________________
૧૧૬
સ્થાનાંગસૂત્ર
[ વ્યાખ્યાન
પાંચ તે કબૂલ. તેનું કારણ? પહેલા મહાવ્રત સિવાય ખીજાને અંગીકાર નહિ, ખીજાના અંગીકાર વિના ત્રીજાને અંગીકાર નહિ. ‘તવથા’ શા માટે ?
ટપટપથી કામ કે રોટલાથી? પાપથી વિરમંવાથી કામ
છે ને ? ભલે ખેલી દે સખ્વાબો મેહુળાઞો વેરમાં, પણ તેમાં ગયું શુ? જે આ અનુક્રમ કહું છું તેમ. હિંસાની સર્વથા વિરતિ તે પહેલા જ મહાવ્રતે; એમાં આગળ પાછળ નહિ. બ્રાહ્મણને લેટ આપેા, ડાબે હાથે આપે તે લેટામાં પડશે, ઢોળાઈ જાય નહિ ચાહે તેમ આપે ને ? બ્રાહ્મણને લાટથી મતલબ, બીજી ગરબડ શી ? તમારે પાંચ મહાવ્રત અધ કરવાં તેટલી મતલબ. ચાહે તેમ કરે, તે તદ્યથાનુ કામ નથી. આ જ ક્રમ પહેલાં પ્રાણાતિપાતવિરમણ વગેરે. એનું કારણ ? સર્વજ્ઞનુ શાસન એટલે પહેલુ' મહાવ્રત
‘તવથા' એમ જણાવે છે કે પહેલાં દુનિયામાં ધનમાલ ચારવાની ચારી બંધ કરવી પડે, ખેારાં ચારવાની ચારી નહિ. રસ્તામાં પડેલું ન લઉં. તાળુ તોડવાની છૂટી રાખે તે?
સૂક્ષ્મનિંગે ક્રિયા-પૃથ્વીકાય ઇત્યાદિને મારવા નહિ. ત્રિવિધ ત્રિવિધ પચ્ચક્ખાણુ આપે. કાગડાં, બિલાડાંને મારવાની છૂટ એમને ? સૂક્ષ્મનાં પચ્ચક્ખાણ આપવાં કે માદરની સમજણુ આપવી ? સથા દૈયા થશે ત્યારે પરિણતિ આવશે. લેહી ચૂસે છે એત્રાની ઉપર દયા ન થાય કહે અને તેને મૂર્છિત દેખીને દયા આવે તે ઢાંગ છે. માદરની દયા ન થાય તેને સૂક્ષ્મની વાતા કરવી તે ઢોંગ. પરસ્ત્રી બધ કર્યા વિના સ્વસ્રીની બધી તે ઢાંગ. માટે મેટાં પાપનાં કારણેા એ પહેલાં બધ કરવા જોઇએ. પહેલે નબરે પ્રાણાતિપાતવિરમણુ કરવું જોઇએ.
