________________
૨૭૨ ]
સ્થાનીંગસુત્ર
| વ્યાખ્યાન
શંકા ઊબી થાય. બે પદાર્થાના ફરક ન માન્યા હોય ? ઘટ અને ળા એ સભ્યો છે. બે શબ્દાનું જ્ઞાન છે. તેમાં ફરક છે છતાં ફરક નથી માન્યા તા ટ છે કે કુંભ તેની શંકા થતી નો, આંતરું ન હોય ત્યાં સુધી શંકાનુ સ્થાન નથી. અંતરું હોય ત્યાં સંપ્રનુ સ્થાન. માક્ષ માને તે લગ્ન
ભવ્ય, અભવ્યષણ' એ એ જાણ્યા વિના શંકા થાય નહિં. જેને થાય તેણે બ્યપણું જાણેલું, માનેલું. મેક્ષ જવી લાયક તે સભ્ય. મેક્ષે જવાને લાયક નહિ તે અભવ્ય. લગ્ય, અાપણુ માન્યું ન હોય તે। શંકાને સ્થાન નથી. શંકાજ્ઞાનમાં ઉષયની અભિલાષા ન હાય. ાંકાના હેતુ માં ૐભય પદાર્થનું જ્ઞાન અતે માન્યતા છે. ઉસમનું અંતર ખ્યાલમાં આવ્યું હોય ત્યારે શંકા થાય છે. સભ્યપણ અને અન્નવ્યપણું એ જાણવા જોઈએ, જાણ્યા છતાં માનવા જોઇએ, ભણ્યા છતાં આંતરું ધ્યાનમાં લેવું જોઇએ. આંતરું ધ્યાનમાં લે તે શુક્રનું સ્થાન, આવું ભાણું છે, આવું અન્નવ્યપણું છે એમ તે જાણ્યું હાય પછી માન્યુ હ્રાય. ક્ષમ્ય, અભ્ર, ધર્મ એ કેવળ તીથંકર, કેવલીએ જ દેખી શકે, પરમ વિધવાળા, મનઃપવજ્ઞાની, ભવ્ય, અભવપણાને સાક્ષાત્ જાણુતા નથી, કેવીનુ` કહેલું તેટલું માન્ય, ખીજાં કાષ્ઠનું નહિ. ભષ્યપણું તે મેક્ષે જવા લાયક. મેક્ષે જવા લાયક નહિ તેનુ નામ અભળ્યુ. આ બે ખેલવુ કાનુ? એ વચન કાના ધરના ? કેવળજ્ઞાતીના ધરના. કેવળજ્ઞાની સિવાય બીજાએ ભવ્ય અલભ્ય પક્ષુ' જાણ્યું નથી, દેખ્યુ નથી. ભ્રષપણું, અભવ્યપણુ દેખવાના અભાવ કેવળજ્ઞાતીના છે. તે વળજ્ઞાનીનું કહેલું મન્યુ, જાણ્યું તે શંકા હાય. સાપ ને દોરડુ આને કહેવાય છે અને માને માને છે. તરુ' જાશે, દારડુ' નુકશાન ન કરે, સાપ કરે તે જ ત્યાં ભયને લીધે નંકા થાય. સાપ નુકશાન ન કરે એમ થાય ત। સંકાને સ્થાન નથી. લગ્અભવ્યપણુ કેવીએ દુખ્યું તે આપણે માન્યું, સભ્યપણું સારું તે માન્યું. માંતરે ખ્યાલમાં
