthAmeM sAdhanA kA prAraMbha kiyA ho aura tIvra vairAgya, prabala mumukSA aura niraMtara akhaMDa puruSArtha ke balase anumodanIya AdhyAtmika vikAsa hAMsila kiyA ho / aise sAdhakoM meM kaccha - nArANapura gA~va ke nivAsI suzrAvaka zrI khImajIbhAI vAlajI vorA ( hAla umra va. 81) kA nAma prathama paMktimeM rakhA jA sakatA hai / khImajIbhAI ke jIvanameM bAlyAvasthAmeM namratA, saralatA, Adi sadguNoM ke sAtha dharma ke prati abhiruci bhI thI / pA~ca pratikramaNa, cAra prakaraNa, karmagraMtha, saMskRta do kitAba taka adhyayana unhoMne kiyA thA / lekina bAdameM sAMsArika jimmedAriyoM ke kAraNa se evaM raMgUna jaise kSetra meM kaI varSoM taka rahane ke kAraNase dhArmika ruciko bilkula protsAhana nahIM mila sakA / dAmpatya jIvana evaM naukarI- vyavasAya meM hI jIvana ke amUlya varSa vyatIta ho gaye / khAsa kucha bhI ArAdhanA nahIM ho pAyI / (hA~ naukarI meM ve atyaMta prAmANikatA se bartate the jisase unhoMne paricaya meM AnevAle aneka AtmAoM ke hRdayameM khUba acchA sthAna jamAyA thaa|) kintu karIba 57 sAla kI umra meM unake jIvanameM parivartana kA nimitta milA / kisI vyAvahArika prasaMga ke kAraNa unako saMsAra kI asAratA aura svArthamayatA kA bodha huA / vairAgya kI jyota prajvalita huI aura 60 varSa kI umrameM naukarImeM se istIphA dekara muMbaI chor3akara kaccha - nArANapurAmeM A gaye / susupta AdhyAtmika ruci punaH jAgrata huI / phalataH unhoMne AdhyAtmika graMthoM kA vAMcana- manana, ekAMtavAsa, mauna, navakAra mahAmaMtra kA evaM OM hrIM arhaM namaH maMtrakA layabaddha rUpase japa evaM zrI sImaMdhara svAmI bhagavAna kI Ardra hRdayase pratidina prArthanA ko unhoMne sAdhanA ke aMga banAye / hararoja prAtaH kAlameM DhAI ghaMTe taka khetameM jAkara aura rAta ko bhI vahA~ ekAMtameM navakAra mahAmaMtra kA ekAgratA pUrvaka japa karane lage / ekAdha bAra kaccha-DumarA gA~vameM Ayojita dhyAna zibirameM jAkara dhyAnAbhyAsa bhI cAlu rakhA / yogIrAja zrI AnaMdaghanajI dvArA viracita stavana caubIsI viSayaka sAhitya evaM
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 AtmajJAnI zrImad rAjacaMdra ke AdhyAtmika sAhityakA ve vizeSa prakAra se parizIlana karane lage / isake sivAya bhI unhoMne yogazAstra, yogabiMdu, adhyAtma-kalpadruma, yogadRSTi-samuccaya, dhyAna dIpikA, jJAnasAra aSTaka, lalita vistarA, upamiti-bhava prapaMcA kathA, vizeSAvazyaka bhASya, samayasAra Adi aneka AdhyAtmika graMthoM kA vAMcana kiyA / isa prakArase ekAMta vAsa aura mauna pUrvaka jJAna-dhyAna, japa, Atma ciMtana aura prabhu prArthanAdi nimittoMse aMtaHkaraNa kI uttarottara vizaddhi ke kAraNa se unako vividha prakAra kI AdhyAtmika anubhUtiyA~ hone lagIM / kabhI ghaMTa, jhallarI, vINA, pakhAvaja, zaMkha, bherI, duMdubhi Adi vividha vAditroM kI dhvani tulya anAhata nAda kA zravaNa bhItarameM hone lagA to kabhI AjJAcakra (donoM bhauhoM ke bIcameM) prakAza puMja kA darzana hone lagA / kabhI dIpaka, sUrya, candra yA bijalI jaise viziSTa prakAza kI anubhUti hotI thI / kabhI divya sugaMdha kA anubhava hotA thA to kabhI gahana zAMti ke bAdaloM kI ghaTA mastaka se prAraMbha hokara kramazaH pUre zarIra ko ghera letI ho aisI anubhUti hotI thI !... isa prakAra ke anubhavoM ke kAraNase unakA sAdhanA ke lie utsAha abhivardhita hotA jAtA thA / lekina unako to AtmAnubhava kI lagana thI, isalie ve hararoja mahAvideha kSetrameM viharamAna zrI sImaMdhara svAmI bhagavAna ko atyaMta AI hRdayase bhAva vibhora hokara prArthanA karate the ki - 'he prabhu ! aba mujhe aise sAmAnya koTi ke kSaNika anubhavoM se saMtoSa nahIM hotA hai / mujhe to Apake vItarAgatAmaya Atmika svarUpa kI anubhUti caahie'| ve hararoja zrI sImaMdhara svAmI bhagavaMta kA suprasiddha stavana - . "suNo caMdAjI ! sImaMdhara paramAtama pAse jAjo mujha vInatar3I prema dharIne eNI pare tume saMbhaLAvajo"... atyaMta bhAva vibhora hokara, roma roma meM se pukAra uThatA ho usI taraha gadgada kaMTha se, AI hRdaya se aura azru plAvita netroMse dinameM tIna
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 173 cAra bAra aise gAte the ki sunanevAloM kA bhI hRdaya aura A~kha Ardra hue binA raha nahIM sakate the / mAno sacamuca jyotiSI devatAoM ke svAmI candra (indra) apane sAmane hI khar3e hoM aura unake dvArA apanI vijJapti prabhujIse nivedita karate hoM usa taraha isa stavana ko ve gAte the / unake mukha se isa stavana ko sunanA yaha bhI jIvana kA eka anamola lAbha hai / hamako 2-3 bAra unake mukhase isa stavana ko sunane kA aura unakI sAdhanA ke sAkSIrUpa sAdhanAkakSa ko dekhane kA lAbha milA hai| vItarAga paramAtmA ke AMtarika svarUpa kI AMzika bhI anubhUti prApta karane ke lakSyase unhoMne 6 mahinoM taka bilkula ekAMtavAsa meM mauna pUrvaka sAdhanA karane kA dRDha saMkalpa kiyA thA / kevala 2 bAra ghara jAkara mauna pUrvaka sAttvika bhojana karate the evaM bAkI kA sArA samaya ghara ke pAsameM pazuoM kA cArA rakhane ke lie eka choTAsA kakSa thA usameM baiThakara sadvAMcana, AtmaciMtana, japa, dhyAna, prArthanA Adi sAdhanAmeM nimagna rahate the| cittameM binA prayojana kA eka bhI vicAra praveza na kare isake lie ve atyaMta jAgrata rahate the / .. isa taraha sAdhanA karate hue karIba 3 mahine jitanA samaya pasAra huA thA / bAdameM vi. saM. 2037 meM mAgha zukla 14, maMgalavAra, di. 17-2-81 ke dina dopahara kA karIba 3 bajane kA samaya thA, taba unako nimnokta prakAra kI viziSTa anubhUti huI / garmI ke dina hote hue bhI bAhara ke koI azuddha paramANuoM kA bhItarameM praveza na ho isI hetuse sAdhanA kakSa kA eka mAtra daravAjA thA vaha bhI baMda rakhA thA, itanA hI nahIM kintu aMdhakArameM citta kI ekAgratA zIghra hotI hai isalie mastaka se lekara pUre zarIra ko kAle raMga ke kambalase Dhaka kara ve sAdhanAmeM baiThe the / nitya kramAnusAra zrI sImaMdhara svAmI bhagavAna ko prArthanA kara ke sAdhanAmeM baiThe the ki kucha hI kSaNoMmeM mana acAnaka ekadama zAMta ho gayA aura zaradapUrNimA ke caMdrase bhI karor3a gunI zItala, ujjavala tejomaya padmAsanastha vItarAga AkRti unake baMda netroM ke samakSa prakaTa huI / jisakI dIrghakAlase tIvra pratIkSA thI vaha sAkSAt zrI sImaMdhara svAmI paramAtmA ke AMtarika
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 svarUpa kI mAno jhalaka thii| khImajIbhAI ke roma romameM avarNanIya AnaMda ke pUra umar3e ! svayaM kI avasthA bhI mAno vItarAgatAmaya ho gayI !... lekina vaha AkRti 2-3 minaTameM hI adRzya ho gayI aura khImajIbhAI kI eka A~khameM se prabhu darzana ke kAraNa harSa aura ahobhAva janya evaM dUsarI A~khameM se punaH prabhu viraha kI vedanA janya azrudhArA 1 ghaMTe taka askhalita rUpa se cAlu rahI !... kaI dinoM taka isa anubhUti ke AnaMda kA AsvAda unake jIvanameM cAlu rahA / ve svAnubhava ke AdhAra se kahate haiM ki - 'apanI pukAra agara saccI ho, aMtaratamakI gaharAIse uThatI ho, to prabhudarzana ke lie kSetra aura kAlakA vyavadhAna bAdhaka nahIM banatA hai / Aja bhI yahA~ baiThe baiThe sImaMdhara svAmI bhagavAna ke darzana azakya nahIM haiM / .. uparokta anubhava ke bAda bhI vividha prakAra kI AdhyAtmika anubhUtiyA~ unake jIvanameM hotI rahI haiM / pariNAmataH yaha durlabha manuSya jIvanakI saphalatA kA ahasAsa unako ho rahA hai / sAdhanA meM vividha anubhUtiyA~ :- khImajIbhAI ko Aja taka sAdhanAke daurAna anAhata nAda evaM prakAza darzana kI kaI prakAra kI anubhUtiyA~ hotI rahI haiN| unameM se kucha mahattva kI anubhUtiyoM kA bayAna yahA~ saMkSepameM diyA jA rahA hai / prakAza kI anubhUtiyoM kA varNana dinAMka ke sAtha unhoM ne apanI DAyarImeM likhA huA hai jo Aja bhI upalabhya hai magara aMnAhata nAda kA varNana jo unhoMne likhA thA vaha Aja upalabhya nahIM ho rahA, phira bhI jitanA yAda AyA hai, unhoMne anya sAdhakoM ke hitArtha yahA~ prastuta karanA ucita samajhA hai| . (1) vi. saM. 2036meM eka dina rAta ko 3 baje acAnaka mAno mastaka phaTa jAyegA aisA joradAra ghaMTanAda mastakameM zurU huA / sAdhanA ke daurAna 3 ghaMToM taka vaha ghaMTanAda cAlu hI rahA / usake bAda vaha dhIre dhIre maMda hotA calA / bAdameM thor3e thor3e dinoM ke vyavadhAna pUrvaka kramazaH jhallarI nAda... pakhAvaja nAda... tabalA nAda... vINA nAda... zaMkha nAda... bherI nAda... duMdubhi nAda... mahA nAda.... (siMha nAda) megha nAda... samudra
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharAM : bhAga 2 nAda... ityAdi vividha nAda ke anubhava hone lage / - (2) vi. saM. 2036 anubhUtiyA~ hone lagIM / 175 se prakAza kI bhI vibhinna prakAra kI (3). vi. saM. 2048 meM mRgazIrSa zukla 12 se phAlguna zukla 6 taka paune tIna mahinoM ke daurAna pratidina donoM AMkhoMmeMse prakAza ke kaNa bAhara nikalate hue pratIta hone lage / 1 1 (4) usake bAda phAlguna zukla 6, di. 10-3-92 ke dina rAta ko 3 baje sAdhanAmeM viziSTa anubhava huA / eka lambI guphA thI / usake upara chata nahIM thI / usake eka chora meM se sUrya samAna jAjvalyamAna prakAza kA joradAra pravAha prAraMbha hokara dUsare chorameM se bAhara nikalatA huA anubhavameM aayaa| pariNAmataH vahA~ kA saMpUrNa AkAza maMDala prakAzase vyApta ho gayA thA / niraMtara 3 ghaMTe taka yaha anubhava cAlu rahA thA !... * (5) saM. 2053 meM mRgazIrSa zukla 10, guruvAra, di. 19-12-96 ke dina subaha 9-30 baje AjJA cakrameM maNiratnoM kA prakAza puMja praveza kara rahA hai aura bhItara kA saMpUrNa AkAza pradeza prakAzase vyApta ho gayA hai aisI anubhUti karIba 5 minaTa taka cAlu rahI / * (6) uparokta anubhUti ke 3 dina bAdameM di. 22 - 12-96 ke dina subaha 9-30 baje sAdhanA ke daurAna mastakameM sahasrAracakrameM se hajAroM candrase bhI adhika zItala evaM jAjvalyamAna prakAza AkAzameM jA rahA hai aisA divya anubhava huA jo karIba 5 minaTa taka cAlu rahA thA / (7) di. 16/17 -9-97 kI rAta ko 12 se 2 baje ke daurAna nidrAmeM yakAyaka OMkAra nAda nAbhise prAraMbha hokara hRdaya, kaMTha aura lalATa meM se pasAra hokara brahmaraMdhra meM praveza karatA huA anubhavameM AyA / isa nAda ke sAtha OM hrIM aha~ namaH kA layabaddha japa sArI rAta svayameva cAlu rahatA thA / (8) di. 18/19/20 -9-97 kI rAta ko 12 se 2 ke bIca tuMhI - tuMhI kA nAda hRdaya meM prAraMbha huA jo 15 minaTa taka calatA thA /
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 ye sabhI anubhUtiyA~ aMta:karaNa kI vizuddhi ke saMsUcaka haiM / AtmA kI atyaMta laghukarmitA ke jJApaka haiM / niraMjana-nirAkAra paramAnaMdamaya AtmAnubhavakI atyaMta najadIka kI uttama avasthA ke dyotaka haiM / vizeSa to jJAnI bhagavaMta yA uccatara bhUmikA vAle sAdhaka yA siddhayogI mahApuruSa kaha sakate haiM / mahAna yogIrAja zrI AnaMdaghanajI mahArAja dvArA viracita stavana caubIsI ke viSayameM svAnubhava dvArA suMdara vivecana khImajIbhAIne hasta likhita pothImeM likhA hai jo AtmArthI mumukSuoM ke lie khAsa paThanIya hai| isa dRSTAMta ko paDhakara koI bhI aisA nahIM soceM ki- 'hama bhI isI taraha uttarAvasthA meM Atma sAdhanA kara leMge, abhI to arthopArjana karake mauja kara leM'... kyoMki jIvana kA koI bharosA nahIM hai, isalie dharmakAryameM vilaMba karanA zreyaskara nahIM hotA / saMyogavazAt jo manuSya yuvAvasthAmeM sAdhanA nahIM kara sake haiM aura jinakI uttarAvasthA kA prAraMbha ho cukA hai aise manuSya hatAza na baneM, kintu isa dRSTAMtameM se preraNA pAkara " jaba jAge taba subaha " samajhakara Atma sAdhanAmeM Age bar3heM yahI zubhecchA hai / ___khImajIbhAI hAla saMyogavazAt muMbaImeM apane suputra maNilAlabhAI ke sAtha rahate haiM / vRddhAvasthA ke kAraNa bAhya dRSTi se sAdhanA ke kramameM thor3I kamI jarUra huI hai magara AbhyaMtara bhAvadhArA to uttarottara vizuddhavizuddhatara banatI jA rahI hai aisI pratIti unheM ho rahI hai| khImajIbhAI kI tasvIra pejanaM 25 ke sAmane prakAzita kI gayI hai| - patA : khImajIbhAI vAlajI borA Clo. maNilAlabhAI khImajI vorA DI-9, samIra epArTamenTa samatAnagara, (sAinagara), mu.po.vasaI roDa (pazcima) ji. thANA, (mahArASTra) pina : 401202 phona : 0250-332769 PP. mahendrabhAI, pratIkSA bahana
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ - bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 177 himAlaya ke siddhayogI mahAtmA ke mArgadarzana anusAra navakAra mahAmaMtra kI sAdhanA karanevAle zrI dAmajIbhAI jeThAbhAI loDAyA / maMtrAdhirAja zrI navakAra mahAmaMtra !... jisake viSayameM gAyA jAtA hai ki " yogI samare bhogI samare, samare rAjA raMka / devo samare dAnava samare, samare sahu niHzaMka // " aise mahAmaMtra navakAra kA smaraNa jaina kulotpanna pratyeka manuSya alpAdhika mAtrA meM bhI karate haiM isameM Azcarya nahIM, lekina himAlaya meM rahate hue saiMkar3oM varSa kI umravAle siddhayogI mahAtmA bhI navakAra mahAmaMtra kA AlaMbana lekara yoga sAdhanA karate haiM / yaha bAta nimnokta dRSTAMta se jAnakara mahAmaMtra kI sarva vyApakatA dekhakara sAnaMda Azcarya ke sAtha ahobhAva vRddhiMgata hue binA rahatA nahIM / mUlataH kaccha-sutharI gA~va ke nivAsI lekina hAla muMbaI-dAdarameM rahate hue suzrAvaka zrI dAmajIbhAI jeThAbhAI lor3AyA (umra varSa 88) pichale 52 varSoM se himAlaya ke aise yogIrAja ke mArgadarzana ke anusAra navakAra mahAmaMtra ke AlaMbanase yoga sAdhanA kara rahe haiM / AIe, hama unake jIvanameM thor3A dRSTipAta kreN| dAmajIbhAI ke pitAzrI jeThAbhAI ujjaina (ma.pra.) meM kapAsa kA vyApAra karate the / isalie ujjainameM snAtaka bane hue dAmajIbhAI unake cAcA zrI vAlajIbhAI ladhAbhAI kI muMbaImeM kapAsa kI bar3I peDhI calatI thI usameM hissedAra ke rUpameM zAmila hue| dAmajIbhAI ne apane cAcAzrI ko saTTA nahIM karane kI vijJapti kI, magara bhavitavyatAvazAt anya tIna vyApAriyoM ke Agrahase apanI kaMpanI ke nAma se bar3A saTTA kiyA aura karma saMyoga se usameM 90 lAkha rUpayoM kI hAni huii| dUsare vyApAriyoMne vAlajIbhAIse nAtA tor3a diyA isalie vAlajIbhAI kI kaMpanIko itanI bhArI rAzi cukAne kI jimmedArI A gyii| isake AghAtase unako hRdaya kA daurA par3a gayA aura unakA bahuratnA vasuMdha - 2-12
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 dehAvasAna ho gayA / aba vaha dhanarAzi cukAne kI jimmedArI dAmajIbhAI para A par3I, isalie ve ciMtAmagna ho gaye / unako ciMtAtura dekhakara eka zrAvaka unako dAdarameM kabUtara khAnA ke pAsa zAMtinAtha jinAlaya ke upAzrayameM cAturmAsa birAjamAna parama zAsana prabhAvaka pa.pU.A.bha. zrImad vijaya lakSmaNasUrIzvarajI ma.sA. ke pAsa le gaye / usa vakta dAmajIbhAI nAstika jaise the / dharma ke prati unako jarA bhI AsthA nahIM thI / yaha jAnakara AcArya bhagavaMtane unako kahA ki'nAstikatA ko chor3a do / jaina dharmameM aneka uttama maMtra haiM / Apako maiM eka maMtra detA hU~, 3 dina taka kucha bhI khAye pIye binA arthAt cauvihAra aThThama tapa karake isa maMtrakA japa karanA hogA / maiM jAnatA hU~ ki nAstika hone se Apake pAsa dIpaka, agarabattI, Asana ityAdi kucha bhI nahIM hogaa| isalie Apa kursI para baiThakara, pUrva dizAkI ora mu~ha rakhakara, isa maMtrakA japa kareM / rAtako kevala 2-3 ghaMToMse adhika samaya sonA nahIM / isa prakAra se maMtra japa karane dvArA 3 dinomeM agara 90 lAkha rUpaye mila jAyeM to mere pAsa AnA, maiM Apako dharma meM jor3a dUMgA' !!... (vaha maMtra thA - 'OM paramaguru - gurubhyo namaH svAhA') _ 'DUbatA huA manuSya tRNa ko pakar3ane ke lie bhI taiyAra ho jAtA hai|' isa ukti ke anusAra dAmajIbhAI isa anuSThAna ko karane ke lie taiyAra ho gaye... aura tIsare hI dina jaise koI camatkAra hI huA ho usI taraha eka mAravAr3IbhAIne unako phona dvArA apane ghara para bulavAkara 1 karor3a rUpaye sAmane se bheMTa ke rUpameM de diye ! dAmajIbhAI ke Azcarya aura ahobhAva kA pAra na rahA / parama pUjya AcArya bhagavaMta ke prati aura jaina dharma ke prati unake hRdayameM apAra zraddhA aura Adara utpanna ho gaye / bAta aisI huI thI ki, eka varSa pUrvameM uparokta mAravAr3IbhAI ko kapAsa ke saTTemeM 3 karoDa rUpayoM kI hAni honekI paristhiti kA sarjana huA thaa| taba ve bhAI dAmajIbhAI ke pAsa Akara kahane lage ki - 'aMgreja gavarnara ke sAtha ApakI acchI mitratA hai, to Apa unako samajhAie
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ 179 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 ki kapAsa kA saTTA baMda karane kA vaTahukama jAhira kara deM aura kapAsa kA bhAva bhI kama kara deM, to maiM bar3I hAnise baca sakU~gA aura ApakA upakAra kabhI bhI nahIM bhuulNgaa| unakI bAta sunakara dAmajIbhAIne vaisA karavAyA, phalataH usa bhAI ke 3 karoDa rUpaye baca gaye / usa vakta usa mAravAr3I bhAIne apane manameM saMkalpa kiyA thA ki agara mere 3 karor3a rUpaye baca jAyeMge to 1 karor3a rUpaye dAmajIbhAI ko dUMgA / isa saMkalpa kI bAta unhoMne dAmajIbhAI ko batAyI nahIM thI / phira bhI dAmajIbhAI kI Arthika viSama paristhiti kI khabara milate hI unhoMne svayameva phona karake dAmajIbhAI ko 1 karoDa rUpaye arpaNa kara diye / dAmajIbhAI saMkaTa se pAra ho gaye / kapAsa ke bar3e bar3e vyApArI bhI dAmajIbhAI ke prati Adara kI dRSTise dekhane lage / isa prasaMga ke bAda dAmajIbhAI pratidina pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI ke pAsa jAne lage / pUjyazrIne bhI una para kRpA dRSTi barasAyI aura jaina dharma kA marma samajhAkara navakAra mahAmaMtra kI ArAdhanAmeM jor3A / dAmajIbhAI ke bhAgya ke dvAra khula gaye aura niyati unako aura bhI Age baDhAne ke lie cAhatI ho vaisI eka viziSTa ghaTanA unake jIvanameM ghaTita huI / eka bAra ve punAmeM eka lAyabrerImeM baiThakara yoga, prANAyAma aura svarodaya saMbaMdhI kitAbeM par3ha rahe the taba eka ajanabI mahAtmA unake pAsa Akara kahane lage, 'Apako jisakI cAhanA hai vaha Apako himAlayameM hara dvArameM laMgar3AbAbAkI TekarI (choTI sI pahAr3I) hai vahA~ mila jAyegA ' / dAmajIbhAI kA jijJAsu aura sAhasika hRdaya yaha sunakara atyaMta harSita ho gayA aura kucha dina bAda ve sacamuca havAI jahAja aura relagADI dvArA haradvAra pahu~ca gaye / vahA~ jAkara unhoMne laMgar3AbAbA kI pUchatAcha kI taba logoMne batAyA ki - 'Apa unake pAsa jAo bhale, magara ve Apako mAra pITakara nikAla deMge!'... dAmajIbhAIne kahA 'jo mere bhAgyameM hogA, vaisA hogA / ' bAdameM ve hiMmata karake navakAra mahAmaMtra kA smaraNa karate hue upara caDhane lage / rAstemeM ajagara aura do hAthI kramazaH mile / 7-7 navakAra
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 sunAne se ve dUra ho gaye aura dAmajIbhAI laMgar3AbAbA ke nivAsa sthAnameM paha~ca gaye aura unako praNAma kiyaa| mahAtmAjI ne prathama to unakI parIkSA karane ke lie kaThora zabdoMmeM kahA - 'kyoM Aye ho yahA~ ? cale jAo yahA~ se / ' dAmajIbhAIne namratAse pratyuttara diyA to bhI vizeSa parIkSA karane ke lie unakA galA pakar3a karake TekarIse nIce pheMka dene ke lie taiyAra ho gaye / to bhI dAmajIbhAI Dare nahIM aura navakAra mahAmaMtra kA smaraNa karate rahe ! AkhirameM unakI hiMmata aura dRDha zraddhA dekhakara mahAtmAjI prasanna hue aura unako navakAra mahAmaMtra kI sAdhanA ke viSayameM suMdara mArgadarzana diyA / paMca parameSThI ke pA~ca raMgoM ke sAtha paMca bhUtamaya hamAre zarIrameM aura vizvameM rahe hue pA~ca raMgoM kA saMbaMdha samajhAyA aura hamAre zarIrameM rIDha kI haDDImeM AyI huI suSumNA nAr3ImeM rahe hue mUlAdhAra, svAdhiSThAna, maNipUra, anAhata, vizuddhi, AjJA aura sahastrAra nAma ke sAta cakroM para navakAra mahAmaMtra kA japa karane kI vidhi samajhAyI / dAmajIbhAI ko to mAno amRtabhojana milA ho utanA AnaMda huA / ghara Akara ve mahAtmAjI ke mArgadarzana ke mutAbika ve pratidina rAtako aura brAhma muhUrtameM ghaMToM taka navakAra mahAmaMtra kI sAdhanA karane lage / jaba jaba mArgadarzana kI AvazyakatA hotI hai taba dUrabhASa (Teliphona) kI taraha mahAtmAjI kI AvAja svayameva dAmajIbhAI ko sunAI detI hai / isa taraha dUra baiThe baiThe bhI ve apane ziSya kI dekhabhAla karate haiM / uparokta ghaTanA ke bAda hara pala 10-10 sAla ke bAda ve dAmajIbhAI ko dillI-Abu-kanyAkumArI aura nepAlameM kramazaH pratyakSa milate rahe haiM / ____ sAdhanA ke prabhAvase dAmajIbhAI ko vividha prakArakI AdhyAtmika anubhUtiyA~ hotI rahI haiM, magara mahAtmAjI ke mArgadarzana ke mutAbika ve unheM gupta rakhanA hI pasaMda karate haiM; lekina yogya jijJAsu mumukSuoM ko ve navakAra mahAmaMtra kI ArAdhanA ke viSayameM ni:saMkoca bhAvase mArgadarzana dete rahate haiN| kaI bAra videzoM se bhI unako nimaMtraNa milate haiM aura ve videza
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ 181 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 jAkara vahA~ ke logoMko navakAra mahAmaMtrakI mahAnatA samajhAte haiM aura usakI sAdhanA ke viSayameM mArgadarzana dete haiM / navakAra mahAmaMtra kA zuddha uccAra karane ke bAremeM ve khUba bhAra dete haiN| zuddha aura azuddha uccAra karane se vizva ke pA~ca mahAbhUta (pRthvI-pAnI-agni-vAyu aura AkAza) ke upara kaisA alaga alaga prabhAva par3atA hai yaha bAta unhoMne videza ke vaijJAnikoM ke sahayogase prayoga karake siddha kiyA hai| kacchI dazA osavAla jJAtike mukhapatra 'prakAza samIkSA' mAsika meM dAmajIbhAI ke 'sarala yogadarzana' ke viSayameM karIba 13 lekha prakAzita hue / haiM, jo jijJAsuoM ke lie khAsa paThanIya haiN| AdhyAtmika sAdhanA ke alAvA vyavahArameM bhI ve aMgrejoM ke samayameM aura Aja bhI sarakArameM acchA saMbaMdha rakhate haiM / di. 14-41944 meM muMbaImeM pracaMDa visphoTa huA thA taba evaM usake bAda bhI akAla, ativRSTi, bhUkaMpa Adi aneka prasaMgoMmeM sarakAra kI vijJapti se unhoMne anumodanIya lokasevA kI hai / i.sa. 1994 ke eprila mahine ke 'janmabhUmi' akhabArameM dAmajIbhAI kI lokasevAoM para sundara prakAza DAlA gayA hai| vi.saM. 1967 meM aSADha zukla 2 ke dina janma dhAraNa kiye hue dAmajIbhAI Aja 88 sAla kI umrameM bhI navakAra mahAmaMtra kI sAdhanA pratidina ullAsapUrvaka karate haiM / patA : dAmajIbhAI jeThAbhAI lor3AyA 20/21, 'divya mahAla', jJAnamaMdira ror3a, dAdara-muMbaI 400028 phona : 2660724 - 2660346 ophisa 4223483 ghara
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 93 bahuratnA vasuMdharA : bhAga hajAra yAtrikoM ko 100 dina paryaMta 99 yAtrA karAnevAle baMdhu yugala saMghavI, saMgharatna zrI zAmajIbhAI evaM morArajIbhAI gAlA - I pichale kaI varSoMse hara sAla pAlitAnAmeM alaga alaga 12 - 13 dharmazAlAoM meM bhinna bhinna saMghapatiyoM kI orase zrI siddhAcalajI mahAtIrtha kI sAmUhika 99 yAtrA kA Ayojana kiyA jAtA hai / hareka yAtrA saMgha meM prAya: 300-400 jitanI saMkhyAmeM yAtrika hote haiM aura lagabhaga 2 yA 2 || mahinoMmeM yaha Ayojana pUrNa ho jAtA hai / kintu vi. saM. 2035 meM kacchI samAja ke saiMkaDoM varSoM ke itihAsameM prathamabAra kaccha - moTA AsaMbIA gA~va ke saMghavI saMgharatna zrI zAmajIbhAI jakhubhAI gAlA aura unake laghubaMghu zrI morArajIbhAI gAlAne 1 hajAra jitane yAtrikoM ko eka sAtha 99 yAtrA karavAne kA atyaMta anumodanIya lAbha liyA thA / 1 8 varSase lekara 78 varSakI umrake yAtrika usameM zAmila the / ve sabhI sugamatA se hararoja eka eka yAtrA karake acchI taraha se prabhubhakti kara sakeM aisI bhAvanAse yaha Ayojana 100 dina taka rakhA gayA thA !... kanvInara zrI mAvajIbhAI velajI gar3A ( kaccha-moTA rataDIAvAle) aura zrI premajIbhAI devajI ( kaccha - godharAvAle ) ne atyaMta kuzalatA se isa kAryakrama kA saMcAlana kiyA thA isalie saMghapati bhI ekadama nizcita hokara 99 yAtrA kara sake the / pratidina prAtaH pratikramaNa evaM bhaktAmara stotrapATha ke bAda mAMgalika zravaNa karake Dhola - zahanAI kI surAvali ke sAtha vividha dhArmika nAre evaM jayanAdoM se AkAza maMDala ko nAdamaya banAte hue eka hajAra yAtrika zistapUrvaka rAjendra vihAra dharmazAlA se prayANa karake zrI zatruMjaya girirAja kI talahaTImeM uttama dravyoM se tIrthAdhirAja kA pUjana karake sAmUhika caityavaMdana karate the / usa samaya ke apUrva dRzya ko dekhakara bar3e bar3e AcArya bhagavaMta bhI vicAra magna ho jAte the ki AcAryAdi padasthoM kI nizrA ke binA, kevala 3 choTI umravAle munivaroM (muni zrIkavIndrasAgarajI
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 183 ( hAla gaNi), muni zrI mahodayasAgarajI (hAla gaNi- prastuta pustaka ke saMpAdaka ) aura muni zrI puNpodayasAgarajI ) kI nizrAmeM itanA vizAla aura bhavya Ayojana kaise Ayojita huA hogA ? !... lekina, 'yugAdideva zrI AdinAtha dAdA evaM zrI siddhAcalajI mahAtIrthakA adbhuta prabhAva, tIrtha prabhAvaka acalagacchAdhipati pa.pU. A.bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kI asIma kRpA aura yoganiSThA, paramopakArI susAdhvI zrI guNodayA zrIjI ma.sA. ke divya AzIrvAda hI isa Ayojana kI saphalatA ke adRzya kAraNa haiM' aisA zrI saMghapatijI vinamrabhAvase nivedana karate the / isI prabhAva - kRpA aura AzIrvAdoM ke prabhAvase hI kevala 4 varSa kA dIkSA paryAya hote hue bhI sirpha "namo arihaMtANaM" pada ke Upara hI 100 dina ke isa pUre AyojanameM vyAkhyAna dene kA sadbhAgya bhI mujhe saMprApta huA thA / ... yAtrA saMghapati zrI zAmajIbhAI ne svayaM maunapUrvaka 99 yAtrA kI thI - pUjA Adi karake karIba 3-4 baje ve dharmazAlA meM vApisa lauTate the, bAdameM ekAzana karate the taba taka ve mauna hI rahate the / unhoMne evaM anya bhI kaI yAtrikoMne isa 99 yAtrA ke daurAna zrI siddhagirijI kI sabhI TraMkoMmeM rahe hue sabhI jinabimboMkI navAMgI pUjA rUpa 'bhavapUjA' kI thI / saMghapati mAlAropaNa ke samayameM saMghapati zrI zAmajIbhAI ne AjIvana krodha na karanekI pratijJA svIkAra karake isa ArAdhanA rUpI maMdira ke upara mAno kalaza caDhAyA thA / 100 dina paryaMta pratidina saiMkar3oM sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ko tInoM TAIma supAtradAna kA atyaMta anumodanIya Ayojana bhI unhoMne kiyA thA / poSa pUrNimA ke bAda jaba anya dharmazAlAoMmeM 99 yAtrA kA Ayojana pUrNa ho cukA thA taba vizeSa rUpa se yaha mahAna lAbha unhoMne liyA thA / isa saMpUrNa AyojanameM eka bhI rUpaye kA dAna unhoMne kisI se bhI svIkAra nahIM kiyA thA, saMpUrNa lAbha donoM bhAiyoMne hI milakara liyA thA /
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 aMtameM sabhI yAtrikoM kA dUdha-pAnI se caraNa prakSAlana bahumAna. pUrvaka karake saMghapati parivAra ke sadasyoM ne usa caraNAmRta kA Acamana kiyA taba unakI vinamratA dekhakara darzakoMkI AMkheM ahobhAva se azrabhIgI ho gayIM thiiN|... isa 99 yAtrA ke karIba 5 varSa bAdameM unhoMne samasta kaccha jile meM se, 80 sAlase bar3I umra hote hue bhI jinhoMne zrI siddhAcalajI mahAtIrtha kI yAtrA nahIM kI ho aise saiMkar3oM sAdharmikoM ko basoM ke dvArA pAlitAnA aura usakI paMcatIrthI kI yAtrA karavAne kA mahAna lAbha liyA thA / vi. saM. 2033 meM kaccha kesarI, tIrtha prabhAvaka acalagacchAdhipati, pa.pU.A.bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kI tAraka nizrAmeM kaccha-godharAse pAlitAnA kA 45 dinakA cha:'rI'pAlaka bhavyasaMgha nikalA thA, usameM tIna saMghapatiyoM meM se eka saMghapati ke rUpameM saMghavI zrI zAmajIbhAI ne bhI anumodanIya lAbha liyA thaa| apanI janmabhUmi kaccha-moTA AsaMbIA gA~vameM apane paramopakArI, yoganiSThA viduSI pU.sA.zrI. guNodayAzrIjI ma.sA. ki nizrAmeM kula 27 sAdhvIjI bhagavaMtoM kA cAturmAsa karavAne kA mahAna lAbha bhI unhoMne vi.saM. 2024 meM liyA thA / usa vakta anya saMghATaka ke sAdhvIjI bhagavaMta bhI pU.sA. zrI guNodayAzrIjI ma.sA. kI nizrA meM saMyama jIvana kI tAlIma lene ke lie cAturmAsa rahe the| vi.saM. 2026 se pA~ca sAla taka pU.sA. zrI guNodayAzrIjI ma.sA. kI nizrAmeM sAdhvIjI bhagavaMtoM ko evaM mumukSuoM ko saMskRta vyAkaraNa, nyAya evaM SaT darzana Adi ke adhyayana karavAne ke lie bihAra ke paMDita ziromaNi zrI harinArAyaNa mizra (vyAkaraNa-nyAya-vedAMtAcArya) ko ve kacchameM lAye the aura 5 varSa taka unake vetana AdikA lAbha bhI unhoMne mukhya rUpase liyA thA / usa vakta mujhe bhI uparokta paMDitajI ke pAsa 5 sAla paryaMta vyAkaraNa-nyAya-SaTdarzana Adi ke adhyayana kA mahAna saubhAgya saMprApta huA thA /
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 185 aneka mumukSuoM ko evaM unake mAtA-pitAoM ko unhoMne sametazikharajI Adi mahAtIrthoM kI yAtrA karavAne kA mahAna lAbha bhI liyA hai| __ vi.saM. 2037meM tapasvIratna (hAla acalagacchAdhipati) pa.pU.A.bha. zrI guNodayasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kI pAvana nizrAmeM 108 jina bimboM kI aMjanazalAkA kaccha-moTa AsaMbIA gA~vameM karavAne kA apUrva lAbha unhoMne liyA thA / unameMse aneka jinabimba gujarAta, muMbaI evaM anya kSetroM meM pratiSThita hue haiM / bAkI ke jinabimba moTA AsaMbIA ke jinAlayameM birAjamAna haiM, una sabhI jina bimboM kI prakSAla evaM navAMgI pUjA ve svayaM pratidina karate haiN| zAmajIbhAI ke suputra vyavasAya hetu muMbaI-mulunDameM rahate haiM, magara ve svayaM pichale kaI varSoM se ArAdhanA ke hetu se kacchameM hI rahate haiM / hararoja prAtaH 6 baje se lekara dopahara ko 2 baje taka ve prAyaH jina mandirameM hI hote haiN| prakSAla, pUjA, caityavaMdana, japa, AratI Adi dvArA prabhubhakti karate haiN| jinavANI zravaNa kA yoga hotA hai to bIcameM 1 ghaMTe ke lie upAzrayameM jAte haiM, anyathA maMdirameM hI vividha prakAra se prabhubhaktimeM lIna rahate haiN| jIva rakSAke lie cAturmAsameM apanA gA~va chor3akara pAsa ke gA~vameM bhI nahIM jAte / apane gA~vameM bhI apane gharase lekara jina mandira-upAzraya kI galI chor3akara dUsarI galImeM bhI nahI jAte ! nIcI dRSTi rakhakara, IryA samiti kA pAlana karate hue gaja-gati se dhIratA pUrvaka jinAlaya yA upAzraya meM jAte hue unako dekhanA bhI AnaMdaprada hotA hai| bolane kA prasaMga AtA hai taba mu~ha ke Age rumAla (vastrAMcala) rakhakara bhASA samiti ke upayoga pUrvaka anivArya ho itanA hI bolate haiN| vyAkhyAna ke samayameM A~kheM baMda karake atyaMta ekAgratA aura bhAvapUrvaka eka eka zabda kA pAna karate haiN|
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 sacamuca, aise dharmaniSTha zrAvakaratnoMse saMgha-zAsana aura samAja bhI gauravAnvita hote haiM / unake jIvanameM se sabhI yathAzakti preraNA prApta kareM yahI shubhaabhilaassaa| patA : zAmajIbhAI jakhubhAI gAlA mu.po. moTA AsaMbIA, tA. mAMDavI-kaccha (gujarAta) pina : 370485 | aneka sadguNoMse alaMkRta, udAra carita, suzrAvaka zrI bAbubhAI (khImajIbhAI) meghajI cheDA / ni:svArtha sevA jinakA jIvanamaMtra hai, zrI jinezvara bhagavaMta ke prati jinakI bhakti ahobhAva preraka hai, jinAjJA pAlaka sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ke prati jinake hRdayameM ananya zraddhA hai, navakAra mahAmaMtra jinakA zvAsa-prANa hai, karor3apati hote hue bhI vinamratA, saralatA, saujanya, sAdagI, sevA, saMyamaprema, sadA prasannatA, udAratA Adi anekAneka sadguNoMne jinake hRdayameM hamezA ke lie sthAna jamAyA hai, lAkhoM logoM ke parama prItipAtra, sAdhusaMtoM ke kRpApAtra aura sarva virati dharma kI prApti ke lie hamezA utsuka aise zrAvaka zreSTha zrI bAbubhAI meghajI cher3A ke guNoM kA varNana karane ke lie yaha lekhinI asamartha sI lagatI hai / mUlataH kaccha-kAMDAgarA gA~vake nivAsI kintu vartamAnameM muMbaIcarcageTameM rahate hue bAbubhAI cher3A (u.va. 62 AsapAsa) koI Asanna mokSagAmI jIva hoMge aisA unake paricayameM AnevAle kisI bhI manuSya ko lagatA hai| ___ hararoja subaha 4 baje uThakara 2 ghaMTe taka navakAra mahAmaMtra kA ekAgra cittase japa aura arihaMta paramAtmA kA dhyAna karate haiN| usake bAda
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 187 jinAlayameM jAkara bhAvapUrvaka prabhupUjA karate haiM / jinavANI zravaNakA yoga hotA hai taba ve acUka lAbha lete haiM / pratidina kama se kama biyAsana kA paccakkhANa karate hI haiM / usameM kevala 5 dravyoM se adhika dravyoMkA upayoga nahIM karate haiM / ghI-dUdha, phala aura meve kA AjIvana tyAga hai, lekina sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ko atyaMta bhAva pUrvaka uparokta dravya bahorAkara bhakti karate haiM / 2-3 sabjiyoM ke sivAya bAkI sabhI harI sabjiyoM kA tyAga hai / sabjI bhI binA masAlevAlI hI khAte haiM / ... navapadajI kI olIkI ArAdhanA apanI janmabhUmi kAMDAgarA gA~vameM jAkara karate haiM taba dharmabhAvanAzIla aneka sAdharmikoM ko apane sAtha le jAte haiM aura apane gharameM hI AyaMbila karavAnekA lAbha lete haiM / olI ke daurAna vyAkhyAnameM hararoja saMghapUjana karate haiM aura tapasviyoM kA pAraNA karavAkara viziSTa prabhAvanA dvArA bahumAna karate haiM / svayaM navapadajI kI ArAdhanA karate haiM aura anekoMko uparokta prakAra se navapadajIkI ArAdhanA karavAte haiM, isalie kAMDAgarA jaise choTe gA~vameM bhI atyaMta anumodanIya dharmajAgRti pAyI jAtI hai / cAturmAsa ke 4 mahine taka ve kAMDAgarAmeM rahate haiM, taba kisI bhI gaccha-saMpradAya ke sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMta unake gA~vameM cAturmAsa birAjamAna hote haiM unake darzana-vaMdana hetu jo bhI sAdharmika bAhara se Ate haiM, una sabhIko ve Agraha pUrvaka apane ghara le jAkara atyaMta bhAva pUrvaka unakI sAdharmika bhakti karate haiN| yadi koI sAdharmika bhojana karane ke lie 'nA' bolate haiM taba ve svayaM upavAsa kA paccakkhANa lene ke lie taiyAra ho jAte hai ! aisI hai bejor3a unakI sAdharmika bhakti kI bhAvanA ! ' cAturmAsa ke prAraMbha hone se pUrva sAre kaccha jile ke aneka gA~voMmeM jahA~ bhI sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMta birAjamAna hote haiM vahA~ ve apanI gAr3I se pahu~ca jAte haiM aura ratnatrayI ke upakaraNa atyaMta bhAvapUrvaka bahorAkara apane Apako dhanya mAnate haiN| cAturmAsa ke daurAna evaM zeSa kAlameM bhI jaba sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoMkA yoga hotA hai taba apane gharameM gaucarI-pAnIkA lAbha dene ke lie
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 ve tInoM TAIma atyaMta bhAvapUrvaka vijJapti karake atyaMta ahobhAva se supAtradAna kA lAbha lete haiN| muMbaImeM 'bombe aspatAla' meM unakA anamola yogadAna hai| pratyeka marIjoM ko ve navakAra mahAmaMtrakA kArDa dete haiM aura usakA japa karane kI preraNA karate haiM / svayaM evaM unake parivAra ke sadasya bhI marIja kI dekhabhAla karane ke lie jAte haiM taba navakAra mahAmaMtra sunAte haiM / marIjoM ke lie bhojana kI vyavasthA bhI ve apane ghara se karavAte haiM / aisI niHsvArtha sevAvRttike kAraNase ve "bAbubhAI bombe hospITalavAle" ke rUpameM prakhyAta ho gaye haiM / aspatAla ke DaoNkTara evaM syapha bhI unako "devadUta' ke rUpameM pahacAnate haiN| ___ apane makAnako banAnevAle majadUroM ko unhoMne bakSisa ke rUpameM suvarNa mudrA dekara unakA AbhAra mAnate hue bAbubhAIne kahA ki- "Apa logoMne agara merA ghara banAyA nahIM hotA to maiM kahA~ rahatA ? Apa to mere atyaMta upakArI ho"| isa taraha jIvamAtrameM zivatvakA darzana karane vAle bAbubhAI sabhIke dilameM basa jAyeM to usameM Azcarya kaisA !!... unake dvArA upakRta hue aneka marIjoMne khata likhakara apane hRdayodgAra abhivyakta kiye haiM, unameM se eka vyaktine gujarAtI bhASAmeM kAvya ke rUpameM bAbubhAI ke prati kRtajJatA bhAva abhivyakta kiyA hai jo nimnokta prakArase hai -- "dila jenuM dariyAva che, jenA guNono nahIM pAra / e bAbubhAI cher3AnA caraNamAM, vaMdana karuM huM vAraMvAra // 1 // sevA kare che khaMtathI, bhale e raMka hoya ke rAya / savAra-sAMja nitya e, dardIne malavA jAya // 2 // sAdhu banavU sahela che, bAbu banavU muzkela / nikhAlasatA nayaNe jhare, jenA manamAM nathI mela // 3 // malakatA hoya e mAnavI, javAba Ape mITho / jIvato jAgato bhagavAna, meM bAbubhAImAM dITho // 4 // nirAdhArano AdhAra che, ane garIbono dAtAra /
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ ____189 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 nAmanI nathI lAlasA, ane matalaba nathI lagAra // 5 // hospITalamAM haoNsathI, hAjara rahetA hameza / leMgho jhabbhone dhoLI TopI, sAdo emano veza // 6 // muMbaImAM moTapa male, ne videzamAM vaMcAya / kacchane gAmar3e gAmar3e, gujarAte paNa gavAya // 7 // muMbaI jevA zaheramAM, koNa kone pUche che ? paNa olIyo A avatArI, sahunA AMsu lUche che // 8 // dhanya mAta pitA kAMDAgarA gAma, jeNe bAbubhAIne janma dIdho / duHkhIyAnA duHkha bhAMgavA, manuSya janma lIdho // 9 // bhacAu tAluko ne vAyA sAmakhIyArI, jaMgI mAru gAma / nAgajI mahArAjano dIkaro, ne dayArAma mAruM nAma // 10 // adhyAtmayogI pa.pU. panyAsa pravara zrI bhadraMkaravijayajI ma.sA. evaM viziSTa navakAra sAdhaka papU. panyAsa pravara zrIabhayasAgarajI ma.sA. kI nizrAmeM rahakara unake mArgadarzana ke mutAbika bAbubhAI ne navakAra mahAmaMtrakI viziSTa sAdhanA kI hai aura Aja bhI unakI sAdhanA cAlu hI hai / usake phala svarUpameM unako aneka viziSTa anubhUtiyA~ bhI huI haiM / isI ke prabhAvase ve asIma loka cAhanA ke bIca bhI anAsakta karmayogI jaisA jIvana jI rahe haiM / unakI sAdhanA evaM sevAkI pravRttiyoMmeM unakI dharmapatnI zAntAbahana aura suputra mahendrabhAI Adi kA bhI suMdara sahayoga hai / bAbubhAI kI sAdhanA evaM sevA Adi sadguNoM kI hArdika anumodanA / patA : bAbubhAI meghajI cher3A cher3A sadana, dUsarI maMjila, je. yA roDa, carcageTa muMbaI - 400020 phona : 2042850/2853155 (gharameM)
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 svastha hote hue bhI AjIvana apane makAnase bAhara nahIM jAnekA saMkalpa karanevAle bejor3a ArAdhaka premajIbhAI (prema sansavAle) kaccha-mundrA tahasIla ke kAMDAgarA gA~vameM suzrAvaka zrI premajIbhAI (premasansavAle) adbhuta ArAdhanA ke dvArA apanA jIvana saphala banA gaye aura anekoM ke lie preraNA rUpa banate gaye / 3 sAla pUrvameM anasana dvArA, apUrva samAdhi pUrvaka svargastha bane hue premajIbhAI karor3apati evaM Arogya saMpanna hote hue bhI Atma sAdhanA ke lakSyase unhoMne pichale karIba 10 sAlase AjIvana apane makAnase bAhara nahIM jAnekA saMkalpa kiyA thA / kaisA adbhuta hogA unakA saMvarabhAva / kaisI bemizAla hogI unakI Atma tRpti aura Atma mastI !!!.... Aja kala kaI dhanika loga kevala mauja-zauka yA ghUmane ke lie laMDana-perIsa,, haoNgakaoNga Adi videzoMmeM jAte haiM, lekina jaba taka Atma tRpti kA anubhava nahIM hogA taba taka duniyA bharameM ghUmane ke bAbajUda bhI saccI zAMti kA anubhava azakya hI hai / aura jinhoMne sAdhanA ke dvArA svAdhIna aura sAhajika aise Atmika AnaMdakA anubhava kiyA hotA hai aise sAdhaka gharameM yA vanameM, smazAnameM yA guphAmeM kahIM bhI hoM to bhI prasannatA ke mahAsAgarameM hamezA nimagna rahate haiM / aise mahApuruSoM ko "muDa" lAne ke lie yA "mAinDa phesa" karane ke lie bAhara kahIM bhI ghUmane-phirane kI jarUrata hI nahIM rahatI yA TI.vI. viDiyo ityAdi mAne hue manoraMjaka sAdhanoM kI bhI parAdhInatA nahIM bhugatanI par3atI / isa bAta kA pratyakSa . udAharaNa premajIbhAI the| ve agara cAhate to apane baMgalemeM hara prakAra ke mauja-zauka kI Adhunika sAmagrI basA sakate the| phira bhI - 'bAhya kisI bhI padArthameM sukha nahIM hai, saccA sukha to AtmAmeM hai aura usakA anubhava karane ke lie sarvathA ni:spRha banane kI jarUrata hai' aisA spaSTa rUpase samajhate hue premajIbhAIne apane gharakA mAhaula upAzraya jaisA sAdagI pUrNa aura ratnatrayI ke upakaraNoM se alaMkRta banAyA thA / unake gharakI pratyeka
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 191 dIvAroM para Atma jAgRti preraka suvAkya likhe hue haiM / svayaM pauSadha lekara pauSadha kakSameM hI rahate the / bhojanameM aneka cIjoM kA tyAga kaI varSoM se thA, jisakA vizeSa varNana unake jIvana ke viSayameM prakAzita huI kitAbameM diyA gayA hai| pichale dIrdha samayase ve aThThama ke pAraNe aThThama karate the aura pAraNe meM bhI kevala 5 sAmAnya dravyoM se ThAma cauvihAra ekAzana hI karate the !!! binA namaka ke cAvala (bhAta), binA sakkara kA dUdha aura cane ityAdi 5 dravyoMse ThAma cauvihAra ekAzana karake dUsare dinase puna: ve aThuma tapa kA prAraMbha kara dete the !... aisI ugra tapazcaryA karane ke bAbajUda bhI unakI mukhamudrA para jarA sI bhI glAni yA mlAni dRSTi gocara nahIM hotI thI / balki adbhuta prasannatA aura viziSTa teja hamezA dRSTi gocara hotA thA / unakA janma ATha koTi nAnI (choya) pakSake sthAnakavAsI parivArameM huA thA, magara ve maMdira mArgI sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ke prati bhI atyaMta AdaravAle the aura unako bhAvase bahorAte the / viziSTa jIvadayApremI premajIbhAIne samasta jIvarAzi ke prati lokottara premabhAva AtmasAt karake apane nAma aura jIvanako sArthaka banAyA thA / unake jIvanameM se sabhI yathAzakti preraNA pAkara apane jIvanako sArthaka banAyeM yahI zubhecchA / premajIbhAI ke suputra mubaImeM bIca kenDImeM rahate haiM /
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 96 | navakAra mahAmaMtra ke prabhAvase kensara ko kensala / karAnevAle dhIrajalAlabhAI khImajI gaMgara ___ anAdikAlIna mahA bhayaMkara bhavaroga ko miTAne ke lie mahAna dhanvaMtarI vaidyarAja samAna zrI navakAra mahAmaMtra ke prabhAva se kensara jaise asAdhya mAne jAte bAhya roga kensala (naSTa) ho jAyeM isameM jarA bhI Azcarya nahIM hai, magara isake lie Avazyaka hai sAdhaka ke hRdaya kI bhadrikatA, ekAgratA aura navakAra mahAmaMtra ke prati saccI zaraNAgati / aisI bhadrikatA, ekAgratA aura zaraNAgati ke dvArA navakAra mahAmaMtrako siddha karake, adbhuta AdhyAtmika anubhUtiyoM ke AnaMdameM aharniza masta rahanevAle suzrAvaka zrI dhIrajalAlabhAI khImajI gaMgara (u.va. 52) Ajase karIba 12 sAla pUrva acalagacchIya munirAja zrI sarvodayasAgarajI ma.sA. kI preraNAse dharmameM judd'e| mUlataH kaccha-merAu gA~vake nivAsI dhIrajalAlabhAI vartamAnameM muMbaI meM paMtanagara vistAra meM rahate haiM / saMsAra pakSameM unake gA~vake evaM saMbaMdhI aise uparokta munirAja kI preraNAse guruvaMdana aura caityavaMdana ke sUtra sIkhane ke bAda unake arthakA abhyAsa karate samaya uvasaggaharaM stotrake arthameM paramAtmA ko kiye jAnevAle namaskAra kA prabhAva jAnakara atyaMta ahobhAvase bhAvita hue / usake bAda adhyAtmayogI pa.pU. paMnyAsa pravara zrI bhadraMkara vijayajI ma.sA. dvArA likhita namaskAra mahAmaMtra saMbaMdhI sAhitya evaM kastUra prakAzana TrasTa-muMbaI dvArA prakAzita 'jenA haiye zrI navakAra, tene karaze zuM saMsAra ?' (saMpAdaka-gaNivarya zrI mahodayasAgararajI ma.sA.) pustakameM navakAra mahAmaMtra ke prabhAva sUcaka aneka arvAcIna dRSTAMta par3hakara navakAra mahAmaMtra ke prati AkarSaNa utpanna huaa| gurumukhase navakAra mahAmaMtrako grahaNa karake vidhi pUrvaka japa kA prAraMbha kiyA / hRdaya kI sAhajika bhadrikatA - saralatA aura zraddhA ke kAraNa japameM suMdara tanmayatA hotI thI / phalataH alpa samayameM hI vividha prakAra kI AdhyAtmika anubhUtiyA~ hone lgiiN| vijayajI / usake bAda adhyApAra kA prabhAva jAnakara
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 193 japa ke prabhAvase dhIrajabhAI ko kabhI godohikA AsanameM to kabhI kAyotsarga mudrAmeM, isa taraha alaga alaga prakArase kula 7 bAra 'bhagavAna zrI mahAvIra svAmI ke sAkSAt svarUpa kA (pratimAsvarUpa kA nahIM) darzana huA hai / 2 bAra gaNadhara bhagavaMta zrI gautama svAmI ke bhI mAno sAkSAt svarUpameM hI darzana hue haiN| manameM jo bhI icchA yA saMkalpa uThe vaha anAyAsa hI tatkAla paripUrNa hone lge| manameM kucha bhI prazna uThatA to ve jinAlayameM jAkara, navakAra mahAmaMtra kA smaraNa karake, choTe bacce kI taraha sarala hRdayase paramAtmA ko prazna pUchate haiM aura zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha bhagavAna mAno sAkSAt bAtacIta karate hoM isa prakArase unako pratyuttara dete haiM / usI pratyuttara ke anusAra AgAmI kAlameM ghaTanAeM ghaTane lagI, aisA kaI bAra anubhava hone lgaa| ekabAra kisI nimittavazAt dhIrajabhAIne apanI dharmapatnI suzrAvikA divyAbahana ke upara gussA kiyA aura bAdameM jaba ve maMdirameM pUjA karane ke lie. gaye taba paramAtmAne unase kahA ki - 'pahale ghara jAkara divyAbahanase kSamA yAcanA karo, bAdameM hI tumhArI pUjA kA svIkAra hogA' aura sacamuca dhIrajabhAI ne vaisA kiyA tabhI unakI pUjA kA svIkAra huA !..... eka bAra mahArASTra ke DIgrasa zaharameM 18 abhiSeka prasaMgameM dhIrajabhAI gaye the / vahA~ unako vicAra AyA ki - ' prabhu bhakti ke aise zubha prasaMgoM meM deva-devI bhI sAkSAt padhArate haiM, to mujhe unakA darzana mile to kitanA acchA ho !' aura turaMta do deviyoM kA unako darzana huA / sAthameM prabhujI kA bhI sAkSAt darzana huA / deviyoM kA rUpa adbhuta thA lekina paramAtmA kA rUpa to unase kaI gunA adhika adbhuta aura alaukika thA / eka bAra dharmapatnI divyAbahanane dhIrajabhAI ko pUchA ki 'paMtanagarameM hAla choTAsA gRha maMdira hai, usakI jagaha bar3A jinAlaya kaSa banegA ?' navakAra mahAmaMtra ke japa ke prabhAvase dhIrajabhAI ne pratyuttara diyA ki - 'tIna mahinoM meM ho jAyegA aura sacamuca vaisA hI huA / aise to kaI anubhava unako hote rahate haiM, jisakA vistRta varNana bahuratnA vasuMdharA - 2-13
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 kiyA jAya to zAyada eka svataMtra kitAba hI taiyAra ho jAya / vi.saM. . 2050 ke cAturmAsa meM nAraNapurA (ahamadAbAda)meM evaM vi.saM. 2051 ke cAturmAsameM bar3audAmeM hamAre pAsa dhIrajabhAI Aye the taba hamArI preraNAse unhoMne aise kucha anubhava nikhAlasatAse hameM sunAye the / unameMse navakAra mahAmaMtra ke prabhAva se eka munirAja kA kensara kA asAdhya darda kaise kensala huA usakA romAMcaka anubhava hama dhIrajabhAI ke zabdoM meM hI pddheNge| "vi.saM.2049meM zItakAlameM paMtanagara (muMbaI) ke tapAgacchIya upAzrayameM varSamAna taponidhi pa.pU.A.bha. zrI vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. ke samudAya ke pa.pU.paM. zrI jayatilaka vijayajI ma.sA. ke ziSya pU. munirAja zrI tribhuvanatilaka vijayajI ma.sA. padhAre the / unako galemeM bhayaMkara kensara huA thA, jo dUsare sTeja taka Age bar3ha cukA thA / unakI zuzrUSA ke lie bhAI ma.sA. pU. muni zrI haMsaratnavijayajI ma.sA. (pU. muni zrI tattvadarzana vijayajI ma.sA. ke bhAI ma.sA.) sAthameM the / kensara kI bhayaMkara pIr3A hote hue bhI ma.sA. kisI bhI prakAra kI davAI lene ke lie taiyAra nahIM the / unake guru mahArAja evaM saMgha ke agraNI zrAvaka tathA saMsArI riztedAroM kI Agraha pUrNa vijJapti ke bAvajUda bhI davAI lene lie saMmata nahIM hue| unhoMne aba adhika jIne kI AzA chor3a dI thii| - merI dharmapatnI divyAbahana ko isa bAta kA patA calate hI usane mujhe kahA ki 'Apa ma.sA. ko auSadha grahaNa karane ke lie saMmata kara deM / ' maiMne kahA 'ThIka hai, maiM koziza karU~gA / navakAra ke prabhAvase ve jarUra saMmata ho jAyeMge / ' bAdameM maiMne 2 dina taka lakSya pUrvaka navakAra mahAmaMtra kA smaraNa yathAsamaya kiyA / tIsare dina navakAra ke prabhAvase mujhe aMtaH sphuraNA huI ki - 'Apa abhI upAzrayameM jAkara ma.sA. ko jo bhI kaheMge, ve svIkAra kara leMge' !... __maiM pU. muni zrI haMsaratna vijayajI ma.sA. ke pAsa gayA aura sArI bAta batAyI / unhoMne mujhe kahA - 'Apako niSedhAtmaka pratyuttara ('nahIM') sunanA ho to hI auSadha kI bAta karanA' /
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ ____ 195 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 usake bAda maiM pU. muni zrI tribhuvanatilakavijayajI ma.sA. ke pAsa gayA aura anako kahA ki - 'ma.sA. ! Apako hAni na ho aura lAbha hI ho aisI bAta ho to Apa kareMge yA nahIM ? hAni kA bhugatAna hama kareMge aura lAbha hogA vaha Apake lie' / ma.sA. ne kahA - 'hA~, bhale / ' maiMne kahA - ' Apako nisargopacAra ke anubhavI DaoNkTara dekhane ke lie aayeNge| Apa unheM Apake darda kI jA~ca-parakha ke lie anumati pradAna krnaa| ma.sA. ne kahA - 'bhale, lekina maiM pezAba nahIM pIU~gA / ' maiMne kahA - 'bhale' / isa taraha navakAra ke prabhAvase ma.sA. tabIbI jA~ca-parakha ke lie saMmata hue yaha jAnakara pU.muni zrI haMsaratnavijayajI ma.sA. ko bahuta Azcarya huaa| usake bAda maiMne 'mAnava mitra' ke upanAma se suprasiddha suzrAvaka zrI vallabhajIbhAI ko phona karake sArI bAta batAyI / unakI sUcanA se do dina ke bAda Do. ajaya zAha vahA~ Aye / ma.sA. ke darda kI jA~caparakha karake nisargopacAra kI vidhi likha dI / lekina dUsare dina phirase ma.sA.ne upacAra ke lie niSedha kara diyaa| . pU. haMsaratnavijayajI ma.sA. ne mujhe AhvAna ke sAtha kahA ki - 'ma.sA. to upacAra kA niSedha kara rahe haiM, to kahA~ gayA Apake navakAra smaraNa kA prabhAva' ? maiMne do dina kA samaya mA~gA / ravi - somavAra do dina maiM phirase navakAra mahAmaMtra ke japameM lIna huA / aise ulajhana bhare prasaMgoMmeM mere mitra zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha prabhujI mujhe aneka bAra mArgadarzana dete the / isa prasaMgameM bhI prabhujIne mujhe kahA ki - 'do dinameM ma.sA. upacAra karavAne ke lie saMmata ho jAyeMge' / aura sacamuca dUsare dina jagaDuzA nagarameM rahate hue eka kacchI zrAvaka ko eka sajjana vahA~ le Aye / unako bhI kensara huA thA, jo nisargopacArase dUra ho gayA thA / unhoMne ma.sA. ko apanA
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 dRSTAMta sunAyA aura ma.sA. bhI nisargopacAra ke lie saMmata ho gaye ... upacAra zurU hue / DaoN. ajaya zAhane 6 mahinoM kI avadhi batAyI thI, magara navakArane 9 mahinoM kI samaya maryAdA batAyI aura ThIka vaise hI huA !... bAhya-dravya upacAroM ke sAtha sAtha AbhyaMtara-bhAva upacAra ke rUpa meM merA navakAra japa cAlu hI thA / hararoja gharameM baiThakara aMguliyoM kI rekhAoM para aMguThe ke sahAre se 108 navakAra kA japa karake mere hAtha se zveta raMga ke kiraNoM kA sela ma.sA. ke gale para maiM detA rahA / 3 mahine vyatIta hue / Do. ajaya zAha jo thor3e dinoM ke bAda ma.sA. kI jA~ca karane ke lie Ate the ve bahuta dinoM se nahIM A sake taba saMghake agraNI zrAvakoMne DokTara ko bulA lAne ke lie mujhe Agraha pUrvaka khaa| maiM DoMbIvalI gayA / vahA~ DaoN. ajaya zAha bhayaMkara jvaragrasta the / maiMne ghara Akara navakAra mahAmaMtra kA smaraNa kiyA aura bhavaroga nivAraka zrI mahAvIra svAmI bhagavaMta kA dhyAna kiyA / dhyAnAvasthA meM prabhuke darzana hue / maiMne kahA - "prabhu ! Apake ziSya bImAra haiM, Apato parama dhanvantarI haiM to kucha auSadha pradAna karane kI kRpA kareM / " .. karuNAnidhAna prabhujIne zveta kaTorImeM zveta raMgakA malama diyA / maiMne dhyAnAvasthA meM hI vaha malama ma.sA. ke gale para bhAvase lagAyA aura sacamuca 50 pratizata pIr3A kama ho gayI ! dUsare dina bhI jaise hI navakAra smaraNa pUrvaka prabhukA dhyAna evaM . prArthanA karane para prabhujIne zveta malama diyA / maiMne kahA - "prabho ! ApahI apane varada hastase ma.sA. ko malama lagA dene kI kRpA kareM, kyoMki maiM to isa viSayameM bilkula ajJAnI huuN| aura sacamuca prabhujIne sva hastase malama lagAyA vaha maiMne spaSTa rUpase dekhA !... aura thor3I hI derameM gale kI sUjana aura pIr3A adRzya ho gye| kensara kI gA~Tha choTI hotI gyii| 6 mahinoM ke bAda ma.sA. ne cAturmAsa ke lie mATuMgA kI aura
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 197 vihAra kiyA / mATuMgA meM cAturmAsa ke daurAna vahA~ ke TrasTI suzrAvaka zrI paMkajabhAI DokTara ke mArgadarzana ke mutAbika ma.sA. kI sevA karate the / kula 9 mahinoM taka upacAra hue / aba kensara kI gA~Tha cane kI dAla jitanI choTI-sI ho gayI thI aura pIr3A bilkula dUra ho gayI thI, isalie dravya-bhAva donoM upacAra baMda kiye gaye / 6 mahinoM ke bAda puna: pIr3A zurU hone se unhoMne merA saMparka kiyaa| maine puna: navakAra mahAmaMtra kA japa zurU kiyA aura DaoNkTara kI rAya ke anusAra 50 pratizata anna aura 50 pratizata phala para rahane kA nirNaya huaa| vi.saM. 2051 meM akSaya tRtIyA ke dina DaoN. ajaya zAha ma.sA. ko dekhane ke lie Aye aura - 'aba kensara bilakula kensala ho gayA hai' aisA nidAna likha diyA / prastuta dRSTAMtameM dhIrajabhAI ko dhyAnAvasthAmeM mahAvIra svAmI bhagavAna, ciMtAmaNi pArzvanAtha bhagavAna aura gautama svAmI gaNaghara bhagavaMtake sAkSAt rUpameM darzana hue, prabhujIne praznoM ke pratyuttara diye, auSadha pradAna kiyA ... ityAdi paDhakara kisI bhI buddhijIvI vyaktiko svAbhAvika rUpase prazna ho sakatA hai ki yaha saba kaise saMbhava ho sakatA hai ? kyoMki paramAtmA vItarAga hote haiM aura niraMjana nirAkAra svarUpase siddhazilA ke upara birAjamAna hote haiM aise zAstromeM kahA gayA hai, taba uparokta bAteM kaise ghaTita ho sakatI haiM ?... ityAdi / ina praznoM kA samAdhAna nimnokta prakArase ho sakatA hai / eka to uparokta bAtoM ko kahanevAle .dhIrajabhAI ekadama bhadrika pariNAmI, niSkapaTInikhAlasa haiM isalie unakI bAtoM ko mithyA kaha dene kA duHsAhasa karanA ucita nahIM hai| dUsarI bAta yaha hai ki unako dhyAnAvasthAmeM prabhujI kI ora se jo bhI sUcanAe~ milI haiM, usake anusAra hI hamezA ghaTanAe~ ghaTita huI haiM isalie ina anubhavoM ko kevala kalpanA, bhramaNA yA mithyA AbhAsa mAnakara upekSA karanA bhI ucita nahIM hai /
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 isalie aisI anubhUtiyoM kA samanvaya isa prakArase ho sakatA hai ki -mahAmaMtrake japase evaM sAdhaka kI hRdaya zuddhise AkarSita koI zAsana deva sAdhakakI zraddhAko sudRDha banAne ke lie aura mahAmaMtra kA prabhAva phailAne ke lie vividha prakAra ke dRzya sAdhaka ko dikhalAte haiM aura sAdhaka ko sahAya bhI karate haiN| dUsarI bAta yaha hai ki hamArI buddhi kI sImA hotI hai, isalie aisI atIndriya bAteM buddhigamya yA tarka gamya nahIM kintu zraddhAgamya hotI haiN| AtmA kI anaMta zaktiyoM, labdhiyoM aura siddhiyoM kA nirdeza zAstroMmeM kiyA gayA hai| isalie viziSTa koTike sAdhaka saMkalpa siddha ho sakate haiM / ve jo bhI saMkalpa karate haiM usako pUrA karane ke lie prakRti hara tarahase sahayoga detI hai| isalie uparokta prakArakI anubhUtiyA~ honA asaMbhavita nahIM haiN| ___ anya bhI kucha viziSTa sAdhakoM ko isa prakAra kI anubhUtiyA~ hone kI bAteM unhIM ke zrI mukha se hamane sunI haiM / isalie aisI AMtarika anubhavoM kI bAtoM ko kapolakalpita nahIM mAnanA cAhie, kintu zraddhApUrvaka svIkAra karake niSThA pUrvaka sAdhanA dvArA aise anubhavoM ko saMprApta karane ke lie sujJa AtmAoM ko kaTibaddha bananA cAhie / aise atIndriya anubhavoM kI vAstavika bAte bhI kisIkA vAdavivAda zaMkA-kuzaMkA yA kutarka kA nimitta kAraNa na baneM aisI bhAvanA se hI adhikAMza sAdhaka aise anubhavoM ko sadguru yA zraddhAsaMpanna kisI supAtra AtmA ko chor3akara anya jIvoM ko nivedana karanA nahIM cAhate haiN| phira bhI anya sAdhakoM ko sAdhanA meM savizeSa rUpa se protsAhana mile aura taTastha vicArakoM ko madhyastha buddhise vicAra karane ke lie zubha AlaMbana mile aise zubha Azaya se itane spaSTIkaraNa ke sAtha ina anubhavoM ko yahA~ prastuta kiyA gayA hai / dhIrajabhAI ke ghara ke sabhI sadasya navakAra mahAmaMtra kI ArAdhanA meM lIna haiM / dhIrajabhAI jahA~ bhI jAte haiM vahA~ aneka AtmAoM ko navakAra mahAmaMtra ke japa kI mahImA evaM vidhi samajhAkara navakAra kI ArAdhanAmeM jor3ate rahate haiN|
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 __ 199 ekabAra to dhIrajabhAI se pratyakSa milakara unake zrI mukha se hI navakAra mahAmaMtra ke anubhavoM ko sunane jaisA hai| sUcanA : kRpayA AdhyAtmika hetu ke alAvA kisI bhI prakArake sAMsArika prayojana se prerita hokara dhIrajabhAI jaise sAdhakoM ko patra yA phona dvArA parezAna na kareM / patA : dhIrajalAlabhAI khImajI gaMgara 118/34 24, paMtanagara, dhATakopara (pUrva), muMbaI-400075 zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samArohameM dhIrajabhAI bhI padhAre the| 1 karoDa navakAra japa ke ArAdhaka prANalAlabhAI lavajI zAha 568800000330008 saurASTra ke dhrAMgadhrA zaharameM rahate hue prANalAlabhAI (u.va. 68)ne B.Sc. taka vyAvahArika abhyAsa kiyA hai / pahale anAjakA holasela kA dhaMdhA evaM sUda para paise dene kA vyavasAya karate the / Aja ve pichale 15 sAlase nivRta haiN| adhyAtmayogI pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI vijayakalApUrNa sUrIzvarajI ma.sA. kI preraNA se pichale 10 sAlase ve navakAra mahAmaMtra kI ArAdhanA meM vizeSa rUpase saMlagna hue haiM / uttarottara japameM abhirUci bar3hatI gayI aura ve pratidina 13-14 ghaMToM taka navakAra mahAmaMtra kA japa karate rahate haiM / prAtaH 3 baje se lekara zAmako 7 baje taka AhAra- nihAra evaM jinapUjA sivAya ke samayameM ve navakAra mahAmaMtrakA japa karate rahate haiN|
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga jaise jaise japa kI saMkhyA bar3hatI gayI vaise vaise kucha mithyAdRSTi vyaMtara deva japa ko chur3Ane ke lie aneka prakAra ke pratikUla evaM anukUla upasarga karane lge| bhayaMkara sarpa Adi dikhAkara japa chor3a dene ke lie dabAva dene lage to kabhI rUpavatI mahilAoM ko dikhAkara unako calAyamAna karane ke lie prayatna karane lage / lekina uparokta AcArya bhagavaMta evaM mahA tapasvI pa.pU.A.bha. zrImad vijaya himAMzusUrIzvarajI ma.sA. ke mArgadarzana ke mutAbika ve Dare nahIM ora japameM aDiga rahe / phalataH mithyAdRSTi devoM kA kucha bhI basa calatA nahIM hai / 200 1 eka bAra prANalAlabhAI eka per3a ke nIce laghuzaMkA nivAraNa karane ke lie baiThe the, taba usa vRkSameM rahanevAle eka vyaMtara devane unake zarIrameM praveza kiyA aura unako atyaMta parezAna karane lagA / lekina muni zrI zAMticandrasAgarajI ma.sA. kI preraNA ke mutAbika anya koI upAya na karate hue prANalAlabhAI ne navakAra mahAmaMtra kA japa cAlu rakhA thA / Akhira eka dina vaha vyaMtara kahane lagA ki 'navakAra mahAmaMtra ke teja ko maiM sahana nahIM kara pAtA, maiM jalakara bhasma ho jAU~gA itanA dAha mujhe ho rahA hai, isalie maiM jAtA hU~' aisA kahakara hamezA ke lie usane upadrava karanA chor3a diyA !... - jisa taraha mithyAdRSTi vyaMtara deva japa se calita karane ke lie upasarga karate rahe usI taraha dUsarI aura aneka samyagdRSTi zAsana deva-devI zrI prANalAlabhAI ko darzana dene lage / abhI taka cakrezvarI, padmAvatI, mahAkAlI, lakSmI, sarasvatI ityAdi deviyoMne evaM maNibhadra, ghaMTAkarNa, kAlabhairava, baTukabhairava ityAdi devoMne japa ke daurAna unako darzana diye haiM aura unake japa kI bahuta anumodanA kI hai / kucha devoMne unakI parIkSA karane ke lie pralobhana bhI diye haiM magara ve lubdha nahIM hue evaM kisI bhI bhautika vastu kI yAcanA kabhI bhI deva - deviyoM ke pAsa nahIM kI hai isalie deva adhika prasanna hue haiM / pratidina ke japa kI saMkhyA evaM anubhavoM kA varNana ve likhate rahate haiM jo hameM dikhAyA thA /
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ 201 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 unake pitAjIne bhI savA karor3a navakAra kA japa kiyA thA / unhoMne bhI devalokameM se Akara prANalAlabhAI ko darzana diye evaM japa ke lie atyaMta prasannatA vyakta kI hai| unake paricita anya bhI kucha riztedAra jo svargavAsI hue haiM unhoMne bhI darzana diye haiM / kaI bAra devoMne gulAba ke puSpoM kI vRSTi aura amIvRSTi bhI kI hai| pUrva janma kI patnI jo hAla devI hai usane bhI unako darzana diye haiM / agale janmameM eka saMpanna kacchI parivArameM mumbaImeM unakA janma huA thA / vahA~ bhI unhoMne navakAra mahAmaMtrakI suMdara ArAdhanA kI thI aisA patnI-devIne batAyA hai / navakAra mahAmaMtra ke prabhAva se honevAle aise anekavidha Adhidaivika anubhavoM kA varNana par3hakara sAmAnya manuSya ko jarUra Azcarya kA anubhava hotA hai, magara viziSTa Atma sAdhakoM ko isameM jarA bhI Azcarya nahIM hogA / ve to AdhyAtmika anubhUtiyoM ko hI mahattva dete haiN| navakAra ke japa dvArA viziSTa AdhyAtmika anubhUtiyA~ jarUra ho sakatI haiM magara unake lie paMca paramezvaSThI bhagavaMtoM kA adbhuta Atma svarUpa gurugamase evaM sadvAMcana dvArA samajhakara aise nirmala Atma svarUpa kI anubhUti karane ke spaSTa lakSya pUrvaka japa karanA atyaMta Avazyaka hai / di.29-1-96 ke dina dhrAMgadhrAmeM vyAkhyAna ke bAda prANalAlabhAI ne apane Adhidaivika anubhUtiyoM kA varNana sahaja bhAvase hamArI samakSa kiyA taba unakA lakSya uparokta dizAmeM parivartita karane kA vinamra prayAsa kiyA thA / samaya kA paripAka hone para dravya navakAra bhAva navakAra meM parivartita hogA usameM saMdeha nahIM hai / vyAkhyAna zravaNa kA yoga hone para prANalAlabhAI jarUra lAbha lete haiN| cAturmAsa ke daurAna samUhameM pratikramaNa bhI karate haiM / pichale 7 varSo se navapadajI kI AyaMbila kI olI bhI sAlameM do bAra karate haiM aura pratimAha 6-7 AyaMbila bhI karate haiM / jIvanameM 400 AyaMbila karane kI unakI bhAvanA hai| karIba 400 AyaMbila ho cuke haiN| abhI taka 4 aTThAI evaM 13 aTThama bhI unhoMne kI haiM /
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 'kacchamitra' akhabAra ke bhUtapUrva vyavasthApaka jamanAdAsabhAI dhanajI vorA kI suputrI guNavaMtI bahana unakI dharmapatnI haiM / ve bhI pratidina 10 pakkI mAlA kA japa karatI haiM / ___'yoga asaMkhya jinavara kahyA, navapada mukhya te jANo re' isa zAstrAnusArI paMkti ke anusAra jinezvara bhagavaMtoMne AtmA kI mukti ke lie asaMkhya upAya batAye haiN| unameM se apanI ruci ke mutAbika kisI ekAdha yoga kI ArAdhanA apanI ruci ke anusAra mukhya rUpase karake aura anya yogoM ke prati sApekSa bhAva rakhakara anaMta AtmAe~ saMsArasAgara se pAra ho cukI haiM / usI taraha prastuta dRSTAMtameM prANalAlabhAI mukhya rUpase navakAra mahAmaMtra ke japayoga kI ArAdhanA karate haiM aura jinapUjA, vyAkhyAna zravaNa, pratikramaNa, tapazcaryA Adi anya yogoM ke prati bhI unakA sApekSabhAva dRSTi gocara hotA hai / - isa dRSTAMta se preraNA lekara sabhI bhAvukAtmAe~ acitya ciMtAmaNi zrI navakAra mahAmaMtra kI samyak prakArase ArAdhanA karake nikaTa mokSagAmI baneM yahI maMgala bhaavnaa| zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samArohameM prANalAlabhAI upasthita the| unakI tasvIra peja naM. 18 ke sAmane prakAzita kI gayI hai| patA : prANalAlabhAI lavajI zAha nAnI bajAra, mu.po. dhrAMgadhrA, ji. surendranagara, (gujarAta) pina : 363310
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 20 98 zrI RSimaMDala mahAstotra ke viziSTa sAdhaka kAMtilAlabhAI kezavalAla saMghavI viziSTa kakSA ke sAdhaka mahApuruSakI kRpAse saMprApta mArgadarzana ke mutAbika jaba koI zradhdhAlu zrAvaka bhI vidhi pUrvaka akhaMDa sAdhanA karate haiM taba ve sAdhanA mArgameM kaisI adbhuta siddhi ko prApta kara sakate haiM yaha hama nimnokta dRSTAMta meM dekheNge| mUlata : gujarAtameM vIramagAma tahasIla ke mAMDala gA~va ke nivAsI kintu pichale 21 varSoM se surendranagara meM rahate hue suzrAvaka zrI kAMtilAlabhAI kezavalAla saMghavI (u.va. 63) jaba 28 sAlakI umra ke the taba unake ghara se svayameva kabhI kabhI sugaMdha kA udbhava hotA thA / isa viSayameM mArgadarzana lene ke lie ve usa vakta vahA~ vidyamAna pU. munirAja zrI subodhavijayajI ma.sA. (bhAbharavAle pU. A. zrI zAMticandra sUrIzvarajI ma.sA. ke samudAya vAle) ke pAsa gaye / ve acche sAdhaka the| unhoMne kucha samaya taka A~kheM baMda kI, bAda meM kahA ki 'RSimaMDala stotra kI ArAdhanA karo' / - usake bAda kAMtilAlabhAI ne unake mArgadarzana ke mutAbika 8 mahinoM taka rAtri bhojana tyAga ityAdi karIba 20 jitane niyamoM kI maryAdA kA pAlana karate hue nizcita sthAna evaM nizcitaM samaya meM akhaMDita rUpase zrI RSimaMDala mahAstotra (102 zloka) aura usake mUla maMtrakI sAdhanA kI / usa sAdhanA ke daurAna unako calAyamAna karane ke lie kaI prakAra ke pratikUla evaM anukUla upasarga hue / kabhI zarIrameM bhayaMkara dAha hotA thA to kabhI unakI cAroM ora Aga kI jvAlAe~ utpanna ho jAtI thiiN| kabhI pUre zarIra para ajagara lipaTa jAtA thA to kabhI tIkSNa bhAle apanI ora jorase Ate hue dikhAI par3ate / kabhI deva-devIoM ke nATaka aura nRtya bhI dikhAI dete the / lekina ma.sA. ne unako pahale se hI kaha diyA thA ki isa prakAra ke upasarga hoMge magara tuma jarA bhI DaranA nahIM aura calAyamAna nahIM honA : isalie ve jarA bhI Dare binA sAdhanAmeM lIna rahate the / phalata : zrI RSimaMDala mahAstotra meM nirdeza
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 kiyA gayA hai usake anusAra tIsare mahinemeM unako jAjvalyamAna tejomaya zrI jinabimba ke darzana hue ... anya bhI kucha viziSTa anubhava hue / kaI bAra sAdhanA ke daurAna sunahare yA zveta akSaroMmeM kucha sAMketika vAkya yA kucha prazroM ke pratyuttara A~khe baMda hote hue bhI TI.vI. (dUradarzana) kI taraha dikhAI dene lge| pichale 35 varSoM meM kevala eka dina ke apavAda ko chor3akara unakI sAdhanA akhaMDa rUpase cAlu hai / unake pitAzrI ke dehavilaya ke dina saMyogavazAt eka dina unakI sAdhanA nahIM ho pAyI yaha bAta Aja bhI unheM bahuta khaTakatI hai| vartamAnameM bhI ve pratidina prAtaHkAlameM 4 se 8 baje taka nimnokta prakArase sAdhanA karate haiM / prAtaH 4 baje uThakara 4 // se 5 // baje taka zrI pArzvanAtha bhagavAna yA zrI simaMdhara svAmI vItarAga paramAtmA kA dhyAna siddhAsana meM baiThakara karate haiM / usa vakta donoM hAtha joDakara hRdaya yA lalATa ke sanmukha rakhakara paramAtmA kI vItarAga mudrA evaM vItarAgatA ko bhAva pUrvaka vaMdanA karate haiM evaM apanI AtmAko paramAtmA ke prati samarpita karate haiM / aisI bhAvadazAmeM karIba 50 miniTa taka sthira rahate haiM / usa vakta unako apUrva AnaMda kI anubhUti hotI hai / isa dhyAna ke daurAna unake AsapAsa tejovalaya evaM mastaka ke pIche bhAmaMDala kI taraha teja kA vartula utpanna hotA hai, jisako kaI AtmAoM ne pratyakSa rUpameM dekhA bhI hai| unakI anumati ke binA koI bhI vyakti sAdhanA ke daurAna unake pAsa baiThane kI hiMmata bhI nahI kara sakatA, aisA usa sAdhanA kA pratApa hotA hai / 5 // se 6 baje taka zrI RSimaMDala stotrapATha evaM usake maMtrakA japa karane ke bAda maMdira meM jAkara jinapUjA karate haiM / bAdameM 7 se 8 taka bhaktAmara stotra pATha, vardhamAna zakrastava pATha, navakAra. mahAmaMtra kI 1 mAlA, uvasaggaharaM stotra kI 2 mAlA, OM hrIM zrIM aha~ nama : aura OM hIM aha~ nama : kA japa evaM zrI vItarAga paramAtmAkA dhyAna karate haiN| kabhI bAhara gA~va jAnekA prasaMga upasthita hotA hai taba rAta ko 22 // baje uThakara bhI ve apane nitya kramakA acUka pAlana karate haiM / sAdhanAmeM niraMtaratA bahuta mahattva kI bAta hai /
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ 205 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 kucha varSa pUrva eka dina sAdhanA se uThane ke samayameM uparase divya sugaMdhamaya supArI nIce par3I / usake bAda saMprApta saMketa ke anusAra dUdha aura pAnI se prakSAlana karane para dUsare dina vaha prakSAlana jala ghI ke rUpameM parivartita ho gayA / karIba 2 sAla taka vaha divya supArI unake ghara meM rahI ora usake prakSAlana jalase kensara jaisI asAdhya bImAriyA~ bhI dUra huiiN| aura bhI aneka camatkAra hue / usake bAda acAnaka kAMtilAlabhAI ko muMbaI jAne kA prasaMga upasthita huA, taba ghara meM rakhI huI divya supArI kI pratidina vAsakSepa pUjA Adi nahIM hone se usameM chidra ho gayA aura usakA prabhAva kama ho gayA / bAdameM eka sAdhvIjI bhagavaMta ke mArgadarzana ke mutAbika usa supArI ko eka kueM meM visarjita kara diyA / ... kAMtilAlabhAI ne pUrvokta munirAja zrI subodhavijayajI ke mArgadarzana ke mutAbika eka bAra aThThama tapa ke sAtha zrI RSimaMDala stotra ke maMtrakA 8 hajAra bAra japa kiyA thA / dUsarI bAra polI aThThama ke sAtha 8 hajAra japa evaM 3 bAra 3-3 ekAzana pUrvaka 8-8 hajAra japa kiyA thA / isake alAvA zrI zaMkhezvara tIrthameM rahakara 3 ekAzana pUrvaka uvasaggaharaM stotrakA 1008 bAra japa kiyA thA / dUsarI bAra zaMkhezvara tIrthameM 3 ekAzana pUrvaka 12 // hajAra bAra padmAvatI mAtAkA japa kiyA thA taba unake ghara para unakI dharmapatnI suzrAvikA zrI puSpAbahana ko padmAvatI mAtA kA darzana huA thaa| eka bAra rasoI banAne vAlI bAI ke rUpameM evaM dUsarI bAra gRhakArya karanevAlI strI ke rUpameM bhI padmAvatI mAtAne unako darzana diye the / karIba 3 sAla pUrva kAMtilAlabhAI ko kuMDalinI jAgaraNa kA eka viziSTa anubhava huA thA / nAbhi cakrameM Thama... Thama... Thama... isa taraha jora se Dhola jaisI dhvani hone ke sAtha pUrA zarIra uchalane lagA / usa ke bAda hRdaya cakra (anAhata cakra) meM hU~-hU~-hU~... isa prakAra kA anAhata nAda utpana huA jo Aja bhI cAlu hai magara zrI kAMtilAlabhAI usake prati dhyAna nahIM dete kintu zrIvItarAgaparamAtmA ke dhyAna meM hI lIna rahate haiM / pichale do sAla se zrI pArzvanAtha prabhukI evaM padmAvatI mAtA kI pUjA karate samaya meM prabhujI ke mastaka ke upara rahI huI phaNA kA sparza karate haiM taba vaha spaSTa rUpase jIvaMta phaNA kI taraha dabatI huI mahasUsa hotI
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 bahuratnA vasuMdharA : bhAga hai / jaba nirvikalpa citta hotA hai tabhI hI aisA anubhava hotA hai / manameM koI vicAra calatA hai taba aisA anubhava nahIM hotA hai / tIsare bhavameM mahAvideha kSetrase mukti prAptikA viziSTa saMketa bhI kAMtilAlabhAI ko saMprApta huA hai 1 bhUmi parIkSA Adi kucha viziSTa zaktiyoMkA vikAsa bhI sAdhanA ke AnusaMgika phala ke rUpameM huA hai, jisakA upayoga mukhyataH zAsana ke kAryoM meM hI ve karate haiM / kAMtilAlabhAI kI pratyakSa bheMTa 4 sAla pUrva surendranagara meM huI thI / usake bAda di. 24-4-97 ke dina zaMkhezvara tIrthameM bhI ve mile the, taba praznottarI dvArA saMprApta jAnakArI yahA~ prastuta kI gayI hai / isameM se preraNA prApta karake AtmasAdhanA ke lakSya pUrvaka gurugama dvArA zrI vItarAga paramAtmA kA dhyAna, navakAra mahAmaMtra AdikA sAttvika japa evaM viziSTa stotrapATha dvArA prabhubhakti ke mArgameM akhaMDita rUpase utsAha pUrvaka Age baDhate hue zIghra samyagdarzanAdi Atmika guNoM ko saMprApta kara ke sabhI bhavyAtmAe~ mukti ke adhikArI baneM yahI zubhAbhilASA / sAMsArika sukha-duHkha ke praznoM ke lie aise sAdhakoM kI sAdhanAmeM vikSepa nahIM DAlanA cAhie / kevala kutUhala vRttise prazna pUchakara bhI aise sAdhakoM kA amUlya samaya kisIko bhI gavA~nA nahIM cAhie / yaha vinamra sUcanA sabhI ke lie sadaiva smaraNIya hai / zaMkhezvara tIrtha meM Ayojita anumodanA samArohameM kAMtilAlabhAI bhI padhAre the / unakI tasvIra prastuta pustakameM peja naM. 18 ke sAmane prakAzita kI gayI hai / patA : kAMtilAlabhAI kezavalAla saMghavI 4, kizora sosAyaTI dezala bhagatakI vAvake pAsameM mu. po. surendranagara, pina : 363001, phona : 02752-23523 ghara / 25525 ophisa
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 207 / 400 upavAsa kI bhAvanA rakhate hue 211 upavAsa | ke mahA tapasvI hIrAcaMdabhAI ratanasI mANeka gujarAta rAjya meM kaccha-sujApura gAMva ke nivAsI zrI hIrAcaMdabhAI ratanasIM cheDA vyApAra ke nimitta se kerAlA rAjya ke kalikaTa zahara meM rahate haiM / kaccha se saiMkar3oM mIla dUra rahate hue bhI hIrAcaMdabhAI ke hRdayameM jaina dharma ke saMskAra barakarAra haiM / di. 12-9-1937 ke dina janme hue hIrAcaMdabhAI ko pitA ratanasIMbhAI kI ora se dharma ke saMskAra saMprApta hue / gujarAta se itanA dUra rahate hue bhI unhoMne dharma ArAdhanA gaurava ke sAtha cAlu rakhI / i.sa. 1974 se lekara prati varSa paryuSaNa meM 8,9,11,16,32,35 upavAsa taka tapazcaryA kI / 16 mahinoM taka chaThTha ke pAraNe chaThTha (2 upavAsa) kiye| AyaMbila kI 25 oliyA~ bhI kI / tapa ke sAtha unhoneM kabhI bhI apane nitya kartavyoMmeM kamI nahIM rkhii| vyAvasAyika evaM sAmAjika kAryoM ke kAraNa kabhI tapazcaryA meM garama jala pIne kA bhI samaya nahIM bacatA thA phira bhI tapazcaryAM kI lagana bar3hatI hI rahI / di. 4-3-95 ke dina hRSIkeza kI pAvana bhUmi para unako kisI yogasiddha mahApuruSa ke darzana hue / hIrAcaMdabhAI ke hRdayameM tapakA prakAza thA, gurudevoM ke parama AzIrvAda the aura aba AdhyAtmika mahApuruSa ke darzana hue| unake AzIrvAda se tapazcaryA ke mArga se AdhyAtmika unnati ko pAnekI abhilASA jagI / isI samayameM 201 upavAsa ke tapasvI sahaja muni kI bAta bhI unhoMne sunI / abhI taka 35 upavAsa taka kI tapazcaryA karane vAle hIrAcaMdabhAI ko apane sattva kI kasauTI karane kI bhAvanA huI / prAraMbha meM 111 upavAsa karane kA saMkalpa kiyA lekina 40 veM upavAsa ke dina unakA svAsthya kucha kamajora huaa| karIba 4 dina taka zarIrameM kucha asvasthatA lagI, magara bAdameM Atmabala se deha para vijaya pAyA aura tapa yAtrA cAlu rkhii| ... enjinIyarIMga meM bI.i. mikenIkala kI DIgrI pAnevAle hIrAcaMdabhAI ko sAhitya evaM saMzodhana ke viSayameM bhI kAphI rasa hai / kalikaTa jaise
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 zahara meM ekabAra unhoMne gujarAtI skUla banavAne kA saMkalpa kiyA / kArya bahuta kaThIna thA magara hIrAcaMdabhAI kA saMkalpa bhI utanA hI sudRDha thA / unhoMne nizcaya kiyA ki jaba taka vizAla sabhAgRha yukta skUla nahIM banAvAU~ taba taka pA~vameM jUte nahIM pahanU~gA / . madhyama varga ke manuSya ke lie yaha saMkalpa bahuta bar3A thA / kaI loga majAka karate hue hIrAcaMdabhAI ko kahate bhI the ki-'khuda gujarAta meM se bhI gujarAtI bhASA ke prati lagAva kama hotA jA rahA hai taba Apa kalikaTa meM gujarAtI skUla banAne ke divA svapna kyoM dekhate haiM ?' koI kahate the ki hama baccoM ko aMgrejI skUlameM bhejeMge, phira gujarAtI skUla kI kyA jarUrata hai ?' ___tapazcaryA kI yahI vizeSatA hai ki manuSya ke AbhyaMtara jIvana kI taraha bAhya jIvana ko bhI sudRDha banAtI hai / hIrAcaMdabhAI ko tapa ke prabhAvase vicAroM kI zudhdhi aura kAryakrama kI rUparekhA ke viSayameM spaSTa darzana thA / 5 varSa taka kar3I sardI aura bhayaMkara dhUpameM bhI jUte binA ghUmate rahe / unakA vyavasAya bhI aisA thA ki kaI sthAnoM para ghUmanA hI par3atA thA / zurU meM siMdhIyA sTIma nevIgezanameM ajanTa the aura bAda meM zrIphala ke vyApArI ke rUpame unhoMne acchI pratiSThA arjita kI thii| Akhira gujarAtI samAja kA makAna taiyAra ho gayA / eziyA ke prathama 10 sabhAgRhoM meM sthAna pA sake aisA bhavya sabhAgRha taiyAra huA / kalikaTa kA gujarAtI samAja kaccha kI dharatI ke isa sapUta para phidA ho gayA / usane camar3e Adi ke jUte nahIM pahanane kI pratijJA karane vAle hIrAcaMdabhAI kA sanmAna cAMdI ke jUte arpaNa karake kiyA / kaI varSoM taka ve gujarAtI samAja ke adhyakSa pada para rhe| sAhitya kI taraha saMzodhanameM bhI unako kAphI dilacazpI rahI hai| dharma aura vijJAna donoM manuSya jIvana kI A~kheM haiM / isalie hIrAcaMdabhAI ne di. 19-6-95 se dIrdha tapazcaryA kA prAraMbha kiyA taba cikitsoM ko bhI sAthameM rakhA / kalikaTakI haoNspITala ke DaoN. sI.ke. rAmacaMdrana prati saptAha unakI zArIrika jA~ca karate the / igleMDameM FR.C.P. aura M.R.C.P. kI
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 209 upAdhiyA~ prApta karanevAle DaoN. sI.ke. rAmacaMdrana ko unake zArIrika saMzodhanaM meM kAphI dilacazpI thii| __hIrAcaMdabhAI kaI varSoM se sUryazakti ke yogya upayoga ke lie saMzodhana karate the| bhArata kI 'solara enarjI sosAyaTI' ke sabhya ke rUpameM kaI sAla taka kArya kiyA hai / vizeSa meM samudra ke pAnIkA upayoga pIne ke lie kisa taraha ho sake yaha unake saMzodhana kA mukhya viSaya rahA hai| adhyAtma aura vijJAna ke virala samanvaya ke sAtha hIrAcaMdabhAI ne ugra tapazcaryAkA prAraMbha kiyA / pichale 22 varSoM se pratyeka paryuSaNa parvameM 8 upavAsa yA usase adhika tapazcaryA karanevAle hIrAcaMdabhAI ne tapa ke dvArA manovijaya prApta karane kA puruSArtha kiyA / prati saptAhameM DaoNkaTara unakI saMpUrNa zAririka jA~ca karate the / kaI bAra eksa-re evaM skrInIMga bhI hotA thA / dinameM ve 500 grAma jitanA ubAlA huA pAnI lete the| prAraMbha meM to tapazcaryA ke sAtha vyavasAya karate hue hIrAcaMdabhAI ko dekhakara loga Azcarya cakita ho jAte the / kabhI hIrAcaMdabhAI sUryazakti aura sUrya cikitsA kI bAteM karate the, to kabhI tapa ke adhyAtmika anubhavoM kI bAta karate the / zuru meM DaoN. sI.ke. rAmacaMdrana ke manameM thor3I sI zaMkA banI rahatI thI, magara unhoMne dekhA ki hIrAcaMdabhAI kI tapazcaryA vaijJAnika saMzodhana kA viSaya bana sakatI hai / isalie unhoMne isa tapazcaryA kI vaijJAnika jA~ca karane kI saMpUrNa jimmedArI lI / 111 upavAsa kA prAraMbhika saMkalpa purA hone ke bAda bhI hIrAcaMdabhAI ne tapazcaryA cAlu hI rakhI / tapazcaryA ke pUrvameM 89 kilo vajanavAle hirAcaMdabhAI ke zarIra kA vajana 150 upavAsa ke bAda 59 kilo ho gayA thA / prati saptAha karIba DeDha kilo vajana kama hotA jA rahA thA / phira bhI Adhunika cikitsA vijJAna . ko vismaya mugdha banAne vAle isa tapasvI kI ugra tapazcaryA cAlu hI rhii| tapake prabhAvase unakI saMkalpa zakti prabala hotI gayI hai / Aja ve sarva ciMtAoMse mukta haiM / unakA kahanA hai ki manuSya sUrya ke pAsa se urjA prApta karake AhAra ke binA bhI dIrgha samaya taka jindA raha sakatA hai| bahuratnA vasuMdharA - 2-14
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 bahuratnA vasuMdharA : bhAga eka samaya thA ki jaba hIrAcaMdabhAI apane parivAra janoM ko evaM samAja ko parigraha kama karane ke lie kahate the, taba kucha loga unakI bAtako maz2Aka samajhakara TAla dete the, magara bAda meM unakI tapazcaryAkA aisA prabhAva par3A ki parivAra janoMne apanI AvazyakatAoM meM svayameva aMkuza rakhA itanA hI nahIM, anya paricitoM ne bhI apanI sukha-suvidhA ko 10 pratizata kama kiyA / tapazcaryA ke dvArA dharma prabhAvanA karane ke sAthameM hIrAcaMdabhAI vizvazAMtikA saMdeza bhI dete rahe / kalikaTa se tIrthAdhirAja zaMtrujayakI yAtrA ke lie nikale hue hIrAcaMdabhAI ne aneka gA~va- nagaroM meM tapa kI anumodanA kA mAhaula banAyA thA / ugra tapa ke prabhAva se ve pragADha vicAra zUnyatva evaM prazAMtatA kA anubhava karate haiN| jIvana meM anAsakti kA bhAva sahaja rUpase AtmasAt hotA jA rahA hai / 207 veM upavAsameM hIrAcaMdabhAI ne zatruMjaya girirAja para paidala caDhakara yAtrA kI thI aura di. 16-1-96 ke dina kacchameM acalagacchAdhipati pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kI preraNA se prasthApita 72 jinAlaya tIrthameM unake paTTadhara pa. pU. A. zrI guNodayasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrAmeM 211 upavAsakA pAraNA kiyA thA, taba hajAroM logoM ne vahA~ upasthita hokara mahA tapasvIkI bhUrizaH hArdika anumodanA evaM abhivaMdanA kI thI / adabhuta zAsana prabhAvanA huI thI / (DaoN. kumArapAlabhAI desAI likhita 'iMTa aura imArata ' kolama - gujarAta samAcAra di. 4 - 1 - 96 se sAbhAra uddhRta) vizeSa : 205 veM upavAsa ke dina hIrAcaMdabhAI ahamadAbAda Aye the taba hamArI nizrAmeM ahamadAbAda acalagaccha jaina saMgha evaM anya saMsthAoMne unakA bahumAna kiyA thA / usa vakta karIba 15 miniTa taka svasthatAse khar3e khar3e vaktavya dete hue hIrAcaMdabhAI ko dekhakara sabhI Azcarya cakita ho gaye the aura 'AtmA meM anaMta zakti hai' isa zAstra vacana kI pratIti pratyakSa rUpase sabhIne kI / zAstroMmeM ATha prakAra ke mahApuruSoM ko 'zAsana prabhAvaka
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 211 kahe gaye haiM, usameM pA~cave naMbarameM aise viziSTa tapasvIoM kA 'zAsana prabhAvaka' ke rUpameM varNana karate hue upAdhyAya zrI yazovijayajI ma.sA.ne 'samakita saDasaThI' sajjhAya meM kahA hai ki - " tapa guNa ope re rope dharmane, gope navi jina ANa / . Azrava lope re navi kope kadA, paMcama tapasI te jANa // dhana dhana zAsana maMDana munivarA" di. 28-8-96 se hIrAcaMdabhAI ne anna tyAga karake pAnI sahita kevala 9 pravAhI ke upara jIvana jInekI pratijJA lI thI / usameM bhI prati 6 mahine meM 1-1 pravAhI kama karane kA saMkalpa thA / Aja ve pAnI, chAcha aura nAriyala kA pAnI ina tIna pravAhI kA hI upayoga karate haiM / di. 4 se 10 DIsembara 1998 taka vividha cikitsA padhdhatiyoM ke karIba 500 vizeSajJoM kI vaizvika konpharansa kA ahamadAbAda meM Ayojana huA thA / usa meM hIrAcaMdabhAI ne sUrya UrjA aura upavAsa ke viSaya meM apane vaktavya ke samApana meM uddaghoSaNA kI hai ki agara AMtararASTrIya mAnya cikitsakoM kI TIma vaijJAnika paddhati se parIkSaNa karane ke lie taiyAra hogI to ve di. 1-1-2000 se yA usase bhI pahale kevala garma jala se 400 yA usase bhI adhika dinoMke upavAsa kA prAraMbha kareMge!!!... hIrAcaMdabhAI upavAsa, vizvazAMti aura sUryaUrjA ke viSaya para gujarAtI, hindI, aMgrejI evaM malayAlama bhASA meM pravacana dete haiN| zaMkhezvara meM anumodanA samArohameM hIrAcaMdabhAI bhI padhAre the| unakI tasvIra peja naM. 12 ke sAmane prakAzita kI gayI hai| patA : hIrAcaMdabhAI ratanasI mANeka HF2-131-KSHB, Vikashnagar Appartment, Chakkorath Kullam, Calicut (Kerala), Pin : 673006. Ph : 0495-369928
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga cikitsakoM se asAdhya hajAroM dardIoMko binA 100 davAI se aura binA mUlyase svasthatA pradAna karate hue sevAbhAvI ratilAlabhAI padamasI panapArIyA 212 kucha manuSyoM kA jIvana aneka vyasana evaM durguNoM ke kAraNa samAja ke lie abhizApa rUpa bana jAtA hai, jaba ki kucha virala manuSyoM kA jIvana viziSTa sadguNa aura niHsvArtha sevAvRtti ke kAraNa saMpUrNa mAnava samAja ke lie AzIrvAda rUpa hotA hai / aise virala sevAzIla vyaktioM meM ratilAlabhAI kA samAveza hotA hai / mUlataH kaccha-nAgrecA gA~va ke nivAsI kintu vartamAna meM bar3audAmeM rahate hue, kacchI dasA osavAla jJAti ke lie gaurava rUpa zrI ratilAlabhAI ke pUrva janma ke viziSTa puNyodaya se unake mAmAzrI narasIbhAI rAmaiyA dharamarsI (kaccha-sAMyarA nivAsI) kI aura se aisI viziSTa kalA yA prakRti kA varadAna prApta huA hai ki pichale 7 varSoMmeM DaoNkTaroM se asAdhya aise karIba pA~ca hajAra rogIoM ko binA mUlyase aura prAyaH binA davAI se alpa samayameM hI Arogya pradAna karane meM ve kAmayAma rahe haiM ..... khAsa karake rIr3ha kI haDDImeM jJAnataMtu apanA kArya karane meM akSama ho rahe hoM yA haDDI meM kahIM bhI phekcara ho aise kesoM meM unakI 'mAsTarI' hai| DokTaroMne jinako zastrakriyA (oparezana) karanekA anivArya batAyA thA; aise 200 se adhika haDDiyoM ke marIjoM ko zastrakriyA binA hI unhoMne ThIka kara diyA hai / pakSAghAta ke karIba 30 se adhika dardIoM ko unhoMne ThIka kiyA hai / laMr3ana aura amarIkA se upacAra ke lie bar3audA Aye hue kucha bhAratIyoM ko ratilAlabhAIne roga mukta kiyA hai / A~khoM kI rageM sUkha jAne ke kAraNa A~khoMkI rozanI bilkula naSTa ho gayI thI aura Adhunika cikitsakoM ne jisako asAdhya jAhira kara diyA thA aise 5 vyakti ratilAlabhAI ke upacAra se Aja barAbara dekha sakate haiN| unameM se eka vyakti to Aja skUTara bhI acchI taraha se calA sakate haiM /
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 bar3audA ke eka sonI kI dRSTi bhArI madhuprameha ke kAraNa bilkula baMda ho gayI thI / Adhanika cikitsA ke pIche lAkhoM rUpayoM kA kharca karane ke bAda bhI saphalatA nahIM milI thI / Akhira ve bhI ratilAlabhAI ke upacAra se kevala 15 dinoM meM dekhate ho gaye / lakSmI palsa (dAla-cAvala kI mIla) vAle pAdarA ke hasamukhabhAIkI A~kha kA golA TeDhA ho jAne se eka hI vastu 8-10 kI saMkhyA meM dikhAI detI thI / ve phaurana ratilAlabhAI ke pAsa Aye / unake upacAra se ThIka ho gye| bar3audA ke eka bhAI ko lesara TrITamenTa se phAyadA nahIM huA thA, ve bhI isa upacAra se ThIka ho gaye / 5-7 sAla purAne karNa rogI karIba 5 vyakti ratilAlabhAI ke upacAra se ThIka suna sakate haiM / madhuprameha ke kaI rogiyoM ko unhoMne bhIDI ke prayogase ThIka kiyA hai / asAdhya .madhuprameha ke kAraNa zastrakriyA meM bAdhA hotI thI aise bhI rogI bhIDI ke prayogase ThIka ho gaye haiM / arsa roga ko ve kevala eka hI bAra davAI dekara kevala 6 ghaMToMme miTAte haiM / ___ adhika yA kama raktacApa ke kaI rogiyoM ko unake upacAra se svAsthya lAbha huA hai| dinameM TrAnsaporTa ke vyavasAyameM vyasta hone se ve pratidina zAma ko 7 baje se lekara rAta ko 11 baje taka aneka marIjoMkA ilAja apane gharapara hI karate haiM / khAsa vizeSatA yaha hai ki ve kisI bhI roga ke upacAra ke badale meM eka rupayA bhI nahIM lete haiM / bilkula muphta sevA hI karate haiN| . agara ve cAhate to lAkhoM-karor3oM rUpaye isa upacAra paddhati se arjita kara sakate haiM, lekina aisI prAkRtika bheMTa ko ve AjIvikA kA sAdhana banAne meM pApa mAnate haiM / saca to yaha hai ki aisI niHspRhatA hotI
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 hai taba taka hI aisI prAkRtika bheMTa Tika sakatI hai / _ vi. saM. 2051 meM hamArA cAturmAsa bar3audAmeM kacchI bhavanameM thA taba ratilAlabhAI kA acchA paricaya huA thA / aisI niHsvArtha sevA ke dvArA hajAroM manuSyoM kI zubhecchAe~ evaM mahAtmAoM ke zubhAzIrvAda pAkara ratilAlabhAI alpa bhavoM meM bhava roga se mukti ko prApta kareM yahI zubhecchA / zaMkhezvara meM Ayojita anumodanA samArohameM ratilAlabhAI bhI upasthita hue the / unakI tasvIra isa pustaka meM peja. naM. 18 ke sAmane prakAzita kI gayI hai| patA : ratilAlabhAI padamasI panapArIyA 1 B, vaibhava nagara, saMgama sosAyaTI ke pIche . haraNI ror3a, bar3audA (gujarAta) pina : 390022 phona : 0265-63588/556082 (ophisa) [pratidina 1 ghaMTe padmAsanameM navakAra mahAmaMtrakA japa | karate hue apramatta "zrAvaka ziromaNi" dalIcaMdabhAI dharmAjI THEHREE apramattatA meM anupama aura bemisAla ArAdhanA dvArA karma dalikoM kA dalana karane vAle "zrAvaka ziromaNi" zrI dalIcaMdabhAI kI advitIya dharmacaryA jAnakara munivara bhI unakI bAra-bAra prazaMsA kiye binA raha nahIM sakate haiN| karmasAhityaniSNAta, suvizuddha saMyamI pa.pU.A.bha. zrImad vijaya premasUrIzvarajI ma.sA. ke satsaMga se ve vizeSa rUpase dharmamaya jIvana jIte haiN| Aja 87 sAla kI umra meM bhI ve jo adabhUta ArAdhanA karate haiM use jAnakara kisI bhI manuSya kA mastaka ahobhAva se jhuke binA raha nahIM sakatA hai|
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 215 hararoja rAta ko 9 baje se lekara sUryodaya paryaMta karIba 9 ghaMTe taka padmAsana meM baiThakara sAmAyika pUrvaka navakAra mahAmaMtra kA japa aura arihaMta paramAtmA kA dhyAna dharate hue isa suzrAvaka ko dekhakara bhagavAna mahAvIra svAmI ke ananya bhakta puNiyA zrAvaka evaM AnaMda zrAvaka ityAdi kI smRti sahaja rUpase A jAtI hai / - 2 Aja taka 2 lAkha se adhika sAmAyika karane vAle ina zrAddhavarya ko pratidina 15 sAmAyika karane kA niyama hai / sUryAsta ke AsapAsa daivasika pratikramaNa karane ke bAda kevala 2 ghaMTe taka zarIra ko vizrAMti dekara punaH 9 baje se padmAsana pUrvaka japa - dhyAna meM baiTha jAte haiM / aho ! kitanI apramattatA ! deva durlabha manuSya bhavakI eka eka kSaNa kA kaisA jAgRti pUrvaka sadupayoga ! 'samayaM goyama mA pamAyae' prabhu mahAvIra svAmI ke isa upadeza ko kaisA AtmasAt kiyA hogA ?... paryuSaNa ke 8 dina evaM pratyeka caturdazI Adi meM pauSadha jaise pavitra anuSThAna dvArA Atma guNoM kI puSTi karane vAle ina suzrAvaka zrI ne Aja taka 2000 se bhI adhika pauSadha kiye haiM / hararoja 5000 navakAra mahAmaMtra (50 pakkI mAlA) kA japa karanevAle isa ArAdhaka ratnane Aja taka 5 karor3a se adhika navakAra japa dvArA paMca parameSThI bhagavaMtoM ko praNidhAna pUrvaka praNAma karake apanI AtmA ko namratA se atyaMta bhAvita kara diyA hai / (yaha paDhakara hameM bhI kama se kama pratidina 1 pakkI navakAravAlI kA japa karane kA dRDha saMkalpa karake dalicaMdabhAI kI yathArtha anumodanA karanI cAhie ) aThThama se varSItapa, pAraNe meM ThAma cauvihAra ekAzana pUrvaka varSItapa, kula 25 varSItapa 10 aThThAI tapa, siddhi tapa, zreNi tapa, cattAri aThTha daza doya tapa, dharmacakra tapa, svastika tapa, ityAdi dIrghakAlIna bar3I tapazcaryAoM ke sAtha kula 6000 se adhika upavAsa, hajAroM kI saMkhyAmeM AyaMbilaekAzana, 22 varSa kI vaya se biyAsana, mAtra 6 sAla kI umra se lekara pratidina zAmako cauvihAra kA paccakkhANa, kevala 16 sAla kI umrase pratidina ubAlA huA acita pAnI pInA ityAdi atyaMta ahobhAvapreraka
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 - bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 tapazcaryA karanevAle ina mahAtapasvI zrAvakarana kI tapazcaryA kA varNana paDhakara he dharmapriya vAcaka ! kama se kama AjIvana navakArasI - cauvihAra karane kA dRDha saMkalpa to Apa jarUra kareMge aisI apekSA hai / gharameM gRha jinAlaya evaM jJAnabhaMDAra kA suMdara Ayojana karanevAle ina suzrAvaka zrI ke gharameM ("Adhunika kaI gRhasthoM ke gharoM kI taraha sine abhinetA-abhinetrIoM ke kelenDara to kahA~ se hoMge" !!) praveza karate hI mAno kisI upAzraya Adi dharmasthAna meM praveza kiyA ho aise pavitra bhAva utpanna hote haiN| sAta lAkha se adhika rUpayoM kA sAta kSetroM meM sadvyaya karane dvArA dAnadharma kI ArAdhanA karanevAle, 40 varSa kI umrase brahmacarya vrata evaM zrAvaka ke 12 vratoM ke svIkAra karane dvArA zIladharma kI ArAdhanA karane vAle, tIna upadhAna tapa ke sAtha uparokta aneka prakAra kI tapazcaryA se tapadharma kI ArAdhanA karanevAle, charI pAlaka saMghoM ke dvArA aneka tIrthoM kI bhAvapUrvaka yAtrA karanevAle, kaI varSose khar3akI (pUnA) jaina saMgha ke jinAlaya meM evaM zrI jIrAvallA pArzvanAtha tIrtha (rAjasthAna)meM TrasTI ke rUpameM niSThApUrvaka sevA denevAle ina dharma sapUta ko, dharmacakratapa ke bahumAna prasaMga para gharmacakratapa prabhAvaka pa.pU. gaNivarya zrI jagavallabhavijayajI ma.sA.ne sakala zrI saMgha kI upasthiti meM di. 8-10-98 ke dina "zrAvaka ziromaNi" kI upAdhi pradAna karane dvArA AzIrvAda diye vaha atyaMta ucita hI hai| mUlata: mAravAr3a ke kintu varSoM se khar3akI (pUnA) jaina saMghameM rahate hue evaM deza-videza ke lAkhoM logoM ke priya ina suzrAvaka kI jinazAsana . ko milI huI bheMTa kI kathA bhI atyaMta romAMcaka hai / jaba janma huA taba nahIM rote hue isa bAlaka ko mRta jAnakara parivAra ke loga smazAna kI ora le jA rahe the magara rAste meM navajAta zizu kA halana calana dekhakara use vApisa ghara lAyA gayA / janma ke samaya meM atyaMta ThaMDa lagane se mRtaprAya: ho gaye isa bAlaka ko saMgha evaM samAja ke mahAna puSpodaya se usakI mausIne jinazAsana ko samarpita kara diyA /
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 217 73 sAla kI umra meM hRdaya ke daure ke kAraNa behoza ho jAne se unako aspatAla meM bharatI kiyA gayA thA / glukosa evaM khUna kI botaleM cAlu thIM taba acAnaka hoza meM Ate hI unhoMne iMjekzana kI sUI apane hAtha se bAhara nikAla dI aura turaMta sAmAyika meM baiTha gaye !... dehAdhyAsa se kaisI muktadazA !... cikitsaka Adine Azcarya vyakta kiyA taba unhoMne kahA - 'deva - guru aura dharma kI kRpA hArTa eTeka ke upara bhI oTeka kara sakatI hai' !.. kaisI adbhuta khumArI aura gaurava !!!... - pichale 40 se adhika varSoM se vyavasAya evaM jUte kA bhI tyAga karake vinamra bhAvase, apramattatA ke sAtha adbhuta ArAdhanAmaya, anumodanIya evaM anukaraNIya jIvana ke dvArA anekoM ke lie Adarza rUpa bane hue ina zrAvaka ziromaNi' ke dRSTAMta se preraNA lekara he dharmapriya pAThaka ! Apa bhI apane jIvanameM adhika se adhika ArAdhakabhAva ke sAtha tatvatrayI kI upAsanA evaM ratnatrayI kI ArAdhanA dvArA devadurlabha mAnava bhava ko sArthaka banAyeM yahI zubhAbhilASA / punA (khar3akI) jAne kA prasaMga ho taba 'zrAvaka ziromaNi' dalIcaMdabhAI kA darzana karanA cUkeM nahIM / 44 patA : dalIcaMdabhAI dharmAjI jaina maMdira ke pAsa, khar3akI (pUnA) (mahArASTra) pina 411003 pratidina paMcakalyANaka kI ujavaNI evaM 500 102 rUpayoM ke puSpa Adise pA~ca ghaMTe taka adbhuta prabhubhakti karanevAle girIzabhAI tArAcaMda mahetA jisa taraha rAkha jar3a hote hue bhI tathA prakAra ke svabhAva se usake astitvamAtra se koThImeM rakhe hue dhAnya meM kIr3e utpanna nahIM ho sakate..... jisa taraha harItakI (harar3e) yA paragolaksa kI golI meM kartRtva bhAva nahIM hote hue bhI usake tathA vidha svabhAva ke kAraNa usakA manuSya ke peTa
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 meM astitva mAtra se bhI malazuddhi kA kArya apane Apa ho jAtA hai, usI taraha vItarAga paramAtmA meM kartRtvabhAva (maiM isa bhaktakA duHkha dUra karake use sukhI banA dUM ityAdi vicAra) nahIM hote hue bhI, unake vizuddha Atma svarUpa kA prabhAva hI aisA adbhuta hotA hai ki jo vyakti bhaktibhAva pUrvaka apane hRdaya maMdirameM unakI pratiSThA karatA hai usakA rAga-dveSa Adi bhAvamala svayameva dUra hone lagatA hai aura usake Atmika sadguNa rUpI dhAnya meM viSaya-kaSAya ke kIr3e utpanna nahIM ho sakate / jisa taraha agni ke yathAyogya rIta se kiye gaye sevana se ThaMDa kI pIr3A dUra hotI hai, usI taraha vItarAga paramAtmA kI bahumAna pUrvaka paryupAsanA karane se rAga Adi doSoM kI bhayaMkara pIr3A bhI avazya zAMta hotI hai / bhAvollAsa pUrvaka kI gayI niSkAma prabhubhaktise pracaMDa puNyAnubaMdhI puNya upArjana hotA hai aura azubha karmoM kI vipula nirjarA hone se vija-Apatti Adi dUra hone lagate haiM / anukUlatAe~ saMprApta hotI haiM / sukhameM alInatA aura duHkhameM adInatA kI prApti hotI hai / bhakti kI mastI meM masta bane hue sacce bhakta ko sAMsArika sukhoM kI spRhA bhI nahIM rahatI / vaha AtmatRpta ho jAtA hai / isa bAta kI pratIti hameM girIzabhAI mahetA ke dRSTAMta se hotI hai / vItarAga, arihaMta paramAtmA kI niSkAma prabhubhakti se vartamAna jIvana meM bhI adabhuta citta prasannatA, mAnasika zAMti, Atmika AnaMda kI anubhUti, mRtyumeM samAdhi, paraloka meM bhI sadgati kI paraMparA aura alpa bhavoM meM parama mukti kI prApti hotI hai / to calo hama eka aise viziSTa prabhubhakta AtmA ke jIvana meM thoDA dRSTipAta kareM / mUlata: saurASTra meM vaMthalI ke nivAsI kintu varSoM se muMbaI meM kAlabAdevI roDa-54/56 rAmavADI meM rahate hue girIzabhAI tArAcaMda mahetA (hAla umra karIba 42 varSa) ko Ajase karIba 14 sAla pahale pAyadhunI meM goDI pArzvanAtha jinAlaya meM atyaMta bhAvollAsa ke sAtha bhakti karate hue dekhA taba unakI prabhubhakti kA kAryakrama pUrA huA taba taka hamako bhI vahA~ se haTane kA mana nahIM huA / karIba 4 ghaMTe kSaNabharameM pasAra ho gaye hoM vaisA lgaa|
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 219 lagabhaga 10 lAkha rUpayoM ke sone-cAMdI ke upakaraNa prabhubhakti ke lie unhoMne banAye haiM / ekrIleka ke AkarSaka samavasaraNa meM prabhujI ko birAjamAna karake uttama prakAra ke paMcaraMgI puSpoM se aisI nayana ramya aMgaracanA banAte haiM ki hama dekhate hI raha jAya / agrapUjA ke lie bhI 5 prakAra ke uttama phala, 5 prakAra ke sacce ghI se bane hue naivedya... ityAdi hararoja 500 rUpayoM ke puSpa-phala-naivedya se ve prabhupUjA karate haiN| cAMdI ke 108 kalasoM se 1 ghaMTe taka prabhujI kI abhiSeka pUjA karate haiM / hararoja arihaMta paramAtmA ke cyavana-janma-dIkSA-kevalajJAna aura mokSa rUpa paMca kalyANakoM kI bhAva pUrvaka ujavaNI karate haiM / dravyapUjA uparokta prakArase karane ke bAda caityavaMdana rUpa bhAvapUjA karate haiM taba hAthameM dhUMdharu bA~dhakara, svayameva Dholaka bajAte hue AnaMdaghanajI mahArAja, upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja Adi dvArA viracita 10 - 12 stavana atyaMta bhAva vibhora hokara gAte haiM / isa taraha pratidina 4-5 ghaMTe taka jinAlaya meM prabhubhakti karake bAdameM ve ghara jAte haiM / - kucha varSoM se unhoMne apane gharameM zrI sImaMdhara svAmI bhagavAna kA choTA sA lekina atyaMta bhavya gRha maMdira banavAyA hai / jo bhavyAtmAe~ vahA~ zuddha bhAvase prabhubhakti karatI haiM unako viziSTa anubhava bhI hote haiM / isake alAvA dopahara ko sAmAyika lekara jaina dharma ke granthoMkA svAdhyAya-ciMtana Adi karate haiM / kaI bAra ve apanI mAtA pArvatIbAI ko lekara zAMta tIrthasthAnoM meM jAte haiM vahA~ 10-15 dina rahakara vizeSarUpase prabhubhakti meM lIna ho jAte haiN| prati mAsa zukla bIja ke dina ve zaMkhezvara mahAtIrthameM jAte haiM taba prabhujI kI abhiSeka pUjA Adi kI boliyA~ hajAroM rUpayoM kA kharca kara ke ve hI bolate haiN| bUcar3akhAnoM meM hotI huI pratidina lAkhoM abola prANIoM kI hiMsA baMda ho yA kama ho aise zubha saMkalpa pUrvaka girIzabhAI ne vi.saM.2052 meM jyeSTha mahine meM zaMkhezvara pArzvanAtha tIrtha meM 18 abhiSeka ke sabhI caDhAve
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 svayaM lekara atyaMta viziSTa rUpase prabhubhakti kI thI taba sadbhAgya se hama bhI vahA~ upasthita the / gRha maMdira meM pUjA karane ke samaya meM prabhubhakti ke raMga meM bhaMga na ho isalie ve TelIphona kA risIvara bhI nIce rakha dete haiM / ... prabhubhakti kI taraha girIzabhAI prabhujI ke pUjArI kI bhI udAratA se bhakti karate haiM / pUjArI ko apekSA se adhika vetana dete haiM / usake gA~va meM usakA ghara banA diyA hai / use apane ghara ke sadasya kI taraha hI apane sAtha premase rakhate haiM / 1 dravyAnuyoga ke prakhara ciMtaka evaM viziSTa AtmasAdhaka bA.bra. paMDitavarya zrI pannAlAlabhAI unake samyakjJAnadAtA vidyAguru haiM / unakA ve atyaMta bahumAna karate haiM / viziSTa prabhubhakti evaM sAttki maMtra sAdhanA se kaI prakAra ke viziSTa AdhyAtmika anubhava bhI girIzabhAI ko hote haiM / kucha varSa pUrva jaba unakI mAsika Aya atyaMta maryAdita thI taba bhI ve svayaM sAdagI se jIvana jIte the, magara prabhubhakti meM Aya kA adhika hissA lagAte the / Aja unakI Arthika sthiti acchI hai, magara adhika kamAne ke lie unheM adhika samaya taka parizrama nahIM karanA par3atA / kevala 2-3 ghaMTe hI vyavasAya ke lie jAte haiM, bAkI kA sArA samaya ve prabhubhakti, japa, sAmAyika, svAdhyAya aura satsaMga meM bitAte haiM / 2. isa taraha viziSTa prabhubhakti karane se unako aisI adabhuta citta prasannatA, aura sAttvika AnaMda kI anubhUti hotI hai ki mohamayI muMbaI nagarI meM rahate hue bhI, aneka prakAra se suvidhA yukta yuvAvasthAmeM bhI unako zAdI karane kI icchA hI nahIM huI / vivAha ke lie Agraha karanevAle parivAra janoMko unhoMne vinaya pUrvaka pratyuttara diyA ki - 'merA vivAha paramAtmA ke sAtha ho cukA hai, aba mujhe anya kisI se bhI vivAha karanA nahIM hai / girizabhAI kI eka bahanane nitya bhaktAmarastotra pAThI, tIrtha prabhAvaka
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ 221 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI vijaya vikramasUrIzvarajI ma.sA. ke samudAya meM dIkSA lI huI hai aura eka bhAnaje bhI uparokta AcArya bhagavaMta ke ziSya munirAja zrI ajitayaza vijayajI banakara hararoja anumodanIya prabhubhakti karate-karavAte haiN| unakI evaM unake gurubaMdhu munirAja zrI vIrayazavijayajI ma.sA.kI smaraNa zakti itanI teja hai ki donoM paryuSaNa meM bArasA sUtra binA kitAba meM dekhe hI sunAte haiM / karIba 350 zloka pramANa pakkhIsUtra bhI eka hI dinameM kaMThastha kara liyA thA / ve donoM Aja suprasidhdha pravacanakAra pa.pU. A.bha. zrI vijaya yazovarmasUrIzvarajI ma.sA. ke sAtha vicarate haiM / girizabhAI ke dRSTAMtameM se preraNA lekara sabhI niSkAma viziSTa prabhubhakti ke dvArA mAnava bhavako saphala banAyeM yahI zubhAbhilASA / pattA : girIzabhAI tArAcaMdajI mahetA 54- 56 rAmavADI, kAlabAdevI roDa, muMbaI-400004 phona : 2060579-2013065-ghara pratidina 54 jinAlayoM meM pUjA karanevAle suzrAvaka 'jinadAsa Aja jaba eka ora jina maMdira ghara ke pAsa meM hote hue bhI pratidina prabhudarzana yA jinapUjA karane ke lie upekSA yA Alasya karane vAle jainakulotpanna aneka AtmAe~ vidyamAna haiM taba dUsarI aura bhUtakAla ke viziSTa jinabhakta zrAvaka puMgavoM kI smRti karAnevAle bejor3a prabhubhakta suzrAvaka bhI jinazAsana meM vidyamAna haiM / pratidina 54 jinAlayoM meM na kevala prabhudarzana kintu jinapUjA karanevAle zrAvakaratna Aja bhI vidyamAna haiM yaha bAta zAyada kisI ko asaMbhava sI lagatI hogI magara di. 28-1-96 ke dina ahamadAbAda ke eka upAzraya meM aise zrAvakaratna se hamArI bheMTa huI taba unake hRdaya ke
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 udgAra sunakara hamArA hRdaya bhI atyaMta bhAva vibhora ho gayA thA / apanA nAma mudrita nahIM karane kI una niHspRha prabhubhakta AtmA kI khAsa vijJapti hone se hama yahA~ unako 'jinadAsa' nAma se ullekha kareMge / mUlataH rAdhanapura ke nivAsI kintu vartamAna meM ahamadAbAda meM rahate hue 'zrI jinadAsabhAI' (u.va.47) ko dhArmika saMskAra to mAtA-pitA se saMprApta hue the, usameM bhI pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI. kalyANa sAgarasUrIzvarajI ma.sA. evaM mAmA ramaNikabhAI kI zubha preraNA se prabhubhakti kA anUThA raMga laga gayA hai| apanI pUrvAvasthA kA nikhAlasatA se varNana karate hue unhoMne kahA ki 'vi.saM. 2031 se 2045 taka 15 sAla to maiMne bhautika samRddhi ke hetu se padmAvatI devI kI bahuta upAsanA kI thI, lekina usase kucha lAbha kA anubhava nahIM huA thA / phira eka dina mere mAmA ( ki jinakI beTI ne dIkSA aMgIkAra kI hai) ne mujhe jhakajhorate hue kahA ki 'jinadAsa ! deva-devI kI pUjA ke pIche pAgala banane ke bajAya 64 indra asaMkhya deva-devI jinake dAsa haiM aise devAdhideva arihata paramAtmA kI bhakti ke pIche pAgala banegA to terA ber3A pAra ho jAyegA / .' ... aura samaya para kI gayI isa Takora ne mere jIvana meM parivartana lA diyA / vi.saM. 2045 ke bhAdrapada mahine meM maiM zaMkhezvara tIrtha meM gyaa| vahA~ padmAvatI devI se maiMne kahA ki - 'Aja se maiM kevala arihaMta paramAtmA kI zaraNa aMgIkAra karatA hU~, isalie sAdharmika ke rUpa meM Apa ke lalATa para tilaka karuMgA, isase adhika kucha bhI nahIM kara sakU~gA to mujhe kSamA kareM / usake bAda devI upAsanA ke kAraNa arihaMta paramAtmA kI kI huI upekSA ke lie sArI rAta prabhuko yAda karake bahuta royaa| usa rAtako mujhe prabhudarzana hue|... taba se maiM pratidina prabhubhakti karane lagA / prAraMbha meM kucha dina taka pUjA karane meM vizeSa bhAva nahIM Ate the, phira bhI maiMne saMkalpa kiyA ki, 'agara merI Arthika paristhiti meM thor3A sudhAra hogA to maiM eka jinAlaya bnvaauuNgaa|' deva-guru kI kRpA se merI yaha bhAvanA alya samaya meM saphala
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA, : bhAga 2 223 huI, phalataH ahamadAbAda meM hI eka jagaha jinAlaya kI khAsa AvazyakatA thI / usake samAcAra mujhe milate hI maiMne maukA dekhakara vahA~ ke zrI saMgha ko vijJapti ki yaha lAbha mujhe deM / saMghane merI vijJapti kA svIkAra kiyA / vi.saM.2046 meM mAgha zukla catudarzI ke zubha dina meM usa jinAlaya meM 450 varSa prAcIna zrI sahasraphaNA pArzvanAtha bhagavaMta kI pratiSThA pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI kalyANasAgarasUrIzvarajI ma.sA. ke varada hasta huI / prAraMbha meM hama kirAye ke makAna meM rahate the, lekina jaba se uparokta jinAlaya banavAne kA saMkalpa kiyA taba se Arthika paristhiti ThIka hotI gyii| phalataH vi.saM. 2049 meM rAdhanapura se siddhAcalajI mahAtIrtha kA cha: 'rI'pAlaka yAtrA saMgha pa.pU. A.bha. zrIkalyANa sAgarasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrAmeM nikAlane kA mahAna lAbha bhI hamAre parivAra ko milA / (anya zrAvaka ke dvArA hameM jJAna huA ki isa saMgha kI pUrNAhuti ke prasaMga para ahamadAbAda se 75 basa evaM rAdhanapura Adi se 75 basa, kula milAkara 150 lakjharI basoM ke dvArA zrI jinadAsabhAIne sAdharmika baMdhuoM ko pAlitAnA nimaMtrita kara ke 2 dina taka unakI atyaMta anumodanIya bhakti kI thI / tIrthamAla ke dina pUre pAlitAnA nagara ko bhojana kA nimaMtraNa diyA thA / usa dina koI tAMgevAlA bhI agara bhojana ke lie AtA to use bhI premase bhojana karAyA gayA thA / ) 1 uparokta jinAlaya nirmANa evaM cha: 'rI' pAlaka yAtrA saMgha ke bAda prabhubhakti ke bhAvoM meM uttarottara abhivRddhi hotI gayI / mere parama upakArI AcArya bhagavaMta ne bhI mujhe jinabhakti viziSTa rUpase karane ke lie preraNA dI / mujhe bhI lagA ki mujhameM tapa karane kI vizeSa zakti nahIM hai, lekina prabhubhakti saMsAra sAgara ko tairane ke lie sarala aura sacoTa upAya hai / pArzvanAtha bhagavAna ke jIvane pUrva bhavameM prabhujI ke 500 kalyANakoM kI ujavaNI harSolAsa ke sAtha kI thI, to maiM kama se kasa hararoja 500 prabhujI ke darzana-pUjana to karUM ! aisI bhAvanA se prerita hokara maiM hararoja subaha 5.30 se 9.30 taka 44 jinAlayoM meM prabhupUjA karatA hU~ / usake bAda navakArasI karake punaH AsapAsa ke 10 jinAlayoM meM pUjA karatA hU~ / I
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 anya kisI gA~va meM maiM rahatA hotA to zAyada itane jinAlayoM meM pUjA karane kI suvidhA mujhe nahIM mila sakatI, magara ahamadAbAda meM yaha lAbha AsAnI se mila rahA hai usakA mujhe atyaMta AnaMda hai / 'Apa kisa kisa jinAlaya meM hararoja pUjA karate haiM ?' isa prazna ke pratyuttara meM unhoMne nimnokata jinAlayoM kI gaNanA karavAyI / zAhapurameM2, khADiyAmeM-1, haThIsiMgakA-1, paMcabhAIkI pola meM-2, ghIkAMTa meM-1, jesiMgabhAI kI vADImeM-1, pAMjarApola vistArameM-5, rilIpha roDa-zAMtinAtha jinAlaya-1, laherIyA kI pola-1, jagavallabhapArzvanAtha Adi-5, jhaverI vAr3a evaM dozIvAr3A kI pola meM-12, patAsA kI pola meM -4, zekha ke pAr3e meM-4, devasA kI bArI meM-4, isa taraha 44 jinAlayoM meM pUjA karane ke bAda 9-30 baje navakArasI karake punaH vijaya nagara meM-1, nAraNapurA cAra rastA meM-1, pragati nagara meM-1, mIrAMbikA-1, osamAnapurA meM-2, zAMtinagara meM-2, jhaverI pArka meM-1, hasamukha kolonI meM-1, isa taraha ke 10 jinAlaya milAkara kula 54 jinAlayoM meM pUjA karatA hU~ / pratyeka jinAlaya meM mUlanAyaka prabhujI kI navAMgI pUjA karatA hU~, bAkI ke bhagavAna ke do aMguSTha evaM lalATa para tilaka karatA huuN| __ prAraMbha meM ekAdha jinAlaya meM pUjA karatA thA taba apekSita ekAgratA aura bhAva nahIM Ate the, lekina isa taraha aneka jinAlayoM meM * pUjA karane meM atyaMta AnaMda aura ullAsa kA anubhava hotA hai / prabhujI kA darzana karate hI hRdaya bhAva vibhora bana jAtA hai / A~khomeM se harSAzra kI dhArAe~ bahane lagatI haiM / aise avarNanIya AnaMda kI anubhUtI hotI hai, ki na pucho bAta ! merA aMtas kahatA hai ki aba 4-5 bhavoM se jyAdA samaya taka saMsAra meM bhaTakanA nahIM par3egA / ye azru hI merI saccI saMpatti hai / isake sivA mujhe aura kucha nahIM AtA / isa taraha aneka jinAlayoM meM darzana-pUjana karane se AnuSaMgika rUpa se dUsarA viziSTa lAbha yaha bhI hotA hai ki vividha jinAlayoM meM prabhudarzana karane ke lie padhAre hue karIba 200 jitane sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ke darzana bhI ho jAte haiM /
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ 225 ra lAbhapAtraya meM jAnA par3atA jAnA par3atA hai bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 hAla meM to jinadarzana karane ke lie jinAlaya meM jAnA par3atA hai aura jinavANI zravaNa karane ke lie upAzraya meM jAnA par3atA hai, magara aba ina donoM kA eka hI sthAna para lAbha lene kI bhAvanA rahatI hai, arthAta aba to samavasaraNa meM sAkSAt zrI jinezvara bhagavaMta ke darzana aura dezanA zravaNa karane ke manoratha haiM aura ve jarUra pUre hoMge hI aisI zraddhA hai / aba to sAkSAt zrI jinezvara bhagavaMta ke varada hasta se hI cAritra aMgIkAra karanA hai aura aisA niraticAra cAritra pAlana karanA hai ki jisase usI bhavameM mukti kI prApti ho jAya / unhoMne yaha bhI kahA ki - "mujhe aba jaba bhI tIrthaMkara paramAtmA yA kevalI bhagavaMta mileMge taba mujhe unase nimnokata 4 prazra pUchane haiM - (1) mujhako kina sidhdha bhagavaMta ne nigoda se bAhara nikAlA ? (2) isa se pUrva meM kauna se tIrthaMkara bhagavaMta kI dezanA maiMne.sunI thI ? (3) paramAtmA kI dezanA sunane ke bAda bhI kisa kAraNa se maiM aba taka saMsAra meM bhaTakatA rahA? (4) aba kina bhagavAna ke zAsana meM merA mokSa hogA ?" 'aba taka Apane kina kina tirthoM kI yAtrA kI hai|' aise eka prazra ke pratyuttara meM unhoMne kahA ki- "prativarSa 9 bAra pAlitAnA kI yAtrA karatA hU~ aura nimnokata 5 tIrthoM meM pratyeka mahine meM eka bAra avazya jAtA hU~ / (1) mer3atA ror3a - zrI phalavRddhi pArzvanAtha bhagavAna . kA 52 jinAlaya (2) zrI zaMkhezvara pArzvanAtha (3) zrI jIrAvallA pArzvanAtha (4) cArUpa (5) bhIlAr3a-naMdIgrAma / pratyeka zani-ravivAra ke dina tIrthayAtrA kA lAbha lene meM bahuta AnaMda kA anubhava hotA hai / usameM bhI rAjasthAna meM nAgaura jile meM mer3atA ror3a ke zrI phalavRddhi pArzvanAtha bhagavaMta ke jinAlaya meM mujhe saba se yAdA AnaMda kI anubhUti hotI hai / yadi Apa kisI bhI zrAvaka ko tIrthayAtrA ke lie preraNA kareM to mer3atA ror3a kI yAtrA karane kI khAsa preraNA kareM aisI merI namra vijJapti hai / 4-5 ghaMTe taka vahA~ jinabhakti karane ke bAda usa gA~va meM anya koI pravRtti na karate hue anyatra cale jAnA caahie| aba bhArata ke sabhI jaina tIrthoM kI yAtrA 2-3 sAlameM karanekI merI bhAvanA hai|" bahuratnA vasuMdharA - 2-15
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 _ "sUrata meM aDAjaNa pATiyA cAra rastA ke pAsa eka jinAlaya kI AvazyakatA hone se vahA~ jinAlaya banavAne kA lAbha bhI zrI deva-guru kI kRpAse mujhe milA hai / vahA~ 210 kilogrAma vajana ke paMcadhAtu ke zrI vimalanAtha bhagavAna kI pratiSThA karavAne kI bhAvanA hai| jinabhakti aura upakArI guru mahArAja kI preraNA kI phalazruti ke rUpa meM merA mukhya lakSya nimnokta tIna sadguNoM ko AtmasAta karane kA hai / (1) samatA (2) ekAgratA (3) jIvamaitrI / kisI jIvako yadi anya kucha bhI nahIM AtA ho, magara ina tIna sadguNoM ko agara vaha AtmasAt kara le to usakA beDA pAra hue binA rahegA nahIM / sabhI jIva mUla svarUpa kI apekSA se sidhdha paramAtmA haiM, isalie kisI bhI jIvakI avagaNanAAzAtanA nahIM ho usake lie meM sajaga rahatA hU~ ...." aisA bhI jJAta huA hai ki 'jinadAsabhAI' rAdhanapura meM rahate the taba apane pitAjI kI prati mAsika tithi ke dina samUha AyaMbila karavAte the aura AyaMbila ke pratyeka tapasvI ko 40-50 rUpayoM ke upakaraNa prabhAvanA ke rUpameM dete the| aise udAradila, viziSTa prabhubhakta, suzrAvakazrI ke dRSTAMta meM se preraNA lekara sabhI jIva viziSTa prabhubhakti dvArA apane jIvanako saphala banAyeM yahI zubha bhAvanA / ARESHERIRE gii ghi maakhnaay' maannaan kii| karor3a khamAsamaNa denevAle bhogIlAlabhAI mANekacaMda mahetA insarTa karake (kamIja ko penTameM DAlakara) Adhunika yuvaka zAyada kabhI jinamaMdira meM praveza bhI karatA hai to vastroM kI istrI kharAba ho jAne ke Darase devAdhideva, trilokInAtha arihaMta paramAtmA ke samakSa bhI jhuke binA akkaDa khar3A rahatA hai|
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 227 to anya kucha loga prabhujI ko 3 khamAsamaNa dete to haiM magara usameM bhI zAstrokta vidhi ke anusAra do hAtha, do jAnu aura lalATase jamIM kA sparza karate hue paMcAMga praNipAta karanevAle kitane hoMge ? - kucha loga zAyada prathama bAra khamAsamaNa ke samaya paMcAMga praNipAta karate hoMge magara bAkI ke do khamAsamaNa dete samaya khar3e hone kI takalIpha zarIra ko nahIM dete ! ....taba dUsarI ora vRddhAvasthA meM bhI pratyeka khamAsamaNa ke samaya khar3e hokara paMcAMga praNipAta pUrvaka paramAtmA ko paMdraha sAla meM karor3a bAra vaMdanA karanevAle bhogIlAlabhAI ko ( hAla umra varSa 80 ) vaMdana karane kA dila kisakA nahIM hogA ? kaccha- - godharA gA~va meM vi.saM. 2026 meM parama tapasvI, tattvajJA pU. sA. zrI jagatazrIjI ma.sA. aura unakI parama vinIta suziSyA, yoganiSThA pU. sA. zrI guNodayazrI jI ma.sA. Adi kA cAturmAsa huA thA, taba unake sadupadeza se suzrAvaka zrI bhogIlAlabhAI ko 'vaMdanA se pApa nikaMdanA' kA mahattva samajha meM AyA, aura unakI preraNA se dharma meM uttarottara Age bar3hate hue bhogIlAlabhAI ne nimnokta prakAra se Azcaryaprada, anumodanIya ArAdhanA kI hai aura Aja bhI kara rahe haiN| ArAdhanA kA prAraMbha kiyA taba unakI umra 51 sAlakI thI / (1) 'zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namo namaH' itanA khar3e khar3e bolakara bAda meM paMcAMga praNipAta pUrvaka prabhujIko khamAsamaNa dete hue 15 sAla meM kula 1 karor3a khamAsamaNa dekara paramAtmA ko vaMdanA kI hai| apanI AtmA ko laghukarmI banAI hai / rAtako 2 baje uThakara ve khamAsamaNa dete the / eka sAtha 50-100 khamAsamaNa dene ke bAda thor3A halana calana karate the / phira Age khamAsamaNa dete the / roja subaha meM tathA rAtako kula milAkara karIba 3 hajAra khamAsamaNa dete the| 1 ghaMTe meM karIba 1 hajAra khamAsamaNa dete the ! - (2) uparokta maMtra bolakara, baiThe hue, do hAtha jor3akara, mastaka jhukAkara 3 sAla meM 1 karor3a bAra paramAtmA ko vaMdanA kI hai (3) ubhar3aka Asana meM baiThakara, uparokta maMtra bolakara, do hAtha jor3akara, zira jhukAkara 5 varSameM 1 karoDa bAra paramAtmA ko vaMdanA kI hai /
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 kiyA hai| bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 (4) 15 varSameM sthiratA pUrvaka uparokta maMtrakA 1 karoDa bAra japa (5) navakAra mahAmaMtra kA 1 karor3a bAra japa kiyA hai / (6) "namo arihaMtANaM" padakA 1 karor3a bAra japa kiyA hai / hAla meM hararoja 25 pakkI navakAravAlI aura zAMtinAtha bhagavAna evaM zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavAna kI 25 - 25 mAlA kA japa karane ke bAda rAI pratikramaNa evaM sAmAyika karane kA unakA nityakrama cAlu hai 1 ghaMTe meM 12 pakkI mAlA kA japa kara sakate haiM / / 1 (7) navapadajI kI AyaMbila olI kI ArAdhanA 35 bAra kI hai / 1 varSItapa, samavasaraNa tapa evaM chaThTha, aThThama, aThThAI Adi tapazcaryAe~ kI haiN| (8) pAlitAnA, zaMkhezvara evaM kaccha aura rAjasthAna ke aneka tIrthoM kI yAtrA kaI bAra kI hai / hararoja 3 ghaMTe taka prabhupUjA karate haiM / karor3oM bAra japa evaM khamAsamaNa ke suMdara anubhava hote haiM jo unake svamukha se zaMkhezvara mahAtIrtha meM Ayojita anumodanA samAroha meM bhogIlAlabhAI bhI upasthita hue the / unakI tasvIra prastuta pustaka meM peja naM. 13 ke sAmane prakAzita kI gayI hai / - prabhAva se unako aneka bAra sunane yogya haiM / zrI zaMkhezvara pArzvanAtha ko karor3oM bAra vaMdanA karanevAle bhogIlAlabhAI kA bahumAna bhI zaMkhezvara tIrtha meM huA aura bujharga vaya meM bhI zaMkhezvara mahAtIrtha kI yAtrA kA lAbha milane se ve atyaMta bhAva vibhora ho gaye the / bhogIlAlabhAI ke dRSTAMta meM se preraNA pAkara hama bhI paramAtmA ko paMcAMga praNipAta pUrvaka namaskAra evaM japa dvArA karmanirjarA ke mArgameM Age baDheM yahI zubhAbhilASA / pattA : bhogIlAlabhAI mANekacaMda mahetA mu. po. godharA pina : 370450 kaccha, tA. mAMDavI kaccha (gujarAta) -
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 229 / 10 varSamai 55 hajAra ki.mI. ke pravAsa dvArA / 105 bhAratabhara ke jaina tIrthoM kI padayAtrA karanevAle zrI rAmadayAla nemicaMdajI jaina samagra vizvameM manuSya manuSyakA duzmana bana rahA hai aura sabhI apane apane laukika svArtha kI sAdhanA meM vyasta haiM taba kisI samRddha parivAra kA 55 varSa kI umra kA prauDha AdamI samagra bhArata kI padayAtrA ke lie prayANa kare aura vaha bhI tIrthayAtrA ke sAtha sAtha samagra mAnava samAja meM maitrIbhAvanA ke vikAsa kI bhAvanA ke sAtha !... yaha bAta zAyada hAsyAspada yA asaMbhava sI lagatI hogI, magara yaha vAstavika hakIkata hai ki zrI rAmadayAla nemicaMdajI jaina nAma ke 55 varSIya suzrAvaka rAjasthAna meM AyI huI apanI janmabhUmi-bharatapura se di. 16-11-87 ko maMgala prayANa karake uparokta bhAvanAke sAtha tAmilanADu, karNATaka, orissA, AMdhra, poMDicerI, kanyAkumArI, madhyapradeza, uttara pradeza, baMgAla, bihAra, AsAma Adi kI padayAtrA karake, vi.saM.2051 meM saurASTra ke giranAra jI mahAtIrtha meM sarvaprathama bAra Ayojita sAmUhika 99 yAtrA kI pUrNAhuti ke prasaMga para phAlguna mahinemeM hamako mile, taba unhoMne 8 sAla meM 44 hajAra ki.mI. kI padayAtrA dvArA 250 tIrthoM kI yAtrA pUrNa kI thI.... unake kahane ke mutAbika 10 sAla meM kula 55 hajAra ki.mI. ke padayAtrA dvArA samagra bhArata ke jaina tIrthoM kI yAtrA karane kI unakI bhAvanA thI jo aba pUrNa ho cukI hogI / 'gujarAta meM tharA ke pAsa AyA huA rUnI tIrtha camatkArika hai' aisA unhoMne kahA thA / ve hararoja karIba 25 ki.mI. jitanA calate the / eka hI TAIma bhojana karate the| isake sivAya eka yA do bAra cAya pIte the, lekina hoTala kI cAya kabhI bhI nahIM pIte the| jamIkaMda evaM bAjArU cIjoM kA tyAga hai / pratidina jinapUjA karate haiN| navakAra mahAmaMtra ke prati unakI ananya AsthA hai| kucha sAla pUrva unhoMne sametazikharajI mahAtIrtha meM kucha niyama pUrvaka vidhivat 1 lAkha navakAra mahAmaMtra ke japa kI ArAdhanA kI thii| usameM kucha kSudra upadrava hone para bhI ve aDiga rahe the, taba vahA~ ke adhiSTAyaka zrI bhomiyAjI deva ne unako darzana diye the / unakI preraNA
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 230 se hI unhoMne isa padayAtrA kA prAraMbha kiyA thA / navakAra mahAmaMtra dvArA unhoMne madhyapradeza ke haTA evaM maMDovara nAma ke gA~vo meM aura ahArajI jaina siddhakSetra meM aneka logoM ko bhUta-preta kI bAdhA se aura patharI, pakSAdhAta Adi rogoM se mukta kiyA thA / gujarAta meM bar3audA meM eka kensara pIr3ita bacce ko unhoMne navakAra mahAmaMtra ke dvArA rogamukta kiyA thA / prAMtIja meM eka vyakti ko bicchUne kATA thA, usakA jahara bhI navakAra mahAmaMtra ke dvArA utArA thA / paMcamahAla jile ke godharA gA~va meM 8 musalamAnoM ko pratijJA dekara mA~sAhAra kA tyAga karavAyA thA / navakAra mahAmaMtra kA smaraNa karake ve bhomiyAjI deva kI stuti ke rUpa meM eka saMskRta zloka bolate haiM, taba turaMta unake zarIra meM bhomiyAjI deva kA praveza hotA hai jo unakI vividha ceSTAoM ke dvArA hama samajha sakate haiM / bAda meM jo bhI prazna unase pUche jAte haiM unake pratyuttara bhomiyAjI deva apane avadhijJAna kI maryAdA ke mutAbika dete haiM / yaha ghaTanA hamane pratyakSa rUpase dekhI hai / rAmadayAlabhAI ke parivAra meM unakI dharmapatnI urmilAbahana skUlameM zikSikA haiM / 3 beTiyA~ evaM 1 beTA milakara 4 saMtAna haiM / kapar3e kA vyavasAya karate the aura meleriyA vibhAga meM 16 sAla taka inspeTakara ke rUpameM kAma karane ke bAda unhoneM istIphA de diyA / 3 bhAIyoM kI milakara 180 bIghA jamIna hai 1 rAmadayAlabhAI ne padayAtrA kA saMkalpa jAhira kiyA taba prAraMbha meM unakI dharmapatnI ne virodha kiyA thA magara bAdameM samajhAne se ve saMmata ho gayI thIM / padayAtrA kI pUrNAhuti kazmIra meM honevAlI thI / "kazmIra meM zAMti kI sthApanA ho aisI bhAvanA se padayAtrA karate hue agara kazmIra kI dharatI para merA khUna bhI ho jAyegA to use maiM apanA sadbhAgya samajha~gA" aise udgAra unhoMne vyakta kiye the /
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 bihAra meM 4 DakaitiyoM ne cappu dikhAkara unase 650 rUpaye lUTa liye the / madhyapradeza ke AdivAsI vistArameM unakI pITAI bhI huI thI phira bhI ve apane saMkalpa meM aDiga rahe the / i.sa. 1997 meM padayAtrA pUrNa hone ke bAda ve bharatapura vApisa loTakara apane kheta ke makAna meM vAnaprasthAzramI kI taraha jInA cAhate the / zaMkhezvara meM anumodanA samAroha meM padhArane ke lie unako nimaMtraNa . patra bhejA gayA thA evaM prastuta kitAba kA dUsarA bhAga bhI bhejA gayA thA magara unake parivAra kI aura se kucha pratyuttara nahIM mila sakA thA / giranAra meM rAmadayAlabhAI se saMprApta tasvIra peja naM. 24 ke sAmane prakAzita kI gayI hai| pattA : rAmadayAla nemicaMdajI jaina indra kolonI basa sTenDa ke pAsameM mu. po. ji. bharatapura (rAjasthAna) pina : 321001 | zrI siddhAcalajI mahAtIrtha kI 48 bAra 99 yAtrA / karanevAle bhI ratilAlabhAI jIvarAjabhAI seTha isa avasarpiNI kAla ke prathama tIrthaMkara zrI RSabhadeva bhagavAna 99 pUrva ( 1 pUrva = 70 lAkha 56 hajAra karor3a) bAra zrI siddhAcalajI mahAtIrtha ke upara padhAre the / isa ke AMzika anukaraNa svarUpa meM prati varSa hajAroM bhAvuka ArAdhaka vyaktigata rUpa se yA vividha saMghoM meM zAmila hokara isa girirAja kI 99 yAtrA vidhipUrvaka karake apanI AtmA ko dhanya mAnate haiM / kucha bujhurga ArAdhaka pratidina girirAja ke upara caDhane kI azakita ke kAraNa cAturmAsa meM yA zeSakAla meM girirAja kI talahaTI kI 99 yAtrA vidhipUrvaka karate haiN|
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 kaI bhAgyazAlIoM ne eka se adhika bAra zrI sidhAcalajI mahAtIrthakI 99 yAtrA kI hogI, magara vartamAna kAla meM saba se adhika 99 yAtrA karanevAle agara koI bhAgyazAlI haiM to ve haiM zrI ratilAlabhAI jIvarAjabhAI seTha / . hAla 74 sAlakI umravAle zrI ratilAlabhAI ne kisI viziSTa aMtaH preraNA se 26 sAla kI bhara yuvAvasthAmeM hI dukAna meM se nivRtti svIkAra lI aura pichale 48 sAlase ve prati varSa zeSakAla meM tIrthAdhirAja zrI siddhAcalajI mahAtIrtha ke upara caDhakara vidhipUrvaka 99 yAtrA karate haiN| cAturmAsa meM bhI ekAzana Adi cha 'rI' ke niyamoM kA pAlana karate hue girirAja kI talahaTI kI vidhivata 99 yAtrA karate haiM / isa taraha unhoMne 48 bAra 99 yAtrAe~ zrI siddhagiri ke upara caThakara evaM 44 bAra 99 yAtrAe~ girirAja kI talahaTI kI kI haiM !!... ve pAlitAnA meM hI rahate haiM / do bAra upadhAna tapa bhI kiyA hai / navapadajI kI AyaMbila olI pichale 22 sAlase prativarSa 2 bAra acUka karate haiM / aksara unako svapna meM zrI AdinAtha bhagavAna ke darzana hote haiM / Aja dina taka unhoMne cha 'rI' pAlaka saMghoM dvArA evaM basa Adi vAhana dvArA kula 12 bAra vividha tIrthoM kI yAtrAe~ kI haiM / unakI ArAdhanA dekhakara aneka gA~voM ke saMghoMne prasannatA se unakA bahumAna kiyA hai / pAlitAnA meM "rAjA" ke upanAma se unheM sabhI pahacAnate haiM / pAlitAnA meM rathayAtrA yA jhulusa meM lAla raMga kI dhotI aura lAla raMga ke uttarAsaMga pahane hue yadi koI zrAvaka ko Apa dekheM no mAnanA ki prAya : ratilAlabhAI hoMge / saM.2035 meM, 2045 meM evaM 2047 meM hamArI nizrAmeM kacchI samAja kI sAmUhika 99 yAtrAe~ huI thIM taba ratilAlabhAI kA paricaya huA thA / zaMkhezvara tIrtha meM Ayojita anumodanA samAroha meM ratilAlabhAI bhI padhAre the| unakI tasvIra isI pustaka meM peja naM. 18 ke sAmane prakAzita kI gayI hai| ratilAlabhAI kI ArAdhanA kI hArdika anumodanA karate hue Apa bhI apane jIvana meM kama se kama eka bAra bhI siddhAcalajI mahAtIrtha
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 kI 99 yAtrA karane kA saMkalpa kareM yahI zubhApekSA / ratilAlabhAI ke eka suputra cetanabhAI pAlitAnA meM pannArUpA dharmazAlA meM menejara haiM / anya suputra muMbaI meM rahate haiM / pattA : ratilAlabhAI jIvarAjabhAI seTha haThIbhAI kI dharmazAlA, dANApITha pAlitAnA (saurASTra) pina : 364 270 [ 15 lAkha rUpayoMke sone-horake upakaraNa Adise 107 jinabhakti karate hue apUrva gurubhakta mumukSa, - vimalabhAI jIvarAjajI siMghavI / magadha samrATa zreNika mahArAjA pratidina bhagavAna zrI mahAvIra svAmI jisa dizAmeM vihAra karate the usa dizA ke sanmukha sone ke nUtana 108 javoM ke dvArA aSTamaMgalakA Alekhana karake paramAtmA ke prati adbhuta bhaktiko abhivyakta karate the| isa zAstrokta dRSTAMta meM agara kisIko atizayokti lagatI ho, unheM muMbaI ke pAsa bhIvaMDI meM rahate hue vimalabhAI siMghavI nAma ke mAravAr3I yuvaka kI prabhubhakti ke khAsa darzana karane yogya haiM / zAstrokta suvizudhdha municaryAM ko pAlana karane ke custa pakSapAtI, yuvA pratibodhaka pa. pU. A. bha. zrI vijaya guNaratnasUrIzvarajI ma.sA. ke saMsAra saMbaMdha meM riztedAra aise vimalabhAIne karIba 19 sAlakI umrameM zAdI ke bAda eka hI varSameM pUjya zrI kI nizrAmeM Aja se karIba 19 sAla pahale apanI janmabhUmi takhatagaDha (rAjasthAna) meM dharmapatnI ke sAtha upadhAna tapa kI ArAdhanA kI / 47 dina taka lagAtAra satsaMga se unake dila meM cAritra svIkArane kI prabala bhAvanA jAga uThI thI, magara parivAra janoMke dabAva ke kAraNa unako apanI bhAvanA ko mana meM hI dabAnI par3I aura muMbaI ke pAsa bhIvaMDI meM jAkara apane bhAIoM ke sAthe pAvaralUma ke vyavasAya meM
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 zAmila honA pdd'aa| vyavasAya meM vyastatA Adi kAraNoM se kucha samaya ke lie ve mAno dharma se thor3e dUra haTa gaye the, magara eka dina prakhara pravacanakAra munirAja zrI akSayabodhivijayajI mahArAja ke pravacana zravaNa se puna: susupta dharma saMskAra jAgrata ho gaye aura jIvana ko dharma dvArA vimala banAkara apane nAmako sArthaka banAne kA unhoMne dRDha saMkalpa kiyA / pratidina jinapUjA karane kA prAraMbha kiyA aura jinavANI zravaNa se bhAvollAsa meM abhivRddhi hotI gayI / phalata: unhoMne aSTaprakArI jinapUjA ke lie karIba 15 lAkha rUpayoM ke sadvyaya dvArA hIroM se jar3ita suvarNa ke upakaraNa banavAye, jinameM 5 lAkha rUpayoMkA hIrAjar3ita suvarNa kalaza, 4 lAkha rUpayoM kA darpaNa, 1 lAkha rUpayoM ke cAmara yugala, 1 lAkha rUpayoM kI suvarNa kaTorI ityAdikA samAveza hotA hai !!!... saMsAra kI cAra gatiyoM se chuTakara, jJAna- darzana - cAritra rUpI ratnatrayI kI prApti dvArA paMcama gati mokSako pAne kI pArthanA karane ke lie ve pratidina svastika ke upara cAMdI kI tIna mudrAe~ rakhakara siddhazilA kA Alekhana karate haiM aura mahine meM eka bAra sone kI 3 mudrAe~ rakhakara prArthanA karate haiM / isake lie vArSika 1 lAkha rUpayoM kA sadvyaya ve karate haiM / prabhubhakti ke sAtha sAtha unakI gurubhakti bhI bemizAla hI hai / sAla meM eka bAra prabhujI ke samakSa evaM 1 bAra upakArI gurudeva ( uparyukta AcArya bhagavata) ke samakSa ve suvarNa ke svastika kA Alekhana karate haiM / pichale karIba 5 sAloM se apane upakArI guru bhagavaMta kA jahA~ bhI cAturmAsa praveza hotA hai vahA~ jAkara gurudeva ke samakSa unake dehapramANa jitane karIba 6 phUTa ke cAMdI ke svastika kA Alekhana karane dvArA gurubhakti kI abhivyakti karate haiM aura upasthita hajAroM loMgoM ke hRdaya meM gurudeva ke prati AsthA baDhAne kA suprayAsa karate haiM / isI bhAvanA se Aja se 3 sAla pUrva jaba uparokta AcArya bhagavaMtazrI kA cAturmAsa ahamadAbAdameM giradharanagara upAzrayameM thA taba eka dina vimalabhAI ne vahA~ gurudeva zrI kI nizrA meM haThIsiMha kI vAr3ImeM eka sAtha sADhe pA~ca hajAra puruSoM ke samUha sAmAyika kA bhavya Ayojana bhI karavAyA thA aura eka dina ahamadAbAda ke samasta saMghoM ke TrasTIyoM kA bahumAna bhI gurudeva zrI
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ 235 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 kI nizrAmeM karavAyA thA / ina sabhI AyojanoM meM Arthika sahayoga saMpUrNatayA vimalabhAI kA hote hue bhI ve hamezA parde ke pIche hI gupta rahanA pasaMda karate haiM aura zrI saMghakA nAma hI hamezA Age rakhate haiM / itanI Arthika anukUlatA hote hue bhI ve khuda sone ke AbhUSaNa aura raMgIna kapar3oM kA tyAga karake zveta vastra hI pahanate haiM, do TAIma pratikramaNa evaM sAmAyika karate haiM / unakI dharmapatnI suzrAvikA zrI ratanabAI svayaM dharmaniSTha hotI huI apane patideva ko bhI vizeSa rUpase dharmamaya jIvana jIne ke lie hamezA preraNA detI rahatI hai, ata: donoM ne varSItapa sAthameM kiyA taba brahmacarya kA saMpUrNa pAlana kiyA thA / uparyukta prakAra se viziSTa jinabhakti aura gurubhakti karate hue apane patideva ko ratanabAI hamezA AraMbha-parigraha kA tyAga karake cAritra jIvana kA svIkAra karane ke lie preraNA karatI rahatI haiM, phalataH unhoMne 2 sAla pUrva apane suputra pRthvIkumAra ko zaMkhezvara mahAtIrtha meM bhavya mahotsava ke sAtha uparokta AcArya bhagavaMta zrI ke ziSyaratna, kuzala pravacanakAra gaNivarya zrI razmiratnavijayajI ma.sA. ke ziSya muni mokSAMgaratna ke rUpameM dIkSA dilAI tathA sAthameM dUsare 12 mumukSaoM kI bhI dIkSA huI / isa bhavya dIkSA mahotsavameM helIkopTara dvArA varSIdAna ityAdi AyojanoM dvArA lAkhoM rUpayoM kA sadvyaya vimalabhAI ne kiyA magara kahIM para bhI apane nAma kA benara vagairaha lagAne nahIM diyA / dUsare suputra rucitakumAra (umra varSa 9) ko bhI uparokta guru bhagavaMta ke pAsa saMyama kA prazikSaNa dilA rahe haiM / aura aba svayaM bhI cAritra kI bhAvanA se gurudeva zrI ke sAtha vihAra kara rahe haiM / saMbhavataH isa cAturmAsa ke bAda ve apanI dharmapatnI aura suputra ke sAtha cAritra grahaNa kareMge / bhAvollAsa meM abhivRddhi hone se eka bAra vimalabhAIne apane guru bhagavaMta ko kaha diyA thA ki merI tijorI kI cAbhI maiM Apako arpaNa kara dU~ aura Apa jahA~ aura jitanA dAna dene kA Adeza kareM vahA~ utanA dAna dene ke lie taiyAra huuN| aise bemizAla prabhubhakta aura ananya gurubhakta mumukSuratna zrI vimalabhAI saMghavI kI deva-guru-dharma bhaktikI bhUriza: hArdika anumodanA /
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 patA : vimalabhAI jIvarAjajI siMghavI 320/14, Adarza bilDIMga, gokulanagara, bhIvaMDI, ji. thANA (mahArASTra). phona : 52402 (ghara) / 22459 (phekTarI) || sAmAyika aura jinapUjA nahIM hone para 10-10 hajAra 108 vAye jinamaMdira ke koSa meM DAlane kA abhigraha dhAraNa karate hue yuvA prAvakarala dhIrubhAI jhaverI zramaNa bhagavAna zrI mahAvIrasvAmIne magadhasamrATa zrI zreNika mahArAjA ko kahA thA ki - 'he rAjan ! sAre magadha deza kA sAmrAjya puNiyA zrAvaka ko dene se bhI usake eka sAmAyika ke puNya ko tuma nahIM kharIda skoge|' puNiyA zrAvaka ke isa dRSTAMta ko vyAkhyAna meM aneka bAra sunane ke bAvajUda bhI sAmAyika ko jIvana meM AtmasAt karane kA niyamita puruSArtha karane vAle kitane hoMge ? zAyada vyavasAya yA gRhakArya se nivRtta hue kucha zrAvaka-zrAvikAe~ pratidina 3-4 yA adhika sAmAyika karate bhI hoMge magara vyavasAya kI jimmedArI hone se aksara videza bhI jAnA par3atA ho phira bhI pratidina eka sAmAyika acUka karane kA abhigraha dhAraNa karanevAle surata ke yuvA zrAvakaratna dhIrubhAI jhaverI (pU.A.bha.zrI bhadraguptasUrijI ma.sA. aura pU.pravartaka zrI dharmaguptavijayajI ma.sA. ke saMsArI bhAnaje) kA dRSTAMta sacamuca atyaMta anumodanIya aura anukaraNIya hai / sAmAyika aura jinapUjA kI mahimA vyAkhyAnameM zravaNa karane ke bAda unhoMne niyamita jinapUjA aura eka sAmAyika karane kA saMkalpa kiyaa| lekina hIroM ke vyavasAya nimitta se unako aksara enTavarpa ityAdi videzoM meM jAnA par3atA thA, jisa ke kAraNa uparokta saMkalpa kaI bAra TUTa jAtA
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ 237 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 thaa| yAtAyAta meM samaya evaM jinAlayAdi ke abhAva ke kAraNa sAmAyika aura jinapUjA karanA saMbhava nahIM hotA thA / sacce dharmAtmA dhIrubhAI ke hRdayameM yaha bAta ucita na lagI / Akhira unhoMne prakhara pravacanakAra pU. munirAja zrI ratnasuMdaravijayajI ma.sA. (hAla AcArya) ke pAsa 14 sAla pahale abhigraha liyA ki 'jisa dina sAmAyika yA jinapUjA nahIM hogI usa dina prAyazcita ke rUpa meM 100 rUpaye jinamaMdira ke koSa meM ddaaluuNgaa'| prathama varSameM 250 dina sAmAyika/jinapUjA binA gaye / dUsare varSa 1000 rUpaye prAyazcitta ke rUpameM jinamaMdira ke koSa meM DAlane kA abhigraha liyA taba sAlameM kevala 25 dina sAmAyika/jinapUjA nahIM huI / tIsare sAla se 10 hajAra rUpayoM kA daMDa nirdhArita kiyA taba kevala 3 hI dina sAmAyika/jinapUjA ke binA gaye ! dhIrUbhAI kI dharmapatnI varSAbahanane sAmAyika na hone para aThThama tapa karane kA abhigraha pa. pU. A. bha. zrI yazovarmasUrijI ma. sA. ke pAsa grahaNa kiyA hai !!!... . aba dhIrubhAI itanI sAvadhAnI se baratate haiM ki videzayAtrA ke lie TikaTa bhI isa taraha lete haiM ki jisase bIca ke sTezana para utarakara pleTaphorma para baiThakara bhI sAmAyika kara lete haiM aura sAthameM rakhe hue jinabiMba kI pUjA karane ke bAda hI Age bar3hate haiM ..... jinabhakti aura sAmAyika ke sAtha sAtha jIvadayA ke satkAryoM meM bhI ve guptarUpa se acchI rAzi kA sadvyaya karate rahate haiM / dhIrubhAI kI eka bahanane tIrthaprabhAvaka pa.pU.A.bha. zrI : vijayavikramasUrIzvarajI ma.sA. ke samudAya meM dIkSA lI hai / tapasvI sA. zrI subhadrAzrIjI kI praziSyA sA. zrI kalpajJAzrIjI ke rUpameM suMdara saMyamakA pAlana karatI haiM / . dhIrubhAI ke adbhuta dRSTAMta meM se preraNA lekara sabhI bhAvukAtmAe~ sAmAyika aura jinapUjA ko apane jIvana meM AtmasAt kareM yahI shubhaabhilaassaa|
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 patA : dhIrubhAI sI. zAha 604-704 dharama pelesa, pArale poinTa aThavA lAinsa, surata (gujarAta) pina : 395007 phona : 0261-228018, 228078, 228559 (ghara) 417350-435742-432893 (ophisa) pheksa : 35739 hararoja trikAla 346 logassa kA kaayotsrg| karate hue utkRSTa ArAdhaka zrAddhavarya / zrI himatabhAI ber3AvAle ___'ve to karIba sAdhu jaisA jIvana jIte haiN| aise udgAra kaI logoM ke mukhase jinake lie nikalate rahate haiM aise zrAddhavarya zrI hiMmatabhAI vanecara ber3A (rAja.)vAle (u.va.-70 karIba) adhyAtmayogI pa.pU. paMnyAsa pravara zrI bhadraMkaravijayajI ma.sA. ke viziSTa kRpApAtra evaM unhIM ke mArgadarzana ke mutAbika AtmasAdhanA ke patha para tIvra gati se Age bar3hate hue mahAna sAdhaka AtmA haiM / arihaMta-siddha-AcArya-upAdhyAya-sAdhu-samyagdarzana-samyagjJAnasamyak cAritra aura samyaktapa svarUpa navapadajI kI ArAdhanA unake roe roMe meM AtmasAt ho gayI hai, isIlie ve navapadajI ke 346 guNoM ke anusAra 346 logassa kA kAyotsarga pratidina trikAla karate haiM !.... prAyaH 6 vigaiyoM kA tyAga, 5 dravyoM se adhika dravya nahIM khAnA, vardhamAna tapa evaM navapadajI kI AyaMbila oliyA~ karanA, dina-rAta kA adhikAMza samaya sAmAyika meM hI bItAnA , parvatithiyoM meM pauSadha karanA, keza luMcana karanA, jIva virAdhanA se bacane ke lie cAturmAsa meM kahIM bhI bAhara gA~va nahIM jAnA, varSAcAturmAsa sivAya ke kAlameM siddhacakra mahApUjana kI vidhi karavAne ke lie muMbaI se bAhara bhI jAnA par3e to bAhara kA pAnI bhI nahIM pInA, hararoja saMkSepa meM zrI siddhacakra pUjana vidhi karanA, paMca parameSThI bhagavaMtoM ko khamAsamaMNa dekara vaMdanA karanA... ityAdi anekavidha
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 239 ArAdhanAoM se maghamaghAyamAna unakA jIvana sacamuca atyaMta anumodanIya evaM anukaraNIya bhI hai 1 - 2 hiMmatabhAI kI dharmadRDhatA ke kucha anumodanIya prasaMga hama yahA~ dekheMge / (1) ekabAra zAmako pratikramaNa ke bAda ve jinAlayameM kAyotsarga kara rahe the taba bhavitavyatAvazAt pUjArI ko unakI upasthiti kA khayAla nahIM rahA aura usane jinAlaya ke dvAra baMda kara diye / kAyotsarga pUrNa hone para hiMmata bhAI ko isa bAta kA khayAla AyA magara unhoMne dvAra khulavAne ke lie jarA bhI koziza nahIM kI, balki 'Aja to sArI rAta prabhujI ke sAMnidhya meM rahane kA paramasaubhAgya saMprApta huA hai' aisI bhAvanA se pUrI rAta kAyotsargameM hI biitaayii| prAtaH kAlameM dvAra kholane ke bAda pUjArI ko apanI galatI kA khyAla AyA taba usane kSamAyAcanA kI kintu hiMmatabhAI ne use jarA bhI upAlaMbha nahIM diyA, balki prabhudhyAna kA aisA uttama maukA milane ke kAraNa AnaMda hI vyakta kiyA / kaisI apramattatA ! aMtarmukhatA !! aura prabhu ke sAtha prIti !!!.... (2) 7-8 sAla pahale mahArASTra ke ahamadanagara zaharameM siddhacakra mahApUjana kI vidhi karavAne ke lie hiMmatabhAI gaye the taba muMbaI se phona AyA ki - turaMta vApisa lauTeM, ApakI dharmapatnI kA svAsthya atyaMta gaMbhIra hai / lekina dRDhadharmI hiMmatabhAI ne pratyuttara meM kahA ki- 'zrI siddhacakra mahApUjana ko adhUrA chor3akara maiM nahIM A sakatA, jo honevAlA hogA vaha hogA / prabhu bhakti ke prabhAva se acchA hI hogA' aisA kahakara jarA bhI citA kiye binA atyaMta bhAva pUrvaka pUjana karavAyA aura dharmaprabhAva se unakI dharmapatnI kA svAsthya bhI acchA ho gayA / kaisI apUrva dharmazraddhA / kaisA anAsakta bhAva !!! (3) ekabAra hiMmatabhAI ke gharameM sarakAra kI aura se rer3a paDI / " dharma zraddhA se cAbhie~ amaladAroM ko sauMpakara ve svayaM bhAvapUrvaka navakAra mahAmaMtra kA smaraNa karane lage / amaladAra tijoriyA~ kholakara dekhane lage / aneka rUpaye Adi hote hue bhI unako dikhAI nahIM diye ! Akhira ve cAbhiyA~ vApisa lauTAkara cale gaye / ise kahate haiM 'dharmo rakSati rakSitaH ' /
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 karIba 12 sAla pUrva vAlakezvara meM hiMmatabhAI ke ghara para hama gaye the taba ve sAmAyika meM maunapUrvaka japa kara rahe the / hiMmatabhAI kI dharmaniSThA kI bhUrizaH hArdika anumodanA / patA : vidhikAra zrI hiMmatabhAI vanecara (ber3AvAle) 102, caMdanabAlA epArTamenTa vAlakezvara, muMbaI - 400006 phona : 8129885/3696885 ghara 240 110 pratidina siddhacakrapUjana karanevAle, svAnubhUti saMpatra zrAddhavarya zrI bAbubhAI kar3IvAle navakAra mahAmaMtra ke parama ArAdhaka aura prabhAvaka, ajAtazatru adhyAtmayogI yathArthanAmI, paM.pU. panyAsa pravara zrI bhadraMkaravijayajI ma.sA. ke viziSTa kRpApAtra uttama ArAdhaka, virala zrAddhavargoM meM se eka Atma sAdhaka haiM zrI bAbubhAI kar3IvAle / ? pratidina jaba taka siddhacakra pUjana nahIM hotA taba taka mu~hameM pAnI bhI nahIM DAlanevAle zrI bAbubhAI, siddhacakra mahApUjana evaM tridivasIya arhat mahApUjana karAnevAle vidhikAra ke rUpa meM jaina saMghoM meM suprasiddha haiM / sAlaMbana dhyAnaprayoga, mahAvideha kI bhAvayAtrA, zrIpAla - mayaNA rAsa ke AdhyAtmika rahasya, divya jIvana jIne kI kalA - zrI navakAra... ina viSayoM para unhoMne atyaMta mananIya kitAbeM likhI haiM / vividha saMghoM meM pUjana ke daurAna ina viSayoM para yathAzakya vivecana karake zrotAoM ko bhAva vibhora banA dete haiN| 1 hAlameM prAya: prativarSa paryuSaNa yA navapadajI olI kI ArAdhanA karavAne ke lie yA uparokta viSayoM para AdhyAtmika vArtAlApa ke lie unako amerikA Adi videzoM ke jaina saMghoM ke AmaMtraNa se videza meM jAne ke avasara Ate haiM taba 30 ghaMTe taka niraMtara havAI jahAja kI yAtrA ke
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 241 kAraNa siddhacakra pUjana nahIM ho sakatA hai taba taka ve pAnI bhI nahIM pIte / kaisI adbhuta bhaktiniSThA / * hararoja rAta ko 2.30 se 5.30 baje taka sAmAyika pUrvaka japa aura arihaMta paramAtmA kA sAlaMbana dhyAna aura prAtaH 7 se 10 baje taka jinamaMdira meM laghusiddhacakra pUjana karane ke bAda mahAprabhAvazAlI zrI vardhamAna zakrastava ( zrI sidhdhasena divAkarasUrijI ke upara prasanna hokara saudharmendra ne diyA huA bhakti garbhita stotra, jisameM zrI arihaMta paramAtmAkI 273 viziSTa vizeSaNoM se adbhuta stavanA kI gayI hai ) kA pATha karate haiM aura usa stava ke mUla maMtra 'OM hrIM zrIM arhaM namaH ' kI 25 mAlA kA japa karate haiM / unake ghara ke pratyeka sadasya bhI zrI vardhamAna zakrastava kA hararoja pATha karate haiM / ( vardhamAna zakrastava kA niyamita pATha karane kI bhAvanA rakhate hue ArAdhakoM ke lie usakI sArtha pustikA 'zrI kastura prakAzana TrasTa' - muMbaI. dUrabhASa : 4936266 se prApta ho sakegI 1 ) AjIvana kamase kama biAsana kA paccakkhANa karane kI bAbubhAI kI pratijJA hai / viziSTa AtmasAdhanA ke lie sAlameM ekAdha mahine taka giranArajI mahAtIrtha meM sesAvana (sahasAmravana) ke pavitra zAMta vAtAvaraNa meM ve rahate haiM / vi. saM. 2013 meM prathama bAra pa.pU. panyAsa pravara zrI bhadraMkaravijayajI ma.sA. ke darzana hote hI bAbubhAI kA mana mayUra nAca uThA / ghIre ghIre satsaMga karate hue eka dina unhoMne pUjya panyAsajI mahArAja ke pAsa 'AtmAnubhava' karAne ke lie prArthanA kI / pUjyazrIne bhI unakI yogyatA ko pichAna kara sarva prathama to vyavasAya se nivRtti lene kI preraNA dI jisakA unhoMne turaMta amala kiyA / bAdameM 'zivamastu sarva jagataH ' kI bhAvanApUrvaka trikAla 12 - 12 navakAra kA smaraNa karane ke saMkalpa dvArA AtmasAdhanA kA prAraMbha huA / pUjyazrI kI preraNA evaM mArgadarzana ke mutAbika sAdhanA karate hue vi.saM. 2029 meM upadhAna ke daurAna unako viziSTa AdhyAtmika anubhUti huI / usake bAda jo jo AdhyAtmika bahuratnA vasuMdharA - 2-16
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 bahuratnA vasuMdharA : bhAga anubhava hote gaye unako ve apanI DAyarI meM likhate gaye / di. 19-6-95 ke dina ahamadAbAda meM karIba DeDha ghaMTe taka bAbubhAI ke sAtha vArtAlApa huA, usake daurAna unhoMne kucha AdhyAtmika anubhavoM kI bAtacIta kI, magara ve anubhava apane jIvana ke daurAna hI jAhira ho jAya~ aisA adhikAMza sAdhaka sahetuka nahIM icchate haiM aura sadguru kI orase bhI unako aisI hI AjJA hotI hai, isalie una bAtoM ko yahA~ prakAzita karanA saMbhava nahIM hai / AtmasAdhaka zrI bAbubhAI kI Atma sAdhanA kI bhUrizaH hArdika anumodanA / viziSTa Atma jijJAsuoM ko bAbubhAI kA satsaMga karane yogya hai / 111 patA : zrI bAbubhAI kar3IvAle sonArikA bilDIMga, jaina nagara, navA zAradA maMdira roDa, pAlaDI- ahamadAbAda (gujarAta) pina : 380007, phona : 079-6621705 (ghara) jana zrI siddhacakra mahApUjana ke bejor3a vidhikAra zrAddhavarya zrI hIrAlAlabhAI maNilAlabhAI zAha Aja kala anekavidha naye naye pUjana paDhAye jAte haiM, magara prAcIna kAlameM mukhyataH zrI siddhacakra mahApUjana aura zrI aSTottarI bRhat zAMtistrAtra hI par3hAye jAte the / vividha mahApUjanoM kI vidhi karanevAle vidhikAra Aja aneka haiM magara jinakA zrI siddhacakra mahApUjana ekabAra dhyAnapUrvaka dekhane-sunane ke bAda AjIvana yAda raha jAya aise bejor3a vidhikAra zrAddhavarya zrI hIrAlAlabhAI maNilAlabhAI zAha (u.va. 72 karIba ) bhI navakAra, sAmAyika evaM maitrIbhAvanA kI mahimA ko jaina saMghameM viziSTa rUpase phailAnevAle pa. pU. paMnyAsa pravara zrI bhadraMkara vijayajI ma. sA. ke eka viziSTa kRpApAtra suzrAvaka haiN|
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 243 hararoja zrI siddhacakra pUjana karanevAle, pratidina kama se kama biAsana kA paccakkhANa karanevAle, karIba 4 vigaiyoM ke tyAgI, zrImaMta hote hue bhI sAdagI priya, ubhaya kAla pratikramaNa Adi zrAvaka ke AcAroM kA acchI taraha se pAlana karanevAle zrI hIrAbhAI kaI varSoM se ahamadAbAda meM zrI giradharanagara zve.mU.pU. tapAgaccha jaina saMgha ke adhyakSa ke rUpameM saMgha kA saMcAlana sucArurUpase karate hue logoM ke atyaMta Adara ke pAtra bane hue haiN| 'jinabhakti aura jIvamaitrI yaha do, saMsAra sAgara ko tairane ke lie adbhuta tumbe (kASThapAtra) haiM' yaha unake vArtAlApa evaM AcaraNa kA mukhya viSaya hotA hai| bImAra sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM kI vaiyAvacca ke lie unhoMne apanA eka makAna alaga hI rakhA hai aura usameM prAyaH hamezA kisI bhI samudAya ke bImAra sAdhvIjI bhagavaMtoM ko vijJapti pUrvaka sthiratA karavAkara unakI anumodanIya vaiyAvacca karate-karavAte haiM / gaccha yA samudAya ke bhedabhAva binA ve hareka sAdhu-sAdhvIjI . bhagavaMtoM kI suMdara bhakti karate haiM, / hIrAlAlabhAI ke viziSTa netRtva se zrI giradharanagara saMghameM atyaMta aikyabhAvanA hai / matabheda yA manabheda kA nAmonizAna nahIM hai| _ vi.saM. 2051 meM gacchAdhipati pa.pU.A.bha. zrI vijaya jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA. Adi munivara evaM jinako bhI zAstrAbhyAsa karanA ho aise alaga-alaga sAdhvIsamUha ke karIba 125 jitane sAdhvIjI bhagavaMtoM kA cAturmAsa giradharanagara zrI saMghane karavAyA thA, taba vidvAna pU. gaNivarya zrI abhayazekharavijayajI ma.sA. 3 ghaMTe taka alaga alaga tIna viSayoM kA sundara adhyayana karavAte the / giradharanagara se zaMkhezvarajI mahAtIrtha evaM giranArajI mahAtIrtha ke charI pAlaka saMgha bhI nikale the| prAyaH pratyeka cAturmAsa meM atyaMta anumodanIya ArAdhanAe~ zrI giradharanagara saMghameM hotI haiM / kisI bhI jaina sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMta kI ni:zulka cikitsA karane kI zarta se vahA~ kI catrabhuja hospITala meM giragharanagara jaina saMghane 11 lAkha rUpaye pradAna kiye haiN| yaha saba mukhyataH 'yathA rAjA tathA prajA' ukti ke anusAra saMgha pramukha zrAddhavarya zrI hIrAlAlabhAI kI
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 viziSTa dharmabhAvanA, maitrIbhAvanA aura vyavahArakuzalatA kA pariNAma hai 1 dharmacarcA ke daurAna ve apane parama upakArI gurudeva zrI panyAsajI mahArAjako atyaMta bahumAna pUrvaka bAra bAra yAda karate haiM / agara pratyeka saMghoMmeM hIrAlAlabhAI jaise dharmaniSTha kuzala suzrAvakoM kA netRtva saMprApta ho jAya to jinazAsana kA kitanA jaya jayakAra ho jAya !!!... hIrAlAlabhAI ke jyeSTha suputra surezabhAI nAraNapurA cAra rastA jainamaMdira ke sAmane rahate haiM / vahA~ saMghameM jo AyaMbilakhAtA hai usakA saMpUrNa Arthika sahayoga surezabhAI kI ora se hotA hai, itanA hI nahIM kintu AyaMbila ke tapasviyoM kI bhakti ve svayaM karate haiM / aise viziSTa zrAddhavaryoM ko taiyAra karanevAle pa. pU. paMnyAsajI mahArAjako anaMtazaH vaMdanA evaM zrAddhavarya zrI hIrAlAlabhAI kI ArAdhanA kI hArdika anumodanA / patA : vidhikAra zrI hirAlAlabhAI maNilAla bhAI zAha 77, giragharanagara, zAhIbAga, ahamadAbAda - 380004. aThThama ke pAraNe aThThama tapa ke sAtha girirAja kI 112 99 yAtrA karanevAle apramatta ArAdhaka daMpatI bacubAI TokarasIbhAI deThiyA (sAmAnyataH dharmazretra meM zrAvakoM kI apekSA se zrAvikAoM kI 'monopolI' vizeSa pramANameM dRSTigocara hotI hai / kaI zrAvaka apanI dharmapatnI ko aisA bhI kahate haiM ki - "tU bhale dharma kara, mujhe to abhI vyAvasAyika pravRttioM ke pIche dharma karane kI phurasata hI kahA~ hai ? tU dharma karegI usase mujhe bhI lAbha hogA hI " / kintu isameM apavAda rUpa kucha aise bhI virala daMpatI zrAvaka-zrAvikA hote haiM ki jo pratyeka ArAdhanA donoM sAthameM milakara hI karate haiN| aise virala daMpatioM meM kaccha-lAyajA ke a. sau. bacubAI TokarasIbhAI evaM TokarasIbhAI
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ 245 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 devajI deDhiyA kA nAma prathama paMktimeM likhA jA sakatA hai / yaha daMpatI aneka bAra hamase mile haiN| unakI atyaMta anumodanIya ArAdhanA kI bAta mere ziSya muni zrI abhyudayasAgarajI ke zabdoMmeM yahA~ prastuta hai -saMpAdaka) vi.saM. 2040 ke kArtika mahine (di. 29-12-85) kI yaha bAta hai / maiM usa vakta gRhastha jIvana meM thA aura dharmapatnI ke sAtha 99 yAtrA karane ke lie pAlitAnA gayA thA / hama vIsA nImA dharmazAlA meM Thahare the / usI samaya kaccha-lAyajA ke yekarasIbhAI (u.va. 62) bhI apanI dharmapatnI ke sAtha pAlitAnA Aye the aura ve kezavajI nAyaka dharmazAlA meM Thahare hue the / hama kabhI kabhI girirAja ke upara yA kabhI talahaTI meM sAtha ho jAte the / TokarasIbhAI ko 99 yAtrA karane kI bhAvanA thI, magara unakI dharmapatnI bacubAI kA arsa kA auparezana huA thA isalie vaha to azakti ke kAraNa vizrAMti lene ke lie apane patideva ke sAtha pAlitAnA AyI thiiN| . pahale dina ve donoM girirAja kI talahaTI taka sAthameM hI Aye the, bAda meM TokarasIbhAI ne 99 yAtrA kA prAraMbha kiyA taba bacubAI ko vicAra AyA ki, 'kama se kama eka yAtrA to maiM bhI zrAvaka ke sAtha karUM...' aura AdinAtha dAdA ko prArthanA karake unhoMne yAtrA kA prAraMbha kiyA / dAdA ke darabAra meM pahu~cane ke lie unako pUre pA~ca ghaMTe lage / prabhubhakti se saba zrama dUra ho gayA / dUsare dina bhI talahaTI taka donoM sAtha meM Aye, bAda meM TokarazIbhAI ko yAtrA ke lie Upara caDhate hue dekhakara Adarza dharmapatnI bacubAI ko bhI kucha sIDhiyA~ taka patideva ke sAtha jAne kI bhAvanA ho gayI aura dAdA kI prArthanA pUrvaka Age bar3hate hue saMpUrNa yAtrA karane kI himmata A gayI / isa dUsarI yAtrA meM upara pahu~caneke lie 4 ghaMTe lage / phira to girirAja aura AdinAtha dAdA ke prati ananya zraddhAbhakti ke prabhAva se uttarottara himmata bar3hatI gayI aura donoM ne 99 yAtrA eka sAtha hI paripUrNa kI / jahA~ eka yAtrA kI bhI saMbhAvanA nahIM thI vahA~ 99 yAtrAe~ ho gayIM, jisase bacubAI kI zraddhA evaM AtmavizvAsameM atyaMta abhivRddhi huI / phira to patideva jo bhI tapazcaryAdi ArAdhanAe~ karate pahala uttarottara hi eka yAtrA kI zraddhA eka ArAdhanA
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 bahuratnA vasuMdharA : bhAga the usameM bacubAI bhI hamezA sahayogI hone lage / phalataH pichale 15 sAla meM isa daMpatIne nimnokta anumodanIya ArAdhanAe~ kI haiM / (1) 4 varSItapa ekAMtarita upavAsa- biAsana dvArA / (2) 1 varSItapa chaThTha ke pAraNe chaThTha se / (3) 1 mAsakSamaNa (TokarasIM bhAI kA ) aura siddhitapa ( bacubAI kA ) (4) zatruMjaya girirAjakI 16 bAra 99 yAtrA / (5) chaThTha ke pAraNe chaThTha tapa ke sAtha 2 bAra 99 yAtrAe~ kIM / isameM prathama upavAsameM 6 yAtrAe~ + dusare upavAsameM 6 yAtrAe~ + pAraNe ke dina 2 yAtrAe~ isa taraha kula 14 yAtrAe~ karane ke bAda svayaM rasoI banAkara pAraNA karate the !!! (6) aThThama ke pAraNe aThThama se 99 yAtrAe~ / isameM tInoM upavAsa ke dina 5 + 55 isa taraha kula 15 yAtrAe~ karane ke bAda svayaM rasoI banAkara supAtradAna karane ke bAda pAraNA karate the / (7) saM 2051 meM mere gurudeva pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. ThANA 3 kI nizrAmeM sarva prathamabAra giranArajI mahAtIrtha kI sAmUhika 99 yAtrA kA Ayojana sA. zrIjyotiSprabhAzrIjI kI preraNA se huA thA taba bhI yaha daMpatI siddhAcalajI kI 13 vIM 99 yAtrA kevala 36 dinoM meM pUrNa kara ke giranArajI padhAre the / usa vakta una donoM ke bIsasthAnaka tapa ke ekAMtarita upavAsa cAlu the / upavAsa ke dina giranArajI mahAtIrtha kI 4 yAtrAe~ evaM pAraNe ke dina 2 yAtrAe~ kara ke 99 yAtrAe~ kIM / isa taraha siddhAcalajI kI 16 + giranArajI kI 2 + sametazikharajI mahAtIrtha kI 1 bAra - kula milAkara 19 bAra 99 yAtrAe~ huIM / prAyaH hareka 99 yAtrA ke daurAna ve hamezAM svayaM rasoI kara ke bhojana karate 1 the / kisI bhI saMgha ke rasor3e meM bhojana nahIM karate the / giranArajI meM bhI svayaM mu~ga pakAkara pAraNA karate the, bAda meM dopahara ko 1 baje bhojanazAlAmeM khAnA khAte the / kevala sametazikharajI mahAtIrtha kI 99 yAtrA ke daurAna bhomiyAjI bhavana ke eka TrasTI mahAnubhAva ke atyaMta Agraha ke
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 247 kAraNa unako vahA~ kA bhojana svIkAranA par3atA thA / giranArajI kI 99 yAtrA ke daurAna kucha hI yAtrAe~ bAkI thIM taba acAnaka TokarasIbhAI ke pA~va meM aisI bhayaMkara pIr3A hone lagI ki eka bhI yAtrA karanI asaMbhava ho gayI / Akhira unako muMbaI jAnA par3A / vahA~ unako DokTara ne oparezana karavAne kI rAya dI, magara dRDha manobala evaM sudRDha zraddhAlu TokarasIbhAI ne oparezana karavAne ke badale meM aThThama tapa pUrvaka neminAtha bhagavAna ko prArthanA kI aura bAkI kI yAtrAe~ pUrI karane ke lie phira se giranArajI gaye aura binA kisI prakAra kI sahAyatA lie hI 99 yAtrAe~ paripUrNa kIM / (8) eka hI sAla meM sametazikharajI, siddhagirijI aura giranArajI mahAtIrtha kI 99 yAtrAe~ kIM / (9) vi. saM. 2055 meM ekAMtarita 500 AyaMbila kI tapazcaryA ke sAtha zrI zatruMjaya girirAja kI 6 kosIyaM pradakSiNA kI 99 yAtrAe~ kIM, yaha zAyada rekorDa rUpa ArAdhanA hai / Aja dina taka kisIne bhI 6 kosIya pradakSiNA kI 99 yAtrAe~ kI hoM aisA sunane meM nahIM AyA hai / (10) 108 pArzvanAtha bhagavAna ke saMlagna 108 aThThama kiye / pratyeka aThThama meM una una pArzvanAtha bhagavAna ke nAma maMtra kI 125 mAlAoM kA japa karate the / TokarasIbhAI hararoja rAta ko 8-30 baje sote haiM aura 12-30 baje jAga jAte haiM / bAda meM japa, pratikramaNa Adi ArAdhanA meM hI zeSa rAtri vyatIta karate haiM / dina ko bhI sote nahIM haiM / hara aThThama ke tIsare dina prAyaH saMpUrNa rAta taka ve jAgate hI rahate haiM / aisI viziSTa ArAdhanA ke prabhAva se unako kaI bAra adbhuta svapna Ate haiM / kaI bAra AdinAtha dAdA kA darzana svapna meM hotA hai, hRdaya AnaMda se jhuma uThatA hai / (11) tInoM upadhAna kiye haiM / (12) bIsa sthAnaka kI 20 oliyA~ paripUrNa huI haiM / (13) AjIvana brahmacarya vrata aMgIkAra kara liyA hai / (14) bhava AlocanA dvArA Atmazuddhi kara lI hai /
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 sacamuca pA~caveM Are meM bhI cauthe Are ke dharmAtmA jaise aise ArAdhakaratnoM se zrI jinazAsana sadA jayavaMta hai / zrI zaMkhezvarajI mahAtIrtha meM Ayojita anumodanA samAroha meM TokarasIbhAI aura bacubAI bhI padhAre the| unakI tasvIra ke lie dekhie peja naM 18 ke sAmane / patA : TokarasIbhAI devajI deDhiyA 'kRpA' ploTa naM. 21, jayaprakAza nagara, roDa naM. 4 goregAma (pUrva) mubaI-400063 phona : 8737721, 87334 22 (ghara) 8734 084, 87334 22 (presa) eka bemizAla preraNAdAyI vyaktitva kumArapAlamAI cI. zAha zAsana prabhAvaka, dayA-karuNA aura pravitratA ke avatAra, dIrghadRSTA Ayojaka, ApattimeM A~su poMchanevAle, yuvakoM ke pathadarzaka aura preraNA ke zrota eka vyakti kA nAma hai ...... kumArapAlabhAI vimalabhAI zAha ! Aja unakI umra 51 sAla kI hai / mUlataH bIjApura (ji. mahesANA- uttara gujarAta) ke nivAsI kumArapAlabhAI kaI varSoM taka muMbaI meM hIroM kA vyavasAya karate the magara Aja kucha varSoM se unhoMne dholakA (ji. ahamadAbAda) ko apanI dharmakAryoM kI bhUmi banAyI hai / hIroM ke samRddhiprada vyavasAya ko chor3akara deza ke - samAja ke aura zAsana ke puNyakAryoM meM ve tana-mana-dhana, mana-vacana-kAyA aura samaya-zakti kA samarpaNa kara rahe haiM / .. ____ kulIna mAtA-pitA ke isa saMtAna meM bacapana se hI dharma ke saMskAra the / i. sa. 1964 ke grISmAvakAza ke dinoM meM 17 sAla ke kumArapAla apane mitroM ke sAthe AbU parvata ke acalagaDha zikhara para jaina
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ 249 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 dhArmika zikSaNa zibira dvArA jaina AcAra, jaina tattvajJAna, mArgAnusArI jIvana, jaina itihAsa, dhArmika sUtroM ke rahasya ityAdi paDhane ke lie gaye the / isa jaina dhArmika zikSaNa zibirameM yuvakoM ke pathadarzaka the.... vardhamAna, taponidhi, nyAya vizArada, dhArmika zibiroM ke mAdhyama se AdhyAtmika krAMti lAnevAle pa.pU. AcArya bhagavaMta zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAja sAhaba / . unakI hRdayasparzI vANI se Aja taka hajAroM yuvaka AkarSita hue haiM aura nyAya, nIti, sadAcAra aura saMyama ke mArga para Age bar3ha rahe haiN| isa hRdayasparzI vANI kA AkarSaNa kumArapAlabhAI ke upara bhI huA / dhArmika zikSaNa ke dvArA apanI AtmA ko bhAvita karate hue kumArapAlabhAI ke jIvanameM eka Akasmika ghaTanA ne parivartana kA mor3a lA diyA / mAunTa AbU ke usa U~ce zikhara acalagaDha para acAnaka bArisa ke sAtha bhayaMkara pavana kA tUphAna uThA / usa vinAzaka tUphAna meM zibira ke TenTa uDa gaye, to uSNa jala ko ThaMDA banAne kI parAteM bhI uDIM / makAna ke naliye bhI uDe aura vizAlakAya vRkSa bhI dharAzAyI hue / aise ApattikAlameM 17 sAla kI umravAle navayuvaka kumArapAlabhAI ne eka pavitra saMkalpa kiyA ki - 'agara yaha tUphAna thor3I hI derameM zAMta ho jAyegA to maiM AjIvana brahmacarya pAlanakA vrata le lUMgA' / ..... aura Azcarya huA / vaha bhayAnaka tUphAna kSaNabharameM zAMta ho gyaa| kumArapAlabhAI ne jJAnadAtA gurudeva pU.A. zrI vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI ma. sA. ko apane zubha saMkalpa kI bAta kahI / pUjyazrI ko apAra prasannatA huI aura aneka zubhAziSa pUrvaka apane isa priya zibira ziSya ko AjIvana brahmacarya vrata pradAna kiyA / sarvatra AnaMda kA vAtAvaraNa phaila gayA / bAda meM to kumArapAlabhAI ne pratijJA kI ki - 'jaba taka cAritra na le saku~ taba taka miSTAnna evaM ghI kA mUla se tyAga' !!!... kumArapAlabhAI kI bhISma pratijJA aura bhavya saMkalpa ne jaina zAsana
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 meM eka itihAsa kA sRjana kiyA / usameM gurukRpA ne cAra cA~da lgaaye| kaI zAsana prabhAvaka satkArya hue / una satkAryoM kI thor3I sI rUparekhA anumodanA karane ke lie aura preraNA pAne ke lie yahA~ para prastuta kI jA rahI hai| sana 1970 meM bhArata-pAkistAna yuddha ke samayameM, baMgalAdeza se bhArata meM Aye hue lAkhoM baMgAlI muslima zaraNArthIoM kI dhAnya, AhAra, auSadha-vastra Adi dvArA bhavya mAnava sevA kI / . AMdhrapradeza meM samudra meM utpanna hue bhayaMkara prAkRtika prakopa se lAkhoM loga atyaMta musIbata meM phaMsa gaye the, taba kumArapAlabhAIne lAkhoM rUpayoM kA sadvyaya kara ke mAnava sevA ke bar3e bar3e Ayojana kuzalatApUrvaka pAra lagAye the / sana 1970 se 1985 taka rAjasthAna ke pichar3e hue pallIvAla (jilA savAI mAdhopura, bharatapura aura alavara) kSetra meM aura gujarAta ke boDelI vistAra meM aneka kaSToMko saharSa jhelate hue, gA~va gA~va meM paidala ghumakara, jo jaina hote hue bhI jainadharma ko bilakula bhUla gaye the aise hajAroM logoM ke hRdaya meM jainadharma kI punaH pratiSThA kI / aneka gA~voM meM jinAlaya, upAzraya, pAThazAlA Adi kI nUtana sthApanA evaM jIrNoddhAra karavAye sAtha meM dhArmika zikSaNa zibiroM ke mAdhyama se hajAroM yuvakoM kA jIvanoddhAra bhI kiyaa| hAla karIba 80 sthAnoM para unakI preraNA se jIrNoddhAra ke kArya cAlu haiM / sana 1984 meM saurASTra ke morabI zahara ke pAsa macchu nadI kA bA~dha TUTane se jo bhayAnaka jAnalevA pUra AyA thA usameM hajAroM loga bUrI taraha phaMsa gaye the, taba dayAlu kumArapAlabhAIne apane mitra maMDala ke sAtha vahA~ jAkara anna, vastra, auSadha Adi kI anekavidha sahAyatA dekara pIr3ita logoM ke A~su poMchakara AzvAsana diyA thaa| sana 1987 se 1989 taka tIna sAla niraMtara gujarAta meM bhayaMkara akAla huA thA taba jIvadayA, anukaMpA aura mAnavasevA ke mahAna kArya kiye.... isa vizAla kArya meM ve himmata aura lagana se pAra utare aura apUrva karmanirjarA kii|
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 251 sana 1989-90 meM orissA meM bhayaMkara akAla huA / anna aura pAnI ke binA hajAroM-lAkhoM manuSya aura pazuoM kI sthiti atyaMta dayApAtra ho gayI thI taba vahA~ jIvadayA aura mAnavasevA ke adbhuta kArya kie / sana 1993 meM mahArASTra ke lAtura jile meM bhayaMkara bhUkaMpa huA thA, jisameM karIba 32 hajAra logoM ne jAna ga~vAyI / hajAroM loga vikalAMga aura nirAdhAra bana gaye the, unako bhI anna-vastra- auSadhi aura nakada rAzi kI sahAyatA dekara sevA kI aura jaina zAsana kA dayA karuNA kA saMdeza sacce artha meM phailAyA / kumArapAlabhAI dhoLakAmeM apane vahA~ zilpI ko rakhakara jina bimba banavAte haiM aura icchuka saMghoM ko bhaktipUrvaka bheMTa dete haiM / agara koI saMgha ke agraNI zrAvaka jinamUrti kA nukarA lene ke lie Agraha karate haiM to kumArapAlabhAI ha~sate hue unako kahate haiM ki 'Apa pratimAjI ko prema se le jAIe, magara mujhe nukarA lekara vyavasAya nahIM karanA haiM' !... ina ke alAvA bhI sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM kI vaiyAvacca, sAdharmika bhakti, jIvadayA, pAMjarApoloM kI sahAyatA sat sAhitya kA prakAzana, jaina AcAroM kA pracAra-prasAra ityAdi anekavidha satkArya kumArapAlabhAI niHspRhabhAva se hamezA kiyA karate haiM / sanmAna - satkAra se ve sadA dUra hI rahate haiM / Aja to uparokta prakAra kI zubha pravRttiyoM ke lie zrI ke. pI. saMghavI Adi kaI dAnavIra svayameva unako lAkhoM-karor3oM rUpayoM kA sadvyaya karavAne ke lie vijJapti karate rahate haiM, magara prAraMbha meM to ve svayaM apane hI tana-mana-dhana se yathAzakti satkArya karate rahate the / satpravRttiyoM ke lie bhI ve kabhI kisI se kucha bhI rAzi mA~gate nahIM haiN| binA mA~ge svayameva jo dAnavIra unako vijJapti karate haiM, unako ve dAna dene ke sthAnoM kA nirdeza karate haiM aura dAtAoM ke hAthoM se hI satkArya karavAte haiM !!!..... apane paramopakArI gurudeva pU. A. zrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. ke
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ 252 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 mananIya ciMtana svarUpa 'divyadarzana' - hindI aura gujarAtI pAkSika aura sAptAhika patroM kA varSoM taka saMpAdana kara ke kumArapAlabhAIne sat sAhitya ko lAkhoM logoM taka pahu~cAyA hai / jinapUjA, sAmAyika, zAstra svAdhyAya, ciMtana-manana ityAdi AtmajAgRti preraka zrAvaka ke AcAroM kA bhI ve acchI taraha se pAlana karate rahate haiM / ve atyaMta udAra, dayAlu, uttama vicAraka aura AcAra saMpanna suzrAvaka haiM / aba hama kumArapAlabhAI kI uttama vicAraNA aura bAtacIta ke kucha aMza dekheNge| . (1) ekabAra kisIne unako pUchA - 'ApakI ophisa meM Apa ke gurudeva kI tasvIra kyoM nahIM lagAyI ?' ha~sate hue kumArapAlabhAIne pratyuttara diyA ki - 'guru ko dIvAra para nahIM, dilameM rakhanA cAhie !'..... (2) 'sevA aura tyAga ke kSetra meM apane-parAye kA vicAra nahIM karanA cAhie / ' ___ (3) zibira ke kisI yuvaka ko pAna khAtA huA dekhakara kumArapAlabhAI ne majAka kI - 'are bhAI ! pAna to bher3a-bakariyA~ khAtI haiM, hama to mAnava haiM !' (4) kabhI koI kumArapAlabhAI ke pAsa se kucha rAzi sahAya ke rUpameM le gaye, bAda meM anya vyakti ne kahA ki - 'usa vyaktine Apa ke sAtha banAvaTa kI hai, taba kumArapAlabhAIne kahA - 'koI harja nahIM, sukRta karate hue kabhI aisA bhI hotA hai, magara hameM udAra dila rakhanA cAhie / hameM to sukRtakA lAbha mila hI gayA / ' kumArapAlabhAI ke anekavidha sudguNa evaM satkAryoM meM se sabhI acchI preraNA prApta kareM yahIM zubhAbhilASA / zaMkhezvara mahAtIrtha meM Ayojita anumodanA samAroha meM kumArapAlabhAI kI preraNA se zrI ke. pI. saMghavI kI ora se sabhI ArAdhakaratnoM ko cAMdI kA sikkA bheMTa diyA gayA thA / magara sanmAna se dUra rahanevAle ve svayaM usa samAroha meM anupasthita hI rahe the /
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 ____253 patA : kumArapAlabhAI vI. zAha zrI vardhamAna sevA kendra, 39, kalikuMDa sosAyaTI mu. po. dholakA, ji. ahamadAbAda (gujarAta) pina : 387810 phona : 02718-22282-23981 889 114 muMbaI meM bhI saMDAza-bAtharUma ke upayoga ko . TAlate hue araviMdabhAI dozI pahale ke jamAne meM Arya loga prAya: ghara kA hI bhojana karate the| hoTela Adi ke - bAjAra ke vAsI bhojana se prAyaH dUra hI rahate the aura nIhAra ke lie gA~va ke bAhara jaMgalameM jAte the / Aja kala gA~voM kI saMskRti chinna-bhinna hotI jA rahI hai aura gA~va ke loga AjIvikA ityAdi ke lie zaharoMmeM jAte haiM / zaharoM ke mAhaula meM jInevAle logoM ko aba apane ghara kA bhojana cAhe kitanA bhI sAttvika aura svAdiSTa ho magara vaha kama bhAtA hai aura hoTala Adi kA bhojana cAhe kaisA bhI vAsI aura pradUSita hone se bImArI paidA karanevAlA ho to bhI usake prati AkarSaNa bar3hatA jA rahA hai / aura malatyAga ke lie bAhara jAne ke bajAya apane ghara meM hI prAyaH rasor3e ke pAsa meM hI rahe hue saMDAza meM jAnA par3atA hai| ...aura snAna bhI bAtharUma meM karanA paDatA hai, magara saMDAza-bAtharUmakA pAnI ityAdi jisa gaTara meM se pasAra hotA hai usameM asaMkhya kIr3e, saMmUrchima manuSya ityAdi kI ghora hiMsA hotI hai usakA khyAla unako nahIM hotA hai / lekina Aja bhI aise virala ArAdhakaratna vidyamAna haiM ki jo satsaMga ke dvArA ina bAtoM ko samajhakara viveka pUrvaka jIvana jIte hue Arya saMskRti ko jIvaMta rakha rahe haiM / ___ mUlataH mahuvA baMdaragAha (saurASTra) ke nivAsI kintu hAla meM kucha varSoM se muMbaI-borIvalI meM rahate hue zramaNopAsaka zrI araviMdabhAI dozI (u. va. 39) bhI aise hI eka Adarza yuvaka haiM /
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 yuvA pratibodhaka, suprasiddha pravacanakAra, pa.pU. paMnyAsa pravara zrI candrazekharavijayajI ma.sA. ke pravacana zravaNa se dharma meM vizeSa rUpa se jur3e hue araviMdabhAI muMbaI meM rahate hue bhI saMDAza yA bAtharUma kA upayoga nahIM karate haiM / parAta meM baiThakara maryAdita jala se yatanApUrvaka snAna kara ke usakA pAnI bAlTImeM DAlakara agAzI ke upara yA anya khullI jamIna para yatanA pUrvaka paraThavate haiM / malotsarga ke lie bhI ve dUra rela kI paTariyoM ke pAsa jAte haiM kintu saMDAza istemAla nahIM karate haiM / sAla meM 2 bAra dADhI ke bAloM kA evaM 1 bAra mastaka kA kezaloca karavAte haiM kintu nAI kI dukAna (selUna) meM nahIM jAte haiN| karmasaMyoga se Aja se karIba 9 sAla pUrva meM unake 7 aura 9 sAla kI umra ke donoM suputra - goyama aura munnA ko khuna kA kensara huA thA / hararoja rAta ko DokTara iMjekzana lagAtA thA / aura subaha meM bAhara nikAlatA thA / aisA karane ke bAda bhI eka dina DokTara ne araviMdabhAI ko kaha diyA ki hamArI thiyarI ke mutAbika ye donoM bacce anukrama se 17 aura 23 dinoM se jyAdA dina taka jIvita nahIM raha skeNge| to bhI dharma kI zakti ke upara aTUTa zraddhA rakhane vAle araviMdabhAI hatAza nahIM hue / unhoM ne dharmacakratapaprabhAvaka pa.pU. paMnyAsa pravara zrI jagavallabhavijayajI ma.sA. (hAla AcAryazrI) kI preraNA ke mutAbika dharmacakra kI AratI kA car3hAvA liyA aura apane donoM suputroM ke hAthoM se AratI karavAI / sacamuca camatkAra huA ho isa taraha ve donoM blaDa kensara jaise jAnalevA rogameM se bAla bAla baca gaye / cikitsaka bhI Azcaryacakita hokara dharmasattA ke Age jhuka gaye / isa bAta ko Aja 9 sAla bIta cuke haiN| . donoM bhAI khUba acchI taraha se dharma ArAdhanA kara rahe haiM / sacamuca jo vyakti musIbata meM bhI niSThApUrvaka dharma kA pAlana karatA hai / usakI rakSA dharma dvArA avazya hotI hI hai / (dharmo rakSati rakSitaH) uparokta prasaMga se araviMdabhAI kI dharmazraddhA aura prabhuprIti meM atyaMta abhivRddhi ho gayI hai / pa. pU. mahArAja sAhaba kI preraNA se unhoM ne gRhamaMdira bhI banavAyA hai aura pratidina 2-3 ghaMTe taka ekAgra citta se prabhu bhakti karate haiM / araviMdabhAI ne Aja se karIba 7 sAla pUrva meM mahuvA se pAlitAnA
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 255 / kA cha 'rI' pAlaka saMgha atyaMta ullAsa se nikAlA thA / * araviMdabhAI ke dRSTAMta se preraNA lekara sabhI loga dharmaniSTha, AcAra custa, prabhubhakta aura guruAjJApAlaka baneM yahI zubhAbhilASA / patA : araviMdabhAI dozI 12, AnaMda maMgala' bilDIMga. jAMbalI galI, borIvalI (vesTa) muMbaI - 400092. phona : 8053241 lagAtAra 3 sAla taka apramattabhAva se khar3e khar3e | sAdhanA karanevAle basaulAlajI coraDiyA pUnA (mahArASTra) meM rahate hue suzrAvaka zrI baMsIlAlajI umedamalajI coraDiyA (u. va. 79) kI sAdhanA Azcaryaprada hai / 15 sAla kI kizoravaya meM unhoMne pratijJA lI ki bhojana ke samayameM kucha mA~ganA nahIM / sahaja rUpa se jo bhI bhojana parosA jAya usImeM saMtoSa rkhnaa| jhUThA nahIM chor3anA / ghara meM yA bAhara gA~va yA zAdI Adi ke prasaMgoM meM bhI agara koI svayaM kahe ki - 'bhojana karo' to hI bhojana karanA, nahIM to bhUkhA rahanA !..... .. 24 sAla kI umra meM unhoM ne 6 sAla ke lie - 'gehu~ kI koI bhI vastu kA bhojana nahIM karanA, juvAra yA bAjarI kI roTI aura dAla ye do hI dravyoM kA bhojana karanA' aisI pratijJA lekara usakA acchI taraha pAlana kiyA thA / pichale 42 varSoM se ve hararoja 1 ghaMTe taka navakAra mahAmaMtra kA japa aura 11 ghaMTe taka nAr3I baMda kara ke dhyAna karate haiM / bIca meM 3 sAla taka lagAtAra khar3e khar3e apramattabhAva se sAdhanA kI thii| 3 sAla taka lagAtAra ThAma cauvihAra ekalaThANA tapa kiyA thaa|
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 pichale 39 sAla se hara zanivAra ko pUre dina kA mauna rakhate haiN| pichale 38 varSoM se pA~vameM jUte nahIM pahanate / pichale 35 varSoM se AjIvana brahmacarya vrata aMgIkAra kiyA hai / pichale 49 varSoM se hararoja 2 sAmayika acUka karate haiM / 8 sAla se hararoja parimaDDa kA paccakkhANa karate haiM / apane prANa jAya to bhI jhUTha nahIM bolane kI evaM kisI kI bhI niMdA nahIM karane kI pratijJA bhI karIba 5 sAla se unhoM ne lI hai / zrAvaka ke 12 vratoM kA bhI karIba pichale 7 sAla se svIkAra kiyA hai / 256 ekabAra aThThama tapa kiyA thA taba bhI 3 dina taka lagAtAra khar3e khar3e hI sAdhanA kI thI / bIca meM kucha sAla taka ThAma cauvihAra avaDDa ekalaThANA karate the taba sUryAsta se karIba 2 ghar3I samaya pahale kevala 5-10 miniTa meM hI AhAra- pAnI grahaNa kara lete the / saMpUrNa jIvana nirvyasanitA pUrvaka vyatIta kiyA hai / uparokta prakAra se sAdhanA karate hue unakI AtmA meM kucha viziSTa zaktiyoM kA prAdurbhAva bhI huA hai, jisa ke prabhAva se kaI bAra sAmanevAle vyakti ke mana ke vicAra bhI jAna lete haiM / bhUta-pretAdikI bAdhA bhI dUra kara sakate haiM / kaI asAdhya bImAriyA~ bhI japa ke dvArA dUra kara sakate haiM / Ajase karIba 12 sAla pUrva meM 67 sAla kI umra meM unake zarIra meM ardhAMga pakSAghAta ke 7 bAra aTeka hue the phira bhI unhoM ne DaoNkTara kI davAI nahIM lI / zraddhA ke bala se deva guru kI kRpA se hI ThIka ho gaye / Aja 79 sAla kI vRddhAvasthA meM bhI pratidina prAta: 5 || baje pUnA kI gaNeza peTha meM Aye hue sAdar3I sadana jaina sthAnaka meM to kabhI nAnA peTha meM sAdhanA sadana jaina sthAnaka meM 2 ghaMTe taka ekAgra citta se bhaktAmara stotra pATha, prArthanA evaM dhyAna karate haiM / unake jIvana kI apramattatA anukaraNIya hai / patA :: baMsIlAlajI umedamalajI corar3iyA sAdaDI sadana jaina sthAnaka, gaNeza peTha, pUnA (mahArASTra) pina 411001 Gei
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 257 lagAtAra 18 sAla taka maunavatI, viziSTa AtmasAdhaka suzrAvaka zrI amaracaMdajI nAhara kharataragacchameM sA. zrI vicakSaNAzrIjI prakhara vyAkhyAtrI evaM apUrva samatA kI sAdhikA thIM / unake * upadeza se vizeSa rUpa se Atma sAdhanA meM saMlagna hue jayapura (rAjasthAna) ke suzrAvaka zrI amaracaMdajI nAhara eka viziSTa Atma sAdhaka the / ve hamezA ekAzana karate the / ekAzana meM bhI eka hI dravya lete the| kaI bAra ve kevala dUdha yA chAcha kA pAnI yA copar3a (ATA) kI thUli se hI ekAzana karate the ! unakI preraNA se unake parivAra ke evaM anya bhI kaI logoMne saptAha meM 3 yA 2 yA 1 dina namaka tyAga (asvAda vrata) kA saMkalpa kiyA hai| jaina sAdhu kI taraha ve snAna nahIM karate the / pA~va meM jUte nahIM pahanate the| tapa-japa bhakti-mauna-AdhyAtmika svAdhyAya-dhyAna-Atma svarUpa kA nididhyAsana ityAdi meM hI ve apanA adhikAMza samaya vyatIta karate the, jisake phala svarUpa deha bhinna caitanya svarUpa kI anubhUti bhI unako huI thI !... ___ eka viziSTa dharmAtmA ke rUpameM unakI aisI suMdara khyAti thI ki jayapura meM kisIne bhI mAsakSamaNa Adi bar3I tapazcaryA kI ho to unakA pAraNA zrI amaracaMdabhAI ke hAthoM se karAyA jAtA thA aura usa bar3e tapasvI ke vahA~ ubAlA huA abhimaMtrita acitta jala bhI zrI amaracaMdabhAI ke ghara se hI pahu~cAyA jAtA thA / amaracaMdabhAI ne evaM unake parivAra ke 4-5 sadasyoM ne bhI 2-2 mAsakSamaNa kiye hue haiM !... bahuratnA vasuMdharA - 2-17
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 apanI 77 sAla kI umra meM unhoMne kula milAkara kevala 500 khmayoM ke hI kapar3e pahane haiM / jauharI hote hue bhI kitanI apUrva sAdagI !!! javAnI meM jauharI kA vyavasAya karate hue unhoMne AtmA rUpI sacce hIre ko pahacAna liyA aura jJAniyoM kI dRSTi se AdhyAtmika jauharI bana gye| vi. saM. 2016 meM unhoM ne apane paramopakArI sA. zrI vicakSaNAzrIjIkI nizrAmeM jayapura se mAlapurA kA cha 'rI' pAlaka padayAtrA saMgha nikAlA thA / sA. zrI vicakSaNAzrIjI jayapura se dakSiNa bhArata kI ora prasthAna kara rahI thIM taba amaracaMdabhAI ne eka viziSTa abhigraha lekara apanI gurubhakti abhivyakta kI thI ki, 'jaba taka sA. zrI vicakSaNAzrIjI mahArAja punaH jayapurameM nahIM padhAreMge taba taka saMpUrNa maunavrata aMgIkAra kara ke sAdhanA karU~gA' !... kaisI bemisAla gurubhakti !... kaisA anupama sAdhanA prema !! kesI adbhUta aMtarmukhatA !!... uparokta abhigraha ke bAda sAdhvIjI 18 sAla ke pazcAt jayapurameM padhAre taba taka ve mauna hI rahe !!! sAdhanA ke dvArA unako apanI AyuSya kI samApti kA saMketa bhI mila cukA thA / tadnusAra unhoMne di. 14-1-1976 se sAgArika anazanakA prAraMbha kara diyA thA / 35 dina ke anazana ke daurAna inakI sAdhanA kI sthiti apUrva koTikI thI / di. 17-2-1976 ke dina dopahara ko karIba 4 baje unakA samAdhipUrNa svargavAsa huA thA / taba unake gharameM evaM sA. zrI vicakSaNAzrIjI jahA~ sthita the usa upAzrayameM bhI kesara kI vRSTi huI thii| ...svargavAsa se eka hI dina pUrva meM unhoMne muniveSa bhI dhAraNa kara liyA thaa| dakSiNa bhArata se lauTane ke bAda sA. zrIvicakSaNAzrIjIne amaracaMdabhAI ko pUchA thA ki, 'Apake 18 sAla ke mauna kI phalazruti kyA hai|' taba unhoMne apanA mauna kholakara kahA ki, 'merI bhAvanA thI ki mere aMtima samayameM guru mahArAja kI upasthiti honI cAhie aura merI vaha bhAvanA Aja paripUrNa ho rahI hai usakA mujhe apAra AnaMda hai' itanA bolakara ve punaH mauna ho gaye the|
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 259 amaracaMdabhAI ke parivArameM unake suputra suzrAvaka zrI dharamacaMdabhAI nAhara Aja vidyAmAna haiM evaM suputrIne khataragagaccha meM dIkSA lI hai, jo Aja sA. zrI nirmalAzrIjI ke nAma se suMdara saMyama kI ArAdhanA karatI huI vRddhAvasthA ke kAraNa jayapura meM 'vicakSaNa bhavana' upAzraya meM sthiravAsa haiN| di. 5-3-1999 ke dina hama jayapura gaye the| taba zrI dharamacaMdabhAI nAhara evaM unake parivAra se bheMTa evaM satsaMga huA thA / pUre parivAra meM evaM aneya bhI amaracaMda ke ananya bhakta zrI hIrAcaMdabhAI pAlecA Adi ke hRdaya meM zrIamaracaMdabhAI ke prati rahA huA apUrva ahobhAva dekhakara hama atyaMta prabhAvita hue the| sA. zrI vicakSaNAzrIjI dvArA pradatta AtmajJAnI zrImad rAjacaMdra ke AdhyAtmika sAhitya meM zrI amaracadabhAI ko atyaMta abhiruci thii| unhoMne kevalasvadravya se nirmita kiyA huA zrImad rAjacaMdra sAdhanA bhavana Aja bhI unake ghara ke pAsameM hI vidyamAna hai / zrI dharamacaMdabhAI ke dvArA saMprApta bhI amaracaMdabhAI kI pratikRti bhI zrImad rAjacaMdra kA hI mAno dUsarA rUpa ho vaisI pratIta ho rahI hai| amaracaMdabhAI ke tapa-tyAga evaM AtmasAdhanA kI hArdika anumodanA / patA : dharamacaMdajI amaracaMdajI nAhara sauMthalI vAloMkA rAstA, jauharI bAjAra, jayapura (rAja.) pina : 302003 phona : 561476/560737/566306/571277 (nivAsa) 117 AjIvana bAlabrahmacArI kacchI daMpatI zAdI karane ke bAvajUda bhI AjIvana bAlabrahmacArI rahe hue kacchabhadrAvatI ke daMpatI vijaya seTha-vijayA seThANI kA dRSTAMta zAstroM meM suprasiddha
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 hai, magara vartamAna kaliyuga meM bhI usI kaccha kI dharatI ke eka pavitra daMpatI kI bAta jAnane milI hai jo zAdI karane ke bAvajUda bhI AtmasAdhanA ke lie svecchAse AjIvana brahmacArI rahe hue haiN| hama isa pavitra Atma sAdhaka tejasvI yuvaka kA bhAskarabhAI ke nAma se yahA~ ullekha kareMge / ve Aja kaI varSoM se muMbaI meM rahate haiM / unake eka choTe bhAI ne dIkSA aMgIkAra kI hai| eka mumukSu bahina thI jo 8-16-31-45-61-71108 upavAsa Adi tapazcaryA dvArA karma nirjarA karake kaumArya avasthAmeM hI svargastha huI hai| bhAskarabhAI ko bhI yogAsana Adi sIkha kara AtmasAdhanA karane kI tIvra abhilASA thii| usI abhilASA ke nimitta se unheM eka Atma sAdhaka mahApuruSa kA saMparka huaa| unhIM kI preraNA ke mutAbika bhAskarabhAIne AjIvana brahmacArI rahane kA vrata aMgIkAra kiyaa| kucha samaya ke bAda unakI mAtAjIne zAdI karane ke lie bhAskarabhAIko Agraha kiyA magara zAdI kI bAta ko ve Talate hI rhe| kucha kanyAoM ke mA~-bApa kI ora se samAI ke lie prastAva bhI Aye magara bhAskarabhAIne kisI ke prastAva ko svIkAra nahIM kiyaa| Akhira eka dina unakI mA~ ne Agraha karate hue kahA ki aba jo bhI kanyA ke mA~-bApa kI ora se prastAva AyegA usakA tU svIkAra nahIM karegA to maiM agnisnAna kara luMgI / nagaraseTha kA ghara hone se unakI mA~ ko vaMza paraMparA kAyama rakhane kI bhAvanA thI, isIlie unhoMne dharmaniSTha hote hue bhI apane beTe ko vivAha ke lie itanA Agraha kiyA thaa| Akhira bhAskarabhAIne Atma sAdhanA ke pathadarzaka mahApuruSa ke mArgadarzana ke mutAbika mAtAkI saMtuSTi ke lie zAdI karake bhI brahmacArI rahane kA saMkalpa kiyaa| apane sAtha zAdI karane ke lie icchuka kanyA ko unhoMne apane pavitra saMkalpa evaM vratakI bAta samajhAkara usakI saMmati prApta kara lii| bAda meM donoM kI sagAI hii| sagAI ke bAda bhI vivAha kI bAta ko do varSa taka vilambita kiyA aura do varSoM meM ve apanI dharmapatnI kI mAnasikatA ko vrata pAlana suvizuddha rUpa se karane ke lie sudRDha banAte rahe / bAdameM donoM kA vivAha huA / Aja usa ghaTanA ko 29 sAla bIta cuke haiM / aneka prakAra kI pratikUlatAoM meM se sajagatA se pasAra hote hue ve dRDhatA pUrvaka brahmavrata kA
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 _ 261 vizuddha rUpase pAlana karate haiM / hararoja jinapUjA karate haiM / nItipUrvaka vyavasAya karate haiM aura atyaMta sAdagI yukta pavitra jIvana jIte haiM / gharameM TI.vI. Adi Adhunika sAdhana nahIM basAye haiM / samAjameM unakI acchI pratiSThA hai| samatA guNako unhoMne acchI taraha se AtmasAt kiyA hai| pratikUla prasaMgoM meM bhI ve samatA se calita nahIM hote haiM / saMtati nahIM hone ke kAraNa kabhI koI unakI gharmapatnI ko kucha anucita zabda sunAte haiM to bhI ve samajhA-bujhAkara patnI ke manakA samAdhAna kara dete haiM aura apane vrata ko gupta rakhate hue dRDhatA se pAlana karate haiM evaM Atma sAdhanA ke patha para Age baDhate rahate haiN| bhAskarabhAI evaM unakI dharmapatnI ke brahmacarya kI aura AtmasAdhanA kI bhUriza: hArdika anumodanA / bemisAla brahmacarya gati kA pAlana 3888888880 hama una suzrAvakazrI kA 'tribhuvanabhAnuguNapriya' ke nAma se ullekha kreNge| sarakArI gejheTeDa kakSA ke ve adhikArI the| unakI dharmapatnI suzIla aura dharmaniSTha suzrAvikA hai| isa daMpatI ko eka hI putra thA maMgara vaha 8 sAla kI choTI-sI umra meM hI alpakAlIna bImArI ke bAda cala basA / saMsAra sukhoM kI anityatA, asaraNatA Adi kI bAteM unhoMne sadguruoM ke mukha se sunI thii| putra gamana ke bAda dharmapatnIne apane patideva se kahA - 'aba hameM dUsarI saMtAna nahIM cAhie, aura kaTu vipAkavAle sAMsArika bhoga bhI nahIM cAhie / ApakI saMmati ho to aba hama gurudeva ke pAsa jAkara brahmacarya vrata kA svIkAra kareM / ' dharmapatnI kI dharmapreraka bAta sunakara suzrAvaka gahare ciMtanameM utara gye| kucha hI samaya ke bAda sadguru kI viziSTa preraNA se isa daMpatIne 32 aura 35 sAla kI bhara yuvAvasthAmeM AjIvana brahmacarya vrata aMgIkAra kara liyaa| isa asidhArA vratakA suvizuddha rUpa se pAlana karane ke lie donoM baDe
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ 262 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 sajaga rahate the| eka hI makAna meM rahate hue bhI zayyA hamezA alaga alaga kamare meM hI karate the| makAna kI cAbhI yA anya koI vastu eka dUsare ko denI ho to bhI ve eka dUsare ke hAthako sparza kiye binA upara se hI dete the| vi.saM. 2029 meM unhoMne pAlitAnA meM pa.pU. AcArya bhagavaMta zrImad vijaya bhadrasurIzvarajI ma.sA. evaM pa.pU.A.bha. zrI vijaya OMkArasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrAmeM 28 dinakA logassa sUtra kA upadhAna tapa kiyaa| taba suzrAvakazrI ne apanI dharmapatnI ko kahA ki - 'aba hameM 28 dina taka pauSadha ke dvArA sAdhu jaisA zuddha jIvana jInA hai, isalie aba hama 28 dina taka eka dUsare se bAta bhI nahIM kareMge / aisI jinAjJA unake jIvanameM AtmasAt kI huI thii| . upadhAna tapa ke aMtameM bartana evaM nakada rAzi Adi jo bhI viziSTa prabhAvanA milI thI vaha saba unhoMne pAlitAnA kI vardhamAna tapa AyaMbila saMsthAmeM arpaNa kara dI / tapa ke zikhara para tyAga kA kalaza caDhAyA / bAda meM uparokta suzrAvakazrI ne sadgurU kI vizeSa kRpA prApta karake dIkSA lI hai| Aja 28 sAla se ve saMyama kI anumodanIya ArAdhanA kara rahe haiM / zArIrika avasthA Adi kAraNoM se unakI dharmapatnI dIkSA nahIM le sakI haiM magara vaha bhI zrAvakadharma kA atyaMta anumodanIya rUpa se pAlana kara rahI haiM / saurASTra ke jilA kakSA ke eka zaharameM rahatI huI isa suzrAvikA ne apane patideva ko kahA thA ki Apa sarakArI adhikArI haiM / Apa cAheMge to rizvata lekara karor3oM rUpaye kamA sakeMge, magara merI Apase Agraha pUrvaka vijJapti hai ki - 'hamAre gharameM anIti kA eka bhI rUpayA nahIM AnA cAhie / maiM anIti ke dhana se jhevara pahanane ke bajAya nIti ke ghana se sAdagI yukta jIvana jItI huI zIla-sadAcAra rUpa alaMkAra se jIvana ko sajAnA cAhatI huuN|' patine bhI dharmapatnI kI vicAradhArA kI ahobhAva se anumodanA kI aura nItipUrvaka hI apanA kartavya acchI taraha se nibhAyA thaa| isa daMpatI kI bemisAla brahmagupti evaM nIti-niSThA saMyama Adi sadguNoM kI bhUrizaH hArdika anumodanA / dhanya zrI jinazAsana /
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 119 brahmacarya ke saMkalpa kA adbhuta prabhAva 263 ahamadAbAda ke nivAsI usa bhAI kA nAma hai hasamukhabhAI / eka suputra ke janma ke bAda unakI dharmapatnI kA svAsthya kharAba ho gayA / aisA vicitra roga huA ki ahamadAbAda ke karIba sabhI cikitsakoM ko dikhAyA aura aneka prakAra kI cikitsAe~ kIM magara kucha bhI sudhAra nahIM huA / Akhira ve hatAza ho gaye / patnI kA zarIra dina-pratidina kSINa hotA jA rahA thA / yadi yahI paristhiti cAlu rahI to patnI kI jyAdA dina taka jindA rahane kI saMbhAvanA nahIM thI / hasamukhabhAI ko patnI ke viyoga meM khuda vidhura hoMge usase bhI jyAdA cintA yaha satAtI thI ki apane choTe bacce kI dekhabhAla kauna karegA ? usake jIvana ko dharma saMskAroM se kauna suvAsita banAyegA ? Akhira unhoMne zubha saMkalpa kiyA / 'yadi dharmapatnI kA svAsthya ThIka ho jAyegA to maiM AjIvana brahmacarya pAlana karU~gA / aisA bhISma saMkalpa hote hI mAno camatkAra huA / yakAyaka ghara ke dUrabhASa kI ghaMTI bajane lagI / hasamukhabhAIne phona uThAyA / sAmane se eka leDI DaoNkTara bola rahI thIM 'Apa kI patnI kA svAsthya kaisA hai ? hasamukhabhAI ne pratyuttara meM kahA mujhe aba ahamadAbAda ke kisI DokTarameM dilacaspI hI nahIM haiM / maiMne ahamadAbAda ke karIba sabhI nAmAMkita DokTaroM ko dikhAyA magara roga ko dUra karane kI bAta to dUra rahI, ve roga kA nidAna bhI nahIM kara sakate haiM !' leDI DaoNkTarane kahA 'Apa mere pAsa to abhI taka Apa kI patnI ko lAye hI nahIM, taba Apa aisA kyoM kahate haiM ki maiMne ahamadAbAda ke sabhI DaoNkTaroM ko dikhAyA hai !' turaMta hasamukhabhAI apanI dharmapatnI ko lekara leDI DaoNkTara ke pAsa gaye / marIja kI jA~ca karake isa leDI DaoNkTara ne kaha diyA ki ' inako roga alaga hai aura cikitsA dUsarI hI kI gayI hai / inako prasUti kA roga hai aura davAiyA~ TAIphoiDa kI dI gayI haiM / kucha hI dinoM meM leDI DaoNkTara kI davAI se unakA -
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 svAsthya ThIka ho gayA magara hasamukhabhAI to Aja bhI yahI bAta kahate haiM ki davAI evaM DokTara to nimitta mAtra haiM bAkI to brahmacarya ke pavitra saMkalpa ke kAraNa hI vaha baca gayI hai !... vivAha ke 2 varSa bAda AjIvana brahmacarya kI pratijJA hasamukhabhAI kI sagarbhA dharmapatnI ko Tebala se nIce girane ke kAraNa coTa lagI / DokTarane nidAna karate hue kahA ki - ' zarIrameM z2ahara ho gayA hai, oparezana karanA par3egA, janmanevAlA baccA yA usakI mA~ do meM se eka hI baca sakeMge' / hasamukhabhAIne kaha diyA - 'mujhe oparezana nahIM karavAnA hai / ' bAda meM hasamukhabhAI ne saMkalpa kiyA ki dharmapatnI kA svAsthya ThIka ho jAya isa nimitta se 81 AyaMbila karU~ evaM 81 AyaMbila pUrNa nahIM ho taba taka brahmacarya kA pAlana karU~gA / zAdI ko kevala do hI sAla hue the, phira bhI aise bhISma saMkalpa ke prabhAva se kucha hI dera meM unako sphuraNA huI ki amuka DokTara ko dikhalAU~ / usa DaoNkTarane nidAna karate hue kahA ki - "cintA mata karo, TAIphoiDa hai, ThIka ho jAyegA / ' DokTarane davAI dI evaM bukhAra utara gyaa| baccA aura mA~ dono baca gaye / oparezana karavAnA nahIM par3A / AyaMbila karane kA abhyAsa bilakula nahIM hone se bahuta kaThinAI mahasUsa hone lagI / 3 sAlameM bhI 81 AyaMbila pUre nahIM ho pAye / Akhira unhoMne apanI bhAvanA ko baDhAte hue dharmapatnI kI saMmati se AjIvana brahmacarya vrata svIkAra kara liyaa| hasamukhabhAIne honevAlI putravadhu ke sAtha zarta rakhI ki ubAlA huA pAnI pInA par3egA aura hamezA navakArasI - cauvihAra kA pAlana karanA pdd'egaa| zarta kA svIkAra hone para hI zAdI huI / isI taraha apanI beTI kI zAdI se pahale usake zvasura pakSa ke sadasyoM ko bhI
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 265. kahA ki - 'merI beTI zAdI ke bAda bhI navakArasI -cauvihAra karegI evaM ubAlA huA acitta pAnI piiegii| zvasura pakSa se saMmati milane para hI usakI zAdI huii| hasamukhabhAI ke ghara ke sabhI sadasya evaM unakI vivAhita beTI ina tInoM kaThina niyamoM kA Aja bhI acchI taraha se pAlana karate haiM / kaisA jabaradasta AcAraprema / / .... binA kAraNa se yA sAmAnya kaThinAI meM bhI abhakSya-anaMtakAya kA bhakSaNa evaM rAtribhojana karanevAle jainakulotpanna AtmAoM ko isa dRSTAMtameM se preraNA lekara narakaprada rAtribhojana Adi bhayaMkara pApoM se bacane ke lie puruSArtha karanA caahie| AjIvana bahAcarya vrata svIkArane kI tIvra tamannA brahmacarya ke kaTTara pakSapAtI pa.pU. paMnyAsa pravara zrI candrazekharavijayajI ma.sA. ke ziSyaratna munirAja zrI meghadarzanavijayajI ke pAsa kArtika mahine meM eka daMpatI ne Akara AjIvana brahmacarya vrata pradAna karane kI vijJapti kI ! donoM rUpavAna the / umra karIba 32 sAla ke AsapAsa kI thI / unhoMne apanA paricaya dete hue kahA ki - 'isI sAla se dharma meM jur3e haiM / cAturmAsa ke daurAna saMgha meM jo bhI tapazcaryA Adi ArAdhanA karAyI gayI vaha saba hamane bhI kI hai / ' bharayuvAvasthA ke kAraNa itanA kaThina vrata AjIvana dene ke lie mahArAjazrIne nA khii| unhoMne punaH Agraha karate hue kahA ki- 'hamane cAturmAsa ke 4 mahinoM meM saMpUrNa brahmacarya kA pAlana kiyA hai aura Age bhI acchI taraha se pAlana kareMge hii|' phira bhI dIrghadRSTA munizrI ne unako, punaH vaMdana karane ke lie na AyeM taba taka brahmacarya kA vrata lene kI salAha dii| Akhira unhoMne
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ 266 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 guruvacana 'tahatti' karate hue kama se kama 3 mAha taka aura jaba taka punaH vaMdana karane ke lie nahIM A sakeM taba taka brahmacarya pAlana karane kI pratijJA lii| eka varSa ke bAda ve punaH munirAjazrI ke pAsa Aye aura AjIvana brahmacarya vrata pradAna karane kI vijJapti kI ! munivarane unako eka sAla ke lie pratijJA dI / isa taraha 45 sAla taka ve hara varSa Ate rahe aura hamezA AjIvana vrata dene ke lie vijJapti karate rahe / aura hara bAra muni zrI unako eka sAla kI hI pratijJA dete rahe / tIna sAla pUrva unako eka sAtha 5 varSa ke lie pratijJA dI hai| bharayuvAvasthAmeM bhI asidhArAvrata ko svIkAra karane kI kitanI tIvra tamannA ! eka hI kamaremeM zayana karane ke bAbajUda unako manameM bhI abrahma kA vicAra taka nahIM AtA hai / kitane pavitra ! he jainoM ! Apa bhI inako hRdaya se praNAma karake aise sadguNoM kI prApti ke lie prabhuprArthanA karake apanI AtmAko pavitra banAo yahI zubhAbhilASA / 25 sAla kI yuvAvasthAmeM, varSa meM kevala 2 ghaMTe 122 kI jayaNA ke sAtha AjIvana brahmacarya vrata svIkAranevAle AkolA ke ratilAlabhAI Aja se 32 sAla pahale kI bAta hai / mahArASTra ke AkolA zaharameM sAgara samudAya ke eka mahAna tapasvI munirAja zrInavaratnasAgarajI ma.sA. (hAla AcArya) upAzraya meM birAjamAna the| unake pAsa 25 sAla kI umra ke ratilAlabhAI nAmake eka zrAvaka Aye / vaMdanavidhi karane ke bAda unhoMne abhigraha paccakkhANa dene kI vijJapti kI / pUjyazrI ne pUchA - 'bhAgyazAlI ! kaisA abhigraha lenA hai?' javAba milA - 'brahmacarya kA'!... 'kitane dinoM ke lie ?...' 'prati mAha 28 dinoM ke lie - AjIvana !..'
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 267 ratilAlabhAI kI bharayuvAvasthA aura viziSTa rUpa dekhakara pUjyazrIne pUchA - 'barAbara soca samajhakara nirNaya kiyA hai na ?' zrAvaka ne kahA - 'jI hA~, aise to zAdI karane kI merI icchA hI nahIM thI, kintu karma saMyoga se zAdI karanI par3I hai / phira bhI puNyayoga se pAtra merI bhAvanA ke anusAra anukUla milA hai, isalie vrata pAlana meM koI dikkata nahIM hogI / ' pUjyazrI ne AnaMda pUrvaka paccakkhANa ke sAtha AzIrvAda diye !... lekina yaha kyA ?... kucha dina bAda puna: ve zrAvaka ma.sA. ke pAsa aaye| aura abhigraha paccakkhANa dene ke lie vijJapti kI / pUjyazrIne pUchA - 'aba kisa bAta kA abhigraha lenA hai ?... javAba milA - . 'brahmacarya kA' !! 'vaha abhigraha to Apa kucha hI dina pahale le gaye haiM na ? "jI hA~, kintu pIche se mujhe vicAra AyA ki mahine meM 2 dina yAne ki 48 ghaMTe taka avirati kA bhayaMkara pApa maiM kyo zira para luM ? isalie aba do dinoM meM bhI kevala 5-5 miniTa kI jayaNA rakhakara bAkI ke samaya ke lie bhI brahmacarya ke paccakkhANa jIvana paryaMta ke lie de do tAki sAlabhara meM kula milAkara 2 ghaMTe ke sivAya bAkI samaya viratimaya ho jAya !!..." aisA adbhuta pratyuttara sunakara munirAja bhI Azcarya cakita ho gye| suzrAvaka zrI ratilAlabhAI kI pApabhIrutA aura viratiprema dekhakara ahobhAva ke sAtha paccakkhANa evaM AzIrvAda diye / aise mahAna zrAvakaratna ratilAlabhAI Aja vidyamAna nahIM haiM kintu uparokta pUjyapAda AcArya bhagavaMtazrI ke mukha se do sAla pUrva zaMkhezvara mahAtIrtha meM yaha dRSTAMta sunakara yahA~ prastuta kiyA gayA hai / - ratilAlabhAI ke dRSTAMta dvArA unhoMne aneka AtmAoM ko brahmacarya ke viziSTa abhigraha diye haiM / dhanya hai zrI jinazAsana kA ki jisameM aise zrAvakaratna paidA hote rahate haiM / ...
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 prajJAcakSa prAvakoM kI - adabhuta ArAdhanA karma saMyoga se bAlyavaya meM hI A~khoM kI rozanI khone ke bAvajUda bhI hatAza hokara AtmahatyA ke nirbala vicAra karane ke bajAya, sudeva-suguru-sudharma kI zaraNa aMgIkAra karake jIva samyak puruSArtha karatA hai taba kaisI adbhuta sthiti ko prApta kara sakatA hai usako hama vividha dRSTAMtoM ke dvArA dekheNge| (1) zaMkhezvara mahAtIrtha ke pAsa samI gA~va meM prajJAcakSu paMDitazrAvaka motIlAlabhAI DuMgarajI (u.va. 79) rahate haiM / 10 sAla kI choTI umra meM unhoMne mehasANA meM zrI yazovijayajI jaina saMskRta pAThazAlA meM pA~ca sAla taka rahakara saMskRta-prAkRta evaM karmagranthAdikA acchA abhyAsa kiyaa| hAla kaI varSoM se ve samI meM rahakara sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ko evaM mumukSuoM ko 6 karmagraMtha Adike artha kA adhyayana acchI taraha se karavAte haiM / unake pAsa paDhakara 15 mumukSu kumArikAoMne dIkSA lI hai / ve bAla brahmacArI aura mahAtapasvI haiM / vardhamAna AyaMbila tapa kI 145 (100 + 45) oliyA~, siddhitapa, zreNitapa, Adi dIrgha tapazcaryAe~ kI haiM / hAla vRddhAvasthAmeM bhI pratidina ekAzana tapa karate haiM / pAThazAlA meM dhArmika adhyayana karavAte haiN| saMgha kA kArobAra samhAlate haiM / hararoja jinAlaya kI prathama maMjila para rahe hue 11 prabhujI kI prakSAla se lekara navAMgI pUjA ve svayaM karate haiM / AsapAsa ke gA~voM meM jahA~ jaina AbAdI nahIM hai vahA~ jaba jaina sAdhu-sAdhvIjI padhArate haiM taba eka lar3ake ko sAthameM lekara ve vahA~ jAte haiM aura pUjyoM kI hara prakAra kI vaiyAvacca ve acchI taraha se karate haiN| prAtaH karIba 3 baje nidrAtyAga karake sAmAyika- pratikramaNa- kAryotsargajapa- dhyAna AdiviziSTa sAdhanA bhI karate haiM / zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samAroha meM paMDita zrI motIlAlabhAI bhI padhAre the / unakI tasvIra ke lie dekhie peja naM. 18 ke sAmane /
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 269 patA : paMDita zrI motIcaMdabhAI DuMgarajI mu. po. samI, ji. mahesANA (u. gujarAta) pina : 384285 phona : 02733 - 44405, 44462, 44311 (2) mahesANA meM zrI yazovijayajI jaina pAThazAlA ke mukhya adhyApaka paMDita zrI pukharAjabhAI bhI bAlya vayameM hI prajJAcakSu bane the / unhoMne bhI utsAha pUrvaka 6 karmagraMtha kammapayar3I - paMcasaMgraha Adi kA aisA talasparzI adhyayana kiyA thA / kaI AcArya bhagavaMtAdi sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ko bhI jaba karmagraMtha ke viSaya meM kisI durgama prazna kA samAdhAna nahIM hotA taba ve paMDitavarya zrI pukharAjabhAI ko prazna pUchate the aura pratyuttara pAkara saMtuSTa hote the / ve bhI bAla brahmacArI aura uttama ArAdhaka the / 4 sAla pUrva hI unakA svargavAsa huA hai / 1 (3) kaccha - bhujapura meM paMDitajI ANaMdajIbhAI bhI bAlyavaya meM prajJAcakSu bane the / ve bhI saMskRta vyAkaraNa aura karmagraMthAdi ke artha bahuta acchI taraha se paDhAte the / bhujapura ke yoganiSThA tattvajJA pU. sA. zrI guNodayA zrIjI ma.sA. Adi aneka jijJAsuoM ko unhoMne bahuta acchI taraha adhyayana karAyA thA / (4) kaccha- nAnA rataDIA gA~va ke suzrAvaka zrI mIThubhAI velajI gaDA (u. va. 65) kevala 2 sAla kI choTI umra meM prajJAcakSu hue the| unhoMne 14 sAla kI umra meM varSItapa ke sAtha dhArmika adhyayana kA bhI prAraMbha kiyA thA / Aja unako pA~ca pratikramaNa, snAtrapUjA paM. zrIvIravijayajI kRta bar3I pUjAe~, aneka caturdAlika aura zrI AnaMdaghanajI caubIsI, upA. zrI yazovijayajI caubIsI zrI jJAnavimalasUrijI caubIsI Adi karIba 250 jitane stavana kaMThastha haiM / adhikAMza dhArmika adhyayana unhoMne acalagacchAdhipati pa.pU. A. bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kI saMsAra pakSameM cAcA kI beTI suzrAvikA zrI hIrabAI ke pAsa se suna sunakara kiyA hai / hararoja jinapUjA, pratikramaNa, navakArasI evaM cauvihAra karate haiM / 7 varSItapa 211 aTThama, navapadajI kI 45 oliyA~, bIsasthAnaka tapa vardhamAna tapa, 28 tIrthaMkara ke ekAzana, jJAna paMcamI, 14 pUrva, akSayanidhi, rohiNI samavasaraNa Adi anekavidha tapazcaryA dvArA vipula karma nirjarA kI hai !
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 do bAra zatrujaya mahAtIrtha kI 99 yAtrAe~ evaM cha'rI' pAlaka saMgha dvArA pAlitAnA kI yAtrA kI hai| patA : mIThubhAI velajI gaDA mu. po. nAnA rataDIyA tA. mAMDavI-kaccha (gujarAta) pina : 370465 (5) jAmanagara ke pAsa rAvalasara gA~va meM maganalAlabhAI jIvarAja (u.va. 77) nAma ke prajJAcakSu zrAvaka the / 9 sAla pUrva unake sAtha hamArI mulAkAta huI thI / bAlyavaya meM cecaka roga ke kAraNa donoM A~khoM kI rozanI naSTa huI thI phira bhI suna-sunakara unhoMne pA~ca pratikramaNa aura bhaktAmara stotrAdi kaMThasya kara liyA thA / pratidina subaha-zAma donoM TAIma lakar3I ke sahAre jinamaMdira meM jAkara suspaSTa svarase vidhipUrvaka caityavaMdana karate the / - "dRSTi ke abhAvameM meM bhale prabhujI kA darzana nahIM kara sakatA hU~ lekina paramAtmA kI amIdRSTi mujha para par3egI to bhI merA ber3A pAra ho jAyegA, isIlie hararoja ubhayakAla jinAlaya meM AtA hU~" yaha thI unakI anumodanIya zraddhA aura niSThA / 7 sAla pUrva hI unakA svargavAsa huA hai| ni:spRha kacchI vidhikAra tripuTI (1) baMkImacaMdrabhAI kezavajI zAha (2) narendra bhAI rAmajI naMdu (3) kezavajIbhAI dhArasIM gar3A ye tInoM kacchI vidhikAra aMjanazalAkA - pratiSThA Adi evaM anya mahApUjanoM ke vidhi-vidhAna zuddha zAstrokta vidhi ke anusAra karAte haiM / tInoM vidhikAra yAtAyAta ke kirAye ke sivAya kucha bhI rAzi yA bheMTa kA svIkAra nahIM karate / tInoM navakAra mahAmaMtra ke viziSTa ArAdhaka haiN| narendrabhAI aura kezavajIbhAI hamezA ekAzana hI karate haiM / bhAratabhara meM se aneka
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ 271 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 sthAnoM se ina vidhikAroM ko AmaMtraNa milatA hai aura ve parizrama kI paravAha kiye binA hara jagaha jAte haiN| prAraMbha meM ve tInoM sAtha meM hI jAte the, magara bAda meM eka sAtha aneka saMghoM se AmaMtraNa milane para sahayogI vidhikAroM kI 3 TIma banAkara ve tInoM svataMtra rUpa se bhI vidhividhAna karAne ke lie jAte haiM / kacchI samAja evaM acalagaccha jaina saMgha ko aise ni:spRha aura zuddha vidhikAroM ke lie gaurava hai| tInoM ke pAsa vaktRtva zakti bhI hone se pUjana Adi ke hArda ko bhI acchI taraha se samajhAte haiN| baMkImacaMdrabhAI evaM kezavajIbhAI zaMkhezvara tIrthaM meM Ayojita anumodanA samAroha meM padhAre the / unakI tasvIroM ke lie dekhie kramazaH peja naM. 19 evaM 21 ke sAmane / patA : (1) baMkImacaMdrabhAI kezavajI zAha 149/1, jaina sosAyaTI, zAyana (vesTa) muMbaI 400022, phona : 4091222 patA : (2) narendrabhAI rAmajI naMdu vibhA sadana, sahakAra roDa, jogezvarI (vesTa) mubaI - 400102 phona : 6208524 (ghara) 6281388 (dukAna) patA : (3) kezavajIbhAI dhArasI gar3A 3/17 zrI sadana sosAyaTI, navaghara ror3a, mulunDa, (pUrva) muMbaI : 400081 phona : 5681626 ghara inake alAvA kacchI yuvA vidhikAra caMdrakAMtabhAI premajIbhAI deDhiyA bhI zulka lekara vidhikAra evaM saMgItakAra ke rUpameM vividha pUjanAdi evaM bhAvanA acchI taraha karAte haiM / patA : caMdrakAMtabhAI premajI deDhiyA mu.po. bidaDA, taha. mAMDavI-kaccha pina : 370435
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 gujarAta, rAjasthAna, mahArASTra Adi meM bhI kaI vidhikAra nispRha bhAva se vidhi-vidhAna evaM pUjanAdi acchI taraha se karavAte haiM una sabhI kI bhI hArdika anumodanA / unameM se kucha vidhikAroM ke dRSTAMta isI pustakameM pUrvameM diye gaye haiN| bAla zrAvaka ranoM ke adbhuta parAkramoMkI gauravagAthA choTe paudhe ko cAheM vaisA mor3a diyA jA sakatA hai, korI sleTa ke upara cAheM vesA citra aMkita kiyA jA sakatA hai, kArbana pepara ke upara jaisA likhate haiM vaisA hI nIce ke panne para likhA jAtA hai... usI taraha choTe baccoM meM hama cAheM vaise saMskAra DAla sakate haiN| isa jagata meM jo bhI mahApuruSa hue haiM unake jIvana caritra dekhane se patA calatA hai ki unakI mahAnatA kI nIMva meM unakI garbhAvasthA meM yA bAlyAvasthA meM mAtA-pitA-adhyApaka yA sadguru Adi dvArA kiyA gayA susaMskAroM kA siMcana hI kAraNa rUpa hotA hai| isa duniyA meM zarIra dhAraNa karate hue pratyeka bacce meM mahAna banane kI saMbhAvanA chipI rahatI hai / phira bhI unameM se kucha mahApuruSa banate haiM aura kucha zayatAna jaise bhI banate haiM usameM mukhyatayA jimmedAra unakI bAlyavasthAmeM mile hue zubha yA azubha saMskAra hI hote haiN| AIe, hama susaMskAroM ko saMprApta bAla zrAvakaratna kaise adbhuta parAkrama dikhA sakate haiM unake kucha dRSTAMta dekheM aura apane Azrita baccoM meM bhI vaise susaMskAroM kA siMcana karane ke lie saMkalpa kareM / (1) DhAI sAlakI umra ke bacce ne kiyA aThThama tapa / vi. saM. 2043 meM valasAr3a (gujarAta) meM adhyAtmayogI pa. pU. A. bha. zrI vijaya kalApUrNasUrIzvarajI ma.sA. ke ziSya munirAja zrI
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 273 pUrNacandravijayajI ma.sA. ke cAturmAsa meM zrI zaMkhezvara pArzvanAtha prabhujI ke sAmUhika aThThama tapakA Ayojana huA thA, jisameM 122 tapasvI zAmila hue theM / taba kevala DhAI sAlakI umra ke bAla zrAvaka jinalakumArane bhI AnaMdapUrvaka aThThama tapa kiyA thA / zrI saMgha ke dvArA jinapUjA ke lie 2500 rUpayoM ke cAMdI ke upakaraNa Adi bheMTa dvArA jinalakumAra kA bahumAna kiyA gayA thA / yaha bAla zrAvaka jinalakumAra DeDha sAla kI umra se nitya jinapUjA, navakArasI, rAtribhojana tyAga, acitta jala pInA ityAdi niyamoM kA custa rUpase pAlana karatA hai / ye suMdara saMskAra unakI mAtA zobhanAbahana aura pitA navInabhAI zAha kI dekhabhAla kA phala hai / bhaviSyameM yaha bAlaka mahAna saMyamI sAdhu bane aisI unakI bhAvanA hai / dhanya jinalakumAra ! dhanya mAtA pitA / (2) zA sAlakI umra meM aThThAI 4 // sAlakI umra meM 10 - upavAsa / muMbaI meM mIrAM roDa meM rahate hue viveka nAma ke bAlaka ne kevala zA sAla kI umra meM aThThAI tapa evaM 4 // sAla kI umra meM lagAtAra 10 upavAsa karake vizva vikrama sthApita kiyA hai / Aja usakI umra karIba 10 sAla kI hai / vaha mumukSu ke rUpa meM saMyama kI tAlIma 'le rahA hai, / 6 karmagraMtha Adi kA adhyayana kara cukA hai / unako ekAgra cittase, bhAvollAsa pUrvaka jinapUjA bhakti karate hue dekhanevAle bhI bhAva vibhora ho jAte haiM / ekAdha sAla meM usakI dIkSA honevAlI hai / vivekakumAra muni banakara Atma kalyANa ke sAtha sAtha jabaradasta zAsana prabhAvanA kare yahI hArdika zubhecchA / vivekakumAra ke mAtA pitA ko bhI anekazaH dhnyvaad| zaMkhezvarameM Ayojita anumodanA samArohameM vivekakumAra bhI apane mA~-bApa ke sAtha AyA thA / usakI tasvIra ke lie dekhie peja naM. 14 ke sAmane / (3) DeDha sAla kI umra meM zreyAMsakumAra ne kiyA huA upavAsa / bahuratnA vasuMdharA 2-18 -
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 muMbaI vAlakezvara meM vi.saM.2049meM cAturmAsa birAjamAna prakhara pravacanakAra pa.pU.A.bha.zrI vijaya yazovarmasUrijI ma.sA.kI nizrAmeM kevala DeDha sAlakI umrake zreyAMsakumAra kamalezabhAI zAhane 1 upavAsa karake sabhIko Azcaryacakita kara diyA thA / zrI saMghane isa bAlakako tapasvIratna kA biruda diyA thA / bhaviSyameM aise bAlazrAvakarana jinazAsana ke dharma dhuraMdhara banane ke lie zaktizAlI ho sakate haiM isameM zaMkA nahIM hai / (4) 4 sAlakI usameM aThAI tapa / vi.saM.2045 meM hamArA cAturmAsa jAmanagara meM thA,taba vahA~ pAThazAlA ke upAzraya meM pa.pU.A.bha. zrI vijaya azokacandrasUrajI ma.sA. kI nizrAmeM kevala 4 sAlakI umra ke sAgarakumAra dilIpabhAI sutarIyA ne achuI tapa karake sabhIko AzcaryAnvita kara diyA thaa| usakI mAtA dInAbahana ne usameM susaMskAroM kA siMcana kiyA hai| vaha roja mAtA - pitA ko praNAma karatA hai aura jinamaMdira meM jAkara prabhudarzana karatA hai| ravivAra evaM anya chuTTI ke dinoM meM dhotI aura khesa (utarAsaMga) pahanakara bhAvapUrvaka jinapUjA karatA hai / hAlameM vaha morabI meM rahatA hai| patA : sAusara ploda zerI naM.9, pArasa meDIkala ke makAna meM, morabI, ji. rAjakoTa pina - 363641. sAgarakumAra kI tasvIra ke lie dekhie peja naM.14 ke sAmane / (5) enTavarpa (videza) meM paryuSaNa kI ArAdhanA karavAne ke lie gayA huA tapovana saMskAra dhAma kA eka bAlaka : gujarAta meM navasArI se 7 ki.mI kI dUrI para Aye hue tapovana saMskAra dhAma kA eka bAlaka hemalakumAra e. zAha vi.saM.2049 meM enTavarpa meM paryuSaNa kI ArAdhanA karavAne ke lie gayA thA / enTavarpa yAne vaibhava kA mahAsAgara / jahA~ logoM ke gharoM meM sone ke nala evaM cAMdI ke pAipa haiM / cAMdI kI thAlI-kaTorI-glAsa ityAdi to vahA~ sAmAnya bAta hai / ghara ghara meM 5-5 marsIDIjha moTarakAra haiM / aise enTavarpa meM 50 sAla ke itihAsa meM pahalIbAra paryuSaNa kI
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 275 ArAdhanA huii.| isa tapovanI bAlaka ke sAtha anya do vIra sainika yuvaka bhI gaye the / isa bAlaka ne vahA~ kumArapAla mahArAjA kI bhavya sAmUhika AratI bhI karavAyI / ubhaya kAla zuddha uccAra aura vidhipUrvaka pratikramaNa karAye / vyAkhyAna, paMca kalyANakoM kI pUjA, bhAvanA, yuvakoM evaM bAlakoM ke jIvana ko uccatama banAne ke lie preraNAdAyaka saMmelana AdikA Ayojana karavAyA thaa| isa bAlaka ke pAsa vatRtvazakti viziSTa prakAra kI haiM / isakI mA~ ne bAlyAvasthA se hI isa bAlaka kA uccatama jIvana nirmANa karane ke lie athaka parizrama kiyA hai / dhanya hai isakI mAtA ko / dhanya hai aise do-do tapovanoM ke praNetA zAsana prabhAvaka, yuvA pratibodhaka, pa.pU. paMnyAsa pravara zrI candrazekhara vijayajI ma.sA. ko ! (6) surata ke tapasvI bAlaka : vi.saM. 2049 meM surata meM parama zAsana prabhAvaka pa .pU. A.bha. zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI ma.sA. ke praziSya pU. munirAja zrI kIrtiyazavijayajI ma.sA. ( hAla AcAryazrI ) kI preraNA se cAturmAsa meM 66 tapasvI siddhitapa meM zAmila hue the / kaI bhAgyazAlI aThThAI Adi tapazcaryA meM zAmila hue the| - taba kevala 9 sAla kI umrameM ku. nikitA dIpakabhAI masAliyAne bhI siddhitapa jaisI mahAna tapazcaryA kI thI / isa tapazcaryA meM 44 dinoM meM 36 upavAsa aura 8 biAsana karane ke hote haiM / aura bhI aneka bAla zrAvakoM ne aThThAI tapa kiyA thA, unameM se 10 sAla se choTI umra meM ar3hAI tapa karane vAle bAlakoM ke nAma nimnokta prakAra se haiM / (1) khuzbu bhadrezabhAI zAha (u. va. 5) (2) komala zAMtilAla zAha (u.va.6) (3) komala mahezakumAra zAha (u. va. 5) (4) pUjA lalitabhAI zAha (u. va. 6) (5) ciMtana mahezakumAra (u. va. 6) amI kauzikakumAra (u va. 7) (7) bijala girizabhAI zAha (u.va. 8) bhaviSyA bhadrezakumAra zAha (u. va. 8) (9) racanA ketanakumAra zAha (u. va. 8) (10) priyaMkA vIrezabhAI zAha (u. va.8) (11) jIrala viralabhAI zAha (u va. 5) (12) virATa
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ 276 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 azvinabhAI zAha (u. va. 9) (13) krInA bhadrezakumAra zAha (u. va. 9) . (7) ahamadAbAda ke tapasvI tejasvI bAlazrAvaka : ahamadAbAda yAne dharmanagarI / jahA~ prativarSa saiMkaDoM sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ke cAturmAsa hote haiM aura zeSakAla meM bhI karIba eka hajAra jitane sAdhu sAdhvIjI bhagavaMta vividha upAzrayoM meM hamezA vidyamAna hote haiN| phalataH unake satsaMga se saiMkaDoM bAlakoM ne choTI umra meM tapazcaryA evaM viziSTa dhArmika adhyayana kiyA hotA hai| unameM se yathAprApta thor3e se dRSTAMta yahA~ prastuta kie jAte haiM / - sAbaramatI rAmanagara meM vi. saM. 2050 meM pa. pU. paM. zrI indrasenavijayajI ma.sA. (hAla AcAryazrI) kI nizrAmeM saurabhakumAra satIzabhAI zAha (u. va. 8) evaM kamala priyakAMta jhaverI (u. va. 8)ne aThThAI tapa kiyA thA / zaMkhezvarameM Ayojita anumodanA samArohameM saurabhakumAra bhI AyA thA / usakI tasvIra ke lie dekhie peja naM. 19 ke sAmane / kALuzI kI pola meM ku. sonala nItinakumAra zAha (u. va. 10) ne 16 upavAsa kI tapazcaryA kI thii| zrI dAnasUri jJAnamaMdira meM pU. munizrI kulazIlavijayajI ma. evaM pU. muni zrI harSazIlavijayajI ma.sA. kI nizrAmeM kauzalakumAra jayendrabhAI zAha (u. va. 11) ne paMca pratikramaNa aura 4 prakaraNa taka adhyayana kiyA hai / usane 9 sAla kI umrameM aTThAI tapa kiyA thA / pichale 6 varSoM se vaha paryuSaNa meM 64 praharI pauSadha karatA hai| raMgasAgara upAzraya meM sA. zrI devendrazrIjI ma. kI preraNA se ku. zivAMgI rohitakumAra zAha (u. va. 7) ne paMcapratikramaNa, aura 9 smaraNa kaMThastha kara lie haiM aura bahuta spaSTa uccAra pUrvaka bolatI hai / vahA~ ku. biravAne 8 varSa kI umrameM aTThAI tapa kiyA thA / nAraNapurA meM devakInaMdana sosAyaTI meM 5 sAla pUrva eka 7 sAla kI umra ke bAlaka ko dhotI evaM khesa pahanakara jinapUjA karake
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ 277 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 vidhipUrvaka caityavaMdana karate hue hamane dekhA thA / vaha bAlaka zrIAnaMdaghanajI kRta caubIsI kA eka stavana bhAvapUrvaka gA rahA thA / caityavaMdana ke bAda meM upAzraya meM Akara spaSTa uccAra pUrvaka guruvaMdana kiyaa| yaha bAlaka pA~ca pratikramaNa aura 4 prakaraNa sIkhane ke bAda 3 bhASya sIkha rahA thA / usakI mAtAne 6 karmagraMtha taka adhyayana kiyA thA, isalie vaha bAlaka apanI mA~ ke pAsa hI bhASya sIkha rahA thA / hararoja vyAkhyAna zravaNa bhI karatA thA / dhanya hai usa bAlaka ko !! dhanya hai usakI mAtA ko ! . jaina nagara maiM pa. pU. A. bha. zrI azokasAgarasUrijI ma. sA. kI nizrAmeM 5 se 8 sAlakI una ke karIba 7 bAlakoM ne aTThAI tapa kiyA thaa| . kRSNanagarameM 9 sAla kI umra ke jigarakumAra kamalezabhAI zAha ne paryuSaNa meM saiMkaDo logoM kI upasthiti meM aticAra sUtra, bar3I zAMti aura anya dhArmika sUtra bolakara logoM ko Azyaryamugdha banA diyA thA / zrI saMghane usakA bahumAna kiyA thA / vaha hararoja jinapUjA evaM navakArasI karatA hai / prati mAha pA~ca parvatithiyoM meM harI vanaspati kA tyAga karatA hai| (8) 10 sAlakI umra se prati varSa aTThAI tapa karate hue kacchI yuvA zrAvaka kiraNabhAI verasI gaDA (u. va. 39): ahamadAbAda meM jainanagara-saurASTra sosAyaTI meM rahate hue suzrAvaka zrI jasavaMtabhAI lAlabhAI (u va. 68) pichale 29 sAla se hara paryuSaNa meM aAI tapa karate haiM, kintu kaccha cIAsara ke (hAla muMbaI-zivarI)meM rahate hue kiraNabhAI verasI gaDA (u. va. 39) ne 10 sAlakI bAlya vaya meM aTThAI tapa kA prAraMbha kiyA thA, tabhI se lekara pichale 29 sAla se pratyeka paryuSaNa meM ve achAI tapa karate haiN| ___ kaccha kesarI, acalagacchAdhipati, pa. pU. A. bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kI pAvana nizrA meM vi. saM. 2040 meM muMbaI se sametazikharajI mahAtIrtha kA evaM saM. 2041 meM sametazikharajI se pAlitAnA kA cha: 'rI' pAlaka virATa padayAtrA saMgha nikalA thA taba 25 varSa
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 ke kiraNabhAI ne apane do yuvA mitra rAmajIbhAI zAmajI dharoDa aura jatInakumAra morArajI cheDA ke sAtha milakara kanvInara ke rUpa meM aise mahAna saMghoM kA saMcAlana atyaMta vyavasthita rUpa se kiyA thA aura pa. pU. acalagacchAdhipati gurudevazrI kI adbhUta kRpA prApta kI thI / saM. 2046 meM pAlitAnA meM kacchI bhavana dharmazAlA meM 1000 yAtrikoM ke virATa 99 yAtrA saMgha kA suMdara saMcAlana bhI uparokta tripuTI ne kiyA thA / patA : kiraNabhAI verasI gaDA, verasI mANeka enDa kuM. 956 kAtraka roDa, vaDAlA, muMbaI-400031, phona : 415180. zrI zaMkhezvara mahAtIrtha meM Ayojita anumodanA bahumAna samAroha kI vyavasthA meM bhI kiraNabhAI evaM anya kAryakartAoM ne acchA yogadAna diyA thA / kiraNabhAI kI tasvIroM ke lie dekhie peja naM. 18 ityAdi ke saamne| (9) kAMdIvalI - mahAvIranagara meM rahatI huI eka bAlikA ne kevala 12 sAlakI unameM mAsakSamaNa: kI mahAna tapazcaryA kI thii| (10) rAjasthAna ke dezanoka gA~va meM vi. saM. 2049meM ku. samatA bAMThIyAne kevala 11 sAla kI choTI umra meM mAsakSamaNa kI ugra tapazcaryA kI thii| (11) ku. ridhdhi harIzabhAI (diorA) ne vi. saM. 2049 meM muMbaI-malADa meM 4 varSa kI bAlyavaya meM pra. pU. A.bha. zrI pUrNAnaMdasUrIzvarajI ma. sA. kI nizrA meM aTThAI tapa kiyA thA / (12) malAr3a (pUrva) meM ratnapurI upAzraya meM vairAgya dezanAdakSa pa. pU. A. bha. zrI vijayahemacandrasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrAmeM kevala 7 sAla kI umra ke jijJeza nAma ke bAlaka ne vi. saM. 2039 meM Asoja mahine meM 47 dina kA upadhAna tapa karake sabhI ko Azcaryacakita kara diyA thaa| ___ (13) ku. kImI evaM ku. harSitA ne kevala 5 // sAla kI umra meM pa. pU. A. bha. zrI azokasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrA meM girirAja kI 99 yAtrA vidhipUrvaka pUrNa kI thiiN|
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 ____279 (14) muMbaI ghATakopara meM RSabhakumAra ne 10 sAla kI umra meM munirAja zrI kalyANabodhivijayajI ma.sA. dvArA suna sunakara kevala 3 ghaMToM meM 44 zlokakA saMskRta bhaktAmara stotra kaMThastha karake AtmA kI aciMtya zakti kA sabhI ko paricaya karAkara AnaMdavibhora banA diyA thaa| vizeSa Azcarya kI bAta to yaha hai ki yaha bAlaka aMgrejI mAdhyamameM par3hatA hai, ata: use gujarAtI ThIka se paDhane bhI nahIM AtI hai phira bhI suna-sunakara vividha munirAjoM kI nizrAmeM ratnAkara pacIsI (25 gAthA), arihaMta vaMdanAvali (49 zloka) aura sakalAIta stotra kA gujarAtI meM padyAnuvAda (34 zloka) bhI kevala 2 - 2 ghaMToM ke aMdara hI kaMThastha kara liyA thA / zrI saMghane evaM anya aneka saMsthAoMne RSabhakumAra kA bahumAna kiyA thaa| hAla vaha 11vIM kakSAmeM paDhatA hai / skUla meM hamezA prathama kramAMka meM uttIrNa hotA hai / dhArmika 5 kakSA kI parIkSAoM meM prathama varga meM uttIrNa huA hai / bhAratIya vidyAbhavana dvArA lI gayI saMskRta kI parIkSAmeM bhI prathama kramAMka meM uttIrNa huA hai / RSabhakumAra kI tasvIra ke lie dekhie peja naM. 14 ke sAmane / patA : RSabhakumAra bipInabhAI mehatA 'paMkaja' bI-bloka naM. 80, hoTala eravejha ke pAsa, ela. bI. zAstrI mArga, ghATakopara muMbaI 400086, phona : 5149078 Ajanma cauvihAra krte| hue bAlazrAvaka navasArI (gujarAta) meM utpanna huA vaha bAlaka kitanA puNyazAlI hogA ki usake parivAra meM koI bhI rAtribhojana nahIM karatA / bacce kI mA~ ko vicAra AyA ki, 'mere beTe ko janma se lekara rAtribhojana ke pApa : se mukta rakhanA hai,' ataH vaha use dUdha bhI kevala dina ko hI pilAtI
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 hai| muMbaI malAr3a meM bhI eka aisA bAlaka hai| . - ina baccoM ne pUrva janma meM kaisA puNya kiyA hogA ki naraka ke prathama dvAra samAna rAtribhojana ke pApa se janma se hI baca gaye / isa kAla meM karor3apati aura arabapati bahuta mileMge kintu Ajanma cauvihAra karanevAle puNyasamrATa kitane hoMge ? - dUsare bhI aise kucha bacce haiM / lekina kula milAkara pUre vizvameM aise kitane bAlaka hoMge ? zAyada 25-30 hoMge ! aise mahApuNyazAlioM kA darzana karane kI bhAvanA hotI hai ? jisa taraha gineza buka meM vividha viSayoM meM vizva vikrama karanevAloM ke nAma darja hote haiM usI taraha ina baccoM ke nAma gineza buka meM to nahIM kintu dharmarAjA kI kitAbameM jarUra darja ho gaye hoNge| hama sabhI janma ke samaya meM to ajJAnI the aura puNya bhI zAyada utanA ucca koTikA nahIM thA, isalie uparokta prakAra ke mahAdharmA mA~bApa nahIM mile, phira bhI Apa puNyazAlI to jarUra haiM jisase uttama kulameM janma milA hai aura Apa paDhe likhe sujJa bhI haiM, to he bhAgyazAlI pAThakoM! Apa Aja se itanA dRDha nizcaya jarUra kareM ki abhI se lekara AjIvana rAtribhojana to nahIM hI kreNge| .. muMbaI Adi meM aise aneka dharmAtmA haiM ki jo ghara se Tiphina maMgAkara yA apane sAtha meM khAnA le jAkara yA anya koI bhI vyavasthA karake cauvihAra karate haiM / kucha aise bhI dharmapremI sajjana haiM jo apane seTha se vijJapti karake svecchA se apanA vetana kucha kama lekara bhI sAyaMkAla ghara jAkara cauvihAra karate haiM / Apa agara cAheM to AsAnI se isa mahApApa se baca sakate haiN| _Aja vizvameM hajAroM loga aise sAhasika haiM ki jo bAla yuvA yA prauDha vayameM khela-kUda, resa, parvatArohaNa, dhruvasaMzodhana, avakAzayAtrA, samudra taraNa Adi vividha kSetromeM apane jAna kI bAjI lagAkara jagatprasiddha hote haiM, to Apa aise choTe se dharmakArya meM bhI pIchehaTha kyoM karate haiM ? apane bhAvoM ko unnata banAkara Atmahita sAdhe / saMtoM ke AzIrvAda Apake sAtha haiN|
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ 281 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 jisa taraha zrI vrajasvAmIne janma se lekara dIkSA ke manoratha evaM saphala prayatna kiye usI taraha ye bacce bhI amuka apekSA se kitane puNyazAlI haiM ki janma se hI rAtribhojana ke mahApApa se baca gaye haiM ! bhUrizaH hArdika anumodanA saha unake mA~-bApa ko bhI bahuta bahuta dhanyavAda / 8888 8888888888804 4 sAlakI umra se navapadajI kI AyaMbila 127 olI kI ArAdhanA karate hue bhAI bahana kumArapAla aura mayaNA eka zrAvikA ko kumArikA avasthA meM dIkSA grahaNa karane kI prabala bhAvanA thI, magara karma saMyoga se unako zAdI karanI par3I / vivAha ke bAda bhI unake hRdaya meM dharma kI bhAvanA vaisI hI barakarAra rahI / ___ apane do bacce eka sAla kI umra ke the tabhI se donoM ko rAtribhojana baMda karavAyA aura ubAlA huA acitta pAnI pIne kA prAraMbha karavAyA / . unakI choTI sI baccI mayaNA ko agara koI pUchegA ki 'rAtako khAnA cAhie ?' to vaha turaMta javAba degI ki nahIM khAnA cAhie, kyoM ki jo rAta ko khAte haiM usako naraka meM mAra khAnA par3atA hai|" kabhI zAma ko khAne kA raha gayA to aura aMdherA ho jAtA hai usake bAda usako kitanA bhI pralobhana dene para vaha rAta ko nahIM khaaegii| usako ghaDI dekhane nahIM AtI phira bhI itanI bAta to usa ke dila aura dimAga meM ekadama dRDha ho gayI hai ki, aMdherA ho jAne ke bAda nahIM khAyA jAtA / kabhI par3ausiyoM ke gharameM rAta ko khelane ke lie gayI ho aura par3ausI use cokaleTa pIparamenTa Adi khAne ke lie bahuta Agraha kareM to bhI vaha nahIM khAtI / yaha bAlikA abhI 7 sAla kI hai aura usakA bhAI kumArapAla 9 sAla kA hai| janma ke bAda 41 veM dina se donoM ne jinapUjA kA prAraMbha kiyA hai, usake bAda zAyada hI koI dina pUjA binA khAlI gayA
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 hogA / Aja to muMbaI meM unake ghara meM gRha jinAlaya hai / donoM bhAI bahana ghaMToM taka paramAtmA kI adbhuna bhakti karate haiM / donoM bacce jaba 4 sAla kI umra ke the taba se unake mAtApitA ne unako navapadajI kI AyaMbila kI olI kI ArAdhanA zurU karavAyI hai| prati varSa do bAra olI ke dinoM meM itanI choTI sI umra meM donoM bhAI bahana prasannatA se 9 - 9 dina taka AyaMbila tapa karate haiM / olI ke dinoM meM agara kabhI bukhAra bhI AyA ho yA skUla meM parIkSA bhI cAlu ho to bhI ve AyaMbila kI olI karane kA kabhI bhI cUkate nahIM haiN| donoM bhAI bahana apanI mA~ ke sAtha dhArmika pAThazAlA meM hararoja jAte haiM / kumArapAla ko to pA~ca pratikramaNa Adi ke sUtra bhI kaMThastha ho gaye haiN| dhanya hai ina bAlakoM ko / dhanya hai unake mAtA-pitA Adi ko| 11 sAla kI umra meM zrI siddhacakra mahApUjana binA kitAba ke AdhAra se paDhAte hue bAla vidhikAra kayavatrakumAra narendrabhAI naMdu baccoM ke jIvana ko unnata banAne ke lie mA~-bApa yadi sajaga hote haiM taba bacce kaise mahAna ho sakate haiM usakA pratyakSa dRSTAMta tejasvI bAla vidhikAra zrI kayavanakumAra narendrabhAI naMdu haiN| usake pitAzrI narendrabhAI naMdu mUlata: kaccha-mAMDavI tahasIla ke vAMDha gA~va ke haiM kintu hAla ve muMbaI jogezvarI meM rahate haiM / ve na kevala kacchI samAja yA acalagaccha ke lie kintu samasta jaina zAsana ke lie gauravarUpa eka pratibhAvaMta Adarza vidhikAra aura uttama ArAdhaka yuvA zrAvakaratna haiN| jaba bhI dekho taba unake hAtha meM navakAra mahAmaMtra kI gaNanA cAlu
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 283 hI hotI hai / eka kSaNa bhI ve nirarthaka nahIM gaMvAte haiM / svayaM apramattatA se karor3a navakAra kI ArAdhanA karate haiM aura aneka AtmAoM ko ve karor3a navakAra japa meM jor3ate rahate haiM / ve svayaM navakAra mahAmaMtra kI ArAdhanA meM kaise jur3e aura navakAra ke prabhAva se jIvana meM kaise kaise camatkAroM kA anubhava kiyA usakA vistRta varNana prastuta kitAba ke saMpAdaka dvArA saMpAdita aura zrI kastUra prakAzana TrasTa muMbaI (phona : 4936660) ke dvArA prakAzita "jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ?" (gujarAtI-hindI-aMgrejI meM kula 2300 pratiyA~)meM prakAzita huA hai, jo.khAsa paDhane lAyaka hai| zAdI ke bAda alpa samaya meM hI unhoMne 2 bAra ekAzana tapa aura brahmacarya kI pratijJA pUrvaka eka eka lAkha navakAra kI ArAdhanA pUrNa kI thii| aba to kaI varSoM se ve hamezA ekAzana hI karate haiM / kahIM bhI aMjanazalAkA pratiSThA mahApUjana Adi ke vidhividhAna karavAne ke lie unako bulAyA jAtA hai to ve yAtAyAta kI TikaTa ke sivAya kucha bhI nahIM lete haiM / bahumAna meM bhI tilaka ke sivAya kucha bhI nahIM svIkArane kI unakI pratijJA hai / - aisI ni:spRhavRtti aura uttama ArAdhanA dvArA unake jIvana meM aisI sUkSma zakti kA pracaMDa nirmANa huA hai ki bhAratabhara meM ve jahA~ bhI jAte haiM vahA~ unakA pratyeka vAkya Adara ke sAtha svIkRta hotA hai / haidrAbAda (caitanyapurI), gADaravAr3A, jabalapura Adi aneka sthAnoM meM unakI preraNA se jinAlayoM kA nirmANa huA hai, jinameM unhoMne svayaM bhI acchA yogadAna diyA hai| apane ghara ke gRhamaMdira ke lie unhoMne suvarNa kA jinabimba bhI utkRSTa jinabhakti ke pariNAmoM se banavAyA hai / jinabhakti aura dhArmika vArtAlApa ke lie unako videzoM se bhI nimaMtraNa milate rahate haiM / unakI dharmapatnI suzrAvikA zrI damayaMtIbahana bhI navakAra mahAmaMtra ke viziSTa ArAdhaka aura dharma ke raMga se raMgI huI haiM /
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 kahAvata hai ki 'jaisA bApa vaisA beTa' / magara kavayannakumAra ko to garbhAvasthA se hI aise uttama mAtA-pitA ke saMskAra mile hone se 'bApa se beya baDhakara' isa ukti ko vaha sArthaka karegA, vaise lakSaNa bacapana se hI usake jIvana meM dRSTigocara ho rahe haiM / mAtA-pitA kI taraha kayavanakumAra bhI karor3a navakAra kI ArAdhanA meM bacapana se hI jur3a gayA hai / usa ke hAtha meM jaba dekho taba navakAra mahAmaMtra kI gaNanA cAlu hI hotI hai| navakAra mahAmaMtra ke prati usako aisI sudRDha AsthA hai ki kisI bhI kArya meM agara vighna yA vilaMba hotA ho to vaha AdinAtha bhagavAna ko prArthanA karake navakAra mahAmaMtra kA smaraNa karatA hai aura turaMta kAryasiddhi hue binA rahatI nhiiN| kayavana kumAra hararoja apane mA~ bApa kA caraNa sparza karake unake AzIrvAda letA hai| karIba 5 sAla kI umrase vaha chuTTiyoM ke dinoM meM apane pitAzrI ke sAtha pUjanoM meM baiThatA thA, phalataH 11 sAla kI umra meM to vaha zrI siddhacakra mahApUjana aura zrI bRhat zAMtisnAtra jaise pUjana pustaka yA prata ke binA atyaMta zuddha uccAra pUrvaka paDhAne lagA hai| kaI bAra eka sAtha 2-3 sthAnoM meM pUjana paDhAne ke lie nimaMtraNa milate haiM taba kayavanakumAra akelA bhI (pitAzrI ke binA) apanI pArTI ke sAtha jAkara bahuta acchI taraha se pUjana paDhAtA hai / usane paDhAye hue pUjanakI viDiyo keseTa videza meM bhI atyaMta lokapriya huI hai| pUjana ke daurAna abhiSeka ke samaya meM prabhujI ke janma kalyANaka kI ujavaNI ke prasaMga meM hariNegameSI deva kA kartavya vaha atyaMta adbhuta rIta se karake dikhalAtA hai| .. vaha hararoja prAta:kAla meM 2 - 2 // ghaMTe taka jinamaMdira meM svadravya se aSTaprakArI jinapUjA karatA hai / karIba 30 jitane stavana aura do pratikramaNa ke sUtra kaMThastha haiM / mahine meM karIba 15 dina apane mAtApitA ke sAtha pratikramaNa bhI karatA hai / jamIkaMda to kabhI bhI usa ke peTa meM gayA hI nhiiN| sabhI pApoM kI mA~ "sine-mA' kI to usane parachAI bhI nahIM lii|
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 285 kayavanakumAra bar3A hokara jinazAsana kI jabaradasta prabhAvanA karegA usameM saMdeha nahIM / usakA cacerA bhAI jayakumAra Aja 9 sAla kI umrakA hai aura vaha bhI aksara pUjana paDhAne kI zikSA le rahA hai| donoM bacce jaba dhotI aura khesa pahanakara pUjana meM baiThe hue hote haiM taba mAno lava-kuza kI jor3I ho vaise zobhate haiN| sabhI mA~ bApa isa dRSTAMta meM se preraNA lekara apanI saMtAnoM meM aise susaMskAroM kA siMcana karane ke lie kaTibaddha baneM aura usake lie apanA jIvana bhI ArAdhanA se maghamaghAyamAna banAyeM yahI zubhAbhilASA / patA : kayavanakumAra narendrabhAI rAmajI naMdu vibhAsadana, sahakAra roDa, jogezvarI (vesTa), muMbaI 400102,. phona : 6208524 (ghara) / 6285014 (dukAna) apanI jAna ko jokhima meM DAlakara ghor3e evaM machaliyoM ko bacAnevAle suzrAvaka zrI ratilAlabhAI jIvaNa avajI .. [di. 6-6-95 ke dina hama vaDhavANa (ji. surenadranagara - gujarAta) meM zrIrAmasaMgabhAI darabAra ko unakI anumodanIya ArAdhanA ke viSaya meM jAnakArI prApta karane hetu mile the, taba unhoMne apanI bAta to saMkSepa meM hI pUrNa kI, magara vaDhavANa ke jIvadayApremI suzrAvaka zrI ratilAlabhAI kI atyaMta anumodanIya bAteM vistArase kahIM / ratilAlabhAI kucha hI sAla pUrva svargavAsI hue haiM magara unake jIvana prasaMga atyaMta preraka hone se yahA~ prastuta kiye jA rahe haiM / ratilAlabhAI ke suputra ke ghara meM vaDhavANa meM Aja bhI gRha jinAlaya vidyamAna hai, jisake darzanArtha hama gaye the / muMbaI - mATuMgA meM ratilAlabhAI ke pitAjI ke nAma se jIvaNa abajI jJAnamaMdira (upAzraya) suprasiddha hai / saMpAdaka ]
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 (1) i.sa. 1947 meM bhArata deza svatantra huA usase pahale ke samaya kI yaha bAta hai / usa vakta hiMdustAna ke upara aMgrejoM kI hakUmata calatI thii| kucha aMgreja amaladAra jaba unake ghor3e vRddha hote the taba unako gaDDhe meM utArakara baMdUkakI golI se sUTa kara dete the / 'Atmavat sarvabhUteSu' kI jIvanadRSTivAle vaDhavANa ke jIvadayA premI suzrAvaka zrI ratilAlabhAI ko yaha bAta atyaMta khaTakatI thI / ___ eka bAra unako khabara milI ki aMgreja amaladAroMne vRddha ghor3oM ko gaDDhe meM utArA hai aura kucha hI samaya meM unako sUTa karanevAle haiN| ratilAlabhAI turaMta aMgreja amaladAra ke pAsa gaye aura ghor3oM ko nahIM mArane ke lie unako bahuta samajhAyA, magara amaladAra Tasa se masa nahIM huaa| taba ratilAlabhAI svayaM usa gaDDhe meM utare aura ghor3oM ke Age khaDe rahakara amaladAra ko kahA ki 'pahale mere upara baMdUka calAIe, usake bAda hI ghor3oM para baMdUka cala skegii'| yaha sunakara amaladAra Aga babUlA ho gayA aura ratilAlabhAI ko pakar3avAkara kamare meM baMda kara diyA / ratilAlabhAI vahA~ bhI navakAra mahAmaMtra kA smaraNa karate hue ghor3oM ko bacAne ke lie prabhuprArthanA karane lge| . sacce hRdaya kI ni:svArtha prArthanA kA svIkAra huA ho vaisI eka ghaTanA ghaTita huI / usa kamare kI dIvAra IMTa yA pattharoM kI nahIM thI magara lakar3I kI paTTiyoM se banI huI thI. ratilAlabhAI ne usake chidroM meM se pAsa ke kamare meM dRSTipAta kiyA to vahA~ aMgreja amaladAroM ke lie eka bar3I kaDhAI meM dUdhapAka taiyAra ho rahA thA / usameM upara ke naliyoMmeM se pasAra hote hue sA~pakA jahara giratA huA unhoMne dekhA / samayasUcakatA se turaMta unhoMne lakaDI ke dvArA kaDhAI ko jora se dhakkA mArakara dUdhapAka jamIM para girA diyA / aMgreja amaladAroM ko jaba isa bAta kA patA calA taba pahale to ve atyaMta kruddha hue, magara bAdameM sA~pake jahara kI bAta jAnakara dUdhapAka ko prayogazAlA meM bhejA / usameM jahara kA astitva siddha hone para Azcarya cakita hokara unhoMne ratilAlabhAI ko pUchA ki 'hama to tumhAre
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 287 duzmana haiM, phira bhI tumane hamako mRtyu se kyoM bacAyA hai ?' taba . ratilAlabhAI ne pratyuttara diyA ki, 'sAhaba ! Apa bhI mere mitra haiM aura ghor3e bhI mere mitra haiM / Apa yadi mujha para prasanna hue hoM to ghor3oM ko sUTa nahIM karane kA mujhe vacana dIjie / ' aura suprasanna hokara aMgreja amaladAroM ne ghor3oM ko sUTa nahIM karane kA vacana diyA aura eka suvarNacaMdraka bhI ratilAlabhAI ko bahumAna ke sAtha arpaNa kiyA / (2) 10 bAra machaliyoM ko bacAyA / kucha macchImAra loga vaDhavANa ke tAlAba meM se rAta ke samaya meM bahuta machaliyA~ pakar3ane kI koziSa karate the| dina meM mahAjana logoM se Darakara ve rAta ko hI yaha kArya karate the / isa bAta kI khabara ratilAlabhAI ko milane para ve rAtako 2-3 baje akele tAlAba ke pAsa pahu~ca jAte the| dUra se macchImAroM ko ratilAlabhAI ke Agamana kI khabara milate hI ve krodhita hokara unako dhamakI dete the ki, 'vApisa lauTa jAo, nahIM to baMdUka kI eka hI golI se Apa ko khatma kara deMge ' to bhI jarA bhI Dare binA ratilAlabhAI macchImAroM ke pAsa pahu~ca jAte the / kaI bAra macchImAra loga baMdUka kI noMka ratilAlabhAI ke sIne para rakhakara kahate the ki, 'agara jindA rahanA hai to abhI bhI vApisa lauTa jAo aura hameM hamArA kAma karane do' / taba ratilAlabhAI apanI jebameM se patra nikAlakara Torca ke prakAza meM macchImAroM ko dikhAte the, jisameM likhA thA ki 'maiMne svayaM kucha takalIphoM se Ubakara khudakuzI kara lI hai, mujhe kisIne bhI mArA nahIM hai, isalie isa mRtyu ke kAraNa kisI ko bhI sajA nahIM honI cAhie / ' patthara dila ke macchImAra bhI daivI dila vAle isa AdamI ko dekhakara pighala jAte the / bAda meM ratilAlabhAI unako kahate the ki 'aba bhale Apako baMdUka calAnI ho to mere upara calAo magara mujhe itanA to vacana do ki mujhe mArane ke bAda Apa yA Apa ke saMtAna eka bhI machalI ko nahIM mAroge / ' ___ machaliyoM kI khAtira apanI jAna ko prANAMta jokhima meM DAlane vAle isa insAna kI karuNA kA bhAva dekhakara macchImAra bhI unake upara
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 - bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 phidA ho jAte the / taba ratilAlabhAI apanI jebameM se 500 rUpaye unako dekara nirdoSa AjIvikA ke lie preraNA dete the, phalataH macchImAra bhI hamezA ke lie macchImArI kA tyAga kara dete the / aise to karIba 10 se adhika prasaMga unake jIvana meM hue haiN| (3) jinamaMdira kI dekhabhAla karane meM bhI ratilAlabhAI itane hI jAgrata rahate the / kabhI rAta ko 3-4 baje jinAlaya meM chipakara baiTha jAte the aura pUjArI pUjA ke kapar3e pahanane se pahale snAna karatA hai yA nahIM usakA bhI ve khayAla karate the| (4) jinamaMdira kA koSa kholane ke samaya meM kabhI bhI eka do jane nahIM kintu 4 - 5 vyakti sAthameM baiThakara hI koSa ko kholate the aura turaMta rAzi kI ginatI karate the / bIca meM kabhI apane ko laghuzaMkA ke lie bAhara jAnA paDatA thA to ve akele na jAte hue baiThe hue vyaktiyoM meM se kisI bhI eka vyaktiko sAtha meM lekara hI ve bAhara jAte the, isalie anya kAryakartAoM se bhI ve isI paddhati kA anusaraNa sahaja rUpase karA sakate the| sacamuca jinazAsana kI yaha mahimA hai ki kaliyuga meM bhI aise jIvadayApremI, prAmANika suzrAvaka hote rahate haiM / vartamAnakAlIna saMghoM ke agraNI bhI isameM se kucha preraNA grahaNa kareMge yahI zubhAbhilASA / (5) ratilAlabhAI niyamita rUpase hararoja jinapUjA karate the / ekabAra unako mastaka kA oparezana karavAne kA prasaMga AyA / DokTarane kahA ki, 'Apako saMpUrNatayA ArAma karanA hogA' / ratilAlabhAIne javAba diyA ki, 'ArAma karU~gA magara kevala prabhupUjA ke lie mujhe ijAjata milanI caahie| DokTarane kahA, 'halanacalana se TA~ke TUTa jAyeMge isalie ijAjata nahIM mila skegii'| ratilAlabhAIne kahA, 'prabhupUjA ke binA mujhe caina nahIM paDatA, isalie kucha bhI ho magara pUjA ke lie mujhe ijAjata denI hI hogI / ' DokTara loga Apasa meM aMgrejI meM bAtacIta karane lage ki, 'ye jiddI lagate haiM, orthoDoksa haiM, magara hama unako enesthisiyA de deMge tAki ve behoza hI rheNge|
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ 289 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 ratilAlabhAI dhotI pahanate the, isalie DokTaroM ko lagA ki ye aMgrejI nahIM jAnate hoMge / magara ratilAlabhAI aMgrejI jAnate the, ve DokTaroM kI bAta samajha gaye aura oparezana ke samaya meM anesthisiyA lene ke lie niSedha kara diyA / DokTaroM ne Agraha kiyA taba ratilAlabhAI ne kaha diyA ki, 'maiM pIr3A ke nimitta se eka zabda bhI nahIM boluMgA, kitanI bhI pIr3A hogI use cUpacApa sahana kruuNgaa| Akhira anesthisiyA ke binA hI oparezana huA / dUsare dina ratilAlabhAI ne narsa ko kucha rUpayoM kI bakSisa dekara pUjA ke lie ijAjata mA~gI, magara narsane ijAjata nahIM dI taba ratilAlabhAI pIche kI bArI se nIce utarane kI koziza karane lage / Akhira narsane gabarAkara kisIko nahIM kahane kI zarta para pUjA ke lie anumati dI / isa prakAra se unhoMne oparezana ke dUsare hI dina bhI jinapUjA kii| DokTara ne kahA 'kyoM ratilAlabhAI ! Apane agara Aja pUjA kI hotI to kitanI takalIpha ho jAtI / dharma kA aisA pAgalapana nahIM rakhanA cAhie / - ratilAlabhAIne nirbhayatA aura nikhAlasatA se pratyuttara dete hue kahA ki 'DokTara ! Aja subaha bhI maiMne prabhupUjA kI hai / mere prabhujI kI pUjA se hI maiM baca gayA huuN| oparezana ke bAda Apane kI huI silAI bhI nahIM TUTI hai / prabhukRpA se hI saba acchA hotA hai / dharma karane ke lie kabhI bhI kisI ko manAI nahIM karanI caahie'| ratilAlabhAI kI aisI adbhuta dharmadRDhatA dekhakara DokTara kA zira bhI ahobhAva se jhuka gyaa| (6) eka bAra ratilAlabhAI kI suputrI kI zAdI kA prasaMga thaa| rAste meM kucha kAraNa se samaya jyAdA laga gayA isalie bArAta jaba ratilAlabhAI ke ghara para AyI taba sUryAsta hone meM bahuta alpa samaya bacA thA / ratilAlabhAIne apane samadhI Adi ko spaSTa kaha diyA ki 'Apa jAnate haiM ki maiM rAtako na svayaM khAtA hU~ auna na kisI ko bhI rAtako khilAtA hU~ / cAya taiyAra karavA dI hai| Apa sabhI cAya nAstA jaldI kara leM / rAtribhojana kA pApa maiM kisIko nahIM karane dUMgA / riztedAroM baharatnA vasuMdharA - 2-19
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ 290 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 ne ratilAlabhAI ko samajhAte hue kahA ki 'ratilAlabhAI ! beTI kI zAdI ke prasaMga meM aisA vyavahAra karane se duSapariNAma A sakatA hai / magara ratilAlabhAIne beTI kI zAdI ke prasaMga meM bhI kisI ko rAtribhojana nahIM karane diyA / kaisI adbhuta dharmadRDhatA ! (7) ratilAlabhAI iMdora ke seTha hukamIcaMdajI kA mAla lAkara vyApAra karate the / hukamIcaMdajI karor3apati the / eka bAra unako kisI prayojanavazAt vaDhavANa meM Ane kA prasaMga AyA / ratilAlabhAIne unako apane ghara para hI Thaharane kI vijJapti kI thI aura sAtha meM yaha bhI sUcita kiyA thA ki 'zeThajI! sUryAsta ke bAda maiM kisI ko pAnI bhI nahIM pIlAtA hU~, isalie Apa dina meM hI samayasara padhArane kI kRpA kareM / ___magara havAI jahAja ko kisI kAraNavazAt dera ho jAne se hukamIcaMdajI sUryAsta ke bAda ratilAlabhAI ke ghara pahu~ce / ratilAlabhAI ne unako bhojana karane ke lie nimaMtraNa nahIM diyA / ratilAlabhAI ke bhAI Adine ratilAlabhAI ko kahA ki, 'agara seThajI ko bhojana nahIM karavAyeMge to ve nArAja ho jAyeMge aura mAla nahIM deMge, isalie isa eka bAra Apa unheM rAtako bhI bhojana karA do' / magara ratilAlabhAI nahIM mAne / unhoMne kahA~, 'vyavasAya bhale baMda karanA par3e magara maiM rAtribhojana to nahIM hI krvaauuNgaa| ___ hukamIcaMdajIne kahA, 'ratilAlabhAI ! laviMga to dIjie / (unako laviMga khAne kI Adata thI / ) ratilAlabhAIne kahA, 'seThajI ! kSamA kIjiegA, rAtako maiM kucha bhI khAne kI vastu nahIM de sakatA, isameM merI aMtarAtmA manAI kara rahI hai / / . rAtako jAhira sabhAmeM sabhI bahuta Darate the ki jarUra seThajI bahuta gusse meM Akara TIkA kareMge, lekina hukamIcaMdajIne to ratilAlabhAI ko jAhira sabhA meM apane pAsa bulAkara bahuta bahuta dhanyavAda diye / priya pAThaka ! dekhA na, dharmadRDhatA kA kaisA sukhada pariNAma AyA isalie Apa sabhI bhI dRDha saMkalpa kara ke rAtribhojana ke mahApApa ke tilAMjali dekara ratilAlabhAI ke jIvana kI saccI anumodanA kareM /
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 291 (8) eka bAra ratilAlabhAI TreIna meM yAtrA kara rahe the / rAste meM cekara AyA / ratilAlabhAI ne TikaTa dikhAyI / phira bhI TI. sI. ne kahA ki, 'uttara jAIe' / ratilAlabhAI jIvadayA ke jarUrI kArya ke lie iMdora se makSIjI kI ora jA rahe the / TikaTa hote hue bhI TI.sI. ne jabaradastI se unako nIce utAra diyA / usake bAda Treina ko thor3I hI dera meM akasmAt huA / usa Dibbe ke sabhI musAphira mara gaye / ratilAlabhAI baca gaye !!! kahA bhI hai ki "dharmo rakSati rakSitaH" arthAt jo pratikUlatA meM bhI apane dharmaniyamakI rakSA karatA hai usakI dharma bhI avazya rakSA karatA hI hai / ratilAlabhAI ke jIvana prasaMgoM ko paDhakara sabhI dharma kA dRDhatApUrvaka pAlana kareM yahI hArdika zubhAbhilASA / 100 1500 sUaroM ko bacAnevAle jIvadayApremI / suzrAvaka zrI bAbubhAI kaTosaNavAle . ___ "zrAvakajI ! maiM abhI abhI sthaMDila bhUmi se vApisa A rahA huuN| vahA~ gA~va ke bAhara eka vAr3emeM saiMkaDoM sUaroM ko ikaTThe kie gaye haiM / mujhe lagatA hai ki unako kasAiyoM ke vahA~ becane ke lie pakar3A gayA hogA / Apa barAbara jA~ca karake unakI rakSA ke lie ucita kareM / " gujarAta ke kar3I gA~va (jilA mahesANA) meM pa. pU. A. bha. zrI vijaya labdhisUrIzvarajI ma.sA. ke ziSya pU. paM. zrI padmavijayajI gaNivarya ma.sA. ne usa gA~va ke eka jIvadayApremI suzrAvaka ko karuNAdra hRdaya se uparokta bAta khii| ___ "mahArAja sAhaba / ApakI bAta sacca hai / hama saba saMmilita hokara unako bacAne ke lie yathAzakya prayatna avazya kareMge" zrAvaka ne vinaya pUrvaka pratyuttara diyA / gA~va ke anya agraNI zrAvakoM ko sAtha meM lekara ve zrAvaka myunisipala presiDenTa evaM mukhya ophisara ko mile / cIpha ophisara ne
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 kahA ki "mahAjana kI bAta atyaMta ucita hai, magara gA~vameM sUaroM kI saMkhyA bahuta baDha gayI hai / logoMkI bArabAra zikAyata AtI hai, isalie nagarapAlikA ne hI sUaroM ko pakar3anevAle AdamiyoM ko bulavAyA hai / " __"lekina sAhaba ! itane sAre nirdoSa jIvoM ko hamArI A~khoM ke sAmane yamadUtoM ke hAthameM jAte hue hama kaise baradAzta kara sakeM ? Apa isakA dUsarA koI rAstA nikAleM to acchA" zrAvakoMne kahA / - "yadi Apa ina sUaroM ko gA~va se hamezA ke lie dUra bheja sako to hama Apako sauMpane ke lie taiyAra haiM" ophisarane kahA / Apasa meM vicAra vinimaya karake zrAvaka sUaroM ko svIkArane ke lie taiyAra ho gaye / nagarapAlikA ke adhikArI evaM pulisa kamIznara Adi kI sahAyatA se unhoMne 1300 jitane sUaroM ko kasAI jaise logoM ke pAsa se kabjA le liyA / Arthika rUpa se una logoM ko bhI saMtuSTa kiyA. gayA / bAdameM 10 majadUroM dvArA una sabhI sUaroM ko TrakoM meM bharakara gA~va nagara se dUra dUra arAvalI kI ghATiyoM meM agraNI zrAvaka svayaM jAkara chor3a Aye jisase unako phira se koI pakar3a nahIM sake aura vahA~ pAnI ke jharane hone se unako AhAra pAnI bhI mila ske| usake bAda becarAjI aura kaTosaNa ror3a ke logoM ko isa bAta kI khabara milane para unakI vijJapti se becarAjI se 120 aura kaTosaNa ror3a se 65 sUaroM ko evaM anya bhI jAla meM phaMse hue 14 sUaroM ko chur3Akara arAvalI kI ghATiyoM meM chor3akara bacAyA / isa puNya kArya meM unhoMne 13 hajAra rUpayoM kA sadvyaya prasannatA se kiyA aura samaya evaM jAta mehanata kA bahuta bhoga diyA / pU. paMnyAsajI mahArAja ko yaha samAcAra milate hI unhoMne atyaMta prasannatA vyakta karake una zrAvakako bahuta bahuta zubhAzIrvAda diye / ina jIvadayApremI suzrAvakazrI kA nAma "bAbubhAI kaTosaNavAle" thaa| "Live and let live''arthAt 'jIo aura jIne do' isa laukika sUtra se bhI Age baDhakara "Die and let live" arthAt 'jarUrata par3ane para svayaM kA balidAna dekara bhI dUsare jIvo ko bacAo, svayaM prasannatA se kaSTa sahana
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ 293 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 karake bhI anya jIvoM ko sukha caina se jIne do' aise lokottara jIvadayA ke upadeza ko saMprApta zrAvakoM ko bAbubhAI ke dRSTAMta meM se preraNA lekara aise prasaMgoM meM apane tana-mana-dhana aura saMbaMdhoM kA sadupayoga karake abola jIvoMko bacAne ke lie prayatna karane cAhie / ___Ajakala pAlItAnA jaise mahAtIrthadhAma meM bhI kaI bAra kasAiyoM kI jAla meM phaMse hue sUaroM kI dardanAka cIkheM sunAI detI haiM taba zaktisaMpanna suzrAvakoM ko unako bacAne ke lie bAbubhAI kI taraha sataprayatna karane caahie| ____ jIvadayA ke pariNAmoM meM abhivRddhi hone para bAbubhAIne apanI ora se sabhI jIvoM ko abhayadAna dene ke lie vi.saM. 2038 meM mRgazIrSa zukla paMcamI ke dina bhoyaNI tIrtha meM saMyama kA svIkAra kiyA aura AgamaprajJa pa. pU. munirAja zrI jaMbUvijayajI ma.sA. ke ziSyaratna munirAja zrI bAhuvijayajI ke rUpameM tapomaya munijIvana jI rahe haiM / hAla meM 77 sAla kI umravAle ina mahAtmAne 58 sAla kI umra se hi AjIvana kama se kama ekAzana tapa karane kA abhigraha liyA hai| isake alAvA ekAMtarita 500 AyaMbila-ekAzana, navapadajI kI 71 oliyA~, dIkSA ke bAda prathama cAturmAsa meM hI mAsakSamaNa tapa ityAdi dvArA ve anumodanIya karma nirjarA kara rahe haiN| kucha sAla taka unhoMne guru AjJApUrvaka sANaMda meM rahakara vardhamAna tapa kI 108 olI ke ArAdhaka mahAtapasvI pU. munirAja zrI manoguptavijayajI ma.sA. kI anumodanIya vaiyAvacca kI thI / di. 28-1-96 ke dina sANaMda meM aura dUsarI bAra bhIlaDIyAjI tIrthameM ina mahAtmA ke darzana hue the / parArthavyasanI mahAtmA ko koTizaH vNdn|
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 131| bahuratnA vasuMdharA : bhAga prativarSa saiMkar3oM bakaroM kI sAmUhika bali prathA ko baMda karAnevAle zrAddhavarya sumatibhAI rAjArAma zAha Aja jaba cAroM ora hiMsA kA bhayaMkara tAMDava nRtya dina-pratidina bar3hatA jA rahA hai taba usako rokane ke lie atyaMta jarUrata hai gA~va gA~va meM se suzrAvaka zrI sumatibhAI rAjArAma zAha jaise nararatnoM kI / to calo hama sumatibhAI kA romaharSaka dRSTAMta paDheM / mahArASTra meM kolhApura jile ke kAgala tahasIla meM liMganUra (kApasI) nAmakA eka choTA sA gA~va hai / isa gA~va ke pichar3e hue loga ajJAnatA ke kAraNa aMdhazraddhA se prerita hokara prativarSa 3 bAra ambikA devI kI yAtrA ke samaya meM 300 se 400 bakaroM kI bali caDhAte the / ina logoM kI aisI mAnyatA thI ki isa taraha bakaroM kA bali dene se devI prasanna hotI hai aura phasala bahuta hotI hai| kisI prakArake roga nahIM hote / bakaroM kA mA~sa khAne ke lie ve apane riztedAroM ko nimaMtraNa dete the / zarAba aura mA~sakI mahephila jamatI thI / aise akArya hara sAla meM 3 bAra sAmUhika rUpase hote the / yaha gA~va mahArASTra aura karNATaka kI sImA para AyA huA haiM / 1 liMganUra se thoDI dUrI para karNATaka rAjya ke nipANI. gA~va meM sumatibhAI rAjArAma zAha nAma ke atyaMta jIvadayApremI, dharmaniSTha suzrAvaka rahate the / (Ajase karIba 2 sAla pUrva meM hI unakA svargavAsa huA hai / ) dharma ke nAma para calate hue isa sAmUhika hatyAkAMDase ve atyaMta khinna the / pichale 15 sAloM se ve isa hatyAkAMDa ko baMda karAne ke lie kaI prayatna karate the magara saphalatA nahIM milatI thI / phirase di. 26-2-92 ke dina isa yAtrA aura baliprathA kA dina A rahA thA taba sumatibhAI ne dRDha nizcaya kiyA ki isa bAra to kisI bhI hAlata meM isa hatyAkAMDa ko rokanA hI hai / ve bhagavAna zrI caMdraprabhasvAmI ke jinAlayameM gaye / prabhu ke caraNoM ke pAsa mastaka jhukAkara
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 295 unhoMne AI hRdaya se prArthanA kI ki 'he devAdhideva ! jIvadayA ke mahAna zubha kArya ke lie maiM jA rahA hU~, Apa mujhe zakti pradAna kreN| usake bAda ve liMganUra gaye aura vahA~ ke agraNI logoM ko ikaThThA karake unake samakSa apane hadaya kI bhAvanA abhivyakta karate hue kahA ki 'Apa loga isa hatyA ko baMda kareM to acchA hogA kyoMki yaha aMdhazraddhA hai| isase to Apa duHkhI ho rahe haiM / yaha dharma nahIM kintu adharma hai| isase to Apa loga bhavobhava barabAda ho jAyeMge' ityAdi / liMganUra gA~va ke agraNI loga sumatibhAI kI pratiSThA evaM dhArmikatA se prabhAvita hue the| unhoMne kahA ki 'seThajI ! hama Aja hI rAta ko DhaMDherA pITakara gA~va ke logoM ko samajhAne kI koziza kareMge / ' dUsare dina di. 12-1-92 ke dina subaha 8 baje sAre gA~va ke logoM kI miTIMga aMbikA devI ke maMdira ke prAMgaNa meM huI / usa miTIMga meM sumatibhAI bhI upasthita rahe the| unhoMne logoM ko jIvahiMsA ke bhayaMkara duSpariNAmoM kI bAta premase smjhaayii| ...aura sacamuca usa dina jaise camatkAra hI huA ho vaise kaI varSoM se calI AyI bali prathA ko hamezA ke lie baMda karane kA nirNaya sarvAnumati se liyA gayA / kisIne jarA bhI virodha nahIM kiyA // .. sumatibhAI bhI khuzI se jhUma uThe / unhoMne logoM ko kahA ki, 'isa sAla ambA mAtA kI yAtrA ThATha se manAo, jo bhI kharca hogA vaha maiM duuNgaa| lekina eka bAta kA khayAla rakheM ki eka bhI pazu-paMchI kI hiMsA nahIM honI cAhie' / isa udghoSaNA se sAre gA~va meM AnaMdollAsa kA vAtAvaraNa phaila gyaa| lekina kucha dinoM ke bAda gA~va ke kucha agraNI logoM ko aisA bhaya lagA ki bakaroM kA bali nahIM dene se devI kopAyamAna hogI to ? ___ isa dvidhA kA nivAraNa karane ke lie gA~va ke 150 loga karNATaka meM Aye hue yallAmA devI ke maMdira meM gaye / bhAratabharameM se prati varSa hajAroM lAkhoM loga vahA~ jAte haiN| mahA sudi 15 ke dina vahA~ virATa melA lagatA hai / usa mele meM liMganUra ke 150 loga gaye the / vahA~ jaba
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 bhakta ke zarIra meM devI ne praveza kiyA taba una logoMne devI ko pUchA ki ' he mAtAjI ! hamane sumatibhAI seThajI ko vacana diyA hai usake mutAbika bakaroM kI bali baMdha kareM yA cAlu rakheM ? devIne javAba diyA ki -'seThajI ko diye hue vacana kA pAlana karo, kyoMki hiMsA duHkha kI khAna hai usako baMda karo, usase tumhAre gA~va kA kalyANa hogA' / isase una logoM kA bhaya hamezA ke lie dUra ho gayA / ve nAcate hue apane gA~vameM vApasa lauTe aura sabhI loMgoM ko devI ke pratyuttara kI bAta batA bAdameM di. 26 - 12 - 92 kA dina AyA taba yAtrA kA prAraMbha huaa| sAre gA~va ke loga vArjitroM ke nAda ke sAtha sASTAMga daMDavat praNAma karate hue ambAmA~ ke maMdira meM pahu~ce aura apane apane ghara se Aye hue zrIphala aura naivedya caDhAkara utsava manAyA / jisa dina khUna kI nadI bahatI thI usI dina gA~va logoM ke sahayoga se maitrI ke pavitra vAtAvaraNa kA sRjana huA / ambAjI ke maMdira ko rozanI se sajAyA gayA thA / patrakAra vahA~ A pahu~ce / gA~va ke logoM * kA inTaravyU liyA / vartamAnapatroM meM yaha bAta prakAzita huI / cAroM ora se sumitabhAI ke upara dhanyavAda kI vRSTi huI / . hiMsA baMda hone se sumatibhAI ko atyaMta AnaMda huA / unhoMne liMganUra gA~va ke pratyeka vyakti ko 1 - 1 motIcUra laDDu kI prabhAvanA gharagharameM svayaM jAkara apane hAthoM se dI / loga bahuta prasanna hue / ahiMsAmaya jaina dharma kA jaya jayakAra huaa| 2 - 3 gharoM meM gupta rUpa se usa dina mA~sAhAra hone kI khabara milate hI gA~va ke logoMne miTIMga bulAyI aura mA~sAhAra karanevAloM ko 500 rUpaye kA daMDa diyA aura kSamAyAcanA karavAyI / taba se vahA~ usa dina to koI bhI mA~sAhAra nahIM karate / ambAjI ke maMdira ke jIrNoddhAra kA kharca sumatibhAI ne diyA / itanA hI nahIM kintu prati varSa yAtrA ke dina ve svayaM sabhI ko naivedya apanI aura se dete the magara logoM kA utsAha baDhAne ke lie kahate the
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ 297 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 ki - 'Apa logoM ne baliprathA baMda kI hai isase prasanna hokara muMbaI ke saMghoMne naivedya ke lie rAzi bhejI hai / ' _ vi. saM. 2048 meM dharmacakra tapaprabhAvaka pa. pU. paM. zrIjagavallabhavijayajI ma.sA. (hAla AcArya) kA nipANImeM cAturmAsa huA taba dharmacakra tapa kA biAsana sumatibhAI ne karAyA thaa| rAzi unhoMne dI magara dAtAke rUpa meM nAma liMganUra gA~va kA likhAyA aura usa gA~va ke agraNioM kA bahumAna krvaayaa| usa gA~va ke loga sumatibhAI kI aisI udAratA para phidA ho gaye the| usa gA~va ke eka yuvakane ma.sA. ko batAyA ki - 'ma.sA. ! jabase hamAre gA~va meM yaha hiMsA baMda huI hai tabase tIna lAbha hamako hue haiM / khetoM meM pahale kI apekSAse phasala jyAdA hone lagI hai / (2) phasala kA dAma bhI pahale se jyAdA milane lagA hai / / (3) gA~va ke agraNI ko anivArya rUpase oparezana karavAnA hI par3e aisI bImArI thI magara ve binA oparezana hI ThIka ho gaye haiN| - isa prakAra se bhagIratha puruSArtha ke dvArA jIvadayA kA jhaMDA laharAnevAle ahiMsA ke pUjArI zrI sumatibhAI zAha ko koTizaH dhanyavAda saha hArdika anumodanA / unake dRSTAMta kA aneka sthAnoM para anusaraNa ho aisI zubha bhaavnaa| sumatibhAI Aja hamAre bIcameM nahIM haiM / 2 sAla pUrva hI unakA svargavAsa ho gayA hai isalie unake suputra zrI satIzabhAI ko zaMkhezvara meM Ayojita samAroha meM nimaMtrita karake unakA bahumAna kiyA gayA thA / tasvIra ke lie dekhie peja naM. 18 ke sAmane / patA : satIzabhAI sumatibhAI rAjArAma zAha 1124/4 21 guruvAra peTha, mu.po. nipANI, ji. belagAma, (karNATaka) pina : 591237 phona : 08338 - 20082
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 132 bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 jIvadayA ke camatkAra se mRtyu ke dvAra se vApasa lauTe zrI bApulAlabhAI mohanalAla zAha gujarAtameM pAlanapura jile ke cImanagar3ha gA~va meM eka ajIba jIvadayA premI suzrAvaka rahate haiM / AsapAsa ke gA~voM meM se kasAioM ko pazu becanevAle logoM ke pAsa se hara mahine karIba 100 jitane jIvoM ko abhayadAna dene kA mahAna kArya ve pichale 23 sAla se kara rahe haiM / jisa dina eka bhI jIva ko abhayadAna na de sakeM usake dUsare dina upavAsa karane kI pratijJA vi.saM 2032 meM 57 sAla kI umra meM unhoMne lI hai / Aja 80 sAla kI umra meM bhI jIvadayA ke anekavidha kAryoM meM ve dinarAta lIna haiM / pichale 23 sAla se ve nitya ekAzana karate haiM / bIcameM lagAtAra do varSItapa bhI kara lie jisameM se eka varSItapa cauvihAra upavAsa ke sAtha kiyA thA / 500 AyaMbila bhI kara lie / Azcarya kI bAta to yaha hai ki Aja se 23 sAla pahale jaba unakA svAsthya atyaMta kharAba ho jAne se cikitsakoM ne spaSTa rUpa se kaha diyA thA ki " aba yaha kesa hamAre basa kI bAta nahI haiM, yaha marIja aba thor3e hI dinoM kA mehamAna hai " aisI sthitimeM se bacakara Aja 23 sAla se itanA tapomaya jIvana jI rahe haiM aura 80 sAla kI umra meM bhI javAna kI taraha utsAha se jIvadayA ke anekavidha kArya kara rahe haiM yaha saba guru bhagavaMta kI preraNA se lI huI jIvadayA kI uparokta pratijJA kA hI camatkAra hai !.... pAlanapura ke cikitsaka Do. caMpakalAla Thakkarane vi.saM. 2032 meM jaba cImanagaDha ke uparokta suzrAvaka zrI bApulAlabhAI mohanalAla zAha kI bImArI ko 'asAdhya' ghoSita kara dI taba ve DIsA meM birAjamAna vyAkhyAna vAcaspati pa.pU.A.bha. zrImad vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI ma. sA. evaM vardhamAna tapa kI 289 olI ke bejor3a tapasvI pa.pU. A. bha. zrImad vijayarAjatilakasUrIzvarajI ma.sA. ke pAsa gaye evaM pUjyazrI ko gadgada hRdaya se prArthanA kI ki mujhe hospITalameM bAlamaraNa se maranA nahIM hai, maiMne
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 299 bahuratnA vasuMdharA : bhAga jIvanameM bahuta pApa kiye haiM aura dharma kucha nahIM kiyA / Apa mujhe kucha rAstA batAIe / ' taba guru bhagavaMtane vAtsalyabhAva pUrvaka vAsakSepa diyA aura zeSa jIvana ko sArthaka banAne ke lie saMyama grahaNa karane kI preraNA dI / magara bApulAlabhAIne muni jIvana jIne kA apanA asAmarthya vyakta kiyA taba ma.sA. ne unako apanA vyavasAya na karate hue jIvadayA ke kAryoM meM apanA zeSa jIvana bItAne ke lie uparokta pratijJA lene kI preraNA dI aura sAtha meM ekAzana se kama tapa nahIM karane kI bhI preraNA dI / bApulAlabhAI ne guru mahArAja kI uparokta preraNA ko ziromAnya kI evaM preraNA anusAra 20 sAla ke lie pratijJA bhI grahaNa kara lI / usI pratijJA ke mutAbika saM. 2032 se lekara Aja taka pratimAha karIba 100 pazuoM ko ve kasAiyoM, musalamAna Adi se chur3Akara pAMjarApolameM bhejakara abhayadAna dete haiM / phalataH jo kArya lAkhoM rUpayoM kI davAI se nahIM ho sakA vaha kArya prANIoM ko abhayadAna dilAkara saMprApta duhAI ke dvArA ho gayA; arthAt unakA svAsthya ThIka ho gayA aura cikitsakoM ko bhI Azcarya huA / eka bAra unako samAcAra milA ki cimanagaDha ke par3ausI gA~va kodara meM eka bhopA sadhI mAtAjI ko bali caDhAne ke lie do bakaroM ko mArane ke lie le gayA hai, to ve phaurana vahA~ pahu~ca gaye aura bhope (mAtAjI kA pujArI) ke baccoM ke hAthameM 10 -10 rUpaye evaM usakI patnI ko pahanane ke lie eka sAr3I dekara usako 'dharma kI bahina' banAyI aura bakaroM ko na mArane ke lie bhope kI patnI ko evaM bhope ko bhI bahuta samajhAyA / bhope kI patnI ko kahA ki, 'tumhArI beTI kI zAdI ke samaya maiM mAmA ke rUpameM 500 rUpaye daheja dU~gA, magara meharabAnI karake tumhAre pati ko samajhAkara bakaroM kI bali caDhAnA baMda karA do / ' bAdameM unhoM ne zaMkhezvara pArzvanAtha ko prArthanA karake aThThama tapa kA saMkalpa kiyA / patnIne bhope ko samajhAyA aura mAtAjI evaM bakaroM ke dvArA anukUla saMketa milane para bhopA bhI bakaroM ko nahIM mArane ke lie saMmata ho gayA / bakaroM kI bajAya naibedya kI thAlI mAtAjI ko caDhAyI / bApulAlabhAIne
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 bakaroM ko eka dina apane ghara para rakhA aura dUsare dina pAMjarApola meM dAkhila karA diye / isa taraha eka bAra eka sAtha 36 bakaroM ko bacAyA aura dhAnerA kI pAMjarApola meM bhejaa| ___ gAya Adi pazuoM kI sevA ke lie bApulAlabhAI ne cImanagaDha Adi 3 sthAnoM meM pAMjarApola kI sthApanA karavAyI hai / kula 5 pAMjarApola kI sthApanA karavAne kI unakI bhAvanA hai / pAMjarApola meM pazuoM ko bhI pAnI chAnakara pilAyA jAtA hai !!! bApulAlabhAI ke kheta ke pAsa tAlAba meM pAnI sUkha jAne se usakI miTTI ko loga apane khetoM meM DAlate the taba kaI jIvoM ko marate hue dekhakara unhoMne apane bora ke pAnI se. tAlAba ko bharA diyA aura machalI Adi jIvoM ko koI mAra nahIM sake usake lie caukIdAra ko niyukta kiyA / jIvadayA ke prabhAva se unakI A~khoM ke motiye zastrakriyA ke binA hI dUra ho gaye !.. ma.sA. kI preraNA se unhoMne 6 mahinoM taka namaka khAnA chor3a diyA thA / eka bAra koI jaharIle jaMtune unako DaMka mArA, magara namaka tyAga ke kAraNa unako z2aharakA asara nahIM huA / bApulAlabhAI kI jIvadayA evaM tapa-tyAga kI hArdika anumodanA / tasvIra ke lie dekhie peja naM. 19 ke sAmane / pattA : bApulAlabhAI mohanalAla zAha mu.po. cImanagar3ha, tA. kAMkareja, ji. banAsakAMThA, pina :385555 (gujarAta) maisa ko bacAne ke lie jIvadayApremI azokabhAI zAha kA adbhuta parAkrama pUnA (mahArASTra) meM zrI goDIjI pArzvanAtha jinAlaya kI sAmanevAlI galImeM eka suzrAvaka rahate haiM / "azokabhAI jIvadayAvAle" ke rUpa meM unako sabhI pahacAnate haiM / unakI dharmapatnI evaM do suputroMne dIkSA aMgIkAra kI hai| donoM suputra pa.pU.A.bha. zrIdolatasAgarasUrIzvarajI ma.sA. ke ziSya
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ 301 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 munirAja zrI harSasAgarajI ma.sA. ke ziSya muni virAgasAgarajI evaM muni zrI vinItasAgarajI ke rUpameM saMyama kI anumodanIya ArAdhanA karate haiN| sarva jIvoM ko abhayadAna denevAle sarvavirati dharma (sAdhu jIvana) kA svIkAra karane meM asamartha azokabhAI jIvadayA ke anekavidha satkArya atyaMta utsAha ke sAtha hamezA karate rahate haiM / eka hI prasaMga dvArA unakI jIvadayA ke viSayameM ruci kA hameM khayAla A jAegA / eka bAra kasAiyoM ke pAsa se 3 bhaiMseM apanA jIvana bacAne ke lie bhAga nikalIM / unameM se 2 bhaiMse Treina akasmAta se mara gayIM aura tIsarI bhaiMsa rela kI paTariyoM ke pAsa eka gahare aura saMkare gaDDhe meM phaMsa gyii| kucha logoM kA dhyAna usakI ora jAne para unhoMne nagarapAlikA ke adhikArI ko phona kara isa ghaTanA kI khabara dI, magara kisI kAraNavazAt usa bhaiMsa ko bAhara nikAlane ke lie 2 dina taka to koI bhI nahIM aayaa| Akhira tIsare dina kisIne azokabhAI ko isa bAta kI khabara dene para ve apane sAre kArya chor3akara uparyukta ghaTanA sthala para daur3a Aye / bAdameM turaMta ve relve sTezana para gaye aura relve adhikArI ko sArI bAta samajhAkara bhaiMsa ko bacAne ke lie 3 enjina, 3 Dibbe aura 25 AdamiyoM kA sTApha dene kI vijJapti kI / prAraMbha meM to rela adhikArIne isa bAta ko TAlane ke lie apane pitAjI kA zrAddhadina hone kA bahAnA nikAlA, magara jIvadayA kI khumArIvAle azokabhAIne turaMta unako spaSTa zabdoM meM kaha diyA ki 'Apake pitAjI to paraloka meM cale gaye haiM aura yaha bhaiMsa to abhI jindA hai, isalie kisI bhI hAlatameM Apako itanI sahAyatA denI hI par3egI anyathA... / ' ... aura turaMta adhikArIne unako uparyukta vyavasthA kara dI / unakI sahAyatA se bhaiMsa ko gaDDhe meM se bAhara nikAlakara yogya upacAra kie gaye, magara kamanasIba se dUsare dina usa bhaiMsa kI Ayu khatma ho gayI / lekina camatkAra yaha huA ki vaha relve adhikArI azokabhAI ko kahane lagA ki - "sacamuca tuma koI oliyA AdamI ho / 2 ghaMToM taka donoM ora se kisI bhI gADI ko Age bar3hane ke lie hamane signala nahIM diyA phira bhI hamAre uparI adhikArIyoMmeM se kisI ne bhI mujhe phona se bhI
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 upAlaMbha nahIM diyA aura kisIne zikAyata bhI nahIM kI / yaha saba tumhArI jIvadayA ke zubha bhAvoM kA adbhuta prabhAva hai / " kharagoza kI rakSA ke lie DhAI dina taka apanA paira addhara rakhanevAle hAthIne zreNika rAjA kA suputra meghakumAra banakara bhagavAna zrI mahAvIra svAmI ke varada hastase saMyama prApta karane kA mahAna puNya upArjana kiyA to eka bhaiMsa ko bacAne ke lie itanI mehanata karanevAle azokabhAIne kitanA jabaradasta puNya upArjana kiyA hogA !!! dhanya hai aise jIvadayApremI zrAvakaratna ko ! jIvadayAmaMDala pUnA ke mAdhyama se ve kaI prakAra ke jIvadayA ke kAryoM meM vyasta rahate haiM / 134 - azokabhAI bhI zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA samAroha meM pUnA * se padhAre the / unakI tasvIra ke lie dekhie peja. naM. 15 aura 19 ke sAmane / patA : azokabhAI zAha (jIvadayAvAle) 594, gaNeza peTha, pUnA (mahArASTra) pina : 411002 473396 (ophisa) / 652722 (ghara) phona : 0212 - - niHzulka jJAnadAna kA sevAyajJa karate hue Adarza zikSaka zuzrAvaka zrI jasavaMtabhAI DI. daphtarI kAla ke prabhAva se Aja jaba zikSaNa kA kSetra bhI bhraSTAcAra aura anIti se vyApta hone se bAkI nahIM bacA, skUla-kaoNlejoM meM praveza pAne ke lie bhI bar3I rAzi kA Donezana kaI jagaha anivArya ho gayA hai, tejasvI chAtroM ke lie bhI maha~ge TyUzana karIba anivArya jaise ho gaye haiM, maha~gI zikSaNa praNAlI ke kAraNa garIba vidyArthIoM ko tejasvI hone ke bAvajUda bhI Age bar3hane ke lie kaI bAdhAe~ avarodha rUpa banatI haiM, zikSaka varga bhI TyUzanoM ke dvArA adhikatara arthopArjana ke pralobhana ke kAraNa vidyAlayoM meM adhyApana korsa pUrA karane ke prati beparavAha banatA huA dRSTigocara ho rahA hai... taba aise samaya meM Adarza zikSaka zrI jasavaMtabhAI DI. daphtarI kA jIvana sacamuca anumodanIya aura anukaraNIya hai /
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 303 mUlata: morabI (saurASTra) ke nivAsI kintu hAlameM varSoM se malAr3a (muMbaI) meM rahate hue aura jasubhAI ke nAmase hajAroM vidyArthIoM ke priya zrI jasavaMtabhAI (u.va. 62) sacamuca jaina samAja ke lie gaurava rUpa haiM / Aja taka 130 se adhika sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoM ko evaM mumukSaoM ko B.A. tathA M.A. samakakSa hindI, gujarAtI, aMgrejI aura saMskRta bhASA ke vividha viSayoM kA niHzulka jJAnadAna diyA hai / 60 pratizata se adhika guNAMka prApta karanevAle aneka madhyama vargIya evaM zrImaMta vidyArthIoM se ve apane lie kucha bhI nahIM lete haiM kintu eka garIba vidyArthI ko ucca abhyAsa ke lie phI dene kI ve salAha dete haiM / malAr3a senTrala skUla meM Adarza zikSaka ke rUpameM unakI pratiSThA sabhI ke mAnasa para aMkita hai / - Aja jaba skUla- kolejoM ke AcArya (prinsIpAla) ke pada para rahe hue kitane adhyApakoM ke jIvanameM AcAra pAlana ke viSaya meM bahuta kamI dRSTigocara hotI hai taba unase atyaMta bhinna jasavaMtabhAI kA jIvana sadAcAra kI suvAsa se atyaMta maghamaghAyamAna dikhAI de rahA hai / 29 varSa kI bhara yuvAvasthA meM hI brahmacarya vrata kA svecchA se pAlana karate hue unhoMne dUdha evaM ghI kI samasta vastuoM kA haMmezA ke lie tyAga kara diyA hai / upavAsa se, AyaMbila se evaM ekAzana se isa taraha tIna prakAroM se bIsa sthAnaka tapa kI ArAdhanA unhoMne 3 bAra kI hai / lagAtAra 11 upavAsa, saMlagna 7 chaThTha tapa, 24 tIrthaMkaroM ke caDhate-utarate krama se 625 ekAzana ityAdi aneka prakAra kI tapazcaryA se unakA jIvana dedIpyamAna ho rahA hai / pratimAha 10 parvatithiyoM meM ve prAyaH ekAzana karate haiM / unakI dharmapatnI suzrAvikA nItAbahanane bhI ekAMtarita 500 AyaMbila aura varSItapa kI ArAdhanA kI hai / jasavaMta bhAI kA janma sthAnakavAsI (choTA saMghANI - goMDala saMpradAya) jaina parivAra maiM huA hai phira bhI ve tIrthasthAnoM meM vAsakSepa se jinapUjA karate haiM / hararoja jinamaMdira meM jAkara prabhudarzana karate haiM / parvatithiyoM meM pA~ca jinamaMdiromeM jAkara prabhudarzana karate haiM / unhoMne zatruMjaya mahAtIrtha kI
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 2 bAra 99 yAtrAe~ kI haiM aura talahaTI kI 3 bAra 99 yAtrAe~ kI haiN| muMbaI Adi se kula 108 bAra pAlitAnA gaye haiN| apane paisoM se unhoMne 31 vyaktiyoM ko pAlitAnA kI yAtrA karavAyI hai / 35 sAla se hararoja 1 sAmAyika karanekA, 1 ghaMTe taka dhArmika sUtroM kA svAdhyAya karane kA evaM parvatithiyoM meM pratikramaNa karane kA niyama hai / isa taraha jJAna - darzana - cAritra aura tapa ke saMgama rUpa zrI jasavaMtabhAI sarvavirati cAritra ko svIkArane kI bhAvanA meM ramaNatA karate haiM / unakI yaha bhAvanA zIghra sAkAra bane yahI hArdika zubhecchA / jasavaMtabhAI bhI zaMkhezvara mahAtIrtha meM Ayojita anumodanA samAroha meM padhAre the / unakI tasvIra ke lie dekhie peja naM. 19 ke sAmane / 1 patA : jasavaMtabhAI DI. daphtarI 6/25 podAra pArka ko. o. hAusIMga sosAyaTI, podAra roDa, malAr3a (pUrva), muMbaI : 400097. phona : 8834892 / 8404892 (ghara) 135 zrI zAMtilAlabhAI zAha kI adbhuta nItimattA "mAmA ! mAmA ! maiM Apako Dhu~Dhate DhU~Dhate itane dUra taka A gayA hU~ / mAmA ! eka bar3e maje kI evaM Apake phAyade kI bAta hai / " " bola bhAnaje ! kyA bAta hai ?" mAmA jilA kakSA ke jAhira bAMdhakAma vibhAga ke sarakArI enjinIyara the / samagra gujarAtameM jahA~ jahA~ se rAste - makAna - pula - ityAdi ke nirmANa kAryoMmeM gairavyavasthA kI zikAyata rAjya sarakAra ko milatI vahA~ usa zikAyata kI jA~ca karane ke lie sarakArane unako niyukta kiyA thA / Aja ve eka gA~va ke vizrAMti gRha meM Thahare the ! kala usa gA~va ke pAsa
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ 305 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 eka pula ke nirmANa kArya meM kucha anIti huI hai yA nahIM usakI jA~ca karane ke lie unako jAnA thaa| - "isa pula ke nirmANa kArya meM koI bhraSTAcAra nahIM huA hai" aisA pramANapatra likhane ke badalemeM unako bahuta bar3I rAzi milegI aisI bAta unake bhAnejene pula nirmANa se saMbaMdhita vyakita kI aura se apane mAmA ko kii| - mAmA kI 3 suputriyA~ evaM 2 suputra koleja-skUla meM paDhate the / samAja meM vyavasthita vyavahAra nibhAne ke lie unako rUpayoM kI bahuta jarUrata thI aura sAmane se bar3I rAzi milane kI bAta AyI thI magara ye enjinIyara koI alaga hI miTTI se bane hue the / unhoMne rUpaye lene kI bAta kA svIkAra nahIM kiyA aura spaSTa zabdoM me pratyuttara diyA ki -"jA~ca karane para jo bhI vastusthiti kA patA calegA use spaSTa zabdoM meM uparI adhikArI ko batAu~gA / paisA merI pavitra pharja meM bAdhA nahIM DAla sakegA / " - "lekina mAmA ! itanI bar3I rAzi sAmane se milanI muzkila hai, aura itanI rAzi denevAlA bhI dUsarA koI jaldI nahIM milegA / " .. "bhAnaje ! rAzi denevAlA to mila bhI jAegA lekina usakA asvIkAra karanevAlA nahIM milegA / rUpayoM ke khAtira maiM apane prAmANikatA guNa ko becanA nahIM cAhatA !!!" mAmA ne bahuta spaSTa zabdoMmeM kaha diyA ! isase pahale bhI unako pAlanapura jile meM enjinIyarIMga kA kArya sauMpA gayA thA / jhUThI upasthiti, jhUThe nApa likhane ke dvArA lAkhoM rUpayoM kI prApti ho sakatI thI, aise prasaMgoM meM bhI unhoMne nItimattA guNa ke dvArA apanI AtmA ko pavitra rakhI thii| prAmANikatA-nItimattA ke parama Adarzayukta ina sajjana kA zubha nAma hai zAMtilAlabhAI zivalAla zAha / ve Aja sevA nivRtta kAryakArI enjinIyara haiM / Adarza zrAvaka jIvana dvArA ve apanA manuSya janma saphala banA rahe haiN| zAMtilAlamA kI prAmANikatA kI bhUrizaH hArdika anumodanA / zaMkhezvara tIrthameM AgAja anumodanA samAroha meM zAMtilAlabhAI bhI padhAre the / unakI tasra ke lie dekhie peja naM. 19 ke sAmane / bahuratnA vasuMdharA - 2-20
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 patA : zAMtilAlabhAI zivalAla zAha . 18/105, vijayanagara kolonI, vijayanagara, nAraNapurA, ahamadAbAda-380013. phona : 7482313 (ghara) 32 sAlako usasa AjIvana bahAcarya ekAzana Adi ke uttama ArAdhaka zrI choTalAlamAI mazkArIyA mUlata: saurASTra ke sudAmar3A gAMva ke nivAsI aura hAlameM ahamadAbAda meM rahate hue suzrAvaka zrI cheyalAlabhAI bhIkhAbhAI mazkArIyA (u.va. 62) kI tapa-tyAga kI atyaMta anumodanIya ArAdhanA nimnokta prakAra se hai| (1) 32 sAlakI umra se AjIvana brahmacarya vrata (2) 32 sAlakI umra se AjIvana ekAzana tapa karane kA niyama (3) 32 sAla kI umra . se dUdha-ghI-dahI-tela-gur3a aura kar3hA vigaI ina 6 vigaIyoM meM se 5 vigaiyoMkA tyAga (4) AjIvana bhUmi saMthAre kA niyama (5) AjIvana pA~vameM jUte Adi kA tyAga (6) 1 bAra mAsakSamaNa tapa (7) 3 bAra varSItapa (8) 2 bAra siddhi tapa (9) 1 bAra 21 upavAsa (10) 2 bAra 16 upavAsa (11) 2 bAra 11 upavAsa (12) 6 bAra aTThAI tapa (13) 2 bAra zatrujaya tapa (14) 2 bAra siddhivadhU kaMThAbharaNa tapa (15) 1 bAra 108 pArzvanAtha tapa (16) 1 bAra lagAtAra 1008 AyaMbila tapa (17) 1 bAra 500 AyaMbila tapa (18) 45 aura 35 dina ke do upadhAna tapa (19) vardhamAna AyaMbila tapa kI 82 oliyA~ (20) 1 bAra pAlitAnA meM cAturmAsa ... ityAdi / chAlAlabhAI kI ArAdhanA kI bhUrizaH hArdika anumodanA ! unakI tasvIra ke lie dekhiye peja naM. 15 ke sAmane /
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ 307 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 patA : choyalAlabhAI bhIkhAbhAI mazkArIyA 97/580, vijayanagara, nAraNapurA, ahamadAbAda-380013. phona : 7419233 (ghara) mahAtapasvI paMDitazrI narezabhAI lAlajIbhAI zAha / mUlataH kaccha ke nivAsI kintu varSoM se muMbaI meM rahate hue paMDita zrI narezabhAI kI ugra tapazcaryA sacamuca anumodanIya hai / jJAnayoga ke sAtha sAtha aisI viziSTa tapazcaryA kA samanvaya virala vyaktiyoM meM hI mila sakatA hai / unhoMne nimnokta prakArase tapazcaryA dvArA manuSya deha ko sArthaka bnaayaa| (1) 122 upavAsa (2) 108 upavAsa (3) 72 upavAsa (4) 68 upavAsa (5) 45 upavAsa- 3 bAra (6) 36 upavAsa (7) mAsakSamaNa - 6 bAra (8) zaMkhezvara tIrthameM 300 adruma tapa ityAdi / aise mahA tapasvI paMDitavarya zrI narezabhAI hAla hamAre bIca vidyamAna nahIM haiM / kucha hI sAla pUrva unakA svargavAsa ho gayA hai| unake suputra Adi zaMkhezvara mahAtIrtha meM Ayojita anumodanA samAroha meM padhAre the aura viziSTa caDhAvA bolakara sabhI ArAdhakoM kA bahumAna karane kA lAbha bhI unhoMne liyA thA / sva. paM. zrI narezabhAI ke suputra kI tasvIra ke lie dekhie peja. naM. 19 ke sAmane. patA : paM. narezabhAI lAlajIbhAI zAha padmAvatI jaina maMdira, 2/6 amInA cAla, hariyAlI vileja myu. skUla ke sAmane, vikrolI, (pUrva) muMbaI - 400083
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 vardhamAna Ayabila tapa kI lagAtAra |103 olI ke bejor3a bhArAdhaka, mahAtapasvI zrI ratilAlabhAI khoDIdAsa ziSya pUchatA hai - 'jitaM hi kena ?' arthAt isa jagatmeM -jIvana saMgrAmameM sacamuca kauna vijaya prApta kara sakatA hai ? taba pratyuttara meM guru kahate haiM ki - 'raso vai yena' arthAt jisane rasa = rasanendriya ke upara vijaya prApta kiyA usane hI jIvana saMgrAma meM vijaya prApta kiyA / ___ zAstrameM kahA hai ki, 'akkhANa rasaNI' arthAt pA~ca indriyoM meM rasanendriya ko jItanA sabase adhika duSkara hai / jo rasanendriya ko jIta sakatA hai vaha bAkI kI indriyoM ko evaM mana ko bhI jIta sakatA hai aura vahI sAdhaka AtmavijetA banakara jagata vijetA -jagatpUjya bana sakatA hai| rasanendriya ke upara vijaya pAne ke lie AyaMbila tapa yaha jinazAsana kI jagat ko anupama dena hai| AyaMbila meM dUdha-dahI-ghI-tela-gur3a aura kaDhA vigaI ina chaha vigaiyoM se (vikArotpAdaka dravyoM se) sarvathA rahita nirvikArI sAttvika AhAra se kevala 1 TaMka bhojana karane kA hone se indriyA~ evaM mana nirvikArI banate haiM / citta sAtvika aura prasanna banatA hai / brahmacarya kA pAlana zulabha hotA hai / zarIra nIrogI evaM halkA ho jAtA hai / phUrti meM . abhivRddhi hotI hai evaM mana zAMta hokara japa-dhyAnameM AsAnI se lIna ho sakatA hai| upavAsa se bhI uparokta lAbha mila sakate haiM kintu upavAsa maryAdita pramANameM ho sakate haiM aura AyaMbila to mahinoM taka yA varSoM taka bhI lagAtAra ho sakate haiM / hoTela, resToranTa, khAne-pIne kI lAriyA~ evaM phAsTa phuDa ke isa jamAnemeM bhakSya-abhakSya, peya-apeya AdikA viveka bhUlakara manuSya jIne ke lie khAne ke bajAya mAno khAne ke lie jItA ho aisA lagatA hai / phalataH kaI naye naye asAdhya rogoMne mAnava zarIrameM praveza kiyA hai taba
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 309 sarvajJa-sarvadarzI aise jinezvara bhagavaMtoMne batAyA huA AyaMbila tapa zArIrika, mAnasika evaM Atmika Arogya ke lie atyaMta AzIrvAda rUpa siddha huA hai / isIlie to aise vilAsI vijJAna yugameM bhI hajAroM ArAdhaka, viSamizrita modaka tulya pariNAma kaTu aise svAdiSTa bhojana kA svecchA se tyAga karake amRta tulya AyaMbila tapa ko mAno jIvana vrata banAyA ho usI taraha caDhate pariNAma se AyaMbila tapa kI olI ke upara olI saharSa karate hue dRSTigocara hote haiM / AyaMbila tapakI ArAdhanA bhI navapadajI kI olI, ekAMtarita yA saMlagna 500 yA 1000 AyaMbila, parvatithiyoM meM AyaMbila ityAdi aneka taraha se hotI haiM, magara vardhamAna AyaMbila tapa kI mahimA apane Apa meM anUThI hai, kyoMki isameM vardhamAna yAne Age bar3hate hue kramase oliyA~ karane kA vidhAna hone se adhika adhikatara oliyA~ karane kA utsAha vRddhigata hotA hI rahatA hai| isI vajaha se Aja saiMkaDoM tapasvIoMne vardhamAna tapakI 100 oliyA~ pUrNa karake punaH dUsarI bAra vardhamAna tapa kI nIMva DAlakara oliyA~ karate hue dRSTigocara hote haiM, aura koI virala AtmAe~ to 2 bAra sau oliyA~ pUrNa karake tIsarI bAra isI tapa kI nIMva DAlakara Age baDha rahe haiM / aise parama tapasvI AtmAoM ke darzana, vaMdana yA smaraNa mAtra se bhI hamArI anaMta karmarAzi kI nirjarA hotI hai / eka AyaMbila ke bAda turaMta eka upavAsa karane para prathama olI pUrNa hotI hai, phira lagAtAra do AyaMbila aura eka upavAsa karane se dUsarI olI pUrNa hotI hai / isa taraha kramazaH Age bar3hate hue pA~ca oliyA~ lagAtAra karane se kula 15 AyaMbila aura 5 upavAsa ke dvArA 20 dinoM meM vardhamAna tapa kI nIMva DAlI jAtI hai / makAna kI nIMva DAlane ke bAda anukUlatA ke mutAbika upara kI maMjileM banAI jA sakatI haiM, usI taraha lagAtAra 5 oliyoM dvArA vardhamAna tapakI nIMva DAlane ke bAda chaThThI, sAtavIM ityAdi oliyA~ anukUlatA ke anusAra lagAtAra yA kucha samaya ke vyavadhAna ke bAda bhI kI jA sakatI
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 haiN| yadi eka bhI dina pAraNA kiye binA lagAtAra 100 oliyA~ paripUrNa kI jAyaM to kula 5050 AyaMbila evaM 100 upavAsa dvArA 14 sAla, 3 mahine evaM 20 dina lagate haiN| bhUtakAla meM zrIcaMdrakevalI evaM mahAsenA aura kRSNA nAmakI sAdhvIjI bhagavaMtoMne vardhamAna AyaMbila tapakI 100 olI ke dvArA karma nirjarA karake kaivalya evaM mukti kI prApti kI hone kI bAta zAstroM meM ullikhita kI gayI hai / Aja nirbala saMhanana hone ke bAvajUda bhI caturvidha zrI saMghameM se saiMkaDoM AtmAoMne 100 oliyA~ paripUrNa kI haiM / unameM se 70 muni bhagavaMta, 179 sAdhvIjI bhagavaMta, 36 zrAvaka evaM 38 zrAvikAoM kI nAmAvali prastuta pustaka kI gujarAtI AvRttimeM prakAzita kI gayI hai / sthAna saMkoca ke kAraNa use punaH yahA~ prakAzita nahIM kiyA gayA hai| unameM se aneka tapasvIoMne kaI oliyA~ kevala cAvala aura pAnI se hI kI hoMgI / kaI tapasvIoM ne kavala eka hI dhAnya se yA eka hI dravya se kucha oliyA~ pUrNa kI hoMgI / kaI mahAnubhAvoM ne ThAma cauvihAra oliyA~ kI hoMgI / kaI sAdhusAdhvIjI bhagavaMtoMne ugra vihAroM meM bhI choTe choTe gA~voMmeM sahajatA se mila sakeM aise cane curamure yA khAkhare evaM pAnI se AyaMbila karake oliyA~ kI hoMgI / kaI tapasvIoMne lagAtAra 500 yA 1000 se bhI adhika dinoM taka lagAtAra oliyA~ kI hoNgii| ina sabhI tapasvIoM kI bhUrizaH hArdika anumodanA / aba hama vardhamAna tapa kI lagAtAra 103 oliyA~ paripUrNa karanevAle mahAtapasvI, vIramagAma (gujarAta) ke zrAdvavarya zrI ratilAlabhAI khoDIdAsa kI bejor3a tapa siddhi kI anumodanA kareMge / pAna, bIr3I, tambAku, rAtribhojana ityAdi ke vyasanI ratilAlabhAI ke jIvanameM satsaMga ke prabhAva se mor3a AyA evaM unhoMne 57 sAla kI umra meM vi. saM. 2017 meM bhAdrapada vadi 10 ke dina vardhamAna tapa kA prAraMbha kiyaa| isa tapakI nIMva ke 20 dina pUre hote hI unake dila meM manoratha uThA ki agara 20 dina taka yaha tapazcaryA ho sakI to Age bhI kyoM nahIM
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 311 hogI ? aura unhoMne pAraNA kiye binA tapazcaryA cAlu rakhI / phira to dUsare varSa pravardhamAna pariNAmoM ke kAraNa AjIvana AyaMbila cAlu rakhane ke saMkalpa ke sAtha lagAtAra 100 oliyA~ pUrNa karane kI bhISma pratijJA grahaNa kI ! yaha bhISma pratijJA aisI koI puNya, pala meM huI ki ratilAlabhAI ke jIvana meM uttarottara bhAvanA kI bADha baDhatI hI gaI / AyaMbila kA tapa svAbhAvika rUpa se bhI kaSTa sAdhya hai hI, lekina ratilAlabhAI ne vividha abhigrahoM ke dvArA use vizeSa rUpase kaSTa sAdhya bnaayaa| vi. saM. 2019 se unhoMne ThAma cauvihAra (AyaMbila karate samaya hI pAnI pInA) aura binA namaka ke kevala 5 dravyoM se hI AyaMbila karane kI pratijJA lI / vi. saM. 2023 se kevala do hI dravya (roTI aura dAla) dvArA ThAma cauvijhara AyaMbila karane kA abhigraha liyA / aisI bhISma AyaMbila tapazcaryA ke dairAna bhI bIca bIca meM upavAsa chaThTha Adi bhI karate rahate the / isa taraha vividha abhigrahoM ke dvArA vardhamAna tapa ko bhISmAtibhISma banAkara vi. saM. 2032 meM kArtika sudi 6 ke dina ratilAlabhAIne lagAtAra 100 oliyA~ paripUrNa kI taba vividha vyakti evaM aneka saMghoM kI udAra bhAvanA se, vIramagAma zrI jaina svayaMsevaka maMDala ke athaka prayatnoM se bhavyAtibhavya samAroha kA Ayojana kiyA gayA thA / usa Ayojana meM pa. pU. vardhamAna taponidhi AcArya bhagavaMta zrImad vijaya rAjatilakasUrIzvarajI ma.sA. kI 195 (100 + 95) vI olI ke pAraNe kA prasaMga bhI sammilita hone se isakI anumodanA ke AMdolana bhAratabhara meM vyApta ho gaye the / lagAtAra 100 oliyoM ke bAda bhI ratilAlabhAIne apanI tapoyAtrA Age baDhAI magara 103 oliyA~ pUrNa hone ke bAda unakI zarIra zakti ekadama kSINa ho gayI aura aneka logoM ke Agraha se unako pAraNA karanA par3A, magara kevala 7 mahinoM taka ekAzana-biyAsana Adi karane ke bAda punaH binA namaka ke do dravyoM se AyaMbila cAlu kiye gaye aura aise bhISma AyaMbila tapakI ArAdhanA karate karate vi. saM. 2034 meM caitra vadi 5 ke dina zrI ratilAlabhAI kA samAdhi pUrvaka svargavAsa huA /
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 isa taraha tapomaya, samAdhimaya aura samatAmaya jIvana dvArA vartamAna yugameM eka nayA hI kIrtimAna sthApita karake zrI ratilAlabhAIne bidA lii| unakI Adarza evaM Azcaryaprada tapaHsiddhi ko koTizaH namana / ratilAlabhAI ke suputra dhIrubhAI vartamAna meM vidyamAna haiM / vIramagAma ke koI bhI zrAvaka-zrAvikA dIkSA lete haiM unakI anumodanArtha pratimAha dIkSAtithi ke dina ve AyaMbila karate haiM / isake alAvA bhI ve anekavidha tapazcaryA yathAzakti karate rahate haiM / patA : dhIrubhAI ratilAlabhAI khoDIdAsa mu.po. vIramagAma, ji. amadAbAda (gujarAta) pina : 382150 lagAtAra daza hajAra se adhika AyaMbila | (140 olI) ke parama tapasvI zrAdhdavarya zrI dalapatamAI botharA mUlata: rAjasthAna meM nAgaura meM di. 15-9-1936 ke dina janme hue aura kaI varSoM se madrAsa meM rahate hue parama tapasvI zrAddhavarya zrI dalapatabhAI botharA (umra varSa 63) ne lagAtAra daza hajAra se bhI adhika AyaMbila (lagAtAra 140 oliyA~) kI tapazcaryA karake eka anUThA vizvavikrama prasthApita kiyA hai / vizeSataH ullekhanIya bAta yaha hai ki sAmAnyataH vardhamAna AyaMbila tapakI 100 oliyA~ paripUrNa hone ke bAda yadi tapasvI ko vardhamAna tapa kI hI ArAdhanA Age cAlu rakhanI hotI hai to ve punaH vardhamAna tapa kI nIMva (1 se 5 olI lagAtAra) DAlakara dUsarI bAra 6-7-8 ityAdi oliyA~ karate haiN| kucha virala tapasviyoMne aisA na karate hue, 100 oliyoM ke bAda 101102-103 ityAdi kramase prAyaH 108 yA 111 oliyA~ kI haiM / magara paramatapasvI suzrAvaka zrI dalapatabhAIne 101-102-103 ityAdi kramase lagAtAra 140 oliyA~ karake sacamUca eka bemisAla advitIya aura adbhUta kIrtimAna prasthApita kiyA haiN|
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 313 dUsarA kIrtimAna yaha bhI hai ki bhagavAna zrI mahAvIra svAmI ke zAsana meM vardhamAna tapa kI 100 oliyA~ pUrNa karanevAle hajAroM tapasvI caturvidha zrI saMgha meM hue haiM aura Aja bhI saiMkaDoM aise tapasvI vidyamAna haiM parantu unameM se 'lagAtAra 100 oliyA~ (103 olI) paripUrNa karanevAle vIramagAma ke sva. suzrAvaka zrI ratilAlabhAI ke sivAya anya koI sunA nahIM gayA hai / magara parama tapasvI suzrAvaka zrI dalapatabhAIne eka bhI pAraNA kiye binA lagAtAra 140 oliyA~ karake isameM bhI bejor3a kIrtimAna prasthApita kiyA hai / bAla brahmacArI zrI dalapatabhAI ne vardhamAna tapa prAraMbha karane se pUrva aThThama ke pAraNe aThThama se pA~ca varSItapa bhI kiye haiM !!! mAtA sirIyAbAI ke ina sapUtane 20 sAla kI umra se apanI AtmA ko tapa ArAdhanA meM jor3a diyA hai ! isI varSa (vi. saM. 2056 ) meM caitra mahine meM rAjasthAna meM mer3atA ror3a ( phalavRddhi pArzvanAtha ) tIrtha meM zAMtidUta pa. pU. A. bha. zrI vijaya nityAnaMdasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrAmeM zrI navapadajI kI sAmUhika ArAdhanA huI thI taba suzrAvaka zrI dalapatabhAI botharA bhI vahA~ padhAre the evaM unhoMne vahA~ 139 olI kI pUrNAhuti ke sAtha turaMta 140 vI olI kA prAraMbha kiyA thaa| aise rasanendriya vijetA parama tapasvI zrI dalapatabhAI botharA kI utkRSTa tapazcaryA kI bhUrizaH hArdika anumodanA / 140 patA : zrI dalapatabhAI tArAcaMdajI botharA C/o hukmIcaMdajI samadar3IyA, 15, virappana sTrITa, sovakAra peTha, cainnaI (madrAsa) pina : 600079. phona : 587521 belagAma jile ke sarvottama ArAdhaka nipANI ke yuvA DokTara ajitabhAI dIvANI kucha logoM ko jaba koI sAdhu-saMta dharma karane kI preraNA karate haiM, taba ve pratyuttara dete haiM ki, "mahArAja sAhaba ! abhI to rUpaye kamAne
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 kI umra hai, saMsAra kI mauja majA karane kI vaya hai, yuvAvasthA meM dharma karane kI kyA jarUrata hai ? jaba vyavasAya se nivRtta hoMge taba vRddhAvasthA meM prabhuguNa gAyeMge" (TAIma pAsa karane ke lie !).. ityAdi / lekina jJAnI bhagavaMtoMne to yuvAvasthA meM hI khAsa dharma karanekA kahA hai / vRddhAvasthAmeM indriyA~ zithIla ho jAtI haiM, zArIrika zakti kSINa ho jAtI hai, zarIra meM aneka roga utpanna ho jAte haiM / taba, yadi bAlyAvaya se yA yuvAvasthAmeM dharma ke saMskAra dRDha nahIM kiye hote haiM to prabhukA nAma smaraNa karane kI bAta to dUra rahI, kintu prabhukA nAma sunanA bhI arucikara lage to Azcarya kI bAta nahIM / isalie yuvAvasthA meM zarIra sazakta hotA hai tabhI hI viziSTa koTi kI dharma ArAdhanA aura AtmasAdhanA karake anaMta bhavoM meM kI huI bhUloM ko sudhAra lenI cAhie / karNATaka rAjya ke belagAma jile ke nipANI gA~va meM rahate hue DokTara ajitabhAI hIrAcaMda dIvANI (hAla umra va. 36) ko yaha bAta pUrva ke puNyodaya se satsaMga dvArA samajha meM A gayI aura phaurana tadanusAra AcaraNa karanA bhI prAraMbha kara diyA / vi. saM. 2043 meM 25 sAla kI umra meM pa. pU. A. bha. zrI vijaya dharmajitsUrijI ma.sA. kI preraNA se unhoMne hararoja jinapUjA aura navakArasI karane kA prAraMbha kara diyA / usa ke bAda usI sAla meM pU. munirAja zrI jayatilakavijayajI ma.sA. kA cAturmAsa nipANI meM hone para unakI preraNA se svadravya se aSTaprakArI jinapUjA aura hararoja cauvihAra karane kA prAraMbha kara diyA / vi. saM. 2048 meM dharmacakratapa prabhAvaka pa.pU. paM. zrI jagavallabhavijayajI gaNivarya ma.sA. (hAla AcArya) ke cAturmAsa meM unakI preraNA se 82 dinakA dharmacakra tapa kiyA, navapadajI kI AyaMbila kI olI kI aura nitya biyAsana aura ubhaya kAla pratikramaNa karane kA prAraMbha kara diyaa| jiMdagI meM 500 AyaMbila pUrA karane kI bhAvanA se parvatithiyoM meM AyaMbila karate haiM / hararoja prAtaH kAla meM 1 sAmAyika evaM pratikramaNa karate haiM / hararoja 2 // ghaMTe taka bhAvapUrvaka svadravya se aSTaprakArI jinapUjA karate haiN| jinavANIzravaNa kA maukA ve kabhI cUkate nahIM haiN|
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 315 prati ravivAra ke dina ve kuMbhojagiri tIrtha kI yAtrA karane ke lie acUka jAte haiM aura vahA~ ke davAkhAne meM avetana sevA dete haiM / garIboM ke ve AdhAra haiN| garIboM ko niHzulka sevA dete haiM / apane pitAjI ko ve kahate haiM ki, 'mujhe kisI ko lUTanA nahIM hai, mujhe to sabhI kI sevA karanI hai " / kaisI udAtta bhAvanA ! sAre belagAma jile ke sabhI puruSa ArAdhakoM meM Do. ajitabhAI prathama naMbara ke ArAdhaka haiM / anya jaina DokTara bhI ajitabhAI ke jIvanameM se preraNA pAkara ArAdhanAmaya evaM sevAlakSI jIvana jIne lageM to AtmakalyANa ke sAtha samAja kA uddhAra evaM zAsana kI kaisI adbhuta prabAvanA ho sakatI hai ! __isI taraha jaina vakIla, jaina prophesara, jaina zikSaka, jaina enjinIyara ityAdi vyAvahArika dRSTise agragaNya mAne gaye mahAnubhAva bhI isa dRSTAMtameM se preraNA lekara apane apane jIvana ko ArAdhanAmaya aura niHsvArtha sevAlakSI banAe~ to kitanA acchA ! DaoN. ajitabhAI ke jyeSTha baMdhu dIpakabhAI bhI vi. saM. 2048 ke cAturmAsa se ajitabhAI kI taraha hI ArAdhanA meM lIna ho gaye haiM / / aise dharmAtmAoM kI evaM unako dharma meM jor3anevAle mahAtmAoM kI bhUrizaH hArdika anumodanA / zaMkhezvara tIrtha meM Ayojita anumodanA samArohameM DaoN. ajitabhAI bhI padhAre the / unakI tasvIra ke lie dekhie peja naM. 18 ke sAmane / patA : DaoN ajitabhAI dIvANI guruvAra peTha, mu.po. nipANI, ji. belagAma (karNATaka) pina : 591237 phona : 08338 - 20485/31485
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 bhakti-maitrI-zaddhi ke trivarNI saMgamarUpa bajADa tapasvI zeSamalajI ekA mUlataH sAdar3I (rAjasthAna) ke nivAsI kintu kaI varSoM se madrAsameM rahate hue bejor3a tapasvI zrAddhavarya zrI zeSamalajI paMDyA adhyAtmayogI pa. pU. paMnyAsa pravara zrI bhadraMkaravijayajI ma.sA. ke satsaMga se vizeSa rUpa se ArAdhanA sAdhanAmaya jIvana jI rahe haiM / unhoMne vardhamAna AyaMbila tapakI 100 + 15 oliyA~ kI haiN| unameM se 1 se 94 taka kI oliyoM meM ekAMtarita upavAsa karate the / sabhI oliyoM ke sabhI AyaMbila ThAma cauvihAra purimanu ke paccakkhANa pUrvaka bahudhA do hI dravyoM se abhigraha ke sAtha kiye haiM / 68 vI olI kevala cAvala aura pAnI se hI kii| 100 vI olI eka hI dhAnya se kI / unake ghara meM suMdara gRha jinAlaya hai / tapazcaryA aura prabhubhakti ke sAtha sAtha anukaMpA aura jIvamaitrI bhI bahuta acchI taraha se unhoMne AtmasAt kI hai / madrAsa meM garIboM ke lie nitya bhojana kI adbhuta vyavasthA dvArA ve anumodanIya zAsana prabhAvanA kara rahe haiN| isa taraha gRha jinAlaya Adi ke dvArA zreSTha jinabhakti, dInaduHkhiyoM ke prati anukaMpA dvArA jIvamaitrI aura bejor3a tapazcaryA ke dvArA Atmazuddhi ke trivarNI saMgama dvArA suzrAvaka zrI zeSamalajI paMDyA apane mAnavabhavako sArthaka banA rahe haiM aura anekoM ke lie uttama preraNA rUpa bana rahe haiM / unake jIvanameM rahe hue bhakti-maitrI-zuddhi Adi sadguNoM kI bhUrizaH hArdika anumodanA / patA : zeSamalajI paMDyA 74 I. vI. ke. sampatha roDa, veperI culAI, cennaI-600007 phona : 044-589768-564699 (ghara) madrAsameM zrI lalitabhAI zAha nAma ke suzrAvaka bhI navakAra mahAmaMtra ke viziSTa sAdhaka evaM prabhAvaka haiM / ve bhI adhyAtmayogI pa. pU. paMnyAsa pravara zrIbhadraMkara vijayajI ma.sA. ke parama bhakta evaM kRpApAtra zrAddhavarya haiN|
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ 317 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 patA : zrI lalitabhAI ema. zAha 1, elIphanTa geTa sTrITa, sahakAra peTha, cennaI (madrAsa) - 600079 phona : 581548 (nivAsa) isake alAvA madrAsameM zrI zaurIlAlabhAI nAhara nAmake suzrAvaka rahate haiM / unake mitra viziSTa ArAdhaka the / ve devagati ko prApta hue haiM aura apane suputra jitendrakumAra ke zarIra meM praveza karake apane mitra zaurIlAlabhAI dvArA pUche gaye dharma saMbaMdhI aneka praznoM ke pratyuttara dete haiN| kaI sAdhu - sAdhvIjI bhagavaMta bhI dharma saMbaMdhI aneka prazna unako pUchate haiM / yadi kisI praznakA pratyuttara denA unake avadhijJAna kI maryAdA se bAhara hotA hai taba ve mahAvideha kSetra meM viharamAna zrI sImaMdharasvAmI ko pUchakara, paramAtmA se saMprApta pratyuttara bhI dete haiM / magara aise sAdhakoM ko kutUhala prerita sAmAnya prazna pUchakara unakA amUlya samaya gaMvAnA nahIM cAhie / (tA. ka. hAlameM hI jJAta huA hai ki zrI zaurIlAlajI kA 1 . sAla pahale svargavAsa ho gayA hai / ) patA : zrI zaurIlAlabhAI nAhara (zrI jitendrakumAra) 20, vInAyagA maisIrI sTrITa cenaI (madrAsa) - 600079. 888888 suMdarabhAI kA saccA saudarya ___ gujarAta ke suMdarabhAI ke isa atyaMta anumodanIya prasaMga ko paDhakara sabhI sadgRhasthoM ko zubha saMkalpa karanA cAhie / sonogrAphI ke bAda unakI patnI Adi sabhIko cikitsakane kahA ki, 'garbha meM bAlikA hai aura vaha apaMga hai / jyAdA se jyAdA 20 sAla se adhika jindA nahIM raha skegii| zAyada 6 mahinoM meM bhI isakI Ayu samApta ho sakatI hai| usake mastakakA hI kevala vikAsa hogA, zarIra kA bAkIkA hissA avikasita hI rahegA / usakI AkRti rAkSasI jaisI hogI' ityAdi samajhAkara cikitsaka ne unako garbhapAta karA lenekA Agraha kiyA /
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 lekina dharmapremI parivAra ke sadasyoM ne vicAra vinimaya karake garbhapAta nahIM karavAne kA nirNaya kiyA / kucha mahinoM ke bAda cikitsaka kI riporTa ke mutAbika rAkSasI jaisI baccI kA janma huA / usakA nAma 'virati' rakhA gayA / usake zarIra meM se aksara mavAda nikalatA rahatA thaa| usa dharmiSTha parivAra ne nirNaya kiyA ki isako bahuta dharma ArAdhanA karavAyeMge aura puNyazAlI banA deMge / 40 dina ke bAda usako snAna karAkara jinapUjA karavAyI / zarIrameM se aksara mavAda nikalatA hone ke kAraNa kevala mUlanAyaka prabhujI ke caraNAMguSTha ke upara hI tilaka karavAte the / zatrujayAdi aneka sthAvara tIrthoM kI evaM AcArya bhagavaMtAdi aneka jaMgama tIrthoM kI yAtrA aura vaMdana virati ko karavAne lage / AcArya bhagavaMtAdiko usake mAtA-pitA kahate the ki, 'alpa samaya ke atithi ko hama sthAvara-jaMgama tIrthoM kI yAtrA-vaMdana karavAte rahate haiM / zatrujaya tIrtha kI yAtrA karane se isakA bhavyatva nizcita ho gayA hai| pUrva janma ke kisI pApa ke udaya se isako aisA zarIra milA hai magara aba usakA puNya baDhe aura isakI sadgati evaM Atmahita ho isake lie hamane isako bahuta dharma karavAyA hai| kevala mahinoMmeM usakI Ayu samApta ho gayI / aMtima samayameM usako acchI ArAdhanA karavAyI gayI / yaha bAlikA kitanI bhAgyazAlI ki isako aise dharmI mAtA-pitA mile jinhoMne garbhapAta na karAte hue isako acchI taraha se ArAdhanA karavAyI / svArtha se bharapUra isa saMsArameM isake mA~-bApa ityAdi ne isake AtmA kI hitacintA kii| bhAgyazAlI vAcaka vRMda se vijJapti hai ki isa dRSTAMta ko paDhakara Apa bhI saMkalpa kareM ki apane baccoM meM bhI dharma saMskAroM kA siMcana kareMge aura unako khUba dharma ArAdhanA karavAyeMge / Apake saMtAna to isase bahuta puSyazAlI haiM / unako acchI taraha se dharma ArAdhanA karavAne se Apako bhI aisA puNyopArjana hogA ki jisase Apako bhI bhavobhava dharmaniSTha mAtApitA mileMge aura janma se hI viziSTa koTikI dharmasAmagrI saMprApta hogii|
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 143 zAdI ke dina rAtribhojana tyAga / eka ajIba lagnotsava kI bAta dhyAna se paDha / ke pitAoMne nirNaya kiyA ki hama rAtribhojana nahIM karavAyeMge / kanyA ke pitAkI ora se zAdI ke bAda zAmako aneka mehamAnoM ke sAtha dAmAda ko bhojana karavAnekA thA / zAdI ke bAda pati-patnI pa. pU. AcArya bhagavaMta ko vaMdana karane ke lie gaye the / TrAphika ityAdi kAraNoM se vApasa lauTane meM bahuta dera ho gayI / sUryAsta hone meM kevala 5 miniTa kI hI dera thI / kanyA ke pitA ulajhana meM paDa gaye ki yadi bhojana kA niSedha kareMge to dAmAda nArAja ho jAyeMge to jIvana paryaMta merI beTI ko parezAna kareMge / aba kyA kiyA jAya ? 144 319 lekina jaise hI pati-patnI bhojana ke paMDAla meM padhAre ki vara ke pitAne udghoSaNA kI ki, 'sUryAsta ho rahA hai isalie rasor3A baMda kiyA jAya' / kanyA ke pitA kI ulajhana dUra ho gayI / rAtribhojana ke pApa se sabhI baca gaye / zAdI ke dina bhI sabhI ko rAtribhojana ke pApa se aise dharmapremI zrAvakarana bacAte haiM / to he priya pAThaka / Apa bhI mana ko dRDha karake narakadAyaka rAtribhojana ke pApa se avazya bacane kA saMkalpa kreN| zAdI ke prasaMga meM sabhI pApoM kA tyAga ! zAdI karate hue eka yuvaka kI pApabhIrutA ko Apa hAtha jor3akara paDheM / apanI zAdI ke prasaMga meM pitAjI Adi ke samakSa usane spaSTatA kI ki, 'isa prasaMgameM rAtribhojana, barpha aura anya kisI bhI prakAra ke abhakSya padArthoM kA upayoga nahIM honA cAhie / ' zAdI ke nimitta kA
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 / bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 bhojana bhI isI kAraNa se dopahara ko hI rakhA gayA / pAnI ko ThaMDA karane ke lie usane jamIna meM gaDDhe banavAkara unameM kAlI miTTI se banI huI nava koThiyA~ rakhavAyIM / unameM pAnI bharavAkara 7 dina taka rakhA / hararoja usa pAnI ko chAnA jAtA thA / zAdI ke prasaMga meM barpha kA upayoga kiye binA bhI phija jaisA ThaMDA pAnI pIkara sabhI ko atyaMta Azcarya huA / satkAra samAraMbha ityAdi bhI isa pApabhIru yuvaka ne dinake samaya meM hI rakhavAyA thA / lekina bidAI kA muhUrta rAtri ke samaya meM hI thA / sAmAjika rIti-rivAja ke mutAbika usa vakta sabhI ko cAya pIlAnI par3e aisI paristhiti thI lekina yuvaka ne apane pitAjI ko spaSTa kaha diyA ki, 'hameM rAta ko kisI ko bhI cAya nahIM pIlAnI hai / ' phira bhI lokarIti ke kAraNa pitAjI yaha pApa na kareM isalie usa yuvakane apane mitroM ke sAtha milakara eka yojanA banA lI thI / bidAI ke samaya meM Tre meM cAya lAyI jA rahI thI taba usake mitroMne dUra se hI use dekhakara vahA~ jAkara cAya japta kara ke dharatI meM DAla dI / zAdI karate hue yuvaka kI bhAvanA kitanI uttama ! Apa bhI apane mana ko dRDha karake choTe moTe bahAnoM se abhakSya Adi bhayaMkara pApoM se baceM evaM dUsaroM ko bhI bacAyeM yahI maMgala bhAvanA / | 'kamme sUrA so ghamme sUrA' ceina smokara 145 dhanajIbhAI bane utkRSTa ArAdhaka pU. paMnyAsa zrI bhadrazIlavijayajI ma.sA. eka subhASita meM kahA gayA hai ki 'satAM saMgo hi bheSajam' arthAt satpuruSoM kA saMga bhavaroga kA nivAraNa karane ke lie uttama auSadha hai / ___ saMta tulasIdAsane bhI kahA hai ki 'eka ghar3I dhI ghar3I, AdhI meM puni Adha / tulasI saMgata sAdhu kI, kaTe koTi aparAdha' / uparokta subhASitoM kI yathArthatA hameM dhanajIbhAI ke nimnokta dRSTAMtameM dekhane milegI /
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ 321 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 mUlata: kaccha-abaDAsA tahasIla ke sAMdhava gA~va ke nivAsI kintu vyavasAya ke nimitta se kalakattA meM rahate hue dhanajIbhAI zivajI zAha apane jIvana kI pUrvAvasthA meM satsaMga ke abhAva se jainAcAra se viparIta jIvana jI rahe the / rAtako 12 baje rAtribhojana, jamIkaMda kA bhakSaNa, aura hararoja golDa sleka sIgAreTa ke 3 - 4 Dibbe jitanA dhUmrapAna ityAdi unake jIvanameM sahaja ho gayA thA / - lekina kisI dhanya kSaNa meM vi. saM. 2011 meM 38 sAla kI umrameM pUrva janma kA koI puNyAnubaMdhI puNya udaya meM AyA aura unhoMne prathama bAra hI vyAkhyAna vAcaspati pa. pU. AcArya bhagavaMta zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. kA vyAkhyAna sunA / kevala eka hI pravacana ke zravaNa se unake hRdayameM susupta rUpase rahe hue janma janmAMtara ke dharma saMskAra jAgrata ho gaye aura kevala 15 dinoM meM hI unhoMne rAtribhojana, jamIkaMda kA bhakSaNa, cAya evaM sIgAreTa kA hamezA ke lie tyAga kara diyA / aura aisI custatA se cauvihAra karane lage ki sUryAsta hote hI unake gharameM pAnI ke ghar3e ulTe kara diye jAte the / ghara ke sabhI sadasya cauvihAra karate the aura una ke ghara meM AnevAle atithioM ko bhI rAtako pAnI nahIM milatA thA ! _ vi. saM. 2012 se kevala roTI, dAla, cAvala aura dUdha ina cAra dravyoM se hI ekAzana karane kA prAraMbha kiyA, ki jo vi. saM. 2049, taka AjIvana cAlu hI rahe / trikAla svadravya se jinapUjA karane lage / yadi kisI anivArya saMyogavazAt pUjA nahIM ho sake to dUsare dina cauvihAra upavAsa karane kA niyama liyA / . pratidina pratikramaNa karane kA prAraMbha kiyA / yAtrA Adi ke . kAraNa yadi pratikramaNa na ho sake to dUsare dina upavAsa karate the / __hararoja sAdharmika ke paira dUdha evaM pAnI se dhokara, tilaka karake zrIphala aura savA rupayA dekara prema se bhojana karAkara sAdharmika bhakti karate the / jisa dina sAdharmika bhakti nahIM ho sake usake dUsare dina cauvihAra upavAsa karanekA niyama thA / baharatnA vasaMdharA - 2-21
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga hararoja pratyeka munivaroM ko vidhipUrvaka vaMdana karate the / padastha munivaroM ko hararoja do bAra evaM apane paramopakArI AcArya bhagavaMta ko 3 bAra vaMdana karate the / kisI bhI sAdhu ko vaMdana karane meM 1 cUka jAte to dUsare dina upavAsa karate the / 322 - 2 vi. saM. 2013 meM 40 varSa kI umra meM isa daMpatI ne brahmacarya vrata aMgIkAra kiyA thA / usake bAda agara apanI choTI beTI kA sparza ho jAya to AyaMbila karate the / vi. saM. 2019 meM jyeSTha sudi 10 ke dina apane 2 suputra aura 1 suputrI evaM dharmapatnI ke sAtha dIkSA lI evaM dhanajIbhAI meM se munirAja zrI bhadrazIlavijayajI bane / putra munivara Aja pa. pU. A. zrI guNazIlasUrijI ma.sA. evaM munirAja zrI kulazIlavijayajI ke rUpameM anumodanIya ArAdhanA evaM zAsana prabhAvanA kara rahe haiM / vi. saM. 2025 meM munirAja zrI bhadrazIlavijayajIne varSItapa kiyA / usameM bhI prAraMbha meM cauvihAra chaThTha tapa ke pAraNe meM bhI ekAzana hI karate the / cAlu varSItapa meM kevala 9 dinoM meM talAjA tIrtha kI 99 yAtrAe~ vidhipUrvaka pUrNa kIM / prabhubhakti aisI bhAvapUrvaka karate the ki bhojana karanA bhI bhUla jAte the / pAlitAnA meM birAjamAna pratyeka prabhujI ko 3 3 khamAsamaNa dekara vaMdanA kI hai| dhAtu ke choTe se jinabimba ko bhI 3 khamAsamaNa dekara vaMdanA karate the / hararoja trikAla devavaMdana karate the DigrI bukhAra meM bhI devavaMdana kiye binA pAnI bhI nahIM pIte the / guru - bhakti bhI aisI apratima thI ki 5 DigrI bukhAra meM bhI AcArya bhagavaMta kI sevA - bhakti ( paira dabAnA, sthaMDila paraThavanA ityAdi) svayaM hI karate the 1 kriyAzuddhi bhI aisI anumodanIya thI ki 17 saMDAzA ( zarIra ke avayavoM ke jor3a) kI pramArjanA pUrvaka khar3e hokara apramattatA se khamAsamaNa aura vAMdaNA dekara pratikramaNa Adi karate the /
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 323 apramatattA bhI aisI thI ki rAtako 11 baje ke bAda hI sote the aura prAtaH 4 baje nidrA tyAga karake svAdhyAya japa Adi karate the / prauDha vaya meM dIkSA lene ke bAvajUda bhI saMskRta vyAkaraNa kI do kitAba, saMskRta caritra vAMcana, saMskRta kAvya, nyAya ityAdi adhyayana kiyA thA aura AcArAMga, sUyagaDAMga, ThANAMga ityAdi AgamoM kA bhI adhyayana kiyA thA / - vi. saM. 2049 meM cAturmAsa ke lie pAlitAnA kI ora jA rahe the taba karma saMyoga se jAnalevA akasmAta se unakA kAladharma ho gayA magara usa vakta bhI ve aMguliyoM kI rekhAoM ke sahAre navakAra mahAmaMtra hI ginate the / sacamuca karma ko kisIkI zarma nahIM hotI / unakI AtmA jahA~ bhI hogI vahA~ samAdhibhAvameM hI hogI, kyoMki unhoMne isa bhavameM bhI anukUla aura pratikUla pratyeka paristhitiyoM meM samatAbhAva ko acchI taraha se AtmasAt kiyA thA / vi. saM. 2049 meM ahamadAbAdameM pAlaDI evaM sAbaramatI meM unake darzana kA lAbha milA thA taba atyaMta vAtsalyabhAva se unhoMne vArtAlApa kiyA thA / isa dRSTAMta meM se preraNA pAkara sabhI bhavyAtmAe~ dharmArAdhanA meM sudRDha baneM yahI zubhAbhilASA / 146 tote ne AdIzvara dAdAkI pUjA kI aura bana gayA zrI siddharAjajI DhaDDA (punarjanma kI adbhuta ghaTanA) sarvajJa kathita AgamoM meM punarjanma ke hajAroM dRSTAMta upalabdha haiM / isI taraha jayapura kI rAjasthAna yunivarsiTI meM parAmanovijJAna vibhAga ke adhyakSa prophesara hemendranAtha benarajIne Ajase karIba 30 sAla pUrva meM vizvabharameM se pUrvajanmasmRti kI karIba 500 se adhika ghaTanAoM kA saMzodhana karake AtmA ke amaratva ke siddhAnta meM apanI zraddhA vyakta kI thI / Do. elekajhAnDara kaeNnana nAmake vaijJAnika ne saMmohana vidyA ke 4
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 dvArA 1300 vyaktiyoM ko unake pUrvajanma kI smRti dilAyI thI aura 'The Power Within' nAmakI kitAba meM isakA vistRta jikra bhI kiyA hai / usameM eka aMgreja mahilA ne apane pUrvajanma meM zukra graha meM deva ke rUpa meM hone kA vistRta bayAna diyA hai jo jainAgamoM meM varNita jyotiSI devoM ke varNana kI satyatA ko siddha karatA hai| HARINEETEHREE PEEBERREARRIERE di. 5-3-1999 ke dina hama jayapura meM zrI siddharAjajI DhaDDA (u. va. 90) nAmake suzrAvakazrI ko mile / unhoMne pUrva janma meM tote paMchI ke bhavameM zrI siddhAcalajI tIrtha ke mUlanAyaka zrI AdIzvara dAdA kI pUjA kI thii| karIba janma ke sAtha hI ve pUrvajanma kI smRti ko sAtha lekara Aye the, magara 2 // sAla kI umra meM ve spaSTa rUpa se apane pUrva janma kA varNana karane lage the / isa ghaTanA kA vistRta varNana zrIsiddharAjajI DhaDDA ke pAlaka pitA sva. zrI gulAbacaMdajI DhaDDA (jo siddharAja ke cAcA the aura ni:saMtAna hone ke kAraNa apane bhattIje ko goda liyA thA) ne eka aMgrejI lekhameM kiyA thA / usakA hindI anuvAda 'zrI siddharAjajI DhaDDA abhinaMdana graMtha' meM prakAzita huA hai, use yahA~ akSarazaH prastuta kiyA jA rahA hai / AzA hai ki Adhunika zikSA ke prabhAva se jo loga punarjanma ko nahIM mAnate haiM yA punarjanma ke siddhAMta ke prati zaMkita haiM ve aise dRSTAMtoM ko gaura se paDhakara nAstikavAda ke viSacakra se chuTakArA pAyeMge aura sarvajJa kathita punarjanma Adi siddhAMtoM ke prati natamastaka hokara apane AgAmI janmoM ko sudhArane ke lie vartamAna bhava meM nyAya-nIti, paropakAra, sadAcAra, saMyama, sevA, bhakti Adi sadguNoM ko AtmasAt karane kA evaM vyasanoM aura pApoM se chuTakArA pAne ke lie bhavya puruSArtha kareMge / eka sampradAya mAnatA hai ki manuSya marakara manuSya hI banatA hai, pazu marakara pazu aura paMchI marakara paMchI hI banatA hai, vaha bhI aise prAmANika
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 325 dRSTAMtoM ko paDhakara apanI mAnyatA para taTastha rUpa se punarvicAraNA kareM yahI shubhaapekssaa| hAtha kaMgana ko ArasI kI kyA jarUrata hai ? jo sampradAya mUrtipUjA meM jar3atA yA pApa mAnatA hai vaha bhI aise dRSTAMtoM ko paDhakara gaMbhIratA se samyak ciMtana karake apanI galtI ko sudhAra le yahI maMgala bhAvanA / niyati ke anusAra zrI siddharAjajI DhaDDA Aja kaI varSoM se mahAtmA gAMdhIjI, vinobA bhAve evaM jayaprakAza nArAyaNa ke vicAroM se prabhAvita hokara sarvodaya netA ke rUpa meM niHsvArthabhAva se sAmAjika kAryoM ko karate hue karmayogI jaisA jIvana vyatIta kara rahe haiM / 90 sAlakI umrameM bhI ve svastha haiN| - saMpAdaka pUrvajanma kI smRtiyA~ lagabhaga 30 varSa pahale kI vAta hai / merI mAtAjI apane prapautra ke janmotsava ke lie aneka yojanAe~ banA rahI thIM / lekina unakI sArI AkAMkSAe~ usa samaya prapautrI paidA hone ke kAraNa vyartha ho giiN| unake mana meM yaha tIvra AkAMkSA thI ki marane ke pahale ve apane prapautra kA muMha dekha leN| usa ghaTanA ke 4 varSa ke pazcAt unakI AzA kI kiraNa prakaTa huI / janma ke pahale bAlaka kA nAmakaraNa pardUSaNa parva ke pavitra saptAha meM unhoMne eka dina saba parivArajanoM ko ekatra kiyA aura isa prakAra sambodhita kiyA "tuma saba jAnate ho ki mere mana meM cAra varSa pahale sone kI sIDhI caDhane kI jo tIvra AkAMkSA thI, vaha prapautrI ke paidA hone ke kAraNa niSphala raha gayI thI / usake pazcAt meM sadA prapautra ke janma ke sambandha meM Izvara se prArthanA karatI rahI hU~ aura mujhe vizvAsa hai ki aba cAra pA~ca mahInoM meM merI prArthanA saphala ho jAyagI / yadi mere prapautra kA janma ho jAya to usake nAma ke sambandha meM Apa logoM kA vicAra jAnakara mujhe prasannatA hogI / "
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ samUha bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 bar3e loga isa samasyA kA samAdhAna nikAlate usake pahale hI meM se eka dasa varSIya bAlikA cupacApa nikalakara vRddha mahilA ke pAsa pahu~cI aura usakI goda meM baiThakara muskarAte hue bolI " apane rivAja ke anusAra merI bhAbhI ke hone vAle bacce ke janma ke avasara ke lie taiyAra kI gaI sone kI sIr3hI para Apake car3hane ke bAda phira vaha dAna meM de dI jAnI caahie| saMbaMdhitoM aura mitroM ko bhojana karAnA cAhie aura jAti meM miThAI bauMTanI cAhie, mandiroM aura yAtrA ke sthAnoM para bheMTa caDhAnI cAhie aura pUjA karanI cAhie / navajAta zizu kA nAma pavitra zatruMjaya tIrtha 'siddhAcalajI' ke nAma para rakhanA cAhie / jahA~ hama loga hAla hI meM yAtrA ko gaye the / " saba parivAra jana isa prastAva ko sunakara prasanna hue / merI mAtAjI ne bhI ise svIkAra kara liyA / maine Adara ke sAtha apanI mA~ ko sujhAva diyA ki unake bAda bhI unakA priya nAma sadA hamArI smRti meM tAjA rahe isalie "hama siddhAcalajI ke pahale bhAga 'siddha' ko pahale rakheM aura usake sAtha ApakA nAma ( mAtAjI kA nAma rAjakuMvara thA) jor3a deM / isa prakAra jaba bAlaka janma le to usakA nAma 'siddharAja kumAra' rahe / " unhoMne isakI svIkRti de dI / 326 siddharAja kumAra kA janma pharavarI, 1909 meM siddharAja kumAra kA janma huA / jisase pUjya mAtAjI tathA parivAra ke sabhI logoM ko atyadhika prasannatA huI / usa choTI lar3akI ke dvArA sujhAye gaye sabhI sAmAjika rIti-rivAja tathA khuziyA~ dAdIjI ke dvArA pUrI kI gaIM / rotA huA bAlaka cupa ho gayA ! bambaI saMgha kI lAlavAga kI baiThaka meM sarva sammati se jo prastAva svIkAra kiyA gayA thA usake anusAra maiM usa samaya kalakatte meM sametazikhara ke mukaddameM meM lagA huA thA / bAlaka ke janma ke zubha samAcAra pAkara maiM zIghra jayapura A gayA / saMbhavataH janma ke 10veM yA 11 veM dina maiMne use apanI godameM liyA / taba acAnaka hI vaha jora jora se rone cillAne lagA / hama logoM ne hara sambhava prayAsa use zAMta karane
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 327 ke lie kiye, lekina hamArI sabhI yojanAe~ vyartha gayIM / baccA niraMtara rotA hI rahA, aura hamArI cintAe~ baDhatI gayIM / aMtima upAya ke rUpa meM merI mA~ ne eka gIta gAkara use cupa karane kA sujhAva diyA / usa samaya yaha gIta gAyA gayA / "siddhavar3a rUkha samosar2yA " jaise hI 'siddhavar3a' zabda bAlaka ke kAnoM meM pahu~cA, usane ronA banda kara diyA aura pUrA gIta usane bahuta dhyAna se sunA / aba bAlaka ko cupa karAne kA yahI tarIkA hamAre ghara meM mAnya kara liyA gayA / jaba kabhI bhI bAlaka becaina hotA, tabhI vaha gIta use sunAyA jAtA aura vaha hamezA use dhyAnapUrvaka sunatA / bAlaka kI smRtiyA~ 1911 meM 1909 se 1994 taka ke samaya meM maiM bambaI rahA / jaba bAlaka 3 varSa kA huA tabhI se vaha mere ora mere bar3e bhAI sAhaba ke sAtha 'sAmAyika' meM baiThatA thA / usane 'sAmAyika' pATha sIkha liyA thA / vaha hamAre sAtha mandira jAtA aura pUjA bhI karatA / pUjA ke samaya " 9 aMgoM ke dohe" bolatA thA / 1911 meM eka dina parivAra kI mahilAoM ke sAtha bAlaka baMbaI ke vAlakezvara sthita jaina mandira meM darzana hetu gayA / vahA~ kI mukhya pratimA ko dekhakara vaha Aveza ke sAtha bolA "isa pratimA se AdIzvara bhagavAna kI pratimA jyAdA bar3I thI / " mahilAe~ isa para bahuta cakita huIM aura nimnalikhita vArtAlApa cala par3A sonA ( bAlaka kI buA ) tuma kauna se AdIzvara bhagavAna kI bAta karate ho ?' - siddha sonA siddhAcala ke AdIzvara bhagavAna kI / yaha tujhe kaise mAluma ? siddha maiMne usa pratimA kI pUjA kI hai / -
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ 328 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 .. sonA - tu jhUTha bolatA hai| tere paidA hone ke bAda hama siddhAcala gaye hI nahIM / siddha - maiM jhUTha nahIM bolatA, saca kaha rahA hU~ / sonA - yaha kaise ho sakatA hai ? siddha - maiM kahatA hU~, maiMne usa pratimA kI pUjA kI hai / sonA - kaba ? siddha - pahale vAle janma meM / sonA - pahale vAle janma meM ! usa janma meM tuma kyA the ? siddha - maiM totA thA / sonA - tuma kahA~ rahate the ? siddha - "siddhavar3a' meN| . bacapana kI sI bAta samajha kara sonA ne isa vArtAlApa ko aura Age nahIM baDhAyA / para usane mujhe aura mere bhAI sAhaba ko yaha sArI ghaTanA sunAI / hamAre prazna karane para bAlaka ne vahI kathA doharAI aura usake bAda usa pavitra tIrtha para le calane ke lie hamAre pIche par3A rahA / hamane use TAlane ke liye kaha diyA ki yAtrA meM lagane vAle kharca kA prabandha hone para caleMge / isa bIca vaha bAlaka pratidina kucha na kucha bacAtA rahA aura isa prakAra usane kucha rUpaye ikaTTe kara liye / unheM siddhAcalajI meM kharca karane kI dRSTi se vaha sAvadhAnI se rakhatA rahA / siddhAcalajI ke mArga meM; tathA bAlaka kI parIkSA 1911 kI aMtima timAhI meM mujhe dame kA gaMbhIra prakopa huaa| mere DokTaroMne havA-pAnI badalane kI salAha dI / maiM prAta:kAla hI kAThiyAvAr3a phAsTa paiseMjara se siddhAcalajI ke mArga para var3havANa ke lie ravAnA ho gyaa| aba bAlaka usa pavitra tIrtha kI yAtrA karane kI sambhAvanA se bahuta prasanna thaa| rAste meM pAlaghara AtA thA / vahA~ kucha pahADiyA~ haiM / bAlaka ke
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 329 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 pUrva kathana kI satyatA jA~cane kI dRSTi se pAlaghara pahu~cakara maine bAlaka se kahA ki, 'hama loga siddhAcalajI A gaye / sAmane kI pahADiyA~ hI vaha pavitra tIrtha hai / ' bAlakane ekadama uttara diyA "bilakula nahIM" maine sUrata pahu~ca kara vahI prazna phira kiyA aura vahI uttara phira milA / rAtri ke lagabhaga 10 baje hama vIramagA~va pahu~ce aura Age na baDha sakane ke kAraNa hama uttara gaye tathA rAta meM veTIMga rUma meM Thahare / bAlaka ko yaha kahane para ki hama apane gantavya sthAna para pahu~ca gaye haiM, usane punaH nakArAtmaka uttara hI diyA / vaDhavANa zibira meM aura parIkSAe~ dUsare dina hama vaDhavANa kaimpa pahu~ce aura lagabhaga do mahIne lImar3I kI dharmazAlA meM Thahare / bAlaka jaba bhI mandirameM 'caitya vandana' aura bhajana bolatA to loga cAroM ora ikaTThe ho jAte the / vaha Ane jAne vAle sAdhuoM ke pravacana bhI bahuta dhyAna se sunatA thA / hamAre vaDhavANa pahu~cane ke kucha samaya bAda aisA huA ki jaba eka dina bAlaka maMdira se vApasa lauTa rahA thA to kisI ne usase pUchA ki, 'tuma kahA~ jA rahe ho ?' usane uttara diyA ki maiM siddhAcalajI jA rahA hU~ / Azcarya kI bAta yaha hai ki jaisI bAtacIta bambaI ke vAlakezvara mandira meM haI thI vaisI hI bAtacIta yahA~ phira bAlaka aura usa sajjana ke bIca huI / ve bahuta hI prasanna hue| unhoMne bAlaka ko goda meM uThA liyA aura ghara le Aye / aba to bAlaka ko pUrvajanma kI smRti hone ke samAcAra jaMgala meM lagI Aga kI taraha phaila gaye aura dUra-pAsa, saba jagaha se pUcha-tAcha hone lagI / usa Der3ha mahIne ke samaya meM lagabhaga 15000 loga gujarAta aura kAThiyAvAr3a se use dekhane Aye hoMge / kucha vRddha mahilAe~ to 40 - 40 mIla se paidala calakara upavAsa karatI hui~ AIM aura unhoMne bacce ko Adara dekara hI apanA upavAsa tor3A, sAtha hI unhoMne unake pUrvajanma aura uttara-janma ke saMbandha meM prazna bhI kiye / isa prakAra kI saikaDoM ghaTanAoM meM se 2 - 3 ghaTanAe~ ullekhanIya haiN|
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 nyAyAdhIza tathA bAlaka morabI relve halke ke mejisTreTa bAlaka siddharAja se milane Aye aura unhoMne vistArapUrvaka usakI jA~ca aura jiraha kI / yaha jiraha vizeSa ullekhanIya isalie hai ki usase yaha sAbita hotA hai ki bAlaka ko apane pUrvajanma kI yAda kitanI spaSTa hai / isa janma meM siddhAcalajI kI yAtrA kiye binA hI vaha apane pUrvajanma 'tote ke jIvana' kI ghaTanAoM ko batA sakatA thA / mejisTreTa - tuma pUrva janma meM kyA the ? siddha - maiM totA thA / mejisTreTa - tuma kahA~ rahate the ? siddha - 'siddhavaDa' meM / mejisTreTa - yaha kyA hai aura kahA~ hai ? siddha - yaha eka pavitra vRkSa hai jo 6 kosa kI parikramA meM pahADa ke dUsarI tarapha hai / mejisTreTa - tuma vahA~ kyA karate the ? siddha - maiM AdIzvara bhagavAna kI pUjA karatA thA / mejisTreTa - tuma kisase pUjA karate the ? siddha - kesara se / mejisTreTa - tumheM kesara kahA~ se milatI thI ? siddha - marudevI mAtA ke choTe hAthI para rakhe hue pyAloM se| mejisTreTa - kesara kI pyAlI tuma kisa taraha le jAte the ? siddha - apane paMjoM se pakar3akara / mejisTreTa - apanI coMca se kyoM nahIM ? siddha - usase to kaisara apavitra ho jAtI /
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ 331 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 mejisTreTa - aba maiM pUchatA hU~ so batAo, usase tumhAre saca jhUTha kI jA~ca ho jaayegii| batAo vahA~ (siddhAcalajI meM) kitane mandira hai ? ve kisa prakAra se ghire hue hai aura mandiroM meM pahu~cane ke kitane daravAje haiM ? siddha - bahuta maMdira haiM / ve eka cAra-dIvArI se ghire hue haiM, jisake tIna daravAje haiM / / mejisTreTa - acchA, tuma kisa daravAje se jAte the ? siddha - pIche ke daravAje se / mejisTreTa kI prasannatA kA ThikAnA nahIM thA / vaha bAlaka ko goda meM uThAkara mere kamare meM AyA aura apane parivAra meM isa prakAra kA amUlya ratna prApta karane ke liye mujhe hArdika badhAI dii| sthAnakavAsI sAdhvI aura bAlaka kucha sthAnakavAsI sAdhviyA~ bAlaka se milane AI / unameM se eka ne bAlaka kI jA~ca kI / sAdhvI - tuma kahate ho ki tuma AdIzvara bhagavAna kI pUjA karate the| tuma yaha pUjA kaise karate the ? siddha - maiM kesara aura phUloM se pUjA karatA thA / sAdhvI - tumheM ye kaise milate the ? siddha - (kesara kI uparokta kathA doharAne ke bAda) siddhavar3a ke pAsa vAle bagIce se maiM phUla lAtA thA / sAdhvI - kyA kesara aura phUloM se mUrti kI pUjA karanA pApa nahIM thA? siddha - agara pApa hotA to maiM tote kI yoni se mAnava kI __yoni meM kaise janma pA sakatA thA ?
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 isa javAba ko sunakara sAdhvI ekadama cupa ho gaI / sabhI sAdhviyA~ bAlaka kI sarAhanA karatI huI vahA~ se calI gaIM / camelI ke phUla kI pahacAna 332 - I bImArI se mukta hone ke bAda vizeSa pUjA ke lie pAlItAnA se maine gulAba aura camelI ke phUla ma~gavAye the / pArsala kholane para bAlaka ne camelI kA eka phUla uThA liyA aura bolA "maiM AdIzvara bhagavAn kI aise phUloM se pUjA karatA thA / siddhAcala kI pahacAna 1 6 san 1912 ke janavarI mAsa meM rAta kI gAr3I se vaDhavANa se pAlItAnA ke lie ravAnA hue| prAtaHkAla hama sonagaDha pahu~ce / cAroM aura kI pahADiyoM ko dekhate hI bAlaka ne utsAha se kahA ki " aba hama usa pavitra pahAr3a ke AsapAsa hai / " sIhora sTezana para pAlItAnA ke lie gADI badalane ke samaya bAlaka pleTaphorma para khar3A ho gayA aura usa pavitra parvata kI dizA meM mur3akara atyanta Ananda ke sAtha usakI vaMdanA kI / phira merI tarapha mur3akara vaha atyanta AnaMdapUrvaka mana se bolA "dekhiye, dekhiye kAkA sAhaba, vaha sAmane kI tarapha kA u~cA kAlA pahAr3a siddhAcala hai / jaldI karie, hama turaMta pahADa para caleM / " pahAr3a ke nIce bAbu mAdholAla kI dharmazAlA meM Tharahane kA intajAma karake hama loga zAma ko pahAr3oM ke nIce pahu~ce / jaba hama logoM ne rivAja ke mutAbika vaMdana kiyA to bAlaka ne pahale stuti kI aura phira jamIna para leTakara pUrA daNDavat kiyA / usane isa pavitra bhUmi kA bahuta prema se AliMgana kiyaa| lagatA thA jaise bAlaka mugdha ho gayA ho / vaha talahaTI ke eka sire se dUsare sire taka lagabhaga 15 bAra loTA hogA / usane usI samaya pahAr3a para jAne ke lie atyaMnta utsAhapUrvaka hama logoM se kahA / para bAda meM mere samajhAne para dUsare dina prAtaH kAla pahAr3I para jAne ke lie rAjI ho gayA /
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ 333 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 tIna mIla ke bajAya tIna sIr3hiyA~ jaba hama loga prAtaHkAla 4 baje yAtrA ke lie uThe to bAlaka pahale se hI jAga rahA thA / talahaTI meM pUjA-prArthanA ke pazcAt kamajorI ke kAraNa maiMne pahAr3a para Ane-jAne ke lie 'DolI' kirAye para kara lI thI / maiM bacce ko apane sAtha DolI meM baiThAkara le jAnA cAhatA thA / usane mere sAtha DolI meM baiThane se inkAra kara diyA aura parvata zikhara kI tarapha nigAha phailAte hue kahA, "Apa yahA~ se coTI taka kitanI dUrI samajhate haiM ?" maiMne kahA, "lagagabhaga tIna mIla / " usane praphullatA se kahA - "yaha to kevala sIDhiyoM kI tIna katAreM hI haiM, tIna mIla nahIM / maiM pahAr3a para paidala jaauNgaa| Apa paidala caleM / " aisA kaha kara binA merA intajAra kiye mujhe pIche chor3akara usane mere bhAI kI U~galI pakar3a lI ora khuzI-khuzI pahAr3a kI ora paidala cala par3A / binA ruke caDhAI mere bhAIne mujhe batAyA ki pUre rAste bAlaka sammohana jaisI avasthA meM parvata zikhara kI ora tejI se bar3hatA gayA / use Ubar3a-khAbar3a jamIna kA koI dhyAna hI nahIM thA / Amataura para choTI umra ke bAlaka usa mauke ke lie kirAye para taya kiye hue kuliyoM ke kaMdhoM para le jAye jAte haiM / kulI mere bhAI ke pAsa Aye aura unhoMne kaMdhe para bacce ko na jAne dene ke saMbaMdha meM unakI berahamI aura dayAhInatA kI niMdA kii| kucha kuliyoM ne binA paise lie hI bacce ko le jAne ko khaa| jaba isa prakAra kI phaTakAreM asahya ho gaIM to mere bhAI ne kuliyoM se kahA ki, 'agara koI bhI bAlaka ko kaMdhe para calane ke lie rAjI kara le to maiM dugunA kirAyA duuNgaa|' kucha kuliyoM ne bAlaka ke pAsa pahu~cane kA prayatna kiyA / lekina bAlaka ne ghRNApUrvaka unakA sparza karane se inkAra kara diyA / yahI nahIM, usane u~ce pahAr3a para jAne meM vighna DAlane ke bAre meM burA-bhalA bhI kahA / isa prakAra kA bartAva pahale dina hI huA, usake _ binA 20
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ 334 bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 bAda ve kulI bhI samajha gaye ki yaha bAlaka padayAtrA hI karanA cAhatA hai / tatpazcAt saba loga bAlaka ko Adara aura sarAhanA kI nigAha meM dekhane lage / ve usake lie rAstA chor3a dete the aura usake sAhasa, usakI Azcaryajanaka zakti aura dhIraja ke lie use AzIrvAda dete the / - car3hAI ke madhya meM eka sthAna bahuta sIdhI car3hAI kA hai aura sabhI yAtrI 'hiMgalAja kA har3A' nAmaka isa sthAna para kucha samaya ke lie ArAma karate haiM / mere bhAI tathA parivAra ke anya sadasya Age bar3hane ke pahale thor3A ArAma karanA cAhate the / lekina vaha bAlaka to Upara pahu~cane ke lie utAvalA thA / usane unheM kSaNa-bhara rukane kA bhI maukA nahIM diyA aura sIdhA Upara le gayA / ve saba mere vahA~ pahu~cane se pandraha minaTa pahale hI hAthIpola pahu~ca gaye / mere bhAI ne mujhase kahA ki, 'isa bAlaka meM AdIzvara bhagavAna ke darzana karane aura pUjA karane kI icchA inatI tIvra hai * ki yaha sAre samaya calane ke bajAya daur3atA hI rahA hai' / ke pA~ca sthAna aura parikramAyeM pUjA Ama taura para yAtrI pA~ca sthAnoM kI pUjA karake aura mukhya maMdira kI tIna parikramAyeM dekara bAdameM mUlanAyaka bhagavAna ke darzana karate haiM / pUjA ke sthAna ye haiM : (1) zAMtinAtha kA maMdira (2) nayA AdIzvara maMdira (3) AdIzvara caraNa - chatarI (4) sImaMdhara svAmI kA maMdira (5) puMDarIka svAmI kA maMdira jaba hama loga kramazaH ina sthAnoM para pUjA karane gaye to bAlaka ne kahA ki usane pahale tIna maMdiroM meM to pUjA kI thI, antima do meM nahIM kI thI /
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 ____335 mukhya mandira meM bAlaka ke pUjAbhAva mukhya maMdira ke cauka meM ghusane ke bAda jaba sIr3hiyA~ caDhakara hama Uparake cauka meM pahu~ce to bAlaka ne turanta atyanta utsAha ke sAtha 'mUlanAyaka' kI ora saMketa karake kahA ki inhIM AdIzvara bhagavAna kI usane pUrvajanma meM pUjA kI thii| maMdira ke mukhya maNDapa meM pahu~cakara use bahuta prasannatA huI / hama logoM ne pUjA kI, usake bAda bAlaka murtivat 'kAyotsarga' dhyAna meM khar3A ho gayA / usakI khulI huI A~kheM binA palaka jhapake AdIzvara bhagavAna para sthira thIM / vaha isa dhyAna mudrAmeM apane Apako bhUla gayA / maMdira meM jo kucha ho rahA thA use bhI bhUla gayA, saiMkar3oM yAtriyoM ke zora-zarAbe aura pUjA-saMgIta ke guMjana ko lagabhaga Adhe ghaMTe taka vaha bhulAye rahA / aneka sAdhu-sAdhviyA~, gRhastha strI-puraSa isa choTe bAlaka ke darzana aura dhyAna ko dekhakara cakita ho gaye / lagabhaga Adhe ghaMTe taka ke anavarata mugdha dhyAna ke pazcAt maiMne usake kaMdhe thapathapAye taba vaha cauMka kara hoza meM AyA / dhyAna meM jo svargIya Ananda use prApta huA, usakA varNana karanA usake sAmarthya ke bAhara thA / zAMta-mUrti muni kapUravijayajI bAlaka ke pAsa baiThe hue barAbara usakI tarapha dekha rahe the| unhoMne bAlaka kI ucca dhyAnAvasthA para anAvazyaka vighna DAlane ke mere kArya ko ThIka nahIM mAnA / saMgamaramara kA choTA hAthI 4-5 pujAriyoM meM se eka bUr3he caukIdAra ko bAlaka pahacAna gayA aura usakI tarapha izArA karake bolA ki "yahI sadA kesara kI pyAlI isa choTe se saMgamaramara ke hAthI para rakhatA thA / 'yahA~ se vaha ghuTI huI kesara maiM apane paMjoM meM uThAtA thA aura AdIzvara bhagavAna kI pUjA karatA thA / " bAlaka usa choTe hAthI ke pAsa hameM le gayA jo bar3e hAthI ke dAhinI tarapha thA, aura isalie jo yAtrI bAIM tarapha pUjA ke lie baiThe the unakI nigAhoM se chipA rahatA thA / maiMne bhI pahale isa hAthI ko nahIM dekhA thA /
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 AdIzvara bhagavAna kI prathama pUjA / bAlaka ke adbhuta tathA AnandapUrNa bhAva ko abhivyakta karane ke lie mere pAsa zabda nahIM haiM / usa samaya jo preraNA usameM utpanna huI vaha merI samajha ke bAhara thI / aisA dikhatA thA ki vaha sabakA svAmI ho| usake bhAva isa samaya eka aise yauddhA ke bhAva se milate-julate the jisane kisI prabala zatru ko harAne ke bAda hAre hue zatru kI rAjadhAnImeM vijayotsava manAte huye praveza kiyA ho / phira bAlaka kA dhyAna 'prathama pUjA' kI tarapha gayA / vahA~ ke pracalita rivAja ke anusAra sabase u~cI bolI lekara maiMne dUdha, jala, kesara, phUla, mukuTa aura AratI kI pahalI pUjAe~ prApta kI / bhakti bhAva se bAlaka bhI apanI bacata rAzi se turanta parata jAkara bahuta sAre phUla aura mAlAe~ kharIda kara lAyA / usane eka ke bAda eka ye saba pUjAe~ bahuta dhyAna tathA bhakti se kii| use isa bAta kI prasannatA thI ki pakSI se manuSya yoni pAne ke bAda punaH apane bhagavAna kI pUjA karane kA mahAna saubhAgya prApta huA thA / bAlaka kA vrata bAlaka apane 31 dina ke yAtrA kAla meM pratidina parvata para AdIzvara bhagavAna kI pUjA kiye binA anna-jala grahaNa nahIM karatA thA apane vrata kI dRr3hatA ke lie muni kapUravijayajI kI maMdira meM Ane kI pratIkSA karatA thA / unake Ane para vaha unake pAsa jAkara unakI vaMdanA karatA tathA dopahara ke pahale anna-jala grahaNa na karane ke apane dainika vrata ko duharAkara pakkA kara letA / bAlaka kI parIkSA - 12.30 baje pUjA samApta karane ke bAda hama nIce utarane kI taiyAra kara rahe the / bAlaka kI jA~ca karane ke lie use kucha khAnA khA lene ke lie kahA(yadyapi maiM usake lie koI bhojana nahIM lAyA thA / ) bAlaka ne merI tarapha dekhA aura vinoda meM pUchA, 'kyA Apako bhUkha lagI hai ? kAkA sAhaba, mujhe lagatA hai ki AdIzvara bhagavAna kI pUjA ke bAda
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 337 Apako bhUkha laga AI / mujhe to bhUkha nahIM lagI hai / merA peTa ko isa bAta se hI bhara gayA hai ki apane isa janma meM itanI jaldI AdIzvara bhagavAna kI maiM pUjA kara sakA / maiMne bAtacIta kA rukha badala diyA aura kahA 'mere sAtha DolI meM calo / ' lekina vaha paidala calane ke vrata para aDiga thA / AcArya (taba muni) ajitasAgarajI ne bAlaka ko mere sAtha cale jAne ke lie rAjI karanA cAhA / para vaha rAjI nahIM huA aura paidala hI pahAr3a se utarA / rAste meM aneka logoM ne usase pAnI pIne ko kahA, para usane inkAra kara diyA / balki usane yAtriyoM ko jhir3akA aura kahA ki isa pavitra pahAr3a para pAnI pIne kA rivAja bilkula chor3a denA caahie| usane dopahara DhAI baje dharmazAlA meM pahu~ca kara bhojana kiyA / hajAroM yAtrI bAlaka se mile - - vaDhavANa kI bhA~ti pAlItAnA meM bhI bAlaka se pratidina milane ke lie bar3I saMkhyA meM yAtrI Ate the aura bAlaka kI vaha kar3I parIkSA saMdhyA ko dera taka calatI thI / seTha giradharabhAI AnandajI, bhAvanagara ke seTha amaracanda ghelAbhAI tathA anya kaI loga bAlaka se aneka prazna karate the aura unheM saMtoSajanaka uttara prApta hotA thA / siddhavar3a kI yAtrA pAlItAnA ke yAtriyoM ne siddhavar3a meM usakA ghoMsalA dekhane para jora diyA / taba eka dina nizcita kiyA gayA aura lagabhaga eka hajAra yAtrI bAlaka ke pIche hI ho liye / usane unheM vRkSa kI vaha zAkhA dikhAI, jahA~ tote kA ghosalA thA aura loga saMtuSTa hue / pAlItAnA meM 31 dina kA nivAsa pAlItAnA kI 31 dina kI yAtrA meM isa 4 varSa ke bAlaka ne pratidina paidala yAtrA kI / isa prakAra pahAr3a para car3hane-utarane meM lagabhaga 8 mIla kA phAsalA taba karanA par3atA thA / vaha binA anna-jala grahaNa kiye hue pahAr3a para caDhatA thA aura tIsare prahara pahAr3a se utara kara hI bahuratnA vasuMdharA - 2-22
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 bhojana karatA thA / vaha pratidina atyanta nirmala citta se dhyAnastha hokara pUjA karatA thA / muni zrI haMsavijayajI kA nirNaya muni zrI haMsavijayajI kI rAya thI ki bAlaka ko 'jAti-smaraNa' usa samaya huA jaba maine bAlaka ko goda meM liyA thA aura use siddhAcalajI kA bhajana sunAyA thA, aura usakI smRti taba jAgRta huI jaba usane vAlakezvara mandira kI pratimA ke darzana kiye / muni zrI kapUravijayajI kA nirNaya muni zrI kapUravijayajI ne bhI kahA ki bAlaka ko janma ke 10 ve dina hI 'jAti-smaraNa' ho gayA thA / jaba use rote samaya siddhacala kA bhajana sunAyA gayA / mAtra 10 dina kA hone ke kAraNa usa samaya vaha apane vicAra prakaTa nahIM kara sakA thA kintu jaba vAlakezvara ke mandira kI mUrti meM usane AdIzvara bhagavAn kI pUrva janma se samAnatA dekhI to ise apane udgAra vyakta karane kA su-avasara mila gayA / ___ muni zrI mohanavijayajI kI jA~ca aura nirNaya muni zrI mohanavijayajI ne bAlaka kI bahuta gaharAI se isa prakAra jA~ca kI : prazna -- tuma apane pUrvajanma meM kyA the ? uttara - maiM totA thaa| prazna - usake pahale ke janma meM tuma kyA the ? utara - maiM nahIM jaantaa| prazna - tumhAre tote ke janma meM koI tumhArA sAthI thA kyA ? uttara - hA~, eka bhAI thA / prazna - vaha bhAI aba kahA~ hai ? uttara - maiM nahIM jAnatA / prazna - kyA vaha tumhAre bAda jIvita rahA ? uttara - hA~ / prazna - tuma tote ke janma meM kyA karate the ? uttara - maiM AdIzvara bhagavAn kI pUjA karatA thA /
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 339 prazna - tuma kisa cIja se pUjA karate the ? uttara - kesara aura phula se / prazna - ye cIjeM tumheM kahA~ se milI thIM ? uttara - maiM kesara eka pyAlI se letA thA jo marudevI mAtA ke choTe hAthI para rakhI rahatI thI aura phUla siddhavar3a ke ghoMsale ke nikaTa vAle bagIce se / prazna - yAtriyoM kI bhIr3a meM pUjA ke lie tuma mandirameM kaise praveza pAte the ? uttara - maiM dopahara bAda pUjA ko jAtA thA taba bhIr3a chaMTa jAtI thii| prazna - lekina taba to daravAje banda ho jAte the, phira tuma andara kaise praveza karate the ? uttara - maiM kiMvADa kI tAr3iyoM ke bIca se jAtA thA / prazna - mRtyu ke samaya tumhAre mana meM kyA bhAva the ? uttara - AdIzvara bhagavAna kI pUjA karane kA saMtoSa / prazna - tuma kahate ho ki tuma siddhavar3a meM rahate the jo kAThiyAvAr3a meM haiM aura DhaDDhA bandhu 500 mIla dUra mAravAr3a meM rahate haiN| tumane unake parivAra meM janma kaise liyA / / uttara - unhoMne mujhe nimaMtraNa diyA thA aura maine unakA nimaMtraNa . svIkAra kara liyA / jA~ca ke daurAna ina bindu para hameM bAlaka se yaha sunakara Azcarya huA ki use hamane nimaMtraNa diyA thA / bAlaka hamArI tarapha mur3A aura bolA - 'jaba Apane aura mA~ sAhaba (vaha vRddha sambhrAMta mahilA jo isa priya bAlaka ke kArya-kalApa ko dekhane ke lie jIvita nahIM rahI thI) maNDapa meM siddhavar3a ke nIce pUjA kara rahe the taba maiM chatarI para baiThA huA thA / mA~ sAhaba ko maiM pyArA lagA / unhoMne pUchA ki kyA maiM unake sAtha rahanA cAhU~gA ? aura maiMne unako svIkArAtmaka saMketa kara diyA /
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ 340 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 isa bAta para maiM aura mere bhAI sAhaba apanI smRti ko kuredane lage aura yAda karane lage - kyA aisA huA thA ? yaha sahI thA ki ahamadAbAda sammelana ke bAda hamArA parivAra siddhAcala gayA thA / usa samaya hama saba 6 kosa kI yAtrA meM gaye the aura phAlguna sudI 13 ko (mArca mahInemeM) hameM maNDapa para baiThe hue eka tote kI aura iMgita karate hue hamArI mA~ kA yaha kathana yAda AyA ki totA sundara hai / para hameM nahIM mAlUma thA ki mA~ ne tote se bAta kI thI / phalataH jA~ca aura Age bar3hI - prazna - isa nimaMtraNa ke bAda tuma aura kitane jiye ? uttara - lagabhaga 12 mahine / prazna - kyA tumheM mRtyu ke samaya yaha bAta yAda AyI thI ? uttara - hA~ / . nimaMtraNa kA samaya, tote kI mRtyu aura punarjanma kA samaya aura isa bAtacIta ke samaya bAlaka kI avasthA Adi bAtoM kA gaNita se hisAba lagAyA gayA / yaha saba ahamadAbAda ke sammelana ke samaya se mela khAtA thaa| muni zrI mohanavijayajI ko isa gaharI jA~ca ke bAda saMtoSa ho gayA aura unhoMne munizrI haMsavijayajI aura munizrI kapUravijayajI dvArA vyakta abhimata se sahamati prakaTa kI aura apanA nirNaya bhI vaisA hI diyaa| bAlaka ke saMbaMdhameM jo kucha dekhA hai aura jo anubhava kiyA hai usakA yaha saMkSipta vRttAMta hai / agara yaha pAThakoM ke lie upayogI evaM jJAnavarddhaka ho to mujhe prasannatA hogI /
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 147 dRDha samyagdarzana premI zrInemicaMdajI koThArI "gora mahArAja ! zAdI kI vidhi karavAne kI ApakI phI kyA hai ? dekhie, Aja zAmako jo zAdI honevAlI hai usakI vidhimeM Apa mujhe kisI deva-devI Adi ko pAnI caDhAnA, kaMkukA tilaka karanA, cAvala lagAnA ityAdi kA Agraha nahIM karanA / Apa apanI vidhi ke mutAbika zloka vagairaha bolate rahanA, maiM apane manameM mujhe jo bolanA yA karanA hogA vaha karu~gA / Apako ApakI phIsa se dugunI rAzi mila jAyagI !"... mahArASTra ke eka zaharameM se eka rAjasthAnI yuvaka bArAta lekara zAdI ke lie AyA thA / usake hRdayameM jainatva kA gaurava thA / sudevasuguru- sudharma ko hI vaMdanIya - pUjanIya ke rUpameM svIkAranA aisA usakA samyaktva usako samajA rahA thaa| zAdI kI vidhimeM kisI anya deva - devI kA pUjana bhUla se bhI nahIM karanA par3e isake lie gora mahArAja ko zAdI se pahale hI bulAkara sArI bAta samajhA dI / 341 'mujhe merI phIsa se kAma hai, vararAjA pUjana kare yA nahIM usase mujhe kyA lenA denA ?' aisI samajhavAle gora mahArAjane isa bAta kA saharSa svIkAra kara liyA / ... yogya samayameM zAdI kI vidhi kA prAraMbha huA / gora mahArAja saMgItamayI bhASAmeM zAdI kI vidhi ke zloka Adi bolane lage / ' 'vara kanyA kaMkuse pUjA karo cAvala caDhAau pAnI kI aMjali caDhAo vidhi karane lagI, lekina ? ve to dila meM iSTadeva kA ityAdi zabdoM ke anusAra kanyA to sabhI vararAjA to ina zabdoM ko sunate hI kahA~ the smaraNa karane meM lIna the / ... apanI sUcanAoM kA pAlana nahIM hone se gora mahArAja nArAja hue U~cI AvAja se bAra bAra sUcanA dene para bhI vararAjA usakA pAlana nahIM karate the isalie ve gusse meM Akara vararAjA ko dhamakAne lage ! vararAjAne
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ 342 bahuratnA vasuMdharA : bhAga pUrva meM huI bAta kI yAda dilAyI magara isa vakta gora mahArAja apane pleTaphorma para the / ve aba vararAjA kI bAta mAnane ke lie taiyAra nahIM the / - gora mahArAja kI teja AvAja sunakara vara-kanyA ke pitA daur3a Aye / 'Apa Apake sthAna para padhAreM, abhI paristhiti zAMta ho jAyagIM, Apa jarA bhI cintA nahIM kare ityAdi zabdoM dvArA donoM ko samajhAkara vararAjAne badAya kiye / bAdameM gora mahArAja ko zAMti se samajhAne para jaba ve vararAjA kI bAta kA svIkAra karane ke lie taiyAra nahIM hue taba vararAjAne unako eka ora haTa jAne kI sUcanA dI / gora mahArAja ke dUra hone para unake sthAna para vararAjA ke jainadharmI mitra baiTha gaye / snAtrapUjA, prabhubhakti, bhaktAmara stotra pATha ityAdi karanevAle unhoMne suMdara AlApa pUrvaka saMskRta stutiyA~ bolane kA prAraMbha kara diyA / arhanto bhagavanta indramahitAH siddhAzca siddhi sthitAH AcAryA jinazAsanoMnnatikarAH pUjyA upAdhyAyakAH.... tubhyaM namastribhuvanArtiharAya nAtha tubhyaM namaH kSititalAmalabhUSaNAya ... ' ityAdi zlokoM ke jayaghoSa se maMgalamaya mAhaula bana gayA / yaha to zAdI kI hI vidhi cala rahI hai aisA samajhakara gora mahArAja to Dara gaye / rUpaye aura ijjata donoM jAne ke bhaya se to ve DhIle ho gye| unhoMne do tIna bAra vararAjA ko vijJapti karake zAdI kI vidhi karAne kI taiyArI dikhalAyI / vararAjA ne use mAnya kii| zAdI kI vidhi vararAjA kI icchAnusAra hI pUrNa huI / vararAjA ne aura unake mitroMne bAda meM mahArASTra meM kaI jagaha para 'sItA ke mana eka rAma, jaina ke mana eka arihaMta' vAlI bAta siddha karake batAyI / (2) zAdI ke bAda vararAjA ghara lauTe / ghara meM mAtAjIne kuladevI ko naivedya caDhAne kI bAta kahI taba beTA kahane lagA, 'mA~ ! tujhe jo kucA~
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 343 bhI karanA ho unakI bAta tU jAne lekina mujhe kuladevI kI pUjA karane kA Agraha mata karanA / mere lie to vaMdanIya - namanIya-pUjanIyaArAdhanIya devAdhideva arihaMta paramAtmA hI haiN| mujhe anya deva-devIyoM kI ArAdhanA meM koI dilacaspI nahIM hai / ' - mA~ ne putra kI bAta suna lI, magara usI rAta usa beTe ko bukhAra A gayA / 'kuladevI ko naivedya nahIM caDhAyA isalie bukhAra A gayA' aisA kisIne kaha diyA / use sunakara vararAjA kI mA~ bhI use kuladevI ko naivedya caDhAne ke lie Agraha karane lagI / putra ke lie 'vyAghra - nadI - nyAya' jaisI bAta ho gayI / usane apanI mA~ ko koI pratyuttara nahIM diyA lekina bukhAra ke nivAraNa ke lie vaidyakIya upacAra bar3hA diye / prAtaH hote hI usakA bukhAra bilakula utara gayA, taba usane vinamrabhAva se apanI mA~ ko namaskAra karake kahA ki 'hamako zatruMjaya mahAtIrtha kI yAtrA karane ke lie pAlitAnA jAne kI ijAjata do / 1 'yakAyaka zetruMjaya kI yAtrA kai se yAda A gayI ? mA~ ne pUchA / 'mA~ ! rAta ko mujhe bukhAra A gayA thA, isa prasaMga ko kuladevI ke naivedya ke sAtha jor3akara gharameM kaI taraha kI bAteM hotI thIM, magara mujhe kuladevI ke naivadya kI vidhi meM baiThanA nahI thA aura isake lie bukhAra kA utara jAnA jarUrI thA / isalie maiMne rAtako saMkalapa kiyA thA ki agara bukhAra utara jAyegA to hama donoM zrI zetruMjaya mahAtIrtha kI yAtrA karane ke lie turaMta jaayeNge| aba bukhAra utara gayA hai isalie hamako zetruMjaya jAnA jarUrI hai' suputrane vinamrabhAvase apanI mA~ ko samajhAyA ! kuladevI ke naivedya kI bAta se use manacAhI mukti mila gayI / zrI zetruMjaya mahAtIrtha kI yAtrA donoMne atyaMta harSollAsa pUrvaka kI / I (3) uparokta yuvaka ke eka putra ko darAda ( camar3I kA roga) huA thA / aneka prakAra ke vaidyakIya upacAroM ke bAvajUda bhI yaha roga dUra nahIM huA / yuvaka kI patnI ko kisIne paDauza ke gA~va ke pIra ke pAsa le jAne kI bAta kahIM / lekina arihaMta paramAtmA ke prati ananya samarpaNa bhAvavAle
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 344 uparokta yuvaka kI patnI sIdhI taraha se to aisA kaise kara sakatI thI / isalie vaha 'maiM paDauza ke gA~vameM mere svajanoM ko milane ke lie jAtI hU~ aisA seThajI ko kahanA' isa taraha naukara ko kahakara apane bacce ko lekara pIkhAle gA~vameM jAne ke lie basa sTenDa kI aura ravAnA huI / yuvaka bhojana ke lie ghara AyA taba naukarane seThAnI dvArA kahI huI bAta btaayii| yuvakako zaMkA huI / usane naukara ko jarA dhamakAkara pUchA taba usane sahI bAta batA dI / dRDha samyaktvI isa yuvaka ko yaha bAta kaise mAnya ho sakatI hai ? usane apanI gAr3I ke dvArA naukara ke sAtha saMdeza bhejA ki 'pIra - phakIra ke pAsa jAnA ho to khuzI se jAnA magara bAdameM mere gharameM praveza mata karanA !...' ise sunate hI patnI bIcameM se hI vApasa lauTa AyI !!! - ye tIna prasaMga jina ke lie kahe gaye haiM ve the amalanera (mahArASTra) ke nemicaMdra mizrImala koThArI peDhIvAle dRDha samyagdarzanapremI suzrAvaka zrI nemicaMdajI koThArI / unake dRDha samyaktva premane unako bAdameM sarvavirati cAritra dilAyA / nemicaMdajI taponidhi pa. pU. A. bha. zrImad vijaya trilocanasUrIzvarajI ma.sA. ke suvinIta ziSya munirAja zrI naMdIzvaravijayajI bane / unakI dIkSA ke dina amalanerameM vividha gA~va-nagaroM ke 36 mumukSoM kI dIkSA eka sAtha saMpanna huI thI / usa dIkSA mahotsavameM zrInemicaMdajI koThArI ke parivAra janoMne tana-mana-dhana se atyaMta anumodanIya sahayoga diyA thA / (jaya ho dRDhasamyagdarzana prema ke dAtA zrI arihaMta paramAtmAkA prUpha riDIMga (gujarAtImeM) cAlu thA taba uparokta munirAja zrI naMdIzvaravijayajI ma.sA. ke prathama bAra darzana hamako hue the / taba 72 sAla kI umra meM bhI aThThama tapakA tIsarA upavAsa thA / ve haMmezA ekAzana tapa karate haiM / pA~va meM phekcara hone se naTabola baiThAye haiM phira bhI paidala vihAra hI karate haiM / DolI yA vila cera kA upayoga karane kI unakI jarA bhI icchA nahIM 1 hai / dhanya hai unakI pApabhIrutA ko / -saMpAdaka)
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 | beTI kI zAdI ke prasaMga ko dharma mahotsava ke / svapameM manAne vAle nAsika ke bosa vakIla / nAsika (mahArASTra) meM vakIla borAbhAI nAmake eka dRDha dharmapremI suzrAvaka rahate the / sadguruoM dvArA unako rAtribhojana ke pApa kI bhayaMkaratA samajhane milIthI / __ apanI suputrI sunaMdA kI zAdI ke prasaMga kI nimaMtraNa patrikA ko unhoMne dharma prasaMga kI patrikA ke rUpameM parivartita kara dI thI / pA~ca pannoM kI usa AkarSaka patrikA meM unhoMne svayaM patnI sahita brahmacarya vrata aMgIkAra kareMge, jinabhakti rUpa paMcAgnikA mahotsava kA kAryakrama, kAMtibhAI vakIla, kAramalajI Adi dIkSArthIoM kA mahosava ke daurAna sanmAna.... ityAdi ke varNana se 4 panne bhara diye the / kevala aMtima peja para saMkSepa meM zAdI kI bAta likhI thI / nAsikameM vi.saM. 2033 meM manAye hue isa mahotsavameM unhoMne zAdI ke paMDAla ko dharma mahotsava ke paMDAla ke rUpameM parivartita kara diyA thaa| unhoMne svayaM caturmukha prabhujI ke samakSa patnI ke sAtha saMpUrNa brahmacarya vrata kA vidhipUrvaka svIkAra kiyA / bhojana samAroha meM viziSTa mejisTreTa, berIsTara Adi ko nimaMtrita kiyA thA magara kisI ko bhI rAtribhojana nahIM karavAyA thA / unhoMne apane gharameM gRhajinAlaya kA bhI Ayojana kiyA thA, usameM ve hararoja atyaMta bhAvollAsa pUrvaka pUjA bhakti karate the / zrI borA vakIla Aja vidyamAna nahIM haiM magara unake suputrAdi parivAra jana Aja bhI nAsika meM rahate haiM / borA vakIla ke dRDhadharmAnurAga kI bhUrizaH hArdika anumodanA /
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga rAjA RSabha dvArA pravartita AryasaMskRti kI paraMparA 149 evaM maryAdAnusAra saMpatra hue kucha zAsana prabhAvaka satkAryoM kI anumodanIya jhAMkI 346 tathAkathita lokazAhI ke isa jamAne meM Aja jaba Adhunika zikSaNa, vijJAnavAda aura yaMtravAda ke pariNAma se cAroM ora nAstitA, bhautikatA aura hiMsA kA sAmrAjya phaila gayA hai... garIbI, bekArI aura maha~gAI' ke viSacakrameM Arya mahAprajA adhika adhikatara pha~satI jA rahI hai taba ina sabhI ke mUlakAraNa ke rUpameM prathama tIrthaMkara zrI AdinAtha (RSabhadeva) bhagavAnane apanI rAjyAvasthAmeM pravartAe hue uttama vyavahAroM se bilakula viparIta aisI Adhunika jIvana paddhati aura usake pravartaka aMgreja loga haiM / isa bAtako dIrghadRSTA, AryasaMskRti premI, sUkSmatattvaciMtaka zrAddhara sva. paMDitavarya zrIprabhudAsabhAI becaradAsa pArekha ne apanI pracaMDa medhA, nirmala buddhi aura dIrghadRSTi se jAnakara una una bhayasthAnoM se prajA evaM dharmaguru Adi ko avagata karAne ke lie unhoMne karIba DeDha lAkha panne jitanA sAhitya likhA hai / jinameM se kucha sAhitya 'hita mita pathyaM satyaM' mAsikoM kI phAileM evaM zrI paMca pratikramaNa sUtra, zrItattvArtha sUtra Adi kA vivecana ityAdi rUpameM prasiddha huA hai / isa sAhitya dvArA aneka logoM ko nayI jIvana dRSTi saMprApta huI hai| aura aneka logoMne yathAzakti tadanusAra jIvana jIne ke lie puruSArtha bhI kiyA hai / lekini vartamAnakAlameM isa sAhiyakA saba se adhika vidhAyaka asara yadi kisIke jIvanameM huA hai to ve haiM eka koTyAdhipati, garbhazrImaMta, hIroM ke vyApArI vaDagA~va ( pAlanapura ke pAsa) ke suzrAvaka zrI dalapatabhAI aura ratnakukSi suzrAvikA zrI zAMtAbahana ke ghara meM Aja se 37 sAla pahale janme hue atulakumAra ki jinhoMne Ajase 8 sAla pahale ahamadAvAda ke saradAra sTeDiyamameM lAkha se adhika janasaMkhyA kI upasthitimeM suvizAlagacchAdhipati,
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 347 vyAkhyAna vAcaspati, pa. pU. A. bha. zrImad vijayarAmacandrasUrIzvarajI ma.sA. ke varada hasta se saMyama aMgIkAra kiyA hai aura guru dvArA pradatta muni zrI hitacivijayajI aisA yathArtha nAma dhAraNa kiyA hai / unake jIvana ko evaM usa aitihAsika dIkSA prasaMga ke bAremeM acchI taraha se jAnane ke lie to usa dIkSA ke bAda alpa samayameM prakAzita 'kalyANa' mAsika kA vizeSAMka 'atulam' acuka paDhanA jaahie| yahA~ to kevala ati saMkSepa meM usa vizeSAMka ke AdhAra se unake jIvana kI kucha vizeSatAe~ anumodana evaM anukaraNa hetu prastuta kI jA rahI hai| (1) ve TUthapesTa TUthabrasa ke badale meM Ayurvaidika daMtamaMjana yA dAtUna kA upayoga karate the / (2) henDalUma kI khAdI ke kapar3e hI pahanate the / (3) kemikalsa rahita gur3a-cInI kA upayoga karate the (4) mIla ke polisa kie hue cAvaka kI jagaha hAthoM se cheDe hue cAvala kA upayoga karate the| (5) rIphAInDa tela kI jagaha belaghANI se nikAlA haA tila kA tela hI vAparate the / (6) ilekTrIka ghaMTI kI bajAya hAthaghaMTI se hI dhAnya pIsAte the| (7) pharTilAIjhara, pesTIsAIksa binA ke dezI khAda se utpanna dhAnya kA upayoga karate the (8) tAjA dUdha aura zuddha ghI kA upayoga karate the / (9) nala ke pAnI kI bajAya kue~ ke pAnI kA upayoga karate the / (10) sTIla kI bajAya kAMse kI thAlI kaTorI meM bhojana karate the| (11) gaisa sTava kI bajAya cUle dvArA banI huI rasoI kA bhojana karate the / (12) lagabhaga pichale 7 sAla se ekAzana karate the / usa meM bhI bacapana se sabhI phala, evaM miThAI (sukhaDI, sIrA evaM pUraNapUrI ke sivAya) kA tyAga hai / (13) TI. vI., viDiyo, reDiyo, Tepa, phijha, erakaMDIzana, voziMga mazIna, gIjhara, mizcara, jyUsara, grAInDara ityAdi Adhunika pApajanaka yAMtrika sAdhanoM kA upayoga kabhI nahIM karate the / (14) prAkRtika rUpase mare hue pazuoM ke carma se bane hue jUte pahanate the| (15) phoTu khIMcavAne kA niSedha karate the / (16) gRhastha jIvanameM bhI ati vizAla sabhA ke sivAya mAika kA upayoga nahIM karate the / (17) elopathI yA homiyopathI davA ke bajAya alpa hiMsA se banatI
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ 348 bahuratnA vasuMdharA : bhAga Ayurvedika auSadhioM kA upayoga karate the / (18) bAtharUma kI bajAya khullI jagaha meM snAna karate the (19) pharnicara ke lie kArakhAnemeM banate hue sanamAikA, phoramAikA, plAyavuDa ityAdikA upayoga na karate hue sAga ityAdikA prAkRtika lakaDe kA upayoga karane ke ve pakSapAtI the aura apane gharameM bhI usakA amala kiyA thA / ( 20 ) Dorabela kI jagaha dorI yukta ghaMTI rakhI thI / (21) gRhamaMdira meM lAiTa kA phiTIMga bhI nahIM karAyA thA / (23) dIkSA ke AmaMtraNa patra khAdI ke kAgaja para hAthase likhavAye the (23) dIkSA kI viziSTa AmaMtraNa patrikA khAdI ke kapaDe para henDaprinTa se banavAyI thI usameM rAsAyaNika raMgoM kI bajAya prAkRtika raMgoM kA upayoga karavAyA thA / (28) varaghoDA evaM dIkSA ke benara bhI hAtha se likhavAye the / (25) varSIdAna ke 5 viziSTa ati bhavya varaghoDoM meM peTrola DIjhala ke vAhanoM evaM benDa kA upayoga nahIM karavAyA thA / (26) dIkSA ke kisI bhI prasaMga meM bijalI kI rozanI nahIM karavAyI thI / muMbaI evaM ahamadAbAda ke pratyeka jinAlaya meM dIpaka kI rozanI karavAyI thI / (27) varaghoDA yA dIkSA ke prasaMgameM viDiyo mUvI to kyA magara phoTogrAphara bhI unakI orase nahIM bulAyA gayA thA / (28) vAyaNA ke prasaMga meM smRti ke lie tasvIra ke badale meM kaMku - kesara se hAtha paira ke cihna sthApita kiye the / (29) unake pAtra - tarapaNI bhI dezI paddhati se raMge gaye the / (30) unakA rajoharaNa, kambala, Asana, saMthArA ityAdi upakaraNa dezI Una se banAye gaye the / (31) sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ko bahorAne ke lie vipula pramANameM hAtha banAvaTa kI khAdI ke kapar3e kA upayoga kiyA gayA thA / (32) varaghoDA evaM dIkSA ke dina meM karNAvatI ( ahamadAbAda) aura bAharagA~va ke karIba DeDha do lAkha sAdharmika bhAI bahanoM ko buphe paddhati kI bajAya baiThakara sAdharmika bhakti kA apUrva Adarza khar3A kiyA thA / 4 ina sabhI bAtoM se unake hRdaya meM rahA huA yaMtravAda kI hiMsA ke prati arucibhAva evaM ahiMsaka prAcIna paraMparA ke prati prema abhivyakta hotA hai / dIkSA ke bAda bhI (33) prAyaH nirdoSa gocarI pAnI kA hI upayoga
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 349 karate haiM / (34) pratidina ekAzana tapa cAlu hai / yogodvahana meM bhI AyaMbila khAte ke AhAra kA tyAga / (35) dIkSA ke dina unake nimitta se lAye gaye kambala kapar3A Adi guru AjJA lekara nahIM bahore / (36) dIkSA ke dUsare dina vasudhA baMgale meM bahorane ke lie jAne kA prasaMga AyA / vahA~ para bhI doSa kI saMbhAvanAvAlI aneka cIjeM nahIM bahorI / (37) prAcIna vidhi ke anusAra zrI dazavaikAlika sUtra ke 4 adhyayana saMpUrNa kaMThastha karane ke bAda hI bar3I dIkSA aMgIkAra kI / (38) baDI dIkSA ke avasara para bhI sAMsArika parivArajanoM ke ati Agraha ke bhI vazIbhUta hue binA pAtra Adi nahIM bahore / (39) adhikAMza svAdhyAya hastalikhita prata ke AdhAra se hI karate haiM (40) dIkSA grahaNa ke bAda jJAna-dhyAna aura tapa-japa meM adabhUta lInatA ke prabhAva se oghaniyukti, Avazyaka niyukti, yoga bindu, tilaka maMjarI, muktAvali ityAdi graMthoM kA adhyayana alpa samaya meM hI kara liyA / prasaMgopAta 'zrAddhavidhi' graMtha ke AdhAra se unake dvArA pradatta vAcanA kA lAbha saiMkaDoM zrAvaka lete rahate haiN| (41) pratikramaNa Adi kriyAoM kI apramattabhAva se ArAdhanA / (42) jJAna-dhyAna kI sAdhanA ke sAtha sAtha vaMdana hetu Ate hue jijJAsuoM ke sAtha maryAdita vArtAlApa pUrvaka unako bhI dharmasanmukha banAne kI hitabuddhi / ityAti anekavidha vizeSatAoM se didIpyamAna vyaktitva kA hI eka nAma yAne muni zrI hitarucivijayajI mahArAja / pichale 4 varSoM meM alaga alaga samudAyoM ke pUjyoM kI nizrAmeM kucha cha'rI pAlaka yAtrAsaMgha aise nika le ki jina meM AdhunikatA kI bajAya uparokta prakArakI kucha prAcIna paraMparAoM kA anusaraNa kiyA gayA thA, isake pIche bhI sAkSAt yA paraMparayA uparokta munivara kI preraNA yA mArgadarzana thA aisA kahane meM atizayokti nahIM hogii| ina saMghoM meM vijalI aura mAika kA upayoga nahIM kiyA gayA thaa| peTrola yA Dijhala se calate hue eka bhI vAhana kA upayoga nahIM kiyA gayA thA / yAtriyoM kA sAmAna, taMbU ityAdi lene ke lie bailagADiyA~,
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ 350 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 uMTagADiyA~ ityAdi kA upayoga kiyA gayA thA / hareka taMbUoM meM rAtako masAla, divela ke dIpaka aura kahIM para peTromeksa kIvyavasthA rakhI gayI thI / malotsarga ke lie Adhunika saMDAza kI bajAya miTTI ke bartanoM kA upayoga kiyA gayA thaa| rasoI aura pAnI garma karane ke lie gesa ityAdi kI bajAya lakaDIoM kA upayoga kiyA gayA thA / lakaDIoM kI pramArjanA ke lie khAsa AdamI niyukta kiye gaye the / sUryodaya hone ke bAda hI rasoDA cAlu kiyA jAtA thA / ityAdi aneka vizeSatAoM se yukta nimnokta sagha nikAle gaye the / (1) sAgara samudAya ke pUjyoM kI nizrAmeM nikalA huA pAlitAnA se giranArajI mahAtIrtha kA saMgha (2) gacchAdhipati pa. pU. A. bha. zrI vijaya mahodayasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrA meM nikalA huA pATaNa se pAlitAnA kA cha'rI' pAlaka saMgha (3) yuvaka jAgRtipreraka pa. pU. A. bha. zrI vijayaguNaratnasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrAmeM nikalA huA nAralAI se zaMkhezvarajI ityAdi kA saMgha (4) gacchAdhipati pa.pU.A.bha. zrI vijaya arihaMtasiddhasUrIzvarajI ma.sA. evaM pa.pU.A.bha.zrI vijayahemaprabha sUrIzvarajI ma.sA. kI nizrAmeM nikale huo kalakattA se sametazikharajI saMgha.. ityAdi / munirAja zrI hitarucivijayajI ke mArgadarzana ke mutAbika prAcIna paraMparAnusArI aise zAsana ke kAryoM ko karane ke lie kucha utsAhI yuvaka sadA taiyAra rahate haiM / kisI bhI samudAya ke pUjyoM kI nizrAmeM aise kAryoM meM sevA dene ke lie ve taiyAra haiM / ____(4) uparokta saMghoM ke alAvA kucha sAla pUrva meM dharmacakra tapa prabhAvaka pa. pU. gaNivarya zrI jagavallabhavijayajI ma.sA. (hAla AcArya ma.sA.) kI nizrAmeM pUnA (mahArASTra) se pAlitAnA kA cha'rI' pAlaka saMgha nikalA thaa| usa saMghameM kucha maryAdAe~ atyaMta anumodanIya evaM anukaraNIya thI jisakA saMkSipta sAra nimnokta prakAra se hai / rasoDA vibhAga meM rasoI karane ke lie yA dhAnya aura bartana kI saphAI ke lie eka bhI mahilA ko niyukta nahIM kI gayI thI / puruSa rasoIye hI sabhI kArya samhAlate the tAki ema. sI. kA apAlana yA
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 351 vijAtIyatA ke kAraNa kisI prakArake anartha hone kI saMbhAvanA nahIM rahatI thI / ___ koI bhI puruSa svayaMsevaka mahilAoM ke vibhAgameM nahIM jA sakate the aura koI bhI mahilA svayaMsevikA puruSa vibhAgameM nahIM jA sakatI thii| snAtrapUjA aura aSTprakArI pUjA ke lie bhAIoM aura bahanoM ke lie alaga alaga do sthAnoM para vyavasthA rakhane meM AyI thI / isake lie prabhujI ke do rathoM kI vyavasthA kI gayI thI / vihAra ke daurAna bhI prathama sAdhu bhagavaMta, unake bAda zrAvaka, phira sAdhvIjI aura unake bAda zrAvikAe~ yaha krama vihAra ke prAraMbha se lekara aMta taka nizcita rUpase rahatA thA / jisase rAste meM bhI koI vijAtIya ke sAtha bAtacIta nahIM kara sakate the / saba ke aMta meM caukIdAra evaM 2 - 3 prauDha zrAvaka rakSaNa ke lie rahate the / caturvidha zrI saMgha ke prAyaH sabhI yAtrika gantavya gA~va ke pAsa pahu~ca jAte usake bAda hI svAgatayAtrA kA prAraMbha hotA thA / saMgha meM benDapArTI ko bhI sAtha meM rakhI gayI thI jo gujarAta se bulAyI gayI thI aura pirosane kI jimmedArI unhIM ko sauMpI gayI thI / pUnA ke kisI bhI svayaMsevakako yaha kArya nahIM sauMpA gayA thA / isa prakAra kI kaI vizeSatAoM ke kAraNa yaha saMgha atyaMta zAsana prabhAvaka huA thA / Aja prativarSa kaI cha'rI' pAlaka yAtrA saMgha, 99yAtrA saMgha, upadhAna ityAdike sAmUhika Ayojana hote hai| unameM bhI yadi uparokta prakAra kI maryAdAoM kA vyavasthita rU pase pAlana karavAne ke lie pUjyavarga, saMghapati evaM kanvInara jAgrata raheM to saMbhavita aneka anartha evaM AzAtanAoM se bacA jA sakatA hai aura sacce arthameM ve anuSThAna zAsana aura dharma kI prabhAvanA karAnevAle bana sakeMge / (5) zejaya mahAtIrtha kI 99 yAtrA kA Ayojana pichale kucha
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ 352 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 varSoM se prativarSa 12-14 jitanI dharmazAlAoM meM vividha saMghapatioM ke dvArA kiyA jAtA hai aura hajAroM bhAgyazAlI 99 yAtrA kI ArAdhanA dvArA apanI AtmA ko laghukarmI banAte haiM / lekina zejaya mahAtIrtha kI eka Teka ke rUpa meM mAne gaye zrI giranArajI mahAtIrtha kI 99 yAtrA kA sAmUhika Ayojana saiMkaDoM varSoM ke itihAsa meM sarvaprathamabAra vi. saM. 2051 meM acalagacchAdhipi pa. pU. A. bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. ke ziSya praziSya pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. Adi ThANA 3 kI nizrAmeM sA. zrI nirmalaguNAzrIjI evaM sA. zrIjyotiprabhAzrIjI kI preraNA se kiyA gayA thA / giranArajI kI talahaTI meM eka hI jaina dharmazAlA aura vaha bhI jarjarita sthiti meM hone se 50 jitanI maryAdita saMkhyA meM hI yaha Ayojana 5 saMghapatioM ke sahayoga se Ayojita huA thA / kula 90 dinoM ke isa AyojanameM 78 sAlake vayovRddha mAjI bhI varSItapa kare hue zAmila hue the / 40 jitane yAtrikoMne cha? tapa ke sAtha do dinoM meM 7 yAtrAe~ kI thIM / unameM se adhikAMza yAtrikoM ne cauvihAra chaThTha tapa kiyA thA / kucha yAtrikoMne aThThama tapa ke sAtha 11 yA 9 yAtrAe~ kI thIM / kucha yAtrikoMne 1 upavAsa ke sAtha eka dinameM 4 yAtrAe~ kI thiiN| varSItapa, ekAMtarita 500 AyaMbila aura vardhamAna AyaMbila tapa kI olI ke sAtha utsAhapUrvaka 99 yAtrAe~ kI thii| - 3 yAtrikoMne 90 dinoMmeM do bAra 99 yAtrAe~ kI thIM / ekabAra - 99 yAtrA pUrNa karane ke bAda zaMkhezvarajI tIrtha meM sAmUhika aThThama tapa meM zAmila hokara punaH dUsarI bAra 99 yAtrAe~ kI thIM / 3 ArAdhakoM ne 90 dina taka saMpUrNa mauna ke sAtha 99 yAtrAe~ kI thIM / kucha zrAvakoMne 99 yAtrA ke daurAna kezaloca bhI karavAyA thaa| giranArajI ke pratyeka jinAlaya evaM pratyeka deharI ke samakSa sAmUhika caityavaMdana ho jAya isa raha hararoja neminAtha jinAlaya evaM anya
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 jinAlayoM meM sAmUhika caityavaMdana kiyA jAtA thA / giranArajI jaise mahAtIrtha kI talahaTImeM anya jaina dharmazAlA kI AvazyakatA ko lakSa meM rakhate hue vahA~ lI gayI jamIM ke upara 5. gaNivarya zrIne mA~galika sunAkara vAsakSepa kiyA thA / vahA~ jinAlaya upAzraya dharmazAlA bhojanazAlA ityAdike nirmANakArya kA prAraMbha ho cukA hai / alpa samaya meM yaha kArya paripUrNa hone para aksara 99 yAtrA Adi Ayojana hone se tIrtha kI mahimA baDhegI isameM saMdeha nahIM / * | 150 - 353 skUla kA zikSaNa varjya kiyA, ghara ko hI zAlA banAyA, ahamadAbAda kA jaina parivAra bhUtakAla .ko vartamAnameM lA rahA hai / snAtaka aura anusnAtaka hone ke bAda bhI naukarI prApta karane ke lie AdhI jiMdagI vyatIta ho jAtI hai / aisI paristhiti sAmane Ane para kaI loga kahate haiM ki isa zikSaNa se kyA lAbha ki jo do TAIma roTI bhI nahIM de sake ? aise sabhI praznoM ke pratyuttara ahamadAbAda ke eka jaina parivAra ke pAsa haiM / isa parivAra ke 11 bAlakoMne skUla meM jAnA chor3a diyA hai aura ghara meM hI saMskRta, prAkRta aura vaidika gaNita kI paDhAI zurU kara dI hai / aba unake mana meM tathAkathita Adhunika zikSaNa aura DigrIyA~ mahattvakI nahIM haiM / jIvana jIne kI kalA sikhAye vahI saccA zikSaNa hai| isa prayoga kA amala to pichale 3 sAla se huA hai kintu sacamuca to isakA vicAra 22 sAla purAnA hai / mUlataH rAjasthAna ke nivAsI kintu kaI varSoM se gujarAtameM surata jile ke kima gA~va meM rahate hue javAnamalajI zAha ko cAra putra haiM / javAnamalajI kA kimameM dhAnya kA vyavasAya acchA calatA thA / unakA ghara samRddhizAlI thA / I. sa. 1970 meM javAnamalajI ke dvitIya putra uttamabhAI asa.asa.sI. meM 72 pratizata guNAMka prApta hue / sAre kima meM prathama kramA~kameM ve uttIrNa hue the / unakI pragati ko dekhakara gA~va ke kucha bahuratnA vasuMdharA - 2-23
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ 354 bahuratnA vasuMdharA : bhAga agraNIne javAnamalajI ke pAsa apanI bhAvanA vyakta kI ki uttamabhAI ko DokTara banAnA cAhie / uttamabhAIne sAyansa sTrIma meM paDhanA zarU kiyA lekina kucha saMyogoM ke kAraNa unhoMne abhyAsa adhUrA chor3a diyA aura apane pitAjI ke sAtha dhAnya ke vyavasAyameM juDa gaye / vyavasAya ke sAtha sAtha unhoMne jaina muni zrI caMdrazekharavijayajI mahArAja dvArA likhita kitAbeM paDhanA prAraMbha kiyA / taba se unake vicAroM meM parivartana hone kI zuruAta huI / sAyansa sTrIma meM paDhe hue bAyolojI kemisTrI ityAdi vyartha lagane lage lekina dUsarA vikalpa kyA ho sakatA hai usakI samajha nahIM thI / samaya kA cakra calatA rahA / uttamabhAI kima ke sarapaMca bane / Aja bhI pichale 15 sAla se ve kima ke sarapaMca haiM / yadyapi zaharIkaraNa ke asara se unakA parivAra baca nahIM sakA hai / Aja javAnamalajI aura unake suputra ramaNabhAI, uttamabhAI, zaileSabhAI evaM ajitabhAI ahamadAbAda meM dhAnya kA vyavasAya karate haiM / uttamabhAI kI AtmAmeM abhI bhI kima ke prati lagAva hai / i.sa. 1992 meM uttamabhAIne muMbaIke atula zAha meM se hitararucivijayajI mahArAja bane hue jaina munikA navasArI meM pravacana sunA, taba unake zabda the, 'pazcima kI saMskRti bhar3akA hai / bhar3akA kSaNika hotA hai, jaba ki prakAza laMbe samaya taka calatA hai ahamadAbAda ke sAbaramatI vistArameM saMyukta parivAra meM rahate hue uttamabhAIne i.sa. 1993 meM apane pitAjI evaM tInoM bhAIoM ke sAtha carcA kI / bhAnaje ke sAtha gharameM rahate hue 11 bAlakoM ko skUlakA zikSaNa baMda karAnA cAhie aisA abhiprAya vyakta kiyA / vartamAna zikSA ke gairaphAyade aura RSioM ke yuga kI zikSApraNAlI ke lAbha prastuta kiye / Akhira sabhIne uttamabhAI kI yojanA kA svIkAra kiyA thA / ghara meM saba se bar3e bhAI ramaNabhAI kI beTI pUnama 12vIM kakSA meM, putra cetana 10vIM kakSAmeM, akSaya 7vIM kakSA meM aura dharmeza 5vIM kakSA meM paDhatA thaa| dUsare naMbara ke uttamabhAI kI beTI kAjala 12vIM kakSA meM, AratI 10vIM kakSAmeM, aMkitA 9vIM kakSAmeM, aura akhila 7vIM kakSAmeM,
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 355 thA / tIsare bhAI zaileSabhAI kI beTI zvetA 7vIM kakSA meM thI aura sabase choTe ajitabhAI kI beTI anitA to do sAla kI hI thI / cAroM bhAI kI eka bahana thI indirAbahana jisakA vivAha muMbaI meM huA thA / unakA putra vizAla bhI 10vIM kakSAmeM thaa| ina 11 bAlakoM ko skUla kI zikSA baMda karAyI gayI taba prAraMbha meM to bhUkaMpa jaisI halacala maca gayI / adhikAMza logoMne uttamabhAI ke nirNaya kI TIkA kI aura kucha logoMne isa nirNaya kI sarAhanA bhI kI / pichale DeDha sAla se ina 11 bAlakoM ne purAnA saba bhUlakara saMskRta paDhanA prAraMbha kiyA hai / saMskRta kI paDhAI karIba pUrNa hone AyI hai, aba prAkRta paDhanA prAraMbha kiyA hai / skUla kI bajAya ghara kI hI pAThazAlA meM pratidina 8 ghaMTe taka adhyayana karate hue ina bAlakoM ko adhyayana ke sAtha meM saMgIta kI zikSA bhI dI jAtI hai / isake alAvA tairanA, ghuDasavArI, yogAsana ityAdi kI zikSA bhI unhoMne lI hai / isa sabhI viSayoM ke lie alaga alaga zikSaka rakhe gaye haiM / eka sAmAnya prazna hone kI saMbhAvanA hai ki saMskRta aura prAkRta bhaviSya meM kyA kAma A sakate haiM / isakA javAba bhI isa parivAra ke pAsa hai / saMskRta aura prAkRta to prAraMbhika sTeja hai, usake bAda ve gujarAtI, hindI, aMgrejI, jyotiSa, Ayurveda, vAstuzAstra, itihAsa, khagolazAstra, nItizAstra aura vaidika gaNita kA bhI adhyayana kareMge / itanA hI nahIM kintu rAiphala zUTiMga, vyApAra saMcAlana, hastakalA, kRSi-pazupAlana, nATya, vaktRtva ityAdi kI zIkSA bhI inheM dI jAyegI / uttamabhAI zAhane 'abhiyAna' ko dI huI bheMTa meM kahA thA ki, "saMskRta ke bAre meM logoM meM galataphahamI hai ki saMskRta yAne dharma kI hI zikSA / merA abhiprAya hai ki saMskRta nahIM sIkhA huA bhAratIya adhUrA hai / ye sabhI bAlaka hAiTeka jamAne ke viSayoM kA bhI adhyayana kareMge, lekina apanI mUla bhASA ke upara to kAbU honA hI caahie|" Adhunika zikSaNa arthahIna hone kA dAvA karate hue uttamabhAI ne kahA thA ki hama pazcima kI ora daur3a rahe haiM / jinako hama vikAsa
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ 356 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 kahate haiM vaha manuSya ke lie khatarA siddha huA hai / hAlameM ror3a, udyoga, makAna ityAdiko vikAsa mAnA jAtA hai, lekina vAstavameM to vaha avanati kA saMketa hai| uttamabhAI apanI bAta ke samarthana meM kahate haiM ki, 'udyoga zurU hone para vikAsa mAnA jAtA hai, lekina udyogoM ke kAraNa phailate hue pradUSaNa ne bahuta hI nukazAna pahu~cAyA hai / jahA~ abhI ror3a nahIM bane haiM, udyogoMkI sthApanA nahIM huI hai vahA~ jAkara jA~ca karo ki vahA~ ke loga kitane sukhI haiM / vahA~ koI roga nahIM hote| __bAlakoM ko isa prakAra kI zikSA dene ke hetu ko spaSTa karate hue uttamabhAI ne kahA thA ki, "saikaDoM sAla pUrva meM calatI huI nAlaMdA jaisI vidyApIThe hI sacce artha meM vizvavidyAlaya thiiN| ina vidyApIThoM meM adhyayana karane ke lie dUra dUrase bhI vidyArthI Ate the| adhyayana pUrA hone ke bAda vidyArthI himmatapUrvaka hara paristhiti kA sAmanA kara sakatA thA / Aja DigrI prApta karane ke bAda bhI vidyArthI naukarI ke lie lAcAra hotA hai| merI bhAvanA nAlaMdA jaisA gurukula nirmANa karane kI hai| rUpayoM kI kamI nahIM hai, kintu AjakI zikSA ke gairaphAyade aura gurukula kI zikSA ke lAbha loga samajheM yaha bahuta jarUrI hai| tAtkAlika koI phalazruti dRSTigocara nahIM hogI kintu samaya jAne para avazya isakA acchA pariNAma milegA hii|" bAlakoM ko skUla ke zikSaNa kI bajAya gurukula kI paddhati se zikSaNa dene kA nirNaya to isa ghara ke bujurgoM kA thA, kintu jinake lie aisA nirNaya kiyA gayA thA ve bAlaka kyA kahate haiM vaha bhI mahattva kA haiM / sAtavIM kakSA taka skUla kA zikSaNa lenevAlA akhila skUla kI zikSA ko parIkSAlakSI mAnatA hai aura abhI jo paDha rahA hai vaha hI jIvanalakSI hone kA usakA dAvA hai / akhila ko adhyayana pUrA hone ke bAda dIkSA lene kI bhAvanA hai, jaba ki 10vIM kakSA taka paDhanevAle AziSa ko vyavasAya karane kI icchA hai / / apane mAmA ke ghara paDhane ke lie Aye hue muMbaI ke vizAla ko zurUmeM saMskRta paDhanA kaThIna lagatA thA lekina aba saba sarala ho gayA
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 357 hai / isa zikSA ke bAda usako kampyuTara kA vyavasAya karane kI icchA hai / 4thI kakSA taka paDhanevAle dharmeza ko yaha paDhAI pasaMda hai, lekina usako saba se jyAdA krikeTa khelanA pasaMda hai / pUnama, kAjala, aMkitA aura zvetA ko abhI taka skUla meM kI huI paDhAI vyartha laga rahI hai| skUla chor3ane kA unake hRdaya meM jarA bhI aphazosa nahIM hai, kyoMki unako manapasaMda nRtya, saMgIta aura citrakalA kA abhyAsa karane kA maukA milA hai / cetana ko baMsarI bajAne meM bahuta majA AtA hai / akSaya ina sabhI se alaga prakAra kA hai| vaha pAThazAlA meM par3hane ke lie rAjI nahIM hai / usake dila meM skUla nahIM jAne kA abhI bhI du:kha hai / usako saMskRta paDhanA acchA nahIM lagatA / usako krikeTa khelanA aura mitroM ke sAtha ghUmanA acchA lagatA hai / aba bAkI rahI anitA, lekina sADhe tIna sAlakI anitA ko to skUla kyA hotI hai / yaha mAlUma bhI nahIM hai, usake manameM to pAThazAlA hI skUla hai| vaha bhI apane bhAI-bahanoM ke sAtha hararoja pAThazAlA meM jAkara dhIre dhIre paDhane kA prayatna karatI hai / __javAnamalajI ke sabase choTe suputra ajitabhAI kA kahanA hai ki maiMne bI. koma. taka Adhunika zikSA prApta kI magara usase kyA phAyadA huA ? abhI taka to hamAre pAsa skUla-koleja kI paDhAI kA dUsarA koI vikalpa nahIM thA / aba eka nayA rAstA khulA hai| yadi bhArata ko sahI artha meM sudRDha banAnA hogA to use prAcIna bhAratIya saMskRti kA samAdara karanA hI pdd'egaa| mujhe bahuta AnaMda hai ki merI beTI anitA ne skUla kabhI dekhI hI nahIM hai| merA jo samaya bigar3A vaha usakA nahIM bigdd'egaa| hA~, ina bAlakoM ke pAsa sarakArI DigrI nahIM hogI, lekina duniyA ke kisI bhI sthAna se unako pIche nahIM haTanA par3egA usakI mujhe pUrI tasallI hai / jIvana meM nahIM cAhie AdhunikatA : ahamadAbAda kA yaha jaina parivAra kevala zikSaNa ke dvArA hI prAcIna bhArata meM jAnA nahIM cAhatA kintu kramazaH apanI jIvanazailI bhI vaha badala rahA hai / zaharIkaraNa ke kAraNa khar3e hue koM krIToM ke jaMgaloM meM aba
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ 358 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 unhoMne nahIM rahane kA nizcaya kiyA hai / sAbaramatI vistArameM hI unhoMne vAstuzAstra ke anusAra baMgalA banAne kA prAraMbha kiyA hai / isa baMgale meM simenTa aura lohe kA upayoga nahIM hogA / usake badale meM cUnA aura lakar3I kA upayoga hogA / bijalI kA kanekzana bhI nahIM liyA jAyegA / bijalI ke bajAya hararoja rAtako ghI ke dIpaka jalAye jAyeMge / yaha makAna vAstuzAstra ke anusAra banatA hai, ataH usameM paMkhe kI bhI jarUrata nahIM rahegI / zardI kI RtumeM ThaMDI nahIM lagegI aura garmI kI RtumeM garmI bhI nahIM lagegI / zAstra ke anusAra gAyakA dUdha pRthvI para rahA huA amRta hai, isalie isa ghara ke A~gana meM gAyeM bhI rakhI jaayeNgii| ___ isa baMgale ke nirmANa meM lAkhoM rUpayoM kA vyaya honevAlA hai phirabhI isameM miTTI se hI lIpana kiyA jAyegA / kAMse ke bartanoM meM bhojana hogA, tAmrapAtroM meM pAnI rahegA aura pittala ke gilAsa meM pAnI milegA / isa ghara meM phIja to nahIM hogA, kyoMki isa parivAra kA mAnanA hai ki tAjI vastuoM ko bAsI banAne kA mazIna yAne phija / TI.vI. kA to prazna hI nahIM hotaa| jaina zAstroM ke anusAra zAma ko 6 baje ke bAda cUlA nahIM jalAyA jaayegaa| le. prazAMta dayAla ('abhiyAna' di. 11-12-95) meM se sAbhAra uddhRta) patA : uttamabhAI javAnamalajI ber3AvAle siddhAcala vATikA, rAmanagara, sAbaramatI, ahaMmadAbAda-380005. phona : 079-7486178 (nivAsa) 3 ghaMTe kI tejasvI zAlA AjakA vidyArthI skUla adhyayana ke pIche hararoja 6 ghaMTe samayakA vyaya karatA hai / dUsare 3 ghaMTe homa varka aura Tyuzana ke pIche vyaya karatA hai, phira bhI kociMga klAsa bAkI raha jAte haiM / pratimAha yuniTa TesTa, 3
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 359 mahine meM semisTara, 6 mahinoM meM Tarminala aura phira vArSika parIkSA ke hathor3e usake sira para lagAye jAte haiN| ina sabameM se pasAra hone ke bAda DigrI milatI hai magara usakI bhI jaba koI kiMmata nahI hotI hai taba vaha hatAza ho jAtA hai / usako lagatA hai ki usakI jiMdagI ke suvarNa samAna kaI varSa bekAra ho gaye / vaha eka niSphala aura nirAza nAgarika banatA hai / muMbaI - giragA~va meM rahate hue kiraNabhAI zukala ne isI kAraNa se apane donoM baccoM ko skUla meM se vApasa uThA liyA hai / pichale 6 sAlase ve unako sabhI viSaya skUla se bhI acchI taraha se gharameM hI paDhAte haiM / 12 sAlakI zraddhA aura 10 sAla kA vizvAsa Aja atyaMta khuza haiM / zraddhA ne aMgrejI mAdhyama kI skUlameM siniyara ke. jI. kiyA / usake bAda zikSaNa ke asahaya bojhameM se apanI bagIcI ke isa sukomala puSpa ko bacA lene ke lie, saMvedanazIla pitAke hRdaya ko dhAraNa karanevAle kiraNabhAI ko huA ki ve skUla kA trAsa jyAdA sahana nahIM kara paayeNge| adhyApaka kA vyavasAya karate hue kiraNabhAI karor3apati zrImaMtoM ke bAlakoM ko Tayuzana paDhAte haiM / unako AtmavizvAsa thA ki skUla meM 6 ghaMToM meM jo par3hAyA jAtA hai usase behatara ve kevala 2 ghaMToM meM ghara para par3hA skeNge| isa taraha 6 sAla pUrvameM unakI gRhazAlA zurU huI / unakA putra vizvAsa usameM 5 sAla pahale zAmila huA / kevala 2 ghaMToMkI gRhazAlA hone ke kAraNa donoM bhAI-bahana ko saMgIta, citrakalA, kavitA, sAhitya, nRtya ityAdi kalAoM ko sIkhane ke lie bahuta samaya milatA thA / ina kSetroM meM bhI unakI pratibhA kA acchA nikhAra huA hai / 12 sAlakI zraddhA bhAratanATayama sIkha rahI hai aura vizvAsa tabalAvAdana meM pAraMgata ho rahA hai / vaha 15 sAla kA hogA taba usako naukarI ke lie kahIM bhI bhIkha mA~gane ke lie nahIM jAnA par3egA / tabalAvAdana kI kalA dvArA AjIvikA ko saMprApta karane kI tAkata usameM A gayI hogI / usI vakta esa.esa.sI. kI parIkSA prApta karane jitanA vyAvahArika zikSaNa bhI usane prApta kara liyA hogA /
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ 360 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 zikSaNa ke bAre meM kiraNabhAI ke vicAra maulika aura krAMtikArI haiN| unakI zikSaNa paddhati meM Dhera sArI mAhitI vidyArthIoM ke dimAga meM DhUMsa DhUMsakara bhara denekA abhigama nahIM hai / vidyArthI ko parIkSA kA trAsa dene ke pakSameM ve nahIM hai / mAtRbhASA aura aMgrejI kI zikSA ve saMbhASaNa aura saMvAda ke dvArA dete haiM / vijJAna to bAlakoM ko prayogazAlA meM hI sIkhAnA cAhie aisA ve mAnate haiM / gaNita kI nIMva aMkagaNita honI cAhie / kelakyuleTara aura kampyuTara ke binA vidyArthI sUdakI ginatI kara sake aura lAbha-hAni kA hisAba lagA sake itanI kSamatA yadi usameM nahIM AtI hai to vaisI gaNitakI zikSA ko ve adhUrI mAnate haiM / itihAsa kI zikSA preraNAtmaka kathAoM ke rUpameM aura bhUgola kI zikSA paryaTana aura pravAsa ke dvArA dene meM ve mAnate haiN| kiraNabhAI kI zAlA meM paDhatA huA bAlaka esa.esa.sI. meM pahu~cegA taba taka usako 300 saMskRta subhASita ha~sate-khelate hue kaMThastha ho gaye hoNge| gujarAtI, hindI aura aMgrejI meM 500 se adhika kathAe~, gIta aura kAvya usako AtmasAt ho gaye hoMge / usakA bhASAkoza atyaMta samRddha hogaa| apanI AjIvikA saMprApta kara sake vaisI kalA bhI vaha jAnatA hogA / kiraNabhAI kI isa samAMtara lekina adhika tejasvI zAlA ko dekhakara mere -Apake jaise aneka logoM ko hotA hogA ki, 'hama bhI apane bAlaka ko isa taraha zikSaNa aura saMskAra pradAna kara sakeM to kitanA acchA !' lekina kiraNabhAI jitanA samaya Adi kA bhoga apane bAlakoM ke lie denA sabhI mA~bApa ke lie saMbhava nahI hotA hai| zAyada samaya kA bhoga dene kI taiyArI ho to bhI utanA jJAna nahIM hotA hai| isalie dakSiNa muMbaI ke kucha bujurgoM ne ikaTThe hokara kiraNabhAI ko vijJapti kI ki, Apa hamAre baccoM ko bhI Apa kI zAlA meM dAkhila kareM' / apane baccoM ko skUla meM se uThAkara isa taraha kI zikSA dene ke lie karIba 10 jitane zrImaMta aura zikSita mA~-bApa taiyAra ho gaye haiM / ina bAlakoM ko 6 sAlameM kakSA 5 se lekara 10 taka kI zikSA maulika paddhati se dI jaayegii| yaha zAlA kevala 3 ghaMTe hI clegii| usake bAda koI homavarka
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 361 nahIM, Tayuzana nahIM, kociMga klAsa nahIM aura parIkSA bhI nahIM / bAkI ke samaya meM bAlaka kI pratibhA ke vikAsa ke lie usako kaunasI kalA sIkhanI hogI, usakA mArgadarzana diyA jAyegA / cha sAla meM bAlaka esa.esa.sI. pAsa ho jAyegA aura vividha kalAoM meM pAraMgata ho jAyegA / - pahalI beca meM 15 vidyArthIoM se prAraMbha kiyA jAyegA / Apa bhI Apake bAlaka ko isa prakAra kI zikSA denA cAhate hoM to 3868216 isa naMbara se dUrabhASa ke dvArA kiraNabhAI kA saMparka kara sakate haiM / krAMtikA prAraMbha aise choTe se prayoga se hI hotA hai / kiraNabhAI ke prayAsa meM zaikSaNika krAMtikA bIja draSTigocara hotA hai / ('miDa De' di. 10-5-96 meM se sAbhAra) Jin 152 zrI ke.pI. saMghavI cerITebala TrasTa ke suktoM kI hArdika anumodanA bhArata meM TrasTa aneka haiM, kintu niHsvArthabhAvase, paropakAra ke hetuse dharmoddhAraka aura janahita ke kAryoM meM sadA prayatnazIla TrasTa ke rUpameM zrI ke.pI.saMghavI cerITebala TrasTa eka bejor3a saMsthA hai / mAlagA~va (ji. sirohI rAjasthAna) nivAsI mAtA kanIbahana aura pitAzrI pUnamacaMdajI ke anekavidha sukRtoM kI anumodanA hetu evaM unakA RNa yat kiMcit aMza meM bhI adA karane kI bhAvanA se dharmavIra, Abu gor3aratna ( 1 ) suputra zrI hajArImalajI pUnamacaMdajI saMghavI ( 2 ) suputra bAbulAlajI pUnamacaMdajI saMghavI aura (3) pautra zrI kizorabhAI hajArImalajI saMghavI ( zrI ke. pI. saMghavI parivAra) dvArA saMsthApita uparokta TrasTa ke dvArA karAte hue anekavidha uttama aura anumodanIya satkAryoM kA vivaraNa zrI prakAzabhAI ke. saMghavI ke dvArA saMprApta huA hai, jo anya TrasToM ko preraNA aura anumodanA kA lAbha mile aura uparokta TrasTa ko zubhecchA rUpa zakti saMprApta ho isa hetu se yahA~ prastuta kiyA jA rahA hai / -
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ 362 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 (1) zrI ke. pI. saMghavI rilIjiyasa TrasTa :- isa TrasTa kI aura se jinAlayo ke jIrNoddhAra aura nUtana jinAlaya ke nirmANa meM sahayoga diyA jAtA hai / jinAlayoM ke lie prabhu pratimAjI arpaNa kiye jAte haiM / sAtha meM cA~dI ke 14 svapna, prabhujI kA pAraNA, trigaDA, bhaMDAra, jinamUrti evaM paramAtmA ke cakSu-TIkA ityAdi paramAtmabhakti ke rUpameM arpaNa kiye jAte haiN| (2) zrI ke. pI. saMghavI cerITebala TrasTa :- bhArata sarakAra kI aura se "lADalA' rASTrIya evorDa ko saMprApta isa TrasTa kI aura se sAdharmikoM ko AvazyakatA ke anusAra davA Adi kI sevA aura zaikSaNika pravRttimeM sahAya dI jAtI hai / (3) tIrthAdhirAja zrI zejaya mahAtIrtha kI yAtrA hetu padhArate hue bhaktajanoM ko girirAja ke upara caDhate evaM utarate samaya zItala chAyA aura naisargika vAtAvaraNa mile isa hetuse vizAla saMkhyA meM vRkSAropaNa kiyA gayA hai| (4) zrI siddhAcalajI bhakti TrasTa : isa TrasTa ke dvArA zrI zejuMjaya mahAtIrtha meM padhArate hue pU. sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM kI bhakti, dIkSArthI bhAI-bahanoM kI bhakti evaM 'ke. pI. saMghavI bhaktigRha' meM padhArate hue yAtrikoM kI bhakti kI jAtI hai / (5) zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhakti TrasTa : isa TrasTa ke dvArA prakaTa prabhAvI zrI zaMkhezvara pArzvanAtha prabhujI kI bhakti ke lie padhArate hue pU. sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM kI bhakti evaM yAtrikoM ke lie suvidhAyukta dharmazAlA banavAne kA kArya nirmANAdhIna hai / (6) zrI sumati jIvarakSA kendra pAvApurI :- isa TrasTa ke dvArA jIvadayA ke mahAna kArya karane kI TrasTa ke saMcAlakoM kI u~cI bhAvanA hai| sirohI jile meM kRSNagaMja (rAjasthAna) meM vizAla jagaha ke aMdara gauzAlA-pAMjarApola ke dvArA jIvadayA ke aneka prakAra ke kArya karane kA isa TrasTa kA Ayojana hai| kisI bhI jagaha meM koI bhI mahAjana yA saMgha ke dvArA 300 yA unase adhika pazuoM kA samAveza ho sake aisI pAMjarApola kA nirmANa hotA ho to isa kendra ke dvArA 5 lAkha rUpayoM kA dAna diyA jAtA hai!
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 363 pichale 4 varSoMmeM pratyeka varSameM eka bAra pAlitAnA, zaMkhezvarajI, jIrAvalA Adi tIrthoMmeM, apane gA~vameM jinAlaya, upAzraya, pAMjarApola AdimeM sahAyatA icchuka 200 se adhika saMghoM ke pratinidhioM ko eka sAtha bulAkara karIba 2-3 karor3a kI rAzi ke ceka unheM ke. pI. saMghavI TrasTa dvArA arpaNa kiye jAte haiM / zaMkhezvara tIrtha meM Ayojita anumodanA samAroha meM zrI ke. pI. saMghavI parivAra dvArA ArAdhakaratroM ko cAMdI kA sikkA arpaNa kiyA gayA thA evaM bahuratnA vasuMdharA bhA. 3-4 (gujarAtI) ke prakAzana meM bhI suMdara sahayoga diyA gayA thA / 1 yaha TrasTa uparokta prakAra ke zAsanasevA ke anekavidha satkArya karane ke lie uttarottara savizeSa rUpase sakSama bane evaM mokSamArga meM Age baDhane ke lie sabhI ko sahAyaka banatA rahe yahI zubhecchA / 153 patA : (1) zrI ke. pI. saMghavI parivAra 201 alpA epArTamenTa, baDuMgarA nAkA, lAla daravAjA, surata (gujarAta) 395001 phona : 0261-421251-426153 (2) 1301 prasAda cembarsa, operA hAusa, muMbaI - 400004 phona : 022- 3630315/3630449 "dAnavIra" sva. bherUmalajI hukamIcaMdajI bAphanA (mAlagA~va-rAjasthAna) parivAra ke sukRtoM kI anumodanA mAlagA~va (ji. sirohI - rAjasthAna) nivAsI sva. saMghavI bherumalajI hukamIcaMdajI bAphanA evaM unake 3 suputra zrI tArAcaMdajI, mohanabhAI evaM lalitabhAI ke dvArA pichale kucha varSoM meM kiye gaye anekavidha sukRtoM meM se mukhya mukhya sukRtoM kI saMkSipta tAlikA anumodanA hetu yahA~ prastuta kI jA rahI hai /
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga (1) Ajase 7-8 sAla pahale yuvaka jAgRti preraka pa.pU. A. bha. zrImad vijaya guNaratnasUrIzvarajI ma.sA. kI pAvana nizrAmeM zrI jIrAvallA pArzvanAtha tIrtha meM 3200 ArAdhakoM ko zrInavapadajI kI olI kI bhavya ArAdhanA karavAyI / 1500 ArAdhakoM kI vyavasthA kI gaI thI magara akalpita rUpase 3200 ArAdhaka A gaye to jaMgala meM rahe hue uparyukta tIrtha meM bhI eka hI rAta meM sArA intajAma karavA diyA !!! isa Ayojana meM karIba 35 lAkha rUpayoM kA sadvyaya karake mahAn puNyopArjana kiyA / 364 - (2) uparyukta pUjyapAda AcArya bhagavaMtazrI kI tAraka nizrAmeM mAlagA~va se zatruMjaya mahAtIrtha kA bhavyAtibhavya cha'rI' pAlaka saMgha nikAlA, jisameM zAmila hue 2700 yAtrikoM ko pratyekako karIba 10 hajAra rUpayoM ke upakaraNa Adi kI prabhAvanA dI / (3) mAtRzrI suMdarabAI bherumalajI saMghavI ke varSItapa ke upalakSa meM vi.saM. 2051 meM zatruMjaya mahAtIrtha meM hajAroM tapasvIyoM ke sAmUhika pAraNe kA aura biyAsana kA lAbha liyA / usa dina zatruMjaya mahAtIrtha ke sabhI yAtrikoM ko cAMdI kA bar3A sikkA dekara bahumAna kiyA / (4) mAlagA~va se pAlitAnA ke cha'rI' saMgha ke daurAna zaMkhezvara mahAtIrtha meM 2200 aThThama tapa kA sAmUhika bhavya Ayojana kiyA aura pratyeka tapasvI ko 500 rUpayoM kI sAmagrI prabhAvanA ke rUpameM dekara bahumAna kiyA / (5) zrI jIrAvallA tIrthameM bhojanazAlA kA nirmANa karavAyA / (6) zrI zatruMjaya mahAtIrtha kI talahaTI ke pAsa 'saMghavI bheru vihAra' dharmazAlA kA nirmANa karavAkara uparokta pUjyazrI kI nizrAmeM udghATana karavAyA / vahA~ hararoja saiMkar3oM pU. sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM kI evaM sAdharmikoM kI bhaktikA Ayojana kiyA jAtA hai / (7) delavAr3A tIrthameM bhojanazAlA bhavanakA nirmANa (8) acalagaDha tIrthameM bhojanazAlA bhavanakA nirmANa (9) zaMkhezvara tIrtha meM dharmazAlA kI eka vIMga kA nirmANa (10) zrI hastagirijI tIrthameM nIra tRpti gRha nirmANa (11) vi.saM. 2051 meM zatruMjaya mahAtIrtha meM zrI AdinAtha bhagavaMta Adi jinabimboM ke 18 abhiSeka evaM svAmI vAtsalyakA Ayojana (12) pAlitAnA meM zAsanasevAparAyaNa jainetaroM ko ucitadAna (13) jIvadayA aura samAjasevA
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 365 ke lie mAlagA~va meM sevA kendra nirmANa (14) duSkAla meM 5 gA~voM meM pazuoM kI viziSTa anukaMpA (15) mAlagA~va meM bhavyAtibhavya upadhAna tapa, udyApanaaThThAI mahotva (17) zrI rANakapura Adi paMcatIrthI kI yAtrA kA Ayojana (18) zrI jIrAvallA Adi 10 sthAnoM para netraroga nivAraNa zibira dvArA 1500 dardIoM kI sevA (19) zrI zatrujaya mahAtIrtha kI 99 yAtrA kA Ayojana (20) gulAbagaMja jinamaMdira pratiSThA meM mahattvapUrNa sahayoga (21) 11 gupta cha'rI' pAlaka saMgha nikAlane kI bhAvanA hai, jisameM se 1 gupta saMgha nikAla cuke haiM / arthAt saMghapati ke rUpameM apanA nAma jAhira kiye binA 11 saMghoM kA Ayojana karane kI bhAvanA hai| (22) saMghavI zrI bherumalajI kA vi.saM. 2051 meM svargavAsa ho gayA hai| bAdameM unake uparyukta tIna suputroM dvArA vi.saM. 2052 meM spezyala Treina dvArA karIba 1000 se adhika yAtrikoM ko zrI sametazikharajI mahAtIrtha kI yAtrA karavAyI aura pratyeka yAtrika ko eka eka sone kI kaTorI prabhAvanA ke rUpameM dekara bahumAna kiyA / (23) AbutIrtha kI talahaTI meM karIba 10 karoDa rUpayoM kI lAgata se 'saMghavI bheru tAraka dhAma' Ayojana cAlu hai jisameM zrI arbudagiri sahasraphaNA pArzvanAtha tIrtha, jinAlaya, upAzraya, dharmazAlA, bhojanazAlA Adi kA Ayojana hai / (24) mohanabhAI mAravAr3I kI dharmapatnI ke 500 AyaMbila kI pUrNAhuti ke upalakSameM AbujI tIrtha meM bhavya mahotsava ke daurAna pratyeka yAtrikoM ko karIba 500 rUpayoM ke upakaraNAdi kI prabhAvanA ! (25) kula 108 sukRta karane kI bhAvanA hai !!! ___ isa kaliyuga meM bhI pUrvakAlIna dAnavIroM kI smRti ko jIvaMta karAnevAle aise mahAdAnavIroM kI bhUrizaH hArdika anumodanA / pattA : (1) saMghavI tArAcaMdajI evaM lalitabhAI saMghavI enDa sansa, 11 e, prasAda cembarsa, operA hAusa, muMbaI - 400004. phona : 022 - 3682002 nivAsa, pheksa - 3630716 pattA : (2) mohanabhAI mAravAr3I 74155, suMdara sadana, sutAra phaliyA, galemaMDI, surata (gujarAta) pina - 395001. phona : 0261-429574
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ 366 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 sAdharmika utkarSa TrasTa ke sthApaka zrI prakAzabhAI jhaverI . mUlata: uttara gujarAta ke suzrAvaka zrI prakAzabhAI jhaverI ne muMbaI meM 'sAdharmika bhakti TrasTa kI sthApanA kI hai / jaina sAdharmika baMdhu apane ko milatI huI binA vyAjakI lona ke dvArA apanA aura apane parivArajanoM kA Atma kalyANa kara sakeM aisA isa saMsthAkA hetu hai / yaha TrasTa sAdharmika bhAI-bahanoM ko mUrtipUjaka-sthAnakavAsI terApaMthI-digaMbara Adi bhedabhAva rakhe 'binA 10 hajAra rUpayoM taka kI lona detA hai / gujarAta, mahArASTra aura madhyapradeza meM isa TrasTa ke kula 80 kendra haiM / pratyeka kendrameM eka mukhya vyavasthApaka hotA hai / lona kI apekSA rakhanevAle sAdharmika prathama nimnokta pate para vijJapti patra likhate haiM, taba TrasTa unako lona ke lie phorma bhejatA hai / usa phorma meM patA, vyAvasAyika aura kauTumbika mAhiti, rezanIMga kArDa kI nakala, tasvIra, do bharosemaMda vyaktioMkI sahI evaM patA likhane kA hotA hai / isa taraha phorma kI vidhi pUrNa hone ke bAda sthAnika kendra dvArA jA~ca karavAkara usakA abhiprAya ma~gavAyA jAtA hai| jahA~ sthAnika vyavasthApaka nahIM hote haiM vahA~ TrasTa ke kAryakartA svayaM jAkara jA~ca kara lete haiM / bAda meM vijJapti karanevAle sAdharmika kI yogyatA aura TrasTa kI niyamAvali ke anusAra TrasTa lona ko maMjura yA nA maMjura karatA hai / svIkRta lona kA DrAphTa vyavasthApaka ke upara bhejA jAtA hai / vyavasthApaka sAdharmika ko koI bhI eka dharmakriyA kA niyama dekara DrAphTa detA hai / lona kA haptA vyavasthApaka ke pAsa bharane kI vyavasthA hotI hai| Aja taka karIba 1300 sAdharmikoM ko 1 karor3a se adhika rUpayoM kI lona dI gayI hai| TrasTa kI sAdharmika bhakti kI hArdika anumodanA / patA : sAdharmika utkarSa TrasTa Clo. prakAzabhAI jhaverI, 268 rAjA rAmamohanarAya ror3a, operA hAusa, muMbaI : 400004. phona : 3614475
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 367 bejor3a sAmika bhakti karate hue, udAra dila zrAddhavarya zrI rasikabhAI zAha "mere 32 sAla ke dIkSA paryAya meM aise udAradilavAle sArmika bhakta maiMne dekhe nahIM haiM" ! - suprasiddha pravacanakAra, yuvA pratibodhaka, pa.pU.A.bha. zrI ratnasuMdara sUrIzvarajI ma.sA. ne apane eka pravacana meM jinake lie aise udgAra abhivyakta kie the ve zrAddhavarya zrI rasikabhAI zAha (uva. 70 karIba) gujarAta meM surata ke pAsa bAraDolI (sTezana ror3a) jaina saMgha ke pramukha ke rUpa meM zrI saMgha kI anumodanIya sevA kara rahe haiN| koI bhI mahArAja sAhaba Arthika dRSTi se kamajora kisI bhI sArmika ke prati rasikabhAI kA dhyAna khIMcate haiM taba turaMta ve ma.sA. sUcita kareM usase adhika yA dugunI rAzi pradAna karane dvArA sAdharmika bhakti karate haiM / __ pratidina hajAroM rUpayoM aura pratimAha lAkhoM rUpayoM kA dAna karate hue isa udAradila suzrAvaka kA bahumAna bAraDolI ke 18 jJAtIya logoMne milakara kiyA taba rasikabhAIne namratA pUrvaka pratyuttara dete hue kahA ki, " maiM to merI zakti kI apekSA se AdhA dAna bhI nahIM karatA hU~ / " Aja se kucha sAla pahale pa.pU. paMnyAsa pravara zrI candrazekhara vijayajI ma.sA. kA bAraDolI meM cAturmAsa huA thA taba se rasikabhAI vizeSa rUpa se dharma meM jur3e hue haiN| dhanya hai aise udAradila sAdharmika bhakta suzrAvakazrI ko ! Aja takatI para nAma likhavAne kI zarta se lAkhoM-karor3oM rUpayoM kA dAna denevAle kaI dAtA milate haiM magara Arthika dRSTi se pichar3e hue sAdharmika baMdhuoM ko gupta rUpase sahAya karane vAle aise dAtA bahuta virala hote haiN| pratyeka zrImaMta zrAvaka rasikabhAI ke jIvana se preraNA lekara unakA anusaraNa kareM to kitanA acchA hogA !
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ 368 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA-bahumAna samAroha meM rasikabhAI ne bhI acchA sahayoga diyA thA / vRddhAvasthA ke kAraNa ve svayaM usa samAroha meM upasthita nahIM raha sake the magara unakA vyavasAya samhAlane vAle suzrAvaka zrI caMdrakAMtabhAI zAha zaMkhezvara meM padhAre the / patA : rasikabhAI maganalAla zAha saradArabAga, sTezana ror3a, mu.po. bAraDolI, ji. surata (gujarAta) pina : 394602 phona : 02622-20045/20645 42 sAla se lagAtAra chaThTha ke pAraNe ekAzana karate hue mahA tapasvI zrI rasikabhAI zAha ___ pUnA kempa (mahArASTra)meM rahate hue mahA tapasvI suzrAvaka zrI rasikabhAI kezavalAla zAha (u.va. 67) pichale 42 varSoM se chaThTha (belA) ke pAraNe chaThTha aura pAraNe meM bhI ekAzana hI karate haiM / aThThAI Adi bar3I tapazcaryA ke pAraNe meM bhI eka hI ekAzana karake chaThTha ke pAraNe chaThTha cAlu hI rakhate haiM !!! dhanya tapasvI ! patA : rasikabhAI kezavalAla zAha 553 senTara sTrITa pUnA (mahArASTra) pina : 411001 13558 avAI se varSAtapa ke ArAdhaka mahA tapasvI navInamAI zAha muMbaI-bhAiMdara meM rahate hue mahAtapasvI suzrAvaka zrI navInabhAI zAhane aThThAI ke pAraNe aThThAI (8 upavAsa) meM varSItapa karake vi.saM. 2053
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 369 meM akSaya tRtIyA ke dina vAlakezvara meM pAraNA kiyA / varSItapa ke aMta meM lagAtAra 33 upavAsa kiye the / aba ve mAsakSamaNa ke pAraNe mAsakSamaNa karane ke manoratha kara rahe haiM / isa paMcamakAla meM bhI aise mahAtapasvIratnoM se zrI jinazAsana zobhAyamAna hai / dhanya tapasvI ! dhanya jinazAsana ! 158 saparivAra dharmaraMga se raMge hA DokTara praviNabhAI mahetA - mUlataH saurASTra meM jAmakaMDoraNA gA~va ke nivAsI kintu vartamAna meM rAjakoTa kI sarakArI aspatAla meM meDIkala ophisara ke rUpameM kArya karate hue DaoN. praviNabhAI hiMmatalAla mahetA (u.va. 50) M.B.B.S. saparivAra dharmaraMga se pUre raMge hue haiM / Do. pravINabhAI evaM unakI dharmapatnI Do. jyotibahena mahetA, suputrI nizA (uva. 20) evaM suputra samIra (u.va. 11) sabhIne paMcapratikramaNa, jIva vicAra, natatattva AdikA adhyayana kiyA huA hai / na kevala dhArmika adhyayana hI kiyA hai, kintu samyakajJAna ko samyakakriyA ke rUpa meM bhI inhoMne pariNata kiyA hai / ghara ke cAroM sabhya zAma ko cauvihAra karate haiM !... 'subahazAma pratikramaNa, navakArasI-cauvihAra, bhaktAmara stotra pATha, jinapUjA ityAdi ArAdhanAe~ inakI pratidivasIya dinacaryA meM zAmila haiM / zAmako 6 baje unakA rasoIgRha baMda ho jAtA hai / arthAt ghara ke sabhI sadasya hamezA rAtribhojana kA tyAga karate haiM / vizeSa ullekhanIya evaM anumodanIya bAta yaha hai ki DaoN. praviNabhAI mahetA zrI siddhacakra-bhaktAmara-zAMtisnAtra-18 abhiSeka-108 pArzva-padmAvatIkalyANamaMdira-naMdyAvarta-bIsa sthAnaka saMtikaraM Adi sabhI mahApUjana evaM pratiSThA Adi ke vidhi-vidhAna bhI acchI taraha se jAnate haiM evaM rAjakoTa ke AsapAsa ke kSetroM meM bhI apane kharca se saparivAra jAkara uparyukta pUjanAdi dharmAnuSThAna binA mUlya se, bhakti ke rUpameM karavAte haiM / pratyeka mahApUjanoM ke maMDala kA Alekhana bhI unake suputra evaM suputrI svayaM bahuratnA vasuMdharA - 2-24
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ 370 karate haiM / rAjakoTa evaM usake jAkara niHzulka rUpase pUjana paDhAte haiM 1 bahuratnA vasuMdharA : bhAga AsapAsa ke sthAnoM meM ve svayaM saparivAra prabhu bhakti kI taraha sAdhu-sAdhvIjI bhagavatoM kI zArIrika cikitsA Adi vaiyAvacca bhI ve pUjyabhAva se karate rahate haiM / paryuSaNa mahAparva kI ArAdhanA zrI saMghoM ko karavAne ke lie ve bAharagA~va bhI jAte haiM / parvatithiyoM meM pauSadha kI ArAdhanA bhI ve karate evaM karavAte haiM / kisI bhI prakAra kI dhArmika pratiyogitAoM meM ve hamezA zAmila hone kI abhiruci rakhate haiM evaM parizrama ke dvArA usameM acche guNAMka prApta karate haiM / Atmahita ke sAtha sAtha jainazAsanakI prabhAvanA, sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM kI vaiyAvacca Adi Apake jIvana ke mukhya dhyeya haiM / Do. praviNabhAI mahetA saparivAra apane dhyeya meM uttarottara Age baDhane meM saphalatA hAMsila kareM yahI zubhecchA saha hArdika anumodanA / Apake jIvana para vardhamAna taponidhi pa.pU. A. bha. zrI vijaya vAriSeNasUrIzvarajI ma.sA. Adi aneka pUjyoM ke dvArA mahAna upakAra huA hai / patA : DaoN. pravINabhAI mahetA 159 "zItala" 4, jayarAya ploTa, baMdhagalI, rAjakoTa (saurASTra) pina : 360001 phona : 28304 300 se adhika bAra muMbaI se zaMkhezvara tIrtha kI pUrNimA tithi meM yAtrA karane vAle bhAgyazAlI caubIsoM tIrthaMkara paramAtmA kevalajJAna - kevaladarzana - anaMta AnaMdaanaMtavIrya isa anaMta catuSTayI meM samAna hote hue bhI vartamAna caubIsI ke 23 veM tIrthaMkara puruSAdAnIya zrI pArzvanAtha bhagavaMta kI mahimA evaM unake tIrtha aura maMdira sabase jyAdA vidyamAna haiN| kyoMki pArzvanAtha bhagavAna ke jIvane deva bhava meM vividha tIrthaMkara bhagavaMtoM ke 500 kalyANaka prasaMga atyaMta bhaktibhAva se manAye the / isa utkRSTa jinabhakti ke kAraNa unakA
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 371 yaza aura Adeya nAmakarma itanA prabala koTikA utpanna huA ki mokSameM jAne ke bAda bhI unake adhiSThAyaka deva dharaNendra-padmAvatI atyaMta jAgarUka hone se pArzvanAtha bhagavAna kI viziSTa bhakti karanevAle zraddhAluoM ke vighnoM ko dUra karate haiM aura prabhubhakti meM sahAyaka banate haiM / isI kAraNa se vartamAna meM zAsana bhagavAna zrI mahAvIra svAmI kA hote hue bhI zrIpArzvanAtha prabhujI ke tIrtha aura maMdira prabhu mahAvIra ke tIrtha aura maMdiroM kI apekSA se adhika saMkhyA meM dRSTigocara hote haiM / purUSAdAnIya : zrIpArzvanAtha prabhujI ke saiMkar3oM tIrthoMmeM bhI prakaTa prabhAvI zrI zaMkhezvarajI pArzvanAtha tIrtha kI mahimA sabase adhika hai, kyoMki gata caubIsI ke 9 veM tIrthaMkara zrI dAmodara svAmI ke samaya meM aSADhI zrAvakane apanA nirvANa pArzvanAtha bhagavAna ke gaNadhara banakara hone kI bAta tIrthaMkara paramAtmA dvArA jJAta hone para apane bhAvi paramopakArI zrI pArzvanAtha paramAtmA kA bimba banavAkara AjIvana pUjA kI thI / bAda meM vividha deva nikAyoM meM indra Adi aneka deva-deviyoM dvArA bhI usI jinabimba kI pUjA huI aura Akhira jarAsaMdha prativAsudeva dvArA prayukta jarA vidyA ke prabhAvase grasita apane sainya kI mUrchA dUra karane ke lie zrI kRSNa vAsudeva ne zrI neminAtha bhagavAna (rAjyAvasthA meM ) dvArA pradatta sUcanA ke anusAra aThuma tapa se prasanna padmAvatI devI se prApta uparokta jinabimba ke snAtrajala se apane sainya ko svastha banAyA aura bAdameM zaMkhadhvani pUrvaka zaMkhezvara nagara banAkara usI nagara meM uparyukta jinabimba kI sthApanA karavAyI tabhI se lAkhoM bhaktoM dvArA prapUjita paramAtmA kI mahimA kaliyuga meM bhI dinapratidina adhikAdhika baDhatI jA rahI hai / ___ pratidina saiMkaDoM zraddhAlu bhakta gujarAta, rAjasthAna, muMbaI ityAdi se zaMkhezvara tIrthameM padhArakara subaha se zAma taka bhagavAna kI pUjA-sevA-bhakti karate rahate haiM / poSa dazamI ke dina karIba 5 hajAra se adhika bhAgyazAlI aThuma tapa dvArA vahA~ paramAtmA kI paryupAsanA karate haiN| usI taraha pratyeka mahine ke pUrNimA ke dina bhI karIba 5 hajAra jitane bhAgyazAlI dUra-sudUra se zaMkhezvara Akara prabhubhakti karate haiM / kaI bhAgyazAlI kucha varSoM se pratyeka pUrNimA ke dina niyamita rUpa se zaMkhezvara tIrtha meM padhArakara prabhupUjA-bhakti karane dvArA dhanyatA kA anubhava karate haiM, ve 'pUnamiyA yAtrika' bhI kahe jAte haiM /
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ 372 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 aise pUnamiyA yAtrikoM meM se sabase adhika yAtrAe~ kina bhAgyazAlI AtmAoM ne kI hoMgI aura kitanI yAtrAe~ kI hoMgI ? yaha jijJAsA honI svAbhAvika hai / isake pratyuttara meM jinhoMne Aja karIba 311 se adhika yAtrAe~ kI haiM aise tIna bhAgyazAlIoM ke nAma-ThAma jAnane mile haiN| (1) vinodabhAI devajIbhAI gaMgara (kaccha-godharA) blu skAya bilDIMga, kArTara ror3a naM. 5 borIvalI (pUrva) muMbaI - 400066 (2) premacaMdabhAI devarAja deDhiA (navAgAma-hAlAra-nivAsI) vikTarI hAusa, ghara naM. 9/10, pItAMbara lena, mAhIma sTezana-muMbaI 400016. phona : 4457133 nivAsa (3) hIrajIbhAI raNamala (dAMtA-hAlAra nivAsI) dhAmaNakara nAkA, bhUmaiyA cAla, ruma naM. 1-2 bhIvaMDI ji. thANA (mahArASTra) pichale 26 se adhika varSoM se ye tInoM bhAgyazAlI pratyeka pUrNimA ke dina muMbaI se zaMkhezvara padhArakara prabhubhakti karate haiM / ina meM se premacaMdabhAI kI vizeSatA yaha hai ki pUnama ke dina apane beTe kI zAdI kA prasaMga bhI unheM pUnama kI yAtrA se roka na skaa| ve beTe kI zAdI meM anupasthita rahakara bhI zaMkhezvara tIrtha kI yAtrA meM upasthita rahe !!! isI taraha AphrikA sthita nAyarobI meM pratiSThA ke prasaMga meM upasthita rahane ke lie unake nAyarobIsthita riztedAroMne bahuta Agraha kiyA thA phira bhI vahA~ jAne se pUnama kI zaMkhezvara yAtrA kA krama khaMDita hota: thA, isalie unhoMne apane badale meM parivAra ke anya sadasyoM ko nAyaroba bheja diyA magara svayaM to zrI zaMkhezvara pArzvanAtha prabhujI ke caraNAraviMTa kI sevA ke lie hI upasthita rahe !!! ve catudarzI-pUrNimA aura ekA yaha tIna dina taka zakhezvara meM rahakara zrI pArzvanAtha prabhujI ke nAma maM. kI 125 mAlA kA japa karate haiN| sAla meM 3 bAra zrI siddhAcalajI mahAtIrtha kI yAtrA bhI karate haiM aura pichale 13 sAla se pratyeka sAla phAlguna zuklA
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 373 13 ke dina zrI zatruMjaya mahAtIrtha kI 6 kosa kI parikramA bhI niyamita rUpa se dete haiM / - 160 2 isa taraha pratyeka pUrNimA ke dina apane samasta sAMsArika kAryoM ko chor3akara niyamita rUpase tIrthayAtrA aura prabhubhakti ke lie saiMkar3oM ki.mI. kI yAtrA karate hue aura ghaMToM taka katArameM khar3e rahakara prabhupUjA kI pratIkSA karate hue sabhI yAtrikoM kI hArdika anumodanA / bhale inameM se koI gatAnugatikatA se yA aihika phalAkAMkSA se Aja yAtrA karate hoMge magara zrI pArzvanAtha prabhujI ke aciMtya prabhAva se unake hRdaya meM bhI eka na eka dina jarUra samyak bhAvoM kA udaya hogA aura niSkAma bhAva se, samyak tIrthayAtrA aura prabhubhakti dvArA unakI AtmA bhI urdhvagAmI banegI aisI AzA rakhanI anucita nahIM hogI / dharmaniSThA ke anumodanIya prasaMga [pa. pU. paMnyAsa pravara zrI candrazekharavijayajI ma.sA. dvArA likhita "mArI tera prArthanAo" aura " muni jIvananI bAlapothI" meM se sAbhAra adbhuta ] (1) eka ghara kI dIvAra ke upara varSA ke pAnI ke kAraNa se nIla (anaMtakAya vanaspati ) jamI huI thI / usI divAra kA sparza karatI huI eka tijorI par3I huI thI / usako vahA~ se haTAne kI jarUrata thI, magara vaisA karane se nIla ke anaMta jIvoM kI saMbhAvanA hone se donoM bhAIoM meM se kisIne bhI usa tiz2orI ko haTAI nahIM / kucha mahinoM ke bAda grISma RtumeM jaba nIla svayameva sukha gayI usake bAda hI usa tijorI ko vahA~ se haTAI gayI / (2) 16 sAla kI umra kA kolejIyana kizora koleja dvArA Ayojita videza ke pravAsa meM apanI mA~ ke Agraha se gayA / 20 dina kA kAryakrama thA / isa pravAsa meM jinapUjA - prabhudarzana kI koI zakyatA nahIM
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ 374 bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 thI isalie vaha bahuta vyAkula ho uThA / usane pA~cave hI dina apanI mA~ ko patra likhakara aisI TUrameM apane ko bhejane ke lie upAlaMbha diyA / kizora vaya meM bhI prabhubhakti kI kaisI lagana ! (3) eka bhAratIya jaina yuvaka kI sagAI amarIkA meM utpanna huI jaina kanyA ke sAtha huI / sagAI hote hI yuvakane apanI bhAvI patnI ko kaha diyA ki, "jaba taka tU pA~ca pratikramaNa, cAra prakaraNa evaM chaha karmagraMtha artha ke sAtha kaMThastha nahIM karegI taba taka zAdI nahIM hogI / yaha sunate hI yuvatI stabdha ho gayI / use to kevala navakAra maMtra hI AtA thA / magara bhAvI pati kI apekSA ke anusAra usane uparyukta sUtra, artha ke sAtha kaMThastha kara lie bAdameM hI donoM kI zAdI huI !!! (4) eka zrAvakane apane vIla meM likhA thA ki, 'mere zarIra kA agni saMskAra, mere marane ke bAda do ghar3I ( 48 minaTa) meM turaMta kara denA, tAki saMmUrchima jIvoM kI hiMsA na ho !!! (5) mANekalAla seTha uttama zrAvaka the / apane gRha jinAlaya meM se 80 hajAra rUpayoM ke mUlya kI nIlama ratna kI jina pratimA kI corI karake, usako becakara apanA karja cukAne ke lie taiyAra hue sAdharmika ko unhoMne pakar3a liyA aura apane gharameM miSTAnna ke dvArA usakI sAdharmika bhakti karane ke bAda nakada 80 hajAra rUpaye kI prabhAvanA dekara apane parama priya paramAtmA kA bimba vApasa prApta kiyA !!! (6) suzrAvaka zrI kamalasIM bhAI ke jyeSTha suputra kI sagAI ke prasaMga meM pATaNa (gujarAta) ke mahAna jaina suzrAvaka zrI nagInadAsabhAI karamacaMda saMghavIne do tolA suvarNa kA hAra bheMTa ke rUpa meM diyA / Arthika dRSTi se sAmAnya sthitivAle kamalasIMbhAI ne kahA, "Apake jaise dharmAtmA yadi sagAI ke rUpa sAMsArika vyavahAra kI isa taraha anumodanA kareMge to phira aba 'dharma' kahA~ dekhane milegA ?" aisA kahakara unhoMne hAra vApasa lauTA diyA / * (7) zrAddharatna zrI rajanIbhAI devar3I aura zAMticaMda bAlubhAI ne Ajase 9 sAla pUrva meM tIrthAdhirAja zrI zatruMjaya ke 18 abhiSeka karAye
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 375 taba hajAroM yuvaka svayaMsevaka ke rUpa meM zAmila hue the / zatruMjaya ke upara rahe hue 13 hajAra jinabimboM ke cakSu badalane kA mahAna kArya do dinoMmeM kula 18 ghaMTe taka claa| saiMkar3oM yuvaka isa kArya ke lie dinameM 810 ghaMTe taka mahAtIrtha ke upara rahe the / tIrthAdhirAja kI AzAtanA ko TAlane ke lie ve laghuzaMkA bartana meM karate the aura bAlTI meM ikaThThA karate the / 8 bAlTI jitanA pizAba unhoMne svayaM girirAja se nIce utAra kara yogya bhUmi meM visarjana kiyA magara girirAja para eka buMda bhI girane nahIM diyA / kaisI pApabhIrutA ! kaisA udbhuta tIrthaprema ! - 2 (8) muMbaI meM rahate eka suzrAvaka hararoja jinAlaya meM prabhuprakSAla, prathama pUjA, AratI, maMgala dIpaka Adi boliyoM meM se koI bhI bolI kA Adeza lete haiM / magara prakSAla AdikA lAbha lene se pahale apanI beTI ko AvAja dekara 7vIM maMjila se bulA lete haiM aura usake dvArA bolI kI rAzi maMgAkara zrI saMgha kI peDhI meM arpaNa karane ke bAda hI bolI ke anusAra prabhubhakti kA lAbha lete haiM !!! (9) karIba 6 se 7 hajAra yuvaka aura yuvatIoM ne evaM prauDhoMne bhI mere pAsa bhavAlocanA kI hai / jinameM se kaI yuvakoM ne to garbha meM rahakara 9 mahine taka apanI mA~ ko duHkha dene kI bhI AlocanA kI hai !!! (10) eka bhAIne dharmapatnI kI preraNA se svadravya se jinAlaya kA nirmANa kiyA hai / jisameM karIba 30 lAkha rUpayoM kA sadvyaya ho cukA haiM / abhI kAma cAlu hai / jinAlaya ke bhaMDAra kI Aya ve bAhara dete haiM magara apane isa jinAlaya meM usakA upayoga nahIM karate ! (11) eka zrAvikAne apane beTe ko sinemA dekhane kA niSedha kiyA thA / eka dina mA~ kI anupasthiti meM beTe ne mitroM ke ati Agraha se sinemA dekha liyA / dUsare dina mA~ ko isa bAta kA patA calane para beTe ko upAlaMbha dene kI bajAya svayaM prAyazcita ke rUpa meM aThThama tapa kA prAraMbha kara diyA / beTe ne kSamAyAcanA kI aura AjIvana sinemA tyAga kara diyA !!!
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ 376 161 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - vivAha hone ke bAvajUda bhI AbAla brahmacAriNI vijayAbahana kA vismayakAraka vimala vyaktitva gujarAta meM khaMbhAta nagara karIba 90 jinamaMdiroM se alaMkRta hai / isa nagara meM suzrAvaka zrI aMbAlAlabhAI evaM suzrAvikA zrI mUlIbahana kA parivAra eka dharmaniSTha parivAra ke rUpa meM suprasiddha hai / isI daMpati ke eka suputra ne premasagAI hone ke bAda vardhamAna taponidhi pa.pU. A.bha. zrImadvijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. kI vairAgyavAhinI dezanA sunakara zAdI kiye binA hI vi.saM. 2008 meM dIkSA aMgIkAra kI aura Aja ve vairAgyadezanAdakSa pa.pU.A.bha. zrImad vijayahemacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. ke rUpa meM adbhuta zAsana prabhAvanA kara rahe haiM / vi.saM. 2009 ke kArtika mahine meM khaMbhAta nagarameM pa.pU. A.bha. zrImadvijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. kI pAvana nizrAmeM upadhAna tapa kA Ayojana huA thA taba uparyukta suzrAvikA mUlIbahana ke sAtha unakI 16 varSIya ku. vijayA bhI apane uparyukta bhAI mahArAja sAhaba kI preraNA se upadhAna tapa meM zAmila ho gaI / prAcIna kAla kI prathA ke anusAra ku. vijayA jaba 9 sAlakI naTakhaTa kanyA thI taba usakI sagAI zrIpraviNacaMdra ramaNalAla pArekha nAmake visA osavAla jJAtIya bAla zrAvaka ke sAtha ho gayI thI / magara usa umra meM use sagAI se koI saMbaMdha nahIM thA / vaha to bAla sulabha krIDA aura khAne-pIne meM masta thI / upaghAna kI pUrNAhuti ke prasaMga para ku. vijayA ne uparyukta vardhamAna taponidhi pa.pU. AcArya bhagavaMta zrI kI prabala preraNA se 5 sAla taka brahmacarya vrata kI pratijJA lekara upadhAna kI mAlA pahanI !!!... taba loga kahane lage- 'tU to tere bhAI mahArAja kI saccI bahana banegI aisA lagatA hai, magara tujhe mAluma hai ki terI zAdI thor3e dinoM meM ho jAyegI, phira tere vratakA kyA hogA ! '... aura kucha huA bhI vaisA hI ! vrata svIkAra ke kevala 3
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 377 mahine bAda meM mohAdhIna mAtA-pitA ne ku. vijayA kI zAdI kara dI / vijayA ko anicchA se bhI bujurgoM kI AjJA ziromAnya karanI par3I / magara vaha aba abalA nArI nahIM thI kintu brahmavata ke kAraNa sabalA ho gayI thI / usane sumadhura kintu spaSTa zabdoM meM apane patideva ko samajhAne kI koziza kI ki- " maiM caturthavratadhArI hU~, isalie zAdI hone para bhI apanA vrata akhaMDita rakhanA cAhatI hU~, saMyama kI bhAvanA se bhAvita hU~, Apa kisI anya kanyA se zAdI karanA cAhate haiM to kara sakate haiM / " yaha sunakara praviNabhAI cauMka uThe / unhoMne apane mana ko samajhAne kI koziza kI magara niSphala hue / isalie vijayAbahana apane vrata ko akhaMDita rakhate hue kevala 6 mahine sasurAla meM rahI bAdameM apane pitAke ghara vApasa lauTa AyI / kabhI kabhI aupacArika rUpa meM sasurAla meM jAtI thI aura sasurAlavAloM ko saMyama mArga kI mahimA samajhAkara apane ko saMyama kA svIkAra karane ke lie anumati pradAna karane ke lie samajhAtI thii| sasurAla vAle bhI eka aura vijayAbahana ko manAne kA aura dUsarI ora apane mana ko bhI manAne kA prayAsa karate the, magara donoM meM se kisI bhI bAta meM saphalatA nahIM milatI thI / Akhira sasurAlavAloM ko manAne meM niSphala huI vijayAbahana pIhara kI pAlakhI meM baiThakara, varSIdAna dekara vi.saM. 2011 meM vaizAkha sudi 7 ke dina dIkSita huI aura 36 karor3a navakAra japa ke ArAdhaka pa.pU. A.bha.zrI. yazodevasUrijI ma.sA. ke ziSyaratna pa.pU. tapasvI A.bha. zrI trilocana sUrijI ma.sA. ke AjJAvartinI pU.sA. zrI caMdrazrIjI kI ziSyA pU.sA. zrI subhadrAzrIjI kI ziSyA pU.sA. zrI raMjanazrIjI kI ziSyA pU.sA. zrI vasaMtaprabhAzrIjI ke nAma se udghoSita hue / . dIkSA lene ke bAda praguruNI aura guruNIjI kI vaiyAvacca karate hue unhoMne karmakSaya ke lie ugra tapazcaryA karane kA prAraMbha kiyA / mAsakSamaNa, siddhitapa, zreNitapa, dharmacakratapa, cattAri-aThTha-daza-doya tapa, bIsa sthAnaka tapa, varSItapa, 17-16-15-12-11 upavAsa, achAI, anekabAra aThThama-chaTha, vardhamAna tapa kI 50 oliyA~ ityAdi tapa ke dvArA apane
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ 378 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 jIvanako alaMkRta kiyA aura sAthameM apUrva vAtsalyabhAva ke kAraNa 21 mumukSuoM kI jIvananaukA ke sukAnI bhI bana gaye haiN| saMsArI pati praviNabhAI bhI aba unakI jIvanapratibhA se prabhAvita hokara natamastaka hue haiM aura vividha puNya prasaMgoM para sA. zrIvasaMtaprabhAzrIjI Adi kI preraNA se apanI lakSmI kA sadvyaya karake saMyamajIvana kI anumodanA karate haiN| mahArASTra, muMbaI, gujarAta, kaccha, karNATaka Adi meM vihAra ke dvArA suMdara zAsana prabhAvanA karanevAle ugra vihArI, mitAhArI,svaupadhi ke svayaMdhArI, sAdhvIratna sA.zrI vasaMtaprabhAzrIjI ko, pa.pU.A.bha. zrI vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. ne jaMga-e-bahAdUra ke vizeSaNa se alaMkRta kiyA hai| isa taraha zAdI ke bAda bhI AbAlabrahmacArI rahakara vijayAbahana meM se vasaMtaprabhAzrIjI bane hue 'jaMga-e-bahAdUra' sAdhvIjI ke tapa-tyAgamaya saMyama jIvana kI hArdika anumodanA / "mujhe audArika dehadhArI manuSya ke sAtha zAdI nahIM karanI hai" kumudabahana kA adbhuta parAkrama yuvAvasthA meM AyI huI, rUpavatI, sukumAla AkarSaka gAtra yukta, apanI guNavatI beTI-bahana ke lie mAtA-pitA aura bhAI acche vara kI khoja kara rahe the aura eka dina ve apane manacAhe yuvaka evaM usake parivArajanoM ko kanyA dikhAne ke lie apane ghara le Aye / kanyA ko vastrAlaMkAra se alaMkRta hone kI sUcanA dI gayI thI ... magara yaha kyA? yaha kanyA to phaTepurAne vastroM ko pahanI huI, bikhare hue bAloM ke sAtha naukarAnI jaisI dikhatI huI vahA~ upasthita huI ! aisI kanyA ke sAtha kauna zAdI karanA pasaMda kare? ve apanA spaSTa nakArAtmaka abhiprAya sunAkara cale gaye ! kanyAne aisA kyoM kiyA ? kyoMki use audArika dehadhArI kisI
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 379 bhI mAnava ko apanA hAtha nahIM denA thA / usakA dila to azarIrI anaMta siddha bhagavaMtoM ke sAtha ekAtmarUpa ho jAne ke hetu se cAritradharma kI ArAdhanA karane ke lie lAlAyita ho uThA thA / svajanoM ke dvArA zIghra cAritra svIkAra ke lie anumati pAne kI bhAvanA se usane jinabhakti, guru bhakti, ubhayakAla Avazyaka kriyA, svAdhyAya tapa-tyAga-ityAdi se jIvana ko alaMkRta kiyA thA / vastroM meM atyaMta sAdagI, 6 mahinoM taka eka hI sAr3I kA upayoga, saMthAre ke upara zayana, roTI-pAnI yA dAla-roTI se bhojana karane kA abhyAsa, dahI aura kaDhA vigaI kA mUlase tyAga, apane bhAI kI zAdI ke prasaMga meM bhI kevala dAla-cAvala kA bhojana ityAdi ke dvArA usane apane vairAgya ko majabUta banAyA thA aura svajanoM ko bhI apane vairAgya kI pratIti karAyI thii| eka bAra to cAritradharma ko zIghra pAne kI utkaMThA se vaha ghara se cUpacApa bhAga gayI thI aura 'tujhe khuzI se zIghra cAritra dilAyeMge' aisA pakkA bharosA milane para hI vaha vApasa lauTI thI ! usakA tIna vairAgya dekhakara mAtA-pitA aura bhAI Adine prasannatApUrvaka aSTAhnikA mahotsava ke sAtha cAritra dilAyA / 'apane gA~va kI mUrtipUjaka kumArikA kI yaha prathama hI dIkSA ho rahI hai' aisA socakara sANaMda saMgha bhI atyaMta ullasita huA thA / gujarAta meM ahamadAbAda ke pAsa sANaMda gA~va ke isa kanyAratna kA nAma thA kumudabahana kezavalAla saMghavI / 21 sAla kI bharayuvAvasthA meM pravajita hokara ve pa.pU.A.bha. zrImadvijayasiddhisUrIzvarajI ma.sA. ke samudAya ke alaMkAra rUpa sA.zrI padmalatAzrIjI bane / "cauthe Areke sAdhvIjI" ke rUpameM khyAtiyukta, AtmaikalakSI ina sAdhvIratna ke 50 varSa ke sudIrgha saMyama paryAya ko loga Aja bhI natamastaka hokara praNAma karate haiM / dhanya sAdhvIjI ! dhanya zrI jinazAsana !
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ 380 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 dIkSA grahaNa karatI huI ATha sagI bahaneM / / / Ajase karIba 2350 sAla pUrvameM zrI sthUlibhadrasUrijI kI sAta bahanoM-yakSA, yakSadinnA, bhUtA, bhUtadinnA, seNA, veNA, reNA,- ne dIkSA aMgIkAra kI thii| usake bAda aba taka itanI saMkhyA meM sagI bahanoM ne dIkSA grahaNa kI ho vaisI koI ghaTanA huI nahIM thii| kintu di.13-2-1995 ke dina uparokta vizva vikrama ko bhI atikramaNa karanevAlI adbhuta ghaTanA kaccha-vAgar3a kSetrameM rApara gA~vameM ghaTita * huI thI / rApara se 21 ki.mI. kI dUrI para sthita rAmAvAva gA~va ke nivAsI kintu vyavasAya ke hetu se rApara meM rahate hue suzrAvaka zrI maNilAlabhAI chaganalAla mahetA aura unakI dharmapatnI ratnakukSi suzrAvikA zrI kuMvarabAI kI 6 suputriyA~ - vanitAbahana, madhubahana, bhAratIbahana, cAMdanIbahana, rozanIbahana aura jyotibahana I.sa. 1978 se 1984 taka meM dIkSA grahaNa karake anukrama se vaMditAbAI mahAsatIjI, mitAbAI mahAsatIjI, bhAratIbAI mahAsatIjI, cAMdanIbAI mahAsatIjI, rozanIbAI mahAsatIjI aura suvratAbAI mahAsatIjI ke rUpa meM saMyama kI sAdhanA kara rahI haiM / usake bAda unakI bAkI rahI huI do bahane zIlubahana aura pItibahana ne bhI di. 13-2-1995 ke dina saMyama kA svIkAra kiyA hai jisase sagI ATha bahanoM kI dIkSA kA vizva vikrama bhagavAna zrI mahAvIra svAmI ke zAsana meM sthApita huA hai / ina donoM bahanoM ke nAma suhAnIbAI mahAsatIjI aura priyAMzIbAI mahAsatIjI ke rUpameM ghoSita huA hai / AThoM bahaneM bAlabrahmacAriNI evaM ucca vyAvahArika zikSA saMpanna haiM / unakA kevala eka hI bhAI hai - bhogIlAlabhAI mahetA jo rApara meM vyavasAya kara rahe haiM / AThoM bahanoMne sthAnakavAsI lIbar3I ajarAmara samudAya meM dIkSA grahaNa kI hai / unameM se do mahAsatIjIyoM ne 28 Agama sUtra kaMThastha kara liye haiN| dUsare naMbara ke mItAbAI mahAsatIjI maunapriya evaM Adhyatmika sAdhanA parAyaNa haiN| unhoMne lagAtAra 12-12 mahinoM taka bhI mauna kiyA hai|
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ ____381 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 ekAMtarita dinakA mauna to kaI bAra rakhate haiM / vyAkhyAna bhI atyaMta asarakAraka zailimeM dete haiN| rAta ko 2 // -3 baje uThakara AgamasUtroM ke artha kA suMdara ciMtana karate haiM / kisIkI bhI niMdA karanI nahIM aura sunanI bhI nahIM aisI unakI pratijJA hai !!! TI.vI., viDIo, byUTI pArlara aura phAIvasTAra hoTeloM ke isa vilAsI vijJAnayuga meM bharayuvAvasthA meM sabhI bhautika suvidhAoM kA parityAga karake svecchA se saMyama kA svIkAra karate samaya ina dIkSArthIoMne upasthita hajAroM kI janasaMkhyA ko saMbodhita karate hue kahA thA ki _ "saMyama hamArA pakSa aura mokSa hamArA lakSya hai / aba hama samabhAva ke sarovara meM snAna karake sAdhanAoM kA zrRMgAra dhAraNa kareMge / saMyama ke vividha anuSThAna hI hamArI AtmacAhanA hogI / saMyama ke svaicchika svIkAra ke sAtha hama saMsAra ko salAma karate haiM / vizvamaitrI ke sAtha saMbaMdha bA~dhane ke lie hama tathAkathita tuccha aihika sukhoM kA tyAga kara rahe haiM taba ApakI AMkhoM meM se AziSa barasanI cAhie, A~su nahIM !" / . ...."saMsAra meM suvidhAe~ haiM, magara zAMti kahA~ ? koI bhI kAma Tenzana binA sensana nahIM hotA / Donezana ke binA eDamizana nahIM milatA ! oparezana ke binA darda ko dUra karanevAle nahIM haiM / saMsAra meM vRddhAzrama, anAthAzrama, tyaktAzrama, kAnUnI aura gairakAnUnI garbhapAta yaha sabhI darda rUpa hI haiM, jaba ki hama loga tapa-tyAga, sAdhanA-siddhi aura mokSa ke mArga meM prayANa karake marIja bane binA hI saMpUrNa nirAmaya svarUpa meM isa saMsAra se bAhara nikala rahe haiM / yahA~ hamArA satkAra ho rahA hai magara vAstavikatA yaha hai ki jo sarvasaMga kA parityAga karatA hai usIkA satkAra hotA hai|..." dhanya hai saMyamIoM ko ! dhanya hai unake mAtA-pitA ko ! dhanya vaha nagarI, dhanya velA-ghar3I, mAta-pitA-kula-vaMza... !
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ 382 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 180/175/124 upavAsa evaM eka hI dravya se ThAma cauvihAra 500 Abila kI ArAdhikA | mahA tapasvinIa. sau. vimalAbAI vIracaMda pArakha / zrI jaina zAsana meM tapazcaryA kA anUThA sthAna hai| janma-janmAMtara ke karmoM ko kATane ke lie amogha upAya hai| arjunamAlI ora dRDhaprahArI jaise ghora pApI bhI tapa ke prabhAva se hI kaivalya aura mukti ko pA gaye / pAmara AtmA ko paramAtmA banAnebAlA tapadharma Aja bhI jayavaMta haiN| akabara bAdazAha ke samaya meM caMpAzrAvikAne 180 upavAsa kI mahAna tapazcaryA ke dvArA adbhuta zAsana prabhAvanA karavAyI thI / vartamAnakAlameM mUla phalodI (rAjasthAna) ke nivAsI kintu hAla madrAsa meM rahatI huI a.sau. zrImatI vimalAbAI vIracaMda pArakha (u.va. 40) ne nimnokta prakAra se mahAna tapazcaryA dvArA Atmazuddhi ke sAtha sAtha adbhuta zAsana prabhAvanA karavAyI hai| 8-9-11-15-15 (cauvihAra upavAsa)-16(do bAra) -1730-36-41-51 cauvihAra upavAsa-61-68-124-175-180 upavAsa !!! upavAsa ke pAraNe AyaMbila dvArA varSAMtapa,aMta meM mAsakSamaNa ! dvitIya varSItapa aThThama ke pAraNe AyaMbila dvArA !!! usake daurAna 6-9-61 aura aMtameM 51 upavAsa ke bAda pAraNA / isa varSAMtapa meM aThThama ke pAraNe meM kevala gehU~ kI roTI aura garama pAnI se hI AyaMbila karatI thIM !!! vardhamAna AyaMbila tapa kI 36 oliyA~, eka dhAna se navapadajI kI 11 oliyA~, eka dAne se navapadajI kI 9 oliyA~, lagAtAra 3151-120-500 AyaMbila !... .. vi.saM. 2050 meM 180 upavAsa karane ke bAda vi.saM. 2051 meM 72 dina kA siddhivadhU kaMThAbharaNa tapa kiyA, jisameM prathama aThAI aura eka dAne kA AyaMbila, phira lagAtAra 6 chaThTha, pratyeka chaTha (belA) ke pAraNemeM kevala 1 dAne se AyaMbila, aMtameM aThThama aura usapara lagAtAra 41 upavAsa isa taraha 72 dinoM meM kula 64 upavAsa aura 8 eka dAne ke AyaMbila kiye !!!
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 383 vi.saM. 2052 meM vardhamAna tapa kI 35 vIM olI kI / olI kA pAraNA na karate hue AcArya pada ke 36 upavAsa saMlagna kiye / isa taraha yaha bhI 72 dina kI bar3I tapazcaryA huI !!! - vi.saM. 2052 meM di. 13-6-96 se bele ke pAraNe AyaMbila karate hue uparokta prakAra se varSItapa kA pAraNA 51 upavAsa ke bAda di. 9-5-97 ko kiyA aura kevala 12 dina ke pAraNe ke bAda di. 22-5-97 se vardhamAna tapa kI 36 vIM olI prAraMbha karadI / usakA pAraNA di. 28--6-97 ko karake dUsare dina se upara nirdiSTa 175 upavAsa kI mahAna tapazcaryA kA prAraMbha kara diyA / usa meM 99 dina taka dina meM do bAra garama pAnI kA sevana, 25 dina taka avar3a ke samaya ke bAda 1 bAra pAnI kA sevana aura anta ke 51 upavAsaM cauvihAra kie ! isa mahAna tapazcaryA ke daurAna 82 veM dina zatruMjaya mahAtIrtha kI paidalayAtrA kI ! aura 90 veM upavAsa ke dina zaMkhezvarajI mahAtIrtha meM Ayojita anumodanA-bahumAna samAroha meM padhArI thIM ! (tasvIra ke lie dekhie peja naM. 22 ke sAmane) aura 157 veM dina giranArajI kI evaM 159 veM dina zatruMjaya mahAtIrtha kI punaH yAtrA kI / di. 21 -12-97 ke dina ur3ada ke eka dAne le AyaMbila dvArA 175 upavAsa kI mahAna tapazcaryA kA pAraNA kiyA !!! usake bAda di. 27-12-97 se akhaMDa 500 AyaMbila cAlu kiye haiN| AyaMbila meM sirpha gehU~ kI 4 roTiyA~ binA namaka kI evaM garma jala kA sevana karatI haiM, sAtha meM ThAma cauvihAra karatI haiM !!! ina 500 AyaMbila ke daurAna hI di 4-6 - 98 se 124 upavAsa kI mahAna tapazcaryA kA prAraMbha kiyA / jisameM prAraMbha ke 40 upavAsa taka avaDDa ke samaya ke bAda kevala 1 bAra garama jala kA sevana kiyA aura pichale 84 upavAsa binA pAnI ke cauvihAra hI kiye !!! di. 6-10-98 ke dina eka dAne ke AyaMbila se pAraNA karane ke bAda lagAtAra uparyukta prakAra se AyaMbila kI tapazcaryA cAlu hI hai / bIca meM di. 28-3-98 se lagAtAra cauvihAra, 21 upavAsa evaM eka bAra 12 upavAsa cauvihAra bhI kie ina sabhI upavAsoM ( 124 +21+12 ) kI ginatI 500 AyaMbila meM nahIM kI hai| uparyukta prakAra se 400 AyaMbila pUrA hone ke bAda aMtima 100 dina kevala 1 dAne ke AyaMbila cAlu haiM / 500 AyaMbila ke upara turaMta cauvihAra mAsakSamaNa karake 1
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ 384 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 di. 14-11-99 ko 500 AyaMbila kA pAraNA hone ke bAda bhaviSya meM aThAI ke pAraNe AyaMbila se varSItapa karane kI bhAvanA ve rakhatI haiM !!! vizeSa Azcarya kI bAta yaha hai ki itanI dIrgha tapazcaryAoM ke daurAna bhI ve hamezA ghara ke sabhI kArya svayaM karatI haiM / tapazcaryA meM itanI sphUrti kA kAraNa unhoMne pUjya dAdA guru zrI jinakuzalasUrIzvarajI ma. sA. kI aneka bAra svapna meM preraNA evaM kRpA ko batAyA thA / sacamuca, aisI mahAtapasvI AtmAoM kI jitanI anumodanA kareM utanI kama hI hai / mahAtapasvinI vimalAbAI pArakha kI tapazcaryA meM anaMtarAya na karate hue sahAyaka banane vAle samasta pArakha parivAra bhI atyaMta dhanyavAda ke pAtra hai| patA : vimalAbAI vIracaMda pArakha 412, Mint Street, Chennai, (T.N.) 600079 Phone : 5211447, (Resi.) 5342598 (Offi.) lagAtAra atuma tapa ke sAtha 7 bAra charI' pAlaka 165 saMghoMmeM padayAtrA karatI huI mahAtapasvI samAvikA kaMcanabahana gaNezamalajI lAmagotA vi.saM. 2053 meM phAlguna sudi 3 kA zubhadina thA / rAjasthAna ke nAralAI tIrtha se prayANa karake zaMkhezvarajI mahAtIrtha kI aura jAtA huA cha'rI' pAlaka padayAtrA saMgha uparokta dina meM uttara gujarAta ke visanagara zahara meM AyA ! saMghavI zrI tArAcaMdajI ratanacaMdajI parivAra ke saujanya se nikale hue isa saMghameM yuvakajAgRtipreraka, vidvadvarya, susaMyamI, pa.pU.A.bha. zrImad vijaya guNaratnasUrIzvarajI ma.sA. the yogAnuyoga usadina hamArI upasthiti bhI visanagara meM thii| nizrAdAtA ke rUpa meM birAjamAna the| isalie pUrvaparicita AcArya bhagavaMtAdi caturvidha zrI saMgha ke darzana hetu hama bhI visanagara se 1 // ki.mI. kI dUrI para kheta meM jahA~ zrI saMgha kA AvAsa sthAna thA vahA~ gaye the / AcArya bhagavaMtazrI kI amRtamayI dezanA sunane kI prabala bhAvanA thI / magara saujanyazIla,
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 ___385 udAramatanA pUjyazrI ne prathama mujhe hI pravacana dene ke lie Agraha kiyaa| Akhira pUjyazrI kI AjJA ko ziromAnya rakhate hue thor3I dera ke lie prAsaMgika pravacana diyA / jisameM caturvidha zrI saMgha ke viziSTa ArAdhakoM kI hArdika anumodanA kii| taba eka zrAvakane sUcita kiyA ki, 'isa saMghameM bhI eka zrAvikA aThThama ke pAraNe aThThama karate hue pAdavihAra kara rahI haiM ! visanagara Adi se Aye hue zrAvaka zrAvikAoM ko bhI darzana kA lAbha mile isa hetu se usa tapasvI zrAvikA ko khar3e hone kI vijJapti karane meM aayii| taba kucha jhijhakate hue usa zrAvikAne khar3e hokara sabhI ko hAtha jor3akara praNAma kiyaa| itanI ugra tapazcaryA karane ke bAvajUda bhI unakI mukhamudrA ke upara chAyI huI adbhuta prasannatA aura apUrva teja dekhakara sabhI Azcarya cakita ho gaye ! mAno hararoja 3 bAra bhojana karatI hoM aisA lagatA thA !... pravacanAdi kI pUrNAhuti ke bAda unakI ArAdhanA ke bAre meM vizeSa jAnakArI prApta karane ke hetu se pravacana paMDAla meM hI kucha prazna pUche / sAmAyika meM rahI huI tapasvI suzrAvikA zrI kaMcanabahana (u.va. 56) ne AtmazlAdhA ke bhaya se kucha jhijhakate hue bhI guruAjJA ko ziromAnya karake vinamrabhAva se jo pratyuttara diye usakA sArAMza nimnokta prakAra se hai| mUlataH rAjasthAnameM pAlI jile ke khImAr3A gA~va ke nivAsI yaha zrAvikA hAlameM kucha varSoM se muMbaI-parela meM rahatI haiM / bacapana se hI dAdImA~ kI preraNA evaM AzIrvAda se unako dharma kA raMga lagA thaa| zAdI ke bAda bhI pati kI anumati pUrvaka apanI bimAra mA~ kI sAta sAla taka sevA karane se mA~ ke bhI bahuta AzIrvAda mile / bAda meM kensara kI vyAdhi se grasta bimAra sAsa kI 1 // sAla taka apUrva sevA karane se unake bhI atyaMta AzIrvAda mile / ina tIna AtmAoM kI sevA ke dvArA mile hue hArdika zubhAzIrvAdoM ko hI ve apanI AdhyAtmika pragati kA mukhya kAraNa vinamrabhAva se batAtI haiM / jisako bhI AtmavikAsa sAdhanA hai unheM apane bujurgoM kI sevA ke dvArA unakI hArdika zubhAziSa avazya prApta karanI hI cAhie,' aisA ve khAsa kahatI haiN| bujurgoM ke dila ko nArAja karake koI kitanI bhI ArAdhanA kare to bhI unako saccI zAMti aura saphalatA nahIM miltii| baharatnA vasaMdharA - 2-25
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ 386 bahuratnA vasuMdharA : bhAga 2 - uparokta 3 bujurgoM ke AzIrvAda ke prabhAva se kaMcanabahana ne apane jIvana meM nimnokta prakAra se ArAdhanAe~ kI haiM / (1) sAta bAra vividha cha'rI' pAlaka padayAtrA saMghoM meM aThThama ke pAraNe aTTama ke dvArA padayAtrApUrvaka tIrthayAtrAe~ kI haiN| tIsarA upavAsa ho yA pAraNe kA dina ho magara unhoMne kabhI vAhana kA upayoga nahIM kiyA !... (2) 4 mAsakSamaNa kiye / unameM se 2 mAsakSamaNa to cha'rI' pAlaka saMgha meM kiye / usameM bhI 20 mAsakSamaNa taka paidala calakara hI yAtrAe~ kIM / bAda meM sakala saMgha ke ati Agraha se pUjA ke vastra pahanakara, prabhujI ko lekara ve prabhujI ke ratha meM baiThatI thIM lekina kisI bhI yAMtrika vAhanoM meM nahIM baiThatI thIM (3) 14 varSItapa kiye / (4) aThThAI evaM 240 aTTama kiye haiM / (5) do bAra siddhi tapa / (6) do bAra zreNi tapa / (7) cAra bAra samavasaraNa tapa / (8) do bAra bhadratapa / (9) eka bAra cattAri aThTha daza doya tapa / (10) 4 bAra 16 upavAsa... 5 bAra 15 upavAsa... 3 bAra 17 upavAsa (11) bIsa sthAnaka tapa / (12) tIna upadhAna / (13) 36 sAla kI umra meM sajor3e brahmacaryavrata aMgIkAra kiyA hai / saMtAna meM kevala eka hI putra bAbulAlabhAI haiM / (14) hararoja ubhayakAla pratikramaNa, jinapUjA Adi / (15) pratidina sAmAyika lekara 5 pakkI navakAravAlI kA japa | eka se adhika bAra navalAkha navakAra japa / (16) 22 sAla se ve kabhI khulle mu~ha nahIM rahI haiM arthAt kama se kama biAsana kA paccakkhANa hotA hI hai /
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 387 (17) cAritra na le sakeM taba taka kucha vastuoMkA tyAga hai / 2 sAla pahale zaMkhezvara tIrtha meM Ayojita anumodanA samAroha meM tapasvI suzrAvikA zrI kaMcanabahana padhArI thIM taba karIba 3 mahinoM se ve lagAtAra aThAI ke pAraNe ar3hAI kara rahI thIM! tasvIra ke lie dekhie peja naM. 22 ke sAmane / kaMcanabahana kI tapazcaryA, sevAvRtti, Adi kI bhUrizaH hArdika anumodanA / pattA : kaMcanabahana gaNezamalajI amIcaMdajI lAmagotA niyamA TeresA, vardhamAna jvelarsa ke upara, DaoN. AMbeDakara roDa, parela muMbaI-400012. phona : 4137862 nivAsa 100088888888888888 1 upavAsa sa lakara kramazaH upavAsa se kula 48 varSAtapa karanevAlI mahAtapasvinI suzrAvikA sarasvatIbahana kAMtilAla vi.saM. 2021 meM pU. munirAja zrI kalahaMsavijayajI ma.sA. (adhyAtmayogI pa.pU.A.bha. zrI vijayakalApUrNasUrIzvarajI ma.sA. ke ziSya) Adi kA cAturmAsa rAdhanapura zahara (ji. banAsakAMThA-gujarAta) meM thA / vahA~ eka mahAtapasvI sarasvatIbahana kAMtilAla nAmakI suzrAvikA rahatI thii| karIba 20 sAla ke vivAha jIvana ke bAda vaidhavya ko prApta isa suzrAvikA ne apane jIvana ko tapomaya banA diyA thaa| unhoMne kabhI 2 dina lagAtAra bhojana nahIM kiyA thA ! eka dina ve vyavasAya ke samaya se pahale upAzraya meM AyIM / guruvaMdana karake eka sAtha 16 upavAsa kA paccakkhANa liyA ! 16 upavAsa zAMti se pUrNa hue / 17 ve dina navakArasI kA samaya hone para munivara pratIkSA karate the ki pAraNA karane se pahale gaucarI kA lAbha dene kI vijJapti karane ke lie sarasvatIbahana AyeMgI, magara ve to vyAkhyAna ke samayameM AyIM aura sADDaporisI ekAsana kA paccakkhANa liyaa| usake sAtha abhigraha paccakkhANa bhI liyA /
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ 388 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 1 // baje abhigraha pUrNa huA taba ekAzana kiyA ! dUsare dina vyAkhyAna meM Akara unhoMne 15 upavAsa ke paccakkhANa liye| 15 upavAsa pUrNa hone para phira 15 upavAsa ke paccakkhANa liye ! zAsanadeva kI kRpA se aisI kaThina tapazcaryA nirvighnatA se pUrNa huI / isa taraha kula 47 dinoM meM kevala eka hI dina AhAra liyA, usameM bhI abhigraha pUrvaka ekAsana..! ___ isa mahAtapasvI suzrAvikA ne apane jIvana meM anya bhI Azcaryaprada aura ahobhAva preraka tapazcaryAe~ kI haiM jise paDhakara koI bhI sahRdayI manuSya natamastaka hue binA nahIM rahegA / yahA~ para unhoMne kI huI bhISma tapazcaryA kA vivaraNa anumodanA hetu prastuta kiyA jA rahA hai| (1) upavAsa ke pAraNe biAsana se varSItapa - 20 bAra (2) chaThTha ke pAraNe cha8 se varSItapa -20 bAra (3) aThThama ke pAraNe aThThama se varSItapa - 2 bAra (4) 4 upavAsa ke pAraNe 4 upavAsa se varSItapa - 2 bAra (5) 5 upavAsa ke pAraNe 5 upavAsa se varSItapa - 1 bAra (6) 6 upavAsa ke pAraNe 6 upavAsa se varSItapa - 1 bAra (7) 7 upavAsa ke pAraNe 7 upavAsa se varSItapa - 1 bAra (8) 8 upavAsa ke pAraNe 8 upavAsa se varSItapa - apUrNa (9) siddhitapa (10) zreNitapa (11) cattAri-aThTha-daza-doya tapa (12) samavasaraNa tapa (13) siMhAsana tapa (14) mAsakSamaNa - 6 bAra (15) aTThAI -25 bAra (16) 21-32-44-45-51 upavAsa (17) paMca parameSThI ke kula 108 upavAsa (18) 24 tIrthaMkara ke kula 300 upavAsa (19) vardhamAna AyaMbila tapa kI 35 oliyA~ (20) mahAvIra svAmI bhagavAna ke 229 chaThTha (21) pArzvanAtha prabhu ke gaNagharoM ke 10 chaThTha (22) viharamAna bhagavAna ke 20 chaThTha (23) 24 tIrthaMkara ke 24 chaThTha (24) mahAvIra svAmI ke 11 gaNadharoM ke 11 chaThTha.. ityAdi (25) aneka cha'rI' pAlaka saMghoM meM yAtrika ke rUpa meM zAmila hokara samyagdarzana ko nirmala bnaayaa| tapazcaryA ke sAtha sAtha samyakjJAnAbhyAsa bhI acchA kiyA thaa| sarasvatIbahana kI bhatIjI ne saMyama kA
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga 389 svIkAra kiyA hai jo sAgara samudAya meM sA. zrI niraMjanAzrIjI ke nAma se suMdara cAritra kA pAlana karate haiM / sarasvatIbahana Aja vidyamAna nahIM haiN| vi.sa. 2035 meM mRgazIrSa vadi 2 ke dina aTThAI ke pAraNe aTThAI ke cAlu varSItapa meM hI unakA svargavAsa ho gayA hai | unakA atyaMta anumodanIya tapomaya jIvana kA dRSTAMta anumodanA ke lie yahA~ prastuta kiyA gayA hai / sacamuca balihArI hai zrI jinazAsana kI ki jisa meM aise aise aneka ArAdhakarana hote rahate haiM / 167 pakrina aThThAI evaM solahabhakta (16 upavAsa) se varSItapa karanevAlI mahAtapasvinI suzrAvikA sarasvatIbahana jasavaMtalAla kApaDiyA surata meM rahate hue mahAtapasvinI suzrAvikA zrI sarasvatIbahana jasavaMtalAla kApaDiyA (u.va. 72 ) ne apane jIvana meM kI huI anumodanIya tapazcaryA kA vivaraNa paDhakara kisI bhI sahRdayI vAcaka kA mastaka ahobhAva se jhuke binA nahIM rhegaa| yaha rahA unakI tapazcaryA kA vivaraNa (1) solahabhakta (16 upavAsa ke pAraNe 16 upavAsa) se varSItapa (2) aThThAI ke pAraNe aThThAI se varSItapa (3) chaThTha ke pAraNe chaThTha se varSItapa 2 bAra (4) 1 upavAsa ke pAraNe 1 upavAsa se varSItapa (5) 108 upavAsa (6) 70 upavAsa (7) 68 upavAsa (8) 60 upavAsa (9) 58 upavAsa (10) 45 upavAsa (cha'rI pAlaka saMgha ke daurAna !) (11) mAsakSamaNa 5 bAra (12) 16 upavAsa (13) 15 upavAsa (14) 10 upavAsa (15) 8 upavAsa 30 bAra (16) 229 chaThTha (bhagavAna mahAvIra svAmI ke chaThTha) (17) siddhi tapa (18) bhadratapa (19) catAri - aThTha - daza - doya tapa (20) kSIra samudra tapa... ityAdi / zaMkhezvara tIrtha meM Ayojita anumodanA - bahumAna samAroha meM sarasvatIbahana bhI padhArI thIM / tasvIra ke lie dekhie peja naM. 21 ke sAmane / patA : sarasvatIbahana jasavaMtalAla kApaDiyA 202, aMjali, epArTamenTa, paTela phaliyA, katAragAma, surata (gujarAta) 395004. -
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ PREHEERadar taff bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 150alAI -1108 se adhika anuma karanevAlI mahAtapasvinI sazrAvikA candAbahana bAbulAla saMghavI khar3akI (pUnA) nivAsI mahAtapasvinI suzrAvikA zrI candrAbahana bAbulAla saMghavI ne apane jIvana meM kI huI adabhuta tapazcaryA kA varNana hAtha jor3akara ahobhAva se par3heM / (1) aTThAI tapa - 150 bAra (2) zrI pArzvanAtha bhagavAna ke 108 aThThama evaM anya 1000 se adhika aThThama / (3) zrI mahAvIra svAmI bhagavAna ke 229 chaThTha (4) aThThama se varSItapa (5) cha8 se varSItapa (6) upavAsa se varSItapa (7) siddhitapa (8) zreNitapa (9) kaMThAbharaNa tapa (10) cattAriaThTha-daza-doya tapa (11) dharmacakra tapa (12) zejaya tapa (13) akSaya nidhi tapa (14) kSIrasamudra tapa (15) samavasaraNa tapa (16) siMhAsana tapa (17) mokSadaMDaka tapa (18) vardhamAna tapa kI 101 oliyA~ (19) lagAtAra 825 AyaMbila (20) saMlagna 500 AyaMbila (21) 24 bhagavAna ke ekAzana -12 bAra (22) AyaMbila se upadhAna tapa (23) zatrujaya tIrtha kI 99 yAtrA (24) 6 mahinoM ke cha'rI pAlaka saMgha meM yAtrA (25) navalAkha navakAra japa ityAdi / dhanya hai aisI tapapariNitivAlI AtmAoM ko ! yathAzakti tapa karake aNAhArI pada prApta karane kI hameM bhI tIvra bhAvanA ujjAgara ho yahI maMgala bhAvanA / patA : caMdrAbahana bAbulAla saMghavI mu.po. khar3akI (punA) - (mahArASTra) pina : 41100
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 391 88888888888 11 apramatta tapasvinIrata - jhamakuvahana lAlajI khonA pUrva ke mahA munivara mAsakSamaNa ke pAraNe mAsakSamaNa jaisI ugra tapazcaryAe~ apramattattA se karate the / isa vidhAna meM Adhunika jamAne meM yadi kisIko atizayokti lagatI ho to unako mahAtapasvinI suzrAvikA zrI jhamakubahana (u.va. 62 prAyaH) ke darzana karane yogya haiM / mUlata: kaccha-naliyA gA~vake nivAsI evaM vartamAna meM muMbaI-mulunDa meM rahatI huI suzrAvikA zrI jhamakubahana ne apramattatApUrvaka kI huI tapazcaryA kA varNana par3hakara kisI nAstika kA bhI hRdaya ahobhAva se jhuke binA nahIM raha sakatA / ar3hAI ke pAraNe ar3hAI jaisI ugra tapazcaryA meM AThaveM upavAsa ke dina bhI ve khar3e pA~va sabhI kI sevA karatI rahatI haiM / aparicita vyaktiko kalpanA bhI nahIM A sakatI ki Aja isa zrAvikA kA 8vA~ upavAsa hogaa| aisI prasannatA sadaiva inakI mukhamudrA para chAyI rahatI hai / yadi chevA saMghayaNavAle kamajora dikhate hue zarIra se bhI aisI mahAna tapazcaryA ho sakatI hai to vajraRSabhanArAca Adi sudRDha saMghayaNavAle pUrvakAlIna mahApuruSa mAsakSamaNa ke pAraNe mAsakSamaNa jaisI tapazcaryA karate hoM to usameM atizayokti yA asaMbhavokti mAnane kA koI kAraNa nahIM hai / jhamakubahana kI mahAna tapazcaryA kA vivaraNa nimnokta prakAra se hai / (1) aThThAI ke pAraNe aThThAI-31, aTThAI ke pAraNe meM bhI kevala 2 dravyoMse ekAzana ! (2) bhagavAna zrI mahAvIra svAmI ne 12 // varSa ke chadmasthakAla meM kI huI tapazcaryA ke mutAbika 12 aThThama, 229 chaTha, 72 pakSa kSamaNa, 12 mAsakSamaNa, 2 DeDhamAhI, 2 trimAhI, 6 domAhI, 9 caturmAhI, 1 chamAhI, 1 chamAhImeM 5 dina kama / kula 4149 upavAsa !!! (3) zreNitapa (111 dina ke isa tapameM 83 upavAsa evaM 28 biAsana hote haiM / ) (4) siddhitapa (45 dina ke isa tapa meM 36 upavAsa evaM 9 biAsana hote haiM / (5) pichale 20 se adhika varSoM
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ 392 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 se prativarSa 6 aThThAIoM meM 8 yA 9 upavAsa (6) cattAri-aThTha-daza-doya tapa (7) 13 kaThiyArA nivAraNa tapa-saMlagna 13 aThThama (8) saMlagna 500 AyaMbila - kevala do hI dravya se AyaMbila (9) samavasaraNa tapa (kula 64 upavAsa) (10) siMhAsana tapa (11) paMcakalyANaka tapa atItaanAgata-vartamAna covIsI-20 viharamAna-4 zAzvata jina, kula 96 tIrthaMkaroM ke 5-5 kalyANaka nimitta se kula 480 upavAsa ! pratyeka upavAsa ke pAraNe meM sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoM ko ullasita bhAva se supAtradAna dekara, 4-5 sAdharmikoM kI bhakti karane ke bAda hI pAraNA karate the ! (12) mahAbhad tapa : isa tapa meM prathama zreNI meM 1-2-3-4-5-6-7 upavAsa arthAt kula 28 upavAsa hote haiM / pAraNe meM bhI ekAzana hI karate the / isa taraha kula 7 zreNI ke 196 upavAsa evaM 49 pAraNe milAkara 245 dinoM meM yaha tapa pUrNa hotA hai / (13) bhadrottara tapa : isa tapa meM kula 5 zreNiyA~ hotI haiM / pratyeka zreNi meM 5-6-7-8-9 upavAsa eka eka pAraNe ke bAda karane ke hote haiM / kula 175 upavAsa evaM 25 pAraNA milAkara 200 dina meM yaha tapa pUrNa hotA hai / (14) bhadratapa : isa tapameM 5 zreNiyA~ hotI haiM / pratyeka zreNi meM 1-2-3-4-5 upavAsa eka eka pAraNe ke bAda karane ke hote haiM / kula 75 upavAsa aura 25 pAraNe milAkara 100 dinoM meM yaha tapa hotA haiN| __ pratyeka tapa ke pAraNe meM jhamakubahana ne biAsana ke badale meM do davya se ekAzana hI kiye haiM !!! (15) dharmacakra tapa : prAraMbha aura pUrNAhuti meM 1-1 aThThama aura madhyameM 37 upavAsa ekAMtarita isa taraha kula 82 dinoM meM yaha tapa pUrNa hotA hai| (16) do sAla taka pratimAha cauvihAra aThThama tapa karate the / pArzvanAtha bhagavaMta ke bhavya tIrthoM meM jAkara 3 dina cauvihAra aThThama ke sAtha japa aura prabhubhakti karate the / pAraNA anya tIrtha meM jAkara prabhubhakti Adi karane ke bAda karate the ! (17) zatrujaya tapa : pAlitAnA meM do cAturmAsa kiye / donoM bAra chaThTha evaM do aThThama kiye /
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ 393 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 (18) do bAra varSItapa kiyA (19) pichale 37 sAla meM ekAMtarita upavAsa se kama tapa nahIM hai, arthAt kabhI 2 dina lagAtAra AhAra nahIM liyA ! Aja bhI unake ekAMtarita upavAsa cAlu haiM ! dhanya haiM aisI tapasvI AtmAoM ko / zrI jinazAsana aisI tapasvI AtmAoM ke kAraNa gauravAnvita hai / hama aise tapasvI ArAdhakoM ke jIvanameM se kucha preraNA pAkara AhAra saMjJA ke Upara kAbU pAkara, dehAdhyAsa se mukta hokara, aNAhArI mokSapada prApta karane ke lie kaTibaddha baneM yahI maMgala bhAvanA / pattA : jhamakubahana lAlajIbhAI ghelAcaMda khonA C/o. vIracaMda lAlajI khonA A sAMIdhAma epArTamenTa - 7 mI maMjila, parasottama kherAja ror3a, mulunDa (vesTa) muMbaI - 400080. phona : 5619022/8553737 888888888888888888888 150 apramatta tapasvinI mainAbAI kacaradAsajI coraDiyA 888888888 3333330 yeravar3A (pUnA) nivAsI suzrAvikA zrI mainAbAI kacaradAsajI coraDiyA (u.va. 61) apane jIvana meM atyaMta apramattatA se nimnokta prakArase anumodanIya ArAdhanA karatI haiM / rAta ko 12 se 2 baje taka kevala do ghaMTe hI ArAma karatI haiN| bAkI ke samaya meM apramatarUpa se ArAdhanA karatI rahatI haiM / pichale 27 sAla se hararoja 15 sAmAyika, 5 ghaMTe mauna navakAra mahAmaMtra kI 15 mAlAe~, 1 logassa kI mAlA evaM 1 namotthuNaM sUtra kI mAlA kA japa karatI haiN| pichale 13 sAla se saMlagna varSItapa cAlu hai / usameM bhI mahine meM 5 chaThTha aura 1 aThThama karatI haiM / 10 bAra mAsakSamaNa, 51 upavAsa
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ 394 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 Adi dIrdha tapazcaryAe~ bhI kI haiM / 13 sAla se hararoja paMcaparameSThI bhagavaMtoM ko 108 khamAsamaNa pUrvaka vaMdanA karatI haiM / 10 sAla kI umrase lekara Aja taka rAtribhojana kA tyAga hai / pratikUla paristhitiyoM meM bhI acUka cauvihAra kA paccakkhANa karatI haiM / lagAtAra 6 mahinoM taka AyaMbila kiye haiM / 25 bAra 10 paccakkhANa tapa kiyA hai / upavAsa ke dina 3 prahara dina vyatIta hone ke bAda hI pAnI pItI haiM / pichale 7 sAla se AjIvana brahmacarya vrata kA svIkAra kiyA hai / unake pati bhI unako tapa-japa Adi dharmakAryoM meM acchA sahayoga dete haiM / uparyukta prakAra kI apramatta ArAdhanA ke prabhAva se mainAbAI kI AtmAmeM amuka prakAra kI labdhi evaM A~khoM meM tapa-japa kA apUrva teja prakaTa huA hai / aneka bimAra vyaktiyoM ko unhoMne navakAra mahAmaMtra ke smaraNapUrvaka hastasparza se nIrogI banAye haiM / eka bAra unake pati upara se nIce gira gaye the / joradAra coTa . lagI thI, taba bhI unako davAkhAne meM le jAne ke bajAya navakAra mahAmaMtra ke prabhAva se hI ThIka kiyA thA / tapazcaryA ke daurAna ve kisI kI bhI sevA svIkAra nahIM karatIM / apramattabhAva se jJAna-dhyAna meM lIna rahatI haiM / inake parivAra ke sabhI sadasyoM meM bhI acche dhArmika saMskAra dRSTigocara hote haiN| mainAbAI kI apramatta ArAdhanA kI bhUriza: hArdika anumodanA / - pattA : mainAbAI kacaradAsa coraDiyA mu. po. yeravar3A, ji. pUnA (mahArASTra) 108 aTThAI Adi tapazcaryA ke ArAdhaka mahAtapasvinI kamalAbahana ghevacaMdajI kaTAriyA muMbaI-khArameM rahatI huI suzrAvikA zrI kamalAbahana 108 aThThama tapa kI ArAdhanA kara rahI thIM / saMghameM jinAlaya kA khAtamuhUrta karavAne kA prasaMga upasthita huA taba kAryakartAoM ko bhAvanA huI ki aisI mahAna
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 395 tapasvinI suzrAvikA ke hAtha se khAtamuhUrta ho to acchA / unhoMne kamalAbahana ko isa puNya kArya ke lie vijJapti kI / kamalAbahana ne unakI vijJapti kA svIkAra kiyA, lekina aisA mahAna lAbha caDhAve kI bolI bole binA hI apane ko milane kAraNa unhoMne dUsarI bAra 108 aThThama karane kI apanI bhAvanA zrIsaMgha ke samakSa vyakta kI / sabhI unakI aisI uttama bhAvanA kI anumodanA karane lage / bAdameM adhyavasAyoM meM zubha bhAvoM kI abhivRddhi hone para unhoMne 108 aThThama ke badale meM 4 // sAlameM 108 aThAI kara dI / zrI saMghane unakA yathocita bahumAna kiyA thA / hAlameM kamalAbahana zrI siddhAcalajI kI 108 aThThama kara rahI haiM / isase pahale unhoMne apane jIvanameM uparokta tapa ke alAvA nimnokta prakAra kI tapazcaryAeM kI haiM / (1) aThThama se varSItapa (2) chaThu se varSItapa (3) upavAsa se varSItapa (4) 229 chaThTha (5) siddhitapa (6) zreNI tapa (7) samavasaraNa tapa (8) siMhAsanatapa (9) bhadratapa (10) mahAbhadra tapa (11) 3 upadhAna (12) 68 upavAsa (13) bIsa sthAnaka tapa (14) cattAri-aThTha-dasa-doyatapa (15) 8-9-10-11-12-21-30 upavAsa (16) vardhamAna tapa (17) kSIra samudra tapa (18) jJAnapaMcamI tapa (19) mauna ekAdazI (20) rohinI tapa (21) pUrNimA tapa (22) lakSmItapa (23) 13 kAThiyA nivAraNa tapa (24) navapadajI kI oliyA~ (25) pratidina 6-7 samAyika (26) hararoja 100 logassakA kAussagga .... ityAdi / kamalAbahana kI tapazcaryA kI bhUrizaH hArdika anumodnaa| pattA : kamalAbahana gheravacaMdajI kayariyA mizrA hAusa, pAMcavIM maMjila, ruma naM 13, 4 thA roDa, khAra (vesTa) muMbaI - 400052. phona : 6044958
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ 396 1172 bahuratnA vasuMdharA : bhAga pratidina 12 ki.mI. kI dUrI para jinapUjA karane ke lie basa dvArA jAnevAle khetIbAI bhacubhAI deDhiyA kaccha-vAgar3a meM bhacAu se 12 ki.mI. kI dUrI para baMdhar3I nAmakA gA~va hai / vahA~ khetIbAI nAma kI atyaMta dharmacusta suzrAvikA rahatI thIM / unakI janmabhUmi to manapharA gA~vame thI, magara unakA vivAha baMdhar3I nAmake choTe se gA~va meM huA thA, jahA~ eka bhI jinamaMdira nahIM thA / pUrva janma ke dharma saMskAroM kI virAsata ko sAtha meM lekara janmI huI khetIbAI ko jinapUjA ke binA kaise calatA bhalA ? isalie ve hararoja basa ke dvArA 12 ki.mI. kI dUrI para sthita bhacAu zahara meM jAkara ullAsapUrvaka jinapUjA karatI thIM / prabhubhaktimeM itanI ekatAna ho jAtI thIM ki kaI bAra samaya kA bhI khyAla nahIM rahatA thaa| dopahara ko 1 baje ghara vApasa lauTakara svayaM rasoI banAkara bAdameM AyaMbila karatI thIM / ... kaisI adbhuta hogI unakI prabhu ke sAtha prIti ! ghara ke pAsa meM hI jinAlaya hote hue bhI niyamita jinapUjA yA prabhudarzana kI bhI upekSA karanevAle bhAgyazAlI khetIbAI kI prabhubhakti kI mastI ko kaise samajha pAyeMge ! khetIbAI ke haya meM jIvadayA ke bhAva aise AtmasAt ho gaye the ki saMyogavazAt karIba 50 bAra muMbaI jAne ke prasaMga upasthita hue the, taba pratyeka bAra aThThama tapa ke paccakkhANa lekara hI muMbaI meM jAtIM tAki saMDAza kA upayoga karanA hI nahI par3e ! tIna dinoM meM ve muMbaI se acUka vApasa lauTa AtI thIM / jJAnarUci bhI aisI apUrva koTikI thI ki hararoja 8 sAmAyika karake bhaktAmara stotra raTatI thIM / jJAnAvaraNIya karma ke udayase 8 dina aura 68 sAmAyika meM 1 zloka muzkila se kaMThastha hotA thA / phira bhI arati kiye binA puruSArtha cAlu rakhA aura bhaktAmara evaM kalyANamaMdira stotra kaMThastha karake hI rahIM !
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 397 jJAnarUci ke sAtha kriyArUci bhI atyaMta anumodanIya thI / jayaNA ke lie pramArjanA meM atyaMta jAgarUka thIM / ghora tarazcaryA meM bhI ubhaya kAla khar3e khar3e pratikramaNa karatI thIM / tapa kI rUci to aisI apUrva thI ki 35 sAla kI umra se ekAzana zurU kiye / pratikUla paristhiti meM bhI ekAzana se kama paccakkhANa karane ke lie aMta:karaNa kabUla nahIM hotA thA / isa meM bhI vardhamAna tapa kI nIMva DAlakara AyaMbila kI oliyA~ karane kA prAraMbha kiyA / prAyaH pratyeka olI kA prAraMbha aTThama tapa se karatI thIM / 7 se adhika dravya nahIM khAne kA saMkalpa thA / isI ke bIca cauvihAra upavAsa se varSItapa aura cauvihAra upavAsa se bIsa sthAnaka tapa bhI caDhate pariNAma se pUrNa kiyA ! bIsa sthAnaka tapameM cauthabhakta kI olI ke upara mAsakSamaNa kiyA aura vardhamAna tapa kI 60 vIM olI ke upara solahabhakta (16upavAsa) kiyA thA ! .... karIba 55 bAra aTThAI tapa kiyA thA / AyaMbila tapa ke prati itanI abhirUci thI ki 500 AyaMbila saMlagna kiye / dUsarI bAra 1100 saMlagna AyaMbila karane kI bhAvanA se 256 AyaMbila saMlagna kiye| bAdameM donoM A~kho kI rozanI acAnaka calI gayI to bhI ekAMtarita 500 AyaMbila pUrNa kiye / 10 mahinoM taka A~kho kI rozanI calI gayI to bhI ekAzana se kama tapa nahIM hI kiyaa| eka bAra sakacUra nAma ke atyaMta viSaile jaMtu ne unako DaMka mArA thA / usakA viSa itanA bhayaMkara hotA hai ki 100 meM se eka kesa zAyada hI bacatA hai, magara AyaMbila tapa ke prabhAva se khetIbAI ko kucha bhI nahIM huA ! tapa ke sAtha sevA kA samanvaya zAyada hI dekhane milatA hai| lekina khetIbAI ne apanI sAsa kI sevA apanI mA~ kI taraha karake unake AzIrvAda saMprApta kiye the / khetIbAI ke pati bhacubhAI skUlameM heDa mAstara the / unako bhI prema se samajhAkara dharma meM aise jor3a diye the ki 36 sAla kI umra meM unhoMne bhI sajor3e brahmacarya vrata aMgIkAra kara liyA thA /
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ 398 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 AcAra custatA aisI ki rAtribhojana kisI bhI saMyogoM meM nahIM hone detI thIM / kabhI bhacubhAI ko skUlameM se ghara lauTane meM derI ho gayI ho aura sUryAsta hone meM 2-5 miniTa kI hI derI hotI thI taba pirosI huI thAlI kutte Adi ko de detI, magara rAtribhojana nahIM hI hone detI thIM ! itanI ArAdhanAoM ke bAvajUda bhI unako ArAdhanA meM saMtoSa nahIM thA / mAnava jIvana ko sArthaka banAneke lie saMyama grahaNa karanA cAhie aisI spaSTa pratItivAlI khetIbAI ne apanI donoM suputrioM ko saMyama ke mArga meM AzIrvAda dekara bhijavAyIM / ve Aja adhyAtmayogI pa.pU.A.bha. zrI vijayakalApUrNasUrIzvarajI ma.sA. ke samudAya meM sA.zrI subhadrayazAzrIjI evaM sA.zrI zrutadarzanAzrIjI ke rUpa meM saMyama kI ArAdhanA kara rahI haiN| itane se bhI saMtoSa na mAnate hue ve svayaM ko dIkSA kI anumati pradAna karane ke lie apane patideva ko bhI punaH punaH anunaya karatI rahIM aura Akhira usameM saphalatA bhI milI / sakacUra jaMtu ke jahara se bacane ke prasaMga ke bAda unake patine bhI unako dIkSA ke lie prasannatA se anumati pradAna kI aura Aja se 55 sAla kI umrameM unhoneM atyaMta ullAsapUrvaka uparyukta samudAya meM saMyama kA svIkAra kiyA / khetIbAI sA. zrI saMyamapUrNAzrIjI ke rUpa meM navajIvana ko saMprApta hue / pUrva meM gRhastha jIvana meM AtmA kI dharatI meM dharma kI khetI (kRSi) dvArA ArAdhanA kI bharapUra phasala paidA karane dvArA svanAma ko sArthaka banAnevAlI khetIbAI dIkSA lene ke bAda apane nUtana nAma ko bhI sArthaka karane ke lie bhagIratha puruSArtha kara rahe haiN| vardhamAna AyaMbila tapa kI 100 oliyA~ pUrNa kI / 100 vIM olI kevala roTI aura pAnI ke dvArA vihAra ke daurAna pUrNa kI aura zaMkhezvara tIrtha meM kisI bhI prakAra ke ADaMbara ke binA atyaMta sAdagI pUrvaka pAraNA kiyA ! 5 sAla pUrva meM unhoMne pAlitAnA meM cAturmAsa kiyA taba pratidina talahaTI kI yAtrA karane ke lie acUka jAte the / cAturmAsa ke bAda girirAja kI 99 yAtrAe~ ullAsapUrvaka pUrNa kI / pAlitAnA jaise kSetrameM bhI
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 399 akalpanIya gocarI nahIM lene ke lie ve atyaMta jAgarUka the / rAtako bhI alpa nidrA lekara adhikAMza samaya japa meM vyatIta karate haiN| jaba bhI dekho taba unake hAtha meM mAlA yA pustaka do meM se eka vastu avazya dRSTigocara hogI / vAtsalyAdi sadguNa bhI apUrva koTike haiM / aise uttama ArAdhaka AtmA ke jIvana meM se sabhI yathAzakti preraNA prApta kareM yahIM hArdika shubhecchaa| 38888888888883388888888888888888 ralakukSi Adarza zrAvikArala pAnabAI rAyasI gAlA (cAMgaDAivAlA) zAstrameM madAlasA satI kI bAta Apane sunI hogI ? aisI hI bAta ratnakukSi Adarza zrAvikA zrI pAnabAI kI hai / jisa taraha mahAsatI madAlasA apanI pratyeka saMtAna ko pAraNe meM jhulAtI huI "zuddho'si, buddho'si, niraMjano'si, saMsAramAyA-parivarjito'si" ityAdi zloka dvArA vairAgya ke susaMskAroM kA siMcana karake saMnyAsI banAtI thIM, usI taraha suzrAvikA zrIpAnabAI ne apanI pratyeka saMtAna ko bacapana se hI saMsAra kI asAratA dRSTAMtoM dvArA samajhAkara vairAgya ke mArga meM praveza karAyA hai / (1) mahAvIra jaina vidyAlaya (govAliyA Tenka muMbaI) meM rahakara elphisTana koleja meM inTara sAyansa (Int. Sc.) kA adhyayana karate hue suputra manaharalAla ko patra dvArA evaM chuTTiyoM meM pratyakSa hitazikSA dvArA hamezA prabhubhakti evaM satsaMga karane kI preraNA dI / phalataH jaba usako dharma kA marma samajhane kI aura saMyama svIkArane kI bhAvanA jAgrata huI taba mAtA pAnabAI ne saharSa AzIrvAda saha anumati pradAna kii| apanA beTA bar3A hokara DaoNkTara yA enjinIyara banakara saMpatti aura gaurava dilAyegA aisI mohagarbhita vicAradhArA yukta pitA rAyasIbhAIne 5-5 sAla taka pratIkSA karane ke bAda bhI saMyama ke lie anumati nahIM dI taba mAtA pAnabAI ne hiMmata karake suputra manaharalAla (hAla prastuta pustaka ke saMpAdaka evaM mere
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ 400 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 pUjya gurudeva gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA.) ko 5 sAla taka paMDitavarya zrI harinArAyaNa mizra (vyAkaraNa-nyAya-vedAntAcArya) ke pAsa saMskRta-prAkRta vyAkaraNa evaM SaDdarzana Adi kA adhyayana karavAkara, AzIrvAda pUrvaka vi.saM. 2031 meM mahA sudi 3 ke dina kaccha-devapura gA~va meM saMyama ke patha meM prasthAna karAyA ! jo Aja acalagacchAdhipati pa.pU.A.bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. ke ziSyaratna ke rUpameM 45 AgamoM kA adhyayana karake lagAtAra 5 evaM 4 mahinoM ke mauna saha navakAra japa ityAdi dvArA AtmasAdhanA ke sAtha sAtha tAttvika pravacana, vAcanAe~ evaM 'jisake dila meM zrI navakAra use karegA kyA saMsAra ?' tathA 'bahuratnA vasuMdharA bhA - 1-2-3-4' ityAdi atyaMta lokapriya kitAboM ke saMpAdana-lekhana dvArA paropakAra evaM zatrujaya tathA giranArajI mahAtIrtha kI sAmUhika 99 yAtrAe~ aura aneka cha'rI' pAlaka saMgho meM nizrA pradAna karane dvArA anumodanIya zAsana prabhAvanA kara rahe haiN| (2) suputrI vimalAbahana ko bhI 5 sAla taka yoganiSThA tattvajJA pa.pU. viduSI sA.zrI guNodayAzrIjI ma.sA. ke pAsa evaM paMDita zrI harinArAyaNa mizra ke pAsa 6 karmagraMtha ke artha evaM SaDdarzana Adi kA adhyayana karavAkara suputra manaharalAla ke sAtha hI kaccha-devapura gA~va meM dIkSA dilAyI, jo Aja sA. zrI bhuvanazrIjI kI ziSyA sA. zrI vIraguNAzrIjI ke rUpameM ulasita bhAvase tapa-japa kI anumodanIya ArAdhanA ke sAtha-sAtha aneka jijJAsuoM ko samyak jJAna kI prasAdI udAradila se pradAna kara rahI haiN| (3) suputra dIpakakumAra (hAla umra varSa 44) ko bhI kacchamerAu meM acalagacchAdhipati pa.pU.A.bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kI preraNA se saMsthApita jaina tattvajJAna vidyApITha meM, 4 sAla taka dhArmika evaM saMskRta kA adhyayana karavAkara dharma meM nipuNa banAyA hai| unakI bhI saMyama svIkArane kI tIvra bhAvanA hote hue bhI apane mA~-bApa Adi kI sevA ke lie saMsAra meM jalakamalavat nirlepabhAva se rahakara apane prabhubhaktimaya brahmacArI jIvana dvArA evaM zrI deva-guru kI kRpAse svayaMsphUrta sadbodha ke dvArA anekAneka AtmAoM ke jIvana meM samyagjJAna kA prakAza phailAkara
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ 401 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 apane nAma ko sArthaka banA rahe haiM / suzrAvikA zrI pAnabAI ko bAlyAvasthA se hI satsaMga ke dvArA evaM kaccha-DumarA meM kabubAI jaina pAThazAlA meM dhArmika evaM saMskRta kA adhyayana karane se saMyama kI bhAvanA jAgrata huI thI, lekina mA~-bApa kI ikalautI saMtAna hone se saMyamake lie anumati nahIM milI taba uparyukta prakAra se apanI pratyeka saMtAna ko vairAgya kI preraNA dekara ratnakukSi banI haiN| Adarza zrAvikA pAnabAI ne bhavya puruSArtha dvArA apane vayovRddha mA~-bApa (devakAMbAI devajIbhAI) ko dharma meM jor3akara, unase varSItapa Adi karavAkara, zrAvaka ke vratoM kA svIkAra karavAyA / isa taraha mA~-bApa kI dravya-bhAva sevA kI aura aMta samaya meM bhI anumodanIya ArAdhanA krvaayii| svayaM bhI niyamita jinapUjA, ubhaya kAla pratikramaNa, zrAvaka ke 12 vratoM kA svIkAra, satsaMga, svAdhyAya sadvAMcana, varSItapa-bIsasthAnaka tapa-vardhamAna tapa kI 45 oliyA~, navapadajI kI oliyA~ ityAdi tapazcaryA, sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM kI ullasita bhAva se vaiyAvacca, vyAkhyAna zravaNa, prabhubhakti aura ratnatrayI (samyagdarzana, samyagjJAna, samyak cAritra) kI saMdara ArAdhanA dvArA evaM saMyama ke manoratha dvArA jIvana ko dhanya banA rahI haiN| isa dRSTAMta meM se preraNA lekara anya zrAvikAe~-mAtAe~ bhI apane jIvana ko dharmamaya banAkara apanI saMtAnoMmeM bhI dhArmika susaMskAroM kA siMcana kareM yahI zubhAbhilASA / * zaMkhezvara tIrthameM Ayojita anumodanA-bahumAna samAroha meM zuzrAvikA zrI pAnabAI bhI padhArI thIM / unakI tasvIra ke lie dekhie peja naM. 22 ke sAmane / pattA : pAnabAI rAyasI gAlA Clo. dIpakakumAra rAyasI gAlA, mu.po, lAyajA, tA. mAMDavI kaccha (gujarAta). pina : 370475. (anumodaka : munizrI devaratnasAgarajI) bahalA vasaMdharA - 2-26
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ 402 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 174 ahiMsA kI devI sva. gItAbahuna bacubhAI gaMbhiyA jisa bhArata deza meM ekendriya se lekara paMcendriya taka ke sabhI jIvoM ko Atma tulya mAnakara unakI rakSA karane kA upadeza denevAle aneka tIrthaMkara utpanna hue haiM ... anya bhI aneka karuNAvaMta saMta-mahApuruSa paidA hue haiM, jinhoMne choTe choTe jIvoM kI rakSA karane ke lie apane prANoMkA bhI balidAna de diyA hai, aise ahiMsApradhAna deza meM Aja, kAla ke prabhAvase hajAroM choTe-bar3e yAMtrika bUcar3akhAnoM meM pratidina lAkhoM abola paMcendriya prANioM kI nirdayatA pUrvaka katla ho rahI hai taba ahiMsApremI aneka AtmAoM ko AghAta laganA svAbhAvika hai| phira bhI Aja tathA prakAra ke sarakArI kAnUnoM ke kAraNa una sabhI bUcar3akhAnoM ko baMda karAne kI bAta to azakya prAyaH lagatI hai, lekina jIvarakSA ke kucha kAnUnoM kI paravA kiye binA gairakAnUnI rUpase bhI hararoja hajAroM-lAkhoM jIva bUcar3akhAne Adi meM atyaMta kUratA se halAla ho rahe haiM / aise abola jIvoM kI rakSA ke lie kucha virale nararatna aura nArIratna Aja bhI apane prANoM kI paravA kiye binA jhUjha rahe haiM / unameM se 6 sAla pahale pazurakSA ke lie apane prANoM kA balidAna denevAlI zrImatI gItAbahana gaMbhiyA kI hiMmata sacamuca atyaMta sarAhanIya hai / / mUlata: rAjasthAna meM utpanna aura kaccha-rAmANiyA ke bacubhAI rAMbhiyA nAma ke jaina zrAvaka ke sAtha muMbaI meM vivAha saMskAra se saMbaddha gItAbahana pichale karIba 15 varSoM se ahamadAbAda meM apane pati ke sAtha "hiMsA nivAraNa saMgha" meM gairakAnUnI pazuvadha ko rokane kA satkArya karatI thIM / isa saMsthA ke mAnada insapekTara varmA baMdhuoM kI kasAIoM dvArA i.sa. 1986 meM hatyA hone ke bAda unakI jagaha para gItAbahana ko unakI hiMmata 'Adi se prabhAvita hokara uparyukta saMsthAne niyukti kI thI / ___muMbaI senTa jheviyarsa kolejameM M.A. taka paDhI huI gItAbahana kA hRdaya nirdoSa prANIoM kI berahama hatyA se kA~pa uThatA thA aura marda
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 403 kI taraha zauryazAlI gItAbahana gairakAnUnI pazuvadha ko rokane ke lie kaI bAra rabArina aurata, burakhAdhArI muslima aurata, dADhI mUMchavAle saradArajI Adi ke veSa pahanakara, to kabhI insapekTara ke veSa meM hanTara lekara pazuvAhaka gADIoM ko madhyarAtrI meM yA prAta: 4 baje ke AsapAsa apane sAthIdAroM ke sAtha hAIve Adi vividha sthAnoM para rokakara kasAioM ko DarAkara pazuoM ko chur3AtI thIM aura pAMjarApola meM jamA karavAkara rasIda prApta karatI thIM / isa taraha unhoMne hajAroM gAya, bhaiMsa, bachar3e, baila, bher3a, bakare Adi pazuoM ko apanI jAna ko jokhima meM DAlakara bacAyA thA aura jabaradasta puNya upArjana kiyA thaa| ___ kaI bAra unako khUna kI dhamakiyA~ bhI milatI thIM / to kabhI unakI beTI torala ke apaharaNa Adi kI dhamakI bhI milatI thI, magara kisI bhI dhamakI ke Age jhuke binA apUrva hiMmata se vaha apanA kartavya nibhAtI thIM / kaI bAra kasAioM ne unake upara jAnalevA hamale bhI kiye the aura unake zarIra para kasAioM dvArA kiye gaye prahAra ke nizAna bhI maujUda the magara hajAroM nirdoSa prANIoM ko bacAne ke puNyakArya karate hue agara apanA nazvara zarIra calA bhI jAya to unako usakI jarA bhI paravAha nahIM thI kintu jIvoM ko bacAne kA parama saMtoSa unake cehare para vyApta rahatA thaa| di. 7-6-1991 ke dina unhoMne ahamadAbAda ke dANIlImar3A vistAra meM se prAta:kAla meM 9 bachar3oM ko kasAioM se chur3Akara pAMjarApola meM jamA karAyA thA aura usI rAta ko 11 baje gItAbahanane apanI dvitIya saMtAna suputra caitanya ko janma bhI diyA thA / isI taraha sagarbhAvasthA meM bhI ve apane kartavya se pIchehaTa nahIM karatI thiiN| vi.saM. 2049 meM hamArA cAturmAsa maNinagara (ahamadAbAda) meM thA taba gItAbahana ke aise uttama kAryoM kI anumodanA karane hetu evaM unako aise kAryoM meM sahayoga evaM protsAhana mile aisI bhAvanA se ravivArIya jAhira pravacana ke daurAna unakA bahumAna karavAne kA Ayojana kiyA gayA thA aura usameM upasthita rahane kI anumati bhI prApta kara lI gayI thI; magara karma kI vicitra gati kA pAra kauna pA sakatA hai ? dUsare hI dina di. 28
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ 404 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 8-1993 zanivAra dina ve 6 bachar3oM ko kasAioM se chur3Akara, pAMjarApola meM jamA karavAkara pazuvAhaka Tempo meM baiThakara ghara vApasa lauTa rahe the taba do kasAI yuvakoM ne skuTara se Akara unakI gADI ko rokA aura gItAbahana ko gAr3I se bAhara khIMcakara dhAradAra cappU ke 18 prahAra unake zarIra meM kara diye ... bhAgate hue donoM khUnI yuvakoM ko turaMta pulisa ne giraphtAra kara liyA magara khUna se lathabatha gItAbahana ke zarIra meM se usI samaya prANa nikala gaye the !... uparyukta ghaTanA kA evaM gItAbahana ke jIvanakAryoM kA vistRta varNana di. 13-9-1993 ke citralekhA sAptAhika ke eka sacitra lekha meM diyA gayA hai magara pustaka kI maryAdA ke maddenajara yahA~ atisaMkSepa meM hI usakA . sArAMza diyA gayA hai| gItAbahana kI berahama hatyA kI khabara vidyutagati se deza bharameM phaila gayI aura jaina-jainetara hajAroM saMsthAoM ne sabhAoM kA Ayojana karake isa duSkRtya kI atyaMta bharnA kI aura gItAbahana ko bhAvapUrNa zraddhAMjali dii| unakI aMtyeSTi meM hajAroM kI janasaMkhyA upasthita huI thii| ahamadAbAda kI sabhI dukAne svayaMbhU rUpa se baMda rahI thIM / gItAbahana kI aMtyeSTi ke samaya meM unake pati bacubhAI rAbhiyA ne udghoSaNA kI thI ki "maiM bhI merI dharmapatnI kI taraha jIvadayA ke kArya karatA hI rahU~gA / " aura usake mutAbika i.sa. 1994 se 96 taka kevala 3 varSa meM svayaMsevaka, myu. korporezana aura pulisa kA sahayoga lekara karIba 10 hajAra se adhika nirdoSa pazuoM ko bacAkara alaga alaga pAMjarApola meM bhejakara abhayadAna kA mahAna satkArya kiyA hai / ina tIna varSoM meM unhoMne bar3e samUhameM bacAye hue pazuoM kI tAlikA nimnokta prakArase hai / i.sa. sthAna pazusaMkhyA 1994 kaccha 1995 sAbaramatI guDsa Trena 744 980
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ 405 254 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 1995 zAha Alama (ahamadAbAda) 210 1996 kurezInagara, vizAlA hoTala ke sAmane kula 2188 gItAbahana kI smRti meM jIvarakSA ke uparyukta prakAra ke satkAryoM ke lie nimnokta do saMsthAoM kI sthApanA kI gayI hai / (1) gItAbahana rAMbhiyA smRti ahiMsA TrasTa (2) gItAbahana robhiyA parivAra cerITebala TrasTa (gItA senA) (raji.naM. E-10-910) raji. auphisa : kAryakArI ophisa : nAgajI bhUdara kI poLa jhupar3A kI poLa mA~DavI kI pola mA~DavI kI poLa mANeka cauka, amadAbAda-1. mANeka cauka. phona : 1141197 amadAbAda-380001. jIva hiMsA ko rokane ke uparyukta prakAra ke kArya akele hAthase karanA saMbhava nahIM hotA hai / usake lie to kasAioM kA hiMmatapUrvaka sAmanA kara sakeM aise yuvakoM kA sahayoga anivArya hai / isake lie bacubhAI robhiyA ne "gItAsenA' ke nAma se yuvakoM kI phauja bhI taiyAra kI hai / usameM koI bhI yuvaka mAnada sevA bhI dete haiM, magara bAkI ke jainetara yuvakoM ko yathAyogya vetana denA par3atA hai / isalie uparyukta saMsthAoM ke upakrama se choTe jIvoM ko kasAiyoM se chuDAne ke 351 rUpaye evaM gAya-bhaiMsa Adi bar3e jIvoM ko chur3Ane ke lie 601 rUpayoM kA nukarA bhI taya kiyA gayA hai / jIvadayApremI janatA ko anurodha kiyA jAtA hai ki apanI jAna ko jokhima meM DAlakara aise uttama kArya karanevAle kAryakartAoM ko hama Arthika dRSTi se aise samartha banA deM tAki ve AjIvana utsAhapUrvaka aise uttama kArya karate hI haiM / bacubhAI robhiyA zaMkhezvara meM Ayojita anumodanA samAroha meM padhAre the aura usa samAroha kI viDIo mUvI bhI svecchA se unhoMne taiyAra
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ 406 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 karavAyI thI !!! gItAbahana aura bacubhAI kI tasvIroM ke lie dekhie peja naM. 24 ke sAmane / jIvadayA ke sarva kAryakartAoMkI hArdika anumodanA jainazAsana ke rahasyoM ke marmavettA, dIrghadRSTA, AryasaMskRtipremI, sUkSma tattvaciMtaka, zrAddharatna, sva. paMDitavarya zrI prabhudAsabhAI maNilAla pArakha, zrI goradhanalAlabhAI chaganalAla, zrI mohanalAlabhAI juhAramala ityAdi "viniyoga parivAra" [B-2/104 vaibhava, jAMbalI galI, borIvalI (vesTa) muMbaI- 400092. phona : 807781] saMsthA ke tattvAvadhAna meM kAnUna ke dvArA bUcar3akhAnoM ko baMda karavAne ke lie aura pAThyapustakoM meM se mAMsAhAra ko protsAhita karanevAle pAThoM ko haTAne ke lie evaM jIvarakSA, saMskRtirakSA aura zAsanarakSA kI anekavidha satpravRttiyA~ karate-karavAte rahate haiN| usake lie uparyukta saMsthA ke upakrama se sva. veNIzaMkarabhAI morArajI vAsu, sva. paMDitavarya zrI prabhudAsabhAI pArakha Adi kA satsAhitya prakAzita kara rahe haiM jo atyaMta anumodanIya hai / zAsanapremI, saMskRtipremI aura jIvadayApremI AtmAoM ke lie yaha sAhitya khAsa paDhane yogya hai / ___usI taraha zrI kumArapAlabhAI vI. zAha (dhoLakA), zrI atulabhAI vI. zAha (kAMdIvalI), zrI jayezabhAI bhaNasAlI, zrI kalpezabhAI zAha, zrI saMjayabhAI vorA, zrI girIzabhAI zAha ityAdi suprasiddha yuvaka evaM Do. zrI surezabhAI jhaverI, zrI hasamukhabhAI zAha (maNinagara) ityAdi suzrAvaka bhI pAMjarApoloM ko Atmanirbhara banavAne ke lie aura gairakAnUnI pazuvadha ko rokane ke lie anekavidha satprayAsa kara rahe haiM jo atyaMta anumodanIya hai| mUlataH rAjasthAna ke evaM hAlameM AdonI (AMdhra) meM rahate hue zrI rUganAthamalajI spacaMdajI aura unake sAthI mitra pIlA zrI rAmakRSNa (vizAkhApaTTanaMvAle) bhI kaI varSoM se pazuvadha ko rokane ke lie evaM mA~sAhAra chuDAne ke lie saphala prayAsa kara rahe haiM / / zrI hiMsA virodha saMgha, zrI akhila bhArata hiMsA nivAraNa saMgha zrI ahiMsA mahAsaMgha ityAdi saMsthAe~ bhI jIvadayA ke anumodanIya satkArya kara rahI haiM /
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ 407 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 aise vyaktiyoM ko evaM saMsthAoM ko tana-mana-dhana se sahayoga denA yaha ahiMsApremI AtmAoM kA khAsa kartavya hai / sujJeSu kiM bahunA ! 175 bImAra kabUtaroM kI sevA karatI huI, jIvadayApremI suzrAvikA zrI stanabAI rAghavajI guhakA Aja eka aura svArthAMdhatA ke kAraNa pratidina lAkhoM-karor3oM abola pazu-pakSIoM kI berahamI se katla hotI hai, taba dUsarI aura abola pazu-pakSIoM ko apane svajana samAna mAnakara niHsvArthabhAva se unakI sevA karanevAle bhI kucha mAnavaratna isa vizva meM vidyamAna haiM / aise niHsvArtha sevAzIla ArAdhakaratnoM meM kaccha-bAroI gA~va ke nivAsI evaM hAla meM muMbaImajhagA~va meM rahatI huI suzrAvikA zrI ratanabAI rAghavajI guTakA (u.va. 57) bhI khAsa anumodanIya hai| ___ Aja se 37 sAla pUrva unakI zAdI huI taba se lekara Aja taka ve niHsvArthabhAva se karuNAprerita hokara bImAra kabUtaroM kI sevA karatI haiN| __37 sAla pahale unakI par3osana ne unako eka bImAra kabUtara diyA thA / usakI sUzrUSA karate hue ratanabAI ko aMta:preraNA huI aura unhoMne apane gharameM khAsa kabUtaroM ke lie 2 alamAriyoM kI vyavasthA kI hai jisameM kula 24 Ale (vibhAga) haiM / / kaTI huI paMkhavAle, khaMDita pairavAle, mardita garadanavAle, netrahIna yA pakSAghAta yukta aise bImAra kabUtaroM ko khAsa apane gharameM rakhakara unakI hara taraha kI sevA karatI huI suzrAvikA zrI ratanabAI ko zAMti ke dUta aise abola pakSIoM kI jo mUka duhAI prApta hotI hai, usase unako atyaMta zAMti aura prasannatA kA anubhava hotA hai / pratimAha ekAdha bAra ve apane kharca se pakSIoM ke cikitsaka ko bulAtI haiM aura jarUratamaMda kabUtaroM kI cikitsA unake dvArA bhI karavAtI haiM / bAkI to 37 varSoM ke anubhavoM ke kAraNa adhikAMza zuzrUSA to ve
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ 408 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 svayaM hI karatI haiN| kisI bhI prakAra ke pramANapatra, golDa meDala yA prasiddhi kI apekSA rakhe binA kevala kartavya buddhi se unakI sevA kA mizana 37 sAla se avirata cAlu hai| ratanabAI kI jIvadayA kI virAsata unakI saMtAnoM ko acchI taraha se saMprApta huI hai / unake eka suputra evaM eka suputrIne sarvajIvoM ko abhayadAna denevAlI bhAgavatI pravrajyA kA svIkAra kiyA hai / ve Aja acalagaccha meM munirAja zrIratnAkarasAgarajI evaM sA. zrI zrutaguNAzrIjI ke rUpameM saMyama kA acchI taraha se pAlana kara rahe haiM / anya do suputra jitendrakumAra evaM bipInakumAra ke manameM bhI saMyama ke manoratha cAlu haiM / eka suputra pravINabhAI kI 5 sAla pUrva meM zAdI huI taba zAdI ke dina se hI unhoMne saMkalpa kiyA thA ki jaba taka kacchameM viharate hue bhAI ma.sA. ke darzana nahIM kara sakuM taba taka brahmacarya kA pAlana karU~gA / karIba do mahInoM ke bAda bhAI mahArAja ke darzana hue taba taka saMkalpa ke anusAra brahmacarya pAlana kiyA / zAdI ke ekAdha mahine pazcAt ve apanI dharmapatnI ke sAtha pAlitAnA Aye the taba AjIvana prativarSa 6 aThThAiyoM meM brahmacaryapAlana kI pratijJA, evaM uparyukta saMkalpa ke anusAra abhigraha paccakkhANa bhI mujhase liyA thA / . . dhanya hai aisI ratnakukSi suzrAvikA ko ki jinhoMne svayaM jIvadayA kA suMdara pAlana kiyA aura samAja ko aura saMtAnoM ko bhI ni:svArtha sevA kA Adarza diyA hai| ratanabAI ke dRSTAMta meM se preraNA lekara sabhI zrAvaka-zrAvikAe~ ni:svArtha sevA aura saMyama ko apane jIvana meM AtmasAt karake apanI saMtAnoM meM bhI aise susaMskAroM kA siMcana kareM yahI zubha bhAvanA / patA : ratanabAI rAghavajI kezavajI zAha 108/192, DaoN. maskAra hensa ror3a, zrIpha bilDIMga, dUsarI maMjila, majhagA~va - muMbaI 400010.
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 409 3888888888888888888888888888888 zatrujaya mahAtIrtha kI 25 bAra 99 yAtrA karanevAle / suzrAvikA zrI bhacIbAI bhavAnajI canA 82 sAla kI umra meM bhI zrI siddhAcalajI mahAtIrtha kI 25 vIM bAra paidala 99 yAtrAe~ karanevAlI kaccha-godharA (taha. mAMDavI) kI suzrAvikA zrI bhacIbAI (u.va. 90) kA nAma bhale ginesa varlDa rekarDa buka meM darja nahIM huA ho magara pratyakSadarzI hajAroM bhAvuka AtmAoM ke hRdayameM to unakI mukhamudrA hamezA ke lie aMkita ho gayI hai / sacamuca, karmakSaya ke lie zarIrabala kI bajAya dRDha manobala evaM Atmabala kI hI pradhAnatA hotI hai, yaha bAta bhacImA ne kI huI nimnokta anumodanIya ArAdhanA se siddha hotI hai / tapazcaryA : (1) cAra mAsakSamaNa (2) 4 varSItapa (3) 35 aThThAI (4) 5 bAra 16 upavAsa (5) zreNitapa (6) siddhitapa (7) bIsa sthAnaka tapa (8) 24 tIrthaMkara ke 600 upavAsa (9) 96 deva kI 4 oliyA~ (10) 500 AyaMbila (11) vardhamAna tapa kI 56 oliyA~ (12) navapadajI kI 25 oliyA~ (13) 3 upadhAna (14) jJAnapaMcamI-aSTamI-ekAdazI-pUnamaamAvAsyA -rohiNI-akSayanidhi-14 pUrva- samavasaraNa tapa Adi / cAturmAsa meM sAmUhika rUpameM hotI huI choTI-bar3I pratyeka tapazcaryA meM bhacImA kA nAma sarva prathama hotA hai! cha'rI' pUrvaka tIrthayAtrAe~ : (1) zatrujaya mahAtIrtha kI 25 bAra 99 yAtrAe~ (2) giranArajI mahAtIrtha kI 99 yAtrAe~ (3) zrI sametazikhAjI mahAtIrtha kI 99 yAtrAe~ (4) tAladhvajagiri (taLAjA) tIrtha kI 99 yAtrAe~ (5) muMbaI se sametazikharajI cha'rI' saMghameM yAtrA (6) sametazikhara se pAlitAnA ke cha'rI' pAlaka saMghameM yAtrA (7) kaccha-godharA se pAlitAnA ke cha'rI' saMgha meM yAtrA (8) bAr3amera se jesalamera (9) bhadrezvara tIrtha ke 4 cha'rI' pAlaka saMgho meM
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ 410 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 yAtrA (10) sutharI tIrtha ke 4 cha'rI' pAlaka saMgho meM yAtrA .... ityAdi / __navakAra mahAmaMtra kA 5 bAra 9 lAkha saMkhyAmeM japa kiyA ! dainika jIvanameM bhI sAmAyika-pratikramaNa-jinapUjA Adi ArAdhanAoM ke sAtha sAtha svabhAva meM saralatA, namratA, samatA, vAtsalya Adi sadguNoM ke kAraNa ve AbAlavRddha sabhI ke hRdaya meM basa gaye haiM / vi.saM. 2035 evaM saM 2045 meM bhacImA ne hamArI nizrAmeM caturvidha zrI saMgha ke sAtha atyaMta bhAvollAsapUrvaka zatrujaya mahAtIrtha 99 yAtrAe~ kI thIM / patA : bhacIbAI bhavAnajI canA mu.po. godharA-kaccha tA. mAMDavI-kaccha pina : 370450. sAsa-sasura kI sevA ke lie 6-6- mahinoM taka 177/pati aura saMtAnoM kA viyoga svIkAratI huI devarAnI-jeThAnI "aba hama kyA kareMge ? hama yahA~ mA~-bApa kI sevA to acchI taraha se karate haiM, magara unako muMbaI kA zaharI jIvana evaM yahA~ kA dUSita paryAvaraNa anukUla nahIM hone se ve donoM hamezA ke lie gA~va meM rahane kA nirNaya karake gA~va meM cale gaye haiM / hama donoM bhAI 20-25 sAla se yahA~ muMbaI meM vibhakta parivAra meM rahate haiM / donoM kI saMtAneM yahIM paDhatI haiM / vyavasAya bhI yahIM hai, isalie hama to muMbaI ko chor3a nahIM sakate, aura dUsarI aura isa umra meM sevA ke yogya umravAle mA~-bApa kI, sevA se vaMcita rahanA bhI ucita nahIM lagatA hai"- muMbaI meM rahate hue saurASTra ke dazA zrImAlI jJAtIya jaina bhAI apane dila kA darda apanI dharmapatnI ke sAmane prastuta kara rahe the / "Apa cintA nahIM kare / maiM bhAbhI (apanI jeThAnI) se miluMgI aura hama donoM milakara kucha bhI rAstA nikAleMge" dharmapatnIne pratyuttara diyaa|
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ 411 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 vibhakta kuTumba meM rahatI huI devarAnI-jeThAnI ne sAsa-sasura kI sevA karane kA nirNaya kara liyA / kArtika se caitra taka jeThAnI gA~va meM rahakara sAsa-sasura kI sevA karatI haiM aura devarAnI muMbaI meM rahakara donoM kuTumboM kI dekhabhAla karatI haiM / bAdameM vaizAkha se Asoja taka devarAnI gA~va meM rahakara sAsa-sasura kI sevA karatI hai aura jeThAnI muMbaI meM rahakara donoM kuTumboM kI dekhabhAla karatI haiM / "duSpratIkArau mAtApitarau" - 'mA~bApa ke upakAroM kA RNa cukAnA muzkila hai', isa zAstrIya vidhAna ko samajhanevAlI puNyAtmAe~ mA~-bApa kI tIrtha kI taraha sevA karate haiM, isakA dRSTAMta vartamAnakAla meM bhI hameM dekhane ko milatA hai yaha hamArA puNyodaya hai| __ pratyakSa upakArI mA~-bApa kI sevA-vinaya dvArA supAtra bane hue manuSyoM meM hI pAralaukika upakArI guru aura paramaguru kI sevA karane kI pAtratA prakaTa ho sakatI hai| pratyakSa upakArI mA~-bApa kI sevA bhakti kI upekSA karanevAle, paraloka evaM paramaloka ke upakArI deva-guru kI sevA-bhakti ke lie kaise pAtra bana sakate haiM ??? 178 'mAtA ho to aisI ho "mA~ tuma ghara vApasa lauTa Ao / Apa ghara chor3akara kyoM calI gayIM ! Apa isa taraha ghara chor3akara calI jAyeMgI to hama kitanI musIbatoM meM pha~sa jAyaMge, isakI bhI Apako cintA nahIM hai ?" . "beTe ! tere prati hitacintA ke kAraNa hI maiMne isa ghara kA tyAga kiyA hai| maiMne tujhe pahale se hI kahA thA ki yadi isa gharameM tU TI.vI. kA pApa lAyegA to maiM isa ghara meM nahIM rahu~gI / maiM terI mA~ huuN| TI. vI. ko ghara meM lAkara tU terI AtmA kA bhI vicAra nahIM kare aura ghara ke sabhI sadasyoM ko bhI pApa meM DAle yaha mujhase kaise baradAsta ho sakatA hai ?"
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ 412 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 "to mA~ ! suna lo, maiM abhI hI TI.vI. ko ghara se bAhara nikAlatA hU~ ! isa ghara meM aba ApakI upasthiti meM kabhI bhI TI.vI. nahI AyegA / hamArI AtmA kI itanI hitacinbA karanevAlI Apake jaisI "kalyANamitra" mA~ ko pAkara hama dhanya ho gaye haiM" kahatA huA suputra apanI mA~ ko sanmAnapUrvaka ghara meM vApasa le AyA / TI.vI. ko hamezA ke lie bidAI mila gayI ! saurASTra meM hAlAra pradezotpanna do muniratnoM kI janmadAtrI uparyukta zrAvikAratna kI kalyANamitratA aura saMskRti prema kI hArdika anumodanA / unake donoM suputra vardhamAnataponidhi pa.pU.A.bha.zrI vijayabhUvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. ke samudAya meM prakhara pravacanakAra ke rUpameM adbhuta zAsana prabhAvanA kara rahe haiM / anya mAtAe~ bhI isa dRSTAMtameM se preraNA grahaNa kareM yahI zubhecchA / 179 siddhAcalajI mahAtIrtha meM bhavapUjA karanevAlI uttama ArAdhaka suzrAvikA prI dhIrajabahana salIta saurASTra meM mahuvA kI pAvana gharatI meM vi.saM. 1978 meM janmI huI aura dAThA nivAsI ratilAlabhAI salota ke sAtha vivAhita suzrAvikA zrI dhIrajabahana (u.va. 75) kI jyeSTha suputrI ramA (hAla sA. zrI rayaNayazAzrIjI) ne vi.saM. 2016 meM dIkSA lI taba se dhIrajabahana kA jIvana vizeSa rUpase dharmamaya hone lagA / unhoMne Aja taka nimnokta prakAra se anumodanIya ArAdhanAe~ kI haiN| __(1) nityabhaktAmarastotrapAThI pa.pU.A.bha. zrI vijayavikramasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrAmeM zrI siddhAcalajI mahAtIrtha kI 99 yAtrAe~ vidhipUrvaka kI taba girirAja ke upara birAjamAna nava ToMka meM rahe hue sabhI jinabimboM kI navAMgI pUjA kI thI / hararoja karIba 100 jinabimboM kI pUjA karake zAma ko 4 baje nIce Akara ekAzana karatI thIM / (2) 20 dina taka kevala khIrase ekAzana karake, hararoja 50
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 413 pakkI navakAravAlI kA japa karane dvArA 1 lAkha navakAra kA japa vidhivat pUrNa kiyA / ... (3) navapadajI kI 75 se adhika auliyA~ pUrNa kI haiM jinameM se 10 oliyA~ eka dhAnya kI aura alUNI (binA namaka kI) kI haiN| (4) 27 sAla se kama se kama biAsana kA paccakkhANa karate haiM / (5) 20 sAla se hararoja prAta:kAla meM pratikramaNa ke bAda sAmAyika lekara arihaMta pada kI 20 mAlA kA japa karake prabhupUjA karane ke bAda hI biAsana karatI haiM ! arihaMta pada kA 2 karor3a japa kiyA hai / . (6) 37 sAla se zrAvaka ke 12 vratoM kA pAlana karatI haiM / (7) 3 upadhAna evaM varSItapa kiyA hai / pratyeka tapa kA udyApana kiyA hai / (8) 27 sAla se pAlitAnA meM cAturmAsika ArAdhanAe~ karatI haiN| (9) prabhubhakti unakA prANa hai / Aja taka saMgemaramara aura dhAtu ke kula 15 jinabimba vividha sthaloM para padharAye haiM / zaMkhezvara tIrtha meM 108 pArzvanAtha jinAlaya meM zrI navakhaMDA pArzvanAtha bhagavaMta kI deharI kA lAbha bhI unhoMne liyA haiM !... (10) gurubhakti bhI atyaMta anumodanIya hai| 108 rajoharaNa bana sakeM aise 108 una ke pekeTa sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ko bahorAye haiM / (11) Agama graMthoM ko chapavAne ke lie bhI dravya kA sadvyaya karake zrutabhakti karatI haiM / (12) kisI bhI saMyogoM meM pratidina ubhaya kAla pratikramaNa aura 5-6 samAyika avazya karatI haiM / ____dhIrajabahana ke jIvanameM se preraNA lekara sabhI tattvatrayI ke upAsaka aura ratnatrayI ke ArAdhaka baneM yahI zubhAbhilASA / pattA : dhIrajabahana ratilAlabhAI salota 69 modI vIlA, dUsarI maMjila, sAutha vesTa ror3a naM. 4, juhu skIma, muMbaI- 400056. phona : 6208106 / 6204234
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ 414 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 lagAtAra 1008 atuma tapa kI bhAvanA se 180 450 se adhika aThThama tapa kI ArAdhikA mahAtapasvinI darzanAbahana nayanabhAI zAha ahamadAbAda nivAsI mahAtapasvinI suzrAvikA zrI darzanAbahana zAha (u.va.51) ko tapa kI virAsata unake pitAjI evaM sasurajI se saMprApta huI hai| darzanAbahana ke pitAjI bhogIlAlabhAI bAdaramala zAha ne 32 sAla kI yuvAvasthA meM brahmacarya vrata aMgIkAra kara liyA thA / Aja se 22 sAla pahale jaba hRdaya ke daure ke kAraNa unakA svargavAsa huA thA usa dina unakA lagAtAra 356 vA~ AyaMbila thA / kula 1008 saMlagna AyaMbila karane kA unakA abhigraha thA / isa se pUrva meM 13 bAra hRdaya kA daurA (hArTa eTeka) ho gayA thA phira bhI ve saMyama aura tapa ke prabhAva se jIvita rahe the aura mRtyu se Dare binA tapazcaryA cAlu rakhI thI / aise mahAtapasvI, vratadhArI pitAkI suputrI darzanAbahana Aja 1008 aThThama karane kI bhAvanA se 450 se adhika aThThama kara cukI hoM to isa meM asaMbhava kI bAta nahIM ho sakatI hai| darzanAbahana ke sasura suzrAvaka zrI narottamadAsabhAI godar3ajI zAha bhI mahAtapasvI the / 'tapAvali' pustaka meM varNita prAyaH sabhI prakAra kI tapazcaryA unhoMne apane jIvana meM kara lI thI !!! unhoMne 49 cauvihAra aThThAIyA~ kI thIM ! 60 ve sAla kI umra meM mAsakSamaNa tapa kiyA thA aura 61 ve sAla kI umra meM navakAra mahAmaMtra ke 68 akSaroM kI ArAdhanA 76 dinoM me pUrNa kI thI, jisameM 68 upavAsa ke bIcameM kevala 8 hI biyAsana kiye the !!! pichale kaI varSoM se ve cAturmAsa ke prAraMbha se lekara paryuSaNa taka lagAtAra chaThTha tapa karate the / paryuSaNa meM cauvihAra aThThAI tapa aura bAda meM kArtika pUrNimA taka ekAMtara upavAsa karate the ! karIba 3 // sAla pUrva meM unakA svargavAsa huA hai| aise mahAtapasvI suzrAvaka zrI narottamabhAI zAha kI putravadhU zrImatI
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________ 415 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 darzanAbahana ne vardhamAnataponidhi pa.pU.A.bha. zrI vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. ke pAsa 12 // sAla taka do dina lagAtAra AhAra (biAsana) nahIM karane kA abhigraha liyA thA ! aise mahAna abhigraha ke sAtha unhoMne 2 varSa aura 1 // mahine meM bIsasthAnaka tapa ke 420 upavAsa evaM 4 varSa aura 2 mahinoM meM sahasrakUTa ke 1024 upavAsa pUrNa kiye !... isI tapazcaryA meM unhoMne aThThama ke pAraNe aThuma kI tapazcaryA prAraMbha kara dii| kucha samaya ke bAda unhoMne sametazikharajI mahAtIrtha kI rakSA nimitta se 44 aThThama kiye / phira to mAno aTThama kI tapazcaryA hI unake jIvana kA abhinna aMga bana gaI / unhoMne aThThama se varSItapa bhI kara liyA aura apane parama upakArI gurudeva vidvadvarya pUjya munirAja zrI yugabhUSaNavijayajI ma.sA. (paMDita mahArAja) ke pAsa unhoMne lagAtAra 508 aTThama karane kA abhigraha bhI grahaNa kara liyA hai / isI cAturmAsa meM prastuta lekha "bahuratnA vasuMgharA" meM prakAzita hogA taba taka unakI 450 se adhika aThuma pUrNa ho gayI hoNgii| 2 sAla pUrva ve cAturmAsa ke daurAna zaMkhezvara tIrtha meM AyI thIM taba unakI 289 vIM aThThama cAlu thI magara cehare para jarA bhI thakAna mahasUsa nahIM hotI thI balki atyaMta prasannatA unakI mukhamudrA para vyApta thii| kula 1008 aThThama lagAtAra karane kI bhAvanA unhoMne abhivyakta kI thii| hAlameM ve zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavaMta ke aThThama kara rahI haiN| pratyeka aThumake visahara phuliMga maMtra kA 12 / / hajAra bAra jApa karatI haiM / kula 1 / karor3a bAra isa maMtra kA japa karane kI bhAvanA hai !!! eka bAra aThThama ke daurAna unhoMne pujya munirAja zrI yugabhUSaNavijayajI ma.sA. se maMtragrahaNa karake pIle vastra pahanakara suvarNa ke pAtra dvArA 36000 phUloM se zrI gautamasvAmI kI pUjA kI thI !!! Aja se karIba 8 sAla pUrva meM unhoMne AjIvana brahmacarya vrata bhI aMgIkAra kara liyA haiM / aThThama ke daurAna ve logassa/uvasaggaharaM stotra aura zrI pArzvanAtha prabhujI ke caityavaMdana (OM namaH pArzvanAthAya... 5 zloka) kI 1-1 mAlA kA japa bhI karatI haiM !!! isa taraha tapa-japa aura vrata ke prabhAva se unakI 17 sAla purAnI kiDanI kI bimArI-jisameM DAyalIsIsa kI zakyatA thI - binA davAI se dUra ho gayI hai|
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________ 416 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 tapazcaryA ke sAtha sAtha samyak jJAna kI abhiruci bhI anumodanIya hai / apane parama upakArI gurudeva pU. munirAja zrI yugabhUSaNavijayajI ma.sA. evaM unake jyeSTha baMdhu pU. munirAja zrI mohajitavijayajI ma.sA. ke tAttvika pravacanoM kI hastalikhita noTa bhI darzanAbahana ne taiyAra kI hai, jinakI jherokSa kopiyA~ kaI tattvajijJAsu bar3e bhAva se paDhate haiM / darzanAbahana kI ArAdhanA kI bhUriza: hArdika anumodanA / unakI 1008 aThThama karane kI bhAvanA zAsanadeva kI kRpA se paripUrNa ho yahI maMgala bhAvanA / patA : darzanAbahana nayanabhAI narottamadAsa zAha 7/8 rAjaratna epArTamenTa, mANekabAga derAsara ke sAmane, AMbAvADI, ahamadAbAda (gujarAta). 380015. phona : 404550 nivAsa sArmika bhakti kA uttama udAharaNa evaM RNamukti kI anumodanIya bhAvanA ___ zAstroM meM sAdharmika bhakti ke viSaya meM z2inadAsa zreSThI Adi ke udAharaNa prasiddha haiM / kucha vaisI hI ghaTanA kucha samaya pahale kalakattA meM ghaTI thii| eka atyaMta dhanADhya jaina zreSThI ke vahA~ Aja se karIba 35-40 sAla pahale koI jaina parivAra naukarI karatA thA / unakI Arthika sthiti atyaMta kamajora thii| eka bAra naukarI karanevAlI zrAvikA ne kisI prasaMga meM pahanane ke lie apanI seThAnI ke pAsase suvarNa ke alaMkAra mA~gakara liye aura harSollAsa ke sAtha prasaMga manAyA / magara bAdameM bhAvoM meM parivartana ho jAne se alaMkAra vApasa lauTAye nahIM / udAradila sAdharmikabhakta seThAnI ne
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________ 417 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 alaMkAra mA~ge bhI nhiiN| uparokta ghaTanA ko kucha sAla bIta gaye / naukarI karanevAle parivArane naukarI chor3a dI / dhIre dhIre apanA vyavasAya zurU kiyA aura puNyayoga se bahuta dhana kamAkara zrImaMta bana gayA / aba isa parivAra kI mukhya zrAvikA ko varSoM pahale kI bhUla kA bahuta pazcAttApa hone lagA / phalataH vaha zreSThI parivAra ke pAsa gayI aura pUrva kI ghaTanA yAda dilAkara alaMkAroM kI jo bhI kiMmata ho vaha vApasa lene kI vijJapti karane lagI ! lekina seThAnI kahatI haiM, "mujhe isa bAta kI koI smRti nahIM hai isalie maiM kucha bhI nahIM le sakatI !' vaha zrAvikA pazcAttApa se rotI huI bArabAra vijJapti karane lagI, magara zreSThI parivAra kucha bhI svIkAra ne ke lie taiyAra nahIM huaa| do sAla pahale zAsana prabhAvaka pa.pU.A.bha. zrI vijayahemaprabhasUrIzvarajI ma.sA. Adi 10 kA cAturmAsa kalakattA meM huA thA, taba vaha zrAvikA AcArya bhagavaMta ke pAsa gayI aura vijJapti kI, 'kRpA karake Apa zreSThI parivAra ko manAyeM' preraNA kareM ki ve alaMkAroM kI kImata kA svIkAra karake mujhe RNamukta banAyeM / itanA kahakara ve jora se rone lagI ! AcArya bhagavaMta ne use AzvAsana diyA / bAdameM bhAdrapada vadi 12 ke dina bhavya caitya paripATI kA Ayojana huA thA / usa zreSThI parivAra ke gharameM gRhacaitya hone se AcArya bhagavaMta bhI saparivAra prabhudarzana ke lie vahA~ padhAre the ora 4 ghaMToM taka rUke the, taba vaha zrAvikA bhI darzana karane ke lie vahA~ AyI thI aura phira se apane ko RNamukta banavAne ke lie vijJapti kii| AcArya bhagavaMta ne usa zreSThI parivAra ko samajhAne kA prayatna kiyaa| prAraMbha meM to vaha parivAra kucha bhI svIkArane ke lie taiyAra nahIM thA, magara aMtameM AcArya bhagavaMta kI AjJA ko ziromAnya kiyA taba usa zrAvikA kI A~khoMmeM se RNamukta hone se harSa ke A~su bahane lage / usa zrAvikA kI putravadhUoMne bhI AcArya bhagavaMta ko batAyA ki pUjyazrI ! hamArI sAsa hararoja usa bAta ko yAda karatI huI rotI thI magara Aja unako zAMti huii| RNamukta bananevAlI zrAvikA ko taba ThAma cauvihAra 29vA~ varSItapa cAlu thA !!! unakI bhAvanA eka mauna varSItapa aura eka chaThTha se varSItapa karane kI hai| unakI umra karIba 70 sAla kI hai| vartamAna kAlameM bhI sAdharmika bhakti ke aura RNamukti ke aise uttama dRSTAMta sunane ke lie hameM milate haiM yaha hamArA saubhAgya baharatnA vasuMdharA - 2-27
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________ 418 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 hai / isa dRSTAMta meM se hama bhI kucha preraNA grahaNa kareM yahI zubha bhaavnaa| uparyukta dRSTAMta meM jina dhanADhya seThAnI kI bAta kI hai ve kalakattA meM 'anupamA devI' ke rUpameM prasiddha haiM / zrAvikA dvArA milI huI rAzi ko ve sAdharmika bhakti ke kAryoM meM hI kharca karanA cAhatI haiN| daunoM zrAvikAoM kI kramazaH sAdharmikabhakti kI bhAvanA kI bhUriza: hArdika anumodanA / karmoM ke sAmane yuddha bArAmatI kI ku. mayaNAbahana usa kumArikA kA nAma hai mayaNAkumArI vilAsabhAI zAha / bArAmatI (mahArASTra) meM rahatI haiM / garbhazrImaMta haiM / hAla meM usakI umra 29 sAla kI hai| isa mayaNAkumArI ko karmasattA ne zubha-azubha donoM prakAra kI sAmagriyA~ pradAna kI haiM / garbhazrImaMtatA, jaina kula, sudeva-suguru-sudharma aura sadbuddhi kI prApti yaha saba mayaNAbahana kI zubha sAmagrI hai / ... lekina kAyAmeM ceharA to 29 sAla kI yuvati jaisA, A~khoM dayA-karuNA se Ardra haiM kintu mukha ke sivAya bAkI kA zarIra kevala 2 // phITakA ! choTe se apaMga hAtha paira, peTa aura chAtI kA bhAga samAna, zarIra kA vajana sirpha 25 kilo jitanA hI hogA ! adhikAMza leTakara hI rahanA par3atA hai, bahuta alpa samaya ke lie hI baiTha sakatI haiM / AhAra bhI choTe bacce jitanA alpa ! zArIrika kriyAe~ bhI parAdhIna haiM / eka jagaha se dUsarI jagaha koI uThAkara le jAya taba jA sakatI haiM ... aisI mAnavakAyA dekara karmasattAne unakA krUra majAka kiyA hai| zarIra kI aisI sthiti meM bhI mayaNAbahanane karmoM ke sAmane yuddha cher3A hai / maukA milane para biAsana karatI haiM / rAtribhojana aura jamIkaMda kA tyAga hai| hararoja sAmAyika karatI haiM / ghara meM hI vyAvahArika gaNita,
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 419 vijJAna hindI, aMgrejI ityAdi zIkha liyA hai / marAThI aura gujarAtI to unakI mAtRbhASAe~ haiM / ____ dhArmika adhyayana meM paMcapratikramaNa navasmaraNa, cAra prakaraNa, tIna bhASya, chaha karmagraMtha ityAdi kaMThastha haiM / saMskRta kI do kitAboM kA adhyayana bhI kara liyA hai / bAlaka-bAlikAoM ko dhArmika sUtra sIkhAte haiM aura apanI rAzimeM se unako inAma bhI dete haiM / zAstra svAdhyAya, sAmAyika, pratikramaNa, jinapUjA Adi dvArA pavitra jIvana jItI huI mayaNAbahana ke lie unake pitAjIne bebI sITara gAr3I bhI banavA dI hai, magara usameM baiThakara gA~va meM ghUmane kA unako zauka nahIM hai| aisI hai unakI AtmatRpti ! jinAjJApAlana meM ve sAvadhAna haiM / . jaba bhI ve koI saMyamI sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMta se milatI haiM taba unase vinayapUrvaka kahatI haiM ki - 'Apako mahAna cAritra milA hai to usakA acchI taraha se pAlana karanA, maiMne pUrvabhavameM cAritra kI virAdhanA kI hogI isalie isa bhavameM zArIrika vikalAMgatA ke kAraNa cAritra udaya meM nahIM aayaa| zaMkhezvara tIrtha meM Ayojita anumodanA-bahumAna samArohameM ku. mayaNAbahana bhI apane pitAjI ke sAtha AyI thI / tasvIra ke lie dekhie peja. naM. 21 ke sAmane ! pattA : kumArI mayaNAbahana vilAsabhAI dharamacaMda zAha dIpadharma, gunavar3I cauka, mu. po. bArAmatI, ji. pUnA, (mahArASTra)
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________ 420 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 vikalAMgatA ke kAraNa dIkSA kA asaMbhava hone para 182 pratidina 8 sAmAyika + 2 pratikramaNa karatI huI - ku. anilAbahana araviMdabhAI zAha manuSya manoratha to karatA hai kaI prakAra ke, magara Akhira vahI hotA hai jo prakRti ko maMjUra hotA hai ! pratyeka manuSya meM yadi samAnatA hotI to karmasattA ko kauna bhalA svIkArate ? ahamadAbAda meM kucha aisA hI huA / pitA araviMdabhAI ke gharameM aura mAtA zAradAbahana kI kukSi se utpanna anilAbahana ko karmasattA ne janma ke sAtha hI vikalAMgatA pradAna kara dI / unake paira mastaka se jur3e hue the / 5 bAra zastrakriyA huI taba paira sIdhe hue / aba vaha cala sakatI thI / karmakSaya ke lie choTI umra meM pAlitAnA-khaMbhAta aura zAhapura meM kramazaH tIna upadhAna kI ArAdhanA kara lI / pAMcavI kakSA taka vyAvahArika adhyayana karane ke bAda acAnaka zarIra meM aisA parivartana ho gayA ki calanA asaMbhava ho gayA ! aba kyA hogA ? bhaviSya kI cintA satAne lagI ! magara usI samaya kisI janma meM kiyA huA puNya bhI sAthameM udaya meM AyA aura zAsana samrATa pa.pU.A.bha. zrImad vijayanemisUrIzvarajI ma.sA. ke samudAya ke pU. sA. zrI hIrAzrIjI ma. kI ziSyA pU. sA. zrI maMgalaprabhAzrIjI ma. anilAbahana ke ghara gaucarI bahorane ke nimitta se pdhaare| unhoMne anilAbahana kI karuNAjanaka paristhiti dekhI aura vAtsalyabhAva se kahA 'apanI pola ke upAzraya meM nIce rahane kI vyavasthA hai, calo upAzrayameM, tujhe vahA~ AnaMda AyegA / ...' anilAbahana ne hiMmata kI / upAzraya meM gayI, vahA~ acchA lgaa| sArA dina eka hI sthAna meM leTakara yA baiThakara rahanA thA, phira bhI karmasattA ne jo bhI diyA use prasAda ke rUpameM premase svIkAra liyA !!! usa vakta unakI umra kevala 19 sAla kI thI, phira bhI caturvidha zrI saMgha kI sAkSI meM paramAtmA ke samakSa vidhipUrvaka AjIvana brahmacaryavrata
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________ 421 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 kA svIkAra kara liyA !... apanA jIvana ratnatrayI kI ArAdhanAmeM jor3a diyaa| pratidina ekAzana aura AyaMbila kI oliyA~ Adi tapazcaryA kA prAraMbha kara diyA ! bIcameM catAri-aThTha-daza-doya tapa bhI kara liyA !.. vaizAkhI ke sahAre ve ekAzana karane ke lie apane ghara jAtIM aura bAkI kA sArA samaya upAzraya meM hI vyatIta karatI thIM / dIkSA lene kI tIvra utkaMThA hote hue bhI kevala tIna phITa kA zarIra aura hAtha-paira choTe ityAdi vikalAMgatA ke kAraNa dIkSA lenA saMbhava hI nahIM thA / aba kyA kiyA jAya / samaya kaise bItAnA ! Ajakala kaI loga TI.vI. dekhane meM, tAsa aura juA khelane meM apanA amUlya samaya gavA~ dete haiM, magara satsaMga ke prabhAva se anilAbahana ne aisA koI galata rAstA nahIM liyA / samaya kA sadupayoga karane ke lie unhoMne paramAtmA ne batAye hae sAmAyika aura svAdhyAya kA uttama AlaMbana liyA / . ubhayakAla pratikramaNa ke alAvA pratidina 8 sAmAyika lekara svAdhyAyamagna anilAbahana ne pichale 36 sAlameM 72 pakSa = kula 1080 sAmAyika (eka pakSa = 15 sAmAyika) 229 belA... 349 telA... vardhamAna tapa kI 100 olI kI taraha 5150 sAmAyika ... 24 tIrthaMkaroM ke caDhate-utarate kramase sAmAyika aura 7 naraka nivAraNa sAmAyika - kula 2800 sAmAyika ityAdi rUpameM sAmAyika kI sAdhanA kI hai| paMca pratikramaNa, cAra prakaraNa, chaha karmagraMtha, tatvArtha sUtra, tIna zataka, vItarAga stotra aura pratyeka parva-tithi Adi ke caityavaMdana -stavana -thoya- sajjhAya- DhALa Adi kaMThastha haiM / niraMtara apramata svAdhyAyamaya jIvana haiM / adhyayana ke sAtha sAtha ni:svArtha bhAva se choTe-bar3e sabhI ko adhyayana bhI karAtI haiM / choTe bacce jaba se kucha bolanA sIkhate haiM tabhI se unako dhArmika sUtra Adi sIkhAtI rahatI haiM / bIravA nAmakI 7 sAla kI baccI ko unhoMne paMcapratikramaNa, navasmaraNa, cAra prakaraNa tIna bhASya, ityAdi kA adhyayana karAyA hai / bIravA ye sabhI sUtra Tepa rekarDa
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________ 422 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 2 kI taraha binA rUke bola sakatI hai, yaha saba upakAra anilAbahana kA hai| tapazcaryA meM jJAnapaMcamI, mauna ekAdazI, merutrayodazI, poSa dazamI aura sahasrakUTa ke 1024 ekAzana ityAdi tapa anilAbahana ne kiyA hai| sA. zrI puNyaprabhAzrIjI ma. aura sA. zrIpUrNabhadrAzrIjI ma. kA vizeSa upakAra anilAbahana ke jIvanavikAsa meM hai / Aja 54 sAla kI umra meM bhI apramata rUpa se tapa-japa-svAdhyAya adhyayana- adhyApana -sAmAyika -pratikramaNa Adi ArAdhanA dvArA apane mAnavabhava ko sArthaka karate hue evaM anya vikalAMga vyaktiyoM ke lie preraNAprada jIvana jIte hue anilAbahana kI ArAdhanA kI bhUrizaH hArdika anumodanA / patA : anilAbahana araviMdabhAI dalasukhabhAI 1208 vIracaMda dIpacaMda kI havelI, rUpA sUracaMda kI pola, mANeka cauka, ahamadAbAda (gujarAta) 380001.
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________ baharatnAvasudhArA bhAga tIsarA 45 utkRSTa ArAdhaka, vartamAnakAlIna sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ke dRSTAMta 423
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________ 424 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 yama , niyama = saMyama saMyamI ko namo namaH / prastAvanA] lekhaka : gacchAdhipati pU. A. zrI jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA. ke praziSya muni jayadarzana vi. ma.sA. vividha jIva yonimeM janma-jIvana mRtyu ke prazcAt jaba durlabha manuSyAvatAra kI prApti hotI hai, tabhI vItarAga sarvajJa kA dharma prApta ho sakatA hai, aura usake bAda hI dharmazravaNa se niSpanna zraddhA aura zraddhA ke bAda saMyama dvArA jIva puruSArtha kara mokSa mahala kI cahala-pahala kA AMzika anubhava upazama bhAva meM Akara kara sakatA hai / isa vibhAga meM prastuta saMyamI AtmAoM kI anumodanA hama saba mila kareM utanA hI kAphI nahIM kintu sAtha sAtha hama bhI saMyama dharma ke hArda ko, rahasya ko gaharAI se samajhakara sthairya-dhairya se Age baDhakara sthitaprajJa banakara saMyama kA zreSTha phala-mukti prApta kara leM yahI hArdika zubha kAmanA hai| prabhu vIrake zAsana kAla kI cAritra sAdhanA paMca mahAvrata para AdhArita hai| eka eka mahAvrata kI utkRSTa sAdhanA kA vizvavyApI jo prabhAva par3atA hai, use jAnakara bhI Azcarya ho sakatA hai| prathama ahiMsAvrata kI phalazruti se sAmane khar3e siMha aura gAya meM bhI upazama bhAva prakaTa ho jAtA hai| dvitIya satyavrata ke prabhAva se hI to vANI meM 35 atizaya utpanna hote haiM, aura deva-mAnava to ThIka kintu tiryaMca bhI tIrthapati kI dezanA ko apanI apanI bhASA meM samajha lete haiM / tRtIya acauryavrata ke prabhAva se samavasaraNa meM hI upasthita 180 kriyAvAdI + 84 akriyAvAdI + 67 ajJAnavAdI + 32 vinayavAdI = 363 ekAMtavAdI prabhu ke pravacana meM se manapasaMda tattva corI karake le jAte haiM, aura apanA svataMtra siddhAMta - dharmamArga sthApita bhI karane kA prayatna karate haiM, phira bhI jinazAsana lUTA nahIM jAtA, balki prabhu viraha kAla meM bhI "jainaM jayati zAsanam" kA nAda guMjita hai| caturtha brahmacarya vrata kI suvizuddha sAdhanA ke pratApa se hI to saudharma devaloka
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 425 meM rahI sudharmA sabhA ke mANavaka nAmake caitya staMbha ke nIce-upara 12 // - 12 // yojana chor3akara bIca ke 35 yojana meM rahe vajramaya gola aura vartulAkAra samudga meM paramAtmA ke nirvANa bAda ke agnidAha se prApta prabhu kI asthiyA~ aura dADhAoM meM bhI aisI pAramANavika zakti paidA hotI hai ki devaloka ke deva kI kAmavAsanA-krodha kaSAyAdi bhI sirpha usake prakSAla jala se naSTa ho jAte haiM / vesai bhi ekamAtra brahmacarya ke jora para hI to kalaha premI nArada bhI mukti ke sukha kI bhukti kara sakate haiM na ? aMtima aura paMcama aparigraha vrata kA zreSTha phala yaha hotA hai ki nikaTatama parigraha deha kA bhI adhyAsa TUTatA hai, kSapakazreNI lagatI hai aura jIva kevalI banakara jJAtA-draSTA bana jAtA hai, saMsAra ke vigraha se para aura karmoM se vigraha kara AtmA mokSa sukha kI bhAgI banatI hai| __tapa-tyAga, titikSA aura tattvajJAna ke triveNI saMgama se AtmA kA nistAra zIghra hotA hai phira bhI .... "katthavi tavo na tattaM, katthavi tattaM na suddha cArittaM / tava-tatta-caraNa sahiA, muNiNo vi hu thova sNsaare''| AzAvAda meM yaha bAta anumodanIya hai ki tapa-tattva aura titikSA yukta munirAja Aja bhI haiM / hIrA apanA mola anya ke pAsa khola nahIM sakatA, para jauharI kI dRSTi meM hI hIre kA mUlyAMkana ho jAtA hai / Aja bhale hI isa kSetra kAla meM parihAra vizuddhi, sUkSma saMparAya aura yathAkhyAta cAritra nahIM haiM phira bhI usI ko lakSya meM rakhakara saMyama sAdhanA ke sAdhaka-ArAdhaka Aja bhI haiM aura apanI pUrI zakti lagAkara gurvAjJA ke bala para dharma aura mokSa puruSArtha kA Adara kara rahe haiM, AcaraNa bhI / pustaka meM prastuta udAharaNa paDhate hI tapasvI - tyAgI - vairAgI AtmAoM kI pahacAna ho jAyegI aura jarUra lagegA ki kAla kA prabhAva kitanA bhI karAla kyoM nahIM ho, isake koI bhI prabhAva se ye mahAtmA sAdhu sAdhvI prabhAvita nahIM haiM, balki logoM meM Azcarya pedA kara deM vaisI unakI ArAdhanA - sAdhanA hai / __sAmAnya niyama yaha hai ki jo bhI AtmA caramabhavI hotI hai, usane pUrva bhavoM meM saMyama dharma kI sAdhanA ArAdhanA dvArA pratyakSa - parokSa kuhA
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________ 426 - bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 na kucha saMskAroM kA sarjana kiyA hotA hai, jisake kAraNa aMtima bhava meM kSapakazreNi, kaivalya jJAna aura aMtameM nirvANAdi se mokSa bhI usa saMyama sAdhanA kA hI pariNAma hotA hai / bAhubalIjI kA eka varSIya vArSika tapa aura nirjala upavAsa, suMdarI kA 60,000 varSa taka AyaMbila kA tapa, pUrva bhava ke saMyama saMskAra se hI to saMpanna huA hai na ? vaise hI jaMbUsvAmI ke jIvakA pUrva bhava kA bAraha sAla taka kA chaThTha-AyaMbila kA tapa, prabhu zAMtinAtha dvArA vajrAyudha cakrI ke bhava kA bAraha mAsI cauvihAra upavAsa kA tapAdi aMtima bhava meM kaivalya ke prakaTIkaraNa meM bahuta hI upayogI bane haiN| mana - vacana aura kAyayoga kA saMyama bahuta bar3I tAkata rakhatA hai / isIliye to saMyamI kA mauna hI bhASA bana jAtA hai, jIvana hI udAharaNa bana jAtA hai / sAdhanA hI anya kI ArAdhanA kA mArga bana jAtA hai| pUrva bhavoM kI suMdara saMyama sAdhanA se niSpanna prabhu vIrakA sAdhanA kAla kitanA kaThora-sA thA kintu isIliye to Aja bhI paramAtmA ke zAsana ke sAdhu sAdhvI ma.sA. ko dekhate hI loga nata-mastaka ho jAte haiM, jisameM prabhAva-pratApa to paramAtmA kI sAdhanA kA hI hai / rAjA dazaratha dvArA kaMcukI kI vRddhAvasthA dekhakara vairAgya, hanumAna kA saMdhyA ke bAdala dekhakara, karakaMDu muni kA vRddha vRSabha ko dekhakara, durmukharAjA kA indra staMbha darzana se, naggati kA patra-puSpa. rahita vRkSa ko dekhakara virAgI bana jAnA agale bhavoM kI saMyama sAdhanA kA hI prabhAva thA / saMyama kI sAdhanA jitanI zuddha, gaharI, nirveda-saMvega yukta hogI, utanI hI sva-parahita kA kAraNa banatI hai| saMyamI ko to devatA bhI namaskAra karate haiN|' kauna jAnatA hai ki, kauna sAdhaka kitanA ArAdhaka hai ? kabhI kabhI to aisA bhI bana jAtA hai ki, dUra ke saMyamI ke samAcAra se hI hama romAMcita ho jAyeM kintu nikaTa ke AtmalakSI sAdhu ko pahacAnane meM dhokhA khA jAyeM / sAMsArika paricita sAdhu-sAdhvI yA apane gA~va, zahara, rAjya ke mahArAja jyAdA upakArI lageM vaha to draSTirAga huA, hakIkata meM to svArtha ke saMsAra se niSkramita sAdhu-sAdhvI samudAya ko ni:svArtha dRSTi se hI dekhanevAlA gRhastha saMyama prApti hetu yogya raha
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________ 427 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 sakatA hai / saMyama ke asaMkhya yoga sthAnoM meM se eka do yoga bhI parAkASThA banakara jIva ko sarva zreSTha banA sakate haiN| isaliye zrAvakoM ko to saMyamI AtmA ko vaMdana-satkAra kara ke kRSNa mahArAjA jaisA lAbha kamA lene meM hI sAra hai| darzana aura jJAna se yukta cAritra kI jo zakti hotI hai, vaha mukti se kama koI inAma liye binA vApasa nahIM lauTatI hai / ekamAtra manuSya bhavameM hI saMyama kI sAdhanA ho sakatI hai| isI kAraNa kahA jAtA hai ki, 'mAsakSamaNa karane vAle gRhastha se bhI navakArazI karane vAlA sAdhu mahAna hai, jAgate hue zrAvaka se sotA huA sAdhu jyAdA ArAdhaka hai / ' paramAtmA kA saMgha caturvidha jarUra hai kintu namaskAra mahAmaMtra meM namaskaraNIya parameSThI arihaMta parAtmA se lekara loka ke sarva sAdhu mahAtmA taka hI sImita haiM, usameM zramaNopAsaka bhI pUjya nahIM kintu pUjaka siddha ho jAtA hai| phira bhI sAdhaka mahAtmA jaba taka siddha nahIM ho jAtA taba taka chadmasthAvasthA meM choTI bar3I galtiyoM kA anubhava kara sakatA hai, jisase kaivalya jJAna kI avasthA ke pUrva taka kI anAbhoga se udbhavita skhalanA ke liye prAyazcitta-zuddha sAdhu hara zramaNopAsaka ke liye vaMdanIya pUjanIya aura smaraNIya haiN| svadoSa darzana aura paragaNa darzana kI sAdhanA ke sAdhaka kisI bhI sthiti-paristhiti meM mana se prasanna hI rahate haiM, kyoMki unakI sAdhanA anya ko bAdhaka nahIM banatI hai| svalakSI saMyamI svaparahita karane meM saphalatA pAtA hai| kamase kama jitane aMza meM saMyamAcAra AtmasAt hotA hai, utane aMza taka kA pracAra paropakArI bana jAtA hai / isIliye kahate haiM ki "savvattha saMjamaM rakkhijjA" kyoMki "vinA saMyama pravRttyA bhavAt muktiH, na bhUtA na bhaviSyati" / saMyama kI vRtti aura pravRtti ke binA kisI kI mukti na huI hai, na hogI, tIrthaMkara paramAtmA mahAvIra ke jIva ne bhI 27 bhavoM meM saMyama kI pragati kramazaH kI hai| jisameM marIcI ke bhava meM utsUtra prarUpaNA aura kula-mada kI galtiyoM se eka koTa koTi sAgaropama saMsAra kI vRddhi aura nIcagotra karma kI sajA huI / solahaveM bhavameM rAjaputra vizvabhUti banakara dIkSA lI, ghora tapa kiyA, kintu tapakA ajIrNa krodha udaya meM Ane se
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________ 428 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 gAya aura cacere bhAI ke nimitta se bhAI vizAkhAnaMdI ko mAra DAlane kA nidAna kara diyA, phalasvarUpa aThArahaveM bhava meM vizAkhAnaMdIke jIva zera ko khatma kiyA aura krodhAMdha jIvana vyatIta kara sAtavIM narka meM prabhu vIra kA jIva calA gayA / saMyama kI pratijJA ke bhaMga se vidha-vidha bhavoM ke karmoM kI kaThoratA ko caramabhava meM ati ugra tapa yukta saMyama se 12 // sAla taka sahana karanA par3A / sAra yahI hai ki saMyama kI ArAdhanA parama sukha aura AzAtanA carama duHkha kA kAraNa bana sakatI hai / usI prakAra saMyamI ke Adara se lakhalUTa nirjarA hai aura anAdara janma-jarA ke cakkara meM gira jAnA hai / nyAya kI bhASA meM saMyama kI lI huI pratijJA kA bhaMga svayaM ke nigraha (parAjaya) kA kAraNa hai / dhanya hai ina saMyamI AtmAoM ko, jo anukUlatA pratikUlatA meM samabhAvI haiM / Apatti ko hI sAdhanA kI saMpatti mAnate haiM / tana zAyada tanAvapUrNa hai, phira bhI mana se jo hAre nahIM / aise saMyamI mahAtmAoM ko karor3oM vaMdana, abhinaMdana aura hArdika anumodanA unakI ArAdhanA kI / guNAnurAgI pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. ne isa hindI prakAzana meM karIba 20 naye dRSTAMtoM kA ullekha kiyA hai, aura isa prakAra kA prakAzana eka nayA hI mor3a hai / apUrva sarjana hai, preraNAprada hai / AzA rakhate haiM ki aise sarjana kA uddezya saphalatA ko prApta kreN| anya Anubhavika ullekha svayaM gaNi ma. sAheba dvArA likhita prastAvanA se prApta karanA ucita hai / "iSTa viyoga, aniSTa saMyoga, tathApi sadi samayoga, saphala vahI sNymyog"| "modana guNI prati, modanA aura guNaprIti, jinAjJApremI kI prazasti, anumodanA kI saccI rIti " /
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 184 100 : 100 . 89 olI ke ArAdhaka tapasvI samrATa' sarirAja samasta vizva meM hajAroM sAla ke itihAsameM vikramajanya kaha sakeM aisI utkRSTa tapazcaryA vardhamAna AyaMbila tapakI 100 + 100 + 89 olI ke ArAdhaka parama tapasvI AcArya bhagavaMta zrI saM. 1990 meM 19 varSa kI umra meM dIkSA lene ke bAda, bar3I dIkSA ke 1 mahine ke yoga bhI bar3I muzkila se kara sake the ! ... unheM AyaMbila kA lUkhA AhAra dekhate hI ulTiyA~ hone lagatIM thIM / parantu unhoMne guru samarpaNabhAva ke prabhAva se prApta huI amogha gurukRpA ke acintya prabhAva se akalpanIya ajor3a tapasiddhi prApta kI / 21 varSa kI umra meM unake dA~toM meM tIvra vedanA utpanna huI / AyuSya kI prabalatA ke prabhAva se navajIvana prApta kiye hue muni zrI ne jIvana kI kSaNa bhaMguratA kA divya jJAna prApta kara tapa kI bhAvanA jAgrata kI / unhoMne khUna ke buMda buMda meM tapakI ugra sAdhanA kA saMkalpa kara vardhamAna tapa prArambha kiyA / isameM bhI 40 se 100vI olI taka ThAma cauvihAra AyaMbila kiye / bhayaMkara garmI ke vihAroM meM bhI pUjyazrI ThAma cauvihAra karate the| unhoMne prathamabAra 100vIM olI kA pAraNA saM. 2013 meM karane ke bAda kucha hI samayameM punaH nIMva DAlakara avirata tapa yAtrA cAlu rakhI / umra se vRddha hone ke bAvajUda saMkalpa meM sadA taruNa rahane vAle munizrI ke hRdayameM AnaMda AnaMda thA, phalataH 1 se 72 oliyA~ ThAma cauvihAra pUrNa kii| isa mahApuruSane zarIra kI aneka pratikUlatAoM ke bAvajUda devaguru kI kRpA ke bala se kaI vighnoM ke bAdaloM ko dUra kara tapa yAtrA cAlu rakhI / Apa saM 2022 meM paMnyAsa pada para evaM saM. 2029 meM AcArya pada para ArUDha kiye gaye /
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________ 430 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 saM. 2034 caitra vadi 10 ke dina dUsarI bAra 100vI olI kA ApakA pAraNA ahamadAbAda meM huA / moha ke sainya kA vidhvaMsa karane hetu raNasaMgrAma meM lar3ate AcArya zrIne tIsarI bAra nIMva DAlI aura anta samaya taka ve 89 vI olI pUrNa kara cuke the / unhoMne vizva rikArDa samAna karIba 14 hajAra AyaMbila kiye the| itanI tapazcaryA ke bAvajUda bhI prasiddhi evaM ADambara se dUra rahate aise saumya svabhAvI AcArya bhagavaMta kA nAma anta samaya taka kaI loga nahIM jAnate the yaha kitane Azcarya kI bAta hai ! kisI bhI rAjA ke rAjyAbhiSeka ke samaya kI jAne vAlI vidhi unake nAma kA sUcana karatI hai / unake nAma kA uttarArdha jina zAsana ke eka aise viziSTa pratIka kA sUcana karatA hai, jisakI rakSA hetu kumArapAla mahArAjA ke bAda rAjagaddI para Aye atyAcArI rAjA ajayapAla ke samayameM 21 navapariNita yugaloMne dhagadhagate tela kI kaDhAI meM svayaM ko homa kara kI thii| 'tapasvI samrATa' AcArya bhagavaMta ke gurudeva zrI the, karma sAhitya niSNAta, suvizuddha saccAritra cUDAmaNi, akhaMDa brahmatejomUrti ke rUpa meM jina zAsana meM suprasiddha ho gaye suvizAlamunigaNa ke netA AcArya bhagavaMta shrii| aba to pahacAna gaye na isa guru-ziSya kI bejor3a joDI ko ? ! gata cAturmAsa meM 2055 meM pUjyazrI ne ahamadAbAda (zAhIbAga) meM samAdhipUrvaka deha tyAga kiyA / tapasvI samrAT sUrIzvara ke caraNoM meM anaMtazaH vaMdanA /
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 431 / bhISaNa kalikAla meM bhI Aja rahate haiM, eka dhannA aNagAra..... / / / ___'gineja buka oNpha varlDa rikArDa' meM duniyA meM sabase jyAdA khAne vAle aura zarIra kA vajana rakhane vAle logoM kI mahAnatA prakAzita kI gayI hai / vahIM zAstroM ke suvarNa pannoM para ghora tapasyA karane vAle tathA tapa saMyama kI sAdhanA dvArA zarIra evaM karmoM kA zoSaNa karane vAle dhannA aNagAra jaise munivaroM kI jIvana gAthAe~ likhI gayI haiM / cAritra aMgIkAra karane ke bAda jIvana bhara chaThTha ke pAraNe AyaMbila karane kA ghora abhigraha lene vAle evaM kaThora saMyama kI sAdhanA karane vAle dhannA aNagArakI jIvanI ko paDhate hI hamAre hAtha jur3a jAte haiM, zira jhuka jAtA hai aura hRdaya meM unake prati bhArI ahobhAva utpanna ho jAtA hai / usI prakAra vartamAna meM bhI dhannAjI ke jIvana ke darzana karAne vAle, jinake vividha tapoM kI sUci paDhakara roMgaTe khar3e ho jAe~ aura mu~ha se Azcarya ke udgAra nikala jAyeM aisA ghora tapa karane vAle eka AcArya bhagavaMta zrI vartamAla kalikAla meM bhI vidyamAna haiM, yaha hamAre lie AnaMdadAyaka evaM ahobhAva preraka bAta hai| ina mahApuruSa ne 27 varSa kI bhara yuvAvasthA meM hare bhare saMsAra ko lAta mArakara saMyama kA mArga apanAyA thA / choTI umra se hI majabUta hRdaya evaM sudRDha manavAle isa manISI ne saMyama lene ke bAda ghora sAdhanA kA yajJa prAraMbha kiyA / vihAra hA to AyaMbila aura sthiratA ho to upavAsa / usake sAtha saMyama ke yogoM kA suvizuddha pAlana, nirdoSa gocarI kA Agraha aura viziSTa svAdhyAya prema, ye sabhI AcaraNa pUjyazrI kA jIvana bana gayA / inhoMne bujurgoM ke vinaya, vaiyAvacca, bhakti aura AjJApAlana dvArA viziSTa gurukRpA prApta kii| pUjyazrI Aja 12 varSa kI umra meM bhI pichale 15 varSa se lagAtAra
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________ 432 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 (bIca meM 92 dina ekAzana ke alAvA) AyaMbila tapa kara rahe haiM / usameM bhI prAyaH dina meM nahIM sote haiM / pUrA dina jApa evaM svAdhyAya karate haiN| 20-22 ki.mI. ke lambe vihAroM meM bhI DolI (pAlakhI) kA upayoga nahIM karate haiM / __ Ao, hama aise mahAna tapasvI AcArya bhagavaMta kI tapazcaryA kI jhalaka paDhakara pAvana baneM / hama bhI zuddha bhAva se anumodanA evaM vaMdanA kara tapaguNa ko prApta kreN| jina dharma meM tapasyA kA bar3A U~cA nAma hai / (1) tIrthaMkara vardhamAna tapa - baDhate krama se 1 upavAsa se 24 upavAsa taka vaise hI utarate krama se 1 upavAsa se 24 upavAsa taka / kula 600 upavAsa / vizeSatA : (A) 22 veM zrI nemInAtha bhagavAna ke lagAtAra 22 upavAsa kara 23 veM dina zrI siddhagiri kI yAtrA kara AyaMbila se pAraNA se giranAra talahaTI kI yAtrA kara AyaMbila se pAraNA kiyA (C) utarate 31 ve dina zrI siddhagiri kI yAtrA kara AyaMbila se pAraNA kiyA / (D) saM. 1995 meM aSADha vadi 14 (mAravAr3I) ko surata cAturmAsa praveza ke dina se phAlguna vadi 6 ke vihAra taka 260 dina kI sthiratA ke daurAna cAlu varSItapa meM 16veM bhagavAna se 23 veM bhagavAna taka ke 16 + 17 + 18 + 19 + 20 + 21 + 22 + 23 = 156 upavAsa, zeSa 104 dina meM varSItapa ke 52 upavAsa arthAta 260 dina meM kula 208 upavAsa aura 52 pAraNe kiye ... (2) bIsa sthAnaka pada kI ArAdhanA : (A) prathama arihaMta pada kI ArAdhanA meM lagAtAra 20 upavAsa 20 bAra kara antima 20 upavAsa ke samaya zrI siddhagiri kI paidala yAtrA kara 21 ve dina AyaMbila se pAraNA kiyA /
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________ 433 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 (B) dUsare "namo siddhANaM "pada meM pA~ca akSara haiM / isalie dUsare pada kI ArAdhanA pA~ca aThThAiyoM se kI / (C) bIsa sthAnaka ke zeSa aThAraha padoM kI ArAdhanA sAmAnya vidhi anusAra alaga alaga bIsa-bIsa upavAsa kara bIsa sthAnaka tapa pUrNa kiyA / (3) do varSI tapa kiye / pichale kitane hI varSoM se ekAsana se kama paccakkhANa nahIM kiyA hai| (4) 78 varSa kI bar3I umra taka paryuSaNameM aThThama, caumAsI chaThTha, evaM dIpAvalI kA chaThTha karate the / Aja bhI jJAnapaMcamI, mauna ekAdazI aura saMvatsarI kA upavAsa cAlu hai| (5) zreNItapa : saM. 1993 meM pUnA cAturmAsa meM (135 dina kI sthiratA ke daurAna) zreNItapa tathA arihaMta pada ke 20 upavAsa tathA anya prakIrNa upavAsa milAkara 116 upavAsa tathA kevala 19 dina pAraNe kiye / isa prakAra pUjyazrI dvArA 85 varSa taka kI umra meM 3000 se adhika kiye gaye upavAsoM kA vivaraNa isa prakAra hai : upavAsa 30 | 24 23 22 21 | 20 | 19 | 18 | 17 | 16 | 15 | 14 . . . | kitanI bAra | 1 2 | 2 | 2 | 22 upavAsa 13 12 204|1334 kula upavAsa 3005 (6) AyaMbila tapa : vardhamAna tapa kI 108 oliyA~ kI / vizeSatAe~ : (A) 54 vI olI meM nitya siddhagiri kI do yAtrA ke dvArA 108 yAtrAe~ kI / bahuratnA vasuMdharA - 3-28
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________ 434. bahuratnA vasuMdharA : bhAra vI (B) siddhagiri cAturmAsa mA (B) siddhagiri cAturmAsa samaya saM. 2008 meM 55 + 56 + 57 vI oliyAM lagAtAra kI / (c) 58 vI olI meM siddhagiri kI 120 yAtrAe~ sAta chaThTha evaM do aThThama ke sAtha kI ! (D) 59 - 60 - 61 - 64 vIM oliyA~ chaThTha ke pAraNe AyaMbila se kI ! (E) jUnAgaDha giranAra meM 61vIM olI meM sAta chaTha aura do aThThama, usI taraha bIca meM pArane meM 9 AyaMbila sahita 29 dina meM hI giranAra kI 99 yAtrAe~ kI !!! aura anta meM aTThAI ke sAtha jAmakaMDoraNA se jUnAgaDha taka cha'rI' pAlita saMgha meM vihAra kiyA ! ... isI taraha dUsarI bAra vihAra meM 9 upavAsa kiye ! (F) 65 vI olI ekAMtarita upavAsa-AyaMbila se kI (G) 66 vI olI meM kucha chaThU aura kitanI hI bAra ekAMtarita upavAsa kiye ! (H) 77 vI olI meM siddhagiri kI 108 yAtrAe~ kI / (1) 99 vI olI ke bAda saMgha hitArtha 100 vI olI se binA pAraNA kiye saM. 2039 aSADha vadi 7 se lagAtAra AyaMbila prArambha kiye / DokTaroM kI cetAvaniyA~ yA bhaktoM kI premabharI vinaMtiyA~ pUjyazrI ke abhigraha ko jarA bhI hilA nahIM sakI / 100, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107, 108 oliyoM ke maMgala . aMka ko pArakara prakaTa prabhAvI zrI zaMkhezvara tIrtha meM 1008 AyaMbila pUrNa kiye / usake Upara aTThama karake pAraNA kiye binA niraMtara 1749 AyaMbila hue, taba zrI saMgha ke agraNiyoM ke Adeza se 1751 AyaMbila ke Upara 1 upavAsa kara saM. 2044 kI vaizAkha sudi 3 ke dina aniccha se ganne ke rasa se ThAma cauvihAra pUrvaka pAraNA kiyA / 92 dina 6 vigaI ke tyAga pUrvaka ekAsana karane ke bAda punaH saM. agraNiyoM ke Upara 1 upavAsa dina ani
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 435 2044 ke aSADha sudi 6 se AyaMbila cAlu kiye use 11 varSa ho gaye / Aja dina taka AyaMbila cAlu hI haiM / pUjyazrI 92 varSa kI bujurga umra meM bhI jarA bhI vicalita nahIM hue haiM !!! pUjyazrI ne 72 varSa kI umra taka prati varSa do bAra navapadajI kI AyaMbila kI olI vidhipUrvaka ArAdhanA se kI / isa prakAra pUjyazrI ne aba taka 10 hajAra se jyAdA AyaMbila evaM tIna hajAra se adhika upavAsa kiye haiM / pUjyazrI ne dIkSA ke bAda ekAzana se kama kabhI paccakkhANa nahIM kiyaa| pUjyazrI ne 85 varSa kI bar3I umra meM akhaMDa 1100 AyaMbila evaM siddhagiri tathA giranAra kI yAtrA ke bAvajUda vaizAkha mAha kI ghora garmI meM rAjakoTa se ahamadAbAda taka 255 ki.mI. kA vihAra 12 dina meM kiyaa| aisI ugra ghora aura bhISma tapazcaryA karane vAle pUjyazrI ke 3 akSara ke nAma kA artha 'candra hotA hai / apane lie vajra se bhI kaThora aura dUsare jIvoM ke lie phUla se bhI komala evaM candra se bhI zItala saumya aura vAtsalya bharapUra svabhAva ke dhanI pUjyazrI ko pratidina prAta:kAlameM uThate hI bhAva se vaMdana karane cAhie / kitane hI zrAvaka, pUjyazrI ahamadAbAda meM kisI bhI sthAna para virAjamAna hoM, unake darzanavaMdana ke binA mu~ha meM pAnI bhI nahIM DAlate haiN| pUjyazrI ke jyeSTha baMdhune unase pahale dIkSA lI thii| ve bhI AcArya pada para ArUDha hue / pA~ca akSaroM ke unake nAma kA artha "candra ko jItane vAlA" honA hai / unakA jIvanabAga bhI tapa, tyAga, titikSA guru samarpaNa, vAtsalya, gaMbhIratA, ni:spRhatA, svAdhyAya prema, AzritoM ke saMyama kI dekhabhAla, kriyArUci, nirabhimAnitA, samatA, saujanya Adi anekAneka guNoM rUpI gulAboM se mahakatA thA / . tapasvI samrATa pUjyazrI ne apane suputra ko kevala 7 varSa 5 mAha aura 18 dina kI vAlyAvasthA meM saMyama ke patha kI ora mor3A jo Age jAkara AcArya padavI para ArUDha hue the| unhoMne bhI (1) eka mahine meM
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________ 436 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 AyaMbila sahita siddhagiri kI 99 yAtrAe~ (2) ekAzana sahita 99 yAtrAe~ (3) 3 - 4 bAra giranAra kI 99 yAtrAe~ (4) cauvihAra chaTha ke sAtha siddhagiri kI do bAra sAta yAtrAe~ vagairaha viziSTa ArAdhanA kI thii| unake nAma kA artha "manuSyoM meM ratna ke samAna" yA 'uttama manuSya' sArthaka thA / ve 2 varSa pUrva hI svargastha hue haiM / uparokta tInoM AcArya 'karma sAhitya nipuNamati', 'saccAritra cuDAmaNi 'ajoDa brahma mUrti' ke rUpa meM suprasiddha AcArya bhagavaMta ke samudAya ke haiM / ___ taba hI vAstava meM anumodanA hogI .. priya vAcakoM ! apane jIvana meM aisI ghora sAdhanA karane kI bAta to dUra rahI, parantu vicAra bhI ghabarAhaTa paidA kara detA hai / taba jJAnI kahate haiM ki, "karaNa, karAvaNa aura anumodana samAna phala dilAye / " dila se anumodanA karake bhI aise tapa kA lAbha prApta kara sakate haiM / kintu kevala aisI lUkhI anumodanA karane se vAstavika anumodanA nahIM ginI jAtI, parantu aise tapasvI samrATa AcArya bhagavanta kI ghora tapazyA kI sUci paDhakara apane jIvana meM ekAdha bhI choTA vrata, niyama, tyAga yA tapa kA saMkalpa kareMge, vyasanoM kA tyAga kareMge tathA eka yA tIna varSa meM 108 AyaMbila karane kA abhigraha leMge, aura jahA~ taka aise mahApuruSa ke pratyakSa darzanavaMdana na ho sake vahA~ taka ekAdha priya vastu kA tyAga kareMge, to hI paDhI gayI tapazcaryA kI sUci aura kI gaI anumodanA sArthaka evaM saphala ginI jAegI / 186) mahAtapasvIrala sUrIzvarajI 43 varSa kI umra meM sajor3e saMyama aMgIkAra kara 75 varSa kI umra meM sUri pada para virAjamAna hokara 94 varSa kI umra meM (saM. 2048 mahA sudi 11) kAla dharma ko prApta hue AcArya bhagavaMta ke dvArA apane jIvana meM kI gayI tapa japa kI sAdhanA vAstava meM hameM Azcaryacakita karanevAlI hai|
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________ 437 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 yaha rahI unakI sAdhanA-ArAdhanA kI rUpa rekhA / yadi Apa atyaMta ahobhAva se paDhoge to mahAna karma nirjarA ke sAtha viziSTa puNya kA upArjana hogA aura kabhI aisI viziSTa sAdhanA karane kI zakti bhI Apako prApta hogI / upavAsa : (1) zrI navakAra mahAmaMtra ke lagAtAra 68 upavAsa, pAraNe meM 11 AyaMbila (2) 45 Agama ke 45 upavAsa (3) mRtyuMjaya tapa = mAsakSamaNa (4) 20 bAra siddhitapa / ... usameM bhI 18 bAra pratyeka pAraNe meM AyaMbilapUrvaka siddhitapa kiyA / (5) zreNItapa (6) lagAtAra catAri aThTha dasa doya tapa (7) ekAMtarita upavAsapUrvaka bIsasthAnaka tapa ke 420 upavAsa (8) 96 jina ArAdhanA ke 96 upavAsa (9) sahasrakUTa ke 1024 upavAsa kI sAdhanA cAlu thI / (10) 4 - 5-6 - 7 - 8 - 10 - 15- 16 upavAsa kaI bAra kiye| (11) 75 varSa se pratyeka mahine kI donoM caudasa ko upavAsa (12) 75 varSa se paryuSaNa ke chaThTha-aThThama / dipAvalI ko chaThTha / (13) 6 aThThAI kI eka hI varSa meM 8 - 8 upavAsa se sAdhanA / (14) dvitIyA-paMcamI - aSTamI ekAdazI kI vidhipUrvaka sAdhanA / (15) pA~ca hI dravya pAraNemeM upayoga meM lene ke abhigraha ke sAtha do varSItapa / (16) 70 varSoM se ekAzana se kama paccakkhANa nahIM !
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________ 438 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 AyaMbila tapa kI sAdhanA : (1) zrI vardhamAna tapa kI 100 + 73 oliyA~ / (2) zrI navapadajI kI 131 oliyA~ / (3) do bAra lagAtAra 500 AyaMbila / (4) vardhamAna tapa kI 8 6-87 vI olI ke Upara siddhitapa / (5) vardhamAna tapa kI 91 vI olI ke Upara mAsakhamaNa / (6) vardhamAna tapa kI 100 vI olI kA pAraNA 16 upavAsa pUrvaka kiyA / (7) 20 varSa taka gurucaraNa meM rahakara cAturmAsa meM cAturmAsa praveza ke dina se lekara cAturmAsa ke kSetrameM se vihAra na ho taba taka AyaMbila karane kA abhigraha ! (8) saMpUrNa 45 AgamoM ke yoga kI AyaMbila pUrvaka saadhnaa| (9) vIryollAsa baDhate alpa dravya kA abhigraha / AhAra ke dravya bhI sabhI nizcita karake indriyanigraha kA kaThora amalIkaraNa / mahAmaMtra kI sAdhanA / (1) karor3oM kI saMkhyA meM zrI navakAra mahAmaMtra kA jApa / (2) lAkhoM kI saMkhyA meM zrI vardhamAna vidyA kA jApa tathA zrI sUrimaMtra paMca prasthAna kI AyaMbila pUrvaka 84 dina kI sAdhanA ke bAda lAkhoM kI saMkhyA meM sUrimaMtra kA jApa / (3) pratidina 5 -9 - 10 -12 logassa kA kAussagga / 100 logassa kA kAussagga bhI anukUlatA meM karate the| pAvana tIrthoM kI yAtrA (1) gRhastha jIvana meM zikharajI, jaisalamera, kaccha, bhadrezvara, mAravAr3a, mevAr3a, siddhagiri vagairaha kI, prAya: yathAsaMbhava prAcIna tIrthoM kI yAtrA / usI taraha cha'rI' pAlita saMghoM ke sAtha bhI yAtrAe~ kI thIM /
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 439 . (2) muni jIvana meM zrI siddhagirijI kI 1800 yAtrAe~ 9 bAra 99 yAtrA pUrvaka kI / 10 bAra chaTha kara sAta yAtrAe~ kI / (3) zrI giranAra kI 33 dina meM 108 yAtrAe~ kI / aThThama kara 11 yAtrAeM kii| (4) zrI kadaMbagirijI tathA talAjA kI 108 yAtrAe~ / (5) surata-katAra gA~va kI tathA ahamadAbAda haThIbhAI kI bAr3I meM virAjamAna zrI dharmanAtha prabhu kI 99 yAtrAe~ / yaha hai, unakA saMyama ke prati Adara : (1) jinAjJA evaM guru AjJA kI ananya upAsanA / (2) saMyama zuddhi ke lie piMDeSaNA kI ajIba jAgRti / manonigraha evaM indriyanigraha ke lie vividha kaThIna abhigraha / ___(3) niHspRhavRtti, nirabhimAna aura ADambara rahita jIvana ke sAtha saralatAbhare bAhya AbhyaMtara jIvana kI pAlanA / (4) krodhAdi kaSAya bhAva se alaga rahane kI Azcaryaprada cittvRtti| (5) kahIM kisI azubha karma kA baMdha na ho jAye, isIlie ratnatrayI kI sAdhanA kA lakSya / / (6) pUjyazrI ne gRhastha jIvana meM alpAyu vAlI eka saMtAna kI prApti hone ke bAda 30 varSa kI umra meM sajor3e brahmacarya vrata aMgIkAra kiyA / aise mahAtapasvI sUrIzvarajI ko anaMtazaH vandanA / . unake nAma meM uttarArdha kA darzana karake pUrvArdha vikasita hotA hai !.. * unake gurudeva "prAkRta vizArada" aura "dharmarAjA" ke rUpa meM suprasiddha AcArya bhagavaMta the /
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________ 440 bahuratnA vasuMdharA :- bhAga - 3 187/ 250 cauvihAra chaTha, pratyeka chaThu meM zrI siddhagiri ko sAta - sAta yAtrAe~ / -- eka gacchAdhipati AcArya bhagavanta ne apane jIvana meM 250 se adhika bAra cauvihAra chaTha karake pratyeka chachameM siddhAcala mahAtIrtha kI sAta sAta yAtrAeM kI haiM !!! kyoM, acaMbhita ho gaye na yaha paDhakara ? kintu yaha koI prathama saMhanana vAle cauthe Are kI bAta nahIM hai / dUra yA najadIka ke bhUtakAla kI bhI bAta nahIM hai / ye AcArya bhagavaMta Aja hAjira haiM / Apa cAho to jarUra unake darzana vaMdana kA mahAlAbha le sakate ho / varSoM pUrva gRhasthAvasthA meM jaba kSayaroga (TI. bI) ke kAraNa bacane kI AzA nahIM thI; taba ve antima zvAsa chor3ane ke lie zrI siddhAcalajI Aye / inhoMne cauvihAra chaThTha karake sAta yAtrAe~ kI aura kSaya adRzya ho gyaa| nayA jIvana milA / usI samaya saMyama grahaNa karane kA saMkalpa kiyA aura usake anusAra kama samaya meM saMyama svIkAra kara Aja gacchAdhiti ke pada para virAjamAna haiM / svayaM ko navajIvana dene vAlI zrI siddhAcalajI mahAtIrtha kI cauvihAra chaTha ke sAtha sAta yAtrAe~ inhoMne bAra bAra utkRSTa bhAvoM se cAlu hI rakhIM / pariNAma svarUpa inhoMne Aja vizva rikArDa kaha sakeM vaisI uparyukta siddhi saMprApta kI hai / gacchAdhipati AcArya pada para virAjamAna hone ke bAvajUda pUjyazrI kI namratA evaM sAdagI aisI adbhuta hai ki sAmAnyataH vyAkhyAna yA cAturmAsa meM rAta ko saMthAre ke sivAya pATa kA prAyaH upayoga nahIM karate haiM / pUjyazrI nIce hI baiThate haiM / vastra bhI atyaMta sAdagI yukta sAmAnya muni jaise hI lagate haiM / svabhAva bhI khUba sarala hai| ___saM. 2054 meM pUjyazrI kI pAvana nizrA meM jAkhor3A tIrtha (rAjasthAna) se zikharajI mahAtIrtha kA cha'rI' pAlita mahAna saMgha nikalA thaa| siddhAcala zaNagAra DhUMka tathA gheTI pagalA ke pIche Adapara gA~va ke
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 441 pAsa vizAlakAya AdinAtha bhagavaMta kI pratiSThA aMjanazalAkA bhI pUjyazrI ke varada hastoM se huI hai / - unake pavitra nAma meM paramAtmA ke sAkAra evaM nirAkAra donoM svakhyoM kA samAveza hotA hai| unake gurudeva zrI bhI " khAkhI mahAtmA" ke rUpameM prakhyAta AcArya bhagavaMta the / __ aba to pahacAna gaye na isa gurU ziSya kI bejor3a jor3I ko? yadi jIvana meM ekabAra bhI inake darzana na kiye hoM to jaba taka inake darzana kA lAbha na mile, taba taka ekAdha vastu ke tyAga kA saMkalpa karoge nA ? dhanyavAda ! lagAtAra 33 ghaMTe taka dhyAna mudrA meM sthira rahate AtmajJAnI AcArya zrI / / (sAMpradAyika pUrvagraha se mukta hokara, guNagrAhI dRSTi se, pramoda bhAvanA pUrvaka yaha dRSTAMta paDhane kI vinaMtI hai / ) 22. varSa kI bhara yuvAvasthA meM saM. 2025 meM digaMbara muni-dIkSA aMgIkAra karake apramata rUpa se jJAna-dhyAna kI viziSTa sAdhanA aura vinayavaiyAvacca Adi aneka sadguNoM kI yogyatA ke kAraNa gurU dvArA mAtra cAra varSa ke dIkSA paryAya meM (26 varSa kI choTI umra meM) AcArya pada para ArUDha kiye gaye ina mahAtmA kI sAdhanA kI bAteM vartamAnakAla meM hameM Azcaryacakita karanevAlI haiN| pratidina tInoM samaya do DhAI ghaMTe (kula 6-7 ghaMTe) taka niyamita rUpa se dhyAna mudrA meM sthira hokara AtmAnubhava ke lie sAdhanA karate yaha mahAtmA kabhI kabhI nirjana guphA vagairaha meM ghaMToM taka khar3e khar3e kAyotsarga mudrAmeM binA hile sthira rahate haiM /
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________ 442 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 eka bAra cAturmAsa ke daurAna pUjyazrI lagAtAra 33 ghaMTe taka khaDgAsana meM (khar3e khar3e) dhyAna meM lIna rahe the| unhoMne itane lambe samaya taka bhUkha-pyAsa-nidrA-thakAna-laghuzaMkA, bar3IzaMkA Adi zArIrika bAdhAoM para adbhuta vijaya prApta kara liyA thA ! unhoMne dIkSA ke dina se yAvajjIva taka namaka, mirca, tela aura zakkara kA tyAga kiyA hai| bAda meM tamAma phaloM kA bhI hamezA ke lie tyAga kiyA hai / yAvajjIva ThAma cauvihAra ekAzana hone ke bAvajUda varSa meM 40-50 cauvihAra upavAsa bhI karate haiM / unako aise viziSTa tapa-tyAga aura jJAna-dhyAna ke sAtha gurUkRpA se samayasAra grantha kA ciMtana manana nididhyAsana karate karate viziSTa AtmAnubhUti huI thI / yaha bAta unhIM ke zabdoM meM par3heM / ___ "muni - dIkSA ke pazcAt pAvana belA meM, parama pAvana, taraNa tAraNa gurUcaraNa ke sAnnidhya meM grantharAja 'samayasAra' kA cintana-manana adhyayana yathAvidhi prAraMbha huA / ___ aho ! yaha bhI gurU kI garimA-mahimA ki kannar3a bhASA bhASI unhoMne mujhe atyaMta sarala, sumadhura bhASA zailI meM samayasAra ke hRdaya ko khola kholakara bAra bAra dikhAyA/prati gAthA meM amRta hI amRta bharA hai .. aura maiM pItA hI gayA ... pItA hI gayA ... ! mA~ ke samAna guravara apane anubhava aura milAkara, ghola gholakara, pilAte hI gaye, pilAte hI gaye / mujhe.... zizu.. bAlamuni ko phalasvarUpa upalabdhi huI apUrva vibhUti kI - AtmAnubhUti kI aura aba samayasAra grantha, grantha (parigraha) pratIta ho rahA hai // pIyUSa bharI gAthAoM ke rasAsvAda meM DUba jAtA hU~ ki upara uThatA huA, uThatA huA, urdhva gamamAna hotA huA, siddhAcala ko pAra kara gayA hU~ ... sImollaMghana kara gayA hU~ !!! avidyA kahA~ ? kaba sarapaTa bhAga gayI, patA nahIM rahA / Azcarya yaha hai ki jisa vidyA kI cirakAlIna pratIkSA thI
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 443 isa vidyAsAgara ke bhI pAra bahuta dUra... ! dUrAtidUra .... ! pahU~ca gayA huuN| vidyA-avidyA se pare .... dhyAna-dhyeya, jJAna jJeya se pare .... bhedAbhedakhedAkheda se pare, usakA sAkSI banakara udgrIva upasthita hU~ akampa nizcala zaila, cAroM ora chAyI hai sattA.... mahAsattA .... saba samarpita-arpita svayaM apane meM !!! Apa aise svAnubhUti sampanna prakhara Atma sAdhaka hone ke sAtha sAtha viziSTa kakSA ke sAhityakAra vidvAna aura zIghrakavi bhI haiM / ApakI kRtiyoM meM "mUka mATI" nAma ke AdhyAtmika mahAkAvya ne bahuta hI prasiddhi aura prazaMsA prApta kI hai / usake alAvA pA~ca kAvya saMgraha, 22 pravacana saMgraha pustakeM, samayasAra ityAdi saMskRta - prAkRta ke karIba 20 granthoM kA hindI meM padyAnuvAda, nijAnubhava zataka vagairaha hindI tathA saMskRta bhASA meM 7 zataka tathA anya karIba 21 kAvyamaya racanAe~ AtmArthI jIvoM evaM vidvAnoM meM atyaMta lokapriya huI haiM / My Self nAmakI aMgrejI kAvya racanA evaM baMgAlI bhASA meM bhI unhoMne do kAvya racanAeM kI haiM / itanI sAhitya racanAe~ tathA niyamita ziSyoM tathA mumukSuoM ko zAstra vAcanA dene ke bAvajUda bhI ve apanI dainika 6 - 7 ghaMTe kI dhyAna sAdhanA ko cAturmAsa yA zeSakAla meM kabhI bhI gauNa nahIM karate haiM, yaha unakI khAsa vizeSatA hai / __ unake mAtA-pitA, do bahinoM evaM do choTe bhAiyoM ne bhI dIkSA aMgIkAra kI hai, kintu AcArya zrI unake prati bhI ekadama mamatva bhAva nahIM rakhate haiM / unake eka laghubandhu ziSya bhI unake jaise hI prakhara AtmasAdhaka haiN| unakI kaThora cAritra pAlana aura viziSTa koTi kI vidvattA vatsalatA Adi guNoM se AkarSita hokara kaI uccazikSita yuvakoM ne unake pAsa dIkSA aMgIkAra kI hai / viziSTa sAhityakAra hone ke kAraNa aneka vidvAnoM ke patra unako Ate rahate haiM / parantu ve svayaM kabhI patra likhate yA paDhate nahIM haiM / ve Aye hue patroM ko kholate yA phAr3ate bhI nahIM haiM / unake eka ziSya yaha
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________ 444 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 kartavya adA karate haiM / unake jIvana meM isa prakAra vyavahAra aura nizcaya kA adbhuta samanvaya dekhane ko milatA hai / ve baiThane ke lie kabhI bhI caTAI kA upayoga nahIM karate haiM / Age ke dinoM kA vihAra kisI bhI zrAvaka yA ziSyoM ko bhI nahIM batAte haiM / jaba bhI vihAra karanA hotA hai, taba uThakara ravAnA ho jAte haiM / isI prakAra cAturmAsa kA sthala bhI pahale se ghoSita nahIM karate haiN| ve jahA~ aSADha sudi meM hote haiM vahIM cAturmAsa ke lie sthira ho jAte haiN| apane AjJAnuvarti sAdhu-sAdhviyoM ko, ve jahA~ jahA~ hote haiM vahA~ cAturmAsa ke lie AjJA vahA~ ke saMgha ke AgevAna jaba ASADha suda meM vinaMtI karane Ate haiM taba unake dvArA de dete haiM / jijJAsu vAcaka unake jIvana kI aneka ghaTanAoM tathA saMpUrNa jIvana caritra ko kobA (ji. gAMdhInagara) se I. sa. 1991 ke julAI agasta mahine meM prakAzita hue 'divya dhvani" vizeSAMka evaM indora se prakAzita hue "tIrthaMkara" mAsika ke vizeSAMka ke dvArA jAnakara apanI jijJAsAoM ko zAnta kara sakate haiN| - pUjyazrI adhikatara madhyapradeza evaM rAjasthAna meM vicaraNa karate haiN| unhoMne saM. 2053 meM surata ke pAsa mahuvA gA~va meM cAturmAsa kiyA thaa| unhoMne cAturmAsa ke bAda giranAra evaM pAlitAnA kI yAtrA kara punaH madhyapradeza kI ora prasthAna kiyA / unake nAma kA pUrvArdha eka aise DhAI akSara ke dhana kA sUcana karatA hai jisako cora corI nahIM kara sakate haiM / rAjA le nahIM skte| bhAI baMTavArA nahIM karavA sakate haiM / jisakA jitanA upayoga karate haiM vaha utanA baDhatA jAtA hai / tathA uttarArdha kA artha samudra hotA hai /
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 445 189| adhyAtmayogI AcArya bhagavaMta zrI / ye AcArya bhagavaMta Aja 'adhyAtmayogI' ke rUpameM jaina zAsana meM suprasiddha haiN| inakI dhyAna yoga kI pravRtti dekhate aisA hI lagatA hai jaise jaina sAdhanA meM lagabhaga bhUlA dI gayI dhyAna sAdhanA ke mArga ko punaH cAlu karane ke lie ve svayaM kA anubhava evaM svayaM ke upara prayoga dvArA joradAra prayatna kara rahe haiM / jaba ve tIrthaMkara paramAtmA kI pratimA ke sAmane Izvara praNidhAna meM utara jAte haiM, taba to ArAma, AhAra aura sthala kAla ke bheda ko bhUla gaye hoM; vaisA bhavya ora preraka dRzya dekhane ko milatA hai| inhoMne AhAra lene kI pravRtti para evaM svAda para Azcaryaprada aura preraNAprada vijaya prApta kI hai / inhoMne apanI dharmapatnI aura do saMtAnoM ke sAtha saMyama aMgIkAra kiyA thA / gRhastha jIvana meM bhI darzana-jJAna-cAritra rUpI ratnatrayI kI sAdhanA kI ora mur3a gaye the, aura dIkSA lene ke bAda yaha ArAdhanA atyaMta aMta:sparzI, marmagrAhI aura vyApaka banI hai| ajAtazatru aura adhyAtmayogI ke rUpa meM suprasiddha ho gaye paMnyAsajI bhagavaMta ke sAnidhya meM bahuta samaya taka rahakara unake mArgadarzana ke anusAra inhoMne dhyAna sAdhanA meM bahuta pragati kI / Apako vyAkhyAnAdi ke samaya jaba paMnyAsajI bhagavaMta ke sAtha pATa para baiThanA hotA, taba Apa ratnAdhika aise paMnyAsajI bhagavaMta ko bIca meM biThAte aura svayaM AcArya hote hue bhI unake pAsa meM baiThate / kaisI adbhuta vinaya namratA - laghutA !!! ___inake jIvana meM bAlaka jaisI nirdoSatA, dhyAna yoga kI sAdhanA aura samarpita bhAva se zobhAyamAna paramAtma bhakti Adi aneka vizeSatAoM ke prabhAva se aneka aisI ghaTanAeM ghaTatI haiM, ki loga dekhakara acaMbhita
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________ 446 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 ho jAte haiM / udAharaNa ke rUpameM inakI nizrAmeM hotI prabhu pratiSThA ke daurAna jinAlaya meM hotA ghaMToM taka amIjharaNa ! pUjyazrI jahA~ se gujare vahA~ jamIna para kabhI kesara ke padacihna .... ityAdi / lagabhaga 450 sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMta inakI AjJA meM haiM / aneka zAsana prabhAvanA ke kArya inakI nizrA meM sahajarUpa se cAlu hI rahate haiN| to bhI pUjyazrI kabhI bhI apanI Atma sAdhanA ko gauNa nahIM karate haiM / vyavahAra evaM nizcaya ke adbhuta saMgama rUpI AcArya zrI muzkila se 23 ghaMTe ArAma karate haiM / inake donoM putra bhI zAsana ke kAryoM meM sundara sahayoga de rahe haiN| adhyAtmayogI, apramata AcArya bhagavaMta zrI kI Atma sAdhanA kI hArdika anumodanA ke sAtha bhAvabhIgI vaMdanA / 8888888 190 | sindagiri Adi ke pratyeka jinAlaya meM pratyeka prabhujI ko khamAsamaNa dvArA vaMdanA lagabhaga 8 varSa pUrva kAladharma ko prApta hue eka gacchAdhipati AcArya bhagavaMtazrI ne zrIsiddhagirijI mahAtIrtha meM virAjamAna lagabhaga 22000 jinabiMboM ko tIna tIna khamAsamaNa dekara vandanA kI thI ! unhoMne isI prakAra ahamadAbAda ke sabhI jinAlayoM meM virAjamAna pASANa ke sabhI jinabimboM ko khamAsamaNa dekara vaMdana kiyA thA / pUjyazrI gujarAta, mAravAr3a, mahArASTra, bihAra, baMgAla, kaccha vagairaha meM jahA~ kahIM bhI vicare, vahA~ ke sabhI jinAlayoM ke pASANa ke sabhI jinabimboM ko 3-3 khamAsamaNa dvArA unhoMne vaMdanA kii| pUjyazrIne do bAra vidhipUrvaka siddhagirijI kI 99 yAtrAe~ kI thIM, taba bhI girirAja para kabhI bhI AhAra yA nIhAra nahIM kiyA thA / pAnI bhI jahA~ taka saMbhava hotA girirAja para nahIM pIte the / anta meM 95 varSa
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 447 kI vRddhAvasthA meM yAtrA kI thI; taba bhI ujAlA hone ke bAda hI yAtrA prArambha karake nau TraMkoM ke darzana evaM mukhya jinAlaya meM caityavaMdana karate hue 12 baje dAdA ke darabAra meM pahu~ce / vahA~ bhI stuti - stavana meM lIna banakara savA do baje bAhara Aye aura gheTI pAga gaye / vahA~ pratyeka mandirameM darzana - caityavaMdana kara nIce utare aura sADhe tIna baje paccakkhANa pAlA !!! vyAkhyAna vAcaspati ityAdi aneka birudoM se alaMkRta unhoMne kaI zAsana prabhAvaka kArya kiye the| pUjyazrI kA nAma vartamAna avasarpiNI kAlameM bharata kSetra meM hue 9 baladevoM meM se eka suprasiddha baladeva kA nAma hai / ... pUjyazrI kI jina bhakti-tIrtha bhakti kI hArdika anumodanA / pUjyazrI ke paTTadhara AjIvana gurucaraNasevI AcArya bhagavaMta Aja gacchAdhipati ke pada para haiN| unhoMne bhI apane gurudeva zrI ke sAtha pratyeka prabhujI ko 3-3 khamAsamaNa diye haiM / siddhagiri tathA ahamadAbAda ke sabhI jinabimboM ke samakSa caityavaMdana // eka munivara ne zrI siddhagirijI mahAtIrtha Upara evaM pAlItAnA ke tamAma jinAlayoM meM rahe Arasa ke choTe bar3e hajAroM jinabiMbo ke samakSa vidhipUrvaka caityavaMdana kiyA hai / ___ usI prakAra isa mahAtmA ne ahamadAbAda ke 348 jinAlayoM meM rahe Arasa ke tamAma jinabiMboM ke samakSa bhI vidhipUrvaka caityavaMdana karake vyavahAra samakita ko nirmala banAyA hai| unakI preraNA se pA~ca bAlakoM ne ahamadAbAda ke sabhI jinamandiroM ke sabhI bhagavAnoM kI pUjA kI hai / unhoMne "OM hrIM namo cAritassa" pada kA eka karor3a bAra jApa
Page #525
--------------------------------------------------------------------------
________________ 448 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 kiyA hai, isI prakAra anya kaI AtmAoM ko cAritra pada kA eka karor3a jApa karane kA abhigraha bhI diyA hai / - ina mahAtmA kI giranAra maMDana AbAlabrahmacArI zrI nemInAtha bhagavAna ke Upara ananya zraddhAbhakti hai / abhI ve apane dIkSA se pUrva ke 20 varSa ke hisAba se, hara pakkhI ko 1 upavAsa yA 2000 gAthA kA svAdhyAya ke anusAra 12 lAkha gAthA kA svAdhyAya kara rahe haiM / sAgara samudAya ke isa mahAtmA kA nAma bhagavAna zrI mahAvIra ke 11 gaNadharoM meM se eka gaNadhara bhagavaMta ke nAma ke jaisA hI hai / munivara kI prabhubhakti Adi ratnatrayI kI ArAdhanA kI hArdika anumodanA / 192|| yathArthanAmI gacchAdhipati zrI kI guNa garimA 13 varSa kI choTI umra meM cecaka ke roga se mUcchita (mRtaprAyaH) ho gaye bAlaka ko usake mAtA-pitA Adi kuTuMbIjana mRta samajhakara bhArI hadaya se smazAna yAtrA kI taiyArI karane lage / parantu isa bAlaka ke hAtha se jaina zAsana ke anekoM kAma Age jAkara hone vAle the, isalie thor3I dera meM sahaja rUpa se usakA aMga sphurita huA / parivArajanoM ne yogya upacAra karavAyA / chaha mahine kI gaMbhIra bImArI ke bAda svastha hone para usako saMsAra se vairAgya ho gayA / usane tapa-tyAga, sAmAyika, pratikramaNa, pauSadha Adi ArAdhanA karake evaM anyoM ko karavAkara vairAgya ko puSTa kiyaa| anta meM dIkSA kI AjJA na mile taba taka ekAzana karane kA prArambha kiyA / sahanazIlatA : ekabAra mAtRzrI ko rasoI meM sahAyatA karate samaya
Page #526
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 . 449 atyaMta garma taila zarIra ke Upara gira gayA / asahya vedanA huI, kintu inhoMne ekAzana kA abhigraha nahIM chodd'aa| tapazcaryA : Akhira 3 varSa ekAzana karane ke bAda Apako dIkSA lene ke lie AjJA milI / pUjyazrI para jaba saMyama lene ke bAda ekAzana chor3ane kA dabAva AyA taba unhoMne dRDhatA se kahA ki "gRhastha jIvana meM ekAzana kiye to sAdhu jIvana meM ekAzana kaise chor3e jA sakate haiM ?" aura unhoMne dIkSA ke bAda 43 varSa taka ekAzana cAlu rakhe / pUjyazrI ko itane meM hI saMtoSa nahIM huA aura apanI antima avasthA meM lagAtAra 8 varSItapa kiye ! ... ziSya evaM bhakta vinaMtI karate ki, - "sAhebajI! Apako zAsana ke kaI kArya karane haiM, aura Apa aba vRddha bhI ho gaye haiM, isalie Apa varSItapa nahIM karo to acchA / " taba pUjyazrI kahate ki, "maiM lambe samaya taka jIvita rahUM, isalie tuma tapazcaryA chor3ane kI bAta karate ho to, aisI bAta lekara phira kabhI mere sAmane mata AnA / tapazcaryA se hI dravya-bhAva Arogya acchA rahatA hai / gacchAdhipatizrI kI aisI preraNA se unake samudAya meM kaI viziSTa tapasvI mahAtmA pake haiM / pUjyazrI ke eka varSItapa kA pAraNA rASTrapati jJAnI jhailasiMhane ikSu rasa bahorA kara karavAyA thA / ve svayaM cAya nahIM pIte the aura koI bhI mumukSu dIkSA lene ke lie AtA use cAya chur3A dete the| . jJAnopAsanA : pUjyazrI tIvra jJAna pipAsA ke kAraNa paMDita kI bahuta kama samaya ke lie suvidhA milane ke bAvajUda bhI saMskRta vyAkaraNa Adi kA bahuta sundara rUpa se abhyAsa kiyA itanA hI nahIM saMskRta meM gadya padya aneka racanAe~ bhI kI / phira bhI unheM jJAna kA bilakula abhimAna nahIM thA / vinaya-vaiyAvacca ke dvArA gurU ke hRdaya meM aise basa gaye the, ki kevala pA~ca varSa ke dIkSA paryAya meM gurUdeva zrI ne Apako upAdhyAya pada pradAna kiyA / .. _ pUjyazrI ne saMskRta meM laghu triSaSTi zalAkA puruSa caritra, samarAditya kevalI caritra, zrIpAla caritra, dvAdaza parvakathA saMgraha ityAdi sundara racanAe~ bahuratnA vasuMdharA - 3-29
Page #527
--------------------------------------------------------------------------
________________ 450 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 kI / isI prakAra pUjyazrI ne bhAvavAhI stavana cauvIsI sahita aneka stavanoM, stutiyoM, caityavaMdanoM evaM pUjAoM Adi kI racanAe~ aneka zAsana prabhAvaka pravRttiyoM ke bIca meM se samaya nikAlakara kI / pUjyazrI ne gurU kRpA se cAturmAsa meM pratidina do bAra vyAkhyAna evaM vayovRddha dAdA gurudeva kI hara prakArakI sevA karane ke bAvajUda bhI eka hI cAturmAsa meM 11 aMgasUtroM kA vAMcana apane Apa kiyA thA / darzana zuddhi : unake hRdaya meM tIrthaMkara paramAtmA evaM unake zAsana ke prati adbhuta bhakti aura samarpaNa bhAva thA / usI prakAra unako jinazAsana kI vartamAna paristhiti dekhakara bahuta hI duHkha hotA thA / sabhI gacchoM meM prema, maitrIbhAva aura ekatA sthApita ho usake lie Apa kaI AcArya bhagavaMtoM se milakara vicAra vinimaya karate / Apane kaI bAra isa kArya ke lie AvazyakatA par3ane para apanI AcArya kI padavI chor3ane kI sArvajanika pravacanoM me ghoSaNA kI .... / . apramatattA : pUjyazrI 24 ghaMToM meM muzkila se 3 ghaMTe ArAma krte| rAta meM 12 baje uThakara jApa Adi ArAdhanA-sAdhanA meM laga jAte / pUjyazrI dIvAra Adi kA sahArA kabhI bhI nahIM lete the / pUjyazrI ne antima kucha mahinoM ko chor3akara pratidina paMca parameSThI bhagavaMtoM ko 108 khamAsamaNA dekara vaMdanA kI thI !!! sAdagI : kabhI ziSya bhakti se naye kapar3e pahanane kA Agraha karate taba ve kahate ki sAdagI hI sAdhu kA vAstavika AbhUSaNa hai / sAdhu tapa saMyama aura sAdagI ke hI AbhUSaNoM se zobhAyamAna hotA haiM / sAdhu ke lie dUdha jaise naye kapar3e pahanane hitAvaha nahIM hai / jaba jIrNa hue vastra ke badale meM nUtana vastra pahanane kA maukA AtA taba ve jAna bujhakara usa vastra ko maror3akara phira hI pahanate !!! nirabhimAnItA : pUjyazrI kabhI kisI sAdhu ko usakI bhUlake kAraNa upAlaMbha dete to zAma ko pratikramaNa kI maMDalI ke samaya sabhI sAdhuoM kI apasthiti meM usa choTe sAdhu ko khamAne meM bilakula nahIM hicakate the|
Page #528
--------------------------------------------------------------------------
________________ 451 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 samatA-kSamA : kabhI koI unakA virodhI yA vighnasaMtoSI sArvajanika sabhA meM unakI upasthiti meM unake viruddha kucha bhI bolatA yA virodha patrikA chapavAtA to bhI usakA virodha yA pratikAra nahIM karate hue, 'sAmane vAlA bane Aga to tuma bananA pAnI, yaha hai prabhu vIra kI vANI' ... Adi suvAkyoM ko jIvana meM AtmasAt karake samatA hI rakhate / pariNAma svarUpa pUrI sabhA pUjyazrI kI adbhuta kSamA aura samatA dekhakara Azcarya aura ahobhAva ke sAtha pUjyazrI para phidA ho jAtI thii| .. mitavyayitA : anekavidha racanAe~ evaM patra vyavahAra ke lie bhI pUjyazrIne apane nAma kI leTaraper3a chapavAne kI ziSyoM ko kabhI saMmati nahIM dI / itanA hI nahIM pUjyazrI AnevAle patroM ke liphAphe kholakara unake andara ke bhAga kA upayoga racanAe~ banAne evaM patroM kA javAba dene ke lie karate the| bImArI ke samaya para bhI pUjyazrI prAyaH elopathI davA se dUra rahate aura adhikatara miTTI, pAnI, ATA, thUka, zivAmbu yA cAvala jaise ekadama sarala evaM nirdoSa upacAra karate / eka bAra pUjyazrI rAtameM laghuzaMkA karane uThe, taba aMdhere meM Thokara lagane se paira ke aMguThe se khUna kI dhArA baha nikalI / phira bhI pUjyazrI ne apane kisI ziSya ko nahIM uThAyA aura pAnI kI paTTI bA~dhakara apane nityakrama meM laga gaye / prAtaHkAlaM upAzraya meM khUna ke dAga dekhakara ziSyoM ke pUchane para khulAsA kiyA / ziSyoMne pUchA ki - "gurUdeva ! hameM kyoM nahIM uThAyA ?" taba pUjyazrIne sahajatA se kahA ki - "apane svArtha ke lie tumhAre ArAma meM kyoM antarAya (bAdhA) DAlanA aisA socakara tumheM nahIM uThAyA / gurudeva kI aisI sahanazIlatA aura parahitacintA dekhakara ziSya pUjyazrI ke caraNoM meM jhuka par3e ! _ zAsana prabhAvanA : pUjyazrI ne rAta dina apramattatA janya se puruSArtha kara jaise biMdu meM se siMdhu kA navasarjana karanA ho vaise samyakjJAna ke lie do do vidyApIThoM kI sthApanA, muMbaI se sametazikharajI aura zikharajI se pAlItAnA ke do virATa aitihAsika cha'rI' pAlita padayAtrA saMgha, aneka
Page #529
--------------------------------------------------------------------------
________________ 452 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 jinAlayoM, tIrthoM, upAzrayoM, dharmazAlAoM, jJAnasatroM, adhivezanoM, dIkSAe~, pratiSThAe~, aMjanazalAkAe~ Adi ke dvArA adbhuta zAsana prabhAvanA kI / pariNAma svarUpa zrI saMghane evaM samAjane unheM kaI upAdhiyoM se alaMkRta kiyA phira bhI unake jIvana meM ahaMkAra nAma mAtra kA bhI dRSTigocara nahIM hotA thA / pUjyazrI cha'rI' pAlita saMghoM ke daurAna do - do bAra maraNAnta durghaTanA kI saMbhAvanA se daivI prabhAva se adbhuta rUpase baca gaye the| Akhira karmasattA ko lagA ki aba isa mahAna AtmA ne apanI saMsAra rUpI dukAna ko simaTane kI pUrI taiyArI kara lI, isalie apanI zeSa rAzi jaldI vasUla karane ke lie pUjyazrI kI kamara meM asAdhya evaM asahya roga kA pariSaha utpanna kara diyA / taba pUjyazrI bhayaMkara vedanA ke bIca bhI paramAtmAko vandanA karane meM nahIM cUkate the / kabhI rAta meM nIMda uDa jAtI taba, "mujhe pratikramaNa karavAo ... paDilehana karavAo" ityAdi bolate / ziSya kahate ki, "gurudeva / pratikramaNa - paDilehaNa karA liyA hai / " taba pUjyazrI kahate ki, "merA upayoga usa samaya barAbara nahIM thA, mujhe vApasa karavAo / "bar3I umra meM bhI pUjyazrI donoM samaya khar3e khar3e ziSyoM ke sAtha maMDalI meM hI pratikramaNa karate the !! aise - aise aneka 'guNoM ke bhaMDAra yathArthanAmI' pUjyazrI ke guNoM kA varNana eka choTe se lekha dvArA kisa prakAra ho sakatA hai ? isake lie to pUjyazrI kI vidAya (saM. 2045 Asoja vadi 30) ke bAda prakAzita smRtigrantha kA avagAhana karanA hI cAhie / priya vAcakoM / aba to pahacAna hI gaye hoMge ki ye pUjyazrI kauna hoMge ? pUjyazrI ke caraNoM meM anaMtaza vaMdanA /
Page #530
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 453 193/ gacchAdhipati zrI ke t siimn k tthaak caass : (1) svAdhyAya to saMgIta hai - eka munivara gAthA kaMThastha kara rahe the / unakI najara acAnaka hI pUjyapAda gurudeva zrI ke upara gayI / pUjyazrI jApa kI taiyArI kara rahe the / isIlie munivara ne apanI AvAja ekadama dhImI kara dI / svAdhyAya kA ghoSa acAnaka ekadama rUka jAne para pUjyazrI ne pUchA / "kaise gAthA yAda karane kI banda kara dI ?" munivara ne kahA : "sAhabajI ! Apa jApa meM baiTha rahe ho / merI AvAja se Apako vikSepa ho, isalie mana meM hI yAda kara rahA hU~ / " pUjyazrI : "are ! bhale bhAI ! svAdhyAya ke ghoSa se mujhe vikSepa . hotA hogA ? sAdhu kI bastI meM caubIsoM ghaMTe svAdhyAya kA ghoSa gUMjanA cAhie / isase mere jApa meM ekAgratA hotI hai / hA~, tuma bAtacIta karo to merI ekAgratA TUTatI hai / " ___ pUjyapAda zrI kA svAdhyAyaprema ora phijula bAtacIta ke bAre meM spaSTa arUci anubhava kara sabhI muni svAdhyAya ke ghoSa meM magna bana gaye * aura gurudevazrI ke prati ahobhAva se jhuka gaye / __ (3) akSara ke prati akSara prema : gurUdeva zrI zivirArthI vidyArthiyoM ko 2-3 pravacana dene ke bAda zAma ko sAdhuoM ko nyAya bhUmikA paDhAte the / samajhAne hetu pAsa meM blekaborDa thaa| gurudeva zrI kaThina se kaThina padArthoM ko saralatA se dimAga meM biThAne hetu borDa para likhakara adhyApana karavAte the / taba eka vizeSatA dekhane ko milI / purAnA likhA huA miTAkara nayA likhanA hotA taba pUrA na miTAte hue kucha zabda yA akSara hI miTAkara naye zabda seTa kara dete|
Page #531
--------------------------------------------------------------------------
________________ 454 .. bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 yaha kAma pUjyazrI bar3I AsAnI se kara lete ... . UparI taura para dekhane se lagatA hai ki kitanI mAthApaccI ? kitanI mehanata ? isase acchA hogA ki pUrA borDa sApha kara nayA likhA jAe... samaya kA kitanA apavyaya ? kintu pUjyazrI isa kArya meM mAsTara the / kaba zabda ur3a jAte... naye zabda A jAte ... aura pUrI zabda racanA vyavasthita ho jAtI, usakI khabara bhI nahIM par3atI.. udAharaNa ke rUpa meM pUrAne zabda "vizeSyatA" meM se 'Sya' miTAkara usake sthAna para "SaNa" likhane se nayA zabda "vizeSaNatA" taiyAra ho jAtA ... ! pUjyazrI ko pUchA "aisA kyoM karate haiM ?" gurUdeva zrI : "prathama to akSara likhanA hI aparAdha hai, aura miTanA yaha mahA aparAdha... apane lie likhanA hI par3atA hai, to jitanA aparAdha kama ho utanA hI acchA na !!!" (3) isIkA nAma samyagdarzana : khaMbhAta se vihAra karake ahamadAbAda jAte mAtara tIrtha AyA / zAma ke vihAra meM bahuta garmI lagI thI / dekhate hI dekhate jinAlaya A gyaa| "gurUdeva ! pahale pAnI pI lo, phira padhAro," ziSya ne kahA / / _ "mahAtman / gA~va meM Ane ke bAda jaba taka bhagavAna ke darzana na kiye hoM taba taka pAnI kisa taraha pIyA jAye ?" kaMTha bhale hI jala pIne ke lie tarase kintu akhiyA~ jina darzana kI pyAsI ! pUjyazrI jinAlaya meM padhAre, stuti-stavana darzana meM aise kho gaye ki pyAsa pyAsa ke sthAna para sUryAsta ke samaya bAhara upAzraya meM padhAre, taba jinAlaya meM cauvihAra kA paccakhkhANa karake hI padhAre / pUjyazrI kA yaha nityakrama thA / gA~va meM Ane ke bAda jinAlaya ho to darzana karane ke bAda hI pAnI pIte / itanI lagana thI, prabhudarzana kii| isI kA dUsarA nAma hai samyagdarzana ! (4) pAtrI kA paDilehaNa bhUla jAne para cauvihAra upavAsa !
Page #532
--------------------------------------------------------------------------
________________ 455 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 saM. 2023 kI sAla ke jeTha mahine kA yaha prasaMga hai / prAta:kAla meM ghATakopara se vihAra karake muluMDa jAnA thA / vihAra kI taiyArI cala rahI thI / utane meM pUjyazrI kI dRSTi apanI tarapaNI para gayI / "merI tarapaNI kI ToksI (pAtrI) kaise badalI huI laga rahI hai ?" "hA~ jI gurU deva ! ApakI ToksI namUne ke rUpa meM batAne ke lie eka zrAvaka ko dI hai, Aja A jAegI" "kaba dI ?" "kala subahameM "subahameM" usakA paDilehaNa ho gayA thA ?"... "hA~ jI..." "do pahara ko usakA paDilehaNa kisane kiyA? ToksI kA paDilehaNa raha jAye, yaha calatA hogA ? pUchanA to cAhie thA na ?" pUjyazrI ke hRdaya meM yeksI kA eka samaya kA paDilehaNa raha jAne kA itanA duHkha huA ki 14 ki.mI. kA vihAra karake bhI sakhta garmI meM usI dina prAyazcitta ke rUpa meM cauvihAra upavAsa kA paccakkhANa kara liyA / kaisI pApabhIrUtA / kaisA saMyama !!! (5) jisakA jIvana sAdA usakA nAma sAdhu : . eka dina pUjyazrI kA cazmA TUya / cazmA nayA banAne kI bAta kA patA calate hI eka gurubhakta turanta hAjira ho gaye / "gurUdeva ! Apake cazme kA lAbha mujhe do / " "kintu phema kaisI lAoge ?".. "acchI se acchI, kImatI se kImatI ...," to tumheM lAbha nahI detA / mujhe to sAdhAraNa se sAdhAraNa phema cAhie / "... kintu Apa zrI to jaina zAsana ke mahAna prabhAvaka AcArya ho / 200 ziSyoM-praziSyoM ke gurU ho, mahAjJAnI ho, golDana phema camakatI ho to prabhAva par3e / aura mujhe cazmA . kharIdanA to hai nahIM, ghara kI 6 dukAne haiM / " usa zrAvaka ne, kitane hI sAdhuoM tathA anya zrAvako ne bhakti se acchI se acchI phema ke lie pUjyazrI para khUba dabAva DAlA / aba pUjyazrI nArAja ho gaye / unhoMne dRDha svara meM kaha diyA / "tumheM bhakti karanI hai yA kamabakhtI ? sAdhujIvana meM sAdagI
Page #533
--------------------------------------------------------------------------
________________ 456 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 hI cAhie / ye sAdhu kyA AlaMbana leMge ? yahA~ ghara nahIM, gaccha calAnA hai| tamhArI dakAna meM sAdI aura sastI phema ho to le Ao... yaha to tumhArI dukAna hai isalie tumheM lAbha detA hU~, jisase krItadoSa na lge|" pUjyazrI kI sAdagI evaM dRDhatA dekhakara vaha bhAI to AvAk raha gaye / unhoMne sAdI phema dekara mahAna lAbha liyA / ___ (6) pUrI rAta bilkula nahIM soye : - pUjyazrI nityakrama anusAra rAta meM candramA ke prakAza meM likhane baiThe the / pUjyazrI kA jahA~ saMthArA bichAyA huA thA, usake pAsa hI eka bAlamuni kA saMthArA thA / bAlamuni nIMda meM sarakate sarakate pUjyazrI ke saMthAre ke pAsa A gaye / __ pUjyazrI dera rAtrI meM sone ke lie apane saMthAre ke pAsa gaye to usameM ja bAlamuni kA hAtha thA / bAlamuni ko saMthAre para se nahIM uThAyA... svayaM vApasa likhane baiTha gaye aura prAta:kAla taka cAMdanI ke prakAza meM likhane kA hI kArya kiyA / pUrI rAta bilkula nahIM soye / bAlamuni kI nIMda na bigar3e isalie apanI nIMda kA bhoga diyA!!!.... (7) pala pala sAdha lene kI adbhuta kalA : pUjyazrI mahAna jainAcArya the, ata: kisI bhI gA~va meM praveza hotA taba sAmane dUra taka kaI loga lene Ate / kaI bAra aise zrAvaka bhI hote ki jo pUjyazrI ke Age ghara-saMsAra kI yA apane gAMva ke kisI zrAvaka kI kathA zurU kara dete / kintu pUjyazrI ko aisI dUsaroM kI paMcAyata meM bilkula rUci nahIM thI, isalie yukti pUrvaka usakI bAta ur3A kara use bhakti yA jJAna kI bAta meM jor3a dete ... / kabhI thakAna ke kAraNa bAta karane kA mur3a pUjyazrI meM na hotA aura zrAvaka kI bAteM cAlu hotI taba pUjyazrI haM....haM karate rahate / / pUjyazrI ne eka bAra munivaroM ke Age isakA rahasya kholA : "maiM
Page #534
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 457 aise samaya navakAra, uvasaggaharaM aura logassa kA jApa karane laga jAtA huuN| eka bAra navakAra pUrA hotA taba 'haM' boluM / eka uvasaggaharaM hone para phira 'haM', logassa bolane ke bAda phira 'haM', isa prakAra tInoM hI sUtroM kA 50 - 100 - 150 jitanA jApa ho jAtA hai / aisI nirarthaka bAteM sunane kI yA 'hA~' dene kI mujhe kahA~ phusarta hai ?" pUjyazrI eka eka pala ko sArthaka aura saphala karane ke lie hamezA sAvadhAna the| . uparokta prasaMga jinake jIvana meM ghaTita hue haiM, una pUjyazrI ke nAma kA artha 'jagata meM sUrya ke samAna' aisA hotA hai / vAstava meM unhoMne samyakjJAna ke anaginata teja kiraNa vizva meM phailA kara apane nAma ko sArthaka kiyA hai / pUjyazrI ke jIvana meM aise to kaI prasaMga ghaTita hue haiM / vizeSa jijJAsuoM ko unake bAre meM prakAzita huA AkarSaka smRti grantha paDhanA hI hogaa| 2885888 194/ gacchAdhipati zrI kI anumodanIya evaM anukaraNIya kriyAniSThatA... niyamitatA tathA vAtsalya / eka mahAna zAsana prabhAvaka, gacchAdhipati AcArya bhagavantazrI ke jIvana meM rahI kriyAniSThatA ora samaya kI niyamitatA vAstava meM bahuta hI anumodanIya evaM anukaraNIya hai| unake darzana vaMdana karane hetu pratidina saiMkar3oM bhakta Ate rahate haiN| zAsana ke aneka kArya hetu unakA mArgadarzana evaM AzIrvAda lene ke lie kitane hI saMghoM ke agraNI zrAvaka Ate rahate haiM / ... phira bhI unakI pratikramaNAdi dainika kriyAoM meM samaya kI pAbaMdI bahuta hI anumodanIya hai / zAma ko sUryAsta ke samaya unakI pratikramaNa kI ArAdhanA meM 'zramaNasUtra" avazya hI cAlu hotA hai / ve kisI bhI paristhiti meM isa bAta meM parivartana nahIM karate haiN| pUjyazrI rAtrI meM bhI niyamita rUpa se 2 baje uThakara tIna ghaMTe
Page #535
--------------------------------------------------------------------------
________________ 458 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 taka lagAtAra jApa-dhyAna-Adi sAdhanA varSoM se kara rahe haiM / pariNAma svarUpa inhoMne daivI tattvoM kI kRpA bhI acchI saMpAdana kI hai| inakI kRpA se aneka sAdhu sAdhvIjI bhagavaMtoM ko pratikUla saMyogoM meM bahuta hI sahAyatA milI hai| pUjyazrI gocarI kI mAMDalI meM bhI sabhI ziSya praziSyAdi ko vAtsalya bhAva se gocarI bA~Tane ke bAda hI svayaM vAparate haiM / inakI preraNA se aneka zAsana prabhAvanA ke kArya hue haiM / eka viziSTa tIrtha kI sthApanA bhI unakI preraNA kA pariNAma hai / pUjyazrI ke nAma kA artha 'samyakjJAna kA samudra" hotA hai| 38888888888888888888883 195/ vaMdanIya kriyApAtratA sukRta kA abhimAna mAratA hai / sukRta kI anumodanA tairAtI hai| . sukRta kisI kA bhI ho, svayaM kA kiyA ho yA anya kA kiyA ho, usakI anumodanA hI hotI hai, aura isa anumodanA se AtmA saumya, guNa pakSapAtI aura bAda meM guNavAna banatI hai| yadi dUsaroM ke choTe sadguNa yA sukRta se hRdaya meM harSa na ho to mAnanA ki abhI taka hama avaguNI aura guNadveSI haiM aura usI kAraNa se bhAre-karmI haiM / apanI dRSTi yadi khulI rakheM to apane AsapAsa hI aise kitane hI viziSTa guNoMvAle vyakti rahate haiM, jo dikhane meM choTe yA ajJAta hone ke bAvajUda bhI unakI karanI yA vicArazreNI anUThI hI hotI hai / yahA~ para eka aise hI prasaMga vizeSa kI bAta karanI hai / eka AcArya bhagavanta kA prasaMga hai| unake hAthoM se eka kumArikA kI dIkSA huI thii| unheM usake bAda use joga karavAkara bar3I dIkSA pradAna karanI thI / munijIvana kI eka
Page #536
--------------------------------------------------------------------------
________________ 459 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 aisI viziSTa maryAdA hai ki caitra mAha meM tIna dina 'acittaraja uDDAvaNI' kA vizeSa kAussagga kiyA gayA ho, to hI joga Adi viziSTa kriyAe~ kara sakate haiM aura karavA sakate haiM / bhUla se yaha kAussagga raha gayA ho to yaha saba kara aura karavA nahIM sakate haiM / pU. AcArya zrI kA usa varSa yaha kAussagga nahIM huA thA / yadi yaha bAta AcAryazrI kisI ko nahIM kareM to unheM koI pUcha nahIM sakatA thA / aisI bAta yadi kisI ko kaheM to bhI vaha kahegA ki "aisI bhUla to ho jAtI hai, isameM harja nahIM / " parantu isameM anya kisI ko nahIM, kintu inakI kriyApAtra AtmA ko etarAja thA / AcAryazrI svayaMne sAmane se ghoSaNA kI ki "isa varSa merA kAussagga karanA raha gayA hai, isalie maiM nUtana dIkSita ko yogodvahana evaM bar3I dIkSA nahIM karavAU~gA, balki kucha hI dinoM bAda dUsare AcArya mahArAja padhArane vAle haiM unake hAthoM se saba kucha hogA / " __kriyA kI aisI abhirUci, bhUla ke prati itanI sajagatA evaM niSThA anumodanIya hI nahIM vaMdanIya hai| ina AcArya bhagavanta ke nAma kA pUrvArdha arthAt apane 8 Atmapradeza, jina para kabhI karmoM kA AvaraNa nahIM AtA unake lie upayukta hotA zabda, aura uttarArdha arthAt jyotiSI devoM kA eka yaha AcArya bhagavaMta jina samudAya ke haiM, una AcArya bhagavaMta kA nAma arthAt saMsAra sAgara pAra karane kA prAyaH sarvamAnya sabase sarala upAya !... kaho ! kauna hoMge yaha sUri puraMdara ?.... anumodaka : zAsana samrATa zrI ke samudAya ke pa. pU. A. bha. zrI vijaya zIlacandrasUrIzvarajI ma.sA.
Page #537
--------------------------------------------------------------------------
________________ 460 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 [36 varSAtapa ke sAtha meM navakAra, logasa / 196// namotyaNaM dhammo maMgala... arihaMtA mahadevo... Adi pratyeka ke 9-9 lAkha jApa ke ArAdhaka eka sthAnakavAsI samudAya ke nAyaka mahAtmAne apane 46 varSa ke dIkSA paryAya meM nimnalikhita tapa-japa Adi kI viziSTa ArAdhanA-sAdhanA kI thI / tapazcaryA : (1) antima 34 varSa taka lagAtAra varSAMtapa !!! (2) eka upavAsa se lekara chaThTha-aThThama Adi kramazaH 15. upavAsa taka tapa / (3) mAsakSamaNa do bAra / (4) 25 tathA 35 upavAsa / (5) anta meM saMthAre kI bhAvanA ke sAtha 45 upavAsa / usameM antima 15 upavAsa cauvihAra kiye / (6) eka eka pakSa taka namaka mirca Adi chaha rasoM kA tyAga (7) tIrthaMkara vardhamAna tapa / (8) paMca kalyANaka tapa (9) sarva tithi tapa (10) eka bAra mauna sahita aThThAI tapa karake 8 dina taka baMda kamare meM mukhya rUpa se dhyAna sAdhanA kI thii| ... (11) varSoM taka ghI tathA tela kI vigaI aura cInI kA mUla se tyAga / pAraNe meM bhI ghI ityAdi nahIM lete the / (12) pratidina 108 khamAsamaNA dvArA paMca parameSThI ko paMcAga pratipAta pUrvaka namaskAra karate (lagabhaga 20 varSa taka) (13) pratidina 30 minaTa zIrSAsana meM dhyAna karate !!!
Page #538
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 ___461 (14) vividha prakAra ke abhigraha dhAraNa karate the| jApa : (1) navakAra maMtra kA nava lAkha jApa kaI bAra kiyA / (2) sampUrNa logassa sUtra kA 9 lAkha jApa !.. (3) sampUrNa namotthuNaM sUtra kA 9 lAkha jApa ! (4) daza vaikAlika ke prathama adhyayana (dhammo maMgala vagairaha 5 gAthA) kA 9 lAkha jApa / (5) cattAri maMgalaM... ke sampUrNa pATha kA 9 lAkha jApa !... . (6) "arihaMto mahadevo" ityAdi samyaktva kI gAthA kA 9 lAkha jApa / (7) sUyagaDAMga sUtra ke chaThe adhyayana (pucchisu NaM ityAdi zabdoM se zurU hotI vIra stuti) kA 9 lAkha jApa karane kA saMkalpa thA / kintu 3 lAkha ke karIba jApa hote ve kAladharma ko prApta hue / kSamAbhAva : (1) eka bAra unake upara saurASTra meM ajJAnatA se eka kisAna ne kaMTIlI lAThI dvArA prahAra kiyA thA, phira bhI unhoMne samabhAva se yaha upasarga sahana kiyA !.. (2) roSAyamAna hue baila kA dhakkA lagane se haDDiyoM bhayaMkara rUpa se TUTa jAne ke bAvajUda bhI inhoMne khUba hI samatA rakhI ! . unhoMne apane gRhastha jIvana ke 3 putroM tathA 2 putriyoM sahita 41 varSa kI umra meM saM. 2001 meM dIkSA lI thI / aura 88 varSa kI umra meM saM. 2048 kI mRgazIrSa amAvasyA ke dina dopahara 12.00 baje indora meM kAladharma saMprApta hue / pUjyazrI ke nAma kA pUrvArdha eka vizeSa raMga kA nAma hai, tathA uttarArdha jyotizcakra ke eka devavimAna kA nAma hai| unake tapa-japAdi kI hArdika anumodanA /
Page #539
--------------------------------------------------------------------------
________________ 462 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 197|| lagAtAra cauvihAra 32 varSItapa ke tapasvI eka mahAna tapasvI mahAtmA pichale 32 varSoM se lagAtAra cauvihAra upavAsa se varSItapa kara rahe haiM / usameM bhI 10 varSItapa cauvihAra chaTha dvArA kiye / eka varSAMtapa cauvihAra chaTha ke pAraNe AyaMbila se kiyA aura eka varSItapa cauvihAra aThThama ke pAraNe aThuma se kiyA ! 9 varSa kI bAlyAvasthA meM dIkSita hue ina mahAtmAne 28 varSa kI umra se lagAtAra varSItapa karane kA prAraMbha kiyA thA / ve aksara hastinApura meM dhyAna zivira calAte haiM / di. 13-4-94 caitra sudi 3 ko pAlItAnA meM unake darzana hue the / taba ve upAdhyAya pada para virAjamAna the / . inakA zubha nAma eka aisI Rtu kA nAma hai, jo sabhI ko bahuta hI priya hai| inake guru eka suprasiddha AcArya bhagavaMta the, jinake nAma kA bhI artha "priya" hotA hai / aba to isa guru ziSya kI jor3I ko pahacAna hI gaye hoMge nA ? 198|| lagAtAra 31 varSItapa ke ArAdhaka sUrIzvara eka mahAtmA pichale 31 varSoM se lagAtAra varSItapa karate haiM / pariNAma svarUpa "tapasvI ratna" ke rUpa meM suprasiddha haiM / abhI ve karIba 30 sAdhu bhagavaMtoM evaM karIba 220 sAdhvIjI bhagavaMtoM yukta gaccha kA netRtva saMbhAlane vAle gacchAdhipati AcArya bhagavaMta haiN|
Page #540
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 463 tIna varSa pahale unake hastoM se eka bar3e nUtana tIrtha kI aMjana zalAkA-pratiSThA huI thii| ___ unake nAma meM uparyukta tIrtha ke preraka unake gurudeva zrI kA nAma bhI samA jAtA hai| aura unake nAma dvArA sUcita bAta jinake bhI jIvana meM hotI vaha jagata meM sarvatra sammAnanIya banatA hai / bolo - kauna hogI, yaha gurU-ziSya kI jor3I ? 388888638 prathama rAkha boharAI jAya to hI pAraNA karane kA gupta abhigraha / / karIba 3 varSa pUrvameM vardhamAna tapa kI 100 olI paripUrNa karane vAle eka mahAtmA prAyaH pratyeka olI ke pAraNe ke samaya vividha prakAra ke abhigraha dhAraNa karate haiM / eka bAra unhoMne aThThama ke pAraNe para aisA abhigraha mana meM dhArA ki koI prathama rAkha boharAe to hI pAraNA karanA, nahIM to upavAsa cAlu rakhane !... bahuta gharoM meM ghUme, kintu rAkha kauna boharAe ? isalie mauna pUrvaka vApasa mudd'e| Akhira apanI saMsArI mausI ke ghara gaye / unhoMne bhI bahorAne ke lAyaka aneka vastuoM ke nAma liye, parantu mahAtmAne mastaka hilAkara inkAra hI kiyA / taba mausI se nahIM rahA gayA aura ve bolI - " itanI saba vastueM hone ke bAvajUda bhI Apa kucha bahorate nahIM to kyA Apako rAkha boharAU~ ?..!" . mahAtmA ne mastaka hilAkara sammati dI aura rAkha bahorane ke lie pAtra bAhara nikAlA /
Page #541
--------------------------------------------------------------------------
________________ 464 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 ___ mausI ke Azcarya evaM AnaMda kA pAra nahIM rahA / unhoMne prathama rAkha boharAyI evaM usake bAda dUsarI vastue~ boharAyIM / dhanya hai aise ugra abhigrahadhArI tapasvI mahA muniyoM ko !... inhIM mahAtmA ne 95 vI olI ke pAraNe ke mauke para bhopAvara meM di. 24-1-94 ko mana meM abhigraha dhArA ki pU. gacchAdhipati AcArya bhagavaMta zrI kI upasthiti ho, 100 olI ke ArAdhaka 5 tapasvI hAjira ho aura eka hI dina ke nUtana dIkSita 3 ThANe (2 sAdhu tathA 1 sAdhvIjI) upasthita hoM tathA caturvidha saMgha pAraNe ke lie vinaMtI karatA ho tohI pAraNA karanA !... inake utkRSTa puNya ke yoga se aisA viziSTa abhigraha bhI eka hI dina meM dopahara 4 baje pUrNa huA !... pUjyazrI ne 5 varSoM meM 100 aLuma pUrNa kiye haiM / usameM pUnA meM eka bAra aThThama ke pAraNe ke mauke para mana meM saMkalpita abhigraha pUrNa na hone para upavAsa cAlu rakhe / gyAraha upavAsa ke bAda abhigraha pUrNa hone para pAraNA kiyA !... 89 vI olI ThAma cauvihAra avaDhnu AyaMbila se kevala binA namaka ke muMga se pUrNa kI !..... ___ olI sivAya ke dinoM meM bhI hara mahine kama se kama 2 upavAsa, 5 AyaMbila tathA zeSadinoM meM ekAzana hotA hI hai ! . ye mahAtmA pratidina prAtaH kAlameM navakAra-sUrimaMtra Adi kA jApa ghaMToM taka karate haiM / purimaDDha taka jApa pUrNa karane ke bAda hI paccakkhANa pArate haiM / garmI ke vihAroM meM bhI jApa pUrNa hone taka pAnI bhI nahIM vAparate haiM / zAma ko bhI niyamita sUryAsta se 2 ghar3I (48 minaTa) pahale hI pANahAra kA paccakhANa svIkAra lete haiM / pUjyazrI roja trikAla devavaMdana karate haiM / bImArI meM bhI donoM samaya khar3e khar3e apramatta rUpa se pratikramaNAdi kriyA karate haiM / svabhAva se atyaMta sarala haiN| 11 varSa kI umra meM saMyama grahaNa karanevAle yaha mahAtmA 6 varSa pahale munivara meM se AcArya bane haiN| eka bAra to inake darzana - vaMdana
Page #542
--------------------------------------------------------------------------
________________ 465 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 avazya kara lene cAhie / ina mahAtmA kA zubha nAma - akabara bAdazAha ke darabAra meM birabala vagairaha kucha viziSTa vyaktiyoM ke lie upayukta hotA zabda hai !... aba to samajha gaye na ki ye AcArya bhagavaMta zrI kauna hoMge ? . . lagAtAra 360 upavAsa ke tapasvI sapATa ___paMjAba meM saMgarUra jile ke lehalakalA gAMvameM 18-11-1933 ko janma lekara 20 varSa kI umra meM sthAnakavAsI zramaNa saMgha samudAya meM dIkSita hue eka mahAtmA dvArA apane jIvana meM kI gayI bhISma tapazcaryA kI sUci Azcarya ke sAtha ahobhAva paidA karane vAlI hai / yaha rahI unakI tapazcaryA kI sUci / kramAMka vi.saM. zahara prAMta lagAtAra upavAsa 2020 TohAnA hariyANA 2021 saMgarUra . paMjAba 2022 nAlAgaDha himAcalapradeza 2023 hoziyArapura paMjAba 2024 jammutAvI kazmIra 2025 navAzahara paMjAba 2026 mAlerakoTalA paMjAba 2027 paTiyAlA paMjAba 2028 hariyANA 2029 TohAnA . hariyANA 11 2033 caMDIgaDha hariyANA 2040 hariyANA or an so 5 w a va or ambAlA ambAlA baharatnA vasaMdharA - 3-30
Page #543
--------------------------------------------------------------------------
________________ 466 104 2047 ajamara 201 108 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 2041 moDalaTAuna dillI 2042 prItamapura dillI 15 2043 sadarabajAra dillI : 2044 zaktinagara dillI 2045 azokavihAra dillI 2046 savAImAdhopura rAjasthAna ajamera rAjasthAna 2048 jodhapura rAjasthAna 2049 UdhanA-surata gujarAta 22 2050 khAra-muMbaI mahArASTra 23 2051 pUnA mahArASTra 24 2052 sikaMdarAbAda AMdhrapradeza 127 25 2053 26 2054 beMgalora karNATaka 365 saM. 2054 ke vaizAkha meM inakI 360 upavAsa kI ghora tapazcaryA beMgalora meM pUrNa huI thii| itanI dIrgha tapazcaryA ke daurAna bhI ve pratidina hajAroM darzanArthIoMko do yaIma mAMgalika sunAte the !... inake jIvanameM tapazcaryA ke sAtha-sAtha saumyaka samatA, kSamA, prasannatA ke viziSTa guNa dikhAI dete haiM, jo tapa ke AbhUSaNa ke samAna gine jAte haiN| kacha loga itanI lambI tapazcaryA ko zaMkA kI dRSTi se dekhate haiN| paraMtu unakI aksara vaijJAnika cikitsaka jA~ca karate rahate the / isa kAraNa zaMkA karane kI koI AvazyakatA nahIM hai / unakI pUrva ke varSoM kI tapazcaryA kI sUci ko dekhakara samajhA jA sakatA haiM, ki abhyAsa se kucha asaMbhava nahIM hai| samAnyataH vartamAna meM utsarga mArga ke rUpameM zArIrika saMhanana ke kAraNa utkRSTa lagAtAra 180 upavAsa kI tapazcaryA kI zAstrIya maryAdA hai|
Page #544
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 467 parantu syAdvAdamaya zrI jinazAsana meM prAyaH kisI bhI bAta kA ekAMta vidhAna yA ekAnta niSedha nahIM hai / usase uparokta dRSTAMta meM aura isa pustaka meM varNita anya dRSTAMtoM meM 251 aura 211 upavAsa kI tapazcaryA eka viziSTa apavAda ke rUpa meM vicAraNIya hai / tattva to kevalI jAne / sujJeSu kiM bahunA ? uparokta mahAtmA ke nAma kA artha "sAthameM janmA huA" aisA hotA hai / "sAdho ... samAdhi bhalI" isa prasiddha vAkya meM rikta sthAna kI jagaha para jo zabda hai, yaha ina tapasvI samrATa ke nAma kA sUcana karanevAlA hai ! &00652835260000000000 lagAtAra 108 upavAsa tathA 500 aThAI ke tapasvI / / 385 - di. 21-1-94 ke dina ghoghA baMdaragAha ke pAsa ke taNasA gA~va meM eka tapasvI mahAtmA ke darzana hue the / ina mahAtmA kA janma gujarAta meM bhAvanagara jile ke methalA gA~vameM . huA thA / inhoMne saM. 2008 meM 19 varSa kI umra meM pa. pU. AcArya bhagavanta zrI vijayapratApasUrIzvarajI ma.sA. ke pAsa dIkSA aMgIkAra kI thii| inako saM. 2032 meM panyAsa pada para ArUDha kiyA gayA / ina mahAtmA ne dIkSA se pahale saM. 2002 se (13 varSa kI umra se ) prAyaH hara mahine eka aThThAI tapa karanA prAraMbha kiyA / jisa dina hameM ve mile, taba taka 496 aTThAIyA~ pUrNa kara cUke the / unakI kula 500 aThThAI karane kI bhAvanA thI, jo kabakI pUrNa ho gaI hogI / isake alAvA ina mahAtmA ne apane jIvana meM nimnalikhita tapajapa kI ArAdhanA kI hai|
Page #545
--------------------------------------------------------------------------
________________ 468 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 upavAsa saMvat 2025 2012 2007 2009 2010 2013 2003 muMbaI-goDIjI surata mahuvA vAlakezvara bhAvanagara muMbaI- pAyadhunI mahuvA mAsakhamaNa mAsakhamaNa mahuvA 2004 2045 mAsakhamaNa bhAvanagara ye mahAtmA saM. 2002 se prati varSa donoM olIjI meM ArAdhanA sahita 9-9 AyaMbila karate haiN| saM. 2051 se pratidina 11 pakkI navakAra kI mAlA kA jApa tathA 1 ghaMya dhyAna karate haiM / pAlitAnA meM gheTI pAgameM jinakI mUrti kI pratiSThA kI gayI hai una dhyAnI zrI maNivijayajI dAdA kI preraNA se zurUAta meM 10 miniTa se prAraMbha karake bAda meM roja 1 ghaMya dhyAna karate haiM / tapa - japa tathA dhyAna ke prabhAva se kaI bAra svapna meM lagabhaga 11 inca ke nIlavarNI pArzvanAtha bhagavAna ke darzana hote haiM / usI taraha kaI bAra sapheda nAgarAja ke darzana svapna meM aura kabhI pratyakSa rUpa se bhI hote rahate haiN| __ "hamezA AnaMda meM rahanevAle" ina yathArthanAmI mahAtmA ne ghoghA meM 15 cAturmAsa kiye haiN|
Page #546
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 469 202 / 77 varSa kI vRddhAvasthAmeM guNarala saMvatsara / tapa ke bhISma tapasvI munivara ahamadAbAda meM janme suzrAvaka zrI hIrAlAla DAhyAlAla gAMdhI ne 60 varSa kI vRddhAvasthA meM muMbaI meM saMyama aMgIkAra kiyA / itanI bar3I umra meM dIkSA lene ke bAvajUda 9 varSa ke dIkSA paryAya meM unhoMne jo tapa - japa kI adbhuta aura bejor3a ArAdhanA kI hai, vaha vAstava meM atyaMta Azcaryaprada hai| .. yaha rahI unake dvArA apane jIvana meM kI gaI bejor3a tapazcaryA kI sUci / hAtha jor3akara ahobhAvapUrvaka par3hane kI vinaMtI / (1) aThThama ke pAraNe aThThama se eka varSItapa (2) chaTha ke pAraNe chaThTha se eka varSAMtapa (3) ekAMtara upavAsa-biyAsana se do varSItapa (4) siddhitapa (43 dina meM 36 upavAsa) (5) zreNitapa (110 dina meM 83 upavAsa) (6) siMhAsana tapa (30 dinameM 25 upavAsa) (7) samavasaraNa tapa (80 dinameM 64 upavAsa) (8) mAsakhamaNa tapa (lagAtAra 30 upavAsa) (9) jina kalyANaka tapa (474 dina meM 263 upavAsa) (10) bIsa sthAnaka tapa (eka olI 20 chaThTha se, zeSa 19 oliyA~ alaga-alaga 20-20 upavAsoM se) (11) laghudharmacakratapa ( 82 dinameM 43 upavAsa + 39 biyAsane) (12) bRhat dharmacakratapa (132 dinameM 69 upavAsa + 63 biyAsane) (13) ekAMtara 500 AyaMbila (14) vardhamAna tapa kI 53 oliyA~ / (15) inake uparAMta navapadajI kI oliyA~, indriya jaya tapa, kaSAya jaya tapa, yogazuddhi tapa, mauna ekAdazI, jJAna paMcamI, poSa dazamI,
Page #547
--------------------------------------------------------------------------
________________ 470 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 14 pUrva, akSayanidhi, 45 Agama tapa, zatrujaya tapa, paMcaraMgI tapa, yugapradhAna tapa, ratna pAvar3I tapa, 24 bhagavAna ke ekAzana, 2 achaI Adi kaI tapa kiye / inhoMne gRhasthAvasthA meM bhI tIna upadhAna, siddhigiri kI 99 yAtrA, karIba 10 cha'rI' pAlaka saMghoM meM zAmila hokara vividha tIrthoM kI yAtrAe~ kI / pA~ca sthAnoM para jinabimba bharavAye / 6 varSa taka hara pUnama ko siddhagiri kI yAtrA siddhagiri meM 2 cAturmAsa, 2 bAra svadravya se aSTottarI snAtra saha aThThAI mahotsava ityAdi aneka ArAdhanAe~ kI thIM / jApa tapa ke sAtha japa mile to sone meM sugandha ke samAna adbhuta citta zuddhi kA anubhava hotA hai / mahAtapasvI munirAja zrI ne apane jIvana meM nimna likhita jApa kiyA thA / (1) navakAra maMtra kA jApa..... Der3ha karor3a (2) "namo arihaMtANaM" pada kA jApa ..... 50 lAkha (3) "siddhA siddhi mama disaMtu" ..... eka karor3a (4) "OM hrIM zrIM aha~ namaH".... 9 lAkha (5) "namo loe savva sAhUNaM .... 9 lAkha (6) sarasvatI maMtra ..... 1 lAkha anya pavitra maMtroM kA bhI lAkhoM kI saMkhyA meM jApa kiyA hai / isa taraha aneka prakAroM ke tapa-japa se tana-mana ko abhyasta karane ke bAda unhoMne di. 10-3-80 se guNasaMvatsara nAma kI sudIrgha bhISma tapazcaryA kA prAraMbha kiyA / solaha mahine ke isa tapa meM 407 upavAsa tathA 73 pAraNe Ate haiM / bhagavAna mahAvIra ke ziSya khaMghaka aNagAra tathA megha muni Adi ne yaha tapa kiyA thA, aisA zAstroM meM ullekha AtA hai / usake bAda pichalI zatAbdiyoM ke itihAsa meM isa tapa ko karanekA koI ullekha kahIM nahIM AtA hai|
Page #548
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 471 hara mahine eka eka upavAsa kI vRddhi karate 12 ve mahine meM 12 upavAsa ke pAraNe para 12 upavAsa kI sAdhanA pUrNa kI / 13 ve mahine meM bhI 13 upavAsa pUrNakara phira biAsanA kara, thor3I asvasthatA hone ke bAvajUda dRDhatA se 13 upavAsa kA paccakkhANa kiyA / usameM dUsare upavAsa ke dina (di. 14-3-89) asvasthatA thor3I baDha gayI / raktacApa dhImA ho gayA aura ve aMguliyoM ke sahAre maMtra kA smaraNa karate-karate evaM nizrAdAtA AcArya bhagavaMtAdi ke mukha se navakAra sunate deha piMjara se mukta hue / inhoMne samAdhi-maraNa ko sAdha liyA / muni zrI aise bhISma tapa ke daurAna bhI pAraNe ke dina tathA prathama upavAsa ke dina ke alAvA dina meM kabhI nahIM soye / rAta meM bhI 4-5 ghaMTe se jyAdA nidrA nahIM lete the / pUrA hI samaya maunapUrvaka svAdhyAya - jApa vagairaha meM vyatIta karate the / unheM aneka bAra tapajapa ke prabhAva se, viziSTa AdhyAtmika anubhava hote the aura ve . avarNanIya AnaMda kA anubhava karate the / muni zrI 480 dina ke cAlu bhISma tapa meM 370 ve dina kAladharma ko saMprApta hue / 370 dina meM 306 upavAsa evaM 64 pAraNe kiye / yahA~ guNaratna saMvatsara tapa kI tAlikA prastuta hai| .. mAha upavAsaM krama kula-upavAsa pAraNe kula dina prathama . eka ke pAraNe eka 15 15 30 dUsarA do ke pAraNe tIsarA tIna ke pAraNe tIna 24 8 32 cauthA cAra ke pAraNe pA~cavA pA~ca ke pAraNe chaThA chaha ke pAraNe sAtavA~ sAta ke pAraNe sAta 21 3 24 AThavA~ ATha ke pAraNe nauvA~ nau ke pAraNe dasavA~ dasa ke pAraNe h m m h EF OFES s s sh
Page #549
--------------------------------------------------------------------------
________________ 472 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 igyArahavA~ igyAraha ke pAraNe igyAraha 33 3 36 bArahavA~ bAraha ke pAraNe bAraha 24 2 26 terahavA~ teraha ke pAraNe teraha caudahavA~ caudaha ke pAraNe caudaha 28 2 . 30 pandrahavAM pandraha ke pAraNe pandraha 30 , 2 32 saulahavA~ solaha ke pAraNe solaha 32 2 34 kula upavAsa 407, kula pAraNe 73, kula dina 480 aise bhISma tapasvI munivara ke caraNoM meM koTizaH vandanA / inake nAma ke do akSara ke pUrvArdha kA artha 'candra' hotA hai tathA uttarArdha jinAjJApAlana ke pratIka kA sUcana karatA hai| inake gacchAdhipati ke nAma kA artha "jagata meM sUrya ke samAna" aisA hotA hai| inake gurudeva ke nAma kA artha "dharma se jitane vAle" aise AcArya bhagavaMta-hotA hai / ye donoM bhI kAladharma ko prApta hue haiM / 203|| kiriyAte meM bhIgI roTI ke AyaMbila | se mahAnizIdha sUtra kA yogIdava karate muni zrI lagabhaga 17 varSa kI umra meM mahAnizItha sUtra kA yogodva kara rahe eka munivara ne 52 dina taka kevala kiriyAte evaM roTI dvArA AyaMbila kiye the / ve kiriyAte meM roTI ko AdhA ghaMya bhigane dete / usake bAda prasannacitta se use vAparate the / inakI anumodanArtha kaI sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ne bhI ekAdha dina kiriyAte evaM roTI se AyaMbila kiye the / dhanya hai rasa ke vijetA munivara ko !.. yaha munivara abhI karIba chaha varSoM se ThAma cauvihAra ekAsana ke sAtha adhyayana-adhyApana meM lIna rahate haiM /
Page #550
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 473 ___inake bar3e bhAI ne inase pahale dIkSA lI hai, tathA pitAzrI ne bhI . bAdameM dIkSA lI hai / sADhe pA~ca akSara ke isa munivara ke nAma ke eka suprasiddha upAdhyAya bhagavaMta dvArA race gaye anekoM stavana evaM sajjhAyeM Aja jaina saMgha meM bahuta gAye jAte haiM / yaha munivara jisa samudAya (gaccha) ke haiM usake tIna nAma haiN| kaho ! kauna hoMge ye munivara ! aura ye kauna se samudAya ke hoMge?... 30ve upavAsa meM prasannatA ke sAtha kesa loca karavAte munivara / saM. 2040 meM gacchAdhipati gurudeva zrI kI tAraka nizrAmeM 67 ThANA sAdhu-sAdhvIjI zrI sametazikharajI mahAtIrtha meM cAturmAsArtha virAjamAna the / gacchAdhipatizrI ne cAra mAha taka pratidina uttarAdhyayana sUtra ke vinaya adhyayana ke prathama zloka ke AdhAra para sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ko vAcanA pradAna kI / kaI sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ko Agama sUtroM kA yogodva karavAyA / paryuSaNa ke dina najadIka Ate gurudevazrI ne apanI bhAvanA vyakta karate hue batAyA ki, isa pAvana bhUmi para bIsa bIsa tIrthaMkara mAsakSamaNa kara mokSa meM padhAreM haiM, isalie kama se kama bIsa mAsakSamaNa * ho to acchA / " pUjya zrI kI bhAvanA ko sAkAra karane ke lie bIsa sAdhu-sAdhvIjI tathA cAra zrAvaka-zrAvikAe~ taiyAra ho gaye / zeSa sAdhusAdhvIjI meM se eka navadIkSita bAla sAdhvIjI tathA eka bImAra sAdhvIjI ko chor3akara sabhI sAdhu-sAdhvIjIyoM ne kama se kama aTThAI aura usase vizeSa tapazcaryA kI / kitane hI mAsakSamaNa ke tapasvI munivara dUsaroM se sevA karAne kI bajAya svayaM dUsare tapasvI munivaroM kI caraNasevA Adi karane ke lie ahamahamikA karane lage / vaha dRzya vAstavameM adbhuta thaa|
Page #551
--------------------------------------------------------------------------
________________ 474 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 pU. gacchAdhipatizrI ke eka praziSya the, jina ke AcArAMga sUtra ke yoga cala rahe the aura bukhAra bhI A rahA thA, vaha pUjyazrI ke pAsa zrAvaNa sudI paMcamI ke dina jJAna paMcamI hone ke kAraNa eka upavAsa kA paccakkhANa lene Aye / 22 varSa ke yaha muni dikhane meM 16 varSa ke lagate the / yaha muni vinaya vaiyAvacca-svAdhyAya ruci Adi guNoM ke kAraNa gacchAdhipatizrI ke hRdaya meM basa gaye the / isa kAraNa pUjyazrI ne sahajatA se pUchA ki - "munivara ! tuma bhI mAsakSamaNa karoge nA !... muni zrI ne svapna meM bhI mAsakSamaNa kI kalpanA nahIM kI thii| hA~ ! paryuSaNa meM ATha dina ar3hAI karane kI bhAvanA jarUra thI / kintu abhI to kevala jJAnapaMcamI ke eka upavAsa kI hI taiyArI thI, aura sAtha meM AcArAMga sUtra ke cAlu yoga meM se bukhAra ke kAraNa nikalakara kala pAraNA karane kA vicAra thA / . phira bhI munizrI gacchAdhipatizrI kI bhAvanA kA sammAna karate hue eka eka upavAsa ke paccakkhANa lene lage / kintu sAtaveM dina karma rAjA ne unheM Age bar3hane se rokane ke lie apanI tAkata kA upayoga kiyaa| karma rAjA ne muni zrI ke tana meM aisI asahya vedanA utpanna kara dI ki muni zrI ne gacchAdhipati ko kaha diyA ki, "sAhebajI ! aba Age baDha saku~ vaisI sthiti nahIM hai / kala to jarUra pAraNA karU~gA !" samayajJa gacchAdhipatizrI ne unheM kahA ki - "bhale hI ! jaisI tumhArI icchA / merA tanika bhI Agraha nahIM hai / tumako kala jisase zAtA rahe, vaisA khuzI se karanA / " kintu dUsare dina prAtaH kAlameM punaH muni zrI ko sphUrti kA anubhava hone para unhoMne svayaM pU. gacchAdhipatizrI se AThaveM upavAsa kA paccakkhANa liyA aura vaha dina samatApUrvaka vyatIta kiyA / unake gurudeva zrI ne dUsare dina kahA ki, "aTThAI tapa to tumane pahale bhI kara liyA hai, isalie ho sake to abhI ekAdha upavAsa kara lo, jisase nau upavAsa ho jAe / vinayavaMta munivara ne guru icchA kA sanmAna karake nauvA~ tathA dasavA~ upavAsa bhI AnaMda se pUrNa kara liyA /
Page #552
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 475 phira to tIrtha ke prabhAva se tathA gurukRpA se aisI himmata AyI ki solabhattA pUrA karane ke lie eka eka upavAsa kA paccakkhANa sAnaMda lene lage / uttarottara sphUrti baDhate jAne se phira to mAsakSamaNa kI maMjila kI aura Age baDhate 30vA~ upavAsa evaM saMvatsarI kA dina bhI A gayA ! muni zrI ne isa lambI tapazcaryA ke daurAna apane gurudeva zrI dvArA chaha karmagrantha ke artha kI sAmUhika do ghaMTe kI vAcanA meM bhI aMta taka bhAga liyA aura likhita parIkSA bhI dete the !... aba sahavartI sAdhu-sAdhvijIyoM ko yaha ciMtA hone lagI ki yaha muni zrI saMvatsarI pratikramaNa se pahale kezaloca kisa prakAra karavA skeNge| kintu muni zrIne bahuta svasthatA evaM prasannatA ke sAtha 1 ghaMTe meM loca karavA liyA !... hamezA unake bAla kI jar3eM majabUta hone ke kAraNa DeDha ghaMTA lagatA thA / kintu isa bAra tIrthabhUmi, mAsakSamaNa kI mAMgalika tapazcaryA tathA gacchAdhipatizrI Adi bar3oM kI kRpA ke prabhAva se eka ghaMTe meM acchI taraha se loca ho gayA / tIrthabhUmi, tapazcaryA tathA gurukRpA kA pratyakSa prabhAva-camatkAra dekhakara sabhI bahuta hI anumodanA karane lge| ina munivara ke nAma ke sAtha sAmya rakhatA huA eka prakaraNa graMtha kaI pravacanakAra cAturmAsa meM vyAkhyAna ke lie pasaMda karate haiM / kyoMki usameM zrAvaka ke 21 guNoM Adi kA bahuta hI sundara varNana kiyA gayA hai| - muni zrI ke guru mahArAja kA nAma mokSa kA paryAyavAcI cAra akSara kA binA joDAkSara vAlA zabda hai / gacchAdhipati zrI to nAma ke anusAra kaI guNoM ke bhaMDAra yathArthanAmI AcArya bhagavaMta the / ___"nizAne se cUkA sau varSa jIye" kahAvata ke anusAra AThaveM dina avazya pAraNA karane kA vicAra karane vAle muni zrI ne dekhate hI dekhate 30 upavAsa kara liye / isa ghaTanA se bodha lekara, sabhI kasauTI ke maukoM para himmata na hArakara ullAsapUrvaka ratnatrayI kI ArAdhanA kareM, yahI shubhaabhilaassaa|
Page #553
--------------------------------------------------------------------------
________________ 476 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 205 mahAtapasvI guru-ziSya vi.saM. 2035 meM karIba 45 sAla kI umra meM dIkSA lekara eka munivarane atyaMta vairAgyavAsita hokara karma nirjarA ke lie apanI AtmA ko nimnokta prakAra se tapazcaryA meM jor3a diyA hai / atyaMta pApabhIru, bhavabhIru evaM niSparigrahI yaha mahAtmA apane paricaya meM AnevAle pratyeka sadgRhastha ko saMyama kI preraNA pradAna karate haiM / 20 sAla ke dIkSA paryAya meM eka hI saMstAraka Adi upakaraNoM kA upayoga karanevAle yaha munivara vartamAnakAla meM AkiMcanya dharma kA Adarza udAharaNa rUpa haiM / jJAna kI AzAtanA se bacane ke lie kAgaja ke choTe se Tukar3e ko bhI ve apane hAtha se prAyaH phAr3ate nahIM haiM aura patralekhana meM bhI atyaMta karakasara karate haiM / pichale 18 sAla se lagAtAra varasItapa karate hue ina tapasvI mahAtmAne 1 varasItapa ekAMtara upavAsa ke pAraNe AyaMbila se, varasItapa aThThama ke pAraNe ekAzana se, 3 varSItapa upavAsa ke pAraNe ekAzana se, 5 varSAMtapa chaTha ke pAraNe ekAzana se, evaM 8 varSItapa chu ke pAraNe biAsana tapa se kiye haiM / ekAMtarita 500 AyaMbila, vardhamAna tapa kI 31 oliyA~, lagAtAra 12-3045 upavAsa, zreNitapa Adi tapazcaryA karanevAle prastuta munivarane dIkSA se pUrva eka varSa se lekara Aja dina taka kI huI tapazcaryA kI tAlikA unake atinikaTa ke paricita yuvAzrAvaka ke pAsase nimnokta prakArase prApta huI hai / vi.saM. upavAsa AyaMbila ekAzana biAsana navakArasI vizeSatA 2034 39 206 23 25 62 upadhAna tapa kiyA 2035 14 303 37 - - vardhamAna tapa kI oliyA~/dIkSA 2036 89 224 72 - - lagAtAra 45 upavAsa 2037 49 201 44 36 25 lagAtAra 12 upavAsa 2038 158 121 105 - - mAsakSamaNa/upavAsa+AyaMbila se varSItapa 2039 219 - 135 - - chaThTha se varSItapa+ zreNItapa 2040 225 23 60 41 - chaTha se varSItapa muMbaI se zikharajI ke saMghameM
Page #554
--------------------------------------------------------------------------
________________ 165 162 118 120 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 477 2041 119 75 57 53 - upavAsa ke pAraNe ekAzana Adi se varSAMtapa 2042 188 01 - upavAsa ke pAraNe ekAzana se varSAMtapa 2043 192 2044 135 chaTha ke pAraNe ekAzana se varSAMtapa 2045 234 2046 234 2047 266 - -aThThama se varSItapa + AdhyAtmika __anubhUtiyA~ 2048 246 - . - chaTha ke pAraNe ekAzana se varSItapa 2049 254 - 130 - 2050 234 - - 120 ke pAraNe biAsana se varSItapa 2051 234 - - 120 - " " " 2052 258 - - 130 2053 238 - 2054 238 . - - 120 2055 254 - - 130 - ToTala 4205 1171 1598 894 87 vi. saM. 2047 meM aThuma ke pAraNe ekAzana se varSItapa ke daurAna ina mahAtmA ko viziSTa AdhyAtmika anubhUtiyA~ bhI upalabdha huI haiM / kaccha meM janma evaM muMbaI meM dIkSA lenevAle ye munivara pichale 7-8 sAla se rAjasthAna meM vicaraNa kara rahe haiM / tIna nAmoM se prasiddha gaccha meM dIkSita ina mahAtmA ke nAma kA do akSara kA pUrvArdha jinazAsana meM 7 kI saMkhyAmeM prasiddha tattvoM ko sUcita karatA hai, aura uttarArdha ke do akSaroM kA artha teja hotA hai / tapasvI munivara ke guru 36 sAla kI umra meM AcArya padavI ko saMprApta eka zAsana prabhAvaka AcArya bhagavaMta haiM / : : : :
Page #555
--------------------------------------------------------------------------
________________ 478 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 uparokta tapasvI mahAtmA ke eka ziSya bhI karIba 55 sAla kI umra meM dIkSita hue eka mahAtapasvI munivara haiM, jinakA nAma bhagavAna zrI mahAvIra svAmI ke bar3e bhAI ke nAma ke sAtha sAmya rakhatA hai / Apane bhI vardhamAna tapa kI 60 se adhika oliyA~ kI haiM evaM prativarSa bar3I tapazcaryAe~ karate haiM / Aja taka lagAtAra 20-24-30-32-45-42-5257-62 upavAsa kiye haiN| tapasvI guru-ziSya kI jor3I kI hArdika anumodanA / adabhuta jJAna pipAsA / 206 anumodanIya jJAnopAsanA / / viziSTa smaraNazakti / / pUrva ke mahA munivara virATakAya 14 pUrva saha samasta dvAdazAMgI sUtroM kA abhyAsa aura svAdhyAya kisI prata (pustaka) ke AlaMbana ke binA mu~ha se hI karate the / parantu avasarpiNI kAla ke prabhAva se yAdazakti ghaTane ke kAraNa AgamoM ko likhavAnA par3A / ___ Aja se lagabhaga 300 varSa pUrva ho cUke upAdhyAya zrIyazovijayajI mahArAja tathA upAdhyAya zrI vinayavijayajI mahArAja ne lagabhaga 1200 (matAMtAra meM 2000 ) zloka pramANa ke tattva ciMtAmaNi nAma ke nyAya zAstra ke eka kaThIna grantha ko eka hI rAta meM kaMThastha kara liyA thA / ... pUjya AcArya zrI munisuMdarasUrijI ma.sA. sahasrAvadhAnI the / ve eka sAtha eka hajAra bAteM apanI smRti meM rakha sakate the / ... zAyada kisI ko uparokta bAtoM meM atizayokti ke darzana hote hoM to use nimna arvAcIna sAdhu-sAdhvIjiyoM ke dRSTAMtoM para avazya gaura karanA cAhie /
Page #556
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 479 (1) tapAgaccha ke eka samudAya meM eka hI grupa meM cAra sAdhvIjiyA~ "zatAvadhAnI" haiM / (2) dUsare bhI kucha AcArya tathA eka jaina paMDitajI zatAvadhAnI ho gaye haiN| (3) 3 varSa pUrva dIkSita hue eka munivara ne tIna hI ghaMToM meM pUrA pakkhIsUtra kaMThastha kara diyA / inhIM mahAtmA ne yogazAstra ke 100 zloka bhI kevala tIna hI ghaMToM meM kaMThastha kara liye / (4) kevala sAta varSa ke hI dIkSA paryAya vAle eka munivara ne upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja dvArA viracita aura tarkazAstra ke kaThInagraMtha "bhASA rahasya" ke upara saMskRta meM TIkA kI racanA kI hai / unhoM ne saMskRta meM anya racanAe~ bhI kI haiN| (5) 12 varSa ke dIkSA paryAya meM eka munivara ne saMskRta-prAkRta meM kaThIna aise 425 granthoM kA abhyAsa kiyA .... vaise hI aMgrejI ke bhI karIba 50 pustakoM kA vAMcana kiyA / (6) Aja bhI kucha munivaroM ne saMskRta bhASA meM vividha chaMdoM meM seMkaDoM zlokoM kI racanA kI hai / (7) eka samudAya ke do munivara paryuSaNa meM pUrA bArasA sUtra mukhapATha hI bolate haiM / ____(8) dUsare eka samudAya ke do bAla munivara bhI pUrA bArasAsUtra mukha-pATha hI bolate haiM / bIsa varSa ke athAga parizrama se dvAdazAra nayacakra 207| granya kA saMpAdana karanevAle manivara kii| anumodanIya bhUta bhakti eka bahuzruta munivara sadaiva AgamoM ke saMzodhana-saMpAdana-prakAzana ke kArya meM vyasta dikhAI dete haiM / unhoMne zrI mallavAdIjI dvArA viracita
Page #557
--------------------------------------------------------------------------
________________ 480 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 "dvAdazAra nayacakra" nAma ke kaThIna grantha kA yazasvI saMpAdana kiyA hai| isa grantha meM bhAratIya darzanoM ke 12 prakAra ke dArzanika matoM kI vizeSatAe~ evaM kamiyoM kA varNana kiyA gayA hai / usake alAvA jaina darzana ke anekAMtavAda kI spaSTatA evaM pratiSThA kI gayI hai / isa mahattvapUrNa kArya ko pUrNa karane hetu inhoMne do dazaka taka mehanata kI / pariNAma svarUpa tattvajJAna ke vidyArthiyoM ko eka apUrva aura anupalabdha grantha sundara vyavasthita aura suvAcya svarUpa meM sulabha banA / tana se durbala kintu mana se majabUta aise ina munivara ne pracaMDa jJAnazakti se, samartha Atmabala se, adbhuta icchAzakti se, kaThInatama grantha kA saMzodhana-saMpAdana-prakAzana kiyA / pUjyazrI ne isake lie tibbata, cIna, japAna, iglenDa, amarikA Adi dezoM meM se prAcIna granthoM kI alaga-alaga paddhatise lI gayI pratikRtiyA~, mAIkrophilma prateM Adi sAmagrI ikaTThI kii| isa grantha se paricita deza-videza ke ucca sAkSaroM ke sAtha paricaya kiyA / patravyavahAra kiyA aura unake mana maMtavya jAnane kA prayAsa kiyaa| pUjyazrI ne pratyeka choTe-bar3e pratipAdanoM ke bAre meM mala taka pahU~cakara usakA tAratamya prApta karane kI satyazodhaka dRSTi kA paricaya diyaa| aisI apUrva zrutabhakti karane vAle munivara ko bhAvapUrvaka vaMdana / ina mahAtmA kA saMskRta prAkRta Adi bhAratIya bhASAoM ke alAvA aMgrejI, urdU, phArasI Adi kitanI hI videzI bhASAoM para acchA prabhutva hai / inake pAsa jaina dharma ke vividha viSayoM kA jJAna prApta karane hetu aksara videzI loga Ate rahate haiM / arihaMta paramAtmA evaM apane svargastha pitA gurudevazrI ke prati unakA samarpaNa bhAva anyata anumodanIya hai| kisI kA bhI patra Aye yA kisI ko patra likheM use prathama prabhujI tathA gurudeva zrI kI pratikRti ke samakSa rakhate haiM / unakI bhAva se anujJA lene ke bAda hI patra paDhate haiM, yA posTa karavAte haiM / inhoMne saM. 2055 kA cAturmAsa prAcIna granthoM ke bAre meM vizeSa jAnakArI prApta karane hetu jaisalamera meM kiyA thA / jahA~ kA jJAna bhanDAra jaina-jagata kA eka amUlya nidhi hai|
Page #558
--------------------------------------------------------------------------
________________ - bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 481 pUjyazrI bhagavAnaM yA guru mahArAja kA phoTo kabhI bhI nAbhi se nIce na rahe isa hetu upAzraya tathA vihAra meM pUrI sAvadhAnI rakhate haiM / inake nAma kA pUrvArdha arthAt isa avasarpiNI kAla meM bharata kSetra se sabase anta meM mokSa meM jAnevAle mahApuruSa kA nAma !! kaho kauna hoMge yaha mahAtmA ? mAtra 6 dina meM dazakAlika sUtra kaMThastha / kevala 9 varSa kI bAlyAvasthA meM dIkSita hue eka bAlamuni ne 6 dina meM pUrA dazavaikAlika sUtra kaMThastha kara liyA ! Aja ve viziSTa kavitvazakti, lekhanazakti aura vaktRtvazakti ke triveNI saMgama dvArA bahuta hI anumodanIya zAsana prabhAvanA karate AcArya pada para zobhAyamAna ho rahe haiM / unake pravacanoM meM sAmAnya dinoM meM bhI pravacana hola ekadama bhara jAtA hai| unake dvArA kaI sthAnoM para Ayojita zibiroM meM sAsu -bahu kI zibira pati-patnI kI zibira tathA yuvakoM kI zibiroM ne bahata hI khyAti prApta kI hai| kaiyoM ke jIvana meM parivartana bindu (TarniMga poInTa) lAne meM nimitta rUpa banI hai| - unake nAma kA pUrvArdha nAma karma kI usa puNya prakRti kA sUcana karatA hai jo prAyaH sabhI ko bahuta hI acchI lagatI hai / uttarArdha kA artha kavaca hotA hai| 209 bAraha varSoM meM 425 saMskRta-prAkRta kanyA kA abhyAsa eka munivara ne kevala 12 varSa ke dIkSA paryAya meM saMskRta-prAkRta bhASA ke vyAkaraNa-nyAya-SaTdarzana- jaina Agama vagairaha 425 jitane kaThIna granthoM kA bahuratnA vasuMdharA - 3-31
Page #559
--------------------------------------------------------------------------
________________ 482 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 abhyAsa kiyA thaa| aMgrejI bhASA kI 38 pustikA kA vAcana kiyA thaa| kaisI adbhuta hogI inakI jJAna pipAsA, tIkSNa medhA aura apramattatA !!... aisA bejor3a jJAnAvaraNIya karma kA kSayopazama hone ke bAvajUda nispRhatA aura aMtarmukhatA aisI anupama thI ki unhoMne saMkalpa liyA thA ki AjIvana ziSya nahIM banAu~gA evaM vyAkhyAna nahIM dUMgA !!! do mumukSuoM ne inake pAsa hI dIkSA lene kA apanA nirNaya ghoSita kiyA kintu ve apane saMkalpa se vicalita nahIM hue| Akhira mumukSuoM ko prema se samajhAkara dUsaroM ke ziSya bnvaaye| ___ unhoMneM mRtyu paryanta samasta phala, miThAI, mevA Adi aneka vastuoM kA tyAga kiyA thaa| gRhasthAvasthA meM snAtaka hote samaya hamezA presa TAITa, apa Tu DeTa kapar3e pahanane ke zaukina hone ke bAvajUda muni zrI dIkSA ke bAda oghaniyukti Adi zAstroM ke vacana anusAra varSa meM kevala eka bAra hI vastra prakSAlana karate the| dhIre - dhIre inake grupameM inake gurudeva sahita lagabhaga sabhI munivaroM aura aneka sAdhvIjI bhagavaMtoM bhI inakA anukaraNa kara Aja bhI varSameM kevala eka yA do bAra hI vastra prakSAlana karate haiM !.. inhoMne kaI munivaroM ko udAratApUrvaka jJAnadAna kiyA / inake hI dvArA zikSita isake eka gurubhAI Aja yuvAoM ke dila kI dhar3akana bana cuke haiN| jinheM isa varSa (saM. 2055) bhIlaDiyAjI tIrtha para paMnyAsa pada se vibhUSita kiyA gyaa| inhoMne kaI saMghoM ke jJAna -bhaMDAra vyavasthita karavAye / ajor3a vidvattA hone ke bAbajUda bhI inakA guru samarpaNabhAva aura gurUdeva tathA jJAna-vRddha Adi munivaroM kI sevA karane kI vRtti bhI atyaMta anumodanIya kakSA kI thii| jinazAsana ke anamola ratna samAna yaha munivara kevala 29 varSa kI choTI umra meM di 2-5-85 ke dina vihAra ke daurAna pIche se A rahI eka Traka kA zikAra banakara kAladharma ko prApta hue !.. karma kI gati kaisI vicitra hai ! inake jIvana kA varNana karatI eka pustaka prakAzita huI hai, jisakA nAma "barasa rahI akhiyo" hai / yaha pustaka pratyeka sAdhu -sAdhvIjI ke lie
Page #560
--------------------------------------------------------------------------
________________ 483 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 avazya paDhane jaisI hai| inake dvArA paDhe gaye 425 saMskRta- prAkRta ke graMthoM kI sUci bhI isa pustaka meM hai| ina munivara ke nAma meM DhAI akSara kA pUrvArdha arthAt sabhI dharmI jIvoM kA mukhya dhyeya aura uttarArdha sabhI saMsArI jIvoM ko bahuta hI acchA lagatA hai| aba to samajha gaye, kauna hoMge ye mahA munivara ?! zAbAsa !... inake gurudeva zrI arthAt vartamAna meM ziviroM ke mAdhyama se hajAroM yuvakoM ke jIvana meM TIMga poInTa lAne vAle, yuvA jAgRti preraka, zAsana prabhAvaka, uttama ArAdhaka AcArya bhagavanta zrI ... jinakI nizrAmeM mAlagA~va se zatrujaya kA aitihAsika saMgha bhI nikalA thaa| aise AcArya bhagavaMtoM evaM mahA munivaroM ko karor3a vandana ... !!! saMskRta paDhane ke lie hamezA 12 mAila chANI se bar3odA yAtAyAta !! lagabhaga yaha bAta 100 varSa purAnI hai / jJAnAbhyAsa rasika eka munivara saMyogavazAt apane bar3oM ke sAtha kucha mahine chANI meM ruke the / usa samaya bar3audA rAjya ke rAjArAma zAstrI saMskRta ke bar3e vidvAna gine jAte the / munivara ko lagA ki "aise vidvAn ke pAsa saMskRta kAvya aura nyAyazAstra kA abhyAsa karane ko mile to kitanA acchA !" ....Akhira bar3oM kI vinayapUrvaka anumati prApta kara hamezA prAta:kAla meM chANI se 6 mAIla kA vihAra kara bar3audA jAte / jahA~ se muni zrI paMDitajI kI suvidhAnusAra adhyayana karake vApasa 6 mAIla taka paidala calakara chANI A jAte ! kaisI tIvra adhyayana ruci hogI ina mahAtmA kI !!... Age jAkara ina mahAtmA ne AcArya kI padavI prApta kI / pahAna zAsana prabhAvaka bane / 105 varSa ke dIrghAyuSI bane / usameM antima 33 varSa lagAtAra varSItapoM meM vyatIta kiye !!! usase pahale 26 cAturmAsoM ke daurAna hamezA cAturmAsa meM ekAMtarita upavAsa karate the / pUjyazrI jApa-dhyAna
Page #561
--------------------------------------------------------------------------
________________ 484 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 aura haThayoga ke bhI acche abhyAsI the / unhoMne 85 varSa kI vRddhAvasthA meM paidala giranAra tathA siddhagiri kI yAtrA kI thii| choTI umra se hI vairAgI aise pUjyazrI ko bar3oM ke ati Agraha se nirUpAyatA se zAdI karanI pdd'ii| paraMtu pUjyazrIne 3 varSa ke anAsakta vaivAhika jIvana ke bAda svayaM muMDana karavAkara sAdhu-veSa pahana liyaa| parivAra janoM ne virodha kiyA to tIna dina taka bhUkhe pyAse banda kamare meM rahanA maMjUra kiyA, kintu apane nirNaya meM aDiga rahe / Akhira parivAra janoM ne saMmati dI / unakI dIkSA ke pA~ca varSa bAda unakI dharmapatnI, sAsa tathA sAle ne bhI saMyama grahaNa kiyaa| DhAI akSara ke inake nAma ko sabhI mumukSu AtmA avazyameva cAhate haiM / kaho kauna hoMge ye AcArya bhagavanta ? 211 vihAra meM 85vI olI ke sAtha hamezA cAra bAra vAcanA evaM vyAkhyAna dete munivr| kucha varSa pUrva do mAha ke samaya meM alaga-alaga chaha gA~voM meM thor3e thor3e dinoM ke antara meM dasa ThANoM ke eka grupa ke sAtha milanA huA / . vairAgyadezanAdakSa ke rUpa meM suprasiddha ina AcArya bhagavaMtazrIne gRhasthAvasthA meM prema sagAI karane ke bAda jinavANI zravaNa ke prabhAva se vairAgya prApta kara zAdI kiye binA hI saMyama grahaNa kara liyA ! inake sAtha inake prabhAvaka ziSyaratna haiM, jo inake pratyeka kArya meM dAhine hAtha kI taraha acchA sahayoga de rahe haiM / ina mahAtmAne 85vIM olI kA pAraNA caitra mahine ke garmI ke dinoM meM kiyaa| yaha mahAtmA roja ke cAlu vihAroM meM bhI 85vIM vardhamAna AyaMbila tapa kI olI ke sAtha vyAravyAna dete aura sahavartI mahAtmAoM ko dazavaikAlika sUtra Adi cAra alaga-alaga viSayoM para vAcanA dete / vihAra ... lagAtAra AyaMbila ... vyAkhyAna ... cAra bAra vAcanA ... ina saba ke bAbajUda bhI ina mahAtmA ke mukha ke upara jo prasannatA aura sahajatA thI, vaha vAstava meM anumodanIya dhI / nava AgaMtukoM ko khayAla bhI nahIM AtA ki ina mahAtmA
Page #562
--------------------------------------------------------------------------
________________ 485 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 kI itanI dIrgha olI calatI hogI !... isake alAvA bhI lekhana - jApa, yuvA zibira, navapadajI kI sAmUhika olI, prAcIna sAhitya kA uddhAra, vividha mahotsavoM ityAdi kA Ayojana bhI mukhya rUpa se yaha mahAtmA saMbhAlate the / AcArya bhagavaMta kA svAsthya kharAba hone ke bAvajUda ina mahAtmA ke aise sAtha sahakAra se ve rAhata mahasUsa karate haiM / pariNAma svarUpa aise vinIta ziSya para inakI pUrI-pUrI kRpA barase yaha sahaja hai / dhanya zAsana maMDana munivara !..... ina mahAtmA ke darzana to kalyANakArI haiM hI parantu unake nAma kA pUrvArdha bhI kalyANa rUpa hai| uttarArdha arthAt 'jaya vIyarAya' prArthanA sUtra dvArA vItarAga paramAtmA ke pAsa jo 13 lokottara mA~geM kI jAtI haiM, usameM sabase antima bAta kA sUcana karatA huA do akSara kA zabda ! 212 yuvApratibodhaka padastha tripuTI sAmAnyataH aisA kahA jAtA hai ki Aja kI yuvA pIr3hI Adhunika zikSaNa aura vijJAna ke nita-naye AviSkAroM meM bhramita hokara dharma se vimukha hotI jA rahI hai / sAdhu sAdhvIjI ke pravacanoM meM bhI adhikatara pauDha yA vRddha zrotA hI maryAdita saMkhyA meM dikhAI dete haiM / ... yaha bAta kaI aMzoM meM sahI hone ke bAbajUda bhI apavAda rUpameM Aja bhI kucha aise vidvAn saMyamI mahAtmA haiM jinhoMne Aja ke yuvA varga kI nabja parakha lI hai / pariNAma svarUpa ve dharma ke amUlya tattvoM ko Adhunika abhinava zailI meM, jozIle aMdAja meM peza karake hajAroM yuvakoM ko kevala dharma sammukha hI nahIM apitu dharma meM otaprota bhI kara rahe haiM / unake ravivArIya pravacanoM aura zibiroM meM hajAroM yuvaka ikaTThe hote haiM / bar3e - bar3e pravacana hola bhI choTe paDate haiM / pariNAma svarUpa kaI yuvaka gailerI yA sIDhiyoM para khar3e rahakara unake pravacana amRta kA pAna karate haiN|" vhAITa enDa vhAITa" vastroM meM sajja hajAroM zibirArthI yuvaka binA mAIka diye jAte pravacanoM ko pUre anuzAzana meM ekatAna banakara sunate haiM / usI taraha kitanI bAra to eka
Page #563
--------------------------------------------------------------------------
________________ 486 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 sAtha hajAroM yuvaka vyasanoM ko tilAMjali dete aura vividha prakAra ke vrataniyama prasannatA se hAtha jor3akara svIkAra karate dikhAI dete haiM / yaha dekhanA bhI jIvana kA adbhuta saubhAgya ginA jAtA hai / jinake pAsa saiMkar3o hajAroM yuvakoMne saralatApUrvaka apane jIvana kI kAlI DAyarI ke tamAma pRSTha kholakara bhava AlocanA-prAyazcita svIkAra kara apanI AtmA ko pavitra banAyA hai| jinake pravacanoM ne vidyAlayoM- kolejoM ke alAvA jeloM meM bhI kaidiyoM para mAno vazIkaraNa kiyA hai aura una kaidiyoM ko mAMsa - zarAba Adi mahAvyasanoM ke zikaMjoM meM se sadA ke lie mukti dilAyI hai / jinhoMne Adhunika AkarSaka zailI meM saiMkar3oM pustakoM likhakara yuvAoM kI mohanidrA uDAyI hai / jo kevala vidvAn yA vAcAla vaktA hI nahIM, sAtha meM susaMyamI bhI haiM / aise mahAtmA ke bAre meM vicAra karate haiM taba mU. pU. tapAgaccha ke eka hI samudAya ke tIna-tIna padastha mahAtmA turanta AMkhoM ke sAmane A jAte haiM / kaho kauna hoMge ye mahAtmA ? anya samudAyoM meM bhI koI - koI virale vidvAn-vaktA-lekhaka - saMyamI munivara haiM / kitanoM kI vaktRtvazakti madhyama prakAra kI hai, lekina lekhana zakti adbhuta hai / siddhahasta lekhaka aise unakI kalama se Alekhita pustaka ko jo eka bAra hAtha meM le to pUrI paDhakara hI uThane kA mana hotA hai ! ... kitane hI mahAtmAoM ke dainika pravacanoM meM bhI vizAla hola saMpUrNa bhara jAtA hai / isa prakAra saMyama kI sAdhanA dvArA svopakAra ke sAtha vividha zaktiyoM ke dvArA viziSTa paropakAra aura zAsana prabhAvanA kara rahe sabhI mahAtmAoM kI bhUri- bhUri hArdika anumodanA / 213 AjIvana mauna vrata / gujarAta meM jUnAgaDha jile ke paraba vAvar3I gA~vameM saM. 1969 meM janma lekara 29 varSa kI umra meM sthAnakavAsI samudAya meM dIkSita hue eka mahAtmAne apane jIvana meM nimnalikhita anumodanIya ArAdhanA kI hai| - (1) lagAtAra 14 varSa mauna ke sAtha jApa
Page #564
--------------------------------------------------------------------------
________________ 487 . Ioc . bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 (2) lagAtAra 19 varSa varSAMtapa (3) lagAtAra 3 varSa polI aThThama / (4) lagAtAra 3 varSa chaTha se varSAMtapa (5) lagAtAra 1000 AyaMbila (6) lagAtAra 19 varSa pAnI kA tyAga !! (kevala chAcha kI Acha lete) (7) unhoMne saM. 2049 kA.su. 5 se AjIvana mauna vrata svIkAra kiyA hai| unake nAma ke pUrvArdha kA artha "harSa" hotA hai / uttarArdha eka raMga vizeSa kA nAma hai / ina mahAtmA kA isI varSa (saM. 2055 meM ) kAladharma huA hai| 50 varSa ke dIkSA paryAyavAle eka mahAtmA (u. va. 70) pichale 25 varSa se mauna ke sAtha AtmasAdhanA kara rahe haiM / ve zuruAta meM 5 varSa taka pUrA dina khar3e khar3e kAussagga meM hI rahate the / kevala do bAra 2-2 roTI evaM DeDha kapa dUgha hI ubhar3aka Asana meM baiThakara vAparate the / ve abhI pAlitAnA meM virAjamAna haiM / unake darzana kA lAbha pAlitAnA meM 3 bAra sAmUhika 99 yAtrA ke daurAna kaI bAra milA thA / inake nAma ke pUrvArdha kA artha "rAjA" hotA hai| uttarArdha kA artha "maila rahita" hotA hai / inake gurudeva zrI bhI eka dhyAnaniSTha AcArya bhagavaMta the / 225 garu AjA pAlana kA vajADa Adarza yaha thI guru-ziSya kI bejor3a jor3I / jinheM dekhakara kaI logoM
Page #565
--------------------------------------------------------------------------
________________ 488 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 ko mahAvIra svAmI bhagavAna aura gautama svAmI kI jor3I kI yAda A jAtI thI ! guru the, 36 karoDa 63 lAkha navakAra jApa ke ArAdhaka suurijii| ziSya bhI Age jAkara tapasvI sUrIzvara bane / unakA apane gurudeva ke prati ananya samarpaNa bhAva thA / ve binA vikalpa gurudeva kI kisI bhI AjJA kA 'tahatti' karate itanA hI nahIM, kintu gurudevazrI kI icchA mAtra ko bhI iMgita AkAra se samajhakara usake anusAra vartana kara gurudeva ko hamezA prasanna rakhate the / pariNAma svarUpa gurudeva kI kRpA bhI ziSya ke upara anarAdhAra barasatI / eka dina kI bAta hai / ziSya ne 16 upavAsa ke pAraNe ke dina gurudeva zrI ko vaMdana karake navakArasI kA paccakkhANa mA~gA / gurune pUchA - "Aja navakArasI kA paccakkhANa kaise ?" ziSya ne kahA - "gurudeva ! Aja merA solahabhatte kA pAraNA hai isalie ..." guru ne kahA "tere meM aisI sphUrti dikhAI detI hai ki tU abhI aura 16 upavAsa kara sakatA hai, to phira" ... suvinIta ziSya ne turanta hI guruvacana kA sammAna karate hue kahA 'tahatti , gurudeva ! solaha upavAsa ke paccakkhANa do / " ziSya kI zakti evaM samarpaNabhAva kI parakha karanevAle gurudeva ne bhI turanta hI 16 upavAsa kA paccakkhANa eka sAtha de diyaa| ziSyane bhI aMjali jor3akara prasannacitta se paccakkhANa kA svIkAra kiyA aura nitya baDhate bhAvoM se dUsare 16 upavAsa bhI ullAsapUrvaka pUrNa kiye !!! dhanya gurudeva ....! dhanya ziSya ...! sahavartI muni to yaha prasaMga dekhakara Azcarya evaM ahobhAva se isa guru-ziSya kI bejor3a jor3I ko nihArane lage !!! Aja yaha guru-ziSya kI jor3I jIvita nahIM hai / lagabhaga 22 varSa pahale unakA kAladharma huA / kintu Aja bhI ve apanI ArAdhanA aura sadguNoM ke kAraNa hajAroM logoM ke hRdaya meM base hue haiM / kaho kauna hoMge, yaha guru ziSya ? ina gurudeva ke nAma ke anya samudAya meM eka AcArya bhagavaMta abhI vidyamAna haiM / ziSya kA cAra akSara kA nAma zaMkara kA paryAyavAcI nAma hai / aba to khoja loge nA ?!
Page #566
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 489 roja do-tIna ghaMTe pramujI ke samakSa khar3e khar3e 216/ | vaMdanA... anumodanA .. gahA~ ke adbhuta ArAdhaka prarvataka pada para virAjamAna eka mahAtmA kA kaI varSoM se eka adbhuta nityakrama cala rahA hai| ve pratidina jinAlaya meM prabhujI ke samakSa do tIna ghaMTe khar3e khar3e paramAtma vaMdanA ... mahApuruSoM ko vandanA ... satpuruSoM ke sukRtoM kI anumodanA ... tathA svaduSkRtoM kI gardA ... atyaMta gadgada hRdaya se bhAva vibhora banakara maMda svara se uccArapUrvaka karate haiM, taba unakI AMkhoM meM se ahobhAva ... tathA pazcAttApabhAva janya azruoM kI dhArA bahatI hai / isa azrudhArA meM anaginata karmoM kA kacarA sApha ho jAtA hai / ve isa ArAdhanA dvArA adbhuta citta prasannatA kI anubhUti kara rahe haiN| inake ziSya bhI isI prakAra kI ArAdhanA kara rahe haiM / inake dvArA isa prakAra kI ArAdhanA karavAne se kaI saMghoM ke logoM ne AnaMda kI anubhUti kI hai / ina mahAtmA ne bAla yogya zailI meM "saMskAra dhana' nAma kI pustikAoM kA saiTa taiyAra karavAyA hai, jo bAlakoM meM jaina tattva ke saMskAra DAlane meM kAragara sAbita huA hai / pUjyazrI ne dUsarI bhI kaI pustakeM likhI haiM / usameM se kucha pustakeM kAphI lokapriya huI haiM / inake sumadhura pravacanoM ne bhI kaiyoM kI jIvana dizA badalane meM mahatvapUrNa bhUmikA adA kI hai| uparokta pravartaka mahAtmA ke nAma kA pUrvArdha ratnatrayI ke eka tattva kA sUcana karane vAlA hai / jaba ki uttarArdha kA artha "chipA huA" aisA hotA hai| pUjyazrI ke laghubaMdhu AcArya bhagavaMta ke nAma ke pUrvArdha kA artha 'kalyANa' hotA hai / uttarArdha upara anusAra jAnanA / vandana ho ina baMdhu yugala mahAtmAoM ko /
Page #567
--------------------------------------------------------------------------
________________ 490 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 217 kevala pAMca sAdhAraNa vyoM se yAvajjIva ekAzana karane kA abhigraha uparokta pravartaka mahAtmA ke do ziSyoM kA yAvajjIva ekAzana karane kA abhigraha hai| ekAsane meM bhI kevala pA~ca dravya hI vAparanA / usameM kamI ho sakatI hai, kintu adhikatA to nahIM hI !..... ina pA~ca dravyoM meM bhI nizcita kiye hue roTI, dAla, cAvala, sabjI, tathA kaisA sundara vRttisaMkSepa tapa !!! kaisA sundara rasendriya tathA AhAra saMjJA ke upara niyaMtraNa !!! sabhI miThAI-phala-mevA vagairaha tyAga karake kevala zarIra ko parimita kirAyA dekara usameM se jyAdA se jyAdA sAdhanA kA kasa nikAlane kA kaisA suMdara prayAsa !!! hamezA eka hI prakAra ke dravya vAparane ke bAvajUda bhI parivartana kI koI apekSA nahIM, koI parezAnI nahIM / kaisI suMdara aMtarmukhatA!.. AtmAnaMditA!.. dhanya hai ina mahAtmAoM ko !... 218 | aparicita pradezoM meM ugra bihAroM ke bAvajUda bhI nirdoSa gocarI ke gaveSaka mahAtmA !! sammetazikhara mahAtIrtha kA cha'rI' pAlita saMgha nikalA thaa| usameM se isa samudAya ke do mahAtmA saMghake rasor3e se gocarI nahIM bahorate the kintu 1-2 ki.mI. dUra gA~va se jaina yA ajaina gharoM meM se nirdoSa gocarI boharAkara vAparate the !... yaha mahAtmA saMghameM hamezA miThAI-namakIna Adi mana pasanda vastuoM
Page #568
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 ____491 kA svecchA se parityAga karake ... eka hI sthAna se sArI gocarI na boharakara, aneka gharoM meM se thor3A thor3A boharakara, sacce artha meM gocarI kI gaveSanA krte| inakI isa kriyA se kaiyoM ke hRdaya meM ahobhAva tathA anumodanA ke dvArA dharma ke vIja kA ropana ho jAtA thA ! ... dhanyahai una mahAtmAoM ko ! donoM mahAtmAoM ke nAma kA uttarArdha jyotiSa meM sabase mahatva ke graha kA sUcana karatA hai / eka mahAtmA kA nAma prabhu mahAvIra svAmI ke samaya ke eka suprasiddha rAjarSi kA nAma hai / unhoMne kevala iriyAvahI taka Ane ke bAvajUda dIkSA lI aura abhI hamezA 5 gAthA yAda karate haiM / tathA 500 gAthA kA svAdhyAya karate haiM / ve ekAzane se kama kA paccakkhANa nahIM karate haiN| unakA guru samarpaNabhAva adbhuta hai / ve kaI bAra rAtri meM 3-4 ghaMTe kAussagga karate haiN| dUsare mahAtmA ke nAma kA pUrvArdha, siddhacakra pUjana meM jina 28... kA pUjana hotA hai, vaha hai / 219|| zuddha gocarI ke abhAva meM tIna-tIna upavAsa !!! ina mahAtmA ne kaI varSoM taka rAjasthAna meM hI vicaraNa kiyA / ve nitya ekAzana karate the / inhoMne vardhamAnatapa kI 70 oliyA~ bhI kI thiiN| ve zuddha gocarI pAnI kI gaveSaNA tathA nirdoSa gocarI nahIM milane para 3-3 upavAsa kara lete, kintu apane nimitta se banI gocarI kA svapna meM bhI khyAla nahIM karate ... unakI nizrAmeM prAya: hara varSa 2-3 upadhAna hote, usameM acchI saMkhyAmeM ArAdhaka zAmila hote the / unake zAMta aura vAtsalya yukta svabhAva ke kAraNa aneka ArAdhaka unakI nizrA meM ArAdhanA karane hetu utkaMThita rahate the / ve do varSa taka AcArya pada para rahe / unakA saM. 2045 meM caitra sudi 5 ke dina zaMkhezvara tIrtha meM samAdhipUrvaka kAladharma huA / unake dIkSA lene ke kucha varSa bAda unake pitA zrI ne bhI dIkSA lI thI / ve navakAra mahAmaMtra ke bejor3a ArAdhaka, adhyAtmayogI pa.pU. "panyAsajI mahArAja" ke ziSyaratna the /
Page #569
--------------------------------------------------------------------------
________________ 492 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 unake nAma ke pUrvArdha arihaMta paramAtmA ke lie upayoga hotA do akSara kA zabda hai tathA uttarArdha kA artha "kAMti-teja" hotA hai| _____ vaMdana ho zuddha eSaNAsamiti ke ArAdhaka mahAtmA ko ! 220 kevala cAya-dUdha khAkhare se nitya ekAzana || karmasAhityaniSNAta, naiSThika brahmamUrti, saccAritra-cUr3AmaNi, mahAna AcArya bhagavaMta ke eka dIrghacAritrI ziSya varSoM se nitya ekAzana kara rahe haiN| ve savere navakArasI ke samaya kevala do tarapaNI - cetanA lekara ekAzana kI gocarI lene nikala jAte haiM / (jholI meM dUsare pAtra lete bhI / nahIM haiM) eka cetanA -tarapaNI meM cAya + dUdha tathA khAkhare boharate / khAkharoM kA cUrNa karake cAya-dUdha meM DAla dete haiM / dUsarI tarapaNI meM gharoM meM se hI ubAlA huA pAnI boharakara lAte haiM / ve kevala inhIM dravyoM se ekAzana karate haiM / jaba kabhI pAnI baDha jAye to muzkila se 2-4 mAha meM kapaDoMkA kApa nikAla dete haiM / pUjyazrI jinAlaya tathA pratikramaNa meM bhAva vibhora hokara stavana -sajjhAyAdi gAte haiM / ... - ve abhI ahamadAbAda meM birAjamAna haiM / pUjya zrI tIrthaMkara paramAtmAoM ke kalyANakoM kI suMdara ArAdhanA zrI saMghoM ko karAte rahate haiM / inake nAma ke pUrvArdha kA artha 'caritra' hotA hai tathA uttarArdha kA artha 'kAMti-teja' aisA hotA hai / 221 - pariNatilakSI sAdhutA / __5 varSa pUrva surendranagara meM eka munivara ke darzana hue the / unake jIvana meM anumodanIya aMtarmukhatA dekhane ko milI / satata AtmalakSI
Page #570
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 493 ArAdhanA-sAdhanA kA hI eka mAtra mukhya lakSya / ve apane aMtaraMga pariNAmoM kA hI vizeSa avalokana karate haiM / unheM vAha-vAhI kI bilkula paravAha nahIM hai / nAmanA kI kAmanA nahIM / ve AdhyAtmika svAdhyAya evaM AtmaciMtana meM hI race-pace rahate haiM / unakI usa samaya 85 ke AsapAsa kI vardhamAna AyaMbila tapa kI olI cAlu thI / ve AyaMbila khAte meM boharane nahIM jAte the| gharoM meM se hI jo sahajatA se kalpanIya milatA hai vaha hI ve boharate haiM / pAnI bhI pAnIkhAte kA nahIM lete haiM / pUjyazrI varSa meM eka bAra hI kapar3oM kA kApa nikAlate haiM / unheM kisI mahotsavAdi kA zauka nahIM haiM / vyAkhyAna dene kA bhI unheM rasa nahIM hai| pUjyazrI kI adhyayana -adhyApana meM apUrva ruci hai / pUjyazrI kA eka hI mukhya lakSya hai ki kisa taraha svayaM ke adhyavasAya uttarottara nirmalanirmalatara se nirmalatama baneM / pUjyazrI isake lie jinAjJA kA sUkSma rUpa se pAlana karate haiM / yuvAvasthA hone ke bAvajUda kutUhalavRtti yA utsukatA kA nAmonizAna nahIM / apane gurujanoM kA bhI inhoMne acchA vizvAsa saMpAdana kiyA hai / unhoMne inakI anukulatA anusAra 2-3 mahAtmA ke sAtha vicaraNa karane kI suvidhA kara dI hai| viziSTa vidvattA hone ke bAvajUda usake pradarzana se bacane hetu vyAravyAnAdi ke lie sahavartiyoM ko hI Age karate haiM / aisA AtmalakSI pariNatilakSI, aMtarmukhI Adarza saMyama jIne vAle ina mahAtmA ke nAma kA pUrvArdha kA artha 'duniyA' hotA hai / uttarArdha kA artha "samakita" yA dekhanA aisA hotA hai / suvizuddha saMyamamUrti ina mahAtmA ko hArdika vaMdana !... ve vyAkhyAnavAcaspati suvizAla gacchAdhipati ke rUpameM suprasiddha AcArya bhagavaMta zrI ke samudAya ko alaMkRta kara rahe haiM / punaH jinazAsana ke zaNagAra samAna ina mahAtmA kI bhUri bhUri hArdika anumodanA /
Page #571
--------------------------------------------------------------------------
________________ 494 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 dIkSA kI khadAna - nAma liyA jAna ??? ina jagata meM aneka prakAra kI khadAneM vidyamAna haiM / Apane patthara - sone- rUpe yA hIroM kI khadAna ke bAre meM to sunA hogA / kintu dIkSA kI khadAna kahIM hai aisA sunA hai ? gujarAta meM eka aisA gA~va AyA huA hai, jo dIkSA kI khadAna ke rUpameM suprasiddha hai| 80 jitane gharoM kI AbAdI vAle usa gA~va meM se 160 jitanI AtmAoM ne dIkSA aMgIkAra kI hai !!!... usameM se koI AcArya bhagavaMta, upAdhyAya bhagavaMta, paMnyAsa yA gaNivarya vagairaha banakara jinazAsana kI prabhAvanA kara rahe haiM / . vahA~ prAya: eka bhI aisA jaina ghara nahIM hai, jisameM se kisI ne . dIkSA nahIM lI ho !... dhanya hai isa gA~va kI gharatI ko aura isa gA~va kI ratnakukSi mAtAoM ko ki jahA~ aise saMyamI ratna pake haiM / mAtra 'do akSara ke isa gA~va ke nAma ko jisane jAna liyA, vAstava meM usane kucha pA liyA aura jisane abhI taka nahIM jAnA usane bilauyA kevala pAnI hI !!! isa gA~va ke tIna-tIna jinAlayoM ke darzana jIvana meM eka bAra to avazya karane jaise haiM / saparivAra tathA sAmUhika saMyama svIkAra / / ... prAcIna kAlameM saiMkar3oM AtmAoM ke eka sAtha saMyama svIkArane ke jaMbUsvAmI vagairaha ke aneka draSTAMta zAstroM meM dekhane ko milate haiM / eka hI parivAra ke sabhI sadasyoM ke saMyama svIkArane ke bhI
Page #572
--------------------------------------------------------------------------
________________ 495 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 aneka dRSTAMta dekhane ko milate haiM / jinako ina dRSTAMtoM meM atizayokti ke darzana hote haiM, unake lie vartamAna kAla ke nimna dRSTAMta vicAraNIya haiM / (a) eka hI parivAra ke 23 sadasyoM kI dIkSA !!! zve.mU.pU. tapAgacchIya sAgara samudAya meM eka hI parivAra ke 23 AtmAoM ne saMyama svIkAra kiyA hai| unake saMyamI nAma aura paraspara sAMsArika saMbaMdha nimnalikhita haiN| (1) gaNivarya zrI jinaratnasAgarajI ma. (naM. 3 ke sage bhAI) (2) munirAja zrI apUrvaratnasAgarajI ma. (naM. 1 ke cAcA ke putra) (3) munirAja zrI jayaratnasAgarajI ma. (naM. 1 ke sage bhAI) (4) munirAja zrI jinaratnasAgarajI ma. (naM. 1 ke patra) (5) munirAja zrI candraratnasAgarajI ma. (naM. 1 ke putra) (6) munirAja zrI dharmaratnasAgarajI ma. (naM. 1 ke putra) (7) sAdhvI zrI caturazrIjI (naM. 1 kI dAdI mA~) (8) sAdhvI zrI induzrIjI (naM. 7 kI putrI) . (9) sAdhvI zrI hemendra zrIjI (naM. 1 ke cAcA kI patrI) (10) sAdhvI zrI saumyayazAzrIjI (naM. 11 kI sagI bahana) (11) sAdhvI zrI saumyavadanAzrIjI (naM. 10 kI sagI bahana) (12) sAdhvI zrI arpitAzrIjI (naM. 10 kI sagI bahana) (13) sAdhvI zrI guNajJAzrIjI (naM. 6 ke sage bhAI kI putrI) (14) sAdhvI zrI surekhAzrIjI (naM. 13 kI sagI bahina) (15) sAdhvI zrI muktirasAzrIjI (naM. 13 kI sagI bahina) (16) sAdhvI zrI suvarSAzrIjI (naM. 1 ke sage cAcA kI pautrI) (17) sAdhvI zrI pUrvitAzrIjI (naM. 6 ke sage choTe bhAI kI putrI) (18) sAdhvI zrI tIrtharatnAzrIjI (naM. 1 kI dharmapatnI) (19) sAdhvI zrI caritraratnAzrIjI (naM. 3 kI dharmapatnI) (20) sAdhvI zrI guNaratnAzrIjI (naM. 1 kI putrI) (21) sAdhvI zrI apUrvarasAzrIjI (naM. 1 ke sage kAkAI bahina kI putrI)
Page #573
--------------------------------------------------------------------------
________________ 496 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 (22) sAdhvI zrI priyadarzanAzrIjI (naM. 1 ke sage bhAbhI kI bahina) (23) sAdhvI zrI kamalaprabhAzrIjI (naM. 1 ke mausI kI putrI) saMsArI avasthA meM madhyapradeza ke iMdora jile meM gautamapurA vagairaha gA~voM meM janme hue uparokta munivaroM ke sAtha saM. 2050 kI akSayatRtIyA ke dina pAlitAnA meM mulAkAta huI / taba usameM se munirAja zrI caMdraratnasAgarajI ke 800 AyaMbila hue the aura Age bar3hane kI bhAvanA thii| ve prAyaH do hI dravyoM se olI karate aura 2 ghar3I pahale hI pAnahAra kA paccakkhANa le lete haiM / unhoMne 5 varSa se vanaspati banda kI huI thii| ve pUre cAturmAsa meM kaThora (dvidala) nahIM vAparate the / hAla meM hI unake lagAtAra 2700 AyaMbila kA pAraNA dhAra tIrtha (ma.pra.) meM huA hai| anya munivaroM ne bhI yathAyogya tapa-tyAga tathA jJAnAbhyAsa meM acchI pragati sAdhI hai| (ba) eka parivAra ke AThoM hI sadasyoM kI eka sAtha dIkSA - pahale saMtAnoM ne dIkSA lI ho aura bAdameM mAtA- pitAoMne bhI dIkSA lI ho, aise to aneka dRSTAMta vartamAnakAla meM dekhane ko mileMge / eka yA do saMtAnoM ke sAtha mAtA pitAne dIkSA lI ho, vaise dRSTAMta bhI kaI dekhane ko mileMge / akele kaccha jile kA vicAra kareM to bhI bhUja, kor3Aya, sAMdhava vagairaha gA~voM meM vaise parivAra haiM / jaba samagra bhArata kI ginati karane jAyeM, to yaha sUcI kAphI lambI ho jAegI / usameM se eka viziSTa udAharaNa kA vicAra kareM, jisameM apanI chaha saMtAnoM (2 suputroM evaM 4 suputriyoM) ke sAtha mAtA-pitA (kula 8) ne saMyama grahaNa kiyA ho, vaisA bhI dRSTAMta vidyamAna hai| . zaMkhezvara tIrtha ke pAsa Aye jhIMjhuvAr3A meM Aja se 22 varSa pahale uparokta prakAra ke eka parivAra ne zAsana prabhAvaka, pa.pU.A.bha. zrI OMkArasUrIzvarajI ke varada hastoM se saMyama grahaNa kiyA thA, aura Aja sundara cAritra aura jJAnAbhyAsa ke dvArA AtmakalyANa ke sAtha sundara zAsana prabhAvanA kara rahe haiN|
Page #574
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 - 497 (ka) eka sAtha 26-24-25 tathA 31 dIkSAe~ ! Aja sAmUhika vivAha kA jamAnA cala rahA hai / eka sAtha 2550 yugala dAmpatya sUtra meM jur3ate haiM / jaba ki jinazAzana meM Aja bhI alaga-alaga gAMvoM ke aneka dIkSArthiyoM kI eka hI gA~va meM, eka sAtha saMyama svIkArane kI ghaTanAeM banatI haiM / vi.saM. 2033 meM mahArASTra meM amalanera zaharameM pa.pU.A.bha. zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA. tathA vardhamAna taponidhi pa.pU..bha. zrImadvijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. ke varada hastoM se alaga-alaga gA~voM ke kula 26 mumukSaoM ne rajoharaNa svIkAra kiyA taba kaise mAhola kA sarjana huA hogA !! usakI to kalpanA hI karanI par3egI / uparokta vyAkhyAna vAcaspati pUjyazrI kI nizrA meM khaMbhAtameM eka sAtha 25 dIkSAe~ huI thiiN| usI prakAra kacchameM kaTArIyA tIrthameM pa.pU.AdhyAtmayogI AcArya bhagavaMta zrImad vijaya kalApUrNasUrIzvarajI ma.sA, ke varada hAthoM se vividha gA~voM ke kula 24 mumukSuoMne eka sAtha saMyama ko svIkAra kara saMsAra ko alavidA kiyA taba bhI adbhuta zAsana prabhAvanA huI thii| digaMbara saMpradAya meM AcArya zrI vidyAsAgarajI ke hAthoM se 25 mumukSuoM ne dIkSA aMgIkAra kii| terApaMthI AcArya zrI tulasI kI nizrAmeM 31 janoM ne eka sAtha dIkSA aMgIkAra kI thI !... unhoMne kula 800 janoM ko terApaMthameM dIkSA dI thii| (Da) ATha sagI bahinoM dvArA saMyama grahaNa : mUla kaccha - vAgar3a ke rAmAvAva gA~va kI grejyueTa huI 8 sabhI bahinoMne kumArikA avasthAmeM hI sthAnakavAsI samudAya meM saMyama ko svIkAra kiyA thA / sabhI bahinoM ne itanI bar3I saMkhyA meM saMyama grahaNa kiyA ho yaha ghaTanA bhagavAna zrI mahAvIra svAmI ke zAsanameM prAyaH prathama hai / (pahale zrI sthUlibhadrasvAmI kI sAta bahinoM ne dIkSA lI thI ) ina ATha bahinoM ke nAma vagairaha isI pustaka ke dvitIya bhAgameM prakAzita hue haiN| (dekhie dRSTAMta naM.163) bahuratnA vasuMdharA - 3-32 .
Page #575
--------------------------------------------------------------------------
________________ 498 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 kaMvalI ke kAla ke pUrva hI upAzraya meM praveza karane kA niyama / (dRSTAMta naM. 224 se 259 ke dRSTAMta pa.pU. panyAsapravara zrI candrazekharavijayajI ma.sA. dvArA likhita "muni jIvana kI bAlapothI bhA.1 / " meM se sAbhAra uddhRta kiye gaye haiM / ) eka munivara kA vihAra meM kaMbalI kA kAla hone se pUrva hI bastI meM praveza kara dene kA niyama thA / eka bAra unhoMne ekAzana karake bhISaNa garmI meM bAraha baje bihAra zurU kara diyaa| zAma hote kaMbalI ke kAla se 10 minaTa kI dera thii| unhoMne bhArI sphUrti se vihAra kiyA aura samaya se eka minaTa pahale bastI meM praveza kara diyaa| unake mukha para pratijJA pAlana kA apAra AnaMda thA ! 8800008cccdese 225 dhanya hai isa mahAkaruNA ko mahArASTra meM eka AcArya bhagavaMta ko teja gati se AtI eka TeksI ne capeTa meM liyA / joradAra dhakkA lagane se pUjyazrI solaha phITa dUra jA gire / unake paira meM phekcara ho gayA thA / mAra kI asahya vedanA meM bhI pUjyazrI ne apane ziSyoM ko kahA - "usa DrAivara ko kucha nahIM karanA / vaha becArA ekadama nirdoSa hai / merA sabhI se micchAmi dukkaDaM / ' dhanya hai, isa mahAkaruNA. ko ! 226 anumodanIya saralatA aura pApabhIratA eka mahAtmAne Adhunika jaina nATaka kI joradAra taraphadArI kI thii| parantu unhoMne apane kAladharma ke najadIka ke dinoM meM apanI bhUla kA nikaTavartI munike pAsa hArdika ekarAra kiyA thA / dhanya hai unakI saralatA ko / pApabhIratA ko !
Page #576
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 499 227|| avidhi kI asaMca aura saMyama kI kaDaratA kucha samaya pUrva hI kAladharma prApta hue, eka mahAtmA svAsthya ke kAraNa taya kiye hue cAturmAsa sthala para cAturmAsa karane nahIM jA sake / vaha cAhate to DolI meM baiThakara jAyA jA sakatA thA, lekina vaha unheM maMjUra nahIM thaa| kintu anya sthala para cAturmAsa karane kI avidhi unheM pIr3A pahu~cAtI thI / mAno isIlie hI unhoMne caumAsI pratikramaNa se pUrva hI vaha sthAna chor3a diyA ! dhanya hai, unakI saMyama kaTTaratA ko ! 3888 oparezana ke avasara para bhI AdhAkarmI anupAna kA tyAga / / / oparezana pUrA hone ke bAda hoza meM Aye AcArya bhagavaMta ke pAsa vinIta ziSya ne garma pravAhI lA rakhA / apramatta AcAryazrIne mauna rahakara saMketa se pUchA ki yaha pravAhI kahA~ se lAye :2 mere lie kisI bhakta ke vahA~ se vizeSa rUpa se nahIM banAyA nA ? ziSya ne 'hA~' kahA, ki AcArya zrI ne turanta hI pravAhI lene se spaSTa manA kara diyA / AcAryadeva ke adbhuta jAgaraNa kA hArdika anumodana / jhUThe muMha bole jAne para 25 khamAsamaNa dete AcAryazrI hRdaya roga kA tIsarA hamalA hone ke bAda bhI 84 varSa ke yaha AcArya bhagavaMta eka dina paMcAMga praNipAta kI vidhi sahita khamAsamaNa de rahe the| ziSya ne vinaya bhAva se kAraNa pUchA aura aisI sthiti meM yaha zrama na karane kI AgrahapUrvaka vinaMtI kii|
Page #577
--------------------------------------------------------------------------
________________ 500 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 kintu AcArya deva nahIM hI mAne / unhoMne ziSya se kahA ki, "merA jhUThe muMha nahIM bolane kA abhigraha hai| Aja sahasA bolA gayA, maiM isalie 25 khamAsamaNa kA taya kiyA huA daNDa bhugata rahA huuN|" dhanya haiM unakI vrata pAlana kI niSThA ko! 230 brahmacarya kI rakSA ke lie nimittanAzakI apUrva sajagatA - eka munivara ne apane ziSyoM ke bahmacarya kI sahaja rakSA ke lie upAzraya ke pichale bhAga ke khule dvAra meM lohe kI khar3I salAkAe~ lagA dene kI preraNA dii| unakI AjJA ko turanta amalI banAyA gyaa| kaisI nimitta-nAza kI jAgRti ! 231 rasanendriya ko jItane vAle saMta eka mahAtmA ko miThAI vagairaha svAda pracUra dravyoM kA to tyAga thA hii| kintu unheM phira bhI roTI khAte samaya bhI rAga hone kA bhaya thA; isIlie ve pratyeka roTI para eraMDI kA tela lagAkara hI vAparate the| dUsare mahAtmA sabhI vastuoM ko eka pAtrameM ikaTThA kara usameM AyaMbila khAte kA kiriyAtA DAla dete| tIsare mahAtmA mu~ha meM eka hI bAju se pratyeka kaura utArate arthAt kisI kaura ko cabAte nahIM the / jaise eka aura pakSAghAta huA ho usa prakAra jAna bujhakara vAparate / . rAga ko dhUla caTAne vAle ina mahAtmAoM ko vaMdana ! vaMdana !
Page #578
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 501 8 AdhAkamI AhAra doSa se bacane hetu tIrthabhUmi meM se zodha vihAra tIrthAdhirAja zrI zatrujaya kI yAtrArtha sahaja rUpa se gaye hue vizAla samudAya ko lenI par3atI AdhAkarmI 'bhakti' dekha bar3e guru ne tIna-cAra dina meM hI yAtrAe~ karake sabako vihAra karavA diyA ! 233 adabhuta gusmakti vaha mahAtmA hamezA 'saMvega raMgazAlA' kA ThIka-ThIka samaya taka svAdhyAya karate / unako jaba bhI gurvAjJA se alaga cAturmAsa karanA par3atA, taba ve cAturmAsa meM hamezA guru kI dizA meM thor3e kadama calakara unako vaMdana karate / 88888 888 / 234 lagAtAra 32 varSItapa ke pAraNe meM nAka sadadha dhAna ina mahAtmA ne lagAtAra 32 varSa taka varSItapa kiye / ve upavAsa ke pAraNe para ekAzana karate, aura pAraNe meM nAka se dUdha vApara lete| ve kahate ki isase rasa para vijaya milatI hai aura Arogya prApta hotA hai / "vyAdhi arthAt karma nirjarA kA sunaharA maukA / gurudeva pITha meM phirate hue vAyu kI pIr3A ko samAdhi se sahana karate the| ziSya pAnI ke seka kI thailI lAye / gurudeva ne bhArI svasthatA ke sAtha kahA ki, "mehamAna ko miThAI khilAI jAtI hai, tIna-cAra dina rukane kA Agraha kiyA jAtA hai, kintu DAma thor3e hI diye jAte haiM ? tuma to 'vAyu' nAmake
Page #579
--------------------------------------------------------------------------
________________ 502 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 mehamAna ko seka kI thailI se DAma dene Aye ? nahIM... mujhe yaha seka nahIM krnaa| yaha to karma nirjarA kA sunaharA evaM binA mA~gA maukA hai !" 236] binA sahAyaka AdamI, nAgapura se zikharajI kI yAtrA! yaha thI guru-ziSya kI bejor3a saMyamI jor3I / unhoMne nAgapura se zikharajI kI yAtrA prArambha kI, kintu binA sahAyaka AdamI ke hI ? zikharajI jAkara vApasa Aye ! sampUrNa nirdoSa saMyama jIvana kI rakSA ke sAtha hI ! 237 laghutA meM prabhutA base joga meM baiThe ziSyoM kI gocarI meM thor3A AhAra baDha gayA / jhUThA bhI ho gayA thA / aba yadi paraThane jAyeM to dina baDha jAye isa ciMtA se ziSya kI A~khoM meM se A~su A gaye / gaccha ke bar3e AcArya bhagavaMta ne unakI A~kha ke A~su dekha liye / dUsare kisI ko kahe binA usa ziSya ke pAsa baiTha gaye aura samaya dekhakara usakI bar3hI huI gocarI turaMta . hI vApara gaye / ziSya kI A~khoM meM A~su aba bhI Ate the / kintu ve harSa ke A~su the / 238/ adbhuta mitavyayitA ve AcArya bhagavaMta dainika samAcAra patroM ke Upara kI sAIDa kI binA chapI paTTiyA~ kATa kara le lete aura usake Upara apanI racanAe~ banAte likhate aura saMbhAla ke rakhate / /
Page #580
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 503 239 adbhuta sAdagI yaha mahAtmA ghisakara eka dama choTI-hAtha meM pakar3a bhI na sakeMvaisI penasila ho jAtI to bhI usakA upayoga kara jyAdA kasa nikAlate / 240|bhaktoM ko paise ke kAma kA kahanA banda ! __ mahAtmA ne eka dina kisI bhakta ko kucha hI rUpayoM kA kAma batAyA / isase bhakta ne mu~ha bigAr3a diyA / basa usa dina se una mahAtmA ne hamezA ke lie bhaktoM ko paise ke kAma kA kahanA banda kara diyaa| svopakAra ke bhoga para 241|| paropakAra kiyA jAye kyA ? ina vyAkhyAnakAra mahAtmA ko kisI zrAvakane prazna pUchA ki, "ApakA suMdara vyAkhyAna sunakara koI Apake pAsa ApakI prazaMsA kare to ApakA mAna-kaSAya jagatA hai kyA ? yadi Apa saralatA pUrvaka 'hA~' kaho to merA dUsarA prazna hai ki, "jisase apanA ahita ho aura dUsaroM kA hita dikhAI de, vaisI pravRti jaina sAdhu se ho sakatI hai kyA ?" vaha vyAkhyAnakAra mahAtmA yaha sunakara gahare AtmanirIkSaNa meM DUba gaye / unhoMne taba se ekadama jarUrI kAraNoM ke alAvA vyAkhyAna ke pATa kA tyAga kara diyA / - vaMdanIya pApabhIratA vaha the, atyaMta pApabhIru mahArAja / jaldI jaldI to DAka likhanA hI kyA ? kintu kabhI nirUpAyatA se DAka likhI jAtI to eka posTakArDa likhate to sahI, kintu likhane ke bAda unake pAsa vaha kArDa ATha dina taka par3A rahatA /
Page #581
--------------------------------------------------------------------------
________________ 504 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 koI zrAvaka vaMdana karane ke lie AtA to jhijhakakara pUchate ki, "puNyazAlI ! Apa jisa ora posTa kA DibbA hai usa aura jAne vAle ho kyA ? usa bhakta bhAI ke javAba meM koI zaMkA lagatI to mahArAja kArDa DAlane ke lie nahIM dete / unakA mana bola uThatA 'mere nimitta se yaha kArDa DAlane usa dizAmeM jAye to mujhe kitanA doSa laga jAegA ? kintu anta meM koI yogya AdamI milatA, taba hI vaha kArDa dete / kiMtu phira bhI unakA mana bAra-bAra vicAra to karatA hI rahatA ki, 'usa Dibbe meM jaba kArDa girA hogA, taba vahA~ koI jIva-jantu huA to? maiMne to vahA~ pramArjanA nahIM kI / are ! kaisI virAdhanA ho gyii| dhanya hai aise mahAtmAoM ko ? jo sahI artho meM jinazAsana ke prabhAvaka haiN| 243|| dUdha pAka se anjAna khAkhI mahAtmA / ina khAkhI mahAtmA ko patA nahIM thA ki dUdhapAka kise kahA jAtA ? kabhI dUdhapAka vAparane kA avasara AyA to unhoMne vAparate hue apane ziSya se kahA, "bhAI ! yaha kar3hI to bahuta mIThI lagatI hai !" 244|| Adarza guru AjJA pAlana gurudeva zrI kI AvAja sunate hI ziSya daur3a Ate / kabhI rAtri meM gurudeva AvAja dekara ziSya ko bulAte / ziSya 'jI' kahate aura unake pAsa pahu~ca jAte / kintu vRddha gurudeva ardhatandrA meM turaMta so jAte / eka bAra ziSya hAtha jor3akara vahA~ hI khar3e rahe ! rAta ko do baje taba laghuzaMkA karane jage gurudeva ne khar3e ziSya ko dekhakara pUchA "kaise khar3A hai ? kaba se khar3A hai ?" ziSyane kahA, "Apane bulAyA isalie Akara khar3A huuN| rAta 9 baje se khar3A hU~ / "
Page #582
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 AghAkarmI maMga ke pAnI ke pratyeka ghuTa ke sAtha nisAsA / ___ina mahAtmA ko svAsthya ke kAraNa vaidyarAja ne muMga kA pAnI vizeSa rUpa se vAparane kI salAha dI / mahAtmAjI muMga kA pAnI lete / kintu usake pratyeka dhuMTa ke sAtha muMha se nisAsA DAlate aura bolate, "yaha AdhAkarmI kA pApa mere se kyoM karavAte ho ? merA kyA hogA ?" yaha mahAtmA paTela ke ghara kI bar3I roTI hotI to bhI prema se (nirdoSa hai, isake AnaMda se) vAparate aura muMga ke pAnI se atyaMta nisAsA DAlate ! 246 roja rAtrimeM eka baiThaka meM 4 ghaMTe jApa / / eka AcArya bhagavanta hamezA rAtri meM do baje uThakara jApameM baiTha jAte haiM / ve cAra ghaMTe taka eka baiThaka, eka hI jApa, eka hI sthira Asana meM karate haiM // pUjyazrI kahate the ki, "mere jIvana meM vAstava meM kisI ArAdhanA meM kamAI hai to isameM haiM / mujhe isase caubIsoM ghaMTe mastIvAlA ArAdhaka bhAva prApta hotA hai / | pratyeka patra ke hisAba se 10 khamAsamaNa / dina 247 / meM nidA ke badale upavAsa / / rAtameM 4 // ghaMTe se jyAdA nidA ho jAye to sabjI tyAga !! eka khAkhI mahAtmA sAmAnyataH kabhI kisI ko patra nahIM likhate haiM / unhoM ne kabhI vizeSa paristhiti meM patra likhavAne para bhI eka patra ke hisAba se paMcAMga praNipAta dasa khamAsamaNa dene kA daNDa rakhA hai / uparokta mahAtmA kA dUsarA niyama yaha hai ki rAtameM sADhe cAra ghaMTe se eka bhI minaTa jyAdA nidrA ho jAye to usa dina ekAsana meM sabjI
Page #583
--------------------------------------------------------------------------
________________ 506 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 kA sampUrNa tyAga karanA ! yaha mahAtmA kabhI dina meM nidrA lete haiM, to eka upavAsa kA daNDa bhugatate haiM / ziSyoM ke prati adbhuta hitaciMtA eka AcArya bhagavaMta bhojana -maMDalI meM bhI apane ziSyoM ko zAstroM ke gUDha prazna pUchate / unakA mAnanA thA ki yadi aise praznoM ke javAba khojane meM ziSyoM kA mana ekAkAra ho jAe to unako AhAra karate samaya rAgAdi doSa nahIM jageMge / ziSyoM ke hita ke lie mahAkaruNA ! mahAvAtsalyatA ! 249 namanIya navakAra niSThA ina mahAtmA kI navakAra ke prati kaisI apAra niSThA hogI ki jaba hRdaya roga kA kAtila hamalA huA aura DaoNkTaroM ne 48 ghaMTe kI sImA bA~dha dI taba bhI ... auSadha nahIM hI liyA aura sabako kahA ki, "mAtA navakAra hI merA rakSaNa karegI / " vAstava meM vaisA hI huA / vaha mahAtmA usake bAda dinameM 10-15 mIla hamezA calakara tIrthAdhirAja zrI zatrujaya kI yAtrA bhI kara aaye| . 250|| padavI kI mahAnatA, phira bhI Asana kI alpatA kaI ziSyoM ke eka guru kA jyAdA se jyAdA do bar3e Asana bichAne kA abhigraha thA, kintu ziSya kabhI bhakti ke Aveza meM tIna Asana bhI bichA dete / gurudeva kaI bAra yaha vastu pakar3a lete / ve svayaM kaI bAra Asana ginate aura do se jyAdA jitane Asana hote, ve svayaM bAhara nikAla dete !
Page #584
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 507 38 niSparigrahatA kI parAkASThA / eka tapasvI munirAja dIkSA ke samaya liyA huA saMthArA 25 varSa bAda bhI vAparate haiN| aba to vaha phaTakara AdhA hI rahA hai| kintu phira bhI isake Upara pairoM ko mor3akara so jAte haiM / niSparigrahatA kI kaisI parAkASThA ! moha ko mArane kA upAya ina mahAtmA ko hamezA likhane ke kAraNa acchI pena rakhanI par3atI thI / kintu phira vaha pena mohaka na bane isalie usake upara kAgaja cipakA dete the, aura kAgaja ke upara zyAhI lagA dete the / isase pena kI mohakatA samApta ho jAtI thI / 253/ kAgaja kI mitavyayitA yaha mahAtmA acche kAgaja ke upara likhane kA kAma karane ke bajAya Ane vAle patroM ke liphAphoM ko kholakara likhane hetu bahudhA usakA hI upayoga karate haiN| 254 nirdoSa pAnI hetu 20 mIla kA vihAra !... anta meM cauvihAra upavAsa !!! 88888888 yaha mahAtmA pAnI bhI nirdoSa milatA hai, to hI vAparate haiN| eka bAra unhoMne isa hetu 20 mIla kA vihAra kiyA thA, kintu vahA~ bhI nirdoSa pAnI nahIM milane para prasannatApUrvaka cauvihAra upavAsa kA paccakkhANa kara liyA !
Page #585
--------------------------------------------------------------------------
________________ 508 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 255] zalyoddhAra kI saphala preraNA eka mahAtmA vizAla samudAya ke bar3e the / vaha hamezA rAtri meM ekAdha sAdhu ko apane pAsa biThAte aura mAtA kA vAtsalya dekara usake hRdaya meM sthAna banAte / ve usake doSoM kA zuddhikaraNa karavA lete / jaba ve mahAnizItha satra ke zalyoddhAra kI bAteM karate, taba acche acche sAdhuoM kI zuddhi karane kI bhAvanA tIvra ho jAtI ! 88888888 256|| bimAra praziSya ke paira dabAte AcArya shrii| maiMne ina AcArya bhagavaMta ko apane praziSya kI kensara kI bhayaMkara bImArI meM paira dabAte dekhA hai| usa samaya vaha praziSya behoza avasthAmeM the| maiMne una pUjyazrI se kahA - "Apa paira na dbaao| yaha lAbha mujhe lene do / ve dRDha svara meM bole / "khuda mare binA svarga nahIM jAyA jAtA" ! 257/ bImArI meM bhI kerI vAparale kI bAta sunate hI A~khoM meM se bahatI azrudhArA kerI ke AjIvana tyAga kI pratijJA le cuke muni bahuta bImAra pdd'e| DaoNkTara ne kerI vAparane kI salAha dI / yadi kAraNavazAt gurudeva AjJA deM to pratijJA meM chUTa thI / DokTara ne isIlie gurudeva ke Upara dabAva DAlA / gurudeva ne unheM itanA hI pUchA ki, " tU isa kAraNa se kerI vAparegA ? nirdoSa mile to hI lenI hai / maiM tujhe chUTa detA hU~ / " basa.... itanA sunate hI una kerI ke tyAgI munivara kI A~kho meM se A~su bahane lage / vAtsalyamUrti gurudeva ne yaha dekhakara turanta apanI bAta vApasa khIMca lI /
Page #586
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 509 | AcArya zrI kI tIrthayAtrA ke sAtha zAsana rakSA 258/ hetu jAna lUTAne kI taiyArI ke sAtha aparva dIrthadarzitA eka tIrtha kI rakSA hetu una AcArya bhagavaMta ne apane sabhI ziSyoM ke sAtha kile ke cAroM ora khar3e rahakara pUrI rAta caukIdArI kI thii| unhoMne kevala apane paTTa ziSya ko vahA~ se ravAnA kara diyA thaa| unhoMne use dabAva pUrvaka ravAnA karate hue kahA ki, " maiM zAyada bhale hI miTa jAU~ / kintu tujhe to mere pIche zAsana calAnA hai / tU isalie yahA~ se calA jA / " 259|| brahmacarya kI rakSA ke lie adbhuta jAgRti / sAdhvIjIyoM kA upAzraya sAdhuoM ke upAzraya ke pAsa thA / vayovRddha AcArya bhagavaMta ne vahA~ pahu~cate hI sthiti dekha lI / unhoMne Upara caDhane se pUrva agraNiyoM ko bulAkara daravAje ko tAlA lagavAyA / ve usake bAda hI ziSyoM ke sAtha puruSoM ke upAzraya meM Upara caDhe / abalA ginI jAtI nAriyoM dvArA saMyama kI AjJA 260 na milane para dikhAye gaye adbhuta - parAkramoM kI yazogAthA / ____saurASTra ke boTAda gA~va meM saM. 1924 meM janmI sAMkalI bahana kA vivAha 14 varSa kI umra meM ho cukA thA / parantu unheM do varSa bAda 16 varSa kI umra meM vidhavA banane se gaharA AghAta lagA / kintu dhArmika saMskAra hone ke kAraNa ve vipatti ke samayameM viSAda dUra kara samatA bhAva se bhAvita banakara saMyama raMga meM raMgAne lage / usa samaya boTAda gA~va kI ora saMvegI sAdhu sAdhvIjIyoM kA vihAra virala hI hotA thA / parantu puNyodaya meM pU. buddhicaMdrajI ma. ka ziSya :
Page #587
--------------------------------------------------------------------------
________________ 510 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 gaMbhIravijayajI ma. ke boTAda gA~va meM padhArane se unake upadeza se sAMkalI bahana kA vairAgya bhAva dRDha banA / vaha dhArmika abhyAsa meM Age baDhane lgii| usake bAda parama tyAgI paMjAbI sAdhu pU. lavdhivijayajI ma. kA boTAda meM cAturmAsa hone para unake vyAkhyAna zravaNa se sAMkalIbahana kI vairAgya kI jyota prajvallita huI / ve saMyama svIkArane ke lie kisI sAdhvIjI ke samAgama kI rAha dekha rahI thI / utane meM vahA~ DahelA ke upAzraya meM sA. zrI jeThI zrIjI Adi ThANA 3 kA padArpaNa huA / sAMkalI bahanane apane dIkSA ke bhAva unake Age pradarzita kiye, kintu svayaM ko vicAra AyA ki mohavaza mAtA-pitA dIkSA kI anumati nahIM deMge / isalie ve pAlitAnA aaye| unhoMne chaha kosa kI pradakSiNA karake siddhavar3a ke nIce RSabhadeva bhagavAna ke caraNa pAdukA ke darzana kara apane hAthoM se siddha var3a kI zItala chAyA meM cAritra veSa aMgIkAra kiyA ! usake bAda gheTI gA~va meM jahA~ sA. zrI jeThIzrIjI Adi virAjamAna the, vahA~ Aye / unake sAtha vihAra kara jUnAgaDha gaye / mAtA-pitA ko pAlitAnA se putrI ke na lauTane se ciMtA hone lagI / unhoMne pAlitAnA meM pUchatAcha kI to samAcAra milA ki, sAMkalIbahanane apane hAthoM se sAdhvIjI kA veSa aMgIkara kiyA aura jUnAgaDha gaye haiM / unakA bhAI jUnAgaDha gayA aura moha ke vaza meM hokara haTha karake vApasa boTAda le aayaa| aura punaH do varSa gRhavAsa meM rahanA par3A / yaha saba hone ke bAvajUda bhI unakI vairAgya jyota maMda nahIM huii| eka bAra unako samAcAra mile ki sA. zrI vIjakorazrIjI Adi vaLA gA~va meM padhAre haiM, isalie turanta vahA~ vinaMtI kI ki, "Apa boTAda padhAro / mujhe Apake pAsa dIkSA lenI hai, isalie mujhe apane mAtA-pitA ke pAsa se anumati dilAo / " paramArtha rasika sA. zrI vIjakorazrIjI boTAda padhAre / parantu unhoMne usa samaya sAMkalIbahana kI choTI bahina kI zAdI kI dhamAla dekhakara mAtA-pitA se dIkSA kI bAta nahIM kI jAnI cAhie aisA socakara kucha dina sthiratA karane ke bAda boTAda se vihAra kiyA / aba sAMkalIbahana ko saMyama rahita eka-eka dina varSa jaisA lagane lgaa|
Page #588
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 ___511 vaha apane parivArajanoM ko batAye binA vaDhavANa gyii| vahIM pU. khAMtivijayajI dAdA kintu vahA~ bhI sAMkalIbahana ke antarAyakarma ne saMgharSa kiyA / pU. khAMtivijayajI dAdA ne zarIrAdi ke kAraNa se dIkSA pradAna kiye binA vihAra kiyaa| vaDhavANa se sAMkalIbahana lIbar3I Aye / vahA~ pU. labdhivijayajI ma. tathA pU. jhavera sAgarajI ma. ko vaMdana kiyA / ina mahApuruSoM kA tyAga bhAva dekhakara unakI aMtarAtmA se pUkAra uThI - "kArya sAdhayAmi vA dehaM pAtayAmi !..." Akhira unhoMne cUr3A gA~va meM jAkara vahA~ kI dharmazAlA meM svayaM saMyama veSa ko aMgIkAra kiyA / usake bAda sA. zrI vIjakorazrIjI Adi rANapura meM virAjamAna the, vahA~ gaye / parantu sAdhvIjI ne kuTuMbIjanoM kI saMmati binA veSa pahanA hone ke kAraNa vApasa cUr3A bhejaa| ve vahA~ zrAvaka-zrAvikAoM kI sahAyatA se 10 dina akelI rhiiN| kaisA aMtarAya karma kA udaya ! do - do bAra himmata kara svayaM veSa pahanA, phira bhI pravrajyA kA paMtha sulabha nahIM banA !... . unhoMne phira bhI himmata na hArate hue apane parivAra janoM ko cUr3A se patra bhejA / yaha patra paDhakara Akhira mAtA-pitA ke hRdaya meM putrI ke saMyama meM bAdhaka na banane kI bhAvanA jAgrata huI / mAtA-pitA ne anumati patra likhakara bhejA / mAtA-pitA kA patra paDhakara unake AnaMda kA pAra nahIM rahA / unhoMne vaha patra harSa vibhora banakara sA. zrI vIjakorazrIjI ko pddh'aayaa| aba sAdhvIjI dIkSA dene hetu taiyAra hue / inakI dIkSA sAyalA meM pU. khAMtivijayajI ke varada hastoM se saM 1946 kI vaizAkha sudi 2 ko sampanna huI aura ve sA. zrI vIrakorazrIjI kI ziSyA ke rUpa meM ghoSita hue / unhoMne dikSA ke bAda 50 varSa taka suMdara saMyama kA pAlana kiyaa| unakA pAlitAnA meM vi.saM 1996 meM migasara sudi 9 ke dina samAdhipUrvaka kAladharma huA / Aja unake parivArameM karIba 300 sAdhvIzrI suMdara rUpa se saMyama kI ArAdhanA kara rahI haiN| unhoMne dIkSA ke bAda sammetazikharajI, banArasa, kalakattA Adi kI yAtrA kI thI / zikharajI, gvAliyara tathA bAlucara AdimeM cAturmAsa kiye the / bAlucara kI rAjakumArI jo hamezA 50 pAna ke bIr3e khAtI thI use pratibodha dekara bIsathAnaka tapa meM jor3I tathA
Page #589
--------------------------------------------------------------------------
________________ 512 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 usake dvArA khaMbhAta meM dhArmika pAThazAlA kI sthApanA karavAyI / ina sAdhvIjI kA nAma, arthAt nAma karma kI eka aisI puNya prakRti ki jisake udaya se jIva prAyaH sabhI logo meM priya banatA hai| 261 jaMgala meM var3a ke per3a ke nIca svaya vaSa pridhaan| uparyukta sAdhvIjI bhagavaMta kI praziSyA kI ziSyA sAdhvIjI bhagavaMta Aja vidyamAna haiM / unhoMne bhI apane jIvanameM aise hI viziSTa prakAra ke parAkrama dvArA saMyamarUpI anamola ratna kI prApti kI thii| unakA gRhasthAvasthA meM nAma prabhAvatI bahana thaa| vaha gujarAta ke paMcamahAla jile ke vejalapura gA~vameM rahatI thI / unakA vivAha 14 varSa kI choTI umra meM saM. 1987 meM isI gA~va ke zAMtilAlabhAI ke sAtha huA / inako abhI taka sasurAla meM bhejA hI na thA, usa samaya gAMdhIvAdI AMdolana meM jur3e zAMtilAlabhAI ko 6 mAha kI kaida kI sajA huI / isa ghaTanA se prabhAvatI aura unake mAtA-pitA ko bahuta duHkha huaa| kucha samaya bAda godharA meM pa.pU. zAsana samrAT AcArya bhagavaMta zrImad vijaya nemisUrizvarajI ma.sA. ke samudAya ke pU. munirAja zrI padmavijayajI ma.sA. Adi munivaroM ko aura uparokta dRSTAMtameM varNita sAdhvIjI bhagavaMta kI praziSyA sA. zrI guNazrIjI Adi ThANA kA cAturmAsa huA / cAturmAsa ke antameM upadhAna tapa taya huA / godharA se 8 mIla kI dUrI para Aye vejalapura gA~va meM yaha samAcAra phailate vahA~ kI agraNI zrAvikA dhIrajabahana jo ki prabhAvatIbahana ke cAcA kI putrI hotI thI, unhoMne upadhAna tapa meM jAne kA taya kiyA / prabhAvatI bahana kI bhI unake sAtha upadhAna tapa karane kI bhAvanA huI / pUrva ke duHkhada prasaMga se usakA mana zAnta ho isIlie mAtA-pitA ne bhI rAjI khuzI se anumati de dii| upadhAna tapa ke daurAna sAdhvIjI bhagavaMtoM kA suMdara saMyamamaya zAMta aura suprasanna jIvana dekhakara prabhAvatI ke hRdaya meM saMyama jIvana jIne kI bhAvanA jagI / unheM saMsAra ke tathAkathita vaiSayika sukha jahara samAna lagane lge| phira
Page #590
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 ____513 bhI lajjA guNa ke kAraNa apane hRdaya kI bAta mAtA-pitA ko nahIM kaha sakI / isalie na cAhate hue bhI unako sasurAla jAnA par3A / unhoMne upadhAna tapa kI mAlA pahanate samaya dahI kI vigaI kA. sarvathA tyAga kara diyA / sasurAlameM prabhAvatIbahana ke mana meM to saMyama ke vicAra ghUmate the| vaha isalie koI bahAnA nikAlakara saMyama lene ke lie nayI-nayI yojanAeM banAtI thI, kintu usameM saphalatA nahIM milI / susarAla meM rahI prabhAvatIbahana apanA adhikAMza samaya samAyika pratikramaNa evaM jJAnAbhyAsa meM bitAne lgiiN| . isI daurAna prabhAvatIbahana ke mAtA-pitA ko pU.muni zrI dharmasAgarajI ma. sA. ke upadeza se sammetazikharajI Adi tIrthoM ke darzana karane kI bhAvanA utpanna huI / unhoMne apanI putrI ko bhI sAtha le jAne kI bhAvanA se use sUcita kiyaa| isa bAta se prabhAvatIbahana ke AnaMda kA pAra nahIM rahA / unhoMne yaha bAta apane pati ke samakSa rakhI / unake pati ne tIrthayAtrA hetu spaSTa manA kara diyaa| Akhira prabhAvatI bahana ke bar3e bhAI nagInabhAI ne himmata dete hae kahA : bahina ! kapar3e lekara calI Ao / mere rahate tumhArA koI bAla bA~kA bhI nahIM kara sakegA !.. isase nirbhaya banI prabhAvatIbahana sasurAla pakSa meM kisI kI AjJA liye binA mAtA-pitA ke ghara A pahu~cI / prabhAvatIbahana isa prakAra 500 yAtrika bhAI bahinoM ke sAtha spezyala rela meM zikharajI, mAravAr3a, AbujI, rANakapura kI paMcatIrthI, giranAra, tAraMgAjI, pAlitAnA Adi kaI tIrtho kI yAtrA kara tIna mahinoM meM vApasa lauTI / prabhubhakti ke prabhAva se vairAgya kA raMga jyAdA aura jyAdA gaharA huA / prabhAvatIbahanane pAlItANA meM apane mAtApitA se kahA ki "yA to mujhe dIkSA dilAo, yA yahA~ zrAvikAzramameM chor3a jAo / parantu mohAdhIna bane mAtA-pitA use apane ghara le gye| prabhAvatI bahana para ghara Ane ke bAda sage-saMbaMdhiyoMne sasurAla jAne .. ke lie bhArI dabAva DAlA / prabhAvatI ko isalie na cAhate hue bhI sasurAla jAnA par3A / unhoMne mana meM socA ki - "sasurAla meM upAlaMbha milegA to dIkSA kA mArga sarala banegA / kintu sasurAla meM alaga hI yojanA bana rahI thii| usake anusAra prabhAvatIbahana kA sabane acchA mAna rakhA / isa kAraNa se unako sasurAla rahanA par3A / patideva ke Age apanI AdhyAtmika bhAvanA vyakta karate hI ve
Page #591
--------------------------------------------------------------------------
________________ 514 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 bhar3aka uThe / donoM ke bIca bolacAla hone lagI / prabhAvatI ke netroM meM se strIsvabhAvasulabha azrudhArA bahane lagI / yaha bAteM usake mAtA-pitA ko patA calane para unhoMne apane ghara Ane kA unheM Agraha kiyA / kinta prabhAvatIbahana ne dRDhatAse javAba bhejA ki- "Apa mujhe dIkSA nahIM dilA sake to aba Apake pAsa Ane meM kyA phAyadA ! aba to maiM sasurAla se hI himmata kara saMyama pathakI ora prayANa karU~gI !.. mAtA - pitA ko isa bAtase duHkha huA / isa aura pati-patnI ke bIca bolacAla hone se zAMtibhAI ne hukma kiyA ki, "aba jinAlaya jAne kI ijAjata nahIM milegI !.. prabhAvatIbahina ne pratikAra svarUpa upavAsa kiyA !... sAsa ke kahane se dUsare dina jinAlaya gaye / prabhAvatI bahana ke pitAjI apane bar3e bhAI kI putrI dhIrajabahana ke sAtha jinAlaya ke sAmane khaDe rahakara dIkSA ke bAre meM bAtacita kara rahe the / dhIrajabahanane prabhAvatIbahana ko AzvAsana dete hue kahA ki, "hama tumheM dIkSA dilAeMge!" utanI derameM prabhAvatIbahana kI mAtRzrI bhI A pahu~cI / unhoMne kahA "beTa dIkSA bhale lenA / merA isameM niSedha nahIM kintu tuma ghara to calo / " prabhAvatIbahana Akhira mAtA-pitA ke ghara A gaye / isa aura zAMtilAlabhAI ne prabhAvatIbahana ko dIkSA na lene aura apane ghara le jAne hetu jamIna-AsamAna eka kara diyA / parantu talagRha meM chipAyA huA ratna isa taraha saralatA se nahIM milane vAlA thA !... .. prabhAvatIbahana ke mAmA tathA bar3e bhAI pU. A. zrI nemisUrijI ke pAsa mahuvA gaye aura pUrI bAta kI / kintu unhoMne sasura pakSa kI AjJA ke binA dIkSA dene kI manAI kii| prabhAvatIbahana ke bar3e bhAIne tAra kara zAMtilAlabhAIko mahuvA bulAyA / vahA~ pU. AcArya zrI vagairaha ne unheM bahuta samajhAyA phira bhI vaha nahIM mAne / Akhira sabhI vApasa ghara Aye / . ... do varSa kA samaya bIta gayA / prabhAvatIbahana ne anta meM gupta dIkSA lene kI apanI yojanA mAtA-pitA ko batAyI / mAtA-pitA bhI aba sammata ho gaye / pitAzrI ne boTAda jAkara sA. zrI. guNazrIjI ke Age bAta kii| sAdhvIjI ne niSedha nahIM kiyA aura yathAyogya rUpa se himmata dii| pitAzrI ne ghara Akara prabhAvatIbahana ko kahA, "beTa ! aba tumhArA kArya siddha hogaa|
Page #592
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 ___ mAtAne prabhAvatI ke lalATa para kumakuma kA tilaka kara hAtha meM zrIphala tathA akSata dekara phAlguna vadi 2 ko AzIrvAda diyA ki, "beTA ! terI manokAmanA saphala ho ! bhava bhamraNA kA nistAra karanA aura hamako bhI tAranA !..." Akhira pitA - putrI zAma ko godhulI belA meM pratikramaNa kA bahAnA banAkara kaTAsanA lekara ghara se nikale / vaha donoM godharA hokara boTAda pahu~ce / vahA~ vAr3IlAlabhAI ne apanI putrI kI dIkSA kI bAta pU. A. zrI amRtasUrijI ko batAyI / kintu unhoMne bhI sasura pakSa kI anumati na hone se dIkSA dene kI manA kI / prabhAvatIbahana ne antameM apane upakArI sA. zrI. guNazrIjI ke pAsa jAkara gupta dIkSA lene ke bAre meM apanI bhAvanA batAI ki, "maiM akelI acche sthala para jAkara svayaM apane hAthoM se kapar3e pahanakara kArya siddha kara lU~gI !... ___ sAdhvIjI bhagavaMta ne mumukSu kI AzA ko nirAzA meM badalane se rokane ke lie use sahAnubhUti ke sAtha dIkSA ke sabhI upakaraNa de diye| boTAda se vADIbhAI, munimajI, prabhAvatIbahana tathA dIvAlIbAI (sA.zrI guNazrIjI kI praguruNI kI saMsArI bahina)umarAlA Aye / vahA~ sA. zrI guNazrIjI kI paricita maNibahana nAma kI suzrAvikA thI / vAr3IbhAI ne sAdhvIjI kA patra unheM paDhAyA / usameM likhA thA ki, "tuma AnevAlI bahina kI yogya sahAyatA karanA / " maNibahana ne kahA ki, "yahA~ kA saMgha isa prakAra kI gupta dIkSA ko svIkRti nahIM degA, parantu tuma yahA~ se DhAI kosa dUra dar3avA mAtA ke mandira ke pAsa jAo / vahA~ isa kArya meM koI antarAya nahIM DAla skegaa|" Akhira cAroM ne rAta vahA~ vyatIta kI aura dUsare dina savere jaldI nAI ko sAtha lekara uparyukta maMdira ke pAsa pahu~ce / prabhAvatIbahana ke AnaMda kA pAra na thA / vahA~ unakA muMDana karavAyA / unhoMne vahA~ eka magarI ke pIche ThaMDe pAnI se snAna karake, dIvAlIbAI ke sUcana anusAra var3a kI chAyAmeM pUrva dizA sammukha mukha rakhakara namaskAra maMtra ginate - ginate svayaM sAdhvIjI kA veSa aMgIkAra kara liyA !!! pitAzrI tathA dIvAlIbahana ne maMgala ke rUpameM kapar3oM para kesara ke chIMTe DAle / aura tIna janoM ne akSata se nUtana dIkSita ko bdhaayaa|
Page #593
--------------------------------------------------------------------------
________________ 516 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 kaisI dIkSA ! na ThAThabATha ! na koI muhUrta ! . ... usake bAda umarAlA gA~va ke jinAlaya meM aaye| vahA~ navadIkSita ne svayaM prabhu ke samakSa cauvihAra upavAsa kA paccakkhANa liyaa| vAr3IlAlabhAI ne zrI saMgha ko pUrI bAta batAyI aura navadIkSita ko saMbhAlane kI jimmedArI sauNpii| zrI saMghavAloMne hA~ dI aura svayaM vADIbhAI sasurAla pakSa kI likhita sahamati lene bAharagA~va gaye / isa ora saMgha ne zAma ko navadIkSita ko umarAlA chor3ane kI bAta kahI !... Akhira maNibahana kI salAha anusAra vaha dIvAlI mA~ ke sAtha 3 mIla dUra pIparAlI gA~va gye| vahA~ zrI saMgha kI AjJA lekara utare / . isa ora vADIbhAI ko maMjUrI ke likhita kAgaja mila cUke the| ve yaha kAgaja lekara khaMbhAta gaye / vahA~ sA. zrI guNazrIjI ke praguruNI ko kAgaja batAkara unakA AjJApatra lekara pachegA~va gye| vahA~ sA. zrI guNazrIjI ko patra pddhaaye| unhoMne navadIkSita ko pachegA~va lAne ko khaa| vAr3IbhAI tathA munimajI vahA~ se umarAlA hokara pIparAlI Aye / pUrI bAta huI / Akhira dUsare dina guru-ziSyA kA milana huaa| sA. zrI guNazrIjI ne phAlguna vadi 13 ke dina jinAlaya meM ThamaNI rakhakara "karemi bhaMte" kA uccAraNa karavAyA!... vaha zubha dina thA vi. saM. 1992 phAlguna vadi 13 kaa| ve 13 mAha taka ajogI rhe| isa daurAna bhI unake vinaya - vaiyAvacca ke adbhuta guNa dekhakara pramukha zrAvikAe~ unheM "sA.vinayazrIjI" ke pyAra ke nAma se bulAne lge| inakI khaMbhAta meM prathama cAturmAsa ke bAda kapar3avaMja meM pU. A. zrI amRtasUrIzvarajI ke varada hastoM se choTI aura bar3I dIkSA huI / isa prasaMga para unake saMsArI pitAzrI ne khUba ThAThabATha kiyA thaa| ___isa prakAra var3a ke per3a ke nIce svayameva veSa pahanakara dIkSA lenevAle yaha sAdhvIjI Aja 108 se jyAdA ziSyA - praziSyAoM para vAtsalya kI zItala chAyA dete hue suMdara saMyama kA pAlana aura zAsana prabhAvanA karavA rahe haiM / inhoMne pU. A. zrI vijaya dharmadhuraMdharasUrIzvarajI ma.sA. ke pAsa se aneka Agama sUtroM kI vAcanA lI hai / ina sAdhvIjI ke nAma kA artha "kuzala-catura" hotA hai / ve nAma ke anusAra guNa se zobhita haiN|
Page #594
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 517 262/ roja 500 khamAsamaNa Adi viziSTa ArAdhanA karanevAle svahastoM se veSa pahananevAle sAdhvIjI 88888888 ahamadAbAda ke jhaverIvAr3a vistAra meM saM. 1962 meM janmI jAsudabahana ko bacapana se hI pUjA, sAmAyika, cauvihAra Adi ke dharma saMskAra mile the / 17 varSa kI umra meM inakA vivAha sampanna huA / isa samaya meM prakhara pravacanakAra munivara zrI rAmavijayajI (bAda meM pU.A.zrI vijaya rAmacandrasUrIzvarajI ma.sA.) ke saM 1980-81-82 meM ahamadAbAda kI vidyAzAlA meM hue cAturmAsika pravacanoM se aneka navapariNita yuvakoM ke hRdaya meM vairAgya kI jyota prajvalita huI / jAsudabahana kI AtmA bhI ina pravacanoM se vairAgyavAsita bana gayI / unheM saMsAra kaTu jahara samAna lagane lagA / kintu saMsAra ke mahApiMjara meM kaida isa navapariNita paMkhI ke lie isa kaida meM se nikalanA atyaMta duSkara thA / parivAra janoM ko isa bAta kA patA calate unhoMne ina para pUrI caukIdArI rakhanA prArambha kiyA / inake lie aba darzana-vaMdanAdi ke lie bhI bAhara nikalanA muzkila thA / phira bhI jAsudabahana apane pravajyA ke nirNaya para aDiga rahI / unhoMne eka dina sasurAla meM kahA ki, "maiM pIhara jAtI huuN|" aura pIhara meM kahA ki maiM . sasurAla jAtI huuN|" - isa prakAra sabako vizvAsa meM DAlakara apanA icchita kArya siddha karane ke lie apane mAmA kI putrI lIlAvatI bahana ke sAtha rAtri meM yakAyaka bhAgakara zerIsA tIrthameM prakaTa prabhAvI puruSAdAnI zrI pArzvanAtha prabhu ke sammukha apane hI hAthoM se veSa pahanakara, 'karemi bhaMte' kA uccAraNa kara vi.saM. 1983 ke jyeSTha vadi 6 ke dina 21 varSa kI bhara yuvAvasthA meM, mAtra 5 varSa hI vaivAhika jIvana vyatIta kara jaina zAsana ke sacce aNagAra bane / unhoMne apanA nAma AMtara zatruoM para 'jaya' prApta karane hetu isake anurUpa hI rakhA / . ...bAda meM parivArajanoM ne Akara ho-hallA kiyA kintu prabala vairAgya aura aDiga nizcaya ne unheM parAsta kara diyA / svajana hatAza hRdaya se vApasa
Page #595
--------------------------------------------------------------------------
________________ 518 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 mur3e / unhoMne isa prakAra choTI umra meM mahApuruSArtha se saMyama svIkAra kiyA !!! usake bAda vi.saM. 1984 meM phAlguna sudi 2 ke dina pa.pU.A. zrImad vijaya dAnasUrIzvarajI ma.sA. ke zubha hastoM se unhoMne bar3I dIkSA grahaNa kI aura inake hI samudAya ke sA. zrI lakSmIzrIjI kA ziSyatva svIkAra kiyA / lagAtAra 39 varSa taka guruNI kI suMdara vaiyAvacca kara unake svargavAsa ke bAda unhoMne samudAya kA bhAra kuzalatA se vahana kiyaa| paMcasaMgraha, kammapayaDI, vyAkaraNa, nyAya Adi ke talasparzI adhyayana se aneka Azrita sAdhvIjI ko suMdara tattvAmRta kA pAna krvaayaa| 8-9-1012 varSa kI choTI-choTI umra kI aneka AtmAoM ko saMyama pradAnakara, suMdara saMyama pAlana dvArA Adarza sAdhvIjIyoM ko taiyAra kiyA / Apa apramatarUpa se Avazyaka kriyAdi karatI huI hamezA 500 khamAsamaNa dekara evaM aneka vastuoM ke AjIvana tyAga dvArA suMdara rUpa se saMyama kA pAlana kara rahI haiM / bhara garmI kI vihArAdi ke parizrama meM bhI jaba taka apanA jApa, khamAsamaNa, kAyotsarga Adi ArAdhanA na kara letI taba taka mu~hameM pAnI bhI nahI DAlatI haiM / dIkSA ke dina se yAvajjIva sabhI phaloM tathA meve kA tyAga kiyA hai / apane parama gurudeva ke vaMdanAdi kA lAbha milatA hai tabhI hI nizcita miThAI kI chuTa, usake alAvA miThAI banda rakhatI haiM / hamezA tIna vigaI kA tyAga hai evaM dahI kI vigaI mUla se kAyamI baMda hai / ADaMbara rahita sAdagImaya jIvana alpa upadhi ityAdi aneka prakAra kI vizuddha saMyama sAdhanA dvArA Azrita sAdhvI gaNa ke lie pUrA AlaMbana peza kara rahI haiM / Aja bhI ve 150 se adhika ziSyA-praziSyAdi parivAra ke pravartinI pada ko sArthaka kara rahI haiM....
Page #596
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98689658 6 3 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 saMyama ke svIkAra ke lie tIna-tIna bAra gRhtyaag| phira bhI anumati nahIM milane para Akhira .. / / suratameM vi.saM. 1958 meM janmI subhadrAbahana ke jIvana meM choTI umra se hI dharma ke saMskAra siMcita ho gaye the / inhoMne 14 varSa kI choTI sI umra meM pU.A. zrI kamalasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrA meM do upadhAna tapa kara lie the / saMsAra krama ke anusAra inakA 16 varSa kI umra meM vivAha ho gayA / kintu inake aMdara to vairAgya kA dIpa jala hI rahA thA / usameM bhI vyAkhyAna vAcaspati pa.pU.A.bha. zrImad vijayarAmacandrasUrIzvarajI ma.sA. ke virati poSaka pravacana sunane kA suyoga milA / ina pravacanoM ne unake vairAgya ke dIpa ko adhikaprajvalita kara diyA / unhoMne saMsAra ke piMjare se mukta hone ke lie prabala puruSArtha karanA AraMbha kara diyA / ve ekabAra saMyama lene ke lie ghara se nikala gaye, paraMtu kuTuMbIjana unheM sTezana se vApasa le Aye ! dUsarI bAra katAra gA~va meM mastaka muMDAkara baiTha gye| kintu parivArajana vahA~ se bhI vApasa le aaye| tIsarI bAra chANI (bar3audA ke pAsa) bhAga gaye / kuTuMbIjana vahA~ se bhI vApasa pakar3a kara le Aye !!!....... Akhira hatAza banI subhadrAbahana ne apane brahmacarya vrata ko akhaMDita rakhane ke lie DAmara kI goliyA~ bhI khA lI !!! pola meM isa bAta ke phailate hI parivAra jana ikaTThe hokara subhadrAbahana ke pati jhaveracaMdabhAI ko samajhAne gye| jhaveracaMdabhAI ne kahA ki, "migasara pUrNimA taka dIkSA le to merI saMmati haiM, nahIM le to mujhe saMsAra calAnA hai| subhadrAbahana ke lie to yaha bhUkhe ko ghevara milane ke samAna thA / unake pati vagairaha cAturmAsa pUrNa hote hI migasara vadi 10 ke dina subhadrAbahana ko dIkSA dilAne hetu chANI Aye / pU. munirAja zrI jaMbUvijayajI ma.sA. (bAda meM AcArya) ke hastoM se usI dina subhadrAbahana ne saMyama svIkAra kiyA aura pU. jaMbUvijayajI ma.sA. kI saMsArIbahina mahArAja tapasvinI sA. zrI kalyANazrIjI kI ziSyA ke
Page #597
--------------------------------------------------------------------------
________________ 520 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 rUpa meM prasiddha hue| inhoMne dIkSA ke bAda pA~ca varSa taka ekAzane, 25 varSa taka biAsane, cattAri aThTha daza doya tapa, aSTApadatapa, bIsa sthAnaka tapa, usameM bhI 20 aThThAiyoM dvArA arihaMta pada kI ArAdhanA, tIrthaMkara vardhamAna tapa meM ekAzanA ke badale lagAtAra upavAsa dvArA 19 ve bhagavAna taka karane ke bAda svAsthya ke kAraNa 20ve evaM 21ve bhagavAna kI ArAdhanA ekAMtara upavAsa se kii| inhoMne vardhamAna tapa kI 28 aulI, poSa dasamI kI AjIvana ArAdhanA, cha aThThama dvArA 99 yAtrA, vagairaha vividha tapasyAoM ke sAtha 3 bAra eka lAkha navakAra jApa, sImaMdhara svAmI kA savA lAkha jApa, zaMkhezvara pArzvanAtha kA jApa aura pratidina zatrujaya kA dhyAna ityAdi dvArA bhArI karma nirjarA ke sAtha viziSTa zAsana prabhAvanA kI thii| ve kavikulakirITa pU.A.zrI. vijayalabdhisUrIzvarajI ma.sA. ke AjJAvartI sAdhvIyoM meM pravartinI the / unhoMne 55 varSa taka saMyama kI ArAdhanA ke bAda aMta meM iDara meM sthiravAsa kiyA / vahA~ meM 2039 kI bhAdravA sudi 3 ke dina caturvidha zrI saMgha kI maujudagI meM navakAra mahAmaMtra kA zravaNa karate karate samAdhipUrvaka kAladharma huA / . . "unhoMne suMdara prakAra se vratoM kA pAlana kara apane nAma ko sArthaka kiyA thA !.." 264 88888 saMyama hetu 5 varSa taka chaha virAI kA tyAga / ahamadAbAda meM rahatI huI zazIbahana kA vivAha unakI mAtRzrI kI icchAnusAra 13 varSa kI umra meM ho gayA thA / inako eka putrI hone ke bAda 15 varSa kI hI umra meM vidhavA bananA par3A / itanA hI nahIM kucha samaya meM unakI putrI ne bhI apane pitA kI rAha pakar3a lI !!!...
Page #598
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 521 zazIbahana ke dharmaniSTha pitAzrI ne dIkSA lI thI / ve sundara sAdhanA karate the / unakA bAdameM karma saMyoga se dimAga kucha asthira hone se unake gurudeva ne unhe pATaNa meM sthiravAsa karavAyA thA / zazIbahana ko yaha samAcAra milate hI ve turanta pATaNa daur3a AyI aura pitA ma.sA. kI sundara bhakti kI / unheM aMta samaya meM niryAmaNA bhI inhoMne hI karavAyA !... zazIbahana ke bhAI mahArAja pU. A. zrI motiprabhasUrIzvarajI ma.sA. pATaNa padhAre / unhoMne upadeza dekara zazIbahana kI saMyama kI bhAvanA jgaayii| pUjyazrI kI preraNA anusAra zazIbahana ne saMyama na le sakeM taba taka dUdha - dahI - ghI - tela - gur3a aura talI huI vastue~ ina chaha vigaiyoM ke tyAga kI pratijJA lI !!! aisI bhISma pratijJA lekara ghara Aye / unhoMne apanI bhAvanA se apane jyeSTha zrI bhagubhAI ko paricita karavAyA / unhoMne udAsa hote hue kahA ki, "ghara meM rahakara dAna do / sArmika bhakti karo / yaha saba karane se bhI kalyANa hotA hai / dIkSA lene kI AvazyakatA nahIM hai|" isalie na cAhate hue bhI unako gharameM rahanA par3A / paraMtu inhoMne niyamAnusAra chaha vigaI kA tyAga cAlu rakhA / Akhira bhagubhAI ne unheM pA~ca varSa ke bAda dIkSA kI saMmati dI / saM 1992 kI mahA sudi dUja ke dina 24 varSa kI umra meM zazIbahana kI dIkSA kA bhavya varaghor3A nikalA / unhoMne varaghor3emeM 5000 rupaye evaM aMguThI kA dAna diyA / zAsana samrATa pa.pU.A.bha. zrI vijayanemisUrIzvarajI ma.sA. ke hAthoM se dIkSA huI / ve unake samudAya ke sA. zrI prabhAzrIjI kI ziSyA bne| unameM guru samarpaNa bhAva ke sAtha vaiyAvacca kA guNa anUThA thA / ve mukhya rUpa se madhyama varga ke logoM ke lie sArmika bhakti kA upadeza dete the / unakI prazAMta mukha mudrA, sumadhura vANI aura guru AjJA pAlana hI jIvanamaMtra thaa| inheM 44 varSa ke dIrgha cAritra paryAya meM vilAyatI davA yA DokTara kI kabhI AvazyakatA nahIM par3I / ... saM. 2035 kI jyeSTha sudi 13 ke dina ahamadAbAda kI paMkaja sosAyaTI meM unhoMne cAturmAsa hetu praveza
Page #599
--------------------------------------------------------------------------
________________ 522 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 kiyaa| jyeSTha sudi pUnama ke dina dopahara DhAI baje 3 DIgrI bukhAra AyA / usameM bolanA zuru kiyA ki : "maiMne kriyA kI ? merI kriyA bAkI hai !... mujhe dharma sunAoM .... mujhe jaldI pratikramaNa karavAo... zAma ko ulTI meM thoDA khuna dikhAI diyA / DokTara ko bulAne kI bAta sunate hI unhoMne turanta kahA : "aba thor3e ke lie DaoNkTara ko kisalie bulA rahe ho ? unhoMne itanA bolakara mana meM pratikramaNa cAlu kara diyA / pApa AlocanA kA sUtra svayaM bolate - bolate 67 varSa kI umrameM samAdhipUrvaka deha tyAga kiyA / kaisI suMdara samAdhi mRtyu / mAtra Adhe dina kI hI sAmAnya bimArI meM nazvara deha kA tyAga kiyaa| svayaM AlocanA karate karate hI gaye !... dhanya hai unakI AtmA ko / unake parivAra meM se 10 janoM ne dIkSA lI haiN| unhoMne aneka sadguNoM ko AtmasAt kara ke ApanA nAma sArthaka kiyA thA / ___ uparokta pA~ca dRSTAMtoM ke alAvA dUsare bhI kaI sAdhvIjI bhagavaMtoMne parivArajanoM kA virodha hone ke bAvajUda vividha rUpa se parAkrama dikhAkara saMyama svIkAra kara jIvana ko saphala banAyA hai / una sabakI bhUriza: hArdika anumodnaa| . aneka munivaroM ne bhI aise parAkrama dikhAkara saMyama svIkArA hai, unakI bhI hArdika anumodanA / aise sabhI dRSTAMtoM se preraNA lekara avasara para aisA sattva dikhAne kI zakti prApta kareM yahI zubhAbhilASA / | dIkSA kI anumati prApta karane hetu chaha vigaI kA 265 / tyAga tathA sAgArika anasana kA svIkAra / zAdI ke dina hI rAste meM pati kI acAnaka hRdayagati ruka jAne se avasAna hone para vairAgyavAsita huI kanyA ne dIkSA lene ke lie mAtR
Page #600
--------------------------------------------------------------------------
________________ 523 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 zrI ke pAsa anumati mA~gI / mohAdhIna bane mAtRzrI dvArA anumati nahIM dene para mumukSu kanyAne chaha vigaI kA tyAga kiyA ! phira bhI AjJA na milane para Akhira sAgArika anasana prArambha kara diyA ! Akhira utkRSTa vairAgya dekhakara parivArajanoM ne AzIrvAda pUrvaka anumati dI / . saM. 2014 meM dIkSita huI yaha rANIgA~va (rAja.) kI kanyA Aja karIba 80 ziSyA-praziSyAoM kI jIvana naiyA ke saphala sukAnI mahAtapasvinI sAdhvIjI haiM / - inakI karma nirjarA hetu kI gayI bhISma tapazcaryA kI sUci hAtha jor3akara ahobhAvapUrvaka paDheM / (1) aThThama se bIsa sthAnaka tapa kI ArAdhanA (500 aThThama) (2) pArzvanAtha bhagavAna kI 108 aThThama (3) aThThama se varSItapa (4) chaThTha se varSItapa (5) mahAvIra svAmI bhagavAna kI 229 chaTha (6) upavAsa se bIsa sthAnaka kI ArAdhanA (7) tIna mAsakSamaNa (8) zreNitapa (9) siddhitapa (10) bhadratapa (11) samavasaraNatapa (12)siMhAsanatapa (13) solahabhattA (14) 15 upavAsa (15) 11 upavAsa do bAra (16) do bAra 9 upavAsa (17) cattAri aTTha-daza-doya tapa (18) karmaprakRti ke 158 upavAsa (19) navakAra maMtra ke saMpadA sahita upavAsa (20) ekAMtara 500 AyaMbila (21) navapadajI kI oliyA~ .... ityAdi) eka bAra unheM tapa-japa ke prabhAva se padmAvatIdevI ne pAlitAnA meM svayameva darzana diye the ! .. inakI preraNA se tIna sthAnoM para tIrtha tulya jinAlayoM kA nirmANa huA hai / jisameM eka bIsa jinAlaya kA bhI samAveza hai / isake alAvA inakI preraNA se 3 bAra 99 yAtrA saMgha, 6 bAra sAmUhika upadhAna tapa, karIba 9 cha'rI' pAlita tIrthayAtrA saMgha, tathA 21 bAra 25-36-51-100 Adi chor3a kA ujamaNA ityAdi aneka zAsana prabhAvaka Ayojana bhI hue haiM / . dhanya hai, aisI mahAtapasvinI zAsana prabhAvikA sAdhvIjI bhagavaMta ko|...
Page #601
--------------------------------------------------------------------------
________________ 524 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 tapa ke teja se dedIpyamAna ina sAdhvIjI ke nAma kA artha bhI "suMdara teja (kAMti) vAlA" hotA hai / unake guruNI kA nAma arthAt jo "mukti kI dUtI" ke rUpa meM ginI jAtI hai| _ jinake saMpUrNa nAma meM cAra-cAra parameSThI bhagavaMtoM kA samAveza hotA hai, aise mahAtapasvI gacchAdhipati AcArya bhagavaMta kI ve AjJAvartinI haiN| aba to pahacAna loge nA ina sAdhvIjI bhagavaMta ko ?... . vardhamAna tapa kI do bAra 100 olI pUrNa karake, 266 tIsarI bAra nIva DAlakara, Age bar3hate hue vardhamAna taponidhi tIna sAdhvIjI bhagavaMta vardhamAna tapa kI do bAra 100 olI pUrNa karake tIsarI bAra 89 olI pUrNa karanevAle tapasvIratna AcArya bhagavaMtazrI kA dRSTAMta Apane isI pustaka meM Age pddhaa| ____ usI prakAra vartamAna kAla meM sAdhvIjI bhagavaMtoM meM bhI tIna-tIna aisI tapasvI mahAtmAe~ haiM, ki jo do bAra 100 olI pUrNa karake tIsarI bAra nIMva DAlakara Age oliyA~ kara rahI hai / usameM prathama naMbara para pU. bApajI ma.sA. ke samudAya ke eka sAdhvIjI bhagavaMta haiM, jinakA zubha nAma eka prAcIna mahAsatI ke nAma ke samAna hone se roja bolA jAtA hai| siMha rAzi ke yaha sAdhvIjI karmakSaya meM siMha jaise parAkramI haiN| inhoMne 19 varSa kI bharayuvAvasthA meM 2004 meM pratikUla paristhitiyoM meM bhI rAstA nikAlakara saMyama svIkArA thA / inhoMne dIkSA lekara usI varSa vardhamAna tapa kI nIMva DAlI aura saM. 2026 meM prathama bAra 100 olI pUrNa kii| usameM lagAtAra 400/500 tathA 1000 AyaMbila ke alAvA 16 upavAsa mAsakSamaNa Adi tapazcaryA bhI kii|
Page #602
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 525 gRhastha jIvana meM hI bIsa sthAnaka tapa kI ArAdhanA pUrNa karanevAle ina tapasvI mahAtmA ne 100 olI pUrNa karane ke bAda saMtoSa na mAnate hue siddhitapa / zreNitapa / samavasaraNatapa / siMhAsanatapa / cattAri-aThTha-daza-doya tapa / upavAsa se varSItapa / aThThama se varSItapa jaisI bar3I tapazcaryAe~ karake punaH saM. 2028 meM aThThama se vardhamAna tapa kI nIMva DAlI aura mAtra 23 varSa meM 66 varSa kI umra meM, 47 varSa ke dIkSA paryAya meM dUsarI bAra vi.saM. 2051 kI mAgha vadi 3 ke dina 100vI olI pUrNa kii| unhoMne dUsarI bAra 100 vIM saMpUrNa olI aThThama ke pAraNe AyaMbila se arthAt 25 aThThama aura 25 AyaMbila se pUrNa kI !!! . aisI ghora tapazcaryA ke sAtha inake jIvana meM apramattatA aura samatA atyaMta anumodanIya haiM / ve rAtri meM 10 se 2 baje ke daurAna muzkila se sADhe tIna-cAra ghaMTe hI ArAma karatI haiN| dina meM kabhI sotI nahIM haiN| ve 20 ghaMToM meM se 12 ghaMTe jApa aura svAdhyAya meM bitAtI haiM / pratidina 20 pakkI navakAra kI mAlA tathA arihaMta pada kI 100 mAlA kA jApa karatI haiN| 1 karor3a navakAra jApa karane kI bhAvanA hai| unakA arihaMta pada kA lagabhaga 2 karor3a kA jApa pUrNa ho gayA hai ! inhoMne pUrva meM guru mahArAja kI atyaMta bhakti aura vaiyAvacca karake viziSTa gurukRpA prApta kI hai ! tapa-japa aura guru kRpA ke prabhAva se daivIkRpA bhI sahaja rUpa se prApta huI hai| usake pratIka svarUpa kitanI hI bAra vAsakSepa kI vRSTi bhI huI hai! / ___ unhoMne dUsarI bAra 100 olI pUrNa karane ke bAda bar3I umra meM punaH nIMva DAlI aura tIsarI bAra 45 olI pUrNa karane ke samAcAra mile haiM / itanI ugra tapazcaryA ke bIca unhoMne 68 upavAsa aura 9 AyaMbila dvArA 76 dina meM zrI navakAra mahAmaMtra kI ArAdhanA bhI isI varSa meM pUrNa kI hai !!! zAsanadeva inako dIrghAyuSya ke sAtha tIsarI bAra 100 olI pUrNa karane kA sAmarthya pradAna kareM aisI prArthanA // inakI do ziSyAoM kI bhI 100 se adhika oliyA~ ho gayI haiN| sANaMda meM janmeM yaha mahAtapasvI sAdhvIjI zrI saMgha kI vinaMtI se vRddhAvasthA ke kAraNa adhikatara sANaMda meM virAjamAna rahatI haiN| inake darzana eka bAra avazya karane caahie|
Page #603
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 16 varSa kI umra meM pariNaya-sUtra meM baMdhane ke bAvajUda pUjyoM ke satsaMga ke prabhAva se vairAgya vAsita banakara 29 varSa kI umra meM saM. 2001 meM kaccha-vAgar3a samudAya meM dIkSita huI sAdhvIjI ne dIkSA se pahale 3 upadhAna tathA vardhamAna tapa kI 11 oliyA~ pUrNa kI thIM / inhoMne dIkSA ke bAda 5 varSa meM bIsa sthAnaka tapa pUrNa kiyA aura saM 2005 meM 12 vIM aulI zurU kara 19 varSa kI alpa avadhi meM 100 olI pUrNa kara saM. 2040 kI mAgha vadi 1 ke dina rAjakoTa meM pAraNA kiyA / inhoMne laMbI oliyoM meM bhI kaI bAra zuddha AyaMbila aura grISma Rtu kI pracanDa garamI meM bhI ThAma cauvihAra aura alaNe AyaMbila kiye !.. unhoneM eka bAra lagAtAra sADhe pandraha mahine taka AyaMbila kiye taba ina para roga kA bhayaMkara hamalA huA thA / phira bhI mana kI dRDhatA aura AyaMbila ke prati kI aTUTa zraddhA kI bAta para isa kasauTI meM khare utare / 100 olI pUrNa hone ke bAvajUda inakI tapa tRSA zAMta hone ke bajAya uttarottara baDhatI gyii| usI kAraNa se usI varSa punaH vardhamAna tapa kI nIMva DAlakara lagAtAra 11 AliyA~ kI ! phira to pratikUlatAoM ke gahare sAgarameM bhI inakI tapa rUpI naukA Age baDhatI gayI / jisake phalasvarUpa saM 2046 kI mahA sudi 5 ke dina kaccha-adhoI gA~va meM dUsarI bAra 100 oliyA~ 74 varSa kI bar3I umrameM pUrNa huiiN| Aja ve samagra bhArata varSa ke sAdhvI samudAya meM 200 olIpUrNa karanevAle puNyAtmAoM meM dvitIya sthAna prAptakara jaina zAsana ke mahAna prabhAvaka bana rahI haiM / kintu itane se bhI unakI tapa tRSA tRpta nahIM hI huI / jisase usI varSa phA.su. 5 ke dina puna: tIsarI bAra nIMva DAlI aura dekhate hI dekhate 27. oliyA~ pUrNa kara lI / aba vRddhAvasthA aura zArIrika
Page #604
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 527 pratikUlatAoM ke kAraNa jyAdA oliyA~ ho sake vaisI saMbhAvanA kama hI lagatI hai / kintu thor3I bhI pratikUlatA khar3I ho jAye to ve AyaMbila kI smRti tIvra banAte haiM / inhoMne jIvana meM davA ke sthAna para AyaMbila ko tathA DokTara ke sthAna para navapadajI ko sthAna diyA hai ! tapa ke sAtha- sAtha samatA, apramattatA, jayaNA, svAdhyAya rUci Adi sadguNoM ke kAraNa inhoMne anekoM ke jIvana meM dharma ke bIja kA ropaNa kiyA hai| inakA nAma bhI prAtaHkAla pratikramaNa meM bolI jAtI bharahesara kI sajjhAya meM AtA huA eka mahAsatI kA nAma hai / inake nAma ke pUrvArdha kA artha 'phUla' hotA hai / unakA hRdaya bhI nAma ke anusAra dUsare jIvoM ke lie phUla jaisA komala aura aneka sadguNoM kI suvAsa se mahakatA hai / inake tapomaya jIvana kI hArdika anumodanA / abhI ve surendranagara meM virAjamAna haiM / 268 uparyukta mahAtapasvI sAdhvIjI ke pada cinhoM para inakI praziSyA bhI kucha varSa pUrva dUsarI bAra 100 olI kA pAraNA karake punaH tIsarI bAra nIMva DAlakara Age bar3ha rahI haiM / unhoMne lagAtAra 500-1000-1500-1700 AyaMbila kiye haiM / ve hara olI meM aTThama tapa karatI haiM / unhoMne isake alAvA mAsakSamaNa solahabhattA, chaha aTThAI tathA siddhitapa vagairaha tapazcaryA bhI kI hai; pariNAma svarUpa 'unhoMne haMsa samAna ujjavala kIrti prApta kI hai| ve tIsarI bAra bhI 100 olI pUrNa karanevAle baneM aisI zAsana deva ko prArthanA ke sAtha unake tapomaya jIvana kI hArdika anumodanA /
Page #605
--------------------------------------------------------------------------
________________ 528 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 PER lagAtAra bIsa-bIsa upavAsa se bIsa sthAnaka kI aay'naa jnmaan yaaNy' maalii gaan !! uparyukta 227 olI ke tapasvI sAdhvIjI ke eka ziSyA ne lagAtAra 20-20 upavAsa se bIsa sthAnaka tapa kI 20 oliyA~ pUrNa kI haiN| unhoMne isake alAvA bhI lagAtAra 45- 31- 30- 27- 2120- 18- 11 upavAsa, 7 bAra aThAI ... cattAri-aThTha-daza-doya tapa ... siddhitapa , eka upavAsa se varSItapa ... aThThama se varSItapa.... evaM lagAtAra 1000-500 - 225 tathA 200 AyaMbila (5 bAra) evaM kSIrasamudra tapa (7 upavAsa) vagairaha anekavidha tapazcaryA se apanA jIvana suvarNa jaisA dedIpyamAna aura caMdra samAna ujjavala yazomaya banAyA hai| inake tapomaya jIvana kI hArdika anumodanA / unake nAma ke sAtha sAmya rakhanevAle eka AcArya bhagavaMta ne bhUtakAla meM sADhe tIna karor3a zloka pramANa saMskRta sAhitya kI racanA kI thI / abhI bhI isa nAma ke prAyaH do vidvAn AcArya bhagavaMta alaga- alaga samudAya meM vidyamAna haiM / isI samudAya ke dUsare do sAdhvIjI bhagavaMtoM ne bhI isI prakAra se lagAtAra 20 - 20 upavAsa se bIsa sthAnaka tapa kI ArAdhanA kI hai / usameM se eka sAdhvIjI ne 100 olI kA pAraNA sAdagIpUrvaka, sahaja bhAva se kiyA unakA dRSTAMta isI pustaka meM anyatra diyA gayA hai| dUsare sAdhvIjI bhagavaMta pahale gRhasthAvasthA meM jamIkaMda ke atyaMta zaukina the / unhoMne bAda meM jamIkaMda ke bhakSaNa se hotI anaMta jIvo kI hiMsA kA khayAla Ate jamIkaMda kA ekadama tyAga kiyA thA / parantu unakA vivAha sthAnavAsI parivAra meM hone para kaMdamUla kI sabjI banAne kA Agraha hone se vairAgya prAptakara dIkSA lI thI / unhoMne bhI lagAtAra 20-20 upavAsa 20 bAra kara ke bIsa sthAnaka tapa kI ArAdhanA pUrNa kI hai| unake nAma
Page #606
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 529 kA artha "suMdara mu~ha vAlA" hotA hai / nAma anusAra tapa ke teja se unakI mukhAkRti dedIpyamAna hai / - eka anya samudAya ke do sAdhvIjI bhagavaMtoMne bhI lagAtAra 20-20 upavAsa se bIsa sthAnaka tapa kI ArAdhanA kI haiM / unhoMne sabase jyAdA mAsakSamaNa bhI kiye haiN| unakA dRSTAMta isI pustaka meM anyatra diyA gayA hai| 270/- 73 varSa kI usameM lagAtAra 251 upavAsa // HERE upavAsa paMjAba meM rAmAmaMDI gA~va meM i.sa. 1924 meM janma lekara 20 varSa kI umra meM sthAnakavAsI zramaNa saMgha meM dIkSita hue eka sAdhvIjI ne vi. saM. 2052 meM 73 varSa kI bar3I umra meM lagAtAra 251 upavAsa kI sudIrgha tapazcaryA karake sabako Azcarya cakita kiyA hai / unake dvArA pichale 9 varSoM meM kI gayI tapazcaryA kI sUci nimna hai / kramAMka vi.saM. cAturmAsa prAMta 2044 jAkhala ___paMjAba 61 2045 buDhalAr3A 2046 saphIdo maMDI " paTiyAlA 2048 bhaTiMDA 1049 rAniyA 2050 mAlera koTalA 2051 pAnIpata hariyANA 151 2052 zaktinagara dillI 251 2047 k or m 3 w9 v or 'bahura:nA vasuMdharA - 3-34
Page #607
--------------------------------------------------------------------------
________________ 530 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 unake upara tapa ora japa ke divya prabhAva se vividha gA~voM meM saiMkaDoM bAra kesara vRSTi huI hai| . inakA vivAha 9 varSa kI umra meM ho cUkA thA / usake bAvajUda satsaMga ke prabhAva se 19 varSa kI bhara yuvAvasthA meM unako vairAgya utpanna haA / aneka prayatnoM ke pariNAma svarupa dIkSA ke lie anumati prApta kara 20 varSa kI umrameM ve dIkSita bane the / . inhoMne tapa ke sAtha svAdhyAya aura bar3oM kI viziSTa sevA dvArA adbhuta gurukRpA prApta kI hai| 251 upavAsa kI tapazcaryA vartamAnakAlIna 180 upavAsa kI zAstrIya maryAdA ke viziSTa apavAda ke rUpameM jAnanA / inake nAma ke do akSara ke pUrvArdha kA artha 'sonA' hotA hai aura 3 akSara kA uttarArdha kumAra avasthA kA sUcaka zabda hai / inakI tapazcaryA se prabhAvita hokara inake gacchAdhipati AcAryazrI ne inheM "tapo vAridhi" "tapamukuTa maNi" ityAdi birUdoM se alaMkRta kiyA hai| 271 lagAtAra 111 upavAsa // inake hI samudAya ke "tapa cakrezvarI" ke rUpa meM suprasiddha eka mahAsatIjI ne vi. saM. 2052 ke dillI (mAna sarovara pArka-zAhadarA) cAturmAsa meM 311 upavAsa kI dIrgha tapazcaryA kI hai / unhoMne saMvata 2051 svabhanagara (dillI) meM bhI 112 upavAsa kI tapazcaryA kI thI ! aura saM, 2055 meM dillI meM kevala garmajala ke AdhAra para 211 upavAsa kiye the| inake upara bhI aneka bAra kesaravRSTi huI hai / kitane hI
Page #608
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___531 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 darzanArthiyoM ko dUsare bhI viziSTa anubhava hote haiN| inake nAma ke 3 akSara ke pUrvArdha kA artha "moha pradAna karanevAlA" aisA hotA hai / viziSTa tapa-japa dvArA devoM ke mana ko bhI AkarSita karane se unake nAma kA pUrvArdha yathArtha hI hai / usI prakAra unake nAma kA uttarArdha eka aisI pavitravastu kA sUcana karatA hai, jo prAyaH unake hAtha meM aksara dikhAI detI hai / mahAsatiyoM kI tapa-japa Adi sAdhanA kI hArdika anumodanA / 272 11 aMgasUtra kaMThastha karanevAle sAdhvIjI saMsAra se virakta banI huI apanI mAtRzrI ke susaMskAroM se rAjImatI ne bAlyavaya meM hI vardhamAna tapa kI nIMva DAlI aura usake bAda kevala 14 varSa kI umra meM vi. saM. 2006 meM kavikulakirITa AcArya bhagavaMta zrI ke samudAya meM apanI choTI bahina vasu ke sAtha dIkSA aMgIkAra kii| unakI vAlyAvasthA meM hI abhyAsa kI lagana thI aura pratidina 100 gAthA kaMThastha kara sake vaisI tIvra yAdazakti thI ! - bar3I dIkSA ke yogodvahana ke samaya jisa dina jisa adhyayana kI anujJA milatI usa dina vaha pUrA adhyayana kaMThastha kara letI, itanA hI nahIM parantu niyamita svAdhyAya ke kAraNa pUrva meM yAda kiyA huA hamezA mukhapATha hotA hai| inhoMne dekhate hI dekhate 4 prakaraNa 3 bhASya, 6 karmagrantha kSetrasamAsa, bRhatsaMgrahaNI, dazavaikAlika, uttarAdhyayana sUtra, jJAnasAra. tattvArtha sUtra, vItarAga stotra, abhidhAna ciMtAmaNi koza vagairaha navakAra kI taraha kaMThastha kara liye / saMskRta aura prAkRta bhASA meM to inake jaisI viduSI sAdhvIjI zramaNI saMgha meM khojane para bhI zAyada hI mileMge /
Page #609
--------------------------------------------------------------------------
________________ 532 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 inhoMne dazavaikAlika kI TIkA, uttarAdhyayana sUtra kI TIkA, piMDa niyukti, ogha niyukti, 10 payannA, triSaSThizalAkA puruSa caritra jaise aneka grantha paDhe haiM aura dUsaroM ko adhyayana karAyA hai / . . ve vijaya prazasti, hIra saubhAgya, meghadUta, abhijJAna zAMkutala, zAMtinAtha mahAkAvya Adi aneka mahAkAvyoM aura saMskRta dvayAzraya, prAkRta dvayAzraya jaise kaThina granthoM kA abhyAsa vartamAna meM bhI atyaMta saralatA se karavAtI haiN| inakI aisI apUrva svAdhyAya magnatA aura apUrva grahaNazakti dekhakara tIrthaprabhAvaka AcArya bhagavaMta zrI ne unheM 11 aMgasUtra kaMThastha karane kI preraNA dI / inhoMne unakI bAta kA sammAna karate hue AcAraMga-sucagaDAMga ThANAMga-samavAyAMga-bhagavatI-jJAnAdharma kathA-upAzaka dazAMga, aMtakRta dazAMgaanuttaropapAtika dazAMga- prazna vyAkaraNa tathA vipAka sUtra nAma ke 11 aMgasUtroM ko kaMThastha kara liyA ! usameM pUrA bhagavatI sUtra ekAzana tapa pUrvaka kaMThastha kiyA / Apa saMskRta evaM prAkRta bhASA meM chaMdobaddha kAvya racanA bhI kara sakatI haiM / inakI 'vikrama bhaktAmara' kI racanA bahuta hI suMdara evaM vidvAnoM meM sammAnanIya banI hai| _ inhoMne jJAnAbhyAsa ke alAvA bhakti, vaiyAvacca, guruAjJApAlana, sahanazIlatA, na bhAte hue ko bhI nibhAne kI suMdarakalA vagairaha aneka sadguNoM se viziSTa gurukRpA aura sahavartI sabhI kI acchI cAhanA prApta kI hai| aneka ziSyAoM-praziSyAoM ke parivAra se zobhita Apa svopakAra . ke sAtha viziSTa paropakAra aura suMdara zAsana prabhAvanA kara rahI haiN| . inake nAma kA pUrvArdha samavasaraNa meM upara kA prathamagaDha jisakA banA hotA hai, usakA sUcana karatA hai tathA uttarArdha kA artha 'zikhara' kA paryAyavAcI strIliMga zabda hotA hai /
Page #610
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 273 viduSI sAdhvIjI ( bahina mahArAja) uparokta sAdhvIjI ke sAtha 10 varSa kI umra meM dIkSita huI unakI choTI "bahina mahArAja" ne bhI apanI apUrva grahaNazakti dvArA prakaraNa bhASya, karmagrantha, kammapayar3I, paMcasaMgraha, saMskRta-prAkRta vyAkaraNa, nyAya, kAvya, jyotiSa Adi aneka viSayoM meM prabhutva prApta kiyA hai / unakI adhyApana kalA bhI uccakoTi kI hai / unakI vaktRtva zakti adbhuta hai / vaktRtva se bhI unakI lekhanI meM adhika zakti hai / zrI dazavaikAlika ciMtanikA, zrI uttarAdhyayana ciMtanikA, zrI AcArAMga ciMtanikA 'pAtheya koInu, zreya sarva muM... vagairaha pustakoM meM unakI kalama ne jo gahana ciMtana - manana bahAyA hai, vaha vAstava meM adbhuta hai / kucha sthAnakavAsI mahAsatIyA~ bhI yadi ve pAsa ke kSetra meM hoM to unake avazya darzana kara bArabAra unake zrI mukha se kucha ciMtana dhArA jhelane ke lie utsuka hRdaya se upasthita rahatI hI haiM / inakI adhyayana-adhyApana vaktRtva evaM lekhana ke alAvA Ayojana zakti bhI viziSTa prakAra kI hai / cha'rI' pAlita saMgha ho yA jinabhakti mahotsava, upadhAna tapa ho yA mahilA zivira ho, sAmUhika tapa ho yA samUha . sAmAyika ho ... saMkSepa meM jinazAsana se saMbandhita koI bhI anuSThAna ho, usameM inakI Ayojana zakti jhalaka uThatI hI hai / inake gurudeva tIrthaprabhAvaka AcArya bhagavaMta zrI kI nizrA meM jaba khaMbhAta meM 108 mAsakSamaNa kI tapazcaryA kI huI thI, taba bhI apane samudAya meM "bahina mahArAja' ke nAma se suprasiddha ina sAdhvIjI bhagavaMta kA tapasviyoM ko zAtA pahuMcAne meM suMdara yogadAna thA / inhoMne apane samudAya ke tIna-tIna AcArya bhagavaMtoM kI suMdara gurukRpA prApta kI hai aura unake mArgadarzana anusAra navakAra mahAmaMtra, bhaktAmara stotra aura pArzvanAtha bhagavAna kI suMdara ArAdhanA kI hai| inhoMne aneka saMghoMmeM navakAra tathA
Page #611
--------------------------------------------------------------------------
________________ 534 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 aha~ kA jApa karor3oM kI saMkhyA meM karavAyA hai| inake nAma meM 4 akSara kA 'sAdhu' kA paryAyavAcI vaha zabda hai, jo vacanagupti tathA bhASAsamiti kA nirdeza karatA hai / Apa aneka ziSyA-praziSyAoM ke parivAra se zobhita hokara suMdara zAsana prabhAvanA kara rahI haiM / 274 // pallevAla kSetrameM dharma ko punarjIvita karate hue sAdhvIjI uparyukta donoM bahinoM kI dIkSA ke bAda dUsare hI varSa saM. 2007 meM unakI tIsarI choTI bahina saroja kI dIkSA 7 varSa kI bAlyAvasthA meM usake mAtRzrI zAMtAbahana ke sAtha huI / unake jIvana meM saMyama prApti kA 'zubha udaya' bAlyAvasthA meM hI huA, usase unakA nAma bhI usI prakAra kA rakhA gayA / ... unake gurudeva zrI kI nizrA meM sikaMdarAbAda se sammetazikharajI kA 191 dina kA cha'rI' pAlita saMgha tathA kalakattA se pAlitAnA kA 201 dina kA / aitihAsika cha'rI' pAlita saMgha nikalA thA !... yaha saMgha jaba rAjasthAna ke bharatapura, alavara, gaMgAnagara tathA savAI mAdhopura Adi jiloM ke samUharUpa pallIvAla pradeza ke rUpa meM pahacAne jAte kSetra meM se gujarA taba vahA~ ke jaina maMdiroM kI dazA atyaMta jIrNa dikhAI dii| jainoM kI bhI dharmabhAvanA jIrNa avasthA meM dikhAI dI / yaha dekhakara AcArya bhagavaMta ke hRdaya ko khUba duHkha huA / vahA~ ke sthAnika jainoM ne AcArya bhagavaMta ke pairoM meM girakara apanA uddhAra karane ke lie vinaMtI kii| usa samaya saMgha to Age baDhA kintu bAdameM AcArya bhagavaMta ne isa kArya hetu uparyukta sAdhvIjI ko pallIvAla kSetra meM vicaraNa karane hetu AjJA dii| sAdhvIjI guru AjJA ko ziromAnya kara saM 2037 meM saparivAra
Page #612
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 535 pallIvAla kSetra meM padhArI / unhoMne isa pradeza meM gocarI-pAnI-vihAra sthAnoM kI tathA dUsarI aneka prakAra kI asuvidhA ko sahanakara bhI lagAtAra 18 varSa taka isa kSetrameM vicaraNa kiyA / dharmopadeza kI gaMgA bahAkara lagabhaga 36 jinamaMdiroM kA jIrNoddhAra tathA navanirmANa karavAyA zrAvakoM meM boye saMskAroM ko jIvaMta rakhane ke lie 11 ArAdhanA bhavana upAzrayoM kA nirmANa karavAyA / vahA~ ke suvikhyAta sirasa tIrtha kI chaha bAra saMghayAtrA kA Ayojana kiyA / dhArmika ziviroM kA Ayojana kara, vahA~ kI AdivAsI jaisI pichar3I jaina prajA meM dharma kA sundara pracAra-prasAra kiyA / ziSyA samudAya ne mAsakSamaNa jaisI mahAna tapazcaryA dvArA dharmaprabhAvanA bhI kI / anya sAdhvIjI bhagavaMtoM ne bhI isa kSetra ke jIrNoddhAra meM suMdara sahayoga diyA / inakI mAtA sAdhvIjI bhI vAtsalyayukta svabhAva ke kAraNa pUre samudAya meM "bA mahArAja" ke nAma se priya ho gaye the| unhoMne guruAjJApAlana, sadaiva, apramattatA, mevA-miThAI kA tyAga, 75 varSa kI umra meM tIsarA varSAMtapa, (kula 4 varSItapa) 11 tathA 21 upavAsa, navapada tathA vardhamAna tapa kI oliyA~, cattAri-aThTha-daza-doya ityAdi tapazcaryA evaM karIba 44 ziSyA-praziSyAdi zramaNI vRMda ke suMdara anuzAsana Adi dvArA apanA jIvana dhanya banAyA / ratnatrayI jaise uparokta tIna-tIna zramaNIratnoM ko zAsana ke caraNoM meM samarpita kara vaha saM. 2050 kI merutrayodazI ke dina samAdhipUrvaka sadgati ko prApta huiiN| 275 pratyeka pAraNe meM eka dhAnya ke AyaMbila ke sAtha aThAI se varSAtapa kA bhavya pusvArSa / ____B.Sc. meM prathama zreNimeM uttIrNa huI kolejiyana kanyA ne upadhAna tapa meM praveza kiyA, usI dina se hamezA nIvi yA AyaMbila meM pA~ca se jyAdA dravya nahIM vAparane kA abhigraha liyA !... __usane upadhAna sAnaMda pUrNa hote hI dIkSA lene kA manameM nizcaya kara liyA itanA hI nahIM, AcArya bhagavaMta ke Age yAvajjIva pA~ca se jyAdA
Page #613
--------------------------------------------------------------------------
________________ 536 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 dravya nahIM vAparane kA abhigraha dene kA nivedana kiyA !... anta meM AcArya bhagavaMta ne dIkSA kA mUhUrta nahIM nikale taba taka ke lie upayukta abhigraha diyA aura dIkSA ke bAda jisa prakAra guruNI kaheM usake anusAra karane ko kahA !... saM. 2031 meM 27 varSa kI umra meM dIkSita huI isa kanyA ne sAr3he caudaha varSa ke dIkSA paryAya meM nimnalikhita Azcaryaprada tapa - tyAga kI bhavya sAdhanA kI hai| (1) 500 AyaMbila (2) mAsakSamaNa (3) bhadratapa (4) zreNitapa (1) pratyeka pAraNe meM ekAsana ke sAtha aThThama se pA~ca varSItapa !!! usameM bhI pratyeka varSItapameM uttarottara eka-do-tIna-cAra- pA~ca vigaI kA mUla se tyAga karate gaye !!! pahale varSItapa meM kar3A vigaI kA tyAga / dUsare varSItapameM kar3A tathA gur3a kA tyAga / tIsare varSItapameM kar3A guDa tathA tela kA tyAga / cauthe varSItapa meM kar3A, guDa, tela tathA dahI kA tyaag| pA~cave varSItapa meM kar3A gur3a, dahI tela tathA ghI kA tyAga / unhoMne ina sabhI vigaiyoM kA mUla se tyAga kiyA / arthAt uparokta vigaiyoM kA jisameM thor3A bhI upayoga hotA hai, vaisI dUsarI koI bhI vastu nahIM vAparate the !!! ina varSItapoM ke daurAna aneka vAra cauvihAra aThThama kI tapazcaryA kii| unako karma saMyoga se TI.bI. kA roga huA / usameM bhI virAdhanA na ho isalie ve eksa re phoye nahIM nikalavAte aura khUna tathA yurIna kI jA~ca bhI nahIM karavAte / 9 mahinoM ke nirdoSa upacAra ke bAda vApasa svAsthya acchA hote hI unhoneM karma zatruoM ke khilApha jaMga cher3a diyA ! meM bhI AyaMbila hI karanA !! AyaMbila bhI eka hI dhAnya se karanA !!! usameM bhI parimaDr3ha kA paccakkhANa karanA !!! usameM bhI gharoM meM se sahajatA se jo nirdoSa gocarI mile usase hI calAnA !!!... aisI viziSTa tapazcaryA ke pramAva se unakA dehAdhyAsa kAphI maMda ho gayA thaa| nazvara kAyA kI mAyA samApta hokara avinazvara aise Atma tattva kA anubhava karane kI dizA meM unakI sAdhanA Age baDha rahI thii| 'kAryaM sAdhayAmi vA dehaM
Page #614
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 537 pAtayAmi' aisA unakA dRDha jIvana maMtra thA aura Akhira caudahavIM aTThAI ke daurAna pA~cave upavAsa meM saMpUrNa jAgrata avasthAmeM, sabhI jIvoM se kSamApanA kara apane guruNI ke zrI mukha se navakAra tathA pA~ca mahAvratoM kI AlocanA sunate saM 2045 kI aSADha sudi 13 ke dina samAdhipUrvaka hamezA - hamezA ke lie A~kheM mUMda lIM / mAno ki aNAhArI pada ko prApta karane ke lie AhAra kA hamezA ke lie tyAga kara diyA !.... - inake jIvana meM aise bhISaNa tapa ke sAtha meM atyaMta anumodanIya apramattatA thii| ve apanA kAma khuda hI karate itanA hI nahIM, bar3oM kI bhakti ke lie hamezA khar3e pA~va taiyAra rahate / unhoMne chaha karmagrantha, vyAkaraNa, tarkasaMgraha vagairaha kA artha sahita talasparzI abhyAsa bhI kiyA thA ! unake nAma kA pUrvArdha 'jJAna' kA paryAyavAcI DeDha akSara kA zabda hai, tathA uttarArdha prAyaH sabhI logoM kI priya eka Rtu kA nAma hai| ___ unakI dIkSA ke sAta varSa bAda unakI grejyueTa tIna choTI bahanoM ne bhI dIkSA lI thii| usake bAda dUsare pA~ca varSa rahakara unakI mAtRzrI kI bhI dIkSA huI thii| unakI anumodanIya ArAdhanA kI jAnakArI isake bAda ke dRSTAMta meM dI gaI hai / vAstava meM jinazAsana aise mahA tapasvI ArAdhaka saMyamI AtmAoM se gauravAnvita hai| 276 |900 AyaMbila ke upara 45 upavAsa kI tapazcayAM ke sAtha navasArI se zaMkhezvara kA vihAra / / / ___B.Com. taka vyAvahArika zikSaNa prApta karane vAlI kolijiyana kanyA ne saM. 2030 mahA sudI paMcamI ko saMyama aMgIkAra kiyaa| jinake ghara para hamezA do miThAiyA~ aura do namakIna hAjira hoM, vaise sukhI parivAra meM se dIkSita hue ina sAdhvIjI ne dIkSA ke bAda karma nirjarArtha ugra tapazcaryA prAraMbha kara dii|
Page #615
--------------------------------------------------------------------------
________________ 538 / bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 __ unhoMne lagAtAra 900 AyaMbila karake Upara binA pAraNA kiye lagAtAra 45 upavAsa zurU kara diye / ikkIsave dina unheM bhAvanA huI ki 'mujhe zaMkhezvara tIrtha meM jAkara prabhudarzana karane ke bAda hI pAraNA karanA hai|" aisI bhAvanA ke sAtha unhoMne navasArI se vihAra prArambha kiyA / aisI ugra tapazcaryA ke sAtha roja vihAra karate karate anukrama se zaMkhezvara pahu~ce / taba bayAlisavA~ upavAsa thA ! ___ unhoMne zaMkhezvara meM Akara aThThama kiyA arthAt kula 45 upavAsa hue / pAraNe ke dina ve svayaM dopahara ke samaya eka hAtha meM tarapaNI cetanA aura dUsare hAthameM lakaDIkA ghar3A lekara AyaMbila kI gocarI boharane ke lie nikale / unake mAtuzrI bhI pAraNA karavAne Aye hue the, parantu unhoMne vahA~ bahorane se manA karate hue khulAsA kiyA ki - "Apane mere nimitta banavAyA hai isalie nahIM kalpegA" !... unhoMne isa prakAra AyaMbila se pAraNA karane ke bAda bhI AyaMbila cAlu rakhe / thor3e AyaMbiloM ke bAda bIca-bIca meM aThThama bhI karate rhe| unhoMne lagAtAra kula 970 AyaMbila kiye, phira caitra sudi 5 se punaH mAsakSamaNa prArambha kara diyA !.... unhoMne grISma Rtu kI asahya garmI meM prasannatApUrvaka mAsakSamaNa pUrA karake akSaya tRtIyA ke dina AyaMbila se pAraNA kiyA !... pAraNe ke mauke para koI patrikA nahIM, mahotsava nahIM, pracAra nahIM, tapasvinI ke rUpameM dikhane ke leza mAtra bhI AzaMsA nahIM !... rasanendriya ke upara kaisA niyaMtraNa !... mAnakaSAya ke Upara kaisA bejor3a kAbU! ___unhoMne isake alAvA bhI 15 varSa ke dIkSA meM nimnalikhita atyaMta anumodanIya tapazcaryA kI hai / (1) siddhitapa (pAraNe meM AyaMbila) (2) zreNitapa ( " ) (3) bIsa sthAnaka ke lagAtAra 400 aThThama (4) pArzvanAtha ke lagAtAra 108 aThThama .. (5) pichale kaI varSoM se hara paryuSaNa meM aTThAI tapa .
Page #616
--------------------------------------------------------------------------
________________ 539 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 (6) unhoMne eka varSa taka navapadajI kI nimnalikhita viziSTa rUpa meM ArAdhanA kI - eka dhAnya ke 9 AyaMbila karane ke bAda eka pAraNA karake punaH dUsare eka dhAnya ke 9 AyaMbila ke bAda eka pAraNA kara punaH tIsare eka hI dhAnya ke 9 AyaMbila ... ityAdi / vihAra meM eka dhAnya kI nirdoSa gocarI nahIM milatI to kaccI mUMga kI dAla, ur3ada kI dAla yA roTI pAnI meM DAlakara 3-4 ghaMTe bhigokara vAparate haiM !!!.... unhoMne bIcameM aThThama se varSItapa bhI kiyA / pAraNoM meM purimaDDha ekAzana karate the| ve aisI ugra tapazcaryA ke sAtha sAtha jJAna dhyAna rUpa AbhyaMtara tapa meM bhI apramata rUpase anumodanIya puruSArtha kara rahe haiM / unake nAma kA pUrvArdha jo jJAna ke pA~ca prakAroM meM 'bolatA jJAna' kahalAtA hai vaha hai / uttarArdha sabakI manapasaMda eka Rtu kA nAma hai| 277lagAtAra 400 chata se bIsa sthAnaka kI ArAdhanA uparyukta sAdhvIjI kI bar3I bahana ne unase 7 varSa pahale dIkSA lI / unakA atyaMta anumodanIya dRSTAMta isase Age diyA gayA hai| tathA unake sAtha do choTI bahinoM ne saM. 2038 meM dIkSA lii| unakI mAtRzrI ne saM.2048 meM 72 varSa kI umra meM dIkSA lI / ina tInoM kI ArAdhanA bhI anukrama se nimna prakAra se hai| bIsa sthAnaka kI lagAtAra 400 chaTha ... siddhitapa .... varSItapa lagAtAra 870 AyaMbila ... usameM bhI 1 varSa taka mahine meM 3 aThThama ! gRhastha avasthA meM M.Sc. meM pharsTa klAsa pAsa hue ina sAdhvIjI ke nAma kA pUrvArdha jIvana meM atyaMta mahatva ke do akSara ke sadguNa kA sUcana karatA hai / uttarArdha Upara mutAbika jAnanA /
Page #617
--------------------------------------------------------------------------
________________ 540 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 278 tapAmaya jIvana uparokta sAdhvIjI kI dUsarI bahana sAdhvIjIne nimnokta tapazcaryA kI hai| bIsa sthAnaka tapa... siddhitapa .... zreNitapa ... lagAtAra 500 AyaMbila .... lagAtAra 6 varSItapa (usameM saM. 2041 meM chaThTha se varSAMtapa kiyA / ) ina sAdhvIjI ke nAma kA pUrvArdha samyaktva ke prathama lakSaNa ko sUcita karatA hai / uttarArdha upara mutAbika jAnanA / 279 72 varSa kI umra meM saMyama svIkAra 72 varSa kI umra jaba zAMti se ArAma karane kA samaya ginA jAtA hai, taba unhoMne karma ke sAtha jhujhane ke lie mahAbhiniSkramaNa kiyA ! inhoMne bar3I umrameM pAlitAnA giranAra zaMkhezvara, Abu, rANakapura Adi tIrthoM kI yAtrA vihAra karake kI / pichale 40 varSoM se ekAzana se kama tapa nahIM kiyA / siddhitapa... do varSItapa.. vardhamAna tapa kI 51 oliyA~, 99 yAtrA Adi aneka choTe-bar3e tapoM se inhoMne apanA jIvana ojasvI evaM tejasvI banAyA hai / inake jIvana kI eka pramukha vizeSatA hai ki ve cAhe jaise sukha meM na to lIna banatI haiM na hI bhayaMkara se bhayaMkara duHkha meM dIna banatI haiM / abhI 84 varSa kI bar3I umra meM ve navasArI meM sthiravAsa virAjamAna haiM / aneka prakAra kI zArIrika takalIphoM ke hone ke bAvajUda atyaMta samatA aura prasannatApUrvaka saMyama jIvana kA pAlana kara rahI haiM / ____ ina pA~coM zramaNIranoM ke jIvana ke nirmANa meM preraNA kA pIyUSa pilAne vAle biduSI sAdhvIratnA ke nAma kA artha "siMha' hotA hai / vaha bhI nAma ke anusAra atyaMta zUravIratApUrvaka saMyama jIvana kA pAlana kara rahI haiN|
Page #618
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 541 ye sabhI, najadIka ke bhUtakAlameM mInI devardhigaNi kSamAzramaNa kI upamAko prApta kiye AcArya bhagavaMta zrI ke samudAya ko alaMkRta kara rahI haiM ! 280 maraNAMta pariSaha meM bhI adabhuta samatA zAstroM ke pRSThoM para vividha prakAra ke maraNAMta bhayaMkara upasargoM tathA pariSahoM meM apUrva samatA ke prabhAva se kevalajJAna aura mukti kI maMgalamAlA kA varaNa karane vAle gajasukumAla, metAraja, sukozala, khaMdhaka, avaMtI, sukumAla, khaMdhakasUri ke 500 ziSyoM, arNikAputra AcArya vagairaha pUrva ke mahAmuniyoM ke aneka dRSTAMta vidyamAna haiM / paraMtu isameM kisI ko asaMbhavokti yA atizayokti jaisA lagatA ho to use nimnalikhita arvAcIna dRSTAMta kA avazya ciMtana karanA cAhie / saM. 2046 ke jyeSTha vadi 8 kI bAta hai / 8 sAdhvIjI bhagavaMta AkolA (mahArASTra) se surata kI aura vihAra kara rahe the / abhI karIba 10 ki.mI kA vihAra huA thA, vahA~ to pIche se eka Traka AyI / Trakane ror3a se nIce kaccI sar3aka para cala rahe eka sAdhvIjI ko joradAra Takkara mArI !... sAdhvIjI dUra jA gire / Traka unake donoM pairoM ke upara se gujarI! paira lagabhaga zarIra se alaga ho gaye !... rakta kI dhArA phUTI ! prANa nikalane kI taiyArI karane lage ! phira bhI nahIM koI cIkha-cillAhaTa yA nahIM vedanA kA UMhakAra ! kintu sthiratA ora samatA kI mUrti banakara rahe !... dhIre dhIre uccAraNa zurU-huA, vedanA kA nahIM paraMtu navakAra mahAmaMtra kA ! sahavartI sAdhvIjIyA~ pUchate haiM : "zAtA meM ho ?" pratyuttara milAH "hA~ maiM zrI navakAra gina rahI hU~ / " kaisI adbhuta samatA !... sahanazIlatA // ___ apane ko ghANI meM pIlanevAle abhavi -pAlaka ke upara jisa
Page #619
--------------------------------------------------------------------------
________________ 542 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 prakAra khaMdhakasUri ke 500 ziSyoM ne aMza mAtra bhI dveSa nahIM kiyA, usI prakAra ina sAdhvIjI bhagavaMta ne bhI TrakavAle ke upara lezamAtra bhI dveSa nahIM kiyA ! Upara se kahA ki, "TrakavAle ko kucha bhI mata karanA" !... kaisA apUrva kSamAbhAva !!! saM. 2038 meM apane eka suputra ko dIkSA dene ke bAda saM. 2040 meM apane pati tathA dUsare suputra ke sAtha 47 varSa kI umra meM dIkSita hue ina sAdhvIjI bhagavaMta ne mAtra 6 varSa ke dIkSA paryAyameM gurukRpA ke prabhAva se aisI adbhuta samatA prApta kI thI ! - svayaM kI putrI mahArAja sAtha thI phira bhI "ise saMbhAlanA" aisI bAta bhI nahIM kI / sneharAga para kaisI vijaya prApta kI hogI...! unheM 45 miniTa taka sahavartI sAdhvIjIyoM ne navakAra aura dharmazravaNa karavAyA aura aMtasamayocita paccakkhANa diye / usake bAda aMgulI kI rekhAoM para navakAra ginate - ginate anta meM - "maiM jAtI hU~ / " itanA bolakara punaH navakAra ginate hue samAdhipUrvaka svargavAsI hue!... - 'yadi antima saMhananavAlI deha se bhI aise maraNAMta pariSaha meM gurukRpA aura dRDha manobala dvArA aisI adbhuta samatA - sahanazIlatA aura kSamA rakhI jA sakatI ho to prathama saMhananavAle pUrva ke mahAmunivaroM ne maraNAMta upasargoM meM samatA ke bala para kevalajJAna tathA mukti prApta kI, usameM lezamAtra bhI atizayokti ho hI nahIM sakatI ! aisA uttama udAharaNa apane jIvana ke dvArA rakhane vAle ina mahAna sAdhvIjI bhagavaMta ke nAma kA pUrvArdha pA~ca prakAra ke AcAroM meM se pA~cave AcAra kA sUcana karatA hai, tathA uttarArdha tAraka tattvatrayI meM tIsare tattva kA sUcana karane vAlA hai !..... ve bhI gata dRSTAMta meM sUcita sAdhvIjI ke parivAra meM dIkSita hue the| apane jIvana meM mAsakSamaNa ... siddhitapa ... varSItapa... ekAMtara
Page #620
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 543 500 AyaMbila ... vardhamAna tapa kI 25 oliyA~ .... navapadajI kI 9 oliyA~ ... 99 yAtrAe~ .... chaTha karake sAta yAtrAe~ .... dIkSita jIvana meM kabhI khule mu~ha nahIM rahanA ... vagairaha ArAdhanA dvArA apane jIvana ko saphala banAkara gaye ! 281 108 mAsakSamaNa karane kI bhAvanA / / / nitya bhaktAmara stotrapAThI tIrtha prabhAvaka AcArya bhagavaMta ke samudAya ke eka hI grupa ke do sAdhvIjI bhagavaMta vartamAnakAlameM vikramarUpa kaha sakeM vaisI mAsakSamaNa kI tapazcaryA apane jIvana meM kara rahe haiM / donoM ke praguruNI eka hI haiN| usameM se eka sAdhvIjI bhagavaMta ko bAlyAvasthA se hI sahaja rUpa se vairAgya bhAva jagA / phira bhI karmavaza zAdI huI / parantu unhoMne vivAha ke do mAha bAda hI apane pitA zrI ke Age pravajyA kI bhAvanA vyakta kI / putrI kI kasauTI karate hue pitA zrI ne thor3A samaya bItane diyaa| kintu jaba unhoMne dekhA ki eka putrI kI mAtA hone ke bAvajUda use saMtAna ke mamatva se bhI saMyama kA rAga tIvra hai, taba saMyama kI anumati dI aura Akhira saM. 2018meM unakI dIkSA mAgha vadi paMcamI ke dina muMbaI lAlabAga meM huI / unake eka bhAI nirmalabhAI ne bhI 17 varSa kI bharayuvAvasthA meM uparokta pU. AcArya bhagavaMta ke varada hastoM se lAlabAga meM saMyama grahaNa kiyA / uparokta sAdhvIjI dIkSA lene ke bAda jJAnAcAra -darzanAcAra cAritrAcAra -tapAcAra tathA vIryAcAra ina pAMcoM AcAroM se yathAyogya rUpa se suMdara ArAdhanA kara rahI haiM / usameM bhI unhone jo utkRSTa tapa kI ArAdhanA kI hai, vo pUrvakAla ke maharSiyoM kI tapazakti kI sAkSI detI hai aura zraddhA utpanna karavAtI hai|
Page #621
--------------------------------------------------------------------------
________________ 544 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 unhoMne saMsArI avasthA meM hI aThThAI, cattAri-aTTha-daza-doya tapa upavAsa, upadhAna Adi tapazcaryA kI aura dIkSA lene ke bAda unakI tapazakti kI solaha kalAe~ khila uThIM / unhoMne apane jIvana meM 36 upavAsa, 42 upavAsa... 45 upavAsa .... 51 upavAsa... 68 upavAsa .... bIsa bAra lagAtAra 20 upavAsa dvArA bIsa sthAnaka tapa kI ArAdhanA .... eka varSa meM 20 achAI (kula 25 aTThAI) 30 mAsakSamaNa ... lagAtAra 375 AyaMbila ... vardhamAna tapa kI 75 oliyA~, zreNitapa ... bhadratapa .... tIna varSItapa .... uvasaggaharaM stotra ke 185 akSaroM kI ArAdhanA ke nimitta lagAtAra 185 aThThama .... aisI aneka viziSTa tapazcaryA dvArA apanI AtmA ko karma se halkA banAne ke alAvA suMdara zAsana prabhAvanA aura aneka AtmAoM ke jIvana meM anumodanA dvArA dharma-bIja kA vapana kiyA hai| jaba unhoMne lagAtAra 20-20 upavAsa dvArA bIsa sthAnaka tapa kI ArAdhanA kI, taba uparokta AcArya bhagavaMta ne unako AzIrvAda sahita preraNA dI ki - "20 mAsakSamaNa dvArA arihaMta pada kI ArAdhanA karo / " pU. gurudeva ke AzIrvAda ko saphala karane ke lie ina sAdhvIjI bhagavaMta ne tathA jinakA dRSTAMta aba AyegA, una sAdhvIjI bhagavaMta ne bhI madrAsa cArtumAsa ke daurAna mAsakSamaNa kA prArambha kiyA aura kevala pA~ca varSa ke alpakAla meM donoM ne 20 mAsakSamaNa kI ArAdhanA pUrNa kI !!! isa ArAdhanA ke daurAna inakA pUrA mahinA mauna ke sAtha mukhya rUpa se jApa aura svAdhyAya meM hI vyatIta hotA ! tapa ke sAtha unake aMdara samatA bhI itanI ki pIne kA pAnI ThaMDA ho yA garma ho, jaldI mile - derI se mile to bhI kisI dina koI zikAyata nahIM, apanI tapazcaryA ke daurAna dUsare sAdhvIjI mAsakSamaNa meM jur3e hoM to avasara milate hI unakI vaiyAvacca kA bhI lAbha le lete haiM ! unake paccIsaveM - rajata mAsakSamaNa kI pUrNAhuti ke mauke para madrAsa meM 237 mAsakSamaNa kI rikArDa rUpa tapazcaryA huI thI !!! paccIsaveM mAsakSamaNa ke daurAna hara aThThama kA paccakkhANa madrAsavAsI
Page #622
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 bhAvika bAjate - gAjate tapasvI ko apane gRha - AMgana meM padArpaNa karavAke koI na koI abhigraha ghAraNa karane ke sAtha karavAte the / unakI apane jIvana meM 108 mAsakSamaNa karane kI tIvra bhAvanA hai| zAsanadeva unakI yaha uttama bhAvanA paripUrNa karane ke lie zakti pradAna kare aura unako nirAmaya dIrghAyuSI banAye, yahI zubhAbhilASA saha unakI tapazcaryA Adi ArAdhanA kI bhUri bhUri hArdika anumodanA / - unake nAma kA pUrvArdha padya racanAoM ke lie upayukta hotA huA do akSaroM kA eka zabda hai / usakA artha "sUtra" bhI hotA hai / uttarArdha kA artha "lakSmI" hotA hai !.. unakI guruNI ne 11 aMgasUtroM ko kaMThastha kiyA hai / unakA dRSTAMta bhI isI pustaka meM pahale diyA gayA hai / . uparokta mahAtapasvI sAdhvIjI bhagavaMta ke sAtha lagabhaga pratyeka . tapazcaryA meM jur3e hue dUsare sAdhvIjI bhagavaMta ke gRhasthapane kA nAma 'dakSA' thaa| choTI sI dakSA jaba apanI mAtA ke sAtha upAzraya jAtI taba vAsakSepa karate hue kavikulakirITa AcArya bhagavaMta zrI kahate ki -"terA nAma dakSA nahIM kintu dIkSA hai" dakSA ne kevala ATha varSa kI umra meM prathama upadhAna tapa kiyA aura taba se dIkSA kI bhAvanA kA bIja-vapana huA / . kintu dakSA kI dIkSA hone se pahale hI usakI bar3I bahina 'nIlA' kA dIkSA ke lie naMbara laga gyaa| nIlA ne 14 varSa kI choTI umra meM dIkSA grahaNa kI aura apramata rUpa se paMcAcAra kI sAdhanA meM Age baDhI / unhoMne karmagrantha tattvArthasUtra saMskRta - prAkRta vyAkaraNAdi kA suMdara abhyAsa kiyaa| isake sAtha sAtha unhoMne do mAsakSamaNa ... do varSItapa .... do bAra solahabhattA.... kaI bahuratnA vasuMdharA - 3-35
Page #623
--------------------------------------------------------------------------
________________ 546 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 aThThAiyA~ .... lagAtAra 500 AyaMbila .... vardhamAna tapa kI 70 oliyA~ .... siddhitapa... cattAri-aThTha-daza-doya tapa Adi tapazcaryA dvArA jIvana dhanya banAyA / vaha vartamAna meM samudAya meM adhyApana kA kArya suMdara karavA rahI hai| inake akSara suMdara hone ke kAraNa ve samudAya kI sevA kA lAbha le rahI haiN| unake nAma kA pUrvArdha naigama Adi sAta ... vAcaka zabda haiN| uttarArdha eka suprasiddha tIrthaMkara paramAtmA kI adhiSThAyikA devI ke nAma kA pUrvArdha hotA hai| inakI dIkSA ke dasa varSa bAda dakSA kI dIkSA huI / unhoMne dIkSA ke sAtha hI cheTe joga evaM bar3e yoga kI lagAtAra ArAdhanA eka bhI dina chor3e binA akhaMDa rUpa se chaha mahinemeM paripUrNa kii| usake bAda unhoMne uttarottara tapazakti vikasita hone para 30 mAsa kSaNa ... 20 bAra 20 upavAsa dvArA bIsa sthAnaka tapa kI ArAdhanA ... 16 upavAsa.... 36 upavAsa.... 51 upavAsa.... 68 upavAsa.... eka varSa meM 20 achAI (kula 36) eka varSa meM 71 aThThama (kula karIba 185 aThThama ).... 2 varSItapa .... siddhitapa ... dharmacakratapa .... lagAtAra 108 AyaMbila .... vardhamAna tapa kI 40 oliyA~ vagairaha viziSTa tapazcaryAoM ke dvArA apane jIvana ko tapomaya banAyA hai| unakA tapa ke sAtha jApa, abhyAsa, vaiyAvacca bhakti aura saMyama kI pratyeka kriyAoM meM ekAgratA ityAdi atyaMta anumodanIya haiM / ve citta prasannatA aura milanasAra vyaktitva ke kAraNa sabake prItipAtra aura AdaraNIya banI haiM / saM. 2007 meM unakA janma hone se abhI unakI umra 49 kI hai| unake nAma ke do akSara kA artha prakAza dene vAlI vastu hotA hai| uttarArdha eka nAma karma kI puNya prakRti kA sUcana karatA hai, jo aisI viziSTa tapazcaryA ke kAraNa unako sahaja rUpa se hI milI hai / unake pada cinhoM para unakI choTI bahina surekhA ne bhI zaMkhezvara meM dIkSA grahaNa kI hai / vaha bhI mAsakSamaNa, varSItapa, vardhamAnatapa kI oliyA~ vagairaha tapazcaryA meM Age bar3ha rahI haiM / . dhanya haiM, aise mahAtapasvI sAdhvIjI bhagavaMtoM ko !....
Page #624
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 prAyaH lagAtAra cauvihAra 108 cha / ke sAtha 9-1 yAtrAe~ / / ____ eka mahAtapasvI sAdhvIjI ne prAyaH lagAtAra covihArI 108 chaThTha kI / unhoMne pratyeka chaThu meM siddhAcalajI mahAtIrtha kI 9-9 yAtrAe~ kI! pratyeka chaThu ke pAraNe ke dina biyAsana kiyA / ve pAraNe ke dina bhI 2 yAtrAe~ karake hI pAraNA karate the !... dhanya haiM inakI taponiSThA ko ! tIrtha bhakti ko !!... dRDha manobala ko !!!... inakI tIna saMsArI putriyoM ne bhI saMyama aMgIkAra kiyA hai !... ve mUla mAlavA ke nivAsI the / unake nAma kA pUrvArdha pA~ca prakAra ke jyotiSI devoM ke vimAnoM meM se eka prakAra kA sUcana karatA hai, uttarArdha nAma karma kI eka puNya prakRti kA sUcana karatA hai !.. ve "AgamoddhAraka" ke rUpa meM suprasiddha ho gaye AcArya bhagavaMta zrI ke samudAya ke haiM / lagAtAra 100 cauvihArI chaTha kI jAe to 324 dina lagate haiM / kintu sAdhu-sAdhvIjI cAturmAsa meM siddhagiri kI yAtrA nahIM karate haiN| jisase cAturmAsa ke pahale kucha chaTTha lagAtAra karake zeSa chaTha cAturmAsa ke bAda kiye / isa prakAra do vibhAga meM 108 chaThTha hue hone se 'prAyaH' lagAtAra isa prakAra batAyA gayA hai| prAyaH lagAtAra 108 cauvihAra cha / ke sAtha 8-8 yAtrAe~ ! agni saMskAra ke samaya eka vastra jalA hI nahIM / / vivAha ke bAda 6 mahinoMmeM hI vaidhavya prApta hone para mAlavA ke nivAsI kaMcana bahana vairAgya vAsita banI thIM / unhoMne saM 2009 meM pAlitANA meM sAgara samudAya meM dIkSA aMgIkAra kI / dIkSA ke bAda kisI
Page #625
--------------------------------------------------------------------------
________________ 548 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 dina lagAtAra do dina vigaI kA sevana nahIM kiyA !!! aneka prakAra ke tapa niraMtara cAlu rakhe isI kAraNa se ve dhannA aNagAra ke nAma se cAroM aura prasiddha hue| unhoMne varSAMtapa ... bIsa sthAnakatapa .... zaMkhezvara pArzvanAtha ke 108 aThuma ... mahAvIra svAmI kI 229 chaTha .... 12 aThThama .... siddhitapa .... solahabhattA ... cattAri-aThTha-dasa-doya tapa .... 6 aTThAIyA~ .... navakAra mahAmaMtra ke padoM kI upavAsa se ArAdhanA.... merUtapa... bhadrapratimA.... mahAbhadra pratimA... 'zreNitapa .... vargatapa ... ghanatapa .... karmasUdanatapa .... upavAsa se sahasrakUTa (1024 upavAsa) .... ghar3iyA do ghar3iyA tapa .... 250, 500, 700 vagairaha lagAtAra AyaMbila .... lagAtAra 1176 AyaMbila (isa tapa ke daurAna zAsanadeva ne unakI kaThina parikSAe~ kI thI, jisameM ve aDiga rahe the)... paramAtmA ke kalyANaka ke aMtargata vardhamAnatapa kI 100 oliyA~, zatrujayakI do vibhAgoMmeM prAyaH lagAtAra 108-cauvihAra chaThTha ke sAtha 7-7 yAtrAe~ (pAraNe ke dina bhI eka yAtrA karane ke bAda hI pAraNA karate) itanI tapazcaryA kI, phira bhI ve mAna sammAna se hamezA dUra hI rahate the| unheM 2043 meM jinamaMdira se vApasa Ate samaya rAste meM gAya ne siMga se uchAlakara dUra pheMka diyA !.... hAtha - paira kI haDDiyA~ TUTa gyiiN| sAtha meM rahe sAdhvIjI ke to hoza hI ur3a gaye / DokTarane unako plAsTara laMgAyA tathA davA dI / kintu unheM tapazakti para aisA aTUTa vizvAsa thA ki davA lI hI nahIM !... unakA saMvat 2045 meM pichale 3 varSa se AgADha mahAdhana tapa cAlu thaa| paryuSaNa ke bAda svAsthya bigar3A ! phira bhI unhoMne tapazcaryA cAla hI rkhii| Akhira kArtika vadi 2 ke dina navakAra mahAmaMtra kA zravaNa karate karate unakA samAdhipUrvaka kAladharma huaa| agnisaMskAra ke samaya bahuta prayatna karane ke bAda bhI unakA eka vastra nahIM hI jalA !!! ina sAdhvIjI bhagavaMta ke nAma kA pUrvArdha eka viziSTa phUla kA nAma hai, tathA uttarArdha kA artha "kAMti-teja" aisA hotA hai / unakI tapazcaryA Adi ArAdhanA kI hArdika anumodanA.....
Page #626
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 549 285 - AMkha meM makor3A praviSTa ho gayA, phira bhI AtmajJa sAdhvAjA kI ajIba saataa| vaha the yoganiSThA, svAnubhUti sampanna, vyavahAra-nizcaya ke samanvayakArI, yathArthanAmI sAdhvIjI bhagavaMta / inake jIvana meM 'udaya prApta guNoM' kA varNana karane ke lie yaha kalama atyaMta asamartha lagatI hai| apramattarUpa se gurusevA ke sAtha mauna, bhakti, jApa aura dhyAna ke prabhAva se ve bahuta hI ucca AdhyAtmika avasthA meM pahuMce hue the unake jIvana ke aneka prasaMgoM meM se kevala tIna prasaMga yahA~ saMkSepa meM dekheMge / __(1) bicchu ke DaMka ke bAvajUda DolI uThAkara 35 ki.mI. kA vihAra : saM. 2008 meM inake dIkSA lene ke bAda bar3I dIkSA ke yoga cAla the / usa samaya pU. upAdhyAyajI bhagavaMta (pIche se gacchAdhipati AcArya zrI) ke vayovRddha mA~ mahArAja vahA~ se 70 ki.mI. dUra eka tIrtha meM birAjamAna the / unako apane pAsa bulAne ke lie koI do sAdhvIjI mahArAjoM ko bhejane ke lie pU. upAdhyAyajI ma.sA. ne sUcana kiyA / kisI kI bhI 70 ki.mI. taka DolI uThAne kI himmata nahIM cala rahI thI / taba navadIkSita uparokta sAdhvIjI bhagavaMta ne guru AjJA prApta kara joga pUrNa hone ke sAtha hI pAraNe ke dina porisI biyAsanA karake eka dUsare sAdhvIjI bhagavaMta ke sAtha vihAra kiyA / ve ugra vihAra kara tIrtha meM pahu~ce / vahA~ se vayovRddha sAdhvIjI ko DolI meM sAtha lekara lagabhaga Adhe rAste pahuMce taba unako (navadIkSita ko ) paira meM bicchu ne kATA / unheM bhayaMkara vedanA hone lagI / phira bhI unhoMne vedanA kI paravAha nahIM kI, samaya para guru mahArAja ke pAsa pahu~cane kA hone ke kAraNa bIcameM upacAra hetu kahIM rUke binA, paira meM paTTI bA~dhakara vihAra cAlu rakhA aura samaya para guru mahArAja ke pAsa pahu~ca gaye !... unakI aisI gajaba kI sahanazIlatA aura himmata vagairaha dekhakara gurumahArAja ne unake Upara AzIrvAda kI amIvRSTi kI !...
Page #627
--------------------------------------------------------------------------
________________ 550 550 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 (2) A~kha meM makor3A phira bhI ajIba samatA : . eka bAra rAtri ke samayameM unakI A~khameM makor3A gira gayA !... A~kha meM se azruoM kI dhArA bahatI gayI / A~kha sujhakara bar3I ho gyii| phira bhI ina mahAtmAne usakI paravAha nahIM kI / yadI A~kha ko malA to makor3e ko trAsa hogA, yaha vicArakara karuNAvaMta ina sAdhvIjI bhagavaMta ne pUrI rAta aise hI navakAra mahAmaMtra ke smaraNa ke bala para samatApUrvaka vyatIta kI !... saverA hote hI makor3A apane Apa bAhara nikala gayA / kaisI adbhuta sahanazIlatA !... jIvadayA kI kaisI utkRSTa bhAvanA !!! dehAdhyAsa ke upara kaisI bejor3a vijaya !!! (3) aMta samaya bhI jinAjJA aura guru AjJA kA pAlana : AzAtAvedanIya karma ke udaya se antima cAra varSa taka unakA svAsthya bahuta kharAba rahA / kaI bAra khUna kI dasteM lagane se bahuta kamajorI A jAtI / phira bhI nava AgaMtuka ko patA hI nahI calatA ki ye sAdhvIjI bImAra hoMge / aisI adbhuta prasannatA aura teja hamezA unake mukha maMDala para chAyA rahatA thA / ___ saM. 2031 ke antima cAturmAsa ke samaya unakA svAstha bahuta kharAba thA / gurubhakta ziSyAe~ unheM chor3akara anyatra cAturmAsa hetu nahIM jAnA cAhatI thIM / phira bhI unhoMne gacchAdhipatizrI kI AjJA ko ziromAnya karake apanI ziSyA-praziSyAoM ko alaga-alaga 7 sthAnoM para cAturmAsa karane hetu bheja diyA !.... isI cAturmAsa meM unakA kArtika sudi 8 kI rAtri meM dehavilaya huA / unase thor3e hI dUra cAra ki.mI. ke aMtara para dUsare gA~va meM unakI thor3I ziSyAe~ cAturmAsa hetu virAjamAna thIM / unhoMne unake dehavilaya se thor3e dina pahale hI unake darzanArtha Ane kI anumati maMgavAyI thIM / kintu saMyama jIvana kI maryAdAoM ke custarUpa se pAlaka, aise unhoMne patrottara bhejA ki, "cArtumAsika maryAdAoM kA ullaMghana karake yahA~ Ane se bahetara hogA ki, jahA~ ho vahA~ rahakara zubhabhAvanApUrvaka navakAra maMtra kA jApa kro|" zAstrIya maryAdAoM ke pAlana hetu kaisI anumodanIya jAgarukatA /
Page #628
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 551 unhoneM bigar3e hue svAsthya meM bhI lagAtAra 27 AyaMbila kiye the| AyaMbila meM kevala mUMga kA pAnI aura thor3e cAvala hI lete the ! phira bhI unakA apramattabhAva ajIba sA thA / svAsthya kI antima gaMbhIra avasthA meM DaoNkTara kI salAha anusAra jaba rAtrimeM unake mu~ha meM aNAhArI auSadha ke rUpameM aMbara DAlane kA nirNaya kiyA gayA, taba sabako lagatA thA ki ve behoza avasthA meM haiN| paraMtu jaise hI auSadha ne oThoM kA sparza kiyA ki turanta hI unhoMne A~kha kholakara dhIre se kahA ki - "are, yaha kyA kara rahe ho ! mujhe kucha nahIM huA' !... Akhira unhoMne apanI antima avasthA meM bhI aNAhArI auSadha nahIM hI liyA !!! utsarga mArga kI jinAjJA ke pAlana ke lie kaisI custatA !!! ___ aMta meM bhI vIra... vIra... vIra... bolate hue unhoMne samAdhipUrvaka dehatyAga kiyA !... 286 . svAnubhUti saMpatra sAdhvIjI kI adabhuta nirIhatA uparokta dRSTAMta meM varNita sAdhvIjI bhagavaMta ke pAsa aneka mumukSu kumArikAe~ dIkSA lene AtIM / paraMtu ve 4-5 varSa taka saMyama kA prazikSaNa dene se pahale prAyaH kisI ko dIkSA nahIM dete the / unheM pUrI jA~ca karane ke bAda yadi yogya lagatA to hI use dIkSA dete the| unakA kAladharma huA taba unakI nizrA meM 3 mumukSu kumArikAe~... dhArmika abhyAsa karatI thIM / una tInoM ne nirNaya kiyA ki aba apane ko uparokta sAdhvIjI ke saMsArI sage bhAnajI ma.sA. ke pAsa hI dIkSA lenI / ve bhI nAma ke anusAra aneka guNoM ke bhaMDAra, svAnubhUti sampanna, paramAtmA aura guru mahArAja ko ananya bhAva se samarpita, susaMyamI sAdhvIjI haiM / isalie tInoM kumArikAoMne unheM apanI ziSyA ke rUpameM svIkAra karane ke lie vinaMtI kii| kintu niHspRhI aise ina mahAtmAne javAba diyA
Page #629
--------------------------------------------------------------------------
________________ 552 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 ki, - "mere se bar3e sAdhvIjI bhagavaMta virAjamAna haiM / tuma unameM se kisI ke pAsa dIkSA le sakate ho / kintu merA yaha viSaya nahIM hai !!!"... phira bhI una tInoM ne dRDhatA se apanA nirNaya batAte hue kahA ki"hama dIkSA leMgI to Apake pAsa hI, nahIM to aise hI zrAvikA ke rUpa meM ArAdhanA karatI raheMgI ! vivAha bhI hameM nahIM karanA hai !" varSoM bItane lage / phira bhI na to sAdhvIjI bhagavaMta ke aMtara meM apanI ziSyA banA lene kI leza mAtra bhI spRhA jagI / nA hI mumukSu apane nirNaya meM se vicalita hue / aise karate karate lagabhaga bIsa varSa bIta gye| usa daurAna eka mumukSu kA dIkSA kI bhAvanA bhAte bhAte hI mAmulI bImArI meM svargavAsa ho gayA ... Akhira dUsare eka mumukSu ne nirupAyatA se isI samudAya meM dUsare sAdhvIjI bhagavaMta ke pAsa dIkSA lene kA nirNaya kiyaa| parantu tIsare mumukSu to abhI bhI apane nirNaya meM sudRDha the !!! vaha apane ghara meM rahakara ArAdhanA karate aura dhArmika pAThazAlA calAte the !... Akhira 'dhairya kA phala mIThA hotA hai' isa kahAvata ke anusAra unako dhairya kI tapazcaryA saphala huI / unakI dRDhatA dekhakara uparokta sAdhvIjI bhagavaMta ke bar3e gurubahinane nirNaya kiyA ki - "maiM apanI jimmedArI se tumheM tumhAre icchita sAdhvIjI ke nAma se dIkSA dilAU~gI !!! Akhira saM. 2051 meM yaha dIkSA nizcita huI / bar3e sAdhvIjIne apane uparokta guru bahina ke pAsa mumukSu ko apanI ziSyA ke rUpa meM svIkAra karane kA prastAva rakhA / taba bhI isa mahAtmA ne yaha bAta savinaya TAlane kI kozIza kI, kintu Akhira bar3oM ke dRDha nirNaya ke Upara mauna rahanA par3A aura ... 30 varSa ke dIkSA paryAya ke bAda unakI prathama ziSyA banane kA saubhAgya milane se navadIkSita dhanya bana gaye !!! yadyapi AkhirameM ina vinayI mumukSu AtmA ne bar3e sAdhvIjI ko batA diyA thA ki yadi ina mahAtmA ko itanA duHkha hotA ho to maiM apanA Agraha vApasa letI huuN| mujhe Apako yogya lage usakI ziSyA banA sakate ho !!... parantu bar3e sAdhvIjI ne mumukSu AtmA kI viziSTa pAtratA aura ananya samarpaNabhAva dekhakara Akhira uparyukta sAdhvIjI kI hI ziSyA banavAyI !!!
Page #630
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 553 dhanya hai mumukSu ke samarpaNabhAva aura dhairya ko ! dhanya hai sAdhvIjI bhagavaMta kI nirIhatA ko !!!..... dhanya hai bar3e sAdhvIjI ke suyogya nirNaya ko !!! viSama aise vartamAna kAla meM aise dRSTAMta kitane mileMge ?!... uparokta sAdhvIjI bhagavaMta kevala svasAdhanA meM hI race-pace rahate haiM, aisA hI nahIM hai, unake pAsa sva-para kisI bhI samudAya ke sAdhvIjI jAte haiM ve unake adbhuta vAtsalya meM bhIgakara dhanyatA kA anubhava karate haiM / sabhI vAcaka isa dRSTAMta ko samyak rUpaseM socakara yathAyogya preraNA leM yahI zubhAbhilASA / / yaha dRSTAMta chapA hai, yaha khayAla bhI ina ni:spRhI mahAtmA ko AyegA to unako acchA nahIM lagegA yaha svAbhAvika hai| phira bhI vartamAnakAla meM yaha dRSTAMta vizeSa preraNAdAyaka hone se yahA~ peza karane kI dhRSTatA karanI par3I hai / OM zAMtiH / 287/ 100 AlI kA pAraNA... sAdagI parvaka . sahaja bhAva se| :888888888 3880888 dRSTAMta naM 284 meM varNita AtmajJa sAdhvIjI bhagavaMta kI eka ziSyA sAdhvIjI bhagavaMta kI saM. 2051 ke cAturmAsa ke daurAna vardhamAna tapa kI 100vIM aulI paripUrNa huii| yadi vardhamAna tapa kI 100 olI lagAtAra kI jAyeM to bhI usameM 14 varSa, 3 mAha aura 20 dina lagate haiM / kula 5050 AyaMbila aura 100 upavAsa hote haiN| unhoMne aisI dIrgha tapazcaryA karane ke bAvajUda usakA pAraNA ekadama sAdhAraNa rUpa se... sahaja bhAva se kiyA / isa nimitta se na koI mahotsava ... na koI Dhola-zahanAI kA nAda ... na koI pUjana vagairaha !!! zrI uttarAdhyayana sUtra vagairaha meM sAdhu ko ajJAta tapasvI kahA hai| arthAt sAdhu ke tapa kA gRhasthoM ko patA na cale usa prakAra se tapa karane ko kahA hai|
Page #631
--------------------------------------------------------------------------
________________ 554 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 kyoMki yadi gRhastha ko patA cale to ve sAdhu ke nimitta AraMbha samAraMbha karake vizeSa rasoI banAyeMge, jo sAdhu ko nahIM kalpatI / mahotsavAdi hone se apane mAna kaSAya ko poSaNa milane kI bhI saMbhAvanA rahatI hai| isI kAraNa se ina sAdhvIjI bhagavaMta ne ekadama sahajabhAva se hI pAraNA kara liyA / dhanya hai unakI niHspRhatA ko !.. sahajatA ko !! .. ina sAdhvIjI bhagavaMta ke nAma ke DhAI akSara ke pUrvArdha kA artha 'sundara' hotA hai tathA uttarArdha jisa kisI ke jIvana meM hotA hai, vaha AdaraNIya sammAnanIya aura prazaMsanIya banatA hai| (2) vAgar3a samudAya meM bhI eka sAdhvIjI bhagavaMta ne karIba 7 varSa pUrva ahamadAbAda cAturmAsa ke daurAna 100 vIM aulI kA pAraNA upara mutAbika sAdagIpUrvaka sahajabhAva se kiyA thA / dhanya hai, inakI niHspuhatA ko !... unake vizAla samudAya meM bhI zAyada bahuta kama logoM ko patA hogA ki ina sAdhvIjI kI 100 oliyA~ pUrNa ho cUkI haiN| ina sAdhvIjI bhagavaMta ke nAma kA pUrvArdha arthAt cAra ghAtIkarmoM ke kSaya hone se prakaTa hote AtmA ke cAra guNoM ke Age vizeSaNa ke rUpa meM upayukta hotA huA eka zabda !.. aura uttarArdha arthAt sUryacandra jisake dvArA zobhate haiM vaha !!! - aba to samajha gaye nA, aise ni:spRhI tapasvI mahAtmA kauna hoMge !!! 288 // 12 varSa taka akhaMDa mauna ke sAtha AtmasAdhanA / / / mauna bhAva meM rahakara AtmasvarUpa kA manana kare, vaha muni ! eka sAdhvIjI ne aisI muni dazA pApta karane ke manoratha ke sAtha di. 27-5-1989 se 14 varSa kI sudIrghakAlIna AtmasAdhanA kA saMkalpa kiyA hai|
Page #632
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 ve zurUAta meM do varSa taka roja 12 ghaMTe mauna karate the| kintu saM. 2051 caitrasudi 13 (bhagavAna zrI mahAvIra svAmI ke janma kalyANaka ke pavitra dina) se 12 varSa taka ke lie saMpUrNa mauna pUrvaka ekAMta AtmasAdhanA kara rahe haiN| unakI zurUAta meM aThuma, chaThTha, ekAMtarita, upavAsa AyaMbila, 5 dravyoM se ekAzanA vagairaha tapazcaryA cAlu thI / aba pichale 4 varSoM se sAdhanA pUrNa ho, vahA~ taka ke lie kevala binA zakkara kA dUdha aura kisamIsa ina do dravyoM ke alAvA kucha nahIM vAparane kA paccakkhANa le liyA hai !... unake sahavartI tIna sAdhvIjIyoM ne bhI aisA hI abhigraha liyA hai!... sAdhanAlIna sAdhvIjI ke darzana kevala savere 10 se 11 taka hI ho sakate haiM / ve himAcala pradeza meM kulu jile meM bhUtara gA~va meM Aye hue jaina sAdhanA kendra (pina : 175125 phona naM. 6251) meM sAdhanA kara rahI haiN| isa sAdhanA kendra meM koI sAdhaka sthAI nahIM rahatA hai, kintu use ruci aura yogyatA ke anusAra vibhinna vidhiyoM dvArA Atma sAdhanA ke mArga para Age bar3hane ke lie mArgadarzana diyA jAtA hai / sAdhanA kendra kA saMcAlana suzrAvikA suzIlAbahana kara rahI haiM / aise utkRSTa AtmasAdhikA mahAsatIjI ke nAma kA artha 'navI kAMtivAlA' hotA hai| ve eka aise sthAnakavAsI AcArya zrI ke AjJAvartI haiM, jinake nAma ke pIche 'sUri' zabda kA prayoga nahIM hotA ora unakI AjJA meM 1 hajAra se adhika sAdhu - sAdhvIjIyA~ haiM / unhoMne 300 se adhika pustakeM likhI haiM / isI varSa unakA kAladharma huA hai / sAdhvIjI ke mauna ke sAtha AtmasAdhanA kI hArdika anumodanA /
Page #633
--------------------------------------------------------------------------
________________ 556 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 238938288888 ETER lagAtAra 6 varSoM se mauna ke sAtha varSAtapa cAla / kaccha-mundrA tahasila ke eka gA~va meM sthAnakavAsI parivArameM janmI isa AtmA ko pUrva janma ke saMskAroM ke kAraNa choTI umra se hI AtmasAdhanA kA raMga lagA / phira bhI karma saMyoga se vivAha karanA pdd'aa| ve gRhasthAzrama meM bhI jalameM kamala kI taraha nirlepa rahe / inhoMne 60 varSa kI umra meM karIba 10 varSa pahale chaha koTi lIbar3I saMpradAya meM dIkSA aMgIkAra kii| sthAnakavAsI samudAya meM janma evaM dIkSA lene ke bAvajUda bhI jinapratimA ke prati unako adbhuta AkarSaNa hai / ve anukulatA ke anusAra kaI bAra 4-6 ghaMTe taka jinamaMdira meM baiThakara prabhubhakti meM lIna bana jAtI haiN| kaccha ke eka suprasiddha tIrtha bhadrezvara meM prabhubhakti karate samaya prabhujI ke hAtha meM rahA huA phUla acAnaka ur3akara unake hAtha meM A gayA thA !!! unako bhakti-jApa aura dhyAna sAdhanA ke prabhAva se naye naye AdhyAtmika anubhava hote rahate haiM / eka bAra unheM devalAlI meM sAdhanA ke daurAna viziSTa prakAza ke darzana aura avarNanIya AnaMda kI anubhUti huI thii| varSa meM do bAra jaba mastaka ke bAloM kA loca hotA hai taba loca meM jitanA samaya lagatA hai, utanI dera unako viziSTa prakAza kI anubhUti hotI hai| sAdhanA ke daurAna 'AgAmI bhavameM khuda eka viziSTa padavI ko prApta kareMge' aisA saMketa unako milA hai / vaha svabhAva se atyaMta bhadrika pariNAmI haiM / bIca meM kucha samaya taka pazu-pakSiyoM kI bhASA bhI ve sahajatA se jAna sakate the !....
Page #634
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 - 557 unhoMne pichale 6 varSoM se mana meM koI abhigraha grahaNa kiyA hai| jaba taka abhigraha pUrA nahIM hogA taba taka mauna ke sAtha varSItapa cAlu rakhA hai / aise uttama AtmA ko dUsarI to bhautika apekSA kahA~ se ho ! kintu gaharI Atmika anubhUti kI apekSA ho sakatI hai / zAsanadeva unake abhigraha ko- unakI ucca AdhyAtmika bhAvanA ko zIghra paripUrNa karane kA bala pradAna kareM yahIM zubhAbhilASA / ina sAdhvIjI ke nAma kA artha 'pRthvI' hotA hai| unake guruNI ke nAma kA pUrvArdha eka sarvajana vallabha Rtu kA nAma hai / uttarArdha kA artha 'kAMti-teja' aisA hotA hai / ina guruNI ke bhAnajI ne mUrtipUjaka samudAya meM dIkSA lI hai / ve pichale 15 varSoM se roja savere uThate samaya 100 logassa kAussagga karate haiN| navakAra aura usake pratyeka pada kA bhI khaba jApa karate haiM / pariNAma svarUpa unako kitanI hI viziSTa AMtarika anubhUtiyA~ hotI rahatI haiM / unake nAma kA artha "suMdara samaktivaMta" hotA hai / ve nAma ke anusAra zuddha nizcaya samakita ko zIghra prApta kareM aisI prabhu se prArthanA / sabhI aise dRSTAMtoM se preraNA lekara AdhyAtmika sAdhanA kI tIvratama abhiruci jagAe~ yahI zubha bhAvanA / 290 nirdoSa gocarI ke abhAva meM 15 dina taka bane Adi sUkhI vastuoM se nirvAha / / kevala 50 varSa kI umra meM aura 21 varSa ke dIkSA paryAya hone ke bAbajUda lagabhaga 100 jitane ziSyA-praziSyAoM ke parivAra se zobhate ina sAdhvIjI bhagavaMta ne cha'rI' pAlita saMgha ke sAtha jesalamera tIrtha kI yAtrA kI / unhoMne vApasa Ate samaya saMgha kI tarapha se sabhI vyavasthA hone ke bAvajUda bhI unheM svIkAra nahIM kiyA / rAste meM jaina AbAdI ke abhAva meM nirdoSa gocarI kI asaMbhAvanA ke kAraNa 15-15 dina taka cane Adi sUkhI vastuoM se jIvana nirvAha kiyA ! guruNI kA aisA AcAra
Page #635
--------------------------------------------------------------------------
________________ 558 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 dekhakara ziSyAoMne bhI unakA anukaraNa kiyA !!! ina sAdhvIjI bhagavaMta ne yAvajjIva ke lie namakIna-meve aura phala kA tyAga kiyA hai| pichale kitane hI varSo se cAturmAsa meM miThAI, kaThora vastu, kar3A vigaI Adi ke tyAgapUrvaka kevala tIna dravya hI vAparate haiM ! unhoMne bIsa sthAnaka, achAI, aThThama Adi viziSTa tapazcaryAe~ bhI kI haiM / __bAhya tapa ke sAtha sAtha saMskRta-prAkRta vyAkaraNa, ratnAkarAvatArikA taka nyAya ke graMthoM kA aura kammapayar3I taka ke karma sAhitya kA aura AcArAMga uttarAdhyayana sUtra Adi AgamoM vagairaha kA suMdara adhyayana kiyA hai| ___ unakA utkRSTa saMyama jIvana dekhakara aneka grejyueTa yuvatiyoM ne unake pAsa saMyama grahaNa kiyA hai| usameM se adhikatara sAdhvIjI bhagavaMta varSa meM mAtra eka bAra hI vastroM kA sAbuna se kApa nikAlate haiM ! kaI sAdhvIjI bhagavaMtoM kA yAvajjIva miThAI, namakIna, phala Adi kA tyAga hai / adhikatara sAdhvIjI kama se kama ekAzana kA tapa karate haiM, kaI sAdhvIjI apanA loca apane hAthoM se hI karate haiM, kucha sAdhvIjIyoM ne kammapayar3I, khavagaseDhI vagairaha kA bhI abhyAsa kara liyA hai !.. unakI nizrA meM prati varSa zrAvikA zivira kA bhI Ayojana hotA hai / ina zAsana prabhAvaka sAdhvIjI bhagavaMta ke nAma kA pUrvArdha jitane pramANa meM apane pAsa hotA hai, utane pramANameM sAnukUla saMyoga evaM sAmagrI milatI hai, tathA uttarArdha pratyeka ke hAtha meM alpa yA adhika aMza meM hotA hI hai / unakA sampUrNa nAma bhI pratyeka ke hAthameM alpa adhika pramANa meM hotA hI hai !... unake saMsArI parivAra meM se 6 janoM ne dIkSA lI hai / usameM se / unake do cAcA AcArya ke rUpameM suMdara zAsana prabhAvanA kara rahe haiM /
Page #636
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 559 / 49 varSoM se cauvihAra upavAsa se varSAtaya karatI / huI dIrgha tapasvinI, zAsana gaurava sAdhvIjI / zrI jinazAsana meM Aja bhI aisI mahAna tapasvI vibhUtiyA~ vidyamAna haiM jinakI ghora-vIra-udagra-dIrgha tapazcaryA isa padArthavAdI aura bhautikavAdI yuga ke lie cunautI banI huI hai| _ vi.saM. 1985 meM 21 sAla kI umra meM dIkSA lekara Aja 91 sAla kI umra aura 70 sAla ke dIkSA paryAya meM pichale 49 varSoM se AjIvana pratijJA pUrvaka cauvihAra upavAsa se varSItapa karane dvArA 9000 se adhika cauvihAra upavAsa, 3365 tivihAra upavAsa, 1173 chAcha kI Acha ke AgAra vAle upavAsa, kula 13 // hajAra se adhika upavAsa aura dIrgha tapazcaryAoM ke sAtha sAtha citra-vicitra anekavidha Azcaryaprada-aho bhAva preraka abhigrahoM ko dhAraNa karanevAlI sAdhvIjI Aja bhI zrI jinazAsana meM vidyamAna haiM !... vi.saM. 1964 meM bhAdrapada zuklA aSTamI ke dina janmI huI uparokta sAdhvIjI ne gRhastha jIvana meM kaSToM aura bAdhAoM ko apane manobala se kaise jhelA ? vivAhita hokara bhI avivAhita kyoM rahIM ? vairAgya kA jAgaraNa kaise saMgharSo kA AmaMtraNa bana gayA ? ekAkSa karane kA prayatna, zIlaharaNa kA SaDyaMtra, aura yena-kena prakAreNa dIkSA ke ayogya ThaharAne ke abhikrama kaise viphala ho gaye ? kaise saphala huI dIkSA kI AkAMkSA ? sAdhvI jIvana meM kaise parISaha Aye ? kaise upadrava bharI rAteM bitAIM aura kaise mota ke kSaNoM meM abhaya mudrA avicala banI rahI ? ApakI vANI ne, darzana aura sparzana ne caraNa raja aura zivAmbu ne kina sukhada sthitiyoM kI sRSTi kI hai ? ityAdi kA vistRta varNana to 'Adarza sAhitya saMgha prakAzana' - curu (rAjasthAna) dvArA prakAzita 'dIrgha tapasvinI' kitAba (250 panne) meM atyaMta rocaka zailimeM diyA gayA hai| vizeSa jijJAsuoM ke lie uparyukta kitAba khAsa paThanIya hai| yahA~ para to dIkSita jIvana meM kI huI tapazcaryA kI tAlikA .... unake AjIvana pratijJAoM evaM vividha abhigrahoM ke kucha aMza prastuta karane dvArA hI unakI bhISma tapazcaryAmaya jIvanacaryA kI hArdika anumodanA karake saMtoSa mAnanA ucita samajhA hai / to sarvaprathama
Page #637
--------------------------------------------------------------------------
________________ 560 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 prastuta hai ApakI tapazcaryA kI tAlikA... tapa (upavAsa) tivihAra cauvihAra Acha ke kula dina AgAra para upavAsa 1907 5400 se adhika - 7307 se adhika belA 265 1292 3114 telA. 81 204 855 colA 37 64 36 . 31 chaha paMcolA , sAta - - - / / / . . / / / / / / / /
Page #638
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 561 1 91 121 182 124 1 124 - . . 1 182 3365 9000 se adhika 1173 13500 se adhika uparokta tapazcaryA meM cauvihAra bhadrottara tapa (100 dinoM meM 75 upavAsa) ... cauvihAra dharmacakra tapa (34 dina meM 25 cauvihAra upavAsa)... cauvihAra pratara tapa (56 dinoM meM 40 cauvihAra upavAsa, kaMThItapa (43 dinoM meM 28 cauvihAra upavAsa) aura 4 bAra cauvihAra paMcaraMgI tapa (100 dinoM meM 75 cauvihAra upavAsa) kA bhI samAveza hotA hai| pratyeka bar3I tapazcaryA kI samApti Apa eka sAtha aneka citravicitra abhigrahoM kI dhAraNA evaM unakI pUrti hone para hI karatI haiM / udAharaNa ke rUpameM -vi.saM. 2018 meM Apane kelavA (mevAr3a) meM chAcha
Page #639
--------------------------------------------------------------------------
________________ 562 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 kI Acha ke AgAra se 182 dina ke upavAsa kie / isa dIrdha tapa kI parisampannatA se 7 dina pUrva Apane nimnokta prakAra se 7 saMkalpa abhigraha ke rUpa meM dhAraNa kie / _ "(1) teraha sAdhvIyA~ milakara sUtra kI kucha gAthAe~ sunaaeN| (2) jaba maiM 21 navakAra kA dhyAna karUM taba koI sAdhvI mere hAtha meM kucha de| (3) 9 kuMvArI sAdhviyoM kA upavAsa ho aura ve pAraNA karane ke lie kaheM / (4) teraha sAdhviyAM eka sAtha pAraNA karane ke lie kaheM / (5) 9 vyakti AjIvana koI pratijJA leM / (6) pauSadha athavA sAmAyika yukta zrAvaka eka hAtha meM mAlA lie hue apane hAtha se kucha boharAe~ / (7) eka suhAgana bahina, jisake mAthe para bindI ho, kesariyA vastra pahane hue ho, nAka meM natha pahane hue ho, vaha apane hAtha se kucha boharAe~ / yadi uparyukta abhigraha pUrNataH na phale to 9 dina tapa kA pratyAkhyAna kara laMgI !" dIrgha tapa kA yaha mahAna anuSThAna kevala 3 ghaTikA se pUrva hI kisa taraha se sampanna ho gayA ?... aura bhI kaI abhigraha jaise ki koI rAkha kI cimaTI baharAe to pAraNA karanA ityAdi kaise pUre hue isakA vistRta varNana jAnane ke lie to uparyukta kitAba hI paThanIya hai / vi.saM. 2007 se Apane nimnokta prakAra se ATha saMkalpa svIkAra kiye haiN| (1) yAvajjIvana ekAntara sAbhigraha cauvihAra upavAsa ! (2) yAvajjIvana auSadha kA tyAga / (3) yAvajjIvana eka vigaya uparAnta sevana kA tyAga / (4) yAvajjIvana pratidina 7 dravya uparAMta sevana kA tyAga /
Page #640
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 563 (5) pAraNe ke dinoM meM bhI pratidina eka prahara cauvihAra evaM 2 prahara tivihAra karanA / (6) pratidina do ghaMTA dhyAna evaM pA~ca ghaMTA mauna karanA / (7) pratidina do hajAra gAthAoM kA svAdhyAya karanA / (8) yAvajjIvana elopaithika (iMjekzana varjita), homyopaithika aura Ayurvedika auSadhikA tyAga / ye saMkalpa jahA~ eka ora Apake prabala manobala ke sAkSya haiM, vahIM dUsarI aura saMyama aura adamya sAhasa ke pratIka haiN| gRhastha jIvana meM bhI Apane apane pati Adi se dIkSA kI anumati prApta karane ke lie 6 mahinoM se adhika samaya taka kevala roTI aura pAnI kA AhAra liyA / tele aura aThAI ke pAraNe meM bhI roTIpAnI ke sivAya kucha bhI nahIM khAyA / ___tapa-tyAga-titikSA ke sAtha ApameM sevA aura guru samarpaNa Adi guNa bhI atyaMta anumodanIya haiM / ina guNoM kA vizeSa varNana uparyukta kitAba se jJAtavya hai / Apane apane jIvana meM 32 se adhika cAturmAsa mevAr3a meM aura bAkI ke sAre cAturmAsa rAjasthAna meM hI kiye haiM / isa varSa ApakA cAturmAsa sujAnagaDha (ji. nAgaura-rAja.) meM hai| Apake 3 akSaroM ke nAma meM prathama do akSara eka ratnavizeSa ko sUcita karate haiM / Apa ke upara jina gaNanAyaka kI kaI varSoM taka kRpAdRSTi rahI unakA nAma eka paudhe ko sUcita karatA hai jau vaiSNavoM meM khAsa pUjanIya mAnA jAtA hai| vartamAna meM Apa ke gaNanAyaka kA upanAma mahAprajJajI hai, jinhoMne kaI AdhyAtmika kitAbeM likhI hai aura dhyAnapaddhati kA saMkalana bhI kiyA hai / priya pAThakavRMda ! aba to Apa pahacAna gaye hoMge ina mahAna AtmAoM ko ?
Page #641
--------------------------------------------------------------------------
________________ 564 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 292 AyaMbila tapa aura navakAra japakA anUThA prabhAva hArTa eTeka, harapIsa aura kensara kensala ho gaye !! isa saMsAra ke rAjyameM karmarAjAne cAroM aura apanA saMpUrNa sattAdhikAra anAdi kAla se jamAyA hai / isa karmasattA kI adhInatA meM samagra saMsArI jIvoM ko rahanA par3atA hai / ... hAlAM ki samudra meM bhI ratna hote haiM, rAtri kI kAlimA meM bhI sitAre camakate haiM, kA~ToM ke bIca bhI galAba jaise phala khilate haiM, isI taraha isa avanItala ke upara kucha virala AtmAe~ aisI bhI hotI haiM jo dharma mahAsattA kI zaraNa aMgIkAra karake karmasattA ke sAmane yuddha cher3atI haiM aura usameM pracaMDa puruSArtha ke dvArA vijaya kI varamAlA ko pahanatI haiM / yahA~ para eka aisI hI zramaNIratnA kA dRSTAMta prastuta hai / kacchaAsaMbIyA (bar3A) gA~va meM vi.saM. 1982 meM janmI huI lakSmIbahana kA mana bacapana se hI saMsAra se virakta thaa| phira bhI lajjAlu svabhAva ke kAraNa apanI vairAgya bhAvanA mAtA-pitA ke sAmane vyakta nahIM kara sakane se unheM vaivAhika baMdhana meM baddha honA par3A / bhivitavyatAvazAt vivAha ke bAda alpa samaya meM hI patikA paraloka gamana ho jAne se saMyama kA svIkAra karane kI bhAvanA prabala ho uThI aura saM. 2011 meM mAgha zukla 14 ke dina unhoMne saMyama aMgIkAra kiyaa| aMgIkRta saMyama ko saphala banAne ke lie unhoMne apanA jIvana vinaya vaiyAvacca, tapa-tyAga aura jJAna-dhyAna meM lagA diyA / vardhamAna AyaMbila tapa kI nIMva eka bAra DAlI magara pUrNa nahIM ho pAyI ! phira bhI himmata nahIM hArakara punaH nIMva DAlI ora kramazaH vardhamAna pariNAma se Age bar3hate hue vi.saM.2050 meM 100 oliyA~ paripUrNa kI !!!... magara isI bIca meM karmasattA ne unakI kaI prakAra kI kaThina-kaThinatara kasauTiyA~ kI, kintu dRDha manobala se AyaMbila tapa evaM navakAra japa dvArA una sabhI kasauTiyoM meM se kSemakuzalatA pUrvaka uttIrNa hokara hamAre sAmane eka Adarza prastuta kiyA hai, 'ki, himmata se mardA, to sahAya kare khudA" ! vi.saM. 2036 meM acAnaka unakI AvAja avaruddha ho gayI !
Page #642
--------------------------------------------------------------------------
________________ 565 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 cikitsakoM ne nidAna kiyA ki, 'kaNTha kI svarapeTI meM kensara kI gA~Tha hai ! sabhI ke hRdaya meM sthAna-mAna prApta hone se sakala saMgha ciMtita ho uThA ki kyA aisI zramaNIratnA kevala 54 sAla kI umra meM hI kensara roga kA bhoga bana jAyegI !... muMbaI kI TATA aspatAla ke viziSTa cikitsakoM ne nirdeza diyA ki, 'agara bijalI ke 'soTa' diye jAe~ge to zAyada ThIka ho sakatA hai, anyathA yaha marIja 6 mahinoM se adhika jindA nahIM raha sakegA !' phira bhI prabhu mahAvIra prarUpita karma vijJAna ko acchI taraha samajhanevAle sAdhvIjI bhagavaMta ne sabhI ko spaSTa kaha diyA ki, "maiM kisI prakAra kA sAvadha upacAra karavAnA nahIM cAhatI / isa deha-piMjar3e ko eka dina to chor3anA hI hai, to jaldI se chor3anA yA vilaMba se chor3anA isa meM koI khAsa pharka nahIM par3atA / mahApuNyodaya se mujhe jinazAsana ke dvArA AyaMbila jaisA mahAna tapa aura mahAmaMtra navakAra kA mahAmAMgalika japa milA hai| maiM inhIM ke AlaMbana se isa roga ko samatA ke dvArA karmanirjarA kA hetu bnaauNgii|"... aura unhoMne lagAtAra vardhamAna pariNAma se vardhamAna AyaMbila tapa kI oliyA~ cAlu hI rakhIM / sAthameM mahAmaMtra navakAra kA japa bhI rAta ko DhAI-tIna baje uThakara dIrgha samaya taka cAlu hI rakhA / karIba 10 sAla taka karmasattA ke sAmane bhISaNa raNa saMgrAma calA / 10 sAla taka AvAja baMda rahI aura hara DeDha sAla meM eka bAra khuna kA vamana hotA thA / bIca meM eka bAra bhayaMkara hRdaya roga kA hamalA bhI huA, magara "kAryaM sAdhayAmi vA dehaM pAtayAmi" jaise sudRr3ha saMkalpa ke dhanI sAdhvIvaryA ne aDiga zraddhA ke sAtha AyaMbila tapa aura navakAra mahAmaMtra kA japa cAlu hI rakhA / Akhira karmasattA ko hAra mAnanI hI pdd'ii| kensara kensala ho gyaa| hArTa eTeka ko hI mAno eTeka A gayA !! harapIsa bhI hArakara dUra haTha gayA !!! aura Aja 74 sAla kI umra meM bhI 101-102 isI krama se Age baDhate hue 109 oliyA~ paripUrNa kara lI / vartamAna meM 500 AyaMbila kI tapazcaryA cAlu hai| suvinIta 5 ziSyApraziSyAe~ sAtha meM hote hue bhI, 74 sAla kI umra meM bhI "jAta mehanata jindAbAda'' - sabhI kArya apane hAthoM se hI karate haiM, itanA hI nahIM, kaI bAra dUsaroM ko bhI unake kAryoM meM ve sahayoga dete haiM !... ___ mahAmaMtra navakAra ke upara inakI aTUTa AsthA hai / apane pAsa AnevAle darzanArthiyoM ko bhI ve navakAra mahAmaMtra kA japa karane kI khAsa
Page #643
--------------------------------------------------------------------------
________________ 566 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 preraNA dete haiM / unakI preraNA se pratidina kama se kama 108 navakAra kA japa karane kI ArAdhanA meM saiMkar3oM AtmAe~ jur3a gayI haiM / hArTa eTeka- harapIsa aura kensara jaise asAdhya roMgoM ko kensala karavAnevAle o AyaMbila tapa aura mahAmaMtra navakAra japa ! Apako bAra bAra namaskAra !... jaya jinazAsana ! dhanya tapasvI ! uparyukta zramaNIratnA kA zubha nAma prAtaHkAla meM sUryodaya se pahale honevAle samaya ko sUcita karatA hai / 3 nAmoM se prasiddha gaccha ko ve alaMkRta kara rahI haiM / 293/ tapa-japa se kensara ko kensala karate hue utkRSTa ArAdhaka sAdhvIjI 16 varSa kI umra meM dIkSita hokara Aja 50 varSa ke dIkSA paryAyavAle eka utkRSTa ArAdhaka, aura jinazAsana ke zaNagAra aise aNagAra sAdhvIjI bhagavaMta kI ArAdhanAoM kI bAteM bhAvapUrvaka paDho / pichale 23 varSa se lekara aba AjIvana kApa meM sAbuna kA upayoga na karane kI pratijJA hai / pratidina navakAra kI 51 pakkI mAlAoM kA jApa karate haiM / saMbhava ho vahA~ taka eka hI baiThaka meM 6-7 ghaMTe taka jApa karate haiM / 24 ghaMToM meM kevala DhAI ghaMTe (rAtri 10 se sADhe bAraha baje taka) hI ArAma karate haiN| unhoMne 300 se adhika aThThama kiye haiM / unako kaiMsara huA, taba davA na lete hue 81 AyaMbila aura 15 cauvihAra aThThama tapa ke sAtha navakAra mahAmaMtra kA japa karane se kensara kensala ho gayA thaa| khUna kI ulTI hone se kensara ke kITANu dUra ho gaye the / inhoMne lagAtAra 500 AyaMvila kie the taba bhI AyaMbila khAte meM se na boharate hue
Page #644
--------------------------------------------------------------------------
________________ 567 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 gharoM meM se jo sahajatA se milatA, usase hI AyaMbila karate / kaI bAra kevala . roTI aura pAnI yA khAkhare evaM pAnI se AyaMbila karate !!! . - karIba 22 ziSyA-praziSyAoM ke parivAra se zobhate ina sAdhvIjI ne nimnalikhita pratijJAe~ AjIvana svIkAra kI haiN| aba ziSyA nahIM banAnI (praziSyA kI. chUTa, miThAI, namakIna, mevA phUTa vAparanA nahIM, khAdI ke hI kapar3e vAparanA, do jor3I se adhika kapar3e nahIM rakhane, kisI ko patra nahi likhanA, vAsakSepa yA rakSApoTalI nahIM denA, kisI ko sahaja duHkha pahu~ca jAe aisA bolA jAe to aThThama karanA, kisI kI thor3I bhI niMdA suna leM to AyaMbila karanA ... ityAdi !!! tapa-japa-niyama Adi utkRSTa ArAdhanAmaya apramatta jIvana hone se kaI bAra sugaMdhI vAsakSepa kI vRSTi Adi anubhava hote haiM, magara ve inako bilkula mahatva nahIM dete haiM / unakI to basa eka hI lagana hai ki, "isa bhava meM zIghra graMthabheda dvArA zuddha samyaktva kI prApti ho aura AgAmI bhava meM mahAvideha kSetra meM se kevala-jJAna prAptakara mokSa meM jA sakuM aise AzIrvAda aura hita zikSA do !.." ve nAma ke anusAra aneka guNoM ke bhaMDAra haiM / prasiddhi se ekadama dUra rahanA cAhate haiM / phira bhI unakA jIvana sabake lie Adarza rUpa hone se itanI lekhinI calAne kI ghRSTatA kiye binA nahIM raha sakA ! cauthe Are ke samaya jaisA saMyama jIvana jIte hue sAdhvIjI bhagavaMta kI ArAdhanA kI bhUrizaH hArdika anumodanA / / unake nAma kA pUrvArdha arthAt dharma kA mUla aisA eka mahAna guNa, aura uttarArdha kA artha kAMti-teja aisA hotA hai / vaha yoganiSTha ke rUpa meM suprasiddha ho gaye eka AcArya bhagavaMta ke samudAya ke haiM / unake darzana ekabAra to avazya karane jaise haiM /
Page #645
--------------------------------------------------------------------------
________________ 568 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 294 86 varSa kA dIkSA paryAya / / / kevala 6 varSa kI umra meM apane mAtRzrI ke sAtha dIkSita hue, yaha sAdhvIjI bhagavaMta 86 varSa ke sudIrgha saMyama ke prabhAva se Aja 92 varSa kI umra meM bhI pA~coM indriyoM kI paTutA rakhate haiN| vartamAnakAla meM itane sudIrgha cAritra paryAyavAle zAyada hI dUsare koI hoNge| mUla kaccha-DumarA ke aura siddhagiri meM dIkSita hue pravartinI sAdhvIjI Aja 45 jitane ziSyA-praziSyAdi se zobhAyamAna ho rahe haiM / ve abhI umra ke kAraNa sAbaramatI (ahamadAbAda) meM sthiravAsa haiN| unhoMne upamiti bhavaprapaMcA mahAkathA, syAdvAdamaMjarI, triSaSThi daza parva, lalita vistarA, uttarAdhyayana sUtra, muktAvalI Adi ke adhyayanaadhyApana dvArA samyakjJAna pada kI ArAdhanA kI hai / 14 varSa kI umra meM apanI janma-bhUmi meM bArasAsUtra kA vAMcana kara zrotAjanoM ko mugdha banAyA thA / ... unhoMne talAjA evaM zatrujaya girirAja kI 99 yAtrA Adi dvArA samyagdarzana ko nirmala banAyA hai| kaccha-kAThiyAvAr3a, gujarAta, mAravAr3a, mahArASTra Adi meM apramatarUpa se vicaraNa kara unhoMne samyakcAritra kI ArAdhanA dvArA svopakAra ke sAtha paropakAra evaM zAsana prabhAvanA kI hai / unhoMne AcArAMga-uttarAdhyayana-dazapayannA sUtroM ke yogodvahana DeDha mAha, do mAha, DhAI mAha, cAra mAha kA tapa, varSItapa, navapadajI kI 105 oliyA~, 62 varSa taka jJAnapaMcamI kI ArAdhanA, mAsakSamaNa, 19 upavAsa, solahabhattA, 6 achAI, bIsasthAnaka, vardhamAnatapa, poSadazamI, mauna ekAdazI, meru trayodazI, caitrI pUnama Adi kI ArAdhanA dvArA samyak tapa pada kI ArAdhanA karake vipula karma nirjarA kI hai| 86 varSa kA nirmala cAritra inako tathA inake bhAvapUrvaka darzana
Page #646
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___569 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 vaMdana-vaiyAvacca-bhakti karane vAlI AtmAoM ko cauryAsI ke cakkarameM se zIghra mukti dilAye aisI zubhAbhilASA / inake nAma ke prathama do akSara eka suprasiddha tIrthaMkara bhagavAna ke nAma ke sAtha ekarUpatA vAle haiM / ve yoganiSTha ke rUpa meM suprasiddha ho gaye AcArya bhagavaMta ke samudAya ke haiM / ve abhI jina AcArya bhagavaMta kI AjJA meM haiM unake nAma kA artha 'suvarNa jaisI kAMtivAlA' hotA hai / 295 vihAra meM Ate hue pratyeka gAMva-nagara-tIrthoM ke pratyeka jinabiMboM ke samakSa caityavaMdana // __39 varSa kI umra meM apanI 16 varSa kI putrI ke sAtha pU.A. zrI bhaktisUrijI (samIvAle) ke samudAya meM dIkSita hue yaha sAdhvIjI bhagavaMta jahA~ - jahA~ vihAra karake jAte usa gA~va-nagara yA tIrtha meM jitane jinabiMba hote una pratyeka ke sammukha caityavaMdana karate / ... phira vaha zatrujaya tIrtha ho yA jaisalamera tIrtha ho !!! unhoMne vi.saM. 2023 meM jaisalamera tIrtha meM choTe bar3e prAyaH 6000 jinabiMboM ke sammukha caityavaMdana karane kI bhAvanA DeDha mAha sthiratA kara pUrNa kI !... unake putrI mahArAja ne vahA~ sabhI caityavaMdana karavAye the !...... Apa zrI ne isa prakAra saurASTra, kaccha, gujarAta aura mAravAr3a-rAjasthAna ke aneka tIrthoM ke pratyeka jinabiMboM ke sammukha-caityavaMdana karake jinabhakti kA apUrva lAbha liyA thA / devavaMdanamAlA kaMThastha kI huI thI / zArIrika pratikUlatAoM meM bhI kabhI doSita AhAra nahIM liyA ! aneka vidha tapa aura svAdhyAya ke sAtha dina meM 11-11 ghaMTo mauna kI sAdhanA karate the| cAhe kaisA ugra tapa ho to bhI pUrI kriyA svasthatA aura sphUrti se khar3e khar3e hI karate the ! unakI saMsArI pakSa kI do bahineM, bahina kI tIna putrIyA~, bhAI-bhAbhI,
Page #647
--------------------------------------------------------------------------
________________ 570 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 bhAI ke putra, kuTuMbI bhAiyoM-bhAbhiyoM tathA nanihAla pakSa sahita 45 bhavyAtmAe~ saMyama kI sundara sAdhanA kara rahI haiM / ve saM. 2036 ke jyeSTha sudi 3 ke dina navakAra maMtra ginate ginate samAdhipUrvaka kAladharma ko prApta hue / unake nAma ke pUrvArdha kA artha 'AnaMda' hotA hai| uttarArdha kA artha 'bela' hotA hai / unakI viziSTa jinabhakti kI bhUrizaH anumodanA / unakI putrI sAdhvIjI Aja vizAla parivAra ke sAtha saMyama kI ArAdhanA kara rahI haiM / unake nAma ke pUrvArdha kA artha 'suvarNa' tathA uttarArdha kA artha 'bela' hotA hai| unakI viziSTa jinabhakti kI bhUrizaH anumodanA / "bahuralA vasuMdharA" ( bhAga 1 se 4 gujarAtI AvRtti) ke 296 viSayameM vividha gaccha-samudAyoMke gacchAdhipati AcArya Adi mahAtmAoMke svayaM saMprApta anumodanApatroMkA saMkSima sArAMza 8888888888888 _ "bahuratnA vasuMdharA'' bhAga 1 se 4 evaM anumodanA samAroha kI patrikA milI / paDhakara atyaMta prasannatA huI / Apane vasuMdharA ke upara vidyamAna ratnoM kI vistRta jAnakArI prApta karake hamAre taka pahu~cAyI isake lie bahuta bahuta anumodanA karake dhanyavAda dete haiM / ratna sAmane hote hue bhI ratna ke rUpameM unakI pahacAna durlabha haiM, magara prastuta pustaka ke dvArA agaNita ratnoM kI suMdara pahacAna hameM huii| daza varSa ke bAlaka ko zrI siddhacakra mahApUjana kaMThastha !... sudIrdha tapazcaryAe~ karanevAle mahAnubhAva !... vardhamAna AyaMbila tapa kI 100 oliyA~ pUrNa karanevAle tapasviyoM kI nAmAvali !... ityAdi paDhakara ArAdhaka AtmAoM ko aMtara ke AzIrvAda saha hRdaya se vaMdana ho jAtA hai !... ApakI lekhana pravRtti hamako bahuta pasaMda AyI hai / aise viziSTa prayAsa kI AvazyakatA thI jo Apane pUrNa kI hai, etadartha Apa punaH punaH dhanyavAda ke pAtra haiN| .... Apane aise viziSTa ArAdhaka ratnoM ke bahumAna kA Ayojana karavAyA hai evaM usameM bhI samAja ke sanmAnanIya agraNI padhAranevAleM haiM, yaha jAnakara AnaMda huA hai| __- A. vijaya yazodevasUri
Page #648
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 571 'bahuratnA vasuMdharA' milI hai / suMdara zaili se parizrama karake kitAba taiyAra kI gayI hai| pratyeka manuSyoM ke lie evaM khAsa karake sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ke lie vyAravyAnAdi meM yaha kitAba atyaMta upayogI bnegii| prAcIna dRSTAMtoM kI apekSA se arvAcIna dRSTAMtoM meM logoM ko adhika dilacazpI hotI hai / Apake dvArA kiyA huA yaha svAdhyAya sarva jIvoM ko bahuta hI upayogI hogA / alaga alaga 3 kitAbeM prakAzita hone se sAdhusAdhvIjIyoM ko vihArameM sAthameM rakhane ke lie anukUlatA rhegii| cAra bhAgoM ke adhika do seTa yahA~ bhejane ke lie avasara dekheN| - A. vijaya caMdrodayasUri gata varSa meM 'bahuratnA vasuMdharA' kA prathama bhAga milA thA / kala dUsarA bhAga milA hai| prathama bhAga milA taba maiM vihAra meM thA, isalie yahA~ Akara paDhA taba atyaMta romAJcita ho uThA / itane meM dUsarA bhAga milA aura usake kucha hI dRSTAMta paDhakara atyaMta haSAnvita ho gayA hU~ / vartamAna kAla meM bhI zrIjinazAsana jayavaMta hai| Apane ina pustakoM ke lie jo mehanata kI hai usakI anumodanA karane ke lie mere pAsa zabda nahIM haiN|... 'guNIjana bhakti TrasTa' kI sthApanA karane ke lie hasamukhabhAI ko hamane preraNA kI thI, aura yaha TrasTa Apake dvArA Ayojita anumodanA samAroha meM sahabhAgI banA isakA bhI hamako AnaMda hai| yaha prakAzana kalakattA meM evaM yahA~ (paTaNA zahara) ke jJAnabhaMDAra meM bhI bahuta upayogI hogA / ApakI kitAba hamezA ke lie mere sAtha rhegii| ___ - A. vijayaprabhAkarasUri 'bahuratnA vasuMdharA' kitAba nahIM kintu sajilda grantha prApta huA hai !... sacamuca vasuMdharA ke anamola ratnoM kI adbhuta rozanI hamAre jIvanapatha para mArgadarzaka bana sake aisI hai / Apane bahuta anamola saMkalana kiyA hai| yaha prakAzana kevala zrAvakoM ke lie hI nahIM, kintu caturvidha zrI saMdha ke lie preraNAdAyaka hai / prAyaH vartamAna vizva meM sabase utkRSTa guNAnurAgI ke rUpameM mujhe Apake darzana hote haiM / aise saMtake guNagAna karate hue yaha jihvA thakatI
Page #649
--------------------------------------------------------------------------
________________ 572 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 hI nahIM hai| Apake guNAnurAgitA guNane mujhe guNagrAhI banA diyA hai, aisA kRtajJatA se likhate hue mujhe bahuta hI AnaMda ho rahA hai / ApakI ArAdhanA Apako sarvotkRSTa guNoM kA bhAjana banAye yahI maMgala kAmanA hai| - A. vijayajagavallabhasUri 'bahuratlA vasuMdharA' bhAga-2 milA hai / saprema svIkAra kiyA hai| pustaka ke patrAMka 64 para devajIbhAI aura nAnajIbhAI -baMdhu yugala kA dRSTAMta hai, unakA bahuta suMdara anubhava 5 varSa pUrva hama jaba gAMdhIdhAma gaye the taba hameM bhI huA thA / gAMdhIdhAma se pUrva ke eka gA~va meM jainoM ke ghara nahIM haiM, ataH hama bhacAu se vyavasthA karavAkara nikale the| gAMdhIdhAma meM kisI ko khabara bhejI nahIM thii| phira bhI devajIbhAI evaM nAnajIbhAI ko kisI taraha se mAlUma ho jAne se ve gocarI lekara svayaM lAbha lene ke lie Aye the| gAMdhIdhAma meM bhI unakA bahuta hI suMdara anubhava huA thaa| unakI prasaMzA-anumodanA gA~va-gA~va meM ho rahI thii| - A. vijayamahAnaMdasUri - A. vijayamahAbasasUri 'bahuratnA vasuMdharA' kA dUsarAbhAga do dina pahale hI milA hai, aura kala jAhira pravacana meM usameM se 3 dRSTAMta prastuta karane para zrotA atyaMta bhAvavibhora ho gaye the / kitAba ke lie Apane acchA parizrama kiyA hai| ApakI jJAnopAsanA sarAhanIya hai / kitAba chapavAne ke lie davya vyaya bhI bahuta hotA hogA / yahA~ ke (khImata) zrI saMgha ko jJAnakhAte meM se rakama bhijavAne ke lie preraNA karatA huuN| zAsana ke prati ApakI bhAvanA evaM puruSArtha anumodanIya hai / isameM uttarottara abhivRddhi hotI rahe yahI zubhecchA / A. vijayazreyAMsasUri
Page #650
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 573 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga-2 milA hai / Apa atyaMta rasapUrvaka acchA prakAzana karate hai / ApakA sauhArda evaM snehabhAva kabhI bhUla nahIM sakatA huuN|... cAturmAsa praveza ke dina navakAra mahAmaMtra ke sAdhaka zrI lAlubhA darabAra mile the / ArAdhakoM ke anumodanA - bahumAna samAroha meM unako bhI AmaMtraNa bhijavAyA gayA hai, yaha jAnakara bar3I prasannatA huii| ___- A. mahAyazasAgarasUri 'bahuratnA vasuMdharA' milI hai| vartamAnakAla meM sattvaguNasaMpanna jIvoM meM kitanI suMdara dharmazraddhA, tapa-tyAga kI zakti evaM zIla-sadAcAra kI maryAdAe~ vidyamAna haiM !!... nIti, paropakAra, udAratA, samatA Adi guNasaMpanna jIvoM ke vartamAnakAlIna dRSTAMta atyaMta bodhaprada haiM / .... pratyeka gharoM meM hararoja pArivArika dharmasabhA kA Ayojana honA cAhie evaM usameM aisI kitAba ke pratidina 2-4 dRSTAMta paDhAe jAe~ to atyaMta suMdara dharmajAgRti AyegI !... kitAba ke mAdhyama se AbAlavRddha sabhI ko dharmazraddhA evaM sadAcAra pAlana ke prati prerita karane kA ApakA puruSArtha atyaMta anumodanIya hai| _ - A. vijaya rAjendasUri 'bahuratnA vasuMdharA' milI hai| sAdara svIkAra kiyA hai| suMdara parizrama . kiyA hai / zrama sArthaka huA hai !... jisa taraha sUrya Aja bhI sAre vizva ko prakAzita karatA hai, usI taraha zrI jinazAsana bhI Aja pUra bahAra meM jhagamagA rahA hai, aisI pratIti isa kitAba ko paDhane se hotI hai / kaI AtmAe~ anumodanA dvArA AtmakalyANa ke patha para pragati kareMgI !.. hama to pravacana meM khAsa isa kitAba ke dRSTAMta aksara diyA karate haiM, jinheM sunakara zrotAoM ko acche bhAva jagate haiN| - A. vijaya vAriSeNasUri aneka AtmAoM ko sanmArga meM Ane kI preraNA detA huA evaM
Page #651
--------------------------------------------------------------------------
________________ 574 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 guNavAna AtmAoM ke caraNoM me jhuka jAne kI vRtti utpanna karatA huA aisA masta upahAra zrI saMgha ke samakSa prastuta karane ke lie Apako bahuta bahuta dhanyavAda hai| - A. vijaya ratnasuMdarasUri 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga-2 milA hai / bhAga-1 gata varSa meM milA thA / sAdara svIkAra kiyA hai / mehanata khUba prazaMsanIya hai / anumodanA kA bhavya pAtheya parosA hai / bhAga 3-4 bhI bhejeM / - A. vijaya mitrAnaMdasUri ___'bahuratnA vasuMdharA' bhAga-2 milA hai / sacamuca kaliyuga ke kIcar3a meM utpanna hue narapuMgava rUpa kamaloM ko vizva ke samakSa prastuta karake Apane bahuta hI kamAla kiyA hai !.. Aja kA mAnava bhautikavAda kI bhayAnakatA evaM viSayoM kI Asakti ko chor3akara sAdhanA kI pagadaMDI para zIghra agrasara bana jAya aise dRSTAMtoM kA akhUTa khajAnA hai| ApakA AMtarasneha avismaraNIya rahegA / ___- A. kalyANasAgarasUri OM 'bahuratnA vasuMdharA' kA bhAga -2 milA / pustaka bahuta hI upayogI hai / Apa isa taraha jJAnabhakti dvArA zAsana kI sevA kara rahe haiM, yaha anumodanIya hai / pAlitAnA meM 'luNAvA maMgala bhuvana' dharmazAlA meM bhI jJAnabhaMDAra hai / loga lAbha lete haiM / to aisI kitAbeM bhijavAte raheM / ___ A. vijaya arihaMtasiddhasUri 'bahuratnA vasuMdharA' kA prathama bhAga gata varSa jayapura meM milA thaa| bAkI ke tIna bhAga yahA~ bAr3amera meM mile haiM / hamArI sAdhvIjIyoM ko paDhane ke lie kitAbeM dI haiM / dharmazraddhA ko baDhAnevAlA sAhitya hai / dhanya
Page #652
--------------------------------------------------------------------------
________________ 575 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 hai Apako, Apane kitanA parizrama karake saba prakAra ke lekha chapavAyeM haiM / Apako bahuta bahuta dhanyavAda / A. jina mahodayasAgarasUri 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga-2 milA hai / grantha kI saMkalanA bahuta hI suMdara hai / grantha ke dRSTAMta anumodanA ke lie bharapUra sAmagrI pradAna karate haiM / isa taraha kA bilkula benamUna sarjana karane ke lie lAkha lAkha dhanyavAda / viziSTa ArAdhakoM ke bahumAna kA kAryakrama acchI taraha saphala ho yahI zubhecchA / - A. vijaya municandasUri 'baharatnA vasuMdharA' bhAga-2 milA hai / Apane atyaMta prazaMsanIya prayAsa kiyA hai / bhinna bhinna sthAnoM meM rahe hue mAnavaratnoM ko khojakara Apane aneka jIvoM ke samakSa anumodanA ke lie prastuta kiye haiM, isake lie khUba khUba dhanyavAda / ___ - A. vijayadevasUri., A. hemacandrasUri - 'bahuratnA vasuMdharA' pustaka prakAzita karake Apane jaina zAsana kI mahAna sevA kI hai| bhArata ke vibhinna rAjyoM meM gupta rUpa se rahe hue jaina ratnoM ko ApazrIne prayAsa karake saMgha ke samakSa prakAzita kiye haiM, isake lie Apa zatazaH dhanyavAdArha haiM / - A. subodhasAgarasUri 'bahuratnA vasuMdharA' kitAba milI hai / upara upara se nirIkSaNa karane para bhI lagA ki bahuta acchI mehanata kI hai, jo anekoM ke lie preraNAprada banegI / aise sundara upahAra ke lie abhinandana / A. kalAprabhasAgarasUri
Page #653
--------------------------------------------------------------------------
________________ 576 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 'bahuratnA vasuMdharA' kitAba mila gayI hai / bahuta hI suMdara aura anumodanIya prakAzana kiyA hai / anekoM ke jIvana meM parivartana lAne meM nimitta bana sakeM aise prakAzana ke lie hArdika dhanyavAda / - A. padmasAgarasUri 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga-2 milA hai / prayAsa bahuta acchA hai / bhAga 3-4 bhI taiyAra hone para jarUra bhijavAnA / - A. vijayasuzIlasUri 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga-2 kala milA hai, jisakA sAdara svIkAra karatA hU~ / bhAga -1 -3 -4 bhI anukUlatA ke anusAra bhijavAnA / dRSTAMta bahuta hI acche haiM / A. narendrasAgarasUri 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga - 2 milA hai / saharSa svIkAra karatA huuN| ApakA prayatna bahuta hI prazasya hai / Apa aise kAryoM meM adhika adhika Age baDheM yahI zubhecchA / ____ - A. vijaya sthUlabhadrasUri 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga-2 milA hai / preraNAdAyI dRSTAMtoM kA suMdara saMgraha kiyA hai / bahuta bahuta dhanyavAda saha hArdika anumodanA / bhAga 13-4 bhI bhejane ke lie avasara dekheM / - A. vijaya kalApUrNasUri
Page #654
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 577 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga- 2 milA hai / prayatna atyaMta anumodanIya hai / vizeSa abhiprAya saMpUrNa paDhane ke bAda bhejUMgA / A. vijayabhadraMkarasUri ApakA prayatna prazasya hai / kone kone meM chipe hue ratnoM ko khojakara vizva ke sAmane prakAzita kiyA hai, usakI bhUri bhUri anumodanA saha hArdika dhanyavAda / A. vijaya hemaratnasUri 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga 3-4 milA hai / saharSa svIkAra karatA huuN| kitAba meM sagrahita dRSTAMta atyaMta suMdara aura bAra-bAra anumodanA karane yogya haiN| A. vijaya pUrNAnaMdasUri 'bahuratnA vasuMdharA' milI hai / kitAba meM rahe hue dRSTAMta aneka jIvoM ke AMtara saMvedana meM jarUra ananya kAraNa banane yogya haiM / yaha eka jinazAsana kI anUThI dena hai / jinazAsana kA kaisA adbhuta prabhAva hai . ki jisake pratyakSa bolate hue dRSTAMta saMpUrNa Ama janatA ko sIdhA asara karate haiM !... aise aneka sukRtoM ko karane ke lie zAsanadeva Apako zakti pradAna kare yahI shubhecchaa| ___- A. vijaya vidyAnaMdasUri 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga -2 milA hai| aneka jIvoM ko preraka bananevAle uttama dRSTAMto kA samAveza isa kitAba meM karane kA ApakA yaha prayAsa atyaMta anumodanIya hai| .- A. vijaya hemaprabhasUri bahuratnA vasuMdharA - 3-37
Page #655
--------------------------------------------------------------------------
________________ 578 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 'bahuratnA vasuMdharA' kitAba milI / bahuta hI prasannatA huI / svapara jIvana kA kalyANa karanevAlI anumodanIya kitAba hai| - - A. vijaya indrasenasUri 'bahuratnA vasuMdharA' kitAba milI / hamAre lie bilkula ajJAta aise kaI zrAvakoM kI uttama ArAdhanA kI jAnakArI milane se bahuta prasannatA huI / sacamuca zrAvakoM meM bhI kaI cIjeM anumodanIya hotI haiM / - A. azokasAgarasUri - 'bahuratnA vasuMdharA' kitAba milI hai / anumodanIya pusvArtha kiyA haiM / anya bhAvikoM ko suMdara preraNA milegI / - A. vijaya abhayadevasUri . 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga -2 jaina dharma ke zrAddhavarya evaM zrAvikAratnoM kA suMdara saMkalana hai / bhAratabhara se aise logoM kA saMkalana karake unake Adarza preraNAmaya evaM tapasvI jIvana ko jana jana taka pahu~cAne kA jo bhagIratha kArya Apane saMpanna kiyA hai, usake lie ni:saMdeha Apa sAdhuvAda ke pAtra haiM / mere jJAnameM yaha pahalA prayAsa hai / unake abhinaMdana kA jo kAryakrama rakhA hai yaha bhI abhinaMdanIya hai / chapAI va pustaka kA 'geTa apa' AkarSaka hai / jinake Adarza jIvana kA Alekhana huA hai, unake phoTu bhI prakAzita hote to uttama rahatA / - upAdhyAya vasaMtavijaya isa kAla meM jo bhI bhAvuka AtmAe~ jaina dharma kI ArAdhanA acchI taraha se karate haiM, unakI jAnakArI prApta karake dUsaroM ko bhI jAnakArI mile aura ve bhI anumodanA kareM isa taraha se pracAra kA ApakA prayAsa stutya hai / ina ArAdhakoM kI bhakti karane kA jo
Page #656
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 579 kAryakrama Ayojita huA hai vaha bahuta acchA kiyA hai / pUjyapAda A. zrI labdhisUrIzvarajI ma.sA. kahA karate the ki anumodanA karanevAle to dhanya haiM hI, kintu anumodanA karanevAloM kI anumodanA karanevAle bhI dhanya haiN| - upAdhyAya mahAyazavijaya 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga -2 sAdyanta paDha gayA / vAstava meM Apane bahuta bhavya pusvArtha kiyA hai / yaha kArya guNAnurAga guNa vikasita hue binA ho nahIM sakatA hai / sacamuca Apane guNAnurAga guNa ko acchI taraha se vikasita kiyA hai, usakA hI yaha phala hai| - paMnyAsa kIrticandravijaya 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga 3-4 kI eka prati prApta huI hai / jaina zAsana meM vartamAnakAlIna camakate ArAdhakoM ke udAharaNa zrI saMgha meM preraNAdAyaka baneMge isameM koI saMdeha nahIM hai| _ - paMnyAsa indravijaya ApakA prayantaM bahuta anumodanIya, preraNAdAyaka evaM zAsana prabhAvaka hai / hArdika anumodanA / pravartaka muni harIzabhadravijaya 'bahuratnA vasuMdharA' milI hai / bahuta hI AnaMda huA / sacamuca anumodanIya prasaMga anumodanIya hI haiM aura preraNAdAyaka bhI haiM / suMdara saMkalana karane ke lie hArdika dhanyavAda / - gaNi abhayazekharavijaya
Page #657
--------------------------------------------------------------------------
________________ 580 ___ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 'bahuratnA vasuMdharA' kitAba milI hai / atIva AnaMda huA / kitAba ke dRSTAMta pAtra ArAdhaka mahAnubhAvoM kI bhUrizaH hArdika anumodanA / ArAdhakoM ke bahumAna kA kAryakrama Ayojita huA hai vaha bhI bahuta prazaMnIya hai| - gaNi vIrabhadrasAgara ___'zrI jinazAsana darzita samyak pramoda bhAvanA prApta karake 'guNIjanoM kA guNagAna karane meM gaccha-samudAya Adi kA bhedabhAva nahIM rakhanA cAhie,' yaha bAta Apane siddha karake dikhalAyI hai aura chipe hue ratnoM ko prakAza meM lAne kA anamola kArya kiyA hai yaha atyaMta anumodanIya hai| - gaNi rAjayazavijaya _ 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga 3-4 mila gaye haiM / saMgraha bahuta hI acchA kiyA hai / paDhane se ArAdhanA ke lie prollasita bhAva A jAya aise dRSTAMta haiM / anumodanA - bahumAna samAroha bhI suMdara huA, yaha samAcAra 'saMdeza' akhabAra se avagata hue / upabRMhaNA bhI darzanAcAra kA eka AcAra hai| - paMnyAsa padmasenavijaya Apake dvArA saMpAdita 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga 1 se 4 alaga alaga evaM saMyukta pustaka ke rUpameM mile / aneka varSokI ApakI sAdhanA kA yaha pariNAma hai / kone kone meM se ratnoM ko khoja khojakara samAja ke samakSa rakhanekA atistutya prayAsa kiyA hai, jisase anumodanA ke dvArA aneka loga nirjarA ke bhAgI baneMge / samAja ke samakSa adbhuta Adarza khar3A hogA aura guNavAnoM kA ucita gaurava hogA / vartamAna samaya meM bhI isa zarIra se kitanI sAdhanA zakya hai usakA pramANa mila jAyegA / isa * prazasya prayAsa ke dvArA Apa to binA prayAsa se ina sAre guNoM ke sahabhAgI
Page #658
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 581 sahajatA se bana sakoge yaha nirvivAda hai / ati suMdara saMkalana sarala aura sacoTa zaili meM kiyA hai / bhaviSya meM bhI Apake dvArA aise aura usase bhI suMdaratara aneka kArya hote raheM aisI zAsanadeva ko prArthanA / - muni kalyANabodhivijaya 'bahuratnA vasuMdharA' milI / mujhe paDhane kA samaya nahIM milA hai, kintu hamAre sAdhu mahArAja Adi jinhoMne bhI paDhI ve sabhI usakI bahuta prasaMsA karate the / __ - muni jambUvijaya atyaMta suMdara pustaka hai / bahumAna samAroha saphalatA pUrvaka ho gayA hogA ! nUtana dizA ke isa kadama ke lie ApazrI ko zata zata sAdhuvAda / guNIjanoM kA bahumAna kareMge to hI guNIjanoM kI saMkhyA bddhegii| yaha kitAba sacamuca kitAba hI nahIM hai, kintu ratnoM kI maMjUSA hai / vartamAna kAla meM dRSTAMta hI asarakAraka banate haiN| - gaNi mukticandravijaya Apake athaka parizrama se 'bahuratnA vasuMdharA' kitAba hameM Aja prApta huI / yaha pustaka anumodanA kA rasathAla hai / etadartha Apa sAdhuvAda ke pAtra haiN| - muni jinaratnasAgara 'bahuratnA vasuMdharA' sAhityaratnoM meM eka anamola ratna hai / prAyaH arvAcIna lokabhogya sohitya meM isakA sthAna advitIya hogA / hama vyAkhyAna meM aksara isa kitAba meM se preraNAtmaka prasaMga sunAkara logoM meM utsAha baDhAte haiM / kucha kucha prasaMga A~khoM meM se pramodAzru bahA dete haiN| 'Apa kI bhAvanA, parizrama aura usake dvArA ho rahI zAsana prabhAvanA ko dhanya hai' aise udgAra sahaja rUpa se muMha se nikala jAte haiM / ArAdhakoM ke viziSTa bahumAna ke atyaMta anumodanIya samAcAra bhI
Page #659
--------------------------------------------------------------------------
________________ 582 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 vividha logoM ke pAsa se sunakara atyaMta AnaMda huA hai / _ - muni mahAbhadra sAgara, muni pUrNabhadra sAgara 'bahuratnA vasuMdharA' kitAba milI / bahuta acchA parizrama kiyA hai| do bhAga paDha liye haiM / bhAga 3-4 kA vAMcana cAlu hai / vyAkhyAnAdi meM bahuta hI upayogI hai / bhAga -1 kI prastAvanA meM Apa ke dvArA likhI huI sUcanA ke anusAra bhAga 1-2 ke sabhI dRSTAMtapAtra ArAdhakoM ko muni zrIudayaratnasAgarajI anumodanA patra likha rahe haiM, jisase ArAdhakoM ke utsAha meM abhivRddhi hogI / _ - muni sarvodayasAgara khadAna meM se hIre nikAlane sulabha haiM, kintu duniyA meM rahe hue anekAneka prakAra ke jIvoM meM se ArAdhaka mahApuruSoM kI khoja bahuta muzkila hotI hai / aisI cAtaka dRSTi prApta karane ke badala bahuta bahuta anumodanA / prastuta kitAba bhavasAgara meM bhaTakate hue jIvoM ke lie dIvAdAMDI ke samAna hai| - muni saMyamabodhivijaya sacamuca Apane bahuta hI parizrama uThAkara isa pustaka ke dvArA jainazAsana kI apUrva sevA kI hai / Aja ke viSama kAlameM adhikAMza loga dharma se vimukha ho rahe haiM, taba aise uttama AtmAoM ke prasaMgoM ko paDhakara ve dharma meM sthira hone ke lie prayatna kiye binA nahIM raha skeNge| isake sAre zreya aura yaza ke bhAgI Apa haiM / jinako bhI saccI dharma ArAdhanA karanI hai ve isa kitAba ko paDhakara pratikUla saMyogoM meM bhI uttama ArAdhanA kara sakeMge isameM koI saMdeha nahIM hai / bhA.su-15 ke dina Ayojita anumodanA samAroha ke samAcAra avazya bhijavAyeM / - muni yugadarzanavijaya
Page #660
--------------------------------------------------------------------------
________________ 583 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 __ ApazrIne atyaMta parizrama dvArA aisI adbhuta aura zreSTha kitAba kA sarjana kiyA hai, usakI bahuta bahuta anumodanA / kaI jIvoM kA ArAdhanA evaM anumodanA dvArA Atmahita isase hogA / naye naye prasaMga Apake dvArA hara sAlameM prakAzita hote raheM aisI hArdika zubhecchA / - muni bhadezvaravijaya ApazrIne bhagIratha puruSArtha ke dvArA bhAvapUrNa uttama sarjana karake pustaka ke rUpa meM sukRtoM kA anamola khajAnA sakala zrI saMgha ko bheMTa kiyA hai, jo AtmArthI jIvoM ko avazya hI lAbhakAraka bnegaa| - muni yazobhUSaNavijaya 'bahuratnA vasuMdharA' meM bahuta baDhiyA masAlA bharA hai / Aja ke samaya meM bahuta hI upayogI hai| .. - muni kalahaMsavijaya __'bahuratnA vasuMdharA' ke viziSTa ArAdhakoM ke bahumAna kAryakrama kI patrikA milI / bahuta suMdara Ayojana kiyA hai / ArAdhaka ratna dUra dUrase AyeMge / jainetara ArAdhakoM ko bhI jainazAsana kI vizeSa pahacAna milegI aura ve mahAtIrtha kI sparzanA se lAbhAnvita baneMge / ukta prasaMga kI bhUri bhUri hArdika anumodanA / ApazrI ko kAryakartAoM kA samUha acchA mila gayA hai, jisase yaha kArya saphala hogA isameM saMdeha nahIM / zAsanadeva ApazrI ko hara prakAra se sahAyaka baneM yahI zubhecchA / - muni jayacandravijaya ApazrI ne tapasvI samrATa, pa.pU.A.bha zrI vijaya himAMzusUrIzvarajI ma.sA. ke upara preSita 'bahuratnA vasuMdharA' kitAba dekhI / mujhe bahuta acchI lagI / itane dRSTAMtoM ko ikaTThA karane ke lie kitanI mehanata karanI par3atI hogI ! Apa zrI ne yaha kArya karake bahuta saphalatA prApta kI hai| _ - muni divyapadmavijaya
Page #661
--------------------------------------------------------------------------
________________ 584 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga-3 meM calate phirate tIrtha svarUpa dRSTAMta naM. 12-3 prAtaH kAla meM uThane ke sAtha hI A~khoM ke sAmane A jAte haiM aura bhAvapUrvaka vaMdanA ho jAtI hai| dRSTAMtoM ko paDhate paDhate eka ora harSa ke azru to dUsarI ora apanI zithilatA ko dekhakara duHkha ke azru nikala jAte haiM / socatA hU~ - kahA~ ve mahAna AtmAe~ aura kahA~ maiM ? paMcasUtra kA prathama sUtra kaI sAloM se pratidina eka bAra bolatA hU~, usameM bhI isa pustakameM varNita dRSTAMtoM ko mAnasa cakSu ke sAmane rakhakara anumodanA ke dvArA karmanirjarA karane kA bala milegA / ApazrIne vartamAnakAlIna viziSTa ArAdhakaratnoM ke atyaMta anumodanIya, preraka aura Azcarya prada dRSTAMtoM kA saMgraha karake sakala zrI saMgha ke samakSa prastuta karake mahAna upakAra kiyA hai| - - muni ratnadhoSavijaya 'bahuratnA vasuMdharA' ko sAdyaMta paDhA, socA aura manana kiyA / kaI dRSTAMtoM ko paDhate paDhate A~khoM se harSAzru Tapaka par3e to kucha dRSTAMtoM ko par3hate samaya apanI nyUna dazA ke lie duHkhAzru bhI nikala gaye / zAyada aise bhAvavibhora karanevAle dRSTAMtoM ko paDhane ke samaya vipula karmanirjarA kA lAbha huA hogA / lAkSaNikatAe~ nimnalikhita dekhane ko milI / brahmacArIoM, tapasvIoM, bAlakoM, prajJAcakSuoM, jIvadayApremIoM, AtmasAdhakoM... ityAdi kA suMdara vibhAgIkaraNa kiyA gayA hai / udAradila se lie hue zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha ke vividha gacchoM ke sAdhakoM ke dRSTAMta, anya gaccha-sampradAyoM ke ArAdhakoM ke dRSTAMta evaM unake nAmollekha aura eDresa ke sAtha kI huI guNAnumodanA, ApazrI kI viziSTa saujanyatA, sahRdacitA, udAratA, evaM guNAnurAgitA kI dyotaka hai| anekajanapriyatA ke dvArA zAsana prabhAvaka kAryoM kA sarjana hotA hai, jisa ke lie ApazrI ne bahuta acchI taraha se jimmedArI ko nibhAyA hai aisA lagatA hai / punaH punaH hArdika anumodanA aura vaMdanA / - muni jayadarzanavijaya
Page #662
--------------------------------------------------------------------------
________________ 585 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 hama logoMne 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga-1-2 ke aneka dRSTAMta pravacana meM prastuta kiye haiN| logoM para aise dRSTAMtoM kA bahuta suMdara asara hotA hai| - muni kIrtiralavijaya janma se anyadharmAvalambI hone para bhI satsaMga ke dvArA Aja jaina dharma ko svecchA se saMpUrNa samarpita haiM, aise kaI ArAdhakoM ke dRSTAMta 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga -1 meM paDhe jo sakala saMgha ke lie Adarza rUpa haiM / ApazrI kA prayatna atIva anumodanIya hai / - muni vimalavijaya vividha prakAra kI abhivacavAle dharmajijJAsuoM ko apanI svaca ke anusAra paripakva ArAdhaka mahAnubhAvoM kA saMparka isa kitAba ke mAdhyama se ho sakegA yaha niHsaMdeha hai| _ - muni AnaMdaghanavijaya Apa zrI ne eka naye hI viSaya para ati suMdara sarjana kiyA hai| kitAba ke bahuta sAre dRSTAMta bhUri bhUri anumodanIya haiM / pAThakavRMda ke lie yaha kitAba atIva lAbhadAyI hai / . - muni bhuvanacandravijaya isa pustaka ke mAdhyama se ajJAta aneka ArAdhakaratnoM kI pahacAna huI aura anumodanA ke dvArA puNyAnubaMdhI puNya upArjana karane kA lAbha milA isake lie hArdika dhanyavAda / / - muni aparAjitavijaya pustaka meM sakhta mehanata karake viziSTa ArAdhakoM ke nAma-ThAma umra aura jIvanacaryA prakAzita karake samAja ke upara mahAna upakAra
Page #663
--------------------------------------------------------------------------
________________ 586 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 kiyA hai| ApazrI kA sAhitya yahA~ ke zramaNa sthavirAlaya - jJAnabhaMDAra meM rakheMge / sAdhu-sAdhvIjI aura yAtrika bhI paDhane ke lie le jAte haiN| - muni amarendrasAgara uttama janoM ke guNAnuvAda dvArA sarva jIva guNavAna baneM isI ekamAtra zubha Azaya se kie gaye ApazrI ke zubha puruSArtha kI khUba khUba anumodanA / 'guNI ca guNarAgI ca saralo viralo janaH' guNavAna evaM guNAnurAgI hoM aise sarala manuSya virala hI hote haiM / - gaNi akSayabodhivijaya sacamuca yaha kitAba benamUna aura atyaMta anumodanIya hai| uttama guNoM ke dhAraka AtmAoM kI anumodanA karatA huA prAyaH yahI prakAzana hogaa| - muni aNamolaratnavijaya 297|| sthAnakavAsI mahAtmAoM ke anumodanA patra / __abhI abhI Apake dvArA preSita 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga-2 kI eka kitAba milI / abhI kitAba paDhI nahIM hai, kintu pustaka ke zIrSaka se aura kucha panne idhara udhara palaTe haiM usase yaha anubhUti huI ki pustaka bahuta hI upayogI evaM jana jana ke lie preraNAdAyaka hai / kRpayA isake bhAga 1-2-3 bhI avazya bhijavAyeM / cAroM bhAga paDhakara usa para vistAra se abhiprAya likhakara bhijavAyeMge / ___- 'ApakA devendra muni' (sthA. AcArya) ApakI ora se preSita 'bahuratnA vasuMdharA' grantha prApta hote hI ApazrIke guNagrAhI ujjavala AtmA ke prati atyaMta anumodanA aura ahobhAva jAgrata hotA hai / Apa zrI ne jo prayAsa kiyA hai vaha saMsAra cakra ke janma - mRtyu kI paraMparA ko samApta karanevAlA hai / ratna jaise
Page #664
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 587 ujjavala AtmAoM ko DhUMDhane ke lie mAnava mahAsAgara kA kitanA maMthana karanA par3atA hogA ! 'yat sArabhUtaM tdupaasniiym'| Apa kI guNadRSTi ke mAdhyama se Apane sabako karAyA / dhanya hai Apa zrI ke zubha puruSArtha ko / aneka bhavyAtmAe~ isa kitAba ke dRSTAMtoM ko paDhakara apanI jindagI kA mArga bhI nirmala banAyeMge aura ApazrI usakA zubha nimitta banoge / _ - janaka muni 'bahuratnA vasuMdharA' pustaka ke svarUpa meM Apa kI kRpA prasAdI kI prApti dvArA dhanyatA kA anubhava kiyA / pustaka taiyAra karane meM ApazrI ne prabala aura saphala puruSArtha kiyA hai / pratyeka vAcaka ko isase preraNA prApta hogI / ApakI pratyeka kitAba avazya bhijavAne kI kRpA kareM / paDhakara yahA~ ke jJAnabhaMDAra meM jamA karavAyeMge tAki caturvidha zrI saMgha ko svAdhyAya meM upayogI banegI ! AbhAra ke sAtha hArdika sukhazAtA / / __- bhAskara muni prastuta pustaka ke lie ApazrI kA bejor3a parizrama atyaMta anumodanIya hai / paDhanevAloM ko dharma kI lagana lagAne vAlA yaha sAhityaratna hai isameM saMdeha nahIM / -tArAcaMdamuni ____ 'bahuratnA vasuMdharA' milI ! dhanya hai aise ArAdhaka AtmAoM ko, jo AtmA kI parama zAMti ke lie aMtarmukha banakara viziSTa ArAdhanA kara rahe haiM / kaccha-bidar3A meM ApakI sannidhi meM bItA huA cAturmAsa Aja bhI yAda A rahA hai / usakA kAraNa kaviyoMne batAyA hai ki eka Ave sukha upaje, eka Ave duHkha thAya' 'eka paradeza gayo na vIsare eka pAse beTho na poSAya / ' Apa bhI dUra hote hue bhI hamAre dila se bahuta najadIka ho, hRdaya meM ho / ___ - muni virAgacandrajI
Page #665
--------------------------------------------------------------------------
________________ 588 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 __'bahuratnA vasuMdharA' bhAga 3-4 mile / kucha hI panne paDhakara mana prasannatA se aura ApazrI ke prati ahobhAva se bhara gayA / vartamAna samaya ke zrI jinazAsana ke alaMkAra rupa puNyAtmAoM ke jIvana-caritroM ko paDhakara anekAneka bhavya jIva apanI suSupta bhAvanAoM ko jAgrata kara sakeMge !... aise ArAdhaka ratnoM kA jIvana vyAkhyAnAdi meM bhI varNana karake hamAre jaise jIvoM ko anumodanA karane kA lAbha milegA / Apa zrI aise puNyAtmAoM ke jIvana kA saMpAdana karake jaina samAja ke pathapradarzaka bana gaye ho / ApazrI ko bahuta dhanyavAda - abhinaMdana / vartamAnakAlIna ArAdhakaratnoM ke dRSTAMta nayI pIDhI ko dharma zraddhA meM dRDhatA pradAna kareMge / isa kitAba meM jina jina sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ke dRSTAMta prakAzita hue haiM, unake nAma aura samudAya likhane ke lie vijJapti hai / samasta caturvidha zrI saMgha kA ahobhAgya hai ki aisI amUlya kitAba paDhakara sabhI apane jIvana ko kRtArtha banAyeMge / bahuta bahuta anumodanA / - - upAdhyAya vinodacaMdrajI ApazrI jo gajaba kI mehanata karake Azcaryajanaka dharmAtmAoM ke dRSTAMta-caritroM kA saMpAdana kara rahe ho usase logoM kI jaina dharma ke prati AsthA evaM AcAra- kriyA Adi meM jo dRDhatA AyegI usakA zreya Apake satprayAsa ko milegA / ApazrI kI isa prabhAvanA aura bhAvanA ko bahuta bahuta vaMdanA-anumodanA / sabhI bhAgoM kI 2-2 pratiyA~ hamAre lie aura yahA~ ke jJAnabhaMDAra ke lie bhijavAne kI vijJapti / ArAdhaka ratnoM kA bahumAna ho rahA hai vaha bhI bahuta hI preraka pUraka ora sUcaka hai| - bhAvacandrajI svAmI kI orase vivekamuni HTHHTHE prastuta pustaka ke dvArA anekAneka jIvoM ko satpreraNA milegii| isakA paThana-pAThana karake loga zrI jinazAsana ke prati zraddhAvAna bneNge| dharmajijJAsu jIvoM ke lie yaha kitAba atyaMta upayogI hai| __- ratilAla mahArAja, girIza muni, trilokamuni
Page #666
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 vividha gaccha samudAyoM ke sAdhvIjI bhagavatA ke 298| / anumodanA patroM kA saMkSipta sArAMza ___'bahuratnA vasuMdharA' kitAba ke dvArA pA~cave Are meM bhI cauthe Are ke ArAdhakoM kA darzana hotA hai !... aneka jIvoM ke jIvana meM 'TIMga poInTa' lAnevAle dRSTAMta isa kitAba meM saMgrahIta haiM !.. mUrtimAna guNAnurAga rUpa yaha kArya pa.pU.A.bha. zrIlabdhisUrIzvarajI ma.sA. ke samudAya ko khAsa karane yogya kArya ApazrI ne pUrA kiyA hai usakI hArdika anumodanA / pU. gurudevazrI kahate the ki, apekSA se samudAya to usakA rahatA hai jo eka dUsare kA guNAnuvAda karatA hai / gaccha kI-samudAya kI bAta taba taka karanA jabataka zAsana kI bAta rahe / samudAya kI bhakti avazya karanI cAhie magara moha nahIM rakhanA caahie| sabhI AcArya bhagavaMtoM kA zAsana meM yogadAna hai !.. ApazrI kA yaha kArya pramodabhAvanA kA pracAraka, prasAraka aura prabhAvaka hai !... ArAdhakoM ke nAma evaM pate ke sAtha paricaya dene se pAThakoM kI zraddhA baDhatI hai / isa kitAba kI hajAroM-lAkhoM pratiyA~ prakAzita karake putsaka vikretAoM dvArA vitarita kareM jisase jinazAsana kI khUba prabhAvanA hogI !... isa kitAba kI khulI kitAba parIkSA kA Ayojana kareMge to bahuta pracAra hogA !.. aisI kitAba prativarSa prakAzita kareM aura jaina mAsika patroM meM isakI jAhirAta bhI kareM !.. Aja ke yuvAvarga ko dharma ke prati sanmukha karane ke lie yaha kitAba atyaMta upayogI hai !.. isa kitAba ko zrAvikAoM ke samakSa vyAkhyAna meM paDha rahI hU~, jise sunakara ve Azcaryacakita ho jAtI haiM aura svayameva vividha vrata-niyama grahaNa karatI haiM / hamAre hRdaya se bhI ahobhAva ke udgAra nikala jAte haiM ki- 'aho ho ! aise aise anamola ArAdhakaratna Aja bhI isa pRthvI para vidyamAna haiM !.. ArAdhakoM ke guNagAna karane ke lie evaM ApazrI kI anumodanA karane ke lie hamAre pAsa zabda nahIM haiM !... kitAba paDhakara romAJca khar3e ho gaye / aMtaHkaraNa se pukAra uThI ki-'he Atman ! terI bhI itanI zakti hone para tU itanA kAyara kyoM hai ?... ' eka eka dRSTAMta paDhate hRdaya gadgada ho jAtA hai !... jaina zAsana ke nabhomaMDala
Page #667
--------------------------------------------------------------------------
________________ 590 ___ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 ke tejasvI sitAroM kA paricaya karAtI huI isa kitAba ko paDhane se ahobhAva aura pramodabhAva jAgrata ho jAtA hai !... cauthe Are ke dRSTAMtoM para Aja kI nayI pIDhI ko zaMkA hotI hai taba kalikAla ke aise ArAdhakoM ke dRSTAMta bahuta hI preraka baneMge / ina dRSTAMtoM se prAcIna dRSTAMta bhI zraddheya bana sakeMge!... kitAba kA eka eka pannA ulaTate hI romAJca khar3e ho jAte haiM aura dila meM bArabAra ye paMktiyA~ guMjana karatI haiM - 'kalikAle paNa prabhu tuja zAsana varte che avirodhajI' / anumodanA - bahumAna samAroha ke samAcAra pratyakSadarzI logoM ke mu~ha se sunakara mana mayUra nAca uThA !.. isa kArya se Apake hRdaya meM rahA huA guNAnurAga aura pramodabhAva kA anubhava kiyA hai| ApakA prayAsa susaphala hai| ... ityAdi !.. [sA. sarvodayAzrIjI, sA. vAcaMyamAzrIjI, sA. ratnacUlAzrIjI, sA. zubhodayAzrIjI, sA. dinamaNizrIjI, sA harakhazrIjI, sA. jayalakSmIzrIjI, sA. dhairyaprabhAzrIjI, sA. vIraguNAzrIjI, sA. mahodayazrIjI, sA. arhatkiraNAzrIjI, sA. kalpapUrNAzrIjI, sA. sunaMditAzrIjI, sA. candraprabhAzrIjI, sA. cAraprabhAzrIjI, sA. OMkArazrIjI, sA. malayaprabhAzrIjI- sA. mesprabhAzrIjI, sA. subhadrAzrIjI, sA. caMpakalatAzrIjI, sA. sUryazAzrIjI, sA. nirjarAzrIjI, sA. trilocanAzrIjI, sA. sunaMdAzrIjI, sA. nirmalAzrIjI, sA. kauzalyAzrIjI, sA. jinendrazrIjI, sA.padmarekhAzrIjI, sA. revatIzrIjI, sA. jayavaMtAzrIjI, sA. devAnaMdAzrIjI, sA. vItarAgamAlAzrIjI, sA. maMjulAzrIjI, mahAsatI ujjavalakumArIjI, mahAsatI vIramaNibAIjI, tRptibAI mahAsatIjI, nIlAbAI mahAsatIjI, kavitAkumArI mahAsatIjI, yoginIkumArI mahAsatIjI, tAriNIbAI mahAsatIjI, caitanyadevI mahAsatIjI ... ityAdi / ] bhAvaka - prAvikAoM ke anumodanA- udagAra 'panA phire, motI jhare' isa ukti ke anusAra 'bahuratnA vasuMdharA' kitAba meM varNita eka eka dRSTAMta ke paThana se AtmA ke adhyavasAyoM
Page #668
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 591 meM uttama parivartana hotA hai aura anAyAsa hI svanAmadhanya puNyAtmAoM kI anumodanA kie binA rahA nahIM jAtA / puNyazloka dharmAtmAoM kI AtmaramaNatA, svabhAvadazA kI anubhUti, navakAra mahAmaMtra evaM dharma ke prati ananya samarpaNabhAva ityAdi kA manana karane se romarAji vikasvara ho jAtI hai, aMtaHkaraNa, AnaMdavibhora ho jAtA hai aura hama bhI kaba aisI ucca avasthA ko prApta kareMge aisI bhAvanA utpanna ho jAtI hai| aisI anubhUti kA kAraNa prastuta pustaka ke saMpAdana meM ApazrI ne kiyA huA bhagIratha puruSArtha aura adhika se adhika jIvoM ko jinazAsana se bhAvita -prabhAvita karane kI 'bahujana hitAya bahujanasukhAya' kI bhAvanA hI hai / bhASA zaili bhI sarala evaM mAdhuryasabhara hone se kitAba vizeSa rUpa se AsvAdya huI hai| nizcita hI yaha kitAba aneka AtmAoM ko dharmAbhimukha aura dharma meM vizeSa rUpa se sthira aura samarpita banAne meM evaM AtmA ko apanI svabhAvadazA meM ramaNatA karAne ke lie mArgadarzaka sArthavAha rUpa hai| Aja jaba duniyAmeM IrSyA kA viSa cAroM ora vyApta hai taba aise kAla meM bhI dUsare jIvoM ke guNoM ko dekhanA bolanA aura likhanA ye tInoM kArya ati ati kaThina haiM / usameM bhI anya ke guNoM kI anumodanA mudrita karavAkara duniyA ke sAmane prakAzita karane kA kArya to atikaThinatama hI hai / Apa yaha kaThinatama satkArya kara rahe haiM usakI maiM bhUrizaH hArdika anumodanA karatA huuN| ArAdhaka ratnoM ke viziSTa bahumAna samAroha kI patrikA milI / sacamuca aisA viziSTa Ayojana zAyada pahalI bAra hI ho rahA hai / Apake hAthoM se zAsanaprabhAvanA kA yaha mahAna kArya ho rahA hai / isa paMcamakAla meM bhI cauthe Are jaisI ArAdhanAoM ke dRSTAMta paDhakara hRdaya harSavibhora ho gayA hai / . ina dRSTAMtoM ko paDhakara jIvana meM parivartana hue binA nahIM rhtaa| Apane yaha kitAba nahIM bhejI hotI to merA jIvana nirarthaka ii raha jAtA aura saMsAra paribhramaNa baDha jAtA /
Page #669
--------------------------------------------------------------------------
________________ 592 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 "Apane bhejI huI kitAba yahA~ (pAlitAnA) meM munivaroM ke hAthoM meM ghUmatI hI rahatI hai / maiM unase vApasa mAMga bhI nahIM sktaa| kRpayA punaH kitAba bhijavAIe / " _ kitAba ko paDhane kA prAraMbha karate hI pUrI kie binA nIce rakhane kA dila hI nahIM hotA hai / 'hama isa kitAba meM se kaI dRSTAMta saMkSepa meM hamAre maMdira ke borDa para hararoja likhate haiM / ' . isa kitAba ko paDhane ke bAda hamAre grupa ke kaI bhAioMne vividha prakAra ke vrata-niyama-pratyAkhyAna kiye haiM / "ArAdhakoM ke sadguNoM ko kitAba meM prakAzita karake evaM unakA bahumAna karavAkara Apane dugunI anumodanA kI hai, aisA satkArya zAyada prathama hI ho rahA hai, usakI bhUrizaH hArdika anumodanA !... . ' yaha pustaka ApakI guNAnurAgitA kI dyotaka hai to sampradAyavAda kI bU phailAnevAloM ke lie cetAvanI bhI, kyoMki isameM vizAla vaTavRkSa kI sabhI zAkhAoM kA binA bhedabhAva samAveza hai / isa pustaka ke bAre meM likhane ke lie mere pAsa zabda nahIM haiM / yaha kitAba kevala hamAre lie : hI nahIM, hamArI bhAvI pIDhI ke lie bhI preraNAsrota bnegii| ____ Apake dvArA saMpAdita 'bahuratnA vasuMdharA' kitAba bhArata varSa ke usa chipe hue mahAna ArAdhakaratnoM ko ujAgara karake prakAzita karatI hai jinheM hama na Aja taka suna pAye aura na hI dekha pAye / pustaka paDhakara hama una mahAna AtmAoM ke prati nata mastaka hue, jinhoMne apane jIvana ke madhya bhAga ko javAnI meM hI tapa ArAdhanA meM jor3akara pUrvakarmo kI nirjarA hetu saMgharSa kiyA aura kara rahe haiN| dhanya hai aisI mahAna AtmAoM ko jinake cintana mAtra se karma nirjarA AraMbha ho jAtI hai aura hamAre dilameM aisI viziSTa ArAdhanA karane kI bhAvanAeM jAgrata karatI haiM / ___anumodaka : milApacaMdajI bAphanA (gAMdhIdhAma-kaccha), cImanalAlabhAI pAlItAnAkara, naMdalAlabhAI devaluka (bhAvanagara), lAlabhAI 'saMtikara' ke ArAdhaka (ahamadAbAda), paMDita zrI nAnAlAlabhAI (dAdara), visanajIbhAI premajI (kaccha-luNI), subhASacaMdrabhAI modI (rAjakoTa) bhogIlAlabhAI mANekacaMda
Page #670
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 593 (kaccha-godharA), jhaveracaMdabhAI zAha (kaccha-kAMDAgarA), bhAIlAla bI. mAmatorA (naDiyAda), zAMtilAlabhAI dalIcaMda (rAjakoTa), jayacandra pI. zAha (bar3audA), surezacaMdrabhAI zivarAma (nipANI-karNATaka), kesaramalajI vorA (goMdA-mahArASTra) madanalAla boharA (bAr3amera-rAjasthAna), mahAsukhabhAI gosAliyA (ahamadAbAda), vIracaMdabhAI pArekha (madrAsa) dAmajIbhAI vIrajI (nareDI-kaccha), dAmajIbhAI khImajI (ghATakopara-muMbaI), nemicaMda jaina (dillI), maNibAI rAmajI zAha (madurAI), mayaNAbahana zAha (bArAmatI-mahArASTra) dakSAbahana dilIpabhAI (DahANumahArASTra), rekhAbahana zAha (gAMdhIdhAma-kaccha) 300 anumodanA bahumAna samAroha evaM kitAba ke viSayameM sanmAnanIya ArAdhakaraloM ke namratA evaM harSasabhara dagAra ___ Apake dvArA Ayojita anumodanA-bahumAna samAroha kA kAryakrama dekhakara A~kheM cakAcauMdha ho gayIM / vartamAnakAla ke virala vibhUti samAna ArAdhaka ratnoM kA darzana karake evaM paricaya sunakara itanI dUrI para Ane kA sArthaka ho gayA / mujha jaisI vikalA~ga ko zrI zaMkhezvara dAdA kI prathama pUjA kA lAbha bhI binA bolI se mila gyaa| paramAtmA kI kitanI asIma karuNA hai / ... sanmAna kA svIkAra karate hue zarma AtI thI kyoMki mere pAsa sadguNoM kA koI viziSTa khajAnA nahIM hai / sacamuca satkAra-sanmAna to prabhukA honA cAhie / bahumAna meM milI huI sundara kitAboM kA adhyayana cAlu hai / parivAravAle bhI sabhI kahate haiM ki sacamuca progrAma bahuta hI acchA thA / (dRSTAMta naM. 182 - mayaNAbahana zAha (bArAmatI-mahArASTra)) pUrvakarmoM ke udaya se merA janma nAI kula meM huA hai / yadi merA janma jainakulameM huA hotA to maiM bhI janma se ajaina magara AcaraNa se jaina dharmakI bhAvollAsapUrvaka ArAdhanA karate hue sArmika bhAI bahinoM bahuratnA vasuMdharA - 3-38
Page #671
--------------------------------------------------------------------------
________________ 594 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 kI bhakti karane meM sahAyaka banatA / merI AtmAne pUrva janmoM meM jaina dharma kI ArAdhanA kI hogI isalie mujhe tIna jagata ke uddhAraka zrI jinezvara bhagavaMta kA zAsana aura Apa jaise guru bhagavaMta ke hRdaya meM sthAna milA hai isake lie meM ApakA atyaMta RNI huuN| yaha patra likhate hue merI A~khoM se azrudhArA baha rahI hai / maiMne jo kucha bhI ArAdhanA kI hai, merI AtmA ke lie kI hai / dIkSA lie binA sabhI ArAdhanAe~ binA sakkara ke dUdha jaisI haiM / mere jIvana meM Aja dina taka jo bhI ArAdhanA huI hai usakA zreya paramAtmA aura guru bhagavaMta ko hai / bahumAna dvArA mujhe garva nahIM karanA hai kyoMki pUrvakAlIna aura vartamAna kAlIna aneka utkRSTa ArAdhakaraloM ke caraNoM kI dhUla banane kI pAtratA bhI mujhameM nahIM hai| (dRSTAMta naM. 13 - nAI puraSottamabhAI kAlidAsa pArekha - sAbaramatI) mere jaise garIba aura sAmAnya AdamI ko Apane zaMkhezvarajI jaise mahAna tIrtha meM bahumAna ke lie bulAyA hai aura zrIdeva-guru aura sArmika baMdhuoM ke darzana vaMdana AdikA jo maukA diyA hai usake lie maiM ApakA bahuta hI RNI hU~ / (dRSTAMta naM. 54 - bhANajIbhAI prajApati ( thAnagaDha-saurASTra)) ApameM aura mujha meM bahuta hI pharka hai, kyoMki Apa jJAnaspI sAbUna se aMta:karaNa meM rahe huai ajJAna rUpI maila ko dhote haiM aura maiM paise lekara logoM ke kapar3oM kA maila dho rahA huuN| kapar3e phira se maile hote haiM magara zuddha kiyA gayA aMtaHkaraNa prAyaH malIna nahIM hotA / mere jaise sAmAnya AdamI ko Apane jo anamola maukA diyA hai usake lie kRtajJatA vyakta karane ke lie mere pAsa zabda nahIM haiM / patra likhate hue * hRdaya bhAvodreka se bhara gayA hai, isalie yahIM rukatA huuN| (dRSTAMta naM. 30 - dhobI rAmajIbhAI (koMTha-gujarAta))
Page #672
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 595 bhA.su. 15 ke dina zaMkhezvarajI tIrtha meM Ayojita bahumAna samAroha meM upasthita rahane ke lie AmaMtraNa bhijavAyA gayA hai usase merI AtmA romAJcita ho gayI hai / yaha prasaMga mere lie atyaMta upakAraka sAbita hogaa| mere jaise ajaina ke jIvana meM bhI aisA anamola maukA AyegA aura zaMkhezvarajI mahAtIrtha kI yAtrA evaM Apake darzana-vaMdana hoMge usakI kalpanA bhI nahIM thii| maiM dhanya dhanya ho gayA / basa, aba samyake dharma kI ArAdhanA meM merA mana adhika se adhika lIna bana sake aise zubhAzIrvAda kI abhilASA rakhatA huuN| (dRSTAMta naM. 25 - ratilAlabhAI gAMdhI prajApati (bharUca)) _ 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga-2 meM Apane mujhe sthAna diyA hai, magara maiM to kucha bhI nahIM hU~, prabhukA bAlaka hU~ / jisane mujhe diyA hai usakA mujhe sadupayoga karanA hai / merA kucha bhI nahIM hai, jo kucha bhI hai vaha saba paramAtmA kA hai / usake Adeza ke anusAra jIvana jInA merA kartavya hai| maiM to nimittamAtra hU~ / ApakI caraNaraja (dRSTAMta naM. 22 - amRtalAla rAjagora (vAlavor3a-gujarAta)) 'bahuratnA vasuMdharA' bhAga-2 meM Apane mere jIvadayA ke kArya kI anumodanA kI hai magara maiM usake pAtra nahIM huuN| ApazrI ne caudaha . rAjaloka ke sabhI jIvoM ko abhayadAna diyA hai| Apake pAsa maiM bindumAtra hU~ / satkAra ke dvArA meM ahaMkArI na baceM kintu jIvadayAabhayadAna - jinazAsana evaM mahAtmAoM kI sevA kA merA jIvanakArya akhaMDa rUpase cAlu rahe aise zubhAzIrvAda kI abhilASA rakhatA huuN| (dRSTAMta naM. 133 - azokabhAI zAha - pUnA (mahArASTra)) jina zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavAna kI karor3a bAra khamAsamaNa dekara vaMdanA evaM japa maiMne kie unhIM bhagavAna ke mahAna tIrtha meM vRddhAvasthA meM AnekA mujhe maukA mila rahA hai, isalie maiM apane
Page #673
--------------------------------------------------------------------------
________________ 596 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 Apako bahuta bhAgyazAlI mAnatA hU~ / paramAtmA ke evaM caturvidha zrI saMgha ke darzana-vaMdana vANIzravaNa kA anamola avasara milegA, isalie maiM jarUra AnekI koziza karU~gA / (dRSTAMta naM. 104 - bhogIlAlabhAI zAha (godharA-kaccha)) - Apane mere jaise sAmAnya AdamI kA dRSTAMta kitAba meM prakAzita karake mere jIvana meM kucha bhI aghaTita karane se aTakane kI evaM uttama guNoM ko vikasita karane kI jo preraNA dI hai usake lie maiM ApakA atyaMta RNI huuN| ka(dRSTAMta naM. 50 - nAI surezabhAI pArekha (nAra-gujarAta)) mere jaise tuccha ajaina AdamI ko Apane 'bahuratnA vasuMdharA' meM sthAna diyA hai usake lie maiM ApakA bahuta bahuta RNI hU~ / isa ko maiM kaise utAra sakuM, isake lie kRpayA mArgadarzana deM / maiM jarUra utArane kI koziSa karU~gA / (dRSTAMta naM. 55 - bipInabhAI paTela (bAraDolI-gujarAta)) 301|| bahuratnA vasuMdharA bhAga-3 ke dRSTAMta-pAtroM ke nAma prastuta kitAba ke bhAga-3 ke dRSTAMta pAtroM kA nirdeza dRSTAMtoMmeM sAMketika rUpa se diyA gayA hai, magara aneka pAThakoM kI vijJapti ko dhyAna meM rakhate hue yahA~ para una dRSTAMta pAtroM ke evaM unake guru yA gacchAdhipati ke nAma vyutkramase prastuta kie jA rahe haiM / dRSTAMta naM. 224 se 259 taka ke dRSTAMta pUjyapAda paMnyAsa pravara zrI candrazekharavijayajI ma.sA. dvArA likhita 'muni jIvananI bAlapothI' kitAba meM se sAbhAra udRta kiye gaye haiM, ata: una dRSTAMtapAtroM ke nAma uparokta pUjyazrI dvArA hI jijJAsu pAThaka
Page #674
--------------------------------------------------------------------------
________________ 597 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 jAna skeNge| bAkI ke dRSTAMtoM meM se tIna dRSTAMta ko chor3akara bAkI ke dRSTAMtapAtroM ke nAma yahA~ vyutkrama se diye gaye haiM / pAThakoM se anurodha hai ki ve apanI prajJA dvArA jijJAsita dRSTAMtapAtroM ke nAma svayaM jJAta kara leveN| pU. A.zrI guNasAgarasUrijI ma.sA.... / pU. A. zrI bhuvanabhAnusUrijI ma.sA... / pU. A. zrI subodhasAgarasUrijI ma.sA.... / pU. A. zrI navaratnasAgarasUrijI ma.sA.... / pU. A. zrI kalApUrNasUrijI ma.sA.... / pU. A. zrI yazovarmasUrijI ma.sA... / pU. A. zrI guNodayasAgarasUrijI ma.sA - pU. A. zrI guNasAgarasUrijI ma.sA.... / pU. A. zrI rucakacandrasUrijI ma.sA. - pU. A. zrI bhaktisUrijI ma.sA.... / pU. A. zrI rAmacandrasUrijI ma.sA. - pU. A. zrI mahodayasUrijI ma.sA... / pU. A. zrI himAMzusUrijI ma.sA. - pU. A. zrI jitamRgAMkasUrijI ma.sA. - pU. A.zrI nararatna sUrijI ma.sA. - pU. A. zrI premasUrijI ma.sA. / pU. A. zrI kumudacaMdrasUrijI ma.sA. - - pU. A. zrI kastUrasUrijI ma.sA.... / pU. - A. zrI rAjatilakasarijI ma.sA. - pU. A. zrI premasUrijI ma.sA.... / pU. A. zrI arihaMtasiddhasUrijI ma.sA. - pU. A. zrI maMgalaprabhasUrijI ma.sA.... / pU. A. zrI vidyAsAgarajI ma.sA. - pU. A. zrI siddhisUrijI ma.sA..... / pU. A. zrI yazodevasUrijI ma.sA. - pU. A. zrI trilocanasUrijI ma.sA.... / pU. A. zrI jinaprabhasUrijI ma.sA.... / pU. paM. zrI nityAnaMdavijayajI ma.sA..... / pU. upAdhyAya zrI vasaMtavijayajI ma.sA. - pU. A. zrI vijayavallabhasUrijI ma.sA... / pU. paM. zrI caMdrazekharavijayajI ma.sA. - pU. A. zrI ratnasuMdarasUrijI ma.sA. - pU. A. zrI hemaratnasUrijI ma.sA. - pU. A. zrI premasUrijI ma.sA. - pU. zrI lAlacaMdrajI mahArAja / pU. pravartaka zrI dharmaguptavijayajI ma.sA. - pU. A. zrI bhadraguptasUrijI ma.sA. / munizrI dharmaratnasAgarajI - gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. - pU. A. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. / muni zrI prasannacaMdrasAgarajI - muni zrI labdhicaMdrasAgarajI / muni zrI udayaratnasAgarajI - vidhipakSagaccha - acalagaccha - aMcalagaccha / pU. ratilAlajI mahArAja / munirAja zrI jaMbUvijayajI ma.sA. / zrI sahajamunijI / pU. munI zrI somatilaka vijayajI ma. - pU. A. zrI bhuvanabhAnusUrijI ma.sA. - pU. A. zrI dharmajitasUrijI
Page #675
--------------------------------------------------------------------------
________________ 598 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 ma.sA. / pU. muni zrI caraNaprabhavijayajI ma. / chANI / munizrI vizvadarzanavijayajI - pU. A. zrI rAmacandrasUrijI ma. sA. / muni zrI narendravimalavijayajI - pU. A. zrI zAMtivimalasUrijI ma.sA. / muni zrI kalyANabodhivijayajI - pU. A. zrI hemacaMdrasUrijI ma.sA. / munizrI mokSaratnavijayajI - pU. A. zrI guNaratnasUrijI ma.sA. / muni zrI sudharmasAgarajI / muni zrI nayaprabhasAgarajI - muni zrI naMdIvardhanasAgarajI - pU. A. zrI kalAprabhasAgarasUrijI ma.sA. sA. zrI. sadguNAzrIjI / sA. zrI jayAzrIjI / sA. zrI praviNAzrIjI / sA. zrI saubhAgyazrIjI / sA. zrI suvratAzrIjI / sA.zrI puNyarekhAzrIjI / sA. zrI guNodayAzrIjI / sA. zrI zIlavarSAzrIjI / sA.zrI vasaMtaprabhAzrIjI / sA. zrI cArudarzanAzrIjI / sA. zrI anaMtaguNAzrIjI / sA. zrI harSalatAzrIjI / sA. zrI hemalatAzrIjI / sA. zrI gItapadmAzrIjI / sA. zrI cidvarSAzrIjI / sA. zrI ratnacUlAzrIjI / sA. zrI vIryadharmAzrIjI / sA. zrI dIpayazAzrIjI / sA.zrI nemazrIjI - pU.A. zrI hemaprabhasUrijI ma.sA. / sA. zrI vinayaprabhAzrIjI - pU. A. zrI kesarasUrijI ma.sA. / sA. zrI caMdrayazAzrIjI / pU. A. zrI. sAgarAnaMdasUrijI ma.sA. - sA. zrI ramyaguNAzrIjI / sA.zrIanaMtakiraNAzrIjI - sA.zrI nUtanaprabhAzrIjI - pU. A. zrI. devendramunijI / sA. zrI mRgendrazrIjI - pU. A. zrI sAgarAnaMdasUrijI ma.sA. / sA. zrI pannAzrIjI / sA. zrI lalitaprabhAzrIjI - sA. zrI bhaktizrIjI - pU. A. zrI arihaMtasiddhasUrijI ma.sA. / sA. zrI manoramAzrIjI / sA. zrI haMsakIrtizrIjI / sA.zrI puSpacUlAzrIjI / sA. zrI hemakuMvarajI / sA. zrI hemacaMdrAzrIjI - sA. zrIzubhAnanAzrIjI / sA. zrI mohanamAlAzrIjI / sA. zrI zamavarSAzrIjI / sA. zrI zrutavarSAzrIjI / sA. zrI aruNodayazrIjI
Page #676
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 acUka par3hane yogya (tharmaghoSa - hindI mAsika ghara ghara meM aura ghaTa ghaTa meM dharma rUpI sughoSA ghaMTakA ghoSa gajAne vAlA hindI mAsika yAni.... "dha...rma...gho...Sa" Adhunika bAla-kizora evaM yuvA pIDhI ko dharma sanmukha evaM dharma meM susthira-sudRDha karane ke lie prayatnazIla hai "dha...ma...gho...Sa" AkarSaka prinTIMga, mananIya lekha, preraka dRSTAMta, ityAdi se yukta pratimAha karIba 44 peja kI sAmagrI se bharapUra (phira bhI AjIvana sadasyatA zulka kevala 351 rUpaye) sAhitya yAne "dha...ma...gho...Sa" divya kRpA : zAsana samrATa, acalagacchAdhipati pa.pU.A.bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. zubhAziSa : tapasvIratna, acalagacchAdhipati pa.pU.A.bha. zrI guNodayasAgarasUrIzvarajI ma.sA. saMsthApaka : rAjasthAna dIpaka, sAhitya divAkara pa.pU.A.bha. zrI kalAprabhasAgarasUrijI ma.sA. mArgadarzaka : saMyamapremI, vidvadvarya pU. munirAja zrI kamalaprabhasAgarajI ma.sA. saMpAdaka : rAjeza saMgoI sahasaMpAdaka : madanalAla boharA, gumAnamala jaina prakAzaka : 'zrI dharmaghoSa pracAra enDa cerITIja', jeThAlAla DI. cheDA, 8 a, haragulAla, kAdarapAr3A, bI. pI. ror3a, dahIsara (pa.) muMbaI - 400068 dUrabhASa : 8936357 379 basasTopa ke pIche, relve sTezana ke pAsa, ghATakopara (pUrva) muMbaI-77, dUrabhASa : 5149863 vizeSa khabara : 'bahuratnA vasuMdharA' (prastuta kitAba) ke aneka dRSTAMta 'dharmaghoSa' meM prakAzita hue haiM aura Age bhI prakAzita hote rheNge|
Page #677
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 bahuratnA vasuMdharA : bhAga - 3 pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. dvArA likhita - saMpAdita sAhitya kI sUci 1 dAdA zrIkalyANasAgarasUri jIvana caritra (hindI) 2 ArAdhanA dIpikA 3 deza virati dIpikA 4 zrAvaka jana to tene re kahie 5 zrAvakanA 12 vrata (cArTa) 6 zrAvakanA 21 guNa (cArTa) 7 14 niyama dhAro (cArTa) 8. manavA ! ghara tUM navapada dhyAna 9 cAha eka, rAha aneka 10 zrI zatrujaya guNa stavamAlA * 11 darzana-vaMdana-sAmAyika sUtra (aMgrejI-hindI-gujarAtI) 10 ____ 12 bhakti sudhA * 13 jenA haiye zrI navakAra, tene karaze zuM saMsAra ? (pAMcavA saMskaraNa) . 60 * 14 zrI vardhamAna zakrastava (sArtha) (dvitIyAvRtti) sadupayoga * 15 Miracles of Mahamantra Navkar * 16 giranAra maMDana zrI neminAtha guNa guMjana - * 17 prabhu sAthe prIta 18 ArAdhanA vadhAro, jIvana sudhAro 19 bahuratnA vasuMdharA bhAga-1 20 bahuratnA vasuMdharA bhAga-2 ...21 bahuratnA vasuMdharA bhAga-3-4 * 22 bahuratnA vasuMdharA (bhAga-1 se 4 saMyukta-gujarAtI) 100 * 23 bahuratnA vasuMdharA (bhAga-1 se 3 saMyukta-hindI) * 24 jisake dilameM zrI navakAra use karegA kyA saMsAra ? (presa meM) 50 * 25 cAturmAsika ArAdhanA pradIpikA (hindI) ___* yahI kitAbeM hAlameM upalabdha haiN| 50
Page #678
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmagRha ke cAra dvAra eka sabhAgRha ke cAra dvAra haiM / prathama do dvAra kramaza: sajjanoM aura durjanoM ko Ane ke liye haiM / tIsarA aura cothA dvAra kramazaH una donoM ko bAhara nikalane ke lie hai / aba ina cAra dvArameM se prathama (sajjanoM ko AnekA) aura cauthA (durjanoM ko jAnekA) dvAra sadA baMda rahate hoM aura bAkI ke do dvAra khule rahate hoM to........ paristhiti kyA hogI ? hamAre AtmagRha meM bhI cAra dvAra haiM / do dvAra sadguNoM ko Ane jAne ke lie aura do durguNoM kI yAtAyAta ke lie / anya jIvoM ke sadguNa evaM sukRtoM kI prazaMsA - anumodanA, sajjana jaise sadguNoM kA pravezadvAra (Entrance) hai / anya jIvoM ke doSa evaM duSkAryoM kI niMdA (paraniMdA) durjana jaise durguNoMkA praveza dvAra hai| svaguNa evaM svasukRtoM kI prazaMsA yaha sadguNoM kA nirgamana dvAra (Exit) hai / svadoSa aura svaduSkAryoM kI niMdA - garhA - AlocanA yaha doSoM kA nirgamana dvAra hai / prathama aura cauthA dvAra baMda rakhanA aura dUsarA evaM tIsarA dvAra khullA rakhanA yaha hamArI anAdi kI cAla hai..... aura isa AtmagRha kI hAlAta kaisI dayAjanaka ho gayI hai !!! kyA yaha hamase ajJAta hai ? 8800 34550 SHOVASNACCORCOMMAR OM 205 HORMACAREAKS OM