Book Title: Updeshmala
Author(s): Unknown
Publisher: Unknown
Catalog link: https://jainqq.org/explore/023515/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patram paGktiH azuddhiH 1 6 saGgino 99 10 doghI 3 13 accherahiM 5 4 mahadehu 39 17 vbuya 16 15 241 23 16 242 27 5 melitta 13 tadeva 22 29 3 maha 32 15 prodyate 41 2. la. 42 45 7 sumare viNu 2 upasagaSu upadezamAlA vizeSavRttigranthasya zuddhipatrakam / patram paktiH azuddhiH 53 1 dasAdAha vIyassa 3 lAyaNo zuddhiH sa jino dogdhrI accharehiM maha dehu vya 242 243 meli tadevaM maha procyate laDu sumareviNu upasargeSu 54 5 57 68 3 69 4 89 1 117 16 124 6 95 37 129 ugaya thoveNa ziro dhAma vasateH sunnihiya bhoganAM 8 15 pavyaio 1 jayasi dhamAnatvAt 133 10 mittaNa | 134 1 tvaccheda zuddhiH dasAdAha yasa loyaNo uggaya theveNa zirodhAma vasateH patram paGktiH azuddhiH 3 dorbhAya "" 138 10 prAptA 139 1 kudAdayaH 7 tavazApa0 11 kaNya 9 AuyAevi mAuyAevi 3 jambUcaritra jambUcaritre 22 143 145 148 sannihiya 150 7 gRha bhogAnAM 152 ghaTamAnatvAt pavvaio jayasi miteNa tvacccheda 7 puranda0 16 ghannaM zuddhiH daurbhAgya 33 161 6 mottaNa 163 4 kRtA'nyato 167 13 savidita0 ,, 14 navagraha 0 krudhAdayaH tavAzApa0 karNya gR purandara dhannaM mottUNa kRtAmanyato sa vidita0 navagRha0 // 5 // Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhiH // 6 // kAzaya kozeya zuddhiH pravezo tisro'pi kAraNam baddhA tayA / khiveha CooperenceCooper patram paGktiH azuddhiH patram pakktiH azuddhiH zuddhiH patram paktiH azuddhiH 172 6 ghaNeNAvi dhaNeNAvi |, 14 vijayahAre vijahAre , 15 pavezo " 13 -dhaNA -dhaNo 200 11 kozeya 9 tisro'pi 4 attA akkA 202 8 Novavido NovavidvA 8 kAraNAm kuTTInya |206 11 brahmendrabhUte- brahmendrabhUte- 257 5 baddhAta yA 3 nivai suyAhiM nivaisuyAhiM rajanipa0 rajani pa 263 17 1 178 12 camatkArA camatkAraM 6 khivei , janmammi ,, 180 9 tattvAmA 15 ateura aMteura 266 tatvamA 3 hiyAsarIraM 221 1 attha atthaM | 184 14 te 6 kasa(ma) 222 3 munisandhiH munikathA 12 hayAe 6 suyA suhaDA | 229 14 gagammu gakammu 5 ajjeNIe 8 ghettaNa 232 5 dhaNu ghaNu 3 jjhANaThio jjhANaTTio 233 6 sAmi mAi sAmimAi 5 karitta 5 khaga sire khaggasire 333 233 patra 293 1 yathAvasthi 9 jhANAo jhANAu |247 7 cAkkha cokkha 302 13 avikatti 15 parihA parisahA 2 NabhahA NamahA 303 7 thevo | 1916 maNiyaM bhaNiyaM 7 pIThasandhiH pIThakathA , 9 piyA opeCamera zrate dhittUNa jammammi IN hiyA sarIraM 6 kusa(ma) eyAe ujjeNIe he. karittu yathAvasthita IN avi katti thovo piyA // 6 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // patram paktiH azuddhiH 313 12 vibhutti 316 6 hAru 317 6 savi 318 6 rAgAnAM 23 16 muDa 319 16 annapi 324 3 muppate 324 6 kSAravi 326 16 gRdIto 327 12 zaraNAM 329 10 dRDhyannA 331 14 333 9 19 334 337 na na nA mIkSa nijakAja 99 10 puserahiM 7 vivinnA zuddhiH | patram paGktiH azuddhiH vimutti 343 10 sahalIkayaM / hAru 348 suvi 350 rAgArINAM 351 muMDa annaMpi mu kSArairiva gRhIto zarANAM dRDhayannA na nA mokSa nijakAGga purisehiM binnA 39 352 16 paMcatta 356 12 mArejjA 13 kahiya 17 nijjai 17 mahA'ttha 1 muddhaliDaM 93 " 6 mamaMto 3 pizunairmaya 9 mahAjai 14 paribhAvao 358 359 363 6 372 9 pasamabhAva devi 10 paDikUla " 373 3 ntArbhRzaM | 383 15 bhaMjaNA zuddhiH | patram paktiH azuddhiH / sahalIkayaM 389 13 169-70 mamaM to | 393 15 khaviyagI pizunairmartyaM 398 16 liMgo mahAjui 399 paribhavAo 400 5 6 404 1 vadiya 411 8 paryaTa deviM paDikUlaM ntAbhRzaM vadaNA kalAi 0 virariDaM 424 429 433 | 434 zuddhiH 168-69 khaviyaMgI liMge paMcataM mArejjA ? kahiya 412 12 loe'pi 421 12 mAMsAzino najjai mahAnatthaM 422 4 sa zUka muddhariDaM pasamabhAvaM |423 4 7 vita (na) "" vAkyATavA 9 payati heDIMga 432 nuM avara navara badalavu taM deha khaMdho 6 ta deha 3 khadho karAi0 vihari baMdiya paryaTa losa mAMsAzino sazUka vi ta (na) vAkpATavA papatiM || 6 || Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patram paGktiH azuddhiH 437 7 253 , 11 prAta. 443 16 guru |446 2 'vyam gaMdhe kArya zuddhiH patram paGktiH azuddhiH zuddhiH patram paGktiH azuddhiH zuddhiH 457 , krAdhAdI0 krodhAdI0 |487 10 aTTaei aTTie prAtaH 460 9 gadhe , 13 kesici kesiMci guruH 461 3 'NaM 8 4 kArya 'vyayam |462 6 medA bhedA-mada 492 dvAH sthitonta dvAH sthito'nta mukuTa 463 13 trimirvizesa / trimirvizeSa 496 9 rAjan / rAjan ! ApIDi0 467 1 ligA liMgA 503 15 vijRmi vijRmbhi baddhasya , 14 etadvaya etadvya 517 3 bRhaka tvamUni 468 16 na na naya 9 kartarapi kartuMrapi 304 474 7 SaTa 10 daTuM yAtyaho / 486 1 bhraSTaH bhraSTasya 7 zratajJAna zrutajJAna bRhaka opanocenamamar 449 12 apIDi0 " , badasya 452 2 tvabhUni 453 15 394 454 6 yAtyAho Docomoomercomerocree // 8 // Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 // patra anukramaNikA / comeOpecORDCDCRao / zrI upadezamAlA doghaTTIvRtteranukramaNikA / prathama vizrAme dvitIyavizrAme 53 AdarzagRhe bharatakevalam / patra 54 prsnncndrraajrssikthaa| 113 jA sA sA setikathAyAM citrakAra1 maMgalAdi / 60 vyavahAra-nizcayanayaparaspara vrlaabhH| 3 raNasiMha kthaa| sApekSatA / |115 mRgAvatIkathA / 31 upodghaatH| 61 bharatasya yugapadubhayasaMdezAgamanam / |120 srololupisuvarNakAraH / 32 RSabhapAraNakasandhiH / 62 marudevIkevalajJAnam / |121 paMcazatacaurANAM pravrajyA / 38 candanabAlApAraNAsandhiH / 63 bharatasamRddhiH / 122 lajjitapradyotasya mRgAvatyai dIkSA45 upasargeSu nissprkmptaa| 64 aGgAradAhakadRSTAMtaH / numatidAnam / 46 gnndhrvinyH| 65 bharata-bAhubalisaMgrAmaH / 124 kaSAyANAM puSpaphale / 47 aacaarygunnaaH| 67 bAhubalisaMyamagrahaNam / 124 jambUsvAmi caritam / 48 AcAryASTasampadaH / 69 sanatkumAracakrikathA / 125 bhvdevdiikssaa| 49 AcAryaSaTtriMzat guNAH / 79 anuttarasurANAmapi asthiratvam / | 126 bhavadeva-nAgilA praznottarANi / 50 AcAryapravacanasvAmitvam / / 80 brahmadattacakrikathA / 127 mahiSibhUta-putrapratibodhaH / 51 AryacandanAyAH vinayoparikathA / 81 brhmdttckripuurvbhvaaH| 128 ucchiSTabhojidRSTAntena nAgilayA 52 dharme puruSajyeSThatvam / 109 vinyrtnkthaa| sthirIkaraNam / Cameradeeopenpoooooo Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 10 // patra 129 bhavadevasya sAgaradattatvenotpattiH / 130 zivakumArasya sAgaradattamuni samAgamaH / 133 caturgatiduHkhAni / 137 jambu- prabhavacorasaMvAdaH / 138 madhubindu dRSTAMtaH / 139 kuberadatta-kuberadattA jJAtam / 142 mahezvaradattajJAtam / 144 makaradADhA vezyAkathA / 147 bhautAcAryakathA | 148. atilobhe vAnaramithunakathA / 149 kRtapUtanA - dyUtakAraprasaGgaH / 151 prAptavyamarthaM labhate manuSyaH / 152 siddhadattasya rAjakanyAdiprAptiH / 153 sundara zreSTha kathA / 154 hemamayUro vAyasIkRtaH / patra 155 vijayasujaya dRSTAMtaH / 158 irSyAlusthavirayoH kathA / 159 visaMvAdi rAjyasthiti prekSaNam / 164 kalirAjyakathA | 167 mitratritayIkathA / 169 amarasena- pravarasena bhrAtoH kathA / 172 atilobhe lohargalA gaNikAkathA / 177 dharmazAstre strINAM svabhAvajA doSAH / 178 sAdhusamAgamalAbhe prabhAkarakathA / | 185 saparivAreNa jambUprabhavasvAmidIkSA / 186 suMsumA cilA tiputrakathA / 189 alAbhaparisahe DhaMDhaNamunikathA / | 192 Apatsu dRDhadharmatopari skaMdakAcArya kathA / 196 harikeza munikathA / 201 zAla- mahAzAlayoH kathA / patra | 203 gautamA'STApadArohaNam / 204 tApasAnAM pravrajyA kevalaM ca / | 206 gautamasya kevale'dhRtiH / 207 va svAmicaritram | | 221 parigrahA'pAyahetavaH / 222 vasudevapUrvabhave naMdiSeNamunikathA / | 228 kSamAyAM gajasukumAlamunisandhiH / 233 jinapravacane vandanApaddhatiH / 234 tIvravratArAdhane sthUlabhadra munikathA / 244 kaluSitacittasya na varddhate guNazreNiH / 245 guNaprazaMsA sahane pIThamahApIThakathA / 248 svaguNaprazaMsane laghutA / 250 ziSyasya guNadoSAH 252 tAmalitApasakathA / | 254 bAlatapasvino'lpaphalam / anukramaNikA / // 10 // Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrmnnikaa| kthaa| Rememewooooopezoeaena tRtIyavizrAme |303 gRhiprasaGge vAratrakamunikathA / |333 zreNika-koNikakathA / 255 zAlibhadra maharSisandhiH / / 309 gRhasthAnAM nimitta-maMtrakathane 341 sulasAsamyaktva parIkSA / 343 shrennikpuurvbhvaaH| tpHkssyH| | 262 avantisukumAla sandhiH / 310 gRhivatadADhya kamalAmelA-sAgaracaMdra 266 ekadivasapravrajyAphalam / 349 abhayasya raajymhnnaa'nicchaa| 350 cellaNAzIlazaGkA / 267 metAryamuni sandhiH / 351 zreNika kArAgAra duHkham pazcatvam ca / 278 vinitshissygunnaaH| 313 dharmadADhya kAmadevakathA / 317 rAgadveSayoraniSTatvam / 353 konniknrkgmnm| | 280 guruparibhavakAridattasAdhukathA / 354 candragupta-cANakyakathA / 318 sAmyasukhopari zlokAni / 282 gurubhaktirAge sunakSatra-sarvAnubhUti 364 baire parazurAma-subhUmacakrikathA / kthaa| 319 gurupratyanika gozAlakakathA / 369 AryamahAgirikathA / 284 guruparyupAstiphale pradezinRpakathA / 321 saMyamanararthyakakAraNAni / 371 meghkumaarkthaa| 288 kAlikAcArya-dattarAjJoH yajJaviSayaka 322 kSamAyAM dRDhaprahArikathA / 378 ekAkisAdhorna dharmaH / prshnottraanni| 325 kSamAyAM sahasramallAkhyAnakam / 379 viSayarAge satyakikathA / 291 yathAvasthitadharmamakathane marici327 duHkhAnubhave vivekInAM bhAvanA / |383 sAdhu vandanaphale kRSNakathA / bodhinaashH| 328 svajanarAgatyAge skandakakathA / 385 kSamAyAM caMdrarudrAcAryaziSyakathA / 294 anumodane bldev-mRg-rthkaarkthaa| |329 bhraatRkotsvprvRttipraarmbhH| 388 aMgAramardakA''cAryakathA / 298 puraNarSi sandhiH / |330 poTTilayA tetaliputra pratibodhanam / 390 puSpacUlAkathA / Decemeremecope202DOE // 11 // Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D anukrmnnikaa| Deepercocceedoe 392 anikaaputraacaarykthaa| caturthavizrAme |443 samyaktva-mithyAtva-svarUpam / 393 bhogatyAge kAraNam / 416 35 mArgAnusAriguNAH / 445 nimeSamAtramapi pramAdo heyaH / 394 jaghanyAdikarmavipAkAni / 417 zrAvakadharmavidhi-kartavyAni ca / 446 devabhave sukha-narake duHkhahetU / / 395 prtyekbuddhaaH| 421 mAMsabhakSaNe dossaaH| 447 tiryaggatidukkham / 396 pratyekabuddha karakaNDukathA / 422 sAMvatsarikAdipuNyatithi- 448 devabhave'pi duHkham / 398 pratyekabuddha durmukhakathA / kartavyAni / 449 AsannasiddhigAmilakSaNam / 399 pratyekabuddha namikathA / 423 hiMsAdipApebhyo viramaNam / 450 saMdhayaNakAlAdihAnimanAlambya yata400 pratyekabuddha naggairAjakathA / 425 sukhaduHkhayoH ladhulakSaNam / nayA vrtitvym| 402 sukumaalikaakthaa| |426 zelakAcArya-panthakaziSyayoH kthaa| 451 dvictvaariNshtaissnnaadossaaH| |444 Atmano durdamatve'STa rupakANi / |428 prtidindshprtibodhknndissennkthaa| 452 samitayaH kaSAyAzca / 405 viSayAsthAdoSe maMgvAcAryakathA / 431 puMDarika-kaMDarikayoHkathA / 458 nokaSAya-gauravasvarUpam / 407 sarvabhavAhArAdInAM parimANam / 433 vizuddhipadaM durlabham / 461 iMdriyadvAram / 408 bhogaDhe mocakatvam / 434 zaziprabha-zUraprabha bhAtRdvayakathA / 462 aSTamada-brahmacaryaguptidvAram / - 409 yossidnggkutsniiytaa| 436 raNasiMhasya updeshH| 464 svAdhyAya-vinaya-tapodvAram / 410 mahAgraha-kAmagrahapIDA / 437 AntarabahumAnopari pulindrakathA / 467 saMvignAnAM prabhAvakatvam / |412 jJAnAdiSu sthitaH saMsArasamudra tarati / 438 zrutadAyakeSu vinayopari shrennikkthaa| 468 pArzvasthAnAM svarUpaM-bhedAzca / 413 pArzvasthAdInAM saMsarge doSAH / 442 guruninhavaNe doSAH / |469 pArzvasthAnAM doSasthAnAni / DCDCORRECTORRECenera Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 13 // 472 saMvatsara cAturmAsa pAkSika tapazcarcA / 476 kapaTakSapaka kathA / 477 zuddhAlambanasevi saMyama sAdhakAH / 479 jJAnAdiSu aticArAH / 480 kathaM sAdhurapi anaMtasaMsAri 1 481 agItArthasya dIrghasaMsAritvam / 482 gItArthanibhAM vinA guNazreNirna varddhate / 483 jJAnArthinA guravaH ArAdhanIyAH / 484 kriyAvikalajJAnamakiMcitkaram / 485 jJAnakriyA sApekSatA / 486 yatidharmabhraSTasya na zrAvake'pi gaNanA / 487 eka kArya- vrataM khaNDayan bhave bhramati / 488 darduradevA''khyAnakam / 498 zreNikanaraka nivAraNaprArthanA / 499 zreNikasamyaktvaparIkSA / 500 kAlazokarikAntyAvasthA / 501 sulasakathA / 503 iha-paralokayoH bhaGgakAni / 504 hitopadeza zravaNaphalam / |506 jamAlikathA | 509 hitopadezaH / 517 suvarNaprAsAdAdadhikau tapasaMjamau / 518 cyutadharmaH sAdhuveSeNa zAzanalAghavakArI | 519 pArzvasthAdibalavattare lambanIyam / Long mAdhyasthamA | 520 saMvignapAkSikalakSaNam / 522 sarvaiH dravyaliGgAnyanaMtazaH muktAni / 523 jinavacanabAhyA na pramANayitavyAH / 524 Aya-vyayaM tolayitvA gItArthI Arata | 525 upadezamAlA keSAM na vairAgyajanikA / | 526 raNasiMhanidarzanam / 527 granthakarturabhidheyAntaragAthA / 528 keSAmiyaM dAtavyA ? | 529 AzIrvAda - pranthapramANam / 530 vyAkhyAkAraprazastiH / 531 tADapatrIya lekhApaka- dayAvaTasaMgha prazastiH / anukramaNikA / // 13 // J Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Decemedepenceroeoa / / jayantu zrI viitraagsrvjnybhgvntH|| / saMpAdakIya nivedn| zrI upadezamAlA doghaTTI vizeSavRttinA saMpAdanakArya aMge nIce jaNAvela hAthapAthIyono upayoga saMpUrNatayA ane AMzikapaNe karela che. __A saMjJaka tADapatrapatriH-khaMbhAta zrI zAntinAtha hastalikhita tADapatra bhaMDAranI prati, jenA 312 patro che. sAijha 3645 iMca laMbAi-coDAi, pratipatre cha paMktio che. tADapratimA koika sthale khaMDita bhAga hatA je bIjI prationA AdhAre akhaMDita zuddha thai gayA che. e tADaprati saM. 1394 mA lakhAelI jaNAya che. kyA ane koNe lakhAvI te prazastinA anta bhAgamA chapAyela che. tADapratino phoTo melabavA saphalatA melavI zakAi nathI. A pratinA AdhAre vidvadvarya paMDita zrI chavIladAsa kesarIcande chapAvavA yogya sundara-zuddha presakopI lakhI ApI. temanu smaraNa atra Avazyaka che. ___B saMjJAvAlI hastalikhitaprati saMzodhanakAryadakSatara-sAhityarasika munirAja zrI puNyavijayajI ma. nA saMgrahanI che. DA. naM. 206 prati naM. 9999. te pratinuM lakhANa ekasarakhuM zaruthI cheDA sudhInuM AkarSaka ane lekhanakalAnI yAdI Ape evaM | sundara che. vi. saM. 1529 varSe lakhAelI hovA chatAM jAlavaNI sArI hovAthI prati sundara hAlatamA che. A pratinA chellA pAne bIjo kAgala coMTADIne mUla lakhAvanAranuM nAma tirohita karI kharataragacchanA AcArya- nAma judA paDatA akSarothI spaSTa IN tarI Ave che. pratinA pAnA 135, sAijha 12 // 45 iMca laMbAi-paholAi. pratipatramA 17 paMktio dareka paMkimA 72 thI 81 saMkhyA sudhInA akSaro lakhelA che. patra saMkhyA 28 tathA 90 khaMDita lakhANa teTalo bhAga lakhyA vagarano koro rAkhela che. | // 14 // saMzodhanakAryamAM upayogI nIvaDI che. A pratinA eka pAnAno phoTo ahiM B saMjJAvAlo Apela che. DecememeroeceDeceDeoen . te pratinuM lakhANa ekasarakhaM zaruNI sArI hovAthI prati sundara hAla judA paDatA akSa Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 15 // C saMjJAyAlI prati mArA paramopakArI tAraka gurumahArAja AgamoddhAraka AcArya mahArAja zrI AnandasAgarasUrIzvarajI saMgrahitazAstrabhaMDAra jainAnanda pustakAlaya gopIpurA suratanI che. 1963 nI sAlamAM lakhAelI che. lahIyAe zAhI vAparavAmAM bedarakArI karelI hovAthI pAnAo keTalAka paraspara coMTI gayA che. akSaro pAchala phuTelA hovAthI vAMcI zakAtA nathI keTaloka sAro bhAga azuddhi melavavA mATe upayogI thayela che. tADapratine anurupa lakhANa che, chatAM prazasti nathI. D. saMjJAvAlI hastaprati pa. pU. A. ma. zrI vijayanemisUrIzvarajI ma. nA khaMbhAtanA bhaMDAranI che pU. A ma. zrI vijayodayasUrijI ma. tathA pU A. ma. zrI vijayanandanasUrijI ma. dvArA pratiprApti thai hatI. ' vi saM. 1586 varSe poSa 13 dine vRttirlikhitA / ' A pratino phoTo D saMjJA tarIke chapAvela che. sAijha 1144 / / iMca 206 pratipatre 15 paMktio prati paMktimAM 60 thI 70 akSaro, sthiti ghaNI jIrNa. keTalIka jagopara kAlAza ane patro paNa khaMDita thai gayA che. lipI sArI ane zuddha che. cAra pratio paikI prazasti A saMjJita tADapratimAM che B mAM mAtra aDhI zlokaja che. C D mAM prazasti che ja nahiM. bIjI hastapratio na malavAthI keTalAka sthalo zaMkita rahelA che. junI lIpImAM va. ba. ca. olakhavA muzkela paDe che temaja ttha. ccha. jjha. jevA bIjA akSaro prakaraNanA anusAre besADI zakAya che. zaMkitasthalo parimArjana karavA yogya che. A upadezamAlA upara aneka TIkAo paikI atyAra sudhImAM be TIkAo mudrita thayelI che eka siddharSinI, bIjI rAmavijayajInI. trIjI AcArya zrI ratnaprabhasUrie racelI aneka saMskRta - prAkRta apabhraMza bhASAmaya kathAnakothI vibhUSita je mATe vidvAn upakramakAre sundara spaSTatA karelI che. A TIkAnuM mahattva anokhuM che. kathAnA arthI mATe vyAkhyAna upayogI A grantha vairAgyanuM suMdara poSaNa karanAra che. AmAM ghaNebhAge sAdhudharmopadeza, koika jago para gRhasthadharmopadeza, koIka jago para ubhaya sAdhAraNa dharmopadeza kahela che. / / 15 / / Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 16 // mArAmAM AvA mahAna grantho saMzodhana karavAnI zakti na hovA chatAM mArA mahopakAri taraNatAraNa guruvarya AgamoddhAraka zilA - tAmrapatrAruDha AgamakAraka zrI siddhakSetra taleTimAM AgamamaMdirasthApaka, sUryapura (surata) baMdare tAmrapatra Agama maMdira nirmApaka AcArya mahArAja zrI AnandasAgarasUrIzvarajInA zubha preraNAbalanA yoge saMpAdananu A prathama kArya karela che. Adhunika saMzodhanapaddhatinI apekSAe A saMpAdanamA ghaNI truTIo rahevA pAmI che, paraMtu mahApuruSonuM kathana che ke ' zubhe yathAzakti yatanIyaM ' e niyamAnusAra meM A prayatna karyo che. vAcakavRnda haMsadRSTi rAkhI truTio mane lakhI jaNAvaze to huM bhavi mAM tenuM parimArjana karIza A grantha ghaNA varSo pahelAM chapAi gayo hate, parantu sindhigranthamAlAmAM ' chapAya che' tevI jAherAta vAMcavAthI e kArya zaru karela nahi. tapAsa karatAM mAlama paDyuM ke chapAto nathI. tyArabAda presakopI taiyAra karAvI yathAzakya zuddha karI vAcakavRndanA karakamalamAM mukavA Aje prayatna saphala thayo che. A grantha saMbandhi upakramanA vidvAn lekhaka mahAzaye vidvattApUrNa ane ghaNA pranthonA avalokana AdhAra lai vistRta nibaMdha lakhela che. te prathama vAMcavA mATe sahunu dhyAna khecuM chaM. A grantha saMpAdana karavAmAM hastalikhita pratio ApanAra, upakramaNikA lakhI ApanAra, Arthika-mAnasika - kAyika pratyakSa-parokSa ke anya prakAre zrutajJAnanI bhaktimAM sahakAra ApanAra darekane abhinandana ApI AvA apUrva vairAgyapUrNa pranthakAranA upadezano AsvAda pAmI dareka AtmA paramagatine pAmo eja mAtra antima AkAMkSA / vi. saM. 2014 bhAdrazukra 13 guru zAntAkrujha, muMbai tA. 25-9-58 lI. AgamoddhAraka AcArya mahArAja zrI AnandasAgarasUrIzvara vineyANu, A. hemasAgarasUri. // 16 // Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // namaH zrojinazAsanAya / / // zrInamaskAra-mahAmantrAya namaH / / upkrm| Ceococcanceremecope // upkrmH|| vidAkurvantu mahAmatigrathitaparamAptatvasaMvAdijinavANivariSThAbhyAsanediSThamokSAdhvasaJcaraNaikadattacittAH ! yat-sadAzayagatAnuSThAnavizuddhikaraNapaTiSThA sadupadezanAnAsumanAtasadgandhavisararUpanaikamahApuruSajIvanaprasaGgollekhapUtA saddharmakarmAlasAyamAnamohavyAmUDhajanAntaHkaraNAndhantamanirAkaraNapravarapradIpikA svAkhyAnuguNyahitakRtiprayojyasadvizeSAdarapAtrA vareNyatamA hyupadezamAlAkhyakRtiH apazcimatIrthakRcchramaNabhagavacchrImahAvIraprabhuvaradakarAnantalabdhibhAjanabhUtaiH niSkAraNakaruNAvaruNAlayaH zrImadbhirdharmadAsagaNivarairapAra ghorasaMsAravAridhinimajjadraNasiMhAdibhAvyanekabhavyasattvoddidhIrSayA nirNitA'sti, viditacarametatsameSAM viduSAM / ____ mohonmAdavikAravaivazyAtmasvarUpAnanubhUtimUlikabhavArNavanimajjanakriyAM pratirodhya pravaratarIrUpeNAtmasvarUpasaMvedanadvArA janimR. tyoravicchinnacakravAlaM viSTabhya vicArazuddhipUrvikAcArazuddhiJca sampAdyAbAlagopAlaM sarveSAM mumukSUNAM jananIvaddhitavAtsalyakAriNI yAM samyagavabudhya yasyAzca tAtparyAtha sadgurunizrayA ca nirNIya ke ke AtmakalyANepsavaH mumukSujanAH mokSAdhvanInA na jAtAH / nahyajJAtaprAyametad zAstrAmbhonidhivyAloDanakSamANAM tAttvikaviduSAM / ata eva cAtiprAcInakAlata A pravrajyApratipatteranyajJAnAbhyAsasampAdanapratyalatAyAH bhAve'bhAvepi suvihitagItArthavaryairetasyA AmUlacUlaM mukhapATha-svAdhyAyaparAvarttanAnuprekSAdikaM samastasAdhu-sAdhvInAM dinacaryAyA ananyathAsiddhamaGgaM prasthApitamastIti cAptAbhijanavRddhajanopajJA zrutiH zrUyamANA'styAsIcca, adhunA'pi dRzyate khalvetadyatnaikA saMyamaikadattacittAH saMyamaikajIvitAzca zramaNyaH etasyA upadezamAlAyAH pratyahaM mvAdhyAyarUpeNa svAntarAtmapariNatimapUpuSan aezeroelecomercaerozaerat | // 17 // Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 18 // poSayanti ca / tathA ca saMsAravAsacakitacetasAM zrAddhavaryANAmapIyamatIvopaginItyetadapi dohaTTItyaparAhna vizeSavRttikAraiH zrIratnaprabhasUrivarairvRttiprAntyabhAgIyaprazastau samarthitamasti, tathAhiH " yadiyamupadezamAlA, zrAvaka - lokasya mUlasiddhAntaH / prAyeNa paThati cArya, tadihAsmAbhiH kRtoyatnaH || " dohaTTI - prazastau zlo. 6 anyaccaitasyA abhidhAnukaraNarUpeNa sArvajanInatvapratyAyakAni nekAni grantharatnAni prakaraNAni kulakAni cedAnImapi samupalabhyante / sAhityakSetre caitatsutarAM pratItacaraM yad vizrutasyottamatvena khyAtasya sarvasAdhAraNa hitakAriNasya grantharatnasya nAmasaMjJAyA anukaraNaM cekriyate prAyaH pAzcAttya vidvadbhiH evaJcAsyA nAmno'pyanukaraNajanma vividhaM sAhityaM bahUpalabhyate, tathAhiH 11 2 upadezamAlA " suyadevayaM ca vaMde " gA. 542 jaina maM. pR. 172. jinaratna koSa pR. 51. 3 upadezamAlA padmasAgarakRta. gA. 30, jesalamerakoSe. 1 AtmopadezamAlA patra 10, rAjanagarazreSThi - umAbhrAtRpatnI 9 dharmopadezamAlA. svopajJA. 6650 lo. caMcala satkajJAnakoze. 10 vijayasiMhakRtA 13000 lo. gAthAtaH prArabhyamANA yazodevakRtA. gA. 104. bR. Ti piTarsana riporTa ca. 12 puSpamAlA - upadezamAlA. maladhArI hemacaMdrAcAryakRtA gA. 625 mudritA. 4 upadezamaNimAlA pATaNa - jJAnabhaMDAre. 93 39 29 13 puSpamAlA upadezamAlA, svopajJAvRttiH zlo. 13838. mudritA pATaNa - bhaNDAre. 14 puSpamAlA upadezamAlA sAdhusomakRtA laghuvRttiH jesalamera bhaMDAre. lo. 2000 " 5 upadezaratnamAlA gA. 25. lIMbaDI-bhaMDAre. 6 dAnopadezamAlA bRhaTTitpanikAyAM vRttiH patra 71. 99 "" 8 dharmopadezamAlA. jayasiMhAcAryakRtA gA. 102 pATaNabhaMDAre. 97 "" 9 12 upakrama | / / 18 / / Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 19 // laghuvRttiH, zlo. 2330 bhAva. bhaM. 21 hitopadezamAlA, prabhAnandakRtA gA. 526. bR. Ti. avacUriH, aMcalagacchIya jayazekha 22 rasUriH, pATaNa - lIMbaDI bhaNDAre. 18 vRttiH svopajJA lo. 9500, jesalamera. bR TippanikAyAM ca. 23 upadezamaNimAlA kulakaM, jinezvarasUrikRtaM jaina granthAvalI pR. 197 24 upadezamAlA jinadAsagaNikRtA gA. 542 chANI - lIMbaDI bhaM. jinaratnakoSe. 17 zIlopadezamAlA, jayakIrtikRtA. 145 zlo. pATaNa bhaM. vRttiH, jayatilakIyA, 6949 pA. rA. bhaM. puNyakIrtikRtA 400 Dekana koleja pUnA bhaNDAre. 20 zIlopadezamAlAvRttiH, somatilakakRtA racitA 1294 varSe. rAjanagara, bR. Ti. 19 15 16 27 33 " "" "" 22 99 etenedaM spaSTataraM pramIyate yat- kalyANakAmi suyogyadharmArAdhakANAM cetasi paramocca kakSAM bhajamAnAyA asyA chupadezamAlAyA nAmasaMjJAmAdAya hiteptvamUlikasadbhAvanAto viracyamAnAmaupadezikAnAM svapranthArnA mahattAM cikhyApayiSubhirbahubhirvidvadbhirvividhaM sAhityaM nirmAya nirmAyamupadezamAlAyA mahattvamudddghoSitam / tathA ca paramagurUpadiSTe muktiprApake ArAdhanAmArge nirAbAdhaM saJcariSNubhiH vivekibhiH sutarAmupAdeyabhUtAyAH mAnasikadurvRttinAM nigrahe cA'zvAnAM pragrahavad durdAntavRSANAJca nadhyAvacchreSThopAyabhUtAyA asyA upadezamAlAyA laghubRhadvRtyAdisvarUpeNa nAnAvidhaM vivaraNAtmakasAhityaM saMskRta - prAkRtA-prabhraMza - gUrjara bhASAdinibaddhaM samupalabhyate / tenApIdaM dhvanyate yadayaM granthaH bhUyAn prItipAtramArAdhanesUNAM mumukSUNAM tathAhi upakrama | // 19 // Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 20 // 1 upadezamAlAvRttiH, prAkRtabhASAnibaddhA, kRSNarSi ziSya zrIjayakIrttayaH 2 3 19 99 durgasvAmiziSyAH siddharSayaH karNikA 12274 zlo. nAgendragacchIya-vijayasenasUri ziSyAH udayaprabhAcAryAH 1299 4 upadezamAlA vizeSa - ('doghaTTI' ) vRttiH, 11150 lo. bRhadgacchIya vAdidevasUriziSyazrIratnaprabhasUrayaH 5 upadezamAlAvRttiH paramAnandamunayaH guNakIrttayaH, tapAgacchIya sumati 33 "" heyopAdeyA, 9500 lo. " vi. saM. 913 " 1238 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 23 19 " "" " 33 33 99 " "" 33 laghuvRtti 4170 zlo. durgasvAmi ziSyAH siddharSayaH 39 vivaraNa patra 124 sarvAnandamunayaH avacUriH, "amaracandra gaNinaH dharmanandana 21 33 vijayagaNiziSyAH 1663 7600 lo. sumativijayagaNiziSya rAmavijayAH 1781 tapA0 cAritraratnagaNiziSya somadharmagaNinaH 5 11 H. D. velanakaramahodayaiH svasaGkalite jinaratnakoze ( bhA. 1. pR. 51 ) amaracandragaNibhireSA'vacUripratirlikhitAsti, na nirmiteti DaoN. piTarsanamahodaya saMkalita riporTa (bhA. 5) prabhRtigrandhAdhAreNa nirdiSTamasti, tattvantvatra vijJA vidanti / 23 "3 29 bAlAvabodhaH tapA0 devasundarasUriziSyAH 17 35 bR. gacchIyAmaraprabhasUrayaH zabda paryAyarUpA 1500 zlo. jayazekharamunayaH 37 29 " vi. saM. 1518 1599 1529 zrIsomasundarasUrayaH 1485 1546 graM. 1505 patra 39 likhitA 1694 varSe zrIsatyavijayagaNi ziSya zrIvRddhivijayAH 1713 upakrama | // 20 // Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 21 // 20 21 22 23 24 25 39 22 27 15 97 39 " 5000. 1499 varSe likhitA kathAkAni siddharSiTIkAgatAni, kathAH 27 varddhamAnasUriH 1284 23 27 28 29 30 31 jinabhadramunayaH 1204 32 kesaravimalagaNiziSyAH zrIkuJja ra vimalAH kathAsamAsaH, (prAkRta) zAlibhadra - ziSyAH 26 23 23 39 39 33 "" 33 granthasUtrArtha - kathAnakAni, (saMskRta) likhitA 1821 ASADha zukla 1 TIkA velanakarakoSe nAmamAtra mullikhitam avacUriH TIkA ca vArtArUpAntaram kharataraga. ratnamUrtiziSya me rusundarAH 99 22 yantraM zakunAvalI" gAthAzatArthavRttiH patra 27 rAjanagara bhaMDAra naM. 19 pratiH khalu zrI nityavinayajIvanamaNi vijaya pustakAlaya -cANasmAsatka - hastalikhita bhANDAgAre ( ve 117 pra. 594 ) vidyate, tatra caivaM puSpikA :- " saM. 1694 varSe phAguNa su. 10 bhome tapAgacchAdhirAjabhaTTArakaprabhu zrI zrI pU. vijayAnaMdasUrivijayarAjye sakalapaMDitasabhAzRMgAra paM zrI dhanaharSagaNiziSya paM. ratnavijayenAlekhi " / naM. 20 anuyo0 zrI umedavi. - gaNijJAnabhaMDAra - cANasmA satkahastalikhitazAstrasaMgrahIya ve. 650 pra0 1 rupAyA etasyA prateH prAntabhAge caivaM prazastiH / " upadezamAlAprakaraNabAlAvabodhArthaH sphuTaH ||zrI | | | | saGkhyA sahasra 5000 / / cha / saM. 1499 varSe dvitIya ASADha vadi ekAdazyAM bhaume likhitaM // zrIH || naM. 26 anuyogAcAryazrI umeda vijayagaNisaMgRhitacANasmAjJAnakoSasatka- hastalikhita saMgrahIya ve. 6. prati 7 rUpAyAH etasyAH upakramaH / // 21 // Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 22 // I upkrmH| Zeeeeeeeeareer N/ prAnte "saM. 1828 varSe zAke sola 94 ASADhamAse zuklapakSe 1 tithau vAra bhaume / paM. uttamavijayagaNi lipIkRtaM zrI pArzva nAthajI prasAdAt koyalapurapattanexxxx" rUpollekhaH samupalabhyate / ____ naM. 31 prAcyahastalikhitapratisaMgraheSu nAnAvidhA pratayaH zrI upadezamAlA-zakunAvali-svarUpajJApikA upalabhyante / aitihyasaMzodhaka-vidvadvaryapUjyamunirAjazrI darzanavi. (tripuTI) viracitavizvaprabhAparAkhya-zrIdinazuddhidIpikAgranthasya dazame pariziSTe zrIupadezamAlAgAthA-zakunetyabhidhayopadezamAlAyAH sakoSTakA zakunAvalI nyastAsti / tathA ca prabalapratApi-zrItapAgacchAdhipati zrIvijayasenasUrIzvaraprasAdIkRtapraznottarasamaharUpa-zrIsenaprazrAkhyagranthe ( ullAsa 4 pra 135. 118 pR. 1. paM. 4) sAcora zrIsaGghana pRSTapraznanavake saptamo hi prazna evamupalabhyate yat:-" tathA kazcitparapakSI prArthanAM karoti, tadarthamupadezamAlA-gAthAvalokane dUSaNaM lagati naveti praznaH / yadi sa niSkapaTatayA prArthanAM karoti tadarthamupadezamAlA-gAthA'valokane sarvathA dUSaNaM jJAtaM nAstIti / " etena copadezamAlAgAthAzakunAvalyAH kiyAn prathIyAn pracAro bhavediti vitarkaNA sahajA bhavati / etaccopadezamA| lAyAH sarvasAdhAraNopayogitA pratipAdanAyAlambhUSNu pramANazca vijJeyaM / ___etayA sUcyA nizcapracaM vijJAyate :-nAnAvidhavineyajanAnugrahAyemAmatyupakAriNImupadezamAlA vividhavyAkhyAprakAraiH sugamA vidhitsubhiH pUrvAcAryaprabhRtibhiretasyA sArvajanInatA dhvnitaa| anyacca samarthapratibhAzAlibhirnavyanyAyAmbhonidhivyAloDanakSamailaghu haribhadrasUribhiAyavizAradanyAyAcAryAdisadbhUtopamAbhrAjibhiH zrIyazovijayavAcakapuGgavaiH duSSamAraprabhAvavyAvarNakeSu sapAdazata (125) sArddhatrizata (350) gAthAmiteSu zrIsImandharajinavijJaptistavaneSu sthAne 2 etadgranthagAthA sAkSitvenoddhRtya samastasAhityAvataMsabhUtatA etasyA pramANIkRteti spaSTataraM pratIyate, tathAhiH OpecreocexcecrememoreDece Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upkrmH| Docpomec CCCCCCCCCCCC0 zrIsImandharajinavijJaptistava (125 gAthA) gtopdeshgaathoddhaarH| DhA0 gA0 DhA0 gA0 1 jeha rAkhe para0 4 11 jaiyA'NeNa cattaM0 434 8 te paNa mAraga mAMhe0 7 1 saMviga-pakkhiyANaM0 514 2 nANarahita hitapariharI0 6 9 guNahINo guNa0 351 9 mRSAvAda bhavakAraNa0 6 1 suddhaM susAhudhamma0 515 3 sUtraviruddha je Acare0611 jo jahavAyaM Na kuNai0 504 10 vaMde navi vaMdAve0 7 1 vaMdaiNaya0 516 osaNNo0 517 4 pAmarajana paNa0 6 12 loe'vi jo sasUgo0 508 5 nirdaya hRdaya chakAyamAM0 6 13 chajjIvaNikAyadayA0 430 11 Apa hInatA je muni bhAkhe0 7 2 AyaratarasaMmANaM0 524 6 sAdhu bhagati jinapUjanA0614 arihaMta-ceiANaM0 502 12 prathama sAdhu bIjo0 73 sAvaja-jogaparivaja. 519 7 je muniveSa zake nahi0 7 1 jai Na tarasi0 501 | 13 zeSa traNabhava mAraga0 73 sesA micchAdidi0 520 zrIsImandharajina-vRddhavijJapti (350 gA.) stvngtopdeshmaalaagaathoddhaarH| DhA. gA0 DhA0 gA0 1 ajJAnI navi0 1 11 jaM jayai agIyattho0 398, 5 pAyacchittAdika bhAva0 2 15 jo cayai uttaraguNe0 117 | 2 jima 2 bahuzruta bahujana 1 14 jaha 2 bahussuo0 323 | 6 dravyakSetra ne kAla0 62 davvaM khittaM kAlaM0 400 3 pAmI bodha na pAle0 1 23 laddhilliyaM ca bohiM0 293 7 sacitta acitta mizra0 63 jahaThiya davvaM Na. 401 4 je niraguNa guNaratnAkara0 2 10 guNahINo guNa0 351 / 8 kSetra na jANe teha0 6 4 jahaThiya khittaM Na0 402 onomone 23 // Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // upkrmH| Camerecacaorrenecar DhA0 gA0 DhA0 gA0 9 bhAvahidagilANa0 6 5 bhAve hiTu-gilANaM0 403 | 14 mArga mAtra jANe je0 6 11 jaha dAiyaMmi0 415 I8 10 nayaNarahita jima0 6 7 jaha nAma koi0405 icchaiya 406 15 sarva udyameM paNa tasa0 6 19 aparicchiyasuya0 415 11 agItArtha tima jANe. 68 16 ANAruci viNa 6 23 ANAe ciya caraNa0 405 evamagIyatthe'0 407 kaha so jayau agIo0 408 17 ekAkIne strI0 7 7 katto suttatthAgama0 157 | 12 pacchitte atimAtra0 6 9 18 samiti gupati paNa 78 pillijesaNamiko0 158 sutte ya imaM bhaNiyaM0 489 AsAyaNa micchattaM0 410 18 duHkarakArathakI paNa0 15 10 NANAhio varataraM0 423 | 61 13 tavasI abahuzruta vicaraMto0 6 10 20 navi mAyA dharme0 15 13 dhammammi patthi mAyA0 393 abahussuo tabassI0 412 desiyarAiya sohiya0 413 | 21 eka bAla paNa0 15 15 hINassavi suddha0 348 ityevamprakAreNa zrImadbhiH yazovijayavAcakairvihitena sthAne 2 upadezamAlAnAmollekhabhAvAnuvAdAdinA'syAH sarvAtizAyimahattvakhyApanaphalasteSAM pUjyavaryANAM satprayatno vyaJjito bhavati / aparazca saiddhAntikadhurAdhurINaiH jJAnAtizayavibhrAjitaiH paramakAruNikaiH zrImadbhiH caramatIrthaGkakaramahAvIraprabhubhagavatpAdAnAM varadakaradIkSitaziSyaiH ata eva paramotkRSTasaubhAgyasevadhibhiH saddharmAtizAyiprakRSTArAdhanAvAptadharmadAsagaNivaretyAkhyayA prasiddhimAgataiH zrIvijayasenamunisattamaiH jJAnAtizayato'nAgataM duSSamA'raprabhAvaM vyAroDhuM sUkSmekSikayA paryAlocyeva viraciteyamupadezamAlA bhavyAnAM mumukSaNAmaharnizaM svAdhyAyacintanAdinA kaNThasthitA sumanoramamahAbhAgapuruSottamacaritasugandhapUrNopadezamAlArUpayathArthA'bhidhAnavatI puSpamAlA D badanayatamA tIrthakaraprabhusvahastadIkSitatvasAmyena gaNabhRtAM dvAdazAGgovadyadi ca saiddhAntikAgamikasAhityakoTImATIketa tarhi nA'tra citraM !!! Doornocercope // 24 // Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakramaH / cocoeDeependen20 ata eva dhurandharairvidvadbhiH svamatiprAgbhAraphalegrahitAyai sotkaNThairasyA vividhavivaraNAdiSu prayatitam / caturvidhasaGghasyApyArAdhanAprANabhUtAzcamAM nitarAmatizayitasvAdhyAyAdinA prakhyApitavantazcaturatamAH sudIrghadarzinaH gItArthavaryAH / __ paraM sAmpratInAH katipaye vidvadvaryAH aitihyasaMzodhanadizi sarvapramANopajIvakAptatvamUlakAgamaprAmANya zithilayantaH dRSTazrutagrAhibArhaspatyAnukAriNaH tathAkathitavidvAMsa ivAnumAnaprAmANyaM bAhulyenopajIvayantaH santo vipratipadyante yat :-prastutopadezamAlAkAraH zrIdharmadAsagaNivarAH zrImahAvIraprabhuhastadIkSitAH na sambhavanti, zrovIraprabhunirvANataH paJcazatavarSabhAvinInAmapi ghaTanAnAmatrollekha dazanAt , ete hyevaM pratipAdayanti yat :-zroupadezamAlAyAM zrIvIranirvANato'rvAgbhAvinAM zroAryamahAgiri (152) zroAryasambhUtivijayaziSya (66) zrosthUlabhadra (59) candraguptagurucANakya (150) parvataka (150) upakozA (61) udAyinRpamAraka (31) avantisukumAla (88) turumiNIyadattanRpamAtula-kAlikAcArya, (105) vanasvAmI (48-93)tyeteSAmullekhenaitatpanthakatora ullikhitavyaktInAmarvAktanakAlabhAvina iti spaSTataraM pratIyate, tatazca zAzrUyamANaM hi pranthakartRNAM prabhumahAvIrahastadIkSitattvaM na saJjAghaTIti / phalataH AdhunikaiH kaizcit vidvadbhiH etasyA racanAsamayo vIranirvANAbda 520 to'voktanIyaghaTanAnullekhAt vIra ni saM. 520 mitaprAyo'bhimanyate / paraM vastutattvagaveSikayA samIkSAtmikayA dRSTyA vicAryamANe cedaM sarva dharmaklinnahimavadvizIryate, yataH" jagacUDAmaNibhUo0 " saMdvitIyagAthAyAM yugAdiprabhoH siddhisthAnasthitatvena cUDAmaNibhUtatAM yugAdau ca prakAzakatvenAdityasvarUpatAM vyAvaNya zrIvIraprabhoH mahanIyatAvyaJjakAbhyAM trilokazrItilakatva-tribhuvanacakSuSTvavizeSaNAbhyAM grantharacanAsamaye jIvitatvaM spaSTa | meva dhvanyate, vartamAnakAle zobhAvRddhau vyApriyamANatva eva tilakopamAyAH sArthakatvAt / bhagavataH tattatvapadArthasArthavivecanakArye sAkSAt prayujyamAnatve satyeva trijagatazcakSurbhUtatAyAzca niAjaM saGgacchamAnatvAt / sphuTataravaiSa arthaH vyAkhyAtRcUDAmaNibhiH pUjyavaryaiH zrIsiddharSigaNivaraiyopAdeyAkhyavRttau prArambha eva vivRto'sti / tathAhiH-" xxx vIre bhagavati jIvati sati guNastutiriyaM | Deepereocceroen // 25 // Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 // upakramaH / zeeraceaeeeeeeeeeeee prakaraNakAreNa kAkvA cakre, RSabho jagacUDAmaNibhUto'dhunA muktipadasthitatayA caturdazarajjvAtmakalokasyoparivartItyarthaH, vIraH punaH pratyakSopalakSyamANatayA trilokazrItilako bhuvanalakSmImaNDanamiti bhAvaH / tathA'nayormadhye eka RSabho lokAdityo yugAdau prabhAta iva vivekapratibodhanadvAreNa padArthodyotakatvena nikhilavyavahArakAraNatvAt / ekaH punarvIrazcakSuH tribhuvanasya / idAnIntanajantucakSurbhUtAgamArthabhASakatvAditixxx" anyacca "aNugammae bhagavai0" (gA. 13) diNadikkhiyassa" (gA. 14) gAthAdvayaparamArthavicAraNApyetamartha dhvanayati yat prastutagranthakartArazcandanabAlAmahattarAsAdhvyAH nakarAjasutAsAdhvIparivRtatvaM dinadIkSitadramakasyApi vinayavyaJjanaM pratyakSaM dRSTvaivodRGkitavantazcAtra tatprasaGgamiti / evamagre'pi "paNamaMti ya puvayaraM0" (gA. 57) "jaha cakkaTTisAhu." (gA. 58) gAthayo| marmArthavicAraNA cakravartinAmarthAt tatsadRzAnAJca rAjamUrdhanyAnAM dIkSAprasaGgAdeIrthakRtmahAvIravarddhamAnasvAmijIvitakAla eva saMbha| vAdetadgranthanirmANaM prabhumahAvIrasattAsamaye jAtaM bhavedityanumA dRDhIkaroti / tathAcaitadgranthakartuH prabhumahAvIrasamakAlikatvaM SaTpaJcAzadadhikatrizata (356) tamagAthAgatena 'baMdhai kaDi paTTayamakaje' itizabdollekhena spaSTataraM pratIyate, arvAgAcAryarakSitasUribhyo hi zramaNAnAM colapaTTaparidhAnaM sArvadikaM jAtaM / tadUrdhvantu niSkAraNatatparibhogasyA'nanujJAtatvamekAzanAdipratyAkhyAneSu ca 'colapaTTAgAreNaM' padasUcitaniSkAraNacolapaTTAparidhAnazca pratItameva / niSkAraNaJca colapaTTadhAraNarUpapArzvasthaliGgavarNanameva hi granthakartuH prabhumahAvIrasamakAlikatvaM khyaapyti| ___ tathA cAsmin prakaraNe vIranirvANAbda 520 paryantIyaghaTanollekhena granthakartuMrghaTanAkAlArvAkbhAvitvakalpanApekSayA tu teSAmavadhijJAnAtizayavattvamupajIvyAvadhijJAnasya cAtItAnagatakAlInapadArthAvabodhazaktizcAbhimatya tabalenaivAgAmiprasaGgollekhAdermusaGgatatvakalpanA buddhigamyA bhavet / bhUtakAlaprayogazca zabdazAstravilakSaNazailivazAnna pranthakastittaddhaTanA'rvAkAlInatvasiddhau samarthaH, AgameSu hi sthAne sthAne etAdRzaprayogabAhulyAt , gaNabhRto hi dIkSApteranantaraM niSadyAtrayeNa tripadI prabhumukhAt samadhigamyAntarmuhUrttamA DeeperpeneCCCCCCrel Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 27 // treNaiva sakalAM dvAdazAGgIM praNayanti ityetattu sameSAmAbAlagopAnAM pratIticarameva / tatra ca bhagavatIsUtra - jJAtAdharmakatho - pAsakadazA'ntakadazA-nuttaraupapAtikadazA - vipAkasUtrAdiSu ca dvAdazAGgopraNayanakAlArvAkbhAviprasaGgAnAM bhUtakAlInaprayogasanAthA ullekhAH santyeva / atazcAtizayajJAnavadbhiH svArvAkkAlInaprasaGgAnAmAgamAnusArizailyA bhUtakAlIyaprayogairapi nirdezamAtreNa na teSAmullikhitaghanArvAkAlabhAvitvaM sadguruvAsasamupabRMhitasanmativatAM dhImatAM pratibhAseta / tathA caiSopadezamAlA'pi zrImadbhirdharmadAsa gaNivarairanAgataM saMsArAvasthIyaraNasiMhAkhyaputrasya bhAvinIM kalimalasUcikAM dazAM paribhAvya tanmAnasaparimArjanAya vivekasamudaJcatsajjJAnavisaraM prapidhayiSubhiH nirmitA'sti / etatsamarthana prastutadoghaTTIvRttau upakrame eva prathamagAthAvRttau upanyastAyAM SaDazItyadhika caturazatagAthAmitAyAM zrIraNasiMhakathAyAM prastutagranthotpattivIjaM vyAvarNayadbhiH zrIratnaprabhAcAryaiH kathitamasti yat : - " kalichalaNa mohiNA, vijayaseNamuNiNA vibhAvitenAyaM / uvaladdhadhammadAsAbhihANa sAreNa saguNehiM // tuha paDibohaNimittaM aNAgayaM ceva teNa saMghaDiyA | sugaI jijAsuNA saduvaesamAlA mahAsatta ! // upa0 (gA 1. doghaTTIgataraNasiMhakathA ) 485 - 486 anu0 umedavi0 koze ve. 6. pra. 9 samarthakriyoddhAraka pU paM. zrIsatyavijayagurUttaMsa ziSyaratna zrovRddhivijayamunivaraiH vihitasya zrIupadezamAlA 'bAlAvabodhasya prAntyabhAge evamullekho'pyupalabhyate, yatH - - ' xxxje mAhiM tAhara kalinaI dekhavaruM chalyAnauM svarUpa avadhijJAna AgathI jANini zrIdharmadAsagaNidaM tujhanaI pratibodhavAnaI artha e zroupadezamAlA kIdhI chaixxxzrIdharmadAsagaNa SimAzramaNaI atItaanAgatabhAva avadhijJAnaI jANI e zrI upadezamAlAnI racanA kIdhIxxx ' / etenAnAgatakAlInapadArthAvabodhakSamAvadhijJAnasampannapUjya zrIdharmadAsagaNItiprasiddha nAmazrI vijaya senagaNivarairviracitAyA asyA upadezamAlAyAH keSAJcanArvAktanIyAnAmullekhamAtreNa prabhumahAvIrasvAmihastadIkSitaziSyAvataMsakartRtvaM na saGgacchate ityAdhunikaviduSAM tarkaH khalu na ghaTAkoTImATIkate iti nizcapraca pratIyate / 1 etatpratiprAntyabhAge caivaM puSpikAH sUryapUrabaMdare vAcaka zrI yazovi prasAdAt 1795 varSe jyeSTha sudi 1 bhaume manarUpasAgareNa likhitA' upakramaH / // 27 // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 28 // upkrmH| CRPCpCORERCTRamaeeDezoem anyaccaitat grantharatnaprAntyabhAge caivamullikhitamasti yat :-'souNa pagaraNamiNaM dhammeNa jAo ujjamo jassa / na ya jaNiyaM veraga, jANijja aNaMtasaMsArI // 534 // ' eSA gAthaiva granthakarturatizayajJAnavattAM khyApayati prabhumahAvIratIrthakRtsamakAlInatvaJca dhva-| nayati / ko hi viziSTAtizayijJAninaM vinA vA samarthasadgurunizritatAmantareNa suspaSTatattvAvabodhakSamasadgurunizrAvalasamupalabdhaviziSTAtmazaktihuGkArasamametat jalpitumapi prabhuH 1 / ko vA prastutaracanAyAH viziSTAvabodhakSamatAM prakRSTAtizayitajJAnabalenA'vijJA yaivaM TaGkAraravabhUtaM vacaH prodghoSayitumalam ? / zrAvakANAM hi pAkSikAdyaticArAlocanAsUtre ca jJAnAcArAticAravyAvarNanaprasaGge kAlAcArAlocanAyAM 'zrIupadezamAlApramukhasiddhAnte'-tyAdyanarairetatprakaraNasyAkAle paThanAderaticArAspadatvena nirUpitamasti, vyajyata evA. nena prastutaprakaraNasya siddhAntaprAyatvaM etatkartuH sAtizayajJAnakatvAt prabhumahAvIrahastadIkSitatvAca, nAnyathA'sya siddhAntaprAyataucitImazveta / asyAzca kartuH prabhumahAvIrahastadIkSitatvaM samarthayanta imAni ca pramANAntarANi samupalabhyante / tathAhiH-1 zrutajJAnasamupA sanAntarabhaktisamujjvalAgamoddhAraNakAryadakSAgamajIvitasAkSAtpratimUrti-samarthagItArthadhurandhara-dhyAnasthasvargatapUjyAcArya-zrIAnandasAgarasUripAdA hi maladhArizrIhemacandrAcAryanirmitopadezamAlAparAhva-puSpamAlAyA upodghAte nizzaGkitataramevollikhanti yata :- xxx trija gajantujAtajIvAtu-bhagavanmahAvIrakarakamaladIkSitaH zrIdharmadAsagaNibhiH zrIupadezamAlAbhidhaM prakaraNaM prakaTitaM prAgiti tadanukaraNenAdadhuH sUrayo'pyupadezamAlAbhidhAnamasyaxxx' 2 pUjyAgamoddhArakavayaH prakAzitopadezamAlA (mUlamAtra) prateH zIrSabhAge khalu 'zrIvIraprabhuziSya zrImaddharmadAsagaNikRte'-tyullikhitamasti / 3 prastutadoghaTTIvRttikartAraH zrIratnaprabhAcAryA api dvitIyagAthAvRttau 'vIraH punaH pratyakSopa lakSamANatayAxxxidAnIntanajantucakSurbhUtAgamArthabhASakatvAt / itthaM ca tIrthakarobhayasya guNotkIrtanena prakaraNakAro bhagavati mahAvIre vidyamAne prakaraNamidamakArIti kAkvA jJApayAmAsaxxx' ityullekhena sudRDhamApAditavantaH granthakartuH prabhumahAvIrasamakAlikatvaM / 4 tathA 536 gAthAvRtau prakaraNasaGgatyAdinirdiSTena sandarbhaNApyetatsamaya'te tathAhi :-'xxxovijayasenamahArAjoxxxparamezvara-zrImahAvIra (padmahastena ) hastapadmana pravrajyAxxxsvIcakre / xxxvizAlatapo'nuSThAnaniSThAvAptadharmadAsagaNinAmadheyo'vadhijJAnIxxxtIrthaGkarAntevA PCORDCRecorpora XI // 28 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 29 // sitvenAdhyayanaprabandha vidhitsuravadhinA svaputrasya prAptasvakIyarAjyasya bhAvinIM kalicchalanAmAlokayan pratibodhavidhAnAya yathArthametadupadezamAlaprakaraNamutpAdayAJcakAra, pAThayAJcakAra ca putrapratibodhasaMvidhAyai tanmAtulakamavocacca yathAsamaye sametya kalicchalitaH svasvastrIyastvayA pratibodhanIya iti' ityetatsavaM 'vRddhAnAmupadezaH ' iti kRtvollikhitamasti / 'abhidhAnarAjendrakoze bhA. 4 pR. 2719 'dhammadAsagaNi' - zabde evambhUtollekhaH dRzyate tathAhi : - xxx anena bhagavatA 'upadezamAlA 'nAmagranthoracitaH / ayamAcAryo vIraprabhorapi pUrvaM babhUveti prasiddhiH . i / tathA cAhuH pratihatasakalavyAmohata mizrAH dharmadAsagaNimizrAH dha. 20, tathA'trAha bhagavAn dharmadAsagaNiH darza0 4 tatva / etenAsyA upadezamAlAyA karttuH zrIdharmmadAsagaNIndrasyAtiprAcInatvaM prabhumahAvIra - samakAlInatvasambhAvanAyA poSaNazca dhvanyate / 5 nityavi0 (cANasmA) satkakoSe ve 42. pra. 115 tapAgacchAdhirAja - zrIsomasundarasUriziSya zrImunisundarasUrikramAmbhoruhabhRGgapaM. harSa bhUSaNagaNi 1486 varSe racite aJcalamata saduttarasvarUpe zrIzrAddhavidhivinizcayAkhyAprakaraNagranthe pR. 15 spaSTataramuTaGkitamasti / yat : - xxx upadezamAlA ca sarveSAM pramANaM taduktavidhInAM bhavyairmuktyaGgatvena kriyamANatvAt, 'svaputra raNasiMhapratibodhanArthaM zrImahAvIrahastadIkSita - zrIdharmadAsagaNikRtatvAcceti dharmadAsa gaNikathAyAmuktatvAca' / 6 nityavi0 cANasmA koze ve. 20 pra. 44 aSTAviMzatipatrAtmikA'tIvaprAcInA upadezamAlAyA zrIsiddharSivivaraNapratirasti / saMbhAvyate caitadeva vivaraNaM zrIsiddharSikRta heyopAdeyAvRttyapekSayA laghuvRttitvena prathitaM bhavet / atra cAdau 2 gAthAvivaraNe ' xxxathavA vIre jIvati sati guNastutiriyaM prakaraNakRtA kAkvA cakrexxxadhunA vIratrilokItilakaH pratyakSatvAt xxxvIracakSustribhuvanasya, AdhunikajantucakSurbhUtAgamArthI xxx' ityAdisandarbheNa sutarAM spaSTataraM upadezamAlAkartuH prabhumahAvIrasamakAlInatvaM vyajyate / 7 ni. bhaM. cANasmA ve. 117. pra. 594. vi. saM. 1694 varSe kA. su. 10 bhaume tapAgacchAdhirAjabhaTTArakaprabhu zrIvijayANaMdasUrivijayarAjye sakala paMDitabhAzRGgAra paM. zrIdhanaharSagaNi ziSya paM. ratnavijayena likhitasya zrIupadezamAlAvacUryAtmaka - bAlAvabodhasya 39 patrAtmikapratau prArambha eva dvitIyagAthAbAlAvabodhe ' xxx anaI pratyakSa upalakSyamANa bhaNI zrIvIra tribhuvanalakSmImaMDana jANiva xxx ' rUpANya upakramaH / // 29 // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 30 // CAMA kSarANi samupalabhyante / 8 zrIumedavi. koze. cANasmA. ve. 6 pra. 10 saM. 1499 varSe dvi. ASADha va 11 some likhitA 70 patrAtmikA upadezamAlA - bAlAvabodhapratiH / tatra ca dvitIyagAthA bAlAvabodhe - ' xxxzrI AdinAtha AgaI pranthakAranuM dUrai huU, xxx anaI zrImahAvIra teNaI kAlaI DhuMkaDA jayavaMtA varttaIxxx' ityakSarANi / prAntyabhAge ca spaSTataramullikhitam yat : - ' xxxzrIdharmadAsagaNanA vacanamAhi doSa sarvathA nahIM, pUrvaguruA bahuzrutabhaNI e zrIupadezamAlA zrImahAvIra jIvatAM nipanI, teha bhaNI zrIsiddhAntaprAya jANivIxxx' ityetaiH etAdRzairvA prAmANAntarairnitAntametadddaDhIkriyate yadiyamupadezamAlA zrImahAvIraparamAtmahastadIkSitena dharmadAsagaNinA bhAvibhavyasattvoddidhIrSayA'tizayajJAnabalopabRMhitA viraciteti, nAtra kaJcana zaGkAlezavisaraH / / gAthAsaGkhyA vicAraH / yadyapi upadezamAlAgAthApramANaM granthakRdbhireva ' ittha samappai0 ' (542) gAthAyAM 'gAhANaM savvANaM paMcasayA caiva cAlIsA' padaiH catvAriMzadadhikapaJcazatamitaM nirdiSTam, tathApi sAmpratInAsUpalabhyamAnAsu prati pustakeSu dvayozcatuNIM paMcAnAM ca gAthAnAmAdhikyaM dRzyate / tathAhi :- stambhatIrthIya - zrIzAntinAthatADapatrI - koze (ve. 7) loMbaDIbhANDAgAra (maM. 1702) sthitapratyoH 540 pramANaM dRzyate / mohanalAla dalIcaMda desAI saMjJAdhunikaitihyaviduSA'tiprayatnasaGkalite 'jaina sAhityano saMkSipta itihAsa' saMjJagrantha (pR. 23-31) upadezamAlAvivaraNaprasaGge 540 gAthA nirdiSTAH / parameSa sAmAnyataH 542 gAthAsthapranthapramANasyAnuvAdazailyA nirdiSTaH pratIyate, na svatantrAbhiprAyo upalakSyate / tathA jinaratnakoze (pR. 49) 542 gAthApramANollekhaH / staMbhatIrthazAnti koze'pi 542, jaina kaoNnpharansaprakAzitagranthAvalI ( pR. 102) loMbaDI (maM. 1587) 542 gAthApramANopalabhyate / lIMbaDIsthakoze 543 gAthAmitA ekA pratiH (maM. saM. 648.) tathA cANasmA nIti0 bhANDAgAre pratidvayaM (ve. 20 pra. 43-44) vartate / tathA cAbAlagopAlaM gAthApramANamasyAH 544 mitaM prasiddhaM pratIyate / anekatra tAdRzapratInAM bAhulyopalabdheH / tathAhi :- cANasmA umedavi0 saMgrahe (ve. 6) prati upakramaH / // 30 // Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 31 // catuSkaM / nItivi0 saMgrahe (ve. 117. pra. 593-94) pratidvayaM stambhatIrthe zAnti0 (ve. 11) ekA pratiH, tathA 102-3-28-2930 sakhyamaJjUSakeSu paJcadazapratiSu prAya: bAhulyena 544 gAthAH / jaina granthAvalI (pR. 171 nirdiSTA ) madhye ekA pratiH / lIMbaDIsthakoze 649 - 748-868 - 1102 - 28-29-1424-1538-1607 - 1717-3424 saMkhyA pratayaH 544 gAthAprAmANyabhAjaH santi / pUjyavaryAgamoddhAraka - sampAditamUlamAtra upa0 - zrutajJAnaamIdhArayozca 544 gAthAH / lIMbaDI0 (maM. 1303 ) cANasmAumeda0 saMgrahe (ve. 6. pra. 5) ca 545 gAthApramitopadezamAlA dRzyate / evaJcAdhunikasAhityasRSTau upadezamAlAgAthAvaividhyamupalabhyate / tathAhi : - khaMbhAta - zAM0 tA0 bhaM. lIMbaDI, jaina - sAhitya - itihAsAdiSu 540 gAthA / jinaratnakoza-khaM. zAM. tA. bhaM. lIMbaDI bhaNDAradvaya, - jaina graMthAvalyAdiSu 542 / lIM. cANasmA. nIti0 saMgrahayo: 543 / cANasmA umedavi0 4, nitivi0 2, khaMbhAta zA0 6, jai. graM. 1, lIM. bhaM. 11, pU. AgamoddhAraka - prakAzitamUlapratiH 1, zrutajJAnaamIdhArA 1, 544 / lIM. umedavi. saM 1 545 gAthAH / parametatra 544 gAthApramANaM prAmANikataraM dRzyate, bahuza upalabhyamAnatvAtsuvihitagItArthAcaritamaryAdAGkitatvAt yuktisaMgatatvAzcca, tathAhi :- " iya dhammadAsagaNiNA, jiNavayaNuvaesakajjamAlAe / mAlavva vividhakusumA, kahiA ya susIsavaggassa // 540 // saMtikarI vRddhiDhakarI0, 541 / ittha samappai iNamo0 542 / jAva ya lavaNasamuddo0 543 || akkha ramattAhINaM jaM ciya paDhiyaM ayANamANeNaM / taM khamaha majjha savvaM jiNavayaNaviNiggayA vANI // 544 || " etasmin u0 gAthApracake vastutaH sApekSabhAveNa vicAryamANe vivakSAvazAdalpAdhikyasaMbhavo jAghaTIti, yata: - pranthakRdbhirupadezarUpaviSayasamAptistu trayastriMzadadhika-paMcazatatamagAthayaiva kRtA'sti tataH paraM gAthAdvayena prastutaprakaraNasya sAramayatA sUcitA, tatazcaikagAthayA pranthopasaMhArarUpeNa prakaraNajJAnasaphalatA varNitA, tadanantarIya 537 gAthAyAJca granthakRdbhirnigUDhAkSarapaddhatyA svAbhidheyasaMsUcA vihitA, jinavacanamahattvaM kalpavRkSaupamyena nidazyaitatprakaraNAdhikAriNaH sUcitAH / tadanantara 540 tama gAthAyA punaH pranthakadbhiH svAbhiSeyaM vyAkurvadudbhirupasaMhAraH kRtaH / atra caivaM vitaryeta yadi tarhi nAsaGgataM yat : - pranthakRtaH svAbhidheyaM 537 tama gAthayA guptarItyA varNa upakramaH / // 31 // Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 32 // yantaH svalaghutAM vyaJjamAnAH santaH punaH gAthAdvayAnantarameva svanAmasaGkalanaM spaSTazabdaiH kuryuH, naitadAzcaryakaraM kimiti 1 ata etAM gAthAM pAvAtyena kenApi prakSiptAmabhimanyAntimAzIHrUpA 'saMtikarI0 540' tamA yadi svIkriyate tarhi sarva susthaM bhavet evaJca tadanantarIyAyAM 'itthaM samappai0 ' gAthAyAM gAthApramANasucanamapi saGgataM bhavet, anyathaitadgAthApUrvavatyaikacatvAriMzadadhikapaJcAzatagAthAsattvAdekAdhikatvaM kathamapanuyeta 1 / ataH ' iyaM dhammadAsa0 ' gAthAM prakSiptAmabhimanya granthakRdabhimata540 gAthApramANasaGgatirucitA pratibhAti / eva prAkU nirdiSTAnAM 540 gAthApramANollekhavatInAM pratInAM prAmANyaM granthakRnnirdezamAtramapekSyAvaziSTagAthAnAzca cUlikArUpeNAgaNanarUpavivakSayA ca bhavet / 'saMtikarI buDhikarI 0 ' gAthAmaprakSiptAM svIkRtya granthakRnnirdiSTagAthApramANasUcikAM gAthAmeva caramAM gAthAM vivakSya 542 gAthollekhospi prAmANikatara eva dRzyate / tathopadezapradhAnatvAdetasya granthasya madhyavartigA - thAstu kAsucit nyUnAdhikyasambhavAttanmUlako hi 543 gAthollekha ityanumIyeta, tarhi varaM ! yataH 543 gAthAvatISu caramagAthApaJcakantu evamevopalabhyate / 545 gAthAsaGgatirapi pUrvavadupadezapradhAnatvAdasyAH kasyAzcid gAthAyAmekatamaprakSipyamANatvasambhavaM vivakSya karaNIyA / niSkarSo hi khalu evamatra boddhavyo yat 544 gAthApramANe gAthAyA prakSiptatvena nyUnAdhikyaM vA nahi kalpanIyaM bhavati, anekatra ca bahupratiSu etAvadgAthApramANasyopalabhyamAnatvAdasyA upadezamAlAyA 544 gAthApramANaM sunizcitataraM susaGgataM prAmANikaceti sunizcIyate / atha paramaprAmANika padezikagranthacUDAmaNibhUtAyA asyA upadezamAlAyA mAjha nirdiSTasAhityasUcyAM vivaraNazailitaH sarvavyAkhyAsu praSThabhAvaM vibhratyAH doghaTTIsaMjJavRtterkarttRtvAdivicAraH prastUyate / vidvadvarge doghaTTasaMjJayA prasiddheyaM hi vRttiH zrovAdidevasUriziSyAvataMsaiH zrIratnaprabhasUrivaraiH vyAkhyAtRcUDAmaNi - zrIsiddhaSikRta heyopAdeyA vRttyanusAreNa gAthArthapaddhati saMsthApya vizeSavRttItyabhikhyayA vi. saM. 1238 varSIyamAghamAse bhRgupure nirmitatyetat upakramaH / // 32 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 33 // sarva vRttiprAntabhAge prazastito'vagamyate / vRttipraNetAro hi ratnaprabhAcAryAH paramotkRSTa saMyamArAdhanAparAyaNa - zAsanaprabhAvaka sakalazAstrapArAvArapArINa - zrImunicandrasUripaTTaprabhAvaka - prakharatapasvi - vAdakalAnipuNA''zAmbarIya diggajavAdimadonmAthi - pUjyAcAyazrIdevasUriprabhupaTTAvataMsabhUtAH santi / ataH prathamaM zrImunicandrasUrINAM tatazca vAdidevasUrINAmaitihyajJAnamAvazyakam / prabhormahAvIradeva bhagavataH paTTaparamparAyAM zrIsarvadevasUri (dvitIya) paTTe ekonacatvAriMzattama paTTadhararUpeNa zroyazobhadrasUri - zrInemicandrasUrisaMjJitau gurubhrAtarau sUviryau saJjAtau / vIragaNiracitAyA 7671 zlokapramANapiNDaniryuktivRtterasaMzodhanakAribhiH zrInemicandrasUribhiH sva guruvarya pradattasUripadAcita gurubhrAtrASTakata zrIvinaya candropAdhyAyaziSyazrI municandrasUribhyo gacchabhAraM yogyatAnurUpaM daduH, catvAriMzattama paTTadhararUpeNa teSAM prathitizca kRtA / yata uktaM : 'gurubandhuvinayacandrAdhyApaka ziSyaM sa (!) nemicandraguruM / yaM gaNanAthamakArSIt sa jayati municandrasUririti / upA0 dharmasAgara0 paTTAvalI / ' evaJca sugRhitanAmadheyA hi pUjyavaryAH zrImantaH municandrasUrivarAH catvAriMzattamAH paTTadharAH iti nirNItam / ime hi sUrivarAH bAladIkSitAH akuNThabrahmacAriNaH sattarkakarkazapramANazAstravAdatatvAdidurbodhapadArthasArthamarmasparzijJAtAra atyutkaTa vizuddhasaMyamapAlanaparAzvasan / etaiH sUviryaiH bhavAvaTapAtapratyalAH duravagADhabhavasamudramISaNAvarttasamA SaDapi vikRtayaH mohotpAdavikArotpattiprabhUSNava iti samyagavabudhyAjIvanaM SaNNAmapi vikRtInAM sarvathA parityAgaH kRta AsItH / rasAsvAdavRttinigrahAya ca sauvIrAparaparyAyabhUtAM kAJjikAmeva zarIrayApanAya jagRhu:, atazceteSAM 'sauvIrapAyI' tizarIranirIhatAprakRSTatyAgitAsUcakamarthAnuguNaM nAma vidvatsamAjopajJamAgopAGganaM prathitaM jAtaM tathAhi : 'sauvIrapAyI titadekavAri - pAnAdvidhijJo birudaM babhAra / jinAgamAmbhonidhidhautabuddhiryaH zuddhacAritriSu labdharekhaH / saMjJimaulirvakRti sarvAstatyAja dehe'pyamamaH sadA yaH / vidvadvineyAbhivRtaH prabhAva-prabhAguNaughaiH kila gautamo yaH / / tapA0 paTTA0 / upakramaH / // 33 // Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 34 // upkrmH| CPECRECRPCOCCCCCCEER pUjyA hi sUripuGgavA atiprabuddhasmaraNazaktibhAja Asan / ekadA nADolataH caityavivandiSayA'NahillapurapattanaM samAgatA Asan / IN tatra ca sattarkapracurapramANazAstraM dvAtriMzacchiSyAnadhyApayamAnAn 'vAdivetAlazAntisUrivaryAn' vanditvA pramANazAstravAcanAzravaNAyaikapArzve upaviSTAH, pratyahaM ca te'nupalakSyamANasvarUpA ajJAtarUpeNaiva pramANazAstragahanavyAkhyAvabodhalAlasayA vAcanAM zubhavuH / atyantadurghaTapramAzAstrapadArthAnAM suvizadaM yathAzakyaM vyAkhyAnaM kRtvApi ziSyANAmanavadhAritadurgrAhya-padArthatAmavabudhya guruvaryaH bhasmanihutanyAyaM puraskRtya glAnibhAvasUcakazabdaiH nirviNNatA vyaktA / tadaiva sUkSmAvadhAraNapratyala-viziSTapaTudhAraNAzaktisampannaiH zrImunicandrasUribhiratIva vinayabhA-10 vena vijJaptaM yat prabho ! tatrabhavatAM pArzve pustakAdi pragRhya vAcanAyai samAgatavata eva uttaradAnAdhikAriNa 1 utAnye'pi ? ityetAM | gAmbhIryapUrNavacanapaddhati zrutvA cakitaiH vAdivetAlagurubhiH sammatau pradattAyAM kuzAgrAtinizitadhISaNAprAgbhArAvadhIritasuragurusuragurusa-) nmativayarAmUlacUlamakSarazaH pratidivasIyavAcanAjAtaM zrAvitaM, etAvadavadhAraNasAmaya zrImatAM jJAtvAtiprasannacetobhi vAdivetAlasUrivaryaratisanmAnapUrvakaM svasannidhau saMsthApya pramANazAstrasya vividhavyAkhyApaTiSTo'bhyAsaH sotkaNThaM kaaritH| etena ca prasaGgena zrImatAM smaraNazakti-tIvratAraJjitamanaskaiH vidvadhurandharairvAdivetAleH kAritasya pramANazAstrasusUkSmatarAbhyAsabalena pUjyazrIharibhadrasUrivaryaracitAnekAntajayapatAkA-lalitavistarAdinakavidhadurbodhagranthavyAkhyApaTiSNutayA labdhaM tArkikaziromaNivirudaM saphalaM bhavati / uktaM caH "haribhadrasUriracitA, zromadanekAntajayapatAkAdyAH / granthanagA vibudhAnAmapyadhunA durgamA ye'tra / / satpaJjikAdipadyA-viracanA yA bhagavatA kRtA yen| mandadhiyAmapi sugamAste sabai vizvahitabuddhathA // " tapA0 paTTA0 __taiH viracitaM sAhityamevamupalabhyate, tathAhi :-1 devendr-nrkendrvRttiH| 2 sUkSmArthasArddhazatakacUrNiH / 3 anekaantjyptaakaavRttiH| 4 upadezapadavRttiH / pa. llitvistraapnyjikaavRttiH| 6 dharmabinduvRttiH / 7 karmaprakRtiTippaNakam / naiSadhakAvya (1200 zlokapramANA) vRttiH / svatantrakRtirUpeNa ca laghugranthAnAM viMzatikA evamupalabhyate, tathAhi :-1 aGgulasaptatikA, 2 Avazyaka DOKDeeperPERRORCEPOKeer // 34 // Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 35 // (pAkSika) saptatikA, 3 vanaspatisaptatikA, 4 gAthAkozaH, 5 anuzAsanAGkuzakulakaM, 6-7 upadezAmRta kulakadvayam 8 upadezapaJcAzikA, 9-10 dharmopadezakulakadvayam 11 mokSopadezapaJcAzikA 12 prAbhAtikastutiH (saMskRta) 13 ratnatrayakulakaM 14 zokaharopadezakulakaM, 15 samyaktvotpAdavidhiH 16 sAmAnyaguNopadezakulakaM, 17 hitopadezakulakaM, 18 kAlazatakaM, 19 maNDalavicArakulakaM, 20 dvAdazavargaH / atra ca dvitIyA kRtiH ' pAkSikasaptati saMjJayA pUjyavaryaiH darzanazuddhi - prameya ratnakoza nirmAtR-zrIcandraprabhAkhyasvagurubhrAtA vi. saM. 1149 varSe udbhAvitasya pUrNimAmatasya nirAsArthaM sandavdhAsti / tathA caitihyavidyAnipuNa - munizrIjayanta vi. ma. saGkalite zrIzaGkhezvarastavanAvalI - laghupustake pR. 133 samastakalyANanidhAnakozaM 0 ityAdidazagAthAmita zrIsaMkhe0 pArzvanAtha stotramanyatrakutrApyanirdiSTamanupacdhaJca tadapi pUjyAnAM kRtiH / aparaM ca jainagranthAvalI ( pR 341 ) granthe 'rasAulA'khyA prAkRtasubhASitakRtiH pUjyavayANIM nAmnollikhitA yasyA hi ekAdazapatrAtmikA pratiH rAdhanapura bhaNDAre'sti, aprasiddhA vaiSA samIkSApUrvakaM gaveSaNIyA vidvadbhiH / tapA0 paTTAvallyAM teSAM svargamanakAlo hyevaM nirdiSTaH, uktaM ca : " aSTayeza (1978) mitAbde, vikramakAlAddivaMgate bhagavAn / zrImunicandramunIndro, dadAtu bhadrANi saGghAya // " prAtaHsmaraNIyAnAmeteSAM viziSTo hi nirmalAvadAtodantaH pUjyavaryANAM paTTaprabhAvaka - ziSyAvataMsaiH vAdIndra zrIdevasUribhiH sandRvdhAyA apabhraMzabhASAnibaddhAyA zrImunicandragurustutito'vaseyaH, yA ca stutiH zrIjaina zve. konpha0 heralDAkhyamAsike (pu. 13. aM. 9 pR. 324 taH 335) mudritAsti / zrImunicandrasUrINAM svargagamanAnantaraM teSAM paTTodayAcale bhAsvatsUryasamAH zrImantovAdidevamahattamAH nijorjasvivAdaka layA''zAmbarIyadiggajavAdinigraheNAvApta projvalayazasvinaH sugRhItanAmadheyAH zrIdevasUrayaH saJjAtAH / eteSAM hi janma vi. saM. 1143 varSe arbudagiripratyAsanne maDAhRtagrAme samajani / 1152 varSe dIkSA, 1974 varSe AcAryapadaM 1226 varSe svargagamanaM cAbhUt / upakramaH / 1134411 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 36 // ete hi sUrivaryAH projvalasaMyamadIptiprakarSAnugrahazaktisampannAH santaH sUripadaprApterUrdhvamapi naikAn darzanAntarIyAn diggajadhurandharavidvanmata kAnapi nirAbAdhaprasaravatyA naikatatvAnugAmi nayanAtavizadAvabodhanisyandatulyAne kAntavAdApratihatasAmarthyavatyA pratibhayA vijitya jinazAsanodbhAjanamatulamakArSuH / tathA ca siddharAjasaMsadi siddhAntapratimUrtti zrIcandrasUri - divyazaktinidhAna - zrIyazobhadrasUri - zrIhemacandrAcAryapramukhanaikavidvadguNanizrAyAM jAyamAne zrIzrIpAla kavimukhyasaJcAlanavati zrIkumudacandrAkhyadigambaravAdicakravarti samupajJe sarvavAdamUrddhanye zAstrArthe ca svapragurUttamavAdivetAlazrIzAntisUrivaryapraNItottarAdhyayanavRttigata-caturazItijalpAdyAdhAreNa vijayaM samprApya jinazAsanaM svAntarazaktisamullAsakamatIvaprodbhAsayAmAsuH, mahAmatiprathitatattvAvagAhanopayogipramANanayasaptabhaGgAdipaTutarapadArthanirUpaNapratyala-zrIpramANanayatatvAlokAlaGkAramahAgranthaM vizadanaikatatvajJAna padArthasaGgakulacaturazItisahasrazlokapramitaratnAkarAvatArAkhyamahAvRttivibhUSitaM vinirmAya sattArkikavidvacchreNau cUlAyamAnatvaM prAcIkaTan sUrivaryAH / vizeSacaritra jijJAsubhiH prabandhacintAmaNi- prabhAvakacaritrAdigranthAH vilokanIyAH / zrImatAM vAdidevasUriNAM ziSyA hyanekA abhUvan paraM teSu mukhyatvena 'jainasAhityano itihAsa' itigUrjarapustake nirdiSTAH tatvaratnAkarAyamANe zrIsyAdvAdaratnAkare 'kiM duSkaraM bhavatu tatra, iti zlokena ca yadupagrahavAttaTaGkitA, te hi vidyAdhurandharAH 'zrIbhadrezvarasUrayaH,' prastutopadezamAlAvizeSavRttikartAramdha pUjyatamAH 'zrIratnaprabhasUrayA' vizeSeNa prathitAH santi / eteSu zrIbhadrezvarasUrINAM vAdidevasUripaTTadharatvaM prastuta doghaTTI saMjJavRttiprazastigatena ' tatpaTTaprabhavo'bhavannatha guNaprAmAbhirAmodayAH, zrIbhadrezvarasUrayaH xxxlokena dhvanyate, samarthyate ca prabhAvakacaritAntargata-zrIvAdidevasUricaritagatena (lo. 283 - 284) saM. 1226 varSe bhadrezvarasUribhyo gacchabhAraM samarpya devasUrIndrANAM svargagamanollekhena / OM yadyapi zrImerutuGgAcAryapraNItaprabandhacintAmaNigata - zrIsiddharAjaprabandhe (pR. 37 ) *** atha devasUriprabhoH ratnaprabhAbhidhAnaH prathamaziSyaH*** ityAdipaGktidarzanena ratnaprabhAkhyasya vineyasya prathamaziSyatvaM dhvanyate / upakramaH / // 36 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upkrmH| bepependezzaeezzeroecommeeze prAgalyAvaNiMtamahatvabhAja upadezamAlAprakaraNasya doghaTTIsaMjJayA prathitA vizeSavRttirkhalu 11150 zlokapramitA imaiH vidvanmatallajaiH zrIratnaprabhasUrIndraH vi. saM. 1238 varSe mAghamAse'zvAvabodhatIrtharupazrIbhRgukacche AbAlavRddhavidvadaGganAmupayoginakadRSTAntapracurA paramabhAvakaruNAIcetasA niramAyi / ime hi ratnaprabhAcAryAH atIva sUkSmaprajJA tArkikottaMsA vidvadgaNapraSThavaryAzcAsanniti khalu vAdideva sUrimiH syAdvAdaratnAkare (pR. 51) __ 'kiM duSkaraM bhavatu tatra mama prabaMdhe, yatrAtinirmalamatiH satatAbhimukhaH / bhadrezvaraH pravarasUktisudhApravAho, ratnaprabhazca bhajate sahakAribhAvam / / ' ityullekhena niSThaGkitaM nissaMzayamiti me mtiH| zrIratnAvatArikApaJjikAyAM zrIratnazekharasUribhirapi 'xxxzrIratnaprabhasUribhiH.' zlokenaitavRttividhAtRNAM mahattvaM vyaJjitam / "prajJAtaH padavedibhiH sphuTadRzA sambhAvitastArkikaiH, kurvANaH pramadAd mahAkavikathAM siddhAntamArgAdhvagaH / durvAdyakuzadevasUricaraNAmbhojadvayISaTpadaH, zrIratnaprabhasUriralpataradhIretAM vydhaavRttikaam||" ratnAvatArikAprAntamAgIyenatena zlokena mithyAmadAplAvitavAgvisarazaGkAlezodbhAvanA kAryA, yathAyathaM mAdhyasthyavRttyA ratnAvatArikAgatasuramyasAhityikapadapaddhati-gahanapadArthanirUpaNasvarasavAhizailiprabhRtisamIkSaNena pramANIkRtavaiduSyavata granthakRto yathArthoktimattvAvyAghAtAt / eteSAM ratnaprabhasUrINAM janmAdi prAmANikasAdhanAnupalabdherajJAtacara eva, vastutaH mahAbhAgapuruSottaMsAnAM maulikazaktivikAsarupanAnAvidhasatkAryajAtaM tadguNagAnameva cAtizayena prathitaM bhavati, ata eva nAnAvidheSu saiddhAntikagrantheSu zrImatAM ratnaprabhasUrINAM vidvattvametadviracitaprastutavRttezca prAmANikatvaM khyApayamAnA vividhA ullekhA dRzyante, tathAhi :-zrIkulamaNDanasUripraNItazrIvicArAmRtasArasaGgrahe (23 patre) "xxxupadezamAlAvRttau xxx zrIratnaprabhasUrikRtAyAmevamartho'sti xxx" tathA cAgre (27 patre) caturdazyAM pAkSikasya naikazAstrasammatatAM darzayadbhiH xxx "zroratnaprabhasUribhirupadezamAlAvRttau" iti zabdarapi prastutavRtteH viziSThattvaM khyApitam / anyacca DemocroeDERecene / / 37 // Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 38 // zrIzrAddhavidhivinizcayAkhyaprakaraNe (cANasmAsatkAmudritahastaprati ) parvadinaM vinA'pi pauSadhagrahaNavArtAsamarthanexxx 'evaM doghaTTI - upadezamAlAvRttAvapixxx' ityAdizabde prastutavRttyullekho'sti / tathA cAgre'pi (16-17 patre) vistRto hi zabdazaH ullekhaH ' xxxzrIratnaprabhasUriviracita doghaTTI - upadeza mAlAvRttigatazcaturdazI - pAkSikavidhiH xxx ityAdiprakAreNa ullekhaH samupalabhyate / evaMvidhanaikavidvadabhigatASSAtvabhrAjitairimai ratnaprabhAcAryairanyadapi vidvadadhigamanIyaM bAlasulabhaJca vividhaM sAhityaM nirmitamiti : prAcyahasta likhita pratisaGgraha varNana pustakollekhaiH pratIyate, tathAhi :- mataparIkSApaJcAzatI, zrIneminAthacaritra prAkRtaM gadyapadyamayaM ( pranthA0 12600, ) zrIkuvalayamAlA graM0 3894 (saMskRta) (bR. Ti.) zrIpRthvIcaMdra caritrasaGketaH (viSamapadaparyAyarUpaH) (jai. graM.) zrIpArzvacaritra sambaddhazadRSTAntakathA (maM 957) antaraGgasandhiH (gA. 206 ) / etena prastutavRttikartuH vividhabhASAsu nAnAvidhalokopayogisAhityanirmANadakSatvaM suspaSTaM pratIyate / tathA cAtIvakarkazatarkazAstracaNa-svaguruvarya viracitazrIsyAdvAdaratnAkaragranthAvagAhanapaddhatirUpAM viziSTacchaTAbaddhazabdasauSThavazabdAnuprAsAdivividhAlaGkArapramukha sAhityatattva vibhrAjitAM viziSTatarAtigahanapramANaprameyadurghaTavArtA paripUNIM zrIratnAkarAvatArikAM viracya zrImadbhiH sarvatomukhisvapratibhAyA hRdyaprAmANikapaddhatiH sadghoSitAsti / evaMvidhasArvajanInavidvattA'JcitairimaH sUrivaraiH nirantaraM svAdhyAyapAThAdinA prANimAtrahitakAriNyAH zrIupadezamAlAyAH vividhavyAkhyAsAhitye satyapi gurUpAsanAlabhyamArmikArthavizeSasya gAthAsu nirdiSTAnAM tattanmahApuruSANAM subhagajIvanacaritrANAJca sugamatayAdhigatyarthaM prastutavRttipraNayanaM paramahiteptvenAkAri, "zrIratnaprabhasUribhiH zubhakRte zrIdevasUriprabhoH / ziSyaiH seyamakAri sammadakRte vRttirvizeSArthinAm || " ( prastutagranthIyaprazastau) 'vRttivizeSArthinA' mitipadenaivAsyA vRtteH vizeSavRttirityabhidhAnaM granthakRdabhimataM pratIyate / lokavyavahAre vidvatsamAje ca bahuzo'syA doghaTTIti saMjJayA vyavahAraH / tatra tu bIjabhUtAmevaMrUpAM kiMvadantImAmananti vRddhA: -- yat etadvRttiracanA bhRgukacchIyasya kasyacicchrAddhasya haTTadvayasUcaka - dohaTTi ( dviTTa ) saMjJavasatau zrIratnaprabhAcAryairakAri, atastadupajJametadvRtterdo ghaTToti nAmeti / zrIjIvAnuzAsanaprakaraNaprAntabhAge'pi 'dohaTTi upakramaH / // 38 // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 39 // vasatipAse, zreSThizrojAsakasya dAnaruceH / tadupaSTambhAdaparaca zrAvikAyA vasundharyAH / ' zloke dohaTTipadaprayogaH dRzyate / zrImadbhiH vRttikRdbhirasyAM vRttau gAthAnAmarthaH zrIsiddharSigaNIyavRttyanusAreNa vyavasthApitaH, kathAnAJca vistaraH yathesaM sthAne sthAne vihitaH, tena caitadvRttipraNayane bIjabhUtasya vRtterAdau (gA. 5) 'savizeSakathArthinAM yatnaH' iti zabdairnirdiSTasya kathArucija nAnugrahasya caritArthatA vyaJjitA / atazceyaM vRttiH AntaraprItisamutpAdapUrvakaitadgranthasvAdhyAyAdiSu mandamatInAmapi pravRttyarthaM pade pade vividhasuramyakathA-dRSTAntaparipUrNA suramyasubhASitasandoha bhrAjitA sthAne sthAne mArmikaprasaGgAnukUlaiH saMskRta - prAkRtA'pabhraMzabhASAnibaddhaiH sUktaratnaizca zobhitA'taeva sAhityasudhApAnalolavidagdhacetasAM prItyAspadA / asyAM khalu vRttau khaNDadvayaM tatra ca 6000 zlokamitaH prathamaH, mUlagranthasyaikanavatigAthAvRttiparyanto dvitIyakhaNDaH granthasamAptisamaM saMpUrNo bhavati, tathA ca viSayavibhAgadRSTyA granthapraNetRnirdiSTaM vizrAmacatuSkamapi dRzyate, tatra prathamo hi 2390 ( pratyantare 2636) zlokamita: dvAtriMzatattamagAthAvivaraNe pUrNo bhavati / tRtIyo khalu 899 zlo. mitaH 228 gAthAvRttiparyante pUrNatA bhajate, caturthavizrAmaH pranthenasaha samAptimAn bhavati / pravarajJAnidhurandharairvRttikRdbhiH sakalabhavyajIvAnugrahabuddhayA mokSAdhvani sukhasaJcaraNAyopayoginAM katicitpadArthAnAmatIva mArmikaM vizadaM ca varNanamasti, yaccAnyatra durApaM duravagAhaM sujJamatInAzca suprAhyaM samasti tathAhi : prathamagAthAvRttau granthopakrame granthakartR sAMsArikaputrazrIraNasiharAjJaH prAkRtA'pabhraMza - saMskRtasUktaratnarAjitAdbhUtaprasaMgavyAvarNanamayI sundarA kathA, tatra bhAvikalikAladurvRttavarNanaM kalipuruSaprasaGgollekhasanAthaM mumukSUNAmatIvopayogi / 11 gAthAvRttau sUriguNapi zikAvarNanaM nAnArItyA SaTtriMzat guNavarNanaM manoramam / gAthA 28 vRttau sanatkumAracakrikathA bhAvavizuddhivatAmatIvopayogimArmika hattAravidhUnakA / etatkathAgato chudanto'nyatra kutracid durApastathApyetasyAprAmANikatvazaGkA'tra na vidheyA / yataH paramakaruNAsamudrAH khalu. upakramaH / / / 39 / / Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 40 // zrIdharmadAsagaNivarAH etadudantasamarthakavarNanaM gA. 450-51 madhye kRtavanta iti / gAthA 29 vRttau siddhAntamarmAvagAhivRttikRddhira upkrmH| tizayitajJAmaprasarairadbhutataraM lavasattamadevAnAM vyAkhyAnaM kRta masti / zrIbhagavatIsUtre (za. 143-7 sU. 525) varNitAnAmeteSAM lavasaptamadevAnAmIdRzI vyAkhyAM zrIabhayadevasUrayo'pi na vyAvarNayanti / ki bIjaM bhavet 1 tattu jJAnigamyaM, parameSo'thoM vRttikRtAM gurugamyo hi saiddhAntikavicAraparipoSitastu bhavediti zraddhA sabalapramANAntaraM vinA mAnyatArUpaivA'vatiSThate / adbhutatamasyAntarAdhyavasAyazreNirahasyodbodhakasyArthasya mUlAdhigatyai prayatnaH karaNIya eva vidvadbhiH, paraM sAmAnyataH navInA ceyaM vyAkhyA''pAtataH sameSAM cittamAkarSedeveti / / gAthA 31 vRttau zrIbrahmadattacakriNaH prAkRta-saMskRtApabhraMzabhASAnibaddhA hi bRhatI kathA (556 zlo mitA) upadezapracurA ramaNIyAsvadhAraNIyA ca / gAthA 37 vRttau sudRDhavairAgyabhAvapoSakaM dharmamAhAtmyakhyApakaM zrIjambUsvAmicaritraM saMskRta-prAkRtApabhraMzabhASAnibaddhaM gadyapadyamayaM mumukSaNAmaharnizamavadhAraNIyam / etasmiMzcaritre jambUsvAminaM viSayarAgiNaM kartukAmayA kanakasenayA kathiteAlusthavirAdvayakathA vividhAdbhutaprasaGgapUrNA, kalirAjakathA (pR. 163-166) bhAvipaJcamArakaghaTanAsUcikA samyagavadhAraNIyA ca / gAthA 48 vRttau zrovanasvAmicaritaM / gAthA 59 vRttau zrI sthUlabhadracaritaM, gA. 91 vRttau zrImetAryamuni(prAkRta)kathA / gA. 149 vRttau zrIzreNikacaritaM vividhaviSayollekhaparipUrNa sarasaM ca / 280 vRttau narakaduHkhavarNaprasaGge vRttidbhiH zromunicandrasurINAM kasyAzcidanirdiSTakRterullekhaH * yaireSAdivarAhaxxx' zlokena kRto'sti / gAthA 439-40 vRttau darduradevAkhyAnakamatIva vistRtaM zreNikasamyaktvaparIkSA--kAlasaukarikAntyAvasthAvarNana-sulasadharmadRDhatAdidharmatattvavyavasthApakaM hRdayaGgamamasti / anyadapi viprakIrNa bahutAttvikaM varNanaM sthAne sthAne vartate, tattu sujJavayavRttirvilokanenAvadhAryam / anyaccAsyAM vRttau vividhasAhityarasAsvAdaplAvitakathAnAM pracuratA'lpajJasthUlabuddhInAmapi IN // 40 // caJcUpAtAya klaptA / kAsucitkathAsu vidvattApUrNaracanAsauSThavena sarasakAvyarasAsvAdaspRhayAlUnAM viduSAmapi paThanautsukyajanakaM prakRSTa cornercornerconce Reporner Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upkrmH| 'cocceroeneroenewdeo205 tattvamasti / sAmAnyataH bahvIkathAH praakRtbhaassaanibddhaaH| tatrApi kathAsu sUktivaicitryaM syAtkSIre zarkarA tadeti vRttikRdullikhitabhANakAnusAra saMskRta-prAkRtA'pabhraMzabhASAsu sUktInAM bAhulyantu svarNe sugandhAnukAraM vRttikRtAM prakRSTasAhityikakoTikoTIrahIrAyamANatvaM pramANayati / apabhraMzabhASAnibaddhA SaTkathA sandhizabdollikhitA upalabhyante, sandhizabdo hi kavaDakasamuhAtmakaH haimIchando'nuzAsane / sandhisaMjJitApabhraMzabhASAnibaddhakathAnakAni / 1 RSabhapAraNAsandhiH gA. 3 zlo. 78 3 gajasukumAlasandhiH gA. 55 zlo. 815 avantisukumAlasandhiH,, 88 zlo. 57 | 2 candanabAlApAraNAsandhiH , 101 4 zAlibhadrasandhiH , 75 , 94|6 pUraNarSisandhiH ,109 , 32 apabhraMzaprakIrNakapadyasUci :-makaradADhAvezyAkathAyAM sanatkumAracakrikathAyAM brahmadattacakrikathAyAM sundarapreSThikathAyAM vijayasujayakathAyAM DhaNDhaNamunikathAyAM zrIvAsvAmicaritre zrIsthUlabhadrakathAyAM zrImetAryamunikathAyAM dRDhaprahArikathAyAM cANakyamaMtrokathAyAM | anye'pi saMskRta-prAkRtabhASAnibaddhAH kathAH santi / uparyullikhitasUcyatiriktAzcasarvAH kathAH upadezamAlAmUlanirdiSTA evaJjeyaM vRtti katAtvikavArtAsakulatvena sajjhAnapipAsUnAM viduSAmupAdeyA satI vizadasurasapUrNakathAprAcuryeNa cAbAlavRddhaM sAmAnyajJAnavatAmapi prANinAM sugrAhyA cAdaraNIyatamA saJjAtA / vRttAnta-16 bhAge sulalitA prazastiH prathamAdarzalekhApaka-zrAvakasatkRtyavarNanAtmikA puSpikA ca / etAdRzabAla-vidvadubhayavargAtyantahitakArIriNyAvRttaH prAcyahastalikhitatADapatrIya-kargalamayapratisandohaM saJcitya saMzodhya yogyarUpeNa IN bahuparizramasAdhya sampAdanaM vidhAya prakAzanavidhAnapreraNAdividhAtRbhya etaddhRttisampAdakebhyaH gItArthasArvabhaumAgamoddhAraka-zilAtAmraINI patrotkIrNAgamakAraka-dhyAnasthasvargatAcArya zrIAnandasAgarasUrIzvaravineyAvataMsebhyaH zAsanaprabhAvakapUjyAcArya zrIhemasAgarasUribhyo'nargalAH |N DeceDeepeperdeeo 41 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 42 // upkrmH| OCIDCODeependCRECRECORDCne satprazaMzopabRMhaNapuSpavikiraNasanmAna-satkAraM kRtajJatApatayaH sajanavarA pradAsyantyeveti me matiH, madIyAzca bhallivinamratAzcitA IN vandanAdiparipUtA abhinandanAJjalayazca bhAvapUrvakaM samaya'mANA eva pUjyavarebhyaH / paramapUjyagItArthasArvabhaumAgamoddhArakazilAtAmrapatrotkIrNAgamakArakadhyAnastha svargatAcArya zrIAnandasAgarasUrIzvarANAM sulalitapreraNayaitAdRzamahatvapUrNavRttesampAdanaM prakAzanaM ca vihitaM vidhApitamiti sampAdakAnuzrutimupajIvya sudIrghadarzipraSThANAgamoddhArakazrINAM puNyanA. madheyamapi prastutavRttimahatvavicAraNAtmikaitadupakramaNikAlikhanasamaye smRtvA praNidhAya ca dhanyatAmanubhave'haM / paGgomeruzikharAdhigativadazakyaprAye etasmin prastutavRttarmahatvakhyApakopakramalikhane'nanubhUtimUlakA'zaktimatA'pi mayA jinazAsanasArabhUtacaturdazapUrvanisyandarUpa-zrInamaskAramahAmantrArAdhanadhyAnAhitA'sImasAmarthyavatAM devagurUNAM prasattimadhigamya mAdRzapAmarajanamapi mahApuruSaguNagAnamayaitadupakramalikhitarUpapuNyakArye niyojayatAM sampAdakAnAM pUjyAgamoddhArakAcAryapadRvibhUSaka-gacchAdhipatiparamazAnta mUrti-paThana-pAThana-svAdhyAyasuvihitakriyAniSTha-AcArya ma. zrImANikyasAgarasUripratiSThApitAcAryapada-A. zrIhemasAgarasUrINAM majjIvanAkhilatantrasuvyavasthApakotkRSTazAstrIyavicAradhArAnurUpAdarzasaMyamaparipAlanodyatatArakavaryArAdhyapAdapUjyagurumunisattama zrIdharmasAgaragaNivara| zrINAM ca dharmasnehaparipUNIM bhAvavAtsalyapUtAzca satpreraNAM samprApya zaktyanurUpaM prayatitaM / nA'tra vidvajjanaiduSyamarthagahanatAdikaM gaveSaNIyaM, kartavyaparAyaNatAmavalambyaivAtra karmanirjaroddezena pravartitaM mayA, zaktyanurUpA ca bhaktiriti pravAdamUlA'tra matpravRttiriti, guNadoSavicAradakSaiH iMsadRSTimadbhirvidvadbhiravadhAraNIyam / ____etasmiMzca kArye sAhityasaMzodhananiSNAtaprAcyahastalikhitazAstrarahasyodghATanadakSavidvadvaryapujyamunirAjazrIpuNyavijayajImahArAjaiH, karma6] anthAditAtvikavicAracaturasukSmadhISaNArAjitasahRdayImunipraSThazrIsUryodayasAgarajImahArAjaiH saMyamajJAnavRddhatve'pi guNagaNAhitanamratArA | // 42 // | jitaiH vividharUpeNa saMzayanirAkaraNamArmikasaMzodhanAdirUpeNa sahayogaH dattastaM dharmasnehAdRSTijanyaprasattirUpeNAbhArapradarzanena saMsmaryAtmAnaM kRtArtha manye / evameva bAlubhAI paMDita vividharUpeNa sAmagrIsaMkalane prayatitaM teSAM dharmasnehapUrNA pravRtteranumodana-smaraNaM ca kriyate / CODecemocreeCee Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 43 // prAnte matimAnyAdanavadhAnato vA kSayopazamavaicitryAd vastutatvapratipAdane zAstra - paraMparA - satpuruSopajJetihyaviruddhaM vollikhitaM sarvasya tasyAtmazuddhaye midhyAduSkRtadAnapUrvakaM vijJaptiM kurve / ' gacchataH skhalanaM kvApi0 ' nyAyAnusAramupekSya bhAvitAdRzakSatirodhanArthaM kRpayA sUcayitavyo'yaM mahAbhAga puruSAvataMsacaraNAviMdamilindAyamAnaH janaH / prAnte caitadupakramaNikAyAM vinirdiSTamahattvasyopadezamAlAgranthasya vividhatatvavyAvarNana parAyA etadvizeSavRttezca vividhAtmazaktisamujjRmbhakanAnApadArthAnavabudhya saddharmArAdhanAyAM ca tAnupayujya karmanijarArthaka mumukSupravRttitrAtasya phalegrahitAyai satprayatnaM bhAvukA bhavyajantavaH kuryuriti zubhAzaMsA devagurukRpAtaH saphalatarA bhavatu iti / vIra saM. 2484, vi saM. 2014 zrama saGghasevakaH dvI zrA. kR. 8 zanivAsara: jaina upAzraya bhaTevApArzvanAtha tIrtham cANa smA / pU. A. zrI candrasAgarasUrivaraziSyAbataMsazrIdharmasAgaragaNiva raziSyANuH munizrI abhayasAgaraH / pachIthI thayela sahAyaka grAhaka mahAzayo : 1000) zrI zAntAkrujha tapagaccha jaina saMgha jJAna khAtAmAMthI. nakala grAhaka 25 zrI goDIjI mahArAjanI peDhI jJAnasamiti muMbaI 10 devakaraNa mulajI jaina derAsara peDhI jJAnakhAtAmAMthI, malADa munizrI manojJasAgarajInI preraNAthI. 20 malADa zrAvaka bhAio taraphathI. munizrI nirmalasAgarajInI pre. nakala grAhaka 5 mAtuzrI zAntAbena ratilAla dhIyA ha: rasikalAla, malADa munizrI balabhadrasAgarajInI preraNAthI. 5 vakIla somAbhAi punamacaMda, kapaDavaMja munizrI mahAbhadra sAgarajInI preraNAthI. upakramaH / // 43 // Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 44 // Decemezoooooooooooooo upadezamAlAvizeSavRttau katicitazaGkitasthAnAni / patra paktiH 199 2 dukkaumma / 303 5 nAmakArayitvA | 347 2 chaggu(pu) bhaninmae 4 4 ekapayaMtara 206 11 kacchrA0zloka ,4 12 tAvi 351 17 dhAvei 51 sAvakkuvi. zloka , 13 majjhappameya 355 4 0saMpUNNassa 8 9 nacchAhivi 320 10 kiyakoila 15 2 vunbhA " 8 loyahaMtaNI 15 15 jAuDa 231 15 taNIvaTTa | " 17 umUla. 359 1 muddhaliuM 4 hathio 232 10 71 zloka 307 8 maM mIsiyANi 364 12 vairAgae(re)vi 3 uyare gAthA 249 11 hatthAhatthi 3126 nesi 400 3 kIsaNanAyaka __, 6 suvisaTTa 254 12 lakSmI ,4 7 garahIrasAravaTuMbho 423 4 vAkyATavA 4 vijamaMDalihiM 255 9 parAlai .5 1 ghaDau 429 7 naramissaM , 6 paDhamujjanaya .6 12 nettavaTTa 318 16 vIyavAsArattAo " 16 addha " 12 vesaha 264 5 sUyA 321 1 hAlAhalaM 488 9 kukkuTa0 36 8 karihi-pANi 265 13 jaNeranehiM 326 16 vande gRdIto , 12 nAraMgItara 98 10 kaDuyAviyA | 268 6 kasa(ma)rANa 333 13 subbhasubbharajaso .. 10 11aura 116 8 maliNaMgI gA. 269 12 payaDapamAe | 337 7 vivinnAtaDami vivinAtaDAma 489 3 zrIIra0 5 uMDieNa 275 7 kaTToyaTTi 341 17 pratyakapUSA'Sya- !, 16 sAvega 7 parAcIno 289 8 mAmaga seya(yasa)mavA0 491 9 vezyAzca 181 2 heDAvittaka0 292 2 loiMdiyamuMDa / 346 1 0NAsAi '494 15 sadA0 zloka Dowomenomenaccepeec // 44 // Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza pAThA mAlA ntarANi / // 45 // 000000000000000000000000000000000000000000000000000001 -pustakanuM saMpUrNa mudraNa thai gayA bAda prakAzana samaye prApta thayela prati uparathI meLavela pAThAMtaroeziyATika sosAyaTInI lAyabrerI, TAuna haoNla, muMbaI. hastalikhita-jainagrantha vibhAganI prati naM. 1571 doghaTTI TIkA, sAIja 1244 // iMca, patrasaMkhyA 218, pratipatre 17 paMktio, zupati, prazasti saMpUrNa. - sUcanA-patrano aMka saMskRtamA ane paMktino aMka iMglIza TAipamA Apyo che. -saMzodhakaH A. hemsaagrsuuriH| 8 14 rAubaMdhu. 2 kavoDena |277 9 sajAvava0 356 17 najada 15 15 jAuMDa |187 6 rAyasubhaDA |305 2 kimevaM 358 17 mahANatthaM // 4 hatthobahatyio 7 tumbhANa pabhaNie 314 17 urduto|| 364 12 vairAgarevi 3 saha 15 guNaggAro 321 1 hAlAhala va- 379 10 baMdhurAvi jaha 4 vijumaMDahiM | 198 14 umaha hAlA cellaNA 8 paDhamu ju 326 16 gRhIto 16 subakaDe 205 381 1 ceDeNa, mahaMti 12 vasaI-avaloyahiM 232 10 caulevi 333 12 nimbhara jaso 382 6 saMdhiNa dhIra 13 nivauNa dANadANi 5 245 337 verihiM 5 paMcattuma0 383 16 viziSyate saMtuvi 7 chinnADayami 249 11 hatthAhatyi 17 pratyakSAyyayaM 398 17 liMge 10 uvAhimana. 254 12 lakSmI 40. samAmuyAt 3. kIsaNa nAya vakkhaha6 munniymimenn| 257 4 to bhaddA 2 chaggubbhaninae 429 13 apulliradu0 8 evagi 6 maMcesu 3 maya maitrI kimatra 429 15 taDakAro 11 neva navaM kamaNa kamiNa calA kimuta 16 addhacchi pecchaM . -3 tAmA melli 9 mahA jui 10 ekAdaza . 11 paM03000 putu supunnu ___17 dhoveha 3 zrI nidhi5 bahuyA suttAu taM tArisaM 355 4 appaannii| dhIra dhIvidhiH 6 viNhumutti 5 sasUyA sIAlI. 355 8 pAsiM paasu| 496 17 bahAsyeta. 8 bhayaM va, 4 vipAka eva 355 8 taLa hA huli 198 14 mUrya6 kettiya 6 kesarANa koyaha taNI sarasi taTe 00000000000000000000000000000000000000000000000000000 hh hh hh hh hh hh 261 hmh 263 9 // 45 // Page #42 -------------------------------------------------------------------------- Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 // // OM arham // zrIzamazvarapArzvanAthAya namaH | zrIdevasUrigurupAdukAbhyo namaH / zrIvIravidIkSitadharmadAsagaNipravarapraNItA zrI ratnaprabhari kRta' doghaTTI' tivikhyAta vizeSaTacisamalaGkRtA zrIupadezamAlA // ji yasyAraghaTTasya ghanopadeza- mAlApitadhyAnaghaTAghaTIbhiH / saMsArakUpAdbhavabhRjjalAnA - mUrdhva gatiH syAtsaGgino'vatAdvaH ||1|| rAgAdikSapaNapaTuH sa kevala zrIjRmbhArivrajamahito yathArthavAkyaH / nAyaH sa bhavatu bhUtaye sadA nastIrthasyAdhipatirayaM ca vardhamAnaH // 2 // pAya pAyaM pravacanasudhA prIyate yA prakAmaM, svairaM svairaM carati kRtinAM kIrtivallI vaneSu / 'doghI kAmAbhavanavarasaiH sA bhRzaM prINayantI, mADagU vatsAn jayati jagati zrIgavI devasareH // 3 // vizuddhasiddhAntadhurAM dadhAnAM saMsAranissArakRtAvadhAnAm / zrAddhaH sudhAsindhumimAM vizAlAM prApnoti puNyairupadezamAlAm // 4 // // 1 // Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 2 // satyAmapi sadvRttau vRttimamuSyAH karomyahRdayo'pi / tvarayati yasmAnmAmiha savizeSakathArthinAM yatnaH // 5 // tatrAdau maMgalAbhidheyAdipratipAdanAyAha miNa viriMde iMdana riMdaccie tiloaguru / uvaesamAlAmiNamo vucchAmi gurUvaraseNaM // 1 // atra pUrvArddhana nirvighnamArabdhaprakaraNasamAptyarthamiSTadevatAnamaskArarUpaM maMgalamaparArddhena punaradhyetR-zrotR-vyAkhyAtRpravRttyarthamabhidheyasambandhau sAkSAddAha, prayojanaM tu sAmarthyena darzayati, avayavArthavyAkhyAnAdayamartho yathAvad vyavasthApayituM zakyata iti sa eva tAva'dvitanyate, 'natvA' - praNamya jinavarendrAn rAgadijayAjjinAsteH ca chadmasthavItarAgA api bhavantyataH kevalipratiprattyarthaM 'vara' grahaNam / jinAnAM varA jinavarAste ca sAmAnya kevalino'pi syurato'rhatpratipatyartha 'mindragrahaNam', jinavarANAmindrA jinavarendrAH, jinatve kevalitve ca sati tIrthakRnnAmarUpaparamaizvaryavattvAd ityarthastAn, 'namiUNa arahaMte' iyataiva vivakSitArthapratItiM bhavantImupekSya ' jinavarendrAni 'tyabhidhAnaM, jinAnAM jinavarANAM ca tadantargatAnAM smaraNArtham, indrAJcandrasUryAdayo dvAtriMzaccatuHSaSTirasaMkhyA vA, narendrAHpArthivAdayaH saMkhyAtAstairaciMtana - pUjitAn, trailokyasya - urdhvAdhastiryaglo katrayasya kevalabalenAlokya yathAvasthitAnyarthatattvAni gRNantitiye tAMtralokyagurUn, anena jJAnAtizayavAgatizayau bhagavataH proktau, jinavarendrAnityanena tvapAyApagamAtizayo rAgAdyapAyA'pagamenaiva jinatvasya siddheH, yadi vA jJAnAtizayo'pyanenaivokto jJAtavyaH / kevalitve satyeva khAmini ' jinAnAM varatvasya sadbhA vAt, indranarendrArcitAnityanena punaH pUjAtizayo'bhihitaH, evaM caite jagatprabhormUlAtizayAzcatvAro'pi pratipAditAH, atizayokkIrttanameva hi stutirabhivIyate, ubhayasAdhAraNadharmairhi kiMkRtaH stotRstutyavibhAgaH syAt, upadezAnAM hitArthA'bhidhAyakavAkyAnAM mAlAMparamparAM vakSye yataH 1 pu B *OOC maGgalAdi0 // 2 // Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 3 // " santoSapoSaH kRtadoSazoSaH, puNyopajoSaH kaluSapramoSaH / luptAdhilezaH prazamapravezaH, siddhipravezaH sugurUpadezaH // 1 // " 'iNamo 'ti - eSo'hamityarthaH, athavA ' iNaM ' ti - imAM 'o' iti nipAtaH pratyavadhAraNe, pratyavadhArayantu santaH, yadvA liGgavyatyayAdaklIbe'pIdamo vibhaktivyatyayAdaprathamAyAmadhyetad iNamo ityAdezaH, gurUpadezena na punaH svAtantryeNa, ihAbhidheyamupadezAnAM mAlA sAkSAdAcacakSe upadezAzca hitArthavyAhArA iti tadabhidhAnadvAreNa kartturanantaraprayojanaM paropakAraH sAmarthyAdvyavasthApyate; zrotustUpadezA'nuSThAnAdihaloka - paralokayorhitArthA''ptiH, paramparaprayojanaM tu dvayorapi niHzreyasAvAptiH, paropakArahitArtha prAptyAH paramparayA nizreyasaparyavasanatvAt, sambandhastu - gurUpadezaparamparArUpo 'gurUvaeseNaM' ti padena proktaH, prakaraNAbhiveyayostu vAcyavAcakabhAvAbhidheyaprayojanayorupAyopeyabhAvAvyabhicArAt pratIyata eva, pUrvavRttau vyAkhyAtatvAt prakSepagAtheyamiti kecit kena punarupodghAtena zrIdharmadAsagaNiridaM prakaraNamArabdhavAniti vRddhopadezAducyate 2 jaMbuddIve dAhiNa-bharahaddha-vasuMdharAsiro rayaNaM / ariparibhavajAyajayaM vijayapuraM nAma puramatthi // 1 // jaM jiNavariMdamaMdira amaMdapaDisaddatUrasadehiM | amarAvaI pasiddhaM pADitphaddhi va ubvahai // 2 // kusumasilI muhasaMbaMdhabaMdhurAbhogabhAsurA jattha / dIsaMti sayArAmA abhirAmA vAhimaMto ya // 3 // carai samaresu jassAri-kuMbhikuMbhatthalesu asidheNu / pAlai sa vijayaseNo, taM govAlo vijayaseo // 4 // avikalapAliyanimmala-niyayakulakamaha raNaraMgaM gaNituliyativikkama vikkamaha / naMdaNavaNivara kaMcaNasilahisavittharahiM jasu jasu ajjavi ujjailu gijjhai acchairahiM // tassAsi aggamahisI ajayA NAmeNa mANiNINa dhure / sirivijayaseNamAsa- kariNo AlANakhaMbhovva / / 5 / / avarAvi varArohArohaNakhANivva sIlarayagassa / gorIsamaggalasohaggacaMgimAgarimAsi piyA // 6 // vijayatti tIe uvabhuMjirIe saMsArasArasokkhAI / pAubbhUo ganbho labbho dhannAhiM nArIhiM // 7 // samae nisAe jAo taNao tarvANajjateapuMjovva / kiM puNa ajayAe sUikAriNI bheiA Asi // 8 // tIe pAvAe puvvameva pauNIkayaM mayaM raNasiMhakathA // 3 // Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH 20eDeceDescroecemein puttaM / saMcAriUNa sahasA sa appio aggamahisIe // 9 // rAhasiya dAsipAseNa tIe uMDe taNAla juraMDe / dUre khivAvio | | so jahA chuhAe sayaM marai // 10 // taha rahakaje vijayA pajoiyA vihiydaannsmmaannaa| 'vissAsakAriNI' sUi-kAriNI | raNasiMhakathA | hoi hi mahilA' // 11 // dhaNakaNalobheNa'havA sA kAvi kulANuruvamAyarau / amgamahisI vi evaM kArai taNayassa kiM bhaNimo // 12 // "kaja akaja na jANai mahilA mUDhamai ekpayaMtari hoi| jaMtaMpi hu nahu muNai tA vari kijjai jaMta juvai niyagharaNighari / arisAraasarisavasaNaja ANai neva navari // 13 // " io yaNI sudiTThavao savvasaho aidhanno supayasappivAsoya / vijayapurassAsanne Asi susAhovva varagAmo // 14 // koDhuMbieNa taggAma vAsiNA suMdareNa so bAlo / taNagahaNakae tatthAgaeNa nAo virasamANo // 15 // pavisiya sasaMbhamopallavillaballIlayANa gummaao| maNimayapaDima pi va pANisaMpuDe kuNai hariseNa // 16 // "jaM nara hiyaihiyA vi na sakahiM, jahiM na vi AsakisorapurakahiM / taM aghaDaMtu vi kajju ghaDAvai, avaru ghaDaMtu vi vihi vihaDAvai // 17 // " pAviya apihANanihANauvva so Agao sagehaMmi / 101 'muttaM maNorahaM piva, pANapiyAe samappei // 18 // vaNadevayAe eso, amhamaputtANa puttao dinno / suratarunavAMkuro viva, pAleNI yavo payatteNa // 19 // samae samAgayaMmi, kaya raNasiMhA'bhihANa ucchAho / kariturayarahArohAi rAyakIlAe kIlei // 20 // kaiyAvi vijayaseNassa, rAiNo raaylogmjjhaao| keNAvi kayaM kanne, taM sAhasamaggamahisIe // 21 // "caMdakalA khuramuMDI, coriya ramiyAI chnnpaavaaii| suTTha vi govijhatAi, pAyaDIhuMti taiyadiNe // 22 // " nayaniuNaM nAUNaM, savvaM ciMtei tIe ducariyaM / 'ahaha aho itthINaM, na khalANa va vijai akaja' // 23 // kiM neyakayaM ko vA, na pasAo daMsio sayAvi mae / suyamavaharaNamANIe, ahaha ahaM mArio tIe // 24 // ajae avajasamairA, nivAsavAsiyavikannaghaDipAve / kucariyakajjalaohaliya 1 ghAiNI / 2 puttaM B. D. I acceroeDevelopemona // 4 // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 5 // ANaNe kiM tae na suyaM // 25 // " sAvakkuvi suviNIo, taNao jo hoi kuliinno| jAo vi jaNaNihi hoi neva jai puNa 'akulINao // 26 // rAmuvi kiyakegaihiM ANa vaNavAsaha callio / parasurAmi reNuyahi kiM na siru kaTTi vighalio ||27|| eka kesarinahara siharagga aru laharihAlAhalihiM / avaru kavala kira kAlakUDahi callaMtaDaM palivaNauM ehu sattU kari ekku kUDihiM ||28|| nAri niruttI vihi ghaDI maha phiTTau saMdehu / ajayA jIviu va jaM harai, suyahaM dahai mahadehu / / 29 / / " tA gharavAso pAso, rajjamavajjaM suhI vidhuvamasuhI / bhogA khayarogA khalu, nArI callaMtiyA mArI / / 30 / / tA etto pajjataM imehiM kuNimo bhavas pajjataM / sAraM sirivIrajiNaMdasaMjamaM saMpavajjAmi // 31 // iya niyavaMsapasUyaM, ahisiMciya kaMci acalacitteNa / rAyA vijayA tabbhAo, sujayajutto vi vijayaseNo // 32 // iha bhavapArAvAre, aNorapAre mahApavahaNeNa / sayameva paumahattheNa, dikkhio vIrapahuNA // 33 // aitivvaM tavai tavaM AgamamAgamai sikkhae sikkhaM / jhANaM jhAyai sammaM, rammaM dhammaM kuNai evaM // 34 // kaivaya kAlavilaMbe, so jAo jAyaohivaranANo / oyaMsI teyaMsI, mahAtavassI jasaMsI ya / / 35 / / sirivIrajiniMdapayAraviMdabaMdArusArudAramaI / gIyattho sa mahIe, viharai saha sAhuNA teNa // 36 // raNasIho saMjAo, navavittharamANajovvaNAraMbho / suMdaradaMsiyasuMdaratattiM khette pavattei // 37 // gAmasamIve khettassa, nAidUre ya devadevassa / siripAsasAmiNo bhavaNamatthi jakkheNa kayarakkhaM // 38 // 4satulaM sakaNAli sapuSpamAliyaM saguDadaMtikuMbhAlaM / varasakalasAli sohai, jaM paTTaNahaTTaghaTTa va // 39 // vijayapurAo paivAsaraMpi AgammadhammiyajaNehiM / nhavaNavilevaNapUA - pekkhaNayA jattha kijjati // 40 // cittAiM vicittAI, atuccha acchacchavIsu bhittIsu / paDibiMbAI vi najjaMti, jattha jattAgayajaNassa // 41 // adhaNANa dhaNaM aduhaM, duhINa dohaggiyANa sohamagaM / niravaccANamavacaM, niccaM paNayANa jaM dei // 42 // raNasIho saMpatto, khettAo khettakheyakhayaheI / kelI kayalI harasIyama tatva timi // 43 // paDimAi paloyaMto, jAvacchai tAva tattha saMpattA / cAraNamuNINajuyalI, vimalA kalahaMsajuya 1 akusI0 / 2 ya vbuy| 3 kaMpi 0 4 satuNaM D raNasiMhakathA // 5 // Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 6 // livva // 44 // devaM vaMdiya jA jAi, tAva sIheNa purisasIheNa / abhivaMdiA nirikkhai, khoNIvailakkhaNAI se // 45 // AsIUiNa muNiNA, pAraddhA dhammadesaNA tassa / siraraiyakaraMjalisapuDassa purao nisannassa // 46 // gaDayaDaMtaubbhaDabhiDaMtakuMjaraghaDamaMDio / taralatikkhapakkhariyacokkhatukkhAraakhaMDio // 47 // navavijjulajhalakaMta aMteurajuttao / dhammi rammi niravajjurajjujaNi hoi niruttao / / 48 / / sohagauvarimaMjarisarisu maggai saggaharajju kuvi / bahu sUyA sattari kahauM, ciMtai taM lahai suvi // 49 // dhammu suchu so sAlibhaddi jiva dANi nibajjhai / pAlitaha sIlaMgasahasa sAhu hu puNa sijjhai // 50 // nisiyaM tikkhatakhAri-tibva tava haNai Ayattao / arutarusAhai bhAvasAru bhAvaNa bhAviMtao // 51 // jo dANasI latava bhAvaNahiM, dhario na sakkai dhammadhuru / pAlau sukovi ekkuvi, niyamu ko na dei sAhijju suru / / 52 / / khAhiM na melavi tinni, tinni melevina pahirahiM / bahUyaloyapura aDavi aDahiM, nivadukkhia jUrahiM // 53 // ghaNakaMTayakakkara - karAli thaMDili suttAnisige vahiM / bhavahiM aru bhikkhadikkha vajjiya jiva maharisi || 14 || ettiyaha majjhi ekkuvi, supari niyamabuddhi' je puNu karahiM / te dukkhalakkhakhaMDevi, khaNi hiyaicchio nicchaI varahiM // 55 // aha desaNA'vasANe, bhaNio so vaccha nicchaeNittha / divasa - mesa so Aha, nAha! nahu 7 ittiyaM sukayaM // 56 // na ya vaMdaNAvihANaM, sukayanihANaM jiNassa jANAmi / bhaNiyaM muNiNA jiNabhatti nicchao icchayaM dei // 57 // jaivi na vaMdaNavitthArapArago tahavi khaMDapiMDIvi / dAUNa devadevassa sambaddA bhuMjasu sAvi // 58 // eto abhiggahAo niravajjapAliAo hoMhiMti / tuha AsavallarIo, phulliyaphaliyAo sayarAhaM / / 59 / / eyamabhiggahamaMgIkarettu teNA'bhivaMdiyA muNiNA / gayaNaMgaNamalINA, soSi gao niyayakhettaMmi // 60 // niyaniyamaM nissImaM, pAlai paivAsaraMpi Dhoei / paramesarassa purao, kUrakaraMbAi nevajjaM // 61 // ciMtAmaNijakkheNaM, parikkhiuM devamaMDavaduvAre / tassAbhimgabhaMgAya, daMsio kesarikisoro // 62 // kharanaharasihacaraNagga-ugga sajjiyatalapha upphAlo / kayanibbharaguMjAro, aikuDilaka 1 jahiNi B / 2 ya BD 3 gaD 4 siraka D 5 a / 6 buddhi / 7 e0 / raNasiMhakathA // 6 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSavRttiH upadezamAlA ZDEODECRECIRCMDCzDEOXDODocom rAladADhAlo / / 63 / / ciMtiyamimeNa sIho, eso ahayaMpi homi raNasIho / deula sIho sIhassa, majjha tA ki imo kAhI // 64 // iya nIsaMko jA hakkiUNa, taM akamei cNkmiro| tA so katthai naTTho, gavesamANo Na me vidivo // 55|| jo nevajaM sajiya, raNasiMhakathA jiNassa khettami jemiuM laggo / to velAikatA, pattA sisuNo duve muNiNo // 66 // paDilAbhiUNa jA te, kira jemai tAva jajarasarIrA / therA muNiNo pattA, paDilAbhiya te viciMtei // 67 // jai te cAraNasamaNe, saMpai pAvemi pAvapaMkaravI / tA tesi sesaMpi hu, demi sajammaphalaM lemi // 68 // "satpAtraM mahatI zraddhA, kAle deyaM yathocitaM / dharme sAdhanasAmagrI, nAlpapuNyairavApyate // 69 // kRpaNena zaveneva, mRtenApi na dIyate / mAMsaM vardhayatA tena, kA kasyopakRtiH kRtA // 70 // " dhannA te sappurisA, bhoya| Nasamaye samAgae jehiM / guNiNo muNiNo viharAviUNa sesaM sayaM bhuttaM // 71 // aha avagayatacitto, jakkho hoUNa tassa paccakkho / tuha sattaM asavattaM, ahaha varaM varasu iya bhaNai / / 72 // maha natthi patthaNijjaM, tuha dulahaM jeNa daMsaNaM pattaM / tahavi tamamohamacchatti, deva ! chiMdesu dAridaM // 73 // iya bhaNie seNuttaM, kaNayapure kaNayaseharanivassa / kaNagavaItaNayAe, sayaMvare jhatti gaMtavvaM // 74 // parao karemi jaM kipi, taM tumaM vaccha ! peccha accheraM / AjammaM sAhijaM ca, sumario te karissAmi // 75 // iya bhaNiUNamadasaNameso patto tao sa rnnsiiho| caupaMcavAsarehi, sayaMvarAmaMDavaM suNai // 76 / / to dhavalajamalajAe, jAyabale joiUNa lhuvshe| nisiyaparasullapANI patto so naMgalArUDho // 77 // kaNayapure pekkhai lakkhasaMkhakhoNIsaseNisaMki / saMciya maMcapavaMcaM, sayaMvarAmaMDavamakhaMDaM // 78 // 2niSphaTTapaTTadogullapallavullAsilaMbapAlaMbaM / maragayamottiyamANikkacakacaccakkiyasurthabhaM // 79 // 10 kaNayavaiMpi paloyai, siyavesavisesasohiyasarIraM / karadhariyapavaravaramAlamAgayaM sarasaIva sayaM // 80 // puhaIsANaM purao, |) cakamirI dIviyavva sA sahai / purao payAsamaMdhArayaM tu pacchA payacchaMtI // 81 // jAva na kassai khalu khattiyassa khittA jhaDatti sA. kNtthe| tAva vilakkhA pekkhaMti, khattiyA sAvi khaNamegaM / / 82 / / aha caliyA vegeNaM, hAliyaraNasIhasaMmuhI sumuhii| 1 ghava / 2 nipp| Creepeezoercezoelezaeroneelertaem Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttiH // 8 // naravailacchIviva tassa, saharisaM khivai varamAlaM // 83 // ubbhaDabhiuDI viDaMkiyaniDAlamuttaM milittu nivaIhiM / asamaMjasameyaM sudhA, kaNayarAya ! kiM kAriaM tumae // 84 // jai tuha sammayameyaMpi, Asi hakAriyA kimamhe / viggoviehiM amhehiM, kiM tae sAhiyaM veraM // 85 // tA dijjau kassaya khattiyassa hayahAliyassa na sahAmo / kanakazekharaH - maNavalaho varijjai, sayaMvare tadiha kimajuttaM // 86 // tA kiM bhaNeha tubbhe, nayahINaM hAliyavva bAlavva / rAjAnaH- re hAliya ! kahasu kulaM, maresu mA moraullAe // 87 // raNaH- na kulakahA pacchAo, kahie vi kulaMmi paccao ktto| tA samarabharoziya savvameva sAhissae majjha // 88 // aha niviDaguDADobA, ghaDAo suhaDA sa kaMkaDakaDappA / nivaINa bale jAyA, pakkhariyA tikkhatukkhArA // / 89 / / tA bhllbhllivaavlsellnaaraaymoggrgyaahiN| paharati tesiM pherei, pavayaNaM jalaNapajjalaraM // 90 // tassa na aMge laggai, pahAralesovi bAlavasahAvi / mukkA nacchAhivi, kaDhiUNa jagaDaMti sattubalaM // 91 // suhaDaubhaDakaMkaDA variya uppADahiM, siMgidharikharakhuraMmi 2 pakkhariyapADahiM / tADeviNu tuMDavarigaDayaDaMtagayaghaDavihADahiM abhihaMtA te kasaraghagghara mAlavisAla, kasu na camakao maNi jaNahiM / jiMva kesarisukarAla / / 92 / / karivi pANihiM jhAlamilaMtu uppADas sIravaru sIrapANi jiMva rUppi saMgari, AkaTTivi kaMdharahiM, khettakhoNi jiva khaNai te ari / kiMvi loTTAvai kivi dahai kivi dArei salIhu, hariNajUhamajjhAri jimva guMjArai raNasIhu / / 93 / / aha niraggalajhAla vikarAlu uppADai parasukari / parasurAmu ajjuNaha jiMva raNi samuvisamuvi na hu gaNai / rAuvaMcu niTThavai takkhaNi hali supalANai, so sahai ekku ji teyasaNAhu | tArAyaNi acchaharAyA jiMva uggao gahanAhu // 94 // 1 kaTTi / 2 khuraggi ya khariya C, khuriya B 3 rAubaMdhu / raNasiMhakathA 112 11 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH Deeroexceeeeepercree pabhaNai kaNayanariMdo, hrisvisppNtpulypnbhaaro| acchariyaM acchariyaM, vaccha ! imaM kaha kayaM tumae / / 96 / / halavAhaNeNa raNasiMhakathA ekkeNa, dhADiyA saguDagayaghaDA ee| ayamAha esa kelI, mahakaya rakkhassa jakkhassa // 97 / / aha kaNayasehareNaM, dhUvakaDucchuyavihatthahatyeNa / taha vinatto sahasA, jaha jakkho hoi paJcakkho // 98 // raNasIhakahA kahiyA, teNaM eyassa kaNayarAyassa / jammA'vahArapamiI, jAva mae ayamihA''NIo // 99 // tA vijayaseNa-vijayANamesa taNao na esa koddNbii| taNayavioya palittehiM, tehiM aMgIkayA dikkhA // 100|| aha so te puhaIse, hakkArAvei hrispddhttho| surakahiyaM kahiUNaM, sabve sammANiyA teNa // 101 // garueNa pabaMdheNaM, vIvAhamahussavaM pavattei / jAmAiyassa desaM, kariharirahapattiNo dei // 102 // vihiyapaDivattiNo te, visajjiyA AgayA mahIvaiNo / sIho vi hu visayasuha, saha kaNagavaIe aNuhavai // 103 // sasurasamappiyadesaM, aha patto pAlae naekkanihI / raNasIho narasIho, niyarajaM vajjiyA'vajaM // 104 // saha vallahAe suMdarakoDaMbI ANio sapAsaMmi / uci-IN yannU uciyAI, ciMtei sa rajjakajjAiM // 105 / / somApurIe purisottamassa, ranno suyA raivva sayaM / kaNagavaIe piucchA dhUyA abhavisu rayaNavaI // 106 // tIe kaNagavaIe, vivAhaaccherayaM suNaMtIe / khuhio khaNeNa aNurAyasAyaro rAyaraNasIhe // 107| jaha uvai8 miTuM, na tahA diTuM tti jayaThiI esA / ramaNINa puNa viseso, parapaJcayacakkhupekkhINa // 108 / / purisuttameNa tatto, 16 taccittaM puttigAi jaannittaa| sIhANayaNanimitteNa, pesiyA niyapahANanarA // 109 // varamuharAyaM dittI rayaNavaI nAyavallarivva varaM / pUgatalaM va tamIhai, AhAraM iya bhaNejAha // 110 // pattehiM tehiM sIhassa, sAhio paNamiUNa niyphunno| saMdeso sIheNa vi, bhaNiyaM jANei kaNaganivo // 111 // to johAriya sIhaM, nIhariyA kaNagaseharaM pattA / purisottamasaMdesaM, disaMti paNamiya suhAsINA // 112 // bhaNiyamimeNa maha bhAyaNejiyA sAvi attayA majjha / tA tIe vivAho, dhuvaM mae ceva kAyavvo // 113 // lahu hakkArai tAhe, raNasIhaM kaNayaseharo pAse / aigurusAmagIe tehiM samaM ceva pesei // 114 // so pADalisaMDapure, akkhaM // 9 // 1 kanakavatyA pitRsvasuH putrI rtnvtii| 2 tti de0 D DecemeCRempeezercecreaseera Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 10 // DE DapayANaehiM saMpatto / somAnayarIe aMtarAlapahakaya nivesaMmi // 115 // tassa duvAre varakANaNaMmi AvAsio suhapaese / paviralaparivAreNaM, ciMtAmaNibhavaNamaNupatto // 116 // taM paNamiUNa tammattavAraNe jAva ciTThai niviTTho / tA dAhiNaloyaNaphuraNamAha piyamANusA''loyaM // 117 // piyamANusamelAvo, maha kahamiha hoi ciMtae eso / jakkhapasAeNa ahavA maNorahA ke na sijyaMti // 118 // ecchaMtaraMmi pADalisaMDAhiva kamalaseNavaradhUA / kamalavaI nAmeNaM, pattaciMtAmaNi mahiuM // 119 // suhasurahikusumakuMkumapabhiIpaDatthapaDalapANIe / aNugammamANamaggA, sumaMgalAe sudAsIe // 120 // viyasaMtanettanIluppalehiM lacchIva sisukuraMgacchI / pUiMteNa va teNaM sA diTThA kassiha na iTThA // 121 // lacchI sarassaIo, virohiNIo sahaMti na hu teNa / ubhayasamAhAreNaM, manne vihiNA kayA esA / / 122 // mayaNasarA kira kuMThA, pahavaMti na jesiM mANasaM bhettuM / tabbheyakae Ise, kayAsu tikkhA khalu kaDakkhA / / 123 / / esA'vassaM dussaddavammahasalleNa salliyassa daDhaM / maha hiyayassa visallIkaraNaMmi mahosahI ei // 124 // amayaM hiyayaMgama aMgaNAe NaMgappasaMgaraMgaraso / sajjaNagoTThIsovANatigamaho iha suhArohe / / 125 / / iya ciMtirassa tassAvi, saMmuhaM neha nIsahasarIrA / alasavaliehiM nayaNehiM joirI jAi jakkhapuro // 126 // pUiya patthai alamatthu, deva! annannakaMtaciMtAe evaM ciya niyamaMdiraduvAragaM dehi bhattAraM // 127 // puvvaMpi mae dinnA, kannA inhi tu atihisakAro / aNurUvaM AvaDiyaM, iya ciMtiya bhaNiyamomitti / / 128 // saha neu niyanAhaM, loyaNarajjUhiM jaMtayaMti vva / puNa puNa vi taM sapemmaM, pekkhaMtI sA gayA sagihaM / / 129 / / `vaDDhaceDINa saMlAvamAyareNaM karAviUNa khaNaM / nAmAbhijjANaNAIyaM paropparaM jANiyaM tehiM // 130 // raNasIho saha niyamANaseNa ciMtAmaNissa taM bhuvaNaM / bhuvaNaM pi niyai sunnaM to patto niyayamAvAsaM // 131 // kamalavaI bIyadiNe, vINaM bAei pUiUNa pahuM / paMcamapavaMca saMceNa, cArusaramucchaNANacchaM / / 132 // sIhassAgaMttUNaM tatthAsssINassa tammayamaNassa / tIe niyaMtIe tiricchaacchiNA appio appA // 133 // toso vA roso vA aNurAgo vA'NurAgabhaMgo vA / annovi viyappo 1 caDa DI raNasiMhakathA // 10 // Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raNasiMhakathA loyaNehiM jANijjai jaNANaM // 134 // gihamaigayAe tIe, ciMtai eso ahaM vivAhemi / jai nahu eyaMtA majjha, jIvieNAvi vizeSavRttiHINI pajjataM // 135 // AvAse saMpatto- vinnatto puNa purIe patthANe / purisottamapurisehi, ajjavi ki kijjai vilaMbo // 136 // upadezamAlA bhaNiyamaNeNa iha maha, paoyaNaM kiMpi asthi to tAva jAha bho tubbhe / sigghamavighaM ayamahamuvemi hiyaicchie jAe // 137 / / tatyatthi bhImarAo, rAyasuo kamalaseNasevAe / tahimAgao samIhai, kamalavaI so vi uvvoDhuM / / 138 // tIe dhAI uvacarai, // 11 // cIrakappUrakaMcaNAIhiM / sA kamalavaI pucchai, necchai nAmapi tassesA // 139 // uvacarai pavaMcai, cArucADucAhei cakkhukhebaMpi / jo so tANa taNaM piva, saraMti vAmAya vAmAoM // 140 // jakkhagihe gacchaMtI, nAyA sA teNa to''NumaggeNa / patto mahurA|lAvehiM kahavi jai nAma icchejjA // 141 // dhaNadANajaNasammANarUvasohagapesalA''lAvA / tiNamiva savve taM kiMpi kAraNaM rammapemmami // 142 // suragihaduvAradese, uvaviTTho jAva ciTThai sa dhiTTho / tA kayapUA sA Aha, helli kaha gacchimo gehaM // 143 // eso duvAradese, jIpassai kiMpi ahava iha ehI / tA taM ciTTha duvAre, vAresu tamettha pavisaMtaM // 144 // tIe tahA ThiAe, vijaNaMmi mUliyA mayacchIe / kamalavaIe kanne, baddhA jA puvvamuvaladdhA // 145 // jAyA purisasarUvA, nIhariyA pucchiyA kUmAreNa / devaccaya ! kiM ajavi, na suMdarI nIi majjhAo // 146 / / teNuttaM iyamesA, avarA puNa kAvi nahu mae diTThA / iya bhaNiya gayA gehaM, mUli kannAo govei // 147 // surabhavaNaM nIsesa, du tivArA pikkhiUNa suvilkkho| patto sa niyAvAse, sumaMgalAkumaripAsaMmi // 148 // ko bhaTTidArie ! esa vaiyaro kahamihAgayA taMsi / bhaNiyA sumaMgalAe kamalavaI kahiumAraddhA // 149 // osahipabhAvao'I, puriso hoUNa AgayA ihii| jo teNa pucchio taha, dakkhaviyA teNa taM ca tahA // 150 // suNa osahiuppatti, ciMtAmaNibhavaNamegayamhi gayA / vijAharANa mihuNaM, paloiyaM tattha caMkamiraM / / 15 / / ciMtAmaNimaMdiratuMgasiMga ailaMghaNeNa khaDahaDiyaM / pUyApahANavAvAravAulaM taMjisevei // 152 // khayarIe majjha vijjAbaleNa kannaMmi 1 jeNa je D / 2 vese / Deewpeeroecoercelone DCORDCREADERecemeRc Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 12 // mUliyA baddhA / mA majjha rUvarehAhariyamaNo hou khayasetti // 153 // na mae nAyaM evaM, tA jAva puNovi taM gayaM mihuNaM / pacchA purisasarUvaM, haM je pikkhAmi appANaM // 154 // hiyae dhasakkiyAe, jAvappo joio samaggovi / visumariyA khayarIe, tA kanne mUliyA diTThA // 155 // jAvucchoDemi tayaM, tA sAhAviyasarIrayA jAyA / nAo tIe pahAvo, tA saMgoviya mae dhariyA // 156 // jAyA''mariseNa ya bhImarAyakumAreNa bahupayArehiM / kamalavaIe mAyA, kumarIdANe kayA paDaNA / / 157 / / kamaliNinAmAe imAe, rAiNo sAhiUNamAraddho / bIyadiNe vivAho, kamalavaI jANiUNevaM // 158 // na calai na jImai na hasai na suyai na vayaMsiyAu Alavai / khaliyArio khalehiM va suyaNo pAuNai neva raI / / 159 // velaviA jeNAhaM, nisAe pazcAriUNa taM jakkhaM / tasseva puro kAhaM, saciMtiyaM iya viciMtei // 160 // jAe jAmiNisamae, parivAraM vaMciUNa 'nIhariA / pattA jakkhassa puro, evamuvAladdhumAraddhA // 169 // taM kaha surarapahANo, pAhANo hosi kovi dhutto vA / amayaM manne jo, kavalAvasi kAlakUDarasaM // 162 // tahavi hu karesi kiM nAma, maha vase nUNamappaNo appA / iya bhaNiya gayA raNasIhaguhurAsannatarugahaNe // 163 // tarusAhAe baddho, pAso niyaniviDauttarijjeNa / maraNekkatANamANasavittIe tIe bhaNiyamiNaM // 164 // vaNagayaNadevayAo ! disAo savvAo suNaha maha vayaNaM / raMNasIhanAhalohekalAlasAe mae bahuhA // 165 // ArAhieNa aNimattaveriNA gujjhageNa velaviA / iha hi marissamavassaM, ahaM na avarAhiNI homi // 166 // piyavirahadAhadUmijjamANamANasakuDIe me maccU / niccaM hohI jIvaMtiyAe tA jIvieNa alaM // 167 // niyasattamacalacittehi toliyaM phalai natthi saMdeho / iya nahu nAho sIho, jAo tA hou annabhave / / 168 / / iya bhaNiUNaM kaMThe, nivesio niviDapAsagaMThIe / pelliyapAyAhAraM muko appA nirAlaMbo / / 169 / / aNumaNaM laggA, sumaMgalA tattha jAva joei / tarumajjhe tA pekkhar3a, taM laMcaMtaM nirAlaMba / / 170 / / hAhArakhaM kuNaMtIe, tIe tatthAgao kumAro vi / mA sAhasaM ti jaMpai, chiMdai churiyAe pAsaM ca // 171 // mucchAni - 1 nIsa / raNasiMhakathA // 12 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH lAbhA DO ceroecoeDecemete mIliyacchi, aMcalavAehiM vIiUNa khaNaM / pucchai suMdari ! kA tasi, sAhasaM iya kimAraddhaM // 172 // vuttaM sumittamitteNa sAmi raNasiMhakathA najai na ajjavi kimesA / pabhaNai sumaMgalA hI, kumAra! kiM tuha vipamhusiyA // 173 // jaNaNIe kamaliNIe esA kumarassa bhImarAyassa / dinnA kalle lamga, tA vavasiyameyameIe // 174 // to ucchaMgiyahiyayaM, imIi saMvAhiyaM kumAreNa / kiMci sa citte ciMtiya, kumaro vutto sumitteNa // 175 / / mUDhehiM kimacchijjai, kijjau vArija kajjamiha sajjo / ko khalu khIrimuvekkhai, chuhio pacchA labhissAmi // 176 // uvaladdhaceyaNA sA ailajjaMtI pmoymjNtii| gaMdhavvavivAheNaM, pariNIyA nivvuyA jAyA // 177 // rayaNIe ceva pattA, samaM sumittaNa niyayagehaMmi / saMvAhiyA vivAhAya, vAsahare hArahIrehiM // 178 / / mai sai sUre mitte, sa bhImarAo hahA nisi vraao| aja viDaMbijissai, iyavva atthaMgao taraNI // 179 // sapayAse lakkhijjai, kavaDavivAho'havA imA jaMtI / kamalavaI karuNAe va disAo aMdhAriyAo va // 18 // pariNayapamoyahallapphuleNa calie kumArabhIme saa| pariNayadikkhAvesa, rahasi sumittassa appei // 181 // nivasiya sayaM tu tavvesamAsu sIhassa pAsamallINA | aNimisamikkhaMteNa, teNa vi AliMgiyA gADhaM // 182 // kAUNaM rAhasiyA sumaMgalA kavaDanavavahUpAse / gacchaMtIe tIe, kavaDakuheDubhaDA dhariyA // 183 // harisabharaninbharaMge, kumare gykhNdhraadhiruuddhNmi| tatthAgayaMmi lamagaM, dieNa taM sAhiyaM sigdhaM // 184 // kAyabvesu kaesuM, kougamaMgalagaNesu sabvesu / pattAI tAI bhavarNami savvasannihiyabhogaMge / / 185 // aipesalehiM aikomalehiM AlAvarahiM Alavai / navavahuyaM navaneheNa bhaddabhaddAsaNAsINaM // 186 / / vAraMvAraMpi na dei jAva paDiuttaraM nmirsiiso| tA pANiphaMseNaM nAyaM jaha esa purisotti // 187 // ko taMsi tujjha daiyA navavahunevacchalaMchiyA hosi / purisassa va tuhaphAso tA bhaNa kimatucchamaccheraM // 188 / / pANappiya ! muNasi ima, taM ciya mAhappamappaNo'NappaM / pANiggahaNamahUsavavaseNa jo kuNasi IN purisattaM / / 189 / / tA baddhAvemi io, gaMtu tAyaM ca mAyaraM ca lahuM / kumarapabhAveNAI, suyAvi tumhaM suo jAo // 19 // INI // 13 // navanavabhavaMtaabbhuyaviyappapajjAulassa tassevaM / udvittu sumitto jhatti, tattha jAi raNasIhapAsaMmi // 191 // kahio ya vaiyaro teNa cmomeoneRROREPRODODC Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 14 // tassa sabbo sakougamaNassa / pahasai sahatthatAlaM, saha tIe lajjamANIe // / 192 / / pabhaNai sahAsameso, paranArisahoyarassa nAhassa / parapariNIyA pAsaMmi, esi kA taMsi jAhi bahiM // 193 / / sa khaNeNa bhImarAo, sAsUsasurANa pAsamalliyA / Aha savimhayamavvo, tumha suyA kiM suo jAo // 194 // nivamuhamikkhai akkhar3a, khuhiyamaNA takkhaNA kamalaNI tA / to jAmAo kimevaMpi ya palavai vAulo jAo / / 195 / / bhaNai nariMdo kiM AlajAlamA''lavasi vaccha ! gahilovva / negabhaviciya diTTho, suova naranAriparivatto // 196 // to vRttaMto pratto, tANa'gge teNa khalu vilakkheNa / vilabaMti tANi dhutteNa, dhuttiyA hI vayaM keNa / / 197 // gharapurapavAsu maDhasarisabhAsu bAvIsa sA gaviTThAvi / jAba na diTThA tA tANi, mUDhacittANi royaMti // / 198 / / aha karuNAe tANa, taddarisAvaNakae vva tivbakaro / udayAcalacUlAcUMbicArubiMbo lahuM jAo // 199 // " AsIstvaM nizirAja ! raktahRdayetIrSyAlunA vajriNA, prAtaH zaGkitayeva divyapadavIM gatvA''tmanaH zuddhaye / auttApitavArddhitApakatalAdAkRSya mukto bahiH, prAcyAsau divi taptamASaka iva pradyotano dyotate // 200 // " kahiyaM kevi gose kamalavaI kANaNe mae ditttthaa| nUNaM navoDhA nevatthalaMchiyAo va mahInAhaM // 209 // aha so bhImakumAro viyaDubbhaDabhiuDIbhaMguraNiDAlo / saha suhaDasahassehiM kayasannAho mahAbAho // 202 // jayakuMjaramArUDho raNatturADaMbareNa raNasIhaM / saMhariDaM saMpatto sa hariNajUhovva jUhavaI || 203 || bhaDacaDagareNa mahayA AyAo nivai kamalaseNo vi / raNasINa vi seNA sahasA sajjIkayA tatto // 204 // niyaniyan2aravaijayalacchimicchamANANa donha vi balANaM / ahamahamigAe tatto, sa payaTTo samarasaMghaTTo || 205 / / tathAhi 'abhighaDaM ghaDaghaNamaraTTi, pakkhariyatukapakkhariyaghaTTi / pillijjahiM rahavara rahavarehiM gayaNaMgaNukAya hiMsiyasarehiM // 206 // 1 abhivaha-appi B. C. D. I raNasiMhakathA // 14 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raNasiMhakathA upadezamAlAvizeSavRttiH| phAraka pharakahiM suhaDavamgi, dhANukiyadukkahiM tadaNumaggi / barabhallabhallibAvallasella, pellaMti vIra ekallamalla // 207 / / to chattaciMdhadhayavaDa paDaMti, kuMtAhayakuMjara ArasaMti / bhaDabhAlabhiuDIubbhaDa bhiDaMti, sirapANipAyapADiya paDaMti // 208 // karinarahaM muMDaruMDaI milaMti, apuruvvasiTThi udviya kahaMti / dhaDadhAvahiM ukkhayakheDakhagga, huMkAru karahiM sira dharaNilagga / / 209 / / uttAlatAlaveyAlalakkha, kilakilahiM bhUyabhesahiM alakkha / phikAraphAraphera viphuraMti, DakArahiM 2DAiNi haDahaDaMti // 210 // erisai mahAraNi bhagai bhaDagaNi atthamiyau cArahaDiguNu / ciMtAmaNi jhAio aggahaM ThAiu raNakumAru uThei puNu // 211 // maMDaliyacaMDakodaMDadaMDapAmukkasarapahArehiM / raNasIho rAyabale karei vaTTAI koTTAI / / 212 // muMDei matthayAiM dADhAo dADhiyAo ukkhaNai / kapparai kannanAsA, nIsaMko sikkaroo ya // 213 // jIvAu cAvANaM luNei khaggANa khaMDae mutttthii| pharae phArakANaM phADai phoDai guDAo vi // 214 // aha baMdhiUNa ANai pADai pAesu pAyarDa bhImaM / AyAsabaMdhabaddhaM dharei sasuraM rahArUDhaM / / 215 // to nizcalamaJcaMtaM caMcApurisaM va pekkhiUNa nivaM / payaDei puttigAe sumaMgalA savvavuttaMtaM / / 216 / / navavahuvesA esA avagayaAgA-4 | sapAsatAyassa / pAesu paDai bhImaM moyAvai lajjamANamuhI // 217 // raNasIho johArai pANI piTThIe dei naranAho / kumarassa kulakamavikkamAi jANittu saMtuTTho // 218 // mahayA vicchaDeNaM vivAhUsavavihANao rannA / sakareNa suyA sIhivva appiyA sIhakumarassa // 219 // harisabharaninbharaMgIe tIe saddhiM diNANi kaivi tahiM / acchiya kamalavaIe saha calio Agao sagihaM | // 220 / / na uNo rayaNavaIe pariNayaNatthaM gao sa somAe / kamalavaIlAbheNaM muMNiuM kayakiJcamappANaM // 22 // mannaMtANaM tANaM vAvAraM takhaNaMpi paccUhaM / visayasuhAmayasittANa, koi kAlo aikkamai // 222 // aha rayaNavaI ciMtei suhao sohamgio sa raaysuo| AgacchaMto valiuM gaovi kiM ajavi na ei / / 223 // huM vinAyaM jAuDa paMDiyA kAvi sA khalu yAsA / tikkhakaDakkhakheveNa jIe sa jaDo vasaM nIo / / 224 // nibbhara bharie hiyaya'mi tIe tassasthi majjha nogaaso| na bahiM dulai 1 pa D2 ahi / / 3 kha / 4 yA DI mA . bepeperpeezecemendee ecememoc Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 16 // vascha vyaMva saMgaNa nidhI kimaMbho kuMbhe kayaaMbhapavbhAre // 225 // tA tIe jAuMDa pADebhi siraMmi demi paDivoyaM / niyamAuMcchiyamApucchiUNa pazcAiyA pavaraM // 226 // aitikkhadukkhadukkhiyamaNAe savvaM nriNdduhiyaae| to gaMdhamUsiyA nAmiyAe saMbhAliyA tIe / / 227 / / maha parihaM saMsAra' sunisArasutaM kumAragehAo / bhayavai mAe maMtAiyANamannaM phalaM kiM te / / 228 / / aMgIkAUNamiNaM nIhariyA gaMdhamUsiyA tatto / acireNaM ciya pattA pAvA kumarassa nayaraMmi / / 229 / / kaNagavaI tIe bhAiNijjiyA teNa ei jAi sayA / kaNagavaIe pAse kumAraaMteurassaMto // 230 // navanavakuhagakahAhiM kamalavaI sA'lavei savisesaM / vIsAsapAsapaDiyA suddeNa vaMcijjae jeNa // 231 // kaiyAvi kavaDanADayapADavapAyaDamaIe paavaae| rayaNIe nisIhe, gaMdhamUsiyAe sukuDilAe ||232|| ceDagavAvArAo kamalavaI vAsamaMdirassaMto / kumaramsa daMsio payaDameva parapurisasaMcAro // 233 // tahavi na so pattijjai suparikkhiya cokkhasIlalIlAi / kamalavaIe kalaMko sIlaMmi na hoi kaiyAvi || 234 // sakkhaM pekkhai cakkhU parapurisaM sudiDhapazcayaM cittaM / ko tANa visaMvAyaM viNivArai nicchiyacchANa / / 235 || aha puNa puNa pecchaMto pucchara pANappie kimeyaMti / hayanayaNAI jaM maha kati parapurisasaMcAraM ||236 || piya ! maMdabhAiNIe pucchAe majjha alamalamimIe / kammAI majjha pucchasu jANi viyAriMti tuha diTThi || 237|| dedehi devi ! divve vasuMdhare vivaramAyareNa mahaM / pavisittu jhatti duvvayaNamerisaM jeNa na suNAmi || 238 || suNai kumAro vassaM kassai jakkhassa ahava rakkhassa / iya vavasAo ki huMti pUyarA katthai duddhe / / 239 / / " jaivi taruNi tArunnatArunnai kharas, navataDitarala jhalakkihiM nayaNihiM maNuharai / tahavi niraMtara saMgami pariyANiyamaNao, kayabharavasau na kiMtu hoi nirudummaNao // 240 // " to gaMdhamUsiyA tANa pANataMbola bhoyaNAIsu / videsaNAya maMtaM mUli jogaM paujei // 249 // tammayamaNovi tahoyaNaM ca lAyannajIviyavvo vi / tavvasao sIho takkahAe to jalai jalaNovva / / 241 / / loyAbavAya saMtAvieNa to teNa vavasiya eyaM / nIsArijjau esA pesijjaDa peiyaharaMmi // 242 // to paJcaiyanarANaM ete kaMpi dei AdesaM / aNavasa 1 sunI BD2 rakkhai B 3 ka / 4 na 5 maNu D I raNasiMhakathA // 16 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 17 // sama 26 revi kimevaM puNa pahuANatti mannaMti // 244 // hakArei kumAro taM sAmiNi kANaNaMmi pAsutto / iya tehiM rahArUDhA vihAvArIe imA nihiyA / / 245 // dAhiNaloyaNaphuraNAo jANiyaM mAraNaMtiyaM vasaNaM / tahavi takSaNA pANA maha tti jaM hoi taM hou // 246|| AulA ta tehiM raho pellio suvegeNa / bhaNiyamimIe kimajja vi na kANaNaM eDa jattha pio / / 247 // jaMpiyamimehiM sAmiNi ! peiyavAsAya pesiA taMsi / piuvazvAsanivAsAya pesiyA kinna tA bhaNaha // 248 / / asamakkhiyamaparikkhiyamakajjameyArisaM kuNaMtassa / kumarassa avassamaho hohI aNutAvadAvaggI // 249 || acireNa ciya pattA pADalisaMDassa sImabhUmIe / AhesA sappurisA ! bho bho etto niyatteha // 250 // taruNo te'mI tuMgA caMgA dIsaMti pADalipurassa / jAmi sayameva etto tumhANa na atthi ettha balaM / / 251 / / aha paNamiya sArahiNA vuzcai paccakkhasIlalacchi ! ahaM / iya kalusA''NAkArI saMjAo kammacaMDAlo / / 252 / / supurisa ! ko tuha doso sasAmiNo sAsaNaM kuNaMtassa / uvalo va sevago vA khippara ciMtijjae jattha // 253 // pahupAravassamannaM saluddhayA dUradesadarisAvo / juttaM vRttaM tattannuehiM sevAsu Na ya vittI // 254 // maha vayaNamiNamo tassa kahijjAsu maMdabhaggAe / ' maha tuha kulapemmANaM kassa'NuruvaM tae vihiyaM ' || 255 || ruyamANI sA mottUNa saMdaNaM vaDatalaM mi uvvitttthaa| johAriUNameyaM nIhariyA te vihu raheNa // 256 // bila kuSTa ." vihie ahie kaje sakkijjai tapphalaM suhaM sahiuM / aliyakalaMkeNa piyappavAsavesasamaho dusahaM // 257 / / " siyaasiyakArago maha tamAsi ajjeva iya pavAsesi / khaNarattavirattANaM hahA narANaM namokAro || 258 || iha ehi aMba ! hatthaM vacchAe vacchalA tumaM Asi / asarisaduddadAvAnalapajjalamANi mamaM rakkha || 259 || ahavA mAe ! mA esa ettha taM jAhi sunnarannaMmi / maha duhadaMsaNasavaNehiM tujjha phuTTissae hiyayaM // 260 // varaciMtAe kumArI pariNijjaMtI pahArapIDAe / saMpai erisatAvAya te ahaM tAya saMjAyA / / 261 / / muhu suparikkhiyasIlA pANapiyA rAya ! khalu piyassA'haM / tA kassai bhUyasseha kumaiNo iya pariSkaMdo raNasiMhakathA // 17 // Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 18 // // 262 // na pavississaM peIyaharaMmi avajasakalaMkakajja liyA / osahivaseNa puriso houM acchAmi sacchaMda // 263 // jamhA mahilAmahurattaNeNa payaIe patthaNijjaguNA / ciMciNipakkaphalaMpiva vaddhiyAMchA jayassAvi // 264 // " taMbolaM taruNIo tArAnAho talAyapANIyaM / kassa na haraMti hiyayaM ko vA na imAI mANei // 265 // " sIlaM ca mae'vassaM rakkheyavvaM sapANacAevi / eyammi viNaTummi no ihaloo na paraloo // 266 // " sIlaM sAsayavittaM, paramapavittaM akittimaM mittaM / uttamakittinimittaM, muttisuhapasAhaNanimittaM // 267 // adhaNANa dhaNaM sIlaM, bhUsaNarahiyANa bhUsaNaM paramaM / paradese niyagehUM, sayaNavimukkANa niyasayaNo // 268 // 35 " jAlAmAlakarAlu hoi huyavahu himasIyalu, bevikUla bolaMtu pattu phuTTai girisarijalu / kesarikuMjara jakkharakkha ahi lIha na laMghahiM, nimmalasIlapahAvi jIva jagi akhaliyanaMdahiM // 269 // " to kayapurisAyArA pADalipurapacchimAe cakkaure / cakkaharasure dhArai kamalavaI phullavaDuyattaM // 270 / / ioya- pattIhiM tehiM kahio kamalavaI cAyavaiyaro savvo / aNutappai to kumaro avagayamaMtAi mAhappo / 171 / / aliyapalAveNa mae iya avajasadosadUsiyA saMtI / kamalavaI kiM jIvai kimei piyarANa pAsaMmi // 272 // saMpai ahaM ahanno akajjakajjalajaleNa ohaliyaM / niyavayaNaM dAissaM kaha kamaliNi kamalaseNANa || 273 / / hiyayaM taDatti phuTaM kahUM na me jeNa ciMtiyaM eyaM / kaha jIhAvi na tuTTA iya vANI jaMpiyA jIe // 274 // taha kulisaM kuNamANaM taDiviyaDA''DovataDayaDArAvaM / kiM gayaNamaMDalAo nivaDai nahu matthae majjha / / 275 / / jA gaMdhamUsiyA sAvi niggayA dIsae tahiM neva / to raNasIho ciMtai tIe pAvAe pAvamiNaM // 276 || haskuDakuDaMgI videcADaNAe cauramaI / keNAvi cheuNA sA karitu eyaM gayA'vassaM // 277 // somApurIe tIe gaMtUNaM 1 pasataM DI raNasiMhakathA // 18 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 19 // PX sAhiyaM samapi / to rayaNavaI rayaNIyari vva harisuddhurA jAyA // 278 || purisuttimaM bhaNAviya pesai purise puNo tamANeuM / te kaNayapuragayakaNayaseharaM vinnavaMti tahA / / 279 / / addhapahAo valio tayA kumAro tahAvi rayaNavaI / AsAe tassa ThiyA saMpai pesijjau kumAro || 280 // bhaNio tAhe sIho mannei neva anno imAe se jammo / taha pAvakAriNo kiM juttamiNa tahavi uvaroho // 289 // kamalavaIe pADalinayare annesaNAya taha calio / suhasauNa maMgalAIhiM niggao sohaNaMmi diNe ||282 // kaivayapayANaehiM patto cakkaurabAhirujjANe / AvAsiUNa gacchai cakkaharaM devamacceuM // 283 // etthaMtaraMmi phuriyaM dAhiNanayaNeNa tassa kummarassa / nAyaM ca teNa sUyai piyamelayameyamuttaM ca // 284 // " siraphuraNe kira rajjaM piyamelo hoi acchiphuraNaMmi / kuMkuraNaMmi piyajaNabhuyAlayAliMgaNaM jANa / / 285 / / " phulAI phullabaDuo pANitale tassa so samappei / kumarovi tAI giNhai dAu mollaM ca niyahiyayaM // 286 // paJcabhijANAi baDuo nAho so esa majjha raNasIho / rayaNavaI pariNeuM puNo vi saMpatthio manne // 287 // raNasIho vi hu ciMtai pecchaMto phulabaDuyameyamaho / kamalavaI taM niyapANavallahaM ceva pekkhAmi // 288 // hakkAriUNa nIo niyayAssvAsaMmi atihipUyakae / kumareNa so ughaDiyapuvvapemmANubhAveNa / / 289 / / aggAsaNovavidUM bhoyAveUNa bhUribhattIe / parihAveI taM dhoyapottiyaM sArasukumAraM / / 290 // bhaNiyaM raNasIheNaM taM pecchaMtassa aNimisacchIhiM / keNAvi heuNA bhUmideva ! tittI maha na hoi // 299 // vippo pabhaNai naNu evameva bhuvi kovi kassai suhAi / caMdassa caMdimAe caMdamaNI jharai kimanno / / 292 / / kumAraH - gaMtavvamatthi purao maha diyavara ! jaivi tahavi kaha jaami| tuha nehasaMkalAo saMkaliyaM jaM maNo majjha // 293 // tA calija saha caiva deva ! kijjau mahovari pasAo / valieNa mae'vassaM taM iha ANittu mottavva // 294 // vipraH - alamimiNA viggheNaM aNavarayaM ckkpaannipuuyaae| taha maha rAIhiM abhabaM bhayArissa kiM kajjaM // 295 // raNasiMhakathA // 19 // Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa upadezamAlAkumAraH-AgaMtavvamavassaM dakkhinnaakhinnamANasA suyaNA / jai na tumamesi tAhaM hoI ettheva vatthavvo / / 296 // sacivehiM INI 10 raNasiMhakathA nicchayaM pecchiUNa kumarassa so tahA bhnnio| jaha saha callai tabvelameva jAyaM puNa payANaM // 297 / / uvavisai calai vizeSavRttiH ciTThai jemai jamgei suyai kiilei| paDibiMbo vva kumAro savvaM teNeva saha kuNai / / 298 // kaiyAvi bhAvasabhAvabhAvaNatthaM dieNa so vutto| kerisiyA kamalavaI jIe kae tammasi tamevaM // 299 // kumareNuttaM tIe vannijjai kira kimegajIhAe / sA teNa // 20 // payAvaiNA guNamaiyA ceva nimmaviyA // 300 // rUvaM rairUvanibhaM lAyannaM girisuyAe saaricchN| suMderaM devINa vi na dIsai tArisaM sAmi ! // 301 // saMpai bhuvaNamasesaM visaM va mannAmi mitta ! tIe viNA / kiMtu maha tujjha pAse maNaya saMpajjae so kkhaM // 302 // bhaNiyaM dieNa suMdara ! mA tammasu ettiyaM kae tIse / ' avahariyaM jaM vihiNA soyaMti tayaM na sappurisA' / // 303 // aNavarayapayANehiM kumaro patto purIe somAe / paJcoNIe kariharirahehiM purisuttamo patto // 304 / / purisuttameNa purisuttameNa paramUsaveNa somAe / umbhiya - taliyA-toraNadhayAe sa pavesio kumaro / / 305 // dhavaliyasacittabhitti sama|| ppio tassa pvrpaasaao| joisiya visohiya-vArajoganakkhattalaggami / / 306 / / maMgalatUraraveNaM naJciravaravilayasatthasuttheNaM / vittaM pANimAhaNaM kumareNa samaM kumArIe / 307 // kaivayadiNANi tattheva dhArio patthiveNa rnnsiiho| saMvasai suheNaM saha dieNa hiyayaMgamakahAhiM / / 308 // rayaNavai rayaNIe pucchai piyamegayA paNayasAraM / kerisiyA kamalabaI mayA vi jA harai tuha hiyayaM // 309 // ataNumaNorahamAlAhiM majjha Aya-tao tuma ettha / vasANInI jIe pahaMtarAlaMmi to 2valio / / 310 / / bhaNiyamimeNaM jai nAma dIsae kAvi tArisI taruNI / tA tuha sAhemi tahAviheNa teNovamANeNa // 311 / / tIe vioe jAe vihivAvAreNa taMpi pariNIyA / khIrI na jAva labbhai tA khajjai aMbakhaliyAvi // 312 // sAmarisAe tIe tao sagavyaM pasAhiaM savvaM / jaha gaMdhamUsiyA sA pabbAi pesiyA turiyaM // 313 // jaha parapurisapasaMgo padasio ceDagappaogeNa / jaha tuha tIe 1 abbhahiya RDI 2 lavio C DI viNavAe to| Correcrezzreepearera ecoercenezoeceozperpepere // 20 // Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 21 // punaH 2 maMtehiM suttio cittavideso // 314 // kamalavaI kumarANaM samakkhamakkhiyamimaM tao esA / samuheNaM tIe avaNIyalaMchaNA nivvuyA jAyA / / 315 / / raNasIho soUNaM ubbhaDabhiuDI - viDaMkiyaniDAlo / rayaNavaI nibbhacchara hacchaM rattacchi duppeccho // 316 // A pAve pAvamiNaM kuNamANIe tae visaMkAe / khitto duhannave'haM appA narayaMdhakUbaMmi // 317 // " kukurakerIgharaNi sAhu sAhula pokkArai, anau nAri jaM jaNu gaNei vaisaNai mahArai | Agaccha i kovi' kiMpi jai dei tasuvi kukurI na bhukkai, dANu mANu ditaha vi mahila puNu mAraNa sukai || 318 // " jAhI jamaliyakalaMkapaMkeNa dhADiyA pADiyA duhaciyAe / kamalavaI kamalacchI, hAhA paMcattamaNupattA // 319 / / re re kAhAra rA age avilaMbameva kaTThAI / dhavalaharassa dubAre ciyaM susaMcaM paceha // 320 // jA na'jjavi kamalavaI duhadahaNADaMbareNa ujjhAmi / jAlAjAlajaDAle ciyA'nale tAva sujjhAmi // 321 // kahakahani ciyAe saMciyAe ciMtAurehiM tehiM tahiM / calio caDisa pariyareNa paDisijjhamANo vi // 322 // iya suNiya niveNutte dhiddhI eyAe kavaDabhariyAe / narayagai gAmiNIe niMdiya avisisiTTAe || 323 || evaMpi vayamimIe siraMmi nivaDau aNajjakajjAe / aliyakalaMkakayaM puNa ihaIpi hu matthae paDiaM || 324|| evaM khisijjaMtI puraloeNa pae pae pAvA / luyapucchakannadhUsarakharapiTThAroviyA kAOM // 325 // vigoviUNa nayare rannA nivvAsiyA parivvAyA / nArIjaNo avajjho tti teNa jIvaMtiyA mukkA // 326 // kumaro vi maMtisatthAhasAhupamuhehiM purapahANehiM / vAraMvAraM vArijjamANamaraNekkatANo vi / / 327 // lajjateNaM purisuttameNa paDirujjhamANamaggovi / taMmi paese patto miliyAkhilaloyalakkhaMmi // 328 // tatto hAhAravavAulANaNe naravaImi nayarajaNe / maccusuniJcalacitto cittaM caDio ciyAe so // 329 // siyavatthavilevaNakusumadAmalaMkAraseyamutti vi / raNasIho kamalavaIaNurAeNaM daDhaM ratto // 330 // tavvayaNAu huyAso jAkira pau 1 vihni B 2 buD | raNasiMhakathA 206 // 21 // Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S cccccorporae NIkao ciyApAse / tA rannA vinnatto vippakumAro saviNaeNaM // 331 // bhayavaM tuha vayaNamimo na kayAvi hulaMghae tao eyaM / upadezamAlA kAraNasiMhakathA taha kahavi hu bhaNasu jahA viramai eyAo pAvAo / / 332 // vippeNa teNa bhaNio sa bhadda ! kimimaM tae samAraddhaM niyavizeSavRttiH IN jaNociyamainiMdiyaM ca sukulappasUyANa // 333 // annaM ca tayA tumae cakkaurAu mamANayaMteNa / bhaNiyaM kayakiccohaM tumamANeUNa muMcissaM // 334 // kamalavaiAladANaM pAvaM pAvassa tUliyA savaho / maliNavasaNassa kajjalajaleNa tA kerisI suddhI // 335 / / // 22 // kamalavaI tAva mayA tammilaNamaNoraheNa mA marasu / niyaniyakammehiM kahiM pi jAi ko jANaI jIvo // 336 / / culasIi joNilakkhovalakkhio savvao vi sNsaaro| tA tattha kattha katthaya na jaMti jIvA sakammehiM // 337 // kizca-" saguNaM va nigguNaM vA, kajjakalAvaM samAyaraMteNa / pariNAmo savvattha vi ciMteyavvo caturamaiNA // 338 // " yata uktaM-" saguNamapaguNaM vA kurvatA kAryajAtaM, pariNatiravadhAryA yatnataH paNDitena / atirabhasakRtAnAM karmaNAmAvipatterbhavati hRdayadAhI zalyatulyo vipAkaH // 339 // " api ca-" kuru madAkhyAnaM pAlaya prANAMstAvat // 340 // " yataH-mA sma sandhi vijAnantu, mA sma jAnantu vigraham / AkhyAtaM yadi zRNvanti, nRpAstenaiva paNDitAH // 341 // tathA-ahuNA pANe pAliMtayassa mA nAma saMgamo hoi / pANaparicAe'vassameva melAvao dulaho // 342 / / kumAraH sapratyAzaM sapramodaM ca-diyavara ! daiyAsakkhaM nirakkhiyA akkhiyA va keNAvi / katthai niyanANabaleNa jANiyA IN ahava jIvaMtI // 343 / / harisabharavaseNa ya sA'vaTuMbhaM jmevmullviro| ciya jANaNujjae mai sigdhaM vigdhAya sanjosi // 344 // // 22 // ai varakumAra ! niyasAra joisullAsao mae naayaa| vihiNo pAse sA atthi sutthiyA tA tuha girAe / 345 // vihipAse appANaM ulle-mislettu taM ihANemi / saccaM sacciya jai hoi diviyA tA kayatthohaM / / 346 / / evereozaaeezopezoekoeero ZARCccccc Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raNasiMhakathA upadezamAlAvizeSavRttiH kumAra:-bho bhUmideva ! ajavi kiM kijai kajaujamo neva / kiM kumaradakkhiNAe viNA pasijjhei jhANakalA // 347 / / kumAra:-maNamappiya puvvaM te saMpai appAvi appio eso| avarAhiM dakkhiNAhiM diesa ! bajjhAhiM kiM sajjhaM // 348 // vipraH-tuha pAsaMmi tuhappA acchao vipassa majjha kiM teNa / jaM maggemi jayAhaM taiyA taM majjha dijAsu // 349 / / kumAraH-iya evamatthu kiM vitthareNa ANehi jhatti pANapiyaM / aha sa dio jhANe iva AsoNo javaNiyA majjhe // 350 // saMjIvaNosahi sA duvvA diTThiyA mae inhi / iya raNasohe jAe harisabharubhinnaromaMco // 351 // acchariyaM acchariyaM Agacchai jaM mayA vi kamalavaI / evaM puri naranAhe jAe taIsaNummAhe // 352 / / kaTari guNehiM aNappo vippo bhuvaNe vi neriso kovi / jai savvamiNa hohI iya halabolAule loe // 353 // gayaNaMgaNaMmi vijjAharIsu karadhariyakusumamAlAsu / choDiyakannosahio sa dio abhavisu kamalavaI // 354 / / avaNIyajavaNiyA sA paloiyA pulayapesalaMgeNa / raNasIhakumAreNaM sacciya esA piyA nAyA // 355 // rairaMbharUvarehAi gavvasavvassa nissaraNasaraNI / goriabhaMgurasohaggamamAagaMmi aggaliyA // 356 // tudveNa loyapaccayanimittamuttaM tao kumAreNa / bho bho pekkhaha pekkhaha esa piyA majjha kamalavaI // 357 // lAyannavannasohamgacaMgimAgArameya mikkhaMtA / rayaNavaI cintA bhaNaMti loyAI imaM miliyA // 358 // cAmIyarassa purao jArisiyA rIriyA guruguNassa / kamala vaIe purao rayaNavaI hoi tArisiyA // 359 // tA ThANe paDibaMdho kao kumAreNa muttu rayaNavaI / ko sakkarArasannU kaDuyaNI kasAyaM ahilasei // 360 / / to rannA sA nhaviyA savvAlaMkArabhUsiyasarIrA / devaMgabhUsaNadharA vihiyA kappadamalayavva // 361 / / paMcappayArabhoe tIe saddhiM sa bhuMjiuM lggo| tettiyavioyavAsarasaMguNiyaM sokkhamaNuhavai // 362 / / pucchai pie varAo vaDuo duhamacchihI savihi-pAse / tIe vutto to so osahilAbhAibuttaMto // 363 / / accorncomcomcccccccccence 100 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 24 // majata avi ya-nimmiu maMDali laMchaNu chaNamayalaMchaNaha, kiu aghaDaMta ghaDatau dujaNu sjnnhN| raNasiMhakathA hayavihivihiya dhaNahaTTha niTTara muTThi jiNi, maha piyayama akalaMkaha dinnu kalaMku tiNi / / 364 // ciMtai esA rayaNavaIe viloiya viliio| aininneho jAo avannavAo dhuvaM majjha // 365 // esA jaivi varAI kayA-1y varAhA parovaroheNa / tahavi hu mae imIe uvayariyavvaM kimannaNa // 366 / / uvayAraha uvayAru ju kijai lAhaNapaDilAhaNaM taM dijai / avayArahaM uvayAru karaMtaha, pahilI lIha majjhi guNavaMtaha // 367 / kaiyA vi tao hariseNa niyavaraM patthio payatteNa / kumaro kamalavaIe teNuttaM bhaNasu jaM demi // 368 // jai evaM tA esA duvvA majjha sarisiyA sAmi ! / evaM tujjhavi majjhavi majjhatthaguNeNa mAhappaM // 369 // jai eyAe kahamavi tIe pAvAe periyAe kayaM / tahavi hu maha khamiyavyaM visiTukulasaMbhavo taMsi // 370 // itthI niyahiyayA IsAvisamohiyA sakajaparA / phusio esa kalaMko evaM tIe kuNaMtIe // 371 // aha | annayA kayAI vinnatto patthivo kumAreNa / kaNayapurIe payANe aNujANai so vi samayannU // 372 / / bahudAsIdAsabhUsaNacINaMsuyakuMkumAi dAUNa / saMvAhiyA saduhiyA paDiyA pAesu piyarANaM // 373 // kariturayasaMdaNAIkaMcaNakalahoyavasaNadesAI / dAUNaM raNasIho vihiyapaNAmo aNunAo // 374 / / saMcalio sumuhutte pADalisaMDassa sImabhUmIe / seNAsAmaggIe uggAe jAva saMpatto / / 375 / / tA puvvameva vinnAya abbhuybbhuydhuyvutttto| patto paccoNIe sa kamalaseNo mahAseNo // 376 // sAhuNao pAhuNao dhario so teNa kaiMvi diyhaaii| kamalabaI kamalA vitra abbhuyacariyA sugoraviyA // 377 // pAyappaNayA AsI siUNa AliMgiUNa ucchNge| kAumiNaM sA bhaNiyA ruyamANIe kamaliNIe // 378 // paiparibhUyAvatthe pattA kiM neha kulisakaNakaDhiNA / 'duhiyANaM duhiyANaM, saraNaM peIyaharamavassaM' // 359 // jIvAviyA saIo kukkhI lajjAviyA na me tumae / Apa // 24 // 1 nimmiyau B I 2 dhaNaDhaha / OneDEORDCCCCCRELECIPEReme exceezperpetrat Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 25 // sthApana riNayAo vinnANamerisaM tujjha nivvUDhaM // 380 // kumaro calio tatto patto avilaMbameva kaNayapure / nayarUsaveNa mahayA pavesio kaNayarANa / / 381 / / avbo kamalavaIe sIlAiguNANameyamaitucchaM / jaM virahAnalajalio kumaro caDio ciyAcake // 382 // sA esA kamalavaI uvAgayA jA jamassa pAsAo / niyasIlapahAveNaM dAUNa tadANaNe dhUliM // 383 // iya suNamANo maMDaNabhUsaNavesAiNAderarkaeNa | pekkhaMto paimAM ramaNIo dhAvamANIo // 384 // dappaNapANIaMjaNasalAgahatthA karaggakakesA | pattA tAu deulaputtaliyA viva virAyaMti / / 385 / / varacchedalakkhaNAhiM sAlaMkArAhiM nAivijjAhiM / tihiM tAhiM piyAhiM samaM sa bhuMjae visayasokkhAI // 386 / / vijayapurAsannamgAmasImasiripAsanAhatitthaMmi / kumaro kayAvi kArai visiTTamaTTAhiyAmahi // 387 / / kappUrapUrakuMkumakAlAgurukuMdarukkakusumehiM / paramesarassa pUyA pekkhaNagAI kayaM bahuhA // 388 // to jakkho paJcakkho akkhai aMgIkaresu niyarajjaM / avarassa ko'vagAso sai putte vijayaseNassa / / 389 // tavvayaNANaMtarameva devapAyappaNAmapuvvaM so / vijayapuraM saMpatto kumaro seNAniveseNa // 390 // appabalo so rAyA tassa na sakei saMmuhe houM / koTTArohaNaThio tao duvAre kumArovi / / 391 // kayanIra'nnanIroho niyaDappAo suDhaMkiyaduvAro / kumarassa so nariMdo, saccaM ciya gottio jAo / / 392 // saravisarajaMtavAhaNasutattatellesu khippamANesu / paivAsaraMpi kijjaMtaesa aigADhaDhoesa // 393 // paDiyAsu viNijjaMtIsu jhatti khaMDIsu bhajjamANAsu / jaMtesu gao mAso na hoi nAso ahava tAso // 394 // gayaNaMgaNamgalaggA AgacchaMtI kumAra ArayaNI / jakkheNa daMsiA sA dhasakkio nAsiu~ sa gao / / 395 / / jhatti paviTTho tuTTho puramajjhe vijayaseNaaMgaruho / Thavio piussa paTTe miliUNa pura pahANehiM // 396 // sajjei sajjaNANaM saMsagiMga dujjaNANa vajjei / sAhuNamasAhuNaya aNuggahaM nigga kuNai / / 397 // pAraddhijUyamajjAiyAiM vajjei sattavasaNAI / nissArai nayarAo va desAu taha appaNijjAu / / 398 / / surabhavaNesu payaTTai pUyAu pAyaDei jattAu / aTThAhiyAu naTThA'hiyAu kArai jiNaharesu // 399 // AsannAu 1 'mAI' zabda ivArthe / bha raNasiMhakathA // 25 // Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 26 // mAna CPECCCCCCCCCC gAmAu egayA ei ajjuNakuTuMbI / aitisiyabhukkhio so pekkhai mamo phaliyakacchaM // 400 // dhaNio joyaMteNa vi jAva na diTTho tao tahiM ThANe / duguNaM mollaM millittu cimbhiDaM kholae khittaM // 401 // nagaragao bhakkhissaM tAvaya purapavarasidvipu raNasiMhakathA ttassa / keNavi kaTTiya nIyaM sIsaM sesaM dhaDaM paDiaM // 402 / / ukkhayasutikkhakhaggehiM takkhaNe rakkhagehiM suhaDehiM / diTTho gavesamANehiM ajjuNo dujaNehiM va // 403 // bhaNiyaM kimettha khole cinbhiDiyaM kimiha ruhirdhaaraao| joyaMti jAva. taM tAva puttasIsaM paloyaMti // 404 // to baMdhiUNa nIo amaccapAse kayaMtapAseva / teNuttaM kimare veramAsi jaM mArio bAlo // 405 / / / aha bhaNiyamajjuNeNaM na kiMpi jANAmi sAmi ! ghaDai punno| rannAvi pucchio so eyaM ciya 'bavai puNaruttaM // 406 // rAjA-ghaDai dhaDaiti payarDa ki jaMpasi re kahesu paramatthaM / arjunaH-eya dasAe kahie vi deva ! ko paJcao hoi / / 407 // 10 suNa tAva tahavi paimAriyAe mArittu nisi paI sagihe / muhakayamaMsabiDAlANusAri khaTTika* diTThAe // 408 // bhaNiyaM dhAvaha dhAvaha imiNA maha mArio paI esa / karadhariya salohiyakattieNa hAhA hayA ahayaM // 409 / / ubaddho pucchijaMto sa bhaNai 10 savvattha ghaDai ghaDai tti / saruhirakattiya ghAiya naradasaNAo na kiM ghaDai // 410 // tIe tassa ya sIlaM jaNAu jANiya IN niveNa so mukko / saMpai kiM puNa hohI maha kammehiM na jANAmi // 41 / / to ArakkhiyapahuNA paryapiyaM ahaha dudhiTTho'si / karakayanavakaTTiyamatthao vi jaM evamullavasi // 412 // uppADaha re eyaM to sUlArovaNAya so niio| aha tatthego puriso patto aikaalvigraalo,|| 413 // teNuttaM jai eyaM mArissaha to tuvevi mArissaM / evaM ca tANa jAo samaro savve jiyA teNa || // 414 // to niyasAmaggIe rAyA jujjheumAgao tattha / jujhaMtassa sa jAo nivassa gAuya garuyakAo // 415 // kuMtAsa-IN kuMtapattaM kUravva nAlaM va asilayAnAlaM / nArAyA vi varAyA cakkaMpi na kiMpi se mukaM / / 416 / raNasIhamahArAeNa jANiyaM | // 26 // esa na khalu narasajjho / jakkho rakkho va bhave ahavA bhUo pisAo vA / / 417 / / dhUvakaDacchayahattheNa teNa bhaNiyaM bhaNesu 1 cavai puNa kanaM D / 2 ki / / 3 buddho c. DI 4 tumi D. [ tumevi ] 5 dhUva kavaDa B, I Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 27 // jo hosi / amuNiya--paramatthANaM amhANa na ettha avarAho // / 418 || lahuo hoUNamimeNa jaMpiyaM suNasu taM mahAbhAga ! | niyavikameNa ahayaM surANa asurANa vi asajjho || 419 // ahayaM dUsamakAlo kalitti nAmeNa maM jaNo bhai / bharahe mahegachattaM rajjaM niva ! saMpai pavattaM // 420 / / iha Asi mahAvIro guNehiM maha verio mahAvIro / eguNanavaipakkhehiM tassa nivvApattassa / / 421 || maha avayAro rajjassa saMpayaM jayai akhaliyapayAro / sikkhA kayA mae cciya kuTuMbiNo evameyassa ||422 // ANA'ikkamakArI mahesa jo cibbhiDaM tayA lei / duguNaM mollaM melitta kacchae sunnae caiva // 423 // maha passaoharo bhAi esa sunne vi mellae mollaM | kholAu tassa kaTTiya cibbhiDayaM daMsiyaM teNa // 424 // jo joyaMto acchai jaNo nivo vasova setttthisuo| tatthAgao gihAo uTThiya saMjAyasajjasiro / / 425 / / saha sayaNasuyaNavaggeNa 'akkhao cokkhao ya tUraMto / vimhayamuvvahamANeNa rAiNA so kao aMke / / 426 || paMcagapasAo ajjuNassa vihio niveNa guNanihiNo / aha kalipuriso mAhappamappaNo bhaNiumAraddho // 427 // sarvatrodgatakandalA vasumatI vRddhirjaDAnAM parA, jAtaM ' niSkamalaM jagatsumalinairlabdhvA ghanairunnatiH / sarpanti pratimandiraM dvirasanAH saMtyaktamArgoM jano, varSANAM ca kalezca saMprati jayatyekaiva rAjyasthitiH ||428|| zrI vidhatte yattoSaM jaDaparicitigapatikerAH, kaThorA jAyante kathamapi na tRSNA viramati / mu doSArambho bhavati bhuvi vairasya ghaTanA, tadeva grISma kimu na kalikAlastulayati / / 429 / / anRtapaTutA cauryacittaM satAmapamAnanA, matiravinaye dharme zAThayaM guruSvapi vaMcanA / kRtakamadhurA vANI sAkSAtparokSavighAtinI, kaliyugamahArAjasyaitAH sphuranti vibhUtayaH / / 430 // 1 akkhavarakao / raNasiMhakathA / / 27 / / Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 28 // dharmaH prabrajitastapaH kapaTataH satyaM sthitaM dUrataH, pRthvI mandaphalA nRpAH sukuTilA dravyArjane vyaMsanA / lokaH strIvarAgaH striyo'ticapalA lokasajjA dvijAH, sAdhuH sIdati durjanaH prabhavati prAyaH praviSTaH kaliH || 431|| avi ya-- AvAhAo kUo bharijjae chijjae taruphalao / gAvI bhramavai vacchIe sappapUA na garuDassa / / 432 // aMguTheMgulIlAvayamityeva hatthio hoi / kappUracaMdaNAIvi vissagaMdhA tarUvihiyA // 433 || kaTTiya aMbehiM kaMTayANa kijjaMti tuMgavADIo / diTThatehiM emAiehiM maha jANa rajjaThiI // 434 // bhaNiyaM rannA ee paccakkhavirohiNo hi dihaMtA / kahai kalI Ayanasu anno ettha'tthi paramattho || 435 || ettiyadiNAI patthiva kUvAhito kuTuMbiA''vAhA / pUrijjaMtA dhaNakaNajaleNa sohaMtayA huMtA / / 436 // navanavakarehiM saMpai ghettuM koDuMbiyAhiM davvAI / rAyaNo appANaM dubbharakukkhI bharissaMti // 437 || jAe payoyaNe tesimaho pavarapayavANaM ca / galiyaM pakkaphalaMpiva pubbi te dhaNalavaM liMtA // 438 // ahuNA jANiya savvAyareNa dhaNakaMcaNAisAmiddhiM / te tehiM khaNissaMte kittimadose adose vi / / 439 / / aibahupayANaputraM puvvi pariNAviUNa niyavacchi / mAyAgAvI pacchAvi pUrae savvasAmariMga || 440 || paNamahuNA kAUNaM dijjai kassai suyA dhaNaDDhassa / ciMtijjara nivvAho pacchAvi hu tIe pAsAo // 441 // garuDavva puvvimavvo pUijaMtA guNoyahI atihI / pisuNANaM sappANa va vArijjaMto paveso vi / / 442 / / pisuNA parovayAvI parAvavAIya goravijjati / inhimavaMcagacittehiM kiM sucitehiM kAyavvaM // 443 // aMguTussa va aMgulisavAe savvakajjasaMsiddhI / sabaihussa suMyassa purAsi piyarabhatti viseseNa // 444 // tathA ca - " pUjanaM cAsya vijJeyaM trisandhyaM namanakriyA / tasyA'navasare'pyuccaizca tasyAropitasya ca // 445 / / abhyutthAnAdiyogadhdha, tadante nibhRtAsanam / nAmagrahazca nA'sthAne, nAvarNazravaNaM kacit // 446 // sArANAM ca yathAzakti, vastrAdInAM nivedanaM / 1 pracalitaM D 2 va D raNasiMhakathA pibatI // 28 // Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 29 // paraloka kriyANAM ca kAraNaM tena sarvadA // 447 // " jAyAe jAyAe saMpai kattovi cittamelAvo / aviralakalihiM mAyA nissarija gharAo vi / / 448 / / saralA suhayA uciyannuyA ya na bahu suhAi therIe / kusalaM gharassa neyAe jAu tA jattha fees || 449 // uyare dharei jA maMsapesiyaM kuNai kAmadevaM ca / vahuvasago taM dhADai putto maha peccha mAhappaM // 450 / / kappUrAisamANA susAhuNA sIlasurahiNo huMtA / suguNappiehiM varasAvaehiMto goravijjatA / / 451 // sIlavihuNA sIyalavihAriNo davaNadhAriNo gihiNo / te ahuNA saMjAyA loehiM vi avagaNijjati / / 452 / / ittiyakAlaM sAhArapAyavANaM va sajjaNajaNANaM / suvisaTTakaMTae kaTTiUNa kijjaMti yA rakkhA || 453 || saralasusIlAsa dhammadhAriNo dhADiUNa dUreNa / ThANe tesu saMpai nivaIhiM nivesiyA pisuNA / / 454 // tA iya evaM raNasIMharAya ! rajjaTThiI imA majjha / ettiyamettAikkamakArI mA hojja vaccha ! tumaM // 455 // chaliUNa kalI evaM sIhaM sahasA adaMsaNIhUo / niva / ajjuNA jaNA taha jahAgayaM paDigayA savve ||456 || kaliAlAve soUNa tassa jaMpaMti dunnayanasAe / hiyayaM dharai sahAvo tamalaM ko annA kAuM // 457 / / saMdehadolayaM dolirovi puvvaM va pAlai sa rajjaM / tahavi sa khaliyArijjai kholehiM suNei tavvayaNaM // 458 // bhaNituM lagnazca lokaH - " ghaTavatparipUrNo'pi, vidagdho rAgavAnapi / grahItuM zakyate kena, pArthivaH karNadurbalaH / / 459 / / avivekini bhUpe yaH, kuryAd gRddhiM samRddhaye / gaccheddezAntaraM manye, samAruhya samRddhaye // 460 // " kalikalahadesaNA''DaMbareNa jANittu kiMci taralamaNaM / nivaI samae mAulajiNadAsa mahAmuNI patto // 461 // vijayapurassa duvAre ArAme ummAhaM aNunnaviu / tasapANabIyarahiyaMmi thaMDile ciTThai sutuTTho // 462 // muNiyatadAgamavRttaMtaM tosao tAsa savvariddhIe / vaMdaNavaDiyAe tassa niggao garuabhattoe ||463 // patto taMmi paese kAUNa payAhiNAu tikkhutto / raiyakaraMjalikoso paNamiya purao nisanno ya ||464 || 1 = kalikAlasya / 2 sahakAra = AmravRkSa | (svaraM gadhe Do raNasiMhakathA 5 n aparAdha 29 // Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raNasiMhakathA upadezamAlAvizeSavRttiH // 30 // (1994 dhammAsIe AsIsiUNa muNiNA samANataNamaNiNA / pAraddhA dhammakahA jalaharagaMbhIraghoseNa // 465 // bho naranAha ! nirutte narattaNe jamalajAyajIvANaM / suhadukkhAi viseso punnaM pAvaM payAsei // 466 // suhasAhaNAya duhadAhaNAya pANI payAsamAvisai / Asava| dAraniroho sahii suhamasuhamiyarAo // 467 / / pANivaha-musAvAyA adatta-mehuNa-pariggahA ceva / AsavadArA ee paMca pavaMceNa prihiyavvA // 468 / / eehiM pavAhehiM va pUrijai pAvavAriNA jiivo| pihiesu tesu na navassa Agamo saMciyassa khao // 469 / / vaccha ! sahAvo tuha esa Asi Asavanirohao pAyaM / kalichalaNAo dummittasaMgamo kiMci varaloo // 470 / / dussamakAlo | bhannai kalitti so kayAi jaMpei / kelIkilassa kassAvi vaMtarassesa kIlatti // 471 // jai tassa bhaeNa hiovaesabuddhie vA anAo vi / kijjai tahAvi pAtraM maraNaM va visAsiNo hoi // 472 // kimasaccavaMcaNAI kalIe kijaMtayA nahu nayaMti / narabami kiM na mArei kavaliyaM nisi visaM visamaM // 473 // mauliyaviloyaNo uNayANaNo esa jAva sNjaao| muNiNA bhaNiyaM tA baccha ! tAyamuNiNo suNasu vayaNaM // 474 // kalichalaNamohiNA vijayaseNamuNiNA vibhAvite nAyaM / uvaladdhadhammadAsAmihANasAreNa saguNehiM // 475 / / tuha paDibohanimittaM aNAgayaM ceva teNa sNghddiyaa| sugaI jijAsuNA saduvaesamAlA mahAsatta! // 476 // tadvarNikAmAtraM yathA jaM ANavai rAyA pugaIo taM sireNa icchaMti / iya gurujaNamuhabhaNiyaM kayaMjaliuDehiM soyavvaM // 477 / / abhigamaNa-vaMdaNanamasaNeNa paDipucchaNeNa sAhUNaM / cirasaMciyaM pi kamma khaNeNa viralattaNamuvei // 478 // bhavasayasahassadulahe jAijarAmaraNasAgaruttAre / jiNavayaNami guNAyare ! kkhaNamavi mA kAhisi pamAyaM // 479 // vijayAgaNiNI tattheva AgayA avasaraMmi nivamAyA / AherisovaesA vacchaya ! uvaesamAleyaM // 480 // tA mUlAo evaM paDhesu viDhavesu mokkhavarasokkhaM / kuru dhammadAsagaNi 1 jAo B / 2 saMgao kiMci taraloo B. D / 3 bho-kiMso- B. C / 4 arjaya / pa sahaDeparmommenDecemReKDCPCA // 30 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upodghAtaH upadezamAlAvizeSavRttiH Deepeecrecozooooooo maharisissa piuNo samAesaM // 481 // aha bhaNiyA jiNadAseNa sANumaggeNa nivaiNA vi tahA / mehAnihINamahavA kimasaMbhavi bhAvibhadANaM // 482 // parivattaNAe tIe vAraMvAraM avAriyAe syaa| navanavabhavaMtasanbhUyabhAveNAbhAviyappANo // 483 / / kamalavaIe puttaM rajje ahisiMciUNa samayaMmi / muNicaMdasUripAse saMjamarajaM pavijisu / / 484 / cirakAlaM taM' pAliya, khAliyapaMko vaesu akalaMko / ArAhaNApaDAya, pAviya patto sudevattaM // 485 // kamalavaIputteNa vi paDhiA esA jaNehiM sabvehiM / aNisaM paDhijamANI iya pattA ettiyaM jAva // 486 // iti raNasiMhakathA samAptA / / anenopodghAtenArabdhAyAmasyAmetAvantaM kAlaM paripATyA prAptAyAM ca sakalamaGgalamUlakalpe nikAcitasyApi karmaNo nirjaraikakAraNe ca tapasi zrIyugAdyapazcimatIrthAdhinAthAbhyAM svayamAsevanadvAreNa zrIraNasiMhasUnostadvAreNa pareSAM ca mukhyamupadezaM ditsuH zrIdharmadAsagaNistayoreva tAvanmAhAtmyamupadizati jagacUDAmaNibhUbho usamo vIro tiloysiritilo| ego logAicco ego cakkhU tihuyaNassa // 2 // vyAkhyAH-RSabhaH prathamatIrthAdhinAtho jagatazcUDAmaNibhUtaH ziroratnAlaGkArakalpo'dhunA muktipadasthAyitayA caturdazarajjvAtmakalokasyoparivartItyarthaH / vIraH punaH pratyakSopalakSyamANatayA trilokazrItilakatribhuvanalakSmIvizeSaka ityarthaH / tathA anayormadhye eka RSabho.lokAdityo yugAdau prabhAtaM iva vivekapratibodhadvAreNa padArthodyotakatvena ca nikhilavyavahArakAraNatvAt / ekaH punarvIrazcakSutribhuvanasya idAnIntanajantucakSurbhUtAgamArthabhASakatvAt // 2 // itthaM ca tIrthakarobhayasya guNotkIrtanena prakaraNakAro bhagavati mahAvIre vidyamAne prakaraNamidamakArIti kAkvA jJApayAmAsa / laghuvRttau zrIsiddhavyAkhyAtrA'tra sUtre vyAkhyAntaramapi kRtamasti / vizeSArthimistata eva 1 pri| . // 31 // Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ P upadezamAlAvizeSavRttiH oorcomerceDECORRECIPE tadapi vijJeyam / yato namaH sUtrasyAzeSavizeSArthavyAkhyAyAM tAtparyamakSaNAyAzca tasyAstenaiva kRtatvAt / kintu sUtrasyAnuttAnamarthamAtraM vyAkhyAya sUktikathAvaicitryeNa rAmaNIyake evaMvidhamahArthasya sUtrasya yadi jAyate / "kathAsu sUktivaicitryaM, syAtkSIre zarkarA tadA / " DRSabhapAraNa sandhiH idAnImetannidarzanena tapa upadezaM tAvadAha // saMvaccharamusabhajiNo chammAse baddhamANajiNacaMdo / iya vihariyA nirasaNA jaijja eovamANeNaM // 3 // vyAkhyAH-saMvatsaraM-varSamekamRSabhajino nirazana upoSita ityevaM varSopavAsaprakAreNopasargaparISahasahanArtha vihRtavAn / SaNmAsAn | varddhamAnajinacandrastathaiva vihRtavAn / saMvatsaramAsazadvAbhyAM " kAlAdhvanoratyantasaMyoge" ityanena dvitIyA / mAnibhyAM kila rAtrimeva sakalAM cINa pravAsivratam ityAdivat / yannimittaM bhagavatostapaHkamaitaduktaM tamupadizya ziSyaM pratyAha-yateta-tapaHkarmaNi yatna kuryAdbhavAnetadupamAnena prathamacaramatIrthakarasAdRzyena / yadyapi saMprati saMhananAdihInatayA varSopavAsAdau zaktirnAsti tathApyaniguhitabalavIryo yatnaM kuryAdityarthaH / caramazarIratvAdavazyaMbhAvibhavabhraMzAbhyAM bhagavadbhyAmapyevaM nAma vihRtaM tato bhavAdRzena sandigdhamuktigamanena tapaHkarmaNi sutarAmAdarapareNa bhavitavyamiti tAtparyam // 3 // yataH" pratyUhavyUhabhaGge bhavabhavanabhidA bhUyasI bhadramudrA, rogA'vegAdviyogaH suravisarasamAkarSaNaM kleshshaantiH| 21 , prAjyaM rAjyaM harizrIH kiMmaparamathavA tIrthadvaibhavApti-lIlA seyaM yadIyA nirupadhitapasastasya kaH syAtsadRkSaH // 1 // " tatazca-"na krAmanti kRpANacakravizikhA yasminnamI kuMThatAM, mantrA yAnti vicitrayantrasacivA bAhvorbalaM nApyalam / ' tahaHsAdhumapi prayojanamaho yasya dhruvArAdharnA, siddhatyeva na saMzayo'sti tadaraM tInaM tapastapyatAm // 2 // " anayoH kathAnake ca svasvacaritAdevAvaseye / smaraNArtha tu kiMcidihApi prodyate REPORT Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 33 // jaM kira pAvapaMku pakkhAlai, bhaviyaha mokkhasokkhu dikkhAlai / saMdhibaMdhasaMbaMdha' ravannaDaM, cariu tara risahajiNiMdaha vanna // 3 // dAhiNabharahakhaMDacUDAmaNi, sAvasuvanna nAi soyAmaNi / atthi aujjhanAmi supasiddhI, nayari pauradhaNadhannasamiddhI // 4 // paDhamarAyakAraNi kArAviya, maNikaMcaNihiM sakki saMpAiya / siharacAruceiyaharacaMgI, sayalavilAsilo yanavaraMgI // 5 // saralapiyAlavaNujjalavADI, jiva jahiM 4 taruNiteva parivADI / gayavAhaNahayasAhaNahiMDahiM, Isaraloya tahA - vijamaMDahiM // 6 // jiNamaMdira unbhaDa dhuvviradhayavaDa, raNajhaNaMtakiMkiNiraviNa / jA gavva niraMtara hasai guNuttara, sakkanayari "niyavehaviNa // 7 // kulagaru mAhiputtu taM pAlai, risahanariMdu suriMdu va lAlai / paDhamujjanayanihi paDhamu payAvara, jaNavavahAru pahilau dAvai // 8 // ghariNIghaNujjalapemagahillI, tAsu sumaMgalanAmi pahillI / avaravi AsI sunaMdasurANI, sayalaMteuramajjhi pahANI // 9 // - 12 // hiM 13 // - paDhamu sumaMgaladevihi duddharu, baMbhI juryAli jAu bharahesaru | bAhubali bAhubali sunaMdahi, suMdarijuyali jAu jasa kaMdahiM // 10 // rANI puNu pasavei sumaMgala, sIlasamujjalakayajayamaMgala / aTThANavaI 'jaNei taNubbhava, auNApannajuyala apuNubbhava // 11 // dasaduguNA lakkhaha pAli -vi, puvvaha kumara - vAsulIlA laDDu / tersATThatiaggala puNu kayamaMgala rajjalacchi pAlei pahu // kevalu bajjhahiM mattadaMti, sasuvannadaMDavara chattapaMti / nivarDati pAsa jUyArahaTTi, puNu mAru suNijjai sArivaTTi // Nijjai vesahaM kesabhAru, ahaloyahiM muNi paraparahaM dAru / dAriddamuddadIsei desi, varataruNijaNaha majjhappaesi // 14 // dhaNavaMta diMta nahu karahiM kANi, uggAhahiM nivai "naviuNa dANi / "saMbhuvi avajANahiM dhaNi jaNAha, chalu ANAhiM no puNa lobhitAhUM / / 15 / / 1 ravannauM ramyamityarthaH / 2 sa B / 3 nAi zabdena utprekSate vidyudiva / 4 tevataruNI D / 5 nijavaibhavena / 6 pavara / 7 chattara / 8 nauNi / 9 setu / RSabhapAraNa kasandhiH / // 33 // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NRSabhapAraNa | kasandhiH / tatra upadezamAlA hakAra-makAra-dhikArarUpa, iya nIi payaTTahiM daMDabhUya / nahu atthi atthijaNu ticchu koi tiNi dANamaNorahu vihalu hoi // 16 // iya jaNu toseviNu rajjukareviNu puvvalakkhatesaTTi phu| sirinAhitaNubbhavu gayabhavasaMbhavu, saMjamarajju mahelai lahu // 17 // vizeSavRttiHN risahu mahA mahinAhu tiyAsI atthi vi puvvalakkhagharavAsI / logaMtiyadevehiM vinnattau, dANu dei vArisiu niruttau // 18 // ekaha kaDaya kiriDa kacolA viyarai annaha paDipaTTaulA / maragayamottiyamANikahArA, paumarAya appai avarIrA // 19 // gy||34|| haya gaMdhasAra ghaNasArahiM, kevi karei kayatthu susaarhi| kasuvi kaNayakalahoya vi deI, iya mamgaNajaNa sammANeI // 20 // kacchamahAkacchAhiM naridihi, sahuM causahasihi kayaANadihi / parivajjiya sAvaja samujjalu, pahu callio ciMtevita maMgalu // 21 // cittaha bahulaTumi chadrutavuttami, risahanAhu siddhatthavaNi / battIsa suriMdihiM vihiyANadihi, seviu saMjamu lei khINa // 22 / / kasiNakuDila komalakuMtalavau uppADai pahu siraha niruttau / vajasAru caumuTThi kareI, paMcama harivinnattu dhareI / / 23 / / aMsasthali gholaMtatisAmAhi, sahahiM siroruha sivagaigAmihiM / dinadikkhamaMgali jaM maMgalakaMcaNakalasuppari nIluppala / / 24 // kacchAIhi vi dikkhapavannI jiNa aNumANi na uNa jiNi dinnI / viharahiM jiNa aNumaggi ti laggA, "chaNacaMdaha jiva rikkhasamaggA // 25 // nivakumAra namivinami jiNiMdaha, asikara karahiM seva sacchaMdaha / poiNipannapuDalihiM chaMTahi, puSphapayaru pahupurao payaTTahiM // 26 / / annaha diNai Avai mahima karAvai, phaNivai jiNa amgai supri| namivinami kumAraha viyarai, 'sAyara khayararajju veyaTTadhari // 27 // nirasaNu jhANi moNi pahu hiMDai, niyavihAri mahimaMDalu maMDai / jaNi vaNi kAussaggu thiru kappai, maNimau thorathaMbhu jiva dippai // 28 // kovi bhikkha bhikkhayara na jANai, ajavi jaNu tiNi bhikkha na ANai / chuhio pivAsiso ghari ghari hiMDai, jaMgamu kapparukkhu mahi maMDai // 29 // kivi nala tarala tikkha tukkhArihiM, sAmi nimaMtahiM tihuyaNasArihiM / kaNayakaDaya kaDisuttakirIDahiM, avari pavara kappUrihi vIDihiM / / 30 // sArataralataratikkhakaDakkhihi, hari 1 lI B / 2 khaNi B. D. I 3 ni D / 4 khi B / 5 mupari / 6 sAraha 0 0 / 7 nara B DI 8 DaDI Coenaceaeorepecar CReceedometreezeczreeneraeee // annai nirasaNu kovi | // 34 // Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SIC upadezamAlA vizeSavRttiH saparAvasaM jA khalu pekkhahiM / avari tAo DhoyahiM niyakannA, taiyahiM jehiM didva te dhannA // 31 // sAmi savvuttamakappu vigappahi, jhatti niyattai kiMpi-api vi / kacchapamukkha bhikkha alahaMtaya, chuhavAhiya huya tAvasa te gaya // 32 // jiNu nirasaNu 16RSabhapAraNa| hiMDai duriyaI khaMDai, maMDaki mahiyalu niyapaihiM / tahiM samai ji vaMdahi te ciru, naMdahiM saMpUrijai saMpaihiM // 33 // unhAlai 4 kasandhiH / dIharataravAsara, aggiphuliMgatulla taraNihiM kara / tivvu tavai tavu jagi vakkhANiu, tahavi na sAmiu pArai pANiu // 34 // varisakAli ghaNu varisai vAI, jaNasarIra tharaharahiM khraaii| nippakaMpu nimmalau niruttajhANu jhAi jiNanAhu tiguttau // 35 // sIyAlai sIyalau samIraNu, vAi tusArasAru sosiyvnnu| aidIhararayaNIsu niraMtaru, avicalacittu jhAi paramesaru // 36 // viharivi purapaTTaNagirigAmihi, nirasaNapANu aDavi ArAmihiM / vaccharachehiM jiNiMdu tiguttau, gayapurapaTTaNavAri pahuttau // 37 // jaM jaNihiM rakhannaM taruvarachannaM, dhavalaharihiM aidhavalu kiu / dhaNadhannasamiddhaM bhuvaNapasiddhaM, 'mahimahilahiM tilautti viu // 38 // taM somajasu mahAjasu pAlai, niyakulu guNagauravi ujjAlai / tasu seyaMsu Asi juvarAU, puttu pavittakitti jasavAU // 39 // suragiri sumiNai sAmu supikkhai, amiyakalasi sittau saI lkkhi| aiaiyAriteNa so sobhiu, vijjulacakvAlu naM. thaMbhiu // 40 // kiraNajAlu ravibiMbaha paDiyaM, kaTari 4sahai puNu kumarihiM jaDiyaM / siTi visiTTi didu eyArisu, sumiNau somajasiM 'suNi jArisu // 41 // samaraMgaNi jujhaMtaha vIraha, kumari dinnu sAhijju sudhIraha / tiNi parapakkhu parovi parAiu, bhuvaNi jeNa so ceva virAiu // 42 // pasaraha te akkhahi miliyA ekkahiM, niya sumiNaiM prisaapuro| paramatthu na bujjhahiM naravai pucchahiM, so kahei phalu kumarUdao // 43 // aha seyaMsu gavakkhi nisannau, risahajiNesaru pekkhai dhannau / gayapurapurapolihiM pavisaMtau, muttimaMtu jiNadhammu uvittau / / 44 // pulaIvi taM saunnauttaMsu, sumarai puvvajAi seyaMsu / Asi videhavAsi hauM sArahiM, vairanAha puhavIsari sArahiM // 45 // vairaseNa titthaMkarapAsI, vairanAhu gacchAhivu Asi / ahamavi 1 vara B / 2 mahiyalihiM / / 3 ne ivArthe / 4 shi-raajte| 5 pu, BDI 6 I / / PRODecememoc h Decemezee2020 harakA Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 36 // leTa vyAjA nagara varSa pakSyA sAhu sAhu saMjAya, aha savvaTTavimANi parAyau || 46 // caviya kumAru jAu saMpai hau, vairaseNa titthaMkaru sumarau / tArisu vesavisesu vahaMta, risahu vi titthanAhu pahu pattau // 47 // nirasaNu nimmaccharu vihariu vaccharu, viharAvi keNAvi hu | jai majju gharaMgaNi jagaciMtAmaNi, ei ta viharAvemi pahu, // 48 // ciMtaMtaha erisa vAripatu, seyaMsaha sAmiu jagi pavittu / to harisi mAi na kumAru aMgi, no ghari na bAri nahu duggi dUMga // 49 // ciMtA suTTahau ajja jAu, hauM ajju tilokkaha ekkurAu | maI pattu khAru saMsArapAru, ugghADiu niru nivvuiduvAru / / 50 / / maI bhagga aNagaha ANagADha, uppADiya kAlakarAla - dADha | maI dinnu narayakUyaha pihANu, ukkhaNiu ta sAsayasuhanihANu // 51 // paDilAhauM ajju jaekkanAhu, lahu homi hiyayanivvui sAhu | maha appasu re varabhUribhakkha, ghayakhIrikhaMDakhajjUradakkha ||52 || etthaMtari pattau kalasanihittau, mahuru susIyalu khoyarasu / DhoNi tava karihi kareviNu, kumaruppADai harisavasu // 53 // pANi piyAmahu pANi pasArai, avivarapavaraMjali vitthArai / siri seyaMsu kumAru paloyai, tahiM bahunavarasakuMbha viroyai // 54 // sahai sadhAra jeva girihutau, gaMgapavAhu kuMDi pavaDaMtau / dIsai rasavisesu sohaMtau, na uNa tiloyanAhamuhi jaMta // 55 // jiNu acchiddapANi teNaMjali biMdubi paDai neya dharato a siha jAi jAva ravimaMDala, pAsi paluTTai biMduvi no khalu // 56 // seyaMsi suhAvau jiNamai sammau, samai navakhora | jagaguru pArAviu taNu nivvAviu, vitthAriu tiyaloi jasu // 57 // patu pattu savvuttamu sAmiu, cittu pavit bhattiunnAmi / vittu khoyarasu avasari Aviu, tihi melAvara punnahiM pAviu / / 58 / / jaM govAlabAli risi dinnaDa, tAsu vi tArisu phalu saMpannau / jaM puNu dijjai jiNapahu pattaha, kA susatti phalu tAsu kahaMta / / 59 / / *patti dANu i, bhuvaNi lacchi ANai bali maDui / bhogaabhaMgura bhavi bhuMjAvara bhavu bhaMjivi suhu siddhihi dAvai / / 60 / / dANu paridijjai, kiM ciMtAmaNi pAhaNi kijjai / ihaparalogadANu taM sAhai, ciMtAmaNi puNu Tagamaga cAhai // 1 daMge / 2 ra B / 3 jiNujiha B jiNu jiva CD 4 patta C D 5 doggaI / 6 maMDaI D 7 ma B | dogaccu vihaekku ji patta61 // maNi Cruis mAge uda RSabhapAraNakasandhiH / // 36 // Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya RSabhapAraNa upadezamAlAvizeSavRttiH | kasandhiH / samuda // 37 // tva Fas rayaNi suvannihiM aru paNavannahiM pupphihi payaru pavaMciyau / guDI ucchaliya' duMduhi vajjiya jayai sudANu parosiyau // 62 / / | uppAiya devihiM paMcadivva ghari kumarahiM kusalamahAnihivva / juvarAi auru nararAi sAru, Araddhau vaddhAvaNapayAru // 63 // pahirevi cira navaraMgaratta, pavisaMti taruNi gahiyakkhavatta / sImaMti tAhaM kuMkumathabukka, phalabIDAM dijjahiM kayacamaka // 64 // vajaMti tUra aitAratAru nacaMti nAri aiphAracAru / vijayAvali payaDahiM bhUribhaTTa, aru udao udao jogiyaha thaTTa // 65 // taha pAulalIlAvai salIlu, gAe vi kumAraha saccusIlu / vaddhAravi caMdaNu bhAlavaTTi, niyaraMgi prayaTTahiM cArubha(na)TTi // 66 / / navapallavasobhiya toraNaubbhiya, gayauri gharagharabAri jaNi / varadANaI dijahiM maggachaDijahiM, jhayajhabAlajhalahalahiM khaNi / / 67 / / paramesaru pArivi gao vihAri, puri nayari desi duhaduriyahAri / Avevi kumaru payaDiyapamoya, te pucchahiM tAva sa sayalaloya // 68 // pAraNavihANu paI kiMva kumAra !, jANiyau jiNaha kayasukayasAra ! / seyaMsu payAsai puvvabhava jiva jAi-saraNi jANiyau savva / / 69 // puMDarigiNinayarihiM risahajivu, sirivairanAbhu saMsArabhIu / jiNapAsi Asi sUrippahANu, titthayarakammakaraNekkatANu // 70 // hauM sArahi tiNi sahuM gahiyadikkhu, sikkhiyaakkhaMDa dupakkhasikkhu / maI jANiu muNihiM akappu kappu, tubbhavi kahemi taM jaNa aNappu // 71 // jANivi seyaMsaha pAsi suvaMsaha, jaNu akhaMDabhikkhAe vihi / to jiNavarasIsaha caraNaguNIsaha, mikkhapayaTTai sokkhanihi // 72 // viharivi varisasahasu chaumatthau, kevali jAyai jAu kayatthau / bahulekArasIphagguNamAsaha, purimatAli jiNuvAsi vilAsaha // 73 // samavasaraNu sakkehiM karAviu, tahiM jiva cauvihu saMghu suTThAviu / bharahaha paMcaputtasaya dikkhiya, taha nattuya sayasatta susikkhiya // 74 // jevi huyA vaNatAvasa hu~tA, te savvevi sAhu sNvuttaa| caurAsI gaNaharaha su(mu)hANai, bharaputtu puMDariu mahAmai // 75 / / caurAsI jai sahasajaguttama, tinni lakkha sAhuNI susaMjama / bharahu pahillau sAvagu suppari, gomuhu jakkhu devi cakkesari // 76 / / kami kami aDhANavai bAhubali, sAmiputta saMjAyA kevali / 1 uccaliya B / 2 vIDaya B. / KEEPEcomekeeperve // 37 // Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH caMdanabAlApAraNAsandhiH / comeRoraemorreneKOmere sAmihi puvvalakkhu pajAU, te caurAsI puNu savvAU // 77 // dasasahasihi sAhuhu saha maha bAhuhUM adAvai vicchinnariNu / IN mAhAima terasi nissama suharasi gau nidhvANi jugAijiNu // 78 // iti RssbhpaarnnksndhiH|| etAvadeva prastutopayogIti nAdhikamatropanibaddhaM, tadarthinA tu tasya caritamanveSaNIyam / zrImahAvIrasandhAvapyemevopanibhansyate yathA tisalAdevikukkhikalahaMsaha, khattiyanAyavaMsaavayaMsaha / chinnasuvannasuvannasarIraha, pAraNasaMdhi bhaNauM jiNavIraha // 1 // dAhiNabharahakhaMDi saMjAyau, khattiyakuMDu gAmu viskhAyau / tuMgatArapAyAravirAiu, Asi nayaru na parehiM parAiu // 2 // jahiM jiNamaMdiramaMDavisohahiM, maNiputtaliyapaMti maNukhohahiM / nagaranirikkhiNakautigipattI, aNimisaacchara ne turaMtI // 3 // taM pasiddhasiddhatthaha naMdaNu, nAmi naMdivaddhaNu jasavaddhaNu / agaNiyaguNagaNasiDhi pasiddhau, dhaNakaNakaMcaNakoDisamiddhau // 4 // unbhaDabhaDavAraNu anayanivAraNu jasaraMjiyanIsesasuru / cArahaDi pahANau aibalu rANau pAlai kuMDaggAmapuru // 5 // tAsu sahoyaru Asi kaNiTuu, vaddhamANu nAmiNa guNajeTThau / suragiri suraasurihi kayamajjaNu jaNasaMjaNiyakammasammajjaNu // 6 // teNa naMdivaddhaNu Apucchiu, nimamu punnu maha saMpai nicchiu / jaM mAyApiyarihi pahavaMtihi, nAhaM samaNu homi jIvaMtihi // 7 // paDhamu mAi paraloi parAI, puNu saMpai tAovi jsvaaii| bhAya ! karehi cittu tA sajauM, aNujANaha pavvaja pavvajauM // 8 // vIraha vayaNu suNivi eyArisu, bajaghAo siri nivaDai jArisu / vAhanIranIraMdhakayacchau, bhaNai naMdivaddhaNu kayanicchau // 9 // paMcattahaM pattau harSa paricattau tAI bhAya ! kittiya diyaha / saMpai 1pai mukkau jai ghari thakkau tA hiyaDau phuTTisai maha // 10 // vilavaMtu naMdivaddhaNu niei, puNu maNu na sAmi komalu karei / mannAviu vaMsavarehiM tAva, paDikhAviu vacchara donni jAva // 11 // to tAhaM vayaNi jugadIhabAhu gharavAsi vasai pahu bhAvasAhu / kayavaMbhu adabhu asaMgasogu, parihariya savvasAvajajogu // 12 // uvasariya jhatti logaMtiehiM 1 paya BDI DecemezoezoecoerceDepepere 2 Raja // 38 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 39 // jaNa du vayasama sAmi vinnatta tehiM / viyara macchu vacchariGa dANu, pasarAva jAva sira jvari bhANu // 13 // mottiyamaragayamANikkaaMka, maNikaMcaNakaM' kaNakirIDacaka / hayagaya rahapaDikappaDapaDappa, maggaNajaNAhiM dijjaI aNappa / / 14 / / iya tIsahiM vAsihiM bihi, uvAsihiM caMdatpaha sIvIyAe egao / avaraNhaha gioes vaha tArunnai, maggAima dasamIhiM vau / / 15 / / tahiM khaNi maNapajjAu jiNiMdaha, utpannau payapaNayasuriMdaha / viharivi nAisaMDavaNahuMtau kulasannivesiya pahu pattau || 16 || govuvasaggi nisihi saMtAvi, balavaMbhaNi pAyasu pArAviu / sahai duvAlasavAsa sudussaha, sAmi uggauvasaggaparIsaha // 17 // kahiM vikarAla - tAlauttAlA, bhesahiM bhIsaNataNuveyAlA / kahiMvi sumattadaMtidaMtaggala, dukkahiM cukkacittakovaggala // 18 // katthavi kharanaharaM kuraduddhara-kesarikesarabhAsurakhaMdhara / katthai phuDaphuliMgaphAra phaNa-kuDilakarAlakAlaphaNi uvaNa // 19 // jiva merumahIharu siharaniraMtaru, nahu vAyahiM kaMpAviyai / uvasaggaparIsahi aisaya dusahi, dhIrUteva kiM cAliyai // 20 // varisi dubAlasi mahi viharaMtau, dusaha parIsaha ahiyAsitau / ugguvasaggivaggu apamattau, sAmi visAlu ko bihi pattau // 21 // navau niyamu tahiM lei jiNesaru, eyArisu tihuyaNaparamesaru / rAyakanna niru asarisavesihi, royaMtI siramuMDiyakesihi // 22 // guttinihittaniyA(vANiyanIsahiM, nigaDanijjaMtiya tihi uvavAsihiM / suppakoNi kummAsa kareviNu, gharauMbaru payaaMtara deviNu ||23|| bhikkhakAli jai Taliyai jai jatthai, to pArai pahu annaha necchai / paidiNu pavisai sAmiu bhikkhaha, dusahaparIsaha sahai titikkhaha ||24|| khaMDakhIrikhajjUrakaraMbaya, viharAvahi kivi maMDI maMDaya / avara diti varalaDDaya leviNu pahu na lei puNu jAi valeviNu / / 25 / / paidiNu hiMDataha duriyadalaMtaha, ahiyAsaMtaha bhukkhatisa / caumAsa aicchiya bhikkha na icchiya, taNu huI sAmihi susi ||26|| siyANi udhdhuru, samai taMmi kosaMbihi baMdhuru / huMti tAsu migAvairANI, ceDArAyaha dhUyapahANI / / 27 / / siri tisalAdevihi bhattijjI, sAmihi mAulabhaiNi maNojjI / jANiu tIe purIhiM vasaMta, abhiggahiu gharihi viharaMtara // 28 // 1 kaDaya BD I caMdanabAlA pAraNA sandhiH / ramA // 39 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 40 // himaMta nirasaNu sAmi teNa duhatattI, tajjai rahasi rAu royaMtI / sAmihi niyamu koi nahu najjai, gharighari jAivi jhatti niyattai // 29 // tApiya ! tujha rajji kiM kijjai, kiM vinnANi jANi sAhijjai / jAva na sAmi abhiggahu jANiu, Alu tAva tuhaM rAu sayANiu // 30 // iya vayaNu suNeviNu naravai dummaNu, hakkArAvai jai susaMjama / baMdivi te pucchara sAhu suniccha, paramatavasihi je niyamaM // 31 // davvakhittakAlihiM aru bhAvi, kahiya abhimgaha tehi sabhAviM / rAi kahAviya to puranArihiM, jiNu viharAva vivipayArihiM // 32 // kAvi nAri maMgala gAyaMtI, moyaga dei niyaMgu niyaMtI / kaMsapattI kummAsa vahaMtI, avara vimukkakesa royaMtI // 33 // kAvi hu pAihi 'dAvaNi dAviya, viyarai vAsiu bhAvaNabhAviya / avarakaraNacArI saMcArahi, navvara khIra dei sahuM vArihiM // 34 // AsavAru kuMtaggikareviNu, 'maMDA kovi dei paNameviNu / tahavi na sAmiu pANi pasArai valivi jAi niyaniyamu na hArai / / 35 / / tara devi sayANiu seTThi savANiu, satthavAhu savvo vi jaNu / aidukkhAvaDiyau ciMtA caDiyau, acchai niccu sasogamaNu // 36 // ioya - rAu sayANiu dhADihiM dhAviu, nAssvAsai nisi pahi Aviu / niyayasennija'ggahu ghosAvai, luMTahi loya jAsu jaM bhAvai // 37 // ekki aMgi dahivAhaNu naTuGa, hari kari kaMsu kosu sau muTThau / pAviya pAiki dhAriNirANI, anutasu vasumai ghUya siyANI / / 38 / / kosaMbihi so purisu uveI, maha pANappiya hosu bhaI / dhAriNI 3 sIlakalaMku kalaMtI, hiyaDaDaM phuTTivi parabhavi pattI // 39 // pAiku pacchutAvu karaMtau, marisai ehai eu sutau | mahuramahuratrayaNihiM saMbhAsai, jiva gayasogabAlA sA bhAsa // 40 // aNuNitau sArihiM vivipayArihiM kosaMbihiM so pattu naru / paNavIhihi uDDaDi siri tiNu aDDai jiva pAvai paru davvabharu // 41 // aha tattha dhaNAvahiM diTTha seTThi, sA nAi kusumasaracAvalaTThi / sukumAragorapattalasudeha, 4naM calira suvannasuvannareha // 42 // pekkhivi siTThi taM tattha pattu, jiva dhUyahi tivu dhArai mamattu / ullaviya molli sA laiya teNa, naM pelliu tasu punnodaeNa // 43 // niyabhavaNiniya sA 1 vA D | 2 muMDA B / 3 sIlu hiyaie D | 4 naM ivArthe / 5 sotta sA lei DI caMdanabAlApAraNA sandhiH / sainirDa // 40 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 41 // seTThivAla, ghaNakuDilakAlasupalaMbavAla / puttivva teNa appiya piyAe, mUlAe niccu niravacciyAe // 44 // niyaguNa nIsesaloGa, phuDu vieis phuriyaphAra pamou / himasIyalAe bhuvaNappasiddhu, tiNi caMdaNatti navu nAmu laghu // 45 // bhuva piyArI sA jayasArI, mUlAe na suhAi maNi / kiM katthai kosiu hoi sutosiu jai tAvai aMbari taraNi // 46 // jAtIe sAra sohaggageha mUlA niei navarUvareha / tA citti dhasakkiya ciMtavei, niyabhajja ehu naNu ghaNU ka (dha) rei // 47 // jai hUya eha kira seTThidharaiNi, tA hutu maNoraha majjha maraNi / jo khIrikhaMDakhajjUra khAi, khalabhakkhaNi tAsu kiM cintu jAi // 48 // jai chiMdauM bAlI eha vAhi, to hoi avasu maha maNasamAhi / sA kuNai tAsu avamANaNAu, akkosaNa - tajjaNa-tAlaNAu // 49 // sA sahai savvu jiva jaccabhiccu, ArAhai niyajaNaNi vva niccu / puNa erisu taM pai tAsu jjhANu, visakuMbhu jeva kayavisapihANu / / 50 / / aha annaha so diNi aiUsugu maNi ussUraha dhaNu AviyaGa / dAsIyaNu pucchai kovina accha niyakajjihi ko kavi u // 51 // tA caMdaNa calliya nIru levi, niya tAyapAya dhoemi bevi / puNapurNAvi teNa vArijjamANa, pakkhAlai paya viNaraNa ekatANa // 52 // samabhari lulaMtakuMtala kalAu, kadami paDaMtu aMboDayAu / saI dhariu dhaNAvahi lIlalaTTha, payadhoya jAva bAlA ekaTTi // 53 // majjAri jeva keNai nilukka, dhaNabhajja savvu taM niyai cukka | caMDakkiya ciMtai eu diTTha, jhajju foNi // 54 // tA jAva jAi gharabAri ehu, niyaputti kaMtu sakalaMku dehu / tA siTThi piyAra kespAsi 'niyarosasahAvaMboDadisi // 55 // nhAviu hakkArai siru muMDAvara pAehiM niyalaI nikkhivai / cAragi pai sArai kaMbihi mArai vA (2) lavAritAlaM diyai ||56 || to tIe ceDi ceDAivamgu, niTTuragirAhiM bhAsiu samaggu / jo seTThi kahesai ehu atthu, so mAra kAra aha atthu || 57|| aha ei siTThi nahu niyai bAla, guNarayaNamAla siyajasa visAla / huM ramaNakeli nIsahasarIra, suhi sutti hosai majjhi dhIra // 58 // nahu niyai duijjai diNivi jAva, ukkaMThavi saMvulu seTThi tAva / jaNu pariyaNu puccha 1 niyao susahAvao choDa dAsi D caMdanabAlApAraNA sandhiH / sUrya pAlaka // 41 // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 42 // pIDayela Partic AyareNa, nahu kahai koi mUlA bhaeNa // 59 // ciMtei savANi sahiyapAsi, niru ramai, kahivi sA guNaharAsi / aha kahavi pattu vAsaru utthu, to jAu seTThi koviNa vihatthu // 60 // AbAlahiM bAlAhiM tau guNamAlahiM theradAsi dharima dharivi / mUlA duciTThiu kahai jaha Thiu maraNi jAva aMgIkarivi // 61 // tau maNi dukkhaDa dhaNu aiyAri, haNiu kiM moggaragADhapahAriM / aivegiM gau cAraga (du)vAriM, tAlaM apphAlei kuThAriM // 62 // niyakarakamali kaolu vahatI, dulahubAla diTTha royaMtI / tidivasa nirasaNa bhukkhaha bhulI, kari ummUliya kamaliNi tulI / / 63 / / chuhiyabAla tau bhoyaNu cAhaI, mUlA thaviyauM kiMpi na pAvai / diTTha kavi kummAsati leviNu, appiya suppaha koNi ka (dha) reviNu // 64 // dhaNu gau niyalugghADaNakAraNi, kAru hu kassai saI hakkAraNi / caMdaNa te kummAsa paloyai, peiyaharu sumare viNu royai // 65 // nahu tArisu vijjai atihi jaM dijjai tihiM uvavAsahaM pAraNai / jai tahavi avatthahiM pAvaDe ducchahiM to pArAva kovi jai // 66 // etthaMtari titthesaru patta caMdaNapunnihiM pellijjaMtau / taraNi tivvatavateyavirAiDa, kaMcaNu cittabhANu naM tAviu // 67 // jaMgamu kapparukkhu kiM Ayau, suragiri avaru etthu kiM jAyau / kusumabANu kiM dikkhasamiddhau, viharai ahava dhammutaNu vaddhau // 68 // sau paramesaru pekkhivi ciMtai, ariri atihi maI pAviu saMpai / kaTare maha punnaha parivADI, pUrI atihi taNI rAhADI / / 69 / / uTThiya pikkhivi pahu ghari AU, uMbara bAhiri mellai pAU / bhaNai savAhapavAha subhAsahi, pArahi pahu tuhuM iya kummAsahiM // 70 // pa eu suviNu niyama sareviNu davvAIhiM mahagghaviu / niyapANi pasArai aMjali dhArai sA viharAvara suppikiu // 71 // pAragAmipAraNayamahUsavi, saparivAri saMpattai vAsavi / bAhiM devaduMduhi ANaMdiya, varisahiM kusumasamUhasugaMdhiya / / 72 / / rayaNa kaNayakaMkaNamaNihArA, varisahiM takkhaNi te vasuhArA / gharighari toraNavaMduravAlihiM, kijjahiM celukkheva kavAlihiM // 73 // bapuri sudANu sudANugghosahiM, nazcirasurasamUhajaNu tosahiM / siri siraruhabharuvAlaha jAU, sarala taralu naM morakalAU // 74 // 2 Dhulahula D 3 mUlA ya vinu kiMpi navi pAvai D ativegaDe. caMdanabAlA pAraNAsandhiH / // 42 // Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 43 // sevA (410277 havipu niyalavilINavilINArI sahi, maNimayaneurapAehiM dIsahiM / pahiriya paMcaraMgapaDikappaDa paTTahIra navaraMgamahubbhaDa // 75 // maragayamANavihiM motiyacakkihiM, paumarAyaviddamadalihiM / samalaMkiyabhUsaNa avagayadUsaNa, pahiriya aMgihiM ujjalihiM // 76 // siMdhurakhaMdharAhiM ArUDhau, rAu sayANiu nIi amUDhau / devi migAvai sahi saMpattaDa, rAyatthANa jaNovi pahuttau // 77 // tahiM annevitta taMboliya - sAliya- hAliya-nAliya-mAliya / johAreviNu vihuNiyamAU, caMdaNabAla sirAhai rAU // 78 // suMdari suMdaru jammu tuhArau, nAmukttiNu tuha guNakArau / tuhupari tiyasihi tasu salahijjara, jagadhavalaharu jeNa dhavalijjai // 79 // paraM pArAviDa vIrajiNesaru, annahi kavi na ettiu gunnbhru| kiM mAyaMgaha ghari kari bajjhai, raMkaha kAmadheNu kiM dujjhai ||80|| evahiM paI khAliu mahilaha TAliu thIkalaMku nahu saMghaDai / caMdaNaha mahAmai devi migAvai iya bhaNevi pAihiM paDai // 81 // nivu vasuhArahiM sattaNa laggaDa, tau sakeNa nirakkhiu thakkau / dhaNu jasu kAsuvi caMdaNa appara, lahaisu etthu na annu pahuppai // 82 // tAu dhaNAvahu so dhaNasAmiGa, teNa tIe tasu caiva paNAmiu / naranAheNa vi tasu aNujANiGa, gharabhara parANiu || 83 || saMpula (NNu) nAmi mahallau AsI, Aviu devi migAvai pAsI / caMdaNabAla tattha so pekkhivi, pAyapaDiu royai | // 84 // kai migAvai bhaNiusu takkhaNi, eha rAyadahivAhaNanaMdaNi vasumai tti niradhAriNi jAI, jANiuM caMpA - hi ihAI ||85|| to devi niyaMtI bhaNai ruyaMtI bhAiNijji tuhaM hosi mahu / vacche ! AliMgasu maI nivvAvasu iya AliMgai sA subahu || 86 // kayajohAru rAyau surarAI, bhaNiu nisuNi maha sAsaNu kAI / bAla nehi niyagehi naresara ! pArlAhi kevi mAsa hari // 87 // vIraha nANi jAi ukkosai, sissiNi paDhamapavattiNi hosai / karihiM caDAviu caMdaNa takkhaNi, nIya naresari niyamaMdiri khANI // 88 // gayau sakku dhavalahari dhareviNu, caMdaNa devadUsavara deviNu / kannaMteuramajjhi ramaMtI, acchai jiNakevala paDikhaMtI // 89 // gAmAgaranagarihiM viharaMtara, jaMbhiyagAmi sAmi saMpattau / ujuvAliyanaitIri ju sAlU, tasu tali Thiu tavachaTTa visAla // 90 // aha varisi duvAlasi gayai aNAlasi chahiM mAsihiM pakkhamgalihiM / siyadsamivisA Xne caMdanabAlA pAraNA sandhiH / paMjAga // 43 // Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 44 // jUra karyAgAM haha tihuyaNanAhaha nANu jAu jhAmiyakalihiM // 91 // miliyabattIsatiyasesa cAliyA''saNA, mahima nANassa tassA''vati kkhaNA / aha samavasaraNu kiraNAvalI mAli (rAi) yaM, rayaNa-tavaNijja - ruppehiM uppAiyaM // 92 // tattha titthesu sohaMta sIhAsaNo, khaNu samAsINa hoUNa caurANaNo / pattu tattovi pAvAe pAvaNaguNo, tattha titthaM samatthei cauhA jiNo // 93 // ThAviyA tAva ekkA - subhaDaguNA, gaNaharA goyamAI tahA navagaNA / tiyasanAheNa tatthANiyA caMdaNA, dikkhiyA mayaharI ThAviyA sAmiNA / / 94 // puNa vi viharai mahiM nAhu maMDaMtau, bhaviya kamalAI bhANuvva bhAsatau / khAiyaM daMsaNaM seNiu pAviu, titthanAmaM mahatyaM samatthA - viu / / 95 / / siddhatthaha naMdaNu bhavanikaMdaNu kesarilaMchaNalaMchiyau / caudaha jai sahasaha sAmiu, sujasaha deu deu maha vaMchiyau / / 96 / / pADiphaddhiM pasiddhiM ca saddhiM tae, deva kuvvaMtu gosAlu gaMjiu jae / majjhimaM pattu pAvApuri appaNo, jANiUNaM ca for free // 97 // caramu nissamu samosaraNu suvirAiyaM, suMkasAlAe pAvAe ApUriyaM / tIsavAsAIM tumamAsi gihavAsiro, bArasaI (ddhaM ca) chaumatthavatthAdharo // 88 // tIsaUNAI tAI tae dhAriyaM, titthu supasatthu savvattha vitthAriyaM / sAma savvAu bAhattarI teniyaM, sattahRtthaSpamANeNa nivvAhiyaM // 99 // jakkhu pazcakkhu kayarakkhu tuha sAsaNe, Asi mAyaMgu nAmeNa dUsaNe / sammaddiTThINa sAhejjakajje rayA, devayA tujjha titthaMmi siddhAiyA / / 100 / / siritisalAnaMdaNu kaNayacchavitaNu pajjaMkAsaNasaMThiyau / kattiyamAvassahi sAihiM gosahiM ekko cciya nivvANi gau || 101 // iti caMdanabAlApAraNasandhiH samAptaH / / sAmprataM tapaHkarmeva kSamA'pi bhagavaccaritAvalokanena karttavyetyAha jatA tiloyanAho, visahara bahuyAI asarisajaNassa / iya jIyaMta karAI esa khamA savvasAhUNaM // 4 // yadi tAvat trilokanAtho bhagavAn mahAvIro yugAdijinasya nirupasaga~ vihRtatvAt raNasImahArAjasyApi zrImahAvIrasyaiva supratItatvAt / bahUni nAnAprakArANi kadarthanAnIti gamyate / nIcasyApi janasya sambandhini nIcakRtakadarthanAnAmuttamAnAmatIva durviSa caMdanabAlA pAraNA sandhiH / parAjaya // 44 // Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upasargeSu upadezamAlAvizeSavRttiH nisspkmptaa| DECEDEOCODE hatvAt itIti saMgamacakrAbhighAtaprakAreNa jIvitavyasyApi paryantakAriNi viSahate-kSamate, tadA sarvairapi sAdhubhireSeva kSamAkAryA // 4 // yathA-" sUtAM vAcamasUyako viSamucaM tasminna khidyAmahe, sUktiM karNasudhAM vyanaktu sujanastasminna modAmahe / / yA yasya prakRtiH satAM vitanutAM kiM nastayA cintayA, kurmastatkila karmajanmanigaDacchedAya yatkalpate // 1 // " nanu raNasIharAjasyopadizyamAnatvAt katham "esa khamA savva sAhUNa" mityuktaM ?, ucyate-tasyApi dIkSiSyamANatvena tadazA'pekSayA tatpuraskAreNAnyeSAM copadizyamAnatvAdadoSaH / upasargeSu niSprakampatAM paramezvaradvAreNeva darzayati-1 na caijjai cAleuM mahai mahAvaddhamANajiNacaMdo / uvasaggasahassehiM vi meru jaha vAyaguMjAhiM // 5 // na zakyate kampayituM-dhyAnAccyAvayituM divyamAnuSAdyupasargasahasramahAvarddhamAnajinacandra iti sambandhaH / hetudvAreNa vizeSaNamAhamahati phale mokSalakSaNe yataH satatamabhyudyata iti vAkyazeSaH / tathA ca " kSititalazayanaM vA prAntabhakSAsanaM vA, sahajaparibhavo vA nIcadurbhASitaM vaa| mahati phalavizeSe nityamabhyudyatAnAM, na manasi na zarIre khedamutpAdayanti // 1 // " yadvA-mahAtimahAn mahai-AnadarzanacAritrotsavaratimahAn sa cAsau varddhamAnazca / athavA mahotsavairevotsavairatimahAH prkRsstttejoyuktH| dRSTAntamAha-meruryathA vAtaguJjAbhiH sazabdavAtotkalikAbhizcAlayituM na zakyate / zrIvardhamAnasvAmivat zeSasAdhubhirapyupasargeSu niSprakampairbhAvyamiti bhAvaH / / 5 // adhunA gaNadharodezena vinayopadezamAha bhaddo viNIyaviNaoM, paDhamagaNaharo smttsuanaannii| jANato vi tamatthaM, vimhiyahiyo suNai savvaM // 6 // prathamagaNadharaH khalvindrabhUtiH samAptazrutajJAnitvAtsampUrNazrutakevalitvAjAnannapi taM jagadIzena dezyamAnamartha vismitamanA | | zRNoti / yato bhadraH-kalyANasaukhyavAn 'bhadi' kalyANe saukhye ceti vacanAt / vinItavinayazca sadaivAbhyasta bAhyAbhyantarabhaktirevaM zeSasAdhvAdibhirapi gurorvacaH zrotavyam // 6 // laukikadRSTAntenApyadaH spaSTayati // 4 // Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH jaM ANavei rAyA, pagaio taM sireNa icchaMti / iya gurujaNamuhamaNiyaM kayaMjaliuDehiM soyavvaM // 7 // gnndhrvinyH| 'jaM ANavei ' yadAjJApayati rAjA tatprakRtayo-laukikAH zirasA pratIcchantyabhyupagacchanti ityanenaivoktaprakAreNa gurujanena || svamukhena bhaNitaM kRtAJjalipuTai-yoMjitakarakuDmalaiH zrotavyam // 7 // gurorevaM vinayena vacaH zravaNadRSTAntaiH prAdhAnyakAraNamAha jaha suragaNANa iMdo, gahagaNatArAgaNANa jaha cNdo| jaha ya payANa nariMdo. gaNassavi guru tahANaMdo // 8 // yathA suragaNAnAmindraH pradhAnaM yathA vA aGgArakAdigrahagaNasya zeSasya ca tArAgaNasya nakSatrAdijyotizcakrasya candraH pradhAnaM yathA ca prajAnAM narendrastathA sAdhusamuhasyApi guruH-pradhAnam / hetudvAreNa vizeSaNamAha-Anando yataH AnandayatItyAnanda AnandakaH sannAyakatvAdAhrAdaka ityarthaH // 8 // evamapi janmaparyAyAbhyAM laghutaraM guruM kazcinmugdhaH paribhavettadanuzAsti dRSTAntenAcaSTebAlotti mahIpAlo, na payA parihavai esa guruuvamA / jaM vA purao kAuM, viharaMti muNI tahA so vi // 9 // 'bAlo tti'-bAlo'yamiti kRtvA mahIpAlaM na prajA paribhavati padapratiSThAyA jyeSThatvAt 'mahipAlo tti' dvitIyAsthAne prathamA, prAkRte vibhaktInAM vyatyayAt / eSA gurorupamA / gurumapi tata eva na kazcit bAlatvAtparibhavet / AstAM tAvadAcAryoM yaM vA sAmAnyasAdhumapi gItArthatayA pradIpakalpaM purataH kRtvA gurutvena gRhItvA viharanti munayaH so'pi tathA gururiva mahIpAlavadvA tairna paribhavanIyaH / / 9 // ziSyANAmupadezaM dattvA gurorupadezamAha paDirUvo teyassI jugappahANAgamo mhurvkko| gaMbhIro dhImaMto uvaesaparo ya Ayario // 10 // aparissAvI somo saMgahasolo abhiggahamaI ya / avikatthaNo acavalo pasaMtahiyao guru hoi // 11 // // 46 // 'paDirUvo'-pratiniyataM viziSTA'vayavaracanayA rUpaM yasya sa pratirUpaH-prativibhaktAGgaH, tejasvI-dIptimAn, yuga-varttamAnaH kAlastasmin pradhAnaM zeSajanApekSayotkRSTo bahutvAdAgamaH zrutaM yasyAsau yugapradhAnAgamaH, madhuravAkyaH, pezalavacanaH gambhIro' RECRCPECREEKRECancernet Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aacaarygunnaaH| tuccha,-parairalaghu madhya ityarthaH / dhRtimAn-niSprakampacittaH upadezaparazca sadvacanairmArgapravartaka AcAryoM bhavati // 10 // 'aparissAvi' upadezamAlA tathA apratizrAvI-parakathitAtmaguhyapralApapratizravaNazIlaH / saumyo-mUrtimAtreNavAhAdasampAdakaH / saMgrahazIlaH-ziSyAdiyogyavastrapAtrAdyAvizeSavRttiH dAnatatparastathAvidhasya gaNavRddhihetutvAt / abhigraheSu matistadgrahaNagrAhaNapariNAmo yasyAsAvabhigrahamatikaH / avikatthano-mitabhASI anAtmazlAghAparo vA / acapalaH-sthirasvabhAvaH prazAntahRdayaH-krodhAdyaspRSTacittaH / evambhUtairguNairyuktaH AcAryoM gururbhavati / tduktm||47|| "prAjJaH prAptasamastazAstrahRdayaH pravyaktalokasthitiH, prAstAzaH pratibhAparaH prazamavAn prAgeva dRssttottrH| prAyaH praznasahaH prabhuH parahitAdhAyI parA'niMdayA brUyAddharmakathAM gaNI guNanidhiH praspaSTamiSTAkSaraH // 1 // " gAthAdvayaM caitat SaTtriMzataH sUriguNAnAmupalakSaNam / tathA caivamete pravacane procyante-/ " AyArAI aTThau taha ceva ya dasaviho uTThiyakappo / bArasa tava chAvassagassa va, sUriguNA hu~ti chattIsaM // 1 // Acelakkudesiya, sejjAyararAyapiMDakiikamme / vayajeTupaDikamaNe, mAsaM pajjosavaNakappe ti // 2 // dazadhA kalpaH / zeSaM sugamam / yadvA sammattanANacaraNA, patteyaM aTTha aTTha bheillA / bArasabheyo a tavo, sUruiguNA huMti chattIsaM // 3 // athavA aduvihA gaNisaMpaya, caugguNA navari huMti battIsaM / viNao ya caunbheo chattIsaguNA ime guruNo // 4 // 8| 1 AyAre-2 suya-3 sarIre, 4 vayaNe 5 vAyaNa-6 maI 7 paogamaI / eesu saMpayA khalu, adumiyA saMgahaparinnA // 5 // " 1 tatrAcArasampattAvaditthaMcaturdA-1 saMyamadhruvayuktatA 2 asampragrahatA 3 aniyatavRttitA 4 vRddhshiiltaa| 2 zrutasampat-1 bahuzrutatA 2 paricitasUtratA 3 vicitrasUtratA 4 ghoSAdivizuddhisampannatA / 3 zarIrasampat-1 ArohapariNAhayuktatA 2 anavadyAGgatA 3 paripUrNendriyatA 4 sthirasaMhananatA / Cexeeperoecoomerce DDODCPCROccccccome Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 48 // 4 vacanasampat - 1 AdeyavacanatA 2 madhuravacanatA 3 anizcitavacanatA 4 asandigdhavacanatA / 5 vAcanAsampat -- 1 viditvoddezanam 2 viditvA samuddezanam 3 parinirvApyavacanatA 4 arthaniryApaNA / 6 matisampat - avagraha 2 IhA 3 avAyo 4 dhAraNA / 7 prayogamatisampat-1 Atma-2 puruSa- 3 kSetra -4 vastUnAM parijJAnam / 8 saMgrahaparijJAsampat-1 durbala-glAna - bahuyatijananirvAhayogyakSetragrahaNalakSaNA prathamA, 2 niSadyA-mAlinyaparihArapIThaphalakotpAdanAtmikA dvitIyA, 3 yathAsamayameva svAdhyAya - pratyupekSaNA- bhikSATanopadhisamutpAdanAtmikA tRtIyA, 4 pratrAjakAdhyApaka ratnAdhikaprabhRtInAM upadhivahanavizrAmaNAbhyutthAnadaNDako pAdAnarUpA caturthI / vinayazcaturddhA--1 AcAravinayaH 2 zrutavinayo 3 vikSepaNAvinayo 4 doSanirghAtanAvinayazcetyevaM nava catuSkAH SaTtriMzat / evaM vA- " 1 desa - 2 kula 3 jAi 4 rUve, 5 saMghayaNe 6 dhiijuo 7 aNAsaMsI / 8 avikatthaNo 9 amAI, 10 thiraparivADI 11 gahiyavako // 1 // ( graM 1000 ) 12 jiyapariso 13 jiyanido, 14 majjhattho 15 desa- 16 kAla- 17 bhAvannU / 18 Asannaddhapaibho 19 nANAvihadesabhAsannU // 2 // 20 - 24 paMcavihe Ayare, jutto 25 suttattha - tadubhayavihinnU / 26 AhAraNa - 27 cheu-28 kAraNa, - 29 nayaniuNo 30 gAhaNAkusalo // 3 // 31 sasamaya parasamayaviU, 32 gaMbhIro 33 dittimaM 34 sivo 35 somo / 36 guNasayakalio, jutto pavayaNasAraM parikaDaM // 4 // AcAryASTa sampat / 11 82 11 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 49 // eteSAmupayogadvAreNa kiMcidvyAkhyA - 1 AryadezotpannaH sukhAvabodhavAkyo bhavati / 2 paitRkaM kulaM - viziSTakulodbhavo yathotkSisabhAravahane na zrAmyati / mAtRkIjAtisusampanno vinayAnvito bhavati / 4 rUpavAnAdeyavAkyo bhavati / 5 dRDhasaMhanano vyAkhyAnataponuSThAnAdiSu na khedaM yAti / 6 dhRtiyuktaH kathaMcidvyasanotpAtAdau na dainyavAn bhavati / 7 anAzaMsI - zrotRbhyo na vastrAdyAkAGkSati / 8 avikatthano - bahubhASI AtmazlAghAparo vA na bhavati / 9 amAyI-na zAThayena ziSyAnvAhayati / 10 sthirapari - pATiH- sthiraparicitagranthasya sUtraM na galati / 11 gRhItavAkyaH - apratighAtanIyavacano bhavati / 12 jitapariSat-paravAdyakSobhyo bhavati / 13 jitanidro-apramattatvAdvayAkhyAdau prayatate, prakAmanikAmazAyinA ziSyAn zikSayati / 14 madhyaHstha -- saMvAhako bhavati / 15-16-17 deza-kAla-bhAvajJo - dezAdiguNAnavabudhya yathAyogaM viharati, hRdayaMgamAM ca dezanAM karoti / 18 AsannalabdhapratibhojAtyuttarAdinA gRhIto pratyuttaradAnasamartho bhavati / 19 nAnAvidhadezabhASAvidhijJo - nAnAdezajavineyapratyAyanasamarthoM bhavati / 20 jJAnAcAra - 21 darzanAcAra - 22 cAritrAcAra - 24 tapAcAra - 24 vIryAcAra-rUpapaJcavidhAcArayuktaH zraddheyavacano bhavati / 25 sUtrArthobhayajJaH-samyagutsargApavAdaprarUpako bhavati / 26 udAharaNa - 27 hetu-28 kAraNa - 29 nayanipuNastadgamyAn bhAvAn samyakprarUpayati nA''gamamAtrameva zaraNIkaroti, tatrodAharaNAni vahnayAdisiddhau mahAnasAdayo dRSTAntAH, hetavo jJApakA dhUmavattvAdayaH kAraNAnyutpAdakAni pariNAmyAdIni kumbhAdermRtpiNDAdivat, nayA-naigamAdayaH / 30 grAhaNAkuzalaH- ziSyAnakuzAgramatInapyanekadhA prAhyati / 31 svasamayaparasamayavit-sukhaM paramatAkSepadvAreNa svasamayaM prarUpayati / 32 gambhIro - mahatyapi kArye nirvAhite notkarSamudvaddati / 33 dIptimAn dRSTo'pi paravAdinAM kSobhamutpAdayati / 34 zivo-mArirogAdyupadravavighAtakRdbhavati / 35 saumyaH - prazAntadRSTitayA sakalajanaprItyutpAdako bhavati / 36 itthambhUta eva zeSerapi guNazataiH kalitaH san pravacanasAramAgamarahasyaM parikathayituM yuktaH - samartho bhavati // 11 // kena kAraNena guroriyanto guNA vIkSaNIyA ityAha AcAryaSaTtriMzadguNAH // 49 // Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttiH // 50 // kAvi jiNavariMdA, pattA ayarAmaraM paraM dAuM / AyariehiM pavayaNaM, ghArijjai saMpayaM sayalaM // 12 // kadApi kospi kAlo bhaviSyati jinavarendrAH samyagdarzanajJAnacAritrAtmakaM mArga bhavyebhyo dattvA ajarAmaraM mokSaM prAptAstatastakAle tadanubhAvAdeva tIrtha maryAdayA varttata eva / sAmpratamAcAryaistaddhAryate samastamapi tatasteSAmetAvanto guNA gaveSaNIyA eva / tadrahitaistaiH pravacanadhAraNasya karttumazakyatvAt // 12 // ziSyANAM guruvinayamupadizya gurodha vinayArhasya guNAn vyAkhyAya vratinInAM vinayopadezamAha aNugammaI bhagavai, rAyasuyajjA sahassarvidehiM / tahavi na karei mANaM, pariyaccha tA nRNaM // 13 // didikkhiyassa damagassa, abhimuhA ajjacaMdaNA ajjA / necchar3a AsaNagahaNaM, so viNao savvaajjANaM || 14 || kathAnake kathite svayameva gAthArthaH prakAzata iti tadeva tAvaducyate-- * kaMcIpurIe seDuvaganAmago Asi koi kulaputto / so niyaamuddadAriddadUmio niggao tatto // 1 // pariyaDamANo mahimaMDalaMmi kosaMbimAgao duhio / rAyapache peccha gacchamANiyaM caMdaNAajjaM // 2 // kusumasilImuhamahumAsa-majjamayalaMchaNapariharaMtI / tahavi sumanobhirAmA - vasaMtalacchi vva jA sahai // 3 // pasaratapANioghAgayakalahaMsA mahodayAraMbhA / sunibiDamehA pAusasirivva jA tahavi niSpaMkA // 4 // vimalagayaNAsajoI kharatavaNAhAyasArayasiri vva / paramahimasIyale sA hemaMtasiri vva rehaMtI // 5 // sAmaMtamaMtinaranAha - seTThi satthAhadhUya bahUyAhiM / bahuyAhiM sAhuNIhiM pae pae aNugamijjaMtI // 6 // salahijjaMtI sayalehiM puhaipAlappahANaloehiM / seDuvageNa sakougamaNeNa puTTho naro ego // 7 // kA esA gayakesA suhalesA sarasaivva sivesA / teNuttaM dahivAhaNa - rAyasuyA sissiNI paDhamA // 8 // sAmissa sAmiNI sAhUNINa savvANa teNa caiva kyaa| caMdaNabAlA caMdaNasIyala surahI sahAveNa // 9 // to tadaNumaggalaggo sa gao sutthiyagurUNa vasahIe / abhivaMdiova viTTho, puTTho sUrihiM AcAryasya pravacana svAmItvaM // 50 // Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e upadezamAlAvizeSavRttiH AryacandanAyAH vinayoparikathA 20ezoeaeezeroecoomacroceepe muNiyaguNaM // 10 // he vaccha ! amha pAse, pattosi paoyaNeNa keNa tumaM / vimhayapamoyadhammAi kAraNaM kahai seDuvago // 11 // vasahIe caMdaNAe gayAe paramannabhoyaNe dinne / ciMtai sa punnakArunna-nIrajalahI aho ee // 12 / / paDhamA''lavaNaM paDhamovayArasArattamAyaro guNisu / aiduhiyadINakaruNA-pasAhaNaM purisarayaNANaM // 13 // " AdhivyAdhivyathananidhanAAdyaduddAmadainyAn, jantUn mantUnmiSitaviSamAnakSamAn vIkSya sAkSAt / satkAruNyaprasarasarasA drAk satAM cittavRttiryeSAmeSA bhavati bhuvi te kasya na syunamasyAH // 14 // " kohaM vo(bo)DaghaDoviva, mAyaMgIe kahiM ime pahuNo / tIe vi vaMdaNijjA, ajjAe kuNaMti i(ha)ya karuNaM // 15 // tA niyadukkiya| pavvaya paviM va pavvajamaja sajemi / aha takkhaNeNa dikkhA, sikkhA ya gurUhiM se dinnA // 16 // sUrihiM thirIkaraNAya, pesio caMdaNajjavasahIe / gIyatthasAhusahio sa tIe abbhuDhio dUrA // 17 // saparIvArA sammuhamuvAgayA uciyamAsaNaM dinnaM / taMmi | nisannehiM dinnaMtIe vi tamicchai na esA // 18 // pucchai AgamaNapaoyaNaM ca jANUhiM saMThiyA puro| raiyakaraMjalikosA ciMtai so jayai jiNadhammo // 19 // saMjamajattAvuttaMtatattamuvalambhiu ahaM tumha / pujehiM pesio iha mahAsamAhI ya saMjAyA | // 20 // thiracitto daDhadhammo, hoUNaM niggao sa vasahIe / iya annAhiM vi ajAhiM viNayavittI kuNeyavvA / / 21 // gAthA rthastu-anugamyate bhagavatI rAjasutA AryacandanA''ryalokAnAm / vRndasahasrestathApi mAnamahaMkAraM na karoti // 22 // yathA rAjasutA'haM sarvA''ryAvaryA ca kathaM dramakasyAbhyutthAnAdi karomIti, yataH paryavasyati-jAnIte tattathA nUnaM nizcitaM yathedaM guNAnAM mAhAtmyaM na mameti 'diNetyAdi' spaSTam // 13-14 // tataH kiM sthitamityAha varisasaya dikkhiyAe, anjAe ajjadikkhio sAhU / abhigamaNa-caMdaNa-namasaNeNa viNaeNa so pujjo // 15 // dhammo purisappabhavo, purisavaradesio purisjittttho| loevi pahU puriso, kiM puNa loguttame dhamme // 16 // DccreenpornelRECIRCRenc Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 52 // saMvAhaNassa rano, tajhyA vANArasIe nayarIe / kaNNAsahassama hiyaM AsI kira svavaMtINaM // 17 // tahavi ya sA rAyasiri, ullaTaMtI na tAiyA tAhiM / uyaraTThieNa ekkeNa, tAiyA aMgavIreNa // 18 // ' varisasaya ' gAthA spaSTA / navaramabhigamanamAgacchata Abhimukhyena gamanaM vaMdanaM - guNastavo 'vande' stutyarthatvAt / namasyanaM dvAdazAvarta satyApanAdinA prIbhavanam // 15 // kimityevaM sAdhuH sAdhvInAM pUjya ityAha - "dhammo " gAhA / durgatiprasRtAn jantUn, yasmAt dhArayate tataH / "dhatte caitAn zubhe sthAne tasmAddharma iti smRtaH / " sa zrutacAritrAtmako gaNadharebhyaH puruSebhyaH eva prabhavati, taiH sUtrasya sUtritatvAt cAritrasyApi zrutenaiva pratipAditatvAt puruSavaraistIrthakRdbhideM zito'rthataH kathitaH / puruSajyeSThaH puruSottama ityarthaH / loke'pItyAdinA spaSTam // 16 // atrArthakathAnakamAha - " saMvAhaNassa " gAhA / " tahavi ya " gAhA / vANArasIe saMvAhaNassa ranno ahesi duhiyANaM / ahiyaM sahassamabbhuyarUtraparAbhUyaraMbhANaM // 1 // egAe gubviNIe devI ( pattI ) e uvarao mahInAho | AraddhA rajjasirI ghetu avarehiM rAIhiM // 2 // nemittieNa tatto nivAriyA te na bhaddameyaM bhe / udare devIe jamatthi aMgao aMgavIro tti // 3 // tappunnapabhAvAo, parAbhavaM pAuNissaha avassaM / rahiesu tesu rajjaM, savisesaM kuNai gabbho vi // 4 // etadanusAreNa gAthAdvayasyArthaH sugamaH / uTTaMtI - vinaSyantItyarthaM // 18 // mahilANa subayANavi, majjhAo iha smtyghrsaaro| rAyapurisehiM nijjai, jaNevi puriso jahiM natthi // 19 // kiM parajaNabahujANAvaNAhiM varamappasa kkhiyaM sukayaM / iya bharahacakavaTTI, pasannacaMdo ya diTTaMtA // 20 // tathA - " mahilANa " gAhA // 19 // yathA'yaM dharmo laukikadRSTAntaiH puruSapradhAnaH proktastathA ye na tIvratapasyAdinA jano raJjayituM zakyate sa eva dharmoM bhavediti cintayataH pratyAha - " kiM para " gAhA kiM parajanasya bahvIbhirjJApanAbhI raJjanAbhirAtmasAkSikameva pratyAyitasUcitameva sukRtaM pradhAnaM / iha bharatazcakravartI prasannacandrazca narendrau dRSTAntau // 20 // dharme puruSa jyeSThatvaM / // 52 // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH | AdarzagRhe bharatakevalam // 53 // reOcceedeeo iha hi parakajjalamgeneha dsaadaahpuuriypyaase| siririsahanAhadIve deve nivvANapatami // 1 // tidivaM tidivesoviva, akhaMDachakkhaMDamaMDiyaM | bharahaM / siribharahacakkavaTTI, pAlai lAliyapayAvarago // 2 // uvabhuMjai sajjiyasAraphArasiMgArahAvabhAvAhiM / causadvisahassehiM taruNIhiM samaM visayasokkhaM // 3 // hariyaMdaNaMgarAgo devNgnivtthvtthvitthaaro| kaDayakaDisuttakuMDalakeUrakirIDalaMkAro // 4 // iya viraiyasiMgAro AyasagharaMmi vimlphlihme| pavisai sarIrasohAdasaNakajeNa sa kayAvi // 5 // vAraMvAra jA aMgamaMgamikkhei | muhiyA tAva / galiyA aMgulikisalAo sA visohA tao jAyA // 6 // vavagayasohaM taM pAsiUNa savvaMgasaMgi AbharaNaM / mukkaM sAhAviyarUvadasaNatthaM mahIvaiNA / / 7 // tA takkhaNeNa pekkhai pautthasupasatthasohasaMbhAraM / sasarIraM aMbaramaMDalaM va gayatAratAragaNaM // 8 // kamalAyaraM va ahavA viluunnniisessaartaamrsN| sirarajjubaddhacammAvaNaddhakIkasasamUhamayaM // 9 // ciMtai gurusaMvego ullasiyaudaggavaggu verggo| hA kimasArassa sarIrayassa na mae kayamimassa // 10 // kAlAguru-katthUrI-kuMkuma-ghaNasAra-gaMdhasArehiM / varavasaNAbharaNehiM ya tahAvi pagaI aiasArA // 11 // piuvaNa kIlodara-dAhadUsio bhUsio vi savvaMgaM / jaha niyapagaI pariharai, neva taha esa hayadeho // 12 / / evaMviha niMdiyadehakAraNA kahavi mae mahApAvaM / kayamaccataraudaM aho vimUDheNa cirakAlaM // 13 // kaha vA visayA''misamohieNa jiNanAdesio dhammo / nipunnaeNa na mae sivaphalau sammamAyario // 14 / / kiM ciMtAmaNi maha kappataruvaraM kAmadheNumahavA vi / kovi sayaNNo dhanno, lahUNa parammuho hoja // 15 // te bAhubalippamuhA, dhannA maha bhAuNo mahAbhAgA / jehimasArasarIreNa sArio suMdaro mokkho // 16 // kiMca-"sthirApAyaH kAyaH praNayiSu sukhaM sthairyavimukhaM, mahArogA bhogAH kuvalayadRzaH shlysdRshH| gRhAvezaH klezaH prakRticapalA zrIrapi khalA, yamaH svairI vairI tadapi na hitaM karmavihitam" / / 17 // 1 dhdisaa| Decemezemezenecaceaeioeaezaeroe // 53 // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 54 // emAi suhajjhavasANajalaNajAlapalIvio jhanti / niddaDDho taNarAsi vva, mohapasaro bharahavaiNA // 18 // uppADiyaM ca kevalanANaM nippaJcavAya suhaheuM / devasamappiyaliMgo, gehAo niggao tAhe // 19 // dasahiM sahassehiM naresarANa takkAlagahiyadikkhANa / pariyario bhayavaM bharahakevalI viharae vasuhaM // 20 // iti bharatacakravartidRSTAntaH / I poyaNapuraMmi ramme mahInAho Asi somarAutti / akariMsu kayatthaM dhammadhArao maggaNaja ( ga ) NaM jo // 21 // dhAriNidevIe egayA ya vAyAyaNaThiyanivassa / cihnaraviriMcaNaciTThAe diTThamegaM sire paliyaM // 22 // jarakAravellitaMtU virAyavIyassa aMkuraviseso / sa dhammabuddhinaggohapAyavassA''imo pAo // 23 // vayapariNAmaciyAcakkacaDiyakAmassa DajjhamANassa / taNuI samucchalaMtI dhavalA navadhUmavva // 24 // bhaNiyaM tIe dUo, devA''yAo duvAradesaM jA pikkhai akkhar3a tA piya ! dUo dhammassa nannas || 25 || kAUNa kaNayathAle, to paliyaM daMsiaM mahIvaiNo / adhiraM pagao tatto ya sAmi ! kiM lajjasi jarAe ||26|| bhaNiyamimeNaM lajjA, jamaikkanto kulakamo niyao / puvve pavvaiyA puvvameva palium mAo me / / 27 / / paryAptaM ca sAmprataM me viSayaiH, yataH -- " aprAptAH saGkalpaiH, prAptA darpeNa cintayA naSTAH / tvarayanti jvarayanti, krazayanti prANinaM viSayAH ||28|| " to rajje ahisiMciya, acireNa pasannacaMdajuvarAyaM / saha dhAriNidevIe, vaNavAse tAvaso jAo / / 29 / / aNavagae devIe ganbhe samayami dArao jAo / vakkalacIrI nAmeNa Dhakkio vakalehiM jao // 30 // pasavA''maeNa mariUNa, dhAriNI tAvasI sasi - vimA | jAyA devI duvvArasyasiNeheNa ei tahiM // 31 // vaNamahisIe rUvaM, kAuM pAei pavarapeUsaM / piuNA pAlijjato, Safar as so // 32 // jaNaNirahiyassa sisuNo, piurisiNo taM ca pAlayaMtassa / ahamahamigAe kassai na yANimo dukkhamakkhUNaM ||33|| "nivaINa pisuNasaMgo, kulaMgaNANaM kusIlasaMsaggo / sisupAlaNapalimaMtho, risINamANei lahuyattaM ||34|| " vakkalacIrI so cArujovvaNAraMbhaninbharo jAo / iya suNiya nivo pesai tAvasavesAo vesAo / / 35 / / uvalobhiUNa bhakkhehiM bhAraM maha vA Aha / navahAvabhAvasiMgArasAralaTThAhiM ceTThAhiM // 36 // uvaciya cittapamoyagamoyagajuttAu tAu pattAu / so prasannacandra rAjarSikathA // 54 // Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 55 // massa sAvabhIAu kiMtu nahu diMti darisAvaM // 37 // aimahuramoyage dUradUrao tarutalesu ThAviMti / tesiM rasannU dUrevi jAi tAo sa Alavai || 38 || bho tAvasA kimeso 'navakkhao tumhamaMgavinnAso / surahi sukumAramahuro tarumUlaphalANi tAi tahA / / 39 / / bhaNiyaM taruNIhi tao tAvasa ! esAsssamo aiasAro / poyaNapurAsame puNa, uDavAINa vi navo maggo ||40|| pariraMbhalaMbhalobheNa nibbharubbhinnavibbhamehiM ca / kayavIsaMbho bhannai, AsamamhANamehi tumaM // 41 // varataruphalAI demo kuNimo jeNA'varaMpi jaM bhaNasi / kayasaMkeo avaraMmi vAsare tAhiM saha calio / / 42 / / iMtAo somAu rAmAu tAu jhatti naTThAu | aDio aDavaDamANo aDavIe therao sa ciraM // 43 // tamaNikkhaMto patto soyaMto AsamaMmi aha tANa / vakkalacIrI payamaggalaggao bhamaDiu~? laggo // 44 // samatisachuhAbhibhUo rahiNA egeNa vaNaniguMjesu / pariyaDamANo diTTho bhaNei abhivAdayAmonti // 45 // bhaNio rahiNA tAvasakumAra ! tuha asthi kattha gaMtavvaM / poyaNapurAsame hUM jAmi na jANAmi puNa maggaM // 46 // tattheva gaMtukAmeNa teNa bhaNio sa vaJcimo samagaM / rahibhajamAha so tAya ! tAya ! tIe tao bhaNiyaM ||47|| ko uvayAro eso, mahilAe majjha vallaha ! kahesu / teNuttaM mA kuppasu, adiTThaitthIjaNo eso // 48 // dinnesu mobagesu, bhaNei so bhakkhiyANi puvvaM pi / poyaNapura AsamataruphalAI huM nAyameyAI // 49 // bhaNa vaNamigA kimeha, vAhijjete auvvavAya / sa bhai poyaNaAsamaparyami avaraMpi bahu navvaM // 50 // patto poyaNapuraparisarammi bhAsai rahI risikumAraM / so esa Asama daMsaNe Asi te AtA // 51 // saMbalayamappiyaM kiMpi tassa mohalaM ca teNa bhaNiyaM ca / kiNiUNa pannasAlaM ciTThasu taM jattha paDihAi / / 52 / / paigharamaDamANo so, aho kimeyaMti ko duhalleNa / vesAghare paviTTho, tIe abbhuTThio tuTTho // 53 // paimahilamAha abhivAdayAmi abhivAdayAmi tAya ! tumaM / parapaDivattipahANaM, nivesio viTThare pavare // 54 // mamau huhuti bhaNatassa, kArAviyaM nahulliNaM / paTTasuyAi pahirAviUNa pariNAvio bhUyaM // 55 // gumagumi ramaddaluddAma saddasammaddatAra tAlalau / kijjai nava 1 navaraso kao0 B. 2 Dae bhullo B. D. I prasannacandra rAjarSikathA // 55 // Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Deepe | adhiI pagao rAyA saNei picchaNayaM / bhaNai ma AgayA tattha // 61 // vinavajo ei vakalAvario -- lAsavilAsapesalo pecchaNucchAho // 56 // io ya-AgaMtUNaM vesAhiM tAhiM kahio nivassa vuttNto| jAvAsamAu dUre patto upadezamAlA-0 so saddhimamhehiM // 57 // to somarAyarAesimesamANaM muNintu duuraao| bhayabhIyAu amhe diso disiM katthai palANA // 58 // prasannacandra rAjarSikathA vizeSavRttiH IN adhiI pagao rAyA hA vakkalacIri vaccha ! kattha tumaM / aDavimaDato ciTThasi na tAyapAse na maha pAse // 59 // jAmiNi dujAmasamae jAgaramANo suNei picchaNayaM / bhaNai mae tikkhadukkhe maNorahA kassa re punnA // 60 // pucchesu pecchaNacchaNapaDahacchohacchamesa ko nAma / saha paDihAreNaM kuTTiNI tao AgayA tattha // 61 // vinnavai deva ! dukkhaM, na lakkhiyaM pekkhaNaM tao kunnimo| tAvasakumAravIvAhiyAe ghUyAe ucchAhe // 62 // nemittieNa maha kahiyamAsi jo ei vklaavrio| tassa tae 0 dAyavvA duhiyA duhiyA jaha na hoi / / 63 / / vihiyaM tamajja sajjo, kijai gumgumirmddlaannNdo| nivaI ciMtai mA hojja majjha bhAyA sa cIritti // 64 // to tattha pesiyAo, paJcabhijANaMti jAo vesaao| so ceva sotti kahio, puhaIso sahariso jAo // 65 // AsAe jaM na visao, jaM aghaDataM jaNANa paDihAi / appei taMpi pANimi pagariso puvvapunnANa // 66 // karikaMdharAdhirUDho, samaM navoDhAe poDhapulaeNa / niyapAsAe rannA, pavesio paramariddhIe // 67 // dhannAo kannAo, annAo vi uvajame(bhuMje)i svyaao| pesiya purise piuNo, iya vuttata kahAvei // 68 // bArasavarisesu gaesu sArabhogubbhaDAhiM tAhiM samaM / ciMtai kayAi so somarAya tAo kahaM jAo // 69 / / tattha jijjAsai niyatAyapAyaummAha mhmhiyhiyo| pucchai pasannacaMda, saha calio AsamaM so vi / / 70 / / patto piuNo pAesu paDai psrNtpulypbbhaaro| puTThIe pANiNA so pasannacaMdaM parAmusai / / 71 // vakkalacIrIvioeNa soyamANassa tassa nayaNesu / nIlI ahesi na sa teNa pAyavaDiyaM nivaM niyai / / 72 // vakalacIriM pAesu paDiyamaha muhu parAmusaMtassa / galiyA nIlI ANaMdavAhavAheNa saha tassa // 73 / / tatto pikkhai sakkhaM ullsiysinnehsNklaabddho| AsIsiUNa saMbhAsiUNamaMke kuNei lahuM / / 74 / so udviUNa patto khaNaMtare niyayapannasAlAe / kesariyAI uvagaraNamappaNo jAva joei / / 75 // narasurarUve tA jAyajAisaraNo bhave nie niyai / jaha-16 RecCareCCORRECIPE POPeeCeeCeRECORDC Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ POST upadezamAlAvizeSavRttiH sajjiyapavvajo sajjo jAo suravaresu // 76 // aNucinnaM sAmannaM, nIsAmannaM sa saMbhareUNa / veraggamaggamugaM, patto ciMtei gali-| yamalo / / 77 // tiyasesu tArise, bhuMjiUNa bhoge abhaMgurA bhoge / virasesu tesu mANussaesu mUDho kaha ramAmi // 78 // iya IN prasannacandraaJcanbhuyasabbhUyabhAvaNA bhAvaNeNa hayamoho / saMjAyakevalAloyaloyaNo loyai tilokaM // 79 // kAuM kevalimahima, AgacchaMtANa rAjarSikathA hatthamamarANaM / gayaNaM rayaNavimANehiM Asi papphuliyavaNaM va // 80 // kayapaMcamuDhiloyassa appiyaM devayAhiM rayaharaNaM / to pAyapaNAmaparAyaNA naNA te'khilA jAyA // 81 // Agamma rammaAmoyamAsalA somraaynno| navakaivalissa pAesu tassa paDiyAvi guNacaDiyA // 82 // aha so surakayakaMcaNakamalAsINo kuNei dhammakahaM / sajalajalavAhagaMbhIradhIravANI vilAseNa // 83 / / bho bho bhavvasattA ! pamAyacidvAu niduveUNa / airammaM jiNadhammaM, sanmaM sajeha ujjamao // 84 // saMpappa kapparukkhaM, duttho patthei pattharathalaM so| jo patte maNuyatte visayasuhaM ceva pIhei // 85 // saggA'pavaggasaMsaggamaggamuggaM na dhammasAmagi / aMgIkarei aitikkhadukkhadaMdolidAhakariM // 86 // visaehiM visaMThulakAlakUDakavalehiM alamalamimehiM / rajjeNa vi kiM kajje, duggaicAragaduvAreNa / / 87 // taDitaralaM tAruNNaM, kAo aviraamrogsNghaao| kallolalolalIlAlacchIo viva mayacchIo // 88 // to sAsayasuhasAhaNapahANaheummi sNjmujoge| kuNaha payattaM cittaM, vaeha cittaM pasAeha / / 89 // peUsaM piva pAUNa desaNaM somraayraayaanno| viraivihiyANurAyA, jAyA sammattathiracittA // 90 // vakkalacIrI patteyabuddhalacchI paDicchio piunnaa| saha gaMtuM jiNapAse, kevalIparisAe AsINo // 91 // rAyAvi poyaNaM pAuNei veraggamaggaLaggamaNo / sAmI vi viharamANo parivADIe tahiM patto // 92 // tiyasehiM samosaraNe asamosaraNe kayaMmi AsINo / sAmI vaMdaNavaDiyAe niggao naravaI vi lahuM // 93 / / pallaviyapuvvaveraggapAyavo desaNAe sAmissa / sasuyaM sisuMpi raje nivesae Nattha ucchAho // 94 // aigurusAmaggIe nikkhaMto tijayasAmipAsaMmi / sikkhaM sikkhai akkhUNamAsi acireNa gIyattho / / 95 // saha pahuNA rAyagihaMmi Agao egayA sa // 7 // raayrisii| kAussamgeNa dvio, aMtaramagge purapahUNaM / / 96 / / seNiyarAo sAmissa pajjuvAsAe niggao jAva / tA sumuhadu-INI amerpeezoecoomercexcercaccorre Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA prasannacandrarAjarSikathA vizeSavRttiH ReceneverReReade | mmuhehi, naranAhanarehiM so divo // 97 // dharalaggaegapAo ubhiyabhuyadaMDacubiyanahammo / siddhipurIe saMpaDhio bva eeNa deheNa // 98 // taruNatarataraNimaMDalakarAlakiraNAlisaMmiliyatAro / tavateajio jAo, sasivva eso tti daMsiMto / / 99 // bhaNiya sumuheNa aho, AyAvai kovi evmidhnno| apavaggo samgo vA, pANigao vassameyassa // 10 // aha dummuheNa bhaNiya muNiyamimo so pasannacaMdotti / ko nAma nAmameyassa lei dhiddhi kayagdhassa // 1 // appiya suyassa sisuNo viNAsiyaM rajamappaNo imiNA / luTijjai ahuNA tArisaMpi sImAlarAIhiM // 2 // sAlamahAsAlapiyA, pasannacaMdo sa esa pAvamaI / rajjAu moijai, maMtIhiM imassa bAlasuo // 3 // caMpAhiveNa dahivAhaNeNa aMgIkayavva rajasirI / aMteura-payAo palAiuM jAi kovi kahi // 4 // suNiUNa jjhANavijjhAvaNA ya vANiM jahatthanAmassa / rudajjhANaM sa jhiyAi apaNo aNaNurUvamiNaM // 5 // re duramaccA ! taha nAma posiyA tosiyA ya dANehiM / vaha arivva ahuNA, susAsiyA jaM tayA na kayA // 6 // sImAlamahIvAlA ! re, dahivAhaNa! tuhAvi caarhddii| inhi pi jujjhasajjo mhi jINasAlaM lahuM lemi // 7 // ahamattadaMtipattaM, niravagaha paharamANapANIhiM / citteNa ceva kUreNa, jujhiraMtaM nivo niyai // 8 // vajarai jAyatoso, jayai jae esa koi sutavassI / ahaha aho aidussahavihANamAyAvaNaM kuNai / / 9 // samavasaraNaMmi patto, paNamiya paramesaraM nisanno so| pucchai tassa tavassissa, tivvajhAissa kattha gaI // 110 // bhaNiyaM pahuNA sattamamahIe to so camakkio citte / jai duggaI imeNa vi, tA sugaI hoi keNeha // 12 // ahavA mae na sammaM suyaM bhavissai puNovi pucchissaM / avasaramavekkhamANo acchai pucchai puNo sAmi / / 12 / / pabhaNai pahu vi saMpai sutavassI so karei jo kAlaM / to savvaduvimANe tA uppajjai jaNiyapunnoho // 13 // naranAho vimyamANamANaso aha havai visNvaao| nUNaM nisuyaM sammaM na mae iya jAva ciMtei // 14 // tAvA''ha pahUvi mae, bhaNiyaM suNiyaM ca na annahA tae / kiM puNa kUreNa maNeNa so tayA Asi jujhaMto // 15 // kahio pasannacaMdassa vaiyaro sumuha-dummuhANaM ca / jA mANaseNa mArei veriNo ruddajhANajuo // 16 // hariNA hari ca kariNA kari ca suhaDeNa haNai suhaDaM ca / jA kayapaharaNamokkho DocuPoCPCLEROreoccc // 58 // Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH prasannacandrarAjarSikathA 20CTOR permecopemezone vAhei kara sirakkhassa // 17 // tA luMciya kuMciya cihurasaMcayaM ceva pharisai siraM so| jANai jAo mhi jaI to micchAdukkaDaM dei // 18 // cattaM kalattaputtAi, daMtidesAi kimiyamAraddhaM / girisiharaMmi caDaMto, paDio'haM garuyagaDDAe // 19 // maggesi mokkhasokkhaM khale khaNeNaM khaNesi khalu evaM / kavalesi kAlakUDaM, tA nUNaM jIva ! jIyaTThI // 120 // parihariya appakajaM, parakaje ujjao mhi hI jAo / iya bhAvaNAe savvaduheu imiNA kayaM sukayaM // 21 // etyaMtare suo duMduhIe uddAmasahasammaho / kimiyaMti pucchie seNieNa sAmI samAisai // 22 // tassa pasannassa mahAmuNissa supasannacittavittissa / pavarajjhavasANa visujjhamANabhAvassa aNusamayaM // 23 // loyAloyaviloyaNalolaM kevalamiyANimuppannaM / amarA Agamma kariti, teNa pUyAmahimameyaM // 24 // iya sattamamahibaddhaM dhaMsiya avaraMpi ghAimohAI / varakevalI sa jAo, parajaNajANAvaNAhiM viNA // 25 // aha Aha nivo eyaM tu kevalaM kattha sAmi ! vocchijjA ? / pahuNA puro niviTTho, to kahio vijjumAlisuro // 26 // zreNikaH devANavi kiM kevalamathi ? / jinaH-io sattame diNe cavisaM jaMbunAmo hohI putto ayamusabhadattassa // 27 // sIso suhammapahuNo ya, soumeyaM paNaciuM lggo| sahasA aNADhiyatiyaso, pucchai nivai kimeyaM ti? // 28 // Aha pahU eyassesa puvvabhavavaMse seharo hohI / lahuya doNo vayAiyamAvismai teNa tuTumaNo // 29 // cavamANassa vi taM vijjumAliNo vijae juii| tahiM / so sivabhavatavappabhAvo tti vaMdiu~ nimAo nivai // 130 // iti prasannacandrarAjarSikathA // tadevaM na janaraJjanApradhAno dharmaH, kintu cittazuddhipradhAna ityuktam // 20 // adhunA yA puNyapApakSaye dakSA dIkSeyaM pAramezvarIti vacanAcchaivavattadveSamAtrAdeva tuSyettaM pratyAha vesovi appamANo, asaMjamapaesu vaTTamANassa / kiM pariyattiyavesa, visaM na mArei khajaMtaM // 21 // dhamma rakkhai veso, saMkai veseNa dikkhiomi ahN| ummaggeNa paDataM, rakkhai rAyA jaNavau vva // 22 // conomerememomeDrea Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ appA jANai appA, jahaDio appasakkhio dhammo / appA karei taM taha, jaha appasuhAvao hoi // 23 // upadezamAlA jaM jaM samayaM jIvo Avisai jeNa jeNa bhAveNa / so taMmi taMmi samae, suhAsuhaM baMdhae kammaM // 24 // vizeSavRttiHIN dhammo maeNa hu~to to navi sIuNhAvAya vijjhddio| saMvaccharamaNasio, bAhubali taha kilissaMto // 25 // janaraJjano veSo'pi rajoharaNAdirUpo'pramANaH karmabandhAbhAva prati niyuktika ityarthaH / kasya ? asaMyamasthAneSu vartamAnasya puNsH| KI dRSTAntena samarthayate, kiM parivartitaveSaM-kRtAnyanepathyaM puruSaM viSaM khAdyamAnaM na mArayati ?, mArayatyeva / evaM sAdhuveSamapi pumAMsama- | N| saMyamapadAni saMsAramAreNa mArayanti / na veSo rakSatIti bhAvaH // 21 // evaM tAvat karmAbhAvamabhIpsatA bhAvazuddhireva vidheyA, ki veSeNa ? | ucyate-nizcayanayAdevametat valkalacIribharatAdau tathAdarzanAt vyavahAranayAttu veSasyApi karmAbhAvahetutvaM bhAvazuddhyupakArakatvAt , tadvikalo hyasAvakiMcitkara iti vyavahiyate / vyavahAro'pi ca nizcayanayavatpramANameva / anatizayajJAninAmaidyugInAnAM tenaiva pravRttidarzanAt / tathA ca-"jai jiNamahaM pavajaha, to mA vavahAranicchae muyaha / vavahAranaucchee, titthuccheo jao'vassaM ||shaa" kathaM bhAvazuddhyupakArako veSa ityAha-"dhamma" gAhA // dharma rakSati veSamUdgrahaNottarakAlaM satpuruSANAmakAryapravRtteradarzanAt / kathaMcitpravartamAno'pyakArye gRhItaveSaH zaGkate veSeNa hetubhUtena dIkSito'hamiti mattvA / dRSTAntamAha-yathA cauryapAradA_dyutpathena patantaM gacchantaM puruSaM rAjA rakSati / yata uktam-" rAjadaNDabhayAt pApaM, nAcaratyadhamo janaH / paralokabhayAnmadhyaH, svabhAvAdeva cottamaH // 1 // " janapado vA grAmikalokasamudAyo vA tathA veSo'pItyarthaH // 22 // nizcayatastu-" appA" gAhA / / AtmA yathAsthitaH zubhapariNAmo'zubhapariNAmo vA tadAtmA jAnAti na tu paraH, paracetovRttInAM duranvayatvAt / yata AtmasAkSiko dharmaH, tasmAdAmalabdhaviveko jIvastathA karoti yathAtmanaH sukhAvahamanuSThAnaM bhavati, kiM pararaJjanayeti // 23 // bhAvasya zubhAzubhakAraNatve sati kiM jAtamityAha-"jaM jaM" gAhA // spaSTA / kintu yaM yaM samayaM jIvaH zubhenAzubhena vA bhAvenAskandatIti pUrvArddhArthaH // 24 // vyavahAranizcayanaya paraspara| saapeksstaa| Pormercenera POPapeecomezaemonetweenaeela Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH bharatasya yugpdubhysNdeshaagmnm| // 61 // DeepODeKPCODERCORRECRPCRom tataH zubha eva bhAvo vidheyo na garvAdidUSita ityAha-"dhammo" gAhA // yadi zabdasya gamyamAnatvAnmadena yadi dharmo'bhaviSya|ttato'pizabdasya saMbhAvanArthatvAnna saMbhAvyata etadyaduta zItoSNetyAdi sugamaM vijjhaTito-vyAptaH // 25 // kathAnakaM tu siririsahapaDhamapatthivakae kayA kaMcaNeNa sakkeNa / nayarI dAhiNabharahe atthi aujjhA ariaujjhA ||shaa ravisasimaNimayAo diNesu rayaNesu saalbhNjiio| jalaNajalaiMdayAlaM va jattha daMsaMti gehesu // 2 // payaDasuvannasuvannA, payAhiNAe sayA kayAvAsA / bharahamahImahilAe, majjhe nAhi vva jA sahai // 3 // muNimaNuyavasabhau(va)sabhaMgajAyajeTTho ya guNagarido ya / siribharahesararAyA, taM pAlai lAlai payAo // 4 // balimaDDAe AkhaMDalassa, khaMDittu caMDimaM jai so| rajjaM hareja tA uvasameja manne bhuyAkaMDU // 5 // gayamayarAyAsaMgho, jo lttuannduannhpypsro| bharahassa tassa saraho, lahei kaha nAma sama(taha)sIsi / / 6 / / rajamavajjavajiyameyassa kayAi pAlayaMtassa / dUo vaddhAvai dhAviUNamatthANamAyAo // 7 // jaha deva ! devadevassa, aja purapurimatAlaujjANe / payaDiyaloyAloo, saMjAo kevalAloo // 8 // vinnavai paro dUo, AuhasAlAe aja pahu ! jAyaM / dasadisi payAsarassIhiM, jhalahalaMta aho cakaM // 9 // bharaho ciMtei aho, jugavaM jAyA mahUsavA dovi / paDhamaM karemi kevala-cakkANaM kassa pUyamahaM // 10 // AsAsu niravasesAsu aMdhayArAI saMharemANaM / mAyaMDamaMDalaM piva payaMDapiMDiyapayAsohaM // 11 // saptadappabhAvAri, vAraviNivAraNe. katANaguNaM / bhuvaNekacakavaTTittakAraNaM eyamubhayapi // 12 // tA kevalaM ca cakaM ca dovi ekkArisAiM cakkassa / majjhe hoUNa jiNaM, pUissAmo bhaNiyamettha / / 13 // pUyA'vasare sariso, diTTho cakkassa (si)pi bharaheNa / visamA hu visayataNhA, garuyANa vi kuNai maimohaM // 14 // ahaha ajuttamajusa, ciMtiyameyaM mae hayAseNa / paramesara-cakkANaM, tulAe aMdoliyaM hiyayaM // 15 // surakarikharANa maNikakkarANa kappUrapUrapaMsUNaM / katthUrikaddamANaM, na me viseso kao kovi // 16 // saMsArasAgarasamuttaraNAya potastAtastanotyatanusiddhisukhaprakarSa / cakraM punaH prabhavadbhutabhUtabhUti-bhogArpaNAdvizati durgatidAvadAham // 17 // tasmAdetadatrAyuktam-tAyaMmi pUie cakaM pUiyaM pUyaNAriho tAo / iyaloiyaM tu cakaM paraloyasuhAvaho tAo // 18 // marudevi johAriya bhaNei bharaho'mivaM comcrperocreeDomperore | // 61 // Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ supadezamAlAvizeSavRttiH Dee // 62 // diyA ehi / maha sasuyassa riddhINamaMtaraM aMba ! pikkhehi // 19 // kAUNa kaNerUkaMdharAe mAyaM viNiggao bharaho / kevalimahimaM / marudevIkAuM, jiNassa niyariddhividdhIe // 20 // vaNapiuvaNapavvaya-kaMdarAsu aisIyatAvavAehiM / bhamaDai pIDijaMto, putto maha naggau kevalajJAnam / vviggo // 21 // taM puNa puttyanycNgcNgsvvNgbhogsaamggii| iya avirayaroyaMtI devI aMdhavva jAyA'si // 22 / / bharaho bhaNei ammo! suyariddhi pekkha pekkha akkhUNaM / maNipAyArAIyaM bhuvaNe annassa kassevaM? // 23 // soUNa sAmivANiM, amarataraMgiNi taraMgaNasamANiM / ANaMdavAhadhArAhiM, saha gayA nayaNanIlI se // 24 // to maNivimANamAlAhiM mAliyaM nahayalaM nirikkhei / raNajhaNirakaNaya kikiNi keukalAvaM cuusaraNaM // 25 / / harisullasaMtasabbhUyabhAvaNAbhAsarAsikayakammA / ugghaDiyakevalAloyaloyaNA sivapayaM pattA // 26 / / iya acchariyaM accaMtathAvarA jaM imA''si jiNamAyA / ettiyametteNa vi paDhamameva siddhA, bharahavAse / / 27 / tiyasehiM kayA mahimA marudevI iha hi paDhamasiddho tti / bharaho vi bhayavaM taM vaMdiUNa patto aujjhAe // 28 // pUyAnaTTapabaMdheNa, kuNai aTThAhiyAu cakkassa / gaMtuM tatto jaM niyamahIe sayameva taM ThAi // 29 / / tatto jaNANa jo ya vavahAro tattieNa sNjaao| cauraMgiNIe seNAe, saMgao bharahacakkIvi // 30 // taM gacchiramaNugacchai acchai acchinnpecchnnucchaaho| puvvAikameNa mAgahAi tiyase pasAhei // 31 // atthANe AgayamikkhiUNa saramAsu cakkinAmakaM / jANaMti ohiNA te uppanno paDhamacakki tti // 32 // mnnirynnknnykuNddlkiriiddkeuurhaardoraaii| asiasigheNukivANAi DhoyaNIyaM gaheUNa // 33 / / uvaciTuMte cakiM ANAniddesakAriNo ho| aTTAhiyAi pUrya, paDicchiyaM jaMti saTANe // 34 // sayamoyavei siMdhuM suseNaseNAhivaM tu pesei / siMdhunaInikkhuDamettha sAhaNatthaM aimahatthaM // 35 // veyaDDhagirikumAraM amaraM sAhei lei DhoyaNiyaM / timisaguhAe kayamAlanAmagaM devamoyavai / / 36 // ugghADai timisaguhaM suseNaseNAhivo tao gaMtuM / gayakhaMdhagao pavisai vilihaMto ubhayabhittisu // 37 // kAgiNIrayaNaggeNaM egunnvnnaasmNddlaaliio| 16 // 62 // to bharahacakkIvaTTI patto parabhArahalumi // 38 // jiNiUNa cilAe saha surehiM maNikaMcaNAi ghettUNa / cullahimavaMtapavvayakumAramoya| vai to tiyasaM // 39 // sAhai suseNaseNAhivo vi aha siMdhunimkhuDaM gaMtuM / niyanAmamusabhakUDe lihai sayaM saMghiyasareNa // 40 // KareeroecemeercreennerDeceozpeceDeta Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH bhrtsmRddhiH| // 63 // Paneerpeoroceaerence | gaMgAdeviM sAhai ta nikkhuDagaM suseNahatyeNa / vAsasahassaM gaMgAe saddhimuvabhuMjae bhoe // 41 // namivinamI saMsAhai, te thIraya NAi diti DhoyaNIyaM / gaMgAkUlAu calaMti, seviuM saha navanihIo // 42 // oyavai naTTamAlaM khaMDaguhAe imA ahugghaDai / khaMDaguhAe | taha ceva nIi iha ei bharahaddhe // 43 // vAsANa sahassehiM, saTThIe sAhiuM sayalabharahaM / patto viNIyanayarIe vihiyaai bhUribhaMDAro // 44 // aMteuracausaTThI sahasA battIsamauDabaddhANaM / hayagayarahANa lakkhA culasII rayaNacaudasagaM // 45 // channavaI koDIo, pAikANaM taheva gAmANaM / iya evamAi cakkissa tassa jAyA tayA riddhI // 46 // bArasavAsAiM kaoya savvarAIhiM rjamiseo| sayaNaM saMbhAliteNa suMdarI dubalA dviA / / 47 / / AyaMbilehiM olumgaANaNA paryaNujAyarAeNa / bhaNiyA bharaheNa kisaMgi! hosu gihiNI ahava vaiNI // 48 // sA pavvaiyA bharaho ahannayA bhAuyANa niyadUyaM / pesai imANi mahasaMtiyANi rajjANi appiNaha // 49 // teNa tahA vinnatte bhaNaMti te eya rajjasAmittaM / bharahassa kahaM tAraNa amha eyANi dinANi // 50 // pahuNA paNAmiyaM ceva, dUya ! bharahovi bhuMjae rajaM / jaha na tamappai amhaM na vayaMpi taha'ppimo tassa // 51 // "ko'rthAn prApya na garvito viSayiNaH kasyApado'staMgatAH, strIbhiH kasya na khaNDitaM bhuvi manaH ko nAma rAjJAM priyH| kaH kAlasya na gocarAntaragataH ko'rthI gato gauravaM, ko vA durjanavAgurAsu patitaH kSemeNa jAtaH pumAn // 52 // " ___ iti vimRzya punastairuktam-ahavA pucchissAmo sAmi tassAsaNaM kunnissaamo| gaMtUNa tao dUeNa, cakkiNo sAhiyaM savvaM | // 53 // sAmI vi viharamANo, kayAi aTThAvae smosrio| gaMtUNa paNamiUNa ya, taM vinnattaM kumArehiM // 54 / / tA kiM saMgAmeUNa rakkhimo tAI ahava appemo| risaho visayapivAsA'vasAraNiM desaNaM kuNai // 55 // alamalamimehiM visaehiM vacchaya ! aNatthakacchukappehiM / AsaMsAraM AseviehiM nahu jehiM pajjattI // 56 // kiM ca- / NCERenormomeremeCROPSC // 63 // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 6 // 20CCORDPROADCORRECORDCne "avazyaM yAtAracirataramuSitvA'pi viSayA, viyoge ko bhedastyajati na jano yatsvayamamUn / aGgAradAhakabrajantaH svAtantryAdatulaparitApAya manasaH, svayaM tyaktA hyete zamamaparimeyaM prasuvate / / 57 // " dRssttaantH| " viSasya viSayANAM ca dUramatyantamantaraM / upabhuktaM viSaM hanti, viSayAH smaraNAdapi // 58 // " tathA-iha paribhAveyavvo IN | iMgAlagadAhageNa diduto| tumbhehiM kahijato, visayapivAsA paDicchaMdo // 59 // jalabhariyaghaDo gimhe ranne iMgAladAhago ego| kaTTiya kaTTiya kaTThAI, dahai majjhanhavelAe / 60 / / kharataraNitAvalUyAjAlAjAlehiM pnyclpivaaso| pAuM pANiyamuvakuMbhamAgao garuyaAsAe / 61 // pecchai ka(pijA)iNA kuMbha, kayamomaMthaM tao nirAso so| daratittavAluyAe, loTTai nidAe dukkheNa // 62 // piyai sumiNami ghrkuNbhkuuy-vaavii-tddaay-sriyaao| jalahI sabve tisio, tahAvi vaNaaMdhakUrvami / 63 / / navarajjubaddhapUlappalaMbibiMdu sa dei jihagge / kiM tehiM tisA osarai, jA na tittiyajalehiM gayA // 64 / / uvabhuMjiUNa bhoeNaM nara-tiyasAiesu jAnAsi / kimimehiM bhe bhavissai, tittI jalabiMdutucchehiM / / 65 // veyAliya ajjhayaNaM, jiNesaro pannavei vittehiM / egego egegeNa bujjhiyaM hoi pavvaio // 66 // pavvaiesu vi tesu, na cakaM sAlAe visai to ckkii| ciMtai takkhasilAe, ajjavi ajio'tthi bAhubalI // 67 // pesai tassa vi dUrya, dakkhaM ca piyakkhaNaM ca sikkhaviuM / patto paNAmapuvvaM, uvaviTTho Aha bAhubali // 68 // tuha jeTubhAuNA bhANio mhi sambhAvagambhabhaNiIhiM / tuha sAhijjeNa karemi, baMdhuNo | bharahacakittaM // 69 // bAhu-kimajuttaM tA bhaNai jo tassa asajjho tayaM pasAhemi / dUtaH-siddhaM savvapi paraM, pavisai sAlAe no cakaM // 70 // ID bAhu-tamahaM pavesaissaM, pelliya ceTuMgulInaggeNa / dUtaH-ANAikkamakArI, ko vi tao taM na pavisei // 71 // IN| // 6 // bAhu-tamahaM sAhiya appemi, dUtaH-sAmi ! sAhahi tAva appANaM / chakkhaMDabharahasAmissa sAsaNaM dharasi jo na sire / / 72 / / / croecemezoeDerococcoon Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 65 // bAhu -- re re vimukamajjAya dUya ! dujjAya ! evamullavasi / bhesiya bhAUNa pavvAviyA jao to sagavvo so // 73 // 431 egavaNuSpannAvi kikkirisAhArasAhiNaM garuo / asthi viseso tA tANamapi gaNaNAra kiM gaNai // 74 // ujjha pheDemi jeNa aitivvagavvasavvassaM / daliDaM maliuM bhAUNa, taM ca sAhemi parihaMsaM // 75 // paDihAreNaM dUo, nicchUDho so gale gaUNa / gaMtUNa teNa vRtto, vRttaMtto esa bharahassa // 76 // pasariya asarisarosaggiuggauggamirabhiuDibhAlayalo / dAvai payANaDhakkaM, cakkI akkaMtaaricako / / 77 / / seNA samaggasAmaggisaMgao niggao gao sImaM / to bAhubalI sammuhamuvAgao garuyaroseNa / / 78 / / laggaM aggabalANaM, jujjhaM vijjhai sArahiM saracakkaM / khaMDai khaggo khagaM, kuMto kuMtaM ca kaTTei / / 79 / / taralasateyaturaMgamatikkhakhurakkhittadhUlidhUsarayaM / kuMtAya kuMjararuhira nijjharujjAlajAlillaM // 80 // aggeya' bANasaMghANa- DajjhamANappamANapANigaNaM / paribhamirabhUribhIryagivaggavamatalabolaM // 81 // harikarikAyaravIrAi, bhUrisattAiM saMharemANaM / gurunagarapalIvaNayaM va, bhIsaNaM taM raNaM jAyaM // / 82 / / iya asamaMjasamikkhiya, bAhubalI vajjarei baMdhumimaM / kiM niravarAhaloyakkhaeNa aMgaMmi jujjhAmo || 83 || bhaNio bharaheNevaMpi hou kimahaM tahA nahu samattho / sakkovi jassa saMkai, raNaMmi kA tassa taI gaNaNA // 84 // tao ya -- cihuracaDuhiM aijaDAjUDasavvaMgu - bhUharikarirahiM, kaDikaDila nIsallu sajjahiM, haricaMdaNu tilau kari bAhudaMDasupaDu pujjahiM / raNaraMgagaNiuyarahiM purisasIha te dovi, etthaMtari telukku sau miliu na thakkau kovi // 85 // miliya nahayali deva joyaMti viSphA riyaloyaNihiM, caDiyacArucidhihiM vimANihiM, vijjAharu patta puNu tahaya jakkharakkhaakkha liyajANihiM | logavAla kautigi miliya cAuddisihiM viyAri, nicchau kariu na sakahiM kasu jau kasu puNu hAri // 86 // 1Na B / 2 bhUrisalAI D 3gi D / migi B / 5jja DI bharatabAhubalisaMgrAmaH / pAyahasa // 65 // Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudikSu sajjiu paDhama pariveDhu tahiM dohiM vi aribalihiM, jhalahalaMtakuMtihiM sutikkhihiM, puNu pucchai pakkhariya taralatikkhatuupadezamAlA IN bharatabAhubali kkhAralakkhihiM / bAhiri savvahaM vedu kiu mayagalaghoraghaDArhi, purisasIha te majjhi TThiya bhiDahiM 'juDahiM vihaDAhiM // 87 // vizeSavRttiHIN aha raNaMgaNi dovi vagaMti aphoDahiM bakariya, sIhanAo nIsaMku mellahiM, payadaharu so karahiM jeNa tuMgaDuMgara 'viDollahiM / sNgraamH| DhikkachaDakkIDhokkarihiM dukahiM pADahiM baMdha, jujjhahiM jeTThiyamalla jiva kayajaya jasa nibbaMdha // 88 // // 66 // kA divicidvahiM veviphAre vivAyattha bhuvittharavi divvavANi jujjheNa jujjhahiM, bAhubaladullaliyabAhubaMdhabaMdhaNi na "jujjahiM / | niThuramudvihiM uTThiyahiM daMDAdaMDi karaMti, savvatthavi jippai bharahu bala tasu tuDihi caDaMti // 89 / / " ___ cakki saMkiu citti ciMtei bAhubali atibaliu, cakkavaTTi kiM ehu hosai, hau dubbalu bAlu jiMva ajju rajju savvaMgu lesai / pabhaNai mAraNa ekkamaNu pANi pasAri vi thakku, ari re cakka ! na kari caDisi ajjuvi tujhuvi kiM cukku // 90 // caDiu pANihiM cakku lalakku naM vijju puMjihiM ghaDiu, 'jaDaphaDAlu jhAlAjhavAlihiM ukkAhi jagu akkamai jaM phuliMga uggamavisAlihiM / evahiM mArau bhAyathali veriu hiyaya dhasakku, iya ciMtevigu cakkavai mukku caTakauM cakku // 91 / / aha kuNatau taDataDArAu milaMtau aggikaNatimirateyatakkhaNi khaNaMtau, hAhArava muhalamuhaloyalakkhadhikAra liMtau / so bAhu-10 balivacchayali nivaDai tuMbi na dhAra, pahavai cakku na jeNa jagi niyavaMsaha sai vAra // 92 // paDio khoNihiM takkhasilanAhu ucchaliyamucchAtimiru sahu samaggalajaNanayaNadhArahiM, lahuladdhaceyannu kari karai caku kAraNi pahArahiM / ciMtai tUrauM cakkisa huM bharahu sarahu sagaiMdu, aviNayarukkhaha ukkhaNauM evahi mUlaha kaMdu // 93 // / 2 juyaDahi B / 3 viDholihiM D / 4 mu / 2 Y DI CODecoconomer // 66 // Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAhubalisaMya|magrahaNam / DDeleva upadezamAlA ahaha citiu duDu apaicha so bharahu so bAhubali ekamugaha be dala imerisa, niyabaMdhavi mAriyaI jAsa riddhi mA hou IN| tArisa / baladhaNajIviyajovvaNaha gAravu koi karei, sau ghari ghalliya(u) sasau jimva jaMtu na vatta kahei // 94 // vizeSavRttiH majjha bhAuya te mahAbhAga bihiUNau ekku sau visaya jehiM visatulla divA, iha parabhavatAvakara kaDuvivAga muhmittmitttthaa| // 67 // tAyaha pAyapasAI paru sajiu saMjamarajju, uppADivi taM nANavaru kiu paraloyaha kajju // 95 // ahaha bharahu vimukkamajjAu ailaMpaDu luddhamaNu bharahakhettu chakkhaMDu daMDai, dhaNu luMpai vappahai jalaNu jeva nahu kiMpi chddi| leutabhukkhiu takkhasila maI mukkau maNi rosu, 'eva hi tAyaha pAyagai gau cittaha khaMkhosu // 96 // ___ tAva mukkau cakku sahu kovi AbharaNa-Auha-kusuma, kAI kajju kira raja radvihiM, uppADai kesa siri vajjasAraniyapaMcamu| dvihiM / saMjamaliMgu asaMgubhaNi appai sAsaNadevi, to navamuNiM paNamai bharahu sahu rANihiM Avevi // 97 // tuha kulakamu ehu nimbUDhuha ujittau vihiparihiM paI tuhamgi ko gavvu nADai, niyavaMsaha sirikalasu avaru kauNu vADaisirADai / paI pari tihuaNa dhavalaharu dhavaliu niyajasavAi, ia suthuNaMtau cakkavai kyAliu paDihAi // 98 // aha suciMtai muNi mahAbAhu paramesarapAsi hau~ jAu kiMtu varanANahINau, maha kevalibaMdhu sa vijaMtu teNa lajjalaM sudINau / tA uppADa tAva lahu etthu ji kevalanANu, aha paramesarasammuhauM hauM karesu patthANu // 99 // karivi erisu cittu nikaMpu pAlaMbiya pANijugu nAsaaggasaMlaggaloyaNu, maNi nimmau thaMbhu jiva kAusaggu kappei sohaNu / acchai saMvaccharu suthiru muNivaru nirasaNapANu, paramappaya saMpayapauNu nizcalu jhAyai jhANu // 10 // 1 eya D / 2 caa| 3 appu B DI ZDepeareemeroeDomperemona 20ccccc // 67 // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAhubali upadezamAlA vizeSavRttiH kevalajJAnam / // 68 // 113 PecaezoezraezcoerceesecreeroeDera vapuri purisahaM hiyai ucchAhu jaM jittau cakkavai eva avaru acchariu saMciu, iha (hi) kevalu Au tuhaM jeNa pAu ukkhaNalaM nicchiu / jo dIsai paccakkhu tiNi sahu~ kijjau saMraMbhu, jo hadu kevalanANi sahu~ so auvvu AraMbhu // 101 // paDai dussahu sIuhemaMti himi DajhahiM kamalavaNa daMtavINavAyati duggaya, nisi dIhara tasu muNihiM pulayapaDala savvaMgu ugagya / / pAsi phiraMtaha pheruyaha phuDa phekkAru suNaMtu, so ahiyAsai himasamau sukkajhANu jhAyaMtu // 102 // ___taru nisuMbhai giMbhaAraMbhu mAyanhiya unhapaha taraNi tivvatAveNa tAvai, unhAlai lyajhala aDavijIva aitisa sahAvai / tahavi tavassI na so calai thirakayakAussaggu, egadidi niThurahiyau joyai kevalamaggu // 103 / / ___ paDahiM pAusa nIranIraMdha navavijjulajhalahalahiM meha dhIrugaMbhIru gajahi, taNavelli-tarupallavihiM Thaia muNihi nahu aMga najahiM / ahi gohAhiMva vAliyau bahukayakuMtalanIDu, jhANu jhAi maNi bAhubali acalu abhIDu apIDu // 104 // . risahu jANivi juttu patyAu paTTAvai kiMpi kahi niyayadhUyavara baMbhasuMdari, saMpattI tAu tAhiM aDavi 'majjhi vaNasaMDasuMdari / tAhiM gavesaMtIhiM ciru tahiM vaNi guNihiM garichu, taNalayachAiu bAhubali kahavi kaTThi so dicha / 105 // ____ kaha(vi)hi vaMdivi sAmisaMdicha jeTunja ! tAiNa bhaNiu hoi nANu nahu hatthi caDiyaha, so ciMtai hatthi kahiM nAhu Aha annaha kiM kaiyaha / huM huM jANiu eva maI niyadummai sacchaMdi, varisu taviu aitivvu tavu caDiyaI mANagaiMdi // 106 / / ___ahaha kUDau kiu ahaMkAru maha bhAiya jai vi lahu tahavi tiji guruguNihiM jedvA, ciradikkhiya khaMtikhamasayalakaliya| kevalavisiTThA / suThTha sAmi sikkhaviu hAM vaMdisu te guNakhANi, iya ukkhaNiyai pAi khaNi jAu sukevalanANi // 107 // miliya takkhaNi tiyasagayaNagi tADiti duMduhi mahurasurahikusumajalavuTTi melahiM, navakevali teNa saha garuyaharisabharabhariyacallahiM / so muNi pattu samosaraNi ekapayAhiNa dei, kevali parisaha jAi kari AsaNabaMdhu karei // 108 // 2RomancoacceORRECReme Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 69 // CET kutaH punarbAhubalino jJAnamatraivotpAdya svAmipArzve gamiSyAmIti svamatyA kRtakAyotsargasya klizyato'pi jJAnaM notpannamityAha -- niyagamavigappiya ciMtieNa sacchaMdabuddhicarieNa / katto pAratahiyaM, kIraha guruaNuvaeseNa // 26 // thaddho nivArI aviNio gavvio nirutramANo / sAhujaNassa garahio, jaNevi vayaNijjayaM lahai // 27 // veva sarisA saNakumAra vva kei bujjhati / dehe khaNaparihANI, jaM kira devehiM se kahiyaM // 28 // 'nijakamatyA' gurUpadezA'bhAvAdAtmIyabuddhyA vikalpitacintite sthUlasUkSmAlocane yasya saH tathA tena 'svacchaMdabuddhicaritena'svatantramaticeSTitena ata eva guroranupadezena - upadezA'narheNa ziSyeNa kutaH paratra hitaM kriyate, na kutazcidupAyA'bhAvAt // 26 // tathA 'thaddho' gAhA 'stabdho' - garvoddhurakandharaH / 'nirupakArI' - AsanadAnAdyupakAraparAGmukhatvAtkRtaghnaH / 'avinIto' - 'bhyutthAnAdiSvapi pramAdyan / 'gavvitaH ' - svaguNotsekavAn / 'niravanAmaH ' - praNAmArtheSvapyapraNaman / zeSaM spaSTam ||27|| evaMvidhazca gurukarmatvAd bodhyamAno'pi na budhyate, mahAtmA tvalpenApi budhyate ityAha- ' theveNavi ' gAhA, etadarthaH kathAnakAdavaseyastaccedaM saMkSepAt-- kurujaMgale jaNavae, duhA suhatthIhiM sutthamatthi puraM / hatthiNauraM ti kelIkamalaM va mahImahelAe // 1 // mAyAu amAyAu, asAvayA sAvayA saMti jahiM / ramaNIo naramaNIo, aNaMgarUvA suruvaMgA / / 2 / / taM kuruvaMse sirivIsaseNa rAyA viraaymaajso| pAlai payaDapayAvo, sahadevI aggamahisI se // 3 // tIse caudasasumiNehiM, sUio vissuo suo jAo / samae sakumAroti, tassa nAmUsavo vihio // 4 / / uvaciyakalAkalAvo, kAleNa kalAnihivva so patto / ramaNimaNahariNasaMjamaNavAgurAvaggu tArunnaM // 5 // aNavajjANaM vijjANa, tANa maNidappaNo muhaMtassa / sohaggasuhArasasAraNIu, saraNIu nayaNANaM // 6 // harivallAe AvAsasAhiNo bAhuNo tahA doSi / vacchatthalaMpi taruNIsArANaM sAravaTTo so // 7 // savvaMgavannaNA tarasa, kassa nivvAhamei sukaissa / jo patthei samattheumettha taggaMthavitthAraM // 8 // aruNo va rayaNiramaNo va tassa teyaM mahaMti na lahaMti / sanatkumAracakrisandhiH // 69 // Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 7 // ubhayasamAhArakayaM va, durahigammaM ca somaM ca // 9 // navarUvaretulaNAe, tassa nalakUbaro vi sa vraao| kusumasaro sakko vA, IN sanatkumArasakkA kiM pAviu eyaM // 10||s kayAi vAhavAhaNapahANalIlAsu lAlaso sNto| vAheNa vAhiyAlIu uppaeUNa gayaNeNaM // 12 // cakrisandhiH mANasasaratIravasuMdharAe nIo viciMtiuM laggo / kuvieNehANIo, keNai jakkheNa rakkheNa // 12 // uttariu turagAo, paramaparissamatiso nisAraMbho / paribhamai sunnaranne, jalAsayA''sAe savvatto // 13 // sumahodayappasAyaM, paramavisAyA mahArisaMkhohaM / taNubaddhamappaNijja va, mANasaM niyai puvAe // 14 // aviralamucchalamANehiM lolakallolabAhudaMDehiM / jamatihiM kumAraaMgAliMgaNagauravaNapaDaNaM vA // 15 // payaDataraMga sannAlasaMgayaM sArasohasaMvaliyaM / jiNapavayaNaM va rehai, nAlIyakalAkaliyamihaja // 16 / / paramapamoeNaM, majiUNa pAUNa sIyapANIyaM / patto tIre varatarutalaMmi chAyAe vIsamai / / 17 / / jAva'cchai chAyAe, uvaviTTho puvvaveriNA tAva / asiyakkheNa jakkheNa, saMgareNaM samAraddho // 18 / / ahipAse nivvAsai, kuNai visalle mahallatarasalle / sirauvari giri mukaM, cUrai muTThippahArehi // 19 // kumareNa daDhaM pahariya, jajjarataNupaMjaro kao sa to| kayaArADI naTTho, na mao amarotti kAUNa // 20 // ia sanjio teNa, pasannapunnao ataNutaNubalAo ya / khayaraamarehi mukkA, tao nahAo kusumavudrI / / 21 // siribhANuvegapatthivapurIe piyasaMgamA'bhihANAe / paNamiya vimANamAroveUNaM nIo sa khayarehiM // 22 // tataH paThitaM vaitAlikena " kulamamalinaM mUtirbhadrA matiH zrutazAlinI, bhujabalamalaM lakSmIH sphItA prabhutvamakhaNDitaM / prakRtiH subhagA hyete bhAvA madasya ca hetavo, brajati puruSo yairunmAdaM ta eva tavAkuzAH // 23 // " atthANagao nivabhANuNAvi abbhudio sa tuTeNa / pavarapaDivattipuvvaM, patthAve patthio ya imaM // 24 // maha aTTha kanna| gao, tAsi varo accimAliNA muNiNA / tumamuvaiDro asiyakkhajakkhavikva ciMdheNa // 25 // hohI saNaMkumAro, cakkI sa DODCORPORRECReDERememendee // 70 // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH | sanatkumAracakrisandhiH // 7 // ACCORRECODeceo cautthao thirtthaamo| aisuhiyAo hohiMti, tassa dinAo kannAo // 26 // vayamatihItA tubbhe, pamANameyaM jaMpie kumAreNa / paDhamaM pANiggahaNaM, vihiyaM saha khayarakannAhiM // 27 // bhaNiyaM ca bhANuNA accimAliNA verakAraNaM kahiyaM / tuha jakkhassa ya saMkhevao tao suNasu sAhemi // 28 // kaMcaNapuraMmi nayare ahesi vikkamajaso tti naranAho / paMcasayaMteurataruNivallaho vammaho va sayaM // 29 // tattheva satthavAho, ahesi nAmeNa nAgadatto tti / viNhusirI se bhajA, rairabhArUvagavvaharI // 30 // vikamajaseNa daLUNa, kahavi aMteuraMmi sA khittA / aigaruyavirahadAho, gahilIhUo sa satthAho // 31 // viNhusirImoheNa, mUliyAe vikamajaso vasaM niio| parihariyAvarakajjo, taM ciya acchai niyacchaMto // 32 // IsA visAya visadUmiyAhiM, avarAhiM sA viseNa hayA / satthAho viva rAyAvi, sunnavunno paruno so // 33 // dei na dehaM dahi, maMtIhi maMtiUNa bIyadiNe / nivacakkhaM vaMceUNa, char3iyaM maDayamaDavIe // 34 // nivaI tamapecchaMto aNicchiyapANA'saNo dhuvaM marihI / iya aDavIe nIo, niei maDayassa tamavatthaM // 35 // giddhehiM addhakhaddhA, aMtAlI hatthamaMchiyA acchii| rasapisiyapUyakIkasa-vasAi sulusulira kimijAlaM // 36 / / aidurahigaMdhaphuTuMta-ghANaghorAgiI mahInAho / veraggamaggalaggo, ciMteumimaM samAraddho // 37 // kulalajAmajjAyA, jaso ya mukA mae kae jassa / tassa vi dehassa daseyamerisI ahaha mUDhomhi // 38 // kuMbha-kuMda-arAvada-iMdu, iMdIvara-annai, dijjaMtA uvamANa jAha, tasu aMgaha iya gai / gaMdhasAru ghaNasAru, aguru katthUrI kuMkumu, kiM na dinnu eyassu, ahaha puNa gaMdhu mahA'dham / / 39 // iya kuhiyakaDevara kAraNiNa, kinna kinna maI kappiyau / bali kijau dummai eha, mahu dukkhaya appA appiyau // 40 // taNamiva savvaM rajjAi vajjiu suvvayAyariyapAse / mahInAho nikkhaMto tavei tivvaM tavokammaM // 41 // mariuM sarNakumAre, kappe | devo mahiDDhio jaao| rayaNaure sevisuo, jiNadhammo nAma tatto vi // 42 // sAvagadhamma sammaM, paripAlai muNi-jiNiM // 71 // Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 72 // dapUyaparo / etto ya nAgadatto, aTTajjhANeNa mariUNa // 43 // tiriesu ciraM bhamiUNamaggisammo tti baMbhaNo jAo / sIhaurapure paDivajjiUNa tatto tidaMDivayaM // 44 // igadugatigacaupaMcAi, mAsakhavaNAI kariya pArei / aha rayaNaure patto, harivAhaNarAyakayarakkhe || 45 / / caumAsapAraNe rAiNA, sa AmaMtio gao gehaM / aha patto jiNadhammo vi, tattha keNAvi kajjeNa // 46 // bhagaveNa puvvaverANuvehao jAyativvakoheNa / taM daTThUNaM bhaNiyaM, niva! bhuMje haM vavatthAe // 47 // eyassa desi thAlaM, jaI jiNadhammassa puTTi paTThANe / kayameyaMpi niveNaM, mahAgahaM tassa muNiUNa // 48 // aitattA pakkhittA, khIrI thAlaMmi bhuMjai sa tuTTho / seTThI vi ' puvvadukkaya phalaM 'ti sammaM sahai eyaM // 49 // bhuttuttaramukkhittaM, thAlaM vasamaMsasoNiehiM samaM / to gehe gaMtUNaM, sayaNe sammaM samANittA // 50 // jiNamuNinAhe saMghaM, cauvvihaM pUiUNa khAmeuM / girikaMdarAe gacchai, acchai kayakA usaggo so // 51 // puvvAbhimuddo pakkhaM, emeva disAsu tisuvi annAsu / pisiyAsi pakkhi-gomAu pamuhapANIu khAyaMti / / 52 / / diNarayaNIo puTThi (vvi) ahiyAsaha pIDamubbhaDaM suhaDo / duhiM mAsehiM sohammasAmio so harI jAo // 53 // bhagavovi AbhiogiyakammeNerAvaNo karI Asi / pekkhai puvvaMmi bhave, puraMdaraM taha parAbhUyaM // 54 // karirUvaM akarito, tADijjas vajjiNA sa vajreNa / caviUNamamarasAmI vi, bhAvicakI tumaM jAo / / 55 / / so erAvaNaamaro, tiriesuM hiMDiUNa cirakAlaM / asikkho saMjAo, annANataveNa keNAvi / / 56 / / iya putrabhavabhAseNa, teNa tu vaTTiyaM imaM veraM / to apama teNa tapa, sayAvi kajjANi kajjANi // 57 // yataH - " vidhAya vairaM sAmarSe, naro'rau ya udAsate / prAkSipyodaciSaM kakSe, zerate | // 58 // " kiMca - " ko'haM kau dezakAlau samaviSamaguNAH ke'rayaH ke sahAyAH, kiM mitraM ko'bhyupAyaH phalamiha nu kiyatkIdRzI devasampat / vyApattau ko'nubandhaH pratihatavacanasyottaraM kiM nu me syAdityevaM kAryasiddhAvavahitamanaso nopahAsyA bhavanti // 59 // " sanatkumAracakrisandhiH / / 72 / / Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH DeezameerneeroeDec tataH-arijayasajjA paharaNavijjA vijAhareNa se dinnA / kaMtAhiM tAhiM ahiM, saha nisi aha suyai vAsagihe // 60 // |HI sanatkumArajAva pabhAe paDibohamei pekkhei tAva appANaM / girigurugahaNe puhaIe paDiyamaikakarAlAe // 61 // ciMtai kimidayAlaM eyaM kaMtAu tAu kahimaH / disaMti pheravIo phekkAratIu pAsaMmi / / 62 / / suraveriNo bhavissai, vilasiyameyaM tahA pahariyassa / bhayabhUribhaMgurassa cakrisandhiH vi, verAu chalaM niyaMtassa // 63 / / viyarai jAva asaMko, girisihare seharaM va dhavalaharaM / to pekkhai lakkhai iMdayAlameyapi kiMpi bhave // 64 // ramaNIe ruyaMtIe, dhavalaharovari suNei karuNasaraM / sattamatalaM.me patto, muNai visesaM palAvassa // 65 // kurukulagayaNaMgaNamaMDaNekasasaharasaNaMkumAra ! tumaM / iha maha bhave na nAho, jAo tA parabhave hojjA / / 66 / / payaDIhouM dinAsaNeNa teNeyamevamullaviyA / kA suyaNu ! taMsi taM kaM, kumAramIhasi ? dasA kimimA ? // 67 / / vuttaM tIe supurisa ! saMpai maha divasanAha taI didai / maNakamalaM viyasai, mauliyaMpi bhaNa heuNA keNa // 68 / / khiitilae arimaddaNanivassa dhUyA ahaM sunaMdatti / taM suNiya kuru kumAra, mahAsi AsA piyaM kAuM // 69 / / mAyApiyarehiM vi, tassa ceva dinnAhamudagadANeNa / akayavivAhacciya vajavegakhayareNa avahariyA // 70 // iha siharisiharasehara-sAricche khaNaviuvvie tuNge| pAsAe mukkAI, soyaMtI divasarayaNIsu | // 71 // etthaMtaraMmi patto, pikkhai khayaro tahaTThiyaM kumaraM / ukkhaviyatikhakovo, khamaMDale khippamuppayai / / 72 / / hAhAravamuhala muhI dhasatti dharaNIe nivaDiyA sumuhii| vilabai supurisakhayakA-riNI kahaM hI ahaM jAyA // 73 // bahuppahAraniThuramuTThipahAreNa | taM haNeUNa / akkhayakAo kumAro, puro sunaMdAe AyAo // 74 // AsAsiyA nirAsA, sarNakumAreNa sA savuttaMtaM / kahi UNaM pariNIyA, gaMdhavvavivAhasohAe // 75 // cihuravarahiM daladIhavayaNu nihaNai sasipavvaNa / nayaNa mayaNabhaDabhalli-gaMDamaMDalamaNidappaNa // 76 / / bhuyamuNAlavellahalapANi araviMdasahodara / ghaNathaNakaMcaNakalasa-UrunavaraMbhakhaMbhavara // 77 // tasu ruvarehasohamAkala sa kaivannaNa kira kavaNu / jA kurukumAra cakkAhivai hosai niru ramaNIrayaNu // 78 // taha dasaNe vi nivvaNa ubbaNa ujibha // 73 // maannpimmgunno| saha tIe kIlaMto vasai visaMko sa tattheva // 79 // khaNametteNa saMjhAvalitti bhaiNIvi vajavegassa / tatthAgayA RCCCORRECTORCARRRC e Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH sanatkumAracakrisandhiH paviA kumaravAsAmaggIe. Ae / etyaMtare // 74 // 88 // Zerocracteraceaeroen nirikkhii khoNIpaDiyaM mayaM baMdhaM // 80 // keNavi kUreNimiNA bhAyA vAvAiutti kayakovA / vijAe jAva mAreumujjuyA sumariyaM tAva // 81 / nemittiyassa vayaNaM, bhAiya vAvAyago varo hohii| saharisahiyayA hoUNa, sA vi vivAhamIhei // 82 // taMpi sunaMdA'NunAe, nAyanidvAsu niThuro kumaaro| pariNei paNAmai, sA vi bhattuNo jhatti pannattiM // 83 // sasurehiM caMdavegeNa, bhANuvegeNa egayA taNayA / saha sannAharahehiM, paTuviA kumarapAsaMmi // 84 // haricaMdacaMcuvegehiM tehiM kahiyaM imaM kumArassa / jaha vajjavegajaNao, jANiyaniyaputtapaMcattaM // 85 // niyabalasAmaggIe, Agacchai macchareNa maNivego / taM pahare jaNaehiM, teNa vayamettha paTTaviyA // 86 // tAyAvi iyANiM ceva, iMti pahupAyapajjuvAsAe / etyaMtare balANaM, nisuo iMtANa tUraravo // 8 // lahu ceva caMDavegoya, bhANuvego ya dovi raayaanno| kumarasamIvaM pattA, jhujjheuM asaNivegeNa // 88 // amarisavasao iMtassa, asaNivegassa gayaNamaggeNa / bahiriyanahaMtarAlo nisuo seNAe halabolo / / 89 // kumareNa gayaNamaggeNa, ceva gaMtUNa saMmuhaM tassa / sakhayaraparivAreNaM, pAraddho samaravAvAro // 90 // rahaseNa caMDavego ya, bhANuvego ya asaNivegeNa / saha paharaMtA pellittu, paDi| pahaM pAviyA dovi // 91 / / kumareNa samaM aMgaMgisaMgAre asaNivegabhUveNa / mukkaM mahoragatthaM, kumaro vArei garuDehiM // 92 // aggeyatthaM vAruNasattheNaM vitthareNa paDihaNei / nihaNei tAmasatthaM, khaNeNa kharakiraNasattheNa / / 93 // ukkhayakhaggo ego, chinno anno churIdharo vibhuo| sAhivva chinnasAho, tao kao so asaNivego // 94 // taNuNA to daMbholitthaMbheNa nisuMbhaNe kyaarNbho| kumareNa dhAvamANo, kao kabaMdho ya samayaMdho // 95 // 'rAyasirI nIsesA, saMkaMtA sAsaNaM kumAraMmi / alliyai kumarameyassa, khayaravaggo samaggo vi / / 96 / / eehiM caMDavegAiehiM, saha ei to sa veyaDDhe / nivaasaNivegagehe, annevi ThiyA saThANesu // 97 // suhatihimuhuttanakkhatta-jogalaggami kariya samavAyaM / vitthArayati khayarA, kheyararAyA'bhiseyaM se // 98 // aha sAhiya veyaDDho, suviyaDDho tattha kuNai cakitaM / laddhAvasareNa kayAi, caMDavegeNa vinnatto // 99 // pahu ! kahiyaM muNiNA aggimAliNA 1 khayara B DI POORDCRececoverekpecia // 74 // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 7 // sanatkumAracakrisandhiH majjha tujha dhUyANaM / pANiM saNaMkumAro, cakkI pIDissai sayassa / / 100 // tuha pANipIDaNANuggaheNa jammo imAsi sahalattaM / tA lahuu hou evaMti, vattio varavivAhamaho // 101 // veyaDDhajiNaharesuM, kaauunn'dvaahiyaaimhimaao| sAsaya-asAsaesuM, pekkhaNapUyApayArehiM // 2 // annatthavi titthe vitthareNa titthesarANa jttaao| kuvaMto so patto, egami sarovare ramme // 3 // abhirAme ArAme, jAva'cchai pecchaNacchaNucchAho / dUre bAlavayaMso, aNabbhavuTThi vva tA diTTho // 4 // harisabharanibbhareNaM, rannA hakkArio samIvaMmi / kayasavvaMgapaNAmo, aIva tuTo imaM puTTho // 5 // kahamiha mahiMdasIha ! Agaosi 'aimAyatAyabhAyANaM / bhaNa 'bhaNa taNukallANaM, sigyamavigdhaM ca dhammassa // 6 // AliMgiUNa uvavesiUNa pAyatiyaMmi paannpio| kayapaMcaMgapasAo, vinaviuM evamADhatto // 7 // kAraNa sAmikusalaM, ammApiyarANa na uNa hiyenn| turayA'vahAraduvvAradukkhaukkhaNiyasokkhANaM // 8 // disisu vidisAsu savvattha, pesiyA tuha gavesayA purisA / bahubhamio gayasenno, ahamavi ego kauvvego // 9 // girinagarAgarakaMtAra-pAravArAvagAiTThANesu / taM kattha kattha na mae, suThu gaviTTho na uNa divo // 110 // ettiya varisANate, saMpatte dukkayANa pajate / rayaNanihI roreNa va, tuma samiddho mae laddho // 11 // kumareNa vi vuttaMto, sumahaMto appaNo lahuM khio| sA kaDhiyakhIrakhaMDakkhevasamA tesimAsi dasA // 12 // aha veyaDDhe patto, pAlai raja sa sajjiyAvajaM / bhaNio mahiMdasIheNa, deva ! aidukkhiyA mAyA // 13 // aisavisAo tAo, tA vallijjau lahuMti to rAyA / maNimayavimANamAlAhiM calio aivisAlAhi // 14 // gayaNayale aigurukhayarariddhisaMbaMdhabaMdhuro patto / hatthiNauraMmi savvANa, vimyaM saMjaNemANo // 15 / / jaNaNijaNayANa nAgarajaNANa jAo tahA mhaannNdo| oyaviyaM bharaheNa va, bhArahakhettaMpi chakkhaMDaM // 16 // navanihiNo cakkAI, caudasa rayaNA ya tassa sNjaayaa| bArasavArisio, taha kao'bhiseo'khilanivehi // 17 // bharahaM pAlai chakkhaMDamaMDiyaM tikkhakkhypyaavo| sohammasabhAe kayAi, vAsavo surasamUhajuo // 18 // kArai soyAmaNinAma nADayaM avasaraMmi eyaMmi / IsANAo 1 ayi mAi D / 2 varata: / / 3 pANamio 22ecemeroeindeioeeroeerpe // 7 // Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH sanatkumAracakrisandhiH titi surA saMbhavisya lAe // 24 // babhaNaya tpaasmo| sirapUNaNa kunntaa|| 27 // bhaNiyaM nive pekkhemorAta pariktiyANamamhANa saMgama-amaro patto harisamIve // 19 // niyateeNaM taraNivva, avaradevANa tArayANaM va / paribhavamANo teyANi, to surA sakkamAhaMsu // 120 // pahu ! keNa heuNA savvauThavaNaM vapuri teyameyassa / harirAha phalaM eyaM, AyaMbilavaddhamANassa // 21 // surarUveNamimeNaM, camakkao tAva tumha paDihAi / na niyaha taM jAva'javi, cakissa saNaMkumArassa // 22 // aha vijayavijayaMtA asaddahaMtA imaM duve devA / maMtiti surA saMbhavirUvaM maNuyassa kaha ghaDai // 23 // ahavA-jaM jaha taM taha jaMtayANamamhANa juttamapapahuttaM / aliyaMpi saccavitANa, hoi sAmittaNaM loe // 24 // baMbhaNaruvaM kAUNa, te surA taM parikkhi pttaa| hatthiNapuraMmi patthivamuvaTiyA ciMtayaMtevaM // 25 // aithevameva bhaNiya, sakkegaM tamahiyaM tu pekkhemo| siradhUNaNaM kuNaMtA, niveNa puTThA payaMpaMti // 26 // amarabbhahiyaM rUvaM, tuha nisuNatA savimhayA amhe / desaMtarAu dUrAu, AgayA raMjiyA hiyae // 27 // bhaNiyaM niveNa | bho bhadda ! bhaddaNIgaMdhatelapatthAve / bhiTTA tubbhehiM kayA, khaNaM paDikkhiya nirakkheha // 28 / / iya te visajjiyA majjaNAi majjai visesao ckkii| kuNai kusumaMsuehi, caMgaM savvaMgasiMgAraM // 29 // hakkArAvei die, puNovi kyruuvgvvsvvsso| te vi vibhAveUNaM, jAyA aisAmalacchAyA // 130 // bhaNiyaM camakkieNaM, cakkahareNaM kimerisA tubbhe / jAyA kaheha kiM kAraNaMti to te paryapaMti // 31 // kayaabbhaMge caMge, caMgataM Asi jArisaM tumha / ahuNA na tArisaM, khasiyameva siMgAriyassAvi // 32 // bahuvihiyA hI vAhI, saMkaMtA saMti tuha sarIraMmi / te khavayaMti viyakkhaNa ! paikkhaNaM khalu tahA rUvaM // 33 // bhaNai sa kaha jANijjai, kiM tubbhe vijayaM viyANeha / ahavA nimittasAmatthamatthi aisutthiyaM kiMpi // 34 // kiM vA ohinnANeNa, muNiyamiya pucchirassa cakkissa / paricalirakuMDalAharaNadhAriNo te surA jAyA // 35 // jati jahA harivayaNamacchareNaM vayaM ihaM pattA / tA dhannosi mahAyasa ! sa hari vi baMdivya te jAo // 36 // vaTTei rUvajovvaNateyAi narANa majjhima vayaM jA / teNa paraM parihAyai, paikkhaNaM lesadeseNa // 37 // tuha accherameyaM, je khaNametteNamiya vipariNAmo / vAhivasAo eyANurUvametto kuNijjAsu | // 38 // iya bhaNiUNaM pattesu, tesu sagaMmi cakkATTI vi / niyai niyaaMgacaMgimamavaciyamuvalakkhae sakkhaM // 39 // " ettiyamittaNa tu bhehi kayA ahe| desaMta kusumaMsa peraezzredereroecomewwein // 76 // pattesu, tesu sAmi cakATI va khametteNamiya vipariNAmo / vAmAjhama vayaM jaa| teNa paraM pAra Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttiH // 77 // vi tArateyarUvAi jAi jai nAsaM / to divasamAsavAsehiM, kiMpi hohI na yANemo // 140 // kiM kiM na kathaM kalusaM, kAyasseyassa kAraNeNa mae | tassAvi dasA esA, tA sajjo kijjau sakajjaM // 41 // sudiDha sarIreNaM, kassa kassa kajjAI sajjiyAI na me / abalo niyakajjesu vi, kaha pikkhissaM parasuhAI // 42 // sukayaM sukayaM jaM Asi, saMparyaM taM gayaM navaM kuNimo | kaha abalaMgo rogehiM, sAhayissAmi paraloyaM // 43 // bhoge bhottumasatto, anne bhuMjatae niyacchaMto / IsA duhaM vahissaM, suhAya ahuNA caissaM te // 44 // " kiMca--" AsthAnI prathamA maloccayamayaH kukSiH striyaH kutsito, visrairvRddhiranukSaNaM malarasaiH syandaH sadA tanmayaH / saMskAraH prativAsaraM yadi jalasnehAdibhirnAyate, kA'vasthA vapuSastadApi nidhane'pyetasya kIdRgdazA // 45 // tataH- " kappadumaM taNeNa va, kANakavar3eNa kAmadheNuM v| ciMtAmaNimuvaleNa va, kAraNa kiNAmi dhammadhaNa // 46 // iya niyapaTTe puttaM, Thavittu kayaariha - saMghasammANo / acchinnacakkilacchIviccha char3iya taNaM va // 47 // siriviNayaMdharasUrINamaMti ajjiNe pavvajjaM / sammaM sikkhiya akkhaliyacokkhasikkho mahiyamokkho // 48 // rayaNaramaNInihANA nayaranaranAhapamuhamaNulaggaM / jA chammAse bhamiyaM kharNapi khittaM na cakkhupi // 49 // chaTThassaMte pAraha, cINakUreNa chagalachAsIe / puNa chaTThAitavArNa, pAraNayaM kuNai cINAI // 150 // eeNa tavokammeNa, pAraNeNaM ca aiciraM kAlaM / payapANeNaM phaNiNo vva vAhiNo dUsahA jAyA // 51 // tivveNa tavokammeNa, tassa AmosahAiladdhIo / jAyA tahAvi vAhIpaDiyAraM kuNai na kayAi // 52 // jANai jaha puvvakaDANa dukkaDANaM aveiyANa sayaM / mokkho na hoi veei, veyaNaM teNa tANa sayA // 53 // kaMDU abhattasaddhA, tibbA viyA ya acchi kuchI / sAsaM khAsaM ca jaraM ahiyAsai sattavAsasae // 54 // hariNA puNavi pasaMsA, kayA kayAvi hu - kumArassa / sakeNa vi sakijjai, na mae khobhiumimo'varasaM // 55 // tiyasA tezciya to sattamuttamaM tassa taM parikkhiDaM / sanatkumAra| cakrisandhiH 11 199 11 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | sanatkumAracakrisandhiH | pattA osahikothalikhaMdhA varavijaveseNa // 56 // selassegassa tale, saNaMkumAro mahA(guNI) muNI tehiM / daDhakayakAussago, upadezamAlA sahasA divo thirapaiTTho / / 57 // vihuyaviDavaggasaMgo, varasaralAsoya-abhayacitto jo / avarovva akkhamAlo va sohio sovizeSavRttiHNI hae acalo / / 58 // nAsamgalaggadiTThI, sa sahai ussamganippakaMpataNU / dhammaniveNaM arimohavijayakhabho vva nikkhaNiuM // 59 // ghosaMti te tayaMtiyavattI jrsuulsaaskhaasaaii| vAhio savaravijA vayaM 'khaNeNeva avaNemo // 160 // pAriya kAussaggo | // 78 // bhaNai muNI vvabhAvavAhIsu / paDiyAraM kassa kuNeha davvavAhI mahavi sajjhA // 61 // niTThovaNeNamaMgulImAliMpiya dasae jhalahalaMtiM / vAhIo osahANi ya duvevi dehami dhAremi / / 62 // na karemi paDiyAraM sayameva sadukkaDaM khavemitti / annANIhiM jI-. ehiM sudukkaro jaM khao tesiM // 63 // aTTha puNa bhAvavAhI aTThAvannaM sayaM tu tabbheyA / tesiM puNa paDiyAraM karemi kiriyAhiM ghorehiM / / 64 // ahiyanivArya ummaggalaMghaNaM sai arogapayapANaM / kiriyAyattaM cittaM karemi parameTThi jAva la(bha)yaM // 65 // asaNaM kaDuya kasAyANamAyaremI siNehaparihAraM / dakkhAo sakarAo rAmAo vi ya pariharAmi / / 66 // jai iha vAhiviNAse, tumhaM sAmatthamatthi tA bhaNaha / taM ceva jeNa kuNimo, bhaNaMti te payaDiyappANo / / 67 // tiyasA te ceva vayaM je AyA AmayA''game tujjha / kayamideNa pasaMsaM, asaddahaMtA puNo pattA // 68 // taha sattaparikkhAe, ke amhe tahavi AgayA mUDhA / meruM paharatANaM, daMtA daMtINa bhajaMti / / 69 // tuha guNagaNaM guNito, puraMdaro suMdaro saevikko / tuha dasaNeNa saMpai, jAyA amhe vi sukayatthA // 17 // jaya nivvANamahApurapahaniccappahiya, ! jaya asArisaMsAracArikayaappahiya ! / .. cakilacchivicchaDmaDuchaDDiujuvaI, tiva jhuraMtau acchai ajji(ja)u so asai // 71 // 12 AkhaMDali suramaMDali miliyai akkhaliya, agaNiyaguruguNagaNapasaMsa tuha sAmi kiya / tahavi dharasi maNAguvi mANasi ukkarisu, kiMtu hosi mayapavvayapADaNi pavi sarisu // 72 / / careercreereaeraaeerozeerameerce PORomeonezermaCamerecareove Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH anuttarasurANAmapi asthiratvam // 79 // RecommeICODEEPce DOOD Amosahi-vipposahi-khelosahi pamuha, laddhisamiddhipasiddhiyasiddhiyaasthihiM tuha / tahavi vAhi ahiyAsahi sAmi ! samAhivara, tiNi kumAra jogIsaru maharisi tuhu~ ji para // 73 // tuha rUvahiM paDichaMdau asthi na bhuvaNi jiva, aisamagga niravagaha veragahai tiva / tA maha maharisi saharisu eva pasAu kari, khamahi khamahi avaraddhauM jaM annANabhari // 74 / / iya kayathuvi to deva dovi paNamevi paya, paramapamoyapulayaMciya niya niyaThANi gaya / sAmi saNaMkumAra so dhAriya dhammadhuru, kappi saNaMkumAri upannu mahiDDhisuru pavaru // 175 // iti saNaMkumAra cakkIkahA sammattA / etatkathAnakAnusAreNa gAthArthaH sugamaH // 28 // kSaNamAtreNa dehasya parihANiM pratipAdya zeSasyApi sarvasya tAmAha jai tA lavasattamasurA vimANavAsIvi parivaDaMti suraa| ciMtijjataM sesaM, saMsAre sAsayaM kayaraM // 29 // 'lavaH' kAlavizeSo'tra prakrame punaH sugatiyogyaprakRtibandhaprastAvaH procyate / lavaH saptamo yeSAM suravimAnAnAM tAni lavasasamasuravimAnAni-anuttarasurotpattisthAnAni tadvAsino'nuttarasurA eva / kila ko'pi jIvo bhAvanAvizeSAt krameNa vizuddhyan prathamalave 1 sumAnuSatvayogyAH satkarmaprakRtirbadhnAti / tato 2 vyantarANAM yogyAstataH krameNa 3 jyotiSkANAM 4 bhavanavAsinAM 5 vaimAnikAnAM 6-7 praiveyakavartinAmanuttaravAsinAM ca devAnAM yogyAH karoti / evaM ca saptamo lavo'nuttarasurotpattiyogyo bhavati / tato yadi | tAvadanuttaravimAnavAsinastrayastriMzatsAgaropamAyuSo'pi vijayavejayantAdidevAH svasthitikSayAtpracyavante tadAnImanyatkataradvastu saMsAre zAzvatam jIvAnAM sAMsArikasukhotpattisthAnaM ?, na kiMcinnityamastIti bhaavH| zrIsiddhavRttAvatrAparo'thoM vyAkhyAto'sti sa tata evAvaseyaH // 29 // sAmprataM puNyAnubandhinaH pApAnubandhinazca puNyasya paramArthato duHkkharUpatAmAha- / Accccccompoopeace Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahmadattacakrisandhiH kaha taM bhannai sokkhaM, sucireNavi jassa dukkhamalliyai / jaM ca maraNAvasANe, bhavasaMsArANubaMdhi ca // 30 // upadezamAlA-0 uvaesasahassehiM vi, bohijato na bujjhai koi / jaha baMbhadattarAyA, udAinivamArao ceva // 31 // vizeSavRttiH "kaha taM" gAhA / prathamADhe puNyAnubandhinaH puNyasyAnuttaradevA udAharaNam / parAddhe tu pApAnubandhinastasya subhaumabrahmadattAdayaH / bhave-caturgatirUpe saMsaraNaparyaTanamanubadhnAtItyevaMzIlasAMsArikasukham // 30 // asya ca dukkharUpatA muhurupadizyamAnAmapi gurukarmA kazcinna budhyate ityAha-" uvaesa" gAhA / etadarthaH kathAdvayAdevAvaseyastaccedaM krameNa____ sAkeyapure caMdAvayaMsaputto ahesi munnicNdo| rAyA sAgaracaMdeNa, dikkhio sikkhio ya sayaM // 1 // thiraparamatyo sattho IN gIyattho saha gurUhi vihrNto| bhikkhaTAe paviTTho bhaTTho magge sa satthAo // 2 // taNhAchuhAkilaMto, paDijAgario ya annapANehiM / cauhi varagovAlehiM bohiyA te jaI jAyA // 3 // cauro vi caurabuddhI, tavacaraNaM duccaraM careUNa / jAyA tiyasA so kusumauggamo sukayasAhissa // 4 // donni dugaMchAlaMchaNa, vicchAyAchaNasasi vva pavvajja / akariMsu tesu caviuM ca teNa saMDillavippassa // 5 // jamaleNa jasamaIe, jAyA dAsIe te dasannapure / parapIIe paropparapaDibaddhA jovvarNa pattA // 6 // kaiyAvi tANamego, khittadharittIe suhapasuttANa / vaDakoTarAu Dakko, uvasappiyakAlasappeNa // 7 // avarovi tannirikkhaNaparAyaNo teNa ceva lahu ddko| avihiyapaDiyArA dovi jhatti paMcattamaNupattA // 8 // hariNIe jamalajAyA kAliMjarapavvae pakIlaMtA / saha ceva hayA vAheNa egabANeNa kAlagayA // 9 // mayagaMgAe egAe rAyahaMsIe saha suyA jAyA / saMjamiya egapAseNa pAsIeNaM yA dovi | | // 10 // vANArasIe jAyA saha taNayA dovi bhUyadinnassa / mAyaMgasAmiNo poDhapIiNo cittasaMbhUyA // 11 // AsI kAsIe tayA saMkho nissaMkhaguNagaNo nivaI / kusalo kalAsu tassa vi sacivo namui tti nAmeNa / / 12 / / rAyapasAo loyAvagAriNo tassa Asi dosa kae / maraNAya mahurimA hoi kiM na kiMpAgapAgassa // 13 // aMteuraMmi cu(tha)ko, niveNa so pANabhUyadinnassa / 10 tApacchannasiraccheyAya appio jasa voccajae // 14 // COemezeroeDeolocee | // 80 // Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahmadattacakripUrvabhavAH loke zokamu(ju)Si kSaNe gataguNe zreyaHpathe sadvyathe, krAnte brahmaNi marmaNi sthitamatau saMkrandane krandane / upadezamAlA tUSNIM puSNAti pUSNipakSmaladRzaM cedrAvaNo no haret , tatkiM tatpRthukaNThapIThaluThanAdvizvotsavaH syAdayam // 15 // vizeSavRttiH bhaNio teNA'macco maccumuhAo tumaM vimoemi| jai maha putte pADhesi bADhamiha gUDhagehagao // 16 // // 81 // | paDivannaM vippeNevi teNeyaM harisanibbhareNaMgeNa / kimakajaMpi na kajjai pANapivAsAe pANIhiM // 17 // avikalakalAkalAvaM sikkhavayaMto viyakkhaNe taNae / pANamsa tassa pANappiyAe coriyarae ramai // 18 // annu pANupANahaghari kijjai, tasu ji bhaja pacchanna ramijai / cariu eu sottiyaha visiTThaha, nahu akajju guNavaMtaha bhagRha // 19 // iya avagayavuttaMto paMcattaM pAvitraM tamIhai so| iha sahai pAradAriyaparAhavaM ko sadAresu // 20 / / tatto avagayatattehiM tehiM puttehiM caMpio pAo / nissAriUNa | mukko namuI hathiNapuraM patto // 21 // uvayArassuvayAro jo so vANijamiha na koi gunno| taM jIravaMti je uNa, tANa mahaN gINa kiM bhaNimo // 22 // sacivo kao kayAI, saNaMkumAreNa cakkiNA tattha / maNihANe ThAvijjai, kAo vi aNAyatattehiM | // 23 // aha visamabANabhUvAlavijayajattAe sArayaM samayaM / aitAraM tArunnaM te pattA cittasaMbhUyA // 24 // siMgAradikkhadakkhe deve daDDaMmi taMmi giriseNa / sAmariseNaM vihiNA va vammahA nimmiyA dovi // 25 // kinnarakaMThA kuMThA nArayavINA vi hoi apavINA / sasuheNa tesu gAyataesu kannANa pAraNayaM // 26 / / soUNa tANa saratANamucchaNAchAyasaMgayaM geyaM / manne 'dinAsi tayA kalakaMThINaM muhe muddA // 27 / / aha vilasei vasaMto, pautthavaiyANa sosiyvsNto| aviuttANa vasaMto, jAyaM jaNahiyayamavasaMto // 28 // sasaharasiyAyavatto, mlyaanilcaarucaamrmgaaho| kusumasarasennanAho, vasaMtarAo jae jayai // 29 // nahavADIe tAraya-kusumAe kaammaalienneso| saMsAlijjai siMgArasArakaMdo aho caMdo // 30 // mahusamayaMmi pavAsaM, mANaM vA mA vinAsi tayA kalakaMThIhi / 2 saMbhAlijjai BI Dodeocoeacococcore cope Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 82 // kuNeDa kovi jae / iya mayaNo koilakalaraveNa dAvei DaMgurayaM // 31 // taMmi ya ThANe ThANe amaMdaANaMdakaMdaliyahiyayA / miliUNa maMDalehiM paurA varacazcariM diti // 32 // mAyaMgadAragANavi viNiggao cArucaccaripavaMco / sumahusareNa hariNa vva AgayA nAyarA savve // 33 // bhaggAu caJcarIo tesiM IsAluehiM kehiM pi / kahiyaM puhaIvaiNo imehiM viTTAliyA nayarI // 34 // nayarIpaveso tesi paDisiddho rAyasAsaNeNa tao / tahavi purIe pavese atucchavaMchAe acchaMti / / 35 / / aha sarao saMpatto jAyaM kannAgautti jaNavAyaM / avaNeuM va tulAe caDai ravI tihuyaNasamakkhaM || 36 || khalamANavANiyAo ratuppalaaruNaloyaNAlIo / payaDiyapuliNatiyaMbA jAyA saraeNa sariyAo // 37 // pasariyapAusa pANiyaninbharavubbhaMta anbhadhUlIo / nahayalamahIe caMdo nihANakalaso vva ucchalio // 38 // uvahiyamuNAladaMDA, pyddiybhuvisyniccsNcaaraa| siyataNuruhA ya rehaMti rAyahaMsA mahalavva // 39 // iya sArayaMmi samae saMjAe komuImahe ramme / donni vi mAyaMgA taralataruttAlacittehiM // 40 // puri majjhami paviTThA avaguMThiya su savvaaMgAI | coruvva channa channaM pecchaMtI pecchaNAichaNo // 41 // nAgarageyaM soUNa suMdaraM tebi gAiuM laggA / 'kolhuya sadullAseNa kolhayA kinna koti // 42 // mahurasarahariyahiyayA tathaitiyaM iMti nAyarA biMti / imiNA sareNa kimime na huti te caiva caMDAlA || 43 || naravainarehiM vayaNAvaguMThaNaM pheDiUNa vinnAyA / daDhamuTThilejaTThIhiM niTTurAhiM haNijjaMtA // 44 // kaMThanibiTTappANA pattA kaha kahavi dhAviUNa bahiM / aisayavirattacittA egate ciMtayaMtevaM // 45 // hayamamhakalAko salasohagganisagacaMgamA iyaM / jAIe dUsiyaM pAyasaM va hAlAhalachaDAe / / 46 / / aviralakalAkalAvo kusalAya bhavissai so paDhio / maraNAya alaM jAo amhaM dujjAidoseNa // 47 // " kAlindyA dalitendranIlaza kalazyAmAmbhaso'ntarjale, magnasyAJjanapuJjamecakanibhasyAheH kuto'nveSaNam | tArAbhAH phaNacakrabAlamaNayo na syuryadi dyotino yerevonnatimApnuvanti guNinastaireva yAntyApadam // 48 / / " 1. koSTukaH = zRgAlaH / brahmadattacakripUrvabhavAH // 82 // Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH brahmadattacakri| pUrvabhavAH Nbe // 83 // aepdea o jutto| bhigupaDAsI so| ahaha ajuttamajutta' bhaNiyaM bho ke tubhe, kamaavagayatAvA jAyA dujjAisieNaM tA imiNA jammuNA vi pajjataM / iya ciMtiya te caliyA uDDhamuhA kahiM vi maraNAya / / 49 // hacchaM gacchatehiM siharI nirikkhao kovi / paDaNAya caDatehiM ca tattha ego mahAsAhU // 50 // vAghAriya pANijugo suhamANa pANutaNuparihA phNdo| nAsAnividvadiTThI siyajhANaM jhAyamANo ya ||51shaa tamamayanimmiyajharahara-jharaMtanijharaNamiva nirikkhatA / avagayatAvA jAyA AyA abhivaMdiuM purao // 52 // paNamiya mahInividvA, muNiNA ussAriUNamussagaM / bhaNiyaM bho ke tubbhe, kimatthametthAgayAo dumo // 53 // tA vutto vuttato nio tao jaMpae tavassI so| ahaha ajuttamajuttaM jamappaNo ghAyagA hoha // 54 // jAi kalaMko dukkamma-nimmio takkhao tao jutto| bhigupaDaNe piMDocciya paDei na jhaDei dukkAmaM // 55 // niyadukyakkhayahA tA pavvajja pavvajiuM sjo| ahigayasuyatthaparamatthavittharA tavaha tivvatavaM // 56 // emAi desaNA vAsaNAe aMgIkuNaMti te dikkhaM / dei sa tesipi mahAmuNINa maggo navo koi / / 57|| lahu ahigayasuttatthA gIyatthA te khaviMti appANaM / chaTumadasamaduvAlasAi tavakammuNA karma // 58 / / puranagarAivihArakameNa hathiNauraMmi saMpattA / saMbhUyamuNI mAsassa pAraNAe purassaMto / / 59 // goyaracariyAe ucca-nIyagehaMgaNesu hiMDato / dhavalaharagavakkhagaeNaM namuimaMtiNA teNa divo ya // 60 // paJcabhijANeUNaM, niyaniMdiyakammakahaNasaMkAe / sa nayaranissAraNakAraNeNa tADAvae tamalaM // 61 / / "uvaciNiya cittasaMkA vaMkA dukkammakAriNo nicca / kayasukayA savvatthavi nIsaMkA ceva viyaraMti // 62 // " aha avihiyAvarAhassa tassa pahayassa leThThajaTThIhiM / ullasai teulesA, dhUmeNaMdhAriyaM gayaNaM // 63 // aisurahisIyalAo sunimmalAo vi caMdaNAhiM lahuM / ucchalai kiM na jalaNo sughaNaM ghaMsijjamANAo // 64 // navajalaehiM va channaM uddharauyadhUmapaDalehiM / nahamaMDalamAloiya AyA bhIyA purapahANA / / 65 // cakkI vi samAgaMtUNa jhatti paNao parasu binnavai / jai mahA-1 risI vi kuppaMti tA jalaM kiM na pajjalai? // 66 // " hiyae muNINa kovo, na hoi aha hoi ciTThae na ciraM / jai kahavi ciraM ciTThijjai, tahavi nivvaDai na phalehiM // 67 // " iya cakkivi cittuccAraNAu agaNatayaMmi tayA / aNuvasamaMte patto, citto vuttaMtatattaviU / / 68 // pabhaNai mA kuru kovaM, dahissae esa paTTaNaM pacchA / paDhamaM tu tivvatavakammanimmiyaM sukayarAsi te Dececancernormone) Doorpor // 83 // Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 84 // // 69 // " jaM ajjiaM samI khallaehiM tavaniyamabaMbhavaiehiM / taM mAhu kohakallo, uliMcasu sAgapattehiM // 70 // " jai jalai jalau loe, kusatthapavaNAhao kasAyaggI / taM cojaM jaM jiNavayaNasalilasitto vi pajjalai / / 71 / / emAe desaNAsAraNIhiM uvasAmiUNa so niio| citteNa cittamahuro, kAUNaM bAhirujjANe / / 72 / / saMlAvo jAo tesimesa saMlehagullihiyadehA / amhe tibveNa taveNa caiva, jujjae aNasaNaM kAuM // 73 // annaha avassa mottavvakAyakajjeNa paragharamaDatA / kassai maccharaheU, pAyacha bhavisAmo || 74 / / muNikovakAraNaM jAva joyae tAva cakkiNo kahio / keNAvi namuimaMtI muhuM muhu nimbhacchio hacchaM // 75 // " na hu je jANaMti jaI jANaMtA je na jAo pUiMti / avamANayaMti je vA, te pAvA tinni vi kameNa // 76 // | " savvaMgovaMgavigADha-baMdhabaddho karAvi nmuii| rAyapahAipahesuM niveNa nINAvio nayare // 77 // saMteuraparivAro saNakumAro mahAmuNisamave / patto pAe paNamiya saMjamiyaM daMsae namuI || 78 // niyaduccariyavivAgaM, pAvo pAveu esa iya bhaNiuM / nivvisao ANatto, muNihiM moyAvio saMto / / 79 / / " ahamA na ceva kuvvaMti, majjhimA iha kuNaMti uvayariyA / virayaMti uttamA uNa, kayAvayArevi ubayAraM / / 80 / / aMteuraMpi paNamai, pAe pAovavesiNaM tesiM / thIrayaNakuMtalAlIsukomalA lulai pAe // 81 // saMbhUyajaI jAo tapphAsavasAo sAhilAsamaNo / phAseNa ceva mArai kaMdappo tayaviso sappo // 82 // saha naravaiNA tIe gacchaMtI kuNei sa niyANaM / tava vihavAu imAo maha hojjA erisI bhajjA // 83 // suNiyaM kAmaduhAe ciMtArayaNeNa kakkaraM kii / jaha kovi kappataruNA, taNaM tahA kayamimeNAvi ||84|| citteNa vajjarijjai, jai nAma niyANamerisaMpi kayaM / micchAmi dukkaDaM tahavi desu laggesu magaMmi // 85 // punnANubaMdhipunnaM, tae kayaM Asi dussahatavehiM / taM ciya ahuNA asuhANubaMdhijAyaM niyANAo / / 86 / / iya gurutaratavakoDI caDio kiM jAsi vaccha ! micchattaM / garuyapayADa paDato, pAvai savvaMgabhaMgaMpi // 87 // jiNavayaNA'mayapANaM, visayavisAvesavesasaviNAsi / supasiddhaM taMpi niyANakAraNaM tujjha kiM kuNimo // 88 // vAraMvAraM vArijamANamoho vi evamesa muNi / na niyANaM vajjai mayaNaveriNA pAvio ucche // 89 // kayaaNasaNanivvAhA sohamme dovi devalo brahmadattacakripUrvabhavAH // 84 // Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH brahmadatta| cakrisandhiH RemenORRECORDCORRECORDC | gami / jAyA tiyasA caviUNa cittatiyaso purimatAle // 90 // jAo putto inbhassa, so vi saMbhUyasuravaro caviuM / kaMpille baMbhapiyA-culaNIe kukkhimoinno // 91 // gayavasahAicauddasasumiNehiM sUio suo jAo / aitAratArateo, puvvadisAe vva diNanAho // 92 // vitthArei savvattha patthivo puramahUsavaM paramaM / nAmaM ca baMbhadatto tti tassa dAvai suhamuhutte // 93 // uvacayamacai deheNa, taha sunimmalakalAkalAveNa / niruvamanayaNANaMdo caMdo viva seyapakkhaMmi / / 94 // sai appiyasabbhAvA mittA cattAri tassa baMbhassa / caurANaNassa sannayaNAhAvayaNAviva ahesi // 95 // vANArasIe kaDao kaNerudatto pahU gayaurassa / dIho ya kosalAe caMpAe pupphacUlanivo // 96 // niravajjarajjaciMtA-dhuraMdharo taha dhaNUmahA'macco / putto tassa varadhaNU dhaNiyaM kalio piuguNehiM // 97 // te paMcavi rAyANo baMbhAiyA parUDhapaNayavasA / virahamaNicchamANA paropparaM evamabhaNiMsu // 98 // patteya, patteyaM paMcasu rajasu varisamekkekaM / niyaniyaparivArajuyA jugavaM ciya saMvasAmotti // 99 // katthai samaye kaDagAiesu pattesu baMbhanivapAse / baMbhassa sirorogo jAo dAviyasuyaNasogo // 10 // paDiyAresu kaesu vi, aniyattaM taMmi taMmi mukkaaso| ucchaMge kaDagAINamappae baMbhadattasuyaM // 101 // jaha sayalakalAkusalo paaviyniisesrjpbbhaaro| jAyai suo mameso taha kAyavvaM tti te bhaNiyA // 2 // jao-"pamuhataNuIo aniyattaNAu vaccaMti vitthrNtiio| suyaNANaM mittIo jahA naINa va pavittIo // 3 // " "niddhamahurAu pugvi majjhavi cittAu aMtalukkhAu / khalamittIo bhoyaNavittIo viva dhaNaDDhANaM // 4 // " tatto kameNa patte paraloyapahaMmi baMbhanaranAhe / mayakajjesu kaesuM savvesu vi jaNapasiddhesu // 5 // te rajjakajasajjaM saMThAviya | tattha dIhanaranAhaM / kaDagAI tinni nivA niyaniyarajjesu saMpattA / / 6 // culaNIe dIhassa ya doNhavi kajjAi ciMtiyaMtANa / | sIlavaNadahaNapauNo jalaNo vva viyaMmio mayaNo // 7 // agaNiyakulamAlinnA culaNI caDulattaNeNa cittassa / durujjhiya jaNa Zerocinerapezocaceenpeezaeeee | // 85 // Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 86 // lajjA aNurattA dIpAvaMmi // 8 // suyaNehadasAsaMhArakAriNI sai sakajjalaggA ya / laddhappasarA dIvayasihi vva culaNI na kiM dahai // 9 // kuDilagaI savilAso visAlao bhogavaMsumAlinno / dIho vi dIhapaTTo, duTThaciTTho bhayaM dei // 110 // nAyaM nIsesamiNaM cariyaM culaNIe sIlabhaMgAI / dhaNuNA'macceNa vicitiyaM ca kusalaM na kumarassa // 11 // bhaNio ya varadhaNU teNa putta ! kumarassa appamatteNa / kajjA sarIrarakkhA jaNaNI no suMdarA jeNa // 12 // samae ya mAucariyaM jANAveyavvao tae savvaM / jeNa na pAvejja imo uvaddavaM keNai chaleNa ||13|| kumaro kAlakameNaM saMjAo pavarajovvaNAraMbho / uvaladdhe jaNaNIe carie sAmarisahaMkAro // 14 // jaNaNIjANaNaka koilakAyAiNo kayAskajje / ghettaM bhaNai sakovo mAe ! mAremi ahamee / / 15 / / anno vi kovi raje akajjasajjo haveja jo majjha / acvo niginhiyavyo niravekkhamaNeNa so savvo // 16 // evaM aNegavAre viNigintaM tahA pabhAsaMtaM / jANittu baMbhadattaM dIho culaNi samuhavai // 17 // nevaM pariNAmasuhaM jaM jaMpai tujjha esa kira putto / sA bhai bAlabhAvo ettha'varajjhai na sabbhAvo // 18 // dIho bhaNei muddhe ! ArUDho jovvaNaM imo'vassaM / majjha ya tujjha ya maraNAya hohihI annA neyaM // 19 // tA mArijjau eso keNA'vi alakkhieNuvAeNa / mai sAhINe suMdari ! suesa kiM hoi dAriddaM / / 120 / / rairAgaparavasAe ihaparabhavakajjabajjhacittAe / paDivannaM culaNIe dhiratthu itthINa cariyAI // 21 // saMke culaNI sAsAryANi tti jA gUDhamaMtamAdAya / dAUNa bali puttaM hI pavisai dIhasamavAe / / 22 / / kovidurIho dIho kAo Ao kuo vi tassa kae / sasuo bhAvicakkI mArijjai thIkahAe alaM || 23 || variyA ya tehiM tatto tassa kae kA'vi nivasuyA egaa| pauNIkayaM ca savvaM vivAhapAuggamuvagaraNaM / / 24 / / thaMbhasayasanniviSTuM aigUDhapavesaniggamaduvAraM / kArAviyaM jauharaM vAsanimittaM kumArassa ||25|| nAo esa va dhaNuNA to rajjakajjasajjeNa / bhaNio sa dIharAyA esa o varadhaNU majjha || 26 || saMpattajovvaNabharo nivvAhasaho ya rajjakajjANaM / vaNagamaNA'vasaro me aNumannasu jAmi teNa tahiM // 27 // to kaiyaveNa bhaNio dIheNa amaca ! eya nayaraThio / dANAiNA pahANaM karesu paraloga'NudvANaM // 28 // paDivajjiUNa eyaM puraparisarasuranaIe tIraMmi / kArAviyA visAlA brahmadatta cakrisandhiH jisADI // 86 // Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahmadatta upadezamAlAvizeSavRttiH cakrisandhiH remeterocraelaerpeecTeceae egA dhaNuNA pavA pavarA // 29 // parivAyagANa taha bhicchugANa nANAvihANa pahiyANa / bhaddagaiMdo vva tahiM dANaM dAuM payaTTo so // 130 // sammANadANagahiehiM appaNo nivvisesapurisehiM / caugAuyaM suraMga kArAvai jAva jaugehaM // 31 // evaM Thiyami naravaikannA sA niyypriyrsmeyaa| vivAhatthaM pattA kaMpille UsiyapaDAe // 32 // vittaM pANiggahaNaM vAsanimittaM tao ya rayaNIe / varadhaNu bahusameo pavesio jauharaM kumaro // 33 // jAmajugaMmi aigae nisAe pajjAliyaM ca taM bhavaNaM / jAo ya kalayalaravo aibhImo savvao tassa // 34 // pakkhubhiya jalanihinihaM kumareNA''yanniUNa hlbolN| Apucchio varadhaNU kimakAMDe DamarameyaMti / / 35 / / kumara ! tuhA'Natthakae eso vIvAhavaiyaro riio| esA na rAyakannA annacciya kAi tassarisI // 36 // tA tIe maMdapaNao kumaro jaMpei kimiha kAyavvaM / to bhaNiyaM varadhaNuNA panhipahAraM ihaM(da) desu // 37 // dinnaMmi taMmi pattaM suraMgadAraM viNiggayA teNa / donni vi gaMgAtIre 'pavApaesaMmi saMpattA / / 38 // puvvaM ciya dhaNuNA ThAviyaMmi jAccaturaMgajuyalaMmi / takkhaNamArUDhA te pannAsaM joyaNANi gayA // 39 // aidIharapahakhaeNa kheiyA jhatti nivaDiyA turyaa| pAehiM ceva gaMtuM laggA pattA tao gAmaM // 140 // goTThAbhihANamegaM kumareNaM varadhaNu tao bhnnio| jaha bAhae chuhA me parisaMto taha daDhaM jAo // 41 // to gAmabahiM taM ThAviUNamabhitare paviTTho so| ghettUNa nAviyaM AgaeNa muMDAviUNa siraM // 42 // asuhumakasAyavAse nivAsio paTTaeNa baddho ya / cauraMguNeNa vacche sirivaccho lacchikulanilao // 43 // vesavivajjAsAo varadhaNuNA viya kao parAvatto / jai kavi dIharAyA jANijjA haNeja no amhe // 44 // iya saMbhamaM vahatA tappaDiyAraparAyaNamaNA ya / gAmaMto saMpattA egAo mANagihAo // 45 // niggamma dAsaceDeNA''bhAsiyA bhuMjaheha gehaMmi / bhuttA tattha nivociya nIIe tadavasANami / / 46 / / egA pahANamahilA kumarassa siraMmi akkhae khiviuM / pabhaNai baMdhumaie dhUyAe hosu vaccha ! varo // 47 // accaMtaM niyagovaNapareNa bhaNiyaM amaccaputteNa / aje ! khijjasi kiM mukkhabaDuyakajaNa kimimiNA // 48 // upphullaloyaNeNaM bha 1 pavAhamaggammi DI 2 niggAsa DI 3 mIei D / 4 ala* B DI CeROERCIRCanceremone // 87 // Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Dome upadezamAlAvizeSavRttiH sa na paropparaM nibbharo neho // gaMtavvamatthi te duure| // 88 // bhaNai // 54 // nisuA NiyaM gharasAmiNA suNasu sAmi ! / nemittieNa bhaNiyaM puvamimaM jo ghare ehI // 49 // paTucchAiavaccho mittajuo bhoyaNaM brahmadattakarissai ya / eyAe bAlAe varo sa hohI na saMdeho // 150 // tA tammi ceva divase pANiggahaNaM karei so kumro| aha lahu laggo tesiM paropparaM ninbharo neho // 51 // nIyA rayaNI sA teNa tIe saddhiM sakougamaNAe / ailajjAluttaNao savvaMga cakrisandhiH maNappiNaMtIe // 52 // bIyadiNe varadhaNuNA bhaNio gaMtavvamatthi te dUre / kahiuM baMdhumaIe sabbhAvaM nigayA dovi // 53 / / gAmaMtaraMmi dUre, pattA te dovi varadhuNU majjhe / pANIyA''NayaNakae, gao lahuM niggao bhaNai // 54 // nisuo jaNappavAo, mae jahA dIharAiNA maggA / savvevi baMbhadattassa gahaNaheuM niruddhatti // 55 // tA nAsijjau dUreNa magacAgaM karittu gacchaMti / jAtA mahADavIe paDiyAsi (?) tisA kumArassa // 56 // varavaDaheDhe ThAvittu varadhaNU taM gao salilaheuM / jAyaM diNAvasANaM na laddhamudagaM paraM eso // 57 // divo dIhabhaDehiM daDhaM ca hammaMtau sarosehiM / patto kumarAsanne kahiMci viraladumaMtariu / / 58 // kayasaMkeyaM kAuM kumArameso nisAe kahavi gao / tatto sa tivvavego palAyamANo suduttAraM / / 59 / / katAraM kAyaralogasogasaMpAyagaM gao jattha / hariNAriNo viyaMbhaMti, bhImaravabhariyagirikuharA // 160 // taNhAchuhAkilaMto taM aDavimaikkamittu taiyadiNe / pecchai tAvasamegaM tavasusiyataNuM pasannamaNaM // 61 // tadasaNametteNa vi saMjAyA tassa jIviyavvAsA / payapaNivAyapurassaramA''puTTho teNa so evaM // 62 // bhayavaM ! bhe katthAsamapayameeNaM tao kulavaissa / nIo samIvamAbhAsio ya sappaNayameeNa // 63 / / bahupaJcavAyameyaM ranaM sunnaM udaggagayagavayaM / tA kaha tuha AgamaNaM jAyaM saMpai mahAbhAga ! // 64 / / sabbhAvagambhameyaM, nAUNa jahaDio niygihss| kumareNaM vuttaMto, kahio savvovi kulavaiNo / 65 / / ai dUruggayapaNayaparavvaseNa bhaNio tao sa kulavaiNA / baMbhassa tujjha piuNo, culagabhAyA ahaM Asi // 66 // tA vaccha ! nio cciya esa Asamo nibbhayaM parivasAhi / muMcasu visA INI // 88 // yameyArisAI saMsAracariyAI // 67 / / sakulapuroga kaMtaM samuddamavajANiUNa he vaccha ! / lacchI tahA mayacchI nIyaM nIyayaramaNusaraha // 68|| DeeperceaeeeeeezmeiDeceaseere Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 89 // tathA - " samudrasyApatyaM prathitamahimA mudritabhuvaH, svasA prAleyAMzostrinayana ziro dhAma vasateH / murArAterdArAH sarasiruha kiMjalkanilayA, tathApi zroH strIvat prakRticapalA''liGgati khalAn ||69|| kiJca - vipadi dhairyamathAbhyudaye kSamA, sadasi vAkpaTutA yudhi vikramaH / yazasi cAbhiratirvyasanaM zrute, prakRtisiddhamidaM hi mahAtmanAm // 170 // " laddhAbhipAo kulavaissa so tattha acchiuM laggo / nizcito niyabhavaNivva kevalaM varadhaguM sarai // 71 // so kulavaNA dhaNuveyA''iyAo kalAo sayalAo / aNahijjiyapubbAo sammamahijjAvio kumaro // 72 // kaiyAi kaMdaphalajalagavesage tAvase aNusaraMto / rubhaMto kulavaiNA ko Uhalataralataracitto / / 73 / / so rannaparisarammI AloyaMto vaNAI rammAI | aMjaNagiriM va tuMga mAyaMgamaho paloi // 74 // varakaDao gurudaMto supayaDapAo visAlavaMso ya / jaM viMjhagirI kumarassa, daMsaNe jaMgamo jAo || 75 // so daTThUNa kumAraM sammuhamitaM sarosasigghagaI / calio'bhimuhaM paJcakkhameva najjai jamo bhImo // 76 // kumareNa koDaguttAlalAlasAsaMkavaMkacitteNa / pakkhittamuttarIyaM kAUNaM maMDalAgAraM ||77|| sammuhamimassa teNAvi takkhaNA ceva ghettumukkhittaM / suMDAdaMDeNa nahaMgaNaMmi jAo ya rosaMdho // 78 // taM ca niyamuttarIyaM gahiyaM dacchattaNeNa chaliUNa / kumareNa to akkhuddho vivihaM kIlAviuM laggo // 79 // suMDabhgabhAyaphaMsaNavaTTiyavegassa tassa vaNakariNo / aNumaggagAmiNo khaNamaha kumaro dhAvio purao // 180 // tatto kulAlacakaM va bhAmio jAsssamaM paraM patto / tatto thaMbhiya tasacAri mayajUhamaimahuraM // 81 // kumaro kAgaligIeNa gAiuM rAiuM ca jA laggo / nisuNai tAva kariMdo niSkaMdo 'taDuviyakanno / / 82 / / dasaNaggalamgapayapaMkaeNa pAmukasayalatAseNa / paTThipaese kumareNa se kao AsaNavilAso // 83 // paDipunnakougo aha saNiyaM saNiyaM samuttareUNa / laggo gaMtuM 1 tahu vigaya DI Kes brahmadattacakrisandhiH // 89 // Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH CHOIC brahmadattacakrisandhiH // 90 // paardvdhuumpaarsNgo| nihala kimetto | paDipahaparAyaNo mUDhadisicakko // 84 // tatto visaMThulagaI paribhamaMto naIe egAe / taddesaThiyapavvayakuharAo nIharaMtIe // 85|||N taDasaMThiyaM purANaM paDiyagiha khaMDabhittimitteNa / ubalakkhijaMtaM nagaramegamaha pAsai kumaro // 86 // taM pikkhiUNa saMjAyakouhallo nirikkhiuM lggo| jA taM tAva niyacchai vaMsakuDaMga mahAguvilaM // 87 // pAsaparimukkakheDagakhagaM to kougeNa taM kharagaM / vAhei vaMsayA''lIe tIe ccheyatthamAyarao / / 88 // paDiyaM vaMsakuDaMgaM taM jhatti tadaMtarAlabhAgaMmi / paDipunnacaMdamaMDalasarisaM taha vayaNatAmarasaM // 89 // ThUNa duduceTThiyameyaM vihiyaM mae jNmerisNgo| nihau akaya'varAhovi kovi puriso tti ciMtei // 190 // AloyaMteNa disaMtarAiM di, kabaMdhamuddhakarma / pAraddhadhUmapANaM vijjAsaMsAhaNapahANaM // 91 / / ahiyayaraM se adhiI jAyA hAhA kao mae vigyo / eyassa tA kimetto hojA me paDivihANaM ti // 92 / / iya jhuramANahiyao jA parisakkA nihAlae tAva / kANaNamajjhe uccaM dhavalaharaM UsiyapaDAyaM // 93 // tattha kameNA''rUDho, bhUmIe sattamIe pekkhei / egaM kamaladalacchi kannaM lAyannajalajalahiM // 94 // diNatAraehiM tIse dasaNanahA muhamamAvasA sasiNA / manne ghaDiyAI jeNa tANi dIsaMti tehiM viNA // 95 // kumaro vi tIe diTTho abbhuTTiyadinnamAsaNaM pacchA / puTThA sA teNa tumaM kA suMdari! ettha kiM vasasi ? // 96 // sajjhasarujjhatagalAe tIe parijaMpiaM mahAbhAga ! / garuo mavuttatto kahasu tumaM tAva to kahai // 97 // paMcAlasAmiNo suyaNu baMbharAyassa baMbhada. tto'haM / putto kajavasAo samAgao rannamajjhami / / 98 // tavvayaNANaMtarameva harisasalileNa pUriyacchipuDA / savvaMguggayaromaMcakaMcuaMciyasarIrA ya // 99 // oNayavayaNApurao tao ya sA tassa roviu lggaa| kArunnamahannavasannibheNa teNunnayaM kAuM // 200 / / vayaNasaroruhamAbhAsiyA ya mA ruyasu suyaNu ! kaluNasaraM / kahasu jahaTThiyameyassa roiyavvassa me heuM // 201 / / pariphusiya nayaNasalilA sA bhaNai ahaM kumAra ! tuha ceva / culaNIdevIe sahoyarassa khalu pupphacUlassa // 2 // naravaiNo dhUyA tujjha ceva dinnA paDikkhamANIe / maha vivAhassa diNaM jA jaMti diNA gharujjhANe // 3 // puliNaMmi dIhiyAe nANAkIlAhiM kIlamANI taa| vijjAharA'hameNaM keNAvi ihaM samANIyA // 4 // baMdhuvirahamgiDajhaMtamANasA ceva jAva ciTThAmi / tAva tumaM a // 90 // Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 91 // vitakkiya hirannavuTThIsamo sahasA || 5 || katto vi Agamo majha punnajogeNa jIviyavvAsA / saMpannA teNa puNo vRttAso kattha mahasattU || 6 || jeNa parikkhemi balaM tassA'haM bhAsiyaM tao tIe / dinnA meM vijjA saMkaritti teNaM paDhiyasiddhA ||7|| bhaNiyaM catujjha esA sumariyamettA bhavittu parivAre / sahiyAINaM kajjaM kAhI paDiNoyarakkhaM ca // 8 // sAhissai ya vaiyaraM majjha sayA sumariyA tae esA / nAmeNa naMdadumaMto, vikkhAo so ya bhuvaNaMmi // 9 // punnehiM samahiyAe, maha teyamasahamANao saMto / vijjAsiddhinimittaM maM mottumimaMmi pAsA / / 210 // bhagiNINa jANaNakae vijjaM jANAvaNi ca pesittA / vaMsakuDaMga ha saMpayaM so paviTTho tti / / 11 / / maM pariNehI sAhiyavijjo ajjaM ca siddhidivaso se / siTTaM kumareNa tao, jahA hao so mae ajja // 12 // harisasiyasarIrA sA bhAsai suTTha suTTu te vihiyaM / jaM tArisANa dunnayaparANa maraNaM ciya pahANaM // 13 // gaMdhavyavivAheNaM pariNIyA takkhaNaM paNayakhANI / tIe ya samaM sa Thio jA kAlaM kaMci tA nisuo // 14 // savaNANa rasAyaNasArasodaro suMdaro ya ullasiro / divvavilayANa saddo, puTThA sA teNa kimiyaMti / / 15 / / eAo tAo tuha ajjautta ! sattussa nadumaMtassa | bhagiNIu khaMDavisAhanAbhigAo surUvAo || 16 || tassa vivAhanimittaM ghettuM ubagaraNamAgayA thA thevamavakameha lahu eya ThANAo // 17 // jANAmi bhAvameyAsimatthi natthi tumaMmi aNurAo / jai hohI tA rattaM, paDAgamuvari pacalissaM || 18 || annaha paripaMDuramevamesa tIe viinnasaMkeo / thevAe velAe dhavalapaDAgaM paricalati // 19 // daTTuNamavakaMto tao paesAo giriniguMjaMmi / patto diTThe ca tahiM sarovaraM gayaNasuvisAlaM / / 220 || pahAo tattha jahicchAe cchinnapahalaggasavvasaMtAvo / agghAiya viyasiyakamalasaMDa asurahigaMdhabharo // 21 // tIruttinneNa paloiyA ya sarapacacchimuttare bhAge / navatArunnA unnayapaoharA kannagA egA / / 22 / / takkAlAsroviya cAvadaMDamukkehiM vammahasarehiM / sallijjaMtasarIro jAva paloei taM tAva / / 23 / / dhavalehiM sigehasamujjalehiM nayaNehiM taM paloyaMtI / caliyA tao paesA kumareNamimaM bhaNijjaMtI // 24 // " alasavalitaiH premArdrAdrirmuhurmukulIkRtaiH / kSaNamabhimukhairlajjAlole rnimeSaparAGmukhaiH || 25 || hRdayanihitabhAvA''kUtaM vamadbhirivekSaNaiH / brahmadattacakrisandhiH // 91 // Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 92 // CORDCORRCIRCTCKDeceCARDE kathaya sukRtI ko'yaM mugdhe ! tvayA'dya vilokyate // 26 // " tatto muhuttametteNa ceDiyA pesiyA imIe tahiM / pattA samappiyaM brahmadattavatthajulamaikomalamahagyaM // 27 // taMbolaM pupphANi ya, annapi sarIrasaMThiIjoga / bhaNiyaM ca tIe jA sA, saraperaMte tae divA 18|cakrisandhiH // 28 // saMtosadANameyaM tIe pahiyaM tuhaM tahA bhaNiyaM / mahasammuhaM halA vaNalaie ! eso mahAbhAgo // 29 // jaha maha piumaMtigihe Agacchai nicchaeNa taha kuNasu / tA eha tattha tubbhe nIo to maMtigehaMmi // 230 // mauliyakarakamalAe bhaNio maMtI ya tIe jaha eso| tuha sAmiNo suyAe pahio sirikaMtanAmAe // 31 // tA duvvo aigaukheNa vihiyaM taheva scivenn| ! bIyadiNe kamalAyarabaMdhuMmi samugae sUre // 32 // nIo ranno vajAuhassa pAsaMmi teNa so ttuN| addha(bbhu)dio viinnaM dhuraMmi aha AsaNaM tassa / / 33 // puTTho vuttataM sAhio ya teNavi jahociyaM eso / bhuttuttarakAle bhAsio ya jaha tumhamamhehiM // 34 // annaM visiddhasAgayakiccaM kAuM na tIrae kiMci / sirikatAe pANiggahaNaM tA kIrau iyANi / / 35 / / suddhe diNaMmi vitto vIvAho pucchiyA aha kyaai| sirikatA maha egAgiNA vitaM kahaNu dinnAsi // 36 / / siyadasaNapahApahakarapaMDuravihiyAharA bhaNai esaa| mama esa piyA bahubaladAiyaparipellio saMto // 37 // aivisamapallimimaM samassio taha ya ngrgaamaaii| paidivasaM haMtUNaM imaMmi dugaMmi pavisei // 38 // sirimainAmAe paNaiNoe jAyA cauNha puttANa / uvari ahaM piuNo vallahA ya niyajIviyAo vi // 39 // pattA tAruSNabharaM bhaNiyA savvevi pttiraayaanno| dUraM majjha viruddhA baTuMti tao ihacceva // 240 // jo maNaharaNo kaiyAe (koi) bhattA ghaDeja te majjha / so kahiyabvo jeNAhamassa kahAmi jaM jogaM // 41 // annaMmi diNe bahukouhalapaDipelliyA imaM palliM / melittu ahaM pattA sarovaraM jattha taM vhAo // 42 // divo tuma salakkhaNasohaggi ya mANiNImayaNajaNaNo / iya eso paramattho jo tumae pucchio Asi // 43 // so sirikatAe samaM, visayasuI nibbharaM annuhvNto| volei kAlamannaMmi vAsare pallinAho so // 44 // niyayabaleNa sameo samIvadesaMtarAiM haNiumaNo / pallIo niggao sovi teNa saddhiM | samuccalio // 45 // haMtavvagAmabAhiM kamalasarovarataDaMmi sahasatti / Aloio varadhaNU teNAvi imo tao dovi // 46 // paDhama Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 93 // brahmadattacakrisandhiH weredeceaeeeroeae ghaNasaliladhArA samUhasittavva marutthalAbhogA / uvaladdhapunimAcaMdakaMtiNo gimhakumuya vva // 47 // kiMpi aNakkheyaM dAhapasamamuvagamma roviuM laggA / saMThavio ya kumAro varadhaNuNA suhanisaNNo ya // 48 // paripudo kumaro suhaya ! kahasu kiM mai tae viutteNa / aNubhUyaM teNAvi ya kahiyaM savvaMpi niyacariya // 49 // varadhaNuNA vi ya bhaNiyaM kumAra su(vva)cau mamAvi jaM vittaM / taiyA'haM naggohassa heTThabhAge tumaM ThaviuM // 250 / / jalaheDaM jAva gao diTuM ca mahAsaraM naliNipuDae / ghettUNa jalaM calio tuhaMtige tAva divo'haM // 51 // dIhapurisehiM sannaddhabaddhakavaehiM tADio ya bahuM / puTTho re re varadhaNu ! kahasu kahiM baMbhadatto so / / 52 // bhaNiyaM mae na yANAmi tehiM to daDhayaraM kasAhiM ho| aitADijjateNaM bhaNiyaM jaha vagghakhaio so // 53 // : etto tao bhamaMto kavaDeNa gao viloyaNapahaMte / vihiyA palAyasu mae, tuha sannA to kayA vayaNe // 54 // parivAyagadinnA ceyaNAe saMhArakAriNI guliyA / jAo viceyaNo to mao tti nAUNa paricatto // 55 // tesu gaesu cirAo guliyA sA kaDDhiyA muhAu mae / laggo gavesiuM taM suviNe cciya kevalaM divo // 56 // egaM gAmamaigao divo parivAyago mae tattha / sappaNaya paNamittA komalavayaNehiM A(bha)puTTho // 57 // teNuttaM tuha piuNo vasubhAgo nAma paramamittamahaM / kahiyaM ca tujjha jaNao palAyamANo varNami ga(ma)o // 58 // mAyA te caMDAlANa pADage dIharAiNA tthviyaa| tadukkhagahilo ya calio kaMpillanayaramahaM // 59 // kAuM kAvAliyavasamAsu patto tahiM pavaMceNa / keNavi amuNijaMteNa pADagAo tao jaNaNI // 260 // avahariyA piumittassa devasammassa maahnnssgihe| mukkA gAme egaMmi tumha annesaNaparo'haM / / 61 // ihamAgao tti ciTuMti jAva suhadukkhapucchaNapayaTTA / te dovi tAva eko Agamma naro iya bhaNei / / 62 / / bho bho mahANubhAvA ! na kiMci tumhANa hiMDiyaTveNa / jamhA dIhaniuttA pattA jamasannibhA purisA // 63 // te dovi lahuM tAo vaNagahaNAo kahiMci nigaMtuM / mahimaMDalaM bhamaMtA pattA kosaMbinAmapuri / / 64 // bahirujjANe diTuM sedvisuyANa maha tullavihavANa / sAgaradatto taha buddhilo tti supasiddhanAmANa // 65 // laggaM kukkuDajujhaM sayasAhasso paNo ko tattha / nihao sAgaradattassa kukkuDo aisujAo vi // 66 // iyarassa kukkuDeNaM vijAijuttaNa Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 94 // ava asatte / bhaNiyaM varadhaNuNA to bho sAgaradatta ! jai bhaNasi // 67 // tA buddhilassa joemi kukkuDa mA na hoja vinnANaM / tadaNunnAe buddhilakukkuDameso kare kAuM ||68 || jA joyai tA diTThA nahesu athasUiyAo baddhAo / to buddhileNa nAyaM jaha vinnAo iyaro me / / 69 / / saNiyaM samIvadesaM tassAgaMtUNa jaMpiyaM teNa / mA payaDasu vaiyaramaddhagaM te payacchAmi // 270 // paNalakkhassa tao varaNA bhaNiyaM na kiMpi vinnANaM / jaha buddhilo na yANai kumaro jANAvio ya tahA // 71 // | teNAvi kaDDhiyAo sUIo nahaggaggalaggAo / AbheDio tao puNa so taMbatUMDo parAjiNio // 72 // paDikukkuDeNa buddhilalakkho vi hArimAgao tAhe / jAyA doSi saricchA sAgaradatto tao tuTTo || 73 / / to dovi nei niyamaMdiraMmi ArovijaM rahe ramme / vihiuciyapaDivattI tattheva nayaMti kaivi diNe // 74 // tannenigaDiyA Agao ya aha annayA naro ego / nIo egaMte teNa varadhaNU bhAsio evaM / / 75 / / jo sUivaiyaro jaM paNaMmi tuha buddhileNa paDivanno / doNAraaddhalakkho tassa nimittaM imaM pahio // 76 // hAro pannAsasahassa mollao vottumiya samappeuM / hArakaraMDagamaha so gao tao kaDhio hAro // 77 // sArayasasaharakiraNukkaro vva paripaMDurIkayadisoho / AmalagathUlanittulanimmalamuttAhalillo ya // 78 // so daMsio kumArassa, teNa niuNaM nibhAlayaMteNa / diTTo niyanAmaMko tadegadesaTTio leho || 79 || Apucchio varadhaNU kassesa vayaMsa! saMtio leho / so bhaNai kumara ! ko muNai eya vRttaMtaparamatthaM / / 280 // jaM tumha sarisanAmA saMti aNege narA mahIvalae / evaM paDihayavayaNo lahu kumaro moNamallINo // 81 // varadhaNuNA vi sa leho vihADio pehiyA tahiM gAhA / aitivvavammahummAhakAriNI eyarUvatti // 82 // patthijjai javi jae jaNeNa saMjoyajAyajutteNa / tahavi tumaM ciya dhaNiyaM rayaNavaI mahai mANeuM // 83 // varadhaNuNo ciMtAsaMgayassa kahameya lehabhAvattho / nAyavvo bIyadiNe pavvaiyA AgayA egA // 84 // ( graM. 2000) kumarassa sire kusume takkhae nikkhivei bhai ya / puttaya ! vAsasahassaM jIvasu to varadhaNuM nei // 85 // ete teNa samaM kiMcivi sA maMtiuM jhaDatti gayA / to pucche kumAro varadhaNumeyAe kiM kahiyaM // 86 / / IsIsihasiyavayaNo to sAhai varadhaNU jahA esA / pavvaiyA paDivayaNaM maM dy brahmadatta cakrisandhiH // 94 // Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 95 // maggai tassa lehassa // 87 // bhaNiyaM mae jaheso leho nivabaMbhadattanAmaMko | dosai tA kahasu tumaM ko eso baMbhadatto tti // 88 // bhaNiyaM tIe suNa soma ! kiMtu na tae payAsiyavvamiNaM / ettheva atthi nayare rayaNavaI seTTiNo dhUyA // 89 // sA bAlakAlau zciya mai niddhA jovvaNaM samaNupattA / tijagajaujjayavammahabhillassa sahatthabhalli vva // 290 // diTThA diNaMmi annaM ( egaM) mi, sA mae kiMci jhAyaMtI / palhatthiyamuhakamalA vAme karapallave vimaNA // 91 // uvasappiya egaMte pannattA sA mae jahA putti ! | kiM ciMtAsAyaralaharihIramANavya taM bhAsi // 92 // tIe bhaNiyaM bhayavai !, jaNaNI taM natthi kiMci te channaM / jaM tujjha no kahijjai tA suNa egaggacittA taM // 93 // kukkuDajujjhe saha jeTTabhAuNA buddhileNa pattAe / diTTho mae kumAro kovi sayaM kiMtu kusumasaro // 94 // eyAe dAsIe nAo jaha esa baMbhadattoti / paMcAlAhivaputto kahio ya sagorakhaM majjha // 95 // tappabhiI me hiyayaM tatto no sarai suttiyAevi / tA jai paI na eso maraNaM saraNaM tao majjha // 96 // tA puNaravi sA bhaNiyA bhae jahA dhIrimaM kuNasu vacche! taha kAhamujjamaM jaha saMpajjai ciMtiyamimaM to / / 97 / / jAyA satthataNU sA hiyayA''sAsaNakae mae bhaNiyA / kalle mae sa diTTho kumaro nayarIe majjhami // 98 // soumimaM sA saharisahiyayA evaM bhaNei jaha tumha / bhagavaipasAyao majjha suMdaraM hohihI savvaM // 99 // kiM puNa vissAsakae tassa imaM buddhilassa vavaesA / hArarayaNaM samappasu lehaM ca tadaMcale laggaM / / 300 / iya esa lehajutto hAro ghettuM karaMDiyAmajjhe / purisassa kare dAu tavvayaNAo mae pahio // 1 // iya lehavaiyaro to tIe kahio iyANi puNa dehi / paDivayaNaM to dino tuha nAmaMko mae leho // 2 // jahA - siribaMbharAya putto varadhaNukalio viDhattamAhappo / rayaNavaIramiumaNo komuimiva punnahariNako || 3 || varadhaNuNA kahiyamiNaM vRttaMtaM soDamummaNo kumaro / jAo rayaNavaIe uvariM aNibhAliyAeva // 4 // abravIcca - " kutastasyAsti rAjyazrIH, kutastasya varAGganA / yasya sUraM vinItaM ca nAsti mitraM vicakSaNam // 5 // " brahmadattacakrisandhiH // 95 // Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 96 // annaMmi diNe purabAhirAo desAo varadhaNUkumaraM / Agamma bhaNai no iha tumhamavadvANamuciyaM ti // 6 // jamhA kosalavaiNA dINa gavesaNAka tujjha / iha purisA pesaviyA kao ya purasAmiNA jatto // 7 // savvatto amha gavesaNaMmi iya summae jaNe vAo / to nAyavaiyareNaM sAgaradatteNa bhUmihare // 8 // saMgoviyA duve te pattA rayaNI disAo timireNa / AUriyAu kajjakoila kulanIlavantreNa // 9 // bhaNio ya seTThiputto kumareNa jahA tahA kuNasu amhaM / jaha etto niggamaNaM sijjhai lahumeva evaM ca / / 310 || soUNa seTThiputto sAgaradatto viNiggao nayarA / tassahio bhUbhAgaM tiNNi vi thevaM gayA jAva // 11 // sAgadattaM saMThaviya kavi to dovi gaMtumAraddhA / tIe thiya nayarIe bAhiM jakkhAlayasamIve // / 12 / / ghaNapAyavaMtarAlaThiyAe egAe taruNamahilAe / nANAvihapaharaNabhariya rahavarAsannapattAe / / 13 / / daThThe sAyaramanbhuTTiUNa bhaNiyaM cirAya kiM tubhe / etthAssgayA tamuttaM nisuNittA bhaNiyameehiM | 14 || bhadde ! ke amhe sA vi bhaNai nivabaMbhadattavaradhaNuNo / kahamevamuvagayaM te kahesu tA tIe paDiNiyaM // 15 // ettheva pure seTThI dhaNapavaro nAma bhAriyA tassa / dhaNasaMcayAbhihANA jAyA kucchIe tIe ahaM // 16 // aTThahamuvari puttA pattA jovvaNabharAe no ko vi / rucca varo tayaTuM jakkhassA''rAhaNaM vihiyaM / / 17 / / teNa vi maha mattiparavvaseNa paJcakkhaeNa hoUNa / bhaNiyaM vacche ! jaha tuha caramo cakkI varo hohI // 18 // nAmeNa baMbhadatto mae kahUM pahu ! viyANivo so / bhaNimaNeNa payaTTe kukkuDajujjhami jo diTTho // 19 // buddhilasAyaradattANamaMtie mANasaM tuha ramehI / so taha kukkuDajujjhakAlAo // 320 // jattha ThiyA jaha rayaNIe ajja etthAgamissaha tayaMpi / kahiye hArAivi tumha pesiyaM pahu ! e caiva // 21 // iya nisuNiya vRttaMto maha rakkhAe kayAdarA esA / kahamannahA rahavaro sapaharaNo majjha uvaNIo // 22 // iya paribhAviya tIe dUraM ranno vivAhiyA sA vi / rahamAruhiyaM pucchai gaMtavvamio kao huttaM ||23|| bhaNiyamimAe sAmiya frees mahApuraMmi maha piuNo / bhAyA dhaNAbhihANo kaNiTugo seTThipayapatto // 24 // vinnAyavaiyaro so tumhaM majjha ya paraMmi saMtoso / vaTTaMto gaDaravamAyareNa paramaM vihehitti // 25 // tA tattha gamo kIrau taduttaraM tumha ruccae jaM taM / kuNaha tti payaTTo brahmadattacakrisandhiH // 96 // Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 97 // tassa saMmuhaM gaMtumaha kumaro // 26 // vihio sArahibhAvo varadhaNuNA to kameNa gacchaMto / kosaMbijaNavayAo viNiggao gaduggAo || 27 // patto girigahaNaMtaramegaM tarusiharahariyasUrakaraM / kaMTayasukaMTayA nAma tattha corANamahivaiNo // 28 // nivasaMti pahANarahaM mahilArayaNaM ca bhUsiyasarIraM / daTTuNamappapariyaraloyaM kumaraM ca te laggA // 29 // sannaddhabaddhakavayA uppIliyadhaNuhapaTTiyA houM / navanIravAhadhArAsarisaM saravarisaNaM kAuM // 330 // kumareNa vi dhIrimamaMdireNa kiMci avikhubbhamANeNa / hariNavva hari - ir takkhaNa te hArimANiyA // 31 // nivaDatachattavidhA nANAughAyaghummirasarIrA / jAyA palAyamANA diso disiM niSphalAraMbhA // 32 // tatto tameva rahavaramArUDho jAva jAi tA dhaNuNA / bhaNio kumaro parisamamasamaM taM pAvio inhi // 33 // tA niddAsuhamegaM, muhuttamuvalaMbhaha rahavare ettha / sutto rayaNavaIe saheba ainehasahiyAe // 34 // etthaMtaraMmi girinaimegaM pAvita rahayA thakkA | kavi kumaro niddAmuko paviyaMbhamANo ya // 35 // jAva nibhAlei disaMtarAI no tAva varaghaNuM niyai / paribhA viyaM jalaTThAio tao hohi gaotti || 36 || navajalayara gahiraghoseNa, teNa saho kareumAraddho / paDivayaNamalabhamANeNa kavi diTTaM rahassa dhuraM // 37 // aibahalaruddiradhArAlittaM saMjAyasaMbhamo tAhe / vAvAio varadhaNU, nUNaM ti vigappiuM paDio // 38 // tassa rahasmucchaMge niruddhasavvaMgaceyaNo dhaNiyaM / rayaNavaIe sIyalajalapavaNAsAsio saMto // 39 // ummiliyaceyaNNo hAhA bhAyatti roviDaM laggo / rayaNavaIe zciya kavi vArio roiyavvAo || 340 // sA teNa tao bhaNiyA suMdari ! najjai phuDaM na kiMci jao / kiM varaNU mao jIvai tti tA tassa vRttaMtaM // 41 // la juttaM gamaNaM ahuNA pucchAsu (mu ) hassa me'vassaM / bhaNiyamimI ranne imaMmi bahusAvayAinne // 42 // kaha maMsapesisarisaM gammaM savvassa muttumiha nAha ! | icchasi ma ( sa ) maM tumaM taha niyaDe zciya vaTTae vasimaM // 43 // jeNa kusakaMTayAIja (la) NacalaNaviloliyA iha paese / dIsaMti tattha gammao tatto juttaM kareja tumaM // 44 // tatto gaMtuM laggo magahA'bhimuhaM ThiyaMmi saMdhIe / visayassa gao gAme ekkami sabhAThieNa tahiM // / 45 / / gAmapahuNA paloiya pasannarUvaM vibhAviyaM hiyae / esa mahappA divvassa vasagao kovi egAgI // 46 // bahuNA bahumANeNaM ANIo brahmadatta cakrisandhiH // 97 // Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttiH // 98 // niyaghare suhAsINo / puTTho jahA mahAbhAga ! kiM samuvviggacitto'si 1 // 47 // pariphusiya nayaNasalilo so bhaNai mahaM sahoyaro lahuo / corehiM samaM saMgaramADhatto kAu ( ya ? ) maha tattha // 48 // patto kimavatthaMtarametto kAuM gavesaNaM tassa / gaMtavvamatthi bhaNiyaM, teNa tao gAmapahuNevaM // 49 // " " garuyANaM ciya bhuvarNami AvayA huMti na uNa iyarANa / gahakallolagalatthA, sasisUrANaM na tArANaM // 350 // tathA - jahiM supurisa tahiM, ghaMghalaI jahiM nai tarhi valaNAI / jahiM DuMgara tahiM khoha ra suyaNa visurahi kAI // 51 // mA kuNasu ettha kheyaM, jai vaNagahaNe imaMmi so hohI / to labbhihI dhuvaM jaM esA aDavI vase majjha || 52|| to pesiyA niyarrA savvatto AgaehiM tehiM imaM / sihaM jahA na amhehiM kovi Aloio tattha // 53 // kevalamilAlulato patto pattIhiM pahariUNa dhuvaM / suhaDassa kassai taNuM jamajIhAsanniho visiho // 54 // tavvayaNA''yannaNajAyativvakheo sa soiyaM suciraM / kaha kahavi divasasesaM gamei rayaNIe pattAe // 55 // sutto rayaNavaIe samamesa nisAe jAmamettAe / corANa tattha dhADI paDiyA tatto ya kumareNa // 56 // dUrA''yadiyadhaNuNA sarehiM kaDuyAviyA bhaDA tesiM / bhaggA paryaMDapavaNeNa dhUNiyA jaha ghaNA gaNe // 57 // gAmapahuNA sagAmeNa dUramabhinaMdio paNayasAraM / ko nAma tuha sariccho jayalacchImaMdiraM puriso // 58 // patto pabhAyasamae gAmapahuM pucchiUNa paricalio / rAyagihasammuhaM tassueNa sahio gao bAhiM / / 59 / / egaMmi tattha vicchinna viDaviTThe Thavittu rayaNavaI / nayarabbhaMtaradesaMmi pavisamANeNamettha // 360 // disulaTThathaMbhayanividrumaviNaTThacitayammajuyaM / dhavalaharamega' munnayarammaM rehatajhayamAlaM ||61|| AloiyAo niyarUvavijiyasurasuMdarIvilAsAo / do tattha aMgaNAo daTThUNa kumArameyAhiM ||62|| bhaNiyaM kiM tumhANaM sahAvau paruvayArakArINa / bhattamaNurattacittajaNamujjhiya paribhamiumuciyaM // 63 // bhaNiyamimiNA jaNo ko 1 muttuMgasiMgasohaMta* BD I brahmadattacakrisandhiH / / 98 / / Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 99 // so jo catto mae bhaNaha tubbhe / kijjau AsaNagahaNaM pasAyamamhAsu kAUNa || 64|| iya vinnatteNa kathaM AsaNagahaNaM kao ya uvayAro / sAyaramAhArapaNAmaNAio tadavasAmi / 65 / bhaNiuM tAo pava (vi) tAu atthi ettheva bharahavAsaMmi / veyaDDho nAma girI jharaMtabahunijjharajaloho // 66 // tattha ya dAhiNaseDhImaMDaNa sivamaMdire pure asthi / jalaNasiho mahInAo vijjusihA nAma tassa piyA ||67 || do dhUyAo amhe jeTTho bhAyA me naddumaMto Ne / jaNao kayAi amhaM cAraNamuNidesaNaM suNai // 68 // tAyassa vayaMseNaM agnisiNa'vasaraM laheUNa / paripucchiyaM jahA ko bhattA eyANa bAlANa ||69|| bhayavaM ! hohI bhaNiyaM ca teNa eyAu bhAyavahagassa / bhajjA hohiMti nivo nisamiya kasiNANaNo jAo || 370 // etthAvasare bhaNio amhehiM tAya ! esa saMsAro / eyAriso jiNehiM kahio alamittha visaehiM // 71 // dAruNapariNAmehiM tAeNaM manniyaM imaM sammaM / bhAugavallahayAe vimukkaniyadehasokkhAo // 72 // tasseva bhoyaNAINi ciMtiyaMtIo jAva ciTThAmo / tAvannadiNe puhaviM gAmAgarasaMkulaM teNa / / 73 / / diTThA bhamaMtapaNaM amhANaM bhAugeNa puravaI / tuha mAulassa dhUyA kannA tIe hariyahiyao // 74 // hariUNamAgao tIe diTThiteyamasahaMtao gao vijjaM / sAheuM vaMsakuDaMgayaMmi jaM puNa io uvariM // 75 // taM bhavao nAyaM ciya tumha sayAsAu taMmi kAlaMmi / AgammasAmapuvvaM, pupphavaie imaM bhaNiyaM // 76 // paMcAlasAmiputtaM paraM pavajjeha tumha jo bhAyA / so aliyakhaggavAvAraNeNa imiNA khayaM nIo // 77 // " ApadAmApatatInAM, hito'pyAyAti hetutAM / mAtRjaGghA'pi vatsasya, meDhirbhavati bandhane // 78 // " to soyanibbharAo, bahirIkayaaDavi aMtarAlAo / jA roviyaM pavattAo, tAva ainiNavayaNehiM // 79 // puraphavaIe saMbohiyAu taha naddumaMtavayaNAo / vinnAyavaiyarAe, bhattA eyAsiM baMbhasuo // 380 // hohitti tahA bhaNiyaM na viyappo kovi ettha kAvvo / sumarijjau muNivayaNaM mannijjara baMbhadattavaI // 81 // tavvayaNA''yannaNao manniyamamhAhiM sAnurAgAhiM / to rahasaparavasAe tIe caliyA siyapaDAyA // 82 // to taha ya kayasaMkee vivarIyattaNamuvAgae saMto / annattha katthai tumaM pautthamanne samA brahmadattacakrisandhiH // 99 // Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 100 // NIo // 83 // bhUmImaMDalamA hiMDamANigAo Thi (hi)yAu na ya diTTho / kattha ya tumaM visannAo ettha amhe samAyAo ||84|| aviyakkiyapunnasuvanna vuTTivibbhamamaciMtaNijjamao / jAyaM tujjha nihAlaNamahuNA amhaM suhanihANaM // 85 // tA patthiyakappaduma !, tumaM mahAbhAga sumariUNa tahA / pupphavaIe vaiyaramamhANa samIhiyaM kuNasu // 86 // to rahasaparavasAo tAo vivAhiUNa ujjANe / rattIe tAhi samaM vuttho patte pabhAyaMmi // 87 // vRttAu jaha samIve pupphavaIe viNIyarUvAhiM / tA ThAyavvaM jA amha rajjalAbho viyaMbhe // 88 // iya kAhAmo tti paryapiUNa tAsuM gayAsu pAsAI / jAva paloyaI pAsAyapabhii no kiMci tA niyas / / 89 / / ciMtiyameeNa tao nUNaM mAyA imA kayA tAhiM / vijjAharIhiM kahamannahA imaM iMdiyAlaMva / / 390 // jAyaM savvaM aha sumariNa daiyaM calei rayaNavaI / annesaNatthamAsamasammuhamavaloyae na tayaM // 91 // kaM pucchAmi pauttiM evaM ciMtiya pa loiyAu disA / na ya koI savvavio Thio saraMto tayaM ceva / / 92 / / khaNamettAo ego bhaddAyAro ya pariNayavao ya / patto puriso paripucchio ya bho bho mahAbhAga ! / / 93 / / evaMviha nevacchA kalle vA ajja tae ditttthaa| bAlA kAvi bhramaMtI iha puraparisarasaM / / 94 / / teNuttaM bhattAro kiM puttaya hosi tIe AmaMti / bhaNie kumareNa bhaNei sA mae bhadda ! royaMtI / / 95 / / tagsarora kAsi tumaM pucchiyA kuo beha / kiM kAraNaM imassa ya soyassa kahiM ca gaMtavvaM // 96 // kahiyamimIe gagaragirAe kiMcI viyANiyA tAhe / bhaNiyA jahA mama thiya taM putti duhittiyA hosi // 97 // tIe ciya culla piusa sAhiyaM sAyaraM ca sahimmi / nIyA teNa tumaM bahugavesio na uNa diTTho'si // 98 // tA suMdaramiha jAyaM jaM milio saMpayaMti so o / seTThissa tassa gehe kao vivAho ya vittharao // 99 // rayaNavaIe tassaMgalAlaso jA gamei divasAI / tA varadhaNumaraNadiNo samAgao kappiyaM bhojaM // 400 // bhuMjaMti baMbhaNAI baMbhaNanevatthalaMchio tAhe / niyavArisiyaM nAUNa varadhaNU tattha saMpatto // 1 // bhaNai niveijjau bhojakAriNo dUrAdesao patto / caDaveo cUDArayaNasannibho sayalavippANa // 2 // maggai bhoyamuvaNijjamANamiha jassa taM pamoeNa / piyarassa sayaM pattarasa, tassa uyaraMmi uvaNamai // 3 // siddhaM kumarassa tayaM bhoyaNaviNi brahmadatta cakrisandhiH // 100 // Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 101 // uttarahiM purisehiM / bAhiM viNiggao jA tA sakkhaM varadhaNuM niyai ||4|| kiMpi rasaMtaramapuvvameva savvaMgamuvvahaMteNa / AliMgio savvaMgameva toseNa to bhaNiyaM // 5 // " dvIpAdanyasmAdapi madhyAdapi jalanidherdizo'pyantAt / AnIya jhaTiti ghaTayati, vidhirabhimukhIbhUtaH // 6 // " kayabhoyaNakaraNijjo ya pucchio teNa vayaMsa! tuhaM / volINo kattha imo Thiyassa kAlo bhaNai tAhe // 7 // gahaNaMmi taMmi rayaNIe, tIe tumhANa suhapasuttANa / egeNa piTThau dhAviUNa niviDe kuDaMgaMmi // 8 // corapuriseNa majjha bANo bADhaM nivesio dehe / tagghAyaveyaNAe amuNaMto mahiyale paDio // 9 // jvaladdhaceyaNo to tumha avAe bahU nirikkhNto| goviyaniyayA'vattho Thio tahiM ceva vaNagahaNe // 410 // bolINaMmi rahavare tamaMtarAla mahapAyacAreNa / saNiyaM avakamaMto, patto gAmaMtaraM tattha // 11 // jattha nisAe nivasiyA tubbhe gAmAhiveNa parikahio / tuha vaiyaro vicittosahehiM maha rohio ya vaNo // 12 // tatto ThANe ThANe, tumaM gavesaMtau ihA''yAu / bhoyaNavavaeseNa ya, diTThA tumbhe mae ihaI || 13 | ciTThati jAva nivyacittA virahaM kharNapi asahaMtA / tAva'NNayA paropparamAlAvo eriso jAo // 14 // jaha kAlo kevaio gamiyavvo mukkapurisagArehiM / kiMci io nimgamaNovAo aNahaM uvalabhAmo // 15 // tA mahumAso patto vammahapaharijjamANasayalajaNo / AyaDDhayacaMdaNaparimalehiM malayAnilehi suho // 16 // tattha pavattAsu purIjaNANa nANAvihAsu kIlAsu | dhaNavicchaNaviDaMbiyakuberanayarIvilAsAsu // 17 // sumahalakouhallA te vi kumArA gayA purujjANe / diTTho tattha gaiMdo amaMdasaMdatadANajalo // 18 // bhUminivADiyamiMDho niraMkuso savvao paribhamaMto / raMbhArAma nibhA (samA) o jaNakIlAo vilolito / / 19 / / hallo halae vaTTaMtayaMmi kulabAliyA bhaubbhaMtA / gahiyA egA teNaM kariNA karuNaM vilavANI // 420 // diTThA sA teNa gaiMdorakaragoyarA kumareNa / uvvellamANakomalabAhumuNAlA kamaliNi vva // 21 // vilulaMtakesapAsA bhayataralanihittasayaladisi nayaNA / niyarakkhamapecchaMtI sumariyamaraNaMtakaraNIyA // 22 // hA mAi mAi ! gahiyA rakkhasu karirakkhasAu maM turiyaM / ciMtiyamannaM tumae vihiNA annaM samADhataM // 23 // tatto kumArasaparavaseNa sahasanttiyi viUNa I brahmadattacakrisandhiH 11202 11 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 102 // PORDCReacepercene purao sadhIramakosio sa karI // 24 // re dudu ! kariMdAhamakujAya ! saMbhaMtajuvaimahaNeNa / nikkiva niyayassa kiM na lajjio IN thUlakAyassa // 25 // aidubbalAe nigghiNa! saraNavihINAe nirvraahaae| eAe mAraNAo jahatthanAmo'si mAyago / / 26 // brahmadattasAvaTuMbhasaniThurasaddaparipphaMdabhariyanahavivaraM / suNiUNa kumarahakaM tassAbhimuhaM paloei / / 27 / / mottUNaM taM bAlaM, rosAruNanayaNa- cakrisandhiH juylduppeccho| dhAvai kumaro'bhimuhaM tavvayaNukkovio saMto // 28 // taDaviyasavaNajuyalo ghiirhuNkaarbhriynhvivro| dIhapasAriyahattho kumarA'NupaheNa so laggo // 29 // kumaro vi tassa purao IsIsivalaMtakaMdharo dhaai| karapajaMtanivesiyaniyapANividinnapaccAso / / 430 // kamajaNiya kumaargggiphpsrNtkovbhuvego| esesa pAvio iyamaI eso dhAvai gaiMdo // 31 // vivarIyabhamaNavasao kumareNAviya samaM tahA niio| cittalihiu vva jAo jahA mahAkuMjaro sa varo // 32 // uvaladdhanisiyaaMkusahattho karikaMdharaM samArUDho / kumaro nIluppaloyaNehiM mahilAhiM dIsaMto // 33 // taha mahurAhiM girAhiM pannatto so karI jaha roso| tassosario AlANakhaMbhalINo jahA vihio // 34 // ucchalio jayasaho, aho parakkamanihI imo kumro| jeNa ji. yANa duhattANa tANakaraNaMmi pauNamaNo // 35 // kahamavi tannayarapahU rAyA aridamaNanAmago taMmi / dese samAgao niyai kumaravuttaMtamiyarUvaM / / 36 // vimhiyamaNo ya pucchai ko eso kassa nivaiNo putto| tatto tavvaiyarajANageNa saciveNa so kahio // 37 // nihilAhAo ahiyaM ANaMda uvvahaMtao sNto| neDU nivo niyabhavaNaM kArAvai majjaNAINi // 38 // bhuttuttaraMmi dinAu aTThakannAu teNa kumarassa / supasatthavAsaraMmi ya vihio vArijao tAsiM // 39 // kaivayadiNe jahAsuhamaha ciTuMtANa annayA egaa| mahilA Agamma kumAraaMtiyaM iya samullavai // 440 / / kumara ! tthi iheva pure vesamaNo nAma stthvaahsuo| dhUyA tassa sirimaI sA ya mae bAlabhAvAo // 41 // Arabbha pAliyA jA, tumae karisaMbhamAo tAo tayA / rakkhiyapuvvA sA tujjha 6 // 102 // gharaNibhAvaM ahilasei / / 42 // taiyacciya jIviyadAyago tti taM saahilaasditttthiie| tIe'valoio khalu tA kijau tammaNassa 1 kumAragalai B kumAragalagai / 2RCORRORRCCCURESCORCOACR Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahmadatta upadezamAlAvizeSavRttiH cakrisandhiH // 103 // 20deorapezoercreezmoree | piyaM // 43 // bolINe hatthibhae, nIyA kaha kahavi pariyaNeNa gihaM / tatthavi na majaNAI dehaThiI kAumabhilasai // 44 // muddiyamuhavva kevalamacchai paricattacittavAvArA / putti! akaMDe taM kIsa erisaM pAviyA vasaNaM // 45 // iya bhaNie sA sAhai tujhaM savvaM payAsaNijjaM me / lajjA ettha'varajjhai jaivi tahAviya bhaNAmi ahaM // 46 // rakkhasarUvAo tao kariNo niyapANadANao jeNa / parirakkhiyA samaM teNa pANigahaNaM jaha na hohI // 47 // tA me avassaM maraNaM saraNaMti tao nisAmiuM khio| piuNo imIe savvo vuttaMto teNa vi samIve // 48 // tumhamahaM pesaviyA bAlamimaM tA paDicchasu tumati / kAlovavanameyaMti manniyA sAvi kumareNa // 49 // varadhaNuNo'macceNa vi dinnA naMdAbhihANigA kannA / vihiyaM vIvAhajugaM jaMti diNA donhavi suheNa // 450 // sayalakalaMkavimukkA ucchaliyA savvao viya puttii| jaha paMcAlanivasuo savvattha jayaM uvalabhaMto // 51 // kANaNamajhe vijhe jahA gaiMdo niraMkuso bhamai / varadhaNuNA dhaNukulanaMdaNeNa aNugammamANapaho / 52 // vANArasiM gayA te aha'nnayA ThAviu bahiM kumaraM / kaDayabhihANaM paMcAlarAyamittassa pAsaMmi // 53 // gacchei varadhaNU tAe so kamalAyarovva sUrudaye / jAo harisaparavaso viloyaNe tassa puTTho ya // 54 // kumarapauttiM teNAvi sAhiyaM jaha samAgao ihaI / niyabalavAhaNasahio niggao sammuho tassa // 55 // diTTho kaDaeNa nivAo baMbhanAmAo niviseseNa / jayakuMjaramAroviya siyacAmaravIio saMto // 56 / / paDipunnacaMdamaMDalanibheNa chatteNa uvari dharieNa / uggijjamANacario pae pae cAraNagaNeNa / / 57 // so nIo nayara'nbhaMtaraMmi niyamaMdiraMmi Thavio y| kaDagavaI niyadhUyA paNAmiyA tassa kaDaeNa // 58 // nANAviha-haya-gaya-rahavarAi sAmaggiyappayANeNa / vihio vIvAhamaho pasatthadivasaMmi kumarassa // 59 // visayasuhaM sevaMto jA ciTThai tAva (ei) dUyaAhUyA / dhaNumaMti puSphacUlA, kaNerudatto ya saMpattA // 460 // taha sIho naranAho bhavadattA'soyacaMdapAmukkhA / niyaniyabalehiM kaliyA miliyA'Nege nivA tassa // 61 // uktaM hi-" yAnti nyAyapravRttasya, tiryazvo'pi sahAyatAM / apanthAnaM tu gacchantaM, sodaro'pi vimuJcati // 62 // " ahisiMciUNa seNAsAmitte varadhaNU tao trsaa| dIhassa pellaNakae kaMpillapuraMmi pesavio 20conomcomccccccorne Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH Deceme brahmadattacakrisandhiH // 104 // 20RCORRECORDadeozpermomeOK // 63 // bhaNio ya-"eko ciya udayagirI, sajaNasUdAmaNI bhuvaNamajjhe / jo sIse kAUNaM, mittaM udayaM karAvei // 64 // " aNavarayaM jA gaMtu, sa pavatto tAva dIhanaravaiNA / kaDagAinaravaINaM dUo saMpesio bhaNai // 65 // jaha dIhamahArAo tumhovari amarisaM paraM ptto| je esa baMbhadatto tubbhehiM purassaro vihio // 66 // nUNaM tumha na kallANamatthi dIhe samuttharaMtaMmi / palayAnilaloliyajalahisalilasAricchaviulabale // 67 / / tA etto vi niyattaha khamaNijjo bhe imo'varAho me| sappurisA viNayapare naraMmi nimaccharA jeNa // 68 // kayaubhaDabhiuDIbhaMgapayaDaairuharosapasarehiM / nibbhacchio sa dUo sayaM ca paMcAlavisayaMmi // 69 // jA pattA tAva puraM rakkhiyapAyArajaMtavAhehiM / dIheNa rohasajaM vihiyaM bahuparabalabhaeNa // 470 / / patto aNugammaMto sa baMbhadatto nariMdacakkeNa / kaMpillapuraM raMbhai samaMtao saMbhamamubhaMtaM // 71 // talabhAgasaMThiyANaM, sAlovari talagayANa subhaDANa / annonnapaDiyapaharaNaparaMparAkayapahArANa / / 72 / / aighoravihiyaguMjAravANa nIraMdhauvalavarisANa / kayaniddayapahayapahANa tUraravakAyarabhayANa / / 73 / / bhImANi kuUhalakAragANi hAsAvahANi jAyANi / AohaNANi doNha vi balANa bahurosapasarANa // 74 // dIhabhaDesuM nivveyamAgaesuM purassaro houM / alahaMto annamuvAyamappaNo jIviyavvassa // 75 // dIho ugghADiyapurakavADapuDao jhaDatti nayarAo / nikkhaMto viulabalo avalaMbiyaporisukkariso // 76 // kuMtAkuMti sarAsari khaggAkhamgi khaNeNa tANa raNaM / ) dunhavi balANa jAyaM hayasuhaDaM paDiyamAyaMgaM // 77 // tatto muhuttamittA, daTTuM bhaMgaM balassa niyayassa / dhidvattaNeNa dIho padhAvio baMbhadattassa // 78 // bAvallabhallasellAiehiM siribaMbhadattadIhANa / vaTuMte samarabhare accherakare suranarANa // 79 // navaravimaMDalasanibhamaIva nisiyaggadhAramaighoraM / paracakkakkhayakAragamArUDhaM karayale cakaM // 480 // jakkhasahassAhiTThiyamaha paMcAlAhivaMgajAyassa / takkhaNakhitteNaM teNa dIhasIsaM tao chinnaM // 81 // gaMdhavvasiddhakheyaranarehiM mukkAo kusumbutttthiio| vuttaM jahesacakkI bArasamo inhimoinno // 82 // bharaho vva bharahakhettaM chakkhaMDa oyavei taha jaao| kaMpillapurassa bahiM bArasavAsANi cakkimaho / / 83 // paThitaM ca vaitAlikaiH ZReporCracRCIRCRPCLeer // 104 // Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAbizeSavRttiH brahmadattacakrisandhiH kAluSyaM kalayA'pi mA kva ca nagAnmAdhAnma bhogazriyaM, mA nakSatrapatitvamApadudayaM doSA'game mA gamat / mA bhUnmaMDalakhaNDanakSataruciH padmAtpayaM mA vidhAt, zrIcakrIzvara ! huM tathApi viditaM samyakalAvAn bhavAn // 84 // kaiyAvi suravahuguMphiyaM va aiphAraphullamallehiM / dAsI sudAmagaMDaM karaMmi cakkissa appei // 85 // taM jiMghato mhuyrisNgiiyynaamnaaddykkhitto| kattha ya evaM diTuMti IhApohaM karemANo // 86 // sumarei puvvajAiM jaha sohamme surA''si do amhe| puvvaM ca caubhavesuM jaha jAyA jamaladAsAI // 87 // iha kahamaha sa milissai saMjIvaNaosahIsamo bhaayaa| iya aNisaM jhUraMto cakkI na jimei na suei // 88 // sacivehiM pucchieNaM kahio savvo vi puvvvuttNto| naravaiNA tehiM vi maMtiUNa bhaNiyaM jahA deva! // 89 // dAsAi bhavubbhAsaNaparAyaNA pAyaDA niyasamassA / vityArijau savvattha kahavi mA sovi pUrijA // 490 // dugdhaDaghaDaNamahubbhaDavihivAvAreNa kahavi jai nAma / iha khittuppanno sovi hoja joijja va tumaMpi // 91 // atthi uvAo eso visiTTikAritti cakkiNA bhaNiyaM / puvvabhavappaDibaddhaM baddhaM evaM silogaddhaM // 92 // "Asva dAsau mRgau haMsau, mAtaGgAvamarau tathA / " bhaNai nivo jo solasakkharaM nikkhivei pacchaddhaM / viyarAmi tassa solasa daMtisahassA turayalakkhaM // 93 // bAlA'valAi| vaggo hAliyavAliddhiyAi sattho ya / savvo paDhei eyaM pUraha na hu kovi aNurUvaM // 94 // io ya-sumarittu puriyatAle cittajio puvvjaaimibbhsuo| pavvaiUNaM jAo paDhiyasuyattho sugIyattho // 95 / / 'muNiyaM surohiNA teNamAsi jaha maha suhI suro| bharahe cakkI tabbohaNAya patto sa tatthapure // 96 // tasapANavIyarahiyaMmi thaMDile ThAi jhAi paramatthaM / paDhai puNaruttametto tamAraTTiyanaro addhaM // 97 // suNiUNamimAI niyAiM paMca jammAiM cakkiNA eso / huM pADhio bhavissai, jhaDatti muNiNA tao paDhiyaM // 98 // 1 suNiyaM purohiNA teNamAsi jaha maha suhI suro hohI DI 2 surohiNANeNa / / PooracaeeRecoracae // 10 // Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttiH // 106 // 89165 CL eSA nau SaSThikA jAtiranyonyAbhyAM viyuktayoH // 99 // " iya paDhiUNaM lobheNa so gao ArahaTTio sigdhaM / siribaMbhadattapAse jahA suyaM paDhai akkhaliyaM // 500 // iya suNiUNaM naranAhakuMjaro harisaparavaso saMto / Aulacitto jAo tao haNijjai sapattIhiM // 501 // kimare paDhittu eyaM tumie aiAulIkao sAmI / jA uMDio avassaM, hosi tumaM kovi kUramaI // 2 // pauNIkuNesu saMpai paramesaramannahA haNislAmo / bhaNiyamimeNa muNiNA paDhAvio nAhameyakaI // 3 // satthasarIro rAyA dAUNaM pAritosiyaM sammaM / pabhaNei bhadda ! daMsehi taM muNi paNamimo jeNa // 4 // puvvabhave suyapAyaDapaDibaMdhapabaMdhabaMdhuro rAyA / ANaMdajalajhalajjalanayaNo namae muNi gaMtuM // 5 // dhammA''sIvAyapayANapuvvagaM cittasAhusIheNa / pAraddhA dhammakahA nivassa saMsAratArakae // 6 // ettha apAre khAre nissAre sAyare vva saMsAre / pAragaehiM paNIo dhammo sArutti paDihAi // 7 // - " dhammu duriyaduhRdAhi karevai paJcalau, dhammu saggaapavaggamaggu guNaggalau / dhammu dhariti pavittaha ekku pavittapara, dhammu rammu paripAlahiM paJcalapunnapara // 8 // " ghATA karikanna tAlataralaM tArunnaM, rUvamavi calasarUvaM / lacchI taruNamayacchI, kaDakkhavikkheva khaNanaTThA // 9 // kharatarapavaNapaNoliyapallavalavalolamAuyaM eyaM / royanikAo kAo piyajaNajogovi sa viogo // 510 / / guruguNagehaM dehaM jarapaMjarajajjaraM jarA kuNai / rajjaM avajjasajjaM narayAya a ( u ) vajjiyaM hoi // 11 // annaMpi pamattANaM savvaM saMsArakAraNaM rAyA ! tA bujjha bujjha mA mujjha tujjha jutto na hu pamAo / / 12 / / jaha bahiraMge jiNiUNa veriNo sAhiyA tara vasuhA / sivasuhasAhaNakajjeNa jiNasu taha aMtaraMge vi // 13 // rajjamavajjaM tA vajjiUNa pavajjamajja sajjesu / jaha pubi pavvaio saNakumAro mahAcakkI // 14 // brahmadatta cakrisandhiH / / 106 / / Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 107 // brahmadattaH - vajjemi rajjameyaM, bhoe bhuMjesi jai tumaM ghettuM / ettiyamitteNA'haM kayakico tujjha dAso vva // 15 // muniH-- maha vi na na Asi bhogA bhavabhIeNaM paraM paricattA / suNayAo ko anno naravai ! vaMtaM pivAsei // 16 // brahma0 - iha pahu ! pavvajjAe, paraloe phalamabhaMgurA bhogA / karapatte te muttuM pavvajjA kijjaDa kimatthaM // 17 // muniH - jiNadhammo mokkhaphalo sAsayasokkho jiNehiM pannatto / narasurasuhAI aNusaMgiyAI iha kisi palAlaM va // 18 // brahma0 - visayAsevAhiM pahANamettha kevalamaNaMgasokkhaM taM / tA eso ciya mokkho anno mokkho puNa na vakkho // 19 // jai saddarUvarasagaMdhaphAsalesovi tattha natthi suho| tA saMsAro sAro itthIo jattha bhogatthaM // 520 // muniH - mai baMdhave vi patte hatthAlaMbaNaparAyaNe vi hhaa| erisa mokkhassa phalaM iha jamme lahasi narae ya // 21 // mohamahAvAgurieNa vAgurAvi raiyA bhavAraNNe / esA sAraMgacchI narasAraMgANa gahaNakae // 22 // taruNIsu sarasavasamaMsa ruhirauccArabhariyakhallAsu | caMdaaraviMdakuMdehiM diti uvamANamiha mUDhA // 23 // brahma0 - maha paDhamapatthaNAe kayatthANA sAmi ! kijjai kimatthaM / rajjaM pAliya pacchA pavvayasu api aNucArI // 24 // muni:- tuha saMjame na pacchA, vinicchao nicchao maha eso / pacchAvi dikkhiyavve na dikkhacAyaM kareminhi // 25 // caviNaM saggAo, jaM jAyA dukkaeNa dAsAI / sumaraMtassa vi taM tuha kiM pamhusiyaM visayavasiNo // 26 // sukulAgamAisAmaggisaMgao narabhavo imo laddho / mA hArijjau bisaehiM pAyasoeNa amayaM va // 27 // vihiyaniyANo niyameNa nAyamUrIkarissae dikkhaM / iya ciMtiUNa citte cittamuNi viharae tatto // 28 // kayaghAighAyasaMjAyakevalo bihariUNa cirakAlaM / paramapayaM saMpatto pakkhAliyasayalakammamalo // 29 // saMsArasArasokkha-sulAlaso baMbhadattacakkI vi / taccitto talleso, aivAhai sattavAsasae 2012 brahmadattacakrisandhiH 11 200 11 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahmadattacakrisandhiH upadezamAlA-0 // 530 // kaiyA vi dio ego maggei pasAyacittao nivaI / niyayassa mahA''hArassa dehi me deva ! lesaMpi // 31 // pabhaNai imo madannaM aidujjaramaicireNa jIraMtaM / kuNai narANaM pasaraMtativvavammahamahummAyaM // 32 // bhaNiyaM dieNa aNalaMkammINo bhoya- 18 vizeSavRttiH NappayANe vi / taM kaha pahu paNayANaM mAhappamaNappamappesi // 33 // sAmariseNa tamannaM niveNa bhoyAvio gao sagihaM / raya NIe jIramANeNa teNa jAo mahummAo // 34 // agaNiyajaNaNIjAyA-jAmeI jAmi-sAsuyAsu rae / ummattarAsaho viva bli||108|| maDDAe payaTTo so // 35 // tadaNupabhAe jAe, jinne kaha kahavi ckkiaahaare| nisicariyaM ciMtaMto lajjAjarajajaro jAo // 36 // kucariyakalaMkapaMkeNa littamANaNamayaM niyaM tesiM / daMseumapArito gao gihAo na pavisei // 37 // aiTivvakokjAlAkarAlio appaghAyago nUNaM / ciMtai uvAyajAya kaha cakkI mAriyavvo tti // 38 // esa aNimittasattU majjha susAmicchaleNa vikkhaakho| dAUNa jeNa bhoyaNamakajjavajAhao vihio // 39 // " payapANaM kArijau, lAlijau aMkadhAraNAIhiM / na hu hoi appaNijjo, jaha kira sappo tahA vippo // 540 // " sucirasiNehasahAyaM puNa puNa patthiyasamatthiyA''hAraM / vagyo vva bihiyanayaNugghADaM nivamIhai sa tuM // 41 // vaDahiTe uvaviTTho divo teNegayA ya aybaalo| patte bhattIe liMDiyAhiM dUrAo viMdhato | // 42 // ciMtai esa bhavissai niuNo mahaverasohaNo vAu / uvayario dANAo taha jaha jAo kahiyakArI // 43 // kaiyA | ya rAyavADIe cakkavaTTI payaTTao divo / ayabAleNa deulakoNe katthai nilukkeNa // 44 // saMdhANeNaM egeNa ceva khiviUNa goliyANa dugaM / nayaNAI nivassa nivADiyAI paMpoTTayAiM va // 45 // aha savvao vijoyaMtaehi kuviehiM aMgarakkhehiM / divo sa ghAyago hamma-mANao vippamappei // 46 // nAUNa mahArAo, eyaM ciMtei dhi dujaaiio| jemaMti jattha tattheva bhAyaNaM nUNaM bhaMjaMti // 47 // "jo dinnevi kadanne, mannai sAmi ca so varaM saanno| amayAhAreNaM bhoio vi mArei puNa vippo // 48 // " iya sakuDubo Dubo vva dunni mArAvio dio sa to| sirivaMbhadattarAeNa masayamudvi vva nivio // 49 // avare vi purohiyabhaTTacaTTapamuhA haNAviyA savve / dujAIjAyanirAyarosaaMdheNa muddheNa / / 550 / / sacivA ANattA jaha maha bhariyavisA DECORRECORDCRedeveeraceaeere // 108 // Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH sandhiH // 109 // Deeperezoedeocom lathAlamappeha / diyaloyaNANi pANIhi jeNa maddemi homi suhI // 51 // airuddajjhavasAyaM savisAyA jANiUNa tamamaccA / guMdaya- 10 vinayaratnaphalANa thAlaM bhariUNa'ppiti pANimi // 52 // muhu muhu parAmusaMto saMto saMtosamuvvahai ahiyaM / nayaNadugaggAhINaM takkoDIhi vina tUsei // 53 // na hu pupphavaiphAsevi tArisI tassa Asi cittaraI / thAlaphalANaM phAseNa jArisI pAvabhAvassa // 54 // taM tassa puro thAlaM aviyamAbhAsae naresassa / sattamapuDhavIpatthANa, maMgale akkhavattaM va // 55 // iya ruddajjhANajhAissa, vAsAI | solasagayAiM / tadahiyasattasayAU, sa dharittiM sattami patto // 556 // siribaMbhadattacakkIkahA sammattA / / udAyinRpamArakodAharaNamabhunocyate-sumaNoharAhiM kalahaMsayAlisadAlapayapahANAhiM / sahai sarasIhiM jaM nAma bAhimaMto ya taruNIhi // 1 // kayaamarapuricamakkesu tiyacaukke adidruparacakke / pADaliputte tatthAsi patthiviMdo udAi tti // 2 // suvisuddhadhammadhAraNadhurINadhijjo vi sajjiyaguNo vi / jo appiyalakkho vihu, parammuhe maggaNe khivai / / 3 / / ariramaNIsu aranne guMjAhalahArahArihiyayAsu / pallavio jassa payAvapAyavo dIsai sayAvi // 4 // kammi vi mahAvarAhe mahAvarAheNa teNa mahidharaNe / dharaNIso koi kayAi Asi saMhariyarajjasirI // 5 // desaMtaraMmi pattassa tassa putto tao avaMtIe / tIe ya pahuM lamago olaggeuM aNuvviggo // 6 // pari vasai so udAI, bhaNai ya pII piveja ko tassa / jo hAriUNametthaMtaraMmi vinnattameeNa // 7 // jai vahaha mahodaMtaM, tA tumha maNorahe pasAhemi / iya rannA'NunnAo, so patto pADaliputte // 8 // hacchaM picchei chalAI, channaM ucchidiu~ nivai jIyaM / kiMtu na pAvo pAvai, pacchAvaM katthai vihattho // 9 // aTTamIcauhasIsuM posahakajjeNa rAiNo pAse / teNAyariyA nAyA jaMtA tattheva ya vasaMtA // 10 // vapure esa uvAo nivverivinnaassaahnnsmttho| iya ciMtiUNa sUrI, te niccaM pajjuvAsei // 11 // nisuNai sammaM dhammaM tavai tavaM tivvamAyarai viNayaM / aiujjameNa pavvajamajiu dasae saddhaM // 12 // 0000e0aeebeoen 1 yA C. DI 2 savai ODI 3 bI / / Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaviyavvayAniyogA uvaogA'bhAvao bahudiNehiM / dinA dikkhA sUrIhiM chaumadhammatthiNo tassa // 13 // yata.-" nahi nAma'nA- IN upadezamAlA vinayaratnabhogazchadmasthasyeha kasyacinnAsti / karma jJAnAvaraNaM jJAnAvaraNasvabhAvaM hi // 14 // " " vAhehiM vesAhiM, dhammacchalavacchalehiM ko nAma / / sandhiH vizeSavRttiHIN bahukUDakavaDanADayapaDUhiM, vaMcijae na jae // 15 // " gaNigaNasehatavassI kulveyaavcckiccnicro| 'viNayarau 'tti saMnAmaM pAvai parivAraloyAhi // 16 // " ihaloiyaMbhi kaje, savvAraMbheNa jaha jaNo taNai / taha jai lakkhaMseNa vi paraloe tA suhI | // 110 // hoi // 17 // jaMtesu gurusu nivamaMdiraMmi ghettuM sa ei nIseja / niti na te taM puNa, jaM na joggayA jAo jAyatti // 18 // niyarayaharaNassaMto sa kattiyaM vahai kaMkalohassa / niyabhAreNaM jA jAi, ruhiramiliyA mahIe tale // 19 // jiyarakkhAvikkhAya, rayaharaNaM kattiyA nivakhayAya / dharai dugaMpi kusIso, jahA amayaM ca garalaM ca // 20 // bArasavAsANi aicchiyANi chalamicchuNo yajaissa / dhuvamavasaro na jAo naravaipunnappabhAvAo // 21 // aivAulaMmi jAe jaiparivAre kayAi savvaMmi / teNeva samaM sUrI saMpattA rAyabhavaNaMmi / / 22 / / " khalacorapAradAriyamajjArAIjiyA mhaakuuraa| cirarakkhiyAvi pAvA tadegacittA lahati chalaM / / 23 / / sUrihiM muNiyameso, bArasavarisovaesasahasehiM / hohI gIovva uvAhivannamajjei vajaMpi // 24 // pairikaMmi paese, vasahIe guNaguruThiyA sugurU / samayaMmi samAgacchai, nivaI suvisuddhasaddhAe // 25 // paramagurupAyapaMkayapaNAmapuvvaM posahaM lei / paDikamiUNaM pucchai, pasiNe nisuNei vAgaraNe // 26 / / bhAlayalAroviyapANisaMpuDo desaNaM khaNaM suNai / kayamuhakoso vissAmaNaM ca sattIe pavattei // 27 // tassa vi kAuM kumuNissa, kAyavissAmaNaM mnnvisuddho| muhapotti paDilehaNa-| puvaM saMthariyasaMthAraM // 28 // Apariya uvajjhAe je me jANaMti evamAINi / sariUNa caussaraNaM, aNiccayAINi bhAveNa // 29 // aNujANaha saMthAraM bAhuvahANeNa vAmapAseNaM / kukkuDipAyapasAraNa ataraMta pamajae bhUmi // 30 / / uccariUNaM iccAi jAyanihesu | // 110 // gurusu sutto:so| kumuNI jaggai ego daveNaM na uNa bhAveNa // 31 // saNiyaM saNiyaM udai nivaDai puNa nirayaaMdhakUvaMmi / pauNIkarei saha kaMkakattiyaM dukkhakhANIe / / 32 / / nivakaMThe taM Thavei kaTTai naNu appaNo puNo kNtthN| nivaI vi muNiyatatto maReacheezReemaDece DeceDecemeerezDecemeo Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 111 // TRExpeechCreersexmomeon: tatto paMcattamaNupatto // 33 // bhayakaMpamANapANI, mojUrNa kattiyaM tahiM ceva / sa gao jai tti jAmilla-aMgarakkhehiM vi na ruddho // 34 // uvaciyanaranAhasarIra-selasiharAu ruhiranijjharaNaM / pavahaMtaM saMpattaM gurusaMthArappaesaMmi // 35 // ruhirassa phAsagaMdheNa | vinayaratnajAgareUNa jAva joyaMti / picchaMti tAva sUrI naravaiNo muMDaruMDAI // 36 // hA hA akajameyaM, kaI kayaM kUrakammuNA keNa / sandhiH tiguNaMgarakkhapariveDhaveDhio'yaM ti ciMtaMti // 37 // na niyaMti jA kujAyaM kujaI saMthArayami taM gurunno| to ciMtaMti jaheyaM viyaMbhiyaM tassa pAvassa // 38 // ahaha adhannohaM jassa, eriso Agao gurukalaMko / jiNapavayaNaArAme mae davamgi imo dino // 39 // muNiveseNaM vissAsiUNameso naresaraM haNiuM / iha koi ghAyago Agao tti bhamihI ajasapaDaho // 40 // cholliyachaNamayalaMchaNachAe jiNasAsami mAlinnaM / mA hou mae vihiyaMti pattakAlo maha'pavaho // 41 // iya nicchiUNa pecchai jA hacchaM kaMThaccheyaNe satthaM / so ceva tAva nivakaMThIviyA kattiyA divA // 42 // sohiyasamamgasallA siddhANa puro mahavvae paMca | IN uccAriya khAmiya saMghasUripAmukkhapANigaNA // 43 / / kayabhavacarimasunizcalacauvihAhArapaJcakhANA ya / kaMThe ThavaMti 'parameTThipaMcagaM kaMkakattiM ca // 44 // mariUNa tivvasaMvegasaMgayA dovi devalogaMmi / jAyA pabhAyasamaye niei jA sejjavAlI taM // 45 // tA pokArai mahayA saddeNaM hA hayaMmi hI muTThA / milio loo hAhAravehiM bahiriyanahaM ruyai // 46 / / jAo esa pavAo koi16 kusIso nivaM ca saguruM ca / saha iha paraloehiM, haMtUNaM katthai palANo // 47 // tassa aputtassa mayassa, paMcadivvehi miliya savvehiM / paurapamuhehiM paTTe paiDio paDhamanaMdo tti / / 48 // turiyaM sa nAsiUNaM, pAvo patto avaMtinivapAse / johAriya saMbhArai puvvaM savvaM savuttataM // 49 // taM sa mahIso souM camakkio ciMtavei ducariyaM / hA hA aho durappA rayaNamiNaM nihaNamuvaNIyaM // 50 // kaMpi akajaM eyassa, natthi kuvio kayAi maarijaa| varisasayAo vi mamaMti jhatti nivvAsio desA // 51 // uvaesasahassehi vi, na cittasAhussa baMbhadatto so| jaha paDibuddho bArasa-varisehiM evameso vi // 52 // iti vinayaratna(ti)kathA samAptA / kutaH punarbrahmadatto rAjyalakSmImaparityajan saptamapRthvI prApta ityAha Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ckrinrkgmnhetuH| upadezamAlA-0 gayakaNNacaMcalAe, aparicattAe rAyalacchIe / jIvA sakammakalimalabhariyabharAto paDaMti ahe // 32 // vizeSavRttiH gajakarNacaMcalatvAt svayameva gatvaryA tathApi mandasattvairaparityaktayA'nayA rAjalakSmyA hetubhUtayA jIvAH svakarmakalimalena bhRta bharakA bhavanti, tato'dho narake patanti, kalimala:-kilbirSa kacavarazca / aparo'pi mandasattvo'tikacavarabhAravAnadhobhUmau pttiityu|| 112 // ktilezaH / ye tu 'opaDaMti ahe' ityokAranipAtaM khedavAcakaM paThanti teSAmekavAkyatayaveyaM gAthA vyAkhyeyA / bhRtabharAH santa o adhaH patantIti khedo dyotyate / yattacchabdasandarbha tu bhinnavAkyataiva syAt / tato brahmadatto'pyadhaH saptamI prAptaH // 32 // aM0 2390 | 2636 DI / // itizrIratnaprabhasUriviracitAyAmupadezamAlAvizeSavRttau prathamo vizrAmaH // DeceDeceDecemedeocom // 112 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA-6 // atha dvitIyo vishraamH|| |jA sA sA vizeSavRttiH imAni pApAni na kevalaM paratra soDhuM duSkarANi yAvadihabhave vaktumapi duSkarANItyAha setikathAyAM vuttUNa vi jIvANaM, sudukkarAiMti pAvacariyAI / bhayavaM jA sA sA sA, paJcAeso hu iNamo te // 7 // citrkaar||113|| vrlaabhH| 'vaktumapi jIvAnAM suSThuduSkarANi' vartante vaktumapyazakyAnItyarthaH / kAnItyAha-iti anena vakSyamANena 'jA sA sA seti IN dRSTAntoktaprakAreNa 'pApacaritAni'-duSTacaritAni / tadevAha-bhagavan jA sA sA seti caurapuruSeNa pRSTe bhagavataH 'pratyAdeza'-uttaramayameva, jA sA sA setyevaMrUpAste tava prazrakArinniti samAsArthaH // 33 // vyAsArthaH kathAgamyaH, sA ceyamI sAkeyapure khettAhidevayA Asi iisaasaae| sannihiyapADihero, nAmeNa surappio jakkho // 1 // varise varise rAyA, taM cittAvittu jattamArabhai / jo ciMttai cittayaro, surappio saMharei tayaM // 2 // jai cittijai nA'yaM, nayare mAritao viuvvei / to cittayarA laggA, ubviggA te palAeuM // 3 // taM nAuM naranAho, vajarai gaesu tesu bahuesu / paurA ! paDiyAro ko, kaheha mArIe bhe hohI // 4 // ekAe saMkalAe, saMkaliyA te kayA tao sabve / jeNa na nAsai egovi tANa pANe puro kAuM // 5 // samae jattAe samAgayami savvesiM tesiM nAmANi / khippaMti lihittA pattaesu kuMbhassa majjhami // 6 // kaDDheUNa kumArI, paNAmae jassa nAma kuNbhaao| taMmi varisaMmi so ceva, cittae jAi paMcattaM // 7 // avayario vi karito, avayAraM hoi neva sppuriso| uvayario jo mArei, tassa ko lei nAmapi // 8 // 'uvayAru ju kijjai, dujaNaha jANusu bAhiri 2eDiyau / sajaNaha taMpi na vIsarai, taNau ju matthA pheDiyau // 9 // "payapANaM sappANaM, vagghANugghADaNA ya nayaNANaM / pisuNANuvayAro tinni // 113 // 1 uvayario jo mArai sahu kijjai dujaNaha B / 2 eriyau DI PCRORRECareeDeepepermRROR TerenceDeeroeDeezee Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jA sA sA setikathAyAM citrkaarvrlaabhH| sajja pajaMtakArINi // 10 // " kosaMbIo kaiyAi, koi tatthAgao niuNasippo / cittagaradArao dUradesadasaNapivAsAe // 11 // upadezamAlA egAe therIe, gehaMmI saMvaseumAraddho / niyaputtanivviseseNa, gauraveNaM niyai sA taM // 12 // varisaMmi taMpi tIe, therIe suyassa vizeSavRttiH vArao jaao| jattAe pattAe, cittaNakajaNa jakkhassa // 13 // karuNassaraM ruyaMtI, therI AgaMtugeNa teNesA / bhaNiyA ammo! kiM nAma, kAraNaM kaMdiyavvassa // 14 / / aha vuttaMto vutto, tIe tassesa pucchamANassa / bhaNiyaM teNaM mAe ! mA kaMdasu cittaissa // 114 // mahaM // 15 // bavai imA to taM, majjha vaccha ! vacchAu ahiyagoravyo / tai jIvaMte jIvei, ceva na mao maovi suo 6 // 16 // puNa puNa paNamiyapAe, eyaM mannAviyA imA imiNA / pahAyA'Nulittasupavittamuttidho(mo)yattiyAjutto // 17 / / hoUNa | vannaehi, parivajjiyavajalevalesehiM / kuMciyasarAvanIrAiehiM navvehi savvehiM // 18 // kayamuhakoso dhoyattiyAe sattaTTha saMguNAe guNI / kayauvavAso pAe, paNamiya vinavai annuttiM / / 19 / / " mAlinyaM bhuvanAtizAyi vikaTATopasphuTaH sphurjathuH, prauDhaH proSitabhartRkAkSaravidhirnetrApamRtyustaDit / etadvAridavAhyameva bhavato madhye tu naisargikaM, tattiSThatyamRtaM yadatra jagatAM jIvAtave jAyate // 20 // " tataH-suicitto cittai cattasavvavAvAravittharo aciraa| khAmei jakkhamakkhaMDabhattijutto sa cittittA // 21 // cittaM cittaM bhattiM, jakkho pikkhittu bhaviyapaJcakkho / pabhaNei varaM varasu ti, tujjha bhattIe tuTTho'haM // 22 // imiNA vuttaM citte, sa tuha pasAeNa hou esa vro| cittayaro pauro vA, na mAriyavvo tae kovi // 23 // bhaNiyamimeNaM sayameva, siddhameyaM na saMsao koi / ahuNA bahuNA toseNa, jeNa mukko'si jIvaMto // 24 / / varamavaraM pavaraM tA, varesu aitucchapuvapunno so| paricaliracArucAmaraharikarirajaM na mamgei / / 25 / / maNikaMcaNakoDiM vA, kiMtu kubuddhI varei pekkhemi / jIvassa ajIvassa va, kassai jai aMsalesaMpi // 26 / / tA tArUvaM rUvaM tassA'haM savvahA lihijjAmi / evamuvaladdhaladdhI, gihaM gao paNamae theri // 27|| // 114 // Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH | jA sA sA setikathAyAM mRgaavtiikthaa| // 115 // | payaDiyaniyavuttato, nivanAyaraloyaladdhasammANo / kaivayadiNAvasANe, kosaMbipurIe saMpatto // 28 // tattha ya patthivapavaro, cittA- | vai niya saha syaanniio| bhitticittayarANaM, citteuM appiyA kamaso // 29 // atthANa rAyavADI, aMteuraturayakuMbhikelIsu / kassai kiMpi samappiamasarisacittaM pavatteuM // 30 // aMteurataruNIkelikougaM kappae paesaMmi / jaMmi mahIso taM so, cittayaro cittiuM laggo // 31 // varaladdhaNaM teNaM, oloyaNajAlae nividvAe / devI miyAvaIe, divo aMguTuo Asi // 32 // ai susarisaM tao tIe, cittiyaM rUvarehaabhirAmaM / vasaNAbharaNavibhUsiyamummIlai loyaNe jAva // 33 / / tA masibiMdU paDio urupaesaMmi kuNciyggaao| phusie puNo vi paDio, puNa phusie taMmi puNa paDio // 34 ||munniymimenn esa NaM, hoyavvamavassametthameIse / acchau tA na phusissaM, cittasahA cittiyA savvA // 35 // taM naravaI niyaMto, devIrUvaM niruvae jAva / niddhe viddhe citami, citteNa tA rahio // 36 // masamikkhiuNa ciMtai, pacchanne laMchaNaM kahimimeNaM / nAyaM hohI kiM nAma, dharisiyA maha piyADaNeNa // 37 / / to aruNaloyaNeNaM, sa rAiNA mAraNAya ANatto / avimarisiyakArittaM, mattANa va hoi kuviyANaM // 38 // avimarisiya kArittaM, rAINa dhaNI(NA)Na niThurakarataM / guNimaccharo guNINaM, khalavihiNo khaliyatigameyaM // 39 // sIlamahAsai sAsai bhAsaI devi kiMca, niyamajjAya abhu(cu)kiya jalanihi vela jiva / jANai jaivi sayANiu savvaI eu maNi, mohapisAyaparAvasu jAyau tahavi khaNi // 40 // tAsu miyAvai devihi suddhahiM gaMga jiva, iya kalaMku akalaMkahi AsaMkiyaI kiva / etthu vatthu paramatthiuNa natthi taM kiMpi bhuvi, ai suddhavi na jAmu Alu Alavai kuvi / / 41 // paramapasAyamavassaM, pAvissaM patthivAu dANiti / cittayaro ciMtaMto, patto maraNaM va vihivasau // 42 // hariNANa hariNanAhi vva, gaMdhasArANa sAragaMdho vva / ahahassa mUla(mA)nAsAya, soyamiddho guNo siddho // 43 // cittayarANaM seNI, uvaTiyA vinnavei naranAhaM / deva ! kimevamayaMDe, mArijai esa cittayaro // 44 // daMsaha dosalesaM, avagayatattehiM tehiM to bhaNiyaM / cittayarabhAlatilao, varaladdho esa kiM baddho | // 45 // surakhuttaMte vutte, muhamittaM khujjiyAe daMsittA / nibhiccapaJcayatthaM, lihAviyaM tArisaM rUvaM // 46 // tahavi avaMjho kovo, syAmA DESCRECIPeeperemocree Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH pAjAo // 50 // pakharataruNI bhaNai miyAvairUbassa, esAna cittaveM // 53 // pekyAca puNa parAhINA / hiya // 16 // bhUvANaM hoi to nariMdo so| taha cittakajasajjaM, kappAvai pANisaMDArsa // 47 // puNa sAgeyapuraMmi, surappiyArAhaNAya so ptto| ||jA sA sA paDio pADiccaraNeNa, patthae(tthio) putvameva varaM // 48 // aha jakkho paJcakkho Aikkhai vaccha ! suThu uTTesu / avasavveNa va vAmeNa, setikathAyAM pANiNA cittiyavvamao // 49 // taha ceva ciMtayaMto, ciMtai so kaha haNAmi niyasattuM / alamesa sayANIyassa, sAsaNe ajja mRgaavtiikthaa| pajjoo // 50 // paravarataruNIpariraMbhalaMbhalobheNa kiMpi na kuNai / iya ciMti miyAvairUvaM cittei cittavaDe / / 51 // ujeNIe pajjoyarAiNo appiNei gaMtUNa / bhaNai miyAvairUvassa, esa leso mae lihio // 52 / / nayaNANa dohiM sahasehiM, pikkhiuM akkhiuM ca jIhAhiM / jai taM se so sakkai, kassavi sattI na citteuM // 53 // pekkhaMta-ciMtayaMtassa, tassa cittadviyaM duhA devi / khuhio sahasA aNurAyasAyaro iMduudae vva // 54 // sAhINA suNiyA vi ya, raI vi suNiyAvi puNa parAhINA / hiyayaM harai raI. viva, ramaNI mayaNaggitattANa // 55 // (ga)maliNaMgA(gI) vi aNitI, rucai iMtI na ujjalaMgI vi / juiyarassa kavaDDI, ramaNI puNa mayaNavasagassa / / 56 // aMteurataruNIo, saMti smiive'nnurttcittaao| mahai tamarattacittaM, egaM dUre vihI mUDho // 57 // pesei sayANIyassa, dUyameso gao sa kosaMbiM / paNamiya rAyANaM, vinavei dinnAsaNAsINo // 58 // bhatti citte ciMtaMtaeNa te pesio mhi deveNa / tumhANamuvari pavaraM, vahei sAmI sayA pII // 59 // kappalayAe tA tIe, pallavullAsaNAya pAhuNiyA / aviyappaM pesijau, sAmissa miyAvaI devI // 60 // tuha pANapiyAppemeNa pAyaDA patthiva ! tthi pII se / puttami vallahe hoi, vallahaM tassa pottaMpi / / 61 // bhaNiyaM niveNa avo, mai bhattI sAhu jANiyA pahuNA / ia akkhiuM ca dakkho, taM ko anno tumAhito / / 62 // paNaiNipemmeNaM, sAhu sAhiyA tassa mai mahApII / sIyApemmeNaM rAvaNassa rAmaMmi jArisiyA / / 63 / / amhANaM pi hu pII, payAsaNijjA tae mhivinno| devIpaTThavaNe kovi, dUya ! ajavi na pacchAvo / / 64 // dUtaH-deviM na pesaissasi, jai tA devo dharissae rosaM / rAjA-naNu amhANaM ruTThANa ko vi kAlo samaM teNa // 65 // // 116 // dUtaH-rudveNa va tuDeNa va, hoi tae tassa kimahiyabalassa / suttA va jaggirA vA, vidissae na khalu kANacchI / / 66 / / DOC comecomecar Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 117 // aeoeopeecrescexcerpercemeroc rAjA-bahuvAhiNiparivAro, na kAraNaM hoi vijy(v)cjjaae| ghaNahariNajUhajuttapi, kAlasAraM haNei harI // 67 / / puNa jA sA sA palavaMto koveNa, AlajAlAI rAyadUo so| paDihaNio paDihAreNa, dhADio dhAriUNa gale // 68 // gaMtUNa teNa tatto, ujjeNI setikathAyAM bhattuNo samIvaMmi / taM savisesamasesaMpi, sAhiyaM tassa to kuvio // 69 / / dAvai payANaDhakaM, samasAmaggisaMgao sa to| citrakAraacireNa ceva kosaMbivisayasaMdhIe saMpatto / / 70 // iya soUNaM uvvaNahiyayadhasakkeNa nAicakkeNa / maraNa sayANio so, patto vrlaabhH| poTTaNa chaTTeNa // 71 // aha sA sahasA saMjAyA, soyaveyA miyAvaI devI / kayamayakiccA ciMtai, ciMtAcakkeNamakkamiyA // 72 // maha jAu khayaM lAvannavannasohamagacaMgimA IyaM / jeNesa sire vasaNAsaNissa jAo maha nivAo // 73 / / kimahaM karemi saMpai, sIlaM mahAe khaMDihI pAvo / haNiUNaM apANaM, tA tamahaM kiMtu rakkhemi // 74 // khaMDijai maDDAe, caDDeuM jA sIlamannA taa| jIvaMtAo toDai, saDAo ko nAma kesariNo // 75 // ahavA-ceDayanariMdaduhiyA bha(yi)iNI bhuvaNekamANuvIrassa / ajjavi aNuvajjiya, tadaNurUvakittI kaha marAmi // 76 // puNa jIvaMtI tatto, kAlakarAlAu pAliuM sIlaM / kaha pAremi hahA vaggha dottaDInAyanaDiyAhaM / / 77 // tA tAva pAvapagaissa, tassa vayaNANi manniya karemi / " kAlavilabaM so ceva, savvavasaNANa paDiyAro // 78 // " tatto cittovannAsapesalaM pesae pahANanaraM / sA pajjoyamahIvai, sammuhamAhe sa taM namiuM // 79 // vinavai deva ! devI, tuha tivvapayAvapAvageNa khaNA / maha bhattA paMcattaM patto raNakelikaMDUlo // 8 // tA saMpayamabalAe, majjhovari te na jujjai payANaM / jAijau ujjeNIe, aja valiUNametto vi // 81 // jo Asi sayANIo, so ANIo jameNa niyagehe / annA kA majjha gaI, tA ahuNA bhaNasu bha(ta)iNI sa // 82 // rAjA-devI daMsaNaduvvAramAraummAhaeNa emi puriM / puruSaH-sayameva deva ! devI uvei kimu vakkhaeNa tao / / 83 // 10 // 117 // rAjA-kaiyA samAgamissai, puruSaH-jayA purIe karesi sutthataM / annaha sunnihiyanivehiM, lahu suo caMpiyavvo tti // 84 // Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH CAPSC jA sA sA setikathAyAM | citrakAravaralAbhaH / // 118 // // 9 // puNa maNirayaNAbharaNappayANAe, nahu nahu juJjai iya amA, aNalaMkArANa maNi alaMya rAjA-ko nAma eriso kahasu, muMDamajjeva jassa khaMDemi / puru0-joyaNasae nariMdo, ussIse sappai sappo // 85 // rAjA-tA kiM kijau vajjarasu, dei devI kmuttmaadesN| puru0-rohagasajjA kijau, kosaMbI aribalaasajjhA // 86 / / kijau ujjeNIghaNavisaTTanippaTTaiTTagAkoTTo / aibaliyAo tAo, havaMti na tahA maha purIe // 87 // niyanayariM gaMtUNaM, niya nivaI tennmkhilprivaaro| to paMtIe ThaviyA, jAva avaMtIuM kosaMbI // 88 // purisaparaMparakaracayasaMcareNa saMciyAhiM tAhiM to| acireNa ceva caMgo, tuMgo to kArio koTTo // 89 // hakkAriyA samANI, devI pabhaNei bharasu dhannehiM / javasiMdhaNakaMDUraNa-saNAiehiM ca taMmi kae // 90 // puNa maNirayaNAbharaNappayANapuvvaM sa Ahavai devi / sA ciMtei kimahuNA, aNuttaraM uttaraM demi // 91 / / ceDayataNubbhavAe, taariskuljaayraaybhjaae| jayapahuNo bhaiNIe, nahu nahu jujjai iya akajaM / / 92 // sIlaM kulaMgaNANaM, AbharaNamabhaMguraM niccaM ca / tavirahiyANa hAsAya, hoi hIrAiAharaNaM // 93 / / adhaNANa dhaNaM sIlaM, aNalaMkArANa maNi alNkaaro| asahAyANa sahAo, guNarahiyANepi guNagarimA // 94 // paramattheNaM sIlaM, mahilANaM jiiviyvvmeenn| rahiyANa tANa bhoge, maDayANa va ko guNo hoi / / 95 / / sIyAe rAvaNarakkhasAo, tAo vi rakkhiyaM sIlaM / suNayAo eyAo vi, kaha Nu tamahaM na rakkhissaM // 96 / / iya sudidunicchaocchAhaNacchasacchAyaANaNA sNtii| pajjoyavisaMvAyaM, kAuM koveNa kayabhiuDI // 97 // pesiyapurisANa puro, pabhaNai nAhaM uvemi jAha tume / ahaha akajje sajjo, vajjiyalajjo sa pajjoo // 98 // mahasIlalIlalUraNa(ta)laMpAgatteNa mlmuvcinnNto| sakulaM ca kalaMkito, so khajjoo na pajjoo // 99 // idaM ca vaktavyaH saH-/ jambhAreH paribhAvaya vyatikaraM nIrandhrarandhre'GgAke, laGkendrasya kulakSayaH kSaNamapi svAnte na te kiM sthitaH / kiM pretyA'sti na vanakaNTakaghaTA-saNTaGkitA zAlmalI, nirmaryAdamavAdaya svamiti yanmAmekapatnImimAm // 10 // iya devivisaMvAe, gaMtUNaM tehiM sAhie saMte / puNa pajjoo pajjoyaNo vva calio sabalakalio // 1 / / avilaMba kosaMbi, Deezemerocreeroeroecorceen // 118 // Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH | peecemezeeroecococces | patto bAhiM karei daDhaveDhaM / bhayakaMpamANamANasamesA evaM vicitei // 2 // dhannA te gAmAgarapurakheDamaDaMbapaTTaNapaesA / so jesu DamaraverAivArao viharae vIro // 3 // jai jayajaNanayaNANaMdadANaduvAradasaNo devo| iha ei to karemi niecchiaM nicchiyaM hacrcha jA sA sA // 4 // sukayaparaMparapA(mA)NIhiM, pellio tIe tattha patto so| amarehiM samosaraNe, pavare raiaMmi AsINo // 5 // aha setikathAyAM puri dUre seNAnivesamAdhAya cNddpjjoo| pahuNo vaMdaNavaDiyAe, jhatti patto samosaraNaM // 6 // harisabharanibbharaMgI, miyAvaI | citrkaarvcchvcchraayjuaa| vivariyanayariduvArA, uvAgayA pahumuvAseuM / / 7 / / sanarAmarAsurAe, parisAe sAmiNA tao tIe / pAraddhA varalAbhaH / dhammakahA, girAe gaMbhIradhIrAe // 8 // patte khettakulAinimmalaguNe mANussajammUsave / saMjogaMmi jugappahANa guruNA saddhiM ca laddhe dhuvaM // 1 // mottUNa paramappamAyamairAmohaM kubohaM buhA / saMsAratakare kareha, na kahaM dhammammi niva ! ujjamaM / / 110 // dhammo saMciyapAvapaMkapaDalIpakkhAlaNe paJcalo / dhammo nimmalamaMgalAvali kalAnippAyaNe niccalo // 5 // dhammo kAmaduhA nihANamaNahaM ciMtAmaNI pANiNaM / dhammo saggapavagga-saMgamasuhaM sAhei nissaMsayaM / / 12 / so eso paDhamo mahavvayamao hiNsaaniraasaaio| sAhUNaM avaro aNuvvayamao saDDhANa nANAviho // 13 // paJcakkhANamaNukkhaNaM paidiNaM dINAidANujamo / vakkhANassavaNaM gurUNa purao jhANekatANakamo // 14 // rAgahosavisAyakohavikahAkaMdappadappAiNaM / dUre vajaNamajaNaM, paidiNaM dakkhinna(tta)dikkhAiNaM | // 5 // pAraMbho parameTThipaMcagaparAvatte sutatte thaa| kArunnaM karuNArihesu, sa imo maggo'pavaggocio // 16 // etthaMtaraMmi ego, dhaNuddharo pAmaro Thio duure| pucchai maNeNa bhaNio, jiNeNa pucchesu vAyAe // 17 // pAyaDamapArayaMto, puccheuM lajjamANao to so| bhayavaM 'jA sA sA sA,' pucchai cchannakkharagirAe // 18 // pacchAesaM taM ceva, tassa sAmI vi vajjarei to| pucchai paNameuM goyamo vi paramatthameyassa // 19 // bhayavaM 'jA sA sA sA' khAMsA bhAsA kayA ime tu(nu)me| paramatthaM 'vittharao, ettha samatthesu tAva mahaM // 120 // disai pahU caMpAe, suvannagAro juvAsi thiilolo| ramaNIyaM kannaM jaM jamikkhae |" 1 samatthesu pasiUNaM kahasu DI coecemezoelaeoeaezae Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Reae upadezamAlAvizeSavRttiH // 120 // khololupisuvrnnkaarH| RemecommezoekRECraceae taM tamIhei / / 21 // paMca suvannasayAI dAUNa piUNa pariNayaM kuNai / iya paMcasayA mahilANa meliyA teNa niyagehe // 22 // patteyaM patteyaM savvAsi pariggahami pakarei / tilagacauddasamAbharaNacINavasaNAiyaM kiMtu // 23 / / jadivasaM jaM bhajaM, uvabhuMjai tIe tammi ceva dinne| kuMkumakusumAbharaNaMsuyAI so dei nivvi sayaM / / 24 / / IsAe naMgalIe, sallio nIharei na gihaao| suhisayaNatAyabhAyAIyapi vArei gharamitaM / / 25 // piyamitteNaM kaiyAvi, Usave bhoyaNAya bhaNio so| balimaDDAe nIo, aNicchamANo vi karagahio // 26 // citaMti tao tAo, kimamhameeNa jIviyabveNa / saMtANi vi bhogaMgANi, bhuMjiuM jeNa na lahAmo // 27 // maNirayaNANi(i) nihANeNa, teNa pAsadieNa vi na kiMci / uvabhuMjiu na labbhai, jaM rakkhasajakkhakayarakkhaM / / 28 // nimmacchiyami jAe, tA ajja cirAu kijjae ki no / vasaNa-vilevaNa-taMbola-bhUsaNAIhiM siMgAro / / 28 / / iya kayaaNaMgasavvaMgasaMgisiMgArabhaMgicaMgIo / vayaNaM viloyamANIo dappaNe jAva ciTuMti // 130 // tA so patto pekkhei, takkhaNA tAo taarisNgiio| gahiUNekkaM koveNa, tAva tADei jAva mayA // 31 // niyapANapahANA''saMkiyAhiM savvAhiM tAhiM to khittA / taduvari savve vegeNa dappaNA tehiM so vi mao // 32 // taM pikkhiUNa tao, prpcchuttaavtttcittaao| egatto miliUNaM, iya samethiti samayannU // 33 // ahaha hayANamamhANamAgaya duTucidviyaM dhiddhii| paimAriyANa ko nAma, mukkhamikkhissae 'sakkhaM // 34 // jaNakulapaidiNapakkhippamANadhikkAramaggaNagaNehiM / niyANamamha hohI, pANapahANaM hi pacchAvi // 35 // tA jAva'jjavi jANei, kovi neyArisaM mahApAvaM / bhariUNamiMdhaNANaM, gharaM palivittu tA marimo // 36 / / taha ceva kae avirala-pajjalirAnalakarAlajAlAhiM / jamajIhAhiM va dIhAhiM tAu mUDhAu lIDhAu // 37 // girivarauvarillIe, pallIe pallavillaaNutAvA / egUNA paMcasayA, jAyA corA mahAghorA / / 38 / / paDhamamayA sA jAyA, dAseratteNa sottiyakulaMmi / aMtariyA egaNeva, jammuNA tiriyajAIe // 39 // jAyassa tassa paMcamavarisaMte so suvannagAro vi| tiriyabhavaMtario tami, diyakule beTTiyA jAyA 1 siu-sio B 01 2 beddiyaa-veddhiyaa| meroecomerocirceleelpercedeo Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 121 // // 140 // tIe bAlaggAho, so dAso Asi sA u royaMtI / na hu viramai puvvabhavi vva kAmadAheNa DajjhatI // 41 // aha aMgulIe ceDeNa, caDDiyA mayaNamaMdiraduvAre / sA thakkA royaMtI, taM ciya kuvvaMtao diTTho // 42 // niyagehAo aitADiUNa nigghADio dujmmenn| aiduTTho so (ru) tuTTho, teNANaM tANa jA milio // 43 // saMtamasaMmi samaMtA, saMpatto kosio suhI hoi| lahai paiTumariTTho, arikANaNagao saMto // 44 // aNajAyajovvaNA kannagAvi sA baMdhai dhuraM dharai / parihariyA piyarehiM, bhamirI gAmaM gayA evaM / / 45 / / paMcahiM corasaehi so gAmo tehiM dhADicaDiehiM / vihio lUsiyasAro, tao gayA sAvi saha tehiM // 46 // savvesiM tesimegA, jAyA jA vahei sA harisaM / paribhujjaMtI bhujjo vi na jAi puNa tattiM // 47 // jalahI jalANa dAruNa pAvae dAvapAvao tittiM / avarAvarANa purisANa, no puNo ettha itthIo // 48 // dAseraehiM saddhi, phiraMti yA dalai annamannaM saa| jaha mecchANa gharaTTI, taruNataraTTI tahA sAvi // 49 // dhADIgaehiM teNehiM, tehiM annAvi ANiyA kAvi / egAgiNIe bhajjAe, tIe sAhijjakajjakae || 150 || visahai savakki saMpakkakakkasaM tesi sA na gharavAsaM / maggai chalAI tIse, mArI viva mAriuM mahai || 51 // dhADi gaesu savvaisu tesu pANiyahAriyA dovi / tAo gayAo dUre, tadabhimuhaM bhaNiyameIe ||52 || kiM dIsai kUvatale, hale! nirikkhasu aggao houM / iya joyaMtI pehittu, pADiyA aMdhakUve sA // 53 // pucchaMti AgayA te, gayA kahiM kahasu tuha lahU bhaiNI / bhaNai sakovA kAme, tattattI kiM na joeha // 54 // AgAriMgiyakusalehiM, tehiM nAyaM imAe niyA sA / to teNa ceDacoreNa, ciMtiyaM cittasudveNa // 55 // kiM manne sA esA, dhUyA vippassa tassa jAyA vA / pajjunajjarajajjarakAyA jA Asi bAlA vi // 56 // ahaha hayAse ! hAhA, tujjha navo kovi vammahummAho / tittI ettiyamettehiM, jaM na jAyA hyAsAvi (e) // 57 // ahavA esA vesA, avarA kiM nAma kAvi pAviTThA | alamalamimIe pAvAe savvahA kiMtu gaMtU // 58 // kosaMbIe purIe, payaDasamatthatthavittharaM vIraM / pucchittu samosaraNe, muNemi paramatthametthAhaM // 59 // iya ciMtiUNametthA''gaeNa jamaNeNa pucchiyaM channaM / goyama ! mae vi tuha ceva uttaraM dinnameyassa // 160 // pAmaraM prati - suMdara ! a jA sA sA setikathAyAM paMcazatacaurANAM pratrajyA / // 121 // Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 122 // suMdaraMmi (mI) iha saMsAre asokkhasaMbhAre / na kharNapi khamo vAso khamo puNo nivvuinivAso // 61 // egaMtiyamaccaMtiya-mappaDivaM suhaM tahiM caiva / jai taMsi tayatthI tA, sajjo sajjesu pavvajjaM // 62 // bhAlaggamaggasaMlaggakarajugo vinnavei vayavisae / to so paramesarapANIdikkhio varajaI jAo // 63 // gaMtUNa teNa tANivi, teNANa sayANi tIe pallIe / kahiUNa taM kahUM, bohiyANi pavvAviyANi tao // 64 // iti jA sA sA sA kathA || devI miyAvaI vinnavei aha vaMdiUNa vIrajiNaM / ahayapi mahApahu ! pavvayAmi pucchAmi pajjoyaM / / 65 / / tihuyaNapahuNA pabhaNiyamaNurUvo te maNoraho bhadde ! / tA mA kuNasu vilaMba, jeNa khaNo iya puNo dulaho // 66 // pattA pAse tassAha sAhu sAhemi sAhuNittamahaM / jai supurisa ! aNujANAsi, jaM tuha ahuNA ahINAhaM / / 67 // sa surAsuraparisAe, apArayaMto nivAriuM eyaM / hirihariyANaNalacchI, pabhaNai karabhoru ! kimajuttaM // 68 // pahupurao teNavi tivvavammahummAhieNa sA mukkA / pavagi mahI mellai muhagayaMpi pAse nariMdassa // 69 // udayakuma tI tatto nikkhiviya tassa ucchNge| paDivannA pavvajjA, tihuyaNapahupa mahattheNa // 170 // avarAo vi aTTha paTTibhAvaNA bhAviyAo devIo / tasseva mahArAyassa, tIe saha caiva pavvaiyA / / 71 / / 'jaha devadavvadohe, davvaM puvvaMpi jAi savvaM pi' / taha tassa vi saMjAyaM, miyAriraMsAe pAeNa // 72 // sobaMgAI aMgAI, tAo savvAo paDhiyasavvAI / aitivvatavo kammarasa, sammamappA (ga)Namapiti // 73 // vihari mannattha kayAi, Agao puNa pahU sa kosaMtriM / uvavisai samosaraNe, saraNe bhavabhIyabhavvANaM / / 74 / / parisAe nimgayAe, samAgayA caMdadiNayarA dovi / mUlavimANehiM pahuM, paNamiya nisuNaMti dhammaka // 75 // diNarayaNINa visesaM, apAsamANI miyA mhaaajjaa| samavasaraNaMmi ciTThai, ciraMpi kAlaM akAle vi // 76 // avarAo caMdaNAI, ajjAo AgayAu vasahIe / paDikamiUNaM sajjhAya -jjhANalINAu ciTThati // 77 // sasidiNayaresu niyaniyaThANaM patte tamabhare jaae| saMbhaMtA sA pattA, vasahIe caMdaNajAe || 78 / / sikkhaviyA kiM juttaM, tuha tArisatAyamAyajAyAe / maha kahasu dhamma - sIle, iya evamakAlacAritaM / / 79 / / paNamiya khAmei miyAvi majjha micchAmidukkaDaM tassa / bhayavai aNovaogo, jAo puNa lajjitapradyo tasya mRgAvavatyai dIkSAnu matidAnaM / 2124 / / 122 / / Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttiH // 123 // DDCRECRPeeperCornea jAu na kuNissaM // 180 // muhu muhu garahaMtIe, appANaM sAhu sikkhavaMtIe / payaDiyaloyAloo, saMjAo kevalAloo // 81 // etadevAha-paDivajiUNa dose, niyae sammaM ca pAyavaDiyAe / to kira miyAvaIe, uppannaM kevalaM nANaM / / 82 // saMthAragayAe caMdanAmRgAva |tyoH kevalaM / caMdaNAe tabvelamAgayA nidA / ghaNatimiraMkUraniraMtarAlakAlaMmi koNami / / 83 / / sappopasappamANo, kAlakarAlo paloio puro| kevaliNIe tIe, tao karo caMdaNajjAe // 84 // saMthArayami Thavio, mA eso Dasai kuMDalI to sA / jaggiya jaMpai vacche, acchasi ajjavi kimettha tumaM / / 85 / / ahaha pamAo jAo, visajjiyA jaM na si khaamitii| ohIramANiyA keNa pANidesaMmi chikkAhaM / / 86 / / bhaNiyamimIe sappo, sappaMto Asi ettha teNa mae / pANI palaMbamANo, sejAe ThAvio tumhaM // 87|| pabhaNai pavattiNo to, tae tamaMdhe ahI kahaM naao| nANeNa keNa kiM khAigeNa khAovasamigeNa / / 88 // khAiganANeNaM kevaleNamiya caMdaNA suNeUNa / pabhaNai hI annAo, mahAsaya ! marisahi ddhI hayAsAhaM // 89 // aNajANamANigAe, kevaliNIe kayA mae mhii| AsAyaNA'huNA to, micchA me dukkaDaM hou // 19 // iya niMdaNa-garahaNa-bhAvaNAhiM bhAvijjamANiyAhiM daDhaM / avilaMbameva kevalamuppannaM caMdaNAe vi / / 191 // iti mRgAvatI kathA / mRgAvatirevamupAlabhyamAnA'pi kaSAyAnnigRhya kevalaM kalayAmAsa, yazcAnyo'pi tAnnigRhNIyAttassa guNamAha-/ kiM sakA vuttuM je sarAgadhammammi koi aksaao| jo puNa dharija dhaNi, duvvayaNujjAlie sa muNI // 35 // kaDuakasAyatarUNaM, pupphaM ca phalaM ca dovi virsaaii| puppheNa jhAi kuvio, phaleNa pAvaM samAyarai // 36 // saMte'vi ko'vi ujjhai, ko'vi asaMta'vi ahilasai bhoe| cayai parapaccaeNa'vi, pabhavo daTTaNa jaha jaMbu // 37 / / kiM zakyametadvaktuM sarAgasaMyamadharme'smin samprati vartamAnaH kazcinniHkaSAyaH syAt ? na syAdeva / tathApi yaH punaretAn durva // 123 // | canendhanodopitAnapi pAvakAniva dhArayedanuditAnapi vA viphalodayAn kuryAdityarthaH / sa munireva-manyate yathAvasthitaM muktimArga emedeoeredeoeoporno Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttiH // 124 // miti muniH, zakyamityarthe 'sakA' iti prAkRtatvAt / 'je' zabdo'pi " iz2erAH pAdapUraNe iti vacanAt // 35 // kimarthaM kaSAyA nigRhyante ityAha - " kaDuya " gAhA / kaTukAccha te mukhabhaGgakAritvAt krodhAdikaSAyataravazca teSAM puSpaM ca phalaM ca dve api viruddharase duSkarAsvAdatvAt, apizabdo nimbAdibhyo vyatirekamAha - teSAM hi phalaM pAkakAle madhuramapi syAdeSAM tu dve api vira eva / rUpaNIyayoH puSpaphalayoH prastute krodhamadhikRtya viSayaM darzayati / kupitaH san puSpeNa hetunA duSTaM dhyAyati, phalena pApaM - tADanamAraNAdikaM karoti, kimuktaM bhavati - kaSAyANAmudayaH puSpam, tatpUrvikA pravRttiH phalamiti // 36 // tatasteSAM taddhetUnAM ca zabdAdInAM bhoganAM jaMbU- prabhavavatparityAgaH kArya ityAha- ' saMte vi' gAhA / spaSTA / atrottarArddhe jambUsvAmipratyayena prabhavasya bhogaparityAge dRSTAntatvenAbhidhAnAtprathamadvitIyapAdayorapi jambU prabhavAveva kramAd dRSTAntau dRSTavyau / anyasyAzrutatvAttayozca dRSTAntatvasya gha mAnatvAt // 37 // yathA // aha jambusAmicariyaM // I iha bhara magahAvisaya- bhUsaNo puTThalaTTagodugaNo / avitahanAmo gAmo, sugAmo Asi supasiddho // 1 // tatthAsi tatthavANI ajjavaM ajjavaMti raTuuDo / revai devI dinnatti, revaI nAma se bhajjA || 2 || paDhamo putto tIse, bhavadatto bhavabhayattacitto so (jo ) / avaro uNa bhavadeva tti, bhAvao devapUyarao // 3 // suTThiyasUrisamIve, desaNApeUsavarisasittataNU / bhavadatto pavvaio, kayAi navajottho vi // 4 // tattha ya gacche ego, sAhU sUrINa vaMdaNaM dAuM / vinnavai jAmi sannAyagANa vaMdAvaNatthamahaM || 5 || asthi ko baMdhU - uddharapa DibaMdhabaMdhuro dhaNiyaM / mai diTThe pavvajjaM, paDivajjissai sa sajjo vi // 6 // gIyatthe nimgaMthe, sAhU sUrIhiM appiyasA / sa visajjio samANo gaMtUNa puNAgao airA // 7 // payapaNau pahuNo, vinnavei vario sa to na pavyaio / hasiUNa bhavadatteNa to sa evamuvAladdho // 8 // tuha baMdhussa subaddho, paDibaMdho sAhu sAhu nivvaDio / vario vivAhio kaSAyANAM puSpaphale / // 124 // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| jambUcaritre| // 125 // POrde Recemance vA thiraneho ki na pavvayai // 9 // bhaNiyamaNeNa siNiddho, lahubhAyA tuha vi atthi bhavadevo / pekkhissAmo patte, tumaMmi taM pavvaissaMtaM // 10 // bhaNiyaM bhavadattaNaM, jai viharissaMti tattha bhayavaM to| kiMbahu bajarieNaM, tamikkhase dikkhiyaM ceva // 11 // bhvdevdiikssaa| aha viharaMto sUrIhiM, saha gao so kayAi mghaae| sannAyagANa vaMdAvaNathamaNujANio guruNA // 12 // patto sugAmagAme, bhavadevo so tayA ya prinniio| navapariNIyAe nAgilAe muhamaMDaNaM kuNai // 13 // bhavadattaM daLUNaM, tudvA mAyA piyA naaiio| aibhUribhattibharaninbharA ya pAe paNivayaMti // 14 // muNiNA vi dhammalAbha, dAuM savvesiM tesiM ApuTuM / sIlabbayANa NAvAha sAhaNaM dhammanivvahaNaM // 15 // ApucchiyA ya te teNa, jAmi vIvAhavAulA tumbhe / paDilAbhayaMti to kappaNijabhojjehiM bhavadattaM | // 16 // navavahumuhamaMDaNavAvaDovi paNamittumemi eso tti / bhaNiUNamei paNamei, muNivaraM jhatti bhavadevo // 17 // pattaM pANimi samappiUNameyassa so muNI clio| niyae uvassae savvanAiaNugammamANapaho // 18 // calio mahilAvaggo, paDhama kaivayapayAI annulggo| purisasamUho pacchA, paNamiya paNamiya paDiniyatto // 19 // bhavadevo vi samIhei, bhAuNA bhAsio 10 niyatteuM / asamatthiyamuhamaMDaNasamatthaNa(u)tthaM navavahUe // 20 // vivihapaese daMsei, ramiya ciraM vayamio niyattatA / jai kahavi karei kare, pattaM tatto niyattAmi // 21 // suNamANo vayaNAI, tassa muNI gurusgaasmlliinno| bhaNiyaM muNIhiM aNuo, kimaja dikkhissae eso // 22 // maMDiya Dhikiya siMgAriyaM gao jaM tae shaanniio| bhaNiyaM bhavadatteNaM, kimannahA hoi muNivANI // 23 // sUrIhiM pucchio vaccha ! avitahaM iya kimAha tuha bhaayaa| uvaroheNaM teNavi, bhaNiyaM jaM bhaNai bhAyA me // 24 // paDivajjiya pavvajjo, sajjo jAo jaI salajjAe / dharai navaM pavajja, taNuNA hiyaeNa puNa bhajaM // 25 // pariyAya pAriyAyappasUNamAlAe saha vahaMto taM / dharai varAo egattha, paMcagavvaM ca maraM ca // 26 // taNae cirAyamANe, jaNayAI joiUNa jaNanivaho / gharamAgao viyANai, bhavadevo dikkhio nUNaM // 27 // cirapAliyapavvajo, kAle kaauunnmnnsnnsmaahiN| bhavadatto, Remeroenezoe0ezeroe2000 evelore // 125 // Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttau jambUcaritre // 126 // suhacitto, sohamme suravaro jAo // 28 // avaro vi mahapiyA sA, ahaMpi tIse piyo tti ghorsito / sa gao suggAmama vasevaMdhaNa nIrapUrovva // 29 // maha virahadahaNadAheNa, dINadehA hahA varAI sA kaha nAyavvA uvvAha - kAlamukkA nave pemme / / 30 / / iya ciMtito ceiyaharassa ciTThai dubAradese jA / tA gAmAu egA, ubAgayA itthiyA tattha // 31 // pUovagaraNapaDalagapANIe baMbhaNIe aNusAriyA / sAhu tti vaMdio pucchio ya dohi vi suhavihAraM // 32 // pucchiyamimeNa me kahasu, sAvige ! ajjavaMti raTThauDo / jIvei revaI taha tANa vahU nAgilA sA ya // 33 // ciMtiyameyAe kayAi, hojja eso sa jeNa UDhAhaM / pucchAmi tAva eyaM kiM tehiM paoyaNaM tujjha // 34 // ayamAha ahaM ajjava - revai aMgubbhavo naNu kaNiTTo / bhavadevo nAmeNaM, pariNIyA nAgilA ya mae // 35 // piyaniyabaMdhavabhavadattasAhuuvarohao mae vihiyA / ettiyadiNANi dikkhA, tamakayamuhamaMDaNaM mottuM / / 36 / / bhavadatto saMpatto, saMpai suraloyamahamihaM tatto / tammuhakamalAloyaNalAlasahiyao samAyAo // 37 // bhaNiyamimIe mayANaM, mAyApiyarANa tuha bahukAlo / jIvai ajjavi sA nAgilA u sahiyA mahaM caiva // 38 // bhava - to tIe tumaM savvaM, muNasi sarUvaM ti kiMpi pucchAmi / kiMrUvarUvalAvanna vanniyA kiMvayA taha sA / / 39 / zrAvikA - jArisiyA'haM diTThA, tArisiyA sA na vijjai viseso / kiM tIe kAyavvaM, avvo tuha cArucaraNassa // 40 // bhava--pariNeUNaM takkhaNameva, vimukkA mae varAI sA / zrAvikA - sukaehiM tIe mukkA, bhavavisavallI tao sukkA // 41 // bhava - suhasIlasamAyArA sA kiM pAlei sAvayavayAI / zrAvikA - pAlai na kevalaM, appaNA hu pAlAvai paraMpi // 42 // bhava--aNavarayameva sumarAmi, taM jahA maM tahA Nu kiM sA vi / zrAvikA - sAhu vi tumaM bhullo, sivamagge sA vi kiM tulA // 43 // 1 apagata setubaMdhano nIrapura iva / bhavadevanAgilApraznouttarANi / // 126 // Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau jambUcaritre // 127 // a ceiyaharasammajjaNa-dhavalIkaraNAivAvaDA niccaM / sAvayavayAI bhAvai, tavai sutivvaM tavokammaM // 44 // suvihiyasAhusamIve, uvaesarasAyaNaM sayA piyai / vaMdaNapaDikamaNA paJcakhANapamuddesu ujjamai // 45 // bhava--pecchAmi tAva acchIhiM, zrAvikA -- tIe kiM picchiyAe asuIe / ahaba mae diTThAe, sA diTThA ceva kiM bahuNA // 46 // jAhUM sA sA jA sA sAhaM, donhavi na bhinnao appA / bhavatA pabhaNasu kiM tumameva, sAvige ! nAgilA hosi // 47 // zrAvikA - AmaM ahaM ciya sA nAgila tti pArUDhapoDhabaMbhavayA / vasamaMsapurIsAINapUriyA ullakhalla vva // 48 // niyaguruNIe kahiyaM, kahANayaM tuha kahemi kiMpi ahaM / hoUNa sAvahANo, avahArasu sAhu sAhukhaNaM // 49 // kira koi jiiMdio dio sajjo mayabhajjo DaharagaM dAragaM gahAya tattao nagara (bhagabha ) gao nimgao gharAo / so ya mokkhasokkhamAkaMkhamANaso sAhusamIve sammaM dhammaM nisamma sa (ma )mmaviU saMjAyasammaio pavvaio, pAlei cakkavAlasamAyAri, karei kiriyAo kkkhddaajo| so puNa se dArago sIyabhoyaNa'rasavirasapANagANuvAhaNa - kakkhaDasejjA - siNANAIsu sIyamANo, khaMta ! na sakkemi sIyabhoyaNaM bhoktuM, khaMta ! na sakkemi arasavirasANi pANagANi pAuM, iccAI jaMpamANo khaMteNa kaMci kAlaM vaTTAvio jayaNAe / annayA bhaNAi khaMta ! visamasarapasarajajjarasarIro'haM na sakkemi aviraIyAe viNA maNAgaMpi pANe dhAriuti / tao paricatto / alaM me asaMjayajIva paDijaggaNeNa / yata uktam - " na vi kiMci aNunnAyaM, paDisiddhaM vA vi jiNavariMdehiM / motuM mehuNabhAvaM, na taM viNA rAgadosehiM // 50 // " tao gao so sahavAsINaM sumariUNaM / egassa mAhaNassa gehe laggo kammagaravittIe, keNai kAleNa dinnA se dArigA / vivAhakAle ya paDiyadhADIe nihaNiyaM mihuNagaMpi / so bhogapivAsio aTTajjhANavaTTamANo kAlagao mahiso jaao| so vi se piyAsAhU paMDiyamaraNeNa mao samANo devaloge devo jaao| ohiNA Abhoei puttaM mahisarUveNa saMjAyaM / devamAyAe kAlavikarAlathUlamahAkAeNa sogarieNegeNa kiNeUNa kao so aibhArArovio gi mahiSIbhUtaprati bodhaH / / / 127 / / Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre // 128 // gAvaraNijakamA Z mogarimA kattI meM viraI / kayamatta sAharUve da mhamajjhanhe appaNA caDeUNa nibiDalauDappahArehiM pahaNateNa teNa tattavAluyApahe vaaheumaarddho| jAhe nillAliyajIho tattavAluyA | ucchiSTabho. puliNe paDai, tAhe nisaTuM saTTehiM tADiUNamudravei jAva pahArAipIDAe palAyamANapANo vi va jAo, tAva khaMtarUvaM kAUNa devo jidRSTAntena daMsei se appANaM / bhaNai 'khaMta ! na sakkemi taM ca taM ca kAuM' ti| taM ca pAsamANassa tassa kattha mae erisaM rUvaM diTTha nAgilayA puvaMti ciMta(ti)yaMtassa tayAvaraNijjakammakkhaovasameNa jAyaM jAIsaraNaM, tao niyabhAsAe khaMta ! parittAyasu mamaM moyAvesu jamadU- I6I yAo eyAo ti vAsei / teNa bhaNiya re re sogarigA! mA mA me khuDDagaM pIlehi / teNa vuttaM-tujjha vayaNameso na suNei / tAva avasarasu tAva jeNa bAhemo vAhemo ya, jIvaMto katto me chuTTissai / jAhe jANio'NeNa paDivajjissai maggaMti tAhe abbhatthieNa mukko aNusAsio ya deveNa ! didubhao paDivanno desaviraI / kayabhattaparicAo sohamme kappe devo jAo / piuNA nitthArio tiriyduggiio| tubbhANa puNa bhAuNA bhavadatteNa devalogaM gaeNa vi tubbhe sAhurUve daLUNa na puNo paDibohaNAya cittaM kayaM / aNicce ya jIvie tumbhe pamattA kAlaM kAUNamAsaMsAraM paribbhamihaha / tA ettAhe vi niyatteha gacchaha gurusagAsaM / jao" pacchAvi te payAyA, khippaM gacchaMti amrbhvnnaaii| jesi pio tavo, saMjamo khaMtI ya baMbhaceraM ca / / 51 // " (dazavakAlike a0 4 gA0 28) etyaMtare tIe mAhaNIe dArago pAyasaM bhuMjiUNaM ttthaago| jAyaM kuo vi kAraNAo vamaNaM / bhaNiyaM baMbhaNIe 'jAya ! jAiUNa taMDulAINi mae kao pAyaso eso tA bhujo vi bhuMjesu, ailaTuM miTThameyaMti // 52 // bhaNiyaM bhavadeveNa, dhammasIle ! kimemullavasi / vaMtAsI avisiTTo uciTTho duguMchaNijjo houtti // 53 // aha nAgilA'vi pabhaNai, tumaMpi kiM neva hosi vaMtAsI / vaMtapi maMsavasameyanimmiyaM maM smiihNto| // 54 // cirapAliyapavvajjo, muMcato taM na aja lajesi / jamavajakajasajjaM, aNIhamANapi meM mahasi // 55 // jaha koi bhikkhabhukkhAhiM dukkhio khoNivittapatto vi / puvAvatthaM patthei, taha mahaM)maM taMpi | / / 128 // patthesi // 56 / / jaha khIrikhajakhajjUra-khaMDamaMDAi khAi saMtaMpi / nahu divvahao chuhio vi, taha tuma carasi no caraNaM // 57 / / FezeerperceioedeoeimerDEO erozeerozoice Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau jambUcaritre | bhavadevasya sAgaradattatvenotpattiH // 129 // momenexpecreiraveezaeroe | muNiNA tikkhAiM vitikkhiyAI dukkhAI guttigeNa tae / jai bhAvaguttigo sahasi, tAI tA jayasi ahuNA vi / / 58 // ettiyadiNANi dikkhA, daveNa'javi kuNesu bhAveNa / aNucaliyAvi hu aivegagAmiNo huMti kiM na puro / / 59 // tA jAhi savvahA uvvahAhi bhAveNa cArucArittaM / Aloiya duzcario, sirisuTThiyasUripAsaMmi // 60 // ayaMpi sAhuNINaM, pAse pavvajamaNucarissAmi / iya tIe sikkhio so AuTTo bhaNiumADhato // 61 // ai sAvige! sumaggo, uvaiDro suThu suThu tudo'haM / niru nirayaaMdhakUve, nivaDato tAio tumae // 62 // taM maha sahoyarI hosi, sAvige! gruyraagbhNgaao| nimmAe ya mAyA vA, nirayAiavAyarakkhaNao / / 63 / / ahavA guruNI nissImarammadhammujjamappayANAu / tA tAva jAmi etto, tai kahiyatthaM samatthemi // 64 // iya bhaNiya vaMdiUNa, nippaDimAo jiNANa pddimaao| bhavabhamaNabhUribhIrU, bhavadevo sagurumalloNo // 65 // Aloiya paDikato, sutivvtvtaavtaaviysriiro| paMDiyamaraNaM A(ro)rAhiUNa sohammasuraloe / 66 / / sohammakappapahuNo, jAo sAmANio smaannjuii| divvAiM kAmabhogAI, bhuMjae jAvajIvapi // 67 / / aha sa bhavadattadevo, caviUNaM pukkhalAvaIvijaye / puMDarigiNinayarInAhavairadattassa cakkissa // 68 // kukkhIkusesayaMke, kalahaMso viva jsohrpiyaae| AyAo jAo jalahimajaNe Dohalo samaye // 69 // sAgarasarisAe mahAnaIe sIyAe sA mahiDDhIe / avaNIyaDohalA cakkiNA, kayA saha sayaM gaMtuM // 70 // pasavai sumuhutte bhUvalakkhaakkhUNa lakkhaNaM taNayaM / vihiyaM DohalayAo, sAgaradatto tti se nAmaM // 71 // uvacayamuvajAi diNe, diNe ya deheNamavikalakalAhiM / pariNai pasannalAvannavannapunnAo kannAo // 72 // abhiramai tAratArunnapunadehAhiM tAhi saha niccaM / pAsAyagao pAsai, kayAi sarayami mehamayaM / / 73 / / kAmakusumANugArI, hoUNa kameNa pasaramANo ya / sarayaghaNo saMjAo, kaliyakhamaMDalamahAbhogo // 74 / asrispsriypvmaann-pellnnuvvellmaannsvvNgo| pasaraNakameNa hoUNa, khaMDakhaMDAio nado / / 75 // iya jalaharovva avvo, athiro rajjAivittharo svvo| khaNadi dumiTunaTuM, dhaNajIviyajovvaNAIyaM 1 ti / 2 jaha si B, jAyasi DI 3 ya B| 4 dinadRghi B| divanadvamidaM DI peoremocrazeerocrazaerpcaree 7 / / 129 // Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau jambUcaritre // 130 // / / 76 / / tA jAva'jjavi jajjarai, no jarA dehapaMjaraM tAva / aiujjameNa jujjhai, maha pavvajjA pavajjeuM // 77 // iya ciMtiUNamaNagArasAmiNo amayasAgaragurussa / payamUle pavvaIo, bahupatthivaputtaparivAro // 78 // suyasAgarapArINo, pAvai pAvakkhaeNamohivaraM / niyacaraNaM caramANo, caraNe paricarai sugurUNa / / 79 / / caviya bhavadevadevova, taMmi vijayami vIyasogAe / paumaraharAyavaNamAladeviaMgubbhavo jAo // 80 // kaya sivakumAranAmo, abhirAmo jovvaNubvaNaguNehiM / samavayarUvAhiM kulubbhavAhiM saha. ramai rAmAhiM / / 81 / / puranagarAgaragAmAbhirAmamahimaMDalaMmi viharaMto / sAgaradatta'NagAro, pasamA''hAro tahiM patto // 82 // jANA uggahatthaM jaNANamujjANe / samavasario sa varisei, desaNA amayadhArAhiM // 83 // mAsakakhavaNaM kAUNa, pAraNA teNa satyavAgihe / vihiyA hiyAvaheNaM, jaNANa paDiyA ya vasuhArA // 84 // nisuNiya pAraNapaJcappavaMcapaMcappayAradivvAI / sAgara susAhusevA-sUvahiya paNamei sivo // 85 // tipayAhiNapuvvaM, pAyapaMkae paNamiUNa purao se / uvavisiuNaM saddhammadesa marasaM rasai / / 86 / / caudasapuvvI so ohinANavaM kevali vva savvahiyaM / jiNadhammarammamammaM, gaMbhIra girAe bAharai ||87 || jaM niravAo kAo, abhirAmAo sakAmarAmAo / ahilasiyakajjasiddhI phalameyaM puvvadhammassa // 88 // phalapajjete eyarasa jai jio ajjiNe navanavaM / gayapAheo pahio vva, to sa soei paraloe // 89 // visaya - kasAya - pamAyappisAyamavisAyamujjhiUNa tao / sayalasamIhiyasajje, saMjamarajje samujjamaha // 90 // sikkhiyasikkhAdikkhA, khaNeNa ukkhaNiyatikkhadukhAI / rovei jIvathANesu, saggamokkhANa sokkhAI / / 99 / / risimavasaraMmi so vinnavei harisUsasaMtaromaMco / maha tai diTThe uTThei, suThu puTThI // 92 // to kovi pArabhavio, kimatthi tai majjha synnsNbNdho| aha paribhAviyasanbhUya, ohiNA bhaNai musaho / 93 / / patto taM taiyabhave bhavadevo Asi majjha lahubhAyA / jaMbuddovagabharahe, akavaDapaDibaMdhapaDibaddho // 94 // maha aNuvitta, gahiyavao pAliUNa pavvajjaM / jAo sohammasuro, ahaMpi tatthavi thirasiNeho / / 95 / / puvvabhavabbhAsAo, mai tuha so saMpayaMpi pakkhubhio / maha gayarAgassa puNo'guggahabuddhI na uNa neho // 96 // bhaNai kumAro bhayavaM, avitameyaM zivakumAra sya sAgara dattamuni samAgamaH / // 130 // Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA-N vizeSavRttau jambucaritre // 131 // tao samIhAmi / iha vi bhave pavvaiUNa, pajjuvAsAmi tumha pae / / 97 // navaraM ammApiyaro, pucchAmi susAmi ! niyhiydvaae|| bhaNiyaM muNiNA mA dhehi, dhIra! paDibaMdhamettha tumaM // 98 / / sagihe sa gao vinnavei, ammApiU vayadAe / pabhaNaMti tANi taM ceva, IN vaccha ! ego suo amhaM // 99 // saraNaM tANaM dIvo, taM ciya saggo va ahava apavaggo / tai virahiyANi amhe, puttaya ! pratrajyAaMdhANi bahirANi // 100 // tuha AyattA pANA, amhANaM dikkhie tumaMmi to| gharadhatti(lli)yasasayA viva, putta ! palAyati te nishcyH| jhatti // 1 // bahu bhaNiyANi vi jA tANi, neva muMcaMti saMjamAya to| sAvajjajogavirao, jai vva jAo dhiisahAo // 2 // na ramai na jimai jaMpei, neva verggmgglggmnno| aMteuregadese vasei sunne jahA ranne // 3 // vivihapayArehiM payaMpio vi piyarehiM paurapaurehiM / jAva na mannai so kiMpi, tAva rannA visanneNa // 4 // sadAviya sidvisuo, daDhadhammo sAvago viveganihI / payaDiyatattaM vutto, kumaro jaha jimai taha kuNasu // 5 // iya kuNamANeNa tae, jIviyamamhANamappiyaM hoi / jahasattIe jaissaM ti, tassa pAsaMmi so jAi // 6 // pavisai nisIhiyAe, iriyAvahiyaM paDikkamiUNa / vaMdai duvAlasAvattavaMdaNeNaM jaijaNaM va // 7 // aNujANAvittu pamajjiUNa pAse sivassa uvavisai / ciMtai sivo jaissa va, maha viNao geNa kiM vihio // 8 // pucchAmi tAva bho ibbhaputta ! so vattio tae vinno| jo sAgaradattagurUNa, kijjamANo mae divo. // 9 // kimahamarihAmi taM tANa, pAyapaMkayaparAgaparamANU / sa bhaNei bhagga moNAraMbhaM ThUNa taM tuTTho // 110 / / jai vi jaINa sa jujjai, tahAvi vijai tuhAvi kajeNa / viNao dhammassa dhuvaM, bhaNio jiNasAsaNe mUlaM / / 11 / / yataH-" mantrAH saMtantrAstrijagatpavitrAH, zubhapra(de) vezAH sthaviropadezAH / vidyA'navadyA tridazaughavandyA, zrayanti santaM satataM vinItam / / 12 / " jaha jaijaNassa nissamasaMjamasaMjAyasuddhalesassa / taha ucio kAyavvo, viNao susAvayassAvi // 13 // jaM puNa duvAlasAvattavaMdaNaM dijae jaijaNassa / taM IN tujjha mae dinnaM, bhAvajaI jamasi saMjAo // 14 // na jimasi na jaMpase, keNa heuNA bhaNai sivkumaaro| to daDhakayavaya // 131 // pariNAmassa'vassakAyavvameyaM me // 15 // jAva'jjavi pavaje, pavajiuM diti neva piyarANi / naNu tAva bhAvasAhU, hoUNa gi PEKORESpeereperraceporne Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttau jambUcaritre // 132 // vinivasAmi // 16 // annaM ca svvsaavjjjogsNjogvjjnnujjutto| kaha sAvajjaM bhuMjAmi, kaha va jaMpAmi tehiM samaM ||17|| bhaNiyaM daDhadhammeNaM, sammaM saddhammaniccalo taM si / kassa'nnassa vi esA, bhAvArijae jayapaDAyA // 18 // puNa parihariyA''hArarasa, nivvahissai na bhAvacaraNapi / AhAreNaM deho, dhArijjai jeNa paDamANo // 19 // cirapAliyapavvajjassa, jujjae jIviyavvapajjaMte / AhArapariccAo, annaha sa lahijjai na eso // 120 // je cirakAlaM pAliti, jIviyaM saMjameNa te dhannA / tA nirakhajjA''hAro, hoUNa gamesu divasAI // 21 // aNavajjavANiceTTAe, ciTTha koNe gharassa pairikke / ayamAha imaM maha, nivva sAhejao kassa || 22 || sAvajjaNavajjAI, jANai ko vayaNabhattapANAI / tA me kayA nivitto, tANa pavittI kahaM hoi ||23|| dadhammo Aha ahaM, kumAra ! tubhANa sAhubhUyANa / sIsovva savvametto, veyAvaccaM karissAmi // 24 // kappAkappapabaMce cau ramaI vihariNa smrthmi| ahahmANissAmi visuddha bhattapANANi kiM bahuNA / / 25 / / kumareNa hou evaMti jaMpiUNa abhiggao gahio / jAvajjIvaM chaTTAu, pAraNA aMbileNaM me // 26 // evaM sutivvatavakammakAriNo pAraNaMbilaparasta / bArasavAsANi aicchiyANi gihavAsiNo tassa / / 27 / / navajovvaNAvi jaM jAyajAmasIlA gihIvi maharisiNo / te kammamammasammajjaNujjayA kevi tANa namo // 28 // kayakAyaparicAo, paMDiyamaraNeNa baMbhaloyaMmi / dasasAgarovamAU sAmANiyasuravaro jAo // 29 // nAmeNa vijjumAlI, juimAlI amarasuMdarIsAlI / jiNasAmisamosaraNe, sudesaNAo sayA suNai // 130 // uvabhuMjiUNa bhoge, divve caviDaM niyA''upajjaMte / jaha rAyagihe jAo, ibbhasuo so tahA kahimo // 31 // rAyagihe nayare usabhadatta ibbho ahesi guNagaruo | tassAsi piyA suisIladhAriNI dhAriNI nAma // 32 // jiNadhammadhurAdhAraNa-dhurINi cittANi tANita (maM)paMti / niravaccayANi aicaMgaaMgaaMgubbhavassa kae || 33 || bhaNiyaM dhAriNIe ko nAma, ruvagacvo sohaggamaDappharo va ko tAsiM / ko vA suhAsiyA, kAmiNINa jAsiM suo natthi // 34 // vebhArapavtrayAsanna -kANaNe kAmakohamohaharo / paMcamagaNahArI hArahIrAsovahAsi jaso // 35 // taruNataraNi vva teeNa, bhavvaaMbhoruhAI bhAsato / aha annA kayAI, suhammasAmI samosario kumArasyA hAragrahaNAya prajJApanaM ghorAbhigrahazca / // 132 // Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturgati upadezamAlAvizeSavRttI jambUcaritre duHkhaani| Develoeroecococceroecome // 36 // bhaDacaDagaragurusAmaggisaMgao usbhdttvribbho| saha dhAriNIbhajAe, vaMdaNavaDiyAe nIhario // 37 // aMtarapahami milio, se samaNovAsago nimittaviU / bhaNio kiMnu cirAo, dIsasi jasamitta mitta ! tumaM // 38 / / bhaNiyamaNeNa samaNANa, savvayA pAyapajjuvAsAe / akkhaNiyamaNassa na koi, avasaro aha kahasu eyaM // 39 // uvaciyaciMtAsaMtAvatattacitta vva bhAujAyA me| kimimA sAmeNa muheNa, dIsae sAhasu maheyaM / / 140 / / bhaNiyamaNeNaM sayameva kiM na pucchesi jeNa vajjarai / taha ceva kae sA Aha, sAhu devara ! nimittaM te // 41 / / jaM pucchiyaM viyANasi, itthaM ko nAma nahi nimittannU / maha cittaM ciMteUNa, tA sayaM kahasu niddesaM // 42 // jasamitto maMteUNa, to khaNaM Aisei huM nAyaM / uttamaputtamaputtA, visannacittA samIhesi // 43 // sauNo sauNo laddho, siddho cciya te maNoraho ahuNA / iha bharahe caramo 'kevalI ya tuha puttao hohI // 44 // kesarikisoramucchaMga-saMgayaM niggaya va caMdAo / taM sumiNami samikkhasi, acirAo paJcao eso // 45 // tuha kiMtu aMtarAo, acchai tuccho sa keNai sureNa / ArAhieNa saMtaM, jAhI jANemi taM na suraM // 46 // harisabharanibbharaMgI, saha jasamitteNa sA payapaMtI / sahasatti usabhadattANucAriNI kANaNaMmi gayA // 47 // tipayAhiNapuvvaM, paNamiUNa pAe suhammakevaliNo / donivi dUriyaduriyAI, desaNaM tAI nisuNaMti // 48 / / DeceToODODCORDC tathAhi-" nRbhavAdisarvasAmagryamadhyamAsAdya zAzvatasukhAya / yatanIyamasAta zatA''zritA hi gatayazcatasro'pi // 49 // " AkRSTirghaTikAdatisaGkaTamukhAcchittvA ca bhittvA ca sA, pAkaH pAvakakandukeSu kadanaM kAkazca kaGkAdibhiH / jvAlAjAlakarAlasaMjvaladayAputrI dRDhAliGganaM, kAmekAM narakAvanISu viSamAmAcakSmahe vedanAm // 150 // " // 133 // 1 kevalINa te attao hohI B. C. D. I 2 zi0, sitA zritA DI Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAhata| devotpttiH| upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre // 13 // Decaciooecemeo mAniTaGkitaM tattvataH / kAmaM kalayA( " tRSNAtyuSNasaritsamIrazizirAsArAgnidAhAdibhirvyAdhivyAdhavadhavyathavyatikaratvakachedanirlAJchanaH / pRSTe niSThurabhUribhArabharakA''ropAdibhizcArditAstiryazco vicaranti vazcitatarAH sAMsArikaiH saukhyakaiH // 51 // " "dorbhAgyavyatiSaGgabhaGguragiroH gArhasthyagarhAgRhaM, ye dAridrayamahAdrimudritamudo daasyaadidiinaannaaH| saMgrAmAgrasamapravigrahabhidA dodUyamAnAtmanAM, mAnAmapi cintyamAnamucitaM kiMcinna teSAM sukham // 52 // " " hA kalpadrumakelivApi-dayitAH kiM nAma mAM mokSyatha, sthAtavyaM hahahA'tra garbhanarake'pItyAdimRtyUdayAt / devAnAmapi pakvadADimaphalasphoTaM sphuTatyatra yanna svAntaM zatakoTikoTighaTanAniSTaGkitaM tattvataH // 53 // " AkhyAtaM duHkhametannikhilabhavabhRtAM bhUri tattyaktukAmaiH, kAmaM kalpyA(lpo)'bhyupAyo'nupadhiniravadhau siddhisaukhye'nupAkhye / so'vazyaM zasyate'tra praguNapariNatiH zuddhasaddharmasiddhau, dIkSA zikSA ca sAkSAjinapatigaditA caryatAmAryavayaH / / 54 / / ciMtei dhAriNI sabvameva jANei bhAvaM kevalI bhayavaM / tA chiMdau saMdehaM, ahamaNukUlemi kaM devaM // 55 // etthaMtaraMmi sAmI, jaMbuddIvassa jaMburukkhaMmi / vihiyanivAsassa aNADhiyassa vattavvayaM kahai // 56 / / iha usabhadattainbhassa, Asi bhAyA bhvaabhinnNdimnno| jiNadAso nAmeNaM, niraMtaraM ramai jUeNaM / / 57 // kiJca-"kaupInaM vasanaM kadannamazanaM zayyAdharA pAMsurA, jalpo'zlIlagiraH kuTumbakajano vezyA sahAyA viTAH / vyApArAH paravaJcanAni suhRdazcaurA mahAnto dviSaH, prAyaH saiSa durodaravyasaninaH saMsAravAsakramaH // 58 // " 'bhUrimaja-maMsa-hiMsA-vesA-dussIlayA 2vi na na basaNaM / manne jUyaM egaM tu, vasaNamesipi jaM mUlaM / / 59 // sahie(ya)Na saha vivAe, jAe teNA''hao sa~satyeNa / maramANo aNutAveNaM, tAvae tivvamappANaM // 160 // vasaNAsatto saMto, catto dattaNa jaivi so Asi / pAvA ya pAvapANIhiM, jeNa jAyai pasaMgo vi // 6 // tahavi jiNadAsapAse, 1 dhu D / 2 vi na vasaNaM / 3 pAvamANAhi 0DI pAraNatiH zuddhasaddhI DeveloedeorelDeceDee20 // 134 // Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre // 135 // 62 // satAM sa // tayA dayAe samAgao usabho / jaha vaccharehiM jeTTo, sa tao taha jaM guNehiM pi uktaM ca-" upakAriNi vItamacchare vA, sadayatvaM yadi tatra ko'tirekaH / ahite sahasAparAdhalabdhe, sadayaM yasya manaH dhuryaH // 63 // " caraNagamaggasaMlaggauttamaMgo samaggaaMgehiM / vivaso vAraMvAraM khAmai dubviNayamusa so // 64 // jaM tujjha 'bhAya ! na suhAi, tivvasaMtAvamuvvahasi jeNa / jaM vArasi AjammaM, mae kayaM taM ciya khamesu // 65 // dhIravio teNa tahA, kapi jaha tammao imo jAo / paMcanamokArapabhAvao ya bhavaNAhivo mariuM // 66 // jAo'NADhiyanAmo mahiDio tArateyavaM tiyaso / uvvahai pakkhavAyaM sA vi datte saralacite // 67 // iya desaNA'vasANe, paNamiya datto niyaM gihaM patto / devagurusaMghapUyAparAyaNo gamai diyahAI // 68 // sayamaTTottaramAyaMbilANa manne dhAriNI dhIrA / sirijaMbudevayAe, taha tannAmeNa suyanAmaM / / 69 / / aha cavi (ya) uM bhogAu, bhuktabhogosa vijjumAlI suro / samae dhAriNIgarbhami, Agao jaha guhAe harI // 170 // aha mayarAyakisoraM, seyaM sumimi pAsiNesA / paDibuddhA gaMtUNaM, taM sAhai usabhadattassa // 71 // paJcArai pazJcayamesa, tIe jasamittamittavRttaMtaM / paramapamoyapasannA, dhannA sA vahai aha gabbhaM // 72 // jiNapaDimApUyAsuM, jaijaNapaDilANAvihANesu / dutthiyadINuddhAresu, tIe to Dohalo jAo / / 73 / / agaNiyadavvaM ditI, taha varavatthAivatthuvitthAraM / mANiyaDohalyA sA, jAyA jAyA sasicchAyA // 74 // paDipu diNesuM, lage lagge ya samguNasamagge / pasavai puttaM sA kappapAyavaM piva sumerumahI / / 75 / / ceiharacArupUyApayAra* pAraMtanibbhara jaNoddaM / tUraravADaMbaramattacittanaccaMtanArigaNaM // 76 // kArAgAravisohaNasohaNadINAidANaramaNIyaM / riddhaM vRddhAvaNayaM, kArAviyamusabhadatteNa // 77 // patte dubAlasAhe, sAhU paDilAhiUNa suhavihiNA / nIsesanAinAyarasAyaradijjaMtavarabhojaM // 78 // mahayA mahUsaveNaM, se nAmaM nimmiyaM suhamuhutte / dino jaMbUdeveNa, jaMbuNAmo tti to hou / / 79 / / navakappapAyavo pAuNei paivAsaraMpi jaha vuddhiM / taha paMcadhAiparivAraparigao jaMbuNAmo vi // 180 // ayama vikalamakalaMka, kalAkAlavaM kalei 1 tAya B / 2 nivArayasi / 3 moyagaM droNaM / jaMbUsurassa jAyaM taha D / 4 kivaMta / dhAriNIdohadapUraNam / kala // 135 // Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre sayalaMpi / saha mittamaMDalIe, sai kIlai kANaNAIsu // 81 // puNaravi suhammasAmI, samAgao raaygihpurduvaare| jaMbukumAro ||jambukumArajANiya tadAgamo niggao namiuM // 82 // ArAmasamosariyaM, paNamittuM pahuM puro nisanno y| harisiyahiyao nisuNei, desaNaM mauliyaggakaro // 83 / / ladbhUNa mANusattaM collagadidaMtadullahaM loe / mA mA pamAyamairAmattA vihaleha leha phalaM // 84 / / jeNa IN brhmniymH| marulaharipilliyatarupallavalolamAu jIvANaM / jovvaNamuvvaNaM mayaNAbhirAmarAmA kaDakkhacalaM // 85 / / jarajajjararukkho viva, kAo rogaaipnngnikaao| ramaNIo vimaNIo, uragANa va aidugejjhAo / / 86 // aisayataralA lacchI, vacchacchAyA jahA aNatthAvi / piyajaNasaMjogo jovi, so vi saMpAviyaviogo // 87 // iya bhavabhAve paribhAviUNa savvevi bhaMgurasahAve / sAsayasokkhe mokkhe, jutto jatto sayA kAuM // 88 // sa puNo pavvajjAe, aNavajjAe pavajiyAe bhave / bIeNa viNA kiM sA, lagei sAlI sukhettevi / / 89 / / sA hoi kAyarANaM, sudukkarA tadiyarANa puNa sukarA / sivasuhamiheva dasai, saMtosasamAhimaMtANa // 190 // payapaume paNamiya, vinavei gaNahAriNaM 'guNI sa to| icchAmi sAmi ! pAse, tuha pavajaM pavajeuM // 91 / / Aha pahU paDibaMdha, mA dhIra | dharehi puNa kkhaNo dulaho / bhaNai sa ammApiyaro, aNujANAvemi tAva lahuM / / 92 // jAvajjIvAe tAva, baMbhacere abhiggahaM deha / pavvajApAraMbhe, paNavo'yaM hou Aha pahu // 93 // iya niyamiya sa niyatto adaMbhavabhavvae kayapayatto / sa gharaM sigdhaM patto, piyare vinnaviumADhatto // 94 // nisuyA suhammasAmissa, desaNA aja tAyamAya ! mae / rahiyA maNami sAvajalevaleveNa lINavva // 95 / / aisucha jAya ! jAyaM, jaM kayamevaMti tehiM saMlatte / sa bhaNai pavvajjAe, aNujANaha tA mamamiyANiM // 96 / / iya nisuNiUNa mucchAnimIliyacchAI tAI picchIe / nivaDiyapAviyapuNaceyaNAI jaMpaMti dINasaraM // 97 / / taM kappapAyavo putta !, amha gehaMmi taM viNA hiyayaM / aisayasupakkadADimaphalaM va ophuTTai taDatti // 98 // aNulomiyAhiM // 136 // paDilomiyAhiM, piyarehiM bahupayArehiM / pannavio pannavaNAhiM, jAva mannai na tavvayaNaM // 99 // pabhaNati tAva avvo, kayapariNa 1 guNI gaNI BI Coeloecrewelpepepeperpee Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre // 137 // maMgalas muhakamalaM / tuha picchiUNa homo vaccha ! kayatthAI satthAI // 200 // jaMpei jaMbunAmo, mAe ! mannAmi sammayamimaM te / kayapariNayassa jai nAma, sammayaM majjhavi kuNeha // 1 // to dhAriNIsamuddappiyapamuhANaTusatthavAhANaM / paumAvaipamuhANaM, aTuM satthavAhINaM // 2 // varai araM kannAo, suvannavannAu aTTha dhannAu / samarUvajovvaNAo, ubvaNakaMdappappAo // 3 // siMdhumaI paumasirI ya, paumaseNAya kaNayaseNA ya / devabhavabhAriyAo, imAo tA ceva cattAri // 4 // annAu nAgaseNA, kaNagasirI * kamalavai jayasirI ya / tehiM vivAho tAsiM, maharihariddhIe pAraddho // 5 // guma (ru) gumiramaddaluddAma saddakudaMtakAmiNIsamUhaM / vittaM pANiggaNaM, jaMbUpahuNo kayA pUyA // 6 // kayakougamaMgalo, savvAlaMkArabhUsiyasarIro / saha tAhiM vAsagehe, gao nisAra navavahUhiM // 7 // siMhAsaNe nisaNe, aTTahiM vara viTTharovaviTThAhiM / sahai saha tattha tAhiM pavayaNamAyAhiM dhammo vva // 8 // io ya - jayapuranariMdavijhassa, Asi aMgubbhavo pabhavanAmo / piuNA pahussa lahuNo, suyassa niyamappiyaM rajaM // 9 // jayapurapuraseharae, saMjAe patthavaMmi pahunAme / pabhavo samANamANAo, niggao jayapurAhito / / 210 | viMjhagiripAyamUle, kaDaganivesaM karAviUNa Thio / sannihiyasatthagAmAilDaNAIhiM jIvei // 11 // jANintu jaMbunAmassa, pariNayeNa'tthalacchivicchahu~ / rAyagihe rayaNIe, unbhaDabhaDacaDagareNa gao // 12 // osoyaNivijjAe, soyAviUNa jaNamasesaMpi / so jAi jaMbunAmassa, maMdire merusiharevva // 13 // tAlugghA DaNivijjAe, tAlayAI viddADiUNa lahuM / vivariyasavvaduvAre, pavisai niyamaMdira vva tahiM // 14 // gharaharaghoraMtajaNAhiM, jAva teNA vibhUsaNAIyaM / ulluMTaNAya laggA samaggabhaMDAragANaM pi / / 15 / / nIsaMkamANaso to, bhaNei siMhAsaNe samAsINo / jaMbUnAmo bho mA, chiveha pAhuNayajaNameyaM // 16 // vayaNeNa teNa teNA te, savve thaMbhiyA tao bhavaNe / citta lihiyavva jAyA, ahavA pAhANaghaDiya vva // 17 // pabhaveNa tao diTTho, ubaviTTho tAhiM tArataruNIhiM / sA ( raya) - yaranisAyaro iva, gayaNe tArAhiM pariyario // 18 // te niyasuhaDe ayamubbhaDe vi thaMbhevva thaMbhie daTuM / bavai camakkiyacitto, supurusa ! taM kavi sumahatpA // 19 // jaM avasoyaNivijjAvajjassa va te na kiMpi pahavei / daTThUNa luMTamANe, na hu vahaNaTTAe jambuprabhavacorasaMvAdaH / // 137 // Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mdhubindudRssttaantH| upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre // 138 // CamerecaeeraneerCzera udvesi // 220 / / ahamavi bhavAmi pabhavo, taNubbhavo jayapuresaviMjhassa / divvavasAo jAo, corAhivaI ihA''yAo // 21 // pahavai pahavassava me, na kiMpi tuha teNa mittamasi / etto osoyaNitAlugghADiNIu me lehi vijjAo / / 22 / / appasu appaNiyaM thaM bhaNiM ca ja bhaNasi taM ca kAhAmi / pabhaNei jaMbunAmo, suNa suMdara ! ettha paramatthaM // 23 / / kimahaM karemi vijjAhiM, ava | jAyAhiM ajja jAyAhiM / maNirayaNakaNayakuMDala-kirIDapamuhaMpi me mukaM // 24 // aja pabhAe jAe, dhaNasayaNAi savva cAeNa / dhuvameva savvasAvajjajogaviraI karissAmi // 25 // aha pabhavo vimhayamANamANaso maann-soy-primuko| uvasappiUNa pabhaNei, jaMbunAmaM paramamittaM // 26 // uvabhuMjiUNa bhoe, imAhiM rAmAhiM saha sakAmAhi / kayakajo sajjo, ujjamesu pacchA pavajeuM // 27 // vajarai jaMbunAmo, visayasuhaM ko pasaMsae viuso / iha maha suNa didrutaM, diTuM taM divvanANIhiM // 28 // atha madhubindudRSTAntaH aTavyAM paryaTan kazcit , kdaacinmttdntinaa| hantuM pradhAvya prArabdho, durdhareNa naro yuvA // 29 // tasmAtpalAyamAnena, tenAndhurdadRze kvacit / pAdau vaTasya tasyAntarlambamAnazca lakSitaH / / 230 // dakSatvAttatra lagno'sau, kUpasyAntarvilambate / pazcAdibho'pi prApto'sti, zuNDAgreNa ziraH spRzan // 31 // prasAritamukho'dhastAd, dadRze'jagaro mahAn / kadA madA''syapAtI syAdeSo'tretyazanAyitaH // 32 // vidyullolalalajjihvAH, kaalbhuucaapsnnibhaaH| sarpAH sarpanti taM daMSTuM, catvArazca caturdizam // 33 // khAdataH pAdamAkhU taM, mUle nityaM sitA'sitau / kramAdgrahe'sya zaithilyamadhaHpAtAya jAyate // 34 // dantI dantArgaladvandvenA''hanti kupito vaTaM / tenoDInAstanUM tasya, tudanti madhumakSikAH // 35 // manda mandaM madhucchatrAt , syandanto mdhubindvH| tairdigdhAM vIrudhaM dehe, lagnAM leDhi laq muhuH / / 36 / / tathA'vastho'pi mUDhAtmA, manyate sukhamAtmanaH / gajA'jagarasappodIn , tRNAyApi na manyate // 37 // ko'pi svargI tamAha tvAmuttArya vyasanAditaH / nandanAdau nayAmi drAk, kurve sadbhogabhAjanam // 38 // kiMsa yAti madhusyandabindusvAdaikalampaTaH / dRSTAnto'yamathaitasmin , zRNu dArTAntikaM bruve // 39 // yaH pumAnuditastatra, sa jIvo'tra | bhave bhraman / yA'TavI sa bhavAvAso, yaH karI sa paretarAT // 240 // yaH kUpaH sa nRNAM janma, yaH prarohaH sa jIvitaM / // 138 // Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre kuberdttkuberdttaajnyaatm| | dharmAcAryaH sa / tahi prabhava viSayasukhalabakalampaTAtmA kA katham // 48 // , mAtA tAtaH sutaH sambandho adhastAdajagaro yaH, seyaM narakadurgatiH // 41 // ye catvAraH punaH sarpAste kaSAyAH krudaadyH| zvetA'zvetau ca yAvAkhU, tau pakSau mAsi tAdRzau // 42 // tadugrahe bandhazathilyaM, tadaGge jarasA sphuTaM / ye saGghAH saraghAnAM tu, vyAdhayazcAdhayazca te // 43 // yA'GgalagnA latA laghvI, sA priyA prnnykbhuuH| mArtIkaM yallatAsaktaM, sukhaM vaiSayikaM hi tat // 44 // yaH svargI vyasanatyAgAnmude nayati nandanaM / dharmAcAryaH sa saMsAratyAgAnnayati nivRtim // 45 // iti mdhubindudRssttaantH|| naivecchedyasanavinAzataH sa saukhyaM mUrkhazcedamRtabhujA vitIryamANaM / tadbrUhi prabhava ! bhavakSayeNa mokSamAkAkSyAmyahamapi darzitaM munIndraH // 46 // susakhe ! | vada jIva eSa nRNAM pazurathavA pRthusAhase'pyazaGkaH / viSayasukhalavaikalampaTAtmA, gurumapi gaNayati yanna duHkhazailam // 47 / / prabhavaH | prAha bho bhrAtaH !, pratyakSaM pitarau tava / prekSyate tvanmayaprANI, prANitastvAM vinA katham // 48 // tavazApallavollAsAH, kAntA etA yathA latAH / neva syuH kasya hAsyAya, tvAM vinA niSphalodayA // 49 / / jalpitaM jaMbunAmnA'tha, mAtA tAtaH sutaH sutA / kAntA naikAntikaM kiMcidbhave'smin parivartini / / 250 // yathoktam-anAdyanante saMsAre, kena kena na kasya na / sambandho jantunA jantoH, keyaM svaparakalpanA // 51 // mAtA bhUtvA duhitA, bhaginI bhAryA ca bhavati sNsaare| brajati sutaH pitRtAM, bhAtRtAM punaH zatrutAM caiva / / 52 // paralokakathA yadvA, dUrestvatraiva vIkSyate / mAtrAdInAM parAvarttaH, prANinAM kliSTakarmaNAm // 53 // mitra! avadhAnamAdhAya, kSaNamAtramidaM zRNu / jJAtamekaM tanUbhAjAM, mahAvairAgyabhAgabhAk // 254 // atha ekasmin bhave sambandhavicitreNa kuberadatta-kuberadattAyugalakathAnakam-/ ___ yathA-mathurAnagaryAM kuberasenA nAmnI sutanulezyA vezyA'bhUt / tasyAzca prathamagarbheNa nirbharAyAmagAdhAyAM bAdhAyAM jAtAyAM jalpitamambayA, vatse ! kimamunA garbhabhAreNa / kenApi prakAreNa pAtayAmyenaM kimasmAkamanena vyasanena / asammate jAte tasyAstasminnarthe prastAve jAtaM yugalakaM-putra putrikA ca / bhaNitamambayA tyajyatAmetat kRtamanena vezyAdharmamarmacchidA / proktaM kuberasenayA | mAtaH ! uttAlacittA'si yadi tavAtyantametatkarttavyaM tadA dinadazakAdUrdhva kurvIthA yathArucitam / tataH kuberasenayA kuberadattaH kuberada Decoramcornerrernearnearacaree // 139 // Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre // 140 // teti dattanAmAGke dva mudrike nirmApya dazarAtre jAte jAtarUparUpyaratnacInAMzukAdipUritAyAM maMjUSAyAM nikSiptaM mudrikAyugmayuktaM yugalakam / pravAhitA sA jAtAyAM yAminyAM yamunAnimnagAyAM / bhavitavyatAvazAca pravahantI pratyUSe maJjUSA zaurikapuravAstavyazreSTidvayena zaucA''camanakRte prAptena prekSitA svIkRtA ca / udghATya dRSTametadvitayaM dvitayena / kAlindIdevatayA dattametadasmAkamiti gRhItaH kuberadatta ekenAnyA cAnyena / jAtau ca tau krameNa vardhiSNU / tato navInayauva nikAnikAmarAmaNIyakaraJjitahRdayAbhyAM tAbhyAmibhyAbhyAM susadRzarUparekhAvizeSo vizeSaphalavAnastviti kRtastayoreva pariNayaH / dvitIyadine dampatibhyAM tAbhyAmArabdhAyAM sArikrIDAyAM sAritA kuberadattena grahaNake nAmAGkA mudrikA / kuberadattAyAstAmAlokayantyAH svamudrikAnirmANanAmnoH saMvAdamubhayAkArasausadRzyaM ca vimRzantyAH saMjajJe vikalpaH kadAcinmama sahodaro'yaM syAt / na cainaM prati parirambhArambhasaMrambho me mAnasasya na cAsyApi mAM prati / tadbhavitavyaM vidhisaMvidhAnena kenA'pyatra // " pArayati yanna kazcit karttuM na mano'piSThetra jaMghAlam / upanayati tadapi daivaM, zubhazubhaM vA kimAzcaryam // 255 // tato vicchidya sadyo dyUtakrIDAM mudrikAdvaitaM kuberadattahaste vitIrya gatA sA mAturantike / zapathazatadAnaniyantritakRtvA pRSTA sA tayA tavodarajAtA devatAdattA vA duhitA'haM syAmiti / nivedito mAtrA yathAvRtto vRttAntastasyai / tayApi pravedito viSaNNamanaskayA sarvaH kuberadattAya / ( 3000 A. 3648 B. D. graM0 ) tenApi mudrikAdvayadarzanotpannatathAvita kaNa tathaivAnuyuktA svamAtA tamevodantamavAdIt / anucitAcArAbhizociH saMcayA (vA) cAntacetAzca svamAtarapitarayoH saMmukhamAkhyatanucitamAcaritaM yuvAbhyAM yadaviditasantAnatattvayorAvayorvivAho vihitaH paraM nAdyApi parasparapANisparzAtirekeNa ko'pi doSaH prAdurAsIditi visRjyatAmeSA svapitRgRhe / gRhItA''tmamudrA, gatA tatra tenaiva nirvedena rudatoH pitroH prAtrAjIt / mudrikAM ca tAM gopAyitAM svapArzva eva vyadhASIt / nizitAsi tIvrANi tapAMsi tapyamAnAyAzca tasyA avadhijJAnamudapAdi / tadA''bhogena bhAvayatI pazyati kuberadattaM vyavahAragatyA mathurApurIprAptaM kuberasenAnAmnyA svamAtrA saha saMvasantaM / tadudaropajAtaM cAGgajaM tenotsNgiikRtm| tatazcintitamanayA - aho ajJAnavijRmbhitam / aho avirativiDambanA / aho avivekAtirekaH / aho viSaya kimpAkapA kuberadattakuberadattAjJAtam / // 140 // Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Deen upadezamAlAvizeSavRttau| jambUcaritre // 14 // kuberadattakuberadattAjJAtam / Correcroecommercreamera kasya vipAkaH / tattAvaduttArayAmi pApAndhakUpakoTarAt kathaMcidetamiti vicintya pravartinImanujJApya prAptA sA mathurAyAm / tasthAvajJAtacayaryA yaacitkubersenaapitsvsmaikdeshe| kuberasenA'pi svabAlakamAryikAntike nikSipya svavyApAraparAyaNA yAvadAste tAvattasyAstatpAveM viziSTaviSTaropaviSTakuberadattasya ca pratibodhA''dhAnadhiyA bAlakamupalAlayantI jajalpeSA / tvaM bAlaka ! 'bhrAtA bhrAtRvyo devaraH 4putraH pitRvyaH pautrazcAsi me / yasya ca putrastvamasi so'pi 'bhrAtA pitA putro bhartA zvazuraH pitAmahazca me / yasyAzca garbhAtprAdurabhUdbhavAn sA'pi 'mAtA zvazrUH sapatnI bhrAtRjAyA papitAmahI vidhUzca me| kuberadattenedamAkarNya sAkSepamAcacakSe, AyeM ! kimasamaJjasamullapasi parasparavyAhatavyAhAro hi nAItadarzane kasyApi dRzyate / AryA vyAjahAra-zrAvaka ! mA mAmevamAkSipaH / sarva tathyaM pathyaM sUpapAdaM cAsmi vacmi / nahi dRSTe'nupapannaM nAma | avadhijJAnena hi jJAto'yamoM mayA tathAhi-1 bhrAtA'yaM me bAlaka-ekamAtRkatvAt / 2 bhrAtRvyo-bhrAtRputrakatvAt / 3 devaro-bharturekamAtRjAtalaghubhrAtRtvAt / 4 putrobhartuH putratvAt / 5 pitRvyo-maatRbhrturbhraatRtvaat| 6 pautrazca-sApatnaputrasya putratvAt / 1 bAlakapitA'pi me bhrAtA-ekamAtRjAtatvAt / 2 pitA-bhrAtuH pitRtvAt , mAturbhartRtvAt / 3 putraH-sapalyA saMjAtatvAt / 4 bhartA-tena pariNItatvAt / 5 zvazuraHzvazrUbhartRtvAt / 6 pitAmahazca-pitAmahyAH patitvAt / yasyAzca garbhAdabhUdayaM bAlakaH sA me-1 mAtA-janmanimittatvAt / 2 zvazrUHbharturmAtRtvAt / 3 sapatnI-bhartuH kalatratvAt / 4 bhrAtRjAyA-bhroturbhAryAtvAt / 5 pitAmahI-janakamAtRtvAt / 6 vadhUzca-sApatnaputrasya bhAryAtvAt / sambandhASTAdazakasUcike gAthe yathA-'bhAya 'bhattija pittivvo, "mahapotto 'devaro 'suo si tum| tujjha piyA ya 'piyAmaha, 2pai ubhAya "suo pasasura jaNao // 256 // mAyA ya tujjha bAlaya ! maha 'jaNaNI 'sAsuyA savakkI ya / vahu bhAujjAya 'piyAmahI ya ettheva jammammi // 57 // kuberadattena saMjAtasaMsAravairAgyeNa kuberasenA pratibodhavidhAnAya proktamAyeM ! vizeSato jJIpsAmyenamartha tato nibiDabrIDAjADyavAn zuzrUSate / AryikA'pi mudrAdvayaM saMvAdayantI kuberasenAjaTharayugalajanmataH prabhRti pratyapIpadat / kuberadattastadAkarNya saMjAtasaMvegavairAgyavegazcintayAmAsa / dhigajJAnaM me yenedRzamakArya kArya sma / 'ajJAnaM // 141 // Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre // 142 // mahezvaradattajJAtam / PERecene khalu kaSTa, krodhAdibhyo'pi sarvapApebhyaH / artha hitamahitaM vA, na vetti yenA''vRtto lokaH // 58 // IdRza navyavigopakakajalapaGkapralepasaMparkAt / mukhamapi darzayitumahaM zaknomi na hanmi tatkiM svam // 59 // AyeM ! yAmi pravizAmi, sAmprataM prajvalajvalanarAzau / kathamanyathA mama syAt, pAtakato mokSa IdRkSAt // 260 // AryA vakti zrAvaka !, dharmazraddhApradhAna ! te'nucitaH / svavadhaH pApakRte yajinendradIkSAM jighRkSasva // 61 // tatastadvacanAtsa pravrajya tIvratapazcaryAcArucaritracAturImAcarya svargamagamat / kuberasenA'pi pratipannopAsakavatavrAtA zrAvikA jAtA / kuberadattAryikA'pi pravartinIpArzvamAsAdya saMyamasAmrAjyamArAdhayAmAsa / 'etAmaho bhuvi bhavasya vayasya zocyA, samyag vicAraya ciraM kucaritraceSTAm / cittaM dvidhA bhavati cintayato'pi yAM me, tajjAtibhiH kimiha kAryamanAryacayaH // 62 // prabhaveNa tato jalpitamutpAdaya tAvadatra putramaho tadrahitasya pitRNAM pretya gatirnAsti tRptirvA / 'gadati sa jaMbunAmA, na nAma satyaM tvayedamapyuditaM / nijanijakarmAyattA, bhavati gatiH (kA) kvApi kasyApi // 63 // mithyAbhinivezo'yaM mithyAzAstropadezajaH puMsAM / dvijabhojanAt pitRNAM, tRptiH sampadyate sadyaH / / 64 // haviragnimukhe kSipta, pizitaM viprAnane tu tRptyai syAt / kramazo devapitRNAM, vyadhikaraNamidaM kathaM ghaTate // 65 // atha mahezvaradattakathAnakam Depersecreroecoecemenezoen zRNu putreNa pitRNAM paritrayA tatra matkathAmekAM / nigamo'tra tAmraliptyAM, sa mahezvaradatta ityAsIt // 66 // tasya samudrastAto, mAtA bahuleti vittarakSAdau / tatparacittau dvAvapi na dharmavArtAmapi vidhttH||67|| satatArttavartticitto mRtvA mahiSastayoH samudro'bhUt / / mAyAbahulA bahulA'pi, mRtyumAptA zunI sadane // 68 // tadanu niraGkuzavRttiH, saMjAtA svairiNI vdhuurnyoH| parapuruSaparIraMbhaikA, lolubhA gaGgilA nAmnI / / 69 // nizi ramayantI jJAtA, channe pracchannakAmukaM patyA / upapatirasinA tenA'rddhamArito nissaranvihitaH // 270 / / katipayapadAni gatvA, prahArapIDAparAhato'patat / anutApataptacetAH, parAsurAsInmanAksumanAH // 71 // tatkAlabhuktakulaTAgarbhe'bhavadAtmavIryasaMyoge( gAt) / aGgodbhavo mahezvaradattasyAtipriyo'jani saH // 72 // kriyamANe'tha kadAcana sAMvatsa-16 // 142 // Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre // 143 // rike pituH samudrasya / krItvA hatvA mahiSaH sa saMskRtaH svajanamuktikRte // 73 // utsaMgIkRtaputro, mahezvaro yAvadatti tanmAMsaM / kSipati purastAdbahulA nikAyai tasya cAsthIni // 74 // tAvanmAsakSapaNasya pAraNe sAdhurAgatastatra / pazyati taM vRttAntaM jJAnavizeSeNa lInamanAH / / 75 / / dhUtvA ziro nakhacchoTikAM ca dattvA mahAmunirnyavRtat / agRhItabhikSa eva, kSaNena yenA''jagAma pathA // 76 // cintayati sma mahezvaradatto jJAteGgito yatestasya / anupadalagno'pRcchat praNamya pAdau svagRhakuzalam // 77 // ki na gRhItA mikSA, bhagavan ? munirAha kalpate'smAkaM / na khalu pizitAzivezmani, mahezvaraH prAha ko hetuH // 78 // munirAha ma hAdoSaM, mAMsAsvAdanamadharmatarumUlaM / sthalacarakhacarAdInAM jIvAnAM yena vadhahetuH // 79 // vikrINIte krINAti, poSayenmAraNAya yo jIvAn / tatpizitaM saMskurute, bhakSayati sa ghAtakaH sarvaH // 280 // bhavati yathA zAkinyAzcikhAdiSA mAnuSAGgamAlokya / pizitAzinAM tathA vizvadehidehAn vilokayatAm // 81 // yaH paralokaM karmANi, manyate ko'pi tena mananIyA / hiMsA'hiMsA viratizca pApmane zreyase kramazaH // 82 // tena na bhikSe bhikSAM, mAMsAzikuleSvahaM jugupsAvAn / bhavato gRhe vizeSAdityuktvA sa sthitastUSNIm || 83 || muhuranuyuktaH padapadmayugmapariparyupAstitAtparyAt / kathayitumArebhe tasya mAtRpitrAdivRttAntam // 84 // pitRmahiSamAMsamazitvamasya vatsaradine prasUH zunikA / patyurasthIni bhakSayati, putramaGke vahasi zatrum // 85 / / ityAkaNya mahezvaradattaH saMvegamAgataH paramaM / tasya muneH pAdAnte, dIkSAM zikSAM ca jagrAha // 86 // jJAtA tadevaM prabhava ! tvayAsau putrAtparitrAsti paratra yAdRk / tatkiM sakhe ! putravidhitsayaitAM tyajAbhi dIkSAmRtapAnalIlAm // 87 // etyaMtare piyaviyogadukkhaMtariyalajjAe kaDakkhasajAe jaMpiyaM jeTTabhajjAe siMdhumaIe / sAmi ! ko nAma tumhANamettio paraloyasokkhAya dikkhAakkhevo, uvabhuMjesu tAveyaM mahAbhogaM bhogasuhaM, mA te mayaradADhAe vva ubhayA'bhAvAo pacchuttAvo bhavissai / bhaNiyaM jaMbuNAmeNa - " bAle ! lIlAmukulitamamI mantharA dRSTipAtAH, kiM kSipyante virama virama vyartha eSa zramaste / sampratyanye vayamuparataM bAlyamAsthA bhavAnte, kSINo mohastRNamiva jagajjanamAlocayAmaH // 88 // " yadvA kathaya kahAnakaM tAvat / tao ahomuhI kahiumAraddhA, aha mayaradADhAkahANa - .mahezvaradattajJAtam / // 143 // Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ makaradADhAvezyAkathA / upadezamAlA-0 jayaMtIe ghaNAvaho satthavAho tassa sudhaNo nAma vihiyaviNao tnno| so ya sayalakalAvapArAvArapArINo jANiUNa piuNA pesio parAe riddhIe vavahAratthamujjeNIe / tattha vivihaM vavaharamANo kayAi kAmapaDAyAe nAma niggayAe vesAe patto pAsAe / vizeSavRttI tIe ya tehiM tehiM payArehiM tahA vihio jahA thevadivasehiM jAo tmmo| jannujjANiyAi kajasajjAe ya mahAmAyAe mayaradAjambUcaritre DhAe akkAe kameNamANAvio savvaMpi davvaM sapAsAe / avahariyasavvasAro jAo tti jANiUNa divo akkAe avannAe / kaa||144|| mapaDAyAe pAsAe pavesaMpi apAvamANo galiyAbhimANo niggao gehaao| citei ya / nehanihANaM tIe lakkhA muddAhiM muddiyaMpi mae bhariyaMpI tahA jAyaM, (hA) hI rittaM jhatti katto,vi // 89 / / neheNa va deheNa va, davveNa va appieNa savveNa / kassavi na hoi esA, vesA vesatti juttamiNaM / / 290 // juttaM ca buttaM keNavi-"annu khAi annu gali laggai, annu jaMtu vepannaI magai / kuDilakAlakomalaghaNakesahi, nAliyamanapattijja(si)hi vesahi // 91 // " aMkhihi royai maNi hasai, jaNu jANai sau saccu / vesa visiTThaha taM karai, jaM kaTThaha karavattu // 92 / / jaM kaha karavattu karai, kharadaMtakhivaMtau / taM ji visiTuha vesalou, kavaDiNa jaMpaMtau // 93 / / jaNu jANai sau saccu mUdu paramatthu na joyai / hiyai mulukkahi hasai, vesao aMkhihi royai // 94 // parivAreNa hakkArijaMto vi lajjAe jayaMtIe jAiuM na pAreitti / gAsavAsAi mettaMpi apAvito parivAro dhaNAvahassa pAse // 95 / / aseso vi vutto, vuttato puttassa aiduhio dhaNAvaho Ahesu / acchau dUre durappA kiM teNa, vesAvasaNiNA paribhaNiyaM pari| vAreNa // 96 // avinIteSvapi vimukhAH, santo no svopajIvakeSu syuH / vatsavyathite'pyUdhasi, surabhi!tkramayati kSIram // 29 // tao citiyaM teNa-avasottapattaM sitthaMpi va davvameyaM mayaradADhAe giliyaM kaha vAleyadhvaMti, laddhovAraNa aMtaraMgapurise pesiUNa kayasammANo mannAveUNamANIo appaNo pAse putto| paJcaiyapurise sahAe dAUNamaighaNadhaNariddhisamiddho kAUNa, kanne kiMpi kaheUNa puNovi pesio avaMtIe / appio susikkhio makkaDo ego / so ya jAvaiyaM davvaM gilAveUNa muccai maggio tAvaiyamappei / tattha patto vavaharamANo aidhaNaDDho sudhaNo nAUNa niveio mayaradADhAe dAsIhiM vivihauttijuttibhattihiM mannA ZEPCORPCCRACKROADCHODece // 144 // Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttI jambUcaritre RECRee mrkdaaddhaaveshyaakthaa| // 14 // Deeperreroo veUNamANAvio mNdire| jao ceva vAsarAo vattamakahatA pattA tumbhe tao ceva veNibaMdhAi kAUNa dummaNAyamANA palAyamANe pANe tuha pAvaNA''sAe dhAremANI, jAvi yA'vatthA ettiyaM kAlaMti pattiyAveUNa tIe bhaNiyA kAmapaDAyA / vacche ! iyANiM yujaMtu te maNorahA / tao pavattA puvvaM va vivihopayAra payArehi rNjiumesaa| daviNaM maggiya akkAe makkaDaM thaDae pUIUNa maggiUNa ya appei eso| tao camakkiyacittAe tAe kayAi kAmapaDAyA pucchAviyA vinavei / avvo auvvo vvovAo kovi eso, tA pANesa! pasAyaM kAUNa kaheha ettha paramatthaM / bhaNiyamaNeNa na pie ! payAsiyavvaM kassai, eyaM makaDakAmaduhA esA / sayasahassalakkhakoDikoDAkoDINaMpi patthiyA na thakkei / tao kayAi akkAvayaNao vivihovayArapayArehiM palhAyamANamANasaM sudhaNaM kAUNa kAmapaDAyAe jaMpiyaM / 'maha neho jANijai. tuha kajje jIviyapi ujjhAmi / tuha piya ! kahesu ko puNa, siNeharehAe kasavaTTo // 98 // sudhaNo bhaNai macciya, pANapie ! pemmamammamatthi dhuvaM / siya-kiNhakArago jeNa, tujjha niccaMpi ciTThAmi / / 99 // bhaNiyamimIe na asthi ettha majjha saMdeho AuyAevi eso ceva pcco| jeNeyAe jaMpiaM vacche ! ettiyo tuhovari jAmAuyassa siNeho, jai tuma makkaDakAmadhe[pi patthesi tA tapi te na dharei / tao-" yena prApte'vasare zatruSu mitreSu bandhuvargeSu / nA'pakRtaM nopakRtaM na satkRtaM kiM kRtaM tena // 300 // " iya ciMtiUNa bhaNiyaM sudhaNeNa kaMte / kimettiyamettageNa vi cojamajjuyAe hakkArehi, iha ceva jeNa iyANimeva pUremi kougaM / tao takkhaNameva harisavisaMkhalacalaNagaI viyaDakaDi. yaDaDovA pattA mayaradADhA uccAsaNAsINA johAriyA jAmAueNa pabhaNiyA ya vacche ! kimaccheraM eyaM nicchiUNa mae tahA maMtiyaM tuha purao kiM dukkaraM pemmapoDhimAe / kiM tae pucchi(sutti)o pANeso, ko patthaNAvihANamaggo eyAe / bhaNiyaM teNa ammo aidukkaro patthaNApayAro, jai aMgIkaresi tA kahemo, bhaNiyaM ca eyAe kAmaduhAlAhe vi kiM nAma kiM pi dukkaramatthi / jai evaM tA cirasaMciyasavvadavvasAraM nIsAresu sgihaao| desu jassa kassai paDihAsai, puDhivalladhaNassa kaNevi vijamANe na esA phaladAyiNitti teNa bhaNie, bhaNiyameyAe kassa annassa gharasAramappissaM / kimannovi kovi goravvo ? aMgIkaresu savvameyaMti appiya ZREEzameezameezmeeroecemezoedemane // 145 // Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre // 146 // COMCame CCCRPeeCeecre | masesaM maNi-rayaNa-kaNaya-dhaNa-vasaNAi kIliyApajataM / aNeNavi puvvapauNIkayANi vAhaNANi bharAveUNa kayANi jayaMtIe vahaMta-IN marakadADhAyANi / tao pUiUNa paNamiUNa khamAviUNa a(ppaNA)ppiyA sapANiNA mayaradADhA pANimi gAliyappadINArA makaDakAmadheNUM / vezyAkathA / bhaNiyA ya akkA, io sattamadiNe diNesavAsare paDhamapatthaNA kAyavvatti, bhaNiUNa ya niggao gehaao| vAhaNANumaggalamgo patto jayaMtIe / mayaradADhAvi ravivAre vhAyA'NulittagattA hoUNa thaDae caDAviUNa makkaDakAmadheNuM pUiUNa paNamiUNa ya paMcaMgapaNivAraNa maggei egasayaM, imA vi muhAo uggIriUNamappei / vArAhiM dohiM tIhiM appie puvvagilie savvasAre gharakukkhI va / takukkhI jAyA savvarittA / tao maggijaMtI vi na kiMpi appei / ca(Di)DDhijjatI cikkAre ceva muMcei / tao sA khoTTiyA poTTe kuTTemANI pokArei / hA hA hayA ahayaM, vaMciyA teNa dhutteNa / pArauvvapaviTuM taddavvaM savvaM puvvasaMciyapi gahAya gayaM / kAmaduhAe loheNa, laMdhiyA'haM viDaMbiyA evaMpi jaNalaggapi gaye, saMjAyA roranAritti / " pakkhI pAsesu jahA, jalaMmi jAlesu jalayarA vAvi / taha kiM na loharjataMmi, nivaDiyA viNaDiyA evaM // 301 // " iti mayaradADhAkahANayaM / / kahiyaM kahiUNa bhaNiyaM siMdhumaIe-bhattANurattAo vimottumamhe, dikkhAe sokkha prmiihmaanno| taM nAha ! ki makaDakAmadheNu-luddhAe akkAe samo na hosi ? | // 2 // bhaNiyaM ca-ihalokasukhaM hitvA, ye tapasyanti durdhiyaH / tyaktvA hastagataM prAsaM, te lihanti padAGgulI // 3 // jaMbUnAmA tato'vocat , jJAtA jJAtAsi sundari ! / bhoH sindhumatyavazyaM tvaM bhautAcAryasahodarI // 4 // purA'bhUtparamAcAyoM, muurkhckrkshekhrH| sanniveze kvacitprApto, jaDimA piNDitAmiva // 5 // muktvA svasya praticchanda, maThikArakSapAlakaM / ziSya jagAma sa prAme, kadApyAsannavartini // 6 // mAhiSairdadhibhiH sArddhamazitvA kodravaudanaM / tundaM parimRjan suptaH, svapnaM sAkSAdikSata IN / / 7 / / maThikA modakaiH sA me, sampUrNA siNhkesraiH| kSaNAtprabuddha uttasthau, prItikaNTakitatvacA // 8 // dhAvitastUrNamabhyaNa, svagrA // 146 // mamaThikAmabhi / ziSyaH kadAcidadyAdvA, dadyAdvA'nyasya kasyacit // 9 // tatratya tAlakaM dvAre, maThikAyAmadAdbhutaM / ziSyamAha maThI seya, diSTayA me maudakai tA // 310 / / ziSyo nRtyati toSeNa, dviguNaM tdgurusttH| ziSyamAdiSyadadya tvaM, samagraM grAmamAya ReceDeRECIRCURRECKreen Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhautaacaarykthaa| (satvaram ) // 11 // mayA deyA'cirAdadya, sadyo modakamakSikA / grAmo nimantrayAmAse, tataH ziSyeNa sarvataH // 12 // madgu. upadezamAlA-N rumodakairadya, bhojayiSyati sajjanAn / suprasannena rudreNa, tairmaThI nirbhara bhRtA // 13 // samaste'pi jane prApte, prItyAM paGktyAM vizeSavRttau nivezite / mArgamAlokamAne ca, modakAnAmupAyatAm // 14 // tAlamudghATayAmAsa, gururyAvatpramodavAn / riktAM phutkurvantIM tAvat , jambUcaritre maThImAlokate kudhIH / / 15 / / grAmo hasannathottasthau, dattatAlaH parasparaM / Aha sma bhasmabhRllokaH, kSaNamekaM pratIkSatAm // 16 / / yuSmadAgamaharSeNa, vismRtaM sthAnamasti me| suptvA prAgiva yAvattajjAnIyAM bhojayAmyatha // 17 // pAdau prasArya supto'sau, tathA // 17 // svasnopalabdhaye / ziSyo'pi vArayAmAsa, lokakolAhalaM muhuH // 18 // mUrkhaH ziSyo mahAmUkhoM, gurushcaashcrymetyoH| saMyogaH sadRzaH so'yamandhasya badhiraH sutaH // 19 // yuktaM codyate-zvetAmbareSu sajjJAnamajJAnaM bhasmavezmasu / brAhmaNeSvakSamA kukSi-paryAptirdikpaTa vrate // 320 // na lakSayete (tau dvau ca ) lokena, hasyamAnAvapi sphuTaM / kRtvA'TTahAsaH svasthAnaM, jagAmAtha jano'khilaH // 21 // 6| tataH zubhe ! paribhAvaya-bhautAcAryaziromaNirjagadidaM jADathena jiSNuryathA, svapnA''sAditamodakaiH purajanAnAmantrya hAsyo'bhavat / bhogaiH svapnasamaistathA katipayairetaiH kSaNadhvaMsibhibhUyo lobhayamAnikA mama manaH kiM hasyase tvaM nahi // 22 // iti bhautAcAryakathA / aha paumasirI pabhaNai, mottUNA'mhe vayaM pavannassa / piya ! te pacchuttAvo, hohI vANaravarasseva // 23 / / atha vANaramihuNakahANakaM egAe aDavIe, vANaramihuNaM ahesi susiNehaM / pariaDamANaM paitaru, taM surasaritIramaNupattaM // 24 / / vaMjulasAle kIlei, tattha maMtharavisAlasAhAle / kayaphAlo pAlaMbAu, cukkao makkaDo paDio // 25 // kharadharaNivaduniThura pahArapIDAe pAvio sNto| devakumArAyAro, so jAo mANusajuvANo // 26 // to vANarI viciMtei, titthamAhappasaMpayANappA / ahaha imA tA ayamiva, ahaMpi pADemi appANaM // 27 // vicchohachohiyAhaM, karemi egAgiNI kimiha ranne / hoUNa mANusI naNu, imassa aMkami kIlAmi // 28 / / taha paDiyA sA juvaI, jAyA jAyA jahA aNaMgassa / harisabharanibbharAI, kIleuM dovi lamgAiM // 29 // juvaI jaMpai puriso, jAo haM vANaro vi tAva naro / jai puNa paDemi tA homi, suyaNu nUNaM surakumAro // 330 // bhaNiyamimIe mA POPcRcrococcoopencer Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau jambUcaritra // 148 // ex nAma, sAmi ! ailohalAlaso hosu / amaramihuNANugArANamabhha kiM nUNamUNamaho // 31 // puNa paDiyANaM jANei, ko Nu mA hoja mUlanAsovi / kuNa bhaNiyaM mA laMghasu, mahavANi divvavANi va // 32 // vAraMvAraM vArijamANamANasaviyatpadappo vi / paDio puNa vi jAo, vANarabhAveNa teNeva ||33|| aidINamaNo aNutAvatAviyaMgo kuraMganayaNAe / purao patto jhUrei, vAriyaM te mae na kayaM // 34 // sA AgaeNa keNAvi, rAyakumareNa niyapuraM nIyA / vihiyA jAyA jAyA ya, bhAyaNaM bhUribhogANa ||35|| sa pavaMgo gaMgAe, kayatuMgataraMgabhaMgisaMgAe / goraMgijhANajhijjhatapattalaMgo gao nihaNaM ||36|| iya nAha ! kahiu maI appabhAu, paribhAviu jaM vANaraha jAo / aiyAru na kijjai kahivi atthi, jiva paDiyai neyArisi aNatthi ||37|| iti vANaramihuNakahA || atha jambUrbabhASe - sundari ! zRNu mamApi bhAvaM / " aucityacAri ma ( cittaM) thitaM caturo'pi lobhaM, kAnte ! karoti tadahaM kimu mAsma kA / lobhaM vinA na khalu ko'pi kuto'pi kasyApyabhyAsamAzrayati jAtu tanUdbhavo'pi // 338 // " na caiSa dIkSAlobho mamaucityAtikramakArI, tasyAH zreyaH siddhinibandhanatvAt / yadvA na karomyeva lobhalAmpaTyam / na ca na bhAvidIkSA zikSA sAmrAjyamasya prAkpuNyaprabhAvAdavazyaMbhAvitvAt / bhAgyasobhAgyabhAjo hi bhUyAn ko'pyartho'prApyamAno'pi siddhattasyeva sadyaH saMpadyate / tadabhAve tvatilobhasaMbhave'pi vIrasenasyeva vilIyate, tathAhi --candrAbhAyAM nagaryAmAzApurI nAmato'rthatazca kSetradevatA''sIttasyAzca mandirodare dyUtakAraH kospi kSapAyAmupetya tatkAlapakkapUpAMstaddIpatailena khAdati / tatastayA svadIpacchedamucchiSTatAM spRSTatAM cAmRzyamANayA tadbhApanAya prasAritaM lalallolalambajihvAlaM vaktrAntarAlaM, tena ca nirbhayena niHzUkrena cArddhajagvapUpena niSThyUtaM jihvAyAm / tataH kathamucchiSTaniSThyUtA'pUtAmetAmantaHkSipAmIti tathAsthitajihvaiva devI prAtardadRze pauralokaiH / aho kimidamAkUtamuptAtaH ko'pyeSa paurANAmityAkulaistaiH kriyamANeSvapi zAntikapUjAprakAreSu yAvanna saMvRNoti vaktrAntarAlapAtAlaM tAvajjalpitaM janairbhItacetobhiH | puryAM paryApnuyAtkazcidetadutpAtaprazAntaye, uditaM tenaiva - ahamatrArthe samarthaH paraM prathamaM tAvaddInArazataM pUjAprakAropacArAya matkare kursIdhvaM prayojanasiddhau vastrAdisanmAnaH samudAyocitaH ko'pi kAryaH, jano maNDalamaNDalairmantrayAmAsa / dyUtakAramAntriko'yaM vyasanaviSannAnasmA atilobhe vAnaramithu nakathA / / 148 / / Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre // 149 // nAlokya bubhukSubhikSayiSati pUjAvyAjena paraM kiM kriyate vyasanArttacetobhiH / "naimittikAnAM bhiSajAM dvijAnAM jyotirvidAM mantrakRtAM ca puNyaiH / lakSmIvatAM vezmasu dehapIDAbhUtagrahAdivyasanaM sameti // 339 // " ityarpitaM dInArazataM tasya haste / rAtrau bhaTTArikAmandirAntaH pravizya pradattadvAraka pATasaMpuTaH prAha sma / kimiti kRtye prakRtyA na bhavasi ? / kRtapUtane ! maNDitaM vijJAnaM kiMcinna karoSi maduktaM yuktam / tadastu vakravedhasya vakrA kIliketi yAvajjihvAyAM viSTAyai saMraMbhate tAvanna kiMcidetasya pApIyaso'kartta_vyamastIti, jAtA yathAvasthitamUrttireSA / jAtamupaplavaprazamAt pattane saukhyam / anyadA dyUtahAritamastakapaNaH prApto'sau bhaTTAri kAyAH puraH provAca / devi ! dehi paNitahAritamastakasya me tanmocanamUlyaM dInArapaMcazatIm / bhaTTA0 - kiM tvayA tvatpitrA vA matpArzve nikSiptamAsIt / dyUta0 - mAtarna nikSepakaH ko'pi, kintu mastakacchedAnte vyasane smRtA trAyasva mAm / bhaTTA0 - kiM na trAyiSye tvadbhaktestAdRzA yatkriyate tadatyalpam / durAtmannidAnImevaM nAma dInatA darzayasi tadAnIM tadakArSI // 340 // na caitacintitametayA naiva mRtyudazAdInAM yAcamAnaM vimAnayet / sa (na) khalvAkulitaiH prANaiH paraprANAn kSaNAt kSipet / dyUta0 - yadi na bhaktyA prasIdasi tadA yathA prasIdasi tathA karomIti tadbhaGgakAripASANAya bahirnissasAra / bhaTTArikA kSipra meva dvAraM pidadhe / dyUtakAro mahatIM zilAmutpAdya prAptaH pihitakapATaM dvAraM prekSya, vilakSaH zilayA kapATe AsphoTayAmAsa / tathApi tayoranudghaTitayormandirapradIpanAya prAvRtat / sarvaM sambhAvyate svarbhANusvabhAve'sminniti bhItayA tayA satvaraM dvAramudghATya pUtkRtam -- re re naSTaduSTaceSTa ! mA manmandiraM didIpaH / niSkRpatayA kRtA'haM tvayA kiMkarIva kiM karomIdAnIM, yAhi pustikAmetAmAdAya dInArapatyA dadIthAH (yAH) / dyUta0 - yadi naitAvanmUlyaM lapsye tadA te (na) darAste ca meDhakAH, kva yAsyasi mayA''rabdvetyuktvA pustikAM ca gRhItvA prApto'yaM vipaNipaGktau / pustikAM ca pradarzya mUlyamatulyaM jalpannupahasyamAnaH prAptaH purandaraputrasya siddhadattasya haTTe / tenApi pustikAM kRtapUtanAdyUtakAra prasaGgaH / // 149 // Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau jambUcaritre // 150 // prekSya mUlyamuktastadevAvAdIt / siddhadattena cintayAMcakre - kimidaM markaTasya jayakuJjaramUlyam / tadbhavitavyaM hetunA kenApi / tadantastAvadAlokayAmIti visRtya vIkSate prathamaM patram - " prAptavyamarthaM labhate manuSyaH " iti / aye ! upajAtereka evAyaM pAdaH / kaTare mama hRdayasaMvAdaH / iyameva paramArthavyavasthA / iti dInArapaJcazatIM pradAyA''dAyi pustikA / yAvattameva pAdaM parAmRzan kathamayaM zlokaH zeSapAdatrayI pravitraH syAditi dhyAyaMzcintAratnaprApte cAtmAnaM kRtArthaM manyamAna Aste tAvatprAtivezmi kavaNikputraistAlottAlavAcAlairaho sadAyaprAyApUrvakrayANakrayeNa varddhitA gRhavArttetyupahasadbhiH prakAzito'yamarthaH purandarasya, sakopo'yamupAgatastatra dinAya vyayavilokanAya / pustikAkraye dInArapaJcazatIvyayaM vilokya proktaM pitrA kutrArthe vyayo'yamiyAn / ke vayaM vidvAMsaH pustakasaMgrahAgrahagrahilo yadi paraM bhavAneva vidvAn / vikrIyamANayA'pyanayA na ko'pi pAnIyamapi pAyayati / tadrUja tyaja madgRhAmetAvatA vitenopAttenAtra praveSTavyam / tata etAvadbhiH sahasrairarjitairmayA''gantavyamiti nizcitya niHsRto'yaM pradoSe / sthitaH pattanAntarvartini deva - kule kvApi kSapAkSepaNAya / tatpAdatAtparyaM paryAlocayannizcintaH sukhaM suSvApa / itazca tasyAmeva puryAM rAjAmAtyapurodhaH putrikANAM ratimaJjarI - ratnamaJjarI - guNamaJjarINAM sahasaMvAsasaMjAtanissIma sakhyAnAM viprayogabhIrUNAmekadA saMlApaH samajani / kila bAlakAlabhAvAde tAvantaM kAlaM sahapAMsukrIDAsukhamanvabhUma, saMprati punaralaMkriyAmahe vairiNA yauvanena / na jAnImo vidhivAtyayotpAdya kvApi prakSeSyAmahe, tato rAjAGgajayA jajalpe yadyevaM nAma yuSmAkamanyonyaM snehAnubandhastadA yAvadadyApi janakaiH kvApi kasyApi na vitIryAmahe tAvad bhavAmaH kasyApyekasya svayameva svayaMvarA yena yAvadAyuraviyuktA varttAmahe / pratipannametadazeSAbhiH / tato rAjAGgajayA dUradezAyAto mahAkulInaH ko'pi pRthvIpatiputraH pitRsevako vIrasenanAmA samAkArya pracchannaM proktaH prastutArthe / tenApi tattaruNimobhedabhidura hRdayena pratipannametat / purIparisaramurAgAramaNDapamadhye taralataraturaGgasAdhanasadhIcA tvayA tRtIyadine nizIthinyAM sthAtavyaM yena pariNIya palAyAmahe iti kRtasaGketasya tasyAgataM taddinaM / tatra ca tatkAlaprAptena tattAtavairivAreNA''rabdho'yaM yoddhUn / svalpabalo'nalpabalena paribhUto gataH svadezam / rAjAGgajA'pi jAtAyAM yAmamA siddhadattena pustikA - krayaNam / / / 150 / / Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttI jambUcaritre trAyAM triyAmAyAM pariNayopakaraNavastuvihastahastadAsIsahitA prAptA saMketamaNDapAntaH, dadRze sukhaprasuptastatra siddhdttH| pUrvaparicayopa- II prAptavyamartha jAtA saMdhayA coktametayA / aho IdRzaprayojanArambhasaMrambhe'pi nizcintaiH prasupyate, tataH pra(bodhya)codya sa prAhitaH svapANiM pANinA / nirvartitagandharva vivAhayA kRtaH kaGkaNabandhaH / sa tvaM gRhItasaMketaH kimapyanullapan kimidamindrajAlaM jAyata iti vismayamA labhate manuSyaH namAnasaH "prAptavyamartha labhate manuSyaH" iti parAmRzannuktastayA kRtA kRtArthAhamanye api madvayasye viddhiithaaH| kutra punaH palAyanavAhanAni sannihitAni vihitAni / tenoktam-kimevamAkulA'si nidrAlavo vayaM zayiSyAmahe tAvaditi sthitaH suptA'padezena, tayA tu taM tathA nirAdhi-nirAkulamAlokya, mA nAma na bhavedvIraseno'yamiti pUrvAnItajyotiH sarAvasaMpuTamudghATya yAvadvayaloki tAvajjJAtamajJAtaH ko'pyeSa dhUrtaH prAptaH syAt / astu yaH kazcit sukumArAkAreNAnena kandarparUpadarpApahArI puNyopanItaH pariNIta eva kiMcidanucitaM tato vIkSitA mastakAntanyastA pustikA / gRhItvA vivRtyAdito vAcayati / "prAptavyamartha labhate manuSyaH" iti / pAdamAtramapyetatkarpUrapUraparimalabad vyApakaM lokAnAm / aho samayAkSarANIva etadakSarANi paramArthaprathAprathIyAMsi / kathamanyathetthamartho'yamabhUt / AgamiSyantyorapi sakhyoH pratyayAya karatalagholitakajalena " kiM kAraNaM devamalakhanIyamiti " dviti-10 yapAdaM likhitvA dvitIyayAmAnte jagAma ratimaJjarI svagRhAn / tRtIyaprahare prAptA ratnamaJjarI / sApi kaGkaNabandhalipisaMvAdau ratimaaryAH paryAlocya tenAtmAnaM paryaNAyayat / pAdadvayAnte tathaiva-" tasmAnna zoko na ca vismayo me" iti tRtIyapAdamAlikhya svasthAnamAsIsadat / evaM guNamaJjaryA'pi turIyayAme samAgatyA''tmAnaM tena pariNAyya-" yadasmadIyaM na hi tatpareSAm" iti turIyapAdaM tatpuro nivezya svagRhamagAt / tato mA vayamIdRgaparAdhA''dhAnadhAmAni bhUmeti nyaveditaM sutAceSTitaM ceTikAbhistanmAtaNAM, tAbhirapi svasvabhartRNAm / tato'bhANi bhUbhujA-devi! duhitA duzcApalatU (cU)lA zIlitA yena zUnyA'martyasadmasuptaH ko'pi kArpaTikaH pAdacArI pariNItaH syAt , kiM kriyate / devI-deva ! nAparaH prakAraH ko'pi samprati "sakRtkanyAH pradIyante / " etadeva tayA 10 // 11 // prAptaM-'prAptavyamartha labhate manuSyaH' / kiMca tvatputrikayA svIkRtaH kArpaTiko'pi pRthvIpatireva / yataH-" kSArAmbhodhibhuvaH kalaGki Secommendeecappeomaase Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau jambUcaritre // 152 // tatanorindorja jyotiSo, muktvA zambhuzironivAsamaparA kA bhUmikA ke guNAH / abhrAtkiM nu patanti ko'pi guNino rAjaprasAdocitA, yatra svAmidRzo va (ca) lanti dhavalAstatraiva sarve guNAH || 341 / / " tadyAvannAdyApi kvApi prayAti tAvatpradhAnapuruSAn preSya pravezyatAM stamberamArUDhaH pattanAntaH / tataH pArthivena preSitaiH pradhAnapuruSairavAryatUryADambareNa prabodhitaH siddhadattaH kaGkaNayAlaGkRtena dakSiNapANinA pustikAmAdadya vAcayati - prAptavyamityAdi / aye ! jAto'yaM zlokAtupAdaH / ahamapyaSTapAdo'bhUvam / iyamAtrespi prayANe nirvyavasAyasyApyanukulavidhemeM jAtabdhaturguNo lAbhaH / yadvA - " vyavasAyaM dadhAtyanyaH phalamanyena bhujyate / paryAptaM vyavasAyena, pramANaM vidhireva naH / / 342 " tato rAjakuJjaramAropya prApitaH pradhAnaiH pRthvIpatiprAsAdameSaH / kRtapAdapraNAmo mama prasAdapAtrasya purandazreSTizreSTina: putro'yamiti pratyabhijJAtaH pRthvIbhujA / amAtyapurohitAvapi viditavRttAntau prAptau svasvaputrikAvRtAntaM rAjJe vyajijJapatAm / sarve'pi purandaraputrajAmAtRprAptyA putrikAcApalaceSTitena tuSTAH pariNayotsavAya protsahante sma / pRthvIpatinA ratimaJjarI - ratnamaJjarI - guNamaJjarINAM tisRNAmapi prArebhe pANipIDanaM pratipAditavAMzcaSa saharSam / " tattillo vihirAyA, jANei dUreNa jo jahiM vasai / jaM jassa hoi jogaM, taM tassa biijjayaM dei || 343 // " pradattA pArthivena jAmAtre grAmapacazatI, jAto mahAn sAmantaH / purandarapAdaparyupAstiparAyaNaH pAlayAmAsa samRddhiH / " puNyaprakarSanikarSaH khalu siddhadattaH, supto'pyasuptamahimaprathimAnamApat / trastaikahAyanakuraGgavilolanetre, tadvat bhaviSyati mamApi matArthasiddhiH ||44 || tao paumaseNAe, jaMpiyaM piya ! kijjae / pavvajjAujjamo kiMtu, UsugataM na jujjae // 45 // thirANa hoi jaM lacchI, jahA suMdaraseTThiNo / UsugANa puNo jAi, huMtIvi jaha viTTuNo // 46 // gAme guNatthale Asi, siTThI nAmeNa suNdro| suMdarI daiyA tIe, jAo putto puraMdaro // 47 // samANakulasIlANa, gehe so pariNAvio / gAmavAsaMmi savvANi, suheNacchaMti tANi ya / / 48 / / duddhaM dahi ghayaM (niddhaM) navvaM, savvaM ghannaM gharodare / (pANi) ghAsiMghaNAi nimmollaM, gAmavAso aho suho // 49 // bhattA juttANuratA ya, egA silappiyA piyA / putto vRttakaro jami, saggo gAmo vi so dhuvaM // 50 // uktaM cAnyatra - " eku vahahI arU aNukUlI ehaja saggaha matthai tU (mU) lI / siddhadattasya rAjakanyAdi. prAptiH / / / 152 / / Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre eloedeoeDece valhU mANusu viNai payaTTai sakarasatthari ghevaru lodui / / 51 // " kayAi tassa gehassa, aMgaNaggakhaDakiyA / vAsAsu paDiyA jAyaM | phokavAramaho(ogihaM / / 52 / / suMdarIe tao seTrI, vutto kiM na khddkiyaa| kArAvijaha ajeva, nAI sakemi rakkhi // 53 // INI suMdarazraSThivittiM na desi kassAvi bArapAhariyassa vi / pasAriya (mu)suhaM dAraM, vaMcio jo na corae // 54 // teNuttaM atthi vagdhi vva, kthaa| duvAre kukkurI kyaa| bhasaMtI vArae savvamapuvvaM pavisaMtayaM / / 55 // kAleNa kittieNAvi, sAvi keNAvi mAriyA / ugghADaM savvahA sunnaM, duvAramabhaviMsu to // 56 / / suMdarIe tao vuttaM, kAvi kijau kukkurI / duvAre sunnae kovi, jAhI musiyamaMdiraM // 57 // seTTiNA bhaNiya lacchI, thirANaM hoi suMdari ! / hoi vA jAi vA evaM, Aha sA ko Nu jANae // 58 // annayA puttapattIvi, mayA to tIe bhAsiyaM / juvANaM pariNAvesi, kiM na puttaM puNo vi taM // 59 // ekkA'haM kettiyaM kAuM, kammaM sakkemi te gihe / putto vi taruNo davvaM, bAhiM pheDissae phuDaM / / 360 // suMdareNa puNo tIe, dinnaM taM ceva uttaraM / tIe vuttaM navo koi, laggo tujjha asaggaho / / 61 // lacchI gacchissae vassamevamegaggahassa te / majhaM bujjhesu kajjassa, kassAvi kuru jaMpiyaM // 62 / / gAmassa tassa maggeNamegayA bhAmaho gao / jaMtassa tassa rattIe, tadvA vegasarI varA / / 63 / seDhigehaMgaNe pattA, vIsaM dINAravAsaNe / pADittu puTThidesAo, satthamajjhe puNo gayA // 64 / / dalu seTThI tamaMdhAre, hakkAreUNa suNdriN| tuTTho bhIo | ya kaTTei, nikkhivei gharodare // 65 // dINANa kittiyANate, nAuM jIraviyaM dhaNaM / egate maMtae to so, toso''veseNa suMdari ! // 66 // lacchI thirANa jA Asi, vuttA tujjha puro mae / sA esA AgayA kaje, tamhA kuru thirattaNaM // 67 // khaDakiyAe dinnAe, vise vegasirI kahaM / bhasamANI suNI lacchi, taM vAseja sayaMvaraM / / 68 // peIharANa gaMtUNa, kaheja vahuyA dhuvaM / savvaM nivigdhamo jAyaM, kajatheje kae mae // 69 // tuMgA khaDakiyA ettha, dAre dovArio vro| kAyabvo puttavIvAho, davveNa bahuNA'huNA / / 370 // suMdaro NUsugo evaM, saMjAo kajjasAhago / tA pANanAha ! taM desu, thiratte cittamuttamaM // 71 // siddha kajaM viNAsittA, uttAlo aNutappaI / jahA viThU suNeyaM pi, pANanAhakahANayaM // 72 / / koDubieNa keNAvi, viThThaNA''rA-IN ARCPCRecemecorreca Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau jambUcaritre // 154 // hio suro / davvatthiNA pasanno so, viTTumevaM paryApae || 73 // houM hemamao moro, nazciro paivAsaraM / dAhAmi picchamegaMte, teNa taM hosi Isaro // 74 // tatti teNa saMlatto, labdhaMto hemapicchae / riddhisamuddharo jAo, savvahA vilasei so // 75 // annayA ciMtiyaM teNa, ko gaMtUNa diNe diNe / picchaM maggei savvaMgaM, moraM taM caiva gihimo // 76 // diNe annaMmi naccataM, pikkhi taM sa dhAvio / ghettuM pANihiM hoUNa, vAyaso sa palAIo // 77 // tatto diNAu no dei, daMsaNaMpi sa viMtaro / to jAo vidraDukoDuMbI, dariho dINadummaNo // 78 // ucyate ca - " atvaraH kuru kAryANi tvarA kAryavinAzinI / tvaramANena mUrkheNa, mayUro vAyasIkRtaH // 79 // " evaM ca - piyasalilAlibhogehiM tAva, naNu amhi jAi tAruNNu jAva / aNumaggalaggA amhevi dikkha, jarajunna karesahuM savvasikkha // 380 // atha jambUsvAmyavAdIt -- bhavaduditamakhilametaddayite'zrUyata, tathApi na sthairyamAryaiH kAryam dhamyakarmaNi, pApe tu yuktamidam / kharatarasamIralaharIlolatpalavalavApratarale'smin / janajIvite vibhAsyati, nizAM navA vetti ko bhuvane // 81 // kiMca - " sampaJcampakapuSparAgata ratirmattAGganApAGgati, svAmyaM padmadalAyavArikaNati premAtaDiddaNDati / lAvaNyaM karikarSNatAlati vapuH kalpAntavAtabhramaddIpacchAyati yauvanaM giriNadI vegatyaho dehinAm // 82 // " sthiratAyAM hi kRtAyAmavihitasaddharmakarmaNo'pi bhavet / yadi paJcatA tadA syAt kugatiH sukRte ! svaradhvaM tat // 83 // caraNaM cikIrSitaM cedbhU (du)taM, tadA''caryatAM caturamatibhiH / kAlavilabena tu vijayajayavadvighna eva syAt // 84 // vijayasujayadRSTantaH-- lIlAlalATikAvadvasumatyAM vasuvatIti pUrAsIt / jayamitrastatrAbhUd bhUpatiradbhuta guNagrAmaH // 85 // asti sma somadharmA, tasya zreSTI vaNigjanazreSTaH / prAdurabhuvaMstanayAzcatvArastasya sadvinayAH / / 86 / / vijaya- sujayau sujAto, jayanta iti 1 piyAlApIbhogehiM B piyapAli lAli0 C. D 2 dhamrme B. DI hemamayamayUro vAyasI kRtaH / // 154 // Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre Vacabove Doraemerc Peeeeeeeeozpeeze naamdheyvikhyaataaH| sukulotpannAH kanyAste copAyaMsata catasraH // 87 // dvitricaturAdiputraiste phalitAH prauDhapanasapAdapavat / / gRhamAradhurAdhAraNadhaureyatvaM dadhuH sudhiyaH // 88 // atha somadharmaNA dharmarAjarAjye yiyAsunA sarvaH / AkArya gotrikAdisvajanajano vijayasujaya dRssttaantH| bhojayAMcakre // 89 // sa jagau-tasya samakSaM caturazcaturasunUdbhavAMstAn svAn / mA vatsAH! kAryuH sarvathA, mithaH kalahakAluSyam // 390 // kIrtilatA kUlyAmbho, dharmAkuraprarohaNekamahI / saukhyasudhAMzuzudhAMzuH, saMvittiryatkuTumbasya // 91 // atha kathamapi saM. vittistudyatyanyonyamaGganA vacanAt / sunayAstathApi tanayA, na viroddhavyaM na yoddhavyam // 92 // yataH-"apakIrtiH surAvAsaH, sukhapravAsaH kuvaasnaabhyaasH| pApasyakanivAsaH, parasparaM yaH kule kalahaH // 93 // " api bandhUnAM dvadhaM, vidadhAnAnAM kukarNajApena / mA karNe kATa vacaH sadA'balAnAM khalAnAM ca // 94 / / yadi tu kuto'pi bhavanto, vibhejivAMso bhaveyuruparodhAt / kramazaH koNacatuSkAt , tadA nidhAnAni gRhNIyuH / / 95 / / katipayadivasairjAte, tAte pretezavezmavAstavye / prAgvatprItyA vatiyata te prabhUtAni varSANi // 96 // sumahati kuTumbabhAre, jAte yAvanna zaknuvantyeva / vartitumekatra tato, vibhaktabhAvaM vinizcikyuH // 97 / / dravya dRzyaM vijJAtamasti, yAvadvibhAjayanti nidhIn / tAvadgavAzvakezAH prAdurabhUvanvijayakalaze // 98 // kSetrasya mRdanyasmin , taduttarasminpurANavahikAstAH / maNiratnahemadInArasaMcayastvantimanidhAne // 99 / / kalazaM svakIyamAlokya, mAMsalAmodakaMdalitahRdayaH / narinarti sma jayantaH, zeSAstu tapasvinaH zuzubhuH // 400 // hahahA tAtenoccai kimavazciSmahi tadA hi nAvidma / prakSipya kUpakuhare, trInavoTyata varatrA drAk // 1 // sarvakaniSThaH prAgapi, pituH praviSTo manasyabhUdbhUyaH / ko'pi vikAraH kenApi, kintu nAlakSyatAsmAkam // 2 // tadidAnI kiM kurmaH, pUtkurmaH kasya taatdevhtaaH| yadi vA sarveSAM sarvameva kurmazcaturbhAgam // 3 // vadati || sma jayantastAnetanna kadApi labhyate kartum / svamukhavibhakte tAtena, vibhavajAte punaH kimidam // 4 // kanakAditulyamAsIdbhavadaprAptyA mRdAditAmagamat / tatkupyata pApebhyaH, svebhyastAtAya maiva punaH // 5 // atha bahalakalahakolAhalAH svakaM svajanavargamullaGghya / // 155 // ahamahamikayA jayamitrapArthivaM drAgupAsthiSata // 6 // sampratipattisteSAM, tenApi na pAryate sma kArayitum / aparAparapurapariSatparya e neKRECORDC Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dametaM, yo dAspAdi / nRpatisamIpaM nItena, tAyaH // 11 // janmani jAtakA gAdivikrayA karaNe / upadezamAlA-0 Tanaizciklizuste tat // 7 // saMvatsarAvasAne, jayamitranRpAntikaM punaH prApuH / paTahapradAnapUrva, tenApyudghoSaNA'kAri // 8 // dAsyati vivAdametaM, yo dAsyati cittakaluSatA caiSAm / dAsyati tasya narendro, 'mantritvaM dAsyate taM ca // 9 // kasyApi vANijasyAMgajena vijayasujayavizeSavRttau dRssttaantH| paTahaH samucchupe sapadi / nRpatisamIpaM nItena, tAn prati zrInRpAdezAt // 410 // bhaNitamamunA na nAmAsti, kApi vaH sarvathA jambUcaritre vivAdAptiH / tAtena vivAdaH chinna eva yatkezamRnmukhyaiH // 11 // janmani jAtakazuddhiH, sarveSAM vo vyadhAyi janakena / gaNakenAkathi yadyasya, karma nissamasamRddhathai syAt // 12 / / vRSa-karabha-surami-seribha-rAsabha-turagAdivikrayA karaNe / vijayasya kariSyete, niravadhi vRddhiM na sandehaH / / 13 / sujayasya phalasphAtyai, kedArAdyaM sadaiva kRSikarma / dhanataH kalAntarAderApsyati lakSmImiha sujAtaH // 14 // marakatadInArAdyairanavA vyavaharan vipaNivIthyAm / jagati jayantastu vaNigyAmaikagrAmaNIbhavitA // 15 / / ata eva vyavahAre pitrA, paribhAvya tatra tatraiva / prAgeva ca niyuktAH, sva svaM vaH zaGke samaM caitat // 16 // AnAyya tato rAjA, jayantaka| lazasya kAritA saMkhyA / tiryagdhAnyakalAntara-dhaneSvapi prAyazaH sA'bhUt // 17 // kSitipena tataH kathayAMcakre bho yuktiyuktamastI- 10 dam / manyantAM na 'svesmiMzca, bAndhavAH kvApi labhyante // 18 // yata uktam-"lahai lIha savvo vi sahoyara pariyariu, dharibAhiri vasaNUsavi saMgari avayariu / sesu viDA viDu satthu atthakhAyaNamaNau, vihaDai vasaNi kumittu jeva nigghiNamaNau | // 19 // so ji divasu supasatthu pasatthA sA rayaNi, jahiM niyanayaNihiM disahi bhAuya aru bhayaNi / jahiM ghari putta-pautta | baMdhu navi saMcarahiM, tahiM niru paDaNabhayAulathaMbhavi tharaharahiM // 20 // " vatsaramekaM tAvannyAyamimaM dhIdhanAstatkurudhvam / yadi bhavati vitathametanmama dAtavyastadA doSaH / / 21 / nRpavacasA saMvitti, vidhAya te gehamAgatAH sarve / tadamihitavyavahArairavApnuvannuddharA vRddhim // 22 // dhanamanidhanamarjayatAmanyonyagRheSu jandhimAcaratAm / divasAH prayAnti teSAM, parasparaprItiyuktAnAm / / 23 / / // 156 // 1 mitratvaM / 2 'zrI' nAsti / pratau / 3 krayaNe B. krayeNa D. C | 4 mR| 5 svesnigdha B. D / 6 atthu / 7 jemuva B / DormernoreerCKe RecrPOcccccccccrea Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau jambUcaritre // 157 // atha vasumatInagaryAmAcAryo'nAryakAryavarjayitA / vijahAra zrIvasudattanAmadheyo satAM dhyeyaH // 24 // parisaravasundharAyAM teSAM saddharmadezanAsudhayA / nirvApayatAM bhavatApataptacittAnanekajanAn / / 25 / / zubhacaryAH sodaryAzcatvAraste'pyupetya satyagiraH / praNipatya dharmamarmANi karmanAzAya zRNvanti // 26 // vacanasudhAdhArAmbhaH, pAyaM pAyaM zravAJjalipuTena / catvAro'pi babhUvurbhAvitamanaso vizepeNa // 27 // praNipatya gRhAnIyurvijayo'jalpadrataM prahISyAmi / vadati sma jayanto'hamapi bAndhava ! pratrajiSyAmi // 28 // kiM tvadyApi na putraH paryApto vezmabhAramudvoDhum / katipayamAsAnantaramubhAvapi pratrajiSyAvaH // 29 // kvacidavasare vyalokayadAgacchantI piturgRhAtsAyam / smaramiva bhujaGgamekaM, yuvatirjAyA jayantasya / / 430 || saMjigamiSA prakarSAttasya tayA manasijajvarArditayA / atitanupIDAvyAjo'jJApayata bhartre jayantAya // 31 // Agacchatsu cikitsAvitsu cikitsAsu kAryamANAsu / na khalu manAgapi tasyAH, sA vyAjarujA zamamayAsIt // 32 // vyAjaprANAcAryaH sa bhujaGgaH prApito jayantena / nijajAyAyAH pArzve, cikitsituM tanurujAmugram // 33 // upapatiriti vijJAtaH, kAlAtkiyato'pi tena sa svadRzA / parajanamukhena tatrAgacchaM nivArayAMcakre // 34 // yAvattathApi na tyajati, tAM tato mAraNArthamAdiSTAH / nijapattayazchalaMte, mRgayante tasya tAtparyAt // 35 // bahulanizIthe taiH, kapi tasya sadanAdvinissarannihataH / ahaha bhujaGgabhrAntyA, bandhurvijayo jayantasya || 36 || asamamasamaMjasaM jAtametadAkarNyakarNakAkolam / bandhuviyogavyathayA'tidusthito'jAyata jayantaH || 37 || pUrvaviraktastasmAdativairAgyAddidIkSiSuH sujayaH / vijayo yathA dvimAsIM tenaiva vilambayAmAsa // 38 // katipayadinAvasAne, vivikSavaH kecanApi luNTAkAH / ardidiSata sujAtena, svapiti na bhItastato rAtrau // 39 // sujayo'pi tatra rAtrAveti svApAya nityamapyabhayaH / luNTAkalokarakSAnibaddhakakSaH pradoSe'pi ||440|| vyagratayA'tha kadAcinnizIthasamaye sa Apatan dadRze / sadanopari saMcAreNa, satvaraM svAnujabhrAtA // 41 // upasRtya maNDalAgraprahArataH pacatAM tato gamitaH / pravizaccaura bhrAntyA, jJAtvA ca zuzoca suciramasau // 42 // vyatikaramevaM jJAtvA'nutApapAvakanikAmataptatanuH / subahusujAto'zaucIdviditodanto jayanto'pi // 43 // bhayacakitakuraGgIlocane padmasene !, viditamidamazeSaM matkathAyA rahasyam / vijayasujaya yo rniSphalA dIkSAbhi lASA / // 157 // Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre // 158 // | irSyAlusthavirayoH kthaa| ajani yadapamRtyorniSphalA sthairyabhAjorvijayasujayabandhvoja'nadIkSA'bhikAGkSA // 44 // aha bhaNai kaNayaseNA, tumaM samo hosi sAmi ! theriie| iya visayagAmalAbhe vi, jo na saMtosamuvvahasi // 45 // egammi sannivese, vasaMti do sejhiyAu theriiu| tANegA ArAhei, khittarakkhAkaraM jakkhaM // 46 // aNudiNaM maMdiraM saMmajjiUNa liMpei sathie dei / bhattIe dhuvamuggAhiUNa pUei jahasatti // 47 // bhaNai suro sa pasanno, varasu varaM sA''ha desu dINAraM / paidivasamettieNaM, pujaMti maNorahA majjha // 48 // laddheNa teNa saarkhaann-paannnevcchlcchiscchaayaa| kuNai atihINa pUyaM sammANai sayaNasahiyAu // 49 // aha maccharachAracchuriyamANasA pucchae parA therii| he theri ! kahasu savvaM, tuha katto ettiyA riddhI // 450 // bhaNiyaM e(ce)Ie ahaM, kaha na kahissaM niyAe bhaiNIe / saMkariyAe puvvaM, jaha kahiyaM jogarAeNaM // 51 / / tao bhaNiyaM tIe kahehi, tAva kahANayaM eyaM / pacchA pucchiya kahijjAsu, tao sA kahiumAraddhA / / 52 // ___jogarAyanAmAo Thakkuro ego kaivayapattiparivArio patto paTTaNamekaM, parisarA''rAmavasuMdharAe sAhAratarucchAyAe uvaviTTho vismi| puramajjhAo niggao tatthAgao ego puriso| uvavesiUNa taMboladANapuvvaM puTTho ya ThakkureNa / kinAmadheyameyaM nayaraM ? / puruSaH-kalimahArAeNamappaNo pANavallahassa pasAyadANeNa dijjamANamaNAyAraM nAmeyaM paTTaNaM / yoga0-kIdRzo'trA''cArapracAraH ? / | puruSaH-aNAyAre keriso AyAro hoi / tava suNehi juuyaarpaardaariy-viddgNtthicchoddkhtthddpaayaa| pAeNa eyA nivasai, ettha pure tuMgadhavalahare / / 53 // yoga0-aho AcAracAturIcaturakhaprajArAmaNIyakaM nagaraM dhavalagRhANAm / kaH punaratra kalimahArAjasya prasAdapAtraM pArthivaH ? / puruSaH-avicAro nAma / yoga0-yujyate anAcArasyAvicArAdhipatyam / ayomudrikAyAM hi kAcamaNireva yogyo bhavati // 54 // ke punastasya guNAH / CUROPERecenCRecen // 158 // Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezAmalAvizeSavRttau jambUcaritre aorane Deezeipezoiceozaeezareernet puruSa0-nahu rakkhei desu puru paTTaNu, kara karei navanavA abhikkhaNu / maMDai kUDupajAhaM jauppari, kosu tahAvi hoi ritta upari // 55 // |) kusali khemi saMjAi vihANai, ajju jAu nAyarajaNu jANai / divasu jAi variseNa samANau, so karei iyarANi varANau // 56 / / yogarAjJA yoga-sAdhvI rAjalIlA / kAko'pi pArthivo rAjahaMsaparivAraH zlAdhyate tatkathaya kaH punaramAtyaH / visaMvAdipuru0-annAo amaJco / jassa pure pattANaM, rAvA hatthANa hoi paritANaM / uppiTTaNaya pahAro, jArisau mAlapaDiyANaM // 57 // rAjyasthitiyoga0-ucitamucitena yojayati vidhiH / avicArasya khalvanyAya eva saMgacchate / yuktaM codyate-jUyAriyasya dhUyA, pariNIyA prekSaNam / gaMThichoDaputteNa / juDiyaM vevAhittaM, miliyaM rayaNassa u rayaNaM // 58 // yoga0-kaH pratIhAraH ? / puru0-pisuNapayAro pddihaaro|| paDio sukAlaha pAsi, etthu atthi manabhaMtikari / jo paDihAraha pAsi, dhaNakaNaluddhau jAi jaNu // 59 // yoga0-kaH punarnagarArakSaH / purussH-svvluuddi'naamo| coracaraDabaMdiyahaM na bhukai, bhAsiu bhAgu lei nahu saMkai / rakkhavAlu khayakAlu surajjaha, savvalUDi bhullai na sakajjaha / / 460 // yoga0-aho mANikyAnAmekAvalI / zreSTI katamaH 1 / puruSaH-laibuDitti setttthii| vihimANihiM vavaharai niccuseI tulakarisihiM / ghayamahuguggulagulIgulihiM, iyarehiM vimissihiM // 6 // paMcavIsa bollei bolli pAviyai na ekahiM / tahavi dhammatulla etthu nayari manniyai sulokkehiM // 62 // paraM putteNa 'guNamgaleNa, mUlanAseNa lahuNAvi / vibhinnI bhUeNa saMpai, pacche pADiuvva so jAo // 63 // jao-ugghADai phukkAe tAlaya macchINamajaNaM harai / khaNai kuhaNIhiM khattaM, gaMThiM choDei pAehiM // 64 // yoga0-aho ekaikamekArgalam / asti muniratra kazcidvipazcit / puruSaH-asthi DalakAvaNasIsamittaparivAro mahAtavassI sAvagilI / chArabharUkuMDiyaMgo viyaDajaDAjUDamaMDiyasiramgo / bagajhANaM jhAyaMto, gasiumaNo savvapuradavvaM // 65 // NI // 159 // lu| D2 cu B. DI 3 nA DI 4 guNalAgeNa / / 5 suu| 6i| chAra BI commercedeoecoerce Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre // 16 // Doceaeeeeeeeeeeee | yoga-yadi bakadhyAnadravyagAddharSe tadA kimasya bhasmajaTAkU(jU)TAbhyAm / kA punarvezyA gaNagrAmaNIgaNikA ? / yogarAjJA puruSaH-mayaradADhAe duhiyA bahumAyA / visaMvAdi aMkhihiM egi nirikkhai egahaM deha maNu, ani inbha bolAvai annahaM dei khaNu / rAjyasthiti siri sikiriu laggahi kevi duvAri tasu, rUlahiM alattau jeva muka kivi levi rasu // 66 // prekSaNam / yoga0-aho etasya vaizike praaglbhii| amUdRzi sarvasamavAye kIdRzI rAjyavyavasthA / puruSaH-kaha na kahissaM / etthu paTTaNi logu luTuMtu cAhaTTai haTTi puNa jeNa teNa jaM, taMji lijai ghari bIhai baMdiyaha dhIra kAvi kAsu vi 'na kijjai / niyacakahaM paracakahaM taNau na bhau phiTTei, Ayau devaha paijaNu kahihi keva chuTTei / / 67 / / aviya-jo jeNa bhiDio so teNa piTTio, jo jeNa diduo so teNa muTuo / jo jeNa pAvio so teNa "cAvio, jo jeNa vAsio so teNa nAsio // 68 // kiMca-koi vikkayakaji jai ei, iha leviNu kiMpi kira tAsu tijju nivadANi dijjai, taM DAhivuDaM gahaNi jaM suhAi te IN lei nicchai / seDhi balAhiu maMtibhaDu baMbhaNu sesahaM dhAi, khemikusali so jai kahavi vAha biijau jAi // 469 // yoga0-aho rAjyasthitisaukhyaM tanmadhye pravizya prekSAmahe tAvat / ityutthAya puruSaM visRjya prAptaH zreSTihaTTe, layuvuDi zreSTI |) dRSTvA-kahaM jagae va piyA jogarAo iti uTTheUNa johArei / AliMgiUNa ya uvavesei uccAsaNe / kaNabhattaesu pattINamavijamANesu patto DalakAvaNa cellau ullavei / majjha etto jaMtayassa tumha paDalaggAo laggaM jaDAjUDe taNakhaMDamegamAsi / taM sAvagiliguruhiM gaheUNa pesio haM appaNAya / jao tiNakaNovi akappaNijjo Ne adinno / kare kareha eyaMti appiUNa gao so niyaTThANe / INI // 16 // 1 lippai / 2 tavi / 3 kali B. DI 4 dAmio DI Deceaeroneerozaecaeezocoercrorez0 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre yogarAjena visaMvAdi rAjyasthiti prekSaNam / // 16 // Decemezonelodeeroen yoga0-(svagataM-) kathamatRNahiMsakaH kopi mahAtapasvI sa bhaviSyati, bhaviSyati ca maccintito'rthaprathAsAmarthyamasyetyutthAya gRhe gatvA bhuktvA ca jagAma tatpArzva / nAsikAgralagnalocanamakSamAlAvyAkulAprapANiM sAvagiligurumabhivAdyAvAdIt / bhagavannasti me dInArasahasrametat / kvApi sthAne kArayadhvam / somezvarayAtrApratyAvRttaH pratyAdAsye / bhaNitamanena-na vayaM dravyamagrapANinApi smRzAmastadyadyavazyakAyoM'yamarthastadA maThikAntaH kvApi koNe svahastena muJcasva svahastena ca gRhNIthAH, ityayaM tathA kRtvA natvA ca niSkAntaH / ticauramAsehiM titthajattaM kAUNa disodisaM gaesu savvesu pattisu, kalahapiMgeNegeNa chattadhareNANugamijamANo patto so rattIe aNAyArapaTTaNaduvAradese / ghoDayaM jhADajaDAe baMdhiUNa kalahapiMga paharae mottaNa jAmadugaM jaggiUNa psutto| taijjajAmaMte | jaggiUNa vAhario paahriko| jAgarSi re kalahapiMga! tricaturavelAyAmajalpIt / jaggemi jaggemi kiM tu cintaM cintemicorehiM corie corie e(pa)yammi pallANaM tae vA mae vA puDheNa vahiyavvaM / yoga0-mUrkhazekhara ! malhaNikAyAM gatAyAM kiM ghaNTakena kAryam / prAharikaH-turIyaprahare'pyasau tathA vAditaH proktavAn-ciMtaM ciMtemi-maha dehagAme prAhaja koDubio uMghakaMtAe vallaho vsi| | tassa jAyA nidrA nAma naMdaNI / du(Dha)NukkaeNa pariNIyA / tIe jAyA ThippA nAma bettttiyaa| tavvaraciMtAe vAulomhi / yoga-dhimmUrkha | ThippAyAzcaMdako varaH sulabha eva, kimatra cintayA / evaM ca jAe pabhAe pattA te dovi hiMDiyapurisehi uddAlio vAhaNaturaMgo sukamadAUNa kiNio tae esotti / kayamatthayapallANo kalahapiMgeNa dhArijjamANachatto jogarAo jAva puraMto pavisei, tAva bollAvio lailai taMDAhivaiNA matthae pallANaM pallANovari chattaMti, ko esa visariso sNjogo| tA deha me ThANaM ahavA pallANaMti / na tassa tattha koi ThANaMti appiyaM pallANaM, jai taM turaMga pAvIhAmo pallANaMpi pAvissAmotti / tao ajju rattIe turaMgo pallANaM ca lUDiyaMti, rAvAhattho patto sa svvluudditlaarpuro| vinnatto vuttaMto tassa svvo| jahA Deezpcopezooopependence // 161 // Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre // 162 // ajja puraduvAre majjha keNai gahio pANahiyAo pANahiyAo galagaTTiyA talagaTTiyA / corio corio| gasiyaM sAillANaM yogarAjena pallANaMti / bhaNiyamaNeNa-mahAtman ! nigRhya durvRttAMstAn prayojanaM sAdhayiSyAmyavazyametat / kintu riktahastAnAM riktaiva prayojanasiddhiH / visaMvAdi yoga0-aho nagarArakSa ! satyamastyetadasti / kiM punarna sAmprataM kimapi me pArzvavarti, siddhaprayojanaH prayojanaucityena pUjAM kariSye / rAjyasthiti sarvalUDiH kathaya tAvat kautaskutIyaM tena vAdbhuta(vastu)bhUtabhaktivAso vessvishesslkssmiiH| yogarAjenaikAnte kvApyanyavAsAMsi prekSaNam / nivasya samarpitAni saMvartya tasmai proktaM tena-aparAhe siddhaprayojanaM tvaM kariSyAmIti / yoga0-AstadetadasyApahArasyApi kalAntarapradAnaM yadanena maccitravastrasvIkaraNaM / bhavatu kiM kriyate / AzApizAcikaivaM vazcati / IN aparAhve'pi prApte paredhurAgantavyam / punaH pareAH punaH pareArityAcakSANo'yaM gaNarAtramevAtikAmayati na punaH kiMcitkartukAmaH, kevalaM priyAlApamadhurakeNa mAM mimArayiSati / gacchAmi zrIkaraNamiti gatvA anyAyamityasya pUrastAdazeSaM yathAvadvayajijJapat / saciva UcivAn-kartAsmi te mahatIM sArAm / prAtaHkaraNavelAyAM sarvamatraiva samarpayiSyAmIti sa pratyAzAntaHkaraNaH karaNodarAdvAraprAptaH prokto'mAtyapradhAnapuruSeNa prAtaramAtyAya dAtuM dInArazataM sahaivAnIya mamekAnte'rpaNIyaM yena prayojanasiddhirbhavati / yoga-kariSyAmyaucityaM sacivAya prayojanasiddhau padAntare militau paarigrhikpurusso| tAbhyAmapi tadevAdizyate tatastau pratIhArakaTukAdInapi dvAtriMzatSoDazAdInapi yAcamAnAMstenaivottareNa prerayan prApto dArabhUmikAm / vaNiglokapeTakaM zRGkhalAyantritamAlokya prAharikamaprAkSIdaparAdhameSAm / hastena tena nirdizatA dizyate sma / rAyagoulAo apucchiyA''NIya gomayaIMdhaNeNa eyassa gehe raddhaM khaddhaM ca / ticaurapADivesiyANeyANa gehesa vIsamio tassa dhuumo| eyassa kukkurIe rAyakuMjarassa sammuhaM bhukariyaM / eyassa gihaduvAre gacchaMtassa rAiNo agAhA aMgabAhA jAyatti rAyA'varAhiNo savvassAvahAreNa daMDeyavvA eetti / yoga0-aho anyAyaniSThA / aho ayuktipratiSThA / kAlarAtrirupasthitedAnIM dhaninAM dharmiNAM sAdhUnAM vA, dInArazatamamAtyo // 16 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttau jambUcaritre // 163 // mArgati / pAriprahikAdayo'pi yathArucitaM yAcante / turaGgastu me paJcAzatameva labhate, prahArapArzvAdavalamba ko bhArikaH / tato yadi jIvannito niHsarAmi tadA labdhameva mayA sarvamiti / " kAle kalau rAjani cArthalubdhe, dhanAni kiM rakSata jivitAni / sa eva lAbho nanu zaunikena, mucyeta meSo gatakarNako yat // 470||" iti nirAzIbhUya nirgato'sau kRtA'nyato mukhadvArAM zAtragiligurormaThikAM gaveSayamANo'pi yAvanna prApnoti tAvannirAzo'dhyAsIt / so'yaM kSate kSArAvasekaH / manye dInAra sahastrasyApyazvagatirevAbhUt / kadAcidvicaratA catureNopalakSito bhikSuveSeNa kSullakaH saH / tatpRSThalagno jagAma sAvagiligurumaThikAm / praNamyopaviSTastatpurastAtprovAca bhagavannarpyatAM taddInArasahasraM nyAsIkRtam / sAvagili - kastvam ? kva kadA dInArasahastramarpitaM, dhUrttaH kazcidasmadvadhaMsanAya prApnoti / yoga0 - svAmin ? kimevamucyate / tadA tvadvacanAnmaThikAntarmuktaM mayA tat / sAva0 - tatkiM parasvamaGgulyapramAtreNApyaspRzanto vayaM luNTAkAH kalpitAstvayA paryAptaM tvadupAstyA / yAhi yathAgatamityutthAya cintAcakracaTito bhraman gRhItapuSpacatussaraH prApto makaradaMSTrAyAH pArzve, pRSTastayA prayojanamavocat / tayApi jalpitam - ahaM te paoyaNaM pasAhemi jai laddhassa addhaM desi / yoga.---- sarvanAze samutpanne, arddha tyajati paNDitaH ' iti manasyAdhAya pratipannavAnetat kathitaM ca tasya tayA / mai tattha gayAe tae evamevaM ca kAyavvaMti / tao pattharabhariyapeDAbhAriyamatthayAhiM dasahiM dAsIhiM avareNa vi paureNa pAikacakAi parivAreNa saddhiM suhAsaNAsINA dhArijjamANamAUrAyavattA pattA sA sAvagiligurusamIve paNamiUNa bhaNiumADhat kalirAjyakathA -- maha dhUyAe bahumAyAe caMpAe gayAe bahUNi diNANi jAyANi, tA mae tadANayaNAya tattha gaMtavvaM / tao yogarAjena visaMvAdi rAjyasthiti prekSaNam / // 163 // Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau jambUcaritre // 164 // PeneericdeerDu0200 eyAo maNimaragayamottiyamANikkakaMcaNabhUsaNAibhariyAo dasapeDAo ThANe ThAvijaMtu, jAvA'hamAgacchAmi / atrAntare prApto yoga kalirAjya rAjo'jalpat-svAminnarpyatAM me nyAsIkRtaM dInArasahastram / kthaa| sAva0-tvameva jAnAsi / yatra svahastena nyastamasti tata evAdadIthAH / Adeza iti maThikAntaH koNAn gRhItvA niSkAnto | yogarAjaH / dAsIo jAva tAo peDAo majjhe mottumujjhayAo tAvAgaMtUNa vaddhAviyA mayaradADhA egAe dAsIe / sAmiNi samAgayA gaNiyA sigghamAgacchijau / tao jahevAgayA gayA sA gahiyapeDA / vA(ghA)liyagiliyadavvo sAvagilI Thio psaariymuho| samappiyANi paMca dINArasayANi mayaradADhAe jogarAeNa, sesavvassa sayaM dhAriUNa appiyANi cattArisayANi mUlanAsaseviNo rakkhaNAya nikkhevago, sayaM ca NhANabhoyaNAINi kAraviMtIe saMkariyAe dAsIe appiyN| uvabhutta taMmi jAva vasaNabhoyaNAikAraNeNa dINArasayameso mUlanAsaseTThi maggei / tAva so sAhikkhevamakkhisu / ko taMsi, kiM taM dINArasayaM ?, evaM vutto so AsINo tassa IN dharaNage laMghaNate samAgao tassa tAo layavuDiseTTI, bhaNio ya teNeso vaccha ! jaM athae eyarasa samappesu / annahA na chaTTesi / ahavA gahilattaNaM kAUNa gamesu divsaaiN| ahameyaM nivaarissN| jIraviyANi cattAri vi sayANi addhaddheNa vibhjissaamo| bIyadiNe vi jogarAeNa maggijaMto mUlanAso gahilattaNeNa 'AvAvAva' tti karei / sayaNo parajaNo ya jo kovi kiMpi bhaNei tassavi savvassa sammuhaM AvAvAvatti karei / tao bhaNio jogarAo layavuDiseTriNA savveNa asabveNa vA tae pAraddho putto gahilattaM patto, tao paravvasAo eyAo kahaM kiM pilesi / tA tuhiko ciTThasu, udiUNa ThANAu eyAo gacchesu / tao teNa kahiyai rAulu khAi, maI rakkhasu jiva bhukkhiyauM / jai puNu liyaNaha jAi seTija kAla vilaMbiyai / iya ciMtiUNa kAlavilaMbe Araddhe kaivayadiNA'vasANe bhaNio mUlanAso jaNaeNa, appesu donni doNArasayAI puvapaDivannANi / tao tassAvi saMmuI // 164 // bhaNiyamaNeNa-'AvAvAva' tti / puNovi bhaNie vuttaM taM ceva tao kuvieNa tAraNa bhaNio muulnaaso| are mae vi saddhiM 'AvA 200Decemeroene200000 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre // 165 // vAva'tti karesi / tao bhaNiyaM teNa, taevi tuha piuNAvi piyAmaheNAvi saddhiM 'AvAvAvatti' / tao uTThiUNa gao so niya gehe, hakAriUNa bhaNio jogarAo / vAlemi te cattAri dInArasayANi jai me donni desi paDivannaM teNa, kahio kanne kajjavi - seso / tao gao jogarAo mUlanAsassa pAse johAriUNa bhaNio teNeso, nAhaM kiMpi maggemi jae aNujANasi tA tuha pattittaNeNa jIvAmitti / aNunnAo so tahA ArAhiuM laggo, jAo vIsAsaThANaM / kayAi paoyaNeNa paTTAviyAe seTTiNIe dino so caiva sahAo / mukkA ya teNa neUNa seTTiNI katthaI pacchannaghare / dinnaM duvAre tAlayaM / Agao mUlanAsassa pAse, kahiM siTTiNitti pucchio / na jacchai ( jaMpijjai ) uttaraM / nibaMdhega ya pucchijjato jaMpei, kA seTTiNI, ko taMsi ?, bhujjo bhujjo caDijjato bhaNii ' AvAvAvatti, ' sAmabheyAiNA bhaNijamANo vi loeNa taM caiva vAgarei / tao bhaNio so layavuDiseTTiNA / jai eyarasa saMtiyaM savvassamappesi tA lahesi seTThiNi, annahA gayA ceva ma (tu)havahuyA / tahA kae teNa'piyA tassa piyA / dinnANi donni dInArasayANi layavuDiseTThiNo kiMpi vasaNabhoyaNakajjeNa dhAriUga sesaM nikkhayaM khaDDAe jahA saMkariyA na yANei / vasaNabhoyaNAidavvavvae visesaM picchaMtIe tIe pucchio eso, kao te ettiyA vittasaMpattI / kahio teNa sabbhAvo, na uNa davvagovaNaTThANaM / tao gharavvayajoggaM maggiyaM kiMpi davvaM / aha rattIe tIe suttaviDa (ddha ) eNa ThiyAe uTThiUNa teNa tao ThANAo kaDhiyaM kiMpi / aNumaggalaggAe jANiyaM saMkariyAe ThANaM / bIyadiNe bAhiragayassa tassa ukkhaNiUNa gayA sA / Agao jogarAo jAva na saMkariyaM peccha tAva saMkio gao nihANaThANe, tayaMpi sunnaM picchaMto jAo savvasunno / bhoyaNamettaMpi apAvamANo nigrgatUNa nayarAo gao saTTANaM / cintayati ca yaiaudAryamahodayAnna vihitA vandyArthinAM prArthanA, yaiH kAruNyaparigrahAnna gaNitaH svArthaH parArthaM prati / ye nityaM paraduHkhadukhitadhiyaste sAdhavo'staMgatAmyakSuH saMvRNu bASpavegamadhunA kasyAprato rudyate // 471 // kalirAjyakathA / // 165 // Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre irSyAlustha virayoH | kathAnakam / yAsi tae / 73 "dinA magiyA mAtA sAvi, pucchiyA ki kAhamaI, therI ailAmeNa'bhibhUyA, Mpeon hA macchareNAe sire paDau puNa vaLAo duguNameva davvayA janmI jAhI, jA ukkhayaM ra // pAve ! kuppasu ni CRPERPEReceneraemorren tathA-asmAbhizcaturamburAzirasanAvicchedinI medinI, bhrAmyadbhiH sa na ko'pi nistuSaguNo dRSTaH zruto vA kvacit / / yasyAne cirasaMbhRtAni hRdaye duHkhAni saukhyAni ca (vA), vyAkhyAya kSaNamekamarddhamathavA saMprApyate nirvRtiH // 72 // IrSyAlusthavirayoH kathAnakam-tao ya-kalirajjakahA kahiyA iya theri! tae kahAviyA jA'si / ahuNA kahemi jaha majjha, saMpayA pucchiyA'si tae / / 73 / / kiMtu jaha jogarAeNa, saMkarIe payAsie tatte / vihio vaMcapayAro, rakkheyavvo tahA tumae // 74 // jakkheNa pasanneNaM, maha dinnA maggiyA imA lcchii| to sAvi suraM taM ceva, niccamArAhiuM laggA // 75 // duguNaM therIdinAu, maggae sA suro vi so dei / tIe sohaMtI sAvi, pucchiyA mUlatherIe // 76 / / kahie jaTThie sA, puNovi maggei macchareNa suraM / phuTau maheganayaNaM, taDatti tuha pahu ! pasAeNa // 77 // ciMtai kiM kAhamahaM, therI eeNa cArurUveNa / taha maha asahaMtIe, tIe sire paDau puNa vajaM // 78 // laddhe varaMmi saMkei, sA puNo kiMpi laddhameIe / ailobheNa'bhibhUyA, jakkhamakhatteNa pUei // 79 // maggei puvvatherI, dinnAo duguNameva dvvyaa| paMpoTTANi va phuTTANi, dovi to tIe acchINi // 480 // hA hA hayAsa he jakkha !, tikkhadukkhami kiM tae khittA / kaha me jammo jAhI, jA ukkhaye iya pasAu te // 81 / / iya akkosemANI, bhaNiyA jakkheNa sA vilakkheNa / he caMDi muMDi raMDe !, kiM kuppasi maggie dinne // 82 / / pAve ! kuppasu niyamaccharassa, ahavA aIvalobhassa / kiM tujjha na pujjataM, dINAradugeNa paidiyahaM // 83 / / kassai puTThivi laggA, AgacchaMtI gihaMmi TUNa / bhaNiyA sA therIe, hAhA jAyaM kimeyaM ti // 84 // bhaNiyamimIe maha tivvadivvadosaDhuyAe so jkkho| sa hi rakkhaso vva jAo, niraMdhaNA(lA) nigghiNeNa kayA / / 85 // pabhaNai sA divvassa va, jakkhassa va kIsa desi taM dosN| appANamuvAlaMbhesu, bhUrilobheNa abhibhUyaM / / 86 / / iya kahiyaM kahiUNa bhaNiyameIe laDaha(la)ucakkarasakkarasuMdarasukkhakara, pattipattapaiM aTU(ddha) amhi| aipimmapara / avari pavari tA sAmi ! sokkhi mA lobhu(ha)kari, jiva na hoi lobhaMdhala aMdhala therI pari // 87 / / Doorderedeveedeemenveere // 166 // Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezAmalAvizeSavRttau jambUcaritre jambUsvAmyavAdIt-'zRNu sundari ! kanakasene ! bhavatIbhiH parvamaitryabhAmbhiralam / jotkAramitramAtrakasauhRdo yena varte'haM ! / / 88 // kSititilakapure jitazatrubhUpatistasya somadatto'bhUt / kuzalaH svakAdhikAre sudhIH sudhIrazca sacivavaraH // 89 // ra mitratritayImitratritayI tenArji, tatra sahapAnabhojanaH prthmH| aparaH parvaNi dRSTApRSTo jotkAryamANo'nyaH // 590 // prathamasya sadA kthaa| bhaktiM karoti parvasu punardvitIyasya / tArtIyIkasya kadApi mArgadRSTasya natimAtram // 91 // prANAntike kadAcitprApte vyasane tato'pi bhuubhrtuH| prathamasuhRdaH sa mandiramanvasaraJcakitacakitamanA / / 92 // viniveditavRttAnto, nitAntabhItena tena so'bhidadhe / tarasA nissara gehAt, kulakSayo me'nyathA bhavitA / / 93 // adhigatatattvastasmAttarasA niragAt prAgRhodarAtsacivaH / nijasa dvAraM yAva-| danuyayau sa tamatikRtaghnaH // 94 // prApto'tha parvamitrasya, sadma saprazrayaM paramakArSIt / kAryamavadhArya vakti sma, yatra yAtAsi tabrUhi // 95 // avicintAmAtyo, bhRzameSo'pyAkulaH sthite'tra mayi / niryAmi tatastaM so'pyanvapataccatvaraM yAvat // 96 // tatrAmAtyo dadhyo, dhigdhigmitrtvmetyorubhyoH| khAdA''cAmAyAmeva, mitratAM yadgatAvetau / / 97 // "mitrANi vyasanAptau dAridrayopadravAgatau dArAH / sudhiyA parIkSaNIyA, bhRtyAH kRtArthaviniyoge // 98 // " gacchAmyUrdhvamukhastadyadvA jotkAramitramapi vacmi / mA nAma kadApi bhavedasmAdapi kAryaparyAptiH // 99 // caraNeSu nakhAH zIrSe, kesariNA kesarANi dhAryante / karikumbhadalanakelAvasya nakhA eva sadhyaJcaH // 500 // iti suciraM saJcitya, prApto jotkAramitravezmAntaH / tena sadatithipratipattigauraveNAdarAddadRze // 1 // saviditatattvo'vAdInmA bhaiSInirbhayo niSIda tvam / svIkartumalaMkINavikramaH ko'pyato na tvAm // 2 // viSayamimaM tityakSuryiyAsuraGgAn prajalpito tena / utpIDitatUNIraH sa puro'bhUttasya nissarataH // 3 // nirbhayapuroM parApat , gRhIn gRhItvA navagrahamavAtsIt / sampAdyamAnaniHzeSavasturamunAntikasthena // 4 // atrArthopanayaH so'yaM, yathA mitratrayI tathA / krameNa kAya-jJAteya-dharmAstadguNayoginaH // 5 // khajUrakhIrakhaNDAdyaiH, kastUrIkuGkumAdibhiH / mANikyabhUSaNairnityaM, kAyo'yamupacaryate // 6 // pretAdhirAjavaidhurye, samprApte jIvamantriNaH / dUre'stUpakriyA kApi, padamapyanuyAti no // 7 // putramitrakalatrANi, mAtApitRsahodarAH / svAH zeSA api RCECRECORRECReeDececreadee Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naagsenaavktvym| niHzeSAH, prayuktasadupakriyA // 8 // jantau pretyapathaM prApte, RnditvA kaMcana kSaNam / zmazAnakAzyapI yAvat , gatvA yAti punasapadezamAlA ya'ham // 9 // dharmo'yaM kriyate loke, gauNavRttyA kadAcana / mukhyavRttyA nijAgAraprayojanaparAyaNaiH // 510 // pretyamArge sa evaikaH, vishessvRttau| sadhrIcInatvamaznute / pArzvavartI sadA''pi, pUrayatyabhivAJchitam // 11 // iti mitratrayI kathA // tanna svakIyavapuSo na ca vaH jambUcaritre sukhAptya, vatta'hamAdimasuhRdvitayI sadRktvAt / jotkAramitrasadRzI tu sadA pramodAdArAdhayAmi jinadharmadhurAM svadhairyAt // 12 // // 168 // yuktyA mRgAkSi ! kalirAjyakathApi saiSA, bhogaspRhAM pratiruNaddhi mama prayatnAt / nRNAmasaMyamapure parisRtvarANAM, yadyogarAjagatireva bhavedavazyam // 13 // atha prabhavaH sabahumAnamAha "dhanyAsta eva taralAyatalocanAnAM, kandarpadarpaghanapInapayodharANAm / kSAmodarasphuritanAbhivalItrayANAM, dRSTvA''kRti vikRtimeti mano na yeSAm // 14 // " kAntAkaTAkSavizikhA na khananti yasya, cittaM na nirdahati kaamkRto'nuraagH| karSanti bhUriviSayAzca na bhoru(lobha)pAzA, lokatrayaM jayati kRtsnamidaM sa dhIraH // 15 // puvvabhavabhAriyAhiM, kahiyAI kahANayAI eyAI / cattAri cauhiM inhi, iyarA ega ciya kahiMti // 16 / / pabhaNei nAgaseNA, jaMbUsAmi saduttijuttIhiM / kaNagasirI kamalavaI jayassirIhiM purakariyA // 17 // piyapacche pADijjai, vuttaM juttapi kaNagaseNAe / NI kiM tumae niyanIsaMkavaMkauttIhiM juttIhiM // 18 // aNusarasu dhammamaggaM, samma sammANamAyaresu jiNe / gihavAse vi Thio taM, davvaM vilasesu viyaresu // 19 // aiduhiyadutthiyANa, ditA pAliMti kevi gihavAsaM / je sUrA iyarA puNa, kiviNA pAsaMDiNo NI huMti // 520 / / bhaNiyaM ca-" gRhAzramasamo dharmoM, na bhUto na bhaviSyati / pAlayanti narAH zUrAH, klIbAH pAkhaNDamAzritAH // 21 // " davvajaNe vva savvAyare Na dhammajaNe vi paannes!| na suhAya hoi aggilaggo loho lohaggalAivva // 22 // Compacecrearcom DoorcemezepepeDevela // 168 // Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA-6 vizeSavRttI jambUcaritre DECRECARCIRCORRECAREERCIRCRACK amaraseNa-pravarasena-bhrAtroH kathA-kaMcaNapuraMmi kaMcaNasehararAyassa Asi donni suyA / nAmeNa amaraseNo, paDhamo bIo pavaraseNo // 23 // tANa pasAyapareNaM, piuNA jayakuMjaro kayAi purA / dinno Asi sayA vi ya, caDiyA te tattha kIlaMti // 24 // jaha amarasenaudayaM tassa narAhivassa kassai jaso payAvo ya / doya sukuluggayassa ahavA, vavasAo sukayajogo ya // 25 // taha kusumasarasa pravarasenamANe, te ramamANe sudaMtiNA teNa / pecchaMtI maccharamuvvahei sAvakiyA mAyA // 26 // vAraM vAraM ratti, divA ya kanne khaNei 10bhrAtroHkathA / nrvinno| sAmiya ! suyassa majjhaM, dijau jayakuMjaro eso / / 27 // kiM kijja(i)u tuha vallaha, deha pasAeNa ahava cAraNa / ettiyametapi na hoi amha tA kUDaneho'si // 28 // viyasaMtarosadhUmaMdhayAradhUsaramimaM misimisaMtaM / daLUNa bhaNai rAyA, evaM kaha hoi kayAi // 29 // bhattA sattA juttA, puttA te kiM na appaNA dinno| kaha maggijjai sa gao, taM demi jamannamAesasi // 530 // kuggaharAhilaM mahilaM, nAUNa nArAhivo mayaNamUDho / bhaNai kumare kariMda, appaha maha demi dasa kariNo // 31 // nAUNa cullamAyAe, ceTTiyaM suThu niThuraM eyaM / citaMti te vi evaM, dhIduccariyaM mahelANaM // 32 // niyamAinivviseseNa, gauraveNaM vayaM niemo taM / niyasuyavacchalayAe, sA Ne jANei riuNo vva / / 33 // kariNo siNIhiM vaggAhiM, vAiNo goNayA vi ntthaahiN| kIrati vase purisA, marAlalIlAhiM mahilAhiM / / 34 // tA mANI tA jANI, viyakkhaNo tAva sajjaNo tAva / jAva gharaTTovva naro, na bhAmio dudrumahilAhiM // 35 // tihuyaNu sayalu ji pekkhahiM aMkhihiM, lakkhahiM gayaNi maggu je paMkhihiM / jalaparimANu ji sAyari bujjhahiM, taruNicaritti te vi niru mujjhahiM / / 36 // " ahavA savvaM sohei, suMdarINaM asuMdarIhANaM / tAo vi nAma evaM, karei avvo mahacchariyaM // 37 // dasa dei mattadaMtI, jai nAma tahAvi tehiM ki kajaM / mANapaNAse puri-10 sANa, hoi koDI vi tiNatullA // 38 // mANi paNadui jai na taNu, to desaDA caeja / mA dujaNakarapallavihi, daMsijaMtu bhameja // 39 // tathA-"puNye'raNye pure vA sitaghanacchannapAlI kapAlImAdAya 'vyAyasajjadvijahutahutabhugdhUmadhumropakaNTham / 1 vanavasanacchanna B. C. ghanavasacchanna DI 2 nyA DI kIrati vase puritA lAhiM // 35 // ti DODeependenceRESIDE // 36 // " ahavA , Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| jambUcaritre amarasenapravarasenabhrAtroHkathA / OrderacroraeneraDERRORDERDC dvAraM dvAraM daridro varamudaradarIpUraNAya pravRtto, mAnI dhImAn sanAtho na punaranudinaM tulyakulyeSu dInaH // 540 // " eeNeva chaleNaM, gacchAmo hacchameva tA etto| na phalANa vaNe vuDDhI, khalaMgulI daMsIyA NasiyA // 41 // " niyapunnANa parikkhA viyakkhaNataM jaNANa vavahAre / bhAsAvesavisesA'vagamo ya na hoi niyadese // 42 // " iya ciMtiUNa rattIe, do vi te niggayA niruvviggA / iya vuttataM kassavi, akahaMtA niyajaNassAvi // 43 / / aituriyatarapayArA, akkhaMDapayANaehiM te pattA / aigaruyAe egAe, bhIma| ruvAe aDavIe // 44 // dAvei na bahuyA, sullAsaM jA sAsuyavva duTThamaNA / varavaNamAlAsohAe, sUhavA viNhumi(mu)ttivva / / 45 // dIsaMti cittasIhA, mayamihuNAlaMkiyA nahasirivva / sAraMgamAraNujjayapuMDariyakkhA harikahavva // 46 // tatthegassa mahAvaDataruNo chAyAe vIsamaMtassa / kumarassa amaraseNassa, AgayA jhatti suhanidA // 47 // varaseNo pAyaMte, pAe saMvAhae sunisaNNo / jAgaramANassa bhayaM ca, bhImasattAhi nahu hoi / / 48 // aha vaDavAsIjakkho, nirikkhae lakkhaNAI suttassa / ciMtai kijaMto hoi, bahuguNo ettha uvayAro // 49 // uvayAro kijjai sajjaNeNa savvattha natthi sNdeho| ciMteyavvaM eyaM tu, kiMtu katthesa vittharai // 550 // " ahimuhasippimuddesuM, appei payoharo payaM jugavaM / egattha visaM annattha, mottiyaM taM puNo hoi // 51 // " vara. seNo vi hu mA paMtivaMcio hou punnapurisotti / paribhAviUNa jakkho, paccakkho bhaNai varaseNaM // 52 // atihINa dUradesA| gayANa tubmANa kiMci uciyamahaM / icchAmi kAumiya tassa appae donni rayaNANi / / 53 // egega tANa raja, sijjhai anneNa icchiyA lcchii| paDhamaM appeyavvaM, sabaMdhuNo tujjha cevannaM // 54 // pUittu paNavamAyAsAhAhiM sattavAra javiyAhiM / paNamittu patthiya'tthassa, hoi siddhI na saMdeho // 55 // rayaNA paDicchiyA te, dUrAvajjiyasireNa paMjaliNA / varaseNeNaM celaMcalassa gaMThIe baddhA ya // 56 // aMtarahio suro to, khaNaMtare udio amrsenno| tihiM vAsarehiM to sA, mahADaI laMghiyA tehiM // 57 // pADaliputte pattA, tapparisarasaravarassa pAlIe / vihiyaMgapAyasoyA, cUyatale vIsamaMti suhaM / / 58 // tavvelaM ceva kaNIyaseNa emeroenesamezocceroenemen // 170 // 1 dhRtyaa| Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre // 171 // vittamamaraseNassa | piyabaMdhava ! lijjau rajja - lAbhasajjaM rayaNameyaM // 59 // kahio vihi jahattho, savittharo thiramaNeNa kAyavvo / phalasiddhIe eyarasa, lAbhavuttaMtamakkhistaM // 560 // aha egaMte sAhAravIhiyAe gao sa hariseNa / pujjiya paNamiya patthe, patthavattaM suthiracitto // 61 // vihiyapahANavihANo, kayA'vahANo sayapi varaseNo / niyarayaNAo maggai sAmaggiM bhoyaNAINaM // 62 // payaDIhUyA to accharAo tatthasTTa laTTharUvAo, nimmiyanimmalasuvisAlacausAlasohAo / abhaMgaaMgamaddaNa uvvaTTaNaNhANabhUsaNAIhiM, sammANiUNa nivaM sAvayaMti devagavatthAI // 63 // aisarasapANabhoyaNataMbolapasUNapabhii dAUNa / katthai savvaMpi khaNeNa taM gayaM iMdayAlaM va // 64 // bhuttattaraM pasutto, jAva'ccha tAva vacchachAyAe / jeTukumAro tA tattha, paMca pattAiM divvAiM // 65 // pADaliputte patte, paMcattaM patthive aputtaMmi / gayahaya cAmara - duMduhi-chattAI paurajuttAI // 66 // ahisiMciUNa kalaseNa, gulaguleuNa mayagalo khaMdhe / Arovei kumAraM hao vihi NihiNai hariseNa // 67 // vimalAo cAmarAo, DhalaMti vajjei duhI purao | vitthariyamatthayatthaM, saMjAyaM seyachattaMpi // 68 // bhaDacaDagareNa mahayA, pavisei purassa majjhayAraMmi / paNamijaMto sAmaMtamaMtimaMDaliyaloeNa / / 69 / / nIhario varaseNo, tatthAvasare gao purassaMto / nivakajjesuM pajjAulassa kiM majjha sok / / 570 || aiciramesa gavesAvio vi savvattha jAva no diTTho / tA patto pAsAe, so sajjai rajjakajjAi // 71 // atilobhe loha lAgaNikA kathA - iyaro mAgahiyAe gaNiyAe gao gimi sayaNovva / sayameva tAva tIe, gaMtUNanbhuvagao'bhimuhaM // 72 // vihiyavivihovayArA, mAgahiyA avahariMsu se hiyayaM / lohaggalAe akkAe, maggiyaM pUrai imo vi // 73 // bhaNiyA dhUyA loha galAe dhaNamassa ettiyaM katto / na hu dei koi na kayAi, kuNai sevAivavasAyaM // 74 // tA jAmAiyamApucchiUNa vacche ! sunicchiya kuNasu / bhaNai imA te kajjaM, davveNa kimeya ciMtAe / 75 / / lohaggalAe aiaggalA''gahAu imAe so puTTho / paNa rayaNAu piye ! me ciMtiyariddhisaMsiddhI / / 76 / / lohaggalAe kahie, tIe joei ju (tta ) nnamaMjArI / taM rayaNaM sA ghetuM, suttapamattAi tassa chalaM // 77 // aha majjaNovaviTThassa, tassa celaMcalassa gaMThIo / channa choDiya ghettUNa, tIe taM goviyaM rayaNaM atilobhelohargalAgaNikA kathA / // 171 // Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CUe Camera atilobhe lohrglaagnnikaakthaa| upadezamAlA-0 | // 78 // taM gaMThimuDio jAva, pekkhae tAva pAvae na tayaM / sunno nirikkhamANo, koNavikoNe imo bhaNio // 79 / / akAe vizeSavRttau kiM nirikkhasi, kiM paDiyaM kiMpi jaMpasu payAsaM / sayameva savvao joiUNa jeNaM tamappemi // 580 // eso pabhaNae patthara khaMDaM vikkayakae dhariyamAsi / kavaDeNa koNasohaNa-puvvaM sA Aha nasthitti // 81 // dAsIo pucchaMto, bhaNio so kuTTaNIe jambUcaritre ho hou / mA majjha parIvAraM, kalaMkadANeNa dUsesu / / 82 // savvo vi paMcadivaso, dAsIo jAva jIviyAu puNo / uvlknnkaa|| 172 // raNe kiM, tadevamavajANasi jaNaM me // 83 // iya soUNa kumAro, ciMtai aikuDilakAlabhuyagIe / eyamakajaM eyAe, evama(Na)vi. kkhamANIe / / 84 // subahu dhaNaM toliMti, kimiyaM lohaggalA na bhAratulA / dineNa jA ghaNeNAvi, dhAraNAe na ThAi dhuvaM / / 85|| kiM kiM na suvannaM vA annaM vA sabvameva davvAi / dinnaM hi mae eyAe, tahavi kira kiMpi no dinnaM / / 86 // athavA-aisayakusIlayAo, lohamayAo havaMti eyAo / ahameva aho abuho, jaM bujhato na bujjhAmi // 87 // ucyate ca-" api | pradattasarvasvAt , kAmukAt kSINasampadaH / vAso'pyAcchettumicchanti, gacchataH paNyayoSitaH // 88 // " "manasyanyadvacasyanyat , kriyAyAmanyadeva hi / yAsAM sAdhAraNastrINAM, tAH kathaM sukhahetavaH // 89 // " " kuSTino'pi smarasamAn , pazyantIM dhanakAGkSayA / tanvatI kRtrimasnehaM, nisnehAM gaNikAM tyajet // 590 // " tA jAva'jjavi garuyAvamANadaMbholiNA na bhiMdei / tA nIhari juttaM, niyaparihaMsaM ca sAheuM / / 91 // iya sa pause kassai, akahaMto duurdesmlliinno| tilayaM'jaNAi joyai, kuTTaNi maya(i)kuTTaNanimittaM / / 92 // mAgahiyAe vAsagasajAe jAva jAmiNI vi gayA / tA nAyaM tIe gao, coriyarayaNo samANadhaNoM / / 93 / / 18 royaMtIe gaggiragirAe kahiyaM imANa akkAe / sA Aha gahiyasAro, viNosahaM jAo vAhivva / / 94 // ho rahammi magai, rayaNAu tao sahassalakkhAI / rayalavamavi alahaMtI, pacchuttAveNa pokarai // 95 / / mAgadhikA prAha-aMba! na patto kaMto, phalihI rayaNaMpi no vihivihUNaM / ailohanaipaiTThA, na ArapArAya jAyAsi // 96 / / varaseNo saMpatto, masANamegaM nisIhasamayaMmi / bhUya'tihIe ullavai, leu koI mahAmaMsaM // 97 // gayaNe vANI jAyA, duggAdevIe deule ettha / girikaDaNi saMThie, vIra! Recenexpecame conomenaceace 2ZDC vAsagasajAe jasA Aha gahiyamApokarai // 95 ||nnaa saMpatto, magarikaDaNi ra yasajAe jAva jAmiNI divasArI, viNasahaM jAo vAhinyAha-aba na patto kaMtI, // 172 // Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre // 173 // jAhi to hou phalasiddhI / / 98 / / pekkhara akkhaliyaakhuddhaladdhalakkho khaNeNa tattha gao / duggAdevIe puro, niviTTamegaM mahAjogiM // 99 // rataMdaNamaMDalapAsadinnamANusavasA paIbohaM / maMDalapurao purisaM ca rattakaNavIramAlAe / 600 // pacchAhUtte bAhU, subaMdhabaddhe karitu pakkhittaM / uggIriUNa khagaM jAvaMte jaMpae jogI // 1 // tuha devi ! mae dino, annabalI esa hou maMsabalI / kumareNutto to so, re re kAurisa ! kiM kuNasi // 2 // kiM niravarAha saMjamiya, aMguvaMgaM nihINa ! haNasi dhuvaM / baMdhaNarajjuM chiMde, annahA natthi te jIyaM // 3 // iya bhaNio so varaseNasammuho valai khamgavaggakaro / sovi uvei vikosI, kAUNa karAlakaravAlaM // 4 // aigaruyalagga saMjugaraMgeNaM teNa pilliUNa lahuM / jamapAse paTTavio, so jogI pAvapaDiharucho // 5 // khamgeNa khaMDiUNaM, kumaro saMjamaNarajjumuvavisiyaM / purisassa puro pucchara, ko eso kammacaMDAlo // 6 // bhaNiyamaNeNa eso, nAmeNa maghoraghaMTajogiMdo / dADaM duggAe bali, siddhikae ahamihANIo ||7|| eyAhiM pAuyAhiM, caDio hiMDei tihuyaNaM sayalaM / purisaM visajjiyaM kuNai, pAuyA so sapAesu // 8 // huMkAriUNa pADaliputte patto tao khaNeNaM so / desaMtarAo davvaM, AharaIpAyArUDho // 9 // ciMtei kavi keNai, miseNa jai nAma kuTTaNiM dUre / neuM millemi mahuM, piyAmi nimmacchiyaM tAhaM // 610 // sa kayAi caMgasavvaMgasaMgi siMgArasuMdarI houM / teNa paheNaM caMkamamANo tIe sayaM diTTo // 11 // ciMtiyameyAe puNo vi, davvameNuvajjiyamaNaMtaM / tA kavaDeNANeuM mAgahiyAe samappemi // 12 // dAsIhiM jAva hakAriovi novei kuTTiNI tAva / taM gaMtUNaM ANai kahavi bAhAe ghetUNa // 13 // iya tujjha putta ! juttaM vRttaM akahaMtao gao jamio / taddivasAo jAyA, gahagahiyA ahaha mAgahiyA // 14 // bhaNiyamaNeNaM mAe ! mA kuppasu kajjagaruyayAe gao / ahuNA puNo vi patto, AesaM desu kiM kuNimo // 15 // dei puNo so davvaM, samaggalaM maggiyAo niccapi / to sA camakiyA ciMtavei katto dhaNamaNatvaM // 16 // to bhaNiyA mAgahiyA, vacche ! pucchesu ajjaNovAyaM / bhaNai mA mAe ! tujjha, laggiyA kiM puNa alacchI // 17 // jai vAriyA na acchasi pucchasu sayameva tA tumaM ammo / niyamevedaM taM saccavesi lohAlA nAmaM // 18 // jaivi rairamaNajattA, pattA atilobhe lohargalA gaNikA kathA | // 173 // Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre // 17 // puttaya! puraMmi tahavi ahN| na bhaNisaM kiMpi jao, jANesi tuma sayaM uciyaM // 19 // taha kaha kattha va taM jAsi, maggiu davvamANiuM kahasu / gaMtUNa jeNa saha ceva, tamahamANemi saha ceva // 620 // tuha virahe mAgahiyA, khaNeNa jaMtUNa jAi dasama atilobhe | dasaM / aha bhaNai taM kumaro, dUre chaDeumicchaMto // 21 // rayaNakaNayAidIve, gaMtuM niyadivvapAuyArUDho / ANeUNaM to ettha, IN lohargalA| demi jaM kiMpi icchesi // 22 // ciMtai attA keNai, miseNa neUNa jalahiM diivNto| melintumeyamANemi, pAuyAo sa (ubha)yaM gaNikAcaDiuM // 23 // bhaNio kayAi eso, jayAgao AsiNe vimottUNa / taM vacchatayA icchiyamovAiyamerisaM hi mae // 24 // JN kthaa| nainAhamajjhadIve, devamaNaMgaM samAlabhissAmi / ghusiNeNamahaM gaMtUNaM, eu jAmAuo majjha // 25 // niyayAbhippAyapasAhaNesiNo teNa bhaNiyamaMba ! lahuM / calijau nemi tahiM, kiM ajavi kijjai vilaMbo // 26 // huMkAriUNa to pAuyAo taM pANiNA gahe-IN UNa / mayaNAyayaNassaMto saMpatto jhatti varaseNo // 27 // maMdiraduvAradese, akkA mukAsu tAsu caDiUNa / pattA pADaliputte, niyavaMcapavaMcaparitudvA // 28 // kumaro pacchAhutaM, jA joyai tA na pekkhae khohi / nIhariya paloyai, pAuyAo tAovi no niyai // 29 // paridevai pAve ! pAvamerisaM Ayaresi puNaruttaM / jaM ciMtiyamAsi mae, taM khalu paDiyaM mahacceva // 630 // jAo loyapavAo, eso sa(vvo)ttu avassamettAhe / jo jaM ciMtei parassa, tassa taM Avai gharassa // 31 // ciMtAcuMbiyacittassa, tassa tatthAgao khgennego| khayaro pucchai kaha taM, ihAgao kiM saciMto vA // 32 // vutte vuttaMte teNa, to sa saMpUiUNa kaMdapaM / sAhai suhapamhalalolaloyaNAkhohaNi vijaM // 33 // varaseNeNuttarasAhageNa sAhasadhaNeNa siddhAe / vijjAe vijjAhara-juvANao tassa appiMsu // 34 // guDiyAu dunni egA, rAsaharuvaM karei 'vilayAu / annAu sahAvaM mANusassa appei taha ceva // 35 // eyavasAu pariIsa, sAhao hosi taM mahAdhIra ! / kaMcaNarayaNANi imANi, hou atihissa te pUyA // 36 / / uppADiUNa mukko, // 174 // pADaliputte sa teNa khayareNa / hiMDai puNo vi sa vilAsamaMtharAe gaIe tahiM // 37 // lohaggalAe dAsIe, sAhiyaM Aue mae 1 tilaeNa 0. D tisalAo B. I DecemecopeeDee Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre // 175 // " diTTho / jAmAuo iyANi, tuha so savvaMgasiMgAro // 38 // to sA hiyayaM kuTTei, kuTTiNI hA ihAgao kaha Nu / viggoviUNa maM pAuyAo lehI niyAo so // 39 // kAUNa kiMpi kUDa, aMge pavisAmi tAva jai kahavi / chuTTeUNaM vaMcittu navvadavvaMpi gihAmi || 640 || savvaMgabaddhanippaTTapaTTiyA loTTiUNa khaTTAe / mAgahiyaM pesai tassa, ANaNatthaM susikkhiviuM // 41 // gaMtUNamAha esA ki, juttaM tumha niyagihaM mottuM / maM ca niyadaMsaNAyattapANamannattha uttari // 42 // avadhArijjau pAo, hou pasAo uveha niyagehe | maramANIe mAyAe, dehi saMbhAsamaMtimagaM // 43 // sayamevAgacchaMti, mayacchiya ! ahamAuyAe bheTTAe / kAraNAya pattAsi sayaM so mahAsauNo // 44 // iya bhaNiya tIe saddhiM patto lohaggalAsamIvaM so / pucchai taravAri mahApahArapIDAimAtto // 45 // nIsasiUNa sudIhaM, sA Aha agAhavAhivihuri vva / 'pANaMti paNaviyavasaNa-vesasA kiM bhaNAmi lahuM // 46 // jANesi tAva donni vi pattAiM aNaMgadeuladuvAre / mottUNa pAuAo, tattha gao taMsi gambhahare ||47|| tANamhi rakkhavAlI, jAva ThiyA tAva kheyo ego / Agamma pAuyAo, leuM laggo mahapuro vi // 48 // pAesa pAuyAo, kAUNamahaM tao palAyaMtI / pattA ettiyabhUmiM aNumaggeNaM sa khayarovi // 49 // saMgAmo saMlaggo, teNa samaM to mahApahArehiM / maM pADiUNa pAveNa, pAuyA tAo nIyAo / / 650 // citai so pAvA, pAuyAsu pAsaThiyAsu kavaDavasA / palavei AlajAlaM, samae savvaMpi jANissaM // 51 // pabhaNai mAe ! jai nAma, pAuyAu gayAu gacchaMtu / AdAya dukkhamaggassa tujjha jIvesu taM suciraM // 52 // soUNameyameyAe, jIviyaM taNukuDiM aNupaviTThA | tuTThA pabhaNai puttaya !, tatto pattosi kahamettha // 53 // bhaNiyamaNa "mayaMgo, paccakkho maggio mae mAe / taM desu jeNa therattaNe vi tArunnamunnamai // 54 // guDiyaM dAu davvaM ca, teNamihamANiUNa mukkohaM / choDesu paTTae tAva, jeNa joemi asighAe || 55 // saMrohaNIe rohemi, takkhaNA tIe buttamalamatthu / haMta jA paTTae pIDA tayaM na sahe // 56 // jai puNa paTTesu taha Thiesu, tuha havai kAvi sucikicchA / tA 1 pANati ya pAviyavasaNavesasA kiM bhaNAmi ahaM // BCD 2 maNaMgo B. D / 3 sucigi0 / atilobhe lohargalA gaNikA kathA / // 175 // Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RUA jambUcaritre vaccha ! etto, bahubulleu na sakemi // 57 // bhaNai 'sa uvvaNajovvaNakarIe guDiyAe rayaNatilaeNa / sai jAi jarAe mahA upadezamAlA-N pahAraleso vi taruNIe // 58 // bhaNiyamimIe taha taM, karesu jaha taruNi majjhayAraMmi / maha ceva rUvarehA, joijjai nAyara atilobhe vizeSavRttau jaNeNa // 59 // guDiyAe tIe tilao, tao kao kuTTiNoniDAlaMmi / kumareNa takkhaNeNaM, thUlA sA rAsahI jAyA lohargalA| // 660 // kaDiyAli dAUNaM, muhaMmi caDiUNa tIe putttthiie| pahaNato saTTeNaM, sa Agao rAyamagaMmi // 61 // miliUNa gaNikArAule pA(yau)u-lAI sayalAI jhatti pttaaii| saMbhAlayaMti jA uMDieNa keNai bhuyaMgeNa / / 62 // akkA khariyA vihiyA, saTTehiM kthaa| nisaTumAhaNai cddio| aNujuMjei nariMdo, kittiyadivaso bhuyaMgo so / / 63 / / kerisarUvo kettiyavariso ya vaeNa kahai mAgahiyA / pahu ! tumha rajjalAbho, mameyalAbho ya samakAlaM // 64 // aisayasusarisarUvo, tubbhANaM kettieNa vi kaNiTo / / to rannA vinnAo, mahANuo so mahAdhutto // 65 // nivaI bhaNei sayameva, sikkhavissaM asikkhiyaM tamahaM / jayakuMjarAdhirUDho, tao gao tattha naranAho / / 66 // diTTho sa loyalakkhehi, lolaakkhehiM savvavijaMto / aithUlatuMdatuMgAe, rAsahIe samA| rUDho // 67 // gaMtuM pAse pucchai, picchIso taM tao kayapaNAmo / avinAma mahAdhuttassa, sAgayaM gayasiNehassa // 68 // tuha | vAhaNaM na sohai, rAsahI kalahakelilolassa / tA ehi kuMjare ettha, aMgamAliMga aMgeNa // 69 // saMjamiya rAyamagge, taM kuTTiNi rAsahiM mahApAvaM / pahasaMteNaM pahaNijjamANiyaM pauraloeNa / / 670 / / dhavalahare saMpatto, saha naranAheNa kuNjraaruuddho| akahiMsu pucchio savvameva rayaNAivuttaMtaM // 71 // AgaMtUNaM puNa pAulehiM puhaIsaro sa vinntto| Aikkhai paJcarakhA corI sA rAsahI ettha / / 72 // vararayaNapAuyAsu, hariyAsu tIe saha kaNidussa / muhiyA chuTTA sA aMganiggaho ko vi jaM na kao // 73 // tA saMpayaMpi mosassa, appaNA tArisassa savvassa / jai koi dei saI, tA pAvai puvvarUvaM sA / / 74 / / taha vihie tilayaM 16 // 17 // bIyagoliyAe karei vrsenno| sAhAviyarUvadharA, jAyA lohamAlA tatto // 75 / / tatazca jAto'yaM pravAdaH-" atilobho na 1 ya auvva 0. DI 2 raiya / 3 saTe ha / Recene Deceovoccerter0eoroecometa CCCCAREERc Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre karttavyo, lobhaM naiva parityajet / atilobhAbhibhUtA sA, kuTTanyajani rAsabhI // 76 // " vararayaNapAuyAhiM, rayaNAlaMkAracINavasaNehiM / bhUsiyasarIramappai, mAgahiyaM sA kumArassa // 77 // so jAo juvarAo, saha mAgahiyAe visayasokkhAI / uvabhuMjai IN| dharmazAstre annAhiM vi, nivai suyAhi naboDhAhiM // 78 // iya piyakahiu kahANauM lohamAlataNauM, tuhavi purau aidhidvimaavalaMbivi dhaNauM / | sroNAM svabhA. tA jagi lobhu sukijjai jujjai jo avasu, lohaggala jiMva lobhu karaMtaha jAi jasu // 79 // vajA dossaaH| ___atha jambusvAmyabravIt-nAgasene ! kanakazrIH, priye kamalavatyapi / AkarNyatAM jayazrIzca, sarvasAramidaM bruve // 680 // doSANAM ca guNAnAM ca, nidhanAni yathAkramam / yUyaM ca guravadhoktA, dharmazAstreSu tadyathA // 81 // vaJcakatvaM nRzaMsatvaM, caJcalatvaM kuzIlatA / iti naisargikA doSAH, yAsA tAsu rameta kaH // 82 / / prAptuM pAramapArasya, pArAvArasya pAryate / strINAM prakRtivakrANAM, duzcaritrasya no punaH | // 83 // nitambinyaH pati putraM, pitaraM bhrAtaraM kSaNAt / AropayantyakArye'pi, durvRttAH prANasaMzaye // 84 // bhavasya bIjaM narakadvAramArgasya dIpikA / zucAM kandaH kalermUlaM, duHkhAnA khAniraGganA // 85 // strosaMbhogena yaH kAmajvaraM praticikIrSati / sa hutAzaM ghRtAhutyA, vidhyApayitumicchati // 86 // varaM jvaladayastambhaparirambho vidhIyate / na punarnarakadvAra-rAmAjaghanasevanam // 87 // satAmapi hi vAmabhUrdadAnA hRdaye padam / abhirAmaguNagrAma, nirvAsayati nizcitam / / 88 // yUyaM tadevaM doSADhyA dharmazAstreSu darzitAH / dharmAcAryAH puna prauDhaguNagrAmabhRto yathA / / 89 / / gururgRhItazAstrArthaH, parAM nissaMgatAM gataH / mArtaNDamaNDalasamo, bhavyAmbhojavikAzane // 690 // pavitragdhAritrAtpravacanarahaH pArapaTudhIH, sudhIraH zAntAtmA madhurimadhurAdhAravacanaH / kRpAvAnniobho bhavajaladhipotapratikRtistanUbhAjAmIhak bhavati gururAptaH zubhazataiH // 91 // . gurumohAndhAnAM bhavati hi nRNAM cakSuramalaM, gururduHkhAdnAmapaharati duHkhAnyavahitaH / // 177 // sukhAnAM sandhAtA gururamaramokSakSitibhuvAM, zubhaM tatkiM loke yadiha guNinAM syAnna gurutaH // 12 // Peerocreeperpeoporaeone Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre // 178 // Vae to doSavatIstyaktvA, zraye guNagurUn gurUn / tyaktvA'sataH sataH zritvA-bhUnsukhI hi prabhAkaraH // 93 // medinItilake vipro, divAkaratanUdbhavaH / abhUtprabhAkaro dyUtakAro mUrkhekazekharaH // 94 // gAyatrImAtrake'pyajJaM, taM mumUrSuH kadAcana / adhyApipat pitA lokamekamatyAdarAdimam // 95 // mudritopadravAtaGkaH, puruSeNa hitaiSiNA / nidhirnavAdhiko mUrttaH, karttavyaH sAdhusaMgamaH / / 96 // tAte parAsutAM prApte, niHzrIrdhUtAda bhUdayam / akSamaH kukSipUre'pi, nagarAnniragAttataH / / 97 / / dadhyau pitrA kutaH kArye, saMgamaM samamuttamaiH / tAvannIcaM parIkSiSye, kariSye caramaM ca tam // 98 // azraddhAluriti dhyAtvA prAptaH kIrttipuraM puram / duSTAzayAbhidhAnaM ca, nIcaM ThakkuramAzritaH / / 99 / / daurjanyaikanaTI tasya, ceTI gomaTikAbhidhA / cakre kalatraM mitraM ca, mAtaGgastena sUtritaH // 700 // dAnazauNDaM sphurannItitANDavollAsa lAsakam / drAghiSTaviduSaSpRSTagoSThIniSThurakautukam // 1 // ThakkureNAnvitastena, kSmApati kIrtizekharam / anadhyayana' khinno'ntaH pratyahaM bhajati sma saH // 2 // atha madhye suvIvRndamAsIne kSmApurandare / sakhyaM samAnazIleSu, syAditi prastutA kathA // 3 // kathaMcidabhyastacarastenApi dvijasUnunA / zloko'yaM paThitaH spaSTavarNakarNAmRtaM tadA // 4 // 99 " mRgA mRgeH saMgamanuvrajanti, gAvazdha gobhisturagAsturaMge : mUrkhAca mUrkhaH sudhiyaH sudhIbhiH samAnazIlavyasaneSu sakhyam ||5|| ' ityAkarNya mahIzakrastaccakraM ca vipazcitAm / jajJe sphAracamatkArA nada ( Ta ) nmaulImanoharam || 6 || sphurannijadvijazreSThI vilAsena vitanvatA / dvijo sattvamiva svasyApyurvIzenaiSa jalpitaH // 7 // siktaH prItirasenAhaM bhavatA bhoH prabhAkara ! / tasmAtprasAdadAnena, gRhANa grAmamaNDalam // 8 // prabhoraucityamArogyaM, zrImato bhUbhRtaH kSamA / upakartuH prabhutvaM ca pIyUSANAM catuSTayam // 9 // prasannaM mayi devasya cetazcettanmama prabhoH / idamasya prasAdena, dehItyuce prabhAkaraH // 710 // pRthvIbhRti tathetyuktavati duSTAzayaH 1 khinno'bhUt B 2 dvijeza tvamiva svasyApyurvIzenaiva B C D 3 prasannamapi CD sAdhusamA gamalAbhe prabhAkarakathA | / / 178 / / Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhusamAgamalAme prabhAkara- . kthaa| | zriyaH / prabhAkaraprabhAveNa, samatAM padmavadgataH // 11 // mahImahendrAnumatau, parivArapuraskRtau / prasAdamaNDalamalaMcakrAte tAvubhAvapi upadezAmalA- // 12 // athAnyadA madAsvAdavihvalaH saMspRzan priyAm / vadhyaH kruddhena mAtaMgaSThakkureNa niropitaH // 13 // vAruNIrasanirvANacaitanyo vizeSavRttau || naiSa doSavAn / tvayyAzA niHprakAzaiva, kiM caivaM mAdRzAmapi // 14 // kSamasva muzca manmitramityudAhRtya Thakkuram / niSAdaM saviSAjambacaritaIN| dastaM, mocayAmAsa sa dvijaH // 15 // itazca-Thakkurasya zikhI preyAnasti tanmAMsamatti yH| sa zriyaH syAtpadaM bhikSurityUce ko'pi ceTikAm / / 16 / / prabhAkaraH pratyapAdi, tanmAMsaspRhayA tayA / dunigrahastrIgrahatastenApi pratyapadyata // 17 // dattamanyAmiSaM tasyai, rakSitvA taM zikhAcalam / nItAnyetAnyanenetthamupakArasukhAsikAm // 18 // bhojanAvasare sUnunirvizeSa zikhaNDinam / apazyan Thakkurastatra, sarvatrApi vyazodhayat // 19 // adRSTe cAtra dInArasahasrArpaNapUrvakam / evamudghoSayAmAsa, paTahaM ThakkuraH pure // 720 // dInArAbhayalobhena, bho kalApI sa kathyatAm / pazcAjjAte punardehadaNDazcaNDo bhaviSyati // 21 // zrutveti cintitaM ceTyA, bhAvI bhartA mamA'paraH / upasthitaM dhanaM tAvat, karomi svakare drutam // 22 // nIcairvRttimatAM nityaM, kuraGgaviSayaiSiNAm / buddhi hatakalubdhAnAM, dhikpApaprativezinIm / / 23 / / spRSTvA'tha paTaI ceTI, gatvA duSTAzayAntikam / prakaTIkRtabhikSuktiH, pApminIti vyajijJapat // 24 // mayA nivAritenApi, vAraM vAraM dvijanmanA / dhanAyatA paraM tena, svAmin bahIM nibarhitaH // 25 // akRtajJena tenaivaM, tadrAi jvalitakrudhA / vadhyastanmitramAtaMgasyopaninye prabhAkaraH / / 26 // agRhyamANAH satkRtyaiSantaH saMstuteSvapi / khAdanto nijavanyAzca, te khalA maNDalAdhikAH // 27 // tenoktaM bhadra ! mAM muJca, dUra dezAntaraM zraye / purAkRtopakArasya, tvamAnRNyamupehi me // 28 // athAbhyadhatta caNDAlaH, pApabhRnmaNDalAgraNIH / yuktamuktaM tvayA bandho ! 'parAddhaM paramaM para(da)m // 29 // dvidhA duSTAzayaH svAmI, muzcAmi tvAM kathaM ytH| rajakasyeva me mRtyuH, kharamRtyau bhaved dhruvam // 730 / / tataH sa cintayAmAsa, sAnutApaH prbhaakrH| dRSTaM mAhatmyameteSAM, hA nIcaprakRti janam / / 31 // " nIcaH kRtopakAro'pi, vimAnayati nizcitam / jAtavedA 1 vyavAyayat / / DDCORPEKCIDCROACare Decorderoecooperpa / // 179 // Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| jambUcaritre samuttena, tadvacaH syAtvA sakhAsa dahatyeva, sarpito'pi hi sarpiSA // 32 // " tathAhi-mamaitairdoSasaMkalpavAruNIvipuSA kSaNAt / upakArapayaHkumbhaH, sakalaH kalu sAdhusamA| pIkRtaH / / 33 / / kiMpAke sasphuratpAke, pATalAmraphalabhramaH / lakSmIlavasukhAkAMkSA, yA nIcaprakRtau jane // 34 // nIcAzritasya gamalAme suciraM, nIraM saMtyajya jAyate / kasyAnyasya guNoddaNDapuNDarIkasamAgamaH // 35 // avajJAtapitRzlokadIrghazokahatastataH / varivasyAM prabhAkaravidhAsyAmi, sAMprataM mahatAmaham / / 36 / / iti dhyAtvA sakhA'si tvamupasvAmi nayasva mAm / mayUramarpayiSyAmItyUce cANDAlaka kthaa| punaH // 37 // tena kiMcit trapAtaina, tadvacaH pratipadya tat / sanAthaH zikhinA ninye, sanAthasya purasthitim // 38 // Uce ca tatprakopAgneriva zAntyai samutsRjan / dazanAMzujalaM zuddhyai, svasyevAntyajasaMginaH // 39 // gRhANa bahiNaM svAminnastu svasti cirAya te / sannyAya sadvicArAya, bhavatparikarAya ca // 740 // vAcATA cAtiduSTA ca, ceTikeyamatathyavAk / anAcAraH parAcIno, viprastveSa prabhAkaraH // 41 // naitasminsaMbhavatyetaditi naiva vimarSitam / pRSTo nAhaM navA bhaktivibhaktimeM vibhAvitA // 42 // daNDaH sarvakaSazcaivamaho te sukRtajJatA / pRSTo duSTAzayenaiSa tattvAmAkhyad yathAsthitam // 43 // tenaiSa kSamyamANo'pi, dhAryamANo'pi caantike| 10 bhRzaM sakriyamANo'pi, niryayau nagarAd bahiH / / 44 // kramAccakramyamANazca, prApto ratnapuraM puram / abhyastasvaHpurI sRSTeH, svaSTuH zilpakaSopalam // 45 // parAkramasamAkrAnta-vikrAntapratipArthivaH / tatpAlayati bhUpAlaH, puraM ratnarathAmidhaH // 46 // tasyAsti sUnuH kanakarathaH satpathapAnthadhIH / yadrapanyatkRteH kAmo, manyate bahanaMgatAm / / 47 // guNA samAzritA yena, guNairyazca samAzritaH / mithaH kIrti parAM labdhaM, baddhotkaMThA vazAdivaH // 48 // tamAsthAnabhuvi sthAsnu, dvAsthenAtha niveditH| vipraM pravizya so'vAdIdityAzIrvAdapUrvakam / / 49 // ahaM dvijAtmastvaM ca, rAjasUnurguNAvadhiH / spRhayAmi tadAtmAnaM, kattuM tvatpAripArzvikam / / 750 // purohitapade'nena, puraH syAnme prayojanam / tenemamAtmasAtkRtvA, dAnasaMmAnasampadA // 51 // vyAjahAra vicintyaivaM, kumaarstmudaardhiiH| prathayanniva mitratvaM, tasya smeramukhAmbujaH // 52 / / sUtritastvaM mayA mitramito'vazyaM prbhaakr!| kvApi cintAtapaklAnta, INI // 180 // svAntaM mA sma vRthA kRthAH / / 53 // tataH samuditastiSThastatra pazyannirantaram / variSThazreSThinaH putraM, mitraM cakre manoratham // 54 // peecrePowermercecreamere Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre // 181 // sAdhusamAgamalAme prbhaakrkthaa| , vaparItyena prANAH prayANAya, aspUrNa mahAra kalatraM sUtritA tena, piNDavAsavilAsinI / khyAtA rativilAseti, sadguNaikavilAsabhUH / / 55 // itthamebhitribhiH sAddha, vardhiSNu praNayojvalaH / prabhAkaraH smarannasti, mantravatpaitRkaM vacaH / / 56 // heDAvittakacoDena, videzAgantunA'nyadA / turaMgayugmaM sarvAGga-ramyaM rAjJe'vatIryata // 57 // kumAraviprAvAruhya, vaahyaaliibhuumimnnddle| prArebhAte sa saMrambha, vAhavAhanakautukam // 58 // | ba(valgA)lAtturaGgayugmena, jagme vaahytostyoH| karSatorapi sotkarSamaraNyAnI marusthalI // 59 // kumAre ca dvijAtau ca, zlathavalgAgrahe zramAt / tasthatustatkSaNAdazvau, vaiparItyena zikSitau // 760 / / kumAraH sukumAratvAttataH klAntastRSA bhRzam / vAjivaryAtsamuttIrya, niSasAda sthalIbhuvi // 61 // lolAH prANAH prayANAya, pAnIyamupanIyatAm / tvaM vayasya ! tvarasveti, tyaktvA'zvaM so'vadad dvijaM // 62 // atha dhIro bhavetyuktvA, divAkaratanUdbhavaH / arNastUrNa mahAraNye, tatrAnveSTuM pracakrame // 63 // svIcakre nIramaprApya, tRSNAhAri gurostaroH / jJAnadarzanacAritratulyamAmalakatrayam / / 64 // vipraH kSipraM samAgatya, cintA cAntena cetasA / mUrchAvikArAkulitaM, kumAraM samudakSata // 65 // payaH svayamanAsAdya, vailakSyakR(kSa)tamAnasaH / cakSuSI bahu manvAnaH, zyotadvASpajalomiNI // 66 // mUrchAndhakArasaMhArakAraNaM madhurAruNam / Asye tasyaiSa bAlArka-mugdhamAmalakaM nyadhAt // 67 // unmIlitAs-IN mRtakalA, sphArite cakSuSI manAk / vipraH punaH kumArAya, dadAvAmaLakadvayam // 68 / / labdhasaMjJaH kumAro'tha, dhUlidhUsaritaM nmH| vIkSate tatkSaNatrasyanmUrcchayevonnatAnanaH // 69 // antarikSadarIkukSau, rajaHsAramivAtmanaH / kasmAdakasmAd(bhI)hIteva, sAdaraM kSipati kSitiH // 770 // kumAraviprAvA''sAte, yAvadunmAnasAviti / tAvadbhojyapayaHpUrNa, tUrNaM tatsainyamAgamat // 71 / / tataH kRtAhnikAcAraH, kumAraH sa prabhAkaraH / krameNa svAmalaMcakre, parivArAnvitaH purIm // 72 // prAjye rAjye nijaM kRtvA, taM raajaa'nggjmnydaa| tApaso vanavAse'bhUd, bhUpo ratnarathAbhidhaH / / 73 // sauvastikapade dadhe, navyabhUpaH prabhAkaram / manorathamapi zrImAn, zreSThazreSThipade nyadhAt // 74 // te rAjyaM bibhrate prAjya, nyaaynyaasnirngkushaaH| pavitramaitryapAtrANAM, teSAM yAnti ca vAsarAH // 75 / / " yathA mAdhuryamikSaNAM, zaGkhAnAM zvetimA yathA / sajjanAnAM tathA maitrIhevAko jIvitAvadhiH / / 76 // tasyA rativilAsAyAH, sphu caeezDCROcreeperorependeepen ezraeeeroecom // 18 // Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Cance upadezamAlA vizeSavRttI jambUcaritre // 182 // sAdhusamAgamalAme prbhaakrkthaa| radgarbhAnubhAvataH / etAdRzaH samutpede, kadAcidatha dohadaH // 77 // nirjIDaM krIDato rAjakumArasya gRhAGgaNe / cetkAlakhaNDamabhAmi, tadA jIvAmi nAnyathA // 78 // anArjavamanAryatvaM, dhA(vA)ryamANaikatAnatA / daurjanyaM niSkRpatvaM ca, yoSitAM mUlamAtRkA // 79 // durvAre dohade'musminnazakye vktumdhysau| khidyamAnamanAH zAzvat , zAGgI sutarAmabhUt / 780 // etAmetAdRzIM dRSTvA, satprabhaH sa prbhaakrH| mahAgraheNa papraccha, kAyakAyasya kAraNam // 8 // mandAkSeNa kSatasvAntA, sA''cacakSe svadohadam / so'pi prAha priye! duHkhadurdinaM mA vRthA kRthAH / / 82 / / pUrayiSyAmi te'vazyamimaM dohadamAdarAt / kiyanmAtramidaM kAryamArye ! mama cikIrSataH / / 83 // dhRtvakAnte kumAraM taM, dadau sa paramAdarAt / kRtvA'myanmAMsametasyai, sArasaMskArasaMskRtam // 84 // kSaNAnnitikalyANamApAtenApi sAdudbhutam / taM garma bibharAmAsa, bhRzaM saMbhRtasaMmadA / / 85 / / cakre sArA kumArasya, bhUbhujA bhojanakSaNe / sarvatra vIkSitaH kSipraM nekSito na zrutaH kvacit // 86 / / na bhukte vakti corvIzaH, kaH kAlena kttaakssitH| phaNIndrasya phaNAratnamAttavAn me tanUdavam / / 87 / / prAptametaca vistAra, zrutaM rativilAsayA / cirAya cintayAmAsa, mAMsalocchalitA ratiH // 88 // hA hatAsmi hahA dhigmAM, kimetanmayakA kRtam / mamAjIva nirevAstu, jIvitezastu jIvatAt / / 89 // yathA me vallabho garbhaH, svArbhako bhUpatestathA / manmanollApapIyuSavarSI yadvA vizeSataH // 790 // zAkinIva kumAraM taM bhakSayitvA salakSaNam / kiM naivAsmi mariSyAmi, bhAvI garbho'tha zAzvataH // 91 // yadIdaM ca nRpo vindyAt , kadAcana kathaMcana / atyAhitaM tadA bhartuH, ko nAma vinivArayet // 92 // yAvanna jJAyate'dyApi, priyastAvanmanorathaM / mantrayitvA sUtrayAmi, kiMcidaupayikaM zive // 93 // tato'sau sattvaraM gatvA, manorathaniketane / taM yathAvRttavRttAntamekAnte tatpuro'vadat / / 94 / / sa brUte sma hahA bhadre ! tvayA cakre kimIdRzam / prANAH prabhAkarasyaite, satyaM tRNapaNIkRtAH // 95 // tathApi dhairyamAdhAya, svairaM gaccha gRhAnnijAt / asmi pratikariSyAmi, sarvametadyathA tathA // 96 // gatvA rativilAsAtha, svamandiramacintayat / AgaskAriNamAtmAnamAkhyAya nRpateH puraH // 97 / / yadyayaM matpriyaM rakSet, tadA syAdasya 1 nire vA c D. niri vA BI G| // 182 // Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ehDECORRECK. sAdhusamAgamalAme prbhaakrkthaa| | pnyctaa| etaccAtivirUpaM syAdamantoma'tyurasti yat // 98 // dhyAtvaivaM yAvadadyApi, yAtyayaM nopapArthivam / tAvadvAravadhUbhUpaM, sA pravizya upadezamAlA vyajijJapat // 99 // apahAraH kumArasya, kRtaH kena kathaM chalAt / iti cintAcitAcAntaM, cittaM mA tvaM prabho ! kRthAH / / 800 // pApIvizeSavRttau| yasyA mayA'vazya, kumAravadhapAtakam / cakre kenApi kAmena, tatprANAnnigRhANa me // 1 // kadA kutra kathaM ceti, yAvajjalpati bhuuptiH| jambUcaritra tAvanmanoratho'pyetya, vijJaptiM bhUbhRte'karot // 2 // deva manmandire krIDan , kumAraH sadanopari / prerya putreNa me bhUmau, pAti tazca mRtazca saH // 3 // bhItyA tadaiva nAkhyAyi, tvaduHkhAdvacmi sAmpratam / prANaprahANadaNDaM me, mA zakiSThAH kuruSva tat // 4 // // 183 // N prAptaH prabhAkaro'pyAzu, svAgaH sNgRnntostyoH| nRpaM vijJapayAmAsa, mAritaste mayA sutaH // 5 // abhUgarbhAnubhAvena, kumArapizitAzane / priyAyA dohadaH so'pi, mayA pApena pUritaH // 6 // anena karmaNA kiM syAM, vayasyaste dvijo'thvaa| niSThA me bhUdiyaM viSThA, re kiSThA mA kSaNu kSaNAta(n) // 7 // zreSThI zreSThaH kimeSaH syAdAlajAlaM jajalpa yaH / AtmanyAropayatsatyaM, bhrauNahatyaM mayA kRtam // 8 // pazyannasti nRpo yAvat trayaM citriiyitaatmnaa| tAvat , prabhAkareNoktamalaM sandehadolayA // 9 // bhrauNahatyasya me hatyA, prAyazcittaM na zuddhikRt / rAjan yadyapyado bhAti(vi), tathApyanyatkimAdriye // 810 // AgasvAnahamevAtra, putraH svastho mayA kRtH| atrArthe pArthivastena, zapathaiH susthirIkRtaH // 11 // athovAca mahIcandro, yadyapyevaM tathApi te / nAparAdhaH sakhe ! yasmAnmayA kSAntamidaM dhruvam // 12 // "svAmimitrakalatrANAM, buddhibandhudhanAtmanAm / ApannikaSapASANe, naro jAnAti sAratAm // 13 // " rAjazabda sa evaikaH, kAmaminduniSevatAm / kalaGkakalpamapyeNamAzritaM na jahAti yaH // 13 // punarbhUpaH prAha--yattadAmalakaM dattaM, tvayA me nirjane bane / mRtasyeva tRSA mitra !, tanme na khalu vismRtam // 15 // syAM tadA cenmRtastUNa, cchatrAticchatramaitryabhAk / tadA bhuJjIta rAjyaM kastattavedaM mamAkhilam // 16 // proktaM prabhAkareNAtha, yadyevaM deva ! ttvtH| tadA madbhavane bhoktuM, prasAdaH kriyatAmiti // 17 // pArthivena tathetyukte, prAtastena purodhsaa| AhvAyi bhavane bhUpaH, sapauraH saparicchadaH // 18 // bhojito bhojyalehyAnnaiH, susvAdusvAdasundaraiH / ratnasiMhAsanAsInaH, satkRtazcandanAdimiH // 19 // sArAlaMkAravastrAyaH, pariskRtya prbhaakrH| sAkSA D PremchaCRCRAChae // 183 // Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazeSapaurANAM, taM kumArakamArmipat // 820 // svayaM cakAra harSeNa, nRpasyotsaMgasaMgatam / mANikyamauktikAdya ca, DhaukanIyamaDhaukayat // 21 // upadezamAlA 10 mAtApitAdizyAmAdhaHkRtavaktrastu, kSaNe'tra kSitipo'bhavat / paurairabhANi kiM duHkhaM, harSasthAne'pi te prabho ! // 22 // atha provAca bhUpAlaH, vizeSavRttau / saha dikssaa| kAmaM lajjA dunoti mAm / vailakSyAdatirakSAtmA, nAsmi zaknomi bhASitum // 23 // mUlyaM tulyaM na yasyaiSA'vazyaM kRtsnA'pi jambUcaritre kAzyapI / tanmayAmalakaM prANaniryANakanivArakam // 24 // kumAramUlyatAM nItaM, kRtaghnAdhvani tasthuSA / pIyUSavatparAya, sRSTaH ekaH prabhAkaraH // 25 // " apekSante na ca snehaM, na pAtraM na dazAntaram / sadA lokahite saktA, ratnadIpA ivottamAH // 26 // " te babhUvuna mithyA ca, sarvathA zapathAstava / itthaM svasthatvanirvAhAt, sAdhu sAdhu prabhAkara ! // 27 / / cakre tvayA kimevaM cetyukto'sau bhUbhRdAdibhiH / pitRzikSAdivRttAntaM, samastaM svamavocata / / 28 // yathA duSTAzayAdhaH prAk, prkaamopkRtairhtH| yathA cottama| sAMgatya-parIkSArthamihAgataH // 29 / / evaM caiSAM paraprItyA, yAti kAlo manasvinAm / uttamaiH saha sAMgatyamityarthe susthirAtmanAm | // 830 // itthaM doSaguNapradhAnapariSatsaMparkiNAM prANinAM, syurdoSAzca guNAzca yddhRvmho'trsynkurnggiidRshH| taddoSaikasado vyudasya bhavatI dIkSAM jighRkSuH kSaNAt , zreyaH zrIpraNayArpaNapratibhuvastAnAzraye sadgurUn // 31 // he mAtApitarau kAntAH, procyatAM prabhavApi bhoH| dIkSamANe mayi prAtaH, kiM kariSyatha kathyatAm // 32 // 'anggaardaahkspssttdRssttaantenaa'jnissttvH| sauhityaM satyamadyApi, kiM na | vaiSayike sukhe // 33 // tathA yatheha lavaNAmbhomiH, pUrito lavaNodadhiH / zArIramAnasairduHkhairasaMkhyeyastathA bhavaH // 34 // yazca kazca na kasyApi, jAyate sukhavibhramaH / madhudigdhAsidhArAprapAsavannaiSa sundaraH // 35 // api ca-sA buddhiH pralayaM prayAtu kulizaM tasmin zrate pAtyatA, balagantaH pravizantu te hutabhuji jvAlAkarAle gunnaaH| yaiH sarvaiH zaradindukundadhavalaiH prAptairapi prApyate, bhUyo'pyatra purandhrigarbhanarakakroDAdhivAsavyathA // 36 // iti niravadhiduHkhaduHsahe tadiha sukhaM na bhave'sti vAstavam / yadi sukhamabhi // 18 // lASukAH stha bho viratiramA'dya mayA saheSyatAm // 37 // tao-aMsupavAyajhalajjhala-viloyaNA maaytaayktaao| pabhaNaMti juttaM 1 madhubindvAdi / eeroenmenpeezmeroenoecoem Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau jambUcaritre pepercenecemence muttaM, vayaMpi saha pavvaissAmo // 38 // uvasaMtAo kaMtAo, tAu jaMpati aMpiyaM jamiha / virahaduhAo pemmAu, aNuciyaM 16 saparivAreNa amha taM khamaha // 39 // pabhavo aNunavittA, patto pallIe iya bhaNeUNa / lahu saMvahiuM ahamemi, lemi saha aja pavvajaM // 840 // IN jambUprabhava-- sumuhutte saMpatte, udggsvvNgcNgsiNgaaro| siviyArUDho ammA-piUhiM saha paTTio jaMbU // 41 // katAu aTTha tAu, niyaniya 16vaamidiikssaa| peIharAu nIhariu / paramAe riddhoe, siviyArUDhAu pattAu / / 42 // pabhavo pabhUyapahANa-purisaparivAraparivuDo ptto| naranAhAgunnAo, sibiyAe saheva saMcalio // 43 // jaMbUsAmI savvAhiM, tAhiM savvAhiM annugmijNto| sayamAgaMtUNamaNADhieNamADhattasavviDDhI // 44 // dhariyadhavalAyapatto, DhalaMtasiyecArucAmaruppIlo / namiraniraMtaranaccira-nArIgijaMtajasapasaro // 45 // salahijaMto mAgahajaNeNa khayarehiM kykusumvutttthii| tUraravADaMbarabhariyanahayalo kANaNami gao // 46 // paMcamagaNahArisuhammasAmiNA dinnapunnapavvajjo / jAo saparIvAro, mahAjaI ujjayavihAro // 47 // ahigayasamatthasuttatthavittharo vitthrNtvrkittii| chattIsaguNAgAraM, guruNA Thavio niyapayaMmi // 48 // psriyloyaaloyaa''gaaspyaasaasmaannnaanndhro| nivvANagae sohammasAmie saMghadhuradhavalo // 49 / / pabhavaM niyapaTTe ThAviUNamukkaMThio vva muttIe / (maM. 4000) patto osappiNIcaramakevalI jaMbUsAmI gurU / / 850 / / caramakevalitA vA'syA gAthAto'vaseyA / / maNa-paramohi-pUlAe, AhAragakhavagauvasame kappe / saMjamatiya kevali-sijjhaNA ya jaMbumi vocchinnA // 51 // saMte vi saMtavisae avahAya savve, jAyaM mahAjaimahaM paNamAmi jaMbu / daLUNa taM virairajamuvAgao jo, luMTatao vi tamahaM pabhavaMpi vaMde / / 852 / / DemocreDececome // ii sirijaMbUsAmicariyam // INI // 185 // Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttI susamAcilAtiputra kthaa| nanu tathA luNTAkaH praviSTo'pi prabhavaH kSaNAtpratibuddha ityAzcaryam ? nAzcaryam , yato'tyantakrUrakarmANo'pi cilAtIputrAdayaH pratibuddhA dRzyante ityAha dIsaMti paramaghorAvi, pavaradhammappabhAvapaDibuddhA / jaha so cilAiputto, paDibuddho muMsumANAe // 38 // gAhA spaSTA, suMsumA jJAtaM tu yathA-uttuMgavisAleNaM, sAleNa samaMtao vi pariyariyaM / Asi siri khiipaidviyanayaraM nayaraMjiyajaNohaM // 1 // dosAyaro sasaMko, sakalaMko vakao sasI jattha / 'hasusio parasu'sio ya, kevalaM vihavigihanivaho // 2 // tammi nivasei vippo, payaDo nAmeNa jannadevotti / suyajAimaumatto, jiNasAsaNakhisaNAsatto // 3 // jo jeNa | jAo jippai, sIso so tassa'vassameva bhave / iya vihiyapainno, nijio sa vAyami khuDeNaM // 4 // pavvAvio ya jAo, susAhusaMgAu pariNao dhammo / navaraM maNe maNAgaM, na mellae vippajAimayaM // 5 // bhajjA puNa puvvaparUDha-gADhapemANubaMdhadoseNa / kArAviuM samIhai, taM pavvajjAparicAyaM // 6 // to tIe pAvAe, pasappamANAsamANamoheNa / dinno kAmaNajogo, kAUNaM bhikkhamajjhami // 7 // goyaracariyAe samAgayassa sAhussa tassa gehaMmi / sohammasuro jAo, teNa samAhIe so mariu // 8 // sAvi sunivveeNaM, gurUNa kahiUNa niyayavuttataM / pavvajaM kAUNaM, devI mAyAe saMjAyA // 9 // caviuM so saggAo, jAo jAImayAo rAyagihe / dhaNaibbhamaMdirammi, putto ceDIcilAie // 10 // vihiyaM ca jaNeNaM se, cillAiputtotti goNNamabhihANaM / iyarI vi tao caviuM, tasseva dhaNassa bhajAe // 11 // paMcaNha suyANuvariM, nAmeNaM susumA suyA jAyA / so ya cilAIputto, bAlamagAho kao tIse / / 12 // accaMtakalahakAritti, dubviNIutti satthavAheNa / niddhADio dhaNeNaM, niyagehAo maharihAo // 13 // jAo pallIvaiNo, putto pallIvaiMmi ya mayaMmi / so ceva ya tassa pae, corehiM nivesio tehiM // 14 // egami avasaraMmi, 1 buha / 2 musio cha / 3 vivihagiranivaho C, vivihagihanivaho / Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezAmalAvizeSavRttau / / 187 / / te corANa eyamuvai / rAyaggihaMmi nayare, satthAho asthi ghaNanAmo // 15 // tassa ya dhUyA nAmeNa, suMsamA sA ya majjha tumha dhaNaM / tA eha tattha jAmo, avahariDaM taM ca emoti // 16 // paDivannaM corehiM, rayaNIe tao gayA ya rAyagihe / osocidA, jhatti paviTThA gihe tassa // 17 // tatto ya coravaiNA, cilAiputteNa hakio seTThI / bhaNasi na kahiyaM eso, musAmi puriseNa hoyavvaM // 18 // tatto ya ritthajAyaM, guNarayaNakhaNiM ca susamaM ghettuM / sakkhaM pecchantassa vi, cilAiputto vi - ti // 19 // pAviya samIhiyattho, saTTANaM paTTio sa tudrumaNo / aha uggayaMmi sUre, paMcahi vi suehiM parikinna ||20|| daDhadehabaddhakavao, naravaibahusuhaDaparivuDo sigdhaM / tammaggeNaM laggo, dhUyAneheNa ghaNainbho // 21 // bhaNiyA ya rAyasuhayA, dhaNeNa dhUyaM mamaM niyatteha | davvaM dinaM tumhANi ya, bhaNie dhAviyA suhaDA / / 22 / / iMte ya te pAloiya, naTThA corA dhaNaM vimottUNa | t ya taM suhaDA, jahAgayaM paDigayA savve // 23 // suyapaMcageNa laggo, paTThIe dhaNo paloiya coro| nivvAhiumacaryaMto, taM kanna so cilAi o // 24 // mUDho sIsaM chettuM tIe suhaM patthio paloyaMto te vi hu vilakkhacittA, vimaNA valiyA dhaNAIyA || 25 || aNurAgeNaM kammaNamaNAe dAUNa mArio eso / puvvaMmi bhave vivarIyamettha taM savvamAvaDiyaM // 26 // tA iMdajAlasarisaM te savve divvavilasiyasarUvaM / ciMtaMti cittacitAcakke caDiyA ya naDiyA ya // 27 // mittamamittaM dukkhiyamadukkhiyaM khoNinAmaha roraM / samavattI vattai tatta (ttha) vAhiro savvameva samaM // 28 // payaDiyamAyA mAyAvi, hoi tAo vi pAviyAvAo / bhAyAvi pANadhAyA ya, divvapaDikUlabhAvAo // 29 // kAlakarAlAhI vi hu varaparimalakamalamAliyA hoi| vihiNe anukUlatte mittamamitto vi kattovi // 30 // tA divvavinaDiyANaM, maraNAvatthAe ettha dutthAe / pattANamhANa chuhAurANa hA kiMtu (tu) kAvvaM // 31 // vasuccheo mA hou, jajjaraMgo'hamiya bhaNateNa / jaNaeNutto patto, bhottuM maM taraha vasaNamiNaM // 32 // iya sesehiM vibhaNiyaM, kameNa no manniyaM imaM jAva / tA suMsumAe dehaM arattaduTThehiM taM bhuktaM // 33 // " iya uvamAe jaINaM, AhAro vabhio jiNidehiM / " nitthariDaM te basaNaM, puNaravi suhabhAyaNaM jAyA // 34 // aha aDavIe majjhe, cilAiputtreNa pari susamA - cilAtiputra kathA / // 187 // Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamALAvizeSavRttau // 188 // La La bhamaMteNaM / daTThUNa sAhumegaM, ussaggaThiyaM mahAsattaM // 35 // jaMpiyamaho mahAmuNi ! saMkheveNaM kahesu maha dhammaM / iharA tujjha vi sIsaM, phalaM va asiNA luNissAmi || 36 || uvasama - viveya-saMvara- eehiM paehiM tirhi teNa akkhio dhammo / jA so taheva gaccha, tA ciMtiumevamAraddho // 37 // eso mahANubhAvo, dhammajjhANaThio mae vigdhaM / kAuM puTTho dhammaM, tA dhammapayANa ko attho || 38 || tatthovasamo kohassa, niggaho so kahaM tu kuddhassa / maha saMjAyai tamhA, mukko savvo mae kovo // 39 // bIyaM tu vivegaparyaM, tassattho attha-nAi cAo jo / to taM paribhAvito, sa mahappA muyai khagga sire // 40 // jAva Nameyai veyai, esa jio tAva baMdhao bhaNio / to saMvarapayabuddho, kAussage Thio bhayavaM // 41 // paribhAvei puNaruttameva eyANi tinni vipayANi / nAsamganihiyadiTThI, sunizcalo kaMcaNagirivva // 42 // aha ruhiragaMdhaluddhAhiM, kulisatikkhaggatuMDacaMDAhi / mUiMgaliyA hiM lahuM, savvatto bhottumAro // 43 // ucyate ca - ApAyasIsaM sayalaM pi dehaM mUiMgaliyAhiM vibhakkhiNaM / viNimmiyaM cAlaNiyA samANaM, tahAvi jhANAo na kaMpio so // 44 // paryaDatuMDAhiM pipIliyAhiM, khaddhe sarIraMmi muNissa tassa / chiddAi rehati samatthapAvanissAradArANi va dIharANi ||45 || aDDhAiehiM diyaehiM dhImaM sammaM samArAhiya uttima / surAlayaM so sahasAranAmaM, paMtto sucArittaNo mahappA // 46 // ii susumA cilAiputtakahA ||38|| svapratijJAnirvAhamahAsAhasikasya cilAtIputrasya prastAvAdanyamapi tathAvidhaM tapasvinamAha - puphiyaphalie taha piugharammi tanhAchuhAsamaNubaddhA / DhaMDheNa tahA visoDhA, visaDhA jaha saphalayA jAyA ||39|| 'puSpite' sakalabhogasAmagryA 'phalite' ca khAdanapAnAdibhogasampattyA piturvAsudevasya 'gRhe' satyapi tatparityajya tRSNA kSudhA ca samanubaddhA - nirantarA DhaNDhaNakumAreNa tathA alAbhaparIhAdhisahanaprakAreNa 'vizaThA' - niSkapaTA 'visoDhA' - titikSitA / 'yathA satphalA jAtA' kevalotpAdanAt / " DhaMdeNaMti " DhaNDhaNakumAreNetyasya smArakatvAdaduSTam / yathA deva iti devacandrasya / tatkathA punariyam - suMsumAcilAtiputra kathA | // 188 // Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau / alAbhapari Sahe DhaMDhaNamuni kthaa| DecemezoneezeeroeDepezoedema suravai AeseNaM, vesamaNeNaM viNimmiyA mhii| vAravaI Asi purI, maNikaMcaNacArupAsAyA // 1 // suraseNANaMdimahaMtAmarasAyattajayasiri jIse / saravaraniuruMba pihu, suravaivijayappayANaM va // 2 // kayanemijiNuttaM, so sarasaniraMtaramahIruhAvAso / pari. saravasuMdharAe, keligiri jIe ujito // 3 // tIe dasArasIho, ahesi bharahaddhabhUsaNo raayaa| kaNhotti Asi tassa ya, taNubbhavo DhaMDhaNakumAro // 4 // svaviNijjiyamAro, kalAkalAvassa pttprpaaro| navalavaNimAe sAro, vihiyavarodArasiMgAro // 5 // uvvAhiUNa nivvaNauThavaNa-jovvaNaguNAo trunniio| visayasuhamaNuhavaMto, tAhiM samaM gamai so kAlaM // 6 // aha annayA kayAI, samiya asesNgivggummggo| dehappahAhi disi disi, kuvalayapayaraM va vikiraMto // 7 // aTThArasasahassehi, sIlaMgANaM va pavarasAhUNe / sahio sahio vva sudhammadhArijUyAravArassa // 8 // bhayavaM ariTunemi, gAmAIsu kameNa vihrto| saMpatto vAravaI, samosaDho revayaujANe // 9 // avagayajiNiMdaAgamaNa-vaiyare saharise samAgaMtu / kaNhappamiimahIvaiviMde namiUNamuvaviTe // 10 // jayapahuNA pAraddhA, dhammakahA amayasAraNIsArA / sammattamUlanimmalamUlattaraguNagaNagabhIrA // 11 // jahA-" jAva na jarakaDapUyaNi savvaMgiu gasai, jAva na rogabhuyaMgu uggu niddau Dasai / tAva dhammi maNu dijau kijau apahiu, ajju kiM kalli payANauM jio niccu ppahiu // 12 // " dhammu rammu sacarAcara jIvaha daya sahiu, aru guru niyagharagharaNi suraya saMgamarahiu / ujjhiya visayakasAu deu jo mukkamalu, ehu lehu rayaNattau ciMtiyadinnaphalu // 13 / / daya kijai jaMpijjai saccauM piyavayaNu, na harijai nihaNijjai dujau jagi mayaNu / na pariggahigahu kijai sajijjai karaNu, sivasuhu to pAvijai nijjiyajaramaraNu // 14 // iya jayapahuNo saddhammadesaNAsAramAyareNaM so, suNiUNaM pavvaIo, guNasAro DhaMDhaNakumAro // 15 // bArasa vi bhAvaNAo, DecococoercenaCACal // 189 // Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ce tadalAbhavaiyare siTI sa , Asi purA dhannapara narAhivacarIo upadezamAlA bhAvito sai suyaM ahijato / kuvvaMto vivihatavaM, viharai savvannuNA saddhiM // 16 // viharaMtassa ya niyapuvvajambhanivvattiyaM aNiTaphalaM / samudinamaMtarAiyakam DhaMDhaNakumArassa // 17 // to taddoseNaM jeNa sAhuNA saha bhamei so bhikkhaM / tassa vi laddhi 10|alAbhaparivizeSavRttau Sahe DhaMDhaNauvahaNai, ahaha bhImAI kammAI // 18 // egami avasaraMmi, muNihiM tadalAbhavaiyare siTe / mUlAu cciya siTTho, tavvuttaMto jiNi muni kthaa| deNa // 19 // jahA--magahavisayAvayaMse, Asi purA dhannapUragaggAme / kisi pArAsaranAmo, balAhio vippakulanAmo // 20 // aha annayA narAhivacarIo karisittu uvarayA patte / bhoyaNasamayaMmi chuhA, kilAmiyA karisayA suDhiyA // 21 // vasabhAya caMbhamekekamappaNo teNa dAviyA khette / hacchamaNicchaMtA vihu, balAbhiogAikaraNeNaM / / 22 / / tappaJcaiyaM ca daDhaM, nivvattiyamaMtarAiyaM 6 teNa / mariUNa ya uppanno, neraIo nirayapuDhavIe // 23 // tatto uvvaTTittA, vicittabheyAsu tiriyajoNIsu / devesu maNUsesu ya, saMsariyaM sukayakammavasA / / 24 / soradRvisayabhUsaNavAravaI sAmivAsudevassa / puttattaNuvavanno, dhanno DhaMDhaNakumArotti // 25 // taM souM so dhImaM, abhiggahaM giNhae jiNasagAse / etto paraladdhIe, muMjissamahaM na kaiyAvi // 26 // evaM suhaDovva alAbhaveriNA teNamaparibhUo so| nicca avisamacitto, tittovva diNAI volei // 27 // aha annayA jiNiMdo, puTTho kaMsAriNA bhayavamesiM / sAhUNaM ko majjhe, dukkaragAritti vAgarasu // 28 / / to bhaNiyaM jagaguruNA, naNu dukarakAragA ime savve / navaraM dukarakArI, etto vi hu DhaMDhaNakumAro / / 29 / / bahukAlo volINo, jamhA eyassa dhIrahiyayassa / dusahamalAiparIsahamahiyAsaMtassa hiyaeNa // 30 // yathA-pravizasi kathaM ? tiSTha dvAre'pyazauca-malImasa ! pratidinamaho pAkhaNDibhyaH sukhaM na labhAmahe / iti kaTu raTacceTIdiSTAH subhakSamavekSitum , gRhamupayato dhanyasyaitA giraH zravaNAmRtam // 31 / / so dhanno kayapunno, jaM kittai iya sayaM jaekkapahU / evaM paribhAvito, jahAgayaM paDigao kaNho // 32 // pavisaMteNaM teNa INI // 190 // K| ya, purIe diTTho kahiMpi divvavasA / bhikkhaM bhamamANo uccanIyagehesu mahappA // 33 // to dUrAu cciya karivarAu oyariya para CameepeecrecenePecareer CAREKPepependemoracaeee Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau // 191 // mee mabhattIe / dharAvIDhaluThaMtasireNa, vaMdio so sirihareNa // 34 // taM mahumaheNa baMdijjamANamavaloiUNa inbheNa / gehadieNa egeNa, ciMtiyaM vimhiyamaNeNa // 35 // dhanno esa mahappA, jo evaM mAhaveNa bhattIe / vaMdijjai savisesaM, devANavi vaMdaNijjeNa // 36 // | IN alAbhapariaha baMdiu~ niyatte, harimmi bhikkhaM kameNa bhamamANo / inbhassa tassa bhavaNe, saMpatto DhaMDhaNakumAro // 37 // to teNa siMhakesara Sahe DhaMDhaNamoyagathAleNa prmbhttiie| paDilAbhio mahappA, gao ya savvannupayamUle // 38 // namiUNa bhaNai bhayavaM ! kimaMtarAyaM mamA'huNA IN muni kthaa| khINaM / jayaguruNA vAgariyaM, vijjai ajavi ya tassesaM // 39 // esA u kaNhaladdhI, paramattheNaM jao namaMtaM taM / AloiUNa| mibbheNa, viyariyA moyagA ee // 40 // evaM jiNeNa maNiya esa mahappA to parassa laddhi tti / gaMtUNa thaMDilammi, sayaM pariduviumAraddho // 41 // pariThavamANassa ya, kammakaDuvivAgaM viciMtayaMtassa / suddhajjhANavaseNaM, se jAyaM kevalaM nANaM // 42 // to kevalipajjAyaM, parivAliya bohiUNa bhavvajaNaM / jassaTTA pavvaio, taM mokkhapayaM pavannotti // 43 // iti DhaMDhaNamunikathA // 39 // | kimityAhAro'napekSo'yaM harikumAro'pyevaM vihRtavAn ucyate Aharesu suhesu a, rammAvasahesu kANaNesu ca / sAhUNa nAhigAro, ahigAro dhammakajjesu // 40 // : sAhU kAMtAramahAbhaesu avi jaNavaevi muiammi / avi te sarIrapoDaM, sahati na lahaMti ya viruddhaM // 41 // jaMtehi pIliyA vihu, khaMdagasIsA na ceva prikuviyaa| viiyaparamatthasArA, khamaMti je paMDiyA huti // 42 // yasmAdAhAreSu zubheSvapi sarasasnigdhAdiSu upalakSaNatvAdvastrapAtrAdiSu tathA ramyAvasatheSu kAnaneSu ca sAdhUnAM nAdhikArastadAsa| ktisevArUpaH, kintvadhikAro dharmakAryeSu, arasavirasAntaprAntAbhigrahayuktazuddhoMcchAdiSu tato harikumArastathA vijayahAreti // 40 // tathA-"sAhU gAhA" sAdhavaH kAntAramahAbhayeSvapi aTavI-rAjabhayAdiSvapi mudite Rddhistimite janapada iva kSudAdipIDAmapi INI // 19 // PornemoveeerOKPurce Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSaghRttI LOP // 192 // sahante, na punarlAnti-gRhNanti viruddhamaneSaNIyAbhigrahabhaGgakArIti // 41 // athApatsu dRDhadharmatAM dRSTAntenopadizati-"jatehiM gAhA" IN Apatsu baDha akSarArthaH spaSTo / bhAvArthaH kathAnakagamyastaccedam dharmatA upari sAvatthIe purIe, jiyasattU Asi naravaI tassa / dhAriNIpiyAe jAo, nayasAro khaMdagakumAro // 1 // ahigayajIvAjI skaMdakAcArya vAi-vatthuvitthArathiramaNo sumii| jiNapavayaNapattaTTho, dhammANuTThANaThANaTo // 2 // tassa kaNiTThA iTThA, Asi puraMdarajasA sasA sA kathA / y| kuMbhArakaDAhivadaMDaissa dinnA nariMdassa // 3 // teNa kayAI jiyasattu-aMtie pAlagotti pttuvio| keNavi paoyaNeNaM, nAhiyavAI dio duTTho // 4 // jiyasattumahApatthivaatthANe Agao saha sahAe / asthi payatthaviyAro, supasattho patthuo tattha // 5 // paraloyapunapAvappANI paDihaNai jAva prisaae| gayasaMkocaM ko tuDataMDavADaMbareNaM so|| 6 // nayaheujuttidiTuMtadidaaTrappaiTriyamaNeNa / nippiTupasiNavAgaraNavANio khaMdageNa kao // 7 / / jaha khajjoo pajjoyaNassa pArei no puro phuriu / taha nAhiyavAI sovi, tassa khaMdagakumArassa // 8 // kesarikisoraguMjAra-savaNao hariNao jahA hoi / taha so sunno vunno, tuhiko'homuho ya Thio // 9 // aha ugghuTai parisAe, sAsaNaM jiNavarANa jayaitti / ohAmio gao so, pAlagapAvo sarajaMmi / / 10 / saMsAracAragao, niccuvviggo ya khNdgkumaaro| visae visaM va daTuM, cittaM tatte pavattei // 11 // - yathA-" re cetaH karavai kimIza viSayatyAgaM kimebhiH kRtaM, vipratyAyanamAvayoH kathamiva brUmaH kiyadgopyate / ete hi kSaNabhaGguraM pariNato nissAramalpaM sukhaM, datveva pratigopayanti kRtinAM nirdvadvasaukhyaM param // 12 // " tao-siri muNisuvvayapAse, purisANa saehiM paMcahi smeo| paDivajjiyapavvajo sa, jaI jAo jasasahAo // 13 // kAlakkameNa sUrittaNaMpi patto pavittanANanihI / dino se parivAro, pahuNA to ceva paMcasayA // 14 // pahumegayA sa pucchaha kuMbhArakaDe pure vihArAya / paDibohaNAya tIe, lahubhayaNipuraMdarajasAe // 15 // aha pahuNA bhaNio so uvasaggo mAraNaMtio Coppeacoccool Dorporatecomecamera risAe, sAsaNaM gara-savaNao hariNaojasa pArei no purA Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tattha / tuha saparivArassa vi, pucchei jiNaM puNo paNao // 16 // ArAhagA va sAmiya!, virAhagA ahava kiM bhvissaamo| upadezAmalAdisai pahU taM mottuM, anne ArAhagA sAhU // 17 // natthi bhaviyavvanAsotti, ciMtiyaM teNa mai sahAyami / jai siddhi sAhu IN Apatsu dRDhavizeSavRttau sAhayaMti tA kiM na pajjattaM // 18 // iya saha saehiM paMcahiM, patto kuMbhArakaDapure suurii| magge AgacchaMto, pAlagapAveNa vinAo dharmatAyAM INI || 19 // paribhavasaMbharaNubbhUyabhUrikoveNa'NAgaya ceva / nikkhaNiUNujjANe, teNa vimukkANi satthANi / / 20 // pavarujjANe te taMmi // 193 // skaMdakAcArya kthaa| ceva, sUrI samosariMsu suhaM / tesiM vaMdaNavaDiyAe, niggao daMDainariMdo // 21 // paNamiya puro nisannassa tassa tIse sahAe sUrihiM / pAraddhA dhammakahA, suhApavAhANuhAreNa // 22 // paDibuddhA buddhidhaNA bahavo pANI payAvaI vi to| guruguNaguruANaMdiyacitto patto purassaMto / / 23 / / aha egate vutto, pAlagapAveNa patthivo evaM / tuha pahu! hiyaciMtAe, kiMpi payaMpemi paramatthaM // 24 // eso'vassaM sUrI, bhagguviggo vayAu aayaao| pAsaMDigakukkuDio, tuha phu| rajjA'vahArAya // 25 // kayakavaDasAhuveso, johA savvevi te sayA paMca / taM tattha garya satyehi, mArayissaMti nIsaMkA // 26 / / jai tuha saMdeho deva !, koi osAriUNa te ttto| khiinikkhae nirikkhaha, satthe sayameva dasemi // 27 // vihie taheva puhaIpahussa payaDANi tANi jAyANi / citte camakkio aghaDamANaghaDaNAe tIe so // 28 // "buDDai jalaMmi pattaM, tarai silA huyavaho vi panjalai / taM natthi | saMvihANaM, saMsAre jaM na saMbhavai // 29 // " aparicchiyaparamattho, parihINappAyapuvvapunno ya / tasseva desaM dei, daMDaI daMDaNe tANa // 30 // iya so pASiya pAvidvaduTuciTTho nivassa tassANaM / paramapaoso tosaM, saMpatto kAladUo vva // 31 // nagarassa tassa dUre, maMDAveUNa ghaanne'nnege| muNimegegaM parikhivai, tattha narae ya appANaM // 32 // khaMdagasUrisamIve, sohiya savvevi savvasallAI / guru dhammadesaNAe, iya appANaM ca bhAviti // 33 // "sArIramANasehiM dukkhehiM abhiduduyaMmi saMsAre / sulahamiNaM jIvANaM, jaM kila dukkhehiM saMjogo // 34 // " kahamannahA sukosala-mahAmuNI kaaussggthirkaao| vagghIe sigghamavaNIe, | // 193 // pADiuM bhakkhio abhao // 35 // kaha vA ussaggagayassa, cattadaMDassa daMDasAhussa / sIsaM chinnaM emeva, jauNa rannA suNeuNa 20ezzDEOnePercence comcPORPOCRACCae Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttI PCOCA vaha jamahameyassa ! kAraNaM kammabaMdha bhAvemANo egaNa khaMdagamugiMdo / / acceena // 36 / / " tA ettha bhavasamudde, sulahAu ceva AvayAu daDhaM / bhavasayaduhanimmahaNo, dulaho puNa navari jiNadhammo // 37 // " so puNa kaha kaha vi mae, ciMtArayaNaM ca kAmadheNuvva / kappadumovva patto, dullahalaMbho vi sukayavasA // 38 // iya eso ciya Apatsu dRDhasaphalo, majjha aNAyaraNadosaparihINo / saccaraNaguNapahANo, jammo'NAimmi saMsAre // 39 // kevalamekkamimaM ciya, cittaM parita IN] dharmatAyAM vai jamahameyassa / vippassa kammabaMdhassa, kAraNatteNa vaTTAmi // 40 // etto cciya te namimo, je muNiNo'NuttaraM gayA mokkhaM / skaMdakAcAryajamhA te jIvANaM, na kAraNaM kammabaMdhassa // 41 // soemi na appANaM, eyaM soemi kammaparataMtaM / jiNavayaNabAhiramaI, dukkha kathA / samui~mi nivaDataM // 42 / / iya bhAvaNAu bhAvamANo egUNapaMcasayasAhu / te aMtagaDA jAyA, pIlijaMtA mahAsattA / / 43 // khuDagamegaM guNagoravAgaraM bhattapaJcakhANAya / daLUNuTThiyamakkhei, pAlagaM khaMdagamuNiMdo // 44|| ettiyacAritti supattapIlaNAu maNAgamuvasAmo / jai jAo tAva kovassa, tujjha tA kiMpi jaMpemi / / 45 / / khuDDagamegaM rakkhesu, ahava meM paDhamameva pIlesu / evaMpi tae kubvaM. taeNa savvaM kayaM bhavvaM // 46 // iya soUNaM soNiga-cUDAmaNiNA payaMDadaMDeNa / khaNamettaNaM teNaM, hahahA so khaMDio khuDDo // 47 // atha tatsannidhivartibhiruktA'nyoktiH AnandAya dRzoH puro na vihito no karNapUrIkRtazcUDAratnapadekSaNaM na nihito prastaH zazI rAhuNA / itthaM tena kRte kRtaM kuvalayaiH kelIkukUlaM balA-daucityAcaraNakramAnahRdayo jAnAti ko vA janaH / / 48 // suhabhAvaNAe jAo aMtagaDo kevalI tao sovi / iya pekkhaMto saMto, sUrI suhajhANamujjheha // 49 // kUNai niyANaM jai nAma, majjha tavasaMjamassa phalamasthi / tA bhAvibhavaMmi bhavissamassa nivaissa ya vahAya // 50 // aimahurassa vi khuMdijamANasArassa goNapAehiM / nissUgattaM kiM nAma, kalamasAlissa vi na hoi // 51 // aisIyalAo caMdaNakaTThAo niThUrehiM nissaTuM / IN | // 19 // ghaTAu kiM na udvei, ahava aidAruNo dahaNo // 52 // khippaM khaMdagasUrI vi, teNa jaMteNa pIlio sNto| aggikumAro jAo, Domcccccccccves Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau | pAvassa ducaritama patto, khaMdagadevA pavana, jayapahuNo / daDDhAe teNa tAnAzaH kunRpApacA atyuprapuNya 20ezeareeroeveradeepeareroen jANei niyANamohIe / / 53 // itazca-nivadinnarayaNakaMvala-kappiyanimmalanisejasaMjuttaM / ruhirohapaMkaTaMkiya-rayaharaNaM khaMdagagurussa // 54 // saruhirakarasaMkAe, uppADeUNamANiyaM kahavi / giddhamuhAo giddhaNa, pADiyaM aMbaramgAo // 55 // karayalapalhatthiya IN Apatsu dRDhaANaNAe aMteurovavidvAe / khuddhamaNAe puraMdarajasA sasAe puro dese // 56 // daTaThUNaM paJcabhijjANiUNa taM sA dhasakiyA hiyae / || dharmatAyAM pucchaMtIe nAya, pAlagapAvassa ducariyaM // 57 // pokkAraMtI pattA, tatto daMDainivassa pAsaMmi / hA hA hayAsa nigghiNa ! kiM IN skaMdakAcAryakAraviyaM tae eyaM / / 58 // etthaMtaraMmi patto, khaMdagadevo bharei sAvatthiM / saMvagavAuviuvvaNAe taNadArubhArANa // 59 // siri kthaa| muNisuvvayapAse, uppADeUNa nei niyabhaiNiM / sA pAvai pavvaja, jayapahuNo paumahattheNa // 60 // sAvatthI vi samatthA, daDDhA teNA'mareNa sahasatti / teNeva aggiNA tANi, muNikaraMkANi daDDhANi // 61 // daDDhAe teNa tIe, bArasajoyaNapamANabhUmIe / jAya rannaM ajjavi, jaM gijjai daMDagArannaM // 62 // ukta ca-" syAddevadevAspadatadvanAnAM, yadA vinAzaH kunRpApacArAt / mAro munInAM ca tadAtitUNa, bhaGgo bhavettatpuradezarAjJAm // 63 // " tathA-"trivi tribhirmAsaikhibhiH pkssstribhirdinH| atyugrapuNyapApAnAmihaiva phalamaznute // 64 // " // 42 // na tvAzcaryametat yadete sAdhavo durvRttasya dvijAtestathopasarga titikSAMcakruH / na kiMcidAzcaryamityAha jiNavayaNasuisakaNNA, avagayasaMsAraghorapeyAlA / bAlANa khamaMti jaI jaitti ke ittha accheraM // 43 // na kulaM ittha pahANaM, hariesabalassa kiM kulaM aasii| AkaMpiyA taveNaM surAvi jaM pajjuvAsaMti // 44 // jinavacanazrutyA sakarNA avagataghorasaMsAravicArAzca ajJAnAnAM sambandhi vadhabandhAdibhiryatayo yadi kSamante, tadA'tra kimAzcarya ? na kiMciditi peyAlo vicAraH / prAkRtatvAt ghoravizeSaNasya vishessyaatprnipaatH||43|| kSamAdiguNAdhAratve sattvamevAmISAM nimittaM, kulaM tu prAyikamityAha-"na kulaM" gAhA-spaSTA / navaraM harikezA-mAtaGgavizeSAH / AkampitA-AvarjitAH / tatkathA punariyam Deccccccccccc Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 196 // harikezamuni kthaa| permeermereezeezzeroecemerced mahurAe nayarIe, saMkho nAmeNa naravaI Asi / gahiyavao gIyattho, egAgI gayauraM sa gao // 1 // giMbhe(mhe) goyaracariyA gaeNa teNegayA nayaramajjhe / huyavaharacchAdAraMmi, pucchio somadevadio // 2 // kimimAe racchAe, baccAmi sa Aha vacca vacca lahuM / aitattAe pecchAmi, ucchalaMta'mgapAyati // 3 // iriyAsamiisameyaM, taM saNiya sNcrNtmikkhNto| ciMtai sa bhADa vAluyatattA kimimA na ajja aho // 4 // niyamaMdirAu jA uttarittu sayamei tattha tA taM so| diNayarakharakiraNakaraMbiyaM pi phAsei himasIyaM // 5 // muNai muNissA'NappaM, mAhappamavassameyameyassa / uvasariyakahiyaducariyamappaNo khAmai muNiM taM // 6 // muNiNA vi dAvio se, asArabhAvo bhavassa eyassa / kohAikasAyANaM, aisayakaDuo vivAgo ya // 7 // phalamupphAlai phAraM, sAyaramAyariyacArucaraNassa / egatimaccatiyamatullamullavai siddhisuhaM // 8 // aigaruyavagguveragga-tivvasaMvegasaMgao sNto| sa muNissa tassa pAse, khaMtikhamo nikkhameUNa // 9 // cirapAliyapavvajo, diyajAimayaM amuMciro tahavi / mariUNaM suraloe, saMjAo bhuMjae bhoe // 10 // amarataraMgiNItIre, taraMgagAmaMmi so caveUNa | balakoTTamAriyAe, gorIe Agao uyare // 11 // jAImayA'valebA, mAyaMgakule kulakSaNo jaao| sohagarUvarahio niyabaMdhUNapi hasaNijjo / / 12 / kayabalanAmo baDhai, kalibhaMDaNamAligAlivato / AraddhaM se baMdhUhi, egayA garuyamAvANaM / / 13 / / paijaNamaNabbhidaMto, kuNamANo bhaMDaNAI caMDikko / kalahapio pAe phoDauvva uvveyaNijjo so // 14 // AvANamaMDalAo, nicchuDho picchae suduurdio| uvasappata sappaM, pahaNijaMto pahArehiM // 15 // khaNametteNaM patto, jalassa sappo tdNtrennppo| kiMpi kayaM tehiM na tassa, savvahA nivviso jeNa // 16 // dUraSTrieNa chRNamerisaM ciMtiyaM baleNa to| avayArakAragaM kAlakuDaliM piva jaNo haNai // 17 // iyaraM jalasappaM piva, na haNai tA dohao aho koho / jassa vasAo jAo, jaNayAINa vi riovva aha // 18 // pasamAigu(NAgA)guggAro, paramattheNapaNo mahAmittaM / sattUvi tattao so jo, kalikovAi ullAso // 19 // koho sayaNaviroho, koho niykulklNkpaaroho| koho duhasaMdoho, 1 karayala phoDa. c. D. I 2 ApANa C. DI 3 pihijataM B. D. I Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 197 // koho saccariyavicchoho // 20 // guNagAmadAhageNaM, kalahataDakkArakUrasadveNaM / kohapalIvaNaeNaM, alamahuNA viyameva kare ||21|| tathA ca - " dAso'pyatra vilokyate vinayavAn svAmIbhavan vezmani, dAridryAdatividruto'pyadhipatistyAgojvalAyA zriyaH / daurbhAgyavyatiSaGgavAnapi naraH saubhAgyabhAgI bhRzaM kiM kiM tadvinayena siddhayati na yatsAdhyaM manaHsaMmatam // 22 // " evaM bhAvemANo dhammaM soUNa sAhumUlaMmi / saMsArasunibbinno, mAyaMgamahArisI jAo || 23 || dasama - duvAla - mAsa-mAsa - domAsiyA ya khavaNehiM / sosiyasavvasarIro, viharai gAmAgarapure ||24|| viharaMto saMpatto, siripAsa jiNiMdajammarammAe / vANArasInayarIe, bahi Thio tiMDugujjANe // 25 // gaMDI tiMDugajakkho, maharisimArAhae sayA tamalaM / aiguruguNagADhanibaddhamANaso jAi na kahiMpi // 26 // atihI tassa kayAI, avaro jakkho samAgao bhaNai / kiM katthai mitta ! na, saMcaresi sucirAu jaM diTTho // 27 // pabhaNai eso nissIma asamapasamAiguNamahAnihiNo / eyassa mahAmuNiNo akkhaNiyamaNo mhi sevAe // 28 // daTThUNa muNiM taM sovi, tosao tiMDugaM payaMpei / tumameva mitta ! dhanno, jassa vaNe esa dhammarisI // 29 // maha kANaNe va nivasaMti, sAhuNo tAnapi gaMtUNa saha dovi vaMdimo te vi, maMtiuM te gayA tattha // 30 // aMtarahiehiM tehi, tavasiNo te nirikkhiyA tAva | kahavi pamAeNamaNegarUvavigahA kahemANA // 31 // gADhatarAgaMte taMmi ceva, tatto'NurattacitteNa / bhattiM kuNati payapauma - pajjuvAsA tisA susiyA // 32 // bhAveNa baMdamANassa, tassa taM sAhumegajakkhassa / vacai suheNa kAlo, gao paro puNa saThANaMmi // 33 // aha annayA kayAI, kosaliyana resaraM'gayA bhaddA / akkhArAhaNakajjeNamAgayA jakkhamacceuM // 34 // jA tassa payAhiNamAyarei tA taM tavassimikkhei / ruhiravasamaMsanimmukka mukkakI kasa nikAyamayaM // 35 // valakaDAraloMmaci 'viDasuthUlaghoraghoNAlaM / TapparakannatikoNuttamaMgamaMgeNamaikAlaM // 36 // maladugaMdhaM taM pekkhiUNa thukkei sA dugaMchAe / 1 caTThala / 2 Dila C. DI harikezamuni kathA / // 197 // Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhattIe teNa jakkhaNahiTiyA tivvakovAo // 37 // asamaMjasappalAvA, paloyamANI disAu sunnAu / bhavaNe nivassa nIyA, upadezamAlA 10 harikezamuni. nariMdapurisehi sA kahavi // 38 // kiriyAo pauttAu, cittAo maMtavAipamuhehiM / tahavi na visesaleso vi, tIe katto vi vizeSavRttau / saMjAo / / 39 // iya savve jA jAyA, kuMThA vejAiNo tao jkkho| jaMpai pattammi Thio, eyAe nidio sAhU // 40 // kthaa| // 198 // tA jai eyaM tasseva, deha muMcAmi to asaMdehaM / rannAvi jIvauttiya, paDivannaM jakkhavayaNaM taM // 41 // to sA satthAvatthA, savvAlaMkArabhUsiyasarIrA / piuNA pariNayaNakae, paTTaviyA muNisamIvaMmi // 42 // taM pADiyapAesu, pahANapurisehiM so muNI bhnnio| nivakannAe geNhasu, sayaMvarAe kareNa karaM // 43 // bhaNiyaM muNiNA ho, pahANapurisA! kimerisaM bhaNaha / jANai pasU vi evaM, jaiNo jamadaMbhavabhadharA // 44 // itthIhiM samaM vAsaMpi, je na icchaMti ekavasahIe / kaha te niyayakareNaM, ramaNINa karaM gahissaMti // 45 // siddhivahubaddharAgA, asuIpunnAsu kaha Nu juvaIsu / rajaMti mahAmuNiNo, gevejagavAsidevavva // 46 // kiM na zrataM zrutametata-"hatthapAyapaDicchinnaM, kannanAsavigappiyaM / avi vAsasayaM nAriM, baMbhayArI vivajjae / / 47 // " to jAyAmariseNaM jakkheNaM chAiUNa risiruvaM / maharisiNo kAuNa rUvaM sayameva pariNIyA // 48 // velaviUNaM sayalaMpi, jAmiNiM jAva teNa sA mukkA / tAva apikkhaMtI kiMpi, tattha jAyA vilakkhamuhI // 49 // patthivapAse pattA, royaMtI saMjaNei jaNayaduhaM / to bhaNai ruddadevo, purohio ID patthivaM evaM // 50 // cattA pattI jA maharisIhiM, sA hoi baMbhaNANa dhuvaM / maha dakkhiNAe dijau, tA deva ! kimettha ciMtAe // 51 // maDayajaDapANipakkhittakhIribhakkhaNakhaNapi jo mahai / tassa kimeyamakaja, dAre savvaMpi sammAi // 52 // juttamiNameva ahuNatti, teNa dinnA diyassa tasseva / to vahuvarANa tANa, jAo saMjogasaMtoso // 53 // uyaha aho aMtarameyamujjhiyA jA mahesiNA taruNI / duggaidAra tti purohieNa sa cciya pariggahiyA // 54 // saha tIe mahAbhoe, bhuMjatayassa tassa suhaM / kAlo'ikkamai kayAi, jannamArabhai rabhaseNa // 55 // ThaviyA jannAraMbhe, bhaddA ruddeNa jannapatti tti / desaMtarA hi pattA, bhaTTA caTTA ya tattha bahU // 56 // mAsuvavAsa'vasANe, balasAhu jannamaMdiraduvAre / bhikkhaTTAe paviTTho, diTTho rudassa caTTehiM // 57 // aha bhaNiyadhammalAbho, dhanno | CDCPECIRCLER DeeperraceremeCRECTRaees Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau // 199 // udghAIUNamAraddho / malamaliNataNuvAso, pahaseu pAvavippehiM // 58 // jaMpaMti puro te tassa kIsa patto'si re ! pisallatulla tumaM / naNu turiyaM eyAo, thAmAo'vakkamaM kuNasu ||59|| aimaliNakucelaaceladukkaummukkalajjamajjAya ! patto pavittapattANamamhamapavitta ! kiM pAse // 60 // etyaMtaraMmi jakkho, risiNo dehaMmi pavisiuM bhaNai / bhikkhatthamAgao haM. tA dijjau majjha bho ! bhikkhA // 61 // viprAH - jo jAikulavisuddhA, veyavihinnU sakammasaMtuTTA tANa diyANaM dANAya, siddhamannaM tuha nisiddhaM // 62 // sAdhuH - saI virao hiMsamusA - adinnamehuNa pariggahAo ahaM / samasattu - mitta-kakara - kaNao parimukkahaMkAro // 63 // paricatta gihAvAso, uggamaupAyaNesaNAsuddhaM / bhikkhemi bhikkhamittaM, gihe gihe teNa pattohi // 64 // eso ya kao pAo, pAyaM tumheMhiM niyanimittaM / tA eyAo majjhavi, dhammaTThA deha bho ! bhikkhaM // 65 // viprAH - jAva diehiM na bhutto, paDhamaM jalami jAva na chuDho / tAva na dijjai eso, sudakSaNaM vacca tA samaNa ! // 66 // pavare phalaMti khette, jaha vihiNA vAviyANi bIyANi / phalai tahA pi(va)u baMbhaNa !, jalaNaMmmi nivesiyaM dANaM // 67 // aha muNiNA te bhaNiyA, jAImetteNa huMti no vippA / tumhArasA hi pAvA, hiMsamusAmehuNAsattA // 68 // jalaNo vi pAvaheU, kaha taMmi nivesiyaM suhaM kuNai / piuNo vi parabhavagayA, iha dina kaha Nu giti / / 69 / / iya paDikUlAlIyappalAvasIleNa hIliyA amhe / eeNaM ti muNiM te, pahAviyA pari savve // 70 // daMDa - kasa-saha-leDuhiM, tANa thANuvva thaMbhiyA kevi / dUre dhariyA jakkheNa, muNitaNU vihiyarakkheNa // 71 // chinnataruNo vva dharaNIe, pADiyA tADiUNa puNa ege| avare pahArapahayA, muddeNa moyAviyA ruhiraM // 72 // daTThUNa bhaTTacaTTe, mahiyama raTTe (he ) tahavihe to te / bhayavevamANahiyayA, bhaddA rudreNa saha bhaNai // 73 // eso so jeNa tayA, sayaMvarA AgayA ahaM mukkA | siddhi (navavahu ) nibadhdhukaMTho, necchai surasuMdarIo vi // 74 // aitibbatavaparakkammavasI kayAsesamANavasuroho / tihuyapaNayapayaggo, nANAviha laddhisusamiddho / / 75 / / jiyakomANamAyA - lohaparIsaharika mahAsatto niduviyapAvapasaro, pasaraMtaaNatajasajonho || 76 / / jalaNovva dahai bhuvaNaM, ruTTho rakkhei puNa tayaM tuTTo / tA eyaM tADitA, tubbhe nibbhaMtameva mayA || 77 || harikezamuni kathA / // 199 // Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harikezamuni sapadezamAlAvizeSavRttau kthaa| // 20 // pcumeroeineDescrezzaenezoezoeio pAesu paDeUNaM, tatto toseha maharisiM eyaM / jai jIvieNa kajaM, evaM bhaddAe te bhaNiyA // 78 // paNayA bhaNaMti jaM bhe, avaraddhaM taM khamAhi Ne bhayavaM / paNaijaNavacchalacciya, havaMti logaMmi muNisIhA // 79 // aha te muNiNA bhaNiyA, saMsAranibaMdhaNassa kovassa / ko avayAsaM viyarai, visesao muNiyajiNavayaNA // 8 // mama bhattipareNee, bhaTTA jakkheNa sikkhiyA evaM / tA taM ciya saMbhAseha, jeNa pauNei so tunbhe // 81 / / parapayArehiM tahAvihehiM so ceva sAyaraM sAhu / puNaruttaM vinnatto, to jakkheNaM kayA pauNA / / 82 // bhaddAe bhattIe tatto, paDilAbhio tabassI so| taha bahu guNati teNa vi, paDigAhiyamesaNIyaM jaM // 83 // gayaNaMgaNaMmi khippaM, pAunbhUyAiM paMca divvAI / tArisamaccheraM pecchiUNa nimaccharAuNege // 84 // muNisihadesaNAe, khaNaM suhAsArasAraNIevva / paDibuddhA jAyA saJcabhUmidevA'bhihANA te / / 85|| iti harikezamuni kathA / / 44|| tasmAnna kulaM pradhAnaM kintu guNAH / yata uktam-jai natthi guNA tA kiM, kuleNa guNiNo kuleNa kiM kajaM / kulamakalaMka guNavajjiyANa garuo ciya kalaMko / / 86 // tathA-" paGkAttAmarasaM zazAGka udadherindIvaraM gomayAt , kASThAdagniraheH phaNAdapi maNiopittato rocanA / kozeyaM kRmitaH suvarNamupalAdUrvA'pi golomataH, prAkAzyaM svaguNodayena guNino gacchanti kiM janmanA / / 87 // " kizcAyamAtmA naTavadaparApararUpaiH parAvarttate tataH kaH kulAbhimAnAvakAzaH ityAhadevo neraio tti, kIDapayaMgotti mANuso veso| ruvassI a virUo, suhabhAgI dukkhabhAgI ya // 45 // rAutti ya damagotti ya, esa sapAgo ti esa veyviuu| sAmI dAso pujjo, khalo nidhaNo dhaNavaitti // 46 // Navi ittha kovi(ya) niyamo, skmmvinnivitttthsriskycittttho| annonarUvaveso, naDovva pariyattae jIvo // 47 // koDI saehi dhaNasaMcayassa guNasubhariyAe kannAe / navi luddho bayararisI, alobhayA esa sAhUNaM // 48 // Decemenezoecommencoom // 200 // Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 201 // ityAdi gAthAstisraH sugamAH navaraM kITarUpo pataGgo na tvAdityaH / etacca tiryagupalakSaNam / mAnuSa iti gaticatuSTayoktiH / ita etAveva vizeSAnA (mA) ha - " rUpasvIti " rUpameva svaM lobhanIyatvAttadvidyate yasya sa rUpasvI gAthAdvaye itizabdA upapradarzanArthAH / cazabdAH samuccayArthAH / asakRdeva zabdagrahaNaM paryAyanivRttAvapi jIvadravyasyAnuvRttijJApanArtham / eSa ebaiko jIva nAnArUpeSvevaM parAvarttate, na sarvathA'nyo bhavatItyarthaH / svakarmaviniviSTasadRzakRtaceSTaH / svakarmaNAM yo vinivezaH prakRtisthityAdiprakAreNa racanA tadanurUpA kRtA ceSTA- devAdiparyAyAbhyAsarUpo vyApAro yena sa tathArUpaH parAvarttate / jIvaH - yathA'nyA'nyasvarUpanepathyo naTa ityupamAnam // 45-46-47 // atha nirlobhatopadezaM dRSTAntenAha - " koDIsaehiM " gAhA spaSTA / navaraM dInArAdidhanasaMcayasya koTIzataiH sahitAyAM suguNadhanyAyAM kanyAyAM naiva lubdho vajjarSiriti yogaH // 48 // bhAvArthaH kathAgamyaH, sA ceyam himavaMtatuMgavarapiTThi-caMpanayarIe Asi sAlanivo / putto pasannacaMdasya, rAiNo tassa lahubhAyA // 1 // nAmeNa mahAsAlo, juvarAo jasamaI sasA tesi| kaMpillapure piDhareNa, puhainAheNa pariNIyA // 2 // guNagaruo aMgaruho, gAgalinAmo imIe uppanno / aha caMpapuriM patto, kayAi paramesaro vIro // 3 // vihiyaM tatthosaraNaM, saraNaM sattANa dukkhatattANa / amaresarehiM nIsesajayasirIkelicausAlaM // 4 // bhagavaMtAgamaNaviU, tUraMtujjANapAlavayaNAu / sAlo narAhivo, nAyarANa khoddaM jaNemANo // 5 // jayaguruvaMdaNavaDiyAe, niggao garuyagayavarArUDho / saparIvAro paramuhasaMtapulayaMkuriyakAo // 6 // patto bhayavaMtasamIva bhUmibhAgaMmi diTThachattatigo / paDivannapAyacAro, paMcavihAbhigamamAyarai // 7 // gouradAreNaM uttareNa, pavisiya payAhiNeUNaM / paNamiya pahuNo purao, IsANadisAe AsINo // 8 // pAraddhA dhammakahA, joyaNanIhAriNIe vANIe / savvasabhAsApariNAmiNIe parisAe jayapahuNA // 9 // jahA - jAlAkarAlajalaNovaruddha gehaMmi jaha khamo vAso / no buddhidhaNassa jaNassa, taha bhave dukkhabharabharie / 10 / / taha kAgatAlasaMjoga - nAyau dullahaM maNussattaM / laddhaM saddhammamahA - nihANasaMpattijogamiNaM / / 11 / / jaha kAgi NIe luddho, koI hArei koDimavi maNuo / taha visayalAlasamaNA, viveyaviyalA imaM jammaM // 12 // saggApavaggamaggassa, sA vajrasvAmikathAyAM zAla-mahAzAlayoH kevalam | 11 202 11 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAlayoH haNe aggimo imo'vsro| laddho dhammassa muhAe, neumucio na tumhANa // 13 // piyajaNadhaNasaMjogo, jo te taDidaMDaDaMbarasaupadezamAlA-2 maanno| anilAloliyadhayavaDaviDaMbiNo cittasaMtoso // 14 // kusadalasalilalavAo vi, caMcalaM jIviyaM suNaha maNuyA / saddhammaka vanasvAmivizeSavRttau kathAyAM mmajalaNe, bhavatarU jaha samei imo / / 15 / savvAyareNa taha ujjameha evaM ihAvi jammaMmi / asarisasuhANulAbho, parattha ni shaal-mhaa|| 202 // kvujhapayaM ca bhave // 16 // evaM nisaMtadhammo, sAlo bhAlayalamiliyakarakamalo / paNamittA bhaNai jiNaM, jAva mahAsAlamiha rajje / / 17 / / ahisiMcAmi samIve, to tubbhANaM karemi pavvajja / gaMtUNaM niyabhavaNe, teNAiTo mahAsAloM // 18 // ginhasu rajjaM pavva kevalam / jamajja kAhaM tao bhaNai bhoyaa| jaha rajjamasAraM, bhAviUNa tubbhe parivvayaha // 19 // taha ahamavi ujjheDe, vaMchAmi virAgamAgayA dovi / kaMpillAo gAgalimANIya rajje nivesaMti // 20 // so viya tesi niyamAulANamaivacchalANa kArei / do narasahassa vahaNociyAu aipavarasibiyAu / / 21 / / sIhAsaNovaviTTho, te tAo purAu nikkhamemANA / vihiujjalanevatthA, suracaMdaNalittasavvaMgA // 22 // udayagiriseharArUDhA, muttiNo ravisasivva sohaMti / niyakAyakatisaMbhArapUriyA sesadisivalayA // 23 / / |) ainibbharapahayapahANa-tUraravapUriyaMbarAgaMtuM / tijayapahupAyamUle, paNamiya tipayAhiNA puvvaM / / 24 / / pavvaiyA vihiNA sAvi, jasa maI sAviyA varA jaayaa| sAlamahAsAlA vi ya, padisu ekArasaMgAI // 25 // aha annayA kayAI, rAyagihe vihariUNa caMpAe / | N laggo gaMtuM sAmI, eyA'vasaraMmi eehiM // 26 // vinnattamimaM amhe, piTTIcaMpApurIe jAmo tti / saMsAriyANa tesiM, mA koi IN karejja pavvajaM / / 27 // sammattaM vA pAveja, koi jANei jayapahU hohii| bohI tesi to aggagAmio goyamo dino // 28 // bhayavaM pAe gao, goyamasAmI vi pitttticNpaae| bhaNio jiNappaNIo, dhammo nisuo ya so tehiM // 29 / / gAgalinAmeNa narAhiveNa tAraNa tassa piDhareNa / taha jasamaijaNaNoe, udaggaveraggalaggehiM // 30 // tinnivi saMvegajuyAI, naMdaNaM gAgalissa rajami / ThaciUNamunnayamaNANi, savvaviraiM pavanANi // 31 // tANi ya goyamasAmI, ghettuM paMthaMmi jAi jA taahe| sAla mahAsAlANaM, harisukkariso imo jAo / / 32 // saMsArAu uttAriyANi suddheNimeNa bhAveNa / jAyaM kevalanANaM, ciMtA iyaresi iya Deccaeezescreezcretarezraezcareeroeera Zareeroeneroeeteemeroecoopen / / 202 // Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezAmalAvizeSavRttau| // 203 // / kathAyAM ceoceroezzaeroen jAyA // 33 // rajjami paDhamamamhe, ThaviyANeehiM saMpai vaesu / no anno uvayArI, eyAhiMto vi amhANaM // 34 // iya suddhajjhANAo, avasANaM pAviesu pAvesu / kammesu nikkalaMka, kevalanANaM samuppannaM // 35 // uppannapunnanANANi, tANi pattANi bhaga-IN vanasvAmivao pAse / caMpApurIu gurumaggamaNusaraM (riM)tANi paMcAvi // 36 // kAUNaM tipayAhiNamabhivaMdiya titthamahapayaTTANi / gaMtuM kevaliparisaM, bhayavaM piva goyamo jAva / / 37 // tipayakkhiNiUNa jiNaM, paDio pAesu uDhio bhaNai / vaccaha katthai eha, sAmi IN gautamasvAmi. payapaNamaNaM kuNaha // 38 // vAgario jayapahuNA mA goyama! kevalINimANa tumaM / kuNa AsAyaNamAullamANaso te khamAvei // 39 // nA'STApadAaha saMvegamuvagao, ciMtei nAma bhavissae siddhI / aitivvatavaccaraNo, vi kevalaM jeNa na lahAmi // 40 // etto ya sAmiNA roharaNam / puvvameva vAgariyamAsi parisAe / maNuyasurAsurasahiyAe, jo saeNa pabhAveNaM // 41 // aTThAvayamArohai, vaMdei ya ceiyANi kovi nro| teNeva bhavaggahaNeNa, sijjhaI so na saMdeho // 42 // tavvayaNasavaNaharisA''UriyahiyayA paropparaM devA / sAhiti evameyaM, savvattha imA kahA jAyA // 43 // aDhAvayaMmi naDhAvayaMmi jai kahaSi hoja me gamaNaM / iya jA ciMtai bhayavaM, goyamasAmI sugaigAmI // 44 // to tammaNatosakae, tAvasapaDibohakAraNeNAvi / bhaNio guruNA aTTAvayaMmi taM vacca jiNabiMbe // 45 // vaMdehi tattha supasatthalakkhaNe vinnynmirsvvNgo| tAhe so muNisIho, haTro tudro jiNaM namiuM // 46 // patto aTrAvayapAyamUlamAyannikaNa jiNabhaNiyaM / aha tinni tAvasANaM, sAmI AsannasivagAmI // 47 // dinno koDinno taha, sevAli paMca paMcasayasahiyA / caliyA girimAruhije, cautthabhattAvasANaMmi // 48 // paDhamo kaMde mUle, patte bhakkhei sarasasaJcitte / chaTutavaMte patte bIo bhujei parisaDie // 49 // taio puNa sevAlaM, sukaM sayameva aTThamatavaMte / te mehalAsu paDhamAiyAsu laggA tisu kameNa |) | // 50 // diTTho ya tehiM goyamasAmI somaalsuNdrsriiro| cititi to kahamesa, mAMsalo laggihI iha hi // 51 // bhayavaM | jaMghAcAraNaladdhIlUyAguNassa nissAe / pecchaMtANaM tANaM, khaNametteNeva uppaio // 52 // ayamei esa jAitti, jAva joyaMti | phullanayaNillA / tAva viloyaNavisayAu, aigao aMbaramaNivva / / 53 / / ullasiyako uhallA, tinni vi te tappasaMsaNe laggA / NI | // 203 // Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 204 // ciTTheti dUramukaMThiyA ya tadaMsaNassa puNo // 54 // citeMti ya unne, imaMmi eyassa sIsabhAveNa / hohAmo sAmI puNa, patto aTThAvayasiraMmi / / 55 / / pecchai taM jiNabhavaNaM, bhuvaNanbhuyabhUibhAyaNaM bharahe / bharaheNa bhUribhattIe, cakkiNA kAriyaM paDhamaM // 56 // ussehaMgulajoyaNadIhaM kose samUsiyaM tini / gAuyadugavicchinnaM, gayaNaggavilaggadhayamAlaM // 57 // paMcaviharayaNaniyarullasaMtakarakaliyaviulasuracAvaM / sayayamapattAvasaraMdhayArabhAraM cauduvAraM // 58 // harisavisaTTaviloyaNajuyalo maNipIDhiyaM paikkhiNiuM | vaMdai jiNapaDimA u, egamgamaNo sa gaNahArI // 59 // ciivaMdaNAvasANe, tasseva ya ceiyassa peraMte / uttarapuratthimAe, disAe puDhavIsilAvaTTe // 60 // TThA asoyataruNA''vAsatyamuvAgao nisAraMbhe / eto sakassa disApAlo nAmeNa vesamaNo // 61 // ceiyavaMdaNa, uvAgao taMmi selasiharaMmi / vaMdeUNaM tAI, sAmi vaMdai thuNai evaM // 62 // " dUrAddarzanameva maGgalamayaM prauDhapamodaspRzAM bhaktyA vandanakaM tu kalmaSamapIkAluSyamutpluSyati / preyaH puNyaparamparAM pra (vi) tanute sevA (dhyAnaM) prasannAtmanAM yuSmAkaM vacanAni tu prasuvate vAcAM vyatItaM phalam // 63 // " dhammaM vAharamANo ya, muNiguNe gaNaharo parikahei / bhayavaM jahA ime khalu, aMtappaMtAsiNo huMti // 64 // pariciMtai vesamaNo, sAhuguNe erise sayaM kahai / bhayavaM imAo aMgarasa, caMgimA jA na annassa // 65 // iya tassa maNaM muNiUNa, muNivai puMDarIyamajjhayaNaM / nAyAdhammakahAsuM, jahA tahA pannavei phuDaM // 66 // baliyattamabaliyattaM na kAraNaM tAsu sAhubhAvassa / jaM puMDarIyasAhU, balio vi surAlayaM patto // 67 // cammaTTisesakAo, kaMDario kdduynividdtvtvio| roddajjhANapahANo pANapahANe gao nirayaM // 68 // vesamaNo taM nisuNiya, tudrumaNo thuNai jANiu majjha / ajjhavasAo kerisamimassa nANaM aipahANaM || 69 || vaMdittA bhagavaMtaM, sa gao aha tattha jaMbhago ego / sAmANiyadevo tassa caiva vesamaNaamarassa // 70 // taM puDariyajjhayaNaM, uccariya paMcagaMthasayamANaM / avadhArei lahei ya, suddhaM sammattavararayaNaM // 71 // selAo uttaraMto, bhayatraM sirigoyamo pabhAyaMmi / vajrasvAmi kathAyAM tApasAnAM pravajyA kevalaM ca / // 204 // Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezAmalAvizeSavRttau // 205 / / Cerememomen exerceraaeeee sutaruNataraNipayAso, paloio viyasiyamuhehi // 72 // kamalehiM va puvvoiya, dinnAI tAvasehiM bhaNiyaM ca / tumhe amhANa gurU, taha niyasIsA vayaM sIsA // 73 // tumha'mhANa ya jagajIva-baMdhavo bhavvakamalavaNabhANU / sugahiyanAmadheyo, vIrotti guru vanasvAmibhaNai bhayavaM // 74 // kiM tumhANa vi anno, kovi gurU asthi tehiM bhaNiyaMmi / tagguNagahaNaM guruNA, parioseNaM kuNai eso kathAyAM // 75 // pavvAviyANa tesiM, takkhaNamuvaNei devayA liMgaM / uttariUNaM giri-mehalAhi laggA pahe gaMtuM // 76 // pattA bhikkhAvelA tApasAnAM ANijjau pAraNijjamajja mae / kiM tubbhamuciyamevaM, vuttA te pAyasaM biti // 77 // bhayavaM ca savvaladdhI, bhikkhAyariyAe ghaya- pravajyA mahusaNAhaM / paDigAheUNa paDimagahami pAyasavaraM patto // 78 / / tANa samove bhayavaM, akkhINamahANasIe laddhIe / ekkeNaM pihu | kevalaM c| pattaNa, paDhama muddhadriyA vihiyA // 79 // te savve pacchA appaNA u, jimio tao paDiggahago / khaNio jAo tatto, taiyA ciMtaMti jemaMtA // 80 // sukayasukayANaM amhANamesa jAo gurugunngrido| ghayamahukhIrIu sayaM, pArAvai No tti to tesiM // 8 // khINAvaraNANamapattapuvvamuppannamuttamaM nANaM / sevAlippamuhANa, mahAtavassINa tAva lahuM // 82 / / uvabhuMjirANa khoriM, jaM jAyaM tesi kevalaM tamahaM / manne kevalakavalANamappabheutti saha giliyaM // 83 / / suvisiTachadubhattaMtapAraNe pakkapattabhakkhissa / koDinnassa puNo tAvasANa saha paMcahiM saehiM / / 84 // jayapahuNo chattAi-chattAisiriM nirikkhamANassa / dinnassau devAhivadevA'isayaM niyaMtassa // 85 // aha goyamo payAhiNamANaMdiyamANaso jiNiMdassa / kuNai aNukavilaggA, te vi tao kevalisabhAe / / 86 // gaMtUNa 0 samAsINA, titthassa namo tti jhatti vottUNa / pacchA paloyaNaparo, sa bhaNei uveha namaha pahuM / / 87 / / Aha pahU to goyama !, IG mA AsAehi kevalI ee / aNutAvAu tao so micchAdukkaDaparo jAo // 88 / / pakarei paraM adhiI, nAhaM jamme imami |) sijjhissaM / mai dikkhiyA vi ee, sajjo jaM kevalaM pattA // 89 // bhaNai bhayavaM surANaM, goyama ! vayaNaM jiNANa vA saJcaM IN sa bhaNai jiNANa to ki, adhiiM kAuM samAraddho // 90 // tihuyaNatAI tAhe, cattAri kaDe parUvae evaM / suMThakaDe vidalakaDe, // 205 // 1=natazirSAH 2 suThiyA-muvaTiyA C. DI eeroe0ezeroeeraveezecene Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 206 // PROPoweresponene cammakaDe kaMbalakaDe ya // 91 // evaM sissassa gurumi, nehabaMdho caubviho hoi / tuha puNa goyama ! kaMbala-kaDagasamANo mai siNeho // 92 / / avi ya-cirasaMsiTro cirasaMthuo ya, ciraparicio ya cirphusio| ciramaNugao si goyama! cirANuva IN gautamasya ke ttiyamoho'si // 93 // dehasseyassa dhuvaM, bhee tullA vayaM bhvissaamo| mA kuNasu dhIragaMbhIra !, tA tumaM sogasaMtAvaM // 94 // IN 10vle'dhRtiH| aha goyamanissAe, annesi muNINa bohaNanimittaM / dumapattayati nAmeNa'jjhayaNaM pannavei jiNo // 95 // chadRTumAitavamuggarUvameso sayA nisevNto| majjhimapurIe patto, viharaMto bhayavayA saddhi / / 96 / / kayavAsAvAsANaM, tattha doNhaMpi volie saMte / pakkhANa IN sattage tassa, mohavoccheyaNanimittaM // 97 / / kattiyaamAvasAe, samIvagAmaMmi pesio pahuNA / goyama ! imaMmi gAme, saMbohasu sAvagaM amugaM // 98 // tattha gayassa viyAlo, jAo tattheva taM nisiM buccho / jA navari pecchai, sure nivayaMte uppayaMte ya |N // 99 / / uvauttassovagayaM, bhayavaM siddhiM gao jahA aja / teNa puNa virahabhIrUyamaNeNa na kayAi cittami // 10 // virahadiNo paribhAviya puvvo so takkhaNaM viciNtei| bhayavamaho ninneho, jiNA'havA erisA huMti // 1 // nehANurAyarattA, jamhA jIvA | parDati saMsAre / etthAvasare nANaM, uppannaM goyamapahussa // 2 // ucyate ca____"kRcchAdbrahmendrabhUte rajaniparigataH sthUlabhadro vikAraM, muJcatyazrUNyajasraM maNakamRtividhau pazya zayyambhavo'pi / . SaNmAsAn skandhadeze zabamavahadasau hanta rAmo'pi yasmAditthaM yazcitrarUpairbhuvi bhavati namo moharAjAya tasmai // 3 // " kevalikAlo bArasavAsA jAo tahA vihAro ya / jaha bhagavao tahA navaramaisaehiM virahio ti // 4 // pacchA ajasuhammaMmi, nikkhivittA gaNaM gao siddhiM / tatto imassa atulaM, kevalanANaM samuppannaM // 5 // aTUvarisANi kevalipajjAeNaM imo | vi viharittA / jaMbumuNiMde ThAviya, sagaNaM siddhimmi saMpatto // 6 // bhagavaMtakAlakaraNeNa, dummaNA devadANavAIyA / taM nayariM | majjhima-nAmagaMti pAvaM ti paNiMsu // 7 // paMcasu saesu varisANamaha gaesuM jiNAu vIrAu / kiMcUNesu sa jaMbhagadevo caviuM IVI||206 // moneponemaDececcaeer Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau | critrm| // 207 // vimANAo // 8 // jattha ya jassa ya jIe ya, jAyau dikkhsikkhakkhlio| jaha dasapuvvI titthappabhAvago'hesi taha bhaNimo // 9 // tuMbavaNasannivese, avaMtivisayaMmi dhaNagiri nAma / ibbhasuo Asi niyaMgacaMgimAvijiyasurarUvo // 110 // so | suyajiNidhammo, bAlattAo vi sAvago jAo / bhavabhIrupavvaio, vaMchai vicchinnavisayatiso // 11 // saMpattajovvaNabharassa, | tassa kannaM bhaNaMti jaM piyro| taM taM so paDisehai, ahaM jahA pavvaiukAmo // 12 // vakti ca-" yasyAM nRtyati nirbharaM pramuditA mAyA mahArAkSasI, yasyAM moha itastatazchalayati pretAdhamaH praanninH| yasyAM prajvalati smarAgniranizaM tAM kovidaH kAminI, kalyANI ka iha smazAnaviSamAmA''sevate karhicit // 13 // " dhaNapAlasedvidhUyA, bhaNai sunaMdatti taMmi ceva pure / deha mamaM dhaNagiriNo, jeNAhaM taM vase nemi // 14 // guruNo ya sIhagiriNo, niyathirayA vijayameruNo pAse / bhAyA''si tIe samio tti, gahiyadikkho vihiyasikkho // 15 // sA dhaNagiriNA bhaNiyA, bhadde ! nAlIyameyamamhi munnii| hohAmi nivilaMba, jaM royai taM tumaM kuNasu // 16 // pAraddho vivAho, dhaNavicchaDreNa garuyakoDeNa / uvaroheNaM piyarANa, pANigahaNaM kayaM teNa // 17 // pecchaha mahANubhAvA, dUravirattA vi visayasaMgesu / aNurattA viva uvarohavasagayA huMti kajjakarA // 18 // takkhaNavattavivAho, bhaNai sunaMdaM samAgayANaMdaM / suMdari ! saMpai meM muMca, puvavRttaM viciMtitA // 19 // sA taMmi poDhapaNayA sa, tIe suvirttcittvittiio| bahavo rattavirattANa, tANa jAyA samullAvA // 120 // tA jAva tIe bhaNiyaM, piugehaparammuhIe me ThANaM / taM vA tuha jAo vA, na koI annotti ciMtesu // 21 // " jeNa kumArINa piyA, jovvaNabharabhAriyANa bhttaaro| theratte putto puNa, nArINaM rakkhao hoi // 22 // " iya nisuNiya tavvayaNo, baMdhavaloeNa taha ya iyareNa / taha uvaruddho so jaha, naMdaNalAbhummuho jAo // 23 // volINesu dINesuM, kevaisu pahANasuviNeNa / so surajIvo tIse, gabhami suo samuppanno // 24 // nicchiyapasatthasuyalAbhamaMgalaM dhaNagirI sunaMdamiNaM / bhaNai sahA jayameruNo pAse / mAhAmi nivilaMba, enexpecexcerperaweredeoe 2ccccccceBRECIPEReceDecrea , pAjigahaNa kaNavattavivAho, mAo / bahavo nakAI annoti va nimuNiya hasu pacchaha mahANubhAvA / suMdari ! saMpai | / / 207 // PC Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttau // 208 // o hohI, tuha esa salakkhaNo putto // 25 // punarAha - " ahaha gRhI kva nu kuzalI ? vadhvA, saMsArasAgare kSiptaH / yadapi ca labhate potaM, tenaiva nimajjati nitAntam // 26 // " kahavi vimukko tIe, ugghosiya savvajIvavahaviraI / mahayA vicchar3eNaM, sammANiya savvahA saMghaM // 27 // sihagiriNo sagAse, nakkhattamuhuttajogalaggesu / supasatthesu mahAnihi-lAhuvamANeNa lei vayaM // 28 // navamAsANaM airittayANamesA sudaM suddeNaMto / volINANa puraMdaradisivva ravimaMgayaM jaNai ||29|| milio mahilAloo, tIe pAse paropparaM bhaNai / jai na piyA pavvaio, huMto huMto aimahaMto // 130 // tA UsavoM sa sannI, nimmalamainANasaMgao sui / mahilANa tamullAvaM jAIsaraNo tao jAo // 31 // ciMtei na pavvajjaM, majjhamaNuvviggamANasA esA ghettuM dAhI uvveya-kAraNaM homi to Ise // 32 // nizcapasAriyavayaNe, roveDaM laggao jaha na esA / suyai nisIyai bhuMjai, suheNa gikamAyarai // 33 // evaM jA chammAsA, ahAgayA sihagirigurU tattha / nayarujjANaMmi ThiyA, vihIe sajjhAyajogaMmi // 34 // patte bhikkhAvasare, dhaNagiri-samiyA bhaNati sigiriM / bhayavaM ! sannAyagalogadaMsaNatthaM gihe jAmo ||35|| guruNA'NumanniyA te, sappahiANA kuNati uvaogaM / jA tA uttamaphalayaM, kiMci nimittaM samutpannaM // 36 // gururAha gayA saMtA, sacittamiyaraM ca jaM labhejAha / taM savvamuvAejjaha, jamajja sauNo mahaM jAo // 37 // to dovi sunaMdAe, gidde gayA sA vi niggayA tatto / miliyAsu kulamahelAsu, pANisaMpuDhayakayaputtA // 38 // paNamiya pAe pabhaNai, mae ciraM pAlio imo bAlo / saMpai puNa paDigAhasu, jao samatthA na ettohaM // 39 // iya bhaNiyaMmi sa pabhaNai, pacchAyAvaM karesi jai kavi / taiyA kiM kAyavvaM, sA bhaNai jo imo sakkhI // 140 // jai kiMci bhaNAmi ahaM, iya dRDhabaMdhaM karitu tIe samaM / dharNAgiriNo so bAlo, pattAbaMgheNa saMgahio // 41 // tayaNaMtaraM na royai, jANai jAo jahA ahaM samaNo / nIo gurupayamUle, salakkhaNatteNa so garuo // 42 // dhaNagiriNo bAhaM nAbhiUna jA nei bhUmimaha sUrI / bhariyaM bhAreNaM paribhAviUNa hatthaM pasArei // 43 // so vi ya bhUmipattoM, jA jAo tAva sUriNA bhaNiyaM / abbo kiM vairamimaM jaM bhAriyabhAvamuvvahai // 44 // jA pecchai surakumarovamANameyaM savimhao vajrasvAmicaritram | / / 208 // Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttI // 209 // bhaNai / sArakkhaha suyameyaM, jaM pavayaNapAlago hohI // 45 // vairuttiya se nAma, vihiyaM samaNINa so vase vihio| tAhe sejjAyaramaMdiraMmi nihio sa tahiM sisU // 46 // jaiyA gihabAlANaM, nhANaM thaNapANamaMDaNAIyaM / kIrai tayA imassAvi phAsu- IN|vanasvAmieNa vihANeNaM // 47 // evaM so saMvadRi, savvesimaIva cittasaMtosI / sUrI bAhiM viharai, taM jaNaNi mamiga laggA // 48 // caritram / nikkhevago imo Ne na, samappemo diNe diNe sA u / thaNapANaM kAreI evaM, jAo tivariso so // 49 // tatthAgayammi sUrimmi, | annayA sA vi vAyamArUDhA / tAe tamaNaptei, vavahAro rAule jAo // 150 // pudo ya dhaNagirI patthiveNa sa bhaNai me saha| tyeNa / dinno imIe navaraM, puraM sunaMdAe pakkhaMmi // 51 // rannA bhaNiyaM taNayaM, majjha puro ThAviUNamullavaha / jaM sarai tassa | eso, paDivannamimeNameyaMti / / 52 // bAlajaNamsuciyAI, khellAvaNayAI nnegruuvaaii| ginhai jaNaNI sisuloyaloyaNANaMdadAINi | / // 53 // patte pasattha divase, donni vi vaggA uvadviyA nivaI / rAyA puvvAbhimuho, dAhiNao saMThio saMgho // 54 // vAmeNa | sunaMdApariyaNeNa savveNa aNugayA ThAi / bhaNai nivo maha merA, tumhANamimANaMti // 55 // jAe disAe bAlo, nimaMtio jAi16 | tesimeveso / dhammo jaM purisavaro, jaNao vAharao tA puTviM // 56 // iya bhaNie naravaiNA, nAgaragajaNo bhaNei kayaneho | eso paDhama ciya, esu bhaNau tA ammayA puvvaM (paDhama) / / 57 / / taha mAyA dukkarakAraNitti aimucchasattajuttA y| tA sA Ase vasahe, kari-karahe rayaNamaNicie / / 58 / / iMsittu sukomalanehalehiM karuNehiM jaMpiyavvehiM / aidINamuhI taM vaira !, ehi itto imaM bhaNai // 59 // to taM paloyamANo, acchai jANai ya jai imaM saMgha / avamannAmi sudIhaM, to saMsAraM paribhamAmi // 160 // esA vi ya pavvaja, mai pavvaiyaMmi niyamao kAhI / iya ciMtaMto tIe, tikkhutto saddio nei // 61 // bhaNio jaNaeNa | tao, rayaharaNaM niyakare kareUNa / kamaladaladIhaloyaNajuyalo sasimaMDalamuho ya // 62 // jahA-jai sukayavvavasAo, dhammajjhayamUsiyaM imaM vayara ! / ginha lahu~ rayaharaNaM, kammarayapamajaNaM dhIra ! / / 63 / / turiyamaNeNaM gaMtuM, gahiyaM logeNa jayai dhammotti / / // 209 // ukkiTisIhanAo, kao tao ciMtae jaNaNI // 64 // maha bhAyA aha bhattA, saMpai puttovi pattapavvajo / kassa kae gihavAse, Descoccooveedeeeeee Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 210 // vasAmi to sAvi pavvaiyA / / 65 / / parivajjiyathaNapANo, davveNa vi saMjao sa saMjAo / sAhuNipAse dhario, ajavi na vihArajoggonti // 66 // nivasaMto so tAsiM, samIvadese suNai aMgAI / ekkArasavi paDhaMtINa, tANa teNovaladvANi // 67 // egapayAo payasayamaNusarai maI tahAvihA tassa / jAo a aTThavariso, Thavio guruNA niyasamIve // 68 // viharaMtA safi, gayA ThiyA bAhiraMmi ujjANe / kaiyAvi tivvadhAraM sudunnivAraM paDai vAsaM // 69 // bhikkhAyariyAe pao - yaNAi na taraMti sAhuNo kAuM / jAtA jaMbhagadevA, vairassa vayaMsayA puvvi // 170 // jAyA kahiMvi tadesacAriNo pecchiUNa so tehiM / pariyANio'NukaMpA bhattI vi ya taMmi saMjAyA // 71 // tappariNAmaparikkhAheDaM tAhe bhavittu vANiyagA / sattha baille tatthega (va) bhUmibhAge nivasati // 72 // saMsiddhabhattapANA, tAhe te vairakhuTTagaM paNayA / AmaMtaMti payaTTo, so dhanno gurukayANunno // 73 // maMda maMda vAsaM, paDaiti nivattae tao taMmi / jAva ThiyaM saddAvaMti, tAva vihiyAyarA dUraM // 74 // vairo vi gao tAhe tasaM kui tibvamuvaogaM / davvAigoyaraM tattha, davvao pussaphalameyaM // 75 // khettaM puNa ujjeNI, kAlo bahulo ya pAuso eso / bhAveNa dharaNipayachivaNa - nayaNasaMkoyarahiyatti // 76 // acaMtacittatosA, tAhe nAyaM jahA ime devA / to manne devANaM, vaMcapavaMco imo koi // 77 // no paDivannaM taM teNa, tANa bhattAi to maNe tuTTho / iya te bhaNati taM dadamAgayA koDageNa'mhe // 78 // veDavviyavijaM diti, tassa te tavvasAu rUpANi / divvANi mANusANi ya, kijjaMti aNegaruvANi / / 79 / / puNaravi ya jeTTamAse, sannAbhUmiM gayaM nimaMtaMti / ghayapunnehiM te cciya, devA puvvaM va uvaoge // 180 // vihie sabbhAve avagayaMmi paDisehayaMmi dijjaMte / vijjaM viyaraMti nahaMMgaNaMmi gamaNAvahamabAhaM // 81 // tIe kila vijjAe, calio jA mANusuttaraM selaM / na khalijjai aibaliNA vi devadAnavasamUheNa / / 82 / / evaM sa bAlakAle vi, ThANamaccacbhuyANa NegANa / viharai gurUhiM sahio, puranagaragAmesu // 83 // " bAlasyApi raveH pAdAH, patantyupari bhUbhRtAm / tejasA saha jAtAnAM vayaH kutropayujyate // 84 // " samaNImajjhami ThieNa, teNa gahiyANi jANi aMgANi / egapayAo payasayamaNusaramANassa tANi puNo / / 85 / / sAhusamIve jAyAI phuDayarAiM paDhei puvva vAsvAmicaritram | // 210 // Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| vanasvAmicaritram / // 211 // 20Deepeecareeroecaeezaerwecoeroene gayaM / jo koi taMpi gahiya, kannAheDeNa teNa lahu~ // 86 // appapayAseNaM ciya, pAeNa bahussuo sa to jaao| ajjhAvageNa amuNiya, tanbhAveNaM jayA bhaNio // 87 // paDhasu imaM suyameso, taM cevA''lAvagaM vi kuttttito| acchai annaMmi daDhaM, kaova ogo paDhijate // 88 // aha avasaraMmi kami vi, diNaddhasamayaMmi sUrisu gaesu / bAhiM viyArabhUmi, sAhUsu ya bhikkhaNadAe / / 89 // vairo vasahIe rakkha-gotti saMThAvio tao teNa / niyabAlakAlacAvala-kuUhaleNaM nihittAo // 190 / / sAhUNa viTiyAo, maMDaliparivADimaNusaraMteNa / majjhe ThAuM sayameva, vAyaNaM dAumAraddho // 91 / / aMgANaM puvvagayassa, jalahisaMkhohagahirasaddeNa / etthaMtaraMmi guruNo, pattA nisuNaMti nigghosaM / / 92 // ciMtaMti lahuM muNiNo, samAgayA annayA kahesa rakho / ciTuMti | jAva nihuyA, bahi ThiyA uvagayaM tAva / / 93 // nUNaM na sAhusaddo, eso vairassa kiMci osariyaM / tassaMkhoha bhaeNaM, nisihiyA gurusareNa kayA / / 94 / / aidakkhattaguNAo, taM sadaM suNiya ThAviyA ThANe / savvAo viMTiyAo, gahio guruhatthao daMDo / / 95 // vihiyaM pAyapamajjaNamaha sIhagirI vi ciMtae evaM / aisayasuyarayaNanihI, eso tA mA paribhavaMtu // 96 / / eya ee sAhU, iya jANAvemi eya guNagarisaM / jeNaM eya guNociyamee viNayaM paujaMti // 97 // rayaNIkAle miliyANa, saMjayANaM guruhiM kahiyamiNaM / jaha amhe vaccAmo, gAme divasANi do tinni // 98 // acchIhAmo to jogavAhiNo bhaNaMtevaM / amhANa vAyaNAe, ko hoja guru bhaNai vairo // 99 // payaie viNayalacchIkulagehaM vihiya gurujnnaa''saasaa| te taM vayaNa guruNo, tahatti mannaMti muNisIhA / / 200 // atraiva bhaNiSyate ca-"sIhagirisusIsANaM, bhadaM guruvayaNasaddahaMtANaM / vairo kira dAhI vAyaNaMti naya koviyaM vayaNaM // 1 // " patte pabhAyasamae, kayavasahipamajaNAi kAyavvA / kAlaniveyaNamAI-viNayaM vairassa pakariMti // 2 // sirisIhasUriaNujeTu-samuciyA savvasAhukappehiM / tassa nisejjA raiyA, sa tIe susiliTThamuvaviTTho // 3 // "pAUNa pANiyaM saravarANa piDhei na diti sihiDiMbhA / hohI jANa kalAvo, payai cciya sAhae tANa // 4 // " te vi jahA guruNo, vaMdaNAiviNayaM tahA pauMjaMti / so vi kayadaDhapayatto, savvesiM vAyaNaM dei // 5 // je tattha maMdamaiNo, te vi ya tassANubhAvao khippaM / areezerveerenceDermane // 211 // Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lamamA ThaveumAlAvage maNe vi samarUve vi // 6 // vimhayahiyayA jAyA, te sAhu puvamahigae vi to| vinnAsaNatthamAlavage upadezamAlAya'Nege ya pucchaMti // 7 // jaha pucchaM so takkhaNa-mAikkhai dakkhayAe akkhlio| to te satosacittA, bhaNaMti jai kai vanasvAmivizeSavRttau vaya diNANi // 8 // tattheva gurU ciTuMti, tA lahuM esa amha suykhNdho| pAveja samatti jaM, cireNa labbhai gurusagAse // 9 // caritram / // 212 // (6 ekkAe porisIe, eso sArei taM tao tesi / so accaMtabahumao, ciMtArayaNAhio jAo // 210 // lahuM huMti tammayAI, nimmalarUvAI nimmalaguNehiM / suyaNahiyayAI jaha, rUvagehi maNidappaNatalAI // 11 // vairaguNe jANAviya, samAgayA sUriNo'huNA sesaM / ajjhAvijjau eso tti, dhariyaniyamANasaviyappA // 12 // pucchaMti pAyavaDie, sAhU sUrio suheNa sajjhAe / tumhANa tevi evaM, bhaNaMti supasannamuhakamalA // 13 // eso cciya tA kIrau, vAyaNAyario tao gurU bhaNai / eso hohI | | niyamA, maNorahApUrago tunbhaM // 14 // tubbhAhito mA lahau, paribhavaM channaguNagaNo eso| iya jANAvaNaherDa, eyassa vayaM gayA | gAmaM // 15 // " aprakaTIkRtazaktiH, zakto'pi narastiraskRtiM labhate / nivasannantardAruNi, lakjayo vahnirnatu jvalitaH // 16 // " 10 saMpai na esa jogo vaTTai suyavAyaNA payANassa / jamhA kannAheDagavaseNa gahiyaM suyamaNeNa / / 17 // ussArakappajogo, tA taM IN | karemi so ya imo| paDhamAe porisIe, jAva iyamahijiuM tarai // 18 // accaMta mehAvI, tAvaiyaM dijjai na diNamANaM / ettha Ig vihijjai taha ceva, sUriNA kAumAraddhaM // 19 // bIyAe porisIe, kahei atthaM sa jeNa doNhaM pi| kappANa samucio kAumevamesi diNA jaMti // 220 // " cattAri huMti sIsA, aijAya-sujAya-hINajAitti / tinni kameNaM hINA, savvanihINo kuliM gAlo // 21 // guruNo guNehiM ahio, paDhamo bIo samANao teNa / taio u kiMcidUNo, sanAmasariso cauttho u // 22 // " 6 evaM kuDaMbiyANaM, puttA vi bhavaMti tattha vairamuNI / aijAo sIhagiriM, paDucca jeNaM pavayaNatthA // 23 // je kevi saMkiyA Asi, tassa te pAyaDIkayA teNa / gahio didvivAo, jAvaio Asi niyaguruNA // 24 // duriyAI avaharaMtA, gAmAgaranagarapaTTaNesuM te / viharaMtA saMpattA, nagaraM siridasauraM nAma // 25 / / taiyA ujjeNIe, AyariyA bhddguttnaamaanno| buDDhAvAseNa Recemerecanceraceae Deeperpenerceiveccele sUriNA kAumAra cattAri huMti samANao teNa, paDuca jeNaM 14 // duriyAI AmANo / buddha // 212 // Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ThiyA, pADhiMti dasAvi puvvANi // 26 // tesiM sayAse vairo, gurUhi saMghADageNa pttttvio| so sumiNaM rayaNIe, pAsai jaha upadezamAlA khIrapaDipunno // 27 // pIo keNa vi AgaMtueNa khippaM paDiggaho majjha / patte pabhAyakAle, kahio sAhUNa so guruNA // 28 // vanasvAmivizeSavRttau te vi aladdhe lakkhaMmi, annamannaM kaheumAraddhA / suviNaphalaM to guruNA, bhaNiyaM tumbhe na yANeha // 29 // sumahAmeho ehI, caritram / // 213 // IN paDicchao kovi aja so majjha / savvaM puvagayasurya, ginhissae sumiNaphalameyaM // 230 // bhayapi vairasAmI, nisAe tIe IN purIe bAhimi / vuccho ukaMThiyamANaso Na tesi gao vasahiM / / 31 // kumuyavaNeNa va caMdo, mehovva sihaMDimaMDaleNa to| saMtuTreNa sa didro, suyapuvyo sUripavareNa // 32 // nAo jahesa vairo, mahimaMDalamaMDaNubbhaDajasoho / bhuyajuyapasArapuvvaM, savvaMgAliMgio vihio // 33 // pAhunnagaviNayavihANapuvvagaM so muNIhi paDivanno / paDhiyANi kameNa dasAvi, teNa puvvANi savvANi // 34 // jatthuddeso'NunnAvi, tattha kijai kamo imo asthi / diTThIvAyamahAgamasuttatthANaM tao pattA // 35 // sIhagirI vairo viya siri-dasapuranayaramaha samADhattA / AyariyapayapaiTThA, sirisIhagurUhiM vairassa // 36 / / te pubvasaMgayA tassa, jaMbhagA avasare | surA pattA / vihio mahAmaho tehi, pavarasurapuSphagaMdhehiM // 37 // uvaladdhAyariyapao, sArayataruNAruNovva ahiyayaraM / phuriyapayAvo jAo, bhaviyaMbhoruha pabohakaro // 38 // jao-vAsAvajavihArI, jaivi hu navi kathae guNe niyae / akahaMto vi muNijjai, pagaI esA guNagaNANaM // 39 // bhamarehiM mahuyarIhiM ya, sUijjai appaNo ya gaMdheNa / pAusakAlakayaMbo, jaivi nigUDho vaNanikuMje // 240 // " kattha va na jalai aggI, kattha va caMdo payAsae na jae / kattha varalakkhaNadharA, na pAyaDA hu~ti sappurisA / / 41 // " sIhagirI dinnagaNo vairassa samAgayaMmi samayami / kayabhattaparicAo jAo devo mahiDhIo // 42 // bhayapaMpi vairasAmI, sarahiM paMcahiM muNihiM priyrio| kuNai vihAraM so jattha tatthucchalaMti sayA // 43 // tihuaNaguNijaNaguNakittaNANi saMjaNiya tivvatosANi / jaha aJcabbhuyaguNarayaNabhAyaNaM saMpai imotti // 44 // aha asthi kusumanayare, dhaNasidrI suThu paaviypittttho| tassa maNujjA bhajjA, lajjAsohagaguNagehaM // 45 // tANaM ca suyA niyadeharUvalacchIe chinnamAhappA / khagrara expelaeeezeDecca acroceeccccccccces Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA-0 vizeSavRttau / vanasvAmicaritram / // 214 // surasuMdarINaM, pi uvvaNaM jovvaNaM pattA // 46 // tassa varajANasAlAe, sAhuNIo ThiyAu paidivasaM / vairassa guNe saraIdunimmale saMdhuNaMti jahA // 47 // esa akhaMDiyasIlo, bahussuo esa esa psmdduuddho| eso ya guNanihANaM, eya sarityo paro natthi / / 48 // iya guruguNe suNaMtI, sA daDhamaNurAgatapparA jAyA / vairaMmi vairadaDhamANasaMmi piyaraM bhaNai evaM // 49 // jai majjha varo vairo, hohI tAhaM vivAhamIhebhi / jAlAjAlakarAlo, jalaNo me annahA saraNaM // 250 // uttamakulasaMbhUyAo, viMti varagA na sA samIhei / sAhiMti sAhuNIo, jahA na vairo vivAhei // 51 // sA bhaNai jai na vairo, maM pariNissai tayA ahaMpi dhuvaM / pavvajaM sajjissaM, iya maha maNanicchaucchAo / / 52 // bhayavaM pi vairasAmI, pADaliputtaM kameNa sNptto| tuhiNujjalatajjasa-pasara-savaNaraMjiyamaNo rAyA / / 53 // niyapariyaNasaMjutto, samAgao sammuho samikkhei / phaDagaphaDDagarUveNa, sAhuNo nayaramabhiiMto // 54 // tatthodArasarIre, bahave pAsiya muNI maNuyanAho / pucchai kimesa bhayavaM, imo va te biti anno so // 55 // evaM papphulaviloyaNeNa rannA purassa loeNa / dUramudikkhijjato, patto muNimaMDalANugao / / 56 // bahu bahumANapahANaM, mahimaMDalamiliu mauliNA ranA / abhivaMdio ya abhiNaMdio ya sappaNayavayaNehiM // 57 / / nayarujjANami Thio, khIrAsavaladdhiNA tao teNa / pAraddhA dhammakahA, jaNassa saMmohanimmahaNI // 58 // " khaNadidvanadRvihave, khaNapariyata vivihasuhadukkhe / khaNasaMjogaviyoge, natthi suhaM kiMpi saMsAre // 59||" jao-" kharapavaNapayA poiNidalaggajalabiMducaMcalaM jIyaM / lolalavalIdalAvalicavalatarA pemmapariNAmA // 260 // " navajalaharasiharAvali-vilasirataDileha caMcalA lcchii| karikannatAlataralA, narANa navajovvaNAraMbhA // 61 // aNivAraNijapasarA, suhAsuhA kammapariNaI jeNa / tA jiNadhamma motuM, saraNaM nahu kiMpi saMsAre // 62 // Compacecrez ORDERepeaceleratee "dhammu vacchalu jaNaha jagi ekku, dhammeNa ya dhannu dhaNu dhammi niravajju labbhai / ainimmalu dhammu pari kugai tikkhadukkhaI niraMbhai, nibbharabhUriti bhogasuhakari parahA devAhaM mokkhasokkha je salahiyahiM dhammu supaDu hUMtAha(I) / / 63 // " | // 214 // Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 215 // accataM hayahiyao, jAo rAyA samaM purajaNeNa / niyamaMdiramaNupatto, vairasarUvaM payAsei // 64 // aMteurIo tAhe, vimhaiyamaNA nivaM bhaNatevaM / amhe vi tassa rUvaM, daThumIhAmahe nAha ! // 65 // aitivvabhattiparavasamaNeNa rannA'NumanniyA savvA / aMteuraramaNIo, pattAo vairasAmipuro // 66 // seTThisuyA aisusiliTThadaMsaNA nisuyavairavuttaMtA / ummAhiyA sudUraM, kaha pecchAmitti ciMtaMI // 67 // vinnavai tAya ! niyamA, subhagANa siromaNissa vairassa / dehi mamaM ahavA jIviyarasa nIraMjali majjha // 68 // savvAlaMkAravibhUsiyA, kayA accharavva sA sakakhaM / gahiyA ya aNegAo, dhaNakoDIo tao teNa // 69 // patto varasamIve, kahio dhammo savittharo guruNA / bhaNai jaNo sarasohaggamaggalaM na uNa rUvaMpi // 270 // jai nAmarUvalacchI, huti eyassa to na tijae vi / asuro suro va vijjAharo va imiNA samo huMto // 71 // bhayavaM nAUNa sabhAe, mANasaM takkhaNA viuvve | paumaM sahassapattaM, kaMcaNamayamujjalujoyaM / / 72 / / tassovariM niviTTho ya, vijjupuMjonva bhAsuraM ruvaM / nimme mayaNamaya hArilAyannapunnanihiM // 73 // aha bhaNai jaNo sumaNoruvaM sahAviyaM imassa imaM / isthijaNapatthaNijjo, mA homi na daMsiyaM paDhamaM // 74 // bhaNiyaM bhUvaiNA vi ya, aho imasseriso aisaotti / tAhe aNagAraguNe, imerise tassa pannavai // 75 // tavaguNaoM aNagArA, jaMbuddovAIe asaMkhejje / bharie kariMti veubviyANamasamANa rUvANa // 76 // tA tumhANamettiyametteNa vi ko camakkio citte / etthAvasare vaMdiya, dhaNaseTThI vinnavei pahuM // 77 // taM jiyavammaharUvo, esA vi ya suMdarINa savvANaM / maha dhUyA dhuNai dhuvaM, sohaggamaDappharamaNappaM // 78 // tA kuNa pANiggahaNaM, jamuciyakamavattiNo mahAmaiNo / to so sAmI visae, visovame kahiumAdatto // 79 // kaluNA narANamee, bhogA bhuyagavva bhIsaNAbhogA / mahulagga aggadhArA, karAlakaravAla lihaNasamA. // 280 // kiMpAgANa va pAgA, kaDuyavivAgA ime mudde mahurA / bhogA masANabhUmi vva, savvao bhUribhayaheU // 81 // kiM bahuNA bhaNieNaM, caugaidukkhANa kAraNaM bhogA / tA kira ko kallANI, sallesu va tesu rajjejjA / / 82 / / eIe jai paoyaNa matthi maha leu to vayaM tatto / mahayA vicchaDUDeNaM, pavvajjA tIe paDivannA || 83 || bhayavaM payANusArI, ajjhayaNAo mahApari vajrasvAmicaritram | / / 215 / / Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau sarateNa // 91 // sAhammiyavAhI / iya vacchallaM saMghami RDCRDCORPORDERCURRCOreocomme naao| uddharaI vocchinnaM, gayaNaMgaNagAmiNiM vijaM // 84 // tIe mAhappAo, taha jNbhgdevdinnvijaao| icchAsaMcAraparo, saM- IN vanasvAmijAo so mahAbhAgo // 85 // puvAo desAo, ahannayA uttarAvahaM bhayavaM / viharaMto saMpatto, dubbhikkhaM tattha saMjAyaM // 86 // caritram / nihari sakijai, na tao na vahati jaM pahA kahavi / kaMThasamAgayapANo, bhagavaMtaM bhaNai to saMgho // 87 // titthAhive tumaMmi vi, kaha saMgho varaguNANa saMghAo / aTTavasaTTovagao, laheja maraNaM na juttamiNaM / / 88 // tAhe paDavijAe, paDe caDhAvei jAva. | so saMghaM / gocArigao patto, tA sejjAyaradio tattha // 89 // pAsei te uppeie, sihaM lavitteNa chiMdiu~ bhaNai / bhayavaM ahaM pi tubhaM, bADhaM sAhambhio jAo // 290 // karuNApArAvAreNa, sAmiNA so vi ttth'nnunnaao| savvajagajjIvahiyaM, eyaM suyamaNusaraMteNa / / 91 // sAhammiyavacchallaMmi, ujjayA ujjayA ya sjjhaae| caraNakaraNesu ya rayA, titthassa pabhAvaNA eyA // 92 / / jai vairasAmisUrI, pavayaNacUDAmaNI guNekkanihI / iya vacchallaM saMghami kuNai tA sAramiNameva / / 93 // samayannusiromaNiNA, iriyAvahiyA tahAviyA vihiyA / aigaruyataraguNA yatti jayai gIyatthayA ekkA // 94 // kei ya kajasamatthA, hoMti samatthA vi na uNa gIyatthA / susamatthaM gIyatthaM ca, taM namasAmi muNisIhaM // 95 // sapurIpurIe patto, dakkhiNadesAvayaMsabhUyAe / tatthatthi subhikkhaM, sAvagA ya bahudhaNakaNasamiddhA // 96 // taccanniya saDDhANaM jiNasaDDhANaM ca pADisiddhoe / vaTTai mallArUhaNaM, nie nie ceiyaharaMmi / / 97 // savvatthabhikkhugANaM, saDDhA iyarehiM paribhavijaMti / rAyA bhikkhugabhatto, aha'nnayA Agae pavve // 98 // saMvacchariyami nivo, nivAraNAkArago kao tehiM / puSphANa pure sayale, jiNaceiyabhavaNajoggANa // 99 / / accaMtaciMtacitto, jAo savvovi sAvago loo| tAhe sabAlavuDDho, uvaDio vairasAmipuro // 300 // tunbhehiM sAmi ! titthAhivehiM jai pava. yaNaM lahu hoi / tA ko anno tassunnaIe saMpADaNasamattho // 1 // evaM bahuppayAraM, bhaNio tassamayameva uppio| mAhesarIpurIe | // 216 // dAhiNakUlaMmi revAe // 2 // mAlavamaMDalamajjhe, patto tatthaya huyAsaNagihati / vaMtaramaMdiravaramatthi, maNaharArAmaparikaliyaM // 3 // AmoyabharAyaDDhiya-phullaM dhuyajAlapijjamANANa / paivAsaraMpi kuMbho, niSphajai tattha pupphANaM // 4 // saTThIe asiIe saeNa, kila ADhagANa RECEReprazaerrera kei ya kajasamatthA, hoti' 2 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 297 // jahasaMkhaM / esa jahaNo maMjjho, pagiTTao bhAsio kuMbho // 5 // taDio mAlAgAro, piumittaM pikkhiUNa saMbhaMto / abbhuTThiUNa pabhaNai, keNai tumhANamaTThotti // 6 // bhaNai imehiM kajjaM, kusumehiM aNuggaho mahaMto me / taDieNa bhaNittA paNayasAramuvaDhoiNiti // 7 // tubhe jahApavattaM, guMpheha huyAsadhUmasaMgeNa / phAsuyapAyANi havaMtu, tAva ghettuM paDiniyanto // 8 // cullahimavaMtapaumaddami patto sirIe pAsaMmi / tassamayaM devazcaNanimittameIe siyapaumaM // 9 // chinnaM sahassapattaM, gaMdhuddhuramAgayaM tayaM dadyuM / vaMdittA tIe nimaMtio, imo teNa paumeNa // 310 // ghettuM taM jalaNagharaM, samAgao tattha divvasaMThANaM / UsiyajhayaciMdhasahassa saMkulaM kiMkaNIrammaM // 11 // vihiyaM vimANamaMto, nikkhittasugaMdhikusumasaMbhAraM / jaMbhagasurapariyario, divveNaM geyasadeNaM // 12 // pUrito gayaNayalaM, sirauvari visArIuDDhamuhakamalo / saMpaTTio sa bhayavaM, khaNeNa patto purIdese // 13 // to koUhalamAloiUNa taM loyaNANa suhajaNayaM / saMjAyasaMbhamA bhikkhugANa saDDhA bhaNate || 14 || amhANa pADiharaM, surehiM saMpADiyaMti savvevi / tUraravabahiriyadisA, agghaM ghettuM purAhiMto // 15 // jA niggayA paDicchaMti, tAva tesiM vihAramaigaMtuM / arahaMtagharaM patto, devehiM kao ho tattha // 16 // tahaMsaNAo jAo, bahu bahumANo jaNo pavayaNaMmi / rAyA vi samANaMdiyacitto sussAvago jAo / / 17 // pavayaNanimittavijjA-dhamma kahAvAyamaMtapamuddehiM / iya sAsaNaM pahAvai, ko anno ajjavairAo || 18 || eeNa ceva supasattha- vatthupatthAvapunnajogeNa / paramovagAraguruNo niyaguruNo tevi sumaremi / / 19 / / " AzAvAsaH samaya samidhAM saMcayaizvIyamAne, strInirvANo citazucivacazcAturIcitrabhAnau / prAjApatyaM prathayati tathA siddharAje jayazrIryasyodvAhaM vyathita sa sadA nandatAd devasUriH || 320 // " aha viharaMto dAhiNadisAe sAmI samAgao vairo / jiNasAsaNassa desesu, jaMgamo jasasamUho vva // 21 // saMbhAhimi jAe, jaIhiM suMThI samappiyA pahuNo / teNavi bhuttattarabhakkhaNAya ThaviyA savaNadese // 22 // pamhusiyA sA pAusiyassa Avassa vajrasvAmicaritram / // 217 // Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 298 // yassa karaNaMmi / muhapattie paDilehaNeNa paDiyA puro tesiM // 23 // uvaogo to jAo, aho pAo apattapuvvo meM / ko saMjamopamAe, tA'NasaNaM jujjae kAuM // 24 // cirakAlapAliyajazca - saccasaJcariyadeulassa sire| ArAhaNapaDAyA, caDAviraM jujjae vasaM // 25 // aha bArasavArisiyaM, dubbhikkhaM bhAvi jANiya pahUhiM / dUravisaesa sIso, paTTabio vairaseNoti ||26|| bhaNio vaccha ! taM jattha, katthaI lahasi lakkhamolleNa / siddhaM khIriM bhikkhae, taddiNAo subhikkhati // 27 // aha dubbhikkhe jAe, gAmAgaranagarapuravarAIsu / annakahAe gayAe, annakahA kerisI hoi // 28 // chuhasusie chuhasusio, juttaM jaM gharaM - gaNe jaNo jAo / aNaraMghaNo ya niccAulo ya avvo duhA sabvo // 29 / / bhikkhAyarehiM bhikkhAgANaMpi hIrai 'haDheNa / 'puraratthApaDahatthA, raMkakaraMkehiM jAyAo / / 330 // pariharai ammayA sisusuyaMpi theraMpi taM suo taruNo / summai maggesu karoDi| koDaka khaDakaDakAro / / 31 / / pisiyAsI saMjAyA, loyA loyAssmisA''siNo ke vi / taM sANavAyasANaM, subhikkhamabhaviMsu navaraMti // 32 // iya kAle sukarAle, bhayavaM vijjAbaleNamANeuM / AhaDapiMDaM paivA-saraMpi appei sAhUNa // 33 // bhaNai ya bArasavarasAI, erisaM AhaDAi bhottavvaM / na labhissai bhikkhA bhattajuttasaDDhANa vi kulesu // 34 // jai jANaha pajjattaM, saMjamajogehi bhuMjaha tao taM / aha saMjamasAvekkhA, tA paJcakkheha bhattakahaM // 35 // tAhe bhaNati savve, bhatteNeeNa sAmi ! alamatyu / aNasaNavihiNA'vassaM, sAhissAmo mahAdhammaM // 36 // ArAhaNesi saMjayasayapaMcayapariyareNa pariyario / sirivairasAmisIho, to patto pavvayaM egaM // 37 // aNujANAveUNaM, pavvayakhettassa tassa ahnideviM / devagurucaraNasumaraNaparAyaNo paramasaMviggo ||38|| bhayavaM visuddha saddhammadesaNA devabhoyaNabhareNa / saMtappiUNa sAhu-mahAsamAhiM ahihiM // 39 // vihiyANasaNA sAhu, AloyaNadANapuvvagaM savve / meruvva niSpakaMpA, suvisAlasilA AsINA // 340 // vaireNa vArio puvvameva ego ahesi sAhusis / ajja vitaM vacchalahU ! acchasu ettheva tAva pure // 41 // tavi apaDikkhamANA, gAmassegassa majjhayAraMmi / velaviUNa sa 1 dadveNa 2 puMDahatthA paDahatthA raMkahaM raMkehi jAyAo D vajrasvAmicaritram | // 298 // Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ P] mukko, therehi sayaM gayA selaM // 42 // aNumaggeNaM laggo, samAgao so vi khuDDago ttth| sAhuadiTTho'NasaNe, giriheDhe ceva || upadezamAlA uvaviTTho // 43 // aNagArANamimANaM, maM pecchaMtANamaNasaNAsINaM / na maNasamAhI hohI, iya darisAvaM na so dei / / 44 // vanasvAmivizeSavRttau majjhanhagimhaumhAe, tAviyAe silAe viulAe / AsINo sa vilINo, khaNeNa navaNIyapiMDovva // 45 / / pattami taMmi devAlayaMmi devA caritram / // 219 // uvAgayA tattha / mahimaM kuNaMti tuTThA, tUraravADaMbarasaNAhA // 46 // soUNamiNaM muNiNo, camakkiyA ciMtayaMti kiM eyaM / jANaMti jahA khuDDeNa, sAhio uttamaTThotti // 47 // duguNA gayasaMvegA, saddhAsaMbaMdhabaMdhurA dhaNiyaM / to te dRDhajjhANa-pahANamANasA ciMtayaMtevaM // 48 // jai tAva khuDageNAvi, sAhio saahudhmmprmttho| cirapAliyapavvajjA, kiM na vayaM sAhaissAmo // 49 // uvasaggeuM laggA, paDiNIyA devayA tao tattha / kAUNa sAviyAe, rUvaM purao ThiA bhaNai // 350 // pasiuNa pahU tubbhe, avvo savvevi pAraNaM kuNaha / khAeha khaMDamaMDAi, khajjabhojjAI eyAiM // 51 // to taM sAmI selaM, aciyattAvaggahotti mottaNa / Asanamanapavvaya-mAruDho saha muNisaehiM // 52 // vihio kAussaggo, savvehi khettadevayAe kae / paJcakkhIhoUNaM sA sAhU namai savvevi // 53 // bhaNai avigdhaM sigdhaM, sAhu ! sAhaha uttamadamiha / paramesarehiM paramo, maha vihio'NuggahapasAo // 54 // suvisAlasilAvaTTesu, tattha sAhU ThiyA jahA jogaM / sirivairasAmimuNi-kuMjaro vi pAovaveseNa // 55 // ideNa rahArUDho, ceva savve payAhiNeUNa / paNayA aibahubahumANasAliNA nANajhANanihIM // 56 // taruvarasiharANi raheNa, jANi kujIkayANi teNa tayA / ajavi taheva citi, tANi khoNIhare tami // 57 // loeNa rahAvattotti, tassa nAmaM paNAmiyaM gunno| sirivairasAmiArA-IN haNAe pAviyapaesassa / / 58 // aha saha gurUhi savve, mahAsamAhIe tattha kAlagayA / uttamasattA pattA, te devattaM vimANesu // 59 // atthamie taMmi jiNe, sa sAsaNujoyaNekkabhA'mi / vocchinnA dasapuvvA, saMghayaNaM addhanArAyaM // 360 // so vairaseNa sAhU, sAhumaI mahiyalaMmi vihrNto| sopArayami patto, nAgalayApUgapaDihatthe // 6 / / ahigayajIvAjIvAivatthuvitthArasutthirA tattha / nAmeNa mIsarI asthi, sAviyA bhAviyA dhamme // 62 // sA ciMtai ditANa, Ne kAlA ettio aikto| saMpai imami patte, PCOMercederaemocraco 2rCorrenverReceneeeeeeee // 212 // Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 220 // vanasvAmicaritram / veezepercedeemeezameezaaeeeeeeee aikakkhaDarukkhadubhikkhe // 63 // piMDolaga vva kaha nAma, dehabaliyAe jAu jiivaamo| paMcattameva pattANa, teNamamhANa kallANaM // 64 // lakkheNa khIribhattaM, tatto tIe uvakkhaDeUNa / visapakkhevo paribhAviu sayaM bhakkhaNaDhAe // 65 // ciMtai bhakkhiya eyaM, paMcanamokkArasAravAvArA / pANe parihAissaM, sakuDaMbA na uNa mikkhissaM // 66 // jA pakkhiviu laggA, visacunnaM tattha | satthavAhI saa| tA patto punnAyaDDhiu vva so vairaseNamuNI // 67 // taM daLUNaM tuTThA, sA ciMtai sucha suThTha sNjaayN| kAle pattaM pattaM, paDilAbhiya bhujiya maremo // 68 // taM vaMdiUNa paDilAbhiUNa khIrIe vairaseNamuNiM / paramatthaM vitthArai, khIrIe | lakkhamollAe // 69 // to bhaNai vairaseNo, mA khIrIe khivei visameyaM / maraNeNamalaM etto, mahA subhikkhaM jao hohI | // 370 // sirivairasAmi sugurUhiM, tehiM kahiUNameyamegaMte / iya ghoradubhikkhe mhi, pesio dUradesesu // 71 // jaM tattha katthai lakkhaM pAgakhiri lahesi vihrto| tAo (tatto) ceva diNAo, jANijja subhikkhamoinnaM / / 72 / / tA ki akAlamaraNeNa, dhammasIle ! imeNa tumhANa / sulahe anne satthe, sucittabhAvesu jAesu // 73 // samudAeNaM paDivajjiUNa pavvajjamujjalaM(ma) kAle / cArittamuttameNaM, satteNa pavattae pavittaM // 74 // iya souM sA jAyA, romaMcapavaMca kaMcuyaciyaMgI / visamujjhiUNa vaMdittu, taM murNi bhuMjai jahicchaM / / 75 // aha avaranhe desaMtarAhi pattANi jANavattANi / aipauradhannapunnAI, tehiM jAyaM aisubhikkhaM // 76 // muNivairaseNapAse, savvANi vi tANi suddhacittANi / aNavaja pavvajaM, paDivajjeUNa viharati // 77 // iya veirasAmisIsAo vairaseNAo bhayavao tassa / ajavi vittharamANA, eso pacchuppao jAo / / 378 / / iti zrIvanarSikathA / kimityalobhateSAM sAdhUnAM syAdityAha ateurapuravalavAhaNehiM varasirigharehiM muNivasahA / kAmehiM bahuvihehi ya, chadijaMtAvi necchaMti // 49 // cheo bheo vasaNaM, AyAsakilesabhayavivAgo a| maraNaM dhammabhaMso, araI atthAu savvAI // 50 // Decemezezaeroecoerceremeze // 220 // Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau comcareer // 221 // dosasayamUlajAlaM, puvarisivivajjiyaM jaI vaMtaM / attha vahasi aNatthaM, kIsa aNathaM tavaM carasi // 51 // parigrahApAyavahabaMdhaNamAraNasehaNAo kAo pariggahe natthi / taM jai pariggaha ciya, jaidhammo to naNu pavaMco // 52 // hetvH| kiM Asi naMdiseNassa kulaM jaM harikulasa viulassa / AsI piyAmaho succarieNa vasudevanAmu tti // 53 // vijjAharIhi saharisaM, nariMdaduhiyAhi ahamahaMtIhi / jaM patthijjai taiyA, vasudevo taM tavassa phalaM // 54 // vyAkhyA-" aMteura" gAhA yasmAdantaHpurAdibhiH nimantryamANA api vRSabhAstAni necchanti, tasmAdalobhateSAM bhavati / zrIgRhaM-bhANDAgAraM, kaamaaH-shbdaadivissyaaH| bahuvidhatvamantaHpurAdInAmazeSANAM vizeSaNam / / 49 // kimiti te tAni necchantIti parigRhyamANArthasyApAyakAritvaM kAraNamAha-"cheo" gAhA / antaHpurAdyarthaparigrahAcchedAdIni sarvANi bhavantIti sambandhaH / chedH-khddgaadibhiH| bhedH-kumtaadibhiH| vysnN-raajgrhaadi| AyAsaH-zarIrakaSTam / kleza:-krodhAdibAdhA / bhayaM-corAdibhyaH / vivAdaH-kalahaH / zeSaM sugamam // 50 // kiMca " dveSasyAyatanaM dhRterapacayaH kSAnteH pratIpo vidhiAkSepasya suhRnmadasya bhavanaM dhyAnasya kaSTo ripuH / duHkhasya prabhavaH sukhasya nidhanaM pApasya vAso nidhiH, prAjJasyApi parigraho graha iva klezAya nAzAya ca // 1 // " vratavirodhI cAyamartha ityAha-" dosasaya " gAhA / yadi pravrajyAGgIkaraNena vAntaM-tyaktaM doSazatAnAM tarUNAmiva mUlajAlamartha | vahasi tadA he durmate yate ! kimityanartha niSphalaM tapazcarasIti tAtparyam // 51 // kiMca-" vaha " gAhA / pUrvAddha spaSTamuttarArddhasya tvayamarthaH tadevamapi yadi parigrahaH kriyate tato yatidharmoM nanu-nizcitaM prapaJca eva-viDambanaiva svakAryA'prasAdhakatvAt , 'ciya'! IS // 221 // zabdasyaivakArArthasyAnte yojanAt // 52 // bAhyagranthatyAgaM pratipAdyA'dhunA kulAbhimAnarUpAntarapranthatyAgArtha gAthAdvayamAha-"kiM Asi" ORRECORRECTRICIPea Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAhA // " vijAharIhiM" gAhA / / kimAsInnandiSeNasya kulam ? utsannatvAdvijAtitvAdvA na kiMcidityarthaH / tathApi yadyasmAdasau hari-IN upadezamAlA-0 kulasya vipulasya sucaritena sadanuSThAnena hetubhUtena pitAmaho vasudevanAmA AsIt , tasmAttadeva sucaritaM pradhAnamiti gamyate // 53 // vasudevapUrvavizeSavRttau vijAharIhItyAdi sugamam / kintu " saharisanariMdaduhiyAhiM" ti paThanIyam , na " saha risaMti " bhinnavibhaktikaM gAthAbhaGgAt / bhave naMdiSeNa munisandhiH " ahamahatIhiM" ti-ahamahamikAyamAnAbhiH / ahameva bhAryA bhaveyamiti parasparasparddhA kurvANAbhiH "zabdAdeH karaNe kyaG // 54 // / // 222 // kathAnakaM punaretat magahAmahImahelAlIlAkamalaMmi sAligAmaMmi / goyamagutto vippo, Asi aNaMgovva ruiraMgo // 1 // tappaNaiNIe gabbhAgayami puttami chaTamAsaMmi / paMcattaM saMpatto, jaNao jAyami jaNaNI vi // 2 // " bAlassa mAimaraNaM, bhajjAmaraNaM ca jovvaNatthassa / therassa puttamaraNaM, tinnivi garuyAI dukkhAI // 3 // " niyasayalasayaNaparivajio vi jIvai jamesa taariso| aghaDataghaDaNavAvaDa-vihiNA vihiNo savAvAro // 4 // asubhodaeNa saddhiM, viddhiM so jAi savvajaNaveso / tappiuNo aNumaggeNa, niggayA gihasamiddhI vi // 5 // jAo ya aTUvariso, uppittttnnsrisvismpaayjuo| nissariyanAhisuMDho, sukaThiNaaimoTTapeTTo ya // 6 // nimmNspyddkiiks-vcchylo-vismvNkbaahaalo| laMbatavisamauTTho, aicibbirathoraghoNAlo / / 7 // cippiDakekaradiTThI, TapparakannotivaMkamuddhANo / macchIhi bhiNihiNato, bhikkha bhamaDai mahIvIDhe // 8 // aha bhamaDato magahApuraMmi mAulagapAsamallINo / kamma karei 'niccaM, niccito mAulo jAo // 9 // aisutthiyANa sajjaNajaNANa payaIe dujaNeNaM so| velavio nagarajaNeNa, gallaravvaM kuNateNa // 10 // vayaNaparaMparataMDulaparatattIgoraseNasiddhAe / apuvvo koi raso, eyAe gallarabbAe // 11 // nahu ettha asthi tuha kiMpi, savvahA aivarAya ! kiM marasi / kammayaro vihu vitti, lahei na hu taMpi tuha asthi // 12 / / iya bhaNio so vimaNo, // 222 // 1 tivvaM 0 D / 2 mallarancha / AlarallaM PI PCORRECAREEverpeneKER PeoppeoppercomercomwwCR Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na kuNai puvvaM va kammamairammaM / jANiyavuttaMteNaM, vuttaM to mAuleNamiNaM // 13 // mA suNa jaNabhaNiyAI, dhUyAo tinni maha upadezamAlA suruvaao| eyAo saMti tAsiM, jeTumahaM tujjha dAhAmi // 14 / / tavvayaNAo sumaNo, houmimo kuNai sudchu gharakammaM / patto vasudevapUrvavizeSavRttau vivAhasamao, to bhaNiyA mAuleNa suyA // 15 // vaccha ! icchasu eya, bhattaM bhattAramaisuhasahAvaM / sA bhaNai tAya ! na ima, bhave naMdiSeNaniyamA maraNe vi pariNemi // 16 / / puNaravi visannacitto, vutto dAhAmi vaccha ! bIyasuyaM / patte vivAhasamaye, sA vina taM mahai IN munisndhiH| thukkei // 17 // uvacarai pAyapakkhAlaNAiNA taiyadhUyamayamaNisaM / pariNayaNakae bhaNiyA, akosai sAvi thukkei // 18 // tatto duraMtadohamgadukkhadUmiyamaNo sa niihrio| akkosio imAhiM, raimalahaMto gihe tattha // 19 / / paribhamai mahIvIDhe, bhoyaNavatthAiehiM prihiinno| aJcaM dINamaNo, mikkhAvittIe jIvaMto // 20 // aibhikkhbhukkhaisogrogdohraagdaarunnduhtto| pariciMti pavatto, dhIdhI maha jIviyavvassa // 21 // jaM sarise vi hu maNuyattaNami tulle vi iMdiyaggAme / bhikkhAe jiyAmi ahaM, ege vilasaMti iha dhannA // 22 // ege vahati sogaM, anja na amhehiM kiMpi dinnaMti / ajjavi na kiMci laddhaM, ahaM tu evaM kilissAmi // 23 // chaDijjai dhammakae, egehiM samudhdhurA vi niyriddhii| bahuThANajajjaraM pi hu, na caejjae khapparaMpi mae // 24 // ege khivaMti cak, saMtIsu vi neva pvrtrunniisu| saMkappovaNayAsu vi, ahaM tu tosaM parivahAmi // 25 // jaccakaNayacchavi pi hu, ege japaMti asuiyaM dehaM / rogasayavihuriyaM, appaNo ya tamahaM tu salahemi / / 26 // jaya jIva naMda evaM, ege thuvvaMti mAgahajaNeNa / akkosijjAmi ahaM tu, ninimittaMpi bhikkhagao // 27 // pharusaMpi payapaMtA, jANiti ege jaNANapariosaM / AsIsAo dinto vi, addhacaMdaM lahAmi ahaM / / 28 // aipaurapAvanihiNo, nihINaciTu(vitta)ssa dukkhatattassa / kiM jIvieNa maha naNu, maraNaM ciya dukkhavisAro // 29 // iya ciMtiUNa suciraM, amuNato rammadhammamaggamayaM / vebhAraselasi| haraM, AruhaI jAva maraNatthaM // 30 // tA aMtarANamamge, sagapavamgesu gamaNanisseNI / teNa kayakAussaggo, ego divo mahA // 223 // NI sAhU // 31 // tavateyaniraMtaratArarUvarehAbhirAmamuttIe / jo sahai rayaNanimmalathirathorathaMbhovva // 32 // nAsAvaMsanivesiyathirama Democreenaecome Zeezeneceneeroecozoope Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 224 // tharatAratArayapayAro / nArayakaruNArasabharanibbharanayaNo vva jo sahai // 33 // jo amarAcalaacalo, calaNaMgulivimalanahapaIvehiM / khaMtimukkhaM dasaviha, muNidhammaM piva payAsei // 34 // taM so paNamiya purao, ubaviTTo pAyapajjuvAsAe / uvavisiUNaM muNiNA vi, pucchio vaccha ! taM kimiha // 35 // teNavi niyavRttaMto, kahio paMcattacittapajto / bhaNiyaM muNiNA suMdara !, asuMdaraM naNu kimAraddhaM // 36 // ahaha aigaruyameyaM, annANaM appadhAyaNAraMbho / suviveyavirahiyANaM, aMdhANa va hohI iya maggo ||37|| " ekaM hi cakSuramalaM sahajo vivekastadvadbhireva saha saMvasatirdvitIyam / etadvayaM bhuvi na yasya sa tattvato'ndhastasyApamArgacalane | khalu kosparAdhaH || 38 / / " evamaNusAsio so sahasA muNipuMgaveNa paDibuddho / ciMtai me dikkhacciya, uciyA tIe vi taM | kajjaM // 39 // malamaliNasarIrattaM, bhikkhAvittidharittitalasayaNaM / paravasahIsu nivAso, sayAvi sIunha ahisaNaM // 40 // nikkaMcaNayA khaMtI, parapIDAvajjaNaM kisataNuttaM / jammasamaNaMtaraM ciya, eyaM tu sahAvasiddhaM me // 41 // eyaM ca kuNai sohaM, paramaM liMgissa na hu gitthassa / " aNuruvadvANagayA, savve dosA vi huMti guNA / / 42 / / " taruNINa nayaNanaliNe, sunihiyamiha kajjalaMpi sohei / parimala vijuyAvi javA, jiNiMdapUyaM pasAhei // 43 // iya ciMtiUNa sajjo, pavvajjArajjao mahAmuNiNo / pavvAvio viinnaM, nAmaM se naMdiseNoti // 44 // samahijjiya ekkArasa, aMgo saMgahiyasayalasuttattho / gIyattho saMjAo, viharai samasattamittagaNo // 45 // chaTThaTThama - dasama - dubAlasehiM, mAsa-ddhamAsakhavaNehiM / kaNagAvali - rayaNAvali - tavehiM parisosiyasarIro ||46|| amamo visuddhaleso, uvasaggaparIsaddehiM akkhubhio / vAuvva apaDibaddho, nikkaMpo maMdiragirivva || 47|| siho vva bhayavimukko, soMDIro kuMjaro vva avigge / caMdo vva somamuttI, tavateeNaM diNamaNivva // 48 // gayaNaM va niruvalevo, saMkhovva niraMjaNo viyArehiM / dharaNI viva savvasaho, mahAsamuddovva gaMbhIro // 49 // lAbhammi alAbhammi, sukkhe dukkhammi jIvie maraNe | mANe 1 japAkusum / viyalAvi B vasudevapUrvabhave naMdiSeNamunisandhiH / // 224 // Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau | // 225 // Decemezaareezerceloeze20edere avamANe vi ya, so savvattha vi samANamaNo // 50 // kuNai gurUNa sayAse, abhiggahaM dasavihe vi smnnaann| beyAvacce genhai, chaTThapainnaM lahu tave vi // 51 // iya jAba niyapainnaM, parivAlai so akhNddprinnaamo| bahuvAsasahassehiM, gaehiM to taM mahAsattaM // 52 // 16 vasudevapUrvasohammasahAmajjhe varaveyAvazcanizcala caritaM / saMthuNai amaranAho, aho kayattho muNI eso // 53 // veyAvaccami thiro, na saddahiyaM || INbhave naMdISaNasurehiM taM dohiM / kAUNa sAhuvesaM, ego bAhiM Thio tANa / / 54 // vasahIe gao bIo, gimhe kharataraNitAvio sa muNI / 1 munisandhiH / chatavacaraNapAraNanimittamukkhivai jA paDhamaM / / 55 // navakoDisuddhakavalaM, tAvA''hariyaM sureNa jai koi| asthi muNI iha gacche, gilANapaDiyaraNakayaniyamo // 56 / / paDijAgarao gilANaM, visamAvatthaM imaM nisAmeuM / to naMdiseNasAhU, samudio ujjhiuM kavalaM // 57 // keNosaheNa sajaM, kahiM kahiM asthi sotti jNpNto| surasAhuNA vi bhaNiyaM, pAukkhAleNa abhibhUo // 58 // so | cii aDavIe, taM puNa nillajja ettha nicciNto| bhottuM mahurAhAre, suyasi suheNaM ahorattaM / / 59 // veyAvaccakaro'haM ti nAmametteNa vihiysNtoso| tA bhaNai naMdiseNo, na pamAyAo mae nAyaM // 60 // paNamiya puNo puNo vi ya, khAmiya to amarasAhUNA eso| takkhettakAladulahalaMbhaM bahuosahasamUha // 61 // ANAvio jalaM pihu, unhaM to suravareNa paigehaM / bihiyA asaNA se, tahavi adINo suraM chaliuM / / 62 // ghettUNa tayaM savvaM, saMpatto tassa sAhuNo pAse / to taM daTuM sa muNI, kira kuddho jaMpae evaM // 63 // ciTThAmi ahamaranne, rogamahAveyaNAe akNto| taM puNa pAvidunikiTTha-duTu ! ciTThasi suhaM sutto / / 64 // nibbhacchio vi erisavayaNehiM puNo puNo vi khAmei / amayaM piva tavvayaNaM, mannai sa mahAmuNI savvaM // 65 // kaha niruo kAyavvo, ayaMti jimaMtaeNa asuhaao| aNujANAviya asuIvilittamaMga niyakarehiM / / 66 / / pakkhAliuM kao so sAhU khaMdhami naMdiseNeNa / khaliyaMmi pae tADai, siraMmi taM karapahArehi // 67 // muMcai dugaMdhamasuI, uvariM so naMdiseNatavanihiNo / khAraviseseNa va jeNa, jhatti tacchijjae aMga // 68 // sasarIragassa gurugirisilAe lohassa vA kuNai bhAraM / jaMpai kiM kaDhiNa // 225 // karehi, dharasi pAviTTha majjha taNuM // 69 // kiM na viyANasi pIDaM, parassa nibhamgasehara ! aNaja / iya niThuraM bhaNatassa, tassa ComcadeezCCCCCORNERDC Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| gatevaM , pAlai saMpattA, tana9 // ana Peacocccccceepercract so naMdiseNamuNI // 70 // ciMtai kahaM samAhi, karemi samma imassa maggaMmi / jaM kira karemi pIDaM, micchAmi dukkaDaM tassa IN // 71 // iya ciMtiUNa pabhaNai, bhayavaM mA kuNaha niyamaNe kheyaM / gaMtUNa niyayavasahiM, karemi nIrogayaM tujjha // 72 // tatto vasudevapUrvasurehiM vimaleNa, ohiNA jANio jahA eso| tAvuttinnasuvaNNaM va, nikkalaMko mahAsatto / / 73 / / tA dovi kaDayakuMDalaki IN bhave naMdISaNarIDakeUrahAradipaMtaM / niyarUvaM kAUNaM, avahatthiyakappatarusohaM // 74 / / aisurahisarasasIyalasakusumasalilehiM varisiUNa khaNaM / munikathA / harisabharanibbharaMgA, namiUNa muNiM thuNaMtevaM // 75 // jaya surarAyapasaMsiyamuNi veyAvaccakaraNatalliccha / AbAlakAlapAliyabaMbhavvaya muNivara ! namo te // 76 / / taM mottuM ko anno, pAlai evaMvihaM niyapainnaM / mANe viyaMbhamANe, jiyANa iya taM muNi thouM // 77 / / kahiu~ niyavuttaMtaM, assaddahaNAiyaM tao amarA / niyaThANaM saMpattA, tatto sAhU vi niyavasahi // 78 // nimmamacitto gaMtuM, gurUNa calaNuppale paNamiUNaM / khAovasamigabhAveNa, kahai taM devavuttataM // 79 // annukkarisaM pariharai, jaNai sAhuNa tattha thirabhAvaM / taha varaveyAvaccaM, niccaM saccaviyasuhabhAvo // 80 // bAvannaM vAsasae voyAvaccaM karittu samaNANaM / vihiyANasaNo aMte, parivattai jA namokkAraM // 81 / / tA asuhakammapariNaivaseNa taM naMdiseNasAhussa / dohagaM saMbhariyaM, garuyaM jaha sayalanArINa // 82 // jAo ahaM aNiTo, diTTho vihu bhAvio na kassAvi / taha jaNaNI-jaNaya-dhaNariddhinAsasaMbharaNabhAveNa // 83 / / vAritANa vi sAhuNa, teNa vihiyaM niyANaya eyaM / jai majjha tavassa phalaM, samatthi tA annajammaMmi // 84 / / hoja ahaM taruNIyaNamaNaharaNo sylsuNdraavyvo| niyasohaggaviNijjiyabhuvaNajaNo udhdhurasamiddhI / / 85 / / jaha paumarAyarayaNuccaeNa guMjAo gayavareNa kharaM / taha teNa niyataveNaM, sohagaM patthiyamasAraM / / 86 // " yaH pAlayitvA caraNaM vizuddhaM, karoti bhogAdinidAnamajJaH / hI varddhayitvA phaladAnadakSaM, sa nandanaM bhasmayate varAkaH / / 87 // " to mariuM upanno, sattamakappaMmi bhAsuro amro| tatto cuo samANo, saMjAo jattha taM bhaNimo // 88 // atthi kusaTTAvisae, jauvaMsasamunbhaveNa sureNa / viNivesiyati soriyapuranayaraM bhuvaNavikkhAyaM // 89|| IN // 226 // sUrasuo harivaMse, aMdhagavanhitti tattha naranAho / tassa subhaddAbhajAe, dasa dasArA suyA jAyA // 90 / / paDhamo 'samuddavijayo, remecoccerzoekeepeecreen Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau // 227 // akkhobho thimi sAyarA "himavaM / taha 'acala pUraNa 'dharaNa-nAmA navamo ya "abhicaMdo // 91 // aha naMdiseNadevo, caviNeyANa soyaro jaao| vasudevotti dasAro, dasamo nissImasohaggo // 92 // kuMtI maddI ya dube, bhayaNIo tANa tattha vasudevo / ahigayaavikalanimmalakalAkalAvo suhasahAvo // 93 // jaha jIvajasaM pariNAvaraMsu kaMsaM karittu savayaMsaM / rUsiUNa nimgao jaha, egAgI soriyapurAo // 94 // bhamaDato mahImaMDalamaNegakannAo jaha sayannAo / pariNiMsu seTThisAmaMtamaMtinarakhayararAINaM / / 95 / / varisasayaM te pariNIya, rohiNi jaha asesaUDhAo / ghettRNa vimANeNaM, saMpatto soriyapuraMmi // 96 // kaMse jahA nIo, tao vi mahurAe appaNo pAse / pariNAvio sabhaiNiM ca devaI devayassa suyaM // 97 // jaha rohiNIe rAmo, jAo jaha devaIe goviMdo / jaha riTThanemisAmI, sivAe sirivijayajAyAe // 98 // vihio jaha jammamaho, chappannadisAkumarigAhiM gihe / battIsavAsavehiM va, tassa neUNa merummi // 99 // kaMsabhaeNaM jaha jAyamettao sauriNA sayaM neuM / egAgiNA nisI, goviMdo goule mukko // 100 // jaha goulassa majjhe, naMdajasoyAhiM pAvio viddhiM / kesesu kaDriDhaUNaM, kaMso maMcAu jaha nihao // 1 // jaha jIvajasAvayaNovajAyakovo nivo jraasNdho| pesiMsu jAyabovari, kAlasuyaM kAladUyaM ca // 2 // jaha jAyavA javeNaM, naTThA pattA suraTThavisayaMmi / jalaNe pavesio devayAe kAlo jaha chaleNa // 3 // jaha vAravaI kaMcaNarayaNamaI nimmiyA kubereNa / sakkAssesAo revayaMtie harikae garuI || 4 || jaha rAyajarAsaMdho, saMpatto savvabalasamudaeNaM / hariNA kao kabaMdho, laddhaM bharahaddhacakittaM // 5 // bhayavaM ariTThanemi, jaha jAo dhmmckkvttttie| jAyavavaggaM nivvuipurIe pAyaM parANisu ||6|| taha emAi asesaM, vittharao riTThanemicariyaMmi / bhaNiyaM ceva buddehiM tatto cciya taM (mu) suNeyavvaM // 7 // kira tAva dasa dasArA, paMca balAI tahA mahAvIrA / pajjunnappamuhANaM, adhdhuTukumArakoDIo // 8 // duiMtakumArANaM, saTTisahassA ya saMbapamuhANaM / ruppiNipamuhasteurassa battIsaI sahasA // 9 // eesimAhivacca savvesiM kesavo sayA kuNai / iya harikulaviulattaM, tassAsi piyAmaho saurI // 110 // yathA nandiSeNena paruSabhASaNe'pi deve kSamA kRtA yatidharmamUlatvena mokSAGgatvAttathA sAdhvantareNApi kRtetyAha vasudevapUrvabhave naMdISeNamunisandhiH / // 227 // Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSamAyAM gajasukumAla munisndhiH| upadezamAlA saparakkamarAulavAieNa sIse palIvie niae / gayasukumAleNa khamA, tahA kayA jaha sivaM patto // 55 // vizeSavRttau 'saparAkrameNa'-paranirAkaraNotsAhazaktimatApi 'rAjakulavAtikena' ca rAjakulajanmajanitotkarSavatA'pi gajasukumAlena zIrSe pradIpite'pi nijake tathA kSamA kRtA, yathA 'ziva'-mokSaM prApta iti gAthArthaH // 55 // kathAnakAvagame sa supratyeyaH syAditi taducyate- // 228 // 16 Asi nayarI bAravai pasiddhiya, sAvasuvannasamiddhiya / jA joyaNabAraha dIhattaNi, sakki karAviya navapihulattANi // 1 // jahiM dhaNakaNayakoDisajjijahiM, dANi maNoraha jaNaha na pujjahiM / bherisaddanihAriyarogihiM, dhannaMtari manniyai na logihiM // 2 // karai ti(ta)tthurANivaraNasArau, nArAyaNu nArihiM piyArau / cAvacAyacArahaDi ya cukkau, kunayakusaMgakalaMkihiM mukkau // 3 // jasu niru nivasai nemi bharADau, mANasi haMsu jemva jayasArau / khAyagasammadidvisuvisiTuu nemijiNesari jo uvaiduu // 4 // saccahAM avaru rUppiNI rANI, sayalaMteura majjhi pahANi / viharaMtau sirinemijiNesaru, tahiM kayAi pattau paramesaru // 5 // kulaselajiNaMtaha giri ujiMtaha lakkhArAmi samosaraNu / takkhaNi tiyasiMdihiM kiu sacchaMdihi bhavabhayattajaMtuha saraNu // 6 // kiya deva devi desaNa sucaMga, naraamaraasurarAekaraMga / khaNi muNihiM jAya viharaNahavAra, aNusarahiM sAhujaNa gharaduvAra // 7 // aha devaidevihi dunniputta, viharaMta bhavaNaaMgaNi pahutta / bihi tAha aNiyajasotti paDhamu, mahaseNu biijjao poDhapasamu // 8 // to sAhusIhaM pikkhevi bevi, niya aMgi mAi devai na devi / sA dei siMhakesararasAla, navalaDDuya gaDDu ya jiva visAla // 9 // viharAvi jAva devai baigu, jaijuyali anna tAvahiM paviTTha / muNi ajiaseNu guNagaNasamaggu, aru niyaseNu aNumaggalaggu // 10 // viharAvai devaidevi tevi, viyasaMtacitta moyagihi bevi / khaNametti taijao tattha pattu, saMghADau sumuNihi appamattu // 11 // amgesaru muNivaru devaseNu, aNupaha payaTTu puNu sattuseNu / viharAviya tevi hu moyagehiM, niyabhAvabhatti aikougehiM // 12 // te vi hu viharAvi ciru nijjhAi, viciMtai citti cmkkiyii| kiM ehu bharADau muNiM saMghADau, vAra vAra ghari ei haI // 13 // armendCORPORDERCREADEReme ecoercederedeceDeceoz Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 229 // paya parNAmi vipucchai muNikumAra, te devai to varabhattisAra / kiM tumha sAhu disimohu ehu, jaM vAra vAra maha ghari uhu ||14|| aha haha na katthai etthu thAmi, dhaNadhannasamiddhai bhikkha sAmi ! | aMtariyacitti ahahvAvi amhi, avare vi muNAmi te ceva ( a ) tumhi ||15|| aha pabhaNahiM sAhu mahANubhAvi !, paramatthu kahahuM (su) muNi eka bhAvi / bhaddilapuri acchai nAgasiTThi, tasu sulasabhajja paipemmasiTThi // 16 // jiNadhammi rammi aNurAyaratta to dovi devagurupAyabhatta / suya amhi tAhaM sumarikkharUva jaNa chAvi punnakArunnakUva // 17 // buddha dhammadesaNa suvi, mahi viharahuM nemihiM dikkha levi / tA jANauM tihiM saMghaDaehiM parivADi pattA te tujjha gehiM // 18 // isA nisuNaMtI harisu vahaMtI romaMcaMciyakAyalaya / muNi doviti vaMdai muhu ahiNaMdara ciMtai takkhaNi to sagayA // 19 // hauM jAva niyau e sAhUsIha, haritullarUva rajjaha nirIha / tAva sai hasai vihasei cittu, naM abhiyavAri nayaNihi nihittu // 20 // kaya sattarU kira kanhu esu, sirivacchasulaM chiyavacchadesu / hauM bAlakAli aimuttivRtta, jIvaMta jaguttama aTThaputta ||21|| tA hohi mahArA aMgajAya, te chAvi sAhu niru kanhabhAya / hayavihi vilAsi keNAvi patta, tahiM sulasanAgamaMdira sugata ||22|| pasaruTThiya jAivi jiNasagAsi, so pucchisumicchai nANarAsi / niyapANi pariTThiyakaMkaNeNa, kira kAI karevara dapaNeNa ||23|| ravi uggami deva patta devi, jiNanAha pAsi rahi Aruhevi / paNamittu puraTThiya sA sunANu, bollAvai avasara bhuvaNabhANu ||24|| sasurAsura parisahi dhammukkarisahi tasu Tagamaga joyaMtiyahi / devai AmaMtivi guru aNuciMtivi sAmi papai dayaudahi ||25|| pai~ dhammasIli citiu jaM citti, taM saccu ceva nahu kAvi bhaMti / te putta tujnu hariNegamesi, saMcAriya avasari sulasa resi ||26|| mayavacchahi tAhi cha aMgajAya, tuha appiya kaMsaha mAraNAya / niyataNaya viogavivAgagammu, tuha phaliDa eDa kiu saI ju kammu ||27|| paraM puvvabhavaMtari rayaNaratta, avahariya savakkihiM Asi satta / tahiM ThAvi mukkArakAcakhaMDa, susarikkharuvakAri akhaMDa ||28|| vilavaMtiyAe tasu tAha majjhi, paI ekku tamappiDa suguNamajjha / iya sattarayaNacorikkataNaDa, paI pattau phalu maNadukkhu ghaNau ||29|| jaM khaNiNa puNa'ppiDa rayaNu egu, tiNi hari jaNei tuha suha aNegu / iya suNivi devi devai niruttu, mahu mahuru nemijiNanAha vuttu // 30 // kSamAyAM gajasukumAlamunisandhiH / / / 229 / / Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 230 // , sattahiM iya puttehiM juttA haribhUvai muMjai bhArahANa ezoecozeeroececemeroeccess jiNadaMsiya baMdai tesu sAhu, uraruhihiM jharatihiM payapavAhu / kSamAyAM aha sA te vaMdai muNi abhiNadai dhanna punna jagi tumhi para / aru majjha visArI bahuguNadhAri kukkhisalakkhaNa puttadhara // 31 // jaM mokkhasokkhasAhaNasamatthu, chahiM sajiu saMjamu suppasatthu / haribhUvai bhuMjai bhArahadhdhu, jasa tosiyagaNagaMdhavvasiddha // 32 // IN gajasukumAla munisandhiH / hauM jagi kayattha eka ji nirutta, jaM sattahiM iya puttehiM jutta / niyagihapahutta jhuraMta hoi, jaM pAliu nahu niyabAlu koi // 33 // karayalanihittanimmalakavola, aitaralasaralanIsAsalola, dulahuludu(ghu)laMtanayaNaMsudhAra, harididudevi soyaMdhayAra // 34 // tiNa pucchiya paNamivi cittadukkhu, kiM kuNasi mAi etti asukkhu / tuha laMghiya keNai kiMtu ANa, kuvi siThTha maNiM na maNorahANa // 35 // mahadeva aMba! Aesu dehi, tihuaNi vi ichu kiM tuha kahehi / ANemi aMba ! avilaMbameva, niyajaNaNi pheDauM dukkhu jeva // 36 / / aha bhuvaNamahAsai devai bhAsai, avaru dukkhaleso vi na hu / jaM puNa no pAliu ekku vi lAliu sasisu khuDukkai taM ji muhu // 37 / / tuhu~ pAliu tAva jasoya vaccha ! avarevi paDhamasulasAe saccha / aha hariya tumhi sattavi subAla, bhukkhiyahaM jeva varakhIrithAla // 38 // aidhannapunna tA ceva nAri, aru sAva salakkhaNa-sokkhakAri / sayameva jAhiM pau pajjharaMtu, niyaaMki bAlu pAliu piyaMtu // 39 / / hari-hariNi-gAvi-vAnari vi dhanna, niyabAlu ji pekkhahiM suppasanna / hau~ daivi sadUmiya dukkhabhUri, kiyakoila jiMba niyaDiMbha dUri // 40 // tA taha karesu sAraMgapANi!, jaha pAlau~ bAlu salolabANi / omitti bhaNeviNu baMbhayAri, egaMti nisannau dANavA'ri // 41 // patthari vi dabbhasattharau suTu, aTumataveNa uvaviThu bicha / maNi dharivi puvvasaMgaiu deu, AkaMpai Avai bhaNai eu // 42 // kahi keNa nimittiNa kanha ! payattiNapaI hAM sumariu rattidiNu / aha kanhi vi vAsiu kajja payAsiu devai devau puttariNu // 43 // bhaNai deu hari! hosai bAlau, devaidevihi savvaguNAlau / puNu jovvaNabhari nemijiNesahaM, pAsi dikkha lesai siyalesaha // 44 // IST // 230 // iya bhaNevi suru gau suravAsaha, hari vi pattu niya raja vilAsaha / avasari suviNaM devai dekkhai, muhi mayagalu pavisaMtau lakkhai // 45 // samai bAlu sukumAlu sulakkhaNu, devaidevihiM jAu viyakkhaNu / vaddhAvaNauM kArAviu kesavi, niya aNujAyabhAya jammUsavi / / 4 / / creememeeroenezDecora Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 231 // gharaduvArasohahiM suvilAsahiM, ubbhiyatoraNavaMduravAlahiM / varanavaraMgarattaghaTTasuya, visahiM suvAsiNi akkhavattajaya ||47|| ThAThAvi suyaM mAjhya gijjahiM, caTTahiM coTTahiM coppaDa dijjahiM / pAula maMgala rAuli vacahiM, phiri phiri vAravilAsiNi nacAhiM // 48 // gharADaMbara aisayasuMdari vitta vaddhAvaNayarasu / ah sumiNAyatta nAmu niruttara dina gayasukumAla tasu // 49|| suragiri siragi jiva kapparukkhu, tiva vaTTara bAlu visAlasukkhu / khellAvai devai khellaNehiM, bollAvai lalluravayaNulehiM // 50 // parisiliya avikalakalakalAu, 'saMpatta punnatArunnabhAu / pariNei kumaru aisaya surUya, umA uvarohi dumayarAyadhUya // 51|| aNurUvu pabhAvai tAsu nAmu, niyahatthi bhalli jA karai kAmu / taha somasammadiyaaMgajAya, somAbhihANa vihiyA rAya // 52 // khattiyakalatta saMbhavasuvanna, pariNIya teNa avarAvi kanna / aha taMmi ceva samarthami, viharaMtu pattu puranagaragAmi // 53 // Thiurinemi sevi suresi, bAravai nayari revayapaesi / sakalattu patta vaMdaNahaM risi, sukumAlakumarunissama suhesi ||54 || desaNa nisu viNu citti dhareviNu saMsArahi suvirattamaNu / gharavAsu visajjai dikkha pavajjai jigaha pAsi paricara || 55|| pavvajjapavvajjahiM dovi bhajja, saha somapabhAvai bhuyaavajja / sukumAlasAhu aicaMgaaMgu, jANiyai jAu kira muNi aNaM // 56 // vinnayai nameviNu neminAhu, joDiyakaraggu sukumAlasAhu / jai uvadisahu 'sahio vasaNu, nisi karauM masANi zta kAugu // 57 // aANi yaNi gaDa masANi, ussaggu karivi Thiu moNajhANi / na calei surehiM vi suddhabhAu, suraselu jeva nikaMpakAu // 58 // aha kavi dujAisu somasammu, tahiM ThAvi pahuttau krUrakammu / avaloivi gayasukumAlasAhu, ciMtei tibbakovaggidAhu // 59|| pariNivi aNeNa mahadhUya dhutti, pAsaMDu liyAviya rammamuti / tasu taNIvaTTa hAhA hayAsi lahu laiya viDaMbiya suguNarAsi // 60 // tA ehu salIhai avasari Ihai vairiu sAhauM appaNau / iya sIsi ciyAnala jAlai aggalu kUrakammu so nigghiNau // 61 // 4 niya itthamahigA B. 1 saMpanna B. saMpuna C D 2 sarUva D 3 mA uvarohi dumAra vadhUya C. D. mA uvarohuma B itthabhalijA D / 5 suNerisi B. sure D / 6 sahio vasaNu D sahi uvasaggu B. / 7tu BC | kSamAyAM gajasukumAlamunisandhiH / // 239 // Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSamAyAM gjsukumaalkmunisndhiH| tasu guNavaMtaha mujAtaM jeva divvanA karivi iTTa dUra upadezamAlA jiMva jiMva siru dujAi sujAlai, tiva tiva sumuNi khamArasu DhAlai / jiva jiva siMru dahei vaisAnaru, tiva tiva hoi kammuchArukkara // 2 // maNi muNivaru varabhAvaNa bhAvai, khaNi khaNi sukajhANu saMbhAvai / ehu dehu jai Dajjhai Dajjhau, maha jiu kamma kalaMkihi sujjhau // 63 / / vizeSavRttau daDhatilajaMtuppAiyapIlaNa, khaMdagasIsa sahAviyaveyaNa / caraNacaveDa devi viddAriu, vagghi susAhu sukosalu mAriu // 64 // // 232 // | mahuranaridi daMDaaNagArihiM, siru chinnu taravAri pahArihiM / tahavi appamattaniyasattahiM, kahavi na citte cuka sattattahiM // 65 // jaivi tivvataNiveyaNa Dhukkai, tahavi eu maNi majjhu khuDukkai / ja kira ehu maha kAraNi baMbhaNu, ahaha hoi duggaiM dukkhi dhaNu // 66 // iya bhAvaNajuttaha tasu guNavaMtaha muNihi dehacAeNa sahu / kevala saMjAyau mokkhu vi Ayau sura karaMti nivvANamahu // 67|| aha uggau puvvagiriMdi bhANu, gayamuNihiM taM jeva divvanANu / hari harisau devaidevi juttu, saMcaliu bhAya baMdaNanimittu // 6 // aMtarapahi pekkhai phaTTaciru, aiciratarajarajajarasarIru / siri karivi iTTa dUraha vahaMtu, niyatAyaheu deulu karaMtu // 69 / / sayameva devi sAhejju tAsu, nippAiu hari taM suhakalAsu / jAi vi namevi sirineminAhu, pucchai kahiM acchai navau sAhu / / 7 / / pabhaNai jiNiMdu goviMda ! teNa paramappau pAviu khamaguNeNa / vaulevi devi nisi kAusamgu. sa sahiMsu aggiuggovasaggu // 71 / jaha iya uviti tai rAyamamgi, sAhijju diyaha dinnau nisaggi / taha tAsu sIsi jAlaMti jalaNu, dinnau dujammi taM siddhikaraNu // 72 / / pucchiu dAmodari bahuduhanibbhari 'kiM kari maI so jANivau / jaMpai jAyavajigu paI pikkhevigu jAsu sIsa phuDu phuTTivau // 73 / / paramesaru paNamevi jaNaddagu, piuvaNi pattau kayaakaMdaNu / gayasukumAlakAu gayajIviu, pekkhai puha vihi paDiu palIviu // 74 / / NhANavilevaNapUya payAvai, tasu sayameva sasogu karAvai / agaragaMdhasArihi sakArai, jaNaNi mukapokAra nivArai // 75 / / sogAvegu mAi ! mA kijau, paraparamatthu mahatthu muNijau / dhannu punnu vanniyai sayA muNi, amarihi gayasukumAlu mahAmuNi // 76 / / N! jasu nimittu tabu tibbu tavijjai nirasu nIra nirannaha pijjai / puvvakoDisaMjami pAvijai, jaM sivasuhu taM pattu mahAjai / / 77 / / 1 kira kiva B kiva kira C. D / 2 nohasu nauha nirattahaM DI pachai kahiM accha CamerekaeeCeevREKPearera // 232 // Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau iha pravacane vndnaapddhtiH| iya saMbohi vi mAi caDAvai, rahavari hari nayarihi jA Avai / tAva tAsu taM pikkhivi vippahi, siru phuTTau sayakhaMDu durappahi // 78 / / jAyavacUDAmaNi jANiu somaNivippa daTTha gayasAhusiru / tau kAlabaladihiM DiDimasaddihiM kaDDhAvio nayarIhi niru // 79 // "uttama anai nisamgi na DhukkahiM, majjhima anni nivAriya thakkahiM / ahamaha anau niraMbhai rAulu, annaha hoi logu aiAulu" // 8 // gayasukumAlamahAmuNi mAraNi, uttamaMgi ciya aggihi jAlaNi / acchitu koi neva jAyavajaNi, jo na jAu aidukkhiu takkhaNi // 8 // tiNi verangi laggi aiamgali, viNu vasudevi eki jasa ujali / navadasArapavvajjapavajahiM, parivAriya pAeNa sabhajahiM // 82 / / sAmi mAi sivadevi mahAsai, savvavirai saMjamu ullAsai / satta putta avarivi vasudevahi, tahiM avasari varasaMjamu sevahiM // 8 // jau kumAra duvvAra vidikkhiya, jiNasagAsi jai sikkha sulakkhiya / kanhi sakanna savvi dikkhAviya, nahu kayaniyami kAvi pariNAviya 84 iya gayasukumAlihi cariu abAlahi aisAhasanivvAhavaru / jo paDhai bhattibhari guNai mahUrasari jAi dUritasuduriyabharu // 85|| // iti gajasukumAlasandhiH // kimityeSa munirevaM soDhavAnityAha rAyakulesu'vi jAyA, bhIyA jaramaraNagabbhavasahINaM / sAhU sahati savvaM, nIyANavi pesapesANaM // 56 // paNamaMti ya puvvayara, kulayA na narmati akulayA purisaa| paNao pudi iha jaijaNassa jaha cakvaTTimuNI // 57 // jaha cakavaTTisAhU, sAmAiasAhuNA niruvayAraM / bhaNio na ceva kuvio, paNao bahuattaNaguNaNaM // 58 // te dhanA te sAha, tesiM namo je akjjpddiviryaa| dhIrA vayamasidhAraM, caraMti jaha thUlabhaddamuNI // 59 // 'rAyakulesu vi' gAhA // spaSTA / navaraM "pesapesANaM" ti karmakarasatkakarmakarANAmapi // 56 // vinayaM pratItyopadezAntaramAha-'paNamaMti ya' gAhA // kila stokaparyAyo yatimahAparyAyaM yatiM prathamaM vandate, mahAparyAyastamanuvandate iti sthitiH| tataH POPennecRCRCIDERERecca IN|| 333 // Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiivrtaaraadhnesthuulbhdrmunikthaa| kula-jAti-vayaHpadai-zvaryAdimirgArhasthye mahAnto'pi santo gRhItavatA ye kulajAH syuste pUrveSAM yatInAM pUrvatarameva praNamantyakulaupadezamAlA jAstu na namanti / 'ca' evakAro'thoM vyAkhyAta eva / atra dRSTAntamAha-'paNao puvi' ti / yatheha pravacane cakravartyapi vizeSavRttau / yatirjAtaH pUrvayatijanasya pUrvataraM praNato na tu cakravartyabhimAnAt stabdhatAmAsthAya tasthivAn // 57 // enameva dRSTAntaM spssttyti|| 234 // 'jaha cakavaTTi' gAhA // kila kazciJcakravartI prabajitaH sa cAgItArthatayA kulapadaizvaryAdimiradhiko'hamityabhiprAyeNa pUrvasAdhUna vandate, tatastadabhiprAyaM jJAtvA'nyena tahinadIkSitena sAmAyikasAdhunA'sau nirupacAra-nirapekSaM virUpakaste'bhiprAyo-bhrAntistaveyami| tyevaM bhaNito'pi na kevalaM kupitaH, kiMtarhi ? praNaterbahuguNatvaM paribhAvya praNataH kulAdirahitAnAmapi pUrvayatInAM, yato 'jJAtacaraNamevai| tasya yathA-" udageNa ghaNA kaNiseNa, sAliNo sAhiNo phalabhareNa / viNaeNa mahApurisA, namaMti nahu kassai bhaeNa // 1 // caDai namaMtANa guNo, ArUDhaguNANa hoi ttNkaaro| jaha cAvANa narANa vi, guNaTaMkAro na thaddhANa" // 2 // cha / 58 // tIvravratArAdhanopadezaM dRSTAntena varNayati-" te dhannA" gAhA / spaSTA // 59 // sthUlabhadramunikathA punariyam pADaliputtapurammi rano, naMdassa vissuyajasassa / nivarajjakajasajjo, sayaDAlo Asi maMtivaro // 1 // putto ya thUlabhaddo, | paDhamo se bIyao tahA sirio / rUyavaIo dhUyAo, satta jakkhA pamukkhAo // 2 // jakkhA ya jakkhadinnA, bhUyA taha bhUyadinniyA nAma / seNA veNA reNA, tAo eyAo aNukamaso // 3 // igadugatigAi parivADipAyaDaM tANamAvaDai kmso| sakkaya silogagAhA, sayAi mehApahANANa // 4 // jiNapayapUyaNavaMdaNasamayathavibhAvaNappamuhadhammaM / sammaM kuNamANANaM, tesi voliMti diyahAI // 5 // aha vatthavvo tattheva, bhUvaI vararui kaI vippo| apuvaTusaeNaM, vintANaM thuNai paidiyahaM // 6 // takavva sa(bha)tti tudo, rAyA dAuM samIhae dANaM / navaraM apasaMsaMte, sayaDAlaMmi na deitti // 7 // to vararuiNA sayaDAlabhAriyA kusuma 1 jJAnacaraNametadetasya B, zAtacarametadetasya , bAtacaramena vetasya DI Decoraeezeroecoom | // 234 // HPSIP Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau eepeezameezmercaeezoercreepermeae dANamAIhiM / uvacariyA to tIe, bhaNio so kahasu kajaMti // 8 // vajjariyaM teNa tae, bhaNiyavvo taha kahapi mNtivro| jaha | rAyapuro kavvaM, paDhaMtayaM meM pasaMsei // 9 // paDisuyamimIe vutto, maMtI kiM vararuI na salahesi / teNaM payaMpiyaM kaha, micchA tIvratArAdiddhi pasaMsAmi // 10 // aha puNaruttaM tIe, bhaNirIe paDisurya amacceNa / rAyapuro paDhamANo, pasaMsio so supaDhiyaMti // 11 // IN dhane sthUlabhadrato adusayaM rannA, dINArANaM davAviyaM tassa / jAyA paidivasaMpi hu, ettiyamettA ya se vitti // 12 // atthakkhayaM paloiya, |munikthaa| bhaNiyamamacceNa deva ! kimimassa / dijai vajarai nivo, salAhio jaM tae eso // 13 // bhaNiyamamacceNa mae, aviNaTuM bhaNai loyakavvaMti / salahiyameyassa tao, rannA puTTho kahaM evaM // 14 // teNaM bhaNiyaM majha, dhUyAo vi hu paDhaMti je evaM / uciyasamae ya patto, paDhaNatthaM vararuI pa(ta)tto // 15 // javaNiyaaMtariyAo, dhariyAo maMtiNA sdhuuyaao| jakkhAe paDhamavArAe, ahigaya se paDhaMtassa // 16 // to tIe naravaiNo, purao aviNaTumuccaraMtIe / vArAhi dohiM bIyAe, AgayaMtIe vuttami // 17 // taiyAe vArAe, taiyAe ahigayaM ca vuttaM ca / evaM vArAvuDDhIe, sesigAhiM pi uvaladdhaM // 18 // to kUvieNaM rannAdUvAramavi vAriyaM vararuissa / pacchA so gaMgAe, jaMtapaogeNa dINAre // 19 / / ThaviUNaM rayaNIe, pabhAyasamayaMmi saMthavaM kAuM / pAeNa haNai jaMtaM, tatto ginhei dINAre // 20 // bhaNai ya loyANa puro, thuitudvA dei majjha gaMgatti / kAlaMtareNa rannA, souM siTuM amaccassa // 21 // teNaM bhaNiyaM jai maha, puro imA deva ! devatA deu / vaccAmo ya pabhAe gaMgAe paDissuyaM rannA // 22 // aha maMtiNA viyAle, paccaio niyanaro smaaittttho| gaMgAe pacchanno, acchasu jaM vararuI salile // 23 // kiMpi hu Thavei taM ginhiUNa taM bhadda ! uvaNamejAsu / gaMtUNa nareNa tao, ANIya dammapoTTaliyA // 24 // gosaMmi gao naMdo, maMti ya paloio thuNaMto so| gaMgajale nivvuDo, thuiavasANaMmi taM jaMtaM // 25 // karacaraNehiM suciraMpi, ghaTTae jAva viyarai na kiMpi / aJcaMtavilakkhaNattaNa-maNupatto vararuI tAva // 26 // pAyaDiyA sayaDAleNa, rAiNo sA ya dammapoTTaliyA / hasio ya rAiNA to kuvio maMtissa uvari tao // 27 // cintayati ca-" pAdAhataM yadutthAya, mUrdhvAnamadhirohati / svasthAdevApamAne'pi, dehinastadvaraM | // 235 // Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 236 // rajaH " // 28 // tata--Araddho chiDDAI, paloiDaM annayA ya sayaDAlo / vIvAhaM kAumaNo, siriyassa nariMdajoggAI // 29 // vivihAI AuhAI, pacchannaM kAravei eyaM ca / uvacariyAe kahiyaM, vararuiNo maMtidAsIe // 30 // pAviachiddeNa tao, teNaM DiMbhANa moyage dAu / saMghADaga-tiya-caccara - ThANesuM pADhiyANi imaM // 31 // ehu lou na viyANai, jaM sayaDAlu karesai / naMdu rAu mAreviNu, sirio rajji Thavesai / / 32 / / suNiyaM ca imaM rannA, carehiM pehAviyaM ca maMtigihaM / kIraMtAI dadra, pacchannaM AuhAI lahuM || 33 || sihaM ranno tehiM, kuvio rAyA Thio parAhutto / sevAgayassa calaNesu, nivaDamANassa maMtissa // 34 // " rAjJAM samyagmato'smIti, naitadvizvAsakAraNam / taddhi avaTaprAntavizuddhapracalAyitam " // 35 // kuviyaM naMdaM nAuM sayaDAlo maMdiraMmi gaMtUNa / kahai siriyassa puttaya ! rAyA mArei savvAI || 36 || jai na marissAmi ahaM, tA ranno pAyanivaDiyaM vaccha ! / maM mArijjAsi tumaM, ThaiyA sirieNa to kannA // 37 // sayaDAleNaM bhaNiyaM, tAlauDe bhakkhiyaMmi mayi pubvaM / nivapAya paDaNakAle, mArijjasu taM gayAsaMko || 38 // savvaviNAsAsaMkiyamaNeNa paDisuyamimaMpi sirieNa / taha ceva pAyavaDiyassa, sIsame chinnaMti / / 39 / / ciMtiyaM ca - visayapivAse ! hAhA, hayAsi kiM nAma kArio mhi tae / kiM re hiyaya na phuTTa, maha piyaraM pairamANassa || 40 / / hAhA aho akajaMti, jaMpiro paTTio ya naMdinivo / bhaNio sirieNa tao, deva alaM vAulatteNa // 41 // mottUNa sayaNakajjaM, sAmiyakajjaM kuNaMti varabhiccA / annaha caMcalanehA, ArAhijjaMti kaha pahuNo // 42 // tataH - jo tumheM paDikUlo, teNaM piNA vi natthi me kajjaM / to so rannA vRtto, paDivajjasu maMtipayameyaM // 43 // teNaM bhaNiyaM bhAyA, jeTTho me thUlabhaddanAmoti / vArasamaM se varisaM, vesAe gidde vasaMtassa // 44 // saddAvio sa rannA, vutto ya bhayAhi maMtipayavi (ciM) ti / | teNaM bhaNiyaM ciMtemi, rAiNA pesio tAhe // 45 // sannihiyaasogavaNe, tattha ya so ciMtiuM samAraddho / nivakajjavAvaDANaM, ke bhogA kiMca sokkhaMti // 46 // sokkhe vihu gaMtavvaM, narae vassaM alaM imehiM tao / veraggamamgalaggo, puNo vi citteNa ciMtei // 47 // tIvravratArA dhane sthUlamadra| munikathA / // 236 // Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttI tIvratArAdhane sthuulbhdrmunikthaa| .237 // DonormoneRememorreCRECIP "bhrAtazcittasakhe ! viveka bhagavannAcAra re re guNAH, kolInatvamapi kSame bhagavati brIDe sakhi! zrUyatAm / vidyAbhiH paramazrameNa ca mayA nItAH parAmunnati, tatkiM mAmapahAya yauvanavane kutrApi yUyaM gatAH / 48 // iMho svAntasakhe ! kRtAJjalirahaM svAmin samAdizyatAM, valgadvAyuvilolatulataralAM vRttiM vimuzcAdhunA / vairAgyAmRtasindhusAndralaharIlolacchaTAcchoTana-rjAtAH sAmpratamanya eva hi vayaM tatkiM bhavacApalaiH / / 49 // " tatadha-kAUNa paMcamuTTiyaloyaM sayameva gahiyamuNiveso / gaMtUNaM bhaNai nivaM, imaM mae ciMtiyaM rAya ! // 50 // uvavUhio niveNaM, nIhario maMdirAu sa mahappA / gaNiyAe ghare jahatti, joio rAio jaMto // 51 // daLUNa mayakalevaradugaMdhapaheNa | vaJcamANaM taM / rannA nAyaM nimvinnakAmabhogo mahAbhAgo / / 52 // Thavio payaMmi sirio, iyaro saMbhUyavijayapayamUle / pavvaio aiuggaM, karei vivihaM tavaccaraNaM // 53 // sirio sayA viciMtai, na kayaM vairasohaNaM jeNa / kiM teNa mANusAyAradhAriNA jaMbugeNa jae // 54 // sirieNuvayariyAe, vesAe kayAe pAio mairaM / rAyatthANuvaviTTho, jA ciTui vararuI tAva // 55 // saMkeeNaM siriyassa, koi appei paumamegegaM / rAyasahAe osahavAsiyamegaM ca vararuiNo // 56 / / uvvamiyA sA sahasA, siMdhiyamettaNa teNa to tassa / saMjAyapaccaeNaM, niveNa bhaNio tao maMtI / / 57 // pAyacchittaM jaM kiMci, ettha taM kAravesu pAvamiNaM / to teNa tattatauyaM, pAiya so mArio marugo / / 58 / / aha viharato patto, kayAi puNa tattha thUlabhaddamuNI / saMbhUyavijayaguruNA, saddhiM saddhammanirayamaNo // 59 // patte vAsAratte, tiNNi muNI tivvbhvbhuvviggaa| ginhaMti kameNee, abhiggahe duggahasarUve // 60 // ego sIhaguhAe, anno dAruNavisAhivasahIe / kUvaphalayaMmi anno, cAummAsaM Thio'NasaNo / / 61 // bhayavapi thUlabhado, kosAgehaMmi tvmkuvvNto| ThAmitti vinnavaMto, guNavaM guruNA aNunnAo // 62 // saMpatto gharadAre, tudvAe'bbhudio jahA | | bhaggo / eso parIsahehi, bhaNAhi je kAhamettAhe // 63 // puvvo va bhuttaraimaMdirammi ujANamajhayAraMmi / desu nivAsaM dinno, zraezaccompeeDeeperporaeone // 237 // Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttau // 238 // bhutto savvehiMvi rasehiM // 64 // majjiya vileviyaMgI, savvAlaMkArabhUsiyA rAu / pattA dIvagahatthA, kayatthamappANamicchaMtI // 65 // cADupaDU pAraddhA, sA taM ramiDaM na sakkiuM jAva / tatto pasaMtamohA, suyadhammA sAviyA jAyA / / 66 / / rAyAbhiogaviraheNa, koi puriso mae na ramiyavvo / iya sA abaMbhaviraI, paDivajjai vajjiyaviyArA // 67 // uvasamiya sIhasappA, caumAsovAsiyA samAvaDiyA / kayakUvaphalAvAso, taio vi muNI gurusagAse // 68 // abbhuTTiyA maNAgaM, dukkarakArINa sAgayaM tubbhaM / AsAsiyA kameNaM, guruNA tA thUlabhaddo vi / / 69 / / gaNiyAgihaMmi paivAsaraMpi ginhiyamaNunnamAhAraM / bhuMjato rammataNU - samAhiguNao ya saMpatto // 70|| aidukkaradukkarakArayassa abbhuTTiUNa sappaNayaM / bhaNiyaM guruNA tava, sAgayaMti te maccharaM pattA // 71 // tinnivi bhaNati khavagA, pecchaha sUrIhiM kerisaM bhaNiyaM / esa amacassa suo, pasaMsio evamatabovi / / 72 / / pasariyarosAveseNa, pAusamma samAgae duie| sIhaguhAkhavageNaM, bhaNio sUrI ahaM jAmi // 73 // uvakosAe gimi, kosAvesAe lahugabhagiNIe / taM bohemi, kimUNo, kovi ahaM thUlabhaddAo // 74 // vakSyate cAtraiva - jai dukkaradukkarakArautti bhaNio jahao sAhU / to kIsa ajjasaMbhUyavijayasIsehiM na ya khamiaM ? || 75 || uvautteNaM guruNA, nAyaM pAraM na pAvihI eso / paDisiddho tahavi gao, maggiyaladdhAe vasahIe / / 76 / / laggo vAsArataM, kAuM sA bhaddigA suNai dhammaM / rairUvadhAriNI, bhUsiyA vibhUsAe rahiyA vA // 77 // so mayaNagolago viva, jalaNasamIve tayaM paloyaMto / jAo siDhiliyasaMjamapariNAmo kAmakelipio // 78 // vajjijjo ajjhovavannau patthitaM tayaM laggo / niuNamaIe tIe, bhaNio kiM desi ? me kahasu / / 79 / / sa bhaNai suMdari ! me nattha, kiMpi deyaM jao mhi nimgaMtho / bhaNai imA tA gacchasu,' lakkhaM vA desu teNa suyaM // 80 // nevAlajaNavae jaha, rAyA puvvassa sAhuNo dei / kaMbalarayaNaM sayasahasa - molameso tahiM jAi // 81 // laddhaM taM tattha mahA - pamANavaMsassa nUmiyaM majjhe / Tha (tha) iyaM chiDuM jaha tanna, koi kiMcivi viyANAi / / 82 / / nigiNappAu jA ei, ekkao vissamaM akuNamANo / tA katthavi ya pase, sauNo vAsai jahA lakkho // 83 // eso ihei tubbhaM, coravaI sauNaruyaviyArannU / jA pAsai tA pAsai ekaM ciya iMtagaM samaNaM tIvravratArA dhane sthUlabhadra| munikathA / // 238 // Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 239 // // 84 // avahIriyasa uNaruo, jA ciTTha tA puNovi bAharai / eso tumhANamaho, hatthagao aigao lakkho || 85|| saMjAya - kougeNaM, bhaNio corAddiveNa so gaMtuM / jaM atthi ettha tattaM, bhayarahio taM kahesu tumaM // 86 // kahiyaM kaMbalarayaNaM, saMto * ettha atthi to muko| AgaMtuM gaNiyAe, samappae jAva tA tIe // 87 // gihakhAlaMmi nihittaM nirikkhamANassa takkhaNaM tassa / ahaha kayaM kiM eyaM sa soiro tIe sikkhavio // 88 // bhayavaM pavittadeho, sIlAlaMkArabhUsio taMpi / maha aiNUsaMgeNa, nUNameyAriso hosi // 89 // tA taM eyaM soyasi, na uNo guNarayaNaThANamappANaM / tA iya gae vi bhayavaM, saMbharasu pavittaniyapayaviM // 90 // kiMca - " sIlu sunimmalu dIhakAlu taruNattaNi pAliu, jhANajjhayaNihiM pAvapaMku tavacaraNahiM khAliu / iya hAlAhalavisasaricchivisayAsa nivArahi, ujjalavannu suvannu dhaviu~ mA phukkaI hArahi / / 99 / / " abbhasiu dhIra paIM nANavaru Avajjiu muNiguNamahaNu / tA saMpai uvasami dharahi maNu, avei turiyaDa jara (jaM)maraNu // 92 // tA suNasu bho mahAyasa ! iMdiyava sagassa mattacittassa / sirithUlabhaddamuNiNo kA tuha saha teNa samasIsI // 93 // 'aho kA kAkAnAmahamahamikA haMsavihagaiH, sahAmarSaH siMhariha hi katamo 'jambukakAm / *yataH sparddhA kIdRk kathaya kamalaiH zaivalatateH sahAsUyA sadbhiH khalu khalajanasyApi katamA ||94 ||" 66 pecchasu maha bhaiNIe, sohamgakhaNIe raiviyadvAe / payaDiyamayaNaviyArAe, paidiNaM daDhapanno so // 95 // bAolIe maMdaragirivva nikaMpajhANathiracitto / tilatusamettaMpi hu, neva cAlio ahaha sumahatpA // 96 // taM puNa maevi adhiTTha- guNasaruvAe khohio evaM / tA purisANaM paJcakkhamaMtaraM dIsae garuyaM // 97 // tahAhi - " samare maraMti jalaNe, visaMti nivaDaMti girisira1- jaMbuke bhUvo D1 bhu0 tukAM bAlAnAM 2 bata A tIvravratArAdhane sthUlabhadra munikathAH / // 239 // Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapadezamAlAvizeSavRttI // 24 // 20Commerceedeeorace gaao| je uNa karaNANi jiNaMti, tihuyaNe te jaNA viralA" // 98 // jao-"jANa ramaNiyaNabhamuyA, dhaNusaMghiyasiya. tiivrtaaraakddkkhbhlliihiN| sIlakavayaM na minnaM, namo namo tANa purisANa" // 99 // iya tIe sikkhavio, bhaTThapainno vilakkhavayaNo dhanesthUlabhadraso ! soyai puNo puNo taM, niyaguruvayaNaM jamavagaNiyaM // 10 // munikthaa| kiMca-"pANau prAptamapi prabhAprasaravadratnaM 'sapatnaM raveH, projya projjhitakAntikAcazakalaM lAtuM vayaM dhAvitAH / pazcAdarthapathe sthavIyasi zilAstambhe sphiTitvA sphUTanamUrddhAno'haha hAsyamApnuma vidhe vaidheya ! tuSyA'dhunA // 1 // vakSyate ca-"jo kuNai appamANaM guruvayaNaM na ya laei uvaesaM / so pacchA taha soyai, uvakosaghare jaha tavassI" || 2 // iya sa mattagao viva, laggo magaMmi kahavi saMviggo / niyagurupAse patto, viyaDiyasallo vayaM carai // 3 // kaiyA ya naMdaranA, dinA tuTheNa niyaga-rahiyassa / kosA sA puNa niccaM, pasaMsae thUlabhaddamuNiM // 4 // ko anno taha itthI-parIsahaM jiNai jiymyppsro| jo na mamAu tilatusatibhAgamettaMpi khumbhejA // 5 // acchaMti ciyaaccherakAragA bhUriNo ihaM loe / na u thUlabhaddasariso, huo hohI havai d koi // 6 // evaM taguNagauravahariyamaNA uvacarei taM na thaa| niyasohaguppAyaNahe sA annayA nIyA // 7 // niyavinANassa pasaMsaNA ya niyagiha asogavaNiyAe / AroviyadhaNudaMDo, aMbagapiMDIe kaMDANi // 8 // aNupuMkhaM lAyaMto, tA khivaI jAva niyakarabbhAse / ANittu tIe dinnA, chidiya sA addhayaMdeNa // 9 // sA bhaNai sikkhiyasseha dukkaraM kiMpi natthi ettha to| naTuM | sai sarisavarAsiThiyasUIyaggami // 110 // aha sIsauTThapAyA, sa bhaNai bho kassa maccharo guNisu / taM ciya maNe vahaMtI, IN pabhaNei subhAsiyaM sA vi // 11 / / na dukkaraM aMbayaluMbi toDiyA, na dukkaraM nacciu sikkhiyAe / taM dukaraM taM ca mahANubhAvaM, jaM so muNI pamayavarNami vuttho / // 12 // akhaliyamaraTTakaMdappamahage laddhajayapaDAyassa / tikkAla ciya iNamo, namo namo thUla- IN raveH sanibhaM 0. DI PeroeDeceDemeroeDepee Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DOINDE tIvratArAdhane sthUlabhadra munikthaa| / uvabhujijA ahvaa| bhaNiya jaay| isa bhAgavaNAya sayaNa bhadassa / / 13 / / jo savvarasasamagaM, maNunnabhoja sayAvi bhuNjto| mahapAse vi na khubhio, namo namo thulabhaddassa // 14 // upadezamAlA-6 jo paDukaDakkhavikkhevatikkhasaradhoraNIhiM vijjhaMto / maha pAse vi na khubhio, namo namo thUlabhaddassa // 15 // majjhavi vizeSavRttau saMsamgIe, amgIe jo tayA suvannaM va / ucchaliya bahalateo, sa thUlabhaddo muNI jayau(i) // 16 // puvvaM savvaM sA tassa, // 241 // | takkahaMto kahei hariseNa / taccariyAvajjiyamANaso ya so sAvago jAo // 17 // kaiyAi thUlabhaddo, patto vaMdAvaNAya sayaNa lA gihe| desaMtaragayaduggayadiyadaiyaM bhaNai karuNAe // 18 // ettha erisaM tattha, tArisaM peccha kerisaM jaayN| iya bhaNiuM taMmi gae, patto pucchai piyaM vippo // 19 // kiM kiMpi bhAuNA teNa, majjha dinnaM ca jaMpiyaM ahavA / bhaNiyaM tIe na dinnaM, payaMpiyaM jaMtu taM kahai // 120 // caureNa teNa tAo, ThANAo nihANamukkhaNeUNa / uva jijjai saharisamaNeNa muNiNo pamAuyaM // 21 // aha bArasavArisio, jAo kUro kayAi dukAlo / savvo sAhusamUho, tao gao katthaI koi // 22 // taduvarame so puNaravi, pADaliputte samAgao vihiyA / saMgheNaM suyavisayA ciMtA kiM kassa atthitti / / 23 // jaM jassa Asi pAse, uddesajjhayaNagAi taM savvaM / saMghaDi ekArasaMgAI taheva ThaviyAI // 24 // parikamma suttAI, puvvagayaM cUliyANuoge ya / didivAo iya, paMcahA vi no asthi tattha puNo // 25 // taiyA nevAlavasuMdharAe kila bhaddabAhavo gurvo| viharaMti didvivAya, dharaMti iya ciMtayaMteNa // 26 // saMgheNa sAhujuyalaM, pahiyaM tassaMtie pavAehi / diTTivAyaM jaM saMti, sAhuNo asthiNo ettha // 27 // kahiyaMmi saMghakajje, paDibhaNiyaM teNa saMpai payaTTo / sAheu mahapANaM-jjhANaM puvvi ca dukkAlo // 28 // jaM Asi payaTTo teNa, nAhameyaMmi uvarae saMte / dAhAmi vAyaNaM jaM na, jAi eyaMmi sA dAuM // 29 // AgammaM teNa saMghassa, sAhiyaM to puNo vi sNghaaddo| tassaMtie nisaTo, jo saMghANaM na mannei // 130 // ko tassa hoi daMDo, eyami bhaNAvie bhaNai bhayacaM / ugghADaNaMti teNuttamatthu, taM tujjhamAha pahU // 31 // mA ugghADaha peseha sAhuNo, je juyA sumehAe / divaseNa vAyaNAo dAhissaM satta jA jhANaM // 32 // egA bhikkhAo samAgae(yA)Na divasaddhakAlavelAe / bIyA taiyA sannA vosagge kAlavelAe // 33 // divasaMtabhAviNIe, cau opeeeeeeroeDeveo // 241 // Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau tIvratArAdhane sthUlabhadra munikathA / // 242 // CROCCORPOOOZ tthigA''vassae kae tinni / to thUlabhaddapamuhA, mehAvINaM sayA paMca // 34 // pattA tassa samIvaMmi, vAyaNaM liMti kAlavelAe / ekasi dohi tihiM ca na taraMta'vadhAriuM jAhe // 35 // tAhe te usariyA ekkaM mottUNa thUlabhaddamuNiM / thoyA'vasesae sai jhANe so pucchio guruNA // 36 // na kilessasi taM sa bhaNai, na koi bhayavaM mama ki(lAmo)leso'tthi / to khamasu kiMci kAlaM, di. NaMpi to vAyaissAmi // 37 // pucchai sUri bhayavaM ! kettiyamettaM mae ihAdhIyaM / aTThAsI suttAI, uvamA sarisavasuragirIhiM // 38 // eyakAlAo UNa-geNa kAleNa paDhehisi suheNa / savvaMpi diTTivAyaM paDhiyA ya kameNa dasapuvvA // 39 // vatthuhiM dohiM S/ uNA sathUlabhaddA guruvihrmaannaa| pattA pAiliputte, ThiyA ya se bAhirujjANe // 140 // jakkhAIyAu satta vi, bhagiNIo thUla bhaddasAhussa | guruNo jeTTajassa ya, samAgayA vaMdaNanimittaM // 41 // vaMdiya guruM kahiM so, jeTThajo pucchio gurU bhaNai / deu| liyAe imAe, guNamANo ciTThai pahiTTho // 42 // AyaMtIo ~Na, tAo iDDhIe dasaNanimittaM / sIhAgAro jAo pekkhiya, taM tAo naDhAo / / 43 // gaMtuM guruNa pAse, bhaNaMti sIheNa sAmi ! so khaddho / bhIyA guruNA bhaNiyAo, thUlabhado na so sIho // 44 // paDiyAgayAo baMdiya, ThiyA tao pucchiyA kusalavattaM / kahiyaM jaha pavvaio sirio pavvopavAseNa // 45 // kArAvieNamamhehiM, so mao amrvaasmnnuptto| risihaccA bhIyAhiM, taveNa jaha devayA khittA // 46 // nIyA mahAvidehaM, tIe titthesapAyamUlaMmi / do ajjhayaNA''NIyA ya nAmAu bhAvaNavimutto // 47 // taM vaMdittA tAo, gayAu bIe diNaMmi saMpatto / navasuttuddesatthaM uvadio so na uddisai / / 48 // jA sUrI tamajoggo tti, bhaNai teNerisaM tao nAyaM / kalle kao pamAo, jo so evaM viyaMbhei / / 49 / / na puNo kAhAmi bhaNaMti, sUriNo jaivi no tumaM kuNasi / anne kAhiMti tao, kiccheNa kahiMci paDivannaM // 50 // cattAri uparimAI, puvvANi paDhAvio na uNa annaM / pADhijasu to thakkANi, tami taha donni vatthUNi // 51 // dasamassa aMtimAI, sesaM aNuvattiyaM suyaM savvaM / jAvajavairanAmo mahAmuNI, aisayANa khaNI // 152 / / 1 paDisihisi B. phalihisi muheNa / / Peermeroecoerceecoomence DI||242 // Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau sAdhavaH tapaHpaJjare vasanti / // 243 // nanu tadAnIM sthUlabhadrasAdhuH kasmAdakalaGkitazIlasthita ityAhavisayAsipaMjaraMmiva, loe asipaMjarammi tikkhmmi| siMhA va paMjaragayA, vasaMti tavapaMjare sAhU // 60 // jo kuNai appamANa, guruvayaNaM na ya laei uvaesaM / so pacchA taha soai, uvakosaghare jaha tavassI // 61 // jiTThavvayapavyayabharasamubahaNavavasiassa acaMtaM / jubaijaNasaMvaiyare, jaittaNaM ubhayo bhadraM // 62 // jai ThANI jai moNI, jai muMDI bakkalI tavassI vaa| patthato a abaMbha, baMbhAvi na royae majjhaM // 13 // to paDhiyaM to guNiyaM, to muNiyaM to a ceio appaa| AvaDiyapelliyAmaMtio'vi jai na kuNai akajaM // 64 // pAgaDiyasavvasallo, gurupAmUlammi lahai sAhupayaM / avisuddhassa na baDhai, guNaseDhI tattiyA ThAi // 65 // jai dukkaradukarakArautti bhaNio jahaDio sAhU / to kIsa ajjasaMbhUavijayasIsehiM navi khamizra ? // 66 / / jai tAva savvao suMdarutti kammANa uvasameNa jii| dhamma viyANamANo, iyaro kiM maccharaM vahai ? // 67 // aisuGiotti guNasamuiotti jo na sahai jaipasaMsaM / so parihAi parabhave, jahA mahApIDhapIDharisI // 68 // __ "visayAsi" gAhA / viSayeSvAsate tacchIlAca viSayAsinaH prasRtAnuguNyAt strIlokAsteSAM paJjara-samUhastasmin sAmIpyAdhArasaptamIyaM kUpe gargakulamitivat / tatazca vaiSayikasukhAsaktastrIlokasamUhasya sAmIpye'pi sAdhavo'tra loke tapaHpaJjare vasanti, na punastadaunmukhyena pravarttante, tapa evAnazanAdidvAdazavidha viSayAsaktAM strIlokAn prati pravRttipratirodhakatvAtpaJjaraM tapaHpaJjaraM tasmin / viSayAsipaJjarasyopamAnam / asipaJjara iba 'tIkSNa' prAktanasyeva zabdasyeha sambandhAt / tIkSNAsipaJjarasAdRzyaM ca viSayAsipaJjarasya dAruNavipAkatayA vivekinAM trAsajanakatvAt / kathaM tapaHpaJjaragatA sAdhavo vasantItyatra dRSTAntaH / siMhA iva paJjaragatAH / yathAhi te tapasvinaH sarvotkarSazAlinazca paJjareNa niruddhabahiApArAstatraivAsate, tathA sAdhavo'pi tapaHpaJjara ityarthaH // 60 // gurUpadezapa meroecoecoexperiencemene // 243 // Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| 0 kaluSacittasya na varddhate guNazreNiH / // 244 // ICORRECORDCORRECIPEACOCKneareercome rAyaNasthUlabhadrAt vyatirekodAharaNamAha-"jo kuNai" gAhA / sthUlabhadrAkhyAnake yathA prastAvamuktvA vyAkhyAtAthoM veyam // 6 // yadasya saJjAtaM tadAha-"jiduvvaya" gAhA / jyeSThatratAni-mahAvratAni aNuvratApekSayA tAnyeva durbahatvAt parvatabharastasya samudahanamabhyupagamarUpatayotpAdya jIvitaparyantaM nayanaM tadvyavasito mayedaM karttavyamiti baddhakakSastasyAtyantaM yuvatijanasaMvyatikare upakozAmIlake sati yatitvamubhAbhyAM zrAmaNyagArhasthyaprakArAbhyAM bhraSTaM-cyutaM / tathAhi-na yatirasau tadAnIM caraNapariNAmAbhAvAt , nApi gRhastho bahirAkAreNa zramaNaliGgopalabdheH / / 62 / / kathamasyAbrahmaprArthanAmAtreNeva yatitvAd bhraMza ityAha-" jai ThANI" gAhA spaSTA / navaraM sthAnIkRtanityakAyotsargaH / brahmA'pi lokaprasiddhyA sRSTyAdipuruSaH parameSThyapi na rocate mahyamavagatajinavacanasAratvAt // 63 // kiMca-" to paDhiyaM " gaahaa| tataH paThitAdisarva saphalamiti zeSaH / yadyakArya na karotIti sambandhaH // 'AvaDiyA pelliyAmaMtiovi' tti-Apatito'kAryakaraNakASThAmApannaH / preritaH-pApamitrairakAryAcaraNaM prati / AmantritaH-ruyAdibhirabhyarthitaH / tataH padatrayasya karmadhArayaH / AstAmanApatitA'preritA'nAmantrita ityapi zabdArthaH / pazcAttarhi sA tasya zuddhiH kutaH sampannetyucyate gurupAdhai samyakkRtAlocanatvAttathA ca-"pAyaDiya" gAhA dattArthA / kiJca vizuddhassa anAlocitAticAratayA kaluSacittasya na vardhate gunnshrennirjnyaanaadigunnpddhtiH| zeSamanuSThAnaM sampUrNamanutiSThato'pi sazalyatayA na vRddhiM yAti, kiM tarhi ? tAvatI tAvatpra. mANA yAvatyaparAdhakAle sthitA tAvatI tiSThati / zeSAnuSThAnavikalasya punarapayAtyeva / // 64||65 / / sAmprataM sthUlabhadrakathAnakadvArAssyAtaM guNeSu matsariNAM nirvivekitAdoSamAha-" jai dukkara" gAhA / sthUlabhadrakathAproktatvAdeva prakaTitAthaiva // AryasambhUtaziSyasambaddhameva doSAntaramAha-" jai tAva" gAhA // yadi tAvattadvibandhakakarmaNAmupazamAdinA suvratatvAt-sadAcAratvAtsAdhuH sundaraH zobhano'yamityucyate / tadA dharma vijAnannityAdi sugamam // guNamatsarasya pretyA'pAyahetutAM dRSTAntenAha-" aisudio" tti gAhA / / atIva susthito mUlottaraguNeSvityataH susthita iti / guNairvaiyAvRttyakaraNAdibhiH samudita iti yatiprazaMsAM yo na sahate sa | ityAdi sugamam / / 66 / / 67 // 68 // pIThamahApIThakathA punariyam - zaepepezzaeroecemerozpeedeero // 244 // Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 245 // vacchAvaIe vijaye, pabhekarAe purIe vejvro| abhaviMsu abhayaghoso-tti tassa mittA ya cattAri // 1 // niva-maMti-sedvisatthAha aMgayA saMgayA guruguNehiM / goTiniviTThA ciTuMti, annayA jAva vejaghare // 2 // bhikkhadAe paviTTho, divo kuTThI mahAmuNI guNaprazaMsAtAva / tehiM sahAsappaNayapparehiM bhaNio amayaghoso // 3 // ihalogamettapaDibaddhabuddhiNo baMdhuNo namo tujjha / musasi miseNaM | 'sahane jo vijayassa nIsesanayarijaNaM // 4 // kiriya karesi tasseva, kassaI dei Auro davvaM / jo koi jAsi nAsitta, tami 10 pIThamahApIThapaMcattamaNupatte // 5 // tathA cocyate-"AturAdvittaharaNa, mRte ca prapalAyanam / etadvaidyasya vaidyatvaM, na vedyaH prabhurAyuSaH // 6 // " IR 10 sndhiH| sikkhissAmo amhe vi, vijayaM vija sikkhavesu tumaM / guDakhaMDamaMDalaDUDuyabhojehiM bhujimo jeNa // 7 // ciMtasu vayaMsa ! paraloyasAhayaM sAhudhammakammami / muNi-dINa-dutthiyANaM pi, vejayaM kuNasu kaiyA vi // 8 // na karemi kiM ? ti vutte, bhaNaMti paDijAgaresu muNimeyaM / paDijAgaremi avvo, kiM puNa na mahosahA saMti // 9 // te vajaraMti demo, mollaM koDiMpi keNa kira | kajaM / gosIsacaMdaNeNaM, kaMbalarayaNeNa teNuttaM // 10 // sayasahasapAgatellaM, taijjamujujae mahAmollaM / taM maha ceva mahosahasAlAe sAhiyamitthi // 11 // to do lakkhe leUNa, vANiyassAvaNaMmi te pattA / magaMti kaMbalaM caMdaNaM ca, lakkheNa lakkheNa // 12 // teNa'ppiUNa donnivi, pucchiyameehiM kiM tumaM kAyavvaM / jahavatte vuttaMte, vutte so ciMtae evaM // 13 // jai bAlANa vi eyANa, sAhupaDijagaNeNa imA sddhaa| pariNayavao vi tA ki, na dhammabhAgI bhavissamahaM // 14 // bhaNau jai nAma kiriyA, kAyavvA bhe tavassiNo'vassaM / tA pajattaM molleNa, majjha dhammeNa me kajaM // 15 // suvisuddhadhammasaddho, kaMbalagaM caMdaNaM ca vaanniyo| dAuM abhinikkhaMto, teNeva bhaveNa aMtagaDo // 16 // te vijAI paMca vi gheNaM osahANi ujjANe / gacchaMti jattha paDimApaDivanno jhAi sa tavassI // 17 // paNamiya pAe paramAyareNa sIse nivesiyNjlinno| aNujANAviti jahA, tuha taNupIDaM karissAmo // 18 // to kAUNa kaDite, niravaggaha kAussaggalagga(mi)pi / savvaMga abhigiti, teNa tilleNa taM niuNaM // 245 // // 19 // taM tassa romakUvehi, savvao savvamaigayaM taahe| unhAbhihayA khubhiyA, tayAgayA niggayA kimiyA // 20 // samayaMmi Depareezoperorocreence Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttau // 246 // taMmi aMge, jA jAyA jAyaNA mahAmuNiNo / sahiyA sA asamANe, jhANe teNegatANeNa // 21 // aha rayaNakaMbaleNaM, teNa tavassI sapAuo niviDaM / aisIyalaMmi te taMmi, teNa savvevi saMkaMtA / / 22 / / puvvANIe mayagokalevare tAo kaMbalAhiMto / te jhADiUNa jayaNAe, jhatti saMkAmiyA kimiyA // 23 // gosIsacaMdaNeNaM, tehiM sahatthehiM se tanUM littA / tatto jhatti sa jAo, saMpannapasannaceyanno // 24 // evaM bIe taie ya, vAsare viraio sa eva vihI / navaramahiyAsiyA, teNa veyaNA duguNatiguNAI || 25 || paDhamaMmi vAsare se, tayAgayA nibhgayA kimI amiyA / bIyadiNe maMsagayA, aTThigayA taiyadiyamiM // 26 // saMrohaNIe saMrohiyANi savvANi tANi chiDANi / tA saMjAo sa jaI, saMpannasuvannavannataNU // 27 // taM pauNIkAUNaM, mahAmuNi te popallaviyA / ajjiyajayarajjaM piva, jANaMti kayatthamappANaM // 28 // " paropakAra praNayapravINamazrAntamantaHkaraNaM nRNAM syAt / puNyAya puNyopari tulikAyai, yA sAdhu sAdhUpakRtipravRttiH " // 29 // puNa puNa paNamiya khAmiya, satthAvatthA gayA sageddesu / viharas muNI va mahimaMDalaMmi tivvaM tavaM carai // 30 // kaMbalarayaNaM vijeNa, vikkiNeUNamaddhalakkheNa / kAraviyaM varatoraNasutuMgasiMgaM jiNAyayaNaM / / 31 / / aha kahiyaM kaMbalavikAeNa kArAviyaM mae eyaM / mittANa te vi to tattha, inti bhattI pavarttiti // 32 // nhANa - vilevaNa- pUyA pekkhaNagAINi paidiNaM pi tahiM / bahuNA bahumANeNaM, samavAeNeva kuvvaMti // 33 // sAvayavayAI sAvayasAmAyAri sAvi savve vi / uciyaM ca dhammakammaM, kuNaMti gehe vi nivasaMtA // 34 // samae sAmannamaNannasAhusAmannamunameUNa / accuyakappe savvevi, iMdasAmANiyA jAyA / / 35 / / aha pukkhalAvaIe, vijae puMDarigiNIe nayarIe / siri vairase - rAyA, Asi piyA dhAriNI tassa // 36 // caviUNa vijajIvo, jAo tesiM taNubbhavo paDhamo / sirivairanAbhanAmo, kameNa mete vi cattAri // 37 // bAhu-subAhu pIDho, savvesiM kaNIyaso mahApIDho / jAyA savve vi kameNa, tAratArunnapunnataNU ||38|| kaiyA vi vairaseNo, buddho sayameva bhavabhavviggo / sayameva paMcamuTThiyaloyaM kAUNa pavvaio // 39 // sirivairanAbhanAmo, nivesio teNa niyapara putto / bhuMjai rajjaM niya ekkavikamakaMtariucako ||40|| kevalanANaM jAyaM, jaMmi khaNe vairaseNajiNavaiNo / guNaprazaMsAsahanepIThamahApITha sandhiH / // 246 // Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau | guNa guNaprazaMsA 'sahanepIThamahApITha sandhiH / // 247 // jara AIgayamuttatyo, jAo acireNa ceva gAthAiraseNapAmUle / niyalahusahoyarehiM, cAhiM najAti mahAbhoge, bhoge niyapuvva- sirivairanAbhacakkissa, cakkarayaNapi taMmi khaNe // 41 // siridhammacakkavaTTI, jAo so virsennmunnisiiho| iyaro vi pukkhalAvai-samaggavijayAhivo cakkI // 42 // cauro vi mahAmaMDala-sAmI te teNa bhAuNo vihiyA / bhuMjaMti mahAbhoge, bhoge niyapuvvapunnehiM // 43 // sirivairanAbhacakkI, kayAi jiNavairaseNapAmUle / niyalahusahoyarehi, cauhiM vi saha tehiM pavvaio // 44 // aha ahigayasuttattho, jAo acireNa ceva giiyttho| sirivairanAhasAhU, sAhiyadussAhabhAvariU // 45 // sirivairaseNajiNakuMjareNa jANittu vaggujoggattaM / paMcasae parivAre, sUripayaM pAvio samae // 46 / / sAraNa-vAraNa-coyaNa-paDicoyaNa-jhANa-nANanIrabhare / gacchasamudde jo tammi, kannadhAro vva rehei // 47 // bAhU veyAvaccaMmi, niccale sttsttmpvittii| gacchassa tassa ginhai, abhiggahaM garuyaveraggo // 48 // phAsuyaesaNIehiM, pANAsaNaosahAivatthUhi / khUNaM khaNaMpi rakkhai, aisikkhiyacokkhasikkhAe // 49 // veyAvaccaM niccaM, saccaM ciya saccavei accaMtaM / " savvaM kira paDivAI, veyAvaccaM apaDivAI" // 50 // " paDibhaggassa mayassa va, nAsai caraNaM surya aguNaNAe / nahu veyAvaccakayaM, suhodayaM nAsai kamma" // 51 // veyAvacce parisaMThiyassa saddhAe kAukAmassa / lAmo ceva tavassissa, hoi adINamaNasassa // 52 / / paivAsaraMpi vissAmaNAe savvANa tANa sAhUNaM / niyamaM subAhusAhU, visAhae sAhasekkanihI // 53 // jaha jaha so vissAmai, sAhU savve vi savvajatteNa / taha taha taNuyaMpi taNU, karei cirapAvaparivADi / / 54 // sirivairanAhasUrI, parisAe pasaMsae sayA tesiM / veyAvaccaM vissAmaNaM ca tamaNannasAmannaM // 55 // to pIDhamahApIDhA, paDhamANA pavayaNathamaccatthaM / soUNamiNaM ciMtaMti, citte niyakammadoseNa // 56 // iha gurukule vi dIsai, jo rAuladeulesu vvhaaro| niyakaje jo sajjai, sa pasaMsijjai gurUhi pi / / 57 // satthaparamatthavittharathiracittA vaTTimo vayaMpi syaa| na uNa'mhANaM parisAe, sUriNo liMti nAmapi // 58 // sUrIhiM sammamArAhiehiM ThANehiM vIsahi vi baddha / titthayaranAmagoyaM, siromaNI savvapunnANaM // 59 // sukayaM kayAvayANo, bAhU baMdhisu cakkavaTTiphalaM / niyabAhUhiM subAhU, vIsAmito ya bAhubalaM // 6 // pIDhamahApIdehiM, itthIbhAvo pabhAvio tehiM / jamapattiyaM gurusuM, nAloiyamaMtasamae vi // 61 / / // 247 // Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ N upadezamAlAvizeSavRttau guNaprazaMsA| 'sahane pIThamahApIThasandhiH / // 248 // Camerecaeezaaeeeeeeeezpeewpeezpeo parisANamaNegAo, koDIo pAliUNa pajjAyaM / paMcuttaresu paMcavi, uppannA te vimANesu // 62 // tettIsasAgarAU, paDhamo paDhamaM suro caveUNa / marudevI-nAbhitaNao, sumaMgalAjuyalae jAo // 63 // nAmeNamusabhasAmI, dAhiNabharahaddhamajjhakhaMDaMmi / jammaNabhahAisavvaM, neyavvaM usamacariyAo / / 64 // chahiM aigaehiM vAsANa, puvvalakkhehiM bAhupIDhasurA / paramesarassa paDhamAvaccattaM dovi saMpattA // 65 // devI sumaMgalAe, bharaho baMbhI ya mihuNayaM / caviya subAhu-mahApIDhasuravarA te vi usabhassa // 66 // devIe sunaMdAe, bAhubalI suMdariti juyaleNa / jAyA donni vi juyalAI, tAI pattAI tArunaM / / 67 // siririsahasAmiNA divvanANiNA aha pavattie titthe| pavvaiuM cattAri vi, siddhANi tahA jahA bhaNiyaM // 68 / / evaM ca-bAhu-subAhupasaMsaM, asahatA dovi pIDhamahApIDhA / baMbhIsuMdarIbhAveNamevamitthittamaNupattA // 69 // iti pIDhamahApIDhasaMdhiH / paraparivAyaM giNhai, aTThamayavirallaNe sayA ramai / ujjhai ya parasirIe, sakasAo dukkhio nicaM // 69 // viggahavivAyaruiNo, kulagaNasaMgheNa bAhirakayassa / natthi kira devaloe vi, devasamiisu avagAso // 70 // jai tA jaNasaMvavahAravajjiyamakajjamAyarai anno / jo taM puNo vikatthai, parassa vasaNeNa so duhio // 71 // suThu vi ujjava(ma)mANaM, paMceva kariti rittayaM samaNaM / appathuI paraniMdA, jibbhovatthA kasAyA ya // 72 // kiMca-" paraparivAyaM" gAhA / / pareSAmavarNavAda gRhNAti / vakSyamANajAtyAdyaSTamadasthAnAnAm svataH parato vA vistAraNe ramate / puNyabhAgmiH paraiH paribhujyamAnayA svazriyA dRSTyA'pIya'yA dahyate yaH sakaSAyo jIvaH sa ihaiva nityaM duHkhito bhavati, kiM punaH paratra // 69 // tathA-"viggaha" gAhA / muSTi yaSTyAdiyuddhavAkkalahAmilASukasya ata eva kula-gaNa-saMghena svasthAnAnniHkA zitasya nAstyeva tAvadevaloke janma kathaMcittatsaMbhave'pi na devasabhAsu pavezo'sti, kilbiSikAdidevAnAmatijaghanyatvAt svacaritadoSAnnAsau paraloke'pi zubhasthAnaM labhata ityarthaH // kiretyAptoktau / " ettha kulaM vineyaM, egAyariyassa saMtaI jaao| doNha kulA Eenezzaeezmerceremeezmeen // 248 // Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 249 // miho puNa, sAvekkhANaM gaNo hoi // 1 // jai - jaiNI - sAvaya - sAviyANa melAvao bhave saMgho " // 70 // iti kulAdilakSaNam // tadiyatA mAtsaryeNAvidyamAnadoSagrAhiNo doSo darzitaH / samprati vidyamAnadoSagrAhiNo'pi tamAha - " jai tA " gAhA / yadi tAvajjanaprasiddhyA'yatibAdaratvAdvarjitaM sAdhumAnibhirakAryaM cauryapAradArikatvAdyamAcaratyanyaH kazcittadA'sau svayaM kRtaapraadhtvaadvdhbndhaadibhirduHkhbhaagbhvtu| yaH punastadvikatthate janasamakSamutkIrttayati sa parasya vyasanena duHkhito'pi niSphalAntastApabhA bhavati / | udaraM prasRjya sa zUlamutpAdayatItyarthaH | 71 // adhunaivaM prakArANAmanyeSAmapi doSahetutAmAha - " sudradbhuvi " gAhA spaSTA / navaramupasthA - strIpuMsavyaJjane // 72 // " jai gauravatthiNo tA, saguNe saMyameva mA payAseha / saguNe payAsamANI, lUyA lahuyattamaNupattA // 1 // " yogAbhyAsavizeSavAsitamatimImAMsakaprAmaNI- rukto'pyeSa kathaMcanA'pi kurute, nAtmastutau prastutim / manvAno matimAnamAnamahimAmithyAbhimAnAtmikAM svazlAghAmatimAtralAghavakarIM SaSThaM mahApAtakam // 2 // " jo paradose bhAsai, samuNijjai maccharitti savvehiM / to teNutte saMte vi, hoi dosaMmi saMdeho || 3 || loDa parassa dose, hatthAhatthi guNe ya ginhaMto / appANamadhpaNazciya, kuNai sadosaM ca saguNaM ca // 4 // jIhe ! jANa pamANaM, jimiyavve taha ya jaMpiyavve ya / aijimiya- jaMpiyAI, pacchAvacche apacchAI || 5 || jIhAe namo jA lolayAe mukkA mahAsuhANa nihI / saha tIe puNa sA caiva, savisakhIrivva dukkhakhaNI // 6 // parameTThI desakaMTho, piNAgapANI sahassabAhU ya / iha kaha kaha navi guttA, ainaDiyA niyauvatthAe // 7 // uyaha uvatthAsAmatthamettha vitthariyanayaNasahaseNa / avajasapasatthirthabho vva, appaNA jaM harI jAo // 8 // iha kira kasAyavAse, vAse AvAsiyAe jaha hoi / airaMgo taha jIve vi, jAyae navari nirayagaI // 8 // jaM ajjiyaM caritaM, sUNAe vi puvvakoDIe / taMpi kasAiyametto, nAsei naro muhutteNa // 10 // parAvarNavAdinaH punadoSamAha - svaguNaprazaM sane laghutA / // 249 // Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 250 // paraparivAyamaIo, dUsai vayaNehiM jehiM jehiM paraM / te te pAvai dose, paraparivAI ia apiccho // 73 // ziSyasya thaddhA chiddappehI, avaNNavAI sayaMmaI cavalA / vaMkA kohaNasIlA, sIsA uvveagA guruNo // 74 // dossgunnaaH| jassa gurummi na bhattI, na ya bahumANo na gauravaM na bhayaM / navi lajjA navi neho, gurukulavAseNa kiM tassa? // 75 // rUsai coijjato, vahai hiyaeNa aNusayaM bhaNio / na ya kamhi karaNijje, gurussa Alo na so sIso // 76 // uvvillaNasUaNaparibhavehiM aibhaNiyaduTThabhaNiehi / sattAhiyA suvihiyA, na ceva bhiMdaMti muharAgaM // 77 // yaH parAvarNavAde baddhabuddhiH san yairyaH sadasadoSodbhAvakairvacanaiH paraM dUSayati-janamadhye duSTatayA prakAzayati, sa tAMstAn doSAMstasya prApayati-Dhokayati, tadupaDhaukane ca mahAduHkhaM tasya janayati, iti hetoraprekSyo'tipApIyastvAt draSTumapi nAsau kalpate ityarthaH // 73 // tadidamavetya yAdRzairbhAvyaM tadAcikhyAsuheyatayA vyatirekadvAreNa tAvad durvinItadoSAnAha-" thaddhA" gAhA / " jassa" gAhA / " rUsai" gAhA / tisro'pi spssttaaH| navaraM 'sayaMmaI ' tti-svamatyaiva kAryeSu pravarttante na gurormatyA / capalAzcittakA| yAbhyAM saMyama prtysthiraaH| udvejkaa-gurorudvegkaarinnH| bhaktirbAhyA paryupAstiH bhumaan-aantrpriitiH| gaurava-pUjyo'yaM mametyAdarabuddhiH / bhayaM guroH sakAzAdakAryeSu pravarttamAnasya / anushyH-krodhaanubndhH| Alo'kiMcidrUpaH / na sa ziSyo'nuzAsanAnahattvAt IN // 74-75-76 / / sAmprataM prakRtamAha-" uvvIlaNa " gAhA / avapIDanamapakarNanaM / zUcanaM-paizunyakaraNam / paribhavo-nyatkAraH / abhaNitam-asaMbaddhabhASitam / duSTabhaNitam-karkazAbhidhAnam / tairduSTajanakRtaiH suvihitA munayo mukharAgaM naiva bhindanti-na vicchAyamukhA bhavantItyarthaH // 77 // tathAmANaMsiNo vi avamANavecaNA te parasta na karaMti / suhadukkhuggiraNatthaM, sAhU uahivva gaMbhIrA // 78 // // 250 // mauA nihuasahAvA, hAsadavavivajjiyA vighmukkaa| asamaMjasamaibahuaM, na bhaNaMti apucchiA sAhU // 79 // UPormerenceTreeronvermender Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 251 // mahuraM niuNaM thovaM, kajjAvaDiaM agavviyamatucchaM / putri mahasaMka liyaM, bhaNati jaM dhammasaMjuttaM // 80 // saTThi vAsasahassA, tisattakhuttodayeNa dhoraNa | aNuciNaM tAmaliNA, annANatavRtti appaphalo // 81 // " mANaMsiNovi " gAhA / te sAdhavaH parasya zatrorapyamAnavaJcanA- parAbhavavipratAraNA na kurvanti / kiMviziSTasya zatrormAnAMzino'pi-mAnoddhatoM'zaH-skandho'syAstIti mAnAMsI tasya / ahaGkAroddhuraskandhasyApItyarthaH / sukhaduHkhodgirau - priyApriyAlApau te evAnarthaH sAdhUnAmaucityAtikramakAritvAttaM ca na kurvanti / ye hi caTUni vA kaTUni vA vacanAnyapi kamapi prati noccArayanti te kathaM parasyApamAnavacanAM kurvIrannityarthaH / kimityevamityAha - " uyahivva gaMbhIrA " hetudvAreNa vizeSaNametat / yata udadhigambhIrAH sAdhavastataH kathamapamAnavaJcanAH sukhaduHkhodgIranarthaM ca kuryurityarthaH // 78 // kiMca - " mauyA " gAhA / mRdavo'stabdhAH / nibhRtasvabhAvAH hAsaH sAmAnyena dravaH paropahAsastAbhyAM vizeSeNa varjitAH / rAjAdivikathAtyaktAcca yatayo'samaJjasamadhyati bahu- vAraMvAraM na bhaNanti, apRSTAva vAcATatayA na bhaNanti / / 79 / / pRSTA api yAdRgvadanti tadAha - " mahuraM " gAhA / dattArthaiva // 80 // evaM ca bruvANAH kSiprameva mudhyante jJAnitvAdajJAninAM tu kaSTamaphalamevetyAha - " saTThi " gAhA / SaSTivarSasahasrANi yAvat trisaptakRtva ekaviMzativArodakena - nIreNa dhautena bhaikSeNeti gamyate / anucIrNamAcaritaM tapaH sAmarthyalabhyaM tAmalinA paraM tadajJAnatapastvAdalpaphalameva / tAvatA hi samyagjJAnasadhrIcA tapasA paraH - sahasrA api sAghavaH sidhyeyuH // 81 // tAmalikathA purnArayam nayarIe tAmalittIe, tAmalI nAma AsI koDuMbI / dhaNa-kaNa - rayaNa-taNayAIehiM aivittharaM patto // 1 // sakuDuMba garAe, jAgaramANo kayAi ciMtei / iha maha jamme jAyaM, kiMpi na khUNaM khalu kharNapi // 2 // bahuputta-puttigA- nattugAi - dhaNa-dhannakaMcaNAIhiM / kassa varassa vi evaM vitthAro asthi avatthaM // 3 // jai iha jamme ramme, sukayaM saMpai na ajjiNissAmi / nIsaMbalapahigassa va tA hohI kA parattha gaI // 4 // vAsiyabhatte bhutte, anne annaMmi jaha asiddhami / hoi kileso'vassaM, taha iha maha akayasukayassa // 5 // kiMca ziSyasya doSaguNAH / // 251 // Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 252 // Coenaceaeezzaeeeeemapeepeecooment " AyurvAyuvilolatUlataralaM zrInazvarI vizrutA, tAruNyaM taruNItarajasubhaga-bhrUbhaGgavadbhaguram / rogAvegavihaMgasaMgamavatI-svairaM tanUnimnagA, premA'pi praNayasmRzi priyajane saudAminI dAmavat // 6 // " tAmali Itaapskthaa| iya virase saMsAre, jujjhai pavvajaujjamo kaauN| sUNApaMcagapaure, gharavAse keriso dhammo // 7 // uktaM ca-" kaMDanI peSaNI cullI, udakumbhaH pramArjanI / paJcazUnA gRhasthasya, tena svarga na gacchati" // 8 // iya ciMtiUNa hakkAriUNa niyanAimittapaNayajaNaM / sakArai bhoyaNa-bhUsaNaMsUyAippayANeNa // 9 // sumuhUtte bhuttuttarataMbolAIyamappaNA dAuM / niyataNayaM niyakulanAbhibhUyameso sayaM kuNai // 10 // kArAviya dArumayaM paDiggahaM gihadhaNAi to muttuM / pANAmiyadikkhAe, pavvajjai tAvasANaM'te // 11 // uccaM pAsai uccaM, paNAmamAyarai iyarahA iyaraM / ravi-caMda-khaMda-iMdA-isANa-seriha-kharAINaM // 12 // jA jIvamaTumAu, apANa piyaNAo pArai phittttho| caubhAgeNaM bhikkhA, pakkhAlieNegavisaihA // 13 // dArupaDiggahabhikkhAe, bhAgatigamappiUNa karuNAe / jalayara-thalayara-khayarANa, sesagaM ceva bhujei // 14 // saTuiM vAsasahassA, evaM kAUNa tivvatavacaraNaM / paripAliUNa paya(Na)o, pANAmiya dikkhamakkhaMDaM // 15 // ciMtai mameyamaMgaM, avaciyavasamaMsasoNiyaM jAyaM / jAva'javi sakkai kiMpi, dhammakammujjama kAuM // 16 // tA uvavisiuM pAupavesaNe sAhayAmi paraloyaM / iya IsANa disAe'NasaNeNa Thio samAhIe // 17 // etthAvasare baliMiMdarAyahANI ahesi ninnAhA / baliparivAro tA kiMpi, appaNo patthai pahuMti / / 18 // aNasaNavihiNA diTTho, Thio'NudvANakaduniTThAe / tA tassa puro paNamiya, pAraddho pecchaNucchAho // 19 // kusumavilevaNapUyAIehiM sakAriUNa vinnavai / kuru bhaMte ! paNihANaM, pahU jahA hosi amhANaM // 20 // balicaMcAe pahuNo, bahUyamAsA parAsuNo jAyA / sAmI hoUNamhANa, tA tuma bhuMja surabhoe // 21 // tusiNio so ciTThai, na vayaNamaMgIkarei taM tesiM / puNarutta patthio vi hu, tao gayA te saThANami // 22 // | nibaddhA sthairyAzA jalazazini kallolacaTule, kSaNadhvaMsIsvapnaH suciramavinAzIti kalitaH / yadetasmin vAtapratihatapatAkApacapale, kRtA kAye prItiH paramapuruSArthakSayakarI // 23 // DomeromecanenormoneREncreen // 252 // Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CIDC tAmali taapskthaa| iya bhAvaNAe saMlehaNAe, domAsiyAe so mari / IsANido jAo, thiratarataDiteyarAsi vva // 34 // baleparivAro paraloupadezamAlA yapattayaM tAmaliM muNeUNa / sAmariso AgaMtUNa, tassa dehaM viDaMbei // 25 // aikuhiyapaMkalitta, karittu kahei baMdhiUNa pe| vizeSavRttau za thukkai muhaMmi jA tAva, ohiNA muNai sa suriMdo // 26 // tattheva Thio jA te, joyai aikovakUradiTThIe / tA tANamaMgamaMgaM, aggI AliMgiuM laggo // 27 // aijlirjlnnjaalaajaalkraalijmaannsvvNgo| ego egassovari, nivaDai niviDAe pIDAe // 253 // // 28 / / chammAsaveyaNijjAe, tAe jAyAe veyaNAe to| vihurataNU te tatto, katto eyaMti ciMtaMti // 29 // tAmalitAvasapavaraM, IsANidattaNeNamuvavannaM / jANeUNaM takkhaNa pauMjieNohiNA sammaM // 30 // pabhaNaMti sAvarAhA, amhe annANao khamaha tubbhe| divo kohapabhAvo, mamomo saMpai pasAyaM // 31 // maniyaniyAvarAhA, agAhabAhAvahAya te muNiya(u) / teNa khaNeNaM mukkA, jahA gayaM paDigayA savve // 32 // etthovaNao evaM, tavio tivvo tavo ciramaNeNa / sijhaMti jeNa'Nege, paramannANitti appaphalo | // 33 // iti tAmalitApasakathA // kathamajJAnatapaso'lpaphalatvamityucyate-nadyAdau bhikSAprakSAlanAdinA SaDvidhajIvA'pamaIkatvAt zrutismRtyAdihiMsAzAstropadezakatvAt / yadvA parazu-rAmAdikSurikAzastropadezAt , tathA cAha chajjIvakAyavahagA, hiMsagasatthAI uvaisati puNo / subahuMpi tavakileso, bAlatavassINa appaphalo // 82 // pariyacchaMti a savvaM, jahaDiyaM avitahaM asaMdiddhaM / to jiNavayaNavihinnU, sahati bahuyassa bahuyAI // 83 // jo jassa vaTTai hiyae, so taM ThAvai suMdarasahAvaM / bagghI chAvaM jaNaNI bhaI somaM ca mannei // 84 // " chajjIva " gAhA spaSTA // 82 // saMprati prAkRtajanasyAkrozAdidurvacaneSu kSamopadezamAha-" pariyacchaMti " gAhA / tato jinavacanavidhijJA bahorbahUni durvacanAni sahante, yataH kimityAha-yataH parigacchanti-avabudhyante yathAvasthitaM sarva jIvAdivastu tata ityapretanena yogH| yathAvasthitatvameva vyaktIkaroti-" avitahaM asaMdiddhaM" ti prAktana cakArasyeha sambandhAdavitathamasandigdhaM ComcamerecKRcPoraeo PRADEECREERecemenue // 253 // Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 254 // cetyarthaH / avitathaM na tu zuktikAdau rajatAdijJAnavadviparyayAkrAntam / asandigdhaM ca na punaH sthANurvA puruSo vetyAdijJAnamiva sandehAspadamityarthaH // yo hi - " savve puvvakayANaM, kammANaM pAvae phalavivAgaM / avarAhesu guNesu ya, nimittamettaM paro hoi " // 1 // ityAdi jinavacanabhAvitamatistasya kA nAma kvApyakSamA, nanu " jai tA tiloyanAho " ityAdinA kSamopadezaH prAk proktaH eva tatkiM punaruktenAnena ? ucyate-paunaruktyetanna doSAya, muhustacchravaNe muhuH krodhAdyupazAntivizeSalAbhAt bhaNyate cayadvadviSaghAtArthaM mantrapade na punaruktadoSo'sti / tadvadrAgaviSaghnaM punaruktamaduSTamarthapadam / sajjhAyajhANatavaosahesu uvaesathuipayANesu / saMtaguNakittaNAsu ya, na huMti puNaruttadosAo // etadevAnyatrApi punaruktopadeze vAcyam / jinavacanavidhijJAzca sAdhavo na bAlatapasvina iva SaDjIvanikAyavadhakA nApi hiMsAzAstropadezakA syuriti teSAM tapomahAphalameva bhavatIti prastutenA'pi sambandho dRzyaH // 83 // mohopahatabuddhayaH punastAneva bAlatapasvinaH samIcInAn manyante tatredaM kAraNAm - " jo jassa " gAhA spaSTA / hRdi varttate - citte lagatItyarthaH / vyAghrI jananI svakIyaM zAvaM - bAlakaM bhadraM kalyANasaukhyavantaM manyate jantUnAM tayoH kAraNatvAt / saumyaM ca krodhAdyupazamena zAntalezyamityarthaH / atha tasyaivamavAyai zauryamudgIryate // 84 // sAraGga saMvRNu tRNAGkurakhaNDanAni, siMhIzizoriha vihAravanasthalISu / yasya vyanakti karajavyavasAyalakSmI muktAphalaprakaradanturitA dharitrI // graM. 5490 / / // itizrIratnaprabhasUriviracitAyAmupadezamAlAvizeSavRttau dvitIyo vizrAmaH // bAlatapasvi no'lpaphalam | / / 254 / / Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAlibhadra maharSi sandhiH / upadezamAlA // atha tRtIyo vishraamH|| vizeSavRttau|| maNikaNagarayaNadhaNapUriyami bhavarNami sAlibhaddo'vi / anno kira manjha vi sAmiotti jAo vigayakAmo // 85 // // 25 // __na kevalaM yatyavasthAyAM, gRhasthAvasthAyAmapi vivekasya mahatphalamiti dRSTAntenAha-" maNikaNaga" gAhA / kathAyAM kathitAyAM | gAthArthaH kathita eva syAditi saivocyte-|| 85 // sAligAmunAmeNa pasiddhao, Asi gAmu dhnndhnnsmiddho| dhannA nAmi kAvi vivaMgaNa, tahiM kammayarI Asi akiMcaNa // 1 // tasu ahesi saMgamu igu aMgau, loyaha vaccharu ya cAraMtau / mAi kayAi teNa roeviNu, maggiyakhIri karamgi dhareviNu // 2 // taM pekkhivi sA royaNalaggI, piya samareviNu niidhnncNgii| miliya saijjhI pucchahiM kAraNu, kahiyai tIe kariti nivAraNu // 3 // bahiNi ! na jANai beTTau kAI, maha kahiM taMDula-duddha-ghayAI / appiya tAhiM tAI to pAyasu, raddhau siddhau tIe mahArasu // 4 // parivesi vi sA thAli visAlai, pAyasu puttaha patta parAlai / tasu gharavAri tavassi tiguttau, mAsakhavaNapAraNai pahuttau // 5 // tau ciMtai saMgamu guNagaNasaMgamu kaTari punaparivADi mahu / jau sAhu mahAtao avasari Agau viharAva varakhIri sahaM // 6 // eSa evAmRtAhAraH udRi thAlu visAlu suleviNu, muNi paDigAhai guNa ciMteviNu / khIri devi so ciMtei tittau, taM savvaMgu suhArasi sittau // 7 // kaTari kaTari avasaru saMjAyau, bhariu thAlu khIrihi muNi Ayau / vapuri vapuri muNisIhapasAU, maha diMtaha khaMDiyau na bhAU // 8 // mAi puNavi parivIsai pAyasu, jimai jAva so dhAi mahAyasu / rayaNi ajiramANi jemaNi tiNi, vAsiyavamaNi marei tahiM diNi // 9 // pattadANi tiNi Au nibaddhau, narabhavi ubbhaDa bhogasamiddhau / kAmadheNu kappaduma agalu, jaii supattadANu jayamaMgalu // 10 // DoorpCDoccamera veezopermonocope // 255 // Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 256 // zAlibhadra maharSi sandhiH / aha rAyaggihi Asi pasiddhau, satthavAhu gobhadda samiddhau / dANasIlasohaggasamaggalu, bhaddA bhajju tAsu jasa ujjalu // 11 // iya sA guNasArI piyaha piyArI puNa dukkhiya accaMta maNi / je hoi na caMgau ekkuvi aMgau pujjijati vi devagaNi // 12 // sA sAlikhetta sumiNai kayAi, pikkhevi dukkhaparapAri jAi / sumiNatthu samatthai satthavAhu, tuha hosai putu palaMbabAhu // 13 // te divasamAsa to jAya tAsu, gau saMgamu gabbhi guNekavAsu / Dohalau sAlikhettovabhogi, sAmANai aMgi arogasogi // 14 // aha jAu bAlu varalaggi laggi, jaha sahasakiraNu udyggmggi| gobhadi bhaddu pAradhu bhavaNi, jammUsavu puttaha citti pavaNi // 15 // gahiyakkhavatta aihava uviti, bhaDa-bhaTTa-caTTa jaya jaya bhaNaMti / aitAratAru vajaMti tUra, dijaMti cI(kUra kappUra pUra // 16 // pacchAvi paidiu nAmu bhaddu, sumiNANusAri tasu. sAlibhaddu / paivAsaru vaTTai poDhasukkhu, jiva naMdaNakANaNi kapparukkhu // 17 // pattai tArunnai tAratarunnai mayaNarUvarehA nighsu| sohagasamaggalu sohai so khalu surakumAru mahigau avasu // 18 // samavihavainbhabattIsakanna, pariNAviu ibhi suvannavanna / saha muMjai tAhiM subhUribhoga, sucamakkiya jehiM samaggaloga // 19 / / ArAhivi rammu jiNidadhammu, kaiyAvi alaMkiu kAladhammu / gobhaddu vimANiu deu jAu, niyanANi niyai niyaaMgajAu // 20 // paDibaMdhabaddha Avei gehiM, niyasuyaha savvu pUrai siNehi / suranimmiyanavanavakhajapeja, amiovama appai bhakkhabhoja // 21 // paivAsaru kappaDa nettavaTTa, paDipaTTa-hIrapaTTa-uyapaTTa / maNikaNayakaDayakuMDalakirIDa, nisi Thavai sAlikhaTTa haMsanIDa / / 22 / / surabhoga sumuMjai saha piyAhiM, suraloi jeva suru accharAhiM / mahamahai agarakappUravAsu, ravikaravilaggahi aMgi tAsu // 23 // kaiyA vi rayaNakaMbala sutAra, tahiM ANiya vaNijAraihiM sAra / bahulakkhamollasumahagya bhaNiu, niva seNigi tAha na kovi kiNiu // 24 // rAulu milleviNu kaMbala leviNu te vilakkha niggayavaNiya / bhaddAghari Aviya te maNi bhAviya bhaNiya molli savvai kiNiya // 25 // cellaNAe nivo to imaM jaMpiu, kina egovi me kaMbalo appiu / egajogaM pi mollaM na te pujjae, kajasajjaM na jaM teNa kiM kijjae / / 26 / / seNieNaM puNo sAyaraM vANiyA, eha me deha egotti te bhnniyaa| bhAha niva ! natthi egovi savve gayA, satthavAhIe bhaddAe aMgIkayA // 27|| DomperdecoccerpeneKERPervere Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 257 // to nariMdreNa bhaddA vi sahAviyA, Aha naranAha ! savvevi khaMDikayA / sAlibhaddassa tabbhAriyANaM taha, pAyapuMchaNakae huti nicca jaha ||28|| seNio taM suNeUNa sohaNajaso, ciMtae kayacamakkeNa citteNa so / keriso sAlibho bhave so vaNI, kAmadevovamo eriso jo dhaNI // 29 // pekkhiyavvo suhI savvahA so mae, mahigao surakumAro vva jo sohe| to bhaNAvei bhadaM mahIvAsavo, sAlibhaddo ihoveDa nayaNUsavo // 30 // tA bhaddA akkhi aisayasukkhiDa sAlibhadu Avei kiMva / sAmiu paribhAvau maha ghari Avau, johArai nirupAya jiMva // 31 // pesie tIe purisaMmi sammANie, rAiNA eya aTThami annujaannie| satthavAhIe savvattha baddhAta yA, cINa cIrappavaMcehiM caMdodayA ||32|| hArahIraMkamANikkacakkaMkiA, ' tesimaMtesu laMbUsagA saMciyA / dhavaliyA bhavaNabhitti sucittaMkiyA; dinna supasatthakacchUriyA hatthayA // 33 // caMganavaraMgaraMgAvalI sajjiyA, taduvariM raiyarayaNAvalI satthiyA / malliyA mAlaI mAlaummAliyA, raMbhakhaMbhAvaliunbhaDa ubbhiyA // 34 // paiduvAraMpi niSpaTTagha (pa) kiyA, sAra sAhAra kaMdaladalAlIkayA / rAulAu niyaM jAva gehaMtao, rAyamaggo samaggovi caMgo kao ||35|| nettaTTehiM paTTaDa ya paTTehiM so, chAio chaDiyaghusiNaMbuNA savvaso / to mahInAhu savvehiM saha callio, cellaNAIhiM hariseNa saMpellio ||36|| aha hatthihiM caDiyau jaNasaMghaDiyau seNiu aMteurasacivu / peraNiyaniraMtaru pAulaparigaru sAlibhaddaghari pattu nivu // 37 // sAlibhaddajaNaNIe jaNuttamu, seNiyarAu ti vikkamavikkamu / sarasu siNihu~ susiDu saloNaDa, bhuMjAviu kiu kiMpi na khUNau ||38|| tayaNaMtaru taMbolu akhaMDihiM, tIe dinnu navanAgarakhaMDIhiM / maragaya- mottiya - mANika hIrihiM, Dhoiu DhoyaNIu varacIrehiM ||39|| aha pabhaNei nariMdu na dIsai, sAlibhaddu sasu mahAsai ! / acchau ahava sokkhisaI uTThahuM, kahi kahiM acchai jAi vibhedRhuM // 40 // to sA pAsa pahuttI puttahi, caDiya gihovari bhUmihi sattahiM / bhAi gihAgau seNiu acchai, ehi vaccha ! talabhUmihiM nicchai ||41|| bhai : sAli seNiu jaM kiyANauM, mAi ! mollu tasu kiMpi na jANauM / tuhu ji lesu sumahagghu mahagghau karauM kimAviDa heTThaI sigghauM // 42 // bhai bhadda ! seNiu na kiyANauM, kiMtu tujjha pahu magahArANau / tA uttarivi vaccha ! johArahi, Talai na sajjaNu jaNa vavahArahi ||43|| 1 cakreMdiyA B cakaMciyA DI zAlibhadramaharSisandhiH / // 257 // Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OCOM upadezamAlAvizeSavRttau // 258 // zAlibhadramaharSisandhiH / Decexcevoeroeoe so eu nisAmiu amhavi sAmiu avaru koi iya dummaNau / gharatali AveviNu vara DhoeviNu DhoyaNIu pAihi paNau // 44 // rayaNAbharaNa bhUri viyareviNu, seNigu niyaucchaMgiM krevinnu| mahurAlAvi bhAvi bollAvai, puNu taNuphAsu tAsu dukkhAvai / / 45|| maliyamAlamAlai hi milAyai, jiva tiva taNu tasu takkhaNi jaayi| calavalaMtu so pikkhivi tAvahi, bhaNai sa puttu ! jAu niyaThAvahiM // 46 // aha dhArAgirimaMdira pattahiM, majaNakelivilAsu karaMtahiM / muddArayaNu jalaMtari paDiyau, joyaMtahavi na tasu kari cddiyu||47|| bhaddA bhaNiyaceDi saMcArai, vAvinIru ThANaMtari dhArai / bahurayaNAbharaNaMtari taM Thiu, aMgAru va naravari olakkhiu // 48 // kAraNu cattAbharaNaha pucchai, naravai tAhaM bhadda Aikkhai / nitu bahu navanavabhUsaNaaMgihiM, pahiriya puNa iha vAvihi chaihiM // 49 // to citti camakkiu nivu puvakkiu ciMtai bhaddAsuya taNau | bhaddA Apucchai maMdiri gacchai pAlai rajju pavittanau // 50 // aha sAlibhaddu ciMtei tattu, hAhA hayAsu hauM aipamattu / niyataruNaramaNiramaNekkaludhdhu, niyajIviu niSphalu nemi mudhu // 51 // kiu sukiu kiMpi maiM puvvajammi, tiNi tiyasabhogauvaladdhadhammi / puNu khUNu eu ettiu muNAmi, jaM mahavi annu saMpannu sAmi // 52 // iha puvvabhavajjiyapuNNapAva, paviyaMbhahiM laMbhiyabhUribhAva / tA dhammu karevau maI samaggu, apavaggahi saggahi saralamaggu // 53 // aha dhammaghosa'guru viharamANu, tahiM pattu 'asiyanijjharasamANu / seNiu asesaseNAsaNAhu, jAivi namei to muNinAhu // 54 // bhaha sAlibhaddu saMpattu tatthu, muNinAhavayaNu nisuNai mahatthu / navanavabhavaMtasaMvegavegu, pakkhAlai mANasamalu aNegu // 55 / / guru kahai sAli pucchau sabhAu, jiNasaMjami hoha na pesabhAu ||ch|| veramganiraggalu AgayamaMgalu, bhAvaNabhAviya suddhamai, pavvajjasamajaNi kayanicchau maNi mAigharAgau vinnavai // 56 / / maI mAi ! nisAmiu samaNadhammu, sirisUripAsi accatarammu / to bhaMgurabhogavirattacittu, maI melli carauM nizcalu carittu // 57 // aha bhaNai mAi "mucchAe chehiM, iya asaNitullu mA ullavehi / maNanayaNajIvajIviyasamANa, maha tuha viNu jhatti palAhi pANa // 58 // 1 muNi / 2 acintio c avi(mi)ya. B, aciMtiu ujhara DI 3 sahAu 0. DIY mucchAehiM BI // 258 // Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| // 259 // oeneroespecreezoeseezeecret parapemmaparAvasapekkhibahuya, Talavalivi maresahiM savvi vahu ya / tuhuM sarasakamalakomalasarIru, tau karivi na sakasi naNu adhIru // 59 // vayanicchau picchivi tAsu mAi, ainIsase vi erisu bhaNAi / 'kamakamiNa melli tUlIu tAva, kharapharusataNUlaya hoi jAva // 60 // | zAlibhadramaniya niya vi mAi mohaMdhayAra, jharahara jharaMtabahuvAhadhAra / paDivajjai jaM jaNaNIe vuttu, so sAva salakkhaNu ekku puttu // 61 // 4 hrssisndhiH| tahi samai sAmi punnehiM tAsu, sirivIru pattu kevali vilAsu ||ch|| | aha sAlisahoyari aitucchoyari satthavAhadhannayagharaNi / abbhaMgu karatI aru royaMtI Apucchiya tiNi taha ji khaNi // 62 / / keNa avamANiyA ruyasi pANappie, nAvamANaM kuNai kovi me taI pie| sAlibhaddo u dikkhAkae sajjae, jeNamegega tUli diNe vajae // 63 / / tAva dhanneNa dhanneNa sA vuccae, helli ! kAuriso kAyaro so jae / ekkahelAe nehaM na jo kaTTae, tassa ko nAma nAmapi ugghaTTae // 64 // bhAriyA bhAsae jaisisUro kharo, tAna ki hosi ajevataM jivro| bhaNai so ettiyaM ciya paDikkhaMtao, pikkhiyavvo'huNA vayamahaM liMtao Aha sA dasaguNaM puNavi royaMtiyA, nAi vajAyA virahasaMtattiyA / eriso sAmi hAso mae hA kao, chalu tae levi so ceva saccIkao ahaha mA nAha ! khalu khivasu khAraM khae, dUsaho dohi viraho aho maha je| esa pANesa tuha nAma jai nicchau, pavvaissaM tao'haM pikiM pacchau jaccaacAhiM ceIhare aMcae, kuNai sAraM ca sAhAraNe saMcae / narasahasavAhisIyAe Arohae, ditu dINAi dANANi so sohae // 68 // samavasaraNaMmi vIrassa patto tao, dikkhio devadeveNa sakalattao ||ch|| iya sAmihiM dikkhio tiyasahaM sakkhio sAlibhadi so jaanniyu| to aiciMtAviu bhaNai hiyAviu hauM tiNi aggala hoDiyau // 69 / / sAlibhado vi saMvAhamavvAhayaM, kuNai jiNabiMbasaMghAipUyAiyaM / navanahullihaNaNhANAiNA somio, surahiharicaMdaNaddavasamAlaMbhio // 7 // kaDayakuMDalakiriDAi siMgAriu, seyanippaTTapaTUMsuyAvAriu / rayaNakalahoyasIyAsamAsINau, asamasivasokkhalakkhaMmi saMlINau // 71 / / tAratUrAravADaMbareNaM tao,sAmiNo samavasaraNaMmi sNptto| teNa niyapaumahatyeNa jA dikkhio amayasito vva tA jAo so susikkhio 1 kamakamilaNa B. kamakami melhi 0. DI // 259 / Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| zAlibhadramaharSisandhiH / // 260 // sAlibhaddo ya dhanno ya dovi hu muNI, paDhiyaekkArasaMgA asaMgA muNI / bhuvaNadIveNa deveNa saddhiM sayA puhavi viharaMti saha ceva sacce rayA rasaparicAya-mAsovavAse ThiyA, dotticaupaMcamAsovavAsappiyA / pasamasajjhAyasajjhANasaddhAvihI, kaTuNudvANanidvAhanidvAnihI // 4 // susiyarasaruhiravasamaMsamajAmayA, jAya te sukkakIkasasirA cammayA ||ch|| aha vIrajiNesari sahuM paramesari viharamANa ANaMdabhari / pattA parivArihiM kammaha dhADihi tahiM ji rAyagihavaranayari // 75 / / mAsakhavaNapAraNai pahuttA, jAva jAhiM viharaNaha tiguttA / tAva sAli jaMpiu paramesari, mAuhatthi tuhu viharisi suhakari // 76 / / gocariya gharighari viharatA, doviti bhaddagharaMgaNi pttaa| sA puNa suyadasaNa utkaMThiya, bahuparivAriya vaMdaNa calliya // 77|| | turiya turiya te savvi pahucahi, na ti aMgaNi ubmA olakkhahi / valiya jAva pahupAsi ti Avahi, pahi mahiyAri divA tAvahiM // 78 / / pasariya pIirAya romaMciya, puNu puNu paNamiya bAha pavaMciya / bhariyaegathAlI uppADai, jhariyauroruha dahi viharAvai // 79 / / jaivara savvasuddhi paribhAvahi, hiu guNasahiu dahiu paDigAhahiM / jAi sAli to pucchai sAmiuM, hau~na ajju mAihiM viharAviu // 8 // pahu pabhaNei jIe dahi dinau, gayabhavamAi tujjha sA nicchau ||ch|| to tasa IhaMtaha jiNu paNamaMtaha, jAI jAIsaraNamai / aha sA kammArI niya mahaMtArI vacchavAlu appa muNai // 8 // sAlibhahi jA takkhaNi lakkhiu, niyabhavu puvvu tikkhadukkhaMkiu / avaciyameyamaMsamajjA lahu jANiu niyasarIru ainIsahu // 2 // tA dahi pArivi mAi ju dinnau, aNasaNu sa kuNai aru muNi dhannau / vIrajiNidi bevi aNumanniya, takkhaNi piuvaNi pattaguNanniya // 83 // pAovagamasamAhi thirAvahiM, paraparamatthi titthu maNu ThAvahiM / etthaMtari pahupAsi pahuttI, satthavAhI vahuyAhi samittI // 84 // devadeu vaMdeviNu pucchai, sAlibhaddu sAmiya ! kahiM acchai / nAhu kahei gehi gau huMtau, tujjhu dhani dhannaI sahu saMtau // 85 / / khaNu gehaMgaNi thakku nirubbhau, puNu pariyANiu paI nahu nibbhu| puvvajammajaNaNI viharAviu, pahi mahiyArI dahi pArAviu // 86 // | gau masANi khAmevi sunIsari, gurugirikaMdarAhiM jiva kesari ||ch|| recomeprazeerCKPeoperanee // 260 // Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| zAlibhadramaharSisandhiH / // 261 // Seezzreeroecozaeroecoot aNasaNu ArAhai parabhavu sAhai pAovagamasamAhi Thiu / tA sogi susalliya sA tahiM calliya niyai jeva taruvaru paDiu // 87|| tahiM ThAvi sAli suvisAlabhAu, bhaddAe diThTha tadavattha kAu / to namivi ruyai sahuM vahuyasatthi, mahu sama na anna akayattha asthi // 88|| bhavaNaMgaNi pattuvi tuhuM na nAu, viharAviu namivi na avalakAu / mahiyArI sa tuhu kayatthamAya, viharAviu pahi dahi jIe jAya / / 89 / / kahiM haMsatUli pallaMkisayaNu, kahiM kkkrkNttyttkipddnnu| kahiM kusumakamalakappUragaMdha, kahiM kuhiyanibiDamaDayappagaMdha // 9 // kahiM taruNitaraMgiu gIyasaddu, kahiM sivasamUhaphekkArasaddu / suhapAliyalAliyaaMgI teva, iya dukkhu sahasi tuhaM vaccha ! keva // 91 // tuhu dhannu dhannu dhannaya ya punnu, maraNaMtivi mukku na sAli sunnu / iya mAi karivi karuNappalAva, ghari gaya paosi gurudukkhadAva // 12 // puNu muNiti dovi suraselasiMgu, jiva suthiradharahiM siyajhANaraMgu / uvasamga vaggasaMsaggama gi,na hu"layalhasahi lesuvi nisagi // 93 / / iya te khINAuya jAyA abbhuyadovi deva savvaTThivara / aha tammi vimukkai narabhavi Dhukkai sijjhissahiM niru etthu dhara // 94 // ||iti shaalibhdrmhrssisndhiH|| sUtragAthAyAM maNaya-zcandrakAntAdyAH, kanakaM-svarNam , ratnAni-ratnakambalAdIni, dhnN-ctusspddrvyaadi||8|| kiM vicintya zAlibhadro gRhe vigatAbhilASo'bhUdityAhana karaMti je tavasaMjamaM ca te tullapANipAyANaM / purisA samapurisANaM, avassa pesattaNamurviti // 86 // suMdarasukumAlasuhoieNa vivihehiM tavavisesehiM / taha sosavibho appA, jaha navi nAo sabhavaNe'vi // 87 // dukkaramuddhosakara, avaMtisukumAlamaharisIcariyaM / apAvi nAma taha tajjaitti accherayaM evaM // 88 // " na karaMti" gAhA / vyaktArthA / tasyaiva caraNAcaraNamadhikRtyAha-" suMdara" gAhA / uttAnArthava / navaraM sundaraH-surUpaH, CEReperpeeDecemRRORaeezrae // 261 // 1 suputtu D / 2 sattu DI 3 maggasaMsaggavaggi DI 5 layahalha. D6 etthi / Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| avantisukumAlasandhiH / // 262 // CCORDCORDCORRCODECORDCORDCROR sukumAro-mAIvopetaH, sukhocito-lAlitendriyasteSAM karmadhAraye tRtIyA tena zAlibhadreNa // 86 // 87 // na caitadAzcarya yadayaM dehamevaM vizoSitavAn / yasmAdasmAdapi duSkarakaSTaniSTaptavapuSTarAH sAdhavaH zrUyante ityAha-"dukkara" gAhA / kathAmAkhyAya gAthA vyAkhyAsyateiha atthi nayari nAmiNa avaMti, jahiM tuMgacaMgaceiya sahati / taha tANa purau supayaTTa naTTa, cacara-cauka-cauhada-haTTa // 1 // kaNakaNirakaNayakikiNisaehiM, marulaharipahallirapallavehiM / jA hasai savvipurapAyaDehi, taha tajai sajjiya dhayavaDehiM // 2 // varakaNayajhalakkirakuMbhavAra, psrNtnettdisspNttaar| aNurattacitta jA hAvabhAva, kuNai va niyaMtI bahupayAva // 3 // ghari bAri haTTi jahiM seu saMti, sUrihiM pahAvi pahavai na bhaMti / gauraviyahiM niyaniyamamgilagga, pasariyapahAvadasaNasamagga // 4 // jahiM sippamahAnai aNudiNu pavahai tuMgatArapAyAratali / tihuyaNavikkhAI sacciyakhAI loiyatitthu pasacchu kali // 5 // | siri ajasuhatthi suhatthi titthu, pattau pavittu jaMgamu ju titthu / avicaliyacArudasapuvvadhAri, viharaMtu aNissiyasuhavihAri // 6 // jIvaMtasAmipaDimAe pAyapaMkayapaNAmasevA suhaay| saMghADau pesiu purihiM sAvi(mi), varavasahi jAhi joyahi suThAvi(mi) // 7 // sAmaMtamaMtisatthAhagehi, so maggai sUrihi vasahi dehi / satthAhi asthi bhaddAbhihANa, giha dAviya tIe mahappamANa // 8 // jaM ajjasuhatthi hi uvagarei, taM lehu tumhi iya vjrei| uvagariyagaruyagharaghaMghasAla, jaijuyalihi tAhi mahAvisAla // 9 // tasapANabIyapasupaMDagaoNi, paricatta guru hasA kahiya jaai|| tao teNa susAriNa sahuM parivAriNa ajjasuhatthi suhtthigi| bhaddAghari AvahiM aNujANAvahiM vasahiM susaMvuDasuddhamai // 10 // satthavAhi bhadAhi taNubbhavu, tIsu Asi ullAsi maNobhavu / taruNaramaNi maNamohaNu aMgihi, sAra tAra tArunnataraMgihi // 11 / / kajalakAlaarAlasukomala, tasu sohagga mahAsarisevala / kesasIsasarasIruhisuMdara, sohahiM naM bhamarAli niraMtara // 12 // muhamayaMkamaMDaligaMDatthala, sahahiM renAi phAliha dappaNatala / suragirisilavisAlu vacchatthalu, raivaisArivaTTa naM2 nimmalu // 13 // 1 sAraMga C. DI 2 nAi-naM ivArthe / OncomeKCRecemERRCORREExave // 262 // Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avantisukumAlasandhiH / | laMkillai urakaDihiM visAlau, jiva daMbholidaMDu sovAlau / pANipAyapAyaDapAvahiM tasu, navaviyasaMtasoNapaMkayakasu // 14 // upadezamAlA-NI battIsai bhajahiM raisahasahi so kIlai jiva deu divi / sattamabhUmitali himagirinimmali savi iMdiyamokala karivi // 15 // vizeSavRttau siri suhatthimuNinAhu kayAi vi, jAmiNijAmi paDhami paribhAvivi / naliNIgummavimANaha karau, Agamu guNai guNaggala dhIrau // 16 / / so mahumahuravANi nisuNatau, kinnara kiMkarattu* tasu pattau / tuMburu so vi sakaMThahi ruddhau, kuku na 'sa jhuNi nisuNatau tudau // 17 // // 263 // taM avaMtisukumAlu suNeviNu, sattamabhUmibhAgu milleviNu / Au chaTThabhUmihiM ANaMdiu, jAu surNatau savaNegiMdiu // 18 // jiva jiva jhuNi savaNehiM paIssai, tiva tiva tasu hiyaDauM taNu viyasai / jiva jiva Agamatthu paribhAvai,tiva tiva uttarittu tali Avai jAyau jAIsaru sumarai suMdaru nlinniigummvimaannsuhu| narabhogavirattau jAu nirattau, taM jANai sau guttiduhu // 20 // sa lahu pahupAyapAsaMmi patto tau, paNamiuM paMjalI pucchae aggau / payaDamevaM sarUvaM parUvaMtayA naliNigummAu tubbhevi kiM pattayA // 21 // 4bhaNai sUrI vimANuttamAu tao, maNuyajammaMmi nemami ahmaago| tahavi jAIsaro sarasi taM jArisaM, muNuuM ahayaMpi suttAu tArisaM tahimahaM gaMtumaccatamukaMThiu, pahu! paheNaM kiNA jAmi jaMpasu iu / gammae taMmi thAmaMmi samma mahAsatta ! sikkhAe dikkhAe nahu annahA deha dikkhaM ca sikkhaM ca saMpai mahaM, sAmi ! jaha jAmi kAUNa taM avitahaM / satthavAhIe'NunnA maNunnA mahaM, natthi to vaccha ! dicchAmi taM tuha kahaM // 24 // kAlakhevakhamo nAha ! nAhaM tau, pavvaissAmi sayameva iya nicchau / / . iya nicchau jANivi guNu pariyANivi hou sayaM mA gahiyavau / to dikkhA dinnI teNa pavannI jai jAyau sAhasanilau // 25 // vaccha ! pattaM pavittaM carittaM tae, pAliyavvaM ciraMkAlameyaM je| saggaapavaggasaMsaggasaMsAhaNaM, hoi kijaMtamevaM imaM sohaNaM // 26 // namiya navasAhuNA vuttamuttANaya, sAmi! sAhemi ajeva appANayaM / naliNigumme vimANami bhogUsugo, saMpayaM padio mukamaNuyAugo // 27 // aha risi gurusagAsAo so niggao, bori-kaMthAri-kaMTI-kuDaMga go| chinnasAhi vva sAhINa sAhasaraso nivaDio tattha * tthu DI gujaNi B sujhuNi DI 3 jimajima B. D | 4 bhaNai sUrivi nANuttamAo tao maNuyajabhmammi nemami taha Agao / DAREKACTRICCrachan2 RDCORRECRecenmarveerenveerence 263 // Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 264 // vitthariya sutthiyajaso // 28 // ruhiragaMgheNa pAyANa pattA sivA, pillagehi aNagehiM saddhiM sivA / khAi pAyAhi sA egao taM risiM, annao pellagAriM puNo taM nisiM // 29 // paDhamajAmaMmi jA jANu so khaddhao, duiyajAmaMmi jA UrugANaggao / taiyajAjA nAhi tA bhakkhio, pattu paMcattametthaMtare thirahio // 30 // bhAvaNabhAvitao pIDasahaMtao kuppai kAsu vi no uvari / nava punnihipunnau khaNi utpannau naliNIgummi vimANavari // 31 // vihiovaogu jA niyai nANi, tA niyasarIru pekkha masANi / nisi addhakhaddha sUyA siyAli, kaMthArikuDaMgahi aMtarAli // 32 // katthUrIkuMkuma kusuma kamala saMvaliyavAri varase vimala / AveviNu niyayasarIrajvari puNu tahi ji jAi niyaThAvi pavari // 33 // jA taralasutikkhakaDakkhalakkha, triyasiyasirIsasukumAradakkha / thirathorathaNatthalavittharAhiM, tahiM ramai tAhiM saha accharAhiM // 34 // varapAriyAyamaMjarijuehiM hariyaMdaNaghusiNavilevaNehiM / paMcappayArauvabhogabhoga uvabhuMjai bhUri arogasoga ||35|| iya tAsu sucittahi visayAsattahi naliNigumivimANi tahiM / naMdIsari jaMtahiM mahimakaraMtahiM varisa asaMkha aikamahiM // 36 // itabdhaH - vAsabhavaNi aha nayaNavisAlahi, joyahi maggu bhajja sukumAlahi / jAmiNi jAmivi jAva na Avai, tAva tAhaMgaNu joyaNa dhAvai // 37 // gharaabhitari joiu jAvahi, di na hiyai dhasakkiu tAvahiM / kahahiM savvi sAsuyahi ruyaMtI ya, na niyahu nAhu mAi ! joyati ya // 38 // satthavAha sayameva nirikas, ghari bAhiri ArAmi na pekkhai / miliu sumahilasatthu tA royai, pariyaNu sayaNu suyaNu sau soyai / / 39 / / sUrihathi tAva hakkAriya, satyavAhi royaMta nivAriya / rattivitta vRttaMtu suvRttau, satthavAhi to jaMpiu juttau ||40| yameva virata liMgu liyaMtau karivi lou sayameva siri| jai tubhihiM dikkhau kimajuttau kiu iya gahi kijjai kAI // 41 // bhaNasu sAmi ! so kattha asthi, vaMdAmi vIru jiva mattahatthi / guru dinnu divvapuvvovaogu, parikahai kiMpi nipajogu // 42 // to satthavAhi bahusatthasahiya, navasAhupAyapUyAe caliya / joei jAvati masANadesa, gurusogavegavaTTiyakilesa // 43 // tA sasuyabhasuya so addhakhadhu, kaMthArikuDaMgamajjhi ladhdhu / aha ruyai tArapokkAraphAra, parivArajuttabahuvAhadhAra avanti sukumAlasandhiH / // 264 // Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| REKPOKa avantisukumAlasandhiH / // 265 // amercemeAccordees // 44 // hA vaccha ! vaccha ! vacchala ! chailla, paI kiyau kimerisu guNipahilla / hauM jeva paDiya erisi aNatthi, saMsAri nAri tiva anna natthi // 45 // hA hiyaya saccha sucarittasUra, maha pADiya'vaTTakayaMtakUra / maI savvahAvi bahuyAhiM ahava / kiu IN aviNau tujjhu na koi kahava // 46 // iya guNa sumareviNu ciru roeviNu pujjai pujiyapuvvu puNu / kAlAgurucaMdaNi titthu ji sA vaNi sakArAvai sAhu taNu // 47 // satthavAhi vahuyAhi samanniya, sippamahAnaitIru pavanniya / nayaNanIru nIraMdhu niraggalu, ! jiva tiva tAsu dei aMjalijalu / / 48 // suyaviogasogaggipalattiya, saghari khalaMta paDatI pattiya / guruakaMdasahasammadiNa bhavaNu bharaMti va bhaNiya suhatthiNa / / 49 // dhammasIli! sIlesi kimaggalu, sogavegasavivega amaMgalu / muyau koi kiM jIvaisogiNa, aru taNupIDa pavajjai rogiNa // 50 // dhammu rammu bhavavAhimahosahu, taha sumaMtu sogaaikudoshu| bipaharadikkha-10 dhammi tuha jAyau, naliNi vimANi deu so jAyau // 51 // iya eu suNaMtI bhavahi virattI satthavAhi supasatthamai / vahuyAhi samanniya ghari nivvinniya dikkha lei acireNa sai // 52 // vahuyAhaM egaguruhAra Asi, na sa dikkhiya thakiya gehavAsi / niyaavasari jAyau tA sutaNau, jiva hIrau rohaNakhANi taNau // 53 // paivAsaru vaDhai so subAlu, jiva vaNaniguMji sahayArarasAlu / nisuNi vi kayAi niyatAyacariu, aicitti camakiu harisabhariu // 54 // tahiM vaNapaesi niyatAyamutti sukarAvai ThAvai suhamuhutti / jiNavesiNa pAovagami ThAi, sahuM cellurohiM siva jeva khAi // 55 // tasu uppari deulu caMgasiMgu, sajaNeranehi kArai sutuMgu / nevajapujjapecchaNachaNAi, tahiM savvu karAvai niccu jAi // 56 // kAlakkami jAyau so vikkhAyau, titthu titthu loyaha taNau / 'mahakAlu' kahijjai anjavi, vijai muNi siyAli rUvaga juyau // 57 // ityvntisukumaalsndhiH|| __adhunA gAthArthastatra pUrvAddha spaSTam / navaramuddhosa zabdo dezyaH-pareSAM duHkhotkarSAdidarzanAdutpannasya tanukampAdiliGgasya duHkhavizeSasya vAcakaH / uttarArddhaM tvAtmazabdo bahirAtmanaH zarIrasya vAcako'ntarAtmanastyaktumazakyatvAt / tataH AtmA'pi zarIramapi // 265 // Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttau // 266 // tathA kathAproktaprakAreNa tyajyata ityAzvaryametat, maharSitA cAsya bhogAbhilASAt pratipannapratrajyasyaupacArikI / kRtakAyotsargavyAghrIbhakSitasukozalAdimaharSibhiH sAdRzyAt // 88 // yadvA yadAdhvaryamuktaM tanna, yataH - ucchUDha sarIragharA, anno jIvo sarIramannaMti / dhammassa kAraNe suvihiyAsarIraMpi chati // 89 // ekadivasaM pi jIvo, pavvajjamuvAgao anannamaNo / jaivi na pAvai mukkhaM, avassa vaimANio hoi // 90 // sIsAveNa sirammi veDhie niggayANi acchINi / meyajjassa bhagavao, na ya so maNasA vi parikuvio // 91 // "C ucchuDha " gAhA / spaSTA / navara 'mucchuDhasarIragharA' - tyaktadeha gehAH ||89|| nanu kathamayamavantisukumAlastAvatA kSaNena tadvimAnamAsAditavAnityata Aha - " egadivasaMpi " gAhA vyaktA / apizabdAnmuhUrttAdikamapi / ananyamanaskatayA cAtra pravarddhamAna dharmaMdhyAnapradhAnatA procyate, tasyaiva zubhopArjanAyAM pradhAnahetutvAt // 90 // yataH - " yAM pUrvakoTighaTitairapi nApnuvanti, mukti bahirmukhatayA yatayastapobhiH / dharmaikatAnamanaso janapaktimuktAstAM taddinavratabhRto'pi bhajanti dhanyAH || " tathA - " tavataviyA javajaviyA, joge jogaviya puvvakoDi pi / jaM sAhayaMti sijjhai, jhANeNa khaNeNa sA siddhI // avantisukumAlaprastAvAt yatyantarasyApi duSkaroddhoMsakAricaritamAha - " sIsA veDheNa " gAhA / zIrSasyottamAGgasya Ama ntAdveSTanamArdravarbhAdinA parikSepeNa bandhastena, zeSaM sugamam // 91 // bhAvArthaH kathAnakAdavase yastaccedam ekadivasapravrajyAphalam / // 266 // Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 267 // sAkaiyapure caMdAvaDiMsao nAma Asi naranAho / jiNadhamme taliccho, talleso tammaNo caiva // 1 // kitti dharittio viva piyA do tassa caMgaaMgIo / paDhamA sudaMsaNA tANamAsi piyadaMsaNA annA // 2 // taNao sAgaracaMdo, paDhamAe sAgaro vva gaMbhIro / muNicaMdotti paro puNa, parakamme kallamallo jo // 3 // guNacaMda - bAlacaMdA, avarAe aMgayA duve jAyA / tesiM sAgaracaMdo, juvarAo rAiNA vihio // 4 // muNicaMdassa u dinnA, ujjeNipurI kumArabhuttIe / tattha gao so pAlai, sayA payAo payAuvva // 5 // kaiyAi mahArAo rAo aMteraMmi ciMtei / jAvajjavi na pahuccai, devI tA ThAmi ussaggaM // 6 // jAvesA dIvasihA dippai tAvesa hou uvsggo| iya uddhadvANaThio maNiputtala vva so sahai // 7 // jAmiNijAme jAe, jAo jA jhijjamANao dIvo / tA ciMtai ceDI, kahamihaMdhatamase pahU ThAhI // 8 // iya kuNai puNa paIvaM, paDahacchaM sA siNehapUreNa / kejagaho viva dippei, so puNo nizcalaggasiho // 9 // nivaI vi kAusagaM, na pArae'bhiggahagahio / dhammajjhANapaIvaM, jAlai samasIstriyAe vva // 10 // iya bIya-tIya- paharANaM, tevihu tIe pUrio dIvo / rayaNaMkuruvva jAo, causu vi jAmesu avirAmo // 11 // aisukumArasarIro, naresaro ruhirabhariyasavvaMgo / saMjAyajAyaNo bhAvaNAhiM bhAvei appANaM // 12 // jai jIva ! jAyaNAe, gADhaM aMgAI saMgahijjati / tuha kA tahAvi hANI, taNU jamannA kayagghA ya // 13 // jA nAma jIva ! jIvANa jAyaNA hoi appara - / tadaNaMtabhAgamettA anaMtaguNanijjarA esA // 14 // jaijaMti jaMtu ee bahiraMgA aMgabhaMgao pANA / kusalaM ciya sa pannA nivvAhamayANa tANa jao || 15 || diyahanisAghaDimAlaM AuyasalilaM jaNassa ghettUNa / caMdAiccabaillA kAla rahaTTa bhamADiti ||16|| jaha jaha ainibiDAe, pANA pIDAe pAuNijjaMti / pajjalai jhANajalaNo, taha taha se duriyadAhasaho // 17 // dhI teu te dippaMtaevi, tai jaM dasA nivassesA / iya divayassa kuviuvva, tassa aruNo gao udayaM // 18 // parinivvANe dIve, nivovi nivvANamakameuM ca / pArai kAussaggaM kiM puNa na calaMti aMgAI // 19 // ukkhaNiyamettapAu paDio puhaIe aDavaDeUNa / paMcaparameTThinimma (pazca) la nizcalacitto divaM patto // 20 // tidive so saMjAo, sAgaracaMdo vi dAruNaduhatto / mayakAyavve kAUNa, zrImetAryamunisandhiH / // 267 // Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 268 // bhAi piyadaMsaNA samuhaM // 21 // piu (ya) rajjadhuraM dhArintu dhAriyA viva taNubbhavA tujjha / tuhaNunnAe mAe, pavvajjamahaM pavajjAmi // 22 // maraNAvasANasaMsArasAyare saarsrnnminnmev| hAlAhalaghaMghalio, suhArasAo suhI homi // 23 // aho saMsArajAlasya, viparItaH kriyAkramaH navaraM jalajantUnAM dhIvarasyApi bandhanam // 24 // " nAnAvidhaM kRtakadehabhRtAM samAjaM, yasmin pravezayati karmmavipAka eSaH (va) / AsUtravistRtarase bhavanATake'smin, viSkambhako bhavati nAma na ko'pi mRtyoH // 25 // " piyadaMsaNA paryaMpai, dhariDaM dhIro tameva rajjadhuraM / kasa (ma)rANa bharuvvahaNaMmi, sAhasaM nivvai kahaM // 26 // to guNasAgaracaMdo, sAgaracaMdo nivesio rajje / sAmaMta - maMti- maMDaliyaseTThisatthAhapamuddehiM // 27 // niyarajaMmi avajjaM, vajjai sajjei sajjaNANa suhaM / dhammaM sammaM jANai, avajANai dujjaNajaNaM ca // 28 // karikaMdharAdhirUDho, erAvaNavAhaNaMmi sakko vva / nIharai rAyavADIe, savvaseNAsamUddeNa // 29 // iya asarisa sohAe, sA paidiyapi taM paloyaMtI / maccharachAracchuriyA, ciMtai piyadasA evaM // 30 // iya lacchIvicchaDo, maharihariddhIe rAyavADIe / eyassa keriso do vipattiNo puttayA majjha // 31 // ahaha hayammi hayAsA, jaM rajjaM dijjamANamavi taiyA / na suyANa kae aMgIkariMsu niyadummaI naDiyA // 32 // jai puNa paDivajjaMtI, tA majjhavi aMgabhavA evaM / rAyasirIe eyAe, sAhu sohaMtayA huMtA // 33 // iya jaNavAo saMpai, hayAe saccIkao mae ceva / "jo lei na dijjaMtaM, na lahai so maggamANo vi // 34 // " ajjavi na kiMpi naTTaM, gareNa mAremi sAgaranariMdaM / saMkamai akkameNaM, jeNesA maha sue lacchI || 35 / / iya vihinicchayA sA, chalAI maggei mAraNanimittaM / ahavA vAmANaM hoi, eriso ceva vAvAro // 36 // kaiyAi rAyavADIvAvaDanara nAhabhoyaNanimittaM / aisurahisiMhakesarayamegamAdAya dAsivarA // 37 // piyadasaNAe diTTho, jaMtI hakAriUNa bhaNiyA ya / appesu helli ! moyagameyaM joemi jeNAhaM // 38 // visapuvvabhAviehiM pANIhi parAmusitta puNaruttaM / '' zrImetAryamunisandhiH / // 268 // Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haM je aisayasurahitti, appio tIe taha ceva // 39 // ghettUNa gayA sA bhUminAhahatthaMmi appae eyaM / karakaliyamoyago so, |) upadezamAlA| IN to ciMtai guNanihI evaM // 40 // lahubaMdhavesu pAse, chuhiesu kaha'ppaNA pamuMjAmi / do khaMDiUNa dinno, to tANamimo nari- zrImetAryavizeSavRttau deNa // 41 // jaha jaha te taM khAyaMti, khAmakukkhIsu tikkhabhukkhAe / visalaharIo dehe, tahA tahA tANamiti lahuM // 42 // | munisandhiH / // 269 // Asu camakkiyacitto, cigicchage ANavei to rAyA / visanAsagosahehiM, khaNeNa pauNIkayA tehiM // 43 // naravaiNA to dAsI, | puDhA pAviTTha ! ciTThie kahasu / ko esa vaiyaro kassa, nAma duvvilasiyaM eyaM // 44 // sA''ha na jANAmi ahaM, keNavi na'nneNa esa divo vi / piyadasaNadevIe, kevalamahamejamANIha // 45 // sadAviUNa moyagamAyarao maggiyA niemitti / jaNaNitti mae IN tIe, vimaggio appio eso // 46 // niya pANipallavehi, parAmusittA puNo puNo suiraM / aisuMdarotti raMjiyahiyayAe appio puNavi // 47 // rannA nAyaM pAvAe, tIe'vassaM durIhiyaM eyaM / maM mAriUNamicchai, rajasirIsaMkarma sasue // 48 // nArINa kulINANavi, dhiddhI buddho abaMdhurA dhaNiyaM / jaNaNI vi juttabhatte vi puttae mai jamevamimA // 49!! niyajaNaNIo savisesagauravaM AyarAmi eiie| esA uNa verissa va, evamAyarai majjha hahA // 50 // "jaM AsIe AsIvisANa jaM kaMTae alINaM ca / taM mahilANaM niccaM, duccarie nUNa nivasei" // 51 // hakkArAviya piyadasaNAe sammuhamimaM tao bhaNai / sAgaracaMdanariMdo, hAhA ducariyameyaM te // 52 // payaDapamAe mAe, taiya cciya tujjha rjmppito| ayaM pelliyapAehiM, tamahuNA evamAyarasi // 53 / / kayakicco haM huMto, taiyacciya jaivaro jai hvNto| saMpai kA majjha gaI haveja iya bAlamaraNeNa // 54 / / duvvavasAo eso, suesu te ceva caMDi nivaDato / jai nAhaM visasaMhArakArikiriyaM karAvito // 55 // bhAvi avAyA'vekkhA, sikkhA no sikkhiyA khalu khalAhiM / mahilAhiM baMdicora vva, sAhasaM kiMpi kuvvaMti // 56 // jaivi pisuNaciMtiyAI, sijhaMti jiejja tA na koi jae / pAeNa jeNa tANeva, tAI. nivaDaMti teNa suhaM // 57 // to dAUNaM guNacaMdabhAuNo takkhaNeNa taM // 269 // rajja / sAgaracaMdo jAo, jaI jae jAyajasapasaro // 58 // saMviggo gIyattho, egllvihaarpddimpddivnno| mahimaMDalaMmi jaMgama READERemeDeveerence Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 270 // amayapavAho vva viharei // 59 // ujjeNIo pattA kayAi jaijualiyA mahAmuNiNA / jai-ceiya-saMghANaM, dhammANA''vAhayaM puTThA // 60 // bhaNiyaM muNIhiM ceIharesu jaccAu huti accAu / sukayAsaMgho saMgho, jae mahaggho ya aggho ya // 61 // muNicaMdo vi nariMdo, jidisAsaNapabhAvaNaM kuNai / kiM puNa kumaro saha sottiyassa puttreNa paDikUlo // 62 // gehaMgaNA''gayANaM, sAhUNaM saMjai uvahAsaM / tADai dhADai pADai, pAvo kiM kiM na so kuNai // 63 // iya soUNaM sa muNI, ciMtai bhAyAvi kiM pamatto me / asamaMjasavAvAraM, sa kUmAraM jaM uvekkhei // 64 // aNIe to amariseNa patto mahAtavassI so / vihiyaM muNIhiM sAhussa, tassa pAhunyaM tattha // 65 // goyaracariyAvelAe, AgayAe bhaNaMti taM muNiNo / ANemo samudANaM, tumhANa kae bhaNai to so // 66 // ahamattaladdhIo tA dAveha kulANi appaNijANi / sUrIhiM tassa dinno, to bIo khuDDago ego // 67 // tappAse pucchiya paJcaNIyapamuhANi kANi vi kulANi / vAliya bAlamuNi taM, diyagehe taMmi so patto // 68 // hoUNa dAradese, tAreNa sareNa dhammalAbhei / sahasA pattA pabhaNai, samayaM bhajjA dujammassa / / 69 / / therajjaya ! channapaehiM, ehi mA pokkarehi viharehi / dullaliyakumArA, annahAu etto mu (su)NissaMti // 70 // bhaNai muNI savisesaM, DhaDDharasaddeNa ucca kannohaM / vajjaraha kiM kumArevi, dhammalAbhemi gaMtUNa // 71 // etyaMtare kumArA, pattA taM dovi niMti egaMte / jarajinnaajja ! jANesi, nazciraM naca tAva lahuM // 72 // jeNa pasannA demo, tuha bhikkhaM khIri khaMDamaMDAI / pahasiyavayaNo pabhaNai, tubhe'vassaM pasAissaM // 73 // sammaM naccemi ahaM, sammaM vAryatayaM jai lahemi / tehuttaM vAemo vayamevullaviyapADehiM // 74 // bhaNio sAgaracaMdeNa, suMdaro koviM ahiNavo pADo / galadaddareNa bhaNiu~, te taM laggA na jANaMti || 75 || tharaharathera ! paNaJcasu, vAemo vayamio na kiM niyasi / bhaNiyA muNiNA to te, mahAmurukkhA aho tubhe // 76 // koUhaliNo nacaMmi, neva jANeha tUrapADhapahaM / iya kUDapADao re, nazcAvissaha mamaM tubhe // 77 // to te kovavihatthA, hatthehiM kayatthaNaM khaNaM kAuM / dukkA bhuyajujjheNaM, jhatti kumArA durAyArA // 78 // to teNa tavonihiNA, mukkA aMgANi TAliyaTasatti / ciTThati paloyaMtA, caMcApurisa vva niciTThA // 79 // sa puNa muNI karuNAe, paJcakkheUNa zrImetAryamunisandhiH / / / 270 // Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ shriimetaarymunisndhiH| khippamuvavAsaM / saNiyaM niggaMtUNaM, patto purabAhirujjANe // 8 // iriyaM paDikkamittA, AsINo Ayarei sajjhAyaM / kayapaMciMdiyaupadezamAlA- pIDA, pacchAyAvaM parivahaMto // 81 // kumarA khaNametteNaM, diTThA dAsIhiM kaTuniccidvA / to dhAhAvaMtIo, pattAo rAyapAsaMmi // 82 // vizeSavRttau || jaha vatte vuttaMte, vutte tAhiM sa sAhuvasahIsu / taM joyAvai savvAsu, ceva jA katthai na divo // 83 // tA sUrIhiM pasAhiya meyaM jaha Asi Agao ego| iha pAhuNago so viharaNAya patto nahu niyatto / / 84 / / jai nAma so havejjA, to savvattha vi // 271 // gavesagA purisA / pesaviyA aha diTTho, sa niviTTho bAhirujjANe / / 85 // kahie rAyA sayameva, Agao sAhuNo samIvaMmi / paJcabhijANiya niyabhAyaraM ca vimhiyamaNo jAo // 86 // cirdrisnnhrisodNcmaannromNckNcuijjto| paNamaMto pAyaMbhoruhANi evaM uvAladdho // 87 // caMdAvayaMsakulasaMbhavassa maha baMdhuNo tahA tujjha / kiM juttaM jaM jiNasAsaNaMmi bhattipi pamhusasi // 88 // ahavacchau dUreNaM, annaM niyayaM suyaM pi dullaliyaM / muNijaNaviDaMbaNApaJcalekkacittaM na sikkhavasi // 89 // to puNaruttaM payapaMkayAI, kesaMcalehiM luuhNto| suyaduvviNayaM khAmai, niyaM pamAyaM ca nidai // 90 // kohaMDiphalANaMke, vaMti avvo kahesu sppurisaa| daMsijjato je aMgulIhiM ujjhatti jhijhaMti // 91 // pauNIkaraNe puttANa, dINavayaNehiM vinnavei muhu~ / bhaNai muNI jai te, pavva yaMti pauNemi te nUNaM // 92 // jA te gaMtuM pucchai, tAva na sakaMti uttaraM dAuM / navaraM niccalamaMgA, Tagamaga joyati tadabhimuhaM // 93 // tattha muNI ANIo, pauNIkAUNamANaNaM bhaNai / jai jiNadikkhaM sikkhaha, saMpai tA asthi bhe mukkho // 94 // tA ihiyapavvajjA, sajjA te sAhuNA kayA dovi| pavvAviyA ya pavvayagurubhArArovaNeNaM ca // 95 // aha muNicaMdanariMda, savisesaM uvaisei kiM taMpi / sammaM dhammaM na kuNasi, narajamme kimiha suhamatthi // 96 // "garbhAdArabhya yatproktaM, sudhImiH zRNu tatsukham / garbhe vAsastAvadAdau, narake vAsasannibhaH // 97 // yataH-sUcIbhiramivarNAbhibhinnasya pratiroma yat / duHkhaM narasyASTaguNaM, tadbhave garbhavAsinaH / / 98 // yoniyantrAdviniHkrAman , yadukhaM labhate bhavI / garbhavAsabhavAduHkhAttadanantaguNaM khalu // 99 // bAlye mUtrapurISAbhyAM, yauvane rataceSTitaiH / vArddhake zvAsakAsAdyairjano jAtu na lajate eTREEKRECECRECave Poranconc | // 271 // Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ y Ta | shriimetaarymunisndhiH| // 10 // purISasUkaraH pUrva, tato madanagaIbhaH / jarAjaradgavaH pazcAt , kadApi na pumAn pumAn // 1 // anantakarmapracayadhayakSaupadezamAlA mamidaM kSaNAt / mAnuSatvamapi prAptAH, prAyAH pApAni kurvate // 2 // jnyaandrshncaaritrrtntritybhaajne| manujatve pApakarma, svarNavizeSavRttau| pAtre suropamam // 3 // saMsArasAgaragataiH, zamilayugayogavat / labdhaM kathaMcinmAnuSyaM, hA ratnamiva hAryate // 4 // labdhe mAnuSyake // 272 // vargamokSaprAptinibandhane / hA narakAdyupAyeSu, karmasUttiSTate janaH // 5 // AzAsyate yatprayatnAdanuttarasurairapi / tatsamprAptaM manuSyatvaM, pApaiH pApeSu yojyate // 6 // AkarNya municandro'pi, sahodaramunIritam / tadetatsunRtaM jajJe, saMyamAptimanorathaH // 7 // " samma sikkhavio haM imiNA piujedubhAuNA gaMtuM / nivakumaro iya nicalacitto pAlei pavvajaM // 8 // bIo vi tahA kevalameyassa khuDukkae imaM hiyae / TAliyaaMgo vigoviUNa jaM gAhio dikkhaM // 9 // aNavajaM pavaja, paripAliya dovi devalogaMmi / 6] egami samuppannA, kuNaMti saMkeyamerisagaM // 110 // jo jAi mANusesuM, paDhama avareNa so sureNeha / boheyavvo'vassaM, taha jaha pavajjamajjei // 11 // diyadevo caviUNaM, rAyagihe taha dugaMchadoseNaM / mAyaMgIe gabhaMmi, Agao garahaNijjaMmi // 12 // tattheva atthi nArI, paimaNamayamattadaMtiNo vArI / ibbhassa kassaI kaNayarayaNakoDINa sAmissa / / 13 / / kiM puNa mayavacchA sA, AraMbhai nibbharaM sahIbhAvaM / pANapiyAe tIe, saddhiM suthirAe paDivanne // 14 // paivAsaraM pi sA maMsavikkayaM kAumei tIe gihe / varavajalevalINa vva, tANa pII parUDhA ya // 15 // " niyagiharahassakahaNaM, takahiyarahassarakSaNamakkhaMDaM / puNaruttadaMsaNaM taha, avitahapIiM payAsiti" // 16 // pAubbhUo gabbho, inbhapiyAe vi dovi samasamayaM / pasaviMsu puttago puttigA ya tANaM samuppannA // 17 // rAhasiyAe saMcAriUNa dAsIe dArigA migaa| mAyaMgIe putto, paNAmio ibbhabhajAe / 18 / / kajamakajamakajaM, kajaM sajai skjsjmnno| avvo audhvanivvAhavihiviNoo vva juvaijaNo // 19 // paivAsaraM pavaTTai, girinijjharatIra(si)saMvalitaru vva / caMDAlIe pAesu, pADiu sA imaM bhaNai / / 120 // tujjha pahAveNa suo, jIvau eso vayaMsie ! suciraM / tAsi saNehasaMdhIsaMbaMdhe vajjarAlavva // 21 // meyajjo ti kayaM se, nAmaM kaliyA kalAu sayalAu / AgaMtUNa suro so, bohei RDCORREEPERCEPORECAPACK // 272 // Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 273 // Zoz saddhammamaggami // 22 // tuha puvvabhavavayaMso, tiyasohaM tai viinnsNgaaro| vayapaDivattinimittaM, tuhAgao ginha pavvajjaM // 23 // viMsayAsatto saMto, saMtosaparammuha pamatto ya / narayA'gaDaMmi nivaDasi, na kuNasi jai majjha uvaesaM // 24 // yataH -- " viSayaviSamaH prANI, cintA citAjvalaneMdhanaM, viSayaviSamaH prANI prauDhApakIrttiH surAghaTaH / viSayaviSamaH prANI tattanmahAvyasanAspadaM viSayaviSamaH prANI pAnthaH kuyonipuraM prati // 25 // " kiMca - " vari pavisijjai jalahilolakallolagaNi, jAlAjAlakarAlakeli ahavA jalaNi / samaraMgaNi aMga aMgu chijjau kahavi, visayapivAsa hayAsa neSa kijjai tahavi ||26|| " to mejjo vajjara, avasaro ko vayassa maha ajja / aggimagAsaggasaNe, sa esa naNu macchiyApAo // 27 // taM keriso vayaMso, suro va asuro va savvahA hosi / jo tAre tArunne patte visae vimoesi // 28 // maha kahasu koi rajjAu jAu TAi kaMpi pattAo / kiM hoi tassa so mittamahava abbo amittaMti // 29 // deve gayaMmi ibbheNa, teNa variyAo aTukanAo / meyajjakae airUvalaDahalAyannapunnAo // 130 // aha maharihariddhIe, pAraddho paannipiiddnnpbNdho| saha navavahUhiM caDio, mejjo naravimAmi // 31 // paricalai dhavalamaMgala- muhala mahelAsahassa saMjutto / rAyagihe rAyappaha - caumuha - caccara - caukesu ||32|| aha mAyaMgassaMge, saMkamiUNaM suro sa roii / puTTho piyAe pabhaNei, kAraNaM roiyavvassa / / 33 / / meyajjassa'jja mae, vIvAhamahUsavo pie diTTho / evamapi kuNaMto, jai tuha jIvaMtiyA dhUyA // 34 // piyadukkhadukkhiyA sA, tassa rahassaM kahei mA ruyasu / mayadhUyA sA tIe, putto puNa tujjha meyajjo // 35 // sA niMdU majjha sahI, tIe puvvaMpi patthiyamhi 'suyaM / khaNautpanno dinno, sa jahA jANei na hu koi || 36 || to Aha esa hAhA, asamaMjasamerisaM kayaM pAve / iya jaMpato patto, sa Asu meyajja 1 muhuM ODI zrImetAryamunisandhiH / // 273 // Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 274 // pAmi // 37 // taM nara jaM pANAo, pADai puhaIe bhaNai re majjha / putto uttamajAI, 'viTTAlasi pAva ! eyAo // 38 // maha putto taM jai nAma, apio bhAriyAe paavaae| tA kiM khamAmi eyaM kuru pANaM pavisa khaDDAe // 39 // sayalavahUpiyarANaM, saMkhuddhavilakkhadukkhiyamaNANaM / kiM kAyavvavimUDhANa kaDriDhauM teNa so nIo // 140 // neuM bhaNio bhavaNe, jai pavvajjaM pavajjase sajjo / tA pANavADanarayA'vaDAo eyAo kaDDhemi ||41 // teNuttaM hoi kahUM, evaM viggoviyassa maha tumae / deveNuttaM ajjavi, na kiMpi khUNaM pavajjavayaM // 42 // sa bhaNei tAva maM mujjhavesu bArasasamANamuvari dhuvaM / jaM bhaNasi taM karissaM, pasIya tA dehi visayasuhaM // 43 // bhaNiyaM sureNa avvo, keNa payAreNa kArimo suddhiM / teNuttaM pariNAvasu, seNiyanaranAhavaradhUyaM // 44 // mAyaMgassa vi majjhaM, dAvissai seNio dhuvaM dhUyaM / jai desi davvajAyaM, sAmi ! tumaM tassa nissImaM // 45 // " vippA puhaIpAlA, vilAsiNIo cautthayA corA / ailohaggahagahiyA, kimakajjaM jaM na kubvaMtI " // 46 // evaM kae avanno, eso savvovi nAsio hoi / tAhe tassa ghare baMdhIUNa chAgo gao tiyaso // 47 // paivAsaraMpi vosirai, esa rayaNANi NegaruvANi / tANa bharina thAlaM, putteNa samappiyaM piuNo // 48 // bhaNiyaM dAUNeyaM, ranno kannaM vimagga mjjhke| taha vihie ki maggasi, puTThe kannati nicchUDho // 49 // evaM diNe diNe so, diMto rayaNANa thAlamegegaM / puTTho abhaNae kuo eyANi sa Aha chagalAo // 150 // maragaya-mottiya - mANikka - aMkae muhANi vosirei sayA / chAgoviya abhaeNaM, so baddho nivasamIvaMmi // 51 // mahInAha-maMti-sAmaMta-taMtapAla - ppamukkhaloyaMmi / kaha kaha rayaNAI vosirei esotti joyaMte // 52 // muMcai vaccAI sANamaDayagaMdhuSdhurAI so tattha / jaha nAsAo vAsehiM, pihiyaloo gao dUraM // 53 // ciMtaMteNa cireNaM, nAo abhaeNa ettha paramattho / nUNa na vinnaNamayaM surANubhAvo viyaMbhei // 54 // bhaNiyamabhaeNa karesu. vaibhAragirimmi rAyarahamaggaM / jaM naranAho sAmiM, duhe (e)Na vaMde || 55 // tavvayaNANaMtarameva, teNa tiyaseNa so tahA vihio / ajjavi taheva dIsai, tadesanivAsiloehiM // 56 // 1 viuAlasi C vahAlasi B gaM zrImetAryamunisandhiH / / / 274 // Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 275 // je sahai tarasa giriNo sIse, sImaMtao vva nissImo / bhaNio puNovi kaMcaNapAyAraM kuNai rAyagihe // 57 // puNa bhaNio rayaNAyaramANe iheva jeNa tattha dhuvaM / kayaNhANasuddhiNo tuha suyassa niyakannayaM demo // 58 // khaNametteNaM teNaM, bAhiM rayaNAyo samANIo / majjAviya meyajjaM, rannA dinnA sakannA se // 59 // tIe saha siviyAe, ArUDho jAva jAi puramajjhe / pattAo pattIo tA, tAo vi aTTha tattheva // 160 // naravaisamappie paramacaMgasiMgesu tuMgapAsAe / navanavavilAsapesala - navanavabahuyAhiM saha lalai // 61 // bhuMjai bArasavarisAI, tAhiM saddhi abhaMgure bhoge / puvvapaDivannamAgamma, taM suro saMbharAvei // 62 // pAyapaDiyAo tAo, kaMtAo samAo bArasa puNovi / tiyasarasa tassa pAse, maggati sudINavayaNehiM // 63 // saMsAruddhAramaI- bahubahu uvahasIlayA dovi / kaTToyaTTi hiyae, kurNAti tiyasassa tassa tathA // 64 // puNa bArasavarisesuM, dinnesu sureNa bhogamaie | tesu vi aicchiesuM, meyajjo jaivaro jAo || 65 // navanavapuvvamahattho, gIyattho tibbatavathiro jAo / sa yAi viharamANo, egallavihArapaDimAe // 66 // rAyagihe saMpatto, goyaracariyAe hiMDamANo ya / bhavaNaMgaNaMmi patto, egassa suvannAgArarasa // 67 // ghaDiuM sa taMmi samae, kaNayamayANaM javANamaTThasayaM / tattheva ThAviUNaM, niyabhavaNa'bhaMtare patto // 68 // kelisakuMtaeNaM, cuNaMtaeNa kuMceNa tattha te giliyA / udghaTThieNa diTTho, meyajjeNaM gilijaMtA // 69 // khaNametteNaM patto, suvannagAro na jA te niyai / tA bhayabhIo pucchai, pAsaThiyaM taM mahAsAhuM // 170 // kahasu pasAyaM kAUNa, keNa hariyA ime suvannajavA / aM tubhe jANissaha, iha caiva cirAu citA // 71 // naranAho jiNapaDimApUyaM kAUNa paiviNaM purao / navakaNayamayajavANaM, saNa aTThuttareNeva / / 72 / / supasattha satthiyaM vittharei vaMdei devadevaMto / devaccaNiyAvelA, ahuNA'ikkamai tA kahaha // 73 // mArAvissai sakuTuMbameva maM annahA mahArAo / tA kArunnaM kAUNa, kahasu appANamannaM vA // 74 // ahahyaM tujjha va annassa vAvi kassavii na kiMpi kAhAmi / ettiyamettaM suvannaM, annaM tuha sAmi ! dAhAmi // 75 // kiMpi na jaMpara meajjamuNivaro pANirakkhaTTAe / jA tA bhaNiyamaNeNaM, iya micchA hoi corassa || 76 || kaha Nu kahissai eso, teNo sutavassI vesamalINo / zrImetAryamunisandhiH / // 275 // Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 276 // pANapANapIDaM jAvajjavi pAvio neva // 77 // sIsAveDheNaM veDhiUNa sIsaMmi ullabadveNa / AhaNai pavvarAo, jaha nigacchaMti nayaNA ||78|| jhANaM jhAi mahappA, jai uvajIviya javaM kahissamamuM / udaraM dAriya kuMcaM, tA mArissai hayAsoyaM // 79 // tA hou majjha maraNaM, maha jIvau jIvieNa jIvoyaM / kA pANANamavekkhA, avassa nAsINa pacchAvi // 180 / / ke ke karuNAkAriNamappANaM no bhaNati bhuvaNaMmi / erisasamae jo nivvaddei so hoi kAruNio // 81 / / re jIva ! kiM na pajjattamajja jaM tiNasamehiM eehiM / pAlijjai pANehiM, jIyaM eyassa kuMcassa // 82 // viralA saralA te kei, supurisA ihahi kavi dI - saMti / khayamappaNo paratthe, sahaMti kappAsakappA je // 83 // tathA ca - " niSpeSo'sthicayassa dussahataraH kaSTaM tulAropaNaM, prAmAstrIkaraluJcanaM vyatikarastantrIprahAravyathA / mAtaGgojjhitamaNDavArikaNikApAnaM ca kUrcAhatiH, karpAsena parArthasAdhanatayA kiM kiMca nAGgIkRtam // 84 // " narae re jIva ! tae, sahiyAo veyaNAo emeva / jai jiyajIvAvaNakajjaujjao sahasi tA jayasi // 85 // iya bhAvaNAe sajjo, saMjAo tassa kevalAloo / aitivvaveyaNAheu - kammuNo daMsaNatthaM va // 86 // taha takkhaNeNamAukkhaeNa jAo a aMtagaDanANI / veyaNakAraNaassAyakamma nimmUlaNatthaM va // 87 // eyAvasare keNAvi, kaTThahArAu khoNikhittao / ucchuDiyakaTukkhaMDeNa tADio poTTae kuMco // 88 // bhIeNa nimgileUNa, te javA tattha vikkhiriyA / AloyaMto loo, sunnAraM dhikkArai bahu / / 89 / / re pAva ! tAva pAvaM, iya AlaM desi jaM mahAmuNiNo / jaM puNa mAresi imaM, pAvovari cUliyA esA // 90 // kAlagayaM taM daTThe, suvannagAro mahAmuNi hiyae / aisaMkhuddho ciMtA kA maha ahuNA gaI hohI // 91 // jai nAma mahArAo, nAhI maha sAhasaM hayAsassa / tA kAhI dummareNa, mAraNaM baMdhusahiyassa // 92 // tA pANatANakajje, pavvajjA saMpayaM mahovAo / iya 1 viralA saralA kuMtassa te kei supurisA0 B | zrImetAryamunisandhiH / // 276 // Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau | shriimetaarymunisndhiH| // 277 // PCCracetamo pihiUNa kavADe, sakuDuMbo lei jaivesaM // 93 // kaNayajavANayaNatthaM, AgayapurisehiM pekkhiuM kahio / meyajjamahArisighAyavaiyaro so kalAyakao // 94 // aiviyaDabhiuDIbhaMgI-bhaMgurabhAleNa rAiNA sa to| sakuDaMbo ANIo(Natto) vajjo dummAradaMDeNa // 95 // udaMDacaMDaDaMgA-vihatthahatthA nariMdasuhaDA to| pattA pekkhaMti dhare, taM pabbaiyaM sahakuleNa // 96 // DaMgagge kAUNaM, tahAvi nIo nivaMtie tehiM / sakulo vi sAhuveseNa, naravaI dhammalAbhei // 97 // bhaNiyaM niveNa muMcaha, imassa daMDeNa hoi uDAho / tA maha alaMghaNijjaM, sAsaNameyaM suNAveha / / 98 // nai vayameyaM eyANa, kovi jA jIviyaM pi millehi| tA sArIriyadaMDeNa, niggahaM patthivo kAhI // 99 // jaha sAmaiyaM meyajamaharisI kAsi nippakaMpamaNo / pANapahANapasatte vi, taha parehiM pi kAyavvaM | // 20 // etatsAmayikamAzrityAnyairapyuktam-jo kuMcagAvarAhe, pANidayA kuMcagaM tu nAikkhe / jIviyamaNupehataM, meyajarisiM nama sAmi // 1 // niSpheDiyANi donivi, sIsAveDheNa jassa acchINi / naya saMjamAu calio, meyajo maMdaragirivva // 2 // tathA| mUrnAvabaddho navavardhabandhanaiH, sa jAva baddho'tra yathaiva mUrdhani / yastasthivAnadbhutakarmakarmaTho, mamAstu metAryamuniH sa muktaye // 203 / / iti metAryamahAmunisandhiH / / paM. 6000 Homezzerberocorecadeecare 00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000 // samarthitaM prathamakhaNDamupadezamAlAvRtteriti // 1000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000004 deemero // 277 // Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA-0 vizeSavRttau vinitshissygunnaaH| // 278 // Deceezooomerceimerozole // atha dvitIyakhaNDam // jo caMdaNeNa bAI, AliMpai vAsiNA vi tacchei / saMthuNai jo a nidai, maharisiNo tattha samabhAvA // 12 // siMhagirisusIsANaM, bhadaM guruvayaNasaddatANaM / vayaro kira dAhI vAyaNatti na vikoviaM vayaNaM // 93 // miNa goNasaMgulIhi, gaNehi vA daMtacakkalAI se / icchaMti bhANiuNaM, (mANiyavvaM) kajaM tu ta eva jANaMti // 94 // kAraNaviU kayAI, seyaM kArya vayaMti aayriyaa| taM taha saddahiavvaM, bhaviavvaM kAraNeNa tahiM // 15 // jo giNhai muruvayaNaM, bhaNaMtaM bhAvao visuddhmnno| osahamiva pIjataM, taM tassa suhAvahaM hoi // 96 // aNuvattagA viNI, bahukhamA niccabhattimaMtA ya / gurukulavAsI amuI, dhanA sIsA iha susIlA // 97 // jIvaMtassa iha jaso, kittI ya mayassa parabhave dhmmo| muguNassa ya nigguNassa ya, ajaso'kittI ahammo ya // 98 // vuDDhAvAse vi ThiyaM, ahava gilANaM guruM paribhavati / dattuvva dhammavImaMsaeNa dussikkhiyaM taMpi // 99 // punaH sAmayikameva puraskurvannAha-" jo caMdaNeNa" gAhA vyaktA / navaraM pUrvArddhana zArIrAvupakArAvuktAvuttarArddhana tu mAnasAviti // 92 // samabhAvatA ca gurUpadezAtprAyeNa syAdatastadgrAhiNAmupabRhaNaM kurvannAha-" sIhagiri" gAhA spaSTA / prAgvanasvAmikathayA vistAritArthatvAt // 93 // kiMca-" miNa " gAhA / 'mimISva' kiyatpramANo'yamiti, kaM 'gonasaM '-sarpavizeSa svA. gulibhiH saMzabdasya dvirAvRttiH / yadvA "goNase" ti lumvibhktinirdeshH| tato'kAreNa svare svarasya lope sandhiriti, yadi guravo brU yustathA 'gaNaya '-parisaMkhyAhi 'daMtacakalAni'-daMtamaNDalAni, 'se'-tasya gonasyeti vA ba yustatra ziSyeNa 'icche'ti bhaNitavya / na punaH prANApahArakatvAdayuktametaditi guruvacane pratighAtaH karttavyaH / 'bhANiyavvaM ' ti prAkRtatvAdiya'm / kasmAdeva 20amezoecoeroeimeroener // 278 // Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| // 279 // creenomenomercareer mityAha-'kArya' yattathAvidhAbhidhAne prayojanaM tatta eva guravo jAnanti viziSTatarajJAnatvAt / 'tu' zabdAdiccheti bhaNitvA 16 vinitaziSyakriyayA tathaiva nirvAhaNIyam // 94 // tathA-" kAraNaviU" gAhA uttAnArthA / 'kAraNavido'-nimittatattvajJAH // 95 // evaM kAriNo guNamAha-"jo ginhai" gAhA / eSA'pi tathaiva // 96 / / kIdRzAH punaH ziSyAH guruvacanagrAhakAH syurityAha gunnaaH| " aNuvattagA" gAhA / ' anuvarttakA '-anukUlavRttayo vinItAH kRtyakAriNaH / 'bahukSamA '-nigRhiitkrodhaaH| 'nityabhaktimantaH' sadaiva gurau cetasA pratibaddhA 'gurukulavAsinaH' svagurugacchasevinaH / 'amocakAH'-zrutagrahaNArthamAcAryAntarAntikaM gatA api granthe samApte'pi na jhaTiti taM muzcanti / 'dhanyAH '-puNyabhAja: 'ziSyA' ityevaM 'suzIlA' bhavanti svaparayoH samAdhijanakatvAditi // 97 // evaM suzIlasya mAhAtmyamAha-" jIvaMtassa" gAhA / evaM saguNasya jIvato'tra bhavezvazaHkIrtizca syAt / ekadiggAminI kIrtiH, sarvadiggAmukaM yazaH // yadvA-dAnapuNyakRtA kIrtiH, parAkramakRvaM yshH| dAnamatrAbhayajJAnAdInAmarpaNam / parAkramo-'ntarabArAgAdivijayaH / tathA 'mRtasya sataH parabhave dharmaH' tadbhavakRtasyApi dharmasya prAyeNa 'parabhave' sudevatvAdirUpeNa vipAkajanakatvAttadvipAko'pi kArye kAraNopacArAddharma uktaH, sa ca parabhave eva syAt , evaM saguNasya mAhAtmyamuktvA nirguNasya vaiparI| tyamAha-" nigguNassa ya" ityAdi sugamam / / 98 // tadevaM suvineyadurvineyayorguNadoSAn pratipAdya idAnI vizeSato durvineyadopAneva dRSTAntenAha-"vuDDhAvAne vi" gAhA / iha vRddho varSasaptarupari gRhyate, AsamantAt javAbalaparikSINatayA caturmAsamAsAdyatikrameNa vasanaM vRddhA vAsastasminnapi sthitamAstAmaniyatavihAriNamityapizabdArthaH / athavA 'glAna' rogagrastamapavApade vartamAnamiti gamyate / 'guruM paribhavanti'-nyatkurvanti mandabuddhayaH, kena-dharmavimarzakena / vayaM dhArmikA niraticAratvAdayaM tu na tathA sAticAratvAdevaMvidhakutsitavikalpenetyarthaH / tadapi susthitaM manyatayA'pi kriyamANaM guruparibhavanam , AstAM nirupAdhidurvinItatayetyaperarthaH / kimityAha-duHzikSitaM'-durabhyastaM kugatihetutvAd duSTaceSTitamityarthaH / kiMvat paribhavantItyatra dRSTAntamAha- dattavat / | // 279 // tatkathA ceyam DeepeperocoCRememe iha vRddho varSamAraNamityapizabdArthaH / vayaM dhArmi Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kollayarapure sUrI, saMgamatherA kayAi vihariMsu / tehiM paribhAviyaM, bhUridukkhadubhikkhamacireNa // 1 // to dUradUradesaMtaresu te upadezamAlA-0 10 guruparibhavagacchamappaNo hatthaM / jaMghAbalaparihINA, paTTaviUNaM ThiyA tattha // 2 // uktaM ca-" anAgataM vetti na yaH pramAdI, bhayaM samAsavizeSavRttau kAridattasAdhu nasukhAvamagnaH / sa jIrNavezmodaramadhyazAyI, bhittiprapAtena vibodhameti // 3 // " uumAsacAumAsANusArinavabhAgakhettakappaNayA / | kthaa| // 28 // avarAvaravasahIvAsajayaNamacchaMti kuNamANA // 4 // taha tANamappamattANa, nissamANaM kuNei bahumANaM / nagarAhidevayA divvasavvagu-16 NaraMjiyA sayayaM // 5 // tadudaMtavAhago annayA ya parivArapesio sNto| patto datto aMtevAsI kiM puNa agIyattho // 6 // parivADIe pattA, tAe to teNa sUriNo dttuN| vasahIe viyappiyamappabuddhiNA appaNo sarisaM // 7 // sukarapi karei na esa, vasahijayaNaM pi kimavaraM bhnnimo| pAsatthAI jAo tti, so Thio bhinnavasahIe // 8 // pAyapaNayassa tassa vi, gurUhi ApucchiyA kusalavattA / mikkhAyariyAvelAe, appaNA saha sa nIo ya / / 9 / / aMtappatAikulesu, aMtapaMtAibhikkhalAbheNa / muhusaMkilesamito, datto nAo muNivaIhiM // 10 // tA sidigihe pattA, sUri jatthathi revaIgahio / sedvissa suo taM pai, cappuDiyapayANapuvvamiNaM // 11 // | bhaNiyaM gurUhi royasi, kiM bAlaya ! ciTTha tAva tuNhikko / to ArADiM mottUNa, revaI dUramosariyA // 12 // putte pauNIbhUe laDDuyathAlaM bharittu tassa piyA jA / paDilAhai guruNA, tA bhaNio datta giNha tumaM / / 13 / / bharie patte maNamoyagehiM, so moyagehiM. sNtuttttho| vasahI visajio dUrabhisaMdhiNA ciMtae evaM // 14 // duggayakulesu maM tArisesu bhAmittu ettiyaM ahuNA / ThavaNAkulesu eyArisesu sayamevaviharehi(hI) // 15 / / niyayANumANakappiya-parA''sao savvahA jaNo savvo / nIyANa nA khalo nA, mahANubhAvo mahaMtANa // 16 // niyadurabhisaMdhiNA sajjaNaMpi dujjaNajaNo muNai pisuNaM / pittapalitto pekkhai, payappavAhaM pi pajjaliraM // 17 // arasavirasAI suThUchavittiNA vihariUNa sUrI vi / niyavasahIe pattA, bhottUNa kuNaMti sajjhAyaM // 18 // paDikamaNe saMpatto, datto // 280 // sUrIhiM bhAsio tumae / vaccha ! cigicchApiMDo, bhutto Aloyasu taminhi / / 19 / / tamasaddahamANo so'NAloiya kiMci paDikameUNa / niyavasahiM saMpatto, gurusammuhameyamullaviro // 20 // " rAIsarisavamettANi, parachiDDANi pAsase / appaNo billamattANi, pikkhaMto Deeeeeeeeeeer D Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttau // 281 // vi na pekkhase " // 21 // avazyaM ca candraguptottametanna zrutamevAnena - " AryAjJayaiva mama laGghitagauravasya, buddhiH praveSTumavanevivaraM pravRttA / ye satyameva na gurUn pratimAnayanti teSAM kathaM nu hRdayaM na bhinatti lajjA // 22 // " muNinAhaguNAvajjiyavaMtaradevI viyaMbhae tatto / nIyaguruguruparibhavapAva - kAriNo tassa sikkhakae // 23 // ghoraMdhayAradussahasamIraduvvAravAridhArAhiM / varisaMtI taM sahasA, bhesai bhImaTTahAsehiM // 24 // Aulacitto datto, to tAyasu maM ti bAharei guruM / guruNA bhaNiyaM mA ehi eeNa mamgeNa || 25 || bhaNiyamaNeNaM aMdhe aMdhAre pahu ! na kipi pekkhAmi / kahamAgacchAmi tao, paritAyasu tAya tAya ! io || 26 || guruNA karuNArayaNAyareNa to ubbhiUNa aMguliyaM / dIvapayAso vva kao, sa kusIso ciMtai tao vi ||27| dharai nisAe pAse, dIvaM esotti sUripayamUle / patto datto tatto vaMtaradevIe aNusiTTho // 28 // kharapharusAdi girAhiM, duvviNayatarussa tujjha he pAva / kittiyamettaM eyaM, jaM jIvasi ajjavi varAya ! // 29 // jaM paraloe hohI, sumahAsattANa pattatattANa / suguruNa paribhavAo ko taM vottuM pi pArei // 30 // iya aNusiTTo so jAyativvaaNutAvatAviyaappANo / paNamiya khAmiya sAmiM, pAyacchitaM pavajjisu // 31 // iti guruparibhavakAridattasAdhukathA // itthaM durvineyadurvinayaM dattadRSTAntenAbhidhAya suvineyabhatirAgaM sunakSatradRSTAntenAha AyariabhattirAgo, kassa sunakkhattamaharisI sariso / avi jIviaM vavasiaM, na caiva guruparibhavo sahio || 100|| iha 'rAgaH ' - sneha ucyate sa ca kAntAM prati premarAgaH, ArAdhyaM prati punaH bhaktirAgo'bhidhIyate, tatazvAcAryaviSayo bhaktirAgaH, kasya ' sunakSatramaharSeriva ' syAnna kasyacitprAyeNetyarthaH / yatastena 'jIvitamapi vyavasita' mantaM nItaM tyaktamityarthaH / 'naiva punarguruparibhavaH' - svAcArya tiraskAraH ' soDhaH ' - kSAntaH / kathAnakaM tuH-- sAvatthinayarIe hAlAhalAe kuMbhakArIe / kuMbhakArAvaNaMsi jiNovaesasaMsAhiyateulese gosAle nAmaM maMkhaliputte cauvI guruparibhavakAridattasAdhu kathA // 281 // Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau | gurubhaktiH rAgesunakSatrasarvAnubhUti kathA / // 282 // creencameopaRCareereameezcoope sai vAsa pariyAe AjIvigasaMghaparikhuDe viharai / tassaMtie kayAi pAsA'vaJcijjA ime chadisAyarA AgayA taM jahA-seNo kaliMdo kaNiyAro acchiddo amgivesANo ajjuNo ya / te gosAlagassa aTuMgamahAnimittaM uvadisaMti // tassa nimittassulloyamittaNaM go. sAlo sAvatthIe ajiNe jiNappalAvI akevalI kevalippalAvI jiNasaI pagAsemANe viharai / annayA tattha sAmI samosaDho / parisA niggyaa| dhamma suNeUNa pddigyaa| tao bhagavao aMtevAsI iMdabhUI chaTussa pAraNe bhikkhaTTAe sAvatthIe paviDhe samANe bahu jaNa annamannassa evamAikkhaMtaM suNei / jahA dhannA NaM esA sAvatthI nayarI jIse duve jiNA kevalI niyaniyatitthAI visthAritA vihati / tao goyame eyamaTuM socA bhattapANaM gahAya bhagavao paDidasittA bhottUNa parisAe evaM vayAsI, icchAmi gaM bhaMte | gosAlassa uTTANapAriyAvaNiyaM souN| tao sAmiNA savvA kahiyA, jahA Avassae uvasaggesu / tao jaM taM devANuppiyA gosAlo jiNe kevalitti taM savvahA micchA / jaM puNa mahAvIro jiNo kevali titthayareti taM saccati / taeNaM se gosAlo eya maTuM bahujaNAo socA, Asuratte caMDakie hAlAhala kuMbhakArI AgArAo AjIviyasaMghaparikhuDe bAhiM niggae samANe sAmiNo sIsaM ANaMdaM nAma theraM chaTupAraNae bhikkhaTAe paviTTha daLUNaM evaM vayAsI-haMho ANaMdA! io ehi, tAva suNehi maha vayaNamegaM / / | tava dhammAyarie mahAvIre maha paDikUlabhAsI taM jai etto vi tahA ceva vaissai, tao tatthAgaMtUNa taM samagaMpi bhAsarAsI karissAmi, tumaM puNegaM sArakkhissAmi / eyaM niyadhammAyariyassa kahijjAsutti / tao ANaMdo teNevaM vutte saMte saMkie bhIe, tatto ceva nivattiUNa samaNaM mahAvIraM vaMdittA savvaM parikahei / taM pabhU NaM bhaMte gosAlo bhAsarAsiM karittae tao (tAhe) bhaNiyaM sAmiNA / samatthe NaM ANaMdA gosAle bhAsarAsIkarittae, no ceva NaM arahate bhagavaMte pariyAvaNiyaM puNa tesipi karijA / gosAlagatavateyAo aNaMtaguNavisiTutarA tavateyA arahaMtANaM / khaMtikkhamA puNa arahaMtA bhavaMti / tA gaccha tuma ANaMdA ! goyamAi samaNANaM eyamaDheM kahehi / mA NaM tumhANa kee gosAlaM dhammiyAe coyaNAe paDicoeu / teNa gaMtuM taheva te savve vuttaa| tAvaca NaM gosAlo jeNeva bhagavaM mahAvIro teNeva uvAgamma sAmissa purao ThiccA evaM vayAsI / suTTha NaM kAsavA tumaM mamaM evaM vayAsI / areermeeeesraeezeeroeezepoem // 282 // Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tao evaM vuta Arovei / samaNA jameso gosAlo maMkhaliputto majjha ceva aMtevAsI mae ceva sikkhio tti / tao mahAvIraM uccA(llA)vayAhiM AusaNAhiM nibbhacchaNAhiM upadezamAlAnibhacchittA evaM vayAsI, jahA-nadosi viNadosi aja na bhavasi / tao mahAvIrassa aMtevAsI savvANubhUinAmeNaM aNagAre I| gurubhaktivizeSavRttau| | dhammAyariyANurAgeNa eyamadramasahamANe uvAgamma taM evaM vayAsI jahA naTThosi viNaTrosi-haM bho gosAlayA! tumaM bhagavayA ceva | rAge sunakSatra // 283 // pavvAvio sikkhavio tassa ceva micchaM vippaDivanno / tao teNevaM vutto saMto Asurutto savvANubhUimaNagAraM bhAsarAsI karisu / IN sarvAnubhUtihA tao so sahassAre kappe ukkosaThiI devo jaao| tao cuo samANo mahAvIdehe sijjhihii / doccaMpi samaNa bhayavaM mahAvIra kathA / uccAvayAhiM AusaNAhiM Ausai / tao mahAvIrassa aMtevAsI sunakkhatto nAma aNagAro teNa dhammAyariyANurAgeNaM eyamadraM asahamANo savvANubhUi vva bhnniumaaddhtto| tao evaM vutto samANo gosAlo Asurutto sunakkhattaM teulesAe paritAvei / tao so mahAvIraM tikkhutto vaMdai namasai sayameva paMca mahavvayAI aarovei| samaNA samaNIo khAmei / Aloiya paDikato kAlagao saMto accue kappe ukosaThiIo devo jaao| tao cuo mahAvidehe sijjhihii / tao so gosAlo mahAvIraM puNo vi Aosai / tao mahAvIro tamevaM vayAsI-jahA gosAlo tuma mae ceva pavvAvio muMDAvio bahussuI kao, mamaM ceva micchaM vippaDivanno, tao evaM vutto samANo Asurutto bhagavao dAhaTAe sarIragaMsi teyaM nisirai / taM ca bhagavao nopakkamai AyAhiNapayAhiNaM karettA tameva gosAlasarIraM dahamANe aMto aNupaviTThe / tao gosAlo bhayavaM evaM vayAsI-tumaM kAsavA aMto chaNDaM mAsANaM pittajaraparigayasarIre sarIravokaMtIe chaumattho ceva kAlaM karissasi / tao bhayavaM evaM vayAsI-annaM annAI solasavAsAI viharissAmi tumaM puNa gosAla ! appaNo ceva teeNaM aMto sattarattassa pittajaraparigao chaumattho ceva kAlaM karissasi / tao gosAlassa sattarattaMmi pariNamamANami laddhasammattassa eyArUvaM cittaM jAyaM / " no khalu ahaM jiNo-kevalI kiMtu maMkhaliputto smnnghaaygo|" tao AjIvigathere saddAvittA evaM vayAso-"no khalu ahaM jiNo kevalI, kiMtu mahAvIro ceva tAriso, taM tumbhe mamaM kAlagayaM jANittA vAmapAe suMbeNa baMdhittA sAvatthIe bAhiM kar3emANA, 'esa gosAlo ajiNo jiNappalAvI akevalI kevalIppa 20ezezoenerceereezercene oso gosAlo HOIRemoracancerencamerpa Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 284 // lAvI ' evaM vayamANA viharaha / " te savahasAviyA saMtA kAlagayaM jANittA vasahIe duvAraM ThaittA sAvatthi lihittA lajjatA savvaM kareMti / gosAlo vi kAlagao saMto accue kappe ukkosaThiI devo jAo / tao sAmI sAvatyIo miMDhiyagAmaM gao goyameNa pucchio gosAlo saggAo cuo kahiM uvavajjihitti / sAmI savvaM kahei - jahA pannatIe gosAlae / sAmI chaNhamAsANamaMte revaI viharAviosaheNa pauNasarIro saMjAonti // itisunakSatrasarvAnubhUtikathA // 100 // evaM suvineyasya gurau bhaktimupadazya ke nAmaivaM gurubhaktA bhaveyurityAha , puNehiM coiA purakkhaDehiM siribhAyaNaM bhaviasattA / gurumAgamesibhaddA, devayamiva pajjuvAsaMti // 101 // bahusukkhasayasahassAna dAyaga moagA duhasayANaM / AyariA phuDameaM, kesipaesI a (va) te heu / / 102 / / -- puNyaiH ' purAkRtaiH ' preritAH sattvA prANino devatAmiva paramAtmAnamiva guruparyupAsita iti sambandhaH / ihaloke sAmrAjyaprAptyAdinA cAritra samRddhyAdinA ca zriyAM bhAjanaM bhUtvA, paraloke ca ye ' AgamiSyadbhadrA ' - AsannamokSakalyANAsta eva evaMvidhA bhavantItyarthaH / / 101 // kimityevaM suvineyairguravaH paryupAsanIyAH // ucyate yataH - " bahusokkha " gAhA ' bahUnAM saukhyalakSANAM dAyakA mocakAdha duHkhazatAnAmAcAryA bhavanti / 'sphuTa' metatprakaTo'yamartho yatastato guruparyupAstiH kAryeti / atra ye yeSAM sukhadAyakA duHkhamocakAca tatrobhayatrApi dRSTAntamAha - ' kesi paesi a te utti' / kezi:- pradezI ceti tau prasiddho hetU / hetuto'rthaM gamayata iti hetudRSTAntAvityarthaH // 102 // yathA seyaviyAe purie, esi rAyA asi supasiddho / sUriyakaMtA kaMtA, kaMtA puNa se sasaMkamuhI // 1 // sUriyakaMto puto, amaJcamaMDalasiromaNI taha ya / susaralacitto citto tti, Asi maMtI mahaMtaguNo // 2 // sa kayAi paesi naresareNa jiyasatturAyapAsaMmi / sAvatthIe purIe, keNa vi adveNa paTTavio // 3 // siripAsA'vacijjo, patto kesi tti gaNaharo tattha / caudasapuvvI guruparyupAtiphale pradezinRpa dRSTAntaH / // 284 // Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 285 // CPCRecommercorecordPCDCOM caujAma-dhammadhArI caunnANI // 4 // citteNa maMtiNA vaMdiUNa taM dhammadesaNA nisuyA / bajhaMti ya musu)jhaMti ya, jaha jIvA bhavasamuddammi // 5 // aTTavasaTTovagayA, aNorapAraM bhavaM bhaNati jhaa| jaha saMmattaM sattamamuttamabuddhI pavajaMti // 6 // jaha nimma- N| guruparyupAlanANaguNA, saMjamaniravajjarajamajiti / jaha susai sacca(vvonivvaNa-taveNa ruddho bhavasamuddo // 7 // taha esa desaNAe, paDibuddho stiphale scivo| samaNovAsayadhammaM rammaM sammaM samajiMsu // 8 // pAragayapAyapUyA, pavittapattAi dANajhANAI / sAsaNapabhAvaNAo, bhAvao pradezinRpasaMpavattei // 9 // saMsAhiya sAmipaoyaNo ya so paTTio niyapurIe / ciMtai guru vi jaI tattha, iMti to hoi ailaTuM // 10 // dRssttaantH| hiMsAmusApasatto, sa paesimahAnaresaro majjha / mahu-maMsa-majja-jUyAiujjao kahavi jai bujjhe // 11 // maimitte aibhatte, | maMtimi mahAhiovaesapare / hA pAvissai pAvappahAvapahao nirayapaDaNaM // 12 // ihaloyakajasajA, mittA maMtI ya huMti bahu. / yAvi / pahuNo paraloyapasAhaNujjayA je u te viralA // 13 / / sirikesipahuM tA vinnavemi seyavipurIvihArAya / jai nAma dhammakammami, ummahejjA mahIso vi // 14 // iya vinnattA sAhiti, sUriNo vaTTamANajogo tti / suvihiyavihAracariyAe, avasare taM puri pattA // 15 // avagayaniyaguruAgamaNavaiyaro maMtipuMgavo dAuM / vaddhAvayassa varapAritosiyaM to samayasuttI // 16 // savvAe riddhoe vaMdaNavaDiyAe jAi vaMdevi / ciMtiya nAhiyavAI, ANeyavvo kaheha nivo // 17 // kaiyAi turaMgamavAhiyAlinissamaparissamasamAya / saciveNa nivo nIo, guruvasahI sAhichAyAe / 18 / / purao parisAe payAsamANayaM dhammamikkhiUNa guruM / maMti pucchai nivaI, kimevamAraMDaI muMDotti // 19 // pabhaNai citto jANAmi, nAha ! nAhaMpi kipi to pAse / gaMtUNaM pucchijjai, sakkei kimuttaraM dAuM // 20 // avihiyapAyapaNAmo, pAse gaMtu guruunnmuvvittttho| paDihaNai jIvakammAI, peJcaloyaM ca sicchAe |y // 21 // "varAkaH sa kathaM nAma, namrIbhavatu durjnH| ApAdAt mastakaM yAvat , sthitA yasya kuzIlatA / / 22 / / " aha muNinAho UsAsa-saha-ciTThAhiM sAhae jIvaM / tarusiharamgapaDAyA-pakaMpaliMgehiM anilaM va // 23 // tathA-jo tullasAhaNANaM, phale [6] // 285 // viseso na so viNA heuM / kajattaNao goyama ! ghaDo vva heU ya se kammaM // 24 // evaM jIve kamme ya, sAhie sohaNA Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ VEDO guruparyupAstiphale prdeshinRpdRssttaantH| pAehiM pAyANa sayamaNubhaveNa nAmamAI kira kareUNAla pAvapabbhAramAyara paraloo jai havecanA upadezamAlA-0 NumANehiM / paralogo vi pasiddho, takkAraNago jameso tti // 25 // puNa patthivo payaMpai, paraloo jai haveja tA kaha Nu / paralogAo Agamma, maM piyA na paDibohei // 26 // pANAivAyapAmukkha-pAvapabbhAramAyareUNa / tujjha maeNaM nUNaM, jaM sa gao vizeSavRttau duggaI dugAM / / 27 / / aMbA visuddhasaddhamma-kammamammAI kira kareUNa / sagaM gayA vi Agamma, kiM na me dhammamuvaisai // 28 // // 286 // 16 piyarANi majjha aivacchalANi sayamaNubhaveNa nAUNa / dukkayasukayaphalaM kiM, maM nahu vAriMti kAriti // 29 // bhaNiyaM guruhiM guttIe, guttipAehiM paaysNklio| na lahai gaMtuM coro, jaha niyanAINa gehami // 30 // taha aNavarayaM paramAhammiyaamarehiM kpprijNto| hoi na savaso nimisaMpi, tattha tA kahamiheu jio // 31 // ucyate ca-acchinimiliyamettaM, natthi suha dukkhameva aNubaddhaM / narae neraIyANaM, ahonisi paJcamANANaM // 32 // jaNaNI vi tujjha divvovabhogabhogAimaggasaMlaggA / nehA- | gaMtuM pArai, avarAvarakajjavakkhevA // 33 // idamapyuktam-saMkaMtadivvapemmA, visayapasattA'samattakattavvA / aNahINamaNuyakajjA, narabhavamasuhaM na iMti surA // 34 // aha Aha mahInAho, nAhiyavAI piyAmahAI vi / maha tA karemi akulakkamAgayaM kahamimaM dharma // 35 // bhaNai guru to corikarogadogaccadunnayAIyaM / kassai kulakkameNAgayaMti kiM taM na mottavyaM // 36 // aivA vi kovi kassai, raja appijja sajjasattaMgaM / taM mA ginhau kiM duggayassa aMgubbhavo bhUva ! // 37 / / jai vA kayAi koI, kassai karuNAe niThuraM kuTuM / koDhiyasuyassa pheDai, tA kiM taM mA samanneu // 38 // iya uttarapaccuttaraparaMparAe pabohio rAyA / sAvayadhamma samma, sammattAI pavajei // 39 // pAlei niraiyAraM, sAraM saMsArasAyarataraMDaM / aicArubaMbhaceraM ca, duccaraM carai cirakAlaM // 40 // to sUriyakatAe, pAvapasattAe kaamtttaae| parapurisAsattAe, cittaM eyArisaM jAyaM / / 41 // samaNovAsagadhammANurattacitto nivo jao jaao| taddivasAu sammaM, nADhAi mamaM maNAgapi // 42 // tA maha saMpai saMpayameyaM kAuM sakAmahiyayAe / hayabhattArA sUriyakaMtaM puttaM karemi nivaM // 43 / / vavagayaasesasaMkA, bhoge bhuMjAmi to jahicchAe / iya visamesA posahapAraNae dei naravaiNo // 44 // pittajaradAhadUmijjamANadeheNa patthiveNa to| nAo visappaogo, sUriyakatAe kaMtAe // 45 // ciMtitaM ca emeroezaezmeezeDecemenez pheDa, tA kiM taM mArasAraM saMsArasAyarataraDArasa jAya // 41 / / samAmAyayAe / jaao| tApasattAe kAmatatA niraiyAra, sAra // 38 // iye // 286 // Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 287 // |" " AlolA capalA nu kintu mahimahAvakA mRgArernakhazreNiH kintu na vai nikAmaviSamA kiM kAlalIlAnanAH / helA prANaharI halAhalalatA kiM nAma naivaM bhavet, keyaM tarhi samastadUSaNakhaniryoSA tadasyai namaH // 46 // tahavi apaosamANo, maNasA vi dhIrimAdharo / sayamAroviya savve, aNuvvae aNasaNaM kuNai // 47 // paMcanamokkAraparo, Aloiya-niMdiyAiyAro ya / khAmai samaggajaMtUNa, suhamathUlA'varAhapae // 48 // mariUNaM sohamme caupaliyAU suro samuppanno / nAmeNa sUriyAbho, susarisanAme vimANami / / 49 / / divvAI kAmabhogAI, bhuMjae tattha acchricchaae| titthesasamosaraNe, suNei vakkhANamaNavarayaM // 50 // AmalakappAe purIe, egayA sAmivaddhamANassa / raiyaMmi samosaraNe, sa ei savvAe riddhIe // 51 // paNivAya puvvamevaM devaM vinnavai nAha ! daMsemi / niyanavanaTTAraMbha, goyamapamuhANa sAhUNaM // 52 // titthayare tUsiNIe, cite uTThaUNa tuTTho so / pahuNo puro payaTTai, visaTTanippaTTanaTTavihiM // 53 // aha paDigao jahAgayameso sAmiM puNo paNamiUNaM / tatto cuo vide, sijjhissai sukkajhANAo // 54 // iti citrasArathinimantritakezigaNadhareNa pratibodhitapradezinRpatikathA || narayagaigamaNapasihatthae kae taha pae siNA raNNA / amaravimANaM pattaM taM AyariappabhAveNaM // 103 // dhammama ehiM aisuMdarehiM kAraNaguNovaNIehiM / palhAyeto ya maNaM, sIsaM coeI Ayario // 104 // jI kAuNa paNaM, turamiNidattassa kAliajjeNaM / avia sarIraM cattaM na ya bhaNiamahammasaMjuttaM // 105 // amumevArthamAha - ' narakagatigamane ' ' paDihatthae ' - paripUrNe tathA nAstikyAdiprakAreNa kRte'pi karmmaNIti zeSaH / ' pradezinA rAjJA' yadamaravimAnaM prAptaM tatprasiddhaM sUryAbhaM nAma tatkezyAcAryamAhAtmyenaiva // 103 // tataH suziSyeNA''cArya ArAdhanIyastenApi ziSyo yathAzikSaNIyastathAha - " dhamma " gAhA / dharmamayairniravadyatvAdatisundara vacanadoSAtikrAntatvAtkAraNaguNopanIteH kAraNaM svakIyaprayojanaM, guNAH ziSyamANasya jJAnabhAjanatAdayastai rupanItAni-yuktAni yAni vacanAni termanaH pahlAdayanniva ziSyaM zikSayatyA guruparyupA stiphale pradezinRpa dRSTAntaH / / / 287 / / Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 288 // cAryaH // 104 / / manaHprahlAdanaM ca satyavacanaireva kArya na punarasatyaM priyamapi vaktavyam / taduktam-" satyaM brUyAtpriyaM brUyAna brUyAtsatyamapriyam / priyaM ca nAnRtaM brUyAdeSa dharmaH sanAtanaH / / " yena ca prANAtyaye'pyasatyaM priyamapi na bhASitaM taM kAlikAcArya- IN kAlikAcArya kA dRSTAntatvenAha-"jIyaM" gAhA / kathitAyAM kathAyAM gAthArthaH sujJAto bhavati saivaM tAvaducyate | dattarAjJoH turumiNipurIe, rAyA jiyasattU Asi AsasikkhaviU / chakammakArago kAlago tti anno vi vippavaro // 1 // jiNadhamma | yajJaviSayaka prshnottraanni| paDibuddho, paDivajjiyapAragAmipavvajaM / savisesasuyAhAro, kAlagasUri tti so jAo // 2 // bhaiNIe tassa ruhAe, asthi datto tti dummiputto| jUyapasaMgI majjAi, lAlaso bAliso ya sayA // 3 // piuNA parihINo vaNagau vva sa niraMkuso niraasNko| jiyasattamegacitto, niccaM olaggiuM laggo // 4 // teNeso daMDeso, payaMDadaMDo kao tao teNa / niddhADiyajiyasattaM, samaggamagIkayaM rajaM / / 5 / / nara-nAri-turaMgama-gAvi-mehapamuhA bahU mahAjannA / bahudhaNavaeNa teNaM, jaTThA pAvidRciTTeNa // 6 // bhayavaM kAlagasUrI, kayAi suvihiyavihAracariyAe / turumiNipurIe patto, Thio suhaM bAhirujjANe // 7 // vinAya tadAgamaNA, ruddA dattaM saputtamAha nivaM / tuha mAulago kAlagasUrI vaccheha patto tti // 8 // bhattibharanibbharaMgI, tA bhAugavaMdigA gamissamahaM / gacchesu / vaccha ! hacchaM, tumaMpi paNamesu mAulagaM // 9 // jaNaNImahAvarohapparohao paTTio sa duttuppo| micchaddiDhI vaMdittu, davvao aggao houM // 10 // uvaviTTho aidhiTTo, visuddhasaddhammadesaNA'vasare / pucchai samaccharo me kiM, jannANaM phalaM kahasu // 11 // guruzcintitavAn-"sanmArgadezanA puMsAM, prAyaH kopAya samprati / nirkhananAsikasyeva, sadrUpAdarzadarzanam // 12 // " tataH-bhaNai gurU pucchasi, dhammamammameyaM kahemi niva ! suNasu / ' appANe vva paraMmi vi, pIDAcAo mahAdhammo' // 13 // uktaM ca'AtmavatsarvabhUteSu, sukhaduHkhe priyApriye / cintayannAtmano'niSTAM, hiMsAmanyasya nAcaret // 14 // paGgu-kuSThi-kuNitvAdi, dRSTvA hiMsAphalaM sudhiiH| nirAgastrasajantUnAM, hiMsA saMkalpatastyajet / / 15 / / samgo apavaggo vA, dhammassa phalaM ti natthi sNdeho| ||288 // pucchai puNo vi datto, kahasu phalaM kitu jannANaM // 16 / / bhaNiyaM gurUhi pAvassa, pucchase ki sruuvmkkhemo| hiMsAmusAivaggo, Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ P upadezamAlAvizeSavRttau| // 289 // occveezenecaeezoescrewerezaroo | maggo pAvassa esotti // 17 // tathA coktam-prANI prANitalAbhena, yo rAjyamapi muzcati / tadvadhotthamaghaM sarvorvIdAne'pi na zAmyati // 18 // vane niraparAdhAnAM, vAyutoyatRNAzinAm / nighnan mRgANAM mAMsArthI, viziSyeta kathaM zunaH // 19 // dIryamANaH kuzenApi, yaH svAGge hanta dUyate / nirmantUn sa kathaM jantUnnantayennizitAyudhaiH // 20 // nirmAtuM krUrakarmANaH kSaNikAmAtmano 10 dattarAjJoH dhRtim / samApayanti sakalaM, janmAnyasya zarIriNaH // 21 // mriyasvetyucyamAno'pi, dehI bhavati duHkhitH| mAryamANaH praharaNa- 10 yacaviSayaka ruNaiH sa kathaM bhavet // 22 // zrUyate prANighAtena, raudradhyAnaparAyaNau / subhUmo brahmadattazca, saptamaM narakaM gatau // 23 // naragAi- 10 praznottarANi / duggaduggai-dukkhaphalaM duggaya suNeUNa / puNa naravaiNA vuttaM, phalamupphAlesu jannANaM // 24 // pANappahANapajjantamappaNo pecchiro vi vsnnmio| bhaNai guru pasuhiMsAe, hoi janne phalaM narao // 25 // aisayapaosaAvesavivasacitto bhaNai to datto / vee vihiyA hiMsA mAmaga pAvAya no hoi // 26 / / yata uktam-yajJArthaM pazavaH sRSTAH, svayameva svayaMbhuvA / yajJo'sya bhUtyai sarvasya, tasmAdyajJe vadho'vadhaH // 27 // auSadhyaH pazavo vRkSAstiryaJcaH pkssinnstthaa| yajJArthaM nidhanaM prAptAH, prApnuvantyuJchiti punaH // 28 // madhuparke ca yajJe ca, pitRdevatakarmaNi / atraiva pazavo hiMsyA-nAnyatretyabravInmanuH // 29 / / eSvartheSu pazUnhisan , vedtttvaarthvidvijH| AtmAnaM ca pazuMzcaiva, gamayatyuttamAM gatim // 30 // atrAha kAlakAcAryo, hiMsA saMklezato bhavet / kiM pApaM rakSituM datta !, vedavAkyena zakyate / / 31 // yaduktam-ye cakruH krUrakarmANaH, zAstraM hiMsopadezakam / kva te yAsyanti narake, nAstikebhyo'pi nAstikAH // 32 // varaM varAkacArvAko, yo'sau prakaTanAstikaH / vedoktitApasacchamachannaM rakSo na jaiminiH // 33 // devopahAravyA jena, yajJavyAjena ye'thavA / ghnanti jantUn gataghRNA, ghorAnte yAnti durgatim // 34 // zamazIladayAmUlaM, hitvA dharma jagaddhitam / | | aho hiMsA'pi dharmAya, jagade mandabuddhibhiH // 35 // kiMca-sparzo'medhyabhujAM gavAmaghaharo vandyA visaMjJA drumAH, svargazchAgavadhAddhinoti ca pitRRn vipropabhuktAzanam / | // 289 // AptAzchadmaparAH surAH zikhihutaM prINAti devAn haviH, sphItaM phalgu ca valgu ca zrutigirAM ko vetti lIlAyitam // 36 // CodeezermometermeDr.ME Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau reweet / sattamadivasa hA maha bhUrivarilAyaumaDa-kavADamAmalAI citati / / 5 / / creamPeoppearerapeucweereveedeemeero api ca-yajJeSvAlabhyamAnasya pazozcittamutprekSyA'vAci vivecakaiH kAlikAcArya nAhaM svagopabhogatRSito na prArthitastvaM mayA, santuSTastRNabhakSaNena satataM sAdho ! na yuktaM tava / | dattarAjJoH svarga yAnti yadi tvayA vinihitA yajJe dhruvaM prANino, yajJaM kiM na karoSi mAtR-pitRbhiH putrastathA bAndhavaiH // 37 // yajJaviSayaka prbhottraanni| tatto datto kuvio, pabhaNai mAulaga ! mA lavasu aliyaM / bahujannakAriNo maha, vAso vaikuMtasagaMmi // 38 // aha Aha guru pasu-purisa-nArimAriM karitta jannesu / mariUNa sattarattaMtaraMmi narayami jAsi tumaM // 39 // ko paccautti vutte, teNa guru vajarei niva ! etto / sattamadivase Ase, pavisissai tuha purisaM ti // 40 // tammAraNatalliccho, pucchai so ta maresi kami diNe / bhaNai gurU pariyAo, hohI maha bhUrivarisAI / / 41 // to so taM appai appaNijjapAikacakkadharaNAya / sattadiNate matthayamavassameyassa chiMdissaM // 42 // ainibiDajaDiyaubbhaDa-kavADamateraM paviTTho to| paDivAlai majjAya, taM gayaghaDaghaDiyapariveDho // 43 / / jiyasattu puvapatthivavasIkayA dattanivainimvinnA / sAmaMtAI ciMtaMti, puvvabhUvaM pae Thaviu // 44 // uttAlacittavittI, sattamadivase vi kAlagaguruM so| niggahiumappaNA ceva, jhatti niggaMtumIhei // 45 // sohAviyaMmi rAyappahami rakkhA-|| vie ya pattIhiM / mAlAgAro vaccaM, kAuM Dhakei kusumehiM / / 46 // sAmaMtamaMtimaMDalabahUhiM parivArio tao jAva / so jAi rAyavADIe, mAriu mAulA''yariu // 47 // tAvAsavAraturayakkhuraggaukkhittiyAe jhatti muhe / viTThAe paviTAe, ciMtai sa camakkio evaM // 48 // jAo savvo so tAva, paJcao tA kimaja mariyavvaM / iya akahiUNa valio, sAmaMtAINa sahasatti // 49 // to te cittabuddhA, nAo maMto'mha nUNameeNa / tAvA'javi pavisai, na rAule tAva genhAmo / / 50 // iya gahio | / / 290 // viggahiUNa, tehiM hatthe palAyamANo vi| jiyasattU putvapae, nivesio ANiUNa tahiM // 51 // turamiNidatto to paDhamaDhoyaNIyaM imehiM tassa kayaM / teNa vi dummAreNaM, mAreuM so samAiTo / / 52 // nigaDiya tatto khitto, aMto ThiyadudrapuTusuNayAe / puvvapasthivava mAinibiDajaDiyaubhaDa-kavA so ta appai appaNiyA creenneneraceaerameena Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 291 // talapajjalaMtajAlAjAlakarAlAe kuMbhIe // 53 // suNaehi khaMDakhaMDIkijaMto kuMbhipAgao sa mo| narayaMmi samuppanno, sahei tiupadezamAlA- vvAo viyaNAo // 54 // cirakAlaM pariyAya, pAlittA kaalgaayriyphunno| aNupattA devattaM, avitahavAI avAevi // 55 // IN| yathAvasthita vishessvRttau|||| iti satyavacanopari kAlikAcArya-asatye turumiNidattakathA / dharmamakathane ___adhunA gAthAbhAvArthaH-jIvitamapi 'paNa'-mUlyaM kRtvA jIvitamapi vyayanIyaM-vidhAyetyarthaH / --turuminyAM' nagaryAM dattastu mariciruminIdattastasya purata iti gamyate // kAlakAcAryeNa zarIramapi tyaktaM svAbhiprAyeNa na tu tyaktameva / na ca naiva bhaNitaM tadbhayAda bodhinaashH| dharmasaMyuktaM ' yajJAH svargAdiphalA' ityAdi / tadabhipretaM-sAvadyamityarthaH // 105 / / yastvadharmasaMyuktaM kathayettadoSaM dRSTAntenAhaphuDapAgaDamakahato, jahaTThiaM bohilAbhamuvahaNai / jaha bhagavao visAlo, jaramaraNamahoahI Asi // 106 // yathAvasthita dharma sphuTa-vyaktavarNatvAtprakaTamagUDhArthatvAdakathayan 'bodhilAbhaM' pretya jinadharmaprAptirUpamupahanti, paraloke jinadharma | na labhata ityarthaH / 'jaha bhagavao' ityAdinA dRSTAntaH spssttH| tatkathAsaMkSepazcAvazyakagAthAprAyo(nto)'yaM yathA iha nAhirAyajAo, bhayavaM sNjaaykevlaaloo| samavasaraNaMmi cauhA, saMghamavigghaM payaTTisu // 1 // paMca ya puttasayAI bharahassa satta nattuyasayAI / sayarAhaM pavvaiA, taMmi kumArA samosaraNe // 2 // daLUNa kIramANi, mahimaM devehiM khattio miriii| sammattaladdhabuddhI, dhamma soUNa pavvaio // 3 // sAmAiyamAIye ekArasamAu jAva aNgaao| ujjutto bhattigao, ahijio so gurusagAse // 4 // nisiyataravAridhArAtivvaM savvaM tavei tavamagaM / ahiyAsai aidUsahabAvIsaparisahappasaraM // 5 // aha annayA kayAI, gimhe uNheNa prigysriiro| aNhANaeNa caiuM, imaM kuliMgaM viciMtei // 6 // merugirisamabhAro, nahu mi samattho muhuttamavi voDhuM / sAmannae guNe guNarahio ayaM saMsAramaNukaMkhI // 7 // paDivannaM pavvajaM, vajjito aha kaha na lajjAmi / pAremi na pAleuM ca tA gaI kA maheyANiM // 8 // evamaNuciMtayaMtassa, tassa niyagA maI samuppannA / laddho mae uvAo, jAyA peroenpeecemecoucces DORCCCCCCCCCCCROCODE.. Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 292 // me sAsayA buddhI // 9 // samaNA tidaMDavirayA, bhagavaMto nihuyasaMkuciyagattA / ajiiMdiyadaMDassa u hou tidaMDaM mahaM ciMdhaM // 10 // | yathAvasthita loiMdiyamuMDAsaMjayAo ahayaM khuraNa ssihaao| thUlagapANivahAo, veramaNaM me sayA hou // 11 // iya nhANachattarataMbarAi niya dharmamakathane miviyppiykuliNgo| suhasIlo so paDhamaM pArivvaja pavattei // 12 // aha taM pAyaDarUvaM, daTTuM pucchei bahujaNo dhammaM / kahai mariciya jaINa to so, viyAlaNe tassa parikahaNA // 13 // yathA-eso cciya paramattho, paramatthapasAhao ya jidhmmo| tadasatteNa IN bodhinaashH| mae puNa, iya vesaviDaMbaNA vihiyA // 14 // dhammakahA akkhitte, uvaTTie dei sAmiNo sIse / gAmanagarAiesu ya, viharai so | sAmiNA saddhiM // 15 // pucchai kayAi tAyaM, bharaho bharahAhivo samosaraNe / jiNa-caki-dasArANaM, vannAi kahei bhayavapi / / 16 / / aha bhaNai naravariMdo, tAya ! ime saMtiyAe prisaae| anno vi kovi hohI, bharahe vAsaMmi titthayaro ? // 17 // tattha mirII nAmaM, AiparivvAyago usabhanattA / sajjhAyajhANajutto, egaMte jhAyai mahappA // 18 // taM dAei jiNido, eva nariMdeNa pucchio saMto / dhammavaracakkavaTTI, apacchimo vIranA(ho)mo tti // 19 // Aigaro dasArANaM, tiviThu nAmeNa poyaNAhivaI / piyamittacakkavaTTI mUyAe videhavAsaMmi // 20 // taM vayaNaM souNaM rAya aNciytnnuruhshriiro| abhivaMdiuNa piyaraM, marIimavaMdiuM jAi // 21 // so viNaeNa uvagao, kAuNa payAhiNaM ca tikkhutto| vaMdai abhithuNato, imAhi mahurAhiM vagguhiM // 22 // lAbhA hu te suddhA, jaMsi tumaM dhammacakavaTTINaM / hohisi dasacaudasame, apacchimo vIranAmo tti // 23 // Aigaro dasArANaM tiviThu nAmeNa poyaNAhivai / piyamittacakavaTTI, mUyAe videhavAsammi // 24 // navi te pArivvaja, baMdAmi ahaM imaM ca te jammaM / je hohisi titthayaro, apacchimo teNa vaMdAmi // 25 // evaM taM thoUNaM, kAUNa payAhiNaM ca tikkhutto| ApucchiUNa piyara, viNIyanayariM aha paviTTho // 26 // taM vvayaNaM soUNaM, tivaI apphoDiUNa tikkhutto| abbhahiyajAyahariso, tattha | / / 292 // mirII imaM bhaNai // 27 // jai vAsudevapaDhamo, mUyavidehAe cakkavaTTittaM / carimo titthayarANaM, aho alaM ettiyaM majjha // 28 // | ayaM ca dasArANa, piyA ya me cakavaTTivaMsassa / ajo titthayarANaM, aho kulaM uttama majjha // 29 // pucchaMtANa kahei, uvaTTie SORRECTO RDCRPORORDERCORD Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IN upadezamAlAvizeSavRttau| // 293 // PIN dei sAmiNo sIse / gelanne taM sAhU, asaMjaya no paDiyaraMti // 30 // to apaNo nimittaM, kavilaM dikkhei sIsameeNa / puTTho kahei dhammaM, kavilA! itthaMpi ihayaMpi // 31 // dubbhAsieNa ekkeNa, miriI dukkhasAgaraM ptto| bhamio koDAkoDiM, sAgarasari yathAvasthi nAmadhejANaM // 32 // tammUlaM saMsAro, nIyAgoyaM(ttaM)ca kAsi tivaImi / apaDikato baMbhe, jAo devo mareUNaM // 33 // tato ya dharmamakathane parivvAyagabhAveNuppajjae caveUNa / evaM chavvArAo, pArivvaja pavattei // 34 // surabhavaaMtariyAo, tatto bhavasAyare bhameUNa / maricijAo khattiyaputto, nAmeNaM vissabhUi ti / / 35 // pavvajjiya so kAuM niyANamAsi tivitthuvekuNttho| jaha cakI mRyAe videha- IX|bodhinaashH| vAsaMmi piyamitto // 36 / / chattaggAe rAyA, naMdaNanAmo pavvajiUNa vayaM / kayatitthanAmakammo, jaha jaMbuddIvabharahami // 37 // IN kuMDaggAme tisalA-siddhatthasuo ahesi viirjinno| titthaM pavatti(samatthi)UNaM, jaha saisokkhaM gao mokkhaM // 38 // eyaMtaresu jAyA, jaha narayasurAiNo kameNa bhavA / taha savvaM neyavvaM, vIrajiNiMdassa cariyAo / / 39 // iti marIcikathA // 106 // N marIcizca bhAvibhUribhavabhramaNatvAd vratAdacAlIdanye tu na calantyevetyAha kAruNNaruNNa siMgArabhAvabhayajIviaMtakaraNehiM / sAhU avia maraMti, na ya nibhaniamaM virAhati // 107 // apahiyamAyaraMto, aNumoaMto a suggaI lahai / rahakAradANaaNumoago migo jaha ya baladevo // 108 // dRDhavratAH sAdhavaH api mriyante na punarnijaniyama-svapratipannAbhigrahaM kAruNyAdibhiranukUlapratikUlairvirAdhayanti-khaNDayanti / 'kAruNyaM '-roga-bubhukSAdinA dInAdau pIDyamAne hRdayAbhAvaH / 'ruditaM'-jananIjAyAdivilApaH / 'zRGgArabhAvAH'-kAmodrekakAriNo yossidaadibibbokaaH| 'bhyN'-nRp-prtyrthi-stenaadenaasH| 'jIvitAntakaraNaM'-pANaprahANasaMpAdanam / tadevaM svayaM vratadADhya vidheyam // 107 // yasya tu taM nAsti tasya tadvati pramodo'pi mahAphala ityAha-" appahiya" gAhA-' Atmahita '-svapathyaM / / 293 // tapaHsaMyamAdikamAcaran sugatiM svargAdikAM labhate / " anumodayaMzca'-dAnamAnasAbhyAM samarthayazvetyarthaH / kiMvat yathA-' rathakAro' dAnaM Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| anumodane baladeva-mRga | rathakAra kthaa| // 294 // dadAno baladevatapaH-saMyamAnumodako yathA vA taddAnAnumodako mRgaH / yathA ca tapaHsaMyamarUpamAtmahitamAcaran baladeva iti // 108 // bhAvArthaH kathAnakagamyastaccedam___jaha bAravaipurIe, risiNA daiDhAe jhatti nigaMtuM / duvvAradukkhadAvaggi, dUmiyA gaggiragirA ya // 1 // samare parAbhaveUNa hatthikappami acchadaMtanivaM / pattA kosaMbavaNaMmi, rAmadAmodarA dovi // 2 // pANImANayaNakae, baladevo dUradesamaNupatto / sutto saurI caraNe, jarAkumAreNa jaha viddho / / 3 / / jaha paDhavio kocchuhamappiya hariNA sa pNddumhuraae| taha neminAhacariyAo, neyamiha vittharasthIhiM // 4 // aha asauNakhalaNAe, pae pae saMkio sakammANa / baladevo saMbhaMto, turiyagaI tattha saMpatto // 5 // pecchiya taM tavatthaM, ciMtai samio tti suyao taaveso| paDibuddhaM pAisaM, jalaM ti saMThaviyajalapuDao // 6 // jA joyai muhameso, tA pekkhai kasiNamakkhiyA''variyaM / hA dunnimittameyaM, kira kiM ti cama(dhasa)kkio hiyae // 7 // paDibohio vi kahavi hu, jAva na jaMpei tA mayaM nAuM / ummukkamahAnAo, baladevo roiuM laggo // 8 // vAho vA suhaDo vA, jo koi vaNe sa hou maha puro| jeNesa suhapasutto, viddho pAyaMmi mahabhAyA // 9 // bAlaM vuDDhaM samaNaM, nAriM suttaM pamattamahamattaM / paharaMti na sappurisA, tA nUNa sa koi kAuriso // 10 // to payaDau appANaM, porisavAyaM va cttmjjaao| jeNa bhaDavAyajaNiyaM, bhaMjemi maraTTamakhilaMpi // 11 // hA kanha ! kanha ! baMdhava ! kattha gao ? pasiya desu paDivayaNaM / avaraddhaM na kayAvi hu, tujjha mae kahaNu maha ruTo / / 12 // pemmamakittimeyANamaliyameyaM pi saMpayaM jAyaM / annaha kaha tuha maraNe, ahamiya jIvAmi nillajjo // 13 // moDai hatthe toDai, siroruhe bhiDai rukkhamUlaMmi / tADai vacchaM phoDai, mahIyalaM panhighAehiM // 14 // khaNamegaM paviyaMbhai, khaNaM niraMbhai niraMtarusAse / niyadivvamuvAlaMbhai, pariraMbhai mayagakanhataNuM / / 15 // uggAyai khaNamegaM, khaNamegaM ruyai | hasai khaNamegaM / khaNamegaM ca paNaccai, vaccai khaNamegamannattha // 16 / / kaiyAvi mohavasago, palavai asamaMjasaM asaMbaddhaM / kaiyA vi hu guNaniyaraM taM taM sariUNa roei / / 17 / / vakti cAnyoktyA-" yadbhagnaM dhanurIzvarasya zizunA yajjAmadagnyo jitastyaktA // 294 // Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttI // 295 // anumodane baladeva-mRga rathakAra kthaa| yacca gurogirA vasumatI baddho yadambhodhiH / ekaikaM dazakandharakSayakRto rAmasya kiM varNyate, devaM varNaya yena so'pi sahasA nItaH kathAzeSatAm" // 18 // punazca snehotkarSAt-ajavi jIvai ruTTho tti, muNiya paribhamai jAva chammAse / khaMdhAro vi ya maDao vaNamajjhe mohavasavattI // 19 // jANato vi hu bhullo, ahaha mahAmohavilasiyamapuvvaM / daDhamaviyANiya majhaM, jeNa naDijaMti garuyAvi // 20 // uktaM hi-kRcchrAd brahmendrabhUterityAdi / (pA. 206) aha jo vimANavAsI, jAo siddhatthasArahI Asi / niyai sa rAmaM harinehanaDiyamaDavIe bhamaDataM / / 21 // uttamapurisassa taNutti, na khalu kimiehiM jajarijaMtaM / maDayaM vahatamaMsatthaleNamaNavarayamacaMtaM // 22 // paDibaMdhamahummAeNa, mattacitto mae imo saamii| boheyavvo'vassaM, kayasaMkeeNa puvvabhave // 23 // iya paDibohovAe, kuNei dasai sa tAva egattha / kayakoDuMbiyarUvo, kheDaMto jajjarabaille // 24 // aivisamapavvayAo, uttinaM samamahIe saMpattaM / saMdhai sagaDaM aigurusilAe sayasikkaraM jAyaM // 25 // bhaNiyaM baleNa edahamettAe silAe cunniyaM eyaM / saMghaDasi sagaDamaimUDha ! kaha na taM hosi hasaNijjo // 26 // bhaNiyaM deveNa jayA, jIvissai te mao imo bhAyA / sagaDaMpi tayA sajaM, sajjo hohI mameyapi // 27 // AyanniUNa eyaM, ruTTho rohiNisuo puro clio| dummuha ! amaMgalAI, re jaMpasi kiM ti pabhaNaMto // 28 // paumiNimArovito, suddhasilAe suro puro diTTho / hasiuNamuvAladdho, taheva teNavi balo vutto // 29 // avarattha ciramayAe gAvIe saMghaDittu aTThINi / nIrei nIlacAriM, tadaggao kuNai nIraM ca // 30 // egattha uggadAvaggiDDhamaMgArarUvamAvannaM / kAUNa thANayaM pANieNa siMcai mahArukkhaM // 31 / / annattha hathimegaM, mayagaM saMjugakae samuduvai / seNAe sajjiyAe, miTTo aMkusakaro houM // 32 // savvattha uvAladdho, devo taM ceva uttaraM dei / ciMtai balo vi citte, camakkio kiMci paDibuddho | // 33 / / sunne ranne kaha koi, iha naro iya payaMpiro hojjA / tA kiMpi kAraNaM ettha, atthi ia ciMtie teNa // 34 // paDhama payaDai amarassa, rUvamaicavalakuMDalAharaNaM / hAraddhahArarehaMta-hiyayamaha naMgalI namai / / 35 // to aisiNiddhasiddhatthasArahI hoina halaharasseva / paJcabhijANiya joDiyakaraMjaliM taM sa pucchei / / 36 // kiM vaccha ! accharijaM, amaro siddhatthao tao tasi / DAREKPreekenporeennee | // 295 // Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttI // 296 // | anumodane baladeva-mRga rthkaarkthaa| teNa vi kahiyA pAliyavayassa kappaMmi uppattI // 37 // vivarei purA vihiyaM saMkeyaM savvameva rAmassa / kahai ya jaha sAhicchAyAe sutto tayA kaNho // 38 // kaNayahariNabbhameNaM, sareNa viddho jarAkumAreNa / mammapaese pAyassa, teNa patto ya paMcattaM // 39 // jaha jarakumArahattheNa, Asi bhaNio jiNeNa harimaccU / jAo taheva maDayaM, ettiyakAlaM tae bUDhaM // 40 // hariNA jarAkumAro vi, kotthuhaM appiUNa pesvio| paMDumahurAe jao, vaMsabIyameyaMpi hou tti // 41 // kiMca-bhoH pANmAsikamauktikabhramakarI kvApi sphuratpadminI-patraprAntavivartinIrakaNikAmAlokya kaMcitkSaNam / vAtAndolanalIlayA tadanu ca bhraMzaM samAlokayaMstasyA eva karoti zokamiha kiM kazcidvipazcitkvacit // 42 // kiM teSAM taralastaraGgatarasA tAmyanna pAthaHzazI, kiM teSAM kSaNanazvarIti capalA svapne'pi nAbhAsata / kiM teSAM jalabubudaH kvacidabhAdAkalpakoTisthiro, yenAsmin puruSAyuSe sthiramatiM kurvanti mugdhA janAH // 43 // vAJchantI sadasadvivecakatayA kAntAn sadA kovidAneSA naiva vivekavandhyamanasAM saMgaM samAkAGkSati / he santo! na bhavAdRzA api bhavantyasyAH padaM cettadA, kveyaM yAtu tapasvinI zazikalAsaMvAdinI dhIratA // 44 // iya pekkhiUNa soUNa, halaharo galiyasoyaummAu / hariaMgaM sakkArai, sureNa saha surahivatthUhiM // 45 // etthaMtaraMmi cAraNasamaNo gayaNeNamAgao ego| samayaM nAUNa jiNeNa, pesio tassa dikkhAe // 46 // kahiyaM jahA jiNideNa, pesio rAma ! tujjha pAsaMmi / pavvajaM paDivajjasu, parivajasu soyasallamiNaM / / 47 // jaM esacciyasoyadhayAraviddhaMsaNikasUrasamA / saMsArakhArasA. yaratAraNatariyA rayaNabhariyA // 48 / / eyaM cAraNamuNiNo, pavaraM pAUNa vayaNapeusaM / niravajaM pavvaja, paDivajjai bhaddio bhaI // 49 // tassa samIve ahigayachavvihaAvassayAe suttattho / igadugatigamAsAI, tavei tivvaM tavacaraNaM / / 50 // tuMgiyagirimmi pAraNadiNami pavisai purAimajhami / jaMgamakappatarUviva, mutto viva caraNapariNAmo // 51 / / eyassa rUvamAloiuNa taruNIyaNo CRezaareerrezzecember // 296 // Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 297 // purAI / anibiDavammahummAhamAsalo paravaso hoi // 52 // karadhariyaddhaniyaMsiya- kaDila dogullapallavapayAsA / akaliyakaMcuyaavarila - aMbarA kavi ei pa ( hu~) || 53 // avarA royaMtaM pihU tharNadhayaM uraruhANa pANakae / jaha taha bhUmIe chaDiuNamAgacchae icchaM // 54 // kurvate varahaMtIgaMThiM kaMThaMmi dei bAlassa / balarUvAloyaNavAulAvarA kuMbhabhaMtIe / / 55 / / bhikkhaM ditI egA, muhakamalAssloyaNekatalicchA / pattaMmi apatte zciya, pakkhivirio na yANAi // 56 // iya asamaMjasamikkhiya, baladevamahAmunI kui niyamaM / puranagarAgaragAmAi - majjhayAre na pavisAmi // 57 // acchau vaNamajjhagao, tavaM tato maekaparivAro / pArei tayA jai ei, tattha pahio va sattho vA // 58 // nAsagganihiyanayaNo, palaMbalaMbiyapayaDabhuyadaMDo pAeNa kAusaggeNa, ceva acchei jhAyaMto // 59 // baladevamahAguNI, amayamuttiA loyajAyavIsAso / kuNai kuraMgo ego, jAisaro pajjuvAsaNayaM // 60 // puNu puNu paDei pAesu, pAsa TiriTiliyAI pakarei / mAyaM tAyaM bhAyaM va, mannae taM pamoeNa // 61 // muhakamalA''loyaNalolaloyaNo uTTio nisanno vA / aNavarayaM pucchacchaDamacchari purao pacAlito // 62 // pahio satthAho vA, paNa jo teNa jAi aha ThAi / te jANAvara muNiNo, tANa ya taM iMgiyasaehiM // 63 // aha rahagAro ego, kayAi tatthAgao caDagareNa / AvAsiUNa sagaDANi, bharai dAruNi chiMdittA // 64 // hariNo tatthAgaMtuM, Ayarao'NegaiMgiyAgAre / vAraMvAraM daMsei, tassa puNa jAi puNa ei // 65 // aha rahagAro pucchara, aDavikuraMgo kimesa vIsattho / kiM ei jAi kattha va ka iMgiyAssgAravitthAro // 66 // niuNaM nirUviUNaM, narehiM kahiyaM nahesa muNipAse / gacchai puNarAgacchai, icchai bhikkhaM ca dAve // 67 // rahagAreNaM sayameva tattha tUNa baMdiUNa muNI / bhaNio bhaMte! bhikkhaM, geNhaha Agacchaha iyANi / / 68 / / aha rahagAro purao, iriyAsamio muNata jAi / aNumaggeNaM laggo, araM kuraMgo vi saMcalio // 69 // tasapANabIyarahio, Thio paese mahAmuNI gaMM / taDaviyaloyaNo hariNao viciTThai samIvaMmi // 70 // etthaMtaraMmi karakaliya-bhatta- sttug-ghyaaibhikkhbhro| rahakAro paDilAbhai, sAhU pattaM pasArei // 71 // hariNuhao vi harisullasaMtavAhappavAhapunnattho / ciMtei aidhannohaM, madda nAho ajja pArehI // 72 // anumodane baladeva-mRga rathakAra kathA / 11 280 11 Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puraNarSi upadezamAlAvizeSavRttau sandhiH / // 298 // coedeepeeweeteeroeveroeim pattu pavittamu jaguttamu sattamu davvu puNu, aivisuddhasaddhAdhaNu dAyagu savvaguNu / vihi-alohakayasohu sAhupUyaNapavaNu, ia caukkamelAvao punnihi hoi naNu // 73 // iha-paraloyanirIhu nAhu ciMtai so saMjamu, rahagAru vi ugghaDiyapunnu mannai niju uttamu / bahumannai muNidANu hariNu pAsadviu tuTuu, kaTare erisu tihi vi cittu mai kahavi na dieu / / 74 // ___etthaMtaraMmi duvvAra-vAyalaharIpaNollio pddio| tinhaMpi tANamuvari, addhacchinno taru ego // 75 // mariUNa teNa tinni vi, te uppannA psnnkypunnaa| paMcamakappe nippaDimariddhiNo varavimANami // 76 / / yataH-"kartuH svayaM kArayituH pareNa, zuddhena cittena tthaa'numntuH| sAhAyyaka zca zubhAzubheSu, tulyaM phalaM tattvavido vadanti" // 77 // iti baladevarSikathA / / dayApradhAnazAsana eva cAtmahitamAcarannapi phalabhAgbhavati nAnyathetyAha jaM taM kayaM purA pUraNeNa aidukaraM ciraM kaalN| jai taM dayAvaro iha, kariMtu to saphalayaM iMtaM // 109 // ___"jaM taM kayaM" gAhA / yattatkRtaM tapa iti zeSaH // iheti-dayApradhAnajinazAsane / zeSa sugamam / pUraNakathA ceyamatthi etthu ji bharahavAsaMmi vebhelau nAmipuru vAvikUdhadeulasamanniDa, tahiM nivasai savvaguNu pUraNu tti uttama kuDubiu / jasu dIsahiM ghari ukkuruDakaMcaNadhaNadhannAha, je puNa hari-karaha-ppamuhasaMkha ku jANai tAha // 1 // avaravAsari so mahAsattu suttuTThiu suThumai rayaNipahari paccUsi ciMtai, saMsAruvviggamaNu rammadhammajAgariya jaggai / jAva jAi ajjavi na mahu iya sAmiddhI akAli, tA paDivajau kiMpi vau karau parattaha pAli // 2 // citti ciMtiu teNa jAeu tA umAu sahasakaru timiralahari dUri palANiya, kamalAyara mahamahiya cakkavAi cakkehiM mANiya / | sau melivi so sajaNaM niyaghari sammANei, baisAri vi niya baisaNai jeTThaputtu pabhaNei // 3 // DeezeroeDe0eocom // 298 // Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttau // 299 // vaccha ! vacchala ehu gharavAsu maI pAliu eya ciru tujjhu savvu saMpai samappiu, maI leva vau avasu bhavasarucu bhaMguru vigappiu / pANamiyadikkhAgahaNu karaisu deviNu dANu, cauhiM puDehiM paDimgahau kArAvai supamANu 118 11 // 5 // chachaha tu pAre aNikhittu sattavu tavai paDai puDai jaM bhikkha pahilai, taM dei dINAiyaha duiyabhAgu kAgAi ghalAi / mayaramacchasaMkhAiyaha bhAgu taijjau dei, puDai cautthai hoi jai pANa teNa sudharei varisabAra chaThu ukiTTu pAleviNu tivvatavu aMtakAli mAsovavAsiu, milleviNu pANa lahu jAu camaru cacAnivAsiu / asurakumAra cakaes navavikamu camariMdu, ohinANI joyaMtu siri uvari nirikkhara iMdu jo jaguttami rammi sohammi paDhamilli kappappavari sabhasuhammanAmahi mahAlai, sihAsaNi rayaNamai saI surarajju pAlai / niyaparivAra asesasahuM miliya bhUribhogaMgu, pecchaMtau pecchayachaNu accharanacaNi caMgu // 6 // 11 2 11 // 9 // aha taThio taM nirikkhaMtu caMDakiu caMDamai misimisaMtu koveNa pucchai, maha duraMtalakkhaNu kauNu uttamaMgi AsiNu kahahiM devakappAhivaisakku kahijjai ehu, sAsayabhAvitasAmi iha kiMva kira kohu karehu camaru sAmiu camaracaMcAhi to ubbhaDabhiuDIbharabhIDiuggabhAlaggu bhAsai, ko sAsayabhAu bhaNi karauM teva so jeva nAsai / gahagaNagaMdhavvAsuraha majjhi na pekkhauM koi, maha callaMtaha sammuhau khaNu ekku vi jo hoi calio AuhasAla dappeNa tuM (khuM)pA lai pANitali parihadaMDa udaMDu so dhari, calliu so sakkuvari ruTTu nAi juvarAu saMgari / suMsumArapuripahu niyai aha kayakAussaggu, egarAipaDima Thiyaha namai pAyapIDhaggu bhai sAmiya! tujha aNubhAvi bhaMjevau sakku mai hayapayAvu saMpai karevaDa, ninAsiyateyasiri puTTi diMtu AloIyavvara / iya sAmiyanissA sabalu caMcAhivu callei, vaddhAreviNu divvataNu lakkhapamANu karei aisududdharu daddarAraMbhu pAraMbhai pAyatali jeNa tuMgaDuMgara viDolahiM puNu pakkhunbheyabhari taM nagi uDDANu khellAhi / // 10 // // 11 // 116 11 acchai / puraNarSisandhiH / // 299 // Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Cori puraNarSi upadezamAlAvizeSavRttI sandhiH / RECORDC mahi kulAlacakkakamiNa ca(pa)Diya pheri bhamaDei, citti camakkiu tihuyaNu vi disipakkhA joei| // 12 // kuNai tihuyaNatikkhasaMkhohu galagajiguMjArarau jeNa daMti AlANu bhaMjivi, dUraMtariusarahiM turayataTusaTANu chaDivi / bahiriyakannu vivannamuhu purajaNu jAi samaggu, girikaMdari kesari khuhiya lahahiM na nigamamaggu // 13 // kaNayapavvayaviMjhasa(ma)jhAhaM aituMgaI siMgasayaparihadaMDi uDi khaMDai, himaselakelAsagiriamgacaraNi caMpe vi caDai / aighaNaghaNakaraghAyabhario sArai dUreNa, bhuvi bhUruha bhaMjei nirupAyavAyavegeNa / // 14 // sIsi sohahiM tAratAroha kusumukkara mukku jiva vacchavIDhi jiMva jaccamottiya, maNikiMkiNitulla taha tasu visAlakaDibhAyasaMThiya / pattapAya rehati puNa jiva maNighaggharamAla, ko sakkai tasu vannaNaha mutti sumeruvisAla // 15 // kanni kuMDala dovi sasisUra suravAhiNi bhAlayali tilau tAsu sirikhaMDa sutthiu, tArAyaNu teyanihi kusumabhAru matthai samathiu / mehamAla suvisAla nahi cArucIrasiMgAru, surakAmiNI kAmaMdhu gau nAi bhuyaMgakumAru // 16 // aha pahuttau saggi sohammi so jaMgamu merugiri deva dUradUriNa palAiya, saMjAu hallohalau kevi daMDiyakhaDahaDiyapADiya / ubbhI vAhahiM accharasa disidisi dhAhAvaMti, niyabhattArahiM lamgigali rakkhi rakkhi pabhaNati // 17 // tiyasatakkhaNi tAhiMto kevi kahakahavi dhIrimadharivi sellabhallacAvallapella(ccha)hiM, puThuTTiyapuNa avari sarasahassa nittu (ha)mellahiM / gayamoggarakhaggAi tasu kiMpi na laggai aMgi, jAhiM palANA tevi tau pariha pahArapasaMgi // 18 // maMtu maMtai maMti devAha jamadaMDu vi khaMDiyau pAsapANi sahuM pAsi naduu, hAhAravamuhalamuhu devasennu duggihi paiTuu / lhUsijai sakahaM taNau rayaNarAsibhaMDAru, nadrau kahavi na jANiyau surakaripattapahAru // 19 // camaru pattau cattamajjAu jahiM acchai accharahiM kiu atucchu picchaNu niyaMtau, samayameva sohammavai sabhasuhamma akkhittacittau / daMDapayaMDi duvAru tasu tinnivAra ghaTei, saMkasaMku sakkaha hiyai naM takkhaNi khoTTei // 20 // lohalau kelira lamallayAvAlA rakkhi ROPORPORPeo // 300 // Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 puraNarSisandhiH / tiyasasAmiu taM nirikkhei aitidhvakovamigavasu bhiuDimaMgibhaMguraniDAlau, kasu 'khuTTau kAru phila kAsu jAu iya buddhi cAlau / upadezamAlA- jANeviNu pabhaNei hari re camarA aivaMku, mUDha! appacattagu ramiu jaM iha Au asaMku ||2shaa vizeSavRttau|| jAva bollaNalaggu camariMdu mahaosari ma(sa)tyayaha caMDu daMDu pikkhesi kiM nahu, asahaMtau sunnamaNu sakateu sA jAu nippaGa / bollu na kalluvi nIsaraha tattiu khuTu maraTu, disipakkhA pikkhei khalu nAsaNanaTTi paya? // 301 // __ // 22 // | bhaNai takkhaNi sakku lallakku re camarA ! marasi tuhu~ raMgabhaMgu saMgei ditau, surasuMdarinaTTarasu iya payaTTu moTiva mlNtu| to kaMpaMtapaDaMtataNu naTThau jAva sujAi, vajadaMDu tA caMDu hari sumariu puTTihiM dhAi // 23 // aha mahubbhaDakoDidaMbholikarapaMkayapattu khaNi sakki mukku nIsaMku puDhihiM, upphAlajAlAsahasajaDaphalAlu khayakAlu didvihiM / phAraphuraMtaphUliMgagaNu taDayaDarAvavisAlu, tasu laggau aNumaggi niru girisaMhArakarAlu // 24 // sakku ciMtai tAsu kA satti mAhappu kAsuvi risihi susumAri tA diThu jiNavaru,tasu nissAmahima iya jAi vajju titthu ji sududdharu / hA hA jiviu majjhu hau, hosai sAmihi pIDa, saMpai kAI karemi hauM ahaha atakkiyabhIDa // 25 // tAva dhAviu sakku nIsaMku niyahatthi levA khaNiNa sAmi pAsi apahutta asaNihiM, jo jAlAjAlabhari dhuru dharei khykaalagnnihiN| mANusa mArai tiyasataNu puNu phuDaphADaNaphAru, aJjavi pAvai neva hari niya karayali sayadhAru // 26 // camaru calliu mellakAreNa bhayabhibhalabhu(tullamaNu kaMpamANataNu tAva aggai, ummukka ukkAsahasu phuDaphuliMgu daMbholi pecchai / parisakkai sakko vi aNu te kerisa paDihAhiM, nahasiri rayaNAvali khuDiya naM rayaNAI paDihAhiM _rabo. vajju jaMtau camara aNumaggi jAvajjavi teyasiri jhalahalaMtu no camaru pAvai, cauraMgula aMtarai tAva sakku saI hatthi dhaari| miriyamittu hoevi tau pahupAyaMtari lukku, bhuvaNamANu saraNAya gau camaru sakki to mukku // 28 // I 1 kuddhau kAlu kira 0. D. I 2 niha 0. D. tahi / DoraemonormoneRCORDER DomperocreeDECERenea // 301 // Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau puraNarSisandhiH / // 30 // 16 permomenezopercRRECRPRERat maNi maDapharaphArasiMgAru cubatau mauDi mahi namivi nAhu khAmai suresaru, re camarA! muku tuhu~ jAhi dinnu mai abhau niisru| aja jAu jANija tuhaM jayapahupAyapasAI, sAmipAyapUyApavaNu bhuMjasu bhogasuhAI // 29 // sakku sAmihi pAyapaNamevi sohammi kappi gau, camaru camaracaMcAbhihANai, nivasaMtau ThAvi sahiM accharAi parivAru ANai / paramapamoya pasannu puri susumAri nidaMbhu, purau payaTTai sAmiyahi navarasanaTTAraMbhu sAridhAriyaviNaaddINasupulAviu veNu puNu gumugumei saddAlu maddalu, uphphAliu tAlalau dhariu pADu pADahii pavvalu / naccai nacaNi savai aMgahAru jo sAru, suttahAru sayameva Thiu camaru vicArai cAru // 31 // camaru pattau camaracaMcAhiM accevi naccevi tahiM puSphavuTThi tuTThau visajji vi, paramappayapahupurauttarasaddusaMgeu sajivi / avasari vIrajiNesaru vi kAusaggu pArei, jiva jaMgamu varakappataru mahimaMDali viharei // 32 // evaM pUraNasya sarvajJazAsanabAhyatvAdadayAlorbahvapi tapastadanurUpaphalAbhAvAdaphalaM jAtam / sarvajJazAsanasthasya kadAcitkAraNenA'pavAde vartamAnasyApi svazaktyA vartamAnasya saphalamevetyAha kAraNanIyAvAsI, suTTyaraM ujjameNa jaiyavvaM / jaha te saMgamatherA, sapADiherA tayA AsI // 110 // egaMtaniyAvAsI, gharasaraNAIsu jai mamattaM pi / kaha na paDihaMti kalikalusarosadosANa AvAe // 11 // avikattiUNa jIve, katto gharasaraNaguttisaMThappaM / avi kattiA ya taM taha, paDiA assaMjayANa pahe // 112 // thovo'vi gihipasaMgo, jaiNo suddhassa paMkamAvahaI / jaha so vArattarisI, hasiyo pajjoyanaravaiNA // 113 // gAhA spaSTA / navaraM nIyAvAso-nityavAsastasmin / prAtihAryaguNAvarjitadevatAsampAdyAtizayavattA // saMgamasthavirAkhyAnakaM ca 'vuDDhAvAse vI'tyatroktameva // 110 // viparyaye doSamAha-" egaMta" gAhA / ekAntena niSkAraNaM nityavAsino'vasannapArzvasthA Dececarveerencorporaaee // 302 // Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| // 303 // CRemecaceen dayo gRhasaraNAdiSu gRhanIvAdiSu AdizabdAd bandhujanAdiparigrahaH / kiM ? yadimamatvamapi kurvantIti zeSaH / mameti nipAto'hamasya svAmItyarthe varttate / tadbhAvastattvaM tadapyAstAM svayaMkaraNAdikaM tadA kathaM na patiSyanti, patiSyantyevetyarthaH / kutretyAha-kali:-kalahaH, gRhiprasaGge kaluSa-pApam , roSaH-krodhasta eva doSAsteSAmApAte-mIlake sarvadoSabhAjo bhaveyurityarthaH // 111 // kimityetadevamityAha-" ava vAratrakamunikattiUNa " gAhA avikRtya-svayaM SaDvidhajIvAnavirAdhya kuto gRhAdisaMsthApyaM-navyaM kattuM zakyaM samAracayituM vA naivetyarthaH / anyai kthaa| zvAvikartya anyeSAM hastena virAdhanAmakArayitvA ca tadgRhAdi kutaH saMsthApyamiti yojanIyaM / tathAhi-te vartamAnAH patitA asaMyatAnAM pathi-mArge tattvato gRhasthA eva tatkarmakAritvAdveSasyAkiMcitkaratvAt // 112 / / na kevalaM gRhakarmANi yaterdoSAya, kiM tarhi ? tatsambandhamAtramapItyAha-"thevovi" gAhA spaSTA / vArittarSikathAnakametat caMpAmahApurIe, pahU payANaM ahesi mittapaho / parapemmadhAriNI dhAraNitti se aggamahisI vi // 1 // dhaNamitto satthAho, tattha'tthi piyA ya dhaNasirI tassa / suvAsaraMmi tIe, taNao jAo sujAotti // 2 // avikalaakalaMkakalAkalAvakeliharaMmi tArunne / jalahijalaMmi va taM tassa, jAi laharIhi lAyannaM // 3 // rUvaM nirikkhiUNaM, nUNaM mINajjhao vi so jassa / naM paribha-10 valajjAe, tiNayaNaNayaNANale paDio // 4 // niuNo nayaNavilAso, nAsAvaMso sa jo na annassa / kAvi kaulANa kalA, annaJciya aharamuddA vi // 5 // ahaha visAlo bhAlo, aputvo koi kannavinAso / muhasohaggamudaggaM, iya aMge caMgimA tassa // 6 / / iya jaMpei sujAo, iya vihio ajja phaarsiNgaaro| taruNINa tayA caMpAe, paigharaM esa vAvAro // 7 // tatthatthi dhammaghoso, nAmeNAmaccapuMgavo tassa / hiyayaMgamA piyaMgUpiyA sujAyassa guNagarimaM / / 8 / / airUvarehasohamgapamuhamAloiuM mahei to| Aloio kayAI, tIe oloyaNagayAe // 9 // taha savvasavakIhi pi, tammayAo khittAu miliyaao| salahaMti jIe mayaNovva, vallaho esa sA dhannA // 10 // nevacchaM kAUNaM, kayAi pairikkae sujAyassa / kuNai piyaMgUaMteuraMmi tassA'bhiNayamevaM // 303 // // 11 // iya savilAsaM callai, iya AlAve saloyaNamAyarai / iya hasai bhAvabhaMgIhi, helli ! diTTho tai sujAo // 12 // DemopeneraneKCRECemecorrecread Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttau // 304 // aMteraMmi patto, maMtI pairikkamikkhae jaav| ara ( ba ) rivivareNa joei, tAva tAo tahA niyai // 13 // kuviyappakappaNAvippayArio bhiDibhaMguraniDAlo | ciMtai aMteuriyA, jAyA dullIlasilAo // 14 // parapemmaparAvasamANasAu satthAha aMtapaMtaMmi / tA tANa pemmamUlaM, mArissamavassameyamahaM // 15 // paJcAyariyAu eyAu, nUNaM hohiMti mukkalajjAo / iya appANamajANAviUNamosarai ciMtei // 16 // sijyaMti nUNa dhuttassa, tassa kajjAI appaNijjAI / roso suraMgadhUlivva, jassa nahu pAyaDo hoi // 17 // sayamiha mArijjaMto, jaNe jaNejjA kalaMkasaMTaMkaM / niyabuddhIe to kiMpi, kUDalehaM lihAvittA // 18 // mittappahassa daMsei, deva ! eso tuhA'rinaravaiNA / carapurisehiM sujAyassa, pesio rAhasiyaleho // 19 // kAUNa kare sayameva, vAIo rAiNA jahA tumae / mAreyavvo'vassaM, sujAya mittapaho kahavi // 20 // iya sAhiyami kajje, kaNayassa demi te koDiM / iya jANiUNa saMjAyativvakovo mahInAho // 21 // ciMtei eya pAyaDavahaMmi sumahaM bhave purakhobho / tA eya mAraNe esa, hou sammaM suhovAo // 22 // paccatapure caMdajjhautti mittaM mahattha mahInAho / tassaMtiyaMmi pesei, eyamadveNa keNAvi // 23 // so sahasA sAhissai, suddeNa taM aMtaraMgaleheNa / vihiyaM taddeva mittappaNa patto sujAo vi // 24 // caMdajjhayassa pAse, pAsiya so taM ca mittalehaM ca / ciMtai eyAgAre, rAyaviruddhaM na saMbhavai // 25 // yata ucyate - " viSamasa mairviSamasamA, viSamairviSamAH samaiH samAcArAH / karacaraNaka nAzA, dantauSThanirIkSaNaiH puruSAH " || 26 || asataeNa keNavi, kanne eyassa tAvi saMkhittaM / jAo teNeso tassa, eriso maivivAso // 27 // tassA''esevi na nAma, majjha majjhappameya mccuke| paharei ko sayanno, maNimayanippaDimapaDimAe ||28|| " pisuNA sayameva parehiM, periyA majjhimA payati / aNuciyakajje sajyaMti, sajjaNA jao no kahavi " // 29 // aha avaravAsare taM, lehaM caMdajjhao sujAyassa / rahasi darisei so bhaNai, kuNasi kiM tassa nA''esaM // 30 // siyaasidhArAgoyaragaosmhi te kiM tao vilaMbesi / bhaNiyamaNeNaM evaM pAviTTho ceva ciTThai // 31 // gharamajjhagao tA majjha, nivvisaMko vasAhi pacchanno / kiM puNa bhagiNiM pariNesu, majjha nAmeNa caMdajasaM // 32 // vihie taheva teNaM, bhoge bhuMjaMtIyAe tIe tayA / mahama gRhiprasaGge vAratraka muni kathA / // 304 // Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttI gRhiprasaMge vAratrakamuni kthaa| // 30 // hiyamANasAe, jAo kuTro tayA du(mahApu)To // 33 // ahiNavasAhAralayA, maMjariyA jAva jAi phAraphalaM / 'ummulakhAiyAe tA bubbhA mukkA kimevaM // 34 // mahavayaNAo jiNadhammadhAriNI pANavallahA esA / jAyatti teNa sA kuTTiNI, vi na kayannuNA cattA // 35 // "sakRdapi yatpratipannaM, tatkathamapi na tyajanti stpurussaaH| nendustyajati kalaI, nojjhati vaDavAnalaM sindhuH // 36 // aNavarayasarogatadaMgadoseNa so'vi taddosI / kimavi sujAo jAo, maNe virAo taha tIe // 37 // ahaha ahannA'haM dudakuTradoseNa jA sujAyapi / jiNadhammadANadivvovayAriNaM hI padUsemi // 38 // niyajIviyaMmi nibbeyamuvvahaMtI aNasaNaM kAuM / citai pANaccAya, karemi sAhemi paraloyaM // 39 // vihiyA'NasaNA paDijAgarijamANA ya sai sujAeNa / mariuM jAo tiyaso, Abhogai tIe bhavameyaM // 40 // mArAvaNAya mittappaheNa saMpesio jaha sujaao| jaha maha dinno dhammo, mae u jaha gADhakoDho tti // 41 // Agamma to sujAyaM, sujaayruuvaabhiraamdehsiriN| kAuM kahai suro niyacariyaM calakuMDalAharaNA // 42 // dhammappahAvamappappayAsaNAo disei caMdassa / samgApavaggamagaMmi, taMmi dhamme ya taM Thavai // 43 / / kahiUNa sacivaduccariyamerisaM taha sujAyakulamaulaM / nei sujAyaM caMpAe, ThAviuM bAhirujjANe // 44 // caMpApurIe uvariM, pAyaDai mahAsilaM vahAya to| paurajaNANaM jAo, hallohalayAu halabolo // 45 // mittappahapuhaIso, aha pahiriya pNddurollsaaddillo| dhUvakaDacchayahattho, saha nAyaraehi vinnavai // 46 // devo va dANavo vA, jo kovaM kovi kuNai majhuvari / so kovakAraNaM pAyaDeu hoUNa paccakkho // 47 // paribhAvito vi thiraM, ahamavarAhaM na tAva sumarAmi / annANAo jaM kiMpi, jAyameyapi khAmemi // 48 // gayaNe bhaNei to so, re re majjAya vajiya aNajja ! / mArAviUNamavarAvajjiyaM savvahA vi tayA / / 49 // dUramaccadhammaghosassa, kUDaleheNa taM khalu sujAyaM / saMpai sumaresi na kiMtu, savvahA duTupAvidva ! // 50 // jai taM khamAviUNaM pasAiUNaM ca bhavaNamANesi / tA tujjha asthi mokkho, mahasilA pADaNAu io // 51 // purapaurapariyaraMteurehiM saha annahA haNissAmi / bhaNiyaM niveNa so kattha asthi 1 umUlakhAiyAu tA vu(bhA)jjhA sukai kimeyaM // B. C. PCRPORRORRECERCIDCORPORPORae 306 // Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau gRhiprasaMge vaartrkmunikthaa| // .306 // kahiyaM ihujANe // 52 // saparIvAro gaMtUNa, to nivo khAmiUNamANei / karikaMdharAdhirUDhaM, sakArittA payatteNa // 53 // uvasaMhariyasileso, tiyaso patto tao saThANami / mArijaMto maMtI vi, rakkhio khalu sujAeNa / / 54 / / "pratyupakurvan pUrva, kRtopakAro'pi lajjayati cetH| yastu vihitApakArAdupakAraH so'dhiko mRtyoH // 55 // " nivvisao ANatto, patto desaMtare sudUrammi / saMvegamAgao aMtiyaMmi therANa pavvaio // 56 / / gIyattho saMjAo, viharaMto egayA gao guNavaM / vArattapuravare jattha, asthi rAyA abhayaseNo // 57 // vArattao amaJco, sacco saJcaviya sajjaNacaritto / tassa ghare saMpatto, viharaMto dhammaghosamuNI // 58 // ghayasakkarasaMmissaM, khIraM uppADiUNa thAleNa / ditIe tattha gharasAmiNIe paDio aho biMdU // 59 // taM dhammaghosasAhU, parisADiyadUsiyaM ti no lei / vAyAyaNaThieNaM, taM diTuM teNa'macceNaM // 60 // pariciMtiyaM ca imiNA, paDicchio kiM na pAyaso eso| etthaMtaraMmi bidumi, macchiyA taMmi lINAo // 61 // tAu gharakoiliyA, aNusarai sarei taMpi kiglaaso| taMpi biDAlo taMpi hu, suNaho taha annagAmillo / / 62 // vatthavvagasuNaeNaM, pAraddho so'vi kharanaharadADho / te bhaMDaNeNa laggA, aNulaggA sAmiNo tesi / / 63 / / aitumulaM saMjAe, mAroyArI mahaMtiyA jAyA / to vArattagasacivo, ciMtai saMvegamAvanno // 64 // eeNa kAraNeNaM, maharisiNA pAyaso na so gahio / ahaha aho airammo, jiNadhammo jayai tijae vi // 65 // aisuhaajjhavasANaM, uvAgao sumariUNa niyjaaii| saMbuddho suvisuddho, aNavajja lei pavvajaM / / 66 / / uvaNei devayA savvameva se saMjayANamuvagaraNaM / gIyattho viharato, so patto susumArapuraM / / 67 / / tatthathi dhuMdhumAro, rAyA pviraaymaannkittibhro| dhUyA siMgAravaI, aMgAravaitti se asthi // 68 // ahigayadhammA'hammA, sA samaNovAsiyA visesannu / jIvAivatthuvittharaparamatthaviyArasAraviU // 69 // nAhiyavAI vAe parAjiyA kAvi egayA egaa| parisA puro paosaM, tIe paccA(vvA)iyA pattA // 70 // ciMtai mae tahesA, aMgAravaI dhuvaM viheyavvA / aibahusavvavivehaggidAhadukkhe jahA paDai // 71 // to tIe rUvarehaM, lihiUNaM cittaphalahayaMmi phuDaM / ujeNIe pajoyarAiNo kuNai DhoyaNiyaM // 72 // nivapucchiyAe tIe, aMgAravaI tti dhuMdhumArasuyA / CorreceneKIRCTROPeae // 306 // Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gRhiprasaMge upadezamAlAvizeSavRttau // 307 // kathA / // viharai purassa ts|| balasAmaggIe apacalo aAsuruttacitto, tatto patA 9 // nagarovaroha KPorne kahiyA vihiyA vihiNA, jA juvaI rUvasImavva // 73 // airattamattacittappavittiNA teNa dUyao ttto| nivaissa dhuMdhumArassa, pesio susumArapure // 74 // maggai AgaMtUNaM, pajjoyanimittamesa tassa suyaM / sAhaMkAraM to so, na dei nicchubhai dUrya ca // 75|| IN niggaMtuM so savvaM, duguNamavamANadUmio duuo| ujeNIe pajjoyarAiNo vajjarei puro // 76 // aiAsuruttacitto, tatto patto sa savvabalakalio / pariveDhiUNa gADhaM, bADhaM bAhiM Thio tattha // 77 // balasAmaggIe apaJcalo tti niJcalamaNo vi raNaraMge / nagarassaMto pavisittu, dhuMdhumAro vi jAvei // 78 // viharai purassa tassa ya, aMto vArattamaharisI taiyA / cidvei nAgapaDimAgharaMmi jhANappahANamaNo // 79 // nagarovarohasaMvAhabAhio dhuMdhumAranaranAho / nemittigamApucchai, bhayabhIo kiM palAemi // 8 // nemittio nimittaM, jA joyai caccaraMtarapaese / ramamANANi nirikkhai, tAva tahiM DiMbharUvAI // 81 // tAsei tANi tatto, nimittagaNAya kiMtu kuvNti| maM bhIsiyANi vArattageNa abhayANi jAyANi // 82 // laddhanimitto nemittao tao vajarei vijayaM se / saMnaddhabaddhakavao, suddhaM ladhdhUNalaggabalaM / / 83 // polikavADe ugdhADiUNa to dhuMdhumAranaranAho / bhoyaNapamattacittaM, pajjoyaM baMdhiuM lei / / 84 // vakti ca-" pratiSThAM yanniSThAM nayati nayaniSThAM vighaTayatyakRtyeSvAdhatte matimatapasi prema tanute / vivekasyotsekaM vidalayati datte ca vipadaM, padaM taddoSANAM karaNagaNalAmpaTyamasamam // 85 // " majjhe purassa pavisittu, | polidAre taheva dAvei / hayagayarahAi ginhei, tassa nIsesabhaMDAraM // 86 // bhaNai sa te kattha gao, abhimANo merumNdirsmaanno| porisavAo nivvAyanagarakhittassa sovi gao // 87 // kiM te karemi saMpai, sa Aha jaM te maNassa pddihaai| ahuNA na kuNasi jaM teNa, tujjha dUmissae hiyayaM // 88 // aha Aha dhuMdhumAro, mA mA jaMpesu patthiva ! tamevaM / tuha purao ko'haM appasavvaseNAparIvAro // 89 / / visamadasAvaDio vi hu, tuma tuma ceva tuha samo na'nno / 'jalasaMkato vi dhuvaM, sahassakiraNo durAloo' // 90 // divasavasAo jAo vi jAo rAhuppahAvapayapaho / khaNamettAo mitto, ahiyayaraM kiM na dippeI // 9 // tA tuha ciMtemi amaMgulaM, na maMgalamao sayA hosu / aMgAravaiM siMgArasAraNiM suyaNa ! pariNesu // 92 // mahayA sakkAreNaM, accacaacoKPCOC // 307 // Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gRhiprasaMge upadezamAlAvizeSavRttau / // 308 // vAratrakamuni kthaa| CRPORACTERESPECERESTRICIRCLERE mahAvibhUIe kAriyavivAho / vivariyapoliduvAre, tattheva rahAvio sa Thio // 93 / / hayagayarahAi jaM kiMpi, lUDiyaM Asi taM asesaM pi / appiyamannaMpi bahuM, sakAreUNa se dinnaM // 94 / / poDhapparUDhapemmA, aMgAravaI kayAi teNa rhe| ApucchiyA jahA kaha, tuha piuNA tucchasenneNa / / 95 / / aibalakalio vi ahaM, parAjio sA kahei sabbhAvaM / maM bhIsA DibhANaM, dinnA vArattamaharisiNA // 96 / / taM ceva nimittaM maMtiUNa, nemittieNa maha piuNo / kahiyaM tameva vijaI, maharisiNo na'nahA vANI // 97 // avi calai merucUlA, avi varuNadisAe uggae suuro| annapaoyaNamavi vayaNamannahA hoi na muNINaM // 98 // loiya muNINa vANI, jaha jaha attho tahA tahA hoi / louttarANa tesi tu, hoi vANI jaha tahattho / / 99 / / iya suNiUNaM pajjoyapatthio pabhAyaMmi / vArattayamuNipAse, pahasaMto pabhaNae evaM // 10 // tuha pAe paNamAmo, paramanimittAi vAgaraMtassa / vArattayavAritaya, pANapaNAsapasattaMpi // 1 // dinnuvaogo'Nuvaoga-uggayaM muNai DiMbhamaM bhii(sii)sN(m)| vArattamaharisI to, Aloyai garahai tamatthaM // 2 // hA hA mahApamAo, jamaparibhAviya pabhAsiyaM eyaM / pajjoyassa vi jAo, jamevamuvahAsaThANaMti // 103 / / iti vArattayamuNikahA // 113 // tadayaM sAmAnyena gRhasthasambandhI dosso'bhihitH| adhunA yuvatisambandhamadhikRtyAhasabbhAvo vIsaMbho, neho raivaiyaro a juvaijaNe / sayaNagharasaMpasAro, tavasIlavayAI pheDijjA // 114 // joisnimittakkhrkouaaesbhuuikmmehi| karaNANumoaNAhi a, sAhussa tavakkhao hoi // 115 / / jaha jaha kIrai saMgo, taha taha pasaro khaNe khaNe hoi / thovo vi hoi bahuo, na ya lahai dhiiM niraMbhato // 116 // jo cayai uttaraguNe, mUlaguNe'vi acireNa so cayai / jaha jaha kuNai pamAya, pillijjai taha kasAehiM // 117 // jo nicchaeNa giNhai, dehaccAevi na ya ghiI muai / so sAhei sakajaM, jaha caMdavaDiMsao rAyA // 118 // sIuNhakhuppivAsaM, dussijjaparIsaha kilesaM ca / jo sahai tassa dhammo, jo dhiimaM so tavaM carai // 119 // merocceleroeineerzrememreereal // 308 // Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CE upadezamAlAvizeSavRttau CROR dhammamiNaM jANatA, gihiNo'vi daDhavvayA kimua sAhU ? / kamalAmelAharaNe, sAgaracaMdeNa itthuvamA // 120 // | gRhasthAnAM jyotiSa| nimittamaMtra kathane sAdho| stapaHkSayaH / 'sadbhAvo'-yuvatijanasya vasatAvakAle vidyamAnatA, 'vishrmbho'-vishvaasH| 'sneho'-raagH| "rtivytikro'-mdnotkockaarikthaaprbndhH| cazabdo'nukteGgitAdisamuccayArthoM 'yuvatijane', 'svajanagRhasaMprasAro'-bandhuviSayo bhavanaviSayazca tAmiH saha paryAloca ityrthH| kiM 'tapaHzIlavatAni' 'phoDijjatti'-vinAzayet / tapo'nazanAdi, zIlamuttaraguNAH / yadi vA he ziSya ! tava zIlavatAni nAzayediti // 114 // anyacca-'joisa' gAhA 'jyotiSaM '-grahagaNitam / "nimittaM'-horAjJAnAdi / 'akSa rANi'-mAtRkAdIni / 'kautukaM'-snapanAdi / 'Adeza'-etadetacca bhaviSyatItyAdinirNayakaraNam / 'bhUtikarma'-rakSApoTTalikAdi / | etaiH sAdhostapaHkSayo bhavati / kAbhyAM kRtvA karaNAnumodanAbhyAM svayaMkaraNena anyakRtAnumodanena cetyarthaH // 115 // jyotiSAdyanuSThAnaprasaMgazca kriyamANo dUranta ityAha-"jaha jaha" gAhA 'yathA yathA kriyate saMgaH '-sambandho duranuSThAnariti gamyate ' tathA tathA prasaro''tipravRttirUpaH kSaNe kSaNe bhavati gADhaM varddhata ityarthaH / bahuH khalvevaM saMgaH syAdalpastu na doSAyeti yo manyeta, taM pratyAha- stoko' bhavati bahuH, pramAdasyAnAdibhavAbhyastatvAt / sa ca duranuSThAnasaMgavAn gurvAdibhirnirUdhyamAno-vAryamANo na 'dhRti'svasthatAM labhate // 116 // kathaM svalpo'pi saMgo bahurbhavatItyAha-"jo cayai" gAhA / vyaktA uttaraguNAH karaNarUpAH pinnddvishuddhyaadyH| mUlaguNAdharaNarUpAH pnycmhaavrtaadyH| taduktam-vayasamaNadhammasaMyama-veyAvaccaM ca bNbhguttoo| nANAitiyaM tavakoha-nigahAI caraNameyaM // piMDavisohI samiI, bhAvaNapaDimA ya iNdiyniroho| paDilehaNaguttIo, abhiggahA ceva karaNaM tu // 117 // yaH punarna pramAdavAn sa kIdRzaH syAdityAha-" jo nicchaeNa" gAhA uttAnArthA / navaraM yo nizcayena gRhNAtyanuSThAnamiti gamyate / candrAvataMsAkhyAnakaM ca "sIsAveDheNe"tyatra proktameva // 118 // kiMca-" sIunha " gAhA / zItoSNakSutpipAsAdiparISahaM divyAdyupasargakRtapIDArUpaM klezaM ca yaH sahate tasya dhamoM bhavati / na ca sarvo'pi sAdhuretAni soDhuM zaknoti, kiM COMCreezoneRecene // 309 // Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 310 // tarhi ? ' yo dhRtimAn '- niSprakampacitto bhavati, sa eva tapaH zItoSNAdyadhisahanarUpaM carati // 119 // sAmprataM sAdhUnAM vratadADhyoMtpAdanAya gRhasthAnAM vratadRDhatAmAha - " dhammamiNaM " gAhA suvyaktA | kamalAmelAsAgara candrakathAnakaM tvetat bAravaIe purIe, asarisasohaggacaMgimAgAraM / dhaNaseNANaM dhUyA, ' kamalAmela 'tti nAmeNaM // 1 // siriuggaseNa aMgubbhavassa nahase nAmakumarassa / dinnA AsannamuvAgayaM ca laggaM guNasamAM // 2 // nahaseNagihe kaiyAi Agao nArao nahaggAo / pariNayarahasavaseNaM, nahaseNeNaM na agghavio // 3 // navavararamaNIlAbheNa, gavvamuvvahai maM na mannei / nahaseNo kAyavvo, tao e moDiyama || 4 || iya ciMtiUNa sa muNI, sAgaracaMdassa maMdiraMmi gao / nisaDhassa rAmaputtassa, jo suo aisayarUvo // 5 // paramapaDivattipuvvaM, sa pucchio teNa accharijjaM se / bhayavaM ! kahesu mahimaMDalaMmi sayameva jaM diTThe // 6 // bhaNiyamimeNaM dhaNaseNakannagA atthi ettha nayarIe / bhuvaNaJcanbhuyabhUyA, kamalAmela tti nAmeNaM // 7 // savvANamaMgalaTThI, bhUsijjai bhUsaNehiM taruNINaM / bhUsijjai uNa eyAe, bhUsaNaM aMgalaTThIe // 8 // sA nahaseNakumArassa, uggaseNeNa maggiyA dinnA / iya bhaNiNaM muNI, uppaio aMbaratalaMmi ||9|| sAgaracaMdo jogIva, jogamagaMtamekkagaM jhAi / tannAmeNaM gahilovva, jaMpae savvameva jaNaM // 10 // " saMgamavirahavikalpe, varamiha viraho na saMgamo nAryAH / saMge saiva tathaikA, tribhuvanamapi tanmayaM virahe // 11 // " kamalAmelA pAse, tatto patto muNI sa kuDilamaI / tIe acchariyaM pucchio ya hacchaM sa vajjarai // 12 // iha ceva mae nayarIe, dona diTThAIM accharijjAi | sAgaracaMdakumAro, mAro viva rUvarehAe || 13 || aMgAro viva dUruvadUsio taha paro sa nahaseNo / khuhio tIe aNurAyasAyaro sAyaraMmi tao || 14 || nahaseNaMmi virattA, na sahai nAmapi tassa sA kahavi / jaha te No uccadhamasArukkhaM mui taha taM / / 15 / / gaMtUNa nAraeNaM, aNurAo sAyarassa se kahio / ahiayaraMto virahANaleNa Dajjhai sa dAru va / / 16 / / na jimai na suyai, nAlavai kevalaM acchae ahovayaNo / saMbo pichei pANIhiM piTTao tassa acchINi // 17 // chalapihiyaloyaNo so, payaMpio teNa muMca acchINi / taM nAyA pANapie, kamalAmelA dhuvaM hosi // 18 // saMbeNa bhaNiyametto, gRhitratadA kamalAmelA sAgaracandrakathA / // 310 // Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttI | kamalAmelA ahaM na mUDho'si / kamalAmelo'mhi ahaM, sAgaracaMdeNa to bhaNiyaM // 19 // ja melasi maha kamalaM, kamalAmelo tti teNa taM hosi / ia nicchao kao me, alamannovAyaciMtAe // 20 // aMgIkarei no jAva, eyamavarehiM to kumArehiM / maya- IN gRhivatadAya vivaso kAUNaM, UrIkArAvio saMbo // 21 // avagayamao viciMtai, kaha aghaDataM imaM ghaDAvemi / iya avagayaannAo, tAo kamalAmelAmArissae'vassaM // 22 // tahavi mae paDivanaM, kAyavvamimaM ti hou jaM hoi / pariNayadiNami patte, pannattI sumariyA'NeNa // 23 // sAgaracandrabhaNiyA vivAhalagaM, jaha sAhai sAgaro tahA jayasu / pauNIkaresu pariNayasAmaggiM ajja ujANe // 24 // tavvayaNANaMtarameva, kthaa| tIe navaraMgaghaTTasuvisaTTA / kayakuMkumaMgarAgA, suvAsiNIo aNegAo // 25 // kppuurpuurkuNkum-kusumaagrupuugnaagvttaaii| mayaNAhicaMdaNAI, tahA kayaM pauNamakhilaMpi // 26 // saMbakumAro duddamakumAraparivArio tahiM ptto| kayasaMkeyA samae, kamalAmelA suraMgAe // 27 // egAgiNI vi sahiyA sAgaracaMdANurAyaraMgeNa / sayamArAme pattA, pariNIyA sAgaravareNa // 28 // aha piugharaMmi kamalA, joijjai jAva dIsai na tAva / laggasamayaMmi loo, dhasakkio hA kimeyaMti / / 29 // varajattAe pattA, sasurAi mAyatAyabhAyAI / airukkhA suvilakkhA, khaNeNa jAyA mahAdukkhA / / 30 // gharapurabahirujANesu, jAva joyaMti jAyasoyabharA / vijjAhararUvadharANa, tAva kumarANa khayarINa // 31 // majjhagayA sA divA, pariNIyA kheyareNa egeNa / kayamayaNahalAlaMkAra-kaMkaNAghaTTajuyalajuyA / / 32 // harisavisAyavasehiM, kahiyA kaNhassa kahavi avhriyaa| laggasamayaMmi khayarehiM, deva ! tuha erisI ANA // 33 // acchai ujjANammI kamalAmelA milaMtakhayarohA / seNAsAmamgIe sayaM, gao to tahiM kaNho // 34 // uvasaMhariyAu suvA-siNIu suvilAsamAsalA ttto| kumarehiM vi ummukaM, khayarajuvANANa nevatthaM // 35 // celaM'calehiM donnivi, annonnaM saMjamittu saMbeNa / purao kAuM kamalAmelaM taha sAgarakumAraM // 36 / / dudaMtakumaramaMDalamaMDiyapAseNa paNamio knnho| olakkhiya suvilakkho , Aikkhai sikkhaveumimaM // 37 // re re duddama aidudva !, ghiTu avisiTuciTTha ko eso| sevagajaNe vi evaM, nahaseNe vaMcaNAraMbho / / 38 // tA kiM karemi tuha ajja, majja taNao vi evamanayanihI / tA tamavassaM nissArayAmi iya kumarapari // 31 // DecemercornerverpecRECReeroe Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 312 // vAraM // 39 // laggo pAesu samaggakumaraparivArio tao saMbo / khAmei apuNakaraNAya, uTThio suddha sajaNeNaM // 40 // ubhaDabhiuDiviDaMka, niDAlau jA na ajja vijhavei / pajjunneNaM vinnaviya, dAvio tAva puTTikaraM // 41 // kasiNANa ghusiNarAo, jaha jaha taruNINa therapariraMbho / taha suyaNANaM roso, khalANa toso ya khalu vihalo / / 42 / / sAgaracaMdassa sayaM, kaNheNa vi kannagA tao dinnA / taha nahaseNo paDibohio bahuM dANamANehiM // 43 // puNa amarisaM na muMcai, sAgaracaMde chalaM nihAlei / acchai apahuppaMto, navaraM dappeNa dippaMto // 44 // cintayati ca -- uvayArihi uvayAraDA verihi vera na jAva / na kiyA khalataNA hayavihinesi ma tAva // 45 // " prApte yenA'vasare, zatruSu mitreSu bandhUvarge ca / nApakRtaM nopakRtaM, na satkRtaM kiM kRtaM tena // 46 // " sAgaracaMdakumAro, kamalAmelAe vallho aha so / vihiyANuvvayapaDivattipesalA nemijiNapAse // 47 // aibhavaveraggAo, jAo paDimApavannao dhanno / nAsamgalaggaloyaNatArapayAro masANaMmi // 48 // aha nahaseNeNaM so kmlaamelaa'vhaarveraao| magaMteNa chalAI, patto rattIe egAgI // 49 // bhaNio aNeNa laddho'si pAva ! re ajja kahasu kaha jAsi / maha mahilA kamalAkAmugattakammassa lahasu phalaM // 50 // iya bhaNiya sire kAUNa, kuDagakaM ( kuM) ThociyA huyAseNa / bhario se jalireNaM, khaMtikhamo khamai sammaM so // 51 // re jIva ! kaDaM kammaM, ihaloe appaNA tae eyaM / ihaloe ciya veyasu mA kuppa maNe mAgaMpi // 52 // tuha esa mahAdoso, jamaNavarAhe kariMtu avarAhaM / kayapaDikayaM kuNato, akajjakArI kahUM eso // 53 // aNurAyarAyaperiyamaNehiM pariNaimapekkhamANehiM / kajjAI jAI kijjaMti, tANamajjavi phalaM kimimaM || 54 || avaraddhA kira maccuMpi, diti jai tesu nAma ko roso / aha diti aNavaraddhA, tA'vasaro vimhayasseha ||55|| iya bhAvaNAmaeNaM, appANaM siMcamANao vi muhuM / daDDhasiro mariUNaM, sAgaracaMdo divaM patto // 56 // iya uvasagge pANaMtie vi sudiDhavvayA mahAsattA / gihiNo vi na sattAo, calati sAhUNa kiM bhaNimo // 57 // atraivArthe dRSTAntaramAha - devehiM kAmadevo, gihIvi navi cAlio (cAio) tavaguNehiM / mattagayaMda bhuyaMgamarakkhasaghoraTTahAsehiM // 121 // gRhivratadA kamalAmelA sAgaracandra kathA | // 312 // Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devaiH kartRbhirmattagajendrAdibhirupasagaiH kRtvA kAmadevo naiva 'cAio' tti zakitastapoguNebhyazcalayitumiti shessH| yadi vA upadezamAlA-8| devairiti devasatkaigajendrAdibhiH kartRbhiriti vyAkhyeyam / athavA devaiH kartRbhiH kAmadevaH karmatApannastapoguNAn hi sphuTaM na IN dharmadAyeM vizeSavRttau || 'tyAjito'-mocito, yadi caivaM gRhastho'pi na tyAjitastapoguNAn tadA sAdhubhirAgamavidbhiH sutarAmakSobhavadbhirbhAvyam / kAma- IN kAmadevaN| devakathA ceyam kathA / | caMpApurIe sirivAsupujjajiNanAha jammarammAe / puhaivaI jiyasattutti, vijiyasattu ti Asi purA // 1 // taha kAmadeva ibbho, aiabbhuybhuuybhuuiabbhhio| bhaddA ya bhAriyA se, asesasIlAiguNagehaM // 2 // dhaNakoDichakkachakkaM, tassAsi kalaMtare taha nihANe / vavahAraMmi ya sese, vahati cha jale pavahaNAI // 3 // sagaDANa naMgalANaM, sayA sayA paMca paMca ya vahati / dasa goulANi dasa dasa-sahassasaMkhANa gAvINaM // 4 // ghara-haTTa-dAsa-dAsI-dAsera-kisora-rAsahAINaM / tiriyANa natthi saMkhA, kiM bahuNA aimahAraMbho // 5 // purngrgaamaagr-kheddmddNbaaimNddiymhiie| viharaMto patto tattha, egayA sirimahAvIro // 6 // parisAe niggayAe, pAraddhA dhammadesaNA pahuNA / sajalajalavAhagaMbhIra-dhIrakhIrAsavasareNa / / 7 / / jaha iha aNorapAre, khAre saMsArasAyare suiraM / paribhamirANa narANaM, jiNadhammo jANavattaM va // 8 // pANappahANapAmukkha-pAvaThANANa savvahA virii| paMcamahavvayarUvA, jA tattha jaINa so dhammo // 9 // taha khNti-mhv'jv-vibhutti-tv-sNjmaaisNjutto| pavayaNamAyAhiM samAhio vi mAyAhiM parimukko // 10 // avaro paMcANuvvayamUlaguNo pavarauttaraguNehiM / sikkhAguNehiM sattahiM, sattamasatteNa taha jutto // 11 // gurudevasevapUyAparAyaNo pattadINadANaraI / samadamadakkhinna-akkhinna-cittavittIsu citto ya // 12 // dhannA pAvaMti imaM, dhannayarA pAviyapi pAliMti / tatto vi ya dhannatamA, niyayaphaleNaM phalAviti // 13 / / samae namiUNaM vinnavei devAhidevapAyANa / aha kAmadeva saDDho, pasariyasaDUDho viyaho(DDho)ya // 14 // paramapasAyaM kAUNa, sAmi ! maha sAhudhammaakhamassa / samaNovAsayadhamma, // 313 // | ramma samma samappeha // 15 // tuha pAyapajjuvAsAe, virahiyANaM ca hoi sahiyANaM / sAvayadhammo'vassaM, tA kiM ajavi vilaM emezeezaeropezeace Zeezerveezzaeperceracoe Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau dharmadADhya kaamdevkthaa| beha // 16 // sammattamUlabaMdho'NuvvayakhaMdho annNtsuhsNdho| to sAvayadhammo se, kappataru sAmiNA dinno // 17 // nisiyataravAridhArA-karAlameyaM sayA sa pAlei / avare vi lei ugge, abhiggahe niggahei maNaM // 18 // nahanIra-rattasAlI-vidalaM hariyAlaehiM muggehiM / gokhIraghayamelagANi mokalaM ettiyaM tassa // 19 // dhammapaDivattikAle, pariggaho Asi jattio ttto| uvarima'bhiggahabaMdha, karei saMkoDai tayaMpi // 20 // yataH-" kAluSyaM janayan janasya racayan dharmadrumonmUlanaM, kliznanniti kRpAkSamAkamalinI.bhAmbudhiM vardhayan / maryAdAtaTamudbhajan zubhamano haMsapravAsaM dizan , kiM na klezakaraH parigrahanadIpUraH pravRddhiM gataH" // 21 // kAuM cauhA posahameso aTumicauddasidiNesu / ThAi paDimAi nisi caccaraMmi jA uggamei ravI // 22 // ainippakapakAo, viraagrhiirsaarvttuNbho| sa niyamanivvAhasirIe, sahai jo keliselovva / / 23 / sohammasAminimmiyapasaMsamasahaMtao kayAi suro| kayakAusaggameyaM, niyamAo vAliuM patto / / 24 // uiMDasuMDadaMDeNa, DAmaraM bhiimkuNbhpbbhaarN| aMjaNagirigaruyaM, kuMjaraM sa viuruvviuM bhaNai / / 25 / / osarasu ho(jA)su dUraM, maha ThANamiNaM vasAmi etthAhaM / tiyaso vi sAmasAraM, bhaNAmi mA ghehi avaheriM / / 26 / / annaha AlANamahAtaruM va bhaMjemi jhatti mjjhaao| iya donni tinni cauro, vArAo vAharei puNo / / 27 / / jaMpei na kiMpi evaMpi, jaMpio jAva tAva muMDAe / ukkhiviu khe dUrAo, daMtamusalehi bhiMdei // 28 // aiviulamujjalaM, jAyaNaM ahiyAsaI mahAsatto / jaha paDio taha ciTThai, niciTTho kaTTathaMbho vva // 29 // kAlavikarAlakAo bhumayA daMDovva daMDapANissa / hoUNa pannago to taheva laggo sa jaMpeuM / / 30 // tassa vi na uttaraM jAva dei tA veDhiuM sa aMgeNa / pIDei tadaMgaM uttamaMgamagaMmi to Dasai / / 31 / / teNa vi sattAo calei, jA na tA hoi rakkhaso tikkho| jAlAjAlakarAlaggakesaveso ghaDIsIso // 32 // amasiNasukasiNakuMbhakkha-bhallabhAlo kraalsNkhaalo| peyAhivaserihasaMga-bhaMgibhaMgurabhuyabhImo // 33 // civiDaphuDaphokanAso, parimaMDalapiMgatAratArAlo / karabhasupalaMbauTTho, aidIharadaMtakuddAlo // 34 // aicavalajAlamAlAkarAlataDitaMtu tullajIhAlo / niru nIharaMtaruhirappavAhapaMkaMkiuTuMbho // 35 / / kharakhallamallabhallo, TapparakhapparasamANasavaNillo / dIharakaMdharalaDhiTThiyaasa // 26 // annaha AlAsarasa ho(jA)su dUraM, mahAuDasuDadaMDeNa, DAmara bhAmabhAmini // 314 // Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| dharmadADhya kAmadevakathA / // 315 // ceozameezmeremezeeroecomezoo mayasukkasiratuMbo // 35 / / aipyddghuddsNkddkevlkiikssmuuhmyhiyo| visamavisaMtulanimmaMsa-sukabAhU karAlakaro // 37 / / parasu(si)yapidRDhipavidvatucchakhallodaro duraMtakaDI / daradaTTamasANaTThiyakhANuyakhAmorujaMghajuo // 38 // aicppdduppittttnn-sNtthaannpmaannvjiyggpo| aipayaDasukkaukkaDa-nADIbaddhaTThimittataNU / / 39 // savaNuttaMsIkayabAla-naulakIgalAsamuMDamAlillo / phukArakAriayagarapalaMbajuttopacIyajuo // 40 // vAmakaraTThiyalohiya-pUriyanarasirakavAlakannataDe / puNaruttagharisaNAe, niyakarakattiM nisANito // 4 // aipblaannnnjaalaaklaavvijjulviddNbddNbro| aibIbhacchabhayaMkaramappANaM pAyaDato ya // 42 // disividisAdArito, pavvayasiharAi pAyarDato ya / aTTahAsasadeNa / dUrao bhUri bhesei // 43 // tilatusatibhAgamettaMpi, tahavi no jAva khohamuvvahai / AgaMtUNa samIve, paharai to kattiyA eso // 44 // avicalacitto tavveyaNaM pi ahiyAsae suhaM jAva / uvasagge laggo, tA aNulomovasaggehiM // 45 // bhaddAe bhAriyAe, udaggasiMgAraphArasohAe / tA hAvabhAvabhaMgIcaMgAe pAyaDiyarUvaM // 46 // pabhaNai purao hoUNa, nAha ! nAhaM sahAmi tuha virahaM / kAUNa pasAyaM vAsamaMdire saMpayamuvesu // 47 // tuha virahamahAjAlApalIyaM nivvevesu maha aMgaM / kAussaggA'vasaro, puNa pANappiya ! na kiM hohI // 48 // kiMpi ajaMpate so, savvaMgAliMgaNaM balA kuNai / jAva na tahAvi khubbhai, tiyaso to hoi paJcakkho // 49 // maNimayakuMDalakaMkaNa-keurakirIDahArahIrehiM / pavirAyamANabhAsurasarIrao paNamiuM bhaNai // 50 // bho kAmadeva ! sohamma-sAmiNA jAriso sahariseNaM / parisAe suhammAe, si(sa)rAhio tAriso si tumaM // 51 // ahamavi ahuNA evaM, bhaNAmi sakko vi sakkae na tumaM / niyaniyamamahAvaTuMbhathorathabhAu cAleuM / / 52 // iha ahameva ahanno, sakkapasaMsaM asaddahemANo / tuha taNupIDaM pAvo, jAo kAuM hayapayAvo // 53 // jaya jaya namo namo te, mahamaNamaccharanisuMbhadaMbholi / vaMde jhayadaMDa ! tumaM, sakkapasaMsA paDAyAe // 54 // iya thuNiUNa suro so, jahAgayaM paDigao paNamiUNaM / pAriyakAussaggo, sUrudae kAmadevo vi / / 55 / / bahisamavasariyasirivaddhamANapahupajjuvAsaNA''sAe / patto pabhAyasamae, suNei | pahudesaNaM jAva // 56 / / jayapahuNA tAvevaM, bhaNio bho kAmadeva ! daDhasatta / rayaNIe aja jAyA, tuhovasaggA mahAuggA // 57 // // 315 // Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmadADhya kAmadevakathA / caMpAe baccare kaausgnissNgnigghiytnnunno| mayagalamahoragAI, gurumaccharao sureNa kayA // 58 // nirmAthe pAvayaNe puNa, teNa upadezamAlA 18 na tujjha cAliyaM cittaM / tA dhammadhIragaMbhIra !, bhavabhao bahu tae tario // 59 // siraraiyakaraMjaliNA, bhaNiyaM to kAmadevasavizeSavRttau / pattA | DDheNa / tubbhe bhaMte ! jANaha, jAyai jaM kipi jayamajjhe / / 60 // samudAharaNaM kAUNa, bhuvaNanAho tao thirIkuNai / niggaMthA |N niggaMthI, tatto AsannavattI te // 61 // jai bho tA samaNovAsago vi eso daDhavvao evaM / samayaparamatthavittharathirabuddhI tA na kiM tubbhe / / 62 / / aha pahupAe paNamittu, kAmadevo gao sagehaMmi / thirayaracitto tatto, tavo visese aha karei // 63 // sukko lukkho nimmNs-haarubddhttripNjrsriiro| saha soNieNa sosiyakammo jAo mahAdhammo // 64 // pAlittu duvAlasavaccharANi sAvayavayANi pddimaao| samayaM nAUNa ArAhiUNa saMlehaNA mAsaM // 65 / / paMcaparamidiniThuranihAhaThAhiyappANo / appANaM sappANaM, bhAvaNabhAveNa kuNamANo // 66 // mariUNaM sohamme, aruNAbhavimANamaMDaNo jaao| caupaliyAU devo, divvaM bhujei bhogasuhaM // 67 / sAsayapaDimApUyA-jiNadhammamahUsave sayA kuNai / caviuM tatto saMpattamANusatto sivaM lahihI // 68 // iti kAmadeva zrAvakakathA // 121 / / kAmadevastAvadevaM kRtavivekatvAt kRtAparAdhe'pi nA'kupyat / avivekI tvakRtAparAdhe'pi kupyan na sAdhitasvArtho'pi kugato patatIti dRSTAntena darzayatibhoge abhaMjamANA vi kei mohA pati aharagaI / kuvio AhAratthI, jattAi jaNassa damaguvva // 122 // bhavasayasahassadulahe, jAijarAmaraNasAgaruttAre / jiNavayaNammi guNAyara ! khaNamavi vA kAhisi pamAyaM // 123 // ___ itaH prAyeNa spaSTA eva sarvA gAthAH, kvacideva kiMcidvayAkhyAsyate / kathAnakamadhUnA-rAjagRhe nagare jAtamahotsave vaibhAragirisamIpamudyAnikayA gate loke bhikSAmalabhamAnaH ko'pi raGko gRharakSapAlebhyastacchrutvA tatraiva gataH / tatrA'pi pramattatayA lokasya alabdhabhaikSasya tasya jAtastIbraH kopaJcUrNayAmyenaM sarva durAtmAnaM janamiti cintayazcaTitaH parvataM, khanitreNonmUlito gaNDazaila eka CommerciaeococccccRE PRODCRETreeDEORDCORPer. // 316 // Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau rAgadveSayoraniSTatvam / 20ezaezzreecameraeeroeeraaeeza stena ca patatA purovartI pravarttamAnaraudradhyAnacUrNiNato'sau, gataH saptamanarakapRthivIM, lokastu naSTa iti // 122 // tadidamavivekavijRmbhitaM vijJAya jinavacanAllabdhe viveke tatra na pramAdaH kArya ityAha-" bhavasaya" gAhA 'guNAkare' tyutsAhanAya sabahumAnaM raNasIhasutasyAmantraNam / pramAdasya ca rAgadveSau hetU atastayodoSodghaTTanadvAreNa parihAryatAmAhajaMna lahai sammattaM, laghRNavi jaM na ei saMvegaM / visayasuhesu ya rajjai, so doso rAgadosANaM // 124 // to bahuguNanAsANaM, sammattacarittaguNaviNAsANaM / na hu vasamAgaMtavvaM, rAgaddosANa pAvANaM // 125 // navi taM kuNai amitto, sachavi suvirAhio samattho'vi / jaM do'vi aNiggahiyA, karaMti rAgo a doso a|| 126 // ihaloe AyAsaM ajasaM ca karati guNaviNAsaM ca / pasarvati a paraloe, sArIramaNogae dukkhe // 127 / / ghiddhI aho akaja, jaM jANato'vi raagdosehi| phalamaula kaDuarasaM, taM ceva nisevae jIvo // 128 // ko dukkhaM pAvijjA, kassava sukkhehiM vimhao hujjA / ko na labhijjha mukkhaM, rAgaddosA jai na hujjA // 129 // ityAdi gAthAH SaT / 'bahuguNanAsANaM' ti bahuguNaH zreSThataro nAzo'pagamo yayostau tathA tayo bahuguNanAzayoH / 'taM ceva nisevae jIvo 'tti tadeva tathAvidhaphalakAraNabhUtamasacceSTitaM niSevate jIva iti / nanvevaM saMtApakayoretayo rAgadveSA''mayayoH prazame samasti, kiM kiMcidRSTapratyayamauSadhamiti cedasti svAnubhavasaMvedyamAnAsamAnAnandaparispada sAmyamahArasAyanaM mahAtmabhirupadiSTametat // ___cetanA'cetana vairiSTAniSTatayA sthiteH / na muhyati mano, yasya, tasya sAmyaM pracakSate // 1 // gozIrSacandanAlepe, vAsIcchede ca vAhayoH / abhinnA cittavRttizcet , tadA sAmyamanuttaram // 2 // abhiSTotari ca prIte, roSAndhe cAbhizaptari / yasyAvizeSaNaM cetaH, sa sAmyamavagAhate // 3 // hUyate na tapyate na, dIyate vA na kiMcana / aho amUlyakrItIyaM, sAmyamAtreNa nivRtiH // 4 // kliSTa RecorreneCCREDCPCRaceca // 317 // a ee Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau ceSTaizca duSTaizca, rAgAdyaiH kimupAsitaiH / ayatnalabhyAM hRdyAM ca, zraya sAmyasukhAsikAm // 5 // parokSArthapratikSepAn , svargamokSAvapanutAm / sAmyasarvasvasaMvedyaM, nAsti ko'pi na nihanute // 6 // kavipralAparUDhe'smi-namRte kiM vimuhyasi / svasaMvedyarasaM mUDha !, K 10 sAmyasukhopa rishlokaani| piba sAmyarasAyanam // 7 // khAdya lehya bhUSyapeya-rasebhyo vimukhA api / pibanti yatayaH svaraM, sAmyAmRtarasaM muhuH // 8 // kaNThapITheluThan bhogibhogo mandAradAma ca / yasyAprItyai navA no vA, prItyai sa samatApatiH // 9 // na gUDhaM kiMcanA''cArya-mRSTiH | kAcinna cAparA / bAlAnAM sudhiyAM caikaM, sAmyaM bhavarujauSadham // 10 // atikrUrataraM karma, zAntAnAmapi yoginAm / yajghnanti sAmyazastreNa, rAgArInAM kulAni ca (te) // 11 / / ayaM prabhAvaH paramaH, samatvasya pratIyatAm / yatpApinaH kSaNenApi, padamiryati zAzvatam // 12 // yasminsati saphalatAmasatyaphalatAM vrajet / ratnatrayaM namastasmai, samatvAya mahaujase // 13 // vigAhya sarvazAstrArthamidamuccastarAM bruve / ihA'mutra svaparayornAnyatsAmyAtsukhAkaram // 14 // saMsarge'pyupasargANAmapi mRtyAvupasthite / na tatkAlocitaM sAmyAdanyadaupayikaM param / / 15 / / rAgadveSAdizatrupratihatinipuNAM sAmyasAmrAjyalakSmI, bhuktvA bhuktvA ciraM tAM zubhagatipadavIM prApnuvan prANabhAjaH / tenaitanmAnuSatvaM sapadi saphalatAM netu kAmainikAma, sAmye niHsImasaukhyapracayaparicite na pramAdo vidheyaH" // 16 // iti sAmyasukhapratipAdakAni zlokAni // tadevaM rAgadveSAvadhikRtyoktamadhunA tatprakRtIruddizyAhamANI gurupaDiNIo, aNasthabhario amaggacArI ya / mohaM kilesanAlaM, so khAi jaheva gosAlo // 130 // 'mAnI'-garvito / 'gurupratyanIkaH'-AcAryapratikUlaH / 'anarthabhUto'-duHzIlatvAdanekA'pAyapUritaH / 'amArgacArI'-utsU trakarttavyaH / evaMvidho yaH syAt sa kiM mudhA bhavaM maudha-niSprayojanameva, eva zabdo'tra sambandhanIyaH / 'klezajAlaM'-zirastuNDa // 318 // muNDanatapazcaraNAdikaM khedavRndaM khAdatyAtmasAtkaroti / tatsAdhyaphalAbhAvAt / dRSTAntamAha-yathA 'gozAla' iti / gozAlakavaktavyatA ca mahAvIracaritAdavagantavyA-jahA, eso maMkhaliputto vIyavAsArattAo Arabbha sayaneva muMDAvia muDatuMDo hoUNamadumavAsAratte ompeperdeezerveezerveere. Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA- vizeSavRttau | PCODEORRECTececaceeraaeee jAva bhuvaNabhANuNo'Numaggalaggo parinbhamaMto navamavAsArattapajjate kummAgAma sNptto| tassa bAhiM vesiyAyaNo bAlatavassI AyA- 10 vei tassesA uppattI gurupratyanIkacaMpAe rAyagihatarAle gobbaragAme gosaMkhI nAma koDuMbio, tassa bahumaI nAmeNa bhAriyA / sA ya aviyAurI / io a | gozAlakatarasa adUrasAmaMte corehiM pahao gAmo ego, taM haMtUNa baMdiggahaM va kAUNa pahAvaMtehiM egA acirapasUyA juvaI payiimmi mArie dRSTAntam / ceDeNa samaM gahiyA / ceDaM ca chaDDAviyA, so ceDo teNa gosaMkhiNA goruyANaM gaeNa diTTho gahio ya / appaNiyAe mahiliyAe dinno / tattha ya pagAsiyaM 'maha mahilA gUDhagabbhA Asi, sA saMparya pasUya 'tti sUiyA nevaccheNa ThaviyA / so vi saMvaDDhai baalo| sA vi se mAyA caMpAe corehiM vikkIyA vesApADae / sikkhaviyA savvapi vesAsamAyAraM, jAyA nAma niggayA gaNiyA so vi gosaMkhiyassa putto juvANo jAo saMto, ghayasagaDaM gahAya caMpAe ptto| tattha nAgarajaNaM jahicchAe kIlamANamAloiUNa jAyamayaraddhayA'bhippAo patto vesaapaadde| tattha so ceva se mAyAmANase laggatti dinnaM gahaNagaM, viyAle hAyavilitto taMbolajutto jA vaccai, tAvaMtarAlapahe pAo amejheNa litto / etthaMtare tassa kuladevayA mA akiccamAyarau, bohemi tti buddhIe tattha paese savvattha gAvIe rUvaM viuruvviUNa ThiyA / tAhe so taM pAyaM tassa vacchassuvavidussa puTThIe ghasei / tao so vacchao vicigicchAe bhaNei / ammo esa mama puTThIe viTThA viTTAliyaM pAyaM puMchei / tAhe sA gAvI bhaNei-ki vaccha adhiI karesi / | jo eso anja jaNaNIe saddhiM saMvAsAya vaccai, so annaM kiM na akiccaM karei tti / evaM soUNa tassa esA ciMtA smuppnnaa| eyapi tAva accharijjaM jaM gAvI vaccho ya mANusIe bhAsAe bhAsai / jaMpi jaNaNIe tti vuttaM, taMpi pucchissaM ti paviTTho vesahare / tatthovaviTTho ya pucchai eyaM, kA tujjha uppattI ?, tIe bhaNiyaM kiM tujjha eyAe ciMtAe ? / "sutavassI sappurisA, pahANaramaNI mahApahAvamaNI / saguNehiM gAravijaMti, tANa kiM mUlaciMtAe // " ehi uvavisAhi sijjaae| tao bhaNiyaM teNa annapi ettiyaM te mollaM demi / sAhasu sambhAvaM savahasAviyAe sAhiyaM se savvaM saccaM jahA chAvaM chahAviUNA'hamiha corehiM vikkiNi INI // 319 // ConnecreCROCKERRCreae Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 320 // yatti, tAhe so saviyako sasaMko ya niggao gao niyagAmaM / ammApiyaro pucchai / peTTajAohaM bhe putto navatti / tANi na IN 0 gurupratyanIkasAhiti sambhAvaM, ainibbaMdhe vutto jahA vutto vuttaMto, tAhe eso vesAhito mAyaraM moyAvittA ThANe ya ThAviUNa pANAmAe gozAlakapavvajjAe pvvio| viharaMto ya takAlaM kummAgAme AyAvei, tassa ya chappayAo jahAhito ravikaratAviyAo puhaIe paDati / dRSTAntam / paDiyAo vi jIvadayAe ghettUNa sIse ceva nikkhivai / taM gosAlo dahNa pahuNo usakkittA bhaNai / kiM bhavaM muNI muNio uyAhu jUyAsejjAyarotti ? / ekkasi dunni tinni vArAo bhaNie kuvieNa mukkA taM pai teulesA vahaTTayAe / tadaNukaMpAe pahuNA mukkA sIyA lesA, tIe vijjhAviA sA teulesA / taM jANiUNa gosAlo sAmi pucchisu / kahaM bhaMte ! saMkhittaviulateuleso puriso bhavai ? bhaNiyaM bhayavayA jeNaM gosAlA ! chaTu chaTeNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM AyAvei, pAraNae saNahAe kummAsapiDiyAe egAe ya viyaDAe pANassa jAvei, jAva chammAsA tao saMkhittaviulateuleso bhavai tti / evaM vinAya sAhaNavihANo gosAlo teulesA saMsAhaNatthaM apuNA''gamAya niggao bhagavao paasaao| siddhA sA sAvatthIe chammAsieNa tavokammeNa, binnAsiyA kUvataDaTTiyAe dAsIe sarIradahaNeNa, tao jAyanicchao sacchaMdaM mahIyale bhamiuM lggo| aha'nnayA kayAi pAsA'vaJcijjA aTuMganimittatattaveiNo maMdadhammavAvArA ussikhalaM paribhamaMtA disAyarA gosAlagassa miliyA, siTuM tehiM gosAlagassa aTuMgaM satthalavamettaM / teNA'vi so viyaMbhai jaNassa tIyAi sAhito payaIe cciya " udumarAsI(yalaM)layaM se, tarei ko khiuN| pAubbhuyAe sayassa, kiM puNo pAvanirayassa // 1 // sayameva kAlasappo, dappeNaM dippae visappaviso jo puNa osahapANeNa, pagariso tassa kiM bhaNimo / / 2 / / bhayavaM pi teNa rahio, hariNaMkoviva viDappapAmuko / amahiyasassirIo, viharai vasuhaM vigayamoho // 3 // bIyAo pAusAo, milio sAmissa esa gosaalo| navamaMmi pAuse puNa dUre duriyaM va osario // 4 // ajiNo jiNappalAvI, kaMcaNapaMkeruhaMmi AsINo / vuggAhei mahIe, je jIvA dIhasaMsArA / / 5 / / saha niyaguruNA paramesareNa vaDhei pADiphaddhIe / iha tihuaNami ayaMpi, titthanAhotti jaMpaMto // 6 // saDDhANa purogAmI, ayaM pulo nAma tassa saMghammi / saDDhINa puNo Percepersedereroezoecoeraneera Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 321 // saMyamanararthyakakAraNAni / ZARCORPORDCRac Decececorrecoramaeeo hAlA-halaM hAlAhalA saDDhI // 7 // sa kayAi viharamANo, sAvatthIe purIe sNptto| kuMbhArIe hAlAhalAe sAlAe saMvasai / / 8 / / cariyamio neabvaM, imassa jayasAmiNo kusIsassa / AyariyabhattirAgo, iya gAhAe jahA bhaNiyaM // 9 / / iti gozAlakakathA // 130 // kalahaNakohaNasIlo, bhaMDaNasIlo vivAyasIlo ya / jIvo niccujjalio, niratyayaM saMyama carai // 131 // jaha vaNadavo vaNaM davadavasa jalio khaNeNa niddahai / evaM kasAyapariNI, jIvo tavasaMjamaM dahai // 132 // pariNAmavaseNa puNo, ahio UNayarao va hujja kho| tahavi vavahAramitteNa, bhaNai imaM jahA thUla // 133 // pharusavayaNeNa diNatavaM, ahikkhivaMto a haNai mAsatavaM / varisatavaM savamANo, haNai haNato a sAmaNNaM // 134 // aha jIviaM nikitai, tUNa ca saMjamaM malaM ciNai / jIvo pamAyabahulo, paribhamai ya jeNa saMsAre // 135 // akkosaNatajjaNatADaNA ya avamANahIlaNAo a| muNiNo muNiyaparabhavA (pahA) daDhappahArivya visahati // 136 // kalahanaM '-rATIkaraNam / krodhana-svaparayoH krodhajananaM tAbhyAM zIlaM-samAdhAnaM yasya sa tathA / ' bhaNDanazIlo'-laguDAdiyuddhasamAdhimAn , ' vivAdo'-rAjakulAdau vyavahArastacchIlazca zeSamuttAnArtham // 131 // kutastasya saMyamanararthakyamityAha-"jaha" gAhA davadavassatti-sattvarataram // 132 // sAmprataM paruSavacanAdikAryaistapasaMyamavinAze yattaM vivakSustAvatsambandhagAthAmAha-"pariNA" | gAhA / yadyapi nizcayanayAtpariNAmavazena tIvramandA vyavasAyA''yattatayA pratipAdayiSyamANatvAttapaH saMyamakSayAdadhika Unataro vA tayoH kSayo bhavettathApi vyavahAranayAzrayaNAt yathA sthUlaM kiMcidetadbhaNyate // 133 // kimetadityAha-" pharusa " gAhA / "aha" gAhA / 'paruSaM '-karkazaM vacanaM tapaHsaMyamopalakSaNaM / 'adhikSepo-jAtyAdimihIlanA / 'zapanam'-Akrozanam / 'ghAto'-yaSTyAditADanam / 'nikarttanaM'-chedanaM jIvitasya mAraNamityarthaH // 134-35 // evaM kaSAyasvarUpaM jJAtvA munayaH kiM kurvantItyAha-" akkosaNa" e meopeecre | // 321 // Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Here | gAhA / 'AkrozanaM '-nyakkAravacaH / ' tarjanam '-agulyAdibhirnirbhatsanam / ' tADanaM '-rajvAdighAtaH / ' apamAnaH '-kriyayA pari-IN upadezamAlA-0 | bhavaH / 'hIlanA'-jAtyAdibhirnindA / tAH sarvo munayo 'muNitaparalokamAggoM' dRDhaprahArivat kSamante // 136 / / dRDhaprahAri kathA ceyam-I kSamAyAM dRDhavizeSavRttau egaMmi saMnivese, duIto kovi bNbhnnjuvaanno| Asi aNAyArarao, ussiMkhalakholakhelapagaI // 1 // aviNayakArittaNao, // 322 // sa tAo gAmAo dhADio sNto| bhamaDato saMpatto, egAe corapallIe // 2 // pahuNA pallIe suo tti, manio taMmi mccumnnuptto| so ceva pallInAho, jAo vikkamaguNAgAho // 3 // nikaruNapahArehiM, paharaMto so daDhappahAritti / laddhapasiddhI patto, sa kayAi kusatthalaM haMtuM // 4 // tatthatthi devasammotti, mAhaNo niccameva ckkcro| na suhI sayaNo tassAsi, koi dAriddaduhiyassa // 5 // jao-dhaNavaMtahaM suhisayaNu huMti jaNu ANavaDicchau, kajjakAli sayameva lou taha hoi biijau / rAulu deulu gaNaiM bhaNai iha Isara vaisari, dAli(ri)ddiya manalaMdhi ThAuM tuhu~ bAhiri nIsari / / 6 // " dAlidda ! guNA tujjha, na bhayaM | rAyaggicoracakkhUNaM / pavarA chuhA na rogA, paivarisaM pasabaI bhajjA // 7 // " niyacellugANa magaMtayANa teNegayA jnnaahiNto| paya-taDulA ya mangitta, sAhio pAyaso pavaro // 8 // sariyAe sayaM patto, majeuM jAva tAva taMmi pure| patto daDhappahArI, dhADIe lUDiMu laggo // 9 // tANegeNaM chuhieNa, pAyaso so puloio tattha / taM uppADiyapAvo, palAio jAva dUreNa // 10 // tA jANiyavuttaMto, patto sa dio bhuyaggalaM ghettuM / kaDuraDamANo paharai, puNaruttaM puTThilaggo so // 11 // velAmAse baTuMtayaMmi pattA piyAvi tappAse / paDipaharaMtANaM ThAi, aMtare tANa savamANI / / 12 / / pADijjate vippeNa, pAsiuM daDhapahArau purise / kuvio IN daDhappahArI, khippaM khaggeNa taM haNai // 13 // hA duDha dhiTTha pAvidRciTTha nikkidu ! kiM kayaM eyaM / iya vilavaMtI vippI, aMchei taM aMcalaM ghettuM // 14 // caMDakkieNa caMDeNa, maMDalaggeNa teNa to sA'vi / dokhaMDiA dukhaMDIkao phurukkei gabbho vi // 15 // IN dahNeyaM eso, aNutAvapalippamANamaNagahaNo / ciMtei tivvasaMvegamAgao niggao nayarA // 16 // hA hA hayAsa re hiyaya !, areARCrPCOCCURRECERCURea // 322 // Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A upadezamAlAvizeSavRttau // 323 // keriso esa tujjha vaavaaro| anno vi kovi kiM kuNai, erisaM hI mahApAvaM // 17 // saha daiyAe dAriddiyassa haccA diyassa gurupAvaM / gabhassa jA havA, pAvobari cUliyA esA // 18 // ihaloe kAurisattapaDahao tihuyaNe vi bajehi / paraloe nira kSamAyAM dRDhayagaitti, keriso ahaha vavasAo // 19 // so naru lahu ma nara jammArau, laThThavi gambhi galeviNu hAra / paMcamahA pAvAha | prahArikathA / ju ekku vi, karai kayAi koi sAsaMkuvi // 20 // ahahetadduHkarmakarmaThasya dhigme bAhmaNyam / yadvA brAhmaNye'pi, na kiMcidyata uktam / / 21 / niHsImA viSayeSu vRttiratha ca stutyeSu rekhA parA, tRSNAsarpazate'pyatha prathamatA madhye satAM nistRSAm / krodhaHstrIzizughAtakastadapi cAvadhyeSu dhaureyatA, viprANAM lalitAya dustapatapaHprApyAya nityaM namaH / / 22 // tA kiM haNemi eeNa, ceva appANamappaNA asiNA / unbhaDaubbhiyakuMtesu, ahava jhaMpaM payacchemi // 23 // savigappakappaNAhiM, pajattamimAhiM ahava | pucchemi / nizcalapaccalasaddhammamammaramme mahAmuNiNo // 24 // to vaNamajhe nissaMgacaMgaussaggasaMThie sAhU / pucchai pAse gaMtuM, IN paDiyAraM sakiyapAvassa / / 25 // kiM nAma sAmi ! mAremi, egamiya pAvapunnamappANaM / pAriyakAusaggo, ego to bhaNai tANa muNI // 26 // bho bho na juttameyaM, chaTuM apavvaho mahApAvaM / mailaMbaraM na sujjhai, dhoyaM masimisiyajaleNa / / 27 / / ghayapunnapunnaanneNa, kiM nu dineNa khijjai ajinnaM / nivvAyalaMghaNAIhiM, ceva taM khalu khayaM jAi / / 28 / / pANappahANapAvaM, khijjai pANivvahAI viraIe / sA puNa sijjhaI niravajasaMjamujogajuttassa // 29 // bhavasayasahassasaMciyapAvappavaMcapaNAsaNe pauNA / sivaso. | kkharukkhakado ya devadevassa dikkheyaM // 30 // tavvayaNANatarameva, teNa pavvajjiUNa paDivanno / duraNucaro iyarANaM, niyamo nirava gaho eso // 31 // sumaremi jami kaMmi vi, diNami eyArisaM mahApAvaM / bhuMjemi taMmi nAhaM, asaNAicauvvihA''hAraM // 32 // y viharissaM no katthai, annatthAhaM kusatthalaM mottuM / no pamhusei pAvaM, jeNeyaM loyavayaNehiM // 33 // ettha pure pahaNatA, maM pAvaM mudvijaTileThUhiM / paurA garahemANA ya, majjha kammaM khavissaMti // 34 // iya ciMtiUNa tattheva, viharae pAmarehiM hmmNto| re pAviTTha ! jaI kaha, taM jAo'si tti vuccaMto // 35 // ahiyAsito dUsahabAvIsaparisahANa pAraMbhaM / uvasamgavaggasaMsagaugga sA puNa_si ajinnaM / nivyAyalaMpaNA. mailabaraM na sujhai, pApA Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttau // 324 // saMlaggajhANaraso || 36 || tathA -- kvAyAtastvaM braja bahiraho naiva sidhyatyapIdda, mA'smai bhikSAM vitara dayite ! dehi vA khaNDamekam / gehe gehe paruSavacanairnyatkRto nyastamAno, bhikSurbhikSAmaTati sa kRti karmanirmUlanAya || 37 // tathA -- gobhrUNadvijaghAtyeSa, iti lokena jalpatA / vizan gRheSu bhikSArtha, veva loprairakuTyata // 38 // tataH - Atman ! yAdRkkRtaM karma tAdRzaM phalamApnuhi / yAdRzamu bIjaM, phalaM tAdRkSamApyate // 39 // yadamI niranukrozamAkrozAnmayi tanvate / ayatnenaiva siddhA tanmameyaM karmanirjarA // 40 // mayyAkrozAH pramodAya, yatheSAM me tathaiva hi / yatprItyA sahamAnasya, karmakSayavidhAyinaH // 41 // graMthA- 7000 // yanmAM bhartsayatAmeSAM sukhamutpadyate'dya tat / utpadyatAM bhave hanta, durlabhaH sukhasaMgamaH // 42 // amI madIyaduH karmagranthi paruSabhASitaiH / kSArairiva cikitsanto, nitAntasuhRdo mama // 43 // kurvantu tADanaM hanta, mamaite yadidaM kila / svarNasyevAgnisantApo, malinatvamapohati // 44 // karSandurgatiguptermAM, svaM prakSipati tatra yaH / kathaM kupyAmyahaM tasmai, prahArAnapi kurvate // 45 // matpApAni vyapohanti, nijapuNyavyayena ye / kathaMkAramivaitebhyo'paraH paramabAndhavaH // 46 // vadhabandhAdiharSAya, yanme saMsAramocanam / tadevAnantasaMsArahetureSAM dunoti mAm // 47 // kecitpareSAM toSAya, tyajantyarthAn vapUMSyapi / eSAM prItidamAkrozahananAdi kiyanmama // 48 // ityAdi bhAvanAM bhAvayan-paidiyahaM, paigehUM paribbhamaMto vi paavplyke| akayajalamettapANA''hAro so jAva chammAsA // 49 // subhAvaNadAvANalapajjAliyakUrakammadArubharo / uppannakevalAloyaloyaNo sivasuhaM patto // 50 // avarehi vi evaM caiva savvasAhUhiM tAlaNAsu / keNAvi kaehiM kajjA, khamA khamehiM pi paDiyAro // 51 // ahamAhaotti na ya paDihaNaMti sattA'vi na ya paDisavaMti / mArijjatA'vi jaI, sahati sAhassamalluvva // 137 // anyazca - adhamerAhatA iti / naiva pratIpaM ghnanti, zaptA api naiva pratizapanti, kiMtu 'mArijjaMtA vItyAdi // 137 // sahasramallAkhyAnakaM ' tvetat kSamAyAM car3haprahArikathA / // 324 // Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 325 // zaMkhAvadAtacaritaH, zaMkhapure kanakaketunRpatirabhUt / bhaTakoTisaMkaTasthAnamaulimANikyamiddhaguNaH || 1 || asti sma vIrasenA'bhidhAnavAn vIramAtRkoGkAraH / nRpati siSevayiSustaM svaguNAn guNAdhipatyArthI // 2 // pratidivasaM paJcazatIM, vitIryamANAmiyeSa na sa vRttim / nijanissamAnavikramaguNAnurUpA na bhavatIti // 3 // ko'pi kadAcana kopAdupAdravatpArthivaH purAdIni / AsthAnasthastatkanakaketubhUpo'bhyadhAdvIrAn // 4 // kaH kAlasenamenaM, saMyamya mamopaDhokayedacirAt / yAvanna ko'pi kiMcit, vyAkurute teSu vIreSu // 5 // tAvadvijJapayAmAsa, sAhasAdvIrasenasubhaTa idam / saMpAdayAmi sadyo, devasyAdezamenamaham // 6 // kintvasya yazaH prasarasya, saMvibhAgI na ko'pi kAryoM me / nijabhujamAtro gatvA, badhvA ca tamAnayAmi drAk // 7 // jotkRtya tasya pAdau sahAyamAdAya kevalaM svamasim / asamAnasAhasazrIrniragAdabhikAlasenanRpam // 8 // acireNa kAlasenasya, sainyamAsAdayAJcakAroccaiH / vadati sma kanakaketuH, kruddhaH kva sa kAlaseno'sti // 9 // grahilaH pralapati ko'pyeSa ekako madavazAdavajJAtaH / vizati sma tadAsthAnaM, pattipratirudhyamAno'pi // 10 // re re ko'yaM ko'yaM tu, gRhyatAM gRhyatAM karAgreNa / iti jalpanneva dhRtaH, sa tena bandagraheNa drAk ||11|| kSurikAmAkRSyAdho, jagRhe kezeSu tena dRDhamuSTyA / bhaNito bhajasva ketuM devaM yadi jIvitecchA te || 12 || ahamahamikayA yAvat prajihIrSante padAtayastasya / tAvattena niSiddhA mA, matprANAnpaNAyadhvam // 13 // dvitridinAnte prApte, prahitaM zrIkanakaketunA sainyam / pazcAdaucityavidA, samarpitastena tasyA'yam // 14 // AnIyate sma tenApi, bAhubaddhaH sa ketunRpapArzve / namati sma vismitenA''zu, mocito bandhanAttena // 15 // kathayAmAsa samastaM vRttAntaM vIrasenasubhaTasya / anuyuktaM bhUmibhujA, tatsainyamananyasAmAnyam ||16|| aGgIkRtavelAsaMvidhAnakaH sthApitastathaivAsau / rAjye tatraiva vidhAya, satkRtiM pravarabhUSAdyaiH // 17 // tenApi mAMgalikyaM, sarvasvenAtyakAri bhUbhartuH / bhUbhartrA'pi prahitaH, satkRtyA'yaM svadezAya // 18 // pramuditacetAH prAdAt, prajezvaro vIrasenasubhaTAya / cintAdhikamadhipatvaM, hayakuJjarakozadezeSu / / 19 / / vitatAra tathA toSAt, sahasramallAbhidhAnametasmai / nayaniSThuramanasA so'tha pAti nijarAjyamavyAjam // 20 // nagarodyAne'nyedyuH, sadyaH prApuH sudarzanAcAryAH / padavandanAya teSAM sahasramallo'pi tatrA''pat // 21 // dattvA kSamAyAM saha sramallAkhyAnakam / // 325 // Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau pradakSiNA trayamaMhidvitayoM praNamya suriNAm / yojitapANipayojaH, purato niSasAda sAnandaH // 22 // navajaladharagambhIradhvAnenAss 10 kSamAyAM saharambhi dezanA prabhubhiH / jJAtvA jJAnavizeSAdamUDhalakSyaiH paropakRtim / / 23 / " kaMcittAvadvayathayatitarAM raudradAridrayamudrA, kaMcitprauDhapraNayivirahaH klezapAtrIkaroti / rogAvegaH kamapi kurute sarvathaiva zlathAzaM, saMsAre'sminnahaha gahane kaH sukhI janturasti // 24 // " samallAkhyA nakam / kiNc-sNsaarsaagre'sminnunmjnmjnvysnvshgaiH| yatanIyaM bho bhavyAH, saddharmapravahaNArohe // 25 // iha janmanyanupArjitapuNyAH pAnthA yathA vipaatheyaaH| bhavamArge bhrAmyanto, jIvAH sIdantyanante'smin // 26 // dhanakanakarAjyavAjyAdisampadaH sammadA madAzvAmI / ihabhavalabdhAH karikarNatAlalIlAH spRzaH sarve // 27 // yadupacittaM pUrvabhave, tadihabhave bhujyate pramattazcet / pretya tadA kiM kuzalaM, bIjabhujaH karSakasyeva / / 28 // sa punardharmaH karmakSayArthamitthaM samarthayAJcakre / pratrajyA janendrI, yadaya'te jiSNubhirviSayAn // 29 // niHzeSadoSazoSAdeSA mokSAkhyasaukhyamupanayati / tridazezvarAdisaukhyAnyanuSaGgAtkRSipalAlamiva // 30 // mRtyomRtyuriyaM khalu, prbrhmprmbndhurtaa| manmathamathanapathasthitirasthitirenaH kalaGkasya / / 31 // avasaramavApya sUrInatha vijJapayAM cakAra vIravaraH / yadi yogyatA'sti bhagavastadA'stu dIkSAprasAdo me // 32 // gurubhiravagamya ramya, sAmathrya siddhisAdhane tasya / abhidhIyate sma kArSIrmA pratibandhaM muhUrtamapi // 33 // guruvacanAnantarameva, rAjyasausthya vidhAya dhIradhiyA / pravrajyAmavyAjAmurIcakre gurUpahitAm // 34 // adhigatavizuddhasiddhAntasArthaparamArthamArgagItArthaH / prAstAvItprastAve jinakalpaM nirvikalpamanAH // 35 // karikirikezaridaitya-sidAzupasargavargasarge'pi / avicalacetAH sattvaika-tAttvikakSutpipAsasahaH / / 36 / / puranagarAkarakAntAraparvatAdau vihAramAracayan / paripATyA prAptaH kAlasenapuraparisarA''rAme // 37 // naashaavNshniveshaagr-sNgRhiitaa'prkmpkaarH| kAyotsargeNAtraiva, maNimayastambha iva tasthau // 38 // Alokya kAlasenaH, pratyabhijAnAti taM tadA'smArSIt / prAktanavarasyaikAkinApi vande | 7 // 326 // gRdIto yat // 39 // atha kopAdAdikSadAsAdIn dAnavAniva nRzaMsAn / vadhabandhatarjanAtADanAdiduHkhAnyacIkarata // 40 // re re tava sA zaktiH, kva gatA gantAsi sAmprataM prahataH / pretAdhipapurapadavI, jagade tatkuru sudRSTam // 41 // cintayati sma mahAtmA, Deadeecaeeeeeeroecommerce Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau / // 327 // kadarthyamAnaH punastathA taistu / kasyApi nA'parAdhaH, svakarmaphalabhoji bhuvanaM yat // 42 // sarvaH pUrvakRtAnAM prApnoti hi karmaNAM phalavipAkam / aparAdheSu guNeSu ca, nimittamAtraM paro bhavati // 43 // " athavA'stu pArabhavikaH, ko'pyaparAdhaH kRto mayA nAsya / duHkhAnubhave ihabhava ihAkRSTaH, kezairna kimeSa mayakaiva // 44 // iyataiva jIva ! yAhi tvamAtmanaH karmamarmaNAM pAram / narakAgnidAhaduHsahaduH vivekinAkhebhyo mucyase yena // 45 // netastathA vyathA me, manasi yathA kAlasenakAruNyAt / manmRtyupratyayameSaH durgato yAti nUnamiti bhaavnaa| // 46 / / iti bhaavnaaprbhaavprbhaavitprauddhpunnyprinnaamH| sa nizitataravArimahAprahArataH prApa paJcatvam // 47 // sarvArthasiddhanAmni, sAMsArikasaukhyasImani vimAne / udapAdi tatazcyutvA, setsyati niddhItakarmamalaH // 48 // vadhabandhAdyadhisoDhA, sahasramallo'yamApadupamukti / dhruvamaparairapyevameva kAryA kSamA munibhiH // 49 // iti sahasramallakathA // kSamAmevAzrityAhadujaNamuhakodaMDA, vayaNasarA puvvkmmnimmaayaa| sAhUNa te na laggA, khaMtIphalayaM vahatANaM // 138 // |) patthareNAhI kIvo, pattharaM Dakkumicchai / migArio saraM pappa, saruppatti vimaggai // 139 // taha puvvi kiM na kayaM, na bAhae jeNa me samattho'vi / ihi kiM kassa va kuppimutti dhIrA aNupicchA // 140 // aNurAeNa jaissa'vi, siyAyapattaM piyA gharAveI / taha vi ya khaMdakumAro, na baMdhupAsehiM paDibaddho // 141 // durjanamukhameva kodaNDA yeSAM vacanazaraNAM teSAM tato nirgamAt / vacanAnyeva zarAH paramarmabhedakAritvAdvavacanazarAH / " nanvAzrayasthitiriyaM tava kAlakUTa kenottarottaraviziSTapadopadiSTA / prAgaNavasya hRdaye vRSalakSmaNo'tha, kaNThe'dhunA vasasi vAci punaH khalAnAm" // 138 // anyaccAvivekinaH krodhA'vakAzo na vivekina iti rUpakadvayenAha-'patthareNa' silogo " taha puvvi" gAhA // zlokArthoM gAthArthopaSTambhAyopanyastaH / avivekI hi kenacitkadarthyamAnaH kukkuravatprastare tadapakArAya yatate, vivekI tu // 327 // mRgArivanmUlotthAnamanveSayannevaM vibhAvayati // 139 // tathA pUrvajanmAntare kiM na kRtaM kuzalakarma yena hetubhUtena bAdhate mAM, sama Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 328 // comperameezeraxcerpeod tho'pi prabhaviSNurapyAstAM nIcAdirato mamaivAyaM doSo, na kadarthayituH / idAnIM kiM kuSyAmaH, kimiti niHkAraNaM kupyAmaH / kasya khajanarAgacopari kuSyAma iti paryAlocya dhIrA mahAtmAnaH 'aNuppiccha' tti-avihvalA bhavantIti // 140 // tadevaM dveSatyAgamabhidhAyedA tyAge skandanImanurAgiNi svajanAdike rAgatyAgaM dRSTAntenAha-" aNurAeNa" gAhA / skandakAkhyAnakaM punaretat | kA''khyA___sAvatthIe nayarIe kaNayakeU rAyA / tassa malayasuMdarIgabbhasaMbhUo khaMdago nAma kumAro, aNuyA sunaMdA nAma kannagA ya / nkm| sA ya kaMci visayAhivassa purisasIharAiNo dinnA / annayA sAvatthIe samosaDhassa vijayaseNA''yariyassa sagAse dhammaM soUNa nibbaMdheNa jaNayamaNujANAviya pavvaio khNdgkumaaro| kAlakkameNa ya pavajjisu jiNakappaM / piyA ya se avaJcasiNeheNa paDhamadivasAo Arabbha tassovari siyAyavattaM dharAvei / kAlakkameNa viharaMto so gao kaMci visayaM / tattha ya oloyaNaTThiyAe kaNi?bhaiNIe suNaMdAe diTTho racchAe saMcaraMto / tao akamhA amaMdA''NaMdakaMdakaMdalubbheyAo jANijjai majjha jeTTho eso sahoyarotti / / tIe parUDhapoDhabhAusiNehAe suciraM siddhibaMdhuradivIe nirikkhijjamANo khaMdagakumAro divo purisasIheNa rAiNA, ciMtiyaM ca aNavagayatatteNa teNaM / aNAyAramAyarissai avassamesA didvirAeNameeNaM majjha pattI / tA viNAsemi sigdhameyaM samaNagaMti ciMtiUNa tahA karAviyaM rahe rAiNA / / " kAmagahillA bhullA, bollemo tANa sammuI kimiha / bahusammuhajoira-siMkhalassa aviliMti nette jo" // 1 // bIyavAsare ruhiradhArAruNaM mohaputtiM sauNimuhAo purao paDiyaM pekkhiUNa bhaNiyA suNaMdAe dAsI / hA hA halA! kahehi kimayati / tIe bhaNiyaM sAmiNi ! jo tume tIyadiNe divo sAhU so keNAvi vAvAio, tassesA muhapottI pakkhiNA pADiyatti, soUNa sahasatti gayA mohaM / samAsAsiUNa sAmiNi ! kimeyaMti, pucchiyA tIe sAhei / jANemi majjha soyaro khaMdagakumAro so hojatti / eyArisaM me nehANubaMdho kahei / na majjha annaM dahNa imerisA cittnivvuii| INI || 328 // yataH-pAdA himAMzorlalitaM vadhUnAM gandhaH khajAM bhrAtRsamAgamazca / ekakamapyeSa mudaM vidhatte, kaH saMhatAnAM punarastimallaH // 1 // Keepepeperpezoecoeepepero Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau evaM viyappayaMtIe tIe takkhaNaM ceva pesio khaMdagakumAravuttaMtovalaMbhatthaM lehavAhao sAvatthIe / ANio'NeNa paDileho / jahA khaMdagakumAro rajaM vajiUNa pvvio| jiNakappaM ca paDivajjiya gao kaMci visayaM, chattahAro se piuNA pavvajjAo Arambha bhAtRkotsavapaDicArago kao tti / tao taM lehaM vAiUNameyAe chattahAraciMdhao nicchio cittasaMvAI aTo / nAyaparamatthA ya mahApalAve 01 pravRtti 6praarmbhH| kAumADhattA esA-hA bhAya! bhAya ! hAhA, hayamhi maha kiM na desi paDivayaNaM / keNa kayaM pAveNaM, pAvamiNaM ahaha vihidaMDo // 1 // iccAi palavamANI ya, nadracittA tao jAyA / aNutAvatAvieNa, rAiNA paribhAviyameyaM // 2 // iya maha buddhI dhiddho, haNiyavvA nAvarAhiNo vi muNI / pacchannapAvapAvayapalIvio kaha jIyAmi ahaM // 3 // kajjaviNAse jAe, jaha buddhI baMdhurA pariSphurai / taha jai paDhamaM ciya sA, havija tA ko visUrejjA // 4 // kiM caitadapi na paribhAvitaM mayA-" kuzrutaM kuparijJAtaM, kudRSTaM kuparIkSitam / puruSeNa na karttavyaM, nApitena yathA kRtam // 5 iti" // tao pahANamaMtIhiM bhAisogA''vegavighAyaNAya bahupekkhaNapareNappagArA kArAviyA puro| kaha kahavi adiTThapuvvapecchaNappagArehiM avaNIo se sogo, tappabhii taMmi dese Ainno bhAugUsavo logesu // 141 // sAmpratamamumevArtha dRDhyannAhaguru tarutaro a aiguru, piymaaiavccpiyjnnsinneho| ciMtijamANaguvilo, catto aidhammatisiehi // 142 // amuNiyaparamatthANaM, baMdhujaNasiNehavaiyaro hoi / avagayasaMsArasahA-vanicchayANaM samaM hiyayaM // 143 // mAyA piyA ya bhAyA, bhajjA puttA suhI ya niyagA ya / iha ceva bahuvihAI, kariti bhayavemaNassAI // 144 // mAyA niyagamaivigappiyammi atthe apUramANammi / puttassa kuNai vasaNaM, culaNI jaha baMbhadattassa // 145 // savvaMgovaMgavigattaNAo, jagaDhaNaviheDaNAo a / kAsI ya rajjatisio, puttANa piyA kaNayakeU // 146 // // 329 // gururgurutaro'tiguruzceti tritayaM krameNa pitRmAtrAditrayeNA'bhisambadhyate / tatra pitrA saha mAtA pitRmAtA apatyAni-putrAdini eeDomerseeneRecenever Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA priyajano bhAryAdisteSu yathAsaMkhya pravarddhamAno guru gurutarAdiH sneho bhavati kIdRgityAha-'cintyamAnagupilaH '-paryAlocyamAnaH san gahano durantabhavakAraNatvAdatastyakto''tidharmAtRSitaiH'-dharmalampaTaiH sAdhubhirviruddhatvAttasya // 142 // etadeva bhAvayati-" amu poTTilayA vizeSavRttI tetaliputrapraNiya" gAhA-' bandhujane'-vajanaloke ityarthaH / kiMcehaloke'pyanarthahetutvAd bandhUnAM ninimittastadgocaraH snehaiti dRSTAntaH pratipipAdayiSuragAthAmAha-" mAyA" gAhA / bhaya-vaimanasyAni trAsamanoduHkhAnItyarthaH / tatrAdyadvAramadhikRtyAha-'mAyA' gAhA / katibodhanam / culanI brahmadattAkhyAnakaM ca ' uvaesasahassehiM vi // 31 // ' ityatra kathitameva // 145 // pitRdvAramadhikRtyAha-" savvaMgovaMga" gAhA / sarvAGgopAGgavikatanAH-samastAvayavacchedanAH 'jagaDaNaviheDanAzca, kadarthanavibAdhAvAkArSIca zabdAtkAritavAMzca rAjyatRSito varddhamAnA, mamaite rAjyaM hariSyantItyabhiprAyeNetyarthaH / putrANAM pitA, kanakaketurnAma rAjA / / 146 // tatkathA ceyam teyalipuraMmi nayare, rAyA keuvva kaNakakeutti / paumAlayavva paumAvaitti devI ya tassAsi // 1 // so rajjalacchIluddho, | jAe jAe viNAsai sue vi| ko vi samattho mA majjha, rajamaMgIkarejatti // 2 // tathAhi-viSamaviSayatRSNAkRSNakAkodarI cet , vicarati ciramantazcittameSA tadAnIm / tanayajanakajAyAjAmijAmeyamRtyAvapi bhavati mano yattatkimAzcaryamAryAH ! // 3 // tassa ya teyaliputto, suvaNNagAro ahesi mNtivro| kaiyAvi mUsiyArassa, sedviNo kannagA diTThA // 4 // pariNIyA maggeUNa, poTTilA | nAma nissamA teNa / saha tIe sa paDupaDibaMdhabaMdhuro bhuMjae bhoe // 5 // iya kAle vaccaMte, devI paumAvaI viciMtei / suha sumiNasUIo'vassamasthi maha aMgao gambhe // 6 // hohI ya vaTTamANo, rajadhurAdhAraNe dhurINo so / rakkheyavvo avvo, piuNo riuNo vva kahametto / / 7 / / teyaliputto, vutto paumAvaIe egate / rakkhesu kumAraM majjhamegameyaM ThiyaM uyare // 8 // AsAsa6] dIvapavaro, tuha maha ya sa hoi jeNa vttuNto| paDivannameyameeNa, muNiyapariNAmasAreNa // 9 // aNukUladivvavAvAravittharAo samANao ceva / jAo gabbho teyaliamaJcapANappiyAe vi // 10 // samasamayameva tAo, dovi pasUyAo poTTilA duhiyaM / saM // 330 // cArAviya saciveNa, nivasuo sagihamANIo // 11 // vaddhArijai ciMtAmaNivva so poTTilAe paidiyahaM / kayakaNayajjhayanAmo, 10 everpowereezeeraceaecaera Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| 20ezneweredeocomedeoe sayalakalApArago jAo // 12 // punnANa porisAraMbha-jiMbhamANappamANamahimANa / maimAhappapasappattapAgao kiMpi kimasajhaM ? // 13 // aha poTTilA kayAI, udaggadohaggadUsiyA saMtI | khijjai maNeNa paiNA, pae pae paribhavijaMtI // 14 // 'saivihiya- poTTilayA goravAo, piyAo avamANaNA mahAduHkkhaM / ukkhayacakkhUNa jahA, tayaM na jaccaMdhalANa tahA // 15 // ' pabvaiyAo pucchei, titaliputraprahacchamacchinnapaiviogaduhA / subhagaM karaNIo mahosahIo maMte ya taMte ya // 16 // tAo bhaNaMti bhadde !, iya kappai kiMpi INtibodhanam / jaMpiu na'mha / iya puNa bhaNimo dhammeNa, nUNaM jIvo suhI hoi // 17 // aha jiNadhammo samma, savittharo thiramaIe se ka-18 hio| pAsiyacire raMgovva, saMgapariNao, saMguvaMgo so // 18 // duhasaMtattA saMtA, sattA dhammami ujjamaMti jae / jaha tivvavAhibihurANa, hoi divvosahasamIhA // 19 // saMvegavivegAvegavaggucitteNa ciMtae ghettuM / aNavaja pavajaM to, maMti vinavei | rahe // 20 // saMsArakhArasAyaradAruNaduhalaharihIramANeNa / kusalassa kaNovi na ettha, atthi jIvesa! jIvANaM // 21 // iya IN | bhavabhayAo tA kiMpi kaMpae sAmi ! mANasaM majja / pasiUNaM aNujANasu, jeNa pavajjAmi pavvajaM / / 22 / paDisuNiya bhaNiyameeNa, suyaNu ! pavvajjakajaujjamirI / taM devattaM pattA, mamaMpi dhamme ThavijjAsu / / 23 // iya pavvaja ajiya-sajjiya sammaM ca thevakAleNa / aNasaNavihiNA mariUNa, sA gayA devalogaMmi // 24 // kammi vi kAle patte, paMcattaM kaNayakeunaranAho / aiAulaMmi loe, riuvagge umgamANami // 25 // paumAvaIe hakkAriUNa saamNtmNtipuraaii| bhaNiyA ki bho tubbhe, iya AulavAulA jAyA / / 26 // kaNayajjhautti maha aMgaunbhavo asthi asthi kalpatarU / nivabhIyAe teyaligihe mae pAvio buDiMDha // 27 // na na nA(tA)o tumhANavi, virAyamANAsamANasoMDIro / piuNo raje kijau, vajijau mohamAhappaM // 28 // vihie taheva tehiM, bhaNio paumAvaIe nvnivii| puttayapattiyapANA, teyaliNA te ime dinA // 29 // nivalacchIvicchar3o, kimesa annassa kassai pahAvo / eyassa aMtaraMtA, kayAi tumae na dAyavvaM // 30 // teNa tao so samvesu, rajjakajesu ThAvio maimaM / hiyayaMgame sayaM N|| 331 // puNa, bhuMjai visae vigayaciMto // 31 // teyaliputto maMtI vi, tivvkuuddaa'mimaannnddiymnno| nihaNai AhaNai sayA; rAyasabhA 20pendeeperzeezeroe Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ titaliputrapra upadezamAlAvizeSavRttau // 332 // jA utthuDaMkie bhaksaDatti / pavisaIta jAyA sutuccha NubhAveNa // 32 // na kuNai kayAi dhamma, nAmapi suhAi tassa nAvassaM / tA AgaMtuM taM so, paDibohai poTTilAdevo // 33 // N 10 poTTilayA jANai naranAhapasAya-vAyavAulamaNo na bujjhehI / vippariNAmemi tao, maNaM nivAINa savvesi // 34 // jAva pabhAe patto, maMtI parisAe pAyavaDaNatthaM / tA hoi parAhutto, rAyA rosAruNo saMto // 35 // pariyaciUNa paNamai, sa jAva tAva ThAi annao tibodhanam / nivii| caraNagge laggai jAva, kaMpiro udai nivo to // 36 // aha saMbhaMto patto, purao patthivapahANapurisANaM / tA te vi tassa jAyA, parammuhA kiMpi jaMpeuM // 37 / / niyagehagao pekkhai, puttakalattAipariyaNamasesaM / jA utthuDakieNaM, muheNa tA icchae mariu // 38 // tAlauDavisaM bhakkhai, amayaM piva tassa taM pariNamai / udaraM dArai churiyAe, sA'vi mAlavva se jAyA // 39 // ubbaMdhaNAi baMdhai, galapAsaM sovi tuTTai taDatti / pavisai pajjAliyataNakuDIvi vAvivva se sA vi // 40 // jhaMpAvai vAvIe, atthAhajalAe baMdhiUNa gale / suvisAlasIlaM to sAvi, jhatti jAyA sutucchajalA // 41 // iya nayarAo nIharai, jAva tA aggao garuyagaDDA / pAsesu dosu do rakkhasA ya aNudhAvae hatthI // 42 // iya aisakaDakUDAvaDio jamadADhagADhagahiovva / sumarei puvvapaDivannapesalaM poTTilAbhaja / / 43 // iya vasaNavisanne kiMtu, poTTile! maina desi darisAvaM / maha dukkayaudayAo, vIsariyaM (saM) manniyaM pi sayaM // 44 // etyaMtare niraMtarasiMgArAgArabhUyarUvadharI / hoUNa poTTilA pAyaDei tiyaso sa appANaM | // 45 // sacivo bhaNei pAlasu, vasaNe meM paDiyamappaDiyAre / ahava tahA kuNasu piye !, jhatti palAyati maha pANA // 46 // pabhaNai poTTilA pANanAha ! pAvaM pavaMciyaM tumae / jaM rajakajasajjeNa kevalaM tassa phalameyaM // 47 // jai saMparyapi pavajjaujjamaM kuNasi pAvapalayakae / tA eya dukkhamokkho, na kevalaM hoi mokkho vi / / 48 // paripAliyapavvaja, jAyA devattaNe ahaMpi tyaa| tuha paDibohaM sAheumAgayA mA cirAvesu // 49 // iya tavvayaNaM paDivajiUNa maMtI bhaNei sAhukayaM / kiM puNa kahaMtu pucche (simi, // 332 // patthivaM eva mai kuviyaM // 50 // uvasaMhariyA mAyA, tatto tiaseNa teNa jA tAva / kaNayanariMdo tattheva, Agao maMtimaNuNe // 51 // iya maha mahA'varAho, miimhaamohkhohsNjnnio| tai khamiyabvo, savvo, abbo citte na dhariyavvo // 52 / / aha aisakaDakUDAvA mezeeraneezependeepeezeema vannapesAsa dosa do rakhAla to sAvi, majAliyataNakuDIvara dArai churiyA maha duka Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreNika upadezamAlAvizeSavRttau // 333 // konnikkthaa| PeeneKIPEPORaeeeee sa visajjiyadevo, mNtipddivnnsvvtvvynno| aNuNeUNaM nIo, nayarassambhaMtare rannA // 53 // mannAviUNa rAyANamavasare maharihAe riddhIe / nikkhamiyatikkhakhamAmgadhArativvaM tavaM carai // 54 // saMbharai savvapuvvANi, puvvajammaMmi paDhiyapuvvANi | samae seDhIArUDhakevalo sivapayaM patto // 55 // iti tetaliputrakathA // adhunA bhrAtRdvAramuddizyAhavisayamaharAgavasao, ghoro bhAyA'vi bhAyaraM haNai / AhAvio vahatthaM, jaha bAhubalissa bharahavaI // 147 // bhajjA'vi iMdiyavigAradosanaDiyA karei paipAvaM / jaha so parasirAyA, sUriyakatAi taha vahio // 148 // sAsayasukkhatarassI, niyaaMgasamunbhaveNa piyaputto / jaha so seNiyarAyA, koNiyaraNNA khayaM nIo // 149 / / bharatabAhubalikathA ca 'dhammo maeNa hu~to' // 25 // ityatra kathitaiva // sAmprataM bhAryAdvAramAzrityAha-" bhajjAvi" gAhA / pradezyAkhyAnakaM ca narayagai gamaNe // 103 // ' tyatroktaMmeva / / putradvAroddezenAha-" sAsaya" gAhA / zAzvatasaukhye-mokSasukhe 'tarasvI'-vegavAnacireNaiva mIkSagAmI kSAyikadarzanatvAt 'nijakAgasamudbhave-aurasaputreNApi priyaputro yasya sa priyaputro yathA zreNi- | karAjaH koNikarAjena kSayaM nItaH // 149 // tatkathA ceyam sirivIrasAmiNo aggabhUmibhUyaMmi rAyagihanayare / Asi paseNai rAyA, devI se dhAriNI nAma // 1 // taggabbhasaMbhavo dabbhasubbhasubbharajaso'bhirAmaguNo / puhaIsapaseNaiNo, taNubbhavo seNio Asi // 2 // annevi aNege tassa, saMti puttA tao sa IN citei / ko rajadhurAdhAraNadhIro eesu me hojjA // 3 // aha uvavesiyasavve, putte paMtIe te parikkheuM / parivesAvai pajattapAyasaM patthivo saghayaM // 4 // to pacchannaM pAraddhisANae tANa tikkhbhukkhbhre| moyAviUNa rAyA, rahaThio niyai ciTThAo ||5|| ege AgacchaMte, te TuM udviyaM palAyati / avare thAle dukaMtaesu suNaesu nAsaMti // 6 // annesiM bhukkhiyamaMDalehiM saha bhaMDaNaM ku ACCDCPCReceneDDCCO 333 // Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 334 // zreNikakoNikakathA / vederedevoeroen NatANaM / uccidvANuccidvehimAsi so ko vi na viseso // 7 // jimai jahicchaM seNiyakumaro puNa kukkure kareUNa / avarakumarANa thAlehiM, vAuleNA''ulo saMto // 8 // to ciMtei nariMdo, joggo rajassa esa ceva suo| riNo rajjehiM riUNa, ceva mitte kuNemANo // 9 // parigaNiyamoyagAe, navabhakuMbhAe ghaMghasAlAe / kumarA pavesiUNaM, bhaNiyA rannA kayAi jahA // 10 // iha bhuttavvA tumbhehiM, moyagA taha jalaM ca peyavvaM / na tuDai moyagasaMkhA, jaha vihaDai na ghaDajao muddA // 11 // laDDuyabhU(cU )rInIsaMdapANiehiM tao chuhA'miyA / suhiyA vihiyA sabve vi, seNieNaM kumArA te / / 12 / sAlAe palittAe, kumarANa niveNa jaggahe ghuThe / keNAvi kiMpi kaDDhiyamAsakisorAisAradhaNaM // 13 // seNiyakumareNa puNo, jayaDhakkA kaDDhiyA pavisiUNaM / piuNA tuTeNa tao, bhaNio so bhaMbhasArotti // 14 // sa maNorahA'NuruvaM, guNANurUvaM ca tassa paDivatti / na nivo kuNae kumArA, mA ! mArijaMti rajesI // 15 // paribhUyaM appANaM to, picchaMto siriM ca annANaM / ciMtai citteNuvvegasaMgiNA seNiyakumAro // 16 // caraNeNa caMpiyA caDai, samatthae ettha paMthadhUlI vi / na samo tIe vi ahaM, vasAmi jo ajjavi iheva // 17 // iha egAgI rAyagihAo nigamajAmiNIe so| desaMtaresu sAhasasahAyasahio paribhamei // 18 / / aNugammato pacchanna-patthivAiTusiTupuserahiM / vaNakuMjarovva patto, kayAi binnAyaDe nayare // 19 // AgaMtUNaM bhaddassa, seTThiNo AvaNe uvavisei / taMmi diNe se jAo, ai. lAbho tappabhAveNa // 20 // ciMtai seTThI divo, suvisiTTo suviNao mae anja / rayaNAyarovva gehe, mahAgao koi sappuriso // 21 // vIvAhiyA suNaMdA, maha kannA teNa dippai aNappaM / sumiNaphalaM so eso, mannei ya ahiyalAbhakaro // 22 // to pabhaNai purisottama ! pAhuNayA kassa AgayA tubbhe / bhaNiyamaNeNaM tumhANa, ceva vesamaNatullANa / / 23 / / aNuruvo ullAvo, iya ciMtaMteNa seTriNA tassa / aigauraveNa neUNa, niyagihe kAriyaM uciyaM // 24 // sai gauravijamANo, bhaNio bhaddeNa egayA evaM / jaivi na te purisottama !, vaNikannA jujjae bhajjA // 25 // maha uvaroheNa tahAvi, uvvaheyabbiyA suNaMdatti / duhiyA suhiyA jaha hoi, jAvajjIvapi aviyappaM // 26 / / 'parapatthiyatthabhAro, parovayAro parovaroharai / parabasaNaviNAsa-vilAsa-lAlasattaM ca reperpetweeperederera // 334 // Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 335 // guNA // 27 // bhaNiyamaNeNaM maha tAya, jAivaMsAi savvamamuNaMto / dito tahAvi dhUyaM taM jANasi kiMpi jaM juttaM // 28 // bhai tao seTThI sudra, sArasoMDIrimAiguNagehaM / suhasumiNasUio taM na hosi sAmannapurisotti // 29 // tA niyadhUyA pUyA, paNAmiyA me tae vihiyavvA / aha vihio vIvAho, varavAramuhuttanakkhatte // 30 // paMcappayArasAre, bhoge bhuMjaMtayassa tassa tahiM / amayamayA viva kaivayamAsA divasavvaikaMtA // 31 // yataH - ' ayaM nijaH paro veti gaNanA laghucetasAm / udAracaritAnAM tu, vasudhaiva kuTumbakam // 32 // ' tathA - ' vaccau jattha va tattha va, jaM vA taM vA kareu vavasAyaM / punnAhio suhAI, suddeNamiha pAe puriso ||33|| ' aha egayA suNaMdA, gayasumiNaM pAsiUNa paDibuddhA / payaDai paissa purao, Aha suhaputtalAbhaM se ||34|| aha AhUe ganbhe, pANapurisA kayAi tapiuNo / variyArUDhA pattA, paNamiya kumaraM payaMpaMti // 35 // virasA dehassa dasA, tu piNo teNa pesiyA amhe / seNiyakumAraANayaNaheuNA tujjha tA calasu || 36 || iya sAraatthavittharasamatthao rAyalihiyaleho vi / kumarassa apio tUramANao teNa so jAo / / 37 / / ApucchiUNa sasuraM, ruyamANi jaMpae sunaMdaM pi / pANapie! pAlasu tAva- bhAvi aMgubbhavamavassaM // 38 // ummAhiyAe tumae, tulAe vannAvalI imA lihiyA / AloiUNa lIlA (NA)lasaMgi lahu AgameyavvaM // 39 // rAyaggami nayare, govAlA paMDarehiM kuDehiM / supasiddhA caiva vayaMti, lihiyaM khaDiyAe daMsei // 40 // aha taralataraturaMgaM, ArUDho sigghamei rAyagihaM / paNamai paseMNapatthiva - maJcatthaM jAyasaMtosaM // 41 // supasatthavAsare sAhiUNa sAmaMtamaMtipamuddANaM / sayamAyarei rAyAbhiseyameyassa guNaguruNo // 42 // patte paraloyapami patthive taMmi seNio sumaI / kAlakameNa jAo, mahAnariMdo naekkanihI // 43 // etto ya sunaMdAe, jAo gabbhANubhAvao eso / Dohalao jaha savvaMgasaMgisiMgArabhiMgAro // 44 // karikaMdharAdhirUDhA, demi amAghAyaghosaNApuvvaM / dINA'NAhAiNaM dANaM jaM maggirANaMti // 45 // vinnaviUNaM nariMdaM, kAraviyaM seTTiNA taha samaggaM / to jAyA sA peUsa- sIyarA sArasitavva // 46 // samayaMmi pasUyA supasatthanakkhatta jo galaggesu / jAo sulakkhalakkhaNa- lakkhuvalakkhiyataNU taNuo // 47 // jAe duvAlasAhe, nAmaM se DohalANusAreNa / sunandAzreNika vivAhaH / // 335 // Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau abhayakumArotti amArighosaNApuvvamullaviyaM // 48 // jaNamaNamANadaM to, saha jaNayamaNorahehiM vto| kamaso visuddhabuddhi, so INI jAo aTavArisio // 49 / / bhaNio kayAi keNAvi, lehasAlAe so pddhemaanno| tAyarahiyassa re raMka !, tuhavi kiM koi | abhayakumArabIhei // 50 // iya suNiUNaM sa viyakamANaso mANasohio mAyaM / pucchai ko majjha piyA, bhaNei sA bhaddasevitti // 51 // pitRgRhacauramaI paJcArai, tuha tAo esa majjha ko kahasu / sA bhaNai kovi desaMtarAo iha Agao Asi // 52 // maha piuNo gamanam / pAhuNago, dinA tAeNa tassa tosAo / ahamaNavajjA bhajjA, ciraM sa vasio ya tAyaghare // 53 / / ahuNA so kattha na jANimo, kahasu kiMpi ciMdhaM se / to tassa daMsiyA bhAravaTTavannAvalI tIe // 54 / / gahiyattheNaM teNaM, bhaNiyaM ammo kimettha kAyavvaM / rAyagihe rAyA me, tAo vA tattha gacchAmo // 55 // daiyassa rAyalacchI, vicchaDDo chaDiu na jutto te| mAyAmahassa ettiya-kAlaM jAo mhi riNadAso / / 56 / / seTThI puTTho to teNa, kuNai sagaDAi savvasaMvAhaM / avilaMbameva to sohaNehiM sau. NehiM nIhario // 57 // sa pahutto rAyagihe, jaNaNi dhariUNa bAhirujjANe / puraaMto pavisaMto, pAsai melAvamegattha / / 58 // uvasappiUNa pucchai, pecchai kiM ettha purajaNo milio| rAyapurisehiM kahiaM, sisuNo vi suteyarAsiMssa // 59 // paMcasayA maMtINaM, saMti nariMdassa ettha tesipi / cUDArayaNaM kAuM, egaM icchai sa buddhipio // 60 // narabuddhiparikkhAkAraNeNa to teNa kAraviyameyaM / vAvidugaM egAe, rittAe muddiyA khittA // 61 / / jo vAvitaDAsINo, kare kareUNa muddmppei| tumhANa koi pAse, ANeyavvo sa amhANa // 62 // paivAsaraMpi purisA, iMti aNege na tAriso koi / patto chamAsamajhe, jo pUrai kougaM eyaM // 63 / / bhaNiyamabhaeNa paribhAviUNa jai koi kougaM eyaM / avaro vi tumha pUrai, tA kiM so lahai pUreuM // 64 / / tehiM tahevA'Numae, lahu abhao rittavAvikaMThami / uvaviTTho daDhapalhatthiyAe thiramAsaNaM kAuM / / 65 // gomayapiMDeNaM AhaNeha taha kahavi uvribhaagtthio| hIrAmaMDalamuddA, khuppai khippaM jaha tato / / 66 / pajaliya pUlayaM pakkhivittu sosei gomayaM tamayaM / saMcArai avarAo, vAvIo vAripUraM ca // 67 // taramANo to teNaM, kare kao sukkachANapiMDo so| aha hIramuddiyA kaDDhiUNa Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 337 // sA appiyA tesiM // 68 // sucamakkiyacittehiM, abhayakumAraM pahANapurisehiM / saha neUNaM sA rAyamuddiyA appiyA ranno // 69 // maimAhaSpamaNappaM, eyaM kassatti pucchie pahuNA / abhayakumAraM te daMsayaMti paNamei so nitraM // 70 // kiM khIrakaMThasisuNo, buddhI esA imassa bho saccaM / kimasaccaM pica vijjai, purao siridevapAyANaM ? // 71 // asarisasahasA saMjAyatosape Usa buddhidiTThIe / nijjhAiUNa nivaI, pucchara ko vaccha ! taM katto / / 72 / / pabhaNai abhao maMDaliya-caMDa kodaMDadaMDapANimmi / taI sai maggijjai jo, raNaMmi vIre (verI) hiM pahu ! so'haM // 73 // cinnAyaDAu ajjeva, devapAyANa pajjuvAsAe / ahamiha patto supasanna - puvvapunnappabhAveNa // 74 // paribhAviUNa paNhottarassa paramatthamAha puhaIso / abhayakumAro nAmeNa, nUNa taM vuccase vaccha ! ||75|| vivinnAyaDaMmi nayaraMmi, kassa putto si kahasu eyaM me / seTThissa satthavAhassa, rAyaputtassa vA turiyaM // 76 // abhao bha mAyAe, majjha pucchaMtayassa iya kahiyaM / asaNikaNaniThuro, dUradesio koi tAo te // 77 // saviyakkamaNo pucchara, nivo tahiM muNasi bhaddasiTThi kiM / jANAmi ahaM savvaMpi, ko vi maM puNa na jANei // 78 // tassa suNaMdA dhUyA''si, tIe kusalaM kimatthi kiM jAyaM / kusalaM tIe putto, khalakhaMDeNaM ca kiNio'haM / / 79 / / iya cittauttijuttIhiM maiviseseNa puttapemmeNa / rAyA raMjiyahiyao, dharai tamAdAya ucchaMge // 80 // cuMbei matthae vAra - vAramAliMgae niyaMgeNa / bhaNai viNA maha jAyaM, jAyai kasserisA buddhI // 81 // kiMca - " zriyaH prasUte vipado ruNaddhi, yazAMsi dugve malinaM pramArSTi / saMskArazaucena paraM punIte, zuddhA hi buddhiH kulakAmadhenuH ||82||" sA kattha asthi puttaya, ! te mAyA nayarabAhirujjANe / sayameva mae gaMtuM, pavesiyavvatti uTTheuM // 83 // vaddhAvaNayaM udhdhUyadhayavaDADoyapAyaDaM nayare / kArai vaMdaNamAlAvisAlatoraNamavaNinAho ||84|| sA jANiyavRttaMtA, siMgAraM sAramAyarai jAva / purao patto patto, vArei amba ! alamimiNA ||85 || pAvAsuyaveso ceva, sohae mAi ! kulapasUyANa / bhattAraviuttANaM / tahatti tIe vi taM vihiyaM // 86 // sayamaggamaggaNeNaM, pavesiyA sA kaNeruyArUDhA / ucchaMgIkayaabhaeNa, rAiNA kuMjaragaeNa // 87 // aMteurapavare maMdiraMmmi khittA paro u pAsAo / abhayakumArakumArassa, appio appaNo savihe // 88 // bhagiNIe 58004 abhayasya mAtrA saha pitRgRhamAgamanam / // 337 // Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ceTakanRpatesaptapucyaH / upadezamAlA suseNAe, pariNAveUNa dhUyamairuvaM / navanavanissImapasAya-mA(mI)liyA mAsalasirIo // 89 // niyasayalamaMtimaMDala-matthayacUDA maNIkao teNa / to tassa rajakajjAI, ciMtayaMtassa jaMti diNA // 90 // aha seNieNa rannA, pariNIyA cellaNA mhaadevii| esA vizeSavRttau | IN| tIse bhannai, uppattI AgamANugayA // 91 // vesAlIe purIe, siripAsajiNesasAsaNasaNAho / heyakulasaMbhUo, ceDaganAmA // 338 // 16 nivo Asi // 92 // niyamo saMjugaraMgAgayassa jassegabANasaMdhANe / tamamohamaho sohammasAmiNA nimmiyamao ya // 93 // 4 .5 avarAvaradevINaM, jAyAo tassa sttdhuuyaao| tAo pabhAvai paumA, migAvaI taha sivA jeTTA // 94 // annAo sujedvA cellaNAo, niyamiyavivAhapAvassa / ceDagaranno devIhi, tAo pariNAviyAo sayaM // 95 // ApucchiUNa ceDagamuddAyaNanaravaissa vIyabhae / dinnA pabhAvai pavvaiMsu pajaMtakAle jA // 96 / / jAe riTe pADahiya-rAiNA jaM na matthayaM diTuM / jivaMtasAmi paDimApurao se naccamANIe // 97 // caMpAe dahivAhaNaranno paumAvaI puNo dinnA / jA pavvaiyA paiNo, puttassa ya saMvariMsu raNaM // 98 // kosaMbIe purIe, tahA sayANIyarAiNo dinnA / taiyA miyAvaI sA vi, sAmipAsaMmi pavvaiyA / / 99 // ujjeNIe pajjoyarAiNA sAyaraM sivA UDhA / sirivIrasAmiNA paumapANiNA dikkhiyA sAvi / / 100 // khattiyakuMDaggAme, pariNIyA naMdivaddhaNeNa puNo / guNa| gaNajeTThA jeTThA, jedveNaM bhAuNA pahuNo // 1 // paramaparopparapIippabaMdhabaMdhuramaNAu donni punno| ajjavi kumArigAo, sujjeTThA cellaNA taha ya // 2 // saddhammamammanimmalamaNAhiM nippiTupasiNavAgaraNA / dhammaviyAre pavvAiyA kayA tAhiM to kuviyA // 3 // ciMtai 16 bahusAvakke, pAvaM pADemi katthavi sujeTuM / jAvajIvaM jIvai, jahA duhAvattasaMtattA // 4 // abbhuyabhUyaM rUvaM, AlihiUNaM paDe | sujedAe / rAyagihe gaMtUNaM, daMsai seNiyanariMdassa // 5 // visavAyaviseseNeva, teNa tahasaNeNa sahasA so| kaMdappadappasappaMtaghaMghalo ghumiuM laggo // 6 // to pucchiyAe pavvAiyAe kahie sujegurUvaMmi / tammaggaNAya pesai, purise ceDaganivasseso // 7 // vesAlIe gaMtUNa, tehiM aiAyareNa vinntto| ceDagarAyA maggei, seNio te sujedusuyaM / / 8 // paragharamaMDaNiyAo, ramaNIyAo vi PECARECORDCPeepeeceDeet // 338 // Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 339 // huti ramaNIo / tA savvapatthaNo patthivo, sa kijjau payappaNao // 9 // paribhAviUNa bhUvo, bhaNei kannaM na hayA amhe | vAhiyakulaMmi demo, jahAgayaM jAha to tubbhe // 110 // jahavatte vRttaMte, vRtte gaMtUNa tehiM egate / hiyayanihittaMgArovva, bhaMbhasAro ahesi dRDhaM / / 11 / / bhavaNaM bhavaNAu varNa, vaNAu sayaNAu sayaNamaliyai / tattasilAyalagholiramacchonva raI na pAvai // 12 // api ca-kSIrAn hArAnapahara kira klAntimudrAjalArdrAH, kSudraM candraM kSapaya, zamaya klezapAlImRNAlIH / tApavyApatpratihata ratiH zreNikaH sa kSitIndro, jalpannitthaM nayati niyataM lakSayAmAstriyAmAH || 13 || abhayakumAro duvvAra-dAruNaM dAhadUsahaM dukkhaM | suNiUNa seNiyaM dhIrabei taM te'hamappe // 14 // vIsatthasatthasupasattha- sutthacittehiM deva ! tubbhehiM / houM kaivayadivasANi, savvahA volIyavvANi / / 15 / / vivihovAyagavesaNaparAyaNo pAyaDittu guDiyAhiM / saravannabheyakArIhiM, vagguvANiyagaruvamayaM // 16 // patto vesAlIe, rAyaduvAraMmi rammahami / vikkiNaI, sugaMdhadavvANi divvANi // 17 // phalage abbhuyabhUyaM, seNiyarUvaM lihAviDaM haTTe | tikkAlaM kusumAIhiM, pUyae saMbhamanmahio // 18 // tattha sujeAdAsINa, dei gaMdhANi baMdhurabahUNi / AvajjiyacittAo, tAo vi tahiM sayA iMti // 19 // pucchaMti kassa esA, muttI puijjae payatteNa / so bhaNai sAmiNo seNiyassa savvaMgacaMgassa || 120 || maNusu vikiruvaM, avo eyArisaMpi saMbhavai / ayamAha ko liheDaM, taM sakkai esa aMsotti // 21 // gaMtUNa tAhiM taM savvameva kahiyaM tahA sujeTThAe / to ANAvai taM cittaphalaye AyareNaM sA // 22 // gaMtUNa tAo magati, jAva niyasAmiNIkae tAva / abhao bhaNei ciMtAmaNimeyaM kimahamappemmi // 23 // tuha sAmiNIe kiM nAma, Ayaro asthi natthi vA ettha | ko jANai to uvalaM, kaha mANikkehiM khellemi // 24 // gatUNa sAmiNIe, savvaM taM tAhiM tArisaM kahiyaM / devagurUNaM savahe, vivi kAUNa to tIe || 25 || taha tAo pattijjAviUNa bahumANamAyaraM garuyaM / saMbhAlAviya tassANayaNatthaM puNavi paTThaviyA // 26 // kahie taheva tAsiM, abhao appisa tIe tAo vi / aNimisanayaNA jAyA, sA taM pikkhatiyA ceva // 27 // phalage cittaM taM tAva, tIe jaM jhAi taMpi khalu cittaM / taha tANamegabhAvo, jaM jAo taM kimaccheraM // 28 // sA sunnA saMjAyA, pekkhaMti jyeSTayA zreNikacitranirIkSaNam / // 339 // Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Cne upadezamAlA-0 vizeSavRttI cellaNA'paharaNam / // 34 // CorporRELPERecenezone nAi paMcahiM sarehiM / paMciMdiyavAvAro, hario rIsAe mayaNeNa // 29 // pahasai jiMbhai khubbhai, jhijjai khijjai na sajjae kajje / niyanivvisesadAsiM, bhaNai halA ! melasu mahemaM // 130 // abhayaM bhaNai gaMtUNa, nUNa sA haMta cittadaMsaNao / ahaha kimayaM tIe, jIe jaM saMsao jAo // 31 // naNu kahasu ko uvAo, seNiyasaMjIvaNIe sNjogo| tarusiharaggaphalA sA, iya esA ajja khujjAe // 32 // nAUNaM tIe kayA, minnarahassA avassamesatti / abhao bhaNei ANemi, tamiha saha jAi jai turiyaM // 33 // tIe tahatti paDivajjiyaMmi eyaMmi bhaNiyamabhaeNa / amugattha suraMgAe, amuganisApaDhamapaharaMte // 34 // sayameva seNio taM, hakkArissai na kassai tae vi / kahiyavvaM gaMtavvaM ca, vaMciuM savvameva jaNaM // 35 // iya aTuM niggaMThiya-nagaraduvArAu dAvae dIhaM kannateurakukkhi, jAva suraMga kumAravaro // 36 // jANAvai seNiyamAyareNa to so aNappatoseNa / battIsAe saha vIrarahiyasahiehiM surahehiM // 37 // saMpatto rattIe, vesAlipurIduvAradesaMmi / sahasA suraMgamagge, pavisai keNAvi annAo // 38 // pAvai dAraM aMteuraMmi jA tAva diTThiyAdiTThA / uvaviTThA agge sA, sujeTThAkannA pahiTumaNA // 39 // ehi piye ! tuha pariraMbhalAbhalobheNa seNio so'haM / saMpatto Arohasu, rahaMmi jA jANai na koi // 140 // lahu kahiyaM tIe cellaNAe sA Aha emi ahayaMpi / caDiyAe cellaNAe, nivaisayaMgassa ucchaMge // 41 / / maNimottiyamANikA-laMkArakaraMDiyaM kare kAuM / jAvA''gacchAmi ahaM, khaNamegaM tA vilaMbesu / / 42 // iya bhaNiya jA sujevA, bhavaNapakoTe paviTThayA tAva / cirayaMtIe, magge laggo rahiyavaggo / / 43 / / jAvA- | SSgayA sujedA, na seNiyaM cillaNaM ca pikkhei / tAvA''rADi mellai, nijjai bho ! cellaNA dhAha / / 44 / / jA caDai ceDago caDagareNa dhADIe tAva paNameuM / varavIreNaM vIraMgaeNa sahasatti vinnatto // 45 // deva ! vivakkhaM ukkhaNiya, takkhaNA cellaNA mae ceva / ANeyavvA savvAseNA tumbhehiM saha rahau // 46 / / egaraheNa'Numange, laggo maggai sa celaNA coraM / saMdhai duddhariso duddharaM ca visihaM vahaTAe / / 47 / / laggeNa maggaNeNaM, egeNa vi tANa jhatti bttiisaa| rahiyANa hayA sama jIviyANa vIraMgaeNa va // 48 // eyA'vasare seNiyanaresaro niggao surNgaao| vIraMgayassa magaNasaMdhANAu tao chuTTo // 49 // maggo ya suraMgAe, rahassa ega DeeperpenezeDeceDeet // 340 // Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulsaasmyktvpriikssaa| ssa ceva to suhddo| jAvosArai sirachinnasArahI te rahesapuro // 150 // tAva palANo pANe, puro kareUNa seNio sahasA / upadezamAlA- jAyA''loe loe, bollAvai cellaNaM evaM // 51 // suNasu suje? ! niThuramaNuTThiyaM suThu kaTThameyaM me / tujjhakae phalasiddhoe, amavizeSavRttau | yasarisaM tu saMjAya / / 52 / / bhaNiyaM tIe sujedvA, nAhamahaM cellaNatti lahubhaiNI / bhaNiyaM teNa sujeTThA, taM ciya caDiyA kare jeNa // 53 // dullahavallahalAbheNa, cillaNA nivvuyA maNe jaayaa| duhiyA puNo sujedvA-viogadAvamgisaMgeNa // 54 // suhio senni||341|| yarAyA, cellaNA jIvaNosahIlaMbhe / battIsasahoyararahiya-mAraNao duhI jAo // 55 / / maraNeNa jahA jIyaM. dujaNavaje yaNe |Na sajjaNo ya jahA / taha visayasuhaM asuheNa, ceva caMpiyamaNappaMpi // 56 // kayapANipIDaNAe, bhoga bhuMjei cellaNAi samaM / bhaiNI u sujedvA teNa, saMvihANeNa bhogesu / / 57 / / jhatti virattA citte, mottuM gharaghaMghalAI pabvaiyA / pucchai kayAi nAga, nivo'ppatarajAyasuyasogaM // 58 // kaha tuha taNubbhavANaM, samAubhAvo bhavisu dhuvameyaM / ekaMgavIra ! vivaresu, vatthuparamatthamettha tumaM / / 59 // tA so sAhai sAvagadhamme ramme sunizcalAniccaM / nigaMthe pAvayaNe, paramapaviNA ya lINA ya // 160 / / pANapiyA me sulasA, sA niravaJcatti me mahAdukkhaM / kulakhettadevayAIsu, sAyaraM Ayaremi ahaM / / 61 // gayaNaM caMdeNa viNA, dIveNa viNA na bhAi bhavaNaM 6/ca / jaha jAmiNIe taha, kAmiNIe puttaM viNA so // 62 // mai sA bhaNiyA bhajA, sajjA kiM na hosi kiM na suvise| ciMtA citte tuha kAvi, natthi pasayacchi ! ki bhaNimo // 63 // bhaNiyamimIe jai nAma, kammamamhANamatthi puvakayaM / hohI to putto'vassameva ki devayAIhiM / / 64 // puttanimittaM annaM, kannaM kiM neva ahava pariNesi / jai nAma hoi tIe vi, aMgao saMgao suhao // 65 / / maha jiNadhammo rammo putto tAo sahoyaro asthi / bhaNai tao so tuha saMtieNa putteNa me kajaM // 66 / / | aha sA attayasaMpatti-aMtarAyaparAjayanimittaM / kuNamANI AyaMbIlatavakammaM aMcai jiNidaM / / 67 // sammattanippakaMpattapaccalA ni calA sureseNa / sulasAe parisAe, kayA pasaMsA kayAi jahA // 68 // api sa payasAM patyo satya taret tridazAcalaH, surazikha- riNazcUlAmUlAJcaledapi mA cirAt / udayapadavI pratyakpUSA'pyaseya(yaM somavApnuyAt , na khalu sulasA samyagdRSTeriyaM tu vikampate // 6 // peroecemocroecoecoom / / 341 // Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sulasAsamyaktva priikssaa| | pAyattANIyavai to, patto taM parikkhi amaro / avadhUyarUvadhArI, taM bhAsai bhAsurasarIro // 170 // suyaNu ! tuha natthi putto, IN upadezamAlA puttavihiNAsu vallahAsuMpi / kAleNa jAi pimma, pae pae paribhavo tatto / / 71 // tA maha bhaNiyaM kuNa ginha, mUliyaM rakkhakavizeSavRttau / DagasameyaM / maMtapavittaM nhavaNAiyaM ca kAravasu kiM bahuNA / / 72 / / taha kAlIdevIe, pUrya kAUNa tappaNApuvvaM / suyavisayaM ovaa|| 342 // iyamicchasu tuha hoi jeNa suo / / 73 / / iya vuttA samatte, akhohaNijjA suriMdaviMdehiM / sA jaMpei me kaMpai, na maNo dhuttArasi kimevaM / / 74 / jiNavayaNabhAviyANaM, avagayaduharUvabhavasarUvANaM / tumhArisANa vayaNaM, na kamei visaM va amami // 75 / / puttavihUNAsiJcAi-palaviyaM jaM tae viyaTTeNa / itthIrayaNANaM huMti, kai suyA jeNa cakkINaM // 76 // jammaMtarapattANa vi, puvvabhavabbhatthapoDhapemmANaM / sahasA ullAvA tadabhihANagabhA payarTeti // 77 // jai rakkhakaMDayAI, puttaM jaNayati to na hu aputto| jAyai jayaMmi kovi hu, jaNaM muhA mA bhamADesu // 78 // jaMpi palattaM kAlIe, pUyamiccAi tattha kA kaalii| kiMca suramaMsagiddhAe, sAiNIe vi devittaM // 79 // mottUNa jiNaM jiNamayaThie ya annaM ahaM na vaMdemi / varakarivaraMmi caDio, ko kharapudIe Aruhai // 180 // pariyANiyAsu pAsaMDiDaMbhagambhAsu tAsu uttIsu / sa gao puNA''gao kuTTisAhurUveNa aMgaNae // 81 // aitudvA sA uTTai, romNcpvNckNcuyciyNgii| ANamiUNaM AgamaNakAraNaM pucchae sAhuM // 82 / / aha sAhU sAhai sAhu, sAvie ! tujjha puttapavasakae / kayapAgamasthi majjhe, bahumollaM tillakuDayatigaM // 83 // kahiyaM cigicchageNaM, tANegaM dehi kuTusamaNaTA / paramo aNuggaho metti, jAi jA sA kuDaM lei / / 84 // tA phuTTo so savvaMpi, chaDDiyaM tellamannamANei / so vi th| phuTTo esa, ceva taiyassa vi payAro // 85 // tahavi na calei cittaM, ciMtai ciMtAuro imo sAhU / kaha kAyavvo bhavvo, puNa kajjo tillapAgotti / / 86 / / aha taralatArahAro, maNikuMDalamaMDalujalakaolo / hoUNa suro so bhaNai, sAvie ! taM jae jayasi // 87 / / asavattaM saMmattaM, tuha tilamittapi cAliyaM na mae / avadhUya sAhurUvaM, kAUNa parikkhaNaTAe // 88 // vivariUNaM surarAya-vaiyaraM taM sirAhae ahiyaM / nimmamatitthayaro hosi, bhArahe teNa taM vaMde // 89 / / asarisasammattapavitta-cittavittIo dattakittI ya / // 342 // Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 343 // hariNA'vi sirAhiMjjai, sulase ! tuha ceva teNa namo // 190 // battIsaputtasaMpattipaJcalA teNa tIe tuTTeNa / guDiyAo appiyAo, battIsaM to gao sa divaM // 91 // jaMteNa teNa bhaNiyaM, susAvie ! bhAvie pavayaNaMmi / kajjami samAvaDie, sumarijjasu jeNa emi huM / / 92 / / sulasA ciMtai ko ettiyANa puttANa pAlaNAIyaM / paivarisaM palimaMtha, kAhI to hou majjhego / / 93 / / putto battIsAe, akkhaMDasulakkhalakkhaNehiM juo / iya tAo guDiyAo, savvAo egahelAe // 94 // saha sakarAe sohaNavelAe pisiUNa pIyAo / tettiyaputtA gabbhe, to jAyA tappabhAveNaM // 95 // paidiNapavaDDhamANe, asamANe taMmi jAyaNA jAyA / sA kAvi jIe na jimai, na cavai na suyai ruyai sayayaM // 96 // ciMtei puttalobheNa, alamalaM hou pANakusalaM me / hariNegamesigoyaramaha paNihANaM pavattei // 97 // purao payaDIhoUNa, Aha eso aho virUvamiNaM / aisaralAe niyakapaNAe kappiya ki ssriyaM // 98 // guDiyA battIsAe, battIsA caiva tujjha puttANaM / iya gavbhe saMbhUyA, bhAvI maccU vi tesiM samo // 99 // avahariyamahApIDaM, gao suro sAvi pAlae gabbhaM / paDipunnesu diNesuM, jAyA se puttabattIsA // 200 // kamaso jAyApattI, te battIsA vi tujjha jehi maho sahalIkayaM / sajIyaM, pahukajje matthayaM dAu // 1 // paNamaMtamaMtisAmaMta - maulimaMDalamilaMtapayapIDhe / iya suyasamAubhAvo, bhaNiyaM bhe kAraNaM deva ! // 2 // piDaverabhAvaNAbhAvabhAvio koNio 'jahA jaao| devIe cellaNAe, eto kiMpi jaMpemi // 3 // kaMmi vi paccaMtapure, sumaMgalo sIharAyajuvarAo / tassANucaro maMtissa, attao seNago Asi || 4 || eternal amopaTTao kolakAlavannAbho / civviranAso kuddAladIhadaMto ti koNasiro // 5 // so ya. sayAvi hasijjai, mArijai TollaehiM kumareNa / bAlatavassI teNeva to sa jAo virAeNa || 6 || kumaro vi mahArAo, jAo jA jAi rAyavADIe / bAlatavassi tA uDiyAe taM niyai tivvatavaM // 7 // taduvari bahumANAo, puvvi dukkhavio mae iti / patto pAse i paNamiuM patthae evaM // 8 // mAsakhamaNassa pAraNaga-pavvamavvo gihaMgaNe majjha / AgaMtUNa tae pahu ! payaDapasAeNa kAyavvaM // 9 // teNa tahA paDivannaM, patto pAraNagavAsare jA so / rAyaduvAre rAyA, [sahaya] saMjAo tAva paDilaggo || 210|| to dUrAo dovArieNa zreNika pUrvabhavAH / // 343 // Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau cellaNApApa dohlH| // 344 // TereCDCCORDCORRECORRECORRECORD nIsArio gao vimaNo / puNa paramAsakkhamaNovavAsamAyarai tattheva // 11 // niruyasarIro rAyA, sArAe kayAe jANai jahatthaM / bIe vi mAsakkhamaNami, khAmiuM patthai taheva // 12 // taha paDivanne patte ya, tAvase rAulaMmi pAreuM / nivaputtuppattIe, jaNo pamoyA''ulo jAo / / 13 / / jAva na jaMpai purao, ThiyaM pitaM kovi tAva suvilkkho| nIhario nIsasiuM, Thio tahA ceva tavacaraNo // 14 // puNu gaMtuM khAmiya patthiveNa so patthio patto y| rAyaMgaNami ghAyagakhuddhami tahA gao vimuho // 15 // ciMtei tivvakovaggisaMgiNA mANaseNa so evaM / ajjavi mai varaM vahai, esa evaM viDaMbaMto // 16 // eyaviDaMbaNabhaggeNuvviggeNaM va tAvasavayaM me / gahiyaM tahAvi puDhei, duTuppA mellai na majjha // 17 // iya tavaphaleNa tAhaM, vahAya eyassa nUNa hohaMti / vihiyaniyANo jAo, appiDDhiyavaMtaro to so // 18 // hoUNa tAvaso bhUvaI vi, mariUNa vaMtaro Asi / to so paDhamaM caviUNa, seNio naravaI jAo // 19 // seNagajIvo caviUNa, cellaNAgabbhamAgao samae / gabbhapabhAvAo cillaNAe ciMtA imA jAyA / / 220 / / kaha seNiyasattumiNaM, acchIhiM appaNo na pecchAmi / daMtakaravattapatteNa, kaha va khaMDittu khAemi // 21 // to sAyaNapADaNapIDapAyaDAe vi tIe so gbbho| kusalI sattamamAse, mAse sa jaNei DohalayaM / / 22 / / jahA-siriseNiyassa soNiya-pavAvaMtANi khAmi aMtANi / bhu(pu)jai na.jAva eso, khijai jhijjae esA // 23 // siliovamANasaMjAya-savvaaMgehiM thUlagabbhavva / jAyA rAyA pucchai, kiM dUmai devi ! te dehe // 24 // ainibbaMdhapabaMdhe, niveNa vihie kahei ruymaannii| jaha jANAmi yAsA, saruhiraaMtANi te khAmi // 25 // bhaNiyaM rannA mA devi!, khijja ajeva ujjamaM kAhaM / kahiyaM rahami abhayassa, so vi samayassa maMsANi // 26 // aisuhumatayA'lattayaraseNa saMvaggiyANi kAUNa / seNiyapeTrovaripaTTaeNa susiliTragaMThie // 27 // saMjamai so vicallei, cellaNApAsamA''saNe ThAuM / uTThAvei nisaTTe, kaTTiya kaTTArao bhaNai / / 28 // pApiye! pekkhasu maM, peDhe kaTTAraeNa kaTTitaM / kAUNa tahA sikkAra-sAramappei maMsANi // 29 / / lakkhAraseNa mIsAI, sAvi sAei sukaya- IN saMtosA / rAyapamAyaM saMbhAviUNa hacchaM ca mucchei / / 230 / / saMrohaNosahIe, rohissaM saMpaya pahAramiNaM / iya dhIrimAe dhari // 344 // Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ARE upadezamAlAvizeSavRttau | mAtrA koNika tyaagH| // 345 // UNa, cellaNaM niggao nivaI // 31 // avi gavbhAo adabho, jassiya bhAsai pabhAvapAraMbho / verissa tassa'vassaM, ucio dUreNa parihAro // 32 // duhasamavAo jAo, devIe aMgao tao rannA / baddhAviyAe dAsIe, dAviyaM aMgaAbharaNaM // 33 // sucirppruuddhpipemmmmmnimmuulnnekukkriso| eso ti cellaNAe, puNa so chaDDAvio khippaM // 34 / / aha taNayadasaNA''sAe, sAyara seNio smaavddio| pasavAvasahe bhAsai, dAvasu he devi ! puttamuhaM // 35 // devI jaMpai putto, patto paMcattamujjhio ya mae / bhiuDibhayaMkarabhAsurabhAlo bhAsai tao nivaI / / 36 / / ahaha kaha gabbhaDiMbho, pAunbhUo abhAvio Asu / nahu juttijuttameyaM, tA pAve ! kiMpi pAvamiNaM // 37 // gayalakkhaNe! khaNaddheNa, ettiyaM vattiyaM tae pAvaM / kittiyamettA puttA, saMtANe saMti maha kahasu // 38 // re dAsIo! dAveha, dAragaM dAruNA kahiM sa ko| annaha sakannanAsaM, nAsissaM jIviyaM tumha // 39 // egAe therIe bAlaya-karuNAe rAyabhIyAe / mukko asogachAyAe, daMsio seNiyassa suo / / 240 // taNukiraNakaMdalIviMda-caMdimAdippamANasogavaNe / vajjakaNo viva kAUNa, ANio appaNucchaMge // 41 // dhAvIe appio dinnamassa nAmaM asogacaMdotti / jamasogasAhichAyAe, ThAvio pAvio rannA // 42 // patto pasiddhimeso, loe puNa koNio tti nAmeNa / jaM kukkuDeNa kUNikayA | imassaMgulI Asi // 43 // aha ujjaNIpurIo, pajjoyanaresaro samAgamma / seNiyamuvaroheI, kayAi supayaMDadaMDeNa // 44 // aibhUribhaunbhato, abhaeNaM bhUvaI imaM bhnnio| mA saMkaha bhaDavAo, bhaMjeyavvo mae tassa // 45 // AgacchaMtaM soUNa, tamamao tassa daMDarAINa ! jANaMto sennanivesabhUmigAo samaggAo, // 46 // nihikalase nihaNAvai, tANamapattANa 'tAsu bhUmisu / aha saMpattA saTThANasaMThiyA jAva te tattha // 47 // tA seNiyassa jAo, pajjoeNaM sahA''havo sumahaM / kaivayadivase tatto, abhayakumAro mahAmaMtI // 48 // tabbuddhibheyahe, lehaM pajjoyarAiNo dei| jaha tuha savve daMDA, uvayariyA seNieNee // 49 // aNaliyameyaM miliyA, tumamappissaMti seNiyassa dhuvaM / aha saMsao maNe hojja, peccha tA amugamahivaiNo / / 250 // amugapaesaM khaNiUNa, teNa khANAvio sa to divo / dINArabhariyakalasA, lahu laggo so palAeuM // 51 // DajhaMti navA ujhaMti, sAhiNo Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttI PUZEDIC kapaTena abhayApaharaNam / // 346 // therA yara abhayaM / gnnimnn| saMjAyanika Doraezaaeeze raya abhayAsyAo kamedhA paTTaNagAmA aggiNA jaleNa puNo / mUlAu jaMti taha jaMti, sattuNo nimmalamaIe // 52 // aNumaggalaggaseNiyarAeNAsAi se kayaM sakare / / ujjeNipuri pattA, te to taM pattiyAvaMti // 53 // sAmi ! na amhe eyassa, kAriNo jANa abhayacariyamiNaM / saMjAyanicchao annayAo so bhaNai atthANe // 54 // so koi nasthi maimaM, jo ANijjA mamaMtie abhayaM / gaNiyAe egAe, paDivannaM dijjau paraM me // 55 // saMjoge to dinnA, vesAo satta majjhimavayAo / therA ya narA sAhija-kAriNo saMbalaM ca bahuM // 56 / / saMjaimUle gaMtUNa, kavaDasaDriDhattaNe kayabbhAsA / pAraddhA paTTaNagAmanagaradesesu paribhamiuM // 57 / / deve vaMdati visesao ya tannayaragAmimuNisaDUDhe / jAyAo vissuyAo kameNa pattAu rAyagihe / / 58 // bAhiM ujjANaMmi, ThiyAu tacceiyAiM vaMdeu / laggAo gharaceiyaparivADIe ya abhayassa // 59 // gharamaigayA nisIhiyapuvvaM vihIe gharapavesaMmi / ummukkabhUsaNAo, daTTu abbhudio abhao // 260 / / saMtudveNaM puDhe, sAgayamiha bho nisIhyiAetti / gharaceiyANi uvadaMsiyANi vihiyaM ca vaMdaNayaM // 61 // to abhayaM vaMdittA, AsINAo ya AsaNesu kamA / bhayavaMtANaM titthaMkarANa jammAibhUmisu // 62 // viNaoNamiyasarIrA, jiNapaDimAo pareNa vinnenn| vaMdAvaMti kahaMti ya, puDhAo jahA avaMtIe // 63 / / amugavaNiyassa bhajjAo, tassa maraNe smugnnyviraagaa| amhe pavvaiumaNA, vaMdAmo ceiyANi jao // 64 // pavvaiyAhiM paDhaNAikajavakkhevao na tIraMti / tAi vaMdiumabhaeNa, bhUribhAveNa to bhaNiyaM // 65 // anja mahaM pAhuNiyA, hoha pabhAsaMti tAkaovAsA / aja'mhe suciraM acchiUNa kayakomalAlAvA / / 66 // niyaThANaMmi gayAo, abhao tAsi guNehiM akkhitto / bIyadiNaMmi pabhAe, egAgI turayamArUDho // 67 / tAsi samIvaMmi gao, bhaNai gehe majjha kuNaha pAraNayaM / tubbhe tAva ihaM ciya, pAraNayaM kuNaha iya bhaNio // 68 // so tAhiM, ciMtai imaM, maha gehaM nicchiyaM na ehiMti / jai na bhaNiyANuvitti, karemi to pajimio tattha // 69 // saMmohakAri bahadavvajoiyaM pAio maI ttto| sutto AsaraheNaM, palAyamANo kao jhatti / / 270 / / anne vi rahA magge, puvi ThaviyA prNprenneso| ujjeNi ANIo, paNAmio sAmiNo tIe // 71 / / bhaNio teNa kahiM te, paMDiccaM jeNa jagamiNaM naDiyaM / dhammacchaleNa PremcareerCRECReceneKOREA ezaeeroneezree // 346 // Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 347 // chalio, imAhiM aibahalamAyAhiM // 72 // yataH paThyate - strINAmazikSitapaTutvamamAnuSISu, saMdRzyate kimuta yAH pratibodhavatyaH / prAgantarikSagamanAtsvamapatyajAta-manyadvijaiH parabhRtAH khalu poSayanti // 73 // tathA - chaggu (pu) nnaninnae unnamaMta na (la) va niyamaI aho mahilA / paI ceva cANakkavaMkabhAvaM visesei // 74 // gauriavahArakArIhariNA kAUNa kAmiNIruvaM / harakaruNAe daDDho, sarisa eyAu kiM bhaNimo // 75 // iya bhaNie kiM bhaNimo baddho so tehiM tehiM vayaNehiM / jaha na amukko sakko, payaMpi gaMtuM sarajaMmi // 76 // khayarasuyA seNiyabhAiNejjiyA puvvameva pariNIyA / Asi sivAdevI samIvamAgayA vihivihANeNa // 77 // | kei savakkilappayANanissAraNAiNA tattha / avagayakalaMkasaMkAe, tIe abhao vasai suiraM // 78 // tattha vasaMteNa ya teNa, pAviyA'vaMtipAlapAsAo / cattAri varA dhariyA ya, rAyanikkhevage kAuM // 79 // paDhamo dinno rannA, lehAriyalohajaMghasaMvalae / jaM nAo moyagadavva-jogadiTThIviso sappo // 280 // analagirI AlANAo, nimgao na puNa ei aimatto / rannA abhao kiM kiraunti paripucchio bhaNai // 81 // gAeu vaccharAo, so bhaNai naNu saha suyAe / bhaddavaI ArUDho kariNi, gAemi taha vihiyaM // 82 // aha taha gAyaMteNaM, hatthe hatthI sa teNa ghettUNa / ANIo AlANe, laddho bIo varo tatto // 83 // vAsavadattaM gIyaM, sikkhaviDaM udayaNo jahA''NIo / ujjeNIe kAriya kArima kuMjarapaogeNa // 84|| jaha javaNIaMtario, sikkhaviro kuTTa aMdhalAchalao / kAUNa javaNivigamaM, saha tIe saMpalaggo ya / / 85 / / sa vasIkayaaNalagirI bhaddavaI vAhiuM gao sagihaM / jaha kosaMbipurIe, taha neyaM annagaMthAo // 86 // etacca jJeyaM yattena gacchatoktam - eSa prayAti sArthaH, kAJcanamAlA vasantakazcaiva / bhadravatI ghoSavatI vAsavadattA udayanazca // 87 // asuraggI unbhUo kayAi, so uvalaiTTagAhiM pi / jalai zciya evaM dAruNaMmi patte nayarIdAhe // 88 // ciMtei rAyA kerisamasamaMjasaminhimAvaDiyamettha / puTTho abhao pabhaNai, jANagajaNabhAsiyaM evaM // 89 // | pratizAThayaM zaThasyeha viSasya viSamauSadham / aggeragniM vijAnIyAduSNaM zItArdditasya ca // 290 // vihio vijAiaggI, vijjhAo tappaogao eso / iya abhaeNaM laddho, taio vi varo naresAo / / 99 / / ujjeNIe aha annayAu asivaM samuTThiyaM bhImaM / abhayasya varadAnaprAptiH / // 347 // Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 348 // rAyA'bhayamApuccha, so evaM taM paDibhaNei // 92 // atthANIe abhitarAe siMgArasAradehAo / devIo iMtu tumbhe, paDigAhiyarajjalaMkAre // 93 // jA niyadiTThIe jiNei, taM lahuM maha kaheha taha ceva / vihiyaM ahomuhIo, ThiyAu savvA // 94 // deviM sivaM niveiyameyaM tuha culamAugAe jio / bhaNai avasaNA rAo, ghettUNaM ADhagassa baliM // 95 // sA jaM bhUyaM uTThei, jesu aTTAlagAiThANesu / tassa muhaMmi chubhijjA, kUraM taha caiva vihiyaMmi // 96 // jAo asivovasamo, patto tatto varo catthovi / ciMtai abhao kiJciramacchIhAmo paragharaMmi // 97 // maggai puvvuvaladve vare nivAo jahA'nalagirimmi / tubbhesu miMDhabhAvaM, gaesu devIe ucchaMge // 98 // rahaaggibhIrudArugabhareNa jalaNaM visAmi iya icchA / atthi mamaMto kIraDa, nivvahaNaM niyayavayaMNassa / / 99 / / gaMtuM Ihai niyaThANamesa iya bhAviUNa kaauunn| sakArai maimahaMtaM, visajjio teNa to abhao || 300|| aha bhai imo dhammacchaleNa tubbhehiM ANio'hamiha / kAuM dIvagamAicamAraDaMtaM jai na nemi // 1 // nayarIloyasamakkhaM, baMdhejaM abhayanAmago saMto / tubhe tA jalaNamudde, visAmi iya kayapanno so // 2 // patto rAyagihapure, Thio divasANi kavayANi tahiM / appasamA''gArAo, do ghettuM vesajuvaIo // 3 // patto ujjeNIe, paDigAhiyavaNithavayaNanevaccho / pAramaputrakANa - gANa niuNaM ca vANijjaM // 4 // ginhai rAyapaho gADhamegamAvAsamamarisArUDho / annadiyahaMmi tAo, gaNiyA dhUyAo naravaNA // 5 // diTThA oloyaNasaMThiyAo savisesagahiyavesAo / nijjhAio ya tAhiM diTThIhiM vilAsadhavalohiM // 6 // aMjalibaMdha ya kao, taccittAgarisamaMtajAvovva / tattheva maNo militu, so gao niyayabhavaNaMmi // 7 // paradAralolayAe, duI pesei tAhiM kuviyAhiM / nidvADiyA na rAyA, iya cario hoi sA bhaNiyA // 8 // bIryAdivasaMmi saNiyaM, ArusiyAu taijjae bhaNiyA / sattamadivase amhANa, deule hohihI jattA // 9 // tatthavi raho bhavissai, bhAyA rakkhei iya rahA niccaM / pajjoyasamAgAro, maNuo pajjoyago nAma / / 310 // unmattau kao bhannai ya, abhaeNa esa me bhaayaa| divvavaseNaM jAo, imeriso sAravemi sayA // 11 // ruddho ruddho nijjai, ukkhivikaNaM raDaMtao sNto| ANijjai puNo puNa, bhaNatao erisaM vayaNaM // 12 // uTThaha re re abhayasya varadAnaprAptiH / // 348 // Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 349 // amugA, pajjoyanarAhiyo ahamimiNA / hIremi abhayavaNiNA, evaM vissAsie loe // 13 // sattamadivase dUi, pesaviyA tAhiM sA imaM bhaNiyA / eu iha egAgI, diNaddhasamayaMmi naranAho // 14 // mayaNAuro aciMtiyapariNAmo gihagavakkhabhittIe / laggo abhayasyapuvanivesiyamaNuehiM daDhaM ca paDivanno // 15 // baddho pallaMkeNaM, samaMtao nINio divasao vi| puramajhe(gge)NaM abhao, rAjyagrahaNAbhaNei vijjA''laya eso / / 16 / / nijai evamasaMbaddhabhAsago vaauvegvaaulio| tatto AsarahehiM, rAyagihaM pAvio khippaM // 17 // 'nicchaa| nAyaM seNiyarannA, asimuggiriya pahAvio jAva / abhaeNa vArio tA kiM, kijau bhaNai to abhao // 18 // eso mahappabhAvo, rAyA bahumANaNijo ya / sakAritA mahayA''dareNa nayaraM niyaM ceva // 19 // pAvijau taha vihie, ahesi paramA paropparaM pII / abhayassa rajakajesu, ujjamaMtassa jaMti diNA // 320 // aha kaivayadivasaMte, amayamayAloyaloyaNANaM je / hallavihallA te cellaNAe jAyA jamalapottA // 21 // saha piuNA pattANaM, puttANaM tANa rAyavADIe / susiNiddhaM susiNiddhA, mahurarasAlaM guNavisAlA // 22 // varakhaMDalaDDuyAI, mAyA pesei pesalaM viulaM / paDhamAliyAnimittaM, iyarassa u virasacitteNa / / 23 // virasamarasAlamappaM gula-pappaDigAi jaMpi kiMpi to| ciMtai sa tAyaverANubhAvao teNa vihiyati // 24 // ahiayaraMto tAe, paosamAvahai hoi dummnno| rAyA kayAi ciMtai, dAuM abhayassa rajasiriM // 25 // abhayakumAro u tiloyanAdikkhAe laddhalakkhamaNo / pucchai sAmi kai nAma, nAha ! iha bhArahe vAse // 26 // mauDAlaMkAradharA, dharAhivA sAhuNo bhavissaMti / sAmI tANamudAyaNamaMtimasAhuM samAisai // 27 // to rajaM dijaMtaM, vajjiya pavvajaujao jaao| navaraM seNiyarAo, aNujANai ajavi na eyaM // 28 // saMteuraparivAro, aha'nnayA seNio jiNaM nmiuN| avaranhaMmi niyattai, kahavi pahe cellaNAe tao // 29 // | nairohovari ego, kAussaggeNa saMThio divo / himadivase sutavassI, tavaM sutivvaM tavemANo // 330 // seNiyasayaNije sutti-IN yAe rattIe cellaNAe to| sIoDhaNAhiM bAhi, bAhulayA niggayA kahavi // 31 // sisirasamIraNalaharIe, kiMpi kaMTAliyA // 349 // tao tIe / aisayasIyasabAha, sAhuM taM ciMtayaMtIe // 32 // bhaNiyaM so kaha hohI, eyaM rAyA nisAmiUNa maNe / paribhAvai 2peezemezoeadeezerpa Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau // 350 // ko hohI, so nUNaM koi parapuriso // 33 // ahaha aho itthINaM, dhiratthu cariyAI dujjaNANaM va / mahumahuramuhINa mahAhidADhagADhANa hiyayaMmi / / 34 / santApini saMsAre, yadi tava vizrAmabhUmayo rAmAH / nanu kupitabhogibhogacchAyAbhiH kiM kRtaM tarhi // 35 // prakRtipizunairmaryai maitrI kimatra calAcalA, kimatra marutA dhUtaH sphItadhvajAJcalapallavaH / kimatha capalA tanturnRtyannavAmbudaDambare, nahi nahi nahi strINAM prema priyeSvatigatvaram // 36 // iya aliyavilIyavilAsa - vAulo so pahAyasamayami / saMcalio jayapahupAyapajjuvAsAe AsAe // 37 // abhayaM bhaNei hakkAriUNa re re kareha maha bhaNiyaM / gaMtuM saMteuriyaM, aMteuramurU palIvehi // 38 // taha eyaM AesaM saMpADasa saMpayaM jahA jaMto / DajjhaMtINaM savvANa, tANa nisuNemi karuNarave // 39 // ciMti yamabhaeNamalIyakappaNAvippaladdhabuddhIe / iya Aisei sAmI, sumarei na eyamavi kuvio // 40 // paDhamaM ciya rosabhare, jA buddhI hoi sA na kAyavvA / aha kIrai to tIe, na suMdaro hoi pariNAmo // 41 // mA hoha suyaggAhI, jamappaNA pekkhiyaM na paccakkhaM / pazccakkhe vihu diTThe, juttAjuttaM viyAreha // 42 // ahaM pi kimiyANi karemi - satthatthapaMDiyassa vi, majjheNAva kiMpi taM kajjaM / jaM na jaNai cittasuhaM, ghiSyaMtaM neva muccataM ||43|| aha ghaMghasAlamegaM, pajjAlai jeNa jAlamAlAhiM / gurudhUmadhoraNIhiM ca, pUriaM aMtarikkhatalaM // 44 // pecchaMto pacchAmuhamaha puhaIso namasiuM sAmi / gacchaMto ciMtai sakaya-phalamiNaM cellaNe ! ha ||45 || aturiyataraM pahupAyapaMkayaM paNamiUNa pucchisu / egavaiyA duvaiyA va, cellaNA sAmi ! Aisa ||46 || egavaiyatti pahuNA, papie uNi vegeNa / calio aNutAvAnalacalaMtacitto vicitei // 47 // hA hA kayaM akajjaM, mae kimeyaM dujAyajammeNa / nihAe cellaNAe, atyamio majjha jiyaloo // 48 // aparikkhiyakAritaM, kAurisasiromaNINa sirasiMgaM / ihaparaloyaduhANaM, nihANamasamANamapi hANaM // 49 // " aparikkhiyakayakajjaM, sirddhapi na sajjaNA pasaMsaMti / suparikkhiyaM puNo vihaDiyaMpi na jaNei varyANijjaM // 350 // abhao iMto jayapahupayapaMkayapajjuvAsaNA''sAe / diTTho puTTho ya are, kahasu kathaM kiM tae tAva // 51 // bhaNiyamabhaeNa ANaM, apamANaM kuNai koi kiM tumheM / jAlAjaDAlajalaNe, palIviyA cellaNAIyA // 52 // taM ki celaNAzIlazaGkA / / / 350 / / Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 359 // na viTTho duce ! pATThi dhiTTha tattheva / hA cellaNe ! hayAso, mao'mhi iya seNieNutto // 53 // bhaNiyabhabhaeNamettiyamettaM uttaramahaM paDikkhaMto / sai saraNe vIrajiNe, kiM kiM pavisissaM palIvaNae // 54 // sai saMjalamANamahApalIvaNAo bhavAbhihANAo / jayapahusAhijjAo, na kimajjavi nIharissAmi / / 55 / / tathAhi - " ajAnan dAhAtmyaM patati zalabhastatra dahane, na aasu jJAtvA afsagatamaznAti pizitam / vijAnanto'pyete vayamiha vipajjAlajaTilAnna mukhAmaH kAmAnahaha gahano mohamahimA // 56 // aMteuraMpi te savvameva savvAvayAhi vippajaDhaM / vijjai tao gao so, hayahiyao seNio sahiM // 57 // aha saMjamekkanikaMpa - nikkalaMkaMmi jANie abhae / avadhArai so rajjaM, dAu~ koNiyakumArassa // 58 // suhio hohI eeNa, koNio tAva jamalajAyANaM | hallarasa hAramappai, seyaNayaM puNa vihallassa || 59 // rayaNANa tANa patteyameva mollaM lavaMti taM rajjaM / te tehiM suhI sohaMti, rAyamaggaMmi kI laMtA // 360 // abhaeNa pavvayaMteNa saha suNaMdAe niyajaNittIe / tIe kuMDalajuyalaM ca, khoma juyalaM ca taM divvaM // 61 // dinnaM hallavihallANa, ceva jAo mahAjaI to so| caMdAicA viva tevi, tehiM rehaMti ahiyayaraM / / 62 / / piuverAo piurjjkjjuttaalcittvittiio| kAlAikumArehiM, saha maMtai dusahiM dudrumaI // 63 // kaiyAi koNio rajjameyamekkArasehiM bhAgehiM / kAUNaMgIkarimo, baMdhiya dummaramimaM theraM // 64 // pAvANubaMdhipunnodaeNa tassiya paDissuyaM tehiM / to baMdhiUNa piyaraM, guttI koNio chui // 65 // niyalai niyalehiM niraMtaraMguvaMgesu kUrapariNAmo / sayamuvavisei rajje, gayalajjo mukkamajjAo // 66 // visayANaM tANa namo, jANa pivAsAe piuvahevi maI / matto mairAe mAyaraMpi ahavA bhaNai daiyaM // 67 // jamabhakkhabhakkhaNe sokkhamakkhiyaM mAibhaiNi bhayaNe vA piuparibhAvao taM hoi, hINasattassa rajjeNa / / 68 / / puvvAvarasaMjhAsuM, kasaghAsayaM sayaM sayA dei / niyaliyapiuNo putto, bhattaM pANaM ca vArei // 69 // taduvari AgaMtUNaM, jAla- gavakkheNa cellaNA khivai / niyadIhakesapAse, saMpAsiya tucchapacchAi || 370 || caMdappahamairAsAranibbharaM taM ca cArucihuracayaM / kAUNa gayaNamagge, pAharie vaMciUNaM ca // 71 // dhAvei sIyapANiya-pasaIe jAu jAvai sa tIe / paisamayaM paribhAvai, niyakayadukkayavivAgo'yaM zreNikakArAgAra duHkham / / / 351 / / Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau zreNikapazcatvam / Mi, jAriso maha udAyAtamacamakkiyacitteNe, taNana // 352 // piuveriNo tuhovari // 72 // marayamissa nIrassa, tassa pANAdaveyaNA kiMci / na kasApahArapIDaM ca, veyae cittadukkhaM ca // 73 // aha koNiyanaranAho, kayAi paumAvaIe aMgaruhaM / kAumudAikumAraM, ucchaMge jimai jA tAva // 74 / so muttai thAle, cAlio na pIDAbhaeNa naravaiNA / avaNittu muttamIsaM, bhattaM bhuMjei jaM sesaM // 75 // to bhaNai nivo ammo !, annassa vi kassaI pio evaM / bhuvaNe taNubbhavo asthi, jAriso maha udAyitti // 76 / / bhaNiyaM tIe dujammajAya ! jAgesi kiM pitaM na dhuvaM / jo tAyassa tuho. vari, neho leso vi tassa na te // 77 // sucamakkiyacittaNaM, teNuttaM ghaDai kahamimaM mAe / gulapappaDiyA ajjavi, piupaviyA na pamhusai // 78 // jaNaNI bhaNei puttaya, ! dhutturo uttarei na'jjavi te / piuveriNo tuhovari, viyaMbhiyaM iya mahacceva // 79 // bAlattaNami aipIDiyAe koNaMgulIhiM kimiehiM / na khaNaMpi hu viramaMto, taM ummuharoiyavvAo // 380 // dugaMdhaviruddhaM tArisaMpi taM tujjha ujjhai na taao| niyamuhakuharAo jAva, tAva pIDA pasamamei // 81 // uvarayaroiyamucchaMga-saMgayaM so sayA | dhariMsu tumaM / iya teNa tassa vihiyassa, sAhu vihiyaM kayagya ! tae // 82 // uvayAre uvayAraM, avayAre jo karei avayAraM / kayapaDikiyavavahAro, tasseso kAvi na pasaMsA / / 83 // avayAre uvayAraM, uvayAre jo kuNai avayAraM / taM supurisAga aha, kupurisANa nUNaM siromaNiNo // 84 // aha sahasA uvasaMtaMmi, verabhAvaMmi bhAvae nivii| ahaha hayAseNa mae, tAvo vi viDaMbio evaM // 85 // sayameva tattha gaMtUNa, lohadaMDeNa tA imeNa lahuM / sayakhaMDIkAuM saMkalAi khAmemi tAyamaha / / 86 / / karakaliyalohauiMDadaMDao jAva jAi so tAva / kahiyaM pAhariehiM, pahuNo jai eu uttAlo / / 87 / / paharaNavihatthahattho, aja aNajo io suo tumha / iya soUNaM seNiyanarAhivo ciMtae evaM // 88 // keNavi dummAreNaM, mArissai anja maM mhaapaavo| gaMThIo tAlauDaM to, choDeUNa bhakkhemi // 89 // taha vihie so patto, taM nicceTuM nirikkhiya khaNeNa / tajjIviyaM va bhaMjai, Ayasaniga DAI niviDAI // 390 // jaMte taMte maMte, mahosahe mUliyA puNjNto| taM paMcatta pattaM, pekkhiya dhAhAo mellei // 91 / / aidummaNassa kAlo, volINo saMpayaM siNiddhamaNe / mai sai piyA palINo, hahA mahApAvaparivADI // 92 / / khAyagasammadiTThovi, deva | // 352 // Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau DecememezaeroeDeewat devekabhattimaMto vi| asthamai iya viDaMbeNa, seNio hI vihivilAso // 93 // api ca-" chittvA pAzamapAsya kUTaracanAM bhaktvA balAdvAgurAM, paryantAgnizikhAkalApajaTilAnnirgatya dUraM vanAt / vyAdhAnAM zaragocarAdatijavenotplutya dhAvanmRgaH, kUpAntaH koNikapatitaH karotu vidhure kiMvA vidhau pauruSam / / 94 // mariUpaNA paDhamapuDhavIe, patthaDe paDhamayaMmi sImaMte / culasIivAsasahasAu narakasaMjuo nArao jAo // 95 // uvvaTTiUNa tatto, bhAvicauvvIsigAi aaigro| nAmeNa paumanAbho, hohI bhArahasirorayaNaM // 96 // gmnm| kAUNa koNio maccukiJcamaccaMtasoyatattataNU / vasiu sakkai rAyaggihami no jAva tAva navaM // 97 // kArai caMpapurivara-lakkhaNacaMpayamahIe tattha tthio| harirahakuMjarapAikka-ukaDaM rajjamavai sayA // 98 / / balasAmagimudamAM, pekkhaMto appaNo puNa kyaaii| aliyAbhimANanaDio caDio ahimANahathimi // 99 // nisuNai kayAi sAmissa, desaNaM jaha sa pAvajIvANaM / hoi ahe puDhavIsu, utpattI sattasu sayA vi // 400 // pabhagei koNio kattha, pecca hohI mahesa! uppttii| bhaNiyaM pahuNA chadrIe, ceva taM jAsi puDhavIe // 1 // koNikaH-kiM nAma sattamIe, na gamissamahaM kuo vi kiM UNo / svAmI-jaMti tahiM khalu cakkI, mahAparibhAhamahAraMbhA // 2 // koNikaH-kimahaM cakkI na bhavAmi, sAmi ! svAmI-niyamA na hosi taM cakkI / caudasarayaNA chakkhaMDa-bharahasAmI ya te Tuti // 3 // rayaNANi cauddasa-kArimANi to kuNai kuMjarAINi / sAhiyadAhiNabharahaddha-udhdhuro duddharo ya daDhaM // 4 // pasarai uttarabharahaddha-siddhibaddhAbhisaMdhiNA dhaNiyaM / timisaguhAe duvAre, kayamAlaM Alavei suraM // 5 // amara ! avigdhaM sigdhaM, ugghADasu uttaraddhasiddhimuhaM / terasamo'haM cakkI, uinno kiM na taM muNasi // 6 // bhaNiyamaNeNaM osappiNIe do chakka cakkiNo huMti / te ya aIyA tA ko'si, hosi matteNa citteNa // 7 // INI // 353 // Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau cndrguptcaannkykthaa| // 354 // pempereverRECTREPere bhaNiyamaNeNaM bArasa-mAsANaM teraso jahA hoi / taha bArasacakkINaM pi, teraso'haM ti kimajuttaM // 8 // kahiyaM kayamAleNaM, ettiyakAle na koi kiyaavi| cUlAmAsovva ahesi, teraso cakavaTTitti // 9 // tA taM kovi na vakkho, sikkhAjoggo tti uggakoveNa / tADeUNa caveDAe, pADio pAvio nihaNaM // 410 // mariUNa ruhapariNAmapaJcalo chaTThiyAe puddhviie| bAvIsasAgarAU, so jAo nArao turiaM // 11 // tassa payaMmi udAI, sAmaMtAIhiM saavyppvro| kAyamaNissa va ThANaMmi, ThAvio hIrao sa nivo // 12 // pAlai rajjamavajahi, vanjiGa ujjamei jiNadhamme / eyakahA kahiya ciya, udAyinivamAragakahAe // 13 / / jai aivallahaputto vi, seNio koNieNa iha niho| tA kaha buhANa putte vi, tattao juttao neho / / 414 // adhunA sahRvAramadhikRtyAhaluddhA sakajjaturiA, suhiNo'vi visaMvayaMti kykjaa| jaha caMdaguttaguruNA, pacayo ghAio rAyA // 150 // candraguptaguruvANakyaH / bhAvArthaH kathAnakagamyasteccedam caNayaggAmo gAmo, abhirAmo pAmarehimAsi purA / caNinAmeNaM mAhaNakulubbhavo sAvago tattha // 1 // nIsesapurisalakSaNaviyANagA sUriNo ghare tassa / kahavi vihAravasAo, ThiyA suo tassa saMjAo // 2 // uggayadADho samayaMmi, pADio so guruNa caraNesu / bhaNiyamaNAbhogAo, tehimimo jaha nivo hohI // 3 // soUNamimaM caNimANeNa mA jAo duggaimimotti / ghaTThA daMtA tassa ya, yameva kahiyaM ca sUriNA // 4 // jaha jeNa jassa hoyavvamettha taha tassa hoi taM savvaM / iya paribhAviya bhaNiya, puNo vi sUrIhiM tahavi imo // 5 // biMbaMtario rAyA, hohI caNiputta bhAvao tassa / cANako iya nAmaM, savvattha pasiddhimArUDhaM / / 6 / / supasatthalakkhaNo so, kameNa saMvaDDhiuM smaarddho| caudsavijjA ThANANa, pArago jhatti jAo a // 7 // samaNovAsagabhAveNa, bhAvio sisutte vi / aNurUvavippavasaMmi, laddhajammA paramarammA // 8 // pariNIyA egA kannagA ya teNaM UPPeaceDeepeneKER | // 354 // Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ candraguptacANakya kthaa| tao phittumnno| cidui niThurasAvajjakajjaparivajaNujjutto // 9 // aha annayA kayAI, sA bhajA tassa UsavavaseNa / piuge. upadezamAlA haMmi gayA bahukAlAu AkaMThaukaThA // 10 // bhagiNIu avarAo vi, AgayA kiMtu tAu UDhAu / aiibbhesu kulesuM, poDhA'laMvizeSavRttau | kArasArAo // 11 // varamariparisapasaMgo, sunne ranne varaM nivAso vi / na kayA kayAvi goTThI, puNa niddhaNamANusehi samaM // 12 // harai parihINavihavassa, nUNa niyapaNaiNI vi appANaM / savvaMgamasaMpunnassa, ghaDai kiM jAmiNI sasiNo / / 13 // iya vayaNamaNusaraMteNa, teNa sabveNa pariyaNeNamimA / niddhaNapaittaNAo, ThANaM avamANaNAe kayA // 14 // sesAo pussphtNbol-vthsiNgaarcNgaNgiio| gharadevayavva savvA, laddhappasarA paribhamaMti // 15 // jAyA adhiI kahamegamAipiugAvi paribhavaM pattA / 'mottUNa vihavamegaM, na vallaho kovi kassAvi' // 16 // "hoi adituvi vallahau saMpaya dIsai jAsu, taM sUri(ru)vi kaMcaNagirihiM hiMDai pAsihaM pAsu / vihavaha savvu dAsu namai na mANusu mANusaha, vihavahaM jAsu kalAsu tahA huli loyahaMtaNI // 17 // iya hiyayadhariyamannU, cANakkagihe samAgayA ruyai / sA nibaMdhaMmi kae, kahei se savvavuttaMtaM // 18 // evaM ca-" bubhukSitAkaraNaM na bhujyate, pipAsitaiH kAvyaraso na pIyate / na chandasA kena ca uddhRtaM kulaM, hiraNyamevArjaya niSphalAH kalAH // 19 // " thIparibhavo asajjhotti, takkhaNA dhaNagavesago jaao| naMdo pADaliputte, taiyA diyadakkhiNaM dei // 20 // sa gao tattha tayA puNa, pubbillANaM kameNa naMdANaM / kattiyacarimatihIe, ThaviyA sIhAsaNA savve // 21 // jaM paDhamamAsaNaM tattha, laggasuddhiM tahAvihaM lahiu~ / so sahasA AsINo, bhaNiyaM to siddhaputteNa / / 22 // naMdeNa samaM tatthAgaeNa eso khu sottio tujsa / vaMsacchAyaM savvaM, akkamiUNaM nividrotti / / 23 / / bhaNio dAsIe tao, bhayavaM bIyA''saNaMmi uvavisasu / astviti bhaNiuM ThaviyA, teNa niyA kuMDiyA tattha // 24 // taie daMDo turie, gaNittiyA bNbhsuttmggimge| evaM akkamamANo, baDuo dhiTotti nicchUDho // 25|| paDhamo pAuklevo, eso desaMtarAbhisAre se / aha annayA visaMko, bahujaNapaJcakkhamuJcarai // 26 // " kozena bhRtyazca nibaddhamUlaM putrazca dArezca vivRddhazAkham / utpATya nandaM parivarttayAmi, mahAdrumaM vAyurivopravegaH // 27 // " nagarAo nigao tAo, mamAe 20ecoccDeceDecDoor // 35 // Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau // 356 // rAyabIyabhUyanaraM / jaM nisuyamAsi rAyA, biMbaMtario mhi hohAmi // 28 // mahimaMDalaM bhamaMto, patto to moraposagaggAme / cANako parivAyaga-vesadharo maMdataNayami // 29 // taMmi ya gAme gAmAhivassa dhUyAe Dohalo jAo / caMdapiyaNaMmi na ya so, sakkijjai pUri kavi // 30 // to sA apujjamANaMmi, taMmi vicchAyavayaNatAmarasA / accatamilANataNU, jIviyasesattaNaM pattA // 31 // bhikkhaM gabesamANo, so puTTho jai paraM imaM gabbhaM / maha deha caMdabiMbaM, tA hUM pAemi evaM ti // 32 // vutte punnimadivase viyo paDamaMDavo kao tassa | aMto vihiyaM vivaraM, patto to majjharataMmi // 33 // jaM jaM rasAludavvaM, taM taM milittu bhariyakhIrassa / thAlaM takkhaNasuttuTTigA ya sA saharisaM bhaNiyA // 34 // pekkhesi putti ! caMdaM pivesu jA pAumujjayA tAva / pacchannaThio puriso, maMdaM chAei taM chiDuM // 35 // avaNIo Dohalao, kameNa jAo suo kayaM nAmaM / jaha esa caMdagutto, putto caMdassa pANAo // 36 // so saMvaDDhai paidivasameva rajjANusAricariyaparo / cANakko atthatthI, hiMDai mahimaMDalamasesaM // 37 // vivi pavvayAgarapamuhaThANesu maggae niuNaM / ruppAidhAuvivarANi, avirayaM ciMtiUNevaM // 38 // " AlasyaM strIsevA, sarogatA janmabhUmivAtsalyam / santoSo bhIrutvaM, SaT vyAghAtA mahattvasya // 39 // " annaMmi diNe so caMdaguttakumaro ramei DiMbhehiM / saha puipAlakIlAhiM, dei desAI tesiM ca // 40 // etthA'vasare patto, cANako taM niei ramamANaM / dijjau amha vi kiMpi tti, maggio teNa so bhai // 41 // eyAo gAvIo aMgI kuru / cANAkyaH -- maM na koi mArejjA / candraH - esA vasuMdharA vIraloyabhojjA, na u kameNa // 42 // nAyamaNeNaM jaha kAlapattamassAtthi vayaNavinnANaM / kassesa suo pucchara, kahiyaM parivAyagassatti // 43 // cANakkeNa niveiyameso parivAyago ahaM ceva / Agaccha vaccha ! bhUvaM, karemi taM iya palANA te // 44 // mi lio avaddhamUlo logo, uvarohiyaM ca kusumapuraM / naMdeNAmaMdabaleNa, so ya vittAsio sahasA / / 45 / / tassAsssavAracArANugeNa naMdeNa vahiuM pacchA / kAlannuyANa teNaM, paumasare voliUNa lahuM // 46 // dinnaM poiNipattaM, sIsapaesaMmi caMdaguttassa / jaha keNAvi na nijjai, sayaM tu jAo sapariyaTTo // 47 // laggo pakkhAleDaM, silAe vatthANi annarayagassa / taM vittAsai sAhaNamitaM candragupta cANakya kathA | / / 356 / / Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| cndrguptcaannkykthaa| // 357 // 20edeoetremeezzaeroeioceae daMsittu dUrAo // 48 // aha so egeNa pahANatuMgaturagAdhirUDhapuriseNa / maggAdavakamittA, puTTho cANakkao caMdaM // 49 // paribhAviUNa sauNaM, bhaNiyaM cidrai srovrssNte| eso sa caMdagutto, ciraM palANo ya cANako // 50 // AsaM tassa kare appiUNa mottUNa maMDalaggaM ca / jA mojjayAI mellai, sarassa majjhami paviseuM // 51 // tA uvaviTTho taha kahavi, teNa khamgeNa Ahao mamme / jAo jahA parAsU , caDAvio caMdagutto to // 52 // taMmi turaMge donni vi, naTThA paMthe gayaMmi kevaIe / puTo caMdo cANakkaeNa tuha kerisaM Asi // 53 // majjhovari cittaM jaMmi, daMsio taMmi veriNo samae / paDibhaNai caMdagutto tAya ! tayA ciMtiyaM eyaM // 54 // jANai ajjo kajja, kijjataM jaM jahA hiyaM hoi| to nAyaM cANakeNamesa mai vihiyavIsAso / / 55 / / nazyan vakti ca candraguptaM yathA vatsa!-aruNudayaMmi darIsuM, tameNa saMrakkhiUNa appANaM / niyasamae vitthAro, tahA kao jo na annassa // 56 // nAuM chuhAkilaMtaM, sa caMdaguttaM bahiM tthveuunn| kattha ya gAme tabbhatta-kAraNA pavisiuM laggo / / 57 // bIhei kiMtu naMdussa, mA mamaM koi ettha jANijjA / divo takkhaNajimio, niggacchaMto dio koi // 58 / / to tassudaraM phAliya, aviNaTuM kaDriDhauM dahikaraMbaM / jemAviUNa caMda, dovi gayA annagAmaMmi / / 59 / / mahasAhasio eso, ko sakkai baMbhahacamiya | kaauN| saMke sakule cakaMpi, kuMThamiyaciMtiyamaNeNa // 60 // nisi bhikkhAe bhamaMto, cANakko theriNgehmnnuptto| tattha visAle thAle, vileviyA puttabhaMDANa // 61 // parivesiyA imIe, taraleNekkeNa tANa DiMbheNa / majjhe khitto hattho, daDDho royai sa jA tAva // 62 // bhaNiyaM tIe cANakkamaMgalo taMsi pucchiyA bhaNai / pAsANi paDhamametthaM, dhippaMti tao puNo majhaM / / 63 // laddho teNamuvAo, pAsesu a sAhiesu kusumapuraM / no sakijai ghettuM, tao gao himagiri sa lahuM // 64 // pavvayagapatthivo tattha, asthi kAUNa teNa daDhamittiM / bhaNai samayaMmi pADaliputte naMdaM vase kuNimo // 65 // bhAgehi dohi rajjaM, vibhayAmo dovi patthiyA ttto| aMtarapuragAmesuM, ThAviMtA appaNo ANaM // 66 / / egaM egattha puraM, na paDai kayanibiDaporisANaM pi / tesiM to parivAyagaliMgI pavisiya sayaM niyai // 67 // vatthUNi jAva diTThA, iMdakumArIo maairuuvaao| tAsiM pabhAvajogeNa, paTTaNaM taM na Repornancreeconommonce // 357 // Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA-0 vizeSavRttau // 358 // candraguptacANakya kthaa| AyanA''yaDDhiyacAva-daMDayabhaDANaM sallaMti, selarahaNa tIrasi Keepercom bhajjei / / 68 // kavaDeNuppADAviya, tAo aMgIkaritu taM ca tao, ruddhaM pATaliputtaM, paidiyahaM hoi saMgAmo // 69 // tathAhikhippaMti tattatellANi, katthai katthaI puNa vahati / bahuloya(ha)nivahasaMhArakAriNo jaMtasaMghAyA // 70 // katthai kaDhiNakuhADappahAradaDhatADiyA purakavADA / vihaDaMti jhatti taha saMkuDaMti puraloyahiyayAI / / 71 // jamajIhAsarisIo, sattIo sttimNtmuktaao| nivaDaMti jhaDatti jaNaM, jamagehe uvaNamaMtIo // 72 / / sAlasiharAI katthai, mhNtgirisihrtuNgruuvaaii| vijjukaDappajhaDappappahayAI va jhatti nivaDaMti // 73 // AyannA''yaDDhiyacAva-daMDamukkAo baannsenniio| katthai donhaMpi balANa, pANapalayaM paNAmiti // 74 // ThANe ThANe pAyAra-maMDale taha paDaMti khNddiio| paDiyabhaDANaM sallaMti, sellaSAvallabhallIo // 75 // kaivayadiNesu evaM, gaesu bhagaMmi naMdasennaMmi / dhammaduvAraM naMdo, maggai to bhaNiyameehiM // 76 // egaraheNaM tIrasi, jAvaiyaM nINiuM tayaM nehi / to so do bhajjAo, ega kannaM dhaNaM kiMci // 77 / / AdAya nagaradAre, jA etto kannagAe tA khittA / bahalavilAsA diTThI, caMde piuNA aNunAyA / / 78 // jA caDai caMdaguttassa, saMdaNe sA khaNeNamaNurattA / navaaragA tA bhaggA, bhagga'NurAgo sa saMjAo // 79 // bhaNio tidaMDiNA mA, niseha evaM jao nvjugaaii| purisANaM te rajjaM, kAhiMti parappadAyANi / / 80 / / kusumapuraM to pattA, te taM rajjaM vibhAjayaMti duhA / aha visabhAviyadehA, divA naMdaMgayA egA / / 81 // pavvayaga-patthiveNaM, jAyA icchA paNAmiyA tassa / pagao pariNayaNavihI, jalaNo pajjAlio majjhe / / 82 / / pAraddha pariyaMcamimassa pavvayaga-rAiNo tAhe / tadehAo de. haMmi, tassa saMkaMtamugavisaM // 83 // bhaNai vayaMsa ! marijai, tappaDiyAre kayA'dabaro caMdo / jA jAo tA viyaDI, tidaMDiNA payaDiyA bhiuDI // 84|| jhatti niyatto caMdo, so puNa paMcattamAgao vro| jAyANi tassa dunni vi, rajjANi suhANa sajjANi / / 85 // baGgattuGgaturaGgasaGgasubhagaM rAjyaM dvijenApi yat , prAptaM prodhdhuragandhasindhuraghaTAsaMghaTTasaMTaGki ca / tanmAhAtmyamavazyamasya nRpatestatrApi mitrottame, kauTilyaH kuTilA kriyAmiti dadhau dhigUdhikRtaghnAn janAn / / 86 / / tathA--samaye bhaNiyA jeNaM, maI miho mAraNaMmi bhAUNaM / sAsUvahuyAINaM ca, dhI tamatthaM mahA'tthaM // 87 // aha naMdarAyapurisA, alahaMtA caMdaguttao vittiM / ta // 358 // Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau cndrguptcaannkykthaa| merecCPCRepeae ttheva pure laggA, cukkA corikkayaM kAuM // 88 // maggai coraggAhaM cANako tANa muulmuddhliuN| nagarabahiM naladAma, koliyamAloyai kayAi / / 89 / / so kila pivIligAe, putte Dakami kovkuurmnno| taduvari pivIliMgANaM, hArImUlaM nihAlittA // 90 / / tAsi bilaM kusIe, khaNittu taNadahaNadANao Dahai / eyAdanno na khamo, maciMtiyasAhaNe koI // 91 / / evaM tidaMDiNA ciMtiuM, sa saddAvio nivasamIve / kusumapurA''rakkhapayaM, dinnaM vIsAsiuM teNa // 92 // visabhoyaNadANAo, corA te mAriyA kayaM nagaraM / niccorika kappaDiyagattaNe pAviyA bhikkhA / / 93 // gAme na jattha cANakkaeNa tikkhaM saannmicchNto| AesamerisaM tattha, dei aMbehiM vaMsANa // 94 // kAyavvA vADI ciMtiyaM ca, gAmellaehiM kahameyaM / jujjai kahagapamAo, nau eso rAulA''eso // 95 // to vaMse chidittA, sAhArattarUNa nimmiyA vaaddii| vivarIyA''NAkArittadUsaNaM to payAsittA / / 96 // vAraniroheNa palIviUNa gAmo sabAlavuDUDho so| daDDho duviyaDDhamaittaNeNa cANakkapAveNa / / 97 // AH keyaM krUrakarmaprasararasikatA pazya tasya dvijAteryadgotrIbhrUNaviprAdyupacitavitatagrAmadAhaH samantAt / svAGge tvasyopayogaH kuzakizaladRzI dhAturaktAmbarAderdhigUdhikoTilyasya so'yaM kaTukuTilamatenirvivAdaH pramAdaH // 98 // kosanimittaM jUyaM, satapAsehiM maMDai kayAi / bhariUNa rayaNathAlaM, purao pabhaNei inbhANaM | // 99 // jai jiNai koi maM tassa, demi rayaNANa thAlamahameyaM / jai puNa jiNemi tA lemi, tumha pAsAo dINAraM // 100 / / iya jaMtapAsapADaNa-paogao saMciyaM dhaNamaNappaM / eya uvAe nAe, jUyArajaNeNa tassa tahA // 1 // annamuvAyaM ciMtei, kosaparivaDDhaNaMmi cANako / to nagarapahANe bhoiUNa pAei majjamahuM // 2 // mattesu tesu nimmaramudvittA nacciuM smaaddhtto| tahavi vihiNA eeNaM, uddhabhuo gAiuM laggo // 3 // do majjha dhAurattAI, kaMcaNakuMDiyA tidaMDaM c| rAyA vi ya vasavattI, ettha vi tA me hola vAehi // 4 // 'hola' ti nIcavAditrikAmantraNam / anno ya asahamANo, nAgarao bhuvnnijlddhdhnno| taha ceva naccitraM gAiDa ca laggo bhaNiyamevaM // 5 // gayapoyagassa mattassa, uppaiyassa joyaNasahassaM / pae pae sayasahassaM, ettha vi tA me hola! vAehi // 6 // iya evaM savvehi vi, niyaniyadhaNadhannagoturaMgAi / mayapANaparAyattehiM, tassa savvaMpi parikahiu~ // 7||"annuraayrNgrNgi opermanechecDecRamcca // 359 // Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 360 // kthaa| 15 // jAo mAyaNagaI gavesAmA divA kavi percropercelezoecomercedeo yamaNassa kuviyassa bhavavirattassa / mattassa maraMtassa ya, sabbhAvA pAyaDA huMti // 8 // " iya nAu~ cANakkeNa, tesi savvesi IN candraguptalacchIvicchaI / jaha jogaM maggittA, koso vuDiMDha paraM nIo // 9 // evaM ciMtijaMto, cANakkeNaM sa cNdguttnivo| pAlei raja-18 cANakyamoma, aha'nayA dAruNaM jAyaM // 110 // vuDDhAvAseNa ThiyA, guruNo saMbhUyavijayanAmANo / tattha pure niyasIsA, visajjiyA jala-IN hitIresu // 11 // navaThaviya sUrikanne, kahijjamANesu maMtataMtesu / khuDugadugeNa sannihiyabhAvao nisi suyaM kipi // 12 // guruvirahukaMThAe, gaMtuM kittiyapahAo taM valiyaM / seso sAhusamuho, patto niddiThThaThANesu // 13 // sayameva guru hiMDai, mikkhaDA sAvagAigehesu / phAsuyamahesaNijja, bhikkhaM aiparimiyaM lahai // 14 // dAuM paDhamaM taM tesimappaNA bhuMjae jamavasesaM / to tucchakicchabhoyaNabhAvAo vuDDhabhAvAo // 15 / / jAo so taNuyataNU, taM daTTuM khuDyA vi citaMti / na kayaM suMdaramamhehimAgayA guru-10 kilesakae // 16 // garuI gurUNa ciMtA, annaM bhoyaNagaI gvesaamo| aMtaddhANakara jaM, tamaMjaNaM joiyaM tehiM // 17 // aha sUrimaNApucchiya, bhoyaNasamayaMmi caMdaguttassa / vihiyaM'jaNA paviTThA, na ya divA kahavi keNAvi // 18 // laggA mottuM saha patthiveNa pajjattimAgayA jAva / paivAsaraMpi evaM hi, tesu bhuMjaMtaesu nivo // 19 / / acchinnachuho tucchIbhUo deheNa pucchio bhaNai / ajja na najai keNAvi, majjha nijai sayA''hAro // 120 // virasamavasesamAvei, majjha bhogaMmi to vitakkei / cANakko eso khalu, dubbhikkhasudukkhio kAlo // 21 / / tA koi channarUvo, thAle eyassa bhuMjae'vassaM / aha suhumiTTagacunno, bhoyaNasAlaMgaNe khitto / / 22 / / teNa'nnadiNe tANaM, pavisaMtANaM payANi jAyANi / cANakkeNaM divANi, dIsae na uNa koi naro // 23 / / dAraniroha kAuM, dhUmo to vAhavAhago vihio / jAyAI aMsusalilAulAI loyassa nayaNAI // 24 // takkhaNamuttinnaM'jaNajogA te dovi khuDgA divA / cANakkeNa salajjeNa, pesiyA to savasahIe // 25 // eehiM ahaM viTTAliotti lamgo dugaMchiyaM nivii| IN| // 360 // bhaNio tidaMDiNA bhImabhiuDiubbhaDaniDAleNa // 26 / / ajja kayattho jAo si, suddhavaMsubbhao ya taM anja / jaM bAlakAlapAliyavaehiM eehiM saha jimio // 27 // gaMtUNaM gurupAse, sIsopAlaMbhamAha cANako / jA tA guruNA bhaNio, tai sAsaNapAlage gurUNa ciMtA, annaM bhoyaNA gANa, taM dadarcha khuDyA vi citati jae jamavasesaM / to tucchAka DevoedermecopeezeeroeDecem Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 361 // saMte // 28 // ee chuhA'paraddhA, jaM jAyA muktadhammamajjAyA / so khalu savvo sAvaga !, tavA'varAho na annassa // 29 // laggo pAesu imo, khameha avarAhamegayaM me / ajjappabhiI savvA, maha ciMtA pavayaNassAvi // 130 // jAo maNe camakko, eso cANakkayassa jaha evaM | bahujaNavirohiNo rAiNo hi mA dejja koi visaM // 31 // to so laggo'lakkhiyamaggeNa viseNa bhAviyaM bhUvaM / jaha khuddapauttAiM taM na visAI abhibhavati / / 32 / / niccaM pAsovagao, taM bhuMjAvei annayA kavi / taMmi apatte devI, gabbhavaI bhuMjai sagAse || 33 || ahilasai tassagAsaM, amuNiya paramatthaeNa teNAvi / aipIiparavaseNaM, dinno niyathAlao kavalo // 34 // jAhe visannamesA, taM bhuMjai tAva paravasA jAyA / cANakAsa niveiyameso patto turiyaturiyaM // 35 // no esA vaNijjA, jeNa sagabbhutti citiuM citte / takkAlakajjasajjo, satyaM sayameva ghettA // 36 // udaraM dAriya gavrbha, niphannappAyamappahatthehiM / ginhai purANaghayapunarUyamajjhami pakkhivai // 37 // laddhovacayassa kameNa tassa nAmaM kathaM jahA eso / hou iha biMdusAro, jaM visabiMdU sire tassa // 38 // gabbhatthassa nivaDio, na tattha romubbhavo tao jAo / kAleNa caMdagutte, nihaNaM patte nivo sa kao // 39 // ucchAiyanaMdana riMda - maMtiNA egayA chalaM lahiu~ / kahiyaM moriyaputto ( ranno) subaMdhunAmeNamegaMte // 140 // javi na kayAi sAmiya!, avisAyapasAyacakkhuNA vi mamaM / pecchaha tahAvi tubbhaM hiyamevamdehiM vatavvaM // 41 // haha hA mAyA 'cANakkamaMtiNA phAliUNa phuDamudaraM / paMcattaNamuvaNIyA, tA bhe etto vi ko verI // 42 // iya suNieNaM kuvieNa, rAiNA pucchiyA niyA dhAvI / tIe vi tahA kahiyaM, mUlAo na kAraNaM sihaM // 43 // cANakko saMpatto, patthAve patthavo viM taM daddhuM / viyaDubbhaDabhiuDiviDaMkaaMkabhAlatthalo jAo // 44 // " ramaNIo rAyANo rAyaMdhA rukkhasAraNIo ya / sannihiehiM nijjaMti, jattha tattheva vaccati // 45 // vimuhaMmi taMmi ciMtei, so kahaM evamesa sattuM va / maM pecchaitti khuddho, cANakko niyagihaMmi gao // 46 // dAUNa gehasAraM, puttapaputtAisayaNavaggassa / iya niyamaIe mannai, maha payasaMpatti chAe // 47 // keNavi piNeNeso, saMke rAyA payArio evaM tA taha karemi jaha so, dukkhAbhihao ciraM jiyai // 48 // to pavaragaMdhabaMdhurajuttipaogeNa sAhiyA > candragupta cANakya kathA / // 361 // Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 362 // vAsA / khittasamugArthami, lihiyaM bhujjaMmi taha eyaM // 49 // jo varavAse ee, jiMghittA iMdiyANamaNukUle / bisa nisebaissai, so vazcissai jamagihaMmi // 150 // varavatthAbharaNavilevaNAI tUlIsugaMdhakusumAI / majjaNasiMgArAI, jo kAhI so khayaM kAhI // 51 // iya vAsasarUvaparUvaNAparaM bhujjayaM pi vAsaMto / pakkhiviUNa samuggo, Thavio maMjUsamajjhami // 52 // sAvi hu pavarovarae, jaDiuM pavarAhiM kIlIyAhiM daDhaM / pAmukkA tAlittA, tassa kavADAI nibiDAI / / 53 / / khAmittA sayaNajaNaM, jiNidadhamme niyojiUNaM ca / ranne goulaThANe, iMgiNimaraNaM pavajjisu // 54 // jANiya paramatthAe, aha dhAvIe narAhivo vRtto / tAyAo vi tuddeso, goravio kiMtu paribhUo // 55 // bhUvo bhaNei jaNaNIviNAsago esa tIe to bhaNiyaM / jai taM sa na mAriMto, tAtaM katto nivo huMto // 56 // jamhA tuha pio visabhAviya'nnakavalaM gaddAya bhuMjaMtI / tai ganbhagae devI, visavihurA maraNamaNupattA || 57 // tammaraNaM ca paloiya, cANakkeNaM mahANubhAveNaM / udaraM vidAriUNaM, churiyAe tumaM viNicchUDho ||58|| taha tuha nIhariassa vi, visabiMdU jo siraMmi saMlaggo / masivanno teNa tumaM, nidha ! vuccasi biMdusAroti // 59 // AyannikaNa evaM, rAyA saMtAvamuvagao garuyaM / savvAe vibhUIe, patto cANakkapAsaMmi // 160 // diTTho ya so mahappA, karIsamajjhaTThio vigayasaMgo / 'savvAyareNa rannA, paNamittA khAmio bahuso // 61 // bhaNio ya ehi nayaraM, rajjaM ciMtehi teNa to vRttaM / paDivannA'NasaNo'haM, vimukkasaMgo ya vaTTAmi // 62 // na ya nAUNa vi kahiye, subaMdhudubvilasiyaM tayA ranno / cANakkeNaM pesunnakaDuvivAgaM muNaMtANaM || 63 || aha bhAlayalAroviyakareNa rAyA subaMdhuNA bhaNio / aNujANaha deva ! mamaM, jaha bhattimimassa pakaremi // 64 // aNujANieNa tatto, subaMdhuNA khuddabaMdhuNA dhUvaM / dahiUNa tadaMgAro, karIsamajjhami pakkhitto ||65 || saTTA gae ya narAhivAi loyaMmi suddhalesAe / vahaMto cANakko, teNa karIsa'ggiNA patto // 66 // ciMtei tao sammaM, dhammajjhANaMmi niSpakaMpamaNo / pasariya nivirIsa - karIsakUrapAvayapalippaMte // 67 // dhannA te sappurisA, je navaramaNuttaraM gayA mokkhaM / jamhA te jIvANaM, na kAraNaM huti dukhaNaM // 68 // amhArisA u pAvA, bahuvihajIvANuvadavaM kAuM / AraMbhAsattamaNA, dhIdhI jIvaMti jIyaloe / / 69 / / hiyae candragupta cANakyakathA | / / 362 / / Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau 363 // jiNANamANA, cariyaM maha erisaM annassa / jAyaM AlappAlaM, eyaM (avvo) dUraM visaMvayai // 170 // jANiya jiNavayaNassa vi mohasallasalliyamaNassa / ihaparaloyaviruddha, cariyaM maha kerisaM jAye // 71 // subandhuM smRttvA ca - svadharmmapIDAmavicintya yo'yaM, matpA zuddhayarthamiha pravRttaH / na cetkSamAmapyahamasya kuryAM mattaH kRtaghno vada kIdRzo'nyaH // 72 // kiMca -- je kei bhae jIvA, iha parajammesu dukkhamANIyA / te maha khamaMtu savve, khamAmi savvesimaharyapi // 73 // ahigaraNAi jAI, pasajjamANeNa rajjakasu / vihiyAI pAvavasageNa, tAI tiviheNa cattA // 74 // jaha jaha karIsajalaNeNa, tassa dhannassa dajjhai deho / taha taha palayaM pArvati, kUrakammAI kammAI || 75 || suhabhAvaNApahANo, pahANaparameTThimaMtasaraNaparo / acaliyasamAhicitto, pasamabhAva samapatto // 76 // uvavanno suraloe, bhAsuraboMdI mahiDio devo / so puNa subaMdhusacivo, tammaraNANaMdio saMto // 77 // abasarapatthiyapatthiva-viinnacANakkamaMdiraMmi gao / pecchai pavarovarayaM, tAliyaniviDubbhaDakavADaM ||78|| tassa'tthavittharo ettha, atthi iya phADiu kavADAI | nicchUDhA maMjUsA, tA jAva'gdhAiyA vAsA // 79 // diTTu ca bhujjalihiyaM sammaM attho vi jANio tassa / to pazcayatthamekko, vAse agghAvio puriso // 180 // bhuMjAvio ya visae, gao ya so takkhaNeNa paMcataM / evaM visiTThavatthusu, sesesu vi paccao vihio // 81 // hA teNa maeNa vi mArio mhi iya prmdukkhsNttto| jIyaTThI sa varAo, sumuNi viva ThAumAraddho // 182 // iti caMdraguptacANakyamaMtrIkathA || nijakadvAramadhikRtyAha niyayA'vi niyayakajje, visaMvayaMtammi huti kharapharutA / jaha rAmasubhUmakao, baMbhakkhattassa Asi khao // 151 // 'nijakA ' api bandhavo'pi nijakArye vighaTamAne bhavanti kharaparuSA ' -atikarkazAH / yathA rAma- subhUmakRto brahmakSatrasya samAhAre dvandvaikabhAvAdAsIt kSayaH / iha ca yathAyogaM sambandho rAmakRtaH kSatrakSayaH / subhaumakRtastu brahmakSayaH iti / tatkathA punariyam ---- vasaMtaure nayare aggiyanAmA ego dArago so ya sattheNa saddhiM saMtare saMkamaMto tao bhaTTho gao egaM tAvasAsssamaM diTTho candraguptacANakya kathA / // 363 // Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jamAbhihANeNa tAvaseNa / teNa ya puttovva saMvaDhio 'jamadaggi' jAyaM nAmaM / so ya ghorAyAstavaM tavaMto patto paramaM pasiddhiM / upadezamAlA-0 io ya do devA vaisAnara-dhannaMtarI sAhu-tAvasabhattA appaNo sAsaNapakkhavAeNa paropparaM pannaviti sAhu-tAvase parikkhAmotti / vare parazuvizeSavRttau| vaisAnaro sAhubhatto bhaNei-jo amhANaM savvANamaMtimago, tumhANa savvappahANo, so parikkheyavvo tti / tao mihilAo paDha rAma-subhUma mapaDibuddho paumarahAbhihANo ego sovago caMpAe vAsupujjasAmijammAirammAe sugurusamIve pavvajaM pavvajiuM padio, so imehiM // 364 // ckrikthaa| viuvviyasiddhaputtarUvehiM pucchiUNa paramatthaM bhaNio-aitAraM tArunnaM, ajavi tA bhaya abhaMgure bhoge / jarajajarANa jujjai, naNu IN pavvajjA pavajjeuM // 1 // padmarathaH-apavamagamagadhammegasAhagaM bhogalaggao ceva / jo nei jovvaNaM so koDIe kAgiNi kiNai // 2 // jaha mahIpa-10 Dio hatthI, na guDijaMto vi hoi rnnsjjo| taha kaha jarajajjario, sajjai pavvajjakajjesu // 3 // __suraH-taM sukumArasarIro, pavvajjA vajjasAradhAravva / bhaNa jai jujjai jAie, jAu gurumoggarapahAro // 4 // padmarathaH-taNuNo sukumArassa vi, phalamaUlaM saMjamujjamo ceva / aikomalA vi bajjai, kiM na sire mAlaimAlA // 5 // miu mahurataruNataNu taNulayAe na tavAo annamatthiphalaM / aisarasarasavaie, uvabhogo ceva uvaogo // 6 // na taNusaheNa suMdara ! pAvijjai mokkhasukkhamakhaMDaM / bairAgae(re)vi no khANi, khoNikhaNaNaM viNA hi phalaM // 7 // . suraH-tAvuppAyasu puttaM, jatto saggo niraggalo hoi / suyapiMDapADaNAi viNA, gai peJca kA tujjha / / 8 // padmaH-jai nAma hoi jA ehiM, aMgajAehi sggsNsggo| sANI vA sauNI vA, tA paDhamA saggasaMgINa // 9 // piyarA N! vi puttapiMDappayANao pAuNaMti suThu gaI / iya kaha jujjai jaM tassa, teNa piMDeNa ko Nu guNo // 10 // piMDo jo homijjai, Kaa huyAsaNe hoi teNa so chaaro| diyavarapiTTe paDiUNa, teNa tippei so cetra // 11 // piyarANa tANa piMDiNa, teNa niyaputtasaMpau PORDCORRECORPORPORPOSer Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // iya bahuviimAyApatAta dovi devA cirakAlo garagAsalaya / kavAi mANasI, navA / to teNa bhaNiya sA bhaNai turma tatva pattokha aMge(gosalaya kAnidAhanidaduracedura Decemeeroecoercedeoe tteNa / ko saMbaMdho jeNaM, lahaMti agaIvi te sugaI // 12 // ihabhavapaDibaddhANaM, giddhANaM bhoyaNesu bho tamhA / esA paruvaNA pAuNei savvo sakammaphalaM // 13 // iya bahuvihamAyAmAsalehiM so cAlio na tehiM thiN| palayAnilavAulI, jAlehiM va jAo vare parazusuraselo // 14 // tao tamacalacittaM citiUNa, pattA te dovi devA cirakAlAo kAussaggAikaTThANudvANanidAhaniThuracessa AyA rAma-subhUma vemANassa jamadamgiNo pAse / sauNimihuNa mAyArUvaM kAUNa kayaM se kuccakesesu aMge(gA)salayaM / kayAi mANusIe vANIe bhaNiyA ckrikthaa| sauNeNa, sauNIpie! paoyaNeNa vaccAmi himavaMtaM / sA bhaNai tuma tattha patto annA''satto saMto Agamissasi, navA cireNa vA Agamissasi ko te pattijjai / to teNa bhaNiyaM-diyadevagAvigabhAi-ghAyagANaM piyAmi pAvamahaM / jai pANapie ! paharaddhamajjhayAre na emitti // 15 // sA bhaNai-tujjha tA pattiyAmi jaha kuNasi erisaM savahaM / risiNo eyassa piyAmi, jaM vae pAviyaM pAvaM // 16 // bhaNiyamimeNaM sAmiNi !, maremi na karemi erisaM savahaM / vihio gohacAI, paMcamahApAvasabaho me // 17 // tau saMjAyakoveNa, teNa gahiyANi tANi donnivi dohi hatthehiM / pucchiyANi ya are niuNasauNagA! kahehi ki me pAvaM pavvajjAe ajjiyaM jaM paMcamahApAve visesei / tehiM bhaNiyaM-maharisi ! mA rusasu / tuma kumArabaMbhayArI pavvaio, na jAo / tA kahaM na pAviyapApapanbhAro'si / yataH paThyate smRtau-aputrasya gati sti, svagoM naiva ca naiva ca / gRhadharmamanuSThAya, tataH svarga gamiSyati // 18 // laukikavAkyamapi kiM na zrutaM tvayA-aMbA jehiM na ropiyA, pippala jehiM na sitta / te vuDDhA bohitthu, 10 ji(va)ma jehiM na jAyA putta // 19 // tao caliyaM se cittaM sttaao| jao-iMdu ciya raisokkhaM, teNa vi sauNehiM sAhio 10 dhammo / sayamekaM ukkaMThA, bIyaM puNa barahiNA laviyaM // 20 // tao jAo jAyA jAyaNAe, Aulo gao migakoDhaganagare / abbhuTTiya bhaNio jiyasattuNA, kiM bhe paoyaNaM // 21 // suvannavannalAvannapunnakannagANamAgaro'sitti dehi me egaM / sAvabhIeNa bhaNiyamaNeNa sayaM gaMtUNa kannateure jAesu jA tumamIheI. na bIhei, sA hou tuha pattitti, gao so tattha / patyei egamegamaMja | // 365 // libaMdheNa // rAmANAM ramaNIyavibhramabhRtAM mAdhuryamudrAjuSAM, kiM brUmaH paracittaviplavavidhau pANDityamatyadbhUtam / yaniSThaplavapuSTaropi DemomeoccceDeceme Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapa(saha)sA tapto'pi tIvrataM, varSIyAnapi jAtavAMstaruNavatkAnto'stu ko'yaM kudhIH // 22 // tAhe tAhiM taM pisAyA''yAramaNAyAupadezamAlA vaire parazu| ramAloiUNa valiyasarIrAhiM niThuhiUNa bhaNiyaM-iya aivirUvarUvo, pAviyapajjattavayaviseso vi / hariNacchI icchaMto niyapalivizeSavRttau rAma-subhUma yANaM na lajjesi // 23 / / kujIkayAo savvAo, tAo to teNa dinnasAveNa / teNa puraM (taM bhannai) tappabhii, kannaujjaMti jati ckrikthaa| // 24 // aha so vilakkhalakkho jAva nIharai tAva tattha diTThA kaNiTThA egA rAiNo dhUyA paMthareNue ramamANI, teNa tIe mAu. ligaM payaMsiUNa payaMpiyaM icchasi eyaMti / tIe pANI psaario| tamappiUNa kayA kaDIe esaa| nIharaMtassa ya tassa sikkhaviUNa piuNA paTTAviyAo kujIkayAo kumArigAo, bhaNaMti saMpayaM sAliyAo bAliyAo jAyAo amhe, tA amhe emeva mottUNa na labbhae gaMtuti pauNIkayAo tAo / nIyA reNugA AsamapayaM / tattheva pavaDUDhamANI pattA tArunnayaM / samae piuNA pariNAviUNa, dinnaM gosahassAI se dANaM / riusamayanhAyA ya bhaNiyA bhattuNA, sAhu ! sAhemi sohaNe te caheM jeNa savvabaMbhaNANaM pahANo putto havai / tIe bhaNiyaM kuNasu evaM / navaraM mama bhagiNI hasthiNAure aNaMtabIriyassa bhAriyA tIe vi pavittakhattiyaputuppatti caheM sAhesu / teNa te dovi sAhiyA / sAhiyA ya tIe / tao ciMtiyaM ahaM tAva tAyarAyadhUyA vi hoUNa kaMtAracAriNI IN hariNI ceva saMvuttA / mA majjha putto vi tAriso ceva havissai tti bhutto khattiyacaruo / iyarIe pesio bNbhnncruo| jAyA donha vi puttA / tAvasIe rAmo / iyarIe kattavIrio / rAmo jamadaggigehaMgaNe vaDDhei / annayA tatthAgao ego vijAharo / so ya paDilaggo pAliUNa pauNIkao reNugAe / tudveNa teNa dinnA rAmassa parasuvijA / gaMtUNa saravaNe sAhiyA siddhA y| kayAi sA reNugA bhagiNIe gharaM gayA / bhAvugeNa aNaMtavIrieNa rAiNA saddhiM saMpalaggA // pavaNapakaMpirapippala-pattacalAo havaMti mahilA&| o / iya NA(uNa)yAraM rAyA vi, Ayareitti ki bhnnimo|| yadvA-" kimu kuvalayanetrAH santi no nAkanAryastridazapatirahalyAM tApasI yatsiSeve / hRdayatRNakuTIre dIpyamAne smarAgnAvucitamanucitaM vA vetti kaH paNDito'pi // 25 // " openPEReciencecora ormernormoneReceneurs Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 367 // evaM ca dhammacoriya-cAvala - viluddhAe muddhAe jAo aMgajAo / bhayalajjAIhiM na ei Asame / jamadaggiNA gaMtUNa sayamevAssNIyA saputtiyA apaNo pAse / muNiyavattatatatteNa teNa rAmeNa piupaJcaNIyA dubviNoyA dussIlAyatti saputtA vAvAiyA sA parasuNA / suyaM tIse bhagiNIe jahA rAmeNa reNuyA jaNaNI vAvAiyatti, siTrumeyamaNaMtavIriyarAiNo, tao teNAgaMtUNa tassAsamo viNAsio / gAvIo ghettUNa pahAvio sa nayarAmimuhaM / avagayavRttaMteNa rAmeNa pacchA pahAviUNa jAlAjAlakarAleNa parasuNA chinnamuttamaMgamaNaMtavIriyassa / kattavIrio se putto rAyA jAo / tArApamuhaMteureNa saha rajjamaNuhavaMtassa tassa volINo koi kAlo / annayA me tAo mArio rAmeNaM ti sumariUNa gaMtUNa mArio jamadaggI, teNa taMpi parasurAmeNa vAvAIUNa sayamahiTThiyaM rajjaM / tArAdevI AvannasattA bhaubdhaMtA palAyaMtI tAvasAsamaM gayA / apAra karuNAkUvArehiM nAyatattehiM tAva sehiM abbhuvayA tAvasI majjhagayA pAlei gabbhaM / pasavaMtIe tIe muddeNa paDio gabbho bhUmie / bhUmiM daMtehiM daDa ) saMto diTThotti dinnaM se nAmaM 'subhomi'tti | so tattha tAvasakumArAkAradhArao savvao govijamANo saMvaDDhai / rAmas ya parasU jattha jattha khattiyaM pekkhai tattha tattha jalai / annayA AsamAsanneNa volemANassa pajjalio parasU / pucchiyA teNa tavasA / kaheha ko ettha asthi tumhANamaMtie khattio tti / tehiM bhaNiyaM vayameva khattiyA hithAvatthA ho / evamaNeNa sattavArA kayA dharitI nikkhattiyA / haNiya te khattiya khattiuppADiyadADhANaM bhariyaM thAlamegaM / io ya sayalakajjasajjANa vajjavijjAvAradhAriNo mehanAyavijjAharassa paumasirIe kumArIe sUbhomo bhattAro bhAvicakko nimittiNA Ai / o so tappabhii taM olaggiuM laggo / taM pariggahio ya niggahijja mANavigdhasaMghAo dehovacaeNaM avikalasakalakalAkalAveNa ya vaDDhi - umADhatto / annayA rAmeNa nemittio pucchio / katto me maraNaM ti / teNa bhaNiyaM jo tuha sIhAsaNAsINo eyAo pAyasIbhUyAo bhuMjissai tatto te bhayaM / tao tajjANaNakAraNeNa kammi vi mahAsattAgAre puro pariTThiyadADhAvisAlathAlaM niyasIhAsaNaM ThA baire parazu rAma-subhUma cakrikathA | // 367 // Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau CCRORDPeerame viyaM / nirUviyA niraMtaramArakkhiyA bhaNiyA ya jo eyaMmi sIhAsaNe ThAi so sajjo maarnnijjo| payaTTio so aNivAriyappa vaire parazusaro sttaagaaro| annayA subhomeNa jaNaNI pucchiyA / ammo kimettio cciya logo iya uddvkaannnnpmaanno| ahavA annattha vi kovi katthaI asthi vicchinno // graM0 8000 / / tao tIe tassa kahio savittharo hatthiNAure kattavIriya-parasurAmANa paropparaM rAma-subhUma piuparivADio verabhAvo jAva pannasAlAe pacchannAe me tuma jAo tti / tA taMpi vaccha ! pacchanno acchinnamacchasu, mA nAma ckrikthaa| rAmaparasudhdhuradhArAkarAlajAlAjAlassa atihI bhavissasi / taM soUNa sappivAsaM tAvasAIhiM vArijaMto vi ahimANeNa pahAvio patto hatthiNAraM / gao sattAgAre bhoyaNA''sAe jAva'javi na pAvei bhoyaNaM, tAva nisanno sIhAsaNe, mukkakaMdasaddA naTThA vANamaMtarI / tao tAo dADhAo pAyasIbhUyAo a~ji pvtto| etthaMtaraMmi ukkhittatikkhakhagguggamoggaramgakarA pAhariyA pahare laggA poDhappahArehiM / vijjAhareNa vijApahAvao teNa te paDikkhaliyA / avagayavuttato to, sayaM sa patto parasurAmo // 26 // sannaddhabaddhakaMkaDakaDappauppADiyAsisuhaDehiM / hari-kari-rahehi rahiehiM, saMjuo sajiehiM lahuM // 27 // ainisiyasaraparaMparapahArapAraMbhaubbhaDA suhaDA / / 28 // vijjAhareNa saddhiM, jujhaMtA jAva acchaMti / tAva subhomakumAreNa, pAyaso pAyaso rasAlo so| bhutto titto jAo, jAhe joei jujhate // 29 // pekkhiya palAyamANaM, rAmo sennaM visannavunnamuhaM / pasarei parasumuggiriUNa jAlAjaDaphaDAlaM // 30 // kumarassa kUradiTThIe, diduo niThuro vi sa kuThAro / jalaNo vva jaluppIlAgameNa acireNamolhANo // 31 // tataH proktamanyoktyA kumAreNa-yattadgarjitamUrjitaM yadapi ca proddAmasaudAminIdAmADambaramambare viracitaM yadUramatyunnatam / teSAM paryavasAnamIdRzamaho jAtaM yadambhodhara ! dvitrAH kRtrimarodanAzrutanavo muktAH payobindavaH // 32 // tataH-bhakkhiyakhIrIukkhivai, khippamuSpitthamaMtharo kumro| jA thAlaM tA taM devayAhiM vihiyaM mahAcakaM // 33 / / paripUIUNa panjaliya-jAlAmAlA IN||368 // karAladhArAlaM / sa khivai sammuharmitassa, tassa taM sammuhaM sahasA / / 34 / / tA tAlavisAlaphalaM va, sIsameyamsa mahiyale paDiyaM / gayaNaggAo mukkA, amarehiM mahAkusumavuTThI / / 35 // jaya jaya aTThamacakitti, shsNdbbhdbbhgbbhaalo| suravisarapANipahaNiya Deceozpeezarezeerepepemperoen Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau AryamahA| girikthaa| // 369 // Donnecraemocraceaeeroe duMduhighoso samucchalio // 36 // pasAhiyaM bhArahakhettaM cauddasa rayaNANi saha navanihIhiM / kayA ANAnidesakAriNo battIsaM mauDabaddhA rAyANo / jAyAo tadduguNA jAyAo / tao parasurAmA'virAmaverANubaMdhANusaMdhANeNa kayA tisattavArAo nibbaMbhaNA puhaI / kiM bahuNA kao kiMTamAro // iya evaM sayaNANa vi, rAma-subhomANa nehprinnaamo| mAraNapajjavasANo, jAo tA alamimeNA vi // 37 // iti vaire parazurAma-subhUmacakravartikathA / / yataH svajanasnehaparyavasAnamIdRzaM tataH kimityAhakulagharaniyayasuhesu a, sayaNe a jaNe anicca munnivshaa| viharati aNissAe, jaha ajjamahAgirI bhayavaM // 152 // 'kule gRhe' AtmIyasukhe svajane sAmAnyaloke ca nityamanusvAralopAnmunivRSabhA viharantyanizrayA, na kulAdIni nizrAM kRtve. tyarthaH / dRSTAntamAha-yathA 'AryamahAgiri '-bhaMgavAnAcAryaH / kathAnakaM caittat aMtimacaudasapuvvappavAiNo thUlabhaddasAmissa / dasaputvI do sIsA, ajjamahAgiri-suhatthiti // 1 // gurugacchadhurAdhAraNadhoreyA dhariyaladdhiNo dhIrA / cirakAle volINe, mahAgirI ciMtae tANa / / 2 / / gurutaranijjarakArI, na saMpayaM jaivi asthi jinnkppo| maha taha vi tadabbhAso, paNAsae puThvapAvAI // 3 // vihiyA suyatthaparamatthavitthare thiramaI mae sIsA / maha gacchasAraNAIvisArao asthi ya suhatthI // 4 // gaNamappiUNameyassa, gacchanissAe tA tadabbhAsaM / ahamAyaremi niyajIviyamsa eyassa lemi phalaM // 5 // iya ciMtiUNa parivajiUNa gaNagacchapAlaNucchAhaM / viharei tassa nissAe, sAyaraM vaNa-masANesu // 6 // puranagaragAmaArAma-AsamAI sumukpddibNdho| uvasaggavaggasaMsagga-nippakaMpo apaMko ya // 7 // pADaliputte pattA, viharato doSi egayA gurunno| vasubhUI seTThI tattha, atthi vicchinnadhaNadhanno // 8 // so ajjasuhatthINaM, dhammaM soUNa sAvago jaao| aisayavAsiyacitto, teNevaM bhaNai bhayavaMtaM // 9 // jai kira kuTuMbavaggo vi, laggae sAmi ! dhammamagami / tA maha suhaM samAhI ya, hoi dhammo ya airammo // 10 // laggai na kahaMtassa vi, maha lahumehassa dhammamammaMse / sayamevAgaMtUNaM, tA gehe kahaha kaiyAvi recorrezzeCamerecademic Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CTETC AryamahA upadezamAlA-0 // 11 / / aha egayA suhatthI, kahei sakuDuMbaseTThiNo dhammaM / gehaMgaNaMmi patto, mahAgirI viharamANo to // 12 // sahasA suha tthiNA so, daTTuM abbhudio sabahumANaM / paNamiya pucchai seTThI, bhaMte ! tumhavi kimathi gurU // 13 // tAhe suhatthisUrI, | vizeSavRttI sirAhae sAraguNagaNaM tesi / jiNakappaniviyappatta-pattatattagarasigattaM // 14 // bhikkhAe bhattapANANi, cattapAyANi tassa kappaMti / / / 370 // sakkArapurakAre, pekkhaMto pariharei gharaM // 15 // iya kayi suhatthI ThAviUNa sAvayavaesu sedvijaNaM / vasahIe saMpatto, bhottUNa bhaNei seTThI vi / / 16 / / gharajaNamevaM jai ei, eriso mahAsAhU / to paDilAbheyavvo, ujjhiyamikkhAchalaM kAuM // 17 // supavittapattakhettami, khittamapaMpi bIyamiva samae / aibahuphAraphalehiM, phalei tA deyameyassa // 18 // kiMca-tene tena zudhAMzudhAmadhapalaM viSvak svakIyaM yazodaurbhAgyadUrabhAji tena mamRde dAridrayamudrA drutam / cakra kezavazakacakrikamalAttaNNa svahastodare, pAtratrAkRtamatra yena vidhinA svaM svaM nayopArjitam // 19 // aha avaravAsare jAva, Agao aMgaNe sa gunnraasii| karadhariyabhUribhakkho, gharaloo tA bhaNei imaM // 20 // maha je dinnA maDDAe, laDDuA chaDDiyA mayA te'mii| parivajjiyAI khajjAI, anja karja na eehiM // 21 // paidivasaM khIrie khajaMtIe imAe khaddhAmi / alamatthu majjha ghayakhaMDapunnaghayapunnapatteNa // 22 // iya pekkhaMto'puvvaM, savvaM ceTuM sa ciMtai kimeyaM / uvaogaM dabvAisu, dito jANei jamasuddhaM // 23 // ahamiha nAo nUNaM, anAyacariyA tao na nitthariyA / iya sa niyatto tatto, patto, ya vaNe abhattaTThI / / 24 // pabhaNai suhatthImaJcathamityamabbhatthaNaM kuNemi tuhaM / bhikkhAyariyAe bhamaMtayassa kimaNesaNaM kuNasi // 25 // abbhuTThANaM bahumANamAyaraM tArisaM kuNaMteNa / tai taiyA vihiyANesaNA hi tambhattijaNaNAo // 26 // vidisAe dovi pattA, tatto jIvaMtasAmiNiM paDimaM / abhivaMdiya, ahiNaMdiya, abbhahiyaM to suhI jAyA // 27 // aha niyajIviyasesaM, sa appaNo appakammuNA muNiuM / gacchai gayaggapavvayamajjamahAgiri mahAsUrI // 28 // aNujANAviyasavvANavarohiNi ThAi thaMDile viule / paMDiyamaraNArAhaNapaDAyapAvaNapavINamaNo || 29 / / Aloiya khAmiya, savvameva kayabhattapaccakkhANakhaNo / tiyasattaM saMpatto, mariUNa mahAgirI sugurU // 30 // kappe tIe cevaMtakkiriyA phAsiyA mhaagirinnaa| taha saMpayaM RRCCCCCCCcccccc // 37 // Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meghakumArakathA / upadezamAlA || pi jaiyavvameva savvehiM vi jaIhiM // 31 // ityAryamahAgiri kathA // kiMcavizeSavRttau rUveNa junbaNeNa ya, kanAhi suhehiM varasirIe ya / na ya lumbhaMti suvihiyA, nidarisaNaM jaMbunAmutti // 153 // uttamakulappasUyA, rAyakulavaDiMsagA'vi munnivshaa| bahujaNajaisaMghaTTa, mehakumAru bva visahaMti // 154 // // 371 // jaMbU nAma kathAnaka-"saMte vi kovi ujjhaI" // 37 // ityatroktameva / upadezAntaramAha-"uttama" gAhA / 'rAyakulavaDiMsagAvi' Nitti-rAjakulAvataMsakA api pradhAnatayA tattilakabhUtA apItyarthaH // 'meghakumArAkhyAnakaM ' caitat-. hA uttaMgacaMgapAsAya-paMtipUriyanahaMgaNAbhogaM / rAyagihaM nAmeNAsi, nayaramamarAlayasamANaM // 1 // tatthAsi seNio nAma, naravaI puhaipAyaDapayAvo / niyabhuyaabbhuyaAlANa-khabhathaMbhiyajayasirio // 2 // anaNuguNadhAriNIdhAriNitti pANappiyA piyA tassa / pavvaNarohiNiramaNANugAriramaNIyamuhasohA // 3 // sA suhasuttA sejAtalaMmi pAsai kayAi sumiNami / rayayagirigoragaruyaMga-caMga maicArucaudaMtaM // 4 // niyavayaNe pavisaMta, siMdhuramudhdhurakaraggagalagaji / takkhaNameva viuddhA, muddhA buddhA'raviMdamuhI // 5 // 6 seNiyasamIvamuvagamma, koilA''lAvakomalagirAe / sAhei sAmi! sumiNo, mae'ja nisi eriso divo // 6 / / tassa phalasAhaNeNaM, pasIya eso shaavbuddhiie| AloiUNa sAhei, sAyaraM tuha pie! hohI / / 7 / kulamaulimaNikulakappapAyavo kulakamAgayanihANaM / putto supavittacaritta-vittisaMpattakittibharo // 8 // iya jaMpiyA'vasANe, visajjiyA sA gayA sa sejjaae| kusumiNadasaNasaMkAe, mukkanidA nisAsesaM // 9 // dhammiyakahAhiM saMkhujalAhiM cittAhiM tAhiM nei. suI / patte pabhAyasamae, sumiNaviyANagajaNe aTTha // 10 // | saddAvai naranAho, kaovayAre suhAsaNAsINo / ucchAhAo pucchai, savve jaha eya sumiNassa // 11 / / dhAriNidevIdidussa, kiM phalaM te vi sumiNasatthAI / niyayAI paroppara-mUhiUNamupphullamuhakamalA // 12 // bhAsaMti sAmi ! mAyA, jiNANa cakkINa karibarAIe / NI sumiNe pAsei ime, caudasa sumahallakallANe // 13 // gayavasahasIhaabhiseya-dAmasasidiNayaraM jhayaM kuMbha / paumasarasAgaravimANa ecenezzrezoezaemocra RECORDERecrocacancer // 371 // Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CAR upadezamAlA-N vizeSavRttau // 372 // meghakumArakathA / bhavaNarayaNuccayasihaM ca // 14 // jA puNa kesavajaNaNI, sA satta imesimannatarage u / balajaNaNI puNa cauro, egaM maMDaliyamAyAo // 15 // tamaganbhalAbhakAle, tA eyAe suo varo hohI / samayaMmi mahArAo, jAyavirAo risI ahavA // 16 // uvaladdhapoDhajIvaNa-vittI te to gayA sagehesu / sA puNa dhAriNI devI, suheNa taM ganbhamuvbahai / / 17 / / mAsesu tisu gaesu, akAlaja lavAhaDohalo jaao| tIse jahA ahaM hatthi-rAyaseyaNagamArUDhA // 18 // uvari dhariyA''yavattA, seNiyarAyanniyA saparivArA / pAusalacchIvicchaDamaMDie nayaramajjhami // 19 // vebhAraselaparisara-vasuMdharAe vahatiyAsu suhaM / girisariyAsu vaNesuM, payaDasataMDavasihaMDIsu // 20 // udaMDavijjudaMDA''DaMbaraparimaMDie disAcake / sAlUramaMDalA'kaMDacaMDakolAhale bhuvaNe // 21 // suyapicchacchAyaatuccha-kacchaucchaliyacArUhariyAle / nivasiya nimmalanIlaM, suevva jAe mahIvalae // 22 // dhavalabalAyAriMcholilaMchie sAmalaMmi | ghaNapaDale / savvAlaMkAradharI, hiMDAmi ahaM jai jahitthaM // 23 // tA niyajammaM manne, kayatthamasamathie imaMmi imA / jAyA dubbaladehA, dUraM vicchAyavayaNA ya / / 24 // iya devi daTaThUNaM, rAyA pucchei chinnaucchAho / kiM tujjha devi ! dukkhassa, kAraNaM kahasu pasayanthi // 25 // na tuhamahaM paDikUla, karemi kaiyAvi kiMpi anno vA / nanu tujjha kiMpi na puccha(ja)i, sAyatte savvabhaMDAre / / 26 / / saMtosaposapaDighAyagesu eesu te asaMtesu / ubveyakAraNaM kiM, kahesu saraiMdusomamuhi ! // 27 // iya seNieNa pudA, sA devI parikahei purao se| jaha maha akAlajalavAhagoyaro Dohalo jAo / / 28 / / mA tammasu jaha sajjo, saMpajjai esa taha jaissAmi / iya seNieNa dhIrattaNami sA dhAriyA dhaNiyaM // 29 // sayamaccaMta ciMtAsaMtatto DohalA'samattho so| diTTho'bhaeNa puTTho, kiM vimaNA saMparya tunbhe / / 30 / / aha kahai nivo eso, asajjharUvo maNoraho jaao| tuha cullamAuyAe, phurai uvAo na me ko vi // 31 // takkhaNaladdhovAeNa, teNa bhaNiyaM lahuM pasAhemi / tubbhe acchaha ucchinnakajaciMtAbharo etto // 32 // takkhaNameva paviTTho, posahasAlAe vihiyuvvaaso| kusasaMthAre suthire, pAraddhapagambhabaMbhavao // 33 // so puvvasaMgayA'maraArAhaNaheuNA tao tie| divase pabhAyasamayaMmi, so suro dei darisAvaM // 34 // divvaM varanevattho, rayaNA''bharaNaM supU na tuhamahaM paa|| iya deviM varNa, 2 // tA niyajamma UPCOCCCCCCIDCORRECI // 372 // Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 373 // riyadisoho / calamaNikuMDalasAlI-sasivvakavijIvasaMvalio // 35 // jaMpei paNayasAraM kiM phalaM toDabhao paDibhaNei / mama culamAuyAe, imeriso Dohalo jAo // 36 // tA sA paDipunnicchA, jaha jAyai taha tumaM lahu karehi / AmaMti bhaNiya takkhaNameva vivvai ghaNAlIo // 37 // tathA -- jambUnAM nibhRtA madhUni sumanaHpuJje pibantAbhraMzaM, kIrAH pakvaphalAzayA madhukarImbanti muJcanti ca / kIrANAmapi kiMzukakSitiruhaH patrairabhinnatviSAM puSpabhrAntibhirApatanti sahasA caJcUSu bhRGgAGganA / / 38 // evaM canIsesa pAusAraMbha - nivbhare mANiyaMmi dohalae / dhAriNidevIe so, jahAgayaM paDigao devo // / 39 / / aivAhiyavAhivihINadehayA sAhie ya navamAse / savvaMgovaMgavirAya-mANamANaMdakaMda va // 40 // sukumAlapANipAyaM, lakkhaNapaDipunnaviggahA'vayavaM / puvvadisAdiNanAhaM va, puttarayaNaM pasUyA sA // 41 // rabhasavasasiDhilaparihANa - pakkhalaMtI vi tUramANagaI / vaddhAvai varaceDI, piyaMkarA nAmiyA nivaI // 42 // to so jamaMgalaggaM, vatthAlaMkArajAyamairuiraM / taM se savvaM pi hu pAritosiyaM dei dAsIe // 43 // avaNIyadAsibhAvaM, sayaM siraM dhAviUNa taM kuNai / piyabhAsaNAo tuTTho, viyarai rasaNaM suvannamayaM // 44 // baddhAvaNayaM pAraddhamudhdhuraM sayalanayarasAmannaM / dijjaMtabhUridANaM, vajjaMtaNavajjaAujjaM / / 45 / / uskamukaraM bhaDapavesasunnaM adaMDimakudaMDaM / muttAhalasohiyasatthiyaM ca jAyaM puraM savvaM // 46 // pattaMmi dasama divase, sammAniya baMdhave suhiMgaNe ya / ammApiUhiM mehotti, tassa saMThAviyaM nAmaM // 47 // caMkramaNAimahusava-sahassa saMlAlio girigao vva / caMpayatarU sa laggo, vitthariDaM dehasohAe // 48 // samae so sayalakalAkalAvakusalo visAlasirinilayaM / patto tArunnamaNunna - tullalAyannajalarAsiM // 49 // tatto tullakulAo, tullakalAo kalaMkamukkAo / dhannAo kannAo, UDhAo aTTa tuTTeNa // 50 // ekkeko pAsAo, seNiyarannA viinnAo tAsiM / gharauvagaraNaM savvaMpi, dinnamannapi supabhUyaM // 51 // tAhiM samaM so visae, visAyaleseNa virahio hiyae / jAvuvarbhujai doguMdugovva devAlae devo // 52 // tAva bhuvaNekabhANU, sANukoso so jiyANa savvANa / arihAapacchimo vaddhamANasAmI samosario // 53 // ujjANe guNasilae, pattapautti saparijaNo rAyA, baMdaNavaDiyAe purAo, niggao saggasAmisamo // 54 // saha meho vi kumAro meghakumAra kathA / // 373 // Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CRemoc upadezamAlA-0 assarahaM caaughNttmaaruuddho| gaMtUNa payAhiNiUNa, paNamiUNaM ca AsINo // 55 // aha kahai pahU jaha jaliya-jala meghakumAraNajAlAsamAule gehe| no juttamavaDhANaM, subuddhiNo taha imami bhave // 56 // jammajarAmaraNakarAliyaMmi piyavippaogavisamaMmi / vizeSavRttau| kathA / vijjujoe vva cale, tusakhaMDaNamiva asArami // 57 / / iha hi visayaM dhaNiddho, sa soydhuumdhyaarsNruddho| aNusayaphuDapphuliMgo, IN // 37 // klhtddkaarduvvaaro||58|| sayayaM pi appiyappiya-saMjogaviogajAlajAlillo / duhavaNadavotthilaggo, vijjhAvaNamassa to juttaM // 59 / / eyaM vijjhAu~, na'nno jinndhmmvaarivaahaao| atthi samattho katthai, tA so sammaM gaheyavvo // 60 / iya desaNA'vasANe, paDibuddhesuM bahUsu pANIsu / romaMcakaMcuyaMciyasarIranayaNaMsujalakalio // 61 // dAuM payAhiNAo, abhivaMdai vinavei iya meho / jaM tubbhe bhAsaha sAhu, nAha ! taM avitahaM ceva / / 62 // icchAmi sAmi ! tumhANamaMtie'vassameva nikkhamiuM / navari niyanAiloyaM, pucchAmi tao gao sagihaM / / 63 // jaNaNiM bhaNei ammo ! bhayavaM abhivaMdio mhaaviiro| nisuo ya tassa dhammo, kannasu hAsArasAriccho // 64 / paDibhaNai bhUritoseNa, sA tao jAya ! jaayjmmphlo| tumamekocciya kayalakkhaNo va saMpannapuniccho N| // 65 // jeNa bhuvaNekabhANussa, pAsamANeNa vayaNasarasiruhaM / nisuo dhammo annassa, kassa eyArisaM sukayaM / / 66 / / bhaNiyaM | meheNa tao, ammo! icchAmi tassa payabhUle / gihavAsAo, imAo, nikkhamiuM tikkhadukkhAo // 67 // kharaparasupahayacaMpayalayavva sA jhatti dharaNivImi / paDiyA viDiyasavvaMga-bhUsaNAbhaggasohaggA // 68 // pavaNeNa sIyalehiM, jalehiM bahalehiM caMdaNarasehi / sittA subahu taha tAlaviMTaparivIiyA saMtI // 69 // ummIliya acchiIjuyalA-paJcAgayaceyaNA bhaNai taNayaM / uMbarapuSpha va tuma, sudullaho kahavi laddhosi / / 70 // tA jAva ahaM jIvAmi, tAva ettheva niccuvavasasu / tuha virahe phuTTai pakkadADimaM | piva maNo majjha / / 71 // paraloyaMtariyAe, mae pavajaM tumaM karejAsi / evaM ca kae suMdara!, kayannuyattaM karya hoi / / 72 / / // 374 // meghaH-jalabubbuya-vijjulayA-kusaggasaMsagganIrasAricche / maNuyANa jIvie maraNamaggAo pacchao vAvi / / 73 / / ko jANai kaha maccU , hohI bohI sudullahA esA / tA dhariyadhIrimAe, aMbAe ahaM vimottavyo // 74 / / kiMca mAtaH-"yoSA doSAspa bhiNai bhUritoseNa sihaM / nisuA deezeenewereeDepe DemeroecoerceloenezoeDece ma tikkhadukla Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 375 // damupacitazrIvilAsAH prayAsAH, bhogA rogAnugamaviSamAH premaTaGkaH kalaGkaH / vAmaH kAmaH kimapi mahatI rAjyasampanmahA''padgarvaH kharvakrama iha bhave kiM nu tatprItaye yat // 75 // aha puNa puNo vi dINaM, duhiyaM jaNaNiM ca baMdhavajaNaM ca / pavvajjApaDikUlaM, bhAsaMtamaNuttaraM kAuM // 76 // cittehiM juttijuttehiM, sattasArehiM sovayArehiM / paccuttarehiM etto, appA moyAvio teNa ||77 || saMgapa rizcAyakarI, kAyarajaNajaNiyavimukkarisA / dikkhA sutikkhabhavadukkha - mokkhadakhA tao gahiyA || 78 || gaNasAmissuvaNIo, saMjjhAsamae kamANusAreNa / saMthAragabhUmIsuM, vibhajjamANAsu mehassa / / 79 / / jAyA duvAradese, sA sAhUNaM uktinitANaM / kAraNavaseNa pAyAiehiM saMghaTTayassa daDhaM // 80 // acchinimilaNamettaMpi, neva jAyaM nisAe jhAi to| abbo gihavAsagao, sagoravo Asi samahaM / / 81 / / ihi vitaNhacittA, evamime paribhavaMti maM muNiNo / tA dukkaraM muNittaNamasakkaNijjati me bhAI / / 82 // pucchittA bhagavaMtaM, pabhAyasamae gihaM puNo jaami| aha saha sAhUhiM gao, surUdae so jiNasagAse // 83 // bhattIe vaMdittA, sAmaM ThANe niyaMmi ubaviTTho / saMbhAsio jiNeNaM, jaha meha ! imeriso tujjha // 84 // jAo rAo bhAvo, jaha gehamuvemi taM ca te jogaM / nahu ciMteuM jaM taM taiyabhave kuMjaro Asi / / 85 / / ettheva bharavAse, veyaDDha girissa pAyamUlaMmi / vaNayaravihiyasumerU pahanAmo caMgasarvvago // 86 // karikariNimahAjUheNa savvA nicamaNugamijjaMto / rairasapasattacitto, paisiMdhuraduddharAraMbho // 87 // girikuhare vaNesuM, naIsu nijjharavaresu / akkhaMDacaMDabhAvo, AhiMDasi taM vigayasaMko / / 88 / / pattaMmi gimhakAle, kharesu vAyaMta vAsu / aMdhAriyAsu udhdhUyadhUlidhaMdholiyadisAsu // 89 // vaMsAIsu paroppara - saMgharisAo niraMtaratarUsu / dAvAnalamutpannaM, pAsasi palayA'nalaM va tumaM / / 90 / / Dajjhatesu vaNesuM, saraNavihINe palAyamANaMmi / savvaMmi sAvayagaNe, bhImAravabhariyabhuvaNayale // 91 // bahudhUmadhUmalAsu, disAsu vaNavanhiNA samAraddhe / savvaMmi bhAsarAsIkAuM taNakaTukUDaMmi // 92 // tajjAlAvalidUmiyadeho saMkuciyathUrakarapasaro / ukkaDacikAraravo, chaDUMto liMDapiMDe ya / / 93 / / chiMdato valliviyANagAi tinhAchuhAparaDhuMgo / paricattajUhatattI, palAyamANo saraM egaM // 94 // patto aitucchajalaM, kaddamabahulaM, atitthamoinno / tattha jalamalabhamANo, paMke khutto ai meghakumArakathA / / / 35 / / Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meghakumAra upadezamAlAvizeSavRttI kthaa| COPeacoccccccccc duhatto // 95 / / caliumasatto tatto, diTTho nivvAsieNa ekkeNa / taruNakariNA sarosaM, dasaNehiM siyaggabhAgehiM // 96 / / piTupaese bhinno, ahiyAsasi durahiyAsaviyaNabharaM / jA sattadiNA vIsA samahiyamegaM ca vAsasayaM // 97 // jIvittA aTTavasaTTamANaso mariumaha smuppnno| ettheva bhArahe viMjhaselamUle mahAratne // 98 // caudasaNo udhdhurakuMbhabhAsuro gaMdhasiMdhurattAe / sattaMgapaiTThANo, sarayabbhasamujjalasarIro // 99 // patto tAraM tArunnayaM ca jUhAhivo ahesi tumaM / sabarajaNeNaM 'meruppaho'tti saMThaviyavaranAmo // 100 / / lIlAe caMkamaMto, niyapariyaraparigao vaNe tattha / pecchisu tumaM kaiyA vi, gimhakAle vaNavariMga // 1 // laggamudagga jAIsariyA takAlameva pubbilA / appA mahayA kaTeNa, rakkhio tAo dAvAo // 2 // paribhAviuM tume to, dAvo eso sayAvi gimhami / hohI tA paDiyAraM, ciMtemi aNAgaya kipi // 3 // paDhame pAusasamae, niyapariyaraparigaeNa to tumae / gaMgAdAhiNakUle, akhilaM rukkhAi ukkhaNiyaM // 4 // vihiyaM ega suvisAla-thaMDilaM laggauggaaggissa / egaMteNA'joga, puNo vi to pAusassaMto // 5 // taM ceva niyayapariyarasamannio savvao visohiMsu / vAsArattassaMte vi, taM visohiMsu taha ceva // 6 // iya vihiyasutthabhAvo, paivarisaM annayA taheva davo / jA etaM saMpatto, sapariyaro thaMDile tattha // 7 // anne vi ranajIvA, tattha paviTThA davAu saMtadA / taha jaha katthai thevaMpi, koi sakkA na phaMde // 8 // taNukaMDuyaNanimittaM, aha'nnayA te kamo samukkhitto / balavaMtapellio tappaesamego gao sasao // 9 // divo tae dayAe, takkhaNamAUriyaM maNaM tujjha / niyaveyaNamagaNaMteNa, dhArio so taheva tae // 110 // tIe dayAe aidukarAe, tucchIkao bhavo tumae / maNuyA''uyaM nibaddhaM laddhaM sammattabIyaM ca / / 11 / / aDDhAijadiNaMte, ubasaMte vaNavami jIvagaNe / nissariyaMmi paesA, tAo pAyaM tuma mottuM // 12 // jA jAsi tAva therattaNeNa prijunnsunnsvvNgo| ruhirAUriya saMdhiThANo dUraM parikilaMto // 13 // vajAhao vva selo, dhasatti dharaNIe dhIra ! paDio'si / dAijarAurakAo, kAga-siyAlAibhakkhaNao // 14 // tikkhaM titikkhamANo, viyaNaM divasANi tinni jIvittA / vAsasayamAuyaM pAliUNa suha bhAvaNovagao | // 15 // kAlaM kAUNiha dhAriNIe, kucchIe puttabhAveNa / uvavanno tA meha !, tumae eyArisI viyaNA / / 16 / / soDhA tirie DowRcoERecroccoren // 376 // Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA| vizeSavRttau // 377 // NAvi hu, amuNiyaduttarabhavassa rUveNa / tA anja kimaMga sahesi, neva muNidehasaMghaTuM // 17 // suyapubvabhavo jAo, jAIsaraNo khaNeNa so taahe| dUruggayaveraggo, harisaMsujalAulaccho ya // 18 // dAuM payAhiNAo, vaMdittA bhAvAo ya bhagavaMtaM / micchA meghakumAra kthaa| dukaDapuravaM, bhaNei mottu maha'cchijugaM // 19 // jaM sesamaMgameyaM, dinnaM sAhUNa to jahicchAe / saMghaTitu abhiggahameyaM ginhei || mehamuNI // 120 // ekkArasaaMgAI, ahijiu vihiyabhikkhupaDimo so| guNarayaNavaccharatavaM, kAuM saMlihiyasavvaMgo // 21 // pariciMttai jAva jiNo, savvasuhatyI vihAramAyarai / tA caramakAlakiriyA, kAuM me jujjae tatto / / 22 // Apucchai bhagavaMtaM, jaha ayaM sAmi ! tavaviseseNa / eeNudANanisIyaNAi kaTeNa'NuDhemi // 23 // tumhANamaNunnAe, iha rAyagihassa viulaselammi / aNasaNavihi viheDaM, maNoraho majjha jAo ti // 24 // tatto pattA''eso, khAmittA samaNasaMghamannehiM / kaDajogIhiM sameo, muNIhiM saNiyaM samAruhiuM // 25 // tattha girimmi visuddhe, silAyale sylsllnimmukko| pAliyapakkhA'NasaNo, vijayavimANe samuppanno // 26 // tassa varisAI bArasa-pariyAo devalogao caviu / vAse mahAvidehaMmi, sijjhihI bujjhihI jhatti // 27 // iya annehi vi sAhUhi, mokkhasokkhekabaddhalakkhehiM / bahujaNajaisaMghaTTo, sahiyavvo gacchavAsaMmi // 128 / / iti meghakumArakathA // 154 / / duSkarazca kSudrajantubhirgacche pAso yatastatra avarupparasaMbAhaM, sukkhaM tucchaM sarIrapIDA ya / sAraNa vAraNa coyaNa, gurujaNAyattayA ya gaNe // 155 // ikkassa ko dhammo ?, sacchaMdagaI maIpayArassa / kiMvA karei ikko ?, pariharau kahaM akajaM vA // 156 // phatto suttatthAgama, paDipucchaNa coyaNA va ikkassa ? / viNo veyAvaccaM, ArAhaNayA ya (vi) maraNate // 157 // pillijjesaNamiko, painnapamayAjaNAu nicca bhayaM / kAumaNo'vi akajaM, na tarai kAuNa bahumajjhe // 158 // // 377 // uccArapAsavaNavaMtapittamucchAimohimao ikko| saharamANavihattho, nikkhivai va kuNai uDDAI // 159 // - Decemerceramezoecorpoem Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA-0 vizeSavRttI // 378 // vismRta kvacitkartavye latA ca gaNe'-gacche gAmAta yo areekacRECORRECReadeepeezepeezmade egadivaseNa bahuA, suhA ya asuhA ya jiivprinnaamaa| ikko asuhapariNao, caijja AlaMbaNaM labdhaM // 160 // 10 ekAkisAsavvajiNappaDikuTuM, aNavatthA therakappabheo a / ikko a suAuttovi haNai tavasaMjamaM airA // 161 // I vesaM juSNakumAri, pautthavaithaM ca bAlavihavaM ca / pAsaMDarohamasaiM, navataruNiM therabhajaM ca // 162 // saviDaMkubbhaDaruvA, diTThA mohei jA maNaM itthii| AyahiyaM ciMtA, dUrayareNaM pariharaMti // 163 // sammaddiThI vi kayAgamo vi aivisyraagsuhvso| bhavasaMkaDa mmi pavisai, itthaM tuha saccaI nAyaM // 164 // 'parasparasambandho'-'nyonyaghaTTanaM bhavati / tathA 'saukhyaM '-vaiSayikaM tucchaM' na kiMcitkAraNAbhAvAt / ' zarIrapIDA'-parISahodayasyAvazyaMbhAvitvAt / tathA smAraNavAraNAcodanAzca bhavanti / tatra vismRte kvacitkartavye bhavatedaM na kRtamiti smAraNA | akatavyAnAM niSedho vAraNA / uktamapyakurvatyasakRt kharamadhuravacanaiH pravartana nodanA / 'gurujanA''yattatA ca gaNe'-gacche gurumanATa. cchaca hyucchvAsavyatirekeNa gacche na kiMcitkatta labhyata iti / / 155 // evaM tarhi kRtaM gacche na ekAkyeva dharma kuryAmiti yo manyeta taM pratyAha-" ekassa" gAhA / / ekasya kuto dharma ityatra hetudvAreNa vizeSaNam- sacchaMdagaI maIpayArassa'-svacchaMndenasvakIyAbhiprAyeNa gatimatyobahizceSTAbuddhyoH pracAro yasya sa tathA hi gurvanAyattasya nAsti dharma ityarthaH / kiMvA karotveka ityatra-'kRtya'miti zeSaH / 'painnapamAyajaNAo tti'-prakIrNAditastato vikSiptAtsarvatra sulabhAtstrolokAt 'uccArapAsavaNetyAdi' / tathaikAkI uccAraprazravaNAdibAdhayA paravazaH sadraveNa-sajalenopalakSaNatvAtsabhaktena ca bhAjanena vihasto vyagrakaraH san nitarAM kSipati rakSA'napekSapAtena prerayati yadA tadAnImuDAha-pravacanalAghavaM 'vA' zabdAdAtmasaMyamavirAdhanAM ca karoti / dvitIyAdisadbhAve tu taddazAyAM tena sAhAyakakAraNAnna kazcidoSaH / / 'caejja'tti-tyajedujjhetsaMyamamiti gamyate // 156 taH 160 / / 'savvajiNappaDikuTuM' ti | // 378 // ekAkitvamiti gamyate / tathAhyasmin satyanavasthA bhavati pramAdaprAyatvAtprANinAmapareSAmapi tathA pravRtteH / ataH sthavirakalpabhedazca sezepeperoenoeaeperpeneera Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau viSayarAge stykikthaa| // 379 // toezaeeeeeeeeeeeeeee ayaHzalAkAkalpatApatteH / ekazca svA''yukto'pi suSThu apramatto'pi hanti tapaHpradhAnaM saMyamamacirAt / / 61 // bahavastu saMvignAH sarvA'pAyAn parihattu samarthA bhavanti / / ata evAha-" vesaM" gAhA / / "saviDaMkubbhaDa" gAhA / / 'pAsaMDaroha' ti-pASaNDena'vratena 'rodho'-niyantraNA yasyAH sA tathA tAM-vratinImityarthaH / / 'saviDaM kubbhaDarUvati-saviTaGka-sazaGgAraveSaM-rUpaM yasyAH sA tathA viTaGko-varaNDikA / yathAhi varaNDikAbandhena prAsAdaH zobhate tathA kaTaka-kaGkaNakeyura-hArAdyAbharaNaiH strIrUpamapi saviTaGkamiti goNyA vRttyA tathoktam // yadvA saha viTAnAmaGkenotsaGgena varttate yattatsaviTAGkam viTairutsaGgIkRtaM rUpam / athavA saha viTAnAmiva aGkenacinhena vartate yattatsaviTAta rUpam / yena dRSTena kulastrIrUpametanna bhavatIti pratItirbhavati tattathoktam // 62-163 // kimityevaM vezyAdyazeSatrIsaGgaparihAraH karaNIyaH ? ucyate-tIvrasaMsArakAraNatvAt / etadeva dRSTAntenAha-" sammaTThiI vi" gAhA // kRtAgamo'bhyastAgamaH / / ativiSayAnurAgeNa yatsukhaM tadvazagaH // satyaki jJAtametat // o____ "AbharaNA''NayaNakae, gayA sujedvA na jAva Avei / tA cellaNaM pi ghettuM, gayaMmi seNiyamahArAe" // 1 // nibiDapaDibaMdhabaMdhuradhurA viU(ja)i cellaNA vi vNce| alamalamimehiM tA tattavittisogehiM bhogehiM // 2 // iya aivirattacitteNa, ceDa. gAI samaggaguruvaragaM / aNujANAvai pavvajjamajiuM to sujeTussa // 3 // caMdaNabAlApAse, pavvajjiya ajiNei tivvatavaM / AyAvai kAuM kAusaggakaraNeNa vasahIe // 4 // etto ya aipayaMDo, parivAyagaseharo'tthi susamattho / bahuvivijAhiM asesakajasajjAhiM peDhAlo // 5 // niyavijjANaM ThANaM, supahANaM sArasAhasanihANaM / savvattha sa joyai kapi, purisamikkhai na jA tAva // 6 // daLUNa'jasujeTuM, AyAvitiM kayAi sa tigutaM / citei hoi eyAe, attao majjha vijjanihIM // 7 // riusamayaM to tIe, nAuM sodhUmiyaM viuvvittA / bhamarasarUvo hoUNa, gujjhamajhami pavisei // 8 // bIyaM khivei khettaMmi, taMmi Avibbhavei jaha gbbho| sahasA dhasakkiyA sA, ciMtai hA hA kimeyaM ti // 9 // paJcakkhaM ciya niyabaMbhaceracAruttaNaM hi maha tAva / viriyaM viNA na gabbhA''vinbhAvo tA kimaccheraM // 10 / / jaivi jaNo jaMpissai, koi na mjaayljsNjmio| niyae vi tahAvi na mAi, PerencCPCRemecorre | // 379 // Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 380 // mANase esa AraMbha ||11|| tA kahameyaM mAlinapakkha- pakkhAlaNaM bhave majjha / iya ha) jeTTa'jjA saMdehasaMgayA sA gayA saMtI // 12 // bhaNiyA kevala nANappayAsasoheNa sAhuNA evaM akhaliyasIlAlaMkAradhAriNI sAhuNI esA // 13 // avamANaNA maNAgaMpi, tA na keNAvi ibhA kAyavvA / gabbho u kao keNa vi, chaleNa pAveNa keNAvi // 14 // jAo jAe samae, vuddhiMDha saDDhayakulesu pAuNai / ekkArasaMgadhArI, kannAheDeNa jAo ya // 15 // saccainAmo saha saMjayAhiM gaMtUNa so samosaraNe / nisuNaMto vakkhANaM, saMjAo suthirasaMmatto // 16 // kaiyA vi kAlasaMdIvageNa vijjAhareNa jiNanAho / pahu ! maha maraNaM katto tti, pucchio daMsai sisuM taM // 17 // to tappAse gaMtuM, khayaro jaMpei aiavannAe / tamare ! mAresi mamaM ti lAi pAesa maDDAe ||18|| asarisamamarisameyassa, esa ubariM sisUvi vahamANo / peDhAleNaM uvalobhiUNamaMgIkao samae / 19 / sikkhavio savvAo, vijjAo sAhu sAhiyAo ya / AraMbhai sAheuM, taMpi mahArohiNi vijjaM // 20 // paMcasu bhavesu sAhemANo so tIe mArio putri / chaTTe bhavaMmiM sijyaMtiyA vi teNaM na paDivannA // 21 // jaM teNa sijjhamANI sA, paDhamaM pucchiyA niyayamAuM / chammAsapamANAU, kahio so tIe ciMtei || 22 || chammAsavasesAU, ahuNA'hamimIe kiM karissaM ti / saMpai imiNA vihiNA u, sAhu so sAhiuM laggo // 23 // jaliya ciuvarivitthAriallacammaMmi tammaNo suthiro / vAmacaraNaggaaMguTueNa udghaTTio saMto // 24 // jAvaM karei tA jAva tANi cidArugANi dIpaMti / taha tattha kAlasaMdIvageNa diTTho javaMto so // 25 // taddAhakae to pakkhivei kaTTANi tattha sa puNovi / sattAu sattaratte vi jAva na calei so tAva // 26 // paJcakhIhoUNaM, rohiNIdevI nivArae khayaraM / mA kuru vigdhaM sigghaM, sijjhissamavassamassa'mhi // 27 // aha akkhara pacakhA sA, savvaM sacaissa siddhA te / maha dehi egamaMgaM, aMge pavisAmi tuha jeNa // 28 // sA teNa niDAleNaM, paDicchiyA chiDamettha tassAsi / tuTTAe rohiNIe, vihiyaM taiyaM tahiM nayaNaM / / 29 / / viyarei to tiloe, tiloyaNo jakkharakkhaakkhalio / ceDagadhUyA ajjA, mAyA me dharisiyA'NeNa ||30|| pAveNaM tA pAvau, dunnayavisapAyavassa phalameso / iya mArai peDhAlaM, aha pekkhara kAlasaMdIvaM // 31 // balimaDDAe pAesu, pAva viSayarAge satyakikathA | // 380 // Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau viSayarAge satyaki // 381 // kathA / pezoememedecocoecene ce?(citte)Na pADio'NeNa / ahaha ahaM vi (ti) sakovo, palAyamANaM tayaM niyai // 32 // tassANumaggalamgo, gacchai gurugiriguhAiThANesu / katthavi na jAva chuTTai, tA mAyaM kappai sa eyaM // 33 // bhayataralatArasAraMga-loyaNAlakkhalakkhiyANi khaNA / viuruvvai divvAI, purANi purao sa tinni tao // 34 // aNurattamattacitto, tattaM so tANa jAva jANei / tAva palIvai aiugga-aggijAlAhiM tANi lahuM // 35 // aha aNudhAvai AbhogiUNa channassa tassa saMcAraM / niyai samosaraNe sAmi, sAlaparisAe sunilukaM / / 36 // puNa desaNA'vasANe, AraMbhai raMbhaeM sa saMraMbhaM / pAyAlakalasakuhare, pavisaMtaM jhatti mArei // 37 // aisayato se toso jAo, vijANa ckvttttivro| amarAsuravijjAhara-ajasAro jae jayai / / 38 / / titthesu titthanAhANa, gIyanAiyaM payaTTei / paivAsaraMpi saMjhAsu, pattaasava (vasa)ttasammatto // 39 // kiM puNa visappikaMdappa-dappao pemmaparavaso sNto| abhiramai rAyasatthAha-sedvivippANa ramaNIo // 40 // na punarevaM cintayati-yAH zRGgArarasAzcitastanaghaTAH spaSTAkSarAGgAvalicchAyakAparNavapezalAH kuTilatAprauDhaprapApAlikAH / durga durgatimArgamekamasakRttRSNAvatAM bhrAmyatA, jantUnAM trijagatyamUrvidadhire mohena yoSiapAH // 41 // rAyAINamaNaggalamiya dukkhamabhikkhaNaM khivei maNe / sakai na koi kAuM, puNa se paDiyAramapaMpi // 42 // aiguNiyavaguvijjA gauravaNijjA aNeyaloyassa / do tassa saMti sIsA, naMdIsara-naMdinAmANo // 43 // ujjeNIe pajoyarAiNo puSphageNa gaMtUNa / mottuM sivamaMteura-ramaNIo dharasiyA teNa / / 44 // aha viyaDabhiuDibhAsurabhAlo bhAsei maMtiNo nivaI / iya bhe maI hayAsA, halaMmi joemi kiM tubbhe // 45 // vimgahiu~, niggahiu~ saMgahiu~ vA na vAraha kimeyaM / mukkAo mokalAo, kiM tubbhehiM | sabhajjAo // 46 // to teNa maMtiNA maMtiUNa savvaMgacaMgimAgehaM / bhaNiyA gaNiyA savasIkaresu saccaimume ! tamimaM // 47 // gayaNaMgaNaggamamgeNa, jAva Avai avaMtinayariM so| tAva'ggakaragahadhUva-dhAriNI udae esA // 48 // vArAuNegAu, daNuTuMtiya tamabhimuhiyaM / sammuharmitassa kayAi, tassa dasei kamaladurga // 49 // jAva pasArai pANi, viyasiyasarasIruhassa so tAva / maliyama pai sA tamiya, pucchae so kimeyaMti // 50 // bhaNiyaM tIe tubbhANa, jAjI jogaM na phullakamalamiNaM / viyasiyakama pezoepeperoeimeneraeza // 38 // Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 382 // viSayarAge satyakikathA / tIe so saMghaDataghaNapammAnabANa muddhrmnniio| abhiramAsa navA aNarAgiNo khu tubhe, 'sarisA sari laguNANaM, aNabhinnU savvahA tubbhe // 51 // aimahamahaMtamAsala-pesalapariccue maule / aNurAgiNo khu tubbhe, 'sarisA sarisesu rajaMti' // 52 // sAmaMtamaMtisottiya-vANiyaganivANa muddhrmnniio| abhiramasi neva jANasi, taM poDhapaNaMgaNAsu rasaM(ta) // 53 // iya airaMjiyahiyao, tIe so saMghaDataghaNapemmo / saha saMvasei niccaMpi, pAvio paramavIsAsaM / / 54 // saciveNa teNa tIe, toraviyAe kayAi so puDho / tuha kahasu kiMnu kArya, kayAi vijjAu vajiti // 55 // bAhiraramaNIyAkAra-dhAriNoNaM ajANamANo so| kuDilattaM kaMbU(mA)Na va, aMto itthINa kahai imaM // 56 // taruNIrairaMgapasaMga-saMgare saMkamaMti vijAo / iha maMDalaggaagge, kahiyamimIe vi maMtissa // 57 // teNAvi rAyasAsaNa-saNAhasaMdhe(dhI)Na vI(dhI)rapurisA do| bhaNiyA bho tubbhe surayasaMThiyaM saccaI haNaha / / 58 // ghaNadaviNalAbhaluddhA, muddhA saMkeyameyamAyarai / bhaNai umAtaNurakkhA maha kaha tubbhehiM kAyavvA // 59 / / taruNitaNUvaridhAriya-pattassa sutikkhakhaggadhArAe / kArAviUNa cheyaM dhIraviyA sA amacceNa / / 60 // te vajariyA pajjoya-patthiveNaM puNo rahe suhddaa| na durAraddhaM kajaM, kAyavvaM jAu juyalaMpi // 61 // aha rairaMgapasaMge, pacchannA te chaleNa dovi bhaDA / taralataravAridhArAe, jhatti mAritti mihuNaMpi // 62 / / kuviyAo vijjAo sajjo, paDivajiI paDhamasIsaM / pajjoyaM taha loya, abhikkhaNaM akkhiveUNa / / 63 / / naMdIsaravANIe, jati khamaMDale silaM dhari / pIsemo bhe savvevi, saMpayaM re durAyArA! // 64 // niyasiyasiyaullapaDo, dhUvakaDacchuyavihatthahaccho ya / sabhao nivapajjoo, loo vi ya vinnavei imaM / / 65 // he vijjAdevIo ! dINANamhANa pAyavaDiyANaM / saraNAgayANa ahuNA, uvari uvasaMharaha kovaM // 66 // to jaMpijjai vijAhiM, jai imaM eya vatthuvitthAraM / paDimAe ghaDAvittA, accaha to atthi bhe mukkho / / 67 / / tatto tahatti paDivajiUNa girinagaragAmaArAme / naranAriliMgasaMjogamittadevaM ThaveUNa // 68 // nivasacivasedvisatthAha-pAmarAI jaNo aseso vi / kAravai deulAI, aJcai vasaNAu to chuTTo | // 69 / / iya micchattaM savvattha, ettha vitthAramAgarya eyaM / narayA'gaDaMmi paDio, tahA mao saccai so vi // 70 // iti peDhAlaputra satyakikathA // 164 // tadevaM samyadRSTerapi tInaviSayAbhiSvaGgopAttakarmaNAM durgatigamanadoSamabhidhAya sAdhUpAsyayA tasya zithilatAmAha // 382 // Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parisaravasuMdharAe samApure pasarata-pulayAmi / tA saJcaviya 18 upadezamAlAsutavassiyAe pUyA-paNAmasakAraviNayakajjaparo / baddhapi kammamasuI, siDhilei dasAraneyA va // 165 // - | sAdhuvandana vizeSavRttau puujaa-vstraadibhiH| praNAmo-mUrnA, satkAro-vAcA guNotkIrtanaM, vinayo-abhyutthAnAdiH / kArya-pratyanIkopadravavAraNAdi, tatpara- phale kRSNa(N/ stnnisstthH| 'dasAraneyAvatti'-dazAhanetRvat-kRSNa iva // 165 // tatkathA ceyam---- kthaa| // 383 // ___bAravaI purIe, kayAi jAyavasiromaNi arihaM / revayagiriNo parisaravasuMdharAe samosario // 1 // saparIvAro saurI, paramesarapAyavaMdaNAya to| nihariUNaM tipayAhiNAu dAUNa paNamei // 2 // uvavisiya puro psrt-pulypbbhaabhaasursriiro| nisuNaMto dhammakaI, sAmi samayami vinnavai // 3 // dAvemi sAmi ! dikkhaM, annesiM na appaNo puNa karemi / tA saccaviyaM eyaM, suhAsiyaM dhammayANa mae // 4 // dijaMti ya uvaesA, hatthA naccAviUNa annassa / jaM appaNA na kIrai, kimesa vikANuo dhammo // 5 // pauraduhaduriyadaMdoli-dAruNe bhIsaNe bhavA''vatte / viraI viNA mae pahu!, kaha appA uddhareyavvo // 6 // bhaNiya bhayavayA-suNa sauri ! samaNadhamma, kAumasattANa gharapasattAga / jiNagurubhattippamuho vi, hoi dhammo mahArammo // 7 // |0| tathA hi-" bhaktiH zrIvItarAge bhagavati karuNA prANivarge samagre, dInAdibhyaH pradAnaM zravaNamanudinaM zraddhayA sacchUtInAm / pApAs. pohe samIhA bhavabhayamasamaM muktimArgAnurAgaH, saGgo niHsaMgacittairviSayavimukhatA hayiNAmeSa dharmaH // 8 // " kiMca-titthayarANaM bhattI, iheva vArei savvaduriyAI / paraloe ya narAmara-suhAI saMpADai jiyANa // 9 // etthaMtaraMmi kanheNa, jaMpiyaM jANimo jiNe bhattiM / kA sA gurUsu kiMvA, tIe phalaM aha kahei gurU // 10 // prauDhaprItitaraGgasaMgihRdayaM vANI, guNagrAhiNI kAyaH kaitavavandhyavandanakavAn duzceSTitA''locanam / prAyazcittapavitrapAlanavidhirvastrAnapAnAzrayaprAvArapramukhapradAnamiti bho bhaktirgurorgIyate // 11 // eSu ca vandanakaM vizeSya(dhIya)te yathoktam-viNayovyAramANassa, bhaMjaNA, pUyaNA gurujaNassa / titthagarANa ya ANA, suyadhammArAhaNA kiriyA // 12 // tathA-khavaI nIyAgoya, uccAgoyaM ca baMdhae kammaM / sohagaM nivvattai ANAsAraM jaNapiyattaM / / 13 / / aha bhaNai harI IN // 383 // croecneerpeecretareercomecaeezmeere PrateeroeeperperAccrueA Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau| // 384 // Deeze sAdhuvandana | phale kRSNa kthaa| comcrporaemoneroe bhayavaM! ahamavi eyANa tumha sIsANa / daMtANa khaMtimaMtANa, sIlavaMtANa sAhUNaM // 14 // aTThArasasahassANaM, sAhUNaM dUsahatavacaraNataNutaNUNaM ca / kammaviNijaraNakae, vaMdaNayaM demi muNinAha ! // 15 // saha vIraeNa savve, pattayaM teNa vaMdiyA to te / nivvAhiyasapainno, ahAgao jiNasagAsaMmi // 16 // kotthuhakiraNakaraMkhiya-kajalakAo glNtseyjlo| vipphuriyaphArataravijju-puMjajutto navaghaNovva // 17 // ThAUNaM jiNapurao, viraiyakarakamalakorao kaNho / puNa puNa vi paNamiUNaM, tuTumaNo bhaNiumADhatto // 18 // bhayavaM ! bhiDaMtabhaDakoDisaMkaDe kaDuyakaraDicikkAre / erisaparissamo me, saMgAme vi huna saMjAo // 19 // jArisao bhttivsullsNtromNckNcuiytnnunno| muNipayapaMkayavaMdaNayadANakajjujjayamaNassa // 20 // bhaNai jiNo aja tae, cArittamahAnivassa paJcakkhaM / evaM jujjhateNa, bahUjiyaM suhaDa ! kiM bahuNA // 21 // cauro paDhamakasAyA, dasaNamohA ya tinni satta ime| mohamahAnivasuhaDA, ahuNA tumae khayaM nIyA // 22 // eehiM viNA eso, mohamahIso dhuvaM akiMcikaro / uddhiyadADho'samavisaharo vva naNu siMdurIbhUo / / 23 // eehiM tujjha caugaisarUvasaMsAra[vilakaMtAre / paDiyassa sayAvi carittarAyasennAu bhadussa // 24 // jIvassa tattarUvaM, jamimehiM khalehimAvariyamAsI / taM tuha payaDIhUyaM, khAigasammattavararayaNaM // 25 // laddhe imaMmi nIsesamaMgalagAmagehabhUyaMmi / sAsayasokkho mokkho, taiyabhave te dhuvaM hohI / / 26 // avaraM ca aja tumae, Asi mahAraMbhasaMciyaM kammaM / | sattamamahIe jogaM, jaM taM taiyAe ANIyaM // 27 // eyaM nisAmiUNaM, bhayabhIo kesavo bhaNai bhayavaM / tubbhehiM, sAmiehiM ajjavi maha kahamakallANaM // 28 // tA pAhi pAvabhAvAriparavasaM sAmi ! ma khamA vi jo| pecchaMtA nahu pahuNo, bhicamuvehaMti vasaNagayaM // 29 / / ciMtAmaNi patte, dAriddaparAbhavo jai jiyANaM / udiyaMmi vi diNanAhe, jai tamapasaro paripphurai // 30 // tA nAha ! kahiM gammau, pavisijau kassa saraNamamhehiM / to bhaNai jiNo kesava !, avassamiha veyaNijjamiNaM // 31 // puNaravi pAvakhayatthaM, vaMdaNaya desi taMpi nahu sammaM / sA''saM samaNudANaM, jaM na kuNai kammanijjaraNaM // 32 // evaM nivArio jA, maNayaM velakkhamAgao kaNho / tA puNaravi paDibhaNio, mA tammasu bhadda ! tumamevaM // 32 // jamhA ahamiva tumamavi vrkevlnaanndsnnpiivo| bhuvaNassa pUyaNijjo, ACCORPORDCRecorae // 384 // Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| // 385 // kSamAyAM cnnddrudraacaaryshissykthaa| | pasaMsaNijjo ya bharahami // 34 // terasamo titthayaro, hohisi taM munnishsspriyrio| tA erisakallANo, kaha saMpai kheyamu vvahasi // 35 // Aha harI ki vIrayavaMdaNayaphalaM jiNo puNo bhaNai / tuha cittA''rAhaNamettameva nau kammanijjaraNaM // 36 // | jao-kiriyA nANaM dANaM, caraNaM karaNaM dayA damo sayalaM / saviveyamaNe sahalaM, kilesamettapphalaM iharA // 37 / / iya evaM jaya| pahuNo, bahuvihamAbhAsio jiNaM namiuM / kaNho muttisayaNho, niyanayarIe samaNupatto // 38 // iya sAhuvaMdaNeNaM, dasArasIheNa sttmmhiilo| taiyAe ANIyaM, veyaNIyaM kuNaha tA eyaM // 39 / / iti aSTAdazasahasrapratyekasAdhuvandanalAbhe kRSNakathA / ata evAha abhigamaNavaMdaNanamaMsaNeNa paDi pucchaNeNa sAhUNaM / cirasaMciyaM'pi kamma, khaNeNa viralattaNamuvei // 166 // kei susIlA-suhamAisajjaNA gurujaNassa'vi susIsA / viulaM jaNaMti saddhaM, jaha sIso caMDaruddassa // 167 // 'abhigamanam '-Agacchato'bhimukhayAnam / 'vandanaM'-guNotkIrtanam / 'nmsynN'-kaaymnHprhtaa| eSAM dvandvakabhAvastena / | tathA 'pratipRcchanena' zarIrapATavAdivA+nveSaNena sAdhUnAM kriyamANena 'cirasaMcitamapi karma '-kSaNena viralatvamupaitIti // 166 / / gurUNAM ca ziSyo vinayaM kurvasteSAM zraddhAM janayatItyAha-" kei" gAhA / kecinna sarve suziSyA gurujanasyApi zraddhAM janayantIti saMbandhaH / kiMviziSTAH- suzIlAH'-susvabhAvAH, 'sudharmANaH'-zrutacAritradharmopetAH, ' atisajjanAH '-sarvaprANinAmamRtarUpatvAt / tataH padatrayasyApi karmadhArayaH-'suzIlasudharmAtisajjanA' iti / yathA ziSyazvaNDarudrAcAryasyeti // 167 / / caNDarudrAcAryakathA ceyam___ujjeNoe purIe, sUrI sagguNamuNIhiM priyrio| Asi siricaMDaruddo, ruddovva sivAsao saviso // 1 // sambhAveNa sakovo tti, niyayasIsANa bhinnavasahIe / ciTThai tannissAe, sajjhAyaparo mahAsatto // 2 // aha annayA ya ego, vilsirsiNgaarsuNdrsriiro| navapariNIo bahumittasaMjuo ibbhavANiyasuo // 3 / / jaijaNapAse patto, parihAseNaM bhaNaMti se mittA / bhayavaM! bhavauvviggo'bhivacchae esa pavvajaM // 4 // nAuM parihAsamimesi, sAhuNo'vagaNiUNa tavvayaNaM / sajjhAyappabhiIyaM, vAvAraM kAu Powerpooreezerverpoorveen INI // 385 // Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA-0 vizeSavRttau // 386 // CodecPeroeereceizadeeo mAraddhA // 5 // te vi hu puNo puNo vi hu, parihAseNaM tahA paryapaMti / dussikkhiyANamosahamimesiM sUri tti ciMteuM // 6 // IN kSamAyAM bhaNiyaM sAhUhiM aho, AyariyA diti dikkhamiha jAha / iya bhinnaThANaThiyA, sUrI saMdasiyA tehiM / / 7 // kelIkilattaNeNaM, te caNDarudrAsavve suriNo samIvami / saMpattA parihAseNa, paNamiuM tattha uvaviTThA // 8 // bhaNiyaM ca tehiM bhayavaM!, bhavabhamaNuvviggamANaso caaryshissyeso| amha vayaMso pavvajjamaja paDivajjiGa mahai // 9 // eyatthameva savvaMgasuMdaraM viraiUNa siMgAraM / kamakamalajuyalameyaM, duhada kthaa| laNaM tumhamallINo // 10 // to kAUNa pasAya, dikkhAdANeNa'Nuggahaha eyaM / iya nisuNiUNa siricaMdaruddasUrI vi kovAo // 1 // ciMtei piccha pAvA, mamaMpi kahamubahasaMti tA ee / niyavilasiyaphalaminhi, lahaMtu iya ciMtiuM bhaNai // 12 // jai evaM tA bhUI duyamappehi tti sUriNA bhaNie / uvaNiti tayaM te vihu, kuo vi ThANAo ANeuM // 13 // tayaNaMtaraM sakoveNa, sUriNA bhiuDibhImabhAleNa / pecchaMtANa vi tANaM, siraMmi niSphAio loo // 14 // to te vilakkharukkhA, niyaniyaThANesu se gayA mittA / tatto ya ibbhaputto, kayaMjalI suddhapariNAmo / / 15 / / paNamiya tappayapaume, payaMpae pahu ! payaccha pavvajaM / samma ciya pariNAmio, parihAso vi hu imo majjha // 16 / / to ibbhakulunbhUo, samma pavvAvio muNiMdeNa / puNaravi gurUNa caraNe, paNamittu payaMpae evaM // 17 // bhayavaM bahusayaNo'haM, mA me dhammaMtarAiaM hou / tA vaccAmo annattha, katthaI bhaNai to sUrI // 18 // jai evaM paDilehasu, maga icchatti jaMpiuM go| suviNIo sa viNeo, magaM paDilehiu~ patto // 19 // tatto nisAe sUrI, gaMtumasatto paryapi egaagii| vuDDhattaNeNa navasikkhagassa khaMdhe bhuyaM kAuM // 20 // saMcalio khaliyami vi, payami payaippabhUyakovatto / taM nibhacchiya tADai, siraMmi daMDappahAreNa // 21 // so vi hu mahANubhAvo, cittbhNtrbhvNtsuhbhaavo| ciMtei mae kaha esa, pADio erise vasaNe / / 22 / / eyassa mahAsattassa, sAhusajjhAyajuttacittassa / jaNayaMteNamasokkhaM, ahaha mae pAvamAyariyaM // 23 // niyasayalasAhusAmAyArIparipAlaNekkacittassa / jANayaMteNamasokkhaM, ahaha mae pAvamAyariyaM // 24 // bahudivasajarAjajjariya-vihuragattassa bhuvaNavittassa | jaNayaMteNamasokkhaM, ahaha mae pAvamAyariyaM // 25 // erisapariNAmavasullasaMtasuvisuddhasukka Peeroecoopercrococcerpeee ai evaM paDilehama gaagii| vuDhattama daMDappahAreNa ||2s, sAhusajjhAyanusa, ahaha mae 161 // 386 // Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA D| jhANassa / navamuNivarassa vimalaM, saMjAyaM kevalaM nANaM // 26 // tappabhiI so taha kahavi, nei jaha se na hoi pykhlnnaa| vizeSavRttau | teNuttaM taM saMpai, kaha saMmaM nesi maM bhadda! / / 27 / / pasariyaaisayabhAvAo, sAmi ! pAsAmi sammamahamahuNA / paDivAi apa kSamAyAM DivAitti, bhaNai sUrI kahasu eyaM // 28 // teNuttamapaDivAI, gurU vi saMvegamAgao dei / samma micchAukkaDametto suruggamayasamae cnnddrudraa||387 // IN // 29 // so caMDaruddasUrI, niyai sayaM ceva niyayasIsassa / daDhadaMDatADaNubbhUyaruhiradhArAruNaM sIsaM // 30 // tayaNaMtaraM viciMtai, INcArya ziSyasUrI sNjaayvgguverggo| ahaha mahApAvamiNaM, mae kayaM kovavasageNa // 31 // naitadapi paribhAvitam-"santApaM tanute bhinatti kthaa| vinayaM sauhArdamucchAdayatyudvegaM janayatyavadyavacanaM sUte vidhatte kalim / kIrti kRntati durmatiM vitarati vyAhanti puNyodayaM, datte yaH kugati sa hAtumucito roSaH sadoSaH satAm // 32 // " tathA-ajadiNadikkhiyassa vi, annANassa vi bAlayassAvi / annAyajiNamayassa vi, aho khamA peccha eyassa // 33 // bahudiNapavvaiyassa vi, siddhatasamuddapattatIrassa / titthapahAvagassa vi, maha | puNa eyAriso kovo // 34 // bAlo vi varaM eso, jo eyArisakhamAe priklio| na uNo ahayaM pariNayabao vi kovaMdhalo dhaNiyaM / / 35 / / to eyassa mae jaM, kiMpi hu maNadukaDaM kayaM inhiM / taM hou bhAvasAraM, maha micchAdukkaDaM vihiNA // 36 // tassavi hiyae iya, vipphuraMtasuhabhAva bhAvao jAyaM / payaDiyaloyAloyaM, kevalanANaM murNidassa // 37 // kevalipariyAyaM pAliUNa paDibohiUNa bhaviyajaNaM / to dovi khaviyakammA, saMpattA sAsayaM ThANaM // 38 // ko'pyatidharmArthI ziSyazcaNDarudrAcAryavadabhavyAcArye'pi zuzrUSAM pravarttayediti tattyAgopadezArthamAhaaMgArajIvavahago, koi kugurU susiisprivaaro| sumiNe jaIhiM diTTho, kolo gayakalahaparikiNNo // 168 // so uggabhavasamudde, sayaMvaramuvAgaehiM rAehi / karahovakkharabhario, diTTho porANasIsehiM // 169 // gAthAdvayasyApyarthaH kathAnakagamyastaccedam-atthi puraM gajaNaya, susAhugaNaparivuDo vijysenno| sUrI saddhammaparo, tattha Thio // 387 // DepezoiceIcecomezDORE Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hIe // 7 // aMgArAma vidhAI / gose pahissAgAta japato // 10 // khAsa sa guru kolo / jesu lAI sva jiNehi ha // 19 // mAtA vijaya mAvakhakeviNa sagAo // 10 upadezamAlA mAsakappeNa // 1 // pacchimarayaNIsamae, sIsehiM tassa sumiNae dittttho| paMcasayakalahakalio, kolo vasahIe pavisaMto // 2 // vimhiyamaNehiM tehiM, sumiNatthaM pucchiyA tao sUrI / tehiM kahiyaM ehI, guru kolo sAhugayasahio // 3 // aha uggayaMmi sUre, aMgAramardavizeSavRttau / so maggahasaMgao ravisuo(ya)vva / kappatarusaMDamaMDiya-sahio eraMDarukkho vva // 4 // paMcasayasumuNijutto, Ayario ruddadevanA kA''cArya kathA / // 388 // motti / patto sAhUhiM kayA, uciyA se savvapaDivattI // 5 // aha vatthavvImuNiNo, parikkhaNadA nisimmi kolassa / guruvaya-16 NeNaM khiviuM, kAiyabhUmimmi aMgAre / / 6 // pacchannapaesagayA, paloyamANA ya jAva ciTuMti / pAhuNagasAhuNo, tAva paTThiyA kAiya mahIe // 7 // aMgArakkamaNuppanna-kisikisArAvasavaNao te y| micchAmidukkaDaM hA, kimevameyaMti jaMpaMtA / / 8 // aMgArakisikisArava-ThANesu lahuM rayaMti ciMdhAI / gose pahissAmo, hoja kimeyanti buddhIe // 9 // viNiyattati javeNaM, tesiM gurU puNa tadA''rave tuttttho| ee vi jiNehiM aho, jIvA kahiyatti jaMpato // 10 // kharayarayaM aMgAre, mahato kAiyAmahIe go| eso ya vaiyaro tehiM, saMsio niyayasUrissa // 11 // teNAvi jaMpiya bho tavassiNo ! esa sa guru kolo| ee vi mahAmuNiNo sissA eyassa gayakalahA // 12 // to patthAve pAhuNaga-sAhuNo vijayaseNasUrIhiM / jaha digRheujuttIhiM, bohiUNaM imaM bhaNiyA // 13 // bho bho mahANubhAvA !, esa guru tumha nicchiyamabhavvo / jai mokkhakaMkhiNo tA, caeha evaM lahuM ceva // 14 // jamhA guruNo vi hu. uppahami laggassa mUDhacittassa / cAgo vihiNA jutto, iharA dosappasaMgAo // 15 // evaM soccA tehiM, uvAyao ujjhio imo jhatti / kayauggatavavisesehi, pAviyA devalacchIvi // 16 // aMgAramaddago puNa, sannANavivajjiyattaNeNa ciraM / kaTThANudvANaparo vi, dukkhabhAgI bhave jAo // 17 // suralogAo caviUNa, tANa sisANa paMcavi syaaii| jAyAI bharahavAse, paTTaNapavare vasaMtaure // 18 // puttattAe jiyasattu-rAiNo rAyamANarUvaguNA / avikalakalAkalAvA, te pattA tAratArunnaM // 19 // amarakumArAssyArA, asarisaporisapayAvavitthArA / jAyA laddhapasiddhI, vasuMdharAdhIsaparisAsu / / 20 / / aha te hathiNapura-patthiveNa kaNayajjhaeNa aahuuyaa| niyadhUyAe abbhuyarUvAe sayaMvarAraMbhe / / 21 // pattehi tahiM tehiM, psriyuddaampaampnbhaaro| karahovakkharabhario, diTTho ma bhaNiyA // 13 Deepeecrezzaereamseex B88 // Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 389 // ego mahArogo || 22 // galaolaMbiyauccariya- bhUrikUvAivakkharo dukkhI / aivirasamArasaMto, akhamo ya khaNaMpi caMkramaNe ||23|| jamadUyabhUyaduvvAra - pAmarehiM puNo puNo tahavi / piTTijjato pacchA, puroyalaM bAhi kaMbAhi // 24 // ainibbharakaruNAe, puNaruttaM pecchiNa tANa tayaM / jAyaM jAIsaraNaM, savve sumaraMti sAhubhavaM / / 25 / / eyaM ca jahA so esa, amha sUrI bhavisu dAsero / devabhave sabvehiM, jaM jANiyameyamAsi dhuvaM // 26 // tArisanANanihANaM, tArisataravAritikkhatarakirio / tArisapAviyaAyariyapayaviseso guNijaNeso // 27 // tahavi apAviyasammatta tattaleso uvajjiyakileso / bhavaaDaviaDavato, patto dutthaM iya avatthaM // 28 // ahaha aho mAhappaM, jiNavayaNA'sadahANadAhassa / jaM taha payavI patto vi esa eyAriso jAo / / 29 / / kiMca" dhattAmetAM kRzataratanuzrIprazasyAM tapasyAM, satyA matyA vahatu vihitabrahmaniSThAM pratiSThAm / vyAkhyAnAkhyAmupakRtimapi prANinAM pA (trA) tu kospi, zraddhA zuddhA yadi na hRdaye tathA sarvametat " ||30|| aikaruNAe dAUNa davvajAyaM jahacchiyaM tehiM / karahabarAo so pAmarAhiM moyAvio turiyaM // 31 // eyAu ceva uggaya-udaggaveraggakAraNavarAo / saMvegAssvegAo, garuyavivegappasaMgAo // 32 // paricattakAmabhogA, sayaMvarA maMDavaMpi mottUNa / sUrINa pAyamUle siriajjasamuddanAmANa // 33 // pavvajjaM paDivajjiya, sajjiyaujjalamahAvibhUIe / acireNa ceva saMsArasAgaraM tarissaMti // 34 // iti aMgAramardakAcArya kathA || gAthAkSarArthazvAyam --' aMgArajIvavahau ' ti / aGgArA evaM tadbuddhayA jIvAH prANinasteSAM vadhakaH pAdapAtapramardanotpadyamAnakramasatkAratoSAttanmadhye prasabhaM prasarpaNAdaGgArajIvavadhakaH / so ' uggabhavasamudde' bhramanniti zeSaH / zeSaM sugamam // 169-70 // nanu kathamayamAcAryapadaprApto'pyevaM kliSTapariNAmo'bhUducyate --bhavAbhinanditvAt / ata evAhasaMsArakhaMcaNA navi, gaNaMti saMsArasuarA jIvA / sumiNagaeNa'vi keI, bujjhati pupphacUlA vA // 170 // saMsAre vaJcanAH salpaviSayasukhagRddhAnAM nArakAdiyAtanAsthAnaprAptyA vipralambhanAstAH / nApi naiva gaNayantyA kalayanti saMsAra aMgAramarda kAsscAryakathA / 11 328 11 Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 39 // Cinema pusspcuulodaahrnnN| CIRCRecenrelement zUkarA bhavagatakolakalpA jIvA gurukarmANaH prANinaH, kiM sarve'pi ? netyAha-svapnagatenApi kecid budhyanta ityAdi spaSTam / | // 170 // puSpacUlodAharaNaM caitat siripuSphadaMtanayare, pyNddriupkkhdlnndulllio| AsI mahAnariMdo, nAmeNaM puSphakeUtti // 1 // devI puSphavaI se, tIse | jamalattaNeNamuppanno / putto'tthi puSphacUlo, dhUyA puNa pupphacUla tti // 2 // tANi paropparapoDhapparUDhappaNayANi pecchiuM rnnaa| mIhoo vippaogotti, jhatti pariNAviyANi miho // 3 // juttIhiM na jujjai, saMbhAvijai na jAu jaM ca bhave / sapahuttamattacitto, taM pi. pahU tahaM vihi kuNai // 4 // puSphavaI teNaM ciya, nivveeNaM pavvajiuM dikkhaM / devattaM saMpattA, ciMtai kucariyamavaccANa | // 5 // hA hA hayAsa hayavihi !, kahamaha'vaccANa tANa jaccANa / iha paraloyaviruddho, kao tae esa saMbaMdho // 6 // iha ajasaDiMDimo, parabhavaMmi aitikkhdukkhlkkhoho| tahavi imAo pAvAo, tAva choDemi samaIe // 7 // iya neraIe aitikkhadukkhakhinne khaNeNa daMsei / paDibohaNAya puttIe, pupphacUlAe sumiNami // 8 // aibhUribhIsaNe sA, te daDu jhatti jAyapaDibohA / puhaIpahuNo sAhei, savvamaha so vi vAhari // 9 // pAsaMDiNo aNege, Apucchai devipaccayanimittaM / bho kerisayA narayA, kerisadukkhA ya sAheha // 10 // niyaniyamayANusAreNa, sAhio tehiM narayavRttaMto / navaraM devIe na manio tti tatto nariMdeNa | // 11 // aniyaputtAyario, bahussuo vissuo ya thero ya / vAhariUNaM puDho, siTTho sa jahaTTio teNa // 12 // to bhattinibbharAe, bhaNiyaM devIe pupphacUlAe / kiM bhayavaM tubbhehiM vi, sumiNo divo imo siTo // 13 / / bhaNiyaM gurUhi bhade !, jiNamayamaNidIvayappahAveNa / taM natthi jaM na najai, kittiyamettaM narayavittaM // 14 // avarasamae ya tIe, tajjaNaNIe pyNsigo| sumiNami vimhayAvahavibhUirehaMtasuravisaro // 15 // puvvaMpi va puNaravi patthiveNa tA jAva pucchio sUrI / teNAvi tassaruva, niveiyaM | harisiyA devI / / 16 / / calaNesu nivaDiUNaM, bhattIe bhAsiuM samADhattA / duggaidukkhaM kaha hoi, kahaha kaha vA tiyasasokkhaM // 390 // Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Com puSpacUlodAharaNaM / | // 17 // guruNA bhaNiyaM bhade !, visayapasattippamukkhapAvehiM / pAvijai narayaduhaM, taccAgeNaM ca saggasuhaM // 18 // tAhe sA paDi- upadezamAlA-NI buddhA, visaM va mottUNa visayavAsaMgaM / Apucchai pavvajA-paDivattinimittamavaNIsaM // 19 / / annattha vihariyavvaM, tumae na kayAi vizeSavRttau iya painnAe / kaha kahavi mahInAheNa, nAyanAeNa'NunAyA // 20 // paDivajiya pavvajaM, sa ujamA nijarei kammamalaM / omaMti dUradese, pesiyanIsesasIsassa / / 21 / / jaMghAbalaparihINassa, tassa egAgiNo Thiyassa tahiM / sUrissa asaNapANaM nivabhavaNAo paNAmei // 22 // evaM vaccatamI kAle, accaMtasuddhapariNAmA / nidhdhuNiyaghAikammA, saMpattA kevalAloyaM // 23 // puvapavvannaM viNayaM ca, kevalI amuNio na laMghei / iya sA puvakameNaM, guruNo asaNAi ANei // 24 // egaMmi patthAve, simeNabbhAhayassa sUrissa / jAyAe tittabhoyaNa-baMchAe uciyasamayaMmi / / 25 // tIe ya tahacciya pUriyAe vimhaiyamANaso sUrI / bhaNai kahaM nAyamiNaM, maha mANasiyaM tae aja! // 26 // jaM uvaNIyaM aidullahaMpi bhojaM akAlaparihINaM / tIe bhaNiyaM nANeNa, keNa ? paDivAyarahieNa // 27 // dhIdhI mae aNajeNa, kahamimo kevalI mhaastto| AsAiotti sogaM, to sUrI kAumAraddho // 28 // kuru mA muNiMda ! sogaM, amuNijaMto hu kevalI vi jo| puvaThiI na bhiMdai, evaM tIe nisiddho so // 29 // cirasucariyasAmanno vi, kiM na nivvuimahaM lahissAmi / iya saMsayaM kuNaMto ya, tIe sUrI puNo bhaNio // 30 // saMdehaM kIsa muNIsa!, kuNasi nivvuikae lahuM jeNa / surasariyamuttaraMto, kAhisi kammakkhayaM tamavi // 31 // evaM nisAmiUNaM, sUrI nAvAe Aruhiya gaMgaM / ailaMghiuM pavatto, paratIragamAbhilAseNa / / 32 / / navaraM jatto jatto, sa nisIyai kammadosao tatto / nAvAdeso majjai, surasa| risalilaMmi acchAhe // 33 // savvaviNAsaM AsaMkiUNa nijAmagehiM to khitto| anniyaputtAyario, nAvAhito salilamajjhe // 34 // aha paramapasamarasa-pariNayassa supasannacittavittissa / savvappaNA niraMbhiya-nIsesA''savaduvArassa // 35 / / daveNaM bhAveNa ya, paramaM nissaMgarya uvagayassa / suvisujjhamANadaDhasukka-jhANaM nimmahiyakammassa // 36 // jalasaMthAragayassa vi, accaMtabbhuyaavajjajogassa / maNavaMchiyatthasiddhI, jAyA nivvANalAbheNa // 37 // puSpacUlAkathAvasArAyAtA'nikAcAryadRSTAntenaivopadezAntaramAha CcmercedeoeseDeceme ||391 // Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 392 // CRCORRCPCREADEReaee jo avikalaM tavaM saMjamaM ca sAhU karija pacchA'vi / aniyasuya vva so niyagamaTThamacireNa sAhei // 171 // 10 anikAputrA- anikAsutAcAryakathA punariyam-mahurAhi uttarAe, vANiyago kovi dAhiNAe go| vavahAreNaM keNAvi, tattha vaNiNA kao | cAryakathA / mitto // 1 // sagihe nimaMtio bhoyaNAya bhujaMtaeNa tabbhaiNI / vIyaNapANI teNaM, nirikkhiyA anniyA nAma ||2|| aNurattamattacittaNa, subahu sA maggiUNa pariNIyA / sAsurAe bhAyA puNa, taM mellai neva nehaao||3|| vihie nibaMdhe bhAvugeNa tabbhAuNA bhaNiyameyaM / bhayaNi melissaM puNa, paloie bhAiNejjamuhe // 4 // tassa kayAi cirAo, patto piarANa mAuro leho| jai putta ! kayannU tA, milesu jIvaMtayANa'mha // 5 // samayannuyAe to anniyAe niyabaMdhavo tahA bhnnio| velAmAse vi jahA, mukkA niyabhattuNA saddhiM / / 6 / / aMtarapahe pasUyA, putto jAo na se kayaM nAmaM / ThANe ThiyAI mahayA, kAhAmo UsaveNaMti // 7 // anniyaputto tti tao, sayalajaNo bhaNai taM ramAvito / eyaM ciya abhihANaM, gayaM pasiddhiM tao tassa ||8|| ahuNA dinnaM annaMpi, nUNa nAma imassa nahu ThAhI / tatto tattha vi pattehiM, tehiM vihiyaM tayaM ceva // 9 / / vuDiMDha patto pAviya-pavvajaM ahigyaa''gmrhsso| ladhdhUNAyariyapayaM, kuNamANosNissiyavihAraM // 10 // niyasayalaparivAreNa, parigao Agao kayAi to| nayaraMmi pupphadaMte, kahiyamao NaMtarakahAe // 11 // iti puSpacUlAannikAputrAcAryakathA // 171 // 'ArtA narA dharmaparA bhavantIti yo manyeta taM pratyAhasuhio na cayai bhoe, cayai jahA dukkhio tti aliyamiNaM / cikkaNakammolitto, na imo na imo paricayaI // 172 // 10 jaha cayai cakavaTTI, pavittharaM tattiyaM muhutteNaM / na cayai tahA ahanno, dubbuddhI khapparaM damao // 173 // deho pipIliyAhiM, cilAiputtassa cAlaNI vva ko / taNuo vi maNaposo, na cAlio teNa tANuvari // 174 // // 392 // pANaccae'vi pAvaM, pivIliyAe'vi je na icchaMti / te kaha jaI apAvA, pAvAi~ karaMti annassa ? // 175 // jiNapahaapaMDiyANa, pANaharANaM'pi paharamANANaM / na karaMti ya pAvAI, pAvassa phalaM viyANaMtA // 176 // 2perezaeeeeperozpecaee Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttau // 393 // kI yathA duHkhadagdho jIvo bhogAMstyajati na tathA viSayasukhasAgarAvagADha ityalIkametat / yataH - cikkaNakarmA'valipto niviDajJAnAvaraNAdikarmmasthagito jIvo na duHkhito nApi sukhitaH parityajati bhogAniti / ato laghukarmmatA'tra kAraNaM na sukhitatvaduHkhitatve / / 172 / / tathA ca - ' jaha' gAhA / saMjAtakarmmavivarAH punardehamapi tyajantItyAha ca - ' deho ' gAhA / cilAtiputrAsskhyAnakaM ca ' dIsaMti paramaghorA vi ' ityatroktameva // 173-74 / / evaM ca sati ' pANaJcae vi ' gAhA / pApaM pApakAraNaM droha - prahArAdyabhisandhilakSaNaM kAraNe kAryopacArAt // 175 // mA bhUniraparAdhe'pakArakAraNaM sAparAdhe na kazcitkSamate iti yo manyeta taM pratyAha - " jiNapaha " gAhA / mithyAdRzAM puruSAdhamAnAM prANApahArAya praharatAmapyupari sAdhavo na kurvanti ca pApAni pratiprahArAdIni cazabdAt pratyuta karuNAdibhAvAnAM bhAvayanti yathA - " kacitpumAn kSipati mAM parirukSavAkyaiH, zrImatkSamA''bharaNametya mudaM vrajAmi / zokaM vrajAmi punarevamayaM tapasvI, cAritrataH skhalitavAniti mannimittam // 1 // " satata sulabhadainye niHsukhe jIvaloke yadi mama parivAdAtprItimApnoti kazcit / parivadatu yathecchaM matsamakSaM tiro vA, jagati hi bahuduHkhe durlabhaH prItiyogaH // 2 // mannindayA yadi janaH paritoSameti, tatvaprayAsajanito'yamanugraho me / zreyo'rthino hi puruSAH paratuSTito - duHkhArjitAnyapi dhanAni parityajanti || 3 || aho nu kaSTaM yadi me tapasvino, rajastamobhyAM vivazA viceSTitAH / hiteSu mUDhA iti cenna me kRpA, dviSatsu mAmayathArthavedanam // 4 // ityAdi // 176 / / tadeva pApasya phalaM vyavahArato'midhitsurAha- rand hamAraNa abhakvANadANaparadhaNavilovaNAINaM / savvajahano udao, dasaguNio ikasi kayANaM // tivvayare upaose, sayaguNio sayasahassakoDiguNo koDAkoDiguNo vA, hujja vivAgo bahutaro vA ke ittha karaMtAlaMbaNa imaM tihuyaNassa accheraM / jaha niyamA khaviyagI, marudevI bhagavaI siddhA // kiMpi kahiMpa kayAI, ege laddhIhiM kehi'vi nibhehiM / patte abuddhalAbhA, havaMti accherayanbhUyA // // 177 // 178 // 179 // 180 // bhogatyAge kAraNaM / // 393 // Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaghanyAdikarmavipAkAni / COCOC upadezamAlA nihisaMpattamahanno, patthito jaha jaNo niruttappo / iha nAsai taha patteprabuddhaladdhi(cchi)paDicchaMto // 181 // vizeSavRttau / ekavAra vyadhako dazavArAn vidhyate-ekavAramArako dazavArAnmAryate / jaghanyato'pItyAdi yojanIyamiti gAthAbhAvArthaH // 177 // | " tivvayare u" gAhA / pradveSotkarSA'pakarSavizeSasya vicitratvAttatkRtakarmabandhavipAkasyApi nAnArUpatetyabhiprAyaH / tadidabhavetya yathA- 10 mUlato'pi karmasaMzleSo na bhavati tathA'pramAdo vidheya iti / / 178 / / nanu kimapramAdena ? / na hi tatsAdhyaH-karmabaMdhAbhAvastakSayo vA, ki tarhi ?, yAdRcchiko marudevyAdInAM tathaivopalambhAditi durvidagdhabuddhivacanena ye mugdhabuddhayaH pratibandhaM vidadhyustAn zikSayitumAha-'ke ettha" gAhA / 'niyamA khaviyaMgitti / niyamyate-vazI kriyate AtmA AbhyAmiti niyamau tapaHsaMyamA'niSTaptazarIretyarthaH / yathAhi-jaskandhArUDhAyA marudevyA bhagavatazchatrAticchatradarzanena pramodAtizayAdullasitajIvavIryAyAH karmakSayaH-kevalajJAnamAyuHsamAptimokSaprAptizcAkSepeNa prAdurabhUdevamasmAkamapi sarvaM syAt , kimapramAdena kAryam / marudevIsiddhikathA ca-'dhammo maeNa hu~to' ityatra bAhubali-kathAnake proktava // etaccAlambanaM durvidagdhaiH kriyamANamayuktameva / anantakAlAtkadAcidudbhUtatvenAzcaryatvAt / na khalu kvApyAkasmikAzcaryabhUte'rthe jAyamAne sarvameva tathA samarthanIyam / manuSyastriyo'pi kadAcitkAkodarAdyutpattau sarvatra tathotpattivyavahArAbhAvAt / zrUyante cAgame'nyAnyapyetatprakArANyAzcaryANi-uvasamga-gabbhaharaNaM, itthItitthaM abhAviyA parisA / kanhassa avarakaMkA, avayaraNaM caMdasUrANaM // 1 // harivaMsakuluppattI, camaruppAo ya aTThasayasiddhA / assaMjayANa pUyA, dasa vi aNaMteNa kaalenn|| 2 / / ___ evaM karakaNDUvAdayaH catvAraH pratyekabuddhAH prAgbhavasmaraNA''virbhUtazrutAdeva svayaM gRhItatratA anAzritazrImahAvIratIrthA eva siddhA AzcaryabhUtA abhUvaMstatkimaparairapi jAtismaraNAdistanmArga eva pratIkSaNIya ityAha-" kiMpi" gAhA / kimapi vastu vRSabhAdikaM prApyeti gamyate, kasminnapi kadAcitkAle eke-karakaNDvAdayo labdhibhistadAvaraNIyakarmaNAM kSaya-kSayopazamopazamarUpAbhiH kaizcidapi nibhairvRSabhAdereva vastuno jarAjIrNatvAdicihnaH, kiM pratyekabuddhalAbhA bhavantyAzcaryabhUtA ityato na tannidarzanenA'nyaistapaHsaMyamayoH zai CORPCOCORRECORDCORROR PROIRECORREEnde // 394 // Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttau // 395 // thilyaM vidheyam kadAcitkabhAvarUpatvAtteSAm, pratyekabuddhatvaM labhante pratyekabuddhalAbhAH 'karmaNyaNa ' // yastu tapaHsaMyamayoH pramAdAtpratyekabuddhamArgameva pratIkSamANa Aste, taM dRSTAntopadarzanena nirAkurvannAha - " nihi " gAhA / yathAnidhiM saMprAptamadhanyo nirbhAgyaH prArthayannapi 'niruttappo' tti nirudyamastadgrahaNe balividhAnAdikriyAzUnyaH, ihaloke taM nAzayatyanyena sodyamena tasya grahaNAt / tathA pratyekabuddhalakSmIM pratIcchan pratIkSamANo nirvikalpaM mokSaM tapaHsaMyamAdividhAnenA'gRhNAno nAzayatyeveti // karakaNDvAdikathA saMkSepatazcAyam - karakaNDukaliMgesuM, paMcAlesu ya domuho / namIrAyA videddesu, gaMdhAresu ya nagaI // vasabhe ya iMdakeU, valae aMbe ya puSphie bohI / karakaMDu dummuhassa, naimissa gaMdhAra ranno ya // karakaNDukahA tAva kahijai 1 aMgAjaNavae caMpAnayarI | dahivarSaNo rAyA / tassa ceDayadhUyA paumAvaI mahAdevI / tIse ganbhANubhAvAo Dohalo jAo / jahA rAyanevacchalaMchiyA hatthikhaMdhArUDhA ujjANakANaNAIsu viharAmitti / tao Dohale apujrjjate uluggA jAyA / rAyA pucchai nibbaMdhe kae siTTho / tao devI jayakuMjaramAroviyA rAyA sayameva chattaM dhArei / gayA ujjANaM paDhamapAuso vaTTai / so ya mAyaMgo | navanIradhArAdhoraNIvisaTTamaTTiyAgaMdheNa abbhAhao saMbhariUNa viMjhADaviM payaTTo tadaNumaggeNa laggA vibhaggA seNAsAmaggI / na tarei gaMtuM valiyA, dovi pavesiyANi aDavIe / rAyA vaDarukkhaM pekkhiUNa pabhaNei paumAvaI / eyassa vaDarukkhassa heTTeNa jai kuMjaro jAi, to tumaM sAhagge laggejjAsutti / tahatti paDissuyameyAe dakkhattaNeNa rAiNA sAhA gahiyA / iyarI hariyA hatthiNA / nivaI nirANaMdo uttariUNa tao gao caMpAe / paumAvaI vi pavesiyA nimmANusAe aDavIe / pivAsio hatthI / pecchai mahaimahAlayaM dahamegaM / tatthono abhiramiuM / imA vi saNiyameyAo ya uyariUNa disAo ayANaMtI, sAgAraM bhattaM paJcakakhAittA egAe disAe pahAviyA / jAva dUraM gayA tAva tAvaso ego diTTho / jAo maNAgaM mANase toso, gayA tassa sagAse teNAvi nIyA kulavaissa pAse / tIe abhivAIo, eso saMbhAsei / kao ammo ! ihAgayA / tAhe kahei jahA hUM ceDagarasa dhUyA jAva hathiNA pratyekabuddhAH | // 395 // Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Deez prtyekbuddhkrknnddukthaa| e ANIyA / so ya tAvaso ceDagassa niyallagotti / AsAsiyA teNa / mA bIhehitti / tAhe vaNaphalANi deh| dhAriyA royaMtI upadezamAlA-0 kaivayavAsarANi / annayA aDavIo nippheDiUNa bhaNiyA ettiyao ceva amhaM gaivisao, etto pareNa halavAhiyA mahi tti na vizeSavRttau kappai akkamiuM me / jAhi etto sayaM ceva / esa daMtapurassa visao daMtavakko ya rAyatti bhaNiUNa niyatto so| sA vi tattha // 396 // gaMtUNamaNannagaI sIlavaI ajANa mUle pavvaiyA / aiatthiNIe gabbho naaikkhio| pacchA pIvaragabbhA jAyA, nAyA pucchiyA kahiM gabbho / mayaharigAe sabvamAloei / pasUyA samANI saha nAmaMkamuddiyAe kaMbalarayaNeNa ya veDhiUNa taNayaM susANe ujjhi| dUre pecchaMtI acchai / jAva susANapAlageNa pANeNa so dArago gahiUNamappaNo pattIe putto appio| sA ajjA jaiNiUNeyaM gayA vshiie| saMjaIhiM pucchiyA kahiM gabbho / bhaNai mayago jAo / ao ujhio masANe mae / sA ajjA tIe pANIe samaM mettiM ghaDei / avAravArAe dAragAjogaM moyagAi neheNa appei / so visaMvaDDhai / tAhe dAragarUvehiM samaM ramato dikaru(sa)yANi bhaNai / ahaM tubhaM rAyA / maha tubbhe kara deha / so sukkakaMDUe gahio, tANi bhaNai tumhANameso ceva karo egamego mamaM kaMDuyautti / tAhe se karakaMDutti nAmaM kayaM dikkaruehiM / soya tIe saMjaIe aNusatto jeNa sA se moyago dei, jaM bAlaTuM lahai bhikkhaM / saMvaDDhio so vi masANaM rakkhai / tattha ya kayAi keNai kAraNeNa do.sAhU samAgayA, egattha vaMsakUDaMge daMDagaM pecchaMti / tatthego daMDalakkhaNaM jANai / so pamAeNa pAsAI anirikkhiUNa bhaNai / jo eyaM daMDagaM genhai so rAyA hoi / kiM puNa paDikkhiyavvo jAva cattAriM aMgulANi annANi vaDUDhaMti / eyaM ca teNa mAyaMgadArageNa egeNa dhijjAieNa ya kuDaMgAi aMtarieNa suyaM / tAhe so marugo appasAgArie cauraMgulaM khaNiUNa chidiUNa ya ginhai / teNa ya pANaputteNa divo, mama masANassa eso tti uddaalio| marugeNa nIo so karaNaMmi / bhaNai dehi me daMDagaM / so bhaNai mama masANassa eso na savvahA jIvaMto demi / dhijjAio bhaNio annaM giNha / so necchai, mameeNeva kajaM / so vi dArago necchi| pucchio kiM na desi ?, bhaNai ahaM eyassa daMDagassa pahAveNa rAyA bhavissAmi / tAhe kAraNiyA hasiUNa bhagati / jayA bhavijjAsi tayA eyassa marugassa gAma dijAhi / eraeezaaeeraaeeraveezaareezcopeecopezoat Genercemezoeeroecemezoo Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | suttassa tassa samAnAdirANi / imozakaraNa jAva joiyanapuga, rAjJA tu karakaN, magAi dehi sado / AyANi tA teNa daMDarayaNaM kyaa| tathA ca soUNa so maru / tahiM dehi / 1 appANaM na jANava pratyekabuddha karakaNDukathA / paDivanameeNa / dhijAieNa'nne dhijjAie viijje kAUNa bhaNiyaM, jahA mAyaMge mArittA harAmo daMDagaMti / taM tassa piuNA surya / | upadezamAlA tAhe tinni vi nAsiUNa kaMcaNapuraM pattANi / tattha patthivo paMcattaM patto / rajAriho anno nanthi / Aso ahivAsio so vizeSavRttau | suttassa tassa sayAsamAgaMtUNa taM payAhiNiUNa ya pAse tthio| jAva lakkhaNapADhaehiM diTTho, tAva lakkhaNalakkhiyaMgotti kao jysddo| AhayANi naMditUrANi / imojAyabhamANo vIsattho udiu~ AsaM vilggo| kaMcaNapure pavesijjai / mAyaMgo tti dhijjAiyA na diti pavesaM / tAhe teNa daMDarayaNaM kare kareUNa jAva joiyaM tAva jAyaM jAlAjAlajAlaM bhayabhIyA nadvA te disodisaM / tAhe teNa vADahANagA hari esA dhijjAiyA kayA / tathA ca-dadhivAhanaputreNa, rAjJA tu karakaNDunA / vATadhAnakavAstavyA-zvaNDAlA brAhma NIkRtAH // 1 // evaM so karakaNDu mahArAo jaao| eyaM soUNa so marugo Agao, maggai dehi me puvapaDivannaM gAmati / bhaNiyameeNaM re baMbhaNA ! bhaNehi ko te gAmo ruccai / so bhaNai caMpAe me maMdiraM / tahiM dehi / tAhe dahivAhaNassa lehaM dei / jahA dehi me gAmamegaM / ahaM jaM tujjha ruccai gAmaM vA nagaraM vA taM demi / so ruTo Aha-duTumAyaMgo appANaM na jANai / majjha lehaM dei / avamANieNa dUeNa paDiAgaeNa savvaM se kahiyaM / karakaMDu ruTo gao garueNa gaMdhavvAikaDagacaDagareNaM / savvao uvarohiyA caMpA / paidiNamAuhaNaM mahaMtaM vaTTai / tIe saMjaIe suyaM / mA jaNakkhao pakkhaduge vi hou tti AgaMtUNa karakaMDussa sAhae rahassaM bhidiyaM / tuha dahivAhaNo jnno| ahaM jnnnnii| tahAvihakahAsaMvihANao ahaM sAhuNI, taM mAyaMgadArago jaao| teNa tANi ammApiarANi pucchiyANi / tehiM sabbhAvo khio| nAmaMkamuddA kaMbalarayaNaM ca dAiyaM / jAyapaccao vi pabhaNei mANeNa, nAhaM mo sarAmi / tAhe sA caMpAe pavisiUNa pattA patthivassa pAsAe, nAyA dAsaceDIhiM pAyavaDiyAo prunnaao| ranA nisuyaM, so vi Agao vaMdittA AsaNaM dAUNa purao nisanno pucchai / puvvavuttaMtaM etthA''gamaNapajjaMtaM, visesao gabbhassa vattaM / sA savvaM sAhiUNa bhaNai, jeNa tumaM rohio so taNao tti / tudo niggao milio y| tassa rajAiM do vi dAUNa dahivAhaNo pvvio| karakaMDU payaMDasAsaNo sNjaao| so u kila goulappio teNa aNegANi pAlAvei / anna(ega)yA ReceneCRECORDIOCReemaDeewana Deadersonneczooraezrezzera | // 397 // Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| sarayakAle egaM gaMgataraMgacaMgavannaM gotannagaM goule gao pecchiUNa bhaNai, eyassa mAtaraM mA duhejjAha / jayA vaDhio hoi tayA annagAvINaM pi peUsaM pAejjaha / taheva govAlaehiM pAlijjato so uvvattavisANo pINakhaMdho vasabho jaao| rAiNA jujhAro kao pratyekabuddha durmukhakathA / pecchai, pamoyaparAyaNo puNo bahuNA kAleNa gao pecchai, jarAjajjarasarIraM parigalamANaloyaNajuyalaM paDaehiM parighaTijjataM / gove pucchai kahiM vasaho tti / tehiM so daaio| taM pecchaMto visannacitto, ciMtai dhiratthu saMsArAsArattaNasa / jeNa tArisiM sarIra-16 siriM saMpAviUNa saMpayameyAriso savvA''vayANa maMdiraM saMvutto / yadvA-vyAptA tvagvalivIcibhiH paricitA niHzrIkatA netrayorakheM mUrddhani te kacA api citAbhasmA'vakIrNA iva / lAlAjAlavisaMsthulasthitimukhaM kAzena kAmaM kvaNan , yannRNAmapi vArddhake bhavati tatko'sminvRSe vismayaH // 1 // avi ya-seyaM sujAyaM suvibhattasiMgaM, jo pAsiyA vasabhaM godumajjhe / riddhiM ariddhiM samupehiyANaM, kaliMgarAyA visamikkha dhammaM // 2 // goLegaNassa majjhe, TiMkiyasaddeNa jassa bhajati / dariyA vidittavasabhA, sutikkhasiMgA samatthA vi // 3 // porANayagayadappo, galaMtanayaNo calaMtavasabhoTro / so ceva imo vasabho, paDDayaparighaTTaNaM sahai // 4 // iya evamAi bahuso, saMsArAsArayaM nieUNa / saMbhariyapubajamma, nikkhaMto dinnasuraliMgo // 5 // iti karakaNDukathA / / -- etto dummuhakahA jahA-paMcAlajaNavae kaMpillapure dummuho mhiiso| tassa ya sukayacammajaNiya tivaggasAraM saMsArasuhamaNuhavaMtassa ANaMdiyarAyahaMso saMpannasavvasAso saMpatto sro| tao turayavANiyAe nIharaMteNa teNamaNegakuDabhIsahassaparikhuDo mahAvibhUIe pUijjamANo divo iMdajhao, paDiniyattateNa divasA'vasANe diTTho bhUmIe paDio kaTThAvaseso viluppamANo pAgayamaNuehiM vi taM daLUNa ciMtiyamaNeNa / evaM saMsAriyasavvasattANa vi saMpayAo asaMpayAo ya sayA pAsaTThiyAo ceva / tathA ca jo iMda. | keuM sualaMkiyaM tu, dalu paDataM paviluppamANaM / riddhi ariddhiM samupehiyANaM, paMcAlarAyA visamikkhadhammaM // 1 // saMbhariya puvva IN/ // 398 // jammo, nikkhaMto to imo vi naranAho / dinnaMmi devayAe, liMgo viharei mahivalae // 2 // iti durmukhakathA / toerderwecweerepeeledeoezzaeezoere Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadazamAlA- vizeSavRttau ecemezoeloenezoexpeo io 'namikahA' kahijjai-videhAjaNavae mihilAnayarIe nayarIi raMjiyasajjaNo nami nAma raayaa| tassa jammatarapunanivvattiyarajasuhamaNuhavaMtassa samaikkato koi kaalo| annayA veyaNiyakammodaeNa jaNiyasiroveyaNassa payaDIhUo daahjjro| uvaTThiyA pratyekabuddha | vejjA kareMti pddiyaarkiriyaa| aikatA chammAsA / na jAo koi viseso| kayAi vejovaesAo aMteuriyAo caMdaNaM ghasaMti / nmikthaa| | tao ucchalio maNivalayANa jhnnkaaro| rAiNA tamasahataeNa bhaNiyaM kassesa dussaho saho / pariyaNeNa bhaNiyaM / siricaMdaNaghaMsaNaparAyaNateuriyAvalayANaM / tao tAhiM ekkekaM valayaM kalAiyAhiMto avaNIyaM, tahAvi novasaMto khnnkhnnaarvo| tao maMgalikka. mekkekaM valayaM dhariUNa sesANi avaNIyANi / namiNA bhaNiyaM, kiminhi uvasaMto puraMto so saddo / pariyaNeNa bhaNiyaM ekkeka ceva saMparya kayaM valayaM / tao ciMtiyaM namiNA / avvo jAvaio dhaNadhannarayaNasayaNagAmAgarAisaMgo tAvaio dukkhpsNgo| tahA"jaha jaha appo lobho, jaha jaha appo pariggahAraMbho / taha taha suhaM pavaDDhai, dhammassa hoi saMsiddhI // 1 // " tamhA | egAgittaM ceva suMdaraM / tathAhi-etyekastanumAnasau parabhavAt kvApi me pakSivat , gotre mAtR-kalatra-putra-bhaginI-bhrAtrAdibhiH sajyate / yAyetkaH parataH parAM tanukuTI svaiH karmabhiH kalpitAmityevaM viduSAmihAstu viduSAM yuktA kva kattu ratiH // 2 // evaM paribhAviyaveyaNiyakhaovasamAo samaddhAsio nidAe / vihAyAe sumiNe suraselovari dhavalakarivarArUDho Aloio appA / paDi-16 | buddho naMditUraghoseNa / ciMtiuM pvtto| kattha mae eriso sovanio selo diTThotti IhApohamagaNagavesaNaM karitassa jAyaM jAIsaraNaM / sumarei jahA ahaM maNuyabhave kayasAmanno uppanno pupphuttaravimANe jiNajammaMmi merusihare mahimaM krito| tao caviUNamihovavanno, evaM ca patteyabuddho so jAo / puttaM rajje ThaviUNa ya abhinikkhNto| tao mihilA sapurapariyaNI rohajANavayA |" palavamANI kaMdamANI kolAhalagabhUyA Asi / tao sakko mAhaNarUveNA''gaMtUNa namipurao hoUNevaM vayAsI-kiM nu aja mihilA, kolAhalagasaMkulA / suvvaMti dAruNA saddA, pAsAemu gihesu ya // 1 // // 399 // 2000cComperoCPCPCOCKPCroe Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kthaa| namiH-mihilAe ceie vacche, sIyacchAe mnnorme| pattapuSphaphalovee, sauNANaM bahuguNe sayA // 2 // vAraNa hIramANami, upadezamAlA pratyekabuddhaceiyaMmi maNorame / duhiyA asaraNA attA, ee kaMdati bho khagA // 3 // vizeSavRttau / naggairAjazakraH-esa aggI ya vAu ya, evaM Dajjhai maMdiraM / bhaMte ! aMteuraM tujjha, 'kIsaNannAvayakkhaha // 4 // namiH-suhaM vasAmo // 40 // jIvAmo, jesi me natthi kiMcaNaM / mihilAe DajjhamANIe, na me Dajjhai kiMcaNaM // 5 // evamAi vAyAhiM sakko rAyarisiM jAva khobheu na sko| tAhe mAhaNarUvamuvasaMhariuNa viuvbiuNamiMdattaM vaMdai thuNei-aho te nijio koho, aho mANo parAio / aho nirikiyA mAyA, aho loho nivArio // 6 // evamAimahurAhiM vagguhi thouNa gao niyaTTANaM / namI vi viriu pvtto|| bahuyANa sahayaM socA, egassa ya asaddayaM / valayANa namirAyA, nikkhaMto mihilAhivo // 7 // aha naggai nariMdacariyaM-gaMdhArajaNavae purisapure nagare jayalacchilaMbhalaMpaDo sunayamaggo naggaI rAyA / tassa ya saMsArasAraso6/kkhaakkhittacittavittissa nAeNa meiNImaMDalaM pAlayaMtassa patto taruNIsamUhasuhavo vasaMtUsavo / taMmi vasaMte saMte ujjANaM paDhieNa naravaiNA / 10 maMjarinivahasaNAho sANadaM pulaioao // 1 // " kouhaleNa tAo, egA bhUveNa maMjarI ghiyaa| taha khaMdhAvAreNa vi, evaM jAo khANuvva // 2 // " viNiyattaM to tatto, naggairAyA sa raayvaaddiio| pucchai purisa so kattha, atthi o kahaM hUo // 3 // purisehiM jaMpiyaM pariyaNeNa egegamaMjarI gahiyA / tAo tumbhehi piva, to jAo esa khANuvva // 4 // tao savisAyaM ciMtiyaM rAiNA-karika- | nacaMcalAo, jiiviyjovvnnklttputtaaii| lacchIo tA imAhiM alaM kilesapphalAhi me // 5 // to jAyajAisaraNo, jAo patteyabUddhariddhidharo devovaNIyaliMgo, sumuNI so vihariu laggo // 6 // jo cUyarukkha tu maNAbhirAmaM, samaMjarIpallavapupphacittaM / ridviM ariddhiM samupehiyANaM, gaMdhArarAyA visamikkhadhammaM // 7 // kameNa ya savve vi, pattA khiipaidie nayare / paviTThA ya cauduvAre // 400 // 1 kIsaNaM nAya vakkhaha / B. C. D. 20exceetDecexcexamzo2 recordereroopeecroe Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttI 20ccorrareeroecorrecepace | deule / puvvadAreNa karakaMDumuNI dakkhiNeNa dummuho| avareNa namI / uttareNa nggii| kahaM mahAmuNINaM parAhutto ciTThAmitti viu- || vviyaM vANamaMtareNa niyapaDimAe muhacaukyaM / etthaMtaraMmi masiNakaTeNa kanna kaMDuiUNa mukaM egapAsaMmi kaMDuyaNaM krkNddunnaa| taM ca INpratyekabuddhAnAM ThUNa bhaNiyaM dummuheNaM-jayA rajaM ca raTuM ca, puraM aMteuraM tahA / savvameyaM paricaja, saMcayaM kiM karesi maM // 8 // jAva du- parasparoktiH mmuheNa bhaNio karakaMDU paDisaMlAvaM na dei, tAva bhaNio dummuho. namiNA-jayA te peie raje, kayA kiccakarA bahU / tesiM kiccaM parizcanja, aja kiccakaro bhavaM // 9 // tao jAva dummuho namiNo uttaraM na dei tAva bhaNio naggaiNA-jayA savvaM pariccaja, mokkhAya ghaDasI bhavaM / paraM garahasI keNa, attanIsesakArae // 10 // jAva ya namI naggaiNo na dei uttaraM / etthaMtaraMmi naggaI bhaNio karakaMDuNA-mokkhamagaM pavannesu, sAhUsu baMbhayArisu / ahiyatthaM nivArito, na dosaM vattumarihasi // 11 // rUsau vA paro mA vA, visaM vA pariyattau / bhAsiyavvA hiyA bhAsA, sapakkhaguNakAriyA // 12 // jahA jalaMtAI kaDhAI, uvehAe na ciraM jle| ghaTTiyA ghaTTiyA jhatti, tamhA sahaha ghaTTaNaM // 13 // evaM te egayA savve, jAyA pavvaiyA tahA / hoUNaM kevalI siddhA, maha'ccherakarA jaNe // 14 // sAmprataM sodAharaNaM rAgAdInAmavizvasanIyatAmupadizati soUNa gaI sukumAliyAe taha sasagabhasagabhayaNIe / tAva na vIsasiyavvaM, seyahI dhammio jAva // 182 // sasakabhasakabhaginyAH sukumAlikAyAstathAvasthAM zrutvA tAvanna vizvasitavyaM rAgAdInAmiti gamyate yAvat zreyo'rthI-mokSArthI dhammiko yatirityarthaH / / yadvA tAvanna vizvasitavyaM yAvaddharmiko na zvetAsthima'to jAta iti / atra ca vyAkhyAne nakArasyAdhyAhAraH kAryaH / sukumAlikAkathAnakaM caitatsirivAsupujjapujekka-jammarammUsavukkarisiyAe / aicaMgaaMgadesA'vayaMsakappAe caMpAe // 1 // nijiyasattU jiyasattu-patthivo tassa // 401 // dhAriNI devI / tadudarasaMjAyA Asi sasaga-bhasagatti donni suyA // 2 // kusumasilImuhapA(bA)NA, pANapiyArA sahoyarI tANa / Deameermecoraerzeerazeer Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 402 // aNuyA ahesi sukumAliyanti sukumAlapANipayA ||3|| iyara juvaINa bhUsAhiM, rUvarehAvisesamAvahai / rUvAhideva yAe, tIe tirohijae esA // 4 // urauraruhANaloyaNa, suhANa tIse kaulakannANa / loNimarUvANa'nnonna- bhUsaNattaM phuDaM phurai // 5 // gorIsu dosu sohagga, sAramaddhaddhamappiyaM vihiNA / girijAe jAi (yadaM) ditIe, kiMtu baTTei tIe puNo ||6|| sai taruNaloyaloyaNa - caura mihuNAI tIe uvayaMti / muhacaMdacaMdimApANapAraNAe vva savvadisaM // 7 // aha viharaMtA gAmAgaresu pattA kayAi tattha gurU / siridhammaghosasUrI, suhaM ThiyA bAhirujjANe || 8 || vaMdaNavaDiyAe nariMdanaMdaNA niggayA samaM piuNA / pahuNA pAraddhA dhammadesaNA dosasosakarI // 9 // saMsArakhArapArAvArAvArINa pavahaNaSpavaNo / jai - gihidhammo rammo, parisAe payAsio tIe // 50 // suNiUNeyaM sammaM, kammamahAsiharisaMharaNaasaNaM / lacchIvicchaDuM chaDiUNa te dovi pavvaiyA // / 11 // sasagamuNI bhasagamuNI, muNiUNaM samayasatthaparamatthaM / gIyatthA saMjAyA, AyA viharintu tattha puNo // 12 // sukumAliyaM pi pavvAviuNamapiti pattadhammadhuraM / siriruddamaIe pavattiNIe varavattaNIe sive ||13|| pavayaNapaccalaniJcalacittA cAritacArimaM carai / kiM puNa uvvaNarUveNa, patthaNijjA juvANA // 14 // dUrAo vi diDIo, tIe taruNANamAvati phuDaM | araviMda viMdamayaraMdamicchirIovva bhamarIo // 15 // vasahidviyamuvaviTTho, magge aNumaggalaggao loo / taM picchaMto sicchAe, acchUe cchidiya'cchiduho / / 16 / / tabhAu puro paribhA viUNa bhaNiyaM pavattiNIe imaM / vasahiduvAraM dovAriyabva te dovi rakkhati // 17 // paidiNamaNannavAvAravAulANaM diNANi gacchati / bhaiNIaMbhabaMbhavvayassa mA hou bhaMgotti // 18 // ciMtA kayAi esA, pAvAeM pADiyA mae ee / hiyaniyanimmala saMjama - vittharaparamatthapalimaMthe // / 19 / / maha bali kijjau rUyaM, abbhuyabhUyaM kimerisaM hUyaM / jeNa jaNo pAvai pAvabhAvamAvai vasahimajhe ||20|| sasagabhasagehiM ruddho, kuddho luddho ya dhAvai raNAya / majjhavi jjhANa'jjhayaNANa, jhatti to hoi paccUho // 21 // kittiyakAlaM AlaMbaNeNameeNa bhAuNo evaM / ciTThissaMti sakaTThe, laTThe tA aNasaNaM kAuM // 22 // iya veragguviggA, paJcakakhai asaNakhANapANANaM / bahuvAsarehiM accatakhINakAyA gayA mucchaM // 23 // ceTThA naTThA diTThA, pattA paMcattamiya viyANittA / bhAUhiM soyatattehiM, sukumAlikA kathA / // 402 // Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 403 // manna, aha jAe payaDapaMDharapabhAe / kegaripara, // 27 // anaMgaaMgamaiyA-manasataha-sohAsakumA sukumAlikAkathA / zeezmeroecemezoneeroeceozenecare tehi mukkA masANaMmi // 24 // aisisiranisisamIraNalaharIhiM lddhsuddhceynnaa| ciMtai cattA hai bhAugehiM hI jIvamANI vi // 25 // maha nimvinnA manne, aha jAe payaDapaMDurapabhAe / keNavi satthAheNaM, paloiyA pahapayaTTaNa // 26 // ramaNIyarUvarehA-raMjiyacittaNa taruNakaruNAe / sagaDe caDAviUNaM, nIyA niyayaMmi nagaraghare, // 27 // abhaMgaaMgamaddaNa-majaNayavilevaNA'saNAIhiM / taMbolaalaMkAraM'sugehiM paDijAgarAvei / / 28 // ticauravAsarasArovayAramite sajiyA jAyA / navaviyasaMtasaroruha-sohAsukumAraphAraMgI // 29 / / harihIrapuraMdarakAmakAmiNINaM pi gavvasavvassaM / avaharamANI jAyA, kaivayadivasehiM sA sumuhI // 30 // paidivasadasaNAo, aalaavaao'snnaaidaannaao| tANa paropparamaNurAyasAyaro sAyaraM khuhio // 31 // uktaM hi kenacit-" tAmbUlaM kusumasugandhayaH | samIrAH, saudheSu pratiphalitAH shshaangkbhaasH| vAcazca praNayarasAmRtadravA , dUtInAM bata na haranti kasya cetaH // 32 // " visayasuhamaNuhavaMtIe, tIe saha teNa satthavAheNa | volINo kAlo kattio vi, aha dovi kaiyAvi // 33 // te sasagabhasagasAhU, saheva satthAhamaMdiraduvAre / bhikkhaTAe paviTThA, diTThA sukumAliyAe lahuM // 34 / / to olakkhiya ukkhaNiya, tikkhadukkhA vilakkharukkhA y| paNamiya pAe pokAratAratArassaraM ruyai / / 35 / / saMbohiyA hiyAhiM, girAhiM paramatthasatthasArAhiM / satthAhANunAe, vihiNA pavvAviyA tehiM / / 36 // paripAliyapavvajjA, samae mariUNa sA gayA saggaM / iya muNiya iMdiyANaM, niyayANa na vIsasiyavvaM // 37 / / iti sasakabhasakabhaginI sukumArikAkathA // 182 // athAtmano duImatvAdidvAreNa zikSA rUpakASTenAha kharakarahaturayavasahA, mattagaiMdAvi nAma dammati / ikko navari na dammai, niraMkuso apaNo appA // 183 // varaM me appA daMto, saMjameNa taveNa y| mA'haM parehiM , dammaMto, baMdhaNehiM bahehi a|| 184 // appA ceva dameyavvo, appA hu khalu duddmo| appA daMto suhI hoi, assi loe parattha ya // 185 // nicaM dosasahagao, jIvo avirhiymsuhprinnaamo| navaraM dine pasare, to dei pamAyamayaresu // 186 // Doordarncomcomcccc // 403 // Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau Tezzae // 404 // icornervecorrecePERam acciya vadiya pUia, sakkAriya paNamio mahagyavio / taM taha karei jIvo, pADeI jahappaNo ThANaM // 187 // [D] AtmanosIlavvayAI jo bahuphalAI hatUNa sukkhamahilasai / dhiidubbalo tavassI, koDIe kAgiNiM kiNaI // 18 // dUrdamatve'STajIvo jahA maNisiyaM, hiyaicchiyapatthiehiM sukkhehiM / toseUNa na tIraI, jAvajjIveNa savveNa // 189 // rupakANi / sumiNaMtarANubhUyaM, sukkhaM samaicchiyaM jahA ntthi| evamimaMpi aIyaM, sukkhaM sumiNovamaM hoI // 19 // ___ 'to dei pamAyamayaresutti' / tato yatheSTaceSTArUpaprasaralAbhAhadAtyanekArthatvAddhAtUnAM karoti jiivH| 'pramAda '-viSayakaSAyapravR. ttilakSaNam' 'atareSu'-dustareSu lokAgamaviruddheSu karttavyeSviti gamyate / yadvA atareSu-samayabhASayA sAgaropameSu pramAdaM kArya kAraNopacArAt pramAdajanyamasAtavedanIyaM karoti / narake sAgaropamairyatpramAdotpAdyaM duHkhaM vedyate tatkarotItyarthaH // 183 taH 86 / / "acciya" gAhA-'arcito'-gandhacandanAdibhiH, 'vanditaH' sadguNotkIrtanena / 'pUjito'-vastrAdibhiH 'satkArito' muurnaa| | amISAM krmdhaaryH| mahArghito mahArghaH kRtaH, AcAryAdipadasthApanena tadguNapakSapAtibhiriti gamyate / sa tu mUDho jIvastathA tatkaroti kimapi duSTacaritam / yathA''tmanaH sambandhisthAnamarcanAdinibandhanaM pAtayati // "sIlabbayAI" gAhA / ' zIlaM '-mUlottaraguNasamAdhAnam , 'vratAni'-ahiMsAdIni, teSAM pRthagrahaNaM prAdhAnyakhyApanArtha sa koTyA kAkigIM krINAtIti sazabdo'dhyAhAraH kAryaH "jIvo" gAhA ||'jiivo yathAmanISitaM'-yathAcintitaM hRdayepsitaiH prArthitairmano'nukUlakalavAdyutpAditaiH saukhyastoSayituM na pAryate na dinena na mAsena nApi varSeNa, kiM bahunA ? ' jAvajjIveNa savveNaM' ti / jIvanaM jIvo jIvitaM tena samastA''yuSA'pi yAvadityarthaH / yAvacchabdopAdAnAt prAgdinAdayo gamyate iti / etadevAha-" sumiNa" gAhA / yadvaiSayika sukhamanubhUtaM tasya svapnasukhasyevAtItatvena kvApyasattvAt , / saJcayasyAsambhavAtkathaM tenA''hArAdineva tRptiH syAdyato jIvo viSayasukhairasaMkhyairapi toSa // 404 // yituM na tIryeteti tAtparyam / uktaM hi-' uvabhogovAyaparo pasameuM mahai visayataNhaM jo niyachAyakkamaNakae puro turaMto pahAvai dibhiH, banditaH sthApanena tadguNapakSaNAta // "sIlavayAtrANAtIti sazabdo'dhyAta na PerpeeceneCKreen Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/ upadezamAlA vizeSavRttau // 405 // DECORRECORRECToppearee so'| tataH sthitametat-kSutkSAmaH kSaNadA kSaNapraguNitasvapnApitaimodakaiH, ko'pi kvA'pi kadAcanA'pyavitathaM cetprApnuyAtkSutkSayam / tRSNagvA mRgatRSNikAcayamayaistRSNAntamIyAjjalaibhoMgaistarhi tavA'pi tRptiraNurapyAtmannamIbhirbhavet / / iti vyAkhyAtAnyaSTau rUpakANi // 190 // | viSayAsthA doSe maMgvAevaM viSayeSvanAsthA sthApitA, tathApyAsthAM yaH kuryAttadoSadarzanAyAha |cAryakathA / puraniddhamaNe, jakkho, mahurAmaMgU taheva suyanihaso / boheI suvihiyajaNaM, visUrai bahuM ca hiyaeNa // 191 // gAthArthaH kathAnakagamyastaccedam-mahurAe nayarIe, jugappahANo suyassa ya nihii(haa)nno| aNavaraya sissasuttatya-kahaNapaDi| baddhavAvAro // 1 // amuNiyaparissamo bhvv-sttsddhmmdesnnaaiisuN| sAvajjakajjavajaNa-ujjutto ujjayavihAro // 2 // sAmAyArI saarnn-vaarnnsNliiddyaailiinnmnno| nAmeNa ajjamaMgU, AsI sUrI jaNapasiddho // 3 // jAo kayAi kiriyA-kalAvaviyalo suhA'bhilAsI so| sAvayakulapaDibaddho pagahio gAravatieNa // 4 // aNavarayabhattajaNa-dijjamANapANa'nnavatthalobheNa / tattheva ciraM || vuccho, cicA abbhujayavihAraM // 5 // aha siDhiliyasAmanno, nissAmannaM pamAyamuvaciNiuM / akayaniyadosasuddhI, mariUNaM AuvigamaMmi // 6 // tIe ceva purIe niddhamaNAsannajakkhabhavaNaMmi / accataM kibbisiu, saMjAo jakkhajoNIe // 7 // muNiUNa vibhaMgeNaM, pubbabhavaM to viciMtiuM lamgo / hA hA pAveNa mae, pamAyamayamattacitteNa // 8 // pattapi vicittAisayarayaNapaDipunnajiNamayanihANaM / takahiyapavittiparammuheNa vihalattamuvaNIyaM // 9 // mANussakhittajAI-pamokkhasaddhammahe usaamggi| caraNapamAyabbhahU~, etto katto lahissAmi // 10 // hA jIva ! pAva taiyA, iDDhIrasagAravANa virasattaM / satthatthajANageNa vi, na lakkhiyaM kiM tae | Asi // 11 // mAyaMganivvisesa, kibbisiyasurattaNaM imaM ptto| jAosi ciramajoggo, viraipahANassa dhammassa // 12 // dhI dhI satthatyaparissamo, mamaM dhI maIe suhumattaM / dhI dhI parovaesappayANapaMDiccamaccaMtaM // 13 / / dhI bhAvaviyalakiriyA-kalAvamaNu // 405 // diNamaNuTriyaM taMpi / vesAnevacchaM piva, paracittapasAyaNAmettaM // 14 // iya evaM niyaduccariyamaNukhaNaM prmjaayvermgo| niMdato-IN 2DPRERecemePornemove Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 406 // divasAI, gamei guttinihittovva // 15 // aha teNa paraseNaM, uccAramahiM paDucca vaccaMte / daTThUNa niyayasisse, tesiM paDibohaNage || 16 || kkhaDimAmuhAo, dIhaM nissAriDaM Thio jIhaM / taM ca muNiNo paloiya, paidiyahaM bhaNiumADhatto // 17 // jo koi ettha devo, jakkho rakkho va kinnaro vAvi / so jaMpau payaDaM ciya, na kiMpi eyaM vayaM muNimo // 18 // to savisAyaM jakkheNa, jaMpiyaM bho tavassiNo ! so'haM / tubbhANa guru kiriyAe, maMgulo ajjamaMgutti // 19 // tehiM vRttaM hA suyanihANa ! sikkhAdugammi vi sudakkha / kaha hINajakkhajoNi, gaosi cojaM mahaMtamimaM // 20 // teNaM bhaNiyaM no kipi, cojyaniha sAhuNo mahAbhAgA ! | esacciya hoi gaI, siDhiliyasaddhamma kammANa || 21 || sAvayapaDibaddhANaM, iDDhIrasasAyagAravagurUNaM / sIyavihArINaM mArisANa jibbhidiya'jiyANa || 22 || iya maha kudevajoNi, jANittA sAhuNo mahAsattA / jai sugaIe kajjaM, tA dulaI saMjamaM dhuM || 23 || parihariyapamAyA nijjiyANaMgajohA, caraNakaraNarattA nANavaMtANa bhattA / kayaparamapayattA mokkhamage pasattA viharaha lahubhUyA bhUyarakkhaM kuNaMtA // 24 // bho bho devANuppiya !, sammaM saMbohiyA tae amhe / ii jaMpiUNa muNiNo, paDivannA saMjamujjayaM // 25 // adhunA gAthApUrvArddhatAtparyamucyate - mathurAyAM maGgurAcAryo yathA zrUyate tathaiva zrutanikaSa-AgamakaSapaTTako'pi pramatto bhUtvA mRtaH san kilbiSikatayotpannaH purasya jalanirgamasthAne yakSo yakSasya pratimAmadhiSThAya tasthAviti / 191 / / nigaMtRNa dharAo, na kao dhammo mae jiNakkhAo / iDrisasAyaguruyattaNeNa na ya ceio appA || 192 // osannavihAreNaM, hA jaha jhINammi Aue sacve / kiM kAhAmi anno, saMpai soyAmi appANaM // 193 // hA jIva ! pAva bhamihisi, jAIjoNIsayAI bahuyAI / bhavasayasahassadulahaM pi jiNamayaM erisaM ladhuM // 194 // pAvopamAyavasao, jIvo saMsArakajjamujjuto / dukkhehiM na niviSNo sukkhehiM na caiva parituTTho // 195 // paritapieNa taNuo, sAhAro jai ghaNaM na ujjamai / seNiyarAyA taM taha, paritapto gao narayaM / / 196 / / viSayAsthA doSe maMgvAcAryakathA | // 406 // Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau| // 407 // DanemoneRCRECRozanve yadvayasUrayattadAha-avasannavihAreNa' zItalavihAritayA kAlagamanena, hAzabdo dainye, yathA'haM sthitaH pUrva tathaiva kSINe AyuSi ) sarvasmin kiM karomyadhanyaH, samprati zocAmyAtmAnaM kevalaM / 'kAhAmIti vartamAnA'rthe prAkRtatvAt / / kathaM zocAmItyAha-" hA 6] sarvabhavAjIva" gAhA jAtaya-ekendriyAdyA, yonayaH-zItetarAdyAH // anyacca-" pAvA" gAhA // " paritappieNa" gAhA / paritapanaM pari hArAdInAM taptaM tena paritaptena-nindAgaha rUpapazcAttApena tanuko laghIyAneva sAdhAraH paritrANaM syAt , yadi ghanaM gADhamapramattatayA tapaHsaMyama primaannm| yonoMdyacchatyudyama karoti / atrArthe sAdharmyadRSTAntamAha-zreNikarAjastathA AtmanindanAdiprakAreNa paritapyamAno'pi gatastaM sImaMntakAkhyaM narakamiti // kathAnakaM ca- kesi ci paro logo' ityatra kathayiSyate / / 196 / / yathA'yaM jIvo duHkhaina niviNNastathA gAthASaTkenAha jIveNa jANi visajjiyANi jAIsaesu dehANi / thovehiM tao sayalaM pi tihuyaNaM hujja paDihatthaM // 197 // | nahadaMtamaMsakesaDiesu jIveNa viSpamukkesu / tesuvi havijja kailAsamerugirisannibhA kUDA // 198 // himvNtmlymNdr-diivodhidhrnnisrisraasiio| ahiayaro AhAro, chuhieNAhArio hojjA // 199 / / jaMNeNa jalaM pIyaM, ghammAyavajagaDieNa taMpi ihaM / savvesu vi agaDatalAyanaIsamuddesu navi hujjA // 20 // pIyaM thaNayacchIraM, sAgarasalilAo hojja bahuayaraM / saMsArammi aNaMte, mAUNaM anamannANaM // 201 // pattA ya kAmabhogA, kAlamaNaMtaM iI suvbhogaa| appuvvaM piva mannaI, tahavi ya jIvo maNe sukkhaM // 202 // 'paDahatthaMti'-paripUrNam ' 'nahadaMte'tyatra tRtIyArthe saptamI / nakhAdibhiH piNDitaiH kailAsAdipramANAH kUTAH syuH 'jaNeNaM'tiyadanena jIvena / 'ghammAyavajagaDieNaM' ti-dhammo'ntasambAdho vAtAdyabhAvAt , Atapa-AdityoSmA, tAbhyAmabhibhUtena / 'pattAya' // 407 // tti-prAptAzca kAmabhogA anantaM kAlaM yAvatsaupabhogA na punaH kaarpnnyaadikaarnnaadupbhogrhitaaH| kAmyanta iti kAmAH-zabdarUpala emedeoececommerce Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttau // 408 // kSaNAH / bhujyante iti bhogA - rasagandhasparzarUpAH / rUpaM hIndriyeNa sambaddhamIkSyamANaM kAmyate / zabdo'pi vyavahArato dUrastha eva kAmyata iti rUpaM zabdadha kAmau // anyetvindriyeNa sampRktA bhujyamAnAH sukhAyeti te bhogAH / ubhayazabdopAdAne'yaM vibhAga eka| taropAdAne tvekatareNaiva paJcAnAmapi grahaNaM yathA - ' kAme hi bahuvihe hi vi, jANai jahA bhogiDDhiyasaMpayA ' ityAdau // 202 // jAi a jahA bhogiDhisaMpayA savvameva dhammaphalaM / tahavi daDhamUDhahiya bho, pAve kamme jaNo ramaI // 203 // jANijja ciMtijjai, jammajarAmaraNasaMbhavaM dukkhaM / na ya visaesa virajjaI, aho subaddho kavaDagaMThI // 204 // jANaiya jaha marijjara, amaraMtaMpi hu jarA viNAseI / na ya ubviggo lobho, aho rahassaM sunimmAyaM // 205 // dupayaM caupparyaM bahupayaM ca apayaM samiddhamahaNaM vA / aNavakae'vi kathaMto, harai hayAso aparito // 206 // nayanajjai so diyo, mariyavvaM cA'vaseNa savveNa / AsApAsaparaddho, na karei ya jaM hiyaM bojho (voddo) // 207 // jhagajala, jIvie a jalabiMducaMcale / juvvaNe ya naivegasaMnibhe, pAva jIva ! kimayaM na bujjhasi ? // 208 // bhogAnAmRddhirutkarSastasyAH sampadA - samprAptiH || " jANijjai " gAhA / ' hA ' iti vismaye, 'subaddho ' - durmocakatvAt kagranthirmohakAThinyarUpaH / tathA coktam vaividhyabAdhAH prabhavanti yatra, na tatra mithyAmatayazcaranti / saMsAramohastvayamanya eva digmohavattattvadhiyA sahAste // 1 // anyacca " jANai ya" gAhA / 'aho' iti vivekinAmAmantraNe pazyata yUyaM ' rahasyaM ' - guhyaM ' sunirmitaM ' - durbhedamityarthaH // etadeva rUpakatra yeNAha - "dupaya " gAhA, " naya" gAhA / 'saMdhyArAgarathoddhattA' / ' aparitaMto' tti aparitAnto gatazramaH / 'aba seNe 'ti - parAyattena / ' paraddho ' tti kroDIkRtaH / ' vajjho' tti-vadhyo, bAdhyo, bAhyo vA / 'te' bazci vadhaM bAdhAM vA'ItItyarthe / bhogarddherdUmoMcakatvam / // 408 // Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 409 // 'zaki ca kRtyA' iti kRtye vadhyo bAdhyacaM / AzApAzaparavazA hi prANino vadhabandhAdibhAjo bhavanto dRzyanta eva / ata eva sarvasatpuruSANAM bAhyA bhavanti / tathA sandhyArAgAdivaccaJcale jIvitAdau sati / he pApajIva ! kimidaM te mUDhatvaM yatpazyannapyanityatAM na budhyase / uktaM ca- pravarddhamAnaM puruSaM prathamaM prasate jarA / tataH kRtAntastvarate, dhigaho janma dehinAm // 1 // yathAtmAnaM vijAnIyAt, kRtAntavazavartinam / ko prAsamapi gRhNIyAt, pApakarmasu kA kathA // 2 // na guNeSvasya dAkSiNyaM, dveSo doSeSu cAsti na / davAgvivadaraNyAnIM vilumpatyantako janam // 3 // idaM tu mA sma zaGkiSThAH, kuzAstrairapi mohitaH / kuto'pyupAyataH kAyo, nirapAyo bhavediti // 4 // ye merudaNDasAtkantu, pRthvIM vA chatrasAtkSamAH / te'pi trAtuM svamanyaM vA, na mRtyoH prabhaviSNavaH // 5 // 208 // atha kAmaviDambanAvairAgyotpAdanAyopadezamAha - jaM jaM najjai asuI, lajjijjai kucchaNijjameyaMti / taM taM maggai aMgaM, navaramaNaMguttha paDikUlo // 209 // 1 yadyajjJAte azucIti yena ca lajjate kutsitametaditi kRtvA tattadaGgaM yoSidavAcyapradezAdi mArgati kevalamanaGge'tra tasyaiva tatprArthana hetutvAtpuruSAtprArthakyena kartRtvaM pratikUlo gADhaviparyayarUpatvAt // uktaM ca- yallajjanIyamatigopyamadarzanIyaM, bIbhatsamulbaNamalAvilapUtigandhi / tadyAcate'Ggamiha kAmakRmistadevaM, kiMvA dunoti na manobhavavAmatA sA // anyatrApyuktam -- yadevAGgaM kutsanIyaM, gopanIyaM ca yoSitAm / tatraiva hi jano rajyan, kenA'nyena virajyatAm // 1 // sImantinInAM sImantaH pUrNaH sindUrareNunA / panthAH sImantakAkhyasya, narakasyeti lakSyatAm // 2 // bhaGgurAnnayanApAGgAnaGganAnAM nirIkSate / hatabuddhirna tu nijaM, bhaGgaguraM jAtu jIvitam // 3 // strINAM viproSitamatirmukhaM pazyatyanukSaNam / kSaNo'pi hanta nAstyasya, kRtAntamukhavIkSaNe // 4 // strINAM bhujalatAbandhaM, bandhuraM budhyate kudhIH / na karmabandhanairbaddhamAtmAnamanuzocati // 5 // kucakumbhau samAliGggya, striyAH zete sukhaM jaDaH / vismRtA nUnametasya kumbhIpAkodbhavA vyathA // 6 // etadeva gAthAkadambakenAha-- yoSidaGgakutsanIyatA / 11-808 11 Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| // 410 // mahAgrahakAmagraha piiddaa| economcomcRcPoecoom savvagahANaM pabhavo, mahAgaho svvdospaayttttii| kAmaggaho durappA, jeNabhibhUyaM jagaM savvaM // 210 // jo sevai kiM lahai, thAma hArei dubalo hoi / pAvei vemaNasaM, dukkhANi a acadoseNaM // 211 // jaha kucchullo kacchu, kaMDuyamANo duI muNai sukkhaM / mohAurA maNussA, taha kAmaduI suhaM viti // 212 // 'graha'-unmAdaH, 'prabhava'-utpattisthAnam , 'pAyaTTI'-pravartakaH // "jo" gAhA / yaH sevate viSayAn sa tRptyAdikaM labhate naivetyarthaH / tacchabdo'tra dRzyaH / / 'sthAma'-balam , 'vamanasya'-cittodvegam , 'duHkhAni'-kSayavyAdhyAdIni // "jaha" gAhA // 18 'kacchulo'-kacchuraH, pAmano yathA kacchU kaNDUyamAno duHkhaM sukhaM muNati-jAnAtIti dRSTAntaH tathAhi " atyuddAmazikhai khairvilikhanaM sampAdayantI tanau, sItkArAnapi mIlitekSaNapuTAnA''sUtrayantI muhuH / prAgalbhyaM karapIDanena dadhatI saMyojitoruklamA, pAmA premavatIva kiM na kurute duHkhAnuviddhaM sukham // 1 // " dAntikamAha-" mohAurA' iti / taduktam-kaNDUyan kacchuraH kacchU, yathA duHkhaM sukhIyati / durvAramanmathAvezavivazo maithunaM tathA // 2 // pItonmatto yathA loSTuM, suvaNa manyate janaH / tathA strIsaMgajaM dukhaM, sukha mohAndhamAnasaH // 3 // 212 / / visayavisaM hAlahalaM, visayavisaM ukkaDaM piyaMtANaM / visayavisAinnapiva, visayavisavisaiyA hoI // 21 // evaM tu paMcahiM AsavehiM rayamAyaNittu aNusamayaM / caugaiduhaperaMtaM, aNupariyaTTati saMsAre // 214 // savvAIpakkhaMde, kAhiMti aNaMtae akayapuNNA / je ya na sugaMti dhammaM, soUNa ya je pamAyaMti // 215 // aNusiTTA ya bahuviha, micchaddiTThI ya je narA ahmaa| baddhanikAiyakammA, sugaMti dhamma na ya karaMti // 216 // paMceva ujjhiUNa, paMceva ya rakkhiUNa bhAveNaM / kammarayaviSpamukkA, siddhigaimaNutaraM pattA // 217 // DeceDeceDeccccccveer // 410 // Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau PCh viSopamA vissyaaH| // 411 // veercreezzaeroeiDOmeermedeoe viSamiva viSaM viSayAzca tadviSaM ca viSayavirSa, viSopamA viSayA ityarthaH / viSazabdo'tra jlaarthH| tato'yamarthaH viSayAnutkaTAnanyAyotkRSTAn jalamivAvAritaprasaratayA pibatAmupabhuJjAnAnAM jIvAnAM viSaye yukta sthAne viSavisUcikA-durgatipAtarUpA maraNahetu sikavAntirbhavati / atra dRSTAntaH-yathA hAlAhalaM vizadaviSaM pibatAM vizadaviSasatkamajINaM jAyate, mantratantrAdibhirapi na jarajituM zakyate, vaizayaM ca viSasya mAraNaikAtmakatvena vipakSAnAkrAntatvAt / ayaM bhAvArthaH-yathA vizadaviSaM hAlAhalaM pItaM na kathaMcijIryatyajINaM ca maraNAdiduHkhAya jAyate, evaM zabdAdiviSayA apyutkaTatayA bhujyamAnAH santo durgatipAtarUpaviSavisUcikA bhavati, sA cAnantasaMsArarUpaduHkhAya jAyate iti / / " evaM tu" gAhA / / evamanena prakAreNa paJcabhirAzravaH kammopAdanadvArairindriyaihiMsAdibhirvA rajaH-pApamAdAya jIvAH saMsAre tu paryaTantIti smbndhH| caturgatirdU:khAnAM paryantastadanubhavarUpA sImA yasmin paryaTane tattatheti kriyAvizeSaNametat / etadevAha-" savva" gAhA / sarvagatiSu nArakAdiSu praskandAna-paryaTanAni kariSyantyanantake saMsAre akRtapuNyAH santo jIvAH ke ityAha-'je' ityAdi // tadeSa prAptadharmANAM zaithilye'pAyaH prokto'dhunA tamAdita eva yena pratipadyante teSAM vizeSatopAyamupadizannAha-" aNusiTThA ya" gAhA / / 'anuziSTA' api dharmAcAryadharmadezanayA dharme bahuvidhaM preritA api mithyAdRSTayazcAtitarAM sarvagatipraskandAn kariSyantIti yogaH // ye narAH kiM viziSTAH baddhanikAcitakarmatvenA'dhamAH zRNvanti dharma, na ca kurvanti // 216 // ye punaH kurvanti teSAM guNamAha-paJcaiva hiMsAdInyujjhitvA paJcaivAhiMsAdimahAvratAni paripAlya paJcavendriyANi ca rakSitvA ucchRkhalapravRtteH sakAzAdbhAvena-paramArthena / karmatyAdisugamam // 217 / / idaM saMkSepeNa mokSakAraNamuktvA vistarataH prAha-ja nANe daMsaNacaraNe, tvsNjmsmiiguttipcchitte| damaussaggavavAe, davvAiabhiggahe ceva // 218 // saddahaNAyaraNAe, niccaM ujjata esaNAi tthio| tassa bhavoahitaraNaM, pabajAe ya ja(sa)mmaM tu // 219 // Hameezameezaeezzaeroewaeraaee // 411 // Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 412 // apcmcococcrococcooneer jJAnAdiSu yaH sthitastasya bhavodadhitaraNaM janmetisaMkSepArthaH / 'caraNaM'-kriyArUpam , ' saMyamaH'-sarvasaMvaraH, 'dm'-indriylaulynirodhH| dravyakSetrakAlabhAvarabhigraho dravyAdyabhigrahaH / zraddhAnapradhAnAH-AcaraNazraddhAnAcaraNA / / udyuktaSaNAniravadyAhAragaveSaNA-grahaNamA 10] jJAnAdiSu | saiSaNArUpA // eteSu nityaM sthito yastasya janma-manuSyatayotpattirbhavodadhitaraNaM saMsArasamudrottArakameva bhavati / kayA kRtvetyAha-IN sthitaH 'pavvajjAetti' pravrajyayaiva jJAnAdayo hi guNAstayaiva nirvahanti / sA'pyeteSu sthitasyaiva saphalA / iha ca caraNagrahaNe sati tapaHprabhRtInAM | | saMsArasamudraM tarati / grahaNaM tasyaiva vyAkhyAnArtha / darzanagrahaNe'pi punaH zraddhAnopAdAnaM-sarvamidamAcaraNIyaM caraNakaraNasAmarthyAbhAve tu zraddheyamiti / / 218-19 // arthatadviparItAnAM mandadharmAzramaNAnAM caryA gAthaikAdazakenAhaje gharasaraNapasattA, chakkAyariU sakiMcaNA ajyaa| navaraM muttUNa gharaM, gharasaMkamaNaM kayaM tehiM // 220 // usmuttamAyaraMto, baMdhai karma sucikaNaM jiivo| saMsAraM ca pavaDUDhai, mAyAmosaM ca kuvvai ya // 221 // jai giNhai vayalovo, ahava na giNhai sriirvuccheo| pAsatthasaMkamo'viya, vayalovo to varamasaMgo // 222 // AlAvo saMvAso, vIsaMbho saMthavo pasaMgo a| hINAyArehiM samaM, savvajiNidehiM paDikuTTho // 223 // annunajaMpiehi, hasiuddhasiehiM khippamANo a| pAsatthamajjhayAre, balAvi jai vAulI hoi // 224 / / loe'pi kusaMsaggIpiyaM jaNaM duniyacchamaivasaNaM / niMdai nirujjama piya-kusIlajaNameva sAhujaNo // 225 // nicca saMkiya bhIo gammo savvassa khaliyacAritto / sAhujaNassa avamao, mao vi puNa duggaI jAi // 226 // girisuapuSphamuANaM, suviDiya ! AharaNakAraNavihannu / vajjeja sIlavigale ujjuyasIle havijja jaI // 227 // INI // 412 // 'gRhaM'-sadma, 'zaraNaM'-tadAcchAdanam , tatprasaktAstadArambhayuktAH / / gRhaM muktvA liGgagrahaNacchadmanA gRhAntarasaGkramaNaM ca maha-10 Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| sthaiiryAccyAvyata ityarthaH bAha-"annonna" gAhA ME saMstavaH'-paricayaH, prasaMgAta te'narthAya teSAM yata Aha-" ussutta" gAhA // utsUtramAgamAnapekSamAcarannAdhAkAbrahmAdiSu vartamAnaH / mAyAM mRSAvAdaM ca karo 16 pArzvasthAdInAM tyeva / sUtroktaM kariSyAmIti mAyayA prathamaM pratipadya pazcAttadakaraNAt / / utsUtrA''cArapracArAzca pArzvasthAdayo bhavanti, tanmadhye ca susAdhunA na stheyaM yatastatra tiSThan // " jai" gAhA // yadi gRhNAtyazana-vastrAdi tatsatkaM tadA vratalopa AdhAkAdidoSaduSTatvA saMsarge dAgamaniSiddhatvAcca / 'ahave'tyAdi vyaktam / kiMca pArzvasthasaMkramaH paramArthena vratalopa eva, tato varaM zreyaskaro'saMgastaiH sahAdita dossaaH| evAmIlakaH // tathA " AlAvo" gAhA / 'saMvAsa'-ekopAzrayatA, 'vizramma '-zcittamIlakaH, 'saMstavaH'-paricayaH, 'prasaMgaca'vastrAdidAnagrahaNavyavahAraH // tatra vasataH ko doSaH syAditi cettatrAha-" annonna" gAhA / / 'hasitopuSitai'-hAsyaharSaromAJcadharmadhyAnAtpreryamANaH vyAkulIbhavati-svadharmasthairyAccyAvyata ityarthaH // svAcAracArima-sunizcalacetaso'pi na syAtkadApi kuzalAya kuzIlasaMgaH / zAkammarIpatitamastyapi zastavastutadrUpatA'nupagataM hi kiyantyahAni // ayaM tanmadhyavAsino doSo darzitaH / yastu susAdhumadhyavAsyapi mandapariNAmatayA tatsaMsarga vidhyAttamadhikRtyAha-" loe vi" gAhA // 'loe vi' tti ArSe prathamAntasyaikAraH / kayare Agacchai dinnarUve ityAdivat / / loke'pi kusaMsargapriyaM durnivasitaM khiDgaveSaM jhutAdyativyasanAbhibhUtaM janaM nindati / evaM susAdhumadhyasthitanirudyamaM dharme priyakuzIlajana-priyaH kuzIlajanaH prArzvasthAdiloko yasya sa tathA taM sAdhujano'pi nindati / evazabdAnusvAralopAt // sa kadAciduSTapariNAmo'kAryamapi kuryAttatazca // " niccaM" gAhA / / kusaMsargadoSadRSTAntamAha-"girisua" gAhA // atreyaM kathA____ kAdambaryAmaTavyAmekasmin nyagrodhatarukoTare dvau zukau saudayau~ saMjajJAte / tatraiko mlecchaiH svagRhaM nItaH, sa ca parvatapallIsaMvarddhi| tattvAt girizuka ityucyate / sa ca sAGgatyavazAtkrUrAdhyavasAyo jAtaH / anyastu kusumasamRddhatApasAzramasaMvarddhitatvAt puSpazuka iti / | so'pi saMgativazAddharmaparo'bhUt / anyadA viparItazikSAzcApahRto vasantapurAtkanakaketU rAjA tatpallIsamIpe samAjagAma / tato mle-IN // 413 // Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttau // 414 // cchabhAvitamatinA zukena vRkSopari sthitena kathaMcanA'pi dRSTo sau / tataH proktaM tena - are are pulindakA ! iha sthitAnAmeva bhavatAM rAjA Ayayau / tadenaM zIghraM gRhNIdhvam / tato rAjJA cintitam -- yatra pakSiNo'pIdRzAH, sa dezo dUratastyAjya iti mattvA prapalAyitaH prAptastApasAzrame / tadavalokanAtpuSpazuko'vAdIt -- bho bhostApasakumArakAH ! atikhinno'tithirAgacchati / caturAzramaguru - So'taH zIghraM dadadhvamAsanaM kurutA''titheyIkRtyamiti kumArakAn protsAhitavAn / sampAdite ca tairbhojanAdau vinoditakhedo nRpatigirizukavRttAntaM nivedya, tasmai kimekajAtIyayorbhavatoretAvadantaramiti papraccha / so'vocat - saMsargaguNAdetat tathAhi - mAtA'pyekA pitAsdhyeko, mama tasya ca pakSiNaH / ahaM munibhirAnItaH, sa ca nIto gavAzanaiH // 1 // gavAzanAnAM sa giraH zRNoti, ahaM ca rAjan munipuGgavAnAm / pratyakSametadbhavatA'pi dRSTaM, ' saMsargajA doSaguNA bhavanti // 2 // tatastuSTo rAjA'vocadastyetattathAhisaMtaptAyasi saMsthitasya payaso nAmA'pi na jJAyate, muktAkAratayA tadeva nalinIpatrasthitaM rAjate / vyaktaM sAgarazuktisaMpuTagataM sampadyate mauktikaM, prAyeNAdhamamadhyamottamaguNaH saMvAsato jAyate || 3 || aMbassa ya niMbassa ya, donhaMpi samAgayAI mUlAI / saMsaggIe viNaTTho, aMbo nittaNaM patto // iti // 4 // evaM ca mattvA duHzIlasAMgatyaM ca hitvA suzIlaiH sahAnyenApi saMvAso vidheyaH // gAthAyAM suvihiteti susAdhorAmantraNam / giripuSpazukayoH satkasyodAharaNasya dRSTAntasya kAraNaM saMsargAdoSotprekSaNalakSaNaM tadvidhijJaH san varjaye: zIlavikalAn, udyatazIlazca svayamapi bhaveriti // 227 // tadevaM kAraNA'bhAve pArzvasthAdisaMsargatyAgo'bhihitaH, kAraNe tu tadvandanAdyapi kAryamityAha-- osannacaraNakaraNaM, jaiNo vaMdeti kAraNaM pappa / je suviiyaparamatthA, te vadate nivAraMti // 228 // suvihiya vaMdAvato, nAseI appayaM tu supahAo / duvihapahaviSyamuko, kahamappa na yANaI mUDho // 229 // saMsargajA doSaguNA bhavanti / // 414 // Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau | rein zithilacaraNakaraNamapi susAdhavaH kAraNe 'subahuM pAsatthajaNa mityAdau vakSyamANe vandante'pi kadAcit / tatra ye suviditaparamArthA 'vaMdai na ya vaMdAvaha' ityAdivakSyamANalakSaNAH saMvignapAkSikA bhavanti, na te tAn vandApayanti // vyatirekamAha-"suvihiya" | gAhA // suvihitAn-vandApayannAzayati-bhraMzayatyAtmAnaM supathAt-sugatimArgAt , yata uktam-je baMbhacerabhadA, pAe uiMti baMbhayArINaM / | te huMti kuMTamaMTA, bohI ya sudullahA tesi // dvividhapathavipramuktaH sAdhu-zrAvakAnuSTheyamArgabhraSTa ityarthaH / tathAhi-nAsau yatiH | kliSTapariNAmatvAnna gRhastho liGgadarzanAdataH kathamAtmAnaM na jAnAti mUDho yena susAdhUna vandayatIti // 228-29 // paM0 8990 kAraNe pArzvasthAdInAM vandanam / // 415 // Teezeraezaeroecover // iti zrIratnaprabhasUriviracitAyAmupadezamAlAvizeSavRttau tRtIyo vizrAmaH // JANVAREarxxxxxxxxxxxxxxxxxx REA* comcPORRORORSCOPE // 415 // Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ updeshmaalaa|| atha caturthoM vishraamH|| 35 mArgAnuvizeSavRttau sAri gunnaaH| etAvatA granthena prAyeNa sAdhUnAM kvApi gRhasthAnAM kvacidubhayasAdhAraNyena dharmopadeza uktaH / sAmprataM gRhasthAnAmeva vizeSato // 416 // 16| dharma upadizyate, sa ca sAmAnyena gRhasthadharmAdhyAsitasyaiva samyagbhavatIti sa eva tAvaducyate- . zrIbhUpAlakumArapAlakRtino yardharmamarmArpaNAnmArisRtamadAyUdantadalanAnnityotsavA bhUrabhUt / vAkzuddhaya varavAGmayAmRtamayI sRSTi vyadhuyena vAntarartho'yamavAdi sUritilakaiH zrIhemacandrairyathA // 1 // 'nyAyasampannavibhavaH, 2ziSTAcAraprazaMsakaH / kulazIlasamaiH sAddhaM kRtodvAho'nyagotrajaiH // 1 // pApabhIruH prasiddhaM ca, dezAcAra samAcAran / 'avarNavAdI na kvApi, rAjAdiSu vizeSataH // 2 // anativyaktagupte ca, sthAne suprAtivezmike / aneka nirgamadvAra-vivarjitaniketanaH // 3 // 'kRtasaMgaH sadAcArairmAtApitrocca "pUjakaH / 'tyajannupaplutaM sthAnamapravRttizca garhite | // 4 // vyayamAyocitaM kurvan , 13veSaM vittaanusaartH| "aSTAmirdhIguNayuktaH, 'pazRNvAno dharmamanvaham // 5 // paM0 9000 ajIrNe bhojanatyAgI, 17kAle bhoktA ca sAtmyataH / "anyonyA'pratibandhena, trivargamapi sAdhayan // 6 // yathAvadatithau | sAdhau, hIne ca pratipattikRt / 20sadA'nabhiniviSTazca, "pakSapAtI guNeSu ca // 7 // 22adezAkAlayozcaryA, tyajan 23jAnan balAbalam / 24vRttasthajJAnavRddhAnAM, pUjakaH poSyapoSakaH / / 8 // "dIrghadarzI 27vizeSajJaH 2"kRtajJo "lokavallabhaH / 3degsalajjaH 3'sadayaH / 32saumyaH, uparopakRtikarmaThaH // 9 // 34antaraGgAriSaDvargaparihAraparAyaNaH / upavazIkRtendriyagrAmo, gRhidharmAya kalpate // 10 // // 416 // sAmAnyagRhidharmeNa, yuktasyaivaM mahAtmanaH / satkalatrAdisaMyogaH, puNyairevopajAyate // 11 // yaduktam-" patnI premavatI sutaH savinayo IN bhrAtA guNAlaGkRtaH, snigdho bandhujanaH sakhA'ticaturo nityaM prasannaH prabhuH / nirlobho'nucaraH parAtisamaye prAptopayogaM dhanaM, puNyA comcaceaecameeKachaKamane erPORPORancreaseDECORDER balam / "vRttasthajJAnavRddhAnAH // 9 // antaraGgAriNayAgaH, puNyairevopajAyate // Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA| vizeSavRttau PERMANEKeeperseenera nAmudayena santatamidaM kasyApi sampadyate // 12 // " evaM ca sAmAnyato gRhasthadharmAdhArasya vizeSato gRhasthadharma-vaMdai ubhao kAlaM pItyAdi gAthAsaptadazakenAha-etAzca gAthAH suzrAvakasya prAtarutthAnAcchayanaM yAvaddinacaryAmAkhyAya vyaakhyaasyaamH|| zrAvakadharmasammamavagammajiNamayamaNudiNavaTuMtasuddhapariNAmo / pariNAmamaMjhulaM jANiUNa gharavAsavAsaMgaM // 1 // paDupavaNaMdoliya-kelipattapa | vidhi-kartaDibaddhatoyabiMdu va / suviNicchiUNa bhaMguramAuM tArunnamatthaM ca // 2 // payai vigIo payaIe, bhaddao pyiprmsNvigo| payaI |vyAni c| udAracitto, payai jahukkhittadhuradhavalo // 3 // niccaM kayasAhammiyavacchallo junnaceiuddhArI / paraparivAyaccAI, susAvao nisivirAmaMmi // 4 // aigose paDibuddho, samma kypNcmNglvihaanno| aNusaraNapuvayaM udviUNa uciyaM ca kAUNa // 5 // saMkheveNaMpi hu vIyarAyapaDimAu vaMdiuM sagihe / gaccheja sAhuvasahiM, karija AvassayAi tahiM // 6 // evaM hi kIramANe, jiNANamANA kayA havai samma / guruparataMtattaM suttaatthasavisesanANaM ca // 7 / / jahaThiyasAmAyArI, kusalattamasuddhabuddhivigamo ya / gurusakkhio ya dhammo, saMpunnavihI ya hoi kayA // 8 // sAhUNa asai vasahI-saMkinnattAikAraNehiM vA / guruNA samaNunAo, posahasAlAisu vi kujA // 9 // sajjhAyaM kAUNa ya, khaNaM apuvvaM paDhei suttaM pi| tatto ya viNikkhamiuM, hoUNa ya davvabhAvasuI / / 10 / / paDhamaM niyagehecciya, niccaM ciivaMdaNaM samayavihiNA / vihavANusAripUyA, pubvamaNudvija gosaM me // 11 // tayaNaMtaraM tu jai tA, tahAvihaM tassa natthi gihakiccaM / tA tavvelaMciya kayasarIrasuddhI sunevattho / / 12 / pupphAipavarapUryaga-vaggahattheNa pariyaNeNa samaM / vacceja jiNiMdagihe, viseja paMcAbhigamapuvvaM / / 13 // saccittaviosaraNA, aviosaraNA acittavvANaM / egallasADiyAe, vimalAe kayauttarAsaMgo // 14 // jiNadasaNe siraMmi, karaMjalIpaggaho jayajayatti / maNaegattIkaraNaM, iya eso paMcahA'bhigamo // 15 // puSphAmisatthuIhiM, tihA'havA pUyamadvahA kujjA / phala-jala-dhUva-kkhaya-vAsa,-kusuma-nevaja-dIvehiM // 16 // tinisihiyAidahatiya-juttaM iriyaM paDikameUNa / cidavaMdaNaM karejjA, paNihANaM taM susaMviggo // 17 // aha kAraNeNa keNai, jiNavarabhavaNaMmi ahava niygehe| IS/ // 417 // posahasAlAe vA, haveja sAmAiyAikayaM // 18 // to sAhusamIvaMmi gaMtu, kiikammapuvvagaM sammaM / kujjA paccakkhANaM, khaNaM ca GeepercerezoeleXO Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 418 // mereeDeleterrearcareena jiNavayaNasavaNAI // 19 // bhattIe tahA kAuM, bAlagilANAigoyaraM pucchaM / takkiccaM ca samAM, saMpADijjA jahAjogaM // 20 // zrAvakadharmaaNaikkameNa kulakkamassa logovavAyaviraheNa / tatto vittinimitta, vavahAramaNidiyaM kujjA // 21 // bhoyaNakAle ya gihaM, Agamma vidhi-kartatahAvihAe pUyAe / puSphamisAiyAe, thottehiM ya bhAvasArehiM / / 22 / / saMpUiUNa vihiNA, jiNabiMba tayaNu sAhumUlaMmi / gaMtUNa vyAni ca / bhaNai evaM, aNuggahaM kuNaha me bhaMte ! // 23 / / asaNAIdavvANaM, gahaNeNa bhavA'gaDe nivaDiyassa / jayajIvavacchalehiM, dijau hatthAvalaMbo me // 24 // saMpadriya saMghADaga-padviThio jAi jAva gharadAraM / etthaMtaraMmi annevi, giThiyA abhimuhaM iMti // 25 // vaMdaMti ya to saDDho, vijAyasaDDho pamajiuM pAe / dAuNamAsaNaM kuNai, saMvibhAgaM jahAvihiNA // 26 // vaMdaNapuvvaM aNugacchiUNa, tatto gihe samAgamma / bhuMjAviya jaNayAI, ciMtiya goNAi pesAI // 27 // desaMtara''gayANaM, citaM kAUNa saavgaannNpi| paDijaggiuM gilANe, tAhe uciyappaesaMmi // 28 // uciyAsaNovaviTTho, paJcakkhANaM sarittu jagahiyaM / kayapaMcanamokAro, susAvago tayaNu muMjejjA // 29 // bhottUNa tao vihiNA, purao gharaceiyANa ThAUNa / tavvaMdaNaM karittA, paJcakkhai divasacarimAI // 30 // khaNamettaM sajjhAyaM, apuvvapaDhaNaM ca kiMpi kAUNa / puNaravi vittinimittaM, vavahAramaNidiyaM kUjjA // 31 // saMjhAsamayaMmi puNo, pUrya kAUNa jiNavariMdANaM / sArathuithottapuJca, sagihami vaMdaNaM kujjA // 32 // to jiNabhavaNe gaMtuM, vaMdijjA pUiUNa jiNabiMbe / sA-8 mAiapaDikkamaNAi, gosasamayaM piva karejA // 33 // sAhusamIve akae ya, taMmi gaccheja sAhuvasahIe / vaMdaNamAloyaNayaM, khAma NayaM piya tahiM kAuM // 34 // gihijja paJcakkhANaM, khaNamaha savaNaM ca dhammasatthassa / vissAmaNAi vihiNA, bhattoe kareja sAhUNaM // 35 // saMdiddhapae pucchiya, sAvagavaggasa kAumuciyaM ca / gihigamaNaM vihisayaNaM, vihija gurudevasaraNaM ca / / 36 // ukkosabaMbhayArI, parimANakaDo va hoja niyameNa / kaMdappAivimukko, pairikami ya tuyaTTejA // 37 / / uddAmamohavasao payaTTiuM kaha vi ahamakammami / uvasaMtamohavego, ciMtejA bhAvasAramimaM // 38 // moho duhANa mUlaM, mUlaM ca vivajayassa savvassa / // 418 // eyassa vasaM pattA, sattA mannaMti hiyamahiyaM // 39 // jassa vaseNaM kira kAmiNINa vayaNAiyaM asAraMpi / caMdAI huvamijai dhiratthu Comperpenewermecorrecor. Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |zrAvakadharmavidhi-kartavyAni ca / Peeneareeze hI tassa mohassa // 40 // itthIkalevarANaM, sa tattacitaM tao tahA kujjA / jaha mohA'rijayAo, saMvegaraso samucchalai // 4.1 // upadezamAlA IN] tahAhi-jaM tAva kAmiNINaM, maNoharaM hariNalaMchaNacchAyaM / vayaNaM taMpi hu malagalira-vivarasattayasamAuttaM // 42 // vitthinnatho vizeSavRttI rathaNayA, maMsacayA poTTamasuimaMjUSA / maMsadvi-nasA soNiyamettaM sesaMpi hu sarIraM // 43 // jaMpiyaM payaIe ciya, dugaMdhimalAss. // 419 // vilaM vilINaM ca / payaie ahogaidAraM, bIbhacchaM kucchaNijjaM ca // 44 // ailajjagIyamaMgula-rUvaMti ThaijaI ya kira ramaNaM / taMmi | viramijja jo naNu, sa keNa avvo virajjejjA // 45 // evaM guNANa sImaMtiNINa ramaNami je virattamaNA / jammajarAmaraNANaM, dino hu jalaMjalI tehiM // 46 / / sa jayai saNaMkumAro, amarakumArovva cakkavaTTo so| jeNa khaNeNa taNaM piva, tettiyamaMteuraM cattaM // 47 // saMjogaviogAvega-vAulattANabhinnayA jesiM / nicaMpi cittavittI, kumArasamaNANa tANa namo // 48 // te dhannA tANa 0| namo, dAso ha tANa saMjamadharANa / addhacchipecchirIo, jANa na hiyae khuDDakaMti / / 49 // tANa namo namo bhAveNa, puNo vi tANa ceva namo / jANa na jAyA visayA'bhilAsaduvvAsaNA esA // 50 // iya jeNa jeNa vAhA, haveja taM tassa tassa paDivakkhaM / puvvAvaranisisamae, sammaM bhAveja kiM bahuNA // 51 // suyai suheNaM niraMtaresu jaggei dhammajAgariyaM / kayakAyavvaM dhamma, vihiya so ceva gosAo // 52 // ~ vaMdai ubhI kAlaM pi ceiyAI thaithuI (thavatthuI) prmaa| jiNavarapaDimAgharadhUvapupphagaMdhacaNujjutto // 230 / / suviNicchiyaegamaI, dhammammi anannadevao a puNo / na ya kusamaesu rajai, puvvAvarabAhiyatthesu // 231 // dahNa kuliMgINaM, tasathAvarabhUyamaddaNaM vivihaM / dhammAo na cAlijjai, devehi saIdaehiM pi // 232 // vaMdai paDipucchai pajjuvAsaI sAhuNo sayayameva / paDhai suNai guNei a, jaNassa dhamma parikahei // 233 // daDhasIlavvayaniyamo, posahaAvassaesu akkhlio| mahamajjamaMsapaMcavihabahubIyaphalesu paDikato // 234 // rverpeneone // 419 // Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttau // 420 // nAmmakammajIvI, paccakkhANe abhikkhmujjutto| savvaM parimANakaDaM, avarajjha taM pi saMkaMto // 235 // nikkhamaNanANanivvANajammabhUmIu vaMdai jiNANaM / na ya vasai sAhujaNavirahiyammi dese bahuguNe'vi // 236 // paratitthiyANa paNamaNa, unbhAvaNa thuNaNa bhattirAgaM ca / sakAraM sammANaM, dANaM viNayaM ca vajjei // 237 // paDhamaM jaINa dAUNa, apaNA paNamiUNa pAre / asaI a suvihiNaM, bhuMjai karyAdisAloo // 238 // sAhUNa kappaNijjaM jaM navi dinnaM kahiMpi kiMci tahiM / dhIrA jahuttakArI, susAvagA taM na bhuMjaMti // 239 // vasahI sayaNAsaNabhattapANabhe sajjavatthapattAI / jai'vi na pajjattadhago, thovA'vihu thovayaM deI // 240 // ito gAthAnAmarthalezaH kathyate - " vaMdai " gAhA / ubhayataH kAlaM prAtaH sAyaM sandhyayoraGghrizabdAnmadhyA ca / 'stavA ' - bhaktAmarAdyAH / ' stutayaH ' - kAyotsargAntaraM bhavyamAnAH / ' jinavarapratimAgRheSu' - caityAspadeSu dhUpAdibhirarcanodyuktaH // yaH kalpayatyavikalodgatarAgatAnramAtmAnamastamalakevalajAtarUpam / keSAmapi pravarapuNyabhRtAM sa siddhaH, pUjAraso vijayate jinarAjarAjyam // " suviNicchiya " gAhA na vidyate vItarAgAdevAdanyo daivato yasya so'nanyadaivataH / uktaM ca- jino devaH kRpA dharmoM, guvo yatra sAdhavaH / zrAvakatvAya kastasmai, na gheta vimUDhadhIH // 53 // sarAgo'pi hi devazcet gururabrahmacAryapi / kRpAhIno'pi dharmaH syAt kaSTaM naSTaM hahA jagat // 54 // " daTThUNa" gAhA kuliGginAM zAkyAdInAM trasasthAvarajIvamarddanaM dRSTyA jinadharmAdazeSajantusUkSmarakSaNAvidhAyakAtsendrairapi devairna cAlyate / / " vaMdai " gAhA dUrAddarzanameva maGgalamayaM prauDhapramodaspRzAM bhaktyA vandanakaM tu kalmaSamaSI kAluSyamutpluSyati / / zreyaHpuNyaparamparAM pratanute, sevA prasannAtmanAm / sAdhUnAM vacanAni tu prasutrate, vAcAM vyatItaM phalam // 55 // " dRDha " gAhA / ' zIlaM ' - caturthatrataM prAdhAnyAdanyatratebhyaH pRthagupAttam / ' vratAni - prANAtipAtaviratyAdIni niyamA 'vicitrA'bhigrahAH / pauSadham ' - AhArAGgasaMskAra | brahmAvyApArarUpaM caturddhA / ' AvazyakaM ' - sAmAyika pratikramaNAni / ' madhvAdIni ' navanItasyopalakSaNam / C zrAvakadharmavidhi - kartavyAni ca / 12 pi i // 420 // Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ta-nirdhAtanasamudbhavam / jAtiricyate // 57 // ekaikakusumo | mAMsabhakSaNe dossaaH| prANanAzAya, kAlakUTakaNo'pi 'paJcavidhaphalAni'-vaTTapippalodumbarakAyodumbarIplakSANAM gRhyante, pippalagrahaNAt pimparyA api grahaNam / 'bahubiyaphalAni '-vRntAupadezamAlA-6 kAdIni 'paDikaMto' ti madhvAdibhya- pratIpaM krAnto-nivRtta ityarthaH / madhvAdInAM niyamebhyaH pRthaggRhaNaM bahudoSatAsUcanArtham / yaduktam-anekajantusaGghAta-nirghAtanasamudbhavam / jugupsanIyaM lAlAvat kaH svAdayati mAkSikam // 56 / / bhakSayanmAkSika kssudrj||421|| ntulakSakSayodbhavam / stokajantunihantRbhyaH, zaunikebhyo'tiricyate / / 57 // ekaikakusumakroDAdrasamApIya makSikAH / yadvamanti madhU cchiSTaM, tadananti na dhArmikAH / / 58 // apyauSadhakRte jagdhaM, madhu zvabhranibandhanam / bhakSitaH prANanAzAya, kAlakUTakaNo'pi hi N // 59 // rasodbhavA hi bhUyAMso, bhavanti kila jntvH| tasmAnmadyaM na pAtavyaM, hiMsApAtakabhIruNA / / 60 // pibannapi muhurmA, | madyapo naiva tRpyati / jantujAtaM kavalayan , kRtAnta iva sarvadA / / 61 // zrUyate kila zAmbena, madyAdandhakaviSNunA / hataM vRSNi kulaM sarva, ploSitA ca purI pituH / / 62 // laukikA api madyasya, bahudoSatvamAsthitAH / yattasya parihAryatvamevaM paurANikA jaguH | / / 63 // avadyamUlaM narakasya paddhati, sarvApadAM sthAnamakIrttikAraNam / abhavyasevyaM guNibhirvigarhitaM, vivarjayenmadyamupAsakaH sadA // 64 // mAMsalubdhairamaryAdairnAstikaH stokadarzibhiH / kuzAstrakAra(yAtyAd gaditaM mAMsabhakSaNam / / 65 // nAnyastato gataghRNo, narakArciSmadindhanam / svamAMsaM paramAMsena, yo barddhayitumicchati // 66 / / mAMsabhakSayitA'mutra yasya, mAMsamihAdumyaham / etanmAMsasya mAMsatvaM, pravadanti manISiNaH // 67 // AyuHkSayo bhavati tasya daridratA ca, naivAnyajanmani bhavetkulajAtilAbhaH / mAMsazino hatamaterviphalakriyasya, syAnnIcakarmakaraNodarapUraNaM ca // 68 // mAMsakhAdakagatiM vimRzantaH sasyabhojanaratA iha sntH| prApnuvanti surasampadamuccejanazAsanajuSo gRhiNo'pi // 69 // udumbaravaTaplakSa-kAyodumbarazAkhinAm / pippalasya ca nAznIyAt, phalaM kRmikulAkulam // 70 // aprApnuvannanyabhakSamapi kSAmo bubhukSayA / na bhakSayati puNyAtmA, pazcodumbarajaM phalam / / 71 // antarmuhUrtAtparato, nirantA jnturaashyH| yatra mUrcchanti taM nAdyaM, navanItaM, vivekibhiH // 72 // ekasyApi hi jIvasya, hiMsane kimaghaM bhavet / jantujAtamayaM tatko, navanItaM niSevate // 73 // vRntAka panasA''lAbu, sarva cAnantakAyikam / phalamajJAtamanyadvA'nucitaM DemocrporaeIReceDeReme // 421 // Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 422 // zrAvakastyajet / / 74 // "nAhamma" gAhA / / adharmakarmANi 'iMgAlI vaNasADI' ityAdinoktAni paJcadaza karmAdAnAni, tairjIvikA varjayati / N catuHpadAdiparigrahaM ca sarva kRtaparimANameva karoti / tadapi pramANIkRtaM catuSpadAdi zaGkamAna eva yatanayA na punarnidhvaMsatayA'vara 10 sAMvatsaridhyati-bhAravAhAdibhirvyathayati vyApAraM kurvANaH, karNacchedAdibhiH pIDayati 'radha' hiMsAyAmiti vacanAt / / ' avirajjhai' tti pAThe kAdipuNyaradhyate'pi yadannAdikaM tadapi zaGkamAna eva randhayati, mutkale mukte'pyArambhe pApabhIrutayA sa zUka eva sarva karotItyarthaH / / tithikarta vyaani| " nikkhamaNa" gAhA / gAthArthasaMvAdazca / jammaNanikkhamaNAisu titthayarANaM mahANubhAvANaM / gamaNacaNamahimAhiM, AgADhaM dasaNaM hoi / / 75 // jattha pure jiNabhavaNaM, samayaviU sAhU sAvayA jattha / tattha sayA vasiyavva, pavarajalaM iMdhaNaM jattha // 76 // tathAnivaseja tattha saDUDho, sAhUNaM jattha hoi sNpaao| ceIharAI jammi vita(na)yannasAhammiyA ceva // 77 // "para" gAhA / 'praNamanaM'-zirasA / ' udbhAvanaM '-pareSAM purato guNotkIrtanam / 'stavanaM'-teSAmeva purH| 'bhaktirAga'-*cetaso'nubandhaH "satkAro'-vastrAdibhiH / 'sanmAno's-nuvrajanAdiH / 'dAnam'-azanAdeH 'vinayaH'-pAdaprakSAlanAdistAn varjayati [anyatirthikAnAM / / "paDhama" gAhA "sAhUNa" gAhA "vasahI" gAhA / / "prauDhanItitaraGgasaGgi hRdayaM vANI guNagrAhiNI, kAyo, kaitavavandhavandanakavAn duzceSTitA'locanam / prAyazcittapavitrapAlanavidhirvastrAnnapAnAzraya-prAvArapramukhapradAnamiti satpUjA gurorgIyate / / 78 // zrAddhaH zraddhAnubandhA dvasatimavasatiM kITikAkaNTakAdeH, pAtraM pAtraM guNAnAM sadazanamazanaM pAnakaM pAnakamram / vastraM zItAdizastraM samadhikavidhinA svalpamadhyatra kalpyaM, kAle bhikSorabhikSe tvaparamapi dadannirjarAbhAgbhRzaM syAt // 79 // 240 // saMvaccharacAummAsiesu, aTTAhiyAsu a tihIsu / savvAyareNa laggai.. jiNavarapUyAtavaguNesu // 241 // sAMvaccharikaparvaNi cAturmAsikeSu aSTAhikAsu caitrAzvayukpUrNimAparyantAsu zAzvatISvazAzvatISu ca tithiSvaSTamIcaturdazIjJAnapaJcamyA // 422 // | dipuNyatithiSu jinavarapUjAyAM tapasi guNeSu dAnajJAnAbhyAsAvazyakAdivizeSeSu, tathAhi-ghaTayati vikaTAbhiH saMgamaM zrIbhiruccairapa etDecetamecexcerceDecem sadazanamazana pradAnamiti guNamAhiNI, mAna varjayati padadani Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 423 // Coecoochee care cayamupadhatte durvipAkainasAM ca / janayati zaradindUdyotatulyaM yazastadvidhivihitasaparya pAdapadmaM jinAnAm // 80 // yatpUrvArjitakarmazailakulizaM yatkAmadAvAnalajvAlAjAlajalaM yaduprakaraNa-grAmAhimantrAkSaram / yatpratyUhatamaH samUhadivasaM yallavilakSmIlatA, mUlaM tadvividhaM IN hiMsAdibhyo yathAvidhi tapaH kurvIta vItaspRhaH // 81 // zUrAH santi sahasrazo nahi kalAzAliSviyattA sthitA, jyotirjJAH pratimandiraM pratipadaM viramaNam / padyAdividyAvidaH / zoNDIrAn katinAma vacmi bahavo vAkyATavAdudbhaTAH, svaM dAtuM punarudyatA yadi paraM dvitrAH pavitrAH kSitau |N // 82 // 241 // mAhUNa ceiyANa ya, paDiNIyaM taha avaNNavAyaM ca / jiNapavayaNassa ahiraM, savatthAmeNa vAreI // 242 // virayA pANivahAo, virayA niccaM ca aliyvynnaao| virayA corikAo, virayA paradAragamaNAo // 243 // 'savvatthAmeNaM' ti sarvasAmayana prANavyayenApi vArayati / tadunnatikaraNasya mahodayahetutvAditi // " virayA " gAhA // ye prANivadhAdviratAH karuNakacittAste zrAddhAH syustathAhi-dakSA nArakavezmanAM pratihatau pavI kuyonikSatau, hantrI rogacayasya sarvadu IN ritAtaGkakSayakakSamAH / kInAzoddhatabAhuyugmamathanI samprApitasvaH-zivA, sAdhvI jIvadayA jayatyapamalA muni sthitA zreyasAm / / 83 // vapuriva vadanavihInaM, vadanamiva vilusalocanAmbhojam / etadvikalaM sakalaM, na zobhate dharmakarma nRNAm / / 84 // vyAso'pyAhazrUyatAM dharmasarvasvaM, zrutvA caivAvadhAryatAm / AtmanaH pratikUlAni, pareSAM na samAcaret // 85 // mAtRvatparakalatrANi, paradravyANi loSTavat / AtmavatsarvabhUtAni, yaH pazyati sa pazyati / / 86 // alIkavacanAcca ye, nityaM viratAH satyavAcaste ca zrAddhA, yathAsatyameva vadetyAjJaH, sarvabhUtopakArakam / yadbA tiSThetsamAlambya, maunaM sarvArthasAdhakam // 87 // dharmadhvaMse kriyAlope, svasiddhAntArthaviplave / apRSTenApi zaktena, vaktavyaM tanniSedhitum // 88 // davAnalena jvalatA, paripluSTo'pi pAdapaH / sAndrIbhavati loko'yaM na tu durvacanA'gninA // 89 // candanaM candrikA candramaNayo mauktiksrjH| AhAdayanti na tathA, yathA vAk sunRtA nRNAm // 423 // peopooreemeo Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 424 // vAH syuryatApanamaNDalam / bhovinIta va nAdace na DeceDeepeeDecemero // 90 // kurvanti devA api pakSapAtaM, narezvarAH zAsanamudvahanti / zAntIbhavanti jvalanAdayo yat, tatsatyavAcAM phalamAmananti parigraha // 91 // cauryAcca viratAH zrAddhAH syustathAhi-tamabhilaSati siddhistaM vRNIte samRddhistamabhisarati kIrttirmuzcate taM bhavArttiH / spR. 18 IN virmnnm| hayati sugatistaM nekSate durgatistaM, paraharati vipattaM yo na gRhvAtyadattam / / 92 // adattaM nAdatte kRtasukRtakAmaH kimapi yaH, zubhazreNistasminvasati kalahaMsIva kamale / vipattasmAdUraM brajati rajanIvAmbaramaNevinItaM vidyeva tridivazivalakSmIrbhajati tam // 93 // parajanamanaHpIDAkrIDAvanaM vadhabhAvanA, bhavanamavanivyApivyApallatAghanamaNDalam / kugatigamane mArgaH svargApavargapurArgalA, niyatamanupAdeyaM steyaM nRNAM hitakAGkSiNAm // 94 // paradAraviratAzca zrAddhAH syuryataH-cakSurdikSu kSipantI kSapayati jhagiti prekSakAkSINi sAkSAllIlAlolA'lasAGgo jagati vitanute'GgasaGgAGgabhaGgAn / khedasvedaprabhedAn prathayati davathustambhasaMrambhagarbhAn , bAlA vyAlAvalIva bhramayati bhuvanaM cetasA cintitA'pi / / 95 // nA''saktyA sevanIyAstatsvadArA apyupAsakaiH / AkaraH sarvapApAnAM, kiM punaH parayoSitaH // 96 / / svapati yA parityajya, nirapopayati bhajet / tasyAM kSaNikacittAyAM, vizrambhaH ko'nyayoSiti // 97 // nArI nitambajaghanastanabhUribhArAmAropayantyurasi mUDhadhiyo ratAya / saMsAravArinidhimanimajanAya, jAnanti tAM nahi zilAM nijakaNThabaddhAm // 98 // bhavodanvadvelAM madanamRgayuvyAdhahariNI, madAvasthAhAlAM viSayamRgatRSNAmarubhuvam / mahAmohadhvAntoccayabahalapakSAntarajanoM, vipatkhAnI nArI pariharata he zrAddhasudhiyaH // 99 / / 243 // virayA pariggahAo, aparimiAo annNttnnddaao| bahudosasaMkulAo, narayagaigamaNapaMthAo // 244 // parigrahAccAparimitAdviratAH zrAddhAHsyuranantatRSNArUpamUrchAvicchedAttathAhi-vittaM vAJchati nirdhanastadapi ca prAptaH samastakSiti, // 424 // kSoNIzatvamavApya cAmilaSati sphItaM sa samrATpadam / samnADapyamarAdhIzasya padavImityevameSA nRNAM, labdhe'pi dhruvamuttarottarapade tRSNA | na vizrAmyati // 100 / / parigrahaniSaNNo'pi, yo'pavarga vimArgati / lohoDupaniviSTo'sau, pArAvAraM titIrSati // 1 // tRSNAkhani Depeperpeopeleepepeper Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau sukhduHkhyolghulkssnnm| // 425 // RECORRECRecement ragAdheyaM, duSpUrA kena pUryate / yA mahadbhirapikSiptaH, pUraNairava khanyate // 2 // dharmaprabhAvaprabhavA, api bAhyAH parigrahAH / syurdharmasya vinAzAya, samidhAmiva vahvayaH // 3 // nidoSA vA sadoSA vA, sukhaM jIvanti nirdhnaaH| bAdhyante dhanino loke, doSairutpAditarapi // 4 // vAkyenekena tadvacmi, yadvAcyaM vAkyakoTIbhiH / AzApizAcIzAntA ca, prAptaM ca paramaM padam // 5 // AkAMkSA paramaM duHkhaM, saMtoSaH paramaM sukham / etaduktaM samAsena, lakSaNaM sukhaduHkhayoH // 6 // sarvA saMpattayastasya, saMtuSTaM yasya mAnasaM / upAnahUDhapAdasya, nanu carmAvRtavabhUH // 7 // AzApizAcavivazaM kuru mA sma cetaH, saMtoSamuha parigrahanigraheNa / zraddhA vidhehi yatidharmadhUrINatAyAmantarbhavASTakamupaiti yathagi // 8 // tadayaM saMgrahaH / hiMsA tyAjyA narakapadavI nAnRtaM bhASaNIyaM, steyaM heyaM surataviratiH srvsNgaanivRttiH| jaino dharmo yadi na rucitaH pApapaGkAvRtebhyaH sappiduSTaM kimidamiyatA yatpramehI na bhuGkte // 109 // 244 // evaM ca vratAdiguNAn dhArayadbhistaryatkRtaM bhavati tadAhamukkA dujaNamitto, gahiyA guruvynnsaahupddivttii| mukko paraparivAo gahio jiNadesio dhammo // 245 // tavaniyamasIlakaliyA, susAvagA je havaMti iha sugunnaa| tesiM na dullahAI, nivvANavimANasukkhAI // 246 // sIijja kayAvi guru, taMpi susIsA suniuNamahurehiM / magge ThavaMti puNaravi, jaha selagapaMthago nAyaM / / 247 // tAdRzAM ca phalamAha-"tava" gAhA 'tavaniyamasIlakaliyA' ityanena saMkSepAt prAktanAzeSaguNagrAmArAmAMstAnanUdya tesi'. | mityAdinA phalamuktam / / 246 // sAmprataM ziSyeNApi gItArthena guruH sadupAyaiH pramAdAtkadAcinmocyate ityAha-"sIeja" gaahaa| 'sIdet'-saMyamayogeSu pramatto bhavet / 'sunipuNamadhuraiH'-sunigUDhasukumArairupAyairiti gamyate / zelakAcArya-panthakaziSyodAharaNaM caitat selagapuraMmi nayare, Asi nivo selago purA tassa / paumAvai ti devI, tANa suo madgo nAma // 1 // thAvaccAputtamu Rececipeeleone // 425 // Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau samAgao tattha nayarami rassaramaha taJcalaNuppale nA vaMdaNanimitta " kAriNI tassa / kayA suciraM // 426 // sammohanimmahaNI // bhaNaM jANiya bhavati iinnaahmi| niyayaparyami niveza, 13 // gaMtUNa gurusAhani / dukharatara Raeeeeeeeo jiMda-calaNasevovaladdhajiNadhammo / so rAyA nayasAraM, bhuMjai niravajarajasuhaM // 2 // egaMmi ya patthAve, thaavccaaputtsuuripyvttii| sUyasUrI viharaMto, samAgao tattha nayaraMmi // 3 // migavaNaujjANami ya, samosaDho munnijnnociypese| muNiyA''gamo ya | zelakAcAryarAyA, samAgao vaMdaNanimittaM // 4 // tipayAhiNApurassaramaha taccalaNuppale nmNsittaa| harisavasapulaiyaMgo, AsINo dhammasavaNatthaM panthakaziSyo // 5 // suyasUriNAvi saMsAraparamanivveyakAriNI tassa / visayavirAguppAyaNa-pavarA sammohanimmahaNI // 6 // saMsArasamutthasa dAharaNam / mattha-vatthuvitthAranigguNattaguNA / dhammakahA suisuhavayaNa-vitthareNaM kayA suciraM // 7 // jaha baMdho baMdhaNakAraNANi mokkho ya mokkhaheU ya / punnaM pAvaM jaha nijarA ya savvaM tahA kahiyaM // 8 // paDibuddho naranAho, prmpmo(dhmmsvnn)umbhvNtromNco| gurucaraNe paNamittA, jaMpiumevaM samADhatto // 9 // bhayavaM! puttaM rajaMmi, jAva ThAvemi tAve tuha pAse / ujjhiya rajaM sajjo, pavanaM saMpavajjAmi // 10 // juttamiNaM jANiya bhavaThiINa tumhArisANa naranAha ! / tA etto paDibaMdha, mA kAhisi thevamavi ettha // 11 // evaM guruNA aNusAsio ya rAyA gao sagehaMmi / niyayapayaMmi nivesai, maduganAmaM varakumAraM // 12 // tatto kayasiMgAro, I) sahassanaravAhiNIe siviyAe / ArUDho paMthagapamuha-maMtisayapaMcANugao // 13 // gaMtUNa gurusamIve, ujjhiyasaMgo pavajaI dikkhaM / saMvegasAramaNudiNamujjamai ya dhammakammesu // 14 // kAlakkameNa ekkArasAvi aMgANi so ahijjei| dukkaratavakaraNapare, viharai | vasuhAe nIsaMgo // 15 // sUripae ThaviuM se, sUyasUrI paMthagAipaMcasae / parivAra dei saya, sAhusahasseNa pariyario // 16 // viharittA bahukAlaM, puMDariyamahAnage kyaa'nnsnno| asurasuravihiyapUo, nivvANapayaM pavannotti // 17 // so puNa selagasUrI, tavovisesehiM arasavirasehiM / pANehiM bhoyaNehi ya, jAo cammaTThimettataNU // 18 // appaDibaddho mahimaMDalaMmi, viharai tahA vi vAuvva / paMthagapamuhANa puro, niccaM ciya iya parUvito // 19 // paDibaMdho lahuyattaM, na jaNuvayAro na desavinnANaM / nANArAhaNamee, dosA avihArapakkhaMmi // 20 // tathA-dasaNasohI-thirakaraNa-bhAvaNA, aisayatthakusalataM / jaNavayaparicchaNA viya, aNiyayavAse guNA huMti // 21 // nimkhamaNa-nANa-nivvANaThANa ciiviMba jmmbhuumiio| pecchaMtAu jiNANaM, suvisuddhaM dasaNaM camerocreeroerceeroelezoero kayA'NasaNo jAo cammahimettatAvadho lahuyattaM, na milt| jaNavayaparicchaNAvaM dasaNaM / // 426 // Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 427 // Decemveeroeimerocaree. kuNai // 22 // saMvegamasaMviggANa, jaNai iha suvihio suvihiyANaM / athiramaNANaM puNa saMjaNei dhammami thirakaraNaM // 23 // saMviggayare pAsiya, piyadhammayare ya 'vajamIru ya / sayamavi piyathiradhammo, pAyaM viharaMtao hoi // 24 // cariyA chuhA ya INzelakAcAryatiNhA, sIyaM uNhaM ca bhAviyaM hoi / ahiyAsiyA ya sejjA, samma aNiyayavihAreNa // 25 // suttatthathirIkaraNaM, aisaiyatthANa 4panyakaziSyo hoi uvlNbho| aisaiyasuyaharANaM, paloyaNe viharamANassa // 26 // nikkhamaNapavesAisu, AyariyANaM bahuppayArANaM / sAmAyArI dAharaNam / kusalo, jAyai gaNasaMpaveseNa // 27 // sAhUNa suhavihAro, niravajo jattha sulahavittI ya / taM khettaM pariyANai, aniyayacariyAe viharaMto / / 28 // taNutaNubalo'vi tA bho, viharAmi na pariharAmi niyasattaM / iya aMtapaMtabhattAiehiM jAo gilANo so // 29 / / jaivi hu gahio rogehi, tahavi sattAhio tti viharaMto / selagapure pahutto, samosaDho migavaNujjANe / / 30 // piupaDibaMdheNa ya maDu(du)go nivo vNdnndumnnuptto| soUNa ya dhammakahaM, paDibuddho sAvago jAo // 31 // aha daTuM so sUriM, sarogamaccatataNusarIraM c| jaMpei ahaM bhaMte !, ahApavatteNa tegicchaM // 32 // karemi tumha esaNiyabhattapANosahAieNaMti / paDisuNiyaM muNivaiNA, karAviyA tayaNu se kiriyA // 33 // aha paguNIbhUyataNU vi, pblrsgaarvaaipddibddho| sUrI muNigaNavimuho, tattheva ya ThAu- IN mAraddho // 34 // paMthagavajehiM tao, paricatto sesaehiM sAhUhiM / aha caumAsagarayaNIe, nibbharaM suhapasutto so // 35 // caumAsiyAiyAraM, khAmeuM paMthageNa sIseNaM / chikko calagesu tao, jhatti viudgho bhaNai kuddho // 36 // ko esa durAyAro, meM pAesuM 10 sireNa ghaTTei / teNaM bhaNiyaM bhaMte !, paMthaganAmo ahaM sAhU // 37 / / khAmemi caummAsigamekasi khameha na puNo imaM kaahN| aha saMvegovagao, sUrI iya bhaNiumAraddho // 38 // rasagAravAivisavihayaceyaNo suThu bohio tumae / paMthaya! tA kayametto, etthAvatthANa sokkheNa // 39 // aha vihariumAraddho, sa mahappA aNiyAe cariyAe / viharato pariyario, puNaravi porANasIsehi // 40 // kAlaMtareNa nidhuNiya-rayamalo maliyadaliyamohabalo / settuMjapavvayaMmi, nivvANamaNuttaraM patto // 41 // 246 // nanu kathamAgamajJo'pi zelakaH zithilatAmagamat , ucyate karmavaicitryAt / taddhi jAnatAmapi jantUnAM mahate'narthAya yata Aha-INI | // 427 // Zeroetreezmeerzerbederere seNaM / CiT sesaehiM sAhUhi / asagAravAipaDibaddho / hAieNati / paDisanarAgamaJcaMtataNu Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 428 // dasa dasa divase divase, dhamme bohei ahava ahiayare / ia naMdiseNasattI, tahaviya se saMjamavivattI // 248 // 10 pratidina daza'saMjamavivattitti-cAritrasyAbhAvaH / nandiSeNAkhyAnakaM cedam-rAyagihe seNiyarAyaaMgao Asi naMdiseNo tti / tArunnayaMmi | 10 pratibodhakatArunnayaMmi lAyannapunnataNU // 1 // sirivIrasAmisaddhammadesaNaM so kayAi suNamANo / paDibuddho patthai titthanAha ! maha deha dikkhaM ti |NT // 2 // bhavao bhaggamabhagaM, bhogaphalaM asthi natthi vayasamao / iya bhuvaNabhANuNA so, bhaNio to devayAe vi // 3 // niya kthaa| purisayArasAhasa-nihissa purisassa / kiM kuNai kammameyaM pi, pahu kayaM naNu sayaM ceva // 4 // sayameva suThu tAni-vemi taM laDhukaDhacedAhiM / he kaDapUyaNi ! ko gaNai, taM tu ki vA vijANesi // 5 // iya navataruNimaramaNIya-rattaaMteureNa saha savvaM / sivayaM ca laggalagaM, taNaM va raja paricaja / / 6 / / paDivajjiUNa pavvajamAgamaM Agamittu tttruii| viharai egallavizva-paDimapaDivannao sa tao // 7 // kahamavi kayAi vesApAsAe so gao aNAbhogA / piMDavaDiyAe pabhaNai, gurudhaNiNA dhammalAbho tti // 8 // aha udviUNa savilAsa-mAMsalAmoya-maNaharaMgIe / parihAsapesalAe, bhaNiyaM bhaNa dammalAbhotti // 9 // kiM kuNai amha dhammo, dammo cciya ettha agghai muNiMda ! / akkharavittapavitto, vi tulai dammeNa nahu dhammo // 10 // gaNiyaMgaNANa gehe, dhaNacaMgA ceva goravijaMti / niddhaNacaMgA rAyaMDagayA vi garahaM ciya lahaMti // 11 ||taa sAmariso so, naMdiseNasAhU kare kareUNa / paDalAu taNaM pabhaNei, paDau paDautti jhatti tao // 12 // maragayamottiya mANika-aMkahIrAirayaNadhaNavuDazI niyaladdhIe teNaM / nivaDiyA devayAe ya // 13 // bhaNiyaM muNiNA eso, hAsapare hoi dammalAbho te / kettiyamettaM sattaM va, nihINa dhammo ya dammo y|| 14 // ciMtiyamimIe eso, ahaha mahappA dhImahAnihI koi / maha puvvajammanimmiya, punapavaMceNamuvaNIo // 15 / / khohemi ya bohemi ya, tA tattaM mArasArasokkhANaM / jaugolo kaDhiNo tAva, jAva jalaNaM na pAvei // 15 // nIharamANo parihAsa-pesa 16 // 428 // lA''lAvamAsalAe to| tIe vuttaM bhADi, dAUNa na labbhae gaMtuM // 17 // kuru pANapiya! pasAyaM, pAyavilaggAe niyayadAsIe / maha pANehiM payANaM, pAraddhaM saha tae ceva // 18 // bhaviyavvayAvasAu, aNusayaparavaMtarIpavaMcAu / visayANusaMgamagge, lagge citte CIECPECIZED 2hDCORDER. riso so, mAda // gaNiyaMgaNA kuNai / // 13 // bhaNiyaM muNiNa nahI koi / maha puvvajammanimmiya naharamANo parihAsa-pesa Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttI // 429 // ZPC viciMtei // 19 // jugavigame vi jiNeseNa, bhAsiyaM hoi nannahA nUNaM / nAyaM tayA na eyaMpi, mUDhamaiNA mae hi hahA // 20 // gurukula tAyakulANaM, kalaMkapaMko a saMkamei io| puNa etto nittulamatta-mayaNakarikeliucchAho // 21 // tato jAto'yaM vRttAntaH IN puDarika-kaMDaegatto ruyai piyA, annatto smrtuurnigghoso| neheNa raNaraseNa ya, bhaDassa dolAiyaM cittaM // 22 // api ca-akartavyeSva rikayoH sAdhvIva, tRSNA prerayate janam / tameva sarvapApebhyo, lajjA mAteva rakSati // 23 // kiMca-lajjAM guNaudhajananI jananImivAryAma- kthaa| tyantazuddhahRdayAmanuvartamAnAH / cetasvinaH sukhamasUnapi saMtyajanti, satyasthitivyasanino na punaH pratijJAm // 24 // mama tu tIbrANi tapAMsi tapyamAnasyApi apada-vipadamAphyanmAnamudrAM tyajan drAk, plavagapativaduccaizcittamunmattametat / vadanajaghananAbhinetravaktrAprapANiSvanusamayamamuSyAH phAlakelIM karoti // 25 // tA tAva hAvabhAvANu-bhAvabhAsurasarIrameyamahaM / mANemi na naramissaM, saMjamalacchi tu pacchAvi // 26 // dasa dasa divase divase, bohissaM saMjamaMmi ahie vi / ego vi na pujai jai, kayAi tAI bhavissAmi // 27 // iya kayaniyamo savvaMga-saMgisiMgAracaMgaaMgIe / vasai visaekacitto, bArasavAsAI saha tIe // 28 // rayaharaNapaDiggahakaMbalAisaMjamiyamukkamegate / paidiyahaM baMdiya vinavei dedesu sumaI me // 29 // bhAviyamaI vi tavasosio vi vinAya visayadoso vi / kammavasAo calio, merusariccho vi niyamAo // 30 // bhogavivAgaM kamma, nikAiyaM jAva veiyaM tAva / veragamagalamgo, citeumimaM samADhatto // 31 // bArasavarisehiM tae, kimajiyaM jIva ! vajjiyA lajjA / naDio nUNamaNAe, gu(mu)NijaNavesAe vesAe // 32 // mayaNaabhu(bu)lliradullaliya-bhillasumahallatikkhabhallIhiM / so vijjhai jo gijjhai, ramaNIramaNIyataNuphAse // 33 // "jaha aNurajjAsi taruNIyaNami taha jai jiNiMdadhammami / to teNeva bhaveNevaM, bhavakkhao tuha bhave jIva !" // 34 // ko aNurAo kA taMmi, caMgimA vallahaMmire jIva ! / jaMmi calo sabbhAvo, gayaNami va taDitaDakAre // 35 // addhaTupiccharIhiM, abalA vi caMcalaviveyanehAhiM / asuigurukoTThiyAhiM vi je bhaMsijjati sattAu // 36 // tANa phusijjai lIhA jIhA // 429 // viusANa thuNau kiM tANa / purisAyAradharANaM, caMcApurisANa va narANaM // 37 // hI hI aNajjakajjujjayassa re jIva ! tujjha DevecomewomeDEOze Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| // 430 // ki bhnnimo| jiNasAsaNaMpi kahamavi, laddhaM hAresi muhiyAe // 38 // jaM visaesu pasajjasi, bhaMjasi suhasIlavaNarAI / matta 10 pratidinaM dazakarivva na veyasi, desaNatikkhaM'kusapahAraM // 39 / / varlDa(iM)taraMmi bhullaM, re hiyaya ! hayAsa jiNamayaM ladhdhuM / visae suhAya vaMchasi, pratibodhakajIyaTThI! piyasi hAlahalaM // 40 // visadhAriosi dhuttariosi moheNa kiM va Thagio si / visaesu vijaM sokkhaM, maggasi nandiSaNare jIva ! jANaMto // 41 // dhI tujjha tuMgimA caMgimA vi, dhIguNakalANamAhappaM / jaM kira laddhaviveo vi, vavasio bhuMjiuM kathA / visae // 42 // iya bhAvito paDibohiyAe vesAe so thunnijto| dasamaMmi apujate, jaI sayaM ceva saMjAo // 43 // paripAliyapavvajjo, Aloiya nidiu gurusagAse / kharataratavacaraNaM cariya, mariya tiyasattamaNupatto // 44 / / 248 // iti zreNikasutanaMdiSeNakathA / kimityetAdRzasAmadhyo'pyasau saMyamAtpracyAvitaH ? ucyate-- kalusIko a kiTTIkao a khayarIko maliNio |kmme hi esa jIvo, nAUNa'vi mujjhaI jeNaM // 249 // kamme hiM vajjasArovamehiM jaunaMdaNo'vi paDibuddho / subahuM pi visUraMto, na tarai appakkhamaM kAuM // 250 // vAsasahassaM'pi jaI, kAUNaM saMyama suviulNpi| aMte kiliTThabhAvo, na visujjhai kaMDarIu va // 251 // appeNa'vi kAleNaM, kei jahAgahiyasIlasAmaNNA / sAhaMti niyayakaja, puMDariyamahArisi vva jahA // 252 // 'kaluSIkRto'-jalamiva pArthivareNubhiH / anena baddhAvasthAM lakSayati- kiTTIkRto''nyonyAnuvedhadvAreNaika-lolIbhUtaH suvarNatAmramizratAvat / anena nidhattA'vasthAmAcaSTe / 'khaurIkRto'-nitAntaM tadbhAvamApanno'gnidhmAtAyaso'Nuvat / amunA nikAcitAvasthA // 430 // sUcayati-'malinito' bahirjAtamalaH zuSkarajoguMDitAGgavat , anena spRSTadazAM darzayati / asyAzca pazcAdupAdAnaM vItamohadazAyAmeva bhAvAt / / 249 / / "kammehiM" gAhA / 'pratibuddho'pi jJAnyapi viSNuH 'subahvapi visUrayan ' manasA khidyamAno na tarati na 20ezoreeperberoercercedere Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau | meroCRICCPRAD zaknotyAtmahitaM narakAdvimokSaM kattuM // 250 // kliSTAkliSTakamasAmarthyameva dRSTAntenAha-" vAsa" gAhA / "appeNa" gAhA / dvitIyagAthAnte yatheti kathAnakopakSepArthaH / / kathAnakaM cedam puMDarika-kaDapuMDarigiNIpurIe, pyNddbhuydNddkhNddiyvivkkho| Asi puMDariyanivo, jiNiMdadhammekanIsaMko // 1 // so ya mahappA taDidaMDa rikayoH bhaMguraM jANiUNa rajasiriM / kharapavaNAhayadIvaya-sihaM va jIyapi taralataraM // 2 // kiMpAkaphalaM va vivAgadinna-dukkhaM sayA visaya kathA / sokkhaM / lakkhittA savisesa, sugurusamIvaMmi paDibuddho // 3 // pavvajaM kAumaNo, kaNiduniyabhAyaraM daDhappaNayaM / kaMDariyanAmadheyaM vAhari bhaNiumADhatto // 4 // he bhAya ! rajalaJchi, uvabhuMjasu saMparya tuma ettha / bhavavAsAo viratto, ahaminhi pabvaissAmi // 5 // kaMDarieNaM bhaNiya, duggaimUlaM ti jai tumaM rajaM / mottUNaM pavvajja, vaMchasi ghettuM mahAbhAga ! // 6 / / tA kiM majjha vi rajjaNa, savvahA'haM gurussa pAmUle / inhi ciya nIsaMgo, jiNiMdadikkhaM gahissAmi / / 7 / / bhaNiyaM niveNa he vaccha !, savvasAvajajogacAgo jo / mANussayassa eyassa, savvahA so phalaM na'nnaM // 8 / / kiM puNa sudukkaro so, tArunnaM kAraNaM viyArANa / maNamaNavadviyamappA, pamAyavaM iMdiyA vi(a)vasA // 9 // dhariyavvANi vayANi ya, uvasaggaparIsahA durahiyAsA / heyavvo gihisaMgo, bhUyAhiM siMdhU tareyavyo // 10 // iya naravaiNA subahuppayAraheUhiM vArio vi daDhe / acaMtataralayAe, sUrisamIve sa nikkhaMto // 11 / / gurukulavAsovagao, paviharamANo purA''garAIsu / uciyAhAravihArA'bhAve saMjAyagelanoM // 12 // cirakAlAo puMDarigiNIe nayarIe Agao sNto| uvayario vijosahavihIe puMDariya naravaiNA / / 13 / / jAo pauNasarIro, rasagiddhIe tahAvi annattha / vihariumaNucchahato, rannA ucchAhio evaM // 14 // IN dhanno tumaM mahAyasa !, nissaMgo jo na davapabhiIsu / thevaM pi hi paDibaMdha, karesi tavasusiyadeho vi // 15 // tumameva amha kulanahayalaMmi saMpunnapunnimAyaMdo / saccariyapahApasareNa, jassa dhavalijae bhuvaNaM / / 16 / appaDibaddhavihAro, tumae ciya'NuDio mahAbhAga ! / jo majjha'NuvittIe vi, ThAsi no ettha ThANaMmi // 17 // iya ucchAhagavayagehiM, rAiNA taha kahaMpi pnnvio| jaha sIyavihArI vihu, kaMDario vihArio tatto // 18 // saMjamapaDibhaggamaNo, bhUsayaNA'sArabhoyaNAIhiM / sIlamahAbhArubvahaNa 101 // 31 // UPDoorderpecience Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaMguro cattamajjAo // 19 // visayAbhisaMgaguruo, kulavAsAo so vinnikkhmiuN| rajovabhuMjaNavA, samAgao puNa sa nayarIe upadezamAlA-0 // 20 // nivakANaNaMmi suhasAhi-yAhalaMbiya dhmmuvgrnno| hariyAuladharaNiyalaMbhi saMnisanno ya nillajjo // 21 // taM ca tahaTTiya pratidinaM dazavizeSavRttau pratibodhakamAyanniUNa rAyA samAgao namiuM / cirasaMjamujjamatthaM, evaM bhaNiuM samAraddho // 22 // tumamekko ciya dhanno, kayapunno laddhajI nndissenn||432|| viyaphalo ya / pAlesi niraiyAraM, jo pavvajaM jiNuddiTuM / / 23 // duggainibaMdhaNeNaM, rajjeNaM nibiDabaMdhaNeNaM va / baddho'haM puNa na kthaa| labhAmi, dhammakajaM kimavi kAuM / / 24 // evaM vutto vi hu rukkhacakkhukhevo na jAva so kiMpi / jaMpei tAva rannA, veragaM uThavahaMteNa // 25 // puNaravi bhaNio he mUDha !, puvakAle vi vArio bADhaM / pavajApaDivattiM, tuma kuNaMto mae taiyA // 26 // dito ya rajaminhi ca, tassa dANe vi kiM suhaM tujjha / ujjhiya niyayapainnassa, tilavAu vi lahuyassa // 27 // evaM bhaNiUNa narAhiveNa raja paNAmiyaM tassa / kAUNa sayaM loyaM, gahio sabyo vi tavveso / / 28 / / mottUNa visasariccha, rajja amayaM va lei sAmannaM / puMDario iyaro puNa, pAvamaI kuNai vivarIyaM // 29 // to sayamavi paDivajiya, pavvajaM aigao gurusamIve / tattha puNa gahiyadikkho, chaTukkhamaNassa pAraNae // 30 // aNuciya AhAravasA, bADhaM saMjAyapeTTasUlatti / mariUNaM uvavanno, devo savvadRsiddhami / / 31 / / iyaro vi maMtisAmaMta-daMDanAhAisayalalogeNa / hIlijjato pavvaja-cAyakAritti pAvotti / / 32 // kuvio citte. ciMtai, iMti na me pAyapajjuvAsAe / ee pAvA savve, mAreyavvA mae'vassaM // 33 / / jememi jA cirAo, nIsesavisesarasamasaNamiya so| ghayapunnapamuhavallaMtarasavaI kAumAisai // 34 // picchaNagapecchagANaM, nidarisaNeNaM aNeNamuvabhuttaM / paDhamamairukkhavallAi tadaNughayaputrakhaMDAi // 35 // accaMtavisayagiddhIe, purrspaannbhoynnaastto| roddajjhANovagao, visUiyA dosao IN acirA // 36 // mariUNa neraio, uppanno sattamAe puDhavIe / evamapAviyavisayA vi, visaiNo jaMti paramaduhaM // 37 // | // 432 // mottUNa mahArayaNaM, pahAvio kAyamaNiya tanhAe / moheNa aMtarAle, jA paDio aMdhakUvaMmi // 38 // visayavirattA sattA, satta| masattAo bhavasuhukkarisaM / akayakiriyA vi pAviti, kammagurulAghavavasAo // 39 // iti puMDarika-kaMDarikakathA // 252 / / peoroecoerceDece reperceaeederaoeroeDec Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttI 2014 vizuddhipada durlabhaM / // 33 // zeeweezooozpecameerezoen ___ nanu yaH kliSTatAM gato'pi mriyate tasyedamAdiSTaM, yastu tasyAH zuddhiM vidadhyAttasya kA vArtA ? satyate-astyetat kintu | duSkarA zuddhiH kartumityAhakAUNa saMkiliTuM, sAmaNNaM dullahaM visohipyN| sujjhijjA egayaro, karijja jai ujjama pacchA // 253 // ujjhijja aMtari cciya, khaMDiya sabalAdao vva hunja khaNaM / osanno suhaleiDa na tarija va paccha ujjamiuM // 254 // avi nAma cakkavaTTI, caijja savvaMpi cakkaraTTimuhaM / na ya osannavihArI, duhio osannayaM cayaI // 255 // narayattho sasirAyA, bahu bhaNaI dehlaalnnaamuhio| paDi bhomi bhae bhAu ! to me jAeha ta dehaM // 256 // _____ saMkliSTaM zramaNabhAvaM kRtvA pazcAddurlabhaM vizuddhipadaM kartumiti gamyate / / 253 // pazcAdurlabhatAmeva vizuddherAha-" ujjheja" gAhA / / saMkliSTasaMyamo hi kadAcidantarAla eva saMyamaM tyajet / aparityakte'pi khaNDatA-zabalatAdayo doSAH kSaNaM bhveyuH| khaNDatA-ekAdimUlaguNavirAdhanaM / zabalatA-laghubahvaticAratA / AdizabdAtsarvA'bhAvo vA bhavet / evamavasanna caiSa 'suhalehaDatti' vaiSayikasukhalampaTaH sannazaknuyAtpazcAdudyatumiti / tathAhi-"avi" gAhA-'duhiotti' atrApi zabdo dRzyaH / duHkhito'pyavasannatAM na tyajati mohopahatatvAt // tadevamihabhave saMkliSTasyApyasti kadApi zuddhyupAyo bhavAntare tu durgati(tau) nAstItyAha-" naraya" gAhA / " ko teNa" gAhA / gAthArthaH kathAnakAvagame sugama iti tadevocyate nayare kusumapuraMmi, jiyAriranno ahesi donni suyA / sasipaha sUrapahakkhA, vaMkaarvakA sahAveNa // 1 // jaha borikaMTayA tANa, tattao jeduo ahogAmI / aNuo uDUDhaMgAmI, paDhamaparohAvavIyassa // 2 // caunANi sUriNo vi, jayaghosanAmassa pAsamallINA / kougabhattIhiM kayAi, kahai sUrI vi dhammaphalaM // 3 // harilaharimuddhamudhdhurabaMdhurasiMdhuramaNegarahasohaM / dhammeNamegachatta, bhuvi raja ajiNei jaNo // 4 // trltrtikkhakkhy-kddkkhvikkhevdkkhckkhuuo| ghaNapINapaoharapesalAo mahilAo huMti DemocrezzaerzreezeDeezmeanee NI||533 // Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttau // 434 // tao // 5 // aisurahikusumakuMkuma - kappUrappabhiibhogasAmaggI / dhammeNa milai nicchiyamicchiyametto vi savvo vi ||6|| doga caduggadohagga-duggaI dukkhalakkha akkhevo / jo koi hoi kanhaI, jiyANa so phalamahammassa // 7 // sammattamUlabaMdho, a sAmannaviraivarakhadho / mokkhaphalo dhammatarU, pAvijjai pAvalAghavao // 8 // icAidesaNA haluyakammuNo pariNamei sUrassa / vAhiM vahiUNa gayA, sasiNo puNa muggaselassa // 9 // annaMmi diNe sUrappaheNa bhaNio sasippaho bhAya ! sUrINa vaMdaNatthaM, vaccemo kamaz2emo // 10 // bhaNiyaM sasiNA eriso si jo iMdiyAlieNAvi / vaiyArijjasi eeNa, natthi punnaM ca pAvaM ca // 11 // kiMca - ko hi sayanno diTTaM, laddhaM suhamujjhiUNa dUreNa / aidUraMmi adissaM saMdiddhaM taM samIi // 12 // rajjaM jovvaNamuddAmakAmiNIo aNaMgacaMgattaM / kahiyaM dhammassa phalaM, taM pattaM tamiha paratattaM // 13 // bhaNiyaM sUreNa na saMti, punnapAvAI jai tao kimiha / ekassa sokkhamannassa, dukkhamuppajjae jugavaM // 14 // tulle bAhirajatte, juttaM kahavi sarisaM phalaM loe / cheuvihUNaM jai tA, na hoi kiM savvasattANa / / 15 / / jassa na heU so hoi, savvakAlaMpi pavaNapaMthovva / ahavA na hoi niccapi, aMbare aMbuja va / / 16 / / na ya rajjariddhijovvaNa-visayA ityIo sokkhaddeUo virasAvasANi yANi vva, avarasAhAraNattehiM // 17 // sAhAviyaM tu sokkhaM, pasamasu sAsayaM sa AyattaM / na ya virasaM avasANe, lajjAaNutAvajaNaNaM vA // 18 // poggalapariNAmesuM, suhadukkhAI sakapaNAmittaM / kammavasayANa jIvANa, huMti nahU koi paramattho // 19 // yata uktam - " tAnevArthAn dviSatastAnevArthAn prIyamAnasya / nizcayato'syAniSTaM na vidyate kiMcidiSTaM vA " // 20 // tathA-" yeSAM vallabhayA saha kSaNa iva kSipraM kSapA kSIyate, teSAM zItakaraH zazI virahiNAmulkeva santApakRt / asmAkaM tu na vallabhA na virahAstenobhayabhraMzinA- mindurAjatadarpaNAkRtirasau noSNo na vA zItalaH // 21 // " api ca- yadAsIdajJAnaM smaratimirasaMskArajanitaM tadA dRSTaM nArImayamidamazeSaM jagadapi / idAnIM tvasmAkaM paTutaravivekAMjanajuSAM samIbhUtA dRSTistribhuvanamapi brahma manute // 22 // iya bhannaMto vimudde, jayA sa paDibujjhae na mohNdho| to buDhayaranivtrinno, paJcaio so mahAsatto // 23 // ArAhiUNa saMjamamuvavanno baMbhalokapaMmi / zaziprabha zUraprabhavAtRdvayakathA / // 434 // Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 435 // iyaro bhoge bhuMjiya, uvavanno taiyapuDhavIe // 24 // to surapaddadevo, tassANukaMpAe bohaNAheuM / patto taiyAe mahIe, kahiumevaM samAraddho || 25 || baMdho ! baMdhuradhammaM, kAUNA'haM tayA suro jAo / so'haM surapaho na Nu saha, suhio ceva ciTThAmi // 26 // puNa pabhaNatassa vi, majjha tae neva vayaNamA''yariyaM / pAvarasa tassa eso vilasara kaDuo iya vivAgo // 27 // saMbhariya sasI savvaM pi, vaiyaraM taM khaovasamavasao / narayaduhatto taM devarUtramikavaMtao sakkhaM // 28 // paDibuddho pabhaNai tayA, he bhAya ! nibbhaggasehareNa mae / suhalavaludveNaM laddhameyameyArisaM dukkhaM // 29 // narayatyo sasirAyA, bahu bhAi dehalAlaNA suhio / paDio mi bhae bhAgya ! to me jAehi taM dehaM // 30 // ' jAehi ' tti yAtaya - tIvravedanAmanubhAvaya / / 256 // sUraHko teNaM jIvarahieNa, saMpayaM jAieNa hujja guNo ? jai'si purA jAyaMto, to narae neva nivaDato // 257 // ' jai si 'ti' yadittamayAta yiSyastapo'nuSThAnAdinA deham / kiMca - jai sarIrapIDAmetteNa mokkho havejja tA sattamamahineraiyANamaNava rayamahAveyaNADajjhamANadehANaM mokkheNa hoyabvaM / aTThamahApADiderapUyAparibhogao titthayarehiM pi saMsAre bhamiyanvaM // ao na dukkharUvayA tavassa titthayarehi vitthAriyA, jeNa bhaNiyaM-so hu tavo kAyavvo, jeNa maNo maMgulaM na ciMtei / jeNa na iMdiyahANI, jeNa ya jogA na hAyaMti // 31 // tathA -- kAyo na kevalamayaM paritApanIyo, mRSTe rasairbahuvidhairna ca lAlanIyo / cittendriyANi na caranti yathotpathena, vazyAni yena ca tadAsscaritaM jinAnAm // 32 // kharadito vRtto, eeNaM caiva kAraNeNamiha / paralogapaTThiyANaM, jiyANa jiyarAgadosehiM // 33 // kiM ca sammattanANacaraNANi, khAovasamie bhAve bhaNiyANi / vedaNA puNa sAyA asAyA vA udaie bhAve sA kahaM tavo hujjA / ao pasamAiganbho saMvaro pahANo kammakkhayaddeU / tassa nimittataNao amhANa loyabaMbhacera chaTTumAI sabvo bajjho tavo kAyavvotti bhaNio / na uNa taNujAyaNAmetto / na ya samai (ya) pa1 yadi asitvaMmayAyibhyastapo D. yadi asitva mayAtayibhyastapo B. yadi punaH purAtadeva yAtayeta tapazcaraNakaraNastatoM siddharSi TIkA 0 zaziprabha zUraprabhabhrAtR dvaya kathA / // 435 // Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau raNasiMhasya updeshH| // 36 // CeeeeeeeeeCCE riNAmajuttANa mahA'DaIe mahArayaNanivvANujjayagahilavesapurisassa kAyakilesAi bajjhatavacaraNaM dukkhajaNayaM bhavvasattANaM / tao uyaNA'sthipurisANamiMdhaNAigahaNaM va cArittapariNAmasAhaNAya bajjho tavo savvattha bhnnio| na uNa sarIraM veriyaMti teNa taNUM kijjai / kiMtu micchatta-avirati-pamAya-kasAya-jogehiM niraMtaraM bajjhai jIvo, tao te nisseyasa'sthIhiM niraMbhiyavvA / paDibohiUNamevaM taM, devo devlogmnnuptto| evaM muNIhi dhammami, appamattehi hoyavvaM // 257 / / anena kathAnakena pranthakAraH svaputraraNasiMhasya sAkSAdivopadezamAhajAvA''U sAvasesaM jAva ya thovo'vi atthi vvsaao| tAva karijappahiya, mA sasirAyA va soihisi // 258 // ghittUNa'vi sAmaNNaM, saMjamajogesu hoi jo siddhilo| paDhai jaI vayaNijje, soai agao kudevattaM // 259 // muccA te jialoe, jiNavayaNaM je narA na yANaMti / succANavi te succA, je nAUNaM navi kareMti // 260 // dAveUNa dhaNanihi, tesiM uppADiyANi acchoNi / nAUNavi jiNavayaNaM, je iha vihalaMti dhammaghaNaM // 261 // ThANaM uccuccayaraM, majjhaM hINaM ca hINataragaM vA / jeNa jahiM gaMtavvaM, ciTThA'vi se tArisI hoI // 262 // jassa gurummi paribhavo, sAsu aNAyaro khamA tucchA / dhamme ya aNahilAso, ahilAso duggaIe u // 263 // sArIramANasANaM, dukkhasahassANa vsnnpribhiiyaa| nANaMkuseNa muNiNo, rAgagaiMdaM niraMbhaMti // 264 // suggaimaggapaIvaM, nANaM ditassa hujja kimadeyaM ? / jaha taM puliMdaeNaM, dinnaM sivagassa niyagacchi // 265 // 'jAvAu' gAhA / yAvadAyuryAvaJca vyavasAyazcittotsAho'sti tAvadvatsa ! AtmahitaM kurU / mA zazirAjavacchokaM kariSyasIti / / | etaccAtmahitaM zrAmaNyamivocyate taca yathAgRhItaM tathA nirvAhaNIyamanyathA doSamAha-' ghettUNa vi' gAhA / 'sucA' gAhA / vacaH CPCROCOCCEPeopcorner // 436 // Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 437 // nIyaM -- doSodurghaTTanam / kudevatvaM kilbiSikatvAdi / kathaM te zokA''spadamityAha - ' dAve UNa ' gAhA / ' dhammadhaNaM ' tti dharma eva sugati sukhahetutvAddhanaM dharmadhanam // 261 // kimiti pravacanAkarNane'pi teSAM dharmAya ceSTA jAyate ? / ucyate-teSAM gurukarmmatvena hInAdisthAnagAmitvAt / yataH " ThANaM " gAhA / ucca sthAnamAspadaM devagatilakSaNaM / uccataraM mokSAkhyam / madhyaM - manuSyagatyAtmakam / hInaM tiryaggatirUpam / hInatarakaM narakagatisvabhAvaM veti paJca sthAnAni / yeSu ca madhye yena jIvena yatra gantavyaM, ceSTA se tasya tAdRzI-tatsthAnagamanAnurUpA bhavati / ' ceTThAvi se ' iti paThyamAne mAtrAvRddhyA gAthAbhaGga syAditi / ' ceTThA setti 'tti api zabdaM vinA paThanIyam / / 262 // durgatihetubhUtAM ceSTAM tAvadAha - " jassa " gAhA || ' ahilAso dogAIeu ' tti yattadornityAbhisambandhAttasya durgatAvevAbhilASa iti jJAyate tAdRzaceSTAdarzanAt // 253 // ye punassugatigAminaste kiM kurvantItyAha - "sArIra" gAhA ' vANa paribhiyatti ' SaSThayAH paJcamyarthatvAdvayasanebhyaH samantAdbhotA ityarthaH // 264 // saMsArakAntArATanaikakAraNarAgagajendranigrahaikahetujJAnAdbhakuzadAtRNAM pUjyatAmAha - " suggai " gAhA / ' hujja kimadeyaM ' ti jIvitamapi tasmai dIyata ityarthaH / zivakasya - trilocanasya nijakAkSi- svakIyaM cakSuH // 265 // tatkathA ceyam -- ekasyAmaTavyAM girikandarAntarvyantarAdhiSThitA trilocanapratimA'bhUt / tAM ca devArcakaH pratidinaM snAtAnuliptArcitAM kRtvA svagrAmamAgacchati / kadApi prAtaH prAptastAM pRthvIpAtitasvapUjAmAlokya vyacintayat keneyamapanItA matpUjeti / dvitrAdidineSvapi tathaiva vIkSamANastatkAraNopalambhAya kadAcicchanno bhUtvA tatraiva tastho / yAvaddhanurbANavyagrasajjapANirarkapuSpapUrNApasavyahasto vaktrAntaH sthApitapAthogaNDUSaH pAMsulapAdaH prAptastatra pulindra ekaH / tena zivasya devArcakapUjAM pAdenApanIya mukhagaNDUSeNa snapayitvA pUjito'sau saharSaM saha tena jalpituM pravRttaH, dvitIyadivase devArcakenopAlabdhosyam / mayA mahAzucinA pratyakSaM prayatnena pUjyamAno'pi na tvaM tuSyasi / amunA tvazucinA 'tyantA'dhamena sArddhamullapasi / nizcitaM yAdRzaH pulindrastAdRzastvamapi kRtapUtanaH / tataH proktaM vyantareNa - atattvavedin ! prAtarAtmanaH pulindrasya ca drakSyasi vizeSaM, tato dvitIyadivase devArcaka trilocanaM svamAyotkhAtalocanamAlokya kSaNaM vidhAya paridevanAM sthitastathaiva / atrAntare prAptaH pulindraH, antarabahumAnopari pulindra - kathA / // 437 // Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 438 // tatastamutpATitalocanaM trilocanamAlokya mArgaNAoNotkhAya svalocanaM tatra nivezayAmAsa / tatastenAhUya vyAhRto devArcakaH evamahama | zrutadAyakeSu ntaraGgabahumAnena toSapoSamudvahAmi, na tu bAhyapUjAmAtraprAhya iti / evaM jJAnadAtaryapyantaraGgabahumAnaH karttavyaH // anenaiva cAMzena dRSTA | vinayopari nto'yam // 265 / / sAmprataM zreNikasya dRSTAntena sAdhUnAM zrutadAyakeSu vinayopadezamAha zreNikasiMhAsaNe nisaNaM sovAgaM seNio nrvriNdo| vijaM maggai payao, iya sAhujaNassa suaviNao // 266 // kthaa| zreNikakathAnakaM caitat-rAyagihami nayare, rAyA nAmeNa seNio Asi / sammattathirattapahizasakkaviSphAriyapasaMso // 1 // sayalaMteurapavarA, devI nAmeNa cellaNA tassa / cauvihabuddhisamiddho, maMtIputto ya abhautti // 2 // egaMmi ya patthAve, devIe patthivo IN imaM bhaNio / pAsAyamegarthabhaM, mama joga nAha ! kAresu // 3 // dunniggaheNamitthI-gaheNamuvarohieNa naravaiNA / paDivannaM tavva-16 yaNaM, abhayakumAro ya AiTTho // 4 // to vaTTaiNA saddhiM, thaMbhanimittaM mahA'DaIe go| diTTho tahiM ca viDavI, susiNiddho ai.IN mahAsAho // 5 // samahiDDheiauM sureNa, hohitti vicittadhUvakusumehi / ahivAsio sa sAhI, kaovavAseNa abhaeNa // 6 // aha buddhiraMjieNaM, taruvAsisureNa nisipasuttassa / siTuM abhayassa mahANubhAva ! mA chiMdihisi eyaM // 7 // vaccasu sagihami tuma, kAhamahaM egathaMbhapAsAyaM / savvouyataruphalA phullamaNaharA''rAmaparikaliyaM // 8 // iya paDisiddho abhao, baTTaiNA saha gao sagehaMmi / deveNa vi nimmavio, ArAmasameapAsAo / / 9 // taMmi ya devIe samaM, vicittakIlAhiM kIlamANassa / raisAgarAvagADhassa, rAiNo jaMti diyahAI // 10 // aha tannayaranivAsissa, pANavaiNo kayAi gbbhvsaa| bhajAe samuppanno, Dohalao aMbayaphalesu // 11 // to taMmI apujjaMte, paidiyaha khijjamANasavvaMgiM / taM daLUNaM puTuM, teNa pie ! kAraNaM kimiha // 12 // pari 6 // 438 // pakaMbayaphalaDohalo ya tIe niveio tAhe / pANAhiveNa bhaNiyaM, cUyaphalANaM ayamakAlo // 13 // jai vi hu tahAvi katto vi, suyaNu ! saMpADimo thirA hosu| nisuo ya teNa ranno, savvouya phaladumA''rAmo // 14 // taM cArAmaM bAhiTieNa pehaMtaeNa Coeroeieroecemercemen Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 439 // rAiNA kurNateNa / puvvANayAe hiTeNa / paDipunnaTohara nIharatapAsA, re ! keNeso viluttaphalamA hAramavi harihI // 22 // patA na tappautto vi / TR pikcphlo| dido aMbayasAhI, tAhe jAyAe rayaNIe // 15 // oNAmiNIe vijAe, sAhamoNAmiUNa gahiyAI / aMbayaphalAI zrutadAyakeSu puNaravi, paJcoNAmAe bijjAe // 16 // sAhaM visajiUNaM, samappiyAI piyAe hiTeNa / paDipunnaDohalA sA, gabhaM voDhuM samA vinayopari hattA // 17 / / aha avarAvarataruvara-paloyaNaM rAiNA kuNaMteNa / puvvadiNadiduphalapaDala-viyalamavaloiyaM cUaM // 18 // bhaNiyA zreNikarakkhagapurisA, re! keNeso viluttphlbhaaro| vihio tti tehiM vuttaM, deva ! na tAvettha parapuriso // 19 // nUNa paviTTho na ya kathA / nIharaMtapavisaMtayassa va payANi / kassa vi dIsaMti mahIyalaMmi tA deva ! cojamiNaM / / 20 / / jassa amANusasAmatthamerisaM tassa kiMcivi akajaM / natthi tti ya citaMteNa, rAiNA siTumabhayassa // 21 // evaM vihatthakaraNakkhamaM lahuM lahasu putta ! coraMti / jaha hariyAI phalAI, taha'nahA dAramavi harihI // 22 // bhUmiyalamiliyamaulI-mahApasAo tti jaMpiuM abho| tiya caccaresu coraM, nirUviuM bADhamADhatto / / 23 // volINAI kaivayadiNANi pattA na tappauttI vi / ciMtAvAulacitto, tAhe abhao daDhaM jAo // 24 // pAraddhamannadiyahe, naDeNa nayarIe bAhi pecchaNayaM / milio pauranaragaNo, abhaeNa vi tattha gaMtUNa // 25 // bhAvovalakkhaNavA, payaMpiyaM bho jaNA! nisAmeha / jAva naDo nAgacchai, tAva mamakkhANayaM ekaM // 26 // tehiM payaMpiyaM nAha !, kaha to khiumevmaarddho| nayaraMmi vasaMtapure, Asi suyA junnaseTissa // 27 // dAridaviduyatteNa, neva pariNAviyA ya sA piuNA / vaDukumArI jAyA, varasthiNI pUyae mayaNaM // 28 // ArAmao sA coriyAe, kusumacayaM kremaannii| pattA mAlAgAreNa, jaipicaM kiMpi saviyAraM // 29 // tIe vuttaM kiM tujjha, bhaiNIdhUyAu maha saricchAu / nevatthi jaM kumAri pi, maM tuma evamullavasi // 30 // saMlattaM teNa tuma, uvbUDhA bhattuNA abhuttA me / esi samIve jai tA, muMcAmi na annahA kahavi // 31 // evaM ti paDisuNittA, gayA gihaM sA kayAi tuTeNa / mayaNeNaM se dino, maMtissa suo varo pavaro // 32 // supasatthe hatthamAhajoge laggami teNa uvvUDhA / etyaMtaraMmi atthagirimuvagayaM bhANuNo biMbaM // 33 // kajalabhasalacchAyA, viyaMbhiyA disi sutimirariMcholI / hayakumuya-11 // 439 // saMDajaI, samuggayaM maMDalaM sasiNo // 34 // sahasA vicittmnnimy-bhuusnnsohNtkNtsvvNgii| vAsabhavaNami pattA, bhattAraM vinna tattha gaMtUNa // 2 eezeroeioeeroeneedoe peocacadeezoooDeceCDC Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 44 // OccadeecapezoeeroeceDeewa vei imaM // 35 // tabvelubbUDhAe, AgaMtavvaM'ti mAliyassa mae / paDivannamAsi piyayama !, tA jAmi tahiM visajesu // 36 // saJcapainnA esatti,-mannamANeNa teNa'NunnAyA / vaccaMtI pahariyapavarabhUsA sA purAo bahiM // 37 // divA corehiM tao, mahA | zrutadAyakeSu vinayopari nihI so imo tti bhaNirehiM / gahiyA navaraM tIe, niveio niyayasabbhAvo // 38 // corehiM jaMpiyaM suyaNu !, jAhi sigdhaM paraM zreNikavalejjAsi / musiUNaM jeNa tumaM, jahAgayaM paDiniyattAmo // 39 // evaM kAhaM ti payaMpiUNa saMpaTTiyA ahaddhapahe / taralataratArayAulasamucchalaMta'cchivicchoho // 40 // raNajhaNiradIhadaMto, duurpsaariyruddmuhkuhro| cirachuhieNaM laddhA'si, ehi ehi tti kathA / jaMpato // 41 // accaMtabhIsaNaMgo, samuDio rakkhaso suduppeccho| teNA'vi kare dhariyA, kahie tassAvi sambhAve // 42 // 16 ummukkA ArAme, gaMtUNaM bohio suhpsutto| mAlAgAro bhaNio, supurisa ! sA'haM imA pattA / / 43 // evaMviha rayaNIe, sabhUsaNA kaha samAgayA taMsi / iya teNaM sA puTThA, siTuMtIe jahAvittaM // 44 / / avvo saccapainnA, mahAsaItti mannamANeNa / calaNesu nivaDiUNaM, mAlAgAreNa lahu mukkA // 45 // pattA rakkhasapAse, siTTho se mAliyassa vuttNto| avvo mahappabhAvA, esA jA ujjhiyA teNa / / 46 // iya bhAviteNaM nivaDiUNaM pAesu teNa vi vimukkA / corasamIve ya gayA, siTTho taha puvavRttaMto // 4 // tehi vi aNappamAhappa-dasaNuppannapakkhavAehiM / sAlaMkAracciya vaMdiUNa sA gihaMmi paTTaviyA // 48 // aha AbharaNasameyA, akkhayaaMgA abhaggasIlA ya / pattA paimsa pAse, kahiyaM savvaM jahA vuttaM // 49 // paritudumaNeNa samaM teNa, pasuttA samattharayaNi pi / jAe pabhAyasamae, ciMtiyamiyaM maMtiputteNa // 50 // "chaMTThiyaM surUvaM, samasudukkhaM aniggayarahassaM / dhannA suttaviuddhA, mittaM mahilaM ca picchaMti // 51 // " samapemmarasaM samarUva-jovvaNaM samasiNehasabbhAvaM / samasuhadukkhaM ca jaNaM, samapanno jaIjaNo lahai / / 52 / / iya bhAviteNa kayA, gharassa sA sAmiNi smggss| kiMca na kIrai nikkavaDa-pemmapaDibaddhahiyayami / / 53 / / iya // 440 // pai-takara-rakkhasa-mAlAgArANa majjhao keNa / taccAgeNa kayaM dukkaraMti bho majjha sAheha // 54 // IsAluehiM bhaNiya, sAmI paiNA sudukaraM vihiyaM / parapurisa samIve jeNa pesiyA savvarIe piyA // 55 // bhaNiya chuhAluehiM sudukaraM rakkhaseNe ceva kayaM / Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 441 // 1 jeNa ciraM chuhieNa vi na bhakkhiyA bhakkhiNijjA vi / / 56 / / aha pAradAraehiM paryaMpiyaM deva ! mAlio eko / dukkaragArI jeNa cattA sA nisi pattA // 57 // pANeNa jaMpiyaM hou tAva corehiM dukkaraM vihiyaM / pairike vi vimukkA sasuvannA jehiM sA taiyA // 58 // evaM vutto corotti, nicchiuM so'bhaeNa mAyaMgo / ginhAviUNa puTTho, kahamArAmo vilutto tti // 59 // teNaM paryapi nAha!, pavaravijjAbaleNa niyaeNa / kahio ya vaiyaro seNiyassa eso samaggo vi // 60 // rannA vi saMsiyaM dei, kavi jai majjha niyayavijjAo / so pANo to muMha, iharA se haraha jIyaMti // 61 // paDivannaM pANeNaM, vijjAdANaM pi aha mhiinaaho| sIhAsaNe nisanno, vijjAo paDhiumADhatto / / 62 / / puNaruttappayattakkittiyA vi, ranno na ThaMti jA vijjA | so tA tajjai ruTTho, na re ! tumaM desi sammati // 63 // abhaeNa bhaNiyamiha deva !, natthi eyassa thevamavi doso / ' viNayagahiyAu vijjAu, ThaMti phaladA ya jAyaMti' // 64 // yata uktam - vijjA vi hoi phaladA, gahiyA puriseNa viNayamaMteNa / sukulapasUyA kulabAliyavva pavaraM paI pattA // 65 // to pANamimaM sIhAsaNaMmi ThaviUNa sayaavi mahIe / hoUNa vijayasAraM, paDhasu jahA | ti ihipa || 66 // taha caiva kathaM rannA saMkaMtAo lahuM ca vijjAo / sakkAriUNa mukko, pANo accaMtapaNaivva // 67 // iya jaI ihaloiya, tucchakajja vijjA vi bhAvasAreNa / pAvissai hINassa vi, guruNo accataviNaeNa / / 68 / / tA kaha sama tthamaNavaMchiyatthadANakkhamAe vijjAe / jiNabhaNiyAe dAINa, viNayavimuho buho hojjA ? // 69 // annaM ca - pattharakayA vi devA, sannijjhaparA havaMti vinnyaao| jai tA kA gaNaNA annavatthusiddhIe dhIrANaM // 70 // tamhA kallANaparaMparAe saMpADaNekkapaDumi / viyaminimepi hu, buheNa na pamAiyavvaMti // 71 // iti vinaye zreNikakathA || 266 // evamapi sthite yo durbuddhiguruM nihUnuvIta taddoSamabhidhitsurAha - vijjAe kAmavasaMtiAe dagasuaro siriM patto / paDio musaM vayaMto, subhaniNDavaNA iya apatthA // 267 // zrutadAyakeSu vinayopari zreNika kathA / // 441 / / Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruninhavaNe dossaaH| upadezamAlA-0 _ 'kAzyapo'-nApitaH, 'dakazUkaro'-nityasnAyitvAt tridaNDI, 'niNhavaNa' tti prAkRtatvAt striliGgatA, 'apathyA' ahitaa| AkhyAnakaM tvidam-tAmalittIe nayarIe maMDio nAma kaasvgo| so ya vijAsAmatthao gayaNaTriyachurabhaMDeNa loyassa vizeSavRttau / churakammaM karito divo jogappaNAparivAyageNa / tao pacchanne dANAiNA uvacariya teNa so vijaM magio, dinnA ya se teNa // 442 // vijjA / tao uttarAvahe gaMtUNa pauMjaMtassa loe mahaMto puuyaaskaaro| annayA paumaraheNa rAiNA nimaMtio pUiUNa pucchio ya / bhayavaM ! kimeyaM tavassa balamuyAhu vijjAe / rannA vuttaM katto tubbhehiM esA vijjA pAviyA, jeNa tubhaM tidaMDabhisigAi AgAse ciTThai / teNa bhaNiyaM majjha himavaMtagirivAsiNA mahesiNA vijA dinnA / tao takkhaNaM maMtadevayAe kuviyAe tidaMDAiyaM khaDahaDaMtaM bhUmIe pADiyaM / lajjAe ahomuho so didvio parivvAyago hIlio ya jaNeNaM / evaM anneNa vi suyadAyagassa DaharAissa vi niNhavo na kAyavvo tti // 267 // kimityevamiti ceducyate, samyagjJAnadAturmahopakAritvAttathAhi sayalammi'vi jiyaloe, teNa ihaM ghosio amaaghaao| ikaM'pi jo duhattaM, sattaM bohei jiNavayaNe // 268 // sammattadAyagANaM, duppaDiyAraM bhavesu bhue| savvaguNameliyAhi'vi, uvayArasahassakoDIhiM // 269 // sammattammi u laddhe, ThaDyAI nrytiriydaaraaii| divyANi mANusANi ya, mokkhamuhAI sahINAI // 270 / / kusamayasuINa mahaNaM, sammattaM jassa sudviyaM hiye| tassa jagujjoyakaraM, nANaM caraNaM ca bhavamahaNaM // 271 // kimiti jinavacanabodhAttenA''mAghAtodghoSaNA jagatyakAri sa khalu buddhaH san sarvavirato bhavan mokSaM vA kramAdAkrAman | yAvajjIvaM-sakalakAlaM ca jIvAn rakSatIti // 268 // jJAnadAturikha samyaktvadAturapi duHpratyupakAryatAmAha-" sammatta" gAhA / 'duppaDiyAraMti'-pratikArasya pratIpopakArasya duSkaratvaM vartate / bhavaparamparAkRtopakArasahasrakoTibhirapi na kathaMcitteSAM pratyupakattu | pAryata ityAkUtam // 269 / / kathametattasya bRhadguNatvAttathAhi-" sammattami" gAhA yathA mokSasukhAni tadvataH svAyattAni syu DERecemenezoecemezoee Decemecoercepepepecar // 442 // Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttau // 443 // stathAha -- " kusamaya " gAhA / ' caraNaM ca bhavamahaNaM 'ti cAritraM ca sarvasaMvararUpamayogyavasthAbhAvibhavamathanaM siddhatvasampAdakam // tathAhIdamevaM varNyate tiryannarakayordvAre, dRDhA samyaktvamargalA / devamAnavanirvANasukhadvAre kakuJcikA / bhavedvaimAnika vazyaM, jantuH samyaktvavAsitaH / yadi nodvAMtasamyaktvo, baddhAyurvApi no purA // 1 // antarmuhUrttamapi yaH samu pAsya jantuH samyaktvaratnamamalaM vijahIta sadyaH / bambhramyate bhavapathe suciraM na so'pi tadudvibhratazvirataraM kimudIrayAmaH // 2 // tatsvarUpaM tu deve rAgAdinirmukte, gurau sIlAGgazAlini / ahiMsAzAdvale dhammeM, sAtmyaM samyaktvamucyate // 3 // tadvipakSasya tu midhyAtvasya svarUpaM yathA-- devo rAgI yatiH saMgI, dharmaH prANinizumbhanaH / midhyAdRSTiriti vrate pItamadyavadastadhI // 1 // midhvAtvasamaH zatrurna mithyAtvasamaM viSam / na mithyAtvasamo rogo, na mithyAtvasamaM tamaH // 2 // dviSadviSatamorogairduHkhamekatra dIyate / midhyAtvena durantena, jantorjanmani janmani || 3 || midhyAtvenAlInacittAni tAntaM tattvAtattvaM jAnate neva jIvAH / kiM jAtyandhAH kutracidvastujAte, ramyAramyavyaktimAsAdayeyuH // 4 // vizeSato devAdevasvarUpaM cedam -- no rAgAMgArasaMgo na madanamadirA na dviSadveSadoSo, no sammohapraroho na vikaTakapaTATopasampacca yasya / zAntaH kAnta trilokI kalana kuzalavita ko'pi kopAdimuktastyaktaH saMsArapAzeH sa bhavati bhavinAM devatA daivayogAt // 5 // zRGgArapraguNAGgavAnapi sadA zRGgAriNImAnapi trasyatchAtravazastravAnapi mahAnAdyakriyAvAnapi / rohanmohanivedakAkSavalayavyApAravAnapyaho, devazcenna tadA kathaM narapazuH kazcidbhavedevatA // 6 // tathA-yA pazurgutha'maznAti, svaputraM ca vRSasyati / zRGgAdyairnighnatI jantUn, sA vandyAstu kathaM nu gauH // 7 // payaHpradAnasAmarthyAdvandyA cenmahiSI na kim / vizeSo dRzyate nAsyA, mahiSIto manAgapi // 8 // sthAnaM tIrtharSidevAnAM sarveSAmapi gauryadi / hanyate dumate vikrIyate vA sA kathaM tataH // 9 // musalodUkhale cullI dehalI pippalo jalaM / nimbo'rkazvApi yaiH proktI, devAstaiH ko'tra varjitAH / / 10 / / guru tadAbhAsayostu svarUpam - jJAnadarzanacAritra - rUparatnatrayAnvitAH samitIn paJca bibhrANA, guptitritayazAlinaH // 11 // mahAtratamahAbhAra-dhAraNaikadhurandharAH / parISahopasargAricamUjayamahAbhaTAH || 12 || nirmamatvAH zarIre'pi kimutA'nyeSu vastuSu / dharmo samyaktva mithyAtva svarupam / // 443 // Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 444 // ne pakaraNaM muktvA, parityaktaparigrahAH // 13 // mAnApamAnayorlAbhAlAbhayoH sukhaduHkhayoH / prazaMsAnindayorharSazokayostulyavRttayaH // 14 // kRtakAritA'numatiprabhedArambhavarjitAH / mokSaikatAnamanaso, guravaH syuH kRtAtmanAm // 15 // prANiprANA'paharaNA, mRssaavaadpraaynnaaH| parasvaharaNodyuktAH, prakAmaM kAmagardabhAH // 16 // parigrahA''rambharatA, na santuSTAH kadAcana / mAMsAzino madyaratAH, kopanAH kalahapriyAH / / 17 / / kuzAstramAtrapAThena, sadA paNDitamAninaH / tattvato nAstikAH pApAH, pApminAM guravastu te ||18|| tathA hi-ziSyasyAsti parigrahe gRhamapyApnoti naitadgurustuGgAgAravarAgrahAranagarakSetreSu tRSNAcchidAm / ziSyasya pramadA'pi naiva bahavaH kAntAH punastadgurorddhigmohasya vijRmbhitaM naTayati svairaM yadevaM narAn // 19 // dharmAdharmasvarUpaM cetana-ahiMsAlakSaNo dharmaH, samyaktvAdimAdimAn / devena vItarAgeNa, darzitaH kurvatA svayam // 20 // etasmAdvaiparItyena, midhyAdRgbhirupAsitaH / adharmaH procyate dUdUtipraNayaikabhUH // 21 // uktaM ca kenApi - rAgI devo dosI devo bhA (mA) minnapi devo, majje dhammo maMse dhammo jIvahiMsA dhammo / rattA mattA kaMtA sattA je guru te vi pujjA, hA hA kaTTaM naTTho loo aTTamahaM kuNaMto || 22 || 271 // tadanayA gAthayA'kSepamokSasAdhakayorjJAnacAritrayoH samyaktve satyeva bhAvAttasya prAdhAnyamuktaM, mokSasAdhakatve tu tritayamapi vyApriyata ityAha suparicchiyasammatto, nANeNAloiyatyasanbhAvo / nivvaNacaraNAutto, icchiyamatthaM pasAhei / / 272 // jaha mUlatANae paMDurammi duvvaNarAgavaNehiM / bIbhacchA paDasohA, iya sammattaM pamAehiM // 273 // " 'suparicchitaM ' - sunirmalaM samyaktvaM yasya sa tathA / / ' suparicchitaM ' suSThu paricchedena doSebhyaH samantAdvicchedena sthApitaM 'cho cchedane ' iti dhAtoH siddhatvAt / ' nivvaNa ' tti niraticAratokttA / IpsitamarthaM mokSalakSaNaM prasAdhayati / sunirmalatvaM ca 1 niraticAracAritropetaH / samyaktva mithyAtva svarupam / // 444 // Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau nimeSamAtra mapi pramAdo codecorrecace ecca samyaktvasya pramAdaparihAre satyeva syAnnAnyathetyAha-"jaha mUla" gaahaa| yathA mUlatAnake vizuddhe'pi pazcAtprakSipyamANairdUSTacchAyarAgayuktavarNakairvAnakai rbIbhatsA paTazobhA bhavatyevaM mUle zuddhamapi labdhaM samyaktvaM pramAdaiH kaSAyAdibhiH pazcAnmalinatAM yAtIti / / 273 // kiMca samyaktve pramAdino gADhamaprekSApUrvakAritA svalpena bahoreritatvAt / samyagdRSTehi niyamato vamAnikAyuSkabandhahetutvamuktamAgame, tacca tatra pramAdinA hAritameva bhavati // yataH naraemu suravaresu ya, jo baMdhai sAgarovamaM ikkaM / paliovamANa baMdhai, koDisahassANi divaseNa // 274 // mithyAdRSTinarakeSu samyagdRSTizca suravareSu devalokeSvityarthaH / yo badhnAti madhyamavRttyA sAgaropamamekaM, tasya yadi kalpanayA varSazatarUpapuruSAyuSkadivasarbhAgo dIyate tadA divasenA'sau palyopamAnAM koTisahastrANi trINI nyUnAni bhAga labdhvA nibadhnAti, kila sAgaropame palyopamAnAM daza koTIkoTyA bhavanti, ekakAdane paJcadazabhiH zUnyaiH / tAsAM puruSAyuSkadivasaiH SaTtriMzatsaharbhAge labdhaM dve palyopamakoTInAM sahasra sapta zatAni saptasaptatiH / palyopamAnAM koTyaH sapta saptatirlakSAH saptasaptatiH sahasrANi sapta zatAni saptasaptatyadhikAni / chedAMzayossamazUnyapAte caturbhirapavate sapta ca nava bhAgAH palyopamasya syuH / aGkato'pi 277777777774 // 274 // sampratyalpataraM zubhAzubhabandhamadhikRtyAhapaliovamasaMkhijja, bhAgaM jo baMdhaI suragaNesu / divase divase baMdhai, sa vAsakoDI asaMkhijjA // 275 // esa kamo naraesuvi, buheNa nAUNa nAma eyapi / dhammammi kaha pamAo, nimesamitaM pi kAyayo // 276 // surANAM gaNA yeSu te tathA teSu svargeSvityarthaH / asaMkhyeyavarSakoTyAtmakasya palyopamasaMkhyeyabhAgasya puruSAyuSeNa SaTtriMzatsaha 'vAnakaH' itipAThaH . D prato nAsti / PCCORDERemembeRDarne // 445 // Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttI devabhavesukha-narake duHkkha // 446 // Keependence sradivasAtmakena bhAge'pahRte asaMkhyA eva varSakoTyo bhavanti / narakeSvapyeSaiva vArtA / yadarthametaduktaM tadAha-'buheNetyAdi' nAme IN ti' prakAzye'vyam / atiprakaTo'yamarthaH / ayamabhiprAyaH-yaH samyaktvAdidharmapradhAnabuddhiH saudharmasureSu madhyamavRttyA sAgaropamamapi badhnAti tasya yadyasatkalpanayA puruSAyuSadinairbhAgo dIyate tadAnImekasya dinasya palyopamAnAM kiMcidUnAni trINI koTisahastrANi bhAgenAgacchanti / nimeSasyApi dinabhAgAnusAreNa palyopamakoTyo bhAge bhavanti, tato'sau pramAdaM kurvastAvato mahato lAbhAdAtmAnaM hetu| vaJcayati / dinanimeSAdinaiva narakayogyametAvadevAsadvadyamarjayati, tataH kathamAtmaghAtako na syAt // 276 // nanu deveSu kIdRzaM saukhyaM kIdRzaM vA narakeSu duHkhaM yatra kramAt pramAdenA'yaM nivartamAnaH pravarttamAnazca bADhamaprekSApUrvakArI syAditi gAthayoyena devasukhaM dvayena ca narakaduHkhamAhadivyAlaMkAravibhUsaNAI rayaNujjalANi ya ghraaii| rUvaM bhogasamudao, suralogasamo ko ihaya ? // 277 // devANa devaloe, je sukkhaM taM naro subhaNio'vi / na bhaNai vAsasaeNa'vi, jassa'vi jIhAsayaM hujjA // 278 // naraesu jAI aikakkhaDAI dukkhA. prmtikkhaaii| ko vaNNehI tAI?, jIvaMto vAsakoDI'vi // 278 // kakkhaDadAI sAmali, asivaNa-veyaraNi-paharaNasaehiM / jA jAyaNAu pArvati, nArayA taM ahammaphalaM // 28 // 'alaGkArAH'-siMhAsanazchatra-cAmarAdayaH / 'bhUSaNAni '-matkuTa-kaTakAdIni / 'divyAni '-pradhAnAni bhavanti / 'subhaNio vi' tti vacanakuzalo'pi / / " naraesu" gAhA / "kakkhaDa" gAhA / 'kakkhaDadAhaM ' ti tRtIyArthe dvitIyA / tataH karkazadAhena vanakaNTakazAlmalyA asipatravanena vaitaraNyA paramAdhArmikaprayuktapraharaNazca yAtanAH prApnuvanti nArakAstadadharmasya phalamiti / yareSA(vA)divarAhacArucaritaiH sadyatyanuSThAnabhUnirmagnA niviDapramAdajaladhAvabhyuddhRtA tatkSaNAt / | // 446 // ye tarkAgamakarmalakSaNarahaHzAstrANi cakruzca taiH, pUjyaiH zrImunicandrasUribhirapi prokto'yamoM yathA // 1 // PORRORRCrencetrenderpenwer Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 447 // paJcendriyavadhAsaktA, mAMsA'zanakRtAdarAH / jAyante narake jIvA, bahvArambhaparigrahAH ||1|| kumbhIpAkena pacyante, piThuvannaSTacetanAH / tatra muJjAdivaccaite, hanyante laguDairdRDhaiH // 2 // vastrayantreSu pIDyante nipIDyante tilekSuvat / bhrASTrabhUmISu bhRjjyante, nistrANAzcanakAdivat || 3 || dAruvaddAruNAkArai-chidyante ca parazvadhaiH / bhidyante prAsakuntAdyairAkheTaka mRgAdivat // 4 // taptaM trapu ca pApyante, AcchoTyante zilAtale / AkIrNAkaNTakaistIkSNairAropyante ca zAlmalIm // 5 // kAkakaGkazRgAlAdyai-rbhakSyante'tyaMta nirddayaiH / kArya taraNaM rINA, vaitaraNyAM surAdhamaiH // 6 // yasya jIhvAzataM vaktre, yo jIveccharadAM zatam / so'pi vaktuM kSamo na syAdazarmanarakeSu yad / / 7 / / iti / / 280 // na cAnyatrApi saMsArasukhamastIti tiryagmanuSyadevagatiSu tiryaggatimAzritya tAvadAhatiriyA kasaMkusArA-nivAyavahabaMdha mAraNasayAI / na'vi ihayaM pArzvetA, parattha jar3a niyamiyA huMtA // 289 // ' jai niyamiyA huMta ' tti-yadi prAgbhave dharmmakarmmapravRtyadharmakarmanivRttirUpaniyamavanto'bhaviSyan // atrApyuktam -- kUTamAnatulAvanto, mithyAbhASaNatatparAH / mAyAvino janA yAnti tairizvaM janma nizcitam // 8 // yAdRzaM narake duHkhaM, tiryakSvapi ca tAdRzam / yato vAhanadIhAdyA, vyApado'tra sudustarAH // 9 // kutRSNAbAdhitA dInAH, pAravazyamupAgatAH / vahanti pazavo bhAraM pRSTakaNThasamarpitam // 10 // keciddohanadoSeNa, dAhadoSeNa kecana / kecidaMkuzaghAtena kazAghAtena kecana // 11 // kecidvA ghanabandhena, nirodhena ca kecana / karNapucchacchaviccheda - nAzAvedhAdibhistathA || 12 || apAraduHkhasaMbhAra - madhyamagnA divAnizam / sAkSAdeveha dRzyante, tiryaJco vaJcitAH zubhaiH // 13 // iti // 281 // manuSyagatimAzrityAha AjIvasaMkileso, sukkhaM tucchaM ubaddavA bahuyA / 'nIyajaNAsiTTaNA vi ya, aNivAso a mANusse // 282 // cAragAni rohavahabaMdha - rogadhaNaharaNa maraNavasaNAI / maNasaMtAvo ajaso, viggocaNayA ya mANusse // 283 // ciMtAsaMtAvehi ya, dAriddarUAhiM duppauttAhiM / laghUNa'vi mANussaM, maraMti ke'vi suninviSNA // 284 // C tiyaggati duHkham / // 447 // Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 448 // AjIvaM - prANadhAraNaM yAvatsaMklezazcittavibAdhA / ' nIyajarNAsadRNAviya ' tti prAkRtalokAkrozanaM ceti / 'viggovaNayA ya' ttivigopanA - nAnArUpA viDambanA / ' dAriharuyAhi ' tti dAridryarUpA rujAH pIDA dAridryarujane punA rogo rujA zabdena prAhyo vahabaMdharoga ityatra rogasyoktatvAt // ' duppauttAhiM ' ti duSprayuktAbhiH prAkRtaduSTakarmmajanitAbhirityarthaH, idamapyuktam - sAmAnyadAnaddAtArastucchakopAdikilbiSAH / labhante mAnuSaM janma, janmino madhyamairguNaiH // 14 // raudradrAridryatastatra, mRtabhAvAtizAyinaH / kecitkathaMcijjIvanti mAnavA mAnavarjitAH / / 15 / / kecinniSThurakuSThena, suSThu kaSTAM dazAM gatAH / anye jvarAtisArAdi rogoragaviSAturAH // 16 // parakarmakarAH kecinmalinAnanalocanAH / dRzyante klezajaladhau, magnA nagnA anAhatAH || 17 || anye skandhasamArUDhaprauDhamArA DhApadaH / jIvantyatijaghanyena karmmaNA zarmaNojjhitAH // 18 // jvalajjvalana saMparka - karkazervirahAnaleH / kecittApitasarvAGgA, glAyanti galitodyamAH / / 19 / / iti // 284 // devagatimAdhikRtyAha - devA'vi devaloe, divyAbharaNANuraMjiyasarIrA / jaM parivati tatto, taM dukkhaM dAruNaM tesiM // 285 // taM suravimANavibhavaM ciMtiya cavaNaM ca devalogAo / aivaliyaM ciya jaM navi, phuTTai sayasakaraM hiyayaM // 286 // IsA visAyamaya koha-mAyAlomehiM evamAIhiM / devA'vi samabhibhUyA, tesiM katto suhaM nAma ? // 287 // idamapyuktam -- akAmanirjarAdibhyaH kecana syuH surA api / tatrApi na sukhakhyAtiH, kAcidasti satAM matA // 20 // vitudyamAnahRdayA, IrSyAzayairdvaruddharaiH / viSAdavaDhAvA (nA)ya, patanti bata kecana // 21 // kaNThaloThitavAditrA, haThato kuNThato'pare / raGgasthAneva tAryante, dIryamANAGgakA iva ||22|| stamberamaturaGgAdi vAhanAkAradhAriNaH / dayAbAhyaM ca vAhyante, ko'pi zRNyAdighaTTanaiH / / 23 / / caNDAlAkRtayaH kecicaNDadaNDairnipIDitAH / svapne'pyalabdhasaMcArAH purandarasabhAdiSu // 24 // svargacyutiM bilInaM ca, garbhajambAlalola (Dha) nam / pazyanto yanna bhidyante, tadvatanavaH surAH || 25 || yatheha lavaNAmbhobhiH pUrito lavaNodadhiH / zArIramAnasairduHkhe - rasaMkhyeyaistathA bhavaH // 26 // iti // 287 // devabhave'pi duHkham / // 448 // Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 449 // dhammapi nAma nAUNa, kosa purisA sahati purisANaM ? / sAmitte sAhINe, ko nAma karijja dAsattaM ? // 288 // evaMvidhe ca bhave sati -- ' sahati ' tti anekArthatvAddhAtUnAM pratIkSante puruSANAM bhavakSayaM kurvatAm / yaduta kurvantu tAvadete vayaM pazcAttaM kariSyAmaH / jJAtatattvAnAM na vilambituM yuktamityarthaH / tathAhi - svAmitve svAghIne ko nAma dAsatvaM kuryAt ? na kazcit / dAsyatulyaM hi saMsAritvaM karmapAratantryAt / prabhutvasamA tu muktatA svatantratvAt sA ca hastagataiva saddharmAnuSThAyinAmiti bhAvaH / athavA dharmmamapi jJAtvA kimiti puruSANAmAjJAdAnAdikaM kSamante dharmAnuSThAnAt prabhutvAvAptestatraiva varaM yatno vidheyaH // tathA coktam - " samasaMkhyA'varyaH san puruSaH puruSaM kimanyamabhyeti / puNyairadhikatarazcennanu so'pi karotu tAnyeva " // ata evAha - ' sAmittaM ' ityAdi // 288 // kaH punaH parapreSyatAM na sahate ? ya Asanna siddhipatho bhavati / kathaM jJAtavyamityAhasaMsAra cAraecAraevva AvIli (pIDi) yassa baMdhehiM / untriggo jassa maNo, so kira Asanna siddhipaho || 289 // AsanakAlabhUvasiddhiyassa jIvassa lakkhaNaM iNamo / visayasuhesu na rajjaha, sanvatthAmesu ujjamai // 290 // hujja va nava (vi. navi) dehabalaM, dhiimaisatteNa jar3a na ujjamasi / acchihisi ciraM kAlaM, balaM ca kAlaM ca soaMto || 291 // laddhilliyaM ca bohiM, akarito'NAgayaM ca patthito / annaM dAI bohiM, labbhisi kayareNa mulleNa ? // 292 // caraNaM cAraH sa eva cArakaH saMsAracArako bhavabhramaNamityarthaH / tasmiMzcAraka iva bandhanAgAra iva apIDitasya baddhasya bandha rajjvAdijanitaranyatra karmamayaiH / ' uvviggo' ityAdi vyaktam // 289 // ' Asanna ' gAhA || Asane kAle acireNa bhavA bhaviSyantI siddhiryasya sa tathA tasya savvatthAmesutti ' sarvasthAneSu caityavandanAnuSThAnAdiSu // 290 // nanu sAmprataM viziSTasaMhananarahitaiH kathamudyamyata iti yo manyate taM pratyAha-' hoja va ' gAhA / ' balaM ca kAlaM ca soyaMto ' balaM - zArIram kAlaM - duHSamAlakSaNaM zocan / na hi zokena kiJcit trANaM, dainyavRddhireva kevalamiti // 291 // yattu janmAntare punarbAMdhilAbhe sati zobhana Asannasi dvigAmilakSaNam / A // / 449 / / Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMghayaNakAlAdihAnimanAlambya yatanayA vartitavyam / balakAlAdisAmagyamavAptau sadanuSThAnaM kariSyAmo, nAdhunA zakyata iti cintayettaM zikSayitumAha-'laddhilliyaM ' ti labdhAM-prAptAMupadezamAlA 'bodhi' jinadharmaprApti 'dAI' ti asUyAyAM nipaatH| yadvA anyAmidAnI parabhavakAle katareNa mUlyena lpsyse| iyamatra vizeSavRttI bhAvanA-bodhilAbhe sati tapaHsaMyamAnuSThAnaparasya pretyavAsanAvazAt tatpravRttireva bodhilAbho'bhidhIyate tadanuSThAnarahitasya punarvAsanAbhAvAtkathaM tatpravRttiriti bodhilaabhaanuppttiH| nanvevaM satyasya bodhilAbhasyAsaMbhava evopanyasto'nAdau saMsAravAsanAbhAvAt / naivamanAdisaMsAre rAdhAvedhopamAnenA'nAbhogata eva kathaMcitkarmakSayastadavApteH labdhe tu nitarAM yatno vidheya ityaidamparyamasyeti // 292 // 'vaMdai ubhao kAlaM pi ceiAI' // 230 // ityataH sthAnAdestat sthAnaM yAvatprAyeNa prAptazrAvakatvasyopadezaH proktaH / ita D] Urdhva prAptavratamupadekSyati / tatra ye prApyApi vrataM sukhazIlAH zaThatayA tatra nirudyamAH syusteSAM svarUpa sakhedamAha saMghayaNakAlabaladUsamAruyAlaMbaNAI cittUNaM / savvaM ciya niyamadhuraM, nirujjamAo pamuJcati // 293 // kAlassa ya parihANI, saMyamajogAI natthi khittaaii| jayaNAi vaTTiyavvaM, nahu jayaNA bhaMjae aMga // 294 // ki kummoM nAsti zArIrazaktirUpaM naH saMhananaM nAyaM kAlo durbhikSatvAt / nAsti mAnasaM balaM dhRtirhittvaat| duSamA ca varttate kliSTA ceyamAkhyAtA bhagavatA prAgeva // rogAkrAntA vayamityAdyAlambanAnyalIkAvaSTambhAnAdAya sarvomeva kattuM zakyAmapi niyamadhurAM saMyamabhArodvahanalakSaNAM nirudyamAH santaH 'o' iti nipAtaH khede prakarSaNa muzcati // 293 // sodyamaistarhi kiM vidheyamityAha-"kAlassa ya" gAhA / kAlasyAvasappiNIrUpasya parihANiH-hIyamAnatA tataH saMyamayogyAni na santi adhunA kSetrANi / tato yatanayA vartitavyam / na sarvathA muktadhUrdhAraNairbhAvya, yato na yatanAsaMyamasyAGgaM-zarIraM kAraNaM vA bhanakti / yaduktam-"jayaNA hu dhammajaNaNI, jayaNA dhammassa pAlaNI ceva / tavvuDhikarI jayaNA, egaMtasuhAvahA jayaNA // 1 // " jayaNAe vaTTamANo, jIvo sammattanANacaraNANaM / saddhA-bohAsevaNa-bhAveNArAhago bhaNio // 2 // 294 / / CRecorrenderPERKaecom edeoeKCOpeezerveerenveere // 45 // Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau dvictvaariNshtaissnnaadossaaH| smiiiksaaygaarv-iNdiymybNbhcerguttiisu| sajjhAyaviNayatavasattio a jayaNA suvihiyANaM // 295 // jugamittaMtaradiTThI, payaM payaM cakkhuNA visohiNto| avvakkhittAutto, iriyAsamizro muNI hoI // 296 // kajje bhAsai bhAsaM, aNavajamakAraNe na bhAsai ya / vigahavisuttiyaparivajio a jai bhAsaNAsamio // 297 // bAyAlamesaNAo, bhoyaNadose ya paMca sohei / so esaNAisamio, AjIvI annahA hoi // 298 // kiMgocarA yatanA yatibhiH kartavyetyAha-'samitaya'-IryAdyAH, 'kaSAyAH'-krodhAdyA 'gauravANi'-RdhyAdIni 'indriyANi'sparzanAdIni 'mada'-jAtyAdayo 'brahmacaryaguptayo'-vasatyAdyAstAsu viSaye yatanA suvihitAnAM krttvyaaN| svAdhyAyAdIMzcAzrityeSA karttavyA / svAdhyAyo vA vAcanAdiH, vinayo'bhyutthAnAdiH, tapo'nazanAdizaktizcittotsAhastAbhyastat // 295 / / samitidvAre paJcApI-- samityAdi samitIH krameNAha-"juga" gAhA / 'avvakkhittAutto' tti avyAkSiptaH zabdAdiSu rAgadveSAvagacchannAyukto dharmadhyAnopayuktaH san // "kaje" gAhA / / 'vigahavisottiya' 'parivajio ya ' tti-vikathA-strokathAdirvizrotasikAduSTAntarjalparUpA tAbhyAM parivarjitazca yatirbhASaNAsamito bhavati / / 297 // 'bAyAla' gAhA / dvicatvAriMzatameSaNAH zodhayati carjayati eSyate anviSyate piNDo yakAbhistA eSaNA AdhAkarmAdidoSAH sarve sAmAnyavyutpattyA gRhyante / taduktam-solasauggamadosA, solasa uppAyaNAe dosA ya / dasa esaNAe dosA, bAyAlIsaM iya havaMti // 1 // AhAkammuddesiya, pUiyakamme ya mIsajAe ya / ThavaNA pAhuDiyAe, | pAuyarakIyapAmicce // 2 // pariyaTTie abhihaDubhinnamAlohaDe ya acchijje / aNisaTe ajjhoyarae, solasa piMDuggame dosA // 3 // dhAIdUinimitte, AjIvavaNImage tigicchA ya / kohe mANe mAyA, lobhe ya havaMti dasa ee / / 4 / / puvvi pacchA saMthava, vijA maMte ya cunnajoge ya / uppAyaNAe dosA, solasame mUlakamme ya // 5 // saMkiyamakkhinikkhitta-pihiyasAhariyadAyagummIse / apariNayalittachar3iya, esaNadosA dasa havaMti // 6 // bhojanadoSAMzca paJca zodhayati te cAmI-saMjoyaNA pamANe iMgAle dhUmakAraNe areerCornerosclerReace AdhAkarmAdidoSAH sarve dvavati // 1 // AlAko aNisa? ajhoyaraNa, so mukhya pacchA saMbhava // 451 // Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 452 // cevatti / tallakSaNaM cedam-khIrIkhaMDAiyaM saMjoyai bhuMjae aipamANaM / mahurAIrAgeNaM, bhuMjai iyaraM tu doseNa // 7 // kAraNaM vinA samitayaH bhuMjAnasya dossaaH| kAraNAni tvamUni-veyaNaveyAvacce, iriyaDAe ya saMjamAe / taha pANavattiyAe, chadraM puNa dhammaciMtAe // 8 // kaSAyAzca / sa sAghureSaNAyAM samita ityucyate / AjIva-liGgopajIvako veSaviDambako'nyathA // etadvaiparItye bhavati, guNazUnyatvAditi // 29 // puTviM cakkhU parikkhiya, pamajiuM jo Thavei giNhai vA / AyANabhaMDanikkhevaNAi samio muNI hoi // 299 // uccArapAsavaNakhelajallasiMghANae ya paannvihii| suviveie paese, nisiraMto hoi tassamio // 300 // __ pUrva cakSuSA parIkSya pramRjya ca rajoharaNAdinA yaH sthApayati gRhNAti vA bhAjanAdi sa bhANDamAtrA''dAnanikSepaNayA samito || bhavati / bhANDazabdopAdAnaM prAkRtatvAt / mAtrazabdo'trAnukto dRzyastadUkto gAthAbhaGgaprasaGgAt // 299 / / 'uccAraH'-purISaM, 'prasravaNaM'mUtraM, 'khelaH' zleSmA, 'jallo'-dehamalaH, "siGghAnako' nAsikAmalastAn pAnavidhi-pAnIyaprakAraM suvivecite pradeze nisRjanpariSThApayan tatsamitaH pariSThApanikAsamito bhavati // 300 // gataM samitidvAramadhunA kaSAyadvAre pratidvAragAthAmAhakoho mANo mAyA, lobho hAso raI ya araI ya / sogo bhaya duguMchA, paJcakkhakalI ime savve // 301 // koho kalaho khAro, avarupparamaccharo aNusao a| caMDattaNamaNuvasamo, tAmasabhAvo a saMtAco // 302 // nicchoDaNa nibhaMchaNa, nirANuvattittaNaM asNvaaso| kayanAso a asamma baMdhai ghaNacikkaNaM kammaM // 303 // atra krodhAdayazcatvAraH kaSAyAH prasiddhA eva / hAsyAdayo'pi SaD nokaSAyAH kaSAyasahacAritvAtkaSAyA eva, ete ca sarve // 452 // sAkSAtkalayaH kalahahetutvAt , upalakSaNaM caitatsakalAnarthahetutAyAH, sAmprataM tattvaparyAyairvyAkhyA' iti nyAyAt krodhakArthikAnyAha-"koho" gAhA / / "nicchoDaNa" gAhA // 'krodhaH'-kalahaH, kSAra:-parasparamatsaraH anuzayazca / caNDatvamanupazamastA DROcccccCRECORRECENERecipe Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RDCCC a, yadupairaSTabhirUna kim // 3 // mAtara gurum / muha / 6 // aGga masabhAvaH santApazca nizchoTanaM-nirbhartsanaM niranuvartitvamasaMvAsaH / kRtanAzo'sAmyaM ca, eSu kalahazabdaprakArairapizabdo yatkrodhasyAupadezamAlA N| bhidhAnaM tatteSAM tatkAryatvena phale hetUpacArAt / etAni krodhakAryANyAcaran jIvo'tinibiDa karma nibadhnAti // 303 / / uktaM ca- krodhavizeSavRttau svruupm| "phalati kalizreyaHzreNIprasUnaparamparaH, prazamapayasA sikto mukti tapazcaraNadrumaH / yadi punarasau pratyAsattiM prakopahavirbhujo, // 453 // | bhajati labhate bhasmIbhAvaM tadA viphalodayaH // 1 // krodhaH paritApakaraH, srvsyodvegkaarkkrodhH| vairAnuSaGgajanakaH, krodhaH krodhaH sugatihantA // arjitaM pUrvakoTyA, yadvaSairaSTabhirUnayA tapastattatkSaNAdeva, dahati krodhapAvakaH" // 2 // yo vairAgyazamIpatrapuTaiH, zamaraso'rjitaH / zAkapatrapuTAbhena, krodhenotsRjyate sa kim // 3 // svasya lokadvayozcittyai, nAzAya svaparArthayoH / dhigaho dadhati krodhaM, zarIreSu zarIriNaH // 4 // krodhAndhAH pazya nighnanti, pitaraM mAtaraM gurum / suhRdaM sodaraM dArAnAtmAnapi nighRNAH // 5 // apakArijane kopo, niro'dhuM zakyate katham / zakyate satvamAhAtmyAdyadvA bhAvanayA'nayA // 6 // aGgIkRtyA''tmanaH pApaM, yo mAM bAdhitumicchati / svakarmanihatAyA'smai, kaH kupyed bAlizo'pi san // 7 // vadhAyopasthite'nyasmin , hsedvismitmaansH| vadho matkarmasaMsAdhyo, vRthA nRtyati bAlizaH // 8 // nihantumudyate dhyAyedAyuSakSaya eSa nH| tadasau nirbhayaH pApAt , karoti mRtamAraNam // 9 // sarvapuruSArthacaure, kopaH kope na cettava / dhiktvAM svalpA'parAdhe'pi, pare kopaparAyaNam // 10 // sarvendriyaglAnikara vijetuM, IN kopaM prasarpantamivograsarpam / vidyA sudhIrjAgulikImivAnavadyAM kSamA santatamAzrI(dri)yeta // 11 // mANo maya'haMkAro, paraparivAo a attaukkariso / paraparibhavo'vi yAtahA, parassa niMdA asabhA ya // 304 // hIlA niruvayAritaNaM niravaNAmayA aviNao a| paraguNapacchAyaNayA, jIvaM pADati saMsAre // 305 // yugmaM __ mAnaparyAyAnAha-mano-mado'haGkAraH-paraparivAda-AtmotkarSaH-paraparibhavo'pi ca tathA parasya nindA asUyA ca // 394 // // 453 // hIlA nirupakAritvaM niravanAmanA avinayazcAparaguNapracchAdanatA / atrApi paraparivAdAdIni kAnicinmAnakAryatvAnmAnazabdenA'bhidhI. comezoelecwCCORDI Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 454 // yante / etAnyapi kriyamANAni saMsAre jIvaM pAtayanti // 305 // taduktam -- zamAlAnaM bhaJjan vimalamatinADIM vighaTayan, kirandurvAkpAMsUtkaramagaNayannAgamasRNim / bhramannuyIM svairaM vinayavanavIrthI vidalayan, janaH kaM nAnarthaM janayati madAndho dvipa i // 12 // zrutazIlavinayasaMdUSaNasya dharmArthakAmavighnasya / mAnasya ko'vakAzaM, muhUrttamapi paNDito dadyAt // 13 // sustuGgo'pi zAkhIva, pAtyate kha (ku) lavIcibhiH / nIco'pi nirvahatyeva, vaitasIM vRttimAzritaH // 14 // tasmAt -- sarvatra mArdavaM kuryAt, pUjyeSu tu vizeSataH / yena pApAdvimucyeta', pUjyapUjAvyatikramAt // 15 // mAnAda bAhubalirbaddho, latAbhiriva pApmabhiH / mArddavAttatkSaNaM muktaH, sadyaH saMprApa kevalam // 16 // cakravarttI tyaktasaMgo, vairiNAmapi vezmasu / bhikSAyai yAtyAho mAna-cchedAyA mRdumAddevam // 17 // cakravartyapi tatkAla - dIkSito raGkasAdhave / namasyati tyaktamAna-zviraM ca varivasyati / / 18 / / evaM ca mAnaviSayaM parimRSya doSaM, jJAtvA ca mArdavaniSevaNajaM guNaugham / mAnaM vihAya yatidharmavizeSarUpaM, sadyaH samazrAyata mArdavamekatAnAH // 19 // mAyA kuDaMga pacchanna - pAvayA kUDakavaDavacaNayA / savvattha asambhAvo, para nikkhevAvahAro a // 306 // chala choma saMvaiyaro, gUDhAyArattaNaM bhaI kuTilA / vIsaMbhaghAyaNaMpi ya, bhavakoDisaesu vi naDaMti // 307 // yugmaM mAyAparyAyAnAha - mAyA - kuDaMgI - pracchannapApatA - kUTaM - kapaTo - vaJcanatA - sarvatrAsadbhAvaH - paranikSepApahArazca // 306 // chala-chadmasaMvyatikaro - gUDhAcAratvaM matiH kuTilA vizrambhaghAtanamapi / atrApi pracchannapApatAprakArANi mAyAnAmAni kAryadvAreNaiva prAgvad jJeyAni // 307 // etAni ca bhavakoTizateSu jIvAn viDambayanti / uktaM ca mugdhapratAraNaparAyaNamujjihIte, yatpATavaM kapaTalampaTacittavRtteH / jIryatyupaplavamavazyamihApyakRtvA, nApathyabhojanamivAmayamAyata tat / / 20 / / mAyAzIlaH puruSo yadyapi na karoti kiMcidaparAdham / sarpa ivAvizvAsyo, bhavati tathA hyAtmadoSahataH // 21 // 1 stabdhastu B. sva. 2 stabdhuM so D 2 vizuddhayeta C. 3 n c. mAnamAyAsvarUpam / / / 454 / / Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau mAyAlobhakharUpam / // 455 // 20edecemeraepcroecement kUTaSAguNyayogena-echalAdvizvastaghAtanAt / arthalobhAca rAjAno, vazcayantyakhilaM jagat // 22 // tilakairmudrayA mantraiH, kSAmatAdarzanena ca / antaHzUnyA bahiHsArA, vazcayanto(nte)dvijA janam // 23 / / kUTAH kUTatulAmAnA, sukriyAsa saatiyogtH| vaJcayante janaM mugdhaM, mAyAbhAjo vaNigjanAH // 24 // jaTAmauNDya-zikhAbhasma-valkanAmnyAdidhAraNaiH / mugdhaM zrAddha garddhayante, pASaNDA hRdi nAstikAH // 25 // araktAbhirbhAvahAva-lIlAgativilokanaiH / kAmino raJjayantIbhi-vaizyAbhiJyate jagat // 26 // tadevaM sarvalo. ko'pi, paravazcakatAparAH / svasya dharma sadgatiM ca, nAzayantaH svavaJcakAH // 27 // ArjavaM saralaH panthA, loko'pi prItikAraNam / kuTilAdudvijante hi, jantavaH pannagAdiva // 28 // ajihmacittavRttonA, bhavavAsaspRzAmapi / akRtrimaM muktisukhaM, svasaMvedyaM mahAtmanAm // 29 // samagra vidyAvaiduSye'dhigatAsu kalAsu ca / dhanyAnAmupajAyate, bAlakAnAmivArjavam // 30 // ajJAnAmapi bAlAnAmArjavaM priitihetve| kiM punaH sarvazAstrArtha-pariniSThitacetasAm / / 31 // svAbhAvikI hi RjutA, kRtrimA kuTilAtmatA / tataH svAbhAvikaM dhamma, hitvA kaH kRtrimaM zrayet // 32 / / manasi vacasi kAye sarvathaivaM prakArastadapi saralavRttiyandyate nandyate ca / manasi vacasi kAye tyaktavAn paunaruktyaM, tadapi kuTilavRttirvajyaMte taya'te ca / / 33 / / iti nigaditamugraM karmakauTilyabhAjAmRjupariNatibhAjAM cAnavadyaM caritram / tadubhayamapi buddhayA saMspRzanmuktikAmo, nirupamamRjubhAvaM saMzrayebuddhabuddhiH / / 34 // lobho aisaMcayasIlayA ya kiliTThattaNaM aimamattaM / kappannamaparibhogo, naTThavina? ya AgallaM // 308 // mucchA aibahudhaNalobhayA ya tabbhAvabhAvaNA ya syaa| bolaMti mahAghore, jaramaraNamahAsamuiMmi // 309 // yugma lobhaparyAyAnAha-lobhaH-atisaMcayazIlatA, kliSTatvamatimamatvam , kArpaNyamaparibhogo yadvA kalpyamupabhogAI yadannaM tasya tRSNAtirekAdaparibhogaH / naSTavinaSTe ca kvacidvastuni mUrchAtirekAdAkalpyaM mAndyam // 308 // mUrchA-atibahudhanalobhatA tadbhAvabhAvanA lobhabhAvanayA gADhaM cittaraJjanA ca sadA / atisaMcayazIlatAprakArANi lobhanAmAni prAgvat / etAni ca jarAmaraNamahAsamudre DaperpecamerpeopemezePeeroe // 455 // Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 456 // CRECORRECReracrameezaexperience jIvaM bolayanti // 309 / / tathA coktam-yadurgAmaTavImaTanti vikaTa krAmanti dezAntaraM, gAhante gahanaM samudramatanu kleza||N kRSi kurvate / sevante kRpaNaM patiM gajaghaTAsaMghaTTaduHsaJcaraM, sarpanti pradhanaM dhanAndhitadhiyastallobhavisphUrjitam // 35 // sarvavinAzA lobhapratipakSazrayiNaH, sarvavyasanekarAjamArgasya / lobhasya ko vazagataH, kSaNamapi duHkhAntaramupeyAt // 36 // Aramyate pUrayituM, lobhagattoM yathA saMtoSa svarUpam / yathA / tathA tathA mahaccitraM, muhureSa vivarddhate // 37 // api nAmaiSa pUryate, payobhiH payasAM patiH / na tu trailokyarAjye'pi, prApte lobhaH prapUryate // 38 // lobhastyakto yadi tadA, tapomiraphalairalam / lobhastyakto bhavettarhi, tapobhiraphalairalam // 39 // mRditvA zAstrasarvasvaM, mayatavadhAritam / lobhasyaikasya hAnAya, prayateta mahAmatiH // 40 // lobhajvaraH prabhUto'pi, tasya nazyati nizcitam / santoSA'mRtapUrNasya, yasya lInaM vrate manaH // 41 // yathA nRNAM cakravartI, surANAM pAkazAsanaH / tathA guNAnAM sarveSAM, santoSaH pravaro guNaH // 42 // santoSayuktasya yaterasantuSTasya cakriNaH / tulayA sammito manye prakarSaH sukhaduHkhayoH // 43 / / svAdhInaM rAjyamutsRjya, santoSAmRtatRSNayA / niHsaMgatvaM prapadyante, tatkSaNAcakravartinaH // 44 // yatsaMtoSavatAM saukhya, tRNasaMstarazAyinAm / kva tatsantoSavandhyAnAM, tUlikAzAyinAmapi // 45 // asantuSTAstRNAyante, dhanino'pIzinAM purH| Izino'pi tRNAyante, santuSTAnAM puraHsthitAH // 46 // na tu tInaM tapaHkarma, karmanirmUlanaM jaguH / satyaM tadapi(tra) santoSa-rahitaM viphalaM viduH // 47 // iti pratyAdeSTuM sakalamapi lobhasya lalitaM, mayoktaH santoSaH prmsukhsntosssubhgH| kurudhvaM lobhAgniprasaraparitApaM zamayituM, tadasmin santoSAmRtarasamaye vezmani ratim / / 48 // yastu mahAtmA kSamAmAIvArjavasantoSaiH krodhamAnamAyAlomAn nigRhNIyAttasyeha-paralokayorabhyudayamAhaeesu jo vahijjA (vaDe), teNaM appA jahaDio naao| maNuANa mANaNijjo, devANavi devayaM hujjA // 310 // // 456 // jo bhAsuraM bhuaMgaM, payaMDadADhAvisaM vighaTei / tatto ciya tassaMto rosa aMgovamANamiNaM // 11 // rezpeecccceeroeezeroenometerm Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krodhaadiinaamupmaadvaarennaa'paayaani| jo Agalei mattaM, kayaMtakAlovamaM vaNagaiMdaM / so teNaM ciya chujjai, mANagaIdeNa itthuvamA // 312 // upadezamAlA MINI visavallimahAgahaNaM, jo pavisai sANuvAyapharisavisaM / so acireNa viNassai, mAyA visavalligahaNasamA // 313 // vizeSavRttau ghore bhayAgare sAgarammi timimagaragAhapaurammi / jo pavisai so pavisai, lobhamahAsAgare mIme // 314 / / // 457 // guNadosabahuvisesaM, payaM payaM jANiUNa nIsesaM / dosesu jaNo na virajjai tti kammANa ahigAro // 315 // ___ eteSu-krodhAdiSu, ihaloke-manujAnAM sa mAnanIyazcakravartyAdiH paraloke-devAnAmapi devatamindro bhavet // 310 // sAmprataM | krodhAdInAmevopamAnacatuSTayenA'pAyahetutAM gAthAcatuSTayenAha-"jo" gAhA / yo'nAtmajJaH kazcidbhAsuraM bhujaMga vighaTTayati-hastAdinA cAlayati / tasya tata eva bhujaMgAdanto-vinAzaH syAt / 'rosabhuyaMgovamANamiNaM' ti roSasya bhujaMgenopamaiSA krodhamudIrayaMstathaiva vinazyatItyarthaH // 311 // " jo Agalei gAhA // 'Agalei'tti-AzrayatyadhirohAya / kRtAntasya kAlo mRtyusamayastatsadRzam / 'chujjai' tti kSudyate cUrNate / 'mANa'tti-mAnasya gajendropamaiSA / mAnamapyAkalayaMteneva prahaNyata iti // "visavalli" gAhA / 'sANuvAyapharisavisaMti' saha anuvAtena varttate yattatsAnuvAtaM tAdRzaM sparzavirSa yatra tttthaa| sparzagandhAbhyAM yanmArayatItyarthaH / IdRzaviSavallIsadRzImAyeti / " ghore" gAhA- lohamahAsAgare bhIme' tti-mahAsAgaravadyo bhImo lobhastatra pravizati / / 314 // uktaM ca evaM krodho mAno, mAyA lobhazca duHkhahetutvAt / sattvAnAM bhavasaMsAra-durgamArgapraNetAraH // 49 // evaM krodhAdisvarUpaM nizcityApyakAryebhyo na nivartante prANinaH karmaparatantratvAdAha ca-" guNa" gAhA / guNA-jJAnAdayo, doSAH krodhAdayasteSAM bahu yathAkramaM mokSasaMsArahetutayA vizeSo yasmiMstadguNadoSabahuvizeSa padaM sarvamapi bhagavadAgamavacanaM jJAtvA'pi, doSeSu na virajyati jano yatsakarmaNAmadhikArapAravazyam // 315 // yathA jAnAmi kSaNabhaMguraM jagadidaM, jAnAmi tucchaM sukham / jAnAmIndriyavargamenamakhilaM, svArthaMkaniSThaM sadA // jAnAmi sphu RemeezeromeoneIDEPercezreme na nivartante prANinAca duHkhahetutvAt / sattvAmI ' tti-mhaasaagrvdyaayaa| sparzagandhAbhyAM yanmAsa // 457 // Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Came upadezamAlAvizeSavRttau // 458 // nokaSAyasvarUpam / eservezaeroecoercereezeem | ritAcira(cala)zuticalaM, visphUrjitaM sampadAm / no jAnAmi tathApi kaH punarasau mohasya heturmama // 51 // na kevalaM doSadarzane'pi karmapAravazyAjano na virajyate yAvadvizeSastatraiva tata rajyati // yathA-AyurnIrataraMgabhaMguramiti jJAtvA sukhenAsitaM, lakSmIH svapnavinazvarIti satataM bhogeSu baddhA rtiH| abhrastambaviDambiyauvanamiti premNA'vagUDhAstriyo, yairevAtra vimucyate bhavarasAttareva baddho janaH // 52 / / guNadoSavizeSAvirbhAvakaM cAgamapadaM yathA-nANaM pagAsayaM sohau, tavo saMjamo ya guttikro| tinhaMpi samAoge, mokkho jiNasAsaNe bhaNio // 53 // ityAdi / koho pII paNAsei, mANo viNayanAsaNo / mAyA mittAI nAsei, lobho savvaviNAsaNo // 54 // ityAdi ca // kaSAyadbAre krodhAdIzcaturo'bhidhAya hAsyAdinokaSAyaSaTkaM gAthASaTkenAha aTTahAsakelI-kilattaNaM haaskhidduujmgruuii| kaMdapaM uvahasaNaM, parassa na karaMti aNagArA // 16 // aTTahAso-vadanaM prasArya sazabdaM hasanaM tadanagArA na kurvantIti smbndhH| anyasyApyuttamasyedaM nocitaM kiM punaH saadhoH|| | yaduktam-" prakAzitA'zeSanijAsyarandhrA, laghutvamAyAnti jaDA hasantaH / kiciccalaccArukapolamUlAH, santo na dantAnapi darzayanti | // 55 / / kelI ca 'sUrisUyA kilati krIDati yaH sa tathA tadbhAvaH kelIkilatvam / hAsakheTTa netrabhrUvikArAdinA'nyasya hAsotpAdanam / yamakaM vyAkhyAnAdau grAmyavismayotpAdanAya sAnuprAsazabdaprayogasUtraratiH / kandarpaH-kAmotpAdakavAkprayogaH / parasyopahasanaM pratItam / hAsavilAsaH savo'pyeSaH // 316 / / (1 vastaristayA c. (ca. ba) vastastayA D.) / sAhUNaM apparuI, sasarIrapaloaNA tave arii| sutthiavanno aipahariso ya natthi susAhaNaM // 317 // uvveyao a araNAmao a aramaMtiyA ya araI y| kalimalao a aNegaggayA ya katto suvihiyANaM? // 18 // sogaM saMtAvaM adhiI ca mannuM ca vemaNassaM c| kArubasnabhAvaM, na sAhu dhammammi icchati // 319 / / bhayasaMkhohavisAo, maggavibheo vibhIsiyAo a| paramaggadasaNANi ya daDhadhammANaM ko iMti ? // 320 // DeeDeceaeeezeroezaperpearee | // 458 // Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nokaSAyasvarUpam / upadezamAlA kucchA cilINamalasaMkaDesu ubveyo aNiTesu / cakkhuniyattaNamasubhesu natthi davvesu daMtANaM // 321 // eyapi nAma nAUNa, mujjhiyavyaMti nRNa jIvassa / pheDeUNa na tIrai, aibalio kammasaMghAo // 322 // vizeSavRttau he sAdhavo 'Namiti pratyavadhArayantvAtmani rucirmA me zItaM mA me tApo bhUyAdityAtmavallabhatA |jaa susAdhUnAM nAstIti // 459 // smbndhH| svazarIrapralokanA rADyA''tmatanunirIkSaNaM nAstyata eva tapasyaratirnAsti / svatanuvarNAdyutkarSaparo hi na tapasi rajyate / tathA susthito'hamiti varNa-AtmazlAghA nAsti / atipraharSazva-mahatyapi lAbhAdike harSahetau nAsti, etAni sarvANi rativijRmbhi tAni // " uvveyao" gAhA udvegako mnaagdhrmdhRteshclnm| 'araNAmao 'tti dezyAraNaraNakaH / aramantikA-dharmadhyAne armmaataanntaa| aratirasukhAsikA / kalamalako-viSayalaulyAttadaprAptau cittakSobhaH // ata eva enekAgratA ca manovyagratA nAsti susAdhUnAm / sarvA'pi IdRkprakArA aratiH kAryakAraNabhUtA nAstyeSAmityarthaH // "sogaM" gAhA / zokaH-svajanamaraNAdau cittakhedaH / santApaHsa evaadhiktrH| adhRtiH-kvacit kSetrAdau tadviyogatAtparyam / manyuH-zokAtirekAcchotasAM nirodhaH / vaimanasyam-AtmaghAtAdici. ntanam / kAruditamISadbuditaM / ruditabhAvo mahatA zabdenAkrandanam / etAni zokatatkAryarUpANi sAdhudharme necchanti tiirthkraadyH|| " bhaya " gAhA / bhayaM-niHsattvasya cittavaiklavyam / saMkSobhazcaurAdevAsaH / viSAdo-dainyam / maargvibhedH-siNhaadidrshnaanmaargtyaagH| | vibhISikA-pizAcAdikRtA / paramArgadarzanAni bhayAdanyeSAM mArgakathanAni / etAni bhayatatkAryarUpANi dRDhadharmANAM kuto bhavaMti // " kucchA" gAhA / kutsA-nindA cilInamalasaMkaTeSu azucyAdipracureSu dravyeSviti sarvatra sambadhyate / udvegako'niSTeSu malaklinnasvadehavastrAdiSu cakSurnivarttanamazubheSu kRmijalIlbaNazca kalevarAdiSu nAsti dantAnAM-vazIkRtendriyANAM sAdhUnAm / kutsAdInAM jugupsAprabhavatvAtteSAM ca tadrahitatvAt / / " eyaMpi" gAhA etadanantaroktakaSAyanokaSAyavigrahopadezakaM vaco jJAtvA'pi 'mujjhiyavaM' ti yanmuhyate mUDhairbhUyate, tannUnaM nizcitaM jIvasya spheTayituM na tIryate na zakyate yato'tIva balikaH krmsNghaatH| sa hi jJAtatattvamapi sattvaM balAdakArye pravarttayatIti // 317 taH-22 // gataM kaSAyadvAramadhunA gauravadvAraM vyAcikhyAsustAvadgauravavataH svarUpamAha BoomenoraemoneRcom Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gauravakharUpam / upadezamAlA | jaha jaha bahussuo sammao a sIsagaNasaMparivuDo a / aviNicchi o a samae, taha taha siddhaMtapaDiNIo // 323 // vizeSavRttI yathA yathA bahuzrutaH sammatazca zrAddhAdInAM ziSyaizca parikarito bhavati tathA tathA mohAt RdhyAdiSu gRdhyan siddhAntapratyanIko bhavati taduktavaiparItyakaraNena tallAghavApAdanAt / avinizcitazca paramArthenAsau siddhAnte jJAtatattvasya Rddhi-rasa-sAtagauraveSu prti||46 // bandhAbhAvAt // 323 // sAmpratamRddhigauravamadhikRtyAha pavarAI vatthapAyAsaNovagaraNAi~ esa vibhavo me / aviya mahAjaNaneyA, ahaMti aha iDhigAravio // 324 // arasaM virasaM lUha, jahocavannaM ca nicchae bhuttuM / niddhANi pesalANi ya, maggai rasagArave giddho // 325 // sussasaI sarIraM, synnaasnnvaahnnaapsNgpro| sAyAgAravagurupo, dukkhassa na dei appANaM // 326 // tavakulachAyAbhaMso, paMDiccapphaMsaNA aNi?paho / vasaNANi raNamuhANi ya, iMdiyavasagA aNuhavaMti // 327 // saddesu na raMjijjA, rUvaM daTuM puNo na ikkhijjA / gadhe rase a phAse, amucchio ujjamija muNI / / 328 // pravarANi-uttamAni vasrapAtrAsanAdyupakaraNAnyeSa vibhavaH-samRddhi / api ca 'mahAjananetA'-pradhAnalokaprabhurahamityevamRddhigauraviko bhavati // 324 // rasagauravamadhikRtyAha-" arasaM" gAhA / arasa-rasAbhAvAt / 'virasaM'-kaTutiktAdiviruddharasavat / 'rukSaM'-sneharahitaM vallAdi / 'yathopapannaM '-ajJAtoMcchavRttyA sampannam // 325 // sAtagauravamAzrityAha-"sussUsaI" gAhA / 'zuzrUte'-saMskaroti zarIram / 'zayanAsanAbhyAM'-tUlImasurakAbhyAmabAdhanAprasaMgaH saukhyavyAptistatparastaniSThaH // 326 / gataM gauraIN vadvAramadhunendriyadvAraM vyAcikhyAsustadvazavarttinAM tAvadoSAnAcaSTe-" tava" gAhA / tapaH-kula-cchAyAnAM bhraMzo-vinAzaH / pANDityasya sparzanA-mAlinyam / aniSTa(tyaH) saMsArastasya panthA-mArgaH / indriyavazagAnAmete syuH| tathaite vyasanAdIni cAnubhavantIti // 327|| yadIndriyavazagAnAmamI doSAstarhi kiM karttavyamityAha-" saddesu" gAhA / zabdeSu veNuvINAdInAM na rajyeta / rUpaM kamanIyamAlokya Caezameezaeraaeerameereezmezoneeroexamera Deseeeeeeezarendermeroeneral // 460 // Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau indriyadvAram / occeroecococcercene kathaMcitpunastadIkSaNalolatayA na vIkSeta, gandhe rase sparze ca zubhe'mUcchito gRddhaH sannudyacchet svAnuSThAnodyamaM kuryAt upalakSaNa | caitad dveSasya / azubhazabdarUpAdiSu cAdviSTa udyacchedityapi draSTavyam // 328 // anyacca . nihayANi hayANi ya iMdiANi ghAeha'NaM payatteNaM / ahiyatthe nihayAI. hiyakaje pUyaNijjAI / / 329 // ___ nihatAzca anihatAzca nihatAnihatAH / tatra nihatA viSayA'bhilASe satyapIndriyArthA'samprAptyA jIvanmRtamivAtmAnaM mnymaanaaH| anye tu tat samprAptyA susthitaMmanyA anihatAsteSAmubhayeSAmapi sambodhana he nihatA'nihatA jIvA ! nijendriyANi prayatnena-prakRSTotsAhena ghAtayata, viSayAbhiSvaMgAtpravarttamAnAnAM pratirodhAjjIvanmRtAni kurudhvaM 'Na' miti vAkyAlaGkAre / yato'hitArthe rAgadveSotpAdane nihatAnyeva jIvanmRtIkRtAni, hitakArya ca bhagavadAgamazravaNa-jinabimbAvalokanAdau lusAkAranihatazabdasyAvarttanAdanihatAni sotsAhaM pravarttamAnAni tAni pUjanIyAni bhavanti / tadvatAM pUjyatvAdindriyANyapi pUjanIyAnyucyante / atra zrIsiddhavyAkhyAtrA'nye. catvAro'rthA vyAkhyAtAste ca tata eva vizeSArthibhiravadhAryAH / tathA ca nihatAnihatendriyArthe sUktayaH divasarajanIsAraiH sArita pakSagehaM, samayaphalakametanmaNDitaM bhUtadhAnyAm / iha hi jayati kazcinmokSama:vidheyairadhigatamapi cAnye | viplutaihariyanti // 1 // anirjitendriyagrAmo, yato duHkhaiH prabAdhyate / tasmAjjayedindriyANi, sarvaduHkhapramuktaye // 2 // na cendriyANAM vijayaH, sarvathaivApravarttanam / rAgadveSavimuktyA tu, pravRttirapi tajjayaH // 3 // azakyo viSayo'spraSTumindriyaH svasamIpagaH / rAgadveSau punastatra, matimAn parivarjayet // 4 // hatAhatAnIndriyANi, sadA saMyamayoginAm / ahatAni hitArtheSu, hatAnyahitavastuSu // 5 // jitAnyakSANi mokSAya, saMsArAyA'jitAni tu / tadetadantaraM jJAtvA, yadyuktaM tatsamAcara // 6 // ko'pi nAstIha viSayo, manojJa itaro'pi vaa| yadindriyairnopayuktastatsvAsthyaM kiM na sidhyate // 7 // zubhA adhyazubhAyante, zubhAyante'zubhA api / viSayAstattu rajyeta, virajyeta kva caindriyaH // 8 // sa eva rucyo dveSyo vA, viSayo yadi hetutaH / zubhAzubhatvaM bhAvAnAM, tanna tattvena DeceDeceDeeperpe thevApravartana nimAmo, yato duHkha navaM bhUtayAvyAm / iha hijo // 461 // Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTamaddvAram / | jAtucit // 9 // evaM vimRzya viSayeSu zubhAzubhatvamaupAdhikaM tddhimuktivirktcetaaH| bhUtendriyArthamadhikRtya jahIhi rAga dveSaM tathe- INI upadezamAlA ndriyajayAya kRto'bhilaassH // 329 / / gatamindriyadvAramadhunA madadvAramadhikRtyAha- . vizeSavRttau / jAikularUvabalasua-tavalAbhissariya atttthmymtto| eyAi ciya baMdhai, asuhAi~ bahuM ca saMsAre // 330 // // 462 // 'jAti'AhmaNAdi, 'kula'mugrAdi, 'rUpa'-zarIrasaundaryam , ' balaM '-zaktiH, 'zruta'mAgamAdhigamaH, 'tapo''nazanAdi 'lAbhoDabhISTavastuprAptiH, 'aizvarya'-sampadaH prabhutvam tAnyevASTau madAstairmatto-ghUrNiNataH prANI etAnyeva jAtyAdInyazubhAni 'bahu' ti bahuzo'nantaguNAni badhnAti-bahuSu janmasu hiinjaatyaadirbhvtiityrthH| taduktam-jAtimedAnnekavidhAnuttamAdhamamadhyamAn / dRSTvA ko nAma kurvIta, jAtu jAtimadaM sudhIH // 1 // uttamAM jAtimApnoti, hInAM cApnoti krmtH| tatrA'zAzvatikI jAti, ko nAmA''sAdya mAdyatu // 2 // akulInAnapi prekSya, prajJAzrIzIlazAlinaH / na karttavyaH kulamado, mahAkulabhavairapi // 3 // kiM kulena kuzIlasya, suzIlasyApi tena kim / evaM vidan kulamadaM, vidhyAnna vicakSaNaH // 4 // saptadhAtumaye dehe, cyaapcydhrmnnH| jarArujAbhibhAvyasya, ko rUpasya madaM vahet // 5 // sanatkumArasya rUpaM, tatkSayaM ca vicArayan / ko vA sakarNaH svapne'pi, kuryAdrUpamadaM kila // 6 // mahAbalo'pi rogAdyairabalaH kriyate kSaNAt / ityanitye bale puMsAM, yukto balamadaH katham // 7 / / balavanto'pi jarasi, mRtyau karmaphalAntare / abalAzcettato hanta, teSAM balamado mudhA // 8 // mbabuddhathA racitAnyanyaiH, zAstrANyAghrAya lIlayA / sarvajJo'smIti madavAn , svakIyAGgAni khAdati // 9 // zrImadgaNadharendrANAM, zrutvA grahaNadhAraNe / kaH zrayeta zrutamadaM, sakarNahRdayo janaH // 10 // nAbheyasya taponiSThAM, zrutvA vIrajinasya ca / ko nAma svalpatapasi, svakIye madamAzrayet // 11 // yenaiva tapasA truTyettarasA karmasaMcayaH / tenaiva madadigdhena, varddhate karmasaMcayaH / / 12 / / antarAyakSayAdeva, lAbho bhavati nAnyathA / tatazca vastutattvajJo, na lAbhamadamudhet // 13 // paraprasAdazaktyAdi-bhave lAbhe mahatyapi / na lAbhamadamRcchanti, mahAtmAnaH kathaMcana / / 14 / / zrutvA CIDCORDCORRECORDCRACADEExcemveen RependepepereDeceDeeee Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 463 // tribhuvanaizvarya-sampadaM vajradhAriNaH / purapAmadhanAdInAmaizvarya kIdRzo madaH // 15 // guNojvalAdapi bhraSyeddoSavantamapi zrayet / kuzI-- lakhIvadezvarya, na madAya vivekinAm // 16 // / brahmacaryaguptijAIe uttamAe, kule pahAgammi rUvamissariyaM / balavijjAya taveNa ya, lAbhamaeNaM ca jo khise // 31 // dvAram / saMsAramaNavayaggaM, nIyaTThANAI pAvamANo y| bhamai aNaMtaM kAlaM, tamhA u mae vivajijjA // 332 // yugmaM suThThavi jaI jayaMto, jAimayAIsu majaI jo u / so meajarisi jahA, hariesabalu vva parihAI // 333 // _ 'jAtyA'-uttamayA hetubhUtayA 'kule pradhAne' sati 'rUpa'maizvaryamAzritya balena saha vidyA balavidyA tayA tapasA lAbhamadena ca | yo mandabuddhiH 'khisetti paraM hIlayet sa saMsAramityAdi vyaktam / 'aNavadaggaM' ti alabdhapAram // kiMca-"suThuvi" gaahaa| metAryaharikezabalau hi janmAntaravihitajAtimadopArjitakarmapariNativazAdantyajatve jAtAviti prAguktameva // 331-332-333 // on gataM madadvAramadhunA brahmacaryaguptidvAramurIkRtyAhaitthipasusaMkiliTuM, vasahiM ityIkahaM ca vjNto| itthijaNasanisijja, nirUvaNaM aMguvaMgANaM // 334 // puvvarayANussaraNaM, itthIjaNaviraharUbavilavaM c| aibahuaM aibahuso, vivajayaMto a AhAraM // 335 // vajjato a vibhUsaM, jaijja (jujjai) iha baMbhaceraguttIsu / sAhU tiguttigutto, nihuo daMto pasaMto a|| 336 // trimirvizesakam / anena gAthAtrayeNa-vasahikaha nisijidiya-kur3itarapuvvakIlie paNIe / aimAyAhAravibhUsaNA ya navabaMbhaguttIo // ityetA 161 // 463 // nava brahmacaryaguptayaH krameNAbhihitAH / ' itthipasusaMkiliTuM' ti-anena strIpazupaNDakavivarjitA zayyeti sUcitaM strIpazubhiH saMkliSTAM Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau dvaarm| 464 // ORDCORPeacococcCKEReal saMkINI vasatiM varjayan yateteti sarvatra sambandhaH / strIkathAM lATI karNAdyAdiceSTAnepathyAdikathanam / strIjanasaniSadyAM tadutthAnAna svAdhyAya|ntaraM muhUrttAntastadAsanopavezanAdirUpaM / nirUpaNamaGgopAGgAnAM stanajaghanAdInAm / pUrvagtAnusmaraNaM gRhasthAvasthAkrIDitacintanam / strIja naviraharutavilApaM ca / kuDyAntaritastrIjanasya virahe ekAnte mohanAzaktau kSaNitAdidhvani ca / atibahukaM-mAtrAtiriktaM atibahuzaH praNItarasotkaTatayA nAnAkAram / anena praNItAtimAtrAhArarUpe dve gupto gRhIte / varjayan vibhUSAM-zarIrasaMskArarUpAm / iti navasu brahmacaryaguptiSu yateta // 336 / / ' nirUvaNamaMguvaMgANa'mityasya nagarapAmAdau strINAM sadA saMbhavAdvizeSeNa parihAryatAmAha gujjhoruvayaNakakkho-ruaMtare taha thaNaMtare darcha / sAharai to diDiM, na ya baMdhai diDhie diddhiM // 337 // ___ guhyoruvadanakakSorasAmantarANyavakAzAn / nAbhiH stanAntarANi ca dRSTvA tato dRSTi saMharet / / 337 // yaduktaM paramAgamecittabhitiM na nijjhAe, nAriM vA sualaMkiyaM / bhakkharaM piva ThUNaM, didi didvi samAhare // 1 // hatthapAyapalicchinnaM, kannanAsa vigappiyaM / avi vAsasayaM nAriM, baMbhayArI vivajjae // 2 // gataM brahmacaryaguptidvAra, sAmprataM svAdhyAyadvAramAha sajjhAeNa pasatthaM, jhANaM jANai ya savvaparamatthaM / sajjhAe baTuMto khaNe khaNe jAi veraggaM // 338 // uDDhamaha(narae)tiriyaloe, joisavemANiyA ya siddhI y| sabbo logAlogo, sajjhAyaviussa paccakkho // 339 // jo niccakAla tavasaMjamujjao navi karei sajjhAyaM / alasaM suhasolajagaM, navi taM ThAvei sAhupae // 340 // __ 'prazastaM dhyAnaM ' dharmazuklasvarUpam / kathaM sarvaparamArtha jAnAtItyAha-" uDDa" gAhA / UrdhvamadhastiryagrUpaM lokatrayaM pratyakSaM IN | tatra sthitAzca naraka jyotiSkavaimAnikasiddhaya(ddhi)zca pratyakSAH / kiM bahunA 'savvo' ityAdi pratyakSa iti tadupayukto'sau samastArthAn sAkSAdiva pazyatIti bhAvArthaH // 339 // tathAhi-dharmadhyAnavidhAnamadbhutatamaM zasyA tapasyAznatAM, lokAlokavilokanavyatikaraM | | // 464 // hRdyullasallocanam / jIvAtuH prazamasya mAnasakapeH kAlAyasI zRGkhalA, svAdhyAyaH smarakumbhikumbhakaSaNe vAkuzo vizrutaH // 1 // Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| // 465 // mastasya guNAn kati zrutapathe yasyAtibhaktibhRzaM, taM zlAghemahi yaH zRNoti rabhasAt sphItasphuTatkaNTakaH / tasmai nAma namo namo'stu paThane kuNTho'pi yastatparaH, paryAptaM na kimasya yastaduditaM dhatte vidhatte tathA // 2 // vyatirekamAha-"jo" gAhA // vinayauktaM ca-yo guruH sadA tapaH saMyamodyukto'pi svAdhyAyaM na karoti sa taM svakIyamalasaM sAtalampaTaM ca ziSyavarga sAdhupade saMya 10 tapodvAram / modyamasthAne naiva sthApayati / svAdhyAyamantareNa jJAnAbhAvAtsvayamapramAdinA'pi kathaM paraparitrANaM kartuM zakyamiti bhAvaH / / 340 // gataM svAdhyAyadvAramadhunA vinayadvAramUrIkRtyAhaviNao sAsaNe mUlaM, viNoo saMjao bhave / viNayAo viSpamukkassa, kao dhammo ko tavo ? // 341 // viNo Avahai siriM, lahai viNIo jasaM ca kittiM ca / na kayAi dugviNIo, sakajjasiddhiM samANei / / 342 // uktaM ca-prAhurdAhakameva pAvakamiva prAyo'vinItaM janaM, prApnotyeSa kadAcanApi na khalu sveSTArthasiddhiM kvacit / tasmAdIhitadAnakalpaviTapinyullAsiniHzreyasaH, zrIsambandhavidhAnadhAmni vinaye yatnaM vidadhyAdbudhaH / / 1 / / mUlaM dharmadUmasya chupatinarapati zrIlatAkandakalpaH, saundaryAhvAnavidyAnikhilaguNanidhirvazyatAyogacUNa / siddhAjJAmantrayantrAdhigamamaNimahArohaNAdriH samastAnarthapratyarthi tantraM trijagati vinayaH kiM na kiM sAdhu dhatte // 2 // gataM vinayadvAramadhunA tapodvAraM tacca kaizcidduHkharUpaM pratyapAdi tatastannirAsAyAha jaha jaha khamai sarIra, dhuvajogA jaha jahA na hAyati / kammakkhao a viulo, vivittayA iMdiyadamo a|| 343 // .. ___"jaha jaha" gAhA / yathA yathA kSamate zarIraM dhruvayogA nityavyApArAH pratyupekSaNAdayo yathA na hIyate-na sIdanti tathaiva tapaHkAryamiti vaakyshessH| taduktam-'so hu tavo kAyamvo' ityAdi / evaM cAsya kathaM duHkhasvarUpatA zamasukhatRptAnAM yoginAM sukhAtmakasyaiva prasiddheH, kSAyopazamikatvAnmanobAdhAviraheNa vidhAnAca / kvacidiSadehapIDAbhAve'pi vyAdhicikitsAdRSTAntena ca manaH // 465 // pramodahetutvAt / / evaM tapaH kurvatAM karmakSayazca vipulo bhavati / viviktatA dehAt pArthakyabhAvanayA / indriyadamazcAkSANAM nigraha iti CredeoDecemeowne Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhIra // 343 // taduktam-cakre tIrthakaraiH svayaM nijagade taireva tIrthezvarazrIheturbhavahAritarujaM sannirjarAkAraNam / sadyo vighnaharaM hRSIkaupadezamAlA-0 damanaM maMgalyamiSTArthakaddevAkarSaNakAri duSTadalanaM sarvArthasampatpradam // 1 // ityAdiprathitaprabhAvamavanIvikhyAtasaMkhyAvidAM, mukhyaiH khyApita-18 10 zaktidvAram / vizeSavRttau mAzu zAzvatasukhazrIklaptapANigraham / AzaMsAdivimuktamuktavidhinA zraddhAvizuddhAzayaH, zaktivyaktisubhaktiraktibhirabhidhyeyaM vidheyaM tapaH // 466 // // 2 // gataM tapodvAramadhunA zaktidvArA'vasarastatra zaktivaikalyamAlambanIkRtya yaH pramAdaM kuryAttaM zikSayitumAha jai tA asakkaNijja, na tarasi kAUNa to imaM kIsa / appAyattaM na kuNasi, saMjamajayaNaM jaI joga ? // 344 // jAyammi dehasaMdehayammi jayaNAi kiMci sevijjaa| aha puNa sajjo anirujjamo ato saMjamo katto ? // 345 // mA kuNau jai tigicchaM, ahiyAseUNa jai tarai smm| ahiyAsitassa puNo, jai se jogA na hAyaMti // 346 // .. yadi tAvadazakanIyaM bhikSupratimAmAsakalpAdikattuM na zaknoSi tathAvidhasaMhananAdivikalatvAttata imAM kimityAtmAyattAM na karoSi IN saMyamayatanAmanantaroktA samityAdipadeSu yathAzakti vidheyapratiSedhyavidhAnapratiSedharUpAM yatiyogyAM tapasvinAmucitAm // 344 // nanu cAgamasyotsargApavAdarUpatvAdapavAdena pramAdaM kurvato'pi ko doSaH / naivaM, samyagjJAtatattvAnAmevaM jalpanAttathAhi-"jAyami" gAhA / AgamoktanItyA'pavAdapadApattAveva yatanayA kadAcidapavAda AsevanIyo na punaH sAtalampaTatayA tadeva puraskRtya pravartanIyaM vihitAnuSThAneSu zakti tolayadbhiH pravartanIyamiti bhAvaH // 345 // gataM zaktidvAraM tadgatau ca vyAkhyAtA prastutadvAragAtheti / nanu yadi kSamasya zaithilye saMyamAbhAvo, glAnena tarhi kiM karttavyam / ucyate-saMyamodyama eva karttavyaH / tatkiM cikitsA'pi na karttavyeti cet / evametat yata Aha-"mA kuNau" gAhA / 'jogA na hAyaMti' tti-yogAH pratyupekSaNAdivyApArA na hIyante / taddhA(hA)nau tu cikitsA'pi yatanayA kriyata ityarthaH / / 346 // yadyevaM tarhi zeSasAdhubhistasya kiM vidheyamityAzakya yasya yatkArya tadAha-| INI // 466 // niccaM pavayaNasohAkarANa caraNujjuANa sAhUNaM / saMviggavihArINaM, savvapayatteNa kAyavvaM / 347 / / CCCCracoccareerCRACK DomeRecene CODEODee2 Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hINassa'vi suddhaparUvagassa nANAhiyassa kAyavvaM / jaNacittaggahaNatthaM, kariti ligAvasese'vi // 348 // upadezamAlA saMvignAnAM dagapANaM pupphaphalaM, aNesaNijjaM gihtykiccaaii| ajayA paDisevaMtI, jaivesaviDaMbagA navaraM // 349 // vizeSavRttau prabhAvaosanayA abohI, pavayaNaubbhAvaNA ya bohiphalaM / osanno'vi varaM pihu-pavayaNaubbhAvaNAparamo // 350 // katvam / // 467 // guNahINo guNarayaNAyaresu jo kuNai tullamappANaM / sutavassiNo ahIlai, sammattaM komalaM(pelavaM)tassa // 351 // 'saMvigavihAriNaM' ti-saMvignaM samokSAbhilASaM vihattuM zIlaM yeSAM sarvAdareNa karttavyaM vaiyAvRtyAdikamiti gamyate // 347 // | " hINassa vi" gAhA / hInasyApi cAritramAzritya nyUnasyApi zuddhaprarUpakasya yathAvasthitAgamArthavyAkhyAnatatparasya jJAnAdhikasya vaiyANI vRttyAdikamucitaM karttavyam / / abhyuccayamAha-janacittagrahaNArtha lokaraJjanAnimittaM mA bhUtpravacanamAlinyamete'pi parasparaM matsariNa iti pravAdAtkurvanti liGgAvazeSe'pi liGgamAtradhAriNi pArzvasthAdAvucitamiti // 348 // kimbhUtAstarhi liGgAvazeSA bhavantItyAha"daga" gAhA / dakasya sacittodakasya evaM ye yativeSaviDambakAstena tattvato yatayastadguNarahitatvAt // 349 // tAdRzAM ca teSAM | doSamAha-"osannayA" gAhA / avasannatayA mandAcAracAritayA abodhiH pretya jinadharmasya durlabhatA tasya syAdanyeSAM ca tadAcAraprazaMsAnindAparANAm / kuta etat-yataH pravacanodbhAvanayaiva bodhirUpaphalaM sulabhaM syAttato'vasannaH kutsitAcAratayA pravacanalAghavamutpAdayan kathaM na durlabhabodhiH syAt / / tatkimayaM sarvo'pi doSAspada eva, naivam , yataH-avasanno'pi varaM guNavAn yaH svAcAranindAgardAparAyaNo vAdavyAkhyAnamantrAdilabdhimAn pRthupravacanobhAvanAt pradhAnaH prabhAvakaH syAt pratyanIkopazAmakakaravIralatAsAdhuvat // 350 / / etadvayatirekamAha-"guNa" gAhA / 'sutavassiNo ya hIlai' tti-mAyAvinaH khalvete lokapratArakA ityAdinA lokamadhye nindati samyaktvamapi tasya nAstItyarthaH // pelavamasAraM na kiMcidityarthaH // 351 // sAdhubhiryAdRzasyAvasannasya gRhasthasya SI // 467 // ca yadvidheyaM tadAha ZeeREKRECORPOCTOCKPreezO: Deezercereezeezoneezerceeze Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttI // 468 // | pArzvasthAnAM svarUpam bhedAzca / meanconomeRemezRECORCame osannassa gihissa va, jiNapavayaNativvabhAviyamaissa / kIrai ja aNavajja, daDhasammattassa'vatthAsu // 352 // paastthosnnkusiilniiysNsttjnnmhaacchNdN| nAUNa taM suvihiyA, savapayatteNa vajaMti // 353 // 'avasannasya'ti zabdavyutpattyAzrayaNAtpArzvasthAderapi grahaNam / 'jaM aNavaja' ti-yaducitaM tadeva karttavyamityarthaH // avasthAsudravyakSetrakAlabhAvApadAdiSu kAraNeSu nAnyadA // 352 // tadevAha-" pAsattho" gAhA / pAca~ jJAnAdInAM tiSThatIti pArzvasthaH / pAse nANAINaM ciTThai tabbhAvamalliyai neva / deseNa savvao vA, virAhaI esa pAsattho // 1 // AvazyakAdiSvavasIdati sma | pramAdAdyaH so'vasannaH / AvassayAi yAI, na kare ahavA'vihINamahiyAI / guruvayaNabalAi tahA, bhaNio eso u osanno // 2 // 'balAi'tti-vyAkhyAti-goNo jahA balavaMto, bhaMjai samilaM tu so vi emeva / guruvayaNaM akarito, balAi kuNaI ca ussoDhuM // 3 // kutsitaM zIlamasyeti kuzIlaH-kouyabhUI kammAiehiM niddhaMdhaso sayA jo u / nANAINuvajIvai, esa kuzIlotti niddivo // 4 // nityamekatra vAsAnnityaH paramArthato'yamavasanna eva vihArAdiSvavasa(sI)danAt , paraM nityavAsasya bahutaradoSatvAdbhinnatayopAttaH // paraguNadoSeSu saMgAtsaMsaktaH-puriseNa jAriseNaM, suddhamasuddheNa vA vi saMmilai / tArisao ciya hoI, saMsatto bhannae tamhA // 5 // yathAcchandamAgamanirapekSatayA vartata iti yathAchandaH-ussuttamAyaraMto, ussuttaM ceva pnnvemaanno| eso hu ahAchaMdo icchA chaMdotti egaTThA // 6 / / ussuttamaNuvaiTuM, sacchaMdavigappiyaM aNaguvAI / paratattipavatte titiNo ya iNamo ahAchaMdo // 7|| sacchaMdamaivigappiya, kiMcI suhasAyavigaipaDibaddho / (paM. 10000) tihiM gAravehiM majjai, taM jANAhI ahAchaMdaM // 8 // vizeSatazca pArzvasthAnAM svarUpaM bhedAca-pAsattho osanno, hoi kusIlo taheva saMsatto / ahachaMdo viya ee avaMdaNijjA jiNamayaMmi // 9 // ityAdivandanAniyuktisamastagAthAbhyo'vaseyAni / etAMzca jJAtvA suvihitA sarvaprayatnena varjayanti // 10 // yaduktamatraiva-'AlAvo saMvAso' ityAdi / utsargazcAyamapavAdena tvavazyakAryatvApattau yathocitamAcaraNIyam / yadatraiva vakSyati-subahuM pAsatthajaNaM, nAuNaM jo na hoi majjhattho / na na sAhei sakajaM, ccccceaeemaecome | // 468 // Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 469 // kAgaM ca karei appANaM // 11 // AvazyakaniyuktAvapyuktam - vAyAi namokAro, hatthusseho ya sIsanamaNaM ca / saMpucchaNacchaNaM tho bhavaMdaNaM vaMdaNaM vAvi // 12 // itaH pArzvasthAdisthAnAni saptaviMzatyA gAthAbhiH - " pAsatthAI ThANA, havaMti emAiyA ee // 382 // ityantAbhiH prAha // 354 // 355 // 356 // 357 // bAyAlamesaNAo, na rakkhar3a dhAisijjapiMDa ca / AhArei abhikkhaM vigaIo sannihiM khAI // sUrappamANabhojI, AhAreI abhikkhamAharaM / na ya maMDalIi bhuMjai, na ya bhikkhaM hiMDaI alaso // kIvo na kuNai loaM, lajjaI paDimAI jallamavaNei / sovAhaNo a hiMDa, baMdhai kaDipaTTayamakajje // gArma de ca kulaM mamAyae pIThaphalagapaDibaddho / gharasaraNe pasajjai, viharaha ya saciNo rikko // nahadaMta kesarome, jamei uccholadhoaNo ajao / vAhei ya paliyaMkaM, airegapamANamatthurai // sovai ya savvarAI, nIsaTTamaceyaNo na vA jharai / na pamajjaito pavisa, nisihIyAvassiyaM na kare // 359 // pAya pahe na pamajjai, jugamAyAe na sohae iriyaM / puDhavIdaga agaNimArua-vaNassaitasesu niravikkho // 360 // savvaM thovaM ubahiM na pehae na ya karei sajjhAyaM / saddakaro jhaMjhakaro, lahuo gaNabheyatacillo // 361 // 358 // " bAyAla " gAhA / dvicatvAriMzadoSAntargatatve'pi dhAtrIpiNDasya pRthagupAdAnaM yatergRhasthasaMbandho mahate'narthAyeti darzanArtham / zayyApiNDaH - zayyAtarapiNDaH / AhArayatyabhIkSNaM, bhikSAM na bhuGkte, pAcayitvA bhojanakaraNAt / 'sUra' gAhA sUryapramANabhojI yAvadAdityastAvadbhojanazIlaH / etadeva vyanakti - ' AhArei ' tti abhIkSNaM nirantaramAhArayati / " kIvo " gAhA / ' klIbo'hInasattvo na locaM kArayatyantarbhUtaddetvarthatvAt kintu kSaureNa varttayati / pratimayA kAyotsargeNa lajjate / jallaM zarIramalaM karatoyA pArzvasthAdinAM doSasthAnAni / // 469 // Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA dibhirapanayati / nagaramadhye'pi sopAnako hiNDate / 'baMdhai' tti-kila vasatyantarnissAgArike colapaTTe vinA stheya, tacca na karoti / 'akArye '-(kAraNaM vinA) iti sarvapadaiyojanIyam // 356 // "gAma" gAhA 'mamAyae' tti mamaitaditi manyate 'pIThaphalaga-18 pArzvasthAdinAM vizeSavRttau paDibaddho' tti Rtubaddhe'pi kAle tatsevanAsaktaH 'gharasaraNesu' ti gRhasmaraNeSu pUrvopabhuktacintaneSu / 'riko' ti-rikto dosssthaanaani| // 470 // yatiguNazUnyaH // " naha" gAhA 'jamei' tti-samAracayati / 'ucchUladhoyaNo' tti uccholanayA-prabhUtodakena dhAvanaM-hastapAdA | dikSAlanaM yasya sa uccholadhAvanaH 'vAhei' tti-ArohaNAya palyata sajjIkaroti / 'atthurai' tti-AstRNAti // " sovaiya gAhA / 'nIsaTuM' ti-niHprasaram / 'jharai' tti-svAdhyAyaM na karoti / 'na pamajato' tti-andhakAre pramArjayanna pravizati vasa tyAdau / / " pAya" gAhA / pAdau pathi rajodigdhau vijAtIyapRthivIsaMkrame na pramArjayati // " savva" gAhA / apizabdasya lupta0/ nirdiSTatvAt sarvastokamapyupachi mukhavatrikAmAtramapi na prekSate / nanu 'navA jharai' anena svAdhyAyAkaraNamuktameva kiM punaratra tadbha Nanena ? ucyate-tatra guNanamiha vAcanAdikamabhipretam / 'saddakaro' tti-rAtrau supte jane bRhacchabdakaraNazIlaH / / 'jhaMjhakarottirATipriyaH / laghukastucchacittaH / 'gaNabheyatattillo' tti-gacchasya cittavizleSe karttavye taptimAn gacchavighaTanatatpara ityarthaH ||36shaa khittAIye bhuMjai, kAlAIyaM taheva avidin| giNhai aNuiyasare, asaNAI ahava uvagaraNaM // 362 // ThavaNakule na ThaveI, pAsatthehiM ca saMgayaM kunnii| niccamavajjhANarao, na ya pehapamajjaNAsIlo // 363 // rIyai ya davadavAe, mUDho paribhavai taya rAyaNie / paraparivAyaM giNhaI, niThurabhAsI vigahasIlo // 364 // vijjaM maMtaM jogaM, tegicchaM kuNai bhaikammaM c| akkharanimittajIvI, AraMbhapariggahe ramai // 365 // kajjeNa viNA uggahamaNujANAvei divasao suai / ajjiyalAbhaM bhuMjai, itthinisijjAsu abhiramai // 366 // // 470 // uccAre pAsavaNe, khele siMghApae annaautto| saMthAraMga uvahoNaM, paDikamai vA sapAuraNo // 367 // PRECORPORDERecommendCRPC. Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Dec upadezamAlAvizeSavRttau // 471 // expezaeroecoemocraelimewana na karei pahe jayaNaM, taliyANaM taha karei paribhogaM / carai aNubaddhavAse, sapakkhaparapakkhomANe // 368 // saMjoai aibahuaM, iMgAla sadhUmagaM aNaTThAe / bhuMjai rUvabalaTThA, na dharei a pAyapuMchaNayaM // 369 // pArzvasthAdinAM dosssthaanaani| " khittA" gAha / kSetrAtItamatikAntadvigavyUtamazanAdi bhukte / kAlAtItaM grahaNakAlAt paurusItrayAtivAhanena / avidattaM ca svAmyAdibhiH // "ThavaNa" gAhA / sthApanAkulAni na sthApayati // "rIyai" gAhA / rIyate-gacchati / 'davadavAe' tti-satvarataram / 'rAyaNie' ti-ratnAdhikAnparyAyeNa mahataH // " vijaM" gaahaa| vidyA-devyadhiSThitAM mantraM devAdhiSThitayogaM viziSTauSadhasamavAyaM bhUtikarmarakSAkaNDaka-poTTalikAdi ||"kjnn" gaahaa| kAryeNa vinA-niSprayojanamavagrahaM devendrAdInAmanujJApayati / strIniSadyAsu tadutthAnAnantaramabhiramate // " uccAre" gAhA / anAyuktA'yatanayA uccaaraadiprisstthaapkH| saMstArakopadhInAmupari sthitaH prati; kramaNaM karoti savAsaH-prAvaraNaH san // " na karei" gaahaa| pathe yatanAM prAsukodakAnveSaNarUpam / 'taliyANaM' ti zakto'pyupA. nahau vinA gantuM tatparibhogaM karoti / 'sovAhaNo hiMDai' tti yaduktaM tadgrAmamadhye ityapaunaruktyam / 'carai' tti anubaddhavarSe varSAkAle svapakSaparapakSA'pamAne sAdhupracure bhautazAkyAdyAkule vA lAghavahetau kSetre viharatItyarthaH // "saMjoyai" gAhA / kSIrakhaNDAdInAM saMyojanAM karoti / atibahukaM prAmANAtiriktaM bhuGkte / sAMgAraM sadhUmakaM rAgeNa dveSeNa bhuGkte / anarthAya-niSprayojanaM | vedanaupazamAdikAraNAni vinA // 369 // __aTThama chadu ca utthaM, saMvacchara caumAsa pakkhesu / na karei sAyabahalo, na ya viharai mAsakappeNaM // 370 // aSTama-SaSTha-caturthAni yathAkrama saMvatsara-caturmAsapakSeSu na karoti sAtabahulatvAnna ca mAsakalpena viharati mAsakalpaprAyogyayoH kSetrakAlayoH satorapi / atra pAkSike caturthasyAvasthitatvAtpAkSikaM caturdazyAmevAvasIyate / yadi punaH paJcadazyAM syAttadA caturdazyA ST||471 // mupavAsasyobhayasaMmatattvAtpazcadazyAM ca pAkSikatvena tasya sadbhAvAtpAkSikamapi SaSThena syAttathA ca 'aTumacchaTuMchaTumiti' paThyet / Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 472 // atha caturddazyupavAsazcaturddazI satka eva na pAkSikapratibaddhastarhi caturmAsake'pi prathamopavAsasya catuddazIparvapratibaddhatvena dvitIyopavAsasyaiva caturmAsakasatkatvena ' aTTamacauttha cautthamiti ' syAt / atha caturmAsakaparvaNo mahattvAttattapo'ntarmagnameva caturdazItapastarhi pAkSiko'pyevamastu caturddazye kAhaparvApekSayA pAkSikasyApi mahatvAdevaM ca tatrApi SaSThameva bhavet / atha caturmAsakApekSayA pAkSikasya laghuparvatvAt ladhveva tatra tapazcaturthaM yuktaM sAMvatsarikatapA'pekSayA cAturmAsivat / satyametat kintu caturdazyAmeva pAkSike kriyate tadudghaTate caturddazyupavAsasyaiva pAkSikacaturthatvAt / yadi paJcadazyAM pAkSikaM pUrveSAM saMmataM syAttadA pAkSike'pi SaSThameva brUyurekasminne vopavAse caturthavyapadezadarzanAd dvayAdiSu teSu SaSThAdivyapadezasyaiva saMbhavAdanyathA vyapadezA'vyavasthAprasaMgAt / tataH prastute caturthopadezAccaturdazI pAkSikayoraikyameva teSAM sammatamiti nirNIyate / itazcaivamekatarasyopAdAne 'nyatarasyAnupAdAnAt / tathAhi - ' aTThamIcauddasIsuM uvavAsakaraNa ' miti pAkSikacUrpiNaH // so ya sAvao aTThamicauddasIsuM uvavAsaM karai potthayaM ca vAei // iti nizIthacUNiH / ityAdisUtreSu hi caturdazyevopottA na pAkSikam / aTTamIpakkhie mottuM vAyaNAkAlameva ya / sesakAlamayaMtIo, nAyavvA'kAlacArio // 1 // iti catthachaTThaTThamakaraNe aTThamipakkhacaumAsavarisesu / iti ca vyavahArabhASyam / evamAdiSu tu sUtreSu pAkSikamevo pAttaM na caturdazI // tathA aTThamicaudasI nANapaMcamI caumAsa saMvacchariesu cautthacchaTTaTThame na karei to pacchittamiti // mahAnizIthasUtre sarvatratiparvapratipAdake pAkSikamevaikaM varAkamiti paktivaJcitaM kriyate tatazcaturdazI pAkSikayoraikyamiti nizcayate / anyathA tu kvacidubhayopAdanaM syAdeva // atha - katthai desaggahaNaM, katthai ghiSpaMti niravasesAI / ukkamakamajuttAI, suttANa vicittabhAvAo ||1|| iti vacanAt kvApi caturdazyAH kvApi pAkSikasyopAdAnamiti cet, nanu mahAnizIthe yatInAM sthitiparva sarvasaMprahe caturdazyupAdAne pi pRthak pAkSikaM vizeSaparva caturmAsika-saMvatsarikAbhyAM sArddhaM nAbhidhIyata iti kaiSA vAcoyuktiH / kiMca prAJjalaM panthAnamAsthAya - 'katthaI desaggahaNa' miti vakreNa pathA prasthIyatAM yadi paJcadazI pAkSikamiti kuto'pi siddhaM syAnnacAmudre'vyAgamasamudre pratyakSaramIkSamANairapIkSyata etaditi vimucyAbhinivezasaMnigRhyAgrahaM caturdazyupavAsa eva pAkSikacaturthamityAsthIyatAm // yataH - saMvatsaracAtu| masapAkSika tapazcarcA | / / 472 / / Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 473 // Agraha bata ninISati yukti, tatra yatra matirasya niviSTA / pakSapAtarahitasya tu yuktiryatra tatra matireti nivezam // ityeSa pUjyakRtasaptatiyuktibinduH saMdarzato na ca kadAgrahavigrahAya / suvyaktazaktatarayuktisaduktikAmaiH, saivaM dhruvavRtti rUhanIyA // cha // 370 // nIyaM gioes piMDa, egAgI acchae gihatthakaho / pAvasuANi ahijjara, ahigAro logagahaNammi || 371 || paribhavai uggakArI, suddhaM magaM nigUhae bAlo / viharas sAyAguruo, saMjama vigalesu khittesu // 372 // ugAi gAi hasaI, abuDo saha karei kaMdapaM / gihikajjaciMtago'viya, osane dei giNi vA || 373 | dhammahAo ahijja, gharA gharaM bhramaH parikahaMto a / gaNaNAi pamANeNa ya, airittaM vaha uvagaraNaM // 374 || 'nItaM ' - abhyAhRtaM, nityaM vA pratidinaM naiyatyena kalpitam / gRhasthAnAM satkAH kathA yasya sa gRhasthakathaH / ' pApazrutAni - vAtsyAyanAdIni / ' ahigAro' tti adhika Aro araNaM gamanaM manasA yasya so'dhikAro lokagrahaNe janacittaraJjane na punaH svAnuSThAne iti // 371 // " pari " " paribhavatyuprakAriNa' - udyatavihAriNaH // " umgAi " gAhA || uggAyati mahatA dhvaninA gAyati kAkalIsvareNa / ' sai karei kaMdappaM ' ti kandarpoddIpakairvacobhiH parAnapi hAsyatItyarthaH / avasanne sAmAnyena pArzvasthAdau dadAtyannapAnapAtra vastrAdi gRhNAti vA // 372-3 // " dhammakahA " gAhA-dharmakathA jIvikArthamadhIte, gaNanayA ' jiNA bArasarUvANi, therA codasarUviNo / ajjANaM pannavIsaM tu, ao uDhamuvaggaho // 1 // ' ityAdikathA pramANena // kappA AyapamANA, 'aDDhAijjA ya AyayA hatthA' ityAdinA atiriktamuktAdargalataram // 374 // bArasa bArasa tiNNi ya, kAiyauccAra kAlabhUmIo | aMto bahiM ca ahiyAsi aNahiyAse na pahilehe // 375 // pArzvasthAdInAM doSasthAnAni / // 473 // Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau pArzvasthAdInAM doSasthAnAni / // 47 // gIyatthaM saMvigaM, AyariaM muai balai gacchassa / guruNo ya aNApucchA, jaM kiMcivi deha giNhai vA // 376 // guruparibhogaM muMjai, sijjAsaMthArauvakaraNajAyaM / kintiya tumaMti bhAsaI, aviNIo gavio luddho / / 377 // gurupaccakkhANagilANasehavAlAulassa gacchassa / na karei neva pucchai. niddhamo liMgamuvajIvI // 378 // pahagamaNavasahiAhArasuyaNathaMDillavihipariThavaNaM / nAyarai neva jANai, ajjAvaTTAvaNaM ceva // 379 // dvAdaza sthaNDilabhUmayaH kAyikAyAH / dvAdazoccArasya / tisraH kAlasya na pratyupekSate pratyupekSya ca na pramArjatItyapi dRzyam / tatra vasaterantaH SaD bahindha SaT kAyikAyAH evamuccArasya ca / tatrA'sahiSNostisraH saMstArakaH samIpe, sahiSNostu tisro vasatidvArAdarvAgbhAge / evaM vasatebahirapipa SaT kAyikoccArayorevaM dvAdaza dvAdaza evaM kAlabhUmayo'pi tisro yathocitaM jJAtavyAH / AsAM ca pramANaM jaghanyena sarvataH svahastamAtramadhazcatvAryagulAni prAsukatvamiti // " gIyatthaM" gAhA ' muyai' tti-sAraNavAraNAsahiSNutayA parityajya guruM gacchati / uktaM cAtra-jaha sAgaraMmi mINA, saMkhohaM sAgarassa asahaMtA / niti tao suhakAmI, ni. ggayamittA viNassaMti // 1 // evaM gacchasamudde sAraNavIIhiM pelliyA sNtaa| niti tao suhakAmI, niggayamittA viNassaMti / / 2 / / 'balai gacchassa ' tti-gacchasya kvacidarthe zikSayata uttaradAnAyAbhimukho bhavati // 376 / / "guru" gAhA / ' kiM ti yaM' tti AhUtaH kimiti ca bhASate tatra mastakena 'vaMde' ityabhidhAtavyam / AlapaMzca tvamiti guruM pari(prati)bhASate yUyamiti hi tatra vaktavyaM / bahuvacanArhatvAt , hetudvAreNa vizeSaNaM yasmAdavinItaH / avinIto'pi kuta ityAha / yato garvito lubdhazca / "guru" gAhA / gurupratyAkhyAni glAnarIkSabAlAkulasya gacchasya svayaM na karoti nApi karttavyaM pRcchati, yato nirddhamoM liMgopajIvI nirAcAratvAt / 'pahagamaNa' gAhA pathagamanAdInAM vidhi jAnannapi nAcaraMzca tattvato na jAnAtyeva, evaM pariSTApanA AryAvartApana caiva // 379 / / sacchaMdagamaNauTThANasoaNo apaNeNa caraNeNa / samaNaguNamukkajogo, bahujIvakhayaMkaro bhamai // 380 // SareerCROPPERCIREPORPORDS // 47 // Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| // 475 // someoeARCREEKesarCorner batthivya vAyapuSNo, paribhamaI jiNamayaM ayANato / thaddho nimvinnANo, naya picchai kiMci appasamaM // 381 // sacchaMdagamaNauTThANasoaNo bhuMjai gihINaM c| pAsatthAiTThANA, havaMti emAiyA ee // 382 // pArzvasthAdInAM svacchandaM gurvAjJAM vinA gamanotthAnasvapanAni yasya sa tathA / AtmIyena svabuddhikalpitena caraNena AcAreNa bhramati nirarthaka | dosssthaanaani| maTATyate // 380 // " batthivva" gAhA bastiItistadvat vAtapUNNoM garvAdhmAtatvAt / / 381 // " sacchaMda" gAhA-svacchodake zuddhApakAye mano yasya sa svacchadakamanAH / / 'nIyAloyamahUyAvi, ANiyA dovi biMdudubbhAvA / atthaM vahaMti-taM-ciya jo (no) | tesiM puvvamuvaladdho // 1 // ' iti lkssnnenaanusvaarH| tat uccaiH sthAnamApadaM zocatItyutsthAnazocanaH / yadyahaM dIkSito nAbhaviSya saMpratyapi vA gRhastho'bhaviSyaM tadA bRhatpadaprAptaH paJcaprakArakAmopabhogabhogAn bhogasaMbhogabhAjanaM bhaveyamiti hi zocati / yadvA svacchandakasya manasa utthAnenotsAhena aukanaM-vicaraNaM yasya sa tathA svairvihaariityrthH| prAggAthAbaddhAkhyAne tu paunaruktyaM syAt / bhuMkte ca gRhiNAM gRha evopavizyeti gamyate / pArdhAsthAdInAM sthAnAni bhavatyevamAdikAnyetAni pramAdasthAnAnAM saMkhyAtumazakyatvAt // 382 // yadyevaM vartamAnasya pArzvasthatAdyApattistahIdAnoM nAsti kazcitsusAdhurudyatavihAriNAmapi glAnAdyavasthAyAmaneSaNIyAdau pravR. ttidarzanAditi kasyacidviSayavibhAgamajAnAnasya bhramo bhavedatastadvayavacchedArthamAhajo hunja u asamattho, rogeNa va pillibho jha(u)riyadeho / savyamavi jahAbhaNiyaM, kayAi na tarija kAuM je // 38 // so'viya niyayaparakkama-vavasAyadhiibalaM agRhNto| muttUNa kUDacariyaM, jaI jayaMto avassa jaI // 384 // yugmam alaso saDho'valitto, AlaMbaNatapparo aipmaaii| evaMThio'vi mannaI, appANaM suTThibhomi (mhi) tti // 385 // jovi ya pADeUNaM, mAyAmosehiM khAI muddhajaNaM / tiggAmamajjhavAsI, so soai kavaDakhavagu va // 386 // ' yo bhavettvasamarthaH'-prakRtyaiva mandasaMhananatvAt / 'rogeNa vA prerito'-yathoktakriyAyA bahiHkSiptaH jarayA vA jIrNakAyaH ZeenezDeceDecezeeo Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 476 // na tarenna zaknuyAtkarttum / 'je' iti ' ijerAH pAdapUraNe ' iti lakSaNAt // 383 // " so vi ya" gAhA / parAkramaH cittotsAhaH / ' vyavasAyo ' - bAhyA ceSTA / ' dhRti 'dhairyam / ' balaM ' - zarIrasAmarthyam / tAnyagRhyannagopayan muktvA mAyAceSTitaM yadi yatate tatosazyaM yatiH sAdhureva, yathAzakti bhagavadAjJAkaraNAt // 384 // kUTacaritastarhi kiMbhUto bhavatItyAha - " alaso " ' alasa ' - AlasyopahataH / ' zaThaH ' - chadmavAn / ' avalipto ' - 'hameva bhavyaH kimetaistRNacchannakUpopamairityavalepavAn // 385 // yo'pi mAyayA loke guNavantamAtmanaM khyApayati so'pi kUTaceSTito draSTavyastAdRzasya vA'pAyaM dRSTAntenAha - 'pADeUNa 'mAtmavaze ityAdhyAhAraH / kapaTakSapakakathAnakaM caitat gAhA / ujjeNIe ghorapariNAmo ghorasivo nAma mAhaNo kUDakavaDavaMcaNAparAyaNo jANiUNa jaNeNa nigghADio nyriio| gao cammArAmaM visayaM / tattha viDANa milio bhaNiyA ya te teNa / ahaM muNivesaM karemi tubhehiM salAhaNIo ya jeNa suddeNeva loyaM musAmo / nAUNa ya loyANaM sabbhAvaM vihavaM chiDDANi ya tumhANaM kahemi / paDivannaM tehiM tahatti / kao NeNa parivvAyagaveso / tao tinheM mahAgAmANa majjhe Thio tavovaNe / tehiM vi se kao loyavAo / esa mahAtavassI mAsAo mAsAo bhuMjai / mahAnANI ya / so vi atavassI vi paravaMcaNekka ciMtAsaMtattacittattaNeNa caiva sukisasarIro dIsai / tao loyA mahAtavassI eso tti ciMtiUNa pUiMti pucchaMti ya nimittaM / karhiti ya vIsatthA sambhAvaM niMti niyayagehesu / daMsiMti se rahassa ThANANi vi / so vi bagaceTTAe baTTamANo appANayaM logANuggahaparaM payAsei / corANa ya kahei chiDDANi / tehiM saddhiM rAIe musai logANa gehANi / thevakAle ceva natthi so jaNo jo teNa na musio musAvio ya / annayA egeNa kulaputtaeNa khattamuhaM khaNijamANaM muNeNa khattamudde kayA pAsiyA / paviTThametto cceva coro pADio pAsiyAe / palAiUNa pattA sesacorA se dUraM / pabhAe so o rAino sagAsaM / bhaNiyaM rAiNA / muMcaha varAyameyaM jai kahei sambhAvaM / jAva sAmeNa pucchijjaMto vi na kahei tAva tADAvio kasAIhiM / kahio sabbo vRttaMto / baMdhiUNamANAvio parivvAyago / vimANi (ri) jjamANo ya appei khaddhasese jaNassa kapaTakSapaka kathA | // 476 // Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttI | zuddhAlambana | sevisNymsaadhkaaH| mose / sottiyaputtotti utaliyANi se acchINi / pacchA bhikhamettaMpi apAvito khisijaMyo ya loeNa pacchAyAveNa palIvio appANaM soei / eya diTuMtaM soUNa kUDacariyaM mottUNa jahaTThiyAyAreNa AyariyavvaMti // 386 // evaM prakArAzcAnekAkArA bhavantItyAhaegAgI pAsattho, sacchaMdo ThANavAsI osnno| dugamAIsaMjogA, jaha bahuA taha gurU huti // 387 // gacchagao aNuogI, gurusevI aniyo gunnaautto| saMjoeNa payANaM, saMjamArAhagA bhaNi // 388 // nimmamA nirahaMkArA, uvauttA naanndNsnncritte| egakhi(kkhe)tte'vi ThiyA, khavaMti porAyaNaM kammaM // 389 // jiyakohamANamAyA, jiyalohaparIsahA ya je dhiiraa| vuDDhAvAse'vi ThiyA, khavaMti cirasaMciyaM kammaM // 390 // paMcasamiyA tiguttA, ujjuttA saMjame tave caraNe / vAsasayaM pi vasaMtA, muNiNo ArAhagA bhaNiyA // 391 // 'ThANavAsI' tti-nityavAsI / 'avasanna'-AvazyakAdiSu zithilaH / etAni paJca padAni / eSAM ca madhyAt kvacidekaM dve trINi catvAri sarvANi bhavanti / ata evAha-'dugamAi' tti / eteSAM padAnAM dvikAdayaH saMyogA yathA yathA bahupadavanto bhavanti tathA tathA gurukarmaprANisatkatvena guravo bhavanti / / 387 // eteSAM krameNaiva vyatirekamAha-'aNuogi' tti-anurUpo jJAnAdibhiH saha yogaH-sambandho'syAstItyanuyogI-pAvasthAdviparItaH / 'anivAsi' tti-aniyatavihAravAn natvekasthAnavAsI / 'aauto'tti-gunnessvaavshykaadissvaayukto'prmaadii| eteSAmapi padAnAM bahubahutarAdisaMyogena bahubahutarAdisaMyamArAdhakAH sAdhavo bhaNitAstIrthakRdbhiH // 388 / / nanu yadi sthAnavAsitvaM doSAya tarhi kathamAryasamudrAdibhistadanuSThitaM kathaM cArAdhakAste saMjAtA iti ? / ucyate-bhagavadAjJAkAritvAt tathA cAha-" nimmamA" gAhA / " jiya" gAhA " paMca" gAhA // nirmamatvAdiguNayuktA ekakSetre puSTAlambanena javAbalaparIkSINatAdinA kenApi sthitAH santaH kSapayanti purANaM bahubhavopAttaM karmeti / AdyagAthayeva gatArthatvAditarayorabhidhAnaM kimarthamiti cet, bhagavadAjJAyAM tiSThatAM kathaMcidapi nAsti doSagandho'pItyatizayakhyApanArtham / tathA coktam-egakkhettavihArI, kA // 477 // Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau zuddhAlambana sevisNymsaadhkaaH| // 478 // 24nepaneseDDREneraceaeechare lAikkaMtacAriNo jaivi / tahavi hu visuddhacaraNA, visuddhaAlaMbaNA jeNa // 1 // ANAe amukadhure, guNavuDDhI jeNa nijjarA teNa / muktadhurassa u muNiNo, so hI nahu vijjai caritte / / 2 / / guNaparivuDDhinimittaM, kAlAIe na huMti dosaao| jattha u vahi(TTiyA hANI, havija taiyaM na viharijA // 3 // 391 // amumeva nyAyavizeSa karttavyasaMgrahadvAreNa nigamayannAhatamhA savvANunA, savvaniseho ya pavayaNe natthi / Aya vayaM tulijjA, lAhAkaMkhi va vANiyo // 392 // dhammammi natthi mAyA, na ya kavaDaM ANuvattibhaNiyaM vA / phuDapAgaDamakuDillaM, dhammavayaNamujjuyaM jANa // 393 // navi dhammassa bhaDakA, ukkoDA vaMcaNA va kavaDaM vaa| nicchammo kira dhammo, sadevamaNuAsure loe // 394 / / bhikkhU gIyamagIe, abhisee tahaya ceva rAyaNie / evaM tu purisavatthu, davvAi caunvihaM sesaM // 395 // dravyakSetrakAlabhAvAnAM hi vaicitryeNa kvacidvidheyasyApi niSedhAvasaraH syAnniSedhasya ca vidhAnamApadyate tataH kathaM kasyApi kAryasya sarvathAnujJA niSedho vA bhavet / taduktam-utpadyeta hi sA'vasthA, dezakAlAmayAn prati / yasyAmakArya kArya syAtkarma kArya tu varjayet / / tathA-utsargadhApavAdazca, samaM dvAvapi muktaye / cakreNaikena kiM yAti, kadAcana rathaH pathi / / ataH kiM karttavyam / 'Arya'jJAnAdilAbham / 'vyayaM'-tahAni 'tulayet'-Akalayet / ka ivetyAha-lAbhAkAkSIva vANijakaH / yathA'sAvAyavyayatulanayA bahulAbhe pravarttate tathA pravarttatetyarthaH / / 392 // nanu vANijakA mAyAvinaH santo lAbhamAkAkSanti tat kiM dharme'pyevameva jJeyamityatrAha-" dhammaMmi" gAhA / dharme sadbhAvasAdhye nAsti 'mAyA'-manovakratA'tyantavirodhAt / na ca 'kapaTaM '-paravaJcanAya ceSTArUpam / anuvRttibhaNitaM vA sadoSaM pareSAmAvarjanAya jalpitaM nAstIti varttate / kiM tarhi 'sphuTaM'-vyaktavaNa 'prakaTam' alajjanIyam / 'akuTilaM'-nirmAyaM dharmavacanajukaM-mokSaM prati praguNaM jAnIhi / / 393 // " navi" gAhA / 'bhaDakA'-bRhadA toexpezoetreezmeroeezmeroeneeroe mi" gAhA / dharma sAmAvarjanAya jalpitaM nAma jAnIhi // 393 / NI|478 // Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 479 // sanopavezAdibAhyasphuTAToparUpA / "ukkoDAlaM ca (vA) vaJcanA vakratratadhAraNena paravipratAraNA / kapaTaM prAguktameva / etAni dharmasya sAdhanAnIti zeSaH / kuta etadityAha - 'nicchammo' ityAdi yata uktaM- ' suddhassa hoi caraNaM, mAyAsahie u caraNabheu ' tti // 394 // gatamAnuSaGgikaM saMpratyAyavyayatulanA yAnyadhikRtya karttavyA tAnyAha - " bhikkhU " gAhA / bhikSurdvividho-gItArthazvAgItArthazca abhi Seka upAdhyAyaH / rAtnika - AcAryaH / cevazabdAdanuktasthavirAdiparigrahaH / ' evaM tu purisavatyuM ' ti etadevaM rUpaM puruSA eva jJAnAdiguNavasanayogAdvastu puruSavastu AyavyayatulanAyA gocaro bhavatIti gamyate / ' davvAi' tti dravyakSetrakAlabhAvarUpatayA ca caturvidhaM puruSavastunaH zeSamanyacca tasyAgocaro bhavati / / ayaM bhAvArtha:- etAni tulayitvA yadbahulAbhaM tadvidheyamanyathA tvaticAraH syAt // 395 // sa cAticAro jJAnadarzanacAritreSu syAttatra cAritrasya mokSaM pratyantaraGgakAraNatvAttasyAticArAMstAvadAha caraNaiyAro duviho, mUlaguNe caiva uttaraguNe ya / mUlaguNe chaTTANA, paDhamo puNa navaviho tattha // 396 // sesukoso majjhima jahannao vA bhave cauddhA u / uttaraguNaNegaviho, daMsaNanANesu aTThaTTha // 397 // jaM jayai agIyattho, jaM ca agIyatthanissio jayai / vaTTAvei ya gacchaM, anaMtasaMsArio hoi // 398 // kaha u jayaMto sAhU, vaTTAveI ya jo u gacchaM tu / saMjamajutto houM, anaMtasaMsArio hoi ? // 399 // cAritrAticAro dvividho mUlaguNaviSaya uttaraguNaviSayazca / tatra mUlaguNeSu SaT sthAnAni paJca mahAvratAni rAtribhojanavirativrataSaSThAni / teSvapi prathamaH prANAtipAtagocaro navabhedo-pRthvyaptejovAyutranaspatidvIndriya-trondriya- caturindriya- paJcendriyarakSaNaviSayatvAt // 396 // " sesukoso " gAhA / zeSo mRSAvAdAdiSu paJcasu utkRSTo madhyamo jaghanyazceti trividho bhavati / ' vA bhave cauddhA ' tti caturddhA vA dravyAdibhedAd bhavet / uttaraguNaviSayo'ticAro'nekavidho bhavati piNDavizuddhayAdigocaratvAtteSAM vA'nekarU1' ukkoDa ' tti utkocA, yadi mahyametaddehi tato'hamidaM karomityAdilakSaNA, iti siddhavRttau / jJAnAdiSu aticArAH / / / 479 / / Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| Thache 0 kathaM sAdhurapi anNtsNsaarii| // 48 // patvAditi / darzanajJAnayoraSTASTapadAnyaticAragocaratvena bhavanti / / tatra darzane niHzaGkitatvAdIni, jJAne kAlavinayAdIni // 397 // sAmprataM 'bhikkhU ggIyamagIe' ti yaduktaM tatrAgItArthasyAgamarahasyA'nabhijJatayA savvo'nadhikAritAM darzayati-" jaMjayai " gAhA yadagItArthoM yatate svayaM tapo'nuSThAnAdau yatnaM karoti / yadvA gItArthanizrito yatate gurutvena gRhItvetyarthaH 'vartayati ca'-pAlayati gaccham / cazabdAdajAnannapyabhimAnena granthAn vyAcaSTe, sa tena ceSTitenAnantasaMsAriko bhavati // 398 / / a(ta)trAha paraH-"kaha u" gAhA / kathaM punaryatamAnAdirapi sAdhuranantasaMsAriko bhaNita iti // 399 // atrottaramdavvaM khittaM kAlaM, bhAvaM purisapaDisevaNAo ya / navi jANai aggIo, ussaggavavAiyaM cetra // 400 // jahaThiyadavya na yANai, saccittAcittamIsiyaM ceva / kappAkappaM ca tahA, juggaM vA jassa ja hoI // 401 // jaha Thiyakhitta na jANai, addhANe jaNavae ajaM bhaNiyaM / kAlaMpi.a navi jANai, subhikkhabhikkha jaMkappaM // 402 // bhAve haTThagilANaM, na vi yANai gADha'gADhakappaM ca / sahuasahupurisarUvaM, vatthumavatthu ca navi jANe // 403 // paDi sevaNA caudghA, AuTTipamAyadappakappesu / navi jANai aggIo, pacchittaM ceva jaM tattha // 404 / / ___ agItArtho hi dravyAdIni na jAnAti, utsargApavAdikaM cAnuSThAnaM na jAnAtyato jJAnAbhAvAdviparItaM pravartata, tataH karmabandhastato'nantasaMsAra iti dvAragAthArthaH // 400 // tatra dravyavyavahAramAha-"jaha" gAhA / yathAsthitaM dravyaM na jAnAti / kathamityAhasacitamacittaM mizrakaM caiva tathA kalpyamakalpyaM ca / yogyaM vA prAyogyaM yasya glAnAderyadbhavati tanna jAnAtIti // 401 / kSetrakAladvAre Aha-"jaha " gAhA / yathAsthitaM kSetraM na jAnAti kathamityAha-adhvani mArge janapade ca janAkule deze yadbhaNitaM kartavyatayoktam / kAlamapi ca naiva jAnAti kathamityAha-subhikSe yatkalpyaM durbhikSe ceti // 402 / / bhAvapuruSadvAre Aha-"bhAve" gAhA / bhAve vicArya 'haSTa-nIroga, glAnaM-rogAkrAntaM nApi jAnAti 'gADhAgADhakalapyaM ca' / 'gADhe'-mahati prayojane, 'agADhe ca' // 180 // Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 upadezamAlA vizeSavRttau // 48 // PerenceDeceaeo2 sAmAnye yaducitaM tanna jAnAti / 'sahuMti sahiSNu-niSThurazarIraM puruSaM na jAnAti ' asahutti asahiSNu-sukumAradehaM tu zabdAparikarmitamaparikarmitaM ca, vastu-AcAryAdikamavastu ca sAmAnyasAdhu nApi jAnAti // 403 // pratisevAdvAramAha-"paDisevaNA" I agItArthasya gAhA / pratisevanA-niSiddhAcaraNarUpA sA cturdaa-1aakutttti-2prmaad-3drp-4klpvissyaa| eSAM ca lakSaNaM yathA-AuTTiyA ubveccA || dIrghasaMsAdappo puNa hoi vggnnaaiio| kaMdappAimAo, kappo puNa kAraNe karaNaM // 1 // patAmagItArthoM na jAnAti / prAyazcittaM ca ritvam / AlocanAdi, eva zabdAttatsevakabhAvopakramaNaM ca yattatra tanna jAnAti // 404 // jaha nAma koI puriso, nayaNavihUNo adesakusalo y| kaMtArADavibhIme, maggapaNadussa satvassa // 405 / / icchai ya desiyacaM, kiM so u samatya desiyattassa / duggAi~ ayANato, nayaNavihaNo kaha dese ? // 406 // yugmam evamagIyattho'vihu, jinnvynnpiivckkhuprihiigii| davAi~ ayANaMto, ussaggavavAiyaM ceva // 407 // kaha so jayau agIo? kaha vA kuNaU agiyanissAe ? / kaha vA kare u gacchaM? savAlavuDDhAulaM so u // 408 / / sutte ya imaM bhaNiya, apacchitte ya dei pacchitaM / pacchite aimattaM, AsAyaNa tassa mahaI u // 409 // AsAyaNa micchattaM, AsAyaNavajjaNA u sammattaM / AsAyaNAnimittaM, kubai dIhaM ca saMsAraM // 410 // ee dosA jamhA, agIyajayaMtassa'gIyanissAe / baTTAvaya gacchassa ya, jo a gaNaM deyagIyassa // 411 // AgamaM hi vinA na kiMcid jJAyate svabuddhikalpitasya vyabhicAritayA mahAmoharUpatvAditi jJApanArthamatraiva dRSTAntamAha| " jaha" gAhA / " icchai ya" gaahaa| 'kaMtArADavibhIme' tti-durgATavIbhISaNe pradeze mArgAtparibhraSTasya sArthasya / icchati ca // 481 // dezakatvaM mArgadarzitvaM kartumiti gamyate / kiM sa tu samarthoM dezakatvasya vidhAnenaivetyarthaH / tathA durgAdyajAnannayanavihInaH kathaM dezaye-IN PCODecorpoorce Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DC upadezamAlAvizeSavRttau // 482 // datyantAsaMbhava evAsyetyAkUtam // 406 / / dArTAntikamAha-" eva" gAhA / evamagItArtho'pi kathaM yatidharmamArga dezayediti sa- | | gItArthanizrAMmbandhaH, naivetyarthaH / jinavacanamevAzeSabhuvanabhavanodbhAsakatvAtpradIpaH, prANinAM cakSustattvarUpAvabodhakatvAttena parihINaH anenAndhatAM vinA guNalakSayati dravyAdyotsargApavAdikaM cAnuSThAnamajAnannityanena mArgA'nabhijJatAM darzayati // 407 // evaM ca 'jaMjayai agIyattho' ityasyA shrenninvrddhte| gAthAyAH sthApitamarthamAha-" kaha so" gAhA / mUrkhasya sarvatrAnadhikAritvAttathApyAtmabuddhayA pravarttamAno'nantasAMsArika eva // 408 / / "sutte ya" gAhA / tathA ca sUtram-appacchitte ya pacchittaM, pacchitte aimattayA / dhammarasAsAyaNA tivvA, maggassa ya virAhaNA // 1 // yadyAzAtanA syAttadApi ko doSa ityAha-" AsAyaNa" gAhA / 'AsAyaNAnimittaM' ti-agItArtho'vidhipravRtterAzAtanAnimittaM AzAtanAyA hetubhUtayA karoti dIrgha saMsAraM ca zabdAt kliSTaM ca // 409-10 // nigamayannAha-"ee" gAhA / ete doSA yasmAdagItArthasya svayaM yatamAnasyAgotArthanizrayA'nyasya yatamAnasya / yo'pyagItArthoM gacchasya vartakaH-pAlako bhavati yazcAgItArthAya gacchaM dadAti tasyApyata eva doSAstasmAdgotArthatAyAM mahAnAdaro vidheya iti // 411 // iyatA vyAkhyAtA 'davvaM khettaM kAlamityAdiauragAthA // etaccaikAntenAgItArthamadhikRtyoktamadhunA kiMcijjJamadhikRtyAhaabahussuo tavassI, vihariukAmo ajANiUNa pahaM / avarAhapayasayAI, kAUNa vi jo na yANei // 412 // desiyarAiyasohiya, vayAiyAre ya jo na yANei / avisuddhassa na vaDDhai, guNaseDho tattiyA ThAi // 413 // yugmam / appAgamo kilissai, jaivi karei aidukkaraM tu tvN| suMdarabuddhIi kaya, bahuyaMpi na suMdaraM hoI // 414 // aparicchiyamuyanihasassa kevalamabhinnasuttacArissa / savvujjameNa'vi kayaM, anANatave bahuM paDaI // 415 // // 482 // ___'abahuzruto'-viziSTazrutarahito'ta evA'jJAtvA'pi samyagmokSapathaM 'tapasvI'-vikRSTataponiSTaptadeho 'viha kAmazca'-gItArthaniyAM vinaiva svAtantryeNAsitukAmazca yo bhavati tasya guNazreNirna varddhata iti sambandhaH / yazcAbahuzrutatvAdeva aparAdhapadazatAni kRtvA na Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA- tasya * avisaddhAruyogasva tavRddhihetutvAttadabhAva va saMpadyata iti prAguktameva jJAnArthinA guravaH aaraadhniiyaaH| jAnAti devasikarAtrikAticArANAM zuddhiM prAyazcittena kSAlanAM vratAticArAMzva mUlottaraguNakhaNDanAlakSaNAn svarUpato'pi yo na jAnAti tasya 'avisuddhassa' tti apizabdasyAgre'bhisambandhAt / zuddhasyApi svabuddhayA samyakpravarttamAnasyApi na varddhate 'guNazreNi'-AnA dipaddhatirguNavadguruyogasyaiva tadvRddhihetutvAttadabhAve tu tAvatyeva yAvatI prAgAsIttAvatpramANA tiSThati / kliSTacittasya punarekA // 483 // IN kinaH kiMcijjJasya guNazreNirapayAtyevAnantasaMsAratvaM ca saMpadyata iti prAguktameva // 412 // 13 // etadeva spaSTayati-"appAgamo" N gAhA / 'suMdarabuddhIe'-svakalpanayA sundarametaditi bahvapi kRtaM na sundaraM bhavati laukikamunInAmivAjJAnopahatatvAt / / tathA cAha" aparicchiya" gAhA / ' abhinnasuttacArissa' tti-abhinnamavivRtArtha yatsUtraM viziSTavyAkhyAnarahitaM sUtramAtramityarthastena caritu. manuSThAnaM kartuM zIlaM yasya sa tathA tasya / ' annANatave bahuM paDaI ' tti-ajJAnatapasi pazcAgnisevanAdirUpe bahu patati svalpamevAgamAnusAri bhavati viSayavibhAgajJAnazUnyatvAt tathAhi-sUtre spaSTokto'pyarthoM vyAkhyAnato vizeSo'vasthApyate / utsargasUtrANAmapavAda sUtravirodhAt / yadi punaH sUtramAtrameva kAryakAri syAttadAnImanuyogo'narthakaH syAttathA coktam-jaM jaha sutte bhaNiya, taM taha jai viyAlaNA nasthi / kiM kAliyANuogo, diTTho didvippahANehiM // 1 // ityAdi // 414-15 // atraiva dRSTAntamAha jaha dAiyammiAvi pahe, tassa visese pahassa'yANato / pahio kilissai ciya, taha liMgAyArasuamitto // 416 // kappAkappaM esaNa-maNesaNaM caraNakaraNasehavihiM / pAyacchittavihi'pi ya, davvAiguNesu a samaggaM // 417 // pavvAvaNavihimuTThAvaNaM ca ajjAvihiM niravasesaM / ussaggavavAyavihi, ayANamANo kahaM jayau ? // 418 // sIsAyariyakameNa ya, jaNeNa gahiyAi~ sippasatthAi / najati bahuvihAI, na cakkhumittANusariyAI // 419 // jaha ujjamiuM jANai, nANI taba saMjame uvaayviuu| taha cakkhumittadarisaNasAmAyAro na yAti // 420 // " jaha" gAhA / ' taha liMgAyArasuyametto' ti liGga-rajoharaNAdirveSaH / AcAraH-svabuddhayA kriyA / zrutamAtraM-viziSTArtharahitaM // 1831 Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 48 // PORPOSECCCCCTOrderpeo sUtramAtram / tatazca liGgAcArAbhyAM saha zrutamAtraM yasya sa tthaa| tathA proktaH pathikaH klizyati tathA liGgAcAra zrutamAtro'pItyarthaH / / kriyAvikalaetadeva bhAvayati-" kappA" gAhA / "pavAvaNa" gAhA / kalpAdikamajAnAnaH kayaM yattatAmiti smbndhH| tatra 'kalpyA jJAnamakiMcikalpyaM '-sAdhUnAM yogyAyogyam / yadvA 'kalpAkalpaM '-klpo-maasklpsthvirklpaadistdnyo'klpH| 'eSaNAM'-piNDeSaNA-prAsai tkrm| SaNArUpA / tadanyA''dhAkarmikAdikA'neSaNA / 'caraNaM'-mahAvratAdikaraNam / piNDavizuddhayAdizaikSavidhi dIkSAbhimukhasyAbhinavadIkSitasya vA sAmAcArIpAhaNakramam / prAyazcittasyAlocanAdervidhiryathA yadA yAdRzaM yAdRzAya taddoyate ityAdistamapi ca / dravyakSetrakAlabhAvaguNeSu sAmaya-samagratAM karttavyaprayojaneSu taccatuSTayA mukulatAM 'pratrAjanavidhi'-dIkSAdAnakramam / ' utthApanAM' ca-tratAropaNanyAyam / 'AryAvidhi '-sAdhvIpratipAlanakramaM niravazeSam / 'utsargApavAdavidhi'-dravyAcapejhaM karttavyamArgamajAnAnaH kathaM yatatAm / / 41718 // tasmAjjJAne mahAn yatno vidheyaH / tadarthanA ca gurava ArAdhanIyAH (na pustakapAThinA bhAvyam ) // yataH-"sIsA" gAhA / avivekinA lokenApi ziSyAcAryakrameNaiva gRhItAni zilpazAstrANi samyagjJAyante na dRSTamAtrANi / teSAM vigopakakAritvA- 19 ttathA coktam-nahi bhavati nirvigopakamanupAsitagurukulasya vijJAnam / prakaTitapazcAdbhAga, pazyata nRttaM mayUrasya // 1 // tato lokottaraiH sAdhubhirlokottarAnuSThAnaM sutarAmAcAryAdevopAttamavadAtaM bhavati, tasmAt sthitametat-"jaha" gAhA / yathA jJAnitvAdupAyavidgItArthastapaHsaMyamayorudyantuM samyaganuSThAnaM kattuM jAnAti / na tathA cakSurmAtradarzanasAmAcA rekA jAnanti cakSurmAtradarzanena parA| nuSThAnAlokanenAgamaM vinA sAmAcArI yeSAM te tathA / tasmAdguroH sakAzAdAgamAdgItArthatAyAM yatnaH kAryaH // 19-20 / / evaM zrutvA jJAnamevAlambya kazcittoSaM vidadhyAdatastadapi kriyAvikalamakiMcitkarameveti / sadRSTAntamAvedayannAhasipyANi ya satyANi ya, jANato vinaya jujai jo uu| tesiM phalaM na bhuMnai, ia ajayaMto jaI nANI // 421 // gAravatiyapaDibaddhA, saMjamakaraNujamammi siiaNtaa| niggaMtUNa gaNAo (gharAbho) hiMDaMti pamAyaraNNammi // 422 // Preprenderconveera Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 485 // nANAhio varataraM hoNo'vihu pavayaNaM pabhAvato / naya dukaraM karato, suThuvi appAgamo puriso // 423 // nANAhiyassa nANaM, pujjai nANA pavattae caraNaM / jassa puNa duNha ikaM pi, natthi tasa pujjara kAI // 424 // nANaM caritahINaM, liMgaggahaNaM ca daMsaNavihINaM / saMjamahoNaM ca tavaM, jo caraha niratthayaM tassa / / 425 // zilpAni ca zAstrANi ca jAnannapi yo na vyApArayati sa teSAM phalaM dravyalAbhAdikaM na bhuGkte- nAnubhavatyeva / ityevamayatamAnonuSThAnazUnyo yatirjJAnI sannapi mokSalakSaNaM phalaM nApnotIti // kathaM punarjJAne sati kriyAvaikalyaM syAdata Aha - " gArava gAhA || jJAnino'pi gauravatryapratibandhAt saMyamakaraNodyame sIdantaH gacchAnnirgatya pramAdAraNye hiNDante tataH kriyAvikalAH syureva // pramAda eva viSayakaSAyacaura zvApadAkulatvAdaraNyaM pramAdAraNyaM tasmin // 21-22 // nanu yo viziSTajJAno manAkkriyAvikalo votkRSTa kriyo manAjJAnahIno bhavatyanayoH kataraH zreyAnityAzaGkayAha - " nANAhio " gAhA / ' hINo vi hu' tti cAritrApekSayA // api ca " nANA " gAhA anena vyavahArato jJAnaM caraNarahitaM syAnna punazcaraNaM jJAnavikalaM hetvabhAvAdato jJAnahIne dvayamapi nAstIti lakSayati-paramArthataH punarjJAnAdInAM parasparApekSANAmeva kAryakAritvamata eva vaikalye'kiMcitkaratAmAha - " tatra - 'nANaMcaritahINaM niratthayaM' ityetadRSTAntena samarthayati -- dd jahA kharo caMdaNabhAravAhI, bhArassa bhAgI na hu caMdaNassa / evaM khu nANI caraNeNa hoNo, nANassa bhAgI na hu suggaIe || 426 // saMpAgaDapaDi sevI, kAsu vaesu jo na ujjamaI / pavayaNapADaNaparamo, sammattaM komalaM ( pelavaM ) tassa // 427 // caraNakaraNaparihINo, javi tavaM carai suTThu aiguruaM / so tillaM va kiNaMto, kaMsiyabuddo muNayantro // 428 // chajjIvanikAya mahavvayANa paripAlaNAi jaidhammo / jai puNa tAi~ na rakkhai, bhaNAhi ko nAma so dhammo ! // 429 // chajjIvanikAyadayA - vivajjio neva dikkhio na gihI / jaidhammAo cukko, cukkar3a gihidANadhammAo // 430 // jJAnakriyAsApekSatA / // 485 // Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 486 // atha 'liMgamgaNaM ca daMsaNavihUNa' mityasya saMbhavamAha - " saMpADaga" gAhA - ' saMprakaTaM' - lokasamakSaM niHzUkatayA pratisevituM niSiddhamAcarituM zIlamasya sa tathA / 'kAyeSu ' - pRthvIkAyAdiSu vrateSvahiMsAdiSu, yo na udyacchati / ata eva pravacanapAtanaparamaH zAsanalAghavapradhAnaH samyaktvaM tasya pelavamasAramiti vAcoyuktyA tadabhAvaM darzayati // 27 // atha ' saMjamahINaM ca tava ' mityetadvistArayati - " caraNa " gAhA / ' kaMsiyabuddo ' tti kAMzyena nirvRttaH kAMsika AdarzastatpradhAno vodro grAmeyakastailamiva krINan / yo hyAdarzana tilAn dattvA tenaiva mitvA tailaM gRhNAti sa kAMsikavodrastadvan mantavyaH svalpena bahuhAraNAt // 28 // tathAhi" chajjIva " gAhA / mahAtrateSu rakSiteSu SaDjIvanikAyo rakSita eva tadgrahaNaM tu pRthak tadrakSaNasya prAdhAnyakhyApanArtham // 29 // kiMca--" chajjIva " gAhA / ' cukkai gihidANadhammAo ' tti gRhasthasya hi satkaM susAdhUnAM kalpate, na punaH pArzvasthAdisatkamiti // cukka' ti-bhrasyati // 30 // nanu yo yAvatkariSyate tasya tAvAn dharmoM bhaviSyati, saMpUrNaguNAstu durlabhA iti / ucyate-- syAdevaitadgRhiNastadviratervicitratvAnna punaryatestena sarvaviraterabhyupagatattvAttathA cAha " savvAoge jaha koi, amaco naravaissa ghittUrNaM / ANAharaNe pAvara, vahabaMdhaNadavvaharaNaM ca // 431 // taha chakkA maddavvaya - samvanivittIu givhiUNa jaI / egamavi virAto, amaccaraNNo haNai bohiM // 432 // to vohI ya pacchA, kayAvarAhANusarisamiyama miyaM / puNavi bhavoahipaDio, bhamai jarAmaraNaduggami // 433 || jaiyA'NeNaM cattaM, appaNayaM nANadaMsaNacaritaM / tajhyA tassa paresuM, aNukaMpA natthi jIvesu // 434 // chakkAyariUNa assaMjayANa liMgAvasesamittANaM / bahuassaMjamapatraho, khAro mailei sudubharaM / / 435 / / ' sarvayogAn '- samastAdhikArAn ' davvaharaNaM ca ' tti - sarvasvoddAlanaM cazabdAnmAraNaM ca / / dASTantikamAha - " taha " gAhA / tathA SaTkA mahAvratasarvanivRttIH SaTkAyamahAtrateSu sarvathA rakSaNAnuSThAnadvAreNa nivRttayorniyamAstA gRhItvA yatirekamapi kArya vrataM vA yatidharmabhraSTaH na zrAvake'pi gaNanA / // 486 // Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA| vizeSavRttau eka kAryavataM khaNDayan bhave bhramati / // 487 // virAdhayan ki ?, amAnAM'-zakrAdInAM 'rAjA'-prabhustasya sambandhinIM hanti, bodhiM budhyate'nayeti bodhiH, kAraNe kAryopacArAdAjJA tAM taddvAreNa pretya jinapraNItadharmaprAptirUpAM vA bodhi khaNDayatIti // 31-32 // " to haya" gAhA / 'kayAvarAhANusarisaM' ti-kriyAvizeSaNaM vihitAticArAnuguNaM yathA bhavatyevaM bhramati / idamiti jJAninAM pratyakSamamitamanantaM punarapi bratalAbhAtprAgiva / 'bhavodahi' tti luptasaptamyantaM padaM tasmin bhavodadhau jarAmaraNAbhyAM durge patitaH sannityarthaH // 33 // anyaccAsAvihaloke'pi khaparayorapakArItyAha-" jaiyA" gAhA-yadA'nenApuNyavatA tyaktamAtmIyaM jJAnadarzanacAritraM tadA tasya pareSvanukampA nAsti jIveSu / tathA coktam-paralokaviruddhAni, kurvANaM dUratastyajet / AtmAnaM yo'tisaMdhatte, so'nyasmai syAtkathaM hitaH // 1 // etadeva vizeSeNAha-"chakkAya " gAhA 'liMgAvasesamittANaM ' tti-bhakSitasarvasaMyamattvenoddharitarajoharaNamAtrANAm / 'bahuassaMjamapavaho' tti bahura / saMyamapravahastatkAryatvAtpApaugho bhavati / sa ca tilAdikSAra iva kSAraH / yathAhi-kazcitkSAro vastrAdikaM dagdhvA malinaM karoti, tathA pApaugho'pi taM jIvamiti / / 35 // kathaM bhagavalliGgayoge'pi pApasambandha iti yazcintayettaM vyutpAdayitumAhakiM liMgamiDarIdhAraNega jammi aTTaei ThANe / rAyA na hoi sayameva, dhAraya cAmarADove // 436 // jo suttaviNicchiya-kayAgamo mUlauttaraguNohaM / uvvahai sayA'khalio, so likkhai sAhulikkhammi // 437 // bahudosasaMkiliTTho, navaraM mailei cNclshaavo| suTUlu vi vAyAmito, kArya na karei kiMci guNaM // 438 // kesici varaM maraNaM, jiiviymnnesimubhymnnesiN| daduradevicchAra, ahiyaM kesiMci ubhayapi // 439 // kesiMci ya paralogo, annesiM itya hoi ihlogo| kassavi duNNivi logA, do'vi hayA kassaI logA // 440 // ki veSasphaTATopavidhAnena kArya saMyamarUpe sthAne sthite sati sAdhau / atra dRSTAntaH- rAyA na hoi' tti yathA pRthvIrakSA dilakSaNasya rAjyakAryasyAbhAve cAmarachatrAdyATopamAtreNa rAjA na bhavatyevaM liGgamAtreNa sAdhurna bhavati / kiM tarhi ? saMpUrNAnuSThAnena // 487 // Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau | drdurdevaakhyaankm| // 488 // tadasti / maraNamAyA kAyaM na karola perce loko hita itivasyecchayA anena CeRPOROPERCIRCareeroeerone // 36 // etadevAha-"jo suttattha " gAhA / yaH kazcitsUtrArthavinizcayena zrutasAragrahaNena kRto vihitaH sAmarthyAdAtmanyAgamo bhagavadvacanaM yenAsau suutraarthvinishcykRtaagmH| 'so likkhai' tti sa sAdhulekhye likhyati tasya sAdhugaNanAyAM rekhA dIyate nAnyasyetyarthaH / / 37 // ata evAha-" bahu" gAhA / bahubhirajJAnapradhAnakrodhAdibhirdoSaiH saMkliSTaH prabAdhitaH kevalamAtmAnaM malinayati caJcalasvabhAvo viSayAdau caTulacittaH / 'suSTvapi'-gADhamapi vyAyAmayan prekSApUrvakArimanyatayA kAyaM na karoti kaMcidguNaM karmakSayAdikamiti // 38 // sa tarhi samyaganuSThAnaM kartumazaknuvan mriyatA, naitadasti / maraNamapi guNavatAM zreSThaM yata Aha-"kesi ci" gAhA / ' daduradevicchAe ' tti dardurAGkasya devasyecchayA anena saMvidhAnakaM sUcitam // 39 // etamevArtha bhaGagyantareNAha"kesi ci" gAhA-keSAMcit paraloko hita iti gamyate / anyeSAmatra jagati ihaloko-vartamAno bhavo bhavati hitaH / kasyApi loko hitau kasyApi dvAvapi hitau lokAvahitatvAt / kathametadupapadyata ityatra durduradevAkhyAnakamAkhyAyate // 440 // triSaSTinaravaiDUrya-zalAkAkurajanmabhUH / bhArataM kSetramastyasmin , magadho janapado mahAn // 1 // grAmAH-kukkuTasaMpAtyA, dhaanygodhnsNbhRtaaH| yatra nadyaH pratikrozaM, sAndramavirAjitAH // 2 // yatra ca-prAmAH sarobhirAbhAnti, sarAMsi nalinIvanaH / nalinyaH padmasaMghAtaiH, padmAni bhramarotkaraiH // 3 // tatrAsti prakaTaM loke, puraM rAjagRhAbhidham / prAkArazikharADhyena, prAkAreNa virAjitam // 4 // yatayo yatra dRzyante, nAraMgItarasAMcitAH / sadbodhibIjapUrAzca, krIDArAmottamastathA // 5 // yasminnakSajayo bandho, mArazvAsti sma sAriSu / vipadApi sadArAti cakrAkAntizca vAriSu / / 6 // uttuGgasaudhazikharoparivartinInA-mAlokayanvadanacandramasaM va. dhUnAm / yatrAtaH kavalanAya kalaGkaliGgAt rAkAnizAkaramavediha sehikeyaH / / 7 // haptArimattamAtaGga-kumbhakuTTAkakhagabhRt / tatrAbhU bhUpatiHzrImAn , zreNiko vizrataH satAm / / 8 / / zrImadvIrajinendrasya, svAminaH siddhigAminaH / yaH praNAma kiNavyAjAdaGkabhAle nyavIvizat // 9 // yazcAbhyudayikI dRSTiM, kSAyikImapi labdhavAn / bhAvidevacaturvizatyAdimo'navamo'pi san // 10 // babhUva yasya dhvajinInivezaH, karIravIraH klikopkaarii| pratyarthipRthvIMdravadhUvrajazva, karIravIraH kali(ri)kopakArI // 11 // skandhe sUtratrayaM tacch // 488 // Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C upadezamAlAvizeSavRttau | darduradevAkhyAnakam / DORRORORSCRecene | vaNapuTataTe bhagnakoTI varAToM, rukSaM bhakSaM kapAle sphuTitataTamatho kaNThapIThe kuThAram / prAptA prastAvadhATI paTupaTaharavAMstUrNamAkarNa- | yantaH, svIcakrurvyAjaveSAniti yadarigaNAstrANamatrANakAH svAk // 12 // tasyAdimA sunandA''sIt sondaryaikanikenanam / zreSThazreSThisutA zreyaH-'zrIrnIrjharadhInidhiH // 13 // advitIyA dvitIyA'pi, dvitIyA cellaNetyabhUt / jajJe'bhayakumArAkhyaH, sunandAyAH sutaH kRtI | // 14 // sAmabhedAdinItijJa-zcaturddhA buddhibandhuraH / loke jyeSTho laghiSTho'pi, dAkSiNyAdiguNairnijaiH // 15 // rAkAzazAGkadyutikAntakAntyA, yadIyakIrtyA paritaH sphurantyA / karpUrapUrAbharaNAbhirAmA, rAmA ivAmUH kakubho babhUvuH // 16 // dhamrye karmaNi karmaThA vyasaninI prauDhopakArakrame, kuNThA durjanaceSTitavyatikare khinnA paravyaMsane / sautsukyA guNasaMgrahe kRtadhiyAmAvarjane svairiNI, yasye. dRzyapi zemuSI sumanasAM zlAghAM samAsAdayat // 17 // sa vijJAya guNAn rAjJA'kAri sarvAdhikArikaH / tadrAjyaM pAlayAmAsa, zrAddhasaddharmamarmavit // 18 // anyadA kevalAloka-lokAlokavilokakaH / tatrAyAto mahAvIraH, surAsuranamaskRtaH // 19 // tasyAgamanamAkarNya, shriishrenniknreshvrH| pAdAravindavandArurdevadevAntikaM yayau // 20 // kecidbhaktyAnuvRttyAnye, kecanAzcaryacaryayA / draSTuM sarvajJamA| jagmurbahavo'nye'pi bhUbhujaH // 21 // yathAsthAnaM niviSTeSu, teSvazeSeSu saMsadi / svAminA dezanArebhe, girA gambhIraghIrayA // 22 // vanapANiramattryeSu, cakrI nRSu yathottamaH / sthAnmRgeSu mRgArAtirbhaveSu nRbhavastathA / / 23 // duSprApaM prApya taM dharme, ye pramAdyanti durdhiyaH / sanmodakA mriyante te, bubhukSAkSAmakukSayaH / / 24 // matsyaNDIkSurasAdadhno, mrakSaNaM gRhyate ythaa| manuSyajanmanaH sAraM, tathA dho'pi gRhyatAm / / 25 / / asAraM rAjyavAjyAdi, prAjyamapyanyadatra hi / satvaraM gatvaraM sarvaM, tattvaradhvaM hitAptaye // 26 / / tathAhi-lasallIlAvatIlola-locanAJcalayaJcalam / janAnAM jIvitaM vizvakAryANAmAdikAraNam / / 27 / / mAdyanmattaGgajottAla-karNatAlacalAcalam / yauvanaM vanitAloka-locanAnandanandanam / / 28 / / paTiyaH pavanApAta-pallavaprAntavepinI / rAjyalakSmIrapi kSoNItalaikacchatra mAnasA // 29 // sAvegataGgaduttuGga-bhaGgabhaGgIva bhngguraa| abhIpsitapadaprAptiH, paropakaraNakSamA / / 30 // samIralaharI- zrInidhirdhAradhIvidhe: B, zrInidhidhIradhInidhiH . zrInidhidhIradhIvidhiH D. 2 mAMsalA C. D. memocroeconocene // 489 // Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 490 // lola-patAkAprAntakampinI / samaprabhogasAmagrI - vyagrIbhAvekakAraNam // 31 // daridraH kSutpipAsAbhyAM vighnAdhivyAdhibhirdhanI / prAyeNa lokaH sarvospi, zokazaGkusamAkulaH / / 32 / / asAre'tyantametasmin saMsAre sarvathA satAm / yuktaM saddharmakarmaiva, kantu tasmAdvimuktaye / / 33 / munInAM zrAvakANAM ca sa dharmo'bhidadhe dvidhA / kSamAdirdazadhA tatra yatidharma udAhRtaH // 34 // dvAdazA NutratAdistu zrAddhadharmaH prakIrttitaH / yathAvadvistareNeSa, dvividho'pi prakIrttitaH / / 35 / / dezanAntargalat kuSTakuSThirUpadharo'maraH / nRpabhrAntikRte natvA, niSasAdA'ntikaprabhoH // 36 // sa prItipulakavyaktyA, bhaktyA tribhuvanaprabhoH / gozIrSacandanenAMhI, Alilepa tathA yathA / / 37 / / zreNiko lakSayAmAsa tatraiva nikaTasthitaH / rasikAsekamAdhatte, pApo'sau svAmipAdayoH // 38 // tato'sau cintayAmAsa, roSaruSitamAnasaH / pApaH karoti kIdRkSamakSudraM kSatamakSataH // 39 // yaH pUjyaH sarvadevAnAM yo vandyo vizvabhUbhujAm / tamapyevamayaM mUrkhaH pUyena pariSiJcati // 40 // " tasyAjananirevAstu, prANinaH pApakarmmaNaH / paribhUtaM guruM dRSTvA, yastiSThati nirAkulaH / / 41 / / " tasmAdAkRSTakhaDgena, svahastena kSaNomyamum / yadvA yuktamidAnIM netat, trilokItilakAntike ||42 || yatsaMnidhau jinendrANAM mArikherAdyupadravAH / vidravanti dUtaM sarve, dUrato duritAni ca // 43 // tasmAdasmAdayaM sthAnAt, tAvanniryAtu pAtakI / darzayAmi phalaM yena, durvyAyaviSazAkhinaH // 44 // zrImadvIra jinendreNa, prastAve'tra kSutaM kRtam / tacchrutvA kuSThinA tena, mriyasvetyuditaM vacaH // 45 // kSute rAjJA punaH proktaM, jIva tvaM jagatIpate ! / mriyasva jIva vetyuktaM, tena jAtakSute bhaye // 46 // kAlasauriko'kSauSIt, kSaNe tatra tato'vadat / mA jIva mA mriyasveti, kuSThI niSThurayA girA // 47 // viSTapaikapratIkSyeNa kSute yatkuSThinA kSaNAt / mriyasvetyuditamAsIt, tenotpannaghanakudhA // 48 // kSiprameva svayaM rAjJA, saMjJitAH svapadAtayaH / sthAnAdutthitametasmAdetaM gRhNIta kuSThinam // 49 // kathAnte'tha sa utthAya, natvA nAthaM ca niryayau / uttasthusvaritAste'pi pRSTalagnA padAtayaH ||50 || prekSya pRSThasthitAnetAn, kRSTakhaDgodbhaTAnbhaTAn / teSAM sa kautukaM kattu, surIbhUya nabho'bhajat // 51 // taistato'cinti vailakSyarukSavaktreH parasparam / prekSamANairayaM mAyAgolakaH ko'pi kiM bhavet // 52 // zrIzreNikasya taM vRttaM vRtAntaM pratyapIpadat / svAmin! darduradevAkhyAnakam / // / 490 // Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| drdurdevaakhyaankm| // 491 // Deeperoeaeeeeeeeee kuSThI sa sadrapaH, suro bhUtvA'bhajanamaH // 53 // zrutvA tadvismayasmera-mukhAmbhojo jagatprabhum / papraccha pArthivaH svAmin !, kaH saH kUSThIti kathyatAm // 54 // tato'jalpi jaganmaulimANikyamukuTazriyA / jinendreNa yathA rAjan !, kuSThI naiSa suro hyasau // 55 // mastakanyastahastAnja-yugmenA'bhANi bhUbhujA / ko'yaM pUrvamabhUdeva ! kena devatvamadhyagAt / / 56 // prAptaH kena nimittena, tvatpAdapurataH sthitH| suSThu niSThurakuSThaH saMzcakre ca rasikAbhramaM // 57 // kathaM vAcamuvAcavaM, mriyasvetyAdyasUnRtAm / ityAdyAvedyatAM sadyo, devadeva ! prasIda me // 58 // trilokItilakenoktaM, zrUyatAM zreNika ! tvayA / sarvametattavAzcaryacaryAyA ekakAraNam // 59 / / pradhAnanagaraprAma-gokulAdisamAkulaH / vatsajanapadaH khyAtaH, samasti zrInikenanam / / 60 // puNyA puNyajanAkIrNA, dhanAdhIzvarapUriva / kozAmbI tatra nagarI, garIyaHsampadAspadam / / 61 // mANikyakiMkiNIkvANaiH, suramandiraketavaH / zvatamAnaM yazo yasyAM, gAyantIva yazasvinAm // 62 // valakSabhikSavo yasyAM, kuzAzca dvijavezmasu / dRzyante sarvataH zazvadvipravAlakarocitAH // 63 / / uttarAsaGgasubhagAH, sadA puNyajanocitAH zrAvakA yatra vezyAzca, yathA yakSezvarastriyaH / / 64 // namatsAmanta sNghaat-maulimaalaarcitkrmH| zatAnIko nRpastatra, vidyate'vadyavarjitaH // 65 // riSTeSUtkRSTa jambUnyaruNamaNigaNo(Ne) dADimIbIjapuJjAn , muktA svacchodabindUn marakatakaNikAsaMkare mudgapUgAn / budhvA budhvA vimugdhAzcaTakazukapikIkAka kIzAdayaste, khidyante svAdayanto yadavinayakRtAM zUnyasaudhAGgaNeSu // 66 // tasyAmasti mahApuryA, dvijaH sedduvkaahvyH| gAyatrImAtrake'pyajJaH, sAkSAdukSA na zaGgavAn // 67 / / api svabhAvasaMsiddhAM, janmato'pi dvijanmanAm / paurANAM purataH kattuM, vetti na prArthanAmapi / / 68 // pAzupAlyaM kRSiH sevA, vANijya preSyarUpatA / yadyapyasti dvijo'pyetat , tathApi na viveda saH / / 69 // evaM sa varttate nityaM, bhAryopArjitabhojanaH / Apannasatva. yA'sattvaH, so'nyadA bhaNitastayA // 70 // mUrkhazekhara! kArya me, syAdauSadhaghRtAdinA / nizcito vartase tatkiM, kuru kAmapyupArjanAm // 71 / zarIrakAraNe kiM me, kurutAM buddhivaibhavam / cirAyopArjanAkArye, kAryatAM manaudyamam // 72 // so'tha sajjAJjaliH 1 sImanta C. D. 2 jaghanya B. jantUnya D. 3 svedabindUn. 4 casodayaste 0. cAso0 D. Zeeleevedeoelacoeroeimeroe // 421 // Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| drdurdevaakhyaankm| DonRCARoma2zeceDEOKA prAha, prANasvAmini ! sarvathA / tvatprasAdAnmayA kazcidarthopAyo na zikSitaH // 73 // kurve kimAdizedAnI, svamatyA sA'bravIdidam / zrIzatAnIkadevasya, kuru sevA suniSThurAm / / 74 / / yataH-" suvarNapuSpAM pRthivIM, cinvanti puruSAstrayaH / zUrazca kRtavidyazvaH, yazca jAnAti sevitum // 75 // " tataH sarvAtmanA mUrkhagraheNa gRhiNImukhaH / sevate sa zatAnIkaM, Dhokayan kusumAdikam / / 76 / / sevAgrahamudIkSyA'sya, nRpo'vocatkadAcana / tuSTaste sevayA vipra !, prayacchAmi yadicchasi // 77 // tenoktaM kRtakRtyo'smi, prasAdAdeva deva ! te / prArthayiSye vizeSeNa, yadbhaNiSyati bhaTTinI // 78 // ArAdhayAmyahorAtraM, deva ! tAM devatAmiva / bhoktAsmi kApilAtmyeva, karvI sarvatra saiva me // 79 // atyAjavaM vilokyAsya, smitvA bhUpatiramyadhAt / yAhi tatpRcchyatAM tattvamityukto'sau gato gRhAn // 80 / / brAhmaNImabhaNadbhadre ! nRpatirme'dya tuSTavAn / tabrUhi rAjyavAjyAdi, prArthaye pArthivaM kiyat / / 81 // caturA cintayAmAsa, sA svaaytivilokinii| asyAvazyaM bhaviSyanti, huM taruNyo'parAH priyAH / / 82 / / yataH-pravarddhamAnaH puruSastrayANAmupaghAtakaH / pUrvopArjitamitrANAM, dArANAmatha vezmanAm // 83 // tayoktamatha rAjyena, kiM dvijAnAM spaapmnaa| prArthanIyaM tadevAtra, yallokadvayasAdhakam / / 84 / / mArgaNIyastato bhUbhRt tvayA grAsanabhojanam / dInAro dakSiNAyAM ca, dhautapotikayA samam / / 85 // asmAkamiyatA kiM na, pratyahaM paripUryate / ekAM ca ghaTikAM yAvaddhAnyo (dvAcyo) jalpamupAMsu saH // 86 // kiM na zrutaM tvayAkAle'nAtsaghRtAduSNAdacchidrAt sitavAsasaH / aparA'preSyabhAvAcca, zeSamicchanpatatyadhaH // 87 / / enamAdezamAdAya, sa yayAvupapArthivam / yathoktaM prArthayAmAsa, pratyazroSInnRpo'pi tad // 88 // tataH prabhRti tatsarva, kurvANaM vIkSya bhUbhujam / cintayAmAsuranye'pi, bhUpateH pArzvavartinaH / / 89 // mahAprasAdametasya, pratyahaM kurute nRpH| yato'to vayamapyetaM, pUjayAmaH prayatnataH // 90 // yataHyathA vyAlagajArohaH, kAlasarpopasarpaNam / pizAcapariSatprAptistathA sevA mahIbhujAm // 91 // ye sadaiva mRdUttAla-dvijihvAzrayatAM gtaaH| nRpAH sarpAzca te loke, kasya vizvAsahetavaH // 92 / / kSAracitte kRte rAjJi, tatkadAcana kenacit / syAdasmAdapi sAnidhyaM, bhUpaterativallabhAt // 93 // evaM vicintya so'mAtyo, dvAHsthitAntapurAdibhiH / bhojyate svagRhaM nItvA, dIyate dakSiNAM kSaNAt / / 94 // Demezeeeeeperoececa // 492 // Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA| vizeSavRttau darduradevAkhyAnakam / // 493 // tataH sa tAdRzAllAbhA--dabhUtsamadhikaddhikaH / putrapautrAdibhiH prApat , parAM vRddhimathAcirAt // 95 // evaM ca dakSiNAlobhAdbhuJjAnasya gRhe gRhe / ajIrNAdvamatastasya, tvagdoSo'bhUdbhayAnakaH / / 96 / / zIrNaghrANo vraNAghrAtaH, prasravatpUyagandhataH / makSikAveSTitaH kaSTAmavasthAmAsthitastataH // 97 // tathApi pUrvavadrAjJo, bubhuje grAsane sthitaH / kuSThI varta'hamityevaM, na zazaGke manAgapi // 98 // "kuSThinaH | kulaTAyAzca, spaSTaM nissttaangkitaiktaa| varNyamAnau janaiyau~ hi, niHzUkAvupasarpataH // 19 // " adato dakSiNAlobhAt, paJcakeSvapi vezmasu / vyAdhirvRddhimadhAttasya, sArddha janajugupsayA // 100 // viSaM vaizvAnaro vyAdhidurjanaH svairacAritA / apratikriyamANAni, mAra-18 yanti na saMzayaH // 1 // vijJaptaM mantribhirdeva ! tvadanAsanabhojanam / na yuktamasya viprasya, saMcariSNuriyaM rujA / / 2 / / ekatra bhojanAtsparzAdekazayyAsanasthiteH / saMkrAntirjAyate vyAdheriti zAstre yaducyate // 3 // tato rAjakUle rAjannAgacchanneSa vAryatAm / santi santaH sutAstasya, bhojyantAM nIrujo'tra te // 4 // omityukte narendreNa, mantriNA sa nivAritaH / ityabhANi ca bhoktavya-IN mitaH putrairnRpAntike // 5 // tatazca bhujyate tadvadvizrutAstava tatsutAH / sa tasthau dusthitAvasthaH, svagRhe durmanA manAk // 6 // | vyAdhivyAptau krameNAsya, kuTumbakSemakAmyayA / kuTIraM kAritaM kiMcitkvacidgehAbahiH sutaiH / / 7 // tatra durgandhasambaddha-makSikAmAtramaitryakam / jugupsAM vIpsayA kurvastaM na ko'pyupasarpati // 8 // kuGkumAgurukarpUra-kastUrIstabakAJcitAH / nAntikA'dhvani yAntyastaM, vIkSante'pi vadhUTikAH // 9 // tadvaco nAnutiSThanti, niSThovanti muhurmuhuH / kAzamAnaM hasantyucca-yauvanonmAdadurddharAH // 110 // khidyamAnamanA mAnI, niSphalaM sa jvalan krudhA / namrAsyaH kharavadgRSTI, nizceSTo'sti kuTIrake // 11 // pipAsA'nAzitasvAntaH, kSAmakukSirbubhukSayA / muhuH zvapAkavanmArganApnotyambho na bhojanam // 12 // bahUktA beTikA kiMcitkadAcana dadAti cet / pidhAya vAsasA nAzAM, tathApyabhyeti tIvravAk // 13 // ityAdyavajJayA dagdhaH, snigdho'pi prAgabhUdviSan / krodhAbhimAnazokArti-duHsthitaH sannacintayat // 14 // aho etAvatImetAM, pratiSThA prApitaM mayA / kuTumbaM mAM punaSTi, dhigdhigasya kRtaghnatAm // 15|| " ApIya praNayAtpayAMsi payasAM patyurnipatyodare, pAthodAH paritAntarikSakuharaM prApuH parAmunnatim / tasyaivopari vistarAlavilasajihvAlavidyuAto, DeepKeeperredecePCORDOI // 493 // Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 494 / / garjantyujjita sajjitapratiravA dhigdhikkRtaghnAnimAn // 16 // " " ghuNa iva ghRNAvihIno, yasminvaMze khalaH khalutpannaH / zatazazchadrANyutpAdya, pAtayatyAzu taM mUlAt // 17 // " tathA -- " jasseva pahAvummiliyAI, taM caiva hayakayagghAI / kumuyAIM appasaMbhAviyAI caMdaM uvahasaMti / / 18 / / " evamete'pi matputrA, mayaiva prApitAH zriyam / parAbhavanti mAmeva paramArthena vairiNaH / / 19 / / tatsarvAnbhojayAmyetAn phalamanyAyadustaroH / nabhasto mastake vajraM pAtayAmi durAtmanAm // 120 // adya vatrAgnibhirdagdho, vidavaisa | atinirmathanAdagniJcandanAdapi jAyate / / 21 / / kiMcidAlocya cittena tena te bakavRttinA / vyaktamuktA yathA vatsA ! nirviNNo jIvitAdaham / / 22 / / tataH kRtvA kulAcAraM, moktumicchAmyasUna kvacit / tIrthe zrutvA tadetatte, pramodenAvannim || 23 || tAta ! pAtakirogo'yamitthameva prazAmyati / janmAntare'pi no'paiti, tadvidadhyAH kimucyatAm // 24 // sa prAhA'smat kule putrAH ! kramo'yaM yanmumUrSubhiH / maMtrokSitaH pazuddeyaH, svabandhubhyo hitaiSibhiH || 25 // tasmAdvatsaM balIyAMsaM, supra mANaM sudarzanam / AnayadhvaM kuTIre'smin kulakramavidhitsayA / / 26 / / yuSmAbhiH khAdayitvAzu, mantraistu sNskRtiikRtm| sArddha sarvakuTumbena kurve kAryamanAkulaH // 27 // tairapyajJAtatadbhAvairmugdhatvAttatkuTIrake / babandhe tAdRzo vatso, vacanAnantaraM mudA // 28 // udvattryodvatrtya nityaM sa, svazarIrakamAdarAt / saMkramAya svakavyAdherdadau vatsAya varttikAH // 29 // tAzcarannacireNaiva suSThu tato'pyabhUt / yadA tadAnIM putrebhyaH sa taM bhojyArthamApipat // 130 // tairapyajJAtataccittairbhakSite pizite pazoH / yAmi sAMpratamApRSTAH, sutAstIrthe kvacintriye // 31 // iti pramadvaraH procya, dvijaH sa niragAdgRhAt / kuSThino dUratastyAgAt, te'pyabhUvan pramadvarAH / / 32 / / mandaM mandamayaM pAdaiH kudhIrUrdhvamukho'gamat / nirjanAmaTavImekAM, kAlarAtrimiva svayam // 33 // zAkhAmRgAH subabhAH, SaTpadAH zyAmalatviSaH / yasyAM pakvaphalAyante, zAkhizAkhA zikhAzritAH ||34|| sadA zubhrAjitAneka - virudvAgamavistarAH / lasatsakuMtala kucA - ' bhogarAmAsvasaddbhuvi ( duciH ) ||35|| akSamAlopalAbhA yA, pihitA bahuzobhayA / satphalAmalakAntA ca mUrti 1 anattha B. 2 bhoga rAmAzca sadbhuvi D. ruci: C darduradevAkhyAnakam / / / 494 // Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau| drdurdevaakhyaankm| // 495 // RCommerPCRORRECORDC jainamuneriva // 36 / / yugmam / tapanAtapasaMpAtAt , kSudrasatvabhayAdapi / uSNe tRSNagatIvAbhUdambho'nveSTuM pracakrame // 37 / / ambhotha bhrAmyatA tena, girINAM ghvrodre| kvacidAlokayAM cakre, tajjIvitamivAtmanaH // 38 // kalimazamIdhAtrI, picumandA'bhayAdibhiH / sarvataH saMparikSipte, hRde tucchajalAspade / / 39 // tIravRkSAvaleH patraiH, phalaiH puSpaizca santatam / patadbhiH kalkavajAtaM, tatra groSmoSmaNA jalam // 140 // tadRSTvA hRdayaM tasya, samucchazvAsa tatkSaNAt / indriyANi ca jAtAni, svArthagrahapaTUnyalam // 41 // tena vizramya vizramya, kalkAkAraM jalaM ttH| prArebhe pAtumatyantaM, pipAsAvigamArthinA // 42 // yathA yathauSadhakvAthakalpaM tatsa payo'pibat / tathA tathA'sya saMjajJe, virekaH kRmijAlavAn / / 43 // pathyaM harItakIdhAtrI, phalaireva prakalpayan / sevate sma dhanacchAyAM, sadA teSAM mahIruhAm // 44 // evaM katipayaireva, vAsaraistaccharIrakam / cakre rasAyaneneva, nIruktenAmbunA'dhikam // 45|| yA na cintayituM zakyA, na kattuM nApi bhASitum / sA'pyavasthA bhavatyeva, vidhAvabhimukhe sati / / 46 / / anukUle vidhau puMsAM, viSamapyamRtAyate / viparIte punastasminnapyamRtaM viSAyate // 4 // vidhiH piteva sarvatra, kadAcit parirakSati / kadAcitpIDayatyeva, dAyAda iva duImaH / / 48 // na yat puruSakAreNa, sAdhyaM dhIsampadA na ca / tadekaM devameveha, balibhyo balavattaram / / 49 // paropatApinA saukhya, dausthyaM parahitaiSiNAm / yadatra jAyate so'yamanyAyo'sya mahAnvidheH / / 150 // atha tena svadehasya, vIkSya saundaryasampadam / cintitaM darzayAmyetAM, svalokAya vapuHzriyam // 51 // kiM tayA sArayA'pyatra, jAtayA sampadA nRNAm / yo na pazyanti lokAH sve, pramAdotphullalocanAH // 52 // putrAH saha kalatraizca, zrayante yAdRzIM dazAm / pazyAmi tAdRzoM teSAM, tAM ca tAtaikavidviSAm // 53 / / svayaM saMpAditaM sadyo, dviSAM dveSasya yaH phalam / svacakSubhyAM nirIkSeta, janma tasya prazasyate // 54 // " ityAlocya durAcAraH, sa svapattanamIyivAn / kathaMcitpratyabhijJAtaH, papRcche sahavAsibhiH // 55 // kena bhadra ! tavApAstaM, tatkuSThaM suSThu niSThuram / sa prAha suprasannA mAM, devatevaMvidhaM vyadhAt / / 56 // taruktaM tvaM kRtI vipra ! prasannA yasya devatA / stUyamAno janarevaM, sa viveza svamandiram // 57 // dRSTvA tAn kuSThinaH putrAn , sakuTumbAnavocata / saharSa madavajJAyA, bhavadbhirbhujyatA // 495 // C. Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darduradevA upadezamAlAvizeSavRttau khyaankm| // 496 // phalam // 58 // putraiH prajalpitaM pApa ! kiM tabaitadvijRmbhitam / tenoktaM mAM vinA zaktiH, kasya syAdIdRzI bhuvi // 59 // AH pApa ! kiM tvayedRkSaM, viruddha dharmalokayoH / nistUMzena samAcIrNamityucuste'tiduHkhitAH // 160 // tenoktaM kiM re pApA ! mAmAkrozatha durmukhAH / kiM nAma vismRtaM yadbo, yattAte mayyanuSThitam // 61 // mahato'pi svadoSAnno, paradoSAMstvaNUnapi / pazyatyapUrvamandhatvamaho lokasya dRzyate / / 62 / / taM krUrakalahAkrozaiH, sAkaM putrairupasthitam / loko'pyAlokya dhigjAti, dhikattuM prAvRtadyathA / / 63 // svayamAropitArAme, patrapuSpaphalasphuTe / svakule kiM tvayA pApa ! pradatto'yaM tanUnapAt // 64 // pratItaM prAkRtasyApi yatte tadapi vismRtam / "viSavRkSo'pi saMvardhya, svayaM chettumasAmpratam" / / 65 / / dhikkArAniti durvAsanApnuvannanizaM janAt / asvalpakajjalAlepa-zyAmalAsyIbhavaMstathA // 66 // dIno divasamapyekaM, tatra sthAtumapArayan / nizIthe niragAnniHzrI-bhUpa! he prApivAniha // 67 // ajAnan jIvikAmanyAM, gopuradvArapAlakam / prArebhe sevituM samyagabhUdvizrambhabhAjanam // 68 // kadAcidvayamatraiva, svavihArakramodyamAt / rAjan / rAjagRhadvAri, prAptAstvAM cAbhivanditum // 69 // tato dauvArikeNAsAvukto bhadra ! abhivanditum / bhagavantaM brajiSyAmi, tvayA punarihAsyatAm / / 170 // tAvatkvApi na gantavyaM, sthAnAdasmAd dhruvaM tvayA / yAvademyahamityuktvA, tena | matpArzvamAyayau / / 71 // dvijastu tasthivAMstatra, durgAdevIpurasthitam / naivedyaM nigilannucce-nanAma virarAma saH / / 72 / / bAhulyA balibhakSyasya, jihvAlAmpaTyapATavAt / raGkarAjavadAtmAnaM, kaNThapUramapUrayat // 73 // bhakSaNAnukSabhakSyasya, grISmatvAtsamayasya ca / udanyA duHkhito'dhyAyat , dhanyAste matsyakacchapAH // 74 / / Argenatena tiryakSu, bddhaayurbaadhitstRssaa| AraTannunmukho mUrkhaH, kSaNAprAptaH parAsutAm // 75 / / atraiva nagare vApyAM, dardurIgarbhatAM gataH / jajJe sa samaye saMjJI, prAptavAnprauDhatAM kramAt // 76 // vihArakramayogena, vayamatra pure punaH / prAptAstvamapi bhUpendra ! vandanArthamupAgataH // 77 // purakSobho'bhavadbhUyaH, procuH paaniiyhaarikaaH| saddharmadezanAvAkya-rahasyAkarNanotsukAH / / 78 // ekA prAha halA dehi, mArgamagraM ca muzca me / yAsyAmahaM jinaM nantumamiSTotumupAsitum / / 79 / / anyAha nAgamaH kiM tvaM, zvaH ki te'pi krkshaa| pApAmRtaM vahAmyetallabhe dharmAmRtaM na tat // 18 // pura punaH / prAptAstvamapi bhUgala ekA prAha halA dehi, mAryamRtaM vahAmyetasame dharmA // 496 // Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA| vizeSavRttau // 497 // emercreepercenecrazmeezeroe aparA''ha tvarasva tvaM, yAsyAvaH samameva vAM / patyAhamanujajJe tat , pRccha tvamapi vallabham / / 81 // pAnIyahArikAzabdAnityA- |y dIn durduraH sa tAn / AkarNayaMstadA dadhyau, pUrvakRtamidaM kvacit / / 82 / / syAtpunaH kveti tAtparyAdIhApohaM prakurvataH / saMjJi- darduradevAtvAttasya saMjajJe, jANismaraNamujvalam / / 83 / / mAM dhRtvA sa puradvAri, dvArapAlaM yamarhitum / AsIdgataH sa eSa syAdAgato bhaga khyAnakam / vAnbahiH / / 84 // tadA na vandito yena, mayA pApIyasA prabhuH / tena durduratA seyaM, phalaM tasyAnubhUyate // 85 // tatsAmpratamapi svasya, pUrayAmi manorathAn / paraH ko'vasaraH syAnme, kva kadA veti vedakaH / / 86 / / sArddha zraddhAvatA'nena, janena praNinaMsunA / bhadantaM vandituM yAmi, svIkaromyadbhutaM phalam / / 87 / / utplutyotplutya matpAva, yAvadAyAtumudyataH / tAvattvatturageNAsau, khureNAkramya cUrNiNataH // 88 // pradhAnapraNidhAnasyAnubhAvena mRtsttH| da1rAkeSu deveSu, prAdurAsInmahAsuraH // 89 / / jIvAnAM bhAvasaMzuddhirvijJeyA sAdhyasAdhanI / anyathAliGgyate kAntA, duhitA punaranyathA / / 190 // kriyAzUnyo hi yo bhAvo, bhAvazunyA ca yA | kriyA / anayorantaraM jJeyaM, bhAnukhadyotayoriva // 91 // tadasya bhAvasaMzuddha-baMddhabuddheH zubhAdhvani / abhUdevatayotpattistadbhAvaH puNyakAraNam / / 92 // zrIvIrasyaiSa pRthvIzaH, zreNikaH zrAvakA'gragIH / mayA'pi tIrthakadbhakteH, zakyazcAlayituM na hi // 93 / / zreNika ! tvaM sudharmAyAM, sabhAyAmityazasyathAH / agrataH svargivargasya, samagrasya biDojasA / / 94 // etadazraddadhAno'sau, tvatparIkSArthamAgamat / amaraH kuSTirUpeNa, tvadRSTemohamAdadhau // 95 // gozIrSacandanenAho, siJcati sma madAdarAt / tvayA tu rasikAsekaM, karotIti nirakSyata // 96 / / yatpunaH proktavAneSa, mriyasveti mayA kSute / tadabhaktyA na bhaktyaiva, satprayojanamabravIt // 97 // vyAkhyAkSudAdikhedena, kimartha sthIyate bhave / mokSamekAntasaukhyaM tvaM, mRtvA yAhIti so'vadat // 98 // prAjyarAjyArjitaM saukhyaM, jIvato jagatIza ! te / mRtyau tu durgatistena, tvAM jIveti girA'gRNAt // 99 // tvatsunorjIvataH puNyaM, mRtasya surasampadaH / yadRcchA tena tenoktA, jIva vA tvaM mriyasva vA // 200 // kAlasaukarikaH prANAn , pApamApadyatetarAm / mRtastu durgato gantA, niSiddhasta ||427 // bhayAdapi // 1 // athAkAtmanaH pAtaM, durgatau zreNikaH kSaNAt / kAmaM zyAmamukhacchAyastIrthanAthaM vyajijJapat // 2 // yuSmAha Pcccccceremocrace.. Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau shrenniknrknivaarnnpraarthnaa| // 498 // teenezaaeeeezameezzresereezeraseem zeSvapIzeSu, durgatyudadhisetuSu / bhAvinI bhagavanneSA, kathaM me durgatau gatiH // 3 // janmanyasminnabhUdetattvaM svAmI sevakastvaham / evaM sthite'pi me daurathya, sA svAmistava vAcyatA // 4 // kiM mamApi vikalpo'bhU-tvadbhakto bhgvnnih| athavA yogyatA nAsti, tvatprasAdasya me prabho ? // 5 // daMbholidaNDavakiMvA, tvameva suSThu nisstthurH| nA'pramAda prasAdaM me, bhaktyaivamapi yAsi tat // 6 // meraM daNDaM mahIM chatraM, kattu ye prabhaviSNavaH / teSAM ca kvApyasAmarthya miti zraddhIyate katham // 7 // vyAjahAra jino bhUpa! baddhAyurnarake bhavAn / prAgeva tena te'vazyaM, gatistatra bhaviSyati // 8 // janmanyatra yathA baddha-mAyurvedyaM tathaiva tat / narakeSu svabhAvo'yaM, na zakyaH kartumanyathA // 9 // AtmA nANuraNuAtmA, karnu kenApi zakyate / avazya bhAvibhAve'smi-nAzaktiriyatA nRNAm // 210 // kiMvA-bhaviSyantyAM caturviMza-tyahatpaGktau bhaviSyasi / tvamAdyo'rhanmahApadmo, mA'dhRti bhUpa ! tatkRthAH ||1shaa zrutvA ttprmdotkrssphullllocnpngkjH| praNamya prAJjaliH pRthvI-nAtho nAthamavocata // 12 // kiM nAma vidyate svAmi-nupAyaH ko'pi nedRzaH / na yAmi yAdRzenAsmi, nArakAvAsavezmasu // 13 // svAminA jAnatA'rtha-mabhaviSNumamuM dhruvam / tasya proktamadhIrasya, dhIratotpattihetave // 14 // protyA mahAtapasvibhyaH, kapilA brAhmaNI yadi / bhikSA kSoNIzvara ! svairaM, sakRdapyatra dApayeH // 15 // kAlazaukarikaM zUnAM, tyAjayeryadi vA dinam / tadAnI durgatiprAptestava mokSo'sti nAnyathA // 16 / / kAryatAtparyamAlocya, svasya sAdhyamidaM kSaNAt / mAnase sa pramodena, narInati sa vismayAt // 17 // trilokItilakaM nattvA, nivRttaH svapuraM prati / jinezazAsane zazva-dakSobhyastridazairapitA 18 / prastAve so'tra samyaktvaM, dardUrAGkaH parIkSitum / prasthAsnobhUpatermANe, dRSTimohamamuM vyadhAt // 19 // gRhItavaDizaM sAdhu-mUrdhvahaM sa(zi)rasItaTe / AdAya matsyAnaikSiSTa, bhUmIbhRdbhutajholikam // 220 / / vIkSyetaccintayAmAsa hA hA dhikkarmagauvaram / yajinendravratastho'pi, jajJe'sau matsyabandhakaH / / 21 // brajantIM dhvajinI kRtvA, parivartya turaGgamam / ekAkI zreNikastasya, samIpe samupAgamat / / 22 / / tamAkhyanmaJjulAlApaiH, kimetattava ceSTitam / tvaM hi janamunimlecchAzchindate matsyakacchapAn / / 23 / / surA ca paJcagavyaM ca, yadyate yogamahaMtaH / amatre kvacidekatra, sAdho! brUhi tvameva tat // 24 // jainendra peezeeroezareeroeezercereezmeeroen yA mahAtapAsavAzmasu // 13 // nAmavocata / // 498 // Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 499 // zAsane spaSTa-sphaTikopalanirmale / pApametatprakurvANaH, kalaGkastabakAyase || 25 || sAkSepamAcacakSe sa tvaM kimevaM prajalpasi / yatra syustAdRzAH zrAddhAH kimanyattatra jAyate // 26 // auNiko nAsti me kalpaH, kiM vrataM taM vinA ca me / dharmopakaraNe cintAM tvaM kadAcana kiM vyadhAH ? ||27|| mAtsyairetaistataH kalpaM, kreSyAmi vratavRddhaye / nRpo'jalpadayukto'smi, midhyAduSkRtamastu me // 28 // ratnakambalamAdatsva, prasIda tyaja duSkriyAm / bodhayitveti taM bhUyaH pArthivaH prasthitaH puraH / / 29 / / prekSAmAsa tato'pyeye, kajjalAcitalocanAm / garbhiNImArthikAM yAca mAnAM hRTTe varATakAn // 230 // tatrApi prANinAmeva, duSkarmatvamacintayat / jainendrazAsane zaGkAM na tvalpAmadhyakalpayat // 31 // tAmapyavIvadattadvat pArthivaH sAdhyado'vadat / rAjan ! jAtamidaM tAvat, kimatikrAntaci ntayA ||32|| sAmprataM prasavAsattistaghRtAdyaiH prayojanam / na cAnyAsti gatistena, yAce haTTe varATakAn ||33|| mA bhUcchAsanamAlinyamityekAntagRhe kvcit| enAmAnAyayAmAsa, mama (mAbhAra ) bhobho ito'vadat ||34|| yadevaM naiva samyaktvAt kathaMcidacalattataH / pratyakSIbhUya bhUmibhRddevenedamabhASyata // 35 // bho bhoH zreNika ! yAdRkSasttamRbhukSAparIkSitaH / tAdRkSa eva jainendrazAsane tvaM sunizcalaH // 36 // tridazo dardurAGko'haM tvatparIkSArthamAgamam / mayaivAkAri sarveyaM, kuSTisAdhvAdivikriyA // 37 // manAgapi na tu kSobhaH, samajAyata jAtu te / na kiM vajramaNerbhede, bhidyante lohazucayaH // 38 // tadgRhANa vibho ! hAraM, golakadvitayaM tathA / kroDArthamiti gIrvANastasmai tatsarvamApipat / / 39 / / tAraM hAraM tathA chinnaM, yo'muM sandhAsyate pumAn / na jIviSyatyasAveva, muktvA so'ntardadhe suraH || 240 || zreNika cellaNAdevyAstaM tAraM hAramArpayat / golakadvitayaM tattu, sunandAyAH pradattavAn // 41 // tenAnandamavindAnA, sunandA prakaTeyA / bhittAvAsphoTayAmAsa, tau golau sphuTitau sphuTam // 42 // tasmAdakasmAdekasmAdvismayaikaniketanam / devadUSyadvayaM sadyaH prAdurAsIdvikasvaram // 43 // dvidhAbhUtAdvitIyasmAtpuSpadantadvayadyuti / kuNDaladvitayaM divya-ratnaramyaM prakabhUt // 44 // calaNA ca sunandA ca, devyau dve api tatkSaNAt / harSotkarSeNa ratnAni tAnyaGgeSvapyanahyatAm // 45 // nRpeNApi gRhaM gatvA, jalpitA kapilA svym| dehi bhikSAM tapasvibhyo, yAcase yaddadAmi tat // 46 // sA'vAdIyadi mAM deva ! sarvAmapi zreNika samyaktvaparIkSA | // / 499 / / Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau kaalshaukrikaantyaavsthaa| // 500 // hiraNmayIm / karoSi na tathApyetat / kariSyAmi kadAcana // 47 // bhUyasA vA kimuktena, kalpayeH kaNazo'pi cet / kurve tathApi nA'kArya, tvadAyattaM tu jIvitam // 48 // kAlazaukariko'pyevaM, proce bhUmibhRtA bhRzam / zUnAM tyajA'dya yena tvAmadaridraM karomi bhoH // 49 // so'vocatkaH kilAsyAM syAddoSaH kathaya bhUpate ! / yena mAM tyAjayasyenA, bahudravyArpaNAdapi // 250 // pratyuta prANisaMghAtaH, prANiti prAyazo'nayA / viprakSatriyavaizyAdiH, kutastasmAttyajAmi tAm / / 51 // kimatra bahunoktena, tadvacaH pRthivIpate ! / naiva tAbhyAmabhavyatvAdaGgIcakre manAgapi // 52 // kAlazaukariko rAjJA, so'ndhakUpe ca cikSipe / hiMsAmekAmapyena, vArayAmi | haThAditi // 53 // nRpaH prApto dvitIye'hni, vandanAya jgtprbhoH| provAca pAlitaH svAmin !, mayeko niyamastayoH // 54 // munIndraH prAha mithyaitanmRnmayAnmahiSAn yataH / tAvatastatra kRtvA'sau, jaghAneti nirIkSyatAm / / 55 // jAte krameNa yatasya, matyau nikaTavartini / kAlazaukarikasyAbhUt , tadidAnIM nigadyate // 56 // paJca paJca zatAnyuccamahiSANAM vinighnatA / pratyahaM tena | yatkarma, nirmitaM pracitaM cirAt // 57 // tatprabhAvAnmahArogAH, prAdurAsan zarIrake / tAdRzA yAdRzA zaGke, sAdRzyaM raurave bhavet | // 58 // hA hA hato'smi hA mAta-mriyate mriyate'dhunA / ityAkrandaistaTasthAnAM, kampayAmAsa mAnasam // 59 // na zayyAyAM na ] bhUpRSThe, nAbhuJjAnasya naashntH| nApsu pItAsvapItAsu, sukhaM tasyAsti sarvathA / / 260 // vINAveNumRdaGgAdi-zabdAdiviSayaiH kSaNAt / jAyate. tasya ko'pyantaH, santApaH prativAsaram / / 61 / / praviSTamiSThakApAke, citAyAmathavA sthitam / pacyamAnamivAtmAnamanAtmajJo viveda saH / / 62 / / svatAtamAtamatyantamityevamavalokayan / AkhyaduHkhI svamitrasyAbhayasya sulaso'khilam // 63 // vimazya karmamarmANi, zrAddhadharmadhurandharaH / abhayaH kathayAmAsa, tasya tatpurato yathA / / 64 // tatpitrA mitra ! saMcikye, ciraM tatkarmaphalma| pam / saptasvapi na yanmAti, bhUmiSUpari varttate // 65 / / janmanyatraiva tattasya, phalameSo'nubhAvyatAm / kuru tvamindriyArthAnAM, vaipa rItyamato'dhunA // 66 // ityavetya sametyAsau, sulasaH sattvaraM gRhAt / tIkSNakaNTakazayyAyAM, zAyayAmAsa taM kSaNAt // 67 / / vilepanamasadgandhaiH, sarvAGgINamavIvRdhat / kaTvamlatiktavastUni, svayaM bhRzamabhUbhujat / / 68 // ityaniSTA janaviTA, indriyArthA yathA PeeCeelCCCCerveena // 500 // Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| // 501 // PCDCCCORRECORRomance yathA / sulasena vidhIyante, sukhI sa syAttathA tathA / / 69 // abhyarNacAriNaM kiMcidavocaditi cAtmajam / ki tvayetAvatI velAM, TV satsuravAtsuta ! vaJcitaH / / 270 / / tAM dRSTvA tAdRzIM ceSThAM, vAcoyuktiM ca paitRkIm / sulasazcintayAmAsa, vismayAdhInamAnasaH IG|sulskthaa| // 71 // aho pApasya mAhAtmyamIdRzaM kaTu dRzyate / janmanyatraiva no jAne, kiM paratra bhaviSyati // 72 // vipAkaM pApakasyaivaM, sAkSAdanubhavannapi / na tAtaH kurute'dyApi dhigUdharmasya kathAmapi / / 73 // ahaM tu vartayiSyAmi, vArtAmapi na pApmanaH / sAkSAnnirIkSyamANe'gnau jhaMpApAtaM karoti kaH // 74 // dharmadhyAnaparAdhIne, sulase duSkRtAlase / krandamAne jane krUrakarmAmagre sa durmanAH / / 75|| udapAdyapratiSThAne, vanakaNTakasaGkaTe / saptamyAmavanau duHkha-prakarSakaniketane // 76 // sulasazcAnyadA'bhANi, svajana vikArthibhiH / pituHpadaM kramAyAtaM, tvayA'dhiSThIyatAmiti // 77 // mAMsagRddhA vRthA vRddhAH, sarvAn vastadidaM bruve / nAhametatkariSyAmi, pAtakaM prANighAtakam // 78 // cakAra tAtastannAma-saddharmAdhvanirandhalaH / dharmAdharmapathau pazyannahaM tu na karomyadaH // 79 // cakSuSmanto IN | bhavanto'pi, pazyantaH purataH pathi / andhakUpaM bRhadrUpaM, ki patanti kadAcana / / 280 / / hiMsayA jAyate duHkhaM, yathA''tmani tathA | pre| yathAvadvaya'te svAtmanyanyatrApi tathA na kim / / 8 / / kAlazaukarike sAkSAdIkSAMcakre mumUrSati / vipAkaH pApmanAM mAsma, mugdha-10 mugdhA mudhA tataH / / 82 // jIvitArthe jano datte, kRtsnAmapi vasundharAMm / tanmahAmUlyamalpe'rthe, mA hatAhatajIvitam / / 83 / / 10 dhattAM tapasyAM bahubhirnamasyAM, vyAkhyAtu zAstraM svarahasyapAtram / na dharmarakSA yadi jIvarakSA, tadA samastaM tadihAprazastam / / 84 // ru:rakSarakaistiraskRtikRtaiH svasyAdhirutpadyate, yaddhatte jitakuntakhaDgavizikhAkSepaiH shriirvythaa| mRtyornAma ta eva nirbharabhayaM satyaM tathA prANinAmanyeSAmapi hI kathaM ratirataH prANaprahANena vaH // 85 // prAjyasvArAjyasajjAprasabhasubhagatAjIvitArogyarUpaH, prItiprastAvayantIpratihatakugatiH prastutaprAbhavazrIH / seyaM sopAnapaGktiH praguNaguNatatiH siddhisaudhAvarohe, rohanti puNyabhAjAM manasi vijayate jIvarakSA sulakSyA / / 86 // tairuktaM bhAvi yatpApaM, prANivyApAdanodbhavam / tatte vayaM gRhISyAmaH, sarve'pyalpakamalpakam / / 87 // // 501 // kicaka eva hantavyo, bhostvayA sairibhaH svym| bhetsyAmo vayamevAnyAstatkiyattava pApakam / / 88 // jJAtiSviti prajalpatsu, prati Depeacorecaceedeosexmonam Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 502 // bodhadhiyA nijaH / kuThAreNAMhnirAjaghne, sulasena subuddhinA // 89 // pIDayA pralapannuccaH, samastAMstAnuvAca sH| gRhIdhvaM bandhavaH 10 sulskthaa| kAMcitkaNazo mama vedanAm / / 290 // ete bhavantaH sarve'pi, susnigdhAH sarvadA mayi / tatkimevamupekSante, matpIDAM kiM na gRhate | // 91 // te'vocana zakyate lAtuM, kimanyenAnyavedanA / so'vAdIdevamevaita-llAsyathaino'pi tatkatham // 92 / / atrAlpavedanAdAne'- | pyalaM yadi na tatkatham / AdAsyadhve prabhUtAM tAM, yUyaM narakavedanAm // 93 // yaH karotyatra yatkarma, sa evApnoti tatphalam / na hyanyena viSe bhukte, mRtyuranyasya jAyate // 94 // pitA mAtA svasA bhrAtA, vallabhA vA bhvaarnnve| vaiparItyabhRto'pi syustakimetairatAttvikaH / / 95 // anAdyanante saMsAre, ko na kena na kasya na / saMbandho jantunA jantoH, keyaM svaparakalpanA // 96 // 6 tyaktvA kadAgrapranthi, tadasminpApakarmaNi / janadharmAdhikAre naH, sAhAyyaM dhatta dhIdhanAH // 97 // nirmAya dharmakamaikatAnaM taM vIkSyate | tataH / taduktaM pratyapadyanta, kiM na vajreNa midyate // 98 // ityevameSa sulasaH svamatiprabhAvAtkalyANabhAgabhayanirbharasauhRdAcca / aGgIkRtadviSaDaNuvratavRddhizuddhibuddhirbabhUva jinadharmadharAdhurINaH // 299 // sAmprataM ' kesiMci paro logo' ityAdi bhaGgakacatuSTaye prathamabhaGgaM tAvadyojayannAhachajjIvakAyavirao, kAyakilesehiM suThu guruehiM / nahu tassa imo logo, havai'ssego paro logo // 441 // nasyaniruddhamaINaM, daMDiyamAINa jIviyaM seyaM / bahuvAyammi'vi dehe, visujjhamANassa vara maraNaM // 452 // tavaniyamasuTThiyANaM, kallANaM jIvipi maraNaMpi / jIvaMtajjati guNA, mayA'vi puNa suggaI jaMti // 443 // ahiyaM maraNaM ahiraM ca jIviyaM pAvakammakArINaM / tamasammi paDaMti mayA, veraM vadati jIvaMtA // 444 // avi icchaMti a maraNaM, naya parapIDaM karaMti maNasA'vi / je suviiyasugaipahA, soyariyasubho jahA sulaso // 445 // ___ SaDjIvakAyeSu niratastadupamaIkArItvAdyaH ' kAyaklezaH '-paJcAgnitApanAdibhiratibRhattamairvarttate tasyAyaM loko-manuSyabhavarUpo na economercenamera: // Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttau // 503 // | bhavatyajJAnamahAkaSTAnuSThAnAdihalokasukhAbhAvAt kiM tu vyavahAreNa sphuTaM sa ekaH paraloko bhavati ajJAna kaSTopArjita tuccha paralokasu khopasthAnAt / bAlatapasvino hi rAgadveSAdyupahatacittavRttayaH paJcAgnitApanaghaTasahastradhArAdhAraNabhikSAkSAlanAdiSaTakAyopamardaM kRtvA mRtvA cAjJAnamahAkaSTopArjitapApAnubandhitucchapuNyAH, paraloke saMsArikasukhopabhogabhAgino vyantarAditvenotpadyante, tatasteSAM koNikajIvasenakasaMjJatApasAdInAmiva paro loko bhavati, neha lokaH kevalakaSTAnubhAvAt / na ca jainasAdhavo'pi tathA teSAM vItarAgatvenAtrApi sukhitvAt tRtIyabhaGgake pravezAt / yaduktam- ' devalogasamANo upariyAo mahesiNamiti tannAsti rAjarAjasyetyAdi / ataH paraM 'kesiM ci varaM maraNa' miti prathamagAthoktaM bhaGgacatuSTayamudAhariSyati na tu annesiM ettha hoi ihalogo' ityAdi bhaGgatrayaM dvayorapi gAthayoH zabdavRttyaiva bhedo na tAtparyeNetyarthajJApanArtham // 441 // " naraya " gAhA / ' narakaniruddhamatInAM ' - paraloke'vazyaM narakagAminAM zreNikadaNDikAdInAM jIvitaM zreyo varttate muhUrttasukhAvApteH paraloke narakaduHkhAnubhavasyAvazyaMbhAvittvAdityetAvatA 'jIviyamannesi'ti bhaGga udAhRtaH / atha 'kesiM ci varaM maraNa 'mityudAhriyate - bahna pAye'pi - rogadyapAyAkrAnte'pi dehe vizuddhayataH prazastadhyAnAnnirmalIbhavato yAvadadyApi vedanAsahiSNutayA nArttadhyAnaM gacchati tAvadvaraM zreyomaraNaM sugatigamanAtsukozala sAdhvAderiva // 42 // tRtIyabhaGgakaM yojayati - " tava " gAhA / kalyANaM pathyaM hitaM jaina sAdhUnAmiva // 43 // caturthabhaGgayojanAmAha - " ahiyaM " gAhA - tamasi narakarUpe vairahetutvAdvairaM - pApamityarthaH ! kAlazaukarikAdayo hi jIvanto yAvato jIvAn ghnanti tAvadbhiH sArddhaM vairahetuM pApaM varddhayanti ||44 || ata eva vivekinaH pApaM prANaprahANe'pi nAcarantItyAha - " avi" gAhA api sambhAvanAyAM saMbhAvyata evAyamartho yathA svasyecchanti maraNaM na punaH parasya pIDAM manasA'pi kurvanti / ' suviditasugatipathA ' - vijJAtamokSamArgAH / sulasAkhyAnakaM dardUrAGkadevAkhyAnake kathitameva // 45 // tadidaM vivekavijUbhitamuktama vivekavijRmbhitamAha mUlaga kudaMDagA dAmagANi ucchUlaghaMTiAo y| piMDe aparitaMto, caupayA natthi ya pavi // 446 // iha-paralokayoH bhaGga kAni / // 503 // Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitopadezazravaNaphalam / upadezamAlA INI taha vatthapAyadaMDaga-uvagaraNe jayaNakaja mujjutto| jassa'hAe kilissaI, taM ciya mUDho navi kareI // 447 // vizeSavRttau| arihaMtA bhagavaMto, ahiyaM va hiyaM va navi ihaM kiMci / vAraMti kAraveMti ya, cittUNa jaNaM balA hatthe // 448 // uvaesa puNa taM diti jeNa carieNa kattinilayANaM / devANa'vi huMti pahU, kimaMga puNa maNuamittANaM? // 449 // varamauDakirIDadharo, ciMcaio cvlkuNddlaahrnno| sako hiovaesA, erAvaNavAhaNo jAo / / 450 // syaNujjalAI jAI, bttiisvimaannsyshssaaii| vajahareNa varAi~, himovaeseNa laddhAI // 451 // suravaisamaM vibhUI, jaM patto bhrhckvttttii'vi| mANusalogassa pahU, taM jANa hiovaeseNa // 452 // ladhdhUNa taM suisuha, jiNavayaNuvaesamamayabiMdusamaM / apahiyaM kAyavvaM, ahiesu maNaM na dAyavvaM // 453 // hiyamappaNo karito, kassa na hoi garuo gurU gaNo / ahiyaM samAyaraMto kassa na viSpaccazro hoi ? // 454 // 'molakA'-azvabandhanayogyA sthUNAH / kudaNDadAmakAdIni pratItAni / catuSpadA pazuzchAgikA'pi / yathA catuSpadamAtrAbhAve'pi molakAdIni tadUpakaraNAni mUkhoM mIlayatyaparizrAnta iti dRSTAnta / / 46 / / dArTAntikamAha-" taha " gAhA-tathA vastrapAtradaNDakAdyupakaraNAti piNDayatIti yogH| yatanAkAryoyukto'hametAni mIlayAmIti zAThyavAn / yasya saMyamasyArthAya klizyatyupakaraNamIlane na tameva saMyamaM mUDho na karotyupakaraNarAmaNIyaka eva tAtparyAt / ayamarthaH-yathA catuSpadavikalasya tadUpakaraNAnveSaNaM kleza eva / tathA saMyamarahitasyopakaraNarADheti // 47 // evaM tarhi unmArgapravRttaM tIrthakarAH kimiti na vArayantItyAha-" arihaMtA" gAhA / tarhi kiM kurvantItyAha-" uvaesa" gAhA / devAnAM prabhava-indrA ityarthaH // hitopadezo hi sakalakalyANAni sampAdayatItyAha-"vara" gAhA / varamukuTAnAmapi yatkirITaM pradhAnatayoparivartita taddhArayatIti / 'ciMcaio' ti aGgadAdimaNDitaH / / | airAvato-devahastI vAhanaM yasya sa tathA sanatkumArajIvaH prAktanabhave parivrAjakenApamAnitastapazcarItvA zakraH saMjAtaH, parivrAjakastu Deeperpezaaeeeeeeeeeeezmeezera ||504 // Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 505 // tadvAhanahastItyanena sUcitam / taca ' theveNa vi sappurisA' ityatra kathitameva / tathA " rayaNujjalAI " gAhA // kiMca " suravai gAhA / etatkathAnakamapi kiM 'parajaNabahujANAvaNAhiM dhammo maeNa huMto ' // ' aisuTThio' tti ityatra yathAyogaM bhaNitameva // tadidamavetya yadvidheyaM tadevAha - "laddhUNa" gAhA / AtmahitaM saMyamAnuSThAnAdi / ahiteSu pramAdakaSAyAdiSu || tathAkurvannihaloka eva yAdRgbhavati tadAha - " hiya " gAhA / gaNyo - gaNanIyaH / sarvakAryeSu sarvasya praSTavyaH / vippabhUo' tti-vigataH pratyayo yasmAtsa vipratyayo'vizvasanIya ityarthaH // 48 taH 54 // nanu yo yogyaH ko'pi sa eva guruH syAdahaM tu nAyogya iti yo manyeta taM pratyAhajo niyamasItavasaMjamehiM jutto kare apvahiyaM / so devayaM va pujjo, sIse siddhatthao vva jaNe // 455 // savvo guNehiM gaNNo, guNAhiassa jaha logavIrassa / saMbhaMtamauDa viDavo sahassanayaNo syayamei // 456 // corika caNAkUDa kavaDaparadAradAruNamaissa / tassa cciya taM ahiyaM puNo'vi veraM jaNo vaha / / 557 / / jatA taNakaM caNaluharayaNasarisovamo jaNo jAo / taiyA naNu bucchinno, ahilAso davvaharaNammi / / 458 / / AjIvagagaNaneyA, rajjasiriM payahiUNa ya jamAlI / hiyamappaNI karito, naya vayaNijje iha paDato // 459 // ayamarthaH - yaH kazcidAtmahitaM karoti sa daivatamiva pUjyo bhavati zIrSe kRtabdha siddhArthaka iva-sarSapavaduhyata iti zeSaH / ayamabhiprAyaH-- na hi gurupadocitAnAM kAcitkhAnirasti, kiM tarhi ? guNAH pUjyatvahetavaste ca sarvasya svaprayatnasAdhyAstataH sarveNa teSvAda vidheyaH / yaduktam-na sAdhUnAM kSetraM na ca bhavati naisargikamidaM, guNAn yo yo dhatte sa sa bhavati sAdhurbhajata tAn / tathA - guNeSu yatnasAdhyeSu yatne cAtmani saMsthite / anyo'pi guNinAM dhurya, iti jIvan saheta kaH // etadeva bhAvayati - " savvo " gAhA / saMbhrAntamukuTaviTapaH - bhaktyAtizayAkulakirITazAkhaH nigIryAdhyavasAnAdviTapazabdena kirITasya zikharANyucyante // " eti '-vandanAyeti zeSaH // 456 // guNahInasya tu vyatirekamAha - " corikka " gAhA / ' corikkaM ' - coryam / ' vacanA ' hitopadeza zravaNaphalam / / / 505 // Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jamAli kthaa| kriyayA vipralambhanam / kUTamasatyavacanam / 'kapaTa'-mAnasaM zAThyam / 'paradArAH'-parakalatram / eteSu viSayabhUteSu dAruNAupadezamAlA-0 pApapravRttA matiryasya sa tathA tasya / tasyaiva tadahitamiha paratra cApathyam / punarapi 'varaM'-krodhAdhyavasAyaM tasyopari jano vahati vizeSavRttau / pApIyAn na dRSTavyo'yamityAdyAkrozadAnAt / tadayaM tasya varAkasya gaNDasyopari sphoTa iti / guNasthitAnAM punaramI doSA dUrotsAritA eva // 57 // tathA cAdyadoSAbhAvamanyeSAmupalakSaNAya darzayannAha- " jaitA" gAhA / -- jaiyA'-yadA / yadvA yadi tAvatRNakAzcana-loSTharatneSu sadRzopamo nilobhatayA ekAkAro jano jAtastadA na tu nizcitaM vyucchinno'bhilASo dravyaharaNe kAraNAbhAvAt / tadidamavetya sanmArge vartitavyam / / 58 // ye punaH sanmArge skhalanti teSAM mahatAmapyavastutA sampadyata ityAha-"AjIva" gAhA-AjIvanti dravyaliGgena lokamityevAjIvakA-nihnavAsteSAM gaNasya netA-nAyako-gururityarthaH / rAjyazriyaM ' prahAya'-parihRtya ca zabdAtpravrajyAM ca gRhItvA jamAlirbhagavajjAmAtA yadizabdAdhyAhArAdyadyAtmano hitaM 'kajamANe kaDe ' iti bhagavadupadiSTArthazraddhAnamakariSyattadA vacanIye 'nihnavo'' yamiti nindyatve ihaloke nApatiSyat // 459 // atha jamAlikatheyamucyate kSatriyakuNDagrAme, jamAlinAmA babhUva rAjanyaH / zrIvIrajinendrAgraja-sahodarAyA udArAyAH // 1 // 'priyadarzanAbhidhAyA-stanUdbhavaH zobhamAnasaubhAgyaH / abhirAmayauvanArAmarAmaNIyakavikAzizrIH // 2 // nayavinayaikanidhAnaM, niravadhikaruNAvidhAsudhAsindhuH / zrIvIradevaduhitA, sudarzanA tasya bhAryA'bhUt // 3 // vaiSayikasukhAsaktasya, tasya sAkaM tayAticakrame / kAlo nikAmakAmAbhirAmakeleH kiyAnapi // 4 // puranagarapAmAdau, kadApi devAdhidevatA vIraH / viharan brAhmaNakuNDa-prAmArAme samAgacchat / / 5 / / upabahuzAlakacaityaM, tridazezvaraviracite samavasaraNe / niSasAda saMsade dharma-dezanAsAramAdhAtum // 6 // kSatriyakuNDagrAmAjamAlirapyAjagAma tatraiva / kRtvA pradakSiNAtrayamupAvizaddezanAzrutaye // 7 // iha badhyante jIvA, yaimithyAtvAdibhiryathA critH| mucyante ca yathA yaH, 1 sudRzaH sudarzanAyAsta. B. C. sudRzaH sudarzanAbhidhAyAsta. D. | // 506 // Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau // 507 // samyaksaMyamatapaHpramukhaiH / / 8 || saMklizyantaH sarvAsu, yAnti duHkhArdditA yathA gatiSu / arahaTTaghaTIyantranyAyena punaH punastatra // 9 // saMklezalAghAvAllaMghayanti saMsArasAgaraM ca yathA / avitathamakathi tathA tat sarvaM tIrthAdhinAthena // 10 // atrAntare bhavottrastacetA jamAliH svAminaM praNamya vyajijJapat-yathA bhagavan ! pitRbhyAmanujJAto yuSmadantike grahItumicchAmi pravrajyAm / bhagavatA tu mA pratibandhaM vidhasvetyuktaH praNatya svagRhAnagAdapRcchacca vratArthe mAtApitarau / kathaM kathamapi tAbhyAmanujJAtaH puruSasahasravAhyAM zibikAmAruhya mahAvibhUtyA bhagavantamupatasthe / bhagavatA'pi paJcazatarAjaputraparivAropetaH pratrAjayAJcakre / tatpatnI ca sudarzanA strIsahasraparivArA pravrAjitA / dvayorapi sAmAyikAdyekAdazAGgaparyantA zrutasampatsampade, kAlena gItArthatAyAM jAtAyAM jamAlirjAtAcAyaipadapratiSTho'nuSThAnaniSThApraSThaH paJcabhiranagArazataiH parivRto grAmanagarAdiSu viharan kadApi zrAvastyAM nagaryAM tiNDukodyAne koSThakacaitye'vagrahamanujJApya sthitavAn / tatra cAntaprAntAdyAhArAbhyavahArotpannadAhajvaraH saMstArakA''staraNAya sAdhUnAdikSat, taizcacchAma iti bhaNitvA saMstarItumArabdham / sa ca gADhataravedanayA dodUyamAnatanuH punaravAdIt / yathA bhoH zramaNAH ! saMstINNaM naveti / te'vocan - saMstIrSNam / tato'sau sametya yAvadvIkSAMcakre tAvatsaMstIryamANa saMstArakaM vilokya sakaSTamupaviSTaH sakopamavadat - kiM bhoH sAdhavo ! bhavadbhirarddhasaMstIrNo'pi saMstArakaH saMstIrNa iti bhaNitaH / tairavAdi - ' kajjamANe kaDe ', 'calamANe calie ', ' udIrijjamANe udIrie ', ' nijjarijjamANe nijjinne' ityAdibhagavadvacanaprAmANyAt, tato'sau kiyatImapi velAM saMstArake sthitvA tatkSaNopajAta mithyAtvakarmodayAduditadurvikalpaH zarIrAtmani ca saMkrAnte dAhajvare sAdhUnAhUyAbravIt -- bhoH sAdhavaH ! zrUyatAM tAtparyaM paryAlocitamasmAbhiH / yadetadarhatA--- kajjamANe kaDe ' ityAdyucyate na tatsuparyAlocitavacanam / saMstIryamANa saMstIrNayorbhinnakAlatvasyedAnImeva darzanAt kriyAkAlaniSThAkAlayoratyantaM bhedAttato bhagavadvacasi skhalitametaditi pratijAnImahe / evamuktAzca te sAdhavaH kecidevametaditi pratipedire / apare tvavagatabhagavadvacanayathAvasthitArthA evamabhidadhuryathA - jamAlisUre ! naitadyuktamuktaM tvayA yato na bhagavAn kadAcidasatyaM jalpatyavikala kevalAlokatvena vItarAgadveSatvena ca vitathakathane kAraNAbhAvAt // rAgAdvA dveSAdvA, mohAdvA vAkyamucyate hyanRtam / yasya tu jamAlikathA / // 507 // Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttI jmaalikthaa| naite doSAstasyAnRtakAraNaM kiM syAt // 11 // tathA-Agamo hyAptavacanamAptirdoSakSayaM viduH / kSINadoSo'nRtaM vAkyaM, na brUyAdvetyasaMbhavAt / / 12 / / tataH sthitametat-'kriyamANaM kRtamiti satyametadAtoktatvAditaravAkyavat / na ca bhagavadvacanaM-" purANaM mAnavo dharmaH, sAGgo vedazcikitsitam / AjJAsiddhAni catvAri, na hantavyAni yuktibhiH-|| 13 // " ityAditulyam / jAtyasuva. parNavattApAdizuddhatvAt / anyathA 'asti vaktavyatA kAcittenedaM na vicAryate / jAtyaM tu kAJcanaM bhUtvA, tApAdibhyo bibheti kim / / 14 // ' ityAdyapAlambhabhAjanaM syAt / yattUktaM-'saMstIryamANasaMstINayorbhinnakAlAttasye 'tyAdi tadapi bAlapralapitaM, kriyAkAlaniSThAkAlayoH kathaMcidekatvAbhyupagamena saMstIrNasamaye'pi kathaMcitsaMstIrNatvanirNayAt / / tathAhi-kriyamANakSaNe kRtatvamapyastyanyathA kriyamANAdyakSaNAdiSvivAntyakSaNe'pi kRtatvasyAvidyamAnatvAtkadAcitkRto'yamiti pratyayo notpadyate / yadi hi paTasyAntyakSaNaM yAvanni. padyamAnadazAyAM manAgapi na niSpannatA'bhUttadA kadApi kathaM niSpannaH paTo vyapadizyeta / anyathA ghaTe'pi niSpanne niSpannaH paTa iti vyapadezaH syAdubhayantra prakaTasya niSpannatvAbhAvAt / nanu yadyeka-dvi-tryAditantuprakSepakAle paTasya niSpadyamAnatvena niSpannatA syAttadAnIM tantuvAyasya tadeva tat kriyoparatirbhavet / naivam-ekadvitritantuprakSepakAle hi ekadvivyAditantukA eva paTAH prArabdhA niSpannAzca paripUrNapaTastu caramatantuprakSepakAla evArabhyate niSpadyate ca / tataH kathamAdAveva takriyoparatiH prApnotyevaM saMstArake'pi yojyamityatra bahu vaktavyam / tacca vizeSAvazyakAdavagantavyam / / evaM bahuvidhaM sAdhubhirabhihito'pi jamAliryAvadbhagavadvacanaM na prtipdyte| tAvajjAtaM mithyAtvaM, gato'yamadhunA, na yogyaH sevAyA ityavadhArya vimucya ca te tadantikaM zrImahAvIrasvAminamevAzizriyuH / / itazca sudarzanA jamAlivandanAnimittaM tatraivAgatA zrImahAvIrazrAvakaThaGkakumbhakAragRhe avagrahamanujJApya tasthau // sA ca kRtameva kRtaM na kriyamANaM kRtamiti jamAlivAkyamanekadhA karNayantI patirAgaM ca kiMciJcintayantI tadevAbhyupagatavatI DhaGkasyAgrataH pratipAdita vatI ca / tatastena jamAlivRttAntA'bhijJena chadmanoktamAyeM ! nAhamevaMvidhaM vizeSaM jJAtuM zakto yathA bhagavAn satyo jamAlivaityabhidhAya tUSNIM sthitastAvadyAvadanyathA svAdhyAyapauruSIM kurvatyA evAsyA ApAkamastakasthAni bhaNDakAnyavatArayatA tena jhagityeva jvalada // 508 // Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau / / 509 // GgAra ekastathA kSipto yathA tatsaMghATikekadeze lagnastayA ca bhaNitaM bhoH zramaNopAsaka mahAnubhAva ! kiM madIyA saMghATI tvayA dagdhA / tenoktaM kimityAyeM ! alIkamabhidadhAsi / nahi dahyamAnaM dagdhamucyate tvanmate / saMghATI ca tvadIyedAnIM dahyamAnaiva varttate ityAdyuktyA sA pratibuddhA'vadat-yathA bhavyaM kRtaM zrAvaka ! icchAmyanuzAstimiti dattamidhyAduSkRtA ca gatA jamAlipArzvam / svAbhiprAyaM ca sayuktikaM bahuza uktavatI / tathApi na tatpratipannavAnasau / tataH sA parizeSasAdhavazca svAmisakAzameva prAptAH / so'pyekAkI tasmAduSprarUpaNAdanAlocitApratikrAnto'rddhamAsikasaM lekhanayA kAlaM kRtvA lAntakakalpe trayodazasAgaropamasthitikaH kilbiSiko devaH samutpannaH / tatazcyutazcatvAripaca tiryagmanuSyadevabhavagrahaNAni saMsAramanuparyathrya mahAvidehe setsyatIti // bhaginItanayaH patiH sutAyAH svakarasamarpita saMyamAdhirAjyamavagaNayati cejjinaM jamAlistadaddaha ko'pi kRtaghnaprakarSaH ? || 459 || jamAliprakArameva jIvamAzrityAhaiMdiyakasAyagAva - mahiM sayayaM kiliTThapariNAmo / kammaghaNamahAjAlaM, aNusamayaM baMdhaI jIvo // 460 // paraparivAyavisAlA, aNegakaMdaSpa visayabhogehiM / saMsAratthA jIvA, araiviNoaM karaMtevaM // 461 // AraMbhapAyariyA, loiarisiNo tahA kuliMgI a / duhao cukA navaraM jIvaMti dariddajiyaloe / / 462 / / savvo na hiMsiyavvo, jaha mahipAlo tahA udayapAlo / naya abhayadAnavaraNA, jaNotramANeNa hoyantraM // 463 || pAvijjai iha vasaNaM, jaNeNa taM chagalao asattutti / na ya koi soNiya baliM, kareha vagveNa devANaM // vacca khaNeNa jIvo, pittAniladhAusiMbhakhobhehiM / ujjamaha mA visIaha, taratamajogo imo dulaho / paMcidiyattaNaM mANusattaNaM Arie jaNe sukulaM / sAhusamAgama suNaNA, saddahaNA'roga pavvajjA // AuM saMvillaMto, siDhilaMto baMdhaNAI svvaaiiN| dehaTThiaM muyaMto, jhAyaha kalaNaM bahuM jIvo // ekaM'pi natthi jaM suThu sucariyaM jaha imaM balaM majjha / ko nAma daDhakkAro, maraNaMte maMdapuNNassa ? // 468 464 // 465 // // 466 // 467 // yugmam // hitopadezaH / // 509 // Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 510 // karmANyeva ghanA - meghA jIvacandrAvArakatvAtkarmaghanAsteSAM mahAjAlaM - nibiDasamUham || indriyakaSAyAdibhiH kevalaM karmaiva badhnAti na punaH kazcidatra paramArtho vaiSayikasukhasya duHkharUpatayA pAmakaNDUyana kalpatvAdativinodadvAreNa viparyAsAt, tatrAvivekinAM sukhabuddhipravRttiH // uktaM ca- ' tRSA zuSyatyAsye pibati salilaM svAdu surabhi, kSudhArttaH san zAlIn kavalayati mAMspAkava ( sAdika ) litAn / pradIpte rAgAgnau dahati tanumAzliSyati vadhUM, pratIkAre vyAdheH sukhamiti viparyasyati janaH // 1 // etadeva sUtragAthayAha -- 'paraparivAye' tyAdi / AdyapAdena dveSakAryamuktam / dvitIyena rAgakArthaM, rAgadveSavazagAH prANino'rati vinodamAtramevAnubhavanti na tu sukhaM kiMciditi // 61 // laukikatratino'pyetAdRzA eveti darzayati- " AraMbha " gAhA ArambhaH snAnAdau SaTkAyopamaddaH pAkazca dhAnyAdInAM tayoniratA - AsaktAH laukikaRSayastApasAH kuliGginazca kApAlikatapasviprabhRtayaste kimityAha ' duhao cukkA navaraM ' ti / na kevalamubhayato bhraSTA-na te gRhasthAstadviruddhaveSatvAnnApi yatayo hiMsAdipravRttatvAt / ato ' jIvaMti dariddajiyaloe ' ti daridravat dainyavRttyA jIvaloko jIvikA yasmin jIvane tattathA jIvantIti kriyAvizeSaNametat / jainadarzanAdanye yatayo mohAdArambhAdau varttamAnAstena viDabenodarapUraNamAtrameva kurvantItyarthaH / / 62 / / jainasAdhUnAM punaretaccetasi varttata ityAha-" savvo " gaahaa| hiMsAyAM vicAryAyAM rAjabadrako'pi na hantavyaH / dvayorapi priyaprANatvAdekatulayA prANarakSAkAryetyarthaH / udagamAtrameva taDAgAdisatkaM svapAnAya pAlayati natvanyadannAdimAtrasyApyAtmIyasyAbhAvAdityudakapAlo dramakaH / na ca naivAbhayadAnatratinA sarvaprANinAmabhayapradAnapravRttena yatijanopamAnena lokatulyena bhAvyaM yathAhulaukikAH - agnido garadazcaiva zastrapANirdhanApahaH / kSetradAraharazcaiva SaDete AtatAyinaH / / AtatAyinamAyAntamapi vedAntapAragam / jighAMsantaM jighAMsIyAnna tena brahmA bhavediti / pIDApravRtte'pi pare pIDA na karttavyetyarthaH // 63 // evaM ca kurvannavivekibhirakSamo gaNyata ityAha - " pAvijjai " gAhA / prApyate vyasanaM hIlArUpamantrAvivekinA janena hetukartRbhUtena kSamAvAn san yathA tvaM chagalako basto'zakto'kSama iti, ata eva caNDikAderbalimbastenaivAzaktena lokaH karoti na punarvyAghreNa tejasvinA ko'pi karoti / evaM tvamapi yadi zaktiM darzayestadA na kenApi paribhUyethA iti / evaM hIlyamAnenApi sAdhunA kSamaiva hitopadezaH / / / 510 / / Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 511 // kAryA na punaH krodhaH kvApi karttavyastasya paralokApakAritvAdAyupazcAnityatvena paralokasyAbhyarNavarttitvAt // 64 // etadevAha - "C vaccai gAhA / vrajati kSaNena paralokamiti gamyate pittAnilAdikSo bhaistathAvidhaiH sarvadA pArzvavarttibhiH svaputraM raNasiMharAjaM ziyAMzca pratyAha - udyacchata mA viSIdata sadanuSThAne mA zithilIbhavata / yatastaratamayogaH sAtizayo dharmakAraNasambaddho'yaM vakSyamANo durlabhastatastatprAptau na yuktaH pramAdaH karttum // tathAhi - " bho bhavyAH kAkatAlaprapatanatulayA ratnadRSTAntato vA, mAnuSyakSetrajAtiprabhRti kathamapi prApi duSprApametat / dharmaH karmapramAthI zrutacaturaguruzcaiSa lebhe bhavadbhistatkiM nAdyApi sadyastyajatha kugatid nirvivAdaM pramAdam // 1 // 65 // tathA cAha - " paMciMdiyattaNaM " gAhA / paJcendriyatvAdInyetAni sarvANyapyuttarottarakrameNa durlabhAni prApyodyamaH kattu yukto, na pramAdaH / evamapyupadiSTe yaH sAmpratekSitvAddurbuddhirdharmaM na kuryAt sa pazcAd bahu zocatItyAha - " AuM" ' Ayu '- jIvitaM ' saMveSTayan ' - sannihitokramakAraNerlaghUkurvan karuNaM dhyAyati jIvo yathA hA kiM mayA mandabhAgyena labdhe'pi sarvajJazAsane kSiprameva mokSaprApiNi viSayalavalampaTatayA nirantaramahAduHkhAdhAra saMsArakAraNamIdRzamanuSThitamiti sucaritAvaprambhAbhAvAt / / etadevAha - " ekkaMpi " gAhA / ekamapi - dravyabhAvastavayoranyatarat / ' daDhakkAro ' tti draDhimA avaSTambhaH kva maraNAnte mandapuNyasya jIvasya viSayAsaktyA paJcendriyatvasaddharmasAmagrIhAraNAttaduktam -- lohAya nAvaM jaladhau bhinatti, sUtrAya vaiDUryamaNi dRNAti / saccandanaM ploSati bhasmane'sau yo mAnuSatvaM nayatIndriyArthe // 68 // na kevalaM pittAdibhirupakrama kAraNairAyuzcyavate, kiM tarhi ? evamapItyAhasUlavisa ahivisuI - pANIsatyaggisaMbhamehiM ca / dehatara saMkramaNaM, kare jIvo muhutte || 469 // katto ciMtA sucariyatavasa guNamuTThiyassa sAhussa ? / sogaigamapaDihattho, jo acchA niyamabhariyabharo // 470 // sAhaMti a phuDaviarDa, mAsAhasasa uNasarisayA jIvA / na ya kammabhAragaruyattaNeNa taM AyaraMyi tahA // 471 // vagdhamuhamma ahigao, maMsaM daMtaMtarAu kaDUDhei / mA sAhasaM ti jaMper3a, kareha naya taM jahA bhaNiyaM // 472 // hitopadezaH / // 511 // Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 512 // pariahiUNa gaMthatthavittharaM nihasiUNa paramatthaM / taM taha karei jaha taM, na hoi savvaMpi naDapaDhiyaM // 473 // IhitopdeshH| paDhai naDo veraggaM, nivijijjA ya bahujaNo jeNa / paDhiUNa taM taha saDho, jAleNa jalaM samoarai // 474 // kaha kaha karemi kaha mA karemi kaha kaha kayaM bahukayaM me| jo hiyayasaMpasAraM, karei so aikarei hiyaM // 475 // siDhilo aNAyarakao, avasavasako tahA kyaavko| sayayaM pamattasIlassa, saMjamo keriso hojjA ? // 476 // caMduvva kAlapakkhe, parihAi pae pae pmaaypro| taha uggharavigharaniraMgaNo ya Naya icchiyaM lahai // 477 // zUlAdibhirapyakasmAnmriyate prANI sa cAkRtadharmA zocatItyarthaH / vihitasadanuSThAnasya tu nAsti zoka ityAha-"katto" gAhA / kutazcintA mRtyAvupasthite'pi na kaacidityrthH| parihattho-dakSaH / niyamAnAM-vicitrAbhigrahANAM sambandhI bhRto bhara AtmazakaTe yena sa tathA // 70 // etacca jAnAnA apyeke gurukarmatvAnna kurvantItyAi-"sAhiti ya" gaahaa| mAsAhasazakunasadRzakA jIvA ityanena vakSyamANagAthAsaMvidhAnakaM sUcayati-tadevAha-" vagdha" gAhA / kila kazcitpakSI mArge gacchatA brAhmaNena 'mA sAhasa'mityAraTannAkaNito gatvA nirIkSitazca yAvatprasuptavyAghrAnane pravizyAsau mAMsamAkarSati, tato brAhmaNenAbhyadhAyi-'mAsAhasaM' ti jaMpasi, vagghamukhAo ya AmisaM harasi / muddho si sauNa dIsasi, vAyAsarisaM na ya karesi // 1 // evamanyo'pi yo'nyathAvAdI anyathA karoti sa tattulyo dRssttvyH|| etadviditvA AgamajJena yathAvAdinA tathAkAriNA bhAvyamuktavaparItye tu lAghavApAdanenAgamAdhyayanasya na pAThatulyataivAvirbhAvitA bhavettato yathAsau na syAttathA kAryamityAha-" pari" gAhA / parivAbhyasya granthArthayoH sUtratadarthayorvistAram / udghoSaNAmAtreNApi parAvarttanaM syAttadapohAyAha nighRSya kanakamiva kaSapaTTake paramArtha tatsAramapi vijJA // 512 // yetyarthaH / tadAgamoktaM tathA karotyanuSThAnasaMpAdanena yathA tadAgamAdhyayanaM sarvamapi naTapaThitaM na bhavati / / naTapaThitadRSTAntamevAha" paDhai " gAhA / jAlena matsyAn grahItuM nadyAdijale'vatarati / yathA'yaM tathA svayamanAcaran prastuto dharmadezako'pi jJeya iti / / commercemezameerweeperpeperweet Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 513 // tadidamavetya yadvidheyaM tadAha - " kaha kaha gAhA / yaH kathaM kathaM karomi ityAdikaM hRdayena sArddha saMprasAraM paryAlocanaM pratidinaM karoti so'tizayena karotyAtmahitam // kimityetAvAnAdara upadizyata ityucyate / anAdareNa sadanuSThAnArAdhanA'yogAttathA cAha" siDhilo " gAhA / zithilaH saMyamaH sadA pramattasvabhAvasya kIdRzo bhavediti sambandhaH, sa ca zithilaH, kathaM syAdityAhaanAdarakRto'yatnAnuSThitaH yatnenApi parabhayAdanuSThIyamAne na kiMcitsyAdityAha - avazavazakRtaH / avazo-gurvAdyAyattatA tadvazena taddvAreNa nAtmazraddhayA kRtaH / kRtApakRtazca kvacitsaMpUrNArAdhanAdvirAdhanAcca kvaciditi / etadevAha - " caMdovva " gAhA / tathodgRhavigRhaniraGganazca naivepsitaM labhet / tatrodgataM prAbalyena naSTaM gRhasthAvasthAbhAvi gRhaM yasya sa tathA / pravrajyAvasthAyAmapi viziSTavasatyabhAvAdvigRhaH niraGganazca yoSidabhAvAttataH karmadhArayaH / tato'yamarthaH - kliSTAdhyavasAyena viSayAna vAJchannapyasau karmaiva cinoti na punarabhilaSitaM prApnoti gRhagRhiNIprabhRtInAM tatsAdhanAnAmabhAvAditi || 476 / / anyaccAsAvidhaiva yadanubhavati tadAhabhIoforgga niluko, pAgaDapacchanna dosasayakArI / appaccayaM jaNaMto. jaNassa ghI jIviyaM jiyA || 478 // na tahiM divasA pakkhA, mAsA varisA vi saMgaNijjaMti / je mUlauttaraguNA, akkhaliyA te gaNijjaMti // 479 // jo na vididiNe saMkalei ke ajja ajjiyA mi guNA ? / aguNesu a nahu khalio, kaha sou karijja appahiaM ? // 480 // iya gaNiyaM iya tuliaM iya bahuAdarisiyaM niyamiyaM ca / jai tahavi na paDibujjhai, kiM kIrai ? nRNa bhatriyavvaM // 481 // kimagaMtu puNo jeNaM, saMjamaseDhI siDhilIkayA hoI / so taM cia paDivajjai, dukkhaM pacchA u ujjamaI // 482 // jai savvaM uvaladdhaM, jai appA bhAvio uvasameNaM / kAyaM vAyaM ca maNaM, uppaheNaM jaha na deI || 483 || hatthe pAe nikhive, kAryaM cAlijja taM pi kajjeNaM / kummo vva sae aMge, aMgovaMgAI govijjA // 484 // mIto mAM ko'pi kiMcidbhaNiSyatIti zrAsAdudvignaH kvacidapi dhRterabhAvAt / ' nilukka ' :- saMghapuruSAdibhayo nAtmAnaM gopayan / hitopadezaH / // 513 // Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA - vizeSavRttau / / 514 // tataH padatrayasya karmadhArayaH / dhigjIvitamiti - dhikkArArha prANadhAraNena jIvati // yataH sAticArasyAyaM doSastasmAdita eva niraticA reNa bhAvyaM / yastu cintayet drAdhIyAnme paryAyastata eveSTasiddhirbhaviSyati kiM niraticAratayA taM pratyAha - " na tahiM " gAhA / ' saMgaNijjaM ' ti - samyaksaMkhyAyante etAvanti divasAdIni me vratino jAtasyeti tasmAnmUlottaraguNAskhalanAyAM tAtparyaM kAryam / sA ca gADhamapramAdino bhavati / yata Aha - " jo navi " gAhA / ' aguNehi ya' tti aguNaizca mithyAtvAdibhirna ca skhalito mokSamArgAcyAvita iti / ' ajjiyAmiti me zabdArthoM mizabdaH paThanIyaH anyathA gAthAbhaMgAt / tadevamAdita ArabhyAne kAkArepUpadezeSu sadanuSThAnagocareSu datteSvapi kecinna pratipadyante pratipannamapi cApare zithilayantIti darzayannAha - " iya " gAhA / ityuktena prakAreNa gaNitaM parisaMkhyAtaM ' saMvatsaramusabhajiNo' ityAdinA sadanuSThAnamiti vizeSyaM sarvatra gamyate iti tulitamAkalitamatrantisukumAlodAharaNAdinA / iti bahudhA darzitamAryamahAgiridRSTAntAdinA / niyamitaM ca niyantritaM anvayavyatirekAbhyAM - 'samiIkasAyagoravetyAdi yatanayAnvayena 'bAyAlamesaNAo ' ityAdinA vyatirekeNa niyataM darzitamiti yAvat / yadi tathApIyatA'pyAdareNa kathayatA na pratibudhyate gurukarmabhiH sadbhirna tattvadarzibhirbhUyate, tataH kiM kriyatAmanyatsamadhikataraM ? nUna nizcitaM bhavitavyamanantakAlaM yAvatsaMsAre tairiti gamyate // 81 // etadeva ziSyapraznapUrvakamAha - " kimagaMtu " - yena saMyamazreNi: zithilIkRtA bhavati sa kimiti punaragantuH- samyaganuSThAnamArge gantA na bhavati, ucyate sa tadeta zaithilyameva prati - sAmastyena mohabAhulyAdvazrayati vajranibiDaM karoti / yathA pazcAdatikRchreNodyacchatyudyamaM karoti / yathA hyuccaiH sthAnAtpatito bhagnAGgopAGgatayA punarArohAya duHkhamudyacchatyevameSo'pItyarthaH / uktaJcAsakRtprAgapyayamarthaH / ' kAUNa saMkiliTTha dulahaM visohipaya 'miti / " avi nAma cakkavaTTI caeja savvaM pi cakkaTTasuhaM / na ya osannavihArI, duhio osannayaM cayai // 1 // " iti ca etaccAyuktataraM yata uktam -- " varaM kRtadhvastaguNAdatyantamaguNaH pumAn / prakRtyA hyamaNiH zreyAnnAlaGkAracyutopalaH // 2 // " iti tato mUlAdeva pramAdo rakSaNIyaH / ' kimagaMtu ' ityatrAnusvAravyatyayaM kRtvA tuzabdaM cArthe vyavasthApya kiM cAMgeti prAgvRttau vyAkhyAtamasti tadyadi sahRdayAnAM hRdayaMgamaM hitopadezaH / / / 514 // Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 515 // RoneOCKERCORRECTRODecem | bhAti tadA tata eva boddhavyam // 82 // gaNitatulitAyupadezaM yo na buddhacate tasya zikSAmAha-" jai" gAhA yadi tu sarvamupade zajAtamupalabdhaM hRdayenAvadhAritam / upaladdhe'pi yadyAtmopazamena rAgAdijayena bhAvitaH / ayamarthaH-sa evopadezopalambho bhaNyate IN hitopadezaH / yatra rAgAdijayo bhavati / yaduktam-tajjJAnameva na bhavati yasminnudite vibhAti rAgagaNaH / tamasaH kuto'sti zaktirdinakarakiraNAgrataH sthAtum // 1 // iti tatazca he vivekinaH! kAyaM vAcaM manazcotpathena yathA na dadadhvaM tathA yatadhvamiti zeSaH / yathotpathapravRttA yogA na bhavanti tathA vartitavyamityarthaH / / tatra tAvatkAyamadhikRtyAha-" hatthe" gAhA / hastau pAdau prayojane'pi nAsaMghRtAvapratilekhyA'pramAyaM ca kSipet evaM kAyamapi / 'kummo vva' ityAdinA saMvRtattvamevAha-uktaM ca zayyambhavapUjyaiH-"kummo vva alINapalINagatto parakkamijjA tava saMjamaMmi" // 484 // vAcamaGgIkRtyAhavikahaM viNoyabhAsaM, aMtarabhAsaM avakkabhAsaM ca / jaM jassa apiTamapucchio ya bhAsaM na bhAsijjA // 485 // aNavaTTiyaM maNo jassa, jhAyai bahuyAI aTTamaTTAI / taM ciMtiraM ca na lahai, saMciNai a pAvakammAI // 486 // jaha jaha savvuvaLaddhaM, jaha jaha muciraM tavovaNe vucchaM / taha taha kammabharagurU, saMjamanibbAhiro jAo // 487 / / vijjappo jaha jaha osahAI pijjei vaayhrnnaaii| taha taha se ahiyayaraM, vAraNAUriaM puDheM // 488 // IN daDajaumakajjakara, bhinnaM saMkhaM na hoi puNakaraNaM / lohaM ca taMbaviddhaM, na ei parikammaNaM kiMci // 489 // ko dAhI uvaesa, caraNALasayANa dunviaDDhANaM / iMdassa devaLogo, na kahijjai jANamANassa // 490 // vikathA-rAjAdisatkA / vinodabhASA kAlanayanamAtraphalA / antrbhaassaa-gurvaaderjlptH| avAkyabhASA-jakAramakArAdiH / yA ca yasya kasyApyaniSThA marmasparzinI tAM savIM na bhASeteti sambandhaH / apRSTazca vAcAlatayA na bhASeteti / / mano'dhikRtyAha-"aNavaNI TThiyaM " gAhA 'aTTamaTTAI' ti-pApasambaddhAnya vitaIprayojanAni / / punarapi gurukarmANAM viparItacAritAM darzayati-"jaha jaha" ConcerneIcccccc // 815 // Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitopdeshH| upadezamAlAvizeSavRttau gAhA / tapovane sAdhumadhye gacchavAsena 'saMjamanivvAhiro' tti-AgamoktAnuSThAnabahirbhUto nAgaraM naraM kaMcidasAdhyavyAdhyanvitamaka- | lyANinamiti gamyate / ayamupanayaH bhAvavaidye karmavAtaharANi siddhAMtapadauSadhAni pAyayatyapyanekadhA pApI yaH prANI rogiNAM cittodaraM pApavAyunA gADhataraM pUryata iti // kimiti-siddhAntapadauSadherapi teSAM na ko'pi guNo jAyata ityatra dRSTAntAnAha-" daDUDhajau" gAhA / yathA dagdhena jatunA na kArya bhavati, bhagnazca zaGkhaH punaH sajjokattuM na zakyate / tAmraviddhaM ca lohaM nAnyaghaTanAM prApnoti ghaNTAntAni lohAnIti prasiddharevaM yatirapi gurukarmA cikitsituM na zakyata iti / / etadevAha-"ko dAhI" gAhA / ayaM | bhAvArtha:-yathA devalokaguNAn jAnAnasyendrasyAne devaloko na kathyate, kathane hi kevalamupahAsyatA syAt / tathA te'pi kila vayameva jAnIma ityupadizantamupahasantyeva na punaste kiMcijjAnanti prabalamohanidrAvaSTabdhatvAdanyathonmArgapravRtterayogAditi // 490 // nanu kathamayamunmArga ityAha do ceva jiNavarehi, jAijarAmaraNaviSpamukkehiM / logammi pahA bhaNiyA, sussamaNa susAvago vA'vi // 491 // bhAvaccaNamuggavihArayA ya davaccaNaM tu jinnpuuaa| bhAvaccaNAu bhaTTho, havijja davyaccaNujutto // 492 / / jo puNa niracaNo ccia, sarIrasuhakajjamittatalliccho / tassa nahi bohilAbho, na suggaI neya paralogo // 493 // kaMcaNamaNisovANaM, thaMbhasahassasi suvnnnntlN| jo kArija jiNaharaM, to'vi tavasaMjamo ahibho // 494 // nibbIe dubhikkhe, raNNA dovaMtarAo annaao| ANeUNaM bIaM, iha dinnaM kAsavajaNassa // 495 // kehivi savvaM khaiyaM, painnamannehiM savvamaddhaM ca / vuttaM gayaM ca keI, khitte khuTuMti saMtatthA // 496 // rAyA jiNavaracaMdo, nibbIyaM dhammavirahio kaalo| khittAI kammabhUmi, kAsavavaggo ya cattAri // 497 // assaMjaehiM savvaM, khaiaM addhaM ca desaviraehiM / sAhUhiM dhammabIaM, uttaM nIaM ca niSphattiM // 498 // merCCCORPOCKDCPCDCrorae // 516 // Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 517 // je te savvaM lahiu~, pacchA khuti dubbaladhiIyA / tavasaMjamaparitaMtA, iha te ohariasIlabharA || 499 // ANaM savvajiNANaM, bhaMjai duvihaM parcha aikato | ANaM ca aika~to, bhamai jarAmaraNaduggammi // 500 // nanu tRtIyaH saMvignapAkSika mArgo'pyasti sa kathaM noktaH ? satyamapizabdasUcito'sAvanayorevAntarbhUto dRSTavyaH | sanmArgopavRkatvena tanmadhyapAtitvAvirodhAditi / etAveva mArgoM bhAvArcanadravyArcanazabdAbhidheyAvityAha - "bhAvaccaNa" gAhA / bhAvArcanamupravihAratAdi samyakcAritrArAdhanam / dravyArcanaM tu - jinapUjArUpasamyagdravyastavArAdhanam / anayoH prathamameva pradhAnaM tadazaktAvitaradapi vidheyaM tasyApi puNyAnubandhipuNyahetutayA pAramparyeNa bhAvArcanahetutvAditi / yadyevaM tarhi prastute kiM sthitamityAha - " jo puNa " gAhA / evaM manyate dvAveva anantaropavarNitau mArgoM sarvajJAbhimatau / ayaM tUnmArga evobhayaliGgazUnyatvAdata eva yaH punariti tadvyatirekitayopAttaH / nirarcano - bhAvArcanarahitaH / tallicchazabdo dRzyastatparatAvAcakaH / bodhilAbhaH pretyajinadharmaprAptiH / sugati-makSAvAptiH / paralokaH - sudevatvAdyavAptiH // dravyArcanabhAvArcanayoH kimabhyadhikataramityatrocyate - " kaMcaNa " gAhA / ratnamayacaityabhavanadravyArcana karttarapi sakAzAttataH saMyamabhAvArcanakartturAdhikyaM tatastatraiva yatnaH kAryaH // yastu pArzvasthAdiryatnaM karoti tasyApAyAn darzayituM dRSTAntAstAvadAha - " nibbIe " gAhA / " kehi vi " gAhA / kadAcidurbhikSe nirbIje sati rAjJA dezAntarAdanyasmAdAnIya bIjamiha svadeze karSakalokasya dattaM niSpannasyAsya samabhAgo deya iti / tatra kecitsarvaM bhakSitam / anyairarddha prakIrNamarddha bhakSitam / aparaiH sarva prakIrNa- niSpatti nItam / kecitsarvaM vyuptodgataM niSpannaM sat kSetra eva kuTTayanti, rAjJazcarikayA gRhe nayanAya, ata eva saMtrastA rAjadaNDAd bhItAH / tena jJAtAzca vadhAdIn prApnuvanti // 95-96 // dAntikamAha - " rAyA " gAhA / " assaMjaehiM " gAhA / ' cattAri ' ti catvAro'saMyatadezaviratasu sAdhupArzvasthAH / teSAM jInavararAjena dharmabIjaM kevalAlokadvIpAdAnIya mokSadhAnyAvAptaye samapitamiti / tatrAsaMyatairviratidharmarUpaM bIjaM sarvaM khAditaM tadvirahitatvAtteSAmarddha ca dezavirateH khAditamarddhasyaiva teSu darzanAt / sAdhubhiH suvarNamaNiprAsAdAdadhikau tapasaMjamau / // 517 // Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 598 // punastaddharmabIjaM vyuptaM - sukSetre nItaM ca niSpattiM samyakpAlanena // pArzvasyaistarhi kiM kRtaM kIdRzA vA ta ityAha "je te" gAhA ye te sarvaviratirUpaM dharmabIjaM labdhvA'pi kSetre- zarIre kuTTayanti - khaNyayanti bhagavadanAdiSTAcaurakarSakA iva / ata eva durbaladhRtikAstapaH saMyamayoH paritAntAH - zrAntAH / avabhRtazIlabharAH pArzvato muktazIlabhArAste pArzvasthAdayo bhavanti // sAMprataM yadarthamidamupakrAntaM taddarzayitumAha" ANaM " gAhA / dvividhaM pathaM suzramaNa - suzrAvakalakSaNam // 500 // yadA tarhi bhagnapariNAmatayA na zaknoti vrataM dhArayituM tadA kiM vidheyamityAha -- jai na tarasi dhAreu, mUlaguNabharaM sauttaraguNaM c| muttUNa to tibhUmI, susAvagataM varatarAgaM // 501 // arihaMtaceiANaM, susAhupUyArao dahAyAro | sussAgo varataraM na sAhuveseNa cuadhammo // 502 // savvaMti bhANiUNaM, viraI khalu jassa sadhviyA natthi / so savvaviraivAI. cukai desaM ca savvaM ca // 503 // jo jahavAyaM na kuNai, micchaddiTThI tao hu ko anbho ? / vaDUDhei a micchattaM parassa saMkaM jaNemANo // 504 // ANAe ciya caraNaM, tabbhaMge jANa kiM na bhaggati / ANaM ca aikaMto, kassAesA kuNai sesaM // 505 // saMsAro a aNaMto, bhaTThacarittassa liMgajIvissa / paMcamahavvayatuMgo, pAgAro bhallio jeNa // 506 // na karemi tti bhaNittA, taM caiva nisevara puNo pAvaM / paccakkhamusAbAI, mAyAniyaDIpasaMgo ya // 507 // atesfa jo sago, aliaM sahasA na bhAsae kiMci / aha dikkhio'vi aliyaM, bhAsaha to kiMca dikhAe ? ||508 // mahavaya aNubvayAI, chaMDeu jo tavaM carai annaM / so annANI mUDho, nAvAbu ( chuddo) DDo muNeyacco / / 509 // subahuM pAsatthajaNaM, nAUNaM jo na hoi majjhattho / naya sAhei sakajjaM, kAgaM ca karei appANaM / / 510 // cyutadharmaH sAdhuveSeNa zAzanalA ghavakArI | / / 518 / / Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau| tivihaM tiviheNa' mityevaM bhagivAna kevalamayamubhayabhraSTa eva bhavati kintu midhyAdRSTirityarthaH // kiMca Zamezameememezococcaenezaee yadi na zaknoSi dhArayituM mUlaguNabharaM sottaraguNaM tadA tisro (janmavihAradIkSA) bhUmirmuktvA suzrAvakatvameva varataraM-pradhAnataraM kattuM yuktam / bhUmayazca janmApekSayA jJeyA na dIkSApekSayA // amumevArtha samarthayannAha-" arahaMta " gaahaa| arhaccatyAnAM susA- pArzvasthAdidhUnAM ca yathaucityena pUjArataH dRDho niSpakampazcAcAro'NuvratAdipAlanAtmako yasya sa dRddhaacaarH| suzrAvako varataraM pradhAnataro na || balavattare punaH sAdhuveSeNa cyutadharmaH zAsanalAghavakAritvAt / tathA " savvaMti" gAhA / 'savve ti upalakSaNatvAt-'savvaM sAvajaM jogaM mAdhyasthamApaJcakkhAmi jAvajjIvAe tivihaM tiviheNa' mityevaM bhaNitvA yasya viratiH sarvikA-sarvaviratirnAsti sa sarvavirativAdI vratagrahaNa | lambanIyam / kAle bhrazyati dezavirateH sarvaviratezca pratijJAtAkaraNAt / / na kevalamayamubhayabhraSTa eva bhavati kintu mithyAdRSTizca bhavatItyAha "jo jaha" gAhA / yo yathAvAdaM yathoktamAgame tathA na karoti tataH ko'nyo mithyAdRSTiH, sa eva midhyAdRSTirityarthaH // kiMca| " ANAe ciya" gAhA / AjJayA-bhagavadAdezenaiva vartamAnasya cAritraM vyavatiSThate 'tanbhaMge' ityAdi spaSTam // abhyuccayamAha " saMsAro" gAhA / paJcamahAvratabhittyunnataH prAkAra iva prAkAro jIvanagararakSAkSamo guNakalApa iti gamyate / " bhillio' tti viluto yenApuNyavateti / adhunA mahAsAhasikatvaM tasya darzayannAha-" na karemi" gAhA pratyakSo mRSAvAdI sAkSAdalIkavAvadUkaH pazyatohara ivAtyantamacikitsya iti / tasya ca mAyAnikRtyorAntarabAhyazAThyayoH prasaMgaH prAptiH saMpadyate // tathA cAsau prAkRtalokAdapi pApIyAnityAha-" loge vi" gAhA / sazUko manAgapi pApabhIruH so'pi vimRzyakAritvAdalIkaM sahasA kicinna bhASate / 'aha dikkhiovI 'tyAdinA tato vyatirekamAha-'ki ceti' cakAraH pAdapUraNe // yastu mahAvratANuvratAni pAlayitumazaktastapasA | tu nikAcitAnyapIti tapo hi duratikramamiti ca zrutvA tapasyevodyamaM karoti taM pratyAha-" mahabvaya" gAhA / ' nAvAvodo 'tti | nauvodro mantavyaH / yo hi jaladhau nAvaM bhittvA mUrkhatayA lohakIlakAn gRhNAti tatsamadRzo'yaM dRSTavyaH / saMyamanaubhaGgena gRhItatapo yaH kIlakasyApi bhavajaladhau nimajjanAt vyarthaM tadgrahaNaM tasmAt dvayorapi yatno vidheyaH // sAmprataM pArzvasthAdyAkIrNaloke mAdhyasthamAla 6 // 519 // mbanIyaM na maukhaya kAryamanyathA prastutArthakSatiH syAdityAha-" subahu" gAhA / ' kAgaM ca karei' ti taddoSodghoSamaukharye kriya svAtyantati // adhunA matpannataH prAkAra ivamAnasya cAritra / Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvignapAkSikalakSaNam / upadezamAlA NImANe pratyuta roSAtsarvastaiH saMbhUyAtmano guNavattvakhyApanAya haMsakalpatAmAropya lokamadhye sa eva nirguNatayA prakhyApya kAkakalpaH vizeSavRttau | kriyata ityarthaH // 510 // tadarya susthitasyopadezo, dusthitena tu yadvidheyaM tatkAkvA prAha pariciMtiUNa niuNaM, jai niyamabharo na tIrae vohuN| paracittaraMjaNeNaM, na vesamittaNa sAhAro // 511 // // 520 // nicchayanayassa caraNassuvagyAe nANadasaNavaho'vi / vavahArassa u caraNe, hayambhi bhayaNA u sesANaM // 512 // sujjhai jaI sucaraNo, sujjhai sussAvao'vi gunnklio| osannacaraNakaraNo, sujjhai saMviggapakkharuD // 513 // saMviggapakkhiyANa, lakkhaNameyaM samAsao bhaNiyaM / osannacaraNakaraNA'vi jeNa kamma visohaMti // 514 // suddhaM susAhudhamma, kahei niMdai ya niyymaayaa| sutavassiyANa puro, hoi ya savvomarAyaNIo // 515 // vaMdai naya vaMdAvai, kiikamma kuNai kArave ney| attaTThA na vi dikkhai, dei susAhUNa bohe // 516 // osanno ataTThA, paramappANaM ca haNai dikkhNto| taM chuhai duggaIe, ahiyayaraM buDDai sayaM ca // 517 // jaha saraNamuvagayANa, jIvANa nikitae sire jo u / evaM Ayario'vihu, usmuttaM pannavaMto ya // 518 // sAvajjajogaparivajjagA u savvuttamo jiidhmmo| bIo sAvaggadhammo, taio saMviggapakkhapaho // 519 // sesA micchaddiTThI, gihiliMgakuliMgadavvaliMgehiM / jaha tiNNi ya mukkhapahA, saMsArapahA tahA tiNi // 520 // ___ ayamAzayo nirguNasya liMgaM dhArayato janamithyAtvotpAdanahetutvena gADhatarAnantasaMsArAvAptestatparityAga eva zreyAn uktaM hi prAk 'muttUNa to tibhUmi susAvagattaM varatarAgaM' ti // 501 / / syAdetadyadi nAma cAritramanena vinAzitaM tathApi jJAnadarzane staH, tatazca naikAntena nairguNyaM tathA ca liGgatyAgaH paryavasyennaivaM caraNAbhAve tattvatastayorapyabhAvAt , yata Aha-"nicchaya" gAhA / nizcayanaya COPPERCED // 520 // Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 521 // saMvignapAkSikalakSaNam / peerdeepercreezeemerc0 syAntastattvanirUpaNAbhiprAyasyedaM darzanaM, yaduta caraNasyopaghAte sati jJAnadarzanavadho'pi jAyata eva, tayostatsAdhakatvenaiva pAramArthika svarUpAvasthiteH, tadabhAve tvakiMcitkaratayA'vastutvaprApteH / vyavahArasya tu bahistattvanirUpakAbhiprAyasya punazcaraNe hate bhajanA-vikalpanA jJAnadarzanayoH, kAryAbhAvenaikAntataH kAraNAbhAvAsiddheH nirdhUmasyApi vanherdarzanAditi // tadiyatA granthena yaduktaM dvAveva mAgauM | jinavarairuktAviti tad vyavasthApitamadhunA tatrApizabdasUcitasaMvignapAkSikena saha tayoreva svakAryakAritvamAha-" sujjhai" gAhA / 'saMviggapakkharui' tti saMvignA-mokSAbhilASiNaH susAdhavastatpakSe tadanuSThAne rucirabhilASo'syeti saMvignapakSaruciH / siddhipratibaddhavizuddhabuddhibandhuH sadApi yaH sumanAH saMvignapAkSiko'sau tattvA'nyatra pravRtto'pi // te tarhi saMvignapakSarucayaH kathaM lakSyanta ityAha-" saMviga" gAhA / yadanayA gAthayA pratijJAtaM tadeva saMvignapAkSikalakSaNamAha-"suddha" gaahaa| " vaMdai" gAhA / zuddhaM susAdhudharma kathayati, na punaH svamandAcArapoSatvenAzuddham / tathA kathanasya durantatvena jJAnatvAttathAhi "no satthaM na visaM na sAya(i)Nivaso no peya-bhUyaggaho, dukAlo na durAulaM na jalaNo jAlAkarAlocitaM / siddhaMto jiNadesio kumaiNA loeNa micchagahA, saMpADijja aNatthasatthamiha jaM desijjamANo'nnahA // 1 // " 'savvomarAyaNio' tti-sarvAvamarAtnikaH adyadinadIkSite'lpo'dhyAtmAnaM nyUnaM manyate ityarthaH, kRtikarmavandanakavizrAmaNAdikaM susAdhUnAM svayaM karoti, na punastAn kArayati // kimityAtmArtha na prAvAjayatItyAha-" osanno" gAhA / na kevalamAtmArtha pravAjayan bhavajaladhau chuDati, vitathaM prarUpayannapi bruDatItyAha-"jaha " gAhA / yathA hi zaraNopagatAnAM jIvAnAM yaH zirAMsi kRntati sa vizvAsaghAtako'bhidhIyate / evamAcAryo'pyutsUtraM prajJApayan vizvAsaghAtaka eva / tathA ca tAnAtmanaM ca durgatau kSipatIti / nigamayannAha-"sAvaja" gAhA / sAvadyayogAnAM sarvathA tyAgena yatidharmaH prathamaH sarvottamo mokSamArgastaddhetutvAdaparAvapi mokSamArgAviti // zeSANAM kA vArtetyata Aha-"sesA" gaahaa| zeSAH-proktayativyatiriktAH mithyAdRSTayo viparItAminivezAdbhavAnuyAyina | // 21 // Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Deeta upadezamAlAvizeSavRttau naMtazo // 522 // ityarthaH / ke te'ta Aha-gRhiliGgakuliGgadravyaliGgaiH karaNabhUtairye vartante / gRhiliGgaM-gArhasthyam / kuliGgaM-pAzupatAdiveSaH / dravya I|sarvaH dravyaliGga-pArzvasthAnAM rajoharaNAdi / evaM ca sthite kiM saMpannamityAha-'jaha tinnio' ti // 520 // nanu gRhipAzupatAdayo bhavantu | liGgAnyabhavAnuyAyino bhagavalliGgadhAriNastu kathamityatrAhasaMsArasAgaramiNaM, paribbhamatehiM savvajIvehiM / gahiyANi ya mukkANi ya aNaMtaso davaliMgAI // 521 // muktAni / accaNuratto jo puNa, na muyai bahuso'vi pnnvijNto| saMviggapakkhiyattaM, karija labbhihisi teNa paha // 522 // kaMtArarohamaddhANaomagelanamAikajjesu / savvAyareNa jayaNAi kuNai jaM sAhukaraNijja // 523 // AyaratarasaMmANaM, sudakkaraM mANasaMkaDe loe| saMviggapakkhiyattaM, osanneNaM phuDaM kAuM // 524 // sAraNacaiA je gacchaniggayA paviharaMti pAsatthA / jiNavayaNabAhirA'vi ya, te u pamANaM na kAyavvA // 525 // hINassa'vi suddhaparUvagassa saMviggapakkhavAyassa / jA jA havija jayaNA, sA sA se nijarA hoi // 526 // sukA(suMkA)iyaparisuddhaM, sai lAbhe kuNai vANio citttth| emeva ya gIyattho, AyaM daThTha samAyarai // 527 // AmukkajogiNo cia, havai thovA'vi tassa jiivdyaa| saMviggapakkhajayaNA, to diTThA sAhuvaggassa // 528 // ki mUsagANa attheNa, kiMvA kAgANa kaNagamAlAe ? / mohamalakhavaliANaM, kiM kajjuvaesamAlAe ? // 529 // caraNakaraNAlasANaM aviNayabahulANa sayaya'jogamiNaM / na maNo sayasAhasso, Abajjhai kucchabhAsassa // 530 / / | // 522 // anAditvAtkAlasya sarvabhAvaiH saMyogadharmakatvAcca prANinAmanantazo dravyaliGgasambandho na viruddha iti bhAvaH // evaM ca sthitena | | dravyaliGgena kAcidAsthA'tastyAga eva tasya zreyAn / yastu na tyajati sa AgamajJaiH prajJApanIyastathApi ca yo na tyajettaM pratyAha CROPERCUROPERCRA Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 523 // " aJcaratto " gAhA / yaH punarliGgadhAraNe'tyantAnurakte manAk sazukacca guNadoSakathanena bahuzo gItArthaiH prajJApyamAno'pi na muvati dravyaliGgaM sa saMvignapAkSikatvamanantaroktalakSaNaM kuryAdityupadezaH / yato'sau tena kriyamANena lapsyate pathaM jJAnAdimokSamArgamiti / sA tarhi saMvignatA kvopayujyata ityAha - " kaMtAra " gAhA / kAntAraM mahAraNyaM rodhena nagarAdau paracakrAkAntiH / adhvaanmaargH| avamaM-durbhikSam / glAnatvaM jvarAdimAndyam tadAdikAryeSUpasthiteSu sarvAdareNAgamoktayatanayA yathA teSAM cittoparodho na bhavati tathA saMvignapAkSikaH sAdhUnAM yatkaraNIyaM prayojanaM karoti, sAdhavo'pi pratIcchanti, na punaH prArzvasthAdInAmiva na pratI cchanti / etaccAtiduSkaramata evAsau prazasyatayokto yata Aha - " Ayara " gAhA / AdaratareNa - sAtizayaprayatnena sanmAnaH susAdhUnAmabhyarcanaM yasmin saMvignapAkSikatve tadAdaratarasanmAnaM suduSkaraM duranuSTheyam / mAnasaMkaTe - garveNa tucche loke svAbhimAnaprastaprANigaNamadhye duHzakaM karttumiti bhAvaH / saMvignapAkSikatvamavasannana-zithilena sphuTaM lokaprakAzaM nirvyAjaM vA karttuM duSkaramiti sambandhaH // atha ye susAdhuvihAreNa bahukAlaM vihRtya pazcAtkarmaparatantratayA zaithilyamavalambante tAMzca pramANIkRtyApare pramAde varttamAnA gItArthaH sUtrasaMdarzanenAnuyuktA yadi brUyuryaduta kiM kuma, vayamasmatto bRhattarairapyatadAcaritaM tAnpratIdamucyate / / " sAraNa" gAhA / granthAnaM 11000 smAraNasyopalakSaNatvAt smAraNavAraNacodanAdibhistyAjitA nirveditAH santo ye gacchAnnirgatAH praviharanti yatheSTaceSTayA vicaranti te pramANaM naiva karttavyA iti sambandhaH, susAdhutayA naiva dRSTavyA ityarthaH / apretanasyApi tuzabdasyAtra sambandhAdapi tu pArzvasthAste yato jinavacanabAhyA itihetudvAreNa vizeSaNam / ayamarthaH - ye jinavacanabAhyatayA cirAdapi pArzvasthA jAtAste cAritrAcaraNe pramANaM viduSA na kvacidapi kAryAH, sUtrameva pramANayitavyam / anyathA'rthApattyA bhagavato'pramANatA Apadyeta / tathA cAvAci zrIharibhadrasUribhiH-- suyabajjhAyaraNarayA pamANayaMtA tahAvihaM loyaM / bhuvaNaguruNo varAyA, pamANayaM nAvagacchati // 1 // sutteNa coio jo, annaM uddi siya taM na paDivajje / so taMtavAyabajjho, na hoi dhammaMmi ahigArI // 2 // ityAdi tasmAdAgamaparatantrateva lokAcaritanirapekSA'paralokAGgaM tasyAM ca satyAM zaktyanurUpaM yadevAnuSThIyate tadeva nirjarAkArIti // 525 || amumevArthamAha - " hINassa vi" gAhA | jinavacana bAhyA na pramANayi tavyAH / // 523 // Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau / / 524 // saMvignapakSapAtino yA yA yatanayA manAk pariNataparimitodakAdigrahaNarUpA sA sA se tasya saMvignapakSapAtino nirjarA bhavati karmavilayahetutvAttasya kAyenAnyatra pravRttasyApi sadanuSThAna eva gADhaM cittapratibandhAttathA coktam -- saMviggapakkhio puNa, annattha paTTaovikA / dhamme zciya talliccho, daDharattithivva purisaMmi // tti // cha // 26 // idAnIM gItAthoM bahustokaguNadoSaparyAlocanaM bhagavadupadezAt kiMcidAsevamAno'pi mahato nirjarAlAbhasya bhAjanaM syAditi sadRSTAntamAha - " suMkAI " gAhA / zulko -rAjadeyo bhAgastadAdiryeSAM karmakaravyayAdInAM te zulkAdayasteH parizuddho nirve (va) TitaH zulkAdiparizuddhaH zulkAdIn prapAtya yo lAbhastasmin sati vANijaH karoti ceSTAM vyavahArAtmikAm / evameva gItArthoM jJAnAdyadhikalAbharUpamAyaM dRSTvA yadyadA bahuguNaM tattadA AcAratyAsevate AyavyayatulanayA gItArthaH pravarttamAno nirjarAlAbhavAn bhavatItyarthaH // 27 // nanvastu gItArthasya nirjarAlAbho, yastu niSprayojanameva saMpUrNAnuSThAnavikalaH saMvignapAkSika mArgaH sa kimarthaM samarthyata ityAha - " Amuka " gAhA / AsamantAnmuktA yogA yena sa AmuktayogI tasya tAdRzasyApi jAtasya sAdhuvargasya bhavatyeva stokA jIvadayA, tataH saMvignapakSayatanA mokSAbhilASAnurAgeNa pUrvoktarUpA varttanA dRSTA bhagavadbhiriti, tadayamarthoM yathA hyAturo bahukAlamapathyAsevI suvaidyasaMparkAdinA vijJAtapathyAsevanaguNatvAdArogyAkAGkSitvenApadhyaM hAtukAmaH pathyAsevanAyAM bhAvataH pratibaddho'pi krameNaivApadhyaM mujhe || tathA coktamAyurvede, ucitAdahitAddhImAna, kramazo viramennaraH / hitaM krameNopacaret kramadhyAtropadekSyate iti / tathA kathaMcideva bahukAlaM yaH pArzvasthAdibhAvabhAgI sa sAdhusaMparkAdinA prAdurbhUtatIvradharmazraddhAno'pi - ' na ya osannavihArI, duhio osannayaM cayai ' ityAdiprAguktayuktyA dustyajatvAtadbhAvasya kramazo nivarttamAno gADhaM saMyamapratibaddhAbhiprAyaH saMpUrNavIryalAbhAdarvAk saMvignapAkSikaH syAttadarthaM tanmArgo'pi mokSahetutayA prajJApita iti // 28 // tadevamanekAkArAn sadupadezAn pratipAdya teSAM supAtranyAsayogyatAM vipakSavikSepadvAreNAha -- "kiM mUsagANa" gAhA / mUSakakAkadRSTAntayoretayordASTantikamAha - ' mohamalakhavaliyANaM ' ti mohamaladigdhAnAM gurukarmaNAM jIvAnAM kiM kAryamupadezamAlayA kiMcidupakArAbhAvAt // 29 // kiMca - " caraNa " gAhA / ' sayayaajoggamiNaM ' ti sadA ayogyametadupadezamAlAkhyaM La LaAAoAc AyavyayaM tolayitvA gItArtho Acarati / / / 524 // Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 525 // Zacz vastu / nahi maNirlakSamUlyaH kAkasya paridhIyate paridhAyakasyApyupahAsyatvAvApteriti // 530 // kimevamapyucyamAne kecinna samyagvateran, yenaivamucyate ? bADhaM, karmaparatantratvAtprANinAM tadAha nAUNa karayalagayA''malaM va sambhAvao pahaM savvaM / dhammammi nAma sIijjaitti kammAI guruAI / / 531 // dhammatthakAmamukkhesu jassa bhAvo jahiM jahiM ramai / veraggegaMtarasaM, na imaM savvaM suhAvei // 532 // saMjamatavALasANaM, veraggakahA na hoi knnnnsuhaa| saMviggapakkhiyANaM, hujja va kesiMci nANINaM // 533 // soUNa pagaraNamiNaM, dhamme jAo na ujjamo jassa / na ya jaNiyaM veraggaM, jANijja anaMtasaMsArI / / 534 // kammANa bahuaNuvasameNa uvagacchaI imaM savvaM / kammamalacikaNANaM, vaccai pAseNa bhannaMtaM // 535 // samAlameyaM, jo paDhai suNai kuNai vA hiyae / so jANai appahiyaM, nAUNa suhaM samAyaraI // 536 // jJAtvA karatalagatAmalakavat parisphuTaM sadbhAvata upAdeyabuddhayA'pi pathaM jJAnAdikaM mokSamArga sarvavizeSaM tathApi dharme nAmeti saMbhAvyata etatkecit sIdyate pramAdAdibhirbhUyate tattajjJAyate karmANi gurukANi tat vijRmbhitaM tadityarthaH // 39 // anyacca " dhammattha" gAhA / dharmArthakAmamokSANAM madhye kasyApi bhAvaH kvApi ramate, tato vairAgyaikAntarasaM-vairAgyaikapratibaddhaM prakaraNamidaM na sarva janamAhrAdayatIti bhAvaH // 32 // kiMca - " saMjama " gAhA / 'saMvigga' tti-saMvignapAkSikANAmuktalakSaNAyAM saMyamatapo'lasAnAmapi bhavedvA karNasukhavairAgyakathA keSAMcijjJAninAM saMyamapratibaddhacittatvAdavadAtajJAnAnAmiti yAvat // 33 // anyaccedaM prakaraNaM mithyAtvAhi (di) daSTajantUnAM sAdhyAsAdhyatvavijJAnAya prayuktaM saMgrahaparicchedakArIti darzannAha - " soUNa " gAhA zrutvA prakaraNametad dharme yasyodyamo na saMjAtaH / na ca vairAgyaM - viSayavaimukhyaM janitaM tamanantasaMsArIti jAnIyAH kAladaSTavadasAdhya ityarthaH // 34 // kimi - tyevamata Aha - " kammANa " gAhA karmaNAM mithyAtvAdInAmupazamena kSayeNa kSayopazamena ca kiMciccheSakarmaNAmeva prANinAmupAga upadezamAlA keSAM na vairAgya janikA ? / / / 525 / / Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 526 // cchati-sadbodhaM janayatIdaM prakaraNaM samyak / vyatirekamAha-karmapaGkadigdhAnAM tvare bhaNyamAnamapi pArzvato yAti, nAntaHpravizatyupari raNasiMha plavata ityarthaH // 35 // adhunA'syaiva prakaraNasya pAThAdiphalamAha-" uvaesa" gAhA upadezamAlAmetAmanantaroktAM yo dhanyaH paThati RTA nidarzanam / sUtrataHzRNotyarthataH karoti ca hRdaye pratikSaNametadarthaM bhAvayatItyarthaH / sa jAnAtyAtmahitamihalokaparalokayoH svapathyaM jJAtvA ca sukha| makRcchreNaiva samAcaratyAtmahitameva / / atrArthe raNasiMhamahArAja eva nidarzanam / / kilaitasya vijayAkSatriyAkukSirAjIvarAjahaMsasya jAtamAtrasyaivAnamahiSyA'jayAmidhAnayA chadmanA pracchannamaraNye parityAjitasya katipayavatsarAnte yathAvavRttAntaM viditvA saMjAtAtyantavairAgyaH zrIvijayasenamahArAjo vijayA-tabhrAtRsujayAbhyAM sArddha jagadekAlaGkArakAruNyAkUpAraparamezvarazrImahAvIrapadmahastena pravrajyAmahotsavaM svIcakre / tato'dhigataikAdazAGgazrutasaMpannizitatarataravAridhArAkarAlAtivizAlatapo'nuSThAnaniSThAvAptadharmadAsagaNinAmadheyo'vadhijJAnI svahastadIkSitatIrthakarAntevAsitvenAdhyayanaprabandhavidhitsuravadhinA svaputrasya prAptasvakIyarAjyasya bhAvinI kalicchalanAmAlokayan pratibodhavidhAnAya yathArthametadupadezamAlAprakaraNamutpAdayAzcakAra / pAThayAM cakAra ca / putrapratibodhasaMvidhAya tanmAtulakamavocacca yathAsamaye sametya kalicchalitaH svasvastro(pro)yastvayA pratibodhanIya iti / evaM ca katicitsaMvatsarAnte tridazezvarAtitheyI pratISTavati mahAmunau zobhanAvasare sujayasAdhurvijayAgaNinIsamanvitaH samAjagAma rAjaraNasiMhasya rahasyAkhyAnAya vijayapuraparisarArAmavasundharAyAm / so'pi viditavRttAntaH sametyAbhivandya ca mAtulaM mAtaraM cApratimapramodapallavitacittadhR(vR)ttiH purastAdupavizyopadezaparaM paraMparAmazrauSIt / samaye zrIvijayasenamahAmunivRttAntavistArapUrva sujayayativarastamupadezamAlAmimAM zrAvayAmAsa / so'pi sAdaraM sakRcchvaNe'pyakarotkaNThapratiSThitAM tAM mImAMsAmAsa samAsato'pi tasyAstAtparyam / tataH prabhRti pratikSaNamantaHkaraNe kRtvA paribhAvayAmbabhUva vizeSeNa / tato'pyAtmahitaM jJAtvA prastAve vratapratipatyA tatprAstAvIditi vRddhAnAmupadezaH / / 536 / / sAmprataM sUtrakAraH svAbhidhAnaM vyutpattyA prakaTayan tereva zabdaH svaputrasya raNasiMhasya mukhyavRttyopakArArthaM kRtametatprakara 3 // 526 // Namiti jJApayannAha yathArthametatupAta)yastvayA mAnyataH ma DePERRORRECTCORRECCAREER Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlA vizeSavRttau granthakarturabhidheyAntargatagAthA / // 27 // dhaMta-maNi-dAma-sasi-ya-NihipayapaDhamakkharAbhihANeNaM / uvaesamAlapagaraNamiNamo raiaM hiaTThAe // 537 // jiNavayaNakapparukkho, aNegasuttatthasALavicchinno / tavaniyamakusumaguccho, suggaiphalabaMdhaNo jayai // 538 // juggA susAhuveraggiANa paralogapatthiANaM ca / saMviggapakkhiANaM, dAyavvA bahusuANaM ca // 539 // tatra dhantAdeH padaSaTkasya prathamAkSarairdharmadAsagaNirityabhidhAnaM nAma yasya tenedamupadezamAlAprakaraNaM racitamiti smbndhH| kimartha| hitArthAya hitaM-niHzreyasaM sattvAnugraho vA tadarthamiti / aparaH punarayamarthaH-' dhmAtaH'-kalaMkazodhanArtha puTapAkaM prApitAste ca te | 'maNaya'ca-puSparAga-padmarAga-vana-vaiDUrya-candrakAntAdayo dhmAtamaNayasteSAM 'dAmAni '-mAlAH / 'zazino' durvarNasuvarNakarpUrAH / 'gajAH'-kuJjarAsturagarathapadAtInAmupalakSaNametat / 'nidhayo'-nikhAtadravyANi teSAM 'pada'mAspada-sthAnaM, rAjA sa ceha prastAvAdraNasiMhastasya prathamAkSarAbhidhAnena, ko'rthH| prathamamakSaramoMkAro mAtRkAyA iva sarvazAstrANAmAdau maGgalArthamupAdIyamAnatvAttasya ca paJcaparameSThivAcakatayA vizrutatvAt / abhidhAnamantarjalpo jApa ityarthastena hetunA racitamupadezamAlAprakaraNametaditi yogH|| kalicchalito hyasAvetayopadezaparamparayA pratibodhito yatheha paralokakalyANakAraNapaJcamaGgalajApaparAyaNo bhavati tathA karomItyabhiprAyeNetyarthaH / ata evoktaM hitArthAya etaddhitasya pathyaM yadevaMvidhamantrarAjajApaparAyaNo bhavati / tathAhi-"siddhAntasya rahasyamekamiha yaH pAtheyamAmuSmikam , samyak pUrvavidAmapi pratanute dussAdhasiddhirdhavam / sarvatrApi ca sarvadA ca zuciryasyAyameva kramaH, so'yaM paJcanamaskriyeti jayati zrImantrarAjaH kSitau // cha / / 37 / sAmpratamantyamaGgalaM jinapravacanastavanarUpaM kalpavRkSarUpakeNAha-" jiNavayaNa" gAhAjinavacanameva kalpavRkSaH sakalArthisArthamanorathaprathApUrakatvAjjinavacanakalpavRkSaH sa jayatIti sambandhaH / / aGgino'nuguNAmaGgarUpaNA(tA)mAha-aneke'nantA ye sUtrANAmasti eva zAkhAstAbhirvistINoM vizAlaH / uktaM cAgame-"savvanaINaM jA hojja vAluyA, savvaudahijaM udayaM / etto aNaMtaguNio, attho ekkassa suttassa // " yadvA'nantatvaM sUtrasyApi sambadhyate, anantagamatvAdAgamasUtrANAm / gajAtasya prathamA vibhutatvAtatvacita Demememewoemocrperoecome // 527 // Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttI // 528 // tapAsyanazanAdIni, niyamA-dravyakSetrakAlabhAvAbhigrahAstaponiyamAsta eva kusumAnAM gucchAH-stabakA yasmin sa tponiymkusumgucchH| keSAmiyaM sugatiH-svargApavargoM tAvevAnanyasAmAnyasukharasapUrNatvAtphalaM tadbadhnAti-karoti yaH sa sugatiphalabandhano jayati-sakalAgamotkarSaNa dAtavyA / varttate / taduktam-"jaha tarusu kapparukkho, maNIsu ciMtAmaNI aimahagyo / taha iyarasayaladhammANa, majjhayAraMmi jiNadhammo" // 1 // 38 // sAmprataM yeSAmidaM yogyaM tAnabhidhitsurAha-"juggA" gAhA vairAgyeNa carantIti vairAgyikAste zrAvakA api syustadvayavacchedAya vizinaSTi, susAdhutvena vairAgyikAH saMvignAH-sadyatayasteSAM yogyA paThituM-zrotuM vyAkhyAtuM copadezamAleyam / paralokopasthAyidharmamArge prasthitAH prasthAnaM kRtavanto yatidharmAbhilASukA adyApi gRhavAsaM moktumazaktAH suzrAvakAsteSAM ca yogyaaH| tathA saMvignapAkSikAH prAguktalakSaNAste hi tatra mArge gacchanto'pi zrAntAH zarIrapravRttyA, cittavRttyA tu tatra pratibaddhA gacchato'nyAn bahumanyamAnAzca teSAM ca yogyA tato dAtavyeva / / sarveSAM kiM viziSTAnAM bahuzrutAnAM svasvocitabahuzrutazAlinAmityarthaH / / 539 // upadezasamAptau ca vayamapIdaM pUjyasUktena zrUmaH-eso dhammovaeso nibiDatamabharuttAratArappaIvo, eso dhammovaeso mayamayaNamahAvAhinAsosahI y| eso | dhammovaeso sivasuhabhavaNArohasovANaseNI, eso dhammovaeso bhaviyajaNa tao tA(nA)vaNijjo maNAo // itamcatasraH prakSepagAthA vyAkhyAyante-tatra AdyAM tAvat bAlAbAladInAmapi prakaraNakartRnAmAvadhigamAyAhaiya dhammadAsagaNiNA, jiNavayaNuvaesakajamAlAe / mAlavya vivihakusumA, kahiA ya susIsabaggasma // 540 // saMtikarI vuDhikarI, kallANakarI sumaMgalakarI ya / hoi kahagassa parisAe, taha ya nivvANaphaladAI // 541 // ittha samappar3a iNamo, mAlAuvaesapagaraNaM pagayaM / gAhANaM sabvANaM, paMcasayA ceva cAlIsA // 542 // jAva ya lavaNasamuddo, jAva ya nakkhattamaMDio merU / tAvaya raiA mAlA, jayammi thirathAvarA hou // 543 // INI ityeSA prakRtopadezamAlA dharmadAsagaNimaharSiNA kathitA ziSyavargasyeti sambandhaH / kiM svAtantryeNa ? netyAha-jinavacanopade DEPERPETrekseenenewseem // 528 // Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau AzIrvAda granthapramANam / // 529 // accamerecapeareCReckveerat zyAnAM kAryANAM yA mAlA tasyAH sambandhitvena tasyA vA sakAzAt / atropamAnaM mAleva vividhakusumA / yathA hyeSA saurabhAdiguNagrAmAbhirAmatayA sarveSAmupAdeyA evamupadezamAlA 'pIti // 40 // dvitIyA tvAzIrvAdAyeyaM gAthA-"saMtikarI" ityAdi / / upasthitaduritopazAntikAriNI dharmasAdhanasAmagryA vRddhikAriNI aihalaukikasakalakalyANakAriNI pAralaukikasakalasanmaGgalakAriNI ca / krameNa-paramparayA nirvANaphaladAyinI ca bhavatu, kasyetyAha-kathakasya-sUtrAdhyApakasya cyAkhyAtuzca // 541 // tRtIyA samAptyAbhidhAnapUrvakaM granthasaMkhyAnAya-" ettha" gAhA / atra jinazAsane samApyate-samarthyate etat / mAlayA-paramparayA upadezA mAlopadezAsteSAM prakaraNamupadezamAlAprakaraNamityarthaH // 42 // dvicatvAriMzadadhikAni gAthAnAM paJcazatAni (542) granthamAnam / caturthI tu zratajJAnasyAzIrvAdAya-" jAvaya" gAhA / yAvallavaNasamudro'yaM velAbhiH poplUyate / yAvacca nakSatrairantarvartibhirmaNDito meruH prabhAsate / yAvaccaitau candrAdityau dyotete tAvadidaM zrutajJAnamupadezamAlAkhyaM sakalaM vA zrutajJAnaM bhavatvityAziSi paJcamI bhavatAdaskhalitaM nandatAdityarthaH // 43 // samudrAdInAM plavanAdayazcAtra kriyAH prasiddhareva labhyante // yathA mA bhavantamanalaH pavano vA vAraNo madakalaH kalabho vA / vajramindrakaraviprasRtaM vA svasti te'stu latayA saha / / vRkSetyatrAdhAkSIdbhAGkSIdityAdi kriyANAmanupAttAnAmadhyavagamaH / evaM prastute'pi tattakriyAsiddhiH // 543 / / ma sakalaM vA zrutajJAlAca nakSatrairana vanamindrakaravipranAdayazcAtra kriyAH // itizrIratnaprabhasUriviracitAyAmupadezamAlAvizeSavRttau caturthoM vishraamH|| D pratI samApta iti bhadraM // zubhamastu // vikramAdvasulokArka varSe mAdhe samarthitA / ekAdaza sahasrANi mAna sAdhazata tathA / aMkato'pi graMthAgraM 11150 tathA sUtragAthA 543 / evaM saMpAdikAyAM graMthAgraM 679 evaM graMthAgraM 11829 ||ch| saMvata 1586 varSe poSa vadi 13 dine upadezamAlAvRtti likhitA // B pratau sAI dvI zlokAH prazastiH cAsti 1 pratau prazastiH nAsti / INI ||529 // Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pere nAnArUpanarottamaika prayAgavaTavadvistA // ziSyaH zrImAnena vijayasta upadezamAlA-0 // vyaakhyaakaarprshstiH|| | vyAkhyAkAra vizeSavRttau| nAnArUpanarottamaikavasatirnIrAgatAsaMgataH, pAtAlaM paritaH sphuranniha bRhadgaccho'sti ratnAkaraH / sa zrImanmunicandrasUrisugurustatrA- IN prazastiH / bhavadbharimiH, zAkhAbhirbhuvi yaH prayAgavaTavadvistAramudrAmagAt // 1 // sAhityatarkAgamalakSaNeSu, yadgranthavIthIkavikAmadhenuH / kasyopa kAraM na cakAra samyak, niHzeSadezeSu ca yadvihAraH // 2 // ziSyaH zrImunicandrasUrigurubhirgItArthacUDAmaNiH, paTTe sve vinivezitastadanu | 6] sa shriidevsuuriprbhuH| AsthAne jayasiMhadevanRpateryenAstadigvAsasA, strInirvANasamarthanena vijayastambhaH samuttambhitaH // 3 // tatpaTTaprabha bhavo'bhavannatha guNagrAmAbhirAmodayAH, zrIbhadrezvarasUrayaH zucidhiyastanmAnasaprItaye / zrIratnaprabhasUribhiH zubhakRte zrIdevasUriprabhoH, ziSyaiH seyamakAri sammadakRte vRttirvizeSArthinAm // 4 // zrIdevasUriziSyabhrAtRNAM vijayasenasUrINAm / AdezasyAnRNabhAva-magamametAvatAha-16 miha // 5 // yadiyamupadezamAlA, zrAvakalokasya mUlasiddhAntaH / prAyeNa paThati cAyaM, tadihAsmAbhiH kRto yatnaH // 6 // vyAkhyAtRcUDAmaNisiddhanAmnaH, prAyeNa gAthArtha ihAbhyadhAyi / kvacitkvacidyAtu vizeSarekhA, sadbhiH svayaM sA paribhAvanIyA / / 7 // | yadiha kiMcidanAgamikaM kvacidviracitaM matimandatayA mayA / tadakhilaM sudhiyaH kSamayAmi ca kRtakRpAH parizodhayatAdarAt // 8 // svasya parasya ca sUktairvRtti-vistAritA cakAstIyam / maNikhaNDamaNDalairiva, suvarNapUjA jinendrANAm // 9 // prakRtA samarthitA ca, zrIvIrajinApato bhRgupure'sau| azvAvabodhatIrthe zrI-suvrataparyupAstivazAt // 10 // saMzodhitA ca saMnihita-katipayaiH sahRdayairiyaM praayH| punarapi kaNTakazuddhiH, kAryA vaH prArthaye sarvAn // 11 // bhAsvadbhAsvarakAntakAntatilakaM prakSiptavatrAkRtaM, niryannora(lAzilAtalAsupaTalIdurvAradUrvAGkuram / yAvanmerumahIbhRtaM(dharaM) pratikarotyArAtrikottAraNaM, tArAbhiryuvilAsinI vijayatAM tAvannaveSA kRtiH | // 530 // // 12 // vikramAdvasulokArka-(1238) varSe mAghe smrthitaa| ekAdazasahasrANi, mAnaM sArddhazataM tathA // 13 // 11150 || zubhamastu lekhakapAThakayoH // iti vyAkhyAkAraprazastiH smaaptaa| emereznecemenexpezmeroecomes Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezamAlAvizeSavRttau // 531 // namaH zrI varddhamAnAya, varddhamAnAya vedasA / vedasAraM parabrahma - brahmabaddhasthitizvayaH // 1 // svabIjaguptaM kRtibhiH kRSIvalaiH, kSetreSu siktaM zubhabhAvavAriNA / kriyate yasmin sa phalazivaniyA, puraM tadatrAsti dayAvaTAbhidham // 2 // khyAtastatrAsti vastupraguNaguNagaNaH prANirakSakadakSaH, sajjJAne labdhalakSyo jinavacanarucizcaJcaduccaizcaritraH / pAtraM pAtrakacUDAmaNijinasugurUpAsanAvAsanAyAH, saMghaH suzrAvakANAM sukRtamatiramI santi tatrApi mukhyAH || 3 || honAkaH sajjanajyeSTaH, zreSTo kumarasiMhakaH / somAkaH zrAvakazreSTaH, ziSTavIrarisiMhakaH || 4 || kaDuyAkathdha suzreSTI, sAGgAkaH iti sattamaH / khImvAkaH suhaDAkathdha, dharmakarmaikakarmaThaH // 5 // etanmukhaH zrAvakasaMgha eSo 'nyadA vadAnyo jinazAsane saH / sadA sadAcAravicAracAru, kriyAsamAcArazucitratAnAm // 6 // zrImajjagacandramunIndraziSya- zrI pUjyadevendramunIzvarANAm / tadAdyaziSyatvabhRtAM ca vidyA - nandAkhyavikhyAtamuniprabhUNAm // 7 // tathA guruNAM suguNairguruNAM, zrIdharmaghoSAbhidhasUrirAjJAm / saMdezanAmevamapApabhAvAM, zuzrAva bhAvAvanatottamAGgaH ||8|| viSayasukhapipAsorgehinaH kvAptizIlaM, karaNavazagatasya syAttapo vA'pi kIdRg / anavaratamadabhrArambhiNo bhAvanAH kAstadiha niyatamekaM dAnamevAsya dharmmaH // 9 // kiMca - dharmaH sphUrjati dAnameva gRhiNAM jJAnAbhayopagrahaistredhA tadvaramAdyamatra yadito niHzeSadAnodayaH / jJAnaM cAdya na pustakairvirahitaM dAtuM ca lAtuM ca vA, zakyaM pustaka lekhanena kRtibhikAryastadartho'rthavAn // 10 // zrutveti saMghasamavAyavidhIyamAna, - jJAnArcanodbhavadhanena mithaH pravRddhim / nItena pustakamidaM zrutakozavRddhaye, baddhavA (?) darazviramalekhayadeSa hRSTaH / / 11 / / yAvajjinamatabhAnu - prakAzitAzeSavastuvistAraH / jagati jayatIha pustakamidaM budhairvAcyatAM tAvat // 12 // zubhaM bhavatu lekhakapAThakayoH // // samAptA savRtirupadezamAlA // tADapatrIya lekhApaka dayAvaTa saMgha prazastiH / / / 531 / / Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra iti zrImahAvIraprabhu hastadIkSita dharmadAsagaNikRtA / vAdidevasUri paTTAlaGkAra zrIratnaprabhasUriviracitA doghaTTI-vizeSavRtti samalaGkRtA ||shrii updeshmaalaa|| pyaiyti maarikeettymyaatiyaaymrrtu iti Ananda-hema-jaina granthamAlA granthAGkaH-6 /