Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama Anamo namo namo nimmaladaMsaNas Agama apUjya AnaMda - kSamA- lalita - suzIla-sudharmasAgara - gurubhyo namaH sm savRttika- Agama-suttANi Agama 05 'bhagavati' mUlaM evaM vRtti: [1] AgarA Agama bhAga ~1~ pUjya zAsanaprabhAvaka AcArya zrI harSasAgarasUrijI kI preraNA se 'vardhamAna jaina Agama maMdira saMsthA' pAlitANA 880 Agama Agama Agama a Agama Agama Agama Agama mUla saMzodhaka :- pUjyapAda AgamoddhAraka AcAryazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjasAheba Agama divAkara munizrI dIparatnasAgarajI [M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi] Agama abhinava saMkalanakartA : Agama ArAsa rAgama
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Isa projekTa ke saMpUrNa-anudAna-dAtA Koid HITE OF OFF ~2~ zrI Agama maMdira pAlitANA BHOHITE
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ namo namo nimmaladaMsaNassa savRttika-Agama-suttANi - mUla saMzodhaka abhinava-saMkalanakartA / pUjyapAda AgamoddhAraka AcArya zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja Agama divAkara munizrI dIparatnasAgarajI M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi] prata prApti aura peja seTiMga kartA : ke ceramana zrI pravINabhAI zAha, amerikA mudraka : navaprabhAta prinTIMga presa amadAbAda Mo 982559885519825306275 ~34
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ haal tsd s n l s lt bl dl nee g r s s s s s s s Agama vAcanA zatAbdI varSa
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ [bhAga-8] zrI bhagavatI-aMgasUtram- bhAga-1 _ namo namo nimmaladaMsaNassa pUjya zrIAnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurubhyo nama: "bhagavatI" mUlaM evaM vRtti: [bhAga-1] (aparanAma- "vyAkhyAprajJapti") [mUlaM evaM abhayadevasUri racita vRttiH ] [Adya saMpAdaka: - pUjya AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI ma. sA. ] (kiJcit vaiziSThyaM samarpitena saha) puna: saMkalanakartA- muni dIparatnasAgara (M.Com., M.Ed., Ph.D.) 28/07/2017, zukravAra, 2073 zrAvaNa zukla 5 'savRttika-Agama-suttANi' zreNi bhAga-6 zrI AgamoddhAraka-vAcanA-zatAbdI-varSa-nimitta 'Agama-vRtti-mudraNa-projekTa' ~5~
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___ sAmAcArI-saMrakSaka, jJAnadhanI, Agama-saMzodhaka, tIvra-medhAvI, samAdhimRtyu-prApta, bahumukhIpratibhAdhAraka pajyapAda AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasarIzvarajI mahArAja sAheba . jinhone zuddha-zraddhA, samyaka-zruta ArAdhanA, yathAkhyAtacAritra ke prati gati aura aMta samaya deha-mamatva ke tyAga ke davArA kAyotsarga nAmaka | abhyaMtara-tapa ki mizAla kAyama ki hai aise bahuzruta AcArya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAja kA paricaya karAnA mere lie nAmumakina hai, fira bhI gurubhakti : buddhi se zraddhAMjalI svarupa eka mAmulI sI jhalaka paisa karane kA yaha prayAsa mAtra hai| .cAritra-grahaNa ke bAda alpa kAlame jo apane gurudeva kI chatrachAyA se dUra ho gaye, to bhI gurudeva ke svarga-gamana ko sirpha karmo kA prabhAva mAnakara | / apane saMyama ke lakSya prati sthira rahate hue akele jJAna-mArga ki sAdhanA ke patha para cale | paDhAI ke lie hI kitane mahino taka roja ekAsaNA tapa ke sAtha : - bAraha killomiTara paidala vihAra bhI kiyA | lekina apane maMjhila pe DaTe rahe, aura pariNAma svarupa saMskRta evaM prAkRta bhASA kA, prAcIna lipio kA, | vyAkaraNa-nyAya-sAhitya Adi kA sampUrNa jJAna prApta kiyA | jaina AgamazAstro ke samudra ko bhI pAra kara ge| .eka akelA AdamI bhI kyA nahIM kara zakatA? isa prazna kA uttara hameM isa mahApuruSa ke jIvana aura kavana se mila gayA, jaba ve cala par3e | devarddhigaNI kSamAzramaNa ke sthApita patha para. binA kisI sahAya lie hae sirpha akele hI "jaina-Agama-zAstro" ko dIrghajIvI banAne ke lie aneka hastaprato se | : zuddha-pATha taiyAra kiye | do vaikalpika Agama, kalpasUtra aura niyuktio ko jor3akara 45 Agama-zAstro ko saMzodhita kara ke saMpAdita kiyA | phira : pAlItANAmeM Agama maMdira banavAkara Arasa-patthara ke Upara ye sabhI Agama-sAhitya ko kaMDArA, sUratameM tAmapatra para bhI aMkita karavAe aura "Agama maMjUSA" nAma se mudraNa bhI karavA ke bar3I bar3I peTImeM rakhavA ke gA~va gA~va bheja die | vartamAnakAlame sarva prathamabAra aisA kArya huA | .sirpha mUla Agama ke kArya se hI una ke kadama ruke nahI the, unhoMne Agamo kI vRtti, cUrNi, niyukti, ava cUrI, saMskRta-chAyA Adi kA bhI | saMzodhana-sampAdana kiyA | upayogI viSayo ke lie unhoMne eka lAkha zloka pramANa saMskRta-prAkRta nae graMtho kI racanA bhI kI | kitane hI graMtho kI : prastAvanA bhI likhI | ye samyak-zruta mudrita karavAne ke lie Agamodaya samiti, devacaMda lAlabhAI ityAdi vibhinna saMsthA kI sthApanA bhI kii| .jJAnamArga ke alAvA sammetazikhara, aMtarIkSajI, kezariyAjI Adi tIrtharakSA kara ke samyaka-darzana-ArAdhanA kA paricaya bhI diyA | rAjAoM ko - pratibodha kara ke aura vAcanAo dvArA apanI pravacana-prabhAvakatA bhI ujAgara karavAI | bAladikSA, devadravya-saMrakSaNa, tithi-prazna ityAdi viSayome satya-pakSameM | aMta taka dRr3ha rahe | jainazAsana ke lie jaba jarurata par3I taba adAlatI kAravAIo kA sAmanA bhI bar3I niDaratA se kiyA thA | * sAgarAnaMdajI ke nAma se mazahUra ho cuke pUjya AnaMdasAgarasUrIzvarajIne apane parivAra svarupa 700 sAdhU-sAdhvIjI bhI zAsana ko bheTa kiye | __...ye the hamAre gurudeva "sAgarajI"... ......muni dIparatnasAgara... . - .. - .. - .. - .. - .. - .. - .. - .. - ..
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyamaikalakSI, upadhAna-tapa-preraka, cAritra-mArga-rAgI, pravacana-paTu, suparivAra-yukta / pUjya gacchAdhipatiAcAryadeva zrI devendrasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba ... paramapUjya AcAryazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI ke pATa-paraMparAme hue tisare gacchAdhipati the pUjya AcArya zrI devendrasAgarasUrIzvarajI, jo eka pUnyavAn / | AtmA the, dIkSA grahaNa ke bAda alpakAlame hI eka ziSya ke guru bana gaye | fira kyA / ziSyo ki saMkhyA baDhatI calI, bar3hate hue punya ke sAtha-sAtha ve Akhira 'gacchAdhipati' pada pe ArUr3ha ho gae | isa mahAtmA kA punya sirpha ziSyoM taka simita nahI thA, ve jahA kahIM bhI 'upadhAna-tapa' kI preraNA karate the, turaMta hI vahAM 'upadhAna' ho jAte the | pravacanapaTutA evaM parSadApunya ke kAraNa una ke upadeza-prApta bahota AtmAone saMyama-mArga kA svIkAra kiyA | khuda bhI | saMyamaikalakSI hone ke kAraNa cAritramArga ke rAgI to the hI, sAthasAtha jJAnamArga kA sparza bhI una kA niraMtara rahetA thA | Apa kabhI bhI dupahara ko cale jAie, / * ve khuda akele yA ziSya-parivAra ke sAtha koI bhI grantha ke adhyayana-adhyApanameM rata dikhAI deNge| | ... ye to hamane unake jIvana ke do-tIna pahelu dikhAe | eka aura bhI anusaraNIya bAta una ke jIvanameM dekhane ko milI thI- 'ArAdhanA-prema'. kaisI bhI zArIrika sthiti ho, magara unhoMne donoM zAzvatI olIjI, [poSa)dazamI, zukla paMcamI, trikAla devavaMdana, parva yA parvatithi ke devavaMdana Adi ArAdhanA kabhI | nahIM chor3I | AkharI sAlomeM jaba una ko ehasAsa ho gayA kI aba 'aMtima-ArAdhanA' kA avasara najadIka hai, taba una ke muhameM eka hI raTaNa bArabAra cAlu ho : gayA- "arihaMtanuM zaraNa, siddhanuM zaraNa, sAdhunuM zaraNa, kevalI bhagavaMte bhAkhelA dharmanuM zaraNa " isI cAra zaraNo ke raTaNa ke sAtha hI ve samAdhi-mRtyu-rUpa samyak nidrA ko prApta hue the | aise mahAn sUrivara ko bhAvabarI vaMdanA | ... muni dIparatnasAgara... ... zrI vardhamAna jaina Agama maMdira saMsthA, pAlitANA ... | pUjyapAda AnaMdasAgara-sUrIzvarajI kI bauddhika-pratibhA kA mUrtimaMta svarupa aisI isa saMsthA kI sthApanA vikrama saMvata 1999 me mahA-vada 5 ko hui| : AcArya harSasAgarasUrijI kI preraNA se jina kI tarafa se isa savRttika-Agama-suttANi ke lie saMpUrNa dravya-sahAya kI prApti hui / zilpa-sthApatya, zilotkIrNa Agama aura samavasaraNa sthita nayanaramya 45 caumukha jina-pratimAjI se suzobhita aisA ye 'AgamamaMdira' hai, jo zatrujayagirirAja ki taleTIme sthita hai | vartamAna 24 jinavara, 20 viharamAna jinavara aura 1 zAzvata milAkara 45 caumukhajI yahA birAjamAna hai | jahAM 40 samavasaraNa kI racanA meru parvata ke tino kANDa ke varNo ke anusAra cAra alaga-alaga raMgo ke Arasa-patthara se banA hai, devo davArA racita samavasaraNa ke zAstra varNanaanusAra Agama-maMdira ki samavasaraNa kA sthApatya hai | aisI aneka vizeSatA se yukta ye AgamamaMdira hai| - muni dIparatnasAgara... . - . . - . . ~7~
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. . - .. - .. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. 'sAgara-samudAya-ekatA-saMrakSaka, tIrtha-uddhAra-kArya-pravRtta, guNAnurAgI' isa "savRttika-Agama-suttANi' zreNi bhAga 1 se 40 ke saMpUrNa anudAna ke preraNAdAtA pUjya zAsanaprabhAvaka AcArya zrI harSasAgarasUrijI mahArAja sAheba pUjyapAda sva. gacchAdhipati devendrasAgara-sUrIzvarajI ke vinayI ziSya evaM do gacchAdhipatio ke mukhya sahAyaka ke rupame 'sAgara samudAya ke sucAru : saMcAlaka pUjya harSasAgarasUrijI, jina kI preraNA se ye "savRttika-Agama-sultANi" ke mudraNa ke lie saMpUrNa davyarAzi prApta huI , unakA atyalpa paricaya yahAM kareMge| samudAya-ekatA ke lie sadaiva prayatnazIla rahate hue ye mahAtmA samudAya ke sAdhu-sAdhvIjI kI AvazyakatAokI pUrtI ke lie bhI pravRtta rahete hai, prAcIna: arvAcIna tIrtho ke jIrNoddhAra evaM vikAza ke lie bhI utsAhita rahete hai, jJAna-kSetra achUtA na rahe isIlie anumodanA, anudAna evaM samaya milane para zAstra vAMcanameM bhI rUci rakhate hai | samudAya ke jarUratamaMda sAdhvIjI bhagavaMto ke AvAsa kA viSaya ho yA sAdhvIjI ke vihArameM majadUra kA vetana cukAnA ho, aise chotte| choTe kAryoM ke prati bhI una kA lakSya rahetA hai | darzana-zuddhi ke lie jaba unhoMne samagra bhAratavarSa ke 100 sAla taka ke purAne jinAlayo meM 18 abhiSeka kI * preraNA kI, usa vakta lagabhaga sabhI abhiSeka-sAmagrI kI dravya-zuddhi kA qhayAla rakhate hue apanI medhAvI buddhi kA paricaya diyA thA, sAthame anukaMpA bhAva se | pUjArI yA vidhi karAnevAle ko yatkiMcit bahumAna pragaTa karate hae kucha dhana-rAzi pradAna krvaaii| aise bahuguNa-saMpanna mahAtmA pUjya AcAryazrI harSasAgara-sUrijI ko hama bhAvabharI vaMdanA karate hue isa zrutakArya kA prAraMbha karane jA rahe hai| ... muni dIparatnasAgara [kAtreja]pUnA, zaMkhezvara, kapaDavaMja, prabhAsapATaNa Adi sthAnome AgamamaMdira ke preraka, karmagraMtha abhyAsu, nispRha mahAtmA pUjyapAda gacchAdhipati AcArya zrI daulatasAgara-sUrIzvarajI mahArAja sAheba (evaM) ajAtazatru, svAdhyAya-rasika, prazAMtamUrtI aura apane guru ke prItipAtra parama pUjya AcArya zrI naMdIvardhanasAgara-sUrijI mahArAja sAheba isa pavitra zruta-kAryame dono sUrivaro kA smaraNa karate hue koTi koTi vaMdanA ke sAtha .......muni dIparatnasAgara -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [-] [bhAga - 8 ] "bhagavatI"- - aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRttiH) zataka [-], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [-], mUlaM [-] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.... AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Education Immaternal NANANANANANANANANANANIAN // arham // zrImatsu dharmasvAmigaNabhRtprarUpitaM zrImadgautamagaNadhArivAcanAnugataM zrImaccandrakulA laGkArazrImadabhayadevasUrisUtritavivaraNayutaM zrImadbhagavatIsUtram / ( prathamo vibhAgaH ) prakAzayitrI - zrImatsuratacandaravAstavya zreSThivarya mUlacandrAtmajasuputrosamacandrAbhaya candravihitapUrNa dravyasAhAyyena zAha veNIcandra suracandradvArA zrIAgamodayasamitiH 500: 9000 bhagavatI - ( aGga) sUtrasya mUla "TAiTala peja" mudritaM mohamayyAM nirNayasAgaramudraNayantre rA0 rA0 rAmacandra yesU zeDagevArA vIrasaMvat 2444 vikrama saMvat 1974 krAiSTa. 1918 paye 3-4-0 Formonal & Prva Use Of ~6~ sapAdanaM rUpyakatrayaM www.jay.m
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 500 134 388 144 199 412 mUlAkA: 868 + 114 bhagavatI (aGga)satrasya viSayAnukrama dIpa-anukramA: 1087 mUlAMka: viSaya: pRSThAMka: | mUlAMka: viSayaH pRSThAMka: mUlAMka: viSayaH pRSThAMka: zatakaM - 1 011 ... ......zatakaM -3 | ......zatakaM -5 001 | uddezaka: 01 calana 022 170 | uddezaka: 02 camarolpAta 347 264 | uddezaka: 09 rAjagRha 026 | uddezaka: 02 duHkha 085 178 | uddezaka: 03 kriyA 370 271 | uddezaka: 10 candramA 507 034 | uddezaka: 03 kAMkSApradoSa 184 | uddezaka: 04 yAna . zatakaM-6 508 046 | uddezaka: 04 karmaprakRti 189 | uddezaka: 05 strI 272 | uddezaka: 01 vedanA 508 052 | uddezaka: 05 pRthvI 191 | uddezaka: 06 nagara 391 277 | uddezaka: 02 AhAra 513 069 | uddezaka: 06 yAvaMta 193 | uddezaka: 07 lokapAla 393 278 | uddezaka: 03 mahA-Azrava 513 079 | uddezaka: 0 nairayika 201 | uddezaka: 08 devAdhipati 409 286 | uddezaka: 04 sapradezaka charoka 085 | uddezaka: 08 bAla 205 | uddezaka: 09 indriya 411 291 | uddezaka: 05 tamaskAya 543 094 | uddezaka: 09 gurutva 206 | uddezaka: 10 pariSada 300 | uddezaka: 06 bhavya 553 102 | uddezaka: 10 calata 214 * zatakaM-4 414 302 | uddezaka: 07 zAlI 556 zataka - 2 226 207 uddezakA: 1-4 lokapAla-vimAna 414 313 | uddezaka: 08 pRthvI 564 105 | uddezaka: 01 skaMdaka 210 | uddezakA: 5-8lokapAlarAjadhAnI 415 317 | uddezaka: 09 karma 573 118 | uddezaka: 02 samudaghAta 266 211 | uddezaka: 09 nairayika 417 | uddezaka: 10anyayathika 122 119 | uddezaka: 03 pRthvI 264 212 | uddezaka: 10 lezyA 418 ... | zatakaM-7.... 122 uddezaka: 04 indriya 266 ... zatakaM - 5..... 421 327 | uddezaka: 01 AhAra 123 | uddezaka: 05 anyatIrthika 215 | uddezaka: 01 ravi 421 339 | uddezaka: 02 virati 138 | uddezaka: 06 bhASA 292 220 uddezaka: 02 vAya 431 345 | uddezaka: 03 sthAvara 139 | uddezaka: 07 deva | 293 / / 223 | uddezaka: 03 jAlagrathikA 436 351 | uddezaka: 04 jIva 140 | uddezaka: 08 camaracaMcA 294 225 | uddezaka: 04 zabda 440 353 | uddezaka: 05 pakSI 141 | uddezaka: 09 samayakSetra / 301 241 | uddezaka: 05 chadmastha 457 355 | uddezaka: 06 Ayu 142 | uddezaka: 10 astikAya 303 244 | uddezaka: 06 Aya 459 361 | uddezaka: 07 anagAra | zataka - 3..... 314 253 | uddezaka: 07 pudagala 472 365 | uddezaka: 08 chadmastha 151 uddezaka: 01 camaravikurvaNA | 314 262 | uddezaka: 08 nirgranthIpatra 488 371 | uddezaka: 09 asaMvRta muni dIparatnasAgareNa saMkalita......AgamasUtra-[05], aMga sUtra-[05] "bhagavatI" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: 226 ~10~
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUlAkA 868 + 114 viSaya: mUlAMka: d-- 3...s 381 389 397 400 401 405 410 412 422 430 438 440 444 445 451 460 47 473 477 ...... zatakaM 7 uddezaka: 10 anyatIrthika zatakaM 8 - uddezaka: 01 pudgala uddezaka: 02 AzIviSa uddezaka: 03 vRkSa uddezaka: 04 kriyA uddezaka : 05 AjIvika uddezaka : 06 prAsakaAhAra uddezaka: 07 adattAdAna uddezaka: 08 pratyanika uddezaka: 09 prayogabandha uddezakaH 10 ArAdhanA zatakaM 9 uddezaka: 01 jambU uddezaka: 02 jyotiSka uddezakA: 03 30 aMtadvipa pRSThAMka: uddezaka: 31 asoccA uddeza: 32 gAMgeya uddezaka: 33 kuNDagrAma uddezaka: 34 puruSaghAtaka zatakaM 10...... bhagavatI (aGga) sUtrasya viSayAnukrama mUlAMka: viSaya: ... 482 487 488 490 493 494 499 500 501 ...... zatakaM - 10 uddezaka: 03 AtmaRddhi uddezaka : 04 zyAmahastI uddezaka: 05 deva uddezaka: 06 sabhA uddezakA: 07 34 aMtardadvIpa zatakaM 11 uddezaka: 01 utpala uddezaka: 02 zAlaka uddezaka: 03 palAza uddezaka: 04 kumbhika uddezaka: 05 nAlika uddezaka: 06 padma uddezaka: 07 karNika uddezaka: 08 nalina uddezaka: 09 zivarAjarSi uddezakaH 10 loka uddezaka: 11 kAla uddezaka: 12 AlabhikA zatakaM - 12...... pRSThAMka: uddezaka: 01 zaMkha uddezaka: 02 jayaMti mUlAMka : ssh-- 542 546 550 552 554 560 563 567 568 569 584 585 589 593 594 dIpa-anukramAH 1087 viSaya: 595 ... 596 600 603 607 612 .. zatakaM 12 uddezaka : 05 atipAta | uddezaka: 06 rAhU uddezaka: 07 loka 502 503 504 505 506 510 514 525 ... 529 534 uddezaka: 01 dizA 537 uddezaka: 03 pRthvI 538 uddezaka: 02 saMvRtaanagAra uddezaka: 04 pudgala muni dIparatnasAgareNa saMkalita ....AgamasUtra [05], aMga sUtra [05] "bhagavatI" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH ~ 11~ uddezaka: 08 nAga uddezaka: 09 deva uddezakaH 10 AtmA zatakaM 13 uddezaka: 01 pRthvI uddezaka: 02 deva - uddezaka : 03 naraka uddezaka: 04 pRthvI uddezaka: 05 AhAra uddezaka: 06 upapAta uddezaka: 07 bhASA uddezaka: 08 karmaprakRti uddezaka : 09 anagAravaikriya uddezaka: 10 samudghAta zatakaM 14...... uddezaka: 01 carama uddezaka: 02 unmAda uddezaka: 03 zarIra uddezaka: 04 pudgala uddezaka : 05 agni pRSThAMka:
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ ... 421 481 637 mUlAkA: 868 + 114 bhagavatI (agasUtrasya viSayAnukrama dIpa-anukramA: 1087 malAMka: | viSaya: pRSThAMka: malAMka: | viSaya: pRSThAMka: mUlAMka: viSaya: pRSThAMka: .....zatakaM - 14 ... .....zataka - 17 .....zatakaM- 19 615 | uddezaka: 06 AhAra 706 | uddezaka: 04 kriyA 470 uddezaka: 08 nirvRtti 618 | uddezaka: 07 saMzliSTa | uddezakA: 6-11 pRthvyAdikAya | uddezaka: 09 karaNa 624 | uddezaka: 08 aMtara 715 | uddezaka: 12 ekendriya 775 | uddezaka: 10 vyaMtara 631 | uddezaka: 09 anagAra 716 | uddezakA:13-17 nAgAdikumAra zataka - 20 636 | uddezaka: 10 kevalI zatakaM - 18 779 | uddezaka: 01 beIndriya zatakaM - 15 | uddezaka: 01 prathama | uddezaka: 02 AkAza | --gozAlaka haraka | | uddezaka: 02 vizAkhA 783 uddezaka: 03 prANavadha zatakaM - 16 728 | uddezaka: 03 mAkaMdIpatra 485 | uddezaka: 04 upacaya 660 uddezaka: 01 adhikaraNa 733 | uddezaka: 04 prANAtipAta 786 | uddezaka: 05 paramANa 666 / uddezaka: 02 jarA 736 uddezaka: 05 asurakumAra 789 uddezaka: 06 aMtara 670 | uddezaka: 03 karma 740 | uddezaka: 06 guDavarNAdi 792 uddezaka: 07 bandha 672 | uddezaka: 04 jAvaMtiya 742 | uddezaka: 07 kevalI 793 | uddezaka: 08 bhUmi 673 | uddezaka: 05 gaMgadatta 749 | uddezaka: 08 anagArakriyA 801 uddezaka: 09 cAraNa 677 | uddezaka: 06 svapna 750 | uddezaka: 09 bhavyadravya 803 | uddezaka: 10 Aya 682 | uddezaka: 07 upayoga 753 uddezaka: 10 somila zataka - 21 683 | uddezaka: 08 loka | zatakaM - 19..... | varga: 1 zAlI-Adi 687 uddezaka: 09 balindra 758 | uddezaka: 01 lezyA | vargA:2-8 mUlaalasI, vaMza, 688 uddezaka: 10 avadhi 760 uddezaka: 02 garbha ikSu,seDiya, amaruha, tulasI 689 uddezaka: 11-14 davipAdi0 761 | uddezaka: 03 pRthvI zataka - 22 zatakaM- 17..... 765 | uddezaka: 04 mahAzrava 822 vargA:1-6tAr3a,nimba,agasti 693 | uddezaka: 01 kuMjara 766 uddezaka: 05 carama | baiMgana, siriyaka,puSpakalikA 699 | uddezaka: 02 saMyata 768 | uddezaka: 06 davIpa * zataka - 23 703 | uddezaka: 03 zailezI 769 | uddezaka: 07 bhavana 829 vargA:1-4AlU,lohI,Aya,pAThA muni dIparatnasAgareNa saMkalita......AgamasUtra-[05], aMga sUtra-[05] "bhagavatI' mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: 806 ... ~12~
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSThAMka 857 mUlAkA: 868 + 114 malAka: | viSaya: | zataka - 24 835 | uddezaka: 01 nairayika 843 | uddezaka: 02 parimANa 844 | uddezaka: 03-11nAgAdikumArA 846 | uddezaka: 12-16 pRthvyAdi 853 | uddezaka: 17-20 beIndriyAdi uddezaka: 21-24 manuSyAdi zataka - 25 uddezakA: 1-12 lezyA, dravya, saMsthAna, yugma,paryava, nirgantha saMyata, ogha, bhavya, abhavya, samyagdRSTi, mithyAdRSTi zataka - 26 975 uddezakA: 1-11 jIva, lezyA, pakhiya, dRSTi, ajJAna, jJAna, saMjJA,veda,kaSAya,upayoga,yoga zataka - 27 | uddezakA: 1-11 jIva Adi-- jAva 26 zataka bhagavatI (aGga)sUtrasya viSayAnukrama mUlAMka: | viSayaH | pRSThAMka: | zataka - 28 992 uddezakA: 1-11 jIva Adi jAva 26 zataka | zataka - 29 995 uddezakA: 1-11 jIva Adi-- jAva 26 zataka zatakaM-30 998 uddezakA: 1-11 samavasaraNa, lezyA Adi | zataka - 31 1003 | uddezakA: 1-28 yugma, naraka, upapAta Adi viSayakA: zatakaM - 32 | uddezakA: 1-28 nAraksya --- | udvartana, upapAta, lezyAdi | zatakaM - 33 1018 | ekendriya zatakAni-12 zatakaM - 34 1033 | ekendriya zatakAni-12 dIpa-anukramA: 1087 malAka: viSaya: pRSThAMka: zatakaM - 35 1044 / ekendriya zatakAni-12 | zatakaM - 36 1058 bendriya zatakAni-12 | zatakaM - 37 1061 | trindriya zataka zatakaM - 38 1062 caturindriya zataka zatakaM - 39 asaMjJIpaMcendriya zatakAni zatakaM-40 1064 saMjIpaMcendriya zatakAni zatakaM - 41 1068 se | uddezakA: 1-196 rAziyugma, ---1079 | vyojarAzi, davAparayugmarAzi kalyojarAzi ityAdi 1063 . 991 1080 se | upasaMhAra gAthA ---1086 | parisamApta: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05] aMgasUtra- [05] "bhagavatI"mUlaM evaM // ~13~
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ [bhagavatI- mUlaM evaM vRtti:] isa prakAzana kI vikAsa-gAthA yaha prata sabase pahale "(zrImad) bhagavatIsUtra" ke nAmase sana 1918 (vikrama saMvata 1974) meM Agamodaya samiti dvArA prakAzita huI, isa ke saMpAdaka-mahodaya the pUjyapAda AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI (sAgarAnaMdasUrijI) mahArAja sAheba | __isI prata ko phira se dusare pUjyazrIone apane-apane nAmase bhI chapavAI, jisame unhoMne khudane to kucha nahIM kiyA, magara isI prata ko oNphaseTa karavA ke, apanA evaM apanI prakAzana saMsthA kA nAma chApa diyA. jisame kisIne pUjyapAd sAgarAnaMdasarijI ke nAma ko Age rakhA, aura apanI vaphAdArI dikhAI, to kisIne svayaM ko hI isa pure kArya kA kartA batA diyA aura zrImadasAgarAnaMdasUrijI tathA prakAzaka kA nAma hI miTA diyA | * hamArA ye prayAsa kyoM? + Agama kI sevA karane ke hameM to bahota avasara mile, 45-Agama saTIka bhI hamane 30 bhAgome 12500 se jyAdA pRSThomeM prakAzita karavAe hai, kintu logo kI pUjya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI ke prati zraddhA tathA prata svarupa prAcIna prathA kA Adara dekhakara hamane isI prata ko skena karavAI, usake bAda eka speziyala phorameTa banavAyA, jisame bIcame pUjyazrI saMpAdita prata jyoM kI tyoM rakha dI, Upara zIrSasthAname Agama kA nAma, phira zataka-varga-uddezaka-mUlasUtra- Adi ke naMbara likha die, tA~ki par3hanevAle ko pratyeka peja para kaunasA zataka, uddezaka Adi cala rahe hai usakA saralatA se jJAna ho zake, bAyIM tarapha Agama kA krama aura isI prata kA sUtrakrama diyA hai, usake sAtha vahA~ 'dIpa anukrama' bhI diyA hai, jisase hamAre prAkRta, saMskRta, hiMdI gujarAtI, iMgliza Adi sabhI Agama prakAzanomeM praveza kara zake | hamAre anukrama to pratyeka prakAzanomeM eka sAmAna aura kramazaH Age bar3hate hue hI hai, isIlie sirpha krama naMbara die hai, magara prata meM gAthA aura sUtroM ke naMbara alaga-alaga hone se hamane jahAM sUtra hai vahA~ kauMsa [-] die hai aura jahAM gAthA hai vahA~ ||-|| aisI do lAina khIMcI hai| hamane eka anukramaNikA bhI banAyI hai, jisame pratyeka zataka, varga evaM uddezaka likha diye hai aura sAthameM isa sampAdana ke pRSThAMka bhI de die hai, jisase abhyAsaka vyakti apane cahite zataka yA viSaya taka AsAnI se paha~ca zakatA hai | aneka pRSTha ke nIce viziSTha phUTanoTa bhI likhI hai, jisame usa pRSTha para cala rahe qhAsa viSayavastu kI, mUla pratameM rahI huI koI-koI mudraNa-bhUla kI yA kramAMkana sambandhI jAnakArI prApta hotI hai / zAsanaprabhAvaka pUjya AcAryazrI harSasAgarasUrijI ma.sA. kI preraNAse aura zrI vardhamAna jaina AgamamaMdira, pAlitANA kI saMpUrNa dravya sahAya se ye 'savRttika-Agama-suttANi' bhAga-8 kA mudraNa huA hai, hama una ke prati hamArA AbhAra vyakta karate hai | ......muni dIparatnasAgara. ~14~
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [-1, varga -1, aMtar-zataka -1, uddezaka [-], mUlaM [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 4%EC // aham // nandrakulAmbaranabhomaNizrImadabhayadevasUrivihitavivaraNayutA shriimdgnndhrvrsudhrmsvaamiprnniitaa| vyaakhyaaprjnyptiH| 4%A5 I %A5% %%95%ACN sarvajJamIzvaramanantamasaGgamaigya, sArvIyamasmeramanIzamanIhamirddham / siddha ziva zivakara karaNavyapetaM, zrImajinaM jitaripuM prayataH praNomi // 1 // natvA zrIvarddhamAnAya, zrImate ca sudharmaNe / sarvAnuyogavRddhebhyo, vANyai sarvavidastathA // 2 // etaTTIkAcI jIvAbhigamAdivRttilezAMzca / saMyojya paJcamAjhaM vivRNomi vizeSataH kiJcit // 3 // 6 1 anantArthagocarAnantakAlagocarajJAnAvyatirekAt / 2 rAgadhanAdisaGgarahitaM / 3 pradhAnam / 1 sarvebhyo hitam / 5 vedodayarahitaM / 6 khayambuddhatvAtparamaparameSThitvAnnAsyAnya IzaH / 7 IhA spRhA vikalpo vA / 8 antarjJAnalakSmyA tapastejasA vA bahiH zarIratejasA dIptaM / 9 Agamasiddhamarthato dvAdazAkrIpraNayanAt niSThitArtha vA maGgalarUpaM vA / 10 rogAyupadravAbhAvavantaM / 11 indriyai rahita, nirupayogatvAcepAm , hetuhetumadbhAvaH sarvatra / 12 kharUpavizeSaNaM bhAvajinavAdeva pUrvoktarUpasya jinasya / T -%Ajavacha vRttikAra-racitA AraMbhika-gAthA: ~15~
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ gama (05) [bhAga-8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [-], mUlaM [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAka vyAkhyA- ___ vyAkhyAtaM samavApArUpaM caturthamanam, athAvasAyAtasa 'vivAhapatti'ttisajJitasya paJcamAGgasya samunnatajayaku- 1 zatake prajJaptiH / arasyeva lalitapadapaddhatiprabuddhajanamanoraJjakasya upasarganipotAvyayasvarUpasya padodArazabdasya liGavibhakiyuktasya sadA- upodUpAta abhayadevI 1 khyAtakha salakSaNasya devatAdhiSThitasya suvarNamaNDitoddezakasya nAnAvidhAjutapravaracaritasya SaTtriMzatpraznasahanapramANasUtra-II yA vRtti deharUpa caturanuyogacaraNasya jJAnacaraNanayanayugalasya dravyAstikaparyAyAstikanaya dvitayadantamuzalasya nizcayavyavahAranayasa-|| munnatakumbhadvayakha prastAvanASacanaracanAprakANDazuNDAdaNDasya nigamanavacanAtucchapucchasya kaoNlAdyaSTaprakArapravacanopacAra-da cAruparikarastha utsargApavAdasamucchaladatucchaghaNTAyugalaghoSasa yazApaTahapaTupratiravApUrNadikcakravAlasya syAdvAdavizadAzivazIkRtasya vividhatutisamUhasamanvitasya mithyAtvAjJAnAviramaNalakSaNaripuvaladalanAya zrImanmahAvIramahArAjena |niyuktasya balaniyuktakakalpagaNanAyakamatiprakalpitasya muniyodhairanAvAdhamadhigamAya pUrvamunizilpikalpitayobahupravaraguNa 1 uttamasya jayakuarAmidhasya / 2 padAzcaraNAH padAni suvicantAni / 3 vicakSaNA vidvAMsazca / 1 zatrukRtA divyAcAzca / 5 cavAdayaH AgamanaM c| 6 ubhayatra khruupaaviclnN| 7 hastipakSe meghavagambhIradhvaneH, atizayena sAlahAradhyaneH / 8 hastipakSe puruSaciharacanayA yuktasya anyatra pumAdiprathamAdinA / 9zobhanAni AkhyAtAni yatra, nityaM prasiddhasya / 10 istipakSe'vayavAH suvarNAbharaNaiH / 11 pravarANi caritAni / yatra, pakSe yasya / 12 sUtrarUpo deho yassa, pake sUtro kamANabuko deza yasya / 13 yAnuyogaH 1 caraNAnuyogaH 2 gaNitAnuyogaH / dharmakathAnuyogaH 4 / 14 kAla: 1 maramarUpam 2 maIH 3 sNbndhH| upakAsa 5 phirekA saMsargaH zabdaH 8 ete'e / yadvA 'kAle viNae bahumANe ityAdayo'STI jJAnopacArAH / 15 hetayaH-zastrANi vividhatava evaM hetayaH pakSe vividhahetavo yA hetayaH / -NCCES anukrama *44 vRttikAreNa kRtA jayakuMjara-hastinA saha asya 'vivAhapannatti' sUtrasya tulanA ~16~
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [-], mUlaM [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: * *5555453 TrA khe'pi isvatayA mahatAmeka amichatavastusAdhanasamarthayovRtticUrNinADikayostadanyeSAM ca jIvAbhigamAdivividhaviva-16 raNadavarakalezAnAM saMpahanena bRhattarA ata evAmahatAmapyupakAriNI hastinAyakAdezAdiva gurujanavacanAtpUrvamunizispi-10 kulotparasmAbhirnADikaveyaM vRttirArabhyate, iti zAkhaprastAvanA / ___ atha 'viAhapannatti'tti kA zabdArthaH 1, ucyate, vividhA jIvAjIvAdipracuratarapadArthaviSayAH A-abhividhinA-kathacinnikhila jJeyacyAtyA maryAdayA vA-parasparAsaMkIrNalakSaNAbhidhAnarUpayA khyAnAni-bhagavato mahAvIrasya gautamAdivineyAn prati pranitapadArthapratipAdanAni vyAkhyAstAH prajJApyante-prarUpyante bhagavatA sudharmasvAminA jamdhUnAmAnamabhi yasyAm 1, athavA vividhatayA vizeSeNa vA AkhyAyanta iti vyAkhyA:-abhilApyapadArthavRttayastAH prajJApyante yasyAm 2 athavA vyAkhyAnAm-arthapratipAdanAnAM prakRSTAH jJaptayo-jJAnAni yasyAM sA vyAkhyAmajJaptiH 3, athavA vyAkhyAyA:arthakadhanasya prajJAyAzca-taddhetubhUtabodhasya vyAkhyAsu vA prajJAyA Apti:-prAptiH AttiA-AdAnaM yasyAH sakAzAdasau vyAkhyAprajJApiyAkhyAprajJAttiryA4-5,vyAkhyAprajJAdvA-bhagavataH sakAzAdAptirAttiA gaNadharasya yasyAH sA tathA,6,athavA vivAhA-vividhA viziSTA vA'rthapravAhA nayapravAhA vA prajJApyante-prarUpyante prabodhyante vA yasyAM, vivAhA vA-viziSTasa ntAnA vivAdhA vA-pramANAbAdhitAH prajJA Apyante yasyAH kviAhA cAso vibAdhA cAsau vA prajJaptizca-arthaprajJaptizcArthaTra prarUpaNA vivAhaprajJaptirvivAhaprajJAptiH vivAdhaprajJAptirvicAdhaprajJaptirvA -8-9-10, iyaM ca bhagavatItyapi pUjyatvenAbhidhIyate | 1 matimatAM, pave uccaan| 2 sabaH / etat 'vyAkhyAprajJapti' sUtrasya vividhA vyAkhyA: ~17~
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [-], mUlaM [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: dIni %-437 vyAkhyA-1|| iti / iha vyAkhyAtAraH zAstranyAkhyAnArambhe phalayogamaGgAlasamudAyArthAdIni dvArANi varNayanti, tAni ceha vyAkhyAyAM ||1 zatake prajJaptiH vizeSAvazyakAdibhyo'vaseyAni, zAstrakArAstu vighnavinAyakopazamananimittaM vineyajanapravartanAya ca (maGgalaM magalAabhayadevI-ziSTajanasamayasamAcaraNAya vA maGgalAbhidheyaprayojanasambandhAnudAharanti, tatra ca sakalakalyANakAraNatayA'dhikRtazAstrasya yA vRttiH zAyobhatatvena vighnaH saMbhavatIti tadupazamanAya maGgalAntaravyapohena bhAvamaGgalamupAdeyaM, maGgalAntarasyAnaikAntikatvAdanA tyastikatvAca, bhAvamaGgalasya tu tadviparItatayA'bhilaSitArthasAdhanasamarthatvena pUjyatvAt , Aha-"ki puNa tamaNegatiyamacaMtaM ca Na jo'bhihANAI / tabivarIyaM bhAve teNa viseseNa taM puja // 1 // " bhAvamaGgalasya ca tapaHprabhRtibhedabhinnatvenAnekavidhatve'pi parameSThipaJcakanamaskArarUpaM vizeSeNopAdeyaM, parameSThinAM maGgalavalokottamatvazaraNyatvAbhidhAnAt, Aha ca-cattAri maMgala" mityAdi, tannamaskArasya ca sarvapApapraNAzakatvena sarvavighnopazamahetutvAt, Aha c-"ess| | pazcanamaskAraH, sarvapApapraNAzanaH / maGgalAnAM ca sarveSAM, prathamaM bhavati maGgalam // 1 // " ata evAyaM samastazrutaskandhAnAmAdAvupAdIyate, ata eva cAyaM teSAmabhyantaratayA'bhidhIyate, yadAha-"so sabasuyakkhaMdha'bhaMtarabhUo"tti, ataH zAstrasthAdAveva parameSThipaJcakanamaskAramupadarzayannAha 1 vighnavinAyakopazamasya niyamena bhAvAbhAvAt / 2 paramaprakarSavadvighnavinAyakopazamAbhAvAt / 3 ekAntikAtyantikavinopazamasya / / 8 &||ki punaH !, tadabhidhAnAdi yato'naikAntikaM nAtyantikaM ca / tadviparIta bhAve-tena vizeSeNa tatpUjyam // 1 // 5 vinavidrAvakAcatvAraH / / 6 catvAro mngglN| sa sarvazrutaskandhAbhyantarabhUtaH / anukrama [-] kadra SHRELIEatinintentiaTATE Halalitaram.org | asya sUtrasya 'maMgala' Adi ~18~
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [-], mUlaM [1] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 3% Namo arihaMtANaM Namo siddhANaM Namo AyariyANaM Namo uvajjhAyANaM Namo loe sabvasAiNaM (sU01)18| tatra nama iti naipAtika padaM dravyabhAvasaGkocArtham , Aha ca-"nevAiyaM payaM0 davabhAvasaMkoyaNa payatyo 'namaH' karacaraNamastakasupraNidhAnarUpo namaskAro bhavatvityarthaH, kebhya ityAha-'arhadbhavaH' amaravaravinirmitAzokAdimahApAtihAryarUpAM pUjAmahantItyarhantaH, yadAha-"arihaMti vaMdeNanamaMsaNANi arihaMti pRyasakAraM / sidbhigamaNaM ca arahA arahatA teNa buccaMti // 1 // " atastebhyaH, iha ca catuyarthe SaSThI prAkRtazailIvazAt , avidyamAnaM vA raha:-ekAntarUpo dezaH antazca #I-madhya giriguhAdInAM sarvaveditayA samastavastustomagatapracchannatvasyAbhAvena yeSAM te araho'ntaraH atastebhyo'rahoDazAntayAH, athavA-avidyamAno ratha: syandanaH sakalaparigrahopalakSaNabhUto'ntazca-vinAzo jarAyupalakSaNabhUto yeSAM te| 2 || arathAntA atastebhyaH, athavA 'arahatANaM'ti kvacidapyAsaktimagacchandrayaH kSINarAgatvAt , athavA arahayaddhA-prakRSTa rAgAdihetubhUtamanojJetaraviSayasaMparke'pi vItarAgatvAdikaM svaM svabhAvamatyajamadha ityarthaH, 'arihaMtANa'ti pAThAntaraM, tatra | |karmArihantRbhyaH, Aha ca-"ahavihaMpi ya kammaM aribhUrya hoi seyalajIvANaM / taM kammamari haMtA arihaMtA teNa cucaMti| 2 // 1 // 'aruhaMtANa'mityapi pAThAntaraM, tatra 'arohana yaH' anupajAyamAnebhyaH, kSINakarmabIjatvAt, Aha ca-"dagdhe 1naipAtikaM padaM, dravyamAvasaMkocanaM pdaarthH|2 vandananamasyanAni aInti pUjAsatkArau cAInti / siddhigamanasyAzci tenAInta ucynte||1|| 3 deshiibhaassyaa| sarvajIvAnAmapyaSTavidhaJca karma bharibhUtaM bhavati / te kAri yato ghAtayati tenArihantAra ucyante // 1 // 5 "samba" ityapi / SSC46- 550 SAREaratunnina AUniorary.orm paJca parameSThI-namaskArama evaM te paJcAnAma vyAkhyA: ~19~
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [-], mUlaM [1] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 1zatake prata sUtrAMka vyAkhyA dibIje yathA'tyantaM, prAdurbhavati nAmaH / karmabIje tathA dagdhe, ba rohati bhvaakurH||||" namaskaraNIyatA caiSAM bhImaprajJaptiH bhavagahanabhramaNabhItabhUtAnAmanupamAnandarUpaparamapadapurapathapradarzakatvena paramopakAritvAditi / Namo siddhANaM' ti, sita-|| pazcaparameabhayadevI-|| baddhamaTamakArakarmendhanaM dhmAta-dagdha jAjvalyamAnazukladhyAnAnalena yaiste niruktavidhinA sikhAH, athavA 'pidhu gatI SThinatiH yA vRttiHlA iti vacanAt sedhanti sma-apunarAvRcyA nivRtidhurImagacchan, athavA "pidhu saMrAddhI' itivacanAt siddhayanti sma-niSThi-10 tArthA bhavanti sma, athavA 'phyUij zAstre mAGgalye ca' itivacanAt sedhanti sma-zAsitAro'bhUvana maGgalyarUpato cAnu-5 bhavanti smeti siddhAH, athavA siddhA:-nityAH, aparyavasAnasthitikatvAt , prakhyAtA vA bhavyarupalabdhaguNasandohatvAt, Tra Aha ca-mAta sitaM yena purANakarma, yo vA gato nivRtisaudhani / khyAto'nuzAstA pariniSThitAoM, yaH so'stu || siddhaH kRtamaGgalo me // 1 // " atastebhyo namaH, namaskaraNIyatA caiSAmavipraNAzijJAnadarzanasukhavIryAdiguNayuktatayA // svaviSayapramodaprakarSotpAdanena bhavyAnAmatIvopakArahetutvAditi / Namo AyariyANa'ti, A-maryAdayA tadviSayavi nayarUpayA caryante-senyante jinazAsanArthopadezakatayA tadAkAdibhirityAcAryAH, uktazca-"muttatthaviU lakkhaNajutto / * gacchassa medibhUo ya / gaNatattiviSpamuko asthaM vApai Acario ||1||"tti, athavA-AcAro-jJAnAcArAdiH paJcadhA A-maryAdayA vA cAro-vihAra mAcArastatra sAdhakaH svayaMkaraNAt prabhASaNAt pradarzanAcetvAcAryAH, Aha - 1 sUtrArthavilakSaNayukto gadhArakAsambanabhUtasya / gagatativiSamuktaH savarSa vAcavasyAvAH / / anukrama | 'arihaMta' Adi paJca parameSThinAma vyAkhyA: ~20~
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [1] dIpa anukrama [3] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [-], mUlaM [1] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Ja Eucator "paMcavihaM AdhAraM AvaramANA sahA pathAsetA / AcAraM daMsaMtA AyariyA teNa vuzceti // 1 // " athavA A-ISad aparipUrNA ityarthaH, cArA herikA ye te AcArAH, cArakaspA ityarthaH, yuktAyuktavibhAganirUpaNanipuNA vineyAH atasteSu sAdhavo yathAvacchAstrArthopadezakatayA ityAcAryA atastebhyaH, namasyatA caiSAmAcAropadezakatayopakAritvAt / 'Namo uvajjhAyANaM' ti upa-samIpamAgatyAdhIyate 'iT adhyayane' itivacanAt paThyate 'iNa gatA' vitivacanAdvA adhi-Adhikyena gamyate, 'ik smaraNe' iti vacanAdvA smaryate sUtrato jinapravacanaM yebhyaste upAdhyAyAH, yadAha-'bArasaMgo jiNakkhAo, sajjhAo kahio buhe / taM uvahasaMti jamhA uvajhAyA teNa ducaMti // 1 // " athavA upAdhAnamupAdhiH saMnidhistenopAdhinA upAdhI vA Ayo-lAbhaH zrutasya yeSAmupAdhInAM vA vizeSaNAnAM prakramAcchobhanAnAmAyo-lAbho yebhyaH athavA upAdhireva -saMnidhireva Ayam iSTaphalaM daivajanitatvena ayAnAm iSTaphalAnAM samUhastadekahetutvAdyeSAm athavA AdhInAM manaH pIDAnAmAyo-lAbha AdhyAyaH adhiyAM vA naJaH kutsArthatvAt kubuddhInAmAyo'dhyAyaH 'dhyai cintAyAm' ityasya dhAtoH prayogAnaJaH kutsArthatvAdeva ca durdhyAnaM vA'dhyAyaH upahata AdhyAyaH adhyAyo vA yaiste upAdhyAyA atastebhyaH, namasyatA caiSAM susaMpradAyAyAtajinavacanAdhyApanato vinayanena bhavyAnAmupakAritvAditi / 'Namo sabasAhUNa' miti, sAdhayanti jJAnAdizaktibhirmokSamiti sAdhavaH samatAM vA sarvabhUteSu dhyAyantIti niruktinyAyAtsAdhavaH, yadAha--- 1 pacavidhamAcAramAcarantastathA prakAzayantaH / AcAraM darzanto yatastenAcAryA ucyante // 1 // 2 jinAsmAtA dvAdazAnI budhaiH khAdhyAyaH kathitastAM yasmAdupadizanti tasmAdupAdhyAyA ucyante // 1 // 'arihaMta' Adi paJca parameSThinAm vyAkhyA: For Penal Use On ~21~ jayor
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [?] dIpa anukrama [3] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [-], mUlaM [1] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [05], aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyA prajJadhiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 4 // "nivANasAhae joe, jamhA sArhati sAhuNo / samA ya sababhrUpasu, tamhA te bhAvasAhuNo // 1 // " sAhAyakaM vA saMyamakAriNAM dhArayantIti sAdhavaH, niruktereva, sarve ca te sAmAyikAdivizeSaNAH pramattAdayaH pulAkAdayo vA jinakalpikapratimAkalpikayadhAlandakalpikaparihAravizuddhikalpikasthavira kalpikasthita kalpi (kAsthitakalpi) kasthitAsthitakalpikakalpAtIta bhedAHpratyekabuddhasvayambuddha buddhabodhitabhedAH bhAratAdibhedAH suSamaduSpamAdivizeSitA vA sAdhavaH sarvasAdhavaH, sarvagrahaNaM ca sarveSAM guNavatAmavizeSanamanIyatApratipAdanArtham idaM cAIdAdipadeSvapi boddhavyaM, nyAyasya samAnatvAditi, athavA - sarvebhyo jIvebhyo hitAH sArvAste ca te sAdhavazca sArvasya vA arhato na tu buddhAdeH sAdhavaH sArvasAdhavaH, sarvAn vA zubhayogAn sAdhayanti-kurvanti sArvAn yA arhataH sAdhayanti tadAjJAkaraNAdArAdhayanti pratiSThApayanti vA durnayanirAkaraNAditi sarvasAdhavaH sArvasAdhavo vA, athavA-zravyeSu zravaNArheSu vAkyeSu, athavA savyAni - dakSiNAnyanukUlAni yAni kAryANi teSu sAdhavo| nipuNAH zravyasAdhavaH savyasAdhavo vA'tastebhyaH, 'namo loe sabasAhUNaM'ti kvacitpAThaH, tatra sarvazabdasya deza sarvatAyA| mapi darzanAdaparizeSa sarvatopadarzanArthamucyate 'loke' manuSyaloke na tu gacchAdau ye sarvasAdhavastebhyo nama iti eSAM ca | namanIyatA mokSamArgasAhAyakakaraNenopakAritvAt, Aha ca - " asahAe sahAyattaM kareMti meM saMyamaM kareMtassa / eeNa | kAraNeNaM NamAmi'haM sabasAhUNaM // 1 // ti / nanu yadyayaM saGkSepeNa namaskArastadA siddhasAdhUnAmeva yuktaH, tadbrahaNe'nyeSAma1 nirvANasAdhakAn yogAn yasmAtsAdhayanti tataH sAdhavaH / sarvabhUteSu samAzca tasmAce bhAvasAdhavaH // 1 // 2 yato'sahAyasya meM saMyamaM kurvataH sAhAyaM kurvanti, etena kAraNena sarvasAdhUnamAmyaham // 1 // Eat!! 'arihaMta' Adi paJca parameSThinAma vyAkhyA: For Parts Only ~ 22~ 11 zatake pacaparameSThinatiH // 4 // Sayar
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [-], mUlaM [1] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: pyahaMdAdInAM grahaNAt , yato'haMdAdayo na sAdhutvaM vyabhicaranti, atha vistareNa tadA RSabhAdivyaktisamuccAraNato'sau vAcyaH syAditi, naivaM, yato na sAdhumAtranamaskAre'haMdAdinamaskAraphalamavApyate, manuSyamAtranamaskAre rAjAdinamaskAra| phalavaditi kartavyo vizeSato'sau, prativyakti tu nAsau vAcyo'zakyatvAdeveti / nanu yathApradhAnanyAyamakrIkRtya siddhA-18 || dirAnupUrvI yuktA'tra, siddhAnAM sarvathA kRtakRtyatvena sarvapradhAnatvAt , naivam , aIdupadezena siddhAnAM jJAyamAnatvAdahatAmeva / ca tIrthapravartanenAtyantopakAritvAdiyaIdAdireva sA, nanvevamAcAryAdiH sA pAmoti, kacitkAle AcAryebhyaH sakAzAdaha|| dAdInAM jJAyamAnatvAt, ata eva ca teSAmevAtyantopakAritvAt , naivam , AcAryANAmupadezadAnasAmarthyamahadupadezata eva, na hi svatantrA AcAryAdaya upadezato'rthajJApakatvaM pratipadyante, ato'Inta eva paramArthena sarvArthajJApakAH, tathA arhatpariSadpA evAcAryAdayo'tastAn namaskRtyAhannamaskaraNamayuktam , uktaM ca "Na ya koivi parisAe paNamittA paNavae rano"tti evaM tAvatparameSThino namaskRtyAdhunAtanajanAnAM zrutajJAnasyAtyantopakAritvAt tasya ca dravyabhAvazcata| rUpatvAt bhAvabhutasya ca dravyazrutahetukatvAtsamjJA'kSararUpaM dravyazrutaM namaskurvannAha Namo baMbhIe livIe (suu0)|| lipiH-pustakAdAyakSaravinyAsaH, sA cASTAdazaprakArA'pi zrImannAbheyajinena svasutAyA prAmInAmikAyA darzitA tato| brAhmItyabhidhIyate, Aha ca-"leha livovihANaM jiNeNa baMbhIi dAhiNakareNaM" ityato brAhmItisvarUpavizeSaNaM liperitininu // 1naca ko'pi parSadyanyaM praNamya rAjAnaM praNamet / 2 lekho lipividhAnaM taddakSiNahastena jinena brAvyA (darzitam) / 55AX-95% REauratml For P OW murary.om | 'arihaMta' Adi paJca parameSThinAma vyAkhyA: ~23~
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [-], mUlaM [2] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: | 1 zatake uddezasaMgrahaH vyAkhyA-3 adhikRtazAkhasyaiva mazAlatyArika majhalenA,anavasthAvidoSaprApteH,satya,kintu ziSyamatimAlaparigrahArtha maGgAlopAdAnaM ziSTaprajJaptiH samayaparipAlanAya vetyuktameveti, abhidheyAdayaH punarasya sAmAnyena vyAkhyAprajJaptiriti nAnaivoktA iti te puna!cyante, abhayadevI-* tata eva zrotRpravRttyAdISTaphalasiddheH, tathAhi-daha bhagavato'rthavyAkhyA abhidheyatayA uktAH, tAsAM ca prajJApanA bodho yA dRttiH vA'nantaraphalaM, paramparaphalaM tu mokSaH, sa cAsyA''ptavacanatvAdeva phalatayA siddho, na hyAptaH sAkSAt pAramparyeNa vA yanna | dra mokSAnaM tatpratipAdayitumutsahate, anAptatvaprasaGgAt, tathA'yameva sambandho yadutAsya zAkhasyedaM prayojanamiti // 2 // tadevamasya zAstrasyaikazrutaskandharUpasya sAtirekAdhyayanazatasvabhAvasya uddezakadazasahasrI (10000)pramANasya SatriMzatprazna(36000) sahasraparimANasya aSTAzItisahasrAdhikalakSadvaya (288000)pramANapadarAzermaGgalAdIni darzitAni / atha prathame zate granthAntaraparibhASayA'dhyayane dazodezakA bhavanti, uddezakAzca-adhyayanArthadezAbhidhAyino'bhyayanavibhAgAH, uhizyante-upadhAnavidhinA ziSyasthAcAryeNa yathA-etAvantamadhyayanabhAgamadhIvetyevamudezAsta evodezakA, tAMzca sukhadharaNa|smaraNAdinimittamAdyAbhidheyAbhidhAnadvAreNa saMgrahItumimA gAthAmAha|| rAyagiha caleNa dukhe kakhapaose ya pargei puddhdhiio| jIvaMte nehae bAle gurue ya clnnaao||1|| adhikRtagAthArthoM yadyapi vakSyamANoddezakada vAkAbhigame svayamevAdhagamyate tathA'pi bAlAnAM sukhAvabodhArthamabhidhIyatetatra 'rAyagihe'ti luptasaptamyekavacanatvAdrAjagRhe nagare vakSyamANoddezakadazakasvArtho bhagavatA.zrImahAvIreNa darzita iti khyA-1 khyeyam , evmnytraapiissttvibhktysttaa'vseyaa|'clnn si calanaviSayaH prathamoddezakaH 'calamANe calie' ityAdyartha mirNavArtha // 5 // SARERaininternational uddezaka-adhikArasya gAthA evaM tat vyAkhyA: ~24~
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka |||| dIpa anukrama [3] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [-], mUlaM [2...], + gAthA pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [05], aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH ityarthaH 1, 'dukkhe'si duHkhaviSayo dvitIyaH 'jIvo bhadanta ! svayaMkRtaM duHkhaM vedayatI 'tyAdipraznanirNayArtha ityarthaH 2, 'kaMkhapaose 'si kAGkSA-mithyAtvamohanIyodayasamuttho'nyAnya darzana maharUpo jIva pariNAmaH sa eva prakRSTo doSo- jIvadUSaNaM kAhApradoSastadviSayastRtIyaH, 'jIvena bhadanta / kAGkSAmohanIyaM karmma kRtamityAdyarthanirNayArtha ityarthaH 2, cakAraH samuccaye, 'paga' ti | prakRtayaH karmabhedAzcaturthoddeza kasyArthaH, 'kati bhadanta ! karmmaprakRtayaH ?' ityAvizvAsI 4, 'puDhavIo'tti rasaprabhAdipRthivyaH paJcame vAcyA, 'kati bhadanta / pRthivyaH ?" ityAdi ca sUtramasya 5, 'jAvaMte'tti yAvacchandopalakSitaH SaSThaH 'yAvato bhadanta ! avakAzAntarAtsUrya' ityAdisUtravAsI 6, 'neraie'si nairayikazabdopalakSitaH saptamaH, 'nairayiko bhadanta / niraye utpadyamAna' ityAdi ca tatsUtraM 7, 'bAle'tti bAlazabdopalakSito'STamaH, 'ekAntabAlo bhadanta ! manuSya' ityAdisUtrazcAsau 8, 'gurue'tti gurukaviSayo navamaH, kathaM bhadanta ! jIvA gurukatvamAgacchanti ?" ityAdi ca sUtramasya 9, caH samuccayArthaH, 'calaNAo 'ti bahuva | cananirdezAccalanAdyAdazamodezakasyArthAH, tatsUtraM caivam- 'anyayUthikA bhadanta / evamAkhyAnti calad acalitamityAdI' ti prathamazatodezaka saGgrahaNigAthArthaH // 1 // tadevaM zAstroddeze kRtamaGgalAdikRtyo'pi prathamazatasyAdau vizeSato maGgalamAhanamo supassa // sU0 3 // 'namo suyarasa'ti namaskAro'stu 'zrutAya' dvAdazAGgIrupAyAtpravacanAtha, nambiSTadevatAnamaskAro maGgalArtho bhavati, na ca zrutamiSTadevateti kathamayaM maGgalArtha iti ?, atrocyate zrutamiSTadevatava, arhatAM namaskaraNIyatvAt siddhavat, namaskurvanti ca zrutamarhanto, 'namastIrthAye' ti bhaNanAt, tIrthaM ca zrutaM saMsArasAgarotaraNAsAdhAraNakAraNatvAt, tadAdhAratvenaiva uddezaka adhikArasya gAthA evaM tat vyAkhyA:, 'zrutasya iSTadevatvena tat namaskaraNIyatvaM For Pale On ~ 25~ rary.org
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [4], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 1 zatake uddezaH 1u cyAkhyA-3||ca saGghasya tIrthazabdAbhidheyatvAt , tathA siddhAnapi maMgalArthamahanto namaskurvantyeva-"kAUNa namokAra siddhANamabhiggaha prajJaptiH datu so giNhe" iti vacanAditi // 3 // evaM tAvatprathamazatoddezakAbhidheyArthalezaH pAradarzitaH, tatazca yathoddezaM nirdeza abhayadevI | || iti nyAyamAzrityAditaH prathamodezakArthaprapaJco vAcyaH, tasya ca guruparvakramalakSaNaM sambandhamupadarzayana bhagavAna sudharmayA vRttiH svAmI jambUsvAminamAzrityedamAha / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nAma nayare hotthA, vaNNao, tassa NaM rAyagihassa bahiyA nagarassa uttarapuracchime disIbhAe guNasilae nAma cehae hotthA, seNie rAyA, cellaNA devI // suu04|| | atha kathamidamavasIyate yaduta-sudharmasvAmI jambUsvAminamabhi saMvandhagrandhamuktavAniti , ucyate, sudharmasvAmivAcanAyA evAnuvRttatvAt , Aha ca-"titthaM ca suhammAo niravaccA gaNaharA sesA" sudharmasvAminazca jambUsvAmyeva pradhAnaH ziSyo'tastamAzrityeyaM vAcanA pravRtteti, tathA SaSThAne upodghAta evaM dRzyate-yathA kila sudharmasvAminaM prati jambUnAmA prAha-"jaI NaM bhaMte ! paMcamassa aMgassa vivAhapannattIe samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM ayama pannatte, chahassaNaM bhaMte ! ke aDhe pannatte !"tti, tata evamihApi sudharmaiva jambUnAmAnaM pratyupodghAtamavazyamabhihitavAnityavasIyata iti / ayaM copodghAtagrantho mUlaTIkAkRtA samastaM zAstremAzritya vyAkhyAto'pyasmAbhiH prathamodezakamAzritya vyAkhyAsyate, 1 siddhAnAM namaskAraM kRtvA eva so'bhigrahaM gRhAti / 2 sudharmaNastItha ca zeSA gaNadharA nirapatyAH (siddhaaH)| 3 yadi bhadanta / paJcamasyAsya vyAkhyApazaH zramaNena bhagavatA mahAvIreNAyamarthaH prajJaptaH SaSThasya bhadanta ! ko'rthaH prtH|| 1 jambUlAmino vAcanAmAzritya / GA4% A4 CASS+ % % ~26~
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [4], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 45 - prata sUtrAMka 4 455 pratizata pratyuddezakamupodghAtasyeha zAstre'nekadhA'bhidhAnAditi, ayaM ca prAga vyAkhyAto namaskArAdiko anyo || vRttikRtA na vyAkhyAtaH kuto'pi kAraNAditi / 'te NaM kAle NaM'ti, te iti-prAkRtazailIvazAttasmin yatra tannagaramA-1 sIt, NaMkAro'nyatrApi vAkyAlaGkArArthoM yathA "imA NaM bhaMte ! puDhavI" tyAdiSu 'kAle' adhikRtAvasarpiNIcaturthavi bhAgalakSaNa iti, 'te NaM'ti tasmin yatrAsau bhagavAn dharmakathAmakarot 'samae gaM'ti samaye-kAlasyaiva viziSTe vibhAge, OM athavA tRtIyaiveyaM, tatastena kAlena hetubhUtena tena samayena hetubhUtenaiva 'rAyagihe'tti ekAraH prathamaikavacanaprabhavaH "karyare Agacchada dittarUve" ityAdAviva, tatazca rAjagRhaM nAma nagaraM 'hotya'tti abhavat / nanvidAnImapi tanagaramastItyataH kathamuktamabhavaditi , ucyate, varNakagranthokkavibhUtiyuktaM tadaivAbhavat na tu sudharmasvAmino vAcanAdAnakAle, avasarpi-12 NItvAtkAlasya tadIyazubhabhAvAnAM hAnibhAvAt / 'vannaotti iha sthAnake nagaravarNako vAcyaH, granthagauravabhayAdiha tasyAlikhitatvAt , sa caivam-"riddhasthimiyasamiddhe"RddhaM-purabhavanAdibhivRddhaM stimita-sthiraM svacakraparacakrAdibhayavarjitatvAt samRddha-dhanadhAnyAdivibhUtiyuktatvAt , tataH padatrayasya karmadhArayaH, 'pamuiyajaNajANavae' pramuditA-dRSTAH pramodakAraNava-| stUnAM sadbhAvAjanA-nagaravAstavyalokA jAnapadAzca-janapadabhavAstatrAyatAH santo yatra tat pramuditajanajAnapadamityAdidAropapAtikAt savyAkhyAno'tra dRshyH| 'tassa NaM'ti SaSThyAH paJcamyarthatvAttasmAdrAjagRhAnagarAt 'pahiya'tti bahistAt | PI'uttarapuracchime'tti uttarapaurastye 'disIbhAe'tti dizAM bhAgo diyUpo vA bhAgo gaganamaNDalasya digbhAgastatra 'guNa-1 1 katara Agacchati dIptarUpaH / 2 ( aupa0 suu01)| anukrama % 5 SHRELIEaturinternational ~27~
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [4], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: %ER vyAkhyA 4 silaka' nAma 'ceiyaMti citerlepyAdicayanasya bhAvaH karma veti caityaM-saJjJAzabdatvAdevavimbaM tadAzrayatvAttadgRhamapi caitya, zatake prajJaptiH || toha vyastarAyatanaM na tu bhagavatAmahatAmAyatanaM 'hosthati babhUva, iha ca yajJa vyAkhyAsyate tatmAyaH sugamatvAditya-yA uddazaH 1 abhayadevI- vaseyamiti // 4 // rAjagRhavayA vRttiH / rNanam // teNaM kAle NaM seNaM samae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre Aigare tisthagare sahasaMbuddhe purisuttame purisasIhe puri-1 sU04 | savarapuMDarIe purisavaragaMdhahatthIe loguttame loganAhe logappadIve logapajoyagare abhayadae cakkhudae magga-18 dae saraNadae dharmadesae dhammasArahIe dhammavaracAuraMtacakkavaTTI appaDihayavaranANadasaNadhare viSahaNjameM || jiNe jANae buddhe pohae mutte moyae savva. sabbadarisI sivamayalamarupamaNaMtamakkhayamacAmAhamapuNarAva ttayaM siddhigainAmadheyaM ThANaM saMpAviukAme jAca samosaraNaM // suu0||5|| II 'samaNe'tti 'zramu tapasi khede ceti vacanAt zrAmyasi-tapasyatIti zramaNaH, athavA saha zobhanena manasA vateta iti ThA samanAH, zobhanatvaM ca manaso vyAkhyAtaM stavaprastAvAt , manomAtrasattvasthAstavaravAta, saMgataM vA-yathA bhavatyevamaNati bhASate samo vA sarvabhUteSu san aNati-anekArthatvAddhAtanA pravartata iti samaNo niruktivazAn bhavati, "bhagati bhagavAn-aizvaryAdiyuktaH pUjya ityarthaH, 'mahAvIreti vIraH 'sUra vIra vikrAntAvi'tivacanAt ripunirAkaraNaso vikAntaH, sa ca cakavAdirapi syAdato vizeSyate-mahAMzcAsau durjayAntarariputiraskaraNAdvIrazceti mahAvIra, esatha * dhammadae iti paa0| 1-XESAKAUSHBSE -6* wiumstaram.org 'zramaNa' 'bhagavana' 'mahAvIra' zabdAnAma evaM bhagavata: vizeSaNAnAma vyAkhyA: / (zakrastavasya vyAkhyA) ~28~
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [5], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 3 prata sutrAMka 3 devairbhagavato gauNaM nAma kRtaM, yadAha-"aryale bhayabheravANaM saMtikhame parisahovasagANaM / devehiM (se nArma) kathaM (samaNe bhagavaM) mahAvIretti," 'Adikatti Adau-prathamataH zrutadharmam-AcArAdigranthAtmakaM karoti tadarthapraNAyakatvena praNayatItyevaMzIla Adikara, AdikaratvAcAsau kiMvidha ityAha-'tityapare'tti taranti tena saMsArasAgaramiti tIrtha-pravacanaM tadavyatirekAceha saGgastIrtha tatkaraNazIlatvAttIrthakaraH, tIrthakaratvaM cAsya nAnyopadezapUrvamityata Aha-sahasaMbuddhe |ti, saha-Aramanaiva sAmananyopadezata ityarthI, samyaga-yathAvad buddho-yopAdeyopekSaNIyavastuptavaM viditsavAniti | sahasaMbuddhaH / sahasaMbuddhavaM kasya na prAkRtasya satA, puruSottamatvAdityata Aha-purisottamotti, puruSANAM madhye tema tena | rUpAdinA'tizayenoDatatvAdUrdhavartitvAduttamaH puruSottamaH, atha puruSottamatvamevAsa siMhAyupamAnatrayeNa samarthayazAha-puri-Ta sasIhe'tti, siMha iva siMhaH puruSazcAsau siMhazceti puruSasiMhaH lokena hi siMha zauryamatiprakRTamamyupagatamata: zauryesa upamAnaM kRtaH, zaurya tu bhagakto cAsye pratyanIkadevena bhopyamAnasyApyabhItattvAt kulizakaThinamuSTipahAramahatipravarddhamAnAmarazarIrakulatAkaraNAceti, tathA 'purisavarapuMDarIe'tti, varapuNDarIka pradhAnapavalasahasrapatraM puruSa eka varapuNDarIkamiveti puruSavarapuNDarIka, dhavalatvaM cAsya bhagavataH sarvAzubhamalImasarahitatvAt sarvaizca zubhAnubhAvaiH zuddhatvAt , athavA puruSANAM-tatsevakajIvAnAM varapuNDarIkamiva-varacchatramiva yaHsantApAtapanivAraNasamarthatvAt bhUSAkAraNatvAca sa puruSavara| puNDarIkamiti, tathA-purisavaragaMdhahatyi'tti puruSa eva varagandhahastrI puruSavaragandhahastI, yathA gandhahastino gandhenApi | 1 acalo bhayabhairavayoH zAntikSamaH parISahopasargANAM / devaiH (tasya nAma ) kRta (amaNo bhagavAna ) mahAvIra iti / anukrama 454545453 'zramaNa' 'bhagavana' 'mahAvIra' zabdAnAma evaM bhagavata: vizeSaNAnAma vyAkhyA: / (zakrastavasya vyAkhyA) ~29~
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [4] dIpa anukrama [6] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [5], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaThiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 8 // Jan Euratur samastetarahastino bhajyante tathA bhagavatastadeza viharaNena itiparacakradurbhikSaDamaramarakAdIni duritAni nazyantIti puruSavaragandhahastItyucyata ityata upamAtrayAtpuruSottamo'sau / na cAyaM puruSottama eva, kintu 1, lokasyApyuttamo, lokanAthatvAdU, etadevAha - 'logaNAhenti, lokasya samjJibhavya lokasya nAthaH - prabhulakanAthaH, nAthatvaM ca yogakSemakAritvaM, 'yogakSemakRnnAtha' iti vacanAt taccAsyAprAptasya samyagdarzanAderyogakaraNena labdhasya ca paripAlaneneti, lokanAthatvaM ca yathAva| sthita samastavastustomapradIpanAdevetyata Aha- 'logapaIve 'tti lokasya - viziSTatirya narAmararUpasyA''mtaratimiranirAkaraNena | prakRSTaprakAza kAritvAtpradIpa iva pradIpaH, idaM vizeSaNaM draSTRlokamAzrityoktam, atha dRzyaM lokamAzrityAha- 'logapajyoyagare tti, lokasya-lokyata iti lokaH anayA vyutpattyA lokAlokasvarUpasya samastavastustomasvabhAvasyAkhaNDamArttaNDamaNDalamiva nikhilabhAvasvabhAvAvabhAsasamartha kebulAlokapUrvakapravacanaprabhApaTalapravarttanena pradyotaM - prakAzaM karotItyevaMzIkho | lokapradyotakaraH / uktavizeSaNopetazca 'mihirahariharahiraNyagarbhAdirapi tattIrthika matena bhavatIti ko'sya vizeSa ityA| zaGkAyAM tadvizeSAbhidhAnAyAha- 'abhayadae'tti, na bhayaM dayate dadAti prANApaharaNa rasike'pyupasargakAriNi prANinItyabhayadayaH, abhayA vA sarvaprANibhayaparihAravatI dayA- anukampA yasya so'bhayadayaH, hariharamihirAdayastu naivamiti vizeSaH, na kevalamasAvapakAriNAM tadanyeSAM vA'nardhaparihAramAtraM karoti api tvarthaprAptimapi karotIti darzayannAha - 'cakkhudaye'tti, cakSuriva cakSuH - zrutajJAnaM zubhAzubhArthavibhAgopadarzakatvAt, yadAha - "cakSuSmantasta eveha ye zrutajJAnacakSuSA / samyakU sadaiva pazyanti, bhAvAn heyetarAnnarAH // 1 // " taddayata iti cakSurdayaH yathA hi loke kAntAragatAnAM ond For Park Use Only 'zramaNa' 'bhagavana' 'mahAvIra' zabdAnAma evaM bhagavata: vizeSaNAnAma vyAkhyAH / ( zakrastavasya vyAkhyA) ~30~ 1 zatake uddezaH 1 vIravarNa nAdi sU0 5 // 8 // Kar
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [5], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka OMOMOMOMOMOM cauraviluptadhanAnAM baddhacakSuSAM cakSurudghATanena cakSurdatvA vAJchitamArgadarzanenopakArI bhavati, evamayamapi saMsArAraNyava-18 lAtinAM rAgAdicauraviluptadharmadhanAnAM kuvAsanA''chAditasajjJAnalocanAnAM tadapanayanena zrutacakSurdattvA nirvANamArga yaccha nupakArIti darzayannAha- maggadae'tti,mArga-samyagdarzanajJAnacAritrAtmakaM paramapadapurapathaM dayata iti mArgadayaH, yathA hi loke cakSurudghATanaM mArgadarzanaM ca kRtvA caurAdiviluptAn nirupadravaM sthAna prApayana paramopakArI bhavatItyevamayamapIti | darzayannAha-'saraNadae'tti zaraNa-trANaM nAnAvidhopadravopadrutAnAM tadrakSAsthAnaM, tacca paramArthato nirvANaM taddayata iti zaraNadayaH, zaraNadAyakatvaM cAsya dharmadezanayaivetyata Aha-'dhammadesae'tti,dharma-zrutacAritrAtmakaM dezayatIti dharmadezakA, 'dhammadayetti pAThAntara, tatra ca dharma-cAritrarUpaM dayata iti dharmadayaH, dharmadezanAmAtreNApi dharmadezaka ucyata ityata Aha-'dhammasArahitti dharmarathasya pravartakatvena sArathiriva dharmasAradhiH, yathA rathasya sArathI rathaM rathikamanvAMzca rakSati evaM bhagavAn cAritradharmAGgAnA-saMyamAtmapravacanAkhyAnAM rakSaNopadezAddharmasAradhirbhavatIti, tIrthAntarIyamatenAnye'pi dharmasArathayaH santIti vizeSayannAha-'dhammavaracAuraMtacakkavaTTI'ti, vayaH samudrAzcaturthazca himavAn ete catvAro'ntAH-18 pRthivyantAH eteSu svAmitayA bhavatIti cAturantaH sa cAsau cakravattIM ca cAturantacakravartI varazcAsau cAturantacakravattI ca varacAturantacakravattI-rAjAtizayaH, dharmaviSaye varacAturantacakravattI dharmavaracAturantacakravartI, yathA hi pRthivyAM zeSarAjAtizAyI varacAturantacakravartI bhavati tathA bhagavAn dharmaviSaye zeSapraNetRNAMmadhye sAtizayatvAttathocyata iti, athavA dharma eva varamitaracakrApekSayA kapilAdidharmacakrApekSayA vA caturantaM-dAnAdibhedena caturvibhAga catasRNAM vA naranArakA anukrama 13 M isra.org 'zramaNa' 'bhagavana' 'mahAvIra' zabdAnAma evaM bhagavata: vizeSaNAnAma vyAkhyA: / (zakrastavasya vyAkhyA) ~31~
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [5], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata vyAkhyA- digatInAmantakArivAcaturantaM tadeva cAturantaM yacca bhAvAsaticchedAt tena vartituM zIlaM yasya sa tathA, etacca dharmade- 1 zatake prajJaptiH zakatvAdivizeSaNakadambakaM prakRSTajJAnAdiyoge sati bhavatItyAha-'appaDihayavaranANadasaNadharetti apratihate-kaTaku-4 uddezA1 abhayadevI-4 vyAdibhiraskhalite avisaMvAdake vA ata eva kSAyikatvAdvA vare-pradhAne jJAnadarzane kevalAkhye vizeSasAmAnyabodhAtmake yAtAdhArayati yaH sa tathA, chamavAnapyevaMvidhasaMvedanasaMpadupetaH kaizcidabhyupagamyate, sa ca mithyopadezitvAnopakArI bhavatItinAdi | sU05 // 9 // nizchamAtApratipAdanAyA'syAha, athavA-kathamasyApratihatasaMvedanatvaM saMpannam, atrocyate, AvaraNAbhAvAd, enamevAsya vedayannAha-SiyahachaumeM tti vyAvRttaM-nivRttamapagataM chadma-zaThatvamAvaraNaM vA yasyAsau vyAvRttachannA, chabhivizvAsya pArAgAdijayAjAta ityata Aha-'jiNe'tti, jayati-nirAkaroti rAgadveSAdirUpAnarAtIniti jimA, rAgAdijayazcAsya | | rAgAdisvarUpatajayopAyajJAnapUrvaka eva bhavatItyetadasyAha-jANaetti, jAnAti chAnasthikajJAnacatuSTayeneti jJAyakA, jJAyaka ityanenAsya svArthasaMpattyupAya uktA, adhunA tu svArthasaMpattipUrvakaM parArthasaMpAdakatvaM vizeSaNacatuSTayemAha-buresi, buddho jIvAditattvaM buddhavAn, tathA 'bohae'tti jIvAditattvasya pareSAM bodhayitA, tathA 'muttetti mukto bAhyAbhyantaragranthibandhanena muktatvAt , tathA 'moyae'tti pareSAM karmabandhanAnmocayitA / atha muktAvasthAmAzritya vizeSaNAnyAha'savva sabbarisI'ti, sarvasya vastustomakha vizeSarUpatayA jJAyakasyena sarvajJaH, sAmAnyarUpatayA punaH sarvadazI natu lA mukkAvasthAyAM darzanAntarAbhimatapuruSavadbhaviSyajaDatvam, etaca padadvayaM kacinna dRzyata iti, tathA-'siMvamayala mityAdi / | tatra 'ziva' savo''bAdhArahitatvAdU 'acalaM' svAbhAvikaprAyogikacalanahesvabhAvAda 'arujam' avidyamAnaroga tanninagdha-18 'zramaNa' 'bhagavana' 'mahAvIra' zabdAnAma evaM bhagavata: vizeSaNAnAma vyAkhyA: / (zakrastavasya vyAkhyA) ~32~
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [5], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka shraamnsorbhaavaat| 'anantam anantArthaviSayajJAnasvarUpatvAt 'akSayam anAzaM saadhpryvsitsthitiksvaat| akSataM vA paripUrNatvAtpaurNamAsIMcandramaNDalavan 'avyAbA' pareSAmapIDAkAritvAt ('apuNarAvattiya'ti karmabIjAbhAvAdavAvatArarahita) 'siddhigahanAmadheya'ti sidhyanti-niSThitArthA bhavanti yasyAM sA siddhiH sA cAsau gamyamAnatvAdgatizca siddhigatistadeva nAmadheya-prazastaM nAma yasya tattathA, 'ThANaM'ti tiSThati-anavasthAnanibandhanakarmAbhAvena sadA'vasthito bhavati yatra tatsthAna-kSINakarmaNo jIvasya svarUpaM lokAyaM vA, jIvasvarUpavizeSaNAni tu lokAgrasyA''dheyadharmANAmA-1 dhAre'dhyAropAdavaseyAni, tadevaMbhUtaM sthAnaM 'saMpAviukAme'tti yAtumanAH, na tu tatvAptaH, tatprAptasyAkaraNatvena vivakSitArthAnAM prarUpaNA'sambhavAt , prApnukAma iti ca yaduSyate tadupacArAd, anyathA hi nirabhilASA eva bhagavantaH kebalino |bhavanti-'mokSe bhave ca sarvatra, niHspRho munisaptamaH' iti vacanAditi, 'jAva samosaraNa ti, tAvadbhagavadvarNako vAcyo | yAvatsamavasaraNaM-samavasaraNavarNaka iti, sa ca bhagavadvarNaka evam-"bhuvamoyagabhiMganelakajjalapahahabhamaragaNani nikuruMba-| |nicikuMciyapayAhiNAvattamuddhasirae" bhujamocako-ralavizeSaH bhRGga:-kITavizeSo'jAravizeSo vA naila-nIlIvikAraH kajalaM-maSI prahRSTabhramaragaNaH-pratItaH eta iva snigdhA-kRSNacchAyo nikurambaH-samUho yeSAM te tathA te ca te nicitAzva-nivir3AH kucitAzca-kuNDalIbhUtAH pradakSiNAvazca mUrddhani zirojA yakha sa tathA, evaM zirojavarNakAdiH "ratuppalapattamauryasukumAlakomalatale" iti pAdatalavarNakAntaH zarIravarNako bhAgavato vAcyaH, pAdatalakzeiSaNasya cAya-IA Baa 1 abhAvAt p0|2 auSapA0 sU010 sAdhuvarNanaM sU014-15-16-17- devAgamaH sU0 22-23-24-25-26 anukrama REaratundel 'zramaNa' 'bhagavana' 'mahAvIra' zabdAnAma evaM bhagavata: vizeSaNAnAma vyAkhyA: / (zakrastavasya vyAkhyA) ~33~
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [5], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 1zatake prata sUtrAMka 51451 vyAkhyA- marthaH-rakta-lohitam utpalapatravat-kamaladalavat mRdukam-astabdhaM sukumAlAnAM madhye komalaM ca tale-pAdatalaM yasya sa prajJaptiH / tathA, tathA-"asahassavarapurisalakkhaNadhare AgAsagaeNaM cakeNaM AgAsagaeNaM chatteNaM AgAsagayAhiM cAmarAhiM AgA-| MMH AyAhiMcAmarahiM AgA-|4|uddezaH 1 abhayadevI- saphalihAmaeNaM sapAyapIDhaNaM sIhAsaNeNaM' AkAzasphaTikam-atisvacchasphaTikavizeSastanmayena upalakSita iti gamyaM, yA vRttiHSTRACT 'dhammaJjhaeNaM puro pakaDijamANeNaM' devairiti gamyate 'caudasahiM samaNasAhassIhiM chattIsAe ajjiyAsAhassIhiM saddhi nAdi saMparibuDe' sAhasrIzabdaH sahanaparyAyaH sArddha saha, teSAM vidyamAnatayA'pi sArddhamiti syAdata ucyate-saMparivRtaH-pari-8 // 10 // karita iti, 'puSANupurSi caramANe' na pazcAnupUAdinA 'gAmANugArma dUijjamANe grAmazca pratItaH anupAmazca-tadanantaraM grAmo prAmAnupAmaM tadU 'dravan' gacchan 'suhasuheNaM viharamANe jeNeva rAyagihe nagare jeNeva guNasilae cehae teNeva uvAgacchada uvAgacchittA ahApaDirUvaM jaggahaM ogiNhai bhogiNihattA saMjameNaM tavasA appANa bhAvemANe viharaI'tti / sama-||8| vasaraNavarNake ca 'samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI bahave samaNA bhagavaMto apegaDyA uggapavaiyA' ityAdi sAdhvAdivarNako vAcyA, tathA'surakumArAH zeSabhavanapatayo vyantarA jyotiSkA vaimAnikA devA(devya)dha bhagavataH samIpamAgacchanto varNayitavyAH // 5 // parisA niggayA, dhammo kahio, parisA paDigayA (suu06)|| "parisA niggaya"tti rAjagRhAdrAjAdiloko bhagavato vandanArtha nigatA,tannirgamazcaivam-"tae NaM rAyagihe nagare siMghADagatigacaukacacaracaummuhamahApahapahesu bahujaNo annamanassa evamAiksai 4-evaM khalu devaannuppiyaa| samarNa bhagavaM|| REmiratn and ~34~
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [6], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 55156+0530 mahAvIre iha guNasilae ceie ahApaDirUvaM ugmahaM ogiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharai, taM seyaM khalu tahArUvANaM arahatANa bhagavaMtANaM nAmagoyassavi savaNayAe kimaMga puNa vaMdaNaNarmasaNayAe ? tikaTTha bahave uggA uggaputtA 4 ityAdirvAcyo yAvadbhagavantaM namasyanti paryupAsate ceti, evaM rAjanirgamo'ntaHpuranirgamazca tatparyupAsanA caupapAtikava-18 dvAcyA / 'dhammo kahio'ti, dharmakatheha bhagavato vAcyA, sA caivaM-'tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre seNiyasya rano cillaNApamuhANa ya devINaM tIse ya mahatimahAliyAe parisAe sababhAsANugAmiNIe sarassaIe dharma parikahei, taMjahA-asthi loe asthi aloe evaM jIvA ajIvA baMdhe mokkhe' ityAdi / tathA "jaha garagA gammaMtI je NarayA jA ya veyaNA gre| sArIramANasAI dukkhAI tirikkhajoNIe // 1 // " ityAdi / 'paDigayA parisa'tti lokaH svasthAnaM gataH, pratigamazca tasyA evaM vAcyA-tae NaM sA mahaimahAliyA mahAparisA' mahA'timahatI Alapratyayasya svArthikatvAdatizayAtizayaguvIM mahatyA parSat-prazastA pradhAnapariSat , mahArcAnAM vA-satpUjAnAM mahArcA vA parSat mahArcaparSaditi, 'samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhammaM socA nisamma hatuvA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei karettA baMdA namaMsai 2 evaM vayAsI-suyakkhAe NaM bhaMte ! niggaMthe pAvayaNe, Nasthi NaM ane kei samaNe vA mAhaNe vA erisaM dhammamAi[kkhittae, evaM vaittA jAmeva disiM pAubhUyA tAmeva dirza paDigaya'ti // teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeTTe aMtevAsI iMdabhUtI nAma aNagAre goyama1 aupapAtike sU0-27-28-29-30-31-32-33 / 2 aupa0 sU0 34-3 aupa0 sU035-36-37 ALSASEACHECCACK REmiratanimal Dinmarary.om ~35
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [7], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata 1 zatake uddezaH1 dharmadezanA sU06 vyAkhyA-15 sagotteNaM sattussehe samacaurasasaMThANasaMThie bajarisahanArAyasaMghayaNe kaNagapulagaNighasapamhagore uggatave | prajJaptiH 4 dittatave tattatave mahAtave orAle ghore ghoraguNe ghoratavassI ghoravaMbhaceravAsI ucchhasarIre saMkhittavikaabhayadevI-IKlateyalese corasapugvIcasanANovagae savvakkharasannivAI samaNassa bhagavao mahAvIrassa adUrasAmaMtte | pAvRtti uhuMjANU ahosire jhANakojhevagae saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharai (sU07) // 11 // 18 // tena kAlena tena samayena zramaNasya bhagavato mahAvIrasya 'jeTTe'ti prathama: 'aMtevAsi si ziSyaH, anena padadvayena C| tasya sakalasahanAyakatvamAha, 'iMdabhUha'tti, indrabhUtiriti mAtApitRkRtanAmadheyaH 'nAma'ti vibhaktipariNAmAnAnetyarthaH, antevAsI kila vivakSayA zrAvako'pi syAdityata Aha-'aNagAretti, nAsyAgAraM vidyata ityanagAraH, ayaM cAvagIta gotro'pi syAdityata Aha-goyamasagotteNaM'ti gautamasagotra ityarthaH, ayaM cAtakAlocitadehamAnApekSayA nyUmAdhi3 kadeho'pi syAdityaha Aha-'sattussehe'tti saptahastocchyaH ayaM ca lakSaNahIno'pi svAdityata Aha-samacaraMsasa / ThANasaMThie'tti, sama-nAbherupari adhazca sakalapuruSalakSaNopetAvayavatayA tulyaM tacca tacaturakhaM ca-pradhAnaM samacaturastram, 4 athavA-samA:-zarIralakSaNoktapramANAvisaMvAdinyazcatamro'sayoM yasya tatsamacaturasram , amrayastviha caturdivibhAgIpala lakSitAH zarIrAvayavA iti, anye tyAhuH-samA-anyUnAdhikAH catasro'pyanayo yatra tatsamacaturasram, amrayazca paryanasa-|4 nopaviSTasya jAmunorantaram Asanasya lalAToparibhAgasya cAntaraM dakSiNaskandhasya vAmajAnunazcAntaraM vAmaskandhapakSipaNajAnunazcAntaramiti, anye vAhu-vistArotsedhayoH samatvAt samacaturanaM taca tat saMsthAnaM ca-AkAraH samacaturana SARERainintenarana ...atra mUla-sampAdana-avasare mudraNa doSAt sUtra-krama 6 likhitaM, (isa prata kI dAyI tarapha Upara sU06 likhA hai vo bhUla hai, yahA~ sU0 '7' honA cAhie gautamasvAmina: varNanaM ~36~
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [7] dIpa anukrama [<] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [7], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH | saMsthAnaM tena saMsthito vyavasthito yaH sa tathA ayaM ca hInasaMhanano'pi syAdityata Aha- 'vajrarisahanArAyasaMghayaNe' tti, iha saMhananam - asthisaJcayavizeSaH, iha vajrAdInAM lakSaNamidam - "risaho ya hoi paTTo vajraM puNa kIliyaM viyANAhi / | ubhao makaDabaMdhoM nArAyaM taM viyANAhi // 1 // " ti, tatra vajraM ca tat kIlikAkIlitakASThasaMpuTopamasAmarthyayuktatvAt | RSabhazca lohAdimayapaTTabaddha kASThasaMpuTopamasAmarthyAnvitatvAd vajrarSabhaH sa cAsau nArAcaM ca ubhayato markaTabandhanibaddhakASThasaM| puTopamasAmarthyopetatvAd vajrarSabhanArAcaM (tacca) tat saMhananam - asthisaJcayavizeSo'nupamasAmarthyayogAd yasyAsau vajrarSabhanArAcasaMhananaH, amye tu kIlikAdimattvamaranAmeva varNayanti, ayaM ca nindyavarNo'pi syAdilata Aha- 'kaNayapulayaniha sapamhagore' kanakasya- suvarNasya 'pulagaM'ti yaH pulako -lavastasya yo nikaSa:- papaTTake rekhAlakSaNaH, tathA 'pamha'sipadmapakSmANi-kezarANi tadvagauro yaH sa tathA, vRddhavyAkhyA tu-kanakasya na lohAderyaH pulakaH-sAro varNAtizayastatpradhAno yo nikaSo-rekhA tasya yatpakSma - bahalatvaM tadvagauroM yaH sa tathA athavA karmakasya yaH pulako - drutatve sati vindustasya nikaSo-varNataH sadRzo yaH sa tathA, 'pamha'tti padmaM tasya ceha prastAvAtkezarANi gRhyante tataH padmavagauro yaH sa tathA, tataH padadvayasya karmmadhArayaH, ayaM ca viziSTacaraNarahito'pi svAdityata Aha- 'uggatavetti ugram-apradhRSyaM tapaHanazanAdi yasya sa ugratapAH, yadanyena prAkRtapuMsA na zakyate cintayitumapi tadvidhena tapasA yukta ityarthaH, 'dittatatre' tti, dIkSaM jAjvalyamAna dahana iva karmmavana gahana dahanasamarthatayA jvalitaM tapo-dharmadhyAnAdi yasya sa tathA, 'tattataveM' ti 1 RSabho bhavati paTTo va punaH kIlikAM vijAnIhi / ubhayato markaTabandhastu nArAcaM vijAnIhi // 1 // gautamasvAmina: varNanaM For Parts Only ~37~ Mar
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [7], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sU06 vyAkhyA- tataM tapo yenAsau taptatapAH, evaM hitena tattapastaptaM yena karmANi saMtAya tena tapasA svAtmA'pi taporUpA saMtApito 1 zatake prajJaptiH yato'nyasyAspRzyamiva jAtamiti, 'mahAtave'tti AzaMsAdoSarahitatvAtprazastatapAH, 'orAle'tti bhIma ugrAdivizeSaNa- ujaH1 abhayadevI- |viziSTatapaHkaraNAtpArthasthAnAmalpasatyAnAM bhayAnaka ityarthaH, amye vAhuH-orAle tti udAra-pradhAnaH 'core'tti ghoraH ||dhamada dharmadezanA yA vRttiHzA atinirghaNaH, parIpahendriyAdiripugaNavinAzamAzritya nirdaya ityarthaH, anye khAtmanirapekSaM ghoramAhuH, 'ghoraguNe tti, ghorA-anyairduranucarA guNA-mUlaguNAdayo yasya sa tathA, 'ghoratavassi'tti ghorastapobhistapasvItyarthaH, 'ghorarSabhacera-18 vAsi'tti, ghora-dAruNamalpasattvairduranucaratvAdyabrahmacarya tatra vastuM zIlaM yasya sa tathA, 'ucchRtasarIre'tti ucchUDhamujjhitamivojjhitaM zarIraM yena tatsaMskAratyAgAtsa tathA, 'saMkhittaviulateyaleseti, saMkSiptA-zarIrAntalInakhena isvatAM gatA vipulA-vistIrNA anekayojanapramANakSetrAzritavastudahanasamarthatvAttejolezyA-viziSTatapojanyalabdhivizeSaprabhavA tejogyAlA yasya sa tathA, mUlaTIkAkRtA tu 'ucchraDasarIrasaMkhisaviulateyalesa'tti karmadhArayaM kRtvA vyAkhyAta-14 | miti, 'caudasapubbi'tti caturdaza pUrvANi vidyante yasya tenaiva teSAM racitatvAdasau caturdazapUrvI, anena tasya zrutakeva-12 |litAmAha, sa cAvadhijJAnAdivikalo'pi syAdata Aha-'cauNAMNovagae'tti, kevalajJAnavarjajJAnacatuSkasamanvita ityarthaH, | uktavizeSaNadvayayukto'pi kazcinna samaprabhutaviSayavyApijJAno bhavati caturdazapUrvavidAM SaTsthAnakapatitatvena zravaNAdityata Aha-savvakkharasannivAi'tti, sarve ca te'kSarasannipAtAzca-tatsaMyogAH sarveSAM vA'kSarANAM sannipAtAH sAkSarasanni||2 || pAtAste yasya zeyatayA santi sa sarvAkSarasannipAtI, zravyANi vA-zravaNasukhakArINi akSarANi sAGgatyena nitarAM vadituM // 12 SARERainintamatarna ***atra mUla-sampAdana-avasare mudraNa doSAt sUtra-krama 6 likhitaM, (isa prata kI dAyI tarapha Upara sU0 6 likhA hai vo bhUla hai, yahA~ sU0 '7' honA cAhie gautamasvAmina: varNanaM ~38~
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [7], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 94 prata -994-9 sUtrAMka - zIlamasyeti zrabyAkSarasaMnivAdI, sa caiguNaviziSTo bhagavAn vinayarAziriSa sAkSAditikRtvA ziSyAcAravAca 'sama-| Nassa bhagavao mahAvIrassa adUrasAmaMte viharatI' ti yogaH' tatra dUraM ca-viprakRSTa sAmantaM ca-saMnikRSTaM taniSedhA-1& | dadUrasAmantaM tatra, nAtidUre nAtinikaTa ityarthaH, kiMvidhaH saMstatra viharatItyAha-'uhuMjANu'tti, urdU jAnunI yasyAsAcUrddhajAnuH | zuddhapRthivyAsanavarjanAdaupagrahikaniSadyAyA abhAvAccotkuTukAsana ityarthaH, 'ahosire'tti adhomukhaH noTTa tiryagvA | vikSiptadRSTiH, kintu niyatabhUbhAganiyamitadRSTiriti bhAvaH, 'jhANakoTTovagae'tti, dhyAna-dhaya zuklaM vA tadeva koSThaHkuzUlo dhyAnakoSThastamupagataH-tatra praviSTo dhyAnakoSThopagataH, yathA hi koSTake dhAnyaM prakSiptamaviprasataM bhavati evaM sa | bhagavAn dhyAnato'viprakIrNendriyAntaHkaraNavRttiriti, 'saMjameNaM'ti saMvareNa 'tavasatti anazanAdinA, cazabdaH samucca| yArthoM lupto'tra draSTavyaH, saMyamatapograhaNaM cAnayoH pradhAnamokSAGgatvakhyApanArtha, pradhAnatvaM ca saMyamasya navakarmAnupAdAnahe. hai tutvena tapasazca purANakarmanirjaraNahetutvena, bhavati cAbhinavakarmAnupAdAnAt purANakarmakSapaNAca sakalakarmakSayalakSaNo mokSa kA iti, 'appANaM bhAvemANe viharaItti, AtmAnaM vAsayaMstiSThatItyarthaH // M lae NaM se bhagavaM goyame jAyasahe jAyasaMsae jAyakouhalle uSpanna sahe uSpannasaMsae appannakouhAle saMjAyasahe saMjAyasaMsae saMjAyakouhalle samuppannasahe samuppannasaMsae samuppannakouhalle uDAe uDei uThAe uDettA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchaha uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhipiyAhiNaM karei 2ttA vaMdai namasai 2ttA pacAsanne NAidUre sussUsamANe NamaMsamANe abhimuhe viNaeNaM anukrama vyA03 REaratindin gautamasvAmina: varNanaM ~39~
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [7-R], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka hicy vyAkhyA- paMjaliuDe pajuvAsamANe evaM vayAsI-se nUrNa bhaMte ! calamANe calie 1, udIrijamANe udIrie 2, veijja- zatake prajJaptiHmANe vedae 3, pahijjamANe pahINe 4, chijamANe chinne 5, bhijamANe bhinne 6, daha (jha)mANe dahe 7, 1uddezake abhayadevI-| mijamANe mae8, nijarijamANe nijinne91,haMtAgoyamAcalamANe calie jAva NijarijamANe NijipaNe(sU07) caladAdi yA vRttiH 'tataH' dhyAnakoSThopagataviharaNAnantaraM Namiti vAkyAlaGkArArthaH 'sa' iti prastutaparAmarzArthaH, tasya tu sAmAnyokasya // 13 // K vizeSAvadhAraNArthamAha-bhagavaM goyame'tti, kimityAha-'jAyasa ityAdi,jAtazraddhAdivizeSaNaH san uttiSThatIti yogaH, tatra jAtA-pravRttA zraddhA-icchA vakSyamANArthatattvajJAnaM prati yasyAsI jAtazraddhaH, tathA jAtaH saMzayo yasya sa jAtasaMzayaH saMzayastu anavadhAritArdhaM jJAnaM, sa caivaM tasya bhagavato jAtaH-bhagavatA hi mahAvIreNa 'calamANe calie ityAdI sUtre cala4 narthazcalito nirdiSTaH, tatra ca ya eva calan sa eva calita ityuktaH, tatazcaikArthaviSayAvetI nirdezI, calanniti ca vartta& mAnakAlaviSayaH calita iti cAtItakAlaviSayaH, ato'tra saMzayaH-kartha nAma ya evArtho vartamAnaH sa evAtIto bhavati !, viruddhavAdanayoH kAlayoriti, tathA 'jAyakouhalletti, jAtaM kutUhalaM yasya sa jAtakutUhalo, jAtItsukya ityarthaH, katha-14 metAna padArthAna bhagavAn prajJApayiSyatIti, tathA 'uppannasahe'tti utpannA-pAgabhUtA satI bhUtA zraddhA yasya sa utpanna-15 * zraddhA, atha jAtazraddha ityetAvadevAstu kimarthamutpannazraddha ityabhidhIyate ?, pravRttazraddhatvenaivotpannazraddhatvasya labdhatvAt , na // mAdyanutpannA zraddhA pravatteta iti, anocyate, hetutvapradarzanArtha, tathAhi-kathaM pravRttabaddha ucyate, yata utpannazraddha iti, hetutvapradarzanaM cocitameva, vAkyAlaGkAratvAcasya, yathA:-"pravRttadIpAmapravRttabhAskarI, prakAzacandrAM bubudhe vibhAvarIm" SRI C ..*mudraNa-doSAt atra mUla-saMpAdane sUtra-krama '7' dvivArAn likhitam ( isake pahale sUtra 7 thA, yahA~ phirase "sU07" likhA hai. ~ 40~
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [7-R], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka iha yadyapi pravRttadIpatvAdevApravRttabhAskaratvamavagataM tathA'pyapravRttabhAskaratvaM pravRttadIpatvAdehetutayopanyastamiti, 'uppara nasaMsae uppannakouhalle'tti prAgvat , tathA 'saMjAyasaDhe ityAdi padaSada prAgvat , navaramiha saMzabdaH prakarSAdivacano, yathA-"saMjAtakAmo balabhidvibhUtyAM, mAnAt prajAbhiH prtimaannaacc|" (saMjAtakAma:-) aindrezvarye prakarSeNa jAteccha: 3 kArtavIrya iti / anye tu 'jAyasaha ityAdi vizeSaNadvAdazakamevaM vyAkhyAnti-jAtA zraddhA yasya praSTuM sa jAtazraddhaH, & kimiti jAtazraddhaH' ityata Aha-yasmAjjAtasaMzayaH, idaM vastvevaM syAdevaM veti, atha jAtasaMzayo'pi kathamityata Aha-yasmAjA-2 takutUhalaH kathaM nAmAsyArthamavabhotsye? ityabhiprAyavAniti, etacca vizeSaNatrayamavamahApekSayA draSTavyam , evamutpannasaMjA-3 tasamutpannazraddhatvAdaya IhApAyadhAraNAbhedena vAcyAH, anye tvAH-jAtazraddhatvAdyapekSayotpannazraddhatvAdayaH samAnArthA vivakSitArthasya prakarSavRttipratipAdanAya stutimukhena granthakRtotAH, na caivaM punaruktaM doSAya, yadAha-"vaktA harSabhayAdibhirAkSiptamanAH stuvaMstathA nindan / yatpadamasakRd brUte tatpunaruktaM na doSAya // 1 // " iti / 'uThAe uThei'tti utthAnamusthA-urdU varttanaM tayA usthayA 'uttiSThati' Uryo bhavati, 'uhei' ityukta kriyArambhamAtramapi pratIyate yathA vaktumuttiSThate iti tatastasyavacchedAyoktamutthayeti, 'udyAe uhitta'tti upAgacchatItyuttarakriyA'pekSayA utthAnakriyAyAH pUrvakAlatAIIIbhidhAnAya utthayotthAyeti ktvApratyayena nirdizatIti / 'jeNeve'tyAdi, iha prAkRtaprayogAdathyayatvAdvA yeneti yasmikSeva digbhAge zramaNo bhagavAn mahAvIro varttate 'teNeva'tti tasminneva digbhAge upAgacchati, tatkAlApekSayA vartamAnatvAdAgamanakriyAyA vartamAna vibhaktyA nirdezaH kRtaH, upAgatavAnityarthaH, upAgamya ca zramaNaM 3 karmatApannaM 'tikkhutto'tti trIna anukrama ~ 41~
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [7] dIpa anukrama [s] [bhAga- 8] "bhagavatI" - aMgasUtra -5 / 1 (mUlaM + vRttiH ) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [7-R], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaThiH abhayadevI- 4 yA vRttiH 1 // 14 // vArAn trikRtvaH 'AyAhiNapayAhiNaM kareitti AdakSiNAd-dakSiNahastAdArabhya pradakSiNaH parito bhrAmyato dakSiNa eva AdakSiNapradakSiNo'tastaM karotIti, 'vaMdara'ci 'vandate' vAcA stauti 'namasa'tti 'namasyati' kAyena praNamati 'nacAsanne 'nti, 'na' naiva 'atyAsannaH atinikaTaH, avagrahaparihArAt, nAtyAsanne vA sthAne, varttamAna iti gamyaM, 'NAidUre' tti 'na' naiva 'atidUraH' ativiprakRSTaH, anaucityaparihArAt, nAtidUre vA sthAne, 'sussUsamANe 'ti bhagavadvacanAni zrotumicchan, 'abhimuhetti, abhi-bhagavantaM lakSyIkRtya mukhamasyetyabhimukhaH, tathA 'viNaNaM'ti vinayena hetunA 'paMjaliuDe'si prakRSTaH- pradhAno lalATataTaghaTitatvenAJjaliH - hastanyAsavizeSaH kRto vihito yena soDAyAhitAdidarzanAt | prAJjalikRtaH 'pajjuvAsamANe'tti 'paryupAsInaH' sevamAnaH, anena ca vizeSaNakadambakena zravaNavidhirupadarzitaH, Aha ca"NiddAvigahAparivajjiehi guttehi paMjaliuDehiM / bhattibahumANapurva unauttehiM suNeyavaM // 1 // ti / evaM vayAsitti 'evaM' vakSyamANaprakAraM vastu 'avAdIt' uktavAn-'se' iti tad yaduktaM pUjyaiH 'calaccalita 'mityAdi, 'pUrNa' ti evamarthe, tatra tatrAsyaivaM vyAkhyAtatvAt, athavA 'se' itizabdo mAgadhadezI prasiddho'thazabdArthe varttate, athazabdastu vAkyopanyAsArthaH paripraznArthI vA yadAha - " atha prakriyApraznAnantaryamaGga lopanyAsaprativacanasamuccayeSu " 'nUna' miti nizcitaM 'bhaMte 'ti gurorAmantraNaM, tatazca he bhadanta ! - kalyANarUpa ! sukharUpa ! iti vA 'bhadi kalyANe sukhe ca' iti vacanAt prAkRtazailyA vA bhavasya| saMsArasya bhayasya vA bhIterantahetutvAdbhavAnto bhayAnto vA tasyAmantraNaM he bhavAnta ! he bhayAnta !vA, bhAn vA jJAnAdibhidadhya1 parivarjitanidrA vikayairguptaiH kRtaprAJjalibhirupayuktairmakti bahumAnapUrva zrotavyam // 1 // For Penal Use On ***mudraNa-doSAt atra mUla-saMpAdane sUtra krama '7' dvivArAn likhitam ( isake pahale sUtra 7 thA, yahA~ phirase "sU0 7" likhA hai. ~42~ 1 zatake 1 uddeza caladAdi sU0 7 // 14 // rary or
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [7-R], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka mAna ! 'bhA dIptI' iti vacanAt, bhrAjamAna ! vA-dIpyamAna ! 'bhrAja dIptI' iti vacanAt / ayaM ca Adita Arabhya &bhaMtetti paryanto andho bhagavatA sudharmasvAminA pazcamAGgasya prathamazatasya prathamoddezakasya smbndhaarthmbhihitH| athAnena sambandhenAyAtasya paJcamAGgaprathamazataprathamoddezakasvedamAdisUtram-'calamANe calie' ityAdi, atha kenAbhiprAyeNa bhagavatA sudharmasvAminA paJcamAGgasya prathamazataprathamoddeza kasyArthAnukathanaM kurvataivamarthavAcakaM sUtramupanyasta nAnyAnIti?, anocyate, iha caturyu puruSArtheSu mokSAkhyaH puruSArtho mukhyaH, sarvAtizAyitvAt , tasya ca mokSasya sAdhyasya sAdhanAnAM ca samyagdarzanAmAdInAM sAdhanatvenAvyabhicAriNAmubhayaniyamasya zAsanAcchAstraM sadbhiriSyate, ubhayaniyamastvevaM-samyagdarzanAdIni mokSasyaiva 4|sAdhyasya sAdhanAni nAnyasyArthasya, mokSazca teSAmeva sAdhanAnAM sAdhyo nAnyeSAmiti, sa ca mokSo viSakSakSayAta, tadvipakSazca & vandhaH, sa ca mukhyaH karmabhirAtmanaH sambandhaH, teSAM tu karmaNAM prakSaye'ya manukrama uktaH 'calamANe ityAdi tatra 'calamANe'tti calata-sthitikSayAdudayamAgacchad vipAkAbhimukhIbhavadyatkarmeti prakaraNagamyaM taccalitam-uditamiti vyapadizyate,calanakAlo hi udayAvalikA, tasya ca kAlasyAsaGkhyayasamayatvAdAdimadhyAntayogitvaM, karmapudgalAnAmapyanantAH skandhA anantapradezAH | tatazca te krameNa pratisamayameva calanti, tatra yo'sAvAdyazcalanasamayastasmiMzcaladeva taccalitamucyate, kathaM punastadvartamAnaM sadatItaM bhavatIti ?, atrocyate-yathA paTa utpadyamAnakAle prathamatantupraveze utpadyamAna evotpanno bhavatIti, utpadyamAnatvaM ca tasya prathamatantupravezakAlAdArabhya paTa utpadyate ityevaM vyapadezadarzanAt prasiddhameva, utpannatvaM tUpapacyA prasAdhyate, tathAhi-utpattikriyAkAla eva prathamatantupraveze'sAvutpannaH, yadi punarnotpanno'bhaviSyattadA tasyAH kriyAyA vaiyarthyamabhavi anukrama ~ 43~
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [7-R], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: vyAkhyA- dhyat, niSphalatvAd , utpAdyotpAdanArthA hi kriyAH bhavanti, yathA ca prathame kriyAkSaNe nAsAcutpannastathottareSvapi kSaNeSva-| majJaptiH nutpanna evAsau prAmoti, ko ghuttarakSaNakriyANAmAtmani rUpavizeSo? yena prathamayA notpannastaduttarAbhistUtpAdyate, ataH sarve-/ abhayadevI-4 devAnutpattiprasaGgaH, dRSTA cotpattiH, antyatantupraveze paTasya darzanAd , ataH prathamatantupravezakAla eva kizcidutpannaM paTasya, caladAdiyA vRttiH yAyacopana na taduttarakriyayotpAdyate, yadi punarutpAdyeta tadA tadekadezotpAdana eva kriyANAM kAlAnAM ca kSayaH syAt, // 15 // yadi hi tadaMzotpAdananirapekSA anyAH kriyA bhavanti tadottarAMzAnukamaNaM yujyate nAnyathA, tadevaM yathA paTa utpadyamAna | kA evotpannastathaivAsalyAtasamayaparimANatvAdudayApalikAyA AdisamayAtprabhRti caladeva karma calitaM, kathaM , yato yadi hi | tatkarma calanAbhimukhIbhUtamudayAvalikAyA Adisamaya eva na calitaM syAttadA tasyAdyasya calanasamayasya paiyayaM syAt, tatrAcalitatvAt, yathA ca tasmin samaye na calitaM tathA dvitIyAdisamayeSvapi na calet, ko hi teSAmAtmani rUpavizeSo? yena prathamasamaye na calitamuttareSu calatIti, ataH sarvadevAcalanaprasaGgaH, asti cAntyasamaye calanaM, sthiteH parimitatvena karmAbhAvAbhyupagamAvU , ata AvalikAkAlAdisamaya eva kizciJcalitaM, yacca tasmiMzcalitaM taccottareSu samayeSu na calati, yadi tu teSvapi tadevAyaM calanaM bhavettadA tasminneva calane sarveSAmadayAvalikAcalanasamayAnAM kSayaH syAt, yadi mAhi tatsamayacalananirapekSANyanyasamavacalanAni bhavanti tadottaracalanAnukramaNaM yujyeta nAnyathA, tadevaM caladapi tatkarma calitaM bhavatIti / tathA 'udIrijamANe udIrie'tti, udIraNA nAma udayaprAsaM, cireNA''gAminA kAlena yo| dayitavyaM karmadalikaM tasya viziSTAdhyavasAyalakSaNena karaNenAkRSyodaye prakSepaNaM sA cAsakve yasamayavartinI tayA ca puna-181 CAR) 15 REaratunvina G ualurary.om ..*mudraNa-doSAt atra mUla-saMpAdane sUtra-krama '7' dvivArAn likhitam ( isake pahale sUtra 7 thA, yahA~ phirase "sU07" likhA hai. ~44
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [7-R], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata ACCCCCA- sUtrAMka PArudIraNayA udIraNAprathamasamaya evodIryamANaM karma pUrvoktapaTadRSTAntenodIritaM bhavatIti 2 tathA 'vejamANe veDae'-1 tti, vedana-karmaNo bhogaH, anubhava ityarthaH, tacca vedanaM sthitikSayAdudayaprAptasya karmaNa udIraNAkaraNena vodayamupanItasya haiM bhavati, tasya ca vedanAkAlasthAsakyeyasamayatvAdAdyasamaye vedyamAnameva veditaM bhavatIti 3 tathA 'pahijjamANe pahINe tti, prahANaM tu-jIvapradezaiH saha saMzliSTasya karmaNastebhyaH patanam, etadapyasayasamayaparimANameva, tasya tu prahANasyAdi4 samaye mahIyamANaM karma mahINaM syAditi 4 / tathA 'chijamANe chinnetti, chedanaM tu-karmaNo dIrghakAlAnAM sthitInAM hasva| tAkaraNaM, taccApavarttanAbhidhAnena karaNavizeSeNa karoti, tadapi ca chedanamasoyasamayameva, tasya tvAdisamaye sthititasta|cchidyamAnaM karma chinnamiti 5 / tathA 'bhijamANe bhinnetti bhedastu-karmaNaH zubhasyAzubhasya vA tIbarasasthApavartanA| karaNena mandatAkaraNaM, mandasya codvartanAkaraNena tIvratAkaraNaM, so'pi cAsaGkhyeyasamaya eva, tatazca tadAdyasamaye rasato |bhidyamAnaM karma bhinnamiti 6 / tathA 'ujjhamANe dahe'tti, dAhastu-karmadalikadArUNAM dhyAnAminA tadrUpApanayanamaka matvajananamityarthaH, yathA hi kASThasyAgninA dagdhasya kASTharUpApanayanaM bhasmAtmanA ca bhavanaM dAhastathA karmaNo'pIti, tasyApyantarmuhUrtavartitvenAsaGgyeyasamayasyAdisamaye dahyamAnaM karma dagpamiti / tathA 'mijamANe maDe niyamANamAyuHkarmamRtamiti vyapadizyate, maraNaM hyAyuHpudgalAnAM kSayaH taccAsatreyasamayavarti bhavati, tasya ca janmanaH prathamasamayAdArabhyAvIcikamaraNenAnukSaNaM maraNasya bhAvApriyamANaM mRtamiti tathA 'nijarijamANe nijiSaNa'tti, nirjIryamANaM-nitarAmapunarbhAvena kSIyamANaM karma nirjIrNa-kSINamiti vyapadizyate, nirjaraNasyAsakoyasamayabhAvitvena tatprathama -%CARXARC anukrama C5545 ~45~
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [7-R], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: vyAkhyA-1 samaya eva paTaniSpattidRSTAntena nirjIrNatvasyopapadyamAnatvAditi, paTadRSTAntazca sarvapadeSu sabhAvaniko vaacyH9|| tade 1zatake majJaptiHbametAnava praznAn gautamena bhagavatA bhagavAn mahAvIraH pRSTaH sanuvAca-haMte tyAdi, atha kasmAd bhagavantaM gautamaH | 1 uddezake abhayadevI- pRcchati !, viracitadvAdazAhatayA viditasakalazrutaviSayatvena nikhilasaMzayAtItatvena ca sarvajJakalpatvAttasya, Aha ca- | caladAdipAyAta "saMkhAIe u bhave sAhai jaM vA puro u pucchejjA / Na ya NaM aNAisesI biyANaI esa chaumattho ||1||"tti, naivam' uktaguNatve'pi chamasthatayA'nAbhogasambhavAt , yadAha-"na hi nAmAnAbhogazchadmasthasyeha kasyacinnAsti / yasmAgjJAnA-18 8 varaNa jJAnAvaraNaprakRti karma // 1 // " iti, athavA jAnata eva tasya praznaH saMbhavati, svakIyabodhasaMvAdanArthamajJaloka bodhanArthaM ziSyANAM vA svavacasi pratyayotpAdanArdhaM sUtraracanAkalpasaMpAdanArtha veti / tatra 'haMtA goyameM ti, hanteti ko malAmantraNArtha, dIrghatvaM ca mAgadhadezIprabhavamubhayatrApi, 'calamANe ityAdeH pratyuccAraNaM tu caladeva calitamityAdInAM svAC|| numatatvapradarzanArtham / vRddhAH punarAhuH-hatA goyamA' ityatra 'hante'ti evametaditi abhyupagamavacana:, yadanumataM tatpadazenArtha 'calamANe' ityAdi pratyuccAritamiti, ihaca yAvatkaraNalabhyAni padAni supratItAnyeva / evametAni nava padAni INI16 // 8 karmAdhikRtya vartamAnAtItakAlasAmAnAdhikaraNyajijJAsayA pRSTAni nirNItAni ca, arthatAnyeva calanAdIni parasparataH | kiMtulyArthAni bhinnArthAni veti pRcchA nirNayaM ca darzayitumAha ee gaM bhaMte ! nava payA kiM egaTThA NANAghosA nANAvaMjaNA udAhu nANaTThA nANAghosA nANAvaMjaNA , 1 sahayAtItAnapi bhavAn kathayati yadA paraH pRcchet / na cAvadhyAdirahito jAnAtyeSa chanmasa iti gaNadharaH // 2 // ***mudraNa-doSAt atra mUla-saMpAdane sUtra-krama '7' dvivArAn likhitam ( isake pahale sUtra 7 thA, yahA~ phirase "sU07" likhA hai.) ~46~
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [8], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAka da goyamA ! calamANe calie 1 udIrijamANe udIrie 2 beijjamANe veie 3 pahijamANe pahINe 4 te eeNaM, cittAri payA egaTThA nANAghosA nANAvaMjaNA uppannapakkhassa, chijjamANe chinne bhijamANe bhinne daha-(Dajjha) mANe dahe mijjamANe maDe nijarijamANe nijiNe ee the paMca payA NANaTThA nANAghosA nANAvaMjaNA 8 & vigayapakkhassa (suu08)|| | vyakta, navaram 'egaTTa'tti 'ekArthAni' ananyaviSayANi ekaprayojanAni vA 'nANAghosatti iha ghoSA:-udAttAdayaH 'nANAvaMjaNa'tti iha vyaJjanAni-akSarANi udAhu'tti utAho nipAto vikalpArthaH 'nANaTThati bhinnAbhidheyAni, iha 8 ca caturbhazI padeSu dRSTA, tatra kAnicidekArthAni ekavyaJjanAni yathA kSIra kSIramityAdIni 1, tathA'nyAni ekArthAni / nAnAdhyaJjanAni yathA kSIraM paya ityAdIni 2, tathA'nyAnyanekArthAnyekavyaJjanAni yathA'rkagavyamAhiSANi kSIrANi 3, 4 tathA'nyAni nAnArthAni nAnAvyaJjanAni yathA ghaTapaTala kuTAdIni / tadevaM caturbhagIsaMbhave'pi dvitIyacaturthabhaGgako prakSasUtre gRhItI, paridRzyamAnanAnAcyajanatA tadanyayorasambhavAt, nirvacanasUtre tu calanAdIni catvAri padAnyAzritya | dvitIyaH, chidyamAnAdIni tu paJca padAnyAzritya caturtha iti / nanu calanAdInAmarthAnAM vyaktabhedatvAt kathamAdyAni ca-12 svAri padAnyekArthAni ! ityAdabAha-'uppannapakkhassa'tti utpannamutpAdo, bhAve klIve tapratyayavidhAnAt , tasya pakSa:parigrahojIkAraH 'pakSa parigrahe' iti dhAtupAThAditi utpannapakSaH, iha ca SaSThyAstRtIyArthavAda utpannapakSaNa-utpAdAGgI-| kAreNa-utpAdAkhyaM paryAyaM parigRhya ekArthAnyetAnyucyante, athavA 'utpannapakSasya utpAdAkhyavastuvikalpasyAbhidhAya anukrama [10] CHHAL KUnioranorm ~47~
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [8], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAka vyAkhyA- || kAnIti zeSaH, sarveSAmeSAmutpAdamAzrityaikArthakAritvAdekAntarmuhUttamadhyabhAvitvena tulyakAlatvAccaikArthikatvamiti bhAvaH, 1 zatake prajJaptiH sa punarutpAdAkhyaH paryAyo viziSTaH kevalotpAda eva, yataH karmacintAyAM karmaNaH prahANeH phalasyaM kevalajJAnamokSaprAptI, uddezake abhayadevI tatraitAni padAni kevalotpAdaviSayatvAdekArthAnyuktAni, yasmAt kevalajJAnaparyAyo jIvena na kadAcidapi prAptapUrvaH ||r caladAyeyA vRttiH yasmAcca pradhAnastatastadartha eva puruSaprayAsaH, tasmAtsa eva kevalajJAnotpattiparyAyo'bhyupagataH, eSAM ca padAnAmekArthAnA-II kaathodivi||17|| mapi satAmayamarthaH sAmarthyaprApitakramaH, babuta-pUrva taccalati-udetItyarthaH, uditaM ca vedyate, anubhUyata ityarthaH tacca cAraH sUtraMTa dvidhA-sthitikSayAdudayamAptamudIraNayA codayamupanItaM, tatazcAnubhavAnantaraM tat prahIyate, dattaphalatvAjjIvAdapayAtItyarthaH // etacca TIkAkAramatena dhyAkhyAtam, anye tu vyAkhyAnti-sthitibandhAdyavizeSitasAmAnyakarmAzrayatvAdekArthikAnyetAni kevalotpAdapakSasya ca sAdhakAnIti, catvAri calanAdIni padAnyekArthikAnItyuke zepANyanekAthikAnIti sAma kvigatamapi sukhAvabodhAya sAkSAtpratipAdayitumAha-'chijjamANe ityAdi, vyaka, navaraM 'NANaTTha'tti nAnArthAni, nA-1XI nArthatvaM tve-chidyamAnaM chisamityetatpadaM sthitibandhAzraya, yataH sayogikevalI antakAle yoganirodhaM kajhukAmo ghedanI|yanAmagotrAkhyAnAM tisRNAM prakRtInAM dIrghakAlasthitikAnAM sarvApavarttanayA''ntahitika sthitiparimANaM karoti / tathA |'bhidyamAnaM bhinna'mityetatpadamanubhAgabandhAzrayaM, tatra ca yasmin kAle sthitighAtaM karoti tasminneva kAle rasadhAtamapi R // 17 // | karoti, kevalaM rasadhAtaH sthitikhaNDakebhyaH kramapravRttebhyo'nantaguNAbhyadhikaH, ato'nena rasaghAtakaraNena pUrvasmAbhinnArtha | [padaM bhavati / tathA 'dahyamAnaM dagdha'mityetatpadaM pradezabandhAzrayaM, pradezabandhastvanantAnantapradezAnAM skandhAnAM karmatvApAdanaM, anukrama [10] H ~48~
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [8], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAka CA I|| tasya ca pradezavandhakarmaNaH satkAnA paJcahasvAkSaroccAraNakAlaparimANayA'saGkhyAtasamayayA guNazreNIracanayA pUrvaracitAnAM 15 | zailezyavasthAbhAvisamucchinnakriyadhyAnAgninA prathamasamayAdArabhya yAvadantyasamayastAvatpatisamaya krameNAsayeyaguNavRddhAnAM | karmapudgalAnAM dahana-dAhaH, anena ca dahanArthenedaM pUrvasmAtpadAdbhinArtha padaM bhavati, dAhazcAnyanAnyathA rUDho'pIha mokSacintARSdhikArAnmokSasAdhana uktalakSagakarmaviSaya eva grAhya iti / tathA 'briyamANaM mRta mityetatpadamAyuHkarmaviSaya, yata AyuSka-15 Kaa puGgalAnAM pratisamaya kSayomaraNam , anena ca maraNArthena pUrvapadebhyo bhinnArthatvAdbhinnArtha padaM bhvti| tathA 'viyamANaM mRta'mitya-|| nenAyuH kamaiMvoktaM, yataH kamaiMva tiSTha jIvatItyucyate, karmaiva ca jIvAdapagacchat viyata ityucyate, taca maraNaM sAmAnyenoktamapi viziSTamevAbhyupagantavya, yataH saMsAravatIni maraNAni anekazo'nubhUtAni duHkharUpANi ceti kiM taiH 1. iha punaH pade'punarbha-|| vamaraNamantyaM sarvakarmakSayasahacaritamapavargahetu bhUtaM vivakSitamiti / tathA 'bijamANa mirjIrNa mityetatpadaM sarvakarmAbhAvaPA viSaya, yataH sarvakarmanirjaraNaM na kadAcidapyanubhUtapUrva jIveneti, ato'nena sarvakarmAbhAvarUpanirjaraNArthena pUrvapadebhyo || bhinnArthatvAdbhinnArtha padaM bhavati / athaitAni padAni vizeSato nAnArthAnyapi santi sAmAnyataH kasya pakSasyAbhidhAyaka- 3 tayA pravRttAnItyasyAmAzaGkAyAmAha-'vigayapakkhassa'tti, vigataM vigamo-vastuno'vasthAntarApekSayA vinAzA, sa eva PI pakSo-vastudharmaH, tasya vA pakSa-parigraho vigatapakSastasya vigatapakSasya vAcakAnIti zeSaH, vigatatvaM vihAzeSakarmAbhAvo-12 bhimato, jIvena tasyAprAptapUrvatayA'tyantamupAdeyatvAt , tadarthatvAcca puruSaprayAsasyeti, etAni caivaM vigatArthAni bhava-| |nti, chidyamAnapade hi sthitikhaNDanaM vigama uktaH, bhidyamAnapade tvanubhAvabhedo vigamaH, dahyamAnapade .tvakarmatAbhavana anukrama [10] SARACSCR Hk-cutews-31- 0 ~ 49~
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [8], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05] aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata zatake 1 uddezaH caladAye kArthAdivicAraHsUtraMda sutrAMka cyAkhyA-8 vigamaH, niyamANapade punarAyuHkarmAbhAvo vigamaH, nirjIyamANapade vazeSakarmAbhAvo vigamaH uktaH, tadevametAni vigata- prajJaptiH I pakSasya pratipAdakAnItyucyante / evaM ca yatpaJcamAGgAdisUtropanyAse prerita, yaduta-kenAbhiprAyeNedaM sUtramupanyastamiti, abhayadavA tat kevalajJAnotpAdasarvakarmavigamAbhidhAnarUpasUtrAbhiprAyavyAkhyAnena nirNItamiti / etatsUtrasaMvAdisiddhasenAcAryoMyA vRttiH1 M'pyAha-"uppajjamANakAlaM upANaM vigayayaM vigacchetaM / daviyaM paNNavayaMto tikAlavisayaM visesei // 1 // " iti, 'utp||18|| HdhamAnakALa'mityanenAdyasamayAdArabhyotpattyantasamayaM yAvadutpadyamAnatvasyeSTatvAdvartamAnabhaviSyakAlaviSayaM dravyamuktam, u | spannamityanena khatItakAlaviSayam , evaM vigataM vigacchadityanenApIti, tatazcotpadyamAnAdi prajJApayana sa bhagavAn dravya vizeSayati, kathaM 1, trikAlaviSayaM yathA bhavatIti saMvAdagAthArthaH / anye tu karmetipadasya sUtre'nabhidhAnAcalanAdipadAni | sAmAnyena vyAkhyAnti, na karmApekSayaiva, sthAhi-calamANe calie'tti, iha calanam-asthiratvapayoyeNa vastuna | utpAdaH / veijjamANe cehae'tti 'dhyejamAna kampamAnaM 'vyejitaM' kampitam , 'eja kampane' iti vacanAta, janamapi tadrUpApekSayorapAda eva / 'udIrijamANe udIrie'tti, ihodIraNaM sthirasya sataH preraNaM, tadapi calanameva, 'pahijjamANe pahINe'tti'mahIyamANaM' pracazyat paripatadityarthaH 'mahINaM' prabhraSTaM paripatitamityarthaH, ihApi prahANaM calanameSa, calanAdInAM caikArthatvaM sarveSAM gatyarthatvAt / 'uppannapakkhassa'tti calatvAdinA paryAyeNotpannatvalakSaNapakSasyAbhidhAyakAnyetAnIti / 1 utpadyamAnakAlamutpannaM vigataM vigacchat / dravyaM prajJApayaMkhikAlaviSaya vizeSayati // 1 // anukrama [10] - // 18 // CHAR -CE% % REaratinidin For P OW ~50~
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [8], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: CASSES | tathA chedabhedadAhamaraNanirjaraNAnyakarthAinyapi vyAkhyeyAni, taLyAkhyAnaM ca pratItameva, bhinnArthatA punarepAmeva-kuThArAdinA latAdiviSaya chedaH, tomarAdinA zarIrAdiviSayo bhedaH, agninA. dAvA dharthA diviSayo dAhaH, maraNaM tu prANatyAga:nirjarA tu atipurANIbhavanamiti, 'vigayapakkhassa'tti bhinnArthAnyapi sAmAnyato vinAzAbhidhAyakAnyetAnItyarthaH, na ca X vaktavyaM-kimetaizcalanAdibhiriha nirUpitaiH ?, atattvarUpatvAdeSAm , atattvarUpatvasyAsiddhatvAt , tadasiddhizca nizcayanaPilyamatena vastusvarUpasya prajJApayitumArabdhatvAt , tathAhi-vyavahAranayazcalitameva calitamiti manyate, nizcayastu caladapi calitamiti, atra ca bahuvaktavyaM taca vizeSAvazyakAdihaivAbhidhAsthamAnajamAlicaritAdvA'baseyamiti ihAce praznotta|| rasUtradvaye mokSatattvaM cintitaM, mokSaH punarjIvasya, jIvAzca nArakAdayazcaturvizatividhAH, yadAha-"neraiyA 1 asurAI 10 Dil puDhavAI 5 diyAdao 3 ceva / paMciMdiyatiriya 1 narA 1 vaMtara 1 joisiya 1 vemANI 1 (24) // 1 // " tatra nAra kAMstAvat sthityAdibhizcintayannAhamA neraiyANaM bhaMte ! kevaikAlaM ThiI pannattA, goyamA! jahaneNaM dasa vAsasahassAI ukoseNaM tettIsaM sAga-10 rovamAI ThiI pannattA 1 / neraiyANaM bhaMte ! kevaikAlassa ANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA NIsa-1 da saMti vA, jahA UsAsapae 2 / neraiyA NaM bhaMte AhAraTThI, jahA pannavaNAe paDhamae AhArudesae tahA nairayikAH 1 asurAdayaH 1. pRthvyAdayaH 5 dvIndriyAdayaH 3 paJcendriyatiryanarau vyantarAjyotiSkA vaimAnikAH 1 vizeSA, gA-414-126 paryantaM / / ER anukrama [10] h as %A4% khyA 4 amerary.org ~51~
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [9], + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: % ESC 1 zatake uddezake nArakANAM sthityAdi sU09 -% A A gAthA vyAkhyA bhANiyabvaM / Thii ussAsAhAre kiMvA''hAreti 36 sabao vAvi 37 / katibhAgaM ? 38 savANi va 39 prajJaptiH * kIsa va bhukho pariNamaMti 1 40 // 1 // (sU09) abhayadevI-mA yA vRttiH nirgatamayam-iSTaphalaM karma yebhyaste nirayAsteSu bhavA nairayikA nArakAsteSAM nairayikANAM 'bhaMteci bhadanta ! kevaikAla | ti kiyAMzcAsau kAlazceti kiyatkAlastaM kiyatkAlaM yAvat 'Thiitti AyuHkarmavazAnnarake'vasthAnaM pannatta'tti 'prajJaptA' prruu|| 19 // pitA ! bhagavadbhiranyatIrthakaraizceti praznaH, 'goyame tyAdi nirvacanaM vyaktameva, navaraM 'dasa bAsasahassAIti prathamapRthivI-|| prathamaprastaTApekSayA tettIsaM sAgarovamAI ti saptamapRdhivyapekSayeti,madhyamAtu jaghanyApekSayA samayAvadhikA saamrthygmyeti|| anantaraM nArakANAM sthitirukA, te cocchrAsAdimanta ityucchrAsAdinirUpaNAyAha-neraiyANa'mityAdi vyaktaM, navaraM | kevaikAlassatti prAkRtazailyA kiyatkAlAta kiyatA kAlenetyarthaH, 'ANamaMti'tti Ananti 'ana prANane' iti dhAtupAKThAt makArasyAgamikatvAt , 'pANamaMti'tti prANanti, vAzabdau samuccayArthI, etadeva padadvayaM krameNArthataH spaSTayannAhakA'UsasaMti vA nIsasaMti vatti yadevoktamAnanti tadevoktamucchrasantIti, tathA yadevotaM prANanti tadevokta niHzvasantI-|| ti, athavA Anamanti prANamantIti 'Namu prahatve' ityetasyAnekArthatvena zvasanArthatvAt , anya khAhu:-'Ananti vA prANanti vA' ityanenAdhyAtmakriyA parigRhyate, 'ucsanti vA niHzvasanti vA' ityanena ca bAhyeti / 'jahA UsAsapae'tti, etasya kA praznasya nirvacanaM yathA ucchAsapade prajJApanAyAH saptamapade tathA vAcyaM, tAdam-'goyamA ! sayayaM saMtayAmeva ANamaMti IX|| vA pANamaMti vA Usasanti vA nIsasaMti vA' iti, tatra 'satatam' anavaratam , atiduHkhitA hi te, atiduHkhabyAptasya ca dIpa anukrama [11-12] // 19 // nairayikANAma 'sthiti' AdinAma varNanaM ~52~
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [9], + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAka gAthA nirantaramevocchAsaniHzvAsI dRzyete, satatatvaM ca prAyovRttyA'pi syAdityata Aha-saMtayAmevatti santatameva naikasamaye'pi tadviraho'stIti bhAvaH, dIrghatvaM ceha prAkRtatvAt , AnamantItyAdeH punaruccAraNaM ziSyavacane AdaropadarzanArtha, gurubhirAdriyamANavacanA hi ziSyAH santoSavanto bhavanti, tathA ca paunaHpunyena praznazravaNArthanirNayAdiSu ghaTante loke cAdeyavacanA bhavanti, tathA ca bhavyopakArastIrthAbhivRddhizceti // atha teSAmevAhAraM prabhAvazAha-NeraDyANa'mityAdi vyaktaM, navaram 'AhAraDi'tti AhAramarthayante-prArthayanta ityevaMzIlA artho vA-prayojanameSAmastItyArthinaH,AhAreNa-bhojanenArthina AhArArthinaH,AhArasya-bhojanasya vA'rthina AhArAdhinaH, jahA pannavaNAeti 'AhAraDI' ityetatpadaprabhRti yathA prajJApanAyAzcaturthopAGgasya paDhamaetti Aye 'AhArauddesae'tti AhArapadasthASTAviMzatitamasyoddezakaH padazabdalopAccAhAroddezakA tatra bhaNitaM 'tahA bhANiya'ti tena prakAreNa vaacymiti| tatra ca nArakAhAravaktavyatAyAM bahUni dvArANi bhavanti, tatsaGgrahArtha, pUrvoktasthityucr3hAsalakSaNadvAraddhayadarzanapUrvikAM gAthAmAha-ThiigAhA vyAkhyA, sthiti rakANAM vAcyA, uccAsazca, tau coktAveva / tathA 'AhAra'tti AhAraviSayo vidhirvAcyaH, sa caivam-'oraiyANaM bhaMte ! AhAraThI ?, haMtA AhArahI aNeraiyANaM bhaMte ! kevaikAlassa AhArahe samuSpajai, "AhArArthaH' AhAraprayojanamAhArArthitvamityarthaH, "goyamA! NeraiyANaM duvihe AhAre pannatte' abhyavahArakriyetyarthaH 'taMjahA-Abhoganivattie ya aNAbhoganibattie ya' tatrAbhogaH abhisandhistena nirvartitaH-kRta AbhoganirvartitaH, AhArayAmItIcchApUrvaka ityarthaH, anAbhoganivartitastu AhArayAK mIti viziSTecchAmantareNApi, prATkAle pracurataraprazravaNAyabhivyajayazItapudgalAdyAhAravat , 'tattha gaMje se aNAbhogani dIpa anukrama [11-12] Alumirary.com | nairayikANAma 'sthiti' AdinAma varNanaM ~53~
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [9], + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata 1ja sutrAka gAthA vyAkhyA-18 battie se NaM aNusamayamavirahie AhArave samuSpajaI' 'aNusamaya'ti pratikSaNaM satatAtitIvadhuvedanIyakarmodayata oja-||6|| 1 zatake prajJaptiH AhArAdinA prakAreNeti, 'avirahie'tti cukaskhalitanyAyAdapi na virahitaH, athavA pradIrghakAlopabhogyAhArasya sakR- abhayadevI- grahaNe'pi bhogo'nusamayaM sthAdato grahaNasyApi sAtatyapratipAdanArthamavirahitamityAha / 'tastha NaM je se Abhoganivattie se nArakANAM pAhAta asaMkhejasamaie aMtomuhattie AhAraDe samuppajjai' asaGkhyAtasAmayikaH pasyopamAdiparimANo'pi syAdata Aha-|| | sthityAdi // 20 // 'aMtomuhuttie'ti, ivamukkaM bhavati-AhArayAmItyabhilApa eteSAM gRhItAhAradravyapariNAmatIvrataraduHkhajananapurassaramanta *muMhAnnivartata iti / 'kiM vA''hAreti'tti, kiMvarUpaM vA vastu nArakA AhArayanti iti vAcyaM, vAzabdaH samu-10 caye, tatredaM praznanirvacanasUtram-'NeraiyA NaM bhaMte! kimAhAramAhAreMti ?, goyamA daGamo aNaMtapaesiyAI anantapradezavanti lApudgaladravyANItyarthaH, tadanyeSAmayogyatvAt , 'khetamo asaMkhejapaesAvagADhAI' nyUnatarapradezAvagADhAni hina sabrahaNamA-IN yogyAni, anantapradezAvagADhAni tu na bhavantyeva, sakalalokasyApyasaGkhyeyapradezaparimANatvAt , 'kAlayo aNNataravida-12 yAI' jaghanyamadhyamotkRSTasthitikAnItyarthaH, sthitizcAhArayogyaskandhapariNAmenAvasthAnamiti 'bhAvao vannamaMtAI gaMdharmatAI rasamaMtAI phAsamaMtAI mAhAriti / jAI bhAvao bannamaMtAI AhAriMti tAI ki egavannAI AhAreti ? jAba kiM| paMcavannAI AhAreti !, goyamA ! ThANamaggaNaM paDucca egavannAiMpi AhAriti jAva paMcavannAIpi AhAriti, vihANamaggaNaM / paDucca kAlavannAiMpi AhArati jAva sukilAIpi AhAraiti' tatra 'ThANamaggaNaM paDuccatti tiSThantyasminniti sthAna-sAmAnyaM yathaikavarNa dvivarNamityAdi, 'vihANamaggaNaM paDucca'tti vidhAna-vizeSaH kAlAdiriti / 'jAI panao kAlavannAI dIpa anukrama [11-12] nairayikANAma 'sthiti' AdinAma varNanaM ~54~
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [9], + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata 299% sUtrAka AhAreti tAI ki egaguNakAlAI AhAreMti jAva dasaguNakAlAI AhAreti saMkhejjaguNakAlAI asaMkhejaguNakAlAI anaMtaguNakAlAI AhAreMti , goyamA! ekaguNakAlAIpi AhArati jAba anantaguNakAlAIpi AhAreMti, evaM jAva sukillAI 15, evaM gaMdhaovi . rasaovi 18 / jAiM bhAvao phAsamaMtAI ThANamaggaNaM paDucca no egaphAsAI AhAraiti no duphAsAIpi AhAraiti notiphAsAipi AhAreMti' ekasparzAnAmasambhavAdanyeSAM cAlpapradezikatAsUkSmapariNAmAbhyAM graharANAyogyatvAt , 'cauphAsAIpi AhAreMti jAva aThThaphAsAipi AhAraiti' bahupradezikatAbAdarapariNAmAbhyAM grahaNayogyatvA diti, 'vihANamaggaNaM paDaca kakkhaDAIpi AhAreMti jAva lukkhAIpi AhArati 19 / jAI phAsao kakkhaDAIpi AhArati tAI kiM egaguNakakkhaDAI AhAreMti jAva anantaguNakakkhaDAIpi AhAreMti ? goyamA ! egaguNakakkhaDAIpi AhA rati jAva aNaMtaguNakakkhaDAIpi AhAreti 20, evaM avi phAsA bhANiyabA jAva aNaMtaguNalukkhAIpi AhAraiti 27 // *jAI bhaMte / aNataguNaluklAI AhAreti tAI kiM puTThAI AhArati apuDhAI AhAraiti?, goyamA ! puTThAI AhArati no / kA apuDhAI AhAreMti 28' 'puDhAI ti Atmapradezasparzavanti, tatpunarAtmapradezasparzanamavagADhakSetrAdvahirapi bhavati ata ucya te-'jAI bhaMte ! puDhAI AhAreti tAI ki ogADhAI AhAreMti aNogADhAI AhAreti ?, goyamA ! ogADhAI no aNogADhAI 'avagADhAnIti AtmapradezaiH sahakakSetrAvagADhAnItyarthaH 29 / jAI bhaMte ! ogADhAI AhAreti tAI ki aNaMtarogADhAI AhAreMti paraMparogADhAI AhAraiti?, goyamA! aNaMtarogADhAI AhAreMti no paraMparogADhAI AhAreti' 'anastarAvagADhAnIti yeSu pradezeSvAtmA'vagADhasteSveva yAmyavagADhAni tAnyanantarAvagADhAni antarA'bhAvenAyagADhavAt // gAthA dIpa anukrama [11-12] ERICA nairayikANAma 'sthiti' AdinAma varNanaM ~55~
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [9], + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAka gAthA yAni ca tadantaravattIni tAnyavagADhasambandhAtparamparAvagADhAnIti 30 / 'jAI bhaMte ! arNatarogADhAI AhAreMti tAI ki 1zatake prajJaptiH aNUI AhAreMti vAyarAI AhAreMti ?, goyamA ! aNUIpi AhAraiti bAyarAIpi AhAreMti' tatrANutvaM pAdaratvaM cApekSikaM 1uddezaka yAvattizAsa teSAmevAhArayogyAnAM skandhAnAM pradezavRkhyA vRddhAnAmavaseyam 31 / jAI bhaMte | aNUIpi AhAreti bAyarAipi AhAra- nArakANAM ti tAI ki uhRpi AhAreMti ? evaM ahevi tiriyapi, goyamA! uhuMpi AhAreMti evaM ahevi tiriyapi 32 / jAIsthityAdi sU09 bhaMte ! uhuMpi AhAreMti ahevi tiriyapi AhAreti tAI kiM AI AhAreMti majhe AhAreMti pajjavasANe AhAreMti !, goyamA ! tihAvi' ayamartha:-AbhoganirvartitasthAhArasyAntamauhartikasyAdimadhyAvasAneSu sarvatrAhArayantIti 33 / 'jAI hai| bhaMte ! AI maJjhe avasANevi AhAraiti tAI ki savisae AhArati avisae AhArati !, goyamA ! savisae no avisae AhAreMti' tatra svaH-svakIyo viSayaH spRSTAvagADhAnantarAvagADhAkhyaH svaviSayastasminnAhArayanti 34 / 'jAI 4 bhaMte ! savisae AhAreti tAI kiM ANupurvi AhArati aNANupurvi AhArati !, goyamA ! ANupuSiM AhAreMti no aNANupuSi AhAreMti' tatrAnupUA yathA''sataM, nAtikramya 35 / 'jAI bhate! ANupurvi AhAraiti tAI kiM tidirsi AhAreMti jAva chaddisi AhAreMti ? goyamA ! niyamA chaddisi AhAraiti' iha nArakANAM lokamadhyavartitvena SaNNAmapyUddhAdidizAmalokenAnAvRtattvAt SaTsa dizvAhAragrahaNamasti tata uka-niyamAt SaDUdizi, diktrayAdivikalpAstu lokAMntavartipu pRthivIkAyikAdiSu dizA trayasya dvayasya ekasyAzcAlokenAvaraNe bhavantIti / yadyapi varNataH pacavaNAMnItyAmAyuktaM tathApi prAcuryeNa yadvarNagandhAdiyutAni dravyANyAhArayanti tad darzayati-'osannaM kAraNaM paDuca'tti bAhulyala dIpa anukrama [11-12] // 21 // JMEmiratna | nairayikANAma 'sthiti' AdinAma varNanaM ~56~
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [9], + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAka kSaNaM kAraNamAzritya, tatra ca prakRtyazubhAnubhAva eva kAraNamiti, 'bannao kAlanIlAI gaMdho dunbhigaMdhAI rasao titta- drAkaDayarasAI phAsao kakkhaDaguruyasIyalukkhAI' etAni ca prAyo mithyAdRSTaya evAhArayanti, na tu bhaviSyattIrthakarAdaya hai iti / atha tAni yathAsvarUpANyeva nArakA AhArayantyanyathA vetyasyAmAzaGkAyAmabhidhIyate-tesipi porANe vanaguNe gaMdha-13 |guNe rasaguNe phAsaguNe viSpariNAmaittA paripIlaittA parisADaittA parividdhasAittA' vipariNAmAdayo vinAzArthatvenaiBA kArthI eva dhvanayaH 'anne ya apuce vanaguNe gaMdhaguNe rasaguNe phAsaguNe uppAettA AyasarIrogADhe poggale sabaSpaNayAe & AhAramAhAreti' 'sabappaNayAe'tti sarvAtmanA sarvairAtmapradezairityarthaH 36 / vyAkhyAtaM sUtre saGghahagAdhAyAH 'kiM vA''hA titti padam / atha 'savvao vA' iti vyAkhyAyate-tatra 'sarvataH sarvapradezainairayikA AhArayantIti, vA'pIti vacanAda bhIkSNamAhArayantItyapi vAcyaM, tacaivam-"neraiyANaM bhaMte ! sabao AhAreti sabao pariNAmeMti sabao UsasaMti saba-IN Io nIsasaMti abhikkhaNaM AhAreMti abhikkhaNaM pariNAmeMti abhikkhaNaM UsasaMti abhikkhaNaM nIsasaMti Ahacca AhA rati 41, haMtA goyamA ! neraiyA savao AhAreMti 12 / 'sabaotti sarvAtmapradezaH 'abhikkhaNaM'ti anavarataM paryAptatve 18|| sati 'Ahaceti kadAcit na sarvadA aparyAptakAvasthAyAmiti 37 / tathA 'kaibhArga'ti AhAratayopAttapudgalAnAM katithaM | bhAgamAhArayanti iti vAcyaM, taccaivam-'neraiyANaM bhaMte ! je poggale AhArattAe giNhati teNaM tesi poggalANaM seyA-1 laMsi kaibhAgamAhAreti ? kaibhAgaM AsAyaMti, goyamA ! asaMkhejaibhAgaM AhArati aNaMtabhAgaM AsAIti' 'sevAlaMsitti evyarakAle, grahaNakAlottarakAlamityarthaH, 'asaMkhejjaibhAgamAhAreti' ityatra keciTyAcakSate-gavAdiprathamabRhadyA- 11 25-049 5 gAthA dIpa anukrama [11-12] % REaratinine ONLITam.org nairayikANAma 'sthiti' AdinAma varNanaM ~57~
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [9], + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: sU09 gAthA vyAkhyA- sagrahaNa iva kAMzcidgRhItAsaGgayeyabhAgamAtrAna pudgalAnAhArayanti tadanye tu patantIti / anye vAcakSate-RjusUtranayadarzanA- zatake prajJaptiH svazarIratayA pariNatAnAmasAdheyabhAgamAhArayanti, RjusUtro hi gavAdiprathamabRhagrAsagrahaNa iva gRhItAnAM zarIratvenA-Dil abhayadevI-da pariNatAnAmAhAratAM necchati, zarIratayA pariNatAnAmapi keSAJcideva viziSTAhArakAryakAriNAM tAmabhyupagacchati, zuddha- nArakANA yAvRttiH1|| nayatvAttasyeti / anye punaritthamabhidadhati-'asaMkhejaibhAgamAhAreMti'tti zarIratayA pariNamanti, zeSAstu kiTTIbhUya mnu||22|| pyAbhyavahRtAhAravanmalIbhavanti, na zarIratvena pariNamantItyarthaH / 'aNaMtabhAgaM AsAiMti'tti AhAratayA gRhItAnAmanamtabhAgamAsvAdayanti, tadrasAdIn rasanAdIndriyadvAreNopalabhante ityarthaH / 'savvANi ca'tti dAraM, tatra sarvANyevAhAra-15 dravyANyAhArayantIti vAcyaM, vAzabdaH samuccaye, taccaivam-'neraiyANaM bhaMte ! je poggale AhArattAe pariNati te kiM| | save AhAreMti No save AhAreMti, goyamA ! save aparisesie AhAreMti' iha viziSTagrahaNagRhItA AhArapariNAmayogyA eva grAhyAH, ujjhitazeSA ityarthaH, anyathA pUrvAparastrayovirodhaH syAt , iSTA caivaM vyAkhyA, yadAha-"jaM jaha sutte bhaNiyaM taheva jai taM viyAlaNA natthi / kiM kAliyANuogo divo diviSpahANehiM // 19 // " 'kIsa va bhujo 2] pariNamaMti'tti dvAragAthApadaM, taba 'kIsati padAvayave padasamudAyopacArAt 'kIsattAe'tti ho, kiMvatayA-kiMva-1 bhAvatayA kIdRzatayA vA kena prakAreNa kiMsvarUpatayetyarthaH, vAzabdaH samuccaye, 'bhujo'tti bhUyo bhUyaH' punaH punaH pari-1 Namanti AhAradravyANIti prakRtamityetadatra vAcyaM, taccaivam-'neraiyA Na bhaMte ! je poggale AhArattAe geNhaMti te NaM 1 sUtre yayamA bhaNitaM tattathaiva yadi vicAraNA nAsti / kiM kAlikAnuyogo dRSTaH dRSTipradhAnaiH / // 1 // REACEAEGACADA dIpa anukrama [11-12] SAREaurato nairayikANAma 'sthiti' AdinAma varNanaM ~58~
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [9], + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAka gAthA tasiM poggalA kIsattAe bhujo bhujo pariNamaMti !, goyamA ! soiMdiyattAe jAva phAsiMdiyattAe aNidvattAe akNttaae| appiyattAe amaNunattAe amaNAmattAe aNicchiyattAe abhijjhiyattAe ahattAe no uhattAe dukkhattAe no.suhttaae| epasi bhujo bhujo pariNamaMti' tatra 'aniSTatayA' sadaiva teSAM [ nArakANAM] sAmAnyenAvallabhatayA, tathA 'akAntatayA' sadaiva tadbhAvenAkamanIyatayA, tathA 'apriyatayA' sarveSAmeva dveSyatayA, tathA 'amanojJatayA' kathayA'pyamanoramatayA, tathA 'amano'myatayA' cintayA'pi amanogamyatayA, tathA 'anIpsitatayA AptumaniSTatayA, ekArthAzcaite zabdAH, 'ahiljhiyattAe'tti abhidhyeyatayA tRpteranutpAdakatvena punaH punarapyabhilApanimittatayA, ahRdyatvenetyanye, azubhatvenetyarthaH, 'ahavAe'tti gurupariNAmatayA 'no uhuttAe'tti no laghupariNAmatayeti saGgrahagAthArthaH 40 // idaM ca sahaNigAthAvivaramANasUtra kacit sUtrapustaka eva dRzyata iti // atha nairayikA''hArAdhikArAttadviSayameva praznacatuSTayamAha| meraiyANaM bhaMte ! puvAhAriyA poggalA pariNayA 11, AhAriyA AhArijamANA poggalA pariNayA 21, aNAhAriyA AhArijissamANA poggalA pariNayA 31, aNAhAriyA aNAhArijissamANA poggalA pariNayA 14, goyamA! neraiyANaM pubbAhAriyA poggalA pariNayA 1, AhArijamANA poggalA pariNayA pariNamaMti ya2, aNAhAriyA AhArijissamANA poggalA no pariNayA pariNamissaMti 3, aNAhAriyA aNAhArijjissamANA poggalA no pariNatA No pariNamissaMti 4 // (sU010) neraiyANaM bhaMte ! puvAhAriyA poggalA ciyA pucchA, jahA pariNayA tahA ciyAvi, evaM ciyA ucaciyA udIriyA veDyA hai C+CAREACTOR dIpa anukrama [11-12] ~59~
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [11], + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: G - prata sutrAMka [11] 23 // zatA sU11 gAthA vyAkhyAna nijinnA,gAhA-pariNaya ciyA upaciya uddIriyA vezyA ya nijinnaa| ekkakami padami (mI) caubvihA poggalA 1 zatake prajJaptiH hoti||1||(suu011) 1 uddezaka abhayadevI nArakANA hI 'puvvAhAriyatti ye pUrvamAhRtA:-pUrvakAla ekIkRtAH saMgRhItA itiyAvat abhyavahRtA vA 'poggale'ti skandhAH / mAhArapapariNaya'tti te 'pariNatAH pUrvakAle zarIreNa saha saMpRktAH pariNatiM gatA ityarthaH, iti prathamaH praznaH 1, iha ca sarvatra riNataci4 praznatvaM kAkupAThAdavagamyate / tathA 'AhAriya'tti pUrvakAle 'AhRtAH' saMgRhItA-abhyavahatA vA, 'AirijamANa'tti, tAdi ye ca vartamAnakAle 'AhiyamANAH' sagRhyamANA abhyavapriyamANA vA pudgalAH 'pariNaya'tti te pariNatA iti || dvitIyaH 2 tathA 'aNAhAriyatti ye'tItakAle'nAhatAH 'AhArijissamANe'tti ye cAnAgate kAle Aha|riSyamANAH pudgalAste pariNatA iti tRtIyaH / tathA 'aNAhAriyA aNAhArijissamANA' ityAdi atItAnAga& tAharaNakriyAniSedhAccaturthaH 4 / iha ca yadyapi catvAra evaM praznA uktAstathA'pyete triSaSTiH saMbhavanti, yataH pUrvAhatA AhiyamANA AhariSyamANA anAhatA anAhiyamANA anAhariSyamANAzceti SaT padAnIha sUcitAni, teSu caikaikapadA zrayaNena paha, dvikayoge paJcadaza, trikayoge viMzatiH, catuSkayoge pazcadaza, paJcakayoge paT, payoge eka iti // atrIdattaramAha-goyame'tyAdi vyaktaM, navaraM ye pUrvamAhRtAste pUrvakAla eva pariNatAH, grahaNAnantarameva pariNAmabhAvAt 1|| ye punarAhatA AhriyamANAzca te pariNatAH, AhutAnAM pariNAmabhAvAdeva, pariNamanti ca AhiyamANAnAM pariNAmabhAvasya / vartamAnatvAditi 2 / vRttikRtA tu dvitIyapraznottaravikalpa evaMvidho dRSTaH-yaduta AhRtA AharipyamANAH pudgalAH pari dIpa anukrama [14-15] JAREmiraton For P OW ~60~
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [11], + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka [11] NatAH pariNasyante ca, yato'yaM tenaivaM vyAkhyAtaH-yaduta ye punarAhatA AhariSyante punasteSAM kecitpariNatAH pariNatAzca | hai ye saMpRktAH zarIreNa saha, ye tu na tAvarasaMpRcyante kAlAntare tu saMpRzyante te pariNasyanta iti 2 / ye punaranAhatA AhariSyante punaste no pariNatAH, anAhatAnAM saMpAbhAvena pariNAmAbhAvAt , yasmAttvAhariSyante tataH pariNasyante, Aha tasyAvazya pariNAmabhAvAditi 3 / caturthastyatItabhaviSyadAharaNakriyAyA abhAvena pariNAmAbhAvAdavaseya iti / eta*danusAreNaiva prAgdarzitavikalpAnAmuttarasUtrANi vAcyAnIti // atha zarIrasaMparkalakSaNapariNAmAtpudgalAnAM cayAdayo bhavamantIti taddarzanArtha praznayanAha-neraiyANa mityAdi cayAdisUtrANi pariNAmasUtrasamAnItikRtvA'tidezato'dhItAnIti, tathAhi-'jahA pariNayA tahA ciyAvI'tyAdi, iha ca pustakeSu vAcanAbhedo dRzyate tatra na saMmohaH kAryaH, 3 * sarvatrAbhidheyasya tulyatvAt , kevalaM pariNatasUtrAnusAreNa praznasUtrANi vyAkaraNAni ca matimatA'dhyeyAnIti, tatra 'citA' | zarIre cayaM gatAH, 'upacitA' punarvahuzaH pradezasAmIpyena zarIre citA eveti, udIritAstu svabhASato'nuditAn pudgalA nudayaprApte karmadalike karaNavizeSeNa prakSipya yAn vedayate, udIraNA lakSaNaM cedam-"ja karaNeNAkahiya udae dijai udIraNA esaa|" tathA 'veditAH' khena rasavipAkena pratisamayamanubhUyamAnAH aparisamAptAzeSAnubhAvA iti / tathA 'nijIrNAH' kAtsaryenAnusamayamazeSatadvipAkahAniyukkA iti / 'gAha'tti pariNatAdisUtrANAM saMgrahaNAya gAthA bhavati, sA ceyam-'pariNayetyAdi vyAkhyAtArthA, navaram-ekaikasmin pade pariNatacitopacitAdau caturvidhAH AhRtAH 1 AhRtA 1 adhyavasAyenAkRSTA yadudayamAnIyate karma eSodIraNA // * karmaprakRti udIra0 gA01 gAthA dIpa anukrama [14-15] Taurasurary.com ~61~
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [11], + gAthA prata sUtrAMka [11] pudgalabhedAdiH sU12 vyAkhyA ||4|| AhiyamANAdha 2 anAhatA AhariSyamANAzca 3 anAhanA anAhariSyamANAzca 4, ityevaM catUrUpAH pudgalA bhavanti, prajAptiH || praznanirvacanaviSayAH syuriti / / pudgalAdhikArAdevemAmaSTAdazasUtrImAha 1 uddezake abhayadevI-IIMIyANaM bhaMte ! kaDavihA poggalA bhijati?, goyamA! kammadavvavaggaNamahikica duvihA poggalA yA vRttiH zAmiti, taMjahA-aNU yeva pAyarA ceva 1 / neraiyANaM bhaMte ! kativihA poggalA ciljeti', gopamA|||| pada AhAradavvavaggaNamahi kina duvihA poggalA cijaMti, taMjahA-aNaM ceva thAyarA ceva / evaM uvacijati nera ka0 po. udIreMti ?,goyamA ! kammayvavaggaNamahikica duvihe poggale udIreMti, taMjahA-aNUM ceva / bAyarA theva, sesAvi evaM ceva bhANiyabvA, evaM vedeti 5 nijareMti 6 uyahiMsu 7 uThavaDeti 8 umbahissaMti | ||9sNkaarmisu 10 saMkAmeti 11 saMkAmissaMti 12 nihartisu 13 nihatteti 14 nihasissaMti 15 nikAyaMsu ||16 nikAyaMti 17 nikAissaMti 18, sabvesuvi kammavvavaggaNamahikica gAhA-bheiyaciyA upaciyA udI4||riyA beDyA pa nijinnA / uyaTTaNasaMkAmaNanihattaNanikAyaNe tiviha kAlo ||1||(suu012) ril 'narahayANaM bhaMte kAyihA poggalA bhijjatI' tyAdi vyaktaM, navaraM 'bhijjati'tti tInamandamadhyatayA'nubhAgabhedena bhedavanto bhavanti, uddhartanakaraNApavartanakaraNAbhyAM mandarasAstIvarasAH tIvrarasAstu mandarasA bhvntiityrthe|, uttaramBII'kammavyavaggaNamahikica'tti samAnajAtIyadnyANAM rAzivyavargaNA, sA caudArikAdidravyANAmapyastItyata AhakarmarUpA dravyavargaNA karmadravyANAM yA vargaNA karmadravyavargaNA tAmadhikRtya-tAmAzritya, kammedravyavagaMNAsatkA ityarthaH, gAthA dIpa // 24 anukrama [14-15] ~62~
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [12], + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [12] SHRESCR456%ACE gAthA karmadravyANAmeva ca mandetarAnubhAvacintA'sti na dravyAntarANAmitikRtvA karmadravyavargaNAmadhikRtyetyuktam , 'aNUM| ceva vAyarA vatti cevazabdaH samuccayArthaH, tatazcANavazca bAdarAzca, sUkSmAzca sthUlAzcetyarthaH sUkSmatvaM sthUlatvaM caiSAM / la karmadravyApekSayaivAgatantavyaM nAnyApekSayA, yata audArikAdidravyANAM madhye karmadravyANyeva sUkSmANIti / evaM cayopaca| yodIraNavedananirjarAH zabdArthabhedena vAcyAH, kintu cayasUtre upacayasUtre ca 'AhAradavvavaggaNamahikiceti yaduktaM tatrAyamabhiprAyaH-zarIramAzritya cayopacayau pAra vyAkhyAtI, tI cAhAradravyebhya eva bhavato nAnyataH, ata AhAradra|nyavargaNAmadhikRtyetyuktamiti, udIraNAdayastu karmadravyANAmeva bhavantyatastatsUtrepUktaM karmadravyavargaNAmadhikRtyeti / 'uyami'tti apavartitavantaH, ihApavarcanaM karmaNAM sthityAderadhyavasAyavizeSeNa hInatAkaraNam , apavartanasya copalakSapaNatvAdudvarttanamapIha dRzyaM, tacca sthityAdevRddhikaraNasvarUpaM, 'saMkAmeMsutti saMkramitavantaH, tatra saMkramaNaM mUlaprakRtyabhinnA nAmuttaraprakRtInAmadhyavasAyavizeSeNa parasparaM saMcAraNaM, tathA cAha-"mUlaprakRtyabhinnAH saMkramayati guNata uttarAH prkRtiiH| nanvAtmA'mUrtatvAdadhyavasAyaprayogeNa // 1 // " aparastvAha-"monUNa AuyaM khalu desaNamohaM carittamohaM ca / sesANaM pagaINaM uttaravihisaMkamo bhaNio // 1 // " etadeva nidazyate-yathA kasyacitsadvadyamanubhavato'zubhakarmapariNatirevaMvidhA jAtA yena tadeva savedyamasadveSatayA saMkrAmatIti, evamanyatrApi yojyamiti / 'nidhattaMsutti nidhattAn kRtavantaH, iha ca vizliSTAnAM parasparataH pudgalAnAM nicayaM kRtvA dhAraNaM rUDhizabdatvena nidhattamucyate, udvartanApavartanavyatiriktakara gA 1 Ayurdarzanamoha cAritramodaM ca muktvA / zeSANAM prakRtInAmuttaraviSisaMkramo bhaNitaH // 1 // dIpa anukrama [16-17] l armierary.org ~63~
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [12], + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka [12]] gAthA vyAkhyA nAmaviSayatvena karmaNo'vasthAnamiti / 'nikAiMsutti nikAcitavantaH, nitarAM baddhavanta ityarthaH nikAcanaM caiSAmeva || 1 zatake prajJaptiH abhayadevI| pagalAnAM parasparavizliSTAnAmekIkaraNamanyo'nyAvagAhitA agniprataptapratihagyamAnazacIkalApasyeva, sakalakaraNAnAma- dazaka nairayikAyA vRttiH | viSayatayA karmaNo vyavasthApanamitiyAvat / 'bhijjatI' tyAdipadAnAM saMgrahaNI yathA-'bheiya' ityAdigAdhA gatArthA, gAM grahaNonavaram-apavartanasaMkramanidhattanikAcanapadeSu trividhaH kAlo nirdeSTavyaH, atItavartamAnAnAgatakAlanirdezena tAni | diirnnved||25|| I|| vAcyAnItyarthaH iha cApavartanAdInAmiva bhedAdInAmapi trikAlatA yuktA, nyAyasya samAnatvAt , kevalamavivakSaNAnna tanni nanirjarAH rdezaH sUtre kRta iti // atha pudgalAdhikArAdidaM sUtracatuSTayamAha sU013 AI neraiyANaM bhaMte / je poggale teyAkammattAe gehaMti te kiM tItakAlasamae gehaMti ? paDuppannakAlasamae || geNhaMti ? aNA kA samae geNhaMti ?, goyamA ! no tIyakAlasamae gehaMti paDappannakAlasamae gehaMti no aNA0 samae giNhaMti 1 / neraiyANaM bhaMte ! je poggalA teyAkammatsAe gahie udIreMti te kiM tIyakAlasamayagahie poggale udIreMti paDuppannakAlasamae gheppamANe poggale udIrati gahaNasamayapurakkhaDe |poggale udIreMti', goyamA / atIyakAlasamayagahie poggale udIreMti no paDappanakAlasamae gheppamANe| // 25 // poggale udIreMti no gahaNasamayapurakkhaDe poggale udIreMti 2, evaM vedeti 3 nijareti // (sU013) 2 'narahayANa'mityAdi vyaktaM, navaraM teyAkammattAe'tti teja zarIrakArmaNazarIratayA, tadrUpatayetyarthaH, 'atItakA lasamae'tti kAlarUpaH samayo na tu samAcArarUpaH kAlo'pi samayarUpo na tu varNAdisvarUpa iti paraspareNa vizeSaNAt dIpa anukrama [16-17] RELIGunintentiaTACHERE ~64~
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [13] dIpa anukrama [PC] [bhAga- 8] "bhagavatI" - aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRttiH) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [1], mUlaM [13], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Jan Educator kAlasamayaH atItaH kAlasamayaH ( atItakAlasamayaH ) atItakAlasya cotsarpiNyAdeH samayaH paramanikRSTo'zo'tIta| kAlasamayastatra 'paDuppanna' ti pratyutpanno- varttamAnaH, noDatItakAletyAdI atItAnAgatakAlaviSayagrahaNapratiSedho viSayAtItatvAt, viSayAtItattvaM ca tayorvinaSTAnutpannatvenAsattvAditi, pratyutpannatve'pyabhimukhAn gRhNAti nAmyAn, 'gahaNa| samayapurakkhaDe tti grahaNasamayaH puraskRto varttamAnasamayasya purovarttI yeSAM te grahaNasamayapuraskRtAH, prAkRtatvAdevaM nirdezaH, anyathA puraskRtagrahaNasamayA iti syAd grahISyamANA ityarthaH 1, udIraNA ca pUrvakAlagRhItAnAmeva bhavati, grahaNapUrvakatvAdudIraNAyAH, ata uktam-atItakAlasamayagRhItAnudIrayantIti, gRhyamANAnAM grahISyamANAnAM cAgRhIta| svAdudIraNA'bhAvastata uktaM- 'no paDuppanne' tyAdi 2 | vedanAnirjarAsUtrayorapyeSaivopapattiriti // 3-4 // atha karmAdhikArAdeveyamaSTasUtrI neraiyANaM bhaMte! jIvAoM kiM caliye kammaM baMdhaMti acaliyaM kammaM baMdhaMti ?, goyamA ! no caliyaM kammaM baMdhaMti acaliye kammaM baMdhati 1 / neraiyANaM bhaMte / jIvAoM kiM caliye kammaM udIreMti acaliyaM kammaM udIreMti !, goyamA ! no caliyaM kammaM udIreMti acaliyaM kammaM udIreti 2 / evaM vedeti 3 uyati 4 saMkArmeti 5 nihata 6 nikAryeti 7, sabbesu acaliyaM no caliyaM / nerahayANaM bhaMte! jIvAoM kiM caliyaM kammaM nijareMti acaliyaM kammaM nijareMti ?, goyamA ! caliye kammaM nijjareMti no acaliyaM kammaM nijjati 8, gAhA-baMdhodayavedoyaisakame taha nihattaNanikAye / acaliyaM kammaM tu bhave caliyaM jIvAu nijarae // 1 // ( sU0 14 ) evaM For Parta Use Only ~65~ jonary or
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [14,15], + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05] aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 1 zatake prata sUtrAMka [14,15] narayikA dhAdi sU014 gAthA vyAkhyA || ThiI AhAro ya bhANiyabvo, ThitI-jahA Thitipade tahA bhANiyavyA, savvajIvANaM AhAro'vi jahA panna- prajJaptiH vaNAe paDhame AhAruhesae tahA bhANiyavvo, etto ADhatto-neraiyANaM bhaMte ! AhArahI ? jAva dukkhattAe| abhayadevI-|||| bhujo bhujo pariNamaMti, goyamA / asurakumArANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI paNNasA, jahanneNaM dasa vA- yA vRttiH ||4|| sasahassAI ukoseNaM sAtirega sAgarovamaM, asurakumArANaM bhaMte ! kevaDyaM kAlassa ANamaMti vA pANamaMti PAyA,goyamA ! jahannaNaM satsahaM thovANaM ukkoseNaM sAiregassa pakkhassa ANamaMti vA pANamaMti vA, asu||26|| | rakumArANaM bhaMte ! AhAraTThI, haMtA AhAraTThI, asurakumArANaM bhaMte ! kevaikAlassa AhAraTTe samuppajaha, goyamA ! asurakumArANaM duvihe AhAre pannatte, taMjahA-Abhoganiccasie ya aNAbhoganivvatie ya, tattha NaM je se aNAbhoganivvattie se aNusamayaM avirahie AhAraTTe samuppajA, tattha NaM je se Abho. 4 ganibbattie se jahanneNaM cautthabhattassa ukkoseNaM sAiregassa vAsasahassassa AhAraTTe samuppajaha, asura& kumArANaM bhaMte ! kimAhAramAhAreti ?, goyamA! bvao aNaMtapaesiyAI vvAI khittakAlabhAvapannavaNA gameNaM sesaM jahA neraiyANaM jAva teNaM tesiM poggalA kIsattAe bhujo bhujo pariNamaMti?, goyamA soI diyattAe surUvattAe suvannattAe 4 iTTattAe icchiyattAe bhijjiyattAe uhuttAe No ahattAe suhattAe dANo duhattAe bhujo bhulo pariNamaMti, asurakumArA NaM puvAhAriyA puragalA pariNayA asurakumArAbhi- | lAveNa jahA neraiyANa jAva no acaliyaM kammaM nivaraMti / nAgakumArANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThitI panna-1 dIpa anukrama [19-21] // 26 // REauratond na ~66~
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [14,15], + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [14,15] gAthA tA?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasahassAhaM ukkoseNaM desUNAI do paliovamAI, nAgakumArANaM bhaMte / / kevaikAlassa ANamaMti vA pA0, goyamA ! jahanneNaM sattaNhaM thovANaM ukkoseNaM muhuttapuhuttassa ANamaMti vA pA0, nAgakumArANaM AhAraTThI, haMtA AhAraTThI, nAgakumArANaM bhaMte ! kevahakAlassa AhAraTTe samu-18 ppajai ?, goyamA ! nAgakumArANaM duvihe AhAre pannatte, taMjahA-Abhoganibvattie ya aNAbhoganivvattie ya, tatva NaM je se aNAbhoganivvatsie se aNusamayamavirahie AhAraTTe samuppajjA, tatva paMje se Abhoganivvattie se jahanneNaM cautthabhattassa ukkoseNaM divasapuSTuttassa AhArahe samuppajai, sesaM jahA asurakumAra rANaM jAva no acaliyaM kammaM nijaraMti / evaM suvannakumArAvi jAva thaNiyakumArANati / puDhavikAiyANaM & bhaMte / kevaIyaM kAlaM ThiI pannattA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhattaM ukkoseNaM yAvIsaM vAsasahassAI, puDhavi kAiyA kevaikAlassa ANamati vA pA01, go0 vemAya ANamaMti vA pA0? puDhavikAiyANa AhAraTThI?, haMtA AhAraTThI, puDhavikAiyANaM kevahakAlassa AhAraTTe samuppajjA, goyamA ! aNusamayaM avirahie AhArahe samuppajai, puDhavikkAiyA kimAhAreti !, goyamA ! vvao jahA neraiyANa jAva nibvAdhAeNaM chahisi | vAghAyaM pahuca siya tidisi siya cauhisiM siya paMcadisiM, vannao kAlanIlapItalohiyahAlihasukillANi, gaMdhao surabhigaMdha 2 rasao titta5 phAsao kakkhaDa 8 sesaM taheba, NANattaM kaibhAgaM AhAreMti ? kahabhAgaM phAsAiMti ?, goyamA / asaMkhijjaibhAgaM AhArenti aNaMtabhAgaM phAsAiMti jAva tersi poggalA dIpa anukrama [19-21] SNEaratun A udiorary au ~67~
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) sUtrAMka [14,15] waa , anukrama [19-21] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [14, 15] + gAthA pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [05], aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyA prajJaptiH abhayadevI yA vRttiH 1 // 27 // Education kIsattAe bhujo bhujo pariNamati 1, goyamA ! phAsiMdiyavemA pattA bhujo bhujo pariNamaMti, sesaM jahA nera| iyANaM jAva no acaliyaM kammaM nijjaraMti / evaM jAva vaNassa ikAiyANaM, navaraM ThitI banneghavvA jAva (iyA) jassa, ussAso bemAyAe / beiMdiyANaM ThiI bhANipavvA UsAso bemAyAe, beiMdiyANaM AhAre pucchA, goyamA ! Abhoganivvattie ya aNAbhoganivyattie ya taheva, tattha NaM je se Abhoganivvattie se asaMkhejasamae aMtomuhuttie bemAyAe AhAraTThe samuppajjai, sesaM taheva jAva anaMtabhAgaM AsAyaMti, beI- 1 diyANaM bhaMte! je poggale AhArattAe geNhati te kiM sabbe AhAreti No sabve AhAraiti ?, goyamA ! | beiMdiyANaM duvihe AhAre panate, taMjahA-lomAhAre pakkhevAhAre je poggale lomAhArattAeM giNhaMti te sabve aparisesie AhAraiti, je poggale pakkhevAhArattAe giNhaMti tesiNaM poggalANaM asaMkhijjaibhAgaM AhAraiti aNegAI va NaM bhAgasahassAI aNAsAijjamANAI aphAsijamANAI viddhaMsamAgacchaMti, eesi NaM bhaMte! poggalANaM aNAsAijyamANANaM aphAsAijamANANa ya kayare kayare appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, gopamA ! savvatthovA puggalA aNAsAijamANA aphAsAijamANA anaMtaguNA, bediyANaM bhaMte! je poggalA AhArasAe giNhaMti te NaM tersi puggalA kIsattAe bhujjo bhujjo pariNamaMti ?, goyamA ! jinbhidiya phAsiMdiyavemAyattAe bhujo bhujjo pariNamaMti, beiMdiyANaM bhaMte ! puvvAhAriyA puggalA parigayA taba jAba caliyaM kammaM nijjaraMti / teiMdiyacauriMdiyANaM NANalaM Thiie jAva NeMgAI ca NaM bhAgasahassAI For Parts Only ~68~ 1 zatake 1 uddezake asurAdInAmAhArAdisthityAdi sU0 15 / / 27 / / Parora
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [14,15], + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [14,15] gAthA kakakakakaka*RS | aNAghAijamANAI aNAsAijamANAI aphAsAijamANAI cirddhasamAgacchati, eesiNaM bhaMte! poggalANaM aNAghAijamANAI 3 puruchA, goyamA savvasthovA poggalA aNAdhAijjamANA aNAsAijamANA arNataguNA aphAsAijamANA aNaMtaguNA, teiMdiyArNadhANidiyajibhidiyaphAsidiyavemAyAe bhujo 2 pariNamaMti,cAuri| diyANa cakhidiyaghANidiyajibhidiyaphAsiMdiyattAe bhujo bhujo prinnmNti| paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM ThiI bhaNiUNaM UsAso vemAyAe, AhAro aNAbhoganivvattie aNusamayaM avirahio, Abhoganivvasao jahaneNaM aMtomuhattassa ukkoseNaM chahabhattassa, sesaM jahA cAuridiyANaM jAba caliyaM kammaM nijreNti| evaM maNussANavi, navaraM Abhoganivattie jahaneNaM aMtomuhattaM ukkoseNaM aTThamabhattassa soIdiyavemAyattAe mujo bhujo pariNamaMti sesaM jahA caridiyANaM, taheva jAva niz2areMti / vANamaMtarANaM ThiIe nANattaM, pariNamaMti avasesaM jahA nAgakumArANaM, evaM joisiyANavi, navaraM ussAso jahanneNaM muhuttapuhuttassa ukoseNavi muhattapuTutsassa, AhAro jahannaNaM divasapuhuttassa ukkoseNavi divasaputsassa sesaM taheva / bemANiyANaM ThiI |bhANiyabvA ohiyA, UsAso jahanneNaM muhattapuhuttassa ukoseNaM tettIsAe pakkhANaM, AhAro Abhoganivvattio jahanneNaM divasapuhutsassa ukkoseNaM tettIsAe vAsasahassANaM, sesaMcaliyAiyaM taheva jAva nijareMti(sU015) | 'neraiyANa mityAdiLatAca navaraM 'jIvAo kiM caliya'ti jIvapradezebhyazcalita-teSvanavasthAnazIlaM taditarattvacalitaM tadeva banAti, yadAha-"kRtsnairdezaiH svakadezastha rAgAdipariNato yogyam / banAti yogahetoH karma snehAkta iva dIpa anukrama [19-21] SARERatinine ~69~
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [14,15], + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [14,15]] vyAkhyA- ca malam // 1 // " iti / evamudIraNAvedanA'pavartanAsaMkramaNanidhattanikAcanAni bhAbyAni, nirjarA tu pudgalAnAM nira nA nirana zatake prajJaptiH || nubhAvIkRtAnAmAtmapradezebhyaH sAtanaM, sA ca niyamAJcalitasya karmaNo nAcalitasyeti, iha saGgrahaNIgAthA-baMdhodaye' tyA-3 abhayadevI- dirbhAvitArthA, kevalamudayazabdenodIraNA gRhIteti / uktA nArakavaktavyatA, atha caturviMzatidaNDakakramAgatAmasurakumA- asurAdIyA vRttiH ravaktavyatAmAha-'asurakumArANa'mityAdi, tatrAsurakumAravaktavyatA nArakavaktavyatAvaneyA, yataH 'ThiiUsAsAhAre- nAmAhArA disthityaa||28|| || tyAdigAthoktAni sUtrANi 40 'pariNayacie' ityAdigAthAgRhItAni 6 'bhaiyacie ityAdigAthAgRhItAMni 18|8|| |'baMdhodaye' tyAdigAthAgRhItAni 8, tadevaM dvisaptatiH sUtrANi nArakaprakaraNoktAni trayoviMzatAvasurAdiprakaraNeSu samAni, disU015 navaraM vizeSo'yam-'ukoseNaM sAiregaM sAgarovama miti yaduktaM tadvalisaJjJamasurakumArarAjamAzcityokaM, yadAha camara 1 bali 2 sAra mahiya'ti, 'sattahaM thovANa'ti saptAnAM stokAnAmuparIti gamyate, stokalakSaNaM caivamAca|kSate-"hahassa aNavagolassa, niruvakissa sunno| ege usAsanIsAse, esa pANutti vuccai // 1 // sattapANUNi se | thove, satta thovANi se lave / lavANaM sattahasarie, esa muhutte vidhAhie // 2 // " idaM jaghanyamucAsAdimAnaM jaghanya-12 8 sthitikAnAzrityAvagantavyam, utkRSTa cotkRSTasthitikAnAzrityeti / 'cautthabhattassa'tti caturthabhaktamityekopavAsasya || sajJA tatastasyopari, ekatra dine bhuktvA'horAtraM cAtikramya tRtIye bhuJjata iti bhAvaH nAgakumAravaktavyatAyAm 'uko 1 camarabalinoH sAgaramadhikaM ca // 2 hRSTasyAglAnasya nirupakaSTasya jantoreka ucchAsaniHzvAso ya eSa prANa ityucyate // 1 // sapta || prANAste stokaH sapta khokA atha lavaH / labAnAM yA saptasaptatireSa muhUrta iti vyaakhyaatH|| RAKAR-98 gAthA dIpa N // 28 // anukrama [19-21] * ~70~
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [14,15] gAthA dIpa anukrama [19-21] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [1], mUlaM [ 14, 15], + gAthA pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [05], aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Educator | seNaM deNAeM do palibhobamAI'ti yaduktaM taduttarazreNimAzrityAvaseyaM, yadAha - "dAhiNa divapaliyaM do desRNuttarihANaM" iti 'muhusapuhuttassapti, muhUrtta uktalakSaNa eva, pRthaktvaM tu dviprabhRtirAnavabhyaH saGkhyAvizeSaH samaye prasiddhaH, evaM 'suvanakumArANaM ti nAgakumArANAmiva suparNakumArANAmapi sthityAdi vAcyam, idaM ca kiyaddUraM yAvadvAcyam ? | ityAha-'jAba bhaNiyakumArANaM'ti yAvatkaraNAd vidyutkumArAdiparigrahaH, eSAM cehAyaM kramo'vaseyaH - asurA 1 nAga 2 suvannA 3 vijjU 4 aggI ya 5 dIva 6 udahI ya 7 / disi 8 vAU 9 dhaNiyAvi ya 10 dasa bhaiyA bhavaNavAsINaM // 1 // atha bhavanapativaktavyatA'nantaraM daNDaka kramAdeva pRthivyAdInAM sthityAdi nirUpayannAha - 'puDhacI 'tyAdi vyaktamAvanaspatisUtrAt, navaram- 'aMtomuhutta nti muhUrttasyAntarantarmuhUrtta bhinnamuhUrttamityarthaH, 'ukkoseNaM vAcIsaM vAsasahassAI 'ti yaduktaM tat kharapRthivImAzrityAvagantavyaM, yadAha - "saiNhA ya 1 suddha 12 vAluya 14 maNosilA 16 sakarA ya 18 kharapuDhabI 22 / evaM vArasa coisa sousa aTThAra bAvIsA // 1 // " iti / 'vemAyAe 'si viSamA vividhA vA | mAtrA - kAlavibhAgo vimAtrA tayA, idamuktaM bhavati-viSamakAlA pRthivIkAyikAnAmucchAsAdikriyA - iyatkAlAditi na nirUpayituM zakyate, 'jahA neraiyANa' mityatidezAt khattao asaMkhejjapaesogADhAI kAlao annayaraThiyAI 1 dAkSiNAtyAnAM sArddhapalyamutaratyAnAM dezone dve // 4 asurAH 1 nAgAH 2 suparNAH 3 vidyutaH 4 anayazca 5 dvIpA 6 ubhayazca 7 dizaH 8 vAyavaH 9 stanitAH 10 api ca bhavanavAsinAM daza bhedAH // 1 // 2NA ca zuddhA vAlukA manaHzilA zarkarA ca kharapRthvI etAsAM kramata ekaM dvAdaza caturdaza SoDazASTAdaza dvAviMzatiH sahasrANi // For Pale Only ~71~
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [14,15], + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05] aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [14,15]] gAthA vyAkhyA- ityAdi dRzya, 'nibyAghAeNaM chadisiMti vyAghAta AhArasya lokAntaniSkuTeSu saMbhavati nAnyatra, tato niSkuTe- 1 zataka prajJaptiH 1 uddezake -, 'vAghAyaM abhayadevIbhyo'nyatra SaTsu dikSu, kathaM ?-catasRSu pUrvAdidikSu Urdhvamadhazca pudgalagrahaNaM karoti, tasya sthApanA- asurAdIpApattiA paDuce'tti vyAghAtaM pratItya, vyApAtazca niSkuTeSu, tatra ca 'siya tidirsi'ti syAt-kadAcittisRSu pa. dikSu AhArama-1 nAmAhArAhaNaM bhavati, kathaM ?, yadA pRthivIkAyiko'dhastane uparitane vA koNe'vasthitaH syAttadA'dhastAdalokaH pUrvadakSiNayozcA- disthityaa|| 29 // loka ityevaM tisRNAmalokenA''vRtatvAttadanyAsu tisRSu pudgalagrahaNam , evamuparitanakoNe'pi vAcyaM, yadA punaradha upari disU 15 cAloko bhavati tadA catasaSu [dikSu], yadA tu pUrvAdInAM paNNAM dizAmanyatarasyAmaloko bhavati tadA paJcasviti, MI'phAsao kakkhaDAIti iha karkazAdayo rukSAntAH sparzA dRzyAH, 'sesaM taheva'tti zeSa-bhaNitAvazeSa tathaiva yathA / kanArakANAM tathA pRthivIkAyikAnAmapi, tavedam-"jAI bhaMte ! lukakhAI AhAreti tAI kiM puDhAI apuhAI, jaha | pahAI kiM ogADhAI aNogADhAI" ityAdi / 'nANataMti nAnAtvaM bhedaH punaH pRthivIkAyikAnAM nArakApekSayA''hAraM || pritIdaM yathA 'kahabhAga'mityAdi tatra 'phAsAiMti'tti sparza kurvanti sparzayanti-sparzanendriyeNAhArapudgalAnAM katibhAgaM||3|| spRzantItyarthaH, athavA sparzenAsvAdayanti prAkRtazelyA phAsAyaMti, sparzena vA''dadati-gRhanti upalabhanta iti 'phAsA-MXM kAti, idamuktaM bhavati-yathA rasanendriyaparyAptiparyAptakA rasanendriyadvAreNAhAramupabhujAnA AsvAdayantIti vyapadizyante ||||| evamete sparzanendriyadvAreNeti, 'sesaM jahA neraiyANa ti, taccaivam-'puDhavikAiyANaM bhaMte ! puvAhAriyA poggalA pariNa dIpa / anukrama [19-21] JMEauratonaa ~72~
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [14,15], + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [14,15] gAthA yA'ityAdi, prAgvaJca vyaakhyeymiti| evaM 'jAva vaNassaikAiyANaM'ti, anena pRthivIkAyikasUtramivApkAyikAdisUtrANi samAnItyukta, sthitI punarvizeSo'ta evAha-navara 'ThiI vaNNeyavvA jA jassa'tti, tatra japanyA sarveSAmantamuhartam , | utkRSTa khapAM sapta varSasahasrANi tejasAmahorAtratrayaM vAyUnAM trINi varSasahasrANi vanaspatInAM dazeti, ukkA ceyaM pRthivyAdiTra krameNa-"bAvIsAI sahassA 1 satta sahassAI 2 tinihorattA 31vAe tinni sahassA 4 dasa vAsasahassiyA rukkhe 5 Kim1||"ti / 'beiMdiyANaM Thii bhaNiUNa UsAso vemAyAe'tti vaktavya iti zeSaH, sthitizca dvIndriyANAM dvAdaza varSANi, dvIndriyANAmAhArasUtre yaduktam-'tastha NaM je se Abhoganivvattie se NaM asaMkhenasamaie aMtomuhuttie vemAyAe AhAraTTe samuppajjA'tti, tasyAyamarthaH-asaGkhyAtasAmayika AhArakAlo bhavati, sa cAvasapiNyAdirUpo'dhya* stItyata ucyate-AntamauhUrtikaH, tatrApi vimAtrayA antarmuhUtte samayAsalAtatvasyAsaGkhyeyabhedatvAditi / 'beiMdiyANa, duvihe AhAre patte, lomahAre pakkhevAhAre yatti, tatra lomAhAraH khalvodhato varSAdiSu yaH pudgalapravezaH sa mUtrAgamyata iti, prakSepAhArastu kAvalikaH, tatra prakSepAhAre bahavo'spRSTA eva zarIrAdantarbahizca vidhvaMsante sthaulyasAkSamyAbhyAm , ata evAha-'je poggale pakkhevAhArattAe giNhatI'tyAdi 'aNegAiM ca NaM bhAgasahassAIti asahayeyA bhAgA ityarthaH, 'aNAsAijamANAIti rasanendriyataH 'aphAsAijamANAIti sparzanendriyataH 'kayare' ityAdi yattadaM | tadevaM dRzyam-'kayare kayarehito appA vA bahuyA cA tullA vA visesAhiyA vatti vyaktaM ca 'sabvatthovA dvAviMzatiH sahakhANi sapta sahasrANi trINyahorAtrANi / vAyau trINi sahasrANi dRkSe daza varSasahasrANi // 1 // Ark dIpa anukrama [19-21] -ko-ki-0-0- INDunioranorm ~73~
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra-5/1(mUlaM vRttiH ) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [14,15], + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [14,15] disthityA 1 gAthA vyAkhyA-18 poggalA aNAsAijamANe tyAdi, ye'nAsvAdhamAnAH kevalaM rasanendriyaviSayAste lokA:, aspRzyamANAnAmanantabhAga- 1 zatake vartina ityarthaH, ye tvaspRzyamANAH kevaLa sparzanaviSayAste'nantaguNA rasanendriyaviSayebhyaH sakAzAditi, 'teiMdiyacauri- 1uddezake abhayadevI-1 diyANaM nANataM ThiIe'tti, todam-'jahanneNaM aMtomuhattaM sakoseNaM teiMdiyANaM egUNapannAsa rAiMdiyAI cariMdiyANaM || || asurAdIyA vRdhiH nAmAhArAchammAsA' tathA''hAre'pi nAnAtvaM, tatra ca 'teiMdiyANaM bhaMte / je poggale AhArattAe geNhaMti' ityata Arabhya tAvatsUtraM // 30 // // vAcyaM yAvat 'aNegAI ca NaM bhAgasahassAI aNAmAijamANAI' ityAdi, iha padvIndriyasUtrApekSayA'nAmAyamA-disa 15 NAnItyatiriktamato mAnAsvam, evamalpabahutvasUtre pariNAmasUtre ca, caturindriyasUtreSu tu pariNAmasUtre 'cakviviya-IPI tAe ghANidiyattAe' ityadhikamiti nAnAtvamiti / paJcendriyatiryasUtre 'ThiI maNiUNaM'ti jahanneNaM aMtomutta,8 TAukoseNaM tinni paliocamAIti ityetadrUpAM sthiti bhaNitvA 'ussAsoti ucchAso vimAtrayA vAcya iti, tathA|| tiryapazcendriyANAmAhArArtha prati yadukam-'ukoseNaM chaTThabhatsassa'si tadevakurUttarakurutiryakSu labhyate / manuSyasUtre yaduktam 'aSTamabhaktasyeti taddevakurvAdimithunakanarAnAzritya samavaseyamiti / 'vANamaMtarANa'mityAdi, vANamastarANAM |sthitI nAnAtyam , 'avasesaM'pti sthiteravazeSamAyuSkavarjamityarthaH, prAguktamAhArAdi vastu yathA nAgakumArANAM tathA dRzya, vyantarANAM nAgakumArANAM ca prAyaH samAnadharmatvAt, tatra vyantarAMNAM sthitirjaghanyena daza varSasahasrANi, patkarSeNa tu|| // 30 // pasyopamamiti / 'joisipANaMpI'tyAdi, jyotiSkANAmapi sthiteravazeSa tathaiva yathA nAgakumArANAM, taba jyotiSkANAM // sthiptirjaghanyena palyopamASTabhAgaH utkarSeNa palyopamaM varSalakSAdhikamiti, navaram 'ussAsa'tti kevalamucaTAsasteSAM na nAga -4- dIpa anukrama [19-21] ~74~
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [14,15], + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: %*ka prata sUtrAMka [14,15] kara gAthA * kumArasamAnaH kintu vakSyamANaH, tathA cAha-'jahanneNaM muhattapuhattasse'tyAdi, pRthaktvaM dviprabhRtirAnavabhyaH, tatra yaja panyaM muhapRthaktvaM tadvitrA muhUrtAH, yaccotkRSTaM tadaSTau nava veti, AhAro'pi vizeSita eva, tathA caah-aahaaro|| ityAdi, 'vemANiyANaM ThiI bhANiyabA' 'ohiya'tti audhiko-sAmAnyA, sA ca palyopamAdikA trayastriMzatsAgaropaA|mAntA, tantra jaghanyA saudharmamAzritya, utkRSTA cAnuttaravimAnAnIti, ucchrAsapramANaM tu japanyaM jaghanyasthitikadevAnA-ThA kAzritya itarattatkRSTasthitikAnAzrityetyarthaH, atra gAthA-"jassa jai sAgarAI tassa ThiI tattiehiM pakkhehiM / usAso devANaM || vAsasahassehiM AhAro ||1||"tti / tadetAyatA granthenoktA caturviMzatidaNDakavaktavyatA, iyaM ca ke cirasUtrapustakeSu evaM & ThiI AhAroM' ityAdinA'tidezavAkyena darzitA, sA ceto vivaraNaandhAdavaseyeti // uktA nArakAdidharmavaktavyatA, iyaM cArambhapUrviketi ArambhanirUpaNAyAha jIvANaM bhaMte ! kiM AyAraMbhA parAraMbhA tadubhayAraMbhA anArambhA , goyamA ! asthegaiyA jIvA KAyAraMbhAvi parAraMbhAvi tadubhayAraMbhAvi no aNAraMbhA atthegaiyA jIvA no AyAraMbhA no parAraMbhA zAno tadubhayAraMbhA aNAraMbhA // se keNaDeNaM bhaMte ! evaM bucaha-atdhegaiyA jIvA AyAraMbhAvi evaM paDi uccAreyabvaM, goyamA ! jIvA duvihA paNNattA, taMjahA-saMsArasamAvanagA ya asaMsArasamAvanagA ya, tattha NaM je te asaMsArasamAvanagA te NaM siDA, sihA NaM no AyAraMbhA jAva aNArambhA, tattha NaM je te 1 yasya yAvanti sAgaropamANi khitistasya tAvadbhiH paurucchAsasta tibhirvarSasahavaiH AhArastu devAnAm // 64- dIpa 5 anukrama [19-21] vyA06 For P OW ~75
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [16], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata -% satrAka [16] vyAkhyA-13 saMsArasamAvannagA te duvihA pannattA, taMjahA-saMjayA ya asaMjayA ya, tattha Ne jete saMjayA te duvihA1zatake prajJaptiHlApaNNattA, taMjahA-pamattasaMjayA ya appamattasaMjayA ya, tattha NaM je te appamattasaMjayA te zaM no AyAraMbhAla AtmAraabhayadevIsAno parAraMbhA jAva aNAraMbhA, tattha ka je te pamattasaMjayA te suhaM jogaM paDaca no AyAraMbhA no parAraMbhA / mbhA sU19 yA vRttiH ||jAca aNAraMbhA, asubha jogaM paDucca AyAraMbhAvi jAva no aNAraMbhA, tattha Na je te asaMjayA te aviratiM| paDaca AyAraMbhAvi jAva no aNAraMbhA, se teNadveNaM goyamA! evaM buccai-asthagaiyA jIvA jAva aNAraMbhA | neralyANaM bhaMte ! kiM AyAraMbhA parAraMbhA tadubhayAraMbhA aNAraMbhA,goyamA ! neraiyA AyAraMbhAvi jAva no | aNAraMbhA, se keNadveNaM bhante evaM buccA , goyamA ! aviratiM pahuca, se teNaTeNaM jAva no aNAraMbhA, evaM jAva asurakumArANavi jAca paMciMdiyatirikkhajoNiyA, maNussA jahA jIvA, navaraM siddhavirahiyA bhANiyavvA, cANamaMtarA jAva vemANiyA jahA neraiyA / salessA jahA ohiyA, kaNhalesassa nIlalesassa kAu| lesassa jahA ohiyA jIvA, navaraM pamattaappamattA na bhANiyacyA, teulesassa pamhalesassa sukalesassa jahA ohiyA jIvA, navaraM siddhA na bhANiyayA // (sU016) Arambho-jIvopaghAtA, upadravaNamityarthaH, sAmAnyena vA''zravadvArapravRttiH, tatra cAtmAnamArabhante AramanA vA|| svayamArabhanta ityAtmArambhAH , tathA paramArabhante pareNa vA''rambhayatIti parArambhAH , tadubhayam-AtmapararUpaM, tadubhayena | vA''rambhanta iti tadubhayArambhAH, AtmaparobhayArambhavArjitAstvanArambhA iti praznA, anottaraM sphuTameva, navaram dIpa anukrama X // 31 // [22] - -- - ~76~
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [16] dIpa anukrama [22] [bhAga- 8] "bhagavatI" - aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRttiH) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [16], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05] aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH | astizabdasyAvyayatvena bahutvArthatvAd 'asti' vidyante santItyarthaH, athavA'sti ayaM pakSo yaduta 'egaiya'tti ekakA eke kecanetyarthaH jIvAH, AtmArambhA apItyAdAvapizabda uttarapadApekSayA samuccaye, sa cAtmArambhatvAdidharmANAmekAzrayatApratipAdanArthaH bhinnAzrayatApratipAdanAtha vA, ekAzrayatvaM ca kAlabhedenAvagantavyaM, tathAhi kadAci | dAtmArambhAH kadAcitparArambhAH kadAcittadubhayArambhAH, ata eva no anArambhAH, bhinnAzrayatvaM tvevam eke jIvA | asaMyatA ityarthaH AtmArambhA vA parArambhA vetyAdi / athaikasvabhAvatvAjjIvAnAM bhedamasaMbhAvayannAha - 'sekeNDeNe' ti atha kena kAraNenetyarthaH, 'duvihA pannanta'tti mayA'nyaizca kevalibhiH, anena samastasarvavidAM matAbhedamAha, matabhede tu virodhivacanatayA terAmasatyavacanatApattiH, pATalIputra svarUpAbhidhAya kaviruddhavacanapuruSakadambakavaditi, pramattasaMyatasya hi zubho'zubhazca yogaH syAt saMyatatvAtpramAdaparatvAcca ityata Aha-'subhaM jogaM pacati zubhayogaH- upayuktatayA pratyupekSaNAdikaraNam, azubhayogastu tadevAnupayuktatayA, Aha ca- "DhavI AukAra teUbAUvaNassaitakhANaM / paDi lehaNApamatto chapi virAhao hoi // 1 // " tathA "sebo pamattajogo samaNassa u hoi AraMbho" tti ataH zubhAzubhau yogAvAtmA (nA) rambhAdikAraNamiti / 'avirahaM pahuMca'ti, ihAyaM bhAvaH - yadyapyasaMyatAnAM sUkSmaikendriyAdInAM nAtmArambhakAditvaM sAkSAdasti tathA'pyaviratiM pratItya tadasti teSAM na hi te tato nivRttAH, ato'saMyatAnAmavirati1 pratilekhanApramattaH (kumbhakArazAlA disthitaH ) pRthivyaptejovAyuvanaspatitrasAnAM SaNNAmapi virAdhako bhavati // 1 // 2 zramaNasya tu sarvaH pramattayoga Arambho bhavati // For Pernal Use On ~77 ~ Corp
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [16], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: AtmAra mbhAsU16 prata satrAMka vyAkhyA- statra kAraNamiti, nivRttAnAM tu kathaJcidAtmAdyArambhakatve'pyanArambhakatvaM, yadAha-"jA jayamANasta bhave virAhaNA prajJaptiH suttavihisamaggassa / sA hoi nijaraphalA ajjhatthavisohijuttassa ||1||"tti / 'se teNaDhaNaM'ti atha tena kAraNene- abhayadevI-matyarthaH // athAtmArambhakatvAditvameva nArakAdicaturviMzatidaNDakainirUpayannAha-'neraiyANa'mityAdi vyaka, navaraMpApAtA|| 'maNusse'tyAdI ayamartha:-manuSyeSu saMyatAsaMyatapramattApramattabhedAH pUrvoktAH santi tataste yathA jIvAstathA'dhyetavyAH // 32 // kintu saMsArasamApannAH, itare ca te na vAcyAH, bhavavartitvAdeva tepAmiti, etadevAha-'siddhavirahie ityAdi / vyanta rAdayo yathA nArakAstathA'dhyevyAH, asaMyatatvasAdhAditi // AtmArambhakatvAdibhirddhamajIvA nirUpitA teca sale|| zyAzcAlezyAzca bhavantIti salezyAMstAMstaireva nirUpayannAha-'salesA jahA ohiya'tti, lezyA-kRSNAdidravyasAniKdhyajanito jIvapariNAmo, yadAha-"kRSNAdidravyasAcivyAt, pariNAmo ya AtmanaH / sphaTikasyeva tatrAyaM, lezyAzabdaH prayujyate // 1 // " tatra 'salezyAH' lezyAvanto jIvAH 'jahA ohiya'tti yathA nArakAdivizeSaNavarjitA jIvA adhItAH, |'jIvA gaM bhaMte! kiM AyAraMbhA parAraMbhetyAdinA daNDakena tathA salezyA jIvA api vAcyA, salezyAnAmasaMsArasamA* pannatvasthAsambhavena saMsArasamApannetyAdivizeSaNavarjitAnAM zeSANAM saMyatAdivizeSaNAnAM teSvapi yujyamAnatvAt , tatra cArya pAThakramaH-'salesA NaM bhaMte ! jIvA kiM AyAraMbhetyAdi tadeva sarva, navara-jIvasthAne salezyA iti vAcyamiti, ayameko daNDakA, kRSNAdilezyAbhedAttadanye pada, tadevamete sapta, tatra 'kaNhalesasse'tyAdi, kRSNalezyasya nIlalezyasya 1 sUtroktavidhisamagrasya yatamAnassa yA virAdhanA bhavet sA'pi nirjaraphalA'dhyAtma (pariNAma ) vizuddhiyuktasya // 1 // CREASASANSAR B4%A4%9555 dIpa anukrama [22] ~78~
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [16], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: - prata - satrAMka [16] BBCOMOMOMOMOM kApotalezyasya ca jIvarAzerdaNDako yathA audhikajIvadaNDakastathA'dhyetavyaH-pramattApramattavizeSaNavarjA, kRSNAdiSu hi || lA aprazastabhAvalezyAsu saMyatatvaM nAsti, yacocyate-"puSapaDivaNNao puNa annayarIe u lesAe"tti, tadravyalezyA pratI tyeti mantavyaM, tatastAsu pramattAdyabhAvaH, tatra sUtroccAraNamevam-"kaNha lesANaM bhaMte ! jIvA kiM AyAraMbhA parAraMbhA tad|bhayAraMbhA anAraMbhA 41, goyamA ! AyAraMbhAvi jAva no aNAraMbhA, se keNaveNaM bhaMte ! evaM buca, goyamA ! avirhe| par3aca" evaM nIlakApotalezyAdaNDakAvapIti, tathA tejolezyAdejIvarAzerdaNDakA 3 yathA auSikA jIvAstathA vAcyA, #navaraM teSu siddhAna vAcyA, siddhAnAmalezyatvAt , tacaivam-'teulessANaM bhaMte ! jIvA kiM AdhAraMbhA 41, goyamA ! atthegaiyA AyAraMbhAvi jAva no aNAraMbhA, asthegaiyA no AyAraMbhA jAva aNAraMbhA, se keNaTheNaM bhaMte 1 evaM vuccai !, goyamA ! duvihA teulessA pannattA, taMjahA-saMjayA ya asaMjayA yetyAdi // bhavahetubhUtamArambha nirUpya bhavAbhAvahetubhUta jJAnAdidharmakadambakaM nirUpayannAha| ihabhavie bhaMte ! nANe parabhavie nANe tadubhayabhavie nANe, goyamA! ihabhAvievi nANe parabhavievi nANe tadubhayabhavieci gANe / dasarNapi evameva / ihabhavie bhaMte! caritte parabhavie carite tadubhayabhavie carite?, goyamA! ihabhavie caritte no paramavie carite no tadubhayabhavie caritte / evaM tave saMjame // sU017) 1 pUrvapratipannacAritraH punaranyatarasyAM lezyAyAm / / dIpa anukrama [22] ~79~
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [17], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: C bA1zatake | jJAnAdi sU17 prata satrAka [17] vyAkhyA- 'ihabhavie'ityAdi vyaka, navaram-iha bhave-(grandhAnam 1000) vartamAnajanmani yadvarttate na tu bhavAntare tadehamajJapti aihabhAvikasamayadevI bhavika, kAkupAThAceha praznatA'vaseyA, tena kimaihabhavika jJAnamuta 'parabhavie'tti parabhave-vartamAnAnantarabhAvinyanugAmiyAta yA yadvarttate tatpArabhavikam , Ahozcit 'tadubhayabhavie'tti tadubhayarUpayo:-ihaparalakSaNayorbhavayoryadanugAmitayA vartate / tattadubhayabhavikam , idaM caivaM na pArabhadhikAdbhidyata iti paratarabhave'pi yadanuyAti tabrAhyam , ihabhavavyatiriktatvena // 33 // | paratarabhavasyApi parabhavatvAt , isvatAnirdezazceha sarvatra prAkRtatvAditi praznaH, nirvacanamapi sugama, navaram ihabhavie' tti aihabhavika yadihAdhItaM nAnantarabhave'nuyAti, pArabhavikaM yadanantarabhave'nuyAti, tadubhayabhavikaM tu yadihAdhItaM para hai bhave paratarabhave cAnuvartata iti / 'dasaNaMpi evameva'tti, darzanamiha samyaktvamavaseyaM, mokSamArgAdhikArAt , yadAha|"samyagdarzanajJAnacAritrANi mokSamArgaH" (tattvA0 a-1 sU-1), yatra tu jJAnadarzanayoreva grahaNaM syAttatra darzanaM sAmAnyAvabodharUpamavaseyamiti, 'evameveti jJAnavat praznanirvacanAbhyAM samavaseya, cAritrasUtre nirvacane vizeSaH, tathAhi-cAri maihabhavikameva, na hi cAritravAniha bhUtvA tenaiva cAritreNa punazcAritrI bhavati, yAvajjIvatA'vadhikatvAttasya, kizca|cAritriNaH saMsAre saviratasya dezaviratasya ca deveSvevotpAdAt tatra ca virateratyantamabhAvAt mokSagatAvapi cAritra4 saMbhavAbhAvAt , cAritraM hi karmakSapaNAyAnuSThIyate mokSe ca tasyAkizcitkaratvAt yAvajjIvamiti pratijJAsamApteH tadanya G // 33 // & sthAzcAgrahaNAd anuSThAnarUpatvAt cAritrasya zarIrAbhAve ca tadayogAda , ata evocyate-'siddhe nocarittI noacaritI || 'no acarittIti cAviraterabhAvAditi / anantaraM cAritramuktaM, taba dvidhA tapAsayamabhedAditi, tayornirUpaNAyAtideza dIpa anukrama 5555 [23] SARERauninternational ~80
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [17] dIpa anukrama [23] [bhAga- 8] "bhagavatI" - aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRttiH) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [17], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Educator mAha-' evaM tave saMjame' tti praznanirvacanAbhyAM cAritravattapaHsaMyamau vAcyau, cAritrarUpatvAttayoriti / nanu satyapi jJAnAdermokSahetutve darzana eva yativyaM, tasyaiva mokSahetutvAt, yadAha - "bhaTTeNa carittAo suhuyaraM daMsaNaM gaheyavaM / sijjhati caraNarahiyA daMsaNarahiyA na sijjhati // 1 // " iti yo manyate taM zikSayituM praznayannAha - higi in! aNagAre kiM sijjhai bujhai mubaha parinimbAi sabvadukkhANamaMtaM karer3a 1, goyamA ! no iNaTThe samahe / se keNaTTeNaM jAba no aMta karei ?, goyamA ! asaMbuDe aNagAre AuyavajjAo satta kammapaga| gaDIo siDhilabaMdhaNabaddhAo dhaNiyabaMdhaNabaddhAo pakarei hassakAlaThijhyAo dIhakAlahiyAo pakareha maMdANubhAvAo tibvANubhAvAo pakareha appapaesaggAo bahuppaesaggAo pakareha AuyaM ca NaM kammaM siya | baMdhai siya no baMdhai assAyAveyaNijjaM ca NaM kammaM bhujjo bhujjo uvaciNAi aNAiyaM ca NaM aNavadaggaM dIhamarddha cAuraMta saMsArakaMtAraM aNupariyaha, se eeNadveNaM goyamA ! asaMbuDe aNagAre No sijjhaha 5 / saMbuDe NaM bhaMte ! aNagAre sijjhai 51, haMtA sijjhaha jAva aMta kareha, se keNaTTeNaM ?, goyamA ! saMbuDe aNagAre Au | yavajJAo satta kammapagaDIo dhaNiyabaMghaNabaddhAo siDhilabaMdhaNavaddhAo pakarer3a dIhakAlaThiyAo hassakAlaTThiyAo pakarei tivvANubhAvAo maMdANubhAvAo pakarei bahuppaesaggAo appapapasaNNAo pakareha, AuyaM ca NaM kammaM na baMdhaha, assAyAveyaNijjaM ca NaM kamma ho bhujo bhujo uvaciNAi, aNAiyaM ca NaM 1 cAritrAddhaSTenApi darzanaM suSThutaraM gRhItavyam / caraNarahitAH sidhyanti darzanarahitA na sidhyanti // 1 // For Parts Only ~ 81~ jrary org
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [18], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata satrAka [18] vyAkhyA- aNavadaggaM dIhamaddhaM cAuraMtasaMsArakaMtAraM bIibayai, se eeNaDeNaM goyamA! evaM vuccai-saMvuDe aNagAre sijhai zatake prajJapti jAva aMtaM karei // (sU018) arsavRtetara abhayadevI'asaMvuDe NamityAdi vyaktaM, navaram 'asaMvuDe 'ti 'asaMvRtaH' aniruddhAnavadvAraH 'aNagAre'tti avidyamAnagRham // 3 // sibyAdi yAvRttiHza RI sU18 sAdhurityarthaH 'sijjhaitti 'sidhyati' avAptacaramabhavatayA siddhigamanayogyo bhavati 'bujhahatti sa eva yadA samutpa-da // 4 // nakevalajJAnatayA svaparaparyAyopetAnnikhilAn jIvAdipadArthAn jAnAti tadA budhyata iti vyapadizyate 'muccaItti sa eva saMjAtakevalabodho bhavopanAhikarmabhiH pratisamayaM vimucyamAno mucyata ityucyate 'parinivvAItti sa eva teSAM 4 di karmapudgalAnAmanusamayaM yathA yathA kSayamApnoti tathA tathA zItIbhavan parinirvAtIti procyate 'sabvadukkhANamaMtaM karei'tti sa evaM caramabhavAyupo'mtimasamaye kSapitAzeSakarmAzaH sarvaduHkhAnAmantaM karotIti bhaNyate iti praznA, uttaraM tu || kaThI, navaraM 'no iNaDhe samaDe'tti 'no' nava 'iNaDe'tti 'ayam' anantaroktatvena pratyakSaH 'artha' bhAvaH 'samarthaH' balavAna, 4 || vakSyamANadUSaNamudgaramahArajarjaritatvAt , 'AuyavajjAo'tti yasmAdekatra bhavagrahaNe sakRdevAntarmuhartamAtrakAle evaayusso| bandhastata uktamAyurvejoM iti 'siDhilavaMdhaNavaddhAo'tti zlathavandhana-sRSTatA vA baddhatA vA nidhattatA vA tena baddhAHAtmapradezeSu saMbandhitAH pUrvAvasthAyAmazubhatarapariNAmasya kathaJcidabhAvAditi zithilabandhana baddhAH, etAzcAzubhA eva G // 4 // draSTavyA, asaMvRtabhASasya nindAprastAvAt , tAH kimityAha-'dhaNiyabaMdhaNabaddhAo pakareMti'tti gADhataravandhanA baddhAvasthA vA nidhattAvasthA vA nikAcitA vA 'prakaroti' prazabdasyAdikArthatvAtkartumArabhate, asaMvRtatvasyAzubhayogarUpatvena dIpa anukrama [24] ARKARIRCANE Saintairatonyaa ~82~
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [18], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: + CC prata sUtrAMka [18] da gADhataramakRtibandhahetutvAt , Aha ca-"jogA payaDipaesa"ti, paunaHpunyabhAve tvasaMvRtatvasya tAH karotyeveti, tathA isvakAlasthitikA dIrghakAlasthitikAH prakaroti, tatra sthitiH-upAttasya karmaNo'vasthAnaM tAmalpakAlAM mahatIM karotItyarthaH, | asaMvRtatvasya kaSAyarUpatvena sthitibandhahetutvAt , Aha ca-"ThiImaNubhArga kasAyao kuNai"tti / tathA 'maMdANubhAve.' tyAdi, ihAnubhAvo vipAko rasavizeSa ityarthaH, tatazca mandAnubhAvAH-paripelavarasAH satIrgADharasAH prakaroti, asaMghRtatvasya kaSAyarUpatvAdeva anubhAgabandhasya ca kaSAyapratyayatvAditi, 'appapaese'tyAdi, alpa-stokaM pradezAgraM-karma dalikaparimANaM yAsAM tAH tathA tA bahupradezAgrAH prakaroti, pradezabandhasyApi yogapratyayatvAd, asaMvRtatvasya ca yoga& rUpatvAditi, 'AuyaM cetyAdi, AyuH punaH karma syAt kadAcinAti syAt kadAcid na badhnAti, yasmAtribhAgA dyavazeSAyuSaH parabhavAyuH prakurvanti, tena yadA tribhAgAdistadA badhnAti, anyadA na banAtIti, tathA asAe'tyAdi asAtavedanIyaM ca-duHkhavedanIya karma punaH 'bhUyo bhUyaH' punaH punaH 'upacinoti' upacitaM karoti , nanu karmasaptakAntavartitvAdasAtavedanIyasya pUrvoktavizeSaNebhya eva tadupacayapratipatteH kimetadhaNena ? iti,atrocyate, asaMvRto'tyantaduHkhito bhavatIti pratipAdanena bhayajananAdasaMvRtatvaparihArArthamidamityaduSTamiti, 'aNAiya'ti avidyamAnAdikam ajJAtikaM vA-avidyamAnasvajanam RNasvA'tItam RNajanyaduHsthatA'tikrAntaM duHsthatAnimittatayeti RNAtItam , aNaM vA'Naka-pApamatizayenetaM-gatamaNAtItam , 'aNavayaggaM'ti, 'avayaggaM'ti dezIvacano'ntavAcakastatastaniSedhAd aNavayaggam , anantami 1 yogAtmakRtipadezabandhau / / 2 kaSAyataH sthityanubhAgabandhaM karoti / / + RO -% dIpa anukrama [24] 4%%* HTRIANGaram.org ~83~
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [18], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata satrAka [18] vyAkhyA-18 tyarthaH athavA'vanatam-Asannamagram-anto yasya tattathA tanniSedhAda anavanatAgram, etadeva varNanAzAvavanatA(navatA)gra- zatake prajJaptiH || miti, athavA'navagatam-aparicchinnama-parimANaM yasya tattathA, ata eva 'dIhamaLU'ti 'dIrghAddhaM dIrghakAlaM 'dIrghAvaM 5 asaMvRtAabhayadevI- sibyAdi vA' dIrghamArga 'cAuraMta'nti caturantaM-devAdigatibhedAt pUrvAdidigbhedAcca caturvibhArga tadeva svArthikANpratyayopAdAnA sU18 cAturantaM 'saMsArakaMtAraM'ti bhavAraNyam 'aNupariyaTTaItti punaH punarbhamatIti // asaMvRtasya tAvadidaM phalaM, saMvRtasya | // 35 // tu yatsyAttadAha-saMvuDe Na'mityAdi vyakta, navaraM saMvRtaH-anagAraH pramattApramattasaMyatAdiH, sa ca caramazarIraH syAdacara mazarIro vA, tatra yazcaramazarIrastadapekSayedaM sUtra, yastvacaramazarIrastadapekSayA paramparayA sUtrArtho'vaseyaH, nanu pAramparyeNAsa vRtasyApi sUtroktArthasyAvazyambhAvo,yataH zuklapAkSikasyApi mokSo'vazyaMbhAvI,tadevaM saMvRtAsaMvRtayoH phalato bhedAbhAva eveti, hA atrocyate, satyaM, kintu yatsaMvRtasya pAramparya tadutkarSataH saptASTabhavapramANaM, yato vakSyati-'jahanniyaM caritArAhaNaM ArAhittA || sattabhavaggahaNehiM sijjhaitti, yaccAsaMvRtasya pAramparya tadutkarSato'pArjapudgalaparAvarttamAnamapi syAd, virAdhanAphalatvAhAttasyeti, 'bIivayaitti vyativrajati vytikaamtiityrthH| anagAraH saMvRtatvAtsidhyatItyuktaM, yastu tadanyaH sa viziSTaguNavikalaH san kiM devA sthAna vA iti praznayannAha jIveNaM bhaMte ! assaMjae avirae appaDihayapacakkhAyapAvakamme o cue pecA deve sipA, goyamA!|All kA atthegaie deve siyA atdhegaie no deve siyaa| se keNatuNaM jAva io cue pecA asthegaie deve siyA atthe gaie no deve siyA?, goyamA je ime jIvA gAmAgaranagaranigamarAyahANikheDakabbaDamayadoNamuhapaTTaNA dIpa anukrama [24] 35 // ~84 ~
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [19], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [19] samasannivesesu akAmatabahAe akAmaLuhAe akAmabaMbhaceravAseNaM akAmasItAtavadaMsamasagaaNhANagase-|3|| yajallamalapaMkaparidAheNaM appataraM vA bhujataraM vA kAlaM appANaM parikilesaMti appANaM parikilesittA kAla mAse kAlaM kiyA annayarasu vANamaMtaresu devalogesu devattAe uSavasAro bhavati // kerisANaM bhaMte ! tesiM| | vANamaMtarANaM devANaM devalogA paNNattA ?, goyamA! se jahAnAmae-ihamaNussalogaMmi asogavaNe ivA satta vanavaNe ivA caMpayavaNe ivA cUpavaNe ivA tilagavaNe i vA lAuyavaNe ivA niggoyavaNe i vA chattovavaNe i. kAvA asaNavaNe i vA saNavaNe i vA ayasivaNe i vA kusuMbhavaNe ravA siddhatyaSaNe yA baMdhujIvagavaNe | vA NicaM kusumiyamAiyalavaiyathavaiyagulaiyagurichayajamaliyajuvaliyaviNamiyapaNamiyamuvibhattapiDimaMjarivaDeMsagadhare sirIe atIva atIva uvasobhemANe uvasobhemANe ciTThaha, evAmeva tersi pANamaMtarANaM devANaM devalogA jahanneNaM dasavAsasahassadvitIehiM ukkoseNaM paliovamadvitIehiM yahUhiM vANamaMtarehiM devahiM taddevI|hi ya AipaNA vitikiNNA uvatthaDA saMdhaDA phuDA avagADhagADhasirIe atIva atIva ucasobhemANA ciTThati, erisagANaM goyamA / tesiM cANamaMtarANaM devANaM devalogA paNNatA, se teNaSTeNaM goyamA! evaM bucaa-|| jIve NaM asaMjae jAva deve siyaa| sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! ti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namaMsati baMdaittA namasaittA saMjameNaM tabasA appANaM bhAvemANe viharati // (suu019)|| // paDhame sae paDhamo uddeso smtto|| E%EXAMS anukrama [25] 496-9643 For P OW ~85
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [19], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka vyAkhyA-11 'jIve Na'mityadi vyaktaM, navaram 'asaMjae'ti asAdhuH saMyamarahito vA. 'avirae'tti prANAtipAtAdiviratirahitaH||1 zatake prajJaptiHda vizeSeNa vA tapasi rato yo na bhavati so'virataH, 'appaDihae'tyAdi, pratihataM-nirAkRtamatItakAlakRtaM nindAdikara asaMyatadeva abhayadevI tvaM sU19 Nena pratyAkhyAtaM ca varjitamanAgatakAlaviSayaM pApakarma-prANAtipAtAdi yena sa pratihatapratyAkhyAtapApakarmA taniSedhAdaprayA vRttiA tihatapratyAkhyAtapApakarmA, anenAtItAnAgatapApakarmAniSedha uktaH, asaMyato'viratazcetyanena vartamAnapApAsaMvaraNamabhihi tam, athavA 'na' naiva 'pratihataM' tapovidhAnena maraNakAlAd ArAkSapitaM pratyAkhyAtaM ca maraNakAle'pyAnavanirodhena pApakarma yena sa tathA, adhavA 'na' naiva pratihataM samyagdarzanapratipattitaH pratyAkhyAtaM ca sarveviratyaGgIkaraNataH pApakarmajJAnAvaraNAghazubhaM karma yena sa tathA, 'io'tti itaH prajJApakapratyakSAttiryagbhavAmmanuSyabhavAdvA cyuto-bhRtaH 'peca'tti | 2 janmAntare devaH syAt / iti praznaH, 'je hame jIve'tti ye ime pratyakSAsannAH paJcendriyatiryaco manuSyA vA 'gAme tyAdi grAmAdiSyadhikaraNabhUteSu, tatra grAmo-janapadaprAyajanAzritaH sthAnavizeSaH, Akaro lohAdyutpattisthAna nakara-kararahitaM nigamo-caNigajanapradhAnaM sthAnaM rAjadhAnI-yatra rAjA svayaM vasati kheTaM-dhUliprAkAraM karbaTa-kunagaraM maDamba-sarvato dUrapati sannivezAntaraM droNamukha-jalapathasthalapathopetaM pattana-vivighadezAgatapaNyasthAna, taca dvidhA-jalapattanaM sthalapattanaM ceti, raNabhUmirityanye, Azrama-tApasAdisthAnaM sannivezo-ghoSAdiH, eSAM dvandvasta tasteSu, athavA prAmAdayo ye sanivezA // 36 // || ste tathA teSu 'akAmataNhAe'tti akAmAnA-nirjarAdhanabhilASiNAM satAM tRSNA-tRDa akAmatRSNA tayA, evamakAmakSudhA, "akAmavaMbhaceravAseNaM'ti akAmAnA-nirjarAdhanabhilASiNoM satAm akAmo vA-nirabhimAyo brahmacaryeNa RAMMAR anukrama [25] 18Musia ~86~
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [19], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka ENCHAR TrA khyAdiparibhogAbhAvamAtralakSaNena vAso-rAtrau zayanamakAmabrahmacaryavAso'tastena, 'akAmaaNhANagaseyajallamalapaMka-18 paridAheNaM'ti akAmA ye'snAnakAdayastebhyo yaH paridAhaH sa tathA tena, tatra svedaH-prasvedaH yAti ca lagati ceti jallo-jomAnaM mala:-kaThinIbhUtaM raja eva paGko-mala eva svedenAIbhUta iti, 'appataro vA bhujjataro vA kAlaM'ti prAkRtatvena vibhakivipariNAmAdalpataraM vA bhUyastaraM vA bahutaraM kAlaM yAvat, vAzabdo devatvaM pratyalpetarakAlayoH samatA'bhidhAnArthoM, kevalaM devatve sAmAnyataH satyapi alpatarakAlamakAmanirjarAvatAmaviziSTaM tatsyAd itareSAM tu viziSTamiti, 'appANaM parikilesaMti'tti vibAdhayanti, 'kAlamAseci kAlo-maraNaM tasya mAsaH-prakramAdavasaraH kAlamAsastatra 'kAlaM kicca'tti mRtvA 'vANamaMtarasuti vanAntareSu-vanavizeSeSu bhavA avarNAgamakaraNAdU vAnamantarAH, anye | vAhuH-vaneSu bhavA vAnAste ca te vyantarAzceti vAnavyantarAsteSAmete vAnamantarA cAnavyantarA vA'tasteSu 'devalokeSu devAzrayeSu 'devattAe uvavattAro bhavaMti'tti ye ime ityatra yacchandopAdAnAse devatayopapattAro bhavantIti draSTavyam / / || 'tesiM'ti ye devalokeSyakAmanirjarAvanto devatayotpadyante teSAmiti 'se jahAnAmae'tti 'se'tti atha 'yathA' yena prakA-18 reNa nAmeti saMbhAvane vAkyAlaGkAre vA 'e' ityAmantraNArtho'laGkArArtha eva yA 'ihati iha martyaloke 'asogavaNe i. |va'tti azokavanam, itizabda upapradarzane, anusvAralopaH sandhizca prAkRtatvAt , 'vA' iti vikalpArthaH, athavA 'asogavaNe' ityatra prathamaikavacanakRta ekAraH, ivazabdastu vAkyAlaGkAre, azokAdayastu prasiddhA eva navaraM 'sattavanna'tti saptaparNaH saptacchada ityarthaH 'kasamiya'tti saMjAtakusumaM 'mAiya'tti mayUritaM saMjAtapuSpavizeSamityarthaH, 'lavaiya'tti lava-15 anukrama [25] -*-%ESORR ~87~
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [19], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAka vyAkhyA- kitaM saMjAtapallavalavamaGguravadityarthaH, 'thavaiya'tti stabakitaM saMjAtapuSpastabakamityarthaH, 'gulaiya'tti saMjAtagulmaka, gulmaM zataka prajJaptiHlAca latAsamUhaH, 'gucchiya'tti saMjAtagucchaM, gucchazca patrasamUhaH, yadyapi ca stavakagucchayoravizeSo nAmakoze'dhItastathA- uddezaH 1 abhayadevI pIha puSpapatrakRto vizeSo bhAvanIyaH, 'jamaliya'tti yamalatayA-samazreNitayA tattarUNAM vyavasthitatvAt saMjAtayamala- devalokayA vRttiH | tvena yamalitaM, 'juvaliya'tti yugalatayA tattarUNAM saMjAtatvena yugalitaM, 'viNamiya'tti vizeSeNa puSpaphalabhareNa nami-|| varNanam |tamitikRtvA vinamitaM, paNamiya'tti tenaiva namayitumArabdhatvAtpraNamitaM prazabdasyAdikArthatvAditi, tathA 'suvibhaktA & sU 19 | ativibhaktAH suniSpannatayA piNDhyo-lumthyo maJjayazca pratItAstA evAvataMsakA-zekharakAstAna dhArayati yattatsuvibhakta| piNDImAryavataMsakadharaM, tataH kusumitAdInAM karmadhAraya iti, 'sirIe'tti zriyA-banalakSmyA 'upasobhemANe'tti iha | dvivaMcanamAbhIkSNye bhRzatve ityarthaH, 'Ainna'tti kacitpradeze devAnAM devInAM ca vRndairAtmIyAtmIyAvAsamaryAdAnulAnena vyAptAH, Azabdo'tra maryAdAvRttiH, tathA kvacinu 'viiinna'tti taireva vRndainijAvAsasImolAnena vyAptAH, vizabdo| vizeSavAcI, 'vatthaDatti upastIrNAH, upazabdaH sAmIpyArthaH, stRjU ca AcchAdanArthastatazcotpatadbhirnipatadbhizcAnabaratakrIDAsaktarupayupari cchAditAH, 'saMthaDa'tti saMstIrNAH, saMzabdaH parasparasaMzlepArthaH, tatazca kacittareva krIDamAnairanyo'nyasparddhayA samantatazcala dbhirAcchAditA iti, 'phuDa'tti 'spRSTAH AsanazayanaramaNaparibhogadvAreNa paribhuktAH sphuTA vA-14 | prakAzA nyantarasuranikarakiraNavisaranirAkRtAndhakAratayA, 'avagADhagADha'tti gADhaM-bADhamavagADhAstaireva sakalakrIDAsthA-1 // 37 // |naparibhoganihitamanobhiragho'pi vyAzA, gADhAvagADhA iti vAcye prAkRtatvAdavagADhagADhAH, iha ca devatvayogyasya | CAMERASACRORSCOR) anukrama [25] ~88~
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [19] dIpa anukrama [25] [bhAga- 8] "bhagavatI" - aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRttiH) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [19], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH jIvasyAbhidhAnena tadayogyaH sAmarthyAdavasIyata eveti 'atthe gahae no deve siyA' ityetasyAdAvuktasya pakSasya nirvacanaM kRtaM draSTavyamiti // athoddezaka nigamanArthamAha-'sevaM bhaMte sevaM bhaMte tti, yanmayA pRSTaM tadbhagavadbhiH pratipAditaM tadevamitthameva bhadanta ! nAnyathA, anena bhagavadvacane bahumAnaM darzayati, dvirvacanaM ceha bhaktisaMbhramakRtamiti, evaM kRtvA bhagavAn gautamaH zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM vandate namasyati ceti // // prathamazate prathamodezakavivaraNaM samAptamiti // vyAkhyAtaH prathamoddezakaH, atha dvitIya Arabhyate, asya caivaM saMbandhaH - prathamodezake calanAdidharmakaM karma kathitaM | tadeveha nirUpyate, tathoddezakAryasagrahiNyAM 'dukkhe'tti yaduktaM tadihocyate, tatprastAvanArthaM ca pUrvoktameva granthaM smarannAharAyagihe nagare samosaraNaM, parisA niggayA jAva evaM vayAsI-jIve NaM bhaMte ! sayaMkaDaM dukkhaM vedeza 1, goyamA ! asthegaiyaM veei atthegaiyaM no veei, se keNaNaM bhaMte ! evaM bucara - atthegaiyaM vedeza atthegaiyaM no veei 1, goyamA ! udinnaM veraha aNudinaM no veei, se teNadveNaM evaM bucai - atthegaiyaM veei atyegatiyaM no veei, evaM cabbIsadaMDaeNaM jAva vaimANie / jIvA NaM bhaMte! sayaMkaDaM dukkhaM veenti?, goyamA ! atthegaiyaM veyanti atthegaiyaM No veyanti, se keNadveNaM?, goyamA / udinaM veyanti no aNudinaM veyanti, se teNadveNaM, evaM jAva vemANiyA // jIve NaM bhaMte! sayaMkaDaM AuyaM veeha ? goyamA ! atthegaiyaM veera atthegaiyaM no veei jahA atra prathama zatake prathamo uddezakaH samAptaH atha prathama zatake dvitIya- uddezaka: ArabdhaH For Par Lise Only ~ 89~ rryp
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [2], mUlaM [20], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [20] sU20 dIpa dikkheNaM do daMDagA tahA AueNavi do daMDagA egattapuhuttiyA, egatteNaM jAya vemANiyA puhuttaNavi zatake majJaptiHtaheva // (sU020) uddezaH 2 abhavarevI- 'rAyagihe'ityAdi pUrvavat, 'jIve Na'mityAdi tatra 'sayaMkaDaM dukkhaMti yatparakRtaM tanna vedayatIti pratItamevAtaH karmAyurvedayA vRttiH svayaMkRtamiti pRcchati sma 'dukkhaMti sAMsArika sukhamapi vastuto duHkhamiti duHkhahetutvAd 'duHkhaM' karma vedayatIti, nAvedana kAkupAThAt praznaH, nirvacanaM tu yadudIrNa tadvedayati, anudIrNasya hi karmaNo vedanameva nAsti tasmAdudIrNa vedayati naanu||38|| dIrNa, na ca bandhAnantaramevodeti ato'vazyaM vedyamapyeka vedayatyekaM na vedayati ityevaM vyapadizyate, avazyaM vedyameva ca karma "kaMDANa kammANa Na mokkho asthi" iti vacanAditi / evaM 'jAva vemANie' ityanena caturviMzatidaNDakaH || sUcitaH, sa caivam-'neraie NaM bhaMte ! sayaMkaDa'mityAdi / evamekatvena daNDakaH, tathA bahutvenAnyaH, sa caivam-'jIvA NaM bhaMte ! sapaMkaDaM dukkhaM vedeMtI'tyAdi tathA 'neraiyANaM bhaMte ! saryakarDa dukkha'mityAdi, nanvekatve yo'rthoM bahutve'pi sa eveti kiM bahutvapraznena ? iti, atrocyate, kvacidvastuni ekatvabahutvayorarthavizeSo dRSTo yathA samyaktvAdeH ekaM jIva-16 mAzritya paTpaSTisAgaropamANi sAdhikAni sthitikAla ukto nAnAjIvAnAcitya punaH sarvAddhA iti, evamatrApi saMbhave-| diti zaGkAyAM bahutvaprazno na duSTaH avyutpannamatiziSyavyutpAdanArthatvAddheti // athAyuHpradhAnatvAnnArakAdivyapadezasyA-151 * // 38 // DI yurAzritya daNDakadvayam etasya ceyaM vRddhokabhAvanA-yadA sapThamakSitAvAyurvaddhaM punazca kAlAntare pariNAmavizeSAntI 1 kRtAnAM karmaNAM mokSo naibAsti / / anukrama [26] REmiratna Cliarary on ~90~
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [20], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata 7454-55-4-554543 sUtrAMka [20] dIpa | yadharaNIprAyogya nirvartitaM bAsudeveneva tattAdRzamaGgIkRtyocyate-pUrvabaddhaM kazcinna vedayati, anudIrNatvAttasya, yadA punaryatraiva baddhaM tatraivotpadyate tadA vedayatItyucyate, tathaiva tasyoditatvAditi // atha caturvizatidaNDakamAhArAdibhini| rUpayannAha neraiyA NaM bhaMte ! sabve samAhArA sabve samasarIrA sabbe samussAsanIsAsA, goyamA no iNaDhe samaDhe / se keNDeNaM bhaMte ! evaM buccA-neraiyA no sabve samAhArA no sabve samasarIrA no sabve samussAsa| nissAsA, goyamA ! neraiyA duvihA pannattA, taMjahA-mahAsarIrA ya appasarIrA ya, tattha NaM je te mahA-IN sarIrA te bahutarAe poggale AhAreMti bahutarAe poggale pariNAmeti bahutarAe poggale ussasaMti bahuta-13 rAe poggale nIsasaMti abhikkhaNaM AhArati abhikkhaNaM pariNAmeti abhikkhaNaM UsasaMti abhikkhaNaMda nI0, tattha NaM je te appasarIrA te NaM appatarAe puggale AhAraMti appatarAe puggale pariNAmeti appaI|tarAe poggale ussasaMti appatarAe poggale nIsasaMti Ahaca AhAreMti Ahatha pariNAmeMti Ahaca || | ussasaMti Ahaca nIsasaMti, se teNaDeNaM goyamA! evaM vuccaha-meraiyA no sabve samAhArA jAba no sabve samussAsanissAsA // neraIyA NaM bhaMte ! sabve samakammA, goyamA ! No iNaDhe samahe, se keNaTheNaM, go|yamA ! neraiyA duvihA paNNattA, taMjahA-pubvovavannagA ya pacchovavannagA ya, tattha NaM je te pubbovavannagA te NaM appakammatarAgA, tatva NaM je te pacchovavannagA te NaM mahAkammatarAgA, se teNaDheNaM goyamA ! | nera anukrama [26] X-RSS-54:5% Milanmurary.au ~91~
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [2], mUlaM [21], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAka [21] vyAkhyA- yA NaM bhaMte ! savve samavannA ?, goyamA ! no iNaDe samaDhe, se keNaTeNaM taheva ? goyamA ! je te puSyovavannagA zataka prajJaptiH / te NaM visuddhavannatarAgA, tatva NaM je te pacchovavannagA te NaM avisuddhavannatarAgA taheva se tegaDeNaM evN0|| uddezaH 2 abhayadevI mAmA naraiyA gaM bhaMte ! sabbe samalessA ?, goyamA ! no iNaDhe samaDe, se keNaDeNaM jAva no sacce samalessA .DIL samazarIgoyamA ! neraiyA duvihA paNNattA, taMjahA-puthyovavannagA ya pacchovavanagA ya, tattha NaM je te puSyovavannagA rAdisU21 // 39 // te NaM visuddhalessatarAgA, tattha NaM je te pacchazevavannagA te NaM avisuddhalessatarAgA, se teNDeNaM0 // neraiyA NaM bhaMte ! sabve samaveyaNA ?, goyamA! no iNaDhe samaDhe, se keNaDeNaM ?, goyamA ! neraiyA duvihA pannattA, lAtaMjahA-sannibhUyA ya asannibhUpA ya, tattha NaM je te sannibhUyA te NaM mahAvepaNA, tattha NaM je te asannibhUyA || te NaM appaveyaNatarAgA, se teNadveNaM goymaa!||neriyaa savve samakiriyA ?, goyamA ! bho iNaDe samaDhe,* se keNaTeNaM ?, goyamA ! neraDyA tivihA paNNatA, taMjahA-sammadihI micchAdihI sammAmicchadivI, tattha || NaM je te sammadihI tesi NaM cattAri kiriyAo paNNattAo, taMjahA-AraMbhiyA 1 pari02 mAyA03 | appazca0 4, tattha NaM je te micchAdichI tesi NaM paMca kiriyAo kajaMti-AraMbhiyA jAva micchAdasaNavattiyA, evaM sammAmicchAdihINaMpi, se teNaDDeNaM goyamA !0 // neraiyA NaM bhaMte ! sabve samAjyA sabve samo IN // 39 // vavannagA , goyamA ! no iNaDhe samajhe, se keNaDeNaM ?, goyamA ! neraiyA caubvihA pannattA, taMjahA-atgaiyA samAuyA samovavannagA 1 atthegaiyA samAuyA visamovavannagA 2 atdhegaiyA visamAuyA samovavannagA 3] **** AS TIpa anukrama [27] CRORG ~92~
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [2], mUlaM [21], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [21] atthegaiyA visamAuyA visamovavannagA 4 se seNaDeNaM goyamA 10 // asurakumArA gaM bhaMte ! sabve samAhArA sabve samasarIrA, jahA neraiyA tahA bhANiyabvA, navaraM kammavannalessAo parivaNNeyadavAo, pubbovavannagA mahAkammatarAgA avisuddhavannatarAgA avisuddhalesatarAgA, pacchoyavannagA pasatthA, sesaM taheca, evaM jAva dhaNiyakumArANaM / puDhavikAiyANaM AhArakammavanalessA jahA neraiyANaM // puDhavikAiyA Na bhaMte ! savve samavepaNA ?, haMtA samaveyaNA, se kepaTTeNaM bhaMte ! samaveyaNA ?, goyamA ! puDhavikAiyA sabve asannI asannibhUyA aNidAe veyaNaM vedeti se teNadveNaM // puDhavikAiyA gaMbhaMte ! sabve samakiriyA 1, hatA samakiriyA, se keNaTeNaM, goyamA ! puDhavikAiyA sabve mAI micchAdiTTI tANaM NiyayAo paMca kiriyAo kajati, taMjahA-AraMbhiyA jAva micchAdasaNavattiyA, se teNaDhaNaM samAuyA samovabannagA, jahA neraiyA tahA bhANiyabvA, jahA puDhavikAiyA tahA jAva criNdiyaa| paMciMdiyatirikkhajoNiyA || jahA nerahayA nANasaM kiriyAsu, paMciMdiyatirikkhajoNiyA NaM bhaMte ! savve samakiriyA ?, go0, No ti0. sekeNaTeNaM, go paMciMdiyatirikkhajoNiyA tivihA pannattA, taMjahA-sammadihI micchAdihI sammAmicchAdiTTI, tattha NaM je te sammadiDI te duvihA pannattA, taMjahA-assaMjayA ya saMjayAsaMjayA ya, tatva NaM je te saMjayAsaMjayA tesiNaM tinni kiriyAo kajaMti, taMjahA-AraMbhiyA pariggahiyA mApAvattiyA, asaMjayANa cattAri, micchAdiTThINaM paMca, sammAmicchAdiTThINaM paMca, maNussA jahA neraiyA nANasaM je mahAsarIrA te anukrama [27] ~93~
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [21], pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [21] vyAkhyA- bahatarAe poggale AhAraMti Ahaca AhAreMti je appasarIrA te appatarAe AhArati abhikkhaNaM AhA-I zataka prajJaptiH rati sesaM jahA neraiyANaM jAva veyaNA / maNussA NaM bhaMte ! sabve samakiriyA ?, goyamA! No tiNadve sama?, 8 uddezaH 2 abhavadevI-4 sekeNadveNaM ?, goyamA! maNussA tivihA pannattA, taMjahA-sammadihI micchAdiTThI sammAmicchAdiDI, tattha samazarIyA vRttiH &NaM je te sammadihI te tivihA paNNattA, taMjahA-saMjayA assaMjayA saMjayAsaMjayA ya, tattha NaM je te saMjayArAdisU21 // 40 // gate vihA paNNattA, taMjahA-sarAgasaMjayA ya vIyarAgasaMjayA ya, tastha NaM je te vIyarAgasaMjayA te NaM aki-18| |riyA, tattha NaM je te sarAgasaMjayA te duvihA paNNattA, taMjahA-pamattasaMjayA ya apamattasaMjayA ya, tattha Na jete appamattasaMjayA tesiNaM egA mAyAvattiyA kiriyA kajjai, tattha NaM je te pamattasaMjayA tesiNaM do kiriyAo kavati, taM0-AraMbhiyA ya mAyAvattiyA ya, tattha NaM je te saMjayAsaMjayA tesiNaM AillAo tinni kiriyAo kajaMti, taMjahA-AraMbhiyA1pariggahiyA 2 mAyAvattiyA 3, assaMjayANaM cattAri kiriyAo kajaMti-AraM01pari02 mAyAvatti03 appaca04, micchAdiTThINaM paMca-AraMbhi01 pari0 9 mAyA03 | appazca04 bhicchAdasaNa05, sammAmicchadihINaM paMca 5 / vANamaMtarajotisavemANiyA jahA asurakumArA, navaraM veyaNAe mANasaM-mAyimicchAdiTTIuvavanagA ya appavedaNatarA amAthisammadiTTIjavavanagA ya mahA // 40 // |yaNatarAgA bhANiyabvA, jotisavemANiyA || salessA bhaMte ! nerahayA sabve samAhAragA, ohiyA NaM salessANaM sukkalessANaM, eesi NaM tiNhaM ekko gamo, kaNhalessANaM nIlalessANapi eko gamo navaraM vedaNAe anukrama [27] SanEairatndline ~94~
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [21] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAka [21] gAthA 5-5-15555553k mAyimicchAdiTThIuvavannagA ya amAyisammadivIuvava0 bhANiyavvA / maNussA kiriyAsu sarAgavIyarAgapamattApamattA Na bhANiyanvA / kAulesAevi eseva gamo, navaraM neraie jahA ohie daMDae tahA bhANi-12 |yabbA, teulessA pamhalessA jassa asthi jahA ohio daMDao tahA bhANiyabvA navaraM maNussA sarAgA McIyarAgA ya na bhANiyabvA, gAhA-mukkhAue udinne AhAre kammavannalessA y| samaveyaNasamakiriyA samA-|| hai ue ceva boddhabvA // 1 // (sU021) 'neraipa'ityAdi vyaktaM, navaraM 'mahAsarIrA ya appasarIrA yetyAdi, ihAlpatvaM mahattvaM cApekSika, tatra jaghanyam| alpatvamaGgalAsayabhAgamAtratvam , utkRSTaM tu mahattvaM paJcadhanuHzatamAnatvam, etacca bhavadhAraNIyazarIrApekSayA, uttaravaiki&AyApekSayA tu jaghanyamAlasamAtabhAgamAtratvam, itaratu dhanuHsahasramAnatvamiti, etena ca kiM samazarIrA ityatra prazne uttaramukta, zarIraviSamatA'bhidhAne satyAhArocDAsayorveSamyaM sukhapratipAdyaM bhavatIti zarIrapraznasya dvitIyasthAnoktasyApi prathamaM nirvacanamuktam // athAhArocchAsapraznayonirvacanamAha-tattha Na'mityAdi ye yato mahAzarIrAste tadapekSayA bahutarAn pudgalAn AhArayanti, mahAzarIratvAdeva, razyate hi loke bRhaccharIro bahAzI svalpazarIracAlpabhojI, hastizaza-12 kavat, bAhulyApekSaM cedamucyate, anyathA vRhaccharIro'pi kazcidalpamaznAti alpazarIro'pi kazcidbhari bhujhe, tathAvi-18 dhamanuSyavat, na punarevamiha, bAhulyapakSasyaivAzrayaNAt , te ca nArakA upapAtAdisadyiAnubhavAdanyatrAsadvedyodayavartitve naikAntena yathA mahAzarIrA duHkhitAstIvAhArAbhilASAzca bhavantIti / 'bahutarAe poggale pariNAmeti'tti AhAra dIpa anukrama [27-28] -CREASRDCROCCASIOS. REatininex ~95
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [21] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata majJaptiH sutrAka yAvRttiHzA [21] gAthA vyAkhyA- pugalAnusAritvAtpariNAmasya bahutarAnityukta, prinnaamshcaapRsstto'pyaahaarkaarymitikRtvoktH| tathA 'bahutarAe poggale zatake * ussasaMti'tti ucchAsatayA gRhanti, 'nissasaMti'tti niHzvAsatayA vimuzcanti, mahAzarIratvAdeva, dRzyate hi bRhaccha-18 uddezaH2 abhayadevI-bArIrastajAtIyetarApekSayA bahucchAsaniHzvAsa iti, duHkhito'pi tathaiva, duHkhitAzca nArakA iti bhutraaNstaanucchsntiiti| samazarI | tathA''hArasyaiva kAlakRtaM vaiSamyamAha-'abhikravaNaM AhAraiti'tti, abhIkSNaM-paunaHpunyena yo yato mahAzarIraH sArAdi sU21 // 41 // tadapekSayA zIghazIghratarAhAragrahaNa ityarthaH, 'abhikkhaNaM UsasaMti abhikkhaNaM nIsasaMti' ete hi mahAzarIratvena 81 du:khitataratvAd 'abhIkSNam' anavaratamucchrAsAdi kurvantIti // tathA-'(tattha NaM)je te'ityAdi, ye te, iha 'ye' itye| tAvataivArthasiddhau yatte ityucyate tadApAmAtrameveti, 'appasarIrA appatarAe poggale AhAraiti'tti ye yato'lpaza|rIrAste tadAharaNIyapudgalApekSayA'lpatarAn pudgalAnAhArayanti, alpazarIratvAdeva 'Ahaca AhAraiti'tti, kadAcidAhArayanti kadAcisAhArayanti, mahAzarIrAhAragrahaNAntarAlApekSayA, bahutarakAlAntarAlatayetyarthaH, 'Ahaba UsasaMti nIsasaMti'tti ete hyalpazarIratvenaiva mahAzarIrApekSayA'lpataraduHkhatvAd Ahatya-kadAcit sAntaramityarthaH ucchAsAdi kurvanti, yazca nArakAH santatamevocchAsAdi kurvantIti prAguktaM tanmahAzarIrApekSayetyavagantavyamiti, athavA'paryAptakAle'lpazarIrA: santo lomAhArApekSayA nAhArayanti aparyAptakatvena ca nocchrasanti, anyadA vAhArayanti ucca // 41 // santi cetyata AhatyAhArayanti AhatyocchusantItyuktaM, 'se teNadveNaM goyamA ! evaM vuJcai-neraiyA sabve no samA-1 BA.hAre'tyAdi nigamanamiti // samakarmasUtre-'pubdhovavanagA ya pacchovavanagA yatti 'pUrvotpannAH'prathamataramutpannAstadanye | * % dIpa % % anukrama [27-28] 4 ~96~
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [21] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAka [21] gAthA 18| tu pazcAdutpannAH, tatra pUrvotpannAnAmAyuSastadanyakarmaNAM ca bahutaravedanAdalpakarmatvaM, pazcAdutpannAnAM ca nArakANAmAyuSkA-18 & dInAmalpatarANAM veditatvAt mahAkarmatvam, etacca sUtra samAnasthitikA ye nArakAstAnaGgIkRtya praNItam, anyathA hi | ratnaprabhAyAmutkRSTasthite rakasya bahumyAyuSi kSayamupagate palyopamAvazeSe ca tiSThati tasyAmeva ratnaprabhAyAM dazavarSasahasra4 sthitiArako'nyaH kazcidutpanna itikRtvA prAgutpannaM palyopamAyuSkaM nArakamapekSya kiM vakta zakyaM mahAkamrmeti // evaM 4 varNasUtre pUrvotpannasyAlpaM karma tatastasya vizuddho varNaH, pazcAdutpannasya ca bahukarmatvAdavizuddhataro varNa iti / evaM lezyA sUtre'pi, iha ca lezyAzabdena bhAvalezyA grAhyA, bAhyadravyalezyA tu varNadvAreNaivokteti // 'samaveyaNa'tti 'samavedanAH' 4 samAnapIDAH 'sannibhUya'tti sajJA-samyagdarzanaM tadvantaH sajJinaH sajino bhUtAH-sajJitvaM gatAH sajJibhUtAH, atha-18 vA'sajJinaH sajhino bhUtAH sajJibhUtAH, ccipratyayayogAt, mithyAdarzanamapahAya samyagdarzanajanmanA samutpannA itiPil yAvat , teSAM capUrvakRtakarmavipAkamanusmaratAmaho mahaduHkhasaGkaTamidamakasmAdasmAkamApatitaM na kRto bhagavadahatpraNItaH sakala-1 duHkhakSayakaro viSayaviSamaviSaparibhogavipralabdhacetobhirddharma ityato mahahuHkhaM mAnasamupajAyate'tto mahAvedanAste, asa-18 jibhUtAstu mithyAdRSTayaH, te tu svakRtakarmaphalamidamityevamajAnanto'nupataptamAnasA alpavedanAH syurityeke, anye | vAhuH-samjinA-sajJipazcendriyAH santo bhUtA-nArakatvaM gatAH sajJibhUtAH, te mahAvedanAH, tIvAzubhAdhyavasAyenAzubha-|| | tarakarmabandhanena mahAnarakeSUtpAdAt , asajJibhUtAstvanubhUtapUrvAsajJibhavAH, te cAsajJitvAdevAtyantAzubhAdhyavasAyAbhAvA 1sAyabhAvAt 30 dIpa 5554555 anukrama [27-28] REmiratin ~97~
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [21] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata rAdisU sUtrAMka [21] vyAkhyA- 15 dalaprabhAyAmanatitInavedananarakepUtpAdAdalpavedanAH, athavA 'sajJibhUtAH' paryAptakIbhUtAH, asjnyinstu-apryaaptkaaH,||49 zatake prajJaptiH te ca krameNa mahAvedanA itare ca bhavantIti pratIyata eveti // 'samakiriya'tti, samA:-tulyAH kriyA:-karmanivandhana- uddezaH2 abhayadevI-IA|| bhUtA ArambhikyAdikA yeSAM te samakriyAH, 'AraMbhiya'tti ArambhaH-pRthivyAdhupamardaH sa prayojanaM-kAraNaM yasyAH || samazarIyA vRttaHzAsAsrambhikI 1, pariggahiyatti, parigraho-dharmopakaraNavarjavastusvIkAro dharmopakaraNamUrchA ca sa prayojanaM yasyAH || // 42 // sA pArigrahikI 2, 'mAyAvattiyatti, mAyA-anArjavaM upalakSaNatvAtkrodhAdirapi ca sA pratyayaH-kAraNaM yasyAH sA mAyApratyayA 3, 'appacakkhANakiriya'tti apratyAkhyAnena-nivRttyabhAvena kriyA-karmabandhAdikaraNamapratyAkhyAnaki||5yeti 4 'paMca kiriyAo kajati'ti kriyante, karmakartari prayogo'yaM tena bhavantItyarthaH, 'micchAdasaNavattiya'tti || mithyAdarzanaM pratyayo-heturyasyAH sA mithyAdarzanapratyayA, nanu mithyAtvAviratikapAyayogAH karmavandhahetava iti prasiddhiH iha tu ArambhAdayaste'bhihitA iti kathaM na virodhaH !, ucyate, ArambhaparigrahazabdAbhyAM yogaparigraho, yogAnAM tad patvAt, zeSapadaistu zeSavandhahetuparigrahaH pratIyata eveti, tatra samyagdRSTInAM catana eva, mithyAtvAbhAvAt, zeSANAM datu pazcApi, samyagmithyAtvasya mithyAtvenaiveha vivakSitatvAditi // 'sabve samAuyA'ityAdipraznasya nirvacanacaturbhaGgayA hai| |bhAvanA kriyate, nicaddhadazavarSasahasrapramANAyupo yugapaJcopannA iti prathamabhaGgaH 1, teSveva dazavarSasahastrasthitiSu narakedhveke prathamataramutpanA apare tu pazcAditi dvitIyaH, anyairviSamamAyurnibaddhaM kaizcidazavarSasahasrasthitiSu kezcica pazcadaza- Dil // 42 // varSasahasrasthitiSu utpattiH punaryugapaditi tRtIyaH 3, kecitsAgaropamasthitayaH kecittu dazavarSasahanasthitaya ityevaM viSamA S gAthA dIpa anukrama [27-28] OCRACROSex ~98~
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [21] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAka 5445 [21] gAthA yuSo viSamameva cotpannA iti caturthaH 4, iha sanahagAthA-"AhArAIsu samA kamme vanne taheva lesAe / biyaNAe kiri-|| yAe AuyauvavatticaubhaMgI // 1 // " 'asurakumArA NaM bhaMte 'ityAdinA'surakumAraprakaraNamAhArAdipadanavakopetaM sUcitaM, tacca nArakapakaraNavanneyam, etadevAha-'jahA neraiyA ityAdi, tatrAhArakasUtre nArakasUtrasamAne'pi bhAvanA vizeSeNa likhyate-asurakumArANAmalpazarIratvaM bhavadhAraNIyazarIrApekSayA jaghanyato'GgalAsakyeyabhAgamAnatvaM, mahA|zarIratvaM tUrakarSataH saptahastapramANatvam , uttaravaikriyApekSayA svalpazarIratvaM jaghanyato'GgulasoyabhAgamAnatvaM mahAzarI-16 ratvaM tUrakarSato yojanalakSamAnamiti, tatraite mahAzarIrA bahutarAn pudgalAnAhArayanti, manobhakSaNalakSaNAhArApekSayA, devAnAM / hyasau syAt pradhAnazca, pradhAnApekSayA ca zAstre nirdezo vastUnAM vidhIyate, tato'lpazarIramAhyAhArapudgalApekSayA bahutarAMste tAnAhArayantItyAdi prAgvat , abhIkSaNamAhArayanti abhIkSNamucchrasanti ca ityatra ye caturthAderuparyAhArayanti stokasaptakAdecoparyucchsanti tAnAzrityAbhIkSNamityucyate, utkarSato ye sAtirekavarSasahasrasyopari AhArayanti sAtirekapakSasya coparyucchasa-12 nti tAnaGgIkRtya eteSAmalpakAlInAhAroccAsatvena punaH punarAhArayantItyAdivyapadezaviSayatvAditi, tathA'lpazarIrA alpa-18 tarAna pudgalAnAhArayanti ucsanti ca alpazarIratvAdeva, yatpunasteSAM kAdAcitkatvamAhArocyAsayostanmahAzarIrAhAroccAsAntarAlApekSayA bahutamAntarAlasvAt , tatra hi antarAle te nAhArAdi kurvanti tadanyatra kurvantItyevaM vivakSaNAditi, mahAzarIrANAmapyAhArochAsayorantarAlamasti kintu tadalpamityavivakSaNAdevAbhIkSNamityukta, siddhaM ca mahAzarIrANa 1 AhArAdiSu samAH karmaNi varNe tathaiva lezyAyAm / vedanAyAM kriyAyAmAyurupapatticaturbhanI // 1 // dIpa anukrama [27-28] ~99~
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [21] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAka [21] gAthA vyAkhyA teSAmAhArocyAsayoralpAntaratvam alpazarIrANAM tu mahAntaratvaM, yathA saudharmadevAnAM saptahastamAnatayA mahAzarIrANAM 1 zatake prajJaptiH tayorantaraM krameNa varSasahasradvayaM pakSadvayaM ca, anuttarasurANAM ca hastamAnatayA alpazarIrANAM trayastriMzadvarSasahasrANi praya- uddezaka 2 abhayadevI- khiMzadeva ca pakSA iti, eSAM ca mahAzarIrANAmabhIkSNAhArocyAsAbhidhAnenAlpasthitikatvamavasIyate, itareSAM tu vipayeyo paimAnikavadeveti, athavA lomAhArApekSayA'bhIkSNam-anusamayamAhArayanti mahAzarIrAH paryAptakAvasthAyAma, ucchA-S * samAyuSka MS sastu yathoktamAnenApi bhavana paripUrNabhavApekSayA punaH punarityucyate, apayoptakAvasthAyAM svalpazarIrA lomAhArato nAhA- // 43 // 1 hai rayanti ojAhArata evAharaNAt iti kadAcitte AhArayantItyucyate, ucchAsAparyAptakAvasthAyAM ca nocchrasantyanyadA tUcchrasantItyucyate AhatyocchrasantIti / 'kammavanna lessAo parivanneyavAo'tti kamAdIni nArakApekSayA viparyayeNa yAcyAni, tathAhi-nArakA ye pUrvotpannAste'lpakarmakazuddhataravarNazubhataralezyA ukkAH asurAstu ye pUrvotpannAste mahA-17 karmANo'zuddhavarNA azubhataralezyAzceti, katham , ye hi pUrvotpannA asurAste'tikandarpadadhmAtacittatvAnnArakAnanekaprakArayA yAtanayA yAtayantaH prabhUtamazubhaM karma saMcinvantItyato'bhidhIyante te mahAkarmANaH, athavA ye baddhAyupaste tirya4 gAdiprAvogyakarmaprakRtibandhanAnmahAkANaH tathA'zubhavarNA azubhalezyAzca te, pUrvotpannAnAM hi kSINatvAt zubhakarmaNaH / xi // 43 // zubhavarNodaya:-zubho varNo lezyA ca hasatIti, pazcAdutpannAstvabaddhAyuSo'lpakarmANo bahutarakarmaNAmavandhanAdazubhakarmaNA-||5|| makSINatyAca zubhavarNAdayaH syuriti // vedanAsUtraM ca yadyapi nArakANAmivAsurakumArANAmapi tathA'pi tadbhAvanAyAM || vizeSaH, sa cAyam-ye sajJibhUtAste mahAvedanAH, cAritravirAdhanAjanyacittasantApAt, athavA sabjibhUtAH sajJipU dIpa anukrama [27-28] ~100~
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [21] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAka [21] gAthA bhavAH paryAptA vA te zubhavedanAmAzritya mahAvedanA itare tvalpavedanA iti / evaM nAgakumArAdayo'pi 9 aucityena |vaacyaaH|| 'puDhavikAiyA NaM bhaMte / AhArakammavannalessA jahA neraiyANati catvAryapi sUtrANi nArakasUtrANIva mA pRthivIkAyikAbhilApenAdhIyanta ityarthaH, kevalamAhArasUtre bhAvanaivaM-pRthivIkAyikAnAmaGgalAsamayeyabhAgamAtrazarIratve 'pyalpazarIratvam itaraceta AgamavacanAdavaseyam 'puDhavikAiyassa ogAhaNaThyAe cauhANavaDie'tti, te ca mahAzarIrA dAlomAhArato bahutarAn pudgalAnAhArayantIti(nti) ucchasanti ca abhIkSNa mahAzarIratvAdeva,alpazarIrANAmalpAhArocchrAsatvamalpazarIratvAdeva, kAdAcitkatvaM ca tayoH paryAptaketarAvasthApekSamavaseyam / tathA karmAdisUtreSu pUrvapazcAdutpannAnAM pRthivIkAyikAnAM karmavarNalezyAvibhAgo nArakaiH sama eva,vedanAkriyayostu nAnAtvamata evAha-'asannitti mithyAdRSTayo'manaskA vA 'asanibhUyati asajJibhUtA asajJinA yA jAyate tAmityarthaH, etadeva vyanakti-aNidAe'tti anirdhAraNayA mavedanAM vedayanti, vedanAmanubhavanto'pi na pUrvopAcAzubhakarmapariNatiriyamiti mithyASTitvAdavagacchanti, vimanaskatvAdvA mattamUJchitAdivaditi bhaavnaa| 'mAImicchAdihi'tti mAyAvanto hi teSu prAyeNotpadyante, yadAha-"ummaggadesao maggaNAsao gUDhahiyaya mAilo / sahasIlo ya sasallo tiriyAuMbaMdhae jIvo ||1||"tti, tataste mAyina ucyante, athavA mAyehAnantAnubandhikaSAyopalakSaNam ato'nantAnuvandhikapAyodayavanto'ta eva mithyAdRSTayo-mithyAtvodayavRttaya iti / 'tANaM 1pRthvIkAyikA pRthvIkAyikasa zarIrApekSayA catu:sthAnapatitaH ( anantabhAgAnantaguNavarSe ) // 2 unmArgadezako mArganAzako gUDhahRdayo mAyAvI / zaThasvabhAvaH sazalyazca jIvastiryagAyudhnAti // 1 // dIpa anukrama [27-28] ~101~
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [21] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAka [21] gAthA vyAkhyA-mANiyahayAo'tti teSAM pRthivIkAyikAnAM naiyattikyo-niyatA na tu triprabhRtaya iti, paJcavetyarthaH, 'se teNaDhaNaM samaki- 1 zatake prajJaptiH 4 riyatti nigamanaM, 'jAva cariMdiya'tti, iha mahAzarIratvamitaraca svasvAvagAhanA'nusAreNAvaseyam, AhArazca dvIndri- uddezaH 2 abhayadevI- yAdInAM prakSepalakSaNo'pIti / 'paMciMdiyatirikkhajoNiyA jahA neraiya'tti pratItaM, navaramiha mahAzarIrA abhIkSNa-13/16 lezyAvicA yA vRttiH mAhArayanti ucchsanti ceti yaducyate tatsaGgyAtavarSAyuSo'pekSyetyavaseyaM, tathaiva darzanAt , nAsaGkhyAtavarSAyuSaH, teSAM va rasU 21 prakSepAhArasya SaSThasyopari pratipAditatvAt , alpazarIrANAM tvAhArocchAsayoH kAdAcikatvaM vacanaprAmANyAditi, lomA-2 // 44 // * hArApekSayA tu sarveSAmapyabhIkSNamiti ghaTata eva, alpazarIrANAM tu yatkAdAcitkaravaM tadaparyAptakatve lomAhArocyAsayo-16 bharabhavanena paryAptakatve ca. tadbhAvenAvaseyamiti // tathA karmasUtre yatpUrvotpannAnAmalpakarmatvamitareSAM tu mahAkarmatvaM tadAyu kAditadbhavavedyakarmApekSayA'vaseyam // tathA varNalezyAsUtrayoryatpUrvotpannAnAM zubhavarNAyuktaM tattAruNyAt pazcAdutpannAnAM | cAzubhavarNAdi bAlyAdavaseya, loke tathaiva darzanAditi / tathA 'saMjayAsaMjaya'tti dezaviratAH sthUlAt prANAtipAtA-18 FolldernivRttavAditarasmAdanivRttatvAcceti / 'maNussA jahA neraiya'tti tathA vAcyA iti gamyaM, 'nANattaMti nAnAtvaM bhedaH | punarayaM, tatra 'maNussA NaM bhaMte ! save samAhAragA ? ityAdi praznaH, 'no iNaDe samaDe' ityAyuttaraM 'jAva duvihA maNussA // 44 // pannattA, taMjahA-mahAsarIrA ya appasarIrA ya, tattha NaM je te mahAsarIrA te bahutarAe poggale AhAraiti, evaM 'pariNAmeti UsasaMti nIsasaMti' // iha sthAne nArakasUtre 'abhikkhaNaM AhAratI'tyadhItam, iha tu 'Aha'tyadhIyate, mahAzarIrA hi devakurbAdimithunakAH, te ca kadAcidevAhArayanti kAvalikAhAreNa, 'ahamabhattassa AhAro'si dIpa anukrama [27-28] ~102
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [21] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAka [21] RECAUSACROREOGRESS gAthA vacanAt , alpazarIrAstvabhISaNamalpa ca, bAlAnAM tathaiva darzanAt saMmUcchimamanuSyANAmalpazarIrANAmanavaratamAhArasambhavAcca, yacceha pUrvotpannAnA zuddhavarNAdi tattAruNyAt saMmUcchimApekSayA veti / 'sarAgasaMjaya'tti akSINAnupazAntakaSAyAH 'vIyarAgasaMjaya'tti upazAntakaSAyAH kSINakaSAyAzca, 'akiriya'tti vItarAgatvenArambhAdInAmabhAvAda kriyAH, 'egA mAyAvattiyatti apramattasaMyatAnAmekaiva mAyApratyayA 'kiriyA kajaItti kriyate-bhavati kadAciduDAharakSaNapravRttAnAmakSINakaSAyattvAditi, 'AraMbhiya'tti pramattasaMyatAnAM ca 'sarvaH pramattayoga Arambha itikRtvA''rambhikI syAt, akSINakaSAyatvAcca mAyApratyayeti / 'vANamaMtarajoisavemANiyA jahA asurakumAra'tti, tatra zarIrasthAlpatvamahattve svAvagAhanAnusAreNAvaseye / tathA vedanAyAmasurakumArAH 'sannibhUyA ya asannibhUyA ya, sannibhUyA mahAveyaNA asannibhUyA | appaveyaNA' ityevamadhItAH, vyantarA api tathaivAdhyetavyAH, yato'surAdiSu vyantarAnteSu deveSu asajina utpadyante, yato'traivoddezake vakSyati-'asannINaM jahanneNaM bhavaNavAsIsu ukkoseNaM vANamaMtarasutti, te cAsurakumAraprakaraNoktayuktaralpavedanA bhava|ntItyavaseyaM, yattu prAgukta samjhinaH samyagdRSTayo'sajJinastvitare iti tadbaddhavyAkhyAnusAreNaiveti,jyotiSkavaimAnikeSu tvasa-4 jino notpadyante'to vedanApade teSvadhIyate 'duvihA jotisiyA-mAyimicchadivI uvavannagA ye tyAdi,tatra mAthimithyAdRSTayo|alpavedanA itare ca mahAvedanAH zubhavedanAmAznityeti, etadeva darzayannAha-navaraM 'veyaNAe'ityAdi ||ath caturviMzatidaNDaka-II meva lezyAbhedavizeSaNamAhArAdipadainirUpayana daNDakasaptakamAha-'salessANaM bhaMte !neraiyA savve samAhAragatti anenA-18 hArazarIrocchAsakarmavarNalezyAvedanAkiyopapAtAkhyapUrvokanavapadopetanArakAdicatuvazatipadadaNDako lezyApadavizeSitaH dIpa anukrama [27-28] For P OW anirwastaram.org ~103~
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [21] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: C prata sutrAka gAthA vyAkhyA- sUcitaH, tadanye ca kRssnnleshyaadivishessitaaH| pUrvoktanavapadopetA eva yathAsambhavaM nArakAdipadAtmakAH SaD daNDakAH sUci- 1 zatake prajJaptiHtAH / tadevameteSAM saptAnAM daNDakAnAM sUtrasopArtha yo yathA'dhyetabyastaM tathA darzayannAha-ohiyANa'mityAdi, tatrAdhikAnAM | uddezaH 2 abhayadA pUrvoktAnAM nirvizeSaNAnAM nArakAdInAM tathA salezyAnAmadhikRtAnAmeva zuklalezyAnAM tu saptamadaNDakavAcyAnAmeSAM trayA- lezyAsvAyA vRttiH pANAmeko gamaH-sadRzaH pAThaH, salezyaH zuklalezyazcetyevaMvidhavizeSaNakRta eva tatra bhedaH, audhikadaNDakasUtravadanayoH sUtra- / 1 hArAdisA hA // 45 // samiti hRdayaM, tathA 'jassatthi' ityetasya vakSyamANapadasyeha sambandhAdyasya zuklalezyA'sti sa eva taddaNDake'dhyetavyaH || myAdivi 14cAraH sU21 teneha paJcendriyatiryaJco manuSyA vaimAnikAzca vAcyAH, nArakAdInAM zuklezyAyA abhAvAditi, "kiNhalesanIlalesANaMpi jAego gamoM' auSika evetyarthaH, vizeSamAha-'navaraM veyaNA'ityAdi, kRSNalezyAdaNDake nIlale zyAdaNDake ca pedanAsUtre ||31 PI"tuvihA razyA patnattA-samibhUyA ya asannibhUyA ya'tti audhikadaNDakAdhItaM nAdhyetavyam , asajJinAM prathamapRthivyAmeSo tpAdAt, 'asaNNI khalu paDhama'miti vacanAt , prathamAyAM ca kRSNanIlalezyayorabhAvAta, tarhi kimadhyetavyamityAha&A'mAthimicchAdihiuvavanagA yetyAdi, tatra mAyino mithyAdRSTayazca mahAvedanA bhavanti, yataH prakarSaparyantavarsinI sthi timazubhAM te nivartayanti, prakRSTAyAM ca tasyAM mahatI vedanA saMbhavati, itareSAM tu viparIteti / tathA manuSyapade kriyA-1 || sUtre yadyayIpikadaNDake 'tivihA maNussA pannattA, taMjahA-saMjayA 3, tattha Na je te saMjayA te duvihA pannattA, taMjahA-1 IDIIN45 // tasarAgasaMjayA ya vIyarAgasaMjayA ya, tattha NaM je te sarAgasaMjayA te duvihA patnattA, taMjahA-pamattasaMjayA ya appamattasaM 1 asaMjJI khallu prathamAyAM / dIpa anukrama [27-28] ~ 104~
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [21] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05) aMgasUtra- [05] "bhagavatI"mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: * prata sUtrAka [21] gAthA 5545454%A5% |jayA yati paThitaM, tathA'pi kRSNanIlalezyAdaNDakayo dhyetavyaM, kRSNanIlalezyodaye saMyamasya niSiddhatvAt , yacocyate 'puSapaDivannao puNa annayarIe u lessAe'tti tatkRSNAdidravyarUpAM dravyalezyAmaGgIkRtya na tu kRSNAdidravyasAcinyajanitAtmapariNAmarUpAM bhAvalezyAm, etaca prAguktamiti, etadeva darzayannAha-'maNusse'tyAdi, tathA kApotalezyAdaNDako'pi nIlAdilezyAdaNDakavadadhyetavyo, navaraM nArakapade vedanAsUtre nArakA audhikadaNDakavadeva vAcyAH, te caivam-'neraiyA duvihA pannattA,taMjahA-sannibhUyA ya asannibhUyA yatti,asajJinAM prathamapRthivyutpAdena kApotalezyAsambhavAdata Aha-'kAulessAjANavI'tyAdi / tathA tejolezyA padmalezyA ca yasya jIvavizeSasyAsti tamAzritya yathoSiko daNDakastathA tayordaNDako bhaNitavyo, tadastitA caivam-nArakANAM vikalendriyANAM tejovAyUnAM cAdyAstina eva, bhavanapatipRthivyambuvanaspativyantarANAmAdyAzcatasraH, paJcendriyatiryagmanuSyANAM par3a, jyotiSAM tejolezyA, vaimAnikAnAM timraH prazastA iti, Aha | ca-"kiNhAnIlAkAUteulesA ya bhavaNavaMtariyA / joisasohammIsANa teulesA muNeyavA // 1 // kappe saNaMkumAre mAhiMde ceva bhaloge ya / eesu pamhalesA teNa paraM sukkalessA u // 2 // " tathA-"puDhabIAuvaNassaibAyarapatteya lesa | catvAri [ tejolezyAntAH ] gambhayatiriyanaresu challesA tini sesANaM // 3 // " kevalamaudhikadaNDake kriyAsUtre manuSyAH 1 bhavanavyantarAH kRSNanIlakApotatejolezyAH, jyotiSkasaudharmazAnAstejolezyA jJAtavyAH // 1 // sanatkumAre kalpe mAhendre brahmaloke | caiva / eteSu pAlezyA tataH paraM zuklezyaiva // 2 // pRthivyabbanaspatibAdarapratyekAnAM cataso lezyAH (tejo'ntAH) / garbhajatiryainarANAM kA SaDU lezyAH zeSANAM tisaH // 3 // dIpa anukrama [27-28] Indurary.org ~105
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [21] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAka gAthA vyAkhyA-13 sarAgavItarAgavizeSaNA adhItAH iha tu tathA na vAcyAH, tejaHpadmalezyayorvItarAgatvAsambhavAt zuklalezyAyAmeva tatsa 1 zatake prajJaptimA mbhavAt , pramattApramattAstUcyanta iti, etadeva darzayannAha-'teulesA pamhalese tyAdi / 'gAha'tti, uddezakAditaH sUtrA uddezaH 2 abhayadevI sanAhagAthA gatArthA'pi sukhabodhArthamucyate-duHkhamAyuzcodIrNa vedayatItyekatvabahutvAbhyAM daNDakacatuSTayamukta, tathA lezyAdhiyA vRttiH lA'AhAre'tti neraiyA kiM samAhArA ?' ityAdi, tathA 'kiM samakammA ?' tathA 'kiM samavannA?' tathA 'kiM samalesA tathA kAraHsU22 // 46 // 'ki samaveyaNA' tathA 'kiM samakiriyA ?' tathA 'kiM samAuyA samovavannaga'tti gAdhArthaH / prAkU salezyA nArakA ityu-dU tamathalezyA nirUpayannAha| kai NaM bhaMte / lessAo pannattAo ?, goyamA ! challessAo pannattA, taMjahA-lesANaM dhIyao uddesao bhANiyanvo jAva ihI / / (sU0 22 // tatrAtmani karmapudgalAnAM lezanAt-saMzleSaNAlazyA, yogapariNAmazcaitAH, yoganirope lezyAnAmabhAvAt , yogazca zarIharanAmakarmapariNativizeSaH, 'lessANaM dhIo uddesao'tti prajJApanAyAM lezyApadasya caturuddezakasyeha dvitIyodezako lezyAsvarUpAvagamAya bhaNitavyaH, prathama iti kacidRzyate so'papATha iti / atha kiyaDUraM yAvadityAha-jAva ihI' Rddhi-||4|| vaktavyatAM yAvat , sa cAyaM sopataH-'karaNaM bhNte| lesAo pannattAo?, goyamA ! chalesAo pannattAo, taMjahA- // 46 // kaNhalesA 6, evaM sarvatra prazna uttaraM ca vAcyaM, 'neraiyANaM tinni kaNhalessA 3, tirikkhajoNiyANaM 6, egidiyANaM 4, puDhaviAuvaNassaINaM 4, teuvAubeiMdiyateiMdiyacauriMdiyANa 3, paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM 6' ityAdi bahu vAcyaM 18 dIpa anukrama [27-28] ~106~
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [22] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [22] zrIpa yAvat 'eesi NaM bhaMte ! jIvANaM kaNhalessANaM jAva sukalessANaM kayarerahiMto appahiyA vA mahahiyA vA 1, goyamA ! // kaNhalessahiMto nIlalesA mahaDDiyA, nIlalesehito kAvoyalese tyAdi // atha pazavaH pazutvamaznuvate ityAdivacanavipralambhAd yo manyate'nAdAvapi bhave ekadhaiva jIvasyAvasthAnamiti tadvodhanArtha praznayannAha jIvassa bhaMte ! tItahAe Adivassa kaivihe saMsArasaMciTThaNakAle paNNate?, goMyamA! caubihe saMsAra-16 saMciTThaNakAle paNNatte, taMjahA-NeraiyasaMsArasaMciTThaNakAle tirikkha0 maNussa0 devasaMsArasaMciTThaNakAle ya? pnnnntte||neriysNsaarsNcitttthnnkaale Na bhaMte ! kativihe paNNate?,goyamA! tivihe paNNatte, taMjahA-sunnakAle | asunnakAle missakAle // tirikkhajoNiyasaMsAra pucchA, goyamA! duvihe paNNatte, taMjahA-asunnakAle ya missakAle ya, maNussANa ya devANa ya jahA neraiyANaM // eyarasa NaM bhaMte ! neraiyasaMsArasaMciTThaNakAlassa sunnakAlassa asunnakAlassa mIsakAlassa ya kayarezahiMto appA vA pahue vA tule vA visesAhie vA ?, goyamA! sabdha asunnakAle missakAle aNaMtaguNe sunnakA0 aNaM0 gunne|| tiri0 jo0 bhaMte ! sabba0 asunnakAle missakAle arNataguNe, maNussadevANa ya jahA neraiyANaM // eyassa bhaMte ! neraiyarasa saMsArasaMciTThaNakAlassa jAva devasaMsArasaMciTThaNajAvavisesAhie vA?, goyamA ! sabbatthove maNussasaMsArasaMciThThaNakAle, naraiyasaMsArasaMcihaNakAle asaMkhejaguNe, devasaMsArasaMciDhaNakAle asaMkhejaguNe, tirikkhajoNie aNaMtaguNe // (sU023) anukrama [29] ~107~
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [23] pIpa vyAkhyA- 'jIvassa Na'mityAdi byakta, navaraM kiMvidhasya jIvasya ? ityAha-'AdiSTasya' amuSya nArakAderityevaM vizeSitasya 1 zatake prajJaptiH 'tItaddhAe'tti anAdAvatIte kAle 'katividhaH' upAdhibhedAtkatibhedaH saMsArasya-bhavAnavAntare saMcaraNalakSaNasya saMsthA- uddezaH 2 abhayadevI- nam-avasthitikriyA tasya kAla:-avasaraH saMsArasaMsthAnakAlaH, amuSya jIvasyAtItakAle kasyAM kasyAM gatAkvasthAna- saMsArAvayA vRttiH mAsIt / ityarthaH, anottara-caturvidha upAdhibhedAditi bhAvaH, tatra nArakabhavAnugasaMsArAvasthAnakAlakhidhA-zUnyakA-| sthAnaM sU23 lo'zUnyakAlo mizrakAlazceti, tiravAM zUnyakAlo nAstIti teSAM dvividhA, manuSyadevAnAM trividho'pyasti, Aha ca"sunnAsunno mIso tiviho saMsAraciTThaNAkAlo / tiriyANa sunnavajo sesANaM hoi tivihovi // 1 // " tatrAzUnyakAla|stAvaducyate, azUnyakAlasvarUpaparijJAne hi satItarau sujJAnau bhaviSyata iti, tatra vartamAnakAle saptasu pRthivISu ye | nArakA vartante teSAM madhyAdyAvanna kazcidurbhate na cAnya utpadyate tAvanmAtrA evaM te Asate sa kAlastAnArakAnaGgIkRtyA-1 zUnya iti bhaNyate, Aha ca-"AisamajhyANa neraiyANaM na jAva ekovi / ubaTTA anno vA uvavajai so asunno u 2 // 1 // " mizrakAlastu teSAmeva nArakANAM madhyAdekAdaya uddhRttAH yAbadeko'pi zeSastAvanmizrakAlaH, zUnyakAlastu yadA | ta evAdiSTasAmayikA nArakAH sAmastyenodvRttA bhavanti naiko'pi teSAM zeSo'sti sa zUnyakAla. iti, Aha ca-baTTe / | 1 zUnyo'zUnyo mizravividhaH saMsArasthAnakAlaH / tirazvA zUnyavayaH zeSANAM gabati trividho'pi // 1 // 2 AdiSTasAmayikAnAM naira-| vikANAM yAvadeko'pi nodate anyo botpadyate so'zUnya eva // 1 // 3-ekasminnapyudvace yAvadeko'pi tiSThati ThAbanminaH / varcamAneSu / 18 seMbaidhu nilaMpiteSu zUnyastu // 1 // SCS-4560 anukrama [30] SAREaratunintimational ~108~
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata 4aa ekamivi tA mIso dharai jAva ekovi / nilleviehiM sabehiM vaTTamANehiM sunno u // 1 // " idaM ca mizranArakasaMsArAva sthAnakAlacintAsUtraM na tameva vArtamAnikanArakabhavamaGgIkRtya pravRttam , api tu vArttamAnikanArakajIvAnAM gatyantaraga|mane tatraivotpattimAzritya, yadi punastameva nArakabhavamaGgIkRtyedaM sUtra syAttadA'zUnyakAlApekSayA mizrakAlasyAnantaguNatA sUtroktA na syAt , Aha ca-"eyaM puNa te jIve paDucca suttaM na tabbhavaM ceva / jai hoja tabbhavaM to anantakAlo Na 4 saMbhavai // 1 // " kasmAt ? iti ced ucyate, ye vArtamAnikA nArakAste svAyuSkakAlasyAnte udvartante, asaGkhyAtameva 31 &ca tadAyuH, ata utkarSato dvAdazamIhurtikAzUnyakAlApekSayA mizrakAlasyAnantaguNatvAbhAvaprasaGgAditi, Aha ca "kiM. kAraNamAiDA neraiyA je imammi samayammi / te ThiikAlassaMte jamhA sabe khabijati // 1 // " iti / 'sabvatthoce asunnakAle'tti nArakANAmutpAdodvartanAvirahakAlasyotkarSato'pi dvAdazamuhUrtapramANatvAt , 'mIsakAle arNataguNe'tti | mizrAkhyo vivakSitanArakajIvanirlepanAkAlo'zUnyakAlApekSayA'nantaguNo bhavati, yato'sau nAraketareSvAgamanagamanakAlaH, sa ca trasavanaspatyAdisthitikAlamizritaH sannanantaguNo bhavati, trasavanaspatyAdigamanAgamanAnAmanantatvAt , sa ca nAra anukrama [30] 4 1-etatsUtraM punastAn jIvAn pratItya, naiva tadbhavaM, yadi tavaM pratItya bhavettadA'nantakAlo na saMbhavati ( asaJjayAtasamayasthitikAlAt )||1||2-ki kAraNamasammave ? asmin samaye ye nairayikA AdiSTAH sthitikAlasyAnte te sarve yasmAdurtiSyante // 1 // RELIGunintentiational ~109~
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka ba Ke sU23 kanilepanAkAlo vanaspatikAyasthiteranantabhAge vartata iti, uktaM ca-"dhovo asunnakAlo so ukoseNa bArasamuhatto / 8/1 zatake prajJaptiH // tatto ya aNaMtaguNo mIso nillevaNAkAlo // 1 // AgamaNagamaNakAlo tasAitarumIsio aNaMtaguNo / aha nillevaNa- uddezaH2 abhayadevI kAlo aNatabhAge vaNaddhAe ||2||"tti / 'sunnakAle aNaMtaguNe'tti sarveSAM vivakSitanArakajIvAnAM prAyo vanaspati-yA saMsArAva yA vRttiH1|| pvanantAnantakAlamavasthAnAt, etadeva vanaspatiSvanantAnantakAlAvasthAnaM jIvAnAM nArakabhavAntarakAla utkRSTo dezitaH|3|| . sthAne zunyAzUnya // 48 // x |samaya iti, urpha pa-"sunno ya arNataguNo so puNa pAya vaNassaigayANaM / evaM ceva ya nArayabhavaMtaraM desiyaM jeI // 1 // " ti / 'tirikkhajoNiyANaM samvatthove asunnakAle'tti, sa cAntarmuhartamAtraH, ayaM ca yadyapi sAmAnyena tirazcAmukta8| stathA'pi vikalendriyasaMmUcchimAnAmevAbaseyaH, teSAmevAntarmuhartamAnasya virahakAlasyoktasvAt, yadAha-"bhinnamuhutto || vigaliMdipasu sammucchimesuvi sa eva" ekendriyANAM tadartanopapAtavirahAbhAvenAzUnyakAlAbhAva eva, Aha ca-"ego || asaMkhabhAgo baTTA ubaTTaNovadhAyaMmi / eganigoe nicaM evaM sesesuvi sa evaM // 1 // " pRthivyAdiSu punaH 'aNusamayama|saMkheja'tti vacanAdvirahAbhAva iti, 'missakAle aNataguNe'tti nArakavat , zUnyakAlastu tirazcAM nAstyeva, yato vAce 1-azUnyakAlaH stokaH sa utkRSTena dvAdazamuhUrtaH / tatazcAnantaguNo mizro nilepanAkAlaH // 1 // aagmngmnkaalkhsaaditrumishri-5||48|| to'nantaguNaH / atha ca nirlepanakAlo'nantabhAge banakAlasya ||2||2-shuunyshcaanntgunnH sa punaH prAyo vanaspatigatAnAm / etadeva cotkRSTa nArakabhavAntaraM darzitaM jyeSTham ( asti) ||3-viklendriyessu minnamuhUrtaH saMmUrSichameSvapi sa eva ( kAlaH / ) 1 ekasminnigode eko'sakhyAtabhAgo nityamunopapAtayorvatete zeSanigodeSvapyevaM sa eva ( asakhyAtabhAgaH / ) anukrama [30] CRACRee ~110~
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: +964 1 prata 5%85%25-265%4 mAnikasAdhAraNavanaspatInAM tata uttAnAM sthAnamanyannAsti, 'maNussadevANaM jahA neraiyANaM'ti, azUnyakAlasyApi dvAdazamaharsapramANatvAt , atra gAthA-"evaM narAmarANavi tiriyANaM navari nasthi sunnaddhA / niggayANa nesi bhAyaNa mannaM tao natthi // 1 // " iti / 'eyasse'tyAdi vyaktam / kiM saMsAra evAvasthAnaM jIvasya sthAduta mokSe'pi iti 4 zaGkAyAM pRcchAmAhaMIjIye NaM bhaMte ! aMtakiriyaM karejA, gopamA ! asthegatiyA karejA asdhegatiyA no karejA, aMtakiri yApayaM neyavvaM / / (sU024) ra 'jIve NamityAdi vyaktaM, navaram 'aMtakiriyaM ti antyA ca sA paryantavartinI kriyA cAntyakriyA, antyasya vA karmAntasya kriyA antakriyA, kRtsnakarmakSayalakSaNAM moksspraaptimityrthH| aMtakiriyApayaM neyavya ti, tacca prajJApanAyAM viMzatitama, tazcaivam-'jIve NaM bhaMte ! aMtakiriyaM karejA, goyamA ! arathegaie karejA atyaMgaie No karejA, evaM neraie jAva vemANie' bhanyaH kuryAnetara ityarthaH, 'neraiyA NaM bhaMte ! neraiesu vaTTamANe aMtaM karejA', goyamA / no iNaDhe samaDe' ityAdi navaraM 'maNussesu aMtaM karejA' manuSyeSu vartamAno nArako manuSyIbhUta ityarthaH / karmalezAdamtakriyAyA abhAve kecijjIvA deveSutpadyante'tastadvizeSAbhidhAnAyAhaTra aha bhaMte / asaMjayabhavipadabadevANaM 1 avirAhiyasaMjamANaM virAhiyasaM03 avirAhiyasaMcamAsaM| 1 evaM-nArakavanarAmarANA, tirazcAmapi, para tirazvAM na zUnyakAlaH, yasmAcato nirgatAnAM teSAmanyarasthAnaM nAsti (anantAnantatvAt) -2- CACA anukrama 4- [30] 4-954 A asurary.com ~111~
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [25] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: vyAkhyA- prajJaptiH prata sUtrAMka [25] yA vRttiH1 // 49 // dIpa ja04 virAhiyasaMjamAsaM05 asannINaM 6 tAvasANaM 7 kaMdappiyANaM 8 caragaparibvAyagANaM 9 kibvisi- 1 zatake yANaM 10 tericchiyANaM 11 AjIviyANaM 12 AbhiogiyANa 13 saliMgINaM dasaNavAvanagANaM 14 eesi || 4 uddezaH2 Na devalogesu uvavajamANArNa kassa kahiM upavAe paNNate?, goyamA! assaMjayabhaviyadavvadevANaM jahanneNaM || RI sU024 bhavaNavAsIsu ukoseNaM patharimagevijjaemu 1, avirAhiyasaMjamANaM jahanneNaM sohamme kappe ukoseNaM sabbaha- saMyama siddha vimANe 2, virAhiyasaMjamANaM jahanneNaM bhavaNavAsIsu ukkoseNaM sohamme kappe 3, avirAhiyasaMjamA02||vyAdyapapAgaMjaha sohamme kappe ukkoseNaM acue kappe 4, virAhiyasaMjamAsaM0 jahanneNaM bhavaNavAsIsu ukkoseNaM taH sU25 jotisiesu 5, asannINaM jahanneNaM bhavaNavAsIsu ukoseNaM vANamaMtaresu 6, avasesA savve jaha. bhavaNavA ukosagaM vocchAmi-tAvasANaM jotisiema, kaMdappiyANa sohamme, caragaparivAyagANaM baMbhaloe kappe, kivisiyANaM laMtage kappe, tericchiyANaM sahassAre kappe, AjIviyANaM asue kappe, AbhiogiyANaM ajue kappe, saliMgINaM dasaNavAvanagANaM uvarimagevejaema 14 // (sU 025) 'aha bhaMne ityAdi vyakta, navaram 'atheti paripraznArthaH 'asaMjayabhaviyadavvadevANati iha prajJApanATIkA li // 49 // khyate-asaMyatA:-caraNapariNAmazUnyAH bhanyA:-devatvayogyA ata eva dravyadevAH, samAsavaM-asaMyatAzca te bhavyadra-||* vyadevAzceti asaMyatabhavyadravyadevAH, tatraite'saMyatasamyagdRSTayaH kiletyeke, yataH kiloktam-"aNuvayamahabaehi ya bAla 1aNuvratairmahAbratAlatapasA'kAmanirjasyA ca / devAyurnibadhnAti yazca jIvaH samyagdRSTiH // 1 // anukrama [32] SARELatun internatkomal ~112~
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [25] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [25] tavo'kAmanijarAe ya / devAuyaM nibaMdhai sammaddiDI ya jo jIvo // 1 // " etaccAyuktaM, yato'mISAmutkRSTata uparimaveyakeSUpapAta uktaH, samyagdRSTInAM tu dezaviratAnAmapi na tatrAsau vidyate, dezaviratazrAvakANAmacyutAdUrvamagamanAta, nApyete nivAH, teSAmiheva bhedenAbhidhAnAt, tasmAnmithyAdRSTaya evAbhavyA bhavyA vA asaMyatabhavyadravyadevAH zramaNaguNadhAriNo nikhilasAmAcAryanuSThAnayuktA dravyaliGgadhAriNo gRhyante, te hyakhilakevalakriyAnabhAvata evoparimapraiveyake tpadyanta iti, asaMyatAzca te satyapyanuSThAne cAritrapariNAmazUnyatvAt, nanu kathaM te'bhanyA bhavyA vA zramaNaguNadhAriNo bhavanti ! iti, atrocyate, teSAM hi mahAmithyAdarzanamohaprAdurbhAve satyapi cakravartiprabhRtyanekabhUpatipravarapUjAsatkArasanmAnadAnAn sAdhUna samavalokya tadartha pratrajyAkriyAkalApAnuSThAnaM prati zraddhA jAyate, tatazca te yathoktakriyAkAriNa & iti / tathA 'avirAhiyasaMjamANaM'ti pratrajyAkAlAdArabhyAbhagnacAritrapariNAmAnAM saMjvalanakaSAyasAmarthyAt pramatta guNasthAnakasAmathyodvA svarUpamAyAdidoSasambhave'pyanAcaritacaraNopaghAtAnAmityarthaH, tathA 'virAhiyasaMjamANa'ti | uktaviparItAnAm , 'adhirAhipasaMjamAsaMjamANaM'ti pratipattikAlAdArabhyAkhaNDitadezaviratipariNAmAnAM zrAvakANAM 'virAhiyasaMjamAsaMjamANa ti uktavyatirekiNAm 'asantrINaM'ti manolabdhirahitAnAmakAmanirjarAvatA, tathA 'tAbasANaM ti patitapatrAdyupabhogavatAM bAlatapasvinA, tathA 'kandappiyANa'ti kandarpaH-parihAsaH sa yeSAmasti tena vA ye caranti te kandarpikAH kAndarpikA vA-vyavahAratazcaraNavanta eva kandarpakaukucyAdikArakAH, tathAhi-"kahakahakahassa 1-kahakahakahena hasanaM kandarpaH anibhRtAzcollApAH / kandarpakathAkathanaM kandapopadezaH kandarpaprazaMsA ca // 1 // ACC dIpa anukrama [32] ~113~
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [25] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [25] dIpa vyAkhyA-12 hasana kaMdappo aNiyA ya uhAvA / kaMdappakahAkahaNaM kaMdappuvaesa saMsA ya // 1 // bhumanayaNavayaNadasaNacchadehiM karapA- zatake yakannamAIhiM / taM taM karei jaha jaha hasai paro attaNA ahasaM // 2 // vAyA kukuhao puNa taM jaMpai jeNa hassae ano| uddezaH2 abhayadevI & nANAvihajIvarue kubaha muhatUrae ceva // 3 // " ityAdi, "jo saMjaovi eyAsu appasasthAsu bhAvaNaM kuNai / so tavi-1||asaMyatabhayA vRttiH1 isa gAi surema bhAoM caraNahINo. ||1||"tti, atasteSAM kandarpikANAM, 'caragaparibvAyagANati sAvyadayo -dhATibhaizyopajIvinastridaNDinaH, athavA carakA:-kacchoTakAdayaH paritrAjakAstu-kapilamunisUnavo'tasteSAM, 'kivi-hAvAputpAtaH siyANaM'ti kilbirSa-pApaM tadasti yeSAM te kilbiSikAH, te ca vyavahAratazcaraNavanto'pi jJAnAdyavarNavAdinaH, yatho-4 hai sU25 kam-"NANassa kevalINaM dhammAyariyassa sapasAhUNaM / mAI avanavAI kivisiya bhAvaNaM kuNai // 1 // " atasteSAM, tathA|| 'tericchiyANa ti 'tirazcA' gavAvAdInAM dezaviratibhAjAm 'AjIviyANaM ti pApaNDivizeSANAM nAmyadhAriNAM, mozAlakaziSyANAmityanye, AjIvanti vA ye'vivekilokato landhipUjAkhyAtyAdibhistapazcaraNAdIni te AjIvikA'sti-14 venAjIvikA atasteSAM, tathA 'AbhiogiyANaM'ti abhiyojana-vidyAmantrAdibhiH pareSAM vazIkaraNAdyabhiyogaH, sa| 1dhanayanavadanadantoSThena karapAdakarNAdikaistattatkaroti yathA yathA paro hasati AtmanA ahasan // 2 // vAcA kutkucitaH punastaja-10 pati yenAnyo hasati / nAnAvidhajIvarutAn mukhatUryANi ca karoti // 3 // 2 yaH saMyato'pyetAkhaprazastAsu vAsanAM pharoti sa tathAvidheSu-14|| sureSu macchati caraNahInastu bhaktaH (sthAdvA na vA) // 3 jJAnasya kevalinAM dharmAcAryasya sarvasAdhUnAM cAvarNavAdI mAyI ca kilvipikIbhAvanAM karoti // 3 // anukrama [32] ~114~
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [25] dIpa anukrama [32] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [2], mUlaM [ 25 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05] aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Jacatur ca dvidhA, yadAha-"duviho khalu abhiogo dabe bhAve ya hoi nAyavo / dabaMmi hoti jogA vijjA maMtA ca bhAmi // 1 // " iti so'sti yeSAM tena vA caranti ye te'bhiyogikA AbhiyogikA vA, te ca vyavahAratazcaraNavan mantrAdiprayoktAraH, yadAha - "kouyabhUIkamme pariNApasiNe nimittamAjIvI / iDirasasAyagaruo ahiogaM bhAvarNa kuNai // 1 // " iti [kautukaM - saubhAgyAdyarthaM snapanakaM bhUtikarma jvaritAdibhUtidAnaM praznApaznaM ca-svapnavidyAdi, ] 'sali gINaM ti rajoharaNAdisAdhuliGgavatAM kiMvidhAnAmityAha-'daMsaNavAvannagANaM ti darzanaM samyaktvaM vyApannaM bhraSTaM yeSAM te tathA teSAM nihavAnAmityarthaH / 'eesi NaM devaloesa ubavajamANANaM'ti, anena devatvAdanyatrApi kecidutpadyanta iti pratipAditaM, 'virAhiyasaMjamANaM jahantreNaM bhavaNavaIsu ukkoseNaM sohamme kappetti, iha kazcidAha - virAdhitasaMyamAnAmutkarSeNa saudharme kalpe iti yaduktaM tatkathaM ghaTate 1, draupadyAH sukumAlikAbhave virAdhitasaMyamAyA IzAne utpAdazravaNAt iti, atrocyate, tasyAH saMyamavirAdhanA uttaraguNaviSayA vakuzatvamAtrakAriNI na tu mUlaguNavirAdhaneti, saudharmotpAdazca viziSTatarasaMyamavirAdhanAyAM sthAt, yadi punarvidhanamAtramapi saudharmotpattikArakaM syAttadA bakuzAdInAmutaraguNAdipratisevAvatAM kathamacyutAdiSUtpattiH syAt ?, kathacidvirAdhakatvAtteSAmiti / 'asannINaM jahaNaM bhavaNavA sIsu udyoseNaM vANamaMtaresu'tti iha yadyapi 'camarabali sAramahiya 'mityAdivacanAdasurAdayo maharddhikAH 'pachibhovamamu1 abhiyogaH khalu dvividho dravyato bhAvatazca bhavati jJAtavyaH / dravyatabhUrNAdayo yogA bhAvato yogA vidyA mAzca // 1 // 2 panakaM bhUtidAnaM prazamanAdinimittAjIvI ca / RddhirasasAtagauravito'bhiyogika bhAvanAM karoti // 1 // For Parts Only ~ 115 ~ nary org
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [25] dIpa anukrama [32] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [25] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaSThiH abhayadevI yA vRttiH 1 // 51 // kosaM baMtariyANaM'ti iti vacanAcca vyantarA alparddhikAstathA'pyata eva vacanAdavasIyate- santi vyantarebhyaH sakAzAda| sparddhayo bhavanapatayaH kecaneti // asajJI deveSUtpadyata ityuktaM sa cAyuSA iti tadAyurnirUpayannAha - kativi NaM bhaMte! asanniyAue paNNatte ?, goyamA ! caucvihe asannibhaue paNNatte, taMjA-neraiyaa| sanniAue tirikkha0 maNussa0 deva0 / asannI NaM bhaMte! jIve kiM nerajhyAuyaM pakai tiri0 maNu0 devAuyaM pakarei ?, haMtA goyamA neraiyAuyaMpi pakarei tiri0 maNu0 devAuyaMpi pakarei, neraiyAuyaM pakaremANe jahaneNaM dasavAsasahassAI ukkoseNaM paliocamassa asaMkhejar3abhAgaM pakareti tirikkhajoNiyAuyaM pakaremANe jaNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM paliovamassa asaMkhejjaibhAgaM pakareha, maNussAuevi evaM caiva devAuyaM jahA neraiyA // eyarasa NaM bhaMte! neraiyabhasanniAuyassa tiri0 maNu0 devaasaniAuyassa kapare kayare jAva visesAhie vA ?, goyamA / savvatthove devaasanniAue, maNussa0 asaMkhejjaguNe, tiriya0 asaMkhejjaguNe, | neraie0 asaMkhejjaguNe / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! ti // ( sU0 26 ) // bitio uddesao samanto // 'kavihe NamityAdi vyaktaM, navaram 'asanniAuetti asajJI san yatparabhayayogyamAyurvabhAti tadasanyAyuH, 'nerazyaasanniAue'ti nairayikaprAyogyamadhyAyunairavikAsanyAyuH evamanyAnyapi // etaccAsa| vyAyuH saMbandhamAtreNApi bhavati yathA bhikSoH pAtram, atastatkRtatvalakSaNa saMbandhavizeSanirUpaNAyAha--'asannI'tyAdi vyaktaM, navaraM 'pakarei'tti banAti 'dasavAsasahassAI ti ratnaprabhAprathamaprataramAzritya 'ukkoseNaM pali For Parts Only ~116~ 1 zatake uddezaH 2 asaMjJayAyuH sU 26 // 51 // www.uniprayog
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: A prata sUtrAMka [26] ovamassa asaMkhijaibhArga'ti rakSaprabhAcaturthaMgratare madhyamasthitikaM nArakamAzrityeti, katham , yataH prathamaprastaTe || daza varSANAM sahasrANi jaghanyA sthitirutkRSTA navatiH sahasrANi, dvitIye tu daza lakSANi jaghanyA itarA tu navatirlakSANi,18 eSaiva tRtIye jaghanyA itarA tu pUrvakoTI, eSaiva caturthe japanyA itarA tu sAgaropamasya dazabhAgaH evaM cAtra palyopamAsahayabhAgo madhyamA sthitirbhavati, tiryaksUtre yaduktaM 'paliovamassa asaMkhejaibhAgaMti tanmithunakatirazco'dhikR tyeti / 'maNussAue vi evaM vatti jaghanyato'ntarmuhartamutkarSataH palyopamAsaGgyeyabhAga ityarthaH, tatra cAsaGkhyebabhAgo mithuna-18 kinarAnAzritya / 'devA jahA neraiya'tti, devA iti asajJiviSayaM devAyurupacArAttathA vAcyaM 'jahA nerahaya 'tti yathA-1 sajjJiviSayaM nArakAyuH, tacca pratItameva, navaraM bhavanapativyantarAnAzritya tadavaseyamiti // 'eyassa NaM bhaMte ! ityAdinA yadasaJjhyAyuSo'lpabahutvamuktaM tadasya isvadIrghatvamAzrityeti // // prathamazatake dvitIya uddezakaH // 2 // // dIpa RRESCRICARROCESS anukrama [33] dvitIyoddezakAntimasUtreSvAyurvizeSo nirUpitA, sa ca mohadoSe sati bhavatItyato mohanIyavizeSa nirUpayannAdau ca sanahagAthAyAM yaduktaM 'kaMkhapaoseti tadarzayannAha jIvANaM bhaMte ! khAmohaNije kamme kaDe ?, haMtA kaDe // se bhaMte ! kiM deseNaM dese kaDe? 1 deseNaM sabve Saintairatan in For P OW atra prathama-zatake dvitIya-uddezakaH samApta: atha prathama-zatake tRtIya-uddezaka: Arabdha: ~117~
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [27] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka vyAkhyA-kaDe 12 samveNaM dese kahe 13 samveNaM sabve kaDe 14, goyamA! no deseNaM dese kaDe1no deseNaM sabve kaDe 1 zatake prajJaptiH / 2 no sabveNaM dese kaDe 3 sabveNaM sabve kaDe 4 // neraiyA NaM bhaMte ! kaMkhAmohaNije kamme kahe, haMtA kaDe, ATa uddezaH 3 kakhAmAhANaja kamma kahatAkADAmohajAva sabveNaM sabce kaDe 4 / evaM jAva vemANiyANaM daMDao bhANiyacco (sU027) yA vRttiH nIye deza'jIvANa'mityAdi vyaktaM, navaraM jIvAnAM sambandhi yat'kaMkhAmohaNije tti mohayatIti mohanIya pharma tacca cAritramohanI-1 kRtAdiH // 52 // sU 27 yamapi bhavatIti viziSyate-kAsana-anyAnyadarzanagrahaH, upalakSaNatvAcAsya zaGkAdiparigrahAH, tataH kAGgAyAM mohanIya kAsAmohanIya, mithyAtvamohanIyamityarthaH,'kaDe'tti kRtaM kriyAniSpAdyamiti praznaH, uttaraM tu 'haMtA kaDe'tti akRtasya karmatvAnupapatteH // iha ca vastunaH karaNe caturbhaGgI dRSTA, yathA dezena hastAdinA vastuno dezasyAcchAdanaM karoti 1 athavA hastAdidazenaiva sa mastasya vastunaH2 athavA sarvAtmanA vastudezasya 3 athavA sarvAtmanA sarvasya vastunaH4 ityetAM kAlamohanIyakaraNaM prati praznaDAyamAha-se'tti tasya karmaNaH bhadanta! 'kim' iti prazzre'dezena' jIvasyAMzena dezaH' kAmamohanIyasya karmaNo'zaH kRtaH ityeko bhaGgaH 1, atha 'dezena' jIvAMzenaiva sarva kADAmohanIyaM kRtam / iti dvitIyaH 2 uta 'sarveNa' sarvAtmanA dezaH || | kAsamohanIyasya kRtaH iti tRtIyaH 2 utAho ! 'sarveNa' sarvAtmanA sarva kRtam ? iti caturthaH 4 / atrottaraM-'sayveNaM // 52 // la savve kaDetti jIvasvAbhAvyAt sarvasvapradezAvagADhatadekasamayabandhanIyakarmapudgalabandhane sarvajIvapradezAnAM vyApAra ityata ucyate-sarvAtmanA 'sarva' tadekakAlakaraNIya kAsAmohanIyaM karma 'kRtaM' karmatayA baddham , ata eva ca bhaGgatyapratiSedha anukrama [34] | kAMkSA-mohanIya karma vizeSasya vyAkhyA ~118~
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [27] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [27] / iti, ata evokam-"egapaesogADhaM savapaesehiM kammuNo joga / baMdhaijahuttaherDa"ti, ['egapaesogArTa'ti jIvApekSayA karmadravyApekSayA ca ye eke pradezAsteSvavagAda], sarvajIvapradezabyApAratvAca tadekasamayabandhanArha sarvamiti gamyam / athavA sarva yatkicit kAlamohanIyaM tatsarvAtmanA kRtaM na dezeneti // jIvAnAmiti sAmAnyoktI vizeSo nAvagamyata iti vizeSAvagamAya nArakAdidaNDakena praznayannAha-'neraiyANa'mityAdi bhAvitArthameva // kriyAniSpAyaM karmoktaM takriyA ca trikAlaviSayA'tastAM darzayannAha| jIvA NaM bhaMte ! kakhAmohaNijja kammaM kariMsu, haMtA kariMsu / taM bhaMte ! kiM deseNaM desaM kariMsu , eeNaM 8 abhilAveNaM daMDao bhANiyabyo jAca vemANiyANaM, evaM kareMti etthavi daMDao jAva vemANiyANaM, evaM kare-18 |ssaMti, esthavi daMDao jAca vemANiyANaM // evaM cie ciNisuciNaMti ciNissaMti, jabacie ucaciNisu uva-|| ciNaMti uvaciNissaMti, udIreMsu udIrati udIrissaMti, bedisu bedati cedissaMti, nijareMsu nijareMti nija-18/ |rissaMti, gAhA-kaDaciyA upaciyA udIriyA vediyA ya nijinnA / Aditie caubhedA tiyabhedA|| pacchimA tinni ||1||(suu028) 'jIvA NamityAdi vyaka, navaraM 'karisutti atItakAle kRtavantaH, uttaraM tu hanta ! akArSaH, tadakaraNe'nAdisaM-15 1 khAvagADhamadezAvagADaM yathoktahetoH sakAzAd yogya karma banAti sarvAtmapradezaiH // anukrama [34] ~119~
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [28] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [28] gAthA vyAkhyA- sArAbhAvaprasaGgAt / evaM 'kareMti' samprati kurvanti, evaM 'karissaMti' anena ca bhaviSyatkAlatA karaNasya darziteti // majJaptiH kRtasya ca karmaNazcayAdayo bhavantIti tAn darzayannAhaabhayadevI 'evaM cie' ityAdi vyaktaM, navaraM cayaH-pradezAnubhAgAdervarddhanam upacayastadeva paunaHpunyena, anye svAhura-vayana-karmayA vRttiH14 pugalopAdAnamAtram upacayanaM tu citasyAbAdhAkAlaM muktvA vedanArtha niSekaH, sa caivam-prathamasthitI bahutaraM karmadalika // 53 // niSizati tato dvitIyAyAM vizeSahInam evaM yAvadutkRSTAyAM vizeSahInaM niSithati, uktaM ca-"mottUNa sagamavAhaM par3ha mAi ThiIi bahutaraM dabaM / sesaM visesahINaM jAvukkosaMti savAsiM ||1||"ti / udIraNam-anuditasya karaNavizeSAvudayamavezanaM, vedanam-anubhavana, nirjaraNaM-jIvapradezebhyaH karmapradezAnAM zAtanamiti / iha ca sUtrasanahagAthA bhavati, sA ca gAhA-'kaDacie'tyAdi, bhAvitArthA ca, navaram 'Aitie'tti kRtacitopacitalakSaNe 'caubheya'tti sAmAnya kriyAkA& latrayakriyAbhedAt , 'tiyabheya'ti sAmAnyakriyAvirahAta, 'pacchima'tti udIritaveditanirjIrNA mohapudgalA iti zeSaH || 'tinnitti trayastrividhA ityarthaH / nanyAce sUtratraye kRtacitopacitAnyuktAni uttareSu kasmAnodIritaveditanirjINoni ! iti, ucyate, kRtaM citamupacitaM ca karma ciramaSyavatiSThata iti karaNAdInAM trikAlakriyAmAtrAtiriktaM cirAvasthAnalakSaNakRtatvAdyAzritya kRtAdInyuktAni, udIraNAnAM tu na cirAvasthAnamastIti trikAlavartinA kriyAmAtreNaiva tAnyabhihitAnIti // jIvAH kAlamohanIyaM karma vedayantItyuktam , atha tadvedanakAraNapratipAdanAya prastAvayannAha 1 svakIyAmabAyAM muktvA prathamAyAM sthitI bahutaraM dravyaM sthApayati, zeSAyAM kamazo vizeSahInaM yAvat sarvAsAmutkRSTA // 1 // REEKSHES dIpa anukrama [35-36] ~120
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [37] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH jIvANaM bhaMte! kaMkhAmohaNijvaM kammaM vedeti ?, haMtA vedeti / kahalaM bhaMte! jIvA kaMkhAmohaNijaM kammaM vedeti ?, goyamA ! tehiM tehiM kAraNehiM saMkiyA kaMkhiyA vitigicchiyA bhedasamAvannA kalusasamAvannA, evaM khalu jIvA kaMkhAmohaNijjaM kammaM vedeti // ( sU0 29 ) 'jIvANaM bhaMte!' ityAdi vyaktaM, navaraM nanu jIvAH kAGgAmohanIyaM vedayantIti prAg nirNItaM kiM punaH praznaH 1, ucyate, | vedanopAyapratipAdanArtham, uktaM ca- "puvabhaNiyaMpi pacchA jaM bhaNNai tattha kAraNaM asthi / paDiseho ya aNunA devavisesovalaMbhotti // 1 // " "tehiM tehiM'ti taistairdarzanAntarazravaNakutIrthikasaMsargAdibhirvidvatprasiddhaiH, dvirvacanaM ceha vIpsAyAM kAraNaiH zaGkAdihetubhiH kimityAha - zaGkitAH- jinoktapadArthAn prati sarvato dezato vA saMjAtasaMzayAH kAGkSitAH- dezataH sarvato vA saMjAtAnyAnyadarzanagrahAH'vitigicchiya'tti vicikitsitAH- saMjAtaphalaviSayazaGkAH bhedasamApannA iti kimidaM jinazAsanamA hombididamityevaM jinazAsanasvarUpaM prati matedvaidhIbhAvaM gatAH, anadhyavasAyarUpaM vA matibha gatAH, athavA yata eva zaGkitAdivizeSaNA ata eva matedvaidhIbhAvaM gatAH 'kaluSasamApannAH' naitadevamityevaM mativiSaryAsaM gatAH / evaM khalu' ityAdi, 'evam' ityuktena prakAreNa 'khalu'tti vAkyAlaGkAre nizvaye'vadhAraNe vA / etaca jIvAnAM kAGkSAmohanIya vedanamityamevAvaseyaM, jinapraveditatvAt, tasya ca satyatvAditi tatsatyatAmeva darzayannAha 1 pUrva maNirAma pazcAtpunaryadbhaNyate tatra pratiSedho'nujJA hetuvizeSopalambhaH eteSAmanyatamat kAraNamasti // 1 // For Parts Only ~ 121 ~ Merary org
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [30] dIpa anukrama [38] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [30] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyA- se nUNaM bhaMte! tameva saJcaM NIsaMkaM jaM jiNehiM paveiyaM ?, haMtA goyamA / tameva sacaM NIsaMkaM jaM jiNehiM prajJaptiH paveditaM // ( sU0 30 ) abhayadevI yA vRttiH 1 'se 'mityAdi vyaktaM, navaraM 'tadeva' na puruSAntaraiH praveditaM rAgAdyupahatatvena tatpraveditasyAsatyatvasambhavAt, 'satyaM' sUnRtaM tacca vyavahArato'pi syAdata Aha-'niHzaGkam' avidyamAnasandehamiti // atha jinapraveditaM satyamityabhi| prAyavAn yAdRzo bhavati taddarzayannAha - se nUNaM bhaMte / evaM maNaM dhAremANe evaM pakaremANe evaM cidvemANe evaM saMvaremANe ANAe ArAhae bhavati ?, | haMtA gopamA ! evaM maNaM dhAremANe jAva bhavai // ( sU0 31 ) 'se nUNa' mityAdi vyaktaM, navaraM 'nUnaM' nizcitam 'evaM maNaM dhAremANe'tti 'tadeva satyaM niHzaGkaM yajjineH pravedita' mityanena prakAreNa mano-mAnasamutpannaM sat dhArayan-sthirIkurvan 'evaM pakaremANe'tti uktarUpeNAnutpannaM sat prakurvan bida dhAnaH 'evaM ciTThemANe'tti uktanyAyena manazzreSTayan nAnyamatAni satyAnItyAdicintAyAM vyApArayan ceSTamAno vA | vidheyeSu tapodhyAnAdiSu 'evaM saMvaremANe 'ti uktavadeva manaH saMvRNvan-matAntarebhyo nivarttayan prANAtipAtAdIn vA | pratyAcakSANo jIva iti gamyate, 'ANAe'ci AjJAyAH jJAnAdyAsevArUpajinopadezasya 'ArAhae'tti ArAdhaka:pAlayitA bhavatIti // atha kasmAttadeva satyaM yajjinaiH praveditam 1 iti, atrocyate, yathAvadvastupariNAmAbhidhAnAditi tameva darzayannAha *%%%%% 6966 // 54 // For Pernal Use On ~122~ - na 1 za | uddeza kAGkSAma nIyahe jinopa tyatA 4 ArA mano NAdira // 5
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [32] dIpa anukrama [40] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [32] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyA0 10 Jan Eticato senU bhaMte! asthittaM asthise pariNamai natthittaM natthitte pariNamai ?, haMtA goyamA ! jAva pari Namaha // japaNaM bhaMte! asthittaM atthite pariNamai natthitaM natthitte pariNamai taM kiM payogasA vIsasA ?, goyamA ! payogasAvi taM vIsasAvi taM // jahA te bhaMte ! atthittaM asthitte pariNamai tahA te natthittaM natthitte | pariNamai ? jahA te nasthittaM natthitte pariNamaha tahA te atthitaM asthinte pariNamai ?, haMtA goyamA ! jahA me atthittaM asthitte pariNama tahA me natthittaM natthitte pariNamai, jahA me natthitaM natthinte pariNama tahA me atthitaM atthitte pariNamai // se NUNaM bhaMte ! asthittaM atthite gamaNijvaM jahA pariNamai do AlAvagA tahA te iha gamaNiveNavi do AlAvagA bhANiyavvA jAva jahA me atthitaM atthitte gamaNikhaM // ( sU0 32 ) 'seNUNamityAdi 'asthittaM atthite pariNamaiti, astitvaM-aGgulyAdeH aGgulyAdibhAvena satyam, ukatha "sarvamasti svarUpeNa, pararUpeNa nAsti ca / anyathA sarvabhAvAnAmekatvaM saMprasajyate // 1 // tacceha RjutvAdiparyAyarUpamavaseyam aGgulyAdidravyAstitvasya kathaJcidRjutvAdiparyAyAvyatiriktatvAt astitve - aGgulyAderevAGgulyAdibhAvena | sacce vakratvAdiparyAye ityarthaH 'pariNamati' tathA bhavati, idamukkaM bhavati-dravyasya prakArAntareNa sattA prakArAntarasattAyAM varttate yathA mRdravyasya piNDaprakAreNa sattA ghaTaprakArasattAyAmiti / 'natthintaM natthitte pariNama 'tti nAstitvam - aGga| lyAderaGguSThAdibhAvenAsattvaM taccAGguSThAdibhAva eva ttshcaanggutyaadernaastitvmnggusstth| dyastitvarUpamaGgulyAdernAstitve aGguSThAdeH asti nAsti Adi pariNAmasya varNanaM For Parts Only ~ 123~ anrary org
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [32] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [32] vyAkhyA- paryAyAntareNAstitvarUpe pariNamati, yathA mRdo nAstitvaM tamsvAdirUpaM munnAstitvarUpe paTe iti, athavA'stitvamiti-dharma- 1 zatake prajJaptiH Clic dharmiNorabhedAt sadvastu astitve-sattve pariNamati, tatsadeva bhavati, nAtyantaM vinAzi syAt, vinAzasya paryAyAntaragama uddeza:3 abhayadevI astitvAyA vRttiH1 namAtrarUpatvAt, dIpAdivinAzasthApi tamisrAdirUpatayA pariNAmAt , tathA 'nAstitvam' atyantAbhAvarUpaM yat kharavi-13 diparipANAdi tat 'nAstitve' atyantAbhAva eva vartate, nAtyantamasataH sattvamasti, kharaviSANasyeveti, uktaM ca-"nAsato NAmaH // 55 // jAyate bhAvo, nAbhAvo jAyate stH|" athavA'stitvamiti dharmabhedAt sad 'astitve' sattve varttate, yathA paTaH paTatva sU 32 eva, nAstitvaM cAsat 'nAstitve' asattve vartate, yathA apaTo'paTatva eveti // atha pariNAmahetudarzanAyAha-14 'jana'mityAdi 'atthitaM atthitte pariNamaha'tti paryAyaH paryAyAntaratAM yAtItyarthaH 'nasthitaM nasthitte pariNa-1x maItti vastvantarasya paryAyastatparyAyAntaratAM yAtItyarthaH, 'paogasatti sakArasyAgamikatvAt 'prayogeNa jIvabyApAreNa 'vIsasatti yadyapi loke vizrasAzabdo jarAparyAyatayA rUDhastathA'pIha svabhAvArtho dRzyaH, iha prAkRtatvAd 'vIsasAe'tti vAcye 'vIsasA' ityuktamiti, atrottaram-'paogasAvi taMti prayogeNApi tad-astitvAdi, yathA kulAlabyApArAnmU // 55 // piNDo ghaTatayA pariNamati, aliphajatA yA vakratayeti, 'apiH samuccaye, 'cIsasAvi taMti, yathA zubhrAzramazu-14 dhAnatayA, nAstitvasyApi nAstivapariNAme prayogavizrasayoretAnyevodAharaNAni, vastyantarApekSayA mRtpiNDAderastitvasya | nAstitvAt , satsadeva syAditi vyAkhyAnAntare'pyetAnyevodAharaNAni pUrvottarAvasthayoH sadrUpatvAditi, yadapi-'abhA anukrama [40] Taurasurary.org asti nAsti Adi pariNAmasya varNanaM ~124~
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) "[bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [32] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata 16 vo'bhAva eva syAd' iti vyAkhyAtaM tatrApi prayogeNApi tathA vinasayA'pi abhAvo'bhAva eva syAt na prayogAdeH sAphalyamiti vyAkhyeyamiti // adhoktahetvorubhayatra samatAM bhagavadabhimatatAM ca darzayannAha'jahA te'ityAdi, 'yathA' prayogavizrasAbhyAmityarthaH 'te'iti tava matena athavA sAmAnyenAstitvanAstitvapariNAmaH prayogavizrasAjanya uktaH, sAmAnyazca vidhiH kvacidatizayavati vastunyanyathA'pi syAt atizayavAMzca bhagavAniti tamAzritya pariNAmAnyathAtvamAzaGkamAna Aha-jahA te ityAdi, 'te'iti taba sambandhi astitvaM, zeSa tathaiveti // athoktasvarUpasyaivArthasya satyatvena prajJApanIyatAM darzayitumAha-se NUNa mityAdi, astitvm||stitve gamanIyaM sadvastu sattvenaiva prajJApanIyamityarthaH, 'do AlAvaga'tti se pUrNa bhaMte ! asthittaM atthitte |gamaNijja'mityAdi 'paogasAvi taM vIsasAvi taM' ityetadanta ekA, pariNAmabhedAbhidhAnAt, 'jahA te bhaMte asthittaM asthitte gamaNija'mityAdi 'tahA me atthitaM asthitte gamaNija' mityetadantastu dvitIyo'stitvanAstitvapariNAmayoH samatA'bhidhAyIti // evaM vastuprajJApanAviSayAM samabhAvatAM bhagavato'bhidhAyAtha ziSyaviSayAM tAM darzayannAha jahA te bhaMte / etya gamaNi tahA te ihaM gamaNijaM, jahA te ihaM gamaNijaM tahA te etthaM gamaNijjaM ?, hatA! goSamA !, jahA ! me etthaM gamaNijaMjAva tahA me etthaM (i) gamaNijjaM // (sU. 33) 'jahA te ityAdi 'yathA svakIyaparakIyatA'napekSatayA samatvena vihitamitipravRttyA upakArabukhyA vA 'te' tava bhada anukrama [40] ~125
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) "[bhAga-8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [33] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata satrAMka [33] vyAkhyA-kAnta ! 'esthati etasmin mayi saMnihite svaziSye gamanIyaM-vastu prajJApanIyaM tathA' tenaiva samatAlakSaNaprakAreNa upakA- 1 zatake majJaptiHlA radhiyA vA 'i'ti 'iha' asmin gRhipApaNDikAdI jane gamanIyaM / vastu prakAzanIyamiti praznaH / athavA 'etthaM'ti | abhayadevI hai uddezaH3 T-II svAtmani yathA gamanIyaM sukhapriyatvAdi tathA 'iha' parAtmani, athavA yathA pratyakSAdhikaraNArthatayA 'eltha'mityetacchayA vRttiH1/4 atreisamakAbdarUpaM gamanIyaM tathA 'iha'mityetacchabdarUpamiti', samAnArthatvAd dvayorapIti // kAGkhAmohanIyakarmavedanaM saprasaGgamuktam | gmnii||56|| atha tasyaiva bandhamabhidhAtumAha yatA sU.33 jIvANaM bhaMte khAmohaNija kammaM baMdhati , haMtA baMdhaMti / kahaM NaM bhNte| jIvA kaMkhAmohaNije kamma kAsAmohabaMdhaMti, goyamA / pamAdapacayA joganimittaM ca // se gaM bhaMte ! pamAe kiMpavahe ?, goyamA! jogppvhe| hetavaH se gaMbhaMte / joe kiMpavahe , goyamA ! vIriyappavahe / seNaM bhaMte vIrie kiMpabahe , goyamA! sarIrappavahe / / sU34 M seNaM bhaMte / sarIre kiMpavahe ?, goyamA! jIvappavahe / evaM sati asthi uTThANe ticA kamme ti vA ghale i FilvA vIrie ivA purisakkAraparakame i vA // (sU034) 'jIvANaM bhaMte ! kaMkhe'tyAdi 'pamAyapaccaya'tti 'pramAdamatyayAt' pramattatAlakSaNAddhetoH pramAdazca madyAdiH, athavA pramAdagrahaNena mithyAtvAviratikaSAyalakSaNaM bandhahetutrayaM gRhItam , iSyate ca pramAde'ntarbhAvo'sya, yadAha-"pamAo ya 1 pramAdazca munIndraraSTamedo bhaNitaH / ajJAnaM saMzayazcaiva mithyAjJAnaM tathaiva ca // 1 // rAgo dveSo matinaMzo dharme cAnAdaraH / yogAnA | duSpraNidhAnamaSTadhA'pi varjavitavyaH // 2 // dIpa anukrama [41] SantarataMI kAMkSA-mohaniyasya hetavaH, 'pramAda' zabdasya vividha arthAH ~126~
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [34] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka [34] maNidehi, bhaNio aTThabheyao / aNNANaM saMsao ceva, micchAnANaM taheva ya // 1 // rAgo doso mainbhaMso, dhammami ya aNAyaro / jogANaM duppaNIhANaM, ahahA bajjiyavao // 2 // " ti / tathA 'yoganimitta ca' yogAH-manamprabhRtivyApArAH te nimittaM-heturyatra tattathA banantIti, kriyAvizeSaNaM cedam, etena ca yogAkhyazcaturthaH karmabandhaheturuktA, cazabdaH samuccaye / atha pramAdAdereva hetuphalabhAvaM darzanAyAha-'se nn'mityaadi| 'pamAe kiMpavahe'tti pramAdo'sau kasmAt pravahati-pravartata iti kiMvahaH 1, pAThAntareNa kiMprabhavaH', 'jo-da gappavahe'tti yogo-manaHprabhRtivyApAraH, tatpravahatvaM ca pramAdasya madyAdhAsevanasya mithyAtvAditrayasya ca manaprabhRtivyApArasadAve bhAvAt, 'cIriyappavahe tti pIyeM nAma vIryAntarAyakarmakSayakSayopazamasamuttho jIvapariNAmavizeSaH, 'sarIrappavahe'tti vIrya dvidhA-sakaraNamakaraNaM ca, tatrAlezyasya kevalinaH kRtsnayo yadRzyayoH kevalaM jJAnaM darzanaM copalA yuJjAnasya yo'sAvaparispando'patigho jIvapariNAmavizeSastadakaraNaM tadiha nAdhikriyate, yastu manovAkAyakaraNasAdhanaH | salezyajIvakartRko jIvapradezaparispandAtmako vyApAro'sau sakaraNaM vIryaM tacca zarIrapravahaM, zarIraM vinA tadabhAvAditi / 'jIvappavahe'tti iha yadyapi zarIrasya karmApi kAraNaM na kevalameva jIvastathA'pi karmaNo jIvakRtatvena jIvaprAdhAnyAt jIvanavahaM zarIramityuktam / atha prasaGgato gozAlakamataM niSedhayavAha-evaM saha'tti, 'evam' ukanyAyena jIvasya / kAsAmohanIyakarmavandhakatve sati 'asti' vidyate natu nAsti, yathA gozAlakamate nAsti jIvAnAmutthAnAdi, puruSArthAsAdhakatvAt , niyatita eva puruSArthasiddheH, yadAha-"prAptavyo niyatibalAzrayeNa yo'rthaH so'vazyaM bhavati nRNAM zubho-|| anukrama [42] Santaratammanand munaturanorm kAMkSA-mohaniyasya hetavaH, 'pramAda' zabdasya vividha arthAH ~127~
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [34] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [34] vyAkhyA- zubho vA / bhUtAnAM mahati kRte'pi hi prayale, nAbhAvyaM bhavati na bhAvino'sti naashH||1||" iti / evaM hi aprA-IIX | 1 zatake prajJaptiH / | uddezaH3 mANikAyA niyaterabhyupagamaH kRto bhavati adhyakSasiddhapuruSakArApalApazca syAditi / 'uhANe i vatti utthAnamiti veti abhayadevI AtmanosavAcye prAkRtavAtsandhilopAbhyAmevaM nirdezaH, tatra 'utthAnam UvIbhavanam 'itiH' upapradarzane vAzabdo vikalpe samuyA vRttiH dIraNAdi ciye yA 'kammedava'tti karma-utkSepaNApakSepaNAdi 'bale i batti bala-zArIra prANaH 'pIrie vatti viiry-jiivo|| 57 // |tsAhaH 'purisakAraparaphameha ca'tti puruSakArazca pauruSAbhimAnaH parAkramazca sa eva sAdhitAbhimataprayojanaH puruSakArapa rAkramaH athavA puruSakAra:-puruSakriyA sA ca prAyaH khIkriyAtaH prakarSavatI bhavatIti tatsvabhAvatvAditi pizeSeNa tabahaNaM, parAkramastu zAtrunirAkaraNamiti / / kAsAmohanIyasya vedanaM bandhazca sahetuka uktA, atha taspeSodIraNAmamyaca sadga-g tameva dazeyannAha--- | se pUrNa bhaMte ! appaNA ceva udIrei appaNA ceva garahai appaNA va saMgharai, hatA! gopamA! appaNA ceva taM ceva uccAreyavaM 3 // taM bhaMte ! appaNA ceva udIrei appaNA ceva garahei appaNA ceva saMvarei saM| kiM udinaM udIrei 1 aNudinaM udIrei 2 aNudinnaM udIraNAbhaviyaM kammaM padIreha 3 udayArNatarapacchAkarDa | kammaM udIrei 41, goyamA ! no udipaNaM udIrei 1 mo aNudinaM udIrei 2 aNudinnaM udIraNAbhaviyaM kammaM| udIrei 3 No udayANaMtarapacchAkaDaM kammaM udIrei 4 // taM bhaMte ! aNudinaM udIraNAbhaviyaM kammaM udIrahe |taM kiM uhANeNaM kammeNa baleNaM vIrieNaM purisakAraparaphameNaM aNudinaM udIraNAbhaviyaM ka. udI ? udAhu te dIpa anukrama [42] ~128~
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [35] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: VI prata sUtrAMka %A4 [35]] aNuhANeNaM akammeNaM abaleNaM avIrieNaM apurisakkAraparakameNaM aNuvina udIraNAbhaviyaM kammaM udI, goyamA!taM. uhANeNavi kamme0 pale0vIrie. purisakkAraparakameNavi aNudinaM udIraNAbhaviyaM kamma ||3|| udIrei, NotaM aNuDhANeNaM akammeNaM apaleNaM avIrieNaM apurisakkAra0 aNudinnaM udI0 bha0 ka0 udI, evaM sati asthi uhANe i vA kamme i vA bale i vA vIrie i vA purisakAraparaphame ivA // se nUrNa bhaMte ! appaNA ceva uvasAmei appaNA ceva garahai appaNA ceva saMvarai ?, haMtA goyamA! etva vi taheva bhANiyaba, navara aNudinnaM avasAmei sesA paDiseheyavvA tinni // taM bhaMte ! aNudinnaM uvasAmei taM kiM uThANeNaM jAva purisakAraparakameti vA, se nUrNa bhaMte ! appaNA ceva vedeDa appaNA ceva garahai?, etyavi sava parivADI, navaraM uddinnaM vaei no aNudinnaM veeDa, evaM jAva purisakkAraparikame i vA / se nRNaM bhaMte! appaNA ceva nijareti appaNA ceva garahai, etvayi saceva parivADI navaraM udayArNatarapacchAkaDaM kammaM nijarei evaM jAva parikkameha vA // (sU0 35) 'appaNA cevatti 'Asmanaiva' svayameva jIvA, anena karmaNo bandhAdiSu mukhyavRttyA''tmana evAdhikAraH ukto, nApa-| rasya, Aha ca-"aNumettovi na kassai baMdho paravatthupaccayA bhaNio "tti / 'udIreiti'karaNavizeSeNAkRSya bhavi 1 paravastupratyayiko'NumAtro'pi bandho na kasyApi bhnnitH|| dIpa anukrama [43] %BRORA ~129~
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [35] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 1 zatake prata sUtrAMka [35]] vyAkhyAprajJaptiH abhayadevIyA vRttiH sU 35 // 58 // pyatkAlavedyaM karma kSapaNAyodayAvalikAyAM pravezayati / tathA 'garahaItti Atmanaiva garhate nindatItyatItakAlakRtaM karma | svarUpataH tatkAraNagarhaNadvAreNa vA jAtavizeSabodhaH san / tathA 'saMvaraItti saMvRNoti na karoti vartamAnakAlikaM karma || uddezaH3 svarUpatastaddhetusaMvaraNadvAreNa veti, gAdau ca yadyapi gurvAdInAmapi sahakAritvamasti tathA'pi na teSAM prAdhAnya AtmanojIvavIryasyaiva tatra kAraNatvAt , gurvAdInAM ca vIyaryollAsanamAtra evaM hetutvAditi // athodIraNAmevAnityAha dIraNAdi jaMtaM bhaMte !' ityAdi vyaktaM, navaram athodIrayatItyAdipadatrayoddeze'pi kasmAt 'taM kiM udinnaM udIreha'ityA-3|| dinA''dyapadasyaiva nirdezaH kRtaH 1, ucyate-udIraNAdike karmavizeSaNacatuSTaye udIraNAmevAzritya vizeSaNasya sadbhAvAd itarayostu tadabhAvAda, evaM tarhi uddezasUtre garhite saMvRNotItyetat padadvayaM kasmAdupAttam ? uttaratrAnirdekSyamANatvAtta|syeti, ucyate-karmaNa udIraNAyAM gA~saMvaraNe prAya upAyAvityabhidhAnArtham , evamuttaratrApi vAcyamiti / praznArthazcehottaravyAkhyAnAdboddhanyaH, tatra 'no udinnaM udIrei 'tti 1 udIrNatvAdeva, udIrNasyApyudIraNe udiirnnaa'viraamprsnggaat|| 'no aNudinaM udIrei'tti 2 ihAnudIrNa-cireNa bhaviSyadudIraNam abhaviSyadudIraNaM ca tannodIrayati tadviSayodIra-14 NAyAH sampratyanAgatakAle cAbhAvAt / 'aNudinaM udIraNAbhaviyaM kamma udIre'tti 3 anudIrNa svarUpeNa kintvana-|| // 58 // ntarasamaya eva yadudIraNAbhavika tadudIrayati, viziSTayogyatAprAptatvAt , tatra bhaviSyatIti bhavA saiva bhavikA udIraNA | | bhavikA yasyeti prAkRtatvAd udIraNAbhavikam, anyathA bhavikodoraNamiti syAt, udIraNAyAM vA bhavya-yogyamudIraNAbhavyamiti / 'no udayArNatarapacchAkahanti 4 udayenAnantarasamaye pazcAtkRtam-atItatA nItaM yattattathA dIpa anukrama [43] 15- For P OW ~130
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [35] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [35]] tadapi nodIrayati, tasyAtItatvAt atItasya cAsattvAd asatazcAnudIraNIyatvAditi // iha ca yadyapyudIraNAdiSu kAlasvabhAvAdInAM kAraNatvamasti tathA'pi prAdhAnyena puruSavIryasyaiva kAraNatvamupadarzayannAha-jaMta-13 mityAdi vyaktaM, navaram utthAnAdinodIrayatItyuktaM, tatra ca yadApannaM tadAha-evaM sahati 'evam utthAnA-18| X disAdhye udIraNe satItyarthaH, zeSaM tathaiva // kADAmohanIyasyodIraNotA, atha tasyaivopazamanamAha-se NUNa' mityAdi, * upazamanaM mohanIyasyaiva, yadAha-"mohassebovasamo khAovasamo cauNha ghAINaM / udayakkhayapariNAmA ahaNhavi hoMti 2 | kammANaM // 1 // " upazamazcodIrNasya kSayaH anudIrNasya ca vipAkataH pradezatazcAnanubhavanaM, sarvathaiva viSkambhitodayatvami-13/ tyarthaH, ayaM cAnAdimithyAdRSTeraupazamikasamyaktvalAbhe upazamazreNigatasya ceti, 'aNudinnaM uvasAmeti'tti udINasya tvavazyaM vedanAdupazamanAbhAva iti / udIrNa sadvedyate iti vedanasUtra, tatra 'udinnaM veei'tti anudIrNasya vedanAbhAvAt , athAnudIrNamapi vedayati tarhi udIrNAnudIrNayoH ko vizeSaH syAt ? iti| veditaM sanniIryata iti nirjarAsUtraM, | tatra 'udayANaMtarapacchAkaDaMti udayenAnantarasamaye yatpazcAtkRtam-atItatAM gamitaM tattathA tat 'nirjarayati' pradeze-12 bhyaH zAtayati, nAnyad, ananubhUtarasatvAditi / udIraNopazamavedanAnirjaraNasUtrokArthasanahagAthA-"taiieNa udIreMti | 1 upazamo mohasyaiva kSayopazamo ghAtinAM caturNAm / udayakSayapariNAmA aSTAnAmapi karmaNAM bhavanti // 1 // 2 tRtIyenodIrayanti | upazamayanti ca punarapi dvitIyena / vedayanti nirjarayanti ca prathamacaturthayoH sarve'pi // 1 // dIpa anukrama [43] ACTRESS REarati ~131~
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [35] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [35]] dIpa anukrama [43] vyAkhyA- || || uvasAmeti ya puNovi bIeNaM / veiMti nijaraMti ya paDhamacautthehiM so'pi // 1 // atha kAsAmohanIyavedanAdika | 1 zatake // || nirjarAntaM sUtraprapaJcaM nArakAdicaturviMzatidaNDakaiMniyojayasAha uddezaH3 abhayadevIneraiyANaM bhaMte ! kaMkhAmohaNijja kammaM veei?, jahA ohiyA jIvA tahA meraiyA, jApa thnniykumaaraa|| kAsAmohaH yA vRttiH14 puDhaSikAiyANa bhaMte ! khAmohaNije kammaM veiMti, hatA veIti, kahaNaM bhaMte ! puDhavikA0 kaMkhAmohaNija / nIyavedanaM sU36 // 59 // kammaM vedeti !, goyamA ! tesiNaM jIvANaM No evaM takA i vA saNNA ivA paNNA i vA maNe i vA vai ti vA-amhe gaM kaMkhAmohaNije kammaM veemo, eMti puNa te / se pUrNa bhaMte ! tameva sarca nIsaMkaM jaM jiNehiM paveiyaM, sesaM taM ceva, jAba purisakAraparikamei vA / evaM jAva pAridiyANa pathiMdiyatirikkhajoNiyA jAva vemANiyA jahA ohiyA jIvA // (sU0 36) . iha ca'jahA ohiyA jIvA'ityAdinA 'hatA veyaMti, kahanaM bhaMte ! neraiyANa kahakhAmohaNija kamma veyaMti !, goyamA ! tehiM tehiM kAraNehiM ityAdisUtra nirjarAsUtrAntaM stanitakumAraprakaraNAnteSu prakaraNeSu sUcitaM, | teSu ca yatra yatra jIvapadaM pAgadhItaM tatra tatra nArakAdipadamadhyeyamiti / pazcendriyANAmeva zahitatvAdayaH kAsAmohanIyavedanaprakArA ghaTante naikendriyAdInAm , atasteSAM vizeSeNa tadvedanaprakAradarzanAyAha-'puDhavi- // 59 // kAiyANamityAdi vyaktaM, nagharam-'evaM takA i vatti evaM yakSyamANollekhena tarko-vimarzaH, khIliGganidezazca prAkRtatvAt , 'sanmAi vati sajJA-arthAvagraharUpaM jJAnaM, 'papaNA i vasi prajJA-azeSavizeSaviSayaM jJAnameva, REaratunmahind kAMkSA-mohaniyasya vedanaM ~132~
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [36] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 4'maNe vatti manaH smRtyAdizeSamatibhedarUpaM, 'vai i vatti vAgU-vacanaM, 'sesaM taM ceva'tti zeSaM tadeva yathA audhika-12 prakaraNe'dhItaM, tannedam-'hatA goyamA ! tameva saccaM nIsaMkaM jaM jiNehiM paveiyaM / se NUNaM bhaMte ! evaM maNaM dhAremANe ityAdi tAvadvAcyaM yAvat se guNaM bhaMte ! appaNA ceva nijarei appaNA ceva garahaI' ityAdeH sUtrasya 'purisakkAraparakkamei va'tti padam / 'evaM jAva cariMdiya'tti pRthivIkAyaprakaraNavadapkAyAdiprakaraNAni caturindriyaprakaraNAntAnyadhyeyAni, |tiryapazzendriyaprakaraNAdIni tu paimAnikaprakaraNAntAni audhikajIvaprakaraNavattadabhilApenAdhyeyAnIti, ata evAha'paMcedie'tyAdi / bhavatu nAma zeSajIvAnAM kAsAmohanIyavedanaM nirgranthAnAM punastanna saMbhavati jinAgamAvadAtabuddhitvA seSAmiti praznayannAhal asthi Na bhaMte ! samaNAvi niggaMdhA kakhAmohaNijjaM kammaM veei ?, haMtA asthi, kahannaM bhaMte ! samaNA niggamAthA paMkhAmohaNijaM kammaM veei, goyamA ! tehiM nANatarehiM desaNaMtarehiM caritaMtarehiM liMgaMtarehiM pavayaNaM tarehiM pAvayaNaMtarehiM kappaMtarehiM maggaMtarehiM mataMtarehiM bhaMgatarehiM NayaMtarehiM niyamaMtarehiM pamANatarehi saMkiyA kaMkhiyA vitigichiyA bheyasamAvannA kalusasamAvannA, evaM khalu samaNA niggaMdhA kaMkhAmohaNijja kammaM beiMti, se nUrNa bhaMte ! tameva saccaM nIsaMkaM jaM jiNehiM paveiyaM, haMtA goyamA ! tameva sarca nIsaMke, jAva purisakAraparaphameha vA sevaM bhaMte sevaM bhaMte ! // (mu037) paDhamasae ttio|| 1-3 // 'asthi NamityAdi kAkA'dhyeyam 'asti vidyate'yaM pakSa yata 'zramaNA'tinaH, apizabdaH zramaNAnAM kAtA SOCIRCANCIES4AC [36] dIpa anukrama [44] T REaratinda OR Kummrary.org kAMkSA-mohaniyasya vedanaM ~133~
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [35] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [37] dIpa anukrama vyAkhyA- mohanIyasyAvedanasaMbhAvanArthaH, te ca zAkyAdayo'pi bhavantItyAha-'nirgranthAH' sabAhyAbhyantaragranthAnirgatAH, sAdhava || 1 zatake prajJaptiH ityarthaH, 'NANatarehiMti ekasmAgjJAnAdanyAni jJAnAni jJAnAntarANi tainivizeSairjJAnavizeSeSu vA zahitA ityAdibhiH | uddazaH zramaNAnAM abhadavArAlA saMbandhaH, evaM sarvatra, teSu caivaM zaGkAdayaH syuH-yadi nAma paramANvAdisakalarUpidravyAvasAnaviSayagrAhakatvena saGkhyAtItarUpA yA vRttiH kAGkSAmohaNyavadhijJAnAni santi tatkimapareNa manaHparyAyajJAnena ?, tadviSayabhUtAnAM manodravyANAmavadhinaiva dRSTatvAt, ucyate cA- niiyved||6||5 game manaHparyAya jJAnamiti kimatra tattvamiti jJAnataH zaGkA, iha samAdhiH-yadyapi manoviSayamapyavadhijJAnamasti tathA'pi nam na manaHparyAyajJAnamavadhAvantarbhavati, bhinnasvabhAvatvAt , tathAhi-manaHparyAyajJAnaM manomAtradravyagrAhakamevAdarzanapUrvakaM ca, sU 37 | avadhijJAnaM tu kiJcinmanovyatiriktadravyagrAhaka kizcicobhayagrAhakaM darzanapUrvakaM ca na tu kevalamanodravyagrAhakam ityA|di yaha vaktavyamato'vadhijJAnAtiriktaM bhavati manaHparyAyajJAnamiti / tathA darzana-sAmAnyabodhaH, tatra yadi nAmendriyAni|ndriyanimittaH sAmAnyArthaviSayo bodhodarzanaM tadA kimekazcakSurdarzanamanyastvacakSurdarzanam , athendriyAnindriyabhedAd bhedastadA dacakSuSa iva zrotrAdInAmapi darzanabhAyAt SaDindriyanoindriyajAni darzanAni syuna dve eveti, atra samAdhiH-sAmAnyaMI vizeSAtmakatvAdvastunaH kvacidvizeSatastannirdezaH kvacica sAmAnyataH, tatra cakSurdarzana miti vizeSataH acakSudezanamiti ca sAmAnyataH, yacca prakArAntareNApi nirdezasya sambhave cakSurdarzanamacakSurdarzanaM cetyuktaM tadindriyANAmaprAptakAritvaprAptakAricavibhAgAt, manasastvaprAptakAritve'pi prAptakArIndriyavargasya tadanusaraNIyasya bahutvAttaddarzanasyAcakSurdarzanazabdena grahaNa-da -% [45] JMEauratonaa . kAMkSA-mohaniyasya vedanaM ~134~
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [35] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [37] miti / athavA darzana-samyaktvaM tatra ca zaGkA-"micchattaM jamudinnaM taM khINaM aNudiyaM ca upasaMta" / ityevalakSaNa kSAyo* pazamikam , aupazamikamapyevalakSaNameva, yadAha-"khINammi uinnammI aNudijate ya sesamicchatte / aMtomuhattamettaM uvasa-18 masamma lahai jIvo // 1 // " tato'nayorna vizeSaH uktazcAsAviti, samAdhizca-kSayopazamo hi udIrNasya kSayo'nudIrNasya ca vipAkAnubhavApekSayopazamaH, pradezAnubhavastUdayo'styeva, upazame tu pradezAnubhavo'pi nAstIti, ukta ca-veei saMta| kamma khaovasamiesu nANubhAvaM so / uvasaMtakasAo puNa vedeha Na saMtakammaM ti (pi)||1||" tathA cAritraM-caraNaM 8 |tantra yadi sAmAyikaM sarvasAvadyaviratilakSaNaM chedopasthApanIyamapi talakSaNameva, mahAvatAnAmavadyaviratirUpatvAt , tatkoX'nayo bheMdaH uktazcAsAviti, atra samAdhiH-RjujaDavakrajaDAnAM prathamacaramajinasAdhUnAmAzvAsanAya chedopasthApanI-|| yamukta, pratAropaNe hi manAk sAmAyikAzuddhAvapi pratAkhaNDanAcAritriNo vayaM cAritrasya vratarUpatvAditi buddhiH syAt, | sAmAyikamAtre tu tadazuddhau bhagnaM nazcAritraM cAritrasya sAmAyikamAtratvAdityevamanAzvAsasteSAM syAditi, Aha ca-le 4 "rivikajaDA purimeyarANa sAmAie bayAruhaNaM / maNayamasuddhevi jao sAmaie huti hu vayAI // 1 // " iti / tathA|| 1 yanmithyAtvamudIrNa tatkSINamanuditaM copazAntam // 2 udIrNa kSINe'nudIryamANe ca zeSamithyAtve'ntarmuhargamAtramupazamasamyaktvaM jIvo labhate // 1 // 3 kSAyopazamikeSu bhAveSu sa satkarma vedayati anubhAvaM na, upazAntakaSAyaH punaH satkarmApi na vedayati (pradeza4 to'pi)||1|| 4 pUrvapazcimajinAnAmRjuvakrajaDAH sAdhava iti sAmAyike satyapi vratArohaH, yataH sAmAyike manAgazuddhe'pi bratAni | bhavanti // 1 // dIpa anukrama AAAAAAACHARACTES [45] kAMkSA-mohaniyasya vedanaM ~135
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [37] dIpa anukrama [45] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [3], mUlaM [37] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyA prajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 61 // liGgaM sAdhuveSaH, tatra ca yadi madhyamajinairyathAlabdhavastrarUpaM liGgaM sAdhUnAmupadiSTaM tadA kimiti prathamacaramajinAbhyAM sapramANadhavalavasanarUpaM tadevoktaM 1, sarvajJAnAmavirodhivacanatvAditi, atrApi RjujaDavakajaDaRjuprajJaziSyAnAzritya bhagavatAM tasyopadezaH, tathaiva teSAmupakArasambhavAditi samAdhiH / tathA pravacanamatrAgamaH tatra ca yadi madhyamajinapravacanAni caturyAmadharmapratipAdakAni kathaM prathametara jinapravacane pazayAmadharmapratipAdake ? sarvajJAnAmaviruddhavacanatvAt, atrApi samAdhiH- caturyAmo'pi tattvataH paJcayAma evAsau, caturthavratasya parigrahe'ntarbhUtatvAt, yoSA hi nAparigRhItA bhujyate iti nyAyAditi / tathA pravacanamadhIte vetti yA prAvacanaH - kAlApekSayA bahnAgamaH puruSaH, tatraikaH prAvacanika evaM kurute anyastvevamiti kimatra tasyamiti, samAdhizceha cAritramohanIyakSayopazamavizeSeNa utsargApavAdAdibhAvitatvena ca prAvacanikAnAM vicitrA pravRttiriti nAsau sarvathA'pi pramANam AgamAviruddhapravRttereva pramANatvAditi / tathA kalpo-jinakalpikAdisamAcAraH, tatra yadi nAma jinakalpikAnAM nAzyAdirUpo mahAkaSTaH kalpaH karmmakSayAya tadA sthavirakalpikAnAM vastrapAtrAdiparibhogarUpo yathAzaktikaraNAtmako'kaSTasvabhAvaH kathaM karmakSayAyeti, iha ca samAdhiHdvAvapi karmmakSaya hetU, avasthAbhedena jinoktatvAt, kaSTAkaSTayozca viziSTakarmakSayaM pratyakAraNatvAditi / tathA mArga:- pUrvapuruSakramAgatA sAmAcArI, tatra keSAJcidvizcaityavandanAnekavidha kAyotsargakaraNAdikA''vazyaka sAmAcArI tadanyeSAM tu na tatheti kimatra tattvamiti, samAdhizca - gItArthAzaThapravarttitA'sau sarvA'pi na viruddhA, AcaritalakSaNopetatvAt, Aca kAMkSA - mohaniyasya vedanaM For Park Use Only ~ 136~ 1 zatake uddezaH 3 zramaNAnA kAGkSAvedanaM sU 37 // 61 //
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [37] dIpa anukrama [45] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [3], mUlaM [37] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [05], aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Jan Eucat ritalakSaNaM cedam-"asaDheNa samAinnaM jaM katthai keNaI asAvajjaM / na nivAriyamannehiM bahumaNumaya me yamAyariyaM // 1 // " ti / tathA mataM samAna evAgame AcAryANAmabhiprAyaH, tatra ca siddhasenadivAkaro manyate kevalino yugapad jJAnaM darzanaM ca, anyathA tadAvaraNakSayasya nirarthakatA syAt, jina bhadragaNikSamAzramaNastu bhinnasamaye jJAnadarzane, jIvasvarUpatvAt, | tathA tadAvaraNakSayopazame samAne'pi krameNaiva matizrutopayogI, na caikataropayoge itarakSayopazamAbhAvaH, tatkSayopazamasyotkRSTataH SaTSaSTisAgaropamapramANatvAdataH kiM tattvamiti, iha ca samAdhiH- yadeva matabhAgamAnupAti tadeva satyamiti mantavyamitaratpunarupekSaNIyam, atha cAbahuzrutana naitadavasAtuM zakyate tadaivaM bhAvanIyam - AcAryANAM saMpradAyAdidoSAdayaM matabhedaH, jinAnAM tu matamekamevAviruddhaM ca rAgAdivirahitatvAt, Aha ca- "aNuvakayaparANuggahaparAyaNA jaM jiNA | jugappavarA / jiyarAgado samohA ya NaNNahAvAiNo teNaM // 1 // ti / tathA bhaGgAH - dvayAdisaMyogabhaGgakAH, tatra ca dravya| to nAma ekA hiMsA na bhAvata ityAdi caturbhaGgayuktA, na ca tatra prathamo'pi bhaGgo yujyate, yataH kila dravyato hiMsA- IryA| samityA gacchataH pipIlikAdivyApAdanaM, na ceyaM hiMsA, talakSaNAyogAt, tathAhi - "jo u pamatto puriso tassa u jogaM paDuJca je sattA / vAvajaMtI niyamA tesiM so hiMsao hoi // 1 // tti, uktA ceyamataH zaGkA, na ceyaM yuktA, etaddvAyo 1 azaThena samAcIrNe yadasAvayaM kenApi kutracit / anyairna nivAritaM bahunumatametadAcaritam // 1 // / 2 yataH anupakRtaparAnugrahaparAyaNA yugapravarA jitarAgadveSamohAzca jinAntato nAnyathAvAdinaH // 2 // 3 yastu pramattaH puruSastasyaiva yogaM pratItya ye satyA vyApAdyante | sa niyamAceSAM hiMsako bhavati // 1 // kAMkSA - mohaniyasya vedanaM For Par Lise Only ~ 137~ jonary or
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [35] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prajJaptiH prata sUtrAMka vyAkhyA kahiMsAlakSaNasya dravyabhAvahiMsAzrayatvAt , dravyahiMsAyAstu maraNamAtratayA rUDhatvAditi / tathA nayA-dravyAstikAdayaH, stikAdayA: 41 zatake || saba yadi nAma dravyAstikamatena nityaM vastu paryAyAstikanayamatena kathaM tadevAnityaM / viruddhatvAt, iti zaGkA, iyaM | uddezaH3 abhayadevI-IIcAyuktA, dravyApekSayaiva tasya nityatvAt, paryAyApekSayA cAnityatvAt , dRzyate cApekSayaikatraikadA viruddhAnAmapi dharmANAM | zramaNAnAM yA vRttiH1 |samAvezo, yathA janakApekSayA ya eva putraH sa eva putrApekSayA piteti / tathA niyamaH-abhigrahaH, tatra yadi nAma sarvavi- All ratiH sAmAyikaM tadA kimanyena pAruSyAdiniyamena ! sAmAyikenaiva sarvaguNAvApte, uktazvAsI iti zaGkA, iyaM cAyuktA, | yataH satyapi sAmAyike yuktaH pauruSyAdiniyamaH, apramAdavRddhihetutvAditi, Aha ca-"sAmAie vi hu sAvajacAga-18 ruve uguNakaraM evaM / apamAyavuhijaNagasaNeNa ANAo vineyaM ||1||"ti| tathA pramANa-pratyakSAdi, tatrAgamapramANamlA Adityo bhUmerupari yojanazatairaSTAbhiH saMcarati cakSuHpratyakSaM ca tasya bhuvo nirgacchato grAhakamiti kimatra satyamiti || sandehA, atra samAdhiH-na hi samyak pratyakSamidaM, dUrataradezato vibhramAditi // prathamazate tRtIyoddezakaH // 3 // vedana [37] dIpa anukrama [45] // 62 // anantaroddezake karmaNa udIraNavedanAyuktamiti tasyaiva bhedAdIn darzayituM tathA dvAragAthAyAM 'pagai'tti yaduktaM taccAbhidhAtumAhakati NaM bhaMte ! kammappagaDIo paNNattAo? goyamA ! aha kammappagaDIo paNNattAo, kammappagaDIe 1 sarvasAvadhatyAgarUpe sAmAyike satyapyetatpaurupyAdi guNakaramapramAdabRddhijanakatvAdAjJAto vijJeyam // 1 // atra prathama-zatake tRtIya-uddezaka: samApta: atha prathama-zatake caturtha-uddezaka: Arabdha: ~138~
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [38] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [38] Ta gAthA paDamo uddeso neyabyo jAva aNubhAgo sammatto / gAhA-kaha payaDI kaha baMdhai kAhi va ThANehi baMdhaI paya-31 ddii| kai vedeha ya payaDI aNubhAgo kaiviho kss||1|| (sU038) | 'kaiNa'mityAdi vyakta, navaraM 'kammapagaDIe'tti prajJApanAyAM trayoviMzatitamasya karmaprakRtyabhidhAnasya padasya prathamoddezako netavyaH, etadvAcyAnAM cArthAnAM sahagAthA'stItyata Aha-gAhA, sA ceyam-'kaI'tyAdi, tatra 'kippgddii'ti| dvAraM, taccaivam-'kaDaNaM bhaMte ! kammappagaDIo pannattAo? goyamA ! aha, taMjahA-NANAvaraNijja'mityAdi / 'kaha baMdhaI tyAdi dvAramidaM caivam-'kahanaM bhaMte ! jIve aTTha kammapagaDIo baMdhai ? goyamA ! NANAvaraNijassa kammassa udaeNaM * saNAvaraNija karma niga (ya)cchaI' viziSTodayAvasthaM jIvastadAsAdayatItyarthaH 'darisaNAvaraNijassa kammassa uda-12 bhaeNaM dasaNamohaNija kammaM niggacchai' vipAkAvasthAM karotItyarthaH, 'daMsaNamohaNijassa kammarasa udaeNaM micchattaM nigga| cchAi, micchatteNaM udineNaM evaM khalu jIve ahakammappagaDIo vaMdhaI' ityAdi, na caivamihetaretarAzrayadoSaH, karmabandhapravAhasyAnAditvAditi / 'kahahi va ThANehitti dvAra, taccaivam-'jIveNaM bhaMte ! NANAvaraNija karma kaihiM ThANehiM baMdha? goyamA ! dohiM ThANehi, taMjahA-rAgeNa ya doseNa ya' ityAdi / 'kaha veei yatti dvAramidaM caivam-'jIve NaM bhaMte ! kai | kammappagaDIo veei ? goyamA! asthagaie veei atthegatie no veei, je veei se te aityAdi, 'jIve NaM bhaMte / / NANAvaraNijja kammaM veei ? goyamA ! atthegaie veei atthegatie no veeI kevalino'vedanAt , 'geraie NaM bhaMte ! NANAvaraNijaM kammaM veei ? goyamA ! niyamA veei'ityAdi / 'aNubhAgo kaiviho kassatti kasya karmaNaH kati dIpa anukrama [46-47] hiurmurary.org 'karma-prakRti' tasyA bhedA: evaM varNanaM ~139~
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [38] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 1 zatake prata sUtrAMka [38] gAthA vyAkhyA- vidho rasaH ! iti dvAram , idaM caivam-"NANAvaraNijassa NaM bhaMte ! kammassa kativihe aNubhAge paNNatte ? goyamA ! prajJaptiH / dasavihe aNubhAge paNNatte, taMjahA-soyAvaraNe soyavinnANAvaraNe"ityAdi, dravyendriyAvaraNo bhAvendriyAvaraNazcetyarthaH // ll abhayadevI atha karmacintA'dhikArAnmohanIyamAzrityAha 4 prakRtyAdiyA vRttiH jIveNaM bhaMte ! mohaNijeNaM kaDeNaM kammeNaM udineNaM ubaDhAejA? haMnA uvaTThAejA / se bhaMte ! kiM viiriy||63|| ttAe uvadyApajjA avIriyattAe uvahAejA goyamA! vIriyattAe uvaTThAejA no avIriyattAe uvaTThA hanIyodaejjA, jai vIriyattAe uvaTThAejA kiM bAlavIriyattAe ucaDhAejjA paMDiyavIriyattAe uvahAejA bAlapaMDi yAdupasthAlAyabIriyattAe uvaTAejA ?, goyamA ! bAlavIriyattAe uvahAejA No paMDiyabIriyattAe uvadyAejA No nAdi bAlapaMDiyavIriyattAe uctttthaaejaa| jIveNaM bhaMte ! mohaNijeNaM kaDeNaM kammeNaM udineNaM avaphamejA haMtA avakamajjA, se bhaMte ! jAva bAlapaMDiyavIriyattAe avakamejA 31, goyamA vAlavIriyattAe avakamejA no paMDiyavIriyattAe avakkamejA, siya bAlapaMDiyavIriyattAe avkkmejaa|jhaa udineNaM do AlAvagA tahA uvasaMteNavi do AlAvagA bhANiyabvA, navaraM uvaTThAejjA paMDiyavIriyatsAe avakamejA bAlapaMDiyavIriyattAe / se bhaMte !kiM AyAe avakamai aNAyAe avakamAi ? goyamA ! AyAe avakamai No aNAyAe avakkamaha, mohaNijja kamma emANe se kahameyaM bhaMte ! evaM ? goyamA ! puci se eyaM evaM royaha iyANi se eyaM evaM no royai evaM khalu evaM // (sU039) 39 BACHAOTOS dIpa anukrama [46-47] 63 // SHREaturIPTamAra For P OW ~140
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [39] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [39] 'mohaNijeNa'ti mithyAtvamohanIyena 'udipaNeNaM ti uditena 'uvahAejatti upatiSThet' upasthAna-paralokakriyAsva|bhyupagamaM kuryAdityarthaH, 'vIriyatAetti vIryayogAdvIryaH-prANI tadbhAvo vIryatA, athavA vIryameva svaarthikprtyyaa||iirytaa vIryANAM vA bhAvo vIryatA, tayA, 'acIriyattAe'tti avidyamAnavIryatayA vIryAbhAvenetyarthaH, 'no avI riyattAetti vIryahetukatvAdupasthAnasyeti / 'bAlavIriyattAe'tti bAlaH-samyagarthAnavabodhAt sadbodhakAryaviratyabhA4AvAca mithyAdRSTistasya yA vIryatA-pariNativizeSaH sA tathA tayA / 'paMDiyavIriyatAe'tti paNDitaH-sakalAMvadyavarjakastadanyasya paramArthato ninittvenApaNDitatvAd, yadAha-"tajjJAnameva na bhavati yasminnadite vibhAti maaraaggnnH| tamasaH kuto'sti zaktirdinakarakiraNAgrataH sthAtum // 1 // " iti, sarvavirata ityarthaH / 'bAlapaMDiyavI-13 paripattAe'tti bAlo deze viratyabhAvAt paNDito deza eva viratisadbhAvAditi bAlapaNDito-dezavirataH, iha mithyAtve udite mithyAdRSTitvAjjIvasya bAlavIryeNaivopasthAnaM syAnnetarAbhyAm , etadevAha-'goyameM'tyAdi // upasthAnavipakSo'pakramaNamatastadAzrityAha-'jIve NamityAdi 'avakkamenja'tti 'apakAmet' apasarpet , uttamaguNasthAnakAd hInataraM3 gacchedityarthaH, 'bAlacIriyattAe adhakkameja'tti mithyAtvamohodaye samyaktvAt saMyamAddezasaMyamAdvA 'apakrAmet mithyAdRSTirbhavediti / No paMDiyabIriyattAe avakkameja'tti, nahi paNDitatvAtpradhAnataraM guNasthAnakamasti yataH paNDitavIryeNApasat, "siya bAlapaMDiyavIriyattAe avakkamejati syAt-kadAciccAritramohanIyodayena saMyamAdapagatya bAlapaNDitavIryeNa dezavirato bhavediti / vAcanAntare tvevam-'bAlavIriyattAe no paMDiyabIriyacAe no dIpa anukrama [48] OMOMOM45555555 ~141~
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [39] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: ACA prata sUtrAMka [39] dIpa anukrama [48] vyAkhyA-3 bAlapaMDiyabIriyattAe'tti, tatra ca mithyAtvamohodaye bAlavIryasyaiva bhAvAditaravIryadvayaniSedha iti / udIrNavipakSatvAdupaprajJaptiH zAntasyetyupazAntasUtradvayaM tathaiva, navaram 'uvavAejA paMDiyavIriyattAe'tti udINolApakApekSayopazAntAlApakayorayaM || uheshH| abhayadevI- vizeSaH-prathamAlApake sarvathA mohanIyenopazAntena satopatiSTheta kriyAsu paNDitavIryeNa, upazAntamohAvasthAyAM paNDitavI- mohanIyoyA vRttiH 1 yasyaiva bhAvAditarayozcAbhAvAt / vRddhastu kAcidvAcanAmAzrityedaM vyAkhyAtaM-mohanIyenopazAntena satAna mithyAdRSTirjAyate, | dyaadup||64|| sAdhuHzrAvako vA bhavatIti / dvitIyAlApake tu'abakkameja bAlapaMDiyabIriyattAe'tti, mohanIyena hi upazAntena saMyata- 4/sthAnAdi tvAdvAlapaNDitavIryeNApakrAman dezasaMyato bhavati, dezatastasya mohopazamasadbhAvAt, na tu mithyAdRSTiH, mohodaya eva tasya sU39 bhAvAt , mohopazamasya cehAdhikRtatvAditi / athApakrAmatIti yaduktaM tatra sAmAnyena praznayannAha se bhaMte ki'mityAdi, 'sa'tti asI jIvaH, athArthoM vA sezabdaH, 'AyAe'tti AtmanA 'aNAyAe'tti anAtmanA, parata ityrthe| 'apkraamti'| apasarpati, pUrva paNDitatvarucirbhUtvA pazcAmmizrarucimithyArucirvA bhavatIti, ko'sau ? ityAha-mohanIya karma mithyAtvamohanIya cAritramohanIyaM vA vedayan , udIrNamoha ityarthaH / 'se' kahameyaM bhaMte ti atha 'kathaM' kena prakAreNa 'etad' apakramaNam 'evaM ti mohanIyaM vedayamAnasyeti, ihottara-goyame'tyAdi, 'pUrvam' apakramaNAt mAga 'asI' apakamaNakArI jIvaH 'etadU' jIvAdi ahiMsAdi vA vastu 'evaM' yathA jinaruktaM rocate' zraddhatte karoti vA, 'idAnIM mohanIyo oil // 64 // dayakAle 'saH' jIvaH 'etat' jIvAdi ahiMsAdi vA 'evaM' yathA jinaruktaM 'norocate' na zraddhatte na karoti vA, 'evaM khalu' upakAreNa 'etadU' apakramaNam , evaM' mohanIyavedane ityrthH|| mohanIyakarmAdhikArAt sAmAnyakarma cintayannAha N CCACACASS ~142~
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [40] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [40] se nUNaM bhaMte ! neraiyassa vA tirikkhajoNiyassa vA maNUsassa vA devassa vA je kaDe pAve kamme natthira tassa aveiyattA mokkho, haMtA goyamA ! neraiyarasa vA tirikkha0maNu devassa vA je kaDe pAve kamme natthi tassa aveittA mokyo / se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vuccati-neraiyassa vA jAca moktro, evaM khalu mae goyamA! vihe kamme paNNatte, taMjahA-paesakamme ya aNubhAgakamme ya, tattha NaM jaM taM paesakammaM taM niyamA beei, tattha NaM jataM aNubhAgakammaM taM asdhegaiyaM veei atdhegaiyaM no veei / NAyameyaM arahayA suyameyaM arahayA / vinAyameyaM arahayA ima kammaM ayaM jIve ajjhovagamiyAe veyaNAe bedissai imaM kammaM ayaM jIve uvakrami-18 yAe vedaNAe vedissaha, ahAkamma ahAnikaraNaM jahA jahA taM bhagavayA diDa tahA tahA taM vippariNamissatIti, se teNaTeNaM goyamA ! neraiyassa vA 4 jAva mokkho // (sU040) | 'neraiyAssa ve'tyAdI nAsti mokSaH ityevaM saMbandhAtSaSThI, 'je kaDe'tti taireva yadbaddhaM 'pAve kamme tti 'pApam' azubhaM | narakagatyAdi, sarvameva vA 'pApaM' duSTa, mokSavyAghAtahetutvAt , 'tassa'tti tasmAtkarmaNaH sakAzAt 'aveiyatta'tti tatkarmA&| nanubhUya evaM khalu'tti vakSyamANaprakAreNa 'khalu' vAkyAlaGkAre 'mae'tti mayA, anena ca vastupratipAdane sarvajJapenAtmanaH | svAtantrya pratipAdayati, 'paesakamme ya'tti pradezA:-karmapudgalA jIvapradezeSyotaprotAstadrUpaM karma pradezakarma 'aNubhAgaka-15 4mme yatti anubhAga:-teSAmeva karmapradezAnAM saMvedyamAnatAviSayo rasastadrUpaM karmAnubhAgakarma, tatra yatpradezakarma tanniyamAdve dayati, vipAkasyAnanubhavane'pi karmapradezAnAmavazyaM kSapaNAt, pradezebhyaH pradezAnniyamAcchAtabatItyarthaH, anubhAgakarma ca dIpa anukrama [49] OROSCORNERSEASEX ~143~
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [40] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: vyAkhyA-1 prajJaptiH CATE-AC abhayadevI-1 yA vRttiH prata sUtrAMka [40] 454545454OMOM tathAbhAvaM vedayati vA na vA, yathA mithyAtvaM tatkSayopazamakAle'nubhAgakarmatayA na vedayati pradezakarmatayA tu vedayatye- 1 zataka veti / iha ca dvividhe'pi karmaNi vedayitavye prakAradvayamasti, taccAhataiva jJAyate iti darzayannAha-'jJAta' sAmAnyenAva- uddeza 4 gatam 'etad vakSyamANaM vedanAprakAradvayam 'arhatA' jinena 'suyaMti 'smRtaM' pratipAditam anucintitaM vA, tatra smRta-8 karmavedana| miva smRtaM kevalitvena smaraNAbhAve'pi jinasyAtyantamavyabhicArasAdhAditi, 'viNNAyaM' ti vividhaprakAraiH-dezakAlA| divibhAgarUpaiti vijJAtaM, tadevAha-ima kammaM ayaM jIvetti, anena dvayorapi pratyakSatAmAha kevalitvAdarhataH, 'ajho sU40 vagamiyAe'tti prAkRtatvAdabhyupagamaH-pravajyApratipattito brahmacaryabhUmizayanakezaluzcanAdInAmaGgIkArastena nirvRttA Abhyu| pagamikI tayA 'veyaissaitti bhaviSyakAlanirdezaH bhaviSyatpadArtho viziSTajJAnavatAmeva jJeyaH atIto vartamAnazca punaranu| bhavadvAreNAnyasyApi jJeyaH saMbhavatIti jJApanArthaH, 'upakamiyAe'tti upakramyate'nenetyupakramaH-karmavedanopAyastatra bhavA au-12 pakramikI-svayamudIrNasyodIraNAkaraNena vodayamupanItasya karmaNo'nubhavastayA aupakramikyA vedanayA vedayiSyati, tathA ca 8 'ahAkammati yathAkarma-dhaddhakarmAnatikrameNa 'ahAnigaraNati nikaraNAnAM-niyatAnAM dezakAlAdInAM karaNAnAM-vipa-| |riNAmahetUnAmanatikrameNa yathA yathA tatkarma bhagavatA dRSTaM tathA tathA vipariNasyatIti, itizabdo vAkyArthasamAptAviti // || | anantaraM karma cintitaM, taJca pudgalAtmakamiti paramANvAdipudgalAMzcintayannAha-athavA prinnaamaadhikaaraatpudglprinnaammaah-2||65 / / esa NaM bhaMte ! poggale tItamaNataM sAsayaM samayaM bhuvIti vattavvaM siyA ?, haMtA goyamA ! esa gaM poggale atItamaNataM sAsayaM samayaM bhuvIti vattabvaM siyaa| esaNaM bhaMte ! poggale paDuppannasAsayaM samayaM bhavatIti dIpa anukrama [49] P anauranorm ~144~
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [41] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [41] vattavvaM siyA ?, haMtA goyamA ! taM ceva uccAreyadhvaM / esa NaM bhaMte ! poggale aNAgayamaNataM sAsayaM samayaM / bhavissatIti battabvaM siyA?, hantA goyamA ! taM ceva uccAreyavvaM / evaM khaMgheNavi tinni AlAvagA, evaM jIveNavi tinni AlAvagA bhANiyabvA // (suu041)||ch umatthe NaM bhate! maNUse atItamaNataM sAsayaM samayaM bhuvIti kevaleNaM saMjameNa kevaleNaM saMvare kevaleNaM baMbhaceravAseNaM kevalAhiM pabayaNamAIhiM sinzisu bujhisu jAva sampadukkhANamaMtaM kariMsu ? goyamA! no iNahe samahe / se keNaDeNaM bhaMte ! evaM vuccai taM ceva jAva aMtaM kareMsu ? goyamA ! je ke aMtakarA vA aMtimasarIriyA vA savvadukkhANamaMtaM kareMsu vA kareMti vA kari-- ssaMti vA savve te uppannanANadaMsaNadharA arahA jiNe kevalI bhavitA tao pacchA sijhaMti bujhaMti mucaMti / parinibvAyaMti savvadukkhANamaMtaM kareMsu vA kareMti vA karissaMti bA, se teNaTeNaM goyamA! jAya savvadukkhA NamaMtaM kareMsu0, paDappanne'vi evaM ceva navaraM sijhaMti bhANiyabvaM, aNAgaevi evaM ceva, navaraM sijjhissaMti / XbhANiyavyaM, jahA chaumastho tahA Ahohiovi tahA paramAhohio'pi tini tinni AlAyagA bhANi-18 diyavA / kevalI gaM bhaMte ! maNUse tItamaNataM sAsayaM samayaM jAva aMtaM kareMsu ? hetA sirjijhasu jAva aMtaM ka rasu, ete tinni AlAcagA bhANiyabdhA chaumatthassa jahA navaraM sijhisu sijhaMti sijjhissati / se pUrNa / bhaMte ! tItamaNataM sAsayaM samayaM paDappannaM vA sAsayaM samayaM aNAgayamaNaMtaM vA sAsayaM samayaM je kei aMtakarA 3 |vA aMtimasarIriyA vA savvadukkhANamaMtaM kareMsu vA kareMti vA karissaMti vA sabve te uppannanANadaMsaNadharA dIpa anukrama [50] CROCOLOCARECTRESSECRET M ontieraryara ~145
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) pUjya Aga moddhAra kazrI saMzo prata dhita: sUtrAMka muni [ 42 ] dIpara dIpa anukrama [51] tnasA gareNa saMka lita.. Aga masUtra [05], aMga tra vyAkhyAarahA jiNe kevalI bhavittA tao pacchA sijyaMti jAba aMtaM karessaMti vA? haMtA goyamA ! tItamarNataM sAsayaM prajJaptiH | samayaM jAva aMta karessaMti vA / se nUNaM bhaMte ! utpannanANadaMsaNavare arahA jiNe kevali alamatyutti vattaabhayadevI- *vvaM siyA ? haMtA goyamA ! uppannanANadaMsaNadhare arahA jiNe kevalI alamatyutti vatavvaM siyA / sevaM bhaMte ! yA vRttiH 1 / / 66 / / [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [42] Jam Educator sevaM bhaMte ! ti // ( sU0 42 ) // cattho uddeso samanto // 1-4 // 4 'poggale 'ti paramANuruttaratra skandhagrahaNAt 'tItaM' ti atItam, iha ca sarve'dhyabhAva kAlA (akarmaka dhAtu saMyoge dezaH kAlo | bhAvo gantavyo'dhvA ca karmasaMjJaka iti vAcyam - vArttikam ) ityanenAdhAre dvitIyA, tatazca sarvasminnatIta ityarthaH, 'anaMta' ti aparimANam, anAditvAt, 'sAsa' ti sadA vidyamAnaM, na hi loko'tItakAlena kadAcicchUnya iti, 'samaya'ti kAlaM 'bhuvitti abhUditi, etadvaktavyaM syAt ? sadbhUtArthatvAt, 'pappannaM'ti pratyutpannaM varttamAnamityarthaH, varttamAnasyApi zAzvatatvaM sadAbhAvAd, evamanAgatasyApIti / anantaraM skandha uktaH, skandhazca svapradezApekSayA jIvo'pi syAditi jIvasUtraM, jIvAdhikArAJca prAyo yathottaramadhAna jIvavastuvaktavyatAmuddezakAntaM yAvadAha- 'chaumatthe NamityAdi, iha chadma| stho'vadhijJAnarahito'vaseyo, na punarakevalimAtram, uttaratrAvadhijJAnino vakSyamANatvAditi, 'kevaleNaM'ti asahAyena | zuddhena vA paripUrNena vA'sAdhAraNena vA, yadAha - "kevalamegaM suddhaM sagalamasAhAraNaM anaMtaM ca" 'saMjameNaM' ti pRthivyAdi| rakSaNarUpeNa 'saMvareNaM' ti indriyakapAyanirodhena 'sirjijhasu' ityAdau ca bahuvacanaM prAkRtatvAditi / etacca gautamenAne1 kevalamekaM zuddhaM sakalamasAdhAraNamanantaM ca // Lovel For Parana Prat Use Onl paraM vArekI vinA ka ~146~ 11 zatake uddezaH 4 pulapari5 NAmaH sU41 * siddhi prakAraH sU 42 // 66 // janethion
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [42] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: %A5 prata sUtrAMka [42] nAbhiprAyeNa pRai-yaduta upazAmtamohAdyavasthAyAM sarvavizuddhAH saMyamAdayo'pi bhavanti vizuddhasaMyamAdisAdhyA va siddhiriti sA chAsthasyApi syAditi / 'aMtakareM' ti bhavAntakAriNaH, te ca dIrghatarakAlApekSayA'pi bhavantItyata Aha|| aMtimasarIriyA vatti antimaM zarIraM yeSAmasti te'ntimazarIrikAH, caramadehA ityarthaH, vAzabdau samuccaye / 'sabba-8 dukkhANamaMtaM kareMsu' ityAdI 'sinjhisu sijhaMtI'tyAdyapi draSTavyaM, siyAdyavinAbhUtatvAt sarvaduHkhAntakaraNasyeti, |'uppannanANadaMsaNadhare'ti utpanne jJAnadarzane dhArayanti ye te tathA, na tvanAdisaMsiddhajJAnAH, ata eva 'araha'tti pUjAhAH 'jiNa'tti rAgAdijetAraH, te ca chadmasthA api bhavantItyata Aha-'kevalI'ti sarvajJAH, 'sijhaMtI' tyAdiSu caturgha padeSu vartamAnanirdezasya zeSopalakSaNatvAt 'sijhisu sijhaMti sijjhissaMtI'tyevamatItAdinirdezo draSTavyaH, ata eva 'sabbadu khANa' mityAdau paJcamapade'sau vihita iti / 'jahA chaumattho' ityAderiyaM bhAvanA-'AhohieNaM bhaMte ! maNUse'tIda| tamaNataM sAsaya mityAdi daNDakatrayaM, tatrAdhaH-paramAvadheradhastAd yo'vadhiH so'dho'vadhistena yo vyavahara tyasau Adho-2 'vadhikA-parimitakSetraviSayAvadhikaH 'paramAhohio'tti parama Agho'vadhikAd yaH sa paramAdho'vadhikaH, prAkRtatvAcca vyatyayanirdezaH paramohiotti kacitpATho vyaktazca, sa ca samastarUpidravyAsAyAtalokamAtrAlokakhaNDAsapAtAvasa-14 sApiNIviSayAvadhijJAnaH, 'tinni AlAvaga'tti kAlatrayabhedataH, 'kevalI Na'mityAdi kevalino'pyete eva trayo daNDakAH hai vizeSastu sUtrokta eveti / 'se guNa mityAdiSu kAlatrayanirdezo vAcya eveti, 'alamatthutti vattavaM siyati 'ala RECRoc dIpa anukrama [51] *-*4%AC% 8 Munior ~147~
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [42] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [4] gA- mastu' paryAptaM bhavatu nAtaH paraM kiJcid jJAnAntaraM prAptavyamasyAstItyetadvaktavyaM 'syAt' bhavet, satyatvAdasyeti // 1 zatake prjnyptiH| prathamazate caturthoddezakaH smaaptH||1-4|| uddezaH 5 abhayadevI nArakAdIyA vRttiH HIMI anantarodezakasthAntimasUtreSvahadAdaya uktAste ca pRthivyAM bhavantIti athavA pRthivIto'pyuvRtya manujatvamavAptAH nAmAsantaste bhavantIti pRthivIpratipAdanAyAha tathA 'puDhavitti yaduddezakasaGgrahiNyAmuktaM tatpratipAdanAya cAha vAsA // 6 // kati gaMbhaMte ! puDhavIo pannattAo?, goyamA! satta puDhacIo pannattAo, jahA-rayaNappabhA jAca tama-da sU43 tamA // imIse NaM bhaMte ! rayaNappabhAe puDhavIe kati nirayAvAsasayasahassA pannatsA ?, goyamA! tIsaM nirayAvAsasayasahassA pannatsA, gAhA-tIsA ya pannavIsA pannarasa daseva yA sapasahassA / tinnegaM paMcUrNa paMceca aNuttarA nirayA // 1 // kevaiyA NaM bhaMte ? asurakumArAvAsasayasahassA pannattA?, evaM-causahI asurANaM McaurAsII ya hoi nAgANaM / bAvattari suvannANa vAukumArANa channa uii||1|| dIvadisAudahINaM vijukumA-IP riMdaNiyamaggINaM / uhaMpi juyalayANaM chAvattarimo sayasahassA // 2 // kevaiyA NaM bhaMte ! puDhavikAiyAvA| sasapasahassA papaNatA?, goyamA asaMkhevA puDhavikAiyAvAsasayasahassA paNNattA,goyamA !jAva asaMkhijA ICI||67 // jotisiyacimANAvAsasayasahassA paNNattA / sohamme bhaMte ! kappe kevaiyA vimANAvAsasayasahassA paNNattA, goyamA ! battIsaM vimANAvAsasayasahassA paNNattA, evaM-pattIsahAvIsA bArasa aTTa cauro sayasahassA / pannA cattAlIsA chacca sahassA sahassAre // 1 // ANayapANayakappe cattAri sayA''raNacue BCC5%95%OMOMOM dIpa anukrama [51] atra prathama-zatake caturtha-uddezakaH samApta: atha prathama-zatake paMcama-uddezaka: Arabdha: ~148~
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [43] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: C % prata sUtrAMka [43] tinni / sata vimANasayAI causuvi eemu kappesuM // 2 // ekkArasuttaraM heDimesu sattuttaraM sayaM ca majjhimae / sayamega ucarimae paMceca aNuttaravimANA // 3 // (sU043) / tatra 'rayaNappabha'tti narakavarja prAyaH prathamakANDe indranIlAdibahuvidharatnasambhavAt rasAnAM prabhA-dIptiryasyAM sAla ratnaprabhA.yAvatkaraNAdidaM dRzya-zarkarAprabhAvAlukAprabhA paGkaprabhA dhUmaprabhA tamaHprabheti, zabdArthazca ratnaprabhAvaditi, 'tama-1| tamati tamastamaHprabhetyarthaH, tatra prakRSTaM tamastamastamastasyeva prabhA yasyAH sA tamastama-prabhA // etAsu ca narakAvAsA bhavantIti tAn AvAsAdhikArAca zeSajIvAvAsAn parimANato darzayannAha-'imIse NamityAdi, 'asyAM vineyapratyakSAyAM 'narayAvAsasayasahassa'tti Avasanti yeSu te AvAsAH narakAzca te AvAsAzceti narakAvAsAsteSAM yAni zatasahasrANi tAni tatheti / zeSapRthivIsUtraNi tu gAthA'nusAreNAdhyeyAni, ata evAha-'gAha'tti, sA ceyaM-'tIsA ya pannavIsA ityAdi, sUtrAbhilApazca-'sakkarappabhAe NaM bhaMte ! puDhavIe kai nirayAvAsasayasahassA pannattA', goyamA ! paNavIsaM nirayAvAsasayasahassA pannattA' ityAdiriti / 'chaNDaMpi juyalayANa'ti, dakSiNottaradigbhedenAsurAdinikAyo dvibhedo bhavatIti yugalAnyuktAni, tatra SaTsu yugaleSu pratyekaM SaTsaptatirbhavanalakSANAmiti / eSAM cAsurAdinikAyayumagalAnAM dakSiNottaradizorayaM vibhAga:-"cautIsA caucattA akRttIsaM ca sayasahassAo / pannA cattAlIsA dAhiNao | 1 caturviMzacatuzcatvAriMzadaSTatriMzacca zatasahasrANi / paJcAzacatvAriMzaca dakSiNasyAM bhavanAni bhavanti // 1 // [10 lakSAH & SaNNAM pratyekam ] 96%96%25-4-%25 dIpa anukrama [52-60 REairat I murary.om nArAkAdinAm nAmAni evaM varSA: ~149~
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [43] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: pa prata sUtrAMka [43] huM ti bhavaNAI // 1 // " 'cattAlIsatti dvIpakumArAdInAM paNNAM pratyekaM catvAriMzadbhavanalakSA, "tIsA pttaaliisaa| prajJaptiHcottIsa ceva sayasahassAI / chAyAlA chattIsA uttarao hoti bhavaNAI ||1||"'uttiis'tti dvIpakumArAdInAM SaNNAM hai abhayadevI-& pratyekaM patriMzadbhavanalakSANIti // athAdhikRtoddezakArthasahAya gAthAmAha sthitI yA vRttiH puDhavi dviti" ogAhaNasarIrasaMghayaNameva saMThANe / lessA "dihI NANe joguva'oge ya dasa ThANA // 1 // krodhopaimIse NaM bhaMte ! rayaNappabhAe puDhavIe tIsAe nirayAvAsasayasahassesu egamegaMsi nirayAvAsasi nerai tAdiH // 68 // sU44 it.yANa kevaDyA ThitiThANA paNNattA ?, goyamA ! asaMkhejjA ThitiThANA paNNattA, taMjahA-jahaniyA ThitI samayAhiyA jahaniyA ThiI dusamayAhiyA jAva asaMkhejasamayAhiyA jahaniyA ThiI tappAuragukosiyA 4 ThitI / imIse NaM bhaMte rayaNappabhAe puDhavIe tIsAe nirayAvAsasayasahassesu egamegaMsi nirayAvAsaMsi jahaniyAe ThitIe vaTTamANA neraiyA ki kohovauttA mANovauttA mAyovauttA lobhovauttA ?, goyamA !16 sabvevi tAya hojA kohovauksA 1, ahavA kohovauttA ya mANovautte ya 2, ahavA kohovauttA ya mANI-|| 4 va uttA ya 3, ahavA kohobauttA ya mAyovautte ya 4, ahavA kohovauttA yamAyovauttA ya 5, ahvaa| kohovavattA ya lobhovautte ya 6, ahavA kohovautsA ya lobhovauttA ya 7 / ahavA kohovauttA ya mANo-18/ vautte ya mAyoca utte ya 1, kohovauttA ya mANovautte ya mAyovauttA ya2, kohovauttA ya mANovauttA 1 vizazcatvAriMzacatusviMzaccaiva zatasahasrANi SaTcatvAriMzat SaNNAM pratyeka patriMzaduttarasyAM bhavanAni bhavanti // 1 // dIpa anukrama [52-60 KHin68 // REaratinum ~150~
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [44 ] dIpa anukrama [61-62] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [ 5 ], mUlaM [44] + gAthA: pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [05], aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Jan Educat ya mAyoun ya 3, kohobattA ya mANovauttA ya mAyAuvaDattA ya 4 evaM kohamANalobheNavi catra 4, evaM kohamAyAlobheNavi ca 4 evaM 12, pacchA mANeNa mAyAe lobheNa ya koho bhaiyavvo, te kohaM amuMcatA 8, evaM sattAvIsaM bhaMgA NeyavvA // imIse NaM bhaMte! rayaNappabhAe puDhavIe tIsAe nirayAcAsasayasahassesu egamegaMsi nirayAvAsaMsi samayAhiyAe jahannadvitIya vaTTamANA neraiyA kiM kohobattA mANovauttA mAyovaDatA lobhovaDattA ?, goyamA ! kohobause ya mANovautte ya mAyovaDatte ya lobhovautte ya, kohobauttA yamANovantA ya mAyovantA ya lobhovantA ya, ahavA kohovause ya mANovautte ya, ahavA kohovautte ya mANovauttA ya evaM asIti bhaMgA neyavvA, evaM jAva saMkhitasamayAhiyA TiI asaMkhejasamagrAhiyAe ThiIe tappAkosiyAe ThiIe sattAvIsa bhaMgA bhANiyanvA // ( sU0 44 ) 'puDhacI 'tyAdi, tatra puDhavIti luptavibhaktikatvAnnirdezasya pRthivISu upalakSaNatvAccAsya pRthivyAdiSu jIvAvAseSviti draSTavyamiti / 'Thiha'ti 'sUcanAt sUtra' miti nyAyAt sthitisthAnAni vAghyAnIti zeSaH / evam 'ogAhaNe 'ti abagAhanAsthAnAni zarIrAdipadAni tu vyaktAnyeva ekArAntaM ca padaM prathamaikavacanAntaM dRzyam ityevametAni sthitisthAnAdIni daza vastUni ihoddezake vicArayitavyAnIti gAthAsamAsArthaH, vistarArthaM tu sUtrakAraH svayameva vakSyatIti, tatra ratnaprabhApRthivyAM sthitisthAnAni tAvatprarUpayannAha - 'imIse NamityAdi vyaktaM, navaram 'egamegaMsi nirayAbA saMsitti pratinarakAvA samityarthaH 'ThitiThANa'tti AyuSo vibhAgAH 'asaMkheja'tti saGkhyAtItAni kathaM ?, prathamapRthi For Parts Only ~ 151~
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [44] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [44] dIpa anukrama [61-62] vyAkhyA-1 vyapekSayA jaghanyA sthitirdaza varSasahasrANi utkRSTA tu sAgaropamam , etasyAM caikaikasamayavRddhyA'soyAni sthitisthA-15| 1 zatake prajJaptiH // nAni bhavanti, asapeyatvAtsAgaropamasamayAnAmiti, evaM narakAvAsApekSayA'pyasoyAnyeva tAni kevalaM teSu jaghanyo-1|| uddezaH 5 abhayadevItkRSTavibhAgo granthAntarAdavaseyo, yathA prathamaprastaTanarakeSu jaghanyA sthitirdaza varSasahasrANi utkRSTA tu navatiriti, sthitI yA vRttiH etadeva darzayannAha-'jahapiNayA ThitI'tyAdi, jaghanyA sthitirdazavarSasahasrAdikA ityekaM sthitisthAnaM, tacca pratinarakaM | krodhopayu kAdiH bhinnarUpaM, saiva samayAdhiketi dvitIyam , idamapi vicitram , evaM yAvadasaGkhyeyasamayAdhikA sA, sarvAntimasthitisthAna sU44 darzanAyAha-'tappAuggukkosiya'tti, utkRSTA asAvanekavidheti vizeSyate tasya-vivakSitanarakAvAsasya prAyogyA-ucitA & utkarSikA tatprAyogyotkarSikA ityaparaM sthitisthAnam, idamapi citraM, vicitratvAdutkarSasthiteriti // evaM sthitisthAnAni prarUpya teSveva krodhAdyupayuktatvAnnArakANAM vibhAgena darzayannidamAha-imIse NaM ityAdi, 'jahaniyAe ThiIe vamANassatti yA yatra narakAvAse jaghanyA tasyAM vartamAnAH, kiM kohovautte'tyAdi prazne 'savvevI'tyAdhuttaraM, tatra ca pratinarakaM jaghanyasthitikAnAM sadaiva bhAvAt teSu ca krodhopayuktAnAM bahutvAtsaptaviMzatirbhaGgakAH, ekAdisaGgyAtasamayAdhikajaghanyasthiti. kAnAM tu kAdAcitkatvAt teSu ca krodhAdyupayuktAnAmekatvAnekatvasambhavAdazItirbhaGgakAH, ekendriyeSu tu sarvakaSAyopayuktAnAM | pratyeka bahUnAM bhAvAdabhaGgakama, Aha ca-"saMbhavai jahiM viraho asII bhaMgA tahiM karejAhi / jahiyaM na hoi biraho & abhaMgayaM sattabIsA vA // 1 // " ayaM ca tatsattApekSo viraho draSTavyo, na tUtpAdApekSayA, yato ratnapramAyAM caturviMzati 1-yatra (ekAdisaGkhyAtasamayAdhikAdau ) virahaH saMbhavati tatrAzIti bhaGgAnAM kuryAt / yatra na viraho bhavati tatrAmaGgaka saptaviMzatiryA // 1 // 5555534 Indiranmaru ~152
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [44] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [44] hartA utpAdavirahakAla uktaH, tatazca yatra saptaviMzatirbhaGgakA ucyante tatrApi virahabhAvAdazItiH prApnoti, saptaviMzatepAzcAbhAva eveti, tatra 'savyevi tAva hoja kohovautta'tti, pratinarakaM svakIyasvakIyasthityapekSayA jaghanyasthitikAnAM MnArakANAM sadaiva bahUnAM sadbhAvAt nArakabhavasya ca krodhodayapracuratvAtsarva eva krodhopayuktA bhaveyurityeko bhaGgaH AN'ahavA ityAdinA dvitricatuHsaMyogabhaGgA darzitAH, tatra dvikasaMyoge bahuvacanAntaM krodhamamuJcatA SaDU bhaGgAH kAryAH, tathAhi-krodhoSayuktazca mAnopayuktAzca 1 tathA krodhopayuktAzca mAnopayuktAzca 2, evaM mAyayA ekatvabahutvAbhyAM dau, lobhena ca dvau, evamete dvikasaMyoge SaT / trikasaMyoge tu dvAdaza bhavanti 12, tathAhi-krodhe nityaM bahuvacanaM mAnamAyayorekavacanamityekaH 1, mAnaikatve mAyAbahutve ca dvitIyaH 2, mAne bahuvacanaM mAyAyAme| katvamiti tRtIyaH 3, mAnavahutve mAyAbahutve ca caturthaH 4, punaH krodhamAnalobharitthameva catvAraH 4, punaH krodhamAyA lA lobhairisthameva catvAraH 4, evamete dvAdaza 12 / catuSkasaMyoge tvaSTI, tathAhi-krodhe bahuvacanena mAnamAyAlobheSu caikavaIM canenaikaH, evameva lobhe bahuvacanena dvitIyaH, evametAvekavacanAntamAyayA jAtI, evameva bahuvacanAntamAyayA'nyau dvau, kA evamete catvAra ekavacanAntamAnena jAtAH, evameva bahuvacanAntamAnena catvAra ityevamaSTau, evamete jaghanyasthitiSu nArakeSu saptaviMzatirbhavanti, jaghanyasthitau hi bahavo nArakA bhavantyataH krodhe bahuvacanameva // 'samayAhiyAe jahannahiIe vaTTamANA neraiyA kiM kohovauttA' ityAdi praznaH, ihottaram-'kohovautte ya' ityAdayo'zItibhaGgAH, iha samayAdhikAyAM yAvatsaGkhyeyasamayAdhikAyAM jaghanyasthitau nArakA na bhavantyapi, bhavanti cedeko vA'neko dheti tataH krodhAdi dIpa anukrama [61-62]] ~153~
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [44] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: sthitI krodhopayu prata sUtrAMka [44] sU44 dIpa anukrama [61-62] vyAkhyA- vekatvena catvAro vikalpAH, bahutvena cAnye catvAra eva 4, dvikarmayoge caturviMzatiH, tathAhi krodhamAnayorekatvaba- 1 zatake prajJaptiHhatvAbhyAM catvAraH 4, evaM krodhamAyayoH4, evaM krodhalobhayoH 4, evaM mAnamAyayoH 4, evaM mAnalobhayoH 4, evaM mAyA- uddezaH 5 abhayadevI lobhayoriti 4 dvikasaMyoge caturviMzatiH / trikasaMyoge dvAtriMzat , tathAhi-krodhamAnamAyAsvekatvenaikaH, eSveva mAyA-da yAvRttiH bahutvena dvitIyaH, evametI mAnakatvena, dvAvevAnyau tadbahutvena, evamete catvAraH krodhaikatvena catvAra evAnye krodhbhu||7|| |svenetyevamaSTau krodhamAnamAyAtrike jAtAH, tathaivAnye'STI krodhamAnalobheSa. tathaivAnye'STau krodhamAyAlobheSu, tathaivAnye'STau tvanatyavamaSTA kAdhamAnamAyAtrika jAtAH, tathavAnya'STA krodha kAdira ||4maanmaayaalobhessviti dvAtriMzat / catuSkasaMyoge poDaza, tathAhi-krodhAdiSvekatvenaiko lobhasya bahutvena dvitIyaH, eva-III |metI mAyakatvena, tathA'nyau mAyAvahatvena, evamete catvAro mAnakatvena, tathA'nye catvAra evaM mAnabahutvena, evamete'STI |kodhekatvena, evamanye'STau krodhabahutveneti poDaza, evamete sarva evAzItiriti, ete ca jaghanyasthitI ekAdisaGgyAtAnta-131 XsamayAdhikAyAM bhavanti, asaGgyAtasamayAdhikAyAstu jaghanyasthiterArabhyotkRSTasthiti yAvatsaptaviMzatibhegAsta eva, tatra | hai nArakANAM bahutvAditi / athAvagAhanAdvAraM tatra| imIse NaM bhaMte ! rayaNappabhAe padavIe tIsAe nirayAvAsasayasahassesu egamegaMsi nirayAvAsaMsi neraha-15 yANaM kevaiyA ogAhaNAThANA pannatA?, goyamA! asaMkhejjA ogAhaNAThANA pannattA, taMjahA-jahaniyA // 700 ogAhaNA, padesAhiyA jahaniyA ogAhaNA. dappaesAhiyA jahaniyA ogAhaNA, jAca asaMkhijapaesAhiyA jahaniyA ogAhaNA, tappAuggukosiyA ogAhaNA // hamIse bhNte| rayaNappabhAe puDhavIe tIsAe nira-12 REarahmundana ~154~
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [45] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [45]] yAvAsasayasahassesu egamegasi nirayAvAsaMsi jahanniyAe ogAhaNAe vaTTamANA neraiyA ki kohovauttA, asIibhaMgA bhANiyavvA jAva saMkhijapaesAhiyA jahanniyA ogAhaNA, asaMkhejapaesAhiyAe jahanniyAe ogAhaNAe vaTTamANANaM tappAuggukosiyAe ogAhaNAe vaTTamANANaM neraiyANaM dosuvi sattAvIsaM bhNgaa|| isIse NaM bhaMte ! rayaNa jAva egamagaMsi nirayAvAsaMsi neraiyANaM kaha sarIrayA paNNattA ?, goyamA! tinni sarIrayA paNNatA, taMjahA-veuvvie teyae kammae / imIse gaM bhaMte ! jAca veubviyasarIre vaTTamANAM neraiyA ki kohovauttA? sattAvIsaM bhaMgA bhANiyabvA, eeNaM gamaeNaM tinni sarIrA bhANiyabvA // imIse NaM bhaMte ! rayaNappabhAe puDhavie jAva neraiyANaM sarIrayA kiMsaMghayaNI pannattA, goyamA ! chahaM saMghayaNANaM assaMghayaNI, nevaTThI neva chirA neva pahArUNi je poggalA aNihA arkatA appiyA asuhA amaNunnA amapraNAmA, etesiM sarIrasaMghAyattAe pariNamaMti // imIse NaM bhaMte ! jAca chaNhaM saMghayaNANaM asaMghayaNe vaTTamA&NANaM neracyA kiM kohovauttA ? sattAvIsaM bhNgaa|| imIse gaM bhaMte ! rayaNappabhA jAva sarIriyA kiMsaMThiyA pannatA, goyamA ! duvihA pannattA, taMjahA--bhavadhAraNijjA ya uttaraviubviyA ya, tattha NaM je te bhavadhAraNijjA te huMDasaMThiyA paNNattA, tattha NaM je te uttaraveubviyA tevi huMDasaMThiyA paNNattA / imIse NaM jAya &aa huMDasaMThANe ghaTTamANA neraiyA kiM kohovauttA? sattAvIsaM bhaMgA // imIse NaM bhaMte ! rayaNappabhAe puDhavIe dIpa anukrama [63] REaratund ~155~
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [45] dIpa anukrama [ 63 ] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [ 5 ], mUlaM [ 45 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyA prajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1 | neraiyANaM kati lessAo pattA ?, goyamA ! egA kAulessA paNNattA / imIse NaM bhaMte / rayaNappabhAe jAva kAulessAe baTTamANA sattAvIsaM bhaMgA // ( sU0 45 ) // 71 // 'ogAhaNAThANa' ti avagAhante - Asate yasyAM sA'vagAhanA-tanustadAdhArabhUtaM vA kSetraM tasyAH sthAnAni pradezavRddhyA vibhAgAH avagAhanAsthAnAni, tatra 'jahanniya'tti jaghanyA'GgalAsa hoya bhAgamAtrA sarvanarakeSu 'tappAuggukosiya' 4 ti tasya vivakSitanarakasya prAyogyA yA utkarSikA sA tatprAyogyotkarSikA yathA trayodazaprastaTe dhanuHsaptakaM ralitrayamakulapaGkaM ceti / 'jahanniyAe' ityAdi jaghanyAyAM tasyAmeva caikAdisaGkhyAtAntapradezAdhikAyAmavagAhanAyAM varttamAnAnAM nArakANAmalpatvAt krodhAdyupayukta eko'pi labhyate'to'zItirbhaGgAH / 'asaMkhejapaese'tyAdi, asaGkhyAtapradezAdhikAyAM tatprAyogyotkRSTAyAM ca nArakANAM bahutvAt teSu ca bahUnAM krodhopayuktatvena krodhe bahuvacanasya bhAvAt mAnAdiSu tvekatvabahutvasambhavAtsaptaviMzatirbhaGgA bhavantIti / nanu ye jaghanyasthitayo jaghanyAvagAhanAzca bhavanti teSAM jaghanyasthitikatvena | saptaviMzatirbhaGgakAH prAzuvanti jaghanyAvagAhanatvena cAzItiriti virodhaH ?, atrocyate, jaghanyasthitikAnAmapi jaghanyAvagAhanAkAle'zItireva, utpattikAlabhAvitvena jaghanyAvagAhanAnAmalpatvAditi, yA ca jaghanyasthitikAnAM saptaviMzatiH sA jaghanyAvagAhanatvamatikrAntAnAmiti bhAvanIyam // zarIradvAre 'sattAvIsaM bhaMga'tti, anena yadyapi vaikri| yazarIre saptaviMzatirbhaGgakA uktAstathA'pi yA sthityAzrayA avagAhanAzrayA ca bhaGgakaprarUpaNA sA tathaiva dRzyA, niravakAzatvAttasyAH, zarIrAzrayAyAzca sAvakAzatvAt evamanyatrApi vimarzanIyamiti / 'eeNaM gameNaM tinni sarIrayA bhANi For Park Use Only ~156~ 1 zatake uddezaH 5 avagAha nAzarIrasaM hananasaMsthA nalezyAsukro0 sU 45 // 71 // norary org
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [45] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [45]] 4 yavatti, vaikriyazarIrasUtrapAThena trINi zarIrakANi vaikriyataijasakArmaNAni bhaNitavyAni, triSvapi bhaGgakAH saptaviMzatilAcyetyarthaH, nanu vigrahagato kevale ye taijasakArmaNazarIre syAtAM tayoralpatvenAzItirapi bhaGgakAnAM saMbhavatIti kathamu cyate ? tayoH saptaviMzatireveti, atrocyate, satyametat kevalaM vaikriyazarIrAnugatayostayorihAzrayaNaM kevalayozcAnAzrayaNamiti saptaviMzatireveti, yacca dvayorevAtidezyatve trINItyuktaM taca trayANAmapi gamasyAtyantasAmyopadarzanArthamiti / / siMhananadvAre 'chaNhaM saMghayaNANaM asaMghaNitti, SaNNAM saMhananAnAM-vajrarSabhanArAcAdInAM madhyAdekatareNApi saMhananenAsahananAnIti, kasmAdevamityata Aha-'nevaTThI'tyAdi, naivAsthyAdIni teSAM santi asthisaJcayarUpaM ca saMhananamucyata iti, 'aniTTha'tti ipyante metISTAstaniSedhAdaniSTAH, aniSTamapi kiJcitkamanIyaM bhavatItyata ucyate-akAntAH, akAntamapi kizcitkAraNavazAt prItaye bhavatItyAha-(manthAnam 2000)'appiyA' aprItihetavaH, apriyatvaM teSAM kutaH', yataH 'asubha'tti azubhasvabhAvAH, te ca sAmAnyA api bhavantItyato vizeSyate-'amaNuNNa'tti na manasA:-antaHsaMvedanena zubhatayA jJAyanta ityamanojJAH, amanojJatA caikadA'pi syAdata Aha-'amaNAma'tti na manasA amyantegamyante punaH punaH smaraNato ye te amano'mAH, ekAthikA vaite zabdAH aniSTatAprakarSapratipAdanArthA iti / etesi sarIrasaMghAyattAe'tti sAtatayA, shriirruupsnycytyetyrthH| saMsthAnadvAre 'kiMsaMThiya'tti kiM saMsthita-saMsthAnaM yeSAM tAni kiMsaMsthitAni, 'bhavadhAraNijjatti, bhavadhAraNaM-nijajanmAtivAhanaM prayojanaM yeSAM tAni bhavadhAraNIyAni, Aja dIpa anukrama [63] P armarary.org ~157~
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [45] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: vyAkhyA- prajJaptiH abhayadavI- yA vRttiH prata sUtrAMka [45]] " nmadhAraNIyAnItyarthaH, 'uttaraveubviya'tti pUrvavaikriyApekSayottarANi-uttarakAlabhAvIni vaikriyANi uttaravaikriyANi, || 1 zatake 'huMDasaMThiya'ti sarvatrAsaMsthitAni // hai uddezaH5 darzanajJAimIse NaM jAva kiM sammadihI micchAdihI sammAmicchAdihI, tinnivi / imIse NaM jAva smmiisnne| vaTTamANA neraiyA sattAvIsaM bhaMgA, evaM micchAdasaNevi, sammAmicchAdaMsaNe asIti bhaMgA // imIse NaM hA bhaMte ! jAca kiM nANI annANI ?, goyamA! NANIvi annANIvi, tinni nANAI niyamA, tinni annANAIkosa 46 bhayaNAe / imIse gaM bhaMte ! jAva AbhiNiyohiyanANe vaTTamANA sattAvIsaM bhaMgA, evaM tini nANAI tinni* annANAI bhaanniybvaaii| imIse NaM jAya kiMmaNajogI vaDajogI kAyajogI.? tinnivi / imIse NaM jAva || maNajoe vaTTamANA kohovauttA, sattAvIsaM bhNgaa| evaM vaijoe evaM kAyajoe // imIseNaM jAva neraiyA kiM sAgArovauttA aNAgArovautsA, goyamA! sAgArovauttAvi aNAgArovauttAvi / imIse NaM jAvasAgArovaoge ghaTTamANA kiM kohovauttA, sattAvIsaM bhaMgA / evaM aNAgArovautsAthi sattAvIsaM 'bhaMgA // evaM sattavi puDhavio neyacAo, NANasaM lesAsu gAhA-kAUya dosa tazyAe mIsiyA nIliyA cau-|| // 72 // thIe / paMcamiyAe mIsA kaNhA tatto paramakaNhA ||1||(suu0.46) dRSTidvAre 'sammAmicchAdasaNe asIibhaMga'tti mizrAdRSTInAmalpatvAttaddhAvasyApi ca kAlato'lpatvAdeko'pi labhyate | ityshiitibhnggaaH|| jJAnadvAre 'tinni NANAI niyama'tti ye sasamyaktvA narakeSutpadyante teSAM prathamasamayAdArabhya bhava dIpa anukrama [63] 5 -% ERX RELIERtunintentarin ~158~
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [5], mUlaM [46] +gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [46] gAthA OMOMOMOMOM pratyayasyAvadhijJAnasya bhAvAt trijJAnina eva te, ye tu mithyAdRSTayaste sajJibhyo'sajJibhyazcotpadyante, tatra ye sannibhyaste bhavapratyayAdeva vibhaGgasya bhAvAt vyajJAninaH, ye tvasajJibhyasteSAmAdyAdantarmuhUrtAtparato vibhaGgasyotpattiriti teSAM pUrvamajJAnadvayaM pazcAdvibhaGgotpattAvajJAnatrayamityata ucyate-'tinni aNNANAI bhayaNAe'tti bhajanayA' vikalpa-10 || nayA kadAcir3he kadAcitrINItyarthaH, atrArtha gAthe syAtAm-"sannI neraiesuM uralaparicAyaNaMtare samae / vinbhaMga ohi | vA aviggahe viggahe lahai // 1 // assannI naraesuM pajjato jeNa lahai vinbhaMgaM / nANA tinneva tao annANA donni tinneva // 2 // " evaM tinni NANe'tyAdi, AbhinibodhikajJAnavat saptaviMzatibhaGgakopetAni AdyAni trINi jJAnAni * ajJAnAni ceti, iha ca trINi jJAnAnIti yaduktaM tadAbhinibodhikasya punargaNanenAnyathA dve eva te vAcye syAtAmiti / 'tinni annANAI' ityatra yadi matyajJAnazrutAjJAne vibhaGgAtpUrvakAlabhAvinI vivakSyete tadA'zItirbhaGgA labhyante, alpatvAtteSAM, kintu jaghanyAvagAhanAste tato jaghanyAvagAhanAzrayeNaivAzItirbhaGgakAsteSAmavaseyA iti // yogadvAre 'evaM kAyajoe'tti, iha yadyapi kevalakArmaNakAyayoge'zItibhaGgAH saMbhavanti tathA'pi tasyAvivakSaNAt sAmAnyakAyayogAzrayaNAca, saptaviMzatirukteti / / upayogadvAre 'sAgArovautta'tti, AkAro-vizeSAMzagrahaNazaktistena saheti sAkAraH, tadvikalonAkAraH sAmAnyagrAhItyarthaH / 'NANasaM lesAsu'tti, ralaprabhApRthivIprakaraNavaccheSapRthivIprakaraNAnyadhyeyAni,kevalaM lezyAsu 1 saJjI audArikaparityAgAnantarasamaye'vigraho vigraho vA nairayikeSu labhate vibhAmavadhi vA // 1 // asanI yena paryAptaH san 6 vibhaGga labhate narakeSu / tato jJAnAni trINi bhajJAnAni trINi dve vA // 2 // dIpa anukrama [64-65] vyA .. 3 ~159~
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) sgr + nggllaa yy |[64-65 ] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [46] +gAthA pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [05] aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevIyAvRttiH 1 // 73 // Educator vizeSaH, tAsAM bhinnatvAd, ata eva tadarzanAya gAthA- 'kAU' ityAdi, tatra 'tahayAe mIsiya'tti vAlukAprabhAprakaraNe 411 zatake | uparitananarakeSu kApotI adhastaneSu tu nIlI bhavatIti yathAsambhavaM praznasUtre uttarasUtre cAdhyetavya ityarthaH, yacca sUtrAbhilA| peSu narakAvA sasajJayAnAnAtvaM tat 'tIsA ya pannavIsA' ityAdinA pUrvapradarzitena samava seyamiti, evaM sUtrAbhilApaH kAryaH'sakkarappabhASaNaM bhaMte ! puDhavIe paNavIsAe nirayAvAsasayasa hassesu ekamekaMsi nirayAvAsaMsi kai lessAo pannattAo ?, goyamA ! egA kAulessA paNNattA / sakarappabhAe NaM bhaMte ! jAva kAulesAe vaTTamANA neraiyA kiM kohobattA?' ityAdi 'jAva sattAvIsaM bhNgaa'| evaM sarvapRthivISu gAthA'nusAreNa vAcyAH // sIeNaM bhaMte! asurakumArAvAsasayasahassesa egamegaMsi asurakumArAvAsaMsi asurakumArANaM keva iyA ThiiThANA paNNattA ?, goyamA ! asaMkhejjA ThitiThANA paNNattA, jahanniyA ThiI jahA neraiyA tahA, navaraM paDilomA bhaMgA bhANiyaccA - savvevi tAva hola lobhovautA, ahavA lobhovauttA ya mAyovautte ya, ahavA lobhovauttA ya mAyovauttA ya, eeNaM gameNaM neyavvaM jAva dhaNiya kumArANaM, navaraM NANattaM jANiyadhvaM // (sU0 47) / asurakumAraprakaraNe 'pahilomA bhaMga'tti, nArakaprakaraNe hi krodhamAnAdinA krameNa bhaGgakanirdezaH kRtaH, asurakumArAdiprakaraNeSu lobhamAyAdinA'sau kArya ityarthaH, ata evAha - 'sabvevi tAva hoja lohovausa'tti, devA hi prAyo lobhavanto bhavanti tena sarve'pyasurakumArA TobhopayuktAH syuH, dvikasaMyoge tu lobhopayuktatve bahuvacanameva, mAyopayoge tvekatvavahutvAbhyAM dvau bhaGgako, evaM saptaviMzatirbhaGgakAH kAryAH, 'navaraM NANataM jANiyavvaMti nArakANAmasurakumArAdInAM ca For Parts Only ~ 160~ uddeza: 5 nArakasthi tvadaukrodhA khU 43 // 73 // rary org
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [47] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: PRA prata sUtrAMka [47] parasparaM nAnAtvaM jJAtvA praznasUtrANi uttarasUtrANi cAdhyeyAnIti hRdayaM, tacca nArakANAmasurakumArAdInAM ca saMhananasaMsthAnalezyAsUtreSu bhavati, taccaivam-'causadvIe NaM bhaMte ! asurakumArAvAsasayasahassesu egamegaMsi asurakumArAvAsaMsi asurakumArANaM sarIragA kiMsaMghayaNI, goyamA ! asaMghayaNI, je poggalA ihA kaMtA te tesiM saMghAyatsAe pariNamaMti, evaM |saMThANevi, navaraM bhavadhAraNijjA samacauraMsasaMThiyA uttaraveubiyA annayarasaMThiyA evaM lesAsuvi, navaraM kai lessAo panna-16 tAo?, goyamA ! cattAri, taMjahA-kiNhA nIlA kAU teUlesA, causaThThIe NaM jAva kaNhalesAe vaTTamANA kiM kohova| uttA ?, goyamA ! sadhevi tAva hoja lohovauttA' ityAdi, evaM 'nIlAkAUteUvi' nAgakumArAdiprakaraNeSu tu 'culasIe| nAgakumArAvAsasayasahassesu' ityevaM "causaTThI asurANaM nAgakumArANa hoi culasIi" ityAdevecanAt praznasUtreSu bhavana-1 samAnAnAtvamavagamya sUtrAbhilApaH kArya iti // &I asaMkhejesu NaM bhaMte ! puDhavikAiyAvAsasayasahassesu egamegaMsi puDhavikAiyAvAsaMsi puDhavikAiyANaM keva-12 tiyA ThitiThANA paNNattA ?, goyamA! asaMkhejA ThitiThANA paNNattA, taMjahA-jahanniyA ThiI jAva tappAkA uggukosiyA ThiI / asaMkhenesuNa bhaMte ! puDhavikkAiyAvAsasayasahassesu egamegaMsi puDhavikkAiyAvAsaMsi 4 jahaniyAe ThitIe vaTTamANA puDhavikAiyA ki kohovauttA mANovauttAmAyovauttA lobhovauttA?, goyamA! kohovauttAvi mANovauttAvi mAyovauttAvi lobhovauttAvi, evaM puDhavikkAiyANaM savvesuvi ThANesu abhaM dIpa anukrama [66] KARSASSAGAR SERIAN ~161~
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [48] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [48] sU48 dIpa anukrama [67] gayaM, navaraM teulessAe asIti bhaMgA, evaM AukkAiyAvi, teukAiyavAukAiyANaM savvesuvi ThANesu abhaM- 1 zatake 18 uddezaH 5 majJaptiH gayaM // vaNassaikAiyA jahA puDhavikkAiyA // (sU0 48) // abhayadevI- | asurANAM'evaM puDhavikAiyANaM sabvesu ThANesu abhaMgati, pRthivIkAyikA ekaikasmin kaSAye upayuktA bahavo labhyanta sthityAdI yA vRttiH ityabhaGgaka dazasvapi sthAneSu, navaraM 'teulesAe asII bhaMga'tti, pRthivIkAyikeSu lezyAdvAre tejolezyA vAcyA, sA ko.47 pR|| 74 // ca yadA devalokAJcayutto deva eko'neko vA pRthivIkAyikeSatpadyate tadA bhavati, tatazca tadaikatvAdibhavanAdazItirbhaGgakA | vyAdInAM Ala bhavantIti / iha pRthivIkAyikaprakaraNe sthitisthAnadvAraM sAkSAllikhitamevAsti, zeSANi tu nArakavadvAcyAni, tatra ca 'nvr| |NANataM jANiyavaM' ityetasyAnuvRtternAnAtvamiha praznata uttaratazcAvaseyaM, taca zarIrAdiSu saptama dvAreSvidam-'asaMkhijesu zANa bhaMte ! puDhavikAiyAvAsasayasahassesu jAva puDhavikAiyANaM kai sarIrA pannattA, goyamA / tini sarIrA, taMjahA orAlie teyae kammae' eteSu ca 'kohovauttAvi mANovauttAvI tyAdi vAcyaM, tathA 'asaMkhejjesu NaM jAva puDhavikAiyANaM sarIraMgA kiMsaMghayaNI ?' ityAdi tathaiva, navaraM 'poggalA maNunnA amaNunnA sarIrasaMghAyattAe pariNamaMti' evaM saMsthAnadvAre'pi. kinta uttare 'haMDasaMThiyA' etAvadeva vAcyaM na tu 'duvihA sarIragA pannattA, taMjahA-bhavadhAraNijjA ya uttaraveja-|| diyA ya' ityAdi, pRthivIkAyikAnAM tadabhAvAditi / lezyAdvAre punarevaM vAcyaM-'puDhavikkAiyANaM bhaMte ! kai lessAo panna M // 74 // tAo?, goyamA ! cattAri, taMjahA-kaNhalesA jAva teulesA' etAsu ca tisRSvabhaGgakameva, tejolezyAyAM tvazItirbhaGgakAH, etaca prAgevoktamiti / dRSTidvAre idaM vAcyam-'asaMkhejesu jAva puDhavikAiyA kiM sammAdihI micchAdihI | * REaamana ~162~
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [48] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [48] dIpa anukrama [67] sammAmicchAdihI, goyamA ! micchAdihI', zeSa tathaiva / jJAnadvAre tathaiva, navaraM 'puDhavikAiyA NaM bhaMte / kiM NANI annANI, goyamA ! No NANI annANI niyamA do annANI' / yogadvAre'pi tathaiva, navaraM 'puDhavikAiyA Na bhaMte ! ki maNajogI vaijogI kAyajogI?, goyamA! no maNajogI no bayajogI kAyajogI' // evaM AukkAiyAvitti pRthivI-12 kAyikavadapkAyikA api vAcyAH, te hi dazasvapi sthAnakezvabhaGgakAra, tejolezyAyAM cAzItibhaGgakavanto, yatasteSvapi deva utpadyata iti / , 'teukAie' tyAdau 'sabvesu ThANesu'tti sthitisthAnAdiSu dazasvapyabhaGgaka, krodhAdhupayuktAnAmekadaiva lAteSu bahUnAM bhAvAt , iha devA notpadyanta iti tejolezyA teSu nAsti, tatastatsambhavAnnAzItirapItyabhaGgakameveti, eteSu ca sUtrANi pRthivIkAyikasamAni kevalaM vAyukAyasUtreSu zarIradvAre evamadhyeyam-'asaMkhejesuNa bhaMte ! jAva vAukAiyANa kai sarIrA pannattA ?, goyamA ! cattAri, taMjahA-orAlie ve uSie teyae kammae'ti // 'yaNassaikAie' tyAdi, banaspatayaH pRthivIkAyikasamAnA vaktavyAH, dazasvapi sthAnakeSu bhaGgakAbhAvAt , tejolezyAyAM ca tathaivAzItibhaGgakasabhAvAditi / nanu pRthivyambuvanaspatInAM dRSTidvAre sAsvAdanabhAvena samyaktvaM karmagrantheSvabhyupagamyate, tata eva ca jJAnadvAre matijJAnaM zrutajJAnaM ca, alpAzcaite ityevamazItirbhaGgAH samyagdarzanAbhiniyodhika zrutajJAneSu bhavantu, naivaM, pRthivyAdiSu | sAsvAdanabhAvasyAtyantaviralatvenAvivakSitatvAt , tata evocyate-"ubhayAbhAvo puDhavAiesu vigalesu hoja uvvnnnno|" tti, 'ubhayaM' pratipadyamAnapUrvapratipannarUpamiti // 1 pUrvapatipannapatipadyamAnobhayAbhAvaH pRthivyAdiSu vikaledhUpapanno bhavet / / SALASSORRENCES REaramila ~163~
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [49] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: vyAkhyAprajJaptiH abhayadevI prata sUtrAMka [49] yA vRttiH 75 // dIpa anukrama [68] beiMdiyateiMdiyacauMriMdiyANaM jehiM ThANehiM neratiyANaM asIibhaMgA tehiM ThANehiM asII ceva, navaraM ThI 1 zatake anbhahiyA sammatte AbhiNiyohiyanANe suyanANe ya, eehiM asIhabhaMgA, jehiM ThANohiM neratiyANaM sattA-16 uddezaH 5 vIsaM bhaMgA tesu ThANesu sabvesu abhaMgayaM // paMciMdiyatirikkhajoNiyA jahA neraiyA tahA bhANiyabvA, navaraM dIMdriyAjehiM sattAvIsa bhaMgA tehiM abhaMgayaM kAyavvaM jattha asIti tattha asIti ceva // maNussANavi jehiM ThANehiM divaimAni kAntAnAM nerajhyANaM asItibhaMgA tehiM ThANehi maNassANavi asItibhaMgA bhANiyabvA, jesu ThANesu sattAvIsA tesuda sU 49 abhaMgayaM, navaraM maNussANaM ambhahiyaM jahaniyA ThiI AhArae ya asIti bhaMgA // vANarmatarajoisavemANiyA jahA bhavaNavAsI, navaraMNANasaM jANiyacca jaM jassa, jAva aNusarA, sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! ti|| (suu049)| paMcamo uddeso smmtto||5|| | 'beiMdie'tyAdAvevamakSaraghaTanA-jehiM ThANehiM neraiyANaM asIibhaMgA tehiM ThANehiM beiMdiyateiMdiyacariM|diyANaM asII ceva'tti, tatrekAdisaGkhyAtAntasamayAdhikAyAM jaghanya sthitI 1 tathA jaghanyAyAmavagAhanAyAM ca 2 | tatraiva ca saGkhyayAntapradezavRddhAyAM 3 mizraraSTI ca nArakANAmazItirbhaGgakA uktA, vikalendriyANAmapyeteSu sthAneSu mizra-18 // 75 // dRSTivarjeSvazItireva, alpatvAceSAm ekaikasyApi krodhAdyupayuktasya sambhavAta, mizradRSTistu vikalendriyeSvekendriyeSu ca |na saMbhavatIti na vikalendriyANAM tatrAzItibhaGgakasambhava iti, vRddha stviha sUtre kuto'pi vAcanAvizeSAd yatrAzItistatrApyabhaGgakamiti vyAkhyAtamiti / ihaiva vizeSAbhidhAnAyAha-navaramityAdi, ayamarthaH-dRSTidvAre jJAnadvAre ca nAra-1 ~164~
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [49] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka ROCCASC [49] dIpa anukrama [68] kANAM saptaviMzatiruktA, vikalendriyANAM tu 'anbhahiya'tti abhyadhikAnyazItirbhaGgakAnAM bhavati, ka? ityAha-samyaktve, alpIyasAM hi vikalendriyANAM sAsvAdanabhAvena samyaktvaM bhavati, alpatvAccaiteSAmekatvasyApi sambhavenAzItirbhaGgakAnAM bhavati,evamAbhinivodhike zrute ceti / tathA 'jehI tyAdi, yeSu sthAnakeSu nairayikANAM saptaviMzatirbhaGgAkAsteSu sthAneSu dvi vi.4 | caturindriyANAM bhaGgakAbhAvaH, tAni ca prAguktAzItirbhaGgaka sthAnaviziSTAni mantacyAni, bhaGgakAbhAvazca krodhAdhupayuktAnA| mekadaiva bahUnAM bhAvAditi / vikalendriyasUtrANi ca pRthivIkAyika sUtrANIvAdhyeyAni, navaramiha lezyAdvAre-tejolezyA | nAdhyetavyA, dRSTidvAre ca 'beiMdiyA NaM bhaMte ! kiM sammaddikI micchAdiTThI sammAmicchAdihI ?, goyamA ! sammadiDIvi mA micchavihIvi no sammAmicchAdiSThI, sammaIsaNe vaTTamANA beiMdiyA ki kohovauttA?' ityAdi prshnottrmshiitibhnggkaaH| tathA jJAnadvAre-beiMdiyA NaM bhaMte ! kiM NANI annANI ?, goyamA! NANIvi annANIvi, jai NANI dunnANI maiNANI ||* suyaNANI ya' zeSaM tathaivAzItizca bhaGgA iti| yogadvAre 'beiMdiyA NaM bhaMte ! kiM maNajogI vaijogI kAyajogI,goyamA ! No maNajogI vaijogI kAyajogI ya' zeSaM tathaiva / evaM trIndriyacaturindriyasUtrANyapi // 'paMcediye tyAdi'jahiM sattAvIsa bhaMga'tti, yatra nArakANAM saptaviMzatirbhaGgakAstatra paJcendriyatirazcAmabhaGgakaM, tacca jaghanyasthityAdikaM pUrva darzitameva, bhaGgakAbhAvazca krodhAdyupayuktAnAM bahUnAmekadaiva teSu bhAvAditi, sUtrANi ceha nArakasUtravadadhyeyAni, navaraM zarIradvAre'yaM vizeSaH-15 'asaMkhejesu NaM bhaMte ! paMciMdayatirikkhajoNiyAvAsesu paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM kevaiyA sarIrA pannatsA, goyamA ? cattAri, taMjahA-orAlie veuthie teyae kammae' sarvatra cAbhaGgakamiti / tathA saMhananadvAre 'paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM Saintaintinila R elarary au ~165
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [49] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: dIndriyA prata sUtrAMka [49]] divaimAni dIpa anukrama [68] vyAkhyA- kevaiyA saMghayaNA pannattA ?, goyamA ! cha saMghayaNA paM0, taMjahA-vairosahanArAyaM jAva chevaDaM'ti / evaM saMsthAnadvAre'pi cha 1 zatake prajJaptiH saMThANA pannattA, taMjahA-samacauraMse 6 / evaM lezyAdvAre-'kailesAo pannattAo, goyamA cha lessA pa0, taMjahA-kiNha-18 abhayadevI-3 lessA' 6||'mnnussaannvitti, yathA nairayikA dazasu dvArevabhihitAstathA manuSyA api bhaNitaNyA iti prakramaH, etayA vRttiHlA devAha-'jehI' tyAdi, tatra nArakANAM jaghanyasthitAvekAdisaGkhyAtAntasamayAdhikAyAM 1 tathA japanyAvagAhanAyo 2 kAntAnAM // 76 // || tasyAmeva sayAtAntapradezAdhikAyAM 3 miz ca 4 azItirbhaGgakA uktAH, manuSyANAmapyeteSvazItireya, tatkAraNaM ca | ko. sU 49 tadalpatvameveti, nArakANAM manuSyANAM ca sarvadhA sAmyaparihArAyAha-'jesu sattAvIsA' ityAdi, saptaviMzatirbhaGgakasthAnAni ca nArakANAM jaghanyasthityasaGkhyAtasamayAdhikajaghanyasthitiprabhRtIni, teSu ca jaghanyasthitau vizeSasya vakSyamANatvena | tadvarjeSu manuSyANAmabhaGgaka, yato nArakANAM bAhulyena krodhodaya eva bhavati tena teSAM saptaviMzatirbhaGgakA uktasthAneSu | yujyante, manuSyANAM tu pratyeka krodhAdyupayogavA bahUnAM bhAvAna kaSAyodaye vizeSo'sti, tena teSAM teSu sthAneSu bhaGgakA bhAva iti / ihaiva vizeSAbhidhAnAyAha-navaramityAdi, yeSu sthAneSu nArakANAmazItisteSu manuSyANAmapyazItiH tathA XII 'jesu sattAvIsA tesu abhaMgaya' mityuktaM, kevalaM manuSyANAmidamabhyadhikaM yaduta jaghanyasthitI teSAmazItine tu nArakANAM | tatra saptaviMzatirukketyabhaGgakam / tathA''hArakazarIre azItirAhArakazarIravatAM manuSyANAmalpatvAnnArakANAM tannAstyevetye- // 76 // | tadapyabhyadhikaM manuSyANAmiti, iha ca nArakasUtrANAM manuSyasUtrANAM ca prAyaH zarIrAdiSu catuSu jJAnadvAra eva ca vizeSA, tathAhi-'asaMkhejesu NaM bhaMte ! maNussAvAsesu maNussANaM kai sarIrA pannattA, goyamA paMca, taMjahA-orAlie veubie SHREmirau lana marary.org ~166~
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [49] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 4%95%ES [49] dIpa anukrama [68] AhArae teyae kammae, asaMkhejesuNaM jAva orAliyasarIre vaTTamANA maNussA ki kohovauttA 41, goyamA! kohovausAvi 4, evaM sarvazarIrakeSu navaramAhArake'zItibhaGgakAnAM vAcyA / evaM saMhananadvAre'pi navaraM 'maNussANaM bhaMte ! kaha | saMghayaNA paNNatA ?, goyamA ! chassaMghayaNA paNNatA, taMjahA-vairosahanArAe jAva chevaDhe' / saMsthAnadvAre 'cha saMDhANA 4 paNNatA, taMjahA-samacauraMse jAva huNdde'| lezyAdvAre 'cha lesAo, taMjahA-kiNhalessA jAba sukkalesA' / jJAnadvAre 'maNu |ssANaM bhaMte ! kai NANANi ? goyamA ! paMca, taMjahA-AbhiNivohiyaNANaM jAva kevlnnaannN'| eteSu ca kevalavarjedhvabhaGgaka, Mil kevale tu kaSAyodaya eva nAstIti / vANamaMtare'tyAdi, vyantarAdayo dazasvapi sthAneSu yathA bhavanavAsinastathA vAcyAH, yatrA-1 || surAdInAmazItibhaGgakAH yatra ca saptaviMzatistatra ca vyantarAdInAmapi te tathaiva vAcyAH, bhaGgakAstu lobhamAdau vidhAyAdhye tavyAH, tatra bhavanavAsibhiH saha vyantarANAM sAmyameva, jyotiSkAdInAM tu na tatheti taisteSAM sarvathA sAmyaparihArasUcanAyAha-'NavaraM NANattaM jANiyabvaM je jassa'tti, 'yat' lezyAdigataM 'yasya jyotiSkAdeH 'nAnAtvam' itarApekSayA bhedastad jJAtavyamiti, parasparato vizeSa jJAtvaiteSAM sUtrANyadhyeyAnItibhAvaH / tatra lezyAdvAre-jyotiSkANAmekaiva tejolezyA / vAcyA, jJAnadvAre trINi jJAnAni, ajJAnAnyapi trINyeva, asajjinAM tatropapAtAbhAvena vibhaGgAsyAparyAptakAvasthAyAmapi bhAvAt / tathA vaimAnikAnAM lezyAdvAre tejolezyAdayastisro lezyA vAcyAH / jJAnadvAre ca trINi jJAnAnyajJAnAni ceti, vaimAnikasUtrANi caivamadhyeyAni--'saMkhejesu NaM bhaMte ! vemANiyAvAsasayasahassesu egamegaMsi vemANiyAvAsaMsi kevaiyA mAThiiThANA patnattA ?' ityevamAdIni // prathamazate paJcama uddezaH samAptaH 1-5 // KANGAR atra prathama-zatake paMcama-uddezaka: samApta: ~167~
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [50] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [50 sU50 dIpa anukrama [69] vyAkhyA atha SaSTho vyAkhyAyate, tasya cAyaM sambandhaH-anantarodezake'ntimasUtreSu 'asaMkhejesu NaM bhaMte ! jAva jotisiyave- zatake prajJaptiH | mANiyAvAsesu' tathA 'saMkhejesuNaM bhaMte vemANiyAvAsasayasahassesu' ityetadadhItaM, teSu ca jyotiSkavimAnAvAsAH pratyakSA uddezaH 6 abhayadevI-& eveti tadgatadarzanaM pratItya tathA 'jAvate' iti yaduktamAdigAthAyAM tacca darzayitumAhayA vRttiH1|| jAvaiyAo yaNaM bhaMte ! uvAsaMtarAo udayaMte mUrie cakkhupphAsaMhabvamAgacchati asthamaMteviya NaM sUrie pazaH sthatAvatiyAo ceva uvAsaMtarAo cakkhupphAsaM habvamAgacchati ?, haMtA ! goyamA ! jAvayAo NaM uvAsaMta-|| taadirv||77|| bhAsasya rAo udayaMte sarie cakkhupphAsaM havyamAgacchati atthamaMtevi sUrie jAva habbamAgacchati / jAvaiyANaM | bhaMte ! khittaM udayaMte sUrie AtAveNaM savvao samaMtA obhAsei ujjoei tavei pabhAsei, atthamaMteviya NaM 4 sarie tAvaiyaM ceva khitaM AyAveNaM sabyao samaMtA obhAsei ujjoeD taveha pabhAsei ?, hatA goyamA | jAvatiyaNaM khettaM jAva pabhAsei // taM bhaMte! kiM puDhe obhAsei apuDhe obhAsei , jAva chadisi obhAseti, evaM ujjovei tavei pabhAsei jAva niyamA chaddisi // se nUNaM bhaMte savvaMti savvAcaMti phusamANakAlasamayaMsi jAvatiyaM khettaM phusada tAvatiyaM phusamANe puDhetti vatsavvaM siyA, haMtA ! goyamA! savvaMti jAva vatsabvaM siyA // taM bhaMte ! kiM puDhe phusai apuDhe phasai ?jAva niyamA chadisi / / (m050)|| 'jAvaiyAoM' ityAdi, yatparimANAt 'uvAsaMtarAo'tti 'avakAzAntarAt' AkAzavizeSAdavakAzarUpAntarAlAdvA, hai| yAvatyavakAzAntare sthita ityarthaH 'udayaMtetti 'udayan' udgacchan 'cakkhupphAsaMti, cakSuSo-dRSTeH sparza iva spazoM na| BHAGACASSAGESH IR // 77 // IVITAuran Santaratmala atha prathama-zatake SaSTha-uddezaka: Arabhyate ~168~
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [50 ] dIpa anukrama [ 69 ] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [6], mUlaM [50 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05] aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH tu sparza eva cakSuSo'prAptakAritvAditi cakSuHsparzastaM 'havaM'ti zIghraM sa ca kila sarvAbhyantaramaNDale saptacatvAriMzati yojanAnAM sahasreSu dvayoH zatayostriSaSTau (47263) ca sAdhikAyAM varttamAna udaye dRzyate, astasamaye'pyevam, evaM pratimaNDalaM darzane vizeSo'sti, sa ca sthAnAntarAdavaseyaH, 'sao samaMta'tti 'sarvataH' sarvAsu dikSu 'samantAt ' vidikSu, ekArthI vaitI, 'obhAseI' tyAdi 'avabhAsayati' ISatprakAzayati yathA sthUlatarameva vastu dRzyate 'udyotayati' bhRzaM prakAzayati yathA sthUlameva dRzyate 'tapati' apanItazItaM karoti yathA vA sUkSmaM pipIlikAdi dRzyate tathA karoti 'prabhA sayati' atitApayogAdvizeSato'panItazItaM vidhatte yathA vA sUkSmataraM vastu dRzyate tathA karotIti / etatkSetramevAzrityAha'taM bhaMte 'tyAdi 'taM bhaMte 'tti yat kSetramavabhAsayati yadudyotayati tapati prabhAsayati ca'tat' kSetraM kiM bhadanta / spRSTamavabhAsayati aspRSTamavabhAsayati 1, iha yAvatkaraNAdidaM dRzyam -'goyamA ! puDhaM obhAsei no apuDaM, taM bhaMte! ogADhaM obhAsei aNogADhaM obhAsei ?, goyamA ! ogADhaM obhAsei no aNogADhaM, evaM anaMtarogADhaM obhAsei no paraMparogADhaM, taM bhaMte!, ki arju obhAsai bAyaraM obhAsai 1, goyamA ! aNupi obhAsai bAyaraMpi obhAsaha, taM bhaMte ! uhuM obhAsaha tiriyaM obhAsai ahe obhAsaha 1, goyamA ! uDUMpi 3, taM bhaMte! AI obhAsai majjhe obhAsai aMte obhAsai ?, goyamA ! AI 2, | taM bhaMte!, savisae obhAsai avisae obhAsaha 1, goyamA ! savisae obhAsada no avisae, taM bhaMte ! ANupuSiM obhAsei aNANupurvi obhAsai !, goyamA ! ANuputriM obhAsai no aNANupurvi taM bhaMte! kaidisiM obhAsaha 1, govamA ! niyamA chadisiM'ti / eteSAM ca padAnAM prathamoddezakanArakAhArasUtra (bavyAkhyA) dRzyeti / ya eva 'obhAsaha' itya For Parts Only ~169~ nary org
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [50 ] dIpa anukrama [ 69 ] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [6], mUlaM [50 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevI yA vRttiH 1 // 78 // nena saha sUtraprapaJca uktaH sa eva 'ujjoya ItyAdinA padatrayeNa vAcya iti darzayannAha evaM 'ujjoveI'tyAdi / spRSTaM kSetraM prabhAsayatItyuktam, atha sparzanAmeva darzayannAha - 'savvaMti 'tti prAkRtatvAt 'sarvataH sarvAsu dikSu 'savvAyaMti'ti prAkRtatvAdeva sarvAtmanA sarveNa vA''tapenApattiH - vyAptiryasya kSetrasya tatsarvApattiH, athavA sarva kSetram, itizabdo viSayabhUtaM kSetraM sarve na tu samastamevetyasyArthasyopapradarzanArthaH, tathA sarveNAtayenApo - vyAptiryasya kSetrasya tatsarvApam, itizabdaH | sAmAnyataH sarveNAtapena vyAptirna tu pratipradezaM sarveNetyasyArthasyopapradarzanArthaH, athavA saha vyApena - AtapavyAptyA yattatsavyApam, itizabdastu tathaiva / 'phusamANakAlasamaya'ti spRzyamAnakSaNe, athavA spRzataH sUryasya sparzanAyAH kAlasamayaH spRzatkAla samayastatra Atapeneti gamyate, yAvatkSetraM spRzati sUrya iti prakRtaM tArakSetraM spRzyamAnaM spRSTamiti vaktavyaM svAditi praznaH hantetyAdyuttaraM, spRzyamAnaspRSTayozcaikatvaM prathamasUtrAdavagantavyamiti // sparzanAmevAdhikRtyAha yaM te! aloyataM phusa aloyatevi loyataM phusai ?, haMtA goyamA ! loyaMte aloyaMtaM phusa aloyaMtevi loyaMtaM phusa 3 / taM bhaMte! kiM puDhaM phusai apuI phusaha ? jAva niyamA chaddisiM phusai / dIvaMte bhaMte ! sAgataM phusai sAgaraMteci dIvalaM phusaha ?, haMtA jAva niyamA chaddisiM phusara, evaM eeNaM abhilAveNaM udayaMte poyataM phusai chidaMte dUsaMtaM chAyaMte AyavaMtaM jAva niyamA chaddisiM phusai // ( sU0 51) // 'loyaMte bhaMte ! aloyaMta 'mityAdi, lokAntaH sarvato lokAvasAnam, alokAntastu tadanantara eveti / ihApi 'puDhe | phusai' ityAdisUtramapaco dRzyaH, ata evokaM 'jAva niyamA chaddisiMti etadbhAvanA caivaM - spRSTamalokAntaM lokAntaH For Penal Use On ~ 170~ 1 zatake uddezaH avabhAsA sAdeH spRSTatAdiH 0sU 50 11 12 11
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [1] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [51] dIpa anukrama [70] spRzati, spRSTatvaM ca vyavahArato dUrasthasyApi dRSTaM yathA cakSuHsparza ityata ucyate-avagADham-AsannamityarthaH, avagADhatvaM | IM cAsattimAtramapi syAdata ucyate-anantarAvagADham-avyavadhAnena saMbaddhaM, na tu paramparA'vagADhaM-zRGkhalAkaTikA iya parasamparAsambaddha, taM cANaM spRzati, alokAntasya kacidvivakSayA pradezamAtratvena sUkSmatvAt , vAdaramapi spRzati, kacidviva-11 kSayaiva bahupradezatvena bAdaratvAt , tamU madhastiryak ca spRzati, urdAdidikSu lokAntasyAlokAntasya ca bhAvAt , taM cAdI madhye'nte ca spRzati, katham !, adhastiryagUDhalokamAntAnAmAdimadhyAntakalpanAt , taM ca svaviSaye spRzati-spRSTAvagA dAdI, nAviSaye'spRSTAdAviti, taM cAnupUyA spRzati, AnupUrvI ceha prathame sthAne lokAntastato'nantaraM dvitIya sthAne4A lokAnta ityevamavasthAnatayA spRzati, anyathA tu sparzaneva na syAt, taM ca SaTsu dikSu spRzati, lokAntasya pAvataH12 &| sarvato'lokAntasya bhAvAta, iha ca vidikSa sparzanA nAsti, dizA lokaviSkambhapramANatvAd vidizA ca tatparihAreNa bhAvAditi / evaM dvIpAntasAgarAntAdisUtreSu spRSTAdipadabhAvanA kAryA, navaraM dvIpAntasAgarAntAdisUtre 'chardisiM | ityasyaivaM bhAvanA-yojanasahasrAvagADhA dvIpAzca samudrAzca bhavanti, tatazcoparitanAnadhastanAMzca dvIpasamudrapradezAnAzritya | & UrvAdhodigudvayasya sparzanA vAcyA, pUrvAdidizAM tu pratItaiva, samantatasteSAmavasthAnAt / 'udayaMte poyaMta ti nadyAdhuda kAntaH 'potAnta' nauparyavasAnam , ihApyucchyApekSayA UrddhadikasparzanA vAcyA jalanimajjana yeti / 'chidaMte dUsaMta'nti kA chidrAntaH 'dUpyAnta' vakhAntaM spRzati, ihApi SadiksparzanAbhAvanA vastrocchyApekSayA, athavA kambalarUpavastrapolinikAyAM tanmadhyotpannajIvabhakSaNena tanmadhyarandhrApekSayA lokAntasUtravat paDdisparzanA bhaavyitvyaa|'chaayNte AyavaMtaMti T urmurary.org ~171~
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [51] dIpa anukrama [70] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [6], mUlaM [ 59 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyA prajJapti: iha chAyAbhedena padigbhAvanaivam Atape vyomavarttipakSiprabhRtidravyasya yA chAyA tadanta AtapAntaM catasRSu dikSu spRzati tathA tasyA eva chAyAyA bhUmeH sakAzAttadravyaM yAvaducchrayo'sti tatazca chAyAnta AtapAntamUrdhvamadhazca spRzati, athavA abhayadevI & prAsAdavaraNDikAderyA chAyA tasyA bhitteravatarantyA ArohantyA vA'nta AtapAntamUrdhvamadhazca spRzatIti bhAvanIyam, athavA yAvRttiH 1 tayoreva chAyA''tapayoH pudgalAnAmasaGkhyeyapradezAvagAhitvAducchraya sadbhAvaH, tatsadbhAvAccordhvAghovibhAgaH, tatazca chAyAnta | AtapAntamUrdhvamadhazca spRzatIti // sparzanA'dhikArAdeva ca prANAtipAtAdipApasthAnaprabhavakarmasparzanAmadhikRtyAha // 79 // Eticatin atthi NaM bhaMte! jIvANaM pANAivAeNaM kiriyA kalaha ?, haMtA asthi / sA bhaMte / kiM puTThA kajjai apuTThA kalAi ?, jAva nivvAghAeNaM chaddisiM vAghAyaM pahuMca siya tidisi siya caudisiM siya paMcadisiM / sA bhaMte! kiM kaDA kalaha akaDA kajjaha ?, goyamA ! kaDA kajjada no akaDA kajjai / sA bhaMte ! kiM attakaDA kajjai parakaDA kajAi tadubhayakaDA kajjada ?, goyamA ! atakaDA kajjara No parakaDA kajjaha No tadubhayakaDA kajjai / sA bhaMte! kiM ANupuvi kaDA kajjai aNANupuvi kaDA kajjai?, goyamA ! ANupuvi kaDA kajai no aNANupuvi kaDA kajai, jA ya kahA jA ya kajai jA ya kajjissaha saccA sA ANupuvi kaDA no aNANupuvi | kaDatti vattavyaM siyA / asthi NaM bhaMte! neraiyANaM pANAivAyakiriyA kajjai ?, haMtA asthi / sA bhaMte kiM puTThA kajjai apuDA kajjai jAva niyamA chardisiM kajjaha, sA bhaMte! kiM kaDA kajjaha akaDA kajjaha ?, taM | ceva jAva no aNANupuvi kaDatti vaktavyaM siyA, jahA neraDyA tahA egiMdiyavajjA bhANiyatravA, jAva vemA For Par Use Only ~ 172~ 1 zatake uddezaH 6 lokAntAdisparzaH sU 51 // 79 // rary org
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [52] dIpa anukrama [7] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [6], mUlaM [ 52 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Jan Eat NiyA, egidiyA jahA jIvA tahA bhANiyavvA, jahA pANAivAe tahA musAvAe tahA adinnAdANe mehuNe pariggahe kohe jAva micchAdaMsaNasalle, evaM ee aTThArasa, cauvIsaM daMDagA bhANiyavvA, sevaM bhaMte! sevaM bhaMte ! ti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM jAva viharati // ( sU0 52 ) // OM 'asthi' ti astyayaM pakSaH-'kiriyA kajjaiti, kriyata iti kriyA-karma sA kriyate bhavati, 'puDhe' ityAdervyAkhyA pUrvavat / 'kaDA kajjai'tti kRtA bhavati, akRtasya karmaNo'bhAvAt, 'attakaDA kajjaitti AtmakRtameva karma bhavati, nAnyathA / 'aNANupuvi kaDA kajjahati pUrvapazcAdvibhAgo nAsti yatra tadanAnupUrvIzabdenocyata iti / 'jahA neraiyA tahA ergidiyavajjA bhANiyavya'tti nArakavadasurAdayo'pi vAcyAH, ekendriyavarjAH, te vanyathA, teSAM hi dikUpade 'nidAghAraNaM chaddisiM vAghAyeM paDucca siya tidisi' ityAdervizepAbhilApasya jIvapadoktasya bhAvAt, ata evAha - 'egiM | diyA jahA jIvA tahA bhANiyanva'tti 'jAva micchAdaMsaNasalle' iha yAvatkaraNAt 'mANe mAyA lobhe peje' anabhivyaktamAyA lobhasvabhAvamabhiSvaGgamAtraM prema 'dose' anabhivyaktakrodhamAna svarUpamaprItimAtraM dveSaH 'kalahaH' rATiH 'abhakkhANe' asaddoSAviSkaraNaM 'pesunne' pracchannamasadoSAviSkaraNaM 'paraparivAra viprakIrNa pareSAM guNadoSavacanam 'arairaI' aratiH| mohanIyodayA cittodvegastatphalA ratiH viSayeSu mohanIyodayAccittAbhiratiraratiratiH, 'mAyAmose' tRtIyakaSAyadvitIyAzravayoH saMyogaH, anena ca sarvasaMyogA upalakSitAH, athavA beSAntarabhASAntarakaraNena yatparavaJcanaM tanmAyAmRSeti, mithyA aThThArasa pApa-sthAna--- nAmAni evaM teSAm vyAkhyA For Parts Only ~ 173~ prANAti pAtAdikriyAyAH spRSTatAdiH sU 52 narr
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [52] dIpa anukrama [71] vyAkhyA- darzanaM zalyamiva vividhavyathAnibagdhanatvAnmithyAdarzanazalyamiti // evaM tAvadgItamadvAreNa karma prarUpita, tacca pravAhataH | 1 zatake prajJapti zAzvatamityataH zAzvatAneva lokAdibhAvAn rohakAbhidhAnamunipuGgavadvAreNa prarUpayituM prastAvayannAha uddezaH6 abhayadevI| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI rohe nAma aNagAre pagaibhae paga 4 rohakapayA vRttiH cchA lokAimajae pagaiviNIe pagai upasaMte pagaipayaNukohamANamAyAlome miumahavasaMpanne allINe bhaddae viNIe sama-ICI || lokaadi||8|| Nassa bhagavao mahAvIrassa adUrasAmaMte uhuMjANU ahosire jhANakoDovagae saMjameNaM tavasA appANaM bhAve MmANe viharai, tae NaM se rohe nAmaM aNagAre jAyasaDejAva pajuvAsamANe evaM vadAsI-puci bhaMte! loe pacchA aloe puci aloe pacchA loe, rohA ! loe ya aloe ya pabdhipete pacchApate dovi ee sAsayA bhAvA. 4aNANupuccI esA rohaa!| puci bhaMte ! jIvA pacchA ajIvA puci ajIvA pacchA jIvA?, jaheca loe ya] & aloe ya taheva jIvA ya ajIvA ya, evaM bhavasiDIyA ya abhavasiddhIyA ya siddhI asiddhI siddhA asijA, pubdhi bhaMte ! aMDae pacchA kukuDI puvi kuchaDI pacchA aMDae, rohA ! se gaM aMDae kao, bhayavaM! kukuDIo, sA NaM kumuDI kao, bhaMte ! aMDayAo. evAmeva rohA / se ya aMDae sA ya kukuDI, puThiyapele pacchA|pete duvete sAsayA bhAvA, aNANupubbI esA rohA! pabbi bhaMte ! loyaMte pacchA aloyate purva alopate pacchA loyaMte !, rohA! loyaMte ya aloyaMte ya jAva aNANupuccI esA rohaa!| pubdhi bhaMte ! loyaMte pacchA sattame uvAsaMtare pucchA, rohA ! loyaMte ya sattame uvAsaMtare pubipi dovi ete jAva aNANupubvI esArohA ! / evaM ho // rohaka-anagAra kRt vividha prazna: evaM bhagavata: uttarANi ~174~
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [13] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [53-54] gAthA: loyaMte ya sattame ya taNuvAe, evaM ghaNavAe ghaNodahi sattamA puDhavI, evaM loyaMte ekekeNaM saMjoeyavve imehi 4aa ThANehiM-taMjahA-ovAsavAyaghaNaudahi puDhavI dIvA ya sAgarA vAsA / neraiyA asthiya samayA kamAI lessaao||1|| dihI dasaNa NANA sanna sarIrA ya joga uvoge| vapaesA pajjava ahA ki pubvi loyaMte? H // 2 // pubdhi bhaMte ! loyaMte pacchA sabbaddhA ? / jahA loyaMteNaM saMjoiyA savve ThANA ete evaM aloyaMteNavi saMjoeyavvA savve / pubdhi bhaMte ! sattame uvAsaMtare pacchA sattame taNuvAe, evaM sattama uvAsaMtaraM sabvehi samaM saMjoeyavvaM jAva sabbahAe / puci bhaMte ! satsame taNuvAe pacchA sattame ghaNavAe, eyapi taheva neyadhvaM jAva sabbaddhA, evaM ubarillaM ekakaM saMjoyaMteNaM jo jo hiDillo taM taM chaDuteNaM neyavvaM jAva atIyaaNAgayaddhA pacchA sabbaddhA jAva aNANupubvI esArohA! sevaM bhaMte ! sevaM bhaMtetti! jAva vihri|| (sU.53) bhaMtetti bhagavaM goyame samaNaM jAva evaM bayAsI-kativihA gaM bhaMte ! loyahitI paNNatA ?, goyamA ! aDhavihA loyadvitI paNNattA, taMjahA-AgAsapaiDie vAe 1 vAyapaiTie udahI 2 udahIpaiDiyA puDhavI 3 puDhavipaiDiyA tasA thAvarA pANA 4 ajIvA jIvapaiTiyA 5 jIvA kammapaiDiyA 6 ajIvA jIvasaMgahiyA 7 jIvA kammasaMga4hiyA 8 / se keNaDeNaM bhaMte ! evaM buccai !-aTTavihA jAya jIvA kammasaMgahiyA, goyamA ! se jahAnAmae-kei hai purise vasthimADovei patthimADobittA upi sitaM baMdhai 2 majjheNaM gaThiM baMdhaI 2 uvarillaM gaThiM muyai 2 uca-18 rilaM desaM vAmei 2 uvarillaM desaM vAmettA uvarillaM desaM AuyAyassa pUrei 2 upisi taM baMdhai 2 majjhilaM dIpa anukrama [72-76] | rohaka-anagAra kRt vividha prazna: evaM bhagavata: uttarANi ~175
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [53-54] gAthA: dIpa anukrama [72-76] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [6], mUlaM [ 54 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyA prajJaptiH abhayadevI yA vRttiH 1 // 81 // | gaMThi muyh| se nUNaM goyamA / se AuyAe tassa vAuyAyassa uppi uvaritale cihna ?, haMtA ciTThA, se teNadveNaM jAva jIvA kammasaMgahiyA, se jahA vA kei purise vatthimADoveha 2 kaDIe baMdhai 2 asthAhamatAramaporasisi udagaMsi ogAhejA, se nUNaM goyamA / se purise tassa AuyAyassa uvarimatale ciTThaha ?, haMtA ciTThaha, evaM vA aTThavihA loyaDiI paNNattA jAva jIvA kammasaMgahiyA // ( sU0 54 ) // 'paga bhae 'tti svabhAvata eva paropakArakaraNazIlaH 'pagaimaue'tti svabhAvata eva bhAvamArdavikaH, ata eva 'pagar3aviNIe 'ti tathA 'pagaiDa vasaMte' tti krodhodayAbhAvAt 'pAipako hamANamAyAlone' satyapi kaSAyodaye tatkAryAbhAvAt pratanukodhAdibhAvaH 'miumadavasaMpanne' tti mRdu yanmArdavam - atyarthamahaGkRtijayastatsaMpannaH prApto gurUpadezAd yaH sa tathA, 'AlINe'tti gurusamAzritaH saMlIno vA, 'bhaddae'tti anupatApako guru zikSAguNAt, 'viNIe'tti gurusevAguNAt 'bhavasiddhIyA yatti bhaviSyatIti bhavA bhavA siddhiH-nirvRtiryeSAM te bhavasiddhikAH, bhavyA ityarthaH, 'sattame uvAsaM tareti saptamapRthivyA adhovakAzamiti / sUtrasaGgrahagAthe-- ke, tatra 'ovAse' ti saptAvakAzAntarANi 'vAya'tti tanu| vAtAH ghanavAtAH 'ghaNauhi 'tti ghanodadhyaH sapta 'puDhavi'tti narakapRthivyAH saptaiva 'dIvA ya'tti jambUdvIpAdayo'saGkhyAtAH asaGkhyeyA eva 'sAgarAH' lavaNAdayaH 'vAsa'ti varSANi bharatAdIni saptaiva 'neraiyAi' ci caturviMzatidaNDakaH 'atthi, | yatti astikAyAH paJca 'samaya'tti kAlavibhAgAH karmANyaSTI lezyAH SaT dRSTayo- mithyAdRSTyAdayastisraH, darzanAni catvAri jJAnAni pazca sajJAzcatasraH zarIrANi paJca yogAstrayaH upayogau dvau dravyANi SaT pradezA anantAH paryavA anantA rohaka anagAra kRt vividha praznaH evaM bhagavataH uttarANi For Pasta Use Only ~176~ 11 zatake uddezaH 6 aSTadhA loka0 sthitiH sU 54 // 81 //
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [14] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [53-54] eva 'addha'tti atItAddhA anAgatAddhA sarvAddhA ceti, 'kiM puci loyaMti'tti, ayaM sUtrAbhilApanirdezaH, tathaiva pazcima-15 15 sUtrAbhilApaM darzayannAha-puci bhaMte ! loyaMte pacchA savvaddhe 'tti / etAni ca sUtrANi zUnyajJAnAdivAdanirAsena vidhi-14 babAhyAdhyAtmikavastusattA'bhidhAnArthAni IzvarAdikRtatvanirAsena cAnAditvAbhidhAnArthAnIti / lokAntAdilokapadArtha-5 || prastAvAdatha gautamamukhena lokasthitiprajJApanAyAha-ayaM sUtrAbhilApaH-AkAzapratiSThito vAyuH-tanuvAtaghanavAtarUpaH, ta-15 sthAvakAzAntaropari sthitatvAt , AkAzaM tu svapratiSThitameveti na tatpratiSThAcintA kRteti / tathA vAtapratiSThita udadhiHghanodadhistanuvAtaghanavAtopari sthitatvAt 2 / tathA udadhipratiSThitA pRthivI, ghanodadhInAmupari sthitatvAt ratnaprabhAdInAM, bAhulyApekSayA cedamuktam, anyathA ISatpAgbhArA pRthivI AkAzapratiSThitaiva / tathA pRthivIpratiSThitAkhasasthAvarAH prANAH, idamapi prAyikameva, anyathA''kAzaparvatavimAnapratiSThitA api te santIti 4 / tathA'jIvAH-zarIrAdipudgalarUpA jIva pratiSThitAH, jIveSu teSAM sthitatvAt 5 / tathA jIvAH karmapratiSThitAH, karmasu-anudayAvasthakarmapudgalasamudAyarUpeSu saMsAri-5 jIvAnAmAzritatvAt , anye tyAhuH-jIvAH karmabhiH pratiSThitAH-nArakAdibhAvanAvasthitAH 6 / tathA ajIvA jIvasaMgRhItAH, manobhASAdipudgalAnAM jIvaiH saMgRhItatvAt , athAjIvAH jIvapratiSThitAstathA'jIvA jIvasaMgRhItA ityetayoH ko bhedaH, | ucyate, pUrvasmin vAkye AdhArAdheyabhAva uktaH, uttare tu saMgrAhyasaMgrAhakabhAva iti bhedaH, yacca yasya saMgrAhya tattasyAya-5 madhyapattitaH syAd yathA'pUpasya tailamityAdhArAdheyabhAvo'pyuttaravAkye dRzya iti / tathA jIvAH karmasaMgRhItAH, saMsArijIvAnAmudayaprAptakarmavazavartitvAt, ye ca yadvazAste tatra pratiSThitAH, yathA ghaTe rUpAdaya ityevamihApyAdhArAdhe 4555645455564-15 gAthA: dIpa anukrama [72-76] % rohaka-anagAra kRt vividha prazna: evaM bhagavata: uttarANi ~177~
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [14] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05] aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [53-54] gAthA: vyAkhyA-18|| yatA dRzyati / 'se jahAnAmae keItti, sa 'yathAnAmakaH yatpakAranAmA, devadattAdinAmetyarthaH, athavA 'se' iti sa|| zatake prajJaptiH yathA' iti dRSTAntArthaH 'nAma' iti saMbhAvanAyAm 'e' iti vAkyAlaGkAre, 'vasthiti 'basti' iti 'ADoveItti ATo-18|| uddeza abhayadevI-dA payet vAyunA pUrayet, 'upi siyaM baMdhaItti upari sitaM 'pin bandhane' iti vacanAt pratyayasya ca bhAvArthatvAt / aSTadhA yA vRttiH karmArthatvAdvA bandha-pranthimityarthaH 'banAti' karotItyarthaH, athavA 'upisi'tti upari 'ta'miti vasti 'se AuyAe'tti, loka sthitiH // 82 // | so'pkAyastasya vAyukAyasya 'umpiti upari, uparibhAvazca vyavahArato'pi syAdityata Aha-uparitale sarvoparItyarthaH, | yathA vAyurAdhAro jalasya dRSTa evamAdhArAdheyabhAvo bhavati AkAzadhanavAtAdInAmiti bhAvaH, AdhArAdheyabhAvazca prAgeva sU 54 | sarvapadeSu vyaJjita iti / 'atyAhamatAramaporusiyaMsitti, astAgham-avidyamAnastAgham-agAdhamityarthaH, astAdho vA nirastAdhastalamivetyadheH, ata evAtAraM-tarItumazakyaM, pAThAntareNApAra-pAravarjitaM puruSaHpramANamasyeti pauruSeyaM tatpati pedhAdapauruSeyaM tataH karmadhArayo'tastatra, makArazcehAlAkSaNika, evaM vA' ityatra vAzabdo dRSTAntAntaratAsUcanArthaH // lokalAsthityadhikArAdevedamAha-'asthi NamityAdi, anye tvAha:-ajIvA jIvapaiDiyA' ityAdeH padacatuSTayasya bhAvanArthamidamAha| asthi NaM bhaMte ! jIvA ya poggalAya annamannabaddhA annamannapadA annamanamogADhA annamannasiNehapaDiyadA ann-||4 managhaDatAe ciTThati !, hatA!asthi / se keNaTeNaM bhaMte !jAva ciTThati ?, goyamA ! se jahAnAmae-harade siyA // 82 // ICI puSaNe puNNappamANe volahamANe vosaTTamANe samabharaghaDatAe ciTThA, ahe NaM kei purise taMsi haradasi ega mahaM nAnA sayAsavaM sayachiTuM ogAhejA, se nUrNa goyamA ! sA NAvA tehiM AsavadArehiM ApUramANI 2 puNNA SEBEEX dIpa anukrama [72-76] rohaka-anagAra kRt vividha prazna: evaM bhagavata: uttarANi ~178~
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [55] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 44.99 [55] OMOMOMOMOMOM dIpa anukrama [77] puNNappamANA volamANA vosamANA samabharaghaDatAe ciTThada, haMtA ciTThai, se teNadveNaM goyamA! atthiNaM | jIvA ya jAva ciTThati // (suu055)|| _ 'poggale ti karmazarIrAdipudgalAH 'aNNamaNNabaddha'tti anyo'nyaM jIvAH pudgalAnAM pudgalAzcazca jIvAnAM saMbaddhA ityarthaH, kathaM baddhAH ityAha-'annamanapuTThA' pUrva sparzanAmAtreNAnyo'nya spRSTAstato'nyo'nyaM baddhAH, gADhataraM saMbaddhA ityarthaH, 'aNNamaNNamogADha'tti paraspareNa lolIbhAvaM gatAH, anyo'nya snehapratibaddhA iti,atra rAgAdirUpaH snehaH, yadAha-"snehA | bhyaktazarIrasya reNunA zliSyate yathA gAtram / rAgadveSakkinnasya karmavandho bhavatyevam // 1 // " iti, ata eva 'aNNama-18 paNaghaDatAe'tti anyo'nya ghaTA-samudAyo yeSAM te'nyo'nyaghaTAstadbhAvastattA tayA'nyo'nyaghaTatayA / 'harae siya'tti 'idoM' nadaH 'syAt' bhavet 'puNNe'tti bhRto jalasya, sa ca kiJcinyUno'pi vyavahArataH syAdata Aha-puNNappamANe tti pUrNapramANaH pUrNa vA jalenAtmano mAnaM yasya sa pUrNAtmamAnaH 'volaTTamANe'tti vyapaloDyan atijalabharaNAcchadyamAnajala 4 ityarthaH 'bosaTTamANe'tti jalaprAcuryAdeva vikazana-sphArIbhavan varddhamAna ityarthaH 'samabharaghaDattAe'tti samo na viSamo ghaTaikadezamanAzritatvena bharo-jalasamudAyo yatra sa samabharaH sarvathA bhRto vA samabharaH, samazabdasya sarvazabdArthatvAt, samabharazcAsau ghaTazceti samAsaH, samabharaghaTa iva samabharaghaTastaddhAvastattA tayA samabharaghaTatayA,sarvathAbhRtaghaTAkAratayetyarthaH, 'ahe the| ti ahezabdo'thArthaH athazabdazcAnantaryArthaH, Namiti vAkyAlaGkAre, 'maha'ti mahatIM 'sayAsa'ti Azravati-IpatkSarati&AjalaM yeste AzravAH-sUkSmarandhrANi santo-vidyamAnAH sadA vA-sarvadA zatasaGkhyA vA''zravA yasyAM sA sadAzravAH zatA-| Glau rohaka-anagAra kRt vividha prazna: evaM bhagavata: uttarANi ~179~
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [ 55 ] dIpa anukrama [77] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [6], mUlaM [ 55 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyA- zravA vAtastAma, evaM 'sayachidu' navaraM chidraM mahattaraM randham, 'ogAheja'tti 'avagAhayet' pravezayed AsavadArehiM' ti prajJaptiH 4 AzravacchidaiH 'ApUramANI' tti ApUryamANA jaleneti zeSaH, iha dvirvacanamAbhIkSNye, 'puNNe'tyAdi prAgvannavaraM 'vosaTTaabhayadevI- mANA' ityAdau vRddhairayaM vizeSa ukta:- 'vosaTTamANA' bhRtA satI yA tatraiva nimajjati socyate 'samabhara ghaDattAe 'ti yA vRttiH 1 hradakSitasamabharaghaTavad idasyAdhastyodakena saha tiSThatItyarthaH, yathA nauzca hadodakaM cAnyo'nyAvagAhena varttate evaM jIvAzca | pudgalAzceti bhAvanA || lokasthitAvevedamAha // 83 // adhiNaM bhaMte ! sapA samiyaM suhame siNehakAye pavaDai ?, haMtA asthi / se bhaMte! kiM uDhe pavaDai ahe | pavaDara tirie pavaDai?, goyamA ! uddevi pavaDai ahe pavaDara tirievi pavaDara, jahA se bAdare AuyAe annamanasamAutte ciraMpi dIhakAlaM ciTThai tahANaM sevi, no iNaTTe samaTThe, se NaM khippAmeva viddhasamAgacchai / sevaM bhaMte! sevaM bhaMtenti ! // chaTTho uddeso samatto // 1 / 6 / (sU056 ) // 'sadA' sarvadA 'samiyaM' ti saparimANaM na bAdarASkAyavadaparimitamapi, athavA 'sadA' iti sarvarttaSu 'samita' miti rAtrau divasasya ca pUrvAparayoH praharayoH, tatrApi kAlasya snigdhetarabhAvamapekSya bahutvamalpatvaM cAvaseyamiti, yadAha - "paDhamacarimAu sisire gimhe addhaM tu tAsaM vajjettA / pAyaM Thave siNehAirakkhaNaDA pavese vA // 1 // " lepitapAtraM bahirna sthApayet snehAdirakSaNArthAyeti, 'sUkSmaH snehakAya' iti aSkAyavizeSa ityarthaH 'uTTe'tti Urdhvaloke varttalavaitADhyAdiSu 'ahe' ti 1 prathamacaramapauruSyau ziziratoM grISme tu tayorarddha varjayitvA snehAdirakSaNArthaM liptapAtrANi sthApayet pravizedvA // 1 // For Plata Lise Only ~ 180~ 1 za uddezaH sUkSmA yapA // www.lanetary or
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [16] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: adholokagrAmeSu 'tiriya'ti tiryagloke 'dIhakAlaM ciTTaItti taDAgAdipUraNAt , 'viddhaMsamAgacchai'tti svalpatvAtta|syeti // prathamazate SaSThaH // 16 // prata sUtrAMka [56] dIpa anukrama [78] RECORRORSC+++ atha saptama Arabhyate, tasya caivaM sambandhaH-vidhvaMsamAgacchatItyuktaM prAk iha tu tadviparyaya utpAdo'bhidhIyate, athavA lokasthitiH prAguktA ihApi saiva, tathA 'neraie'tti yaduktaM saGgrahiNyAM taccAvasarAyAtamihocyata iti, tatrAdisUtram neraie NaM bhaMte ! neraiesu uvavajjamANe kiM desaNaM desaM uvavajA deseNaM savvaM ubavajaha saveNaM desaM uvavajaha saveNaM savvaM uvavajaha, goyamA ! no deseNaM desaM uvavajaha no deseNaM savvaM uvavajaha no sabveNaM desaM uvavajjai sabveNaM savvaM uvavajaha, jahA neraie evaM jAva vemANie 1 // (suu057)|| 'naraieNaM bhaMte ! neraiemu uvavajjamANe'tti, nanUtpadyamAna eva kathaM nAraka iti vyapadizyate?, anutpannatvAt , tiryagAdivad iti, atrocyate, utpadyamAna utpanna eva, tadAyuSkodayAt, anyathA tiryagAdyAyuSkAbhAvAnnArakAyuSko daye'pi yadi nArako nAsau tadanyaH ko'sau ? iti, 'kiM deseNaM desaM uvavajai'tti dezena ca dezena ca yadutpAdanaM pravRttaM 4 taddezenadeza, chAndasatvAcAvyayIbhAvapratirUpaH samAsaH, evamuttaratrApi, tatra jIvaH kiM 'dezena' svakIyAvayavena 'dezena / nArakAvayavino'zatayotpadyate athavA 'dezena dezamAzrityotpAdayitveti zeSaH, evamanyatrApi / tathA 'deseNaM savvaMti READIand atra prathama-zatake SaSTha-uddezakaH samApta: atha prathama-zatake saptama-uddezaka: Arabhyate ~181~
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [17] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [57] dIpa anukrama [79]] vyAkhyA-1|| dezena ca sarveNa ca yat pravRttaM tadezenasa, tatra dezena-svAvayavena sarvataH-sarvAtmanA nArakAvayavitayotpadyata ityarthaH, III prajJaptiH AhozcitsarveNa-sarvAtmanA dezato-nArakAMzatayotpadyate, athavA 'sarveNa sarvAtmanA sarvato nArakatayeti praznaH 4, atroabhayadevI- ttaram-na dezenadezatayotpadyate, yato na pariNAmikAraNAvayavena kAryAvayavo nirdhaya'te, tantunA paTApratibaddhapaTapradezavat, yA vRttiH yathA hi paTadezabhUtena tantunA paTApratibaddhaH paTadezo na nirvaya'te tathA pUrvAvayavipratibaddhena taddezenottarAvayavidezo na // 84 // | nirSavaMta iti bhAvaH / tathA na dezena sarvatayotpadyate, aparipUrNakAraNattvAt , tantunA paTa iveti / tathA na sarveNadezata| yotpadyate, saMpUrNapariNAmikAraNatvAt , samastaghaTakAraNairghaTaikadezavat / 'saveNaM savvaM uvavajaI' sarveNa tu sarva utpadyate, pUrNakAraNasamavAyAd, ghaTavaditi cUrNivyAkhyA, TIkAkArastvevamAha-kimavasthita eva jIvo dezamapanIya yatrotpattavyaM tatra dezata utpadyate 11, athavA dezena sarvata utpadyate 12, athavA sarvAtmanA yatrotpattavyaM tasya deze utpadyate 13, | adhavA sarvotmanA sarvatra 14, iti, eteSu pAzcAtyabhaGgI grAhyau, yataH sarveNa-sarvAtmapradezavyApAraNelikAgatI yatropattavyaM tasya deze utpadyate, taddezenotpattisthAnadezasyaiva vyAptatvAt , kandukagatI vA sarveNa sarvatrotpadyate vimucyava pUrvasthAnamiti, etacca TIkAkAravyAkhyAnaM vAcanAntaraviSayamiti // utpAde cAhAraka ityAhArasUtram neraie Na bhaMte ! neraiesu uvavajamANe kiM deseNaM desaM AhArei 1 deseNaM sabvaM AhAra 2 sabveNaM desaM AhArei 3 sabveNaM savvaM AhAraha? 4. goyamAno deseNaM desaM AhAreha no deseNaM savvaM AhArei savveNa vA desaM AhArei savveNa vA savaM AhArei, evaM jAva vemANie zamerahae NaM bhaMte ! nerai ehito ubvaTTamANe FARRORESEAS %CCCCC-5 S ~182~
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [58] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [58] // kiM deseNaM desaM ubavaTTai ? jahA uvavajamANe taheca uvavaTTamANe'vi daMDago bhANiyabyo 3 / neraie NaM bhaMte ! nera-1 & iehiMto ucavahamANe kiM deseNaM desaM AhArada taheva jAca sabveNa vA desaM AhArei ?, savveNa vA savvaM A0| 1, evaM jAba bemANie 4 / neraha bhaMte ! nera0 uvavanne kiM deseNaM desaM uvavanne, eso'vi taheva jAva savveNaM sarva uvavanne ?, jahA uvavajamANe ubavaTTamANe ya cattAri daMDagA tahA uvavanneNaM ubbaDeNavi cattAri daMDagA bhANiyabvA, sabveNaM savvaM uvavanne sabveNa vA desaM AhArei sabveNa vA savvaM AhArei, eeNaM abhilAveNaM uvavakSeci ubvaTTaNevi neyavvaM 8 // nerahae NaM bhaMte ! neraiema uvacajamANe kiM adveNaM addha uvavajaha 11 a-IG dveNaM savvaM upavajA 12 samveNaM addhaM uvavajaha?3 samveNaM savvaM uvaSajaha014,jahA paDhamilleNaM aTTa | daMDagA tahA addheNavi aha daMDagA bhANiyabvA, navaraM jahiM deseNaM desaM uvavajai tahiM adveNaM addhaM uvavajAi iti bhANiyavaM, evaM NANasaM, ete samvevi solasadaMDagA bhANiyabvA // (sU058) . tatra 'dezena deza miti AtmadezenAbhyavahAryadravya dezamityevaM gamanIyam / uttaram-'sabveNa vA desamAhAreitti, / utpattyanantarasamayeSu sarvAtmapradezerAhArapudgalAn kAMzcidAdatte kAMzcidvimazcati, taptatApikAgatatailagrAhakavimocakApUpavid, ata ucyate-dezamAhArayatIti, 'savveNa vA savaM'ti sarvAtmapradezarutpattisamaye AhArapudgalAnAdatte eva prathamataH tailabhRtatatatApikAprathamasamayapatitApUpavadityucyate-sarvamAhArayatIti / utpAdasta dAhAreNa saha prAgdaNDakAbhyAmuktaH, athotpAdapratipakSatvAddhartamAnakAlanirdezasAdhayAMccodvartanAdaNDakastadAhAradaNDakena saha 4 / tadanantaraM ca noddha dIpa NEERXNX-2C24 9RIES- ROCCORRC-RS anukrama [80] yA Hd [Maylamurary.au ~183
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [58] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [58] **2345 yAvRttiH dIpa anukrama [80] vyAkhyA- tainA'nutpannasya syAdityutpannatadAhAradaNDako, utpannapratipakSatvAcodvattatadAhAradaNDakAviti / pustakAntare tUtpAdatadA-||71 zatake prajJaptiH hAradaNDakAnantaramutpAde satyutpannaH syAdityutpannatadAhAradaNDako, tatastUtpAdapratipakSatvAdudvartanAyA- udvartanAtadAhArada- uddezaH 7 abhayadevI- NDako, uddhartanAyAM codvRttaH syAdityudRttatadAhAradaNDako, kaNThyAzcaita iti / evaM tAvadaSTAbhirdaNDakairdezasaryAbhyAmutpA- vigrahetarA dAdi cintitam , athASTAbhirevAr3asarvAbhyAmutpAdAyeva cintayannAha-'neraieNa'mityAdi 'jahA paDhamilleNaM ti yathA / tiHsU 59 // 85 // |dezena, nanu dezasya cArdhasya ca ko vizeSaH ?, ucyate, dezastribhAgAdiranekadhA, arddhaM tvekadhaiveti // utpattiruddhartanA ca prAyo gatipUrvikA bhavatIti gatisUtrANi jIve NaM bhaMte ! kiM viggahagatisamAvannae aviggahagatisamAvannae ?, goyamA! siya viggahagaisamAvannae: | siya aviggahagatisamAvannage, evaM jAva vemANie / jIvANaM bhaMte ! kiM viggahagaisamAvannayA aviggahagaha samAvannagA, gopamA ! viggahagaisamAvannagAvi aviggahagaisamAvanagAvi / neraiyA NaM bhaMte ! ki vigga-12 zAhagatisamAvannayA aviggahagatisamAvannagA. goyamA ! sabvevitAca hojA avigghgtismaavnngaa| | ahavA avigrahagatisamAvannagA ya viggahagatisamAvanne ya2 ahavA abiggahagatisamAvanagA ya viggahagahasamAvanagA ya 3 // evaM jIvegidiyavajo tiyabhaMgo // (sU059) 'viggahagaisamAvannae'tti vigraho-vakraM tatpradhAnA gativigrahagatiH, tatra yadA vakreNa gacchati tadA vigrahagatisamApanna ucyate, aviprahagatisamApannastu RjugatikaH sthito vA, vigrahagatiniSedhamAtrAzrayaNAt, yadi cAvigrahagatisamApanna // 85 SARERatinika ~184~
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [ 59 ] dIpa anukrama [8] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [7], mUlaM [ 59 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] Rjugatika evocyate tadA nArakAdipadeSu sarvadevAvigrahagatikAnAM yadvahutvaM vakSyati tanna syAd, ekAdInAmapi teSUtpAdazravaNAt, TIkAkAreNa tu kenApyabhiprAyeNAvigrahagatisamApanna Rjugatika eva vyAkhyAta iti / 'jIvA NaM bhaMte !' ityAdi praznaH, tatra jIvAnAmAnantyAt pratisamayaM vigrahagatimatAM tanniSedhavatAM ca bahUnAM bhAvAdAha-'viggahagaha' ityAdi / nArakANAM valpatvena vigrahagatimatAM kadAcidasambhavAt sambhave'pi caikAdInAmapi teSAM bhAvAd vigrahagatipratiSedhava tAM ca sadaiva bahUnAM bhAvAt Aha- 'savveSi tAva ho aviggahe tyAdi vikalpatrayam, asurAdiSu etadevAtidezata Aha- 'eva' mityAdi jIvAnAM nirvizeSANAmekendriyANAM coktayuktayA vigrahagatisamApannattve tatpratiSedhe ca bahutvameveti na bhaGgatrayaM tadanyeSu tu trayameveti, 'tiyabhaMgo' tti trikarUpo bhaGgatrikabhaGgo, bhaGgatrayamityarthaH // gatyadhikArAccayavanasUtram - "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH deve NaM bhaMte! mahihie mahajjuIe mahabbale mahAyase mahAsukkhe mahANubhAve avivaMtiyaM cayamANe kiMcivi kAlaM hirivantiyaM durguchAvattiyaM parisahabattiyaM AhAraM no AhAreha, ahe NaM AhArei, AhArijamANe AhA|rie pariNAmijz2amANe pariNAmie pahINe ya AuTa bhavai jattha uvavajjai tamAuyaM paDisaMveei, taMjahA- tirikhajoNiyAuyaM vA maNussAjyaM vA ?, haMtA goyamA ! deve NaM mahiddIe jAva maNussAjayaM vA // (sU0 60 ) // 'mahihie 'ti maharddhiko vimAnaparivArAdyapekSayA 'mahajjaie tti mahAdyutikaH zarIrAbharaNAdyapekSayA 'mahambale' tti mahAbalaH zArIraprANApekSayA 'mahAyase 'ti 'mahAyazAH' bRhatprakhyAtiH 'mahesakkhe'tti mahezo-mahezvara ityAkhyA-abhi dhAnaM yasyAsau mahezAkhyaH 'mahAsokkhe'tti kvacit 'mahANubhAve 'ti 'mahAnubhAvaH' viziSTavaikiyAdikaraNAcintyasAmarthyaH For Parts Only ~ 185~
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [60] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [60] 'aviukkaMtiyaM cayamANe'tti cyavamAnatA kilotpattisamaye'pyucyata ityata Aha-vyutkrAntiH-utpattistanniSedhAdavyutkA- vyAkhyA-1 1 zatake prajJaptiHntikam , athavA vyavakrAntiH-maraNaM taniSedhAdavyavakrAntikaM tadyathA bhavatyevaM cyavamAno jIvamAno, jIvanneva maraNa- uddezaH7 abhayadevIkAla ityarthaH, 'aviukatiyaM cayaM cayamANe tti kvacidRzyate, tatra ca'carya' zarIraM 'cayamANe'tti tyajan 'kiJcivi kAlaM' tidevasya hIyA vRttiH kiyantamapi kAlaM yAvannAhArayediti yogaH, kutaH ? ityAha-'hIpratyayaM lajjAnimittaM, sa hi cyavanasamaye'nupakrAnta eva pazyatyutpattisthAnamAtmanaH, dRSTvA ca taddevabhavavisadRzaM puruSaparibhujyamAnastrIgarbhAzayarUpaM jiheti, hiyA ca nAhArayati, // 86 // tathA 'jugupsApratyaya' kutsAnimittaM, zukrAderutpattikAraNasya kutsAhetutvAt , 'parIsahavattiyati iha prakramAt parISaha-|| zabdenAratiparISaho grAhyaH, tatazcAratiparIpahanimittaM, dRzyate cAratipratyayAloke'pyAhAragrahaNavaimukhyamiti, "AhAraMTU manasA tathAvidhapudgalopAdAnarUpam , 'ahe zaMti atha lajjAdikSaNAnantaramAhArayati bubhukSAvedanIyasya ciraM sodumazakyatvAditi, "AhArijamANe AhArie'ityAdau bhAvArthaH prathamasUtravat , anena ca kriyAkAlaniSThAkAlayorabhedAbhidhAnena tadIyA''hArakAlasyAspatokkA, tadanantaraM ca 'pahINe ya Aue bhavaitti 'caH' samuccaye prakSINaM prahINaM vA''yurbhavati, tatazca yatrotpadyate manujatvAdau 'tamAuyaMti tasya-manujatvAderAyustadAyuH 'pratisaMvedayati' anubhavatIti , 'tirikakhajoNiyAuyaM vA ityAdI devanArakAyuSoH pratiSedho, devasya tatrAnutpAdAditi / / utpattyadhikArAdidamAha| jIveNaM bhaMte gambha vakamANe kiM saIdie vakkamai aNidie vakamai ?, goyamA ! siya saiMdie vakkamai 4 siya aNidie vakkamai, se keNadveNaM ?, goyamA ! davidiyAI paDuca aNidie vakamai bhAcidiyAI paDuca / Coc Coc dIpa anukrama [82] ka REsamana launcierary au ~186~
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [61] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [61] dIpa anukrama [83] saiMdie vakamaha, se teNa?NAjIve NaM bhaMte !gabhaM vakamamANe kiM sasarIrI vakamA asarIrI vakkamai ?, goyamA! siya sasarIrI vasiya asarIrI vakamai, se keNa?Na , goyamA! orAliyaveubviyaAhArayAI paDubya asarIrI va teyAkammA0pa0 sasa vakta se teNa?NaM goyamA / jIve NaM bhaMte ! gambhaM vakamamANe tappaDama*yAe kimAhAramAhArei ?, goyamA ! mAuoyaM piusukaM taM tadubhayasaMsirlDa kalusa kibvisaM tappaDhamayAe A hAramAhArei / jIveNaM bhaMte ! gambhagae samANe kimA hAramAhArei ?, goyamA ! jaM se mAyA nANAvihAo rasavigaIo AhAramAhArei tadekadeseNaM oyamAhArei / jIvassa NaM bhaMte ! gambhagayassa samANassa asthi hai uccArei vA pAsavaNei vA khelei vA siMghANei vA vaMtei vA pittei vA!, No iNadve samaDhe, se keNaTeNaM ?, go bhayamA ! jIve NaM gabhagae samANe jamAhArei taM ciNAi taM soiMdiyattAe jAva phAsiMdiyattAe ahiaSTi miMjakesamaMsuromanahattApa, se teNaTeNaM / jIve Na bhaMte ! gabhagae samANe pabhU muheNaM kAvaliyaM AhAraM AhArittae, goyamA ! No iNaDhe samaDe, se keNaTTeNaM ?, goyamA ! jIve NaM gambhagae samANe savao AhArei sabdhao pariNAmei sabbao ussasaha savao nissasai abhikkhaNaM AhArei abhikkhaNaM pariNAmei abhi kkhaNaM Ussasai abhikkhaNaM nissasaha Ahaca AhArei Aya pariNAmei Ahaca ussasai Ahacca nIsasaha // & mAujIcarasaharaNI puttajIvarasaharaNI mAujIvapaDibaddhA puttajIvaM phuDA tamhA AhAreha samhA pariNAmeha, I Sh avarAvi ya NaM puttajIvapaDibaddhA mAujIvaphuDA tamhA ciNAi tamhA uvaciNAi se teNaTeNaM jAva no pakSa NCCSC REaratund-ind ~187~
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [61] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [61] // 87 // dIpa anukrama [83] vyAkhyA-8 muhaNa kAvA muheNaM kAvaliyaM AhAraM AhArittae // kai NaM bhaMte ! mAiaMgA paNNatA ?, goyamA ! tao mAiyaMgA pANa-13/ prajJaptiH zatA, taMjahA-maMse soNie matthuluMge / kai NaM bhaMte ! piiyaMgA paNNattA?, goyamA! tao piiyaMgA paNNattA, | uddezaH 7 abhayadevI garbhasyendri taMjahA-ahi advimiMjA kesmNsuromnhe| ammApiie NaM bhaMte ! sarIrae kevaiyaM kAlaM saMciTTaha, goymaa| yavattvAhAyA vRttiH14A jAvaiyaM se kAlaM bhavadhAraNijje sarIrae abvAvanne bhavai evatiyaM kAlaM saMciThThai, ahe NaM samae samae voka|sijamANe 2 caramakAlasamayaMsi vocchinne bhabai / / (suu061)|| gAdi | 'ganbhaM vakkamamANe'tti, garbha vyutkrAman garbha utpadyamAna ityarthaH 'dabiMdiyAIti nirvRttyupakaraNalakSaNAni, tAni hai hIndriyaparyAptI satyAM bhaviSyantItyanindriya utpadyate, "bhArvidiyAIti labdhyupayogalakSaNAni, tAni ca saMsAriNaH IX|| sarvAvasthAbhAvInIti / 'sasarIritti saha zarIreNeti sazarIrI, insamAsAntabhAvAta, 'asarIritti zarIravAn za-15 rIrI taniSedhAdazarIrI 'cakamaha'tti vyutkrAmati, utpadyata ityarthaH, 'tappaDhamayAe'tti tasya-garbhavyutkramaNasya prathamatA tatprathamatA tayA 'ki'miti prAkRtatvAt katham?,'mAuoyaMti 'mAturojaH' jananyA ArttavaM, zoNitamityarthaH, piunukaMti pituH zukram , iha yaditi zeSaH 'taMti AhAramiti yogaH, 'tadubhayasaMsihati tayorubhayaM tadubhayaM dvayaM tacca tat saMzliSTaM ca saMsRSTaM vA-saMsargavat tadubhayasaMzliSTaM tadubhayasaMsRSTaM vA 'jaM se'tti yA tasya garbhasasvasya mAtA 'rasavigaIo'ci rasarUpA vikRtI:-dugdhAdyA rasavikArAstAH'tadegadeseNaM ti tAsAM rasavikRtInAmekadezastadekadezastena saha oja AhAraya-18 tIti / 'uccArei vatti uccAro-viSThA 'iti' upapradarzane 'cA' vikalpe khelo-niSThIvanaM 'siMghANaM'ti nAsikAzleSmA SARERuralini ~188~
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [61] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [61] dIpa anukrama [83] kA kesamaMsuromanahattAe'tti iha zmathUNi-kUrcakezAH romANi-kakSAdikezAH / 'jIveNa' mityAdi, savvaotti savAtmanA 'abhikkhaNati punaH punaH 'AhaJcatti kadAcidAhArayati kadAcinnAhArayati, tathAsvabhAvatvAt, yatazca sarvata AhArayadi tItyAdi tato mukhena na prabhuH kAvalikamAhAramAha miti bhAvaH, atha kathaM sarvata AhArayati ? ityAha-mAujIvara saharaNI'tyAdi, raso hiyate-AdIyate yayA sA rasaharaNI nAbhinAlamityarthaH, mAtRjIvasya rasaharaNI mAtRjIvarasaharaNI, 4 kimityAha-'puttajIvarasaharaNI' putrasya rasopAdAne kAraNatvAt , kathamevamityAha-mAtRjIvapratibaddhA satI sA yataH M'puttajIvaM phuDa'tti putrajIvaM spRSTavatI, iha ca pratibaddhatA gADhasambandhaH, tadaMzatvAt , spRSTatA ca sambandhamAtram, ata-15 dezatvAt , athavA mAtRjIvarasaharaNI putrajIvarasaharaNI ceti dve nAbyo svaH, tayozcAdyA mAtRjIvapratibaddhA putrajIvasmR-da Teti, 'tamhe'ti yasmAdevaM tasmAnmAtRjIvapratibaddhayA rasaharaNyA putrajIvasparzanAdAhArayati / 'avarAvi yati putrajIvalA rasaharaNyapi ca putrajIvapratibaddhA satI mAtRjIvaM spRSTavatI 'tamha'tti yasmAdevaM tasmAcinoti zarIram , uktaM ca tantrAntareFI"putrasya nAbhau mAtuzca, hRdi nADI nivadhyate / yayA'sau puSTimAmoti, kedAra iva kukhyayA // 1 // " iti ||grbhaadhikaaraadeved13maah-kinn'mityaadi'maaiaNgti ArttavavikArabahulAnItyarthaH 'matthuluMga'tti mastakabhejjakam , anye tyAhuH-medaH phiphisAdi mastuluGgamiti / 'piiyaMgatti paitRkAGgAni zukravikArabahulAnItyarthaH, 'aDimiMja'tti asthimadhyAvayavaH,8 ki kezAdikaM bahusamAnarUpatvAdekameva, ubhayavyatiriktAni tu zukrazoNitayoH samavikArarUpatvAt mAtApitroH sAdhAraNA nIti / 'ammApiie Nati ambApaitRkaM, zarIrAvayaveSu zarIropacArAd, uktalakSaNAni mAtApitraGgAnItyarthaH, 'jAvaiyaM| SARERaininternational ~189~
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [61] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [61] vyAkhyA-1 se kAle ti yAvantaM kAlaM 'seti tat tasya vA jIvasya "bhavadhAraNIya' bhavadhAraNaprayojana manuSyAdibhavopagrAhakami-III 1zatake prajJaptiH / tyarthaH, 'abbAvannetti avinaSTam , 'ahe Na'ti upacayAntimasamayAdanantarametad ambApaitRkaM zarIraM 'cokkasibamANe'tti ||5|| abhayadevI-12 vyavakRSyamANaM hIyamAnaM / / garbhAdhikArAdevAparaM sUtram garbhasya deyA vRttiH1] vanarakayojIve NaM bhaMte ! gambhagae samANe nerahaesu uvavajejA ?, goyamA! atthegaie uvavajejA atyaMgaie no rutpAdaH // 88 // uvavajjejjA, se keNadveNaM ?, goyamA ! se NaM sannI paMciMdie savvAhi pajattIhiM pajjattae vIriyalahIe veunvi-|| jAtasyA| yaladdhIe parANIeNaM AgayaM socA nisamma paese nicchabhai ni02 veubviyasamugdhAeNaM samohaNai samo015 deyatetare hAra cAuraMgiNi sennaM viuThavaha cAuraMgiNIsenaM viubvettA cAuraMgiNIe seNAe parANIeNaM sarddhi saMgAma || saMgAmei, se NaM jIve atyakAmae rajakAmae bhogakAmae kAmakAmae atyakhie rajakaMkhie 'bhogakakhie kAmakaMkhie asthapivAsie rajapivAsie bhogapivAsie kAmapivAsie tacitte tammaNe tallese tadajjhasie tattibvajAvasANe tadahovautte tadappiyakaraNe tanbhAvaNAbhAvie eyaMsi NaM aMtaraMsi kAlaM kareja naraiesu uvavajaha se teNatuNaM goyamA ! jAva atthegaie uvavajejjA atthegahae no ubvjejaa| jIve NaM bhate gambha-| gae samANe devalogesu uvavajejA, goyamA! atdhegahae upavajejA atthegaie no uvavajaMjA, se kaNa-| TeNa, goyamA! se Na sannI paMciMdie sabvAhiM pajjattIhiM pajattae tahArUvarasa samaNassa cA mAhaNassa vA aMtie egamavi AyariyaM dhammiyaM subayaNaM socA nisamma tao bhavai saMvegajAyasahe tivvadhammANurAgaratte,13 ACCOGOG4 dIpa anukrama [83] 555 // 88 arEnata narainraryou ~190~
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [62] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [2] dIpa IIse NaM jIve dhammakAmae puSaNakAmae saggakAmae mokkhakAmae dhammakakhie puSaNakaMkhie saggamokkhaka0 dhamma pivAsie puNNasaggamokkhapivAsie taccitte tammaNe tallese tadajhavasie tattibajjhavasANe tadaTTovautte tadppiyakaraNe tambhAvaNAbhAvie eyaMsiNaM aMtaraMsi kAlaM kare0 devalo. uva0 se teNadveNaM goyamA / jIve NaM ||8| bhaMte ! gambhagae samANe uttANae vA pAsillae vA aMvakhujae vA accheja vA ciTTeja vA nisIejja vA * tuyaheja vA mAUe supamANIe subaha jAgaramANIe jAgarai suhiyAe suhie bhavada duhiyAe duhie bhavai, haMtA goyamA! jIveNaM gabhagae samANe jAca duhiyAe duhie bhavai, ahe NaM pasavaNakAla samayaMsi sIseNa 81 |vA pAehiM vA Agacchada samamAgacchada tiriyamAgacchada viNihAyamAgacchada // vaNavajjhANi ya se kammAI par3hAI puTThAI nihattAI kaDAI paTTaviyAI abhiniviTThAI abhisamannAgayAiM udinnAI no uvasaMtAI bhavaMti tao bhavai durUve dubvanne duggaMdhe dUrase dupphAse aNiTTe arkate appie asubhe amaNunne amaNAme hINassare dINasare aNihassare akaMtassare appiyassare asubhassare amaNunnassare amaNAmassare aNAeja vayaNe paJcAyAe yAvi bhavai, vanavajjhANi pa se kammAI no bar3hAI pasatyaM neyavvaM jAva AdejavayaNaM pacAyAe yAyi bhavai, sevaM | bhaMte ! sevaM bhaMte ! (sU062)tti sattamo uddeso samatto // 1-7 // gabbhagae samANe'tti garbhagataH san mRtveti zeSaH 'egaie'tti sagarvarAjAdigarbharUpaH, saJjitvAdivizeSaNAni ca & garbhasthasyApi narakaprAyogyakarmabandhasambhavAbhidhAyakatayoktAni, vIryalabdhyA vaikriya labdhyA saMgrAmayatIti yogaH, athavA anukrama [84] -- JMEnuration: ~191~
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [62] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05] aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: S prata sUtrAMka [62] dIpa anukrama [84] vyAkhyA vIryalabdhiko vaikriyalabdhikazca sanniti, parANIeNa'ti 'parAnIka' zatrusainyaM 'soca'tti Akarya'nizamya' manasA'vadhArya 1 zatake prajJaptiH 'paese nicchubhai'tti (pradezAn garbhadezAdvahiH kSipati 'samohaNaitti 'samavahanti' samavahato bhavati tathAvidhapudgalagraha- uddezaH abhayadevI- NArtha, 'saGgrAma saGkAmayati' yuddhaM karoti, 'atthakAmae' ityAdi arthe-dravye kAmo-vAJchAmAtraM yasyAsAvarthakAmaH, garbhasya de vanarakayoyA vRttiH1 evamanyAnyapi vizeSaNAni, navaraM rAjyaM-nRpatvaM bhogA-gandharasasparzAH kAmau-zabdarUpe kAsa-gRddhiH, AsaktirityarthaH, rutpAdaH | arthe kAhA saMjAtA'syetyarthakAdvintaH, pipAseva pipAsA-prApte'pyarthe'tRptiH, 'tacitte'tti tatra-arthAdI cittaM-sAmAnyo-18 // 89 / / |payogarUpaM yasyAsau tacittaH, 'tammaNe'tti tatraiva-arthAdI mano-vizeSopayogarUpaM yasya sa tanmanAH, 'tallesetti lezyA- taresa | AtmapariNAmavizeSA, 'tadajjhavasie'tti ihAdhyavasAyo'dhyavasitaM, tatra taccittAdibhAvayuktasya satastasmin-arthAdA-1 vevAdhyavasitaM-paribhogakriyAsaMpAdanaviSayamasyeti tadadhyavasitaH, 'tattivajhavasANetti tasminneva-arthAdau tIvram-13 ArambhakAlAdArabhya prakarSayAyi adhyavasAna-prayAvizeSalakSaNaM yasya sa tathA, 'tadahovauttetti tadartham-arthAdinimisamupayuktaH-avahitastadarthopayuktaH, 'tappiyakaraNe'tti tasminneva-arthAdAvarpitAni-AhitAni karaNAni-indriyANi kRtakAritAnumatirUpANi vA yena sa tathA, 'tambhAvaNAbhAvie'tti asakRdanAdau saMsAre tadbhAvanayA-arthAdisaMskAreNa |bhAvito yaH sa tathA, 'eyaMsi NaM aMtaraMsitti 'etasmin' saGgrAmakaraNAvasare kAlaM-bharaNamiti / 'tahAruvassa'tti R // 89 // tathAvidhasya, ucitasyetyarthaH, 'zramaNasya' sAdho, vAzabdo devalokotpAdahetutvaM prati zramaNamAhanavacanayostulyatvaprakAzanArthaH, 'mAhaNassa'tti mA hana ityevamAdizati svayaM sthUlaprANAtipAtAdinivRttavAdyaH sa mAhanaH, athavA brAhma SM++ EKADAKACK SHREmirates K amurary.au ~192~
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [62] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [2] dIpa No-brahmacaryasya dezataH sajhAvAd brAhmaNo dezavirataH tasya vA 'aMtie'tti samIpe ekamapyAstAmanekam 'Aryam' ArAd yAtaM pApakarmabhya ityAryam , ata eva dhArmikamiti, 'tao'tti tadanantarameva 'saMvegajAyasahiti saMvegena-bhavabhayena jAtA zraddhA-zraddhAnaM dharmAdiSu yasya sa tathA 'tibvadhammANurAgarattitti tIvo yo dharmAnurAgo-dharmabahumAnastena raka | iva yaH sa tathA, 'dhammakAmae'tti dharma:-zrutacAritralakSaNaH puNya-tatphalabhUtaM zubhakarmeti / 'aMbakhujjae vatti Ara-31 | phalavatkujaH 'acchejati AsIta sAmAnyataH, etadeva vizeSata ucyate-ciujjatti UrddhasthAnena 'nisIejatti niSadasthAnena tyahejatti zayIta, 'samamAgacchada'tti, samam-aviSamaM 'sammati pAThe 'samyam' anupaghAtahetutvAdAgacchati|mAtarudarAda yonyA niSkAmati 'tiriyamAgacchatti tirazcIno bhUtvA jaTharAnnirgantuM pravattate yadi tadA 'vinighAta' maraNamApadyate, nirgamAbhAvAditi / garbhAnnirgatasya ca yatsyAttadAha-'vaNNavajjhANi ya'tti varNa:-zlAghA vadhyo-hantavyo yeSAM tAni varNavadhyAni, athavA varNAdvAhyAni varNabAhyAni azubhAnItyarthaH, cazabdo vAkyAntaratvadyotanArthaH, seti tasya garbhanirgatasya 'badAIti sAmAnyato baddhAni 'puTThAIti poSitAni gADhataravandhataH 'nihattAIti udvarttanApavartanakaraNAvarjazeSakaraNAyogyatvena vyavasthApitAnItyarthaH, athavA baddhAni, katham !-yataH pUrva spRSTAnIti, kaDAIti nikAcitAni sarvakarapAyogyatvena vyavasthApitAnItyarthaH, paTThaviyAI ti manuSyagatipaJcendriyajAtitrasAdinAmakarmAdinA sahodayatvena vyavasthApitAnItyarthaH, abhiniviTThAI ti tIvrAnubhAvatayA niviSTAni, abhisamannAgayAI ti udayAbhimukhIbhUtAnIti, tatazca 'udinnAIti 'udIrNAni svata udIraNAkaraNena voditAni, vyatirekamAha-'no svasaMtAIti, aniSTAdIni vyAkhyA anukrama [84] 444SOOR Pleasurary.com ~193~
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [62] dIpa anukrama [4] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [62] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05] aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyA prajJaptiH abhayadevI yA vRttiH 1 // 90 // Ja Eratur tAnyevaikArthAni vA, 'hINassare 'tti alpazvaraH 'dINassare 'ti dInasyeva - duHsthitasyeva svaro yasya sa dInasvaraH 'aNAdeyavayaNe paccAyAe yAvitti, ihaivamakSaraghaTanA- pratyAjAtazcApi samutpanno'pi cAnAdeyavacano bhavatIti // prathamazate saptamaH // 1-7 // 30 garbhavaktavyatA saptamodezakasyAnte uktA, garbhavAsazcAyuSi satItyAyurnirUpaNAyAha, tathA''digAthAyAM yaduktaM 'bAle'tti tadabhidhAnAya cASTamoddezaka sUcakasUtram rAyagihe samosaraNaM jAva evaM vayAsI- egaMtavAle NaM bhaMte! maNUse kiM neraiyAjyaM pakarei tirikkha0 maNu0devA0 eka0 ?, neraiyAuyaM kiyA neraiesa uva0 tiriyAjayaM ki0 tirie ubava0 maNussAjyaM0 maNusse0 jaba devADa0 ki0 devaloesu0 uvavajjai?, goyamA ! egaMtavAle NaM maNusse neraiyAuyaMpi pakarei tiri0maNu0 | devAuyaMpi pakareha, neraiyAjyaMpi kivA neraiesa uva0 tiri0maNu0 devAuyaM kivA tiri0maNu0 devalopasu ubavajjai // (0 63 ) // 'egaMtabAle' ityAdi, ekAntavAlaH' mithyAdRSTiravirato vA, ekAntagrahaNena mizratAM vyavacchinatti, yacaikAntavAlatve | samAne'pi nAnAvidhAyurvandhanaM tanmahArambhAdyunmArgadezanAditanu kaSAyatvAdi akAmanirjarAdi taddhetuvizeSavazAditi, ata eva | bAlatve samAne'pyaviratasamyagdRSTirmanuSyo devAyureva prakaroti na zeSANi / / ekAntabAlapratipakSatvAdekAntapaNDitasUtraM, tatra ca atra prathama zatake saptama uddezakaH samAptaH atha prathama zatake aSTama uddezaka: Arabhyate For Parts Only ~ 194~ 1 zatake uddezaH 8 ekAnta bAlasya gatiH sU 63 // 90 // org
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [64] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: E% prata sUtrAMka [64] dIpa anukrama [86] 4 egaMtapaMDie bhaMte ! maNusse kiM nera0 pakarei jAva devAuyaM kiccA devaloemu uvava0, goyamA ! egaMta paMDie NaM maNusse AuyaM siya pakarei siya no pakarei, jaha pakareha no nerahayA pakareha no tiri0no mnnu0||4|| devAjyaM pakarei, no neraDyAuyaM kiccA nera0 uva0 No tiri0 No maNussa devAuyaM kiccA devesu uva0, se keNaANaM jAva devAkiccA devesu uvavajada, goyamA ! egaMtapaMDiyassa NaM maNusassa kevalameva do gaIo pannA yati. taMjahA-aMtakiriyA ceva kappovavattiyA ceva, se teNadveNaM goyamA! jAva devAjyaM kicA devesu uvava-18|| jai // bAlapaMDieNaM bhaMte ! maNUsse kiM neraiyAuyaM pakarei jAva devAjyaM kiccA devesu uvavajaha ?, goyamA! no neraiyAuyaM pakarei jAva devAuyaM kiccA devesu uvavajai, se keNaDeNaM jAva devAuyaM kiccA devesu uvavajaha?, goyamA ! bAlapaMDie NaM maNusse tahAruvassa samaNassa vA mAhaNassa vA aMtie egamavi AyariyaM dhammiyaM suvayaNaM socA nisamma desaM uvaramai desaM no ubaramaha desaM paJcakkhAi desaM No pacakkhAi, se teNatuNaM desovaramadesapaJcakkhANeNaM no neraiyAuyaM pakarei jAva devAuyaM kiccA devesu uvavajjai, se teNaDeNaM jAva devesu uvavajjai / (sU0 64) / 'egaMtapaMDie Nati ekAntapaNDitaH-sAdhuH 'maNusse'tti vizeSaNaM svarUpajJApanArthameva, amanuSyasyaikAntapaNDitatvAyogAt , tadayogazca sarvavirateranyasyAbhAvAditi, 'egaMtapaMDie NaM maNusse AuyaM sipa pakarei siya no pakarei'tti, samyaktvasaptake kSapite na banAtyAyuH sAdhuH avAka punarvadhAtItyata ucyate-syAtprakarotItyAdi, 'kevalameva do gaIo C3454 SARERatun international For P OW ~195
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [64] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [64] sU64 dIpa anukrama [86] vyAkhyA- pannAyaMti'tti kevalazabdaH sakalArthastena sAkalyenaiva(dve)gatI 'prajJAyate' avabudhyete kevalinA, tayoreva sattvAditi 'aMta- 1 zatake prajJaptiH kiriya'tti nirvANaM kappocavattiya'tti kalpeSu-anuttaravimAnAntadevalokepapattiH saiva kalpopapattikA, iha ca kalpazabdaH uddezaH 8 abhayadevI- sAmAnyenaiva vaimAnikadevA''vAsAbhidhAyakaM iti ||ekaantpnndditdvitiiysthaanvrtitvaadvaalpnndditsy ato bAlapaNDitasUtra, yA vRttiH1|kA tatra ca-bAlapaMDie 'tizrAvakA 'desaM uvaramaitti vibhaktivipariNAmAdezAt 'uparamate' virato bhavati, tato 'desaM| lapaNDita18 sthUlaM prANAtipAtAdikaM pratyAkhyAti' varjanIyatayA pratijAnIte // Ayurvandhasya kriyAH kAraNamiti kriyAsUtrANi pazca, tatra yorutpAdaH // 91 // purise NaM bhaMte ! kacchasi vA 1 dahaMsi vA 2 udagaMsi vA 3 daviyaMsi vA 4 valayaMsi vA 5 nUmaMsi vA 6] gahaNaMsi vA 7 gahaNaviduggasi vA 8 pabvayaMsi vA9pabvayavidaggaMsi vA 10 varNasi vA 11 vaNaviduggasi vA 12 miyavittIe miyasaMkappe miyapaNihANe miyavahAegaMtA ee miettikA annayarassa miyassa vahAe kUDa&ApAsaM uddAi, tato gaM bhaMte ! se purise katikirie papaNate ?. goyamA ! jApaM ca NaM se purise kacchasi vA 10|| (12) jAva kUDapAsaM uddAi tAvaM ca NaM se purise siya tikisiya cau0 siya paMca0, se keNadveNaM siya ti0||8 4Asiya ca0 siya 50, goyamA! je bhavie uddavaNayAe No baMdhaNayAe No mAraNapAe tAvaM ca NaM se purise |kAiyAe ahiMgaraNiyAe pAusiyAe tihiM kiriyAhiM puDhe, je bhavie uddaghaNayAevi baMdhaNayAevi No samAraNayAe tAvaM ca NaM se purise kAiyAe ahigaraNiyAe pAusiyAe pAriyAvaNiyAe cAhiM kiriyAhiM|3|| // 91 // | puDhe, je bhavie uddavaNayAevi baMdhaNayAevi mAraNayA evi tAvaM ca NaM se purise kAiyAe ahiMgaraNiyAe REmirati o nal In m arary.orm ~196~
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [65-69] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [65-69] dIpa anukrama [87-91] pAusiyAe jAya paMcahiM puDhe, se teNaDhaNaM jAva paMcakirie, sU0 (65) purise NaM bhaMte ! kacchasi vA jAva vaNaviduggaMsi vA taNAI Usaviya 2 agaNikArya nissaraha tAvaM caNaM se bhaMte ! se purise katikirie, goyamA ! siya tikirie siya cauki0 siya paMca0, se keNaDeNaM ?, goyamA je bhavie ussavaNayAe tihiM, ussavaNayAevi nissiraNayAevi no dahaNayAe cauhiM, je bhavie ussavaNayAevi nissiraNayAevi dahaNayAevi tAvaM ca NaM se purise kAiyAe jAva paMcahi kiriyAhiM puDhe, se teNa goyamA / / (mU066) 1-18 purise gaM bhaMte ! kacchasi vA jAva vaNaviduggaMsi vA miyavittIe miyasaMkappe miyapaNihANe miyava hAe gaMtA ee miyettikA annayarassa miyassa vahAe usu nisirai, tato NaM bhaMte ! se purise kai& kirie, goyamA! siya tikirie siya caukirie siya paMcakirie, se keNaDeNaM, goyamA / je bhavie || |nissiraNayAe no viddhaMsaNayAevi no mAraNayAe tihiM, je bhavie nissiraNayAevi viddhaMsaNaghAevi nomAraNayAe cAhiM, je bhavie nissiraNayAevi viDaMsaNayAevi mAraNayAevi tAvaM ca NaM se purise jAva paMcahiM kiriyAhiM puDhe, se teNaDDeNaM goyamA ! siya tikirie siya caukirie siya paMca kirie (suu067)| purise NaM bhaMte ! kacchasi vA jAva annayarassa miyassa vahAe AyayakannAyayaM usuM AyAmettA cihilA, annayare purisa maggao Agamma sayapANiNA asiNA sIsaM chidekhA se ya usutAe ceva puvAyAmaNayAe taM viMdhejA se NaM bhaMte ! purise kiM miyavereNaM puDhe purisavereNaM puDhe?, goyamA ! je miyaM mArei se miyavareNaM puDhe, je purisaM ~197
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [65-69] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [65-69] dIpa anukrama [87-91] vyAkhyA-mAra mArei se purisavereNaM puDhe, se keNDeNaM bhaMte ! evaM bucaha jAva se purisavereNaM puDhe ?, se nUrNa goyamA ! katramANe dA. // 41 zatake || kaDe saMdhijamANe saMdhie nibbattijvamANe nivvattie nisirijamANe nisiDetti vattavaM siyA ?, haMtA bha-RE abhayadevI- gavaM! kajamANe kaDe jAva nisidvetti battavaM siyA, se teNadveNaM goyamA ! je miyaM mAreha se miyavereNaM puDhe, mRgavadhAdau yA vRttiH je purisaM mAreDa se purisavereNaM puDhe // aMto chapahaM mAsANaM marai kAiyAe jAva paMcahi kiriyAhiM puDhe, bAhiM kriyA: hiM mAsANaM maraikAiyAe jAva pAriyAvaNiyAe cauhi kiriyAhiM puDhe (suu068)| purise gaMsU 64-69 // 12 // bhaMte! purisaM sattIe samabhidhaMsejA sayapANiNA vA se asiNA sIsaM chidekhA tao NaM bhaMte ! se purise katikirie ?, goyamA ! jAvaM caNaM se purise taM purisaM sattIe abhisaMghei sayapANiNA vA se asiNA sIsaMda chidai tAvaM ca NaM se purise kAiyAe ahigaraNi jAva pANAivAyakiriyAe paMcahiM kiriyAhiM puDhe, AsannabahaeNa ya aNavakhavattieNaM purisareNaM puDhe // (sU069) 'kacchaMsi vatti 'kacche nadIjalapariveSTite vRkSAdimati pradeze 'dahaMsi vatti ide pratIte 'udagaMsi vatti I udake-jalAzrayamAne 'daviyaMsi vatti 'dravike' tRNAdivyasamudAye 'valayaMsi vatti 'balaye tRttAkAranadyA dhudakakuTilagatiyuktapadeze 'nUmaMsi vatti 'nUmeM' avatamase 'gahaNaMsi vasi 'gahane' vRkssvaaliiltaavitaanviiruts-III12|| IPAmadAye 'gahaNaviduggaMsi batti 'gahanavidurge parvataikadezAvasthitavRkSavAyAdisamudAye 'pabvayaMsi vatti parvate 'pabbayavidumgasi vatti parvatasamudAye 'varNasi vatti 'bane ekajAtIyavRkSasamudAye 'vaNavidugaMsi batti nAnA Rainrary.org ~198~
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [65-69] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 555% [65-69] dIpa anukrama [87-91] vidhavRkSasamUhe 'migavittIe'tti mRgaiH-hariNairvRttiH-jIvikA yasya sa mRgavRttikaH, sa ca mRgarakSako'pi syAdi4 tyata Aha-miyasaMkappe'tti mRgeSu saGkalpo-vadhAdhyavasAyaH chedanaM vA yasyAsI mRgasaGkalpaH, sa ca calacittatayA'pi da bhavatItyata Aha-'miyapaNihANe'tti mRgavadhaikAgracittaH 'migavahAe'tti mRgavadhAya 'gaMta'tti gatvA kacchAdAviti | yogaH 'kUDapAsaMti kUTaM ca-mRgagrahaNakAraNaM gartAdi pAzazca-tadvandhanamiti kUTapAzam 'uhAi'tti mRgayadhAyo| dadAti, racayatItyarthaH, 'tao Nati tataH kUTapAzakaraNAt 'kaikirie'tti katikriyaH ?, kriyAzca kAyikyAdikAH, 'je bhavie'tti yo bhanyo yogyaH kataitiyAvat 'jAvaM ca Namiti zeSaH, yAvantaM kAlamityarthaH, kasyAH kartA ityAha'uddavaNayAe'tti kUTapAzadhAraNatAyAH, tApratyayazceha svArthikaH, 'tAvaM ca NaM'ti tAvantaM kAlaM 'kAiyAe'tti gamanA-13 ||dikAyaceSTArUpayA 'ahigaraNiyAe'tti adhikaraNena-kUTapAzarUpeNa nirvRttA yA sA tathA tayA 'pAsiyAe'tti pradvepo-mRgeSu duSTabhAvastena nivRttA prAdveSikI tayA 'tihiM kiriyAhiM'ti kriyanta iti kriyAH-ceSTAvizeSAH, 'pAritA-11 vaNiyApatti paritApanaprayojanA pAritApanikI, sA ca baddhe sati mRge bhavati prANAtipAtakriyA ca ghAtite iti 1 // |'Usavie'tti utsarpaH UsikiUNetyarthaH udIMkRtyeti yA 'nisiraha'tti nisRjati-kSipati yAvaditi zeSaH 2 // 'uK ti bANam 'AyayakaNNAyatta'ti karNa yAvadAyata:-AkRSTaH karNAyataH Ayata-prayatnavad yathA bhavatItyevaM karNAyata *AyatakarNAyatastam 'AyAmesa'tti 'Ayasya' AkRSya 'maggao'tti pRSThataH 'sayapANiNa tti 'svakapANinA' svakahakA stena 'puvAyAmaNayAe'tti pUrvAkarSaNeNa, 'se NaM bhaMte ! puriseti 'sa' zira chettA puruSaH 'miyabereNaM'ti raha vairaM| % % ~199~
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [65-69] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [65-69] dIpa anukrama [87-91] vyAkhyA- vairahetutvAd vadhaH pApaM vA vairaM vairahetutvAditi, atha zira chetRpuruSahetukatvAdiSunipAtasya kathaM dhanurddharapuruSo mRgavadhena zatake prajJaptiH spRSTa ityAkUtavato gautamasya tadabhyupagatamevArthamuttaratayA prAha-kriyamANaM dhanuHkANDAdi kRtamiti vyapadizyate !, uddezaH8 4aa yuktistu prAguvat , tathA sandhIyamAnaM-pratyaJcAyAmAropyamANaM kANDaM dhanurvA''ropyamANapratyaJca 'sandhitaM' kRtasandhAnaM yA vRttiH / mRgavadhAdA lA bhavati ?, tathA 'nirvRttyamAna' nitarAM vartulIkriyamANaM pratyaJcAkarSaNena nirvRttitaM-vRttIkRtaM maNDalAkAraM kRtaM bhavati !,ISIL // 93 // tathA 'nisRjyamAna nikSipyamANaM kANDaM nisRSTaM bhavati?, yadA ca nisRSTaM tadA nisRjyamAnatAyA dhanurddhareNa kRtatvAt tena || kANDaM nisRSTaM bhavati, kANDanisargAcca mRgastenaiva mAritaH, tatazcocyate-'je miyaM mArei' ityAdIti 3 // iha ca kriyAH prakrAntAH, tAzcAnantarokte mRgAdivadhe yAvatyo yatra kAlavibhAge bhavanti tAvatIstatra darzayannAha-'anto chaNha mityAdi, SaNmAsAn yAvat prahArahetukaM maraNaM paratastu pariNAmAntarApAditamitikRtvA SaNmAsAdUrva prANAtipAtakriyA na syAditi hRdayam , etacca vyavahAranayApekSayA prANAtipAtakriyAvyapadezamAtropadarzanArthamuktam , anyathA yadA kadA'pyadhikRtaM prahArahetukaM maraNaM bhavati tadaiva prANAtipAtakriyA iti ||'sttiie'tti zaktyA-paharaNavizeSeNa 'samabhidhaMseja'tti hanyAt 'sayapANiNa'tti svakahastena 'se'tti tasya 'kAiyAe'tti 'kAyikyA' zarIraspandarUpayA AdhikaraNikyA' zakti // 9 // khagavyApArarUpayA 'prAdveSikyA' manoduSpraNidhAnena 'pAritApanikyA' paritApanarUpayA 'prANAtipAtakriyayA' mAraNarUpayA lA'Asanne'tyAdi vasthA'bhidhvaMsakaH asinA vA zira chettA paJcabhiH kriyAbhiH spRSTaH, tathA puruSavareNa ca spRSTaH, mAri-12 tapuruSavairabhAvena kimbhUtenetyAha-Asanno vadho yasmAdvairAttattathA tenAsannavadhana, bhavati ca vairAdvadho vadhakasya tameva Clauditurary.com ~200~
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [65-69] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [65-69] dIpa anukrama [87-91] vadhyamAnityAnyato vA tatraiva janmani janmAntare vA, yadAha-vahamAraNaanbhaksANadANaparadhaNavilovaNAINaM / sabaja hanno udao dasaguNio ekasikayANaM ||1||"ti, 'caH samuccaye'navakAlakSaNA-paraprANanirapekSA svagatApAyaparihArahAnirapekSA vA vRttiH-vartanaM yatraiva vaire tattathA tenAnavakAGgaNavRttikeneti 5 // kriyA'dhikAra evedamAha& do bhaMte ! purisA sarisayA sarittayA saribvayA sarisabhaMDamattovagaraNA annamanneNaM saddhiM saMgAma saMgA menti, tatva NaM ege purise parAiNai ege purise parAilAi, se kahameyaM bhaMte ! evaM , goyamA ! savIrie parAi4ANai avIrie parAijada se keNaTeNaM jAva parAijaha?, goyamA ! jassa NaM vIriyavajjhAI kammAI No baddhAI jo puTThAI jAva no abhisamannAgayAI no udinAI upasaMtAI bhavaMti se NaM parAiNai, jassa NaM vIriyavajjhAI kammAI baddhAiM jAva udinnAI no uvasaMtAI bhavaMti se NaM purise parAijai, se teNa?NaM goyamA ! evaM vucaisavIrie parAiNai avIrie parAijjai // (suu070)|| 'sarisaya'tti sadRzako kauzalapramANAdinA 'sarittayatti 'sahakvacI' sadRzacchavI 'sarivvaya'tti sadRgvayasau samAnayauvanAdyavasthau 'sarisabhaMDamattovagaraNa'tti bhANDa-bhAjanaM mRnmayAdi mAtro-mAtrayA yukta upadhiH sa ca kAMsya-16 |bhAjanAdibhojanabhaNDikA bhANDamAtrA vA-gaNimAdidravyarUpaH paricchadaH upakaraNAni-anekadhA''varaNapraharaNAdIni 1 vadhamAraNAbhyAkhyAnadAnaparadhanavilopanAdInAmekazaH kRtAnAmapi sarvajaghanya udayo dazaguNitaH // 1 // REaratimEAna K arauraryorg ~ 201~
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [70] dIpa anukrama [2] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [8], mUlaM [ 70] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 94 // Jan Eratur tataH sadRzAni bhANDamAtropakaraNAni yayostI tathA anena ca samAnavibhUtikatvaM tayorabhihitaM, 'savIrie'tti savIryaH 'vIriyavajjhAI' ti vIrya vadhyaM yeSAM tAni tathA // vIryaprastAvAdidamAha - jIvA NaM bhaMte! kiM savIriyA avIriyA ?, goyamA ! savIriyAvi avIriyAvi, se keNadveNaM ?, goyamA ! jIvA dubihA pannattA, saMjahA- saMsArasamAvannagA ya asaMsArasamAvannagA ya, tattha NaM je te asaMsArasamAvalagA te NaM siddhA, siddhA NaM avIriyA, tattha NaM je te saMsArasamAvannagA te dubihA pannattA, taMjahA- selesipaDivanagA ya aselesipaDivannagA ya, tattha NaM je te selesipaDivannagA te NaM laDivIrieNaM savIriyA karaNavIrieNaM avIriyA, tattha NaM je te aselesipaDivannagA te NaM laDivIrieNaM savIriyA karaNavIrieNaM savIriyAvi avIriyAci, se teNaTTeNaM goyamA ! evaM buccai-jIvA dubihA paNNattA, taMjahA savIriyAvi avIriyAvi / neraiyA NaM bhaMte / kiM savIriyA avIriyA ?, gopamA ! nerahayA ladvivIrieNaM savIriyA karaNavI| rieNaM savIriyAvi avIriyAvi, se keNadveNaM ?, goyamA ! jesi NaM neraiyANaM asthi uDANe kamme bale bI|rie purisakkAraparaka me te NaM nerajhyA ladvivIrieNavi savIriyA karaNavIrieNavi savIriyA, jesi NaMnerayANaM natthi uDANe jAva parakkame te NaM neraiyA laDivIrieNaM savIriyA karaNavIrieNaM avIriyA, se teNadveNaM0, jahA neraiyA evaM jAva paMciMdiyatirikkhajoNiyA, maNussA jahA ohiyA jIvA, navaraM siddhavajA bhANiyacA, vANamaMta rajoisavemANiyA jahA neraiyA, sevaM bhaMte! sevaM bhaMte !tti / / (sU070) / / paDhamasae aDamo uddeso samatto // For Parts Only echan ~ 202~ 1 zatake uddezaH 8 jayaparAja yahetu sU70 vIryam sU 71 // 94 // nary org ***atra sUtra-kramasya mUla-saMpAdane eka: mudraNa-doSaH jAtaH sU0 70 (yahA~ sU0 71 honA cAhie, magara nIce kI lAinameM sU0 70 likhA hai, vaise upara dAIM tarapha to 71 hI chapA hai aura isa sUtra ke bAda bhI Age ke sUtrame sUtra krama 72 hI diyA gayA hai / )
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [70] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: M prata sUtrAMka siddhA NaM avIriya'tti sakaraNavIryAbhAvAdavIryAH siddhAH, selesipaDivanagA yatti zIlezaH-sarvasaMvararUpacaraNaprabhustasyeyamavasthA zailezo vA-merustasyeva yA'vasthA sthiratAsAdharmyAtsA zailezI, sA ca sarvathA yoganirodhe paJcaisvAkSaroccArakAlamAnA tAM pratipannakA ye te tathA, 'laDivIrieNaM savIriya'tti vIryAntarAyakSayakSayopazamato yA vIryasya labdhiH saiva taddhetutvAdvIya labdhivIrya tena savIryAH, eteSAM ca kSAyikameva labdhivIrya, 'karaNavIrieNati labdhivIryakAyabhUtA kriyA karaNaM tadrUpaM karaNavIrya, 'karaNavIrieNaM savIriyAvi avIriyAvitti tatra 'savIryAH' utthAnAdikriyAvantaH avIryAstUtthAnAdikriyAvikalA, te cAparyApyAdikAle'vagantavyA iti / 'navaraM sihayajA bhANiyabba'tti, audhikajIveSu siddhAH santi manuSyeSu tu neti, manuSyadaNDake vIrya prati siddhasvarUpaM nAdhyeyamiti // prthmshte'ssttm||1-8|| [71] 5 dIpa anukrama [93] CSCSC % | aSTamoddezakAnte vIryamukta, vIryAca jIvA gurutvAdyAsAdayantIti gurutvAdipratipAdanaparaH tathA saGghahaNyAM yadukkaM / |'gurue'tti tatpratipAdanaparazca navamoddezakaH, tatra ca sUtram| kahanaM bhaMte !jIvA garuyattaM havvamAgacchanti ?, goyamA! pANAivAeNaM musAvAeNaM adinnA mehuNapari0koha. mANamAyA lobha00 dosa0 kalaha abhakkhANa pesunna ratiarati0 paraparivAya mAyAmosamicchAdasaNasalleNaM, evaM khalu goyamA ! jIvA garuyattaM havyamAgacchati / kahanaM bhaMte ! jIvA lahuyattaM habvamAgacchati', goyamA! pANAivAyaveramaNeNaM jAba micchAdasaNasaveramaNeNaM evaM khalu goyamA! jIvA lahuyattaM habvamAga-2 REscamix murary.org atra prathama-zatake aSTama-uddezakaH samApta: atha prathama-zatake navama-uddezaka: Arabhyate ~203~
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [72] dIpa anukrama [4] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [72] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 95 // Je Eticatur cchanti, evaM saMsAraM AulIkareMti evaM paritIkareMti dIhIkareMti hassIkareMti evaM aNupariyahaMti evaM vIravayaMti-pasatthA cattAri appasatthA cattAri // ( sU0 72 ) // 'garutaM' ti 'gurutvam' azubhakarmApacaya rUpamadhastAdgamanahetubhUtaM 'laghukatvaM' gauravaviparItam, evam 'AulIkariMti' tti, ihaivaMzabdaH pUrvoktAbhilApasaMsUcanArthaH, sa caivam- 'kahanaM bhaMte ! jIvA saMsAraM AulIkareMti ?, goyamA ! pANAivAeNa mityAdi, evamuttaratrApi tatra 'AulIkareMti' pracurIkurvanti karmabhirityarthaH, 'parisIkareMti'tti stokaM kurvanti karmabhireva, 'dIhIkareMti'tti dIrghaM pracurakAlamityarthaH, 'hassIkareMti'tti alpakAlamityarthaH 'aNupariyahaMti'tti paunaHpunyena bhramantItyarthaH, 'vIivayaMti' tti vyatitrajanti vyatikrAmantItyarthaH, 'pasatthA cattAri ti laghutvaparItatvahasvatvavyatitrajanadaNDakAH prazastAH mokSAGgatvAt, 'appasatthA cattAriti gurutvAkulatvadIrghatyAnuparivarttanadaNDakA aprazastAH amokSAGgatvAditi // gurutvalaghutvAdhikArAdidamAha sattame NaM bhaMte ovAsaMtare kiM gurue lahue guruyalahue aguruyalahue ?, gopamA ! no gurue no lahue no guruyala hue aguruyala hue| sUttame NaM bhaMte ! tanuvAe ki gurue lahue guruyala hue agurupalahue ?, goyamA ! no gurue no lahue gurupalahue no aguruyala hue| evaM sattame ghaNavAeM sattame ghaNodahI sattamA puDhavI, uvAsaMtarAI savvAI jahA sattame ovAsaMtare, (sesA) jahA taNuvAe, evaM ovAsavAyaghaNauddi puDhavI dIvA ya sAgarA vaasaa| neraiyANaM bhaMte! kiM gurupA jAva agurulahuyA ?, goyamA ! no guruyA no lahuyA gurupalahuyAvi agurulahuyAvi, For Parts Only ~204~ 1 zatake uddezaH 9 jIvAnAM gurvAkulA nuparivartanavyatitrajanetarANi sU 72 // 95 // nirary or
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [73] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [73] dIpa anukrama [95] se keNaDeNaM 1, goyamA ! veubviyateyAI paDuca no guruyA no lahuyA guruyalahuyA no agurulahuyA, jIvaM ca kammaNaM ca paDucca no guruyA no lahuyA no guruyalahuyA aguruyalahuyA, se teNadveNaM jAva vemANiyA, navaraM NANattaM jANiyavvaM sarIrehiM / dhammasthikAe jAva jIvatyikAe cutthpenn| poggalatthikAe NaM bhaMte! kiM gurue lahue guruyalahue aguruyalahue, goyamA! No gurue no lahue guruyalahuevi aguruyala huevi, se keNadveNaM ?,15 goyamA ! guruyalahuyadanvAI pahuca no gurue no lahue guruyalahue no aguruyalahue, aguruyalahuyadvvAiM paDDucada no gurue no lahae no guruyalahue agurughalahue, samayA kammANi ya cautthapadeNaM / kaNhalesANaM bhaMte ! kiM guruyA jAva agurupalahuyA ?, goyamA ! no guruyA no lahuyA guruyala huyAci aguruyalahayAvi, se keNaDeNaM, goyamA ! vvalesaM paTucca tatiyapadeNaM bhAvalesaM paDDuca cautthapadeNaM, evaM jAva sukalesA, diTThIdasaNanANaannAgasaNNA cautthapadeNaM NeyavAo,heDillA cattAri sarIrA nAyabvA tatiyapadaNaM, kamma ya cautthayapaeNaM, maNajogo vaijogocautthaeNaM padeNaM, kAyajogo tatieNaM padeNaM, sAgArovaogo aNAgArovaogocautthapadeNaM, sabvapadesAsavavvA savvapajjavA jahA poggalatthikAo, tItaddhA aNAgayaddhA savvaddhA cautthaeNaM padeNaM // (suu073)|| | iha ceyaM guruladhuvyavasthA-"nicchayao sabaguru sabalaI vA na vijae darSa / vavahArao u jujA pAyarakhaMdhesu na: 1 nizcayataH sarvaguru sarbalaghu vA dravyaM na vidyate / vyavahAratastu bAdaraskandheSu yujyate gurutvaM laghutvaM ca nAnyeSu // 1 // . GREASSAGARRIAGRA SREaratima ~205~
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [73] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prajJapti prata sUtrAMka gurulaghusvAdiH 73 vyAkhyA-1 paNesu // 1 // aguhalaha cauphAso arUvidavA ya hoti nAyathA / sesA u aThuphAsA gurula huyA nicchayaNayassa // 2 // 1 zatake abhayadevI 'cauphAsa'tti sUkSmapariNAmAni 'aTThaphAsa'tti bAdarANi, gurulaghudravyaM rUpi, agurulaghudravyaM tvarUpi rUpi ceti, vyava- uddezaH9 yAvaTi hAratastu guvAdIni catvAryapi santi, tatra ca nidarzanAni-gururlopTo'dhogamanAt, laghudhUmaH U gamanAta, guruladhu- | yustiyeggamanAva, aguruladhvAkAzaM tatsvabhAvatvAditi / etAni cAvakAzAntarAdisUtraHNyetadAthA'nusAreNAvagantavyAni,13| tadyathA-"ovAsavAyaghaNaudahIpuDhavidIvA ya sAgarA yAsA / neraiyAI asthi ya samayA kammAi lesAmo // 1 // dihIda sU73 dasaNaNANe saNi sarIrA ya joga upoge| davapaesA pajjavatIyAAgAmisabaddha ||2||"tti / 'veubdhiyateyAI || paDaca'tti nArakAdau vaikriyataijasazarIre pratItya gurukalaghukA eva, yato vaikiyataijasavargaNAtmake te, etAzca gurulaghukA eva, yadAha-"orAliyaveuviyaAhAragateya gurulaha daI"ti, 'jIvaM ca kammaNaM ca pahucatti jIvApekSayA kArmeNazarI rApekSayA ca nArakA agurulaghukA eva, jIvasyArUpitvenAgurulaghutvAt kArmaNazarIrasya ca kArmaNavargaNAtmakatvAt kAmeNakA vargaNAnAM cAgurulaghutvAt , Aha ca-"kammagamaNabhAsAI eyAI agurulahayAI"ti / 'NANataM jANiyabvaM sarI-18 1 catuHsparzAni arUpidravyANi ca aguruladhUni bhavanti zeSANi-rUpidravyANpaSTasparzAni gurulaghUni nizcayanayena jJAtavyAni // 1 // daa||96|| |2 avakAzo bAto panodadhiH pRthvyo dvIpAca sAgarA varSANi / nairayikAdayo'stikAyAH samayAH karmANi lezyAH // 1||shyaa drsh-pte| kA nAni jJAnAni samjAH zarIrANi yogA upayogA dravyANi pradezAH paryavA atItAnAgatasarthakAlAH ||2||3-audaarikriyaahaarktejaaNsi | gurulaghUni dravbANi / 4 kArmaNaM mano bhASAdi etAnyagurulaghUni // dIpa anukrama [95] R SASA%A5% DCROSORRC SUREmiratna 1 emrary ~206~
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [73] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 15495% E0 % A [73] rehiti, yasya yAni zarIrANi bhavanti tasya tAni jJAtvA'surAdisUtrANyadhyeyAnItihRdayaM, tatrAsurAdidevA nArakavadvAcyAH, M| pRthivyAdayastu audArikataijase pratItya gurulaghavo jIvaM kArmaNaM ca pratItyAgurulaghavaH iti, vAyavastu audArikavaikriyataijasAni pratItya gurulaghavaH, evaM pazcendriyatiryo'pi, manuSyAstvaudArikavaikriyatejasAhArakANi prtiityeti| 'dhammatthikAe'tti, iha yAvatkaraNAd 'ahammasthikAe AgAsasthikAe'tti dRzyaM 'cautthapaeNaM'ti ete 'agurulahu ityanena padena vAcyAH, zeSANAM tu niSedhaH kAryo, dharmAstikAyAdInAmarUpitayA'gurulaghutvAditi // pudgalAstikAyasUtre uttaraM nizcayanayAzrayam , ekAntagurulaghunostanmatenAbhAvAt 'garulahuyadabvAIti audArikAdIni catvAri 'agurulahuyavAIti kArmaNAdIni 3||'smyaa kammANi ya cautthapaeNaM'ti samayAH-amUrtAH karmANi ca-kArmaNavargaNAtmakAnItyagurulaghutvameSAM / 'davvalesaM paDuca taiyapaeNaM'ti dravyataH kRSNAlezyA audArikAdizarIravarNaH audArikAdikaM ca guruladhvitikRtvA'nena tRtIyavikalpena vyapadezyA, bhAvalezyA tu jIvapariNatistasyAzcAmUrtatvAdagurulacityanena vyapadeza ityata Aha-bhAvalesaM paDaca cautthapadeNaM'ti / 18 'diTThIdasaNe'tyAdi, dRSTyAdIni jIvaparyAyatvenAguruladhutvAdagurulaghulakSaNena caturthapadena yAcyAni / ajJAnapadaM tviha jJAnavipakSatvAdadhItam , anyathA dvAreSu jJAnapadameva dRzyate / 'heDillae'tti audArikAdIni 'taiyapaeNa'ti gurulaghupadena, gurulaghuvargaNAtmakatvAt / 'kammaya cautthapaeNa'ti agurulaghudravyAtmakatvAt kArmaNazarIrANAM, manoyogavAgyogI | caturthapadena bAcyau, tadravyANAmagurulaghutvAt , kAyayogaH kArmaNavarjastRtIyena, gurulaghutvAttadravyANAmiti / 'sacadabveM | tyAdi, 'sarvadravyANi dharmAstikAyAdIni 'sarvapradezAH teSAmeva nirvibhAgA aMzAH 'sarvaparyavAH varNopayogAdayo dravya dIpa anukrama [95] CARROTECR5R-RANA RCH sthA.17 ~207~
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [73] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: U uddezaH1 prata sUtrAMka [73] %8 dIpa anukrama [95] vyAkhyA dhAH, ete pudgalAstikAyavad vyapadezyAH, gurulaghutvenAgurulaghutvena cetyarthaH, yataH sUkSmANyamUrttAni ca dravyANyagurula-|| 1 zatake prajJaptiH ghUni, itarANi tu gurulaghUni, pradezaparyavAstu tattadravyasambandhitvena tattatsvabhAvA iti // gurulaghutvAdhikArAdidamAhaabhayadevI-TI se nUrNa bhaMte ! lApaviyaM appicchA amucchA agehI apaDibaddhayA samaNANaM NiggaMdhANaM pasatthaM , htaa| gurulaghudra vyA0sU73 yA vRttiH goyamA ! lApaviyaM jAva pasatyaM / / se nUrNa bhaMte ! akohataM amANattaM amAyattaM alobhattaM samaNANaM nigg||17|| thANaM pasatthaM ?, haMtA goyamA ! akohattaM amANattaM jAva pasatyaM / / se nUrNa bhaMte ! kaMkhApadose khINe samaNe zasta sUTa & niggaMdhe aMtakare bhavati aMtimasArIrie vA bahumohevi ya NaM puTiva viharittA aha pacchA saMvuDe kAlaM kareti / tao pacchA sijjhati 3 jAva aMtaM karei ?, haMtA goyamA! kaMkhApadose khINe jAva aMtaM kareti / / (sU074 ) | 'lAviyaMti lAghavameva lAghavikam-alpopadhikam 'appicchatti alpo'bhilASa AhArAdiSu 'amucchatti upadhAvasaMrakSaNAnubandhaH 'agehitti bhojanAdiSu paribhogakAle'nAsakti apratibaddhatA-svajanAdiSu snehAbhAva ityetatpazcaka-12 miti gamyaM, zramaNAnAM nirgrandhAnAM 'prazasta' sundaram, athavA lAyavika prazasta, kathambhUtamityAha--'appicchA alpe-15 cchArUpamityarthaH, evamitarANyapi padAni / utA lApavikasya prazastatA, tazca krodhAdyabhAvAvinAbhUtamiti krodhAdidolASAbhAvaprazastatA'bhidhAnArtha krodhAdidoSAbhAvAvinAbhUtakAGkSApradoSakSayakAryAbhidhAnArtha ca krameNa sUtre, vyakta ca, navaraM || 97 // kAGkSA-darzanAntaragraho gRddhi, saiva prakRSTo doSaH kAlApradoSaH kAsApadveSaM vA, rAgadvepAvityarthaH // kAlApradoSaH prAguktaH,15 4 pradoSatvaM ca kAsAyAstadviSayabhUtadarzanAntarasya viparyastatvAditi darzanAntarasya viparyastatAM darzayannAha 25 4-655 REairamana ~208~
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [75] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [74] dIpa anukrama [96] aNNautthiyA NaM bhaMte ! evamAikkhaMti evaM bhAseMti evaM paNNaveMti evaM parUveMti-evaM skhalu ege jIce | egeNaM samaeNaM do AuyAI pakareti, taMjahA-ihabhaviyAuyaM ca parabhaviyAuyaM ca, jaM samaya ihabhaviyA-| uyaM pakareti taM samayaM parabhaviyAuyaM pakareti, jaM samayaM parabhaviyAuyaM pakareti taM samartha ihabhaciyAuyaM |pakareti, ihabhaviyAuyassa pakaraNayAe parabhaviyAjyaM pakarei, parabhaciyAuyassa pakaraNayAe ihabhaviyA| uyaM pakareti, evaM khalu ege jIve egeNa samaeNaM do AuyAI pakareti, taM0-ihabhaviyAuyaM ca parabhaviyAuyaMca, se kahamevaM bhaMte ! evaM ?, khalu goyamA ! japaNaM te aNNautthiyA evamAtikkhaMti jAva parabhaviyAuyaM ca, je| te evamAhaMsu micchaM te evamAhaMsu, ahaM puNa goyamA! evamAikkhAmi jAva parUvemi-evaM khalu ege jIve | egerNa samaeNaM ega AuyaM pakareti, taM0-dahabhaviyAuyaM vA parabhaviyAjyaM vA, jaM samayaM ihabhaviyAuyaM |pakareti No taM samayaM parabhaviyAuyaM pakareti, jaM samayaM parabhaviyAuyaM pakarei NotaM samayaM ihabhaviyAuyaM| pakarei, ihabhaviyAuyassa pakaraNatAe No parabhaviyAuyaM pakareti, parabhaviyAuyassa pakaraNatAe No iha-1 bhaviyAuyaM pakareti, evaM khalu ege jIve egeNaM samaeNaM ega AuyaM pakareti, taM0-ihabhaviyAuyaM vA parabhaviyAuyaM vA, sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! tti bhagavaM goyame jAva viharati // (suu075)|| _ 'aNNautthie'ityAdi, anyayUtha-vivakSitasavAdaparaH sahastadasti yeSAM te'nyayUthikAH, tIrthAntarIyA ityarthaH, evam iti vakSyamANam 'AikkhaMti'tti AkhyAnti sAmAnyataH 'bhAsaMti'tti vizeSataH 'paNNaveti'tti upapattibhiH H aram.org ~209~
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [75] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 1zatake prata sUtrAMka [75]] sU75 dIpa anukrama [97] parUti'ti bhedakathanataH, dvayorjIvayorekasya vA samayabhedenAyuddhayakaraNe nAsti virodha ityuktam-'ege jIve ityAdi, vyAkhyAprajJaptiH ||| 'do AuyAI pakarei'tti jIvo hi svaparyAyasamUhAtmakaH, sa ca yadaikamAyuHparyAyaM karoti tadA'nyamapi karoti, svapa-II || uhezaH9 abhayadevI- yatvAt , jJAnasamyaktvaparyAyavat, svaparyAyakartRtvaM ca jIvasyAbhyupagantabyameva, anyathA siddhatvAdiparyAyANAmanutpAda- ihaparabhavAprasaGga iti bhAvaH, uktArthasyaiva bhAvanArthamAha-'jamityAdi, vibhaktivipariNAmAd yasmin samaye ihabhavo-vartamAnabhavo yu:karaNa vi pratipAttiH // 98 // yatrAyuSi vidyate phalatayaitadihabhavAyuH, evaM parabhavAyurapi, anena cehabhavAyuHkaraNasamaye parabhavAyuHkaraNaM niyamitam , atha parabhavAyuHkaraNasamaye ihabhavAyuHkaraNaM niyamayannAha-jaM samayaM parabhaviyAuya'mityAdi, evamekasamayakAryatAM / dviyorapyabhidhAyaikakiyAkAryatAmAha-'ihabhaviyAuyasse'tyAdi, 'pakaraNayAe'tti karaNena 'evaM khalu'ityAdi nigmnN| 'jaNNaM te aNNautthiyA evamAikkhaMtI tyAdyanuvAdavAkyasyAnte tat pratItaM na kevalamityayaM vAkyazeSo dRzyaH,8 'je te evamAsu micchaM te ecamAhaMsutti tatra 'AhaMsutti uktavantaH, yaccArya vartamAnanirdeze'dhikRte'tItanirdeza lAsa sarvo vartamAnaH (nakA) kAlo'tIto bhavatItyasyArthasya jApanArthaH mithyAtvaM cAsyaivam-ekenAdhyavasAyena viru-|| yorAyuSorbandhAyogAt, yaccocyate-paryAyAntarakaraNe paryAyAntaraM karoti, svaparyAyatvAditi, tadanakAntika, siddhatvakaraNe saMsAritvAkaraNAditi / TIkAkAravyAkhyAnaM vihabhavAyuyaMdA prakaroti-vedayate ityarthaH parabhavAyustadA| || prakaroti banAtItyarthaH, ihabhavAyurupabhogena parabhavAyurvadhAtItyarthaH, mithyA caitatparamataM, yasmAjjAtamAtrI jIva ihabhavA // 98 E Saintairatne ~210~
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [75] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [75]] dIpa anukrama [97] yurvedayate, tadaiva tena yadi parabhavAyurbaddhaM tadA dAnAdhyayanAdInAM vaiyarthaM syAditi, etaccAyurvandhakAlAdanyatrAvaseyam , anyathA''yurvandhakAle ihabhavAyurvedayate parabhavAyustu prakarotyeveti // anyayUdhikaprastAvAdidamAha teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pAsAvaccijje kAlAsavesiyaputte NAmaM aNagAre jeNeva therA bhagavaMto teNeva *uvAgacchati 2 tA dhere bhagavate evaM vayAsI-therA sAmAiyaM Na jANaMti therA sAmAiyassa aDha Na yANaMti sAdherA pacakkhANaM Na yANaMti dherA paJcakkhANassa aTTa Na yANaMti dherA saMjamaM Na yANaMti therA saMjamassa aDha NaTU yANaMti therA saMvaraM Na yANaMti dherA saMvarassa aTuM Na yANaMti therA vivegaNa yANaMti therA vivegassa aTuM Na yANaMti dherA viussaggaM Na yANaMti therA viussaggassa aTTha Na yAti 6 / tae NaM te gherA bhagavaMto kAlAsavesiyapusaM aNagAraM evaM vayAsI-jANAmo Na ajo! sAmAiyaM jANAmo NaM ajo! sAmAiyarasa aTuM jAvaI jANAmo NaM ajo| viussagassa aTuM / tae NaM se kAlAsavesiyaputte aNagAre dhere bhagavaMte evaM bayAsIjati NaM ajo! tumbhe jANaha sAmAiyaM jANaha: sAmAiyassa aTTha jAva jANaha viussaggassa aTTa kiM bhe ajo ! sAmAie kiM bhe ajo sAmAiyassa aDe? jAva kiMbhe viussagassa aTTe ?, tae NaM te therA bhagavaMto kAlAsavesiyaputtaM aNagAraM evaM vayAsI-AyA Ne ajo! sAmAie AyA Ne ajo| sAmAiyassa aTTeTa |jAva viussaggassa aTThe / tae NaM se kAlAsavesiyaputte aNagAre dhere bhagavaMte evaM vayAsI-'jati bhe ajora |AyA sAmAie AyA sAmAiyassa aTThe evaM jAva AyA biussaggarasa aDe avahaha kohamANamAyAlobhe| CANCCC SANSASAKARANG kA kAlAsazika-anagArasya praznA: evaM sthavIrasya uttarANi ~211
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [76] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [76] dIpa anukrama [98 vyAkhyA-1 kimaTTa ajjo garahaha , kAlAsa0 saMjamaTTayAe, se bhaMte! kiMgarahA saMjame agarahA saMjame ?, kAlAsa garahA || 1zatake prajJaptiH saMjame no agarahAsaMjame, garahAvi ya NaM sabvaM dosaM paviNeti savvaM bAliyaM pariNAe, evaM khuNe AyA saMjame || uddezaH9 abhayadevI- uvahie bhavati, evaM khuNe AyA saMjame uvacie bhavati, pavaM khuNe AyA saMjame uvahie bhavati, esthaNaM se sAmAyikayA vRttiH / dekalAsa kAlAsavesiyaputte aNagAre saMbuddhe there bhagavaMte vaMdati NamaMsati 2 evaM vayAsI-eesiNaM bhaMte ! payANaM MITRA // 99 // pubbi aNNANayAe asavaNayAe abohiyAe aNabhigameNaM adihANaM assuyANaM asuyANaM aviSaNAyANaM || sU76 avyogaDANaM avvocchinnANaM aNijjUDhANaM aNuvadhAriyANaM eyamamu No saddahie jo pattiie No roie iyANi bhaMte ! etesi payANaM jANaNayAe savaNayAe vohIe abhigameNaM dihANaM suyANa muyANaM viNNAyANaM voga-1 DANaM vocchinnANaM NijUDhANaM uvadhAriyANaM eyamadvaM saddahAmi pattiyAmi roemi evameyaM se jaheyaM tumbhe badaha, tae NaM te therA bhagavaMto kAlAsavesiyaputtaM aNagAraM evaM vayAsI-sadahAhi ajo ! pattiyAhi ajo ! roehi / ajose jaheyaM amhe vdaamo|tennN se kAlAsavesiyaputte aNagAre dhere bhagavaMto vaMdaha namasaha 2evaM vadAsIicchAmi gaM bhaMte ! tumbhaM aMtie cAujAmAo dhammAo paMcamahabvaiyaM sapaDikamaNaM dhamma uvasaMpajjittA gaM || viharittae, ahAsuhaM devANuppiyAmA paDibaMdhaM / tae NaM se kAlAsavesiyaputte aNagAre dhere bhagavate vaMdai namasaha / | vaMdittA namaMsittA cAujAmAodhammAo paMcamahabvaiyaM sapaDikkamaNaM dhamma uvasaMpajjittA NaM vihri| taeNaM se | kAlAsavesiyaputte aNagAre bahUNi yAsANi sAmaNNapariyAgaM pAuNai jassahAe kIrai naggabhAve muMDabhAve | RAS kAlAsavaizika-anagArasya praznA: evaM sthavIrasya uttarANi ~212~
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [ 76 ] dIpa anukrama [8] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [9], mUlaM [ 76 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Jan Educati aNhANayaM atadhuvaNayaM acchantayaM aNovAhaNayaM bhUmisejA phalahasejA kahasejjA kesaloo baMbhaceravAso | paradharapaveso laddhAvalI uccAvayA gAmakaMTagA bAbIsaM parisahovasaggA ahiyAsijati tama ArAheda 2 carimehiM ussAsanIsAsehiM siddhe buddhe mukke parinibbuDe sabvadukkhappahINe // ( sU0 76 ) // 'pAsAva cije 'ti pArzvapatyAnAM pArzvajinaziSyANAmayaM pArzvApatyIyaH 'there 'ti zrImanmahAvIrajinaziSyAH zrutavRddhAH 'sAmAiyaM' ti samabhAvarUpaM 'na yANaMti'tti na jAnanti, sUkSmatvAttasya, 'sAmAiyassa ahaM'ti prayojanaM karmAnupAdAnanirjaraNarUpaM, 'paJcakkhANaM' ti pauruSyAdiniyamaM tadarthaM ca AzravadvAranirodhaM, 'saMjamaM' ti pRthivyAdisaMrakSaNalakSaNaM, tadartha ca-anAzravatvaM, 'saMvaraM 'ti indriyanoindriyanivarttanaM, tadarthaM tu-anAzravatvameva 'vivegaM 'ti viziSTabodhaM, tadarthe ca - tyAgyatyAgAdikaM, 'viussaggaM' ti vyutsagai kAyAdInAM tadarthaM cAnabhiSvaGgatAm 'ajjo !"tti he Arya !, okArAntatA sambodhane prAkRtatvAt, 'kiM bhe'tti kiM bhavatAmityarthaH, 'AyA Ne'tti AtmA naH asmAkaM mate sAmAyikamiti, yadAha - "jIvo guNapaDivaSNo nayassa davaDiyassa sAmaiyaM "ti, sAmAyikArtho'pi jIva eva, karmAnupAdAnAdInAM jIvaguNatvAt jIvAvyatiriktatvAcca tadguNAnAmiti / evaM pratyAkhyAnAdyapyavagantavyam / 'jai ne ajjo' tti yadi bhavatAM he AryAH ! sthavirAH sAmAyikamA tmA tadA 'avahaddu'tti apahRtya tyaktvA krodhAdIn kimarthaM garhadhye ? 'niMdAmi garihAmi appANaM bosirAmi' iti vacanAt krodhAdIneva athavA 'avajja'miti gamyate, ayamabhiprAyaH yaH sAmAyikavAn tyaktakrodhAdizca sa kathaM kimapi nindati ?, nindA hi 1 guNapratipanno jIvo dravyArthikasya nayasya matena sAmAyikam // kAlAsa vaizika- anagArasya praznAH evaM sthavIrasya uttarANi For Penal Use Only ~213~ yor
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [76] dIpa anukrama [82] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [9], mUlaM [ 76 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] vyAkhyA prajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 100 // kila dveSasambhaveti, atrottaraM - saMyamArthamiti, avadye garhite saMyamo bhavati, avadyAnumatervyavacchedanAt, tathA garhA saMyamaH taddhetutvAt, na kevalamasau garhA karmAnupAdAna hetutvAtsaMyamo bhavati, 'garahAvitti gardaiva ca sarve 'dosaM 'ti doSaM-rAgAdikaM pUrvakRtaM pApaM vA dvepaM vA 'pravinayati' kSapayati, kiM kRtvA ? ityAha-'savvaM bAliyaM' ti bAlyaM - cAlatAM mithyAkhamaviratiM ca 'pariNNAe 'tti 'parijJAya' jJaparijJayA jJAtvA pratyAkhyAna parijJayA ca pratyAkhyAyeti, iha ca mayA stadvatazcAbhedAde kakartRkatvena * parijJAyetyatra ktvApratyayavidhiraduSTa iti, 'evaM khuti evameva 'Ne' ityasmAkam 'AyA saMjame ubahie'ti upahitaH prakSipto nyasto bhavati, athavA''tmarUpaH saMyamaH 'upahitaH' prApto bhavati, 'AyA saMjame uvacipatti AtmA saMyamaviSaye puSTo bhavati AtmarUpo vA saMyama upacito bhavati, 'ubaTThie'tti 'upasthitaH' atyantAvasthAyI // 'eesi NaM bhaMte! payANaM' ityasya 'adiTThANa' mityAdinA sambandhaH, kathamadRSTAnAmityAha - 'annANayAe'ti ajJAno - nirjJAnastasya bhAvo'jJAnatA tayA'jJAnatayA, svarUpeNAnupalambhAdityarthaH, etadeva kathamityAha- 'asavaNayAe 'tti azravaNaHzrutivarjitastadbhAvastattA tathA 'abohIe'tti abodhiH- jinadharmAnavAptiH, iha tu prakramAnmahAvIrajinadharmAnavA ptistayA, athavautpattikyAdibuddhyabhAvena, 'aNabhigameNaM'ti vistarabodhAbhAvena hetunA 'adRSTAnAM' sAkSAtsvayamanupalabdhAnAm 'azrutAnAm' anyato'nA karNitAnAm 'assuyANaM'ti 'asmRtAnAM darzanAkarNanAbhAvenAna nudhyAtAnAm, ata eva 'avi| jJAtAnAM viziSTabodhAviSayIkRtAnAm, etadeva kuta ityAha- 'abbokaDAnaM'ti avyAkRtAnAM vizeSato gurubhiranAkhyAtAnAm, 'avvocchiSNANaM'ti vipakSAdavyavaccheditAnAm, 'anijUDhANaM'ti mahato granthAtsukhAvabodhAya saGkSepa kAlAsa vaizika- anagArasya praznAH evaM sthavIrasya uttarANi For Pernal Prata Use Only "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH ~ 214~ 31 zatake uddezaH 9 kAlAsavaizikapraznAH sAmAyikA de sU 76 // 100 // org
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [76] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [76] dIpa anukrama [98 OMOMOMOMOMOM nimittamanugrahaparagurubhiranudutAnAm , ata evAsmAbhiH 'anupadhArivAnAm anavadhAritAnAm 'eyamaDhe 'tti evaMprakAro'rthaH athavA'yamarthaH 'no sahahie'tti na addhitaH 'no pattie'tti 'no' naiva 'pattiya'ti prItirucyate tadyogAt pattie'tti prItaH-prItiviSayIkRtaH, athavA na prItitaH na pratyayito vA hetubhiH, no roie'tti na cikIrSitaH 'evameyaM 8 se jaheyaM tumbhe vayaha'tti atha yathaitadvastu yUrya vadatha evametadvastviti bhAvaH / 'cAujjAmAutti caturmahAvratAt , pArzvanAthajinasya hi catvAri mahAnatAni, nAparigRhItA strI bhujyate iti maithunasya parigrahe'ntarbhAvAditi, 'sappaDikamaNa jAti pArzvanAthadharmo hi apratikramaNaH, kAraNa evaM pratikramaNakaraNAdanyathA tvakaraNAt, mahAvIrajinasya tu sapratikamaNaH, kAraNaM vinA'pyavazyaM pratikramaNakaraNAditi, 'devANuppiya'tti priyAmantraNaM 'mA paDibaMdhIti mA vyAghAtaM kuruveti gamyam / 'muMDabhAve'tti muNDabhAvo-dIkSitatvaM 'phalagasejatti pratalAyataviSkambhavatakASTha rUpA kaiseja'tti asaMskRtakArazayanaM kaSTazayyA vA'manojJA vasatiH 'lahAvalajI'si labdhaM ca-lAbho'palabdhizca-alAbho'paripUrNalAbho vA || labdhApalabdhiH 'ucAcaya'tti uccAvacAH anukUlapratikUlA asamaJjasA vA 'gAmakaMTaya'tti grAmastha-indriyasamUhasya kaNTakA iva kaNTakA-pAdhakAH zatravo grAmakaNTakAH, ka ete ityAha-bAvIsa parIsahovasagga'tti parIpahA:-kSudAdayasta I evopasargA-upasarjanAt dharmabhraMzanAt parIpahopasargAH, athavA dvAviMzatiparIpahAra, tathA upsrgaa-divyaadyH|| kAlasya-18 Tra vaizikaputraH pratyAkhyAnakriyayA siddha iti tadviparyayabhUtApatyAkhyAnakriyAnirUpaNasUtram bhaMtetti bhagavaM goyame samarNa bhagavaM mahAvIraM vaMdati narmasati 2 evaM vadAsI-se nUrNa bhaMte / sehiyassa yA REaand Vel mmrary.org kAlAsavaizika-anagArasya praznA: evaM sthavIrasya uttarANi ~215~
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [77] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prajJaptiH prata sUtrAMka [77]] dIpa anukrama taNuyassa ya kivaNassa ya khattiyassa ya samaM ceva apaJcakkhANakiriyA kajjai ?, haMtA goyamA! seviyassa ya 1 zatake vyAkhyA jAva apaJcakkhANakiriyA kajjai, se keNaDeNaM bhaMte!?,goyamA ! aviratiM paDucca se teNa goyamA! evaM vucca- | uddezaH 9 abhayadevI- i-seTTiyassa ya taNu0 jAva kajjai // (suu077)| apratyAkhyA nakriyAsAyA vRttiH|| tatra bhaMtetti he bhadanta ! 'iti' evamAmanyeti zepaH, athavA bhadanta ! itikRtvA, gururitikRtvetyarthaH, 'se | myamIzvare sadriyassa'tti zrIdevatA'dhyAsitasauvarNapaTTavibhUSitaziroveSTanopetapaurajananAyakasya 'taNuyassa'tti daridrasya 'kivaNassa'tti | // 10 // tarayo rakasya 'khattiyassa'tti rAjJaH 'apacakyANakiriya'tti pratyAkhyAnakriyAyA abhAvo'pratyAkhyAnajanyo vA karma- sU 77 bandhaH, 'aviraIti icchAyA anivRttiH, sA hi sarveSAM samaiveti // apratyAkhyAnakriyAyAH prastAvAdidamAha- . AhAkammaM jhuMjamANe samaNe niggaMdhe kiM baMdhai kiM pakarei kiM ciNAi kiM uvaciNAi, goyamA ! AhA- Il. AdhAkameMkammaM NaM bhuMjamANe AuyavajAo satta kammappagaDIo siDhilabaMdhaNaghaddhAo dhaNiyapaMdhaNabaddhAo pakarei jAva tarabhogaphaaNupariyaTTai, se keNaTeNaM jAva aNupariyaTTai, goyamA ! AhAkammaM NaM muMjamANe AyAe dhamma aikamaha laM sU78 AyAe dhamma aikkamamANe puDhavikkAyaM NAvakaMkhai jAva tasakArya NAvakhaha, jesipi ya NaM jIvANaM sarIrAI AhAramAhArei sevi jIce nAvakakhai, se teNaTeNaM goyamA! evaM vuccai-AhAkammaM gaM bhuMjamANe AuyavajAo // 1011 // satta kammapagaDIo jAva annupriytttti||phaasuesnnij bhaMte ! bhujamANe kiM baMdhai jAva uvaciNAi?, goyamA! saphAsuesaNijjaMNa muMjamANe AuyavajAo satta kammapayaDIo dhaNiyabaMdhaNavaddhAo sidilabaMdhaNabaddhAo paka-13 [99] Naraya AdhAkarma-bhogyAmAne doSA: ~216~
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [78] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [78] sAre jahA saMvuTe NaM, navaraM AjyaM ca NaM karma siya baMdhai siya no paMdhaha, sesaM taheva jAva cIIvayaha, se| 3 & keNaTeNaM jAva cIIvayaha, goyamA! phAsuesaNijjaM muMjamANe samaNe niggathe AyAe dhamma no aikamai, AyAe dhammaM aNaiphamamANe puDhavikAiyaM avakakhati jAva tasakArya avakaMkhaha, jesipi ya NaM jIvANaM sarI-|| rAI AhArei te'vi jIve avakaMskhati se teNaTeNaM jAva vIIvayaha // (suu078)|| 'AhAkamma mityAdi AdhayA-sAdhupraNidhAnena yatsacetanamacetanaM kriyate acetanaM vA pacyate cIyate vA gRhAdika vyUyate vA vastrAdikaM tadAdhAkarma 'kiM baMdhaItti prakRtibandhamAzritya spRSTAvasthApekSayA vA 'kiM pakareitti sthiti| bandhApekSayA baddhAvasthApekSayA vA 'kiM ciNAI'tti anubhAgavandhApekSayA nidhattAvasthA'pekSayA vA 'kiM uvaciNAi'tti ||8 pradezabandhApekSayA nikAcanApekSayA veti, 'AyAe'tti AtmanA dharma zrutadharma cAritradharma vA 'puDhavikAyaM 'nAvaka khaItti nApekSate, nAnukampata ityarthaH // AdhAkarmavipakSazca prAsukaiSaNIyamiti prAsukaiSaNIyasUtram // anantarasUtre saMsAra18vyatibrajanamuktaM, tacca karmaNo'sthiratayA praloTane sati bhavatItyasthirasUtram | se nUrNa bhaMte ! adhire palodRi no ghire paloddati adhire bhajano ghire bhajjai sAsae bAlae bAliyattaM | asAsayaM sAsae paMDie paMDiyattaM asAsayaM , haMtA goyamA! athire palohai jAva paMDiyattaM asAsayaM | sevaM bhaMte ! sevaM bhaMtetti jAba viharati // (suu079)|| navamo uddeso smtto||1-9|| | tatra 'athire'tti asthAsnu dravyaM loSTAdi 'praloTati' parivartate adhyAtmacintAyAmasthiraM karma tasya jIvapradezebhyaH | CASEACROS dIpa anukrama [100 REsamlila Alumitaram.org AdhAkarma-bhogyAmAne doSA: ~217~
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [79] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05] aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [79] vyAkhyA- pratisamayacalanenAsthiratvAt 'praloTayati' bandhodayanirjaraNAdipariNAmaiH parivarttate 'sthira' zilAdina praloTayati, adhyA- 1 zatake prajJaptiH / abhayadevI-15 C. tmacintAyAM tu sthiro jIvaH, karmakSaye'pi tasyAvasthitatvAt , nAsau 'praloTayati upayogalakSaNasvabhAvAnna parivartate, uddazaH9 2pralonabazA yA vRttiHlAva tathA 'asthiraM' bhagurasvabhAvaM tRNAdi 'bhajyate' vidalayati, adhyAtmacintAyAmasthiraM karma tad "bhajyate' vyapaiti, tathAlAnA 'sthiram' abhaGguramayaHzalAkAdi na bhajyate, adhyAtmacintAyAM sthiro jIvaH sa ca na bhajyate zAzvatatvAditi / jIva-15 zvatetarANi // 102 // prastAvAdidamAha'sAsara bAlae'tti bAlako vyavahArataH zizunizcayato'saMyato jIvaH sa ca zAzvato dravyatvAt , 'bAliyataMti ihekapratyayasya svArthikatvAdvAlatvaM vyavahArataH zizutvaM nizcayatastvasaMyatatvaM tacAzAzvataM payoyatvAditi / / evaM paNDitasUtramapi, navaraM paNDito vyavahAreNa zAstrajJo jIvaH nizcayatastu saMyata iti // prathamazate navamaH // 1-9 // sU79 dIpa anukrama [101] 10+ 14 anantarodezake'sthiraM karmetyuktaM, karmAdiSu ca kutIrthikA vipratipadyante atastadvipratipattinirAsapratipAdanArthaH tatha sacahaNyA'calaNAu'tti yaduktaM tatpratipAdanArthazca dazamoddezako vyAkhyAyate, tatra ca sUtra| annautthiyA NaM bhaMte! evamAikkhaMti jAva evaM parUveMti-evaM khalu calamANe acalie jAva | // 102 // || nijarijamANe aNijjipaNe, do paramANupoggalA egayao na sAhaNaMti, kamhA do paramANupoggalA | egatato na sAhaNaMti, doNhaM paramANupoggalANaM nathi siNehakAe, tamhA do paramANupoggalA jAegayao na sAhaNaMti, tinni paramANupoggalA egayao sAhaNaMti, kamhA? tinni paramANupAgalA E SCCCCCC SantauratoniaN atra prathama-zatake navama-uddezakaH samApta: atha prathama-zatake dazama-uddezaka: Arabhyate ~218~
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [80] dIpa anukrama [102] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [80] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyA0 18 Jain Educatin egayao sAhaNaMti, tinhaM paramANupoggalANaM asthi siNehakAe, tamhA tiSNi paramANupoggalA egayao sA0, te bhimANA duhAvi tihAvi kAMti, duhAkajamANA egayao divaDe paramANupoggale | bhavati egayaovi divaDhe para0 po0 bhavati, tihA kaJcamANA tiSNi paramANupoggalA bhavaMti evaM jAva cattAri paMcaparamANupo0 egayao sAhaNaMti, egayao sAhaNittA dukkhattAe kAMti, dukkhevi ya NaM. se sAsae sayA samiyaM uvaciva ya avacija ya puvi bhAsA bhAsA bhAsinamANI bhAsA abhAsA bhAsAsamayavItitaM ca NaM bhAsiyA bhAsA, jA sA puvi bhAsA bhAsA bhAsijjamANI bhAsA abhAsA bhAsAsamayavItitaM ca NaM bhAsiyA bhAsA sA kiM bhAsao bhAsA abhAsao bhAsA ?, abhAsao gaM sA bhAsA no khalu sA bhAsabha bhAsA / puvi kiriyA dukkhA kajjamANI kiriyA akkhA kiriyA samayavItitaM ca NaM kaDA kiriyA dukkhA, jA sA puvi kiriyA dukkhA kajamANI kiriyA adukkhA kiriyAsamayavIitaM ca NaM kaDA kiriyA dukkhA sA kiM karaNao dukkhA akaraNao dukkhA ?, akaraNao NaM sA | dukkhA No khalu sA karaNao dukkhA, sevaM vatavyaM siyA-akicaM dukkhaM aphusaM dukkhaM aphajz2amANakaDaM dukkhaM akaTTu akaTTu pANabhUyajIvasattA vedaNaM vedatIti vaktavyaM siyA / se kahameyaM bhaMte / evaM?, goyamA ! japaNaM te aNNautthiyA evamAtikvaMti jAba vedaNaM vedeti vaktavvaM siyA, je te evamAhaMsu micchA te evamAhaMsu, ahaM puNa goyamA ! evamAtikkhAmi, evaM khalu calamANe calie jAva nijjarijjamANe nijjipaNe, For Parts Only ~ 219~ Vinary
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [10], mUlaM [80] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05] aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [80]] bhAsU80 vyAkhyA- do paramANupoggalA egayao sAharNati, kamhA? do paramANupoggalA egayao sAhapaNaMti , dopahaM paramA- 1 zatake prajJaptiH gupoggalANaM asthi sihakAe, tamhA do paramANupoggalA egayao sA0,te bhijamANA duhA kajaMti, duhA uddezaH 10 abhayadevI kamANe egayao para0 poggale egayao pa. poggale bhavaMti, tipiNa paramA0 egao sAha, kamhA? tini anyatIrthiyA vRttiHzA paramANupoggale ega sA01, tiNhaM paramANupoggalANaM asthi siNehakAe, tamhA tiSiNa paramANapoggalAkavatavyatA // 10 // egayao sAhaNaMti, te bhijamANA duhAvi tihAvi kajaMti, duhA kajjamANA egao paramANupoggale egayao kriyAsu dupadesie khaMdhe bhavati, tihA kanjamANA tipiNa paramANupoggalA bhavaMti, evaM jAva cattAripaMcaparamANupo egao sAhaNisA 2 khaMdhattAe kajaMti, khaMdhevi ya NaM se asAsae sayA samiyaM uvacijaha ya avacijaha y| puci bhAsA abhAsA bhAsijjamANI bhAsA 2bhAsAsamayavItikaMtaM ca NaM bhAsiyA bhAsA abhAsA jA sA puvi bhAsA abhAsA bhAsijjamANI bhAsA2 bhAsAsamayabItikaMtaM ca NaM bhAsiyA bhAsA abhAsA sArki |bhAsao bhAsA abhAsao bhAsA, bhAsaoNaM bhAsA no khalu sA abhAsao bhAsA / pudi kiriyA | adukkhA jahA bhAsA tahA bhANiyabvA, kiriyAvi jAva karaNao NaM sA dukkhA no khalu sA akaraNao | dukkhA, sevaM vattavvaM siyA-kicaM phusaM dukkhaM kajjamANakaDaM ka12 pANabhUyajIvasattA vedaNaM vetIti vattavvaM siyA // (suu080)|| 'calamANe acalie'tti calatkarmAcalitaM, calatA tena calitakAryAkaraNAt , vartamAnasya cAtItatayA vyapadeSTumaza RECO594544 dIpa anukrama [102] K103 // For P OW ~220~
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [10], mUlaM [80] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [80]] - - - kyatvAt , evamanyatrApi vAcyamiti // 'egayao na sAhaNaMti'tti ekata ekatvenaikaskandhatayetyarthaH 'na saMhanyete' na saMhatI-militau syAtA, 'nadhi siNehakAe'tti snehaparyavarAzi sti, sUkSmatvAt , vyAdi yoge tu sthUlatvAtso'sti / 'dukkhattAe kajjati'tti pazca pudgalAH saMhatya duHkhatayA-karmatayA kriyante, bhavantItyarthaH, 'dukkhe'pi ya Nati karmApi |ca 'se'tti tat zAzvatamanAditvAt 'saya'tti sarvadA 'samiya'ti samyak saparimANaM vA 'cIyate' cayaM yAti 'apacI| yate' apacayaM yAti / tathA 'puvaMti bhASaNAtmAk 'bhAsa'tti vAgdravyasaMhatiH 'bhAsa'tti satyAdibhASA syAt, tatkAraNatvAt , vibhaGgajJAnitvena vA teSAM matamAtrametat nirupapattikamunmattakavacanavadato nehopapattiratyartha gaveSaNIyA, evaM sarvatrApIti, tathA 'bhAsijjamANI bhAsA abhAsa'tti nisRjyamAnavAradravyANi abhASA, vartamAnasamayasyAtisUkSmatvena vyavahArAnaGgatvAditi, 'bhAsAsamayaviikaMtaM ca Nati iha tapratyayasya bhAvArthatvAd vibhaktivipariNAmAca bhASAsamayanyatikrame ca 'bhAsiya'tti nisRSTA satI bhASA bhavati, pratipAdyasyAbhidheye pratyayotpAdakatvAditi, "abhAsa o gaM bhAsati abhASamANasya bhASA, bhASaNAtpUrva pazcAcca tadabhyupagamAt , 'no khalu bhAsao'tti bhASyamANAyA& stasyA anabhyupagamAditi // tathA-puvaM kirie'tyAdi, kriyA kAyikA sA yAvanna kriyate tAvat 'dukkha'tti duHkha-8 hetuH, 'kajamANa'tti kriyamANA kriyA 'na dukkhA' na dukkhahetuH, kriyAsamayavyatikAnte ca kriyAyAH kriyamANatAvyatikrame ca kRtA satI kriyA duHkheti, idamapi tanmatamAtrameva nirupapattikam, athavA pUrva kriyA duHkhA, anabhyAsAt , kriyamANA kriyA na duHkhA, abhyAsAt, kRtA kriyA duHkhA, anutApaznamAdeH, 'karaNo dukkha'tti karaNamAzritya karaNa - dIpa anukrama [102] SAREDuratinLUE ~221~
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [80] dIpa anukrama [102] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [10], mUlaM [ 80 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyA | kAle kurvata ityarthaH 'akaraNao dukkha'tti akaraNamAzrityAkurvata itiyAvat, 'no khalu sA karaNao dukkhati' akriyamANatve duHkhatayA tasyA abhyupagamAt 'sevaM vaktavvaM siyA' athaivaM pUrvoktaM vastu vaktavyaM syAdupapannatvAdaabhayadevI| syeti / athAnyayUthikAntaramatamAha- 'akRtyam' anAgatakAlApekSayA'nirvartanIyaM jIvairiti gamyaM 'duHkham' asAtaM yA vRttiH 1 4 tatkAraNaM vA karma, tathA'kRtatvAdevAspRzyam - abandhanIyaM, tathA kriyamANaM varttamAnakAle kRtaM cAtItakAle taniSedhA prajJaptiH // 104 // dakriyamANakRtaM kAlatraye'pi karmaNo bandhaniSedhAd akRtvA'kRtvA, AbhIkSNye dvirvacanaM duHkhamiti prakRtameva, ke ? ityAha-prANabhUta jIvasazvAH, prANAdilakSaNaM cedam- "prANA dvitricatuH proktAH, bhUtAstu taravaH smRtAH / jIvAH pazcendriyA jJeyAH, zeSAH sactvA itIritAH // 1 // " 'veyaNaM'ti zubhAzubhakarmmavedanAM pIDAM vA 'vedayanti' anubhavanti, ityetadvaktavyaM syAt, etasyaivopapadyamAnatvAd, yAcchikaM hi sarva loke sukhaduHkhamiti, yadAha - "atarkitopasthitameva sarva citraM janAnAM sukhaduHkhajAtam / kAkasya tAlena yathA'bhighAto, na buddhipUrvo'tra vRthA'bhimAnaH // 1 // " se kahameyaMti atha kathametad bhadanta ! 'evam ?' anyayUthikoktanyAyena ? iti praznaH 'jaM NaM te aNNautthiyA' ityAdyuttaraM, vyAkhyA cAsya prAgvat, mithyA caitadevaM yadi caladeva prathamasamaye calitaM na bhavettadA dvitIyAdiSvapi tadacalitameveti na kadAcanApi calet, ata eva varttamAnasyApi vivakSayA'tItatvaM na viruddham, etaca prAgeva nirNItamiti na punarucyate, yaccocyate-calita kAryAkaraNAdacalitameveti, tadayuktaM yataH pratikSaNamutpadyamAneSu sthAsakozAdi vastudhvantyakSaNabhAvi vastu AdyakSaNe svakArya na karotyeva, asattvAd, ato yadantyasamayacalitaM kAryaM vivakSitaM pareNa tadAdyasamayacalitaM yadi Eucation Internationa For Parts Only ~ 222~ 11 zatake uddezaH 10 anyatIrthi kavakavyatA snehabhASA kriyAsu su 80 // 104 //
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [80] dIpa anukrama [102] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [80] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Ja Eucatur na karoti tadA ka iva doSo'tra 1, kAraNAnAM svasvakAryakaraNasvabhAvatvAditi / yaccotaM-dvau paramANU na saMhabhyete, sUkSmatayA snehAbhAvAt tadayuktam ekasyApi paramANoH snehasambhavAt sArddhapudgalasya saMhatatvena tairevAbhyupagamAcca, yata | uktam- "tiSNi paramANupoggalA egayao sAhaNaMti te bhimANA duhAvitihAvi kajjati, duhA kajjamANA egao diva"tti, anena hi sArddhapuGgalasya saMhatatvAbhyupagamena tasya sneho'bhyupagata evetyataH kathaM paramANvoH | snehAbhAvena saGghAtAbhAva iti yaccoktam ekataH sArddha ekataH sArddha iti etadapyacAru, paramANoraddhIkaraNe paramANusvAbhAvaprasaGgAt tathA yaduktaM pazca pudgalAH saMhatAH karmatayA bhavanti, tadapyasaGgataM karmaNo'nantaparamANutayA'nantaska|ndharUpatvAt pazcANukasya ca skandhamAtratvAt tathA karma jIvAvaraNasvabhAvamiSyate taca kathaM paJcaparamANuskandhamAtrarUpaM sadasaGkhyAtapradezAtmakaM jIvamAvRNuyAditi / tathA yaduktaM karma ca zAzvataM tadapi asamIcInaM, karmmaNaH zAzvatatve | kSayopazamAdyabhAvena jJAnAdInAM hAnerutkarSasya cAbhAvaprasaGgAt dRzyate ca jJAnAdihAnivRddhI, tathA yaduktaM karma sadA cIyate'pacIyate ceti, tadapyekAntazAzvatatve nopapadyata iti / yaccoktaM-bhASaNAtpUrvaM bhASA, taddhetutvAt, tadayuktameva, aupacArikatvAt upacArasya ca tastvato'vastukhAt kiM ca-upacArastAttvike vastuni sati bhavatIti tAtvikI bhASA'stIti siddham, yaccoktaM-bhASyamANA'bhASA, varttamAnasamayasyAcyAvahArikatvAt, tadapyasamyag varttamAnasamayasyaivAstitvena vyavahArAGgatvAd atItAnAgatayozca vinaSTAnutpannatayA'satvena vyavahArAnaGgatvAditi yaccoktaM-bhASAsamayetyAdi, tadapyasAdhu, bhAgyamANabhASAyA abhAve bhASAsamaya ityasyAbhilApasyAbhAvaprasaGgAt yazca pratipAdyasyAbhidheye For Pasta Use Only ~ 223~
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [ 80 ] dIpa anukrama [102] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [10], mUlaM [ 80 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevI yA vRttiH 1 // 105 // Education pratyayotpAdakatvAditi hetuH so'naikAntikaH, karAdiceSTAnAmabhidheyapratipAdakatve satyapi bhASAtvAsiddheH / tathA yaduktamabhASakasya bhASeti, tadasaGgatataram, evaM hi siddhasyAcetanasya vA bhASAprAptiprasaGga iti / evaM kriyA'pi varttamAnakAla eva yuktA, tasyaiva sattvAditi, yaccAnabhyAsAdikaM kAraNamuktaM taccAnaikAntikam, anabhyAsAdAvapi yataH kAcitsukhAdirUpaiva, tathA yaduktam-akaraNataH kriyA duHkheti, tadapi pratItibAdhitaM yataH karaNakAla eva kriyA duHkhA vA sukhA vA dRzyate, na punaH pUrva paJcAdvA, tadasattvAditi / tathA yaduktam 'akicca' mityAdi yadRcchAvAdimatAzrayaNAt, tadapyasAdhIyo, yato yadyakaraNAdeva | karma duHkhaM sukhaM vA syAt tadA vividhaihikapAralaukikAnuSThAnAbhAvaprasaGgaH syAt, abhyupagataM ca kiJcitpAralaukikAnuSThAnaM | tairapi ceti, evametatsarvamajJAnavijRmbhitam uktaM ca vRddhai:-"paratitthiyavattavaya paDhamasae dasamarthami use vibhaMgINAdesA | maibheyA vAbi sAsavA // 1 // sambhUyamasambhUya bhaMgA cattAri hoMti vibhaMge / ummattavAyasarisaM to aNNANaMti niddihaM // 2 // " sadbhUte-paramANau asadbhUtaM- arghAdi 1, asadbhUte - sarvagAtmani sadbhUtaM caitanyaM 2, sadbhUte - paramANau sadbhUtaM niSpradezatvam 3, asa| te sarvagAtmani asadbhUtaM kartRtvamiti 4 / 'ahaM puNa goyamA ! evamAikkhAmI" tyAdi tu pratItArthameveti, navaraM 'donha | paramANupoggalANaM atthi siNehakAe'tti ekasyApi paramANoH zItoSNasnigdharUkSasparzAnAmanyataradaviruddhaM sparzadvayamekadaivAsti tato dvayorapi tayoH snigdhatvabhAvAt snehakAyo'styeva, tatazca tau viSamasnehAtsaMhanyete, idaM ca paramatAnuvRttyoktam, 1- prathamazate dazame uddeze paratIrthikavakavyatA vibhaGginAmAdezA matibhedAccApi sA sarvA // 1 // sadbhUte'sadbhUtAdayazcatvAro bhaGgAH paramANAvarddhAdi sarvagAtmani caitanyaM paramANAvapradezasvaM sarvagAtmanyakartRtvam vibhane bhavanti unmattavAksadRzA ityajJAnamiti nirdiSTam // 2 // For Parts Only ~ 224~ 11 zatake uddezaH 10 anyatIrthikavaktavyatA snehabhASA kriyAsu sU 80 // 105 // rary org
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga-8] "bhagavatI zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [10], mUlaM [80] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [80] anyathA rukSAvapi rUkSasvavaiSamye saMhanyete eva, yadAha-"samaniddhayAebaMdhona hoi samalukkhayAevina hoi|vemaayniddhlukkhttnnenn baMdho u saMdhANaM ||1||"ti / 'khaMdhevi ya NaM se asAsae'tti upacayApacayikatvAt, ata evAha-sayA samiya'mityAdi 'puci bhAsA abhAsa'tti bhASyata iti bhASA bhASaNAcca pUrva na bhASyate itina bhASeti bhAsijjamANI bhAsA bhAsa'tti zabdArthopapatteH 'bhAsiyA abhAsa'tti zabdArthaviyogAt / 'pubdhi kiriyA adukkha tti karaNAtpUrva kriyaiva nAstItyasavAdeva ca na duHkhA, sukhApi nAsau, asattvAdeva, kevalaM paramatAnuvRttyA'duHkhetyuktaM 'jahA bhAsa'tti vaca nAt , 'kajamANI kiriyA dukkhA' sattvAt , ihApi yakriyamANA kriyA duHkhetyuktaM tatparamatAnuvRttyaiva, anyathA sukhAPispi kriyamANaiva kriyA, tathA 'kiriyAsamayavitikataM ca Na'mityAdi dRzyamiti / 'kicaM dukkha'mityAdi, anena ca karmasattA''veditA, pramANasiddhatvAdasya, tathAhi-iha yadvayoriSTazabdAdiviSayasukhasAdhanasametayorekasya duHkhalakSaNaM phala|| manyasyetarat na tadviziSTahetumantareNa saMbhAvyate, kAryatvAd, ghaTavat , yazcAsau viziSTo hetuH sa karmeti, Aha ca-"jo tulasAhaNANaM phale viseso Na so viNA heuM / kajjattaNao goyama ! ghaDo va heU ya se kammaM ||1||"ti // punarapyanyayUthikAntaramatamupadarzayannAha aNNAsthiyA NaM bhaMte ! evamAikkhaMti jAva-evaM khalu ege jIve egaNaM samaeNaM do kiriyAo paka1 samasnigdhatayA na bhavati samarUkSatayA'pi na bhavati bandhaH, vimAtranindharUkSatayA skandhAnAM bandhastu // 1 // 2 yastulyasAbanAnAM phale vizeSaH kAryANAM na sa hetuM vinA / kAryatvAd ghaTa iva tassa hetuzca karma gautama ! / dIpa anukrama [102] SHREmiratanRana ~225
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [] dIpa anukrama [103] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [81] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyA prajJasi: abhayadevIyA vRttiH 1 // 106 // reti, taMjahA- hariyAvahiyaM ca saMparAiyaM ca [ jaM samayaM iriyAvahiyaM pakarei taM samayaM saMparAiyaM pakareha, jaM sa. mayaM saMparAiyaM pakarei taM samayaM iriyAvahiyaM pakareDa, iriyAvahiyAe pakaraNatAe saMparAiyaM pakareha saMparAiya- 1 pakaraNayAe iriyAvahiyaM pakarei, evaM khalu ege jIve egeNaM samarpaNaM do kiriyAo pakareti, taMjahA - iriyAvahiyaM ca saMparAiyaM ca se kahameyaM bhaMte evaM 1, goyamA ! jaM NaM te aNNautthiyA evamAhakvaMti taM caiva jAva je te evamAhaMsu micchA te evamAhaMsu, ahaM puNa goyamA ! evamAikkhAmi 4 evaM khalu ege jIve ega| samae evaM kiriyaM pakare ] parautthiyavaktavyaM NeyavvaM, sasamayavattavapAe neyavvaM jAva iriyAvahiyaM saMparA| iyaM vA // ( sU0 81 ) tatra ca 'iriyAvahiyaM'ti IryA - gamanaM tadviSayaH panthA mArga IryApathastatra bhavA airyApathikI, kevalakAyayogapratyayaH karmabandha ityarthaH, 'saMparAiyaM catti saMparaiti - paribhramati prANI bhave ebhiriti saMparAyAH kaSAyAstatpratyayA yA sA | sAmparAyikI, kapAyahetukaH karmabandha ityarthaH / 'parautthiyavaktavyaM zeyavvaMti iha sUtre'nyayUdhika vaktavyaM svayamuccAra | NIyaM, granthagaurava bhayenAlikhitasvAttasya, tacedam- 'jaM samayaM saMparAiyaM pakarei taM samayaM iriyAvahiyaM pakareha hariyAvahiyApakaraNayAe saMparAiyaM pakarei saMparA iyapakaraNayAe iriyAvahiyaM pakareha, evaM khalu ege jIve egeNaM samapaNaM do kiriyAo pakareha, taMjahA-iriyAvahiyaM ca saMparA iyaM ce 'ti / 'sasamayava sabvayAe zeyavaM' sUtramiti gamyaM sA caivam- 'se kahameyaM bhaMte ! evaM 1, goyamA ! jannaM te annautthiyA evamAikkhati jAya saMparAiyaM ca je te eva Education Internation For Parts Only ~226~ 1 zatake uddezaH 10 airyApathi kItarayora nyamataM s 81 // 106 //
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [1] dIpa anukrama [103] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [10], mUlaM [81] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH | mAhaMsu micchA te evamAhaMsu, ahaM puNa goyamA ! evamAikkhAmi 4 evaM khalu ege jIve egeNaM samaeNaM evaM kiriyaM pakarei taMjahA' ityAdi pUrvoktAnusAreNAdhyeyamiti / mithyAtvaM cAsyaivam - airyApathikI kriyADakaSAyodayaprabhavA itarA tu | kaSAyaprabhaveti kathamekasyaikadA tayoH saMbhavaH 1, virodhAditi // anantaraM kriyoktA, kriyAvatAM cotpAdo bhavatItyutpAdavirahaprarUpaNAyAha- nirayagaI NaM bhaMte! kevatiyaM kAlaM virahiyA uvavAeNaM panatA ? goyamA ! jahaneNaM evaM samayaM ukkoseNaM bArasa muhuttA, evaM vakaMtIpayaM bhANipavvaM niravasesaM, sevaM bhaMte / sevaM bhaMte si jAva viharaha ( sU0 82 ) // 1-10 // // paDhamaM sayaM samattaM // 'vakaMtIparya'ti vyutkrAntiH - jIvAnAmutpAdastadarthaM padaM - prakaraNaM vyutkrAntipadaM tacca prajJApanAyAM parcha, taccArthalezata evaM draSTavyaM pazcendriya tiryaggatau manuSyagatI devagatau cotkarSato dvAdaza muharttAH jaghanyatastvekasamaya utpAdaviraha iti tathA - "caibIsaI muhuttA 1 sata ahorata 2 taha ya paNNarasa 3 mAso ya 4 do ya 5 cauro 6 chammAsA 7 virahakAlo u // 1 // ukkoso rayaNAisu savdAsu jahaNNao bhave samao emeva ya ubaTTaNa saMkhA puNa suravarA tulA // 2 // " SaNmAsA virahakAlastu // 1 // sarvAsu ratnAyAsutkRSTo 1 - caturviMzatirmuhUrtani saptAhorAtrAstathA ca paJcadazamAsazva dvau catvArazca jaghanyato bhavet samayaH / evamevodvartanApi saGkhyA punaH suravaratulyA // 2 // Eucation International For Parts Only ~ 227 ~
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [82] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka birahaH [82] dIpa anukrama [104] vyAkhyA-1 sA ceyam-"ego ya do ya tiNi ya saMkhamasaMkhA va egasamaeNaM / uvavajaMtevaiyA ubaTuMtAvi emeva // 1 // " tiryaggatau 1 zatake prajJaptiHca virahakAlo yathA-"bhinnamuhutto vigaliMdiyANa saMmucchimANa ya taheva / cArasa muhutta gabbhe ukkosa jahannao samao uddezaH 10 abhayadevI- // 1 // " ekendriyANAM tu viraha eva nAsti, manuSyagatau tu "bArasa muhuta gambhe muhutta saMmucchime caubIsaM / ukosI upapAtavirahakAlo dosuvi ya jahannao samao // 1 // " devagatau tu "bhavaNavaNajoisohammIsANe cauvIsai muhuttA u / uko sU82 / / 107 // 4 savirahakAlo paMcasuvi jahannao samao ||1||nnvdinn vIsa muhuttA bArasa dasa ceva diNamuhuttAo / bAvIsA addha hai ciya paNayAlaasIidivasasayaM // 2 // saMkhejA mAsA ANayapANaesu taha AraNaJcue vAsA / saMkhejA vineyA geve- // 17 // majesuM ao vocchN||3|| hehima vAsasayAI majjhi sahassAi uvarime lakkhA / saMkhejA vineyA jaha saMkhenaM tu tIsuMpiine // 1-ekaca dvau ca prayaba sakhyAtA asalyAtA vaikasamayenotpadyante etAvanta udbanAyA apyevameva // 1 // 2 viklendriyaannaaN| samUchimANAM ca tathaiva bhinnaguhUrtaH / garbhaje dvAdazamuharcAH utkarSato jaghanyataH samayaH // 1||3grbhjnre dvAdaza maharcAH samachime catu-IC | vizatiH / utkRSTo virahakAlo dvayorapi jaghanyataH samayaH // 1 // bhavanavyantarajyotiHsaudharmezAneSu caturvizatirmuhUrtAH / utkRSTo virahakAlaH paJcavapi jaghanyataH samayaH // 2 // navadinAni vizatirmuhUrNa dvAdaza dinAni daza muhUrsAH sArddhadvAviMzatirdinAni paJcacatvAri& zadazItiH zataM divasAnAm // 2 // AmatamANatayoH sAyeyA mAsAH, tathA''raNAcyutayorvANi sasaceyAni ( zatAdarvAga ) vijJeyAni , veyakeSvato vakSye // 3 // adhastaneSu varSazatAni madhyeSu sahasrANi uparitaneSu lakSAH savadheyAni vijJeyAni yathAsaGkhyena tisavapi // 4 // ~228~
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [82] dIpa anukrama [104] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [1], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [82] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] Ja Eratur paliyA asaMkhabhAgo ukoso hoi virahakAlo u / vijayAzsu nidhiDo sabesu jahaNNao samao // 5 // uyavAyaviraha'kAlo iya eso vaNNio u devesu / ubaTTaNAvi evaM sadhesu hoi viSNeyA // 6 // jahaNaNeNa egasamao ukoseNaM tu hoMti | chammAsA / viraho siddhigaIe ubaTTaNavajjiyA niyamA // 7 // iti // // prathamazate dazamodezakaH // 1-10 // iti gurugamabhaGgaH sAgarasyAhamasya sphuTamupacitajADhyaH paJcamAGgasya sadyaH / prathamazatapadArthAvarttagarttavyatIto, vivaraNavarapotI prApya saddhIvarANAm // 1 // // iti zrImadabhayadevAcAryaviracitAyAM bhagavatIvRttI prathamazataM samAptamiti 1 // 1- palyA sakhyabhAgazcaturSu vijayAdiSUtkRSTo virahakAlastu bhavati nirdiSTaH sarveSu jaghanyataH samayaH // 5 // evameSa upapAtaviraddakAlo deveSu tu varNitaH / evamudrarttanA'pi sarveSu bhavati vijJeyA // 6 // siddhigatau viraho jaghanyenaikaH samaya utkarSataH paNmAsA bhavanti niyamAdudvarttamavarjitAH // 7 // atra prathama zatake dazama uddezakaH samAptaH "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Digra For PanalPrata Use Only tat samApte prathamaM zatakaM api samAptaM ~ 229~ untary org
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [84] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05] aMgasUtra- [05] "bhagavatI"mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [84] atha dvitIyaM zatakaM vyAkhyAta prathama zatamatha dvitIyaM vyAkhyAyate, tatrApi prathamoddezakaH, tasya cAyamabhisambandhaH-prathamazatAntimodezakAnte jIdhAnAmutpAdaviraho'bhihitaH, iha tu teSAmevocchrAsAdi cintyata ityevasambandhasyAsyedamupodghAtasUtrAnalantarasUtram gAhA-sAsakhaMdae vi ya 1 samugdhAya 2 puDhacaM 3 diya 4 annausthibhAsA 5y| devA ya 3 camaracaMcA 7 samaya 8 khisa 9sthikAya 10 bIyasae // 1 // teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nAma nagare hotthA, vaNNao, sAmI samosaDhe parisA niggayA dhammo kahio paDigayA parisA / teNaM kAleNaM 2 jeDe aMtevAsI jAca pajuvAsamANe evaM vayAsI-je ime bhaMte !baI6 diyA teiMdiyA cariMdiyA paMcediyA jIvA eesiNaM ANAmaM vA pANAmaM vA ussAsaMcAnIsAsaM vA jANAmo pAsAmo,je ime puDhavikkAiyA caNassaikAiyA egidiyA jIvA eesi NaM ANAmaM vA pANAmaMcA ussAsaM vA nissAsaM vANa yANAmo Na pAsAmo, eesi NaM bhaMte ! jIcA ANamaMti vA pANamaMti vA ussasaMticA nIsasaMti vA ? haMtA goyamA ! eevi ya NaM jIvA ANamaMti vA pANamaMti vA ussasaMti vA nIsasaMti vaa|| (sU084) |'je ime'ityAdi, yadyaSyekendriyANAmAgamAdipramANAjIvatvaM pratIyate tathA'pi taducanAsAdInAM sAkSAdanupalambhAjIvazarIrasya |ca nirucchrAsAderapi kadAcidarzanAt pRthivyAdiSUcchAsAdiviSayA zaGkA syAditi tannirAsAya teSAmucchrAsAdikamastItyetasyA ACASSESASCOSCRI5 gAthA dIpa anukrama [105106] % M auranorm atha dvitIya zatakaM Arabhyate atra dvitIya zatake prathama-uddezaka: Arabdha: sUtrasya kramAMkane atra mudraNa-doSa: sambhAvyate (yahA~ sUtra-krama 83 AnA cAhie magara 84 mudrita huA hai, sambhava hai kI gAthA ke kramAMka meM gina liyA ho ~230
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [84] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [84] svarUpaM gAthA vyAkhyA- gamapramANaprasiddhasya pradarzanaparamidaM sUtramavagantavyamiti / ucchAsAyadhikArAjjIvAdiSu pazcaviMzatau padepUcyAsAdidravyA 2 zatake uddezaH1 prajJaptiH rANAM svarUpanirNayAya praznayannAha ekendriyAabhayadevIyA vRttiH | kiNNaM bhaMte jIvA ANa pA0 u0 nI01, goyamA ! davao NaM arNatapaesiyAI davAI khesao fNAucchAsA asaMkhapaesogADhAI kAlao annayaradvitIyAI bhAvao vaNNamaMtAI gaMdhamaMtAI rasamaMtAI phAsamaMtAI ANa-diH ucchAsa // 109 // 4 maMti vA pANamaMti vA usasaMti vA nIsasaMti vA, jAiMbhAvao vanamaMtAI ANa pANa asalnIsa0 tAI kiMegava paNAI ANamaMti pANamaMti UsanIsa01, AhAragamoneyavyojAva ticupcdisi|kinnnnN bhaMte ! nerahayA A0 pA0 u0 nItaM va jAva niyamA chahisiM A0 pA0 u0nI jIvA egidiyA vAghAyA ya nivAghAyA yaDU bhANiyabvA, sesA niyamA charisiM // vAjyAe NaM bhaMte ! vAuyAe ceva ANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti IM vA nIsasaMti vA, haMtA goyamA! cAuyAe NaM jAva nIsasaMti vA // (suu085)|| kA 'kiNNaM bhaMte ! jIce tyAdi, kimilyasya sAmAnyanirdezatvAt 'kAni' kiMvidhAni dravyANItyarthaH / 'AhAragamo neyambo'tti prajJApanAyA aSTAviMzatitamAhArapadoktasUtrapaddhatirihAdhyeyetyarthaH, sA ceyam-'duvannAI tivaNNAI jAca paMcavaNNAIpi, jAI bannao kAlAI tAI ki egaguNakAlAI jAva aNaMtaguNakAlAIpi' ityAdiriti ||'jiivaa egi die' tyAdi, jIvA ekendriyAzca 'vAghAyAya nivvAghAyA ya'tti matubalopAd vyAghAtanirvyAghAtavanto bhnnitvyaaH| iha caitra || // 109 // & pAThe'pi niyAghAtazabdaH pUrvaM draSTavyaH, tadabhilApasya sUtre tathaiva dRzyamAnatvAt , tatra jIvA nirvyAghAta sadhyAdhAtAH sUtre dIpa anukrama [105106]] SARERatunintamand ~231~
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [85] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka HARSHA [85]] lA eva darzitAH, ekendriyAstvevam-'puDhavikkAiyA Ne bhaMte ! kaidisaM ANamaMti 4 ?, goyamA ! nivAghAeNaM chaddisi vAghAya || paDucca siya tidisi'mityAdi / evamakAyAdiSvapi, tatra niyAghAtena SaDdirza padizo yatrAnamanAdau tattathA, vyAghAta pratItya syAnidizaM sthAccavardizaM syAtpazcadizamAnamanti 4, yatasteSAM lokAntavRttAvalokena vyAdidikSucchrAsAdipugalAnAM / vyAghAtaH saMbhavatIti, sesA niyamA chaddisiM'ti zeSA nArakAditrasAHSadizamAnamanti, teSAM hi trasanADyantarbhUtatvAt padizamucyAsAdipudgalagraho'styeveti / athaikendriyANAmucyAsAdibhAvAducchAsAdezca vAyurUpatvAt kiM vAyukAyikAnAkAmapyucchAsAdinA vAyunaiva bhavitavyamutAnyena kenApi pRthivyAdInAmiva tadvilakSaNena ? ityAzagayAM praznayannAha-vAuyA eNamityAdi, athocchrAsasyApi vAyutvAdanyenocyAsavAyunA bhAvyaM tasyApyanyenaivamanavasthA, naivamacetanatvAttasya kiMca yo'yamucchAsavAyuHsa vAyutve'pina vAyusaMbhAvyaudArikavaikriyazarIrarUpaH tadIyapudgalAnAmAnamANasajJitAnAmaudArikavaikri yazarIrapudgalebhyo'nantaguNapradezatvena sUkSmataryataccharIravyapadezyatvAt , tathA ca pratyucchAsAdInAmabhAva iti nAnavasthA / hA vAuyAe NaM bhaMte ! vAuyAe ceva aNegasayasahassakhutto uddAittA 2 tastheva bhujo bhujo pacAyAti , mahaMtA goyamA ! jAva pacAyAti / se bhaMte kiM puDhe uddAti apuDhe uddAti ?, goyamA! puDhe uddAi no apuDhe uddAi / se bhaMte / kiM sasarIrI nikkhamai asarIrI nikkhamai ?, goyamA ! siya sasarIrI nikkhamai siya lA asarIrI nikkhamai / se keNaTeNaM bhaMte ! evaM bucai siya sasarIrI niyamai siya asarIrI nikakhamai ?, 1 paramparayA vAyUnAmucchAsAdiprasaGgasyAbhAvaH // dIpa anukrama [10] AX*XXXA*** Saintamatuntal ~232~
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [86-89] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [86-89] dIpa anukrama [108-111] vyAkhyA-lAgoyamA ! vAuyAyassa NaM cattAri sarIrayA pannatsA, taMjahA-orAlie veubbie teyae kammae, orAliya- 2 zatake prajJaptiH gheubbiyAI vipajahAya teyakammaehiM nikkhamati, se teNaDDeNaM goyamA ! evaM cudai-siya sasarIrI siya uddezaH1 abhayadevI-1 asarIrI nikkhamaha / (suu086)|| maDAINa bhaMte niyaMThe no niruddhabhave no niruddhabhavapavaMce No pahINasaM-18 vAyukAya yA vRttiH1 sAre No pahINasaMsAraveyaNijje No vocchiNNasaMsAre No vocchiNNasaMsAraveyaNijje no nihiyaDhe no nihi- kAyasthAna paDhakaraNije puNaravi itthasaM havyamAgacchati ?, haMtA goyamA ! maDAI NaM niyaMThe jAva puNaravi itthataM havya-IN bhAs86 mRtA bAda dinaitthaMtA mAgacchada // (suu087)|| se NaM bhaMte ! kiM vattavvaM siyA? goyamA ! pANeti battabvaM siyA bhUteti vattavvaM 31 siyA jIvetti vattavvaM sattetti vattavvaM vitti vattavvaM vedeti vattavaM siyA pANe bhUe jIve satte vinU dANyAditADa sU87praeti vattavvaM siyA, se keNaDeNaM bhaMte ! pANetti vattavbaM siyA jAva vedeti vattavaM siyA ?, gopamA ! jamhA | nitthatA A0 pA0 u0 nI0 tamhA pANetti vattavvaM siyA, jamhA bhUte bhavati bhavissati ya tamhA bhUpatti vattavya ||4|sU88-89 lAsiyA, jamhA jIve jIvai jIvattaM AuyaM ca kammaM ubajIvai tamhA jIvetti vittabvaM siyA, jamhA satte suhAsuhehiM kammehiM tamhA sattetti vattabvaM siyA, jamhA tittakaDayakasAyaaMthilamahure rase jANai tamhA vitti vattavaM siyA, vedeha ya suhadukkhaM tamhA vedeti vattavvaM siyA, se teNadveNaM jAva pANetti vattabvaM siyA // 110 // jAva vedeti battadhvaM siyA // (s.88)|| maDAI gaM bhaMte ! niyaMThe niruddhabhave niruddhabhavapavaMce jAva nihiyaDakaraMNijje No puNaravi itthattaM havvamAgacchati', haMtA goyamA maDAI NaM niyaMThe jAva no puNaravi isthattaM havamAga-19 ~233~
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [86-89] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [86-89] dIpa anukrama [108-111] chati se bhaMte ! kiMti vatsavvaM siyA?, goyamA ! siddhetti vattavvaM siyA buddhetti vattavvaM siyA muttetti battavya pAragaetti va paraMparagaetti va. siddhe buddhe mutte parinibbuDe aMtakaDe savvadukkhappahINetti vattavya siyA, sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! ti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdada namasaha 2 saMjameNaM tavasA| 4 appANaM bhAvemANe viharati // (suu089)|| | 'vAukAe NaM bhaMte'iti, ayaM ca prazno vAyukAyaprastAvAdvihito'nyathA pRthivIkAyikAdInAmapi mRtvA svakAye utpA|| do'styeva, sarveSAmeSAM kAyasthiterasaGkhyAtatayA'nantatayA coktatvAt , yadAha--"assaGkhosappiNIussappiNIo egi-1 diyANa u cauNhaM / tA ceva U aNaMtA vaNassaIe u yoddhavA // 1 // " tatra vAyukAyo vAyukAya evaanekshtshsrkRtvH|| hai 'uddAitta'tti 'apahatya' mRtvA tattheva'tti vAyukAya eva 'paJcAyAitti 'pratyAjAyate' utpadyate / 'puDhe uddAi'tti spRSTaH svakAyazastreNa parakAyazastreNa vA 'apadravati' viyate 'no apuDhe 'tti sopakramApekSamidaM, 'nikkhamai'tti svakaDevarAnniHhA sarati, 'siyasasarIrItti sthAt-kathaJcit 'orAliyaveubviyAI vippajahAye'tyAdi, ayamarthaH-audArikavaikriyA- pekSayA'zarIrI taijasakArmaNApekSayA tu sazarIrI niSkrAmatIti // vAyukAyasya punaH punastatraivotpattirbhavatItyuktam, atha hai kasyacinmunerapi saMsAracakrApekSayA punaH punastatraivotpattiH syAditi darzayannAha-maDAI NaM bhaMte ! niyaMThe'ityAdi, mR|| tAdI-prAsukabhojI, upalakSavAdeSaNIyAdI ceti dRzya, 'nirgranthaH' sAdhurityarthaH 'havaM' zIghamAgacchatIti yogH| 1 caturNAmekendriyANAgasahayAtotsapiNya eva tAzcaiva vanaspateH anantA eva boddhavyAH // 1 // ~234~
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [86-89] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [86-89] 88-89 dIpa anukrama [108-111] vyAkhyA- kiMvidhaH san ? ityAha-no niruddhabhavetti aniruddhAtanajanmA, caramabhavAprApta ityarthaH, ayaM ca bhavadbhayaprAptavyamo-18| 2 zatake prajJaptiH ||kaaksso'pi syAdityAha-'no niruddhabhavaparva'tti prAptavyabhavavistAra ityarthaH, ayaM ca devamanuSyabhavaprapazcApekSayA'pi syAdi- uddezaH 1 abhayadevI yadavAra tyata Aha-No pahINasaMsAra'tti agrahINacaturgatigamana ityarthaH, yata evamata eva 'no pahINasaMsAraveyaNijjetti mRtAdisA. yA vRttiH para aprakSINasaMsAravedyakarmA, ayaM ca sakRJcaturgatigamanato'pi syAdityata Aha-'no bocchinnasaMsAre'tti atruTitacaturga-18 didhorityaMtA disU 87 // 11 // tigamanAnubandha ityarthaH, ata eva 'no vocchinnasaMsAraveyaNijjetti 'no' naiva vyavacchinnam-anubandhavyavacchedena caturgatigamanavecaM karma yasya sa tathA, ata eva 'no nihiyaDe'tti aniSThitaprayojanaH, ata eva 'no niDiyaTThakaraNijje' tti 'no' naiva niSThitArthAnAmiva karaNIyAni-kRtyAni yasya sa tathA, yata evaMvidho'sAvataH punarapIti, anAdau saMsAre | pUrva prAptamidAnI punarvizuddhacaraNAvApteH sakAzAdasambhAvanIyam 'itthatyaMti 'ityartham enamartham-anekazastiyaGnaranA kinArakagatigamanalakSaNam 'ityatta'miti pAThAntaraM tatrAnena prakAreNetthaM tadbhAva itthatvaM, manuSyAditvamiti bhAvaH, anusvAralopazca prAkRtatvAt , 'habbati zIgham 'Agacchatti prApnoti abhidhIyate ca-kaSAyodayAtpratipatitacaraNAnAM cAritravatAM saMsArasAgaraparicamaNaM, yadAha-"jai uvasaMtakasAo lahai aNataM puNovi paDivAya'ti / sa ca saMsAracakragato munijIvaH prANAdinA nAmapaTTena kAlabhedena yugapacca vAcyaH syAditi vibhaNiSuH praznayanAha-'se NamityAdi, tatra 'saMH' nirgandhajIvaH kiMzabdaH prazne sAmAnyavAcitvAcca napuMsakaliGgena nirdiSTa: 'iti' evamanvarthayuktatayetyarthaH, 1 upazAntakaSAyo'pi yadyanantaM kAlaM yAvadviSatipAtaM labhate (tadA kA vArtA'nyasya sakaSAyasya ? ) // CRECOACK // 11 // ~235~
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [86-89] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [86-89] dIpa anukrama [108-111] vaktavyaH syAt, prAkRtatvAca sUtre napusakaliGgatA'syeti, anvarthayuktazabdairucyamAnaH kimasI vaktavyaH syAt / iti / bhAvaH / anottara-'pANetti vattavya'mityAdi, tatra prANa ityetattaM prati vaktavyaM syAt yadocchrAsAdimatvamAtramAzritya | tasya nirdezaH kriyate, evaM bhavanAdidharmavivakSayA bhUtAdizabdapaJcakavAcyatA tasya kAlabhedena vyAkhyeyA, yadA tUcchrAsAdidhamaiyugapadasau vivakSyate tadA prANo bhUto jIvaH sattvo vijJo vedayitetyetattaM prati vAcyaM syAt , athavA nigamanavA| kyamevedamato na yugapatpakSavyAkhyA kAryeti / 'jamhA jIve ityAdi, yasmAt 'jIvaH' AtmA'sau 'jIvati' prANAna dhArayati, tathA 'jIvatvam upayogalakSaNam AyuSkaM ca karma 'upajIvati'anubhavati tasmAjjIva iti vaktavyaM syaaditi| 'jamhA satte subhAsubhehiM kamme hiMti saktaH-AsaktaH zakto vA-samarthaH sundarAsundarAsu ceSTAsu, athavA saktaH6 saMbaddhaH zubhAzubhaiH karmabhiriti // anantaroktasyaivArthasya viparyayamAha-'pAragae'tti pAragataH saMsArasAgarasya 'bhAvini bhUtavadi'tyupacArAditi 'paraMparAgae'tti paramparayA-mithyAdRSTyAdiguNasthAnakAnAM manuSyAdisugatInAM vA pAramparyeNa gato bhavAmbhodhipAraM prAptaH paramparAgataH // ihAnantaraM saMyatasya saMsAravRdbhihAnI ukta siddhatvaM ceti, adhunA tu teSAmanyeSAM hai cArthAnAM vyutpAdanArtha skandakacaritaM vivakSuridamAha| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre rAyagihAo nagarAo guNasilAo ceiyAo paDinikkhamai paDinikkhamisA yahiyA jaNavayavihAraM viharaha, teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM kayaMgalAnAma nagarI hotthA vaNNao, tIse NaM kayaMgalAe nagarIe bahiyA uttarapuracchime disIbhAe chattapalAsae nAma ceie RELIGunintentiaTRE ~236~
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [90] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [90] vyAkhyA-1 mahotthA SaNNao, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre upapaNanANadasaNadhare jAva samosaraNaM parisA nigacchati, 21 zatake prajJaptiH tIse NaM karyagalAe nagarIe adUrasAmaMte sAvatthI nAmaM nayarI hotthA vaNNao, tastha NaM sAvatthIe nayarIe | uddezaH1 abhayadevI- gahabhAlissa aMtevAsI khaMdae nAma kaccAyaNassagotte parivAyage parivasai riubvedajajubvedasAmavedaaha skandrakacayAvRttiH // caNavedaitihAsapaMcamANaM nigghaMTuchaTThANaM cauNhaM vedANaM saMgovaMgANaM sarahassANaM sArae dhArae dhArae pArae AritaM sU90 piGgalakasaDaMgavI sahitatavisArae saMkhANe sikkhAkappe vAgaraNe chaMde nirutte jotisAmayaNe annesu ya bahasu bbhnn||112|| saDagavI sahitatarvisArae sakhANe sikkhAkappa vAgaraNa esu parivvAyaesu ya nayesu suparinihie yAvi hotyA, tattha NaM sAvatthIe nayarIe piMgalae nAmaM niyaMThe vesAliyasAvae parivasai, tae Na se piMgalae NAmaM NiyaMThe vesAliyasAvae aNNayA kayAI jeNeva khaMdae kacAyaNassagotte teNeva uvAgacchada 2 khaMdagaM kaccAyaNassagotaM iNamakkhevaM pucche-mAgahA! kiM sate loe / aNate loe 1 saaMte jIve aNaMte jIve 2 saaMtA siddhI aNaMtA siddhI 3 saaMte siddhe arNate siDe 4 keNa vA maraNeNaM maramANe jIve vaDDati vA hAyati vA 51, etAvaM tAva AyakvAhi vuccamANe evaM, taeNaM se khaMdae / | kacA gotte piMgalaeNaM NiyaMTheNaM sAlIsAvaeNaM iNamakkhevaM pucchie samANe saMkie kaMkhie vitigicchie bhedasamAvanne kalusamAvanne No saMcAei piMgalayassa niyaMThassa vesAliyasAvayassa kiMcivi pamokkhamakkhAiUM, tusiNIe saMciTThada, tae NaM se piMgale niyaMThe besAlIsAvae khaMdayaM kacAyaNassagottaM docaMpi tacaMpi iNamakkhevaM pucche-mAgahA ! kiM sate loe jAva keNa vA maraNeNaM maramANe jIve vahada vA hAyati vA etAvaM dIpa anukrama [112] 5454545565654 skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~237~
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [90] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [90] tAva AikvAhi bucamANe evaM, tateNaM se khaMdae kaccA0 gotte piMgalaeNaM niyaMTheNaM vesAlIsAvaeNaM docaMpitacaMpi iNamakkhevaM pucchie samANe saMkie kaMkhie vitigicchie bhedasamAvaNNe kalusamAvaNe no saMcAei piMgalayassa niyaMThassa besAlisAvayassa kiMcivi pamokkhamakkhAuM tusiNIe saMciTThai / tae NaM sAvatthIe nayarIe siMghADaga jAvamahApahesu mahayA jaNasaMmadde i vA jaNabUhe i vA parisA nigacchA / tae NaM tassa sAkhaMdayassa kaccAyaNassagottassa bahujaNassa aMtie eyamahUM socA nisamma imeyArUve abhatthie ciMtie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA-evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre kayaMgalAe nayarIe bahiyA chattapa hai lAsae cehae saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharaha, taM gacchAmi NaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vNdaami| namasAmi, seyaM khalu me samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdittA NamaMsittA sakArettAsammANittA kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM dIpajucAsittA imAI ca NaM eyAkhvAiM aTThAI heUI pasiNAI kAraNAI pucchittaettikaTTa evaM saMpehei 2|| jeNeva parivAyAvasahe teNeva ucAgacchada 2ttA tidaMDaM ca kuMDiyaM ca kaMcaNiyaM ca karoDiyaM ca bhisiyaM ca | kA kesariyaM ca channAlayaM ca aMkusayaM ca pavittayaM ca gaNettiyaM ca chattayaM ca vAhaNAo ya pAuyAoM ya dhAurahattAo ya gehada geNhaittA parivvAyAvasahIo paDinikkhamai paDinikkhamahattA tidaMDakuMDiyakaMcaNiya-18 karoDiyabhisiyakesariyachantrAlayaaMkusayapavittagaNettiyahasthagae chattovAhaNasaMjutte dhAurattavatthaparihie sAvatthIe nagarIe majhamajameNaM nigacchada nigacchaittA jeNeva kayaMgalA nagarI jeNeva chattapalAsae cehae jeNeva dIpa anukrama [112] skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~238~
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [90] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prajJaptiH prata sUtrAMka [90] dIpa anukrama [112] vyAkhyA-16 samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva pahAretya gamaNAe / goyamAi samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyama evaM vayAsI- 2 zatake abhayadevI dacchisi NaM goyamA ! puvvasaMgatiyaM, kahaM bhaMte !?, khaMdayaM nAma, se kAhaM vA kihaM vA kevacireNa vA, evaM khalu yA vRttiH goyamA ! teNaM kAleNaM 2 sAvatthInAma nagarI hotyA vannao, tatya NaM sAvatthIe nagarIe gahabhAlissa aMte-IIIRAMA vAsI khaMdae NAma kacAyaNassagotte paribvAyae parivasai taM ceva jAva jeNeva mamaM aMtie teNeva pahArettha saraNe aa||113|| gamaNAe, se taM adUrAgate bahusaMpatte addhANapaDivaNe aMtarApahe vaTTaha / ajjevaNaM dakichasi goyamA !, bhaMte-|| gamaH tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM vaMdai namasai 2evaM vadAsI-pahU NaM bhaMte ! khaMdae kacAyaNassagotte devANu-dA ppiyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pabvaittae ?, haMtA pabhU, jAvaM caNaM samaNe bhagavaM mahA vIre bhagavao goyamassa eyamaI parikahe i tAvaM ca NaM se khaMdae kacAyaNassagotte taM desaM habvamAgate, tae NaM 51 &bhagavaM goyame khaMdayaM kacAyaNassagotaM adUraAgayaM jANittA khippAmeva abbhuDheti khippAmeva panuvagacchadAra |2 jeNeva khaMdae kaccAyaNassagote teNeva uvAgacchadattA khaMdayaM kaccAyaNassagotaM evaM bayAsI-he khaMdayA! sAgaya khaMdayA ! susAgayaM khaMdayA ! aNurAgayaM khaMdayA! sAgayamaNurAgayaM khaMdayA ! se nUrNa turma khNdyaa| & sAvatthIe nayarIe piMgalaeNaM niyaMTheNaM vesAliyasAbaeNaM iNamakkhevaM pucchie-mAgahA ! kiM sote loge // 113 // aNate loge? evaM taM ceva jeNeva iha teNeca havyamAgae. se naNaM khaMdayA ! aDhe samajhe ?, haMtA asthi, tae rANaM se khaMdae kathA bhagavaM goyama evaM bayAsI-se keNaTeNaM goyamA! tahArUve nANI vA tavassI vA jeNaM tava 4 skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~239~
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [90] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [90] esa aDe mama tAva rahassakaDe havvamakkhAe ? jao NaM tuma jANasi, tae NaM se bhagavaM goyame khaMdayaM kathA yaNassagotaM evaM vayAsI-evaM khalu khaMdayA ! mama dhammAyarie dhammovaesae samaNe bhagavaM mahAvIre uppaNNakaNANadasaNadhare arahA jiNe kevalI tIyapacuppannamaNAgayaviyANae savva sabvadarisI jeNaM marma esa ahe || tava tAva rahassakaDe habbamakkhAe jao NaM ahaM jANAmi khNdyaa| tae NaM se khaMdae kaccAyaNassagotte bhagavaM goyama evaM vayAsI 'uppaNNaNANadasaNadhare' iha yAvatkaraNAt 'arahA jiNe kevalI savaNNU sabadarisI AgAsagaeNaM chatteNa'mityAdi samavasaraNAntaM vAcyamiti / 'gaddabhAlissa'tti gardabhAlAbhidhAnaparivrAjakasya 'riubveyajajubbeyasAmaveyaathavbaNa| veya'tti, iha SaSThIbahuvacanalopadarzanAt RgvedayajurvedasAmavedAtharvaNavedAnAmiti dRzyam itihAsa:-purANaM sa paJcamo yeSAM te tathA teSAm 'cauNhaM veyANa'ti vizeSyapadaM 'nigghaMTuchaTThANaM'ti nirghaNTo nAmakozaH 'saMgovaMgANa'ti aGgAnizikSAdIni SaDU upAGgAni-taduktaprapaJcanaparAH prabandhAH 'sarahassANaM ti aidamparyayuktAnAM 'sAraetti sArako'dhyApana dvAreNa pravartakaH smArako vA'nyeSAM vismRtasya sUtrAdeH smAraNAt 'vArae'tti vArako'zuddhapAThaniSedhAt 'dhArae'tti | kacitpAThaH tatra dhArako'dhItAnAmeSAM dhAraNAt 'pArae'tti pAragAmI 'SaDaGgaviditi SaDaGgAni-zikSAdIni vakSyamANAni, sAjhopAGgAnAmiti yaduktaM tadvedaparikarajJApanArtham, athavA paDaGgavidityatra tadvicArakatvaM gRhItaM 'vida vicAraNe iti vacanAditi na punarutatvamiti 'sadvitaMtavisArae'tti kApilIyazAstrapaNDitaH, tathA 'saMkhANetti gaNitaskandhe 50-254 dIpa anukrama [112] 0-54 skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~240~
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [90] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: caritaM prata sUtrAMka [10] vyAkhyA- III supariniSThita iti yogaH, SaDaGgavedakatvameva myanakti-sikkhAkappetti zikSA-akSarasvarUpanirUpaka zAstraM kalpazca-1|| 2 zatake majJaptiH || tathAvidhasamAcAranirUpakaM zAstrameva tataH samAhAradvandvAt zikSAkalye 'vAgaraNe'tti zabdazAkhe 'chaMde'tti padyalakSaNa-dA uddezaH 1 abhayadevI| zAstre 'nirutteti zabdavyutpattikArakazAstre 'jotisAmayaNe'tti jyotiHzAstre 'babhaNNaesutti brAhmaNasambandhiSu / skandakayA vRttiH 'parivAyaesu yatti parivrAjakasatkeSu 'nayeSu' nItiSu darzaneSvityarthaH / 'niyaMThe'tti nirghandhaH, zramaNa ityarthaH 'vesaa||11|| liyasAyae'tti vizAlA-mahAvIrajananI tasyA apatyamiti vaizAlikaH-bhagavAMstasya vacanaM zRNoti tadrasikatvAditi vaizAlikazrAvakaH, tadvacanAmRtapAnanirata ityarthaH 'iNamakkhe'ti enam 'AkSepa' praznaM 'pucche'tti pRSTavAn , 'mAgaha'tti magadhajanapadajAtatvAnmAgadhastasyAmantraNaM he mAgadha ! 'bahui'tti saMsAravarddhanAt 'hAya'tti saMsAraparihAnyeti / 'etAvaM| tAve'tyAdi, etAvat praznajAtaM tAvadAkhyAhi 'ucyamAnaH' pRcchayamAnaH, 'evam' anena prakAreNa, etasminnAkhyAte puna-1 ranyatprakSyAmIti hRdayam / 'saMkie' ityAdi, kimidamihottaramidaM vA / iti saMjAtazaGkaH, idamihottaraM sAdhu idaM ca na || sAdhu ataH kathamatrottaraM lapsye ityuttaralAbhAkAlAvAn kAsitaH asminuttare datte kimasya pratItirutpatsyate na vA / ityevaM | vicikitsitaH'bhedasamAvanne' matema-kiMkartavyatAbyAkulatAlakSaNamApannaH 'kaluSamApannaH' nAhamiha kicijAnAmItyevaM // 11 // svaviSayaM kAlupyaM samApanna iti 'no saMcAei'tti na zakoti 'pamokkhamakkhAi'ti pramucyate paryanuyogabaMdhanAdaneneti pramokSam-uttaram 'AkhyAtuM' vaktum / 'mahayA jaNasaMmadde i vA jaNavUhe i vA' ityatredamanyad dRzyam-'jaNabole i vA jaNakalakale i vA jaNummI i vA jaNukaliyA i vA jaNasaMnivAe i vA bahujaNo aNNamaNNassa evamAikkhai 4 KARAGRA dIpa anukrama [112] Auditurary.com skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~241~
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [90] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka * [90] evaM khalu devANuppiyA ! samaNe 3 Aigare jAva saMpAviukAme puSANupurvi caramANe gAmANugAma dUimANe kayaMgalAe nayarIe chattapalAsae ceie ahApaDirUvaM uggahaM uggiNihattA saMjameNaM tabasA appANaM bhAvemANe viharai, taM mahapphalaM & khalu bho devANuppiyA! tahArUvANaM arahatANaM bhagavaMtANaM nAmagoyassavi savaNayAe, kimaMga puNa abhigamaNabaMdaNanama-16 saNapaDipucchaNapajjuvAsaNayAe egassavi Ayariyassa dhammiyassa suvayaNassa savaNayAe ?, kimaMga puNa viulassa ahassa | gahaNayAe, taM gacchAmo NaM devANuppiyA! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmo namasAmo sakAremo sammANemo kalANaM maMgalaM & devayaM ceiyaM paJjuvAsAmo, eyaM No peJcabhave hiyAe suhAe khamAe nisseyasAe ANugAmiyattAe bhavissaittikaTTha bahave uggA uggaputtA evaM bhogA rAiNNA khattiyA mAhaNA bhaDA johA malaI lecchaI aNNe ya bahave rAIsaratalavaramADaM|| biyakoIbiyainbhaseDiseNAvaisatyavAhapabhiyao jAva uktihasIhanAyabolakalayalaraveNaM samuddaravabhUyaMpiva karemANA sAvasthIe nayarIe majhaM majheNaM nigacchaMti' asyAyamarthaH-zrAvastyAM nagaryo yatra 'mahaya'tti mahAn janasaMmardastatra bahujano'nyo'nyasyaivamAkhyAtIti vAkyArthaH, tatra janasaMmadaH-uroniSpeSaH 'itiH' upapradarzane 'vA' samuccaye pAThAntare zabda iti vA janavyUhaH-cakrAdyAkAro janasamudAyaH bola:-avyaktavarNo dhvaniH kalakalA-sa evopalabhyamAnavacanavibhAgaH Urmi:saMbAdhaH kalolAkAro vA janasamudAyaH utkalikA-samudAya evaM laghutaraH janasannipAtaH-aparAparasthAnebhyo janAnAM mIlanaM, 'yathApratirUpa'mityucitaM 'tathArUpANAM' saGgatarUpANAM 'nAmagoyassavitti nAno yAdRcchikasyAbhidhAnasya gotrasya ca-guNaniSpannasya 'savaNayAe' zravaNena 'kimaMga puNatti kiMpunariti pUrvoktArthasya vizeSadyotanArthaH aGgelyAmantraNe abhi-4 ACANCE -0-90- dIpa anukrama [112] SARELatun international skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~242~
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [90] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka A [90] dIpa anukrama [112] vyAkhyA- gamanam-abhimukhagamanaM vandanaM-stutiH namasyana-praNamanaM pratipracchanaM-zarIrAdivA praznaH paryupAsanaM-sevA teSAm-abhi- 2 zatake prajJaptiH ||| gamanAdInAM bhAvastattA tayA AryasyetyAryapraNetRkatvAt dhArmikasya dharmapratibaddhatvAt , 'vaMdAmoti stumaH 'namasyAmaH || uddezaH1 abhayadevI| iti praNamAmaH 'satkArayAmaH' AdaraM kurmoM vastrArcanaM vA sanmAnayAma ucitapratipattibhiH, kimbhUtam / ityAha-kalyANa skandakacayA vRttiH / ritaM sU91 kalyANahetuM maGgala-duritopazamanahetu daivataM-daivaM caityam-iSTadevapratimA caityameva caityaM 'paryupAsayAmaH' sevAmahe 'etaNNe' // 115 // tti etat 'naH' asmAkaM 'pretyabhave' janmAntare 'hitAya' pathyAnnavata 'sukhAya' zarmaNe 'kSemAya' saGgatatvAya 'niHzreyasAya' & mokSAya 'AnugAmikatvAya' paramparAzubhAnubandhasukhAya bhaviSyati 'itikRtvA' itihetobahavaH 'ugrAH' AdidevAvasthApi tA''rakSakavaMzajAtA: 'bhogAH' tenaivAvasthApitaguruvaMzajAtAH 'rAjanyAH bhagavadvayasyavaMzajAH 'kSatriyA' rAjakulInAH! |4||'bhaTAH' zIryavantaH 'yodhAH' tebhyo viziSTatarAH mallakino lecchakinazca rAjavizeSAH 'rAjAnaH' nRpAH 'IzvarAH' yuvarAjA&stadanye ca maharbikAH 'talavarAH' pratuSTanarapativitIrNapaTTabandhavibhUSitA rAjasthAnIyAH 'mADambikAH' saMnivezavizeSanA-1 kAyakAH 'kauTumbikAH' katipayakuTumbaprabhavorAjasevakAH, utkRSTizca-AnandamahAdhvaniH siMhanAdazca-pratItaH bolazca-varNavya- IS ||ktivarjito mahAdhyaniH kalakalava-avyaktavacanaH sa evaitallakSaNo yo ravastena samudraravabhUtamiva-jaladhizabdaprAptamiva tanmaya // 115 // mivetyarthaH nagaramiti gamyata iti / etasyArthasya sakhepaM kurvannAha-parisA niggcchti'tti| 'tae 'ti'tataH' ananta-2 ram 'imeyArUvetti 'ayaM vakSyamANatayA pratyakSaH sa ca kavinocyamAno nyUnAdhiko'pi bhavatItyata Aha-etadeva rUpaMTU 4 yasyAsAvetadrUpaH 'ammathie'tti AdhyAtmika AtmaviSayaH 'ciMtie'tti smaraNarUpaH 'pasthie'tti prArthitaH-abhilA For P LOW sUtrasya kramAMkane atra mudraNa-doSa: sambhAvyate (yahA~ sUtra-krama 90 hI cala rahA hai magara 91 mudrita huA hai ) skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~243~
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [30] dIpa anukrama [112] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [90] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vAtmakaH 'maNogae'ti manasyeva yo gato na bahiH vacanenAprakAzanAtsa tathA 'saGkalpaH' vikalpaH 'samuppajjitya'ti samutpannavAn 'serya'tti zreyaH- kalyANaM 'pucchittae 'ti yogaH 'imAIca NaM'ti prAkRtatvAd 'imAn' anantaroktatvena | pratyakSAsannAn cazabdAdanyAMzca 'eyArUbAI'ti 'etadrUpAn' uktasvarUpAn, athavaiteSAmevAnantarokAnAmarthAnAM rUpaM yeSAM praSTavyatAsAdharmyAttattathA tAn 'arthAn' bhAvAn lokasAntatvAdIMstadanyAMzva 'heU'ti anvayavyatirekalakSaNa hetugamya| tvAddhetavo- loka sAntatvAdaya eva tadanye cAtastAn 'pasinAI'ti praznaviSayatvAt praznA eta eva tadanye vAtastAn 'kAraNAI' ti kAraNam - upapattimAtraM tadviSayatvAtkAraNAni eta eva tadanye vA'tastAni 'vAgaraNAI' ti vyAkriyamA NatvAdvyAkaraNAni eta eva sadanye vA'tastAni 'pucchittae'ti praSTuM 'tikaTTu' itikRtvA'nena kAraNena evaM saMpehei'tti 'evam' uktaprakAraM bhagavadvandanAdikaraNamityarthaH 'saMprekSate' paryAlocayati 'parivAyAvasahe'tti paribrAjakamaThaH 'kuNDikA' kamaNDalu 'kAzanikA' rudrAkSakRtA 'karoTikA' mRdbhAjanavizeSaH 'bhRzikA' Asana vizeSaH 'kezarikA' pramArjanArtha cIvarakhaNDa 'pAlaka' trikASThikA 'aGkuza ke' tarupalavagrahaNArthamaGkuzAkRtiH 'pavitrakam' aGgulIyakaM 'gaNetrikA' kalAcikAssbharaNavizeSaH 'ghAuratAo'tti sATikA iti vizeSaH, 'tidaMDe' tyAdi tridaNDakAdIni daza haste gatAni sthitAni yasya sa tathA, 'pahArettha'tti 'pradhAritavAn' saGkalpitavAn 'gamanAtha' gantuM / 'goyamAi ti gautama iti evamAmadhyeti zeSaH, athavA'yItyAmantraNArthameva / 'se kAhe va'tti atha kadA vA ? kasyAM velAyAmityarthaH 'kiha vatti kena vA prakAreNa ? sAkSAdarzanataH zravaNato vA 'kevacireNa vatti kiyato vA kAlAt ?, 'sAvasthI nAmaM nayarI hotyati vibhaktipari Education International skaMdaka (khaMdhaka) caritra For Pernal Use Only ~244~
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [90] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka dIpa anukrama [112] vyAkhyA-jANAmAdastItyarthaH, athavA kAlasyAvasarpiNItvAtprasiddhaguNA kAlAntara evAbhavannedAnImiti / 'adUrAigae'tti adUre 2 zatake majJaptiH AgataH, sa cAvadhisthAnApekSayA'pi syAt athavA dUrataramArgApekSayA[graMthA0 3000] kozAdikamapyadUraM syAdata ucyate skandakacaabhayadevI- bahusaMpatte'ISadUnasaMprApto bahusaMprAptaH, sa ca vizrAmAdihetorArAmAdigato'pi syAdata ucyate-'aDANapaDibannetti | DNA vRtti zAlImArgapratipannaH, kimuktaM bhavati ?-'aMtarApahe vaitti vivakSitasthAnayorantarAlamArge vartata iti / anena ca sUtreNa || // 11 kathaM drakSyAmi ? ityasyottaramukta, kathaM ?, yato'dUrAgatAdivizeSaNasya sAkSAdeva darzanaM saMbhavati, tathA 'ajjeva || dacchasi ityanena kiyaccirAdityasyottaramuktaM, 'kAhe ityasya cottaraM sAmarthyagamya, yato yadi bhagavatA madhyAhasamaye iyaM | vArtA'bhihitA tadA madhyAhasyopari muhUrtAdyatikramaNe yA velA bhavati tasyAM drakSyasIti sAmathyoduktam , adUrAgatA-18 divizeSaNasya hi taddezaprAptau muhUrtAdireva kAlaH saMbhavati na bahutara iti / 'agArAo'tti niSkramyetizeSaH 'anagAritAM' sAdhutAM 'pravajituM' gantum , athavA vibhaktipariNAmAdanagAritayA 'prabajituM pravajyAM pratipattum 'anbhuTeti'tti | AsanaM tyajati, yacca bhagavato gautamasthAsaMyataM pratyabhyutthAnaM tagAvisaMyatatvena tasya pakSapAtaviSayatvAd gautamasya cAkSI|NarAgatvAt, tathA bhagavadAviSkRtatadIyavikalpasya tatsamIpagamanatastatkathanAdU bhagavajjJAnAtizayaprakAzanena bhagavatyatIva bahumAnotpAdanasya cikIrSitatvAditi / 'he khaMdaya'tti sambodhanamAtra 'sAgayaM khaMdaya'tti 'svAgataM' zobhanamAga-1 // 11 // manaM taba skandaka! mahAkalyANanirbhagavato mahAvIrasya saMparkeNa tava, kalyANanivandhanatvAttasya, 'susAgarya'ti ati| zayena svAgataM, kathaJcidekArthoM vA zabdAvetI, ekArthazabdoccAraNaM ca kriyamANaM na duSTa, saMbhramanimittatvAdasveti, 'aNu-||* Hrwasaram.org sUtrasya kramAMkane atra mudraNa-doSa: sambhAvyate (yahA~ sUtra-krama 90 hI cala rahA hai magara 91 mudrita huA hai ) skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~245
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [90] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [90] dIpa anukrama [112] rAgayaM khaMdaya !tti rephasyAgamikatvAd 'anvAgatam' anurUpamAgamanaM skandaka ! taveti dRzya, 'sAgayamaNurAgarya'ti zobhanatvAnurUpatvalakSaNadharmadvayopetaM tavAgamanamityarthaH, 'jeNeva ihati yasyAmeva dizIdaM bhagavatsamavasaraNaM 'teNevatti tasyAmeva dizi "asthe samatthe tti astyeSo'rthaH?, 'aDhe samaDetti pAThAntaraM, kAkA cedamadhyeyaM, tatazcArthaH kiM 'samarthaH / saGgataH ? iti praznaH syAt, uttaraM tu 'haMtA adhi' sadbhUto'yamartha ityarthaH / 'NANI'tyAdi, asyAyamabhiprAyaH-jJAnI | jJAnasAmarthyAjAnAti tapasvI ca tapaHsAmAddevatAsAnnidhyAjjAnAtIti praznaH kRtaH 'rahassakaDe'tti rahAkRtA-pracchannakA kRto, hRdaya evAvadhAritatvAt, gacchAmo NaM goyamA ! tava dhammAyariyaM dhammovadesayaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmo NamaMsAmo jAva 2 pajuvAsAmo, ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdha, tae NaM se bhagavaM goyame khaMdaeNaM kacAyaNassagotteNaM ||| saDi jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva pahArettha gamaNayAe / teNaM kAleNaM 2 samaNe bhagavaM mahAvIre viya4 DabhotIyAvi hotyA, tae NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa viyaTTabhogiyassa sarIraM orAlaM siMgAraM * kallANaM sivaM dhaNaM maMgallaM sassirIyaM aNalaMkiyavibhUsiyaM lakSaNavaMjaNaguNobaveyaM sirIe atIva TU 2 upasobhamANe ciTThada / taeNaM se khaMdae kaccAyaNassagotte samaNassa bhagavao mahAvIrassa vithaTTabhogissa sarIraM orAlaM jAca atIva 2 uvasobhemANaM pAsai 2ttA hahatuhacittamANadie pIimaNe paramasomaNassie harisavasavisappamANahiyae jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2ttA samaNaM bhagavaM skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~246~
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [91] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [91] dIpa anukrama [112] vyAkhyA- mahAvIraM tikkhutto AyAhiNappayAhiNaM kareda jAva pajuvAsai / khaMdayAti samaNe bhagavaM mahAvIre khaMdayaM 2 zataka prajJaptiH kaccAya evaM vayAsI-se nUNaM tuma khaMdayA ! sAvasthIe nayarIe piMgalaeNaM NiyaMTheNaM vesAliyasAvaeNa * uddezaH1 abhayadevI iNamakkhevaM pacchie maaghaa| kiM sate loe aNate loe evaM taM jeNeva mama aMtie teNeva havvamAgae, se skandakacayA vRttiH1 naNaM khNdyaa| ayamaDhe samaDe?, haMtA asthi, jeviya te khaMdayA ! ayameyArUve anbhatthie ciMtie pthie| // 117 // maNogae saMkappe samuppajjitthA-kiM sate loe aNaMte loe? tassaviya NaM ayamaDhe-evaM khalu mae khaMdayA cibihe loe pannatte, taMjahA-dabbao khettao kAlao bhaavo| davao ege loe saaMte ?, khettao NaM loe asaMkhejjAo joyaNakoDAkoDIo AyAmavikhaMbheNaM asaMkhejAo joyaNako-15|| DAkoDIo parikkheveNaM pa0 asthi puNa saaMte 2, kAlao NaM loe Na kayAvi na AsI na kayAvi na bhavati | na kayAvina bhavissati bhaviMsu ya bhavati ya bhavissai ya dhuce Nitie sAsate akkhae avvae avaDie rANiye, Nadhi puNa se aMte 3, bhAvao NaM loe aNaMtA vaNNapajjavA gaMdha rasa0 phAsapajavA arNatA saMThANapajjavA || arNatA garuyalahuyapajavA arNatA agaruyalahayapajjavA, nasthi puNa se aMte 4, settaM khaMdagA! davao loe sasAaMte khettao loe saaMte kAlato loe aNaMte bhASao loe aNate / jeviya te khaMdayA! jAva sate || jIve aNaMte jIve, tassavi ya NaM ayamaDhe-evaM khalu jAba davao NaM ege jIve sate, khettao NaM jIve // asaMkhejapaesie asaMkhejapadesogAde asthi puNa se aMte, kAlao NaM jIve na kayAvina Asi jAva nice-dA skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~247~
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [91] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [91] dIpa anukrama [112] nAsthi puNa se aMte, bhAvao NaM jIve aNatA NANapajjavA arNatA dasaNapa0 aNaMtA carittapa0 arNatA agurulahuyapa natthi puNa se aMte, settaM davao jIve saaMte khettao jIve saaMte kAlao jIve aNate bhAvao jIve aNate / jevi ya te khaMdayA pucchA [ imeyArUve ciMtie jAva saaMtA siddhI aNaMtA siddhI, tassavi | yaNaM ayamaDhe khaMdayA!-mae evaM khalu cauvivahA siddhI paNNa, taM0-dabbao4, davvao NaM egA siddhI] 4 khettaoNaM. siddhI paNayAlIsaM joyaNasayasahassAI AyAmavikkhaMbheNaM egA joyaNakoDI bAyAlIsaM ca* joyaNasayasahassAI tIsaM ca joyaNasahassAI donni ya auNApannajoyaNasae kiMci visesAhie parikkhe-15 veNaM asthi puNa se aMte, kAlao NaM sihI na kayAci na Asi, bhAvao ya jahAloyassa tahA bhANiyavvA, tastha vbao siddhI saaMtA khe0 sihI saaMtA kA siddhI arNatA bhAvao siddhI aNaMtA / jevi ya te khaMdayA ! jAva kiM agate sihe taM ceva jAva davao NaM ege siddhe sate, khe0 siddhe asaMkhejapaesie asaMkhejapadesogADe, asthi puNa se aMte, kAlao NaM sihe sAdIe apajjavasie natthi puNa se aMte, bhA0 sijhe arNatA NANapajjavA aNaMtA dUsaNapajjavA jAva arNatA agurulahuyapa nasthi puNa se aMte, settaM vva|o siddhe sabhaMte khettao siddhe saaMte kA siddhe aNate bhA0 siddhe aNate / jeviya te khaMdayA ! imeyArave 5 abhatthie ciMtie jAva samuppajitthA-keNa vA maraNeNaM maramANe jIve vahati vA hAyati cA?, tassavi yada paNa ayamaDhe evaM khalu khaMdayA!-mae duvihe maraNe paNNatte, taMjahA-bAlamaraNe ya paMDiyamaraNe ya, se kiM taM bAla skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~248~
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [91] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [91] 4 maraNe ?, 2 duvAlasavihe pa0, taM-valayamaraNe casaTTamaraNe aMtosallamaraNe tanbhavamaraNe giripaDaNe taru- vyAkhyA 2 zatake prajJaptiH paDaNe jalappavese jalaNappa0 visabhakkhaNe satthovADaNe vehANase giddhapaDhe / iceteNaM khaMdyA ! duvAlasaviheNaM || uddazaH1 abhayadevIpAlamaraNeNaM maramANe jIve arNatehiM neraiyabhavaggahaNehi appANaM saMjoei tiriyamaNudeva0 aNAyaM ca NaMdU skandrakacayA vRttiH1 // aNavadaggaM dIhamaddhaM cAuraMtasaMsArakatAraM aNupariyaTTai, settaM maramANe bahui 2, settaM bAlamaraNe / se kiMta | ritaM sU91 paMDiyamaraNe, 2 duvihe pa0, taM0-(01000) pAovagamaNe ya bhattapaJcavakhANe ya / se kiM taM paaovg||118|| maNe ?, 2 duvihe pa0, taM0-nIhArime ya anIhArime ya niyamA appaDikame, settaM pAovagamaNe / se kita 4 bhattapacakkhANe 1,2 duvihe paM0, taM0-nIhArima ya anIhArime ya, niyamA sapaDikame, settaM bhattapacakkhANe / icete khaMyA ! duviheNaM paMDiyamaraNeNaM maramANe jIve aNaMtehiM neraiyabhavaggahaNehi appANaM visaMjoei8 jAva vIIvayati, setaM maramANe hAyai, setaM paMDiyamaraNe / icceeNaM khaMyA ! duviheNaM maraNeNaM maramANe jIvela vahai vA hAyati vA / / (suu091)| 'dhammAyarie'tti kuta etat ? ityAha-'dhammovaesae'tti, utsannajJAnadarzanadharo na tu sadA saMzuddhaH, aha-|| dvandanAdyarhatvAt, jino rAgAdijetRtvAt , kevalI asahAyajJAnatvAt, ata evAtItapratyutpannAnAgatavijJAyakA, sa ca | daa||118|| |dezajJo'pi syAdityAha-sarvajJaH sarvadazI, 'viyabhoha'tti vyAvRtte 2 sUrye bhujhe ityevaMzIlo vyAvRttabhojI | pratidinabhojItyarthaH, 'orAlaM'ti pradhAnaM 'siMgAraMti zRGgAra:-alaGkArAdikRtA zobhA tadyogAt zRGgAraM, zRGgA dIpa anukrama [112] For P OW skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~249~
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [91] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: % - 5 prata sUtrAMka ) [91] 2454 zAramiva mAramatizayazobhAvadityarthaH, 'kalyANa' zreyaH 'zivam' anupadravamanupadravahetu 'dhanya dharmadhanalabdhR tatra vAda | sAdhu tadvA'rhati 'maGgalyaM' maGgale-hitArthaprApake sAdhu mAGgalyam, alaGkataM mukuTAdibhirvibhUSitaM-vastrAdibhista niSedhA| danalakRtavibhUSitaM, 'lakkhaNabaMjaNaguNovaveyaMti lakSaNaM-mAnonmAnAdi, tatra mAna-jaladroNamAnatA, jalabhRtakuNDikAyAM hi mAtavyaH puruSaH pravezyate tatpraveze ca yajalaM tato nissarati tadyadi droNamAnaM bhavati tadA'sau mAnopeta ucyate, unmAnaM tvarddhabhAramAnatA, mAtavyaH puruSo hi tulAropito yadyarddhabhAramAno bhavati tadonmAnopeto'sAvacyate.IN pramANaM punaH svAGgalenASTottarazatAGkalocchyatA, yadAha-"jaladoNamaddhabhAra samuhAi samUsio u jo nava umANummANapamANaM tivihaM khalu lakSaNaM eyaM // 1 // " vyaJjanaM-maSatilakAdikamathavA sahaja lakSaNaM pazcArya vyaJjanamiti, guNA:saubhAgyAdayo lakSaNavyaJjanAnAM vA ye guNAstarupapetaM yattattathA, upaapaitam ityetasya sthAne niruktivazAdupapetaM bhavatIti, 'sirIe'tti lakSmyA zobhayA vA // ___ 'hatuDacittamANadie'tti hRSTatuSTamatyarthaM tuSTaM dRSTaM vA-vismitaM tuSTaM ca-santoSavacitta-mano yatra tattathA, tad dRSTatuSTacittaM yathA bhavati evam 'AnanditaH' IpanmukhasaumyatAdibhAvaiH samRddhimupagataH, tatazca 'naMdie'tti nanditastaireva samRddhataratAmupagataH 'pIimaNe'tti prItiH-zrINanamApyAyanaM manasi yasya sa tathA 'paramasomaNassie'tti paramaM saumanasyasumanaskatA saMjAtaM yasya sa paramasaumanasthitastadvA'syAstIti paramasaumanasthikaH 'harisavasavisappamANahiyae'tti harSa 1-jaladroNo mAnamarddhabhAra unmAna svamukhAni nava samucchritastu mAnonmAnapramANAni etatrividhaM lakSaNam // 1 // dIpa anukrama [112] skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~250~
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [91] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: majJaptiH / prata sUtrAMka [91] dIpa anukrama [112] vyAkhyA- vazena visarpad-vistAraM vrajad hRdayaM yasya sa tathA, ekAdhikAni vaitAni pramodaprakarSapratipAdanArthAnIti / 'davyao 2 zatake / ege loe saaMtetti paJcAstikAyamayaikadravyatvAllokasya sAnto'sau, 'AyAmavikkhaMbheNaM'ti AyAmo-daya viSka- uddezaH1 abhayadevI mbho-vistAraH 'parikkheveNaM'ti paridhinA 'bhurvisu yatti abhavat ityAdibhizca padaiH pUrvotapadAnAmeva tAtparyamukta, skandakacayA vRttiH14 | 'dhuci dhruvo'calatvAt sa cAniyatarUpo'pi syAdata Aha-Niyae'tti niyata ekasvarUpatvAt , niyatarUpaH kAdAci. ritaM sU91 // 11 // ko'pi sthAdata Aha-sAsae'tti zAzvataH pratikSaNaM sadbhAvAt , sa ca niyatakAlApekSayA'pi syAdityata Aha-'a. kkhae'tti akSayo'vinAzitvAta, ayaM ca bahatarapradezApekSayA'pi syAdityata Aha-'avvae'tti avyayastatpradezAnAma-15 vyayatvAt , ayaM ca dravyatayA'pi syAdityAha-'avaTTie'tti avasthitaH paryAyANAmanantatayA'vasthitatvAt , kimuktaM bhavati ?-nitya iti, 'vaSNapajjavatti varNavizeSA ekaguNakAlatvAdayaH, evamanye'pi gurulaghuparyavAstadvizeSA bAdaraskandhAnAm, agurulaghuparyavA aNUnAM sUkSmaskandhAnAmamUrtAnAMca, nANapajjavatti jJAnaparyAyA jJAnavizeSA buddhikRtA vAsvibhAgaparicchedAra, anantA gurulaghuparyAyA audArikAdizarIrANyAzritya, itare tu kArmeNAdidravyANi jIvasvarUpaM cAzrityeti / 'jevi ya te khaMdayA pucchatti anena samanaM siddhipraznasUtramupalakSaNatvAcottarasUtrAMzazca sUcitaH, tacca ya-kA mapyevam-'jevi ya te khaMdayA imeyArUve jAva ki saaMtA siddhI arNatA siddhI tassavi ya NaM ayamahe, evaM khalu mae | // 11 // khaMdayA! caubihA siddhI paNNattA, taMjahA-dabao khettao kAlao bhAvaotti, dabaoNaM egA siddhi'tti, iha siddhirya4dyapi paramArthataH sakalakarmakSayarUpA siddhAdhArA''kAzadezarUpA vA tathA'pi siddhAdhArAkAzadezapratyAsannatveneSatmAgbhArA 355453 IKnorammaru skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~251~
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [91] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 4 prata sUtrAMka [91] % A pRthivI siddhirukA, 'kiMcivisesAhie parikkheveNaM'ti kizcinyUnagavyUtadvayAdhike ve yojanazate ekonapazcAzaduttare bhavata iti| 'calayamaraNe'tti balato-bubhukSAparigatatvena balavalAyamAnasya-saMyamAdvAbhrasyato (yata)maraNaM tadvalanmaraNa, tathA vazena-indriyavazena Rtasya-pIDitasya dIpakalikArUpAkSiptacakSuSaH zalabhaspeva yanmaraNaM tadvazArtamaraNaM, tathA'ntaHzalyasya dravyato'nutatomarAdeH bhAvataH sAticArasya yanmaraNaM tadantaHzalyamaraNaM, tathA tasmai bhavAya manuSyAdeH sato manupyAdAveva baddhAyuSo yanmaraNaM tattadbhavamaraNam , idaM ca naratirazvAmeveti, 'satdhovADaNe'tti zastreNa-kSurikAdinA avapATana-vidAraNaM dehasya yasmin maraNe tacchakhAvapATanaM, 'vahANase'tti vihAyasi-AkAze bhavaM vRkSazAkhAdyudvandhanena yattanniruktivazAbaihAnasaM, 'giddhapaTTe'tti gRdhaiH-pakSivizepaide'vA-mAMsalubdhaiH zRgAlAdibhiH spRSTasya-vidAritasya karikarabharAsabhAdizarIrAntargatatvena yanmaraNaM taddhaspRSTaM vA gRddhaspRSTaM vA gRdhairvA bhakSitasya-spRSTasya yattaddhaspRSTam / 'duvAlasaviheNaM bAlamaraNeNa ti upalakSaNatvAdasyAnyenApi bAlamaraNAntaHpAtinA maraNena niyamANa iti 'bahui bahui'tti | saMsAravarddhanena bhRzaM varddhate jIvaH, idaM hi dvivacanaM bhRzAthai iti| pAovagamaNetti pAdapasyevopagamanam-aspandatayA'vasthAna pAdapopagamanam , idaM ca caturvidhAhAraparihAraniSpannameva bhavatIti |'niihaarimey'tti nihAreNa nirvRttaM yttnihaarimN| pratizzraye yo niyate tasyaitat , tatkaDevarasya niriNAt , aniharimaM tu yo'TavyAM biyate iti / yaccAnyaneha sthAne iGgi4|| tamaraNamabhidhIyate tadbhakapratyAkhyAnasyaiva vizeSa iti neha bhedena darzitamiti / etya NaM se khadae kaccAyaNassa gotte saMbuddhe samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai 2 evaM vadAsI-icchAmi dIpa anukrama [112] - -- - 4 -- + awraturasurary.com skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~252~
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [92] muni dIpa ratnasAgareNa saMkalita..........AgamasUtra - [05], aMga sUtra - [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama [113] ||bhNte / tubha aMtie kevalipanattaM dhamma nisAmettae, ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdha / tae NaM samaNe || 2 zataka prajJaptiH bhagavaM mahAvIre khaMdayassa kacAyaNassagottassa tIse ya mahatimahAliyAe parisAe dhamma parikahei, dhamma-8 uddezaH 1 abhayadevI kahA bhANiyabdhA / tae NaM se khaMdae kacAyaNassagotte samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamma socA yAvRttiH1 ritaM sU91 nisamma hahutuDhe jAva hiyae uTThAe uThei 2 samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei 2 // 12 // hai evaM vadAsI-sadahAmiNa bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM, pattiyAmi NaM bhaMte ! niggaMdha pAvayaNaM, roemi | |bhaMte ! niggaMdha pAvayAM, anbhuTThami NaM bhaMte ! niggaMdhaM pA0, evameyaM bhaMte ! tahameyaM bhaMte ! avitahameyaM bhaMte / asaMdiddhameyaM bhaMte ! icchiyameyaM bhaMte ! paDicchiyameyaM bhaMte ! icchiyapahicchiyameyaM bhaMte! se jaheyaM tunbhe bada-12 hattika? samaNaM bhagavaM mahAvIraM caMdati namaMsati 2 uttarapuracchima disIbhAyaM avakamai 2 tidaMDaM ca kuMDiyaM 4 |ca jAva ghAurasAo ya egate eDei 2 jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchada 2 samaNaM bhagavaMTa mahAvIraM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei kareittA jAva namaMsittA evaM vadAsI-Alitte NaM bhaMte! loe palite NaM bhalo. A. pa. bhaM0 lo jarAmaraNeNa ya, se jahAnAmae kei gAhAvatI AgAraMsi // 20 // | jhiyAyamANasije se tattha bhaMDe bhavai appasAre mollagarUe taMgahAya AyAe egaMtamaMtaM avakamaitti, esa ||me nisthArie samANe pacchA purA hiyAe suhAe khamAe nissesAe ANugAmiyatsAe bhavissai, evAmeva devANupiyA ! majjhavi AyA ege bhaMDe iDhe kaMte pie maNunne maNAme gheje vesAsie saMmae bahumae aNumae ...aba mUla-saMpAdane eka sAmAnya mudraNa-doSa: dRzyate (yahA~ dAyIM tarapha Upara sU 91 likhA hai, vahAM sU 92 honA cAhie, kyoMki sUtra ke Akhira meM 92 hI likhA hai, mUla sampAdanameM yaha bhUla kA kAraNa hai---sUtra 90 ko do bhAgome bAMTanA, aise do bhAga "AgamamaJjUSA" meM bhI nahIM hai) skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~253
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [2] dIpa anukrama [113] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [92] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH bhaMDakaraMDagasamANe mA NaM sIpaM mA NaM unhaM mA NaM khuhA mA NaM pivAsA mA NaM corA mA NaM vAlA mA NaM daMsA mA NaM masagA mA NaM vAiyapittiyasaMbhiyasaMnivAiyavivihA rogAyakA parIsahovasaggA phusaMtutikaTTu esa me nitthArie samANe paraloyassa hiyAe suhAe samAe nIsesAe aNugAmiyattAe bhavissaha, taM icchAmi NaM devANuppiyA ! sayameva muMDAviyaM sayameva sehAviyaM sayameva sikvAviyaM sayameva AyAragoyaraM | viNayaveNaiya caraNakaraNajAyAmAyAvattiyaM dhammamAikkhiaM / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre khaMdayaM kathAyaNassagotaM sayameva pavvAveha jAva dhammamAtikkhara, evaM devANuppiyA ! gaMtavvaM evaM ciTThiyavvaM evaM nisItiyadhvaM evaM tuyahiyavvaM evaM bhuMjiyavvaM evaM bhAsipavvaM evaM uTThAe pANehiM bhUpahiM jIvehiM saptehiM saMjameNaM saMjamiyacaM, asi ca NaM aTThe No kiMvivi pamAhayacvaM / tae NaM se khaMdae kaccAyaNassagotte samaNassa bhagavao mahAvIrassa imaM ethArUvaM dhammiyaM ucaesaM sammaM saMpavijati tamANAe saha gacchai taha ciTThA taha nisIyati taha tugrahai taha bhuMjai taha bhAsaha taha uThAe 2 pANehiM bhUehiM jIvehiM sattehiM saMjameNaM saMjamiyavyamiti, assi ca NaM aDDe No pmaayh| tae NaM se khaMdae kaccAya0 aNagAre jAte IriyAsamie bhAsAsamie esaNAsamie AyANabhaMDamattanikkhevaNAsamie uccArapAsavaNakhelasiMghANajalla pArihANiyAsamie maNasamie vayasamie kAyasamie maNagute bahamutte kAyagule gutte gutidie guttabaMbhayArI cAI labU ghaNNe Education Internation skaMdaka (khaMdhaka) caritra For Parks Use Only ~254~
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [92] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [12] sU92 vyAkhyA- khaMtikhame jiiMdie sohie aNiyANe appusmue avahillesse susAmaNNarae daMte iNameva piggaM pAvayaNaM 8/2 zatake prajJaptiH purao kaauNvihri|| (suu092)|| | uddezaH1 abhayadevI- 'dhammakahA bhANiyabatti, sA caivam-"jaha jIvA bajhaMtI muccatI jaha ya saMkilissaMtI / jaha dukkhANaM aMta skandakayA vRttiH1 koriyA kareMti keI apaDibaddhA // 1 // aniyaTTiyacittA jaha jIvA dukkhasAgaramuveti / jaha veraggamuvagayA kammasamurga bihA-18 dIkSAzikSe ||12shaa Diti / / 2 // " ityAdi, iha ca 'aniyaTTiyacittA' Atai nirmitaM citte yaiste tathA, A dvAnivartitaM cirta yaiste | ArtanivartitacittAH / 'sadahAmiti nirgandhaM pravacanamastIti pratipadye 'pattiyAmisi prItiM pratyayaM vA satyamidamityevaM-|| | rUpaM tatra karomItyarthaH 'roemiti cikIrSAmItyarthaH 'anDemiti etadaGgIkaromItyarthaH / atha zraddhAnAdyullekhaM darza-|| |yati-evametaIndhaM pravacanaM sAmAnyataH, atha yathatayaM vadati yogH| 'tahameya'ti tathaiva tadvizeSataH 'avitaha-|| meyaM satyametadityarthaH 'asaMdidamayaMti sandehavarjitametat 'icchiyameyaMti iSTametat 'paDicchiyameya'ti pratIpsitaM | kA prApnumiSTam 'icchiyapaDicchiya'ti yugapadicchApatIpsAviSayatvAt 'tikatti itikRtveti, athavA 'evameyaM bhatera TrA ityAdIni padAni yathAyogamekArthAnyatyAdarapradarzanAyoktAni / 'Alitteti abhividhinA jvalitaH 'loe'tti jiiv-||||| 121 // lokaH 'palite 'ti prakarSeNa jvalitaH evaMvidhazcAsau kAlabhedenApi syAdata ucyate-AdIsapradIpta iti, 'jarAe mara' | 1-yathA jIvA vadhyante mucyante pa saMktizyante yathA ca kecidapratibaddhA duHkhAnAmantaM kurvanti // 1 // ArcanivartitacicA ythaa| jIvA duHkhasAgara(saMsAra)mupayAnti / yathA ca vairAgyamupagatAH karmasamudgamudghATayanti // 2 // APER RASRAM dIpa anukrama [113] * * skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~255~
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [2] dIpa anukrama [113] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [92] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH NeNa yatti iha vahineti vAkyazeSo dRzyaH 'ziyAyamANaMsi' tti dhyAyamAne dhyAyati vA dahyamAna ityarthaH, 'appasAre'ti alpaM ca tatsAraM cetyalpasAram 'AyAe'ti AtmanA ekAntaM - vijanam antaM-bhUbhAgaM 'pacchA purA yatti vivakSitakAlasya pazcAt pUrva ca sarvadaivetyarthaH 'yejje 'tti sthairyadharmayogAt sthairyo vaizvAsiko vizvAsaprayojanatvAt saMmatastaskRtakAryANAM saMmatatvAt 'bahumataH ' bahuzo bahubhyo vA'nyebhyaH sakAzAdbahuriti vA mato bahumataH 'anumataH' anu| vipriyakaraNasya pazcAdapi mato'numataH 'bhaMDakaraMDagasamANe ti bhANDakaraNDakam - AbharaNabhAjanaM tatsamAna AdeyasvAditi / 'mANaM sIta' mityAdI mAzabdo niSedhArthaH Namiti vAkyAlaGkArArthaH, iha ca spRzatviti yathAyogaM yojanIyam, athavA mA enamAtmAnamiti vyAkhyeyaM, 'vAla'ti vyAlAH zvApadabhujagAH 'mANaM vAiyapittiyasaMbhiyasanni| vAiya'ti iha prathamAbahuvacanalopo dRzyaH 'rogAyaMka'tti rogAH- kAlasahA vyAdhayaH AtaGkAsta eva sadyo ghAtinaH 'parasahovasagga'ti asya mA Namityanena sambandhaH 'spRzantu' chupantu bhavantvityarthaH 'ttikaddu' ityabhisandhAya yaH pAlita | iti zeSaH, sa kim ? ityAha- 'taM icchAmi'tti tattasmAdicchAmi 'sayameva tti svayameva bhagavataivetyarthaH prabrAjitaM | rajoharaNAdiveSadAnenAtmAnamiti gamyate, bhAve vA kapratyayastena pratrAjanamityarthaH, muNDitaM ziroluJcanena 'sehAviyaM 'ti sehitaM pratyupekSaNAdikriyAkalApagrAhaNataH zikSitaM sUtrArthagrAhaNataH tathA''cAraH - zrutajJAnAdiviSaya manuSThAnaM kAlA|dhyayanAdi gocaro- bhikSATanam etayoH samAhAradvandvastatastadAkhyAtamicchAmIti yogaH, tathA vinayaH pratIto vainayikatatphalaM karmakSayAdi dharaNaM-tratAdi karaNaM-piNDavizuddhayAdi yAtrA - saMyamayAtrA mAtrA tadarthamevAhAramAtrA, tato vinayA Education Internation skaMdaka (khaMdhaka) caritra For Parts Only ~256~
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [92] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: MOI prata sUtrAMka [12] sU92 dIpa anukrama [113] vyAkhyA-dAdAnAbA dInAM dvandvaH, tatazca vinayAdInAM vRttiH-varttanaM yatrAsau vinayabainayikacaraNakaraNayAtrAmAtrAvRttiko'tasaM dharmam 'A 2 zatake prajJaptiH khyAtam' abhihitamicchAmIti yogH| 'evaM devANuppiyA! gaMtabbati yugamAtrabhUnyastadRSTinetyarthaH 'evaM ciTThi uddezaH1 abhayadevI- yacchati niSkamaNapravezAdivarjite sthAne saMyamAtmapravacanabAdhAparihAreNolasthAnena sthAtavyam , 'evaM nisIiyavyaMti, skandakayA vRttiH 1 || niSi (pIdi ) tanyam' upaveSTavya saMdaMzakabhUmipramArjanAdinyAyenetyarthaH 'evaM tuyaTTiya'ti zayitavyaM sAmAyiko dIkSAzikSe ||122||aabhaar cAraNAdipUrvakam 'evaM bhuMjiyavvaM'ti dhUmAGgArAdidoSavarjanataH 'evaM bhAsiya'ti madhurAdivizeSaNopapatayeti // evamutthAyotthAva' pramAdanidrAvyapohena vibukhya 2 prANAdiSu viSaye yaH saMyamo-rakSA tena saMyaMtathya-yatitavyaM 'tamA-18 &NAe'tti 'tad' anantaram 'prAjJayA' Adezena 'IriyAsamie'tti IryAyAMAmane samitaH, samyakpavRttasvarUpaM hi sami| satyam, 'AyANabhaMDamatsanikkhevaNAsamie'tti AdAnena-grahaNena saha bhANDamAtrAyA-upakaraNaparicchadasya yA nikSe|paNA-gyAsastasyAM samito yaH sa tathA 'uccAre'tyAdi, iha ca 'khela'tti kaNThamukhazleSmA siGghAnakaM ca nAsikAzleSmA, 'maNasamie'tti saMgatamanaHpravRttikaH 'maNagusse'tti manonirodhavAn 'guttetti manoguptatvAdInAM nigamanam , etadeva |vizeSaNAyAha-'gusidie'tti 'guttabaMbhayArI ti gupta-brahmaguptiyuktaM brahma carati yaH sa tathA 'cAi'tti saGgatyAgavAn 'laju'tti saMyamavAn rajuriva vA raju:-avakravyavahAraH 'dhannetti dhanyo-dharmadhanalabdhetyarthaH 'khaMtikhame'tti kSAntyA hai kSamate na tvasamarthatayA yo'sau zAntikSamaH 'jitendriyaH' indriyavikArAbhAvAt , yacca prAgguptendriya ityukaM tadindriya- 122 // vikAragopanamAtreNApi syAditi vizeSaH 'sohie'ti zobhitaH zobhAvAna zodhito vA nirAkRtAticAratvAta , sauhRda-10 skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~257~
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [92] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [12] &| maitrI sarvaprANiSu tadyogAtsauhado vA 'aNipANetti prArthanArahitaH 'appussue'tti 'alpItsukyaH' varArahitaH-1|| 'apahillesse'tti avidyamAnA bahi:-saMyamAdahistAlezyA-manovRttiryasyAsAvabahirlezyaH 'susAmannarapaMtti zobhane zramaNatve rato'tizayena vA zrAmaNye rataH 'daMte'tti dAntaH krodhAdidamanAt dravanto vA rAgadveSayorantArtha pravRttatvAt 'iNa-12 meva'ti idameva pratyakSaM 'puro kAuMti agre vidhAya mArgAnabhijJo mArgajanaramitra puraskRtya vA-pradhAnIkRtya 'viharati Aste iti / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kathaMgalAo nayarIo chatsapalAsayAo cehayAo pahinikkhamA 2 bahiTrayA jaNaSayavihAraM viharati / tae NaM se khaMdae aNagAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahAruvANaM gherANa || hai aMtie sAmAiyamAjhyA ekArasa aMgAI ahijjai, jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchaha 2sa-16 jamaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdaha namaMsaha 2 evaM vayAsI-icchAmi NaM bhaMte ! tumbhehiM ambhaNuNNAe samANe mAsilAyaM bhikkhupaDimaM upasaMpajjittA NaM viharisae, ahAsuhaM devANuppiyA! mApaDibaMdha / tae NaM se khaMdae aNa-| || gAre samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM ambhaNuNNAe samANe haDhe jAva namaMsittA mAsiyaM bhikkhupaDima uvasaMpajjittA NaM viharaha, tae NaM se khaMdae aNagAre mAsiyabhikkhupaDimaM ahAsutaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtavaM mahAsamma kAraNa phAseti pAleti sobheti tIreti pUreti kiTTeti aNupAleha ANAe ArAheha saMmaM kAraNa phAsittA jAca ArAhesA jeNeca samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchada 2 samaNaM bhagavaM jAva nama dIpa anukrama [113] - 962 skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~258~
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [93] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [93] dIpa anukrama [114] vyAkhyA-1 sittA evaM vayAsI-icchAmiNa bhaMte ! tumbhehiM anbhaNaNNAe samANe domAsipaM bhikkhupaDimaM upasaMpaji-1|| 2 zatake prajJaptiH tANaM viharittae ahAsuhaM devANuppiyA!mA paDibaMdha, taM ceva, evaM temAsiyaM cAummAsiyaM paMcachasattamA0, uddezaH 1 abhayadevI padama sattarAIdiyaM docaM sattarAIdiyaM tavaM sattarAtidiyaM ahorAtidiyaM egarA0, tae NaM se khaMdae skandakasya yA vRttiH aNagAre egarAiMdiyaM bhikkhupaDimaM ahAmuttaM jAva ArAhettA jeNeva samaNe0 teNeca uvAgacchati 2 samaNaM | pratimAdiH sU93 // 123 // bhagavaM ma0 jAva namaMsittA evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte ! tunbhehiM abbhaNuNNAe samANe guNarayaNasaMvacchara || tabokamma uvasaMpajjittA NaM viharittae, ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdhaM / tae NaM se khaMdae aNagAre samaNaNaM bhagavayA mahAvIreNaM anbhaNuNNAe samANe jAva namaMsittA guNarayaNasaMvaccharaM tavokammaM uvasaMpajjittA gaM viharati, taM0-par3hama mAsa cajatthaMcauttheNa anikkhitteNaM tavokammeNaM diyA ThANukaDae sUrAbhimuhe AyA-|| 4AvaNabhUmIe AyAvemANe rasiM vIrAsaNeNaM avAuDeNa ya / evaM docaM mAsaM chaDDhaNTeNaM evaM tacaM mAsaM aTThama-1 aTThameNaM cautthaM mAsaM dasamaMdasameNaM paMcamaM mAsaM bArasamaMvArasameNaM cha? mAsaM codasamaMcoisameNaM sattamaM| |mAsaM solasamaM 2 avamaM mAsaM aTThArasamaM 2 navamaM mAsaM vIsatima 2 dasamaM mAsaM bAbIsaM 2 ekArasamaM mAsaM caunvIsatima 2 bArasamaM mAsaM chabbIsatimaM terasamaM mAsaM adrAcIsatima 2 codasamaM mAsaM tIsaima || // 123 / / pannarasamamAsaMbattIsatimarasolasamaM mAsaM cottIsaimara anikkhitteNaM tavokammeNaM diyA ThANuphuhue sUrAbhimuhe AyAvaNabhUmIe AyAvemANe rasiM bIrAsaNeNaM avAuDeNaM, tae NaM se khaMdae aNagAre guNarayaNasaMvaccharaM AAKAARAKARANG skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~259~
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [93] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [13] tavokammaM ahAmuttaM ahAkappaM jAva ArAhettA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 samaNaM | bhagavaM mahAvIraM vaMdaha namasai 2 bahahiM cautthachahamadasamaduvAlasehiM mAsaddhamAsakhamaNehiM vicittehiM tavokammehiM appANaM bhAvemANe viharati / tae NaM se khaMdae aNagAre teNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahieNaM kallANeNaM siveNaM dhanneNaM maMgalleNaM sassirIeNaM udaggeNaM udatteNaM uttameNaM udAreNaM mahANubhAgeNaM tavox|| kammeNaM suke lukkhe nimmaMse aTTiyammAvaNaddhe kiDikiDiyAbhUe kise dhamaNisaMtae jAte yAvi hotyA. jIvaM-1 lAjIveNa gacchaha jIvaMjIveNa ciTTha bhAsaM bhAsittAvi gilAi bhAsaM bhAsamANe gilAti bhAsaM bhAsi-15 sAmIti gilAyati, se jahA nAmae-kaTThasagaDiyA i vA pattasagaDiyA i vA patsatilabhaMDagasagaDiyA i vA 4 eraMDakaTThasagaDiyA i vA iMgAlasagaDiyA i vA uNhe diNNA sukA samANI sasaI gacchaha sasaI ciTThai evA& meva khaMdaevi aNagAre sasaI gacchada sasaI ciTThai uvacite taveNaM avacie maMsasoNieNaM huyAsaNeviva bhAsakArAsipaDicchanne taveNaM teeNa tavateyasirIe atIva 2 uvasobhemANe 2 ciTThai // (m093)|| 3 'ekkArasaaMgAI ahijjai'tti iha kazcidAha-namvanena skandakacaritAtmAgevaikAdazAGganiSpattiravasIyate, paJcamABAnAntarbhUtaM ca skandakacaritamidamupalabhyate iti kathaM na virodhaH !, ucyate. zrImanmahAvIratIrthe kila nava vAcanAH, tatra || ca sarvavAcanAsu skandakacaritAtpUrvakAle ye skandakacaritAbhidheyA arthAste caritAntaradvAreNa prajJApyante, skandakacaritotpattau ca sudharmasvAminA jambUnAmAnaM svaziSyamaGgIkRtyAdhikRtavAcanAyAmasyAM skandhakacaritamevAzritya tadarthaprarUpaNA dIpa anukrama [114] MROSCOCUSTOR skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~260~
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [93] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [93] vyAkhyA kRteti na virodhA, athavA sAtizAyitvAdgaNadharANAmanAgatakAlabhAvicaritanivandhanamaduSTamiti, bhAviziSyasantAnA- 2 zatake 'prajJaptiHlA pekSayA'tItakAlanirdezo'pi na duSTa iti / 'mAsiya'ti mAsaparimANAM 'bhikkhupaDimati bhilacitamabhigrahavizeSam, uddaza:1 abhayadevI- etatsvarUpaM ca-gacchA viNikkhamittA paDivajai mAsiyaM mahApaDimA dattegabhoyaNassA pANassavi ega jA mAsa ||shaal skandakasya yA vRttiH ||4| ityAdi / nanvayamekAdazAGgadhArI paThitaH, pratimAzca viziSTazrutavAneva karoti, yadAha-"gacche ciya NimmAo jAyA prtimaadi| // 12 // & puSA dasa bhave asaMpuNNA / navamarasa taiyavasthU hoi jahaNNo suyAhigamo // 1 // " iti kathaM na virodhaH, ucyate, puru-IXsUra pAntaraviSayo'yaM zrutaniyamaH tasya tu sarvavidupadezena pravRttatvAnna doSa iti / 'ahAmutta'ti sAmAnyasUtrAnatikrameNa| 'ahAkappati pratimAkalpAnatikrameNa tatkalpavastvanatikrameNa vA 'ahAmaggaMti jJAnAdimokSamArgAnatikrameNa kSAyopazamikabhAvAnatikrameNa vA 'ahAtacaMti yathAtattvaM tattvAnatikrameNa mAsikI bhikSupratimeti zabdArthAnatilahanenetyarthaH 'ahAsamma ti yathAsAmyaM samabhAvAnatikrameNa 'kAeNaM'ti na manorathamAtreNa 'phAsei'tti ucitakAle vidhinA grahaNAt 'pAlei'tti asakRdupayogena pratijAgaraNAt 'sohei'tti zobhayati pAraNakadine gurvAdidattazeSabhojanakaraNAta zodhayati vA'ticArapaGkakSAlanAt 'tIrei'tti pUrNe'pi tadavI stokakAlAvasthAnAt 'pUrehati pUrNe'pi tadavadhau tatka-1 // 12 // dIpa anukrama [114] | 1-gacchAdviniSkamya mAsikI mahApratimA pratipadyate ekA dattibhojanasva ekA pAnasyApi mAsa yAvat // 1||2-cch eva nirmAto yAvadasaMpUrNAni pUrvANi daza bhaveyuH / jaghanyaH zrutAbhigamo navamasya tRtIyavastu yAvadbhavati // 1 // skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~261
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [93] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [93] svaparimANapUraNAt , 'kii'tti kIrttayati pAraNakadine idaM cedaM caitasyAH kRtyaM tacca mayA kRtamityevaM kIrtanAt 'aNu|pAle 'tti tatsamAptau tadanumodanAt, kimuktaM bhavati ? ityAha-AjJayA''rAdhayatIti evametAH sapta saptamAsAntAH, tato'STamI prathamA saptarAnindiyA-saptAhorAtramAnAH evaM navamI dazamI ceti, etAstisro'pi caturthabhaktanApAnakeneti, uttAnakAdisthAnakRtastu vizeSaH, 'rAiMdiya'tti rAtrindivA, ekAdazI ahorAtraparimANA, iyaM ca paSThabhakkena, 'egarAiya'tti ekarAtrikI, iyaM cASTamena bhavatIti / 'guNarayaNasaMvacchati guNAnAM -nirjarAvizeSANAM racana-karaNaM saMvatsareNa-satribhAgavarSeNa yasmiMstapasi tad guNaracanasaMvatsaraM, guNA eva vA rakSAni yatra sa tathA guNarataH saMvatsaro yatra tadduNaratnasaMvatsaraM-tapaH, iha ca trayodaza mAsAH saptadazadinAdhikAstapaHkAlaH, trisaptatizca dinAni pAraNakakAla iti, evaM pAyam-"paNNarasabIsacaubIsa ceva cauvIsa paNNavIsA ya / caubIsa ekavIsA cauvIsA sattavIsA ya ||1||tiisaa tettIsAviya caubIsa chavIsa achavIsA ya / tIsA battIsAvi ya solasamAsesu tavadivasA // 2 // paNNarasadasahakappaMcacaura | paMcasu ya tiNNi tiNNitti / paMcasu do do ya tahA solasamAsesu pAraNagA // 3 // " dIpa anukrama [114] 1-pazcadaza viMzatizcatavizativaiva caturviMzatiH paJcaviMzatizca / catuvizatirekaviMzatizcaturviMzatiH saptaviMzatizca // 1 // triMzatrayakhrizadapi ca caturvizatiH paSicatiraSTaviMzatiSa / trizadvAtriMzadapi ca poDazamAseSu tpodivsaaH||2|| pathadaza dazATa pada paca | catvAraH ayakSayazca pacAsa / paJcasu dvau dvau ca tathA poDazamAse pAraNakadivasAH // 3 // SAREauratonintamational skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~262~
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [93] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prajJaSThiH abhayadevIyAvRttiH 2 2010 prata sUtrAMka [93] // 125 // BHAR dIpa anukrama [114] guNa asaMvatsara / iha ca yatra mAse'STamAditapaso yAvanti dinAni na pUryante tAvantyapretanamAsAdAkRSya pUraNIyAni, adhi-|| pAsapoTiyA vi. kAni cAgretanamAse kSeptavyAni / 'cautthaM cautgheNaM'ti caturthaM bhaktaM yAvadbhaktaM tyajyate yatra taccaturtham , uddeza 15- iyaM copavAsasya samjJA, evaM SaSThAdikamupavAsadvayAderiti / 'aNikkhitteNaM ti avizrAntena 'diya'tti skandakasya 3 24 divA divasa ityarthaH 'ThANukuDae'tti, sthAnam-AsanamutkuTukam-AdhAre putAlaganarUpaM yasyAsau sthAno- prtimaadi| rakuTukaH 'cIrAsaNeNaM'ti siMhAsanopaviSTasya bhUnyastapAdasyApanItasiMhAsanasyeva yadavasthAnaM tadvIrAsanaM / sU93 | tena,'avAuDeNa yatti prAvaraNAbhAvena ca / 'orAleNa mityAdi'orAlena' AzaMsArahitatayA pradhAnena, pradhAnaM cAlpamapi syAdityAha-'vipulena' vistIrNena bahudinatvAt , vipulaM ca gurubhirananujJAtamapi sthAdaprayatakRta vA syAdata Aha-payaseNaM ti pradattenAnujJAtena gurubhiH prayatena vA prayatnavatA-pramAdarahitene| tyarthaH, evaMvidhamapi sAmAnyataH pratipannaM syAdityAha-pragRhItena' bahumAnaprakarSAdAzritena, tathA 'kalyA na' nIrogatAkAraNena 'zivena' zivahetunA 'dhanyena' dharmadhanasAdhunA 'mAGgalyena' duritopazamasAdhunA 28 / sazrIkeNa' samyakpAlanAtsazobhena 'udagreNa unnataparyavasAnena uttarottara vRddhimatetyarthaH 'udAttena' unna tabhAvavatA 'uttameNaM'ti Urva tamasaH-ajJAnAdyattattathA tena jJAnayuktenetyarthaH uttamapuruSAsevitatvAdvottamena 40773/udAreNa audAryavatA niHspRhatvAtirekAt,'mahAnubhAgena' mahAprabhAveNa 'muphitti zuSko nIrasazarIra-17 // 125 // tvAt 'lukkhe'tti bubhukSAvazena rUkSIbhUtatvAt , asthIni carmAvanaddhAni yasya so'sthicarmAvanaddhaH kidikiTikA-15 | HAAS.MECH skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~263
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [93] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [93] RSS dIpa anukrama [114] nirmAsAsthisambandhyupavezanAdikriyAsamutthaH zabdavizeSastA bhUtaH-prApto yaH sa kiTikiTikAbhUtaH kRzaH'durbala: 'dhamanI santato' nADIvyApto mAMsakSayeNa dRzyamAnanADIkatvAt , 'jIvaMjIveNaM ti anusvArasyAgamikatvAt 'jIvajIvena' jIvanakAlena gacchati na zarIravalenetyarthaH "bhAsaM bhAsittetyAdau kAlatrayanirdezaH 'gilAI'tti glAyati mlAno bhvti| 'se jahA nAmae'tti 'se'tti yathArthaH yatheti dRSTAntArthaH nAmeti sambhAvanAyAm 'iti' vAkpAlaGkAre 'kaTThasagaDiya'tti kASThabhRtA zakaTikA kASThazakaTikA 'pattasagaDiya'tti palAzAdipatrabhRtA gantrI 'pattatilabhaMDagasagaDiya'tti patrayuktatilAnAM bhANDakAnAM ca-mRnmayabhAjanAnAM bhRtA gantrItyarthaH 'tilakagasagaDiya'tti kacitpATha pratItArthaH 'eraNDakaTThasagaDiya' tti eraNDakASThamayI eraNDakASThabhRtA vA zakaTikA, eraNDakASThagrahaNaM ca teSAmasAratvena tacchakaTikAyAH zuSkAyAH satyA | atizayena gamanAdau sazabdatvaM syAditi, aGgArazakaTikA' aGgArabhRtA gantrI 'uNhe diNNA sukkA samANIti vizeyaNadvayaM kASThAdInAmArdANAmeva saMbhavatIti yathAsambhavamAyojyamiti hutAzana iva bhasmarAzipraticchannaH 'taveNaM tee4'ti tapolakSaNena tejasA, ayamabhiprAyaH yathA bhasmacchanno'gnirbahirvRttyA tejorahito'ntarvacyA tu jvalati, evaM skanda ko'pi apacitAMsazoNitatvAdahinistejA antastu zubhadhyAnatapasA jvalatIti // uktamevArthamAhaPI teNa kAleNaM 2 rAyagihe nagare jAva samosaraNaM jAva parisA paDigayA, tae NaM tassa khaMdayassa aNa. aNNayA kayAi punvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve anbhatdhie ciMtie | jAva samuppajitthA evaM khalu ahaM imeNaM eyAraveNaM orAleNaM jAva kisa dhamaNisaMtae jAte jIvaMjIveNaM ga *45 *51 skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~264~
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [94] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [94] RCHRISESSIOAM vyAkhyA- chAmi jIvajIveNaM ciTThAmi jAva gilAmi jAva evAmeva ahaMpi sasaI gacchAmi sasaI ciTThAmi taM asthi 2 zatake prajJaptiHtA me uThANe kamme bale vIrie purisakkAraparakkame taMjAva tA me asthi uTThANe kamme bale vIrie purisakAra-1 | uddezaH1 abhayadevIyAvRttiH1 skandakaparakame jAva ya me dhammAyarie dhammovadesae samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe suhatthI viharaha tAva tA me seyaM / sthAnazana |kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe phulluppalakamalakomalummilliyaMmi ahApAMDure pabhAe rattAsoyappakAsakiMsuya sU 94 // 126 // da supamuhaguMjArAgasarise kamalAgarasaMDabohae uThThiyaMmi sUre sahassarassimi diNayare tepasA jalate samaNaM| bhagavaM mahAvIraM vaMdittA jAva pajuvAsittA samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM anbhaNuNNAe samANe sayameva paMca mahavvayANi ArovettA samaNA ya samaNIo ya khAmettA tahAsvehiM dherehiM kaDAIhiM saddhiM vipulaM pavvayaM | saNiyaM 2 durUhittA meghaghaNasannigAsaM devasannivAtaM puDhavIsilAvaddayaM paDilehittA danbhasaMthArayaM saMgharittA dabbhasaMthArovagayassa salehaNAjosaNAjUsiyassa bhattapANapaDiyAikkhiyassa pAovagayassa kAlaM aNa-| vakakhamANassa viharitAttika evaM saMpehei 2ttA kallaM pAupabhAyAe rayaNIe jAva jalaMte jeNeva samaNe | // 126 // bhaga jAva pajuvAsati, khaMdayAi samaNe bhagavaM mahAvIre khaMdayaM aNagAraM evaM cayAsI-se nUNaM tava khaMdayA! | puvyarasAvarattakAlasa.jAva jAgaramANassa imeyArUce ambhatthie jAva samuppajisthA-evaM khalu ahaM hameNaM epAraveNaM taveNaM orAleNaM vipuleNaM taM ceva jAva kAlaM aNavakhamANassa viharittaettikahu evaM saMpeheti 2 SCIECES dIpa anukrama [115] R ENCESite A asurary.com skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~265~
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [94] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [94] 54SSCRICEMARAO4 sakalaM pAuppabhAe jAva jalate jeNeva mama aMtie teNeva havvamAgae, se nUrNa khaMdayA ! aDhe samajhe ?, hatA asthi, ahAsuhaM devANuppiyA!mA paDibaMdhaM // (suu094)|| 'pundharattAvarattakAlasamayaMsitti pUrvarAtrazca-rAtreH pUrvo bhAgaH apararAtrazca-apakRSTA rAtriH pazcimatadAga ityarthaH, tallakSaNo yaH kAlasamayaH kAlAtmakaH samayaH sa tathA tatra, athavA pUrvarAtrApararAtrakAlasamaya ityatra rephalopAt 'pubaracAvarattakAlasamayaMsi'tti syAd, dharmajAgarikAM jAnataH-kurvata ityarthaH, 'taM asthi tA meM tti tadevamapyasti tAvanmama | utdhAnAdi na sarvathA kSINamiti bhAvaH 'taM jAva tA me asthitti tat-tasmAdyAvattA iti bhASAmAtre 'me' mamAsti 'jAva yatti yAvacca 'suhatyitti zubhArthI bhavyAn prati suhastI vA puruSavaragandhahastI, etacca bhagavatsAkSiko'nazanavidhirmahAphalo bhavatItyabhiprAyeNa bhagavanirvANe zokaduHkhabhAjanaM mA bhUvamaham ityabhiprAyeNa vA cintitamaneneti, 'kallami' tyAdi, 'kallaM'ti zvaH prAduH-prAkAzye tataH prakAzaprabhAtAyAM rajanyo 'phullotpala kamalakomalonmIlite' phulaM-vikasitaM taccatadutpalaM ca phulotpalaM taca kamalazca hariNavizeSaH phullotpalakamalau tayoH komalam-akaThoramunmIlita-dalAnAM nayana| yozconmIlanaM yasmiMstattathA tasmin 'atheti rajanIvibhAtAnantaraM pANDure prabhAte raktAzokaprakAzena kiMzukasya zuka-|| mukhasya gujArddhasya ca rAgeNa sadRzo yaH sa tathA tasmin , tathA kamalAkarA-idAdayasteSu paNDAni-nalinISaNDAni teSAM 8 PAbodhako yaH sa kamalAkarapaNDabodhakastasmin 'utthite' abhyudgate, kasmin / ityAha-sUre, punaH kimbhUte ityAha-| 8'kaDAIhiMti, iha padekadezAtpadasamudAyo dRzyastataH kRtayogyAdibhiriti syAt, tatra kRtA yogA:-pratyupekSaNAdi AAAAA5% dIpa anukrama [115] Intainamaina skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~266~
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [94] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [94] dIpa anukrama [115] vyAkhyA-1 vyApArA yeSAM santi te kRtayoginaH AdizabdAt priyadharmANo dRDhadharmANa ityAdi gRhyata iti, 'viula'ti vipulaM ||2 zatakeprajJaptiH vipulAbhidhAnaM 'meghaghaNasaMnigAsaMti ghanameghasadRzaM sAndrajaladasamAnaM kAlakamityarthaH 'devasaMnivArya'ti devAnAM saMni- II uddezaH1 abhayadevI- |pAtaH-samAgamo ramaNIyatvAd yatra sa tathA taM 'puDhavisilApaTTayaM ti pRthivIzilArUpaH paTTakaH-AsanavizeSaH pRthivI- II yA vRttiH sthAzanavi|zilApaTTakaH, kASThazilA'pi zilA syAdatastavyavacchedAya pRthivIgrahaNaM, 'salehaNAjUsaNAjUsiyassa'tti saMlikhyate cAra // 127 // || kRzIkriyate'nayeti saMlekhanA-tapastasyA joSaNA-sevA tayA juSTaH-sevito jUSito vA kSapito yaH sa tathA tasya 'bhatsa-ra sU94 pANapaDiyAikkhiyarasa'tti pratyAkhyAtabhaktapAnasya 'kAlaM'ti maraNaM 'tika'itikRtvA idaM viSayIkRtya / / | tae NaM se khaMdara aNagAre samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM anmaNuSaNAe samANe hahatuha jAva hayahiyae 4 uTThAe uTTei 2 samaNaM bhagavaM mahA0tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei 2 jAva namaMsittA sayameva paMcara &AmahabvayAI AruheharasA samaya samaNIoyakhAmeittA tahArUvehi dherehiM kaDAIhiM sarhi vipulaM pabvayaM sa-1 |NiyaM 2 durUhei mehaghaNasannigAsaM devasannivAyaM puDhavisilAvadhyaM paDilehei 2 uccArapAsavaNabhUmi paDileheha 2 dambhasaMdhArayaM saMtharai 2 tA purasthAbhimuhe saMpaliyaMkanisanne karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaDDa evaM vadAsi-namo'tthu NaM arahatANaM bhagavaMtANaM jAva saMpattANaM, namo'tthu NaM samaNassa bhagavao laa||127|| ma. jAva saMpAviukAmassa, vaMdAmiNa bhagavaMtaM tattha gayaM ihagate, pAsau me bhayavaM tatthagae ihagapaMtikaTThavaMdai namasati 2 evaM vadAsI-pusvipi mae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie savve pANAivAe paJcakkhAe RESS4%94%% skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~267~
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [95] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [95-96]] dIpa anukrama [116-117] SCRECR49046346456256* jAvajIvAe jAva micchAdasaNasalle paJcakkhAe jAvajIvAe iyANipi yaNaM samaNassa bha0ma0 aMtie savvaM pA NAivAyaM pacakkhAmijAvajjIvAe jAva micchAdasaNasallaM pacakkhAmi, evaM savvaM asaNaM pANaM khAsA caukAbihaMpi AhAraMpacakkhAmi jAyajIvAe, jaMpi ya imaM sarIraM ihU~ kaMtaM piyaM jAca phasaMtattikaha epaMpiNaM carimehiM ussAsanIsAsehi bosirAmittikaTu saMlehaNAjUsaNAjUsie bhattapANapaDiyAikkhie pAovagae kAlaM aNavakhamANe vihrti|tennN se khaMdae aNa samaNassa bha0ma0tahArUvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAdiyAI ikArasa aMgAI ahi jittA bahupaDipuNNAI duvAlasavAsAiM sAmanapariyArga pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsittA sahi bhattAI aNasaNAe chedettA AloiyapaDikaMte samAhipatte ANupubbIe kAlagae (sU095)taeNate therA bhagavaMto khaMdayaM aNa kAlagayaM jANittA parinivvANavattiyaM kAussaggaM kareMti 2 pattacIvarANi giNhaMti 2 vipulAo pabbayAo saNiyaM 2 pacoruhaMti 2 jeNeva samaNe bhagavaM ma0 teNeva uvA0 samaNaM bhagavaM ma. vaMdati namasaMti 2 evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI khaMdae nAmaM aNagAre pagaibhadae pagativiNIe pagatiuvasaMte pagatipayaNukohamANamAyAlome miumaddavasaMpanne allINe bhaddae viNIe, se Na devANuppiehiM abbhaNupaNAe samANe sayameva paMca mahabbayANi ArovittA samaNe yA samaNIo ya svAmettA amhahiM saddhiM vipulaM pabvayaM taM ceva niravasesaM jAva ANupubbIe kAlagae ime ya se AyArabhaMDae / bhaMte ti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM makavaMdati namasati 2evaM bayAsI-evaM khalu devANu skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~268~
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [96] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [95-96] sU95-96 dIpa vyAkhyA- ppiyANaM aMtevAsI khaMdae nAmaM aNa. kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gae ? kahiM ubavaNe ?, goyamAi samaNe || 2 zatake bhagavaM mahA0 bhagavaM godharma evaM vayAsI-evaM khalu goSamA ! mama aMtevAsI khaMdae nAma aNagAre pagatibha0 uddezaH1 divA- jAva se NaM mae ambhaNuNNAe samANe sayameva paMca mahabvayAI AruhettA taM ceva savvaM avisesiyaM neyavvaM yA vRttiH1|| lijAva AlotiyapaDikaMte samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA acue kappe devattAe uvavaNe, tattha NaM atthe sthAnazana matizca // 128 // gaiyANaM devANaM bAvIsaM sAgarovamAI ThitI pa0, tassa NaM khaMdayassavi devassa bAvIsaM sAgarovamAI ThitI paNNattA / se NaM bhaMte ! khaMdae deve tAo devalogAo AukhaeNaM bhavakkhaeNaM ThitIkha0 aNaMtaraM cayaM cahattA kahiM gacchihiti ? kahiM uvavajihiti ?, goyamA ! mahAvidehe vAse sijinahiti bujhihiti mucihiti parinivAhiti savvadukkhANamaMta karehiti (sU096 ) // khaMdao samatto // vitIyasayassa paDhamo // 2-2|| evaM saMpeheitti 'evam' uktalakSaNameva 'saMprekSate' paryAlocayati saGgatAsaGgatavibhAgataH 'ucArapAsavaNabhUmi / paDileheha'tti pAdapopagamanAdArAvuccArAdestasya karttavyatvAduccArAdibhUmipratyupekSaNaM na nirarthaka, 'saMpaliyaMkanisapaNe'tti || padmAsanopaviSTaH 'sirasAvattaM ti zirasAdhyAptam-aspRSTam , athavA zirasi Avarta AvRttirAvartana-paribhramaNaM yasyAsau sadhamyalopAcchirasyAvartastaM, 'saddhi bhattAIti pratidinaM bhojanadvayasya tyAgAtriMzatA dinaiH paSTirbhakkAni tyaktAni bhavanti 'aNasaNAe'tti prAkRtatvAdanazanena 'cheitta'tti 'chittvA' parityajya 'AloiyapaDikate'ti AlocitaMmagurUNAM niveditaM yadaticArajAtaM tat pratikrAntam-akaraNaviSayIkRtaM yenAsAvAlocitamatikAntaH athavA''locita anukrama [116-117] OMOMOM skaMdaka (khaMdhaka) caritra ~269~
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [96] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [95-96]] zvAsAvAlocanAdAnAt pratikrAntazca mithyAduSkRtadAnAdAlocitapratikrAntaH 'pariNivvANavattiyati parinirvANaMmaraNaM tatra yaccharIrasya pariSThApanaM tadapi parinirvANameva tadeva pratyayo-heturyasya sa parinirvANapratyayo'tastaM 'kahiM 8 gae'tti kasyAM gatau 'kahiM ubavaNe'ttika devalokAdau ? iti / 'egaiyANaM'ti ekeSAM na tu sarveSAm / 'AukkhaepANa'ti AyuSkakarmadalikanirjaraNena 'bhavakkhaeNaM ti devabhavanivandhanabhUtakarmaNAM gatyAdInAM nirjaraNena 'Thitikkhae 'ti AyuSkakarmaNaH sthitevedanena 'aNaMtaraMti devabhavasambandhinaM 'caya'nti zarIraM 'caisatti tyaktvA, athavA kA'cayati cyavaM-cyavanaM 'caisa'tti cyutvA kRtvA'nantaraM ka gamiSyati ? ityevamanantarazabdasya sambandhaH kArya iti / dvitIyazate prathamaH // 2-1 // dIpa anukrama [116-117] ma atha dvitIya Arabhyate, asya cAyamabhisambandhaH-'keNa vA maraNeNa maramANe jIve yahAi'tti prAguktaM, maraNaM ca mArarANAntikasamudUdhAtena samavahatasyAnyathA ca bhavatIti samudghAtasvarUpamihocyate, ityevaMsambandhasyAsvedamAdisUtramKA kati NaM bhaMte / samugdhAyA paNNatA ?, goyamA! satta samugdhAcA paNNatA, taMjahA-vedaNAsamugdhAe evaM samugghAyapadaM chAumatthiyasamugghAyavajjaM bhANiyabca, jAva cemANiyANaM kasAyasamugghAyA appAbahuyaM / XI aNagArassa NaM bhaMte ! bhAviyappaNo kevalisamugdhAya jAva sAsayamaNAgayaddhaM ciTThati, samugghAyapadaM neyanvaM (sU017) // bitIyasae vitIyodeso bhANiyabvo // 2-2 // AAR atra dvitIya-zatake prathama-uddezakaH samApta: atha dvitIya-zatake dvitIya-uddezaka: Arabhyate ~270~
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [86] dIpa anukrama [118] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [97] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevI yA vRttiH 1 // 129 // 'kaha NaM bhaMte ! samugyAe'tyAdi, tatra 'hana hiMsAgatyoH' iti vacanAd hananAni - dhAtAH sam-ekIbhAve ut-prAbalyena tatazcaikIbhAvena prAbalyena ca ghAtAH samudghAtAH atha kena sahaikIbhAvaH ?, ucyate, yadA''tmA vedanAdisamudghAtagato | bhavati tadA vedanAdyanubhavajJAnapariNata eva bhavatIti vedanAdyanubhavajJAnena sahaikIbhAvaH, atha prAbalyena ghAtAH katham ?, ucyate yasmAdvedanAdisamudghAtapariNato bahUn vedanIyAdikarmapradezAn kAlAntarAnubhavayogyAnudIraNAkaraNenAkRSya udaye prakSipyAnubhUya nirjarayati, AtmapradezaiH saha zliSTAn zAtayatItyarthaH, ataH prAbalyena ghAtA iti / 'santa samugdhAya'tti vedanAsamudghAtAdayaH ete ca prajJApanAyAmiva draSTavyAH, ata evAha 'chAumasthie 'tyAdi, 'chAumatthiya| samugdhAyavacaM'ti 'kai NaM bhaMte ! chAumatthiyA samugdhAyA paNNattA' ityAdisUtravarjitaM 'samugdhAyapayaMti prajJApanAyAH | patriMzattamapadaM samudghAtArthamiha netavyaM tacaivam-- 'kai NaM bhaMte ! samugdhAyA paNNattA 2, goyamA ! satta samugdhAyA paNNattA, taMjAveyaNAsamugdhAe kasAyasamugdhAe' ityAdi, iha saGgrahagAthA - "veyaNa 1 kasAya 2 maraNe 3 beDabbiya 4 teyae ya 5 AhAre 6 / kevalie caitra 7 bhave jIvamaNussANa satteva // 1 // jIvapade manuSyapade ca sapta vAcyAH, nArakAdiSu tu yathAyogamityarthaH, tatra vedanAsamudghAtena samuddhata AtmA bedanIyakarmapuGgalAnAM zAtaM karoti, kaSAyasamudghAtena kaSAyapudgalAnAM mAraNAntikasamudghAtenAyuH karmma pugalAnAM baikurvikasamudghAtena samuddhato jIvaH pradezAn zarIrAdvahirniSkAzya zarIraviSkambhavAhalyamAtramAyAmatazca soyayojanAni daNDaM nisRjati nisRjya ca yathAsthUlAn Eucation International 'samudghAta' zabdasya artha evaM bhedA: For Parts Only ~271~ 2 zatake uddezaH 2 samudhAtAH sU97 // 129 // wor
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [97] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [97] dIpa anukrama [118] vaikriyazarIranAmakarmapudgalAn prAgbaddhAn zAtayati yathAsUkSmAMzcAdatte, yathoktam-"veuviyasamugyAeNaM samohaNai 24 saMkhejjAI joyaNAI daMDaM nisiraha 2 ahAbAyare poggale parisADei ahAsuhume poggale AiyaI"tti, evaM taijasAhArakado samudghAtAvapi vyAkhyeyau, kevalisamudghAtena tu samuddhataH kevalI vedanIyAdikarmapudgalAn zAtayatIti, eteSu ca sarve-16 pvapi samudghAteSu zarIrAjIvapradeza nirgamo'sti, sarve caite'ntarmuhUrtamAnAH, navaraM kevaliko'STasAmayikA, ete caike|ndriyavikalendriyANAmAditastrayo, vAyunArakANAM catvAraH, devAnAM paJcendriyatirazcAM ca paJca, manuSyANAM tu sapteti // dvitIyazate dvitIya uddezakaH // 2-2 // m ere--- atha tRtIya Arabhyate, asya cAyamabhisambandhaH-dvitIyoddezake samudghAtAH prarUpitAH, teSu ca mAraNAntikasamudpAtaH, tena ca samabahatAH kecitpRthivIputpadyanta itIha pRthivyaH pratipAdyante, ityevaMsambandhasyAsyedamAdisUtram-.. ___kati NaM bhaMte ! puDhavIo pannattAo, jIvAbhigame neraiyANa jo vitio uddeso so neyavyo, puDhaviMda ogAhittA nirayA saMThANameva paahllN| [vikkhaMbhaparikkhevo vapaNo gaMdho ya phAso y||1||] jApa kiM sabvapANA ubavaNNapubbA ?, haMtAgoyamA asatiM aduvA aNaMtakhutto (sU098) // puDhavI uaiso // 2-3 // 1-vaikriyasamudghAtena samavahanti samavahasya sakhyeyAni yojanAni yAvaddaNDaM niHsRjati niHsajya ca yathAyAdarAn pudgalAn parizA| Tayati yathAsUkSmAn pudgalAnAdate / / kara atra dvitIya-zatake dvitIya-uddezakaH samApta: atha dvitIya-zatake tRtIya-uddezaka: Arabhyate ~272
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [98] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [98] gAthA vyAkhyA- 'kaiNabhaMte ! puDhavIo'ityAdi, ihaca jIvAbhigame nArakadvitIyoddezakArthasahagAthA-"puDhavI ogAhittA nirayA 2 zatake prajJaptiH saMThANameva bAhalaM / vikkhaMbhaparikkheyo vaNNo gaMdho ya phAso ya // 1 // " sUtrapustakeSu ca pUrvAddhameva likhitaM, zeSANAM uddazA . abhayadevIvivakSitArthAnAM yAvacchabdena sUcitatvAditi, tatra 'puDhavitti pRthicyo vAcyAH, tAzcaivam-'kaiNaM bhaMte ! puDhavIo pANa pRthvyadhiyA vRttiH1 kAra:sU98 mAtAo?, goyamA ! satta, taMjahA-rayaNappametyAdi, ogAhitA niraya'tti pRthivImavagAhya kiyahare narakAH iti || // 130 // vAcya, tatrAsyAM ralaprabhAyAmazItisahasrottarayojanalakSavAhalyAyAmuparyeka yojanasahasramavagAhyAdho'pyeka varjayitvA triMza sarakalakSANi bhavanti, evaM zarkarAprabhAdiSu yathAyogaM vAcyaM, 'saMThANameva'tti narakasaMsthAnaM vAcya, satra ye AvalikA-115 praviSTAste vRttAsyanAzcaturazrAzca, itare tu nAnAsaMsthAnAH, 'cAhallaM'ti narakANAM cAhalyaM vAcyaM, taca trINi yojanasaha mANi, kadham ?, adha eka madhye zuSiramekamupari ca saGkoca ekamiti, 'vikkhaMbhaparikkhevotti etau vAcyau, tatra || & sanyAsavistRtAnAM saGgyAtayojana AyAmo viSkambhaH parikSepazca, itareSAM vanyatheti / tathA varNodayo vAcyAH, te cAtya-15 ntamaniSTA ityAdi bahu vaktavyaM yAvadayamuddezakAntaH, yaduta-'kiM savvapANA ?'ityAdi, asya caivaM prayoga:-asthAM rakSaprabhAyAM triMzannarakalakSeSu kiM sarve prANAdaya utpannapUrvAH, atrottaram-'asaI ti asakRd-anekazaH, idaM ca velAdvayA // 130 // dAvapi sthAdato'tyantabAhulyapratipAdanAyAha-'aduva'tti athavA 'aNaMtakhuttotti 'anantakRtvA' anantavArAniti / / dvitIyazate tRtIyaH // 2-3 // dIpa 54534% 15 anukrama [119-121] atra dvitIya-zatake tRtIya-uddezakaH samApta: ~273~
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [9] dIpa anukrama [122] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [99] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH tRtIyodezake nArakA uktAH, ca paJcendriyA itIndriyaprarUpaNAya caturthoddezakaH, tasya cAdisUtram - kati NaM bhaMte! iMdiyA panantA 23, goyamA ! paMcidiyA pattA, taMjA-paDhamilo iMdiuso neyabbo, saMThANaM bAlaM pohattaM jAva alogo ( sU0 99 ) // iMdiuso / 2-4 // 'paDhamillo iMdiyauddesao neyacco tti prajJApanAyAmindriyapadAbhidhAnasya paJcadazapadasya prathama uddezako'tra 'netavyaH' adhyetavyaH, tatra ca dvArargAthA - "ThANaM bAlaM pohattaM kaipaesaogADhe / appA bahupupavihavisaya aNagAra AhAre // 1 // ihU ca sUtra pustakeSu dvAratrayameva likhitaM, zeSAstu tadarthA yAvacchabdena sUcitAH, tatra saMsthAnaM zrotrAdIndri prayANAM vAcyaM taccedaM zrotrendriyaM kadambapuSpasaMsthitaM cakSurindriyaM masUrakacandrasaMsthitaM masUrakam - AsanavizeSazcandraH - zazI, athavA masUrakacandro-dhAnyavizeSadalaM, ghrANendriyamatimuktakacandrakasaMsthitam, atimuktacandrakaH- puSpavizeSadalaM, | rasanendriyaM kSuraprasaMsthitaM sparzanendriyaM nAnAkAra, 'vAha'ti indriyANAM vAhasyaM vAcyaM taccedaM sarvANyaGgalAsatyeya bhAgabAhalyAni, 'pohattaM'ti pRthutvaM taccedaM zrotracakSurmANAnAmaGgulA sadhyabhAgo jihvendriyasyAGgula pRthaktvaM sparzanendriyasya ca zarIramAnaM, 'kaipaesa' tti anantapradezaniSpannAni paJcApi 'ogADhe' tti asateyapradezAvagADhAni, 'appAbahu ti sarvastokaM cakSuravagAhatastataH zrotraghANarasanendriyANi krameNa saGkhyAtaguNAni tataH sparzanaM tvasamyaguNamityAdi 'puTTha paviti zrotrAdIni cakSUrahitAni spRSTamarthaM praviSTaM ca gRhNanti 'visayanti sarveSAM jaghanyato'GgulasyAsatye 1 zrotrANendriye krameNa saGkhyAtaguNe tato rasanendriyaM saMkhyeyaguNaM tataH sparzanaM saGkhyeyaguNamityAdi / yadyapiM cakSuSo'GgulaMsya saMkhyeyabhAgo viSayaH arvAvanupalabdhistathApi atra sarveSAM sAmAnyena grahaNAt japanyasya teSAM asaMkhyeyabhAgasya bhAvAt asaMkhyeyeti || Education International atha dvitIya-zatake caturtha-uddezakaH Arabhyate For Parts Only ~274~ war
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [99] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 2 zatake hai indriyAdhi prata sUtrAMka [99] vyAkhyA- yabhAgo viSayaH, utkarSatastu zrotrasya dvAdaza yojanAni, cakSuSaH sAtireka lakSaM, zeSANAM ca nava yojanAnIti, 'anngaare'| tti anagArasya samudghAtagatasya ye nirjarApudgalAstAnna chadmastho manuSyaH pazyatIti, 'AhAra'tti nirjarApudgalAnArakA- uddezaH4 abhayadevIyA vRttiH // 5 dayo na jAnanti na pazyanti AhArayanti cetyevamAdi bahu vAcyam / atha kimanto'yamuddezakaH ? ityAha-yAvadalokaH' alokasUtrAntaH, taccedam-'aloge NaM bhaMte ! kiNNA phuDe kaihiM vA kArahiM phuDe !, goyamA ! no dhammasthi kAraH sU99 // 13 // kAraNaM phuDe jAva no AgAsasthikAraNaM phUDe AgAsatthikAyassa deseNaM phuDe AkAsasthikAyassa paesehiM phuDe no puDha-10 vikAieNaM phuDe jAva no addhAsamaeNaM phuDe ege ajIvadavadese agurulahue aNaMtehiM agurulahuyaguNehiM saMjuse sapAgAse aNaMtabhAgUNe'tti / nAloko dharmAstikAyAdinA pRthivyAdikAyaiH samayena ca spRSTo-vyAptaH, teSAM tatrAsaravAt, AkAzAstikAyadezAdibhizca spRSTaH, teSAM tatra sattvAt , ekazcAsAvajIvadravyadezaH, AkAzadravyadezatvAttasyeti // dvitIyazate | caturthaH // 2-4 // dIpa anukrama [122] KARERAKAR anantaramindriyANyuktAni, tadvazAcca paricAraNA syAditi tannirUpaNAya paJcamoddezakasyedamAdisUtram aNNautthiyA NaM bhaMte ! evamAikkhaMti bhAsaMti pannati paraveti, taMjahA-evaM khalu niyaMThe kAlagae sa-|| mANe devabhUeNaM appANeNaM se NaM tattha No anne dedhe no annesi devANaM devIo ahijaMjiya 2 pariyArei 1 | 4ANo appaNaciyAo devIo abhijuMjiya 2 pariyArei 2 appaNAmeva appANaM viubbiya 2 pariyArei 3| // 131 // atra dvitIya-zatake caturtha-uddezaka: samApta: atha dvitIya-zatake paMcama-uddezaka: Arabhyate ~275~
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [100] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [100] egevi ya NaM jIve egeNaM samaeNaM do vede vedeva, taMjahA-itthivedaM purisavedaM ca, evaM parautthiyavasambayA | nepabvA jAva isthivedaM ca purisavedaM ca / se kahameyaM bhaMte ! evaM , goyamA ! japaNaM te annausthiyA evamAi khaMti jAva isthivedaM ca purisavedaM ca, je te evamAsu micchaM te ecamAhaMsu, ahaM puNa gopamA! evamAtikkhAmi bhA0pa0 parU0-evaM khalu niyaMThe kAlagae samANe annayaresu devaloesu devattAe uvavattAro bhavanti mahiDiesu jAva mahANubhAgesu dUragatIsu cirahitIesu, se NaM tattha deve bhavati mahihIe jAva dasa disAmAo ujjovemANe pabhAsemANe jAca paDirUve / se NaM tastha anne deve annesiM devANaM devIo abhijaMjiya 2|| paripArera 1 appaNaciyAo devIo abhijujiya 2 pariyArei 2 no appaNAmeva appANaM viumciya 2|3 pariyAreda 3, egeviya NaM jIve egeNaM samaeNaM erga vedaM vedeha, taMjahA-itthivedaM vA purisavedaM vA, jaM samaya itthivedaM vedeha No taM samayaM purusaveyaM veei jaM samayaM purisaveyaM veei no taM samayaM hathiveyaM vedei, ithiveyassa udaeNaM no purisavedaM veei, purisaveyassa udaeNaM no itthiveyaM veei, evaM khalu eMge jIve egeNaM samaeNaM egaM| vedaM vedei, taMjahA-itthIveyaM vA purisaveyaM vA, itthI isthiveeNaM udinneNaM purisaM patthei, puriso purisaveeNaM udinneNaM ilyi patthei, dovi te annamannaM patthaMti, taMjahA-isthI vA purisaM purise vA isthi // (suu0100)|| | 'devabhUeNa'ti devabhUtenAtmanA karaNabhUtena no paricArayatIti yogaH, 'se Nati asau nimranthadevaH 'tatra' devaloke | 'no' naiva 'aNNe'tti 'anyAn AtmavyatiriktAna 'devAn' surAna 1 tathA no anyeSAM devAnAM sambandhinIdevIH 'abhi dIpa anukrama [123] ***** * * For P OW awreturasurary.com ~276~
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [100 ] dIpa anukrama [123] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [ 100 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevIyAvRttiH 1 // 132 // juMjiya'tti 'abhiyujya' vazIkRtya AzliSya vA 'paricArayati' paribhu No 'appaNaciyAo'ti AtmIyAH 'appaNAmeva appANaM viubviya'tti strIpuruSarUpatayA vikRtya, evaM ca sthite - 'parautthiyavattavayA Neyavya'tti evaM ceyaM | jJAtavyA- 'jaM samayaM itthiveyaM veei taM samayaM purisaveyaM veei jaM samayaM purisaveyaM veei taM samayaM isthiveyaM veei, itthi - veyassa veyaNayAe purisaveyaM veei purisaveyassa veyaNayAe itthIveyaM veera, evaM 'khalu ege'viya NamityAdi / mithyAtvaM caiSAmevaM strIrUpakaraNe'pi tasya devasya puruSatvAt puruSavedasyaivaikatra samaye udayo na strIvedasya, strIvedaparivRtyA vA strIvedasyaiva na puruSavedodayaH, parasparaviruddhatvAditi / 'devaloesa' tti devajaneSu madhye 'uvavattAro bhavati'tti prAkRtaraulyA upapattAro bhavantIti dRzyaM, 'mahihie' ityatra yAvatkaraNAdidaM dRzyam -'mahajjuie mahAbale mahAyase mahAsokle mahANubhAge hAravirAiyavacche kaDayatuDiyarthabhiyabhue' truTikA - bAharakSikA 'aMgayakuMDalamahagaMDa kaNNapIDhadhArI' aGgadAni| bAhrAbharaNavizeSAn kuNDalAni karNAbharaNavizeSAn mRSTagaNDAni ca - ullikhitakapolAni karNapIThAni - karNAbharaNavizeSAn dhArayatItyevaMzIlo yaH sa tathA, 'vicittahatthAbharaNe vicittamAlAma ulima uDe' vicitramAlA ca- kusumAg maulaumastake mukuTaM ca yasya sa tathA, ityAdi yAvat 'riddhIe juIe pabhAe chAyAe accIe teeNaM lesAe dasa disAo ujovemANetti tatra RddhiH - parivArAdikA yutiH- iSTArthasaMyogaH prabhA - yAnAdidIhiH chAyA-zobhA aciH-zarIrastharatnAdi - // 132 // | tejojvAlA tejaH-zarIrAciH leiyA- dehavarNaH, ekArthA vaite, udyotayan prakAzakaraNena 'pabhAsemANe ti 'prabhAsayan' | zobhayan, iha yAvatkaraNAdidaM dRzyam -'pAsAie' draSTRNAM cittaprasAdajanakaH 'darisaNijje' yaM pazyaccakSurna zrAmyati 'a For Pale Only 2 zatake uddezaH 5 ekavedavedanAdhikAraH sU 100 ~277~
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [100] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [100 dIpa anukrama [123] bhirUve' manojJarUpaH 'paDirUvetti draSTAraM 2 prati rUpaM yasya sa tatheti, ekenaikadaika eva vedo vedyate, iha kAraNamAhaBI'patthI itvivaeNamityAdi // paricAraNAyAM kila garbhaH syAditi garbhaprakaraNaM. tatra udgagambhe NaM bhaMte ! udgagambhetti kAlato kevaciraM hoi ?, gopamA ! jahaneNaM eka samayaM uphoseNaM cha-16 ||mmaasaa // tirikkhajoNiyagambhe gaM bhaMte / tirikkhajoNiyagambhesi kAlao kevaciraM hoti ?, goyamA! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNaM aha saMvaccharAI // maNussIgambhe NaM bhaMte ! maNussIganbhesi kAlao kevaciraM hoha, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhattaM ukkoseNaM bArasa sNvaachraaii| (suu0101)|| ___ 'udgagambhe gaM' kacit 'dagagaThabhe gaM'ti ezyate, tatrodakagarbha:-kAlAntareNa jalamavarSaNahetuH punalapariNAmaH, tasya | cAvasthAnaM jaghanyataH samayaH, samayAnantarameva pravarSaNAt, utkRSTatastu SaNmAsAna, SaNNAM mAsAnAmupari varSaNAt , ayaM ca mArgazIrSapauSAdiSu vaizAkhAnteSu sandhyArAgameghotpAdAdiliGgo bhavati, badAha-"pIpe samArgazIrSe sandhyArAgoDa-TI myudAH sapariveSAH / nAtyarthaM mArgazire zItaM pope'tihimpaatH||1||" ityAdi / | kAyabhavatthe NaM bhaMte ! kAyabhavatthetti kAlao kevaciraM hoha, goyamA ! jahanneNaM aMtomuTursa ukoseNaM caundhIsaM saMvaccharAI / (suu0102)| maNussapaMcediyatirikkhajoNiyabIe NaM bhaMte ! joNiyanbhUe kevatiyaM kAlaM saMciThThA, goyamA ! jahanneNaM aMtomuhattaM ukkoseNaM pArasa muTuttA // (suu0103)|| 'kAyabhavatthe NaM bhaMte'ityAdi, kAye-jananyudaramadhyavyavasthitanijadeha eva yo bhavo-janma sa kAyabhavastatra tiSThati SAREaratunintamatkand ~278~
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [5], mUlaM [103] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: uddezaH5 prata sUtrAMka [103]] yA vRttiH dIpa anukrama [126] vyAkhyA-IIP yaH sa kAyabhavasthA, sa ca kAyabhavastha iti, etena paryAyeNetyarthaH, 'cauvvIsaM saMvaccharAIti strIkAye dvAdaza varSANi ||3||2 zatake prajJaptiH ||4aasthitvaa punarmRtvA tasminnevAtmazarIre utpadyate dvAdazavarSasthitikatayA, ityevaM caturvizativarSANi bhavanti / kecidAhuHabhayadevI- dvAdaza varSANi sthitvA punastatraivAnyabIjena taccharIre utpadyate, dvAdazavarSasthitiriti / | udakatiryaegajIve gaM bhaMte ! joNie bIyambhUe kevatiyANaM puttattAe havvamAgacchA, goyamA ! jahaneNaM ikassa 101 // 13 // vA doNhaM vA tiNhaM vA, ukkoseNaM sayapuhuttassa jIvANaM puttattAe havvamAgacchati (suu0104)| egajI-1 kAyamavastha vassa bhaMte ! egabhavaggahaNeNaM kevaiyA jIvA puttattAe havvamAgacchaMti ? goyamA ! jahannerNa ikotA bIjakAvA do vA tinni vA, ukkoseNaM sayasahassapuhattaM jIvA NaM puttattAe havamAgacchati, se keNadveNaM bhaMte ! evaM || lI 102buccai-jAva havvamAgacchai, goyamA / itthIe ya purisassa ya kammakaDAe joNIe mehuNavattie nAma saM-103putrabI joe samuppajjai, te duhao siNehaM saMciNaMti 2 tattha NaM jahanneNaM eko vA do vA tipiNa vA ukkoseNaM saya-kAja bIjaputrA kA sahassapuhattaM jIvANaM puttatsAe havvamAgakachaMti, se teNaTeNaM jAva havyamAgakachaha (suu0105)| mehuNe NaM|| mA 104lA bhaMte ! sevamANassa kerisie asaMjame kajaha?, goyamA 1 se jahAnAmae keha purise rUyanAliyaM vA cUranA-IRI. 105-106 liyaM vA tatteNaM kaNaeNaM samabhidhaMsejjAerisaeNaM goyamA! mehuNaM sevamANassa asaMjame kajjA, sevaM bhaMte ! sevaM zAbhaMte ! jAva viharati / / (suu0106)|| // 13 // * egabhabaggahaNeNaM pra0 ~279~
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [104-106] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [104106] 'egajIve NaM bhaMte'ityAdi, manuSyANAM tirazcAM ca bIjaM dvAdaza muhUrtAna yAvadyonibhUtaM bhavati, tatazca gavAdInAM zata-12 | pRthaktvasyApi vIjaM gavAdiyonipraviSTaM bIjameva, tatra ca bIjasamudAye eko jIva utpadyate, sa ca teSAM bIjasvAminAM | | sarveSAM putro bhavatItyata uktam-'ukoseNaM sayapuhuttassetyAdi / 'sayasahassapuhutta'ti matsyAdInAmekasaMyoge'pi zatasahapRthaktvaM garbhe utpadyate niSpadyate cetyekasyaikabhavagrahaNe lakSapRthaktvaM putrANAM bhavatIti, manuSyayonau punarutpannA api bahavo na niSpadyanta iti / itthIe purisassa ya' ityetasya 'mehuNavattie nAma saMyoge samuppajjati' ityanena sambandhaH, kasyAmasau utpadyate ? ityAi-kammakaDAe joNIe'tti nAmakarmanivartitAyAM yonau, athavA karma-madanoddIpako vyApA4 rastat kRtaM yasyAM sAkarmakRtA'tastasyAM maithunasya vRttiH-pravRttiyasminnasau maithunavRttiko maithunaM vA pratyayo-heturyasminnasau svA|| thiMkekapratyaye maithunapratyayikaH 'nAma'ti nAma nAmavatorabhedopacArAdetannAmetyarthaH 'saMyogaH saMparkaH, 'te' iti strIpuruSo 'duha|o'tti ubhayataH 'sleharetaHzoNitalakSaNaM 'saMcinuta:' sambandhayataH iti // 'mehuNavattie nAma saMjoe'tti prAguktam , | atha maithunasyaivAsaMyamahatutAmarUpaNasUtram-'rUyanAliyaM vatti rUtaM-karpAsavikArastabhRtA nAlikA-zuSiravaMzAdirUpA | rUtanAlikA tAm, evaM bUranAlikAmapi, navaraM bUra-vanaspativizeSAvayavavizeSaH, 'samabhiddhaMseja'tti rUtAdisamabhidhaMsanAt, iha cAyaM vAkyazepo dRzya:-evaM maithunaM sevamAno yonigatasattvAn mehanenAbhidhvaMsayet, ete ca kila granthAntare pazcendriyAH zrUyanta iti, 'erisae Na'mityAdi ca nigamanamiti // pUrva tiryaDamanuSyotpattirvicAritA, atha devo tpattivicAraNAyAH prastAvanAyedamAha anukrama [127 -129] ~280~
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga-8] "bhagavatI zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [5], mUlaM [107] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [107] vyAkhyA- 1|| tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre rAyagihAo nagarAo guNasilAo ceiyAo paDinikkhamaha 2 bahiyA prajJaptiH jaNavayavihAraM viharati / teNaM kAleNaM 2 tuMgiyA nAma nagarI hotthA caNNao, tIse NaM tuMgiyAe nagarIe abhayadevI-18 pahiyA uttarapuracchime disIbhAe pupphavatie nAma cetie hotthA, vaNNao, tastha NaM tuMgiyAe nayarIe pahave uddezaH5 kA yA vRttiH1] |samaNovAsayA parivasaMti avA dittA vicchiNNavipulabhavaNasayaNAsaNajANavAhaNAiNNA bahudhaNayahujAyasava-dA zrAvakAra // 13 // * rayayA AogapaogasaMpauttA viruchaDDiyavipulabhattapANA bahudAsIdAsagomahisagavelayappabhUyA bahujaNassa sU107 aparibhUyA abhigayajIvAjIvA upaladdhapuNNapAvA AsavasaMvaranijarakiriyAhikaraNabaMdhamokkhakusalA asabAhejadevAsuranAgasuvapaNajakkharakkhasakinarakiMpurisagarulagaMdhavvamahoragAdIehiM devagaNehiM niggaMdhAo pAva-IMG yaNAo aNatikamaNijA NiggaMdhe pAvayaNe nissaMkiyA nikaMkhiyA nivvitigicchA laTThA gahiyaTThA / | puchiyaTThA abhigayaTThA viNicchiyahA advimiMjapemmANurAgarattA ayamAuso / niggathe pAvayaNe aDDe ayaM paramaDhe sese aNaTTe asiyaphalihA avaMguyaduvArA ciyattaMteuragharappavesA bahahiM sIlavyayaguNaveramaNapaJca kvANaposahovayAsehi, cAuchasahamudipuNNamAsiNIsu paDipunnaM posahaM samma aNupAlemANe samaNe niggaMthe| hAphAsuesaNijjeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM vasthapaDiggahakaMbalapAyapuMchaNeNaM pIDhaphalagasejjAsaMthAraeNaM osaha-18|| // 134 // TrAbhasajeNa pa paDilAmemANA AhApaDiggahiehiM tavokammehi appANaM bhAvemANA viharaMti // (sa0107)||CI 'ahati ADhyA dhanadhAnyAdibhiH paripUrNAH 'ditta'ti dIkSA:-prasiddhAH dRptA vA-darpitAH 'vichinnavipulabha-* dIpa anukrama [130] tungikA-nagaryA: zrAvakA: ~281~
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga-8] "bhagavatI zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [5], mUlaM [107] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [107] dIpa anukrama [130] vaNasayaNAsaNajANavAhaNAiNNA' vistIrNAni-vistAravanti vipulAni-pracurANi bhavanAni-gRhANi zayanAsanayAnavAhanairAkIrNAni yeSAM te tathA, athavA vistIrNAni-vipulAni bhavanAni yeSAM, te zayanAsanayAnavAhanAni cAkIrNAniguNavanti yeSAM te tathA, tantra yAnAcyAdi vAhana tu-azvAdi, 'yahudhaNabahujAyasvarayayA bahu-prabhUtaM dhanaM-gaNimA-12 dika tathA bahu eva jAtarUpaM-suvarNa rajataM ca-rUpya yeSAM te tathA, 'AogapaogasaMpautsA' Ayogo-dvigaNAdi| vRddhyArthapradAnaM prayogazca-kalAntaraM tau saMprayuktI-vyApAritau yaiste tathA, 'vicchaDDiyaviulabhattapANA' vicchadita-vividhamujjhitaM bahulokabhojanata ucchiSTAvazeSasambhavAt viccharditaM vA-vividhavicchittimadvipulaM bhaktaM ca pAnakaM ca yeSAM te tathA, 'bahudAsIdAsagomahisagavelagappabhUyA' bahavo dAsIdAsA yeSAM te gomahiSagavelakAzca prabhUtA yeSAM te tathA, gave-18| lakA-uracAH, 'bahujaNassa aparibhUyA' bahorlokasyAparibhavanIyAH, 'Asave'tyAdI kriyA:-kAyikyAdikAH 'adhikaraNaM gatrIyantrakAdi 'kusala'tti AzravAdInAM heyopAdeyatAsvarUpavedinaH, 'asahejjetyAdi, avidyamAna sAhAyyaM-12 parasAhAyakam atyantasamarthatvAdheSAM te'sAhAyyAste ca te devAdayazceti karmadhArayaH, athavA vyastamevedaM tenAsAhAyyA-18 Apadyapi devAdisAhAyakAnapekSAH svayaM kRtaM karma svayameva bhoktavyamityadInamanovRttaya ityarthaH athavA pASaNDibhiH prArabdhAH samyaktvAvicalanaM prati na parasAhAyyamapekSante, svayameva tatpratighAtasamarthatvAjinazAsanAtyantabhAvitatvAti, tatra devA-paimAnikAH 'asure'ti asurakumArAH 'nAga'tti nAgakumArA, ubhaye'pyamI bhavanapativizeSAH, 'suvaNNa'tti & sadvarNAH jyotiSkAH yakSarAkSasakiMnarakiMpuruSA:-vyantaravizeSAH 'garula'tti garuDadhvajAH supaparNakumArA:-bhavanapativi SS CRESS | tungikA-nagaryA: zrAvakA: ~282~
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [5], mUlaM [107] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [107] dIpa anukrama [130] vyAkhyA-1 zeSAH gandharvA mahoragAzca-vyantaravizeSAH 'aNatikamaNijatti anatikramaNIyA:-acAlanIyAH, 'lahatti arthazraya- 2 zatake prajJapti koNAt 'gahiya?'tti arthAvadhAraNAt 'pucchiyaTTa'tti sAMzayikArthapraznakaraNAt 'abhigahiyaTThatti pranitArthasyAbhigamanAt uddezaH 5 abhayadevI viNicchiyahatti aidamparyArthasyopalambhAd ata eva 'advimijapemmANurAgarattA' asthIni ca-kIkasAni miJjA yA vRttiH1 tuGgikA|ca-tanmadhyavartI dhAturasthimijAstAH premAnurAgeNa-sarvajJapravacanaprItirUpakusumbhAdirAgeNa raktA iva raktA yeSAM te tathA, lAzrAvakAH // 135 // athavA'sthimijAsu jinazAsanagatapremAnurAgeNa raktA ye te tathA, kenollekhena ? ityAha-'ayamAuso'ityAdi, ayamiti tathA. nolele hatyAmA sU 107 prAkRtatvAdidam 'Auso'tti AyuSmanniti putrAderAmantraNaM 'sese'tti zeSa-nirgranthapravacanavyatiriktaM dhanadhAnyaputrakalatramitra kupravacanAdikamiti, 'Usiyaphaliha'tti ucchritam-unnataM sphaTikamiva sphaTika cittaM yeSAM te ucchritasphaTikAH maunIndrapravacanAvAptyA parituSTamAnasA ityartha iti vRddhavyAkhyA, anye vAhuH-ucchritaH-argalAsthAnAdapanIyo kRto namU |tirazcInaH kapATapazcAdbhAgAdapanIta ityarthaH paridhaH-argalA yeSAM te ucchritapariNAH, athavocchrito-gRhadvArAdapagataH priyo| lA yeSAM te ucchritaparidhAra, audAryAtizayAdatizayadAnadAyitvena bhikSukANAM gRhapravezanArthamanargalitagRhadvArA ityarthaH, 'avaMgu-12 yaduvAre'ti aprAvRtadvArAH kapATAdibhirasthagita gRhadvArA ityarthaH, saddarzanalAbhena na kuto'pi pANDikAdvibhyati, zobhanamAparigraheNodghATazirasastiSThantIti bhAva iti vRddhavyAkhyA, anye tvAhuH-bhikSukamavezArthamaudAryAdasthagitagRhadvArA ityarthaH, // 135 // 'ciyattaMteuragharappavesA' 'ciyatto'tti lokAnAM prItikara evAntaHpure vA gRhe vA pravezo yeSAM te tathA, atidhArmikatayA sarvatrAnAzaGkanIyAsta ityarthaH, anye tvAhuH-'ciyattotti nAprItikaro'ntaHpuragRhayoH praveza:-ziSTajanapravezanaM | | tungikA-nagaryA: zrAvakA: ~283~
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga-8] "bhagavatI zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [107] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: * S prata sUtrAMka [107] dIpa anukrama [130] ACREAS55 yeSAM te tathA, anIAlutApratipAdanaparaM cetthaM vizeSaNamiti, athavA ciyattotti tyakto'ntaHpuragRhayoH parakIyayoyathAkathazcitpravezo yaiste tathA, 'bahurhi ityAdi, zIlavatAni-aNuvratAni guNA-guNavatAni viramaNAni-aucityena | rAgAdinivRttayaHpratyAkhyAnAni-pauruSyAdIni pauSadhaM-parvadinAnuSThAnaM tatropavAsa:-avasthAnaM pauSadhopavAsaH,eSAM dvandvo'ta|stairyuktA iti gamyam / pauSadhopavAsa ityuktaM, pauSadhaM ca yadA yathAvidhaM ca te kurvanto viharanti taddarzayannAha-cAuise tyAdi, ihoddiSTA-amAvAsyA 'paDipuSaNaM posaha ti AhArAdibhedAccaturvidhamapi sarvataH 'vasthapaDiggahakaMbalapAyapuMchaNaNaM'ti iha patabaha-pAtraM pAdaproJchanaM-rajoharaNa 'pI'tyAdi pITham-AsanaM phalakam-avaSTambhanaphalaka zayyAvasatibRMhasaMstArako vA saMstArako-laghutaraH eSAM samAhAradvandvo'tastena 'ahApariggahiehiM'ti yathApratipannane punasiM niitaiH|| teNaM kAleNaM 2 pAsAvacijA therA bhagavaMto jAtisaMpannA kulasaMpannA balasaMpannA rUvasaMpannA viNayasaM| pannA NANasaMpannA dasaNasaMpannA carittasaMpannA lajjAsaMpannA lAghavasaMpannA oyaMsI teyaMsI varcasI jasaMsI ji| yakohA jiyamANA jiyalobhA jiyanidA jitiMdiyA jiyaparIsahA jIviyAsamaraNabhayavippamukA jAba kuttiyAvaNabhUtA bahussuyA bahuparivArA paMcahi aNagArasaehiM saddhiM saMparibuDA ahANupuci caramANA |gAmANugAmaM dUijjamANA suhaMsuheNaM viharamANA jeNeva tuMgiyA nagarI jeNeva puSpavatIe cehae teNeva uvAga-1 chaMti 2 ahApaDirUvaM uggahaM giNihattA NaM saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharaMti // (suu0108)| | tungikA-nagaryA: zrAvakA: ~284~
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [108] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [108] tyAgamaH dIpa anukrama [131] vyAkhyA- 'ghara'tti zrutavRddhAH 'rUvasaMpanna'tti iha rUpaM-suvihitanepathyaM zarIrasundaratA vA tena saMpannA-yuktA rUpasaMpannAH'lajjA lAgha |2 zatake prajJaptiH vasaMpanna'tti lajjA-prasiddhA saMyamo vA lAghavaM-dravyato'lpopadhitvaMbhAvato gauravatyAgaH, oyaMsI'ti ojasvinoM mAnasAvaabhayadevIyA vRttiH14 | TambhayuktAH 'teyaMsI'ti 'tejasvinaH' zarIraprabhAyuktAH vacaMsI'ti 'varcasvinaH' viziSTaprabhAvopetAH 'vacasvino vA' viziSTava canayukkAjasaMsI'ti khyAtimantaH,anusvArazcaiteSu prAkRtatvAt , 'jIviyAsamaraNabhayavippamuphatti jIvitAzayA mrnnbh||136|| | yena ca vipramukkA yete tathA, iha yAvatkaraNAdidaM dRzya-tavaSpahANA guNappahANA' guNAzca saMyamaguNAH, tapaHsaMyamagrahaNa ceha | tapaHsaMyamayoH pradhAnamokSAGgatAbhidhAnArtha, tathA 'karaNappahANA caraNappahANA' tatra karaNaM-piNDavizuyAdi caraNaM-vratazramaNadharmAdi niggahappahANA' nigrahaH-anyAyakAriNAM daNDaH 'nicchayappahANA' nizcaya:-avazyaMkaraNAbhyupagamastattvanirNayo vAmahavappahANA ajjavappahANA' nanu jitakrodhAditvAmmAIvAdipradhAnatvamavagamyata eva tarika mArdavetyAdinA , ucyate, || tatrodayaviphalatokkA mArdavAdipradhAnatve tUdayAbhAva eveti, lAghavappahANA' lAghava-kriyAsu dakSatvaM 'khaMtiSpahANA muttippahANA evaM vijAmataveyababhanayaniyamasaccasoyappahANA 'cArupaNNA' satprajJAH 'sohI' zuddhihetutvena zodhayaH suhRdo vA-- mitrANi jIvAnAmiti gamyama, 'aNiyANA appassuyA abahillesA susAmaNNarayA acchiddapasiNavAgaraNe'ti agchi1 drANi-aviralAni nirdaSaNAni vA praznavyAkaraNAni yeSAM te tathA, tathA 'kuttiyAvaNabhUya'tti kutrika-svargamaye- // 136 // pAtAlalakSaNaM bhUmitrayaM tatsambhavaM vastvapi kutrika tatsaMpAdaka ApaNo-hahaH kutrikApaNastajUtAH sabhIhitArthasampAdanala 5425 ~285
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga-8] "bhagavatI zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [108] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [108] dIpa anukrama [131] bdhiyuktatvena sakalaguNopetatvena vA tadupamAH, 'saddhiti sArddha sahetyarthaH 'saMparikRtAH' samyakaparivAritAH parikarabhAvena parikaritA ityarthaH paJcabhiH zramaNazataireva // | tae NaM tugiyAe nagarIe siMghADagatigacaupacacaramahApahapahesu jAva egadisAbhimuhA NijjAyaMti, tae NaM ||3| lAte samaNovAsayA imIse kahAe laTThA samANA hahatuTThA jAba sahAveMti 2 evaM vadAsI-evaM khalu devANu-15 ppiyA ! pAsAvaJcejjA dherA bhagavaMto jAtisaMpannA jAva ahApaDirUvaM uggahaM umpiNhittA NaM saMjameNaM tavasA * appANaM bhAvemANA viharati, taM mahAphalaM khalu devANuppiyA ! tahArUvANaM therANaM bhagavaMtANaM NAmagoyassavi savaNayAe kimaMga puNa abhigamaNavaMdaNanamaMsaNapaDipucchaNapajjuvAsaNayAe ? jAva gahaNayAe ?, taMga|cchAmo NaM devANuppiyA / dhere bhagavate vaMdAmo namaMsAmo jAva pajjubAsAmo, evaM NaM iha bhave vA parabhave vA TrAjAva aNugAmiyattAe bhavissatItikaTTa annamannassa aMtie eyamaDhe paDisuNeti 2 jeNeva sayAI 2 gihAI|| da teNeva uvAgacchaMti 2 NhAyA kayavalikammA kayakouyamaMgalapAyacchittA suddhappAvesAI maMgallAI vatthAI pavarAI parihiyA appamahagdhAbharaNAlaMkiyasarIrA saehiM 2 gehehiMto paDinikkhamaMti 2tsA egayo melAyati 2 pAyabihAracAreNaM tuMgiyAe nagarIe majhamajjheNaM Nigacchati 2 jeNeva puSphavatIe cehae teNeca ucAgacchaMti 2 there bhagavate paMcaviheNaM abhigameNaM abhigacchaMti, taMjahA-sacittANaM davANaM viusaraNayAe 1 acittANaM davANaM aviusaraNayAe 2 egasADieNaM uttarAsaMgakaraNeNaM 3 cakkhupphAse aMjalippagga FaParanaimaan unsony ~286~
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga-8] "bhagavatI zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [109] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [109] dIpa anukrama [132] vyAkhyA-1 heNaM 4 maNaso egattIkaraNeNaM 5 jeNeva therA bhagavaMto teNeva uvAgacchati 2 tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM zatake prajJaptiHkarei 2 jAva tivihAe pajjuvAsaNAe pajuvAsaMti // (suu0109)|| uddezA5 abhayadevISIX 'siMghADaga'tti zRGgATakaphalAkAra sthAnaM trika-rathyAtrayamIlanasthAnaM catuSka-raNyAcatuSkamIlanasthAnaM catvaraM-vatta paryupAsanA yA vRttiH14 kArarathyAmIlanasthAnaM mahApatho-rAjamArgaH panthA-rathyAmAtraM yAvatkaraNAd 'bahujaNasadde i vA' ityAdi pUrva AkhyAnamatra sU109 bhAdRzyaM 'eyamajhu paDisuNeti ti abhyupagacchanti 'sayAI 2'ti svakIyAni 2 'kayavalikamma'tti snAnAnantaraM kRtaM balikarma yaiH svagRhadevatAnAM te tathA, 'kayakouyamaMgalapAyacchitta'tti kRtAni kautukamazalAnyeva prAyazcittAni duHsvamAdivighAtArthamavazyakaraNIyatvAcaste tathA, anye tvAH-pAyacchitta'tti pAdena pAde vA chuptAkSakSurdoSaparihArArtha || yA pAdacchuptAH kRtakautukamAlAca te pAdacchuptAzceti vigrahaH, tatra kautukAni-mapItilakAdIni manAlAni tu-siddhArthakada-|| 18||dhyksstrvaangkraadiini 'suddhappAyesAIti zuddhAtmanAM vaiSyANi-pocitAni athavA zuddhAni ca tAni prave-18 zyAni ca-rAjAdisabhApravezocitAni zuddhapravezyAni 'vatthAI pavarAI parihiya'tti kacidRzyate, kacitra 'vatthAI pavaraparihiya'tti, tatra prathamapATho vyakkA, dvitIyastu pravaraM yathAbhavatyevaM parihitAH pravaraparihitAH'pAyavihAracAreNaM'ti MpAdavihAreNa na yAnavihAreNa yathAro-manaM sa tathA tena 'abhigameNaM'ti pratipasyA 'abhigacchanti' tat samIpaM abhi gacchanti 'sacittANaMti puSpatAmbUlAdInAM 'viusaraNayAe'tti 'vyavasarjanayA' tyAgena 'acittANa ti vastramudrikAdI-1 nAm 'aviusaraNayAe'tti atyAgena 'egasAhieNa'ti anekottarIyazATakAnAM niSedhArthamuktam 'uttarAsaMgakara-10 ~287~
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [109] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [109] gaNati uttarAsaGgaH-uttarIyasya dehe bhyAsavizeSaH 'cakSuHsparza' dRSTipAte 'egattIkaraNeNaM ti anekatvasya-anekAlambana-18 tvasya ekatvakaraNam-ekAlambanatvakaraNamekatrIkaraNaM tena 'tivihAe pajuvAsaNAe'tti, iha paryupAsanAtraividhyaM manovAkAyabhedAditi // | tae NaM te therA bhagavaMto tesiM samaNovAsayANaM tIse ya mahatimahAliyAe cAujAmaM dhamma parikaheMti jahA kesisAmissa jAca samaNovAsiyattAe ANAe ArAhage bhavati jAva dhammo khio| tae te samaNovAsayA gherANaM bhagavaMtANaM aMtie dhammaM socA nisamma haTTa tuTTha jAva hayahiyayA tikkhutto AyAhiNappayAhiNaM kareMti 2 jAca ticihAe pajjuvAsaNAe pajuvAsati 2 evaM vadAsI-saMjame the bhaMte ! kiMphale ? tave NaM bhaMte ! kiMphale ?, tae NaM te gherA bhagavaMto te samaNovAsae evaM badAsI-saMjame the ajjo ! aNaNhayaphale tave codANaphale, tae NaM te samaNovAsayA dhere bhagavaMte evaM vadAsI-jatiNaM bhaMte ! saMjame aNaNhayaphale meM tave vodANaphale kiMpattiyaM NaM bhaMte devA devaloesu uvavajaMti, tatva NaM kAliyaputte nAma dherete samaNobAsae evaM vadAsI-pubbataveNaM ajo| devA devaloesu uvavati, tattha NaM mehile nAma there te samaNovAsae evaM 4 zavadAsI-pubvasaMjameNaM ajo! devA devaloesu uvavajaMti, tattha NaM ANaMdarakkhie NAmaM dhere te samaNovAsae / evaM vadAsI-kammiyAe ajjo ! devA devaloema uvavajaMti, tattha NaM kAsaveNAmaM dhere te samaNovAsae evaM *vadAsI-saMgiyAe ajo ! devA devaloesu uvavajaMti, puvvattaveNaM puvyasaMjameNaM kammiyAe saMgiyAe ano: dIpa anukrama [132] OMOMOM ~288~
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga-8] "bhagavatI zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [110] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka dIpa anukrama [133] vyAkhyA- devA devaloesu uvavajjati, sace NaM esa aDe no ceva NaM AyabhAvavattavvayAe, tae NaM te samaNovAsayA dhere-||3|2 zatake prajJaptiH | hiM bhagavatehiM imAI eyArUvAI vAgaraNAI vAgariyA samANA hahatuTTA there bhagavate vaMdati namasaMti 2 pasi-1| uddezaH 5 abhayadevI-zaNAI pucchati 2 aTThAI uvAdiyati 2 uTThAi uddheti 2 there bhagavate tikkhutto vaMdaMti NamasaMti 2 therANaM | bhagavaM0 aMtiyAo puSphavatiyAo ceiyAo paDinikkhamaMti 2 jAmeva disi pAunbhUpA tAmeva disi || // 138 // paDigayA // tae NaM te therA annayA kayAI tuMgiyAo puSphavaticeiyAo paDinigacchaha 2 bahiyA jaNavaya vihAraM viharaha (sU0 110) // 'mahaimahAliyAe'tti Alapratyayasya svArthikatvAnmahAtimahatyAH 'aNaNhayaphale'tti na AzravaH anAzravaH anAdra zravo-navakammonupAdAnaM phalamasyetyanAzravaphalaH saMyamaH 'codANaphale'tti 'dAe lavane' athavA 'daipa zodhane' iti vaca-14 nAd vyavadAna-pUrvakRtakarmavanagahanasya lavanaM prAkkRtakarmakacavarazodhanaM vA phalaM yasya tadvyavadAnaphalaM tapa iti / kiMpa-1 |ttiya'ti kA pratyayaH-kAraNaM yatra tat kiMpratyayaM ?, niSkAraNameva devA devalokeSutpadyante tapaHsaMyamayoruktanItyA tada-31 | kaarnntvaaditybhipraayH| 'pucvataceNaM'ti pUrvatapaH-sarAgAvasthAbhAvi tapasyA, vItarAgAvasthA'pekSayA sarAgAvasthAyAH | pUrvakAlabhAvitvAt, evaM saMyamo'pi ayathAkhyAtacAritramityarthaH, tatazca sarAgakRtena saMyamena tapasA ca devatvAvAptiH, // 138 // rAgAMzasya karmabandhahetutvAt / 'kammiyAe'tti karma vidyate yasthAsau karmI tadbhAvastattA tayA kammitayA, anye tvAhu-151 karmaNAM vikAraH kArmikA tayA'kSINena karmazeSeNa devatvAvAptirityarthaH, 'saMgiyAe'tti saGgo yasyAsti sa saGgI tadbhA-TrA ~289~
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [110] dIpa anukrama [133] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [5] mUlaM [110] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vastattA tayA, sasaGgo hi dravyAdiSu saMyamAdiyukto'pi karma banAti tataH saGgitayA devatvAvAptiriti, Aha ca - "yuva | tavasaMjamA hoMti rAgiNo pacchimA arAgassa / rAgo saMgo vRtto saMgA kasmai bhavo teNaM // 1 // " 'sabai Na'mityAdi satyo'yamarthaH kasmAt ? ityAha- 'no veva Na'mityAdi naivAtmabhAvavaktavyatayA'yamarthaH, AtmabhAva eva - svAbhiprAya eva na vastutattvaM vaktavyo vAcyo'bhimAnAdyeSAM te AtmabhAvavaktavyAsteSAM bhAva- AtmabhAvavaktavyatA- ahaMmAnitA tayA, na vaya mahaMmAnitayaivaM brUmaH api tu paramArtha evAyamevaMvidha iti bhAvanA // te kAle 2 rAyagihe nAma nagare jAva parisA paDigayA, teNaM kAleNaM 2 samaNassa bhagavao mahAvIrassa jehe aMtevAsI iMdabhUtInAmaM aNagAre jAva saMkhittaviulateya lesse chachaNaM anikkhitteNaM tavokammeNaM saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe jAva viharati / tae NaM se bhagavaM goyame chaTThakkhamaNapAraNagaMsi paDhamAe | porisIe sajjhAyaM karei bIyAe porisIe jhANaM jhiyAyaha tahayAe porisIe aturiyamacavalamasaMbhaMte muhapottiyaM paDilehei 2 bhAyaNAI vatthAI paDilehei 2 bhAgaNAI pamajai 2 bhASaNAI uggAhei 2 jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdara namasaha 2 evaM vadAsI - icchAmi NaM bhaMte ! tumbhehiM anbhannAe chaTTakkhamaNavAraNagaMsi rAyagihe nagare uccanIyamajjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDittae, ahAsuraM devANuppiyA ! mA paribaMdha, tae NaM bhagavaM goyame samaNeNaM bhagavayA mahA 1 rAgiNastapaH saMyamI devatvakAraNe (pUrvI) arAgiNo'ntyau rAgaH saGga uktaH saGgAt karmma tena bhayo jAyate // 1 // Education International For Parts Use One ~290~
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga-8] "bhagavatI zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [5], mUlaM [111] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [111] DAmarthya gauta vyAkhyA-1B vIreNaM ambhaNunAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyAo guNasilAo ceiyAo paDinikkha-18|| 2 zatake prajJaptiH // maha 2 aturiyamacavalamasaMbhaMte jugatarapaloyaNAe diTThIe purao riyaM sohemANe 2 jeNeva rAyagihe nagare uddezaH 5 abhayadevI- teNeva uvAgacchai 2rAyagihe nagare uccanIyamajjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyaM aDai / tae NaM sthAvarasA yA vRttiH se bhagavaM goyame rAyagihe na0 jAva aDamANe bahujaNasaI nisAmei-evaM khalu devANuppiyA! tuGgiyAe naga-| mapraznaH // 139 // rIe yahiyA puSphavatIe ceei pAsAvaJcijjA dherA bhagavaMto samaNovAsapahiM imAI eyAravAI vAgaraNAI| sU111 pucchiyA-saMjame the bhaMte ! kiMphale ? tave NaM bhaMte ! kiMphale ?, tae NaM te gherA bhagavaMtote samaNovAsae evaM vadAsI-saMjame NaM ano! aNaNhayaphale tave bodANaphale taM ceva jAva pubbataveNaM puvasaMjameNaM kammiyAe |saMgiyAe ajjo ! devA devaloesu uvavajaMti, sacce gaM esamaDe No ceva NaM AyabhAvavattabvayAe / se kahamegha maNNe evaM ,lae NaM samaNe0 goyame imIse kahAe lahaDhe samANe jAyasaDhe jAva samuppannakohalle ahApajjattaM samudANaM geNhai 2 rAyagihAo nagarAo paDinikkhamai 2 aturiyaM jAva sohemANe jeNeva guNasilae ceie jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvA0 sama0 bha0 mahAvIrassa adUrasAmaMte gamaNAgamaNae paDikamai esaNamaNesaNaM Alopai 2 bhattapANaM paDidaMsaha 2 samaNaM bha0 mahAvIraM jAva evaM // 139 // vayAsI-evaM khalu bhaMte ! ahaM tumbhehiM abhaYNNAe samANe rAyagihe nagare uccanIyamajjhimANi kulANi gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDamANe bahujaNasaI nisAmeti(mi), evaM khalu devA tuMgiyAe nagarIe bahiyA OMILEGASOM kara dIpa anukrama [134] pApitya-sthavIra sArdha gautamasvAmina: prazna: ~291
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [111] dIpa anukrama [134] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [111] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [05], aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH puSkavaIe beie pAsAvacijjA gherA bhagavaMto samaNovAsaehiM imAI eyArUbAI vAgaraNAI pucchiyA - saMjame NaM bhaMte! kiMphale ? tave kiMphale 1 taM caiva jAva sabai NaM esamaTThe No caiva NaM AyabhAvavatsavvapAe, taM pabhU NaM bhaMte! te therA bhagavaMto tesiM samaNovAsayANaM imAI eyArUbAI vAgaraNAI bAgarittae udAhu appam ?, samiyA NaM bhaMte ! te dherA bhagavaMto tesiM samaNovAsayANaM imAI eyAkhvAI vAgaraNAI bAgarittae udAha asamiyA ? AujjiyA NaM bhaMte! te therA bhagavaMto tesiM samaNovAsayANaM imAI eyArUbAI vAgaraNAI dAgarittae ? udAhu aNAujjiyA ? paliujjiyA NaM bhaMte ! te therA bhagavaMto tesiM samaNovAsayANaM imAI eyAsvAI vAgaraNAI vAgarittae udAhu apaliujiyA ?, puvvataveNaM ajjo ! devA devaloesa ucavajrjjati puNyasaMjameNaM kammiyAe saMgiyAe ajjo ! devA devaloesa ubavajaMti, sacce NaM esamaTTe No ceva NaM AyabhAvavatavvayAe, pabhU NaM goyamA ! te dherA bhagavaMto tesiM samaNovAsayANaM imAI eyAkhvA vAgaraNAI vAgarettae, No ceva NaM appabhU, taha ceva neyavvaM avasesiyaM jAva pabhU samiyaM AuniyA paliuljiyA jAva sacce NaM esamahe No ceva NaMAyabhAvavattavvayAe, api NaM goyamA / evamAikkhAmi bhAsemi paNNavemi parUvemi puvvataveNaM | devA devaloesa uvavajrjjati puvvasaMjameNaM devA devalopasu uvavajrjjati kammiyAe devA devalopasu uvavajraMti saMgiyAe devA devaloesu uvavajjaMti, puSdhataveNaM puNbasaMjameNaM kammiyAe saMgiyAe ajjo ! devA devaloesa ubavajraMti, sace NaM esamahe No ceva NaM AyabhAvavattavvayAe // ( sU0 111 ) // Education Internationa pArzvapatya sthavIra sArdha gautamasvAminaH praznaH For Pal Use Only ~292~ %%%%% % %%% www.lanerary.org
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [111] dIpa anukrama [134] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [5] mUlaM [111] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 140 // 'aturiya'ti kAyikatvarahitam 'acavalaM'ti mAnasacApalyarahitam 'asaMmaMte'tti asaMbhrAntajJAnaH 'gharasamudA|Nassa' gRheSu samudAnaM-bhaikSaM gRhasamudAnaM tasmai gRhasamudAnAya 'bhikkhAyariyAe 'ti bhikSAsamAcAreNa 'jugaMtarapaloya| gAe 'ti yugaM - yUpastatpramANamantaraM svadehasya dRSTipAta dezasya ca vyavadhAnaM pralokayati yA sA yugAntarapralokanA tayA dayA 'riyaM'ti IryA gamanam // 'se kahameyaM maNNe evaM'ti atha kathametat sthavizvacanaM manye iti vitarkArtho nipAtaH 'evam' amunA prakAreNeti bahujanavacanaM 'pabhU NaM'ti 'prabhavaH' samarthAste 'samiyA NaM'ti samyagiti prazaMsArtho nipAtastena samyak te vyAka | varttante aviparyAsAsta ityarthaH samaJcantIti vA samyaJcaH samitA vA samyakpavRttayaH zramitA vA-abhyAsavantaH 'Aujiya'tti 'AyogikAH' upayogavanto jJAnina ityarthaH jAnantIti bhAvaH 'paliujjiyati pari-samantAd yogikAH | parijJAnina ityarthaH parijAnantIti bhAvaH // anantaraM zramaNaparyupAsanAsaMvidhAnakamuktam, atha sA yatphalA tadarzanArthamAha tahArUvaM bhaMte! samaNaM vA mAhaNaM vA paluvAsamANassa kiMphalA pajjuvAsaNA ?, goyamA ! savaNaphalA, se NaM bhaMte ! savaNe kiMphale ?, NANaphale, se NaM bhaMte ! nANe kiMphale ?, viSNANaphale, se NaM bhaMte! vinANe kiMphale ?, pacakkhANaphale, se NaM bhaMte! paJcakkhANe kiMphale 1, saMjamaphale, se NaM bhaMte! saMjame kiMphale 1, aNaNyaphale, evaM aNaNDye tavaphale, tabe vodANaphale, bodANe akiriyAphale, se NaM bhaMte ! akiriyA kiM ucation Internation pArzvapatya sthavIra sArdha gautamasvAminaH praznaH For Parks Use Only ~ 293~ 2 zatake uddezaH 5 sthavirasAmaye gauta mapraznaH sU 111 // 140 //
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [112] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [112] phalA ?, siddhipajjavasANaphalA paNNattA goyamA !, gAhA-savaNe NANe ya viSNANe paJcakkhANe ya sNjme| aNaNhae tave ceva codANe akiriyA siddhI ||1||(suu0112)|| . | 'tahArUva'mityAdi 'tadhArUpam' ucitasvabhAvaM kazcana puruSa zramaNaM vA tapoyuktam , upalakSaNatvAdasyottaraguNavantamityarthaH, 'mAhanaM vA' svayaM hanananivRttavAtparaM prati mA hanetivAdinam , upalakSaNatvAdeva mUlaguNayuktamiti bhAvaH, vA| zabdI samuccaye, athavA 'zramaNaH' sAdhuH 'mAhanaH' zrAvakaH 'savaNaphale'ti siddhAntazravaNaphalA, 'NANaphale'tti zrutajJAnaphalaM, zravaNAddhi zrutajJAnamavApyate, 'viNNANaphale'tti viziSTajJAnaphalaM, zrutajJAnAddhi heyopAdeyavivekakArivijJAna| mutpadyata eva, 'pacakkhANaphale'tti vinivRtti kalaM, viziSTajJAno hi pApaM pratyAkhyAti, 'saMjamaphale'tti kRtapratyAkhyAKAnasya hi saMyamo bhavatyeva, 'aNaNhayaphale'tti anAvaphalaH, saMyamavAna kila navaM karma nopAdatte, 'tavaphale'tti anA-|| zravo hi laghukarmatvAttapasyatIti, 'vodANaphale'tti vyavadAnaM-karmanirjaraNaM, tapasA hi purAtanaM karma nirjarayati, 'akiriyAphale'tti yoganirodhaphalaM, karmanirjarAto hi yoganirodhaM kurute, 'siddhipajjavasANaphale'ti siddhilakSaNaM paryavasAnaphala-sakalaphalaparyantavarti phalaM yasyAM sA tathA / 'gAha'tti saGgragAthA, etallakSaNaM caitad-"viSamAkSarapAdaM vA"ityAdi chandaHzAstraprasiddhamiti // tathArUpasyaiva zramaNAdeH paryupAsanA yathoktaphalA bhavati, nAtadhArUpasya, asamyagbhASittvAditi asamyagabhASitAmeva kepAzciddarzayannAha aNNautthiyA NaM bhaMte ! evamAtikkhaMti bhAsaMti paNNaveMti parUveti-evaM khalu rAyagihassa nagarassa bahiyA +CCCCCCCCOR gAthA dIpa anukrama [135136] pApitya-sthavIra sArdha gautamasvAmina: prazna: ~294~
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga-8] "bhagavatI zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [5], mUlaM [113] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 2 zatake prata sUtrAMka [113] dIpa anukrama [137] vyAkhyA- vebhArassa pabvayassa ahe etya NaM mahaM ege harae adhe pannatte aNegAI joyaNAI AyAmavikhaMbheNaM nANAvuma-13 prajJaptiH saMDamaMDitauddese sassirIe jAva paDirUve, tattha NaM bahave orAlA balAhayA saMseyaMti sammuJchiti vAsaMti / uddezaH 5 abhayadevI tavyatiritte ya NaM sayA samio usiNe 2 AukAe abhinissavai / se kahameyaM bhaMte ! evaM , goyamA japaNaM aghahadaprayA vRttiH te aNNautthiyA evamAtikkhaMti jAva je te evaM parUveMti miccha te evamAtikkhaMti jAva sarva neyavvaM, jAva nAsU113 // 14 // || ahaM puNa goyamA ! evamAtikkhAmi bhA0paM0pa0 evaM khalu rAyagihassa nagarassa pahiyA vebhArapabvayassa ad-|| | rasAmaMte, esthaNaM mahAtavovatIrappabhave nAma pAsavaNe pannatte paMcadhaNusayANi AyAmavikkhaMbheNaM nANAmasaMDama-II* hai Diuddese sassirIe pAsAdIe durisaNijje abhiruve paDirUve tattha NaM bahave usiNajoNiyA jIvA ya pogga lA ya udagattAe vakarmati viukarmati cayaMti upavajjati tavvatirittevi ya NaM sayA samiyaM usiNe 2 A| uyAe abhinissavai, esa NaM goyamA ! mahAtabovatIrappabhave pAsavarNa esa NaM goyamA ! mahAtavovatI-II || raNabhavassa pAsavaNassa aTTe pannatte, sevaM bhaMte 2tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati narmasati // 131 (sU0113) // 2-5 // | 'pabvayassa ahe'tti adhastAttasyopari parvata ityathaH 'harae'tti idaH 'a'tti adhAbhidhAnaH, kacitta 'harae'tti na // 14 // dazyate, aghetyasya ca sthAne 'appe'tti dRzyate, tatra cApyaH-apa prabhavo hUda eveti, 'orAla'tti vistIrNaH-'balAhaya' tti meghAH 'saMseyaMti' 'saMsvidyanti' utpAdAbhimukhIbhavanti 'saMmucchati'tti 'saMmUrchanti' utpadyante 'tabbairitte yatti ~295
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga-8] "bhagavatI zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [5], mUlaM [113] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka pANAdatiriktadhotkalita ityarthaH 'AuyAe'tti akAyaH 'abhinissavaha'tti 'abhiniHzravati' dharati micch|| te evamAikvaMti'tti mithyAtvaM caitadAkhyAnasya vibhaGgajJAnapUrvakatvAt prAyaH sarvajJavacanaviruddhatvAvyAvahArikapratyakSeNa hai hai prAyo'nyathopalambhAcAvagantavyam / 'adUrasAmaMtetti nAtidUre nApyatisamIpa ityarthaH 'pattha gaM'ti prajJApakenopadaya-12 mAne 'mahAtavovatIrappabhave nAmaM pAsavaNe'tti Atapa ivAtapaH-uSNatA mahAzcAsAvAtapazceti mahAtapaH mahAtapasyopatIra-tIrasamIpe prabhava-utpAdo yatrAsau mahAtapopatIraprabhavaH, prazravati-kSaratIti prazravaNaH prasyandana ityarthaH, 'vakamaMti' utpadyante 'viukkamaMti' vinazyanti, etadeva vyatyayenAha-cyavante ceti utpadyante ceti / uktamevArthaM nigamayannAha 'esa 'mityAdi 'eSaH' anantaroktarUpaH eSa cAnyayUdhikaparikalpitAghasajJo mahAtapopatIraprabhavaH prazravaNa ucyate, tathA 'eSaH' yo'yamanantaroktaH 'usiNajoNIe'tyAdi sa mahAtapopatIraprabhavasya prazravaNasvArtha:-abhidhAnAnvarthaHprajJaptaH iti // dvitIyazate paJcamaH // 2-5 // [113] dIpa anukrama [137] BECACCESS pazcamoddezakasyAnte'nyayUdhikA mithyAbhASiNa uktAH, atha SaSThe bhASAsvarUpamucyate, tatra sUtramse pUrNa bhaMte ! maNNAmIti ohAriNI bhAsA, evaM bhAsApadaM bhANiyavvaM (sU0 114 ) // 2-6 / / 'se pUrNa bhaMte ! maNNAmIti 'ohAriNI bhAsa'tti sezabdo'thazabdArthe sa ca vAkyopanyAse, 'nUnam' (nUna) upamAnAvadhAraNatarkapraznahetu' iha avadhAraNe 'bhadanta' iti gurvAmantraNe 'manthe' avabudhye iti, evamavadhAryate-avagamyate'nayetya atra dvitIya-zatake paMcama-uddezakaH samApta: atha dvitIya-zatake SaSThama-uddezaka: Arabhyate ~2964
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga-8] "bhagavatI zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [6], mUlaM [114] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [114] dIpa anukrama [138] vyAkhyA-|vadhAraNI, avabodhavIjabhUtetyarthaH bhASyata iti bhASA-tadyogyatayA pariNAmitanisTanisRjyamAnadravyasaMhatiriti hRdayam || 2 zatake prajJaptiH ||| epa padArtha, ayaM punavokyA:-atha bhadanta / evamahaM manye'vazyamavadhAraNI bhASeti / evamamunA sUtrakameNa bhASApadaMza uddezI6-7 abhayadevI- prajJApunAyAmekAdazaM bhaNitavyamiha sthAne, iha ca bhASA dravyakSetrakAlabhAvaiH satyAdibhizca bhedairanyaizca bahubhiH paryAyai-8 bhASAdevayA vRttiHvicAryate // iti dvitIyazate SaSThaH // 2-6 // sthAnayoHsU 4114-115 ||142||-kaa bhASAvizuddherdaivatvaM bhavatIti devodezakaH saptamaH samArabhyate, tasya cedamAdisUtram __kativihANaM bhaMte ! devA paNNatA ?, goyamA ! caunvihA devA paNNatA, taMjahA-bhavaNavaivANamaMtarajo-2 tisavemANiyA / kahi NaM bhaMte ! bhavaNavAsINaM devANaM ThANA paNNatA?, goyamA ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe jahA ThANapade devANaM vattabdhayA sA bhANiyabvA, navaraM bhavaNA paNNattA, uvavAeNaM loyassa asaMkhejjaibhAge, evaM savvaM bhANiyabvaM jAva siddhagaMDiyA samattA-kappANa paiTThANaM bAhulucattameva saMThANaM / jIvAbhi-1 game jAva bemANi uddeso bhANiyacyo sabbo (suu0115)||2-7|| ___ 'kaNeti kati devA jAtyapekSayeti gamyaM, katividhA devAH iti hRdayaM, 'jahA ThANapae'tti yathA-yatprakArA yArazI prajJApanAyA dvitIye sthAnapadAkhye pade devAnAM vaktavyatA se ti tathAprakArA bhaNitavyeti, navaraM 'bhavaNA pa-11311 // 14 // paNata'tti kacid dRzyate, tasya ca phalaM na samyagavagamyate, devavaktavyatA caivam-'imIse rayaNappabhAe puDhavIe asIu-15 sattarajoyaNasayasahassabAhallAe uvari ega joyaNasahassaM ogAhecA heThA cegaM joyaNasahassaM vajjettA maJjhe aTTahacare joyaNa-19 atra dvitIya-zatake SaSThama-uddezaka: samApta: atha dvitIya-zatake saptama-uddezaka: Arabhyate ~297
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga-8] "bhagavatI zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [7], mUlaM [115] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka dIpa anukrama [139] sayasahasse, estha NaM bhavaNavAsINaM devANaM satta bhavaNakoDIo bAvattariMca bhavaNAvAsasayasahassA bhavatIti makkhAya'ityA|| di / tadgatamevAbhidheyavizeSa vizeSeNa darzayati-uvavAeNaM loyassa asaMkhevAbhAge'tti, upapAto-bhavanapatisvasthAna prAdhyAbhimukhyaM tenopapAtamAzrityetyarthaH, lokasyAsakveyatame bhAge vartante bhavanavAsina iti / 'evaM savva bhANiyaba ti 'evam' uktanyAyenAnyadapi bhaNitavyaM, tabedam-'samugyAerNa loyassa asaMkhejahabhAge'tti mAraNAntikAdisamudghAtavartino bhavanapatayo lokasyAsadheya eva bhAge vartante / tathA 'sahANeNaM loyassa asaMkheje bhAge' svasthAnasya-ukta bhavanavAsasAtirekakoTIsatakalakSaNasya lokAsaGgaveyabhAgavartitvAditi, evamasurakumArANAm , evaM teSAmeva dAkSiNAtyAnAmaudIcyAnAm , evaM nAgakumArAdibhavanapatInAM yathaucityena vyantarANAM jyotiSkANAM vaimAnikAnAM ca sthAnAni vAcyAni, kiyadUraM yAvadityAha-'jAba siddhetti yAvatsiddhagaNDikA-siddhasthAnapratipAdanaparaM prakaraNaM, sA caivam-'ka[hiNaM bhaMte ! siddhANaM ThANA paNNatA?' ityAdi, iha ca devasthAnAdhikAre yatsiddhagaNDikA'bhidhAnaM tatsthAnAdhikArabalAdityavaseyaM, tathedamaparamapi jIvAbhigamaprasiddhaM vAcyaM, tadyathA-kappANa paihANaM' kalpavimAnAnAmAdhAro vAcya ityarthaH, sa caivam-'sohammIsANesu NaM bhaMte ! kappesu vimANapuDhavI kiMpaiDiyA papaNattA, goyamA! ghaNodahipaiDiyA papaNattA ityAdi, Aha ca-"ghaNaudahipaiTANA surabhavaNA hoMti dosu kappesu / tisu bAupaiTANA | 1 dvayoH kalpayordhanodadhipratiSThAnAni surabhavanAni vAyupratiSThAnAni triSu triSu ca tadubhayapratiSThAnAni // 1 // tataH paramuparitanAni AkAzAntaramatiSThitAni sarvANi / ~298~
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [115] dIpa anukrama [139] [bhAga- 8] "bhagavatI" - aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRttiH) zataka [2], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [115] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyA prajJaptiH abhayadevIyA vRttiH // 143 // tadubhayasupaiDiyA tisu ya // 1 // teNa paraM ubarimagA AgAsaMtarapaiDiyA sabe / "tti / tathA 'bAla'tti vimAna pRthivyAH piNDo vAcyaH, sa caivam-- 'sohammIsANesu NaM bhaMte ! kappesu vimANapuDhavI kevaiyaM bAhalleNaM paNNattA ?, goyamA ! sattAvIsaM joyaNasayAI ityAdi, Aha ca - "sattAvIsa sayAI Aimakappesa puDhavivAhalaM / ekikahANi sese du duge ya duge caukke ya // 1 // " graiveyakeSu dvAviMzatiyajanAnAM zatAni, anuttareSu tvekaviMzatiriti / 'uccattameva 'tti kalpavimAnoccatvaM vAcyaM taccaivam- 'sohammIsANesu NaM bhaMte! kappesu vimANA kevaiyaM uccateNaM paNNattA ?, goyamA ! paMcajoyaNasavAI ityAdi, Aha ca-- " paMcasauccatteNaM Aimakappesa hoMti u vimANA / ekkekavuddhi sese du duge ya duge cauke ya // 1 // " maiveyakeSu daza yojanazatAni anuttareSu tvekAdazeti, 'saMThANaM'ti vimAnasaMsthAnaM vAcyaM taccaivam- "sohammIsANesu NaM bhaMte ! kappesu vimANA kiMsaMThiyA paNNattA ?, goyamA ! je AvaliyApaviTThA te vaTTA taMsA cauraMsA, je AvaliyAbAhi rA te nANAsaMThiya'ti / uktArthasya zeSamatidizannAha - jIvAbhigametyAdi, sa ca vimAnAnAM pramANavarNaprabhAgandhAdipratipAdanArthaH // iti dvitIyazate saptamaH // 27 // ~~~88;& atha devasthAnAdhikArAcamaracaJcAbhidhAnadevasthAnAdipratipAdanAyASTamoddezakaH, tasya cedaM sUtram1-saudharmezAnakalpe saptaviMzatizatAni pRthvIbAhalyam / zeSe vekaikazatahAniH dvike dvike dvike catuSke ca // 1 // 2200-2100 maiveyakeSu anuttareSu // saudharmezAnakarUpe vimAnAni paJcazatocAni zeSeSvekaikazatadRddhiH dvike dvike dvike ca catuSke ca // 1 // atra dvitIya zatake saptama uddezakaH samAptaH atha dvitIya zatake aSTama-uddezaka: Arabhyate For Parts Only ~299~ 2 zatake uddezaH 8 devasthAnaM sU 115 // 143 // wor
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga-8] "bhagavatI zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [8], mUlaM [116] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka kahiNabhaMte ! camarassa asuriMdassa asurakumAraranno sabhA muhammA pannattA, goyamA ! jaMbUddIve dIve |maMdarassa pabvayassa dAhiNaNaM tiriyamasaMkhejje dIvasamudde vIIvaittA aruNavarassa dIvassa bAhirillAo behayaMtAo aruNodayaM samuI bAyAlIsaM joyaNasahassAI ogAhittA etthaNa camarassa asuriMdassa asurakumAraraNNo tigicchiyakUDe nAmaM uppAyapavyae paNNatte, sattarasaekavIse joyaNasae uhUM uccatteNaM cattAri joyaNasae kosaM ca ucceheNaM gotdhubhassa AvAsapabvayassa pamANeNaM NeyadhvaM navaraM ucarillaM pamANaM majjhe bhANiyavyaM [ mUle dasavAvIse joyaNasae vikkhaMbheNaM majjhe cattAri cauvIse joyaNasate cikhaMbheNaM uri sattatevIse joyaNasate vikkhaMbheNaM mUle tiNi joyaNasahassAI doSiNa ya battIsuttare joyaNasate kiMcivisesUNe parikkheveNaM majhe ega joyaNasahassaM tiSNi ya igayAlejoyaNasate kiMcivisesUNe parikkheveNaM ucariM doNNi ya joyaNasahassAI doNi yachalasIte joyaNasate kiMcivisesAhie parikkheveNaM ]jAva mUle vitthaDe majhe saMkhitte upi bisAle majhe varavairaviggahie mahAmauMdasaMThANasaMThie sabvarayaNAmae acche jAva paDirUve, se NaM egAe paumavaraveDyAe egeNaM vaNasaMDeNa ya savao samatA saMparikkhitte, paumavaraveiyAe vaNasaMDassa ya vaNNao, tassa NaM tigicchikUDassa upAyapavvayassa umpi yahusamaramaNijje bhUmibhAge paNNatte, vaNNao tassa NaM bahusamaramaNijassa bhUmibhAgassa bahumajjhadesabhAge estha NaM mahaM ege pAsAyavarDisae | pannatte aDAijAI joyaNasayAI uhuM uccatteNaM paNavIsaM joyaNasayAI vikkhaMbheNaM, pAsAyavaNNao ulloya dIpa anukrama [140] ~300~
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [8], mUlaM [116] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [116] // 144 // dIpa anukrama [140] vyAkhyA-18bhUmivannao aTTa joyaNAI maNipeDhiyA camarassa sIhAsaNaM saparivAraM bhANiyavvaM, tassa NaM tigicchikUDassa2 zatake prajJaptiH abhayadevIdidAhiNeNaM chakkoDisae paNapannaM ca koDIo paNatIsaM ca sayasahassAiM paNNAsaM ca sahassAI aruNode samudde | asurarAjayAvRttiH1 tiriya vIivaittA ahe rayaNappabhAe puDhacIe cattAlIsaM joyaNasahassAI ogAhittA etya NaM camarassa sabhA asuriMdassa asurakumAraraNNo camaracaMcA nAma rAyahANI paM0 egaM joyaNasayasahassaM AyAmavikkhaMbheNaM / sU 116 TU jaMbUdIvappamANaM, pAgAro divahUM joyaNasayaM uhUM uccatteNaM mUle pannAsa joyaNAI vikkhaMbheNaM uvariM adbhaterasa joyaNA kavisIsagA addhajoyaNaAyAmaM kosaM vikkhaMbheNaM desUrNa addhajoyaNaM ukhu ucatteNaM egamegAe vA-18 hAe paMca 2 dArasayA aDDAijAiM joyaNasayAI 250 uhUM uccatteNaM 125 ajaM vikkhaMbheNaM ubariyaleNaM 4 solasajoyaNasassAI AyAmavikkhaMbheNaM pannAsaM joyaNasahassAI paMca ya sattANauyajoyaNasae kiMcivise sUNe parikkheveNaM sabvappamANaM vemANiyappamANassa aI neyacaM, sabhA suhammA, uttarapuracchime NaM jiNagharaM, tato uvavAyasabhA harao abhiseya. alaMkAro jahA vijayassa saMkappo abhiseyavibhUsaNA ya vvsaao| aJcaNiya siddhAyaNa gamovi ya NaM camara parivAra iTTattaM (sU0 116) // bIyasae aTThamo // 2-8 // | // 144 // | 'asuriMdassa'tti asurendrasya, sa cezvaratAmAtreNApi syAdityAha-asurarAjasya, vazava_suranikAyasyetyarthaH, 'uppAyapavvae'tti tiryagUlokagamanAya yatrAgatyotpatati sa utpAtaparvata iti / 'gotthubhasse'tyAdi, tatra gostubho lavaNasamu RESEARSLRSACROSESEX ~301~
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [116] dIpa anukrama [140] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [116] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH dramadhye pUrvasyAM dizi nAgarAjAvAsaparvatastasya cAdimadhyAnte ( prAntamadhye ) Su viSkambhapramANamidam - "kaimaso vikkhaMbho se dasabAvIsAi joyaNasayAI 1 / sattasae tevI se 2 cattArisae va cavIse 3 // 1 // " ihaiva vizeSamAha-- 'navara' mityAdi, tatazcedamApannam -'mUle dasabAvIse joyaNasae vikkhaMbheNaM, majjhe cattAri caDavIse, uvariM sattatevIse, mUle tiNNi joyaNasahassAI doNNi ya battIsutare joyaNasara kiMcivisesUNe parikkheveNaM majjhe egaM joyaNasahassaM tiSNi ya iguvAle joya|Nasae kiMcivisesUNe parikleveNaM uvariM doNNi ya joyaNasahassAI doNi yaM chalasIe joyaNasae kiMcivisesAhie parivakheveNaM' pustakAntare svetatsakalamastyeveti / 'varavara viggahie' tti varavajrasyeva vigraha-AkRtiryasya sa svArthikekapratyaye sati varavajravigrahiko, madhye kSAma ityarthaH, etadevAha - 'mahAmauMde'tyAdi mukundo - vAdyavizeSaH 'acche'tti svaccha AkAzasphaTikavat yAvatkaraNAdidaM dRzyam -'sahe' zlakSNaH zlakSNapudgalanirvRttatvAt 'lavhe' masRNaH 'ghaTTe' ghRSTa iva pRSTaH kharazAnayA pratimeva 'maTThe' mRSTa iva sRSTaH sukumArazAnayA pratimeva pramArjanikayeva vA zodhitaH ata eva 'nIrae' nIrajA rajorahitaH 'nimmale' kaThinamalarahitaH 'niSpake' ArdramalarahitaH 'nikkaMkaDacchAe' nirAvaraNadIptiH 'sappa bhe' satprabhAvaH (bhaH) 'samariIe' sakiraNaH 'saujjoe' pratyAsannavastU dyotakaH pAsAIe 4, 'paramavaraveiyAe vaNasaMissa ya vaNNao'tti, vedikAvarNako yathA - 'sA NaM paDamavarabeiyA addhaM joyaNaM unheM uccatteNaM paMcadhaNusayAI vikkhabheNaM savarayaNAmaI tigicchakUDa uvaritalaparikakhevasamA parikkheveNaM, tIse NaM paramavaravezyAe ime eyArUtre vaNNAvAse 1- kramaza stasya (gostUpasya) viSkambho dvAviMzatyadhikaM dazazataM yojanAnAM trayoviMzatyadhikAni saptazatAni caturviMzatyadhikAni catuHzatAni // 1 // Eucation International For Pale Only ~302~
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga-8] "bhagavatI zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [8], mUlaM [116] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [116]] dIpa anukrama [140] kApaNNatte 'varNakavyAsaH' varNakavistaraH 'vairAmayA nemA' ityAdi, 'namatti stambhAnAM mUlapAdAH / vanakhaNDavarNakasvevam-18/2 zatake prajJaptiH se NaM vaNasaMDe desUNAI do joyaNAI cakkabAlavikkhaMbheNaM paumavaraveiyAparikkhevasame parikkheveNaM, kiNhe kiNhAbhAselAuddezaH 8 abhayadavA-IV || ityAdi / 'bahusamaramaNijjetti atyantasamo ramaNIyazcetyarthaH 'vannao'tti varNakastasya vAcyA, sa cAyam-'se jahA- camaracanA yA vRttiH va0sU 116 nAmae AliMgapukkhare i vA' AliMgapuSkaraM-murajamukhaM tadvatsama ityarthaH, 'muiMgapukkhare i vA saratale i vA karatale i vA . // 145 // AyasamaMDale i vA caMdamaMDale i vetyAdi / 'pAsAyavaDisaetti prAsAdo'vataMsaka iva-zekharaka iva pradhAnatvAt prAsA dAvataMsakA, 'pAsAyavaNNao'tti prAsAdavarNako vAcyaH, sa caivam-'anbhuggayamUsiyapahasieM' abhyudgatamabhrodgataM vA yathAbhavatyevamucchritaH, athavA makArasyAgamikatvAd abhyunatazcAsAvucchritazcetyabhyudgatocchritaH, atyarthamucca ityarthaH, prathamaikavacanalopazcAtra dRzyaH, tathA prahasita iva prabhApaTalaparigatatayA prahasitaHprabhayA vA sitaH-zukla saMbaddho vA prabhAsita hai iti, 'maNikaNagarayaNabhatticitte' maNikanakaralAnAM bhaktibhiH-vicchittibhizcitro vicitro yaH sa tathA, ityAdi 'ullo yabhUmivaNNao'ti ullocavarNakaH prAsAdasyoparibhAgavarNakaH, sa caivam-'tassa NaM pAsAyavaDiMsagassa imeyArUce ulloe prApaNNatte-dahAmigajasabhaturaganaramagaravihagavAlagakinnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhatticitte jAva sapatavaNijamae | 3 // 145 // | acche jAva paDirUve' bhUmivarNakastvevam-'tassa NaM pAsAyavaDisayassa bahusamaramaNije bhUmibhAge paNNate, taMjahA AliMgapuksare havetyAdi, 'saparivAraMti camarasambandhiparivArasiMhAsanopetaM, tacaivam-'tassa rNa siMhAsaNassa avaru-18 ||4ttrennN uttareNaM uttarapuracchimeNaM etya NaM camarassa ca usahIe sAmANiyasAhassINaM usaDIe bhaddAsaNasAhassIo paNNa-| ICC565555 - 1k ~303~
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [8], mUlaM [116] 4 prata sUtrAMka |tAo evaM puracchimeNaM paMcaNhaM aggamahisINa saparivArANaM paMca bhaddAsaNAI saparivArAI dAhiNapuracchimeNaM abhitariyAe parisAe caubIsAe devasAhassINaM caubIsa bhaddAsaNasAhassIo, evaM dAhiNaNaM majjhimAe ahAvIsa bhaddAsaNasAhassIo, dAhiNapaJcasthimeNaM bAhiriyAe battIsaM bhaddAsaNasAhassIo paJcasthimeNaM sattaNhaM aNiyAhivaIrNa satta bhaddAsaNAI cauddisiM AyarakkhadevANaM cattAri bhaddAsaNasahassacausaThThIo'tti, 'tettIsaM bhoma'tti vAcanAntare dRzyate, tatra* | bhaumAni-viziSTa sthAnAni nagarAkArANItyanye, 'uvayAriyaleNaM ti gRhasa pIThabandhakalpa 'sabbappamANaM vemANiyappamANassa addhaM neyavvaM'ti, ayamarthaH-yattasyAM rAjadhAnyAM prAkAraprAsAdasabhAdivastu tasya sarvasyocchrayAdipramANaM saudha| mevaimAnikavimAnaprAkAraprAsAdasabhAdivastugatapramANasyArddha ca netavyaM, tathAhi-saudharmavaimAnikAnAM vimAnaprAkAro yojanAnAM trINi zatAnyuJcatvena, etasyAstu sArddha zataM, tathA saudharmavaimAnikAnAM mUlaprAsAdaH paJca yojanAnAM zatAni tadanye catvArastatparivArabhUtAH sADhe dve zate 4 pratyekaM ca teSAM caturNAmapyanye parivArabhUtAzcatvAraH sapAdazatam 16 evamanye tatparivArabhUtAH sAo dviSaSTiH 64 evamanye sapAdaikatriMzat, 256 iha tu mUlaprAsAdA sADhe dve yojanazate evama hInAstadapare yAvadantimAH paJcadaza yojanAni paJca ca yojanasyASTAMzAH, etadeva vAcanAntare uktam-'cattAri parivADIo pAsAyavarDesagANaM addhaddhahINAoti eteSAM ca prAsAdAnAM catasRSvapi paripATISu trINi zatAnyekacatvAriMzadadhikAni bhavanti, etebhyaH prAsAdebhya uttarapUrvasyAM dizi sabhA sudharmA siddhAyatanamupapAtasabhA hrado'bhipekasabhA'laGkArasabhA vyavasAyasabhA ceti, etAni ca sudharmasabhAdIni saudharmavaimAnikasabhAdibhyaH pramANato'ddhepramANAni, tatazcocchya ihapAM SaT-| dIpa anukrama [140] 5675450755-5 ~304~
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [116] dIpa anukrama [140] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra -5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [116] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyA prajJaptiH abhayadevI yA vRttiH 1 // 146 // triMzadyojanAni paJcAzadAyAmo viSkambhazca paJcaviMzatiriti eteSAM ca vijayadevasambandhinAmitra 'aNegakhambhasayasa NiviTThA | abhuggayasukayavairavezyA' ityAdivarNako vAcyaH / tathA dArANaM upiM bahave amaMga ugA jhayA chattA ityAdi, alaGkArazca sabhAdInAM vAcyaH, sarva ca jIvAbhigamokta vijayadevasambandhi camarasya vAcyaM yAvadu| papAtasabhAyAM saGkalpazcAbhinavotpannasya kiM mama pUrva pazcAdvA karttuM zreyaH ? ityAdirUpaH, abhiSekazcAbhi| yekasabhAyAM mahaddharjyA sAmAnikAdidevakRtaH, vibhUSaNA ca vastrAlaGkArakRtA'laGkArasabhAyAM vyavasAyazca | vyavasAyasabhAyAM pustakavAcanataH, ardhanikA ca siddhAyatane siddhapratimAdInAM sudharmasabhAgamanaM ca sAmA| nikAdiparivAropetasya camarathya, parivArazca sAmAnikAdiH, RddhimattvaM ca evaMmahiDie' ityAdivacanairvAcyamasyeti etad vAcanAntare'rthataH prAyo'valokyata eveti // dvitIyazate'STamaH // 2-8 // Education Internation camaracavAlakSaNaM kSetramaSTamoddezaka uktam, atha kSetrAdhikArAdeva navame samayakSetramucyata ityevaM sambandhasyAsyedaM sUtramkimidaM bhaMte! samayakhettetti pavuJcati ?, goyamA ! aDDAijjA dIvA do ya samuddA esa NaM evaie samayakhe teti pacati, tattha NaM ayaM jaMbUddIce 2 savvadIcasamudANaM sabvambhaMtare evaM jIvAbhigamavattabvayA (joisaviNaM) neyavvA jAva abhitaraM pukkharAddhaM joisaviNaM (imA gAhA ) | ( sU0117) / bitIyassa navamo uddeso / / 2-9 / / 'kimidamityAdi tatra samayaH - kAlastenopalakSitaM kSetraM samayakSetraM, kAlo hi dinamAsAdirUpaH sUryagatisamabhivyaGgayo atra dvitIya zatake aSTama- uddezakaH samAptaH atha dvitIya zatake navama uddezaka: Arabhyate For Pass Use Only 4 16 64 ~ 305~ 256 evaM 341 2 zatake uddezaH 8 camaracanA va0 sU116 samayakSetra va0 sU117 uddeza 9 // 146 //
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [9], mUlaM [117] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [117] dIpa anukrama [141] manuSyakSetra eva na parataH, parato hi nAdityAH saMcariSNava iti, evaM jIcAbhigamavattavyayA neyavya'tti, eSA caivam'egaM joyaNasayasahassaM AyAmavikkhaMbheNa mityAdi 'joisavihaNaM'ti, tatra jambUdvIpAdimanuSyakSetravaktavyatAyAM jIvAbhigamokAyAM jyotiSkavaktavyatA'pyasti tatastadvihInaM yathA bhavatyevaM jIvAbhigamavaktavyatA netavyeti, vAcanA-12 TrAntare tu 'joisaaDhaviNaM ti ityAdi bahu dRzyate, tatra 'jaMbUddIve NaM bhaMte ! kai caMdA pabhAsiMsu vA 31 kati sUrIyA 4 taviMsu vA 31 kai nakSattA joiM joiMsu vA 31 ityAdikAni pratyekaM jyotiSkasUtrANi, tathA se keNaDeNaM bhaMte ! evaM vuccai jaMbUhIve dIve?, goyamA ! jaMbUdIve NaM dIve maMdarassa payassa uttareNaM lavaNassa dAhiNeNaM jAva tattha 2 bahave jaMbUrukkhA jaMbUvaNNA jAva upasohemANA ciTThati, se teNadveNaM goyamA! evaM buccai jaMbUdIve dIve' ityAdIni pratyekamarthasUtrANi ca / santi, tatazcaitadvihInaM yathA bhavatyevaM jIvAbhigamavaktavyatayA neyaM asyoddezakasya sUtraM 'jAva imA gAha'tti sahagAthA,* sAca-"arahaMta samaya bAyara vijU thaNiyA balAhagA agaNI / Agara nihi nai uvarAga niggame tuhivayaNaM ca // 1"12 asyAzcArthastatrAnena sambandhenAyAto-jambUdvIpAdInAM mAnuSottarAntAnAmarthAnAM varNanasyAnte idamuktam-'jAyaM ca NaM mANusuttare pavae tAvaM ca NaM assiloetti pavuccaI' manuSyaloka ucyata ityarthaH, tathA 'arahaMse'tti jAvaM ca NaM arahatA cakkavaTTI jAva sAviyAo maNuyA pagaibhaddayA viNIyA tAvaM ca NaM assiloetti pavuccai / 'samaya'tti jAvaM ca NaM |samayAi vA AvaliyA i vA jAva assiloetti pavuccai, evaM jAvaM ca NaM bAyare vijuyAre bAyare thaNiyasadde jAvaM ca NaM bahave orAlA balADhyA saMseyaMti, 'agaNi' tti jAvaM ca NaM bAyare teuyAe jAvaM ca NaM AgarA i vA nihI i vA naI i - 2 4 6- ~306~
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [9], mUlaM [117] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: dharmAsti prata sUtrAMka [117] vyAyAma vyAkhyA- vA 'uvarAga'tti caMdovarAgAi vA sUrovarAgA i vA tAvaM ca NaM assiloetti pavuccaI uparAgo-grahaNaM 'niggame vuhi- 2 zatake prajJaptiH vayaNaM ca'tti yAvaca nirgamAdInAM vacana-prajJApanaM tAvanmanuSyaloka iti prakRtaM, tatra 'jAvaM caNaM caMdimasUriyANaM jAvai uddeza:10 abhayadevI sAtArArUvANaM aigamarNa niggamaNaM vuDDI nivuDDI Aghavijai tAvaM ca NaM assiloetti pavuccaItti, atigamanamihottarAyaNaM| yA vRttiH kAyAdidra|nirgamanaM-dakSiNAyanaM vRddhiH-dinasya varddhanaM nivRddhiH-tasyaiva hAniriti // dvitIyazate navamaH // 2-9 // // 147 // sU 118 ___ anantaraM kSetramuktaM taccAstikAyadezarUpamityastikAyAbhidhAnaparasya dazamodezakasyAdisUtram kati NaM bhaMte ! asthikAyA pannattA, goyamA! paMca asthikAyA paNNattA, taMjahA-dhammasthikAe| adhammasthikAe AgAsasthikAe jIvadhikAe pogalatyikAe // dhammatthikAeNaM bhaMte ! kativane || katigaMdhe katirase katiphAse?, goyamA ! avapaNe agaMdhe arase aphAse arUve ajIve sAsae avahie logadace, se samAsao paMcavihe pannase, taMjahA-dabvao khettao kAlo bhAvao guNao, davao NaM || dhammatthikAe ege davve, khesao NaM logappamANamette, kAlao na kayAvina Asina kayAi natthi jAba || || nice, bhAvao avapaNe agaMdhe arase aphAse, guNao gamaNaguNe / ahammasthikAevi evaM ceva, navaraM guNaol ThANaguNe, AgAsasthikAevi evaM ceva, navaraM khettao NaM AgAsasthikAe loyAloyappamANamette arNate ceva hai jAva guNao avagAhaNAguNe / jIvasthikAe NaM bhaMte ! kativanne katigaMdhe katirase kaiphAse , goyamA! 8 dIpa anukrama [141] atra dvitIya-zatake navama-uddezakaH samApta: atha dvitIya-zatake dazama-uddezaka: Arabhyate ~307~
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [118] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [118] dIpa anukrama [142] || athaNe jAva asvI jIve sAsae avahie logabve, se samAsao paMcavihe paNNase, taMjahA-dabvao jAva guNao, davvao jIvatthikAe arthatAI jIvavvAI, khesao logappamANamette kAlao na kayAi ma hai Asi jAva nice, bhAvao puNa avapaNe agaMdhe arase aphAse, guNao uvaogaguNe / poggalatyikAe NaM bhaMte! kativaNNa katigaMdhe0rase phAse?, goyamA paMcavapaNe paMcarase durgadhe aTThaphAse rUbI ajIve sAsae avaTTie 13 logavve, se samAsao paMcavihe paNNatte, taMjahA-dabazro khesao kAlao bhAvo guNao, dabaoNaM poggalasthikAe aNaMtAI davvAI, khettao loyappamANamette, kAlo na kayAi na Asi jAva nice, bhAvao vaNNamaMte gaMdharasaphAsamate, guNao ghnngunne| (sU0118) ege bhaMte! dhammasthikAyapadese dhammatthikAetti vattavyaM 5 |8|| siyA?,goyamANoNaDhe samaDe,evaM donivi tinnivi cattAripaMca cha sattaaTTa maSa dasa saMkhejA.asaMkhejjA bhaMte! dhammatthikAyappaesA dhammatthikAetti vattavya siyA ?, goyamA ! No iNaDhe samaDhe, egapadesUNeviya bhaMte ! dhammasthikAe 2 ti vattavvaM siyA ? No tiNahe samaDhe, se keNaDheNaM bhaMte ! evaM bui ? ege dhammatthikAyapadese no dhammasthikAetti vattavvaM siyA jAva egapadesUNevi ya NaM dhammasthikAe no dhammasthikAetti vattavaM siyA, se nUrNa goyamA ! khaMDe cakke sagale cakke ?, bhagavaM ! no khaMDe cakke sakale cakke, evaM chatte camme daMDe dUse Au pahe moyae, se teNaDeNaM goyamA ! evaM buccA-ege dhammatthikAyapadese no dhammasthikAetti vatsabvaM siyA jAva egapadesUNeviya NaM dhammatthikAe no dhammasthikAetti vattavvaM siyA // se kiMkhAtie NaM bhaMte ! dhamma ~308~
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [119] dIpa anukrama [143] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [119] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyA prajJaSThiH abhayadevI yA vRttiH 1 // 148 // tthikAe tti vattavvaM siyA ?, goyamA ! asaMkhejA dhammatthikAyapaesA te savve kasiNA paDipuNNA nirava| sesA egagahaNagahiyA esa NaM govamA ! dhammatthikAetti battavvaM siyA, evaM ahammatthikAevi, AgAsa- 1 | tthikAravi, jIvatdhikAyapoggalatthikAyAci evaM ceva, navaraM tirahaMpi padesA anaMtA bhANiyavvA, sesaM taM caiva // ( sU0 119 ) // 'kar3a NamityAdi, astizabdena pradezA ucyante'tasteSAM kAyA- rAzayo'stikAyAH, athavA'stItyayaM nipAtaH kAlatrayAbhidhAyI, tato'stIti- santi Asan bhaviSyanti ca ye kAyAH- pradezarAzayaste'stikAyA iti, dharmAstikAyAdInAM copanyAse'yameva kramaH, tathAhi dharmAstikAyAdipadasya mAGgalikatvAddharmAstikAya AdAyuktaH, tadanantaraM ca tadvipakSatvAdadharmAstikAyaH, tatazca tadAdhAratvAdAkAzAstikAyaH, tato'nantatvAmUrttatvasAdharmyA jIvAstikAyaH, tatastadupaSTambhakatvAtyudgalAstikAya iti // 'avaNe ityAdi, yata evAvarNAdirata eva 'arUpI' amUrto na tu niHsvabhAvo, naJaH paryudAsavRttitvAt zAzvato dravyataH avasthitaH pradezataH 'logadavveM'tti lokasya paJcAstikAyAtmakasyAMzabhUtaM dravyaM lokadravyaM, bhAvata iti paryAyataH, 'guNao'tti kAryataH 'gamaNaguNe'tti jIvapudgalAnAM gatipariNatAnAM gatyupaSTambhaheturmatsyAnAM jalamiveti / ' ThANaguNe'ti jIvapudgalAnAM sthitipariNatAnAM sthityupaSTambha heturmatsyAnAM sthalamiveti / 'avagAhaNA| guNe'tti jIvAdInAmavakAzaheturbadarANAM kuNDamiva / 'uvaogaguNe'tti upayogaH- caitanyaM sarakArAnAkArabhedaM / 'gahaNaguNe' tti grahaNaM- paraspareNa sambandhanaM jIvena vA audArikAdibhiH prakArairiti // 'khaMDa cake' ityAdi, yathA khaNDacakraM cakraM Ja Eucation International For Parts Only ~309~ 2 zatake uddezaH 10 pradezonasyApi vyapa dezAbhAvaH sU119 // 148 //
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [119] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [119] na bhavati, khaNDacakramityevaM tasya vyapadizyamAnatvAt, api tu sakalameva cakraM cakraM bhavati, evaM dharmAstikAyaH pradezenApyUno na dharmAstikAya iti vaktavyaH syAd, etaca nizcayanayadarzana, vyavahAranayamataM tu-ekadezenonamapi vastu vastyeva, yathA khaNDo'pi ghaTo ghaTa eva, chinnakarNo'pi zvAzcaiva, bhaNanti ca-'ekadezavikRtamananyavaditi / / 'se kiMkhAiMti atha kiM punarityarthaH 'sabbe'vi' samastAH, te ca dezApekSayA'pi bhavanti, prakArakAsnye'pi sarvazabdapravRtterityata Aha|| 'kasiNa'tti kRtsnA na tu tadekadezApekSayA sarva ityarthaH, te ca svasvabhAvarahitA api bhavantItyata Aha-pratipUrNAH |AtmasvarUpeNAvikalA, te ca pradezAntarApekSayA svasvabhAvanyUnA api tathocyanta ityAha-niravasesa'tti pradezAntabharato'pi svasvabhAvenAnyUnAH, tathA 'egaggahaNagahiya'tti ekagrahaNena-ekazabdena dharmAstikAya ityevaMlakSaNena gRhItA hai ye te tathA, ekazabdAbhidheyA ityarthaH, ekArthA vaite zabdAH,'paesA aNaMtA bhANiyavya'tti dharmAdharmayorasatoyAH pradezA uktAH AkAzAdInAM punaH pradezA anantA vAcyAH, anantapradezikatvAtrayANAmapIti // upayogaguNo jIvAstikAyaH mAgdarzitaH, atha taddezabhUto jIva utthAnAdiguNa iti darzayannAha jIve NaM bhaMte ! sauThANe sakamme sabale savIrie sapurisakAraparakame AyabhAveNaM jIvabhAvaM uvadaMsetItti vattabvaM siyA?, haMtA goyamA! jIve NaM sauhANe jAva uvadaMsetIti battavyaM siyaa| se keNaTeNaM jAva vattavvaM siyA ?, goyamA! jIve NaM aNaMtANaM AbhiNibohiyanANapajavANaM evaM suyanANapajjavANaM ohinAgaNapajavANaM maNapajavanANapa0 kevalAnaNapa0 mahaannANapa0 suyaannANapa0 vibhaMgaNANapallavANaM cakkhudaMsaNapa0 dIpa anukrama [143] ~310~
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [120] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [120 dIpa anukrama [144] vyAkhyA acakkhudaMsaNapa0 ohidasaNapa0 kevaladasaNapa0 uvaogaM gacchai, uvaogalakkhaNe NaM jIve, se teNaTeNaM evaM zatake prajJaptiH bucA-goyamA ! jIveNaM sauhANe jAya vattavvaM siyA // (suu0120)|| | uddeza:10 abhayadevI 'jIve Na'mityAdi, iha ca 'sauTThANe ityAdIni vizeSaNAni muktajIvabyudAsArthAni 'AyabhAveNaM'ti yA vRttiH1 | matyAdipaAtmabhAvena-utthAnazayanagamanabhojanAdirUpeNAtmapariNAmavizeSeNa 'jIvabhAvaM'ti jIvatvaM caitanyam 'upadarzayati' prakA- ryvaatmk||14|| zayatIti vaktavyaM syAt, viziSTasyotthAnAdeviziSTacetanApUrvakatvAditi / 'aNatANaM AbhiNiyohie'tyAdi topayogaH | 'paryavAH prajJAkRtA avibhAgAH palicchedAH, te cAnantA AbhinibodhikajJAnasyAto'nantAnAmAbhinibodhikajJAnaparyavANAMTa sU 120 sambandhinam , anantAbhinibodhikajJAnaparyavAtmakamityarthaH, 'upayoga' cetanAvizeSa gacchatIti yogaH, utthAnAdAvAtmabhAve vartamAna iti hRdayum, atha yadyusthAnAdyAtmabhAve vartamAno jIva AbhinibodhikajJAnAthupayogaM gacchati tatkimetAvateva jIvabhAvamupadarzayatIti vaktavyaM syAt ? ityAzakyAha-'uvaoge'tyAdi, ata upayogalakSaNaM jIvabhAvamutthA nAdyAtmabhAvenopadarzayatIti vaktavyaM syAdeveti // anantaraM jIvacintAsUtramuktam, atha tadAdhAratvenAkAzacintAsUtrANi IFI kativihe gaM bhaMte ! AgAse paNNatte, goyamA! duvihe AgAse pa0, taMjahA-loyAgAse ya aloyAgAse Baay|| loyAgAse NaM bhaMte / kiM jIvA jIvadesA jIvapadesA ajIvA ajIvadesA ajIvapaesA, goyamA ! 1 atra hi lokAkAzazabdena samagro lokastatpadezo vA vivakSyate tathA caikasin pradeze jIvapudgalAnAM bahunA pradezAnAM bhAvAt / 149 // * jIvAstikAyapudgalAstikAyadezasaMbhavo yAdarapariNAme vikAze ca pradezasaMbhavaH dharmAdharmayostu naivamiti niSiddhI taddezI samane tu samamA evaM uThAte iti, yadA tu lokAkAzasthApi dezo vivakSyate tadA'nayoH khAtAmeva dezI, tassasamAnatvAttayoH, ~311
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [121] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [121] dIpa anukrama [145] jIvAvi jIvadesAvi jIvapadesAvi ajIvAvi ajIvadesAvi ajIvapadesAvi je jIvA te niyamA egidiyA diyA teiMdiyA cariMdiyA paMceMdiyA aNidiyA, je jIvadesA te niyamA egidiyadesA jAva aNidiyadesA, je jIvapadesA te niyamA enidiyapadesA jAva aNidiyapadesA, je ajIvA te duvihA pannattA, taMjahA-ruvIya arUvI ya, je ruvI te caubbihA paNNattA,taMjahA-khaMdhA khaMdhadesA khaMdhapadesA paramANupoggalA,je arUvI te paMcavihA paNNasA, taMjahA-dhammatthikAe no dhammatdhikAyassa dese dhammatthikAyassa padesA adhammathikAe no adhammatthikAyassa dese adhammatthikAyassa padesA addhAsamae // (suu0121)| tatra lokAlokAkAzayorlakSaNamidaM-"dharmAdInAM vRttivyANAM bhavati yatra tatkSetram / taivyaiH saha lokastadviparItahyalokAkhyam // 1 // " iti // 'logAgAse Na'mityAdau SaT praznAH, tatra lokAkAze'dhikaraNe 'jIvati saMpUrNAni | jIvadravyANi 'jIvadesa'tti jIvasyaiva buddhiparikalpitA vyAdayo vibhAgAH, 'jIvapaesa'tti tasyaiva buddhikRtA eva prakRSTA dezAH pradezA, nirvibhAgA bhAgA ityarthaH, ajIva'tti dharmAstikAyAdayo, nanu lokAkAze jIvA ajIvAzcetyukte taddezapradezAstatrokkA eva bhavanti, jIvAdyavyatirikatvAddezAdInAM, tato jIvAjIvagrahaNe kiM dezAdigrahaNeneti !, naivaM, niravayavA jIvAdaya iti matavyavacchedArthatvAdasyeti, atrottara-goyamA jIvAvI tyAdi, anena cAdyapraznatrayasya nirvacanamuktam / adhAntyasya praznatrayasya nirvacanamAha-rUvI yatti mUrtAH, pudgalA ityarthaH, 'arUvI yatti amUrtAH, ~312~
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [121] abhayadevI prata sUtrAMka [121] vyAkhyA- dharmAstikAyAdaya ityarthaH, 'khaMdha'tti paramANumacayAtmakAH skandhAH 'skandhadezAH' yAdayo vibhAgAH 'skandhapradezA, prajJaptiH 2 zatake | tasyaiva niraMzA aMzAH 'paramANupudgalAH skandhabhAvamanApannAH paramANava iti, tato lokAkAze rUpidravyApekSayA 'ajI- uddezaH10 yAvRttiH1 vAvi ajIvadesAvi ajIcapaesAvi' ityetadarthataH syAd, aNUnAM skandhAnAM cAjIvagrahaNena grahaNAt , 'je arUvI vAdyavasthi|| te paMcavihe tyAdi, anyatrArUpiNo dazavidhA uktAH, tadyathA-AkAzAstikAyastaddezastatpadezazcetyevaM dharmAdharmAstikAyau // 15 // tiH su121 | samayazceti daza, iha tu sabhedasyAkAzasyAdhAratvena vivakSitatvAttadAdheyAH sapta vaktavyA bhavanti, na ca te'tra vivakSitAH,15 | vakSyamANakAraNAt , ye tu vivakSitAstAnAha-pazceti, kathamityAha-'dhammatthikAe' ityAdi, iha jIvAnAM pudgalAnAM ca bahu-14 khAdekasyApi jIvasya pudgalasya vA sthAne saGkocAditathAvidhapariNAmavazAdahavo jIvAH pudgalAzca tathA taddezAstatpradezAca||* saMbhavantItikRtvA jIvAzca jIvadezAca jIvapradezAca, tathA rUpidravyApekSayA'jIvAzcAjIvadezAzcAjIvapradezAzceti saMgatam | ekatrApyAzraye bhedavato vastutrayasya sadbhAvAt , dharmAstikAyAdau tu dvitayameva yuktaM, yato yadA saMpUrNa vastu vivakSyate | tadA dharmAstikAyAdItyucyate, tadaMzavivakSAyAM tu tatpadezA iti, teSAmavasthitarUpatvAt, tadezakalpanA tvayuktA, tessaam-d| navasthitarUpatvAditi, yadyapi cAnavasthitarUpatvaM jIvAdidezAnAmapyasti tathA'pi teSAmekatrAzraye bhedena sambhavaH prarUpa- // 15 // |NAkAraNam iha tu tannAstikAyAderekaravAdasocAdidharmakatvAcceti, ata eva dharmAstikAyAdidezaniSedhAyAha-'no dha-18 |mmasthikAyassa dese' tathA 'no adhammasthikAyassa deseti / cUrNikAro'pyAha-arUviNo dadhA samudayasaddeNaM || dIpa anukrama [145] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05] aMgasUtra- [05] "bhagavatI mulaM evaM abhayadevasari-racitA vRtti: ~313~
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [121] dIpa anukrama [145] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [121] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH bhannaMti, nIsesA paesehiM vA nIsesA bhaNijjA, no deseNaM, tassa aNaivadviyappamANattaNao, teNa na deseNa niddeso, jo puNa desasaddo epasu kao so savisayagayavavahAratthaM paradabaMphusaNAdigayavavahAratthaM ceti, tatra svaviSaye-dharmAstikAyAdi|viSaye yo dezasya vyavahAro-yathA dharmAstikAyaH svadezenordhvalokAkAzaM vyApnotItyAdistadarthaM, tathA paradravyeNa-UrdhvalokAkAzAdinA yaH svasya sparzanAdigato vyavahAro yathordhva lokAkAzena dharmAstikAyasya dezaH spRzyate ityAdistadarthamiti 'addhAsamaya'ti addhA kAlastalakSaNaH samayaH - kSaNo'ddhAsamayaH, sa caika eva vartamAnakSaNa lakSaNaH, atItAnAgatayorasattvAditi // kRtaM lokAkAzagatapraznaSasya nirvacanam, athAlokAkAzaM prati praznayannAha - alogAgAse NaM bhaMte! kiM jIvA ? pucchA taha ceva, goyamA / no jIvA jAva no ajIvappaesA ege ajIvadavvadese agurupalahue anaMtehiM agurulapaguNehiM saMjutte sabvAgAse anaMtabhAguNe // ( sU0 122 ) // dhammatthikAe NaM bhaMte / kiM (ke) mahAlae paNNatte ?, goyamA ! loe loyame se loyappamANe loyaphuDe loyaM ceva phusittA NaM ciTThA, evaM ahammatthikAe loyAgAse jIvatthikAe poggalatthikAe paMcavi ekkAbhilAvA // sU0 123 ) / 'pucchA taha ceva'tti yathA lokaprazne, tathAhi - 'alokAkAse NaM bhaMte! kiM jIvA jIvadesA jIvappaesA ajIvA ajI* anavasthitapramANatvaM hi ekasminnapi pradeze tadA syAdyadA sAdipradezasamudAya ekatrIbhAvamApnuyAt na caivaM dharmAdharmayoH // X jIvapudgabyorA kAzadezAvagADhayorupaSTambhadAnAya jIvapudgalAkAzAdeH parasparaM ca yA sparzanA dezApekSayA tasva vyavahArAya || Education International For Parts Only ~314~ www.or
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [123] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [123] dIpa anukrama [147] khyA-5 vadesA ajIvappaesa'tti / nirvacanaM tveSAM SaNNAmapi niSedhaH, tathA 'ege ajIvavvadese'tti alokAkAzasya dezatvaM ||8/2 zatake lokAlokarUpAkAzadravyasya bhAgarUpatvAt 'agaruyalahue'tti gurulaghutvAvyapadezyatvAt 'aNaMtehiM aguruyalahu-lA uddeza:10 abhayadevI- yaguNehiti 'anantaiH' svaparyAyaparaparyAyarUpairguNaiH, aguruladhusvabhAvairityarthaH, 'sabvAgAse aNaMtabhAgUNe'tti lokAkA- alokAyA vRttiH || zasyAlokAkAzApekSayA'nantabhAgarUpatvAditi // athAnantaroktAn dharmAstikAyAdIn pramANato nirUpayannAha-'kemahA-| / M kAzapraznaH sU 122 // 15 // lae'tti luptabhAvapratyayatvAnirdezasya kiM mahattvaM yasyAsau kiMmahatvaH ?, 'loe'tti lokaH, lokapramitatvAllokavyapade|zAdvA, ucyate ca-"paMcasthikAyamaiyaM (o) loya (o)"ityAdi, loke cAsau varttate, idaM cApranitamapyuktaM, dharmAstikA ziSyahitatvAdAcAryasyeti, lokamAtraH' lokaparimANaH, sa ca kiJcinyUno'pi vyavahArataH syAdityata Aha-lokapramANaH, | yAdimaha sattA sU123 loka(pramANa)pradezatvAttatpadezAnA, sa cAnyo'nyAnubandhena sthita ityetadevAha-'loyaphuDe'tti lokena-lokAkAzena lokasparzaH sakalasvapradezaiH spRSTo lokaspRSTaH, tathA lokameva ca sakalasvapradezaiH spRSTvA tiSThatIti // pudgalAstikAyo lokaM spRSTvA tiSTha- sU 124 chAtItyanantaramuktamiti sparzanA'dhikArAdagholokAdInAM dharmAstikAyAdigatAM sparzanAM darzayanidamAha pRthvyAdissa lA aheloe NaM bhaMte / dhammattikAyassa kevaiyaM phasati', goyamA ! sAtiregaM arddha phasati / tiriyaloe zAsU 125 mANa bhaMte ! pucchA, goyamA ! asaMkhejahabhAgaM phasaha / uDaloe NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! desUrNa ahaM phusai // (suu0124)|| // 15 // 1-paJcAstikAyAtmako lokaH // * atra mUla-saMpAdane sUtrakrama-sUcanAviSayaka ekA skhalanA dRzyate (yahA~ isa pRSTha ke bAyIM tarapha sUtrakrama sucAnAme sU.125 likhA hai vo sUtra agale pRSTha se Arambha hotA hai| ~315
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [124] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [124] dIpa anukrama [148] 552452- 53E 'sAtiregaM addhati lokavyApakatvAddharmAstikAyasya sAtirekasaptarajjupramANatvAccApolokasya / 'asaMkhejahabhAga'ti asaGkhyAtayojanapramANasya dharmAstikAyasyASTAdazayojanazatapramANastiryagloko'saGgyAtabhAgavatIti tasyAsAvasaGgyeyabhAgaM spRzatIti / 'desoNaM addhati dezonasaptarajjupramANatvAdUlalokasyeti // | imA NaM bhaMte ! rayaNappabhApuDhavI dhammatthikAyassa kiM saMkhejjahabhAgaM phusati? asaMkhejAbhArga phusada ! saMkhije bhAge phusati ? asaMkhene bhAge phusati ? savvaM phusati ?, goyamA ! No saMkhejjaibhAgaM phusati asaM khejahabhAgaM phusaiNo saMkheje No asaMkheje no savvaM phusati / imIse gaM bhaMte ! rayaNappabhAe puDhavIe4 4 uvAsaMtare ghaNodahI dhammatthikAyassa pucchA, ki saMkhejahabhAgaM phusati jahA rayaNappabhA tahA ghaNoda|highaNavAyataNuvAyA / imIse gaM bhaMte ! rayaNappabhAe puDhavIe uvAsaMtare dhammasthikAyassa kiM saMkhejatibhAgaM phusati asaMkhejahabhAgaM phusai jAva savvaM phusai, goyamA ! saMkhejahabhAgaM phusahaNo asaMkhejai-18 bhArga phusaha no saMkhene no asaMkhejje0 no sabvaM phusai, uvAsaMtarAI savvAiM jahA rayaNappabhAe puDhavIe hai vattambayA bhaNiyA, evaM jAva ahesattamAe, jaMbUhIvAiyA dIvA lavaNasamuddAiyA samuhA, evaM so hamme kappe jAva IsipambhArApuDhavIe, ete savve'vi asaMkhejatibhAgaM phusati, sesA paDiseheyavvA / evaM adhammasTikAe, evaM loyAgAsevi, gAhA--puDhavodahISaNataNukappA gevejaNuttarA siddhI / saMkhejatibhAgaM aMtaresu sesA asaMkhejjA // 1 // (suu0125)|| vitiyaM sayaM samataM // 2-10 // 2 // SSCUSAKALACHC SAREILLEGunintentiational FRImurary.org ~316~
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [2], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [125] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka vyAkhyA- 'imA NaM bhaMte ityAdi, iha pratipRthivi paJca sUtrANi devalokasUtrANi dvAdaza aveyakasUtrANi trINi anuttarepatpA- prajJaptiH gbhArAsUtre de evaM dvipazcAzatsUtrANi dharmAstikAyasya kiM samaveyaM bhAgaM spRzantItyAdyabhilApenAvaseyAni, tatrAvakAzA- abhayadevI-||ntarANi soyabhAgaM spRzanti, zeSAstvasAdheyabhAgamiti nirvacanam , etAnyeva sUtrANyadharmAstikAyalokAkAzayoriti // yA vRttiH zAlAhotArthasAhagAthA bhAvitAthaiveti // dvitIyazate dazamaH // 2-10 // zrIpaJcamAjhe gurusUtrapiNDe, zataM sthitAnekazate dvitIyam / anaipuNenApi mayA vyacAri, sUtraprayogajJavaco'nuvRttyA // 1 // iti // 2 zatake uddezaH 10 NyAdipa hasU 125 [125] // 152 // gAthA B%E5B4545 3 dIpa // iti zrIbhagavatIvRttau dvitIyaM zataM samAptam // . // 15 // anukrama [149150] ~317
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) tttthyyoyaa lb + yy [125...] [151] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [1], mUlaM [ 125...] + gAthA pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [05], aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH // atha tRtIyaM zatakam // vyAkhyAtaM dvitIyazatamatha tRtIyaM vyAkhyAyate, asya cAyamabhisambandhaH - anantarazate'stikAyA uktAH, iha tu tadvizepabhUtasya jIvAstikAyasya vividhadharmA ucyante, ityevaMsambandhasyAsya tRtIyazatasyodeza kArthasaGgrahAyeyaM gAthA - ariassar camera kiriye jANitthi nagara pAlA ye~ / ahivaha iMdiyeparisA tatiyammi sae dasudesA // 1 // tatra 'risa' tti kIdRzI camarasya vikurvaNAzaktirityAdipraznanirvacanArthaH prathama uddezakaH 1, 'camara ti | camarotpAtAbhidhAnArthI dvitIyaH 2, 'kiriya'ti kAyikyAdikriyAdyarthAbhidhAnArthastRtIyaH 3, 'jANa'tti yAnaM devena vaikriyaM kRtaM jAnAti sAdhurityAdyarthanirNayArthazcaturthaH 4, 'itthi'tti sAdhurbAhyAn pudgalAn paryAdAya prabhuH khyAdirUpANi vaikriyANi kartumityAdyarthanirNayArthaH paJcamaH 5, 'nagara'ti vArANasyAM nagarthyo kRtasamudghAto'nagAro rAjagRhe rUpANi | jAnAtItyAdyarthanizcayaparaH SaSThaH 6, 'pAlA ya'tti somAdilokapAlacatuSTayasvarUpAbhidhAyakaH saptamaH 7, 'ahivaha 'tti asurAdInAM kati devA adhipatayaH 1 ityAdyarthaparo'STama', 'iMdiya'tti indriyaviSayAbhidhAnArtho navamaH 9, 'parisa'tti | camarapariSadabhidhAnArthI dazamaH 10 iti / tatra kIdRzI vikurvaNA ? ityAdyarthasya prathamodezakasyedaM sUtramterNa kANaM teNaM samaeNaM moyA nAmaM nagarI hotthA vaNNao, tIse NaM moyAe nagarIe bahiyA uttarapura For Parts Only ~318~
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [126] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: majJaptiH / prata sUtrAMka [126] dIpa anukrama [152] vyAkhyA-chime disIbhAge NaM naMdaNe nAmaM cetie hosthA, vaNNao, teNaM kAleNaM 2 sAmI samosahe, parisA niggacchada | 3 zatake paDigayA parisA, teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa doce aMtevAsI aggibhUtInAmaMuddezaH 1 abhayadevI yA dRttiH aNagAre goyamagotteNaM sattussehe jAva pajjuvAsamANe evaM vadAsI-camare NaM bhaMte ! asuriMde asurarAyA ke haiN| // NayAM amahiDDIe ? kemahajuttIe ? kemahAvale? kemahAyase? kemahAsokkhe ? kemahANubhAge ? kevaiyaM ca NaM pabhUmibhatipra. // 15 // viuvittae, goyamA ! camare NaM asuriMde asurarAyA mahihIe jAva mahANubhAge se gaM tatya cottIsAe nAsU 126 bhavaNAvAsasayarsahassANaM,causaTThIe sAmANiyasAhassINaM, tAyattIsAe tAyattIsagANaM jAva viharaha, evaM mahiDDIe jAba mahANubhAge, evatiyaMcaNaM pabhU viuvittae se jahAnAmae-juvatI juvANe hattheNaM hatthe geNhejA, cakarasa vA nAbhI aragAuttA siyA, evAmeva goyamA ! camare asuriMde asurarAyA beubviyasamugdhAeNaM & samohaNai 2 saMkhejjAI joyaNAI daMDa nisirai, taMjahA-rayaNANaM jAva riDDANaM ahASAyare poggale parisADeha PiIP ahAsuhame poggale pariyAeti 2 docaMpi veubviyasamugdhAeNaM samohaNati 2, pabhRNaM goyamA! amareTa asuriMde asurarAyA kevalakappaM jaMbUdIva 2 bahUhiM asurakumArehiM devehiM devIhi ya AipaNaM vitikiNNaM // 15 // uvattharDa saMthaDaM phuDaM avagADhAavagAvaM karettae / aduttaraM ca NaM goyamA ! pabhU camare amuriMde asurarAyA 31 nA tiriyamasaMkhelne dIvasamujhe bahahiM asurakumArehiM devehiM devIhi ya AipaNe vitikipaNe upatthaDe saMthaDe phuDe agnibhUti-gaNadharakRt prazna: ~319~
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [126] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [126] dIpa anukrama [152] INDI avagADhAvagAde karettae, esa NaM goyamA ! camarassa asuriMdassa asurarapaNo ayameyArUve visae visayamette| || buie No ceva NaM saMpattIe vikuvisu vA vikuvvati vA vikubbissati vA // (suu0126)|| teNaM kAlaNa'mityAdi sugama, navaraM 'kemahi Die'tti kena rUpeNa maharddhikaH? kiMrUpA vA maharddhirasyeti kiMmaha-| |rddhikaH, kiyanmaharddhika ityanye, 'sAmANiyasAhassINa'ti samAnayA-indratulyayA RkyA carantIti sAmAnikAH 'tAyattIsAe'tti trayastriMzataH 'tAyattIsagANaM'ti mantrikalpAnA, yAvatkaraNAdidaM dRzyaM 'cauNhaM logapAlANaM paMcaNhaM aggamahisIrNa saparivArANaM tiNhaM parisANaM sattaNhaM aNiyANaM sattaNhaM aNiyAhivaINaM cauNDaM causaThThINaM AyarakkhadevasAhassINaM annesi ca bahaNaM camaracaMcArAyahANivatthavANaM devANa ya devINa ya AhevacaM porevaccaM sAmittaM bhaTTitaM ANAI8|| saraseNAyacaM kAremANe pAlemANe mahayA''hayanaTTagIyavAiyataMtItalatAlatuDiyaghaNamuiMgapaDappavAiyaraveNaM divAIbhogabhogAI muMjamANe'tti tatrAdhipatyam-adhipatikarma purovartitvam-agragAmitvaM svAmitvaM-svasvAmibhAva bhartRtva-poSakatvam AjJezvarasya-AjJApradhAnasya sato yatsenApatyaM tattathA tatkArayan anyaiH pAlayana svayamiti tathA mahatA raveNeti yogaH 'Ahaya'tti | AkhyAnakapratibaddhAnIti vRddhA, athavA 'ahaya'tti ahatAni-avyAhatAni nAvyagItavAditAni, tathA tantrI-vINA talatAlAH-hastatAlAH tatmA vA-hastAH tAlA:-kaMsikA tuDiya'tti zeSatUryANi, tathApanAkArodhvanisAdhAdyo mRdaGgomardalaH paTunA-dakSapuruSeNa pravAdita ityeteSAM dvandvo'ta eSAM yo ravaH sa tathA tena 'bhogabhogAIti bhogArhAn zabdAdIna |'evaMmahihie'tti evaM maharbika iva maharddhikaH iyanmahaddhika ityanye / 'se jahAnAmae' ityAdi, yathA yuvatiM yuvA ARROSAARESSAAR agnibhUti-gaNadharakRt prazna: ~320
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [126] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [126] vyAkhyA- hastena haste gRhNAti, kAmavazAdgADhataragrahaNato nirantarahastAGgulitayetyarthaH, dRSTAntAntaramAha-cakkasse'tyAdi, cakrasya || zatake prajJaptiH vA nAbhiH, kiMbhUtA?-aragAutta'tti arakairAyuktA-abhividhinA'nvitA arakAyuktA 'siya'tti 'syAt bhavet , uddezaH1 abhayadevIyA vRttiH14 athavA'rakA uttAsitA-AsphAlitA yasyAM sA'rakottAsitA, 'evameva'tti nirantaratayetyarthaH prabhurjambUdvIpaM bahubhirde-camarendravi vAdibhirAkIrNa kartumiti yogaH, vRddhastu vyAkhyAta-yathA yAtrAdiSu yuvatiyUno haste lagnA-pratibaddhA gacchati bahulo-dhAvaNAra // 15 // kapracite deze, evaM yAni rUpANi vikurvitAni tAnyekasmin kartari pratibaddhAni, yathA vA cakrasya nAbhirekA bahubhira nibhUtipra nasU 126 rakaiH pratibaddhA ghanA nimichadrA, evamAtmazarIrapratibaddhairasuradevairdevIbhizca pUrayediti / 'vebbiyasamugghAekati vaikiyakaraNAya prayatnavizeSeNa 'samohaNaitti samupahanyate samupahato bhavati samupahanti vA-pradezAn vikSipatIti / / tatsvarUpamevAha-saMkhejjAI'ityAdi, daNDa iva daNDaH-UrdhvAdhaAyataH zarIravAhalyo jIvapradezakarmapudgalasamUhaH patatra ca vividhapudgalAnAdatta iti darzayannAha-tadyathA-ratnAnAM' katanAdInAm, iha ca yadyapi rasAdipudgalAda audArikA kriyasamudUdhAte ca vaikriyA evaM grAhyA bhavanti tathA'pIha teSAM ratnAdipudgalAnAmiva sAratApratipA-1 badanAya rasAnAmityAdhuktaM, taca ratnAnAmivetyAdi vyAkhyeyam , anye tvAH-audArikA api te gRhItAH santo vaikri-5 yatayA pariNamantIti, yAvatkaraNAdidaM dRzyam-cairANaM beruliyANaM lohiyakkhANaM masAragalANaM haMsagambhANaM pulayANaM // 15 // sogaMdhiyANaM jotIrasANaM aMkANaM aMjaNANa rayaNANaM jAyarUvANaM aMjaNapulayANaM phalihANa'ti, kim , ata Aha'ahAthAyare'tti yathAbAdarAn-asArAn pudgalAn parizAtayati daNDanisargagRhItAn , yaccotaM prajJApanATIkAyAM 'yathA-1 dIpa anukrama [152] 45 agnibhUti-gaNadharakRt prazna: ~321
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [126] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [126] sthUlAn vaikriyazarIranAmakarmapudgalAn prAgbaddhAna zAtayatIti tatsamudghAtazabdasamarthanArthamanAbhogika kriyazarIrakarmanirjaraNamAzrityeti, 'ahAsuhamati yathAsUkSmAn sArAn pariyAeti' paryAdatte, daNDanisargagRhItAn sAmastyenA4 datta ityarthaH, 'docaMpitti dvitIyamapi vAraM samudghAtaM karoti, cikIrpitarUpanirmANArtha, tatazca 'pazu'tti samarthaH 'keva-18 lakappati kevala:-paripUrNaH kalpata iti kalpA-svakAryakaraNasAmopetastataH karmadhArayaH, athavA 'kevalakalpaH kevala-1 jJAnasadRzaH paripUrNatAsAdhAt , saMpUrNaparyAyo vA kevalakalpa itizabdaH / 'Ainna'mityAdaya ekArthA atyantavyAptidarza-3 nAyoktAH / 'aduttaraM ca NaM'ti athAparaM ca, idaM ca sAmathyotizayavarNanaM 'visae'ti gocaro vaikriyakaraNazakteH, ayaM laca tatkaraNayukto'pi sthAdityata Aha-visayamette'tti viSaya eva viSayamAtraM-kriyAzUnyaM 'Jhae'tti uktam , etade vAha-saMpattIe'tti yathoktArthasaMpAdanena 'viuvisu vA vikurvitavAn vikurvati vA vikurvidhyati vA, vikurva ityayaM 1 dhAtuH sAmayiko'sti, vikurvaNetyAdiprayogadarzanAditi / / Ta jati NaM bhaMte ! camare asuriMde asurarAyA emahihIe jAva evaiyaM ca NaMpabhU vikRvittae, camarassaNaM bhaMte ! asuriMdassa asurarano sAmANiyA devA kemahiDIyA jAca kevatiyaM ca NaM pabhU vikRvittae', goyamA sacamarassa asuridassa asuraranno sAmANiyA devA mahiDIyA jAca mahANubhAgA, te NaM tattha sANaM 2 bhavaNANaM 8 sANaM 2 sAmANiyANaM sANaM 2 aggamahisINaM jAva dibvAI bhogabhogAI bhuMjamANA viharaMti, evaMmahi-| hIyA jAva evaiyaM ca NaM pabhU vikumvittae, se jahAnAmae-juvatiM juvANe hattheNaM hatthe geNhejA cakkassa vA| RRORSCOROCEROCHOOT dIpa anukrama [152] ~322~
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [127-129] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05] aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [127-129] dIpa vyAkhyA- nAbhI arayAuttA siyA evAmeva goyamA ! camarassa asuriMdassa asuraranno egamege sAmANie deve ve prajJaptiH || viyasamugdhAeNaM samohaNai 2 jAva docaMpi vebviyasamugghAeNaM samohaNati 2 pabhU gaM goyamA ! camarassAzA abhayadavA- amariMdarasa asurarano egamegeM sAmANie deve kevalakappaM jaMvUdhIvaM 2 bahUrhi asurakumArehiM devehiM devIhi yA vRttiHzAra camarasAmA ya AinnaM vitikinnaM upattharDa saMtharDa phuDaM avagADhAvagADhaM karettae, aduttaraM ca NaM goyamA ! pabhU camarassa nikAdInAM // 155 // asuriMdassa asuraranno egamege sAmANiyadeve tiriyamasaMkheje dIvasamujhe bahUhiM asurakumArehiM devehiM devI-13 vikuvaNA hai hiya AiNNe vitikipaNe upatthaDe saMthaDe phuDe avagADhAvagADhe karettae, esa NaM goyamA ! camarassa asuri-TayAM sU127 dassa asuraranno egamegassa sAmANiyadevassa ayameyAsave visae visayamette vuhae No ceva NaM saMpattIe vikuviMsu vA vikubvati vA vikuvvissati vA / jati NaM bhaMte ! camarassa asuriMdassa asuraranno sAmANiyA * devA evaMmahihIyA jAva evatiyaM ca NaM pabhU vikuvittae camarassa NaM bhaMte ! asuriMdassa asurarano tAyattI|siyA devA kemahihIyA ?, tAyattIsiyA devA jahA sAmANiyA tahA neyavvA, loyapAlA taheva, navaraM saMkhejjA dIvasamurA bhANiyabvA, bahUhiM asurakumArehiM 2 Ainne jAba viuvissaMti vA / jati NaM bhaMte ! camarassa asuriMdassa asurarano logapAlA devA evaMmahihIyA jAva evatiyaM ca NaM pabhU viuvittae / camarassa NaM bhaMte asuriMdassa asuraranno aggamahisIo devIo kemahihIyAo jAva kevatiyaM ca NaM pabhU vikuvittae !, goyamA ! camarassa NaM asuriMdassa asuraranno aggamahisIo mahiDDIyAo jAva mahANubhAgAo, tAo gaM anukrama [153-155]] // 155 // SARERuralunintamarama Anemurary.org ~323
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [127-129] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [127-129] dIpa tattha sANaM 2 bhavaNANaM sANaM 2 sAmANiyasAhassINaM sANaM 2 mahattariyANaM sANaM 2 parisANaM jAva emahidviyAo annaM jahA logapAlANaM aparisesaM / sevaM bhaMte 2tti (sUtraM 127)bhagavaM doce goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai 2 jeNeva tace goyame vAyubhUtiaNagAre teNeva uvAgacchati 2tacaM goyamaM vAyubhUtiM aNagAraM evaM vadAsi-evaM khalu goyamA ! camare asuriMde asurarAyA evaMmahihIe taM ceva evaM savvaM apuTTavAgaraNaM neyavvaM aparisesiyaM jAva aggamahisINaM vattabbayA samattA / tae NaM se tace goyame vAyubhUtI aNagAre do-16 cassa goyamassa aggibhUissa aNagArassa evamAikkhamANassa bhA050 parU0 eyama8 no saddahai no pattiyaha no royai eyama9 asahamANe apattiyamANe aroemANe uhAe uddei 2 jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchada jAva pajuvAsamANe evaM vayAsI-evaM khalu bhaMte ! doce goyame aggibhUtiaNagAre mama evamAtikkhA bhAsaha pannaveDa parUvei-evaM khalu goyamA ! camare asuriMde asurarAyA mahihIe jAva mahANubhAve se NaM tattha cottIsAe bhavaNAvAsasayasahassANaM evaM taM ceva savvaM aparisesaM bhANiyavyaM jAca aggamahisINaM vattabvayA samattA, se kahameyaM bhaMte!, evaM goyamAdi samaNe bhagavaM mahAvIre tacaM goyamaM vAubhUrti aNagAraM evaM vadAsi-japaNaM goyamA! doce go0 aggibhUiaNagAre tava evamAtikkhai 4-evaM khlu| goyamA ! camare 3 mahihIe evaM taM ceva savvaM jAva aggamahisINaM vattabcayA samattA, sace NaM esamaDhe, | ahaMpiNaM goyamA / evamAtikkhAmi bhA0pa0 parU0, evaM khalu goyamA !-camare 3 jAva mahihIe so ceva KASAROREGA anukrama [153-155]] vAyubhUti-anAgArakRt prazna: ~324~
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [127-129] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [127 -129] dIpa vyAkhyA & bitio gamo bhANiyanvo jAva aggamahisIo, sacce NaM esamaDhe, sevaM bhaMte 2, tacce goyame! vAyubhUtI aNa- 3 zatake prajJaptiH / da gAre samarNa bhagavaM mahAvIraM vaMdaha namaMsaha 2 jeNeva doce goyame aggibhUtI aNagAre teNeva uvAgacchaha 28 uddezaH1 abhayadevI docaMgo0 aggibhUti aNagAraM vaMdai namasati 2 eyamaTuM sammaM viNaeNaM bhujorakhAmeti (sUtraM 128)tae pAM se vAyubhUteyAvRttiH tice goyame vAubhUtI aNagAre dogheNaM gopameNaM aggibhUtINAmeNaM aNagAreNaM saddhiM jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIrenaNayakSA marNa ca // 156 // jAva pajubAsamANe evaM vayAsi-jati NaM bhaMte ! camare asuriMde asurAyA evaMmahiDIe jAva evatiyaM| sU 128 ca NaM pabhU vikuvittae balI bhNte| baharoyaNiMde vairoyaNarAyA kemahihIe jAva kevaiyaM ca NaM pabhU dvAbhyAMzeSavikucittae, goyamA ! balI NaM paharoyaNiMde baharoyaNarAyA mahihIe jAya mahANubhAge, se gaM tatthA kriyapRtIsAe bhavaNAvAsasayasahassANaM saTThIe sAmANiyasAhassINaM sesaM jahA camarassa tahA paliyassaviNeya-cchAsU129 bvaM, NavaraM sAtiregaM kevalakappaM jaMbUddIvaMtibhANiyabvaM, sesaM taM ceva NiravasesaM NeyavvaM,NavaraMNANattaM jANiyabvaM bhavaNehiM sAmANiehiM, sevaM bhaMte 2 ti tace goyame vAyubhUtI jAba viharati / bhaMte tti bhagavaM doce goyame aggibhUtIaNagAre samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdaha 2 evaM vadAsI-jahaNaM bhaMte ! balI baharoyarNide baharoyaNa-IG| // 15 // rAyA emahiDIe jAva evaiyaM ca Na pa vikabbittae dharaNe NaM bhNte| nAgakumAriMde nAgakumArarAyA kemahi-1 vAhIe jAya kevatiyaM ca NaM pabhU vikravittae 1. goyamA ! dharaNeNaM nAgakumAriMde nAgakumArarAyA emahihIe TajAva se NaM tattha coyAlIsAe bhavaNAcAsasayasahassANaM chahaM sAmANiyasAhassINaM tAyattIsAe tAyattI-da| ROSECRECORARY anukrama [153-155]] vAyubhUti-anAgArakRt prazna: ~325
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [127-129] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [127-129] dIpa sagANaM cauNhaM logapAlANaM chaha aggamahisINaM saparivArANaM tiNhaM parisANaM sattaNhaM aNiyANaM sattaNhaM aNiyAhibaINaM cauttIsAe AyarakkhadevasAhassINaM annesiM ca jAva viharaha, evatiyaM ca NaM pabhU viuvittae se jahAnAmae-juvati juvANe jAva pabhU kevalakappaM jaMbUddI 2 jAva tiriyaM saMkhejje dIvasamudde bahahiM nAgakumA rIhiM jAva viuvissaMti vA, sAmANiyA tAyattIsalogapAlagA mahisIo ya taheva,jahA camarassa evaM dharaNe jANaM nAgakumArarAyA mahihie jAva evatiyaM jahA camare tahA dharaNeNavi, navaraM saMkhene dIvasamude bhANiyabvaM, evaM jAva dhaNiyakumArA vANamaMtarA joisiyAvi, navaraM dAhiNille sabve aggibhUtI pucchati, uttarille sabve vAubhUtI pucchaha, bhaMtetti bhagavaM doce goyame aggibhUtI aNagAre samaNaM bhagavaMma vaMdati namasati 2evaM vayAsI-jati bhaMte ! joisiMde jotisarAyA evaMmahiDDIe jAva evatiyaM ca NaM pabhU vikuvittae sakeNaM bhaMte ! deviMde devarAyA kemahiDDIe jAva kevatiyaM ca NaM pabhU viuvittae ?, goyamA! sake NaM deviMda devarAyA & mahihIe jAva mahANubhAge, se NaM tattha battIsAe vimANAvAsasayasahassANaM caurAsIe sAmANipasAhajAssINaM jAva cauNDaM caurAsINaM Ayarakkha(deva)sAhassINaM annesiMca jAva viharaha, evaMmahihIe jAva evatiyaM caNaM pabhU vikuvittae, evaM jaheva camarassa taheva bhANiyavvaM, navaraM do kevalakappe jaMbUrIce 2 avasesaM taM ceva, esa gaM goyamA ! sakassa deviMdassa devarapaNo imeyArUve visae visayamese gaM buie no ceva NaM saMpattIe viuvisu vA viuccati vA viuvvissati vA (mu0129) / anukrama [153-155]] vAyubhUti-anAgArakRt prazna: ~326~
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [127-129] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [127 -129] vAyubhUtina dIpa vyAkhyA- 'navaraM saMkhejA dIvasamuha'tti lokapAlAdInAM sAmAnikebhyo'spataraddhikatvenAlpataratvAIkriyakaraNalabdheriti / 3 zatake prajJaptiH 'apuDhavAgaraNa'ti apRSTe sati pratipAdanaM 'baharoyarNide'tti dAkSiNAtyAsurakumArebhyaH sakAzAdviziSTaM rocanaM-dIpanaM uddezaH 1 abhayadevI-|| PyeSAmasti te vairocanA-audIcyAsurAsteSu madhye indraH-paramezvaro vairocanendraH 'sAirega kevalakappaMti audIcyendratvena | divavakriyayA vRttiH 18 valeviziSTataralamdhikatvAditi / 'evaM jAva dhaNiyakumAra'tti dharaNaprakaraNamiva bhUtAnandAdimahAghoSAntabhavanapatIndra karaNazaktI // prakaraNAnyadhyeyAni, teSu cendranAmAnyetaddAthAnusArato cAcyAni-"camare 1 dharaNe 2 taha veNudeva 3 harikaMta 4 aggi-|| agnibhuuti||157|| sIhe ya 5 / puNe 5 jalakatevi ya 7 amiya 8 vilaMbe ya 9 ghose ya 10 // 1 // " ete dakSiNanikAyendrAH , itare tu-1 dinaH sU129 | "bali 1 bhUyANaMde 2 veNudAli harisaha 4 'ggimANava 5 vasiDhe 6 / jalappabhe 7 amiyavAhaNe 8 pabhaMjaNa 9 mahAghose 10 // " eteSAM ca bhavanasaGkhyA "cautIsA 1 caucattA 2" ityAdipUrvoktagAthAdvayAdavaseyA, sAmAnikAtmarakSasaGkhyA caitram-"causahI saTThI khalu chacca sahassA u asuravajANaM / sAmANiyA u ee caugguNA AyarakkhA u // 1 // " agramahi4Adhyastu pratyeka dharaNAdInAM SaT , sUtrAbhilApastu dharaNasUtravatkAryaH, 'vANamaMtarajoisiyAci'tti vyantarendrA api |dharaNendravatsaparivArA vAcyAH, eteSu ca pratinikAyaM dakSiNottarabhedena dvau dvau indrau syAtAM, tadyathA-"kAle ya mahA1-camaro dharaNastathA gheNudevo harikAnto'misiMhazca / pUrNo jalakAnto'pi cAmito vilambana ghoSazca // 1||2-blirbhuutaanndo || // 157 // veNudArI haripaho'mimAnavo vasiSTho jalaprabho'mitavAhanaH prabhajano mahAghoSaH // 3-catuHSaSTizca SaSTireva SaT sahasrANi asuravajyonAm / etAvantaH sAmAnikA AtmarakSAzcaturguNAH // 1-kAlazca mahA anukrama [153-155]] OGSAXSCR4560 For P OW Imaturary.org ~327
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [127-129] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [127-129] kAle 1 surUva paDirUva 2 puNNabhahe ya / amaravai mANibhadde 3 bhIme ya tahA mahAbhIme 4 // 1 // kiMnara kiMpurise 5 khalu hai sappurise ceva taha mahApurise 6 / aikAya mahAkAe 7 gIyaraI ceva gIyajase 8 // 2 // " eteSAM jyotiSkANAM ca bAya-19 striMzA lokapAlAzca na santIti te na vAcyAH, sAmAnikAstu catuHsahasrasaGkhyAH, etaccaturguNAzcAtmarakSA agramahiSyazca-18 | tana iti, eteSu ca sarveSvapi dAkSiNAtyAnindrAnAdityaM cAgnibhUtiH pRcchati, udIcyAMzcandraM ca vAyubhUtiH, tatra ca | dAkSiNAtyeSvAditye ca kevalakalpaM jambUdvIpaM saMstRtamityAdi, audIcyeSu ca candre ca sAtireka jambUdvIpamityAdi ca vAcyaM, yaccehAdhikRtavAcanAyAmasUcitamapi vyAkhyAtaM tadbAcanAntaramupajIvyeti bhAvanIyamiti, tatra kAlendrasUtrAbhi4 lApa evam-'kAle NaM bhaMte ! pisAIde pisAyarAyA kemahiDDIe 6 kevaiyaM ca NaM pabhU viuvittae !, goyamA ! kAle NaM mahiDIe 6 se NaM tattha asaMkhejjANaM nagaravAsasayasahassANaM cauNhaM sAmANiyasAhassINaM solasaha AyarakkhadevasAhassINaM || | cauNhaM aggamahisINaM saparivArANaM aNNesiM ca bahUNaM pisAyANaM devANaM devINa ya AhevacaM jAva viharai, evaMmahihie 6 evatiyaM ca NaM pabhU viuvittae jAva kevalakappaM jaMbUhIvaM 2 jAva tiriya saMkheje dIvasamudde'ityAdi, zakraprakaraNe 'jAva cauNhaM caurAsINa'mityatra yAvatkaraNAdidaM dRzyam-'aNDaM aggamahisINaM saparivArANaM cauNhaM logapAlANaM dIpa anukrama [153-155]] kAlaH surUpaH pratirUpaH pUrNabhadrazyAmarapatirmANibhadro bhImazca tathA mahAbhImaH // 1 // kiMnaraH kiMpuruSaH khalu satpuruSazcaiva tathA mahApuruSaH / atikAyo mahAkAyo gItaratizcaiva gItayazAH // 2 // ~328~
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [127-129] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [127 -129] dIpa byAkhyA-3 tihaM parisANaM sattaNhaM aNiyANaM sattaNhaM aNiyAhibaINati // zakrasya vikurvaNoktA, atha tatsAmAnikAnAM sA vakta-dA 133 zatake prAptiH vyA, tatra ca svapratItaM sAmAnikavizeSamAzritya saccaritAnuvAdatastAna praznayannAha uddezaH1 abhayadevI-| jahaNe bhaMte! sake deviMde devarAyA emahihIe jAva evatiyaM ca NaM pabhU vikuvittae / evaM tiSyakAnayA vRttiH zAkhalu devANuppiyANaM aMtevAsI tIsae NAmaM aNagAre pagatibhadae jAba viNIe chahUMchaNaM aNi-gArazakrasA - maaniksh||15|| kkhitteNaM tavokammeNaM appANaM bhAvemANe bahupaDipuNNAiM aTTha saMvaccharAI sAmaNNapariyAgaM pAuNittA bhaktiHsU130 mAsiyAe saMlehaNAe attANa jhasettA sahi bhattAI aNasaNAe che detA AlotiyapaDikate samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe sayaMsi vimANasi uvavAyasabhAe devasayaNijaMsi devadUsaMtarie aMgulassa asaMkhejahabhAgamettAe ogAhaNAe sakassa deviMdassa devarapaNo sAmANiyadevattAe uvaSapaNe, tae NaM tIsae deve ahaNovavannamese samANe paMcabihAe pajattIe pajattibhAvaM gacchada, taMjahA-AhArapajjattIe| sarIra0iMdipa0ANupANupajasIe bhAsAmaNapajattIe, tae NaM taM tIsayaM devaM paMcavihAe pajjattIe pajattibhAvaM & gayaM samANaM sAmANiyaparisovavannayA devA karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvataM matthae aMjaliM kaTu jaeNaM vijaeNaM baddhAviti 2 evaM vadAsi-ahoNaM devANuppie ! divvA devihI dibvA devajuttI dibve devANubhAve || IT // 158 // // laDe patte abhisamannAgate, jArisiyA NaM devANuppiehiM divvA deviTThI dibbA devajuttI dibve devANubhAve lakhe patte abhisamannAgate tArisiyA gaM sakkeNaM deviMdaNaM devaranA dibbA deviDDI jAva abhisamannAgayA, anukrama [153-155]] Junaturary.org ~329~
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [130] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [130] dIpa anukrama [156] jArisiyA NaM (sakeNaM deviMdeNaM devarapaNA dibbA deviTThI jAva abhisamaNNAgayA tArisiyA NaM) devANuppiehiM divvA deviDDI jAva abhismnnaagyaa| se NaM bhaMte! tIsae deve kemahiDDIe jAva kevatiyaM ca NaM pabhU | viuvittae ?, goyamA ! mahihIe jAva mahANubhAge, se gaM tattha sayassa vimANassa cauNhaM sAmANiyasAhassINaM cauNhaM aggamahisINaM saparivArANaM tiNhaM parisANaM sattahaM aNiyANaM sattahaM aNiyAhivaINaM solasahaM AyarakkhadevasAhassINaM apaNesiM ca bahuNaM vemANiyANaM devANa ya devINa ya jAba viharati, evaMmahiDIe jAva evaiyaM ca NaM pabhU viumbittae, se jahANAmae juvatiM juvANe hattheNaM hatthe geNhejA jaheva sapharasa taheva jAva esa NaM goyamA ! tIsayarasa devassa ayameyArUce visae visayamette bahae no ceva NaM saMpa-18 tIe viubbisu vA 3 / jati NaM bhaMte ! tIsae deve mahiDDIe jAba evaiyaM ca NaM pabhU viumvittae sakassa Na bhaMte ! deviMdassa devaranno avasesA sAmANiyA devA kemahiDIyA taheva savaM jAva esa gaM goyamA! sakassa deviMdassa devarano egamegassa sAmANiyassa devassa imeyArUve visayamese buie no ceva Na saMpattIe viubbisu vA viuviti vA viuvissaMti vA tAyattIsA ya logapAlaaggamahisINaM jaheva camarassa navaraM do kevalakappe jaMbUhIve 2 aNNaM taM paNeva, sevaM bhaMte 2 tti doce goyame jAva viharati // (suu0130)|| _ 'evaM khalu'ityAdi, 'evam' iti vakSyamANanyAyena sAmAnikadevatayotpanna iti yogaH, 'tIsae'tti tiSyakAbhidhAnaH sayaMsi'tti svake vimAne, 'paMcavihAe pajattIpatti paryAptiH--AhArazarIrAdInAmabhinirvRttiH, sA cAnyatra poDhoktA, ~330~
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [130] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [130] dIpa vyAkhyA-15 iha tu paJcadhA, bhASAmanaHparyApyorbahuzrutAbhimatena kenApi kAraNenaikatvavivakSaNAta , 'lahetti janmAntare tadupArjanApe-|| 3 zatake prajJAptaH kSayA 'patte'tti prAptA devabhavApekSayA 'abhisamaNNAgae'tti tadbhogApekSayA 'jaheva camarassa'ti, anena lokapAlAna- dazaH1 abhayadevI mahiSINAM tiriyaM saMkhene dIvasamudde'tti vAcyamiti sUcitam // izAnendravai yA vRttiH1 bhaMtetti bhagavaM tace goyame vAubhUtI aNagAre samaNaM bhagavaM jAva evaM vadAsI-jati NaM bhaMte ! sake deviMde kriyazaktiH sU131 // 15 // gadevarAyA e mahihIe jAva evAiyaM ca NaM pabhU viuvittae IsANe NaM bhaMte ! deciMde devarAyA kemahihIe ? evaM taheva, mavaraM sAhie do kevalakappe jaMbUdIve 2 abasesaM taheva (sU0 131) // 'IsANe NaM bhaMte' ityAdi, IzAnaprakaraNam , iha ca evaM taheva'tti anena yadyapi zakrasamAnavaktavyamIzAnendraprakaraNaM || sUcitaM tathA'pi vizeSo'sti, ubhayasAdhAraNapadApekSatvAdatidezasyeti, sa cAyam-'se gaM aThThAvIsAe vimANAvAsasaya-pada | sahassANaM asIIe sAmANiyasAhassINaM jAva cauNhaM asIINaM AyarakkhadevasAhassINati // IzAnavaktavyatAnantaraM | tassAmAnikavaktavyatAyAM svapratItaM tadvizeSamAzritya taccaritAnuvAdataH pranayannAha jati NaM bhaMte / IsANe devide devarAyA emahiDDIe jAva evatiyaM ca NaM pabhU viuvittae || evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI kurudattaputte nAma pagatibhaddae jAba viNIe aTThamaMaTThamaNaM aNi-II | kvitteNaM pAraNae AyaMbilapariggahieNaM tavokammeNaM uDe bAhAo pagijjhiya 2sUrAbhimuhe ApAvaNabhU-|| mIe AyAvemANe bahupaDipunne chammAse sAmapaNapariyAgaM pAuNittA addhamAsiyAe saMlehaNAe attANaM ||2|| anukrama [156] SUBinauranorm ~331
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [132 133] dIpa anukrama [158 -159] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [1], mUlaM [ 132-133] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH | jhosittA tIsaM bhattAI aNasaNAe cheditA AloiyapaDiyaMte samAhipase kAlamAse kAlaM kicA IsAne kappe sarAMsi vimANaMsi jA caiva tIsae vattacvayA tA sanveva aparisesA kurudattaputevi, navaraM sAtireMge do kevalakappe jaMbUdIve 2, avasesaM taM ceva, evaM sAmANiyatAyattI logapAla aggamahisINaM jAva esa NaM goyamA ! IsANassa deviMdassa devaranno evaM eMgamegAe aggamahisIe devIe ayamepArUve visae bisayamente bujhe no ceva NaM saMpattIe vivi vA 3 // ( sU0 132 ) // evaM saNakumArevi, navaraM cattAri kevalakappe jaMbUhI ve dIve aduttaraM ca NaM tiriyamasaMkhejje, evaM sAmANiyatAya tIsa logapAla aggamahisINaM asaMkhejje dIvasamudde sacce vidhvaMti, saNakumArAo AradvA uvarillA logapAlA savvevi asaMkheje dIvasamudde viuvviti, evaM mAhiMdevi, navaraM sAtirege cattAri kevalakappe jaMbUdIve 2, evaM baMbhaloevi, navaraM aTTha kevalakappe, evaM laMtaevi, navaraM sAtirege aha kevalakappe, mahAsukke solasa kevalakappe, sahasAre sAtiraMge solasa, evaM pANaevi, navaraM vattIsaM kevala 0, evaM acuevi0 navaraM sAtirege battIsaM kevalakappe jaMbUddIve 2 annaM taM ceSa, sevaM bhaMte 2 ti tace goyame vAyubhUtI aNagAre samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai nama'sati jAva viharati / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kapAI moyAo nagarIo naMdaNAo cetiyAo paDinikkhamai 2 bahiyA jaNavayavihAraM viharai || (sU0 133) / 'u bahAo pariziya'tti pragRhya vidhAyetyarthaH / 'evaM saNakumArevi'tti, anenedaM sUcitam -'sarNakumAre NaM Educatin internation For Park Use Only ~332~
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [132-133] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [132133] byAkhyA- bhaMte ! deviMde devarAyA kemahihie 6 kevaiyaM ca NaM pabhU viuvittae ?, goyamA ! saNaMkumAre NaM deviMda devarAyA mahihie / 3 zatake prajJaptiH 46, seNaM bArasaha vimANAvAsasayasAhassINaM bAvattarIe sAmANiyasAhassINaM jAva cauhaM bAvattarINaM AyarakkhadevasA- uddezaH1 davAnATA hassINa mityAdIti, 'aggamahisINaM'ti yadyapi sanatkumAre strINAmutpattirnAsti tathA'pi yAH saudharmotpannAH samayAyA vRttiH14 IzAnendradhikapalyopamAdidazapalyopamAntasthitayo'parigRhItadevyastAH sanatkumAradevAnAM bhogAya saMpadyante itikRtvA'yamahiSya, saamaanik||16|| ityuktamiti / evaM mAhendrAdisUtrANyapi gAthAnusAreNa vimAnamAnaM sAmAnikAdimAnaM ca vijJAyAnusandhAnIyAni kurudattazagAthAzcaivam-"battIsa aDavIsA 2 vArasa 3 a44 cauro 5ya syshssaa| AreNa baMbhaloyA vimANasaMkhA bhave esaa||1|| sUra22 paNNAsaM 6 catta 7 chacceva 8 shssaalNtsukkshsaare| sayacauro ANayapANaesu 9-10 tiNNAraNacyao 11-12 // 2 // sAmAnikaparimANagAthA-"caurAsIi asII bAvattari sattarI ya sahI ya / paNNA cattAlIsA tIsA vIsA dasa sahassA zaktiH sU133 // 1 // " iha ca zakrAdikAn pazcaikAntaritAnagnibhUtiH pRcchati, IzAnAdIzca tathaiva vAyubhUtiriti // indrANAM vaikriyazaktiprarUpaNaprakramAdIzAnendreNa prakAzitasyAtmIyasya vaikriyarUpakaraNasAmarthasya tejolezyAsAmarthyasya copadarzanAyedamAhateNaM kAleNaM teNaM0 rAyagihe nAma nagare hotthA, vannao, jAva parisA pajucAsaha / teNaM kAleNaM 2 IsANe 1-dvAtriMzadaSTAviMzatidazASTau catvArazca lakSAH / brahmalokAdArAdvimAnasakhyA bhaved eSA // 1 // paJcAzacatvAriMzat SaT caiva C // 16 // sahasrANi lAntakazukrasahasrAreSu / AnatANatayozcatvAri zatAni AraNAcyutayostrINi ||2||2-cturshiitirshiiti saptatiH saptatizca paSTizca / pacAza catvAriMzatriMzadizatirdaza ca sahasrANi ( sAmAnikAH) // 1 // STAG dIpa anukrama [158 -159] ~333~
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [134] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: * * * prata sUtrAMka [134] * devide devarAyA sUlapANI vasabhavAhaNe uttaraDlogAhivaI aTThAvIsavimANAvAsasayasahassAhibaI ayarabaravatyadhare AlaiyamAlamauDe navahemacArucittacaMcalakuMDalavilihijjamANagaMDe jAva dasa disAo ujjovemANe pabhAsemANe IsANe kappe IsANavaDisae vimANe jaheva rAyappaseNahajje jAva divvaM devihi, jAva jAmeva [disi pAunbhUe tAmeva disi paDigae / bhaMtetti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadati NamaMsati 2 evaM vadAsI-ahoNaM bhaMte ! IsANe deviMde devarAyA mahiDIe IsANassa NaM bhaMte ! sA divvA deviDDI kahiM gatA kahiM aNupaviTThA ?, goyamA ! sarIraM gatA 2, se keNadveNaM bhaMte ! evaM bucati sarIraMgatA? 2, goyamA! se jahAnAmae-kUDAgArasAlA siyA duhao littA guttA guttaduvArA NivAyA NivAyagaMbhIrA tIse NaM kRDAgAre jAva kUDAgArasAlAdiDhato bhANiyaJco / IsANeNaM bhaMte ! devideNaM devaraNNA sA divyA deviDDI divvA devajuttI 4 divve devANubhAge kiNNA laDe kinnA patte kiNNA abhisamannAgae ke vA esa Asi pubbabhace, kiNNAmae vA |kiMgotte vA kayaraMsi vA gAmaMsi vA nagaraMsi vA jAva saMnivesaMsi vA kiMvA sucA kiMvA dacA kiMvA bhocA kiM vA kiccA kiM vA samAyarittA kassa vA tahArUvassa samaNassa vA mAhaNassa vA aMtie egamavi AyariyaM dhammiyaM suvayaNaM socA nisamma [jaNNaM] IsANeNaM deviMdeNaM devaraNNA sA digbA devihI jAva abhisamanAgayA, evaM khalu goyamA! teNaM kAleNaM 2 iheva jaMbUdIve 2 bhArahe vAse tAmalilI nAma nagarI hotthA, vannao, tattha NaM tAmalittIe nagarIe tAmalI nAma moriyaputte gAhAvatI hotthA, ahe ditte jAva bahuja SSOCCESCACCESSAGAR dIpa anukrama [160] *5-15* * * tAmalI-tApasa kathA ~334~
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [134] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [134] dIpa anukrama [160] vyAkhyA- zaNassa aparibhUe yAvi hosthA, tae NaM tassa moriyaputtassa tAmalittassa gAhAcaiyassa aNNayA kayAi puca- 3 zatake prajJaptiH rattAvarattakAlasamayaMsi kuTuMbajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve ajjhasthie jAba samuppajjitthA-asthi tA uddezaH1 abhayadA me purA porANANaM sucinnANaM suparikAMtANaM subhANaM kallANANaM kaDANaM kammANaM kallANaphalavittivisesoda tAmaloprAyA vRttiH14 | jeNAhaM hiraNeNaM vahAmi suvanneNaM bahAmi dhaNeNaM vahAmi dhanneNaM bahAmi puttehiM vahAmi pamUhi vahAmi | NAmapratra jyAsU134 // 16155 | viuladhaNakaNagarayaNamaNimottiyasaMkhasilapavAlarattarayaNasaMtasArasAvatejeNaM atIva 2 abhivahAmi, taM kipaNaM ahaM puNa porANANaM mucinnANaM jAva kaDANaM kammANaM egaMtasokkhayaM ubehemANe viharAmi,taM jAva tAva ahaM hirapaNeNaM vahAmi jAva atIva 2 abhivahAmi jAvaM ca NaM me mittanAtiniyagasaMbaMdhipariyaNo 4 ADhAti pariyANAi sakArei sammANeha kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM viNaeNaM pajuvAsai tAva tA me seyaM 31 kallaM pAuppabhASAe rayaNIe jAva jalaMte sayameva dArumayaM pariggahiyaM karettA viulaM asaNaM pANaM khAtima sAtima uvakkhaDAvettA mittaNAtiniyagasayaNasaMbaMdhipariyaNaM AmaMtettAtaM mittanAiniyagasaMbaMdhipariyaNaM viuleNaM asaNapANakhAtimasAtimeNaM catvagaMdhamallAlaMkAreNa ya sakArettA sammANetA tasseva mittaNAiniyagasaM-16 IN // 16 // baMdhipariyaNassa purato jeTTaputtaM kuTuMbe ThAvettA taM mittaNAtiNiyagasaMbaMdhipariyaNaM jevaputaM ca ApucchittA sayameva dArumayaM paDiggahaM gahAya muMDe bhavittA pANAmAe pavajAe pabvaittae, pabvaie'viya NaM samANe imaM || eyArUvaM abhiggahaM abhigihissAmi-kappai me jAvajIvAe chaTuMchaTTeNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM urlDa-13 GAN-C404 DI tAmalI-tApasa kathA ~335~
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [134] dIpa anukrama [160] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [1], mUlaM [134] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH bAhAo pariziya 2 sarAbhimuhassa AyAvaNabhUmIe AyAvemANassa viharittae, chaTThassavi ya NaM pAraNayaMsi AyAvaNabhUmIto pacorubhittA sayameva dArumayaM paDiggahayaM gahAya tAmalisIe nagarIe uccanIyamajjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDittA suddhodaNaM paDiggAhettA taM tisattakhutto uda| eNaM pakkhAlettA tao pacchA AhAraM AhAritaettika evaM saMpehei 2 kalle pAuppabhASAe jAba jalate | sayameva dArumayaM paDiggahayaM karei 2 viDalaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM ubakkhaDAve 2 tao pacchA pahAe | kathavalikamme kapakouyamaMgala pAyacchite suddhappAvesAI maMgallAI basthAI pavaraparihie appamahagdhA bharaNAlaMkiyasarIre bhoSaNavelAe bhoSaNamaMDavaMsi suhAsaNavaragae tae NaM mittaNAiniyagasapaNasaMbaMdhiparijaNeNaM saddhiM taM viulaM asaNaM pANaM khAtimaM sAimaM AsAdemANe bIsAemANe paribhASamANe paribhuMjemANe viharai / jimi yamuttuttarAgae'vi ya NaM samANe AyaMte cokkhe paramasuibhUe taM mittaM jAva pariyaNaM viuleNaM asaNapANa 4| pupphavatthagaMdhamalAlaMkAreNa ya sakAre 2 tasseva mittaNAi jAva pariyaNassa purao jeI puttaM kuTuMbe ThAveha 2 tA tasseva taM mittanAiNiyagasapaNa saMbaMdhiparijaNaM jepurataM ca Apucchara 2 muMDe bhavitA pANAmAe pavvajjAe pavvahae, pavvaievi ya NaM samANe imaM eyArUvaM abhigga abhigiNhaha - kappar3a me jAvajIvAe uchaTTeNaM jAva AhAritaettika imaM eyArUvaM abhiggahaM abhiginhai 2 tA jAvajIbAe chahachaNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM uhuM bAhAo pariziSa 2 sUrAbhimudde AyAvaNabhUmIe AyAvemANe viha Eatonto tAmalI-tApasa kathA For Pasta Use Only ~336~
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [134] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [134] dIpa anukrama [160] vyAkhyA-16 rai, chahassavi ya NaM pAraNayaMsi AyAvaNabhUmIo pacoruhai 2 sayameva dArumayaM paDiggahaM gahAya tAmalittIe 3 zatake prajJaptiH nagarIe uccanIyamajjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDai 2 suddhoyaNaM paDiggAhei 2 tisatta- uddezaH1 bhayadavA- khutto udaeNaM pakvAleha, tao pacchA AhAraM AhArei / se keNa?NaM bhaMte! evaM bucA-pANAmA paJcajAtAmalAmAyAvRttiH1 ||21, goyamA ! pANAmAe NaM paJcajAe pabvaie samANe jaM jattha pAsai iMdaM vA khaMdaM vA kaI vA sivaM vA vesa-18|| NAmapatra EnAjyAsU134 // 13 maNaM vA ajaM vA kokiriyaM vA rAyaM vA jAva sasthavAhaM vA kArga vA sANaM vA pANaM vA ucaM pAsai ucca | kApaNAmaM karei,nIyaM pAsaha nIyaM paNAmaM karei, jaM jahA pAsati tassa tahA paNAmaM karei, se teNaguNaM goyamA ! dra evaM vucai-pANAmA jAva pabvajA // (suu0134)|| 'jaheva rAyappaseNaijjetti yathaiva rAjapraznIyAkhye'dhyayane sUriyAbhadevasya vaktavyatA tathaiva cehezAnendrasya, kimantetyAha-jAva divvaM devihi miti, sA ceyamarthasajhepataH-sabhAyAM sudharmAyAmIzAne siMhAsane'zItyA sAmAnikasahI|zcaturbhirlokapAlaraSTAbhiH saparivArAbhiragramahiSIbhiH saptabhiranIkaiH saptabhiranIkAdhipatibhizcatasRbhizcAzItibhirAtmarakSadevasahasrANAm anyaizca bahubhirdevairdevIbhizca parivRto mahatA''hatanAvyAdiraveNa divyAn bhogabhogAn bhuJjAno viharati sma, itazca jambUdvIpamavadhinA''lokayan bhagavantaM mahAvIraM rAjagRhe dadarza, dRSTvA ca sasaMbhramamAsanAdusasthI, utthAya ca saptASTAni padAni tIrthakarAbhimukhamAjagAma, tato lalATataTaghaTitakarakuDmalo vavande, banditvA cAbhiyogikadevAn zabdayAJcakAra, evaM ca tAnavAdIta-gacchata bho rAjagRhaM nagaraM mahAvIraM bhagavantaM vandadhvaM yojanaparimaNDalaM ca kSetraM zodha SECREASE // 16 // tAmalI-tApasa kathA ~337~
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [134] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: SAB prata sUtrAMka [134] dIpa anukrama [160] | yata, kRtvA caivaM mama nivedayata, te'pi tathaiva cakruH, tato'sau padAtyanIkAdhipati devamevamavAdIt-bho ! bho| devAnA | priya ! IzAnAvataMsakavimAne ghaNTAmAsphAlayan ghoSaNAM kuru yaduta gacchati bho / IzAnendro mahAvIrasya vandanAya | tato yUyaM zIghraM mahA tasyAntikamAgacchata, kRtAyAM ca tena tasyAM bahavo devAH kutUhalAdibhistatsamIpamupAgatAH, taizca parivRto'sau yojanalakSapramANayAnavimAnArUDho'nekadevagaNaparivRto nandIzvare dvIpe kRtavimAnasajhepo rAjagRhanagaramAjagAma, tato bhagavantaM tripradakSiNIkRtya caturbhirakulai vamaprAptaM vimAnaM vimucya bhagavatsamIpamAgatya bhagavantaM vanditvA paryupAste sma, tato dharma zrutvaivamavAdIt-bhadanta ! yUyaM sarva jAnItha pazyatha kevalaM gautamAdInAM maharSINAM divyaM nAvyavidhimupadarzayitumicchAmItyabhidhAya divyaM maNDapaM vikurvitavAn, tanmadhye maNipIThikA tana ca siMhAsana, OM tatazca bhagavantaM praNamya tatropaviveza, tatazca tasya dakSiNA jAdaSTottaraM zataM devakumArANAM vAmAca devakumArINAM nirgadacchati sma, satazca vividhAtodhavaragItadhvanirajita janamAnasa dvAtriMzadvidhaM nAvyavidhimupadarzayAmAseti / 'tae NaM se PIsANe deviMde 2 taM divaM devihi yAvatkaraNAdidamaparaM vAcyaM yaduta 'divaM devajuI divaM devANubhAvaM paDisAharai sAha rittA khaNeNaM jAe egabhUe / tae NaM IsANe 3 samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdittA namaMsittA niyagapariyAlasaMparibuDe'tti Mil'pariyAla'tti privaarH| 'kaDAgArasAlAdihato'tti kuTAkAraNa-zikharAkRtyopalakSitA zAlA yA sA tathA tayA * dRSTAnto yaH sa tathA, sa caiva-bhagavantaM gautama evamavAdIt-IzAnendrasya sA divyA devaki gatA? (kAnupaviSTA), 8|| gautama ! (zarIraM gatA) zarIrakamanupraviSTA / atha kenArthenaivamucyate !, gautama ! yathA nAma kuTAkArazAlA syAt, tasyA-IXI 945 tAmalI-tApasa kathA ~338~
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [134] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [134] vyAkhyA- 15 vAdUre mahAn janasamUhastiSThati, sa ca mahAbhAdikamAgacchantaM pazyati, dRSTA va to kUTAgArazAlAmanupravizati, paramIzA-||31. uddezaH1 prazaptiH bAlA nendrasya sA divyA devarddhiH (zarIraM gatA) zarIrakamanupraviSTeti / 'kipaNe'ti kena hetunA ? 'kiM vA dace'tyAdi, iha ||STATE abhayadevI tAmalIprana yA vRttiH dattvA'zanAdi bhuktvA'ntaprAntAdi kRtvA tapAzubhadhyAnAdi samAcarya ca pratyupekSApramArjanAdi, 'kassa vetyAdi-nyAsa vAkyasya cAnte puNyamupArjitamiti vAkpazeSo dRzyaH, 'jaNNa'ti yasmAtpuNyAt nnmitylngkaare| 'asthi tA me purA // 16 // porANANa'mityAdi purA-pUrva kRtAnAmiti yogaH, ata eva 'porANANa'ti purANAnAM 'suciNNArNa'ti dAnAdisuca ritarUpANAM 'suparaphatANaM'ti suSThu parAkrAnta-parAkramastapaHprabhRtika yeSutAni tathA teSAM, zubhAnAmoMvahatvena kalyANAnA| manarthopazamahetutveneti, kuto'sti ? ityAha-'jeNAha'mityAdi, pUrvoktameva kicirasavizeSamAha-'viulaghaNakaNagarayaNamaNimosipasaMkhasilappavAlarattarayaNasaMtasArasAvaejeNaM'ti, iha dhanaM-gaNimAdi ratnAni-karketanAdIcimaNayaH| candrakAntAyAH zilApravAlAni-vidvamANi,anye tvAhaH-zilA-rAjapaTTAdirUpAHpravAla-viduma raktaratAni-pArAgAdIni, etadrUpaM yat 'saMta'tti vidyamAnaM sAraM-pradhAnaM svApateya-dravyaM tattathA tena 'egaMtaso khayaMti ekAntena kSayaM, navAnAM | zubhakammeNAmanupArjanena, 'mitte'tyAdi, tatra mitrANi-suhRdo jJAtayaH-sajAtIyAH nijakA-gotrajAH sambandhino // 16 // mAtRpakSIyAH zvazurakulInA vA parijano-dAsAdiH 'AdAItti Adriyate 'parijANaitti parijAnAti svAmitayA kA'pANAmAe'tti praNAmo'sti vidheyatayA yasyAM sA prANAmA tayA, 'suddhoya'ti sUpazAkAdivarjitaM kUra 'tisatta-kA khuttotti trisaptakRtvaH, ekaviMzativArAnityarthaH, 'AsAemANe'ti ISatsvAdayan 'vIsAemANe'tti vizeSeNa svaadyn| CSC MCAE dIpa anukrama [160] A asurary.com tAmalI-tApasa kathA ~339~
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [134] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [134] dIpa anukrama [160] | svAdhavizeSa 'paribhAvemANe'tti dadat 'paribhujamANeti bhojyaM paribhuJjAnA, 'jimiyanuttusarAgae'tti 'jimiya'tti prathamaikavacanalopAt jemitA-bhuktavAn 'bhuttottara'tti bhukottara-bhojanottarakAlam 'Agae'tti AgataH upavezanasthAne bhuktottarAgataH, kiMbhUtaH san ? ityAha-'Ayate'tti AcAntaH-zuddhodakayogena'cokkha'tti cokSA lepasikthAdyapanayanenAta eva paramazucibhUta iti / 'jaM jattha pAsaitti yam-indrAdika yatra-deze kAle vA pazyati tasya tatra praNAmaM karotIti hai vAkpazeSo dRzyaH 'khaMdaM yatti skandaM vA-kArtikeyaM 'ruI vA' mahAdevaM 'sivaM vatti vyantaravizeSam, AkAravizeSo| dRzyaH, AkAravizeSadharaM vA rudrameva, 'vesamaNaM vatti uttaradikpAlam 'ajaM vatti AryA prazAntarUpAM caNDikA 'kohaTrAkiriyaM vatti caNDikAmeva raudrarUpAM, mahiSakuTTanakriyAvatImityarthaH, 'rAyaM vA' ityatra yAvarakaraNAdidaM dRzyam-'Isara | vA talavaraM vA bhADaMpiyaM vA koDaMbiyaM vA sehiM vA iti, 'pANaM batti cANDAla 'u'ti pUjyam 'ucaM paNamati ThA atizayena praNamatItyarthaH 'nIya'ti apUjyaM 'nIyaM paNamati' anatyartha praNamatItyarthaH, etadeva nigamayazAha-'jaM jahe-IIX ityAdi puruSapazcAdika yathA-yatprakAraM pUjyApUjyasvabhAvaM tasya-puruSAdeH tathA-pUjyApUgyocitatayA // hai tae NaM se tAmalI moriyaputte teNe orAleNaM vipuleNaM payatteNaM paggahieNaM bAlatavokammeNaM sukke bhukkhe jAva dhamaNisaMtae jAe yAvi hotthA, tae NaM tassa tAmalittassa bAlatavasissa annayA kayAi pumvarattAvarattakAlasamayaMsi aNicajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve ajhasthie ciMtie jAva samuppajitthA-evaM khalu ahN|| imeNaM orAleNaM vipuleNaM jAva udaggeNaM utteNaM uttameNaM mahANubhAgeNaM tavokammeNa suke bhukkhe jAva dhama tAmalI-tApasa kathA ~340~
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [135-137] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [135-137] dIpa vyAkhyA-4 NisaMtae jAe, taM asthi jA me uhANe kamme bale vIrie purisakkAraparakkame tAva tA me seyaM kallaM jAva jalate 3 zatake prajJaptiH tAmalittIe nagarIe diTThAbhaTTe ya pAsaMDasdhe ya puvvasaMgatie ya gihatthe ya pacchAsaMgatie ya pariyAyasaMgatie ya uddezaH1 abhayadevI- ApattiA tAmalittIe nagarIe majjhamajheNaM niggacchittA pAjaggaM kuMDiyamAdIyaM javakaraNaM dArumayaM ca paDi-18||tAmalaranaza ggahiyaM egate [eDeDa eDittA tAmalittIe nagarIe uttarapuracchime disIbhAe NiyattaNiyamaMDalaM [AlihadAda nasurendr||16|| AlihitA saMlehaNAjhUsaNAjhusiyassa bhattapANapaDiyAikkhiyassa pAovagayassa kAlaM aNavaskhamANassA tvAnAdaraNa viharittaettikadu evaM saMpehei evaM saMpehettA kalaM jAva jalate jAva Apucchaha 2 tAmalittIe [ egate eDee]3/ jAva jalaMtejAva bhattapANapaDiyAikkhie pAovagamaNaM nivanne / teNaM kAleNaM 2 valicaMcArAyahANI arNidA apurohiyA yAvi hotthA / tae NaM te balicaMcArAyahANivatthavvayA bahave asurakumArA devA ya devIo Pya tAmaliM bAlatavariMsa ohiNA AhoyaMti 2 annamannaM saddAveMti 2 evaM vayAsI-evaM khalu devANuppi-13 4 yA ! palicaMcA rAyahANI aNiMdA apurohiyA amhe NaM devANuppiyA! iMdAhINA iMdAdhiDiyA iMdAhI kajA ayaM ca NaM devANuppiyA ! tAmalI pAlatavassI tAmalittIe nagarIe bahiyA uttarapuracchime disIbhAe niyattaNiyamaMDalaM AlihitA saMlehaNAjhUsaNAjhUsie bhattapANapaDiyAikkhie pAovaga-1 W // 164 // maNaM nivanne, taM seyaM khalu devANuppiyA ! amhaM tAmaliM bAlatavassi balicaMcAe rAyahANIe Thitipa-| kappaM pakarAvettaettika? annamannassa aMtie eyamaha paDisuNeti 2 balicacAe rAyahANIe majhamajjameNaM anukrama [161 -163] SAREaratunintenational tAmalI-tApasa kathA ~341
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [135-137] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [135-137] dIpa 55A5%85OMOMOMOMOM niggacchai 2 jeNeva ruyagiMde upAyapamvae teNeva uvAgacchai 2 gheubbiyasamugghAeNaM samohaNaMti jAva uttaraubviyAI rUvAI vikuThavaMti, tAe umiTAe turiyAe cavalAe caMDAe jANAe cheyAe sIhAe sigghAe divAe uddhayAe devagatIe tiriyamasaMkhejANaM dIvasamuddANaM majajhamajjheNaM jeNeva jaMbUddIve 2 jeNeva bhArahe vAse jeNeva tAmalittI[e] nagarI[pa] jeNeva tAmalittI moriyaputte teNeva uvAgacchaMti 2ttA tAmalissa bAlatava ssissa uppiM sapakkhi sapaDidisi ThiccA divvaM devihiM divvaM devajurti divvaM devANubhAgaM divvaM yattIsavihaM nahavihiM upadaMsaMti 2 tAmaliM bAlatavassi tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM kareMti vaMdati namasaMti 2 evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA! amhe balicaMcArAyahANIvatthabbayA bahave asurakumArA devA ya devIo ya devANuppiyaM vaMdAmo namasAmo jAva pajuvAsAmo, amhANaM devANuppiyA! balicaMcA rAyahANI aNidA apurohiyA amhe'vi ya ka devANuppiyA ! iMdAhINA iMdAhiTThiyA iMdAhINakajjA taM tumbhe Na devANuppiyA! balicaMcArAyahANiM ADhAha pariyANaha sumaraha aTuM baMdhaha nidAnaM pakareha Thitipakappa pakareha, tate NaM tumbheda kAlamAse kAlaM kiccA palicaMcArAyahANIe uvavajissaha, tate NaM tumbhe amhaM iMdA bhavissaha, tae NaM tumbhe amhehiM saddhiM divvAI bhogabhogAI bhuMjamANA viharissaha / tae NaM se tAmalI vAlatavassI tehiM balicacArAyahANivatdhabbehiM bahahiM asurakumArehiM devehi devIhi ya evaM vutte samANe eyamajhu no ADhAi no pariyANei tusiNIe saMciTThA, tae NaM te balicaMcArAyahANivatthabvayA bahave asurakumArA devA ya devIo ya anukrama [161 -163] tAmalI-tApasa kathA ~342~
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [135 -137] dIpa anukrama [161 -163] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [1], mUlaM [135-137] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevI yA vRttiH 1 // 165 // tAmali moriyaputtaM dopi tabaMpi tikkhutto AgrAhiNa ppayAhiNaM kareMti 2 jAva amhaM ca NaM devANupiyA yadicaMcArAyahANI aniMdA jAva ThitipakappaM pakareha jAba docaMpi tacaMpi, evaM butte samANe jAva tusiNIe saMcidda, tapa NaM te balicaMcArAyahANivatthabvayA bahave asurakumArA devA ya devIo ya tAmaliNA bAlatavarisaNA agADhAijamANA apariyANijyamANA jAmeva disiM pAu bhUyA tAmeva disiM paDigayA / (sU0135) / / teNaM kAleNaM 2 IsANe kappe aNiMde apurohie yAvi hotthA, tate NaM se tAmalI bAlatavastI bahupaDipunnAI saTTi vAsasaharasAI pariyAgaM pAuNittA domAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsittA savIsaM bhattasayaM aNa|saNAe cheditA kAlamAse kAlaM kicA IsANe kappe IsANavarDisae bimANe ubavAyasabhAe devasayaNisi devasaMtariye aMgulassa asaMkhejjabhAgamettAe ogAhaNAe IsANadebiMdavirahakAlasamayaMsi IsANadeviMdatAe ubavaNNe, tae NaM se IsANe deviMde devarAyA anuNobabanne paMcavihAe pajjatIe paJcattIbhAvaM gacchati, taMjahAAhArapa0 jAva bhAsamaNapallattIe, tae NaM te valicaMcArAyahANivatthavvayA bahave asurakumArA devA ya | devIo ya tAmaliM bAlatavasi kAlagayaM jANittA IsANe ya kappe deviMdattAe ubavaNNaM pAsittA AsuruttA kuviyA caMDikkiyA misimisemANA balicaMcArAyaH majjhamajjheNaM niggacchati 2 tAe ukkiTThAe jAva | jeNeva bhArahe vAse jeNeva tAmalittI[e] nayarI[e] jeNeva tAmalissa bAla tavassissa sarIrae teNeva uvAgacchati 2 vAme pAe suSeNaM yaMdhati 2 tikkhutto mudde uddahati 2 tAmalittIe nagarIe siMghADagatigacakkacacara cau Jacation intemation tAmalI-tApasa kathA For Penal Use Only ~343~ 3 zatake uddezaH 1 tAmaDerIzAnendratve notpAdaH sU 136 // 165 //
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [135 -137] dIpa anukrama [161 -163] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [1], mUlaM [135-137] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH tAmalI-tApasa kathA mmuhamahApahapahesu Akavikarhi karemANA mahayA 2 saddeNaM ugdhosemANA 2 evaM kyAsikesa NaM bho se | tAmalI bAlataba0 sayaMga hiyaliMge pANAmAe pavvajjAe phavvahae ? kesa NaM bhate (bho)| IsANe kappe IsANe deviMde devarAyAitikaTTu tAmalissa bAlatava0 sarIrayaM hIlaMti niMdati khiMsaMti garihiMti avamannaMti tajjati tAleti parivarheti pavvarheti AkacikahiM kareMti hIlettA jAva AkaTTavikahiM karesA egate eDati 2 jAmeva | disiM pAunbhUyA tAmeva disiM paDigayA ( sU0 136 ) tae NaM te IsANakappavAsI yahave vaimANiyA devA ya devIo ya bali caMcArAyahANivatthavvaehiM asurakumArehiM devehiM davIhi ya tAmalissa bAlatavasissa sarIrayaM hIliz2amANaM niMdijjamANaM jAva AkaDavikaddhiM kIramANaM pAsaMti 2 AsuruttA jAva misimisemANA | jeNeva IsANe deviMde devarAyA teNeva uvAgacchati 2 karayala pariggahiyaM dasanahaM sirasAvataM matthae aMjali kaTTu jaeNaM vijaeNaM vRddhAveti 2 evaM vadAsI evaM khalu devANuppiyA ! baliccArAyahANivatthaJcayA bahake asurakumArA devA ya devIo ya devANuppie kAlagae jANittA IsANe kappe iMdattAe ubavanne pAsettA Asu| ruttA jAva egate eDeMti 2 jAmeva disiM pAunbhUyA tAmeva disiM paDigayA / tae NaM se IsANe deviMde deva| rAyA tesiM IsANakappavAsINaM bahUNaM bemANiyANaM devANa ya devINa ya aMtie eyamahaM socA nisamma Asu rute jAva misimisemANe tattheva sayaNilavaragae tivaliyaM bhiuDiM niDAle sAhaDu balicaMcArAyaddANiM ahe sapakhi sapaDidisiM samabhiloei, tae NaM sA valicaMcArAyahANI IsANeNaM deviMdeNaM devarannA ahe sa For Par at Use Only ~344~
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [135-137] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [135-137] SEGES 3 zatake uddezaH1 IzAnendrakRtA'surANAMzikSA *** pakkhi saparidisiM samabhiloiyA samANI teNaM dibbappabhAveNaM iMgAlanbhUyA mummurabhUyA chAriyambhUyA tatta- prajJaptiH kavellakanbhUyA tattA samajoibhUyA jAyA yAvi hotthA, tae NaM te balicaMcArAyahANivatthavvayA yahave asu- abhayadevI-|| rakamArA devA ya devIo yataM balicaMcaM rAyahANi iMgAlambhUyaM jAva samajotimbhUyaM pAsaMti 2bhIyA tathA yA vRttiH tasiyA ubdhiggA saMjAyabhayA sabvao samaMtA AdhAti paridhAveMti 2 annamannassa kArya samaturaMgemANA // 16 // raciTuMti, tae NaM te balicaMcArAyahANivatthavvayA bahave asurakumArA devA ya devIo ya IsANaM deviMdaM deva || rAyaM parikaviyaM jANittA IsANassa deviMdassa devaranno taM divvaM devihi divaM devajuI divvaM devANubhAmaM|| * divvaM teyalessaM asahamANA savve sapakkhi sapaDidisiM ThicA karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvataM mathae aMjaliM kaha jaeNaM vijaeNaM vaddhASiti 2 evaM kyAsI-aho NaM devANuppiehiM divyA deviTThI jAva // 4 abhisamannAgatA taM divvA NaM devANuppiyANaM divvA deviDDI jAva laddhA pattA abhisamannAgayA taM khAmemi / NaM devaannuppiyaa| khamaMtuNaM devANuppiyA! [khamaMtu] marihaMtuNaM devANuppiyANAi bhujora evaMkaraNayAe-12 tikaDe eyamaI sammaM viNaeNaM bhujo 2 khAmeti, tate NaM se IsANe deviMde devarAyA tehiM balicaMcArAyahANI W batyahiM bahuhiM asurakumArehiM devehiM devIhi ya eyamajhu sammaM viNaeNaM bhujorakhAmie samANe taM divvaM vihiM jAva teyalessaM paDisAharaha, tappabhitiM ca NaM goyamAte balicaMcArAyahANivatthanvayA bahave asu-114 rakumArA devA va devIo ya IsANaM deviMdaM devarAyaM Adati jAva pajuvAsaMti, IsANassa deviMdassa devarano dIpa anukrama [161-163] // 166 // *** SAREILLEGunintentiatisha ~345~
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [135-137] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05] aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [135-137] ANAuvavAyavayaNanidese ciTThati, evaM khalu goyamA ! IsANeNaM deviMdaNa devarannA sA divyA devihI jAva||| abhismnnaagyaa| IsANassa NaM bhaMte / deviMdassa devaranno kevatiyaM kAlaM ThitI paNNattA, goyamA / sAtire-1 gAI do sAgarovamAI ThitI pannattA / IsANe NaM bhaMte / deviMde devarAyA tAo devalogAo AukkhaeNaM jAvaI gatititihiM uvavajihiti?, go0 mahAvidehe cAse sijjhihiti jAva aMtaM kAheti (sU0137t aNiccajAgariyati anityacintAM divAbhaTTe yatti dRSTAbhASitAna 'puthvasaMgatie'tti pUrvasaGgatikAna gRhasthatve | 4 paricitAna niyattaNiyamaMDalaM'ti nivartanaM-kSetramAnavizeSastatparimANaM nivartanika, nijatanupramANamityanye, 'pAoga-18|| maNaM nivaNe tti pAdapopagamanaM 'niSpannaH' upasaMpanna Azrita ityarthaH / 'aNidatti indrAbhAvAt 'apurohiya'tti zAntikarmakArirahitA, anindratvAdeva, purohito hIndrasya bhavati tadabhAve tu nAsAviti, 'iMdAhINa'tti indrAdhInA | indravazyatvAt 'iMdAhiDiya'tti indrAdhiSThitAstadyuktatvAt , ata evAha-iMdAhINakajjatti indrAdhInakAryAH 'Thitipakappati sthitI-avasthAne balicazcAviSaye prakalpaH-saGkalpaH sthitiprakalpo'tastaM 'tAe unihAe ityAdi, 'tayA' vivakSitayA 'utkRSTayA utkarSavatyA devagatyeti yogaH 'tvaritayA' Akula[]yA na svabhAvajayetyarthaH, antarAkUtato'pyeSA sthAdityata Aha-'capalayA'kAyacApalopetayA 'caNDayA'raudrayA tathAvidhotkarSayogena 'jayinyA' gatyantarajetRtvAt &chekayA' nipuNayA upAyapravRttitaH 'siMhayA' siMhagatisamAnayA zramAbhAvena 'zIghrayA' vegavatyA 'divyayA' pradhAnayA 'uddhRta yA vastrAdInAmujUtatvena, uddhatayA vA sadarpayA, 'sapakkhi'ti samAH sarve pakSA:-pAyoH pUrvAparadakSiNottarA yatra dIpa anukrama [161-163] SCALCUS ~346~
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [135 -137] dIpa anukrama [161 -163] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [1], mUlaM [135-137] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyA prajJaptiH abhayadevI yA vRttiH 1 // 167 // sthAne tatsapakSam, ikAraH prAkRtaprabhavaH samAH sarvAH pratidizo yatra tatsapratidik, 'battIsativihaM nahavihiMti dvAtriMzadvidhaM nAvyavidhiM nAvyaviSayavastuno dvAtriMzadvidhatvAt tacca yathA rAjaprIyAdhyayane tathA'vaseyamiti / 'ahaM baMdha'tti prayojananizcayaM kurutetyarthaH 'nidAnaM' prArthanAvizeSam etadevAha - ThipakappaM'ti prAgvat / 'Asuruta' |tti 'AsuruttAH' zIghraM kopavimUDhabuddhayaH, athavA sphuritakopacihnA', 'kuviya'tti jAtakopodayAH 'caMDakiya'tti praka| TitaraudrarUpAH 'misimisemANe 'ti dedIpyamAnAH krodhajvalaneneti / 'beNaM'ti rajvA' uddahati' tti' avaSThIvyanti' niSThIvanaM kurvanti 'AkaDavikahiM 'ti AkarSavikarSikAM 'holeti tti jAtyAdyudghATanataH kutsanti 'niMdaMti'tti cetasA kutsanti 'khiMsaMti'tti svasamakSaM vacanaiH kutsanti 'garahaMti'tti lokasamakSaM kutsantyeva 'avamaNNaMti'tti avamanyante- 2 avajJA''spadaM manyante 'tajiti'tti aGguDIzirazvAlanena 'tAyeMti' tADayanti hastAdinA 'parivahati 'tti sarvato vyathante kadarthayanti 'pavvati'tti pravyathante prakRSTavyathAmiSotpAdayanti / 'tattheva sayaNijjavaragaetti tatraiva zayanIyavare sthita ityarthaH, 'tivaliyaM' ti trivalikAM 'bhRkuTiM' dRSTivinyAsavizeSaM, 'samajohabhUya'tti samA jyotiSA-agninA bhUtA samajyotirbhUtAH 'bhIya'tti jAtabhayAH 'uttattha'tti 'utrastAH ' bhayAjjAtotkampAdibhayabhAvAH 'susiyatti zuSitA''nandarasA : 'ubvigga'tti tattyAgamAnasAH, kimuktaM bhavati ?-ityata Aha-saMjAtabhayA, 'AdhAvanti' ISadbhAvanti | 'paridhAvanti' sarvato dhAvantIti 'samaturaMgemANa'tti samAzliSyantaH, anyo'nyamanupravizanta iti vRddhAH / 'nAi bhujo evaM karaNayAe'tti naiva bhUya evaMkaraNAya saMpatsyAmahe iti zeSaH, 'ANAzvavAyavayaNanide se'ti AjJA karttavyame Educatory Internationa For Park Use Only ~ 347~ 3 zatake uddezaH 1 IzAnendra kRtA'surANAMzikSA sU 137 // 167 //
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [135-137] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [135-137] vedamityAcAdezaH upapAta:-sevA vacanam-abhiyogapUrvaka AdezaH nirdezA-praznite kAyeM niyatArthamuttaraM tata eSAM bancha&statastatra // IzAnendravaktavyatAprastAvAttadvaktavyatAsaMbaddhamevoddezakasamAptiM yAvat sUtravRndamAha| sakassa NaM bhaMte ! deviMdussa devaranno vimANehiMto IsANasa deviMdassa devaranno vimANA IsiM uccayarA ceva IsiM unnayatarA ceva IsANassa vA deviMdassa devaranno vimANehiMto sakkassa deviMdassa devaranno vimANA laNIyayarA ceva Isi ninnayarA ceva , hatA! goyamA sakassa taM ceva savvaM neyabvaM / se keNaTeNaM ?, goyamA ! se jahAnAmae-karayale siyA dese uce dese unnae dese pIe dese ninne, se teNaTeNaM goyamA sakassa deviMdassa devaranno jAva IsiM niNNatarA ceva / (sa. 138) / pabhU NaM bhaMte ! sakke deviMde devarAyA IsANassa deviMdassa devaranno aMtiyaM pAunbhavittae 1, haMtA pabhU, se NaM bhaMte ! kiM ADhAyamANe pabhU aNAdAyamANe pabhU?, goyamA! ADhAyamANe pabhU no aNAdAyamANe pabhU, pabhU NaM bhaMte ! IsANe deviMde devarAyA sakassa deviMdassa devarano aMtiyaM pAunbhavittae ?, haMtA pabhU, se bhaMte ! kiM ADhApamANe pabhU aNAdAyamANe pabhU?, goyamA ADhAyamANevi pabhU aNADhAyamANevi pbhuu| pabhU Na bhaMte !sake deviMde devarAyA IsANaM deviMdaM devarAyaM sapakkhi sapaDidisiM samabhiloettae jahA pAdumbhavaNA tahA dovi AlAvagA neyabvA / pabhU NaM bhaMte ! sake deviMde devarAyA IsANeNaM devideNaM devarannA saddhiM AlAvaM vA saMlAvaM vA karettae?, haMtA! pabhU jahA pAdunbhavaNA / asthi NaM bhaMte ! tersi sakIsANANaM deviMdANaM devarAINaM kicAI karaNijjAI samuppajaMti !, hatA! asthi, se kahamidANiM pakareMti !, goyamA ! dIpa anukrama [161-163] ~348~
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [138-141] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [138-141] byAkhyA 1 tAhe Sa NaM se sake deviMde devarAyA IsANassa deviMdassa devaranno aMtiyaM pAumbhavati, IsANe paM deviMde || 1 zatake prajJaptiH // devarAyA sakassa deviMdassa devarAyassa aMtiyaM pAunbhavai, iti bho / sakkA deviMdA devarAyA dAhi- dezaH 1 yAvRttiNaDalogAhivai, iti bho ! IsANA deviMdA devarAyA uttarahRlogAhivai, iti bho ! iti bho ti te annama vimAnAniassa kiccAI karaNijAI pacaNumbhavamANA viharati / / (sU0139) / asthi NaM bhaMte ! tersi sakIsANANaM yAlA // 168 // deviMdANaM devarAINaM vivAdA samuppajaMti, hatA! asthi / se kahamidANi pakareMti ?, goyamA! tAhe cevAlApauvivA te sakIsANA deviMdA devarAyANo saNakumAraM deviMdaM devarAyaM maNasIkareMti, tae NaM se sarNakumAre deviMde danirNayaHsa| devarAyA tehiM saphIsANehiM devidehiM devarAIhiM maNasIkae samANe khippAmeva sakIsANANaM daviMdArNa deva-||8 narakumArerAIrNa aMtiyaM pAunbhavati, jaM se badaha tassa ANAuvavAyavayaNanise ciTThati // (suu0140)||srnnku- ndrasvarUpaM sU mAre NaM bhaMte ! deviMde devarAyA kiM bhavasiddhie abhavasiddhie sammadiTThI micchadihI parittasaMsArae aNaMtasaM-IP1289 ||140-141 sArae sulabhayohie dulabhavohie ArAhae virAhae carime acarime?.goyamA saNakumAreNaM devide devarAyA| bhavasiddhIe no abhavasiddhIe, evaM sammaTTiI parittasaMsArae sulabhayohie ArAhae carime pasatthaM neyavvaM / se keNatuNaM bhaMte! , goyamA ! sarNakumAre deviMde devarAyA bahUNaM samaNANaM baraNaM samaNINaM bahUrNa sAvayANaM bahaNaM || 4/sAviyANaM hiyakAmae muhakAmae patyakAmae ANukaMpie nisseyasie hiyamuhanissesakAmae, se teNaTeNaM || goyamA ! sarNakumAraNaM bhavasiddhie jAva no acarime / saNakumArassa NaM bhaMte ! deviMdassa devaranno kevatiyaM 8 // 168 // StsGREGACROCCASI dIpa anukrama [164-167]] ~349~
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [138-141] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [138 -141] gAthA: kAlaM ThitI pannattA ?, goyamA ! sattasAgarovamANi ThitI pannattA / seNaM bhaMte ! tAo devalogAo Aukkhara eNaM jAva kahiM upavajihiti, goyamA / mahAvidehe vAse sijinahiti jAva aMtaM karehiti. sevaM bhaMte / sevaM bhaMte ! 2 / gAhAo-chaTTamamAso addhamAso vAsAiM aTTha chammAsA / tIsagakurudattANaM tavabhattapari pnnpriyaao||1|| uccattavimANANaM pAunbhava pecchaNA ya saMlAve / kiMci vivAduppattI saNaMkumAre ya bhaviII yabvaM (sN)||2|| (suu0141)|| moyA samattA / taIyasae paDhamo uddeso samatto // 3-1 // &aa 'uccatarA cevatti uccatvaM pramANataH 'unnayatarA ceva'tti unnatatvaM guNataH, athavA uccatvaM prAsAdApekSam , unnatatvaM tu prAsAdapIThApekSamiti, yaccocyate-paMcasauccatteNaM Aimakappesu hoti u vimANa'tti tatparisthUlanyAyamaGgIkRtyAvaseyaM, 4 tena kizciduccataratve'pi teSAM na virodha iti / 'dese ucce dese unnaetti pramANato guNatazceti / 'AlAvaM yA saMlA hai batti 'AlApaH' saMbhASaNaM saMlApastadeva punaH punaH / 'kiccAIti prayojanAni 'karaNijjAIti vidheyAni / 'se kaha| miyANi kareMti'tti, atha katham 'idAnIm asmin kAle kAryAvasaralakSaNe prakurutaH1, kAryANIti gamyam / 'iti bhotti 'iti' etatkAryamasti, bhozabdazcAmantraNe, 'iti bho iti bhotti'tti parasparAlApAnukaraNaM 'jaM se vayaha tassa | ANAuvavAyavayaNaniddeseti yadAjJAdikamasau vadati tatrAjJAdike tiSThata iti vAkyArthaH, tatrAjJAdayaH pUrva vyAkhyAtA eveti / 'ArAhae'tti jJAnAdInAmArAdhayitA'carameM'tti carama eva bhavo yasyAprAptastiSThati, devabhavo vA caramo yasya saH, caramabhavo vA bhaviSyati yasya sa caramaH / 'hiyakAmae'tti hitaM-sukhanibandhanaM vastu 'suhakAmae'ti dIpa anukrama [164-169] 4%AE%ARKEKO ~350~
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [138-141] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [138 % -141] gAthA: vyAkhyA- mukha-zarma 'patyakAmae'mi pazyaM-duHkhamAyAM, kasmAdevamityata Ara-AkariSati pAyAma, ata evAra-visa- 3 zatake prajJaptiH yasiya'tti niHzreyasaM-poSasanna niyukta iva naiHzyasikaH 'hiyamuhalissesakAmapatti hitaM yasmusam-aduHkhAnuvandha-13 uddezaH1 abhayadevI- mityarthaH tavizeSANA-sarveSAM kAmayate-yAzcati yaH sa tathA / pUrvoktArthasaGgrahAya gAthe dve-chaThe syAdi, ihAyagAthAyAM / mokAkhye yA vRttiA pUrvArddhapadAnAM pazcApadaiH saha yathAsako sambandhaH kAryaH, tathAhi-timyakakurudatsasAdhvoH krameNa SaSThamaSTamaM ca tapA, sanatkumAra bhvytvaa||16|| | (granthAnam 4000) tathA mAso'rddhamAsazca bhattapariNatti anazanavidhiH, ekasa mAsikamanazamamanyasya cArddhamA disU141 sikamiti bhAvaH, tathaikasyASTa varSANi paryAyaH anyasya ca paNmAsA iti / dvitIyA gAthA gatArthA / 'moyA samatta ti mokAbhidhAnanagaryAmaruyodezakArthasya kIdRzI vikurvaNA ityetAvadapasyoktatvAnmokaivAyamudezaka ucyate // iti tRtIya-para zate prathamoddezakaH saMpUrNaH // 3 // 1 // prathamoddezake devAmA vikurvaNoktA, dvitIye tu tavizeSANAmevAsurakumArANAM gatizaktiprarUpaNAyedamAhateNaM kAleNaM seNaM samaparNa rAyagihe nAma magare hotthA jAva parisA paluvAsai, teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM |8 camare asuriMde asurarAyA dhamaracaMcAe rApahANIe sabhAe mahammAe camaraMsisIhAsaNaMsi causaDIe saamaa-IM||119|| NiyasAhassIhiM jAva mahavihiM ubadasettA jAmeva disiM pAunbhUe tAmeca disi pddige|bhNtesi bhagavaM gopame samaNaM bhagavaM mahAvIra maMdati namasati 1 evaM badAsI-asthi bhaMte ! imIse rayaNappabhAe puDhabIe ahe| asurakumArA devA parivasaMti ?, goyamA!bo iNaDhe samaDhe, jAva ahesattamAe puTavIe, sohammassa kappassa| - - % dIpa anukrama [164-169] % REaratunmlaminina atra tRtIya-zatake prathama-uddezaka: samApta: atha tRtIya-zatake dvitIya-uddezaka: Arabhyate ~351~
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [142 -144] + gAthA: dIpa anukrama [170 -172] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [2], mUlaM [142-144] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH ahe jAva asthiNaM bhaMte ! IsinbhArAe puDhavIe ahe asurakumArA devA parivasaMti !, jo iNaTThe samaTTe / se kahi~ khAi NaM bhaMte! asurakumArA devA parivasaMti ?, goSamA ! imIse rayaNappabhAe puDavIe asIuttarajoyaNasaya sahassabAhallAe, evaM asurakumAra devava savvayA jAva dibbAI bhogabhogAI bhuMjamANA viharaMti / atthi NaM bhaMte ! asurakumArANaM devANaM ahe gativisae ?, haMtA atthi, kevatiyaM ca NaM pabhU! te asurakumA| rANaM devANaM ahe gativisae pannatte ?, goyamA ! jAva asattamAe puDhavIe tacaM puNa puDhaviM gayA ya gamissaMti y| kiM pattiyanaM bhaMte ! asurakumArA devA tacaM puDhaviM gayAya gamissaMti ya ?, goyamA ! puSvaveriyassa vA | vedaNaudIraNayAe puJcasaMgaiyassa vA vedNajavasAmaNayAe, evaM khalu asurakumArA devA tavaM puDhacaM gayA ya gamissaMti ya / atthi NaM bhaMte / asurakumArANaM devANaM tiriyaM gativisae pannatte !, haMtA asthi, kevatiyaM va NaM bhaMte! asurakumArANaM devANaM tiriyaM gaivisae panate 1, goyamA ! jAva asaMkhejA dIvasamuddA naMdissaravaraM puNa dIvaM gayA ya gamissaMti y| kiM pattiyannaM bhaMte ! asurakumArA devA naMdIsaravaradIcaM gayA ya gamissaMti ya?, goyamA je ime arihaMtA bhagavaMtA eesiNaM jammaNamahesu vA nikkhamaNamaddesu vA NANuppayamahimAsu vA parinivvANamahimAsu vA, evaM khalu asurakumArA devA naMdIsaravaradIvaM gayA pa gamissaMti ya / asthi NaM bhaMte ! asurakumArANaM devANaM uhuM gativisae?, haMtA / asthi / kevatiyaM ca NaM bhaMte! asurakumArANaM devANaM u gativisae ?, goyamA ! jAvascue kappe sohammaM puNa kappaM gayA ya gamissaMti va / kiM pattiyaNNaM bhaMte! asura Education Internation For Parks Use Only ~352~ war
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [142-144] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [142 hA uddezaH2 asurANAM -144] gAthA: || kumArA devA sohammaM kappaM gayA ya gamissaMti ya?, goyamA! tesiNaM devANaM bhavapaccaiyaverANuvaMdhe, te NaM devA vikuvvemANA pariyAremANA vA Ayarakkhe deve vittAseMti ahAlahussagAI rayaNAI gahAya AyAe egaprajJaptiH 43 zatake abhayadevI tamaMtaM avakAmati / atthi NaM bhaMte ! tesiM devANaM ahAlahussagAI rayaNAI, haMtA asthi / se kahamiyANi yA vRttiH parati ?, tao se pacchA kArya pabvahati / pabhUNa bhaMte ! te asurakumArA devA tattha gayA ceva samANA tAhiM| tithaMgAdauga accharAhiM saddhiM divvAI bhogabhogAI bhuMjamANA viharittae, No tiNaDhe samajhe, te NaM tao paDiniyataMti tiHsU142 // 17 // 2ttA ihamAgacchaMti 2 jati NaM tAo accharAo ADhAyaMti priyaannNti|pbhuurnn bhaMte !te asurakumArA devA camarotpAde tAhiM accharAhiM saddhiM dibvAI bhogabhogAI aMjamANA viharittae ahannatAo accharAo noADhAyaMti no hetavaH pariyANaMti, NoNapabhU te asurakumArA devA tAhiM accharAhiM saddhiM divvAI bhogabhogAI bhuMjamANA vihari-|| sattae, evaM khalu goyamA! asurakumArA devA sohammaM karpa gayA ya gamissaMti ya (sU142)kevaikAlassa gaMbhaMte! || asurakumArA devA uhuM uppayaMti jAva sohammaM kappaM gayA yagamissaMti ya?, goyamA! arNatAhiM ussappiNIhi || aNaMtAhiM avasappiNIhiM samatikAMtAhiM, asthi NaM esa bhAve loyaccherayabhUe samuppajada jannaM asurakumArAsa devA uhuM uppayaMti jAya sohammo kappo, kiM nissAe NaM bhaMte ! asurakumArA devA urdu jappayaMti jAca sohammo ||4|| P // 17 // &|kappo, se jahAnAmae-iha sabarA ivA babbarA ivA TaMkaNAivA bhuttuyA ivA palhayAi vA puliMdA vA egaM mahaM gaIM vA kharbu vA duggaM vA dariM vA visamaM vA pabvayaM vA NIsAe sumahallamavi AsabalaM vA hatthibalaM vAra dIpa anukrama [170-172] ~353~
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [142-144] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka GAIRECAC [142 -144] 55626045646459-456-4-564 gAthA: johacalaM vAdhaNuvalaM vA Agalati, evAmeva asurakumArAvi devA, NaNNattha arihaMte vA arihaMtaceyANi vA aNagAre vA bhAviyappaNo nissAe uhUM uppayaMti jAva sohammo kappo / sabveviNaM bhaMte ! asurakumArA devA uhUM uppayaMti jAva sohammo kappo ?, goyamA! No iNaTe samahe, mahiDDiyA NaM asurakumArA devA uhuM uppayaMti jAva sohammo kappo / esabi gaMbhaMte ! camare asuriMde asurakumArarApA uhUM uppaiyapubdhi jAva sohammo | kappo ?, haMtA goyamA 12 / aho NaM bhaMte ! camare asuriMde asurakumArarAyA mahihIe mahajuIe jAva kahi |paviTThA ?, kUDAgArasAlAdidruto bhaanniybvo| (sU143) camareNaM bhaMte ! asuriMdeNaM asurarannA sA divvA devihI 4 taM ceva jAva kinnA laddhA pattA abhisamannAgayA, evaM khalu goyamA! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbUhIve bhArahe vAse viMjhagiripAyamUle cebhele nAma saMnivese hosthA, vanao, tastha NaM bhele saMnivese paraNe naam| gAhAvatI parivasati aDhe ditte jahA sAmalissa vattadhvayA tahA neyavvA, navaraM cauppuDayaM dArumayaM paDiggasahayaM karettA jAva vipulaM asaNaM pANaM vAimaM sAimaM jAca sayameva cauppuDapaM dArumayaM paDiggahayaM gahAya muMDe|8| bhavittA dANAmAe pabajAe pabvaittae pavvaie'vi yaNaM samANe taM ceva, jAva AyAvaNabhUmIo pacorubhai 2ttA sayameva cauppuDayaM dArumayaM paDiggahiyaMgahAya bebhele sannivese uccanIyamajjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDesA jaM me paDhame puDae paDai kappar3a me taM paMthe pahiyANaM dalaittae jame doce puDae paDA kappai me taM kAgasuNayANaM dalahattae ja me tace puDae paDai kappai me taM macchakacchabhANaM dalaittae jaM me cautthe puDae paDai dIpa anukrama [170 CACAMAR -172] pUraNa-gAthApati evaM camarotpAta kathA ~354~
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [142-144] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [142 vyAkhyA- prajJaptiH abhayadevI yA vRttiH -144] // 17 // gAthA: kappaha me taM apaNA AhArisaesikaTu evaM saMpehei 2 kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe taM va niravasesaM jAva3 zatake me(se)cautthe puDae paDai taM appaNA AhAraM AhArei, tae NaM se pUraNe bAlatabassI teNaM orAleNaM viuleNaM uddezaH2 |payatteNaM paggahieNaM bAlatavokammeNaM saM ceva jAva vebhelassa sannivesassa majjhamajjheNaM niggacchati 2 pAuyaM camarotyA|kuMDiyamAdIyaM ubakaraNaM cappuDayaM ca dArumayaM paDiggahiyaM egaMtamaMte eDei 2 vebhelassa sannivesassa dAhiNa- dampUraNadIpuracchime disImAge adaniyattaNiyamaMDalaM AlihitA saMlehaNAjhusaNAjhasie bhattapANapaDiyAikkhie pAo- kSA sU144 vagamaNaM nivaNe / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ahaM goyamA! chaumasthakAliyAe ekArasavAsaparivAe cha8 NTeNaM || anikvitteNaM tavokammeNaM saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe pubvANupubdhi caramANe gAmANugAma dUijjamANe | jeNeva susamArapure nagare jeNeva asoyavaNasaMDe ujjANe jeNeva asoyabarapAyave jeNeva puDhavisilAo teNeva |uvAgacchAmi 2 asogavarapAyavassa heTThA puDhavisilApaTTayaMsi aTThamabhattaM parigiNhAmi, dodhi pAe sAhaDDa|vagdhAriyapANI egapoggalanividvadiTThI aNimisanayaNe IsiMpanbhAragaeNaM kAeNaM ahApaNihiehiM gattehiM sabi*diehiM guttehiM egarAiyaM mahApaDimaM upasaMpajjittANaM viharAmi / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM camararcacArApahANI |||| |ajiMdA apurohiyA yAvi hotthA, tae NaM se pUraNe cAlatabassI bahupaDipunnAI duvAlasavAsAI pariyAgaM // 17 // pAuNittA mAsiyAe saMlahaNAe attANaM jhUsettA sa ibhattAI agasaNAe chedettA kAlamAse kAlaM kiyA camaracaMcAe rAyahANIe uvavAyasabhAe jAva iMdattAe uvavanne, tae NaM se camare amuriMde asurarAyA ahuNo dIpa anukrama [170-172] SACREGA pUraNa-gAthApati evaM camarotpAta kathA ~355
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [142-144] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [142 4% -144] B gAthA: davane paMcavihAe pajattIe pajattibhAvaM gacchA, taMjahA-AhArapajattIe jAva bhAsamaNapabattIe, tae se camare asuriMde asurarAyA paMcavihAe pajjattIe pajattibhAvaM gae samANe uhuM vIsasAe ohiNA Abhoei da jAva sohammoM kappo, pAsai ya tatva sakaM deviMdaM devarAyaM maghavaM pAkasAsaNaM sayakatuM sahassaksaM vajapANi puraMdaraM jAba dasa disAo ujjovemANaM pabhAsemANaM sohamme kappe sohammava.sae vimANe sArkasi sIhAsaNaMsi jAva divvAI bhogabhogAI bhujamANaM pAsai 2 imeyArUve ajjhathie ciMtie patthie maNogae saMkappe samuppajjitvA-kesa NaM esa apatdhiyapatthae duraMtapaMtalakSaNe hirisiriparivajie hINapunacAuddase jannaM mama imAe eyAravAe divvAe devihIe jAva divve devANubhAve laDhe patte abhisamannAgae umpi appussue dibvAI || bhogabhogAI bhuMjamANe viharaha, evaM saMpehei sAmANiyaparisovavannae deve sahAveha evaM vayAsI-kesa NaM | | esa devANuppiyA apatthiyapatthae jAva bhuMjamANe biharaha, tae NaM te sAmANiyaparisovavannagA devA camareNaM asuriMdeNaM asurarannA evaM vuttA samANA hahatuTThA jAva hayahiyayA karayalapariggahiyaM dasanaha sirasAvattaM matthae aMjaliM kaddu jaeNaM vijaeNaM vaddhAti 2 evaM vayAsI-esa NaM devANuppiyA ! sake deviMde devarAyA | jAba biharaha, tae NaM se camare asuriMde asurarAyA tesiM sAmANiyaparisovavannagANaM devANaM aMtie eya-3 maDhe socA nisamma Asurutte ruThe kuvie caMDikie misimisemANe te sAmANiyaparisovavannae deve evaM vayAsI-anne khalu bho ! (se)sake deviMde devarAyA anne khalu bho! se camare asuriMde asurarAyA, mahihIe khalu ER CAR dIpa anukrama [170 -172] pUraNa-gAthApati evaM camarotpAta kathA ~356~
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [142-144] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [142 majJaptiH -144] gAthA: se sakke deviMde devarAyA, appahie khalu bho ! se camare asuriMde asurarAyA, taM icchAmi gaM devANuppiyA : 3 zatake vyAkhyA sakaM deviMdaM devarAyaM sayameva acAsAdettaettikamu usiNe usiNabhUe yAvi hotyA, tae NaM se camare asuriMde uddezaH2 abhayadevI- da asurarAyA ohiM pauMjai 2 mama ohiNA Abhoei 2 imeyArUve ajjhathie jAva samuppajisthA-evaM khalu | camaretpAde yA vRttiH || || samaNe bhagavaM mahAvIre jaMbUrIve 2 bhArahe vAse susamArapure nagare asogavaNasaMDe ujANe asogavarapAyavassa | || vIrasya zara & Na sU 144 ahe puDhavisilAvaTTayaMsi aTThamabhattaM paDigiNhittA egarAiyaM mahApaDima uvasaMpajjittANaM viharati, taM seyaM // 17 // khalu me samaNaM bhagavaM mahAvIra nIsAe sakaM deviMda devarAyaM sayameva accAsAdettaettikaTTa evaM saMpehei 2 sayaNijAo anmuTThaharatA devadUsaM pariheha2 uvavAyasabhAe puracchimilleNaM dAreNaM Niggacchada, jeNeva sabhA suhammA ||* jeNeva coppAle paharaNakose teNeva uvAgacchada rattA phaliharayaNaM parAmusai 2 ege abIe phaliharayaNamAyAe mahayA amarisaM vahamANe camaracaMcAe rAyahANIe majhamajheNaM niggacchada 2 jeNeva tigicchakRDe uppAyapa vvae teNAmeva uvAgacchada 2ttA veubviyasamugyAeNaM samohaNai 2ttA saMkhejAI joSaNAI jAca uttaraveu-2 || viyarUvaM vijabbai 2ttA tAe uphiTTAe jAva jeNeva paDhavisilApahae jeNeva mama aMtie teNeva uvAga-|||| // 17 // licchati 2 mama tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM kareti jAva namaMsittA evaM vayAsI-icchAmi bhaMte! tunbha nIsAe sarpha devidaM devarAyaM sayameva acAsAdittaettikaTTa uttarapuracchime disibhAge abakamai 2 veubviyasamugdhAerNa samohaNai 2 jAca docaMpi beubviyasamugghAeNaM samohaNai 2 egaM mahaM ghoraM ghorAgAraM bhIma dIpa anukrama [170-172] SARERatininematural pUraNa-gAthApati evaM camarotpAta kathA ~357~
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [142-144] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [142 -144] gAthA: bhImAgAraM bhAsuraM bhayANIyaM gaMbhIraM uttAsaNayaM kAlahurattamAsarAsisaMkAsaM joyaNasayasAhassIyaM mahAboMdi kA viudhvai 2 apphoDei 2 vaggaha 2 gajahara hayahesiyaM karei 2hatdhigulagulAiyaM kre| 2rahaghaNaghaNAiyaM karei 2 // pAyadaddaragaM karei 2 bhUmicaveDayaM dalayai 2 sIhaNAdaM nadai 2 uccholei 2 paccholei 2 tipaI chiMdaha 2 vAma bhuyaM Usavei 2 dAhiNahatyapadesiNIe ya aMguTThaNaheNa ya vitiricchamuhaM viDaMbei 2 mahayA 2 saddeNaM 2 kalakalaraveNaM karei, ege abIe phaliharayaNamAyAe u8 vehAsaM uppaie, khobhaMte ceva aheloyaM kaMpemANe ca meyaNitalaM AkarTsa (sAkahUM) teva tiriyaloyaM phoDemANeva aMbaratalaM katthai gajaMto katthai vijuyAyaMte katthai vAsaM vAsamANe katthaI raugghAyaM pakaremANe katthai tamukkAyaM pakaremANe, vANamaMtaradeve vittAsemANe, joisie deve duhA vibhayamANe 2 Ayarakkhe deve vipalAyamANe 2 phaliharayaNaM aMbaratalaMsi viyaTTamANe 2 viujjhAemANe 2 tAe ukiTAe jAva tiriyamasaMkhajANaM dIvasamudANaM majhaM majheNaM vIyIvayamANe 2 jeNeva sohamme 8 kappe jeNeva sohammava.sae vimANe jeNeva sabhA sudhammA teNeva uvAgacchai 2 egaM pAyaM paumavaravaDyAe karehada egaM pAyaM sabhAe suhammAe karei phaliharayaNeNaM mahayA 2 saddeNaM tikkhutto iMdakIlaM AuDei 2 evaM vayAsI kahiNaM bho! sake deviMde devarAyA ? kahiNaM tAo caurAsIi sAmANiyasAhassIo? jAva kahi NaM tAo *cattAri caurAsIio AyarakkhadevasAhassIo? kahi gaM tAo aNegAo accharAkoDIo ajahaNAmi aja mahemi anna vahemi aja mamaM avasAo accharAo vasamuvaNamaMtuttikaDu taM aNiTuM akaMtaM appiyaM asu0 amagu. dIpa anukrama [170-172] SARERatun international pUraNa-gAthApati evaM camarotpAta kathA ~358~
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [142-144] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [142 -144] // 17 // gAthA: vyAkhyA- | amaNA pharusaM giranisiraha, tae NaM se sakke deviMda devarAyA taM aNi jAva amaNAmaM assuyapuvyaM pharasaM zatake giraM socA nisamma Asurutte jAba misimisemANe tivaliyaM bhiDiM niDAle sAraDe camaraM asuriMdaM asu- udezA2 abhayadevI |rarAyaM evaM vadAsI-haM bho camarA ! asuriMdA ! asurarAyA! apatthiyapatthayA! jAva hINa punnacAuddassAda bajramocanaM yA vRttiH14 ajaM na bhavasi nAhi te suhamatthIttikaTTa tastheva sIhAsaNavaragae varSa parAmusaharataM jalataM phuDataM taDataDataM pratinivRtti ukAsahassAI viNimmupamANaM jAlAsahassAI pamuMcamANaM iMgAlasahassAI pavikkhiramANaM 2 phuliMgajAlA-zcacamarasya mAlAsahassehiM cakkhuvikvevadihipaDighAyaM pakaremANa hupavahaairegateyadippaMtaM jatiNavegaM phullakiMmaya samArNa mahanbhayaM bhayaMkaraM camarassa asuriMdassa asuraranno vahAe vajaM nisiraha / tate NaM se camare asuriMde 4 asurarAyA taM jalaMtaM jAva bhayaMkaraM vajjamabhimuhaM AvayamANaM pAsai pAsaitsA jhiyAti pihAi &AjhiyAyittA pihAittA taheva saMbhaggamauDaviDae sAlaMbahasthAbharaNe ukhupAe ahosire kakkhAgaya-14 seyaMpi va viNimmuyamANe 2 tAe ukiTAe jAva tiriyamasaMkhejANaM dIvasamuhANaM majha majjheNaM vIIvayamANe 2 jeNeva jaMbUdIve 2 jAya jeNeva asogavarapAyave jeNeva mama aMtie teNeva uvAgacchada rattA bhIe bhayagaggarasare bhagavaM saraNamiti buyamANe mamaM doNhavi pAyANaM aMtaraMsi vegeNa samovaDie (sU0144) (granthAnam 2000) // 173|| / 'evaM asurakumAre tyAdi, 'evam' anena sUtrakrameNeti, sa caivam-'ubari egaM joyaNasahassaM ogAhettA hehA cegaM | joyaNasahassaM bajettA majhe ahahattare joyaNasayasahasse ettha NaM asurakumArANaM devANaM cosahi bhavaNAvAsasaksahassA 51 dIpa anukrama [170-172] pUraNa-gAthApati evaM camarotpAta kathA ~359~
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [142 -144] + gAthA: dIpa anukrama [170 -172] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [2], mUlaM [142-144] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05] aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH bhavatIti aklAya' mityAdi / 'vibvaimANA vatti saMrambheNa mahadvai kriyazarIraM kurvantaH 'pariyAremANA vatti paricArayantaH parakIyadevInAM bhogaM kartukAmA ityarthaH, 'ahAlahussagAI' ti 'yathe 'ti yathocitAni laghuskhakAni-amahAsvarUpANi, | mahatAM hi teSAM netuM gopayituM vA'zakyatvAditi yathAlaghusvakAni, athAlaghUni mahAnti variSThAnIti vRddhAH / 'AyAe' tti AtmanA svayamityarthaH 'egataM' ti vijanam 'aMta'ti deshm| 'se kahamiyANi pakareMtitti atha kimidAnIM ralagrahaNAnantaramekAntApakramaNakAle prakurvanti vaimAnikA rahAdA tRNAmiti / 'tao se pacchA kArya pavvahaMti'ti tato ratnAdAnAt 'pacchati anantaraM 'se'ti eSAM ratnAdAdaNAmasurANAM 'kArya' dehaM 'pravyathante' prahArairmazanti vaimAnikA devAH, teSAM ca pravyathitAnAM vedanA bhavati jaghanyenAntarmuhattamutkRSTataH SaNmAsAn yAvat / 'sabarA i vA' ityAdI zavarAdayo'nAryavizeSAH 'maGkaM vatti gardA 'duggaM va'tti jaladurgAdi 'dariM va'ti darI parvatakandarAM 'visamaM va'ti viSamaM gatatarvAdyAkulaM bhUmirUpaM 'nissAe ti nizrayA''zritya 'ghaNubalaM va'tti dhanurddharabalam 'Agaleti'tti Akalayanti jeSyAma ityadhyavasyantIti / 'naNNattha'tti 'nanu' nizcitam 'atra' ihaloke, athavA 'arihaMte vA nissAe uhuM uppayaMti' 'nAnyatra' | tannizrayA'nyatra na na tAM vinetyarthaH / 'dANAmAe'tti dAnamayyA, 'chaumatthakAliyAe'si udmasthakAla eva chadmasthakAlikA tasyAM 'dovi pAe sAhaGkutti saMhRtya -saMha (ha) tau kRtvA, jinamudrayetyarthaH 'baradhAriyapANi'tti pralambitabhujaH, 'IsiMphabhAra gaeNaM' ti prAgbhAraH - agrato mukhamavanatatvam 'ahApaNihiehiM gattehiM'ti 'yathApraNihitaiH' yathAsthitaiH / 'bIsasAe'ti svabhAvata eva / 'pAsai ya tattha'ti pazyati ca tatra - saudharmakalpe 'maghavaMti maghA - mahAmeghAste yasya Eucation Internationa For Parts Use Only ~360~ war
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [142 -144] gAthA: dIpa anukrama [170 -172] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [2], mUlaM [142-144] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhya: prajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 174 // vaze santyasau maghavAnatastaM 'pAgasAsaNaM' ti pAko nAma balavAn ripustaM yaH zAsti-nirAkarotyasau pAkazAsano'tastaM 'saya| kaDe' ti zataM RtUnAM pratimAnAmabhigrahavizeSANAM zramaNopAsaka paJcamapratimArUpANAM vA kArttikazreSThibhavApekSayA yasyAsau | zatakraturatastaM 'sahassakkhati sahasramaNAM yasyAsau sahasrAkSo'tastam, indrasya kila mantriNAM paJca zatAni santi, tadI| yAnAM cAkSNAmindraprayojanavyApRtatayendrasambandhitvena vivakSaNAttasya sahasrAkSatvamiti 'puraMdara'ti asurAdipurANAM dAraNAt purandarastaM 'jAva dasa disAo'tti iha yAvatkaraNAt 'dAhiNaDulogAhivaI battIsavimANasaya sahassAhivaI erAvaNavAhaNaM suriMdaM arayaMbaravatthadharaM' arajAMsi ca tAni ambaravastrANi ca svacchatayA''kAzakalpavasanAni arajo'mbaravastrANi tAni dhArayati yaH sa tathA tam, 'AlaiyamAlamauDa' AlagitamA mukuTaM yasya sa tathA taM 'navahemacArucittacaMcalakuNDalavilihijja mANagaMDaM' navAbhyAmiva hemnaH satkAbhyAM cArucitrAbhyAM caJcalAbhyAM kuNDalAbhyAM vilikhyamAnI gaNDau yasya sa tathA tam, ityAdi tAvadvAcyaM yAvat 'diveNaM teeNaM dikhAe lesAe'tti, atha yatra yatparivAraM yatkurvANaM ca taM pazyati tathA darzayitumAha- 'apatthiyapatthae 'tti aprArthitaM prArthayate yaH sa tathA 'duraMtapaMta lakkhaNe 'ti durantAni-duSTAbasAnAni ata eva prAntAni-amanojJAni lakSaNAni yasya sa tathA 'hINapunnacAuda se tti hInAyAM puNyacaturdazyAM jAto hInapuNyacAturdazaH, kila caturdazI tithiH puNyA janmAzritya bhavati, sAva pUrNA atyantabhAgyavato janmani bhavati ata AkrozatoktaM- 'hINapuNNacA uddaseti / 'mama'ti mama 'asyAm etadrUpAyAM divyAyAM devaddha satyAM, tathA divye devAnubhAge labdhe prApte abhisamanvAgate sati 'upi'ti mamaiva 'appussue'tti alpautsukyaH 'accAsAi Eucation International For Parks Use One ~ 361~ 3 zatake uddezaH 2 camarotpA daH sU144 // 174 // jonary or
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [142-144] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: - prata sUtrAMka -- [142 -- -144] gAthA: e'tti 'atyAzAtayituM' chAyAyA bhraMzayitumiti / 'usiNe'tti uSNaH kopasantApAt , kopasantApajaM coSNavaM kasyacitsvabhAvato'pi syAdityAha-'usiNabhUe'tti asvAbhAvikamauSNyaM prApta ityarthaH, 'ege'tti sahAyAbhAvAt , ekatvaM |ca bahuparivArabhAve'vi vivakSitasahAyAbhAvAnyavahArato bhavatItyata Aha-'abiie'tti advitIyo piNDarUpamAtrasyApiTa dvitIyasyAbhAvAditi / 'egaM mahati ekA mahatI bondImiti yogaH 'cora'ti hiMsrAM, katham ?-yato 'ghorAkArAM' hiMsA-1 | kRti 'bhImati 'bhImA' vikarAlatvena bhayajanikA, katham !-yato "bhImAkArAM' bhayajanakAkRti 'bhAmuraM ti bhAsvarAM 18 IMI'bhapANIya'ti bhayamAnItaM yayA sA bhayAnItA'tastAm, athavA bhayaM bhayahetutvAdanIka-tatparivArabhUtamulkAsphuliGgAdi |sainyaM yasyAH sA bhayAnIkA'tastAM 'gaMbhIra'ti gambhIrAM vikIrNAvayavatvAt 'uttAsaNaya'tti utrAsanikAM trasI udvege| iti vacanAt smaraNenApyudvegajanikA 'mahAyoMdinti mahAprabhAvatanum 'apphoDei'tti karAsphoTaM karoti 'pApadAragaM'ti || hai bhUmeH pAdenAsphoTanam 'uccholeitti agratomukhAM capeTAM dadAti 'pacholei'tti pRSThatomukhAM capeTAM dadAti 'tivaI chiMdaha'tti malla iva raGgabhUmI tripadIcchedaM karoti 'UsaveItti ucchRtaM karoti 'viDayeI'tti vivRtaM karoti sAkaDaMteva'tti samAkarSayanniva 'viujjhAemANe'tti vyuddhAjamAnaH-zobhamAno vijRmbhamANo vA yuddhAjayan vA'mbaratale pari-3 gharakSamiti yogH| 'iMdakIla'tti gopurakapATayugasandhinivezasthAnam / 'nAhi tetti naiva tava / 'phuliMgajAle'tyAdi | sphuliGgAnAM jvAlAnAM ca yA mAlAstAsAMca yAni sahasrANi tAni tathA taiH, cakSurvikSepazca-cakSurdhamaH dRSTipratighAtazca-darza-12 nAbhAvaH cakSurvikSepadRSTipratighAtaM tadapi kurvat, 'api' vizeSaNasamucaye 'hutavahe tyAdi, hutabahAtirekeNa yattejastena | dIpa anukrama [170-172] AC-%% IIT ncianary.com ~362~
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [142-144] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05] aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [142 -144] gAthA: dIpyamAnaM yattattathA 'jANavega'ti jayI zeSavegavadvegajayI vego yasya tattathA 'mahanbhaya'ti mahatAM bhayamasmAditi maha-ra 3 zatake prajJaptiH palAyaM, kasmAdevamityata Aha-"bhayaGkara' bhayakartR / 'jhiyAi'tti 'dhyAyati' kimetat ? iti cintayati, tathA 'pihAttiA zAra abhayadevI-I'spRhayati' yadyevaMvidha praharaNaM mamApi syAdityevaM tadabhilapati svasthAnagamanaM vA'bhilapati, athavA 'pihAi'tti akSiNI camarasya vI yA vRttiH racaraNayopidhatte-nimIlayati, 'pihAi jhiyAi'tti pUrvokkameva kriyAdvayaM vyatyayena karoti, anena ca tasyAtivyAkulatoktA, taheva'tti || rAgamaH // 17 // // yathA dhyAtavAMstathaiva tatkSaNa evetyarthaH, 'saMbhaggamauDaviDavetti saMbhanno mukuTaviTapaH-zekharakavistAro yasya sa tathA / || ||3|| sU145 'sAlaMyahatvAbharaNe'tti saha Alambena-pralamvena vartante sAlambAni tAni hastAbharaNAni yasyAdhomukhagamanavazAdasaura sAlambahastAbharaNaH 'kakkhAgayaseyaMpiva'tti bhayAtirekAtkakSAgataM svedamiva muzcayan , devAnAM kila svedo na bhavatIti saMdarzanArthaH pivazabdaH 'jhatti vegeNaM'ti vegena samavapatitaH, kathaM ?-'jhagiti' jhaTitikRtvA tae NaM tassa sakassa deviMdassa devaranno imeyArUve ajjhathie jAva samuppajjitthA-no khalu pabhU camare || & asuriMde asurarAyA no khalu samasdhe camare asuriMde asurarAyA no khalu visae camarassa asuriMdassa asura | // 175 // ranno appaNo nissAe uDe uppaittA jAva sohammo kappo, NaNNatva arihaMte vA arihaMtacejhyANi vA aNagAre vA bhAviyappaNo NIsAe pahuM upayati jAva sohammo kappo,taM mahAdukkhaM khalu tahArUvANaM arahahAtANaM bhagavaMtANaM aNagArANa ya acAsAyaNAettikadda ohiM pauMjati 2 mamaM ohiNA Abhoeti 2hA hA dIpa anukrama [170-172] REnatantri | camarotpAta-varNanaM ~363~
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [145] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [145] dIpa anukrama [173] SONASSCOCC436 aho hato'hamasiptikA lAe ukiTAe jAva divvAe devagatIe pajjassa vIhiM aNugacchamANe 2 tiriyamasaMkhejANaM dIvasamudANaM majhamajjheNaM jAya jeNeva asogavarapAyave jeNeva mamaM aMtie teNeva uvAgacchai 2 mama cauraMgulamasaMpataM vajaM paDisAharai (sUtraM 145) / aviyAI me goyamA ! muhivAeNaM kesagge vIitthA, tae NaM se sake deviMde devarAyA vajaM paDisAharitA mamaM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei 2 vaMdai namaMsaha 2 evaM bayAsI-evaM khalu bhaMte / ahaM tunbhaM nIsAe dhamareNaM asuriMdeNaM asurarannA sayameva acAsAie, tae NaM mae parikRvieNaM samANeNaM camarassa asuriMdassa asuraranno vahAe vajje nisahe, tae NaM me imeyArUve ajamathie jAva samuppajjitthA-no khalu pabhU camare asu4 riMde asurarAyA taheva jAva ohiM pauMjAmi devANuppie ohiNA Abhoemi hA hA aho hatomItikaTTu tAe ukkiTThAe jAva jeNeca devANuppie teNeva uvAgaruchAmi devANuppiyANaM cauraMgulamasaMpattaM vajaM paDisA harAmi vajapaDisAharaNaTThayAe NaM ihamAgae iha samosaDhe iha saMpatte iheva aja uvasaMpajittA NaM viharAmi, taM khAmemi NaM devANuppiyA ! khamaMtu NaM devANuppiyA! khamaMtu marahaMtu NaM devANuppiyA ! NAibhujo evaM pakaraNachAyAettikahu mamaM vaMdA namasai 2 uttarapuracchimaM disIbhAgaM avakamA 2 vAmeNa pAdeNaM tikkhutto bhUmi KI dalera 2 camaraM asuriMdaM asurarAyaM evaM padAsI-mupho'si NaM bho camarA ! asuriMdA asurarAyA! samaNassa Santauraton Auditurary.com | camarotpAta-varNanaM ~364~
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [2], mUlaM [146] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 3 zatake prata sUtrAMka [146] // 176 // dIpa anukrama [174] vyAkhyA- 1|| bhagavao mahAvIrassa pabhAveNaM na hi te dANiM mamAo bhayamatthItikaTTha jAmeva disi pAunmUe tAmeva prajJaptiH disi paDigae // (sUtraM 146) uddezA2 abhayadevI-pabhu'tti zaktaH 'samatthettisaGgataprayojana hAhA' ityAdeHsaMskAro'yaM-hA hA aho hato'hamasmItikRtvA, vyaktaM caitat / / camaramuktiH yA vRttiH1 'aviyAIti, 'apica' ityabhyuccaye 'AIti vAkyAlaGkAre 'muTTivAeNa'ti ativegena vajragrahaNAya yo muSTebandhane sU146 vAta utpanno'sau muSTivAtastena muSTivAtena 'kesagge'tti kezAgrANi 'bIitthA' vIjitavAn / 'ihamAgae'tti tiryagloke 'iha samosaDe'tti susamArapure 'iha saMpatte'tti udyAne 'iheva'tti ihaivodyAne 'ajeti 'adya' asminnahani 8 athavA he Arya! pApakarmabahirbhUta ! 'Arya!' vA svAmin ! 'uvasaMpajjittA gaM'ti 'upasaMpadya' upasaMpanno bhUtvA / |'viharAmi' varte 'nAibhujotti naiva bhUyaH 'evaM pakaraNayAe si evaM prakaraNatAyAM vartiSya iti zeSaH, dANi ti idAnIM | sampratItyarthaH / iha leSTvAdikaM pudgalaM kSiptaM gacchantaM kSepakamanuSyastAvahItuM na zaknotIti dRzyate, devastu kiM zaknoti? yena zakreNa vajaM kSiptaM sahataM ca, tathA vanaM cadgRhItaM camaraH kasmAnna gRhIta ityabhiprAyataH prastAvanopetaM praznottaramAha bhaMtetti bhagavaM goyame samaNa bhagavaM mahAvIraM vaMdati 2 evaM vadAsi-deve NaM bhaMte! mahiDDIe mahajutIe jAva mahANubhAge puvAmeva poggalaM khivittA pabhU tameva aNupariyahittA NaM giNhitsae, haMtA pabhU // se keNatuNaM bhiMte ! jAva giNihattae , goyamA ! poggale nikkhitte samANe puDhavAmeva sigdhagatI bhakttiA tato pacchA|| maMdagatI bhavati, deve NaM mahiDIe pubbiMpiya pacchAvi sIhe sIhagatI yeva turiyaturiyagatI ceva, se teNadveNaM // 17 // vAmeva sigdhagatI bhavitA Taurasurary.org | camarotpAta-varNanaM ~365~
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [147] dIpa anukrama [175] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [ 147] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Education camarotpAta-varNanaM | jAva pabhU geNhitae / jati NaM bhaMte! debiMde mahiDIe jAva aNupariyahitA NaM geNhittae kamhA NaM bhaMte! sake NaM deviMde devarannA (rAyA) camare asuriMde asurarAyA to saMcAeti sAhasthi gaNhittae?, goyamA ! asurakumArANaM | devANaM ahe gativisae sIhe 2 caiva turie 2 ceba uhuM gativisae appe 2 ceva maMde maMde caiva vaimANiyANaM devANaM uhuM gativisae sIhe 2 caiva turie 2 ceva ahe gativisae appe 2 caiva maMde 2 ceva, jAghatiyaM khettaM sake deviMde devarAyA u uSpayati ekkeNaM samaeNaM taM baje dohiM, jaM vajje dohiM taM camare tirhi, savvatthove sakassa devidasta devaranno uhaloyakaMDae aheloyakaMDara saMkhejjaguNe, jAvatiyaM khettaM camare asuriMde asurarAyA ahe ovayati ekkeNaM samaeNaM taM sake dohiM jaM sakke dohiM taM vajje tihiM savvatthove camarassa asuriMdassa asuraranno aheloyakaMDa lokaMDae saMkhejjaguNe / evaM khalu goyamA ! sakkeNaM deviMdeNaM devaraNNA camare asuriMde asurarAyA no saMcApati sAhatthi geNhittae / sakkssa NaM bhaMte! deviMdassa devaranno u ahe tiriyaM ca gativisayassa karehiMto appe vA bahue vA tule vA visesAhie vA ?, goyamA ! savvatthovaM khetaM sake deviMde | devarAyA ahe ovayai ekkeNaM samaeNaM tiriyaM saMkhele bhAge gacchai uhuM saMkhene bhAge gacchai / camarassa NaM bhaMte! asuriMdassa asuraranno u ahe tiriyaM ca gativisayassa kayarerahiMto appe vA bahue vA tulle vA visesAhie vA ?, goyamA ! savvatthovaM khettaM camare asuriMde asurarAyA uhUM uppayati ekkeNaM samaeNaM tiriyaM saMkhene bhAge gacchada ahe saMkhejje bhAge gacchadda, vajjaM jahA sakassa deviMdassa taheva navaraM visesAhiyaM kAyavvaM // For Parts Only ~366~ yor
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [147] TIpa anukrama [175] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRttiH) zataka [3], varga [-] aMtara- zataka [-1, uddezaka [2] mUlaM [147] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [ 05] aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH 'abhayadevI yA vRttiH 1 // 177 // lahalahalaha camarotpAta-varNanaM vibhAgApekSA Education Intentional 24 U tiryak 12 18 10 12 . zakraH vajraM Urddha tiryak adhaH adhaH 0 24 18 12 12 10 8 16 iMdra: 24 vajra camaraH camaraH 0 zakraH vajraM 0 Urddha tiryak gamyagamyapekSayA tiryak adhaH yo0 2 yo0ga02 yo 01 yo0 1 ga0 23 ga0 23 023 0 53 yo0 2 iMdra: yoga 2 yo 21 // | sakkarasa NaM taM deviMdassa devaranno ovayaNakAlassa ya uppayaNakAlassa ya kaparerarhito appe vA bahue vA tulle vA visesAhie vA ?, gopamA / savvatthove sakassa deviM ga0 23 dasta devaranno uddhaM uppayaNakAle patra- ovayaNakAle saMkhejjaguNe // camarabhAgadvaya- ssavi jahA sakassa NavaraM savvatthove nyUnaga06 ovayaNakAle uppayaNakAle saMkhega0 23 | yo0 2 jaguNe // vajrassa pucchA, goyamA ! camaraH 16 24 camaraH adhaH yo0 1 | savvatthove upayaNakAle ovayaNakAle visesAhie / eyassa NaM maMte ! vajjassa vajjAhivaissa camarassa ya | asuriMdassa asurarano ovayaNakAlassa ya uppayaNakAlassa ya kayare2hiMto appe vA 41, goyamA ! saphassa ya uppayaNakAle camarassa ya ovayaNakAle ee NaM donivi tullA sanvatthovA, sassa ya ovayaNakAle vAssa vajraH yo0 1 ga0 23 ~367~ For Panal Lise Only 3 zatake | uddezaH 2 zakravajraca. marANAMgati kAlayora rUpa. sU147 // 177 // yor
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [147] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [147] dIpa anukrama [175] kAya upayaNakAle esaNaM doNhavi tule saMkhejaguNe camarassa u uppayaNakAle vajassa ya ovayaNakAle esaNaM doNhavi tulle visesAhie (sa0147) ___ bhiMte ! ityAdi, 'sIhe'tti zIghro vegavAna , sa ca zIghragamanazaktimAtrApekSayA'pi syAdata Aha-'sIhagaI ceva'tti zidhagatireva nAzIghragatirapi, evaMbhUtazca kAyApekSayA'pi sthAdata Aha-turiya'tti tvaritaH-varAvAna , sa ca gateranyatrApi sthAdityata Aha-turiyagai'tti tvaritagatiH' mAnasautsukyapravartitavegavadgatiriti, ekArthA vaite zabdAH 'saMcAie'ti / zakitaH 'sAhasthinti svahastena / 'gaivisae'tti, iha yadyapi gatigocarabhUta kSetraM gativiSayazabdenocyate tathA'pi gati-| reveha gRhyate, zIghrAdivizeSaNAnAM kSetre'yujyamAnatvAditi, 'sIheti zIghro vegavAn , sa cAnaikAntiko'pi syAdata 18 Aha-'sIhe ceva'tti zIghra eva, etadeva prakarSavRttipratipAdanAya paryAyAntareNAha-tvaritastvaritazcaiveti, 'appe appe | cevatti atizayenAlpo'tistoka ityarthaH, 'maMde maMde ceva' tti atyantamandaH, etena ca devAnAM gatisvarUpamAtramuktam // etasmiMzca gatisvarUpe sati zakravanacamarANAmekamAne ardhAdI kSetre gantavye yaH kAlabhedo bhavati taM pratyekaM darzayannAha'jAvaiya'mityAdi, athendrasyordhvAdhaHkSetragamane kAlabhedamAha-savvatthoce sakassetyAdi, 'sarvastoka' svalpaM zakrasya Urdhvalokagamane kha(ka)NDaka-kAlakhaNDaM UrdhvalokakaNDaka Urdhvalokagamane'tizIghratvAttasya, adholokagamane kaNDaka kAlakhaNDamadholokakaNDaka sazyAtaguNa, UrdhvalokakaNDakApekSayA dviguNamityarthaH, adholokagamane zakasya mandagatitvAt, dviguNatvaM ca 'sakassa uppayaNakAle camarassa ya ovayaNakAle eeNaM doSiNavi tallA' tathA 'jAvatiya khettaM camare 3 ahe ovayaha +KCONCERABAR SantaratanimlKI | camarotpAta-varNanaM ~368~
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [2], mUlaM [147] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prajJaptiH prata sUtrAMka [147] dIpa vyAkhyA ikkeNaM samaeNaM taM sakko dohiM' ti vakSyamANavacanadvayasAmarthyAllabhyamiti, 'jAvaiya'mityAdisUtradvayamadha kSetrApekSaM pUrvava- 3 zatake vyAkhyeyaM, 'evaM khalu' ityAdi ca nigamanam / atha zakrAdInAM pratyekaM gatikSetrasyAlpabahutvopadarzanAya sUtratrayamAha- uddezaH2 abhayadevI-dA'sakasse'tyAdi, tatra Urddhamadhastiryak ca yo gativiSayo-gativiSayabhUtaM kSetramanekavidhaM tasya madhye kataro gativiSayaH zakravajracayA vRttiH 1|| katarasmAdgativiSayArasakAzAdalpAdiH iti praznaH, uttaraM tu sarvastokamadhaHkSetraM samayenAvapatati, adho mandagatitvAccha-||marANAgati kasya, 'tiriyaM saMkheje bhAge gacchaItti kalpanayA kilaikena samayena yojanamadho gacchati zakraH, tatra ca yojane dvidhA-IBE // 178 // kalpa.sU147 kRte dvau bhAgau bhavataH, tayozcaikasmin dvibhAge mIlite trayaH saGkhaveyA bhAgA bhavanti atastAn tiryag gacchati, sA.|| yojanamityarthaH, tiryagatau tasya zIghragatitvAt , 'uhUM saMkheje bhAge gacchatti yAn kila kalpanayA trIn dvibhAgAMstiyeggacchati teSu caturthe'nyasmin dvibhAge mIlite catvAro dvibhAgarUpAH saGkhyAtabhAgAH saMbhavanti atastAnUI gacchati / atha kathaM sUtre saGkhyAtabhAgamAtragraNe satIdaM niyatabhAgavyAkhyAnaM kriyate !, ucyate, 'jAvaiyaM khettaM camare 3 ahe ovayaha ekeNaM samaeNaM taM sake dohiM', tathA 'sakassa uppayaNakAle camarassa ovayaNakAle ete NaM donivi tulA' iti vacanato nizcIyate zako yAvadadho dvAbhyAM samayAbhyAM gacchati tAvada mekeneti dviguNamadhaHkSetrAvakSetra, etayozcApAnta-31 rAlavarti tiryakSetramato'pAntarAlapramANenaiva tena bhavitavyamityadhAkSetrApekSayA tiryakSetraM sArddha yojanaM bhavatIti // 178 // vyAkhyAtaM, Ah ca cUrNikAra:-'egeNaM samaeNaM ovayai ahe joyaNaM egeNeva samaeNaM tiriya divaDe gacchai uhuM do joyaNANi sakko'tti / / 'camarassa NamityAdi 'sabatyo khettaM camare 3 uDe uppayai ekeNaM samaeNa'ti, Urdugatau manda anukrama [175] SAREastatininternational ~369~
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [147] dIpa anukrama [175] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [ 147] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH gatisvAttasya, taca kila kalpanayA tribhAgabhyUnaM gavyUtatrayaM,' tiriyaM saMkhene bhAge 'ti tasminneva pUrvoke tribhAganyUnaganyU| tatraye dviguNite ye yojanasya saGkhyA bhAgA bhavanti tAn gacchati, tiryaggatau zIghrataragatitvAttasya, 'ahe saMkhejje bhAge gacchatti pUrvokte tribhAgadvayanyUne gavyUtaSaGke tribhAganyUnagabyUtatraye mIlite ye saGkhyeyabhAgA bhavanti tAn gacchati, | yojanadrayamityarthaH / atha kathaM sayAta bhAgamAtropAdAne niyatasaGkhyeyabhAgatvaM vyAkhyAyate ?, ucyate, zakrasyorddhagatezcamarasya cAdhogateH samatvamuktaM, zakrasya corddhagamanaM samayena yojanadvayarUpaM kalpitamatazcamarasyAdhogamanaM samayena yojanadvayamuktaM, tathA 'jAvazyaM sake ra uhuM uppayai egeNaM samaeNaM taM vajraM dohiM jaM vajjaM dohiM taM camare tirhiti vacanasAmarthyAt pratIyate zakrasya yadUrddha gatikSetraM tasya tribhAgamAtrarUpaM camarasyorddhagatikSetramato vyAkhyAtaM tribhAganyUnatrigavyUtamAnaM taditi, UrddhakSetrAdhogatikSetra yozcApAntarAlavattiM tiryakUkSetramitikRtvA tribhAgadvayanyUnapaDgavyUtamAnaM tadvyAkhyAtamiti, yaca cUrNikAreNoktaM 'camaro uhuM joyaNa'mityAdi tannAvagataM, 'vajraM jahA sakkassa taheva'tti vajramAzritya gativiSayasyAlpabahutvaM vAcyaM yathA zakrasya tathaiva, vizeSadyotanArthaM tvAha-'navaraM visesAhiyaM kAyacvaM' ti, taccaivam- 'vajjassa NaM bhaMte! uhUM | ahe tiriyaM ca gaivisayarasa kayare kayarehiMto appe vA 4 1, goyamA ! savatthovaM khecaM vajje ahe ovayai ekkeNaM samaeNaM tiriyaM visesAhie bhAge gacchai uhUM visesAhie bhAge gacchai tti, vAcanAntare tu etatsAkSAdevokamiti, asthAyamarthaHsarvastokaM kSetraM vajramadho brajatyekena samayena, adho mandagatitvAttasya vajrasya, tacca kila kalpanayA tribhAganyUnaM yojanaM, tiryak tacca vizeSAdhiko bhAgau gacchati, zIghrataragatitvAt, tau ca kila yojanasya dvau tribhAgau vizeSAdhiko satribhAgaM gavyU Education Internationa For Parts Use One ~ 370~
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [2], mUlaM [147] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 3 zatake prata sUtrAMka [147] // 179 // dIpa vyAkhyA- tatrayamityarthaH, tathordU vizeSAdhiko bhAgI gacchati, yau kila tigvizeSAdhiko bhAgau gacchati tAvevogatau kizci prajJaptiH vizeSAdhikau, uIgatau zIghrataragatitvAtparipUrNa yojanamityarthaH, atha kathaM sAmAnyato vizeSAdhikatve'bhihita niyata- uddezaH 2 abhayadevI | bhAgavaM vyAkhyAyate ?, ucyate, 'jAvaiyaM camare 3 ahe ovayai ekeNaM samaeNaM tAvaiyaM sake dohiM jaM sake dohiM taM zakravajracayA vRttiH14 all vaje tihiti vacanasAmarthyAcchakAdhogatyapekSayA bajrasya vibhAganyUnAdhogatirlabdheti tribhAganyUna yojanamiti sAmarANAMgati | vyAkhyAtA, tathA 'sakassa ovayaNakAle vajassa ya uppayaNakAle esa NaM doNhavi tule' iti vacanAdavasIyate yAvadekema kAlayorasamayena zakro'dho gacchati tAvadvajramU, zakrazcaikenAdhaH kila yojanaM evaM vajramUrddha yojanamitikRtvoI yojanaM tasyoktaM, hailpa-sU147 Uodhogatyozca tiryaggaterapAntarAlavartitvAttadapAntarAlavayaiva satribhAgaganyUtatrayalakSaNaM tirthggtiprmaannmuktmiti| anantaraM gativiSayastha kSetrasyAlpabahutvamukta, atha gatikAlasya tadAha-sakkassa Na'mityAdi sUtratrayaM / zakrAdInAM gatikAlasya pratyekamalpabahutvamuktaM atha parasparApekSayA tadAha-eyassa NaM bhaMte ! vajasse'tyAdi, eeNaM vipiNavi tulla'tti zakrayamasArayoH svasthAnagamana prati gasya samatvAdutpatanAvapatanakAlI tayostulyau paraspareNa, 'savasthoca'tti vakSyamANApekSayeti, | tathA 'sakasse' tyAdI 'esa NaM doNhavi tulletti ubhayorapi tulyaH zakAvapatanakAlo vajotpAtakAlasya tulyaH vajrotpAtakAlazca zakrAvapatanakAlasya tulya ityarthaH, 'saMkhejaguNe'tti zakrotpAtacamarAvapAtakAlApekSayA, evamanantarasUtramapi bhAvanIyam // tae NaM camare amuriMde asurarAyA vajabhayavippamukke sakeNaM devideNaM devaranA mahayA avamANeNaM avamANie anukrama [175] ~371
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [148] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [148] dIpa 5545665555 |samANe camaracaMcAe rApahANIe sabhAe suhammAe camaraMsi sIhAsaNaMsi ohayamaNasaMkappe ciMtAsoyasAga-18 rasaMpaviDhe karayalapalhasthamuhe ajjhANovagae bhUmigayadiTTIe jhiyAti, tate NaM taM camaraM asuriMdaM asurarAyaM sAmANiyaparisovavannayA devA ohayamaNasaMkappaM jAva jhiyAyamANaM pAsaMti 2 karayala jAva evaM vayAsikiNNaM devANuppiyA ohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyaha?, lae NaM se camare asuriMde asura te sAmANiyaparisovavannae deve evaM vapAsI-evaM khalu devANuppiyA ! mae samaNaM bhagavaM mahAvIraM nIsAe sake deSide devarAyA sayameva acAsAdie, tae NaM teNaM parikuvieNaM samANeNaM mamaM vahAe vajbe nisiDhe taM bhaddaNNaM bhavatu devANuppiyA! samaNassa bhagavao mahAvIrassa jassa mamhimanupabhAveNa akiTe avvahie aparitAvie ihamAgae iha samosahe iha saMpatte iheva ajnaM uvasaMpajjittA NaM viharAmi, taM gacchAmoNaM devANuppiyA ! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmo NamasAmo jAba pajuvAsAmottikaTu causaThThIe sAmANiyasAhassIhiM jAva sabbiDDIe jAva jeNeca asogavarapAyave jeNeva mama aMtie teNeva uvAgacchaha 2 mamaM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM jAva namaMsittA evaM vadAsi-evaM khalu bhaMte ! mae tumbhaM nIsAe sake deviMde devarAyA sayameva acAsAdie jAva taM bhaI NaM bhavatu devANuppiyANaM mAhi jassa aNupabhAvaNaM akiDe jAva viharAmitaM khAmemi NaM devaannuppiyaa| jAva uttarapuracchimaM disIbhAgaM avakamai 2ttA jAva yattIsaibaddhaM navihiM uvadaMsei 2 jAmeva disiM pAu RECE%E04546 anukrama [176] | camarotpAta-varNanaM ~372~
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [148] dIpa anukrama [176] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [ 148] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 180 // camarotpAta-varNanaM bhUe tAmeva disaM paDigae, evaM khalu goyamA ! camareNaM asuriMdeNa asurarannA sA divyA deviTTI laddhA pattA | jAva abhisamannAgayA, ThitI sAgarovamaM, mahAvidehe vAse sijjhihiti jAva aMtaM kAhiti // ( sUtraM 148 ) 'oha maNasaM'tti upahato - dhvasto manasaH saGkalpo-darpaharSAdiprabhavo vikalpo yasya sa tathA, 'ciMtAsogasAgaramaNupaviTTe' ti cintA - pUrvakRtAnusmaraNaM zoko- dainyaM tAveva sAgara iti vigraho'tastaM 'karata lapalahsthamuhe 'ti karatale paryastaM-adhomukhatayA nyastaM mukhaM yena sa tathA, 'jassamamhi manupabhAveNaM'ti yasya prabhAveNa ihAgato'smi bhavAmIti yogaH, kiMbhUtaH sannityAha-'akiTTe'tti 'akRSTaH' avilikhitaH akliSTo vA abAdhito nirvedanamityarthaH, etadeva kathamityAha- 'anvahie'tti avyathitaH, atADitatve'pi jvalana kalpakulizasannikarSAtparitApaH syAdatastaM niSedhayannAha'aparitAvie' tti, 'ihamAgae' tyAdi vivakSayA pUrvavadvyAkhyeyaM, 'iheva aje' tyAdi, ihaiva sthAne 'artha' asminnahani 'upasaMpadya' | prazAnto bhUtvA viharAmIti / pUrvamasurANAM bhavapratyayo vairAnubandhaH saudharmagamane heturuktaH, atha tatraiva hetvantarAbhidhAnAyAhakiM patie NaM bhaMte! asurakumArA devA u umpayaMti jAva sohammo kappo ?, goyamA ! tesiNaM devANaM aruNovavannagANa vA carimabhavatthANa vA imepArUve ajjhatthie jAva samuppajai- aho NaM amhehiM divvA | devihI laddhA pattA jAva abhisamannAgayA jArisiyA NaM amhehiM divyA deviTThI jAva abhisamannAgayA tArisiyANaM sakeNaM deviMdeNaM devarannA digvA divihI jAba abhisamannAgayA jArisiyA NaM sakkeNaM deviMdeNaM devarannA jAva | abhisamannAgayA tArisiyANaM amhehivi jAva abhisamannAgayA taM gacchAmoNaM sakassa deviMdassa devaranno aMtiyaM For Parts Only ~373~ 3 zatake uddezaH 2 pramodAt camaranRtya sU0 148 asurANamUrdhvagatihatuH sU 149 // 180 // war
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [2], mUlaM [149] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [149] pAumbhavAmo pAsAmo tAva sakassa deviMdassa devaranno divyaM devihi jAva abhisamannAgayaM pAsatu tAva amhavisakke devide devarAyA divvaM deviDhi jAva abhisamaNNAgayaM, taM jANAmo tAva sakkassa deviMdassa devaranno divvaM lAdevihiM jAva abhisamannAgayaM jANau tAva amhavi sake deviMde devarAyA divvaM deviDhei jAva abhisamaNNAgayaM, evaM khalu goyamA ! asurakumArA devA ukhu uppayaMti jAva sohammo kappo / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! ti // (sUtra 149) camaro samato / / 3-2 // kiM pattiyaNa'mityAdi, tatra 'kiMpattiya'ti kA pratyayaH-kAraNaM yatra tat kiMpratyayam 'ahuNovavaNANaM ti hai utpannamAtrANAM 'carimabhavatthANa batti bhavacaramabhAgasthAnAM! cyavanAvasara ityarthaH // iti tRtIyazate dvitIyazcama rAkhyaH // 3-2 // dIpa anukrama [177] dvitIyoddezake camarotpAta uktaH, sa ca kriyArUpo'taH kriyAsvarUpAbhidhAnAya tRtIyoddezakaH, sa ca teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nAma nagare hotthA jAva parisA paDigayA / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM mAjAca aMtevAsI maMDiyapuse NAma aNagAre pagatibhadae jAva pajuvAsamANe evaM vadAsI-kati NaM bhaMte ! kiriyAo paNNattAo?, maMDiyaputtA ! paMca kiriyAo paNNattAo, taMjahA-kAiyA ahigaraNiyA pAusiyA Alumstaram.org atra tRtIya-zatake dvitIya-uddezaka: samApta: atha tRtIya-zatake tRtIya-uddezaka: Arabhyate maMDitaputrasya prazna: ~374~
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [150] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [150] dIpa pAriyAvaNiyA pANAivAyakiriyA / kAiyA gaM bhaMte ! kiriyA kativihA paNNattA ?, maMDiyaputtA ! vihAra zatake prajJaptiH paNatA, taMjahA-aNuvarayakAyakiriyA ya duppauttakAyakiriyA y| ahigaraNiyA NaM bhaMte! kiriyA kativihA uddezaH3 abhayadevI- papaNatA ?, maMDiyaputtA! duvihA paNNattA, taMjahA-saMjoyaNAhigaraNakiriyA ya nibvattaNAhigaraNakiriyA maNDitaputra yA vRttiH y| pAosiyA NaM bhaMte ! kiriyA kativihA paNNatA?, maMDiyaputtA ! duvihA paNNatA, taMjahA-jIvapAo-praznAHkriyA // 18 // || siyA ya ajIvapAdosiyA ya / pAriyAvaNiyA NaM bhaMte ! kiriyA kaivihA paNNattA, maMDiyaputtA! duvihA|| susU 150 * paNNattA, taMjahA-sahatyapAriyAvaNiyA ya parahatyapAriyAvaNiyA ya / pANAivAyakiriyA NaM bhaMte ! pucchA, pANAivAyakiriyA kaivihA paNNasA, maMDiyaputtA! duvihA paNNatA, taMjahA-sahatyapA0 parahatthapA0ra kiriyA y|| (sUtraM 150) / / teNaM kAleNa'mityAdi tatra 'paMca kiriyAoM'tti karaNaM kriyA karmabandhanivandhanA ceSTetyarthaH 'kAiya'tti cIyata iti / | kAya:-zarIraM tatra bhavA tena vA nivRttA kAyikI, 'ahigaraNiya'tti adhikriyate narakAdiSvAtmA'nenetyadhikaraNa-anu-18 chAnavizeSaH bAhyaM vA vastu cakrakhaGgAdi tatra bhavA tena vA nivRttetyAdhikaraNikI 2, 'pAusiya'ti pradeSo-matsarastatra & bhavA tena vA nivRttA sa eva vA prAdveSikI 3, 'pAritAvaNiya'tti paritApanaM paritApaH-pIDAkaraNaM tatra bhavA tena vA // 18 // nivRttA tadeva vA pAritApanikI 4, pANAtivAyakiriyatti prANAtipAtaH-prasiddhastadviSayA kriyA prANAtipAta eva vA 4 kriyA prANAtipAtakriyA 5 / 'aNuvarayakAyakiriyA yatti anuparataH-aviratastasya kAyakriyA'nuparatakAyakriyA LOCANCE anukrama [178] maMDitaputrasya prazna: ~375
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [150] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [150] dIpa pAiyamaviratasya bhavati, 'duppauttakAyakiriyA yatti duSTaM prayukto duSpayuktaH sa cAsau kAyazca duSprayuktakAyastasya kriyA duSprayuktakAyakriyA, athavA duSTaM prayuktaM-prayogo yasya sa duSprayuktastasya kAyakriyA duSprayuktakAyakriyA, iyaM prmttsNy|| tasyApi bhavati, viratimataH pramAde sati kAyaduSTaprayogasya sadbhAvAt , 'saMjoyaNAhigaraNakiriyA ya'ti saMyojanaM-1x halagaravipakUTayantrAdyaGgAnAM pUrvanirvatitAnAM mIlanaM tadevAdhikaraNakriyA saMyojanAdhikaraNakriyA, 'nivvattaNAhigaraNa kiriyA yatti, nivarttanaM-asizaktitomarAdInAM niSpAdanaM tadevAdhikaraNakriyA nivartanAdhikaraNakriyA, 'jIvapAohai siyA yatti jIvasya-AtmaparatadubhayarUpasyopari pradveSAd yA kriyA pradveSakaraNameva vA, 'ajIvapAusiyA kAyatti ajIvasyopari pradveSAdyA kriyA praveSakaraNameva vA, 'sahatyapAritAvaNiyA ya'tti svahastena svasya parasya tadubhayasya vA paritApanAd-asAtodIraNAdyA kriyA paritApanAkaraNameva vA sA svahastapAritApanikI, evaM parahastapAritApanikyapi, evaM prANAtipAtakriyA'pi // uktA kriyA, atha tajjanya karma tadvedanAM cAdhikRtyAha& pubbi bhaMte ! kiriyA pacchA vedaNA puci cedaNA pacchA kiriyA ?, maMDiyaputtA ! puci kiriyA pacchA vedaNA, No puci vedaNA pacchA kiriyA // (sUtraM151) asthi NaM bhaMte ! samaNANaM niggaMthANaM kiriyA kajai, haMtA! asthi / kaha NaM bhaMte ! samaNANaM niggaMdhANaM kiriyA kajA, maMDiyaputtA pamAyapacayA joganimittaM &ca, evaM khalu samaNANaM niggaMdhANaM kiriyA kajati / / (sUtraM 152) // anukrama [178] maMDitaputrasya prazna: ~376~
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [3], mUlaM [152] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [152] dIpa vyAkhyA 'puci bhNte|' ityAdi kriyA-karaNaM tajanyatvAtkarmApi kriyA, athavA kriyata iti kriyA karmaiva, vedanA tu karmaNo'- 3 zatake prajJaptiHnubhavaH, sA ca pazcAdeva bhavati, karmapUrvakatvAttadanubhavasyeti // atha kriyAmeva svAmibhAvato nirUpayannAha-'adhi Na- uddezaH3 abhayadevI-mityAdi, astyayaM pakSo yaduta kriyA kriyate-kriyA bhavati, pramAdapratyayAt yathA duSprayuktakAyakriyAjanyaM karma, yoga-18| kriyAvedana yA vRttiH14 nimittaM ca yathairyApadhika karma // kriyAdhikArAdidamAha yoH paurvApa vaishrmnnaa||18||MI jIveNaM mate ! sayA samiyaM eyati yati calati phaMdai ghai khumbhai udIrai taM taM bhAvaM pariNamati, nAM cakriyA mohantA ! maMDiyaputtA ! jIve NaM sayA samiyaM eyati jAva taM taM bhAvaM pariNamai / jAvaM ca NaM bhaMte ! se jIva sU 156 sayA samitaM jAva pariNamai tAvaM ca NaM tassa jIvassa aMte aMtakiriyA bhavati?, No tiNaDe samahe, se 152 keNDeNaM bhaMte ! evaM bucaha-jAvaM ca NaM se jIve sayA samitaM jAva aMte aMtakiriyA na bhavati !, maMDiyaputtA jAvaM ca NaM se jIve sayA samitaM jAca pariNamati tAvaM ca NaM se jIve AraMbhai sAraMbhaha samAraMbhai AraMbhe 4 vaha sAraMbhe vaha samAraMbhe vaha AraMbhamANe sAraMbhamANe samAraMbhamANe AraMbhe vahamANe sAraMbhe vahamANe | samAraMbhe vahamANe bahUrNa pANANaM bhUyANaM jIvANaM sattANaM dukkhAvaNayAe soyAvaNayAe jUrAvaNayAe hai atippAvaNayAe piTTAvaNayAe pariyANayAe vahA se teNatuNaM maMDiyaputtA! evaM bubaha-jAvaM ca NaM se 5 // 182 // jIve sayA samiyaM eyati jAva pariNamati tAvaM ca NaM tassa jIvassa aMte aMtakiriyA na bhavada // jIve NaM bhaMte ! sayA samiyaM pro eyai jAva no taM taM bhAvaM pariNamai ?, haMtA maMDiyaputtA ! jIve NaM sayA sa anukrama [180] SARERatininemarana maMDitaputrasya prazna: ~377~
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [153] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [153]] dIpa anukrama [181] miyaM jAca no pariNamati / jAvaM ca NaM bhaMte ! se jIye no eyati jAva no taM taM bhAvaM pariNamati tAcaM ca | tassa jIvassa aMte aMtakiriyA bhavaha ? haMtA ! jAca bhavati / sekeNaTeNaM bhaMte! jAva bhavati, maMDiyaputtA! jAvaM ca NaM se jIve sayA samiyaM No eyati jAva NopariNamai tAvaM ca NaM se jIve no AraMbhai nosAraMbhai no samAraMbhaino AraMbhe vaha No sAraMbhe vaha No samAraMbhe vaha aNAraMbhamANe asAraMbhamANe asamAraMbhamANe AraMbhe avahamANe sAraMbhe avaddamANe samAraMbhe avamANe bahUrNa pANANaM 4 adukkhAvaNayAe jAva apariyA-da hai vaNayAe vahAda / se jahAnAmae kei purise sukaM taNahatthayaM jAyateyaMsi pakvivejA, se nUrNa maMDiyaputtA ! se suke taNahatthae jAyateyaMsi pakvitte samANe khippAmeva masamasAvijaha ? haMtA ! masamasAvijai, se jahAnAmae-ke purise tatsaMsi ayakavallaMsi udayaviMdU pakkhivelA, se nUrNa maMDiyaputtA ! se udayaviMdU tattaMsira ayakavallaMsi pakkhitte samANe khippAmeva viddhaMsamAgacchada ?, hatA! vihaMsamAgacchada, se jahAnAmae harae| siyA puNNe puNNappamANe volahamANe vosaTTamANe samabharaghaDatAe ciTThati ?, haMtA ciTThati, ahe NaM keha purise taMsi harayaMsi egaM mahaM NAvaM satAsavaM sacchidaM ogAhejA se nUrNa maMDiyaputtA ! sA nAyA tehiM Asava&|| dArehiM ApUremANI 2 puNNA puNNappamANA volahamANA vosahamANA samabharaghaDatsAe ciTThati ! hatA! ciTThati, ahe Ne keha purise tIse nAvAe sabbato samaMtA AsavadArAI pihei 2 nAssiMcaNaeNaM udayaM| ussicijjA se nUrNa maMDiyapusA ! sA nAthA taMsi udayaMsi ussicijaMsi samANasi khippAmeva uhuM udAha?, SHRELIEatunintentiational maMDitaputrasya prazna: ~378~
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [153 ] dIpa anukrama [181] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [ 153] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevI yA vRttiH 1 // 183 // Jain Eucatio maMDitaputrasya prazna: haMtA ! udAijA, evAmeva maMDiyaputA / asattAsaMvuDassa aNagArassa IriyAsamiyassa jAva gupttarvabhayAri| yassa AuntaM gacchamANarasa ciTTamANassa nisIyamANassa tuyahamANassa AuttaM vatthapaDiggaha kaMbalapAyapuMchaNaM gehamANassa NikkhiyamANassa jAva cakkhupanhanivAyamavi bemAyA suhamA IriyAvahiyA kiriyA kajvara, sA paDhamasamayabaddhapuTThA vitiyasamayavetiyA tatiyasamayaniz2ariyA sA baDA puTThA udIriyA vediyA nijiNNA seyakAle akammaM vAvi bhavati, teNadveNaM maMDiyaputtA ! evaM buccati- jAvaM ca NaM se jIve sapA samiyaM no eyati jAba aMte aMtakiriyA bhavati // ( sUtraM 153 ) 'jIve Na'mityAdi, iha jIvagrahaNe'pi sayoga evAsau grAhyaH ayogasyaijanAderasambhavAt, 'sadA' nityaM 'samiyaM'ti sapramANaM 'eyai'ti ejate-kampate 'eju kampane' iti vacanAt 'veyara'tti 'byejate' vividhaM kampate 'calai'tti sthAnAntaraM gacchati 'phaMdara'tti 'spandate' kizciccalati 'spadi kiJcicalane' iti vacanAt, amyamavakAzaM gatvA punastatraivAgacchatItyanye 'ghara'tti sarvadikSu calati padArthAntaraM vA spRzati 'khubbhaiti 'zubhyati' pRthivIM pravizati kSobhayati | vA pRthivIM vibheti vA 'udIraha' tti prAbalyena prerayati padArthAntaraM pratipAdayati vA, zeSakriyAbhedasagrahArthamAha- 'taM taM bhAvaM | pariNamai'tti utkSepaNAvakSepaNAkuJcanaprasAraNAdikaM pariNAmaM yAtItyarthaH, eSAM caijanAdibhAvAnAM kramabhAvitvena sAmAnyataH sadeti mantavyaM na tu pratyekApekSayA, kramabhAvinAM yugapadabhAvAditi, 'tassa jIvassa aMtetti maraNAnte aMtakiriya'tti | sakalakarmakSayarUpA, 'AraMbha'tti Arabhate pRthivyAdInupadravayati 'sAraMbha 'tti 'saMrabhate' teSu vinAzasaGkalpaM karoti For Penal Use Only ~379~ 3 zatake uddezaH ra kriyAyAmaantakriyAbhAvaH sU 153 // 183 // yor
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [3], mUlaM [153] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [153]] dIpa anukrama [181] 'samAraMbhAi'tti'samArabhate' tAneva paritApayati, Aha ca-"saMkappo saMraMbho paritAvakaro bhave samAraMbho / AraMbho uddavao sabanayANaM visuddhANaM // 1 // " idaM ca kriyAkriyAvataH(toH) kathaJcidabheda ityabhidhAnAya tayoH samAnAdhikaraNataH + sUtramuktam , atha tayoH kathacinedo'pyastIti darzayituM pUrvoktamevArtha vyadhikaraNata Aha-'Arabhe'ityAdi, Arambhe-adhi karaNabhUte vattate jIvaH, evaM saMrambhe samArambhe ca, anantaroktavAkyArthadvayAnuvAdena prakRtayojanAmAha-ArambhamANaH 18 saMrabhamANaH samArabhamANo jIva ityanena prathamo vAkyArtho'nUditaH Arambhe vartamAna ityAdinA tu dvitIyaH, 'dukkhA vaNayAe' ityAdau tAzabdasya prAkRtaprabhavatvAt 'duHkhApanAyAM' maraNalakSaNaduHkhapApaNAyAm athavA iSTaviyogAdi duHkhahetuprApaNAyAM vartata iti yogaH, tathA 'zokApanAyA dainyaprApaNAyAM 'jUrAvaNatAe'tti zokAtirekAccharIrajIrNatA|| prApaNAyAM tippAvaNayAe'tti 'tepApanAyAM' 'tipR TeSa kSaraNArthI' itivacanAt zokAtirekAdevAzrulAlAdikSaraNaprApa NAyAM 'piTTAvaNatAe'tti piTTanaprApaNAyAM tatazca paritApanAyAM zarIrasantApe vartate, kacitpaThyate 'dukkhAvaNayAe'ityAdi, taca vyaktameva, yacca tatra 'kilAmaNayAe uddAvaNayAe' ityadhikamabhidhIyate tatra 'kilAmaNayAe'tti glAninayane / OMA uddAvaNayAe'tti upaasne| uktArthaviparyayamAhaIS 'jIve Na'mityAdi, 'No eyaItti zailezIkaraNe yoganirodhAnno ejata iti, ejanAdirahitastu nArambhAdiSu vartate | tathA ca na prANAdInAM duHkhApanAdiSu tathA'pi ca yoganirodhAbhidhAnazukladhyAnena sakalakarmadhvaMsarUpA'ntakriyA bhavati tatra 1saMkalpo (manaso) vicAraH saMrambhaH paritApako bhavetsamArambhaH / apadrAvayata ArambhaH sarveSAM vizuddhanavAnAm // 1 // SARERatantntanational maMDitaputrasya prazna: ~380
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [153 ] dIpa anukrama [181] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [ 153] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyA prajJatiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 184 // dRSTAntadvayamAha - 'se jahe'tyAdi, 'tiNahatthayaM'ti tRNapUlakaM 'jAyateyaMsi' tti vahA~ 'masama sAvijjaha'tti zIghraM dahyate, iha ca dRSTAntadvayasyApyupanayArthaH sAmarthya gamyo, yathA- evamejanAdirahitasya zukladhyAna caturthabhedAnalena karmadAhyadahanaM | syAditi // atha niSkriyasyaivAntakriyA bhavatIti naudRSTAntenAha' se jahANA mae' ityAdi, iha zabdArthaH prAgvannavaram + 'udAi'tti udyAti jalasyopari varttate 'attatAsaMbudassa' tti AtmanyAtmanA saMvRtasya pratisaMlInasyetyarthaH, etadeva 'iriyA| samiyasse' tyAdinA prapaJcayati- 'AuttaM'ti AyuktamupayogapUrvakamityarthaH 'jAva cakkhupahanivAyamavitti kiM bahunA AyuktagamanAdinA sthUlakriyAjAlenoktena ? yAvaccakSuHpakSmanipAto'pi prAkRtatvAlliGgavyatyayaH, unmepanimeSamAtrakriyA'pyasti AstAM gamanAdikA tAvaditi zeSaH 'vemAya'tti vividhamAtrA, antarmuhUrttAderdezo na pUrva koTIparyantasya kriyA| kAlasya vicitratvAt, vRddhAH punarevamAhu:- yAvatA cakSuSo nimeSonmeSamAtrA'pi kriyA kriyate tAvatA'pi kAlena vimAtrayA stokamAtrayA'pIti, kvacidvimAtretyasya sthAne 'sapehAe'ti dRzyate tatra ca 'svaprekSayA' svecchayA cakSuHpakSmanipAto na tu parakRtaH 'suma'tti sUkSmabandhAdikAlA 'IriyAvahiya'ti IryApatha-gamanamArgastatra bhavA airyApathikI kevalayo|gapratyayeti bhAvaH 'kiriye ti karma sAtavedanIyamityarthaH 'kajjaha'tti kriyate bhavatItyarthaH, upazAntamohakSINa mohasayogikevalilakSaNa guNasthAnaka trayavatIM vItarAgo'pi hi sakriyatvAtsAtavedyaM karma banAtIti bhAvaH, 'se'ti IryApathikI kriyA 'paDhamasamayabaddhapuddha' ti ( prathamasamaye) baddhA karmatApAdanAt spRSTA jIvapradezaiH sparzanAttataH karmadhAraye tatpuruSe ca sati prathamasamayabaddhaspRSTA tathA dvitIyasamaye veditA - anubhUtasvarUpA, evaM tRtIyasamaye 'nirjIrNA' anubhUtasvarUpatvena jIvapradezebhyaH Education Internation maMDitaputrasya prazna: For Parts Only ~381~ 3 zatake uddezaH 3 [kriyAyAmantakriyA"bhAvaH sU 153 // 184 //
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [153] dIpa anukrama [181] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [ 153] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH parizAditeti etadeva vAkyAntareNAha-sA baddhA spRSTA prathame samaye dvitIye tu 'udIritA' udayamupanItA, kimuktaM bhavati ?-veditA, na hyekasmin samaye bandha udayazca saMbhavatItyevaM vyAkhyAtaM tRtIye tu nirjIrNA, tatazca 'seyakAle 'ti eSyatkAle 'akammaM vAvi'tti akarmA'pi ca bhavati, iha ca yadyapi tRtIye'pi samaye karmAkarma bhavati tathA'pi tatkSaNa evAtItabhAva karmatvena dravya karmatvAt tRtIye nirjIrNa karmeti vyapadizyate, caturthAdisamayeSu tyakarmeti, attattAsaMvuDasse'tyAdinA cedamukta - yadi saMyato'pi sAzravaH karma banAti tadA sutarAmasaMyataH, anena ca jIvanAvaH karmmajalapUryamANatayArthato'ghonimajjanamuktaM, sakriyasya karmabandhabhaNanAccAkriyasya tadviparItatvAtkarmabandhAbhAva uktaH, tathA ca jIvanAbo'nAzrabatAyA mUrddhagamanaM sAmarthyAdupanItamavaseyamiti / atha yaduktaM zramaNAnAM pramAdapratyayA kriyA bhavatIti, tatra pramAdaparatvaM tadvipakSatvAttaditaratvaM saMyatasya kAlato nirUpayannAha- maMDitaputrasya prazna: patta saMjayassa NaM bhaMte! pamattasaMjame vaTTamANassa savvAvi ya NaM pamasaddhA kAlao kevaciraM hoi ?, maMDiyapuktA ! egajIvaM pahuca jahaneNaM evaM samayaM ukkoseNaM deNA pucbakoDI, NANAjIve pahuca savvA // appamattasaMjayassa NaM bhaMte / appamattasaMjame vaTTamANassa savvAvi ya NaM appamattadvA kAlao kevaciraM hoi ?, maMDiyaputtA ! egajIvaM pahuca jahaneNaM aMtomuhutaM ukko0 pubbakoDI desRRNA, NANAjIve paDuca sambaddhaM, sevaM bhaMte / 2 si bhayavaM maMDiyaputte aNagAre samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdara narmasaha 2 saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharaha / ( sUtraM 154 ) // Education Internationa For Pale Only ~382~ ayor
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [154] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka . . . . ... . .. . ma ma tA [154] dIpa vyAkhyA- 'savvAdiyaNaM pamattaddha'tti 'sarvA'pi ca sarvakAlasambhavA'pi ca 'pramattAddhA' pramattaguNasthAnakakAlaH 'kAlataH' 3 zatake prajJaptiH pramattAddhAsamUhalakSaNaM kAlamAzritya 'kiyaciraM' kiyantaM kAlaM yAvadbhavatIti praznaH, natu kAlata iti vAcya, uddezaH3 abhayadAna kiyadhiramityanenaiva gatArthatvAt , naivaM, kSetrata ityasya vyavacchedArthatvAt , bhavati hi kSetrataH kiyacciramityapi praznaH, yathA maNDitaputra yA vRttiH vadhijJAnaM kSetrataH kiyaciraM bhavati?,yaviMzatsAgaropamANi, kAlatastu sAtirekA SaTSaSTiriti, eka samayaM ti, katham , pramattakAla: // 185 // | ucyate, pramattasaMyamapratipattisamayasamanantarameva maraNAt , 'desUNA puvakoDiti kila pratyekamantarmuhUrtapramANe eva || sU 154 pramattApramattaguNasthAnake, te ca paryAyeNa jAyamAne dezonapUrvakoTiM yAvadutkarSeNa bhavataH, saMyamavato hi pUrvakoTireva paramAyuH, sa ca saMyamamaSTAsu varSeSu gateSveva labhate, mahAnti cApramattAntarmuhUrttApekSayA pramattAntarmuhartAni kalpyante, evaM 4 cAntarmuhUrtapramANAnAM pramattAddhAnAM sarvAsAM mIlanena dezonA pUrvakoTI kAlamAnaM bhavati, anye tvAH-aSTavAnAM pUrva-13 & koTiM yAvadutkarSataH pramattasaMyatatA syAditi / evamapramattasUtramapi, navaraM 'jahanneNaM aMtomuhuttaMti kilApramattAddhAyAM vartamAnasyAntarmuhUrtamadhye mRtyunaM bhavatIti, cUrNikAramataM tu pramattasaMyatavarjaH sarvo'pi sarvavirato'pramatta ucyate, pramAdA| bhAvAt , sa copazamazreNI pratipadyamAno muhAbhyantare kAlaM kurvan jaghanyakAlo labhyata iti, dezonapUrvakoTI tu keva linamAzrityeti ||'nnaannaajiive paJca savvaddha' mityukta, atha sarvAddhAbhAvibhAvAntaraprarUpaNAyAhakA bhaMte ! si bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIra vaMdaha namasahasA evaM vayAsI-kamhA NaM bhaMte ! lavaNa samudde cAuddasahamuddiTTapunnamAsiNIsu atireyaM vahati vA hApativA?, jahA jIvAbhigame lavaNasamuddavattabvayA anukrama [182] // 185 // SCARE iiiil maMDitaputrasya prazna: ~383~
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [155] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [155]] nayabvA jAva loyadvitI, japaNaM lavaNasamuhe jaMbUhIvaMra No uppIleti No ceva NaM egodagaM karei(loyaDiI)loyA-3 NubhAye / sevaM bhaMte / ti jAva viharati / / kiriyA samattA (sUtraM 155) // tatiyassa sayassa tio||3-3|| bhante'tti ityAdi, atiregaMti' tithyantarApekSayA adhikataramityarthaH lavaNasamudavattavayA neyaba'tti jIvAbhigamokkA, kiyaa| 4aa haraM yAvadityAha-jAva loyaDhiItyAdi, sA caivamarthataH-kasmAdbhadanta! laSaNasamudrazcaturdazyAdiSyatirekeNa vardhate vA hIyate vA?, iha prazne uttaraM-lavaNasamudrasya madhyabhAge dikSu catvAro mahApAtAlakalazA yojanalakSapramANAH santi, teSAM cAdhastane / tribhAge vAyumadhyame vAyUdake uparitane tUdakamiti, tathA'nye kSudrapAtAlakalazA yojanasahanapramANAzcaturazItyuttarASTaza-| tAdhikasaptasahasrasaGkhyA vAgvAdiyuktatribhAgavantaH santi, tadIyavAtavikSobhavazAjalavRddhihAnI aSTamyAdiSu syAtA, tathA lavaNazikhAyA dazayojanAnAM sahasrANi viSkambhaH SoDazocchyo yojanArddhamupari vRddhihAnI ityAdi, atha kasmAlavaNo jambUdvIpaM noplAvayati ?, ahaMdAdiprabhAvAlokasthitiSA iti, etadevAha-'loyaTTiitti lokavyavasthA 'loyANu| bhAve'tti lokaprabhAva iti // tRtIyazate tRtIyodezakaH // 3-3 // dIpa anukrama [183] SAL A. anantarodezake kriyoktA, sA ca jJAnavatA pratyakSeti tadeva kriyAvizeSamAzritya vicitratayA darzayaMzcaturthoddezakamAha, tasya cedaM sUtram aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA devaM viubviyasamugdhAeNaM samohayaM jANarUveNaM jAyamANaM jANai pAsai ? atra tRtIya-zatake tRtIya-uddezaka: samApta: atha tRtIya-zatake caturtha-uddezaka: Arabhyate ~384~
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [156] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [156]] dIpa vyAkhyA // gopamA ! atthegaie devaM pAsai No jANaM pAsaha 1 asthegaie jANaM pAsaha no devaM pAsai 2 asdhegaie|4|| 3 zatake prajJaptiH abhayadevI devapi pAsaha jANaMpi pAsai 3 agaie no devaM pAsaha no jANaM pAsai 4 // aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA uddezaH 4 yAtideviM gheubviyasamugdhAeNaM samohayaM jANarUveNaM jAyamANaM jANai pAsaha, goyamA! evaM ceva / / aNagAre NaM davadavIyA. bhaMte ! bhAviyappA devaM sadevIya veubviyasamugdhAeNaM samohayaM jANarUveNaM jAyamANaM jANai pAsai ?,goyamAlA diH jnyaand||186|| atthegaie devaM sadevIyaM pAsai no jANaM pAsai, eeNaM abhilAvaNaM cattAri bhaMgA 4 // aNagAre NaM bhaMte zanai sAdhoH bhAviyappA rukkhassa kiM aMto pAsai bAhiM pAsai caubhaMgo / evaM kiM mUlaM pAsaha kaMdaM pA0, caubhaMgo, mUla sU156 pA0 khaMdhaM pA0 caubhaMgo, evaM mUleNaM bIjaM saMjoeyabvaM, evaM kadeNavi samaM saMjoeyavvaM jAva bIyaM, evaM jAva puppheNa 8 samaM bIyaM saMjoeyabvaM // aNagAreNaM bhaMte ! bhAviyappA rukkhassa kiM phalaM pAmbIyaM pA0, cubhNgo|| (sU0156). "aNagAre 'mityAdi, tatra 'bhASiyappatti bhAvitAtmA, saMyamatapobhyAmevaMvidhAnAmanagArANAM hi prAyo'vadhijJAnA-IIM dilabdhayo bhavantItikRtvA bhAvitAtmetyuktaM, viubviyasamugghAeNaM samohayaM ti vihitottaravaikriyazarIramityarthaH di jANarUveNaM'ti yAnaprakAreNa zibikAdyAkArabatA vaikriyavimAnenetyarthaH 'jAyamANaM'ti yAntaM gacchantaM 'jANaitti jJAnena 'pAsaI' ti darzanena ?, uttaramiha caturbhaGgI, vicitratvAdavadhijJAnasyeti / 'aMtotti madhya kASThasArAdi / 'bAhiM'ti bahirvatrti tvapatrasaJcayAdi, 'evaM mUleNa'mityAdi, 'eva'miti mUlakandasUtrAbhilApena mUlena saha kandA-1 | dipadAni vAcyAni yAbadvIjapadaM, tatra mUlaM 1 kandaH 2 skandhaH 3 tvak 4 zAkhA 5 pravAlaM 6 patraM 7 puSpaM baad| CREACOCKRRCREASCHAR anukrama [184] SARERainintamaraana ~385
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [156] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [156]] dvikasaMyogAH 45 kI. // phalaM 9 bIja 10 ceti daza padAni, eSAM ca paJcacatvAriMzavikasayogAH, etAvantyeveha caturbhaGgIsUtrANyadhyeyAnIti // Faro. .9000 etadeva darzayitumAha-evaM kaMdeE00000 NavI'tyAdi / / 'devaM viuviyasurururur',vvie para urvaoneyurvoor0yurv3 samugdhAeNa samAhayAtamAguphA marwana.oralerrrrrrrrrmatA vakriyAdhikArAdidamAha| pabhU NaM bhaMte / vAukAe egaM mahaM isthirUvaM vA purisaruvaM vA hatthirUvaM vA jANarUvaM vA evaM juggagilli-13 thillisIyasaMdamANiyarUvaM vA viuvittae 1, goyamA ! No tiNaDhe samaDhe, vAukAeka vikubbamANe ega mahaM paDAgAsaMThiyaM rUvaM vikubbai / pabhU NaM bhaMte ! vAukAe egaM mahaM paDAgAsaMThiyaM rUvaM biubvittA aNegAiM joyaNAI gamittae ?, haMtA ! pabhU / se bhaMte ! kiM AyaDDIe gacchada pariDIe gacchada, goyamA ! AyaDIe gaNo | pariDDIe ga0 jahA AyaDIe evaM ceva AyakammuNAvi AyappaogeNavi bhANiyabdhaM / se bhaMte ! kiM UsiodagaM gacchaha payatodagaM gaH, goyamA ! phasiodayaMpiga payodayaMpi ga0, se bhaMte ! ki egaopaDAgaM gacchai duhuopaDAgaM gacchada, goyamA ! egao paDAgaM gacchada no duhao paDAgaM gacchada, se NaM bhaMte ! kiM vAukAe | par3AgA ?, goyamA ! vAukAe NaM se no khalu sA pddaagaa|| (sUtra 157)pabhU NaM bhaMte ! balAhage ega mahaM itthirUvaM BARASANS-5SASE dIpa anukrama [184] SAREDuration ~386~
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [157 -158] dIpa anukrama [185-186] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [157-158] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05] aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJapti: abhayadevIyA vRttiH 1 // 187 // Xxxx | vA jAva saMdamANiyarUvaM vA pariNAmettae ?, haMtA pabhU / pabhU NaM bhaMte balAhae evaM mahaM ithirUvaM pariNAmettA aNegAI joyaNAI gamittae 1, haMtA pabhU se bhaMte! kiM AyaDIe gaccha parihIe gacchaha, goSamA ! no AyahIe gacchati, pariDIe ga0 evaM no AyakammuNA parakammuNA no AyapaogeNaM parappaogeNaM UsitodayaM vA gaccha payodayaM vA gacchara se bhaMte / kiM balAhae itthI ?, gopamA ! balAhae NaM se No khalu sA itthI, evaM | puriseNa Ase hatthI |pabhU NaM bhaMte! balAhae evaM mahaM jANarUvaM pariNAmettA aNegAI joyaNAI gamittae jahA itthitvaM tahA bhANiyacaM, navaraM emaocakavAlaMpi duhaocakkavAlaMpi gacchai (ti) bhANiyavvaM, juggagillidhilisIyAsaMmANiyANaM taheva || (sUtraM 158 ) 'pabhU Na' mityAdi, 'jANaM'ti zakaTaM 'juggaM'ti gollaviSayaprasiddhaM jampAnaM dvihastapramANaM vedikopazobhitaM 'gelli'ti hastina upari kolararUpA yA mAnuSaM gilatIva 'thillI'ti lATAnAM yadazvapalyAnaM tadanyaviSayeSu thillItyucyate 'siya'ti zivikA kUTAkArAcchAdito jaeNmpAnavizeSaH 'saMdadmANiya' ti puruSapramANAyAmo jampAna vizeSaH 'evaM mahaM paDAgAsaMThiyaM ti mahat pUrvapramANApekSayA patAkAsaMsthitaM svarUpeNaiva vAyoH patAkAkArazarIrasyAd vaikriyAvasthAyAmapi tasya tadAkArasyaiva bhAvAditi, 'Aihie' tti 'Atma' AtmazakyA''tmalabdhyA vA 'AyakammuNa'tti AtmakriyayA 'AyappaogeNaM' ti na paraprayukta ityarthaH, 'Usio dayaM ti, ucchRta Urddham udaya- AyAmo yatra gamane taducchritodayam, UrddhvapatAkamityarthaH, kriyAvizeSaNaM cedaM, 'patodayaM'ti patadudayaM patitapatAkaM gacchati, UrdhvapatAkA sthApanA ceyam, patitapatAkAsthApanA tviyam-, 'ega Educatin internation For Parts Only ~387~ 3 zatake uddezaH 4 vAtavalAhakayorveMkriya sU 157. 158 // 187 //
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [157-158] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [157-158] dIpa anukrama [185-186] // opaDAga'ti ekataH-ekasyAM dizi patAkA yatra tadekataHpatAka, sthApanA tviyam-, duhaopar3Agati dvidhApatAka, sthApanA-19 tviyam- / rUpAntarakriyAdhikArAdvalAhakasUtrANi-'balAhae'tti meghaH pariNAmesaetti balAhakasyAjIvatvena vikurvnnaayaa| asambhavAt pariNAmayitumityukta, pariNAmazcAsya vizrasArUpaH, 'no AyaDIe'tti acetanatvAnmeghasya vivakSitAyAH zaktarabhAvAnAtmA gamanamasti, vAyunA devena vA preritasya tu syAdapi gamanamato'bhidhIyate-pariDIe'tti, evaM 'purise | Ase hathi'tti strIrUpasUtramiva puruSarUpAzvarUpahastirUpasUtrANyadhyetavyAni, yAnarUpasUtre vizeSo'stIti tadarzayati-pa| zANaM bhaMte ! balAhae ege mahaM jANarUvaM pariNAmettA' ityAdi 'patodayaMpi gacchaI' ityetadanta strIrUpasUtrasamAnameva, | | vizeSaH punarayam-'se bhaMte ! kiM egaocakavAlaM duhaocakavAlaM gacchai, goyamA! egocakavAlaMpi gacchada duhocakavAlaMpi gacchatti, asyaivottararUpamaMzamAha-navara 'egaoM' ityAdi, iha yAnaM-zakarTa cakravAla-cakra, zeSasUtreSu tvayaM vizeSo nAsti, zakaTa eva cakravAlasadbhAvAt , tatazca yugyagillithillizibikAsyandamAnikArUpasUtrANi strIrUpasUtravadadhyeyAni, etadevAha-'juggagillithillisIyAsaMdamANiyANaM taheva'tti // pariNAmAdhikArAdidamAha jIve NaM bhaMte ! je bhavie neraiesu ucavajittae se NaM bhaMte ! kilesesu uvavajati ?, goyamA! jallesAI // 4 // dabvAI pariyAittA kAlaM karei tallesesu uvavajai, taM0-kaNhalesesu vA nIlalesesu vA kAjalesesu vA, evaM jassa jA lessA sA tassa bhANiyabvA jAva jIve NaM bhaMte ! je bhavie jotisiesu uvavajittae ? pucchA, | goyamA ! jallesAI dabAI pariyAitirattA kAlaM karei tallesesu uvavajai, saM0-teulessesu / jIve NaM bhaMte ! Hereasaram.org ~388~
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [159 ] dIpa anukrama [187] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [ 159 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 188 // je bhavie bemAgiesu uvavajjinttae se NaM bhaMte! kiMlessesu uvavajjai ?, goyamA ! jallessAI dubvAI pariyAisA kAlaM karei tallesesu uvavajjaha, taM0 teulessesu vA pahalesesu vA sukkalesesu vA // ( sUtraM 159 ) 'jIve Na' mityAdi, 'je bhavie'ttiyo yogyaH 'kiMlesesa'tti kA kRSNAdInAmanyatamA lezyA yeSAM te tathA teSu kiMlezyeSu madhye, 'jallesAI'ti yA lezyA yeSAM dravyANAM tAni yalleyAni yasyA lezyAyAH sambandhInItyarthaH, 'pariyAhatta'tti paryAdAya parigRhya bhAvapariNAmena kAlaM karoti khiyate tazyeSu nArakeSUtpadyate bhavanti cAtra gAthA:- "saMvAhiM lesAhiM paDhame samayaMmi pariNayAhiM tu / no karasavi ubavAo pare bhave asthi jIvassa // 1 // sacAhiM lesAhiM carame samayaMmi | pariNayAhiM tu / no kassavi uvavAo pare bhave asthi jIvassa // 2 // aMtamuhurttami gae aMtamuhurttami sesae caiva / lessAhiM pariNayAhiM jIvA gacchanti paraloyaM // 3 // caturviMzatidaNDakasya zeSapadAnyatidizannAha - 'evamityAdi, 'eva miti nArakasUtrAbhilApenetyarthaH 'jassa'tti asurakumArAderyA lezyA kRSNAdikA sA lezyA tasyAsurakumArAderbhaNitavyeti / nanyetAvataiva vivakSitArthasiddheH kimarthaM bhedenokaM 'jAva jIve NaM bhaMte (joisie) ityAdi, ucyate, daNDaka paryavasAnasUtradarzanArtham evaM tarhi vaimAnikasUtrameva vAcyaM syAnna tu jyotiSkasUtramiti, satyaM, kintu jyotiSkavaimAnikAH prazasta 1 sarvAMsa yAsu prathamasamayapariNatAsu / na kasyApyupAdaH parasmin bhave'sti jIvasya // 1 // sarvAsu lezyA pariNata caramasama | yAsu / na0 // 2 // antarmuhUrte gate antarmuhUrte zeSa eva / lezyApariNAme jIvA gacchanti paralokam // 3 // Education international For Parts Only ~389~ 3 zatake uddezaH 4 pUrvabhavale zyAparabhave sU 159 // 188 // ra
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [159] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [159] dIpa anukrama [187] lezyA eva bhavantItyasya darzanArtha teSAM bhedenAbhidhAnaM, vicitratvAdvA sUtragateriti // devapariNAmAdhikArAdanagArarUpadra vyadevapariNAmasUtrANiKI aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyapA bAhirae poggale apariyAittA pabhU vebhAraM pabvayaM ullaMghettae vA palaMghettae yA?, goyamA ! No tiNaDhe samajhe / aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA vAhirae poggale pariyAittA pabhU vebhAraM pabvayaM ullaMghettae vA palaMghettae vA ?, haMtA pabhU / aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA bAhirae poggale apariyA-18 hai ittA jAvaiyAI rAyagihe nagare rUvAI evaiyAI vikuvittA vebhAraM pavvayaM aMto aNuppavisittA pabhU sama vA visamaM karettae visamaM vA samaM karettae?, goyamA ! No iNaDhe samaDhe, evaM ceva vitio'vi AlAvago raNavaraM pariyAtittA pabhU // se bhaMte ! kiM mAI vikubvati amAI vikubbA, goyamA! mAheM vikubbai no ||4|| amAI vikubvati, se keNadveNaM bhaMte ! evaM buccai jAva no amAI vikubvaha?, goyamA! mAIe paNIyaM pANabhoyaNaM bhocA 2 vAmeti tassa NaM teNaM paNIeNaM pANabhoyaNeNaM ahi advimijA yahalIbhavaMti payaNue maMsasoNie bhavati, jeviya se ahAbAyarA poggalA teviya se pariNamaMti, taMjahA-sotidiyattAe jAva phAsiM-18 diyattAe ahiadvimiMjakesamaMsuromanahattAe mukttAe soNiyattAe, amAINaM lUhaM pANabhoyaNaM bhocA 2No vAmei, tassa NaM teNaM lUheNaM pANabhoyaNeNaM ahiadvimijA. payaNu bhavati bahale maMsasoNie, jeviya se ahAbAdarA poggalA teviSa se pariNamaMti, taMjahA-uccArattAe pAsavaNattAe jAva soNiyattAe, se teNaTeNaM jAva ~390
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [160] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: da prata sUtrAMka [160] dIpa anukrama [188] vyAkhyA- 1no amAI vikubbaimAINaM tassa ThANassa aNAloiyapaDikate kAlaM karei natyi tassa aaraahnnaa| amAI 43 zatake prajJaptiH tassa ThANassa AloiyapaDikate kAlaM karei asthi tassa ArAhaNA / sevaM bhaMte ! seyaM bhaMte ! si & uddezaH4 abhayadevI TrA mA( sUtraM 160) / taIyasae cauttho uddeso samatto 3-4 // mAyyamA yinorviku2 'bAhirapatti audArika zarIravyatiriktAn vaikriyAnityarthaH 'vebhAraMti vaibhArAbhidhAnaM rAjagRhakrIDAparvataM 'ullaMdhi vaNetare // 189 // sae ve'tyAdi tatrolanaM sakRt prala huna punaH punariti, 'No iNaDhe sama8'tti vaikriyapudgalapayaryAdAnaM vinA vaikriyakaraNa- sU160 svaivAbhAvAt , bAhyapudgalaparyAdAne tu sati parvatasyolanAdau prabhuH syAt, mahataH parvatAtikAmiNaH zarIrasya sambhavAditi, 'jAvaiyAI ityAdi yAvanti rUpANi pazupuruSAdirUpANi 'evaiyAI ti etAvanti 'viuvitta'tti vaikriyANi / kRtvA vaibhAraM parvataM samaM santaM viSamaM viSamaM tu samaM kartumiti sambandhaH, kiM kRtvatyAha-'antaH' madhye vaibhArasyaivAnupra|vizya // 'mAyI'ti mAyAvAna , upalakSaNasvAdasya sakaSAyaH pramatta itiyAvat , apramatto hina vaikriyaM kuruta iti, paNIya' ti praNItaM galatsnehavinduka bhocA bhocA vAmeti' vamanaM karoti virecanA vA karoti varNavalAdhartha, yathA praNItabhojanaM | tadvamanaM ca vikriyAsvabhAvaM mAyitvAdbhavati evaM vaikriyakaraNamapIti tAtparya, 'bahalIbhavanti'dhanIbhavanti, praNItasAmayAt , 'payaNue'tti apanam 'ahAvAyara'tti yathocitabAdarAH AhArapudgalA ityarthaH pariNamanti zrotrendriyAditvena, // 189|| | anyathA zarIrasya dAyosambhavAt , lUha'ti rUkSam' aprINitaM novAmei'tti akaSAyitayA vikriyAyAmanArthati]tvAt , | 'pAsavaNattAe' iha yAvatkaraNAdidaM dRzyam-'khelattAe siMghANattAe vaMtatAe pittattAe pUyattAe'tti, rUkSabhojina uccA +44-45 ~391~
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [4], mUlaM [160] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [160] 25AGCSC ACASS rAditayaivAhArAdipudgalAH pariNamanti anyathA zarIrasyAsAratA'nApatteriti // atha mAyyamAyinoH phalamAha-mAI - | mityAdi, 'tassa ThANassatti tasmAtsthAnAdvikurvaNAkaraNalakSaNAtmaNItabhojanalakSaNAdvA, 'amAI Na'mityAdi, pUrva mAyitvAdai kriyaM praNItabhojanaM vA kRtavAn pazcAjAtAnutApo'mAyI san tasmAtsthAnAdAlocitapratikrAntaHsan kAlaM karoti yastasyAstyArAdhaneti // tRtIyazate caturthaH // 3-4 // dIpa anukrama [188] -25645 caturthoddezake vikurvaNoktA, paJcame'pi tAmeva vizeSata Aha aNagAre Na bhaMte ! bhAviyappA bAhirae poggale apariyAittA pabhU ega mahaM isthirUvaM vA jAva saMdamANi5 yarUvaM yA viuvittae ? No ti0, aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA bAhirae poggale pariyAittA pabhU ega mahaM| itthirUvaM vA jAva saMdamANiyarUvaM vA viuvittae ?, haMtA pabhU, aNagAre NaM bhaMte ! bhAvi0 kevatiyAI pabhU itthirUvAI vikuvittae ?, goyamA ! se jahAnAmae juvaI juvANe hattheNaM hatthe geNhejA caphassa vA nAbhI aragA uttAsiyA evAmeva aNagArevi bhAviyappA vebviyasamugghAeNaM samohaNai jAva pabhUNaM goymaa| aNagAreNaM bhAbiyappA kevalakappaM jaMbUddIvaM bahahiM itthIrUvehiM AinnaM vitikinnaM jAva esa NaM goyamA ! aNa-15 gArassa bhAvi0 ayameyAruve visae visayamette budhai no ceva NaM saMpattIe vikumdhisu vA 3, evaM parivADIe neyavvaM jAva sNdmaanniyaa| se jahAnAmae kei purise asicammapAya gahAya gacchejA evAmeva bhAviyappA aNa NAGAR OM A asurary.com atra tRtIya-zatake caturtha-uddezakaH samApta: atha tRtIya-zatake paMcama-uddezaka: Arabhyate ~392~
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [161] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [161] dIpa anukrama [189] vyAkhyA- gArevi asicammapAyahatyakicagaeNaM appANeNaM uhuM vehAsaM uppaijA ?, haMtA uppaijjA, aNagAre NaM bhaMte ! 3 zatake majJaptiHbhA |bhAviyappA kevatiyAI pabhU asicammapAyahatyakicagayAI ruvAI viuvittae?, goyamA ! se jahAnAmae-juvati / 18| uddezaH5 abhayadevIjuvANe hattheNaM hatthe geNhejA taM ceva jAca viubbisu vA 3 / se jahAnAmae kei purise egaopaDAgaM kAuM sAdhokhyA yA vRttiH1 | divikurva gacchejA, evAmeva aNagArevi bhAviyappA egaopaDAgahatyakiccagaeNaM appANeNaM urdu vehAsaM uppaejjA ? nnaavaadi||190|| haMtA goyamA ! uppaejjA, aNagAreNaM bhaMte ! bhAciyappA kevatiyAI pabhU egaopaDAgAhasthakiJcagayAI rUvAI pravezaH vikubvittae ? evaM ceva jAva vikubdhisu vA 3 / evaM duhaopaDAgapi / se jahAnAmae-kera purise egao-3sU 161 jaMnocaita kA gacchejjA, eSAmeva aNa. bhA0egaojaNNovaiyakicagaeNaM appANaNaM uhuM vehAsaM uppaejA 4|| hatA! uppaejjA, aNagAreNaM bhaMte ! bhAviyappA kevatiyAI pabhU egaojapaNovaiyakicagayAI rUvAI viku- vittae taM ceva jAba vikubbisu vA 3, evaM duhaojaNNovaiyaMpi / se jahAnAmae-kera purise egao palhatthiyaM kA ciTThejA, evAmeva aNagArevi bhAviyappA evaM ceva jAva vikubbisu vA 3 evaM duhao paliyaMka // 19 // maapi| aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA bAhirae poggale apariyAhattA pam ega mahaM AsarUvaM vA hasthirUvaM vA|| || sIharUvaM vA bagyavagadISiyaacchataracchaparAsarasvaM vA abhijuMjisae, No tiNadve samaDhe, aNagAre NaM evaM pAhirae poggale pariyAdittA pabhU / aNagAre NaM bhaMte! bhA0 ega mahaM AsarUvaM cA abhijuMjittA aNegAI kAjoyaNAI gamittae ? haMtA! pabhU, se bhaMte ! kiM AyaDIe gacchati pariDIe gacchati ?, goyamA! AiDIe ~393
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [161] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [161] OM454545454 gAthA gacchada no pariDIe, evaM Aya kammuNA no parakammuNA ApappaogeNaM noparappaogeNaM ussiodayaM vA gacchai || payodagaM vA gacchaha / se bhaMte ! kiM aNagAre Ase?, goyamA ! aNagAre NaM se no khalu se Ase, evaM | jAva parAsarasvaM vA / se bhaMte ! kiM mAyI vikubvati amA yI cikuvvati!, goyamA ! mAyI vikumvati no amAyI vikubvati, mAI NaM bhaMte ! tassa ThANassa aNAloiyapaDikate kAlaM karei kahiM ubavajati ?, goyamA! annayaresu Abhiyogesu devalogesu devattAe uvavajaha, amAI NaM tassa ThANassa AloiyapaDikaMte kAlaM kareha kahiM ucavajjati ?, goyamA ! annayaresu aNAbhiogesu devalogesu devattAe uvavajjai, sevaM bhaMte 2 tti, & gAhA-itthIasIpaDAgA jaNNovaie ya hoi yodabve / palahasthiyapaliyaMke abhiogavikubvaNA mAI // 1 // (sUtraM 161)taIe sae paMcamo uddeso samatso 3-5 // 'aNagAre Na'mityAdi, 'asicammapAyaM gahAya'tti asicarmapAtraM-sphurakaH, athavA'sizca-khagaH carmapAtraM casphurakaH khaDgakozako vA asicarmapAtraM tad gRhItvA 'asicammapAyahatthakicagaeNaM appANeNaM'ti asicarmapAtraM haste yasya sa tathA kRtya-sAdiprayojanaM gataH-AzritaH kRtyagataH tataH karmadhArayaH, atastenAsmAnA, athavA'sicarmapAtraMTa kRtvA haste kRtaM yenAsau asicarmapAtrahastakRtvAkRtastena, prAkRtatvAccaivaM samAsaH, athavA'sicarmapAtrasya hastakRtyA-hastakaraNaM gataH-prApto yaH sa tathA tena, 'paliyaMka ti AsanavizeSaH pratItazca 'vaga'tti vRkaH 'dIviya'tti catuSpadavizeSaH 'acchatti RkSaH 'tarakati byApravizeSaH 'parAsarati sarabhaH, ihAnyAnyapi zRgAlAdipadAni vAcanAntare dRzyante / dIpa anukrama [189-190] ANSAREERACK ~394
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [161] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [161] gAthA vyAkhyA-3'abhijuMjittae'tti 'abhiyoktuM' vidyAdisAmarthyatastadanupravezena vyApArayituM, yaca svasthAnupravezanenAbhiyojana tadvi zatake prajJaptiH dhAdisAmopAttabAyapudgalAn vinA na syAditikRtvocyate-'no bAhirae puggale aparipAisa'tti / 'aNagAreNaM se uddezaH6 abhayadevI-tti anagAra evAsI tattvato'nagArasyaivAzcAdyanupravezena vyApriyamANatvAt / 'mAI abhirjujaiti kaSAyavAnabhiyuGgA samyagmiyA vRttiHS IN ityarthaH, adhikRtavAcanAyo 'mAI viuvaI'tti dRzyate, tatra cAbhiyogo'pi vikurvaNeti mantavyaM, vikriyArUpatvAttasyeti, dhyAhazoHsa // 19 // |'aNNayaresuti AbhiyogikadevA acyutAntA bhavantItikRtvA'nyatareSvityuktaM, keSucidityarthaH, utpadyate cAbhiyojana-5 muddhAteta. bhAvanAyuktaH sAdhurAbhiyogikadeveSu, karoti ca vidyAdilabdhyupajIvako'bhiyogabhAvanA, yadAha-"maMtA jogaM kAuM bhUI-pyAtayASa dhau sU 162 kammaM tu jo pauMjeti / sAyarasaitiheu abhiogaM bhAvaNaM kuNai // 1 // " 'itthI'tyAdisaGgrahagAthA gatArthA // iti || | tRtIyazate paJcamaH // 3-5 // vikurvaNA'dhikArasaMbaddha eva SaSTha uddezakA, tasya cAdisUtramaNagAreNa bhaMte ! bhAviyappA mAI micchaTTiI vIriyalaDIe veumviyaladdhIpa vibhaMganANaladdhIe cANArasiMx // 19 // nagari samohae samohaNitA rAyagihe nagare khvAI jANati pAsati ?, haMtA jANai pAsaha / se bhaMte / kiMtahAbhAcaM jANa pA0 annahAbhAvaM jA0 pA0, goyamA ! No tahAbhAvaM jANa. pA0 aNNahAbhAvaM jA0 pA011 1 mannAn yogAMzca kRtvA sAtarasacihetoH mUtidAnaM yaH prayojayati sa AbhiyogikA bhAvanAM karoti // 1 // dIpa anukrama [189-190] 64564% 84-5 atra tRtIya-zatake paMcama-uddezaka: samApta: atha tRtIya-zatake SaSThaM-uddezaka: Arabhyate ~395
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [162 -163] dIpa anukrama [191 -192] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [6], mUlaM [ 162 - 163] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH se keNadveNaM bhaMte ! evaM buccai no tahAbhAvaM jA0 pA0 annahAbhAvaM jANa0 pA0 1, goyamA ! tassa NaM evaM | bhavati evaM khalu ahaM rAyagihe nagare samohae samohaNittA vANArasIe nagarIe ruvAI jANAmi pAsAmi, se | se daMsaNe vivacAse bhavati, se teNDeNaM jAva pAsati / aNagAre NaM bhaMte! bhAviyappA mAI micchadiTThI jAva rAyagihe nagare samohae samohaNittA vANArasIe nagarIe ruvAI jANai pAsaha ?, haMtA jANai pAsaha, taM caiva jAba tassa NaM evaM hoi evaM khalu ahaM vANArasIe nagarIe samohae 2 rAyagihe nagare ruvAI jANAmi pAsAmi, se se daMsaNe vivaJcAse bhavati, se teNadveNaM jAva annahAbhAvaM jANai pAsa || aNagAre NaM bhaMte! | bhAviyappA mAI micchadiTThI vIriyaladvIpa veDabbiyalaDIe vibhaMgaNANaladvIe vANArasiM nagari rAyagihaM ca nagaraM aMtarA evaM mahaM jaNavayavaggaM samohae 2 vANArasiM nagariM rAyagihaM ca nagaraM aMtarA evaM mahaM jaNavayavaggaM jANati pAsati se bhaMte / kiM tahAbhAvaM jANai pAsaha annahA bhAva jANai pA0 1, goyamA ! No tahAbhAvaM jANati pAsai annahAbhAvaM jANai pAsaha, se keNadveNaM jAva pAsai ?, goyamA ? tassa khalu evaM bhavati esa khalu vANArasI [e] nagarI esa khalu rAyagihe nagare esa khalu aMtarA ege mahaM jaNavayavagge no khalu esa | mahaM vIriyaladdhI veDavviyaladdhI vibhaMganANala0 ihI juttI jase vale vIrie purisakAraparame lade patte abhi samaNNAgae, se se daMsaNe vivacAse bhavati, se teNaheNaM jAva pAsati // aNagAre NaM bhaMte! bhAviyappA amAI sammadiTThI vIriyaladdhIe beubviyaladdhIe ohinANaladvIpa rAyagihe. nagare samohae 2 vANArasIe nagarIe Education international For Parts Only ~ 396~
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [162-163] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [162 -163] dIpa anukrama [191-192] vyAkhyA-13 rUvAI jANai pAsai?, haMtA, se bhaMte! kiM tahAbhAcaM jANai pAsai annahAbhA jANati pAsati , goyamA 3 zatake prajJaptiH tahAbhAva jANati pAsati no annahAbhAvaM jANati pAsati, se keNadveNaM bhaMte! evaM vucai ?, goSamA ! tassa NaM | 81 abhayadevI evaM bhavati-evaM khalu ahaM rAyagihe nagare samohaNitA vANArasIe nagarIe rUvAI jANAmi pAsAmi, se samyagmi MER yAvRttiA se dasaNe avivacAse bhavati, se tejaTeNaM goyamA! evaM buddhati, bIo AlAvago evaM ceva navaraM vANAra- mudpaatet||19|| sIe nagarIe samohaNA neyabbA rAyagihe nagare svAIjANai pAsai / aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA a-||4thyaatthyaupmaaii sammadiTThI vIriyaladdhIe veubviyala dvIe ohinANalaDIe rAyagiha nagaraM vANArasiM nagariM ca aMtarAegadhau sU 162 mahaM jaNavayavaggaM samohae 2 rAyagihaM nagaraM vANArasiM ca nagariM taM ca aMtarA egaM mahaM jaNavayavaggaM jANA pAsai, haMtA jA0 pA0, se bhaMte ! kiM tahAbhAva jANai pAsai annahAbhAvaM jANai pAsai, goymaa| |tahAbhA jANai pA0, No annahAbhAvaMjA pA0, se keNaDeNaM ? goSamA tassa NaM evaM bhavati-no khalu esa rAyagiheNagareNo khalu esa vANArasI nagarI no khaluesa aMtarA ege jaNavayavagge esa khalu mamaM vIriyaladdhI| veubbiyaladdhI ohiNANaladvI ivI juttI jase bale vIrie purisakAraparakame laddhe pase abhisamanAgae se se dasaNe avivacAse bhavati se teNaDhaNaM goyamA! evaM bucati tahAbhAvaM jANati pAsati no annahAbhA jANati pAsati / |aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA bAhirae poggale apariyAittA pabhU erga mahaMgAmarUvaM vA nagararUvaM vA jAva sannivesarUvaM vA vikuvittae, No tigaDhe samaDhe, evaM viti ovi AlAvago, NavaraM bAhirae poggale pari // 192 // ~397~
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [162 -163] dIpa anukrama [191 -192] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [6], mUlaM [ 162 - 163] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [05] aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH yAitA pabhU / aNagAre NaM bhaMte! bhAviyappA kevatiyAI pabhU gAmarUvAI vikuvvittae ?, goyamA ! se jahAnAmae juvatiM juvANe hastheNaM hatthe geNhejjA taM caiva jAva vikuvvisuvA 3 evaM jAva sannivesarUvaM vA // ( sUtraM 163 ) 'aNagAre Na'mityAdi, anagAro gRhavAsatyAgAd bhAvitAtmA svasamayAnusAriprazamAdibhiH mAyItyupalakSaNatvAtkapAyavAn, samyagdRSTirapyevaM syAdityAha - mithyAdRSTiranyatIrthika ityarthaH, vIryalabdhyAdibhiH karaNabhUtAbhiH 'vANArasiM nagariM samohae'tti vikurvitavAn, rAjagRhe nagare rUpANi pazupuruSaprAsAdaprabhRtIni jAnAti pazyati vibhaGgajJAnalabdhyA 'no tahA bhAvaM'ti yathA vastu tathA bhAvaH- abhisandhiryatra jJAne tattathAbhAvaM athavA yathaiva saMvedyate tathaiva bhAvo-bAhyaM vastu yatra tattathAbhAvaM, anyathA bhAvo yatra tadanyathAbhAvaM kriyAvizeSaNe ceme, sa hi manyate - ahaM rAjagRhaM nagaraM samavahato vArANasyAM rUpANi jAnAmi pazyAmItyevaM 'se'tti tasyAnagArasyeti 'se' ti asau darzane viparyAso viparyayo bhavati, anyadI|yarUpANAmanyadIyatayA vikalpitatvAt, digmohAdiva pUrvAmapi pazcimAM manyamAnasyeti, kvacit 'se se daMsaNe vivarIe vivacAseti dRzyate tatra ca tasya taddarzanaM viparItaM kSetra vyatyayeneti kRtvA viparyAso- mithyetyarthaH / evaM dvitIyasUtramapi // tRtIye tu 'vANArasiM ca nagariM rAyagihaM nagaraM aMtarA ya evaM mahaM jaNavayavaggaM samohae tti vANArasIM rAjagRhaM tayoreva cAntarAlavarttinaM 'janapadavarga' dezasamUhaM samavahato vikurvitavAn tathaiva ca tAni vibhaGgato jAnAti pazyati kevalaM no tathAbhAvaM yato'sau vaikriyANyapi tAni manyate svAbhAvikAnIti, 'jase 'tti yazohetutvAdyazaH, 'nagareruvaM vA' iha Ja Education International For Parts Only ~398~
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [9], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [162-163] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [162 -163] // 19 // tiHsU163 vyAkhyA- yAvatkaraNAdidaM dRzya-nigamarUvaM vA rAyahANirUrva vA kheDarUvaM vA kaTabaDarUvaM vA maDaMvarUvaM vA doNamuharUvaM vA paTTaNarUvaM zatake prajJaptiH4vA AgararUvaM vA AsamarUvaM vA saMghAharUvaM vatti / vikurbaNAdhikArAttattatsamarthadevavizeSaprarUpaNAya sUtrANi uddezaH 6 abhayadevI vibhagavato yA vRttiH14|| Ka|| camarassa gaMbhaMte asuriMdassa asuraranno kati AyarakkhadevasAhassI papaNattAgoyamA cattAri cajasaDIo vikriye'nya AyarakkhadevasAhassIo paNNattAo, teNaM AyarakkhA vaNNao jahA rAyappaseNaije, evaM samversi iMdANaM mAthAtvAvaga jassa jattiyA AyarakkhA bhANiyavyA / sevaM bhaMte 2 // (sUtraM 164) / tayasae chaho uddeso smtto||3-6|| IMI 'vaSNao'tti AtmarakSadevAnAM varNako vAcyaH, sa cAyam-'sannaddhabaddhavammiyakavayauppIliyasarAsaNapaTTiyA piNaddhage- AtmarakSAH kAvejA baddhaAviddhavimalavaraciMdhapaTTA gahiyAuhapaharaNA tiNayAI tisaMdhiyAI vayarAmayakoDINi dhaNUI abhigijjha payao sU164 parimAiyakaMDakalAvA nIlapANiNo pIyapANiNo rattapANiNo evaM cArucAvacammadaMDakhaggapAsapANiNo nIlapIyarattacA| rucAvacammadaMDakhaggapAsavaradharA AyarakkhA rakkhovagayA guttA guttapAliyA juttA juttapAliyA patteyaM patterya samayao [viNayo kiMkarabhUyA iva ciTThati'tti asyAyamarthaH-saMnaddhAH-saMnihatikayA kRtasannAhAH baddhaH kazAvandhanataH parmitazca|vIkRtaH zarIrAropaNataH kavaca:-kaGkaTo yaiste tathA, tataH sannaddhazabdena karmadhArayaH, tathotpIDitA pratyAropaNena zarA| sanapaTTikA-dhanuryaSTiryaiste tathA athavA utpIDitA-bAhI baddhA zarAsanapaTTikA-dhanurddharapratItA yaiste tathA, tathA pinaddhaMparihitaM aveyaka-grIvAbharaNaM yaiste tathA, tathA baddho pranthidAnena Avica zirasyAropaNena vimalo varaca cihapaTTo-yodha & // 19 // tAsUcako netrAdivakharUpaH sauvarNoM vA paTTo yaiste tathA, tathA gRhItAnyAyudhAni praharaNAya yaiste tathA, athavA gRhItA zanavara dIpa anukrama [191-192] SHASHTRA ~399~
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [164] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [164] nyAyudhAni-kSepyAstrANi praharaNAni ca-taditarANi yaiste tathA, 'trinatAni' madhyapArzvadvayalakSaNe sthAnatraye'vanatAni, 'trisandhitAni triSu sthAnakeSu kRtasandhikAni naikAGgiAkAnItyarthaH, vajramayakoTIni dhanUMSi abhigRhya padataH-pade muSTisthAne tiSThantIti sambandhaH, parimAtrikA-sarvato mAtrAvAn kANDakalApo yeSAM te tathA, nIlapANaya ityAdiSu nIlAdi-18 varNapukhatvAnnIlAdayo bANabhedAH saMbhAvyante, cArucApapANaya ityatra cApaM-dhanurevAnAropitajyamato na punaruktatA, carmapANaya ityatra carmazabdena sphuraka ucyate, daNDAdayaH pratItAH, ukkamevArtha saGghahaNenAha-nIlapIe'tyAdi, athavA nIlAdIn sarvAneva yugapatkeciddhArayanti devazakteriti darzayannAha-'nIlapIe'tyAdi, te cAtmarakSA na sajJAmAtreNaivetyAhaAtmarakSAH svAmyAtmarakSA ityarthaH, ta eva vizeSyante-rakSopagatAH' rakSAmupagatAH satataM prayuktarakSA ityathaiH, etadeva katha-15 mityAha-'guptAH' abhedavRttayaH, tathA 'guptapAlikAH' tadanyato vyAvRttamanovRttikAH maNDalIkAH 'yuktAH' parasparasaMvaddhAH | 'yuktapAlikAH nirantaramaNDalIkA pratyekam-ekaikazaH samayataH-padAtisamAcAreNa vinayato-vinayena kiGkarabhUtAiva-preSya| tvaM prAptA iveti, ayaM ca pustakAntare sAkSAt razyata eveti / evaM sasimiMdANa'ti evamiti--camaravata sarveSAmindrANAM ||| sAmAnikacaturguNA AtmarakSA vAcyAH, te cArthata evaM-sarveSAmindrANAM sAmAnikacaturguNA AtmarakSAH, tatra catuHSaSTiH | sahasrANi camarendrasyendrasAmAnikAnAM balestu SaSTiH zeSabhavanapatIndrANAM pratyeka paT sahasrANi zakrasya caturazItiH / IzAnasyAzItiH sanarakumArasya dvisaptatiH mAhendrasya saptatiH brahmaNaH SaSTiH lAntakasya paJcAzat zukrasya catvAriMzat ACCCCCE dIpa anukrama [193] For P OW ~400~
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [6], mUlaM [164] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [164] dIpa byAkhyA- sahasrArasya triMzat prANatasya viMzatiH acyutasya daza sahasrANi sAmAnikAnAmiti, yadAha-ciusahI saTThI khalu chacca ca 3 zatake prajJaptiH sahassA u asuravajANaM / sAmANiyA u ee cauraguNA AyarakkhA u // 1 // caurAsIi asII bAbattari sattarI ya. abhayadevI dauddezaH7 sahI ya / paNNA cattAlIsA tIsA vIsA dasa sahassA // 2 // " iti / / tRtIyazate SaSTha uddezakaH // 3-6 // thA vRttiH1 zakrasyaso molokpaa||194|| paSThodezake indrANAmAtmarakSA uktAH, atha saptamoddezake teSAmeva lokapAlAna darzayitumAha lA sU165 rAyagihe nagare jAva pajavAsamANe evaM vayAsI-sakarasaNaM bhaMte ! deviMdassa devaranno kati logapAlA paNNa-18 tA?, gothamA!cattAri logapAlA paNNatA, taMjahA-some jame varuNe vesamaNe / eesi NaM bhaMte ! cauNha loga|pAlANaM kati vimANA paNNatA?, goyamA! cattAri vimANA paNNattA, taMjahA-saMjhappabhe varasiDhe sayaMjale baggU / kahiNaM bhaMte / sakkassa devidissa devaraNo somassa mahArano saMjhappameNAmaM mahAvimANe papaNate ?, goyamA! jaMbUhIve 2 maMdarassa pabbayassa dAhiNaNaM imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo uhuM caMdimasUriyagahagaNaNakkhanatArArUvANaM bahaI joyaNAIjAca paMca varDisayA paNNatA, taMjahA-asoyavasADesae sattavannavarDisae caMpayavarDisae cUpavaDisae majjhe sohammavaDisae, tassa NaM sohammavasayassa mhaa-||4 1 catuHSaSTiH SaSTiH khalu SaT sahasrANi tu asuravarjAnAm / sAmAnikAstvete caturguNA AtmarakSakAstu // 1 // caturazItirazIti- // 19 // & saptatiH saptatizca paSTizca / paJcAzacatvAriMzat triMzadizatirdaza sahasrANi // 2 // anukrama [193] OM5 atra tRtIya-zatake SaSThaM-uddezaka: samApta: atha tRtIya-zatake saptama-uddezakaH Arabhyate soma-lokapAlasya varNanaM ~ 401~
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [165] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [165] dIpa vimANassa puracchimeNaM sohamme kappe asaMkhejAI jopaNAI vItivaittA estha Na sakassa deviMdassa devarano || 5 somassa mahArano saMjhappabhe nAma mahAvimANe paNNatte addhaterasa joyaNasayasahassAI AyAmavikkhaMbheNaM uyAlIsaM joyaNasayasahassAI cAvannaM ca sahassAI aha ya aDayAle joyaNasae kiMcivisesAhie parikkheveNaM || pa0 jA sUriyAbhavimANassa vatsavvayA sA aparisesA bhANiyabvA jAva abhiseyo navaraM some deve // saMjha-3 pabhassa mahAvimANassa ahe sapakkhi sapaDidisiM asaMkhenAIjoyaNasayasahassA ogAhittA etya gaM | sakassa deviMdassa devaranno somassa mahAranosomA nAma rAyahANI paNNattA egaM joyaNasayasahassaM AyAmavikvaMbheNaM jaMbUhIvapamANe(Na)vemANiyANaM pamANassa arddha nepabvaM jAva uvariyaleNaM solasa joyaNasahassAI AyAmavikkhaMbheNaM pannAsaM joyaNasahassAI paMca ya sattANaue joyaNasate kiMcibisesUNe parikkheveNaM paNNatte, pAsAyANaM cattAri parivADIo neyavAo, sesA nasthi / sakassa NaM deviMdassa devaranno somassa mahAranno ime devA ANAuvavAyavayaNaniddese ciTuMti, taMjahA-somakAiyAti vA somadevakAiyAti vA vijukumArA 5 vijukumArIo aggikumArA aggikumArIo vAukumArA vAukumArIo caMdA sUrA gahA NakkhattA tArA rUvA je pAvanne tahappagArA sambe te tambhattiyA tappakkhiyA tambhAriyA sapharasa deviMdassa devaranno somassa mahArano ANAubavAyavayaNaniise ciTThati // jaMbUddIve 2 maMdarassa pabvayassa dAhiNeNaM jAI imAI samuppajaMti, taMjahA-hadaMDAti vA gahamusalAti vA gahagajiyAti vA, evaM gahayuddhAti vA gahasiMghADagAti vA anukrama [194] soma-lokapAlasya varNanaM ~402~
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [7], mUlaM [165] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [165 dIpa vyAkhyA- gahAvasabvAi vA ambhAti vA ambharukkhAti vA saMjjhAi vA gaMdhavanagarAti yA ukApAyAti vA disI-12 zatake prajJaptiH dAhAti vA gajiyAti vA vijayAti yA paMsuvuTThIti vA jUvetti vA jakkhAlittatti vA dhUmiyAi vA mahi- uddezaH7 abhayadevI yAi vA rayugghAyAi vA caMdovarAgAti vA sUrovarAgAti vA caMdaparivesAti vA sUraparivesAti vA paDi zakrasyasoyA vRttiH1| | caMdAi vA paDisUrAti vA iMdhaNUti vA udagamacchakapihasiyaamohApAINavAyAti vA paDINavAtAti vA molkipaa||195|| jAva saMvayavAtAti vA gAmadAhAi vA jAva sannivesadAhAti vA pANakkhayA jaNakkhayA dhaNakkhayA kula-18 lAHsU165 kkhayA vasaNabhUyA aNAriyA je yAvanne tahappagArA Na te sakassa deviMdassa devarano somassa mahArasro aNNAyA adiTThA asuyA amuyA aviSaNAyA tersi vA somakAiyANaM devANaM, sakassa NaM deviMdassa devaranno somassa mahAranno ime AhAvacA abhinnAyA hotyA, taMjahA-iMgAlae viyAlae lohiyakkhe saNicare caMde sUre |suke buhe vahassatI rAhU // sakassa NaM deviMdassa devaranno somassa mahArano sattibhAgaM paliovarma ThitI| |paNNattA, ahAvaJcAbhinnAyANaM devANaM erga paliovamaM ThiI paNNattA, evaMmahihIe jAva mahANubhAge some | mahArAyA (sUtraM 165)1 // 'rAyagihe'ityAdi, 'bahUI joyaNAI' iha yAvatkaraNAdidaM dRzyam-'bahUI joyaNasayAI bahUI joyaNasahassAI bahUI 195 // |joyaNasayasahassAI bahUo joyaNakoDIo barao joyaNakoDAkoDIo uhuM dUraM dhIivaittA ettha sohamme NAma kappe || |paNNatte pAINapaDINAyae udINadAhiNavirichanne addhacaMdasaMThANasaMThie azcimAlibhAsarAsivannAhe asaMkhejjAo joyaNa anukrama [194] soma-lokapAlasya varNanaM ~403~
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [165] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [165] koDAkoDIo AyAmavikkhaMbheNaM asaMkheMjAoM joyaNakoDAkoDIo parikkhevaNaM estha NaM sohammANaM devANaM battIsa | bimANAvAsasayasahassAI bhavantIti akkhAyA, te NaM vimANA savarayaNAmayA acchA jAva paDirUvA, tassa NaM sohammaka|passa bahumajjhadesabhAe' iti, 'vIhavaisatti vyatitrajya-vyatikramya 'jA sUriyAbhavimANassa'tti sUrikAbhavimAnaM rAjapraznIyopAGgoktasvarUpaM tadvaktavyateha vAcyA, tatsamAnalakSaNatvAdaspeti, kiyatI sA vAcyA ityAha-yAvadabhiSeka' 18|| abhinavotpannasya somasya rAjyAbhiSeka yAvaditi, sA cehAtibahutvAnna likhiteti // 'ahe' iti tiryagaloke 'bemANiyA-* Na pamANassa'tti vaimAnikAnAM saudharmavimAnasatkaprAsAdamAkAradvArAdInAM pramANasyeha nagaryAmarddha jJAtavyaM 'sesA ntthi'| tti sudharmAdi(kAH)sabhA iha na santi, utpattisthAneSveva tAsAM bhAvAt , 'somakAiya'tti somasya kAyo-nikAyo yeSAmasti te somakAyikA:-somaparivArabhUtAH somadevayakAiya'tti somadevatA:-tatsAmAnikAdayastAsAM kAyo yeSAmasti te somadevatAkAyikAH somasAmAnikAdidevaparivArabhUtA ityarthaH, tArArUvatti tArakarUpAH 'tambhattiya'tti tatra-some bhakti-sevA * bahumAno yA yeSAM te tadbhaktikAH 'tappakSiya'tti 'somapAkSikAH' somasya prayojaneSu sahAyAH 'tambhAriya'tti 'tAryAH || | tasya somasya bhAryA iva bhAryA atyantaM vazyatvAtpoSaNIyatvAcceti tadbhAryAH, tadbhAro vA yeSAM voDhavyatayA'sti te tdaarikaaH|| 'gahadaMDa'tti daNDA iva daNDAH-tiryagAyatAH zreNayaH grahANAM-maGgalAdInAM tricaturAdInAM daNDA grahadaNDA, evaM graha| muzalAdIni navarIyatAH zreNayaH, 'gahagajjiya'tti prahasaJcAlAdau garjitAni-stanitAni grahagarjitAni 'grahayuddhAni kA grahayorekatra nakSatre dakSiNottareNa samazreNitayA'vasthAnAni' 'grahasinATakAni grahANAM sivATakaphalAkAraNAvasthAnAni | 444404444 dIpa anukrama [194] ~404~
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [165] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [165] dIpa vyAkhyA- 'grahApasavyAni'grahANAmapasavyagamanAni pratIpagamanAnItyarthaH, abhrAtmakA vRkSA adhavRkSAH 'gandharvanagarANi' AkAze zatake prajJaptiH vyantarakRtAni nagarAkArapratibimbAni, 'ulkApAtA' sarekhAH sodyotA vA tArakasyeva pAtAH 'digdAhAH' anyata-| abhayadevI- masyAM dizi adho'ndhakArA upari ca prakAzAtmakA dahyamAnamahAnagaraprakAzakalpAH 'jUvaya'tti zuklapakSe pratipadAdidinatrayaM zakrasyasoyA vRttiH PM yAvadhaiH sandhyAchedA Atriyante te yUpakAH 'jakkhAlittaya'tti 'yakSoddIptAni' AkAze vyantarakRtajvalanAni, dhUmikA-mAlAkapA // 19 // mahikayorvarNakRto vizeSaH, tatra dhUmikA-dhUmravarNA dhUsarA ityarthaH, mahikA tvApANDureti, 'raugdhAya'tti dizAM rajasvala sAlAsU165 tvAni 'caMdovarAgA sUrovarAgA' candrasUryagrahaNAni 'paDicaMda'tti dvitIyacandrAH 'udagamacchatti indradhanuHkhaNDAni hai 'kavihasiya'tti anane yA vidyutsahasA tat kapihasitam, anye tvAH-kapihasitaM nAma yadAkAze vAnaramukhasahazasya hai vikRtamukhasya hasanam 'amoha'tti amoghA AdityodayAstamayayorAdityakiraNavikArajanitAH 'AtAmrA kRSNAH 4 zyAmA vA zakaTodbhisaMsthitA daNDA iti, 'pAINavAya'tti pUrvadigvAtAH 'paDINavAya'tti pratIcInavAtAH, yAvatkaraNA|| didaM dRzyam-'dAhiNavAyAi vA udINavAyAi vA uDavAyAi vA ahovAyAi vA tiriyavAyAi vA vidisIvAyAi vA vAunbhAmAi vA vAukkaliyAi vA vAyamaMDaliyAi vA ukkaliyAvAyAi vA maNDaliyAvAyAi vA guMjAvAyAivA jhaMjhAvAyAi 4 vatti, iha 'vAtodrAmAH' anavasthitavAtAH 'vAtotkalikAH' samudrotkalikAvat 'vAtamaNDalikA vAtolyA 'utkalikAhai vAtAH' utkalikAbhirye vAnti 'maNDalikAvAtAH' maNDalikAbhiyeM vAnti 'gujavAtAH' guJjantaH sazabdaM ye vAnti 'jhanjhA- // 196 // vAtA' azubhaniSThurAH 'saMvatakavAtA' tuNAdisaMvanasvabhAvA iti / athAnantarokAnAM grahadaNDAdInAM prAyikaphalAni anukrama [194] ~405~
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [165 ] dIpa anukrama [194] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [7], mUlaM [ 165 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH darzayannAha - 'pANakya'tti balakSayAH 'jaNakkhaya'tti lokamaraNAni, nigamayannAha - 'vasaNanbhUyA aNAriyA je yAvanne tahappagAra tti, ihaivamakSaraghaTanA- na kevalaM prANakSayAdaya eva ye cAnye etadvyatiriktAstatmakArAH- prANakSayAditulyAH 'vyasanabhUtA:' ApadrUpAH 'anAryAH 'pApAtmakAH na te'jJAtA iti yogaH 'aNNAya'tti anumAnataH 'adiTTha'tti pratya| kSApekSayA 'asuya'tti paravacanadvAreNa 'anuya'ti asmRtA mano'pekSayA 'aviNNAya'tti avadhyapekSayeti / 'ahAvaca'tti yathA'patyAni tathA ye te yathA'patyA devAH putrasthAnIyA ityarthaH, 'abhiNNAyA' iti abhimatA abhimatavastukA| ritvAditi 'hottha'tti abhavan upalakSaNatvAccAsya bhavanti bhaviSyantIti draSTavyam, 'ahAvaccAbhinnAyANaM'ti yathA'. patyamevamabhijJAtA - avagatA yathA'patyAbhijJAtAH, athavA yathA'patyAzca te'bhijJAtAzceti karmmadhArayaH, te cAGgArakAdayaH | pUrvoktAH, eteSu ca yadyapi candrasUryayorvarSalakSAdyadhikaM palyopamaM tathA'pyAdhikyasyAvivakSitatvAdaGgArakAdInAM ca grahatvana palyopamasyaiva sadbhAvAt palyopamamityuktamiti // kahiNaM bhaMte! sassa deviMdassa devaranno jamassa mahAratno varasiTTe NAmaM mahAvimANe paNNatte ?, goyamA ! | sohammavaDiMsayassa mahAvimANassa dAhiNeNaM sohamme kappe asaMkhejAI joyaNasahassAI vIivatittA ettha NaM sakassa deviMdarasa devaranno jamassa mahArano varasiTTe NAmaM mahAvimANe paNNatte aDaterasa joyaNasaya sahassAI jahA somarasa vimANe tahA jAva abhiseo rAyahANI taheba jAva pAsAyapatIo // sakkassa NaM deviMdassa devaranno jamassa mahAranno ime devA ANA0 jAva cihnaMti, taMjahAM-jamakAiyAti vA jamadevakAiyAivA peya Eucation Intention yama- lokapAlasya varNanaM For Par Lise Only ~406~
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-1, aMtar-zataka [-1, uddezaka [7], mUlaM [166] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [166] gAthA: vyAkhyA- kAiyAi vA peyadevakAiyAti vA asurakumArA asurakumArIo kaMdappA nirayavAlA AbhiogA je yAvanne3 zatake prajJaptiH 4 tahappagArA sabve te tambhattigA tappakkhiyA tanbhAriyA sakassa deviMdassa devaranno jamassa mahAranno ANAe uddezaH 7 abhayadevI- jAva ciTThati // jaMbUdIve 2 maMdarassa pabvayassa dAhiNeNaM jAI imAI samuppajaMti, taMjahA-DivAti vA Dama-[ yA vRttiH rAti thA kalahAti vA bolAti vA khArAti vA mahAyuddhAti vA mahAsaMgAmAti vA mahAsatyanivaDaNAti // 197 // vA evaM purisanivaDaNAti vA mahArudhiranivaDaNAi vA dunbhUyAti vA kularogAti vA gAmarogAti vA maMDa larogAti vA nagararogAti vA sIsaveSaNAi vA acchiveyaNAivA kannanahadaMtaveyaNAi vA iMdagAhAi bA khaMdagAhAi vA kumAragAhA jakkhagA bhUyagA0 egAhiyAti vA AhiyAti vA teyAhiyAti cAutthahiyAti vA ubveyagAti kAsA0 sAsAti vA sosetivA jarAi vA dAhA. kaccha kohAti vA ajIrayA | paMDuragA harisAi vA bhagaMdarAi vA hiyayasUlAti vA masthayamU0 joNisU0 pAsasU0 kucchisU0 gAma-14 |mArIti vA nagara kheDa0 kabbaDa doNamuha maDaMba0 paTTaNa Asama saMvAha saMnivesamArIti vA pANa-IN kkhayA dhaNakhayA jaNakkhayA kulavasaNabhUyamaNAriyA je yAvanne tahappagArA na te saphAssa deviMdassa devaranno jamassa mahArano aNNAyA05 tersicA jamakAiyANaM devANaM / sakassa deviMdassa devarapaNo jamassa mahArano ime || devA ahAvacA abhiNNAyA hotyA, taMjahA-aMbe 1 aMbarise ceva 2, sAme 3 sabaletti yAvare 4 / ruddo 5 // 197 // varudde 6 kAle 7 ya, mahAkAletti yAvare 8 // 1 // asipatte 9dhaNU 10 kuMbhe 11 (asI ya asipatte kuMbhe) % dIpa anukrama [195-198] A4%9CRASI yama-lokapAlasya varNanaM ~407~
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [7], mUlaM [166] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 55625 [166] 4564E gAthA: *682- 5 dIvAla 12 veyaraNIttiya 13 / kharassare 14 mahAghose 15, ee pannarasAhiyA // 2 // sakassa NaM deviMdassa * devaranno jamassa mahArano sattibhAgaM paliovamaM ThitI paNNattA, ahAvaccAbhiSaNAyANaM devANaM ega paliovamaM ThitI pannattA, evaMmahihie jAva jame mahArAyA 2 ( sUtraM 136) / 'peyakAiya'tti pretakAyikAH' byantaravizeSAH 'peyadevatakAiyatti pretasatkadevatAnAM sambandhinaH 'kaMdappatti ye kandarpabhAvanAbhAvitatvena kAndarpikadeveSatpannAH kandarpazIlAca, kandarpazca-atikeliH, Ahiyoga'tti ye'bhiyogabhAvanAbhAvitatvenAbhiyogikadevepUtpannA abhiyogavartinazca, abhiyogazca-Adeza iti ||rddibaai vatti DimbA-vighnAH 'Damara'tti ekarAjya eva rAjakumArAdikRtopadravAH 'kalaha'tti vacanarATayaH 'bola'tti avyaktAkSaradhvanisamUhAH 'khAra'tti parasparamatsarAH 'mahAyuddha'tti mahAyuddhAni vyavasthAvihInamahAraNAH 'mahAsaMgAma'tti sabyavasthacakrAdivyUharacanopetamahAraNAH mahAzakhanipAtanAdayastu trayo mahAyuddhAdikAryabhUtAH, 'dunbhUya'tti duSTA-janadhAnyAdInAmupadravahetutvAd bhUtAH-sattvAH yUkAmatkuNonduratijumabhRtayo durbhUtA Itaya ityarthaH, indragrahAdayaH unmattatAhetavaH, ekAhikAdayo jvaravizeSAH, 'ubveyaga'tti udvegakA iSTaviyogAdijanyA udvegAH udvejakA vA lokodvegakAriNazcaurAdayaH 'kacchakoha'tti kakSANAM-zarIrAvayava vizeSANAM banagahanAnAM vA kothA:-kuthitatvAni zaTitAni vA kakSAkothAH kakSakothA vA // 'amba' ityAdayaH| pazcadazAsuranikAyAntavartinaH paramAdhArmikanikAyAH, tatra yo devo nArakAnambaratale nItyA vimuzcatyasau amba ityabhidhI-| yate 1, yastu nArakAn kalpanikAbhiH khaNDazaH kRtvA bhrASTrapAkayogyAn karotItyasAvambarISasya-bhrASTrasya sambandhAdamba dIpa anukrama [195-198] 3 4560 yama-lokapAlasya varNanaM ~408~
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [166] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [166]] gAthA: prajJaptiH urIpa evocyate 2, yastu teSAM zAtanAdi karoti varNatastu zyAmaH sa zyAma iti 3, 'savaletti pAcare'tti zabala iti || || 3 zatake abhayadevI padacAparo deva iti prakramaH, sa ca teSAmanbrahRdayAdInyupAyyati varNatazca zabalaH kavura ityarthaH 4, yaH zaktikuntAdiSu nAra-IX HTN kAn protayati sa raudratvAdraudra iti 5, yastu teSAmevAGgopAGgAni bhanakti so'tyantaraudratvAduparaudra iti 6, yaH punaH kaNDDA yamolokapA sAdiSu pacati varNatazca kAlaH sa kAla iti 7,'mahAkAletti yAvara'tti mahAkAla iti cAparo deva iti prakramaH, taca yaH15 laHsU 166 // 198 // da zlakSNamAMsAni khaNDayitvA khAdayati varNatazca mahAkAlaH sa mahAkAla iti4,'asI yatti yo deyo'sinA tAn chinatti so'sireva 9, 'asipatte'tti asthAkArapatravadvanavikurvaNAdasipatraH 10, 'kuMbhetti kumbhAdiSu teSAM pacanAkumbhaH 1, kacitpaThyate 'asipatte dhaNUM kuMbhetti, tatrAsipatrakumbhau pUrvavat , 'dhaNu'tti yo dhanurvimuktA candrAdibhiyoNaH karNodInAM || dAchedanabhedanAdi karoti sa dhanuriti 11, 'vAlu'tti kadambapuSpAdyAkAravAlukAsu yaH pacati sa vAluka iti 12, 'veyara NIti ya' vaitaraNIti ca deva iti prakramaH, tatra pUyarudhirAdibhRtavaitaraNyabhidhAnanadIvikurvaNAdvaitaraNIti 13, kharassara'tti yo vajrakaNTakAkulazAlmalIvRkSamAropya nArakaM kharasvaraM kurvantaM kurvan vA karSatyasau kharasvaraH 14, 'mahAghosi'tti, yastu || bhItAn palAyamAnAcArakAn pazUniya bATa keSu mahAghopaM kurvaniruNaddhi sa mahAghoSa iti 15, 'ee pannarasAhiyatti IPevam' uktanyAyena 'ete' yamayathA'patyadevAH paJcadaza AkhyAtA iti // I kahiNaM bhaMte ! sakassa deviMdassa devarano varuNassa mahArano sayaMjale nAma mahAvimANe pannatte, goyamA ! R // 198 // | tassa NaM sohammavarDisapassa mahAvimANassa pacatthimeNaM sohamme kappe asaMkhejAI jahA somassa tahA vimA-|| AAAAAAAEE dIpa anukrama [195-198] varuNa-lokapAlasya varNanaM ~409~
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [7], mUlaM [167] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: * prata sUtrAMka [167] dIpa NarAyahANIo bhANiyabvA jAva pAsAyaDiMsayA navaraM nAmaNANataM / sakassa NaM varuNassa mahArano ime || devA ANA. jAva ciTThati, taM0-varuNakAiyAti vA varuNadevayakAiyAi vA nAgakumArA nAgakumArIo udahi-18 kumArA udahikumArIo thaNiyakumArA thaNiyakumArIo je yAvaNe tahappagArA savve te tambhattiyA jAvaTa ciTThati // jaMbUhIve 2 maMdarassa pavvayassa dAhiNeNaM jAI imAI samuppAjaMti, taMjahA-ativAsAti bA maMda-12 vAsAti vA suvuDIti vA duvvuDIti vA udanbheyAti vA udappIlAi vA udavAhAti vA pabvAhAti vA 8 gAmavAhAti vA jAva sannivesavAhAti vA pANakkhayA jAva tesiM vA varuNakAiyANaM devANaM sakkassa gaM deviMdassa devarano varuNassa mahArano jAca ahAvacAbhinnAyA hotyA, taMjahA-kaphoTae kadamae aMjaNe | saMkhavAlae puMDhe palAse moejae dahimuhe ayaMpule kAyarie / sakassa deviMdassa devaranno varuNassa mahAraNNo // desUNAI do paliocamAI ThitI paNNattA, ahAvaccAbhinnAyANa devANaM ega paliovamaM ThitI paNNattA, evaMmahihIe jAva varuNe mahArAyA 3 / (mUtra 167) 'ativAsatti atizayavarSA vegavaddharSaNAnItyarthaH, 'mandavAsatti zanairSaNAni 'suvuTTi'tti dhAnyAdiniSpattihetuH 'duvbuTTi'tti dhAnyAdyaniSpattihetuH 'udanbheya'tti udakojhedAH giritaTAdibhyo jalodbhavAH 'udappIla'tti udakotpIlAHtaDAgAdiSu jalasamUhAH 'udavAha'tti apakRSTAnyalpAnyudakavahanAni, tAnyeva prakarSavanti pravAhAH, iha prANakSayAdayo jalakRtA draSTavyAH, 'kakkoDaetti karkoTakAbhidhAno'nuvelandharanAgarAjAvAsabhUtaH parvato lavaNasamudre aizAnyAM dizyasti anukrama [199] -55064 varuNa-lokapAlasya varNanaM ~410~
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [7], mUlaM [167] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [167] dIpa anukrama [199] vyAkhyA- tannivAsI nAgarAjaH karkoTakaH, 'kaddamae'tti AgneyyAM tathaiva vidyutprabhaparvatastatra kardamako nAma nAgarAjaH 'aMjaNe'tti || 2 zatake prajJaptiH // X velambAbhidhAnavAyukumArarAjasya lokapAlo'JjanAbhidhAnaH 'saMkhavAlae'tti dharaNAbhidhAnanAgarAjasya lokapAlaH zaGkhapA-da abhayadevI- lako nAma, zeSAstu puNDrAdayo'pratItA iti / / zakralokayA vRttiH pAlauvaruNa | kahiNaM bhaMte ! sakassa deviMdassa devaranno vesamaNassa mahAranno vaggUNAmaM mahAvimANe paNNate, goyamA zramaNI // 19 // tassa NaM sohammavaDiMsayassa mahAvimANassa uttareNaM jahA somassa vimANarAyahANivattambayA tahA neyabvAsU 167 jAva pAsAyavaDisayA / sakassa NaM deviMdassa devaranno vesamaNassa mahAratno ime devA ANAubavAyavayaNani- 160 dese ciTuMti, taMjahA-besamaNakAiyAti vA samaNadevakAiyAti vA suvannakumArA suvanakumArIo dIvakumArA| dIvakumArIo disAkumArA disAkumArIo bANamaMtarA vANamaMtarIo je yAvanne tahappagArA sabve te tanbha-|| |ttiyA jAva ciTThati // jaMbUdIve 2 maMdarassa pavvayassa dAhiNaNaM jAI imAI samuppajjati, taMjahA-ayAgarAi vA tauyAgarAi vA taMvayAgarAi vA evaM sIsAgarAi vA hirana suvanna rayaNa vaparAgarAi vA vasuhArAti | vA hirannavAsAti vA sucannavAsAti vA rayaNa bahara AbharaNa patta0 puppha0 phala0SIya malla vapaNa cunna gaMdha0 vatthavAsAha vA hiranabuTThIi vA su0ra0va0 A0pa0 pu0pha0bI0va0 cunna gaMdhavuTThI vatthabuTThIti vA bhAyaNavuTThIti vA khIrakhuTTIti vA suyAlAti vA dukAlAti vA appagdhAti vA mahagdhAti vA subhikkhAti vA dubhikvAti vA kayavikayAti vA sannihiyAti vA saMnicayAti vA nihIti vA NihANAti vA ciraporANAI pahINa READARSA SARERainintamatarna vesamaNa-lokapAlasya varNanaM ~411~
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [168] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [168] dIpa anukrama [200] sAmiyAti vA pahINaseuyAti vA [pahINamaggANi vA] pahINagottAgArAi vA pacchinnasAmiyAti vA ucchi|| naseuyAti vA ucchinnagozAgArAti vA siMghADagatigacaukkacaccara caummuhamahApahapahesu nagaraniddhamaNesu vA2 susANagirikaMdarasaMtiselovahANabhavaNagihesu saMnikkhittAI ciTThati, etAI sakassa deviMdassa devaranno vesamaNassamahAranno(Na)aNNAyAI adihAI asuyAI avinAyAI tersi vA vesamaNakAiyANaM devANaM, sakassa deviMdassa devaranno vesamaNassa mahAratno ime devA ahAvaJcAbhinnAyA hotthA, taMjahA-punnabhade mANibhadde sAlibhadde sumaNabhadde kacake rakkhe punnarakkhe savvANe [pavvANe savvajase savvakAme samiddhe amohe asaMge, sakkassa gaMdeviMdassa devaranno vesamaNassa mahAratno dopaliovamANi ThitI paNNattA, ahAvaccAbhiNNAyANaM devANaM ega paliovamaM ThitI paNNatA, emahivIe jAva vesamaNe mhaaraayaa| sevaM bhaMte 2||(suutrN 138) // tRtIyazatake saptamoddezakaH samAptaH // 3-7 // 'vasuhArAi batti tIrthakara janmAdivvAkAzAdravyavRSTiH 'hiraNNavAsa'tti hiraNya-rUpyaM ghaTitasuvarNamityanye, varSos|lpataro vRSTistu mahatIti varSavRzyorbhedaH, mAlyaM tu adhitapuSpANi varNa:-candanaM cUrNogandhadravyasambandhI gandhAH-koSThara puTapAkAH 'subhikkhAi vatti sukAle duSkAle vA bhikSukANAM bhikSAsamRddhayaH durbhikSAstUkta viparItAH 'saMnihiyAi)tti ghRtaguDAdisthApanAni 'saMnicaya(yAi)tti dhAnyasaJcayAH 'nihIi vatti lakSAdipramANadravyasthApanAni 'nihANAI vatti bhUmigatasahasrAdisabadravyasya sazayAH, kiMvidhAni ityAha-'ciraporANAIti cirapratiSThitatvena purANAni cirapurANAni | | ata eva 'pahINasAmiyAI ti svalpIbhUtasvAmikAni 'pahINaseuyAIti prahINA:-alpIbhUtAH sektAra:-secakA-dhana- || 6-44%562-%2-564564564564*496 SAREaratunintamaniana vesamaNa-lokapAlasya varNanaM ~412~
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [168] dIpa anukrama [200] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [168] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevI- 1 yA vRttiH 1 ||200 // prakSeptAro yeSAM tAni tathA, prahINamArgANi vA, 'pahINagottAgArAI'ti prahINaM viralIbhUtamAnuSaM gotrAgAraM tatsvAmigotragRhaM yeSAM tAni tathA, 'ucchinnasAmiyAI' ti niHsattA kI bhUtaprabhUNi 'nagaraniDamaNesu'tti 'nagaranirddhamaneSu' nagarajalanirgamaneSu 'susANagirikandarasaMti selovadvANabhavaNa gihesuti gRhazabdasya pratyekaM sambandhAt zmazAnagRhaM pitR dhanagRhaM girigRhaM parvatoparigRhaM kandaragRha- guhA zAntigRhaM - zAntikarmasthAnaM zailagRhaM parvatamutkIrya yatkRtaM upasthAnagRhaMAsthAnamaNDapo bhavanagRha-kuTumbivasanagRhamiti // tRtIyazate saptamaH // 3-7 // rAyagihe nagare jAva pajjuvAsamANe evaM vadAsI- asurakumArANaM bhaMte! devANaM kati devA AhevacaM jAva viharaMti ?, goyamA ! dasa devA AhebacaM jAva viharaMti, taMjahA camare amuriMde asurarAyA some jame varuNe vesamaNe balI vairoyaNiMde vairoyaNarAyA some jame varuNe besamaNe / nAgakumArANaM bhaMte! pucchA, goyamA ! dasa devA AhebacaM jAva viharati, taMjahA-dharaNe nAgakumAriMde nAgakumArarAyA kAlavAle kolavAle selavAle saMkhavAle bhUyANaMde nAgakumAriMde nAgakumArarAyA kAlavAle kolavAle saMkhavAle selavAle, jahA nAgakumAriMdANaM eyAeM vattavyayAe NepavvaM evaM imANaM neyadhvaM suvannakumArANaM veNudAlI citte vicitte cittapakkhe vicittapatrasve vijjukumArANaM harikaMta harissaha pabha 1 sumpana 2 pabhakata 3 suppabhakata 4, aggikumArANaM | aggisIhe aggimANava teu leusIhe te kaMte teuppabhe dIvakumArANaM puNNavisiddharUyamukhya rUpakaMtarUyappabhA | uddikumArANaM jalakaMte jalappabha jalajalarUyajalakaMtajalappanA, disAkumArANaM abhiyagati abhiyavAhaNa Education International atra tRtIya zatake saptama uddezakaH samAptaH atha tRtIya zatake aSTama-uddezaka: Arabhyate For Pale Only ~413~ 3 zatake uddezaH 7 zakralokapAlIvaruNa vaizramaNI sU 167168 // 200 // p
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [169] dIpa anukrama [201 -204] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [169] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Euratom turiyagati vippagati sIhagati sIhavikamagati vAukumArANaM velaMya pabhaMjaNa kAla mahAkAlA aMjaNa riTThA dhaNiyakumArANaM ghosa mahAghosa AvattaviyAvattanaMdiyAvattamahAnaMdiyAvattA, evaM bhANiyatvaM jahA | asurakumArA / so0 1 kA0 2ci0 30 4 te 5 ru0 6 ja0 7 tu0 8 kA0 9 A0 10 pisAyakumArANaM pucchA, goyamA ! do devA AhevalaM jAva vihani, taMjahA-kAle ya mahAkAle suruvapaDirUva | punnabhaddeya / amaravai mANibhadde bhIme ya tahA mahAbhIme // 1 // kiMnarakiMpurise khalu sappurise khalu tahA mhaapurise| atikAya mahAkAe gIyaratI ceva gIyajase // 2 ete vANamaMtarANaM devANaM / jotisiyANaM devANaM | do devA AhevacaM jAva viharati, taMjahA - caMde ya sUre ya / sohammIsANesu NaM bhaMte ! kappesu kai devA AhevacaM | jAva viharaMti ? goyamA ! dasa devA jAva viharaMti, taMjahA sake deviMde devarAyA some jame varuNe besamaNe, IsANe deviMde devarAyA some jame varuNe vesamaNe, esA vaktavyA savvaisuvi kappesu, ee caiva bhANiyavvA, jedha iMdA te ya bhANiyanvA sevaM bhaMte 2 // (sUtraM 169 ) // tRtIyazate'STamoddezaH // 3-8 // devavaktavyatApratibaddha evASTamodezakaH, sa ca sugama eva, navaraM 'so 1 kA 2 ci 3 ppa 4 te 5 ru 6 ja 7 tu 8 kA 9 A 10' ityanenAkSaradazakena dakSiNabhavanapatIndrANAM prathamalokapAlanAmAni sUcitAni vAcanAntare tvetAnyeva gAthAyAM, sA ceyam-some ya 1 mahAkAle 2 citta 3 ppabha 4 te 5 taha rue caitra 6 / jala taha 7 turiyagaI ya 8 kAle 9 1- somazca mahAkAla citraH pramastejastathA rUpazcaiva / jalastathA tvaritagatizca kAla Ayukto dazAnAmasurendrANAM prathamAH // 1 // lokapAlasya nAma evaM varNanaM For Parts Only ~414~
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [169] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka vyAkhyA- prajJAtA yA vRttiH // 20 // abhayadevI [169] ... dIpa Autta 10 paDhamA u // 1 // evaM dvitIyAdayo'pyabhyUhyAH, iha ca pustakAntare'yamoM dRzyate-dAkSiNAtyeSu lokapAleSu 3 zatake pratisUtraM yau tRtIyacaturthoM tAvaudIcyeSu caturthatRtIyAviti, esA vattavayA savesuvi kappesu ee ceva bhANiyaba'tti, eSA saudharma- uddezaH8 zAnoktA vaktavyatA sarveSvapi kalpeSu indranivAsabhUteSu bhaNitavyA-sanatkumArAdIndrayugmeSu pUrvendrApekSayottarendrasambandhinAM asurAdInAM lokapAlAnAM tRtIyacaturthayorvyatyayo vAcya ityarthaH, tathaita eva somAdayaH pratidevalokaM vAcyA na tu bhavanapatIndrANAmiyA-15 lokapAlA: parApare, 'je ya iMdA te ya bhANiyabA' zakrAdayo dazendrA vAcyAH, antime devalokacatuSTaye indradvayabhAvAditi / / tRtIyazate'STamoddezakaH // 3-8 // uddeza9 | indriya devAnAM cAvadhijJAnasadbhAve'pIndriyopayogo'pyastItyata indriyaviSayaM nirUpayannavamoddezakamAha sU170 rAyagihe jAba evaM badAsI-kativihe NaM bhaMte ! te iMdiyavisae paNNate?, goyamA ! paMcavihe iMdiyavisae / paNNate, taM0-sotidiyavisae jIvAbhigame jotisiyauddeso neyavyo apariseso // (sUtraM 170) // tRtIya zate navamoddezaH // 3-9 // Dil 'rAyagihe' ityAdi, 'jIvAbhigame joisiyauddesao Neyabo'tti, sa cAyam-'soidiyavisae jAva phaasiNdiyvise| // 20 // soiMdiyavisae NaM bhaMte ! poggalapariNAme kativihe paNNate?, goyamA! duvihe paNNatte, taMjahA-sumbhisaddapariNAme ya dunbhisahapariNAme ya zubhAzubhazabdapariNAma ityarthaH / 'cakkhidiyavisae pucchA, goyamA ! duvihe pannate, taMjahA-surUvapari anukrama 201-204] atra tRtIya-zatake aSTama-uddezaka: samApta: atha tRtIya-zatake navama-uddezaka: Arabhyate lokapAlasya nAma evaM varNanaM, paJca-indriya-viSayasya varNanaM ~415~
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [170] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: - prata sUtrAMka [170] -- dIpa anukrama [205] | NAma ya durUvapariNAme ya, ghANidiyavisae pucchA, goyamA ! duvihe pannatte, taMjahA-subbhigaMdhapariNAme ya dunbhigaMdhapari NAmeya, evaM jibhidiyavisae surasapariNAme ya durasapariNAme ya, phAsiMdiyavisae suhaphAsapariNAme ya duhaphAsapari| gAme ya' ityAdi, vAcanAntare ca 'idiyavisae uccAvayasubhiNotti dRzyate tatrendriyaviSayaM sUtraM darzitameva, uccAvayasUtraM tvevam-'se NUNaM bhaMte ! uccAvaehiM saddapariNAmehiM pariNamamANA poggalA pariNamaMtIti vatta siyA ?, haMtA, goyamA !' 8| ityAdi, 'subhiNotti, idaM sUtra punarevam-se NUNaM bhaMte ! sumbhisaddapoggalA dubbhisadattAe pariNamaMti? haMtA goymaa| ityAdIti // tRtIyazate navamaH // 3-9 // rAyagihe jAva evaM vayAsI-camarassa NaM bhaMte ! asuriMdassa asuraramo kati parisAo paNNattAo!, goyamA! tao parisAo paNNatAo, taMjahA-samitA caMDA jAyA, evaM jahANupuyvIe jAva'cuo kappo, | sevaM bhaMte 2 // (mUtra 171 ) // tazyasae dasamoiso tatiyaM sayaM samattaM // 3-10 // prAgindriyANyuktAni, tadvantazca devA iti devavaktavyatApratibaddho dazama uddezakaH, sa ca sugama eva, navaraM 'samiya'tti samikA uttamatvena sthiraprakRtitayA samavatI, svaprabhorvA kopautsukyAdibhAvAn zamayatyupAdeyavacanatayeti zamikA zamitA vA-anuddhatA, 'caMDa'tti tathAvidhamahattvAbhAveneSatkopAdibhAvAccaNDA, 'jAya'tti prakRtimahattvavarjitatvenAsthAnakopAdInAM jAtatvAjAtA, eSA ca krameNAbhyantarA madhyamA bAhyA ceti, tatrAbhyantarA samutpannaprayojanena prabhuNA gauravArhatvAdAkAritaiva pArthe samAgacchati tAM cAsau arthapadaM pRcchati, madhyamA tUbhayathA'pyAgacchati alpataragaurava viSayatvAt , abhya For P OW atra tRtIya-zatake navama-uddezakaH samApta: atha tRtIya-zatake dazama-uddezaka: Arabhyate ~416~
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [3], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [171] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [171] dIpa vyAkhyA- tarayA cAdiSTamarthapadaM tayA saha pravabhAti-pranthibandhaM karotItyarthaH, bAhyA vanAkAritavAgacchati alpatamagaurava viSaya-| zatake prajJaptiH tvAt , tasyAzcArthapadaM varNayatyeva, tatrAdyAyAM caturviMzatirdevAnAM sahasrANi dvitIyAyAmaSTAviMzatiH tRtIyAyAM dvAtriMza- uddezaH 10 abhayadevI-diti, tathA devIzatAni krameNAdhyuSTAni trINi sArdai ca dve iti, tathA tadevAnAmAyuH krameNArddhatRtIyAni palyopamAni dve asurapaSadaH sAI ceti devInAM tu sArddhamekaM tada? ceti, evaM balerapi navaraM devapramANaM tadeva catuzcatuHsahasrahInaM, devImAnaM tu zatena | sU171 // 202 // zatenAdhikamiti, AyurmAnamapi tadeva navaraM palyopamAdhikamiti, evamacyutAntAnAmindrANAM pratyekaM tisraH parSado bhavanti, || nAmato devAdipramANataH sthitimAnatazca kacitkizcidbhedena bhedavatyastAzca jIvAbhigamAdayaseyA iti // tRtIyazate dazamaH || // 3-1 // samAptaM ca tRtIyazatam // 3 // zrIpazcamAGgasya zataM tRtIya, vyAkhyAtamAzritya purANavRttim / zakto'pi gantuM bhajate hi yAnaM, pAnthaH sukhArthe kimu Tra yo na zaktaH // 1 // **KXKXKXNXKXLAXXXXXXXXXXKNKKXX iti zrIbhagavatIsUtravRttau zrImadabhayadevAcAryAMyAyAM samAptaM tRtIyaM zatakam X // 20 // anukrama [206] atra tRtIya-zatake dazama-uddezaka: samApta: tat samApte tRtIyaM zatakaM api samAptaM ~417~
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [4], varga -1, aMtar-zataka [-], uddezaka [1-4], mUlaM [172] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [172] gAthA // atha caturthazatakam // tRtIyazate prAyeNa devAdhikAra ukto'tastadadhikAravadeva caturtha zataM, tasya punarudezakArthAdhikArasahAya gAthA cattAri vimANehiM cattAri ya hoMti rAyahANIhiM / neraie lessAhi ya dasa uddesA cautthasae // 1 // rAyamihe nagare jAva evaM vayAsI-IsANassa NaM bhaMte / deviMdassa devarapaNo kati logapAlA paNNattA, goyamA! cattAri logapAlA paNNatA, taMjahA-some jame vesamaNe varuNe / eesiNaM bhaMte ! logapAlANaM kati vimANA paNNatA ?, goyamA! cattAri vimANA paNNattA, taMjahA-sumaNe savaobhadde vaggU subaggU / kahi NaM bhaMte ! IsANassa deviMdassa devaranno somassa mahAranno sumaNo nAmaM mahAvimANe paNNatte ?, goyamA! jaMbUhIve 2 maMdarassa pabvayassa uttareNaM imIse rayaNappabhAe puDhavIe jAva IsANe NAma kappe paNNate, tatva NaM jAva paMcavaDeMsayA paNNattA, taMjahA-aMkavaDeMsae phalihavarDisae rayaNava.sae jAyarUvavarDisae majheya tattha IsANavaDeMsae, tassa gaM IsANavaTeMsayarasa mahAvimANassa puracchimeNaM tiriyamasaMkhejAI jopaNasahassAI vItivatittA evaNaM IsANassa 3 somassa 2 sumaNe nAmaM mahAvimANe paNNatte addhaterasajoyaNa jahA sakassa battavayA tatiyaesae tahA IsANassaci jAca acaNiyA samattA / cauNhavi logapAlANaM vimANe 2 uddesao, causu vimA Nesu cattAri uddesA aparisesA, navaraM Thitie nANa-'Adiduya tibhAgUNA paliyA 1 ghaNayassa hoti do dIpa anukrama [207-209] 9454554:58 CRACTICALS SHRELIEatuninternational atha caturtha zatakaM Arabhyate | atha caturtha-zatake 1-4 uddezakA: ArabdhA: ~418~
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [4], varga -1, aMtar-zataka [-], uddezaka [1-4], mUlaM [172] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [172] 4 zatake uddeza 4 izAnaloka pAlAnAM vimAnarAja dhAnya: gAthA vyAkhyA- ceva / do satibhAgA varuNe paliyamahAvaJcadevANaM // 1 // (sUtraM 172 ) cautthe sae paDhamaviiyataiyacautthA prajJaptiH4 uddesA samattA // 4-4 // abhayadevIyAcittArItyAdi vyaktArthA 'acaNiya'tti siddhAyatane jinapratimAdharcanamabhinavotpannasya somAkhyalokapAlasyeti // caturthazate ctvaarH||4-4|| // 20 // | rAyahANisubi cattAri uddesA bhANiyabvA jAva evamahiDIe jAva varuNe mahArAyA // (sUtraM 173) cautthe sae paMcamahasattamaTThamA uddesA samattA // 4-8 // __ 'rAyahANIsu cattAri uddesayA bhANiyavA' te caivam-'kahiM NaM bhaMte ! IsANassa deviMdassa devaranno somassa mahAro | somAnAmaM rAyahANI paNNatA ?, goyamA ! sumaNassa mahAvimANassa ahe sapakkhi' ityAdipUrvokkAnusAreNa jIvAbhigamoktavijayarAjadhAnIvarNakAnusAreNa caikaika uddezako'dhyetavya iti, nanvetA rAjadhAnyaH kila somAdInAM zakraspezAnasya ca sambandhinAM lokapAlAnAM pratyekaM catana ekAdaze kuNDalavarAbhidhAne dvIpe dIpasAgaramajJasyAM zrUyante, uktaM hi | tatsabahiNyAm-"kuMDalanagarasa abhitarapAse hoMti rAyahANIo / solasa uttarapAse solasa puNadakkhiNe pAse // 1 // 1 kuNDalanagasyAbhyantarapArzve rAjadhAnyo bhavanti / SoDaza uttarapArzve SoDaza punardakSiNe pArzve // 1 // 173 dIpa anukrama [207-209] shaa||20|| atra caturtha-zatake 1-4 uddezakA: samAptA: atha cartutha-zatake 5-8 uddezakA: Arabhyate ~419~
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [173] dIpa anukrama [210] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [4], varga [-], aMtar zataka [-] uddezaka [5-8], mUlaM [173] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH jA uttareNa solasa tAo IsANalogapAlANaM / sakkarasa logapAlANa dakkhiNe solasa havaMti // 2 // etAzca somaprabhayamaprabhavaizramaNaprabhavaruNaprabhAbhidhAnAnAM parvatAnAM pratyekaM catasRSu dikSu bhavanti, tatra vaizramaNanagarIrAdau kRtvA'bhihitam--- "majhe hoi caunheM vesamaNapabho naguttamo selo / raikazyapadyayasamo uvehuJcattavikkhaMbhe // 3 // tassa ya naguttamassa u u| disiM hoMti rAyahANIo / jaMbUddIvasamAo vikkhaMbhAyAmao tAo // 4 // puveNa ayalabhaddA samakasA rAyahANi dAhi| nno| avareNa U kuberA ghaNappabhA uttare pAse // 5 // eeNeva kameNaM varuNassavi hoti avarapAsaMmi / varuNappabhaselassavi cauddisiM rAyahANIo // 6 // putreNa hoi varuNA varuNapabhA dakkhiNe disiibhaae| avareNa hoi kumuyA uttarao puMDaragiNIyA // 7 // eeNeva kameNaM somassavi hoMti avarapAsaMmi / somappabha selarasavi cauddisiM rAyahANIo // 8 // 1- yA uttarasyAM SoDaza tA IzAnalokapAlAnAM zakrasya lokapAlAnAM dakSiNasmin pArzve poDaza bhavanti // 2 // catuNI madhye vaizramaNaprabho nagottamaH zailo bhavati / udvedhocatvaviSkambhe ratikarakaparvatasamaH // 3 // tasya ca nagottamasyaiva catasRSu dikSu rAjadhAnyo bhavanti jambUdvIpasamAstA viSkambhAyAmataH || 4 || pUrvasyAmacalabhadrA samutkarSA dakSiNasyAM rAjadhAnI / aparasyAM tu kuberA uttarapArzve dhanaprabhA // 5 // etenaiva krameNa varuNasyApi bhavantyaparapArzve / varuNaprabhazailasyApi catasRSu dikSu rAjadhAnyaH // 6 // pUrvasyAM bhavati varuNA dakSiNadigbhAge varuNaprabhA / aparasyAM bhavati kumudA uttarataH puNDarIkiNI ca // 7 // etenaiva krameNa somasyApi bhavantyaparapArzve / somaprabhazailasyApi catasRSu dikSu rAjadhAnyaH // 8 // Ja Eucation International For Penal Use On ~420~
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [4], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5-8], mUlaM [173] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka vyAkhyA-5 putreNa hoi somA somappabha dakkhiNe disIbhAe / sivapAgArA avareNa hoi naliyANa(ya) uttarao // 9 // eeNeva kameNaM 4 zatake da aMtakarassavi ya hoti avareNaM / samavittippabhaselassa cauddisirAyahANIo // 10 // putreNa U visAlA atiSisAlA uda uddezaH 9 abhayadevI dAhiNe pAse / sejappabhA'vareNaM amuyApuNa uttare pAse // 11 // " iti, iha ca andhe saudharmAvataMsakAdIzAnAvataMsakAccAsaGkhyayA nizcayenanA yAvRttiH1 yojanakoTIya'tikramya pratyeka pUrvAdidikSu sthitAni yAni sandhyAprabhAdIni sumanaprabhRtIni ca vimAnAni teSAmadho'saGkhyAtA rakotpAdaH // 204 // yojanakoTIravagAhya pratyekamekaikA nagaryuktA tataH kathaM na virodhaH iti ?, atrocyate, anyAstA nagaryo yAH kuNDale'bhidhIyante etAzcAnyA iti, yathA zakezAnAyamahiSINAM nandIzvaradvIpe kuNDaladvIpe ceti // caturthazate'STamaH // 4-8 // [173] dIpa anukrama [210] anantaraM devavaktavyatoktA'tha vaikriyazarIrasAdhAnnArakavaktavyatApratibaddho navamoddezaka ucyate, tatredamAdisUtramneraie NaM bhaMte ! neratiema uvavajaha anerahae neraiesu uvavajaha pannavaNAe lessApae tatio uddesao bhANiyacyo jAva nANAI (sUtraM 174) cautthasae navamo uddeso samatto // 4-9 // 'naraie Na'mityAdi, 'lessApae'tti saptadazapade 'taio uddesao bhANiyavvotti kacid dvitIya iti dRzyate sa 1 pUrvasyAM bhavati somA somaprabhA dakSiNadigbhAge / aparaspAM zivaprAkArA uttarasyAM bhavati nalinA ca // 9 // etenaiva krameNa | yamasyApi cAparaspo bhavanti / samavRttiprabhazailasya catasRSu dikSu rAjadhAnyaH // 10 // pUrvasyAM tu vizAlA dakSiNapAI khativizAlA / aparasyAM zayyAprabhA uttare pArzve'mUkA // 11 // / / 204 // CR atra caturtha-zatake 5-8 uddezakA: samAptA: atha cartutha-zatake navama-uddezaka: Arabhyate ~421
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [4], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [174] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [174] cApapATha iti, sa caivam-'goyamA ! neraie neraipasu uvavajjai no aNeraie neraiesu uvaSajaI' ityAdi, ayaM cAsyArthaHnairayiko nairayikepUtpadyate na punaranairayikA, kathaM punaretat ?, ucyate, yasmAnnArakAdibhavopagrAhakamAyurevAto nArakAdyAyuHprathamasamayasaMvedanakAla eva nArakAdivyapadezo bhavati RjusUtranayadarzanena, yata uktaM navavidbhijusUtrasvarUpanirUpaNaM hai kurvadbhiH-"palAla na dahatyagnirbhidyate na ghaTaH kvacit / na zUnyAnirgamo'stIha, na ca zUnyaM pravizyate // 1 // nArakavyatiri-5 kaJca, narake nopapadyate / narakAnnArakazcAsya, na kazcidvipramucyate // 2 // " ityAdIni, 'jAva nANAI'ti, ayamudezako jJAnAdhikArAvasAno'dhyetavyaH, sa cAyam-'kaNhalerase NaM bhaMte ! jIve kayaresu NANesu hojjA!, goyamA ! dosuvA tisu / vA causu vA NANesu hojA, dosu hojamANe AbhiNivohiyamuyaNANesu hojA' ityAdi / caturthazate navamaH // 4-9 // 3 Domo dIpa anukrama [211] lezyAdhikArAttadvata eva dazamoddezakasyedamAdisUtram8 se nUrNa bhaMte ! kaNhalessA nIlalessaM pappa tAruvattAe tAvaNNattAe evaM cauttho uddesao pannavaNAe ceva lessApade neybbojaab-prinnaamvnnnnrsgNdhsuddhapssthsNkilihnnhaa| gatipariNAmapadesogAhavaggaNAThANa mappabahuM ||1||sevN bhaMte!2tti ||(muutrN 175) cautthasae dasamo uddesI smtto||4-10|| cautthaM sarva samataM // 4 // IPL 'se nUNa'mityAdi, 'tArUvatAe'tti tadvapatayA-nIlalezyAsvabhAvena, etadeva vyanakti-tAvaNNattAe'tti tasyA iva-13 nIlalezyAyA iva varNo yasyAH sA tadvI tadbhAvastattA tayA tarNatayA, 'evaM cauttho uddesao' ityAdivacanAdevaM draSTa HRIRaitaram.org atra caturtha-zatake navama-uddezakaH samApta: atha cartutha-zatake dazama-uddezaka: Arabhyate ~422~
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [4], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [175] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [175] gAthA vyAkhyA-1vyam-'tAgaMdhattAe tArasattAe tAphAsattAe bhujora pariNamati,hatA goyamA!kaNhalesA nIlalesaM pappa tArUvattAe 5 bhujjo zatake prajJaptiH 42 pariNamati' ayamasya bhAvArthaH-yadA kRSNalezyApariNato jIvo nIlalezyAyogyAni dravyANi gRhItvA kAlaM karoti tadA 8 uddezaH10 abhayadevI- nIlalejhyApariNata utpadyate 'jallesAI davAI pariyAittA kAlaM karei tallese ubavajaItti vacanAt, ataH kAraNameva kArya | zAlezyAnAma yA vRttiH1|| | bhavati, 'kaNhalesA nIlalesaM pappe'tyAdi tu kRSNanIlalezyayorbhedaparamupacArAduktamiti, 'se keNacheNaM bhaMte! evaM buccai kiNha lnyo'nyp||20|| riNAmaH lesA nIlalesaM pappa tArUvattAe 5 bhujo 2 pariNamai ?, goyamA ! se jahANAmae-khIre dUsiM pappa [ takramityarthaH] suddhe sU175 vA vatthe rAga pappa tArUvattAe bhujo 2 pariNamai, se eeNaDeNaM goyamA evaM buccai-kaNhalesA' ityAdi, etenaivAbhilApena nIlalezyA kApotI kApotI taijasI taijasI padmA padmA zuklAM prApya tadpatvAdinA pariNamatIti vAcyaM, atha kiyahUramaya| muddezako vAcyaH? ityAha-'jAveM'tyAdi pariNAma tyAdidvAragAthoktadvAraparisamAptiM yAvadityarthaH, tatra pariNAmo darzita eva, | tathA vanna'tti kRSNAdilezyAnAMvoM vAcyaH, sa caivam-'kaNhalesANaMbhaMte! kerisiyA vanneNaM paNNate?" tyAdi, uttaraM tu kRSNalezyA kRSNA jImUtAdivat nIlalezyA nIlA bhRGgAdivat kApotI kApotavarNA khadirasArAdivat taijasI lohitA shsh-||1 karakAdivat padmA pItA campakAdivat zuklA 2 zaGkhAdivaditi, tathA 'rasa'tti rasastAsAM vAcyaH, tatra kRSNA tiktarasA [nimbAdivat nIlA kaTukarasA nAgaravat kApotI kaSAyarasA apakkabadaravat tejolezyA amlamadhurA pakkAbAdi phalavat pAlezyA kaTukakaSAyamadhurarasA candraprabhAsurAdivat zuklalezyA madhurarasA guDAdivat, 'gaMdha'tti lezyAnAM gandho vAcyA, | tatrAdyAstisro durabhigandhAH antyAstu taditarAH 'suddha'tti antyAH zuddhA AdyAstvitarAH 'appasasthati AdhA aprazastA ACCASCANNOCONCR569va SRASHASABC dIpa anukrama [212214] // 205 // SARERainintamaraana | lezyAyA: pariNAmasya varNanaM ~423~
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [4], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [175] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [175] gAthA antyAstu prazassAH 'saMkiliha'tti AdyAH sakliSTA antyAstvitarAH 'uNha'tti antyA uSNAH snigdhAzca AdyAstu zItA | rUkSAca 'gati'tti AdyA durgatihetavo'ntyAstu sugatihetavaH 'pariNAma'tti lezyAnAM katividhaH pariNAmaH ? iti vAcyaM, tatrAsau jaghanyamadhyamotkRSTabhedAtridhA utpAtAdibhedAdA trigheti 'paesa'tti AsAM pradezA bAcyAstatra pratyekamanantapradezikA etA iti 'ogAha'tti avagAhanA AsAM vAcyA tatraitA asaGkhyAtapradezAvagADhAH 'vaggaNa'tti vargaNA AsAM vAcyAH, tatra vargaNAH kRSNalezyAdiyogyadravyavargaNAH, tAzcAnantA audArikAdivargaNAvat , 'ThANa'tti tAratamyena vicibAdhyavasAyanivandhanAni kRSNAdidravyavRndAni tAni cAsoyAni adhyavasAyasthAnAnAmasamAtatvAditi, 'appavartuti lezyAsthAnAnAmalpabahutvaM vAcyaM, taccaivam-'eesi NaM bhaMte ! kaNhalesAThANANaM jAva sukkalesAThANANa ya jahannagANaM davaDayAe 3 kayarezahito appA vA 41, goyamA ! sabathovA jahannagA kAulessAThANA davaThThayAe jahannagA nIlalessAThANA | dabaThyAe asaMkhejjaguNA jahannagA kaNhalesAThANA dabaTTayAe asaMkhejjaguNA jahannagA teulesAThANA dabayAe asaMkheja-14 guNA jahannagA pamhalesAThANA dabaTTayAe asaMkhejjaguNA jahannagA sukkalessAThANA davaDyAe asaMkhejaguNA' ityAdIni // caturthazate dazamaH // 4-10 // caturtha zataM samAptam // 4 // svataH subodhe'pi zate turIye, vyAkhyA mayA kAcidiyaM vihabdhA / dugdhe sadA svAdutame svabhAvAt , kSepo na yuktaH kimu zakerAyAH // 1 // dIpa anukrama [212214] 4 // iti zrImabyAkhyAprajJaptI zrImadabhayadevAcAryAyavRttau caturtha zatakaM samAsam // MaraNPANDIPOEMPIRSANSPONSPSNPISO9APPAPADAPOOR Punaturary.com atra caturtha-zatake dazama-uddezakaH samApta: lezyAyA: pariNAmasya varNanaM tat samApte caturthaM zatakaM api samAptaM ~424~
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [176] gAthA dIpa anukrama [215 -216] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [1], mUlaM [ 176] + gAthA pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [05], aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 206 // // atha paJcamaM zatakam // 1 caturthazatAnte lezyA uktAH, paJcamazate tu prAyo lezyAvanto nirUpyante ityevaMsambandhasyAsyodezaka saGgrahAya gAtheyam - caMparavi 1 anila 2 gaMThiya 3 sade 4 chaumAyu 5-6 eyaNa 7 niyaMThe 8 / rAyagihaM 9 caMpAcaMdimA 10 ya | dasa paMcamaMmi sae // 1 // teNaM kAleNaM 2 caMpAnAmaM nagarI hotthA, vannao, tIse NaM caMpAe nagarIepuNNabhadde nAme cehae hotyA vaNNao, sAmI samosaDhe jAva parisA paDigayA / teNaM kAleNaM 2 samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeTThe aMtevAsI iMdabhUtINAmaM aNagAre goyamagotteNaM jAva evaM vadAsI- jaMbUddIve NaM bhaMte ! dIve sUriyA udINapAdINamuggaccha pAdINadAhiNamAgacchaMti, pAdINadAhiNamuggaccha dAhiNapatINamAgacchaMti, dAhiNapaDINamuggaDa paDINaudINamAgacchati padINaudINa uggaccha udIcipAdINamAgacchati ?, haMtA ! goyamA ! jaMbUddIve NaM dIve sUriyA udIcipAINamuragaccha jAva udIcipAINamAgacchati // ( sUtraM 176 ) // 'caMpe 'tyAdi, tatra campAyAM raviviSayapraznanirNayArthaH prathama uddezakaH 1 'anila'si vAyuviSayapraznanirNayArthI dvitIyaH | 'gaMThiya'tti jAlagranthikAjJAtajJApanIyArthanirNaya parastRtIyaH 3 'sadeti zabdaviSayaprazvanirNayArthazcaturthaH 4 'uma' ti | chadmasthavatavyatArthaH paJcamaH 5 'Au'tti AyuSo'lpatvAdipratipAdanArthaH SaSThaH 6 'eyaNa'tti pudgalAnAmejanAdyarthapratipAdakaH saptamaH 7 'niyaMTe' tti nirmanthIputrAbhidhAnAnagAravihitavastuvicArasAro'STamaH 8 'rAyagiti rAjagRhanagara vicAraNaparo Eaton International atra paMcama zatake prathama uddezaka: ArabdhaH For Parts Only atha paMcamaM zatakaM Arabhyate ~425~ 4 zataka uddezaH 1 pUrvottarAdyA su sUryabhramaH 176 // 206 // nary org
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [176] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [176] gAthA navamaH9 'caMpAcaM dimA yatti campAyAM nagaryo ca candramaso vaktavyatArtho dazamaH 10 // tatra prathamoddezake kishcilikhytehai| 'sUriya'tti dvau sUryo, jambUdvIpe dvayoreva bhAvAt 'udINapAINaM'ti udageva udIcInaM prAgeva prAcIna udIcInaMca matadudIcyA AsannatvAt prAcInaM ca tatvAcyA pratyAsannatvAd udIcInaprAcIna-digantaraM kSetradigapekSayA pUrvottaradigi tyarthaH 'jaggacchatti udgatya krameNa tatrodgamanaM kRtvetyarthaH 'pAINadAhiNaM'ti prAcInadakSiNaM digamtaraM pUrvadakSiNamityarthaH & 'Agacchati'tti AgacchataH krameNaivAstaM yAta ityarthaH, iha codgamanamastamayaM ca draSTalokavivakSayA'vaseyaM, tathAhi-yeSAmamAzyau santau dRzyau tau syAtAM te tayorugamanaM vyavaharanti yeSAM tu dRzyo santAvazyau taste tayorastamaya vyavaharantItya-15 niyatAvudayAstamayI, Aha ca-"jaha 2 samae 2 purao saMcarai bhakkharogayaNe / taha taha iovi niyamA jAyai rayaNIya bhAvastho // 1 // evaM ca sai narANaM udayatthamaNAI hota'niyayAI / sai desabhet kassai kiMcI vavadissae niyamA // 2 // sai kAceva ya nidiho bhaddamuhutto kameNa sabesi / kesiMcIdANipi ya visayapamANe ravI jesiM // 3 // " ityAdi, anena ca sUtreNa sUryasya catasRSu dikSu gatirukkA, tatazca ye manyante sUryaH pazcimasamudraM pravizya pAtAlena gatvA punaH pUrvasamudramudetItyAdi tanmataM niSiddhamiti // iha ca sUryasya sarvato gamane'pi pratiniyatatvAttatprakAzasya rAtridivasavibhAgo'stItitaM kSetrabhedena darzayannAha 1 yathA yathA samaye samaye gagane bhAskaraH purataH saMcarati tathA tatheto'pi niyamAdrAtriIyata iti bhAvArthaH // 1 // evaM ca sati XII narANAmudayAstamayanAvaniyatI bhavataH / sati dezabhede kasyacitkiJcidvayapadizyate niyamAt // 2 // sakRyeva sarveSAM krameNa bhadramoM nirdiSTa hai iti / keSAJcididAnImapi ca sa yeSAM raviviSayapramANe // 3 // dIpa anukrama [215-216] For P OW ~426~
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1], mUlaM [177] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [177] sU 177 dIpa anukrama [217] vyAkhyA- jayANaM bhaMte ! jaMbUdIve 2 dAhiNadve divase bhavati tadANaM uttarahe divase bhavati jadA NaM uttarahevi divase / 5 zatake prajJaptiH bhavati tadA NaM jaMbUddIve 2 maMdarassa pavvayassa puracchimapacatyimeNaM rAtI bhavati ?, haMtA goyamA ! jayA gaM | uddeza abhayadevI || janahIve 2 dAhiNadevi divase jAva rAtI bhavati |jdaanne bhaMte! jaMbU0 maMdarasta panvayassa purachimeNaM divase yA vRttiH1 lA bhavati tadA NaM paJcatthimeNavi divase bhavati jayA NaM paJcatthimeNaM divase bhavati tadA NaM jaMbUddIve 2 maMdarassa| SIMITE // 207 // |pazcayassa uttaradAhiNaNaM rAtI bhavati ?, haMtA goyamA! jadA NaM jaMbU0 maMdarapuracchimeNaM divase jAva rAtI | rAtrimAnaM kAbhavati, jadA gaMbhaMte ! jaMbUdIce 2 dAhiNaDhe ukkosae aTThArasamuhatte divase bhavati tadANaM uttarahevi ukkosae| aTThArasamuhatte divase bhavati jadANaM uttaraddhe ukosae aTThArasamuhatte divase bhavati tadA NaM jaMbUrIve 2 maMdarassa puracchimapaJcasthimeNaM jahaniyA duvAlasamuhattA rAtI bhavati ?, haMtA goyamA ! jadA NaM jaMbU0 jAvaI |duvAlasamuhuttA rAtI bhavati / jadA jaMbU0 maMdarassa puracchimeNaM ukosae aTThArasa jAva tadA NaM jaMbUdIye 2] pacatthimeNavi uko aTThArasamuhutte divase bhavati jayA NaM pacatthimeNaM ukkosae aTThArasamuhutte divase | bhavati tadANaM bhaMte / jaMbUhIve 2 uttara duvAlasamuhattA jAva rAtI bhavati,haMtA goyamA! jAva bhvti| |jayA NaM bhaMte ! jaMbU dAhiNaDhe aTThArasamuhuttANatare divase bhavati tadA NaM uttare aTThArasamuhuttANatare divase | // 207 // |bhavati jadA NaM uttare aTThArasamuhuttANaMtare divase bhavati tadA NaM jaMbU0 maMdarassa pabvayassa puracchimapaJcasthimeNaM sAtiregA duvAlasa muhuttA rAtI bhavati ?, haMtA goyamA ! jadANaM jaMbU0 jAva rAtI bhavati / jadA NaM| MEASURINN 5453 jambudvipe divasa-rAtrI-parimAnaM ~427~
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [177] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [177] dIpa anukrama [217] bhaMte ! jaMbUhIve 2 puracchimeNaM aTThArasamuhuttANatare divase bhavati tadA NaM paJcatthimeNaM aTThArasamuTuttANatare 18| divase bhavati jadANaM pacasthimeNaM aTThArasamuhuttANatare divase bhavati tadANaM jaMbU02 maMdarassa pabvayassa dAhi-* tANaNaM sAiregA dubAlasamuhuttA rAtI bhavati?, haMtA goyamA! jAva bhavati / / evaM eteNaM kameNaM osAreyabvaM sattarasamuhutte divase terasamuhuttA rAtI bhavati sattarasamuhuttANatare divase sAtiregA terasamuhuttA rAtI solasamuhutte divase coddasamuhuttA rAI solasamuhuttANatare divase sAtiregacoisamuhuttA rAMtI pannarasamuhutte divase pannarasamuhuttA rAtI bhavati pannarasamuhuttANatare divase sAtiregA pannarasamuhuttA rAtI coesa-8 muhatte divase solasamuhuttA rAtI codasamuhuttANatare divase sAtiregA solasamuhuttA rAtI terasamuhutte divase sattarasamuhattA rAtI terasamuhuttANatare divase sAtiregA sttrsmuhuttaaraatii| jayA NaM jaMbU dAhiNale jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhavati tayA NaM uttarahRSi, jayA NaM uttaraDe tayA NaM jaMbUrIva 2 maMdarassa pabvayassa puracchimeNaM ukkosiyA ahArasamuhuttA rAtI bhavati , haMtA goyamA! evaM ceva uccAreyavvaM / jAva rAI bhavati / jayA NaM bhaMte ! jaMbU0 maMdarassa pabvayassa puracchimeNaM jahannae duvAlasamuhutte divase bhavati | tayA NaM paJcatyimeNavi0 tayA NaM jaMbU0 maMdarassa uttaradAhiNeNaM ukkosiyA aTThArasamuhattA rAtI bhavati,8 nAhaMtA goyamA ! jAva rAtI bhavati / / (sUtraM 177) // . | 'jayA Na'mityAdi, iha sUryadvayabhAvAdekadaiva digdvaye divasa uktaH, iha ca yadyapi dakSiNArDe tathottarArddha ityuktaM SAHASR555 jambudvipe divasa-rAtrI-parimAnaM ~428~
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [177] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [177] dIpa anukrama [217] byAkhyA- tathA'pi dakSiNabhAge uttarabhAge ceti boddhavyaM, arddhazabdasya bhAgamAtrArthatvAt , yato yadi dakSiNA utsarAH ca samana ||2| 5 zatake prajJaptiH 18 eva divasaH syAttadA kathaM pUrveNApareNa ca rAtriH syAditi vaktuM yujyeta, arddhadvayagrahaNena sarvakSetrasya gRhItatvAt , itazca / uddezaH1 abhayadevI & dakSiNArdhAdizabdena dakSiNAdidigbhAgamAtramevAbaseyaM na tvarddha, ato yadA'pi dakSiNottarayoH sarvotkRSTo divaso bhavati / pUrvapazcimoyA vRttiH1 matadA'pi jambUdvIpasya dazabhAgatrayapramANameva tApakSetraM tayoH pratyeka sthAda, dazabhAgadvayamAnaM ca pUrvapazcimayoH pratyekaM rAtri-|| carAkSa P NArdheSu dina // 208 // kSetra syAt , tathAhi-SaSTyA muhUH kila sUryo maNDalaM pUrayati, utkRSTadinaM cASTAdazabhirmuhUtrukta, aSTAdaza ca SaSTerdaza rAtrimAnaM bhAgatritayarUpA bhavanti, tathA yadA'STAdazamuhattoM divaso bhavati tadA rAtridazamuhatoM bhavati, dvAdaza ca SaSTedeza-15 sU 177 bhAgadyarUpA bhavantIti, tatra ca meru prati nava yojanasahasrANi catvAri zatAni SaDazItyadhikAni nava ca daza bhAgA|| PM yojanasvetyetatsarvotkRSTadivase dazabhAgatrayarUpaM tApakSetrapramANaM bhavati 9486. katham !, mandaraparikSepasya kizcinyUnatrayo || viMzatyuttaraSaTzatAdhikaikatriMzadyojanasahasramAnasya 116-23 dazabhirbhAge hate yallabdhaM 3152, tasya viguNitatve etasya bhAvAditi / sathA lavaNasamudraM prati caturnavatiryojanAnAM sahasrANi aSTau zatAnyaSTaSaSThayadhikAni catvArazca dazabhAgA yojana| syetyetadutkRSTadine tApakSetrapramANaM bhavati 94858... katham !, jambUdIpaparidheH kizcinyUnASTAviMzatyuttarazatadvayAdhikapo- 8 // 20 // &||zasahasropetayojanalakSatrayamAnasya 316228 dazabhirbhAge hate yalabdha tasya triguNitatve etasya bhAvAditi / jaghanya-| rAtrikSetrapramANaM cApyevameva, navaraM parigherdazabhAgo dviguNaH kAryaH, tatrAdyaM par3a yojanAnAM sahasrANi trINi zatAni caturvizatyadhikAni SaT ca dazabhAgA yojanasya 6324 dvitIyaM tu triSaSTiH sahasrANi he paJcacatvAriMzadadhika yojanAnAM jambudvipe divasa-rAtrI-parimAnaM ~429~
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [177] dIpa anukrama [217] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [ 177] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH zate paT ca dazabhAgA yojanasya 63245, sarvalaghI ca divase tApa kSetramanantaroktarAtrikSetratulyaM rAtrikSetraM tvanantarokatA - pakSetratulyamiti, AyAmatastu tApakSetraM jambUdvIpamadhye paJcacatvAriMzayojanAnAM sahasrANIti, lavaNe ca trayastriMzatsahasrANi trINi zatAni trayastriMzadadhikAni tribhAgazca yojanasya 333333, ubhayamIlane tvaSTasaptatiH sahasrANi trINi zatAni trayastriMzadadhikAni yojanatribhAgazceti 783123 / 'ukkosae aTThArasamuhate divase bhavaha'tti iha kila sUryasya caturazItyadhikaM maNDalazataM bhavati, tatra kila jambUdvIpamadhye paJcapaSTirmaNDalAni bhavanti, ekonaviMzatyadhikaM ca teSAM zataM lavaNasamudrasya madhye bhavati, tatra ca sarvAbhyantare maNDale yadA varttate sUryastadA'STAdazamuttoM divaso bhavati, katham ?, yadA sarvavAye maNDale varttate'sau tadA sarvajaghanyo dvAdazamuharttA divaso bhavati, tatazca dvitIyamaNDalAdArabhya pratimaNDalaM dvAbhyAM muharttekaSaSTibhAgAbhyAM dinasya vRddhI vyazItyadhikazatatame maNDale paTTa muhUrttA varddhanta ityevamaSTAdazamuhUrtI divaso bhavati, ata eva dvAdazamuhUrttA rAtrirbhavati, triMzanmuhUrttatyAdahorAtrasya / 'ahArasamuhastANaMtareti yadA sarvAbhyantaramaNDalAnantare maNDale varttate sUryastadA muhUttaikapaSTibhAgadvayahInASTAdazamuhUta divaso bhavati, sa cASTAdazamuhUrttAddivasAdanantaro'STAdazamuhUrttAnantaramiti vyapadiSTaH, 'sAtiregA duvAlasamuhuttA rAhatti dvAbhyAM muhattaSaSTibhAgAbhyAmadhikA dvAdazamuhUrttA 'rAI bhavaiti rAtripramANaM bhavatItyarthaH yAvatA bhAgena dinaM hIyate sAvatA rAtrirvarddhate, triMzanmuhUrttatvAdahorAtrasyeti // 'evaM eeNaM kameNaM' evamityupasaMhAre 'etena' anantarokena 'jayA NaM bhaMte ! jaMbUdIve 2 dAhiNaTTe' ityanenetyarthaH, 'osA| reyabbati dinamAnaM svIkArya, tadeva darzayati- 'sattarase' tyAdi, tatra sarvAbhyantara maNDalAnantaramaNDalAdAramyaikatriMzatama jambudvipe divasa-rAtrI - parimAnaM For Park Use Only ~ 430~ anurary org
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [177] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [177] // 20 // dIpa vyAkhyA- maNDalArDe yadA sUryastadA saptadazamuhattoM divaso bhavati, pUrvoktahAnikrameNa trayodazamuhUrtA ca rAtririti / 'sattarasa- 5 zatake prajJaptiH muhuttANatare'tti muhUsekapaSTibhAgadvayahInasaptadazamuhUrtapramANo divasaH, ayaM ca dvitIyAdArabhya dvAtriMzattamamaNDalA ||| uddazaH1 abhayadevI hai bhavati, evamanantaratvamanyatrApyUhya, sAiregaterasamuhuttA rAi'tti muhakapaSTibhAgadvayena sAtirekatvam , evaM sarvatra 'sola- jambUdvIparI yA vRttiH samuhatte divase'tti dvitIyAdArabhyaikaSaSTitamamaNDale poDazamuhattoM divasobhavati, pArasamuhatte divase'tti dvinavatitama-IMLA A MER dirAtriprabhRti maNDalArddha vartamAne sUrya, coddasamuhutte divase'tti dvAviMzatyuttarazatatame maNDale, 'terasamuhutte divase'tti sArdhadvipazcAzadu-18 ttarazatatame maNDale, 'bArasamuhutte divase'tti tryazItyadhikazatatame maNDale sarvabAhya ityarthaH // kAlAdhikArAdidamAha- 178 jayA NaM bhaMte ! jaMbU0 dAhiNahe vAsANaM paDhame samae paDivajAtayA NaM uttarahevi vAsANaM paDhame samae paDi- 179 4 vajaha jayA NaM uttarahevi vAsANaM paDhame samae paDivajaha tayA NaM jaMbUdIve 2 maMdarassa pavvayassa puracchimapaca|sthimeNaM arNatarapurakkhaDasamayaMsi vAsANaM pa0 sa0pa01,haMtA goyamA ! jayA NaM jaMbU02 dAhiNahe vAsANaM| |pa0sa0paDivajaha taha ceva jAva paDivajaha / jayANaM bhaMte! jaMbU0 maMdarassa0 puracchimeNaM vAsANaM paDhame sa0paDivanai tayA NaM pacatthimeNavi vAsANaM paDhame samae paDivajaha, jayA NaM paJcasthimaNavi vAsANaM paDhame samae paDi-15 vajA tayA NaM jAva maMdarassa pabvayassa uttaradAhiNeNaM aNaMtarapacchAkaDasamayaMsi vAsANaM pa0 sa0 paDibanne || II // 20 // bhavati ?, haMtA goyamA! jayA NaM jaMbU0 madarassa pabvayassa puracchimeNaM, evaM ceva uccAreyabvaM jAva paDivanne | bhavati / evaM jahA samaeNaM abhilAvo bhaNiovAsArNa tahA AvaliyAevirabhANiyavvo, ANApANuNavi3 anukrama [217] 5512560 SNEnirahi jambudvipe divasa-rAtrI-parimAnaM ~431~
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [178-179] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [178-179] +CCESCRICC thoveNavi4 laveNavi 5 muhutteNavi 6 ahoratteNavipakkhaNavi 8mAseNavi9uUNAvi10,eesi savvesiM jahA & samayassa abhilAvo tahA bhaanniybvo|jyaannN bhaMte! jaMbU0 dAhiNaDhe hemaMtANaM paDhame samae paDivajjati jaheba kAvAsANaM abhilAvotaheva hemaMtANavi 20gimhANavi 30 bhANiyabyo jAva uU, evaM ee tinnivi, eesiM tIsa AlAvagA bhaanniybvaa| jayA NaM bhaMte! jaMbU0 maMdarassa pabvayassa dAhiNaDDe par3hame ayaNe paDivajAtayA NaM uttarahevi paDhame ayaNe paDivajA, jahA samaeNaM abhilAyo taheva ayaNeNavi bhANiyabvojAva aNaMtarapacchAkaDasamayaMsi | paDhame ayaNe paDivanne bhavati,jahA ayaNeNaM abhilAvo tahA saMvacchareNavibhANiyabvo, jueNavi vAsasaeNavi || 4vAsasahasseNavi vAsasayasahasseNavi puSvaMgeNavi pubveNavi tur3iyaMgeNavi tuDieNavi, evaM pubve 2tuDie 2 aDaDe 2 avave 2 haGkae 2 uppale 2 paume 2 naliNe 2 acchaNiure 2aue 2 Naue 2 paue 2 cUliyA 2 sIsapaheliyA 2 paliovameNavi sAgarovameNavi bhaanniybvo| jayANaM bhaMte ! jaMbUhIve 2 dAhiNahe paDhamAosappiNI|| paDivajaha tayANaM uttaradevi paDhamAosappiNI paDivajaha, jayANaM uttarahevi paDivajaha tadA jaMbUhIye 2 maMda-18 rassa pabvayassa puracchimapaJcatthimeNavi, vatthi osappiNI nevasthi ussappiNI avaTThie NaM tastha kAle pannate? samaNAuso!, haMtA goyamA ! taM ceva ucAreyavvaM jAva samaNAuso, jahA osappiNIe AlAvao bhaNio evaM ussapiNIevi bhaanniybvo|| (mUbaM178) lavaNeNaM bhaMte ! samudde sUriyA udIcipAINamuggaccha jacceca jaMga- hIvassa vattavyayA bhaNiyA sacceva savvA aparisesiyA lavaNasamuhassavi bhANiyabbA, navaraM abhilAyo imo GARAANEER dIpa anukrama 218-219] jambudvipe divasa-rAtrI-parimAnaM ~432~
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [178 -179] dIpa anukrama [218 -219]] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [1], mUlaM [178-179] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05] aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 110 // 4 padavI-jayA NaM bhaMte! lavaNe samudde dAhiNaDhe divase bhavati taM caiva jAba tadA NaM lavaNe samudde puracchimapaJcatthimeNaM rAI bhavati, eeNaM abhilASeNaM neyavvaM / jadA NaM bhaMte / lacaNasamudde dAhiNaDe paDhamAossappiNI | paDivAi tadA NaM uttaradevi paDhamAossappiNI paDivajjai, jadA NaM uttara paDhamAosappiNI paDivajaha tadANaM lavaNasamudde puracchimapacasthimeNaM nevatthi osappiNI 2 samaNAuso ! 1, haMtA goyamA ! jAva samaNAuso ! // dhAyaIsaMDe NaM bhaMte ! dIve sUriyA udIcipAdINamuggaccha jaheba jaMbUddIvassa vatavvayA bhaNiyA sadeva | dhAyaiDassavi bhANiyacvA, navaraM imeNaM abhilAveNaM savve AlAvagA bhANiyanvA / jayA NaM bhaMte ! dhAyaisaMDe dIve dAhiNahe divase bhavati tadANaM uttaradveci jayA NaM uttaradveSi tadANaM ghAyaisaMDe dIve maMdarANaM pavya| yANaM puracchimapacatthimeNaM rAtI bhavati ?, haMtA goyamA ! evaM ceva jAva rAtI bhavati / jadA NaM bhaMte ! ghAyaisaMDe dIve maMdarANaM pavbayANaM puracchimeNa divase bhavati tadANaM pacatthimeNavi, jadANaM paJcatthimeNavi tadA NaM dhAyaisaMDe dIve maMdarANaM pavvayANaM uttareNaM dAhiNeNaM rAtI bhavati ?, haMtA goyamA ! jAva bhavati, evaM eeNaM abhilAveNaM neyabyaM jAva jayA NaM bhaMte! dAhiNaDe paDhamAossa0 tayA NaM uttaraDe jayA NaM uttara tathA NaM dhAya. isaMDe dIve maMdarANaM paJcayANaM puracchimapacatthimeNaM natthi osa0 jAva ? samaNAuso !, haMtA goyamA ! jAba samaNAuso !, jahA lavaNasamudassa vattavvayA tahA kAlodassavi bhANiyavthA, navaraM kAlodassa nAma bhANi| yavvaM / abhitarapukkhara NaM bhaMte ! suriyA udIcipAINamuragaccha jaheba dhAyaisadassa vattabvayA taheva abhi Eucatun Intention For Parts Only lavaNasamudre- dhAyaIsaMDe kAlodasamudre abhyaMtarapuSkarArdhe divasa-rAtrI-parimAnaM ~ 433~ 5 zatake uddezaH 1 jambUdvIpeze SaSucadinarAtriprabhRti pratipattiH sU 178 179 // 210 //
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [178-179] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [178-179] tarapukkhara ddhassavi bhANiyavvA navaraM abhilAvo jAva jANeyabvo jAva tayA NaM ambhitarapukkharaddhe maMdarANaM puracchimapacatthimeNaM nevasthi osa0 nevatthi ussappiNI avaDhie NaM tastha kAle pannatte samaNAuso! sevaM 3/ bhaMte 2 // (sUtraM 179) // paMcamasae paDhamo uddeso samatto // 5-2 // __ 'jayA NaM bhaMte ! jaMbUddIve 2 dAhiNahe vAsANaM paDhame samae paDivajaI' ityAdi, 'vAsANaM'ti caturmAsapramANavarSAkAlasya sambandhI 'prathamaH' AdyaH 'samayaH' kSaNaH'pratipadyate' saMpadyate bhavatItyarthaH, aNaMtarapurakkhaDe samayaMsitti anantaro-niyavadhAno dakSiNAddhe varSAprathamatApekSayA sa cAtIto'pi syAdata Aha-puraskRtaH-purovartI bhaviSyannityarthaH, | samayaH-pratItaH, tataH padatrayasya karmadhArayo'tastatra, 'aNaMtarapacchAkaDasamayaMsi'tti pUrvAparavidehavarSAprathamasamayApekSayA / yo'nantarapazcAtkRto'tItaH samayastatra dakSiNottarayorvarSAkAlaprathamasamayo bhavatIti // evaM jahA samaeNa'mityAdi, |AvalikA'bhilApazcaivam-'jayA NaM bhaMte ! jaMbUddIve 2 dAhiNaDDhe vAsANaM paDhamA AvaliyA paDivajjati tayA NaM uttarahRvi, jayA NaM uttaratu vAsANaM paDhamAvaliyA paDivajati tayA NaM jaMbUddIve 2 maMdarassa pabayassa puracchimapaJcatthimeNaM aNaMtarapurakkhaDasamayasi vAsANaM paDhamA AvaliyA paDivajai ?, haMtA goyamA !, ityAdi / evamAnaprANAdipadeSvapi, AvalikAdyarthaH punarayam-AvalikA-asaGkhyAtasamayAtmikA AnaprANaH-ucchAsaniHzvAsakAlaH stokA-saptaprANapramANaH lavastu-1 | saptastokarUpaH muhUrtaH punarlavasaptasaptatipramANaH, Rtustu mAsadvayamAnaH, 'hemaMtANa'ti zItakAlasya 'gimhANa va'tti uSNakAlasya 'paDhame ayaNe'tti dakSiNAyanaM zrAvaNAditvAtsaMvatsarasya 'jueNavitti yugaM-paJcasaMvatsaramAnaM 'puvaMgeNavi' dIpa anukrama 218-219] 90 lavaNasamudre-dhAyaIsaMDe-kAlodasamudre-abhyaMtarapuSkarArdhe divasa-rAtrI-parimAnaM ~434~
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [178 -179] dIpa anukrama [218-219] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [1], mUlaM [178-179] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05] aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJapti: abhayadevIyA vRttiH 1 // 211 // ti pUrvAGgaM caturazItirvarSalakSANAM 'puvveNavi' tti pUrva pUrvAGgameva caturazItivarSalakSeNa guNitaM, evaM caturazIti varSa laguNitamuttarottaraM sthAnaM bhavati, caturnavatyadhikaM cAGkazatamantime sthAne bhavatIti / 'paDhamA osappiNi'ti kvasarpayati | bhAvAnityevaMzIlA'vasarpiNI tasyAH prathamo vibhAgaH prathamAvasarpiNI 'ussappiNi'tti utsarpayati bhAvAnityevaMzIlA utsarpiNIti // paJcamazate prathamaH // 51 // prathama uddezake dikSu divasAdivibhAga uktaH, dvitIye tu tAsveva vAtaM pratipipAdayiSurvAtabhedAMstAvadabhidhAtumAharAyagihe nagare jAva evaM badAsI-atthi NaM bhaMte ! IsiM purevAtA patthAvA0 maMdAvA0 mahAvA vAyaMti ? haMtA atthi, atthi NaM bhaMte! puracchi meNaM isiM purevAyA patthAvAyA maMdAvAyA mahAvAyA vAyaMti ? haMtA asthi / evaM pacatthimeNaM dAhiNeNaM uttareNaM uttarapuracchimeNaM puracchimadAhiNeNaM dAhiNapaJcatthimeNaM pacchimauttareNaM // jayA NaM bhaMte! puracchimeNaM isi purevAyA patthAvAyA maMdAvA0 mahAvA0 vAyaMti tayA NaM pacatthimeNavi Isi purevAyA jayA NaM paJcatthimeNaM isi purevAyA tayA NaM puracchimeNavi ?, haMtA goyamA ! jayA NaM puracchi | meNaM tayA NaM pacasthimeNavi IsiM jayA NaM paJcasthimeNavi Isi tayA NaM puracchimeNavi IsiM, evaM disAsu vidisAsu // asthi NaM bhaMte ! dIvicayA IsiM ?, haMtA atthi / atthi NaM bhaMte / sAmuddayA IsiM ?, haMtA atthi / / jayA NaM bhaMte! dIvicapA IsiM tayA NaM sA sAmuddayAci IsiM jayA NaM sAmuddayA IsiM tayA NaM dIbicayAvi Education Interatoma atra paMcama zatake prathama uddezakaH samAptaH atha paMcama zatake dvitIya-uddezaka: Arabhyate For Parta Use Only ~ 435~ 5 zatake uddezaH 2 digvididvIpasamu dveSu vAtavAnamakAraH sU 180 // 211 //
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [2], mUlaM [180] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [180] SAMACHARCORRC dIpa anukrama 220] IsiM 1, No iNaDhe samaDhe / se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vucati jayA NaM dIvicayA IsiM No NaM tayA sAmuddayA IsiM jayA NaM sAmucyA isiMNo NaM tayA dIbiccayA IsiM, goyamA ! tesi NaM vAyANaM annamannassa vivaJcAseNaM lavaNe samude velaM nAtikamaha se teNa?NaM jAva vAyA vAyati // asthi NaM bhaMte / IsiM purevAyA patthAvAyA maMdAvAyA mahASAyA vAyaMti , haMtA asthi / kayA NaM bhaMte ! Irsi jAva vAyaMti', goyamA ! jayA jaM cAuyAe ahAriyaM riyaMti tayA NaM isiM jAva vAyaM vAyaMti / asthi NaM bhaMte ! IsiM01haMtA asthi, kayA bhaMte ! IsiM purevAyA pasthA01, goyamA jayA NaM vAjyAe uttarakiriyaM ripaDa tayANaM IsiM jAva cAyati / asthi NaM bhaMte ! IsiM01, haMtA asthi, kayA NaM bhaMte / Irsi purevAyA pasthA0?,goyamA jayA NaM bAukumArA vAukumAlArIo vA appaNo vA parassa vA tadubhayassa vA aTTAe bAukArya udIreMti tayA NaM isi purevAyA jAva vAyati / / vAukAe NaM bhaMte ! vAukAyaM ceva ANamaMti pANa. jahA khaMdae tahA cattAri AlAvagA neyamvA aNegasayasahassa. puDhe uddAti cA, sasarIrI nikkhamati // (sUtra 180) | 'rAyagihe'ityAdi, 'asthi'tti astyayamoM-yaduta vAtA vAntIti yogaH, kIdRzAH' ityAha-IsiM purevAya'tti manAk satrehavAtAH 'patthAvAya'tti pathyA vanaspatyAdihitA vAyavaH 'maMdAvAya'ti mandAH zanaiHsaMcAriNo'mahAvAtA ityarthaH 'mahAvAya'tti uddaNDavAtA analpA ityarthaH 'puracchimeNaM'ti sumeroH pUrvasyAM dizItyarthaH, evametAni digvidigapekSayA'STI sUtrANi // ukta digabhedena vAtAnAM vAnam, atha dizAmeva parasparopanivandhena tadAha-"jayA Na'mi ~436~
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [2], mUlaM [180] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: uddezaH2 abhayadevI-2 prata sUtrAMka [180]] sU180 dIpa anukrama 220] vyAkhyA- tyAdi, ica diksUtre dve vidiksUtre iti // atha prakArAntareNa vAtasvarUpanirUpaNasUtra, tatra 'dIvicaga'tti dvaipyA | |5 zatake prajJaptiH dvIpasambandhinaH 'sAmuddayatti samudrasyaite sAmudrikAH 'annamannavivaccAseNaM'ti anyo'nyavyatyAsena yadaike ISatpurovAtAyA vRttiHzAla divizeSeNa vAnti tadetare na tathAvidhA vAntItyarthaH, 'velaM nAikamaha'tti tathAvidhavAtadravyasAmarthyAvelAyAstathAsvabhAva-|| digvidi. svAJceti // atha vAtAnA vAne prakArAntareNa vAtasvarUpavayaM sUtratrayeNa darzayannAha-'asthi 'mityAdi, ihaca prathama- dviipsmu||21|| vAkyaM prastAvanArthamiti na punarukkamityAzaGkanIyaM, 'ahAriyaM riyaMti'tti rItaM rItiH svabhAva ityarthaH tasyAnatikramaNa dreSu vAtayathArItaM 'rIyate' gacchati yadA svAbhAvikyA gatyA gacchatItyarthaH, 'uttarakiriya'ti vAyukAyasya hi mUlazarIramaudArikamuttaraM tu vaikriyamata uttarA-uttarazarIrAzrayA kriyA gatilakSaNA yatra gamane taduttarakriyaM, tadyathA bhavatItyevaM rIyategacchati, iha caikasUtreNaiva vAyuvAnakAraNatrayasya vaktuM zakyatve yatsUtratrayakaraNaM tadvicitratvAtsUtragateriti mantavya, vAca|nAntare tyAcaM kAraNaM mahAvAtavarjitAnAM, dvitIyaM tu mandavAtavarjitAnAM, tRtIyaM tu caturNAmapyuktamiti // vAyukAyAdhikArAdevedamAha-vAyukAe Na'mityAdi, 'jahA khaMdae'ityAdi, tatra prathamo darzita eva, 'aNege'tyAdiddhitIyaH, sa caivam-'vAuyAe Na bhaMte / vAuyAe ceva aNegasayasahassakhutto uddAittA 2 tattheva bhujo 2 paJcAyAi, haMtA goyamA !, 'puDhe uddAi'tti tRtIyaH, sa caivam-'se bhaMte ! kiM puDhe uddAi apuDhe uddAi, goyamA! puDhe uddAi no apuDhe, 'sasarIrI'tyAdiH // 212 // caturthaH, sa caivam-'se bhaMte ! kiM sasarIrI nikkhamai asarIrI (nikkhamai), goyamA ! siya sasarIrI'tyAdi / vAyu-TU kAyazcintitaH, atha vanaspatikAyAdIn zarIratazcintayannAha ~437~
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [181] dIpa anukrama [221] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRttiH ) zataka [5], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [2], mUlaM [ 181] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH aha bhaMte ! odaNe kummAse khurA ee NaM kiMsarIrAti battavvaM siyA ?, goyamA ! odaNe kummAse surAe ya je ghaNe dabve ee NaM pubvabhAvapannavarNa paDucca vaNarasahajIvasarIrA tao pacchA sasthAtIyA satyapariNAmiA | agaNijjhAmiyA agaNijyUsiyA agaNiseviyA agaNipariNAmiyA agaNijIvasarIrA vakttavvaM siyA, surAe ya je dave dabbe ee NaM pubvabhAvapannavarNa pahuMca AujIvasarIrA, tao pacchA satdhAtIyA jAva agaNikAyasarIrAti vasavvaM siyA / ahanaM bhaMte! ae taMbe taue sIsae ubale kasahiyA ee NaM kiMsarIrAha vaktavvaM siyA ? goyamA ! ae taMbe taue sIsae ubale kasahiyA, ee NaM puvvabhAvapannavaNaM pahuMca puDhabijIvasarIrA tao pacchA satyAtIyA jAva agaNijIvasarIrAti vaktavvaM siyA / ahaNaM bhaMte ! aTThI advijjhAme camme cammajjhAme rome 2 siMge 2 khure 2 nakhe 2 ete NaM kiMsarIrAti vasavvaM siyA ?, goyamA ! aTTI caMme rome siMge khure nahe | ee NaM tasapANajIvasarIrA advijjhAme cammajjhAme romajjhAme siMga0 khura0 NahajjhAme ee NaM puvvabhAvaSaNNavaNaM paDuca taspANajIva sarIrA tao pacchA satthAtIyA jAva agaNijIva0tti vaktavyaM siyA / aha bhaMte! iMgAle chArie bhuse gomae esa NaM kiMsarIrA vakttavvaM siyA 1, gopamA ! iMgAle chArie bhuse gomae ee NaM puvvabhA vapaNNavarNa pahuca pagiMdiya jIva sarIrappaogapariNAmiyAvi jAva paMciMdiyajIvasarIrappaogapariNAmiyAvi tao pacchA satthAtIyA jAva agaNijIvasarIrAti vaktavvaM siyA // ( sUtraM 181 ) 'ahe 'tyAdi, 'ee 'ti etAni NamityalaGkAre 'kiMsarIra'tti keSAM zarIrANi kiMzarIrANi 'surAe ya je ghaNe ti For Parts Only ~438~
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [2], mUlaM [181] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [181] dIpa anukrama 221] vyAkhyA- surAyAM de dravye syAtAM-panadravyaM ghadravyaM ca, tatra yad ghanadravyaM 'pudhabhAvapannavarNa pahucatti atItaparyAyaprarUpaNAmaGgI-18|| 5 zatake prajJaptiH . kRtya vanaspatizarIrANi, pUrvaM hi odanAdayo vanaspatayaH, 'tao paccha'tti banaspatijIvazarIravAcyatvAnantaramagnijIvaza- uddezaH2 abhayadevI prArIrANIti vaktavyaM svAditi sambandhaH, kimbhUtAni santi ? ityAha-sasthAtIya'tti zaraNa-udUkhalamuzalayantrakAdinA * odanAdIyA vRttiH karaNabhUtenAtItAni-atikAntAni pUrvaparyAyamiti zastrAtItAni 'sasthapariNAmiya'tti zastreNa pariNAmitAni-kRtAni(ta) magnizarI ratA // 213 // navaparyAyANi zastrapariNAmitAni, tatazca 'agaNijjhAmiya'tti bahinA dhyAmitAni-zyAmIkRtAni svakIyavarNatyAja-ISM 18 sU181 nAt, tathA 'agaNijyUsiya'tti agninA zoSitAni pUrvasvabhAvakSapaNAt, agninA sevitAni vA 'juSI prItisevanayo' | ityasya dhAtoH prayogAt,'agaNipariNAmiyAI ti saMjAtAgnipariNAmAni uSNayogAditi, athavA 'satthAtItA'ityAdA zastramagnireva, 'agaNijjhAmiyA' ityAdi tu tadvyAkhyAnameveti, uvale'tti iha dagdhapASANaH 'kasahiya'tti ka(papa)TTA 'ahijjhAmiti asthi ca tayAmaMca-agninA dhyAmalIkRtam-ApAditaparyAyAntaramityarthaH,'iMgAle ityAdi, aGgAra' nijvalitendhanaM 'chArie'tti 'kSAraka' bhasma 'bhuse'tti busaM 'gomaya'tti chagaNam , iha ca busagomayI bhUtapayaryAyAnuvRttyA dagdhAvasthI prAdhau anyathA'gnidhyAmitAdivakSyamANavizeSaNAnAmanupapattiH syAditi / ete pUrvabhAvaprajJApanA pratItyaikendriyajIvaiH zarIratayA prayogeNa-svabyApAreNa pariNAmitA yete tathA ekendriyazarIrANItyarthaH, apiH' samucaye, yAvarakaraNAn dIndriya-IN W // 21 // jIvazarIraprayogapariNAmitA apItyAdi dRzya,dvIndriyAdijIvazarIrapariNatatvaM ca yathAsambhavameva na tu sarvapadeviti, tatra || pUrvamaGgAro bhasma caikendriyAdizarIrarUpaM bhavati, ekendriyAdizarIrANAmindhanatvAt , busaM tu yavagodhUmaharitAvasthAyAme-| SAREauratonintenational ~439
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [2], mUlaM [182] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka OM55 kendriyazarIra, gomayastu tRNAdyavasthAyAmekendriyazarIraM, dIndriyAdInAM tu gavAdibhirbhakSaNe dvIndriyAdizarIramiti / 1 pRthivyAdikAyAdhikArAdapakAyarUpasya lavaNodadheH svarUpamAhahAlavaNe bhaMte / samudra kevatiyaM cakavAlavikkhaMbheNaM pannate, evaM neyavvaM jAya logadvitI logANubhAve IPI se bhaMte |2ti bhagavaM jAva vihrh|| (sUtraM 182) // pazcamazate dvitIyaH // 5-2 // 'lavaNe Na'mityAdi, evaM yavaM ti uktAbhilApAnuguNatayA netavyaM jIvAbhigamoktaM lavaNasamudrasUtra, kimantamityAha'jAva loge'tyAdi, taccedam-'kevaiyaM parikkheveNaM, goyamA ! do joyaNasayasahassAI cakkavAlavikkhaMbheNaM paNNarasa saya sahassAI ekAsIyaM ca sahassAI sayaM ca iguNayAlaM kiMcivisesUrNa parikkheveNaM paNNatte ityAdi, etasya cAnte 'kamhA gaM 8 bhaMte ! lavaNasamudde jaMbUddIvaM dIvaM no ubIlei'ityAdau prazne 'goyamA ! jaMbUdIye 2 bharaheravaesu vAsesu arahatA cakavaTTI' TrA syAdehattaragranthasyAnte 'logaDiI'ityAdi draSTavyamiti // paJcamazate dvitIyaH // 5-2 // [182] RASANKS dIpa anukrama [222] anantaroktaM lavaNasamudrAdikaM satyaM samyagajJAnipratipAditatvAt, mithyAjJAnipratipAditaM svasatyamapi syAditi | darzayaMstRtIyoddezakasyAdisUtramidamAha aNNautthiyA NaM bhaMte / evamAtikkhaMti bhA0pa0 evaM pa0 se jahAnAmae jAlagaMThiyA siyA ANupubdhikA gahiyA aNaMtaragaDiyA paraMparagaDhiyA annamanagaDhiyA annamanaguruyattAe annamanabhAriyatsAe anamanaguruyasaM atra paMcama-zatake dvitIya-uddezakaH samApta: atha paMcama-zatake tRtIya-uddezakaH Arabhyate ~440~
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [183] dIpa anukrama [223] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRttiH ) zataka [5], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [183] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05] aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJasiH abharyadevIyA vRttiH 1 // 214 // eka- Ayu: vedanaM bhAripatAra aNNamaNNaghaDattAe jAva cihnaMti, evAmeva bahUNaM jIvANaM vasu AjAtisaya sahasse bahuI AuyasahassAI ANupuSigaDhipAI jAva cirddhati, ege'viya NaM jIve egeNaM samaeNaM do AuyAI paDisavedayati, taMjahA- bhaviyAjyaM ca parabhaviyAjayaM ca jaM samayaM ihabhaviyAuyaM paDisaMvededda taM samayaM parabha- TU vidyAuyaM paDisaMvedeha jAva se kahameyaM bhaMte ! evaM ?, goyamA ! jannaM te annautthiyA taM caiva jAva parabhaviyAuyaM ca, je te evamAhasu taM micchA, ahaM puNa goyamA / evamAtikkhAmi jAva parUvemi annamannaghaDattAe citi, evAmeva egamegassa jIvassa bahUhiM AjAtisahassehiM bahu AuyasahassAI ANupuviMgaDhi - yAI jAva cihnaMti, ege'viya NaM jIve egeNaM samaeNaM evaM AuyaM paDisaMvedei, taMjahA - ihabhaviyAjayaM vA | parabhaviyAuyaM vA, jaM samayaM ihabhaviyAjayaM paDisaMvedeza no taM samayaM para0 paDisaMvedeti jaM samayaM pa0 no taM samayaM ihabhaviyAjayaM pa0, ihabhaviyAuyassa paDisaMveSaNAe no parabhaviyAjyaM paDisaMvedeha parabhaviyAjayassa | paDisaMveyaNAe no ihabhaviyAuyaM paDisaMvedeti, evaM khalu ege jIve egeNaM samaeNaM evaM AuyaM pa0 taMjahA| ihabha0 vA parabha0 vA // ( sUtraM 183 ) // 'annautthiyA NamityAdi, 'jAlamaMThiya'tti jAlaM - matsyabandhanaM tasyeva granthayo yasyAM sA jAlagranthikA - jAlikA, kisvarUpA sA ? ityAha- 'ANupubbigadiya'tti AnupUrvyA-paripAvyA prathitA - gumphitA AdhucitagranthInAmAdau | vidhAnAd antocitAnAM krameNAnta eva karaNAt etadeva prapaJcayannAha - 'anaMtaragadiya'tti prathamagranthInAmanantaraM vyava For Parts On ~ 441 ~ 5 zatake uddezaH 3 ekAyurvedana sU 183 // 214 //
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [3], mUlaM [183] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [183] sthApitaindhibhiH saha grathitA anantaragrathitA, evaM paramparaiH-vyavahitaiH saha prathitA paramparagrathitA, kimuktaM bhavati ?Pil'annamanagaDhiya'tti anyo'nya-paraspareNa ekena granthinA sahAnyo prandhiranyena ca sahAnya ityevaM prathitA anyo'nyatrasAthitA, evaM ca 'annamanagaruyattAe'tti anyo'nyena granthanAd gurukatA-vistIrNatA anyo'nyagurukatA tayA, 'annama nabhAriyatAe'tti anyo'nyasya yo bhAraH sa vidyate yatra tadanyo'nyabhArikaM tadbhAvastattA tayA, etasyaiva pratyekokkArthavayasya saMyojanena tayoreva prakarSamabhidhAtumAha-'annamannaguruyasaMbhAripattAe'tti abhyo'nyena gurukaM yatsambhArikaM| ca tattathA tadbhAvastattA tayA, 'annamannaghaDattAe'tti anyo'nyaM ghaTA-samudAyaracanA yatra tadanyo'nyaghaTaM tadbhAvastattA 8 tayA 'ciTThahatti Aste, iti dRSTAnto'tha dArTAntika ucyate-'evAmeva'tti anenaiva nyAyena bahUnAM jIvAnAM samba ndhIni 'bahasu AjAisahassesutti anekeSu devAdijanmasu pratijIvaM kramapravRtteSvadhikaraNabhUteSu bahUnyAyuSkasahasrANi 18|| tatsvAmijIvAnAmAjAtInAM ca bahuzatasahasrasaGgyatvAt , AnupUrvIprathitAnItyAdi pUrvavavyAkhyeyaM navaramiha bhArikatvaM karmapudgalApekSayA vAcyam / / adhaitepAmAyuSAM ko vedana vidhiH / ityAha-'ege'viye'tyAdi, eko'pi ca jIva AstAmanekaH, ekena samayenetyAdi prathamazatakavat, atrottara-'je te evamAsu'ityAdi, mithyAtvaM caiSAmevam-yAni hi bahUnAM jIvAnAM bahUnyAyUMSi jAlapanthikAvattiSThanti tAni yathAsvaM jIvapradezeSu saMbaddhAni syurasaMbaddhAni vA ?, yadi saMbaddhAni tadA kathaM bhinnabhinnajIvasthitAnAM teSAM jAlagranthikAkalpanA kalpayituM zakyA ?, tathA'pi tatkalpane jIvAnAmapi jAlagrandhikAkalpatvaM syAttatsaMbaddhatvAt , tathA ca sarvajIvAnAM sarvAyuHsaMvedanena sarvabhavabhavanaprasaGga iti, atha jIvAnAmasaMba RSSC-NCRRORSCARDAMOMS* dIpa anukrama [223] eka-Ayu: vedanaM ~442~
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [3], mUlaM [183] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: uddezA3 prata sUtrAMka [183] dIpa anukrama [223] vyAkhyA- ddhAmyApi tadA tadazAdevAdijanmeti na syAdasaMbaddhatvAdeveti, yaccoktameko jIva ekena samayena dve AyuSI vedayati 5 zatake 'prajJaptiH abhayadevI4 tadapi mithyA, AyurdvayasaMvedane yugapanavadvayaprasaGgAditi // 'ahaM puNa goyame'tyAdi, iha pakSe jAlagranthikA-saGkalikA-|| SIM * sAyuSko mAtram, 'egamegasse tyAdi, ekaikasya jIvasya na tu bahUnAM bahudhA AjAtisahasreSu kramavRttiSvatItakAlikeSu tatkAlApeyA vRttiH tpattiH kSayA satsu bahumyAyuHsahasrANyatItAni vartamAnabhavAntAni anyabhavikamanyabhavikena pratipaddhamityevaM sarvANi parasparaM| sU 184 // 215 // prativaddhAni bhavanti na punarekabhava eva bahUni 'ihabhaviyAuyaM vatti vartamAnabhavAyuH 'parabhaviyAuyaM vatti parabha & vaprAyogyaM yadvartamAnabhave nibaddhaM tacca parabhavagato yadA vedayati tadA vyapadizyate 'parabhaviyAuyaM vatti // Ayu: prastAvAdidamAha| jIve NaM bhaMte ! je bhavie neraiesu uvavajittae se NaM bhaMte / kiM sAue saMkamaha mirAue saMkamaha. MgoyamA ! sAue saMkamaha no nirAue saMkamaha / se NaM bhaMte ! Aue kahiM kaDe kahiM samAiNNe ?, goyamA ! | purime bhave kaDe purime bhave samAipaNe, evaM jAva vemANiyANaM daMDao / se mUrNa bhaMte ! je jaMbhavie joNiM uvavajittae se tamAuyaM pakarei, taMjahAneraiyAuyaM yA jAva devAuyaM vA?, hatA goyamA ! je jaMbhavie joNi uvavajittae se tamAuyaM pakarei, taMjahA-neraiyAuyaM vA tiri maNu0 devAuyaM vA, neraiyAuyaM pakare & // 215 // mANe sattavihaM pakarei, taMjahA-rayaNappabhApuDhavineraiyAuyaM vA jAva ahesattamApuDavineraiyAuyaM vA, tirikkhajoNiyAjyaM pakaremANe paMcavihaM pakareDa, taMjahA-egidiyatirikkhajoNiyAuyaM vA, bhedo sabbo eka-Ayu: vedanaM ~443~
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [184] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: SHREE prata sUtrAMka [184] bhANiyabbo, maNussAuyaM duviha, devAuyaM caunvihaM, sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! // (sUtraM 184) // paJcamazate 8 tRtIyoddezakaH // 5-3 // 'jIve NamityAdi, 'se NaM bhaMte'tti atha tadbhadanta ! 'kahiM kaDe'tti va bhave baddhaM 'samAiNNetti samAcaritaM taddhetusamAcaraNAt , 'je jaMbhavie joNi ucavajjittae'tti vibhaktipariNAmAdyo yasyAM yonAvutpattuM yogya ityarthaH 'maNu-| ssAuyaM duvihaMti saMmUchimagarbhavyutkrAntikabhedAdvidhA 'devAuyaM caubvihati bhavanapatyAdibhedAditi // paJcamazate | tRtiiyH||5-3|| anantaroddezake'nyayUdhikachAsthamanuSyavaktavyatokkA, caturthe tu manuSyANAM chamasthAnAM kevalinAM ca prAyaH socyate ityevaMsaMbandhasyAsyedamAdisUtram chaumatthe NaM bhaMte ! maNusse AuTijamANAI sahAI suNeha, taMjahA-saMkhasahANi vA siMgasa saMkhiyasa18 kharamuhisa0 poyAsa0 paripiriyAsa. paNavasa paDahasa bhaMbhAsa horaMbhasa bherisaddANi vA jhallarisa duMduF hisa0 tayANi vA citayANi ghaNANi vA jhusirANi vA ?, haMtA goyamA! chaumatthe NaM maNUse AuDija|mANAI sahAI saNei, taMjahA-saMkhasahANi vA jAva musirANi vA / tAI bhate / kiM puTTAI muNeha aphaaii||4 suNei , goyamA! puTThAI suNeI no apuTThAI suNei, jAva niyamA chadisi suNei / chaumatthe NaM maNusse kira KICKASCIENC%CECHESCAN dIpa anukrama [224] REAK atra paMcama-zatake tRtIya-uddezaka: samApta: atha paMcama-zatake caturtha-uddezaka: Arabhyate ~444~
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [185] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [185]] 94% vyAkhyA-15 AragayAI sahAI sui pAragayAI saddAI suNei ?, goyamA ! AragayAiM saddAI muNei no pAragayAI saddAI 5 zatake prajJaptiH suNei / jahA bhaMte ! chaumatthe maNusse AragayAI saddAI suNei no pAragayAI saddAiM suNei tahA NaM bhaMtela uddezaH 4 abhayadevIkevalI maNusse kiM AragayAI saddAI suNei pAragayAiM saddAiM suNeha, goyamA ! kevalI NaM AragayaM vA kevalinaH yAvRttiH1] pAragarya vA sabbadUramUlamaNatiyaM saI jANeha pAseha, se keNa?NaM taM ceva kevalI NaM AragayaM vA pAragayaM vA||4|| sarvagatazajAva pAsaha, goyamA ! kevalI NaM puracchimeNaM miyaMpi jANai amiyaMpi jA0 evaM dAhiNaNaM pacatthimeNaM | bdajJAnAdi uttareNaM uDe ahe miyaMpi jANai amiyapi jA0 savvaM jANai kevalI savvaM pAsai kevalI savvao jANai |pAsai savvakAlaM jApA0 savvabhAve jANai kevalI savvabhAve pAsa kevalI // aNaMte nANe kevalissa aNaMte |dasaNe kevalissa nibbuDe nANe phevalissa nibbuDe dasaNe kevalissa se teNadveNaM jAva pAsaha // (sUtraM 185) 'chaumatthe Na'mityAdi, 'AuDijamANAIti 'juDa bandhane' itivacanAd 'AjobyamAnebhya' AsaMbadhyamAnebhyo || mukhahastadaNDAdinA saha zaGkhapaTahajhallAdibhyo vAdyavizeSebhya AkuTyamAnebhyo vA ebhya eva ye jAtAH zabdAste Ajogya-1|3|| // 21 // mAnA AkuLyamAnA eva cocyante'tastAnAjogyamAnAnAkuTyamAnAn vA zabdAn zRNoti, iha ca prAkRtatvena zabdaza-161 bdasya napuMsakanirdezaH, athavA 'AuDijjamANAIti 'AkuTyamAnAni' paraspareNAbhihanyamAnAni 'sadAhati za-IN |bdAni zabdadravyANi zaGkhAdayaH pratItAH navaraM 'saMkhiya'tti zaddhikA isvaH zaGgaH 'kharamuhitti kAlA 'poyA' mahatI| kAhalA 'paripiriyatti kolikapuTakAvanaddhamukho vAdyavizeSaH 'hitti devavAdyavizeSa: 'paNava'tti bhaannddpttho| dIpa anukrama [225] 4% ~445
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [185] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [185] 5%-2444 dIpa anukrama 225] laghupaTaho vA tadanyastu paTaha iti 'bhaMmatti DhakA 'horaMbha'tti rUDhigamyA 'bheritti mahADhakA 'jhalariti valayAkAro vAcavizeSaH 'duMduhitti devavAdyavizeSA, athoktAnuktasahadvAreNAha-'tatANi ve'tyAdi, 'tatAni' vINAdivAdyAni tajja| nitazabdA api tatAH, evamanyadapi padatrayaM, navaramayaM vizeSastatAdInAm-"tataM vINAdikaM jJeyaM, vitataM paTahAdikam / dhanaM tu kAzyatAlAdi, vaMzAdi zuSiraM matam // 1 // " iti / 'puDhAI suNeI' ityAdi tu prathamazate AhArAdhikAravadavaseya| miti / 'AragayAIti ArAmAgasthitAnindriyagocaramAgatAnityarthaH 'pAragayAIti indriyaviSayAtparato'vasthitAniti, &A'savvadUramUlamaNatiya'ti sarvathA dUra-viprakRSTa mUlaM ca-nikaTa sarvadUramUlaM tadyogAcchabdo'pi sarvadamUlo'tastam | atyartha dUravartinamatyantAsa cetyarthaH antikam-AsannaM tanniSedhAdanantikam , najo'lpArthatvAnnAtyantamantikamadUrAsanamityarthaH, tadyogAcchando'pyanantiko'tastam , athavA 'savva'tti anena 'sabao samaMtA' ityupalakSitaM, 'dUramUlaM'ti | anAdikamitihRdayam, 'aNaMtiya'ti anantikamityarthaH, 'miyaMpitti parimANavad garbhajamanuSyajIvadravyA[dItyA ] di, 'amiyaMpitti anantamasapeyaM vA vanaspatipRthivIjIvadravyAdi 'savvaM jANai'ityAdi dravyAdyapekSayoktam / atha kasmAt sarva jAnAti kevalItyAdhucyate ? ityata Aha-'arNate'ityAdi, anantaM jJAnamanantArthaviSayatvAt , tathA nivvuDe nANe| | kevalissa'tti 'nivRtaM nirAvaraNaM jJAnaM kevalinaH kSAyikatvAt zuddhamityarthaH, vAcanAntare tu 'nibuDe vitimire visuddhe tti vizeSaNatrayaM jJAnadarzanayorabhidhIyate, tatra ca 'nivRta' niSThAgataM 'vitimiraM kSINAvaraNamata eva vizuddhamiti // atha punarapi chadmasthamanuSyamevAzrityAha * wwrajastaram.org ~446~
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [186] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [186] vyAkhyA-12 chaumasye NaM bhaMte ! maNusse haseja vA ussuyAeja vA ?, haMtA haseja vA ussuyAeja vA, jahA NaM bhaMte 15 zatake . prajJAsA chaumasthe maNuse haseja jApa usmu0sahA NaM kevalIvi haseja vA ussuyAeja vA ?, gopamA ! no iNaDDe samaThe, abhayadevI bAda se keNaTeNaM bhaMte ! jAva no NaM tahA kevalI haseja vA jAva ussuyAeja vA, goyamA ! jaNaM jIvA caritta-PART yA vRttiH15 mohaNijassa kammassa udaeNaM hasati vA ussuyAyati vA se NaM kevalissa masthi, se teNadveNaM jAva no NaM dyabhAvaH // 217 // tahA kevalI haseja vA usmuyAejja vA / jIve NaM bhaMte ! hasamANe vA ussuyamANe vA kai kammapayaDIo sU 186 paMdhai ?, goyamA ! sattavihabaMdhae vA aTTavihabaMdhae vA, evaM jAva vemANie, pohattiehiM jIvegiMdiyavajo tiybhNgo|| chaumatthe NaM bhaMte ! maNUse nidAejja vA payalAeja vA!, haMtA nidAeja vA papalAeja vA, jahA hasejja vA sahA navaraM darisaNAvaraNijassa kammassa udaeNaM nihAyaMti vA payalAyaMti vA, se NaM kevalissa. natthi, annaM taM ceva / jIve NaM bhaMte ! nidAyamANe vA payalAyamANe vA kati kammapayaDIo paMdhaI, goymaa| |sattavihaSaMdhae vA aTTabihabaMdhae vA, evaM jAva vemANie, pohattiesu jIvegiMdiyavajo tiyabhaMgo // (sUtraM 186) 'chaumatthe'tyAdi, 'ussuyAejatti anutsuka utsuko bhavedutsukAyata,viSayAdAnaM pratyautsukyaM kuryAdityarthaH, 'janaM jIva'tti yasmAt kAraNAjIvaH 'se NaM kevalissa nasthiti tatpunazcAritramohanIya karma kevalino nAstItyarthaH, 'evaM | // 217 // jAva vemANie'tti, evamiti jIvAbhilApavanArakAdirdaNDako vAcyo yAvadvaimAnika iti, sa caivam-'neraie NaM bhaMte ! hasamANe vA ussuyamANe vA kai kammapabaDIo baMdhai ?, goyamA ! sattavihabaMdhae vA avibaMdhae vA' ityAdi, iha 55544 dIpa anukrama 226] % A5%3A ~447~
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [186] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [186] OM*5*544 dIpa anukrama |ca pRthivyAdInAM hAsaH prAgbhavikatatpariNAmAdavaseya iti, 'pohattierhiti pRthaktvasUtreSu-bahuvacanasUtreSu 'jIvA gaM bhaMte / hasamANA vA ussuyamANA vA kai kammapayaDIo baMdhati ?, goyamA ! sattavihabaMdhagAvi aTTavihabaMdhagAvi' ityAdiSu | 2 'jIvegidie'tyAdi jIvapadamekendriyapadAni ca pRthivyAdIni varjayitvA'nyeSvekonaviMzatI nArakAdipadeSu 'trikabhaGgaH bhAtraya vAcyaM, yato jIvapade pRthivyAdipadeSu ca bahutvAjjIvAnAM saptavidhavandhakAzcASTavidhabandhakAzcetyevameka eva bhaGgako | labhyate, nArakAdiSu tu trayaM, tathAhi-sarva eva saptavidhabandhakAH syurityekaH 1, athavA saptavidhavamdhakAzcASTavidhavandhaka-12 |zcetyevaM dvitIyaH 2, athavA saptabidhavandhakAzcASTavidhabandhakAzcetyevaM tRtIyaH 3 iti / atraiva chadmasthakevalyadhikAre idama-18 paramAha-chaumasthe'tyAdi, 'NidAeja batti nidrAM-sukhapratibodhalakSaNAM kuryAt nidrAyeta 'payalAeja vatti pracalAm-UrddhasthitanidrAkaraNalakSaNAM kuryAt pracalAyet // kevalyadhikArAtkevalino mahAvIrasya saMvidhAnakamAzrityedamAha| harI NaM bhaMte ! hariNegamesI sakkadUe isthIganbhaM saMharaNamANe kiM gambhAo gambhaM sAharai 1 gambhAo joNiM sAharai 2 joNIo gambhaM sAharai 3 joNIo joNi sAharai 41, goyamA ! no gambhAo gambha hai| sAharaino gambhAo joNiM sAharai no joNIo joNiM sAharai parAmusiya 2 abvAbAheNaM avvAcAhaM joNIo gambhaM sAharai // pabhU NaM bhaMte ! hariNegamesI sakassa NaM dUe itthIganbhaM nahasiraMsi vA romakUvaMsi || vA sAharittae vA nIharittae vA', haMtA pabhU, no ceva NaM tassa ganbhassa kiMcivi AbAhaM vA viSAhaM vA | upAejjA chavicchedaM puNa karejA, esuhumaM ca NaM sAharija vA nIharija vA // (sUtraM 187) [226] ACCRA harINegameSIdeva dvArA garbha-saMkramaNa ~448~
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [187] dIpa anukrama [227] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [187] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05] aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaSThiH // 218 // 'harI' tyAdi, iha ca yadyapi mahAvIrasaMvidhAnAbhidhAyakaM padaM na dRzyate tathA'pi harinaigamepIti vacanAttadevAnumIyate abhayadevI-harinaigameSiNA bhagavato garbhAntare nayanAt, yadi punaH sAmAnyato garbhaharaNavivakSA'bhaviSyattadA 'deve NaM bhaMte !' ityayA vRttiH 1 4 kSyaditi, tatra hariH- indrastatsambandhitvAt harinaigamepIti nAma, 'sakkadUe'ti zakradUtaH zakrAdezakArI padAtyanIkAdhi| patiryena zakrAdezAdbhagavAn mahAvIro devAnandAgarbhA trizalAgarbhe saMhRta iti, 'itthIganrbha'ti striyAH sambandhI garbhaHsajIvapudgalapiNDakaH strIgarbhastaM 'saMharemANe'ti anyatra nayan, iha caturbhaGgikA, tatra 'garbhAda' garbhAzayAdavadheH 'garbha' garbhAzayAntaraM 'saMharati' pravezayati 'garbha' sajIvapudgalapiNDalakSaNamiti prakRtamityekaH 1, tathA garbhAdavadheH 'yoniM' garbha| nirgamadvAraM saMharati yonyodarAntaraM pravezayatItyarthaH 2, tathA 'yonIto' yonidvAreNa garbha saMharati garbhAzayaM pravezayatItyarthaH 3, tathA 'yonItaH' yoneH sakAzAdyoniM 'saMharati' nayati yogyodarAnniSkAzya yonidvAreNaivodarAntaraM pravezayatItyarthaH 4, eteSu zeSaniSedhena tRtIyamanujAnannAha - 'parAmusie'tyAdi, 'parAmRzya 2' tathAvidhakaraNavyApAreNa saMspRzya 2 strIgarbham 'avyAbAdhamavyAbAdhena' sukhaM sukhenetyarthaH 'yonItaH' yonidvAreNa niSkAzya 'garbha' garbhAzayaM 'saMharati' garbhamiti prakRtaM, | yacceha yonIto nirgamanaM strIgarbhasyokaM talokavyavahArAnuvarttanAt, tathAhi - niSpanno'niSpanno vA garbhaH svabhAvAdyonyaiva nirga|cchatIti / ayaM ca tasya garbhasaMharaNe AcAra uktaH, atha tatsAmarthyaM darzayannAha - 'pabhU Na'mityAdi, 'nahasiraMsi 'ti | nakhAgre 'sAharitae'ti saMhartuM pravezayituM 'nIharittae' ti vibhaktipariNAmena nakhaziraso romakUpAdvA 'nihatu' niSkA| zayitum 'AvA'ti ISadvAdhAM 'vivAha'ti viziSTavAghAM 'chavicchedaM'ti zarIracchedaM punaH kuryAt, garbhasya hi chavi harINegameSIdeva dvArA garbha-saMkramaNa For Parts Only ~ 449~ 5 zatake uddezaH 4 harirnaMga mai pIgarbhasaM krAmakaH sU 187 // 218 //
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [4], mUlaM [187] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [187]] hochedamakRtvA nakhAgrAdau pravezayitumazakyatvAt 'emuhumaM ca NaM'ti itisUkSmamiti evaM ladhviti / / anantaraM mahAvIrasya || * sambandhi garbhAntarasaGkramaNalakSaNamAzcaryamuktam , atha tacchiSyasambandhi tadeva darzayitumAha teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI aimutte NAmaM kumArasamaNe pagatibhadae / jAba viNIe, tae NaM se aimatte kumArasamaNe aNNayA kayAi mahAbuhikAyaMsi nivayamANaMsi kakkhapaDigga-15 loharapaharaNamAyAe bahiyA saMpaDhie vihArAe, tae NaM se aimutte kumArasamaNe cAhayaM vahamANaM pAsaha 2 mahi yAe pAliM baMdhai NAviyA me 2 nAviociva NAvamayaM paDiggahagaM udagaMsi kaDu pabbAhamANe 2 abhiramaha, taM, kAca therA akkha, jeNeva samaNe bhagavaM0 teNeva uvAgacchaMti 2 evaM vadAsI-evaM khalu devANappiyANaM aMtevAsI 4 atimutte NAma kumArasamaNe se NaM bhaMte ! atimutte kumArasamaNe katihiM bhavaggahaNehi sijinahiti jAva aMtaM || | karehiti ?, ajo samaNe bhagavaM mahAvIre te dhere evaM vayAsI-evaM khalu alo! mama aMtevAsI ahamutte NAma kumArasamaNe pagatibhaddae jAva viNIe se Ne aimutte kumArasamaNe imeNaM ceva bhavaggahaNeNaM sijjhihiti jAva aMtaM karehiti, taM mA NaM ajo ! tumbhe atimuttaM kumArasamaNaM hIleha niMdaha khiMsaha garahaha avamannaha, XII tumbhe gaM devANuppiyA ! atimuttaM kumArasamaNaM agilAe saMgiNhaha agilAe uvagiNhaha agilAe bhatteNaM dra & pANeNaM viNayeNaM veyAvaDiyaM kareha, aimatte NaM kumArasamaNe aMtakare ceva aMtimasarIrie ceva, tae NaM te therA hai| dIpa anukrama 227] SANGRAGAR atimuktakumAra-zramaNasya kathA ~450~
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [4], mUlaM [188] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [188] sU180 dIpa anukrama vyAkhyA- bhagavaMto samaNeNaM bhagavayA ma0 evaM vuttA samANA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadati namasaMti aimuttaM kumArasa- 5 zatake prajJapti maNaM agilAe saMgiNhaMtitti jAva veyAvaDiyaM kareMti // (sUtraM 188) uddezaH4 abhayadevI atimuktama 'teNa mityAdi, 'kumArasamaNe'tti SaDvarSajAtasya tasya prabajitatvAt , Aha ca-"chabariso pavaio nigathaM roiUNa | yA vRttiH pAvayaNa"ti, etadeva cAzcaryamiha, anyathA varSASTakAdArAnna pravrajyA syAditi, 'kakvapaDiggaharayaharaNamAyApatti kakSAyAM // 219 // | pratigrahaka rajoharaNaM cAdAyetyarthaH 'NAviyA metti 'naukA' droNikA 'meM mameyamiti vikalpayanniti gamyate 'naavio| viva nAti nAvika iva-nauvAhaka iva 'nAvaM' droNIm 'arya'ti asAvatimuktakamuniH pratigrahakaM pravAhayannabhiramate, evaM |ca tasya ramaNakriyA bAlAvasthAbalAditi, 'adakkhutti 'adrAkSuH' dRSTavantaH, te ca tadIyAmatyantAnucitAM ceSTAM dRSTvA / | tamupahasanta iva bhagavantaM papracchu, etadevAha-evaM khalu ityAdi, 'hIleha'tti jAtyAdhughaTTanataH 'niMdaha'tti manasA 'khiMsahatti janasamakSaM 'garahaha'tti tatsamakSam 'avamaNNahatti taducitapratipattyakaraNena 'paribhavaha'tti kvacitpAThastatra paribhavaH-samastapUrvoktapadAkaraNena 'agilAe'tti 'aglAnyA' akhedena 'saMgiNhaha'tti 'sahIta' svIkuruta 'uvagi-18 kaNhaha'tti 'upagRhIta' upaSTambhaM kuruta, etadevAha-veyAvaDiyaMti vaiyAvRttyaM kurutAsyeti zeSaH, 'aMtakare ceva'tti bhava cchedakaraH, sa ca dUratarabhave'pi syAdata Aha-'aMtimasarIrie ceva'tti caramazarIra ityarthaH / yathA'yamatimuktako bhagava- M // 21 // |cchiSyo'ntimazarIro'bhavat evamanye'pi yAvantastacchiSyA antimazarIrAH saMvRttAstAvato darzayituM prastAvanAmAha 1 pravacanoktamathai rocayitvA yaH paDUvarSo'pi praznajitaH namranthaM pravacanaM / / [228] | atimuktakumAra-zramaNasya kathA ~451~
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [189] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [189] dIpa anukrama 229] teNaM kAleNaM 2 mahAsukAo kappAo mahAsaggAo mahAvimANAo do devA mahihIyA jAva mahANubhAgA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM pAumbhUyA, tae NaM te devA samarNa bhagavaM mahAvIra maNasA dAvaMdati namasaMti maNasA ceva imaM eyArUvaM vAgaraNaM pucchaMti-kati NaM bhaMte ! devANuppiyANaM aMtevAsIsayAI | || sijjhihiti jAva aMtaM karehiti, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre tehiM devahiM maNasA paDhe tesi devANaM maNasA ceva imaM etArUvaM vAgaraNaM vAgareti-evaM khalu devANuppiyA! mama satsa aMtevAsIsayAI sijila hiMti jAba aMtaM karehiMti, tae NaM te devA samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM maNasA puDheNaM maNasA ceva irma eyAhairUvaM vAgaraNaM vAgariyA samANA hahatuTTA jAva hayahiyayA samarNa bhagarva mahAvIre vaMdaMti NarmasaMti 2ttA maNasA ||AII ceva sussUsamANA NarmasamANA abhimuhA jAva pajuvAsaMti / teNaM kAleNaM 2 samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeTTe aMtevAsI iMdabhUtINAmaM aNagAre jAva adUrasAmaMta uhuMjANU jAva viharati, tae NaM tassa bhagavaoka goyamassa jhANaMtariyAe vaTTamANassa imeyArUbe ajjhathie jAva samuppavitthA, evaM khalu do devA mahihIyA |||| | jAva mahANubhAgA samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyaM pAunbhUyA taM no khalu ahaM te deve jANAmi kaya-| rAo kappAo vA saggAo vA bimANAo kassa vA atthassa aTTAe ihaM havyamAgayA ?, taM gacchAmi NaM bhagavaM mahAvIraM vadAmi NamaMsAmi jAva pajjuvAsAmi imAI ca NaM eyAravAI vAgaraNAI pucchissAmitti kaDu evaM saMpeheti 2 uhAe uDeti 2 jeNeva samaNe bhagavaM mahA. jAva pajjuvAsati, goyamAdi samaNe bhagavaM| CAESC450345525-OMOM SARAKAKAKARSARAS ~452~
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [4], mUlaM [189] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [189] dIpa anukrama 229] vyAkhyA- ma. bhagavaM goyama evaM vadAsI-se gUNaM tava goyamA! jhANaMtariyAe vahamANassa imeyArUve ajjhathie jAva 5 zatake prajJaptiH jeNeva mama aMtie teNeva habvamAgae se NUNaM goyamA ! atdhe samatthe, haMtA asthi, taM gacchAhi gaM goymaa||| uddezaH4 abhayadevI- ee ceva devA imAI eyArUvAiM vAgaraNAI vAgarehiMti, tae NaM bhagavaM goyame samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM manasA devayA vRttiH1 abbhaNunAe samANe samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai NamaMsati 2 jeNeva te devA teNeva pahArettha gamaNAe, tae NaM yo prazno te devA bhagavaM goyamaM pajjuvAsamANaM pAsaMti 2 haTTA jAva hayahiyayA khippAmeva anbhuDheti 2khippAmeva ttarau // 220 // paJcuvAgacchaMti 2 jeNeca bhagavaM goyame teNeva uvAgacchaMti 2ttA jAva NamaMsittA evaM vayAsI-evaM khalu || |sU 189 bhaMte ! amhe mahAsukAto kappAto mahAsaggAto mahAvimANAo do devA mahihiyA jAva pAunbhUtA tae NaM amhe samaNaM bhagavaM mahAvIra vaMdAmo NamaMsAmo 2 maNasA ceva imAI eyArUbAI vAgaraNAI pucchAmo-katti TaNaM bhaMte ! devANuppiyANaM aMtevAsIsayAI sijjhihiMti jAva aMtaM karehiMti, tae NaM samaNe bhagavaM mahA| vIre amhehiM maNasA puDhe amhaM maNasA ceva imaM eyArUvaM vAgaraNaM vAgareti-evaM khalu devANu mama satta aMtevAsIsacAI jAva aMtaM karehiM ti, tae NaM amhe samajeNaM bhagavayA mahAvIreNaM maNasA ceva puDheNaM maNasA | ceva imaM eyArUvaM vAgaraNaM bAgariyA samANA samarNa bhagavaM mahAvIraM vaMdAmo namasAmoraM jAva pajjuvAsAmottikaTu bhagavaM gotamaM vaMdati namasaMti 2 jAmeva disi pAu0 tAmeva disi pa0 (sUtraM 189) 4 // 220 // 'teNa'mityAdi, 'mahAzukrAt' saptamadevalokAt 'jhANaMtariyAe'tti antarasya-vicchedasya karaNamantarikA dhyAna A asurary.com ~453~
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [4], mUlaM [189] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [189] -4LOADCA5%ALOCAL dIpa anukrama 229] | sthAntarikA dhyAnAntarikA-ArabdhadhyAnasya samAptirapUrvasyAnArambhaNamityarthaH atastasyAM vartamAnasya 'kappAo'tti devalokAt 'saggAo'tti svargA, devalokadezAtprastaTAdityarthaH, 'vimANAo'tti prastaTaikadezAditi, 'vAgaraNAIti | vyAkriyanta iti vyAkaraNAH-praznArthAH adhikRtA eva kalpavimAnAdilakSaNAH // devaprastAvAdidamAha| bhaMtetti bhagavaM goyame samaNaM jAya evaM vadAsI-devA NaM bhaMte ! saMjayAti vattavya siyA , goyamA! No |tiNaDhe sama?, abhakkhANameyaM, devA NaM bhaMte ! asaMjatAti vattavvaM siyA, goyamA ! No tiNadve, Niharava4 yaNameyaM, devA NaM bhaMte ! saMjayAsaMjayAti vattavvaM siyA ?, goyamA ! No tiNaDhe samaDhe, asanbhUyameyaM devANaM, se kiM khAti NaM bhaMte ! devAti battabvaM siyA?, goyamA / devA zaM nosaMjayAti vattavvaM siyA ||(suutrN 190 devA NaM bhaMte ! kayarAe bhAsAe bhAsaMti ?, kayarA vA bhAsA bhAsijjamANI visissati, goyamA! devANa | addhamAgahAe bhAsAe bhAsaMti, sAvi ya NaM adbhamAgahA bhAsA bhAsijamANI visissati // (sUtraM 191) | 'devA NamityAdi, 'se kiM khAiNaM bhaMte ! devAi vattabbaM siya'tti 'se' iti athArthaH kimiti praznArthaH NaM vAkyAlaGkArArthaH devA iti yadvastu tadvakavyaM syAditi / 'nosaMjayAi vattavvaM siya'tti nosaMyatA ityetadvaktavyaM syAt, asaMyatazabdaparyAyatve'pi nosaMyatazabdasyAniSThuravacanatvAnmRtazabdApekSayA paralokIbhUtazabdavaditi // devAdhikArAdevedamAha-'devA Na'mityAdi visissai'tti viziSyate viziSTo bhavatItyarthaH, 'addhamAgaha'tti bhASA kila paDvidhA bhavati, yadAha-"prAkRtasaMskRtamAgadhapizAcabhASA ca saurasenI ca / paSTho'tra bhUribhedo deshvishessaadpbhrNshH||1||" tatra NEPARAN 645 ~454~
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [190-191] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata 5 sUtrAMka [190-191] dIpa vyAkhyA mAgadhabhASAlakSaNaM kizcitkiJcicca prAkRtabhASAlakSaNaM yasyAmasti sArdU mAgadhyA iti byutpattyA'rddhamAgadhIti n kevali- 5 zatake prajJaptiH chadmasthasya vaktavyatAprastAva evedamAha uddeza 4 abhayadevI antakRttAkevalI NaM bhaMte ! aMtakaraM vA aMtimasarIriyaM vA jANati pAsai, haMtA ! goyamA ! jANati pAsati / yA vRttiH1 pAsAta jJAnapramANaM jahA NaM bhaMte ! kevalI aMtakaraM vA aMtimasarIriyaM vA jANati pAsati tahANaM chaumatthevi aMtakaraM vA aMti- caramanirja // 22 // masarIriyaM vA jANati pAsati', goyamA ! No tiNaDhe samaDhe, socA jANati pAsati, pamANatovA, se kiMta rAjJAnaka socA the ?, kevalissa vA kevalisAvayassa vA kevalisAviyAe vA kevaliuvAsagassa vA kevaliuvAsiyAe valimano vA tappakkheiyessa vA tappakSiyasAvagassa vA tappakkhiyasAciyAe vA tappakkhiyauvAsagassa yA tappa-vAjJiAnasAkkhiyauvAsiyAe vA se taM socaa|| (sU0192)se kiMtaM pamANe 1.2pamANe caubbihe paNNAte, taMjahA-pacakkhe || anuttarANA aNumANe ovamme Agame, jahA aNuogadAre tahANeyavvaM pamANaM jAva teNa paraM no attAgame no aNaMtarAgame paraMparAgame // (sU0193) kevalI bhaMte!carimakammavA carimaNijaraMvA jANati pAsati ?,hatA goyamA jANati hai| pAsati / jahA NaM bhaMte! kevalI carimakammaMcA jahA NaM aMtakaraNaM AlAvagotahA carimakammeNavi aparisesioll yvo|(suu0194) kevalI NaM bhaMte! paNIyaM maNaM vA vaI vA dhArenA ?, haMtA dhArejjA,jahANaM bhaMte ! kevalI paNIyaM maNaM vA vaI vA dhArejA te NaM vemANiyA devA jANati pAsaMti?, goyamA ! asthagatiyA jANaMti pA0 atdhegatiyA na jANaMti na pA0, se keNaTeNaM jAva Na jANaMtiNa pAsaMti !,goyamAvemANiyA devA duvihA paNNasA, 3+CCLOCAC% anukrama [230 -231] P // 22 // RELIGuninternational Halwaitaram.org ~455~
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [192-197] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [192 CCCCCCCX -197] taMjahA-mAimicchAdihiuvavanagA ya amAisammadihiuvavannayA ya, tastha Naje te mAimicchAviTThIuvavanagA te na yAti na pAsaMti, tattha Na je te amAIsammadiTThIuvavannagA te NaM jANaMti pAsaMti, se keNaDhaNaM evaM bu. amAIsammadiTThI jAva pA0?, goyamA ! amAI sammadihI duvihA paNNattA-anaMtarovavannagA ya |paraMparovavannagA ya, tattha aNaMtarovavannagA na jA0 paraMparovavannagA jANaMti, se keNadveNaM bhaMte ! evaM0 paraMparovava nagA jAva jANaMti ?, goyamA ! paraMparovavannagA duvihA paNNattA-pajjattagA ya apajjattagA ya, pajattA jA0|3|| * apajattA na jA0, evaM aNaMtaraparaMparapajattaapajjattA ya uvauttA aNuuvattA, tattha Na je te upauttA tejA. pA.se teNaDhaNaM taM ceva / (sUtra 195) pabhU NaM bhaMte ! aNuttarovavAiyA devA tatthagayA ceva samANA ihagaeNaM / | kevaliNA sahiM AlAvaM vA saMlAvaM vA karettae ?, haMtA pabhU, se keNaDeNaM jAva pabhU NaM aNuttaroSavAiyA devA jAva karettae ?, goyamA ! japaNaM aNuttarovavAiyA devA tatthagayA ceva samANA aTuM vA herDa vA pasiNaM vA vAgaraNaM vA kAraNaM vA pucchaMti tae NaM ihagae kevalI aTuM vA jAva vAgaraNaM vA vAgareti se teNaDhaNaM / janna Dil bhaMte ! ihagae va kevalI aha vA jAva vAgareti taNNaM aNuttarovavAiyA devA tatthagayA ceva samANA|| jA0 pA0, haMtA ! jANaMti pAsaMti, se keNaDhaNaM jAva pAsaMti ?, goyamA ! tesiNaM devANaM aNaMtAo maNoda| bvavaggaNAo laddhAo pasAo abhisamannAgayAo bhavaMti se teNaTeNaM japaNaM ihagae kevalI jAva paa0|| CACANCHA dIpa anukrama (232 -237] ~456~
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [192-197] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [192 -197] TIpa vyAkhyA-18(sUtraM 196 ) aNuttarovavAiyA NaM bhaMte ! devA kiM udinnamohA uvasaMtamohA khINamohA?, goyamA ! no udi. 5 zatake prajJaptiH namohA ucasaMtamohA No khINamohA / / (sUtraM 197) uddezaH4 abhayadevI anuttarAupa yA vRttiH | 'kevalI'tyAdi, yathA kevalI jAnAti tathA chadmastho na jAnAti, kathaJcitpunarjAmAtyapIti, etadeva darzayannAha- zAntamohaH 'soce'tyAdi kevalissa'tti 'kevalinaH' jinasyAyamantako bhaviSyatItyAdi vacanaM zrutvA jAnAtIti, 'kebalisAva-| // 222|| gassa vatti jinasya samIpe yaH zravaNArthI san zRNoti tadvAkyAnyasau kevalizrAvakaH tasya vacanaM zrutvA jAnAti, sa8 | hi kila jinasya samIpe vAkyAntarANi zRNvan ayamantako bhaviSyatItyAdikamapi vAkyaM zRNuyAt tatazca tadvacanazravaNAjAnAtIti, 'kevalijavAsagassa'tti kevalinamupAste yaH zravaNAnAkAhI tadupAsanamAtraparaH sanasI kevalyupAsakA tasya || vacaH zrutvA jAnAti, bhAvanA prAyaH prAgvat, 'tappakkhiyassa'tti kevalipAkSikasya svayaMbuddhasyetyarthaH, iha ca zrutveti 4 vacanena prakIrNakaM vacanamAtra jJAnanimittatayA'vaseyaM, na tvAgamarUpaM, tasya pramANagrahaNena gRhISyamANatvAditi // 'pamANe tti pramIyate yenArthastatpramANaM pramitirvA pramANaM 'pacakkhe'tti akSaM-jIvam akSANi yendriyANi prati gataM pratyakSam 'aNudmANe'tti anu-liGgagrahaNasambandhasmaraNAdeH pazcAnmIyate'nenetyanumAnam 'ovammati upamIyate-sahazatayA gRhyate vastva nayetyupamA seva aupamyam 'Agame'tti Agacchati gurupArampayeNetyAgamaH, eSAM svarUpaM zAstralAdhavArthamatidezata Aha-IN / // 22 // 'jahe'tyAdi, evaM caitatsvarUpam-dvividhaM pratyakSamindriyanoindriyabhedAt, tatrendriyapratyakSaM paJcadhA-zrotrAdIndriyabhedAt, | noindriyapratyakSaM vidhA-avadhyAdibhedAditi, trividhamanumAna-pUrvavaccheSava dRSTasAdharmyavacceti, tatra pUrvavat pUrvopalabdhA anukrama (232 -237] ~457~
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [192-197] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [192 -197] dIpa sAdhAraNalakSaNAnmAtrAdi(deH)pramAtuH putrAdiparijJAnaM, zeSavat yatkAryAdiliGgAtparokSArthajJAnaM yathA mayUro'tra kekAyitAditi, dRSTasAdharmyavat yathaikasya kArSApaNAderdarzanAdanye'pyevaMvidhA eveti pratipattirityAdi, aupamyaM yathA gaurgavayastathe-18 tyAdi, Agamastu dvidhA-laukikalokottarabhedAt , tridhA vA sUtrArthobhayabhedAt, anyathA vA tridhA-AtmAgamAnantarAgamaparamparAgamabhedAt , tantrAtmAgamAdayo'thetaH krameNa jinagaNadharatacchiSyApekSayA draSTavyAH, sUtratastu gaNadharatacchiSyapraziSyApekSayeti, etasya prakaraNasya sImAM kurvannAha-'jAvetyAdi, 'teNa paraM ti gaNadharaziSyANAM sUtrato'nantarAgamo'rthatastu paramparAgamaH tataH paraM praziSyANAmityarthaH // kevalItaraprastAva evedamaparamAha-kevalI NamityAdi, caramakarma | yacchailezIcaramasamaye'nubhUyate caramanirjarA tu yattato'nantarasamaye jIvapradezebhyaH parizaTatIti / 'paNIya'nti praNItaM | zubhatayA prakRSTaM 'dhArejatti dhaaryeyaapaaryedityrthH| evaM aNaMtaretyAdi, asthAyamartha:-yathA vaimAnikA dvividhA uktAH mAyimithyAdRSTInAM ca jJAnaniSedhaH, evamamAyisamyagdRSTayo'nantaropapannaparamparopapannakabhedena dvidhA vAcyAH, anantaropapamAnakAnAM ca jJAnaniSedhaH, tathA paramparopapanna kA api paryAptakAparyAptakabhedena dvidhA vAcyAH, aparyAptakAnAM ca jJAnani-II pedhaH, tathA paryAptakA upayuktAnupayuktabhedena dvidhA vAcyAH, anupayuktAnAM ca jJAnaniSedhazceti / vAcanAntare vidaM sUtra | sAkSAdevopalabhyate, 'AlAvaM vatti sakRjalpa 'saMlAvaM vatti muhurmuhurjalpa mAnasikameveti 'laddhAo'tti tadavadheviSaya-13 bhAvaM gatAH 'pattAo'tti tadavadhinA sAmAnyataHprAptAH paricchinnA ityarthaH 'abhisamannAgayAoM'tti vizeSataH paricchinnAH, yatasteSAmavadhijJAnaM saMbhinnalokanADIviSaya, yacca lokanADIgrAhakaM tanmanovargaNAgrAhaka bhavatyeva, yato yo'pi | - anukrama (232 - - -237] - ~458~
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [192 -197] dIpa anukrama [232 -237] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [4], mUlaM [192-197] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH lokasaGghadheyabhAgaviSayo'vadhiH so'pi manodravyagrAhI yaH punaH saMbhinnalokanADIviSayo'sau kathaM manodravyagrAhI na bhavivyati 1, iSyate ca lokasave ya bhAgAva dhermanodavyagrAhitvaM yadAha - "saMkheja maNoda bhAgo logapaliyamsa boddhavo "ti // anuttarasurAdhikArAdidamAha - 'anuttare'tyAdi, 'udinamoha'tti utkaTavedamohanIyAH 'uvasaMtamoha'tti anurakaTa vedamohanIyAH, paricAraNAyAH kathaJcidadhyabhAvAt natu sarvathopazAntamohAH, upazamazreNesteSAmabhAvAt, 'no khINamoha'tti // 223 // 4 kSapakazreNyA abhAvAditi / pUrvatanasUtre kevalyadhikArAdidamAha - kevalI NaM bhaMte ! AyANehiM jA0 pA0 1, goyamA ! No tiNaTTe sa0, se keNadveNaM jAva kevalI NaM AyANehiM na jANai na pAsai ?, goyamA ! kevalI NaM puracchimeNaM miyaMpi jANai abhiyaMpi jA0 jAva nibbuDe daMsaNe kevalissa se teNa0 / (sUtraM 198) kevalI NaM bhaMte! assiM samayaMsi jesu AgA sapadesesu hatthaM vA pArtha vA bAhuM vA uruM vA ogAhitANaM ciTThati pabhU NaM bhaMte! kevalI seyakAlaMsivi tesu veva AgAsapadesesu hatthaM vA jAva ogAhitA NaM ciTThittae ?, goyamA ! No ti0, se keNaNaM bhaMte! jAva kevalI NaM assi samayaMsi jesu AgAsapadesesu hatthaM vA jAva ciTThati No NaM pabhU kevalI seyakAlaMsivi tesu ceva AgAsapaesesu hatthaM vA jAva ciTThittae ?, go0 ! kevalissa NaM vIriyasajogasaddavyayAe calAI uvakaraNAI bhavaMti calovagaraNaTTayAe va NaM kevalI ariMsa samayaMsi jesu AgAsapadesesu hatthaM vA jAva ciTThati No NaM pabhU kevalI seyakAlaMsivi tesu 1 paerer lokasya ca bhAgo'vadhirmanodravyANi jAnAti // vyAkhyAprajJasi abhayadevI yA vRttiH 1 Education Intention For Parts Only ~459~ 5 zatake uddezaH 4 kevalino jJAnamanAdAnaM pya tinatatpradepunarArama zAvagAhaH sU 198199 ghaTasahasrakaraNa sU 200 // 223 //
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [198 -200] dIpa anukrama [238 -240] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [198-200] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH caiva jAva cihnittae, se teNaTTeNaM jAva bucar3a kevalI NaM assi samayaMsi jAba cittie (sUtraM 199 ) pa NaM bhaMte! cohasaputhvI ghaTAo ghaTasahassaM paDAo paDasahassaM kaDAo 2 rahAo 2 chattAo chattasahassaM 2 daMDAo | daMDasahassaM abhinitA uvadaMsettae ?, haMtA pabhU, se keNaTTeNaM pabhU codasapubbI jAva uvasettae 1, goyamA ! caudasapuvvissa NaM aNatAI dabbAI ukkariyA bheeNaM bhimANAI laDhAI pattAI abhisamannAgapAI bhavaMti, se teNaTTeNaM jAva uvadaMsittae / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! // ( sUtraM 200 ) // paJcamazate caturtha uddezaH // 5-4 // 'kevalI' tyAdi, 'AyANehiM'ti AdIyate-gRhyate'rtha ebhirityAdAnAni - indriyANi tairna jAnAti kevalitvAt / 'assi samayaMsi'tti asmin varttamAne samaye 'ogAhittANaM' ti 'avagAhya' Akramya 'seyakAlaMsivitti epyatkAle'pi 'vIriyasajoga saddavyayAe 'ti vIrya vIryAntarAyakSayaprabhavA zaktiH tatpradhAnaM sayogaM-mAnasAdivyApArayukta yatsad - vidyamAnaM dravyaM-jIvadravyaM tattathA vIryasadbhAve'pi jIvadravyasya yogAndhinA calanaM na syAditi sayogazabdena saddravyaM vizeSitaM, saditi vizeSaNaM ca tasya sadA sattAvadhAraNArtha, athavA svam-AtmA tadrUpaM dravyaM svadravyaM tataH karmadhA* rayaH, athavA vIryapradhAnaH sayogo yogavAn vIryasaMyogaH sa cAsau sadravyazca - manaHprabhRtivargeNAyukto vIryasayoga sadravyastasya bhAvastattA tathA hetubhUtayA 'calAI'ti asthirANi 'ubakaraNAI'ti aGgAni 'calovagaraNaTTayAe ti calopakaraNalakSaNo yo'rthastadbhAvazcalopakaraNArthatA tayA cazabdaH punararthaH / kevalyadhikArAt zrutakevalinamadhikRtyAha--'ghaDAo | ghaDasahara'ti ghaTAdavadherghaTaM nizrAM kRtvA ghaTasahasraM 'abhinivahittA' iti yogaH 'abhinivvaTTittA' vidhAya zrutasamutthala For Pale Only ~ 460~ wor
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [198-200] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [198 -200] vyAkhyA- bdhivizeSeNopadarzayituM prabhuriti praznaH, 'ukariyAbheeNaM'ti, [gra0 5000] iha pudgalAnAM bhedaH paJcadhA bhavati, khaNDA- 5 zatake prajJAptiH / dibhedAt , tatra khaNDabhedaH khaNDazo yo bhavati loSTAderiva pratarabhedo'bhrapaTalAnAmiva cUrNikAbhedastilAdicUrNavat anu- uddezaH 5 abhayadevI- taTikAbhedo'vaTataTabhedavat utkArikAbheda eraNDavIjAnAmiveti, tatrotkArikAbhedena bhidyamAnAni ladvAIti labdhivize- chadmasthAsiyA vRttiHlA pAhaNaviSayatAM gatAni pattAIti tata eva gRhItAni 'abhisamannAgayAIti ghaTAdirUpeNa pariNamayitumArabdhAni, diddhi-sU201 tatastairghaTasahasrAdi nivartayati, AhArakazarIravat , nirvayaM ca darzayati janAnAM, iha cotkArikAbhedagrahaNaM tadbhinnAnAmeva | evmnevbhuu||224|| dravyANAM vivakSitaghaTAdiniSpAdanasAmarthyamasti nAnyeSAmitikRtveti // paJcamazate caturthaH // 5-4 // tAvadanA sU202 kulakarAanantaroddezake caturdazapUrvavido mahAnubhAvatoktA, sa ca mahAnubhAvatvAdeva chadmastho'pi setsyatIti kasyApyAzaGkAdyAsU203 | syAdatastadapanodAya paJcamoddezakasyedamAdisUtram-- chaumatthe NaM bhaMte ! maNUse tIyamaNataM sAsayaM samayaM kevaleNaM saMjameNaM jahA paDhamasae cautthu se AlAvagA tahA neyavA jAva alamatthutti vattavvaM siyA / (sUtraM 201) anna utthiyA NaM bhaMte ! evamAtikkhaMti jAva parUveti sabve pANA sabve bhUyA savve jIcA save sattA evaMbhUyaM vedaNaM vedeti se kahameyaM bhaMte ! evaM?,5 goyamA ! japaNaM te annautthiyA evamAtikkhaMti jAva vedeti je te evamAsu micchA te ebamAsu, ahaM! & / puNa goyamA ! evamAtikkhAmi jAva parUvemi atyaMgaiyA pANA bhUyA jIvA sattA evaMbhUyaM vedaNaM vedeti atthe anukrama 555454555 [238 // 224 // -240] atra paMcama-zatake caturtha-uddezaka: samApta: atha paMcama-zatake paMcama-uddezaka: Arabhyate ~461~
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [201-203] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [201 -203] gaiyA pANA bhUyA jIvA sattA anervabhUyaM vedaNaM vedeti, se keNaTeNaM atthegatiyA?taM ceva ucAreya goyamA ! je NaM pANA bhUyA jIvA sattA jahA kaDA kammA tahA vedaNaM vedeti te NaM pANA bhUyA jIvA sattA evaMbhUyaM vedaNaM vedeti, je NaM pANA bhUyA jIvA sattA jahA kaDA kammA no tahA vedaNaM ceti te NaM pANA bhUyA jIvA sattA anevaMbhUyaM vedaNaM vedaMti, seteNaTTeNaM taheva / nerahayA NaM bhaMte ! kiM evaMbhUyaM vedaNaM veti anevabhUyaM vedaNaM cedaMti ?, goyamA ! neraiyA gaM evaMbhUyaM vedaNaM vedeti anevabhUyapi vedaNaM vedaMti / se kaNa TeNaM taM ceva, gopamA ! je NaM neraiyA jahA kaDA kammA tahA veyaNaM vedeti te NaM neraiyA evaMbhUyaM vedaNaM veti| 4jeNaM neratiyA jahA kaDA kammANo tahA vedaNaM vedeti te NaM neraiyA anevaMbhUyaM vedaNaM vedeti, se teNaTeNaM, evaM jAva davamANiyA saMsAramaMDala neyabbaM / (sUtraM 202) jaMbUddIve NaM bhaMte ! bhArahe vAse imIse osa. kaI kulagarA hai| hotthA ?, goyamA ! satta evaM titthayarA titthayaramAyaro piyaro paDhamA sissiNIo cakavaTTImAyaro isthirayaNaM baladevA cAsudevA vAsudevamAyaro piyaro, eesiM paDisattU jahA samavAe parivADI tahA NeyabvA, sevaM 4 bhaMte 2 jAva viharai / / (sUtraM 203 ) // paMcamasae paMcamuddesao // 5-5 // _ 'chaumatthe 'mityAdi, 'jahA paDhamasae'ityAdi, tatra ca chadmasthaH Adho'vadhikaH paramAdho'vadhikazca kevalena saMyamA-2 | dinA na siddhyatItyAdyarthaparaM tAvanneyaM yAvadutpannajJAnAdidharaH kevalI alamastviti vaktavyaM syAditi, yaJcedaM pUrvAdhItama-1 pIhAdhItaM tatsambandhavizeSAt , sa punaruddezakapAtanAyAmukta eveti // svayUthikavaktavyatA'nantaramanyayUthikavaktavyatAsUtra, anukrama [241-243] ~462~
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [201 -203] dIpa anukrama [241 -243] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [201-203] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevI yA vRttiH 1 // 225 // tatra ca 'evaMbhUyaM veyaNaM'ti yathAvidhaM karma nibaddhamevaMprakAratayotpannAM 'vedanA' asAtAdikamadayaM 'vedayanti' anubhavanti, mithyAtvaM caitadvAdinAmevaM na hi yathA vaddhaM tathaiva sarve karmAnubhUyate, AyuH karmaNo vyabhicArAt, tathAhi dIrghakA | lAnubhavanIyasyApyAyuHkarmaNo'lpIyasA'pi kAlenAnubhavo bhavati, kathamanyathA'pamRtyuvyapadezaH sarvajanaprasiddhaH syAt ?, kathaM vA mahAsaMyugAdI jIvalakSANAmadhyekadaiva mRtyurupapadyeteti ?, 'aNevaMbhUyaMpi'tti yathA vaddhaM karma naivaMbhUtA anevaMbhUtA atastAM zrUyante hyAgame karmmaNaH sthitivighAtarasaghAtAdaya iti, 'evaM jAva bemANiyA saMsAramaMDalaM neyabvaM'ti 'evam' uktakrameNa vaimAnikAvasAnaM saMsArijIvacakravAlaM netavyamityarthaH atha ceha sthAne vAcanAntare kulakaratIrthakarAdivaktavyatA | dRzyate, tatazca saMsAramaNDalazabdena pAribhASikasaJjJayA seha sUciteti saMbhAvyata iti // paJcamazate paJcamaH // 5-5 / / anantarodezake jIvAnAM karmavedanoktA, paThe tu karmmaNa eva vandhanibandhanavizeSamAha, tasya cAdisUtramidam kahaNaM bhaMte ! jIvA appAuyattAe kammaM pakareMti ?, goyamA ! tihiM ThANehiM, taMjahA-pANe azyAetA musaM vaittA tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA aphAsueNaM aNesaNijeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM paDilA bhettA, evaM khalu jIvA appAuyattAe kammaM pakarei // kahaNaNaM bhaMte! jIvA dIhAuyattAe kammaM pakareMti ?, goyamA tirhi ThANehiM-no pANe ativAittA no musaM vaittA tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA phAsuesaNijjeNaM asa|NapANakhAimasAimeNaM paDilA bhetsA evaM khalu jIvA dIhAuyattAe kammaM pakareMti // kahanaM bhaMte ! jIvA asu Education Internationa atra paMcama zatake paMcama uddezakaH samAptaH atha paMcama zatake SaSThaM uddezaka: Arabhyate | alpa- dIrgha-zubha AyuH For Penal Praise Only ~ 463~ 5 zatake uddezaH 6 alpadIrgha zubhAyUMSi sU 203 // 225 //
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [6], mUlaM [204] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [204] dIpa bhadIhAuyatsAe kammaM pakareMti ?, goyamA! pANe aivAittA musaM vaittA tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA hIlittA niMditA khisittA garahittA avamannittA annayareNaM amaNunneNaM apItikAreNaM asaNapANasvAimasA| imeNaM paDilAbhettA evaM khalu jIvA asubhadIhAuyattAe kammaM paraiti // kahanaM bhaMte ! jIvA subhadIhAuya-17 sAe kammaM pakareMti ?, goyamA! no pANe aibAittA no musaM vahattA tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA vaMdittA namaMsittA jAva pajuvAsittA annayareNaM maNunneNaM pIikAraeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM paDilAbhettA evaM khala jIvA subhadIhAuyattAe kammaM pakareMti // (sUtraM 204) 'kahaNNamityAdi, 'appAuyattAe'ti alpamAyurvasyAsAvalpAyuSkastasya bhASastattA tasyai alpAyuSkatAyai alpajI-18 vitavyanibandhanamityarthaH, alpAyuSkatayA vA, 'karma' AyuSkalakSaNaM 'prakurvanti' bannanti !, 'pANe aivAetta'tti 'prANAn jIvAn 'atipAtya' vinAzya 'musaM vaitta'tti mRpAvAdamuktvA 'tahArUvaMti tathAvidhasvabhAvaM bhaktidAnocitapAtra | | mityarthaH 'samaNaM vatti zrAmyate-tapasyatIti zramaNo'tastaM 'mAhaNaM vattimA hanetyevaM yo'nyaM prati vakti svayaM hanananivRttaH sannasau mAhanaH, brahma vA brahmacarya kuzalAnuSThAnaM vA'syAstIti brAhmaNo'tastaM, vAzabdo samuccaye, 'aphAsueNa'tina pragatA asavaH-asumanto yasmAttadanAsukaM sajIvamityarthaH 'aNesaNijjeNaM ti eSyata ityeSaNIyaM-kalpyaM taniSedhAdanapaNIyaM tena, azanAdinA-prasiddhena 'paDilAbhetta'tti 'pratilabhya lAbhavantaM kRtvA, atha nigamayannAha-evaM'mityAdi, 'evam ukta lakSaNena kriyAtrayeNeti, ayamatra bhAvArtha:-adhyavasAyavizeSAdeta ayaM jaghanyAyuHphalaM bhavati, athavehApekSikI alpAyuSkatA ROSSCRACKERASACANCEK anukrama [244] | alpa-dIrgha-zubha Ayu: ~464~
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [204] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka zubhAyUMpi [204] dIpa vyAkhyA- grAhyA, yataH kila jinAgamAbhisaMskRtamatayo munayaH prathamavayasa bhoginaM kazcana mRtaM dRSTvA vaktAro bhavanti-nUnamanena 5 zatake prajJaptiH bhavAntare kizcidazubhaM prANighAtAdi vA sevitamakalpyaM vA munibhyo dattaM yenAya bhogyapyalpAyuH saMvRtta iti, anye vAhuH- uddezaH 6 abhayadevI- yo jIvo jinasAdhuguNapakSapAtitayA tatpUjArthaM pRthivyAdyArambheNa svabhANDAsatyoskarSaNAdinA''dhAkAdikaraNena ca alpadIrghayA hAttaHzAnA prANAtipAtAdiSu varcate tasya vadhAdiviratiniravadyadAnanimittAyuSkApekSayeyamalpAyuSkatA'vaseyA, atha naivaM nirvize-III paNatvAtsUtrasya, alpAyuSkatvasya ca kSullakabhavagrahaNarUpasthApi prANAtipAtAdihetuto yujyamAnatvAd ataH kathamabhidhIyate // 226 // sU203 | savizeSaNaprANAtipAtAdivatI jIva ApekSikI cAlpAyuSkatA iti !, ucyate, avizeSaNatve'pi sUtrasya prANAtipAtA-15) devizeSaNamavazyaM vAcyaM, yata itastRtIyasUtre prANAtipAtAdita evAzubhadIrghAyuSkatA vakSyati, na hi sAmAnyahetau kAryavaiSamyaM yujyate, sarvatrAnAzvAsaprasaGgAt, tathA 'samaNovAsayassa NaM bhaMte ! tahArUvaM samaNaM vA mAhaNaM vA aphAsueNaM 2||3|| asaNaM 4 paDilAbhemANassa kiM kajai ?,goyamA! bahutariyA nijarA kajai appatare se pAve kamme kajaiti vakSyamANavacanAdavasIyate-naiveyaM kSulakabhavagrahaNarUpA'lpAyuSkatA, na hi svalpapApabahunirjarAnibandhanasyAnuSThAnasya kSullakabhavagrahaNa|nimittatA saMbhAvyate, jinapUjAdyanuSThAnasyApi tathAprasaGgAt, nanvevaM dhArtha prANAtipAtamRpAvAdApAsukadAnaM ca kasevya-18 mApannamiti, atrocyate, ApadyatAM nAma bhUmikApekSayA ko doSaH, yato yatidhAzaktasya gRhasthasya dravyastabadvAreNa || // 226 // 1-zramaNopAsakena bhadanta ! tathArUpaM zramaNaM vA prAsukenAneSaNIyenAzanAdinA pratilAbhayitvA kiM kriyate !, gautama ! bahutarA nirjarA kriyate alpataraM ca pApaM karma tena kriyate / / anukrama [244] CRECORARY ... ete pRSThe sUtra-kramAMke eka mudraNa-doSa: dRzyate (sU.203) ---(yahA~ isa pRSTha kI bAyIM tarapha sU.203 likhA hai, vahAM sU.204 honA cAhie) alpa-dIrgha-zubha AyuH ~465
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [204] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [204] -CPC dIpa prANAtipAtAdikamuktameva pravacane, dAnAdhikAre zrUyate-dvividhAH zramaNopAsakA:-saMvignabhAvitA lubdhakadRSTAntabhAvitAzca bhavanti, yathoktam-"'saMviggabhAviyANaM loddhayadiItabhAbiyANaM ca / mottaNa khettakAle bhAvaM ca kahiMti sudUMcha // 1 // " tatra lubdhakadRSTAntabhASitA AgamArthAnaM bhijJatvAdyathAkathaJciddadati, saMvignabhAvitAstvAgamajJatvAtsAdhusaMyamabAdhAparihAritvAttadupaSTambhakatvAcaucityena, Agamazcaivam-"saMgharaNami asuddhaM doNhavi geNhataditayANa'hiyaM / AuradihateNaM taM ceva hiyaM asaMtharaNe // 1 // " tathA-"nAyAgayANaM kappaNijANaM annapANAINaM davANa" mityAdi, athavehApAsukadAnamalpAyu| katAyAM mukhya kAraNaM, itare tu sahakArikAraNe iti vyAkhyeyaM, prANAtipAtanamRSAvAdanayonavizeSaNatvAt , tathAhiprANAnatipAtyAdhAkarmAdikaraNato mRpoktvA yathA bhoH sAdho! svArthamidaM siddhaM bhaktAdi kalpanIyaM cAto nAneSaNIyamiti zaGkA kAryeti, tataH pratilabhya tathA karma kurvantIti prakrama iti, gambhIrArtha cedaM sUtramato'nyathA'pi yathA''gamaM bhAvanIya| miti // atha dIrghAyuSkatAkAraNAnyAha-kahanna'mityAdi, bhavati hi jIvadayAdimato dIrghamAyuryato'trApi tathaiva bhavanti dIrghAyuSaM dRSTvA vaktAro-jIvadayAdi pUrva kRtamanena tenAyaM dIrghAyuH saMvRttaH, tathA siddhameva vadhAdivirate-ghamAyustasya devagatihetutvAt , Aha ca-"aNuvayamahabaehi ya bAlatavo'kAmanijarAe ya / devAuyaM nibaMdhai sammaddihI ya jo jIvo // 1 // " 1kSetrakAlI bhAyaM ca muktvA saMvimabhAvitAnAM lubdhakadRSTAntabhAvitAnAM ca zuddho'cha kathayanti // 1 // 2 niryAhe azuddhaM dadala| tohaborapyahitaM, tadevAnirvAhe glAnadRSTAntena hitam // 3-nyAyAgatAnAM kalpanIyAnAmannapAnAdInAM dravyANAm // 4 aNuvratairmahAvatai - hAlatapasA'kAmanirjarayA ca devAyurnibadhnAti yazca samyagdRSTiIyaH // 1 // anukrama [244] | alpa-dIrgha-zubha Ayu: ~466~
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [204] dIpa anukrama [244] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [204] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 227|| Jucatori devagatau ca vivakSayA dIrghamevAyuH, dAnaM cAzrityeva vakSyati - "samaNovAsayassa NaM bhaMte ! tahArUvaM samaNaM vA 2 phAsueNaM 2 asaNa 4 meNaM paDilAbhemANassa kiM kajjai ?, goyamA ! egaMtaso nijarA kajai "tti, yacca nirjarAkAraNaM tadviziSTadIrghAyuHkAraNatayA na viruddhaM mahAvratavaditi, vyAkhyAnAntaramapi pUrvavadeveti // athAyupa eva dIrghasya sUtradvayenAzubhazu|bhatvakAraNAnyAha - 'kanna' mityAdi, prAgvannavaraM zramaNAdikaM hIlanAdikaraNataH pratilabhyetyakSaraghaTanA, tatra hIlanaM jAtyAyudghaTTanataH kutsA nindanaM manasA khiMsanaM - janasamakSaM garhaNaM - tatsamakSam 'apamAnanaM' anabhyutthAnAdikaraNaM 'anyatareNa' bahUnAmekatamena 'amanojJena' svarUpato'zobhanena kadannAdinA, ata evAprItikArakeNa, bhaktimatastvamanojJaM manojJameva manojJaphalatvAt iha ca sUtre'zanAdi prAsukAprAsukAdinA na vizeSitaM, hIlanAdikartuH prAsukAdivizeSaNasya dAnasya | phalavizeSaM pratyakAraNatvena matsarajanitahIlanAdivizeSaNAnAmeva ca pradhAnatayA tatkAraNatvena vivakSaNAt, vAcanAntare tu 'aphAsuraNaM aNesaNijjeNaM'ti dRzyate tatra ca prAsukadAnamapi hIlanAdivizeSitamazubhadIrghAyuH kAraNaM, aprAsukadAnaM tu vizeSata ityupadarzayatA 'aphAsuraNa' ityAdyuktamiti, prANAtipAtasRpAvAdanayordAnavizeSaNapakSavyAkhyAnamapi ghaTata eva, avajJAdAne'pi prANAtipAtAderdazyamAnatyAditi, bhavati ca prANAtipAtAderazubhadIrghAyuH teSAM narakagatihetutvAt, | yadAha - "micchadiTThimahAraMbhapariggaho tivralobha nissIlo / narayAyaM nibaMdha pAvamaI rodapariNAmo // 1 // " narakagatau 1 zramaNopAsakena bhadanta 1 tathArUpaM zramaNaM vA mAhanaM vA prAlukenAmAsukena vA'zanAdinA 4 pratilAbhayatA kiM kriyate hai, gautama ! ekAntato nirjarA kriyate // 2 mithyAdRSTirmahArambhaparigrahastI lobho niHzIlaH pApamatiH raudrapariNAmo narakAyurnibadhnAti // 1 // For Penal Use Only 5 zatake uddezaH 6 alpadIrghazubhAyUMSi sU 203 ***ete pRSThe sUtra kramAMke eka mudraNa-doSa: dRzyate (sU.203) --- ( yahA~ isa pRSTha kI bAyIM tarapha sU. 203 likhA hai, vahAM sU.204 honA cAhie) | alpa- dIrgha-zubha AyuH ~467~ // 227 // ayur
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [204] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: * % % prata sUtrAMka [204] % - dIpa |ca vivakSayA dIrghamevAyuH // viparyayasUtra prAgiva, navaraM ihApi prAsukApAsukatayA dAnaM na vizeSitaM, pUrvasUtraviparyayatvAd asya, pUrvasUtrasya cAvizeSaNatayA pravRttatvAt , na ca prAsukAprAsukadAnayoH phalaM prati na vizeSo'sti, pUrvasUtrayostasya pratipAditatvAt, tasmAdiha prAsukaiSaNIyasya dAnasya kalpyAprAptAvitarasya cedaM phalamavaseyaM, vAcanAntare tu 'phAsueNa'mityAdi dRzyata eveti, iha ca prathamamalpAyuHsUtraM dvitIyaM tadvipakSastRtIyamazubhadIrghAyuHsUtraM caturtha tu tadvipakSa iti // &anantaraM karmavandhakriyokkA, atha kriyAntarANAM viSayanirUpaNAyAha| gAhAvaissa NaM bhaMte ! bhaMDaM vikkiNamANassa kei bhaMDaM avaharejjA ? tassa NaM bhaMte ! taM bhaMDaM aNugavesamANassa kiM AraMbhiyA kiriyA kajjai pariggahiyA0mAyA0 apa0 micchA0, goyamA ! AraMbhiyA kiriyA kajjA parimAyA. apaca0 micchAdasaNakiriyA siya kanjai siya no kajaha // aha se bhaMDe abhisamannAgae bhavati, tao se pacchA sabbAo tAo papaNuIbhavati // gAhAvatissa gaM bhaMte ! taMbhara vikinnmaannss| 4|| katie bhaMDe sAtijejA ?, bhaMDe ya se aNuvaNIe siyA, gAhAvatirasa Na bhNte| tAo bhaMDAo kiM AraMbhiyA|| kiriyA kaja jAva micchAdasaNakiriyA kajai ? kaiyarasa vA tAo bhaMDAo kiM AraMbhiyA kiriyA kajaha jAva micchAdasaNakiriyA kajjaha ?, goyamA gAhAvaissa tAo bhaMDAo AraMbhiyA kiriyA kanjaha jAva apaDabavANiyA micchAdasaNavatiyA kiriyA siya kamAi siya no kajjai, katiyassa NaM tAmo savvAo payaNuI bhvti|gaahaavtiss NaM bhaMte ! bhaMDa vikiNamANassa jAca bhaMDe se uvaNIe siyA? katiyassaNaM bhaMte ! tAo anukrama [244] RRC alpa-dIrgha-zubha Ayu: ~468~
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [6], mUlaM [205] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [205] dIpa anukrama [245] vyAkhyA bhaMDAo kiM AraMbhiyA kiriyA kajati, gAhAvaissa vA tAo bhaMDAo kiM AraMbhiyA kiriyA kajati ?,55 zatake prajJaptiH da goyamA kaiyassa tAo bhaMDAo heDillAocattAri kiridhAo kajaMti micchAdasaNakiriyA bhayaNAe gAhA- uddezaH 6 abhayadevI vatissa NaM tAo sabbAo payaNuIbhavati / gAhAvatissa NaM bhaMte ! bhaMDaM jAva dhaNe ya se aNuvaNIe siyA ? bhANDadhanAyA vRttiH1] | evaMpijahA bhaMDe uvaNIe tahA neyavvaM cauttho AlAvago, dhaNe se uvaNIe siyA jahA paDhamo AlAvago bhaMDe yAH sU205 // 228||16 |ya se aNuvaNIe siyA tahA nepabvo par3hamacautthANaM ekko gamo vitiyataiyANaM eko gamo // agaNikAe NaMda bhaMte ! ahuNojalite samANe mahAkammatarAe ceva mahAkiriyatarAe ceva mahAsavatarAe ceva mahAvedaNatarAe| ceva bhavati, ahe NaM samae 2 vophasijjamANe 2 carimakAlasamayaMsi iMgAlabhUe mummurabhUte chAriyabhUe tao | pacchA appakammatarAe ceva appakiriyatarAe ceva appAsavatarAe ceva appavedaNatarAe ceva bhavati ?, haMtA |goyamA ! agaNikAeNaM aNujjalie samANe taM ceca // (sUtraM 205) | 'gAhAvaissetyAdi, gRhapatiH-gRhI 'micchAdasaNakirayA siya kajaI ityAdi, mithyAdarzanapratyayA kriyA syAt-11 kadAcit kriyate bhavati syAno kriyate-kadAcinna bhavati, yadA mithyA dRSTigRhapatistadA'sI bhavati yadA tu samyagdRSTistadA drA na bhavatItyarthaH // atha kriyAsveva vizeSamAha-'ahe'tyAdi, 'atheti pakSAntaradyotanArthaH 'se bhaMDe'tti tadbhANDaM | 3|| 'abhisamannAgae'tti gevaSayatA labdhaM bhavati 'taoMti samanvAgamanAt 'se'tti tasya gRhapateH 'pazcAt samanvAgamAnanta- 4 // 228 // | rameva 'savvAo'tti yAsAM sambhavo'sti tA ArambhikyAdikriyAH 'pataNuIbhavaMti'tti 'pratanukIbhavanti' isvIbhavanti MORE ~469~
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [6], mUlaM [205] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [205] dIpa apahRtabhANDa gaveSaNakAle hi mahatyastA Asan prayalavizeSaparatvAdgRhapatestallAbhakAle tu prayatnavizeSasyoparatatvAttA isvIbhavantIti / kaie bhaMDaM sAijejati Ryiko-prAhako bhANDaM 'svAdayet' satyaGkAradAnataH svIkuryAt 'aNuvaNIe siya'tti RyikAyAsamarSitatvAt , kaiyassaNaM tAo savvAo pataNuIbhavaMti'tti aprAptabhANDatvena tadgatakriyANAmaspatvAditi, | gRhapatestu mahatyo,bhANDasya tadIyatvAt , Ryikasya bhANDe samarpite mahatyastAH, gRhapatestu pratanukAH 2 / idaM bhANDasyAnupanItopanItabhedAtsUtradvayamuktam, evaM dhanasyApi vAcyaM, tatra prathamamevam-'gAhAvaissaNa bhaMte ! bhaMDaM vikiNamANassa kaie bhaMDa sAijejA dhaNe ya se aNuSaNIe siyA, kaiyassa NaM bhaMte! tAo dhaNAo kiM AraMbhiyA kiriyA kajaI 51, gAhAvaissa ya tAoghaNAo kiM AraMbhiyA kiriyA kajjai 5?, goyamA! kaiyassa tAo dhaNAo hehilAo cattAri kiriyAo kAti, micchAdasaNakiriyA bhayaNAe, gAhAvatissa gaM tAo sabAo pataNuIbhavaMti,' dhane'nupanIte Ryikasya mahatyastA bhavanti, dhanasya tadIyatvAt , gRhapatestu tAstanukAH, dhanasya tadAnImatadIyatvAt, evaM dvitIyasUtrasamAnamidaM tRtIyamata evAha'eyapi jahA bhaMDe uvaNIe tahA Neyabbati dvitiiysuutrsmtyetyrthH3| caturtha vevamadhyeyam-'gAhAvaissa NaM bhaMte ! bhaMDaM vikiNamANassa kaie bhaMDaM sAijejA dhaNe ya se uvaNIe siyA, gAhAvaissa NaM bhaMte ! tAo dhaNAo kiM AraM|bhiyA kiriyA kajai 5' kaiyarasa vA tAo dhaNAo kiM AraMbhiyA kiriyA kajai 51, goyamA ! gAhAvaissa tAo | dhaNAo AraMbhiyA 4 micchAdasaNabattiyA kiriyA siya kajai siya no kajai, kaiyassa NaM tAo sabAo payaNuI5 bhavaMti' dhane upanIte dhanapratyayasvAsAsAM gRhapatermahatyaH, Ryikasya tu pratanukAH, dhanasya tdaaniimtdiiytvaat| evaM cax anukrama [245] ~470~
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [205 ] dIpa anukrama [245] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRttiH ) zataka [5], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [ 205 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJapti: abhayadevIyA vRttiH 1 // 229 // prathama sUtrasamamidaM caturthamityetadanusAreNa ca sUtra pustakAkSarANyanugantavyAni // kriyA'dhikArAdidamAha - 'agaNItyAdi, 'aNojjalie'tti 'adhunojavalitaH' sadyaH pradIptaH 'mahAkammatarAe ti vidhyAyamAnAnalApekSayA'tizayena mahAnti karmANi - jJAnAvaraNAdIni bandhamAzritya yasyAsau mahAkarmmataraH evamanyAnyapi, navaraM kriyA-dAharUpA Azrayo - navakarmoMpAdAnahetuH vedanA-pIDA bhAvini tatkarmajanyA parasparazarIrasaMbAdhajanyA vA 'vokasijamANe'tti 'vyavakRSyamANaH' apakarSe gacchan 'appakammatarAe'tti aGgArAdyavasthAmAzritya, alpazabdaH stokArthaH, [ kSArAvasthAyAM tvabhAvArthaH ] // kriyA'dhikArAdevedamAha purise bhaMte! dhaNuM parAmusai ghaNuM parAmusittA usuM parAmusaha 2 ThANaM ThAi ThANaM ThicA AyatakaNNAyayaM usuM | kareMti AyayakaprAyayaM usuM karettA uhuM vehA saM u ucvihai 2 tato NaM se usuM uddhaM behAsaM udhihie samANe jAI tattha pANAI bhUyAI jIvAI sattAI abhihaNai banteti lesseti saMghAi saMghaTTeti paritAve kilAmei ThANAo ThANaM saMkAme jIviyAo vavaroveda tae NaM bhaMte se purise katikirie ?, goyamA ! jAvaM ca NaM se purise dhaNuM parAmusai 2 jAva ubvihai tAvaM ca NaM se purise kAtiyAe jAva pANAtivAyakiriyAe paMcahiM kiriyAhiM puDhe, jersipi ya NaM jIvANaM sarIrehiM dhaNU nivvattie te'vi ya NaM jIvA kAiyAe jAva paMcahi kiriyAhiM puDhe, evaM dhaNupuTThe paMcAhi~ kiriyAhiM, jIvA paMcahiM, hArU paMcahiM, usU paMcahiM, sare pattaNe phale pahArU paMcahiM, // ( sUtraM 206 ) / ahe NaM se usuM aSpaNo guruyattAe bhAriyantAe gurusaMbhAriyattAe ahe vIsasAe paco Education Internationa For Parts Only ~ 471~ zatake uddezaH 6 dhanurAdInAM kriyAvasvaM sa 207 // 229 //
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [206-207] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [206-207] dIpa vayamANe jAI tattha pANAI jAva jIviyAo vavarovei tAvaM ca NaM se purise katikirie ?, goyamA ! jAvaM ca NaM se usuM appaNo guruyayAe jAva vavarovei tAvaMca NaM se purise kAiyAe jAva cAhiM kiriyAhiM puDhe,jesipi kAya NaM jIvANaM sarIrehiM dhaNU nivvattie tevi jIvA cauhi kiriyAhi, dhaNUpuDhe cauhi, jIvA cAuhi, pahAsa cauhi, usU paMcahi, sare patraNe phale pahArU paMcahiM, jeci ya se jIvA ahe pacovayamANassa uvaggahe ciTThati tevi ya NaM jIvA kAtiyAe jAva paMcAhiM kiriyAhiM puTThA / / (sUtraM 207) / 'purise NamityAdi 'parAmusai'tti 'parAmRzati' gRhNAti 'AyayakaNNAyayaMti Ayata:-kSepAya prasAritaH karNA-118 yataH-karNa yAvadAkRSTastataH karmadhArayAd AyatakarNAyataH atastaM, 'irSu vANaM 'uhuM yehAsaMti Urddhamiti vRkSazikharA& dyapekSayA'pi syAdata Aha-vihAyasi' ityAkAze 'ubvihaItti Urddha vijahAti' U kSipatItyarthaH, 'abhihnni'tti| abhimukhamAgacchato hanti 'vatseItti varnulIkaroti zarIrasaGkocApAdanAt 'lesei'tti 'zleSayati' Atmani zliSTAn 4 karoti 'saMghAei'tti anyo'nyaM gAtraiH saMhatAn karoti 'saMghaTTeitti manAk spRzati 'paritAveha'tti samantataH pIDayati 'kilAmei'tti mAraNAntikAdisamudghAtaM nayati 'ThANAo ThANaM saMkAmeI' svasthAnAtsthAnAntaraM nayati 'jIvi-11 yAo vavaroveha'tti phyutajIvitAna karotIti, 'kiriyAhiM puDhe'tti kriyAbhiH spRSTaH, kriyAjanyena karmaNA baddha ityarthaH,8 'dhaNu'tti dhanu:-daNDaguNAdisamudAyaH, nanu puruSasya paJca kriyA bhavantu, kAyAdivyApArANAM tasya ezyamAnatvAt , dhanurA-3 |dinirvatakazarIrANAM tu jIvAnAM kathaM paJca kiyAH, kAyamAtrasyApi tadIyasya tadAnImacetanatvAt , acetanakAyamAtrA anukrama [246-247] 45555 auremarary.org ~472~
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [206 -207] dIpa anukrama [246 -247] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [6], mUlaM [206-207] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1) // 230 // dapi bandhAbhyupagame siddhAnAmapi tatprasaGgaH, tadIyazarIrANAmapi prANAtipAtahetutvena loke viparivarttamAnatvAt, kiza - yathA dhanurAdIni kAyikayAdikriyA hetutvena pApakarmabandhakAraNAni bhavanti tajjIvAnAmevaM pAtradaNDakAdIni jIvarakSAhetutvena puNya karmanibandhanAni syuH, nyAyasya samAnatvAd iti, atrocyate, aviratipariNAmAd bandhaH, aviratipariNAmazca 4 yathA puruSasyAsti evaM dhanurAdinirvarttakazarIrajIvAnAmapIti, siddhAnAM tu nAstyasAviti na bandhaH, pAtrAdijIvAnAM tu na puNyabandhahetutvaM taddhetorvivekAdesteSvabhAvAditi, kizca sarvajJavacanaprAmANyAdyathoktaM tattathA zraddheyameveti, ipuritizarapatraphalAdisamudAyaH // 'ahe NaM se usa ityAdi, iha dhanuSmadAdInAM yadyapi sarvakriyAsu kathaJcinnimittabhAvo'sti tathA'pi vivakSitabandhaM pratyamukhyapravRttikatayA vivakSitavadhakriyAyAstaiH kRtatvenAvivakSaNAccheSakriyANAM ca nimittabhAva| mAtreNApi tatkRtatvena vitrakSaNAccatasrastA uktAH vANAdijIvazarIrANAM tu sAkSAd vadhakriyAyAM pravRttatvAtpaceti // atha | samyakUprarUpaNAdhikArAnmithyAprarUpaNAnirAsapUrvakaM samyakprarUpaNAmeva darzayannAha - aNNautthiyA NaM bhaMte / evamAtikvaMti jAba pati se jahAnAmae-juvatiM juvANe hattheNaM hatthe || gehejA cakarasa vA nAbhI aragA uttAsiyA evAmeva jAva cattAri paMca joyaNasayAI bahusamAine maNuyaloe maNussehiM, se kahameyaM bhaMte ! evaM 1, gopamA ! japaNaM te aNNausthiyA jAva maNussehiM te ebamAhaMsu micchA, ahaM puNa goyamA / evamAtikkhAmi jAva evAmeva cattAri paMca joyaNasayAI bahusamA| iSNe nirayaloe neraiehiM // ( sUtraM 208 ) // neraiyA NaM bhaMte / kiM egantaM pabhU biubvittae puhuttaM pabhU viu Education Intentational For Pernal Use Only ~473~ 5. dazatake uddezaH 6 catuHpaJcazatIMnAraka:NAmAkIrNa tA sU 208 // 23 // nayor
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [208 -210] dIpa anukrama [248 -250] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [6], mUlaM [208-210] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05] aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vittae ?, jahA jIvAbhigame AlAvago tahA neyabvo jAva durahiyAse // ( sUtraM 209 ) / AhAkammaM aNavajjetti maNa pahAretA bhavati, se NaM tassa ThANassa aNAloiyapaDite kAlaM karei natthi tarasa ArAhaNA, | se NaM tassa ThANassa AloiyapaDikaMte kAlaM karei atthi tassa ArAhaNA, eeNaM gameNaM neyavvaM kIyagarcha ThaviyaM raiyaM kaMtArabhattaM dubhikakhabhattaM vaddaliyAbhataM gilANabhattaM sejAvarapiMDaM rAyapiMDaM / AhAkammaM aNa bajjetti bahujaNamajjhe bhAsittA sayameva paribhuMjittA bhavati se NaM tassa ThANarasa jAva atthi tassa bharAhaNA, eyaMpi taha ceva jAva rAyapiMDaM / AhAkammaM aNavajeti sayaM annamannassa aNuppadAvettA bhavati, se NaM tassa evaM taha caiva jAva rAyapiMDaM / AhAkammaM NaM aNavajetti bahujaNamajjhe pannavatittA bhavati se NaM tassa | jAva asthi ArAhaNA jAva rAyapiMDaM // ( 210 ) // 'aNNauthie'tyAdi, 'bahusamAiNe'tti atyantamAkIrNa, mithyAtvaM ca tadvacanasya vibhaGgajJAnapUrvakatvAdava seyamiti / 'neraiehiM' ityuktamato nArakavaktavyatAsUtram -- 'egataM'ti ekatvaM praharaNAnAM 'puhataM'ti 'pRthaktvaM' bahutvaM praha| raNAnAmeva 'jahA jIvAbhigame ityAdi, AlApakazcaivam -'goyamA ! egattaMpi pahU viuvittae puhuttapi pahU viubittae, egacaM viudyamANe egaM mahaM moggararUvaM vA musuMdirUvaM vA' ityAdi, 'puhuttaM viudyamANe moggararUvANi vA' ityAdi, tAI saMkhejAI no asaMkhejjAI evaM saMbaddhAI 2 sarIrAI vijayaMti viubittA annamannasva kArya abhihaNamANA 2 veyaNaM udIraMti ujjalaM ciDalaM pagADhaM kakasaM kaDuyaM pharusaM nichuraM caMDaM tiSaM dukkhaM duggaM durahiyAsaM'ti, tatra 'ulAM' vipakSalezenApya Education international For Parts Only ~ 474~
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [208-210] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [208-210 vyAkhyA- kalalitAM 'vipulAM' zarIravyApikA 'pragADhA' prakarSavatIM 'karkazAM' karkazadravyopamAmaniSTAmityarthaH, evaM kaTukAM paruSAM 5 zatake prajJaptiH nithurAM ceti 'caNDA' rauvAM 'tItrAM' jhagiti zarIravyApikA 'duHkhAm asukharUpA 'durgA' duHkhAzrayaNIyAm , ata eva duraabhayadevI ||4|dhisahyAmiti // iyaM ca ghedanA jJAnAcArAdhanAviraheNa bhavatItyArAdhanA'bhAvaM darzayitumAha-AhAkamme'tyAdi, 'aNa AcAryaskhA siddhiH yA vRttiH1 bajeti'anavaya'miti nirdoSamiti 'maNaM pahAretta'tti mAnasaM 'pradhArayitA' sthApayitA bhavati, 'raiyagaMti modakacU- abhyaakhyaa||231|| karNAdi punarmodakAditayA racitamauddezikabhedarUpaM 'kaMtArabhattaMti kAntAram-araNyaM tatra bhikSukANAM nirvAhArthaM yadvihitaM | naphalaMca OM bhaktaM tatkAntArabhaktaM, evamanyAnyapi, navaraM vAdalikA-meghadurdina, 'gilANabhattaMti glAnasya nIrogatArthaM bhikSukadAnAya || sU 211yatkRtaM bhaktaM tad glAnabhaktaM, AdhAkarmAdInAM sadoSatvenAgame'bhihitAnAM nirdoSatAkalpanaM tata eva svayaM bhojanamanyasA- 212 dhubhyo'nupradAnaM sabhAyAM nidopatAbhaNanaM ca viparItazraddhAnAdirUpatvAnmithyAtvAdi, tatazca jJAnAdInAM virAdhanA sphuTai| veti // AdhAkAdIzca padArthAnAcAryAdayaH sabhAyAM prAyaH prajJApayantItyAcAryAdIn phalato darzayannAha| AyariyauvajjhAe NaM bhaMte ! savisayaMsi gaNaM agilAe saMgiNhamANe agilAe uvagiNhamANe katihiM bhavaggahaNehiM sijjhati jAva aMtaM kareti !, goyamA ! atthegatie teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhati atthegatie dogheNaM bhavaggahaNeNaM sijAti tacaM puNa bhavaggahaNaM NAtikamati // (sUtraM 211) // je NaM bhaMte ! paraM alieNaM // 23 // hA asambhUteNaM agbhakkhANeNaM abhakkhAti tassa NaM kahappagArA kammA kajati ?, goyamA ! je Na para alieNaM asaMtavayaNeNaM abhakkhANaNaM abhakkhAti tassaNaM tahappagArA ceva kammA kajaMti, jattheva NaM abhi anukrama [248 -250] RELIGunintentiaTAHREE ~475
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [211-212] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [211-212] samAgamati tattheva NaM paDisaMvedeti tato se pacchA vedeti sevaM bhaMte 2tti // (sUtraM 212) // paMcamazate SaSTha uddezakaH // 5-6 // 4 'AyariyetyAdi, 'AyariyauvajjhAe 'ti AcAryeNa sahopAdhyAya AcAryopAdhyAyaH 'savisayaMsitti 'svavipaye arthadAnasUtradAnalakSaNe 'gaNaM'ti ziSyavarga 'agilAe'tti akhedena saMgRhan 'upagRhan' upaSTambhayana, dvitIyaH tRtIyazca bhavo manuSyabhavo devabhavAntarito dRzyaH, cAritravato'nantaro devabhava eva bhavati na ca tatra siddhirastIti / parAnugrahasthAnantaraphalamuktaM, atha paropaghAtasya tadAha-'je NamityAdi, 'alieNaM'ti 'alIkena bhUtanihavarUpeNa pAli-10 tabrahmacaryasAdhuviSaye'pi nAnena brahmacaryamanupAlitamityAdirUpeNa 'asanbhUeNaM ti abhUtodbhAvanarUpeNa acaure'pi cauro-18 'yamityAdinA, athavA 'alIkena' asatyena, tacca dravyato'pi bhavati lubdhakAdinA mRgAdIn pRSTasya jAnato'pi nAhaM| | jAnAmItyAdi, ata evAha-'asadbhUtena' duSTAbhisandhitvAdazobhanarUpeNa acaure'pi cauro'yamityAdinA abhakkhANe 'ti AbhimukhyenAkhyAna-doSAviSkaraNamabhyAkhyAnaM tena 'abhyAkhyAti' brUte 'kahappagAratti kathaMprakArANi kiMpra| kArANItyarthaH, 'tahappagAra'tti abhyAkhyAnaphalAnItyarthaH, 'jatyeva Na'mityAdi, yatraiva mAnuSatvAdI 'abhisamAgacchati utpadyate tatraiva pratisaMvedayatyabhyAkhyAnaphalaM karma tataH pazcAdvedayati-nirjarayatItyarthaH / pAzcamazate SaSThaH // 5-6 // dIpa anukrama [251-252] 5940-50* 20 SaSThoddezakAntyasUtre karmapudgalanirjarokkA, nirjarA ca calanamiti saptame pugalacalanamadhikRtyedamAha atra paMcama-zatake SaSThaM-uddezakaH samApta: atha paMcama-zatake saptama-uddezaka: Arabhyate ~476
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [213-214] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: paramANupAgala prata sUtrAMka [213-214] dIpa vyAkhyA-8 paramANupoggale NaM bhaMte ! eyati veyati jAva taM taM bhAvaM pariNamati ?, goyamA ! siya eyati veyati jAva prajJaptiH pariNamati siya No eyati jAva No pariNamati / dupadesie NaM bhaMte ! khaMdhe eyati jAva pariNamai ?, goyamA uddezAta abhayadevI siya eyati jAva pariNamati siya No eyati jAva No pariNamati, siya dese eyati dese no eyati / paramANvAdeyA vRttiH1 mA tippaesie NaM bhaMte ! khaMdhe eyati?, goyamA ! siya eyati siya no eyati, siya dese eyati no desorjnaadia||232|| eyati siya dese eyati no desA eyaMti siya desA eyaMti no dese eyati / cauppaesie NaM bhaMte ! vaMdhe || sidhArAdyaNyati01. goyamA ! siya eyati siya no eyati siya dese eyati No dese eyati siya dese eyati No| vagAhanAdi 13. hai desA eyati siya desA eyaMti no dese eyati siya desA eyaMti no desA eyaMti jahA cauppadesio, 214 tahA paMcapadesio tahA jAba aNatapadesio // (sUtraM 213) // paramANupoggale NaM bhaMte ! asidhAraM vA khura dhAraM vA ogAhejjA ?, haMtA ! ogAhejA / se NaM bhaMte ! tattha chijeja vA bhijeja vA ?, goyamA ! No tiNaDhe ||6|| | samaDhe, no khalu tattha satthaM kamati, evaM jAva asNkhejpesio| aNaMtapadesie NaM bhaMte ! khaMdhe asidhAraM thA | la khuradhAraM vA ogAhejA ?, haMtA ! ogAhejA, se NaM tattha chijjeja vA bhijeja vA', goyamA ! asdhegatie chijjejja vA bhijbena vA atthegatie no chijjeja vA no bhijeja vA, evaM agaNikAyassa majhamajjheNaM tahiM NavaraM | || jhiyAejA bhANitacaM, evaM pukkhalasaMvadRgassa mahAmehassa majhamajheNaM tahiM ulle siyA, evaM gaMgAe mahA | // 23 // anukrama [253-254] ~477~
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [213-214] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [213-214] MNadIe paDisoyaM havamAgacchejA, tahiM viNihAyamAvajejA, udagAvattaM vA udagaviMduM vA ogAhejA se gaM tattha pariyAvajjejjA // (sUtraM 214) // X 'paramANu'ityAdi, 'siya eyai'tti kadAcidejate, kAdAcitkatvAtsarvapudgaleSvejanAdidharmANAM / dvipradezike vayo||4 hai vikalpA:-syAdejanaM 1 syAdanejanaM 2 syAddezenaijanaM dezenAnejanaM ceti 3, vaMzatvAttasyeti / tripradezike pazca-AdyAstra yasta eva vyaNukasyApi tadIyassaikasyAMzasya tathAvidhapariNAmenaikadezatayA vivakSitatvAt , tathA dezasyaijanaM dezayozcAnejana| miti caturthaH, tathA dezayorejanaM dezasya cAnejanamiti pazcamaH / evaM catuHpradezike'pi navaraM SaT, tatra SaSTho dezayorejana dezayoreva cAnejanamiti // pudgalAdhikArAdevedaM sUtravRndam-'paramANu'ityAdi, 'ogAhejati avagAheta Azrayeta chiyeta' dvidhAbhAvaM yAyAt 'bhiyeta' vidAraNabhAvamAtraM yAyAt , 'no khalu tatva satvaM kamaItti paramANusvAdanyathA paramANutvameva na syAditi / 'asdhegaie chijjejjatti tathAvidhavAdarapariNAmatvAt 'atthegaie no chijjejatti | sUkSmapariNAmatvAt 'ulle siya'ti Ao bhavet 'viNihAyamAvajjejatti pratiskhalanamApadyeta 'pariyAvajejatti 'paryApadyeta' vinazyet // | paramANupoggale NaM bhaMte ! kiM saahe samajhe sapaese ? udAhu aNadve amajjhe apaese, goyamA ! aNahe | da amajhe apaese no saahe no samajhe no sapaese // dupadesie NaM bhaMte ! khaMdhe kiM saaddhe samajhe sapadese udAhu aNaddhe amajhe apadese, goyamA! sADe amajhe sapadese No aNaddhe No samajale No apadese / / CSCORCSCACANCRECAPACIAS dIpa anukrama [253-254] ~478~
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [7], mUlaM [215] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [215] dIpa vyAkhyA- tipadesie NaM bhaMte ! khaMghe puruchA, goyamA ! aNaddhe samajhe sapadese no samaddhe No amajhe No apadese, jahApAtake prajJaptiHdupadesiotahA je samA te bhANiyanvA, je visamA te jahA tipaesio tahA bhANiyabA / saMkhejapadesie uddezaH7 rANa bhaMte ! baMdhe kiM saaTTha 31 pucchA, goymaa| siya saaddhe amajjhe sapadese siya aNahe samajhe sapadese paramANvAdeH yA vRttiH1] jahA saMkhejapadesio tahA asaMkhejapadesio'vi aNaMtapadesio'vi // (satra 215) // sArdhAditA // 23 // | 'dupaesie'ityAdi, yasya skandhasya samAH pradezAH sa sAddhoM yasya tu viSamAH sa samadhyaH, sajhayeyapradezikAdistu dezamazAdi casU 215skandhaH samapradezikaH itarazca, tatra yaH samapradezikaH sa sAjhe'madhyaH, itarastu viparIta iti // 216 | paramANupoggale NaM maMte ! paramANupoggalaM phusamANe kiM deseNaM desaM phusaha 1 deseNaM dese phusahara deseNaM sarva phusai 3 desehiM desaM phusati 4 desehiM dese phusai 5 desehiM savvaM phusada6 sabverNa desaM phusa-12 &Ati 7 samveNaM dese phusati 8 sabveNaM savvaM phusai 91, goyamA! No desaNaM desaM phusai No deseNaM dese phusati No deseNaM savvaM phasai No desehiM desaM phusati no desehiM dese phusaha no desehiM savvaM phusati No 4 samveNaM desaM phusaha No sabveNaM dese phusati savveNaM savvaM phusai, evaM paramANupoggale dupadesiyaM phusamANe || | sattamaNavamehiM phusati, paramANupoggale tipaesiyaM phusamANe NippacchimaehiM tihiM phu0, jahA paramANupo-|| ggale tipaesiyaM phasAvio evaM phasAveyavyojAva annNtpesio| dapaesie NaM bhaMte / khaMdhe paramANupoggalaM ||| // 233 // phusamANe pucchA, tatiyanavamehiM phusati, dupadesiyaM phusamANo padamataiyasattamaNavamehiM phusaha, dupadesio anukrama [255] ~479~
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [7], mUlaM [216] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [216] SANSAROKAASES dIpa tipadesipaM kusamANo Adillaehiya pacchillaehi ya tihiM phusati, majjhamaehi tihiM vipaDiseheyadhvaM, dupadesio jahA tipadesiyaM phusAvito evaM phusAveyadhvo jAva aNaMtapaesiyAtipaesie maM bhaMte ! khaMdhe paramANupoggalaM phusamANe pucchA, tatiyachaTTaNavamehiM phusati, tipaesio dupaesiyaM phusamANo paDhamaeNaM tatieNaM |cautthachaTThasattamaNavamehiM phusati, tipaesio tipaesiyaM phusamANo samuvi ThANesu phusati, jahA tipaesio tipadesiyaM phusAvito evaM tipadesio jAva arNatapaesieNaM saMjoeyabbo, jahA tipaesio evaM jAva aNaMtapaesio bhaanniyvvo|| (sUtra 216) // 'paramANupoggale NaM bhaMte ! ityAdi, 'ki deseNaM desa'mityAdayo nava vikalpAH, tatra dezena svakIyena dezaM tadIyaM ] hai spRzati, dezenetyanena deza dezAn sarvamityevaM zabdatrayapareNa trayaH, evaM dezairityanena 3,sarveNetyanena ca traya eveti 3, sthApanA dezena | dezaiH sarveNa| atra ca sarveNa sarvamityeka eva ghaTate, paramANoniraMzatvena zeSANAmasambhavAt , nanu yadi deza | dezaM | dezaM | sarveNa sarva spRzatItyucyate tadA paramANvorekatvApatteH kathamaparAparaparamANuyogena ghaTAdiskandhani-118) dezAn dezAn dezAn pattiH iti, anocyate, sarveNa sarva spRzatIti ko'rthaH, svAtmanA tAvanyo'nyasya lagato, | 3 sarva sarva sarvana punara zena, arddhAdidezasya tayorabhAvAt , ghaTAdyabhAvApattistu tadaiva prasajyeta yadA tayorakatvApattiH, na ca tayoH sA, svarUpabhedAt / 'sasamanavamehiM phusahatti sarveNa dezaM sarveNa sarvamityetAbhyAmityarthaH, tatra yadA dvipradezikA pradezabyAvasthito bhavati tadA tasya paramANuH sarveNa dezaM spRzati, paramANostadezasyaiva viSaya anukrama [256] 30-40% ~480~
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [7], mUlaM [216] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [216] dIpa vyAkhyA- tvAt , yadA tu dvipradezikA pariNAmasaumyAdekapradezastho bhavati tadA taM paramANuH sarveNa sarva spRzatItyucyate, 'pacchima-6/5 zatake prajJaptiH da ehiM tihiM phusai'tti tripradezikamasau spRzastribhirantyaiH spRzati, tatra yadA tripradezikA pradezatrayasthito bhavati tadA uddezaH 5 abhaya devI- tasya paramANuH sarveNa dezaM spRzati paramANostaddezasyaiva viSayatvAt , yadA tu tasyaikatra pradeze dvI pradezI anyatrako'va- paramANvAdaH yA vRttiH18 6 sthitaH syAttadA ekapradezasthitaparamANudayasya paramANoH sparzaviSayatvena sarveNa dezI spRzatItyucyate, nanu dvipradezike'pi 3 sAdhAMditA // 234 // || yukto'yaM vikalpastatrApi pradezadvayasya spRzyamAnatvAt 1, naivaM, yatastatra dvipradezamAtra evAvayavIti kasya dezI spRzati ,C tripradezike tu prayApekSayA dvayasparzane eko'vaziSyate tatazca sarveNa dezau tripradezikasya spRzatIti vyapadezaH sAdhuH | 4 ca sU215 | syAditi, yadA vekapradezAvagADho'sau tadA sarveNa sarva spRzatIti syAditi / / 'dupaesie Na'mityAdi, 'taiyanavamehiM phusai'tti yadA dvipradezikA dvipradezasthastadA paramANu dezena sarva spRzatIti tRtIyaH, yadA tvekapradezAvagADho'sau tadA sarveNa sarvamiti navamaH / 'dupaesio dupaesiya mityAdi, yadA dvipradeziko pratyeka dvipradezAvagADhI tadA dezena va dezamiti prathamaH, yadA tveka ekatrAnyastu dvayostadA dezena sarvamiti tRtIyaH, tathA sarveNa dezamiti saptamaH, navamastu pratIta eveti, anayA dizA'nye'pi vyAkhyeyA iti / / pudgalAdhikArAdeva pudgalAnAM dravyakSetrabhAvAn kAlatazcintayati, tatraBI paramANupoggale NaM bhaMte ! kAlato kevaciraM hoti ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM asaMkhejja || G // 234 // kAlaM, evaM jAva arthtpesio| egapadesogADhe NaM bhaMte ! poggale see tammi vA ThANesu annaMmi vA ThANe ||3|| | kAlao kevacira hoi?, goyamA ! jaha0 egaM samayaM uko AvaliyAe asaMkhejahabhAgaM, evaM jAva asaM anukrama [256] SANSAR ~481~
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [7], mUlaM [217] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [217] dIpa anukrama [257] khejapadesogADhe / egapadesogADhe NaM bhaMte ! poggale niree kAlao kevacira hoi, goyamA ! jahanneNaM ega samayaM ukkoseNaM asaMkhenaM kAlaM, evaM jAva asaMkhejvapadesogADhe / egagukAlaeNa gaMbhaMte ! poggale kAlao kecaciraM hoi?, goyamA ! jaharU egaM samayaM u0 asaMkhejjaM kAlaM evaM jAva aNaMtaguNakAlae, evaM bannagaMdharasaphAsa jAva arNataguNalukkhe, evaM suhamapariNae poggale evaM vAdarapariNae poggale / sahapariNae NaM bhaMte ! puggale kAlao kevaciraM hoi ?, goyamA ! ja. ega samayaM u0 AvaliyAe asaMkhejahabhAgaM, asahapariNae jahA egaguNakAlae // paramANupoggalassa NaM bhaMte ! aMtaraM kAlao kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahanneNaM ega samayaM ukkoseNaM asaMkhejjaM kAlaM / duppaesiyassa NaM bhaMte ! khaMdhassa aMtaraM kAlao kevaciraM hoi, goyamA! jahanneNaM egaM samayaM ukoseNaM arNataM kAlaM, evaM jAva annNtpesio| egapaesogADhassa NaM bhaMte ! pogga-1 lassa seyassa aMtaraM kAlao kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM asaMkhez2a kAlaM, evaM jAva asNkhejpesogaa| egapaesogADhassa NaM bhaMte ! poggalassa nireyassa aMtaraM kAlao kevaciraM hoi ? goyamA ! jahanneNaM egaM samaya ukkoseNaM AvaliyAe asaMkhejahabhAgaM, evaM jAva asaMkhejapaesogADhe / vannagaM dharasaphAsamuhamapariNayavAyarapariNayANaM etesiM jaM ceva saMciTThaNAta ceva aMtaraMpi bhANiyabbaM / sahapa-4 ||riNayassa NaM bhaMte ! poggalassa aMtaraM kAlao kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukkoseNaM asaM-1 Heremiarary.org ~482
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [217] dIpa anukrama [257] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRttiH ) zataka [5], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [7], mUlaM [217] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 235 // khelaM kAlaM / asadapariNayassa NaM bhaMte ! poggalassa aMtaraM kAlao kevaciraM hoi ?, goyamA ! jahaneNaM evaM samayaM ukkoseNaM AvaliyAe asaMkhejaibhAgaM // ( sU 217 ) // 'paramANu' ityAdi dravyacintA 'ukkoseNaM asaMkhejjaM kAlaM ti asaMkhyeyakAlAtparaH pudgalAnAmekarUpeNa sthityabhAvAt 'ega |paeso gADhe NamityAdi kSetracintA, 'see'tti 'sejaH' sakampaH 'tammi ThANe' ti adhikRta eva 'aNNammi va'tti adhikRtAdanyatra 'ukoseNaM AvaliyAe asaMkhejjabhAgaMti pudgalAnAmAkasmikatvAJcalanasya na nirejatvAdInAmivAseyakAlatvaM, 'asaMkhejja esogADhe si anantapradezAvagADhasyAsambhavAdasaGkhyAtapradezAvagADha ityuktaM, 'nirepa'tti 'nirejaH' | niSprakampaH // 'paramANupoggalasse tyAdi, paramANorapagate paramANutve yadaparamANutvena varttanamAparamANutvapariNateH tadantaraM skandhasambandhakAlaH, sa cotkarSato'jJAta iti / dvipradezikasya tu zeSaskandhasambandhakAlaH paramANukAlazcAntarakAlaH, sa ca teSAmanantatvAt pratyekaM cotkarSato'sayasthitikatvAdanantaH, tathA yo nirejasya kAlaH sa saiMjasyAntarami - | tikRtvoktaM saijasyAntaramutkarSato'saGkhyAtakAla iti, yastu saijasya kAlaH sa nirejasyAntaramitikRtvoktaM nirejasyAntaramukarpata AvalikAyA asaGkhyAto bhAga iti / ekaguNakAlakatvAdInAM cAntarameka guNakAlakatvAdikAlasamAnameva, na puna| dviguNakAlatvAdInAmanantatvena tadantarasyAnantatvaM vacanaprAmANyAt / sUkSmAdipariNatAnAM tvavasthAnatulyamevAntaraM yato yadevaikasyAvasthAnaM tadevAnyasyAntaraM taccAsIyakAlamAnamiti / 'sade'tyAdi tu sUtrasiddham // eyassa NaM bhaMte ! davvadvANAuyassa khettaTThANAuyassa ogAhaNahANAuyassa bhAvadvANAuparasa kayare 2 For Parts Only ~ 483~ 5 zatake uddezaH 7 paramANutvAdyantaraM sU 217 // 235 // nirary or
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga-8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [218] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 4 prata sUtrAMka [218] + dIpa anukrama jAva visesAhiyA vA?, goyamA! savvatthove khettahANAue ogAhaNaTThANAue asaMkhenaguNe dabvaTThANAue & asaMkhejaguNe bhAvahANAue asaMkhejaguNe-khettogAhaNabve bhAvahANAuyaM ca appabahuM / khette savvatthove | sesA ThANA asaMkhejA // 1 // (sUtram 218) B 'eyassa NaM bhaMte ! davaTThANAuyassa'tti dravyaM-pudgaladravyaM tasya sthAna-bhedaH paramANudvipradezikAdi tasyAyu:sthitiH, athavA dravyasthANutvAdibhAvena yatsthAnaM tadrUpamAyuH dravyasthAnAyustasya 'khittahANAuyassa'tti kSetrasya-AkAzasya sthAna-bhedaH pudgalAvagAhakRtastasyAyuH-sthitiH, athavA kSetre-ekapradezAdau sthAna-yatpudgalAnAmavasthAnaM tadrUpamAyuH | kSetrasthAnAyuH, evamavagAhanAsthAnAyuH bhAvasthAnAyuzca, navaramavagAhanA-niyataparimANakSetrAvagAhitvaM pudgalAnAM bhAvastu| kAlatvAdiH, nanu kSetrasyAvagAhanAyAzca ko bhedaH, ucyate, kSetramavagADhameva, avagAhanA tu vivakSitakSetrAdanyatrApi pudgalAnAM tatparimANAvagAhitvamiti / kayare'ityAdi kaNThayaM, eSAM ca paraspareNAlpabahutvavyAkhyA gAthAnusAreNa kAryA, tAzcemAH-18 khetogAhaNavvebhAvahANAuappabahuyatte / yovA asaMkhaguNiyA tinni ya sesA kahaM NeyA ? // 1 // khetAmuttattAo teNa samaM baMdhadIpaJcayAbhAvA / to poggalANa thovo khettAvaTThANakAlo u // 2 // aNNakkhettagayassavi taM ciya mANaM ciraMpi saMbhavai / ogAhaNanAse || puNa khettaNNavaM phuDa hoi / / 3 // ogAhaNAvacaddhA khetaddhA akkiyAyabaddhA ya / na u ogAhaNakAlo khecaddhAmettasaMbaddho // 4 // jamhA tastha'Nastha ya saciya bhogAhaNA bhave khette / tamhA khetaddhAo'vagAhaNaddhA asaMkhaguNA // 5 // saMkoyavikoeNa va uvaramiyAe'vagAhaNA-14 evi / tattiyamettANaM ciya cirapi davyANa'vatthANaM // 6 // saMghAyabheyao vA dabbovarame puNAi saMkhitte / niyamA taddavyogAhaNAe~ nAso na | [258 + -259] ra dravya-kSetra-kALa-bhAva avasthAnasya alpa-bahtvaM ~484~
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [218] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [218] dIpa anukrama vyAkhyA- saMdeho // 7 // ogAhaddhA dabve saMkoyavikoyao ya avabaddhA / na u davaM saMkoyaNavikoyamiteNa saMbaddhaM // 8 // jamhA tattha'NNava 5 zatake prajJaptiHva davvaM ogAhaNAe~ taM ceva / danbaddhA saMkhaguNA tamhA ogAhaNa dvAo // 9 // saMghAyabheyao yA davyovarame'vi pajjavA saMti / taM kasiNa-* uddeza 7 | guNavirAme puNAi damba na bhogAho // 10 // saMghAyabheyayaMdhANuvattiNI nicameva dabbaddhA / na u guNakAlo saMghAyabheyameta'ddhasaMbaddho // 11 // dravyAdyavayA vRttiH janhA tastha'NNatva ya da khetAvagAhaNAsuM ca / te ceva paLavA saMti to tadaddhA asaMkhaguNA // 12 // Aha aNegaMto'yaM davyovarame guNA-da sthAnAyuraNa'vatthANaM / guNavippariNAmaMmi ya davaviseso y'negNto||13|| vippariNayaMmi dave kami guNapariNaI bhave jugavaM / kammivi puNa tadavatthe hoina lpabahutvaM // 236 // sU218 puNa guNA parINAmI // 14 // bhavaNai sarca ki puNa guNabAhullA na sabvaguNanAso / davvassa tadaNNatte'vi bahutarANaM guNANa ThiI // 15 // "| | ayamartha:-kSetrasyAmUrtatvena kSetreNa saha pudgalAnAM viziSTavandhapratyayasya-snehAderabhAvAnkatra te ciraM tiSThantIti zeSaH, | * yasmAdevaM tata ityAdi vyakta / athAvagAhanAyurvahatvaM bhAvyate-iha pUrvArddhana kSetrAddhAyA adhikA avagAhanA'tyuktam / 2 uttarArddhana vavagAhanAddhAto nAdhikA kSetrAddheti / kathametadidamiti !, ucyate, avagAhanAyAmagamanakriyAyAM ca niyatA kSetrAddhA-vivakSitAvagAhanAsadbhAve evAkriyAsadbhAva eva ca tasyA bhAvAduktavyatireke cAbhAvAt , avagAhanAddhA tu na kSetramAtre niyatA, kSetrAbAyA abhAve'pi tasyA bhAvAditi atha nigamanam ('jmhe'tyaadi)| atha dravyAyurbahutvaM bhAvyate-saGkocena vikocena coparatAyAmapyavagAhanAyAM yAvanti dravyANi pUrvamAsaMstAvatAmeva ghiramapi teSAmavasthAnaM saMbhavati, anenAva-15 / / 236 // | gAhanAnivRttAvapi dravyaM na nivartata ityuktaM, atha dravyanivRttivizeSe'vagAhanA nivartata evetyucyate--saGghAtena pudgalAnAM bhedena vA teSAmeva yaH sajipsaH-stokAvagAhanaH skandho na tu prAktanAvagAhanaH tatra yo dravyoparamo-dravyAnyathAtvaM tatra [258 -259] wrajwaitaram.org dravya-kSetra-kALa-bhAva avasthAnasya alpa-bahtvaM ~485
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [7], mUlaM [218] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: % -% prata sUtrAMka [218] dIpa sati, na ca saGghAtena na sajipsaH skandho bhavati, tatra sati sUkSmataratvenApi tatpariNateH zravaNAt , niyamAtteSAM-dravyANA-| mavagAhanAyA nAzo bhavati, kasmAdevamityata ucyate-avagAhanAddhA dravye'vabaddhA-niyatatvena saMbatA, kathaM , saGkocA-| dvikocAcca, saGkocavikocAdi parihatyetyarthaH, avagAhanA hi dravye saGkocavikocayorabhAve sati bhavati tatsadbhAve ca na | bhavatItyevaM dravye'vagAhanA'niyatatvena saMbaddhetyucyate, dumatve khadiratvamiveti / uktaviparyayamAha- punadravyaM saDDoca-||| vikocamAtre satyapyavagAhanAyAM niyatatvena saMbaddhaM, saGkocavikocAbhyAmavagAhanAnivRttAvapi dravyaM na nivarttata ityavagAhanAyAM tanniyatatvenAsaMbaddhamityucyate, khadiratve dumatvavaditi / atha nigamanam / atha bhAvAyurSahutvaM bhAvyate-saGkAtAdinA dravyoparame'pi paryavAH santi, yathA mRSTapaTe zuklAdiguNAH, sakalaguNoparame tu na tadravyaM na cAvagAhanA'nuvartate, anena paryavANAM ciraM sthAnaM dravyasya tvaciramityuktam, atha kasmAdevamiti , ucyate-saGghAtabhedalakSaNAbhyAM dharmAbhyAM | yo bandhaH-sambandhastadanuvartinI-tadanusAriNI, saGghAtAdyabhAva eva dravyAddhAyAH sadbhAvAttadbhAve cAbhAvAt, na punargu NakAlaH saGghAtabhedamAtrakAlasaMghaddhA, saGghAtAdibhAve'pi guNAnAmanuvartanAditi / atha nigamanam-'dravyavizeSaH' dravyaIM prinnaamH| // anantaramAyuruktam , athAyuSmata ArambhAdinA caturviMzatidaNDakena prarUpayannAha nerAyA bhate / kiM sAraMbhA sapariggahA udAhu aNAraMbhA apariggahA ?, goyamA ! neraiyA sAraMbhA sapariggahA no aNAraMbhA No apariggahA / se keNaTeNaM jAva apariggahA, goyamA 1 neraiyA NaM puDhavi-18 kArya samAraMbhaMti jAva tasakAyaM samAraMbhaMti sarIrA parimgahiyA bhavaMti kammA pariggahiyA bhavaMti sacittA anukrama [258-259] dravya-kSetra-kALa-bhAva avasthAnasya alpa-bahtvaM ~486~
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [7], mUlaM [219] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [219] dIpa anukrama [260] vyAkhyA- cittamIsayAI davAI pari0 bha0, se teNadveNaM taM ceva / asurakumArA NaM bhaMte ! kiM sAraMbhA 41 pucchA, goyamA! smA! 5zatake prajJaptiH asurakumArA sAraMbhA sapariggahA no aNAraMbhA apa0 / se keNaTeNaM01, goyamA! asurakumArA NaM puDhavikAyaM | uddeza abhayadevI samAraMbhaMti jAva tasakArya samAraMbhaMti sarIrA pariggahiyA bhavaMti kammA pariggahiyA bhavaMti bhavaNA pari0 bhavaMti nArakAdIyA vRttiH devA devIo maNussA maNussIo tirikkhajoNiyA tirikkhajoNiNIo pariggahiyAo bhavaMti AsaNasaya 18 naaNsaarmbh||237|| | tvAdi ANabhaMDamattovagaraNA pariggahiyA bhavaMti saJcittAcittamIsayAI davAI pariggahiyAI bhavaMti se teNaTeNaM taheva evaM jAva thnniykumaaraa| egidiyA jahA neriyaa|beiNdiyaannN bhaMte! kiMsAraMbhA sapariggahA taM ceva jAva sarIrA sU219 pariggahiyA bhavaMti vAhiriyA bhaMDamattovagaraNA pari0 bhavaMti sacittAcitta0 jAva bhavaMti evaM jAva curidiyaa| paMceMdiyatirikkhajoNiyA NaM bhaMte ! taM ceva jAva kammA pari0 bhavanti TaMkA kUDA selA siharI pambhArA parigga-18 |hiyA bhavaMti jalathalabilaguhAleNA pariggahiyA bhavaMti ujjharanijjharacillalapallalavappiNA pariggahiyA bhavaMti agaDataDAgadahanadIo vAvipukkhariNIdIhiyA gujAliyA sarA sarapaMtiyAo sarasarapaMtiyAo vilapaMtIhai yAo pariggahiyAo bhavaMti ArAmujANA kANaNA vaNAI vaNasaMDAI vaNarAIo pariggahiyAo bhavanti deva-18 ulasabhApavAthUbhAkhAtiyaparikhAo pariggahiyAo bhavaMti pAgArahAlagacariyadAragopurA pariggahiyA bhavaMti R37 // | pAsAdadharasaraNaleNaAvaNA pariggahitA bhavaMti siMghADagatigacaukkacaccaracaummuhamahApahA pariggahiyA bhavaMti sagaDarahajANajuggagillithillisIyasaMdamANiyAopariggahiyAo bhavaMti lohIlohakaTAhakaDacchuyA pariggahiyA ~487~
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [7], mUlaM [219] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [219] dIpa anukrama [260] // bhavaMti bhavaNA pariggahiyA bhavaMti devA devIo maNussA maNussIotirikkhajoNio tirikkhajoNiNIo AsaNasayaNakhaMbhabhaMDasacittAcittamIsayAI dabbAI pariggahiyAI bhavaMti se teNaTeNaM0,(jahA) tirikkhajo rANiyA tahAmaNussANavi bhANiyacA, vANamaMtarajotisavemANiyA jahA bhavaNavAsI tahA neyabvA / / (sUtraM 219) / _ 'nerahae'tyAdi, bhaMDamattovagaraNa'tti iha bhANDAni-mRnmayabhAjanAni mAtrANi-kAMsyabhAjanAni upakaraNAni lauhIkaTucchukAdIni, ekendriyANAM parigraho'pratyAkhyAnAdavaseyaH, 'bAhirayA bhaMDamatsovagaraNa'tti upakArasAdhAvIindriyANAM zarIrarakSArthaM tatkRtagRhakAdInyavaseyAni 'TaMka'tti chinnaTaGkAH 'kuDa'tti kUdAni zikharANi vA hastyAdibandha-10 nasthAnAni vA 'sela'tti muNDaparvataH 'sihara'tti zikhariNaH-zikharavanto girayaH 'panbhAra'tti IpadavanatA giridezAH | 'leNa'tti utkIrNaparvatagRhAH 'ujjhara'tti avajharaH-parvatataTAdudakasyAdhaHpatanaM 'nijjhara'tti nijhara-udakasya zravaNaM| 'cillala'tti cikkhallamizrodako jalasthAnavizeSaH 'pallala'tti prahAdanazIlaH sa eva 'vappiNa'tti kedAravAn taTavAn vA dezaH kedAra evetyanye,'agaDa'tti kUpaH 'cAvittivApI caturasro jalAzayavizeSaH 'pukkhariNi'tti puSkariNI vRttaH sa eva puSkaravAn vA 'dIhiya'tti sAriNyaH 'guMjAliya'tti vakrasAriNyaH 'sara'tti sarAMsi-svayaMsaMbhUtajalAzayavizeSAH 'sarapaMtiyAo'tti | | sarampatayaH 'sarasarapaMtiyAo'tti yAsu sarampatiSu ekasmAtsaraso'nyasminnanyasmAdanyatra evaM saJcArakapATakenodakaM saMcarati / tAH saramsara patayaH bilapatayaH-pratItAH 'ArAma'tti Aramanti yeSu mAdhavIlatAdiSu dampatyAdIni te ArAmAH 'ujjANa'tti 'udyAnAni' puSpAdimadvakSasamUlAni utsavAdI bahujanabhogyAni 'kANaNa'tti 'kAnanAni' sAmAnyavRkSasaMyuktAni / OMACESS455 ARRECARKARE S itaram.org ~488~
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [7], mUlaM [219] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [219] dIpa anukrama [260] nagarAsannAni 'vaNa'tti vanAni nagaraviprakRSTAni 'vaNasaMDAIti vanaSaNDA:-ekajAtIyavRkSasamUhAtmakAH 'vaNarAiti 5 zatake prajJaptiH vanarAjayo-vRkSapatayaH 'khAiya'tti 'khAtikAH' uparivistIrNAdhaHsaGkaTakhAtarUpAH 'pariha'tti parikhAH adha uparica uddezaH 7 abhayadevI-da samakhAtarUpAH 'ahAlagatti prAkAroparyAzrayavizeSAH 'cariya'tti 'carikA gRhaprAkArAntaro hastyAdipracAramArgaH 'dAra'tti yA vRttiH1 dvAra khaDakikA 'goura'tti 'gopuraM' nagarapratolI 'pAsAyatti prAsAdAdevAnAM rAjJAM ca bhavanAni, athavA utsedhabahulA:- ndrshnaa||238|| prAsAdAH 'ghara'tti gRhANi sAmAnyajanAnAM sAmAnyAni vA 'saraNa'tti 'zaraNAni' tRNamayAvasarikAdIni 'AvaNa'tti ddhAnAdi ApaNA' haTTAH zRGgATakaM sthApanA trikaM sthApanA-catuSkaM sthApanA+catvaraM sthApanA * caturmukhaM-caturmukhadevakulakAdi sU220 'mahApaha'tti rAjamArgaH 'sagaDe'tyAdi prAgvat 'lohi'tti 'lauhi' maNDakAdipacanikA 'lohakaDAhitti kavelI 'kaDucchaya'tti pariveSaNAdyoM bhAjanavizeSaH 'bhavaNa'tti bhavanapatinivAsaH // ete ca nArakAdayazchadmasthatvena hetuvyavahAra-3 katvAddhetava ucyante iti taddedAnnirUpayannAha| paMca heU paNNattA, taMjahA-he jANai herDa pAsai herDa bujhAi he abhisamAgacchati he chaumatthamaraNaM hai || marada // paMceva heU paM0, taMjahA-heuNA jANai jAva heuNA chaumasthamaraNaM marada // paMca heU paNNattA, taMjahA-he na jANai jAva herDa annANamaraNaM marada // paMca heU pannatA, taMjahA-he uNA Na jANati jAvaTU kAuNA maraNaM marati // paMca aheka paNNattA, taMjahA-ahe jANai jAva ahe kevalimaraNaM marai // paMca | // 23 // aheU paNNattA, taMjahA-ahekhaNA jANai jAva aheuNA kevalimaraNaM maraha // paMca aheU paNNattA, taMjahA-51 SARERainintenmarana ~489~
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [220] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [220] dIpa 94545344154-550-362 ahe na jANai jAva ahe chaumatyamaraNaM marai // paMca aheU paNNattA, taMjahA-aheuNA na jANai jAva | ahe uNA chaumasthamaraNaM marai / sevaM bhaMte 2tti (sUtraM 220) // pazcamazate saptamodezakaH // 5-7 // ___ 'paMca heja'ityAdi, iha hetupu vartamAnaH puruSo hetureva tadupayogAnanyatvAt , paJcavidhatvaM cAsya kriyAbhedAdityata Aha-15 | 'heuM jANaitti 'hetu' sAdhyAvinAbhUtaM sAdhyanizcayArthaM 'jAnAti' vizeSataH samyagavagacchati samyagdRSTitvAt , ayaM| paJcavidho'pi samyagdRSTimantavyo mithyAdRSTeH sUtradvayAtparato vakSyamANatvAdityekaH, evaM hetuM pazyati sAmAnyata evAvabodhAditi dvitIyaH, evaM 'budhyate' samyak zraddhatta iti bodheH samyakzraddhAnaparyAyatvAditi tRtIyaH, tathA hetum 'abhisamAgacchati' sAdhyasiddhI vyApAraNataH samyak prAmotIti caturthaH, tathA 'heuM chaumatthe'tyAdi, hetu:--adhyavasAnAdi maraNakAraNaM tadyogAnmaraNamapi heturatastaM hetumadityarthaH chadmasthamaraNaM, na kevalimaraNaM, tasyAhetukatvAt , nApyajJAnamaraNa8 metasya samyagajJAnitvAt ajJAnamaraNasya ca vakSyamANatvAt viyate-karotIti paJcamaH // prakArAntareNa hetUnevAha-paMce| tyAdi, 'hetunA' anumAnotthApakena jAnAti-anumeyaM samyagavagacchati samyagdRSTitvAdekA, evaM pazyatIti dvitIyaH, evaM | | 'budhyate' zraddhatta iti tRtIyaH, evam 'abhisamAgacchati' prAmotIti caturthaH, tathA'kevalitvAt 'hetunA' adhyavasAnA|dinA chadmasthamaraNaM mriyate iti paJcamaH // atha mithyAdRSTimAzritya hetUnAha-paMce'tyAdi, pazca kriyAbhedAt hetavo hetu-15 vyavahAritvAt , tatra 'hetuM' liGgaM na jAnAti, naJaH kutsArthatvAdasamyagavaiti mithyAdRSTitvAt 1, evaM na pazyati 2, evaM na budhyate 3, evaM nAbhisamAgacchati 4, tathA 'hetum' adhyavasAnAdihetuyuktamajJAnamaraNaM 'niyate' karoti mithyAdRSTi anukrama [261] ~490~
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [220] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [220 dIpa vyAkhyA- khenAsamyagajJAnatvAditi 5 // hetUneva prakArAntareNAha-paMcetyAdi, 'hetunA' liGgena na jAnAti-asamyagavagacchati, ke prajJaptiH evamanye'pi catvAraH // athoktavipakSabhUtAnahetUnAha-paMce'tyAdi, pratyakSajJAnitvAdinA'hetuvyavahAritvAdahetavaH-keva- uddeza abhayadevI-* linaH, te ca paJca kriyAbhedAt , tadyathA-'ahetuM jANaiti ahetu-na hetubhAvena sarvajJatvenAnumAnAnapekSatvADUmAdika hetvahetujJAyA vRttiH jAnAti svasthAnanumAnotthApakatayetyarthaH ato'sAvahetureva, evaM pazyatItyAdi, tathA 'ahetuM kevalimaraNaM marai' ttindrshnshr||23|||| 'ahetu' nirhetukaM anupakramatvAt kevalimaraNaM 'niyate' karotItyaheturasau pazcama iti // prakArAntareNAhetUnevAha-paMce-15 dAnAdi | tyAdi tathaiva navaram 'ahetunA' hetvabhAvena kevalitvAjAnAti yo'sAvahetureva, evaM pazyatItyAdayo'pi 3, 'aheuNA sU 220 | kevalimaraNaM maraha'tti 'ahetunA' upakramAbhAvena kevalimaraNaM mriyate, kevalino nirhetukasyaiva tasya bhAvAditi / ahetu| neva prakArAntareNAha-paMca aheU ityAdi, 'ahetavaH' ahetuvyavahAriNaH, te ca paJca jJAnAdibhedAt , tadyathA-'aheuna jANaitti, 'ahetuM'na hetubhAvana svasthAnumAnAnusthApakatayetyarthaH 'na jAnAti' na sarvathA'vagacchati, kathaJcidevAvagacchatItyarthaH, nabo dezapratiSedhArthatvAt jJAtuzcAvadhyAdijJAnavattvAt kathaJcijjJAnamuktaM, sarvadhAjJAnaM tu kevalina eva syAditi, | evamanyAnyapi 2, tathA 'ahe chaumasthamaraNaM marai'tti aheturadhyavasAnAderupakramakAraNasyAbhAvAt chAsthamaraNama-18 kevalitvAt na tvajJAnamaraNamavadhyAdijJAnavattvena jJAnitvAttasyeti // ahetUnevAnyathA''ha-paMce'tyAdi, tathaiva navaram | ||239 // |'ahetunA' hetvabhAvena na jAnAti kathaJcidevAdhyavasthatIti // gamanikAmAtramevedamaSTAnAmadhyeSAM sUtrANAM, bhAvArtha tu| dabahuzrutA vidantIti // paJcamazate saptamoddezakaH // 5-7 // anukrama [261] weremiarary.org atra paMcama-zatake saptama-uddezaka: samApta: ~491~
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [221] dIpa anukrama [262] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [ 221] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH saptame uddeza ke pudgalAH sthitito nirUpitAH, aSTame tu ta eva pradezato nirUpyante, ityevaM sambandhasyAsyedaM prastAvanAsUtram teNa kAlenaM 2 jAva parisA paDigayA, teNaM kAleNaM 2 samaNassa 3 jAva aMtevAsI nArayaputte nAmaM aNa| gAre pagatibhadae jAva viharati, teNaM kAleNaM 2 samaNassa 3 jAva aMtevAsI niyaMThiputte NAmaM aNa0 pagatibhaddae jAva viharati, tae NaM se niyaMThIputte aNa0 jeNAmeva nArayaputte aNagAre teNeva uvAgacchai 2 nArayaputtaM aNa0 evaM vayAsI-savvA poggalA te ajo ! kiM saaDDA samajjhA sapaesA udAhU aNaDDA amajjhA apaesA ?, ajoti nArayaputte aNagAre niyaMThiputtaM aNagAraM evaM vayAsI- savyapoggalA me ajjo ! saaDDA samajjhA sapadesA no aNDA amajjhA appaesA, tae NaM se niyaMdvipute aNagAre nArayaputtaM a0 evaM vadAsi-jati NaM te ajo ! savyapoggalA saaDDA samajjhA sapadesA no aNDA amajjhA apadesa kiM davvAdeseNaM ajo ! savyapoggalA saaDDA samajjhA sapadesA no aNaTTA amajjhA apadesA ? khesAdeseNaM | ajjo ! savyapoggalA saaDDA samajjhA sapaesA taheva caiva, kAlAdeseNaM taM caiva, bhAvAdeseNaM ajjo ! taM caiva, taeNaM se nArayapute aNagAre niyaMThiputtaM aNagAraM evaM badAsI davyAdeseNavi me ajo ! sabbapoggalA saaDDA samajjhA sapadesA no aNahA amajjhA apadesA khettAe seNavi sabai poggalA saaDDA taha caiva kAlAdeseNavi, taM caiva bhAvAdeseNa | vi| tae NaM se niyaMThIputte aNannArayaputtaM aNagAraM evaM kyAsI-jati NaM he ajjo ! davvAdeseNaM saJcapoggalA saaDDA | samajjhA sapaesA no aNDA amajjhA apaesA, evaM te paramANuyoggalevi saahe samajjhe sapaese No aNahe amajjhe | atha paMcama zatake aSTama uddezaka: Arabhyate nAradaputra anagArasya pudgalasaMbaMdhI prazna: For Parts Only ~492~
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [221] dIpa anukrama [262] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [ 221] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyA prajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 240 // apaese, jati NaM ajo ! khettAdeseNavi savyapoggalA saa0 3 jAba evaM te egavaesogAdevi poggale saahe samajjhe sapaese, jati NaM ajjo ! kAlAdeseNaM sabbayoggalA saaDA0 samajjhA sapaesA evaM te egasamapaThitIevi poggale 3 taM ceca, jati NaM ajo ! bhAvAdeseNaM savyapoggalA saaDDA samajjhA sapaesA 3, evaM te egaguNakAlaeva poggale sabha0 3 taM caiva, aha te evaM na bhavati to jaM vayasi davvAdeseNavi savvapoggalA sabha0 3 no aNahA amajjhA apadesA evaM khesAdeseNavi kAlA0 bhAvAdeseNavi tanaM micchA, tae NaM se nArayaputte aNagAre niyaMThIputtaM a0 evaM vayAsI-no khalu vayaM devA0 eyamahaM jANAmo pAsAmo, jati NaM devA0 no gilAyaMti parikahittae taM icchAmi NaM devA0 aMtie eyamahaM socA nisamma jANittae, tae NaM se niyaMThIputte aNagAre nArayaputtaM aNagAraM evaM vayAsI davvAdeseNavi me ajjo sabbe poggalA sapadesAvi apadesAvi anaMtA khettAdeseNavi evaM ceva kAlAdeseNavi bhAvAdeseNavi evaM ceva // je davvao appadese se khesao niyamA anpadese kAlao siya sapadese siya apadese bhAvao siya sapadese siya apadese / je svetao appadese se davvao siya sapadese siya apadese kAlao bhayaNAe bhAvao bhaya| jaae| jahA khettao evaM kAlao bhAvao // je dabbao sapadese se khettao siya sapadese sipa apadese, | evaM kAlao bhAvaoSi, je khettao sapadese se davyato niyamA sapadese kAlao bhagaNAe bhAvao bhayaNAe jahA davvao tahA kAlao bhAvaovi // eesi NaM bhaMte! poggalANaM dabvAdeseNaM khettA deseNaM kAlA Educaton Internationa nAradaputra anagArasya pudgalasaMbaMdhI prazna: For Pale Only ~ 493~ 5 zatake uddezaH 8 pudgalAnAM sArdhAdi sU 220 // 240 //
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [221] dIpa anukrama [262] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [ 221] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH deseNaM bhAvAdeseNaM sapadesANa ya apadesANa ya kayare 2 jAva visesAhiyA vA ?, nArayapuktA ! savatthovA poggalA bhAvAdeseNaM apadesA kAlAdeseNaM apadesA asaMkhejaguNA davAdeseNaM apadesA asaMkhejjaguNA khettAdeseNaM apadesA asaMkhejjaguNA khettAdeseNaM ceva sapadesA asaMkhejjaguNA davAdeseNaM sapadesA vise| sAhiyA kAlAdeseNaM sapadesA bisesAhiyA bhAvAdeseNaM sapadesA visesAhiyA / tae NaM se nArayaputte aNagAre niyaMThIputaM aNagAraM baMdai namasaha niyaMThiputtaM aNagAraM vaMdittA NamaMsittA eyama sammaM viNaNaM | bhukho 2 khAmeti ttA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai // ( sU 221 ) // 'teNa 'mityAdi, 'davAdeseNaM'ti dravyaprakAreNa dravyata ityarthaH paramANutvAdyAzrityetiyAvat 'khettAdeseNaM' ti ekapradezAvagADhatvAdityarthaH 'kAlAdeseNaM' ti ekAdisamayasthitikatvena 'bhAvAdeseNaM' ti ekaguNakAlakatvAdinA 'sapoggalA sapaesAvI tyAdi, iha ca yatsaviparyayasArddhAdipudgalavicAre prakAnte sapradezApradezA eva te prarUpitAH tatteSAM prarU paNe sArddhatvAdi prarUpitameva bhavatItikRtvetyavaseyaM, tathAhi-- sapradezAH sArddhAH samadhyA vA, itare tvanarddhA amadhyAzceti, 'anaMta'ti tatparimANajJApanaparaM tatsvarUpAbhidhAnam // atha dravyato'pradezasya kSetrAdyAzcityApradezAditvaM nirUpayannAha - 'je davao appapase' ityAdi, yo dravyato'pradezaH - paramANuH sa ca kSetrato niyamAdapradezo, yasmAdasau kSetrasyaikatraiva pradeze'vagAhate pradezadvayAdyavagAhe tu tasyApradezatvameva na syAt, kAlatastu yadyasAvekasamaya sthitikastadA'pradezo'neka samayasthitikastu sapradeza iti bhAvataH punaryayekaguNakAlakAdistadA'pradezo'nekaguNakAlakAdistu nAradaputra anagArasya pudgalasaMbaMdhI prazna: For Palata Use Only ~ 494~
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [221] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka SXS [221] dIpa vyAkhyA- | sapradeza iti // nirUpito dravyato'pradezo'tha kSetrato'pradeza nirUpayannAha je khettao appaese'ityAdi, yaH kSetrato-45 zataka prajJaptiH |'pradezaH sa dravyataH syAtsapradezA, vyaNukAderapyekapradezAvagAhitvAt syAdapradezaH, paramANorapyekapradezAvagAhitvAt, uddezaH8 abhayadevI 'kAlao bhayaNAe'tti kSetrato'pradezo yaH sa kAlato bhajanayA'pradezAdirvAcyaH, tathAhi-ekapradezAvagADhaH ekasamayasthi- dravya Adi yA vRttiH pradezA tikatvAdapradezo'pi syAt anekasamayasthitikatvAcca sapradezo'pi syAditi 'bhAvao bhayaNAe'tti kSetrato'pradezo yo'-40 shaanaamlp||24|| sAvekaguNakAlakatvAdapradezo'pi syAt anekaguNakAlakAditvAcca sapradezo'pi syAditi // atha kAlApradezaM bhAvApradeza se bahutvaM ca nirUpayannAha-'jahA khettao evaM kAlao bhAvao'tti yathA kSetrato'pradeza ukta evaM kAlato bhAvatazcAsau sU221 |vAcyA, tathAhi-'je kAlao appaese se davao siya sappaese siya appese'| evaM kSetrato bhAvataca, tathA-'je | bhAvao appaese se davao siya sappaese siya appaese' evaM kSetrataH kAlatazceti // ukto'pradezo'tha sapradezamAhaIT'je dapao sappaese'ityAdi, ayamartha-yo dravyato vyaNukAditvena sapradezaH sa kSetrataH syAtsapradezo yAdipradezAvagA-12 [hitvAt syAdapradeza ekapradezAvagAhitvAt , evaM kAlato bhAvatazca, tathA yaH kSetrataH sapradezo vyAdipradezAvagAhityAt sa dravyataH sapradeza eva, dravyato'pradezasya vyAdipradezAvagAhitvAbhAvAt kAlato bhAvatazAsau dvidhA'pi syAditi, tathA yaH kAlataH sapradezaH sa dravyataH kSetrato bhAvatazca dvidhA'pi syAt, tathA yo bhAvataH sapradezaH sa dravyakSetrakAlai- ||241 // vidhA'pi syAditi sapradezasUtrANAM bhAvArtha iti / athaiSAmeva dravyAditaH sapradezApadezAnAmaspabAkhavibhAgamAhaX|| 'eesi 'mityAdi sUtrasiddhaM, navaramasyaiva sUtrokAlpabahutvasya bhAvanArtha gAthAprapazyo vRddhoko'bhidhIyate anukrama [22] nAradaputra anagArasya pudgalasaMbaMdhI prazna:, dravyAdi pradezAnAm alpa-bahtvaM ~495
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [221] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [221] 40605454-% dIpa voccha appAbahuyaM davekhetaddhabhAvako vAvi / apaesasappaesANa pomagalANa samAseNaM // 1 // daveNaM paramANU kheteNegappaesamogADhA / kAleNegasamaiyA apaesA poggalA hoti ||2||[vrnnaadibhirityrthH] bhAveNaM apaesA egaguNA je havaMti vnnnnaaii| te ciya thobA jaMguNabAhala pAyaso sAdakhe // 3 // ratto kAlAeseNa appaesA bhave asaMkhaguNA / kiM kAraNaM puNa bhave maNNati pariNAmabAhalA // 4 // bhAvaNaM apaesA je te | | kAleNa huMti duvihAvi / duguNAdaovi evaM bhAveNaM AvaNaMtaguNA // 5 // kAlApaesayANaM evaM ekekao havati rAsI / ekekaguNaTThANammi | | egaguNakAlayAIsu // 6 // AhANaMtaguNataNamevaM kAlApaesayANati / jamaNaMtaguNahANesu hA~ti rAsIvi hu aNaMtA // 7 // bhaNNai egaguNA-|| mANavi aNaMtabhArgami je aNataguNA / teNAsaMkhaguNa ciya havaMti NANataguNiyataM // 8 // evaM tA bhAvamiNaM pahuca kAlApaesayA siddhA / paramA-18 MNupoggalAisu davevi hu esa ceva gamo // 9 // emeva hoi khete egapaesAvagAhaNAIsuM / ThANatarasaMkati pahuca kAleNa mANayA // 10 // meM saMkoyavikoyapi hu pahuca ogAhaNAe~ emeva / taha suhumabAyaranireyaseyasadAipariNAma // 11 // evaM jo sabo ciya pariNAmo pumAlANa | bhAiha samaye / taM taM paDuca esi kAleNaM appaesacaM // 12 // kAleNa appaesA evaM bhAvApaesaehito / hoti asaMkhijaguNA siddhAra pariNAmabAhallA // 13 // evo davAeseNa appaesA havaMti'saMkhaguNA / ke puNa te ! paramANU kaha te bahuyatti ! te suNasu // 11 // aNu *1 saMkhenapaesiya 2 asaMkha[ guNa ] 3 'NataNaesiyA ceva / cauro ciya rAsI poggalANa loe aNatANaM // 15 // tatyAgaMtehito sutte'Na-|| tppesiehito| jeNa paesadvAe bhaNiyA aNako aNaMtaguNA // 16 // saMkhejatime bhAge saMkhejjapaesiyANa baTuMti / navaramasaMkhejapae siyANa mAge asaMkhaime // 17 // saivi asaMkhejapaesiyANa tesi asaMkhabhAgace / bAhulaM sAhijjai phuDamabasesAhiM rAsIhiM // 18 // It|| jeNekarAsiNo thiya asaMkhabhAgeNa sesarAsINaM / teNAsaMkhenaguNA aNavo kAlApaesehiM // 19 / / eto asaMkhaguNiyA havaMti khetApae-|| anukrama [262] % % dravyAdi pradezAnAm alpa-bahatva ~496~
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [221] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [221] dIpa vyAyA- siyA samae / jaM to te savevi ya apaesA khettao aNavo // 20 // dupaesiyAiesuvi paesaparivaTiema ThANesu / labbhai ikiko ciya|4|| 5 zatake prajJaptiH rAsI khetApaesANaM // 21 // eto khettAeseNa ceva sapaesayA asaMkhaguNaH / egapaesogADhe motuM sesAvagAhaNayA // 22 // te puNa dupae- uddezaH 8 abhayadevI-15 sogAhaNAiyA sabapoggalA sesA / te ya asaMkhejjaguNA avagAhaNaThANabAhulA // 23 // vaSeNa hoti eto sapaesA poggalA virosahiyA || dravyAdisayA vRttiH | kAleNa ya bhAveNa ya emeva bhave bisesahiyA // 24 // bhAvAIyA vaTTA asaMkhaguNiyA jamappaesANaM / to sappaesayANaM khesAivisesapa- prdeshaaprde||242|| | ribuDDI // 25 // mIsANa saMkarma pai sapaesA khettao asaMkhaguNA / bhaNiyA sahANe puNa thovaJciya te gaheyavA // 26 // khetteNa sappa- zAnAmalpa|emA thobA dabaDhabhAvao ahiyA / sapaesappAbahuyaM saTTANe atyao evaM // 27 // paDhama apaesANaM vIyaM puNa hoi sappaesANaM / taiyaM sU221 puNa mIsANaM appabaTuM atyao tiNi // 28 ||tthaanne ThANe bahui bhAvAINaM jamappaesANaM / taM ciya bhAvAINaM paribhassati sappaesANaM | // 29 // ahavA khettAINaM jamaghpaesAga hAyae kmso| taM ciya khettAINaM parivaha sappaesANaM // 30 // avaroparappasiddhA buTTI hANI ya hoi dohapi / apaesasappaesANa poggalANaM salakkhaNao // 31 // te ceva te cauhibi jamuvacarijaMti poggalA duvihA / teNa | TrAu buTTI hANI tesiM aNNoNNasaMsiddhA // 32 // eesiM rAsINaM nidarisaNamiNaM bhaNAmi paJcakkhaM / buDDI sabapoggala jAyaM tAvANa lakkhAo[8 *] // 33 // ekaM ca do ya paMca ya dasa ya sahassAI appaesANaM / bhAvAINaM kamaso cauhavi jahobaihANaM // 34 // NauI paMcANauI aDDAuI taheva navanabaI / evaiyAI sahassAI sappaesANa vivarIyaM // 35 // eesi jasaMbhavamasthovaNayaM karija rAsINaM / sambhAvao ya|2|| // 242 / / jANija te aNaMte jiNAbhihie // 36 // OM dravye prAyeNa vyAdiguNA anantaguNAntAH kAlakatvAdayo bhavanti ekaguNakAlakAdayasvalpA iti bhAvaH // 3 // anukrama [22] 6-4-%* dravyAdi pradezAnAm alpa-bahatva ~497~
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [8], mUlaM [221] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [221] dIpa ayamarthaH-yo hi yasmin samaye yadvarNagandharasasparzasaGghAtabhedasUkSmatvavAdaratvAdipariNAmAntaramApannaH sa tasmin | samaye tadapekSayA kAlato'pradeza ucyate, tatra caikasamayasthitirityanye, pariNAmAzca bahava iti pratipariNAmaM kAlA pradezasaMbhavAttadbahutvamiti 4 // etadeva bhAvyate-bhAvato ye'pradezA ekaguNakAlatvAdayo bhavanti te kAlato dvividhA | api bhavanti-sapradezA apradezAzcetyarthaH, tathA bhAvena dviguNAdayo'pyanantaguNAntAH, 'eva'miti dvividhA api bhavanti, Tra tatazca ekaguNakAlA dviguNakAlAdiSu guNasthAnakeSu madhye ekaikasmin guNasthAnake kAlApradezAnAmekaiko rAzirbhavati, // x | tatazcAnantaravAdU guNasthAnakarAzInAmanantA eva kAlApradezarAzayo bhavanti // 5-6 // atha prerakA-evamiti yadi pratiguNasthAnakaM kAlApradezarAzayo'bhidhIyanta iti, atrottaram-, ayamabhiprAyaH-yadyapyanantaguNakAlatyAdInAmanantA rAzayastathA'pyekaguNakAlatvAdInAmanantabhAga eva te vartanta iti na tadvAreNa kAlApradezAnAmanantaguNatvaM api tvasaGkhyAtaguNatvameveti ||7-8||evN tAvat 'bhAvaM' varNAdipariNAmam 'imaM uktarUpamekAdyanantaguNasthAnavartinamityarthaH pratItya kAlApradezikA pudgalAH siddhAH, kAlApradezatA vA pudgalAnAM 'siddhA' pratiSThitA, 'dravye'pi' dravyapariNAmamapyaGgIkRtya paramANvAdiSu 'epa eva' bhAvapariNAmokta eva gmH-vyaakhyaa||9||'ekmev' dravyapariNAmavad bhavati kSetre kSetramadhikRtya ekapradezAvagADhA-18 diSu pudgalabhedeSu sthAnAntaragamanaM pratItya kAlena kAlApradezAnAM maargnnaa||10||ythaa kSetrataH evamavagAhanAdito'pItyetaducyate-- avagAhanAyAH saGkocaM vikocaM ca pratItya kAlApradezAH syuH, tathA sUkSmavAdarasthirAsthirazabdamanaH karmAdipariNAmaM ca pratI-| tyeti ||11||esiti puglaanaamityrthH||12-13-14-15|| anantebhyaH anantapradezikaskandhebhyaH pradezArthatayA paramANavo anukrama [262] aureumstaram.org dravyAdi pradezAnAm alpa-bahatva ~498~
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [221] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [221] dIpa vyAkhyA-3||nantaguNAH sUtra uktAH, sUtraM cedam "saMpatthovAarNatapaesiyA khaMdhA daSaTTayAe te ceya paesadvayAe aNataguNA paramANupoggalA || 5 zatake prajJapti: davaTThayAe paesaiyAe aNaMtaguNA saMkhejapaesiyA khaMdhA davaTThayAe saMkhejaguNA te ceva paesaTTayAe asaMkhejaguNA asaMkhe-16 uddezaH 8 abhayadevI japaesiyA khaMdhA davaThThayAe asaMkhejjaguNA te ceva paesahayAe asNkhejgunn"tti| saGkhyayattame bhAge saGkhyAtapradezikAnAmasa- dravyAdisayA vRttiH sveyatame cAsayAtapradezikAnAmaNavo vartante, uktsuutrprmaannyaaditi||16-17|| (rAsIhi) saGkhyeyapradezikAnantapradezakAbhidhA-SHAHIRE // 24 // nAbhyAm , iha ca saGkhyAtAdezikarAzeH saGkhyAtabhAgavartitvAtteSAM svarUpato bahutvamavagamyate, anyathA tasyApyasoyabhAge'nantabhAge vaa'bhvissyniti||18||'n zeSarAzyo'riti, asthAyamartha:-anantapradezikarAzeranantaguNAste, samayAtapradezikarAzestu 1 saGkhyAtabhAge, saGkhyAtabhAgasya ca vivakSayA nAtyantamalpatA, kAlataH sapradezeSvapradezeSu ca vRttimatAmaNUnAM bahutvAt , kAlApra-15 | dezAnAM ca sAmayikatvenAtyantamarUpatvAt kAlApradezebhyo'samAtaguNatvaM dravyApadezAnAmiti / etadbhAvanA ca vakSyamA-1 nnsthaapnaato'vseyaa||19-20-21-22-23-24-25|| 'mizrANA'mityapradezasapradezAnAM mIlitAnAM saGkama prati-apradezebhyaH | sapradezeSvalpabahutvavicAre saGkame kSetrataH sapradezA asoyaguNAH kSetrato'pradezebhyaH sakAzAt, svasthAne punaH kevalasapradezacintAyAM stokA eva te kSetrataH sapradezA iti // 26 // etadevocyate-ardhata iti vyAkhyAnApekSayA arthato-vyAkhyAnadvAreNa trI 1-dravyArthatayA'nantapradezikAH skandhAH sarvastokAsta evaM pradezArthatayA'nantaguNAH, paramANupudgalA vyArthatayA pradezArthatayA'nantaguNAH, // 243 // | saharUyeyapradezikAH skandhA dravyArthatayA saharUyeyaguNAH ta evaM pradezArthatayA'sayAtaguNA asaGkhyAtAdezikAH skandhA dravyArthatayA| 'sayAtaguNA ta evaM pradezArthatayA'saGkhyAtaguNAH // anukrama [22] dravyAdi pradezAnAm alpa-bahatva ~499~
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [221] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [221] dIpa |NyalpabahutvAni bhavanti, sUtre tvekameva mishraaspbhutvmuktmiti||27|| yathA kila kalpanayA lakSaM samastapudgalAsteSu bhAvakAla dravyakSetrato'pradezAH krameNa ekadvipazcadazasahasrasaGkhyAH, sapradezAstu navanavatyaSTanavatinavatipazcanavatisahasrasaGkhyAH, tatazca bhAvApradezebhyaH kAlApradezeSu sahasra bIte tadeva bhAvasapadezebhyaH kAlasapradezeSu hIyata ityevamanyatrApIti, sthApanA ceyam bhAvataH / kAlatA vyataH / kSetrataH // 28-29-30-31 / / catubhiriti-bhAvakAlAdibhirupacayantAM G apra01000 apra0 2000 apra05000 apra010000 iti-vizeSyante // 32 // kalpanayA yAvantaH sarvapudgalAstAvata samra0 sapra0 | sapra0 | sapra. lakSa iti // 33 // anantaraM pudgalA nirUpitAste ca jIvopa99000 98000 95000 10000grAhiNa iti jIvAMzcintayannAha bhantetti bhagavaM goyame jAva evaM vayAsI-jIvANaM bhaMte ! kiM vaTuMti hAyaMti avaDiyA ?, goyamA ! jIvA paNo vahuMti no hAyaMti actttthiyaa| neraiyA NaM bhaMte / kiM vahRti hAyaMti avaTThiyA, goyamA ! neraiyA vahRtivi hAyaMtivi acaTThiyAvi, jahA neraiyA evaM jAva cemANiyA / siddhA NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! siddhA vaTuMti no hAyaMti avaTTiyAvi / / jIvANaM bhaMte ! kevatiyaM kAlaM avaDiyA [vi] 1, sabaddhaM / neraiyA gaM bhaMte ! kevatiyaM kAlaM vahuMti ?, goyamA ! ja. egaM samayaM ukko AvaliyAe asaMkhejatibhAgaM, evaM hAyati,8 neraiyA NaM bhaMte ! kevatiyaM kAlaM avaTThiyA, goyamA ! jahanneNaM egaM samayaM ukko cauccIsaM muhuttA, evaM sattamuci puDhavIsu vahRti hAyati bhANiyavaM, navaraM avaTTiema imaM nANattaM, taMjahA-rayaNappabhAe puDhavIe anukrama [262] ATMasturary.com ~500~
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [222] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [222] dIpa vyAkhyA- aDatAlIsaM muhuttA'sakara coddasa rAtidiyANaM vAlu mAsaM paMka0 do mAsA dhUma cattAri mAsA tamAe aTTa 5 zatake prajJaptiH mAsA'tama tamAe vArasa mAsA / asurakumArAvi vahuMti hAyaMti jahA neraiyA, avaDiyA jaha0 eka samapaM uko uddezaH 8. abhayadevI-| aTThacattAlIsaM muhuttA, evaM dasavihAvi, egiMdiyA cahuMtivi hAyaMtivi avadvipAvi, eehiM tihivi jahaneNaM ekaMjIvAdInAM yA vRttiH1 samayaM ukko AvaliyAe asaMkhejatibhAgaM, peiMdiyA vahuMti hAyati taheba, avaDiyA ja. eka samayaM uko vRddhihaa1244|| do aMtomuTuttA, evaM jAva cariMdiyA, avasesA save vahRti hAyaMti taheva, avaTThiyANaM NANattaM ima, taM0- pacayAdica | saMmucchimapaMciMdiyatirikvajoNiyANaM do aMtomuhuttA, gabbhavatiyANaM cauccIsaM muhuttA, saMmucchimama-13/ sU 222 || gussANaM aTTacattAlIsaM muhunsA, gambhavatiyamaNussANaM cauccIsaM muhuttA, vANamaMtarajotisasohammIsA Nesu aTThacattAlIsaM muSTuttA, sarNakumAre aTThArasa rAtidiyAI cattAlIsa yamuhu0, mAhide cauvIsaM rAtiMdiyAI bIsa ya mu0, baMbhaloe paMcacattAlIsaMrAtidiyAI, laMtae nauti rAtidiyAI, mahAmuke sahirAtiMdiyasataM, || sahassAre do rAtidiyasayAI, ANayapANayANaM saMkhevA mAsA, AraNacuyANaM saMkhejjAI vAsAI, evaM gevejadevANaM vijayavejayaMtajayaMtaaparAjiyANaM asaMkhijAI bAsasahassAI, sabaddasiddhe ya paliovamassa asaMkhejatibhAgo, evaM bhANiyacaM, vahuMti hApaMti jaha. eka samayaMu0 AvaliyAe asaMkhejatibhAgaM, avaTThiyANaM jaM bhnniyN| 8 // 244 // siddhA NaM bhaMte ! kevatiyaM kAlaM vaTuMti ?, goyamA ! jaha0 ekaM samayaM uko aTTha samayA, kevatiyaM kAlaM avabhaTThiyA?, goyamA ! jaha* ekasamayaM ukkochammAsA // jIvA NaM bhaMte ! kiM sovacayA sAvacayA sovacaya anukrama [263] COMEDSROGRAMMARCH * ~501~
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [222] dIpa anukrama [263] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [222] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [05] aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH sAvacyA niruvacayaniravacayA ?, goyamA ! jIvA No socacayA no sAvacyA No sovacayasAvacayA niruvacayaniravacayA / egiMdiyA tatiyapae, sesA jIvA cauhivi padehivi bhANiyadyA, siddhA NaM bhaMte! pucchA, goyamA ! siddhA sobacyA No sAvacyA No sovacayasAvacayA niruvacapaniravacayA / jIvA NaM bhaMte / kevatiyaM kAlaM niruvacayaniravacyA 1. goyamA ! sabaddhaM, neratiyA NaM bhaMte ! kevatiyaM kAlaM sovacayA ?, goyamA ! jaha0 ekaM samayaM u0 AvaliyAe asaMkhejaibhAgaM / kevatiyaM kAlaM sAvacyA ? evaM ceva / kevatiyaM kAlaM sovacayasAvacayA?, evaM caiva kevatiyaM kAlaM niruvacayaniravacayA ?, gopamA ! ja0 ekaM samayaM ukko0 vArasamu0 egiMdiyA sabai sovacayasAvacyA saGghaddhaM sesA saGghe sovacayAvi sAvacayAvi sovacayasAvacayAvi niruvacapaniravacayAvi jahaneNaM evaM samayaM ukoseNaM AvaliyAe asaMkhejjatibhAgaM avaTTiehiM vakaMtikAlo bhANiyo siddhA NaM bhaMte! kevatiyaM kAlaM sobacyA ?, goyamA ! jaha0 evaM samayaM uko0 aDa samayA, kevatiyaM kAlaM niruvacaya niracacayA ?, jaha0 evaM u0 chammAsA / sevaM bhaMte 2 || (sUtraM 222 ) // paMcamasae ahamo uddeso samatto // 5-8 // 'jIvA Na' mityAdi, 'nerahayA NaM bhaMte! kevatiyaM kAlaM avaTTiyA ?, goyamA ! jahaneNaM ekaM samayaM koseNaM caDavI samuha 'ti, kathaM ?, saptasvapi pRthivISu dvAdaza muharttAn yAvanna ko'pyutpadyate udvarttate vA, utkRSTato virahakAlasyaiva rUpatvAt anyeSu punardvAdazamuhartteSu yAvanta utpadyante tAvanta evodvarttanta ityevaM caturviMzatimuharttAn yAvanArakANAmekaparimANatvAdavasthitatvaM vRddhihAnyorabhAva ityarthaH evaM ralaprabhAdiSu yo yatrotpAdodvarttanAviraha kAlacatu For Parts Only ~502~ Mantrary org
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [222] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [222] dIpa vyAkhyA- vizatimuhartAdiko vyutkrAntipade'bhihitaH sa tatra teSu tatulyasya samasayAnAmutpAdodarsanAkAlasya mIlanAd dvigu- 5 zataka prajJaptiHNitaH sannavasthitakAlo'STacatvAriMzanmuhUrtAdikaH sUtrokto bhavati, virahakAlazca pratipadamavasthAnakAlArddhabhUtaH svayama-18 uddezA8 abhayadevIyA vRttiH1 bhyUhya iti / 'egiMdiyA vahuMtivitti teSu virahAbhAve'pi bahutarANAmutpAdAdalpatarANAM codvartanAt , 'hApativittilAjAvAdAnA bahutarANAmudvartanAdalpatarANAM cotpAdAt, 'avaDiyAvi'tti tulyAnAmutpAdAdudvartanAcceti, 'etehiM tihivitti eteSu || || vRddhihaa||245|| | viSvapi ekendriyavRdvayAdicAvalikAyA asoyo bhAgastataH paraM yathAyoga vayAderabhAvAta, 'do aMtomuhatta'tti eka-||3| nyAdi so pacayAdica & mantamuharta virahakAlo dvitIyaM tu samAnAnAmutpAdodvartanakAla iti / 'ANayapANayANaM saMkhejjA mAsA AraNagyANaMTrI sU222 saMkhejjA vAsa'tti, iha virahakAlasya saGkhyAtamAsavarSarUpasya dviguNitatve'pi saGkhyAtatvamevetyataH saGkhyAtA mAsA ityA dhuktam, 'evaM gevejadevANaM ti iha yadyapi aveyakAdhastanatraye saGkhyAtAni varSANAM zatAni madhyame sahasrANi uparime | & lakSANi viraha ucyate tathApi dviguNite'pi ca sadyayAtavarSatvaM na virudhyate, vijayAdiSu tvasavAtakAlo virahaH saca dviguNito'pi sa eva, sarvArthasiddhe palyopamasaGkhyayabhAgaH so'pi dviguNitaH saGgyeyabhAga eva syAdataeva uktaM 'vijayave|jayaMtajayaMtAparAjiyANaM asaMkhejAI vAsasahassAI'ityAdIti // jIvAdIneva bhagavantareNAha-'jIvANa'mityAdi, 'sopacayAH' savRddhayaH prAktaneSvanyepAmutpAdAt 'sApacayAH' prAktanebhyaH keSAzcidudvartanAtsahAnayaH 'sopacayasApa-15 // 245 // kAcayAH' utpAdodvartanAbhyAM vRddhihAnyoryugapadbhAvAt nirupacayanirapacayA utpAdodarzanayorabhAvena vRddhihAnyorabhAvAt , || 4AnanUpacayo vRddhirapacayastu hAniH, yugapadayAbhAvarUpaJcAvasthitatvaM, evaM ca zabdabhedaNyatirekeNa ko'nayoH sUtrayorbhadaH 2,1 anukrama [263] ~503~
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [222] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [222] 35-45-45515 lA ucyate, pUrva pariNAma(mANa)mAtramabhipretam , iha tu tadanapekSamutpAdodvarttanAmAtraM, tatazceha tRtIyabhaGgake pUrvoktavRdayAdivika-15 |lpAnAM trayamapi syAt , tathAhi-bahutarotpAde vRddhi huttarodvattane ca hAniH, samotpAdodvartanayozcAvasthitatvamityevaM bheda iti / 'egidiyA taiyapae'tti sopacayasApacayA ityarthaH, yugapadutpAdodvartanAbhyAM vRddhihAnibhAvAt , zeSabhaGgAkeSu tu te na saMbhavanti, pratyekamutpAdodvartanayostadvirahasya cAbhAvAditi / 'ava DiehiMti nirupacayanirapacayeSu 'varkatikAlo |bhANiyaco'tti virahakAlo vAcyaH / / pazcama zate'STamaH / / 5-8 // ASNASEECANSINCRENCES dIpa idaM kilArthajAtaM gautamo rAjagRhe prAyaH pRSTavAn bahuzo bhagavatastatra vihArAditi rAjagRhAdisvarUpanirNayaparasUtra-15 & prapaJcaM navamoddezakamAha teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM jAva evaM bayAsI-kimidaM bhaMte ! nagaraM rAyagihaMti pavucai, kiM puDhavI nagaraM| rAyagihaMti pavucai, AU nagaraM rAyagihaMti pavuccai ? jAva vaNassai ?, jahA eyaNu desae paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM vattacayA tahA bhANiyacaM jAva sacittAcittamIsayAI davAI nagaraM rAyagihaMti pavucai ?, goyamA! puDhacIvi nagaraM rAyagihaMti paJcaha jAva saccittAcittamIsiyAI davAI nagaraM rAyagihati pazcai / se keNaBANaM ?, goyamA ! puDhavI jIvAtiya ajIvAtiya nagaraM rAyagihaMti pavuccaI jAva sacittAcittamIsiyAI| IM davAiM jIvAtiya ajIvAtiya nagaraM rAyagihaMti pavuJcati se teNaDeNaM taM ceva // (sUtraM 223) / anukrama [263] atra paMcama-zatake aSTama-uddezakaH samApta: atha paMcama-zatake navama-uddezaka: Arabhyate ~504~
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [9], mUlaM [223] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [223] hatvaM dIpa cyAkhyA-1| teNamityAdijahA eyaNasati ejanodezako'syaiva paJcamazatasya saptamaH, tatra paJcendriyatiryagvaktavyatA 'TakA || 5 zatake prajJaptiH da kUDA selA siharI'tyAdikA yoktA sA iha bhaNitavyeti, atrottara-puDhavIvi nagara'mityAdi, pRthivyAdisamudAyo rAja- uddaza:9 abhayadevI-8 yA vRttiHlA II gRhaM, na pRthivyAdisamudAyAdate rAjagRhazabdapravRttiH, 'puDhavI jIcAiya ajIvAiya nagaraM rAyagihaMti pavuccai'tti pRthvyAdIjIvAjIvasvabhAvaM rAjagRhamiti pratItaM, tatazca vivakSitA pRthivI sacetanAcetanatvena jIvAzcAjIvAzceti rAjagRhamiti naaraajgR||24||ocyt iti / pudgalAdhikArAdidamAha sU 223 | senUrNa bhaMte ! diyA ujjoe rAtiaMdhayAre,haMtAgoyamA!jAca aNdhyaare| se keNaTeNaM0?, goyamA ! diyA subhA nArakAdI kA poggalA subhe poggalapariNAme rAtiM asubhA poggalA asubhe poggalapariNAme se tennddhnnN| neraiyA rNa bhaMte ! kinA mudyo: || ujjoe aMdhayAre?,goyamA! meraiyANaM no ujjoe aMdhayAre sekeNaTeNaM0?,goyamA neraiyA NaM asuhA poggalA asubhe 4 tAndhakAroM poggalapariNAme se teNa?NaM asurakumArANaM bhaMte ! kiM ujjoe aMdhayAre?,goyamA! asurakumArANaM ujjoe no sUra aMdhayAre / se keNaTeNaM ?, goyamA! asurakumArANaM subhA poggalA subhe poggalapariNAme, se teNaTeNaM evaM cucai, II evaM jAva thaNiya kumArANaM, puDhavikAiyA jAvateiMdiyA jhaaneriyaa| cariMdiyANaM bhaMte !kiM ujoe aMdhayAre , || * goyamA ! ujjoevi aMdhayArevi, se keNadveNaM01,goyamA! cariMdiyANaM subhAsubhA poggalA subhAsubhe pogga // 24 // lapariNAme, se teNaTeNaM evaM jAva maNussANaM / vANamaMtarajotisavemANiyA jahA asurakumArA // (sUtraM || |224) // asthi NaM bhaMte ! nerahayANaM tatthagayANaM evaM pannAyati-samayAti vA AvaliyAti yA jAca osa-| anukrama [264] kara ~505~
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [224-225] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: OM prata sUtrAMka [224-225] dIpa anukrama [265-266] HASHASAKARAHERE ppiNIti vA ussappiNIti bA, No tiNa? samaDhe / se keNaTeNaM jAva samayAti vA AvaliyAti vA osa-1 ppiNIti cA ussappiNIti cA, goyamA ! ihaM tesiM mANaM iha tesiM pamANaM ihaM tesiM paNNAyati, taMjahA& samayAti vA jAva ussappiNIti vA, se teNaTuNaM jAva no evaM paNNAyae, taMjahA-samayAti vA jAva ussappiNIti vA, evaM jAva paMceMdiyatirikkhajoNiyANaM, asthi NaM bhaMte ! maNussANaM ihagayANaM evaM pannAyati, taMjahA-samayAti vA jAva ussappiNIti cA?, haMtA ! atthiM se keNa?NaM. goyamA ! ihaM, tesiM mANaM iI & ceva tesiM evaM paNNApati, taMjahA-samayAti vA jAva ussappiNIti vA se teNa. vANamaMtarajotisavemANiyANaM jahA nerajhyANaM // (sUtraM 225) // 'se gUNa'mityAdi, 'divA subhA poggala'tti 'divA' divase zubhAH pudgalA bhavanti, kimuktaM bhavati ?-zubhaH pudgalapariNAmaH sa cArkakarasamparkAt , 'ratiti rAtrI 'neraiyANaM asubhA poggala'tti tarakSetrasya pudgalazubhatAnimittabhUtaravi-14 * karAdiprakAzakavastuvarjitatvAt , 'asurakumArANaM subhA poggala'tti tadAzrayAdInAM bhAsvaratvAt / 'puddhvikaaie| ityAdi, pRthivIkAyikAdayastrIndriyAntA yathA nairayikA uktAstathA vAcyAH, eSAM hi nAstyuyoto'ndhakAra cAsti, pudgalAnAmazubhatvAt , iha ceyaM bhAvanA-eSAmetatkSetre satyapi ravikarAdisaMparka eSAM cakSurindriyAbhAvena dRzyavastuno || darzanAbhAvAcchubhapudgalakAryAkaraNenAzubhAH pudgalA ucyante tatazcaiSAmandhakArameveti / 'caridiyANaM subhAsubhe poggaBAla'si eSAM hi cAmsanAve ravikarAdisadbhAve dRzyArthAvabodhahetutvAcchubhAH pudgalAH, ravikarAyabhAve svarthAvabodhAjanaka A asaram.org ~506~
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [224 -225] dIpa anukrama [265 -266] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [224-225] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAmanasiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 247 // tvAdazubhA iti // punalA dravyamiti tacintA'nantaraM kAladravyacintAsUtram -'tattha gayANaM' ti narake sthitaiH SaSThyAstRtIyArthatvAt, 'evaM paNNAyati'tti evaM hi prajJAyate 'samayAiva'tti samayA iti vA 'ihaM tesiM' ti 'iha' mAnuSyakSetre 'teSAM' samayAdInAM 'mAnaM' parimANam, AdityagatisamabhivyaGgyatvAttasya, Adityagatezca manuSyakSetra eva bhAvAt narakAdI khabhA vAditi, 'ihaM tesiM pamANaM'ti 'iha' manuSyakSetre teSAM samayAdInAM pramANaM prakRSTaM mAnaM sUkSmamAnamityarthaH, tatra muhUrttastAvammAnaM tadapekSayA lavaH sUkSmatvAtpramANaM tadapekSayA stokaH pramANaM lavastu mAnamityevaM neyaM yAvatsamaya iti, tatazca 'ihaM tesi'mityAdi, 'iha' martyaloke manujaisteSAM samayAdInAM sambandhI 'evaM' vakSyamANasvarUpaM samayatvAdheva jJAyate, tadyathA-'samayA iti ve'tyAdi, iha ca samayakSetrAdvahirvartinAM sarveSAmapi samayAyajJAnamavaseyaM tatra samayAdikAlasyAbhAvena sadvyavahArAbhAvAt, tathA paJcendriyatiryayo bhavana pativyantarajyotiSkAzca yadyapi kecit manuSyaloke santi tathApi te'lpAH prAyastadavyahAriNazca itare tu bahava iti tadapekSayA te na jAnantItyucyata iti // kAlanirUpaNAdhikArAdrAtrindivalakSaNavizeSakAlanirUpaNArthamidamAha - teNaM kAleNaM 2 pAsAvacijA [te] gherA bhagavaMto jeNeva samaNeM bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchati 2 samaNassa bhagavao mahAvIrassa adUrasAmaMte ThiyA evaM badAsI se nUNaM bhaMte ! asaMkheje loe anaMtA rArtidiyA uppa| jiMsu vA uppAMti yA uppanissaMti vA vigacchiMsu vA vigacchaMti vA viMgacchissaMti vA parittA rAtiMdiyA upa| jiMsu vA 3 vigaccha vA 3 1, haMtA ajjo ! asaMkhejje loe anaMtA rAtiMdiyA taM caiva se keNadveNaM jAva vigacchi For Parts Only ~ 507~ 5 zatake uddezaH 9 nArakAdInAM samayAdyabhAvaH sU 225 // 247 // ayor
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [226-227] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [226-227] saMtiyA, senUrNa bhaMte ajo pAseNaM arahayA purisAdANIeNaM sAsae loe buie aNAdIe aNavadagge paritte parivaDe heDA picchipaNe majhe saMkhise upi bisAle ahe paliyaMkasaMThie majo barabaharaviggahite pappi uddhamuha-1 gAkArasaMThie tesiM ca NaM sAsayaMsi logaMsi aNAdiyaMsi aNavadaggaMsi parisaMsi parivuDaMsi heTThA vicchinnaMsi | jo saMkhisi upi visAlasi ahe paliyaMkasaMThiyaMsi majo varavaharaviggahiyaMsi upi uddhamahaMgAkA-18 rasaMThiyasi arNatA jIvaghaNA uppajjitsA 2 nilIyaMti paritsA jIvaghaNA uppagjisA 2 nilIyaMti se nUrNa bhUe uppanne vigae pariNae ajIvahiM lokati palokada, je lokaha se loe , haMsA bhagavaM [te]1 se teNaTTeNaM ajjo! evaM vucai asaMkhene taM ceva / sappabhirti ca NaM te pAsAvaJcejA therA bhagavaMto samarNa bhagavaM mahAvIraM paJcabhijANaMti savannU sacadarisI [aM0 3000 ], tae NaM te therA bhagavaMto samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namasaMti 2 evaM vadAsinakachAmi NaM bhaMte ! tumbhaM aMtie cAucAmAo dhammAo paMcamahabaiyaM sapparikamaNaM dhamma uvasaMpalisA NaM viharisae, ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdha kareha, tae NaM te pAsAvacijAdherA bhagavaMto jAva carimehiM ussAsanissAsehiM siddhA jAva sabadukkhappahINA atdhegatiyA devA devaloesu uvavannA // (sUtra 226) // kativihA NaM bhaMte ! devalogA paNNattA ?, goyamA ! cavihA devalogA paNNattA, taMjahA|bhavaNavAsIvANamaMtarajotisiyavemANiyabhedeNa, bhavaNaghAsI dasavihA vANamaMtarA aTTavihA joisiyA paMca|vihA vemANiyA duvihA / gAhA-kimiyaM rAyagihaMti ya ujjoe aMdhayAra samae y| pAsaMtivAsi puchA rAti-| dIpa OMOMOMOMOMOM**55 anukrama [267-270] ~508~
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [226 -227] dIpa anukrama [267 -270] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [226-227] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05] aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyA prajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 248 // | dipa devalogA ya // 1 // sevaM bhaMte ! 2ti // (sUtraM 227 ) || paMcame sae navamo uddeso samatto // 5-9 / / 'te kAle 'mityAdi, tatra 'asaMkhece loe'tti asaGkhyAte'saGkhyAtapradezAtmakatvAt loke caturdazarajavAtmake kSetra loke AdhArabhUte 'aNaMtA rAIdiya etti anantaparimANAni rAtrindivAni ahorAtrANi 'uppajiMsu vA ityAdi utpa | jJAni vA utpadyante vA utpatsyante vA, pRcchatAmayamabhiprAyaH- yadi nAmAsaGkhyAto lokastadA [ kathaM ] tatrAnantAni tAni kathaM bhavitumarhanti ?, aspatvAdAdhArasya mahattvAccAdheyasyeti, tathA 'paritA rAIdiya'tti parItAni niyataparimANAni nAnantAni, ihAyamabhiprAyaH- yadyanantAni tAni tadA kathaM parIttAni ? iti virodhaH, atra hantetyAdyuttaraM, atra cAyama| bhiprAya:- asaGkhyAtapradeze'pi loke'nantA jIvA varttate, tathAvidhasvarUpatvAd, ekatrAzraye sahasrAdisapradIpaprabhA iva, 1 | te caikatraiva samayAdike kAle'nantA utpadyante vinazyanti ca sa ca samayAdikAlasteSu sAdhAraNazarIrAvasthAyAmananteSu pratyekazarIrAvasthAyAM ca parIteSu pratyekaM varttate, tatsthitilakSaNaparyAyarUpatvAttasya, tathA ca kAlo'nantaH parItazca bhavatIti, evaM cAsayeye'pi lokeM rAtrindivAnyanantAni parItAni ca kAlatraye'pi yujyanta iti // etadeva praznapUrvakaM tatsaMmatajinamatena darzayannAha-'se nUNa' mityAdi, 'bhe'ti bhavatAM sambandhinA 'ajjo'tti he AryAH ! 'purisAdANIeNaM ti puruSANAM madhye AdAnIyaH- AdeyaH puruSAdAnIyastena 'sAsae'tti pratikSaNasthAyI, sthira ityarthaH, 'buie'tti uktaH, sthirazrotpattikSaNAdArabhya syAdityata Aha-'aNAie'ti anAdikaH, sa ca sAnto'pi syAdbhacyatvavadityAha- 'anava| yagge tti anavadadmaH - anantaH 'paritetti parimitaH pradezataH, anena lokasyAsatyeyatvaM pArzvajinasyApi saMmatamiti Educatuny Internationa For Parts Only 65 zatake ~509~ uddezaH 9 pArzvApatyaprakSorAtrindivAnantye devalo kAzca sU 226 227 // 248 // nary.org
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [5], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [226-227] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [226-227] dIpa pradarzitam / tathA 'parivuDe ti alokena parivRtaH 'heTThA vicchinnetti saptarajjuSistRtatvAt 'majo saMkhise'tti eka-15 &ArajuvistAratvAt 'upi visAle'tti brahmalokadezasya paJcarajuvistAratvAt, etadevopamAnataH prAha-'ahe palipaMkasaM|Thie'tti uparisaGkIrNatvAdhovistRtatvAbhyAM 'majhe gharavaharaviggahie'tti varavajravadvigrahaH-zarIramAkAro madhyakSAmatvena yasya sa tathA, svArthikazcekapratyayaH, uppi uddhamuiMgAgArasaMThie'tti Uo na tu tirazcIno yo mRdaGgastasyAkAreNa saMsthito yaH sa tathA, malakasaMpuTAkAra ityarthaH, 'aNaMtA jIvaghaNa'tti 'anantAH' parimANataH sUkSmAdisAdhAraNazarIrANAM vivakSi| tatvAt , santatyapekSayA vA'nantAH, jIvasantatInAmaparyavasAnatvAt, jIvAzca te ghanAzcAnantaparyAyasamUharUpatvAdasamesAyapradezapiNDarUpatvAca jIvapanAH, kimityAha-'uppajjiteti utpadyotpadya 'vilIyante' vinazyanti, tathA 'parIttA' pratye-10 kazarIrA anapekSitAtItAnAgatasantAnatayA vA saGkSiptA, jIvaghanA ityAdi tathaiva, anena ca prazne yadukkam 'aNaMtA rAI|diyA ityAdi tasyottaraM sUcita, yato'nantaparIttajIvasambandhArakAlavizeSA apyanantAH parIttAzca vyapadizyante'to vi-1 |rodhaH parihato bhavatIti / atha lokameva svarUpata Aha-'se (nUrNa) bhUe'tti yatra jIvaghanA utpadya 2 vilIyante sa loko| bhUtA-sadbhUto bhavanadharmayogAt, sa cAnutpattiko'pi syAd yathA nayamatenAkAzamata Aha-utpannaH, evaMvidhazcAnazvaro'pi | syAd yathA vivakSitaghaTAbhAva ityata Aha-vigataH, sa cAnanvayo'pi kila bhavatItyata Aha-pariNataH-paryAyAntarANi Baa Apano na tu niranvayanAzena nssttH| atha kathamayamevaMvidho nizcIyate ? ityAha-ajIveDiMti 'ajIvaiH' pudgalAdibhiH sattAM | vicadbhirutpadyamAnairvigacchadbhiH pariNamabhizca lokAnanyabhUtaiH 'lokyate' nizcIyate 'pralokyate' prakarSaNa nizcIyate, bhUtAdi anukrama [267-270] 5555 ~510
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [226 -227, 228] dIpa anukrama [267 -270, 271] [bhAga- 8] "bhagavatI" - aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRttiH ) zataka [5], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [9,10], mUlaM [ 226-227, 228] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJasiH abhayadevI yA vRttiH 1 // 249 // Educati dharmako'yamiti, ata eva yathArthanAmA'sAviti darzayannAha 'je lokkara se loe 'tti yo lokyate-vilokyate pramANena sa 5 zatake | loko-lokazabdavAcyo bhavatIti, evaM lokasvarUpAbhidhAyaka pArzvajinaya canasaMsmaraNena svavacanaM bhagavAn samarthitavAniti / 'sapaDikamaNaM'ti AdimAntimajinayorevAvazyaM karaNIyaH sapratikramaNo dharmo'nyeSAM tu kadAcitpratikramaNaM, Aha ca "sapaDikamaNo dhammo purimassa va pacchimasta ya jiNassa / majjhimagANa jiNANaM kAraNajAe paDikamaNaM // 1 // 'ti // anantaraM 'devaloesu uvavannA' ityuktamato devalokaprarUpaNasUtram -'kativihA Na' mityAdi / paJcamazate navamodezakaH // 5-9 // uddezaH 10 candravakavyatA sU 228 anantaroddezakAnte devA uktA iti devavizeSabhUtaM candraM samuddizya dazamoddezakramAha, tasya cedaM sUtramleNaM kAle leNaM samaeNaM caMpAnAmaM nayarI jahAM paDhamillo uddesao tahA neyaco esovi, navaraM baMdimA bhANiyA / / (sUtraM 228 ) / paMcame sae dasamo uddeso samatto / / 5-10 / / paMcamaM sayaM samasaM // 5 // 'te kAle' mityAdi, etacca candrAbhilApena paJcamazatakaprathamodezaka jJeyamiti // paJcamazate dazamaH 5-10 // zrIrohaNAderiva paJcamasya, zatasya devAniva sAdhuzabdAn / vibhidya kuzyeva budhopadiSTyA, prakAzitAH sanmaNivanmayA'rthAH // 1 // 1 pUrvasya pazcimasva ca jinasya sapratikramaNo dharmaH, madhyamAnAM jinAnAM kAraNajAte pratikramaNaM // 1 // tIrtha iti gamyate DESIGNENNA // samAsaM pazcamaM zatamiti // 5 // atra paMcama - zatake navama uddezakaH samAptaH atha paMcama zatake dazama uddezakaH HEREIG For Parts Only .......atra paMcamaM zatakaM samAptaM...... ~511~ // 249 // rryp
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [229] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: ||ath SaSThaM shtkm|| prata sUtrAMka [229] gAthA vyAkhyAtaM vicitrArtha pacama zataM, athAvasarAyAtaM tathAvidhameva paSThamArabhyate, tasya codezakArthasAhaNI gAtheyam yaNa 1 AhAra 2 mahassave ya 3 sapaesa 4 tamue y5| bhavie sAlI 7 puDhavI 8 kamma 9 annautthI 10 dasa chaTTagaMmi se||1|| veSaNetyAdi, tatra veyaNatti mahAvedano mahAnijera ityAcapratipAdanaparaH prathamaH 1 'AhAra'si AhArAdharthAbhidhAyako dvitIyaH 2 'mahassave yatti mahAzravasya pudgalA vadhyante ityAdyarthAbhidhAnaparastRtIyaH 3 'sapaesa'tti sama-1 dezo jIvo'pradezo vA ityAparthAbhidhAyakazcaturthaH 4 'tamue yatti tamaskAyArthanirUpaNArthaH paJcamaH 5'bhavie'tti bhavyonArakatvAdinotpAdasya yogyastadvaktavyatA'nugataH SaSThaH 6'sAli'tti zAlyAdidhAnyavaktavyatA''zritaH saptamaH 7 'puDhavi-|| tti ratnaprabhAdipRthivIvaktavyatA'rtho'STamaH 8 'kamma'si karmabandhAbhidhAyako navamaH 9 'annausthiti anyayUthikavaktavyatAoM dazamaH 10 iti / se nUrNa bhaMte je mahAvayaNe se mahAnijjare je mahAnijare se mahAvedaNe, mahAvedaNassaya appavedaNassa ya se see je pasatyanijarAe, haMtA goyamA! je mahAvedaNe evaM ceva / chaTThasattamAsu NaM bhaMte ! puDhavIsu neraiyA mahAvepaNA, haMtA mahAyaNA, te Na bhaMte ! samaNehito niggaMdhehiMto mahAnijaratarA?, goyamA ! No tiNa? KAR dIpa anukrama [272-273] atha SaSThaM-zatakaM Arabhyate atha SaSThaM-zatake prathama-uddezaka: Arabdha: ~512~
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [229] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: Hzatake prata sUtrAMka [229] gAthA vyAkhyA- sama, se keNaDeNaM bhaMte ! evaM buccai je mahAvedaNe jAva pasatthanijarAe ?, goyamA! se jahAnAmae-dube vatthA | prajJaptiH4/siyA, ege vatthe kadamarAgarate ege vatthe khaMjaNarAgaratte, eesi NaM goyamA ! dohaM vatthANaM kayare vatthe | uddezaH 1 abhayadevI- dhopatarAe va duvAmatarAe ceva duparikammatarAe ceva kayare vA vatdhe sudhoyatarAe ceva suvAmatarAe ceva | 8/ vastradRSTAyA vRttiH saparikammatarAe ceva , je vA se vatthe kaddamarAgarate je vA se vasthe khaMjaNarAgaratte, bhagavaMtastha gaM jela zAntena mahA vednaalp||25|| se vasthe kadamarAgarate se NaM vatthe dudhoyatarAe ceva duvAmatarAe ceva dupparikammatarAe ceva, evAmeva goyamA ! ||2 nirjare neraiyANaM pAvAI kammAI gADhIkayAI cikkaNIkayAI(a)siDhilIkayAI khilIbhUyAI bhavaMti saMpagAdapi ya NaM 229 te vedaNaM vedemANA No mahAnijjarA No mahApajjavasANA bhavaMti se jahA vA kei purise ahigaraNaM AkoDe-18| ||mANe mahayA 2 sadeNaM mahayA 2 ghoseNaM mahayA 2 paraMparAdhAeNaM No saMcAei tIse ahigaraNIe kaI ahAbAyare poggale parisADittae evAmeva goyamA / neraiyANaM pAvAI kammAI gADhIkayAI jAva no mahApajja-18/ vasANAhaM bhavaMti, bhagavaM! tattha je se vatthe.khaMjaNarAgaratte se NaM vatthe sudhoyatarAe ceva suvAmatarAe ceva |suparikammatarAe peca, evAmeva goyamA ! samaNANaM niggaMdhANaM ahApAyarAI kammAI siDhilIkayAI nihi-|| diyAI kammAI vippariNAmiyAI khippAmeva viddhadhAI bhavaMti,jAvatiyaM tAvatiyaMpiNaM te vedaNaM vedemANe mahA-18| // 25 // nijarA mahApajavasANA bhavaMti, se jahAnAmae ke purise sakataNahasvayaM jAyateyaMsi pakkhivekhA se nUrNa goyamA ! se suphe taNahatthae jAyateyaMsi pakkhittesamANe khippAmeva masamasAvijati?, haMtA masamasAvijati, dIpa anukrama [272-273] ~513~
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [229] +$ gAthA dIpa anukrama [272 -273] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [1], mUlaM [229] + gAthA pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [05], aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH evAmeva gopamA ! samaNANaM niggaMthANaM ahAvAparAI kammAI jAva mahApajjavasANA bhavaMti se jahAnAmae | kei purise tataMsi athakavalaMsi udgabiMdU jAva haMtA vidvaMsamAgacchara, evAmeva goyamA ! samaNANaM niggaMdhANaM jAva mahApajjavasANA bhavaMti se teNaTTeNaM je mahAveduNe se mahAnijjare jAva nijarAe / (sUtraM 229 ) // 'se nUrNa bhaMte ! je mahAveyaNe' ityAdi, 'mahAvedana:' upasargAdisamudbhUtaviziSTapIDaH 'mahAnirjara:' viziSTakarmakSayaH, anayozcAnyo'nyAvinAbhUtatvAvirbhAvanAya 'je mahAnijjare' ityAdi pratyAvarttanamityekaH praznaH, tathA mahAvedanasya cAlpavedanasya ca madhye sa zreyAn yaH 'prazasta nirjarAkaH' kalyANAnubandhanirjara ityeSa ca dvitIyaH praznaH praznatA ca kAkupAThAdavagamyA, hantetyAdyuttaraM, iha ca prathamapraznasyottare mahopasargakAle bhagavAn mahAvIro jJAtaM dvitIyasyApi sa | evopasargAnupasargAvasthAyAmiti / yo mahAvedanaH sa mahAnirjara iti yaduktaM tatra vyabhicAraM zaGkamAna Aha-'chaDI'tyAdi, 'dudhoyatarAe'tti duSkarataradhAvanaprakriyaM 'duvAmatarAe'tti 'durvAsyatarakaM' dustyAjyatarakalaGkaM 'dupparikammatarAe'tti | kaSTakarttavyatejo jananabhaGga karaNAdiprakriyam, anena ca vizeSaNatrayeNApi durvizodhyamityuktaM, 'gADIkayAI'ti Atma| pradezaiH saha gADhabaddhAni sanasUtragADhabaddhasUcIkalApavat 'cikaNIkayAI'ti sUkSmakarmaskandhAnAM sarasatayA parasparaM gADhasambandhakaraNato durbhedIkRtAni tathAvidhamRtpiNDavat '(a) siDhilI kayAI' ti nidhattAni sUtrabaddhAgnitaghalo hazalAkAkalApa - |vat 'khilIbhUtAni' anubhUtivyatiriktopAyAntareNa kSapayitumazakyAni nikAcitAnItyarthaH, vizeSaNacatuSTayenApyetena durvizodhyAni bhavantItyuktaM bhavati, evaM ca 'evAmeve' tyAdyupanayavAkyaM sughaTanaM syAd, yatazca tAni durvizodhyAni syustataH For Parks Use Only ~514~ waryra
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [229] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [229] gAthA vyAkhyA-1 saMpagAdamityAdi 'no mahApajjavasANA bhavaMti'ti, anena mahAnirjarAyA abhAvasya nirvANAbhAklakSaNaM phalamukta-1 zatake prajJaptiH miti nAprastutattvamityAzaGkanIyamiti / tadevaM yo mahAvedanaH sa mahAnirjara iti viziSTajIvApekSamavagantavyaM na punAra-1|| uddezaH 1 abhayadevI kAdikliSTakarmajIvApekSaM, yadapi yo mahAnirjaraH sa mahAvedana ityuktaM tadapi prAyika, yato bhavatyayogI mahAnirjaro mahA- vastradRSTAyA vRttiH14 vedanastu bhajanayeti / 'ahigaraNitti adhikaraNI yatra lohakArA ayodhanena lohAni kuTTayanti 'AuDemANe'sinteina mhaa||25 // |AkuTTayana 'sadeNaM'ti ayodhanaghAtaprabhaveNa dhvaninA puruSahukRtirUpeNa vA 'ghoseNaM'ti tasyaivAnunAdena 'paraMparAghA-10 vedanAlpaeNati paramparA-nirantaratA tatpradhAno ghAta:-tADanaM paramparAghAtastena uparyuparighAtenetyarthaH, 'ahAbAyare'tti sthala-18 nirjare sU229 | prakArAn, 'evAmetyAdhupanaye 'gADhIkayAI ityAdivizeSaNacatuSkeNa duSparizATanIyAni bhavantItyuktaM bhavati. 4'sudhoyatarAe'ityAdi, anena suvizodhya bhavatItyuktaM syAt , 'ahAbAyarAIti sthUlataraskandhAnyasArANItyarthaH 'siTi-18 &AlIkayAIti zladhIkRtAni mandavipAkIkRtAni 'niTThiyAI kayAIti nissattAkAni vihitAni 'vipariNAmiyAIti vipariNAmaM nItAni sthitighAtarasaghAtAdibhiH, tAni ca kSiprameva vizvastAni bhavanti, ebhizca vizeSaNaH suvizobhyAni // bhavantItyukta syAttatazca 'jAvaiya'mityAdi / anantaraM vedanA uktA, sA ca karaNato bhavatIti karaNasUtra, tatra- . kativihe gaM bhaMte ! karaNe pannatte?, goyamA ! caubihe karaNe pannatse, taMjahA-maNakaraNe vaikaraNe kAyakaraNe | maa||25|| kammakaraNe / NeraiyANaM bhaMte ! kativihe karaNe pannatte ?, goyamA! caubihe pannatse, taMjahA-maNakaraNe vaikaraNe // kAkAyakaraNe kammakaraNe 4 [cau0], paMciMdiyArNa sasiM caubihe karaNe pnnte| egidiyANaM duvihe-kAyakaraNe ya 15 dIpa anukrama [272-273] ~515
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [1], mUlaM [230-231] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [230-231] dIpa kakaraNe ya, vigaleMdiyANaM 3-thaikaraNe kAyakaraNe kammakaraNe / neraiyANaM bhaMte ! kiM karaNao asAyaM yaNaM ceyaMti akaraNao asAyaM veyarNa vedeti !, goyamA ! neraiyANaM karaNao asAyaM veyarNa veyaMti no akasAraNao asAyaM veyarNa veyaMti, se keNa?NaM. 1, goyamA ! neraiyANaM caubihe karaNe pannate, taMjahAII maNakaraNe cahakaraNe kAyakaraNe kammakaraNe, iceeNaM caubiheNaM asubheNaM karaNe] nerahayA karaNao asAyaM| &AyaNaM veyaMti no akaraNao, se teNadveNaM / asurakumArANaM kiM karaNao akaraNao?, goyamA ! kara-1 mANao no akaraNao, se keNaTeNaM0 1, goyamA ! asurakumArANaM cauSihe karaNe paNNatte, taMjahA4maNakaraNe vayakaraNe kApakaraNe kammakaraNe, icceeNaM subheNaM karaNeNaM asurakumArANaM karaNao sAyaM ceyaNaM veyaMti no akaraNao, evaM jAva thaNiyakumArANaM / puDhavikAiyANaM evAmeva pucchA, navaraM icceeNaM subhAsubheNaM karaNeNaM puDhavikAiyA karaNao ghemAyAe veyaNaM veyaMti no akaraNao, orAliyasarIrA save subhA subheNaM vemAyAe / devA subheNaM sAyaM // (mUtraM 230) // jIvA bhaMte ! kiM mahAceyaNA mahAnijarA 1 mahAlAvedaNA appanijarA 2appavedaNA mahAnijjarA 3 appavedaNA appanijarA 4?, goyamA atyaMgatiyA jIcA mahA-| | vedaNA mahAnijarA 1 atthegatiyA jIvA mahAveyaNA appanijarA 2 atthegatiyA jIvA appavedaNA mahA4 nijarA 3 atyaMgatiyA jIvA appavedaNA appanijarA 4 / se keNaTeNaM01, goyamA ! paDimApaDivannae aNa gAre mahAvedaNe mahAnijare chahasattamAsu puDhavIsu neraiyA mahAvedaNA appanijarA selesiM paDivannae aNa anukrama [274-275]] SAREILLEGuninternational ~516
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [1,2], mUlaM [230-231,232] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [230 -232] vyAkhyA- 18|gAre appavedaNe mahAnijare aNuttarovavAiyA devA appavedaNA appanijarA, sevaM bhaMte 2 ti||-mhvednney batthe | prajJaptiH kadamakhaMjaNamae ya ahigaraNI / taNahatthe ya kavalle karaNa mahAvedaNA jIvA // 1 // (sUtra 231) / sevaM abhayadevI- bhaMte ! sevaM bhaMte ! ti ||chttttsyss paDhamo uddeso samatto / / 6-1 // yAtta 'kammakaraNa ti karmaviSayaM karaNaM jIvavIrya bandhanasaGkamAdinimittabhUtaM karmakaraNa 'bemAyAe'tti vividhamAtrayA // 25 // kadAcitsAtAM kadAcidasAtAmityarthaH // 'mahAveyaNe ityAdi saGgrahagAthA gatArthA // SaSThe zate prathamoddezakaH // 6-1 // anantarodezake ya ete savedanA jIvA uktAste AhArakA api bhavantItyAhArodezakaH rAyagihaM nagaraM jAva evaM vayAsI-AhAruddeso jo pannavaNAe so sabo niravaseso neyo / sevaM bhNte| | sevaM bhaMte / ti (sarva 232) // chaThe sae vIo uddeso smso||6-2|| hai sa ca prajJApanAyAmiva dRzyA, evaM cAsau-neraiyA NaM bhaMte ! kiM saccittAhArA 1 acittAhArA 2 mIsAhArA 31, goyamA ! no saJcittAhArA 1 accittAhArA 2 no mIsAhArA 3' ityAdi // SaSThazate dvitIyoddezakaH // 6-2 // anantaroddezake punalA AhAratazcintitAH, iha tu bandhAdita ityevaMsambandhasya tRtIyoddezakasyAdAvarthasahagAthAdvayambahukammavasthapoggalapayogasAvIsasA ya sAdIe / kammahitIsthisaMjaya sammadihI ya sannI ya // 1 // bhavie dasaNa pajate bhAsaaparitta nANajoge ya / uvaogAhAragasuTumacarimabaMdhIya appphuN||2|| 6 zatake uddezaH1 karaNaM vedanAnirjara sU230231 uddezaH2 AhAraH sU 232 gAthA dIpa anukrama [274-277]] // 25 // atra SaSTha-zatake prathama-uddezakaH samApta: atra SaSTha-zatake dvitIya-uddezaka: Arambha: evaM samApta: atha SaSThaM-zatake tRtIya-uddezaka: Arambha: ~517~
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [232...] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [232...] gAthA: 'bahukamme'tyAdi, 'bahukammati mahAkarmaNaH sarvataH pudgalA badhyanta ityAdi mArya, 'batthe poggalA payogasA vIsasA ya' ti yathA vakhe pudgalAH prayogato vizrasAtazca hIyante kimevaM jIvAnAmapIti vAcyaM, 'sAie'ti vastrasya sAdiH pula-11 dAcayA, evaM kiM jIvAnAmayasI' ityAdi praznaH, utsaraM ca vAcya-kammahiha'ti karmAsthitivAcyA, 'dhiha'tti kiM strI puruSAdi karma vanAti / iti vAcyaM, 'saMjaya'ti kiM saMbasAdiH 'sammadihi'si kiM sambagdaSyAdiH?,evaM sajJI bhavyo / darzanI paryAptako bhASakaH parIto jhAnI bogI upayogI AhArakA sUkSmaH gharamA 'badhe yati etAnAzritya bandho vAcyaH || 'appapahu~ti eSAmeva khIprabhRtInAM karmabandhakAnAM paraspareNAlpabahuvitA vAcyeti / tatra bahakarmAdvArehtil se nUrNa bhaMte ! mahAkammassa mahAkiriyassa mahAsavassa mahAvedaNassa sapao poggalA yajati savaolA poggalA cijati sapaopoggalA uvacijati sayA samiyaM caNaM poggalA bAti sayA samiyapoggalA cijati sayA samiyaM poggalA ubacijati sayA samiyaM ca NaM tassa AyA durUvattAe duvanasAe dugaMdhattAe durasattAe duphAsattAe aNihattAe akaMta0 appiya asuma0 amaNunnaH amaNAmasAe aNicchiyattAe abhijimayasAe ahattAe no uhattAe dukravattAe no suhasAe bhujo 2 pariNamaMti', hetA goyamA! mahAkammassa tN| ceva / se keNadveNa01, goyamA! se jahAnAmae-vatthassa ahayarasa vA dhoyarasa vA taMtugayarasa vA ANupudhIe| |paribhujamANassa saghao poggalA bajAMti sapao poggalA cijati jAva pariNamaMti se teNaDhaNa. 1 se nUNaM| bhaMte ! appAsavassa appakammarasa appakiriyassa appavedaNassa sabao poggalA bhivaMti sababhI poggalA| dIpa anukrama [278-279] ECORRECASTER ~518~
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [3], mUlaM [233] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [233] SASALAS vyAkhyA-chijaMti sapao poggalA viDaMsaMti sabao poggalA parividdhaMsaMti sayA samiyaM poggalA bhivaMti savao6 zatake prajJaptiH | poggalA chijjati viddhassaMti parividdhassaMti sayA samiyaM ca NaM tassa AyA surUvattAe pasatvaM neyacaM jAva uddezaH 3 abhayadevI- huttAe no dukkhasAe bhujo 2 pariNamaMti?, haMtA goyamA ! jAva pariNamaMti / se keNaDheNaM01, goyamA! mahAlpAzrayA vRtti-1 se jahAnAmae-vasthassa jalliyassa vA paMkiyarasa vA mailliyassa vA railliyassa vA ANupubIe parikammija-| vayoH yudga lacayabandhI // 25 // mANassa suddheNaM vAriNA dhovemANassa poggalA bhijjati jAva pariNamaMti se tenn?nnN0|| (sUna 233) 'mahAkammasse'tyAdi, mahAkarmaNaH sthityAdyapekSayA 'mahAkriyasya alaghukAyikyAdikriyasya. 'mahAzravasya' bRhamithyAtvAdikarmabandhahetukasya 'mahAvedanasya' mahApIDasya 'sarvataH' sarvAsu dikSu sarvAn vA jIvapradezAnAzritya vadhyante AsaGkalanataH cIyante-bandhanataH upacIyante-niSekaracanataH, athavA badhyante-bandhanataH cIyante-nidhattataH upacIyante& nikAcanataH 'sayA samiyaM ti 'sadA sarvadA, sadAtvaM ca vyavahArato'sAtatye'pi syAdityata Aha-samita' santataM 'tassa Aya'tti yasya jIvasya pudgalA badhyante tasyAtmA vAhyAtmA zarIramityarthaH 'aNiDhatsAe'tti icchAyA aviSayatayA 4'akaMtattAe'tti asundaratayA 'appiyattAe'tti apremahetutayA 'asubhatsAe'tti amaGgalyatayetyarthaH 'amaNunnattAe'tti &na manasA-bhAvato jJAyate sundaro'yamityamanojJastajhAvastattA tayA, 'amaNAmattAe'tti na manasA amyate-gamyate sNsm-18||25shaa raNato'mano'myastadrAvastattA tayA, prAptumavAJchitatvena, 'aNicchiyattAe'tti anIpsitatayA prApnumanabhivAnchitatvena |'ajjhiyattAe'tti bhidhyA-lobhaH sA saMjAtA yatra so bhidhyito na bhidhyito'bhiSyitastadAvastattA tayA 'ahttaaeN| / sU233 dIpa anukrama [280] SES ~519~
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [3], mUlaM [233] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [233] dIpa anukrama [280] tti jaghanyatayA 'no udRttAe'tti na mukhyatayA 'ahayassa vatti aparibhuktasya 'dhoyassa vatti paribhujyApi prakSAlitasya i'taMtugapassa 'tti tantrAt-turIvemAderapanItamAtrasya, 'basaMtI'tyAdinA padatrayeNeha pakhasya pudgalAnAM ca yathottaraM samba ndhaprakarSa uktA, 'bhijaMtitti prAktanasambandhavizeSatyAgAt 'viddhaMsaMti'tti tato'dhaH pAtAt 'parivihaMsaMti'tti niHze SatayA pAtAt 'jalliyassa'tti 'yallitasya' yAnalaganadharmopetamalayuktasya 'paMkiyassatti Ardramalopetasya 'mailliyassa'tti X kaThinamalayuktasya 'railliyassa'tti rajoyuktasya 'parikammijamANassa'tti kriyamANazodhanArthopakramasya / all vatthassa bhaMte ! poggalovacae kiM payogasA vIsasA ?, goyamA! paogasAvi vIsasAvi / jahA 18 bhaMte ! vatthassa NaM poggalovacae paogasAvi vIsasAvi tahANaM jIvANaM kammovacae kiM paogasA vIsasA?, goyamA ! paogasA no vIsasA, se keNaTeNaM0 1, goyamA ! jIvANaM tivihe paoge paNNatte, taMjahA-maNappa oge vaha kA0, iceteNaM tiviheNaM paogeNaM jIvANaM kammovacae paogasA,no vIsasA, evaM sabesiM paMceMdizAdiyANaM tivihe paoge bhANiyo, puDhavikAiyANaM egaviheNaM paogeNaM evaM jAva vaNassaikAiyANaM, vigaliMhai diyANaM duvihe paoge paNNate, taMjahA-vaipaoge ya kAyappaoge ya, iceteNaM duviheNaM paogeNaM kammovacae |paogasA no vIsasA,se eeNaDeNaM jAva no vIsasA evaM jassa jo paogo jAva bemANiyANaM // (sUtraM 234) / vastretyAdidvAre 'paogasA vIsasA yatti chAndasatvAt 'prayogeNa' puruSavyApAreNa 'vizrasa[ta]yA svabhAveneti / ||'jIvANaM kammovacae paogasA No vIsasatti prayogeNaiva, anyathA'prayogasyApi bandhaprasaGgaH / / RELIGuninternational ~520~
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [235] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: vyAkhyAprajJaptiH abhayadevIthA vRttiH prata sUtrAMka 1235] // 25 // 1-964- patthassa NaM bhaMte / poggalovacae kiM sAdIe sapajjavasie1 sAdIe apajavasite 2 aNAdIe sapaja.3 zatake | aNA0apa041, goyamA ! vasthassa NaM poggalovacae sAdIe sapajavasie no sAdIe apa0 no aNA0 sa0 uddezaH 3 . no aNA0 apa0 / jahA NaM bhaMte ! vatthassa poggalovacae sAdIe sapana0 no sAdIe apa0 no aNA0 sapa0 vastravatsa no aNA0 apatahA NaM jIvANaM kammovacae pucchA, goyamA ! atyagatiyANaM jIvANaM kammopacae sAdIe karaNAnAM || sapajjavasie atye0 aNAdIe sapajjavasie atyeka aNAdIe apajjavasie no peya gaM jIvANaM kammopacaelaSayA sAdIe apa0 se keNa01, goyamA ! IriyAbahiyAyadhayassa kammovacae sAdIe sapa0 bhavasiddhipassa kammo-12 vastravat va|| vacae aNAdIe sapajavasie abhavasiddhiyassa kammoSacae aNAdIe apajjavasie, se teNaTeNaM gopamA evaM budhati atthe0jIvANaM kammoSacae sAdIe moceva NaM jIvANaM kammovacae sAdIe apajjavasie, yat NaM sAdyAditA bhaMte / kiM sAdIe sapajavasie paubhaMgo ?, goyamA / basthe sAdIe sapajacasie avasesA tinidhi paDise-|| sU 235 heyavA / jahA maMte ! batthe sAdIe sapajjavasie no sAdIe apaja no aNAdIe sapa0 no anAdIpa apajjavasie tahANaM jIvANaM kiM sAdIyA sapajjavasiyA ? baubhaMgo pucchA, goyamA / atdhegatiyA sAdIyA| sapajjavasiyA pattArivi bhANiyavA / se keNaTaNaM.1,goyamA ! nerasiyA tirikkhajoNiyA maNussA devA // 254 // gatirAgati pahuca sAdIyA sapajjavasiyAsiddhi(ddhA mArti paDasAdIyA apajjavasiyA, bhavasiddhiyA larddhi pahaSa bhaNAdIyA sapaNapasiyA abhavasiddhiyA saMsAraM paDacca aNAdIyA apajavasiyA, se tennrnnH||(str 235) / dIpa 2 anukrama [282] ~521
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [3], mUlaM [235] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [235] dIpa anukrama [282] sAdidvAre 'IriyAvahiyabaMdhayasse'tyAdi, IryApatho-gamanamArgastatra bhavamairyApathikaM, kevalayogaprayogapratyayaM karmetyarthaH / tadvandhakasyopazAntamohasya kSINamohasya sayogikevalinavetyarthaH, aiyApathikakamaNo hi abaddhapUrvasya bandhanAta sAdivaM, ayogyavasthAyAM zreNipratipAte vA'bandhanAt saparvavasitatvaM, 'gatirAgaI paDucatti nArakAdigatI gamanamAzritya sAdaya:AgamanamAzritya saparyavasitA ityarthaH 'siddhA gaI paDaca sAiyA apajjavasiyatti, ihAkSepaparihArAvevam-"sAIapajabasiyA siddhA na ya nAma tIyakAlaMmi / Asi kayAivi suNNA siddhI siddhehi siddhate // 1 // sarva sAi sarIraM na nAmAdi maya dehasambhAvo / kAlANAittaNao jahA va rAiMdiyAINaM // 2 // sabo sAI siddho na yAdimo vijaI tahAna c|siddhii siddhA ya sayA nidihA rohpucchaae||3||"tti, 'taM cati taca siddhAnAditvamiSyate, yataH 'siddhI siddhAya ltyaadiiti| bhavasiddhiyA laddhi'mityAdi, bhavasiddhikAnAM bhavyatvalabdhiH siddhatve'paitItikRtvA'nAdiH saparyavasitA ceti // kati NaM bhaMte / kammappagaDIo paNNattAo', goyamA ! aTTa kammappagaDIo paNNattA, taMjahA-NANAvaraNija darisaNAvaraNijaM jAva aMtarAiyaM / nANAvaraNijassa NaM bhaMte ! kammassa kevatiyaM kAlaM baMdhaThitI paNNattA, goyamA / jaha* aMtomuhuttaM ukko tIsaM sAgarovamakoDAkoDIo tinni ya vAsasahassAI avAhA, siddhAH sAdhaparyavasitA na ca nAmAtItakAle siddhaiH zUnyA kadAcisiddhiH siddhAnte AsIdilyuktam // 1 // yathA sarva zarIraM sAdi / na ca nAmAdidevodbhavo mataH kAlasyAnAditvAdyathA bA rAtriMdivAnAM // 2 // sarvaH siddhaH sAdistathA naivAdimo vidyate siddhAnA vyakerA-100 | dimatve'pi samudAyasthAnAditvAt tat rohapRcchAyAM siddhiH siddhAzca zAzvatA nirdiSTAH // 3 // | karmaprakRttiH, karmasthiti: ityAdiH ~522~
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [236] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: sthitiH prata sUtrAMka [236] dIpa anukrama [283] vyAkhyA-lA acAhUNiyA kammahitI kammaniseo, evaM darisaNAvaraNijjaMpi, vedaNija jaha do samayA uko jahA nANA-|| 6 zatake varaNijjaM, mohaNijja jaha* aMtomuhattaM ukko sattari sAgarovamakoDAkoDIo, satta ya vAsasahassANi-18 abhayadevI abAdhA, ayAhUNiyA kammaThiI kammanisego, AugaM jahanneNaM aMtomuhutaM ukko tettIsa sAgarovamANi pucca karmaprakRtiyA vRttiH koDitibhAgamabhahiyANi, (pucakoDiti bhAgo abAhA, abAhaNiyA) kammahitIkammaniseo, nAmago-|| |sU 236 // 25 // yANaM jaha* aTTha muhattA ukkovIsaM sAgarovamakoDAkoDIo doNi ya vAsasahassANi avAhA, avAha|NiyA kammahitI kammaniseo, aMtarAtiyaM jahA nANAvaraNijja / / (sUtra 236) karmasthitidvAre 'tiSiNa ya vAsasahassAI abAhA, ayAhAUNiyA kammaThiI kammanisegoM'tti 'bAdhR loDane' bAdhata iti vAdhA-karmaNa udayaH na bAdhA abAdhA-karmaNo bandhasyodayasya cAntaraM abAdhayA-uktalakSaNayA anikA abAdhonikA karmasthitiH karmAvasthAnakAla uktalakSaNaH karmaniSeko bhavati, tatra karmaniSeko nAma karmadalikasyAnubha|banArtha racanAvizeSaH, tatra ca prathamasamaye bahuka niSizcati dvitIyasamaye vizeSahInaM tRtIyasamaye vizeSahInamevaM yAvadu-|| skRSTasthitikaM karmadalikaM tAvadvizeSahInaM niSiJcati, tathA coktam-"mottUNa sagamavAhaM paDhamAha ThiI bahutaraM daI / sese | visesahINaM jA ukosaMti sabAsi // 1 // " idamuktaM bhavati-baddhamapi jJAnAvaraNaM karma trINi varSasahasrANi yAvadavedyamAna|mAste, tatastadUno'nubhavanakAlastasya, sa ca varSasahasranayanyUnaviMzatsAgaropamakoTIkoTImAna iti / anye vAhuH-abA|dhAkAlo varSasahasratrayamAno, bAdhAkAlazca sAgaropamakoTIkoTItriMzallakSaNaH, tadvitayamapi ca karmasthitikAlaH, sa cAvA- 18 ACCESS // 255 | karmaprakRttiH, karmasthiti: ityAdiH ~523~
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [236] dIpa anukrama [ 283] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [236] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH nAti syAnna banAtIti // 'Auge NaM bhaMte ityAdipraznaH, tatra rUpAditrayamAyuH syAdvabhAti syAnna badhnAti, bandhakAle banAti abandhakAle tu na vanAMti, AyuSaH sakRdevaikatra bhave bandhAt nivRttakhyAdivedastu na banAti, nivRttivAdarasa|mparAyAdiguNasthAnakeSvAyurbandhasya vyavacchinnatvAt // saMyatadvAre 'NANAvara Nijja' mityAdi, 'saMyataH' AdyasaMyamacatuSTayavRttirjJAnAvaraNaM badhnAti yathAkhyAta saMyatastUpazAntamohAdirna banAti ata ukaM 'saMjae siye' tyAdi, asaMyato mithyAdRSTyAdiH saMyatAsaMyatastu dezaviratastau ca babhItaH niSiddhasaMyamAdibhAvastu siddhaH, sa ca na badhnAti hetvabhAvAdityarthaH, 'Auge hehillA tinni bhayaNAe tti saMyato'saMyataH saMyatAsaMyatazcAyurvandhakAle banAti anyadA tu neti bhajanayetyuktaM, 'uvarille Na baMdhaiti saMyatAdiSUparitanaH siddhaH sa cAyurna banAti // samyagdRSTidvAre 'sammadiTThI siya'tti samyagdRSTiH vItarAgastaditarazca syAttatra vItarAgo jJAnAvaraNaM na badhnAti ekavidhavandhakatvAt itarazca banAtIti syAdityuktaM, mithyA| dRSTimizradRSTI tu baJjIta eveti, 'Aue hillA do bhayaNA etti samyagdRSTi mithyAdRSTI AyuH svAdvabhIta ityarthaH, tathAhi samyagdRSTi ra pUrvakaraNAdirAyurna badhnAti itarastu AyurbandhakAle tadvabhAti anyadA tu na baghnAti, evaM mithyAdRSTirapi, mizradRSTistvAyurna bannAtyeva tadbandhAdhyavasAyasthAnAbhAvAditi // saJjJidvAre 'sannI siya baMdhaiti 'samjhI' manaHparyAptiyuktaH, sa ca yadi vItarAgastadA jJAnAvaraNaM na banAti yadi punaritarastadA bhAti tataH syAdityuktam, 'asapaNI baMdhai'tti manaHparyAptivikalo bannAtyeva 'nosannInoasanniti kevalI siddhazca na badhnAti hetvabhAvAt, 'veya| NilaM heDillA do baMdhaMti'tti samjhI asamjJI ca vedanIyaM vanItaH, ayogisiddhavarjAnAM tadbandhakatvAt, 'uvarille Educatination karmaprakRttiH karmasthitiH ityAdiH For Penal Use Only ~ 524~
Page #525
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [236] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: zatake prata sUtrAMka [236] sthitiH vyAkhyA bhayaNAe'tti uparitano nosajJInoasamJI, sa ca sayogAyogakevalI siddhazca, tatra yadi sayogakevalI tadA vedanIyaM GAbadhnAti yadi punarayogikevalI siddho vA tadA na badhnAti ato bhajanayetyuktam , 'AugaM heDillA do bhayaNAe'tti hA uddezaH3 di karmaprakRtiyApati samjhI asamjhI cAyuH svAbhItaH, antarmuhUrtameva tadvandhanAt, "ucarille na baMdhaitti kevalI siddhazvAyurna banA tIti / / bhavasiddhikadvAre "bhavasiddhie bhaSaNAe'tti bhavasiddhiko yo vItarAgaH sa na banAti jJAnAvaraNaM tadanyastu SITY // 256 // bhavyo vabhAtIti bhajanayetyuktaM 'no bhavasiddhienoabhavasiddhie'tti siddhA, sa ca na banAti, 'AuyaM do hehi. hallA bhayaNAe'tti bhanyo'bhavyazcAyurvandhakAle bannIto'nyadA tu na vanIta ityato bhajanayetyuktam, 'uvarille na baMdhaha'tti hai siddho na banAtItyarthaH / / darzanadvAre 'hehillA tipiNa bhayaNAe'tti cakSuracakSuravadhidarzanino yadi chadmasthavItarAgAstadA jAna jJAnAvaraNaM bAnti, vedanIyasyaiva bandhakatvAttepA, sarAgAstu bannanti ato bhajanayetyuktam, 'uvarille na baMdhaItti kekadiladarzanI bhavataH siddho vA na banAti, hetvabhAvAdityarthaH, 'veyaNijja heDillA tinni baMdhati'ti AdyAstrayo darzanina chamasthavItarAgAH sarAmAzca vedanIyaM banantyeva, 'kevaladasaNI bhayaNAe'tti kevaladarzanI sayogikevalI babhrAti ayogikevalI siddhazca vedanIyaM na banAtIti bhajanayetyuktam / paryAptakadvAre 'pajjattae bhayaNAe'tti paryAptako vItarAgaH sarAgazca svAttatra vItarAgo jJAnAcaraNaM na banAti sarAgastu banAti tato bhajanayetyuktaM, 'nopajattaenoapaJjattae na 18 // 256 // paMdhaItti siddho na babhAtItyarthaH, 'AugaM heThillA do bhayaNAe'tti paryAptakAparyAptakAvAyustadvandhakAle bakSIto'nyadA zAneti bhajanA, 'uvarille neti siddho na banAtItyarthaH // bhASakadvAre 'doci bhayaNAe'tti bhASako-bhASAlabdhimAMstada CE ESXXXSE**** dIpa anukrama [283] IN sA | karmaprakRttiH, karmasthiti: ityAdiH ~525
Page #526
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [236] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [236] % % dIpa anukrama [283] 56464%ACK nyastvabhASakA, tatra bhASako vItarAgo jJAnAvaraNIyaM na vanAti sarAgastu badhnAti abhASakassvayogI siddhaca na vanAti pRthidhyAdayo vigrahagatyApanAca vanantIti 'dovi bhayaNAeM' ityuktaM, 'beyaNijaM bhAsae baMdhaI'tti sayogyavasAnasyApi | bhASakasya sadvedanIyapamdhakatvAt 'abhAsae bhayaNAe'tti abhASakasvayogI siddhaca na banAti pRthivyAdikastu banAtIti bhajanA // parIttadvAre 'parItte bhayaNAe'tti 'parIttaH pratyekazarIro'lpasaMsAro vA saca vItarAgo'pi syAtna cAsau jJAnAvaraNIyaM banAti sarAgaparItastu bannAtIti bhajanA, 'aparitte baMdhaha'si 'aparIttaH sAdhAraNakAyo'nantasasAro vA, sa ca vabhAti, noparisenoaparitte na baMdhaha'tti siddho na banAtItyarthaH 'Arya parIttovi aparitoSi bhayaNAe'tti pratyekazarIrAdiH AyurvandhakAla evAyubaMdhAtIti na tu sarvadA tato bhajanA, siddhastu na banAtyevetyata Aha-'No paritteM'ityAdi / jJAnadvAre 'hiDillA cattAri bhayaNAe'tti AbhinivodhikajJAniprabhRtayazcatvAro jJAnino jJAnAvaraNaM vItarAgAvasthAyAM na banantIti sarAgAvasthAyAM tu banantIti bhajanA, 'veyaNijz2a heDillA cattArivi baMdhati tti vItarAgANAmapi chadmasthAnAM vedanIyasya bandhakatvAt , 'kevalanANI bhayaNAe'ti sayogikevalinA vedanIyasya bandhanAdayoginAM siddhAnAM cAbandhanAjaneti // yogadvAre 'hechillA tinni bhayaNAe'tti manovAkAyayogino ye upazAntamo hakSINamohasayogikevalinaste jJAnAvaraNaM na vananti tadanye tu banantIti bhajanA 'ajogI na baMdhaha'tti ayogI phevalI | dra siddhazca na banAtItyarthaH, 'paNi hehillA baMdhati'tti manoyogyAdayo bannanti sayogAnAM vedanIyasya bamdhakatvAt, 'ayogI Na baMdhaItti ayoginaH sarvakarmaNAmabandhakatvAditi // upayogadvAre 'aTThasuvi bhayaNAeM si sAkArAnAkA 65-4544%95 SARERatinintenarama | karmaprakRttiH, karmasthiti: ityAdiH ~5264
Page #527
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [3], mUlaM [236] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: sthitiH prata sUtrAMka [236]] dIpa anukrama [283] vyAkhyA- dhAkAlavarjitaH karmaniSekakAlo bhavati, evamanyakarmasvapyabAdhAkAlo vyAkhyeyo, navaramAyuSi trayastriMzatsAgaropamANi 6 zatake prajJaptiH niSekApUrvakoTI tribhAgazcAbAdhAkAla iti / 'veyaNijaM jahanneNaM do samaya'tti kevalayogapratyayavadhApekSayA vedanIya abhayadevI- dvisamayasthitikaM bhavati, ekatra badhyate dvitIye vedyate, yaccocyate 'veyaNiyassa jahannA vArasa nAmagoyANa aha(u)muhutta'tti dU karmaprakRtiyA vRttiH1 tatsakaSAyasthitibandhamAzrityeti veditavyamiti // sU 236 // 257 // nANAvaraNijje NaM bhaMte ! kammaM kiM itthI baMdhai puriso baMdhai napuMsao baMdhai ? NoitthI nopuriso nonapuM sao baMdhaha, goyamA ! itthIvi baMdhada purisovi baMdhai napuMsaovi baMdhai noitthI nopuriso nonapuMsao siya baMdhai siya no baMdhai evaM AugavajAo satsa kmmppgddiio|| Auge bhaMte ! kammaM kiM itthI baMdhA | puriso baMdhA napuMsao baMdhaha01 pucchA, goyamA ! itthI siya baMdhaha siya no baMdhaha, evaM tinnivi bhANiyacA, || 2 noitthI nopuriso nonapuMsao na baMdha ||nnaannaavrnnijnnN bhaMte ! kammaM kiM saMjae baMdhaha asaMjae evaM saMjayAsaMjae baMdhaha nosaMjayanoasaMjaenosaMjayAsaMjae baMdhati !, goymaa| saMjae siya baMdhati siya no baMdhati asaMjae baMdhaha saMjayAsaMjaevi baMdhai nosaMjaenoasaMjaenosaMjayAsaMjae na baMdhati, evaM AugavajAo lasattavi, Auge heDillA tinni bhayaNAe uvarille Na baMdhai / / NANAvaraNijnaM NaM bhaMte ! kammaM kiM sammadiTTI ||257 // baMdhada micchaddiTTI baMdhai sammAmicchadiTThI baMdhada, goyamA ! sammadiTTI siya baMdhai siya no baMdhA micchaviTThI AbaMdhai sammAmicchadiTThI baMdhai, evaM AugavajAo sattavi, AUe heDillA do bhayaNAe sammAmicchadiTTI M Kil jJAnAvaraNiyAdi: karmana: baMdhakA: ~527~
Page #528
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [237] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [237] na baMdhai ||nnaannaavrnnijN kiM sapaNI baMdhai asannI baMdhai nosaNNInoasaNNI baMdhaha?, goyamA ! sannI siya 81 |baMdhai siya no baMdhai asannI baMdhai nosannInoasannI na baMdhai, evaM vedaNijjAugavajAo cha kammappagaDIo, vedaNijaM heDillA do baMdhaMti, uvarille bhayaNAe, AugaM heDillA do bhayaNAe, uvarillo na baMdhai ||nnaannaav raNinaM kammaM kiM bhavasiddhIe baMdhaha abhavasiddhIe baMdhai nobhavasiddhIenoabhavasihIe baMdhati, goyamA||8 &bhavasiddhIe bhayaNAe abhavasiddhIe baMdhati nobhavasiDIenoabhavasiddhIe na baMdhaha, evaM AugavajAo sattavi, AugaM heDillA do bhayaNAe uvarillona bNdhi||nnaannaavrnninN kiM cakkhudasaNI baMdhati acakkhudaMsa0 ohidaMsa0 kevaladaM01, goyamA! hehillA tinni bhayaNAe uvarille Na baMdhai, evaM vedaNijjavajAo sattavi, vedaNijnaM hehillA tinni baMdhati kevaladasaNI bhayaNAe / NANAvaraNijjaM kammaM kiM pajjattao baMdhaha apajjattao baMdhaDa nopajjattaenoapajattae baMdhaha, goyamA ! pajattae bhayaNAe, apajattae baMdhaha, nopajattaenoapajjattae 4Ana baMdhai, evaM AugavajAo, AugaM heDillA do bhayaNAe uvarille Na baMdha // nANAvaraNijaM kiM bhAsapA baMdhai abhAsae.1, goyamA ! doci bhayaNAe, evaM vedaNiyavajAo satta, vedaNijja bhAsae baMdhai abhAsae bhayaNAe ||nnaannaavrnnijjN kiM parise baMdhai aparitte baMdhai noparittenoaparitte baMdhaDa?, goyamA ! paritte || | bhayaNAe aparitte baMdhA noparittenoaparitte na baMdhaha, evaM AugavajAo satta kammappagaDIo, Aue pari-18 sovi aparittovi bhayaNAe, noparittonoaparitto na baMdhai ||nnaannaavrnnij kammaM kiM AbhiNibohiya 5454555555 dIpa anukrama [284] Presumitaram.org jJAnAvaraNiyAdi: karmana: baMdhakA: ~528~
Page #529
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [3], mUlaM [237] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [237] dharapaDhA dIpa anukrama [284] nANI baMdhA sucanANI johinANI maNapajjavanANI kevalanANI paM0?,goSamA! hehillA cattAri bhayaNAe keva- zatake dilanANI na baMdhaha, evaM vedaNijabajmAo sattavi, vedagilaM hehillA cattAri baMdhaMti kebalanANI bhynnaae|gaannaa-131 uddezaH3 abhayadevI- varaNilaM kiM matianANI baMdhai suya0 vibhaMga, goyamA ! (sabeci) AugavajAo sattaghi baMdhati, mAusa khyAdInAM yAvRttiHbhayaNAe ||nnaannaavrnnijN kiM maNajogI baMdhai vaya kAya ajogI baMghaha, goyamA! heDillA titi bhaya jJAnAvara paTaNAdibandha|NAe ajogIna paMdhaha, evaM vedaNijjabajjAo, vedakhilaM heDillA baMdhati ajogI na baMdhaha ||nnaannaavrnnij|3|| katetare kiM sAgArovause baMdhai aNAgAroSautte baMdhai', goyamA ! aTThasuSi bhayaNAe ||nnaannaavrnnijj kiM AhA-IC | sU 237 rae baMdhai agAhArae baMdhaha, goyamA ! dovi bhayaNAe, evaM vedaNijjAAugavajANaM chaNhaM, vedaNija AhArae baMdhati aNAhArae bhayaNAe, Aue AhArae bhayaNAe, aNAhArae na baMdhati ||nnaannaavrnnijj kiM suSTume baMdhar3a pAyare baMdhaDa nomuhumenoSAdare baMdhaha, goyamA ! suhame baMdhai bAyare bhayaNAe nomuhumenobAdarena baMdhaha, evaM AugavajjAo sasaciva, Aue suhume yAyare bhayaNAe nomuhamenobAyare Na pNdhr|| ||nnaannaavrnnikN kiM carime acarime baM01, goyamA! aDhavi bhayaNAe // (sUtraM 237) // 25 // strIdvAre 'NANAvaraNiNaM bhaMte ! kammaM kiM itthI baMdhai'ityAdi praznaH, tatra na strI na puruSo na napuMsako vedodayarahitaH, sa cAnivRttivAdarasamparAyaprabhRtiguNasthAnakavattI bhavati, tatra cAnivRttibAdarasamparAyasUkSmasamparAyI jJAnAvaraNIyasya bandhako satavidhaSavidhavandhakatvAt , upazAntamohAdiSva(tsva)bandhaka ekavidhabandhakatvAt , ata uktaM smAddha MCG jJAnAvaraNiyAdi: karmana: baMdhakA: ~529~
Page #530
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [237] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: CSCAR prata sUtrAMka [237] E5 dIpa anukrama [284] hai neti bhajaneti // AhArakadvAre 'dovi bhayaNAe'tti AhArako vItarAgo'pi bhavati na cAsau jJAnAvaraNa vanAti sarAgastu babhAtIti AhArako bhajanayA banAti, tathA'nAhArakA kevalI vigrahagatyApannazca sthAcatra kevalI na badhnAti itarastu banAtIti anAhArako'pi bhajanayeti / 'veyaNijja AhArae baMdhaha'tti ayogivarjAnAM sarveSAM vedanIyasya bandhakatvAt , 'aNAhArae bhayaNAe'tti anAhArako vigrahagatyApannaH samudghAtagatakevalI ca vanAti ayogI siddhazcana banAtIti bhajanA, 'Aue AhArae bhayaNAe'tti AyurvandhakAla evAyuSo bandhanAt anyadA tvabandhakatvAnajaneti 'aNAhArae Na baMdhati'tti vigrahagatigatAnAmapyAyuSkasthAvandhakatvAditi // sUkSmadvAre 'thAyare bhayaNAe'tti vItarAgavA darANAM jJAnAvaraNasyAvandhakaravAt sarAgabAdarANAM ca bandhakatvAijaneti, siddhasya punaravandhakatvAdAha-'no suddhamela CityAdi, 'Aue sahame bApare bhayaNAe'tti bandhakAle bandhanAdanyadA tvabandhanAd bhajaneti / / caramadvAre 'ahaviga bhayaNAe'tti, iha yasya caramo bhavo bhaviSyatIti sa caramaH, yasya tu nAsau bhaviSyati so'caramaH, siddhazcAcaramaH, zAcaramabhavAbhAvAt , tatra caramo yathAyogamaSTApi banAti ayogitve tu netyevaM bhajanA, acaramastuH saMsArI aSTApi banAti || siddhastu netyevamantrApi bhajaneti // / eesiNaM bhaMte / jIvANaM itthicedagANaM purisavedagANaM napuMsagavedagANaM aveyagANa ya kayare 2 appA vA 41, goyamA ! saccasthovA jIvA purisavedagA ityivedgA saMkhejjaguNA avedgA arNataguNA napuMsagavedagA aNaMta N CE SAREauratonintothariana jJAnAvaraNiyAdi: karmana: baMdhakA: ~530~
Page #531
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [3], mUlaM [238] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [238] // 259 // vyAkhyA-12 guNA // eesiM sadhesi padANaM appabahugAI uccAreyavAI jAva sabatyovA jIvA acarimA carimA anntgunnaa| 6 zatake prajJaptiH / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! si (sUtraM 238) // chahasae taio uddeso samatto // 6-3 // uddezaH 3 abhayadevI 4 vedAdyalpa yA vRttiH1] __ adhAlpabahattvadvAra, tatra 'itthIveyagA saMkhejaguNe ti yato devanaratiryapuruSebhyaH tastriyaH krameNa dvAtriMzatsaptaviMza sU238 titriguNA dvAtriMzatsaptaviMzatitrirUpAdhikAzca bhavantIti, 'aveyagA aNaMtaguNa'tti anivRttibAdarasamparAyAdayaH siddhAcAvedA ata(da)svAt ,() khIvedebhyo'nantaguNA bhavanti, napuMsagaveyagA arNataguNa'tti anantakAyikAnAM siddhebhyo'naMta- guNAnAmiha gnnnaaditi| eesisavesimityAdi, eteSAM' pUrvoktAnAM saMyatAdInAM caramAntAnAM caturdazAnAM dvArANAM tadgata-| bhedApekSayA'lpabahutvamuccArayitavyaM, tadyathA-'eesi NaM bhaMte ! saMjayANaM asaMjayANaM saMjayAsaMjayANa nosaMjayanoasaMjayanosaMjayAsaMjayANaM kayare kayarehito appA vA bahuyA vA 4?, goyamA sabatthovA saMjayA saMjayAsaMjayA asaMkhejjaguNA nosaMjayano| asaMjayanosaMjayAsaMjayA aNaMtaguNA asaMjayA aNataguNA' ityAdi prajJApanAnusAreNa vAcyaM yAvacaramAcalpabahutvaM, etadevAha-'jAva sabathovA jIvA acarime'tyAdi, atrAcaramA bhavyAH caramAzca ye bhavyAzcarama bharva praapsynti-setsyntiityrthH| // 25 // te cAcaramebhyo'nantaguNAH, yasmAdabhavyebhyaH siddhA anantaguNA bhaNitAH, yAvantazca siddhAstAvanta eva caramAH, yasmAyAvantaH siddhA atItAddhAyAM tAvanta eva setsyantyanAgatAddhAyAmiti // SaSThazate tRtIyaH // 6-3 // dIpa anukrama [285] 4000000 anantaroddezake jIvo nirUpito'tha caturthoddezake'pi tameva bhajayantareNa nirUpayazAha atra SaSTha-zatake tRtIya-uddezakaH samApta: atha SaSTha-zatake caturtha-uddezaka: Arambha: ~531~
Page #532
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [239] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [239] dIpa anukrama [286] jIve NaM bhaMte ! kAlAeseNaM kiM sapadese apadeseM ?, goyamA ! niyamA sapadese / neratie NaM bhaMte ! kAlA-12 | deseNaM kiM sapadese apadese ?, goyamA ! siya sapadese siya apadese, evaM jAva siddhe / jIvA NaM bhaMte ! kAlA|| deseNaM kiM sapadesA apadesA, goyamA! niyamA sapadesA / neraiyA NaM bhaMte ! kAlAdeseNaM kiM sapadesA TrA apadesA?, goyamA ! savi tAva hojA sapadesA 1 ahavA sapaesA ya apadese ya2 ahavA sapadesA ya apadesA ya 3, evaM jAvathaNiyakumArA // puDhavikAiyA NaM bhaMte ! kiMsapadesA apadesA, goyamA sapadesAvi apadesAvi, evaM jAva vaNapphaikAiyA, sesA jahA neraiyA tahA jAba siddhaa|| AhAragANaM jIvegeMdiyavajo tiya[4|| bhaMgo, aNAhAragANaM jIvegidiyavajA umbhaMgA evaM bhANiyavA-sapadesA vA 1 apaesA vA 2 ahavA sapadese ya appadese ya 3 ahavA sapadese ya apadesAya 4 ahavAsapadesA ya apadese ya 5 ahavA sapadesA ya apadesA ya Wils. siddhehi tiyabhaMgo, bhavasiddhiyA abhavasiddhiyA [bhavasiddhiyA] jahA ohiyA, nobhavasiddhiyanoabhavasi|| ddhiyA jIvasiddhehiM tiyabhaMgo, saNNIhi jIvAdio tiyabhaMgo, asapaNIhiM egidiyavajo tiya bhaMgo, nerahaya* devamaNuehi chambhaMgo, nosanninoasannijIvamaNuyasiddhehiM tiyabhaMgo salesA jahA ohiyA // kapahalessAnIla lessA kAulessA jahA AhArao navaraM jassa asthi eyAo, teulessAe jIvAdio tiyabhaMgo, navaraM puDhavikAiesu AuvaNapphatIsu chanbhaMgA, pamhalesamukkalessAe jIvAdiohio liyabhaMgo, alesIhiM jIvasiddhehiM / |tiyabhaMgo maNusse ubhaMgA, sammadidvihiM jIvAitiyabhaMgo, vigaliM diesu chanbhaMgA, micchadivihiM egidiya OMOMOMOMOMOMOM ~532~
Page #533
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [239] dIpa anukrama [287] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [ 239 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 260 // vajjo tiyabhaMgo sammAmicchadidvihiM chanbhaMgA, saMjaehiM jIvAio tiyabhaMgo, asaMjapahiM ergidiyavajjo tiyabhaMgo, saMjapAsaMjapahiM tiyabhaMgo jIvAdio, nosaMjayanoasaMjayanosaMjayAsaMjaya jIvasiddhehiM tiyabhaMgo, sakasAIhiM jIvAdio tiyabhaMgo, egiMdiesa abhaMga, kohakasAIhiM jIvaegiMdipavajjo tiyabhaMgo, | devehiM chabhaMgA, mANaka sAImAyAkasAI jIvegiMdiyavajjo tiyabhaMgo, neratiyadevehiM chanbhaMgA, lobhakasAIhiM jIvegiMdiyavajjo tiyabhaMgo, neratiesa chanbhaMgA, akasAIjIvamaguehiM siddhehiM tiyabhaMgo, ohiyanANe AbhiNiyohiyanANe sucanANe jIvAdio tiyabhaMgo vigaliMdiehiM chanbhaMgA, ohinANe maNa0 kevalanANe jIvAdio tiyabhaMgo, ohie annANe matiaNNANe suyaaNNANe ergidiyavajjo tiyabhaMgo, vibhaMganANe jIvAdio tiyabhaMgo, sajogI jahA ohio, maNajogI vayajogI kAyajogI jIvAdio tiyabhaMgo navaraM kAyajogI egiMdiyA tesu abhaMgakaM, ajogI jahA alesA, sAgArovautte aNAgArovautte jIva egiMdiyavajjo tiyabhaMgo saveyagA ya jahA sakasAI, itthiveyagapurisace yaganapuMsagavepagesu jIvAdio tithabhaMgo, navaraM napuMsagavede ergidiesa abhaMgayaM, aveyagA jahA akasAI, sasarIrI jahA ohio, orAliyaveDadhiyasarIrANaM jIvaegiMdiyavajjo tiyabhaMgo, AhAragasarIre jIvamaNuesa chanbhaMgA, teyagakammagANaM jahA ohiyA, asarIrehiM jIvasiddhehiM tiyabhaMgo, AhArapajjatIe sarIrapajjattIe iMdiyapajattIe ANApANupajjantIe jIvaegiMdiyavajjo tiyabhaMgo, bhAsamaNapAtIe jahA saNNI, AhAra apajattIe jahA aNAhAragA, sarIraapajattIe Education International For Parts Only ~533~ 6 zatake uddezaH jIvAdInAM sapradezatvA diH sU239 // 260 //
Page #534
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [239] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [239] 000 gAthA | iMdiyaapavattIe ANApANaapajjattIe jIvegidiyavajjo tiyabhaMgo, neraiyadevamaNuehiM chanbhaMgA, bhAsAmaNa apajjattIe jIvAdio tiyabhaMgo, NeraDyadevamaNuehiM chanbhaMgA // gAhA-sapadesA AhAragabhaviyasanilessA |dihI saMjayakasAe / NANe joguvaoge vede ya sarIrapajjattI // 1 // (sUtraM 239) 'jIveNa' mityAdi, 'kAlAeseNaM'ti kAlaprakAreNa kAlamAzrityetyarthaH 'sapaese'tti savibhAgaH'niyamA sapaesezi 4 anAditvena jIvasyAnantasamayasthitikatvAt sapradezatA, yo okasamayasthitiH so'pradezaH syAdisamayasthitistu sapradezA, iha cAnayA gAthayA bhAvanA kAryA-"jo jassa paDhamasamae baddati bhAvassa so u apadeso / aNNammi vaTTamANo kAlAeseNa sapaeso ||1||"[yo yasya prathamasamaye bacate bhAvasya sa tvapradezaH / anyasmin vartamAnaH kAlAdezena / || sprdeshH||1||] nArakastu yaH prathamasamayotpannaH so'pradezaH vyAdisamayotpannaH punaH sapradezo'ta uktaM 'siya sppesett| hai siya appaese' eSa tAvadekatvena jIvAdiH siddhAvasAnaH paDUviMzatidaNDakaH kAlataH sapradezatvAdinA cintitaH, athAkAyameva tathaiva pRthaktvena cintyate-'savevi tAva hoja sapaesa'tti upapAtavirahakAle'saGkhyAtAnAM pUrvotpannAnAM bhAvA4 sarve'pi sapradezA bhaveyuH, tathA pUrvotpanneSu madhye yadeko'pyanyo nAraka utpadyate tadA tasya prathamasamayotpannatvenApradezaIM svAt zeSANAM ca zyAdisamayotpanatvena sapradezatvAd ucyate-'sappaesA ya apaese yati, evaM yadA bahava utpadyamAnA bhavanti te tadocyante 'sapaesA ya appaesA yatti, utpadyante caikadaikAdayo nArakAH, yadAha-"ego va do va tinni va saMkhama-8 saMkhA va egasamaeNaM / uvavajantevaiyA ubaTuMtAvi emeva ||1||"[eko vA dvau vA prayo vA saMkhyAtA asaMkhyAtA dIpa anukrama [286-287] ~534~
Page #535
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [4], mUlaM [239] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [239] gAthA vaikasamayena / utpadyanta etAvamta udvartamAnA apyevameva // 1 // ] 'puDhavikAiyA Na'mityAdi. ekendriyANAM parvotpannA-18. 6 zatake prajJaptiH kA nAmutpadyamAnAnAM ca bahUnAM sambhavAt 'sapaesAvi appaesAvI'tyucyate 'sesA jahA neraie'tyAdi, yathA nArakA | hai| uddezaH4 abhayadevI 4|| abhilApatrayeNoktAstathA zeSA dvIndriyAdayaH siddhAvasAnA vAcyAH, sarveSAmeSAM virahasadbhAvAdekAdyutpattezceti / evamAhA-IN yA vRttiH &ArakAnAhArakazabdavizepitAvetAvekatvapRthaktvadaNDakAvadhyeyau, adhyayanakramazcAyam-'AhArae NaM bhaMte ! jIve kAlApaseNaM kiM disU239 // 26 // | sapaese 21, goyamA0 siya sappaese siya appaese'ityAdi svadhiyA vAcyAH, tatra yadA vigrahe kevalisamudghAte vA'nAhArako bhUtvA punarAhArakatvaM pratipadyate tadA tatprathamasamaye'pradezo dvitIyAdiSu tu sapradeza ityata ucyate-siya sappaese / siya appaese'tti, evamekatve sarveSvapi sAdibhAveSu, anAdibhAveSu tu 'niyamA sappaeseM'tti vAcyaM / pRthaktva-15 daNDake vevamabhilApo dRzyaH-AhArayA NaM bhaMte ! jIvA kAlAeseNaM kiM sampaesA appaesA, goyamA sappae- | sAdhi appaesAviti tatra bahUnAmAhArakatvenAvasthitAnAM bhAvAtsapradezatvaM tathA bahUnAM vigrahagateranantaraM prathamasamaye AhArakatvasambhavAdapradezatvamapyAhArakANAM labhyata iti sapradezA api apradezA apItyuktaM, evaM pRthivyAdayo'pyadhyeyAH, nArakAdayaH punarvikalpatrayeNa vAcyAH, tadyathA-'AhArayA [f] bhaMte !neraiyA NaM kiM sappaesA appaesA, goyamA ! sabe'vi // 26 // tAva hoja sappaesA 1 ahavA sappaesA ya appaese ya 2 ahavA sappaesA va appaesA yeti 3, etadevAha-AhAragANaM hai| jIvegiMdiyavajjo tiyabhaMgoM' jIvapadamekendriyapadapaJcakaM ca varjayitvA trikarUpo bhaGgAtrikabhaGgo-bhaGgatrayaM vAyamityarthaH, siddhapadaM tviha na vAcyaM, teSAmanAhArakatvAt , anAhArakadaNDakadvayamapyevamanusaraNIyaM, tatrAnAhArako vigrahagalyApannaH samu dIpa anukrama [286-287] ~535~
Page #536
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [239] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [239] gAthA SO540456456 dAtagatakevalI ayogI siddho vA syAt , sa cAnAhArakatvaprathamasamaye'pradezaH dvitIyAdiSu tu sapradezastena syAt sapradeza ityAdhucyate / pRthakvadaNDake vizeSamAha-'aNAhAragA 'mityAdi, jIvAnekendriyAMzca varjayantIti jIvaikendri-13 yavarjAH, tAna varjayitvetyarthaH, jIvapade ekendriyapade ca 'sapaesA ya appaesA yetyevarUpa eka eva bhaGgako, bahUnAM 8 vigrahagatyApannAnAM sapradezAnAmapradezAnAM ca lAbhAt, nArakAdInAM dvIndriyAdInAM ca stokatarANAmutpAdaH, tatra caikalyA| dInAmanAhArakANAM bhAvAt paibhajikAsambhavaH, tatra dvau bahuvacanAntau anye tu catvAra ekavacanabahuvacanasaMyogAt, | kevalaikavacanabhaGgakAviha na staH, pRthaktvasyAdhikRtatvAditi / 'siddhehiM tiyabhaMgo'tti sapradezapadasya bahuvacanAntasyaiva sambha vAt , 'bhavasiddhI ya abhavasiddhI ya jahA ohiya'tti, ayamarthaH-audhikadaNDakavadeSAM pratyekaM daNDakadvayaM, tatra ca bhavyoOM bhavyo vA jIvo niyamAtsapradezaH, nArakAdistu sapradezo'pradezo vA, bahavastu jIvAH sapradezA eva, nArakAdyAstu tribhaGga| vantaH, ekendriyAH punaH sapradezAzcApradezAzcetyekabhaGga eveti, siddhapadaM tu na vAcyaM, siddhAnAM bhavyAbhavyavizeSaNAnupa| patteriti / tathA 'nobhavasiddhiyanoabhavasiddhiyatti etadvizeSaNaM jIvAdidaNDakadvayamadhyeyaM, tatra cAbhilApa:-'nobhavasidvIenoabhavasiddhie NaM bhaMte ! jIve sappaese appaese ?' ityAdi, evaM pRthaktvadaNDako'pi, kevalamiha jIvapadaM siddhapadaM ceti dvayameva, nArakAdipadAnAM nobhanyanoabhavyavizeSaNasyAnupapatteriti, iha ca pRthaktvadaNDake pUrvotaM bhaGgakatrayamanusarttavyamata evAha-'jIvasiddhehi tiyabhaMgoMtti / sajiSu yo daNDako tayoddhitIyadaNDake jIvAdiSadeSu bhaGgatrayaM bhavatItyata Aha-'sapaNIhi'ityAdi, tatra samjhino jIvAH kAlataH sapradezA bhavanti cirotpannAnapekSya utpAdavirahAnantaraM caika dIpa anukrama [286-287] 9604 wireluctaram.org ~536~
Page #537
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [239] + gAthA dIpa anukrama [ 286 -287] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [ 239 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJasiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 262 // | syotpattau tatmAthamye sapradezAzcApradezazceti syAt, bahUnAmutpattiprAthamye tu sapradezAzcApradezAzceti syAt, tadevaM bhaGgakatraya| miti, evaM sarvapadeSu, kevalametayordaNDa kayore kendriyavikalendriya siddhapadAni na vAdhyAni teSu saJjJivizeSaNasyAsambhavAditi, 'asannI hiM' ityAdi, ayamarthaH - asajJiSu asajJiviSaye dvitIyadaNDake pRthivyAdipadAni varjayitvA bhaGgakatrayaM prAg | darzitameva vAcyaM pRthivyAdipadeSu hi sapradezAzcApradezAzcetyeka eva, sadA bahUnAmutpattyA teSAmapradeza bahutvasyApi sambha bAtU, nairayikAdInAM ca vyantarAntAnAM samjJinAmapyasaJjJitvamasaJjJibhya utpAdAdbhUtabhAvatayA'vaseyaM, tathA nairayikAdi- 4 diH sU239 dhvasaJjJitvasya kAdAcitkatvenaikasya hutvasambhavAtpaDU bhaGgA bhavanti, te ca darzitA eva etadevAha - 'nerahayadevamaNue' ityAdi, jyotiSka vaimAnikasiddhAstu na vAdhyAsteSAmasaJjJitvasyAsambhavAt, tathA nosaJjJinoasaJjJivizeSaNadaNDa kayordvi| tIyadaNDake jIvamanuja siddhapadeSUtarUpaM bhaGgakatrayaM bhavati, teSu bahUnAmavasthitAnAM lAbhAdutpadyamAnAnAM caikAdInAM sambhavAditi, etayozca daNDakayo jIvamanujasiddhapadAnyeva bhavanti, nArakAdipadAnAM nosamjhIno asabhjJIti vizeSaNasyAghaTanAditi, salezyadaNDakadvaye adhikadaNDakavajjIvanArakAdayo vAthyAH, salezyatAyAM jIvatyavadanAditvena vizeSAnutpAdakatvAt kevalaM siddhapadaM nAdhIyate, siddhAnAmalezyatvAditi, kRSNalezyA nIlalezyAH kApotalezyAzca jIvanArakAdayaH pratyekaM | daNDakadvayenAhAraka jIvAdivadupayujya vAcyAH, kevalaM yasya jIvanArakAderetAH santi sa eva vAcyaH, etadevAha - 'kaNhalese'tyAdi, etAzca jyotiSkavaimAnikAnAM na bhavanti siddhAnAM tu sarvA na bhavantIti tejolezyAdvitIyadaNDake jIvA| dipadeSu ta eva trayo bhaGgAH pRthivyabUvanaspatiSu punaH SaD bhaGgAH, yata eteSu tejolezyA ekAdayo devAH pUrvotpannA utpa For Pernal Use On ~ 537~ 6 zatake uddezaH 4 jIvAdInAM sapradezatvA // 262 // org
Page #538
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [4], mUlaM [239] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [239] gAthA dhamAnAJca labhyanta iti sapradezAnAmapradezAnAM caikatvabahutvasambhava iti, etadevAha-'teulesAe' ityAdi, iha nArakatejovAyuvikalendriyasiddhapadAni na vAcyAni, tejolezyAthA abhAvAditi, padmalezyAzukalezyayoditIvadaNDake jIvA-IIII diSu padeSu ta eva trayo bhaGgakAstaMdevAha-'pamhalese tyAdi, iha ca pazcendriyatiryagmanuSyavaimAnikapadAnyeva vAcyAni, anyeSvanayorabhAvAditi, alezyadaNDakayo vamanuSyasiddhapadAnyevocyante, anyeSAmalezyatvasyAsambhavAt , tatra ca jIvasiddhayorbhaGgakatrayaM tadeva, manuSyeSu tu SaD bhaGgAH, alezyatAM pratipannAnAM pratipadyamAnAnAM caikAdInAM manuSyANAM sambhavena sapradezatve'pradezatve caikatvabahutvasambhavAditi, idamevAha-'alesIhiM'ityAdi / samyagdRSTidaNDakayoH samyagdarzanapratipattiprathamasamaye'pradezavaM dvitIyAdiSu tu sapradezatvaM, tatra dvitIyadaNDake jIvAdipadeSu trayo bhaGgAH, tathaiva vikale. ndriyeSu tu paDU yatasteSu sAsAdanasamyagdRSTaya ekAdayaH pUrvotpannA utpadyamAnAzca labhyante'taH sapradezatvApradezatvayoreka| tvabahutvasambhava iti, etadevAha-sammadihIhI tyAdi, ihaikendriyapadAni na vAcyAni, teSu samyagdarzanAbhAvAditi, 'micchaviDIhiM'ityAdi, mithyAdRSTidvitIyadaNDake jIvAdipadeSu tu trayo bhaGgAH-mithyAtvaM pratipannA bahavaH samyaktvabhraMze tatpratipadyamAnAzcaikAdayaH sambhavantItikRtvA, ekendriyapadeSu punaH sapradezAzcApradezAzvetyeka eva, teSvavasthitAnAmupadyamAnAnAM ca bahUnAmeva bhAvAditi, iha ca siddhA na vAcyAH, teSAM mithyAtvAbhAvAditi, samyagmithyAdRSTibahutvadaNDake 'sammAmicchadiDIhiM unbhaMgA' ayamarthaH-samyagmithyAdRSTitvaM pratipannakAH pratipadyamAnAzcaikAdayo'pi labhyanta ityatasteSu Sa bhaGgA bhavantIti, iha caikendriyavikalendriyasiddhapadAni na vAcyAnyasambhavAditi / 'saMjaehiM'ityAdi, 'saMya dIpa anukrama [286-287] SAMACHAR ~538~
Page #539
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [4], mUlaM [239] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [239]] gAthA vyAkhyA- teSu' saMyatazabdavizeSiteSu jIvAdipadeSu trikabhaGgaH, saMyamaM pratipannAnAM bahUnAM pratipadyamAnAnAM caikAdInAM bhAvAt , iha zatake prajJaptiH ca jIvapadamanuSyapade eva vAcye, anyatra saMyatatvAbhAvAditi, asaMyatadvitIyadaNDake-'asaMjaehI tyAdi, ihAsaMyatatvaM uddezaH 4 abhayadevI pratipannAnA bahUnAM saMyatatvAdipratipAtena tatpratipadyamAnAnAM caikAdInAM bhAvAdbhaGgakatrayaM, ekendriyANAM tu pUrvoktayuktyA jIvAdInAM vAsapradezAcApradezAzcaika eva bhaGgaH iti, iha siddhapadaM nAdhyeyamasambhavAditi / saMyatAsaMyatabahutvadaNDa ke 'saMjayAsaMjaehi satra // 25 // // ityAdi, iha dezaviratiM pratipannAnAM bahUnAM saMyamAdasaMyamAdvA nivRtya tAM pratipadyamAnAnAM caikAdInAM bhAvAmaGgakatraya-| disU239 sambhavaH, iha jIvapazcendriyatiryagmanuSyapadAnyevAdhyeyAni, tadanyatra saMyatAsaMyatatvasthAbhAvAditi / 'nosaMjae'tyAdI || saiva bhAvanA, navaramiha jIvasiddhapade eva vAcye ata evoktaM 'jIvasiddhehiM tiyabhaMgo'tti / 'sakasAIhiM jIvAio tiyabhaMgo'tti, ayamarthaH-sakaSAyANAM sadA'vasthitatvAtte sapradezA ityeko bhaGgaH, tathopazamazreNItaH pracyavamAnatve sakase pAyatvaM pratipadyamAnA ekAdayo labhyante tatazca sapradezAzcApradezazca tathA sapradezAzcApradezAzcetyaparabhaGgAkadvayamiti, nAra-15 kA kAdiSu tu pratItameva bhaGgakatrayam , 'egidiesu abhaMgayaMti abhaGgaka-bhaGgakAnAmabhAvo'bhaGgaka sapradezAzcApradezAzce-* 4tyeka eva vikalpa ityarthaH, bahUnAmavasthitAnAmutpadyamAnAnAM ca teSu lAbhAditi, iha ca siddhapadaM nAdhyeyamakaSAyitvAt , lA evaM krodhAdidaNDakeSvapi, 'kohakasAIhiM jIvegiMdiyavajjo tiyabhaMgoM'tti, ayamartha:-krodhakapApidvitIyadaNDake jIva-1X // 26 // pade pRthivyAdipadeSu ca saMpradezAzcApradezAzcetyeka eva bhaGgaH zeSeSu trayaH, nanu sakapAyijIvapadavatkathamiha bhaGgAtrayaM na labhyate ?, ucyate, iha mAnamAyAlobhebhyo nivRttAH krodhaM pratipadyamAnA bahava eva labhyante, pratyekaM tadrAzInAmanantatvAt ,na khekA dIpa anukrama [286-287] SARERainintenarana ~539~
Page #540
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [4], mUlaM [239] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [239] gAthA dayo yathopazamazreNItaH pracyavamAnAH sakaSAyitvaM pratipattAra iti / 'devehiM chambhaMga'tti devapadeSu trayodazasvapi Sar3a * bhaGgAH, teSu kodhodayavatAmalparavenaikatve bahutve ca sapradezApradezatvayoH sambhavAditi, mAnakaSAyimAyAkaSAyidvitIyadaNDake kaneraiyadevehiM chambhaMga'tti nArakANAM devAnAM ca madhye'lpA eva mAnamAyodayavanto bhavantIti pUrvoktanyAyAt All paDa bhaGgA bhavantIti, 'lohakasAIhiM jIvegeMdiyavajjo tiyabhaMgoM'tti etasya krodhasUtravadbhAvanA, 'meraiehi ||4|| chanbhaMga'tti nArakANAM lobhodayavatAmalpatvAtpUrvoktAH SaD bhaMgA bhavantIti, Aha ca-"kohe 'mANe mAyA || boddhavA suragaNehiM chanbhaMgA / mANe mAyA lobhe neraiehiMpi chanbhaMgA // 1 // " [1kodhe mAne mAyAyA boddhavyAH | | suragaNeSu par3a mAH / mAne mAyAyAM lobhe nairayikeSvapi SaD bhanAH // 1 // ] devA lobhapracurA nArakAH krodha-| pracurA iti, akapAyidvitIyadaNDake jIvamanuSyasiddhapadeSu bhaGgatrayamanyeSAmasambhavAt, etadevAha-'akasAI' ityAdi / 'ohiyanANe AbhinivohiyaNANe suyanANe jIvAIo tiyabhaMgo'tti, audhikajJAna-matyAdibhiravizepitaM tatra matizrutajJAnayozca bahutvadaNDake jIvAdipadeSu vayo bhaGgAH pUrvoktA bhavanti, tatraudhikajJAnamatizrutajJAninAM sadA'vasthitatvena sapradezAnAM bhAvAt, sapradezA ityekaH, tathA mithyAjJAnAnmatyAdijJAnamAtra matyajJAnAnmatijJAnaM |zrutAjJAnAca zrutajJAnaM pratipadyamAnAnAmekAdInAM lAbhAtsapradezAzcApradezazca tathA sapradezAca apradezAzceti dvAvityevaM |trayamiti / 'vigale diehiM chanbhaMga'tti dvitricaturindriyeSu sAsAdanasamyaktvasambhavenAbhinibodhikAdijJAninAmekAdInAM & sambhavAtta eva SaDU bhaGgAH, iha ca yathAyogaM pRthivyAdayaH siddhAzca na vAcyAH, asambhavAditi, evamavadhyAdiSvapi bhaGga CACACADCCCCCRACON 84%AE-%C3%AACCI dIpa anukrama [286-287] SARERatunintamatural ~540~
Page #541
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [239] + gAthA dIpa anukrama [ 286 -287] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [ 239 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyA prajJaptiH abhayadevI yAvRttiH 1 // 264|| trayabhAvanA, kevalamavadhidaNDakayore kendriyavikalendriyAH siddhAzca na vAcyAH, manaHparyAyadaNDakayostu jIvA manuSyAzca vAcyAH, kevaladaNDakayostu jIvamanuSyasiddhA vAcyAH, ata eva vAcanAntare dRzyate 'viSNeyaM jassa jaM asthi'ti / 'ohie annANe' ityAdi, sAmAnye'jJAne matyajJAnAdibhiravizeSite matyajJAne zrutAjJAne ca jIvAdiSu tribhaGgI bhavati, ete hi sadA'vasthitatvAtsapradezA ityekaH, yadA tu tadanye jJAnaM vimudhya matyajJAnAditayA pariNamanti tadaikAdisambhavena sapradezAzcApradezazcetyAdibhaGgadvayamityevaM bhaGgatrayamiti, pRthivyAdiSu tu sapradezAzcApradezAzcetyeka evetyata Aha- 'egiMdiyavajjo tiyabhaMgo'tti, iha ca traye'pi siddhA na vAcyAH, vibhaGge tu jIvAdiSu bhaGgatrayaM tadbhAvanA ca matyajJAnAdivat, | kevalamihai kendriyavikalendriyAH siddhAzca na vAcyA iti, 'sajoI jahA ohio'tti sayogI jIvAdidaNDakadvaye'pi tathA vAcyo yathaudhiko jIvAdiH, sa caivam-sayogI jIvo niyamAtsapradezo nArakAdistu sapradezo'pradezo vA bahavastu jIvAH sapradezA eva, nArakAdyAstu tribhaGgavantaH, ekendriyAH punastRtIyabhaGgA iti iha siddhapadaM nAdhyeyaM, 'maNajoI' | ityAdi, manoyogino yogatrayavantaH saJjJina ityarthaH, vAmyogina ekendriyavarjAH, kAyayoginastu sarve'pyekendriyAdayaH, eteSu ca jIvAdiSu trividho bhaGgaH, tadbhAvanA ca manoyogyAdInAmavasthitatve prathamaH, amanoyogitvAdityAgAcca manoyogitvAdyutpAdanApradezatva lAbhe 'nyadbhaGgakadvayamiti navaraM kAyayogino ye ekendriyAsteSvabhaGgakaM sapradezA apradezAzcetyeka eva bhaGgaka ityarthaH, eteSu ca yogatrayadaNDakeSu jIvAdipadAni yathAsambhavamadhyeyAni siddhapadaM ca na vAcyamiti 'ajogI jahA alesa' ti daNDakadvaye'pya lezya samava kavyatvAtteSAM tato dvitIyadaNDake'yogiSu jIvasiddhapadayorbhaGgakatrayaM manuSyeSu ca SaDbhaGgIti // For Parts Only ~541~ 6 zatake uddezaH 4 jIvAdInAM sapradezatyA diH sU 219 // 264 //
Page #542
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [4], mUlaM [239] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [239] gAthA M'sAgAre'tyAdi sAkAropayukteSvanAkAropayukteSu ca nArakAdiSutrayo bhaGgAH,jIvapade pRthivyAdipadeSu ca sapradezAzcApradezAzcekA tyeka eva, tatra cAnyataropayogAdanyataragamane prathametarasamayeSvapradezatvasapredazatve bhAvanIya, siddhAnAM tvekasamayopayogitve'pi 4 sAkArasyetarasya copayogasyAsakRtpAtyA sapradezatvaM sakRtprAptyA cApradezatvamavaseyam , evaM cAsakRdavAptasAkAropayogAn bahUhai. nAzritya sapradezA ityeko bhaGgaH, tAneva sakRdavAptasAkAropayogaM caikamAzritya dvitIyaH, tathA tAnevasakRdavAptasAkAropayogAMzca Paa bahanadhikRtya tRtIyaH, anAkAropayoge tvasakRtmAptAnAkAropayogAnAzritya prathamaH, tAneva sakRtprAptAnAkAropayogaM cakamA-18 4 nitya dvitIyaH,ubhayeSAmapyanekatve tRtIya iti / saveyagA jahA sakasAItti savedAnAmapi jIvAdipadeSu bhaGgakatrayabhAvAt, ekendriyeSu caikabhaGgasadbhAvAt , iha ca vedapratipannAn bahUn zreNicaze ca vedaM pratipadyamAnakAdInapekSya bhaGgakatrayaM bhAvanIyam , 'itthIveyagetyAdi, iha vedAvedAntarasaGkAntau prathame samaye'pradezatvamitareSu ca sapradezatvamavagamya bhaGgakatrayaM pUrvavadyojyaM napuMsakavedadaNDakayostvekendriyadhveko bhaGgaH sapradezAzcApradezAzcetyevaMrUpaH prAguktayuktareveti, strIdaNDakapuruSadaNDakeSu devapaJcendriyatiryagmanuSyapadAnyeva, napuMsakadaNDakayostu devavarjAni vAcyAni, siddhapadaM ca sarveSvapi na vAcyamiti 'aveyagA jahA akasAha'tti jIvamanuSyasiddhapadeSu bhaGgakatrayamakapAyivaddhAcyamityarthaH 'sasarIrI jahA ohio'tti audhikadaNDakavatsazarIridaNDakayo vapade sapradezateca vAcyA'nAditvAtsazarIratvasya, nArakAdiSu tu bahutve bhaGgakatrayamekendriyeSu tRtIyabhaGga iti, 'orAliyaveubiyasarIrANaM jIvegiMdiyavajjo tiyabhaMgo'tti audArikAdizarIrisattveSu jIvapade ekendriyapadeSu ca bahurakhe tRtIyabhaGga eva, bahUnAM pratipannAnAM pratipadyamAnAnAM cAnukSaNaM lAbhAt,181 dIpa anukrama [286-287] +44- 53453 ~542~
Page #543
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [239] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [239]] svAdiH sU239 gAthA dIpa anukrama [286-287] vyAkhyA- zeSeSu bhaGgakatrayaM, cahUnAM teSu pratipannAnAM tathaudArikavaikriyatyAgenaudArika vaikriyaM ca pratipadyamAnAnAmekAdInAM lAbhAta, zatake prajJaptiH ihaudArikadaNDakayo rakA devAzca na vAcyAH, vaikriyadaNDakayostu pRthivyaptejovanaspativikalendriyA na vAcyAH, uddezaH4 abhayadevIyazca vaikriyadaNDake ekendriyapade tRtIyabhaGgo'bhidhIyate sa vAyUnAmasaGkhyAtAnAM pratisamayaM vaikriyakaraNamAzritya, tathA nArakAdIyA vRttiH1 8 yadyapi paJcendriyatiryo manuSyAzca vaikriyalabdhimanto'lpe tathA'pi bhaGgakatrayavacanasAmAd bahUnAM vaikriyAvasthAnasa naaNsprdesh||26|| mbhavaH, tathaikAdInAM tatpratipadyamAnatA cAvaseyA, 'AhArage'tyAdi, AhArakazarIre jIvamanuSyayoH SaD bhaGgakAH | pUrvoktA eva, AhArakazarIriNAmalpatvAt , zeSajIvAnAM tu tanna saMbhavatIti, 'teyage'tyAdi, taijasakAmeNazarIre samA-2 pazritya jIvAdayastathA vAcyA yathoSikAsta eva, tatra ca jIvAH sapradezA eva vAcyAH, anAditvAttaijasAdisaMyogasya, nArakAdayastu tribhaGgAH, ekendriyAstu tRtIyabhaGgAH, eteSu ca zarIrAdidaNDakeSu siddhapadaM nAdhyeyamiti, 'asarI'tyAdi azarIreSu jIvAdiSu sapradezatAditvena vaktavyeSu jIvasiddhapadayoH pUrvoktA tribhaGgI vAcyA, anyatrAzarIratvasyAbhAvA-12 | diti / 'AhArapajattIe' ityAdi, iha ca jIvapade pRthivyAdipadeSu ca bahUnAmAhArAdiparyAptIH pratipannAnAM tadaparyA|ptityAgenAhAraparyApyAdibhiH paryAptibhAvaM gacchatAM ca bahUnAmeva lAbhAtsapradezAzcApadezAzcetyeka eva bhaGgaH, zeSeSu tu trayo | bhaGgA iti, "bhAsAmaNe'tyAdi, iha bhASAmanasoH paryAptirbhASAmanaHparyAptiH, bhASAmanaHpayAMtyostu bahuzrutAbhimatena | | kenApi kAraNenaikaravaM vivakSitaM, tatazca tayA paryAptakA yathA sajJinastathA sapadezAditayA vAcyAH, sarvepadeSu bhaGgakatraya 265|| | mityarthaH, pazcendriyapadAnyeva ceha ghAcyAni, paryAptInAM cedaM svarUpamAhuH-yena karaNena bhuktamAhAraM khalaM rasaM ca kartta samathoM ~543~
Page #544
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [239] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [239] gAthA PERSONA335 da bhavati tasya karaNasya niSpattirAhAraparyAptiH, karaNaM zaktiriti paryAyau, tathA zarIraparyAptinAma yena karaNenaudArikavaikri-1 yAhArakANAM zarIrANAM yogyAni dravyANi gRhItvaudArikAdibhAvena pariNamayati tasya karaNasya nirvRttiH zarIraparyAptiriti, tathA yena karaNenaikAdInAmindriyANAM prAyogyANi dravyANi gRhItvA''tmIyAn viSayAn jJAtuM samarthoM bhavati tasya karaNasya nirvRttirindriyaparyAptiH, tathA yena karaNenAnaprANaprAyogyANi dravyANyavalambyAvalamcyAnaprANatayA niHsraSTuM & samarthoM bhavati tasya karaNasya nirvRttirAnaprANaparyAptiriti, tathA yena karaNena satyAdibhASAprAyogyANi dravyANyavalambyA valambya caturvidhayA bhASayA pariNamayya bhASAnisarjanasamarthoM bhavati tasya karaNasya niSpattirbhASAparyAptiH, tathA yena kararaNena caturvidhamanoyogyAni dravyANi gRhItvA mananasamarthoM bhavati tasya karaNasya niSpattirmanaHparyAptiriti / 'AhAra pajattIe'ityAdi, iha jIvapade pRthivyAdipadeSu ca sapradezAzcApradezAzcetyeka eva bhaGgako'navarataM vigrahagatimatAmAhAparyAptimatAM bahUnAM lAbhAt , zeSeSu ca SaDU bhaGgAH pUrvoktA evAhAraparyAptimatAmalpatvAt, 'sarIraapajjattIe'ityAdi, iha jIveSvekendriyeSu caika eva bhaGgo'nyatra tu trayaM, zarIrAdyaparyAptakAnAM kAlataH sapradezAnAM sadaiva lAbhAt apradezAnAM ca kadAcidekAdInAM ca lAbhAt, nArakadevamanuSyeSu ca paDeveti, 'bhAse'tyAdi, bhASAmanaHparyApyA'paryAptakAste yeSAM jAtito bhASAmanoyogyatve sati tadasiddhiH, te ca paJcendriyA eva, yadi punarbhASAmanaso'bhAvamAtreNa tadaparyAptakA abha: 4 vidhyaMstadaikendriyA api te'bhaviSyastatazca jIvapade tRtIya eva bhaGgaH syAt, ucyate ca-'jIvAio tiyabhaMgoMtti, tatra | jIveSu paJcendriyatiryakSu ca bahUnAM tadaparyApti pratipannAnAM pratipadyamAnAnAM caikAdInAM lAbhAt pUrvoktameva bhaGgatrayaM, 'nera dIpa anukrama [286-287] CCCCCG ~544~
Page #545
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [4], mUlaM [239] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [239]] gAthA vyAkhyA-18iyadevamaNuesu chambhaMga'tti nairayikAdiSu mano'paryAptikAnAmalpataratvena sapradezAnAmekAdInAM lAbhAtta eva paDa6 zatake prajJaptiH || bhaGgAH, eSu ca paryAptyaparyAptidaNDakeSu siddhapadaM nAdhyeyamasambhavAditi // pUrvoktaddhArANAM sanahagAthA-'sapaese'tyAdi, uddezaH 4 abhayadevI- sapaesa'tti kAlato jIvAH sapradezAH itare caikatvabahutvAbhyAmuktAH, 'AhAraga'tti AhArakA anAhArakAzca tathaiva, pratyAkhyAna yA vRttiH bhaviya'tti bhavyA abhavyA ubhayaniSedhAzca tathaiva, sannitti sajino'samjhino dvayaniSedhavantazca tathaiva, 'lesa'tti salezyAH | jJAnAdiH kRSNAdilezyA: [granthAnam 6000]6 alezyAzca tathaiva, dihitti dRSTiH samyagdRSTyAdikA 3 tadvantastathaiva 'saMjaya'tti saMyatA hai sU240 // 266 // asaMyatA mizrAstrayaniSedhinazca tathaiva, kasAya'tti kaSAyiNaH krodhAdimantaH4 akaSAyAzca tathaiva, 'nANetti jJAninaH AbhinibodhikAdijJAninaH 5 ajJAnino matyajJAnAdimantazca tathaiva, 'joga'tti sayogAH,manaAdiyoginaH ayoginazca tathaiva,'ubaoge'tti sAkArAnAkAropayogAstathaiva, 'veda'tti savedAH strIvedAdimantaH 3 avedAzca tathaiva, 'sasarIra'tti sazarIrA audArikAdimantaH5 azarIrAzca tathaiva, pajatti'tti AhArAdiparyAptimantaH5 tadaparyAptakAzca5tathaivokkA iti // jIvAdhikArAdevAha || jIvA gaM bhaMte ! kiM pacakkhANI apaJcakkhANI paJcakkhANApaJcakkhANI, goyamA ! jIvA paJcakkhANIvi apacakkhANIvi paJcakkhANApacakkhANIvi / sabajIvANaM evaM pucchA, goyamA ! neraiyA apacakkhANI jAva caridiyA, sesA do paDise heyavA, paMceMdiyatirikkhajoNiyA no pacakkhANI apacakkhANIvi paJcakkhANA-| pacakkhANIvi, maNussA tinnivi, sesA jahA neratiyA // jIvANaM bhaMte ! kiM pacakkhANaM jANaMti apaJca- ||266 // kkhANaM jANaMti pacakkhANApacakkhANaM jANaMti ?, goyamA! je paMceMdiyA te tintrivi jANaMti avasesA paJca dIpa anukrama [286-287] wwrajastaram.org ~545
Page #546
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [4], mUlaM [240] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [240] gAthA SINA-NCGANGACASGAR kkhANaM na jANaMti 3 // jIvA gaM bhaMte ! kiM paJcakkhANaM kurvati apacakkhANaM kuvaMti pacakkhANApacakkhANaM kucaMti ?, jahA ohiyA tahA kuvaNA / / jIvA NaM bhaMte ! kiM pacakkhANanivattiyAuyA apacakkhANaNi paJcakkhANApacakkhANani01, goyamA ! jIvA ya vemANiyA ya pacakkhANaNivasiyAjyA titrivi, avasesA apacakkhANanivattiyAuyA // pacakkhANaM 1 jANai 2 kuvati 3 tinneva AunibattI 4 / sapadesuddesaMmi ya emae daMDagA curo||1|| (sUtra 240) // sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! ti chaThe sae cauttho uddeso // 6-4 / / | 'jIvA Na'mityAdi, 'paJcakkhANi'tti sarvaviratAH 'apacakkhANi'tti aviratAH 'pacakkhANApaJcakkhANi'tti dezamAviratA iti 'sesA do paDiseheyadhA' pratyAkhyAnadezapratyAkhyAne pratiSedhanIye, aviratatvAcArakAdInAmiti // pratyA-18 khyAnaM ca tajajJAne sati syAditi jJAnasUtra, tatra ca 'je paMciMdiyA te tinnivitti nArakAdayo daNDakoktAH paJce|ndriyAH, samanaskatvAt samyagdRSTitve sati jJaparijJayA pratyAkhyAnAditrayaM jAnantIti, 'avasese'tyAdi, ekendriyavikalendriyAH pratyAkhyAnAditrayaM na jAnantyamanaskatvAditi // kRtaM ca pratyAkhyAnaM bhavatIti tatkaraNasUtra, pratyAkhyAnamAyurvandhaheturapi bhavatItyAyuHsUtra, tatra ca 'jIvA yetyAdi, jIvapade jIvAH pratyAkhyAnAditrayanibaddhAyuSkA vAcyAH, vaimAnikapade ca vaimAnikA apyevaM, pratyAkhyAnAditrayavatAM teSUtpAdAt, 'avasesatti nArakAdayo'pratyAkhyAnanivRttAyupo, yatasteSu tattvenAbiratA evotpadyanta iti // uktArthasaGgrahagAthA-pacakyANa'mityAdi, pratyAkhyAnamityetadartha dAeko daNDakaH, evamanye trayaH // SaSThe zate cturthH||6-4|| dIpa anukrama [288-290] L SantaratimliAKAL | atra SaSThaM-zatake caturtha-uddezakaH samApta: ~5464
Page #547
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [241] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05] aMgasUtra- [05] "bhagavatI"mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [241] dIpa anukrama [291] 6 zatake anantarodezake sapradezA jIvA saktAH, adha sapradezameva tamaskAyAdikaM pratipAdayituM pazcamoddezakamAhavyAkhyA | uddezaH5 prajJaptiH kimiyaM bhaMte ! tamukAetti pavuccai kiM puDhavI tamukkAetti paJcati AU tamukkAetti pavuccati ? goyamA ! abhayadevI natamaskAya4no puDhacI tamukkAetti pavuccati AU tamukAetti pavuccati / se keNaTeNaM. 1, goyamA ! puDhavikAe NaM atthe sva0sU241 yA vRttiH gatie subhe desaM pakAseti atdhegaie desaM no pakAseha; se teNaTeNaM0 / tamukkAe NaM bhaMte ! kahiM samuTThie kahiM | saMnihie ?, goyamA! jaMbuddIvassa 2 vahiyA tiriyamasaMkheje dIvasamudde vIIvatittA aruNavarassa dIvassa // 267 // bAhirillAo vetiyantAo aruNodayaM samuI bAyAlIsaM joyaNasahassANi ogAhittA uvarillAo jalaMtAo ekapadesiyAe seDhIe ittha NaM tamukAe samuTThie, sattarasa ekavIse joyaNasae uhuM uppaittA tao pacchA tiriyaM pavittharamANe 2 sohammIsANasaNakumAramAhide cattArivi kappe AvarittArNa ujhupi ya NaM jAva 8 sAbhaloge kappe rihavimANapattharDa saMpatte estha NaM tamukkAe NaM saMnihie // tamukAeNaM bhaMte ! kiMsaMThie pannatte, goyamA ! ahe mallagamUlasaMThie upi kukaDagapaMjaragasaMThie paNNatte // tamukkAe NaM bhaMte ! kevatiyaM vikvaM bheNaM kevatiyaM parikkheveNaM paNNate?, goyamA ! duvihe paNNatte, taMjahA-saMkhejavitthaDe ya asaMkhejavitthaDe kAya, tattha NaM je se saMkhecavitthaDe se NaM saMkhejAI joyaNasahassAI vikkhaMbheNaM asaMkhejAI joyaNasahassAITa // 267 // parikveveNaM pa0, tatva NaM je se asaMkhijjavitthaDe se NaM asaMkhejAI joyaNasahassAI vikkhaMbheNaM asaMkhejAI joyaNasahassAI parikkheveNaM pnnnnttaaii| tamukkAe NaM bhaMte ! kemahAlae pa01,goSamA ayaM NaM jaMbuddIve 2 sabadI-18 FuParsonarAPIMBUMORN www.janeturary.orm atha SaSTha-zatake paMcama-uddezaka: Arambha: tamaskAya-svarUpa ~547~
Page #548
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [241] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: --96-4 -- prata sUtrAMka [241] - - dIpa vasamuhANaM sababhaMtarAe jAva parikkhevaNaM paNNatte // deve NaM mahiDDIe jAva mahANubhAve iNAmeva 2 tikaTTha | kevalakappaM jaMbuddIva 2 tihiM accharAnivAehiM tisattakhutto aNupariyaTTittANaM haSamAgachijjA se NaM deve || tAe ukiTAe turiyAe jAva devagaIe vIIvayamANe 2 jAva ekAhaM vA duyAhaM vA tiyAhaM vA ukoseNaM chammAse vItIvaejjA atthegatiyaM tamukAyaM vItIvaenA atyaMgatiyaM no tamukArya vItIvaejjA, emahAlae NaM goyamA! tamukkAe pannatte / asthi NaM bhaMte ! tamukAe gehAti vA gehAvaNAti vA ?, No tiNaDe samaDhe, asthi NaM bhaMte !, tamukAe gAmAti vA jAca saMnivesAti vA ?, No tiNaDhe smjhe| atthi NaM bhaMte ! tamukAe orAlA balAhayA saMseyaMti saMmucchaMti saMvAsaMti vA ?, haMtA asthi, taMbhaMte ! kiM devo pakareti asuro pakareti nAgo |pakareti ?, goyamA ! devovi pakareti asurovi pakareti NAgoci pakareti / asthi NaM bhaMte ! tamukAe bAdare| thaNiyasadde thAyare vijue ?, haMtA asthi, taM bhaMte ! kiM devo pakareti ? 3, tinnivi pakareti ? asthi NaM bhaMte ! tamu|kAe ghAyare puDhavikAe bAdare agaNikAe ?, No tiNaDhe samaDhe NaNNastha viggahagatisamAvannaeNaM / atthi NaM| |bhaMte ! tamukAe caMdimasUriyagahagaNaNavattatArArUvA ?, No tiNaDhe samaDhe, paliyassato puNa asthi / asthi NaM bhaMte! tamukAe caMdAbhAti vA sUrAbhAti vA?,No tiNaDhe samaDhe, kAdUsaNiyA puNa saa|tmukaae bhaMte! kerisae vaneNaM paNNate?, goyamA ! kAle kAlAvabhAse gaMbhIralomaharisajaNaNe bhIme uttAsaNae paramakiNhe vannaNaM paNNatte, devevi NaM atdhegatie je NaM tappaDhamayAe pAsittAka khubhAejA ahe NaM abhisamAgacchejA tao 96AACAREOCOCCANARA anukrama [291] tamaskAya-svarUpa ~548~
Page #549
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [241] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [241] zatake uddezaH 5 tamaskAyasva0sU241 dIpa vyAkhyA- pacchA sIhaM 2 turiyaM 2 khippAmeva vItIvaejjA // tamukAyassa NaM bhaMte ! kati nAmadhejA paNNatA ?, goyamA! prajJaptiH terasa nAmadhejA paNNattA, taMjahA-tameti vA tamukAeti vA aMdhakArei vA mahAMdhakArei vA logaMdhakArei vA abhayadevIdavA logatamissei vA devaMdhakAreti vA devatamisseti vA devAranneti vA devavUheti vA devaphaliheti vA devapaDi- kkhobheti vA aruNodaeti vA samudde / / tamukAe NaM bhaMte / kiM puDhavIpariNAme AupariNAme jIvapariNAme // 26 // poggalapariNAme ?, goyamA 1 no puDhavipariNAma AupariNAmevi jIvapariNAmeci poggalapariNAmevi / tamu kAe NaM bhaMte ! sadhe pANA bhUyA jIvA sattA puDhavikAiyattAe jAva tasakAiyattAe uvavannapuvA, haMtA goyamA asati aduvA aNaMtakhuttoko ceva NaM vAdarapuDhavikAiyattAe bAdaraagaNikAiyattAe vA (sUtraM 241) Mo 'kimiya'mityAdi, 'tamukkAe'tti tamasA-tamizrapudgalAnAM kAyo-rAzistamaskAyaH sa ca niyata eveha skandhaH kazci dvivakSitaH, sa ca tAdRzaH pRthvIrajaHskandho vA syAdudakarajaHskandho vA na tvanyastadanyasyAtAdRzatvAditi pRthivyavUviSayasandehAdAha-'kiM puDhavI tyAdi, vyaktaM, 'puDhavikAe Na'mityAdi, pRthivIkAyo'styekakaH kazcicchubho-bhAsvaraH, yaH kiM| vidhaH' ityAha-dezaM vivakSitakSetrasya prakAzayati bhAsvaratvAnmaNyAdivat, tathA'styekaka: pRthavIkAyo deza-pRthavIkAyA-1 |ntaraM prakAzyamapi na prakAzayatyabhAsvaratvAdandhopalabat, naivaM punaraSkAyastasya sarvasyApyaprakAzatvAt, tatazca tamaskA yasya sarvathaivAprakAzakatvAdakAyapariNAmataiva, 'egapaesiyAe'tti eka eva ca na vyAdaya uttarAdharya prati pradezo yasyAM |sA tathA tayA, samabhittitayetyarthaH, na ca vAcyamekapradezapramANayeti, asaGkhyAtapradezAvagAhasvabhAvatvena jIvAnAM tasyAM SHARECRATC 2- anukrama [291] 26- 2 268 // 25%-8 SNEmirathuniNI tamaskAya-svarUpaM ~549
Page #550
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [241] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [241] dIpa jIvAvagAhAbhAvaprasaGgAt, tamaskAyasya ca stibukAkArApkAyikajIvAtmakatvAt bAhalyamAnasya ca pratipAdayiSyamANaPAtvAditi, 'ittha Nati prajJApakAlekhyalikhitasyAruNodasamudrAderadhikaraNatopadarzanArthamuktatvAt , 'ahe' ityAdi, adhaH adhastAnmalakamUlasaMsthitaH-zarAvabudhasaMsthAnaH, samajalAntasyopari saptadaza yojanazatAnyekarSizatyadhikAni yAvadvalayasaM-18 sthAnatvAt , sthApanA ca- 'kevaiyaM vikkhaMbheNaM'ti vistAreNa kacid 'AyAmavikkhaMbheNaM'ti dRzyate, tatra cAyAma uccatvamiti / 'saMkhejavitthaDe ityAdi, saGkhyAtayojanavistRtaH, Adita ArabhyoI saGkhyeyayojanAni yAvattato'saGkhyA4AtayojanavistRta upari tasya vistAragAmitvenokatvAt, 'asaMkhejAI joyaNasahassAI parikkheveNaM'ti saGkhyAtayoja-11 navistRtatve'pi tamaskAyasthAsaGkhyAtatamadvIpaparikSepato bRhattaratvAtparikSepasyAsaGkhyAtayojanasahanapramANatvam, AntarabahiH parikSepavibhAgastu noktaH, ubhayasyApyasamAtatayA tulyatvAditi / 'deve Na'mityAdi, atha kiMparyantamidaM devasya mahA8 dikaM vizeSaNam ? ityAha-'jAya iNAmeve tyAdi, iha yAvacchabda aidampayarthiH, yato devasya maharyAdivizeSaNAni gama-18 nasAmarthyaprakarSapratipAdanAbhiprAyeNaiva pratipAditAni 'iNAmevattikaTTha' idaM gamanamevam-atizIghratvAvedakacappuTikArUpa-10 hastavyApAropadarzanaparam , anusvArAzravaNaM va prAkRtatvAt dvivacanaM ca zIghratvAtizayopadarzanaparamitiH-upadarzanArthaH 'kRtvA' vidhAyeti 'kevalakappati kevalajJAnakalpaM paripUrNamityarthaH, vRddhavyAkhyA tu-kevala:-saMpUrNaH kalpata iti kalpaHsvakAryakaraNasamoM vasturUpa itiyAvat , kevalazcAsau kalpazceti kevalakalpastaM tihiM accharAnivAehi ti tisRbhizcappuTikAbhirityarthaH 'tisarAkhuttoti triguNAH sapta trisapta trisaptavArAMkhisaptakRtya ekaviMzativArAnityarthaH 'havaM ti| 2 anukrama [291] Auditurary.com tamaskAya-svarUpa ~550~
Page #551
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [241] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [241] dIpa vyAkhyA- zIghram 'atdhegaiya'mityAdi, saGkhyAtayojanamAnaM vyatibajeditaraM tu neti / 'orAlA balAhayatti mahAnto meghAH zatake prajJaptiH saMseyaMti'tti saMvidyante tajanakapudgalasnehasampatyA, saMmUrcchanti ttpunlmiilnaattdaakaartyotptteH| tabhaMtetti tat uddezaH 5 abhayadevI-& saMvedanaM saMmUrchanaM varSaNaM ca / 'bAyare vijuyAre'tti, iha na bAdaratejaskAyikA mantavyAH, ihaiva teSAM niSetsyamANatvAt, tamaskAyaH zAmA kintu devaprabhAvajanitA bhAsvarAH pudgalAsta iti, 'NapaNAtya biggahagaIsamAvanneNaM'ti na iti yo'yaM niSedho bAdara-1 sva0sU241 // 26 // thivItejasoH so'nyatra vigrahagatisamApannatvAdvigrahagatyaiva bAdare te bhavataH, pRthivI hi bAdarA ratnaprabhAdhAsvaSTAsu pRthi-|| lavISu girivimAneSu, tejastu manujakSetra eveti, tRtIyA ceha paJcamyarthe prAkRtatvAditi, 'paliyassao puNa asthiti paripArvataH punaH santi tamaskAyasya candrAdaya ityarthaH, 'kAsaNiyA puNa sA'iti nanu tatpArvatazcandrAdInAM sadbhAvAtatprabhA'pi tatrAsti ?, satyaM, kevalaM kam-AtmAnaM dUSayati tamaskAyapariNAmena pariNamanAt kadRSaNA saiva kadUSaNikA, dIghetA ca prAkRtatvAt , ataH satyapyasAvasatIti, 'kAle tti kRSNaH 'kAlAvabhAse'tti kAlo'pi kazcit kuto'pi kAlo nAvabhAsata ityata Aha-kAlAvabhAsaH kAladIptirvA 'gaMbhIralomaharisajaNaNe'tti gambhIrazvAsI bhISaNatvAdro3 maharSajananazceti gambhIraromaharSajananaH, romaharSajanakatve hetumAha-bhImetti bhISmaH 'uttAsaNae'tti utkampahetuH, nigama& yannAha- parame'tyAdi, yata evamata evAha-devevi Na'mityAdi, tappaDhamayAe'tti darzanaprathamatAyAM 'khubhAejatti // 269 // skimnIyAt' kSubhyet , 'ahe Na'mityAdi atha 'ena' tamaskAyam 'abhisamAgakachet' pravizettato bhayAt 'sIhati kAya-|| 4 gateratidhegena 'turiyaM turiya'ti manogaterativegAt, kimuktaM bhavati ? kSiprameva, 'bIivaejatti vyatitrajediti ||'tme-|| anukrama [291] tamaskAya-svarUpa ~551~
Page #552
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [241] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [241] dIpa ti dhe'tyAdi, tamaH andhakArarUpatvAt ityetat 'vA' vikalpArthaH, tamaskAya iti vA'ndhakArarAzirUpatvAt , andhakAramiti vA tamorUpatvAt , mahAndhakAramiti vA mahAtamorUpatvAt , lokAndhakAramiti vA lokamadhye tathAvidhasyAnyasyAndhakArasyAbhAvAt , evaM lokatamizramiti vA, devAndhakAramiti vA devAnAmapi tatrodyotAbhAvenAndhakArAtmakatvAt , evaM devatamizramiti vA, devAraNya miti vA, balavaddevabhayAnnazyatAM devAnAM tathAvidhAraNyamiva zaraNabhUtatvAt, devavyUha iti vA devAnAM durbhadatvAvaha iva-cakrAdivyUha iva devavyUhaH, devapariSa iti vA devAnAM bhayotpAdakatvena gamanavighAtahetutvAt, devapratikSobha iti vA tatkSobhahetutvAt , aruNodaka iti vA samudraH, aruNodakasamudraja| lavikAratvAditi // pUrva pRthivyAdestamaskAyazabdavAcyatA pRSTA atha pRthivyapUkAyaparyAyAM pRdhivyapkAyau ca jIvapudga larUpAviti tatparyAyatAM ca praznayannAha-tamukkAe Na'-mityAdi, vAdaravAyuvanaspatayastrasAzca tatrotpadyante'skAye| matadutpattisa mbhavAnna vitare'svasthAnatvAt , ata uktaM 'no ceva Na'mityAdi / tama skAyasAdRzyAtkRSNarAjiprakaraNam kati gaMbhaMte ! phaharAIo paNNattAo?, goyamA aTTa kaNharAIo pnnnntaao| kahi bhaMte ! eyAo aTTa kaNharAIo paNNatAo?, goyamA ! upi saNakumAramAhiMdANaM kappANaM hiTTha baMbhaloe kappe riTTe vimANe | | patthaDe, etya NaM akkhADagasamacauraMsasaMThANasaMThiyAo aTTa kaNharAtIo paNNattAo, taMjahA-puracchimeNaM / do paJcasTimeNaM do dAhiNaNaM do uttareNaM do. puracchimabhaMtarA kaNharAI dAhiNaM bAhiraM kaNharAti paTTA dA-15 hiNamaMtarA kapaharAtI pacatthimavAhiraM kaNharAI puTTA pacatthimanbhatarA kaNharAI uttarabAhiraM kaNharAtiM puTThA anukrama [291] tamaskAya-svarUpaM, kRSNarAjI-svarUpaM ~552~
Page #553
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [5], mUlaM [242] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [242] dIpa anukrama [292-294] vyAkhyA-uttaramabhaMtarA kaNharAtI puracchimabAhiraM kaNharAtiM puTThA, do puracchimapacatthimAo yAhirAo kaNharA-6 zatake prajJaptiH tIo chalasAo do uttaradAhiNavAhirAo kaNharAtIo taMsAo do puracchimapacatthimAo ambhitarAo | uddezaH 5 abhayadevI kaNharAtIo cauraMsAo do uttaradAhiNAo abhitarAo kaNharAtIo caurasAo pavAvarA chalaMsAkRSNarAjIyAvRttiHzada taMsA puNa dAhiNuttarA bajjhA / abhaMtara cauraMsA sabAvi ya knnhraatiio||1|| kaNharAIo rNa bhNte| kevatiyaM AyAmeNaM kevatiyaM vikkhaMbheNaM kevatiyaM parikkheveNaM paNatA ?, goyamA ! asaMkhejjAI joyaNasaha-pada |ssAI AyAmeNaM asaMkhejAI joyaNasahassAI vikkhaMbheNaM asaMkhejjAI joyaNasahassAI parikkhayeNaM paNNa-IP ttAo / kaNharAtIo NaM bhaMte ! kemahAliyAo paNNatA?, goyamA ! ayaNNaM jaMbuddIce 2 jAva addhamAsaM vItIvaejA asdhegatiyaM kaNharAtIM bItIvaenA atdhegaiyaM kaNharAtIM No vItIvaejA, emahAliyAo NaM goyamA! kaNharAtIo papaNattAo / asthi NaM bhaMte ! kaNharAtIsu gehAti vA gehAvaNAti vA?, no tiNaDhe 4 samaDhe / asthi NaM bhaMte ! kaNharAtIsu gAmAti vA0, No tiNa? smddhe| atthi NaM bhaMte ! kaNha orAlA dipalAhayA saMmucchaMti 31, haMtA asthi, taMbhaMte ! kiM devo pa031, go0 devo pakareti no suro no nAgoya / asthi gaM bhaMte ! kaNharAIsu bAdare dhaNiyasadde jahA orAlA tahA / asthi NaM bhaMte ! kaNharAIe pAdare AukAe| laa||270|| bAdare agaNikAe bAyare vaNapphaDakAe?,No tiNaDhe samaDhe,NaNNasya viggahagatisamAvannaeNaM asthiNa caMdimasU-18 riya 4 pa , No tiNa / asthi NaM kaNha0 caMdAbhAti vA 2, No tiNaTTe samaDhe / kaNharAtIo NaM bhaMte ? PROSAGACASCARS JMERuratistial wwrajastaram.org kRSNarAjI-svarUpaM ~553~
Page #554
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [242] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [242] CSC9C-% 9C RECORRORM kerisiyAo vaneNaM pannatAo?, goyamA! kAlAo jAva khippAmeva vItIvaejjA / kaNharAtIo NaM bhaMte ! kati |mAmadhejA paNNatA? goyamA! aTThanAmadhejA paNNattA, taMjahA-kaNharAtitti vA meharAtIti vA maghAvatI()tiyA mAghavatIti vA vAyaphaliheti vA vAyapalikkhobhei vA devaphaliheDa yA devapalikkhobheti vA / kaNharAtIo ||nn bhaMte !kiM puDhavipariNAmAo AupariNAmAojIvapariNAmAo puggalapariNAmAo ?, goyamA ! puDhavIpari-19 |NAmAo no AupariNAmAojIvapariNAmAovi puggalapariNAmAo pUrvI |vi| kaNharAtIsuNa bhaMte ! save pANA bhUyA jIvA sattA uvavannapuvA ?, | haMtAgoyamA! asaIaduvA arNatakhutto no ceva NaM bAdara AukAiyatsAe thAdaraagaNikAiyattAe vA bAdaravaNapphatikAiyattAe vA (sUtraM 242) ArcimIli ___ 'kapaharAIo'tti kRSNavarNapunalarekhAH 'harSa'ti samaM kileti vRttikAraH & prAha 'akkhADage'tyAdi, ihaAkhATakaH-prekSAsthAne AsanavizeSalakSaNastatsaM sthitAH, sthApanA ceyam-'no asuroM' ityAdi, asuranAgakumArANAM tatra gamanAsambhavAditi // 'kaNharAiti vatti pUrvavat, megharAjIti vA kAla| megharekhAtulyatvAt, mati vA tamizratayA paThanArakapRthaSItulyatvAt, mAghavatIti vA tamizratayaiva saptamanarakapRthivItulyatvAt , 'vAyaphalihei dIpa anukrama [292-294] I damapratiSThAna zvarocana %E Ureena 5candrA dadhiza ITDHRS dhasUrAma REST KAMunmurary.orm kRSNarAjI-svarUpaM ~554~
Page #555
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [242] dIpa anukrama [292-294] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [ 242 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 271 // vati vAto'tra vAtyA tadvadvAtamizratvAt parighazca durddhayatvAt sA vAtaparighaH, 'vAyaparikkho bhei va e-ti vAto'pi vAtyA tadvadvAta mizratvAt parikSobhazca parikSobhahetutvAt sA vAtaparikSobha iti, 'devaphalihei va'tti | kSobhayati devAnAM parigheva-argaleva durlavatvAddevaparigha iti 'devapalikkho bhei vatti devAnAM parikSobhahetutvAditi // etesi NaM ahaM kaNharAINaM aTThasu uvAsaMtaresu aTTha logaMtiyavimANA paNNattA, taMjahA- 1acI 2acimAlI 3 vairoyaNe 41 bhaMkare5 caMdA bheda sUrA bhe7sukkA bheTa supatidvAbhe majjhe 9 riTThA bhe / kahi NaM bhaMte! accIvimANe 101, goyamA! uttarapuracchimeNaM, kahi NaM bhaMte / acimAlIvimANe pa0 1, goyamA ! puracchimeNaM, evaM parivADIe neyavaM jAva kahi NaM bhaMte! rihe vimANe paNNatte ?, goyamA ! bahumajjhadesa bhAge / eesu NaM asu logaMtiyavimANeSu aTTha| vihA logaMtiyadevA parivasaMti, taMjahA- sArasyamAicA vaNhI varuNA ya gaddatoyA ya / tusiyA adhAbAhA | aggicA veba riTThA ya // 1 // kahi NaM bhaMte ! sArassayA devA parivasaMti?, goyamA / acivimANe parivasaMti, kahi NaM bhaMte! AdicA devA parivasaMti ?, goyamA ! acimAlivimANe, evaM neyavaM jahANupubIe jAva kahi NaM bhaMte / riTThA devA parivasaMti ?, goyamA ! ridvavimANe // sArastayamAicANaM bhaMte! devANaM kati devA kati devasayA paNNattA ?, goyamA santa devA santa devasayA parivAro paNNatto, vaNhIvaruNANaM devANaM caudasa devA cauddasa devasahassA parivAro paNNatto, gaddatoSatusiyANaM devANaM satta devA satta devasahassA paNNattA, avasesANaM nava devA nava devasayA paNNattA- 'paDhamajugalammi satta va sapANi vIryami codasasa Education International kRSNarAjI svarUpaM, lokAMtika- vimAnaH evaM lokAMtika- devA: For Penal Use Only ~555~ 6 zatake uddezaH 5 kRssnnr| jyaH sU 242 lo kAntikAH sU 243 // 271 //
Page #556
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [243] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [243]] dIpa anukrama [295-299] IGhassA / taie sattasahassA nava ceva sayANi sesesu ||1||'logNtigvimaannaannN bhaMte ! kiMpatiTiyA paNNattA ?.IN HalgoyamA / bAupaiDiyA tadubhayapatiDiyA paNNattA, evaM neyam // 'vimANANaM patihANaM pAhalacasameva saMThANaM / ' baMbhaloyavattavayA neyavA [jahA jIvAbhigame devuddesae] jAva haMtA goyamA ! asatiM aduvA annNtkhutto| hano ceva NaM devittaae| logaMtiyabimANesu NaM bhaMte! kevatiyaM kAlaM ThitI paNNattA, goyamA ! aTTa sAgarovamAI ThitI paNNattA / logaMtiyavimANehiMto NaM bhaMte ! kevatiyaM abAhAe logaMte paNNatte?, goyamA ! asaMkhejAI joyaNasahassAI avAhAe logate paNate / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! 6-5 // (sUtra 243) // 'ahasu uvAsaMtarasutti dvayorantaramavakAzAntaraM tatrAbhyantarottarapUrvayorekaM pUrvayordvitIyaM abhyantarapUrvadakSiNayo&stRtIyaM dakSiNayozcaturtha abhyantaradakSiNapazcimayoH pazcama pazcimayoH paSTha abhyantarapazcimottarayoH saptamaM uttarayoraSTamaM, logaMtiyaSimANa'tti lokasya-brahmalokasyAnte-samIpe bhavAni lokAntikAni tAni ca tAni vimAnAni ceti samAsaH, lokAntikA bA devAsteSAM vimAnAnIti samAsaH, iha cAvakAzAntaravartiSvaSTAsu adhiHprabhRtiSu vimAneSu vAcyeSu yat kRSNarAjInAM madhyabhAgavarti riThaM vimAnaM navamamuktaM tadvimAnaprastAvAdavaseyam // 'sArassayamAiyANa|| mityAdi, iha sArasvatAdityayoH samuditayoH sapta devAH sapta ca devazatAni parivAra ityakSarAnusAreNAvasIyate, evamu4ttaratrApi, 'avasesANaM'ti avyAvAdhAgneyariSThAnAm evaM neyavaMti pUrvoktapraznottarAbhilApena lokAntikavimAnavaka& vyatAjAtaM netavyaM, tadeva pUrvoktena saha darzayati-vimANANa'mityAdi gAthArddha, tatra vimAnapratiSThAnaM darzitameva,vAhalyaM lokAMtika-vimAna: evaM lokAMtika-devA: ~556~
Page #557
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [5], mUlaM [243] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [243] . . . ... .. A I R44aa vyAkhyA- tu vimAnAnAM pRthivIvAhalyaM taca paJcaviMzatiryojanazatAni, uccatvaM tu sapta yojanazatAni, saMsthAnaM punareSAM nAnAvidha-46 zatake prajJaptiHmanAvalikApraviSTatvAt , AvalikApraviSTAni hi vRttavyatracaturasrabhedAt trisaMsthAnAnyeva bhavantIti ||'bNbhloe'ityaadi, uddezaH 6 abhayadevI- brahmaloke yA vimAnAnAM devAnAM ca jIvAbhigamoktA vaktavyatA sA teSu 'netavyA' anusatavyA, kiyadram ? ityata / pRthvyaH yA vRttiH14 mAha-'jAve'tyAdi, sA ceyaM lezata:-'loyaMtiyavimANA NaM bhaMte ! kativaNNA paNNattA, goyamA ! tivaNNA paM0-lohiyA | la hAliddA sukillA, evaM pabhAe nicAloyA gaMdheNaM idvagaMdhA evaM iThThaphAsA evaM sabarayaNamayA tesu devA samacaurasA allama zaraNAntika | gasthAhArA| hugavannA pamhalesA / loyaMtiyavimANesu NaM bhaMte ! sace pANA 4 puDhavikAiyattAe 5 devattAe ubavanna puvA', 'hate'tyAdi disU 245 | likhitameva, 'kevatiya'ti chAndasatvAt kiyatyA 'abAdhayA' antareNa lokAntaH prajJapta iti // pAThazate paJcamaH / / 5-5 // dIpa anukrama [295-299] vyAkhyAto vimAnAdivaktavyatA'nugataH paJcamoddezakaH, atha SaSThastathAvidha eva vyAkhyAyate, tatra kati NaM bhaMte ! puDhavIo paNNatAo?, goyamA ! satta puDhavIo paNattAo, taMjahA rayaNappabhA jAya ||4|| | tamatamA,rayaNappabhAdINaM AvAsA bhANiyacA(jAva)ahesattamAe, evaM je jattiyA AvAsAte bhANiyabA jAvaTa | kati Na bhaMte ! aNusaravimANA paSNatA ?, goyamA ! paMca aNuttaracimANA paNNasA, taMjahA-vijae jAva sabahasiddhe / (sUtraM 244) jIve NaM bhaMte ! mAraNaMtiyasamugghAeNaM samohae samohaNittA je bhavie imIse &AyaraNappabhAe puDhavIe tIsAe nirayAvAsasayasahassesu annayarasi nirayAvAsaMsi neraiyattAe uvavajittae ACCASACARRAO // 272 // SARERIEatinAKIRoma maram.org atra SaSTha-zatake paMcama-uddezakaH samApta: atha SaSThaM-zatake SaSThaM-uddezaka: Arambha: lokAMtika-vimAna: evaM lokAMtika-devA: ~557~
Page #558
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [244 -245] dIpa anukrama [300 -301] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [244-245] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH se NaM bhaMte ! tatthagate caiva AhAreja vA pariNAmeja vA sarIraM vA baMdhejjA ?, goyamA / atyegatie tatthagae caitra AhAreja vA pariNAmeja vA sarIraM vA baMdheja vA atthegatie tao paDiniyantati, tato paDiniya ttittA ihamAgacchati 2 docaMpi mAraNaMtiyasamugdhAeNaM samohaNai 2 imIse rayaNappabhAe puDhabIe tIsAe | nirayAvAsasayasahassesu annaparaMsi nirayAvAsaMsi neraiyattAe ubavajittae, tato pacchA AhAreja vA pariNAmeja vA sarIraM vA baMdhejA evaM jAba AhesattamA puDhavI / jIve NaM bhaMte! mAraNaMtiyasa mugdhA eNaM samohae 2 je bhavie causaTThIe asurakumArAvAsasayasahassesu annaparaMsi asurakumArAbAsaMsi asurakumArasAe uvavajittae jahA neraiyA tahA bhANiyadvA jAva dhaNiyakumArA / jIve NaM bhaMte ! mAraNaMtiyasamugdhAeNaM samohae 2 je bhavie asaMkhene puDhavikAiyAvAsasayasa hassesu aNNayaraMsi puDhavikAiyAvAsaMsi puDhavikAyattAe ubavattie se NaM bhaMte / maMdarassa pavayassa puracchimeNaM kevatiyaM gacchejjA kevatiyaM pADaNelA ?, goyamA ! | loyaMtaM gacchejA loyaMtaM pAuNijjA, se NaM bhaMte! tatthagae ceva AhAreja vA pariNAmena vA sarIraM vA baMdhejA ?, goSamA ! atthegatie tatthagae ceva AhAreja vA pariNAmeja vA sarIraM vA baMdheja atthegatie tao paDi| niyantati 2 tA iha havamAgacchai 2ttA docaMpi mAraNaMtiyasamugdhAeNaM samohaNati 2ttA maMdarassa pavayassa puracchi | meNaM aMgulassa asaMkheja bhAgamettaM vA saMkhejati bhAgamesaM vA vAlayaM vA vAlaggapuhuttaM vA evaM likkhaM jUyaM jabaaMgulaM jAva joyaNakoTiM vA joyaNakoDAkoDiM vA saMkhejesu vA asaMkhejjesu vA joyaNasahassesu logate vA Education International For Parks Use Only ~558~
Page #559
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [244-245] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [244-245]] vyAkhyA- egapadesiyaM seDhiM mottUNa asaMkhenesu puDhavikAiyAvAsasayasahassesu annayaraMsi puDhavikAiyAvAsaMsi puDhavi-||6|| 6 zatake prajJaptiH | |kAiyattAe uvavajettA tao pacchA AhAreja cA pariNAmeja vA sarIraM cA baMdhejA, jahA puracchimeNaM maMda-I||| uddezaH 6abhayadevI sarassa pacayassa AlAvao bhaNio evaM dAhiNeNaM pacatthimeNaM uttareNaM uDhe ahe, jahA puDhavikAiyA tahAna yA dRttiH egidiyANaM sadhesiM, ekekassa cha AlAvayA bhaanniyvaa| jIye gaM bhaMte ! mAraNaMtiyasamugdhAeNaM samohae 2tsA || X kagasyAhA je bhavie asaMkhejesu beMdiyAvAsasayasahassesu aNNayaraMsi peMdiyAvAsaMsi beIdiyattAe uvavajittae se // 27 // rAdisU245 Na bhaMte / tasthagae va jahA neraiyA, evaM jAva aNuttarovavAiyA / jIve NaM bhaMte ! mAraNaMtiyasamugdhAeNaM| samohae 2je bhavie evaM paMcasu aNuttaresu mahatimahAlaema mahAvimANesu annayaraMsi aNuttaravimANaMsi aNu-18 ttarovavAiyadevattAe uvavajittae, se NaM bhaMte ! tatthagae ceva jAva AhAreja vA pariNAmeja vA sarIraM vA| 4 baMdheja ? / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! // (sUtra 245) // puDhaviuddeso samatto // 6-6 // || 'karaNa'mityAdi sUtram , iha pRthivyo narakapRthivya IpatprArabhArAyA anadhikariSyamANatvAt , iha ca pUrvoktamapi | yat pRthivyAdhuktaM tattadapekSamAraNAntikasamudghAtavaktavyatA'bhidhAnArthamiti na punaruktatA, 'tatthagae ceva'tti narakAkAvAsaprApta eva 'AhAreja vA' pudgalAnAdadyAt 'pariNAmeja vatti teSAmeva khalarasavibhAgaM kuryAt 'sarIraM vA baMdheja'|| prati taireva zarIraM niSpAdayet / 'atgahae'tti yastasminneva samudghAte ghiyate 'tato paDiniyasati' tato-narakAvAsA-1 samudghAtAdvA 'iha samAgaccha 'tti svazarIre kevaiyaM gacche jatti kiyadUraM gaccheda ? gamanamAzritya, 'kevaiyaM pAu dIpa anukrama [300-301] SARERainintenarana ~559~
Page #560
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [6], mUlaM [244-245] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: - prata sUtrAMka [244-245]] - * * * jatti kiyadUraM prApnuyAt ? avasthAnamAnitya, aMgulassa asaMkhejahabhAgamettaM ve'tyAdi, iha dvitIyA saptamyarthe draSTavyA, aGgalaM iha yAvatkaraNAdidaM dRzya-vihatthiM vArayaNi vA kuJchi vA dhaNuM vA kosa vA joyaNaM vA joyaNasayaM vA joyaNasahassaM vA joyaNasayasahassaM vA' iti logate ve'tyatra gatveti zeSaH, tatazcAyamA-utpAdasthAnAnusAreNAGgalAsalyeyabhAgamAtrAdike kSetre | samudghAtato gatvA, katham ? ityAha-egapaesiyaM sehiM mottUNa'tti yadyaSyasamaveyapradezAvagAhasvabhAvo jIvastathA'pi naikapradezazreNIvatryasatyapradezAvagAhanana gacchati tathAsvabhAvatvAdityatastAM muktvetyuktamiti // SaSThazate SaSThaH // 6-6 // - - - SaSThoddezake jIvavaktavyatokA saptame tu jIvavizeSayonivaktavyatAdirartha ucyate, taba cedaM sUtram ahaNaM bhaMte ! sAlINaM bIhINaM godhUmANaM javANaM javajavANaM eesi NaM dhannANaM koDAuttANaM pallAuttANaM maMcAuttANaM mAlAutsANaM ullisANaM littANaM pihiyANaM muhiyANaM laMchiyANaM kevatiyaM kAla joNI saMciDhAi, * goyamA ! jahanneNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM tinni saMvaccharAI teNa paraM joNI pamilAyada teNa paraM joNi pa viddhaMsaha teNa para bIe abIe bhavati teNa paraM joNIvocchede pannate smnnaauso|| aha bhaMte ! kalAyamasUra-| TrA tilamuggamAsaniphAvakulatthaAlisaMdagasatINapalimaMdhagamAdINaM eesi NaM dhanANaM jahA sAlINaM tahA eyA-13 Navi, navaraM paMca saMvaccharAI, sesaM taM ceva / aha bhaMte ! ayasikusuMbhagakodavakaMguvaragarAlagakodUsagasaNasarisa|vamUlagavIyamAdINaM eesi NaM dhannANaM, eyANivi taheva, navaraM satta saMbaccharAI, sesaM taM ceva / / (sUtraM 246) - dIpa anukrama [300-301] CREARSA atra SaSTha-zatake SaSThaM-uddezaka: samApta: atha SaSThaM-zatake saptama-uddezaka: Arambha: ~560
Page #561
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [246] dIpa anukrama [302] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [7], mUlaM [ 246] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 274 // 'aha bhaMte' ityAdi, 'sAlI 'ti kalamAdInAM 'vIhINaM'ti sAmAnyataH 'javajavANaM' ti yavavizeSANAm 'etesiNa'mityAdi, utktatvena pratyakSANAM, 'kohAuttANa'tti koSThe-kuzUle AguptAni tatprakSepaNena saMrakSaNena saMrakSitAni koSThAguptAni teSAM 'pallAuntANaM'ti iha palyo - vaMzAdimayo dhAnyAdhAravizeSaH 'maMcA uttANaM mAlA uttANa mityatra maJcamAlayorbheda:"akuDDe hoi maMco mAlo ya gharovariM hoti" [abhittiko maJca mAlazca gRhopari bhavati ] 'olittANaM' ti dvAradeze pidhAnena | saha gomayAdinA'valiptAnAM 'littANaM' ti sarvato gomayAdinaiva liptAnAM 'pihiyANaMti sthagitAnAM tathAvidhAcchAdanena 'muddiyANaM'ti mRttikAdimudrAvatAM 'laMDiyANaM ti rekhAdikRta lAnchanAnAM, 'joNi'ti aGkurotpattihetuH 'teNa paraM'ti | tataH paraM 'pamilAya'tti pramlAyati varNAdinA hIyate 'paviddhaMsada'ti kSIyate, evaM ca bIjamabIjaM ca bhavati-uptamapi nAGkuramutpAdayati, kiMmuktaM bhavati ? - 'teNa paraM joNIvocchee paNNatte'ti / 'kalAya'tti kalAyA vRttacanakA ityanye 'masUra'tti bhilaGgAH canakikA ityanye 'niSphAva'tti ballAH 'kulattha'tti cavalikAkArAH cipiTikA bhavanti 'Alisa| daga'tti vavalakaprakArAH cavalakA evAnye 'saINa'tti tuvarI 'palimaMthaga'tti vRttacanakAH kAlacanakA ityanye 'ayasi tti bhaGgI 'kusuMbhaga'ti laTTA 'varaga'ti varaho, rAlaga'tti vizeSaH 'kodUsaga'ti kodravavizeSaH 'saNa'tti tvamadhAnanAlo dhAnyavizeSaH 'sarisava'tti siddhArthakAH 'mUlagayIya'tti mUlakabIjAni zAkavizeSavIjAnItyarthaH // anantaraM sthitiruktA'taH sthitereva vizeSANAM muhUrtAdInAM svarUpAbhidhAnArthamAha egamegassa NaM bhaMte! muttassa kevatiyA UsAsaddhA viyAhiyA ?, goyamA ! asaMkhejjANaM samayANaM samuda Education Internationa kALa-svarUpaM evaM samu-gaNitaM For Pass Use Only ~ 561~ 6 zatake uddezaH 7 dhAnyayonikAlaH sU 246kAla prarUpaNA sU0 247 // 274 //
Page #562
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [247 -248] + gAthA: dIpa anukrama [ 303 -312] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [7], mUlaM [ 247 - 248 ] + gAthA: pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [05], aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Jan Education) |yasamitisamAgameNaM sA egA Avaliyatti pavuccai, saMkhejjA AvaliyA UsAso saMkhejA AvaliyA ni| ssAso- haTThassa aNabagalassa, niruvakissa jaMtuNo / ege UsAsanIsAse, esa pANukti buccati // 1 // santa pANi se dhove, satta thocAI se lve| lavANaM sattahttarie, esa muhutte vidhAhie // 2 // tinni sahassA sapta va sayAI tevataraM va uusaasaa| esa muhato diTTho sabehiM anaMtanANIhiM // 3 // eSaNaM muttapamANeNaM tIsamuhatto ahorato, pannarasa ahorattA pakkho do pakkhA mAse do mAsA uU tinni uue ayaNe do apaNe saMvacchare paMcavaccharie juge vIsaM jugAI vAsasayaM dasa vAsasayAI vAsasahassaM sayaM vAsasahassAI | vAsasayasahassaM caurAsIti vAsasyasahassANi se ege puge caurAsItI puvaMgasaya sahassAI se ege puve, [ evaM pUbve ] 2 tuDie 2 aDaDe 2 avave 2 hue 2 uppale 2 paume 2 naliNe 2 acchaNiure 2 ae 2 pau ya 2 nae ya 2 cUliyA 2 sIsapaheliyA 2 etAva tAva gaNie etAva tAva gaNiyassa visae, teNa paraM ? o mie / se ki taM omie?, 2 duvihe paNNatte taMjahA paliovame ya sAgarovame ya, se kiM taM pali ovame ? se kiM taM sAgarovame ? | sattheNa sutikkheNaci chettuM bhettuM ca jaM kira na sakA / taM paramANu siddhA vayaMti Adi pamANAnaM // 1 // anaMtANaM paramANuSoggalANaM samudayasamitisamAgameNaM sA egA ussaNhasahiyAti vA saNhasahiyAti vA uddhareNUti vA tasareNUti vA rahareNUti vA vAlaggei vA likkhAti vA jyAti vA javamajjheti vA aMguleti vA, aGka ussaNhasahiyAo sA egA sahasahiyA aTTha sahasahiyAo kALa-svarUpaM evaM samu-gaNitaM For Parts Only ~ 562~ janrary or
Page #563
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [247 248] + gAthA: dIpa anukrama [ 303 -312] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [7], mUlaM [ 247 - 248 ] + gAthA: pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [05], aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyA prajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 275 // sA egA uhareNU aTTa uhureNUo sA egA tasareNU aTTha tasareNUo sA egA rahareNU aha rahareNUo se ege devakuruuttarakurugANaM maNUsANaM vAlagge evaM harivAsaramma gahemavaerannavayANaM putravidehANaM maNUsANaM aTTha vAlaggA sA egA likkhA aTTha likkhAo sA egA jyA aTTha jyAo se ege jabamajjhe aTTha javamajjhAo se ege aMgule, eeNaM aMgulapamANeNaM cha aMgulANi pAdo vArasa aMgulAI vihasthI cauddIsaM aMgulAI rayaNI aDayAlIsaM aMgulAI kucchI channauti aMgulANi se ege daMDeti vA ghaNUti vA jUti vA nAliyAti vA aveti vA musaleti vA, eeNaM dhaNuppamANeNaM do dhaNusahassAI gAuyaM cattAri gADaghAI joyaNaM, eeNaM joyaNappamANeNa je palle joyaNaM AyAmavikkhaMbheNaM joyaNaM uhUM uccateNaM taM tiDaNaM savisesaM pariraeNaM, se NaM | egAhiyavayAhiyateyAhiya ukkosa sattarattapparUDhANaM saMmaTTe saMmicie bharie vAlaggakoDINaM [te], se NaM vAlagge no aggI dahejA no bAU harejA no kutthejA no parividvaMsejA no pratittAe havamAgacchejA, tatorNa vAsa|sae 2 egamegaM bAlagaM avahAya jAvatieNaM kAleNaM se palle khINe nIrae nimmale niTTie nilleve avahaDe visuddhe bhavati, se taM paliodame / gAhA-eesiM palANaM koDAkoDI haveja dasaguNiyA / taM sAgarovamassa u ekassa bhave parimANaM // 1 // eeNaM sAgarovamapamANeNaM cattAri sAgarovamakoDAkoDIo kAlo |susama susamA 1 tinni sAgaro vamakoDAkoDIo kAlo susamA 2 do sAgarovamakoTAkoDIo kAlo susama dUsamA 3 egA sAgaroyamakoDAkoDI bApAlIsAe vAsasahassehiM UNiyA kAlo dUsamasusamA 4 ekavIsaM Eaton Internation kALa-svarUpaM evaM samu-gaNitaM For Parts Use One ~ 563~ 6 zataka uddezaH 7 kAlasvarUpaM sU 247 // 275 //
Page #564
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [247-248] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: * prata sUtrAMka [247 45% -248] - - gAthA: vAsasahassAI kAlo dUsamA 5 ekavIsaM vAsasahassAI kAlo dUsamadUsamA 6 / puNaravi osappiNIe 8/ | ekavIsaM vAsasahassAI kAlo dUsamadUsamA 1 ekavIsaM vAsasahassAI jAva cattAri sAgarovamakoDAkoDIo kAlosusamasusamA,dasa sAgarovamakoDAkoDIo kAlo osappiNI dasa sAgarocamakoDAkoDIo kAlo ussappiNIvIsaM sAgarovamakoDAkoDIo kAlo osapiNI ya ussappiNI y||(suutrN 247)jaMbUddIve NaM bhaMte ! &AdIve imIse osappiNIe susamasusamAe samAe uttamaTTapattAe bharahassa vAsassa kerisae AgArabhAvapaDo-|| yAre hotthA ?, goyamA! bahusamaramaNije bhUmibhAge hotthA, se jahAnAmae-AliMgapukkhareti vA evaM utsarakuruvattavayA neyavA jAva AsapaMti sayaMti, tIseNaM samAe bhArahe vAse tatthara dese 2 tahiM 2 bahave orAlA kuddAlA jova kusavikusavisuddharukkhamUlA jAva chavihA magussA aNusa jitthA paNNattA, taM0-pamhagaMdhA 1 miyagaMdhA 2 amamA 3 teyalI 4 sihAsaNiM 5 cAri / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! (sUtraM 248) // 6-7 // 'UsAsaddhAviyAhiya'tti ucchrAsAddhA iti ucchAsapramitakAlavizeSAH 'vyAkhyAtA' uktA bhagavadbhiriti, atrottaram'asaMkhejjetyAdi, asaJjayAtAnAM samayAnAM sambandhino ye samudAyA-vRndAni teSAM yA samitayo-mIlanAni tAsAM nayA samAgamaH-saMyogaH samudAyasamitisamAgamastena yatkAlamAnaM bhavatIti gamyate saikA''valiketi procyate, 'saMkhejA Ava liya'ti kila SaTrapaJcAzadadhikazatadvayenAvalikAnAM kSullakabhavagrahaNaM bhavati, tAni ca saptadaza sAtirekANi ucchAsaniHzvAsa& kAle, evaM ca saGkhyAtA AvalikA ucchAsakAlo bhavati ||'htttthsse tyAdi, hRSTasya'tuSTasya 'anavakalpasya' jarasA'nabhi - ---- dIpa anukrama [303-312] kALa-svarUpaM evaM sam-gaNitaM ~564~
Page #565
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [247-248] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05] aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [247 -248] gAthA: bhUtasya 'nirupaliSTasya vyAdhinA prAk sAmprataM cAnabhibhUtasya 'jantoH' manuSyAdereka ucyAsena saha niHzvAsa ucchAsaniH- 6 zatake prajJapti abhayadevI zvAsaH ya iti gamyate epa prANa ityucyate // 'satte'tyAdi gAthA, 'satta pANU' iti prAkRtatvAt sapta prANA ucchAsaniH- uddezaH 7 yAvRttiH | zvAsA ya iti gamyate sa stoka ityucyata iti vartate, evaM sapta stokA ye sa lavaH, lavAnAM saptasaptatyA eSaH-adhikRto hai muhUrto vyAkhyAta iti // 'tinni sahassA' gAhA asyA bhAvArtho'yamU-saptabhirucchAsaiH stokaH stokAzca lave sapta kaarbhaavaa||27|| Tra tato lavaH saptabhirguNito jAtakonapaJcAzat , muhUrte ca saptasaptatirlavA iti sA ekonapaJcAzatA guNiteti jAtaM yathoktaM tyavatArazca sU248 * mAnamiti / etAva tAva gaNiyassa visae'tti etAvAn-zIrSaprahelikAprameyarAziparimANaH tAvaditi kramArthaH gaNitavisApayo-gaNitagocaraH gaNitaprameya ityarthaH / 'ovamiya'tti upamayA nivRttamaupamikaM upamAmantareNa yat kAlapramANamanati- zayinA grahItuM na zakyate tadopamikamiti bhAvaH // atha patyopamAdiprarUpaNAya paramANvAdisvarUpamabhidhirasurAha-'satyeNe tyAdi, chettumiti khadAdinA dvidhA ka 'bhe' sUcyAdinA sacchidraM karnu 'yA' vikalpe kileti lakSaNamevAsyedama-|| | bhidhIyate na punastaM ko'pi chettaM mena vA''rabhata ityarthasaMsUcanArthaH, 'siddha'tti jJAnasiddhAH kevalina ityarthaH na tu siddhAH| siddhiMgatAsteSAM vadanasthAsambhavAditi, 'Adi' prathama 'pramANAnAM vakSyamANotzlakSNazlakSNikAdInAmiti, yadyapi ca | naizcayikaparamANorapIdameva lakSaNaM tathA'pIha pramANAdhikArAvyAvahArikaparamANulakSaNamidamavaseyam // atha pramANAntara // 276 // lakSaNamAha-'arNatANa'mityAdi, 'anantAnAM vyAvahArikaparamANupudgalAnAM samudayAH-vyAdisamudayAsteSAM samitayomIlanAni tAsAM samAgamaH-pariNAmavazAdekIbhavanaM samudayasamitisamAgamastena yA parimANamAtreti gamyate, sA ekA'tya dIpa anukrama [303-312] sures kALa-svarUpaM evaM sam-gaNitaM ~565
Page #566
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [247-248] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: % prata sUtrAMka 25 [247 -248] %ACANCERGa % 5 ntaM lakSNA lakSNazlakSNA saiva zlakSNazlakSNikA ut-prAvalyena zlakSNazlakSiNakA utzlakSNalakSNikA 'iti' upadarzane 'vA' samuccaye, ete ca utzlakSNazlakSNikAdayo'GgulAntA daza pramANabhedA yathottaramaSTaguNAH santo'pi pratyekamanantaparamAMNutvaM na gyabhicarantItyata uktam-'ussAhasahiyAi 'tyAdi, 'saNhasahiya'tti prAktanapramANApekSayA'STaguNatvAd uddhareNyapekSayA tvaSTamabhAgatvAt zlakSNazlakSNikA ityucyate, 'uhureNu'tti adhistiyekcalanadharmopalabhyo reNuH uddhareNuH |'tasareNu'tti vyasyati-paurastyAdivAyuprerito gacchati yo reNuH sa trasareNuH 'rahareNu'tti rathagamanorakhAto reNU rathareNuH, vAlApalikSAdayaH pratItAH riyaNi'tti hastaH 'nAliya'tti yaSTivizeSaH 'akkhe'tti zakaTAvayabavizeSaH taM tiuNa savisesaM pariraeNati tad yojanaM triguNaM savizeSa, vRttaparidheH kizcinyUnaSaDUbhAgAdikatriguNatvAt , 'se NaM ekAhiyabehiyatehiya'tti SaSThIbahuvacanalopAd ekAhikadvyAhikacyAhikAnAm 'ukosa'tti utkarSataH saptarAtraprarUDhAnAM bhRto vAlAgrakoTInAmiti sambandhaH, tatraikAhikyo muNDite zirasi ekenAlA yAvatyo bhavantIti, evaM zeSAsvapi bhAvanA kAryA, kathambhUtaH ityAha-saMsRSTaH' AkarNabhRtaH saMnicitaH pracayavizeSAnniviDaH, kiMbahunA ?, evaM bhRto'sau yena 'teNaM'ti tAni vAlAmANi 'no kuttheja'tti na kuthyeyuH pracayavizeSAcchupirAbhAvAdvAyorasambhavAcca nAsAratAM gaccheyurityarthaH, 3 / ata eva 'no pariviseja'tti na parividhvaMserana-katipayaparizATamapyaGgIkRtya na vidhvaMsaM gaccheyuH, ata eva ca 'no|| pUittAe rakhamAgaccheja'tti na pUtitayA-na pUtibhAvaM kadAcidAgaccheyuH 'taoNa'ti tebhyo vAlAgrebhyaH 'egamega vAlaggaM avahAya'tti ekaikaM vAlAgramapanIya kAlo mIyata iti zeSaH, tatazca 'jAvaieNa'mityAdi, yAvatA kAlena gAthA: dIpa anukrama [303-312] PESAKA kALa-svarUpaM evaM sam-gaNitaM ~566~
Page #567
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [247 248] + gAthA: dIpa anukrama [ 303 -312] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [7], mUlaM [ 247 - 248 ] + gAthA: pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [05], aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1 // 277 // sa palyaH 'khINe'tti vAlAgrAkarSaNAtkSayamupagata AkRSTadhAnyakoSThAgAravat, tathA 'nIrae'tti nirgatarajaHkalpasUkSmataravAlAmo'pakRSTadhAnyarajaH koSThAgAravat, tathA 'nimmale 'tti vigatamalakalpasUkSmataravAlAgraH pramArjanikApramRSTakoSThAgAravat, tathA 'niTThiya'tti apaneyadravyApanayamAzritya niSThAM gataH viziSTaprayalapramArjitakoSThAgAravat, tathA 'nilleva'tti atyantasaMzleSAttanmayatAM gataH vAlAgrApahArAdapanItabhittyAdigatadhAnyalepa koSThAgAravat, atha kasmAnnirlepaH ? ityata Aha'avahaDe' tti niHzeSavAlAgralepApahArAt ata eva 'vizuddhe'tti rajomalakalpavAlAgravigamakRtazuddhatvApekSayA lepakalpavAlAgrApaharaNena vizeSataH zuddho vizuddhaH, ekArthAzcaite zabdAH, vyAvahArikaM cedamaddhApalyopamaM, idameva yadA'sayeyakhaNDI| kRtaikaika vAlAprabhRtapalyAdvarSazate 2 khaNDazo'poddhAraH kriyate tadA sUkSmamucyate, samaye samaye'poddhAre tu dvidhaiyoddhArapalyopamaM bhavati, tathA taireva bAlAyeM spRSTAH pradezAsteSAM pratisamayApoddhAre yaH kAlastadvyAvahArikaM kSetrapalyopamaM punastairevAsaye yakhaNDIkRtaiH spRSTAspRSTAnAM tathaivApoddhAre yaH kAlastatsUkSmaM kSetrapalyopamam // evaM sAgaropamamapi vijJeyamiti // kAlAdhikArAdidamAha-- 'jaMbuddIve Na' mityAdi, 'uttamaTTapattA eti uttamAn tatkAlApekSayotkRSTAnarthAn - AyuSkAdIn prAptA uttamArthaprAptA uttamakASThAM prAptA vA prakRSTAvasthAM gatA tasyAm 'AgArabhAva paDoyAre' tti AkArasya AkRterbhAvA:- paryAyAH, athavA''kArAzca bhAvAzca AkArabhAvAsteSAM pratyavatAraH - avataraNamAvirbhAva AkArabhAvapratyavatAraH 'bahusamaramaNi 'ti bahusamaH - atyantasamo'ta eva ramaNIyo yaH sa tathA, 'AliMgapukkhare' tti murajamukhapuDhaM, lAghavAya sUtramatidizannAha - 'eca' mityAdi, uttarakuruvaktavyatA ca jIvAbhigamoktaivaM dRzyA 'muiMgapukkharei vA saratalei vA' kALa-svarUpaM evaM samu-gaNitaM For Parts Only ~ 567~ 6 zatake uddezaH 7 dikha sU 248 // 277 // rryp
Page #568
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [7], mUlaM [247-248] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [247 -248] | sarastalaM sara eva 'karatakhei vA' karatalaM karaevetyAdIti / evaM bhUmisamatAyA bhUmibhAgagatatRNamaNInAM varNapaJcakasya surabhigandhasya mRdusparzasya zubhazabdasya vApyAdInAM vApyAdyanugatotpAtaparvatAdInAmutpAtaparvatAdyAzritAnAM haMsAsanAdInAM || latAgRhAdInAM zilApaTTakAdInAM ca varNako vAcyaH, tadante caitad dRzyam-'tattha NaM bahave bhArayA maNussA maNussIox ya AsayaMti sayaMti ciTThati nisIyaMti tuyahUMtI'tyAdi / 'tattha tatthe'tyAdi, tatra tatra bhAratasya khaNDe khaNDe 'dese dese || | khaNDAMze khaNDAze 'tahiM tahiti dezasyAnte 2, uddAlakAdayo vRkSavizeSAH yAvatkaraNAt 'kayamAlA NahamAlA'ityAdi dRzya, 'kusavikusavisuddha rukkhamUla'tti kuzA:-darbhAH vikuzA-balvajAdayaH tRNavizeSAstairvizuddhAni-tadapetAni vRkSamUlAni-tadadhobhAgA yeSAM te tathA, yAvatkaraNAt 'mUlamaMto kaMdamaMto ityAdi dRzyam, 'aNusajisthati 'anusaktavantaH' pUrvakAlAt kAlAntaramanuvRttavantaH 'pamhagaMdha'tti padmasamagandhayaH 'miyagaMdha'tti mRgamadagandhayaH 'amamatti mamakArarahitAH 'teyatali'tti tejazca talaM ca rUpaM yeSAmasti te tejastalinaH 'saha'tti sahiSNavaH samarthAH 'sarNicAre'tti || zanaiH-mandamutsukatvAbhAvAcarantItyevaMzIlAH zanaizcAriNaH // SaSThazate saptamoddezakaH // 6-7 // gAthA: dIpa anukrama [303-312] KISHESE saptamoddezake bhAratasya svarUpamuktamaSTame tu pRthivInAM taducyate, tatra cAdisUtramkaha NaM bhaMte ! puDhavIo pannattAo?, goyamA ! aTTha puDavIo paNNattAo, taMjahA-rayaNappabhA jAva isI1 prAgAkhyAtAH pRthvya ISatpArabhAravikalA atra tayA yutA iti vizeSaH / atra SaSTha-zatake saptama-uddezaka: samApta: atha SaSThaM-zatake aSTama-uddezaka: Arambha: ~568~
Page #569
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [249] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [249] gAthA: khyA pabhArA / asthi NaM bhaMte ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe ahe gehAti vA gehAvaNAti vA, goyamA! No tiNaDhe 1 zatake prajJaptiH samaDhe / asthi NaM bhaMte ! imIse rayaNappabhAe ahe gAmAti vA jAva saMnivesAti vA ? no tiNaDhe smjhe| uddezaH 8 abhayadevI- asthi NaM bhaMte ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe ahe urAlA balAyA saMseyaMti saMmucchati cAsaM vAsaMti?. ralapRthvyAyA vRttiH haMtA asthi, tinnivi pakareMti devovi pakareti asurovi pa0 nAgovi pa0 / asthi NaM bhaMte ! imIse rayaNa ardhaagRhaa||278|| kavAdare thaNiyasade, haMtA atthi, titrivi pakareti / asthi NaM bhaMte ! imIse rayaNa ahe vAdare agaNikAe?. dAsU 249 goyamA ! no tiNaDhe samaDhe, nannattha viggahagatisamAvannaeNaM / asthi NaM bhaMte ! imIse rayaNa0 ahe caMdima jAva tArArUvA?, no tiNaDhe samajhe / asthi NaM bhaMte ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe caMdAbhAti vA 21, No iNaDhe samaDhe, evaM docAeghi puDhavie bhANiyabvaM, evaM taccAevi bhANiyabva, navaraM devovi pakareti asurovi |pakareti No NAgo pakareti. cautthAevi evaM navaraM devo eko pakareti no asurono nAgo pakareti, evaM || heDillAsu sabAsu devo eko pakareti / asthi NaM bhaMte ! sohammIsANANaM kappANaM ahe gehAi vA 21, no iNaDhe samahe / asthi NaM bhaMte ! urAlA balAhayA ? haMtA atthi, devo pakareti asurovi pakarei no nAo Apakarei, evaM thaNiyasaddevi / asthi NaM bhaMte ! bAyare puDhavikAe bAdare agaNikAe !, No iNadve samaDhe, napaNastha || !! viggahagatisamAvannaeNaM / atthiNaM bhaMte ! caMdima, No tiNaDhe samaDhe / asthi NaM bhaMte ! gAmAi vA , // 278 // maNo tiNaDhe saasthi NaM bhaMte! caMdAbhAti vA?, goyamA! No tiNaDhe samajhe / evaM sarNakumAramAhiMdesuda dIpa anukrama [313-314] HIMIRainrary.org ~569~
Page #570
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [249 ] + gAthA: dIpa anukrama [313 -314] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5/1 (mUlaM + vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar zataka [ - ], uddezaka [8], mUlaM [249] + gAthA pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [05], aMgasUtra- [ 05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH navaraM devo ego pakareti / evaM baMbhaloevi / evaM vaMbhalogassa uvariM sabahiM devo pakareti pucchiyo pa bAyare Auary bAyare agaNikAe vAyare vaNarasahakAe annaM taM ceva || gAhA--tamukAe kappapaNae agaNI puDhavI ya agaNi puDhacIsu / AUteUvaNassai kappuvarimakaNharAIsu // 1 // sUtraM 249 ) // 'kara Na'mityAdi, 'bAdare agaNikAeM' ityAdi, nanu yathA bAdarAgnarmanuSyakSetra evaM sadbhAvAnniSedha ihocyate evaM bAdarapRthivIkAyasyApi niSedho vAcyaH syAt pRthivyAdiSveva svasthAneSu tasya bhAvAditi, satyaM, kintu neha yadyatra nAsti tattatra sarva niSidhyate manuSyAdivad vicitratvAt sUtragaterato'sato'pIha pRthivIkAyasya na niSedha uktaH, aSkAyavAyuvanaspatInAM tviha ghanodadhyAdibhAvena bhAvAnniSedhAbhAvaH sugama eveti, 'no nAo'tti nAgakumArasya tRtIyAyAH pRthivyA adhogamanaM nAstItyata evAnumIyate 'no asuro no nAgo'si, ihApyata eva vacanAcca caturthyAdInAmagho'surakumAranAgakumArayorgamanaM nAstItyanumIyate, saudharmezAnayostvadho'suro gacchati camaravat na nAgakumAraH azaktatvAt, ata evAha'devo pakarei' ityAdi, iha ca vAdarapRthivI tejasorniSedhaH sugama evAsvasthAnatvAt tathA'bUvAyuvanaspatInAmaniSedho'pi sugama eva, tayorudadhipratiSThitatvenAbUvanaspati sambhavAd vAyozca sarvatra bhAvAditi / evaM sarNakumAramAhiMdesu'tti | ihAtidezato vAdarAbUvanaspatInAM sambhavo'numIyate sa ca tamaskAyasadbhAvato'vaseya iti / evaM baMbhaloyassa ubariM sabahiM'ti acyutaM yAvadityarthaH parato devasyApi gamo nAstIti na tatkRtabalAhakAderbhAvaH 'pucchiyo yati bAdaropkAyo'jhikAyo vanaspatikAyazca praSTavyaH, 'annaM taM caiva'tti vacanAnniSedhazca yato'nena vizeSokAdanyatsarvaM pUrvokta Education International For Parts Only ~570~
Page #571
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [249] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [249] gAthA: vyAkhyA- meva vAcyamiti sUcitaM, tathA aveyakAdIpatyArabhArAnteSu pUrvoktaM sarva gehAdikamadhikRtavAcanAyAmanuktamapi niSedhato-|| uddeza.8 prajJaptiH dhyeyamiti // atha pRthivyAdayo ye yatrAdhyetavyAstAM sUtrasaGgahagAthayA''ha-tamukAya'gAhA, 'tamukAe'tti tamaskA-1 abhayadevI hAranapRthvyAyUdavAyaprakaraNe prAgukte 'kappapaNae'tti anantarokasaudharmAdidevalokapaJcake 'agaNI puDhavI yatti agnikAyapRthivIkAyA yadhogRhAyA vRttiH | vadhyetavyo-'asthi NaM bhaMte ! bAdare puDhavikAe bAdare agaNikAe ?, no iNaDe samaThe, naNNastha viggahamatisamAvannaerNAdisU 249 // 279 // ityanenAbhilApena / tathA 'agaNitti agnikAyo'dhyetavyaH 'puDhavIsutti ralaprabhAdipRthivIsUtreSu , 'asthi NaM bhaMte ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe ahe bAdare agaNikAe'ityAdyabhilApeneti / tathA 'AuteUvaNassaItti apkAyatejovanaspatayo'dhyetabyA:-'asthi NaM bhaMte ! bAdare AukAe bAyare teukkAe bAyare vaNassaikAe, no iNaDhe samahe' ityAdi-18 nA'bhilApena, keSu ? ityAha-kappuvarima'tti kalpapaJcakoparitanakalpasUtreSu, tathA 'kaNharAIsutti prAgukta kRSNArAjI sUtra iti, iha ca brahmalokoparitanasthAnAnAmadho yo'vanaspatiniSedhaH sa yAnyavAyupratiSThitAni teSAmadha AnantaryeNa || &AvAyoreva bhAvAdAkAzapratiSThitAnAmAkAzasyaiva bhAvAdavagantavyaH, agnestvasvasthAnAditi // anantaraM bAdarApkAyAdayo|'bhihitAste cAyurvandhe sati bhavantItyAyurvandhasUtram // 27 // _kativihe NaM bhaMte ! AuyabaMdhae pannattA, goyamA! chabihA AuyabaMdhA pannattA, taMjahA-jAtinAmanihabhattAue 1 gatinAmanihattAue 2 ThitinAmanihattAue 3 ogAhaNAnAmanihattAue 4 paesanAmanihattAue 5 aNubhAganAmanihattAue 6 daMDao jAva vemANiyANaM // jIvANaM bhaMte ! kiM jAinAmanihattA jAva aNu dIpa anukrama [313-314] ~571~
Page #572
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [250] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [250 dIpa bhAganihattA ?, goyamA ! jAtinAmanihattAvi jAba aNubhAganAmanihatAvi, daMDao jAva vemANiyANaM / jIvA NaM bhaMte / kiMjAinAmanihattAuyA jAva aNubhAganAmanihattAuyA ?, goyamA ! jAinAmanihattAuyAvi jAva aNubhAganAmanihattAuyAvi, daMDao jAva bemANiyANaM / evaM ee duvAlasa daMDagA bhANiyabA / jIvA NaM bhaMte ! kiM jAtinAmanihattA 1 jAinAmanihattAjyA 21,12 // jIvA rNa bhaMte ! kiMjAinAmanivattA jAtinAmaniuttAuyA 4 jAigoyanihattA 5 jAigoyanihattAuyA 6 jAtigopaniuttA 7 jAigoyaniuttAuyA 8 jAiNAmagoyanihattA 9 jAiNAmagoyanihattAuyA 10 jAiNAmagoyaniuttA 11? jIvA NaM bhaMte ! kiM jAinAmagoyaniuttAuyA 12 jAva aNubhAganAmagoyaniuttAuyA ?, goyamA ! jAinAmagoyaniuttAuyAvi jAva aNubhAganAmagoyaniuttAuyAvi daMDao jAva vemANiyANaM // (suutrN250)|| / tatra 'jAtinAmanihattAue'tti jAtiH ekendriyajAtyAdiH paJcadhA saiva nAmeti-nAmakarmaNa uttaraprakRtivizeSo jIvapariNAmo vA tena saha nidhatta-nipiktaM yadAyustajAtinAmanidhattAyuH, niSekazca karmapugalAnAM pratisamayamanubhavanAthaM | 8||racaneti 1, 'gatinAmanidhattAue'tti gatiH-narakAdikA caturdhA zeSa tathaiva 2, 'ThiinAmanidhattAue'tti sthiti| riti yatsthAtavya kacidvivakSitabhave jIvenAyuHkarmaNA vA saiva nAma-pariNAmo dharmaH sthitinAma tena viziSTaM nidhattaM yadAyurdalikarUpaM tat sthitinAmanidhattAyuH 3, athaveha sUtre jAtinAmagatinAmAvagAhanAnAmagrahaNAjAtigatyavagAhanAnAM prakRtimAtramukta, sthitipradezAnubhAganAmagrahaNAttu tAsAmeva sthityAdaya uktAste ca jAtyAdinAmasambandhitvAnnAma anukrama [315] Nirauasaram.org ~572~
Page #573
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [250] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [250] dIpa vyAkhyA- 1 | karmarUpA eveti nAmazabdaH sarvatra karmArtho ghaTata iti sthitirUpaM nAma-nAmakarma sthitinAma tena saha nidhattaM yadAyastasthi-||6 zatake prajJaptiH tinAmanidhattAyuriti 3, 'ogAhaNAnAmanidhattAuetti avagAhate yasyAM jIvaH sA'vagAhanA-zarIraM audArikAdi abhayadA- tasthA nAma-zrIdArikAdizarIranAmakambhetyavagAhanAnAma avagAhanArUpo vA nAma-pariNAmo'vagAhanAnAma tena saha kAda jAtinAmayA vRttiH1 yannidhattamAyustadavagAhanAnAmanidhattAyuH 4, 'paesanAmanihattAue'tti pradezAnAM-AyuHkarmadravyANAM nAma-tathAvidhA | sU0 250 // 28 // pariNatiH pradezanAma pradezarUpaM vA nAma-karmavizeSa ityarthaH pradezanAma tena saha nidhattamAyustarapradezanAmanidhattAyuriti 5, 'aNubhAganAmanidhattAue'tti anubhAga--AyurdravyANAmeva vipAkastallakSaNa eva nAma-pariNAmo'nubhAganAma anubhAgarUpaM vA nAmakarma anubhAganAma tena saha nidhattaM yadAyustadanubhAganAmanidhattAyuriti / atha kimarthaM jAtyAdinAma karma-16 NA''yurvizeSyate ?, ucyate, AyuSkasya prAdhAnyopadarzanArtha yasmAnArakAdyAyurudaye sati jAtyAdinAmakarmaNAmudayo bhavati, nArakAdibhavopagrAhakaM cAyureva, yasmAduktamihaiva-'neraie NaM bhaMte ! neraiesu uvavajjai aneraie neraiesu ubavajaha?, goyamA ! neraie neraiesu uvavajai no aneraie neraiesu upavajaItti, etaduktaM bhavati-nArakAyuHprathamasamayasaMvedana, eva nArakA ucyante tatsahacAriNAM ca paJcendriyajAtyAdinAmakarmaNAmapyudaya iti, iha cAyurvandhasya pavidhatve upakSipte yadAyupaH SaDUvidhatvamuktaM tadAyuSo bandhAvyatirekAdvaddhasyaiva cAyurvyapadezaviSayatvAditi / 'daMDaotti 'neraiyANaM bhaMte / kativihe AuyabaMdhe pannatte' ? ityAdivaimAnikAntazcaturviMzatidaNDako vAcyo'ta evAha-'jAva vemANiyANa'ti // atha karmavizeSAdhikArAttadvizeSitAnAM jIvAdipadAnAM dvAdaza daNDakAnAha-'jIcA NaM bhaMte ! ityAdi, 'jAtinAma-12 anukrama [315] R-6- 256515 SanEairature MIRaitaram.org ~573~
Page #574
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [250] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [250] dIpa nihatta'tti jAtinAma nighata-niSitaM viziSTabandhaM vA kRtaM yaiste jAtinAmanidhattAH 1 evaM gatinAmanidhattAH 2, yAvaskaraNAt 'ThitinAmanihattA 3 ogAhaNAnAmanihattA 4 paesanAmanihattA 5 aNubhAganAmanihattA 6' iti dRzya. vyAkhyA tathaiva, navaraM jAtyAdinAnAM yA sthitiya ca pradezA yazcAnubhAgastasthityAdinAma avagAhanAnAma zarIranAmeti. | ayameko daNDako vaimAnikAntaH 1, tathA 'jAtinAmanihattAuti jAtinAmnA saha nidhattamAyuyaste jAtinAmanidhasAyuSaH, evamanyAnyapi padAni, ayamanyo daNDakaH 2, evamete 'duvAlasa daMDaga'tti amunA prakAreNa dvAdaza daNDakA bhavanti, tatra dvAvAdhau darzitAvapi saGkhyApUraNArthaM punadarzayati-jAtinAmanidhattA ityAdirekA, 'jAinAmanihattAuyA' ityaadidvitiiyH2| 'jIvANaM bhaMte ! kiMjAinAmaniuttA'ityAdistRtIyaH 3, tatra jAtinAma niyukta-nitarAM yuktaPA saMbaddhaM nikAcitaM ghedane vA niyuktaM paiste jAtinAmaniyuktAH, evamanyAnyapi 5, 'jAinAmaniuttAuyA ityAdizcatarthaH | tatra jAtinAmnA saha niyuktaM-nikAcitaM vedayitumArabdhaM vA''yuthai ste tathA, evamanyAnyapi 5, 'jAigoyanihattA' ityAdiH paJcamaH, tatra jAte:-ekendriyAdikAyA yaducitaM gotra-nIcairgotrAdi tajAtigotraM tannidhattaM yaiste jAtigotranidhattA, evamanyAnyapi 5, jAigoyanihattAuyA ya ityAdi SaSThaH, tatra jAtigotreNa saha nidhattamAyuyaiste jaatigotrnidhttaayup| evamanyAnyapi 5 'jAigoyaniuttA'ityAdisaptamaH 7 tatra jAtigotraM niyukta yaiste tathA, evamanyAnyapi 5, | 'jAigoyaniuttAuyA ityAdiraSTamaH 8 tatra jAtigotreNa saha niyuktamAyuyaste tathA, evamanyAnyapi 5, 'jAtinAmagoyanihattA ityAdirnavamaH 9 tatra jAtinAma gotraM ca nidhattaM yaiste tathA, evamanyAnyapi 5, 'jIvA NaM bhaMte / kiM jAi anukrama [315] ************** Ramanand Maanasaram.org ~574~
Page #575
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [250] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [250] sRtodakA dIpa vyAkhyA l nAmagoyanihattAuyA ?" ityAdirdazamaH 10 tatra jAtinAmnA gotreNa ca saha nidhattamAyuyaiste tathA, evamanyAnyapi 5, 6 zatake prajJaptiH 'jAinAmagoyaniuttA'ityAdirekAdazaH 11 tatra jAtinAma gotraM ca niyukta yaiste tathA, evamanyAnyapi 5, 'jIvA NaM uddezaH8 abhayadevI- bhaMte ! kiM jAinAmagoyaniuttAuyA ityAdidizaH 12, tatra jAtinAnA gotreNa ca saha niyuktamAyuyaiste tathA, evama- samudrANAmu yA vRttiH14 nyAnyapi 5 // iha ca jAtyAdinAmagotrayorAyuSazca bhavopagrAhe prAdhAnyakhyApanArthaM yathAyoga jIvA vizeSitAH, vAcanA|ntare cAcA evASTau daNDakA dRzyanta iti / pUrva jIvAH svadharmataH prarUpitAH, atha lavaNasamudraM svadharmata eva prarUpayannAha-13 disU 251 // 28 // | lavaNe NaM bhaMte ! samudde kiM ussiodae patthaDodae khubhiyajale akhubhiyajale ?, goyamA ! lavaNe NaM samude || usiodae no patthaDodae khubhiyajale no akhubhiyajale etto AttiM jahA jIvAbhigame jAva se teNa| goyamA bAhirayA NaM dIvasamudA punA punappamANA volamANA bosahamANA samabharaghahattAe ciTThati hai|sNtthaanno egavihivihANA vitdhArao aNegavihivihANA duguNAduguNappamANao jAva assi tiriyaloe asaMkhejA dIvasamudA sayaMbhuramaNapajjavasANA pannattA smnnaauso|| dIvasamuddA NaM bhaMte ! kevatiyA nAma|ghe hi pannattA ?, goyamA ! jAvatiyA loe subhA nAmA subhA rUvA subhA gaMdhA subhA rasA mubhA phAsA evatiyA NaM dIvasamuddA nAmadhejehiM pannattA, evaM neyavA subhA nAmA uddhAro pariNAmo saghajIvA gaM / sevaM // 28 // bhiMse ! sevaM bhaMte ! (sUtraM 251) // 6-8 // chaTThasayassa aTThamo 'lavaNe 'mityAdi, 'ussiodae'tti 'ucchritodakaH' arddhavRddhigatajalaH, tadvRddhizca sAdhikaSoDazayojanasahasrANisi anukrama [315] 6456456-05-5 SARERatunintamarkomal ~575~
Page #576
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [251] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [251] dIpa patthaDodae'tti prastRtodaka samajala ityarthaH 'khubhiyajale'tti velAvazAt , belA ca mahApAtAlakalazagatavAyukSobhAditi, ettoADhatta'mityAdi, itaH sUtrAdArabdhaM tadyathA jIvAbhigame tathA'dhyetanyaM, taccedam-'jahA NaM bhaMte ! lavaNasamudde kA ussiodae no patthayodae khubhiyajale no akhubhiyajale tahA gaM bAhiragA samuddA kiM ussiodagA 41, goyamA / bAhiragA samuddA no ussiodagA patthaDodagA no khubhiyajalA akhubhiyajalA puNNA puSNappamANA volaTTamANA bosaTTa & mANA samabharaghaDatAe ciTThati / asthi NaM bhaMte ! lavaNasamudde vahave orAlA balAyA saMseyaMti saMmucchaMti vAsaM vAsaMti !, hatA asthi / jahA NaM bhaMte ! lavaNe samudde bahave orAlA 5 tahA NaM bAhiresuvi samuddesu orAlA 51, no iNaDhe samaDhe / se keNaDeNaM bhaMte / evaM cucai-bAhiragA NaM samuddA punnA jAva ghaDatAe ciTThati 1, goyamA ! bAhiraesu NaM samuddesu bahave | & udagajoNIyA jIvA ya poggalA ya udagattAe vakamaMti viukkamati cayati ubavajjati' zeSa tu likhitamevAsti, vyakta cedamiti / 'saMThANao'ityAdi, ekena 'vidhinA prakAreNa cakravAlalakSaNena vidhAnaM-svarUpasya karaNaM yeSAM te ekavidhividhAnAH, vistArato'nekavidhividhAnAH, kutaH? ityAha-'duguNe'tyAdi, iha yAvatkaraNAdidaMdRzyam-'pavittharamANA 2 bahuuppalapaumakumuyanaliNasubhagasogaMdhiyapuMDarIyasamahApuMDarIyasatapattasahassapattakesaraphullovaiyA' utpalAdInAM kezaraiH phullaizcopapetA ityarthaH 'unbhAsamANavIiya'tti,(avabhAsamAnavIcayaH sAmAnyavAtasya sarvatra bhAvAt pAtAlakalazAnAmanyatrAbhAve'pi nAsaMgativIMcInAM) 'subhA nAma'tti svastikazrIvatsAdIni 'subhA rUba'tti zuklapItAdIni devAdIni vA 'mubhA gaMdha'tti surabhigandhabhedAH gandhaSanto vA kappUrAdayaH 'subhA rasatti madhurAdayaH rasavantovAH zarkarAdayaH 'subhA kAsa'tti | anukrama [316] ~576~
Page #577
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [251] dIpa anukrama [316] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [8], mUlaM [251] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vyAkhyAprajJaptiH abhayadevI yAvRttiH 1 // 282 // mRduprabhRtayaH sparzavanto vA navanItAdaya: 'evaM neyavA subhAnAma'tti evamiti - dvIpasamudrAbhidhAyakatayA netavyAni zubhanAmAni pUrvoktAni tathA 'uddhAro' tti dvIpasamudreSUddhAro netavyaH, sa caivam -- 'dIvasamuddA NaM bhaMte ! kevaiyA uddhArasamaeNaM pannattA ?, goyamA ! jAvaiyA aDDAijANaM uddhArasAgarovamANaM uddhArasamayA evaiyA dIvasamuddA uddhArasamaeNaM | pannattA' yenaikaikena samayena ekaikaM vAlAgramudriyate'sAbuddhArasamayo'tastena / tathA 'pariNAmo 'tti pariNAmo netavyo dvIpasamudreSu sa caivam- 'dIvasamuddA NaM bhaMte! kiM puDhavipariNAmA AupariNAmA jIvapariNAmA poggalapariNAmA 1, 4 goyamA ! puDhavIpariNAmAvi AupariNAmAvi jIvapariNAmAvi poggala pariNAmAvI' tyAdi / tathA 'saGghajIvANaM'ti sarva jIvAnAM dvIpasamudreSUtpAdo netavyaH, sa caivam-- ' dIvasamuddesu NaM bhaMte ! sabe pANA 4 puDhavikAiyattAe jAba taskAiyattAe uvavannapucA ?, haMtA goyamA ! asaI aduvA aNatakhutto 'ti // paSThazate'STamoddezakaH // 6-7 dvIpAdiSu jIvAH pRthivyAditvenotpannapUrvA ityaSTamodeza ke uktaM, navame tUtpAdasya karmabandhapUrvakatvAdasAveva prarUpyata ityevaMsambandhasyAsyedamAdisUtram - jIve NaM bhaMte ! NANAvaraNijjaM kammaM baMdhamANe kati kammappagaDIo baMdhati ?, govamA ! sattavihabaMdha vA avihabaMdha vA chavibaMdhae vA, baMdhuddeso panavaNAe neo // ( sU0 252 ) // 'jIve Na' mityAdi, 'sattavihabaMdha' AyuravandhakAle 'advavidha'tti AyurvandhakAle 'chavibaMdha 'ti Education Internation atra SaSThaM zatake aSTama uddezakaH samAptaH atha SaSThaM zatake navama uddezaka: ArambhaH For Parks Use Only 6. zatake uddezaH 8 samudrANAmu x tsutodakA di sU 252 ~ 577~ // 282||
Page #578
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [252] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [252] dIpa | sUkSmasamparAyAvasthAyAM mohAyuSorabandhakatvAt / 'baMdhudeso ityAdi, bandhoddezaka: prajJApanAyAH sambandhI caturviMzati-10 | tamapadAtmako'tra sthAne 'netavyaH' adhyetavyaH, sa cAyam-'neraie NaM bhaMte ! NANAvaraNija kammaM baMdhamANe kai kammapaga&DIo baMdhai, goyamA ! avihabaMdhage yA sattavihavaMdhage vA evaM jAva vemANie, navaraM maNusse jahA jIve ityAdi / jIvAdhikArAddevajIvamadhikRtyAha deve NaM bhaMte ! mahiDIe jAva mahANubhAe bAhirae poggale apariyAittA pabhU egavannaM egarUvaM viuvi-18 ttie?, goyamA ! no tiNa? / deve NaM bhaMte ! bAhirae poggale pariyAittA pabhU, haMtA pabhU, se NaM bhaMte ! kiM ihagae poggale pariyAittA viuSpati tatthagae poggale pariyAittA vikucati annatthagae poggale pariyAittA 4 viudyati ?, goyamA 1 no ihagae poggale pariyAittA viuvati, tatthagae poggale pariyAittA vikuvati, no annatthagae poggale pariyAittA viudhati, evaM eeNaM gameNaM jAva egavannaM egarUvaM 1 egavaNaM aNegarUvaM 2 |aNegavannaM egarUvaM 3 aNegavannaM aNegarUvaM 4 caubhaMgo / deve bhaMte ! mahihIe jAva mahANubhAge bAhirae poggale apariyAittA pabhU kAlayaM poggalaM nIlagapoggalattAe | pariNAmettae nIlagaM poggalaM vA kAlagapoggalattAe pariNAmettae ?, goyamAno tiNaDhe samaDhe, pariyAittA pabhU / se NaM bhaMte ! kiM ihagae , poggale taM ceva navaraM pariNAmetitti bhANiyacaM, evaM kAlagapoggalaM ! -SERSE-CLASSIC anukrama [317] gaMdhano parzanA Maanasaram.org ~578
Page #579
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [253] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [253]] vyAkhyA- abhayadevIyA vRttiH // 28 // dIpa lohiyapoggalasAe, evaM kAlagaNaM jAva sukilaM, evaM NIlaeNaM jAvaM sukilla, evaM lohiyapoggala jApa sumi- zatake lattAe, evaM hAliieNaM brAva sudhilaM, taMjahA-evaM eyAe parivADIe aMdharasaphAsa. kaklaDaphAsapoggalaM ta uddezaH 1 majayaphAsapIgagalatAe 2 evaM do dogakapalahuya 2sIyausiNa 2Nihalukkha 9, bannAisavasya pariNAmeha, divAnApura / AlAvagA pa do do poggale apariyAittA pariyAittA // (sUna 253) // | lAnAdAne pugala pari'deve pA'mityAdi, 'egavanaMti kAlAyekavarNam 'ekarUpam' ekavidhAkAraM svazarIrAdi, 'ihamae'tti prajJApanapekSayA ||NAmAzaktiH ihagatAn prajJApakapratyakSAsannakSetrasthitAnityarthaH 'tasthagae'tti devaH kila prAyo devasthAna evaM vartata iti tatragatAna- sU 253 devalokAdigatAna 'aNNatvagae'tti prajJApakakSetrAdevasthAnAcAparavasthitAn , tatra ca khasthAna evaM prAyo vikurvante yataH | kRtottaravaikriyarUpa evaM prAyo'nyatra gacchatIti no ihagatAn pudgalA paryAdAya ityAdyuktamiti / 'kAlayaM poggalaM nIlapoggalattApa'ityAdI kAlanIlalohitahAridrazukulakSaNAnAM paJcAnAM varNAnAM daza dvikasaMyogasUtrANyadhyeyAni evaM eyAe parivADIe gaMdharasaphAsa'tti iha surabhidurabhilakSaNagandhadvayasyaikameva, tiktakaTukaSAyAmlamadhurarasalakSaNAnAM paJcAnAM rasAnAM daza vikasaMyogasUtrANyadhyeyAni, aSTAnAM ca sparzAnAM catvAri sUtrANi, parasparaviruddhena karkazamRdAdinA dvaye-4 & naikaikasUtraniSpAdanAditi // devAdhikArAdidamAha // 283 // A avisuddhale se NaM bhaMte !. deve asamohaeNaM appANaeNaM avimukhalesaM devaM devi annayaraM jANati pAsati 11 // jo tiNaDDe samaDhe, evaM avisuddhalese asamohaeNaM appAmeNaM visuddhalesaM devaM 3,2 / avimumhalese samo-4 anukrama [318] ~579~
Page #580
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [9], mUlaM [254] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [254] dIpa anukrama [319] haeNaM appANeNaM adhisuddhalelaM devaM 3, 3 / aghisuddhalese deve samohaeNaM appANeNaM visuddhalesaM devaM 3, 4 // || avisuddhalese samohayAasamohaeNaM apANeNaM avisuddhalesaM devaM 3, 5 / avisuddhalese samohayA visuddhamAlesaM devaM 3, 6 // vimuddhalese asamo0 avimukhalese devaM 3,1 / visuddhalese asamohaeNaM visuddhalesaM devaM X||3,2 / visuddhalese gaM bhaMte ! deve samohaeNaM avisuddhalesaM devaM 3 jANai0?, haMtA jANai0, evaM visaddhasamo. & vimuddhalesaM devaM 3 jANai ?, haMtA jANai 4 / visuddhalese samohayAsamohaeNaM adhisuddhalesaM devaM 3,5 // visuddhalese samohayAsamohaeNaM visuddhalesaM devaM 3,6 / evaM heDillaehi aTTahiM na jANahana pAsaha uvrillehiN| cAhiM jANai pAsai / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! // (mUtra 254) chaTThasae navamo uddeso||6-9|| IS 'avisure'tyAdi, 'avisuddhalese gaMti avisuddhalezyo-vibhaGgajJAno devaH 'asamohaeNaM appANeNa'ti anupa yuktenAtmanA, ihAvizuddhalezyA 1 asamavahatAtmA devaH 2 avizuddhalezya devAdikam 2, ityasya padatrayasya dvAdaza | vikalpA bhavanti, tadyathA-'avisuddhalese NaM deve asamohaeNaM appANeNaM avisuddhalessaM devaM 3 jANai pAsai, no | iNahe samaThe'ityeko vikalpaH 1 / 'avisuddhalese asammohaeNaM visuddhalesaM devaM no iNa: samaDe'iti dvitiiyH2|| avisuddhalese samohaeNaM avisuddhalesaM devaM0 no iNahe samajhe iti tRtIyaH 3 / 'avisuddhalese samohaeNaM visuddhalesa devaM0, no iNaDe samaDe' iti caturthaH 4 / 'avisuddhalese samohayAsamohaeNaM appANeNaM avisuddhalesaM devaM 3, No iNahe samaDhe' iti paJcamaH 5 / 'avisuddhalese samohayAsamohaeNaM visuddhalesaM devaM 3, no iNaDhe samaDe'iti SaSThaH 6 / 'visuddhalese 0 52525 Halasaram.org ~580
Page #581
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-1, uddezaka [9], mUlaM [254] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka zatake uddezaH 9 avizuddhata yAvRttiH14 254] devAdyanava sU254 dIpa anukrama [319] vyAkhyA asamohaeNaM appANeNaM avisuddhalesaM devaM 3 no iNDetti saptamaH / visuddhalese asamohaeNaM visuddhalesaM devaM 3, no prajJaptiH / iNaDhe samaDe'tti aSTamaH 8AetairaSTabhirvikalpairna jAnAti, tatra padbhirmidhyAdRSTitvAt dvAbhyAM tvanupayuktatvAditi / 'visuddhalese abhayadevI-4 samohaeNaM avisuddhalesaM devaM 3 jANai ?, hatA jANai'iti nvmH9| visuddhalese saMmohaeNaM visuddhalesaM devaM 3 jANai ? haMtA jANai'iti dazamaH 10 / visuddhalese samohayAsamohaeNaM appANeNaM avisuddhalesaM devaM 3 jANai 21, haMtA jANaitti ekAdaza 11 / 'visuddhalese samohayAsamohaeNaM appANeNaM visuddhalesaM devaM 3 jANai 2'tti dvAdaza 12 / ebhiH puna-II | 1284 // zcatubhirvikalpaH samyagdRSTitvAdapayuktatvAnupayuktatvAcca jAnAti, upayogAnupayogapakSe upayogAMzasya smygjnyaanhetutvaaditi| etadevAha-'evaM heDillehiM'ityAdi, vAcanAntare tu sarvamevedaM sAkSAd dRzyata iti // SaSThazate nvmodeshkH||6-9|| prAgavizuddhalezyasya jJAnAbhAva uktaH, atha dazamoddezake'pi tameva darzayannidamAha annautthiyA NaM bhaMte / evamAikkhaMti jAva paruti jAvatiyA rAyagihe nayare jIcA evaiyANaM jIvANaM no cakiyA kei suhaM vA duhaM vA jAva kolaTThigamAyamavi niSphAvamAyamavi kalamamAyamavi mAsamAyamapi | muggamAyamavi jUyAmAyamavi likkhAmAyamapi abhinivadRttA uvadaMsittae, se kahameyaM bhaMte ! evaM ?, goyamA! jannaM te annautthiyA evamAikkhaMti jAva micchaM te evamAsu, ahaM puNa goyamA! evamAikkhAmi jAva parUcimi savaloeviyaNaM sahajIvANaM No cakiyA koI muhaM vA taM ceva jAva uvdNsitte| sekeNaTTeNaM, goyamA!! ayannaM jaMbUdIye 2 jAva visesAhie parikkheveNaM pannatte, deve NaM mahihIe jAva mahANubhAge egaM mahaM savile // 284 // atra SaSTha-zatake navama-uddezaka: samApta: atha SaSTha-zatake dazama-uddezaka: Arambha: ~581~
Page #582
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) prata sUtrAMka [255] dIpa anukrama [320] [bhAga- 8] "bhagavatI"- aMgasUtra - 5 / 1 (mUlaM + vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [255] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [ 05], aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH varNa gaMdhasamuggagaM mahAya taM avaddAleti taM avadAlettA jAva iNAmeva kaTTu kevalakappaM jaMbudIva 2 tihiM | accharAnivAehiM tisatakhutto aNupariyaTTittA NaM havamAgacchejA se nUNaM goyamA ! se kevalakappe jaMbuddIve 2 tehiM ghANapoggalehiM phuDe ?, haMtA phuDe, cakiyA NaM goyamA ! keti tesiM ghANapoggalANaM kolaTTiyAmAyamavi jAba uvadaMsittae ?, No tiNaTTe samar3e se teNaTTeNaM jAva uvadaMse ttae | ( sU 255 ) // 'annatthI' tyAdi, 'no cakkiyati na zaknuyAt 'jAva kolaTThiyamAyamavi'tti AstAM bahu bahutaraM vA yAvat kuvalAsthikamAtramapi tatra kubalAsthikaM badarakulakaH 'niSphAva'ti valaH 'kala'tti kalAyaH 'jaya'tti yUkA 'ayanna' mityAdiISTAntopanayaH, evaM yathA gandhapudgalAnAmatisUkSmatvenAmUrttakarUpatvAt kuvAsthikamAtrAdikaM na darzayituM zakyate evaM sarvajIvAnAM sukhasya duHkhasya ceti // jIvAdhikArAdevedamAha jIve NaM bhaMte / jIve 2 jIve 1, goyamA ! jIve tAva niyamA jIve jIvevi niyamA jIve / jIve NaM bhaMte / neraie neraie jIve ?, goyamA ! neraie tAva niyamA jIve jIve puNa siya neraie siya anerahae, jIve NaM bhaMte! asurakumAre asurakumAre jIve ?, goyamA ! asurakumAre tAva niyamA jIve jIve puNa sipa asurakumAre siya No asurakumAre, evaM daMDao bhANiyo jAva bemaanniyaannN| jIvati bhaMte! jIve jIve jIvati ?, gopamA ! jIvati tAva niyamA jIve jIve puNa siya jIvati siya no jIvati jIvati bhaMte! neraie 2 jIvati ?, goyamA ! neraie tAtha niyamA jIvati 2 puNa siya neraie siya aneraie, evaM daMDao neyavo jAva vaimANi Ja Eucation Interation For Parts Only ~ 582~
Page #583
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [256] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [256] 5661 | dibhajanA vyAkhyA-15pANaM / bhavasiddhIe NaM bhaMte ! nerahae 2 bhavasiddhIe ?, goyamA ! bhavasiddhIe siya nehae ziva anerahae // 6 zatake prajJaptiH / neraie'viya siya bhavasiddhIe siya abhavasiddhIe, evaM daMDao jAva vemANiyANaM / / (matraM 156) // uddeza:10 abhayadevI jIveNaM bhaMte ! jIve jIve jIve?" iha ekena jIvazabdena jIva eva gRkhate dvitIyena ca sanyamilataH praznaH, uttrNtt| anyakRtamu yA vRttiH1 punarjIvacaitanyayoH paraspareNAvinAbhUtatvAjjIvazcaitanyameva caitanyamapi jIva evetyevamarthamavagantavyaM, nArakAdiSu padeSu puSajIba-12 khAdyabhAvaH // 285 // tvamavyabhicAri jIveSu tu nArakAditvaM vyabhicArItyata Aha-'jIve NaM bhaMte ! meraie'ityAdi / jIvAdhikArAdevAha-8 jIvajIvA'jIvati bhaMte / jIve jIve jIvaItti, jIvati-prANAn dhArayati yaH sa jIvaH uta yo jIvaH sa jIvati iti praznaH | | padAnisU uttaraM tu yo jIvati sa tAvaniyamAjIvaH, ajIvasyAyuHkobhAvena jIvanAbhAvAt , jIvastu sthAjIvati sthAnna jIvati, 255-256 siddhasya jIvanAbhAvAditi, nArakAdistu niyamAjjIvati, saMsAriNaH sarvasya prANadhAraNadharmakatvAt , jIvatIti punaH sthAnArakAdiH syAdanArakAdiriti, prANadhAraNasya sarveSAM sdbhaavaaditi||jiivaadhikaaraattvrtmevaanbtiirthikvktvytaamaah annausthiyA NaM bhaMte ! eSamAikkhaMti jAva parUveti evaM khalu save pANA bhUyA jIvA sasA egaMtadukkhaM veSaNaM gheyaMti, se kahameyaM bhaMte ! evaM ?, moyamA ! jannaM te annautthiyA jAva micchaM te ecamAhaMsu, ahaM puNa|| // 285| goyamA evamAikkhAmi jASa paravemi atthegaiyA pANA bhUyA jIvA sattA egaMtahaklaM vegraNaM beyaMti Ahaca sAyaM, atdhegatiyA pANA bhUyA jIvA sattA egaMtasAyaM vepaNaM veyaMti Ahaca assA beSaNaM veyaMti, attheIM gaiyA pANA bhUyA jIvA sattA bemAyAe veyaNaM veyaMti Ahaca sAyamasAyaM / sekeNDeNaM01, moyamA ! narahayA| dIpa anukrama [321] SAREauratonintamational ~583~
Page #584
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [257] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [257] dIpa anukrama || egata dakvaM veyaNaM veyaMti [Ahaca sAyamasAyaM ] Ahaca sAyaM, bhavaNavaivANamaMtarajoisavemANiyA egaMtasAyaM vedaNaM veyaMti Ahaca asAyaM, puDhavikAiyA jAva maNussA vemAyAe veyaNaM veyaMti Ahaca sAyamasArya, se tenndvennN0|| (sUtraM 257) // _ 'annausthiyA'ityAdi, 'Ahaca sAyaM'ti kadAcitsAtAM vedanA, katham / iti ceducyate-"uvavAraNa va sAyaM neraio | devakammuNA vaavi"| 'Ahaca asAyaMti devA AhananapriyaviprayogAdiSvasAtA vedanAM vedayantIti, 'vemAyAe'tti di vividhayA mAtrayA kadAcitsAptAM kadAcidasAtAmityarthaH // jIvAdhikArAdevedamAha nerajhyA bhaMte / je poggale attamAyAe AhAreMti te kiM AyasarIrakhesogAve poggale attamAyAe AhAreMti aNaMtarakhettogADe poggale attamAyAe AhAreMti paraMparakhesogADhe pogmale attamAyAe AhAraiti?, goyamA ! AyasarIrakhettomA poggale attamAyAe AhAreti no aNaMtarakhettogADhe poggale attamAyAe AhAraiti no paraMparakhettogADhe, jahA neraiyA tahA jAva vemANiyANe dNddo| (sUnaM 258) kevalI NaM 1-utpAde yA sAta nairayikaH devakriyayA, apizabdAtIrthakarajanmAdidineSu vedayate / 2 Agatamapi sUtramidaM chadmasthAnAmadholokarasa duradhigamatA pratipAditA zAne iti bhaviSyati kevalinAmapi tathetyadholokopalakSitabhAvena pRcchA, AhArapudgalAnAM vA susUkSmatvAt praznaH punaH, nArakANAmavadhivibhaGgavattve yatte na vagacchanti khakamAhAramiti kevalinamAzritya praznaH, yadA kevalinAM tatra jJAnabhAvaH kathami-18 ||ndriyaavissytvaattdaahaarpudglaanaaniti zaGkAyAM, anyadvA sudhIbhiH kAraNamUlyam / [323 -326] SARERainintenasana ~584~
Page #585
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (05) [bhAga- 8] "bhagavatI"-aMgasUtra-5/1(mUlaM+vRtti:) zataka [6], varga [-], aMtar-zataka [-], uddezaka [10], mUlaM [258-259] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [05, aMgasUtra- [05] "bhagavatI mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [258-259] bhiMte ! AyANehiM jANati pAsati ?, goyamA ! no tinnddhe|se keNaTeNaM ?, goyamA! kevalI NaM puracchimeNaM zatake prajJaptiH miyaMpi jANai amiyaMpijANai jAva nibbuDe dasaNe kevalissa se teNa?NagAhA-jIvANa suhaM dukkhaM jIce 5 uddezaH10 abhayadevI- jIvati taheva bhaviyAya / egaMtadukkhaveyaNa attamAyA yakevalI // 1 // sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte (sUtra 259) // ekAntadu:yA vRttiH // 6-10 // cha8 sayaM samattaM // 6 // khAdiAhA rgrhaakev||28|| / 'nerahayA Na'mityAdi, attamAyAe'tti AtmanA AdAya-gRhItvetyarthaH 'AyasarIrakhesogAr3he'tti svazarIrakSetre'vasthi- lino'nA K|| tAnityarthaH 'aNaMtarakhesogADhe'tti AtmazarIrAvagAhakSetrApekSayA yadanantaraM kSetraM tatrAvagADhAnityarthaH, 'paraMparakhesogAre'tti || dAnajJAnaM | AtmakSetrAnantarakSetrAdyatparaM kSetraM tnaavgaaddhaanityrthH| attamAyAe ityuktamata AdAnasAdhAt 'kevalINa'mityAdi sUtra, sU 257| tatra ca 'AyANehiMti indriyaiH|dshmoddeshkaarthshaay gAthA-'jIvANamityAdi gatArthaH ||sssstthshte dshmoddeshkH||6-10|||| 258-259 pratItya bhedaM kila nAlikera, SaSThe zataM manmatidantamaJji / tathApi vidvatsabhasacchilAyAM, niyogya nItaM svpropyogm||1|| gAthA dIpa anukrama [323326] SaSThaM zataM vivaraNataH samAptam // 5060580000000000000035568800 atra SaSTha-zatake dazama-uddezakaH samAptaH tat samApte SaSThaM zatakaM api samAptaM // 286 // anditurary.com bhAga bhagavatI-aMgasUtra- (5/1) mUlaM evaM abhayadevasUrijI racitA TIkA parisamAptA: mUla saMzodhakaH sampAdakazca pUjya AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba 8 | kiMcita vaiziSTya samarpitena saha puna: saMkalanakartA muni dIparatnasAgarajI M.Com., M.Ed., Ph.D. zrutamaharSi] ~585~
Page #586
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 01 09 savattika-Agama-sattANi bhAga 1 se 40 meM kahAM kyA milegA? isa bhAgame samAviSTa Agama ke nAma aura Agama-krama Agama 01 AcAra mUlaM evaM vRtti bhAga-1 zrutaskandha-1, adhyayana-1,2 Agama 01 AcAra mUlaM evaM vRtti, bhAga-2 zrutaskandha-1, adhyayana- 3 se 9, zrutaskandha- 2 Agama 02 sUtrakRta mUlaM evaM vRtti, bhAga-1 zrutaskandha-1, adhyayana- 1 se 13 | Agama 02 sUtrakRta mUlaM evaM vRtti, bhAga-2 zrutaskndha -1, adhyayana 14 se 16, zrutaskandha-2 Agama 03 sthAna mUlaM evaM vRtti, bhAga-1 sthAna- 1 se 4 Agama 03 sthAna mUlaM evaM vRtti, bhAga-2 sthAna- 5 se 10 saMpUrNa | Agama 04 samavAya mulaM evaM vRtti. Agama 05 bhagavatI mUlaM evaM vRtti, bhAga-1 zataka-1 se 6 Agama 05 bhagavatI mUlaM evaM vRtti, bhAga-2 zataka-7 se 11 Agama 05 bhagavatI mUlaM evaM vRtti, bhAga-3 zataka- 12 se 20 Agama 05 bhagavatI mUlaM evaM vRtti, bhAga-4 zataka- 21 se 41 saMpUrNa Agama 06 jJAtAdharmakathA mUlaM evaM vRtti. | Agama-6,8,9,10 upAsakadazA, aMtakRtadazA, anttaropapAtikadazA, praznavyAkaraNa mUlaM evaM vRtti. Agama-11,12, vipAka, uvavAI mUlaM evaM vRtti. Agama 13 rAjapraznIya mUlaM evaM vRtti. Agama14 jIvAjIvAbhigama bhAga-1 mUlaM evaM vRtti. [pratipatti-3-atargata sUtra-1 se 138 / Agama14 jIvAjIvAbhigama bhAga-2 mUlaM evaM vRtti. [pratipatti-3-atargata] sUtra- 139 se pratipattI-10 saMpUrNa Agama 15 prajJApanA bhAga-1 mUlaM evaM vRtti. pada- 1 se 5 Agama 15 prajJApanA bhAga-2 mUlaM evaM vRtti. pada-6 se 22 Agama 15 prajJApanA bhAga-3 mUlaM evaM vRtti. pada- 23 se 36 saMpUrNa | Agama 16 sUryaprajJapti mUlaM evaM vRtti. kulapRSTha 314 586 498 392 594 494 338 592 552 514 384 522 538 384 314 480 488 4ra6 514 336 610 11 12 13 14 20 21 ~586~
Page #587
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga kulapRSTha 614 376 426 344 312 330 466 29 442 savattika-Agama-sattANi bhAga 1 se 40 meM kahAM kyA milegA? isa bhAgame samAviSTa Agama ke nAma aura Agama-krama Agama 17 candraprajJapti mUlaM evaM vRtti. Agama18 jaMbUdvipaprajJapti bhAga-1 mUlaM evaM vRtti. vakSaskAra- 1 evaM 2. Agama18 jaMbUdvipaprajJapti bhAga-2 mUlaM evaM vRtti. vakSaskAra- 3 evaM 4. Agama18 jaMbUdvipaprajJapti bhAga-3 mUlaM evaM vRtti. vakSaskAra-5 se 7. Agama 19 thI 32 nirayAvalikA, kalpavataMsikA, puSpikA, puSpacUlikA, vRSNidazA, catuHzaraNa, AturaparatyAkhyAna, mahApratyAkhyAna, bhaktaparijJA, taMdulavaicArika, saMstAraka, gacchAcAra, gaNividayA, devendrastava mUlaM evaM chAyA | Agama 33 thI 39 maraNasamAdhi mUlaM evaM chAyA, nizItha, buhatkalpa, vyavahAra, dazAzrutaskaMdha, jItakalpa/paMcakalpa, mahAnizItha mUlaM eva | Agama 40 Avazyaka mUlaM evaM vRtti, bhAga-1, niyukti-1 se 121 / Agama 40 Avazyaka mUlaM evaM vRtti, bhAga-2, niyukti- 522 se 951 Agama 40 Avazyaka mUlaM evaM vRtti, bhAga-3 niyukti- 952 se 1273 apUrNa, [adhyayana- 1 se 4 apUrNa) | Agama 40 Avazyaka mUlaM evaM vRtti, bhAga-4 niyukti- 1273 apUrNa se 1623, [adhyayana- 4 apUrNa se 6 saMpUrNa] Agama 41/1 oghaniyukti mUlaM evaM vRtti.. Agama 41/2 piMDaniyukti mUlaM evaM vRtti. Agama 42 dazavaikAlika mUlaM evaM vRtti. Agama 43 uttarAdhyana mUlaM evaM vRtti, bhAga-1, adhyayana- 1 se 5 Agama 43 uttarAdhyana mUlaM evaM vRtti, bhAga-2, adhyayana-6 se 21 Agama 43 uttarAdhyana malaM evaM vRtti, bhAga-3, adhyayana- 22 se 36 Agama 44 nandisUtra mUlaM evaM vRtti. Agama 45 anuyogadvAra mUlaM evaM vRtti. | kalpa(bArasA)sUtra... catuHzaraNa, tandulavaicArika, gacchAcAra mUlaM evaM vRtti. 464 4ra6 Bkara 376 590 karaze 482 466 28 560 394 40 ~587
Page #588
--------------------------------------------------------------------------
________________ namo namo nimmaladaMsaNassa pUjya AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurUbhyo nama: 05/1 pUjya AgamodhdhAraka AcArya zrI sAgarAnaMdasUrIzvareNa saMzodhita: saMpAditazca "bhagavatI sUtra"bhAga- 1 [mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH] (kiMcita vaiziSThyaM samarpitena saha) muni dIparatnasAgareNa puna: saMkalita: "bhagavatI bhAga-1 mUlaM evaM vRttiH" nAmeNa parisamApta: "savRttika-Agama-suttANi" zreNi, bhAga-8 ~588~
Page #589
--------------------------------------------------------------------------
________________ sNbbaal lai k ks ks gul mjrr gur gl gl taa gl kr ma Agama C. va . ~589~
Page #590
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ajama Ajasa Agama BUTOTST Ajama Ajasa namo namo nimmaladaMsaNassa savRttika- Agama- suttANi mUla saMzodhaka pUjyapAda AgamoddhAraka AcArya zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja AjAma apana BTSTIT Ajama abhinava saMkalanakartA ~590~ Ajama Ama BIRO Ajama STESTAT Agama divAkara munizrI dIparatnasAgarajI [M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi ] AjA prata-prApti aura peja-seTiMga kartA : ke ceramana zrI pravINabhAI zAha, amerikA mudraka : navaprabhAta prinTIMga presa amadAbAda Mo 9825598855 / 9825306275
Page #591
--------------------------------------------------------------------------
________________ Isa projekTa ke saMpUrNa-anudAna-dAtA zrI Agama maMdira - pAlitANA FF J0 ORTIOELHindlisoeli-onsontesta ~591
Page #592
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama Ajama Ajama ANama Agama mUla saMzodhaka - pUjyapAda AgamoddhAraka AcArya zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjasAheba Ama Ajama Agama Agama Agama Agama A Agama - 05 'bhagavati' mUlaM evaM vRtti: [1] Agama - 05 Ajama Aja abhinava-saMkalanakartA Ajama Agama divAkara munizrI dIparatnasAgarajI Agama [M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi] Agama Agama Ajama Agama ANam Agama ANam ~592~