________________
92 ]
સ્થાનાંગસૂત્ર
[ વ્યાખ્યાન
અચ્યું એમ કહી શકીએ નિહ. ઝેર ખાધુ તેટલા બધા મર્યા નથી. સાપે કરાયા હોય અને આયુષ્ય બળવાન હોય તા જીવી પણુ જાય. અાયુષ્ય બળવાન હાય તે નદીમાં તણાઇ ગયા ઢાય તેા પણુ અચે. આ ભરેસે રાખીને સાપ, પાણી, ઝેરથી નિભાઁય કેટલા બન્યા કાઇક ખચી જાય. અન્યલિંગ, ગૃહિલિંગે મેાક્ષે જાય છે તે, ઝેર, અગ્નિ, સર્પ, પાણીમાં બચ્ચા માનીએ છીએ તેવું છે. તેવું દેખીએ છીએ, છતાં તે ઝેર, અગ્નિ, પાણી, સર્પને ભય ઓછા થતા નથી. પાણીમાં વહ્યો પણ ખચ્ચે! અેટલે પાણીમાં વહે તે મરી જાય. અર્થાત્ ધણા ભાગે તેા મરી જાય તેમ અલિંગ એટલે છે તે! સૌંસારમાં રખડવાનું, આર્ભપરિગ્રહના કર્મો બાંધવાનું સ્થાન. કાઈક ખેંચી જાય, ખચવાની સર્વથા ના ન કહેવાય પણુ અન્યલિંગ, ગૃહિલિંગ શબ્દ વાપરીને જણાવે છે કે આ તે મરી જવાનુ છે.
અન્યર્નિંગ સમારમાં રખડાવનાર, સ્વલિંગ તારનાર
સ્વલિંગ મે તરવાનું સ્થાન. ખારાક એ આયુષ્યને ટકાવનાર, રસાયણુ ખાનાર બધાં જીવતાં નથા. ઊંચામાં ઊંચા ખારાક ખાનારા મરી જાય તે દેખીને રસાયણુ, ખેારાક ઉપર અણુભ`સા કરીએ ખરા ? એ સાધન તે। આયુષ્ય વધારવાનુ ટકાવવાનુ` છે, તેમ લિંગ એ સાધન તા મેાક્ષનું જ છે. પાણી, ઝેર, સર્પ, એ જીનના નાશ કરનારાં છે. કાઇ ખચી જાએ ભલે. લિંગ, અન્યલિંગ સંસારમાં રખડાવનાર, લિંગ તારનાર. તેમાં કાઇ દુર્ગતિએ ચાલ્યા જાય. જેમ જગત ખારાક, રસાયણુથી કરતું નથી, આયુષ્યના ક્ષયથી ડરે છે. જેમ આયુષ્યને ટકાવનાર રસાયણુ છે. તેમ શુભ પરિણતિને લાવનાર, ટકાવનાર આસાધુવેષ છે.
પ્રાય આત્મકલ્યાણને માગે [7] પ્રસન્નદ્ર રાષિતા સાધુ વેશમાં હતા. તેને કેમ થયું ? આ સવાલ કરનારા કાણી હાણીની લીલા ન કહે, તેા ખીજાં શું ? પ્રસન્નચંદ્રનું દૃષ્ટાંત એવુ' સીધું છે કે શ્વાસનના તા રસ્તા બતાવી