________________
સ્થાનોંગસૂત્ર
ધર્મ શબ્દથી રહેલ' શું છે?
અઢી અક્ષર જેને અંગે ગણાયાં તેની તાકાત છે. અઢી અહીં રથી વાચ્ય કયા શબ્દ? અમુકને અમુક ધમ' કહે છે. મુસલમાનો, જેના કાને ધર્મ કહે છે ? ધર્મ' શબ્દથી રહેલું શું છે ? વાચ્ય નિયારીએ. પરલેકમાં હિત થવાની બુદ્ધિથી જેનિમ ળ ભાવનાઓ, અનુઠાના આત્માને થાય તે ધમ, તેમાં દુર્ગતિ વારવાની શકિત છે કે નહિ ! ભાવનાના દુરૂપયોગ થતાં અવગુણવાળા ઉપર દ્વેષ આવે.
છપ્પનમૂ ]
[ કરવ
હવે મૂળ વાત પર આવે. જેમ નીતિ ઉપર વધારે રાગ હાય તેમ અનીતિવાળા ઉપર અખમાંથી અંગારા વરસે. ‘ના જાષી ય’ એ ભાવના આવી. પાપ ભયંકર છે આવી ભાવના આવી. એને દુરુ પર્યાય થાય ત્યારે પાપ કરનારાના જાન કાઢી નાખું' ત્યાં સુધી ભાવ આવી જાય. કષાયમાં દ્વેષનું પ્રશસ્તપણું' અત્રગુણ ઉપર, અવગુણી ઉપર નહિ. અવગુણી ઉપર દ્વેષનું પ્રશસ્તપણું રાખ્યું નહિ. મિથ્યાત્વવાળા, અવિરતિવાળા તેના ઉપર દ્વેષ કરવા તેનુ' નામ પ્રશસ્ત દ્વેષ નથી. મિથ્યાત્વ ઉપર દ્વેષ, સમજુ થયેલા સમજે છે. યુવરાજને રાજ મળશે એમ ધારીને નાના કુંવરની માએ ઝેર આપ્યું. જાહેર થયું, પેલી નાસી ગઇ. ક્રેવલીને પૂછ્યું. મહારાજ એનું શું થયું? મરીને નરકે ગઇ. ત્યારે યુવરાજ વિચારે છે કે મા ફકત રાજ્યના અધિકરણને લીધે, મને રાજ્યની ઇચ્છા થઈ તેને લીધે આ થયુ. સળગાવનાર સ'ગ છે માટે છેાડ ! ખરેખર ભાવનાના દુરુપયેાગ ત્યાં છે જ્યાં અવગુણુવાળા ઉપર દ્વેષ હાય.
માં કી ત્ એ વાકયના દુરૂપયાગ થતાં કશાને શિનંદન આપવું પડે~~~
આ બાવીસના દુરુપયોગ થયા તેથી દુનિયામાંથી મા ઊડી જાય. દયા ઢાની ઉપર કરવાના ? દુઃખી ઉપર દયા કરી તેા ખાટી, પહેલા ભવમાં ખરાબ કામેા કરેલાં તેથી દુ:ખી થાય છે. તે પાપાહિંસા વગેરેથી પાપ અધિક્ષાં તે ભેગવે છે. કમરાજાએ શાપેથાપ
