________________
૪૭૪ ]
સ્થાનાંગસૂત્ર
[ાખ્યાન
સ્ટ્રીના નાશ નથી. રૂપી પૌતિક પદાર્થને! નાશ નથી. દ્રવ્યરૂપે નાશ નથી પણ અવસ્થા રૂપે તે જરૂર નાશ છે. જેમ ઘડી ભાંગ્યા ! શું ભાંગ્યા 3 લો. ધડામાં શુ' ભાંગ્યું! માટી છે, પાકાપણું, રંગ અને પાર્થિવપણુ છે. ભાંગ્યું શુ' ? આકાર. ધડા કેાનું નામ હતું ? એકલા આકારનું નામ હતું ? માટી અને આભર બને મળીને લડા કહેવાતે હતા. માટીપણુ રહ્યું. “ના આકાર નાશ પામે તા ધડે ભાંગ્યા હીએ છીએ.
હિંસા કાણુ માની શકે?
માત્મા શી ચીજ? આત્મા એટલે ચેતન, અસખ્યાત પ્રદેશી. ક્રમ કર્તાપણું' એ આત્માનું લક્ષણ છે. ધડામાં માટી અને આકાર એ ઘડાનું લક્ષજી, તેમ ચેતનાસહિતણું એ માત્માનું લક્ષણુ. મ ર્તાપણું થયું કે નહિ ? બચાવવાની અહિં ખમી ગયા વગર હિંસા લાગતી નથી ખચાવવાની ખુદ્ધિ મળવાવાળી છતાં હિંસા થાય તે પણ ક્રમ અધ નથી. • મોડા મેળવ = ' ત્રસપણુ, બાદરપણું” વગેરે કમનાં કળા ભાગવતા હતા, તે ભાગવવા સાથે આત્મવ્યનુ સસરણુ--એક ભવથી ખીજે સવ ભટકવુ થયું. પ્રાણને વિશ્લેગ કર્યા તેટલા નવા ફા ઊમે ર્યો. આ ફેશ પૂરા કરાવી દીધા. પરિનિર્વાંતા એટલે સવ રહિતપણું થવુ તે આત્માનું સ્વરૂપ વિંડ થવા, ઠીબ કે પડા યા એ માટીનુ સ્વરૂપ, તેમ આ આત્માનાં સ્વરૂપના જે નાય તેને અંગે ત્રાત્માની હિંસા. પ્રશ્નેાના સાથે જવાના વિશ્વેગ તે મરણુ. જેમાને પ્રાણ અને આત્મા જુદા માનવા નથી તેને હિંસાના સબંધ નથી જે એકાંત. જુદાં માને તેને હિંસાના સબંધ નથી. આ આત્મા પ્રાણાથી ગ્રંથચિત્ શિન્ન અને ચિત્ અભિન્ન માને તેજ હિંસા માની શકે. શરીર એ આત્મા અને આત્મા એ શરીર પ્રાણાને ધારણ ક્યારે કરે? ચિત્ અભિન્ન હોય ત્યારે વર્તમાન ભરની અપેક્ષાએ અનુભવથા અભિન્નપણું માનવું પડશે..
