________________
આત્રીચર્યું
સ્થાનોષત્ર
| E
એલીને પણ બગાડવુ. દ્વેષને અગે જૂઠ્ઠું' ખેલે છે. રાગદ્વેષ ન હોય છતાં જૂઠું ખેલાય છે. વ એ પ્રકારના, તેને બદલે ત્રણ પ્રકારના ખેલી દેવાય છે. એ અજ્ઞાન જાણ્યા વિના ખેલવામાં આવેતા જૂઠ્ઠું થાય. આપણાં મે ઢાં જ થવાને તૈયાર થાય છે, પણ ધ્યાન રાખજો કે માગલાઈ તેનું નામ કહેવાતું કે એ બાજુનું સાંભળ્યા વિના ચુકાદા અપાય. કાઇ પણ વસ્તુને એ બાજુ સાંભળ્યા વિના ખાલી દૂઇએ તે મૈગલા. અનૈતુ સાંભળીને અભિપ્રાય આંધીએ તે। ન્યુ યની દ્રષ્ટિ ખરી. આપણે તેા તરત મેઢ આપવા તૈયાર. સાંભળ્યા વિના જમેટ આપવા તૈયાર. પાંચ હજાર, દશ હજારના પગાર ખાવાવાવાળાનું પણ સાચુ' ઠરેલ અપીલમાં આગળ જાય તેા ઊથલી જાય છે. ગુનેમાર ખેચુનેગાર થાય છે. હુકમનામાં થયાં હોય તે ઊથલી જાય છે. આવા દશ હારના પગારવાળા ઊંડા ઊતરવામાં થાપ ખાય તે આપણી ગુંજાશ કેટલી ? અજ્ઞાનતા હેાવાને લીધે આપણે જમેટ દેવાને તૈયાર થઈએ ત્યારે જૂઠ્ઠું પડે, એટલે અજ્ઞાનથી જૂઠું પડે. આ ત્રણ કારણથી જ... ખેલાય–રાગ, દ્વેષ અને મેાહથી.
શ્રદ્ધા સિવાય કાંઇ પારખુ નથી
ચુકાદો કાની પાસે લેવા માગે। । ? લવાદ નીમા તે ખતેના પક્ષકાર ન હેાય. અજ્ઞાનદશા જેનામાં હોય તેને ચુકાદો સાંપતા નથી. વાદી, પ્રતિવાદીની પૂરી સ્થિતિ ન જાણી શકે તેને લવાદ કરતા નથી. પક્ષકાર પાલવતા નથી, તેમ દ્વેષી લાયક થતા નથી, તેમ ચુકા દેવામાં અજ્ઞાનવાળા લાયક થતા નથી. તે। હવે જેને ચૌદ રાજલેાકના દરેક પદાર્થોના ચુકાદા આપવા છે; તેમાં કયાં ખંધનાં કારણ ? કર્યાં નિરાનાં કારણ છે? એવા રૂપે ચુકાદે આપવા છે, તે રાગ, દ્વેષ, અજ્ઞાનવાળા હાય તા ચુકાદા કેવી રીતે આપે? જે વસ્તુને જે મનુષ્ય પક્ષકાર અને તેને ચુકાદો દેવાના હક નથી. પરમાણુથી માંડીને ચૌદ રાજલાક સુધી, સૂક્ષ્મ એકેદ્રિયથી માંડીને સિંહના વા સુધીનું સ્વરૂપ જણાવાનું એમને. શ્રદ્ધા સિવાય કાંઈ પારખું' નથી. કેટલીક વસ્તુનાં પારખાં છે, જેમ
