________________
૨૩૮
સ્થાનાંગસૂત્ર . ( વ્યાખ્યાન સૂક્ષ્મ-બદર એટલે શું?
પહેલાં તો “સૂક્ષ્મ અર્થ નથી સમજ. “સૂમ શબ્દથી સૂક્ષ્મ નામકમના ઉદયને લીધે જે છો તે લેવાના નથી.
કોઈ પણ જીવ સૂક્ષ્મ જીવને હણી શક નથી, ડણી શકે નહિ. એના એટલાં બધાં શરીર બારીક છે કે જેમ કાચની વચ્ચેથી અજવાળું ચાલ્યું જાય. કાચે અજવાળું હણાય છે? કાચના પગલે કરતાં અજવાળાના પગલે બારીક છે તેથી નીકળી જાય. તેવી રીતે સ્થલ દારિક, એની આગળ સૂક્ષ્મ એટલા બધા બારીક કે એની આગળ આ બધા દરવાજા, પિલી ચીજ તેને હણે શી રીતે? બધે આગળની જાળીઓ બેર સુડીએ તે ઉછળી જાય પણ ચણીબેર, મગ દબાય નહિ, તેમ બારીક શરીર આનાથી દબાય નહિ. તો પછી શી રીતે ઘાત થાય? સૂફમ હિંસાના વિષયમાં નથી તેથી લીધા નથી. સૂક્ષત્રસ, બાદરસ, સૂક્ષ્મસ્થાવર, બાદરસ્થાવર. સૂક્ષ્મ નામકર્મના ઉદયવાળા નથી લીધા. સૂમ, બાદર એ બે પેટા ભેદ ત્રસ ને સ્થાવરના સૂક્ષ્મત્રસમાં કુથું આ બારીક, ધૂળ ગાય, ભેંસ, કીડી બધા બાદર ત્રસ. સ્થાવરમાં શું કરશો? વાયુકાય, તેઉકાયને સૂક્ષ્મમાં. સ્થાવરમાં વનસ્પતિમાં લીલફૂલને સૂક્ષ્મમાં લીધી. આઠ પ્રકારના સૂમ
આઠ સૂક્ષ્મ કહ૫સૂરમાં કહ્યાં. સૂમ વનસ્પતિ, ઈડા,
१ वासावासं पज्जोसवियाण इह खलु निग्गथाण वा निग्गंथोण वा इमाइं अट्ट सुहुमाई जाई छ उमत्थेण निग्गथेग वा निग्गंधीए वा अभिक्खण अभि • जाणियव्वाइं पडिलेहियव्वाइं भवंति. तंजहा-पाण.