Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa aham / candrakulAlaGkArazrImadabhayadevamUrisUtritavivaraNayutaM zrImat jJAtAdharmakathAGgam / RRARRORRE prakAzayitrI-1250 pattanavAstavyazreSThiuttamacaMdakhImacaMda 1200 suratadgavAstavyajhavherImaganabhAipratApacaMda 1000 zreSThiamIcaMda khuzAlacaMda jhavherIvitIrNapUrNa dravyasAhAyyena zreSThiveNIcandrasuracandradvArA zrIAgamodayasamitiH mohamayyAM 'nirNayasAgara' mudraNAlaye rAmacaMdra yesu zeDagedvArA mudrayitvA prakAzitam / vIrasaMvat 2445 vikramasaMvat 1975 krAISTa 1919. pratayaH 1...] betanaM 1-12-0 [Rs. 1-12-0] KUSHRSCHEHRSHREERSER-S-SGUS-SH For Personal & Private Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Printed by Ramchandra Yesu Shedge, Nirnaya-Sagar Press, 23, Kolbhat Lane, Bombay. Published by Shah Venichand Surchand for Agamodayasamiti, Mehesana. For Personal & Private Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ aham / navAGgIvRttikArakazrImadabhayadevasUrivaravihitavRttiyutaM gaNabhRtpAdapraNItaM zrIjJAtAdharmakathAGgam / // nakhA zrImanmahAvIraM, prAyo'nyagranthavIkSitaH / jJAtAdharmakathAGgasyAnuyogaH kazciducyate // 1 // tatra ca phalamaGgalAdi carcaH | sthAnAntarAdavaseyaH, kevalamanuyogadvAravizeSasyopakramasya pratibhedarUpaprakrAntazAstrasya vIrajinavarendrApekSayA'rthataH AtmAgamatvaM | tacchiSyaM tu paJcamagaNadharaM sudharmasvAminamAzrityAnantarAgamakha tacchiSyaM ca jambUsvAminamapekSya paramparAgamatAM pratipipAdayiSuH | athavA anugamAkhyasya tRtIyasyAnuyogadvArasya bhedabhUtAyA upodghAtaniryukteH pratibhedabhUtanirgamadvArakhabhAvaM prastutagranthasyArthato mahAvIranirgatasamabhidhitsuH sUtrakAraH-'teNaM kAleNa mityAdikamupodghAta granthaM tAvadAdAvAha OM namaH sarvajJAya / te NaM kAle NaM te NaM samae NaM caMpAnAma nayarI hotthA vaNNao // (sUtraM 1) tatra yo'yaM NazabdaH sa vAkyAlaGkArArthaH, te ityatra ca ya ekAraH sa prAkRtazailIprabhavo yathA 'karemi bhaMte !' ityAdiSu, tato'yaM vAkyArtho jAtaH-tasmin kAle tasmin samaye yasminnasau nagarI babhUveti, adhikaraNe ceyaM saptamI, atha kAlasamayayoH kaH prati-| jJA.dha. For Personal & Private Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 1 // vizeSaH 1, ucyate, kAla iti sAmAnyakAlaH avasarpiNyAzcaturthavibhAgalakSaNaH samayastu tadvizeSo yatra sA nagarI sa rAjA sudharmmasvAmI ca babhUva, athavA tRtIyaiveyaM, tatastena kAlena - avasarpiNIcaturthArakalakSaNena hetubhUtena tena samayena - tadvizeSabhUtena hetunA 'caMpA nAma nayarI hottha'tti abhavat AsIdityarthaH nanu cedAnImapi sA'sti kiM punaradhikRtagranthakaraNakAle ?, tatkathamuktamAsIditi 1, ucyate, avasarpiNItvAt kAlasya varNakagranthavarNita vibhUtiyuktA tadAnImAsId idAnIM nAstIti 'vaNNao'tti campAnagaryA varNakagrantho'trAvasare vAcyaH, sa cAyaM - 'RddhatthimiyasamiddhA' RddhA-bhavanAdibhirvRddhimupagatA stimitA-bhayavarjitatvena sthirA samRddhA - dhanadhAnyAdiyuktA tataH padatrayasya karmadhArayaH 'pamuiyajaNajANavayA' pramuditAH pramodakAraNavastUnAM sadbhAvAnA :- nagarI vAstavyalokA jAnapadAzca - janapadabhavAstatrAyAtAH santo yasyAM sA pramuditajanajAnapadA 'AiNNajaNamagussA' manuSyajanenAkIrNA - saMkIrNA, manuSyajanAkIrNeti vAcye rAjadantAdidarzanAdAkIrNa janamanuSyetyuktaM, 'halasayasahassasaMkiTThaviTThalaTThapannattaseusImA' halAnAM - lAGgalAnAM zataiH sahasraizca zatasahasrairvA - lakSaiH saMkRSTA - vilikhitA vikRSTaM - dUraM yAvadavikRSTA vA AsannA laSTA - manojJA karSakAbhimataphalasAdhanasamarthatvAt 'paNNatte 'ti yogyA kRtA bIjavapanasya setusImA - mArgasImA yasyAH sA tathA, athavA saMkRSTAdivizeSaNAni setUni - kulyAjalasekyakSetrANi sImAsu yasyAH sA tathA, anena tajjanapadasya loka bAhulya kSetrabAhulyaM coktaM 'kukkuDasaMDeyagAmapaurA' kukkuTAH - tAmracUDA pANDeyAH SaNDhaputrakAH SaNThA eva teSAM grAmA:- samUhAste pracurA:- prabhUtA yasyAM sA tathA anena lokapramuditatvaM vyaktIkRtaM, pramudito hi lokaH krIDArthaM kukkuTAn poSayati SaNDAMzca karotIti, 'ucchujavasAlikaliyA' anena ca janapramodakAraNamuktaM, nahyevaMprakAravastvabhAvena pramodo janasya syAditi, For Personal & Private Use Only 1 utkSisAdhya0 campAvarNanaM sU. 1 // 1 //
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'gomahisagavelagappabhUyA' gavAdayaH prabhUtAH-pracurA yasyAmiti vAkyaM gavelakA-urabhrAH 'AyAravaMtaceiyajuvaivivihasaNNiviTThabahulA' AkAravanti-sundarAkArANi yAni caityAni-devatAyatanAni yuvatInAM ca-taruNInAM paNyataruNImAmiti hRdayaM yAni vividhAni saMniviSTAni-saMnivezanAni pATakAstAni bahulAni-bahUni yasyAM sA tathA 'ukkoDiyagAyagaMThimeyabhaDatakarakhaMDarakkharahiyA' ukkoDA utkoTA-lazcetyarthaH tayA ye vyavaharanti te utkoTikAH gAtrAn-manuSyazarIrAvayava vizeSAn kaTyAdeH sakAzAdvanthikArSApaNAdipohalikA bhindanti-AcchindantIti gAtragranthibhedA bhaTAH-cArabhaTA balAtkArapravRttayaH taskarAH-tadeva-caurya kurvantItyevaMzIlAstaskarAH khaNDarakSA-daNDapAzikAH zulkapAlA vA ebhI rahitA yA sA tathA, anena| tatropadravakAriNAmabhAvamAha, 'khemA' azivAbhAvAt 'niruvahuvA' nirupadrutA avidyamAnarAjAdikRtopadravetyarthaH, 'subhikSA' suSTu-manojJA pracurA bhikSA bhikSukANAM yasyAM sA subhikSA, ata eva pAkhaNDikAnAM gRhasthAnAM ca 'vIsatthasuhAvAsA' vizvastAnAM nirbhayAnAmanutsukAnAM vA sukhaH-sukhasvarUpaH zubho vA AvAso yasyAM sA tathA, 'aNegakoDIkoTuMbiyAiNNanivvuyasuhA' anekAH koTayo dravyasaMkhyAyAM kharUpaparimANe vA yeSAM te anekakoTayaH taiH kauTumbikaiH-kuTumbibhizcAkINoM|saMkulA yA sA tathA sA cAsau nivRtA ca-saMtuSTajanayogAt saMtoSavatIti karmadhArayo'ta eva sA cAsau sukhA ca zubhA ca veti karmadhArayaH, 'naDanadRgajallamallamuTTiyavelaMbagakahakapavakalAsakaAikkhayalaMkhamaMkhatUNaillatuMbavINiyaaNegatAlAcarANucariyA' naTA-nATakAnAM nATayitAro nartakA-ye nRtyanti aMkollA ityeke jallA-varatrAkhelakAH rAjJaH stotrapA-191 ThakA ityanye mallA:-pratItAH mauSTikA-mallA eva ye muSTibhiH praharanti viDambakA-vipakAH kathakA:-pratItAH plavakA-ye dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 2 // utplavante nadyAdikaM vA taranti lAsakA ye rAsakAn gAyanti jayazabdaprayoktAro vA bhANDA ityarthaH AkhyAyikA-ye zubhA- |1 utkSizubhamAkhyAnti laDhA-mahAvaMzAnakhelakA maGkhAH-citraphalakahastA bhikSAkAH tUNaillA-tUNAbhidhAnavAdyavizeSavantaH tumbavI-II tAdhya. NikA-vINAvAdakA aneke ca ye tAlAcarAH-tAlAdAnena prekSAkAriNastairanucaritA-AsevitA yA sA tathA, 'ArAmujjANa-17 campAvarNaagaDatalAyadIhiyavappiNaguNovaveyA' Aramanti yeSu mAdhavIlatAgRhAdiSu dampatyAdIni te ArAmA udyAnAni-puSpA- naM. sU. 1 dimadvakSasaMkulAnyutsavAdI bahujanabhogyAni, 'agaDa'tti avaTA:-kUpAstaDAgAni pratItAni dIrghikAH-sAraNyaH, 'vappiNa'tti kedArAH eteSAM ye guNA-ramyatAdayastairupapetA-yuktA yA sA tathA, upa apa ita ityetasya zabdatrayasya sthAne zakandhvAdidarzanAdakAralope upapeteti bhavatIti, 'uviddhavipulagaMbhIrakhAyaphalihA' udviddhaM-uNDaM vipulaM-vistIrNa gambhIram-alabdhamadhyaM khAta-1 m-upari vistIrNa adhaH saMkaTaM parikhA ca-adha upari ca samakhAtarUpA yasyAH sA tathA, 'cakkagayamusuMDhiorohasayagghijama-16 lakavADaghaNaduppavesA' cakrANi-araghaTTayatrikAcakrANi gadAH-praharaNavizeSAH, musuNDhyo'pyevaM, avarodhaH-pratolIdvAreSvavAntara-16 prAkAraH saMbhAvyate, zatanyo-mahAyaTyo mahAzilAmayyaH yAH pAtitAH zatAni puruSANAM pranti yamalAni-samasaMsthitadvayarUpANi yAni kapATAni dhanAni ca-nizchidrANi tairduSpravezA yA sA tathA, 'dhaNukuTilavaMkapAgAraparikhittA' dhanu:-kuTilaMkuTiladhanuH, tato'pi vakreNa prAkAreNa parikSiptA yA sA tathA, 'kavisIsayavaddaraiyasaMThiyavirAyamANA' kapizIrSakairvRttara-1|| citaiH-vartulakRtaiH saMsthitaiH-viziSTasaMsthAnavadbhirvirAjamAnA-zobhamAnA yA sA tathA 'ahAlayacariyadAragopuratoraNaunna-1 yasuvibhattarAyamaggA' ahAlakA:-prAkAroparivAzrayavizeSAH carikA-aSTahastapramANo nagaraprAkArAntarAlamAge: dvArANi For Personal & Private Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ pathAnAM dRSTamA dantAdidarzanAta sAta catuSkaM rathyAnA parimaNDitA nivvuyasuhAtaH sukhaica trikaM yatra rathyAkavidhadravyANi bhavanadevakulAdInAM gopurANi-prAkAradvArANi toraNAni-pratItAni unnatAni-guNavanti uccAni ca yasyAM sA tathA, suvibhaktA| viviktA rAjamArgA yasyAM sA tathA tataH padadvayasya karmadhArayaH, 'cheyAyariyaraiyadaDhaphalihaiMdakIlA' chekena-nipuNenAcAryeNazilpinA racito dRDho-balavAn parighaH-argalA indrakIlazca-gopurAvayavavizeSo yasyAM sA tathA 'vivaNivaNichettasippiyAipaNanivvuyasuhA' vipaNInAM-vaNipathAnAM haTTamArgANAM vaNijAMca-vANijakAnAM kSetraM-sthAnaM yA sA tathA zilpibhiH kumbhakArAdibhirAkIrNA sunitaiH sukhaizca-sukhibhiryA rAjadantAdidarzanAt sA tathA 'siMghADagatigacaukkacaccarapaNiyAvaNavivihavatthuparimaMDiyA' zRGgATaka-trikoNaM sthAnaM trikaM yatra rathyAtrayaM milati catuSkaM-rathyAcatuSkamIlakaH cakharaM-bahurathyApAtasthAna paNitAni-bhANDAni tatpradhAnA ApaNA-haTTAH vividhavastUni-anekavidhadravyANi ebhiH parimaNDitA yA sA tathA 'surammA' atiramaNIyA 'naravaipaviinnamahivaipahA' narapatinA-rAjJA pravikIrNo-gamanAgamanAbhyAM vyAptaH mahIpatipatho-rAjamArgoM yasyAM sA tathA, athavA narapatinA pravikIrgA-vikSiptA nirastA zeSamahIpatInAM prabhA yasyAM sA tathA, "aNegavaraturagamattakuMjararahapahakarasIyasaMdamANIAinnajANajuggA' anekairvaraturagairmattakuJjaraiH 'rahapayara'tti rathanikaraiH zibikAbhiH syandamAnAbhirAkIrNA-vyAtA yAnayugyaizca yA sA tathA, tatra zivikA:-kUTAkAreNa chAditA jampAnavizeSA syandamAnikAHpuruSapramANajampAnavizeSAH yAnAni-zakaTAdIni yugyAni-gollaviSayaprasiddhAni dvihastapramANAni vedikopazobhitAni jampAnAnyeveti, vimaulanavanaliNisobhiyajalA vimukulAbhiH-vikasitakamalAbhirnavAbhinalinIbhiH-padminIbhiH zobhitAni jalAni yasyAM sA tathA, 'paMDuravarabhavaNasannimahiyA' pANDuraiH-sudhAdhavalairvarabhavanaiH-prAsAdaiH samyak nitarAM mahiteva mahitA For Personal & Private Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ see jJAtAdharma-1 pUjitA yA sA tathA, 'uttANanayaNapecchaNijjA' saubhAgyAtizayAduttAnaiH-animiSairnayanaiH-locanaiH prekSaNIyA yA sA tathA 1 utkSikathAGgam. 'pAsAIyA' cittaprasattikAriNI 'darisaNijjA' yAM pazyaccakSuH zramaM na gacchati, 'abhirUpA' manojJarUpA 'paDirUvA' sAdhya pratirUpA draSTAraM draSTAraM prati rUpaM yasyAH sA tatheti / pUrNabhadravatIse NaM caMpAe nayarIe bahiyA uttarapuracchime disIbhAe puNNabhadde nAmaM cehae hotthaa| vaNNao (sUtraM 2) || rNanaM sU.2 | tattha NaM caMpAe nayarIe koNiko nAma rAyA hotthA vnnnno| (sUtraM 3) koNikavatasyA NamityalaGkAre campAyA nagA 'uttarapurasthimetti uttarapaurastye uttarapUrvAyAmityarthaH 'disIbhAe'tti digrabhAge rNanaM sU.3 pUrNabhadraM nAma caityaM-vyantarAyatanaM, 'vaNNaotti caityavarNako vAcyaH, sa cAyaM-'cirAie putvapurisapannatte' ciraH-cira-1 kAla AdiH-nivezo yasya taccirAdika, ata eva pUrvapuruSaiH-atItanaraiH prajJasaM-upAdeyatayA prakAzitaM pUrvapuruSaprajJaptaM 'purANe'tti cirAdikakhAt purAtanaM 'sahie' zabdaH-prasiddhiH sa saMjAto yasya tacchabditaM 'vittae' vittaM-dravyaM tadasti yasya tadvittikaM vRtti vA AzritalokAnAM dadAti yattadvattidaM 'nAe' nyAyanirnAyakakhAta nyAyaH jJAtaM vA-jJAtasAmarthyamanubhUtatatprasAdena lokeneti, 'sacchatte sajjhae saghaMTe sapaDAgAipaDAgamaMDie' saha patAkayA vartata iti sapatAkaM ekA patAkAmatikramya yA patAkA | sAtipatAkA tayA maNDitaM yattattathA tacca tacceti karmadhArayaH, 'salomahatthe lomamayapramArjanakayuktaM 'kayaveyaya(di)e' kRtaM vitardikaM-racitavedika 'lAulloiyamahie' lAiyaM yadbhUmezchagaNAdinopalepanaM ulloiyaM-kuDyamAlAnAM seTikAdibhiH saMmRSTIkaraNaM tatastAbhyAM mahitamiva mahitaM-pUjitaM yattattathA, 'gosIsasarasaratacaMdaNadadaradinnapaMcaMgulitale' gozIrSaNa-sarasaraktacandanena | // 3 // For Personal & Private Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ |ca dardareNa-bahalena capeTAkAreNa vA dattAH paMcAGgulAstalA-hastakAH yatra tattathA, "uvaciyacaMdaNakalase' upacitA-nivezitAH candanakalazA-maGgalyaghaTA yatra tattathA, 'caMdaNaghaDasukayatoraNapaDiduvAradesabhAge' candanaghaTAzca suSTu kRtAstoraNAni ca dvAradezabhAgaM prati yasiMstacandanaghaTasukRtatoraNapratidvAradezabhAgaM, dezabhAgAzca dezA eva, 'AsattosattavipulavabagghAriya-15 malladAmakalAve' Asakto-bhUmau saMbaddhaH utsakta-upari saMbaddhaH vipulo-vistIrNaH vRtto-vartulaH 'vagdhAriyatti pralambamAnaH mAlyadAmakalApaH-puSpamAlAsamUho yatra tattatheti 'paMcavaNNasurabhimukkapupphapuJjovayArakalie' paMcavarNena surabhiNA muktenakSiptena puSpapuJjalakSaNenopacAreNa-pUjayA kalitaM yattattathA 'kAlAgarupavarakuMdurukkaturukkadhUvamaghamaghaMtagaMdhuddhayAbhirAma kAlAgaruprabhRtInAM dhUpAnAM yo maghamaghAyamAno gandha uddhRta-udbhUtastenAbhirAmaM yattattathA, tatra kuMduruka-cIDA turukka-silhakaM 'sugaMdhavaragaMdhagaMdhie' sadgandhA ye varagandhA-vAsAsteSAM gandho yatrAsti tattathA 'gaMdhavahibhUe' saurabhyAtizayAt gandhadravyaguTikAkalpamityarthaH 'naDanaTTakajallamallamuTThiyavelaMbagapavakakahakalAsakaAikkhayalaMkhamaMkhatUNaillatuMbavINiyabhuyagamAgahaparigae' pUrvavannavaraM bhujagA-bhogina ityarthaH bhojakA vA tadarcakA mAgadhA-bhaTTAH 'bahujaNajANavayassa vissuyakittie' baho-18 janasya paurasya jAnapadasya ca-janapadabhavalokasya vizrutakIrtika-pratItakhyAtika, 'bahujaNassa Ahussa AhuNijje AhotuHdAtuH AhavanIyaM-saMpradAnabhUtaM 'pAhuNijje' prakarSeNa AhavanIyamiti gamanikA 'accaNijje' candanagandhAdibhiH 'vaMdaNijje stutibhiH 'pUNijje puSpaiH 'sakkAraNijje' vastraiH 'sammANaNije bahumAna viSayatayA 'kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM viNaeNaM pajjuvAsaNije kalyANamityAdidhiyA vinayena paryupAsanIyaM 'dive' divyaM pradhAnaM 'sacce' satyaM satyAdezakhAt 'saccovAe' Jain Educatiolla) l onal For Personal & Private Use Only INJainelibrary.org
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 4 // satyAvapAtaM 'satya sevaM' sevAyAH saphalIkaraNAt 'sannihiyapADihere' vihitadevatAprAtihArya 'jAgasahassa bhAgapaDicchae' yAgAH - pUjA vizeSA brAhmaNaprasiddhAstatsahasrANAM bhAgam - aMzaM pratIcchati AbhAvyakhAt yattattathA 'bahujaNo accei Agamma puNNabhaddaM ceiaM / se NaM puNNabhadde ceie ekkeNaM mahayA vaNasaMDeNa saGghao samatA saMparikhitte' sarvataH - sarvadikSu samantAt - vidikSu ca 'se NaM vaNasaMDe kinhe kiNhobhAse' kRSNAvabhAsaH - kRSNaprabhaH kRSNa eva vAgvabhAsata iti kRSNAvabhAsaH, 'nIle nIlobhAse' pradezAntare 'harie hariomAse' pradezAntara eva tatra nIlo mayUragalavat haritastu zukapicchavat, haritAlAbha iti vRddhAH, 'sIe sIo bhAse' zItaH sparzApekSayA palyAdyAkrAntakhAditi vRddhAH, 'niddhe niddhobhAse' khigdho na tu rUkSaH, 'tice tighobhAse' tIvro varNAdiguNaprakarSavAn, 'kiNhe kiNhacchAe' iha kRSNazabdaH kRSNacchAya ityasya vizeSaNamiti na punaruktatA, tathAhi - kRSNaH san kRSNacchAyaH, chAyA cAdityAvaraNajanyo vastuvizeSaH, evaM 'nIle nIlacchAe harie hariyacchAe sIe sIyacchAe niddhe niddhacchAe tighe tibacchAe ghaNakaDiyakaDicchAe' anyo'nyaM zAkhAnupravezAdvahalanirantaracchAyaH 'ramme mahAmeha nikuraMbabhUe' mahAmeghavRndakalpe ityarthaH, 'te NaM pAyavA mUlamaMto kaMdamaMto' kando - mUlAnAmupari 'khaMdhamaMto' skandhaH - sthuDaM 'tayAmaMto' sAlamaMto zAlA- zAkhA 'pavAlamaMto' pravAla:- pallavAGkuraH, 'pattamaMto pupphamaMto phalamaMto bIyamaMto' 'aNuputra sujAyaruilavaTTabhAvapariNayA' AnupUvyeNa - mUlAdiparipATyA suSThu jAtA rucirAH vRttabhAvaM ca pariNatA ye te tathA 'ekkakhaMdhA aNegasAlA aNega sAhappasAhaviDimA' anekazAkhA prazAkho viTapastanmadhyabhAgo vRkSavistAro yeSAM te tathA 'aNegaNaravAmasuppasAriyaagejjhaghaNavipulavahakhaMdhA' anekAbhirnaravAmAbhiH suprasAritA bhiragrAhyo Jain Educatinational For Personal & Private Use Only 1 utkSi sAdhya0 pUrNabhadravarNanaM sU. 2 koNikavarNanaM sU. 3 // 4 // V.jainelibrary.org
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghano-nibiDo vipulo-vistIrNo vRttazca skandho yeSAM te tathA 'acchi dapattA' nIrandhraparNA 'aviralapattA' nirantaradalAH 'avAINapattA' abAcInapatrAH-adhomukhapalAzAH avAtInapatrA vA-abAtopahatabardAH 'aNaIipattA' ItivirahitacchadAH, 'niddhayajaraThapaMDurayapattA' apagatapurANapANDurapatrAH, 'navahariyabhisaMtapattabhAraMdhakAragaMbhIradarisaNijjA' navena haritena 'bhisanta'tti dIpyamAnena patrabhAreNa-dalasaMcayenAndhakArA-andhakAravantaH ata eva gambhIrAzca dRzyante ye te tathA 'uvaniggayanavataruNapattapallavakomalaujjalacalaMta kisalayasukumAlapavAlasohiyavaraMkuraggasiharA' upanirgatairnavataruNapatrapallavairiti-abhinavapatragucchaiH tathA komalojjvalaizcaladbhiH kizalayaH-patravizeSaistathA sukumAlapravAlaiH zobhitAni varAvarANyagrazikharANi yeSAM te tathA, iha cAGkurapravAlakizalayapatrANAM alpabahubahutarAdikAla kRtAvasthAvizeSAd vizeSaH saMbhAvyata iti, 'nicaM kusumiyA nicaM mAiyA' mayUritAH 'nicaM lavaiyA' pallavitA: 'nicaM thavaiyA' stabakavantaH 'niccaM gullaiyA' gulmavantaH, 'nicaM gocchiyA' jAtagucchAH, yadyapi stabakaguccha yoravizeSo nAmakoze'dhItastathApIha vizeSo bhAvanIyaH, 'nicaM jamaliyA' yamalatayA samazreNitayA vyavasthitAH, 'niccaM juyaliyA' yugalatayA sthitAH 'niccaM viNamiyA' vizeSeNa phalapuSpabhAreNa natAH, 'nicaM paNamiyA' tathaiva nantumArabdhAH, 'niccaM kusumiyamAjhyalavaiyathavaiyagulaiyagocchiyajamaliyajuvaliyaviNamiyapaNamiyasuvibhattapiDimaMjarivaDeMsagadharA' kecit kusumitAyekaikaguNayuktAH apare tu samastaguNayuktAstataH kusumitAzca te ityevaM karmadhArayaH, navaraM suvibhaktA-viviktAH suniSpannatayA piNDyo-lumvyaH maJjaryazca pratItAstA evAvataMsakAH-zekharakAstAn dhArayanti ye te tathA, 'supavarahiNamayaNasAlakoilakobhaMDakabhiMgArakakomalaka Jain Educ a tional For Personal & Private Use Only a ajainelibrary.org
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma jIvaMjIvakanaMdImuhakavilapiMgalakkhagakAraMDacakkavAyakalahaMsasArasaaNegasauNagaNamihuNaviraiyasahuNNaiyamahura- 41 utkSikathAGgam, saranAie' zukAdInAM sArasAntAnAM anekeSAM zakunagaNAnAM mithunarviracitaM zabdonnatikaM ca-unnatazabdakaM madhurakharaM ca / pvAdhya nAditaM-lapitaM yasmin sa tathA, vanakhaNDa iti prakRtaM 'suramme saMpiDiyadariyabhamaramahukaripahakarapariliMtamattacha-18 pUrNabhadravappayakusumAsavalolamahuragumagurmitaguMjaMtadesabhAge' saMpiNDitA dRptabhramaramadhukarINAM vanasatkAnAmeva 'pahakatti nikarA zarNanaM sU.2 yatra sa tathA tathA parilIyamAnA-anyata Agatya layaM yAnto mattaSaTpadAH kusumAsavalolA:-kiJjalkalampaTAH madhuraM gumagu-11 koNikavamAyamAnAH guJjantazca-zabdavizeSa vidadhAnAH dezabhAgeSu yasya sa tathA, tataH karmadhArayaH, 'abhitarapupphaphalA bAhira-IANenaM su.3 pattucchannA pattehi ya pupphehi ya ucchanna palicchannA' atyaMtamAcchAditA ityarthaH, etAni punarvRkSANAM vizeSaNAni 'sAu-18 phale miTThaphale ityato vanaSaNDasya bhUyo vizeSaNAni 'niroyae' rogavarjitaH, 'nANAvihagucchagummamaMDavagasohie vicittasuhakeubhUeM vicitrAn-zubhAn ketUn-dhvajAn bhUtaH-prAptaH, 'vAvipukkhariNIdIhiyAsunivesiyarammajAlaharae' vApISu-caturasrAsu puSkariNISu-vRttAsu puSkaravatISu vA dIrghikAsu-RjusAraNISu suSTu nivezitAni ramyANi jAlagRhakANi | | yatra sa tathA 'piMDimanIhArimasugaMdhisuhasurabhimaNaharaM mahayA gaMdhaddharNi' muyaMtA piDimanirhArimA pugalasamUharUpAM4 dUradezagAminI ca sadgandhi-sugandhiko zubhasurabhibhyo gandhAntarebhyaH sakAzAnmanoharA yA sA tathA tAM ca mahatA mocn-18||5 prakAreNa vibhaktivyatyayAt mahatI vA gandha eva dhrANahetukhAt-vRptikArikhAdgandhadhrANistAM muJcanta iti vRkSavizeSaNamevamito-IN ISSnyAnyapi 'nANAvihagucchagummamaMDavakagharakasuhaseukeubahulA' nAnAvidhAH gucchA gulmAni maNDapakA gRhakANi ca Jain EducatIVE atonal For Personal & Private Use Only XMainelibrary.org
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ yeSAM santi te tathA, tathA zubhAH setavo-mArgA AlavAlapAlyo vA ketavazva-dhvajA-bahulA-bahavo yeSAM te tathA, tataH karmadhArayaH, 'aNegarahajANajoggasibiyapavimoyaNA' anekeSAM rathAdInAmadho'tivistIrNakhAt pravimocanaM yeSu te tathA 'surammA pAsAIyA darisaNijjA abhirUvA paDirUvA / tassa NaM vaNasaMDassa bahumajjhadesabhAge ettha NaM mahaM ekke asogavarapAyave paNNatte, kusavikusavisuddharukkhamUle' kuzA-darbhA vikuzA-valvajAdayastairvizuddhaM-virahitaM vRkSAnurUpaM mUlaM-samIpaM yasya sa tathA, 'mUlamaMte' ityAdivizeSaNAni pUrvavadvAcyAni yAvat 'paDirUve, seNaM asogavarapA yave annehiM bahUhiM tilaehiM lauehiM chattoehiM sirisehiM sattavaNNehiM dahivaNNehiM loddhehiM dhavehiM caMdaNehiM R ajjuNehiM nivehi kuDaehiM kalaMbehiM savehiM phaNasehiM dADimehiM sAlehiM tAlehiM tamAlehiM piehiM piyaMgahiMDI purovaehiM rAyarukkhehiM naMdirukkhehiM sabao samaMtA saMparikkhitte, te NaM tilayA lauyA jAva naMdirukkhA kusavikusavisuddharukkhamUlA mUlamaMto' ityAdi pUrvavat , yAvat , 'paDirUvA, te NaM tilayA jAva naMdirukkhA annAhiM bahahiM paumalayAhiM nAgalayAhiM asogalayAhiM caMpayalayAhiM cUyalayAhiM vaNalayAhi vAsaMtiyalayAhiM kuMdalayAhiM sAmalayAhiM savao samaMtA saMparikkhittA, tAo NaM paumalayAo nicaM kusumiyAo jAva paDirUvAo, tassa NaM asogavarapAyavassa heTThA IsikhaMdhaMsamallINe' skandhAsannamityarthaH, 'ettha NaM mahaM ekke puDhavisilApaTTae paNNatte "ettha NaM'tizabdo'zokavarapAdapasya yadadhotretyevaM saMbandhanIyaH, 'vikkhaMbhAyAmasuppamANe kiNhe aMjaNakavANakuvalayahalaharakosejaAgAsakesakajalaMgIkhaMjaNasiMgabheyariyajaMbUphalaasaNakasaNabaMdhaNanIluppalapattanikara Jain Educati o nal For Personal & Private Use Only L alijainelibrary.org
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 1 utkSi | pUrNabhadravarNanaM sU.2 ayasikusamappayAse nIla ityarthaH aJjanako vanaspatiH haladharakozeyaM-baladevavastraM kajalAGgI-kanjalagRhaM zRGgabhedo-mahipAdiviSANacchedaH riSThakaM-ratnaM asanako-biyakAbhidhAno vanaspatiH sanabandhana-sanapuSpavRntaM 'marakatamasArakalittanayaNa-10 plAdhya kIyarAsivanne' marakata-ratnaM masAro-masRNIkArakaH pApANavizeSaH 'kaDittaMti kaDitraM kRttivizeSaH nayanakIkA-netramadhyatArA | tadrAzivarNaH kAla ityarthaH, 'nighaNe' snigdhadhanaH 'aTThasire' aSTazirAH aSTakoNa ityarthaH, 'AyaMsatalovame suramme IhA-13 migausamaturaganaramagaravAlagakinnararurusarabhacamaravaNalayapaumalayabhatticitte IhAmRgAH-vRkAH vyAlakAH-zvApadAH koNikavabhujagA vA 'AINagaruyabUraNavaNIyatUlaphAse Ajinaka-carmamayaM vastraM rUtaM pratItaM bUro-vanaspativizeSaH tUlam-arkatUlaMna ma. 'sIhAsaNasaMThie pAsAIe jAva paDirUvetti / iha granthe vAcanAdvayamasti, tatraikAM bRhattarAM vyAkhyAsyAmo, dvitIyA tu prAyaH sugamaiva, yaca tatra duravagamaM taditaravyAkhyAnato'vaboddhavyamiti / 'kUNie nAmaM rAya'tti kUNikanAmA zreNikarAjaputro rAjA 'hotya'tti abhavat / 'vannao'tti tadvarNako vAcyaH, sa ca 'mahayA himavaMtamahaMtamalayamaMdaramahiMdasAre' ityAdi 'pasaMtaDiMbaDamaraM rajaM pasAsemANe viharati' ityetadantaH, tatra mahAhimavAniva mahAn zeSarAjApekSayA tathA malayaHparvatavizeSo mandaro-merumahendraH-zakrAdidevarAjastadvatsAraH-pradhAno yaH sa tathA, tathA prazAntAni DimbAni-vinAH Dama-11 rANi-rAjakumArAdikRtaviDvarA yasiMstattathA 'prasAdhayan' pAlayan 'viharati Aste seti, samagraM punaragre vyAkhyAsyAmaH / te NaM kAle NaM te NaM samae NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI ajasuhamme nAma there jAtisaMpanne kulasaMpaNNe balarUvaviNayaNANadaMsaNacarittalAghavasaMpaNNe oyaMsI teyaMsI vacaMsI jasaMsI jiyakohe jiya Jain Education international For Personal & Private Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ mANe jiyamAe jiyalohe jiyaiMdie jiyanidde jiyaparisahe jIviyAsamaraNabhayavippamuke tavapahANe guNappahANe evaM karaNacaraNaniggaha NicchayaajavamaddavalAghavakhaMtiguttimutti1.vijAmaMtabaMbhavayanayaniyamasaccasoyaNANadaMsaNa 20 cAritta0 orAle ghore ghoravae ghoratavassI ghorabaMbhaceravAsI ucchuDhazarIre saMkhittaviulateyallese codasapucI cauNANovagate paMcahi aNagArasaehiM saddhiM saMparikhuDe puvANupuzviM caramANe gAmAgugAmaM dUtijjamANe suhaMsuheNaM viharamANe jeNeva caMpA nayarI jeNeva puNNabhadde cetie teNAmeva uvAgacchaha uvAgacchaittA ahApaDirUvaM uggahaM uggiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharati / (sUtraM 4) 'thereti zrutAdibhirvRddhatvAt sthaviraH, 'jAtisaMpanna' iti uttamamAtRkapakSayukta iti pratipattavyamanyathA mAtRkapakSasaMpannalaM puruSamAtrasyApi syAditi nAsyotkarSaH kazcidukto bhaved, utkarSAbhidhAnArtha cAsya vizeSaNakalApopAdAnaM cikIrSitamiti, evaM kulasaMpanno'pi, navaraM kulaM-paitRkaH pakSaH tathA balaM-saMhananavizeSasamutthaH prANaH rUpam-anuttarasurarUpAdanaMtagugaM zarIrasaundarya vinayAdIni pratItAni navaraM lAghavaM-dravyato'lpopadhitvaM bhAvato gauravatrayatyAgaH ebhiH saMpanno yaH sa tathA, 'oyaMsitti ojomAnaso'vaSTambhastadvAnojasvI tathA tejasvI tejaH-zarIraprabhA tadvAMstejasvI vaco-vacanaM saubhAgyAyupetaM yasyAsti sa vacasvI athavA varca:-tejaHprabhAva ityarthastadvAn varcaskhI yazasvI-khyAtimAn , iha vizeSaNacatuSTaye'pi anusvAraH prAkRtavAt , jitakrodha ityAdi tu vizeSaNasaptakaM pratItaM, navaraM krodhAdijaya udayaprAptakrodhAdi viphalIkaraNato'vaseyaH, tathA jIvitasya-prANadhAraNasyAzA-vAJchA maraNAcca yadbhayaM tAbhyAM vipramuktaH jIvitAzAmaraNabhayavipramuktastadubhayopekSaka ityarthaH, tathA tapasA pradhAna-uttamaH zeSamunijanA For Personal & Private Use Only Mil.jainelibrary.org
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. pekSayA tapo vA pradhAnaM yasya sa tapaHpradhAnaH, evaM guNapradhAno'pi, navaraM guNAH-saMyamaguNAH, etena ca vizeSaNadvayena tapaHsaMyamau | campAyA pUrvabaddhAbhinavayoH karmaNonirjaraNAnupAdAnahetU mokSasAdhane mumukSUNAmupAdeyAvupadarzitau, guNaprAdhAnye prapazcArthamevAha-evaM karaNe zrIsudharmAtyAdi, yathA guNazabdena pradhAnazabdottarapadena tasya vizeSaNamuktamevaM karaNAdibhirekaviMzatyA zabdairekaviMzativizeSaNAnyadhyeyAni, gamanaM sU.4 tadyathA-karaNapradhAnazcaraNapradhAno yAvaccaritrapradhAnaH, tatra karaNaM-piNDavizuddhyAdiH, yadAha-"piMDavisohI samiI bhAvaNe"tyAdi, caraNaM-mahAvratAdi, Aha ca-'vayasamaNadhammasaMjamaveyAvaccaM cetyAdi, nigrahaH-anAcArapravRttaniSedhanaM nizcayaH-tattvAnAM nirNayaH, vihitAnuSThAneSu vA'vazyaMkaraNAbhyupagamaH ArjavaM-mAyAnigraho mArdavaM-mAnanigraho lAghavaM-kriyAsu dakSatvaM kSAnti:-krodhanigrahaH guptimanoguptyAdikA, muktinirlobhatA, vidyAH-prajJaptyAdidevatAdhiSThitA varNAnupUrvyaH, matrA-hariNegamiSyAdidevatAdhiSThitAstA eva athavA vidyAH sasAdhanAH sAdhanarahitA mantrA brahma-brahmacarya sarvameva vA kuzalAnuSThAnaM vedaH-Agamo laukikalokottarakuprAvacanikabhedaH nayA-naigamAdayaH sapta pratyekaM zatavidhAH niyamA-vicitrA abhigrahavizeSAH satyaM-vacanavizeSaM zaucaMdravyato nirlepatA | bhAvato'navadyasamAcAratA jJAnaM-matyAdi darzanaM-cakSurdarzanAdi samyaktvaM vA cAritraM-bAhyaM sadanuSThAna, yacceha karaNacaraNagrahaNe'pi ArjavAdigrahaNaM tadArjavAdInAM prAdhAnyakhyApanArtha, nanu jitakrodhatvAdInAM ArjavAdInAM ca ko vizeSaH, ucyate, jitakrodhAdi vizeSaNeSu tadudayaviphalIkaraNamuktaM mArdavapradhAnAdiSu tu udayanirodhaH, athavA yata eva jitakrodhAdirata eva kSamAdipradhAna ityevaM hetuhetumadbhAvAt vizeSaH, tathA jJAnasaMpanna ityAdau jJAnAdimatvamAtramuktaM jJAnapradhAna ityAdau tu tadvatAM madhye tasya prAdhAnya|mityevamanyatrApyapaunaruktyaM bhAvanIyaM, tathA 'orAle'tti bhImo bhayAnakaH, katham ?-atikaSTaM tapaH kurvan pArzvavartinAmalpasa JainEducetimilarional For Personal & Private Use Only Sainelibrary.org
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ tvAnAM bhayAnako bhavati, aparastvAha 'urAle 'tti udAraH - pradhAna: 'ghori'tti ghoro nirghRNaH pariSahendriyakaSAyAkhyAnAM ripUNAM vinAze kartavye, anye khAtmanirapekSaM ghoramAhuH, tathA 'ghorakhae 'tti ghorANi - anyairduranucarANi vratAni - mahAvratAni yasya sa tathA, ghoraistapobhistapakhI ca, tathA ghoraM ca tadbrahmacarya cAlpasatvairduHkhaM yadanucaryate tasmin ghorabrahmacarye vastuM zIlamasyeti ghorabrahmacaryavAsI 'ucchUDhazarIre' 'ucchUDhaM 'ti ujjhitamivojjhitaM zarIraM yena sa tatsatkAraM prati niHspRhatvAt, tathA 'saMkhita 'tti saMkSiptA zarIrAntarvarttinI vipulA anekayojanapramANakSetrAzritavastudahanasamarthA tejolezyA - viziSTatapojanya labdhiviSayaprabhavA tejojvAlA yasya sa saMkSiptavipulatejolezya:, tathA caturdazapUrvIti vedapradhAna ityetasyaiva vizeSAbhidhAnaM caturjJAnopagataH kevalavarjajJAnayukta ityarthaH, anena ca jJAnapradhAna ityetasya vizeSo'bhihitaH, paJcabhiranagArazataiH - sAdhuzataiH 'sArddha' saha samantAtparikarita ityarthaH, tathA 'puvANupudhi' nti pUrvAnupUrvyA na pazcAnupUrvyA anAnupUrvyA vetyarthaH, krameNeti hRdayaM, 'caran' saMcaran, etadevAha - 'gAmANugAmaM dUijjamANe 'ti grAmazcAnugrAmazca vivakSitagrAmAnantaragrAmo grAmAnugrAmaM tat dravan- gacchan ekassAgrAmAdanantaraM grAmamanullaGghayantityarthaH, anenApyapratibaddhavihAramAha, tatrApyautsukyAbhAvamAha, tathA 'suhaMsuheNaM viharamANe ti ata eva sukhasukhena| zarIrakhedAbhAvena saMyamabAdhA'bhAvena ca viharan - sthAnAt sthAnAntaraM gacchan grAmAdiSu vA tiSThan 'jeNeva 'nti yasminneva deze campA nagarI yasminneva ca pradeze pUrNabhadraM caityaM 'teNAmeve 'ti tasminneva deze upAgacchati, kacidrAjagRhe guNasilake iti dRzyate, sa cApapATha iti manyate, upAgatya ca yathApratirUpaM yathocitaM munijanasya avagraham - AvAsamavagRhya - anujJApanApUrvakaM gRhIlA saMyamena tapasA cAtmAnaM bhAvayan viharati - Aste sma / For Personal & Private Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 8 // taraNaM caMpAnagarIe parisA niggayA koNio niggao dhammo kahio parisA jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva disiM paDigayA / teNaM kAleNaM teNaM samayeNaM ajjasuhammassa aNagArassa jeTThe aMtevAsI ajjajaMbU NAmaM aNagAre kAsavagotteNaM sattussehe jAva ajjasuhammassa therassa adUrasAmaMte uddhaMjANU ahosire jhANakoTThovagate saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharati, tate NaM se ajjajaMbUNAme jAyasaDDe jAyasaMsae jAyako halle saMjAtasaDDe saMjAtasaMsae saMjAyako halle uppannasaDe utpannasaMsae utpannako halle samuppannasaDDe samuppanna saMsae samuppanna kouhale uThAe uTTheti uTThAe uTThattA jeNAmeva ajasuhamme there teNAmeva uvAgacchati 2 ajjasuhamme there tikakhutto AyAhiNapayAhiNaM karei 2 vaMdati nama'sati vaMdittA namasittA ajjasuhammassa therassa NaccAsanne nAtidUre sussUsamANe NamaMsamANe abhimuhaM paMjaliuDe viNaeNaM pajjuvAsamANe evaM vayAsI - jati NaM bhaMte! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM AigareNa titthaga0 sayaMsaMbu0 purisu0 purisasI0 purisava0 purisavaragaM0 logu0 loganA he0 logahieNaM logapa0 logapajjoya abhayada0 saraNada0 cakkhuda0 maggada0 bohida0 dhammaMda0 dhammade0 dhammanA0 dhammasA0dhammavaracA0 appaDiha0 daMsaNadha0 viyahacha0 jiNaM jANaNaM tineNaM tAra* buddheNaM boharaNaM mutteNaM moageNaM saGghaNNeNaM saGghada0 sivamayalamarutamaNaMtamakkhayamavAbAhamapuNarAvittiyaM sAsayaM ThANamuvagateNaM paMcamassa aMgassa ayamaTThe pannatte, chaTThassa NaM aMgassa bhaMte! NAyAdhammakahANaM ke ahe paM0?, jaMbUtti tae NaM ajjasuhamme there ajjajaMbUNAmaM aNagAraM evaM va0 For Personal & Private Use Only jambUkhAmipraznaH adhyayano deza: sU. 5 // 8 //
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ evaM khalu jaMbU samaNeNaM bhagavatA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM chaTThassa aMgassa do suyakkhaMdhA pannattA, taMjahANAyANi ya dhammakahAo ya, jati NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavatA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM chaTThassa aMgassa do suyakhaMdhA paM0 taM0-NAyANi ya dhammakahAo ya, paDhamassa NaM bhaMte! suyakakhaMdhassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM NAyANaM kati ajjhayaNA pannattA, evaM khalu jaMbU! samaNeNaM jAva saMpatteNaM NAyANaM egUNavIsaM ajjhayaNA paM0, taM0-ukhittaNAe 1 saMghADe 2, aMDe 3 kumme ya 4 selage 5 / tuMbe ya 6 rohiNI 7 mallI 8, mAyaMdI 9 caMdimA iya 10 // 1 // dAvaddave 11 udagaNAe 12, maMDukke 13 teyalIviya 14 / naMdIphale 15 avarakaMkA 16, atine 17 suMmA iya 18 // 2 // avare ya puMDarIyaNAyae 19 eguNavIsatime / (sUtraM 5) 'tae NaM'ti tato'nantaraM NamityalaMkAre campAyA nagaryAH paripat-kUNikarAjAdikA nirgatA-niHsRtA sudharmasvAmivandanArtha, | "jAmeva disiM pAunbhUyA tAmeva disiM paDigae'ti yasyA dizaH sakAzAt prAdurbhUtA-AvirbhUtA AgatA ityarthaH tAmeva dizaM pratigateti / tamin kAle tasin samaye AryasudharmaNo'ntevAsI AryajambUnAmAnagAraH kAzyapagotreNa 'sattussehe'tti sapta hastocchrayo yAvatkaraNAdidaM dRzyaM "samacauraMsasaMThANasaMThie vajjarisahanArAyasaMghayaNe kaNagapulaganighasapamhagore" 18| kanakasya-suvarNasya 'pulaga'tti yaH pulako lavastasya yo nikaSaH-kaSapaTTe rekhAlakSaNaH tathA 'pamha'tti payagarbhastadvat gauro yaH18 sa tathA, vRddhavyAkhyA tu kanakasya na lohAdeyaH pulakaH-sAro varNAtizayaH tatpradhAno yo nikaSo-rekhA tasya yatpakSmabahulatvaM tadvadyo gauraH sa kanakapulakanikaSapakSmagauraH, tathA 'ugratapA' ugram-apradhRSyaM tapo'syetikRnA, tathA 'tattatave' taptaM-tApitaM tapo dain Education International For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAsam // 9 // yena sa taptatapAH, evaM tena tattapastaptaM yena karmANi saMtApya tena tapasA khAtmApi taporUpaH saMtApito yato'nyasyAspRzya miva | jambUsvAjAtamiti, tathA mahAtapAH-prazastatapA bRhattapA vA, tathA dIptaM tapo yasya sa dIptatapAH, dIptaM tu hutAzana iva jvalattejaH mipraznaH karmendhanadAhakakhAt , tathA "urAle ghore ghoraguNe ghoratavassI ghorabaMbhaceravAsI ucchUDhasarI re saMkhittaviulateyalese"|| adhyayano iti pUrvavat , evaMguNaviziSTo jambUsvAmI bhagavAn AryasudharmaNaH sthavirasya 'adUrasAmaMtetti dUraM-viprakarSaH sAmantaM-samIpaM dezaHsU.5 ubhayorabhAvo'dUrasAmantaM tasinnAtidUre nAtisamIpe ucite deze sthita ityarthaH, kathaM?-'uDejANU' ityAdi zuddhapRthivyAsanavarjanAt aupagra hi kaniSadyAbhAvAcca utkaTukAsanaH sanapadizyate Urddha jAnunI yasya sa UrddhajAnuH 'adhaHzirAH' adhomukho norbu tiryaya vA vikSiptadRSTiH kiM tu niyatabhUbhAganiyamitadRSTiriti bhAvanA, 'jhANakohovagae'tti dhyAnameva koSTho dhyAnakoSThastamupagato dhyAnakoSThopagataH, yathA hi koSThake dhAnya prakSiptamaviprakIrNa bhavatyevaM sa bhagavAn dharmadhyAnakoSThakamanupravizyendriyamanAMsyadhikRtya saMvRtAtmA bhavatIti bhAvaH, saMyamena-saMvareNa tapasA-dhyAnenAtmAnaM bhAvayan-vAsayan viharati-tiSThati / 'tae NaM se' ityAdi, tata ityAnantarye tasmAt dhyAnAdanantaraM NamityalaMkAre, 'sa' iti pUrvaprastutaparAmarzArthaH tasya tu sAmAnyoktasya vizeSAvadhAraNArtha AryajambUnAmeti, sa ca uttiSThatIti saMbandhaH, kimbhUtaH sannityAha-'jAyasaddhe' ityAdi, jAtA-pravRttA zraddhA-icchA'syeti jAtazraddhaH, ka ?-vakSyamANAnAM padArthAnAM tatvaparijJAne sa tathA, jAtaH saMzayo'syeti jAtasaMzayaH, saMzayastvanirdhAritArtha jJAnamu-11 // 9 // bhayavastvaMzAvalambitayA pravRttaM, sa khevaM tasya bhagavato jAtaH-yathA bhagavatA zrImanmahAvIravarddhamAnasvAminA tribhuvanabhavanaprakAzapradIpakalpena pazcamasyAMgasya samastavastustomavyatikarAvirbhAvanenArtho'mihita evaM SaSThasyApyukto'nyathA veti, tathA 'jAtakutU sayana viharatimanupravizyastimupagato kimbhUtaH zata pUrvaprastuta For Personal & Private Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ halo' jAtaM kutUhalaM yasya sa tathA, jAtautsukya ityarthaH, vizvasyApi vizvavyatikarasya paJcamAGge pratipAditakhAtSaSThAGgasya ko'nyo|'rtho bhagavatAbhihito bhaviSyatIti, saMjAtazraddha ityAdau samutpannazraddha ityAdau ca saMzabdaH prakarSAdivacanaH, tathA utpannazraddhaH prAgabhUtA utpannA zraddhA yasyetyutpannazraddhaH, athotpannazraddhakhasya jAtazraddhatvasya ca ko'rthabhedo?, na kazcideva, kimartha tatprayogaH ?, hetukhapradarzanArtha, tathAhi-utpannazraddhatvAjjAtazraddhaH pravRttazraddha ityarthaH, aparasvAha-jAtA zraddhA yasya praSTuM sa jAtazraddhaH, kathaM jAtazraddho ?, yamAjAtasaMzayaH, SaSThAGgArthaH paJcamAGgArthavat prajJaptaH utAnyatheti, kathaM saMzayo'jani?, yasAt jAtakutUhalaH, kIdRzo nAma SaSThAGgasyArtho bhaviSyati kathaM ca tamahamavabhotsse ? iti tAvadavagrahaH, evaM saMjAtotpannasamutpannazraddhAdaya IhApAyadhAraNAbhedena vAcyA iti, 'uhAe uDheItti utthAnamutthA-Urdhva varttanaM tayA utthayA uttiSThati utthAya ca 'jeNe'tyAdi prakaTaM, "ajasuhamme there' ityatra paTyarthe saptamIti 'tikhutto'tti trikRkhastrIn vArAn 'AdakSiNapradakSiNA' dakSiNapArthAdArabhya paribhramaNato dakSiNapA prAptirAdakSiNapradakSiNA tAM 'ajasuhammaM theraM' ityatra pAThAntare AdakSiNAtpradakSiNo-dakSiNapArzvavartI yaH sa tathA taM 'karoti' vidadhAti vandate-vAcA stauti namasyati-kAyena praNamati nAtyAsanne nAtidUre ucite deze ityarthaH 'sussUsamANe'tti zrotumicchan 'namaMsamANe tti namasyan praNaman abhimukhaH 'paMjaliuDe'tti kRtaprAJjaliH vinayena praNamati-uktalakSaNena 'paJjuvAsamANe tti paryupAsanAM vidadhAnaH 'eva'miti vakSyamANaprakAraM vadAsitti avAdIt , yadavAdIt tadAha-'jaItyAdi prakaTaM, navaraM yadi bhadanta ! zramaNena paJcamAGgasyAyamarthaH-anantaroditakhena pratyakSaH prajJaptastataH SaSThAGgasya ko'rthaH prajJapta, iti praznavAkyArthaH, athottaradAnArtha 'jambUnAme tti he jambU! iti-evaMprakAreNAmatraNavacasA''macya AryasudharmA sthaviraH AryajambUnAmAnaM anagAramevama Jain Education Internal oral For Personal & Private Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma vAdI-'nAyANi'tti jJAtAni-udAharaNAnIti prathamaH zrutaskandhaH 'dhammakahAo'tti dharmapradhAnAH kathAH dharmakathA iti | jambUsvA dvitIyaH 'ukhitte tyAdi zlokadvayaM sArdU, tatra meghakumArajIvena hastibhave vartamAnena yaH pAda utkSiptastenotkSiptenopalakSitaM meghakathAGgam. mipraznaH kumAracaritamukSiptamevocyate, utkSiptameva jJAtam-udAharaNaM vivakSitArthasAdhanamukSiptajJAtaM, jJAtatA cAsyaivaM bhAvanIyA-dayAdi-19 adhyayano // 10 // guNavantaH sahanta eva dehakaSTaM, utkSiptaikapAdo meghakumArajIvahastIveti, etadarthAbhidhAyakaM sUtramadhIyamAnavAdadhyayanamukta mevaM sarvatra ddezaH sU.5 1 / tathA saMghATakaH-zreSThicaurayorekabandhanabaddhavamidamapyabhISTArthajJApakalAt jJAtameva, evamaucityena sarvatra jJAtazabdo yojyaH, yathA-1 | yathaM ca jJAtalaM pratyadhyayanaM tadarthAvagamAdavaseyamiti 2 / navaraM aNDaka-mayUrANDaM 3 / kUrmazca kacchapaH 4 / zailako rAjarSiH 5 / tummaM ca-alAbuH 6 / rohiNI zreSThivadhUH 7 / mallI-ekonaviMzatitamajinasthAnotpannA tIrthakarI 8 / mAkandI nAma vaNika 8 tatputro mAkandIzabdeneha gRhItaH 9 / caMdramA iti ca 10 / 'dAvaddave'tti samudrataTe vRkSavizeSAH 11 / udakaM-nagaraparikhAjalaM tadeva jJAtam-udAharaNaM udakajJAtaM 12 / maNDUkaH nandamaNikArazreSThijIvaH 13 / 'teyalI iya'tti tetalisutAbhidhAno'mAtya IS iti ca 14 / 'naMdIphala'tti nandivRkSAbhidhAnataruphalAni 15 / 'avarakaMkA' dhAtakIkhaNDabharatakSetrarAjadhAnI 16 |'aainnnno' tti AkIrNA-jAtyAH samudramadhyavartino'zvAH 17 / 'suMsumA iya'tti susumAbhidhAnA zreSThiduhitA 18 / aparaM ca puNDarIka-13 jJAtamekonaviMzatitamamiti 19 / // 10 // jati NaM bhaMte! samaNeNaM jAva saMpatteNaM NAyANaM egUNavIsA ajjJayaNA paM0, taM0-ukhittaNAe jAva puMDarIetti ya, paDhamassa NaM bhaMte ! ajjJayaNassa ke aDhe pannatte? evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 For Personal & Private Use Only w
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse dAhiNaddhabharahe rAyagihe NAmaM nayare hotthA, vaNNao, cetie vannao, tatya NaM rAyagihe nagare seNie nAmaM rAyA hotthA mahatAhimavaMta vannao, tassa NaM seNiyassa rano naMdA nAma devI hotthA sukumAlapANipAyA vaNNao (sUtraM. 6) tassa NaM seNiyassa putte naMdAe devIe attae abhae nAma kumAre hotthA ahINa jAva surUve sAmadaMDabheyauvappayANaNItisuppauttaNayavihinnU IhAvUhamaggaNagavesaNaatthasatthamaivisArae uppattiyAe veNaiyAe kammiyAe pAriNAmiAe caubihAe buddhie uvavee seNiyassa raNo bahusu kajesu ya kuTuMbesu ya maMtesu ya gujjhesu ya rahassesu ya nicchaemu ya ApucchaNijje paDipucchaNijje meDhI pamANaM AhAre AlaMvaNaM cakkhU meDhIbhUe pamANabhUe AhArabhUe AlaMbaNabhUe cakkhUbhUe sabakajjesu sababhUmiyAsu laddhapaJcae viiNNaviyAre rajadhuraciMtae yAvi hotthA, seNiyassa ranno rajjaM ca rahUM ca kosaM ca koTThAgAraM ca balaM ca vAhaNaM ca puraM ca aMteuraM ca sayameva samuvekkhamANe 2 viharati (sUtraM.7) . yadi prathamazrutaskandhasyaitAnyadhyayanAni bhagavatoktAni tataH prathamAdhyayanasya ko'rtho bhagavatA prajJapta iti zAstrArthaprastAvanA // athaivaM pRSTavantaM jambUsvAminaM prati sudharmasvAmI yathAzrutamartha vaktumupakramate seti / 'evaM mityAdi sugama, navaraM 'eva miti vakSyamANaprakArArthaH prajJapta iti prakramaH, khalukyAlaGkAre jambUriti ziSyAmatraNe 'ihaiveti dezataH pratyakSAsane na punarasaMkhyeyakhAt jambUdvIpAnAmanyatretibhAvaH bhArate varSe kSetre 'dAhiNaDDabharahe'tti dakSiNArdhabharate nottarArddhabharate 'devI'ti rAjabhAryA 'vaNNaoM For Personal & Private Use Only HIMAmainelibrary.org
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 11 // ti varNako vAcyaH, sa ca vakSyamANadhAriNyA iva dRzyaH, 'anta'tti Atmaja: aGgaja ityarthaH, 'ahINa jAva surUce' pti iha yAvatkaraNAdidaM draSTavyaM 'ahINapaMciMdiyasarI re' ahInAni - anyUnAni lakSaNataH svarUpato vA paJcApIndriyANi yasmiMstattathAvidhaM zarIraM yasya sa tathA, 'lakkhaNavaMjaNaguNovavee' lakSaNAni - svastika cakrAdIni vyaJjanAni - maSatilakAdIni teSAM yo guNaH - prazastatA tenopapeto- yukto yaH sa tathA, upa apa ita iti zabdatrayasya sthAne zakandhvAdidarzanAdupapeta iti syAt, 'mANummANapamANapaDipuNNa sujAya savaMga suMdaraMge tatra mAnaM - jaladroNapramANatA kathaM 1 - jalasyAtibhRte kuNDe puruSe nivezite yajjalaM nissarati tadyadi droNamAnaM bhavati tadA sa puruSo mAnaprApta ucyate, tathA unmAnaM arddha bhArapramANatA, kathaM 1, tulAropitaH puruSo yadyarddhabhAraM tulati tadA sa unmAnaprApta ityucyate, pramANaM- khAGgulenASTottarazatocchrayatA, tatazca mAnonmAnapramANaiH prati pUrNAni - anyUnAni sujAtAni - suniSpannAni sarvANi aGgAni - ziraHprabhRtIni yasmin tattathAvidhaM sundaramaMgaM - zarIraM yasya sa tathA, 'sasisomAkAre kaMte piyadasaNe' zazivat saumyAkAraM kAntaM kamanIyamata eva priyaM draSTRNAM darzanaM rUpaM yasya sa tathA, ata eva 'surUve 'ti surUpa iti, tathA sAmadaNDabheda upapradAnalakSaNA yA rAjanItayaH tAsAM suSThu prayuktaM - prayogo vyApAraNaM yasya sa tathA, nayAnAM naigamAdInAM uktalakSaNanItInAM ca yA vidhA- vidhayaH prakArAstAn jAnAti yaH sa tathA pazcAtpadadvayasya karmadhArayaH, tatra parasparopakArapradarzana guNakIrtanAdinA zatrorAtmavazIkaraNaM sAma, tathAvidhaparikleze dhanaharaNAdiko daNDaH, vijigISatazatru parivargasya svAmyAdisnehApanayanAdiko bhedaH, gRhItadhanapratidAnAdikamupapradAnaM nayavidhayastu sapta naigamAdayo nayAH pratyekaM zatabhedA, nItibhedAstu sAmanIteH paJca daNDasya trayaH bhedasya upapradAnasya ca pazca kAmandakAdiprasiddhA iti, For Personal & Private Use Only zreNikA bhayakumA rayorvarNanaM sU. 6-7 // 11 //
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ tathA IhA ca-sthANurayaM puruSo vetyevaM sadAlocanAbhimukhA maticeSTA apohazca-sthANurevAyamityAdirUpo nizcayaH mArgaNaM ca-iha valyutsarpaNAdayaH sthANudharmA eva prAyo ghaTante ityAdyanvayadharmAlocanarUpaM gaveSaNaM ca-iha zarIrakaNDUyanAdayaH puruSadharmAH prAyo na ghaTanta iti vyatirekadharmAlocanarUpaM IhAvyUhamArgaNAgaveSaNAni tairarthazAstre-arthopAyavyutpAdagraMthe kauTilyarAjadhAnItyAdau yA matirbodhastayA vizAradaH-paNDito yaH sa IhAvyUhamArgaNagaveSaNArthazAstramativizAradaH, tathautpattikyAdikayA buddhyA upapeto-yuktaH, tatrautpattikI adRSTAzrutAnanubhUtArthaviSayA''kasikI vainayikI guruvinayalabhyazAstrArthasaMskArajanyA karmajA kRSivANijyAdikarmAbhyAsaprabhavA pAriNAmikI-prAyo vayovipAkajanyA, tathA zreNikasya rAjJaH bahuSu kAryeSu ca-bhaktasevakarAjyAdidAnalakSa NakRtyeSu viSayabhUteSu tathA kuTumbeSu ca-khakIyaparakIyeSu viSayabhUteSu ye matrAdayo nizcayAntAsteSu ApracchanIyaH, tatra matrA& matraNAni paryAlocanAni teSu ca guhyAnIva guhyAni-lajjanIyavyavahAragopitAni teSu ca rahasyAni-ekAntayogyAni teSu nizcayeSu / vA-itthamevedaM vidheyamityevaMrUpanirNayeSu athavA khatantreSu kAryAdiSu SaTsu viSayeSu cakArAH samuccayArthAH ApracchanIyaH-sakRt | pratipracchanIyo dvitrikRtaH, kimiti ?-yato'sau meDhi'tti khalakamadhyavartinI sthUNA yasyAM niyamitA gopaMktirdhAnyaM gAyati tadvadya-18 mAlambya sakalamatrimaDalaM mantraNIyArthAn dhAnyamiva vivecayati sA meDhI, tathA pramANe pratyakSAdi tadvadyaH tadRSTArthAnAmavyabhi-18 |cArikhena tathaiva pravRttinivRttigocarakhAt sa pramANaM, tathA 'AdhAre AdhArasyeva sarvakAryeSu lokAnAmupakAritrAt tathA 'AlaMbanaM' rajjvAdi tadvadApadgAdinistArakakhAdAlambanaM tathA cakSuH-locanaM tallokasya mantryamAtyAdivividhakAryeSu pravRttinivRtti-18 viSayapradarzakalAcakSuriti, etadeva prapaJcayati-'meDhibhUe'ityAdi bhUtazabda upamArthaH sarvakAryeSu-sandhivigrahAdiSu sarvabhUmikA dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ DeceA jJAtAdharma kathAGgam. // 12 // su-matriamAtyAdisthAnakeSu labdhaH-upalabdhaH pratyayaH-pratItiravisaMvAdivacanaM ca yasya sa tathA 'viiNNaviyAre'tti vitIrNo- dhAraNyA rAjJA'nujJAto vicAra:-avakAzo yasya vizvasanIyatAt asau vitIrNavicAraH sarvakAryAdiSviti prakRtaM, athavA 'viNNaviyAre varNanaM sU. vijJApitA rAjJo lokaprayojanAnAM nivedayitA, kiMbahunA ?-rAjyadhurazcintako'pi-rAjyanirvAhakazcApyabhUt , etadevAha-zreNi-IST Tameghadohakasya rAjJo rAjyaM ca-rASTrAdisamudAyAtmakaM rASTraM ca-janapadaM kozaM ca-bhANDAgAraM koSThAgAraM ca-dhAnyagRhaM balaM ca-hastyAdi-18 daH sU. 9 sainyaM vAhanaM ca-vesarAdikaM puraM ca-nagaramantaHpuraM ca-avarodhanaM svayameva-Atmanaiva samutprekSamANo-nirUpayan samutprekSamANo vA-vyApArayan iha ca dvivecanamAbhIkSNye'vaseyaM, 'viharati Aste sa / tassa NaM seNiyassa ranno dhAriNInAmaM devI hotthaa| jAva seNiyassa ranno iTTA jAva viharai / (sUtraM. 8) tae NaM sA dhAriNI devI annayA kayAi taMsi tArisagaMsi chakkaTThakalaTThamasaMThiyakhaMbhuggayaM pavaravarasAlabhaMjiyaujjalamaNikaNagarataNabhUmiyaMviDakajAladdhacaMdaNijUhakaMtarakaNayAlicaMdasAliyAvibhattikalite sarasacchadhAUvalavaNNaraie bAhirao dUmiyaghaTTamaTe abhitarao pattasuvilihiyacittakamme NANAvihapaMcavaNNamaNirayaNakohimatale paumalayAphullavallivarapuSphajAtiulloyacittiyatale vaMdaNavarakaNagakalasasuviNimmiyapaDipuMjiyasarasapaumasohaMtadArabhAe payaragAlaMbaMtamaNimuttadAmasuviraiyadArasohe sugaM // 12 // dhavarakusumamauyapamhalasayaNovayAre maNahiyayanibuiyare kappUralavaMgamalayacaMdanakAlAgurupavarakuMdurukkaturukadhUvaDajhaMtasurabhimaghamaghaMtagaMdhudayAbhirAme sugaMdhavaragaMdhie gaMdhavahibhUte maNikiraNapaNAsiyaMdhakAre kiM For Personal & Private Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahuNA?, juiguNehiM suravaravimANavelaMbiyavaragharae taMsi tArisagaMsi sayaNijjaMsi sAliMgaNavahie ubhao bibboyaNe duhao unnae majeNayagaMbhIre gaMgApuliNavAluyAuddAlasAlisae uyaciyakhomadugullapaTTapaDicchapaNe accharayamalayanayatayakusattaliMbasIhakesarapaJcutthae suviraiyarayattANe rattaMsuyasaMvue suramme AiNagarUyabUraNavaNIyatullaphAse putvarattAvarattakAlasamayaMsi suttajAgarA ohIramANI 2 egaM mahaM sattussehaM rayayakUDasannihaM nahayalaMsi soma-somAgAraM lIlAyaMtaM jaMbhAyamANaM muhamatigayaM gayaM pAsittA NaM paDibuddhA tate NaM sAdhAriNI devI ayameyArUvaM urAlaM kallANaM sivaM dhannaM maMgallaM sassirIyaM mahAsumiNaM pAsittA NaM paDibuddhA samANI hahatuhAcittamANaMdiyA pIimaNA paramasomaNassiyA harisavasavisappamANahiyayA dhArAhayakalaMbapupphagaMpiva samUsasiyaromakUvAtaMsumiNaM ogiNhai 2 sayaNijjAo uTTeti 2pAyapIDhAto paccoruhai pacoruhaittA aturiyamacavalamasaMbhatAe avilaMbiyAe rAyahaMsasarisIe gatIe jeNAmeva se seNie rAyA teNAmeva uvAgacchai uvAgacchaittA seNiyaM rAyaM tAhiM iTTAhiM kaMtAhiM piyAhiM maNunnAhiM maNAmAhiM urAlAhiM kallANAhiM sivAhiM dhannAhiM maMgallAhiM sassiriyAhiM hiyayagamaNijjAhiM hiyayapalhAyaNijjAhi miyamahuraribhiyagaMbhIrasassirIyAhiM girAhiM saMlavamANI 2 paDibohei paDibohettA seNieNaM rannA abbhaNunAyA samANI NANAmaNikaNagarayaNabhatticittaMsi bhaddAsaNaMsi nisIyati 2ttA AsatthA visatthA suhAsaNavaragayA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTu seNiyaM rAyaM evaM vadAsI-evaM khalu ahaM devANuppiyA! For Personal & Private Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 13 // aja taMsi tArisagaMsi sayaNijjaMsi sAliMgaNavAhieN jAva miyagavayaNamaivayaMtaM gayaM sumiNe pAsiMttA meM paDibuddhA, te eyassa NaM devANuppiyA ! urAlassa jAva sumiNassa ke manne kallANe phalavittivisese bhavi ssati 1 / (sU. 10 ) 'dhAraNI nAmaM devI hotthA jAva seNiyassa rano iTThA jAva viharaha' ityatra dviryAvacchabdakaraNAdevaM draSTavyaM 'sukumAlapANipAyA ahINapaMceMdiyasarIrA lakkhaNavaMjaNaguNovaveyA mANummANapamANasujAyasaMvagaMsudaraMgI sasiso mAkArA kaMtA piyadaMsaNA surUvA karatalaparimitativaliyabaliyamajjhA' karatalaparimito - muSTigrAhyastrivalIko - rekhAtrayopeto balito - balavAn madhyo- madhyabhAgo yasyAH sA tathA, 'komuIrayaNikaravimalapaDipunnasomavayaNA' kaumudIrajanIkaravatkArttikIcandra iva vimalaM - pratipUrNa saumyaM ca vadanaM yasyAH sA tathA 'kuMDalullihiyagaMDalehA' kuNDalAbhyAmullikhitA - ghRSTA gaNDalekhAH- kapolaviracita mRgamadAdirekhA yasyAH sA tathA 'siMgArAgAracAruvesA' zRGgArasya- rasavizeSasyAgAramivAgAraM athavA zRGgAro-maNDana bhUSaNATopaH tatpradhAnaH AkAraH - AkRtiryasyAH sA tathA, cArurveSo - nepathyaM yasyAH sA tathA, tataH karmadhArayaH, tathA 'saMgayagayahasiya bhaNiya vihiyavilAsasala liya saMlAvaNiuNajuttovayArakusalA' saMgatA - ucitA gatahasitabhaNitavihitavilAsA yasyAH sA tathA, tatra vihitaM ceSTitaM, vilAso-netraceSTA, tathA saha lalitena - prasannatayA ye saMlApAH - parasparabhASaNalakSaNAsteSu nipuNA yA sA tathA yuktA-saMgatA ye upacArA - lokavyavahArAsteSu kuzalA yA sA tathA tataH padatrayasya karmadhArayaH, 'pAsAIyA' cittaprasAdajanikA 'darisaNijjA' yAM pazyacakSurna zrAmyati, 'abhirUpA' manojJarUpA 'paMDiruvA' For Personal & Private Use Only dhAriNyAH svamaH sUtra 9 // 13 //
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ draSTAraM draSTAraM prati rUpaM yasyAH sA tathA, 'seNiyassa rannoM iTTA vallaMbhA' kAMtA kAmyakhAt priyA premaviSayatvAt maNunA sundarakhAt 'nAmadhejA' nAmadheyavatI prazastanAmadheyavatItyarthaH nAma vA dhArya-hRdi dharaNIyaM yasyAH sA tathA, 'vesAsiyA' vizvasanIyakhAt 'sammayA' tatkRtakAryasya sammatakhAdvahumatA-bahuzo bahubhyo vA'nyebhyaH sakAzAnmatA bahumatA bahumAnapAtraM vA 'aNumayA' vipriyakaraNasyApi pazcAtmatA anumatA "bhaMDakaraMDagasamANA' AbharaNakaraNDakasamAnopAdeyakhAt 'tellakelA iva susaMgoviyA' taillakelA-saurASTraprasiddho mRnmayastailasya bhAjanavizeSaH sa ca maGgabhayAlloca(Tha)nabhayAca suSTu saMgopyate evaM sA'pi tathocyate 'celapeDA iva susaMparigihIyA' vastramaJjaSevetyarthaH, 'rayaNakaraMDagoviva susAraviyA' susaMrakSitetyarthaH, kuta ityAha, 'mANaM sIyaM mA NaM uNhaM mA NaM daMsA mA NaM masagA mA NaM vAlA mA Na corAM mA NaM vAiyapittiyasaMbhiyasannivAiyaviviharogAyaMkA phusaMtuttikaTTa seNieNaM rannA saddhiM viulAI bhaugaMbhogAI bhuMjamANA viharati' mAzabdA niSedhArthAH, NakArA vAkyAlaGkArArthAH, athavA 'mANaM ti mainAmiti prAkRtakhAta , vyAlA:zvApadabhujagAH rogAH-kAlasahAH AtaGkAH-sadyoghAtinaH, itikaTTa-itikRtA itiheto gabhogAn-atizayavadbhogAniti, 'tae NaM'ti tato'nantaraM 'taMsi tArisayaMsitti yadidaM vakSyamANaguNaM tasiMstAdRzake yAdRzamupacitapuNyaskandhAnAmaGginAmucitaM 'varagharae'tti saMbandhaH vAsabhavane ityarthaH, kathaMbhUte ?-'SaTkASThakaM' gRhasya bAhyAlandakaM padArukamiti yadAgamaprasiddha, dvAramityanye stambhavizeSaNamidamityanye, tathA laSTA-manojJA mRSTA-masRNAH saMsthitA-viziSTasaMsthAnavanto ye stammAstathA udtA-Uddha-11 gatA stambheSu vA udgatA-vyavasthitAH stambhodgatAH pravarANAM varAH pravaravarAH-atipradhAnA yAH zAlabhaJjikAH-putrikAstathA / For Personal & Private Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 14 // ujjvalAnAM maNInAM-caMdrakAntAdInAM kanakasya ratnAnAM - karketanAdInAM yA stUpikA- zikharaM, tathA viTaGkaH kapotapAlI varaNDakAdhovatI astaravizeSa: jAlaM- sacchidro gavAkSavizeSaH, arddhacandra:- arddhacandrAkAraM sopAnaM niryUhakaM - dvArapArzvavinirgatadAru aMtaraM-astara vizeSa eva pAnIyAntaramiti sUtradhArairyad vyapadizyate niryUhakadvayasya yAnyantarANi tAni vA niryUhakAntarANi kaNakAlI| astaravizeSazcandrasAlikA ca-gRhopari zAlA eteSAM gRhAMzAnAM yA vibhaktiH - vibhajanaM viviktatA tayA kalitaM yuktaM yattattathA tasmin, 'sarasacchavADavaDaMba saraie tti sthApyaM, kaizcit punarevaM saMbhAvitamidaM - 'sarasacchadhAuvalavannaraie 'ti tatra sarasenaacchena dhAtUpalena - pASANadhAtunA gairikavizeSeNetyarthaH varNo racito yatra tattathA 'bAhirao dUmiyaghaTTa maTTe' ti dUmitaM - dhavalitaM ghRSTaM - komalapASANAdinA ata eva mRSTaM-masRNaM yattattathA tasmin, tathA abhyantarataH prazastaM - svakIya 2 karmavyApRtaM zuci - pavitraM likhitaM citrakarma yatra tattathA tasmin tathA nAnAvidhAnAM jAtibhedena paJcavarNAnAM maNiratlAnAM satkaM kuTTimatalaM - maNibhUmikA yasmiMstattathA tatra tathA padmaH - padmAkArairevaM latAbhirazokalatAbhiH padmalatAbhirvA mRNAlikAbhiH puSpavallIbhiH - puSpapradhAnAbhiH patravallibhiH tathA varAbhiH puSpajAtibhiH - mAlatIprabhRtibhicitritamullokatalaM - uparitanabhAgo yasmin tattathA tatra, iha ca prAkUtakhena 'ulloyacittiyatale' ityevaM viparyayanirdezo draSTavya iti, athavA padmAdibhirullokasya citritaM talaM - adhobhAgo yasminniti, tathA vandyanta iti vandanA - maGgalyAH ye varakanakasya kalazAH suSThu - 'nimmiya'ti nyastAH pratipUjitAH - candanAdicarcitAH sarasapadmA:- sarasamukhasthaganakamalAH zobhamAnA dvArabhAgeSu yasya pAThAntarApekSayA candana varakanakakalazaiH sunyastaistathA pratipuJjitaiHpuJjIkRtaiH sarasapadyaiH zobhamAnA dvArabhAgA yasya tattathA tasmin, tathA pratarakANi-svarNAdima yA AbharaNa vizeSAstatpradhAnairmaNimuktAnAM For Personal & Private Use Only dhAriNyAH svapnaHsUtra 9 // 14 //
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAmabhiH-sragbhiH suSTu viracitA dvArazobhA yasya tattathA tasmin , tathA sugandhivarakusumaidRdukasya-mRdoH pakSmalasya ca-pakSmavataH zayanasya-tUlyAdizayanIyasya yaH upacAra:-pUjA upacAro vA sa vidyate yasmin maNa ityasya matvarthIyakhAt tat sugandhivarakusumamRdupakSmalazayanIyopacAravattacca yad hRdayanivRtikaraM ca-manaHsvAsthyakaraM tattathA tasmin , tathA kapUrazca lavaGgAni caphalavizeSAH malayacandanaM ca-parvatavizeSaprabhavaM zrIkhaNDaM kAlAguruzca-kRSNAgaruH pravarakundurukaM ca-cIDAbhidhAno gandhadravyavizeSaH turuSkaM ca-silhakaM dhUpazca-gandhadravyasaMyogaja iti dvandvaH, eteSAM vA saMbandhI yo dhUpaH tasya dahyamAnasya surabhiryo maghamaghAyamAna:-atizayavAn gandhaH udbhUtaH udbhUtaH tenAbhirAmam-abhiramaNIyaM yattattathA tasmin , tathA suSTu gandhavarANAM-pradhAnacUrNAnAM gandho yasmin asti tat sugandhavaragandhikaM tasin, tathA gaMdhavatiH-gandhadravyaguTikA kastUrikA vA gandhastadguTikA gandhava|rtistadbhUte-saurabhyAtizayAttatkalpe, tathA maNikiraNapraNAzitAndhakAre, kiM bahunA varNakena?, varNakasarvakhamidaM dhutyA guNaizca suravaravimAnaM viDambayati-jayati yadvaragRhakaM tattathA tatra, tathA tasin tAdRze zayanIye sahAliGganavA -zarIrapramANopadhAnena yattatsAliGganavartikaM tatra, 'ubhao vivoyaNe'tti ubhayataH ubhau-ziro'ntapAdAntAvAzritya 'vivoyaNe'tti upadhAne yatra tattathA tasmin , 'duhao'tti ubhayataH unnate madhye nataM ca tannimnakhAdgabhIraM ca mahattvAnnatagambhIraM athavA madhyena ca bhAgena tu gambhIre-avanate gaGgApulinavAlukAyAH avadAtaH-avadalanaM pAdAdinyAse'dhogamanamityarthaH tena 'sAlisae'tti sadRzakamatinamrakhAdyattattathA tatra, dRzyate ca haMsatUlyAdiSvayaM nyAya iti / tathA 'uyaciya'tti parikarmitaM yat kSauma dUkUlaM-kAryAsikamatasImayaM vA vastraM tasya yugalApekSayA yaH paTTaH-ekaH zATakaH sa praticchAdanam-AcchAdanaM yasya tattathA tatra, tathA Asta Jain Education Intemarora For Personal & Private Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma- kathAGgam. // 15 // rako malako navata: kuzakto limbaH siMhakeMsarazcaite AstaraNavizeSAstaiH pratyavastRtam-AcchAditaM yattattathA, iha cAstarako lokapratIta eva malakakuzaktau tu rUDhigamyau navatastu UovizeSamayo jInamiti loke yaducyate, limbo-bAlorabhrasyorNAyuktA kRtiH svamasUtra siMhakesaro-jaTilakambalA, tathA suSTu viracitaM zuci vA racitaM rajastrANaM-AcchAdanavizeSo'paribhogAvasthAyAM yasiMstattathA tatra, raktAMzukasaMvRte- mazakaMgRhAbhidhAnavastrAte suramye tathA AjinakaM-carmamayo vastravizeSaH sa ca svabhAvAdatikomalo bhavati tathA rUtaM-karpAsapakSma bUro-vanaspativizeSaH navanItaM-mrakSaNaM ebhistulyaH sparzo yasya, tUlaM vA-arkatUlaM tatra pakSe eteSAmiva sparzo yasya tattathA tatra, pUrvarAtrazcAsAvapararAtrazca pUrvarAtrApararAtraH sa eva kAlalakSaNaH samayaH na tu sAmAcArAdilakSaNaH pUrvarAtrApararAtrakAlasamayastatra, madhyarAtre ityarthaH, iha cArSakhAdekarephalopena 'puvarattAvaratte'tyuktaM, apara rAtrazabdo vAdhyamiti, suptajAgarA-nAtisuptA nAtijAgratI, ata evAha 'ohIramANIti vAraMvAramIpannidrAM gacchantItyarthaH, ekaM mahAntaM saptotsedhamityAdi vizeSaNaM mukhamatigataM gajaM dRSTvA pratibuddheti yogaH, tatra saptotsedhaM saptasu-kumbhAdiSu sthAneSUnataM saptahastocchritaM vA 'rayaya'ti rUpyaM 'nahayalaMsitti nabhastalAnmukhamatigatamiti yogaH, vAcanAntare khevaM dRzyate-'jAva sIhaM suviNe pAsittA NaM |paDibuddhA' tatra yAvatkaraNAdidaM draSTavyaM 'ekaM ca NaM mahaMtaM paMDuraM dhavalayaM seyaM' ekArthazabdatrayopAdAnaM cAtyantazuklatAkhyApanArtha, etadevopamAnenAha-saMkhaulavimaladahiyaNagokhIra (vimala) pheNarayaNikarapagAsaM' zaMkhakulasyeva vimaladana iva ghanagokSIrasyeva vimalaphenasyeva rajanIkarasyeva prakAzaH-prabhA yasya sa tathA taM, athavA 'hArarajatakhIrasAgaradagarayamahAsela|paMDurataroruramaNijadarisaNija' hArAdibhyaH pANDurataro yaH sa tathA, iha ca mahAzailo-mahAhimavAn tathA uru:-vistIrNaH rama For Personal & Private Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ rANIyo-ramyo'ta eva darzanIya iti padacatuSTayasya karmadhArayo'tastaM, tathA 'thiralaTThapauTThapIvarasusiliTTavisiTThatikkhadADhAviDaMbiyamuhaM' sthirau-aprakampau laSTau-manojJau prakoSThau-kUrparAgretanabhAgau yasya sa tathA, tathA pIvarAH-sthUlA suzliSTAH-avisarvarA viziSTA-manoharAstIkSNA yA daMSTrAstAbhiH kRkhA 'viDaMbiyaMti vivRtaM mukhaM yasya sa tathA tataH karmadhArayastaM, tathA 'parikammiyajaccakamalakomalamAIyasohaMtalaTTauTuM' parikammitaM-kRtaparikarmA 'mAiya'tti mAtrAvAn parimita ityarthaH, zeSa pratItaM, tathA 'rattuppalapattamauyasukumAlatAlunillAliyaggajIhaM' raktotpalapatramiva mRdukebhyaH sukumAramatikomalaM tAlu ca nirlAlitAnA-prasAritArA jihvA ca yasya sa tathA taM, tathA 'mahuraguliyabhisaMtapiMgalacchaM'madhuguTikeva-kSaudravartiriva 'bhisaMta'tti dIpyamAne piGgale-kapile akSiNI yasya sa tathA taM, tathA 'mUsAgayapavarakaNayatAviyaAvattAyaMtavahataDiyavimalasarisanayaNaM' mRSAgataM-mRnmayabhAjanavizeSasthaM yatpravarakanakaM tApitamagnidhamanAta 'AvattAyaMta'tti Avartta kurvat tadvat tathA vRtte ca tardite -vivRtte vimale ca sadRze ca-samAne nayane yasya sa tathA taM, atra ca 'vata' ityetAvadeva || | pustake dRSTaM saMbhAvanayA tu vRttardita iti vyAkhyAtamiti, pAThAntareNa tu 'vapaDipuNNapasatthAnaddhamahuguliyapiMgalacchaM' |sphuTazcAyaM pAThaH, tathA 'visAlapIvarabhamarorupaDipuNNavimalakhaMdha' vizAlo-vistIrNaH pIvaro-mAMsalaH 'bhramaroruH' bhrama-16 rA-romAvartA uravo-vistIrNA yatra sa tathA paripUrNo vimalazca skandho yasya sa tathA taM, athavA 'paDipuNNasujAyakhaMdhaM tathA 8 'miduvisadasuhumakkhaNapasatthavicchinnakesarasaDaM' mRyo vizadA-avimUDhAHsUkSmA lakSaNaprazastAH-prazastalakSaNA vistIrNAH | kesarasaTAH-skandhakezarajaTA yasya sa tathA taM, athavA 'nimmalavarakesaradharaM' tathA 'UsiyasunimmiyasujAyaapphoDiyalaMgU Jain Education Intemanora For Personal & Private Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhAriNyAH svapnaHsUtra jJAtAdharmalaM'ucchritam-Urddha nItaM sunirmitaM suSTu bhaMguratayA nyastaM sujAtaM sadguNopapetatayA AsphoTitaM bhuvi lAGgulaM-pucchaM yena sa tathA kathAGgam. taM, saumyaM-upazAntaM saumyAkAra-zAntAkRti, 'lIlAyaMtaMti lIlAM kurvantaM 'jaMbhAyaMtaM' vijRmbhamANaM zarIraceSTAvizeSaM vidadhAnaM 'gagaNatalAo ovayamANaM sIhaM abhimuhaM muhe pavisamANaM pAsittA paDibuddha'tti 'ayameyArUvaM'ti imaM mahAsvapnamiti // 16 // saMbaMdhaH, etadeva-varNitasvarUpaM rUpaM yasya svapnasya na kavikRtamUnamadhikaM vA sa tathA taM, 'urAlaM'ti udAraM pradhAnaM kalyANaM-kalyA NAnAM zubhasamRddhi vizeSANAM kAraNakhAt kalye vA-nIrogakhamaNati-gamayati kalyANaM taddhetukhAt, zivam-upadravopazamahetukhAt dhanyaM dhanAvahakhAt 'maMgalyaM' maGgale duritopazame sAdhukhAtsazrIkaM-sazobhanamiti 'samANI'tti satI hRSTatuSTA-atyarthaM tuSTA athavA hRSTA-visitA tuSTA-topavatI, 'cittamANaMdiya'tti cittenAnanditA AnanditaM vA cittaM yasyAH sA cittAnanditA, makAraH prAkRtakhAt , prItirmanasi yasyAH sA prItimanAH, 'paramasomaNassiyA' paramaM saumanasaM saMjAtaM yasyAH sA paramasaumanasthitA, harSavazena visarpada-vistArayAyi hRdayaM yasyAH sA tathA, sarvANi prAya ekAthikAnyetAni padAni pramodaprakarSapratipAdanArthakhAt stutirUpakhAca na duSTAni, Aha ca-"vaktA harSabhayAdibhirAkSiptamanAstathA stuvannindan / yatpadamasakRdryAttatpunaruktaM na doSAya | // 1 // iti, 'paJcoruhai'tti pratyavarohati, akharitaM mAnasautsukyAbhAvenAcapalaM kAyataH 'asaMbhrAntyA'svalantyA | avilambitayA-avicchinnatayA 'rAjahaMsasarisIe'tti rAjahaMsagamanasadRzyA gatyA 'tAhiM'ti yA viziSTaguNopetAstAbhigIbhiriti saMbandhaH, iSTAbhiH-tasya vallabhAbhiH kAntAbhiH-abhilaSitAbhiH sadaiva tena priyAbhiH-adveSyAbhiH sarveSAmapi manojJAbhiH-manoramAbhiH manaHpriyAbhizcintayApi udArAbhiH-udAranAdavarNoccArAdiyuktAbhiH kalyANAbhiH-samRddhikArikAbhiH // 16 // For Personal & Private Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ zivAbhiH - gIrdoSAnupadrutAbhiH dhanyAbhiH - dhanalambhikAbhirmaGgalyAbhiH - maGgalasAdhvIbhiH sazrIkAbhiH - alaGkArAdizobhAvadbhiH hRdayagamanIyAbhiH - hRdaye yA gacchanti komalatvAt subodhatvAcca tAstathA tAbhiH, hRdayaprahlAdikAbhiH - hRdayaprahlAdanIyAbhiH AhlAdajanakAbhiH 'mitamadhura ribhitagaMbhIrasazrIkAbhiH' mitA:-varNapadavAkyApekSayA parimitAH madhurAH - svarataH ribhitAH - svara - gholanAprakAravatyaH gambhIrAH - arthata zabdatazca saha zriyA - uktaguNalakSmyA yAstAstathA tataH padapaJcakasya karmadhArayastatastAbhiH gIrbhiH - vAgbhiH saMlapantI - punaH punarjalpantItyarthaH nAnAmaNikanakaratnAnAM bhaktibhiH - vicchittibhizcitraM - vicitraM yattattathA tatra bhadrAsane-siMhAsane AzvastA gatijanitazramApagamAt vizvastA saMkSobhAbhAvAt anutsukA vA 'suhAsaNavaragaya'tti sukhena zubhe vA Asanavare gatA - sthitA yA sA tathA, karatalAbhyAM parigRhItaH - AttaH karatalaparigRhItastaM zirasyAvartta AvarttanaM - paribhramaNaM yasya sa tathA zirasAvartta ityeke, zirasA aprApta ityanye, tamaMjaliM mastake kRtvA evamavAdIt - 'kiM manne' ityAdi, ko manye kaH kalyANaphalavRttivizeSo bhaviSyati, iha manye vitarkArtho nipAtaH, 'socca'ti zrukhA zravaNataH nizamya - avadhArya hRSTatuSTo yAvadvi| sarpaddhRdayaH / tathA vAcanAntare punariha rAjJIvarNake cedamupalabhyate / taNaM seNie rAyA dhAriNIe devIe aMtie eyamahaM socA nisamma haTTha jAva hiyaye dhArAhayanIvasurabhikusumacuMcumAlaiyataNuUsa siyaromakUve taM sumiNaM uggiNhai uggiNhahattA IhaM pavisati 2 appaNo sAbhAvieNaM maipuvaeNaM buddhivinnANeNaM tassa sumiNassa atthoggahaM kareti 2 dhAraNiM devIM tAhiM jAva hiyayapalhAya NijjAhiM miuma huraribhiyagaMbhIrasassiriyAhiM vaggUhiM aNuvahemANe 2 evaM vayAsI- urAle NaM For Personal & Private Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 17 // tume devANuppie! sumiNe diTThe kallANA NaM tume devANuppie sumiNe diTThe sive dhanne maMgale sassirIe NaM tume devANuppie sumiNe diTThe AroggatuhidIhAuya kallANamaMgalakArae NaM tume devI sumiNe diTThe atthalAbhoM te devAppie / puttalAbho te devA0 rajjalAbho bhogasokkhalAbho te devANuppie / evaM khalu tuma devAppie navahaM mAsANaM bahupaDipunnANaM addhaTTamANa ya rAdiMdiyANaM viikkatANaM amhaM kulakeuM kuladIva kulapacayaM kulavarDisayaM kulatilakaM kulakittikaraM kulavittikaraM kulaNaMdikaraM kulajasakaraM kulAdhAraM kulapAyavaM kulavivarddhaNakaraM sukumAlapANipAyaM jAva dArayaM payAhisi, sevi ya NaM dArae ummukkabAlabhAve vinnAya pariNayamette jovaNagamaNupatte sUre vIre vikaMte vicchinnavipulabalavAhaNe rajjavatI rAyA bhavissai, taM urAle NaM tu devIe sumiNe diTThe jAva AroggatuhidIhA ukallANakArae NaM tume devI! sumiNe diTThettikaDa bhujjo 2 aNuvRhei / (sU. 10) tate NaM sA dhAraNI devI seNieNaM rannA evaM vRttA samANI tujAva hiyA karatalapariggahiyaM jAva aMjaliM kaTTu evaM vadAsI- evameyaM devANuppiyA ! tahameyaM avitahameyaM asaMdiddhameyaM icchiyameyaM de0 paDicchiyameyaM icchiyapaDicchiyameyaM sacce NaM esamaTTe jaM NaM tujhe vadahattikaTTu taM sumiNaM sammaM paDicchara paDicchattA seNieNaM rannA anbhaNuSNAyA samANI NANAmaNikaNagarayaNabhatticittAo bhaddAsaNAo anbhuTTheha anbhuTThettA jeNeva sae sayaNijje teNeva uvAgacchai 2 tAM saMyaMsi sayaNijjaMsi nisIyai nisIyaittA evaM vadAsI- mA me se uttame pahANe maMgale For Personal & Private Use Only svamakathanaM phalAdezaH sU. 10 11 // 17 //
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ sumiNe annehiM pAvasumiNehiM paDihamihittikaTu devayagurujaNasaMbaddhAhiM pasatthAhiM dhammiyAhiM kahAhiM / sumiNajAgariyaM paDijAgaramANI viharai (sU. 11) 'dhArAhayanIyasurabhikusumacaMcumAlaiyataNuUsaviyaromakUvetti tatra nIyaH-kadambaH dhArAhatanIyasurabhikusumamiva | 'caMcumAlaiya'tti pulakitA tanuryasya sa tathA, kimuktaM bhavati ?-'Usaviyatti utsRtA romakUpA-romarandhrANi yasya sa tathA, taM svapnamavagRhNAti arthAvagrahataH IhAmanupravizati-sadarthaprayolocanalakSaNAM tataH 'appaNo'tti AtmasaMbandhinA svAbhAvikenasahajena matipUrveNa-Abhinibodhikaprabhavena buddhijJAnena-mativizeSabhUtautpattikyAdibuddhirUpaparicchedena arthAvagraha-svapnaphalanizcayaM | karoti, tato'vAdIta 'urAle Na'mityAdi, arthalAbha ityAdiSu bhaviSyatIti zeSo dRzyaH, evaM upabRMhayan-anumodayan 'evaM16 khalu'tti evaMrUpAduktaphalasAdhanasamarthAt svapnAt dArakaM prajaniSyasIti saMbandhaH, 'bahupaDipuNNANaM'tti atipUrNeSu SaSThayAH | saptamyarthakhAt arddhamaSTamaM yeSu tAnyaSTimAni teSu rAtrindiveSu-ahorAtreSu vyatikrAnteSu, kulakekhAdInyekAdaza padAni, tatra ketu-18 |cihna dhvaja ityarthaH keturiva keturadbhutakhAt kulasya ketuH kulaketuH, pAThAntareNa 'kulahe' kulakAraNaM evaM dIpa iva dIpaH prakAza-12 kakhAt parvato'nabhibhavanIyasthirAzrayasAdhamyot avataMsaH-zekharaH uttamakhAttilako-vizeSakaH bhUSakakhAt kIrtikaraH-khyAtikaraH, kacidvRttikaramityapi dRzyate, vRttizca-nirvAhaH, nandikaro-vRddhikaraH yazaH-sarvadiggAmiprasiddhivizeSastatkaraH pAdapo-2 | vRkSa AzrayaNIyacchAyavAt vivarddhana-vividhaiH prakAraivRddhireva tatkaraM 'viNNAyapariNayamettetti vijJakaH pariNatamAtrazca kalA-1 diSviti gamyate, tathA zUro dAnato'bhyupetanirvAhaNato vA vIraH saMgrAmataH vikrAnto bhUmaNDalAkramaNataH vistIrNe vipule eeeeeeeeeeeeeeeer eces I For Personal & Private Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. kAhvAnaM sU. 12 // 18 // ativistIrNe balavAhane-sainyagavAdike yasya sa tathA, rAjyapatI rAjA khatatra ityrthH| 'ta'miti yasmAdavaM tasAdudArAdivize- naimittipaNaH khapnaH 'tume'tti khayA dRSTa iti nigamanaM / evameta'diti rAjavacane pratyayAviSkaraNam , etadeva sphuTayati-tahameyaMti tathaiva tadyathA bhavantaH pratipAdayanti, anenAnvayatastadvacanasatyatoktA 'avitahameyaM ti anena vyatirekabhAvataH 'asaMdiddhameya'mityanena saMdehAbhAvataH 'icchiyaMti iSTaM IpsitaM vA 'paDicchiyaM ti pratISTaM pratIpsitaM vA abhyupagatamityarthaH, iSTapratISTam ipsitapratIpsitaM vA dharmadvayayogAt , atyantAdarakhyApanAya caivaM nirdezaH, 'itikaTThatti iti bhaNikhA 'uttamatti svruuptH| 'pahANe'tti phalataH, etadevAha-'maMgalle ti maMgale sAdhuH svapna iti 'sumiNajAgariyaMti svapnasaMrakSaNArtha jAgarikA tAM'pratijAgratI' prtividdhtii| tae NaM seNie rAyA pacUsakAlasamayaMsi koDuMbiyapurise saddAvei saddAvaittA evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA! bAhiriyaM uvaTThANasAlaM aja savisesaM paramarammaM gaMdhodagasittasuiyasaMmajiovalittaM paMcavanasarasasurabhimukkapupphapuMjovayArakaliyaM kAlAgarupavarakuMdurukkaturukkadhUvaDajhaMtamaghamaghaMtagaMdhuddhayAbhirAmaM sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavahibhUtaM kareha ya kAraveha ya 2 evamANattiyaM paJcappiNaha, tate NaM te koDaMbiyapurisA seNieNaM rannA evaM vuttA samANA haTTatuTThA jAva pacappiNaMti, tate NaM seNie rAyA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe // 18 // phulluppalakamalakomalummiliyaMmi ahApaMDure pabhAe rattAsogapagAsakiMsuyasuyamuhaguMjaddharAgabaMdhujIvagapA rAvayacalaNanayaNaparahuyasurattaloyaNajAsuyaNakusumajaliyajalaNatavaNijakalasahiMgulayanigararUvAiraMgareha Jan Education interna For Personal & Private Use Only waw.jainelibrary.org
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ ntasassirIe divAgare ahakameNa udie tassa diNa [kara] karaparaparAvayArapAradvaMmi aMdhayAre bAlAtavakuMkumeNa khaiyava jIvaloe loyaNavisaANuAsavigasaMtavisadadaMsiyaMmi loe kamalAgarasaMDabohae uTThiyaMmi sUre sahassarasimi diNayare teyasA jalaMte sayaNijAo ututi 2 jeNeva aNasAlA teNeva uvAgacchai 2 adRNasAlaM aNupavisati 2 aNegavAyAmajogavaggaNavAmaddaNamallajuddhakaraNehiM saMte parissaMte sayapAgehiM sahassapAgehiM sugaMdhavaratellamAdiehiM pINaNijjehiM dIvaNijjehiM dappaNijjehiM madaNijjehiM viMhaNijjehiM saviMdiyagAyapalhAyaNijjehiM abbhaMgaehiM abbhaMgie samANe tellacammaMsi paDipuNNapANipAyasukumAlakomalatalehiM purisehiM cheehiM dakkhehiM paDhehiM kusalehiM mehAvIhiM niuNehiM niuNasippovagatehiM jiyaparissamehiM abbhaMgaNaparimaddaNuvalaNakaraNaguNanimmAehiM advisuhAe maMsasuhAe tayAsuhAe romasuhAe caubihAe saMvAhaNAe saMvAhie samANe avagayaparissame nariMde aTTaNasAlAo paDinikkhamai paDinikkhamaittA jeNeva majaNaghare teNeva uvAgacchai uvAgacchaittA majaNagharaM aNupavisati aNupavisittA samaMta (mutta) jAlAbhirAme vicittamaNirayaNakohimatale ramaNijje pahANamaMDavaMsi NANAmaNirayaNabhatticittaMsi pahANapIDhaMsi suhanisanne suhodagehiM pupphodaehiM gaMdhodaehiM suddhodaehi ya puNo puNo kallANagapavaramajaNavihIe majjie tattha kouyasaehiM bahuvihehiM kallANagapavaramajaNAvasANe pamhalasukumAlagaMdhakAsAIyalUhiyaMge ahatasumahagghadUsarayaNasusaMvue sarasasurabhigosIsacaMdaNANulittagatte suimAlAvannaga dain Education International For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 1 utkSitAdhyayane svapnaphalam sU. 12 // 19 // vilevaNe AviddhamaNisuvanne kappiyahAraddhahAratisarayapAlaMbapalabamANakaDisuttasukayasohe piNaddhagevaje aMgulejagalaliyaMgalaliyakayAbharaNe NANAmaNikaDagatuDiyathaMbhiyabhue ahiyarUvasassirIe kuMDalujjoiyANaNe mauDadittasirae hArotthayasukataraiyavacche pAlaMbapalaMbamANasukayapaDauttarije muddiyApiMgalaMgulIe NANAmaNikaNagarayaNavimalamaharihaniuNoviyamisimisaMtaviraiyasusiliTThavisiTThalaTThasaMThiyapasatthaAviddhavIravalae, kiM bahuNA?, kapparukkhae ceva sualaMkiyavibhUsie nariMde sakoriTamalladAmeNaM chatteNaM dharijamANeNaM ubhao caucAmaravAlavIiyaMge maMgalajayasaddakayAloe aNegagaNanAyagadaMDaNAyagarAIsaratalavaramADaMbiyakoDaMbiyamaMtimahAmaMtigaNagadovAriyaamaccaceDapIDhamaddanagaraNigamaseDiseNAvaisatthavAhadUyasaMdhivAla saddhiM saMparivuDe dhavalamahAmeha niggaeviva gahagaNadippaMtarikkhatArAgaNANa majjhe sasiva piyadaMsaNe naravaI majaNagharAo paDinikkhamati paDinikkhamittA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgacchai uvAgacchaittA sIhAsaNavaragate puratthAbhimuhe sannisanne / tate NaM se seNie rAyA appaNo adUrasAmaMte uttarapuracchime disibhAge aTTha bhaddAsaNAI seyavatthapaccutthuyAti siddhatthamaMgalovayArakatasaMtikammAiM rayAvei rayAvittA NANAmaNirayaNamaMDiyaM ahiyapecchaNijarUvaM mahagyavarapaTTaNuggayaM saNhabahubhattisayacittahANaM IhAmiyausamaturayaNaramagaravihagavAlagakiMnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhatticittaM sukhaciyavarakaNagapavaraperaMtadesabhAgaM abhitariyaM javaNiyaM aMchAvei aMchAvaittA // 19 // dan Education International For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ accharagamauamasUragaucchaiyaM dhavalavatthapaJcatthuyaM visiTuM aMgasuhaphAsayaM sumauyaM dhAriNIe devIe bhaddAsaNaM rayAvei rayAvaittA koDaMbiyapurise saddAvei saddAvettA evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA! aTuMgamahAnimittasuttatthapADhae vivihasatthakusale sumiNapADhae saddAveha saddAvaittA eyamANattiyaM khippAmeva pacappiNaha / tate NaM te koDaMbiyapurisA seNieNaM rannA evaM vuttA samANA haha jAva hiyayA karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTha evaM devo tahatti ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNati 2 seNiyassa ranno aMtiyAo paDinikkhamaMti 2 rAyagihassa nagarassa majjhamajheNaM jeNeva sumiNapADhagagihANi teNeva uvAgacchaMti uvAgacchittA sumiNapADhae saddAveti / tate NaM te sumiNapADhagA seNiyassa ranno koDaMbiyapurisehiM saddAviyA samANA haTTa 2 jAva hiyayA pahAyA kayabalikammA jAva pAyacchittA appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIrA hariyAliyasiddhatthayakayamuddhANA satehiM satehiM gihehiMto paDinikkhamaMti 2 rAyagihassa majjhamajjheNaM jeNeva seNiyassa ranno bhavaNavaDeMsagaduvAre teNeva uvAgacchaMti 2 egatao milayaMti 2 seNiyassa ranno bhavaNavaDeMsagaduvAraNaM aNupavisaMti aNupavisittA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva seNie rAyA teNeva uvAgacchaMti uvAgacchittA seNiyaM rAyaM jaeNaM vijaeNaM vaddhAveMti, seNieNaM rannA acciya vaMdiya pUtiya mANiya sakAriyA sammANiyA samANA patteyaM 2 puccannatthesu bhaddAsaNesu nisIyaMti, tate NaM seNie rAyA javaNiyaMtariyaM dhAraNI devIM Thavei ThavettA pupphaphalapa For Personal & Private Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. 1utkSisAdhyayane svapnaphalam sU. 12 // 20 // DipuNNahatthe pareNaM viNaeNaM te sumiNapADhae evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA! dhAriNIdevI aja taMsi tArisayaMsi sayaNijjaMsi jAva mahAsumiNaM pAsittA NaM paDibuddhA, taM eyarasa NaM devANuppiyA! urAlassa jAva sassirIyassa mahAsumiNassa ke manne kallANe phalavittivisese bhavissati, tate NaM te sumiNapADhagA seNiyassa ranno aMtie eyamaDhe socA Nisamma haTTa jAva hiyayA taM sumiNaM sammaM ogiNhaMti 2 IhaM aNupavisaMti 2 annamannaNa saddhiM saMcAleMti saMcAlittA tassa sumiNassa laTThA gahiyaTThA pucchiyaTThA viNicchiyaTThA abhigayaTThA seNiyassa ranno purao sumiNasatthAI uccAremANA 2 evaM vadAsI-evaM khalu amhaM sAmI! sumiNasatthaMsi bAyAlIsaM sumiNA tIsaM mahAsumiNA bAvattariM savasumiNA diTThA, tattha NaM sAmI ! arihaMtamAyaro vA cakkavadhimAtaro vA arahaMtaMsi vA cakkavahisi vA ganbhaM vakkamamANaMsi eesiM tIsAe mahAsumiNANaM ime coddasa mahAmumiNe pAsittANaM paDibujjhaMti, taMjahA-gayausabhasIhaabhiseyadAmasasidiNayaraM jhayaM kuMbhaM / paumasarasAgaravimANabhavaNarayaNucaya siMhiM ca // 1 // vAsudevamAtaro vA vAsudevaMsi ganbhaM vakkamamANaMsi eesiM coddasaNhaM mahAsumiNANaM annatare cattAri mahAsumiNe pAsittA NaM paDibujjhaMti, baladevamAtaro vA baladevaMsi gambhaM vakkamamANaMsi eesiM coddasaNhaM mahAsumiNANaM aNNatare cattAri mahAsuviNe pAsittANaM paDibujhaMti, maMDaliyamAyaro vA maMDaliyaMsi ganbhaM vakkamamANaMsi eesiM coddasahaM mahAsumiNANaM annataraM egaM mahAsumiNaM pAsittANaM paDibujjhaMti, imeya NaM sAmI! dhAraNIe devIe // 20 // For Personal & Private Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ ege mahAsumiNe diDhe, taM urAle NaM sAmI! dhAraNIe devIe sumiNe dive, jAva AroggatuhidIhAukallANamaMgallakArae NaM sAmI! dhAriNIe devIe sumiNe dikhe, atthalAbho sAmI! sokkhalAbho sAmI! bhogalAbho sAmI! puttalAbho, rajalAbho evaM khalu sAmI! dhAriNIdevI navaNhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM jAva dAragaM payAhisi, sevi ya NaM dArae ummukkabAlabhAve vinAyapariNayamitte jovaNagamaNupatte sUre vIre vikaMte vicchinnaviulabalavAhaNe rajavatI rAyA bhavissai aNagAre vA bhAviyappA, taM urAle NaM sAmI! dhAriNIe devIe sumiNe dive, jAva AroggatuhijAvadikhettikaTTha bhujjo 2 aNuvheMti / tate NaM seNie rAyA tesiM sumiNapADhagANaM aMtie eyamaDhe socA Nisamma haTTa jAva hiyae karayala jAva evaM vadAsIevameyaM devANuppiyA! jAva jannaM tubbhe vadahattikaTTha taM sumiNaM sammaM paDicchati 2 te sumiNapADhae vipuleNaM asaNapANakhAimasAimeNaM vatthagaMdhamallAlaMkAreNa ya sakAreti sammANeti 2 vipulaM jIviyArihaM pItidANaM dalayati 2 paDivisajjei / tate NaM se seNie rAyA sIhAsaNAo anbhuDheti 2 jeNeva dhAriNI devI teNeva uvAgacchai uvAgacchaittA dhAriNIdevIM evaM vadAsI-evaM khalu devANuppie ! sumiNasatthaMsi bAyAlIsaM sumiNA jAva egaM mahAsumiNaM jAva bhujjo 2 aNuvUhati, tate NaM dhAriNIdevI seNiyassa ranno aMtie eyamaDhe socA Nisamma haTTa jAva hiyayA taM sumiNaM samma paDicchati 2 jeNeva sae vAsaghare teNeva uvAgacchati 2NhAyA kayabalikammA jAva vipulAhiM jAva viharati (sUtraM 12) JainEducationimel For Personal & Private Use Only Modi.jainelibrary.org
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 21 // / 'pacUse tyAdi pratyUSakAlalakSaNo yaH samaya:-avasaraH sa tathA tatra kauTumbikapuruSAn-AdezakAriNaH 'saddAveda'ti[1 utkSizabdaM karoti zabdayati 'upasthAnazAlA' AsthAnamaNDapaM 'gandhodakene tyAdi gandhodakena siktA zucikA-pavitrA saMmArjitAtAdhyayane kacavarApanayanena upaliptA chagaNAdinA yA sA tathA tAM, idaM ca vizeSaNaM gandhodakasiktasaMmArjitopaliptazucikAmityevaM dRzya, svapraphalam siktAdyanantarabhAvikhAcchucikakhasya, tathA paJcavarNaH sarasaH surabhizca muktaH-kSiptaH puSpapuJjalakSaNo yaH upacAraH-pUjA tena kalitA yA sA tathA tAM, 'kAle'tyAdi pUrvavat , 'ANattiyaM paJcappiNahatti AjJaptim-AdezaM pratyarpayata-kRtAM satI nivedayata, 'kalla'mityAdi 'kallamiti zvaH prAduH-prAkAzye tataH prakAzaprabhAtAyAM rajanyAM 'phullolpalakamalakomalonmIlitaM' phullaM-vikasitaM tacca tadutpalaM ca-padma phullotpalaM tacca kamalazca-hariNavizeSaH phullotpalakamalau tayoH komalam-akaThoramunmIlitaM-dalAnAM nayanayozconmIlanaM yasiMstattathA tasin , atha rajanIvibhAtAnantaraM pANDure-zukle prabhAte-upasi rattAsoge'tyAdi raktAzokasya prakAzaH-prabhA sa ca kiMzukaM ca-palAzapuSpaM zukamukhaM ca guJjA-phalavizeSo raktakRSNastadardhe baMdhu(jIvakaM ca-bandhukaM pArApataH-pakSivizeSaH taccalananayane ca parabhRtaH-kokilaH tasya suraktaM locanaM ca 'jAsumiNa'iti japA vanaspativizeSaH tasyAH kusumaM ca jvalitajvalanazca tapanIyakalazazca hiGgalako-varNakavizeSastannikarazca-rAziriti dvandvaH tata eteSAM yadrUpaM tato'tirekeNa-Adhikyena rehaMta'tti zobhamAnA svA svakIyA zrIH-varNalakSmIryasya sa tathA tasin, 'divAkare Aditye atha-anantaraM krameNa-rajanIkSayapANDuraprabhAtakaraNalakSaNena 'udite' udgate 'tassa diNa kara karaparaMparAvayArapAra mi[8 aMdhakAre'tti tasya-divAkarasya dine-divase adhikaraNabhUte dinAya vA yaH karaparamparAyAH-kiraNapravAhasyAvatAra: vizeSaH taJcalananayane ca parabhUta hilako varNakavizeSatA tathA tasin, "divAkara se For Personal & Private Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ avataraNaM tena prArabdham-Arabdhamabhibhavitumiti gamyate aparAddhaM vA-vinAzitaM dinakaraparamparAvatAraprArabdhaM tasin sati, ihA ca tasyeti sApekSatve'pi samAsaH, tathA darzanAdandhakAre-tamasi tathA bAlAtapa eva kuGkumaM tena khacite iva jIvaloke sAti, tathA locanaviSayasya-dRSTigocarasya yo'NuyAsotti-anukAzo vikAzaH prasara ityarthastena vikasaMcAsau varddhamAno vizadazcaspaSTaH sa cAsau darzitazceti locanaviSayAnukAzavizadadarzitastasin, kasminnityAha-loke ayamabhiprAyaH-andhakArasya krameNa hAnau locanaviSayavikAzaH krameNaiva bhavati sa ca vikasantaM lokaM darzayatyeva, aMdhakArasadbhAve dRSTeraprasaraNe lokasya saMkIrNasyeva / (pratibhAsanAditi, tathA kamalAkarA-idAdayasteSu SaNDAni-nalinISaNDAni teSAM bodhako yaH tasmin utthite-udayAnantarAvasthAvApte 'sUre' Aditye kiMbhUte ?-sahasrarazmau tathA 'dinakare' dinakaraNazIle tejasA jvalati satIti / 'aTTaNasAla'tti aTTanazAlA vyAyAmazAletyarthaH, anekAni yAni vyAyAmAni yogyA ca-guNanikA valganaM ca-ullalanaM vyAmardanaM ca-paraspareNa vAhAdyaGgamoTanaM mallayuddhaM ca-pratItaM karaNAni ca-bAhubhaGgavizeSA mallazAstraprasiddhAni taiH zrAntaH sAmAnyena parizrAnto aGgapratyaGgApekSayA sarvataH zatakRkho yatparka zatena vA kArSApaNAnAM yatpakaM tacchatapakkamevamitaradapi sugandhivaratailAdibhirabhyaMgairiti yogaH AdizabdAt ghRtakarpUrapAnIyAdigrahaH kimbhUtaiH-'prINanIyaiH' rasarudhirAdidhAtusamatAkAribhirdApanIyaiH-agnijananaiH darpaNIyaiH-balakaraiH madanIyaiH-manmathabRhaNIyAsopacayakAribhiH sarvendriyagAtraprahlAdanIyaiH abhyaMgaiH-snehanaiH abhyaMgaH kriyate yasya so'bhyaGgitaH san , tatastailacarmaNi-tailAbhyaktasya saMbAdhanAkaraNAya yaccarma tattailacarma tasmin saMvAhite 'samANe'tti yogaH, kairityAha ?-puruSaiH, kathambhUtaiH ?-pratipUrNAnAM pANipAdAnAM sukumAlakomalAni-atikomalAni talAni-adhobhAgA yeSAM te - For Personal & Private Use Only ainelibrary.org
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 22 // tathA taiH, chekaiH-avasaratairdvisaptatikalApaNDitairiti ca vRddhAH, dakSaiH-kAryANAmavilambitakAribhiH praSTaiH-vAgmibhiriti vRddha-IN utkSivyAkhyA, athavA praSTaiH-agragAmibhiH kuzalaiH-sAdhubhiH saMbAdhanAkarmaNi medhAvibhiH-apUrvavijJAnagrahaNazaktiniSThaiH nipuNaiH- tAdhyayane krIDAkuzalainipuNazilpopagataiH-nipuNAni-mUkSmANi yAni zilpAni-aGgamardanAdIni tAnyupagatAni-adhigatAni yaiste tathA svapnaphalam tairjitaparizramaiH, vyAkhyAntaraM tu chekaiH-prayoga dakSaiH-zIghrakAribhiH 'pattaddehiMti prAptAthairadhikRtakarmaNi niSThAM gataiH kuzalaiH-18 AlocitakAribhiH medhAvibhiH-sakRcchRtadRSTakarmaH nipuNaiH-upAyArambhibhiH nipuNazilpopagataiH-sUkSmazilpasamanvitairiti, abhyaGganaparimardanodvalanAnAM karaNe ye guNAsteSu nirmAtaiH, asthAM sukhahetukhAdasthisukhA tayA 'saMvAhanayeti vizrAmaNayA apa-18 gataparizramaH 'samaMtajAlAbhirAmetti samantAta-sarvato jAlakairvicchittibhiH chidravadhAvayava vizeSarabhirAmo-ramyo yaH snAnamaNDapaH sa tathA, pAThAntare 'samattajAlAbhirAmeti tatra samastairjAlakairabhirAmo yaH sa tathA, pAThAntareNa 'samuttajAlAbhirAma' saha muktAjAlauM vartate'bhirAmazca sa tathA tatra, zubhodakaiH-pavitrasthAnAhRtaiH gandhodakaiH-zrIkhaNDAdimitraiH puSpodakaiH-puSparasamitraiH zuddhodakaizca khAbhAvikaiH, kathaM majita ityAha-'tatra' snAnAvasare yAni kautukazatAni rakSAdIni taiH 'pakSmale'tyAdi pakSmalA-pakSmavatI ata eva sukumAlA gandhapradhAnA kApAyikA-kaSAyaraktA zATikA tayA lUSitamaGgaM yasya sa] tathA, ahataM-malamUSikAdibhiranupadrutaM pratyagramityarthaH, sumahAgha dRSyaratna-pradhAnavastraM tena susaMvRtaH-parigatastadvA suSTu saMvRtaM-pari-17 // 22 // hitaM yena sa tathA, zucinI-pavitre mAlA ca-puSpamAlA varNakavilepanaM ca-maNDanakAri kuGkumAdi vilepanaM yasya sa tathA, AviddhAni-parihitAni maNisuvarNAni yena sa tathA, kalpito-vinyasto hAraH-aSTAdazasarikaH arddhahAro-navasarikaH trisarikaM ca For Personal & Private Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratItameva yasya sa tathA, pAlambo-jhumbanakaM pralambamAno yasya sa tathA, kaTisUtreNa-kaTyAbharaNa vizeSeNa suSTha kRtA zobhA yasya sa tathA, tataH padatrayasya karmadhArayaH, athavA kalpitahArAdibhiH sukRtA zobhA yasya sa tathA, tathA pinaddhAni-parihitAni || aveyakAmulIyakAni yena sa tathA, tathA lalitAGgake anyAnyapi lalitAni kRtAni-nyastAni AbharaNAni yasya sa tathA, tataH padadvayasya karmadhArayaH, tathA nAnAmaNInAM kaTakatruTikaiH-hastabAhAbharaNavizeSabahukhAt stambhitAviva stambhitau bhujau yasya sa tathA, adhikarUpeNa sazrIkA-sazobho yaH sa tathA, kuNDalodyotitAnanaH mukuTadIptaziraska: hAreNAvastRtam-AcchAditaM tenaiva suSTa kRtaratikaM vakSaH-uro yasyAsau hArAvastRtasukRtaratikavakSAH, mudrikApiGgalAGgulIka:-mudrikA-aGgalyAbharaNAni tAbhiH piGgalAHkapilA aGgulayo yasya sa tathA, pralambena-dIrpaNa pralambamAnena ca suSTu kRtaM paTenottarIyam-uttarAsaGgo yena sa tathA, nAnAmaNikanakaratnairvimalAni mahArhANi-mahANi nipuNena zilpinA 'uviya'tti parikarmitAni 'misimisaMta'tti dIpyamAnAni yAni viracitAni-nirmitAni suzliSTAni sugandhIni viziSTAni-vizeSavantyanyebhyo laSTAni-manoharANi saMsthitAni prazastAni c| AviddhAni-parihitAni vIravalayAni yena sa tathA, subhaTo hi yadi kazcidanyo'pyasti vIravratadhArI tadA'sau mAM vijitya mocayatvetAni valayAnIti sparddhayan yAni paridadhAti tAni vIravalayAnItyucyante, kiMbahunA, varNiteneti zeSaH, kalpavRkSa iva suSTu alakRto vibhUSitazca phalapuSpAdibhiH kalpavRkSo rAjA tu mukuTAdibhiralaGkato vibhUSitastu vastrAdibhiriti, saha koraNTakamaradhAnairmAlyadAmabhiryacchatraM tena dhriyamANena, koraNTaka:-puSpajAtiH, tatpuSpANi mAlAnteSu zobhArtha dIyante, mAlAyai hitAni- mAlyAni-puSpANi dAmAni-mAlA iti, caturNA cAmarANAM prakIrNakAnAM vAlaivIMjitamaGgaM yasyeti vAkyaM, maGgalabhUto jayazabdaH dan Education International For Personal & Private Use Only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma- kathAGgam. // 23 // kRta Aloke darzane lokena yasya sa tathA, tathA aneke ye gaNanAyakA:-prakRtimahattarA daNDanAyakA:-tatrapAlA rAjAno-18 1 utkSimANDalikAH IzvarA-yuvarAjAno matAntareNANimAdyaizvaryayuktAH talavarA:-parituSTanarapatipradattapaTTabandhavibhUSitAH rAjasthA- tAdhyayane nIyAH mADambikA:-chinnamaDambAdhipAH kauTumbikA:-katipayakuTumbaprabhavo'valagakAH mantriNaH-pratItAH mahAma- svapnaphalam triNo-matrimaNDalapradhAnAH hastisAdhanoparikA iti vRddhAH gaNakA-gaNitajJAH bhANDAgArikA iti vRddhAH dauvArikAH- sU. 12 pratIhArAH rAjadvArikA vA amAtyA-rAjyAdhiSThAyakAH ceTAH-pAdamUlikAH pIThamardA-AsthAne AsanAsInasevakAH vayasthA / ityarthaH 'nagaraM' nagaravAsiprakRtayo nigamA:-kAraNikAH zreSThina:-zrIdevatAdhyAsitasauvarNapaTTavibhUSitottamAGgAH senApatayaH-nRpatinirUpitAzcaturaGgasainyanAyakAH sArthavAhA:-sArthanAyakAH dUtAH-anyeSAM galA rAjAdezanivedakAH sandhipAlA-rAjyasandhirakSakAH eSAM dvandvaH tatastaiH, iha tRtIyAbahuvacanalopo draSTavyaH, sArddha-saha, na kevalaM tatsahitakhamevApi tu taiH | samiti-samantAt parivRtaH-parikarita iti, narapatirmajjanagRhAtpratiniSkAmatIti saMbandhaH, kiMbhUtaH -priyadarzanaH, ka iva - dhavalamahAmeghanirgata iva zazI, tathA 'sasigha'tti vatkaraNasthAnyatra saMbandhastato grahagaNadIpyamAnaRkSatArAgaNAnAM madhye iva vartamAna iti / siddhArthakapradhAno yo maGgalopacArastena kRtaM zAntikarma-vighnopazamakarma yeSu tAni tathA / 'NANAmaNI'tyAdi, || yavanikAmAJchayatIti saMbandhaH, adhika prekSaNIyaM rUpaM yasyAM rUpANi vA yasyAM sA tathA tAM, mahAghoM cAsau varapattane-paravastro- // 23 // tpattisthAne udgatA ca vyUtA tAM zlakSNAni bahubhaktizatAni yAni citrANi teSAM sthAnaM, tadevAha-IhAmRgAH-ghRkAH RSabhAHvRSabhAH turaganaramagaravihagAH pratItAH vyAlA:-zvApadabhujagAH kinnarA-vyantaravizeSAH ruravo-mRgavizeSAH sarabhA-ATa For Personal & Private Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAH mahAkAyapazavaH parAzaretiparyAyAH camarA-ATavyA gAvaH kuJjarA-dantinaH vanalatA-azokAdilatAH padmalatAHpadminyaH etAsAM yakA bhaktayo-vicchittayastAbhizcitrA yA sA tathA tAM, suSTu khacitA-maNDitA varakanakena pravaraparyantAnAmaJcalakarNavartilakSaNAnAM dezabhAgA-avayavA yasyAM sA tathA tAM, AbhyantarikI-AsthAnazAlAyA abhyantarabhAgavartinI yavanikAM-kANDapaTaM 'aMchAvei'tti AyatAM kArayati, AstarakeNa pratItena mRdukamasUrakeNa ca pratItenAvastRtaM yattattathA, dhavalavastreNa pratyavastRtam-AcchAditaM viziSTaM-zobhanaM aGgasya sukhaH sparzo yasya tattathA, aSTAGgam-aSTabhedaM divyotpAtAntarikSAdibhedaM yanmahAnimittaM-zAstravizeSaH tasya sUtrArthapAThakA ye te tathA tAn "viNayeNa vayaNaM paDisuNeti'tti pratizRNvanti-abhyupagacchanti vacanaM, vinayena kimbhUtenetyAha-'eva'miti yathaiva yUyaM bhaNatha tathaiva 'devo'tti he devA 'tahatti'tti nAnyathA AjJayA-bhavadAdezena kariSyAma ityevamabhyupagamasUcakapadacatuSTayabhaNanarUpeNeti jAva hiyayatti'harisavasavisappamANahiyayA snAnAnantaraM kRtaM balikarma yaiH svagRhadevatAnAM te tathA 'jAva pAyacchitta'tti 'kayakouyamaMgalapAyacchittA' tatra kRtAni kautukamaMgalAnyeveti prAyazcittAni duHsvapnAdividhAtArthamavazyakaraNIyavAdyaiste tathA, tatra kautukAni-mapItilakAdIni maMgalAni tu-siddhArthakadadhyakSatarvAGkarAdIni haritAlikA-dUrvA siddhArthakA akSatAzca kRtA mUrddhani yaiste tathA kacit 'siddhatthayahariyAliyAkayamaMgalamuddhANA' evaM pAThaH, svakebhya AtmIyebhya ityarthaH / 'jaeNaM vijaeNaM vaddhAntiM' jayena vijayena ca varddhava khamityAcakSata ityarthaH, tatra jayaH-parairanabhibhUyamAnatA pratApavRddhizca vijayastupareSAmabhibhava iti, arcitAH-carcitAzcandanAdinA vanditAH-sadguNotkIrtanena pUjitAH-puSpairmAnitA-dRSTipraNAmataH satkA-15 nA tatra kRtAni kAdadhyakSatAGkurAdAna kebhya AtmIyabhya iva vijayastu For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 24 // ritA: - phalavastrAdidAnataH sanmAnitAstathAvidhayA pratipacyA 'samANa' tti santaH, 'aNNamaNNeNa saddhiM ti anyo'nyenaM saha ityevaM 'saMcAleti'tti saMcAlayanti saMcArayantIti paryAlocayantItyarthaH labdhArthAH svataH pRSTArthAH parasparataH gRhItArthAH parAbhiprAyagrahaNataH tata eva vinizcitArthAH ata eva abhigatArthA avadhAritArthA ityarthaH, 'garbha vakkamamANaMsi'tti garbhe 'vyutkrAmati' utpadyamAne, abhiSeka iti - zriyAH saMbandhI, vimAnaM yo devalokAdavatarati tanmAtA pazyati yastu narakAduddhRtyotpadyate tanmAtA bhavanamiti caturdazaiva khamAH, vimAnabhavanayorekataradarzanAditi / 'viNNAyapariNayamette' vijJAtaM - vijJAnaM pariNatamAtraM yasya sa tathA kaci 'dviNNaya'tti pAThaH sa ca vyAkhyAta eva, 'jIviyArihaM' ti AjanmanirvAhayogyaM taNaM tIse dhAriNIe devIe dosu mAsesu vItikaMtesu tatie mAse vahamANe tassa ganbhassa dohalakA lasamayaMsi ayameyArUve akAlamehesu dohale pAu bhavitthA - dhannAo NaM tAo ammayAo sapunnAo NaM tAo ammayAo kayatthAo NaM tAo kayapunnAo kayalakkhaNAo kayavihavAo suladdhe NaM tAsiM mANussae jammajIviyaphale jAo NaM mehesu anbhuggatesu abbhujjue anbhunnatesu anbhuTThiesa sagajiema savijjue saphusiesa sathaNie dhaMtadhotaruppapaTTa aMkasaMkhacaMda kuMda sAlipiTTharAsisama ppa bhesu ciurahariyAla bheyacaM paNa saNakoraMTasari sayapaumarayasamappabhesu lakkhArasasarasarattakiMsuyajAsumaNarattayaMdhujIvagajAtihiMgulayasarasakuMkumaurabbhasa saruhiraiMdagovagasamappabhesu barahiNanIlaguliyasugacAsapicchabhiMgapattasAsaganIluppalaniyarana va sirIsakusumaNavasaddala samappabhesu jacaMjaNabhiMgabheyariTThagabhamarAvaliMga For Personal & Private Use Only 1 utkSisajJAte meghadohadaH sU. 13 // 24 //
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ valaguliyakajjalasamappa bhesu phuraMta vijjutasagajjiesa vAyavasavipulagagaNacavalaparisakkiresu nimmalavaravAridhArA pagaliyapayaMDamAruyasamAhaya samottharaMtauvarijvarituriyavAsaM pavAsiemu dhArApahakaraNivAyanivAvi mehaNitale hariyagaNakaMcue pallaviya pAyavagaNesu valliviyANesu pasarie unnaesa sobhaggamuvAgae nagesu nae vA vaibhAragirippavAyataDaka Dagavimukkesu ujjharesu turiyapahAviyapalohapheNAulaM sakalasaM jalaM vahatIsu girinadIsu sajjajjuNanIva kuDayakaMdala siliMdhakaliesu uvavaNesu meharasiyahatuTThaciTThiya harisavasapamukkakaMTha kekAravaM muyaMtesu barahiNesu uuvasamayajaNiyataruNa sahayaripaNaccitesu navasuraMbhisiliMdhakuDayakaMdalakalaMbagaMdhaddhaNiM muyaMtesu uvavaNesu parahuyaruparibhitasaMkulesu uddAyaMtarataIdagovayathovayakArunnavilavitesu oNayataNamaMDiesa daddurapayaMpiema saMpiMDiyadariya bhamaramahukaripahakarapariliMtamattachappayakusumAsavalolamadhuraguMjaMtadesabhAesa uvavaNesu parisAmiyacaMdasUragahagaNapaNaTThanakkhattatAragapa iMdAhabaddhaciMdhapahaMsi aMbaratale uDDINabalAgapaMti sobhaMta mehaviMde kAraMDagacakkavAya kalahaMsaussukare saMpatte pAusaMmi kAle pahAyA kayabalikammA kayakouyamaMgalapAyacchittAoM kiM te varapAyapattaNeuramaNimehalahAraraiyakaDagakhuDDayavicittavaravalayathaMbhiyabhuyAo kuMDalaujoviyANaNAo rayaNabhUsiyaMgAo nAsAnIsAsavAyavojjhaM cakkhuharaM vaNNapharisasaMjuttaM hayalAlA pelavAireyaM dhavalakaNaya khaciyantakammaM AgAsaphalihasarisappabhaM aMsuyaM pavara parihiyAo dugalasukumAlauttarijAo savogyasurabhikusumapa For Personal & Private Use Only CALDERDELALDE
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 25 // varamallasobhitasirAo kAlAgarUdhUSadhUviyAo sirisamANavesAo seyaNayagaMdhahatthirayaNaM durUDhAo samANIo sakoriMTamaladAmeNaM chapteNaM dharijamANeNaM caMdappabhavairaveruliyAvimaladaMDasaM kha kuMdadgarayaamayamahiyapheNapuMjasannigAsacaucAmaravAlavIjitaMgIo seNieNaM rannA saddhiM hatthikhaMdhavaragaeNaM piTTao samagacchamANIo cAuraMgiNIe seNAe mahatA hayANIeNaM gayANieNaM rahANieNaM pAyattANIeNaM saGghaTTIe sajjuie jAva nigghosaNAdiyaraveNaM rAyagihaM nagaraM siMghADagatiyacaukkacaccaraca ummuhamahApahapahesu AsittasittamuciyasaMmajjivalittaM jAva sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavahIbhUyaM avaloemANIo nAgarajaNeNaM abhinaMdijamANIo gucchalayArukkhagummavalligucchaocchAiyaM surammaM vaibhAragirikaDagapAyamUlaM savao samatA AhiMDemANIo 2 dohalaM viNiyaMti, taM jai NaM ahamavi mehesu anbhuvagaesu jAva dohalaM viNijjAmi (sUtraM 13 ) 'dohalo pAu bhavittha'ti dohado - manorathaH prAdurbhUtavAn, tathAhi dhanaM labdhAro dhanyAstA yA akAlameghadohadaM vinayantIti yogaH 'ammayAo'tti ambAH putramAtaraH, striya ityarthaH, saMpUrNAH paripUrNAH AdeyavastubhiH (sapuNyAH) kRtArthA :kRtaprayojanAH kRtapuNyAH - janmAntaropAttasukRtAH kRtalakSaNAH- kRtaphala baccharIralakSaNAH kRtavibhavAH - kRtasaphalasaMpadaH sulabdhaM tAsAM mAnuSyakaM - manuSyasaMbandhi janmani-bhave jIvitaphalaM jIvitavyaprayojanaM janmajIvita phalaM, sApekSale'pi ca samAsa: chAndasatvAt, yA megheSu abhyudgateSu - aGkuravadutpanneSu satsu evaM sarvatra saptamI yojyA, abhyudyateSu varddhituM pravRtteSu For Personal & Private Use Only 1 utkSiptajJAtAdhya. akAlame ghadohadaH su. 13 // 25 //
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhyunnateSu-gaganamaNDalavyApanenonatimatsu abhyutthiteSu-pravarSaNAya kRtodyogeSu sagarjiteSu-muktamahAdhvaniSu savidyutkeSu pratIta'saphusiesutti pravRttapravarSaNabinduSu sastaniteSu-kRtamandamandadhvaniSu dhmAtena-agniyogena yo dhautaH-zodhito rUpyapaTTo-rajatapatrakaM sa tathA aGko-ratnavizeSaH zaGkhacandrau-pratItau kundaH-puSpavizeSaH zAlipiSTarAzi:-vrIhi vizepacUrNapuJja etatsamA prabhA yeSAM te tathA teSu, zukleSvityarthaH, tathA cikuro-rAgadravyavizeSa eva haritAlo-varNakadravyaM bhedastadguTikAkhaNDaM campakasanakoraNTakasarSapagrahaNAttatpuSpANi gRhyante padmarajaH-pratItaM tatsamaprabheSu, vAcanAntare sanasthAne kAJcanaM sarSapasthAne sarisagotti paThyate, tatra cikurAdibhiH sadRzAzca te padmarajaHsamaprabhAzceti vigraho'tasteSu pIteSvityarthaH, tathA lAkSArasena sarasena sarasaraktakiMzukena japAsumanobhiH raktabandhujIvakena, bandhujIvakaM hi pazcavarNa bhavatIti raktakhena viziSyate, jAtihiGgulakena-varNakadravyeNa, sa kRtrimo'pi bhavatIti jAtyA vizeSitaH, sarasakuDamena, nIrasaM hi vivakSitavarNopetaM na bhavatIti sarasamuktaM, tathA urabhraH-UraNaH zazaH-zazakastayo rudhireNa-raktena indragopako-varSAsu kITakavizeSastena ca samA prabhA yeSAM te tathA teSu rakteSvityarthaH, tathA barhiNo-mayUrAH nIlaM-ratnavizeSaH gulikA-varNakadravyaM zukacASayoH pakSivizeSayoH picchaMpatraM bhRGga:-kITavizeSastasya patraM-pakSaH sAsako-bIyakanAmA vRkSavizeSaH athavA sAmatti pAThaH tatra zyAmA-priyaGguH nIlopalanikaraH-pratItaH navazirISakusumAni ca navazAlaM-pratyagraharitaM etatsamaprabheSu nIlaprabheSu nIlavarNeSvityarthaH, tathA jAtyaM-pradhAnaM yadaJjanaM-sauvIrakaM bhRGgabhedaH-bhRGgAbhidhAnaH kITavizeSaH vidalitAGgAro vA riSThakaM-ratnavizeSaH bhrmraavlii|| pratItA gavalagulikA-mahiSazRGgagolikA kajjalaM-mapI tatsamaprameSu kRSNeSvityarthaH, sphuradvidyutkAzca sagarjitAzca ye teSu, tathA For Personal & Private Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgama. 1utkSiptajJAtAdhya. akAlameghadohadaH sU. 13 // 26 // vAtavazena vipule gagane capalaM yathA bhavatyevaM parisakirasutti pariSvaSkituM zIlaM yeSAM te tathA teSu, tathA nirmalavaravAridhArAbhiH pragalita:-kSaritaH pracaNDamArutasamAhataH san 'samottharaMta'tti samavastRNaMzca-mahIpIThamAkrAman uparyupari ca sAtatyena kharitazcazIghro yo varSo-jalasamUhaH sa tathA taM pravRSTeSu-varSitumArabdheSu megheSviti prakramaH, dhArANAM 'pahakarotti nikarastasya nipAta:patanaM tena nirvApitaM-zItalIkRtaM yattattathA tasmin , nirvApitazabdAca saptamyekavacanalopo dRzyaH, kasinnityAha-medinItalebhUtale, tathA haritakAnAM-isvatRNAnAM yo gaNaH sa eva kaJcako yatrAcchAdakalAt tattathA tatra, 'pallaviya'tti iha saptamIva-2 huvacanalopo dRzyaH, tataH pallaviteSu pAdapagaNeSu tathA vallIvitAneSu pramRteSu-jAtaprasareSvityarthaH, tathonnateSu bhUpradezeSviti gamyate saubhAgyamupagateSu anavasthitajalakhenAkardamakhAt pAThAntare nageSu-parvateSu nadeSu vA-hradeSu tathA vaibhArAbhidhAnasya gireH ye prapAtataTA:-bhRgutaTAH kaTakAzca-parvataikadezAstebhyo ye vimuktAH -pravRttAste tathA teSu, keSu?-'ujjharesu'ci nijhareSu kharitapradhAvitena yaH 'pallo'tti pravRtta-utpannaH phenastena aakul-vyaaptN| 'sakalusaM'ti sakAluSyaM jalaM vahantISu girinadISu sarjArjunanIpakuTajAnAM vRkSavizeSANAM yAni kandalAni-prarohAH zilandhrAzca-chatrakANi taiH kalitAni yAni tAni tathA teSu upavaneSu, tathA megharasitena hRSTatuSTA-atihRSTAzceSTitAzca-kRtaceSTA ye te tathA teSu, idaM ca saptamIlopAt , harSavazAt pramuktomutkalIkRtaH kaNTho-galo yasmin sa tathA sa cAsau kekAravazca taM muzcatsu bahiNeSu-mayUreSu, tathA Rtuvazena-kAlavizeSabalena yo madastena janitaM taruNasahacarIbhiH-yuvatimayurIbhiH saha pravRttaM-pranartanaM yeSAM te tathA teSu, bahiNeSvityanvayaH, navaH surabhizca yaH zilIndhrakuTajakandalakadambalakSaNAnAM puSpANAM gandhastena yA dhANiH-tRptistAM muzcatsu gandhotkarSatAM vidadhAneSvityarthaH For Personal & Private Use Only
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ upavaneSu - bhavanAsannavaneSu, tathA parabhRtAnAM - kokilAnAM yadrutaM -kho ribhitaM kharagholanAvattena saMkulAni yAnyupavanAni tAni tathA teSu, 'uddAIta'tti zobhamAnA raktA indragopakAH - kITavizeSAH stokakAnAM cAtakAnAM kAruNyapradhAnaM vilapitaM ca yeSu tAni tathA teSUpavaneSvityanvayaH, tathA avanata tRNairmaNDitAni yAni tAni tathA teSu, dardurANAM prakRSTaM jalpitaM yeSu tAni tathA teSu, saMpiNDitA-militAH haptA - darpitAH bhramarANAM madhukarINAM ca 'pahakara'tti nikarA yeSu tAni tathA, 'parilinta tti parilIyamAnAH saMzliSyanto mattAH SaTpadAH kusumAsavalolA :- makarandalampaTAH madhuraM-kalaM guJjantaH zabdAyamAnAH dezabhAgeSu yeSAM tAni tathA tataH karmadhArayaH tatasteSu upavaneSu tathA parizyAmitAH - kRSNIkRtAH sAndrameghAcchAdanAt pAThAntareNa paribhrAmitAH - kRtaprabhAbhraMzAH candrasUragrahANAM yasmin pranaSTA ca nakSatratArakaprabhA yasmiMstattathA tasminnambaratale iti yogaH, indrAyudhalakSaNo baddha iva baddhaH cihnapaTTo-dhvajapaTo yasmiMstattathA tatrAmbaratale - gagane uDDInabalAkApaGkizobhamAnameghavRnde'mbaratale iti yogaH, tathA kAraNDakAdInAM pakSiNAM mAnasasarogamanAdi pratyautsukyakare saMprApte - uktalakSaNayogena samAgate prAvRSi kAle, kiMbhUtA ammayAo ! ityAha- 'vhAyAo' ityAdi, kiM te iti kimaparamityarthaH, varau pAdaprAptanUpurau maNimekhalAratnakAJcI hArazca yAsAM tAstathA racitAni - nyastAni ucitAni - yogyAni kaTakAni-pratItAni khuDDakAni caaGgulIyakAni yAsAM tAstathA vicitrairvaravalayaiH stambhitAviva stambhitau bhujau yAsAM tAstathA tataH padatrayasya karmadhArayaH / "kuMDalojotitAnanA varapAyapattaneuramaNimehalAhAraraiyauciyakaDagakhuDDayaegAvalikaMThamurayatisarayavaravalayahemasuttakuMDalujjoviyANaNAo" ti pAThAntaraM tatra varapAdaprAptanapuramaNimekhalAhArAstathA racitAnyucitAni tathA For Personal & Private Use Only
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam // 27 // kaTakAni ca khuDDakAni ca ekAvalI ca-vicitramaNikRtA ekasarikA kaNThamurajazva-AbharaNavizeSaH trisarakaM ca varavalayAni 1utkSiptaca hemasUtrakaM ca-saMkalakaM yAsAM tAstathA, tathA kuNDalodyotitAnanAstato varapAdaprAptanapurAdInAM karmadhArayaH ratnavibhUSitAGgyaH jJAtAdhya. nAsAniHzvAsavAtenohyate yallaghukhAttattathA cakSuharaM dRSTyAkSepakakhAt, athavA pracchAdanIyAGgadarzanAcakSurharati dharati vA nivartayati akAlameyAvakhAttattathA, varNasparzasaMyuktaM varNasparzAtizAyItyarthaH hayalAlAyA-azvalAlAyAH sakAzAt 'pelava'tti pelavalena mRdu- ghadohadaH khalaghukhalakSaNenAtireka:-atiriktavaM yasya tat tathA dhavalaM ca tat kanakena khacitaM-maMDitamantayoH-azcalayoH karma vAna-12 sU. 13 lakSaNaM yasya tattathA tacceti vAkyaM, AkAzasphaTikasya sadRzI prabhA yasya dhavalakhAttattathA, aMzukaM-vastravizeSa pravaramihAnusvAralopo dRzyaH parihitAH-nivasitAH dukUlaM ca-vastraM athavA dukUlo-vRkSavizeSaH tadvalkalAjjAtaM dukUlaM-vastravizeSa eva tat sukumAlamuttarIyam-uparikAyAcchAdanaM yAsA tAstathA, sarvartukasurabhikusumaiH pravaraimAlyaizca-prathitakusumaiH zobhitaM ziro yAsAM tAstathA, pAThAntare 'sarvartukasurabhikusumaiH suracitA pralambamAnA zobhamAnA kAntA vikasantI citrA mAlA yAsA tAstathA, evamanyAnyapi padAni bahuvacanAntAni saMskaraNIyAni, iha varNake bRhattaro vAcanAbhedaH, tathA candraprabhavairavaiDUryavimaladaNDAH zaGkhakundadakarajo'mRtamathitaphenapuJjasannikAzAzca ye cakhArazcAmarA:-cAmarANi tadvAlaiIjitamaGgaM yAsAM tAstathA, ayamevArthoM vAcanAntare itthamadhItaH 'seyavaracAmarAhiM uddhabamANIhiM' 2 'saciDDIe'tti chatrAdirAjacihnarUpayA, // 27 // iha yAvatkaraNAdevaM draSTavyaM 'sabajjuie' sarvadyutyA-AbharaNAdisaMbandhinyA sarvayuktyA vA-uciteSTavastughaTanAlakSaNayA 'sarvabalena' sarvasainyena 'sarvasamudAyena paurAdimIlanena 'sarvAdareNa' sarvocitakRtyakaraNarUpeNa 'sarvavibhUtyA' savesaMpadA Jain Educatiorialonal For Personal & Private Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarvavibhUSayA' samastazobhayA 'sarvasaMbhrameNa' pramodakRtautsukyena sarvapuSpagandhamAlyAlaGkAreNa 'sarvatUryazabdasaMninAdena' tUryazabdAnAM mIlanena yaH saMgato nitarAM nAdo-mahAn ghoSastenetyarthaH, alpeSvapi RddhyAdiSu sarvazabdapravRttidRSTA ata Aha 'mahayA iDDIe mahayA juIe juttIe vA mahayA baleNaM mahayA samudaeNaM mahayA varatuDiyajamagasamagappavAieNaM' 'yamakasamaka' yugapat, etadeva vizeSeNAha-saMkhapaNavapaDahabherijhallarikharamuhihuDukkamuravamuiMgaduMduhinigyosanAiyaraiveNaM' tatra zaGkhAdInAM nitarAM ghoSo nirghoSo-mahAprayatnotpAditaH zabdo nAditaM-dhvanimAtrametadvayalakSaNo yo vaH sa tathA tena, 'siMghADe'tyAdi, siMghADakAdInAmayaM vizeSaH, siMghADakaM-jalajabIjaM phalavizeSaH tadAkRtipathayuktaM sthAnaM siMghATakaM, tripathayuktaM sthAnaM trikaM catuSpathayuktaM catuSkaM tripathabhedi cakharaM caturmukhaM-devakulAdi mahApatho-rAjamArgaH pathaH-pathamAtra, tathA AsiktaM-gandhodakeneSatsitaM sakRdvA siktaM siktaM khanyathA zucikaM-pavitraM saMmArjitam-apahRtakacavaraM upalitaM ca gomayAdinA yattattathA yAvatkaraNAdupasthAnazAlAvarNakaH pUrvokta eva vAcyaH, evaMbhUtaM nagaramavalokayantyo gucchA vRntAkIprabhRtInAM latAH sahakArAdilatA vRkSAH sahakArAdayaH gulmA vaMzIprabhRtayaH valyaH trapuSyAdikAH etAsAM ye gucchA:-pallavasamUhAstai yat 'occhaviyaMti avacchAditaM vaibhAragireryeH kaTakA:-dezAsteSAM ye pAdA-adhobhAgAsteSAM yanmUlaM| samIpaM tattathA tatsarvataH samantAt 'AhiMDantitti AhiNDante, anena caivamuktavyatikarabhAjAM sAmAnyena strINAM prazaMsAdvA-18 reNAtmaviSayo'kAlameghadohado dhAriNyAH prAdurabhUdityuktaM, vAcanAntare tu 'oloemANIo 2 AhiMDemANIo 2 DohalaM viNiMti' vinayantyapanayantItyarthaH, 'taM jati NaM ahamavi mehesu anbhuggaesu jAva DohalaM viNejAmi For Personal & Private Use Only
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ unI uktadohadAprAptau yattasAgasa asaMpannadohalA latA omaMthiyavayA yamityarthaH, saMgatazcArya pATha hAsa dohalaMsi aviNijamANArA pamailaduvbalA kilatAciyapupphagaMdhamallA jJAtAdharma- kathAGgam. 1utkSiptajJAtAdhya. zreNikAgamaH sU.14 // 28 // vinayeyamityarthaH, saMgatazcAyaM pATha iti / uktadohadAprAptau yattasyAH saMpannaM tadAha tae NaM sA dhAriNI devI taMsi dohalaMsi aviNijamANaMsi asaMpannadohalA asaMpunnadohalA asaMmANiyadohalA sukkA bhukkhA NimmaMsA olaggA oluggasarIrA pamailadubbalA kilaMtA omaMthiyavayaNanayaNakamalA paMDuiyamuhI karayalamaliyava caMpagamAlA NitteyA dINavivaNNavayaNA jahociyapupphagaMdhamallAlaMkArahAraM aNabhilasamANI kIDAramaNakiriyaM ca parihAvemANI dINA dummaNA nirANaMdA bhUmigayadiTThIyA ohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyai, tate NaM tIse dhAriNIe devIe aMgapaDiyAriyAo abhitariyAo dAsaceDIyAo dhAriNI devI oluggaMjAva jhiyAyamANiM pAsaMti pAsittA evaM vadAsI-kiNNaM tume devANuppie ! oluggA oluggasarIrA jAva jhiyAyasi ?, tate NaM sA dhAraNI devI tAhiM aMgapaDiyAriyAhiM abhitariyAhiM dAsaceDiyAhiM evaM vuttA samANI no ADhAti No ya pariyANAti aNADhAyamANI apariyANamANI tusiNiyA saMciTThati, tate NaM tAo aMgapaDiyAriyAo abhitariyAo dAsaceDiyAo dhAriNI devI docaMpi tacaMpi evaM vayAsI-kinnaM tume devANuppie! oluggA oluggasarIrA jAva jhiyAyasi ?, tate NaM sA dhAriNIdevI tAhiM aMgapaDiyAriyAhiM abhitariyAhiM dAsaceDiyAhiM docaMpi tacaMpi evaM vuttA samANI No ADhAti No pariyANati aNADhAyamANA apariyAyamANA tusiNiyA saMciTThati, tate NaM tAo aMgapaDiyAriyAo dAsaceDiyAo dhAriNIe devIe aNADhAtijamANIo // 28 // For Personal & Private Use Only
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ aparijANijamANiotaheva saMbhaMtAo samANIo dhAraNIe devIe aMtiyAo paDinikkhamaMti 2 jeNeva seNie rAyA teNeva uvAgacchaMti 2 karatalapariggahiyaM jAva kaTu jaeNaM vijaeNaM vaddhAveMti vaddhAvaittA evaM va0-evaM khalu sAmI! kiMpi aja dhAriNIdevI oluggA oluggasarIrA jAva adRjhANovagayA jhiyAyati, tate NaM se seNie rAyA tAsiM aMgapADiyAriyANaM aMtie eyama socA Nisamma taheva saMbhaMte samANe sigdhaM turiyaM cavalaM veiyaM jeNeva dhAriNIdevI teNeva uvAgacchai uvAgacchaittA dhAraNI devIM oluggaM oluggasarIraM jAva adRjhANovagayaM jhiyAyamANiM pAsai pAsittA evaM vadAsI-kinnaM tume devANuppie! oluggA oluggasarIrA jAva adRjhANoyagayA jhiyAyasi ?, tate NaM sA dhAraNI devI seNieNaM rannA evaM vuttA samANI no ADhAi jAva tusiNIyA saMciTTati, tate NaM se seNie rAyA dhAriNI devIM docaMpi tacaMpi evaM vadAsI-kinnaM tume devANuppie oluggA jAva jhiyAyasi ?, tate NaM sA dhAriNIdevI seNieNaM rannA docaMpi taccaMpi evaM vuttA samANI No ADhAti No parijANAti tusiNIyA saMciTThai, tate NaM seNie rAyA dhAraNiM deviM savahasAviyaM karei 2ttA evaM vayAsI-kiNNaM tuma devANuppie ! ahameyassa aTThassa aNarihe savaNayAe? tANaM tumaM mamaM ayameyArUvaM maNomANasiyaM dukkhaM rahassI karesi, tate NaM sA dhAriNIdevI seNieNaM rannA savahasAviyA samANI seNiyaM rAyaM evaM vadAsI-evaM khalu sAmI! mama tassa urAlassa jAva mahAsumiNassa tiNhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM ayameyArUve akAlamehesu dohale pAunbhUe For Personal & Private Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam, zutkSiptajJAtAdhya. zreNikAgamaH sU.14 // 29 // dhannAo NaM tAo ammayAo kayatthAo NaM tAo ammayAo jAva vebhAragiripAyamUlaM AhiMDamANIo DohalaM viNiMti, taM jai NaM ahamavi jAva DohalaM viNijAmi, tate NaM haM sAmI! ayameyArUvaMsi akAladohalaMsi aviNijamANaMsi oluggA jAva aTTajjhANovagayA jhiyAyAmi, eeNaM ahaM kAraNeNaM sAmI! oluggA jAva adRjjhANovagayA jhiyAyAmi, tate NaM se seNie rAyA dhAriNIe devIe aMtie eyamaDhe socA Nisamma dhAriNiM deviM evaM vadAsI-mA NaM tumaM devANuppie ! oluggA jAva jhiyAhi, ahaM NaM tahA karissAmi jahA NaM tumbhaM ayameyAruvassa akAladohalassa maNorahasaMpattI bhavissaittikaTTa dhAriNIM devIM iTThAhiM kaMtAhiM piyAhiM maNunnAhiM maNAmAhiM vaggUhiM samAsAsei 2 jeNeva bAhiriyA uvahANasAlA teNAmeva uvAgacchai uvAgacchaittAsIhAsaNavaragate puratthAbhimuhe sannisanne dhAriNIe devIe evaM akAladohalaM bahahiM Aehi ya uvAehi ya uppattiyAhi ya veNaiyAhi ya kammiyAhi ya pariNAmiyAhi ya cauvihAhiM buddhIhi aNuciMtemANe 2 tassa dohalassa AyaM vA uvAyaM vA ThiI vA uppatti vA aviMdamANe ohayamaNasaMkappe jAva jhiyAyati (sUtraM 14) tadANaMtaraM abhae kumAre pahAte kayabalikamme jAva sabAlaMkAravibhUsie pAyavaMdate pahArettha gamaNAe, tate NaM se abhayakumAre jeNeva seNie rAyA teNeva uvAgacchaha uvAgacchaittA seNiyaM rAyaM ohayamaNasaMkappaM jAva pAsai 2ttA ayameyArUve anbhatthie ciMtie maNogate saMkappe samuppajitthA-annayA ya mamaM seNie rAyA ejamANaM pAsati pAsa For Personal & Private Use Only
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ ittA ADhAti parijANati sakArei sammANei Alavati saMlavati addhAsaNeNaM uvaNimaMteti matthayaMsi agghAti, iyANiM mamaM seNie rAyA No ADhAti No pariyANai No sakkArei No sammANei No iTAhiM kaMtAhiM piyAhiM maNunnAhiM orAlAhiM vaggUhiM Alavati saMlavati no addhAsaNeNaM uvaNimaMteti No matthayaMsi agghAti ya kiMpi ohayamaNasaMkappe jhiyAyati, taM bhaviyava NaM ettha kAraNeNaM, taM seyaM khalu me seNiyaM rAyaM eyamaDhe pucchittae, evaM saMpehei 2 jeNAmeva seNie rAyA teNAmeva uvAgacchai 2 karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTu jaeNaM vijaeNaM vaddhAvei vaddhAvaittA evaM vadAsItunbhe NaM tAo ! annayA mamaM ejamANaM pAsittA ADhAha parijANaha jAva matthayaMsi agghAyaha AsaNeNaM uvaNimaMteha, iyANiM tAo! tunbhe mamaM no ADhAha jAva no AsaNeNaM uvaNimaMteha kiMpi ohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyaha taM bhaviyacaM tAo! ettha kAraNeNaM, tao tumbhe mama tAo! eyaM kAraNaM agUhemANA asaMkemANA aniNhavemANA appacchAemANA jahAbhUtamavitahamasaMdiddhaM eyamaTThamAikkhaha, tate NaM haM tassa kAraNassa aMtagamaNaM gamissAmi, tate NaM se seNie rAyA abhaeNaM kumAreNaM evaM vutte samANe abhayakumAraM evaM vadAsI-evaM khalu puttA! tava cullamAuyAe dhAriNIe devIe tassa ganbhassa dosu mAsesu aikaMtesu taiyamAse vaTTamANe dohalakAlasamayaMsi ayameyArUve dohale pAunbhavitthAdhannAo NaM tAo ammayAo taheva niravasesaM bhANiyacaM jAva viNiti, tate NaM ahaM puttA dhAriNIe tava cullamAuyAe dhAraNa kumAreNaM evaM utte pasu taiyamAse vahamANe dain Education International For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 30 // utkSiptajJAtAdhya. abhayapratijJA devArAdhanaM sU. 15 -16 devIe tassa akAladohalassa bahahiM Aehi ya uvAehiM jAva uppattiM aviMdamANe ohayamaNasaMkappe jAva jhiyAyAmi tumaM AgayaMpi na yANAmi taM eteNaM kAraNeNaM ahaM puttA! ohaya jAva jhiyAmi, tate NaM se abhayakumAre seNiyassa ranno aMtie eyamaDhe socA Nisamma haTTa jAva hiyae seNiyaM rAyaM evaM vadAsI-mA NaM tumbhe tAo ! ohayamaNa jAva jhiyAyaha ahaNNaM tahA karissAmi jahA NaM mama cullamAuyAe dhAriNIe devIe ayameyAruvassa akAlaDohalassa maNorahasaMpattI bhavissaittikaTTa seNiyaM rAyaM tAhiM iTAhiM kaMtAhiM jAva samAsAsei, tate NaM seNie rAyA abhayeNaM kumAreNaM evaM vutte samANe hadvatuTTe jAva abhayakumAraM sakAreti saMmANeti 2 paDivisajjeti (sUtraM 15) tate NaM se abhayakumAre sakkAriyasammANie paDivisajie samANe seNiyassa ranno aMtiyAo paDinikkhamai 2 jeNAmeva sae bhavaNe teNAmeva uvAgacchati 2sIhAsaNe nisanne, tate NaM tassa abhayakumArassa ayameyArUve anbhatthie jAva samuppajitthA-no khalu sakkA mANussaeNaM uvAeNaM mama cullamAuyAe dhAriNIe devIe akAlaDohalamaNorahasaMpattiM karettae Nannattha diveNaM uvAeNaM, atthi NaM majjha sohammakappavAsI putvasaMgatie deve mahiDDIe jAva mahAsokkhe, taM seyaM khalu mama posahasAlAe posahiyassa baMbhacArissa ummukkamaNisuvannassa vavagayamAlAvannagavilevaNassa nikkhittasatthamusalassa egassa abIyassa dambhasaMthArovagayassa aTThamabhattaM parigiNhittA putvasaMgatiyaM devaM maNasi karemANassa viharittae, tate NaM putvasaM For Personal & Private Use Only
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ gatie deve mama cullamAuyAe dhAriNIe devIe ayameyArUve akAlamehesu DohalaM viNehiti, evaM saMpeheti 2 jeNeva posahasAlA teNAmeva uvAgacchati 2 posahasAlaM pamajati 2 uccArapAsavaNabhUmi paDilehei 2 dabbhasaMdhAragaM paDilehei 2 DabbhasaMthAragaM durUhai 2 aTThamabhattaM parigiNhai 2 posahasAlAe posahie baMbhayArI jAva putvasaMgatiyaM devaM maNasi karemANe 2 ciTThai, tate NaM tassa abhayakumArassa aTThamabhatte pariNamamANe putvasaMgatiassa devassa AsaNaM calati, tate NaM putvasaMgatie sohammakappannAsI deve AsaNaM caliyaM pAsati 2 ohiM pauMjati, tate NaM tassa putvasaMgatiyassa devassa ayameyArUve anbhatthie jAva samuppajitthA-evaM khalu mama putvasaMgatie jaMbUddIve 2 bhArahe vAse dAhiNaDDabharahe vAse rAyagihe nayare posahasAlAe posahie abhae nAma kumAre aTThamabhattaM parigiNhittA NaM mama maNasi karemANe 2 ciTThati, taM seyaM khalu mama abhayassa kumArassa aMtie pAunbhavittae, evaM saMpehei 2 uttarapuracchimaM disIbhAgaM avakkamati 2 veuviyasamugghAeNaM samohaNati 2 saMkhejAI joyaNAI daMDaM nisirati, taMjahA-rayaNANaM 1 vairANaM 2 veruliyANaM 3 lohiyakkhANaM 4 masAragallANaM 5 haMsagambhANaM 6 pulagANaM 7 sogaMdhiyANaM 8 joirasANaM 9 aMkANaM 10 aMjaNANaM 11 rayaNANaM 12 jAyarUvANaM 13 aMjaNapulagANaM 14 phalihANaM 15 riTThANaM 16, ahAbAyare poggale parisADei 2 ahAsuhame poggale parigiNhati parigiNhaittA abhayakumAramaNukaMpamANe deve putvabhavajaNiyanehapIibahumANajAyasoge tao vimANavarapuMDarIyAo rayaNu dain Education International For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 1urikSaptajJAta pUrvasaMgatikRde vAgamaH sU. // 31 // ttamAo dharaNiyalagamaNaturitasaMjaNitagamaNapayAro vAghuNitavimalakaNagapayaragavaDiMsagamauDukkaDADovadaMsaNijjo aNegamaNikaNagarataNapahakaraparimaMDitabhatticittaviNiuttagamaNagajaNiyaharise kholamANavaralalitakuMDalujaliyavayaNaguNajanitasomarUve uditoviva komudInisAe saNiccharaMgAraujjaliyamajhabhAgatthe NayaNANaMdo sarayacaMdo divosahipajjalujaliyadaMsaNAbhirAmo uulacchisamattajAyasohe paiTTagaMdhuddhayAbhirAmo meruriva nagavaro viguviyavicitavese dIvasamuddANaM asaMkhaparimANanAmadhejANaM majhaMkAreNaM vIivayamANo ujjoyaMto pabhAe vimalAte jIvalogaM rAyagihaM puravaraM ca abhayassa ya tassa pAsaM uvayati divarUvadhArI (sUtraM 14)tate NaM se deve aMtalikkhapaDivanne dasaddhavannAiM sakhiMkhiNiyAiM pavaravatthAI parihie ekko tAva eso gamo, aNNo'vi gamo-tAe ukkiTThAe turiyAe cavalAe caMDAe sIhAe uddhayAe jatiNAe cheyAe divAe devagatIe jeNAmava jaMbuddIve 2 bhArahe vAse jeNAmeva dAhiNabharahe rAyagihe nagareposahasAlAe abhayae kumAre teNAmeva uvAgacchai 2 aMtarikkhapaDivanne dasaddhavannAiM sakhikhiNiyAI pavaravatthAI parihie abhayaM kumAraM evaM vayAsI-ahannaM devANuppiyA! putvasaMgatie sohammakappavAsI deve mahahie japaNaM tumaM posahasAlAe aTThamabhattaM pagiNhittA NaM mamaM maNasi karemANe ciTThasi taM esa NaM devANuppiyA ! ahaM ihaM havamAgae, saMdisAhi NaM devANuppiyA! kiM karemi kiM dalAmi kiM payacchAmi kiMvA te hiyaicchitaM?, tate NaM se abhae kumAre taM putvasaMgatiyaM devaM aMtalikkhapaDivannaM pAsai // 31 // For Personal & Private Use Only
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAsittA haTTataTTe posahaM pArei 2 karayala0 aMjaliM kaTTa evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA! mama cullamAuyAe dhAriNIe devIe ayameyArUve akAlaDohale pAunbhUte-dhannAo NaM tAo ammayAo taheva pubagameNaM jAva viNijAmi, tannaM tumaM devANuppi0 mama cullamAuyAe dhAriNIe devIe ayameyArUvaM akAlaDohalaM viNehi, tate NaM se deve abhaeNaM kumAreNaM evaM vutte samANe hadvatuTTa abhayakumAraM evaM vadAsItumaNNaM devANuppiyA! suNibbuyavIsatthe acchAhi, ahaNNaM tava cullamAuyAe dhAriNIe devIe ayameyAsvaM DohalaM viNaimItikaTTa abhayassa kumArassa aMtiyAo paDiNikkhamati 2 uttarapuracchimeNaM vebhArapacae veubviyasamugyAeNaM samohaNNati 2 saMkhejAI joyaNAI daMDaM nissarati jAva docaMpi veubviyasamugdhAeNaM samohaNNati 2 khippAmeva sagajatiyaM savijjuyaM saphusiyaM taM paMcavannamahaNiNAovasohiyaM divaM pAusasiriM viucvei 2 jeNeva abhae kumAre teNAmeva uvAgacchai 2 abhayaM kumAraM evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA! mae tava piyaTTayAe sagajiyA saphusiyA savijjuyA divA pAusasirI viuviyA, taM viNeu NaM devANuppiyA! tava cullamAuyA dhAriNIdevI ayameyArUvaM akAlaDohalaM, tate NaM se abhayakumAre tassa puvasaMgatiyassa devassa sohammakappavAsissa aMtie eyamaDhe socA Nisamma hahatuTTe sayAto bhavaNAo paDinikkhamati 2 jeNAmeva seNie rAyA teNAmeva uvAgacchati karayala0 aMjaliM kaTTa evaM vadAsI-evaM khalu tAo! mama putvasaMgatieNaM sohammakappavAsiNA deveNaM khippAmeva sagajitA savi Jain Education Intematonal For Personal & Private Use Only
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. jjutA paMcavannameha ninAovasobhitA divA pAusasirI viuviyA, taM viNeu NaM mama cullamAuyA dhAriNI |zutkSiptadevI akAladohalaM / tate NaM se seNie rAyA abhayassa kumArassa aMtie etamaDhe socA Nisamma haTTatuTTha jJAte dohakoDubiyapurise saddAveti 2 saddAvaittA evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA! rAyagihaM nayaraM padapUrtiHsU. siMghADagatiyacaukkacaccara0 Asittasitta jAva sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavahibhUyaM kareha ya2 mama etamANattiyaM pacappiNaha, tate NaM te koDubiyapurisA jAva pacappiNaMti, tate NaM se seNie rAyA docaMpi koDuMbiyapurise 2 vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA! hayagayarahajohapavarakalitaM cAuraMgiNiM sennaM sannAheha seyaNayaM ca gaMdhahatthiM parikappeha, tevi taheva jAva paJcappiNaMti, tate NaM se seNie rAyA jeNeva dhAriNIdevI teNAmeva uvAgacchati 2 dhAriNI devIM evaM vadAsI-evaM khalu devANuppie! sagajiyA jAva pAusasirI pAunbhUtA taNNaM tumaM devANuppie! eyaM akAladohalaM viNehi / tate NaM sA dhAraNIdevI seNieNaM rannA evaM vuttA samANI hahatuTThA jeNAmeva majaNaghare teNeva uvAgacchati 2 majjaNagharaM aNupavisati 2 aMto aMteuraMsi pahAtA katabalikammA katakouyamaMgalapAyacchittA kiM te varapAyapasaNeura jAva AgAsaphAliyasamappabhaM aMsuyaM niyatthA seyaNayaM gaMdhahatthiM dUrUDhA samANI amayamahi 32 // yapheNapuMjasaNNigAsAhiM seyacAmaravAlavIyaNIhiM vIijamANI 2 saMpatthitA, tate NaM se seNie rAyA pahAe kayabalikamme jAva sassirIe hathikhaMdhavaragae sakoraMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijamANeNaM caucA For Personal & Private Use Only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ marAhiM vIijjamANeNaM dhAriNIdevIM piTThato aNugacchati, tate NaM sA dhAriNIdevI seNieNaM rannA hatthikhaMdhavaragaeNaM piTThato piTThato samaNugammamANamaggA hayagayarahajohakaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhiM saMparivue mahatA bhaDacaDagaravaMdaparikhittA saviDDIe savajuie jAva duMdubhinigghosanAditaraveNaM rAyagihe nagare siMghADagatigacaukkacaccara jAva mahApahesu nAgarajaNeNaM abhinaMdijamANA 2 jeNAmeva vebhAragiripavae teNAmeva uvAgacchati 2 vebhAragirikaDagataDapAyamUle ArAmesu ya ujjANesu ya kANaNesu ya vaNesu vaNasaMDesu ya rukkhesu ya gucchesu ya gummesu ya layAsu ya vallIsu ya kaMdarAsu ya darIsu ya cuNDhIsu ya dahesu ya kacchesu ya nadIsu ya saMgamesu ya vivaratesu ya acchamANI ya pecchamANI ya majamANI ya pattANi ya pupphANi ya phalANi ya pallavANi ya giNhamANI ya mANemANI ya agghAyamANI ya paribhuMjamANI ya paribhAemANI ya vebhAragiripAyamUle dohalaM viNemANI savatosamaMtA AhiMDati,tate NaM dhAriNI devI viNItadohalA saMpunnadohalA saMpannaDohalA jAyA yAvi hotthA, tate NaM se dhAriNIdevI seyaNayagaMdhahatthiM dUrUDhA samANI seNieNaM hatthikhaMdhavaragaeNaM piTTao 2 samaNugammamANamaggA hayagaya jAva raheNaM jeNeva rAyagihe nagare teNeva uvAgacchai 2 rAyagihaM nagaraM majhamajheNaM jeNAmeva sae bhavaNe teNAmeva uvAgacchati 2ttA viulAI mANussAI bhogabhogAiM jAva viharati (sUtraM 15) tate NaM se abhae kumAre jeNAmeva posahasAlA teNAmeva uvAgacchai 2 putvasaMgatiyaM devaM sakArei sammANei 2 paDivisajjeti 2, For Personal & Private Use Only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. tate NaM se deve sagajiyaM paMcavannaM mehovasohiyaM divaM pAusasiriM paDisAharati 2 jAmeva disiM pAunbhUe utkSiptatAmeva disiM paDigate (sUtraM 16)tate NaM sA dhAriNIdevI taMsi akAladohalaMsi viNIyaMsi sammA- jJAte meghoNiyaDohalA tassa ganbhassa aNukaMpaNaTTAe jayaM ciTThati jayaM Asayati jayaM suvati AhAraMpiya NaM | pasaMhAraH AhAremANI NAitittaM NAtikaDuyaM NAtikasAyaM NAtiaMbilaM NAtimaharaM jaM tassa ganbhassa hiyaM miyaM patthayaM dese ya kAle ya AhAraM AhAremANI NAicintaM NAisogaM NAideNNaM NAimohaM NAibhayaM NAipari- garbhapoSaNa tAsaM bhoyaNacchAyaNagaMdhamallAlaMkArehiM taM gambhaM suhaMsuheNaM parivahati / (sUtraM 17) sU. 17 'tae Na'mityAdi, 'aviNijamANaMsitti dohade avinIyamAne-anapanIyamAne sati asaMprAptadohadA meghAdInAmajAtakhAt asaMpUrNadohadA teSAmajAtakhenaivAsaMpUrNakhAt ata eva asanmAnitadohadA teSAmananubhavanAditi, tataH zuSkA manastApena zoNitazoSAt 'bhukkha'tti bubhukSAkrAnteva ata eva nirmAsA 'olugga'tti avarugNA-jIrNeva, kathamityAha-'oluggaM'ti avarugNamiva-jIrNamiva zarIraM yasyAH sA tathA, athavA avarugNA cetasA avarugNazarIrA tathaiva pramalitadurbalAsnAnabhojanatyAgAt klAntA-glAnIbhUtA 'omaMthiya'tti adhomukhIkRtaM vadanaM ca nayanakamale ca yayA sA tathA, pAMDukitamukhI-dInAsyeva vivarNa vadanaM yasyAH sA tathA, krIDA-jalakrIDAdikA ramaNamakSAdibhiH tatkriyAM ca parihApayantI dInA18 duHsthA duHsthaM mano yasyAH sA tathA yato nirAnandA upahato manasaH saMkalpaH-yuktAyuktavivecanaM yasyAH sA tathA, yAvatkaraNAt | |'karatalapalhatthamuhI ajjhANovagayA jhiyAi'tti ArtadhyAnaM dhyAyatIti, 'no ADhAitti nAdriyate-nAdaraM karoti no dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ parijAnAti-na pratyabhijAnAti vicittakhAt , 'saMbhaMtAtti AkulIbhUtAH, zIghramityAdIni cakhAryakArthikAni atisaMbhramopadarzanArtha 'jeNe tyAdi yatra dhAriNI devI tatropAgacchati mAgatya cAvarugNAdivizeSaNAM dhAraNI devIM pazyati, vAcanAntare tu 'jeNeva dhAraNIdevI teNevetyataH pahArettha gamaNAe' ityetadRzyate, tatra 'pahArettha' saMpradhAritavAn-vikalpitavAnityarthaH gamanAya-gamanArtha, tathA 'tae NaM se seNie rAyA jeNeva dhAraNIdevI teNeva uvAgacchati 2 pAsaI'tti pazyati sAmAnyena tato'varugNAdivizeSaNAM pazyatIti, 'docaMpitti dvitIyAmapi vArAmiti gamyate, 'savahasAviya'tti zapathAn-devagurudrohikA bhaviSyasi tvaM yadi vikalpaM nAkhyAsItyAdikAna vAkyavizeSAn zrAvitA-zrotreNopalambhitA zapathairvA zrAvitA zapathazrAvitA zapathazApitA vA tAM karoti, 'kiNhaM kinna miti vA pATho devAnupriye ! etasyArthasyAnahaH zrAvaNatAyAM 'maNomANasiyaMti manasi jAtaM mAnasikaM manasyeva yadvartate mAnasikaM-duHkhaM vacanenAprakAzitakhAnmanomAnasikaM rahasyI-1 karoSi gopayasItyarthaH, 'tiNha'mityAdi triSu mAseSu 'bahupaDipunnANaM'ti ISadUneSu'jattihAmi'tti yatiSye kacitkariSyAmIti pAThaH, 'ayameyAruvassa'tti asyaivaMrUpasya 'maNorahasaMpattIti manorathapradhAnA prAptiryathA vicintitetyarthaH, AyaiH-lAbhairIpsitArthahetUnAmupAyaiH-apratihatalAbhakAraNaiH AyaM vA uvAyaM vA ThiyaM vA-sthitaM vA kramaM vA sthirahetudohadAnAM vepsitArthasya pAThAntare utpattiM vA tasyaivetyarthaH 'aviMdamANe ti alabhamAnaH 'ayameyArUve'tti ayametadrUpaH AdhyAtmikaHAtmAzrayaH cintitaH-smaraNarUpaH prArthito-labdhumAzaMsitaH manogataH-abahiH prakAzitaH saMkalpo-vikalpaH 'saMpeheti'tti saMprekSate paryAlocayati 'tAo'tti he tAtetyAmantraNaM 'eyaM kAraNaM ti apadhyAnahetuM dohadApUrtilakSaNamitibhAvaH, For Personal & Private Use Only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 34 // kAraNamiti kacinnAdhIyata iti, evaM 'agUhamANe ti agopAyantaH AkArasaMvareNa azaGkamAnAH-vivakSitaprAptau saMdehama-18 pAtA sadahama- utkSipta| vidadhataH anihavAnA-anapalapantaH, kimuktaM bhavati ?-apracchAdayantaH yathAbhUtaM-yathAvRttaM avitathaM nakhanyathAbhUtaM asaM-ISIjAte meghadigdham-asaMdehaM 'eyamadvaMti prayojanaM dohadapUraNalakSaNamiti bhAvaH 'aMtagamaNaM gamissAmitti pAragamanaM gamiSyAmIti, dohadaH 'cullamAuyAe'tti laghumAtuH "putvasaMgaiya'tti pUrva-pUrvakAle saMgatiH-mitrakha yena saha sa pUrvasaMgatikaH maharddhiko vimAna-| sU. 17 parivArAdisaMpadupetakhAdyAvatkaraNAdidaM dRzya-mahAdyutikaH-zarIrAbharaNAdidIptiyogAnmahAnubhAgo-caikriyAdikaraNazaktiyuktakhAt mahAyazAH-satkIrtiyogAnmahAbala:-parvatAdyutpATanasAmopetakhAt mahAsaukhyo-viziSTasukhayogAditi 'posahasAlAe'tti pauSadhaM-parvadinAnuSThAnamupavAsAdi tasya zAlA-gRhavizeSaH pauSadhazAlA tasyAM pauSadhikasya-kRtopavAsAdeH vyapagatamAlAvarNakavilepanasya, varNakaM-candanaM, tathA nikSita-vimuktaM zastraM-kSurikAdi muzalaM ca yena sa tathA tasya ekasyaAntaravyaktarAgAdisahAyaviyogAt advitIyasya tathAvidhapadAtyAdisahAya virahAt , 'aTThamabhattaM'ti samayabhASayopavAsatrayamucyate, 'aTThamabhatte pariNamamANe'tti pUryamANe paripUrNaprAya ityarthaH, 'veubviyasamugghAeNa'mityAdi, vaikriyasamudghAto vaikriyakaraNArtho jIvavyApAravizeSaH, tena samupahanyate-samupahato bhavati samupahanti vA-kSipati pradezAniti gamyate, vyApAravizeSapariNato bhavatIti bhAvaH, tatsvarUpamevAha-saMkhejjAI' ityAdi, daNDa iva daNDaH-UrdhvAdha AyataH zarIrabAhalyo jIvapradezaka-18 // 34 // mapudgalasamUhaH, tatra ca vividhapudgalAnAdatte iti darzayannAha-tadyathA-ratnAnAM karketanAdInAM saMbandhinaH 1 tathA vairANAM 2 vaiDUyoNAM 3 lohitAkSANAM 4 masAragallANAM 5 haMsagarbhANAM 6 pulakAnAM 7 saugandhikAnAM 8 jyotIrasAnAM 9 aGkAnAM 10 aJjanAnAM 11| Join Education Interational For Personal & Private Use Only www.iainelibrary.org
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ rajatAnAM 12 jAtarUpANAM 13 aJjanapulakAnAM 14 sphaTikAnAM 15 riSThAnAM 16, kimata Aha-yathAbAdarAn-asArAn yathAsUkSmAn-sArAn tato vaikriyaM karoti, 'abhayakumAramaNukaMpamANetti anukampayan hA tasyASTamopavAsarUpaM kaSTaM vartate iti vikalpayanityarthaH, pUrvabhave-pUrvajanmani janitA-jAtA yA snehAtpItiH-priyakha na kAryavazAdityarthaH bahumAnazca-guNAnurAmastAbhyAM sakAzAt jAtaH zokaH-cittakhedo virahasadbhAvena yasya sa pUrvajanitasnehaprItibahumAnajAtazokaH, vAcanAntare-'pUrvabhavajanitasnehaprItibahumAnajanitazobhastatra zobhA-pulakAdirUpA, tasmAtsvakIyAt vimAnavarapuNDarIkAt, puNDarIkatA ca vimAnAnAM madhye uttamasAt 'rayaNuttamAu'tti ratnottamAt racanottamAvA 'dharaNItalagamanAya' bhUtalaprAptaye tvaritaH-zIghraM saMjanita:utpAdito gamanapracAro-gatikriyAvRttiryena sa tathA, vAcanAntare 'dharaNItalagamanasaMjanitamanaHpracAra' iti pratItameva,18| vyAghUrNitAni-dolAyamAnAni yAni vimalAni kanakasya pratarakANi ca-prataravRttarUpANi AbharaNAni ca-karNapUre mukuTaMcamauliH teSAmutkaToya ATopaH-sphAratA tena darzanIya:-Adeyadarzano yaH sa tathA, tathA anekeSAM maNikanakaratnAnAM pahakara'tti nikarastena parimaNDito-bhaktibhizcitro viniyuktaka:-kaTyAM nivezito 'maNu'tti makArasya prAkRtazailIprabhavakhAt yo'nurUpo guNaH-kaTisUtraM tena janito harSo yasya sa tathA, preGkholamAnAbhyAM-dolAyamAnAbhyAM varalalitakuNDalAbhyAM yadujjvalitamujjvalIkRtaM vadanaM-mukhaM tasya yo guNa:-kAntilakSaNaH tena janitaM saumyaM rUpaM yasya sa tathA, vAcanAntare punarevaM vizeSaNatrayaM dRzyate "vAghunniyavimalakaNagapayaragavaDeMsagapakaMpamANacalalolalaliyaparilaMbamANanaramagaraturagamuhasayavi|NiggaugginnapavaramottiyavirAyamANamauDukaDADovadarisaNijje" tatra vyAghUrNitAni-caJcalAni vimalakanakaprataskANi Jain Education Intematonal For Personal & Private Use Only
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgama. ca avataMsake ca prakampamAne calalolAni-aticapalAni lalitAni-zobhAvanti parilambamAnAni-pralambamAnAni naramakaratu-18 |zutkSiptaragamukhazatebhyo-mukuTAgravinirmitatanmukhAkRtizatebhyo vinirgatAni-niHsRtAni udgIrNAnIva-vAntAnIvodgIrNAni yAni pravaramau-18 jJAte meghaktikAni-varamuktAphalAni tairvirAjamAnaM-zobhamAnaM yanmukuTaM tacceti dvandvaH teSAM ya utkaTa ATopastena darzanIyo yaH sa tathA, dohadaH tathA 'anegamaNikaNagarayaNapahakaraparimaMDiyabhAgabhatticittaviNiuttagamaNaguNajaNiyakholamANavaralalitakuMDa-1 sU. 17 lujaliyaahiyaAbharaNajaNiyasobhe anekamaNikanakaratnanikaraparimaNDitabhAge bhakticitre-vicchittivicitre vini| yukte-karNayornivezite gamanaguNena-gatisAmarthyena janite-kRte prejholamAne-caJcale ye varalalitakuMDale tAbhyAmujjvalitena<< uddIpanenAdhikAbhyAmAbharaNAbhyAmujjvalitAdhikairvA''bharaNaizca kuNDalavyatiriktairjanitA zobhA yasya sa tathA, tathA "gayaja lamalavimaledasaNavirAyamANarUve" gatajalamalaM-vigatamAlinyaM vimalaM darzanam-AkAro yasya sa tathA, ata eva virAjamAnaM | rUpaM yasya sa tathA tataH karmadhArayaH, ayamevopamIyate-udita iva kaumudInizAyAM-kArtikapaurNamAsyAM zanIzcarAGgArakayo:pratItayorujjvalitaH-dIpyamAnaH san yo madhyabhAge tiSThati sa tathA nayanAnando-locanAhlAdakaH zaraccandra iti, zanIzvarAMgArakavatkuNDale candravaJca tasya rUpamiti, tathA'yameva meruNopamIyate-divyauSadhInAM prajvaleneva mukuTAditejasA ujjvalitaM yaddazanaM-rUpaM tenAbhirAmo-ramyo yaH sa tathA, RtulakSmyeva-sarvartukakusumasaMpadA samastA-sarvA samastasya vA jAtA zobhA yasya | sa tathA, prakRSTena gandhenodbhUtena-udgatenAbhirAmo yaH sa tathA, meruriva nagavaraH vikurvitavicitraveSaH sannasau vartate iti, 'dIvasamuddANaM'ti dvIpasamudrANAM 'asaMkhaparimANanAmadhejANaM'ti asaMkhya parimANaM nAmadheyAni ca yeSAM te tathA teSAM For Personal & Private Use Only
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'madhyakAreNa' madhyabhAgena 'vIi vayamANe'tti vyativrajan gacchan udyotayan vimalayA prabhayA jIvalokaM 'ovayai'tti avapatati avatarati, antarikSapratipanna: - AkAzastha H dazArddhavarNAni sakiGkiNIkAni - kSudraghaNTiko petAni ekastAvadeSa gamaH - pAThaH, | anyo'pi - dvitIyo gamo - vAcanAvizeSaH pustakAntareSu dRzyate, 'tAe' tayA utkRSTayA gatyA tvaritayA-AkulayA na svAbhAvi - kyA AntarAkUtato'pyeSA bhavatyata Aha-capalayA kAyato'pi caNDayA - raudrayAtyutkarSayogena siMhayA - taddArthyasthairyeNa uddhatayA darpAtizayena jayinyA- vipakSajetRkhena chekayA- nipuNayA divyayA- devagatyA, ayaM ca dvitIyo gamo jIvAbhigamasUtravRtyanusAreNa likhitaH, 'kiM karemi ti kimahaM karomi bhavadabhipretaM kArya kiM vA 'dalayAmi'tti tubhyaM dadAmi kiM vA prayacchAmi bhavatsaMgatAyAnyasmai, kiM vA te hRdayepsitaM - manovAJchitaM vartata iti praznaH, 'sunivyuyavIsatthe'tti suSThu nirvRtaHsvasthAtmA vizvasto- vizvAsavAn nirutsuko vA yaH sa tathA, 'tAto' tti he tAta! | 'parikappeha'tti sannAhavantaM kuruta 'aMtoaMteuraMsi'tti antarantaH purasya " mahayA bhaDacaDagaravaMda parikhitta "tti mahAbhaTAnAM yaccaTakara pradhAnaM - vicchadde pradhAnaM vRndaM tena saMparikSiptA, vaibhAragireH kaTataTAni - tadekadezataTAni pAdAya - tadAsanna laghuparvatAsteSAM yanmUlaM tatra tathA ArAmeSu ca | Aramanti yeSu mAdhavIlatAgRhAdiSu dampatyA (dI) ni te ArAmAsteSu puSpAdimadvRkSasaMkulAni utsavAdau bahujanabhogyAni udyA - nAni teSu ca tathA sAmAnyavRkSavRndayuktAni nagarAsannAni kAnanAni teSu ca nagaraviprakRSTAni vanAni teSu ca tathA vanakhaNDeSu - ca-ekajAtIyavRkSasamUheSu vRkSeSu caikaikeSu guccheSu ca - vRntAkIprabhRtiSu gulmeSu ca - vaMzajAlIprabhRtiSu latAsu-ca-sahakAra - latAdiSu vallISu ca - nAgavallayAdiSu ca kandarAsu ca guhAsu darISu ca zRgAlAdiutkIrNabhUmivizeSeSu 'cuMDhIsu ya'tti For Personal & Private Use Only
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma- 15 akhAtAlpodakavidarikAsu yUtheSu ca-vAnarAdisambandhiSu pAThAntareNa hRdeSu ca kakSeSu ca gahaneSu ca nadISu ca saritsu saMgameSu utkSiptakathAGgam. ca-nadImIlakeSu ca vidareSu ca-jalasthAnavizeSeSu 'acchamANI yati tiSThantI prekSamANA ca pazyantI dRzyavastUni majantI jJAte megha ca-strAntI 'pallavANi yatti pallavAn kizalayAni 'mANemANI yatti mAnayantI sparzanadvAreNa "viNemANati dohalaM kumaarj||36|| vinayantI taMsi akAladohalaMsi viNIyaMsitti akAlameghadohade vinIte sati sammAnitadohadA pUrNadohadetyarthaH, nma sU.18 'jayaM ciTThatti yatanayA yathA garbhabAdhA na bhavati tathA tiSThati UrddhasthAnena 'Asayaiti Aste Azrayati vA AsanaM svapiti ceti hitaM-medhAyurAdivRddhikAraNakhAnmitamindriyAnukUlakhAt pathyamarogakAraNakhAt 'nAiciMtaM'ti atIva cintA yarmi|stadaticintaM tathA yathA na bhavatItyevaM garbha parivahatIti saMbandhaH, nAtizokaM nAtidainyaM nAtimohaM-nAtikAmAsakti nAtibhaya-16 metadeva saMgrahavacanenAha-vyapagate'tyAdi, tatra bhayaM-bhItimAtraM paritrAso'kasmAt , RtuSu yathAyathaM bhajyamAnAH sukhAyeti RtubhajyamAnasukhAH taiH| tate NaM sA dhAriNIdevI navaNhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM aTThamANarAtidiyANaM vItikaMtANaM addharattakAlasamayaMsi sukumAlapANipAdaM jAva savaMgasuMdaraMgaM dAragaM payAyA, taeNaM tAo aMgapaDiyAriAo dhAriNIM devIM navaNhaM mAsANaM jAva dAragaM payAyaM pAsanti 2 sigdhaM turiyaM cavalaM vetiyaM jeNeva seNie rAyA teNeva uvAgacchati 2 seNiyaM rAyaM jaeNaM vijaeNaM vaddhAti 2 karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTa evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA! dhAriNIdevI NavaNhaM mAsANaM jAva dAragaM payAyA savaMgasuMdaraMgaMdA aTThamANarAtidiyA kara teNeva vA navaNhaM mAsANaM jA For Personal & Private Use Only
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ tannaM amhe devANuppiyANaM piyaM NivedemopiyaMbhe bhavau, tate NaM se seNie rAyA tAsiM aMgapaDiyAriyANaM aMtie eyamaDhe socA Nisamma haTTatuTTa0 tAo aMgapaDiyAriyAo mahurehiM vayaNehiM vipuleNa ya pupphagaMdhamallAlaMkAreNaM sakAreti sammANeti 2 matthayadhoyAo kareti puttANuputtiyaM vittiM kappeti 2 pddivisjeti| tate NaM se seNie rAyA koDuMbiyapurise saddAveti 2 evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA! rAyagihaM nagaraM Asiya jAva parigayaM kareha 2 cAragaparisohaNaM kareha 2ttA mANummANavaddhaNaM kareha 2 etamANattiyaM paJcappiNaha jAva paJcappiNaMti / tate NaM se seNie rAyA aTThArasaseNIppaseNIo saddAveti 2 evaM vadAsI-gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA! rAyagihe nagare abhitarabAhirie ussukaM ukaraM abhaDappavesaM adaMDimakuDaMDimaM adharimaM adhAraNijjaM aNuddhayamuiMgaM amilAyamalladAmaM gaNiyAvaraNADaijjakaliyaM aNegatAlAyarANucaritaM pamuiyapakkIliyAbhirAmaM jahArihaM ThiivaDiyaM dasadivasiyaM kareha 2 eyamANattiyaM paJcappiNaha tevi kariMti 2 taheva pacappiNaMti, tae NaM se seNie rAyA bAhiriyAe uvaTThANasAlAe sIhAsaNavaragae puratthAbhimuhe sannisanne saiehi ya sAhassiehi yasayasAhassehi ya jAehiM dAehiM bhAgehiM dalayamANe 2paDicchemANe 2 evaM ca NaM viharati, tate NaM tassa ammApiyaro paDhamedivase jAtakammaM kareMti 2 bitiyadivase jAgariyaM kareMti 2 tatie divase caMdasUradaMsaNiyaM kareMti 2 evAmeva nivatte suijAtakammakaraNe saMpatte bArasAhadivase vipulaM asaNaM pANaM khAtimaM sAtimaM uvakkha For Personal & Private Use Only
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 37 // / utkSiptajJAtA0meghakumAra janma kalAguhazca sU. 17 DAti 2mittaNAtiNiyagasayaNasaMbaMdhiparijaNaM balaM ca bahave gaNaNAyaga daMDaNAyaga jAva Amanteti tato pacchANhAtA kayabalikammA kayakouya jAva sabAlaMkAravibhUsiyA mahatimahAlayaMsi bhoyaNamaMDavaMsi taM vipulaM asaNaM pANaM khAimaMsAtimaM mittanAtigaNaNAyaga jAva saddhiM AsAemANA visAemANA paribhAemANA pari jamANA evaM ca paM viharati jimitabhuttutarAgatAvi ya NaM samANA AyaMtA cokkhA paramasuibhUyA taM mittanAtiniyagasayaNasaMbaMdhiparitaNagaNaNAyagAvipuleNaM pupphabatthagaMdhamallAlaMkAreNaM sakAreMti sammANati 2evaM vadAsI-jamhANaM amhaM imassa dAragassa ganbhatthassa ceva samANassa akAlamehesu Dohale pAunbhUte taM hou NaM amhaM dArae mehe nAmaNaM mehakumAre, tassa dAragassa ammApiyaro ayameyArUvaM goNaM guNaniSphannaM nAmadhenaM kareMti, tae NaM tate NaM se mehakumAre paMcadhAtIpariggahie, taMjahA-khIradhAtIe maMDaNadhAtIe majaNadhAtIe kIlAvaNadhAtIe aMkadhAtIe annAhi ya bahahiM khujAhiM cilAiyAhiM vAmaNivaDabhibabbaribausijoNiyapalhaviNaisiNiyAcAghorugiNilAsiyalausiyadamilisiMhaliArabipuliMdipakkaNibahalimakaiDisabaripArasIhiMNANAdesIhi videsaparimaMDiyAhiM iMgitaciMtiyapatthiyaviyANiyAhiM sadesaNevatthagahitasAhiM niuNakusalAhiM viNIyAhiM ceDiyAcakkavAlavarisadharakaMcuiamahayaragavaMdaparikhitte hatthAo hatthaM saMharijamANe aMkAo aMkaM paribhujamANe parigijamANe cAlijamANe uvalAlijjamANe rammaMsi maNikohimatalaMsi parimijamANe 2 NivAyaNivAghAyaMsi girikaMdara 37 // For Personal & Private Use Only
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ mallINeva caMpagapAyave suhaM suheNaM vaDai, tate NaM tassa mehassa kumArassa ammApiyaro aNuputveNaM nAmakaraNaM ca pajemaNaM ca evaM caMkammaNagaM ca colovaNayaM ca mahatA mahayA iDDIsakArasamudaeNaM kariMsu / tate NaM taM mehakumAraM ammApiyaro sAtiregaTThavAsajAtagaM ceva ganbhaTThame vAse sohaNaMsi tihikaraNamuhutaMsi kalAyariyassa uvaNeti, tate NaM se kalAyarie mehaM kumAraM lehAiyAo gaNitappahANAo sauNarutapajjavasANAo bAvattari kalAo suttao ya atthao ya karaNao ya sehAveti sikkhAveti taM0lehaMgaNiyaM rUvaM nahagIyaM vAiyaM sarama(ga)yaM pokkharagayaM samatAlaM jUyaM 10jaNavAyaM pAsayaM aTThAvayaM porekacaM dagamaTTiyaM annavihiM pANavihiM vatthavihiM vilevaNavihiM sayaNavihiM 20 ajaM paheliyaM mAgahiyaM gAhaMgIiyaM siloyaM hiraNNajuttiM suvannajuttiM cunnajuttiM AbharaNavihiM 30 taruNIpaDikammaM ithilakkhaNaM purisalakkhaNaM hayalakkhaNaM gayalakkhaNaMgoNalakkhaNaM kukkuDalakkhaNaM chattalakkhaNaM DaMDalakkhaNaM asilakkhaNaM 40 maNilakkha NaM kAgaNilakkhaNaM vatthuvijaM khaMdhAramANaM nagaramANaM vUhaM parivUhaM cAraMparicAraM cakkavUhaM 50 garulavUhaM sagaDavUha juddhaM nijuddhaM juddhAtijuddhaM ahiyuddhaM muTTiyuddhaM bAhayuddhaM layAjuddhaM IsatthaM 60 charuppavAyaM dhaNuceyaM hirannapAgaM suvannapAgaM suttakheDaM vahakheDaM nAliyAkheDaM pattaccheja kaicchejjaM sajIvaM 70 nijIvaM saUNaruyamiti (sUtraM 17) tate NaM se kalAyarie mehaM kumAraM lehAdIyAo gaNiyappahANAo-sauNaruyapajavasANAo bAvattari kalAo suttao ya atthaoya karaNao yasihAveti sikkhAvei sihAvettA sikkhA ammApiUNaM ugha dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 38 // Neti, tateNaM mehassa kumArassa ammApitarotaM kalAyariyaM madhurehiM vayaNehiM vipuleNaM vatthagaMdhamallAlaMkAreNaM sakkAreMti sammANeti 2ttA vipulaM jIviyArihaM pIidANaM dalayaMti2ttA paDivisajeMti (sUtraM18) tate NaM se mehe kumAre bAvattarikalApaMDie NavaMgasuttapaDibohie aTThArasavihippagAradesIbhAsAvisArae gIiraI gaMdhavanahakusale hayajohI gayajohI rahajohI bAhujohI bAhuppamaddI alaM bhogasamatthe sAhasie viyAlacArI jAte yAvi hotthA, tate NaM tassa mehakumArassa ammApiyaro mehaM kumAraM bAvattarikalApaMDitaM jAva viyAlacArI jAyaM pAsaMti 2ttA aTTa pAsAtavaDisae kareMti abbhuggayamusiyapahasie viva maNikaNagarayaNabhatticitte vAuddhRtavijayavejayaMtIpaDAgAchattAicchattakalie tuMge gagaNatalamabhilaMghamANasihareM jAlaMtararayaNapaMjarummilliyava maNikaNagathUbhiyAe viyasitasayapattapuMDarIe tilayarayaNaddhayacaMdaccie nAnAmaNimayadAmAlaMkite aMto bahiM ca saNhe tavaNijaruilavAlayApatthare suhaphAse sassirIyarUve pAsAdIe jAva paDirUve egaM ca NaM. mahaM bhavaNaM kareMti aNegakhaMbhasayasanniviDaM lIlaTThiyasAlabhaMjiyAgaM abbhuggayasukayavaharavetiyAtoraNavararaiyasAlabhaMjiyAsusiliTTavisiTThalaTThasaMThitapasatthaveruliyakhaMbhanANAmaNikaNagarayaNakhacitaujjalaM bahusamasuvibhattaniciyaramaNijabhUmibhAgaM IhAmiya jAva bhatticittaM khaMbhuggayavayaraveiyAparigayAbhirAmaM vijAharajamalajuyalajuttaMpiva acIsahassamAlaNIyaM svagasahassakaliyaM bhisamANaM bhinbhisamANaMcakkhulloyaNalesaMsuhaphAsaMsassirIyarUvaM kaMcaNamaNirayaNathUbhiyAgaM nANAvihapaM utkSiptajJAtA0meghasya kalAgrahaNaM kalAcAryasakAraHprAsAdAzca sU. 18-19 // For Personal & Private Use Only
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ cavannaghaMTApaDAgaparimaMDiyaggasiraM dhavalamirIcikavayaM viNimmuyaMtaM lAulloiyamahiyaM jAva gaMdhavahibhaya pAsAdIyaM darisaNijjaM abhiruvaM paDirUvaM (sUtraM19) tate NaM tassa mehakumArassa ammApiyaro mehaM kumAraM sohaNaMsi tihikaraNanakkhattamuhutaMsi sarisiyANaM sarisavvayANaM sarittayANaM sarisalAvannarUvajovaNaguNovaveyANaM sarisaehiMto rAyakulahito ANialliyANaM pasAhaNaTuMgaavihavabahuovayaNamaMgalasujaMpiyAhiM aTThahiM rAyavarakaNNAhiM saddhiM egadivaseNaM pANiM giNhAviMsu / tate NaM tassa mehassa ammApitaro imaM etArUvaM pItidANaM dalayaha aha hiraNNakoDIo aha suvaNNakoDIo gAhANusAreNa bhAviyacaM jAva pesaNakAriyAo, annaM ca vipulaM dhaNakaNagarayaNamaNimottiyasaMkhasilappavAlarattarayaNasaMtasArasAvatejaM alAhi jAva AsattamAo kulavaMsAo pakAmaM dAuM pakAmaM bhottuM pakAmaM paribhAeuM, tate NaM se mehe kumAre egamegAe bhAriyAe egamegaM hiraNNakoDiM dalayati egamegaM suvannakoDiM dalayati jAva egamegaM pesaNakAriM dalayati, annaM ca vipulaM dhaNakaNaga jAva paribhAeuM dalayati, tate NaM se mehe kumAre uppi pAsAtavaragate phuTamANehiM muiMgamasthaehiM varataruNisaMpauttehiM battIsaibaddhaehiM nADaehiM uvagijamANe u02 uvalAlijamANe 2 saddapharisarasarUvagaMdhaviule mANussae kAmabhoge paccaNubhavamANe viharati (sUtraM20) teNaM kAleNaM2 samaNe bhagavaM mahAvIre puvANupurvi caramANe gAmANugAmaM dUijjamANe suhaMsuheNaM viharamANe jeNAmeva rAyagihe nagare guNasilae cetie jAva viharati, tate NaM se rAyagihe nagare siMghA For Personal & Private Use Only
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAtAdharma kathAGgam. Daga0 mahayA bahujaNasaddeti vA jAva bahave uggA bhogA jAva rAyagihassa nagarassa majjhamajheNaM ega- 1 utkSiptadisiM egAbhimuhA niggacchaMti imaM ca NaM mehe kumAre uppiM pAsAtavaragate phuTamANehiM muyaMgamastha- jJAtAmmeehiM jAva mANussae kAmabhoge muMjamANe rAyamaggaM ca oloemANe 2 evaM ca NaM viharati |te NaM se ghavIvAhA mehe kumAre te bahave ugge bhoge jAva egadisAbhimuhe niggacchamANe pAsati pAsittA kaMcuijapurisaM sU. 20 saddAveti 2 evaM vadAsI-kinnaM bho devANuppiyA! ajja rAyagihe nagare iMdamaheti vA khaMdamaheti vA zrIvIrAevaM ruddasivavesamaNanAgajakkhabhUyanaItalAyarukkhacetiyapavvayaujANagirijattAi vA jao NaM yahave uggA gamaH sU. bhogA jAva egadisiMegAbhimuhA Niggacchati,tateNaM se kaMcuijjapurise samaNassa bhaga mahAvIrassa gahiyA- | 21 gamaNapaSattIe mehaM kumAraM evaM vadAsI-mo khalu devANuppiyA! ajja rAyagihe nayare iMdamaheti vA jAva girijasAo vA, jannaM ee uggA jAva egadisiM egAbhimuhA niggacchanti evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre Aikare titthakare ihamAgate iha saMpatte iha samosaDhe iha ceva rAyagihe nagare guNasilae cehae ahApaDi jAva viharati / (sUtraM 21) 'matthayadhoyA'tti dhautamastakAH karoti apanItadAsakhA ityarthaH pautrAnuputrikA putrapautrAdiyogyAmityarthaH 'vRtti' jIvikA 9,39 // kalpayatIti / 'rAyagihaM nagaraM Asiya' iha yAvatkaraNAdevaM dRzyaM 'AsiyasaMmajiocalitaM AsiktamudakacchaTena saMmArjitaM kacavarazodhanena upaliptaM gomayAdinA, keSu ?-'siMghADagatigacaukkacaccaracaumuhamahApahapahesu' tathA sittasui For Personal & Private Use Only
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ yasaMmaTTharatthaMtarAvaNavIhiyaM' siktAni jalenAta eva zucIni pavitrANi saMmRSTAni kacavarApanayanena rathyAntarANi ApaNavIthaSayahamArgA yasmin tattathA 'maMcAtimaMcakalitaM ' mazcA- mAlakAH prekSaNakadraSTRjanopavezananimittaM atimazvAH teSAmapyupari ye taiH kalitaM 'NANAviharAgabhUsiyajjhayapaDAgamaMDiyaM' nAnAvidharAgaiH kusumbhAdibhirbhUSitA ye dhvajAH siMhagaruDAdirUpakopalakSitabRha| tpaTarUpAH patAkAzca taditarAstAbhirmaMDitaM 'lAulloiyamahiyaM' lAiyaM-chagaNAdinA bhUmau lepanaM ulloiyaM - seTikAdinA kuDyAdiSu dhavalanaM tAbhyAM mahitaM - pUjitaM te eva vA mahitaM - pUjanaM yatra tattathA 'gosIsasarasarattacaMdNadaddaradinapaMcaMgulitalaM' gozIrSasya - candanavizeSasya sarasasya ca - raktacandanavizeSasyaiva dardareNa - capeTArUpeNa dattA nyastAH paJcAGgulayastalA - hastakA yasmin kuDyAdiSu tattathA 'uvaciyacaMdaNakalasaM' upacitA-upanihitA gRhAntaH kRtacatuSkeSu candanakalazA - maGgalyaghaTAH yatra tattathA 'caMdaNaghaDasukayatoraNapaDiduvAradesabhAgaM' caMdanaghaTAH suSThukRtAH toraNAni ca pratidvAraM dvArasya 2 dezabhAgeSu yatra tattathA 'AsattosattavipulavaTTavagghAriyamalladAmakalAvaM' Asakto - bhUmilagnaH utsaktaJca - uparilano vipulo vRtto 'vagghAriyatti pralambo mAlyadAnAM - puSpamAlAnAM kalApaH- samUho yatra tattathA 'paMcavannasarasasurabhimukkapupphapuMjovayArakaliyaM' pazcavarNAH sarasAH surabhayo ye muktAH - karapreritAH puSpapuJjAstairya upacAraH - pUjA bhUmeH tena kalitaM 'kAlAgarupavarakuMdurukkaturukkadhUvaDajaMtamaghamaghaMtagaMdhuduyAbhirAmaM' kuMdurukaM -cIDA turukaM - silhakaM 'sugandhavaragandhiyaM gaMdhavaTTibhUyaM naDanaTTagajalamallagamuTThiyavelaMbagakahakahagapavagalAsaga AikkhagalaMkhamaMkhatUNaillUtuMbavINiya aNegatAlAyaraparigIyaM' tatra naTA-nATakAnAM nATayitAraH narttakA - ye nRtyanti aMkilA ityeke jallA - varatrAkhelakA rAjJaH stotrapAThakA ityanye mallAH For Personal & Private Use Only
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ ere jJAtAdharma- kathAGgam. utviSThajJAtA. meghavRttaM sU. 21 // 40 // pratItAH mauSTikA-mallA eva ye muSTibhiH praharanti viDambakAH-vidUSakAH kathAkathakA:-pratItAH plavakA ye utplavante nadyAdikaM vA taranti lAsakA:-ye rAsakAn gAyanti jayazabdaprayoktAro vA bhANDA ityarthaH, AkhyAyakA-ye zubhAzubhamAkhyAnti laGghA-vaMzakhelakAH maGkhA:-citraphalakahastA bhikSATAH tUNaillA:-tUNAbhidhAnavAdyavizeSavantaH, tumbavINakA-vINAvAdakAH aneke ye tAlAcarA:-tAlApradAnena prekSAkAriNaH teSAM pari-samantAdgItaM-dhvanitaM yatra tattathA kuruta svayaM kArayatAnyaistathA cAragazodhanaM kuruta kRkhA ca mAnonmAnavarddhanaM kuruta, tatra mAna-dhAnyamAnaM setikAdi unmAnaM tulAmAnaM karSAdikaM zreNaya:-kumbhakArAdijAtayaH prazreNayaH-tatprabhedarUpAH / 'ussukka'mityAdi, ucchulkAM-unmuktazulkAM sthitipatitAM kuruteti saMbandhaH, zulkaM tu vikretavyaM bhANDaM prati rAjadeyaM dravyaM, utkarAM-unmuktakarAM, karastu gavAdInAM prati prativarSa sajadeyaM dravyaM, avidyamAno bhaTAnAM-rAjapuruSANAM AjJAdAyinAM pravezaH kuTumbimandireSu yasyAM sA tathA tAmabhaTapravezAM, daNDena nivRttaM daNDimaM kudaNDena nivRttaM kudaNDimaM rAjadravyaM tannAsti yasyAM sA tathA tAmadaMDimakudaMDimAM, tatra daNDo'parAdhAnusAreNa rAjagrAhya dravyaM kudaNDastu kAraNikAnAM prajJAdyaparAdhAnmahatyapyaparAdhino'parAdhe alpaM rAjagrAhyaM dravyam , avidyamAnaM 'dharimati RNadravya yasyAM sA tathA tAM, avidyamAno dhAraNIyaH-adhamarNo yasyAM sA tathA tAM, "aNuddhayamuiMga'tti anubhRtA-AnurUpyeNa vAdanArthamutkSiptA anuddhatA vA-vAdanArthameva vAdakairatyaktA mRdaGgA-mardalA yasyAM sA tathA tAM, 'ammAyamilAyamalladAma'nti amlA| napuSpamAlAM gaNikAvaraiH-vilAsinIpradhAnairnATakIyaiH-nATakapratibaddhapAtraiH kalitA yA sA tathA tAM, anekatAlAcarAnucaritAM-prekSAkArivizeSaiH sevitAM pramuditaiH-hRSTaiH prakrIDitaizca-krIDitumArabdhairjanairabhirAmA yA sA tathA tAM, 'yathAhIM' For Personal & Private Use Only
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ yathocitAM 'sthitipatitAM' sthitau - kulamaryAdAyAM patitA - antarbhUtA yA prakriyA putrajanmotsava saMbandhinI sA sthitipatitA tAM, vAcanAntare 'dasadivasiyaM ThiyapaDiyanti dazAhikamahimAnamityarthaH kuruta kArayata vA, 'saehiM 'ti zataparimANaiH, 'dAyehiM' ti dAnaiH, vAcanAntare zatikAMzcetyAdi, yAgAn devapUjAH dAyAn- dAnAni bhAgAn labdhadravya vibhAgAniti, prathame divase jAtakarma - prasavakarmma nAlacchedana nikhananAdikaM dvitIyadine jAgarikAM- rAtrijAgaraNaM tRtIye divase candrasUryadarzanaM utsavavizeSa eta iti pAThAntare tu prathamadivase sthitipatitAM tRtIye caMdrasUryadarzanikAM SaSThe jAgarikAM 'nivatte asuijAyakammakaraNe' tti nivRtte - atikrAnte - azucInAM jAtakarmmaNAM karaNe 'nivatte suijAyakammakaraNe' tti vA pAThAntaraM tatra nirvRtte - kRte zucInAM jAtakarmaNAM karaNe 'bArasAhe divasetti dvAdazAkhye divase ityarthaH, athavA dvAdazAnAmahAM samAhAro dvAdazAhaM tasya divaso yena dvAdazAhaH pUryate tatra tathA, mitrANi suhRdaH jJAtayo - mAtApitRbhrAtrAdayaH nijakAH| svakIyAH putrAdayaH khajanAH - pitRvyAdayaH saMbandhinaH- zvazuraputrazvazurAdayaH parijano dAsIdAsAdiH balaM ca sainyaM ca gaNanAyakAdayastu prAgabhihitAH, 'mahaimahAlai 'tti atimahati, AsvAdayantAvAkhAdanIyaM, paribhAjayantau anyebhyo yacchantau mAtApitarAviti prakramaH, 'jemiya'tti jemitau bhuktavantau, 'bhuttuttara'tti bhuktottaraM - bhuktottarakAlaM 'Agaya'ti AgatAvupavezanasthAne iti gamyate, 'samANe 'ti santau, kiMbhUtau bhUletyAha ? - AcAntau zuddhodakayogena cokSau lepasikthAdyapanayanena ata eva paramazucibhUtAviti, 'ayameyArUve' tti idametadrUpaM gauNaM ko'rtho ? - guNaniSpannaM nAmadheyaM-prazastaM nAma megha iti / kSIradhAtryA - stanyadAyinyA maNDanadhAtryA - maNDikayA majjanadhAtryA - strApikayA krIDanadhAtryA - krIDanakAriNyA aGkadhAtryA / For Personal & Private Use Only
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakavAGgam // 41 // sU. 21 utsaGgasthApikayA kulikAbhi:-vakrajavAbhiH cilAtIbhiH-anAryadezotpannAbhirvA manAbhi:-ikhazarIrAbhiH vaTabhAbhi:- utkSiptamahatkoSThAmiH barbarIbhiH-barbaradezasaMbhavAbhiH bakusikAbhiryonakAbhiH palhavikAbhiH IsinikAbhiHdhorukinikAbhiHlAsikAmiH jJAtA. lakusikAbhirdrAviDIbhiH siMhalIbhiH ArabIbhiH pulindrIbhiH pakkaNIbhiH bahalIbhiH muruMDIbhiH zabarIbhiH pArasImiH 'nAnA-12 meghavRttaM dezIbhiH' bahuvidhAbhiH anAryaprAyadezotpannAbhirityarthaHvidezaH-svakIyadezApekSayA rAjagRhanagaradezastasya parimaNDikAmiH iGgitena-nayanAdiceSTAvizeSeNa cintitaM ca-apareNa hRdi sthApitaM prArthitaM ca-abhilaSitaM vijAnanti yAstAH tathA tAbhiH, svadezeyanepathyaM-paridhAnAdiracanA tadvadgRhIto veSo yakAbhistAstathA tAbhiH,nipuNAnAM madhye kuzalAyAstAstathA tAmiH, ata eva vinItAbhiryukta iti gamyate,tathA ceTikAcakravAlena arthAt svadezasaMbhavena varSadharANAM-varddhitakariMthanarundhanaprayogeNa napuMsakIkRtAnAmantaHpuramahallakAnAM 'kaMcuijjati kaMcukinAmantaHpuraprayojananivedakAnAM pratIhArANAM vA mahattarakANAM ca-antaHpurakAryacinta| kAnAM vRndena parikSipto yaH sa tathA,hastAddhastaM-hastAntaraM saMhiyamANaH aGkAdata-utsaGgAdutsaGgAntaraM, paribhojyamAnaH parigIyamAnaH tathAvidhavAlocitagItavizeSaiH upalAlyamAnaH krIDAdilAlanayA,pAThAntare tu 'uvaNacijamANe 2uvagAijamANe 2 ukhalAlijamANe 2 avagUhijjamANe.2 AliGgyamAna ityarthaH, 'avayAsijjamANe 2 kathazcidAliGgyamAna eva, 'parivaMdijjamANe' 2stUyamAna ityarthaH, 'paricuMbijamANe'2 iti pracumbyamAnaH cakramyamANaH, nirvAte- nirvyAghAte 'girikandare'tti girinikuJje|2|| AlIna iva campakapAdapaH sukhasukhena varddhate smeti, pracaGkamaNaka-bhramaNaM cUDApanayanaM-muNDanaM, 'mahayA iDDIsakArasamudaeNaM'ti mahatyA RjhyA evaM satkAreNa pUjayA samudayena ca janAnAmityarthaH, 'arthata' iti vyAkhyAnataH 'karaNataH' prayogataH 'sehAvae'tti | 4 For Personal & Private Use Only
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ sedhayati niSpAdayati zikSayati-abhyAsaM kArayati 'navaMgasuttapaDibohie'tti navAGgAni dve dve zrotre nayane nAsike jikaikA khagekA manazcaikaM suptAnIva suptAni-bAlyAdavyaktacetanAni pratibodhitAni-yauvanena vyaktacetanAvanti kRtAni yasya sa tathA, Aha ca vyavahArabhASye-'sosAI nava suttA'ityAdi, aSTAdaza vidhiprakArAH-pravRttiprakArAH aSTAdazabhirvA vidhibhiHbhedaiH pracAra:-pravRttiryasyAH sA tathA tayAM, dezIbhASAyAM-dezabhedena varNAvalIrUpAyAM vizAradaH-paNDito yaH sa tathA, gItiratigaMdharve-gIte nAvye ca kuzalaH, hayena yudhyata iti hayayodhI, evaM rathayodhI bAhuyodhI bAhubhyAM pramRdgAtIti bAhupramardI, sAhasikalAdvikAle caratIti vikAlacArI / 'pAsAyavaDiMsae'tti avataMsakA ivAvataMsakAH zekharAH prAsAdAzca te'vataMsakAzca prAsAdAvataMsakA pradhAnaprAsAdA ityarthaH anbhuggayamUsiya'tti abhyudgatocchritAn atyuccAnityarthaH, atra ca dvitIyAbahuvacanalopo dRzyaH, 'pahasieviva'tti prahasitAniva zvetaprabhAprabalapaTalatayA hasanta ivetyarthaH, tathA maNikanakaratnAnAM bhaktibhiH-vicchittimizcitrA yete tathA vAtodbhUtA yAH vijayasUcikA vaijayantyabhidhAnAH patAkAH chatrAticchatrANi ca taiH kalitA ye te tathA tataH karmadhArayastatastAn , tuGgAn kathamiva ?-gaganatalamabhilayacchikharAn 'jAlaMtararayaNapaMjarumilliya'ti jAlAnteSumattAlambaparyanteSu jAlAntareSu vA-jAlakamadhyeSu ratnAni yeSAM te tathA tato dvitIyAbahuvacanalopo dRzyaH paJjaronmIlitAni ca-pRthakkRtapaJjarANi ca pratyagracchAyAnityarthaH, athavA jAlAntararatnapaJjaraiH-tatsamudAyavizeSairunmIlitAnIvonmIlitAni conmIpitalocanAni cetyarthaH, maNikanakastUpikAniti pratItaM vikasitAni zatapatrANi puNDarIkANi ca pratirUpApekSayA sAkSAdvA yeSu te tathA tAn, tilakaiH-puNDraiH ratnaiH-karketanAdibhiH arddhacandraH-sopAnavizeSaiH bhittiSu vA-candanAdimayairAlekhyaiH chala Jain Education Inter nal For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 42 // arcitA ye te tathA tAn, pAThAntareNa 'tilakaratnArddhacandra citrAn' nAnAmaNimayadAmAlaGkRtAn antarbahizra lakSaNAnmasRNAn tapanIyasya yA rucirA vAlukA tasyAH prastaraH- prataraH prAGgaNeSu yeSAM te tathA tAn, sukhasparzAn sazrIkANisazobhanAni rUpANi - rUpakANi yeSu te tathA tAn, prasAdIyAn -cittAhlAdakAn darzanIyAn - yAn pazyaccakSurna zrAmyati, abhirUpAn- manojJarUpAn draSTAraM draSTAraM prati rUpaM yeSAM te tathA tAn, ekaM mahadbhavanamiti, atha bhavanaprAsAdayoH ko vizeSaH ?, ucyate, bhavanamAyAmApekSayA kiJcidanyUnocchrAyamAnaM bhavati, prAsAdastu AyAmadviguNocchrAya iti, anekeSu stambhazateSu saMniviSTaM yattattathA, lIlayA sthitAH zAlabhaJjikAH - putrikA yasmin tattathA, abhyudgatA - sukRtA vajrasya vedikA - dvAramuNDikopari vedikA toraNaM ca yatra tattathA, varAbhiH racitAbhI ratidAbhirvA zAlabhaJjikAbhiH suzliSTAH saMbaddhA: viziSTA laSTAH saMsthitAH prazastAH vaiDUryasya stambhA yatra tattathA, nAnAmaNikanakarattraiH khacitaM ca ujjvalaM ca yattattathA tataH padatrayasya karmadhArayaH, 'bahusama' tti atisamaH suvibhakto nicito - niviDo ramaNIyazca bhUbhAgo yatra tattathA, IhAmRgavRSabhaturaganaramakaravihagavyAlakinnara rurusara bhacamarakuJjaravanalatApadmalatAbhakticitramiti yAvatkaraNAt dRzyaM, tathA stambhodgatayA - stambhoparivartinyA vajrasya vedikayA parigRhItaM - pariveSTitamabhirAmaM ca yattattathA 'vijjAharajamalajuyalajaMtajuttaM 'ti vidyAdharayoryat yamasamazreNIkaM yugalaM- dvayaM tenaiva yatreNa - saMcariSNupuruSapratimAdvayarUpeNa yuktaM yattattathA ArSakhAcaivaMvidhaH samAsa iti, tathA arciSAM - | kiraNAnAM sahasrairmAlanIyaM - parivAraNIyaM 'bhisamANaM'ti dIpyamAnaM 'bhinbhisamANaM' ti atizayena dIpyamAnaM cakSuH kartR lokane| avalokane darzane sati lizatIva- darzanIyakhAtizayAt zliSyatIva yatra tattathA, nAnAvidhAbhiH paJcavarNAbhirghaNTApradhAna patAkAbhiH For Personal & Private Use Only 1 utkSipta jJAtA0 meghavRttaM sU. 21 // 42 //
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ parimaNDitamanazikharaM yasya tattathA dhavalamarIcilakSaNaM kavacaM-kaGkaTaM tatsamUhamityarthaH vinirmuzcan-vikSipan sadRzInAM zarIrapramANato meghakumArApekSayA parasparato vA sahagavayasAM samAnakAlakRtAvasthAvizeSANAM sahakatvacAM-sadRzacchavInAM sadRzailAvaNyarUpayauvanaguNairupapetAnA, tatra lAvaNyaM-manojJatA rUpam-AkRtiyauvanaM-yuvatA guNAH-priyabhASitvAdayaH, tathA prasAdha-MAT nAni ca-maNDanAni aSTAsu cAGgeSu avidhavavadhUbhiH-jIvatpatikanArIbhiryadavapadanaM-projanakaM tacca maGgalAni ca dadhya-11 kSatAdIni gAnavizeSo vA sujalpitAni ca-AzIrvacanAnIti dvandvastaiH karaNabhUtairiti, idaM cAmai prItidAnaM datte sa, tadyathA-aSTau hiraNyakoTIH hiraNyaM ca-rUpyaM, evaM suvarNakoTIH, zeSaM ca prItidAnaM gAthA'nusAreNa bhaNitavyaM yAvatprekSaNakArikAH, | gAthAzceha nopalabhyante, kevalaM granthAntarAnusAreNa likhyante-"aTThahiraNNasuvanaya koDIo mauDakuMDalA hArA / aTTahAra ekAvalI u muttAvalI aha // 1 // kaNagAvalirayaNAvalikaDagajugA tuDiyajoyakhomajugA / vaDajugapaTTajugAI dukUlajugalAI aha(vagga)? // 2 // sirihiridhiikittIu buddhI lacchI ya hoti aTTha / naMdA bhaddA ya talA jhaya vaya nADAI Aseva // 3 // hatthI jANA juggA usIyA taha saMdamANI gilliio| thillIi viyaDajANA raha gAmA dAsa dAsIo // 4 // kiMkarakaMcui mayahara parisadhare tiviha dIva thAle ya / pAI thAsaga pallaga kativiya avaeDa avapakkA // 5 // pAvIDha bhisiya karoDiyAoM pallaMkara ya paDisijA / haMsAIhiM visihA AsaNabheyA u ahaTa // 6 // haMse 1 kuMce 2 garuDe 3 oNaya 4 paNae 5 ya dIha 6 bhadde 7 ya / pakkhe 8 mayare 9 paume 10 hoi disAsotthie 11 kAre // 7 // telle kohasamuggA patte coe ya tagara elA ya / hariyAle hiMgulae maNosilA sAsava samugge // 8 // khujjA cilAi vAmaNi vaDabhIo babbarI u basiyAo / joNiya paDhaviyAo iMsi | For Personal & Private Use Only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. |NiyA ghoruiNiyA y||9||laasiy lausiya damiNI siMhali taha ArabI puliMdI ya / pakkaNi bahaNi muraMDhI sabarIo pArasIo ya 1utkssipt||10|| chattadharI ceDIo cAmaradharatAliyaMTayadharIo / sakaroDiyAdharIu khIrAtI paMca dhAvIo ||11||attuNgmdiyaao umma jJAte zrIdigavigamaMDiyAo ya / vaNNayacuNNaya pIsiya kIlAkArI ya davagArI // 12 // ucchAviyA u taha nADailla koDuMbiNI mahANasiNI / vIrasamabhaMDAri ajjadhAri pupphadharI pANIyadharI y||13||vlkaariy sejjAkAriyAoM abhaMtarI ubaahiriyaa| paDihArI mAlArI pesaNakArIu vasaraNaM atttth||14||" atra cAyaM pAThakramaH, svarUpaM ca-'aTTa mauDe mauDapavare aTTa kuMDale kuMDalajoyappavare, evamaucityenAdhyeyaM, hArArddhahArau| aSTAdazanavasariko ekAvalI-vicitramaNikA, muktAvalI-muktAphalamayI, kanakAvalI-kanakamANikamayI, kaTakAni-kalAcikAbha| raNAni yogo-yugalaM tuTikA-bAhurakSikA kSauma-kAsikaM vaTaka-trisarImayaM paTTa-paTTasUtramayaM dukUlaM-dukUlAbhidhAnavRkSaniSpanna valkaM-vRkSavalkaniSpannaM, zrIprabhRtayaH SaT devatApratimAH saMbhAvyante, nandAdInAM lokato'rtho'vaseyaH, anye bAhuH-naMda-vRttaM | lohAsanaM bhadra-zarAsanaM, mRDhaka iti yatprasiddhaM, 'tala'tti-asyaivaM pAThaH, "aTTa tale talappavare savarayaNAmae niyagavarabhavaNakeU"| ve ca tAlavRkSAH saMbhAvyante, dhvajAH-ketavo 'vae'ti gokulAni dazasAhasikeNa govrajenetyevaM dRzyaM 'nADaya'tti 'battIsaibaddheNaM nADageNa miti dRzya, dvAtriMzadvarddha-dvAtriMzatpAtrabaddhamiti vyAkhyAtAra', 'Ase'tti 'Ase Asappavare savvarayaNAmae sirigharapaDirUve-zrIgRhaM bhANDAgAraM, evaM hastino'pi, yAnAni-zakaTAdIni yugyAni-gollaviSaye prasiddhAni jampAnAnidvihastapramA, // 43 // rANAni caturasrANi vedikopazobhitAni zivikAH-kUTAkAraNAcchAditAH syandamAnikAH-puruSapramANAyAmA jampAnavizeSAH, |gillayaH-hastina upari kollararUpA mAnuSaM gilantIveti gillayaH, lATAnAM yAni apalyAnAni tAnyanyaviSayeSu thillIo , 'Ase'tti 'Ase AmApatti 'battIsai Ne vedikopazobhinAjapi, yAnAni- For Personal & Private Use Only
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhidhIyante, viyaDajANatti anAcchAditAni vAhanAni rahatti-saMgrAmikAH pariyAnikAzcASTASTa, tatra saMgrAmarathAnAM kaTIpramANA|phalakavedikA bhavanti, vAcanAntare rathAnantaramazvA hastinazcAbhidhIyante tatra te vAhanabhUtAH jJeyAH, gAma'tti-dazakulasAha-11 siko grAmaH tivihadIvatti-trividhA dIpAH avalaMbanadIpAH zRGgalAbaddhA ityarthaH, utkampanadIpAH-UrdhvadaNDavantaH paJjaradIpA abhrapaTalAdipaJjarayuktAH trayo'pyete trividhAH suvarNarUpyatadubhayamayakhAditi, evaM sthAlAdIni sauvarNAdibhedAt trividhAni |vAcyAni, kaivikA-kalAcikA avaeja iti-tApikAhastakaH 'avapakka'tti avapAkyA tApiketi saMbhAvyate, misiyAo-2 AsanavizeSAH karoTikAdhArikAH sthagikAdhArikAH dravakArikAH-parihAsakArikAH, zeSa rUDhito'vaseyaM, 'annaM cetyAdi, vipulaM-prabhUtaM dhanaM-gaNimadharimameyaparicchedyabhedena caturvidhaM kanakaM ca-suvarNa ratnAni ca-karketanAdIni khasvajAtipradhAnavastUni vA maNayazcandrakAntAdyA mauktikAni ca zaGkhAzca pratItA eva zilApravAlAni ca-vidrumANi athavA zilAzca-rAjapaTTA gandhapeSaNazilAzca pravAlAni ca-viTThamANi raktaratnAni ca-padmarAgAdIni etAnyeva 'saMta'tti sat vidyamAnaM yatsAra-pradhAnaM khApateyaM-dravyaM taddantavantAviti prakramaH, kiMbhUtaM ?-'alAhi'tti alaM-paryAptaM paripUrNa bhavati 'yA'tti yAvatparimANaM AsaptamAt | kulalakSaNe vaMze bhavaH kulavaMzyastasmAtsaptamaM puruSaM yAvadityarthaH prakAma-atyarthaM dAtuM-dInAdibhyo dAne evaM bhoktuMsvayaM bhoge paribhAjayituM-dAyAdAdInAM paribhAjane tatparimANaM dattavantAviti prakRtaM, 'upiti upari 'phuhamANehiM muyaMgamatthaehi' sphuTanirivAtirabhasA''sphAlanAt mRdaGgamastakaiH-mardalamukhapuTaiH 'rAyagihe nagare siMghADaga' ityanenAlApakAzenedaM draSTavyaM-'siMghADagatigacaukkacaccaracaummuhamahApahapahesu' 'mahayA jaNasaddei vA' iha yAvatkaraNAdidaM dRzyaM 'jaNasamUhei nATa vA For Personal & Private Use Only
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Seesee jJAtAMdharma jaNabolei vA jaNakalakalei vA jaNummIi vA jaNukaliyAi vA jaNasanivAei vA bahujano anamantrassa evamAikkhaha evaM kSiptakathAGgam, pannavei evaM bhAsai evaM parUvei-evaM khalu devANuppiyA! samaNe 3 Aigare titthagare jAva saMpAviukAme purANupuSviM caramANe jJAte zrI gAmANugAmaM dUijamANe ihamAgae iha saMpatte iha samosaDhe iheva rAyagihe nagare guNasilae ceie ahApaDirUvaM uggahaM uggi-| viirsm||44|| |NhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharai-taM mahAphalaM khalu bho devANuppiyA! tahArUvANaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM nAma- | vasaraNaM goyassavi savaNayAe kimaMga puNa abhigamaNavaMdaNaNamaMsaNapaDipucchaNapajuvAsaNayAe, egassavi Ayariyassa dhammiyassa |sU. 21 suvayaNassa savaNayAe kimaMga puNa viulassa aTThassa gahaNayAe, taM gacchAmo NaM devANuppiyA! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmo namaMsAmo sakkAremo sammANemo kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsAmo evaM no peccabhave hiyAe suhAe khamAe nissesAe| aNugAmittAe bhavissai'ttikakutti 'bahave uggA' iha yAvatkaraNAdidaM draSTavyaM-uggaputtA bhogA bhogaputtA evaM rAinA khttiyaa| mAhaNA bhaDA johA mallaI lecchaI anne ya bahave rAIsaratalavaramADaMbiyakoDuMbiyaibbhaseDiseNAvaisatthavAhappabhiyao appegaiyA | vaMdaNavattiyaM appegaiyA pUyaNavattiyaM evaM sakAravattiyaM sammANavattiyaM kouhallavattiyaM asuyAI suNissAmo suyAI nissaMkiyAI | karissAmo appe muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM paJcaissAmo appe0 paMcANuvaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhamma paDivajjissAmo appegaiyA jiNabhattirAgeNaM appegaiyA jIyameyaMtikaTTa vhAyA kayavalikammA kayakouyamaMgalapAyacchittA sirsaa-11||44|| III kaMThemAlakaDA AviddhamaNisuvannA kappiyahAraddhahAratisarayapAlaMbapalaMbamANakaDisuttayasukayasobhAbharaNA pavaravatthaparihiyA caMdaNo valittagAyasarIrA appegaiyA hayagayA evaM gayarahasiviyAsaMdamANigayA appegaiyA pAyavihAracAriNo purisavaggurAparikhittA dain Education international For Personal & Private Use Only
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahayA ukidvisIhaNAyabolakalakalaraveNaM samuddaravabhUyaMpiva karemANA rAyagihassa nagarassa majjhamajheNaM ti asthAyamarthaH- - TikAdiSu yatra mahAjanazabdAdayaH tatra bahujano'nyo'nyamevamAkhyAtIti vAkyArthaH, 'mahayA jaNasaddei vatti mahAn janazabdaHparasparAlApAdirUpaH ikArovAkyAlakArArthaH vAzabdaH padAntarApekSayA samuccayArthaH athavA saddei vatti-iha saMdhiprayogAditizabdo draSTavyaH, sa copapradarzane, yatra mahAn janazabda iti vA, yatra janavyUha iti vA tatsamudAya ityarthaH, janabola:-avyaktavarNo dhvaniH kalakalA-sa evopalabhyamAnavacanavibhAgaH ummi:-saMbAdhaH evamutkalikA-laghutaraH samudAya evaM sanipAtaH-aparApara| sthAnebhyo janAnAmekatra mIlanaM tatra, bahujano'nyo'nyasyAkhyAti sAmAnyena prajJApayati vizeSeNa, etadevArthadvayaM padadvayenAhabhASate prarUpayati ceti, athavA AkhyAti sAmAnyataH prajJApayati vizeSato bodhayati vA bhASate vyaktaparyAyavacanataH prarUpayati upapattitaH 'iha Agae'tti rAjagRhe 'iha saMpatte'tti guNazilake 'iha samosaDhe'tti sAdhUcitAvagrahe / etadevAha'iheSa rAyagihe'ityAdi 'ahApaDirUvaM'ti yathApratirUpamucitaM ityarthaH, 'ta'miti tasmAt 'mahAphalaM'ti mahatkalaM-arthoM bhavatIti gamyaM, 'tahArUbANaM'ti tatpakArasvabhAvAnAM mahAphalajananavabhAvAnAmityarthaH, 'nAmagoyassa'tti nAnoyAdRcchikasyAbhidhAnakasya gotrasya-guNaniSpannasya 'savaNayAe'tti zravaNena 'kimaGga puNa'tti kimaGga punariti pUrvotArthasya vizeSadyotanArthaH aGgatyAmantraNe athavA paripUrNa evAyaM zabdo vizeSaNArtha iti, abhigamanaM-abhimukhagamanaMvandanaMstutiH namassana-praNamanaM pratipracchanaM-zarIrAdivArtApraznaH paryupAsanaM-sevA etadbhAvastattA tayA, tathA ekasyApyAryasya AryapraNetRkakhAt dhArmikasya-dharmapratibaddhatAt vandAmoti-stumo namasyAmaH-praNamAmaH satkArayAmaH-AdaraM kurmo vanAdharcanaM For Personal & Private Use Only
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 45 // vA sanmAnayAmaH - ucitapratipattibhiH kalyANaM- kalyANahetuM maGgalaM - duritopazamahetuM daivataM - daivaM caityamiva caityaM paryupAsayAmaH - sevAmahe, etat No- asmAkaM pretyabhave - janmAntare hitAya pathyAnnavat sukhAya - zarmaNe kSamAya-saMgatatvAya niHzreyasAya - mokSAya AnugAmikakhAya-bhavaparamparAsukhAnubandhisukhAya bhaviSyatIti kRtvA - itihetorbahava ugrA - AdidevAvasthApitArakSavaMzajAH ugraputrA:-ta eva kumArAdyavasthA evaM bhogA :- Adidevenai ghAva sthApitaguruvaMzajAtAH rAjanyA - bhagavadvayasyavaMzajAH kSatriyAHsAmAnya rAjakulInAH bhaTAH - zauryavanto yodhAH - tebhyo viziSTatarA mallakino lecchakinazca rAjavizeSAH, yathA zrUyante ceTakarAjasthASTAdaza gaNarAjAno nava mallakino nava lecchakina iti, lecchatti kacidvaNijo vyAkhyAtAH lipsava iti saMskAreNeti, rAjezvarAdayaH prAgvad, 'appegaiya'tti apyeke kecana 'vaMdaNavattiyaM' ti vandanapratyayaM vandanahetoH zirasA kaNThe ca kRtA - dhRtA mAlA yaiste zirasAkaNThemAlAkRtAH kalpitAni hArArddhahAratrisarakANi prAlambazca - pralambamAnaH kaTisUtrakaM ca yeSAM te tathA, tathA'nyAnyapi sukRtazobhAnyAbharaNAni yeSAM te tathA, tataH karmadhArayaH, candanAvaliptAni gAtrANi yatra tattathAvidhaM zarIraM yeSAM te tathA, purisavagguratti - puruSANAM vAgureva vAgurA-parikaraM ca mahayA - mahatA utkRSTizva-AnandamahAdhvaniH gambhIradhvaniH siMhanAdazca bolava-varNavyaktivarjito dhvanireva kalakalazca - vyaktavacanaH sa eva etallakSaNo yo ravastena samudraravabhUtamiva - jaladhizabdaprAptamiva tanmayamivetyartho nagaramiti gamyate kurvANAH 'egadisiM 'ti ekayA dizA pUrvottaralakSaNayA ekAbhimukhA - ekaM bhagavantaM abhi mukhaM yeSAM te ekAbhimukhA nirgacchanti, 'imaM ca NaM'ti itaztha 'rAyamaggaM ca oloemANe evaM ca NaM viharaha, tate NaM se mehe kumAre te bahave ugge jAva egadisAbhimuhe niggaccha For Personal & Private Use Only 1 utkSipta jJAte zrIvIrasama vasaraNaM sU. 21 // 45 //
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Careercersesereeeeeeeeeeeeeese mANe pAsai pAsittA' ityAdi sphuTaM, indramahaH-indrotsavaH evamanyAnyapi padAni, navaraM skanda:-kArtikeyaH rudraH-pratItaH zivo-mahAdevaH vaizramaNo-yakSarAT nAgo-bhavanapativizeSaH yakSo bhUtazca vyantaravizeSau caityaM-sAmAnyena pratimA parvataH-pratIta udyAnayAtrA-udyAnagamanaM giriyAtrA-girigamanaM 'gahiyAgamaNapavittie'tti parigRhItAgamanapravRttiko gRhItavAta ityarthaH tate NaM se mehe kaMcuijjapurisassa aMtie etamahaM socA Nisamma hahatuTTe koDuMbiyapurise sahAveti 2 evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA! cAugghaMTaM AsarahaMjuttAmeva uvaTThaveha,tahatti uvaNeti,tateNaM se mehe pahAte jAva savvAlaMkAravibhUsie cAugghaMTe AsarahaM dUrUDhe samANe sakoraMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijamANaNaM mahayA bhaDacaDagaraviMdapariyAlasaMparibuDe rAyagihassa nagarassa majjhaM majheNaM niggacchati 2 jeNAmeva guNasilae cetie teNAmeva uvAgacchati 2ttA samaNassa bhagavao mahAvIrassa chattAtichattaM paDAgAtipaDAgaM vijAharacAraNe jaMbhae ya deve ovayamANe uppayamANe pAsati pAsittA cAugghaMTAo AsarahAo paccoruhati 2 samaNaM bhagavaM mahAvIraM paMcaviheNaM abhigameNaM abhigacchati, taMjahA-sacittANaM davANaM viusaraNayAe acittANaM davvANaM aviusaraNayAe egasADiyauttarAsaMgakaraNeNaM cakkhupphAse aMjalipaggaheNaM maNaso egattIkaraNeNaM, jeNAmeva samaNe bha0 mahAvIre teNAmeva uvAgacchati 2 samaNaM 3 tikkhuto AdAhiNaM padAhiNaM kareti 2 vaMdati NamaMsaha 2 samaNassa. 3 NaccAsanne nAtidUre sussUsamANe namasamANe aMjaliyauDe abhimuhe viNaeNaM pajjuvAsati, tae NaM samaNe 3 mehakumArassa tIse ya mahatimahA For Personal & Private Use Only
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ utkSiptajJAte meghakumArapratibodhaH sU. 22 jJAtAdharma- liyAe parisAe majjhagae vicittaM dhammamAtikkhati jahA jIvA bajhaMti muccaMti jaha ya saMkilissaMti kathAGgam. dhammakahA bhANiyavvA jAva parisA paDigayA (sUtraM 22) 'cAugghaMTaM Asaraha ti catasro ghaNTA avalambamAnA yasin sa tathA, azvapradhAno ratho'zvarathaH, yuktameva azvAdibhiriti, // 46 // 'dUrUDhe'tti ArUDhaH 'mahayA ityAdi mahad yat bhaTAnAM caTakaraM vRndaM vistAravatsamRhastallakSaNo yaH parivArastena saMparivRto yaH sa tathA / jRmbhakadevAstiryaglokacAriNaH 'ovayamANe'tti avapatato-vyomAGgaNAdavatarataH 'uppayaMtetti bhUtalAdutpatato 1 dRSTvA 'sacitte'tyAdi sacittAnAM dravyANAM puSpatAmbUlAdInAM 'viusaraNayAe'tti vyavasaraNena vyutsarjanenAcittAnAM dravyA NAmalaGkAravastrAdInAmavyavasaraNena-avyutsarjanena, kacidviyosaraNayeti pAThaH, tatra acetanadravyANAM chatrAdInAM vyutsarjanena parihAreNa, uktaM ca-'avaNei paMca kakuhANi rAyavaravasabhaciMdhabhUyANi / chattaM khaggovAhaNa mauDaM taha cAmarAo ya ||1||ti ekA zATikA yamiMstattathA tacca taduttarAsaGgakaraNaM ca-uttarIyasya nyAsavizeSastena, cakSuHsparze-darzane aJjalipragraheNa-hastajoTanena manasa ekatrakaraNena ekAgrakhavidhAneneti bhAvaH, kacidegattabhAveNaMti pAThaH, abhigacchatIti prakramaH 'mahaimahAlayAe'tti mahAtimahatyAH dharma-zrutacAritrAtmakaM AkhyAti, sa ca yathA jIvA badhyante karmabhiH mithyAkhAdihetubhiryathA mucyante taireva jJAnAdyAsevanataH yathA saMklizyante azubhapariNAmA bhavanti tathA AkhyAtIti, ihAvasare dharmakathA upapAtikoktA bhaNitavyA, atra ca bahumrantha iti na likhitH| tate NaM se mehe kumAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhammaM socA Nisamma hahataDhe samaNaM bhagavaM // 46 // For Personal & Private Use Only
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAvIraM tikkhutto AdAhiNaM padAhiNaM kareti 2vaMdati namasai 2 evaM vadAsI-saddahAmi gaM bhaMte ! NiggaMthaM pAvayaNaM evaM pattiyAmi NaM roemi NaM anbhuTTemi NaM bhaMte ! niggathaM pAvayaNaM evameyaM bhaMte ! tahameyaM avitahameyaM icchitameyaM paDicchiyameyaM bhaMte ! icchitapaDicchiyamayaM bhaMte! se jaheva taM tumme vadaha jaM navaraM devANuppiyA ! ammApiyaro ApucchAmi tao pacchA muMDe bhavittA NaM paccaissAmi, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM kareha, tate NaM se mehe kumAre samaNaM 3 vaMdati namasati 2 jeNAmeva cAugghaMTe Asarahe teNAmeva uvAgacchati 2ttA cAugghaMTe AsarahaM dUrUhati 2 mahayA bhaDacaDagarapahakareNaM rAyagihassa nagarassa majjhamajjheNaM jeNAmeva sae bhavaNe teNAmeva uvAgacchati 2ttA cAuraghaMTAo AsarahAo paccorUhati 2 jeNAmeva ammApiyaro teNAmeva uvAgacchati 2ttA ammApiUNaM pAyavaDaNaM kareti 2 evaM vadAsI-evaM khalu ammayAo! mae samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie dhamme NisaMte sevi ya me dhamme icchite paDicchite abhiruie, tate NaM tassa mehassa ammApiyaro evaM vadAsI-dhannesi tumaM jAyA! saMpunno0 kayattho0 kayalakkhaNo'si tumaM jAyA! jannaM tume samaNassa 3 aMtie dhamme NisaMte sevi yate dhamme icchite paDicchite abhiruie, tate NaM se mehe kumAre ammApiyaro docaMpi tacaMpi evaM vadAsIevaM khalu ammayAto! mae samaNassa 3 aMtie dhamme nisaMte sevi ya me dhamme0 icchiyapaDicchie abhiruie taM icchAmi NaM ammayAo! tunbhehiM abbhaNunAe samANe samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie For Personal & Private Use Only
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 47 // muMDe bhavittANaM AgArAto aNagAriyaM paJcaittae, tate NaM sA dhAriNI devI tamaNiTuM akaMtaM appiyaM ama- |1utkSiptagunnaM amaNAmaM asuyaputvaM pharusaM giraM socA Nisamma imeNaM etArUveNaM maNomANasieNaM mahayA-puttadukkhaNaM jJAte dIabhibhUtA samANI seyAgayaromakUvapagalaMtavilINagAyA soyabharapaveviyaMgI NitteyA dINavimaNavayaNA kSAnumati yAcanA karayalamaliyatva kamalamAlA takkhaNaulugadubbalasarIrA lAvannasunnanicchAyagayasirIyA pasiDhilabhUsaNa sU. 23 paDaMtakhummiyasaMcunniyadhavalavalayapanbhaTThauttarijA sUmAlavikinnakesahatthA mucchAvasaNahaceyagaruI parasuniyattava caMpakalayA nivattamahimava iMdalaTThI vimukkasaMdhibaMdhaNA koTTimatalaMsi savaMgehiM dhasatti paDiyA, tateNaM sA dhAriNI devI sasaMbhamovattiyAe turiyaM kaMcaNabhiMgAramuhaviNiggayasIyalajalavimaladhArAe parisiMcamANA nidhAviyagAyalaTThI ukkhevaNatAlavaMTavIyaNagajaNiyavAeNaM saphasieNaM aMteuraparijaNaNaM AsAsiyA samANI muttAvalisannigAsapavaDaMtaaMsudhArAhiM siMcamANI paohare kaluNavimaNadINA royamANI kaMdamANI tippamANI soyamANI vilavamANI mehaM kumAraM evaM vayAsI-(sUtraM 23) 'saddahAmI'tyAdi, zraddadhe-astItyevaM pratipadye nairgranthaM pravacana-jaina zAsanaM, evaM pattiyAmiti pratyayaM karomyatreti bhAvaH, rocayAmi karaNaruciviSayIkaromi cikIrSAmItyarthaH, kimuktaM bhavati ?-abhyuttiSThAmi abhyupagacchAmItyarthaH, tathA evamevaitat | / yadbhavadbhiH pratipAditaM tattathaivetyarthaH, tathaiva tadyathA vastu, kimuktaM bhavati ?-avitathaM satyamityarthaH, ata 'icchie'ityAdi prAgvat , // 47 // For Personal & Private Use Only
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'icchie 'tti iSTaH, 'paDicchie 'ti punaH punariSTaH bhAvato vA pratipannaH abhirucitaH - svAdubhAvamivopagataH 'AgArAo' ti gehAt niSkramyAnagAritAM - sAdhutAM pravrajituM me, 'maNomANasieNaM' ti manasi bhavaM yanmAnasikaM tanmano mAnasikaM tena abahivRttinetyarthaH, tathA svedAgatAH - AgatasvedA romakUpA yeSu tAni svedAgataromakUpANi, tata eva pragalanti-kSaranti vilInAni caklinnAni gAtrANi yasyAH sA tathA zokabhareNa pravepitAGgI - kampitagAtrA yA sA tathA, nistejA, dInasyeva - vimanasa iva vadanaM vacanaM vA yasyAH sA tathA, tatkSaNameva pravrajAmIti vacanazravaNakSaNe eva avarugNaM - mlAnaM durbalaM ca zarIraM yasyAH sA tathA, lAvaNyena zUnyA lAvaNyazUnyA nizchAyA - gatazrIkA ca yA sA tatheti, padacatuSTayasya karmadhArayaH, durbalatvAt prazithilAni bhUSaNAni yasyAH sA tathA, kRzIbhUtabAhutvAtpatanti - vigalanti khummiyatti-bhUmipatanAt pradezAntareSu namitAni cUrNitAni ca - bhUpAtAdeva bhagnAni dhavalavalayAni yasyAH sA tathA, prabhraSTamuttarIyaM ca yasyAH sA tathA tataH padatrayasya karmadhArayaH, sukumAro vikIrNaH kezahastaH - kezapAzo yasyAH sA tathA, mUrcchAvazAnaSTe cetasi sati gudda - alaghuzarIrA yA sA tathA, parazunikRtteva campakalatA kuTTimatale patiteti saMbandhaH, nivRttamahevendrayaSTiH - indraketurviyuktasandhibandhanA-lathIkRtasandhAnA dhasatItyanukaraNe sasaMbhramaM vyAkulacittatayA 'uvattiyAe' ti apavarttitayA kSiptayA kharitaM zIghraM kAzcanabhRGgAramukhavinirgatA yA zItalajalavi - maladhArA tathA pariSicyamAnA nirvApitA zItalIkRtA gAtrayaSTiryasyAH sA pariSicyamAnanirvApitagAtrayaSTiH, utkSepako - vaMzadalAdimayo muSTigrAhyo daNDamadhyabhAgaH tAlavRntaM tAlAbhidhAnavRkSapatravRntaM pattachoTa ityarthaH, tadAkAraM vA carmamayaM vIjanakaM tu-vaMzAdimayamevAntargrAhyadaNDaM etairjanito yo vAtastena 'saphusieNaM' sodakabindunA anta: purajanena samAzvAsitA satI muktA For Personal & Private Use Only
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. jJAte dI // 48 // sAhittate taM bhujAhitA valIsannikAzA yAH prapatantyo'zrudhArAstAbhiH siJcantI payodharI, karuNA ca vimanAzca dInA ca yA sA tathA, rudantI-sAdhupAtaM zabdaM vidadhAnA kradantI-dhvanivizeSeNa tepamAnA-svedalAlAdi kSarantI zocamAnA-hRdayena vilapantI-ArsavareNa / tumaMsi NaM jAyA! amhaM ege putte iTTe kaMte pie maNunne maNAme thenje vesAsie sammae bahumae aNumae kSAyAM mAbhaMDakaraMDagasamANe rayaNe rayaNabhUte jIviyaussAsaya hiyayANaMdajaNaNe uMvarapuSpaM va dullabhe savaNayAe tApitakimaMga puNa pAsaNayAe?No khalu jAyA! amhe icchAmo khaNamavi vippaogaM sahittate taM bhuMjAhi tAva | rodhaH jAyA! vipule.mANussaekAmabhoge jAva tAva vayaM jIvAmo tao pacchA amhahiM kAlagatehiM pariNayavae 18 sU. 24 vaDDiyakulavaMsataMtukami nirAvayakkhe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie muMDe bhavittA AgArAto aNagAriyaM pavaissasi / tate NaM se mehe kumAre ammApiUhiM evaM vutte samANe ammApiyaro evaM vadAsItaheva NaM taM ammatAyo! jaheva NaM tumhe mamaM evaM vadaha tumaMsi NaM jAyA! amhaM ege putte taM ceva jAva nirAvayakkhe samaNassa 3 jAva pavaissasi, evaM khalu ammayAo! mANussae bhave adhuve aNiyae asAsae vasaNasauvaddavAbhibhUte vijjulayAcaMcale aNice jalabubbuyasamANe kusaggajalabiMdusannibhe saMjhanbharAgasarise suviNadaMsaNovame saDaNapaDaNaviddhaMsaNadhamme pacchA puraM ca NaM avassa vippajahaNijje // 48 // se keNaM jANati ammayAo! ke putviM gamaNAe ke pacchA gamaNAe, taM icchAmi NaM ammayAo! tumbhehiM anbhaNunAte samANe samaNassa bhagavato. jAva pavatittae, tate NaM taM mehaM kumAraM ammApiyaro meM pavaissasi / tatapayale samaNassa bhagavAAmo tao pacchA Join Education International For Personal & Private Use Only
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ evaM vadAsI - imAto te jAyA ! sarisiyAo sarisattyAo sarisabayAo sarisalAvannarUvajovaNaguNovaveyAo sarisehiMto rAyakulehiMto ANiyalliyAo bhAriyAo, taM bhuMjAhi NaM jAyA ! etAhiM saddhiM vipule mANussara kAmabhoge tao pacchA bhuktabhoge samaNassa 3 jAva pavaissasi, tate NaM se mehe kumAre ammApitaraM evaM vadAsI - taheva NaM ammayAo ! jannaM tubhe mamaM evaM vadaha-imAo te jAyA ! sarisiyAo jAva samaNassa 3 pavaissasi, evaM khalu ammayAo ! mANussagA kAmabhogA asuI asAsayA vaMtAsavA pittAsavA khelAsavA sukkAsavA soNiyAsavA durussAsanIsAsA dukhyamuttapurisapUyabahupaDipunnA uccArapAsavaNakhelajallasiMghANagavaMtapittasukkasoNitasaMbhavA adhuvA aNitiyA asAsayA saDapaDaNaviddhaMsaNadhammA pacchA puraM ca NaM avassavippajahaNijjA, se ke NaM ammayAo ! jANaMti ke pui gamaNAe ke pacchA gamaNAe ?, taM icchAmi NaM ammayAo ! jAva paJcatittae / tate NaM taM mehaM kumAraM ammApitaro evaM vadAsI- ime te jAyA ! ajjayapajjayapiupajjayAgae subahu hiranne ya suvaNNe ya kaMse dUseya maNimattie ya saMkhasilappavAlarattarayaNasaMtasArasAvatijje ya alAhi jAva Asatta'mAo kulavaMsAo pagAmaM dADaM pagAmaM bhottuM pakAmaM paribhAeDaM taM aNuhohi tAva jAva jAyA ! vipulaM mANussagaM iDhisakkArasamudayaM tao pacchA aNubhUyakalANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie patraissasi, tate NaM se mehe kumAre ammApiyaraM evaM vadAsI - taheva NaM ammayAo ! jaNNaM taM vadaha ime te jAyA ! For Personal & Private Use Only
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. utkSiptajJAte dI|kSAyAM mAtApitR // 49 // rodhaH sU. 24 ajagapajagapi0 jAva tao pacchA aNubhUyakallANe pavaissasi, evaM khalu ammayAo! hiranne ya suvaNNe ya jAva sAvateje aggisAhie corasAhie rAyasAhie dAiyasAhie maccusAhie aggisAmanne jAva macusAmanne saDaNapaDaNaviddhaMsaNadhamme pacchA puraM ca NaM avassavippajahaNije se ke NaM jANai ammayAo! ke jAva gamaNAe taM icchAmi NaM jAva pavatittae / tate NaM tassa mehassa kumArassa ammApiyaro jAhe no saMcAei mehaM kumAraM bahahiM visayANulomAhiM AghavaNAhi ya pannavaNAhi ya sannavaNAhi ya vinavaNAhi ya Aghavittae vA pannavittae vA sannavittae vA vinavittae vA tAhe visayapaDikUlAhiM saMjamabhaucceyakAriyAhiM pannavaNAhiM pannavemANA evaM vadAsI-esa NaM jAyA! niggaMthe pAvayaNe sacce aNuttare kevalie paDipunne NeyAue saMsuddhe sallagattaNe siddhimagge muttimagge nijANamagge nivANamagge sabadukkhappahINamagge ahIva egaMtadiTTIe khuro iva egaMtadhArAe lohamayA iva javA cAveyabA vAluyAkavale iva nirassAe gaMgA iva mahAnadI paDisoyagamaNAe mahAsamuddo iva bhuyAhiM duttare tikkhaM caMkamiyavaM garuaM laMbeyavaM asidhArava saMcariyavaM, No ya khalu kappatiM jAyA! samaNANaM niggaMthANaM AhAkammie vA uddesie vA kIyagaDe vA Thaviyae vA raiyae vA dunbhikkhabhatte vA kaMtArabhatte vA vaddaliyAbhatte vA gilANabhatte vA mUlabhoyaNe vA kaMdabhoyaNe vA phalabhoyaNe vA bIyabhoyaNe vA hariyabhoyaNe vA bhottae vA pAyae vA, tumaM ca NaM jAyA! suhasamucie No ceva NaM duhasamucie NAlaM sIyaM NAlaM uNhaM NAlaM // 49 // For Personal & Private Use Only www.jalnelibrary.org
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ khuhaM NAlaM pivAsaM NAlaM vAiyapittiyasiMbhiyasannivAiyavivihe rogAyaMke uccAvae gAmakaMTae bAvIsaM parIsahovasagge udinne sammaM ahiyAsittae, bhuMjAhi tAva jAyA! mANussae kAmabhoge tato pacchA bhuttabhogI samaNassa 3 jAva pavatissasi, tate NaM se mehe kumAre ammApiUhiM evaM vutte samANe ammApitaraM evaM vadAsI-taheva NaM taM ammayAo! jannaM tunbhe mamaM evaM vadaha esa NaM jAyA! niggaMthe pAvayaNe sacce aNuttare0 puNaravi taM ceva jAva tao pacchA bhuttabhogI samaNassa 3 jAva pavaissasi, evaM khalu ' ammayAo! NiggaMthe pAvayaNe kIvANaM kAyarANaM kApurisANaM ihalogapaDibaddhANaM paraloganippivAsANaM duraNucare pAyayajaNassa No ceva NaM dhIrassa nicchiyassa (cchayA) vavasiyassa etthaM kiM dukkaraM karaNayAe ?, taM icchAmi NaM ammayAo! tunbhehiM anbhaNunnAe samANe samaNassa bhagavao0 jAva pavaittae (sUtraM 23) 'jAya'tti he putra ! iSTaH icchAviSayakhAt kAntaH kamanIyakhAt priyaH premanibandhanakhAt manasA jJAyase upAdeyatayeti manojJaH manasA amyase-gamyase iti mano'maH, sthairyaguNayogAta sthairyo vaizvAsiko-vizvAsasthAnaM saMmataH kAryakaraNe bahumataH bahuSvapi kAryeSu bahu'nalpatayA'stokatayA mato bahumataH, kAryavidhAnasa pazcAdapi mato'numataH, 'bhANDakaraNDakasamAno' bhANDaM-AbharaNaM, ratnamiva ratnaM manuSyajAtAvutkRSTakhAt rajano vA raJjaka ityarthaH ratnabhUtaH-cintAmaNiratnAdikalpo jIvitamasAkamucchAsayasi-varddhayasIti jIvitocchAsaH sa evaM jIvitocchAsikaH, vAcanAntare tu jIviussaietti-jIvitasyotsava iva jIvitotsavaH sa eva jIvitotsavikaH, hRdayAnandajanana udumbarapuSpaM hyalabhyaM bhavati atastenopamAnaM, 'jAva tAva amhehiM jIvAmo'tti iha bhuJja tAva-2 dan Education International For Personal & Private Use Only
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. 09899999999 bhogAn yAvadvayaM jIvAma ityetAvataiva vivakSitasiddhau yatpunaH tAvatzabdasyoccAraNaM tadbhASAmAtrameveti, pariNatavayA 'vaDDiyakula- utkSipta sataMtukajjami' varddhite-vRddhimupAgate putrapautrAdibhiH kulavaMza eva-saMtAna eva taMtuH dIrghavasAdharmyAt kulavaMzatantuH sa eva 8jJAte dIkArya-kRtyaM tasin, tato 'niravaekkhe'tti nirapekSaH sakalaprayojanAnAM 'adhuve'tti na dhruvaH sUryodayavat na pratiniyatakAle kSAyAM mAavazyaMbhAvI, aniyataH IzvarAderapi daridrAdibhAvAt , azAzvataHkSaNavinazvarakhAd vyasanAni-dyUtacauryAdIni tacchatairupadravaiH khapa-12 tApitR|rasaMbhavaiH sadopadravairvAbhibhUto-vyAptaH, zaTanaM-kuSThAdinA aGgalyAdeH patanaM-bAhAdeH khagacchedAdinA vidhvaMsanaM-kSayaH ete eva / rodhaH dharmA yasya sa tathA, pazcAt-vivakSitakAlAtparataH 'puraM ca'tti pUrvatazca NamalaMkRtau 'avassavippajahaNijje' avazyatyAjyaH / / sU. 24 'se ke NaM jANaitti atha ko jAnAti ?, na ko'pItyarthaH, aMbatAtaka ! pUrva-pitroH putrasya cAnyo'nyataH gamanAya paraloke ISI | utsahate kaH pazcAdgamanAya tatraivotsahate iti, kaH pUrva ko vA pazcAtmriyate ityarthaH / vAcanAntare meghakumArabhAyovarNaka evamu-18 | palabhyate 'imAo te jAyAo vipulakulabAliyAo kalAkusalasavakAlalAliyasuhoiyAo maddavaguNajuttaniuNaviNao-| vayArapaMDiyaviyakkhaNAo' paNDitAnAM madhye vicakSaNAH paNDitavicakSaNA atipaNDitA ityarthaH 'maMjulamiyamahuramaNiyahasiya-16 vippekkhiyagaivilAsavaTThiyavisArayAo' maJjulaM-komalaM zabdataH mitaM-parimitaM madhuraM-akaThoramarthato yadbhaNitaM tattathA'va|sthitaM-viziSTasthitizeSa kaNThyaM 'avikalakulasIlasAliNIo visaddhakulavaMsasaMtANataMtuvaddhaNapagabbhunbhavappabhAviNIo-vizuddhakulavaMza eva santAnatantuH-vistAravattantuH tadvarddhanA ye prakRSTA garbhAH-putravaragarbhAsteSAM ya udbhavaH-saMbhavastallakSaNo yaH prabhAvo-mAhAtmyaM sa vidyate yAsAM tAH tathA 'maNoNukUlahiyayaicchiyAyo-mano'nukUlAzca tA hRdayenepsitAzceti kammadhArayaH 50 // For Personal & Private Use Only
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ aTTa tujjhaguNavallahAo-guNaivallabhA yAstAstathA 'bhajAo uttamAo niccaM bhAvANurattA savaMgasuMdarIo'tti 'mANussagA kAmabhoga'tti iha kAmabhogagrahaNena tadAdhArabhUtAni strIpuruSazarIrANyabhipretAni azucayaH azucikAraNakhAt vAnta-camanaM tadAzravantIti vAntAzravAH evamanyAnyapi, navaraM pittaM pratItaM khelo-niSThIvanaM zukra-saptamo dhAtuH zoNitaM-raktaM dUrUpANi-virUpANi yAni mUtrapurISapUyAni bahupratipUrNAH uccAraH-purISaM prasravaNaM-mUtraM khelaH-pratItaH siMghAno-nAsikAmalaH vAntAdikAni pratI| tAnyetebhyaH saMbhavaH-utpattiryeSAM te tathA 'ime ya te'ityAdi, idaM ca te AryakA-pitAmahaH prAryaka:-pituH pitAmahaH pitR-12 prAryaka:-pituH prapitAmahaH tebhyaH sakAzAdAgataM yattattathA athavA AryakAryakapitRRNAM yaH paryAyaH paripATirityanAntaraM | tenAgataM yattattathA, 'aggisAhie tyAdi, aneH svAminazcaM sAdhAraNaM 'dAiya'tti dAyAdAH putrAdayaH, etadeva dravyasyAtipA-18 ravazyapratipAdanArtha paryAyAntareNAha-'aggisAmaNNe'ityAdi, zaTanaM vastrAderatisthagitasya patanaM-varNAdivinAzaH vidhvaMsanaM ca | prakRterucchedaH dharmo yasya tattathA, 'jAhe no saMcAeti'tti yadA na zaknuvantau, 'bahUhiM visae'tyAdi, bahIbhiH viSayANAMzabdAdInAmanulomA:-teSu pravRttijanakakhena anukUlA viSayAnulomAstAbhiH AkhyApanAbhizca-sAmAnyataH pratipAdanaiH prajJApa-| nAbhizca-vizeSataH kathanaiH saMjJApanAbhizca-saMbodhanAbhirvijJApanAbhizca-vijJaptikAbhizca sapraNayaprArthanaH, cakArAH samuccayArthAH, AkhyAtuM vA prajJApayituM vA saMjJApayituM vA vijJApayituM vA na zaknuta iti prakramaH 'tAhe'tti tadA viSayapratikUlAbhiH-zabdAdiviSayANAM paribhoganiSedhakalena pratilomAbhiH saMyamAdbhayamudvegaM ca-calanaM kurvanti yAstAH saMyamabhayodvegakArikAH-saMyamasya duSkarakhapratipAdanaparAstAbhiH prajJApanAbhiH prajJApayantI evamavAdiSTAm-'nigganthe tyAdi, nigranthAH-sAdhavasteSAmidaM nairgranthaM For Personal & Private Use Only bow.jainelibrary.org
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ rodhaH jJAtAdharma pravacanameva prAvacanaM sadbhyo hitaM satyaM sadbhUtaM vA nAsmAduttaraM-pradhAnataraM vidyata ityanuttaraM, anyadapyanuttaraM bhaviSyatItyAha-kaiva-1 utkSiptakathAGgam. likaM-kevalaM-advitIyaM kevalipraNItakhAdvA kaivalikaM pratipUrNa-apavargaprApakairguNairbhUtaM nayanazIlaM naiyAyikaM mokSagamakamityarthaH jJAte dInyAye vA bhavaM naiyAyikaM mokSagamakamityarthaH saMzuddhaM-sAmastyena zuddhamekAntAkalaGkamityarthaH zalyAni-mAyAdIni kRntatItikSAyAM mAzalyakartanaM sedhanaM siddhiH-hitArthaprAptistanmArgaH siddhimArgaH muktimArgaH-ahitakarmavicyuterupAyaH yAnti taditi yAnaM niru-za tApitRpamaM yAnaM niryANaM-siddhikSetraM tanmArgo niryANamArgaH evaM nirvANamArgo'pi navaraM nirvANaM-sakalakarmavirahajaM sukhamiti sarvaduH-12 khaprakSINamArgaH-sakalAzarmakSayopAyaH ahiriva eko'nto-nizcayo yasyAH sA ekAntA sA dRSTi:-buddhiryasinnigranthe pravacane-cAri-1 sU. 24 pAlanaM prati tadekAntadRSTikaM, ahipakSe AmiSagrahaNakatAnatAlakSaNA ekAntA-ekanizcayA dRSTiH-dRk yasya sa ekAntadRSTikaH, kSurapra iva ekadhArA dvitIyadhArAkalpAyA apavAdakriyAyA abhAvAt pAThAntareNa ekAntA-ekavibhAgAzrayA dhArA yasya tattathA | lohamayA iva yavAH carvayitavyAH pravacanamiti prakramaH, lohamayayavacarvaNamiva duSkaraM caraNamiti bhAvaH, vAlukAkavala iva nirA| svAdaM vaiSayikasukhAsvAdanApekSayA pravacanaM, gaGgeva mahAnadI pratizrotasA gamanaM pratizrotogamanaM tadbhAvastattA tayA, pratizrotogamanena gaGgeva dustaraM pravacanamanupAlayitumiti bhAvaH, evaM samudropamAnaM pravacanamiti, tIkSNaM khaDgakuntAdikaM caMkramitavyaM-A-18 kramaNIyaM yadetatpravacanaM taditi, yathA khaDgAdi RmitumazakyamevamazakyaM pravacanamanupAlayitumiti bhAvaH, gurukaM mhaashilaadik| balambayitavyaM-avalambanIyaM pravacanaM gurukalambanamiva duSkaraM taditi bhAvaH, asidhArAyAM saJcaraNIyamityevaM rUpaM yadarta-niyama-| stadasidhArAvrataM caritavyaM-AsevyaM yadetatpravacanAnupAlanaM tadetaduSkaramityarthaH, kasAdetasya duSkarakhamata ucyate-'no ya SONOSROPOROSECOSRece For Personal & Private Use Only
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaNTakAn-indriyavargapratikUlAn, kapAra klIvAnA-mandasaMhananAnAsAvya granthaM pravacanamiti prakRta cieeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee kappaItyAdi, 'raie vatti audezikabhedastacca modakacUrNAdi punarmodakatayA racitaM bhaktamiti gamyate, durbhikSamataM yadbhikSukArtha |durbhikSe saMskriyate, evamanyAnyapi, navaraM kAntAraM-araNyaM vaIlikA-vRSTiH glAnaH sannArogyAya yaddadAti tad glAnabhaktaM, mUlAni | padmasinATikAdInAM kandAH-sUraNAdayaH phalAni-AmraphalAdIni bIjAni-zAlyAdIni haritaM-madhuratRNakaTubhANDAdi bhoktuM vA | pAtuM vA nAlaM-na samarthaH zItAdyadhisoDumiti yogaHrogAH-kuSThAdayaH AtaGkAH-AzughAtinaH zUlAdayaH uccAvacAn-nAnAvidhAn | grAmakaNTakAn-indriyavargapratikUlAn , 'evaM khalu ammayAo!' ityAdi, yathA lohacarvaNAdhupamayA duranucaraM-duHkhAsevyaM nairgranthaM pravacanaM bhavadbhiruktamevaM-duranucarameva, keSAM ?-klIvAnA-mandasaMhananAnAM kAtarANAM-cittAvaSTambhavarjitAnAmata eva kApuruSANAMkutsitanarANAM, vizeSaNadvayaM tu kaNThyaM, pUrvoktamevArthamAha-duranucaraM-duHkhAsevyaM nairgranthaM pravacanamiti prakRtaM, kasyetyAha-prAkRta-| janasya, etadeva vyatirekeNAha-'no ceva NaM' naiva dhIrasya sAhasikasya duranucaramiti prakRtaM, etadeva vAkyAntareNAha-nizcitaM| nizcayavad vyavasitaM-vyavasAyaH karma yasya sa tathA tasya, 'ettha'tti atra nairgranthe pravacane kiM duSkara, ? na kiJcit 4 | duranucaramityarthaH, kasyAmityAha-'karaNatAyAM' karaNAnAM saMyamavyApArANAM bhAvaH karaNatA tasyA, saMyamayogeSu madhye ityarthaH18 tat-tasmAdicchAmyambatAta! / tate NaM taM mehaM kumAraM ammApiyaro jAhe no saMcAiMti bahahiM visayANulomAhi ya visayapaDikUlAhi ya AghavaNAhi ya pannavaNAhi ya sannavaNAhi ya vinavaNAhi ya Aghavittae vA pannavittae vA sannavittae vA vinavittae vA tAhe akAmae ceva mehaM kumAraM evaM vadAsI-icchAmo tAva jAyA! egadivasamavi te dan Education International For Personal & Private Use Only
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 52 // rAyasiriM pAsita, tate NaM se mehe kumAre ammApitaramaNuvattamANe tusiNIe saMciTThati, tate NaM se seNie yA koDuMbiya purise sahAveti 2 tA evaM vadAsI - khippAmeva bho devANuppiyA ! mehassa kumArassa mahatthaM mahagghaM maharihaM viulaM rAyAbhiseyaM ubaTTaveha, tate NaM te koDuMbiyapurisA jAva tevi taheva uvaveMti, tate NaM se seNie rAyA bahUhiM gaNaNAyagadaMDaNAyagehi ya jAva saMparivuDe mehaM kumAraM asaNaM sovanniyANaM kalasANaM evaM ruppamayANaM kalasANaM suvannaruppamayANaM kalasANaM maNimayANaM kalasANaM suvannamaNimayANaM0 ruppamaNimayANaM0 suvannaruppamaNimayANaM0 bhomejjANaM0 sodahiM saGghamahiyAhiM savapuSphehiM saGghagaMdhehiM saGghamallehiM savosahihi ya siddhatthaehi ya sa - DIe sabajuIe saGghabaleNaM jAva duMdubhinigghosaNAditaraveNaM mahayA 2 rAyAbhiseeNaM abhisiMcati 2 karayala jAva kaDDa evaM vadAsI jaya jaya NaMdA ! jaya 2 bhaddA ! jaya NaMdA0 bhaddaM te ajiyaM jiNehi jiyaM pAlayAhi jiyamajjhe basAhi ajiyaM jiNehi sattupakkhaM jiyUM ca pAlehi mittapakkhaM jAva bharaho iva maNuyANaM rAyagihassa nagarassa annesiM ca bahUNaM gAmAgaranagarajAva sannivesANaM AhevacaM jAva viharAhitti kaTTu jaya 2 saddaM pauMjaMti, tate NaM se mehe rAyA jAte mahayA jAva viharati, tate NaM tassa mehassa ranno ammApitaro evaM vadAsI-bhaNa jAyA ! kiM dalayAmo kiM payacchAmo kiM vA te hiyaicchie sAmatthe (mante ) ?, tate NaM se mehe rAyA ammApitaro evaM vadAsI - icchAmi NaM For Personal & Private Use Only 1 utkSiptajJAte me ghasya rAjyAbhiSekadIkSe sU. 24 // 52 //
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ ammayAo! kuttiyAvaNAo rayaharaNaM paDiggahagaM ca uvaNeha kAsavayaM ca saddAveha, tate NaM se seNie rAyA koDuMbiyapurise sahAveti sahAvettA evaM vadAsI-gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA! sirigharAto tinni sayasahassAtiM gahAya dohiM sayasahassehiM kuttiyAvaNAo rayaharaNaM paDiggahagaM ca -uvaNeha sayasahasseNaM kAsavayaM sadAveha, tate NaM te koDaMbiyapurisA seNieNaM rannA evaM buttA samANA hahatuTThA sirigharAo tini sayasahassAtiM gahAya kuttiyAvaNAto dohi sayasahassehiM rayaharaNaM paDiggahaM ca uvaNeti sayasahasseNaM kAsavayaM sahAveMti, tate NaM se kAsavae tehiM koDaMbiyapurisehiM saddAvie samANe haDhe jAva hayahiyae pahAte katabalikamme kayakouyamaMgalapAyacchitte suddhappAvesAtiM vatthAI maMgalAI pavaraparihie appamahagyAbharaNAlaMkitasarIre jeNeva seNie rAyA teNAmeva uvAgacchati 2 seNiyaM rAyaM karayalamaMjaliM kaTTha evaM bayAsI-saMdisaha NaM devANuppiyA ! jaM mae karaNijja, tate NaM se seNie rAyA kAsavayaM evaM vadAsI-gacchAhi NaM tumaM devANuppiyA! surabhiNA gaMdhodaeNaM Nikke hatthapAe pakkhAleha seyAe caupphAlAe pottIe muhaM baMdhettA mehassa kumArassa cauraMgulavaje NikkhamaNapAugge aggakese kappehi, tate NaM se kAsavae seNieNaM rannA evaM vutte samANe haha jAva hiyae jAva paDisuNeti 2 surabhiNA gaMdhodaeNaM hatthapAe pakkhAleti 2 suddhavattheNaM muhaM baMdhati 2ttA pareNaM jatteNaM mehassa kumArassa cauraMgulavaje NikkhamaNapAugge aggakese kappati, tate NaM tassa mehassa kumArassa mAyA mahariheNaM haMsalakkhaNeNaM paDa For Personal & Private Use Only
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAnam utkSipta jJAte meghasya rA. | jyAbhiSe. kadIkSe sU. 24 sADaeNaM aggakese paDicchati 2 surabhiNA gaMdhodaeNaM pakkhAleti 2 saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM caccAA dalayati 2 seyAe potIe baMdheti 2 rayaNasamuggayaMsi pakkhivati 2 maMjUsAe pakkhivati 2 hAravAridhArasiMduvArachinnamuttAvalipagAsAI aMsUI viNimmuyamANI 2 royamANI 2 kaMdamANI 2 vilavamANI 2 evaM vadAsI-esa NaM amhaM mehassa kumArassa anbhudaesu ya ussavesu ya pavvesu ya tihIsu ya chaNesu ya jannesu ya pavaNIsu ya apacchime darisaNe bhavissaittikaTTha ussIsAmUle Thaveti, tate NaM tassa mehassa kumArassa ammApitaro uttarAvakkamaNaM sIhAsaNaM rayAti mehaM kumAraM docaMpi tacaMpi seyapIyaehiM kalasehiM pahAveMti 2 pamhalasukumAlAe gaMdhakAsAiyAe gAyAtiM lUheMti 2 saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM gAyAti aNuliMpati 2 nAsAnIsAsavAyavojhaM jAva haMsalakakhaNaM paDagasADagaM niyaMseMti 2 hAraM piNaddhaMti 2 adbhahAraM piNaddhati 2 egAvaliM muttAvaliM kaNagAvaliM rayaNAvaliM pAlaMbaM pAyapalaMbaM kaDagAiM tuDigAI keurAtiM aMgayAtiM dasamuddiyArNatayaM kaDisuttayaM kuMDalAtiM cUDAmaNiM rayaNukkaDaM mau piNaddhati 2 divaM sumaNadAma piNaddhati 2 daharamalayasugaMdhie gaMdhe piNaddhati, tate NaM taM mehaM kumAraM gaMThimaveDhimapUrimasaMghAimeNa caubiheNaM malleNaM kapparukkhagaMpiva alaMkitavibhUsiyaM kareMti, tateNaM se seNie rAyA koDuMbiyapuri se saddAveti 2 evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiyA! aNegakhaMbhasayasanniviTuM lIlaTThiyasAlabhaMjiyAgaM iMhAmigausabhaturayanaramagaravihagavAlagakinnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalayabhatticittaM ghaMTA // 53 // For Personal & Private Use Only
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ balikammA ta, tate tapAse bhaddAra valimaharamaNaharasaraM subhakaMtadarisaNijjaM niuNoviyamisimisiMtamaNirayaNaghaMTiyAjAlaparikhittaM anbhu ggayavairavetiyAparigayAbhirAmaM vijAharajamalajaMtajuttaMpiva accIsahassamAlaNIyaM rUvagasahassakaliyaM bhisamANaM bhibbhisamANaM cakkhuloyaNalessaM suhaphAsaM sassirIyarUvaM sigdhaM turitaM cavalaM vetiyaM purisasahassavAhiNIM sIyaM uvaTTaveha, tate NaM te koDuMbiyapurisA haTTatuTThA jAva uvaTThati, tate NaM se mehe kumAre sIyaM dUrUhati 2ttA sIhAsaNavaragae puratthAbhimuhe sannisanne, tate NaM tassa mehassa kumArassa mAyA pahAtA kayabalikammA jAva appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIrA sIyaM dUrUhati 2 mehassa kumArassa dAhiNe pAse bhaddAsaNaMsi nisIyati, tate NaM tassa mehassa kumArassa aMbadhAtI rayaharaNaM ca paDiggahagaM ca gahAya sIyaM dUrUhati 2 mehassa kumArassa vAme pAse bhaddAsaNaMsi nisIyati, tate NaM tassa mehassa kumArassa piTThato egA varataruNI siMgArAgAracAruvesA saMgayagayahasiyabhaNiyaceTThiyavilAsasaMlAvullAva. niuNajuttovayArakusalA AmelagajamalajuyalavaTTiyaanbhunnayapINaratiyasaMThitapaoharA himarayayakuMdeMdupagAsaM sakoreMTamalladAmadhavalaM AyavattaM gahAya salIlaM ohAremANI 2 ciTThati, tate NaM tassa mehassa kumArassa duve varataruNIo siMgArAgAracAruvesAo jAva kusalAo sIyaM dUruhaMti 2 mehassa kumArassa ubhao pAsiMnANAmaNikaNagarayaNamaharihatavaNijjujalavicittadaMDAo cilliyAo suhumavaradIhavAlAo saMkhakuMdadagarayaamayamahiyapheNapuMjasannigAsAo cAmarAo gahAya salIlaM ohAremANIo 2 ciTThati, For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakadhAGgam. // 54 // 1utkSiptajJAte meghasya rAjyAbhiSekadIkSe sU. 24 tase sassa mehakumArassa egA varataruNI siMgArA jAva kusalA sIyaM jAva dUrUhati ra mehassa kumArassa purato purathimecaM caMdappabhavaharaveruliyavimaladaMDaM tAlaviMTaM gahAya ciTThati, tate NaM tassa mehassa kumArassa emA varataruNI jAva surUvA sIyaM dUrUhati ramehassa kumArassa puvvadakkhiNeNaM seyaM rayayAmayaM vimalasalilapuna mattagayamahAmuhAkitisamANaM bhiMgAraM gahAya ciTThati, tate NaM tassa mehassa kumArassa piyA koDubiyapurise sahAveti 2ttA evaM badAsI-khippAmeva bho devANuppiyA! sarisayANaM sarisattayANaM saribayANaM egAbharaNagahitanijoyANaM koDuMbiyavarataruNANaM sahassaM saddAveha jAva saddAvaMti, tae NaM koDubiyavarataruNapurisA seNiyassa ranno koDuMbiyapurisehiM saddAviyA samANA haTThA pahAyA jAva egAbharaNagahitaNijjoyA jeNAmeva seNie rAyA teNAmeva uvAgacchaMti 2 seNiyaM rAyaM evaM vadAsI-saMdisaha NaM devANuppiyA! jannaM amhahiM karaNijaM, tate NaM se seNie taM koDaMpiyavarataruNasahassaM evaM vadAsI-gacchaha NaM devANuppiyA! mehassa kumArassa purisasahassavAhiNi sIyaM parivaheha,tate NaM taM koDaMbiyavarataruNasahassaM seNieNaM rannA evaM butaM saMtaM haha tuTuM tassa mehassa kumArassa purisasahassavAhiNIM sIyaM parivahati, tae NaM tassa mehassa kumArassa purisasahassavAhiNi sIyaM dUrUDhassasamANassa ime aTThamaMgalayA tappaDhamayAe purato ahANupuvIe saMpaTThiyA, taM0-sosthiya sirivaccha NaMdiyAvatta baddhamANaga bhaddAsaNa kalasamaccha dappaNa jAva bahave atthatthiyA jAva tAhiM iTAhiM jAva aNavarayaM abhiNaMdaMtA ya amithurNatA ya evaM vadAsI-jaya 2 NaMdA! IS // 54 // in Education International For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaya 2NaMdA jaya 2 bhaddA ! bhaI te ajiyAiM jiNAhi iMdiyAI jiyaM ca pAlehi samaNadhammaM jiyavigyo'viya vasAhi taM deva ! siddhimajjhe nihaNAhi rAgadosamalle taveNaM ghitidhaNiyabaddhakacche maddAhi ya aTThakammasattU jhANeNaM uttameNaM sukkeNaM appamatto pAvaya vitimiramaNuttaraM kevalaM nANaM gaccha ya mokkhaM paramaparya sAsayaM ca ayalaM haMtA parIsahacaUNaM abhIo parIsahovasaggANaM dhamme te avigdhaM bhavauttikaTTa puNo 2 maMgalajaya 2 saI paraMjaMti, tate NaM se mehe kumAre rAyagihassa nagarassa majjhamajheNaM niggacchati 2 jeNeva gulasilae cetie teNAmeva uvAgacchati 2 purisasahassavAhiNIo sIyAo paccorubhati (sUtraM 24) 'mahatthaM ti mahAprayojanaM mahAgha-mahAmUlyaM mahArha-mahApUjyaM mahatAM vA yogyaM rAjyAbhiSeka-rAjyAbhiSekasAmagrI upasthApayatasampAdayata, sauvarNAdInAM kalazAnAmaSTau zatAni catuHSaSyadhikAni "bhomejANaM ti bhaumAnAM pArthivAnAmityarthaH, sarvodakaiHsarvatIrthasaMbhavaiH evaM mRttikAbhiriti / 'jaya jayetyAdi, jaya jaya kha-jayaM labhasva nandati nandayatIti vA nandaH-samRddhaH samRddhiprApako vA tadAmatraNaM he nanda , evaM bhadra-kalyANakArin he jagannanda bhadraM te bhavakhiti zeSaH, iha game yAvatkaraNAdidaM dRzyaM 'indo iva devANaM camaro iva asurANaM dharaNo iva nAgANaM cando iva tArANa'ti, 'gAmAgara' iha daNDake yaavtkrnnaadid| dRzyaM 'nagarakheDakabbaDadoNamuhamaDaMbapaTTaNasaMbAhasacivesANaM AhevacaM porevaccaM sAmittaM bhattitaM mahattaragattaM ANAIsaraseNAvaccaM kAremANe pAlemANe mahayAhayanadRgIyavAiyataMtItalatAlatuDiyaghaNamuiMgapaDuppavAiyaraveNaM viulAI bhogabhogAI jhuMjamANe viharAhitti, tatra karAdigamyo grAmaH Akaro-lavaNAdhutpattibhUmiH avidyamAnakaraM nagaraM dhRlIprAkAraM kheTaM kunagaraM karbarTa yatra For Personal & Private Use Only
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAte me jJAtAdharmajalasthalamArgAbhyAM bhANDAnyAgacchanti tad droNamukhaM yatra yojanAbhyantare sarvato grAmAdi nAsti tanmaDambaM, pattanaM dvidhA-jala-II 1utkSiptakathAGgam. pattanaM sthalapattanaM ca, tatra jalapattanaM yatra jalena bhANDAnyAgacchanti, yatra tu sthalena tat sthalapattanaM, yatra parvatAdidurge lokA dhAnyAni saMvahanti sa saMvAhaH, sArthAdisthAnaM sannivezaH, AdhipatyaM adhipatikarma rakSetyarthaH, 'porevaccaM' purovartivamagre ghadIkSA // 55 // | sarakhamityarthaH svAmivaM-nAyakavaM bhartRtvaM-poSakatvaM mahattarakatvaM-uttamatvaM AjJezvarasya-AjJApradhAnasya sataH tathA senApaterbhAvaH mahotsavaH AjJezvarasenApatyaM kArayan anyairniyuktakaiH pAlayan svayameva mahatA-pradhAnena 'ahaya'tti AkhyAnakapratibaddhaM nityAnubandhaM vA sU. 24 yannATyaM ca-nRtya gItaM ca-gAnaM tathA vAditAni yAni tatrI ca-vINA talau ca-hastau tAlazca-kasikA tuDitAni ca-vAdi-| trANi tathA dhanasamAnadhvanioM mRdaGgaH paTunA puruSeNa pravAditaH sa ceti dvandvaH tatasteSAM yo vasteneti, itikaTTha-itikRtvA evamabhidhAya jaya 2 zabdaM prayukte zreNikarAja iti prakRtaM, tato'sau rAjA jAtaH, 'mahayA' iha yAvatkaraNAt evaM varNako vAcyaH| "mahayAhimavantamahaMtamalayamaMdaramahiMdasAre acaMtavisuddhadIharAyakulavaMsappamUe niraMtaraM rAyalakkhaNavirAiyaMgamaMge bahujaNabahumANapUie satvaguNasamiddhe khattie mudie muddhAbhisitte' pitrAdibhirmurddhanyabhiSiktatvAt 'mAupiusujAe dayapatte' dayAvAnityarthaH, sImaMkare maryAdAkAritvAt sImaMdhare kRtamaryAdApAlakatvAt , evaM khemaMkare khemaMdhare, kSemaM anupadravatA, 'maNusside jaNavayapiyA' sAhitatvAt 'jaNavayapurohie' zAntikAritvAt seukare-mArgadarzakaH keukare adbhatakAryakAritvAt ketuH-cihaM, 'narapavare' narAH // 55 // | pravarAH yasyeti kRtvA, 'purisavare' puruSANAM madhye varatvAt , 'purisasIhe' zUratvAta , 'purisaAsIvise' zApasamarthatvAt , 'purisapuMDarIe' sevyatvAt , 'purisavaragaMdhahatthI' pratirAjagajabhaJjakatvAt 'aDDe' AkhyaH ditte' darpavAn 'vitte' pratItaH 'vicchi For Personal & Private Use Only w
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ baviulabhavaNasayaNAsaNajANavAhaNAinna' vistIrNavipulAni-ativistIrNAni bhavanazayanAsanAni yasya sa tathA yAnavAhanAnyAkIrNAni-guNavanti yasya sa tathA tataH karmadhArayaH, 'bahudhaNabahujAyarUvarayae' bahu dhanaM-gaNimAdikaM bahunI ca jAtarUparajate yasya sa tathA, 'AyogapayogasaMpautte' Ayogasya-arthalAbhasya prayogA-upAyAH saMprayuktA-vyApAritA yena sa tathA 'vicchaDDiyapaurabhattapANe vicchardite-tyakte bahujanabhojanadAnenAvaziSTocchiSTasaMbhavAt saMjAtavicheda vA nAnAvidhabhaktike bhaktapAne yasya sa tathA 'bahudAsIdAsagomahisagavelagappabhUe' bahudAsIdAsazcAsau gomahiSIgavelagaprabhUtazceti samAsaH, gavelakA-urabhrAH, 'paDi-| puNNajaMtakosakoTThAgArAuhAgAre' yatrANi-pASANakSepayatrAdIni kozo-bhANDAgAraM koSThAgAraM-dhAnyagRhaM AyudhAgAraM-praharaNa-| zAlA, 'balavaM dubalapacAmitte pratyamitrA:-prAtivezikAH, 'ohayakaMTayaM nihayakaMTayaM galiyakaMTayaM uddhiyakaMTayaM akaMTayaM kaNTakA:pratisparddhino gotrajAH upahatA vinAzanena nihatAH samRddhyapahAreNa galitAH mAnabhaGgena uddhRtA dezanirvAsanena ata evAkaNTa M AH I MA mAlapaTaya avayakaTya akaTaya' kaNTakA kamiti, evaM 'uvahayasattu'mityAdi, navaraM zatravo gotrajA iti, 'vavagayadubhikkhamAribhayavippamukaM khema sivaM subhikkhaM pasaMta-| DiMbaDamaraM' anvayavyatirekAbhidhAnasya ziSTasaMmatatvAt na punaruktatAdoSo'tra 'rajaM pasAhemANe viharaiti / 'jAyA'iti he| jAta ! putra 'kiM dalayAmo'tti bhavato'nabhimataM kiM vighaTayAmo vinAzayAma ityarthaH, athavA bhavato'bhimatebhyaH kiM dadmaH, tathA bhavate eva kiM prayacchAmaH?, 'kiM vA te hiyaicchiyasAmatthe'tti ko vA tava hRdayavAJchito matra iti 'kuttiyAvaNAutti devatAdhiSThitatvena vargamartyapAtAlalakSaNabhUtritaya saMbhavivastusaMpAdaka ApaNo haTTaH kutrikApaNaH tasmAt AnItaM kAzyapakaM ca nApitaM [] zabdituM-AkAritumicchAmIti vartate, zrIgRhAva-bhANDAgArAt "nike'tti sarvathA vigatamalAn 'pottiyAitti vastreNa maharihe For Personal & Private Use Only
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 56 // tyAdi, 'mahariheNaM' ti mahatAM yogyena mahApUjena vA haMsasyeva lakSaNaM-svarUpaM zuklatA iMsA vA lakSaNaM-cihnaM yasya sa tathA tena zATako vastramAtraM sa ca pRthula: paTo'bhidhIyata iti paTazATakastena 'siMduvAre'ti vRkSavizeSo nirguNDIti kecit tarkusumAni sinduvArANi tAni ca zuklAni / 'esa NaM' ti etat darzanamiti yogaH NamityalaMkAre, abhyudayeSu - rAjyalAbhAdiSu utsaveSupriyasamAgamAdimaheSu prasaveSu - putrajanmasu tithiSu - madanatrayodazIprabhRtiSu kSaNeSu - indramahAdiSu yajJeSu - nAgAdipUjAsu parvaNISu ca - kArttikyAdiSu apazcimaM - akArasyAmaGgalaparihArArthatvAt pazcimaM darzanaM bhaviSyati, etatkezadarzanamapanItakezAvasthasya meghakumArasya yaddarzanaM sarvadarzanapAzcAtyaM tadbhaviSyatIti bhAvaH, athavA na pazcimamapazcimaM - paunaHpunyena meghakumArasya darzanametaddarzanena bhaviSyatItyarthaH / 'uttarAvakkamaNaM'ti uttarasyAM dizyapakramaNaM - avataraNaM yasmAttaduttarApakramaNaM - uttarAbhimukhaM rAjyAbhiSekakAle pUrvAbhimukhaM tadAsIditi, 'docaMpi' dvirapi 'tacaMpi' trirapi 'zvetapItaiH' rajatasauvarNaiH 'pAyapalaMya'ti pAdau yAvad yaH pralambate'laGkAravizeSaH sa pAdapralambaH, 'tuDiyAI' ti bAhurakSakAH, keyUrAGgadayoryadyapi nAmakoze bAhAbharaNatayA na vizeSaH tathApIhAkArabhedena bhedo dRzyaH, 'dazamudrikAnantakaM' hastAGgulisaMbandhi mudrikAdazakaM 'sumaNadAmaM 'ti puSpamAlAM pinaddhyataH - paridhattaH | dardara:- cIvarAvanaddhakuNDikAdibhAjanamukhaM tena gAlitAstatra pakkA vA ye 'malaya'tti malayodbhavaM zrIkhaNDaM tatsaMbandhinaH sugandhayogandhAstAn pinaddhyataH, hArAdikharUpaM prAgvat, granthimaM- yadbadhyate sUtrAdinA veSTimaM yadvathitaM sadveSyate yathA puSpalambUsakaH genduka ityarthaH, pUrimaM - yena vaMzazalAkAmayapaJjarakA di kUrcAdi vA pUryate sAMyogikaM yatparasparato nAlasaMghAtanena saMghAtyate alaGkRtaMkRtAlaGkAraM, vibhUSitaM - jAtavibhUSaM / 'saddAveha jAva saddAviti' 'egA varataruNI tyAdi zRGgArasyAgAramiva zRGgArAgAraM athavA For Personal & Private Use Only 1 utkSiptajJAte me ghadIkSA mahotsavaH sU. 24 // 56 //
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ zRGgArapradhAna AkAro yasyAzcAruzca veSo yasyAH sA tathA, saGgateSu gatAdiSu nipuNA yukteSapacAreSu kuzalA ca yA sA tathA, tatra vilAso-netravikAro, yadAha-"hAvo mukhavikAraH syAdbhAvazcittasamudbhavaH / vilAso netrajo jJeyo, vibhramo bhrUsamudbhavaH // 1 // " saMlApo-mitho bhASA ullApa:-kAkuvarNanaM, Aha ca-"anulApo muhurbhASA, pralApo'narthakaM vacaH / kAkA varNanamullApaH, saMlApo bhASaNaM mithaH // 1 // " iti / 'Amelagati ApIDa:-zekharaH sa ca stana:-prastAvAcucukastatpradhAnau Amelako vA-parasparamISatsambaddhau yamalau-samazreNisthitau yugalau-yugalarUpI dvAvityarthaH varttitau-vRttau abhyunnatI-uccau pInau-sthUlau ratidau-13 sukhapradau saMsthitau-viziSTasaMsthAnavantau payodharau-stanau yasyAH sA tathA, himaM ca rajataM ca kundazcanduzceti dvandvaH, eSAmiva prakAzo yasya tattathA, sakoreNTAni-koreNTakapuSpagucchayuktAni mAlyadAmAni-puSpamAlA yatra tattathA, dhavalamAtapatra-chatra, nAnAmaNikanakaratnAnAM mahArhasya mahArghasya tapanIyasya ca satkAvujjvalau vicitrau daNDau yayoste tathA, atra kanakatapanIyayoH ko vizeSaH, ucyate, kanakaM pItaM tapanIyaM raktaM iti, 'cilliyAotti dIpyamAne lIne ityeke sUkSmavaradIrghavAle zaGkhakundadakarajasAM amRtasya mathitasya sato yaH phenapuMjastasya ca sannikAze-sadRze ye te tathA, cAmare candraprabhavajravaiDUryavimaladaNDe, iha candraprabhA-candrakAntamaNiH, tAlavRntaM-vyajanavizeSaH mattagajamahAmukhasya AkRtyA-AkAraNa samAnaH-sadRzo yaH sa tathA taM bhRGgAraM, 'ege'tyAdi, eka:-sadRzaH AbharaNalakSaNo gRhIto niryogaH-parikaro yaiste tathA teSAM kauTumbikavarataruNAnAM sahasramiti / / 'taeNate koDaMbiyavarataruNapurisA saddAviya'tti zabditAH 'samANa'tti santaH, 'aTThamaMgalaya'tti aSTAvaSTAviti vIpsAyAM dvirvacanaM maGgalakAni-mAGgalyavastUni, anye bAhuH-aSTasaMkhyAni aSTamaGgalasaMjJAni vastUnIti 'tappaDhamayAe'ti teSAM vivakSitAnAM SE For Personal & Private Use Only
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmamadhye prathamatA tatprathamatA tayA 'vaddhamANayaMti zarAvaM, puruSArUDhaH puruSa ityanye, svastikapaJcakamityanye, prAsAdavizeSa ityanye utkSiptakathAGgam'dappaNa'tti AdarzaH, iha yAvatkaraNAdidaM dRzya-'tayANaMtaraM ca NaM puNNakalasabhiMgArA divA ya chattapaDAgA sacAmarA daMsaNaraiya-16 jJAte meAloiyadarisaNijjA vAu yavijayaMtI ya UsiyA gagaNatalamaNulihaMtI purao ahANupuvie saMpaTThiyA, tayANaMtaraM ca veruliyabhisaM-18 ghdiikssaa||57|| tavimaladaMDaM palaMbakoreMTamalladAmovasohiyaM caMdamaMDalanibhaM vimalaM AyavattaM pavaraM sIhAsaNaM ca maNirayaNapAyapIDhaM sapAuyAjoyasamA mahotsavaH uttaM bahukiMkarakammakarapurisapAyattaparikhittaM purao ahANupukhie saMpaTTiyaM, tayANaMtaraMca NaM bahave laDiggAhA kuMtaggAhA cAvaggAhA sU. 24 dhayaggAhA cAmaraggAhA kumaraggAhA potthayaggAhA phalayaggAhA pIDhayaggAhA vINaggAhA kUvaggAhA haDapphaggAhA purao ahANupubIe saMpaTTiyA, tayANaMtaraM ca NaM bahave daMDiNo muMDiNo sihaMDiNo piMchiNo hAsakarA DamarakarA cADukarA kIDaMtA ya vAyaMtA ya gAyaMtA ya nacaMtA ya hAsatA ya sohiMtA ya sAvitA ya rakkhaMtA ya AloyaM ca karemANA jayajayasadaM ca pauMjamANA purao ahA-| Nupuvie saMpaDiyA, tayANaMtaraM ca NaM jaccANaM taramallihAyaNANaM thAsagaahilANANaM cAmaragaMDaparimaMDiyakaDINaM aTThasayaM varaturagANaM| 18purao ahANupubie saMpaTThiyaM, tayANaMtaraM ca NaM IsidantANaM IsimattANaM IsiucchaMgavisAladhavaladaMtANaM kaMcaNakosipaviThThadaMtANaM aTThasayaM gayANaM purao ahANupubIe saMpaTTiyaM, tayANaMtaraM ca NaM sachattANaM sajjhayANaM saghaMTANaM sapaDAgANaM satoraNavarANaM sanaM-1 dighosANaM sakhikhiNIjAlaparikhittANaM hemamayacittatiNisakaNakanijjuttadAruyANaM kAlAyasasukayanemijaMtakammANaM susiliTTha-18 vittamaMDaladhurANaM AiNNavaraturagasaMpauttANaM kusalanaracheyasArahisusaMpariggahiyANaM battIsatoNaparimaMDiyANaM sakaMkaDavaDaMsakANaM sacAvasarapaharaNAvaraNabhariyajuddhasajjANaM aTThasayaM rahANaM purao ahANupubIe saMpaTTiyaM, tayANaMtaraM ca NaM asisattikoMtatomarasUla dan Education International For Personal & Private Use Only
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ See lauDabhiMDimAladhaNupANisajaM pAyattANIyaM purao ahANupuvIe saMpaTThiyaM, taeNaM se mehe kumAre hArotthayasukayaraiyavacche kuMDalujo-18 iyANaNe mauDadittasirae abbhahiyarAyateyalacchIe dippamANe sakoreMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijamANeNaM seyavaracAmarAhiM uddhRvamANIIShiM hayagayapavarajohakaliyAe cAuraMgiNIe seNAe samaNugammamANamagge jeNeva guNasilae ceie teNeva pahArettha gamaNAe, tae NaM tassa mehassa kumArassa purao mahaM AsA AsadharA ubhao pAse nAgA nAgadharA karivarA piTTao rahA rahasaMgellI, tae NaM se mehe kumAre abbhAgayabhiMgAre paggahiyatAliyaMTe Usaviyaseyacchatte pavIjiyavAlaviyaNIe saviDDIe savvajuIe sababaleNaM savvasamudaeNaM sabAdareNaM sabavibhUIe sabavibhUsAe savvasaMbhameNaM savvagaMdhapuSphamallAlaMkAreNaM savatuDiyasaddasanninAeNaM mahayA iDDIe mahayA juIe mahayA baleNaM mahayA samudaeNaM mahayA varatuDiyajamagasamagapavAieNaM saMkhapaNavapaDahabherijhallarikharamuhihuDukkamuravamuiMgaduMdubhinigdhosanAi-18 yaraveNaM rAyagihassa nagarassa majjhamajjheNaM Niggacchai, tae NaM tassa mehassa kumArassa rAyagihassa nagarassa majjhamajheNaM nigga-18 cchamANassa bahave atthatthiyA kAmasthiyA bhogatthiyA lAbhatthiyA kibbisiyA karoDiyA kAravAhiyA saMkhiyA cakkiyA laMga-1 liyA muhamaMgaliyA pUsamANavA vaddhamANagA tAhiM iTThAhiM kaMtAhiM piyAhiM maNunAhiM maNAmAhiM maNAbhirAmAhiM hiyayagamaNijAhiM vaggUhi'ti, ayamasvArthaH-tadanantaraM ca chatrasyopari patAkA chatrapatAkA sacAmarA-cAmaropazobhitA tathA darzanaratidA-18 dRSTisukhadA Aloke dRSTiviSaye kSetre sthitA'tyuccatayA dRzyate yA sA AlokadarzanIyA, tataH karmadhArayaH, athavA darzane-18 dRSTipathe meghakumArasya racitA-dhRtA yA AlokadarzanIyA ca yA sA tathA, vAtoddhRtA vijayamUcikA ca yA vaijayantI-patAkAvizeSaH sA tathA, sA ca UsiyA-ucchritA UddhIkRtA purataH-agrataH yathAnupUrvI-krameNa samprasthitA-pracalitA, 'bhisaMtati | Join Education International For Personal & Private Use Only
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma- kathAGgam. // 58 // dIpyamAnaH, maNiratnAnAM sambandhi pAdapIThaM yasya siMhAsanasya tattathA, svena-khakIyena medhakumArasambandhinA pAdukAyugena samA- |1utkSiptayuktaM yattattathA, bahubhiH kiGkaraiH-kiMkurvANaiH karmakarapuruSaiH pAdAtena ca-padAtisamUhena zastrapANinA parikSiptaM yattattathA 'kUya'tti jJAte mekutupaH 'haDapphoti AbharaNakaraNDakaM 'muMDiNoM muNDitAH 'chiDiNo' zikhAvantaH 'DamarakarAH' paraspareNa kalahavi- ghadIkSAdhAyakAH 'cATukarAH' priyaMvadA 'sohaMtA yatti zobhA kurvantaH 'sAvaMtA yatti zrAvayantaH AzIrvacanAni rakSantaH nyAyaM. mahotsavaH AlokaM ca kurvANAH-meghakumAraM tatsamRddhiM ca pazyantaH, jAtyAnAM kAmbojAdidezodbhavAnAM taromallino-balAdhAyino vegA sU. 24 dhAyino vA hAyanAH-saMvatsarA yeSAM te tathA teSAM, anye tu 'bhAyala'tti manyante, tatra bhAyalA-jAtyavizeSA eveti gamanikai-18 vaiSA, thAsakA-darpaNAkArAH ahilANAni ca-kavikAni yeSAM santi te tathA, matublopAt, 'cAmaragaMDA' cAmaradaNDAstaiH pari|maNDitA kaTI yeSAM te tathA teSAM, ISadAntAnAM-manAg grAhitazikSANAmIpanmattAnAM-nAtimattAnAM, te hi janamupadravayantIti, ISat-manAgutsaGga: ivotsaGga:-pRSThidezastatra vizAlA-vistIrNA dhavaladantAzca yeSAM te tathA teSAM, kozI-pratimA, nandighoSa:tUryanAdaH, athavA sunaMdI-satsamRddhiko ghoSo yeSAM te tathA teSAM, sakiGkiNi-sakSudraghaNTikaM yajAlaM-muktAphalAdimayaM tena parikSiptA yete tathA teSAM, tathA haimavatAni-himavatparvatodbhavAni citrANi tinizasya-vRkSavizeSasya sambandhIni kanakaniyu-13 tAni-hemakhacitAni dArUNi-kASThAni yeSAM te tathA teSAM, kAlAyasena-lohavizeSeNa suSTha kRtaM nemeH-gaNDamAlAyAH yatrANAM ca-rathopakaraNavizeSANAM karma yeSAM te tathA teSAM, suzliSTe vittatti-vatradaNDavat maNDale vRtte dhurau yeSAM te tathA teSAM, AkI-1 -vegAdiguNayuktAH ye varaturagAste saMprayuktA-yojitA yeSu te tathA teSAM, kuzalanarANAM madhye ye chekAH-dakSAH sArathayastaiH // 58 // dan Education For Personal & Private Use Only w ane brary.org
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ susaMpragRhItA yete tathA teSAM, toNatti-zarabhastrAH saha kaNTakaiH-kavacairvazaizca vartante ye te tathA teSAM, sacApA:-dhanuryuktA ye zarAH praharaNAni ca-khaDgAdIni AvaraNAni ca-zIrSakAdIni tairye bhRtA yuddhasajjAzca-yuddhapraguNAzca yete tathA teSAM, 'lauDa'tti lkuttaaH| asyAdikAni pANau haste yasya tattathA tacca tatsajaMca-praguNaM yuddhasyeti gamyate, pAdAtAnIkaM-padAtikaTakaM hArAvastRtaM sukRtaratikavihitasukhaM vakSo yasya sa tathA, mukuTadIptaziraskaH, 'pahArettha gamaNayAe'tti gamanAya pradhAritavAn-saMpradhAritavAn , 'maha'tti mahAntaH azvAH, azvadharAH ye azvAn dhArayanti, nAgA-hastinaH, nAgadharA ye hastino dhArayanti, kacidvarA iti pAThaH, tatrAzvA | nAgAzca kiMvidhAH ?-azvavarA azvapradhAnAH, evaM nAgavarAH, tathA rathA rathasaMgiNellI-rathamAlA kacit rahasaMgellIti pAThaH tatra rathasaGgellI-rathasamUhaH / 'tae NaM se mehe kumAre abbhAgayabhiMgAre ityAdivarNakopasaMhAravacanamiti na punaruktaM 'sabiDDIe'tyAdi dohadAvasare vyAkhyAtaM, zaGkhaH pratItaH, paNavo-bhANDAnAM paTahaH paTahastu pratIta eva bherI-DhakkAkArA jhallarI-valayAkArA kharamuhI-12 kAhalA huDukkA-pratItA mahApramANo maIlo murajaH sa eva laghurmRdaGgo dundubhiH-bheryAkArA saGkaTamukhI eteSAM nirghoSo-mahAdhvAno nAditaM ca-ghaNTAyAmiva vAdanottarakAlabhAvI sa tathA taddhvanistallakSaNo yo ravastena, arthAthino-dravyArthinaH kAmArthinaH-zabdarUpArthinaH bhogArthinaH-gandharasasparzArthinaH lAbhArthinaH-sAmAnyena lAbhepsavaH kilviSikAH-pAtakaphalavaMto niHsvAndhapaGgvAdayaH kAroTikAH- kApAlikAH karo-rAjadeyaM dravyaM tadvahanti yete kAravAhikAH kareNa vA bAdhitAH-pIDitA yete karabAdhitAH, zaMkha-1 vAdanazilpameSAmiti zAlikAH zaGkho vA vidyate yeSAM maGgalyacandanAdhArabhUtaH te zAlikAH, cakra praharaNameSAmiti cAkrikAHyoddhAraH cakra vAsti yeSAM te cAkrikA:-kumbhakAratailikAdayaH cakra vopadaya yAcante ye te cAkrikAH cakradharA ityarthaH, Jan Education International For Personal & Private Use Only
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. utkSiptajJAte me. | ghadIkSA // 59 // sU. 25 lAGgalikAH-hAlikAH lAgalaM vA praharaNaM yeSAM gale vA lambamAnaM suvarNAdimayaM tadyeSAM te lAGgAlikA:-kArpaTikavizeSAH, mukhamagalAni-cATuvacanAni ye kurvanti te mukhamaGgalikAH, puSpamANavA-nagnAcAryA varddhamAnakAH-skandhAropitapuruSAH, 'iTThAhI'tyAdi | pUrvavat,' 'jiyavigghoviya vasAhitti ihaiva sambandhaH, api ca jitavighnaH tvaM he deva! athavA devAnAM siddhezca madhye vasa-| Akha, 'nihaNAhitti vinAzaya rAgadveSau mallau, kena karaNabhUtenetyAha-tapasA-anazanAdinA, kiMbhUtaH san ?-dhRtyA-cittasvA-1 sthyena 'dhaNiyaMti atyarthaM pAThAntareNa balikA-dRDhA baddhA kakSA yena sa tathA, mallaM hi pratimallo muSTyAdinA karaNena vastrAdidRDhabaddhakakSaH sannihantIti evamuktamiti, tathA mardaya aSTau karmazatrun dhyAnenottamena-zuklenApramattaH san , tathA 'pAvaya'tti prApnuhi | vitimira-apagatAjJAnatimirapaTalaM nAsAdustaramastIti anuttaraM-kevalajJAnaM, gaccha ca mokSaM paraM padaM zAzvatamacalaM cetyevaM cakArasya sambandhaH, kiM kRkhA-hakhA parIpahacarmU-parIpahasainyaM, NamityalaMkAre athavA kiMbhUtasvaM?-hantA-vinAzakaH parISahacamUnAM / / tate NaM tassa mehassa kumArassa ammApiyaro mehaM kumAraM purao kaTTa jeNAmeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNAmeva uvAgacchaMti 2ttA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikhutto AyAhiNaM payAhiNaM kareMti 2ttA vaMdaMti namasaMti 2ttA evaM vadAsI-esa NaM devANuppiyA! mehe kumAre amhaM ege putte ihe kaMte jAva jIviyAusAsae hiyayaNaMdijaNae uMbarapuppaMpiva dullahe savaNayAe kimaMga puNa darisaNayAe?, se jahA nAmae uppaleti vA paumeti vA kumudeti vA paMke jAe jale saMvar3ie novalippai paMkaraeNaM Novalippai jalaraeNaM evAmeva mehe kumAre kAmesu jAe bhogesu saMvuDDhe novalippati kAmaraeNaM novalippati bhogaraeNaM, esa NaM devANuppiyA! // 59 // For Personal & Private Use Only
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMsArabhauvige bhIe jammaNajaramaraNANaM icchai devANuppiyANaM aMtie muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM pavatittae, amhe NaM devANuppiyANaM sissabhikkhaM dalayAmo, paDicchaMtuNaM devANuppiyA! sissabhikkhaM, tate NaM se samaNe bhagavaM mahAvIre mehassa kumArassa ammApiUehiM evaM vutte samANe eyamahU~ samma paDisuNeti, tate NaM se mehe kumAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtiyAo uttarapuracchimaM disibhAgaM avakkamati 2 ttA sayameva AbharaNamallAlaMkAraM omuyati, tate NaM se mehakumArassa mAyA haMsalakkhaNeNaM paDasADaeNaM AbharaNamallAlaMkAraM paDicchati 2 hAravAridhArasiMduvArachinnamuttAvalipagAsAtiM aMsUNi viNimmuyamANI 2 royamANI 2 kaMdamANI 2 vilavamANI 2 evaM vadAsI-jatiyatvaM jAyA! ghaDiyatvaM jAyA ! parakkamiyacaM jAyA! assi ca NaM aTTe no pamAdeyavaM amhaMpiNaM emeva magge bhavauttikaTTha mehassa kumArassa ammApiyaro samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdaMti namasaMti 2 jAmeva disiM pAubbhUtA tAmeva disiM paDigayA (sUtraM 25) 'ege putte'iti dhAriNyapekSayA, zreNikasya bahuputrakhAta, jIvitocchvAsako hRdayanaMdijanakaH, utpalamiti vA-nIlotpalaM | padmamiti vA-AdityabodhyaM kumudamiti vA candrabodhyaM / 'jaiyatva'mityAdi, prApteSu saMyamayogeSu yatnaH kAryoM he jAta !-putra! ghaTitavyaM-aprAptaprAptaye ghaTanA kAryA parAkramitavyaM ca-parAkramaH kAryaH, puruSakhAbhimAnaH siddhaphalaH kartavya iti bhAvaH, kimuktaM bhavati ?-etasminnarthe pravrajyApAlanalakSaNe na pramAdayitavyamiti / tate NaM se mehe kumAre sayameva paMcamuTTiyaM loyaM kareti 2 jeNAmeva samaNe 3 teNAmeva uvAgacchati 2 / dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. utkSiptajJAte zrIvIrakRtaH zikSopadezaHsU.26 // 6 // samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikhutto AyAhiNaM payAhiNaM kareti 2 vaMdati namaMsati 2 evaM vadAsI-Alitte NaM bhaMte ! loe palitte NaM bhaMte ! loe Alittapalitte NaM bhaMte! loe jarAe maraNeNa ya, se jahANAmae keI gAhAvatI AgAraMsi jhiyAyamANaMsi je tattha bhaMDe bhavati appabhAre mollagurue taM gahAya AyAe egaMtaM avakkamati esa me NitthArie samANe pacchA purA hiyAe suhAe khamAe NissesAe ANugAmiyattAe bhavissati evAmeva mamavi ege AyAbhaMDe iDe kaMte pie maNunne maNAme esa me nitthArie samANe saMsAravoccheyakare bhavissati taM icchAmi NaM devANuppiyAhiM sayameva pavAviyaM sayameva muMDAviyaM sehAviyaM sikkhAviyaM sayameva AyAragoyaraviNayaveNaiyacaraNakaraNajAyAmAyAvattiyaM dhammamAikkhiyaM, tate NaM samaNe bhagavaM mahAvIre mehaM kumAraM sayameva pavAveti sayameva AyArajAva dhammamAtikkhai-evaM devANuppiyA! gaMtavaM cihitavaM NisIyacaM tuyayitvaM bhuMjiyavaM bhAsiyavaM evaM uThAe uTThAya pANehiM bhUtehiM jIvahiM sattehiM saMjameNaM saMjamitavaM assi ca NaM aDhe No pamAdeyavaM, tate NaM se mehe kumAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie imaM eyArUvaM dhammiyaM uvaesaM Nisamma samma paDivajaha tamANAe taha gacchai taha ciTTai jAva uTThAe uTThAya pANehiM bhUtehiM jIvahiM sattehiM saMjamai (sUtraM 26) jaM divasaM ca NaM mehe kumAre muMDe bhavittA AgArAoaNagAriyaM paJcaie tassa NaM divasassa puvAvaraNhakAlasamayaMsi samaNANaM niggaMthANaM ahArAtiNiyAe sejjAsaMthAraema vibhajamANesu mehakumArassa dAramUle // 6 // dain Education international For Personal & Private Use Only
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ sejjAsaMthArae jAe yAvi hotthA, tate NaM samaNA NiggaMthA putvarattAvarattakAlasamayaMsi vAyaNAe pucchaNAe pariyaTTaNAe dhammANujogaciMtAe ya uccArassa ya pAsavaNassa ya aigacchamANA ya niggacchamANA ya appegatiyA mehaM kumAraM hatthehiM saMghadRti evaM pAehiM sIse poTTe kAyaMsi appegatiyA olaMDeti appegaiyA polaMDei appegatiyA pAyarayareNuguMDiyaM kareMti, evaMmahAliyaM ca NaM rayaNI mehe kumAre No saMcAeti khaNamavi acchi nimIlittae, tateNaM tassa mehassa kumArassa ayameyAruve abhatthie jAva samuppajjitthA-evaM khalu ahaM seNiyassa ranno putte dhAriNIe devIe attae mehe jAva samaNayAe taMjayANaM ahaM agAramajhe vasAmi tayA NaM mama samaNA NiggaMthA ADhAyaMti parijANaMti sakAreMti sammANati aTThAI heUti pasiNAti kAraNAiMvAkaraNAI AtikkhaMti iTTAhiM katAhiM vaggUhiM Alaveti saMlaveMti, jappabhitiM caNaM ahaM muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM paJcaie tappabhitiM ca NaM mama samaNA no ADhAyaMti jAva no saMlavaMti, aduttaraM ca NaM mama samaNA NiggaMthA rAo puSvarattAvarattakAlasamayaMsi vAyaNAe pucchaNAe jAva mahAliyaM ca NaM rattiM no saMcAemi acchi NimilAvettae, taM seyaM khalu majjhaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe jAva teyasA jalaMte samaNaM bhagavaM mahAvIraM ApucchittA puNaravi AgAramajhe vasittaettikaTu evaM saMpeheti 2 aduhavasahamANasagae NirayapaDirUviyaM ca NaM taM rayaNi khaveti 2 kallaM pAuppabhAyAe suvimalAe rayaNIe jAva For Personal & Private Use Only
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma- teyasA jalate jeNeva samaNe bhagavaM0 teNAmeva uvAgacchati 2 tikhutto AdAhiNaM padAhiNaM karei 2 vaMdara utkSiptAnamasai 2 jAva pajjuvAsai (sUtraM 26) dhyaya.meghakathAGgam. AdIpta-ISaddIptaH pradIptaH-prakarSeNa dIpta AdIptapradIpto'tyantapradIpta iti bhAvaH, 'gAhAvaI'tti gRhapatiH, 'jhiyAyamANaMsitti || sthaavdhaav||61|| dhmAyamAne bhANDaM-paNyaM hiraNyAdi alpabhAraM pAThAntare alpaM ca tatsAraM cetyalpasAraM mUlyagurukaM, 'AyAetti AtmanA 'pcchaa| nAnuprekSA purA yatti pazcAdAgAmini kAle purA ca pUrvamidAnImeva loke-jIvaloke athavA pazcAlloke-AgAmijanmani purAloke-ihaiva janmani, sU. 27 pAThAntare 'pacchAurassa'tti pazcAdagnibhayottarakAlaM Aturasya-bubhukSAdibhiH pIDitasyeti / 'ege bhaMDe'tti eka-advitIyaM bhANDamiva bhANDaM 'sayameve'tyAdi svayameva pravAjitaM vepadAnena AtmAnaM iti gamyate bhAve vA ktaH pratyayaH prajAjanamityarthaH muNDitaM ziro locena sedhitaM-niSpAditaM karaNapratyupekSaNAdigrAhaNataH, zikSitaM sUtrArthagrAhaNataH, AcAro-jJAnAdiviSayamanuSThAnaM kAlAdhyayaIS nAdi gocaro-bhikSATanaM vinayaH-pratIto bainayika-tatphalaM karmakSayAdi caraNaM-vratAdi karaNaM-piNDavizuvAdi yAtrA-saMyama-12 yAtrA mAtrA-tadarthamevAhAramAtrA tato dvandvaH tata eSAmAcArAdInAM vRttiH-varttanaM yasminnasau AcAragocaravinayavainayikacara-1 NakaraNayAtrAmAtrAvRttikastaM dharmamAkhyAtaM-abhihitaM, tataH zramaNo bhagavAn mahAvIraH svayameva pravrAjayati yAvat dharmamA-1 khyAti, kathamityAha-evaM gantavyaM-yugamAtrabhUnyastadRSTinetyarthaH, 'evaM ciTThiyavaMti zuddhabhUmau UrddhasthAnena sthAtavyaM, evaM nipIditavyaM-upaveSTavyaM saMdaMzakabhUmipramArjanAdinyAyenetyarthaH, evaM bagvartitavyaM-zayanIyaM sAmAyikAdyuccAraNApUrvakaM zarIrapramArjanAM vidhAya saMstArakottarapaTTayorbAhUpadhAnena vAmapArzvata ityAdinA nyAyenetyarthaH, bhoktavyaM-vedanAdikAraNato aGgArA For Personal & Private Use Only
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ | didoSarahitamityarthaH bhASitavyaM - hitamitamadhurAdivizeSaNataH, evamutthAyotthAya - pramAdanidrAvyapohena vibudha 2 prANAdiSu viSayeSu saMyamo rakSA tena saMyaMtavyam - saMyatitavyamiti, tatra - " prANA dvitricatuH proktAH bhUtAstu taravaH smRtAH / jIvAH pazcendriyA jJeyAH, zeSAH saccA udIritAH // 1 // " kiM bahunA ! - asmin prANAdisaMyame na pramAdayitavyamudyama eva kArya ityarthaH / pratyaparAhnakAla samayo-vikAlaH, 'ahArAiNiyAe'ti yathAralAdhikatayA yathAjyeSThamityarthaH, zayyA - zayanaM tadarthaM saMstAraka - bhUmayaH athavA zayyAyAM vasatau saMstArakAH zayyA saMstArakAH, vAcanAyai - vAcanArthaM dharmArthamanuyogasya - vyAkhyAnasya cintA dharmmAnuyogasya vA - dharmavyAkhyAnasya cintA dharmAnuyoga cintA tasyai atigacchantaH pravizanto nirgacchantazcAlayAditi gamyate, 'olaMDiMti'tti ullaGghayaMti 'polaMDenti' tti prakarSeNa dvikhirvollaghayaMtItyarthaH, pAdarajolakSaNena reNunA pAdarayAdvA tadvegAt reNunA guNDito yaH sa tathA taM kurvanti / ' evaMmahAliyaM ca NaM syaNi' nti itimahatIM ca rajanIM yAvaditi zeSaH, meghakumAro 'no saMcAeti'tti na zaknoti kSaNamapyakSi nimIlayituM nidrAkaraNAyeti, AdhyAtmikaH - AtmaviSayazcintitaH - smaraNarUpaH prArthitaH - abhilASAtmakaH manogataH - manasyeva vartate yo na bahiH sa tathA saGkalpo-vikalpaH samutpannaH AgAramadhye - gehamadhye vasAmi - adhitiSThAmi, pAThAntarato agAramadhye AvasAmi, 'ADhati' Adriyante 'parijAnanti' yadutAyamevaMvidha iti 'sakkArayaMti satkArayanti ca vastrAdibhirabhyarcayantItyarthaH 'sanmAnayanti ' ucitapratipattikaraNena, arthAn-jIvAdIn hetUn - tadgamakAnanvayavyatirekalakSaNAn praznAnparyanuyogAn kAraNAni - upapattimAtrANi vyAkaraNAni - pareNa prazne kRte uttarANItyarthaH, AkhyAnti-ISat saMlapanti-muhurmuhuH, 'aduttaraM ca NaM' ti athavA paraM 'evaM saMpeheha'tti saMprekSate - paryAlocayati 'aTTaduhaTTavasahamANasagae 'ti Arttena - dhyAnavi For Personal & Private Use Only 9,99359,
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 62 // zeSeNa duHkhArtta - duHkhapIDitaM vazArtta - vikalpavazamupagataM yanmAnasaM tadgataH - prApto yaH sa tathA nirayapratirUpikAM ca-narakasadRzIM duHkhasAdharmyAt tAM rajanIM kSapayati - gamayati / taNaM mehAti samaNe bhagavaM mahAvIre mehaM kumAraM evaM vadAsI-se NUNaM tumaM mehA ! rAo puvarattAvaratakAlasamayaMsi samaNehiM niggaMthehiM vAyaNAe pucchaNAe jAva mahAliyaM ca NaM rAI No saMcAemi muhutta - mavi acchi nimilAvettae, tate NaM tubbhaM mehA ! ime eyArUve anbhatthie0 samupajitthA - jayA NaM ahaM agAramajjhe vasAmi tayA NaM mama samaNA niggaMthA ADhAyaMti jAva pariyANaMti, jappabhitiM ca NaM muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM pavayAmi tappabhitiM ca NaM mama samaNA No ADhAyaMti jAva no pariyANaMti aduuttaraM caNaM samaNA niggaMthA rAo appegatiyA vAyaNAe jAva pAyarayareNuguMDiyaM kareMti, taM seyaM khalu mama kalaM pApabhAyAe samaNaM bhagavaM mahAvIraM ApucchittA puNaravi AgAramajjhe AvasittaettikaTTu evaM saMpehesi 2 aTTaduhaTTavasahamANase jAva rayaNIM khavesi 2 jeNAmeva ahaM teNAmeva havamAgae ?, se NUNaM mehA ! esa atthe samaTThe ?, haMtA atthe samaTThe, evaM khalu mehA ! tumaM io tace aIe bhavaggahaNe veyaDagiripAyamUle vaNayarehiM NivattiyaNAmadheje sete saMkhadala ujjala vimalanimmaladahighaNagokhIra pheNarayaNiyarappayAse sattussehe NavAyae dasapariNAhe sattaMgapatiTThie some samie suruve purato ugge samUsiyasire suhAsapio varAhe atiyAkucchI acchiddakucchI alaMbakucchI palaMbalaMbodarAharakare dhaNupaTTAgiivisiha For Personal & Private Use Only 1utkSipta jJAte medhapUrvabhavoditiH sU. 27 // 62 //
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ puDhe allINapamANajuttavahiyApIvaragattAvare allINapamANajuttapucche paDipunnasucArukummacalaNe paMDarasavisaddhaniNiruvahayaviMsatiNahe chaiMte sumeruppabhe nAmaMhatthirAyA hotyA, tatthaNaM tuma mehA! bahUhiM hatthIhiya hatthINiyAhi ya lohaehi ya lohiyAhi ya kalabhehi ya kalabhiyAhi ya saddhiM saMparivuDe hatthisahassaNAyae desae pAgaTThI paTThavae jUhavaI vaMdapariyaTTae annesiM ca bahUNaM ekallANaM hathikalabhANaM AhevacaM jAva viharasi, tate NaM tuma mehA ! Nicappamatte saI palalie kaMdapparaI mohaNasIle avitaNhe kAmabhogatisie bahUhiM hatthIhi ya jAva saMparivuDe veyaDDagiripAyamUle girIsu ya darIsu ya kuharesu ya kaMdarAsu ya ujjharesu ya nijjharesu ya viyaraema ya gaddAsu ya pallavesu ya cillalesu ya kaDayesu ya kaDayapallalesu ya taDIsu ya viyaDIsu ya TaMkesu ya kUDesu ya siharesu ya panbhAresu ya maMcesu ya mAlesu ya kANaNesu ya vaNesu ya vaNasaMDesu ya vaNarAIsu ya nadIsu ya nadIkacchesu ya jUhesu ya saMgamesu ya vAvIsu ya pokkhariNIsu ya dIhiyAsu ya guMjAliyAsu ya saresu ya sarapaMtiyAsu ya sarasarapaMtiyAsu ya vaNayaraehiM dinaviyAre bahUhiM hatthIhi ya jAva saddhiM saMparivuDe bahuvihatarupallavapaurapANiyataNe nibhae niruvigge suhaMsuheNaM viharasi / tate NaM tuma mehA ! annayA kayAI pAusavarisArattasarayahemaMtavasaMtasu kameNa paMcasu uUsu samatiktesu gimhakAlasamayaMsi jeTThAmUlamAse pAyavaghaMsasamuTThieNaM sukkataNapattakayavaramArutasaMjogadIvieNaM mahAbhayaMkareNaM huyavaheNaM vaNadavajAlAsaMpalittesu vaNaMtesu dhUmAulAsu disAsu mahAvAyavegeNaM For Personal & Private Use Only
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgama. utkSiptajJAte meghapUrvabhavoditiH sU. 27 saMghaTTiesu chinnajAlesu AvayamANesu pollarukkhesu aMto 2 jhiyAyamANesu mayakuhitaviNiviTThakimiyakaddamanadIviyaragajiNNapANIyaMtesu varNatesu bhiMgArakadINakaMdiyaravesu kharapharusaaNiharidvavAhitavihumaggesu dumesu taNhAvasamuktapakkhapayaDiyajinbhatAluyaasaMpuDitatuMDapakkhisaMghesu sasaMtesu gimhaumhauNhavAyakharapharusacaMDamAruyamukkataNapattakayavaravAulibhamaMtadittasaMbhaMtasAvayAulamigataNhAbaddhaciNhapaddesu girivaresu saMvahiema tatthamiyapasavasirIsivesu avadAliyavayaNavivaraNillAliyaggajIhe mahaMtatuMbaiva punnakanne saMkuciyathorapIvarakare UsiyalaMgUle pINAiyavirasaraDiyasaddeNaM phoDayaMteva aMbaratalaM pAyadairaeNaM kaMpayaMteva meiNitalaM viNimmuyamANe ya sIyAraM sabato samaMtA valliviyANAI chiMdamANe rukkhasahassAtiM tattha subahaNi NollAyaMte viNaharadeva NaravariMde vAyAiddheva poe maMDalavAeva parinbhamaMte abhikkhaNaM 2 liMDaNiyaraM pamuMcamANe 2bahahiM hatthIhi ya jAva saddhiM disodisiM vippalAitthA, tattha NaM tuma mehA! junne jarAjajariyadehe Aure jhaMjhie pivAsie dubbale kilaMte nahasuie mUDhadisAe sayAto jUhAto vippahUNe vaNadavajAlApAraddhe uNheNa taNhAe ya chuhAe ya parabbhAhae samANe bhIe tatthe tasie uvigge saMjAtabhae sabato samaMtA AdhAvamANe paridhAvamANe egaM ca NaM mahaM saraM appodayaM paMkabahulaM atittheNaM pANiyapAe uinno, tattha NaM tuma mehA! tIramatigate pANiyaM asaMpatte aMtarA ceva seyaMsi visanne, tattha Na tuma mehA! pANiyaM pAissAmittikaTTa hatthaM pasAresi,seviya te hatthe udagaMna pAvati, tateNaM tuma mehA! vipIe savato samaMtA AmahA! tIramatigata mAvi ya te hattheu Join Education Interational For Personal & Private Use Only
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNaravi kArya paddharissAmItikaTTha baliyatarAyaM paMkasi khutte / tate NaM tume mehA ! annayA kadAi ege ciranijjUDhe gayavarajuvANae sagAo jUhAo karacaraNadaMtamusalappahArehiM vipparaddhe samANe taM ceva mahadahaM pANIyaM pAdeuM samoyareti, tate NaM se kalabhae tumaM pAsati 2 taM putvaveraM samarati 2 Asurutte ruDhe kuvie caMDikkie misimisemANe jeNeva tumaM teNeva uvAgacchati 2tumaM tikkhehiM daMtamusalehiM tikkhutto piTThato ucchubhati ucchubhittA putvaveraM nijAeti 2 hahatuTTe pANiyaM piyati 2 jAmeva disiM pAunbhUe tAmeva disiM paDigae, tate NaM tava mehA! sarIragaMsi veyaNA pAubhavitthA ujjalA viulA tiulA kakkhaDA jAva durahiyAsA pittajaraparigayasarIre dAhavakaMtIe yAvi viharitthA / tate NaM tumaM mehA ! taM ujjalaM jAva durahiyAsaM sattarAiMdiyaM veyaNaM vedesi savIsaM vAsasataM paramAuM pAlaittA avasadRduhahe kAlamAse kAlaM kiccA iheva jaMbuddIve bhArahe vAse dAhiNaDDabharahe gaMgAe mahANadIe dAhiNe kUle viMjhagiripAyamUle egeNaM mattavaragaMdhahatthiNA egAe gayavarakareNUe kucchisi gayakalabhae jaNite, tate NaM sA gayakalabhiyA NavaNhaM mAsANaM vasaMtamAsaMmi tumaM payAyA, tate NaM tuma mehA! gambhavAsAo vippamukke samANe gayakalabhae yAvi hotthA, ratuppalarattasUmAlae jAsumaNArattapArijattayalakkhArasasarasakuMkumasaMjhanbharAgavanne ihe Nigassa jUhavaiNo gaNiyAyArakaNerukotthahatthI aNegahatyisayasaMparivuDe rammesu girikANaNesu suhaMsuheNaM viharasi / tate NaM tumaM mehA! ummukabAlabhAve jovaNagamaNupatte jUhava dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ SSSS jJAtAdharmakathAGgam. utkSipta| jJAte me pUrvabhavoditiH sU. // 64 // 27 iNA kAladhammuNA saMjutteNaM taM jUhaM sayameva paDivajasi, tate NaM tuma mehA ! vaNayarehiM nivattiyanAmadheje jAva caudaMte meruppabhe hatthirayaNe hotthA, tattha NaM tuma mehA! sattaMgapaiTTie taheva jAva paDirUve, tattha NaM tuma mehA ! sattasaiyassa jUhassa AhevacaM jAva abhirametthA, tate NaM tumaM annayA kayAi gimhakAlasamayaMsi jeTThAmUle vaNadavajAlApalittesu varNatesu sudhUmAulAsu disAsu jAva maMDalavAeva tate NaM paribhamaMte bhIte tatthe jAva saMjAyabhae bahUhiM hatthIhi ya jAva kalabhiyAhi ya saddhiM saMparibuDe savato samaMtA disodisiM vippalAitthA, tate NaM tava mehA! taM vaNadavaM pAsittA ayameyArUve ajjhathie jAva samuppajjitthA-kahiNNaM manne mae ayameyArUve aggisaMbhave aNubhUyapuve ?, tava mehA ! lessAhiM visujjhamANIhiM ajjhavasANeNaM sohaNaNaM subheNaM pariNAmeNaMtayAvaraNijANaM kammANaM khaovasameNaM IhApUhamaggaNagavesaNaM karemANassa sanniputve jAtisaraNe samupajitthA, tate NaM tumaM mehA! eyamadvaM sammaM abhisamesi, evaM khalu mayA atIe doce bhavaggahaNe iheva jaMbuddIve 2 bhArahe vAse viyaDagiripAyamUle jAva tattha NaM mahayA ayameyArUve aggisaMbhave samaNubhUe, tate NaM tuma mehA! tasseva divasassa puvAvaraNhakAlasamayaMsi niyaeNaM jUheNaM saddhiM samannAgae yAvi hotthA, tate NaM tuma mehA! sattussehe jAva sa.. nijAissaraNa cauiMte meruppabhe nAma hatthI hotthA, tate NaM tujhaM mehA ayameyArUve ajjhatthie jAva samuppajitthA-taM seyaM khalu mama iyANiM gaMgAe mahAnadIe dAhiNillaMsi kUlaMsi viMjhagiripAyamUle davaggi // 64 // For Personal & Private Use Only
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMtANakAraNaTThA saNaM jUheNaM mahAlayaM maMDalaM ghAittaettikaTTu evaM saMpehesi 2 suhaMsuheNaM viharasi, tate tumaM mehA ! annA kadAI paDhamapAusaMsi mahAvuTThikAryasi sannivaiyaMsi gaMgAe mahAnadIe adUrasAmaMte bahUhiM hatthIhiM jAva kalabhiyAhi ya sattahi ya hatthisaehiM saMparivuDe egaM mahaM joyaNaparimaMDalaM mahatimahAlayaM maMDalaM ghAesi, jaM tattha taNaM vA pattaM vA kahaM vA kaMTae vA layA vA vallI vA khANuM vA rukkhe vA khuve vA taM sarvvaM tikhutto AhuNiya egaMte eDesi 2 pAeNa uTThavesi hattheNaM geNhasi [2ttA ] tate gaM tumaM mehA! tasseva maMDalassa adUrasAmaMte gaMgAe mahAnadIe dAhiNille kUle viMjhagiripAyamUle girIsu ya jAva viharasi, tate NaM mehA ! annayA kadAi majjhimae varisArattaMsi mahAviTTikAyaMsi sannivaiyaMsi jeNeva se maMDale teNeva uvAgacchasi 2 docaMpi taccapi maMDalaM ghAesi 2 evaM carime vAsArattaMsi mahAbuddhikAyaMsi sannivaiyamANaMsi jeNeva se maMDale teNeva uvAgacchasi 2 taccapi maMDalaghAyaM karesi jaM tattha taNaM vA jAva suhaMsuheNaM viharasi, aha mehA ! gadabhAvami vamANo kameNaM naliNivaNavivahaNagare hemaMte kuMdaloddhauddhatatusArapauraMmi atikkate ahiNave gimhasamayaMsi patte viyaTTamANesu vaNesu vaNakareNuvividiSNakayapaM sughAo tumaM ujyakusumakayacAmarakannapUraparimaMDiyAbhirAmo mayavasavigasaMtakaDataDakilinnagaMdhamadavAriNA surabhijaNiyagaMdho kareNuparivArio uusamattajaNitasobho kAle diNayarakarapayaMDe parisosiyataruvarasihara bhImataradaMsaNije bhiMgAraravaMta bheravarave NANAvihapattakaTTataNakayavaruddha tapa For Personal & Private Use Only
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgama. 1utkSiptajJAte me. ghapUrvabhavo ditiH sU. 27 mAruyAiddhanahayaladumagaNe vAliyAdAruNatare taNhAvasadosadasiyabhamatavivihasAvayasamAule bhImadarisaNijje vadaMte dAruNaMmi gimhe mArutavasapasarapasariyaviyaMbhieNaM anbhahiyabhImabheravaravappagAreNaM mahudhArApaDiyasittauddhAyamANadhagadhagadhagaMtasadduddhaeNaM dittatarasaphuliMgeNaM dhUmamAlAuleNaM sAvayasayaMtakaraNeNaM abbhahiyavaNadaveNaM jAlAloviyaniruddhadhUmaMdhakArabhIyo AyavAloyamahaMtatuMbaiyapunnakanno AkuMciyathorapIvarakaro bhayavasabhayaMtadittanayaNo vegeNa mahAmehova pavaNolliyamahallarUvo jeNeva kao te purA davaggibhayabhIyahiyaeNaM avagayataNappaesarukkho rukkhoddeso davaggisaMtANakAraNaTThAe jeNeva maMDale teNeva pahArettha gamaNAe, ekko tAva esa gamo / tate NaM tuma mehA ! annayA kadAiM kameNaM paMcasu Uusu samatikaMtesu gimhakAlasamayaMsi jeTThAmUle mAse pAyavasaMghasasamuTTieNaM jAva saMvaTTiesu miyapasupakkhisirIsive diso disiM vippalAyamANesu tehiM bahahiM hatthIhi ya saddhiM jeNeva maMDale teNeva pahArettha gamaNAe, tattha NaM aNNe bahave sIhA ya vagghA ya vigayA dIviyA acchA ya taracchA ya pArAsarA ya sarabhA ya siyAlA virAlA suNahA kolA sasA kokaMtiyA cittA cillalA puvapaviTThA aggibhayavihuyA egayAo biladhammeNaM ciTThati, tae NaM tuma mehA! jeNeva se maMDale teNeva uvAgacchasi 2ttA tehiM bahUhiM sIhehiM jAva cillalaehi ya egayao biladhammeNaM ciTThasi, tate NaM tuma mehA! pAeNaM gattaM kaMDuissAmItikaTTha pAe ukkhitte taMsiM ca NaM aMtaraMsi annehiM balavantehiM sattehiM paNolijamaNe 2 sasae aNupaviDhe / For Personal & Private Use Only
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ tate NaM tuma mehA ! gAyaM kaMDuittA puNaravi pAyaM paDinikkhamissAmittikaTTataM sasayaM aNupaviDhe pAsasi 2 pANANukaMpayAe bhUyANukaMpAe jIvANukaMpAe sattANukaMpayAe so pAe aMtarA ceva saMdhArie, no ceva Na Nikkhitte, tate NaM tuma mehA ! tAe pANANukaMpayAe jAva sattANukaMpayAe saMsAre parittIkate mANussAue nibaddhe, tate NaM se vaNadave aDDAtijAtiM rAtidiyAiM taM vaNaM jhAmei 2 nihie uvarae uvasaMte vijjhAe yAvi hotthA, tate NaM te bahave sIhA ya jAva cillalA ya taM vaNadavaM nihiyaM jAva vijjhAyaM pAsaMti 2ttA aggibhayavippamukkA taNhAe ya chuhAe ya parambhAhayA samANA maMDalAto paDinikkhamaMti 2sabbato samaMtA vippasaritthA, [tae NaM te bahave hatthi jAva chuhAe ya parabbhAhayA samANA tao maMDalAo paDinikkhamaMti 2 diso disiM vippasaritthA,] tae NaM tuma mehA! junne jarAjajariyadehe siDhilavalitayApiNiddhagatte dubbale kilaMte ga~jie pivAsite atthAme abale aparakkame acaMkamaNo vA ThANukhaMDe vegeNa vippasarissAmittikaTTha pAe pasAremANe vijjuhate viva rayatagiripanbhAre dharaNitalaMsi savaMgehi ya sannivaie, tate NaM tava mehA ! sarIragaMsi veyaNA pAunbhUtA ujjalA jAva dAhavakaMtie yAvi viharasi, tate NaM tuma mehA ! taM ujjalaM jAva durahiyAsaM tinni rAiMdiyAI veyaNaM veemANe viharittA egaM vAsasataM paramAuM pAlaittA iheva jaMbuddIve 2 bhArahe vAse rAyagihe nayare seNitassa ranno dhAriNIe devIe kucchisi kumArattAe paccAyAe / (sUtraM 27) For Personal & Private Use Only
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 66 // 'hAi' he megha iti, evamabhilApya mahAvIrastamavAdIt / ' se NUNa' mityAdi, atha nUnaM nizcitaM megha ! asti eSo'rthaH 9, 'haMte 'ti komalAmantraNe astyepo'rtha iti meghenottaramadAyi, vanacarakaiH -zabarAdibhiH, 'saMkhe' tyAdi vizeSaNaM prAgiva sattussehe - saptahastocchritaH, navAyato- navahastAyataH, evaM dazahastapramANaH madhyabhAge saptAGgAni - pAdakarapucchaliGgalakSaNAni pratiSThitAni bhUmau yasya sa tathA samaH - aviSamagAtraH susaMsthito - viziSTasaMsthAnaH pAThAntareNa saumyasammitaH tatra somyaH - araudrAkAro nIrogo vA sammitaH - pramANopetAGgaH, purataH - agrataH udagraH - uccaH samucchritazirAH zubhAni sukhAni vA AsanAni - skandhAdIni yasya sa tathA pRSThataH - pathAdbhAge varAha iva- zUkara iva varAhaH avanatakhAt, ajikAyA ivonnatatvAt kukSI yasya sa tathA, acchidrakukSI mAMsalatvAt alambakukSirapalakSaNaviyogAt palambalaMboyarAharakare - ci- pralambaM ca lambau ca krameNodaraM ca jaTharamadharakarau ca - oSThahastau yasya sa tathA, pAThAntare [pra]lambau lambodarasyeva - gaNapateriva adharakaroM yasya sa tathA, dhanuHpRSThAkRti - AropitajyadhanurAkAraM viziSTaM pradhAnaM pRSThaM yasya sa tathA, AlInAnisuzliSTAni pramANayuktAni varttitAni - vRttAni pIvarANi - upacitAni gAtrANi - aGgAni aparANi - varNitagAtrebhyo'nyAni aparabhAgagatAni vA yasya sa tathA, athavA AlInAdivizeSaNaM gAtraM - uraH aparazca - pazcAdbhAgo yasya sa tathA vAcanAntare vizeSadvayamidaM - abhyudgatA - unnatA mukulamallike va korakAvasthavicakilakusumavaddhavalAzva dantA yasya so'bhyudgatamukula mallikAdhavaladantaH AnAmitaM yaccApaM - dhanustasyeva lalitaM- vilAso yasyAH sA tathA sA ca saMvellitA ca saMvellantI saGkocitA vA agrasuNDA - suNDAgraM yasya sa AnAmitacApalalitasaMvellitAgrasuNDaH, AlInapramANayuktapucchaH pratipUrNAH sucAravaH kUrmmavaccaraNA yasya sa For Personal & Private Use Only 1 utkSiptajJAte meghapUrvabhavoditiH sU. 27 // 66 //
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ tathA pANDurAH zukkAH suvizuddhA: - nirmalAH snigdhAH kAntA nirupahatAH - sphoTAdidoSarahitA viMzatirnakhA yasya sa tathA, tatra tvaM he megha ! bahubhirhastyAdibhiH sArddha saMparivRtaH AdhipatyaM kurvan viharasIti sambandhaH / tatra hastinaH - paripUrNa pramANAH loTTakAH - kumArakAvasthAH kalabhAH - bAlakAvasthAH hastisahasrasya nAyakaH - pradhAnaH nyAyako vA dezako hitamArgAdeH prAkarSIprAkarSako agragAmI prasthApako - vividhakAryeSu pravartako yUthapatiH- tatsvAmI vRndaparivarddhakaH - tadvRddhikAraka : 'saIM palalie' ci | sadA pralalitaH - prakrIDitaH kandarparatiH - kelipriyaH mohanazIlo - nidhuvanapriyaH avitRpto- mohane evAnuparatavAJcha:, tathA sAmAnyena kAmabhoge'tRSitaH giriSu ca parvateSu darISu ca - kandaravizeSeSu kuhareSu ca parvatAntarAleSu kandarAsu ca guhAsu ujjhareSu ca - udakasya prapAteSu nirjhareSu ca syandaneSu vidareSu ca kSudranadyAkAreSu nadIpulinasyandajalagatirUpeSu vA gartAsu ca pratItAsu palvaleSu ca - prahlAdanazIleSu cillaleSu ca - cikkhillamizreSu kaTakeSu ca parvatataTeSu kaTakapalvaleSu - parvatataTavyasthitajalAzaya vizeSeSu taTISu ca nadyAdInAM taTeSu vitaTISu ca - tAsveva virUpAsu athavA viyaDizabdena loke aTavI ucyate, TaGkeSu ca - ekadizi chinneSu parvateSu kuTakeSu ca adhovistIrNeSUpari saMkIrNeSu vRttaparvateSu hastyAdibandhanasthAneSu vA zikhareSu ca parvatoparivartti - kUTeSu prAgbhAreSu ca - ISadavanataparvatabhAgeSu maJceSu ca - stambhanyastaphalakamayeSu nadyAdilaGghanArtheSu mAleSu ca - zvApadAdirakSArtheSu tadvizeSeSveva maJcamAlakAkAreSu parvatadezeSvityanye kAnaneSu ca - strIpakSasya puruSapakSasya caikatarasya bhogyeSu vanavizeSeSu athavA yatparataH parvato'TavI vA bhavati tAni kAnanAni jIrNavRkSANi vA teSu vaneSu ca ekajAtIyavRkSeSu vanakhaNDeSu ca - anekajAtIyavRkSeSu vanarAjISu ca ekAnekajAtIyavRkSANAM patiSu nadISu ca pratItAsu nadIkakSeSu ca tadgahaneSu yUtheSu ca vAnarAdiyU For Personal & Private Use Only 69eeee
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 67 // thAzrayeSu saGgameSu ca-nadImIlakeSu vApISu ca-caturasrAsu puSkariNISu ca-vartulAsu puSkaravatISu vA dIrghikAsu ca-RjusA- utkSiptariNISu gaMjAlikAsu ca-vakrasAriNISu sarassu ca jalAzayavizeSeSu sarapatikAsu ca-sarasA paddhatiSu sarAsaraHpatrikAsu ca-yAsujJAte mesaraHpatiSu ekasAtsaraso'nyasinnanyasAdanyatraivaM saJcArakapATakenodakaM saMcarati tAsu bahuvidhAstarupallavAH pracurANi pAnIyatRNAni ca yasya bhogyatayA sa tathA, nirbhayaH zUrakhAt , nirudvignaH sadaiva anukUlaviSayaprApteH, sukhaMsukhena-akRcchreNa / 'pAuse'tyAdi, ditiH sU. prAvRT-ASADhazrAvaNau varSArAtro-bhAdrapadAzvayujau zarat-kArtikamArgazIrSoM hemantaH-poSamAdhau vasantaH-phAlgunacaitrau eteSu paJcasu RtuSu samatikrAnteSu, 'jyeSThAmUlamAse'tti jyeSThamAse pAdapagharSaNasamutthitena zuSkatRNapatralakSaNaM kacavaraM mArutazca tayoH saMyogena dIpto yaH sa tathA tena 'mahAbhayaMkareNa'atibhayakAriNA 'hutavahena'agninA yo janita iti hRdayasthaM, 'vanadavo. vanAgniH, tasya jvAlAbhiH saMpradIptA ye te tathA teSu ca vanAnteSu satsu athavA 'pAyavaghaMsasamuhieNa'mityAdiSu NakArANAM vAkyAlaGkArArthavAtsaptamyekavacanAntatA vyAkhyeyA, tathA dhUmAkulAsu dikSu, tathA mahAvAyuvegena saMghaTTiteSu chinnajvAleSu-truTitajvAlAsamUheSu Apatatsu-sarvataH saMpatatsu tathA 'pollarukkhesutti zuSiravRkSeSu antarantaH-madhye madhye dhmAyamAneSu-dahyamAneSu tathA mRtairmRgAdibhiH kuthitAH-kothamupanItA vinaSTAH-vigatasvabhAvAH "kimiNakaddama'tti kRmivatkardamAH nadInAM vivarakANAM ca kSINapAnIyAH antAH-paryantA yeSu, kacit 'kimavatti' pAThaH tatra mRtaiH kuthitAH vinaSTakRmikAH kardamAH-nadIvidarakalakSaNAH kSINA jalakSayAtpAnIyAntA-jalAzayA yeSu te tathA teSu banAnteSu-vanavibhAgeSu satsu, tathA bhRGgArakANAM| pakSivizeSANAM dInaH Rnditaravo yeSu te tathA teSu vanAnteSviti vartate, tathA kharaparuSa-atikarkazamaniSTaM riSThAnAM-kAkAnAM vyA For Personal & Private Use Only
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ hRtaM - zabditaM yeSu te tathA, vidrumANIva - pravAlAnIva lohitAni agniyogAtpallava yogAdvA agrANi yeSAM te vidrumAgrAstataH padadvayasya 2 karmmadhArayaH, tatasteSu drumAgreSu vRkSottameSu satsu, vAcanAntare kharaparuSariSThavyAhRtAni vividhAni drumAgrANi yeSu te kharaparuSariSThavyAhRta vividhadrumAgrAsteSu vanAnteSviti tathA tRSNAvazena muktapakSAH zlathIkRtapakSAH prakaTitajihAtAlukA: asaMpuTita| tuNDAzca - asaMvRtamukhAH ye pakSisaGghAste tathA teSu 'sasaMtesu 'ti zvasatsu - zvAsaM muzcatsu, tathA grISmasya USmA ca - uSNatA uSNapAtazca - ravikarasantApaH kharaparuSacaNDamArutazca - atikarkazaprabalavAtaH zuSkatRNapatrakacavarapradhAnavAtolI ceti dvandva : tAbhirbhamantaH - anavasthitA dRptAH saMbhrAMta ye zvApadA: - siMhAdayaH tairAkulA ye te tathA, mRgatRSNA-marIcikA tallakSaNo baddhaH cihnapaTTo yeSu te tathA tataH padadvayasya karmmadhArayo'tasteSu satsu, girivareSu parvatarAjeSu, tathA saMvartakiteSu - saMjAtasaMvartakeSu trastA - bhItA ye mRgAca prasayAva - ATavyacatuSpadavizeSAH sarIsRpAzca - godhAdayasteSu tatazvAsau hastI avadAritavadanavivaro nirlAlitAgrajiddazca ya iti karmadhArayaH 'mahaMta tuMbaiyapuNNakaNNe' mahAntau tumbakitau - bhayAdaraghaTTatumbA kArau kRtau stabdhAvityarthaH, puNyau - vyAkulatayA zabdagrahaNe pravaNau karNau yasya sa tathA saMkucitaH 'thora'tti sthUlaH pIvaro - mahAn karo yasya sa tathA ucchritalAGgulaH 'pINAiya'tti pInAyA - maDDA tathA nirvRttaM painAyikaM tadvidhaM yadvirasaM raTitaM tallakSaNena zabdena sphoTayannivAmbaratalaM pAdadardareNapAdaghAtena kampayanniva 'medinItala' mityAdi, kaNThyaM 'diso di siM'ti dikSu cApadikSu ca vipalAyitavAn, Aturo-vyAkula: 'jaMjie' ti bubhukSitaH durbalaH - klAnto glAnaH naSTazrutiko - mUDhadikaH 'parabhAhae'ti parAbhyAhato bAdhito bhIto - jAtabhayaH trastojAtakSobhaH 'tasie' tti zuSka AnandarasazoSAt udvidmaH - kathamito'narthAnmokSye'hamityadhyavasAyavAn, kimuktaM bhavati : -saMjAta For Personal & Private Use Only
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAnam. // 6 // 27 | bhayaH-sarvAtmanotpannabhayaH AdhAvamAna-ISat paridhAvamAnaH-samantAt 'pANiyapAe'tti pAnaM pAyaH pAnIyasya pAyaH pAnI- utkSiptayapAyastasmin , jalapAnAyetyarthaH, 'seyaMsi visannetti paGke nimagnaH, kArya pratyuddhariSyAmItikRkhA kAyamuddhAmArabdha iti zeSaH, jJAte me'baliyatarAyaMti gADhataraM / 'tae NamityAdi, ihaivamakSaraghaTanA-bayA he megha ! eko gajavarayuvA karacaraNadantamuzalAhArai-18 pUrvabhavo| viprAlabdho vinAzayitumiti gamyate, viparAddho vA-hataH san anyadA kadAcit khakAyathAta ciraM 'nijjUDheti nirdhATito yaH|| ditiH sU. | sa pAnIyapAnAya tameva mahAidaM samavatarati smeti, "Asuruttetti sphuritakopaliGgaH ruSTaH-uditakrodhaH kupitaH-pravRddhakopodayaH | cANDikyitaH-saMjAtacANDikyaH prakaTitaraudrarUpa ityarthaH 'misimisImANe'tti krodhAgninA dedIpyamAna iva, ekAthikA vaite | zabdAH kopaprakarSapratipAdanArtha nAnAdezajavineyAnugrahArtha vA, 'ucnuhaI' avaSTanAti vidhyatItyarthaH, 'nijAe'tti niryAtayati | samApayati, vedanA kiMvidhA ?-ujjvalA vipakSalezenApi akalaGkitA vipulA zarIravyApakalAt kacittituletti pAThastatra trInapi manovAkAyalakSaNAnarthAstulayati-jayati tulArUDhAniva vA karotIti tritulA karkazA-karkazadravyamivAniSTetyarthaH, pragADhA-prakapevatI caNDA-raudrA duHkhA-duHkharUpA na sukhetyarthaH, kimuktaM bhavati ?-duradhisahyA, 'dAhavakaMtIe'tti dAho vyutkrAnta-utpanno | yasya sa tathA sa eva dAhavyutkrAntikaH 'avasadhaDhe'tti Artavaza-ArtadhyAnavazatAmRto-gato duHkhArcazca yaH sa tathA, 'kaNerue'tti kareNukAyAH 'rattupalle'tyAdi raktotpalavadraktaH sukumArakazca yaH sa tathA japAsumanazca AraktapArijAtakazca // 68 // vRkSavizeSo lAkSArasazca sarasakumaM ca sandhyAbhrarAgazceti dvandvaH eteSAmiva varNo yasya sa tathA, 'gaNiyAra'tti gaNikAkArA:samakAyAH kareNavastAsAM 'kotthaMti udaradezastatra hasto yasya kAmakrIDAparAyaNakhAt sa tathA, iha cetsamAsAnto draSTavyaH / For Personal & Private Use Only
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'kAladhaMmuNa' ti kAla:- maraNaM sa eva dharmo - jIvaparyAyaH kAladharmaH 'nivattiyanAmadhejjo' iha yAvatkaraNena yadyapi samagra : pUrvokto haritavarNakaH sUcitastathApi zvetatAvarNakavajrjo draSTavyaH iha raktasya tasya varNitavAdata evAgre 'sattussehe' ityAdikamatidezaM vakSyati yat punariha dRzyate 'sattaMge 'tyAdi tadvacanAntaraM, varNakApekSaM tu likhitamiti / 'lesAhI 'tyAdi tejolezyAdyanyataralezyAM prAptasyetyarthaH adhyavasAnaM mAnasI pariNatiH pariNAmo jIvapariNatiH, jAtismaraNAvaraNIyAni karmANi - | matijJAnAvaraNIyabhedAH kSayopazamaH - uditAnAM kSayo'nuditAnAM viSkambhitodayakhaM IhA - sadarthAbhimukho vitarka ityAdi prAgvat, saMjJinaH pUrvajAtiH - prAktanaM janma tasyA yat smaraNaM tatsaMjJipUrvajAtismaraNaM vyastanirdeze tu saMjJI pUrvo bhavo yatra tatsaMjJipUrvaM saMjJIti ca vizeSaNaM svarUpajJApanArthaM, na hyasaMjJino jAtiviSayaM smaraNamutpadyata iti, 'abhisamesi' tti avabudhyase pratyaparAhnaH - aparAhnaH, 'tae Na' mityAdiko grantho jAtismaraNa vizeSaNamAzritya varNitaH, 'davaggijAyakAraNaTTa' tti davAgneH saMjAtasya kAraNasya - bhayahetornivRttaye idaM davAgnisaMjAtakAraNArtha, arthazabdasya nivRttyarthakhAt, kacit 'davaggisaMtANakAraNadvatti dRzyate, tatra davAgnisantrANakAraNAyeti vyAkhyeyaM, 'maMDalaM ghAesi' vRkSAdyupaghAtena tatkarotItyarthaH 'khuvetayati va'ti kSuvoikhazikhaH zAkhI 'AhuNiya'tti 2 prakampya calayivetyarthaH, 'uTThavesitti uddharasi 'eDesitti chaIyasi, 'docaMpi' dvitIyaM tasyaiva maNDalasya ghAtaM, evaM tRtIyamiti, nalinIvanavivadhanakare, iha vivadhanaM vinAzaH, 'hemaMte 'ti zItakAle kundA: - puSpajAtIyavizeSAH lodhrAzra - vRkSavizeSAste ca zItakAle puSpyantyataste uddhatAH - puSpasamRddhyA uddhurA iva yatra sa tathA, tathA tuSAraM - himaM tat pracuraM yatra sa tathA tataH karmadhArayaH tatastatra, grISme - uSNakAle vivartamAno - vicaran vaneSu vana For Personal & Private Use Only
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 69 // kareNUnAM tAbhirvA vividhA 'dinna'tti dattAH kajaprasavaiH-padmakusumairghAtAH-prahArA yeSu yasya vA sa tathA 'vaNareNuvivihadinna-18 1utkSiptakayapaMsudhAo'tti pAThAntare tu vanareNavo-vanapAMzavo vividha-anekadhA 'dinna'tti dattA dikSvAtmani ca krIDAparatayA kSiptA yena jJAte mesa tathA, tathA krIDayaiva kRtAH pAMzudhAtA yena sa tathA, tataH padadvayasya karmadhArayaH, 'tuma'ti tvaM, tathA kusumaiH kRtAni yAni || ghapUrvabhavocAmaravatkarNapUrANi taiH parimaNDito'bhirAmazca yaH sa tathA, kacit 'uuyakusumati pAThaH, tatra Rtujakusumairiti vyAkhyeyaM, | ditiH sU. tathA madavazena vikasanti kaTataTAni-gaNDataTAni klinAni-AkRtAni yena tattathA tacca tadgandhamadavAri ca tena surabhijanita-| gandhaH-manojJa kRtagandhaH kareNuparivRtaH RtubhiH samastA samAptA vA-paripUrNA janitA zobhA yasya sa tathA, kAle kiMbhUte?-11 dinakaraH karapracaNDo yatra sa tathA tatra, parizoSitAH-nIrasIkRtAH taruvarAH zrIdharAH-zobhAvanto yena parizoSitA vA taruvarANAM zrIH-saMpaddharAyAM-bhuvi vA yena, pAThAntare parizopitAni taruvarazikharANi yena sa tathA sa cAsau bhImataradarzanIyazceti, tatra, bhRGgArANAM-pakSivizeSANAM ruvatA-vaM kurvatAM bhairavo-bhImo vaH-zabdo yasin sa tathA tatra, nAnAvidhAni patrakASThatRNakaca-18 varANyuddhatAni-utpATitAni yena sa tathA sa cAsau pratimArutazca-pratikUlavAyustena AdigdhaM-vyApta nabhastalaM-vyoma 'paDumamANe'tti paTuvAdupatApakAri yasmin , pAThAntare uktavizeSaNena pratimArutenAdigdhaM nabhastalaM drumagaNazca yasmin sa tathA, tatra18 vAtolyA-vAtyayA dAruNataro yaH sa tathA tatra, tRSNAvazena ye doSA-vedanAdayastaioSitA-jAtadoSA dUSitA vA bhrmnto|81||69|| vividhA ye zvApadAstaiH samAkulo yaH sa tathA tatra, bhImaM yathA bhavatyevaM dRzyate yaH sa bhImadarzanIyaH tatra vartamAne dAruNe grISme,1% kenetyAha-mArutavazena yaH prasaraH-prasaraNaM tena prasRto vijRmbhitazca-prabalIbhUto yaH sa tathA tena, vanadaveneti yogaH, abhyadhika For Personal & Private Use Only
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ yathA bhavatyevaM bhImabhairavaH - atibhISmo ravaprakAro yasya sa tathA tena, madhudhArAyA yatpatitaM - patanaM tena sikta uddhAvamAna:- pravarddhamAno dhagadhagAyamAno - jAjvalyamAnaH spandoddhatazca - dahyamAnadAruspanda prabalaH pAThAntare zabdoddhatazca yaH sa tathA tena dIptataro yaH sasphuliGgazca tena, dhUmamAlAkuleneti pratItaM, zvApadazatAntakaraNena tadvinAzakAriNA jvAlAbhirAlopitaH - kRtAcchAdano niruddhazcavivakSitadiggamanena nivArito dhUmajanitAndhakArAdbhItazca yaH sa tathA, AtmAnameva pAlayatItyAtmapAlaH, pAThAntareNa ' AyavAloya'tti tatra AtapAlokena - hutavahatApadarzanena mahAntau tumbakitau stabdhatayA araghaTTatumbAkRtI sasaMbhramau karNau yasya sa tathA, AkuzcitasthUlapIvarakaraH bhayavazena bhajantI diza iti gamyate dIpte nayane yasya sa tathA 'AkuMciyathorapIvara karAbhoyasavabhayaM tadittanayaNo 'tti pAThAntaraM tatrAbhogo - vistaraH sarvA dizo bhajantI dIpte nayane yasyeti, vegena mahAmegha iva vAtenoditamahArUpaH, kimityAha-yena yasyAM dizi kRto vihitaste - khayA purA - pUrvaM davAgnibhayabhIta hRdayena apagatAni tRNAni teSAmeva ca pradezAmUlAdayo'vayavA vRkSAzca yasmAtso'pagatatRNapradezavRkSaH, ko'sau ? - vRkSoddezaH- vRkSapradhAno bhUmerekadezo rUkSoddezo vA, kimarthaM :davAgnisANakAraNArtha- davAgnisa trANaheturidaM bhavatvityetadartha, tathA yenaiva - yasyAmeva dizi maNDalaM tenaiva-tatraiva pradhAritavAn gamanAya kathaM bahubhirhastyAdibhiH sArddhamityayameko gamaH / yat punaH 'tae NaM tumaM mehA ! aNNayA kayAI kameNa paMcasu' ityAdi dRzyate tadmAntaraM manyAmahe, tacca evaM draSTavyaM 'ducaMpi maMDalaghAyaM karesi jAva suhaMsuhaNaM viharasi, tae NaM tumaM mehA ! anayA kayAha paMcasu uUsu aikaMtesu' ityAdi, yAvat 'jeNeva maNDale teNeva pahArettha gamaNAe 'tti, siMhAdayaH pratItAH navaraM vRkA-varukSAH dvIpikA :- citrakAH acchatti - rikSAH taracchA - lokaprasiddhAH parAsarA :- zarabhA zugAlavirAlazu For Personal & Private Use Only
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. nakAH pratItAH kolA:-zUkarAH zazakAH-pratItAH kokantikA-lomaTakAH citrAH cillalagA-AraNyA jIvavizeSAH, eteSAM|utkSiptamadhye'dhikRtavAcanAyAM kAnicinna dRzyante, agnibhayavidvatAH-agnibhayAbhibhUtAH 'egao'tti ekato biladharmeNa-bilAcAreNa jJAte meyathaikatra bile yAvanto markoTakAdayaH samAnti tAvantastiSThanti evaM te'pIti, tatastrayA he megha ! gAtreNa gAtraM kaNDUyiSye iti- ghasya saMvekRtvA-itihetoH pAda utkSiptaH-utpATitaH, taMsi ca NaM aMtaraMsi-tasmiMzcAntare pAdAkrAntapUrve antarAle ityarthaH / gapratyAga'pAdaM nikkhevissAmittika?' iha bhuvaM nirUpayanniti zeSaH, 'prANAnukampayetyAdi padacatuSTayamekArtha dayAprakarSapratipAda-tiH sU.28 nArtha, 'niDhie'tti niSThAM gataH kRtasvakAryoM jAta ityarthaH, uparatonAliGgitendhanAd vyAvRttaH upazAnto-jvAlopazamAt / vidhyAto'GgAramurmurAdyabhAvAt 'vApI'ti samuccaye 'jIrNa'ityAdi zithilA valipradhAnA yA tvak tayA pinaddhaM gAtraM-zarIraM yasya sa tathA asthAmA-zArIrabalavikalatvAt abala:-avaSTambhavarjitatvAt aparAkramo-niSpAditakhaphalAmimAnavizeSarahitatvAt , acaMkramaNato vA 'ThANukhaMDe'tti UrddhasthAnena stambhitagAtra ityarthaH 'rayayAgiripanbhAre'tti iha prAgbhAra-ISadavanataM khaNDa, upamA cAnenAsya mahattayaiva, na varNato, raktatvAttasya, vAcanAntare tu sita evAsAviti / tate NaM tuma mehA !ANupuveNaM gambhavAsAo nikkhaMte samANe ummukkabAlabhAve jovaNagamaNupatte mama aMtie muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM paJcaie, taM jati jAva tume mehA! tirikkhajoNiyabhAvamuvagaeNaM apaDiladdhasaMmattarayaNalaMbheNaM se pANe pANANukaMpayAe jAva aMtarA ceva saMdhArite no ceva NaM nikkhitte kimaMga puNa tumaM mehA! iyANi vipulakulasamunbhaveNaM niruvahayasarIradaMtaladdhapaMciMdieNaM evaM uTThANabala // 7 in Education Interaoral For Personal & Private Use Only
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIriyapurisagAraparakkamasaMjutteNaM mama aMtie muMDe bhavittA AgArAto aNagAriyaM pacatie samANe samaNANaM niggaMthANaM rAo puvarattAvarattakAlasamayaMsi vAyaNAe jAva dhammANuogaciMtAe ya uccArassa vA pAsavaNassa vA atigacchamANANa ya niggacchamANANa ya hatthasaMghaTTaNANi ya pAyasaMghaTTaNANi ya jAva rayareNuguMDaNANi ya no sammaM sahasi khamasi titikkhasi ahiyAsesi ? / tate NaM tassa mehassa aNagArassa samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie etamahaM socA Nisamma subhehiM pariNAmehiM pasatthehiM ajjhavasANehiM lessAhiM visujjhamANIhiM tayAvaraNijANaM kammANaM khaovasameNaM IhAvUhamaggaNagavesaNaM karemANassa sanniputve jAtIsaraNe samuppanne, etamahaM sammaM abhisameti / tate NaM se mehe kumAre samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM saMbhAriyaputvajAtIsaMbharaNe duguNANIyasaMvege ANaMdayaMsupunnamuhe harisavaseNaM dhArAhayakadaMbakaM piva samussasitaromakUve samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namaMsati 2ttA evaM vadAsI-ajappabhitI NaM bhaMte ! mama do acchINi mottuNaM avasese kAe samaNANaM NiggaMthANaM nisaTTettikaTTha puNaravi samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namaMsati 2 evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte ! iyANisayameva docaMpi sayameva pavAviyaM sayameva muMDAviyaM jAva sayameva AyAragoyaraM jAyAmAyAvattiyaM dhammamAtikkhaha, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre mehaM kumAraM sayameva pavAvei jAva jAyAmAyAvattiyaM dhammamAikkhai, evaM devANuppiyA!gantavaM evaM ciTTiyacaM evaM NisIyatvaM evaM tuyahiyavaM evaM bhuMjiyavaM bhAsiyatvaM uTThAya 2 pANANaM bhUyANaM jIvANaM For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 71 // sattANaM saMjameNaM saMjamitavaM, tate NaM se mehe samaNassa bhagavato mahAvIrassa ayameyArUvaM dhammiyaM uvaesaM sammaM paDicchati 2 taha ciTThati jAva saMjameNaM saMjamati, tate NaM se mehe aNagAre jAe IriyAsamie aNagAravannao bhANiyaco, tate NaM se mehe aNagAre samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie etAruvANaM therANaM sAmAtiyamAtiyANi ekkArasa aMgAtiM ahijjati 2ttA bahUhiM cautthachaTTamadasamaduvAlasehiM mAsaddhamAsakhamaNehiM appANaM bhAvemANe viharati, tate gaM sa0 bha0 mahAvIre rAyagihAo nagarAo guNasilAo cetiyAo paDinikkhamati 2 bahiyA jaNavayavihAraM viharati (sUtraM 28 ) 'apaDiladdhasaMmattarayaNalaMbheNaM' ti apratilabdhaH - asaMjAtaH, 'vipulakulasamunbhaveNa' mityAdau NaMkArA vAkyAlaGkAre nirupahataM zarIraM yasya sa tathA dAntAni - upazamaM nItAni prAkAle labdhAni santi paJcendriyANi yena sa tathA tataH karmmadhArayaH, pAThAntare nirupahatazarIraprAptazcAsau labdhapazcendriyazceti samAsaH, 'eva' mityupalabhyamAnarUpairutthAnAdibhiH saMyukto yaH sa tathA, tatra utthAnaM - ceSTA vizeSaH balaM - zArIraM vIrya - jIvaprabhavaM puruSakAra : - abhimAnavizeSaH parAkrama: - sa eva sAdhitaphala iti / no samyak sahase bhayAbhAvena kSamase kSobhAbhAvena titikSase dainyAnavalambanena adhyAsayasi avicalita kAyatayA, ekArthikAni vaitAni padAni tasya meghasyAnagArasya jAtismaraNaM samutpannamiti sambandhaH samutpanne ca tatra kimityAha - etamartha - pUrvoktaM vastu samyak 'abhisameiti abhisameti avagacchatItyarthaH / ' saMbhAriyapuvajAIsaraNe'tti saMsmAritaM pUrvajAtyoH prAktanajanmanoH sambandhi saraNaM - gamanaM pUrvajAtisaraNaM yasya sa tathA, pAThAntare saMsmAritapUrvabhavaH, tathA prAkAlApekSayA dviguNa AnItaH saMvego " For Personal & Private Use Only 1 utkSiptajJAte meghasya saMvegapratyAga tiH sU.28 // 71 //
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ TOOOOOOOSSSSSS yasya sa tathA, AnandAzrubhiH pUrNa bhRtaM platamityarthoM mukhaM yasya sa tathA, 'harisavasa'tti anena 'harisavasavisappamANahiyae'tti draSTavyaM, dhArAhataM yatkadambakaM-kadambapuSpaM tadvat samucchritaromakUpo romAJcita ityarthaH, 'nisaTTe'tti niHsRSTo dattaH / anagAravarNako vAcyaH, sa cAya-'IriyAsamie bhAsAsamie esaNAsamie AyANabhaMDamattanikkhevaNAsamie uccArapAsavaNakhelasiMghANajalpariTThAvaNiyAsamie maNasamie vayasamie kAyasamie maNagutte 3' manAprabhRtInAM samitiH-satpravRttiH guptistunirodhaH ata eva 'gutte guttidie guttabhayArI bahmaguptibhiH cAI-saGgAnAM vaNNe lajjU-rajjurivAvakravyavahArAt lajjAluvoM lA saMyamena laukikalajjayA vA 'tavassI khaMtikhame' kSAntyA kSamate yaH sa tathA 'jiiMdie sohI' zodhayatyAtmaparAviti zodhI zobhI vA 'aNidANe appussue' alpautsukyo'nutsuka ityarthaH, 'abahillese' saMyamAdabahirbhUtacittavRttiH 'susAmaNNarae iNa| meva niggaMthaM pAvayaNaM puraottikaTTa viharaI' nirgranthapravacanAnumArgeNa ityrthH| tate NaM se mehe aNagAre annayA kadAi samaNaM bhagavaM. vaMdati namaMsati 2 evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte ! tumbhehiM anbhaNunnAte samANe mAsiyaM bhikkhupaDimaM uvasaMpajjittANaM viharittae, ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibandhaM kareha, tate NaM se mehe samaNeNaM bhagavayA0 abbhaNunnAte samANe mAsiyaM bhikkhupaDimaM uvasaMpajjittANaM viharati, mAsiyaM bhikkhupaDimaM ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM0 sammaM kAeNaM phAseti pAleti sobheti tIreti kiddeti sammaM kAeNa phAsettA pAlittA sobhettAtIrettA kittA puNaravi samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namaMsati 2ttA evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte! tumbhehiM anbhaNunAte samANe For Personal & Private Use Only
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. 1utkSiptajJAte pratimAvahanAdi sU. 29 // 72 // domAsiyaM bhikkhupaDima uvasaMpajittA NaM viharittae, ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibandhaM kareha, jahA paDhamAe abhilAvo tahA docAe taccAe cautthAe paMcamAe chammAsiyAe sattamAsiyAe paDhamasattarAiMdiyAe docaM sattarAtiMdiyAe taiyaM sattarAtidiyAe ahorAtiMdiyAevi egarAIdiyAevi, tate NaM se mehe aNagAre bArasa bhikkhupaDimAo sammaM kAeNaM phAsettA pAlettA sobhettA tIrattA kittA puNaravi vaMdati namasai 2ttA evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte! tunbhehiM anbhaNunAe samANe guNarataNasaMvaccharaM tavokammaM uvasaMpajjitA NaM viharittae, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM kareha, tate NaM se mehe aNagAre paDhamaM mAsaM cautthaMcauttheNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM diyA ThANukuDae sUrAbhimUhe AyAvaNabhUmIe AyAvemANe rattiM vIrAsaNeNaM avAuDaeNaM docaM mAsaM chaTuMchaTeNaM0 tacaM mAsaM aTThamaMaTTameNaM0 cautthaM mAsaM dasamaM 2 aNikkhitteNaM tavokammeNaM diyA ThANukuhUe sUrAbhimUhe AyAvaNabhUmIe AyAvemANe ratiM vIrAsaNeNaM aghAuDaeNaM paMcamaM mAsaM duvAlasamaM 2 aNikkhitteNaM tavokammeNaM diyA ThANukkuTTae sUrAbhimuhe AyAvaNabhUmie AyAvemANe rati vIrAsaNeNaM avAuDateNaM, evaM khalu eeNaM abhilAveNaM chaThe coddasamaM 2 sattame solasamaM 2 aTThame aTThArasamaM 2 navame vIsatima 2 dasame bAvIsatimaM 2 ekkArasame cauccIsatimaM 2 bArasame chacIsatimaM 2 terasame aTThAvIsatimaM 2 coddasame tIsaimaM 2 paMcadasame battIsatimaM 2 cauttIsatimaM 2 solasame // 72 // For Personal & Private Use Only
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ aNikkhitteNaM tavokammeNaM diyA ThANukkaDaeNaM sUrAbhimUhe AyAvaNabhUmIe AyAvemANe ratiM vIrAsaNeNa ya avAuDateNa ya, tate NaM se mehe aNagAre guNarayaNasaMvaccharaM tavokammaM ahAsuttaM jAva samma kAeNaM phAsei pAlei sobhei tIrei kii ahAsuttaM ahAkappaM jAva kiddettA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namasati 2 bahahiM chaTTaTThamadasamaduvAlasehiM mAsaddhamAsakhamaNehiM vicittehiM tavokammehi appANaM bhAvemANe viharati (sUtraM 29) 'ahAmahaM ti yathAsukhaM sukhAnatikrameNa mA paDibandha-vighAtaM vidhehi vivakSitasyeti gamyaM, 'bhikkhupaDima'tti abhigrahavizeSaH, prathamA ekamAsikI evaM dvitIyAdyAH saptamyantAH krameNa dvitricatuSpazcaSaTsaptamAsamAnAH, aSTamInavamIdazamyaH pratyeka saptAhorAtramAnAH ekAdazI ahorAtramAnA dvAdazI ekarAtramAneti, tatra 'paDivajai eyAo saMghayaNadhiijuo mhaastto| paDimAo bhAviyappA sammaM guruNA annunaao||1|| gacchecciya nimmAo jA putvA dasa bhave asaMpuNNA / navamassa taiya || vatthU hoi jahanno suyAhigamo // 2 // vosaTTacattadeho uvasaggasaho jaheva jiNakappI / esaNa abhiggahiyA bhattaM ca alevarDa tassa // 3 / / duTThassahatthimAi tao bhaeNaM payaMpi nosarai / emAi niyamasevI viharai jA'khaMDio mAso // 4 // [pratipadyate etAH saMhananadhRtiyuto mahAsattvaH / pratimA bhAvitAtmA samyag gurunnaa'nujnyaatH||1|| gaccha eva nirmAto yAvatpUrvANi daza | bhavanti asaMpUNoni navamasya tRtIyaM vastu bhavati zrutAdhigamo jaghanyaH // 2 // vyutsRSTatyaktadeha upasagesaho yarthava jinakalpI / epaNAbhigrahayutA bhaktaM cAlepakRttasya // 3 // duSTAzvahastyAdayaH (AgaccheyuH) tato bhayena padamapi nApasarati / evamAdi For Personal & Private Use Only m.jainelibrary.org
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 73 // zodhayati vA-aticArapakSAlanAta nirAvizeSANAM racanA karaNaM saMvattasaMvatsaramiti, iha ca trayodaza mAsAsAya || | niyamasevI viharati yAvadakhaNDito maasH||4||] ityAdigranthAntarAbhihito vidhirAsAM draSTavyaH / yacceha ekaadshaanggvidopi| utkSiptameghAnagArasya pratimAnuSThAnaM bhaNitaM tatsarvavedisamupadiSTavAdanavadyamavaseyamiti, 'yathAsUtraM' sUtrAnatikrameNa 'yathAkalpaM' jJAte mepratimAcArAnatikrameNa 'yathAmArga' jJAnAdyanatikrameNa kSAyopazamikabhAvAnatikrameNa vA kAyena na manorathamAtreNa 'phAsei'tti ghakumAraucitakAle vidhinA grahaNAt 'pAlayati' asakRdupayogena pratijAgaraNAt 'zobhayati' pAraNakadine gurudattazeSabhojanakaraNAta sya pratizodhayati vA-aticArapaGkakSAlanAt 'tIrayati' pUrNe'pi kAle stokakAlamavasthAnAt 'kIrtayati' pAraNakadine idaM cedaM caitasyAHbhAvahanAkRtyaM kRtamityevaM kIrtanAt / guNAnAM-nirjarAvizeSANAM racanA-karaNaM saMvatsareNa-satribhAgavarSeNa yasiMstattapo guNaracanasaM- di sU.39 vatsaraM guNA eva vA ratnAni yatra sa tathA guNaratnaH saMvatsaro yatra tapasi tadguNaratnasaMvatsaramiti, iha ca trayodaza mAsAH saptadaza dinAdhikAstapaHkAlaH, trisaptatizca dinAni pAraNakakAla iti, evaM cAya-"paNNarasa vIsa cauvIsa ceva cauvIsa paNNavIsA ya / cauvIsa ekavIsA cauvIsA sattavIsA ya // 1 // tIsA tettIsAvi ya cauvIsa chavIsa aTThavIsA ya / tIsA battIsAviya / solasa mAsesu tavadivasA // 2 // panarasadasaha chappaMca caura paMcasu ya tiNNi tiNNitti / paMcasu do do ya tahA solasamAsesu paarnngaa| // 3 // " iha ca yatra mAse aSTamAditapasoyAvanti dinAni na paryante tAvantyagretanamAsAdAkRSya pUraNIyAnyadhikAni cAgreta| namAse kSeptavyAnIti / 'cauttha'mityAdi, cakhAri bhaktAni yatra tyajyante taccaturtha, iyaM copavAsasya saMjJA, evaM SaSThAdirupavAsadayAderiti, 'aNikkhitteNaM ti avizrAntena 'diyA ThANukkaDaeNaM' divA-divase sthAna-AsanamutkuTukaM AsaneSu putAlaganarUpaM yasya sa tathA AtApayan-AtApanAM kurvan 'vIrAsaNeNaM ti siMhAsanopaviSTasya bhuvi nyastapAdasyApanItasiMhAsanasyeva yadava For Personal & Private Use Only
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthAnaM tadvIrAsanaM tena vyavasthita iti gamyate / kiMbhUtena aprAvRtena-avidyamAnaprAvaraNena sa eva vA aprAvRtaH, gaMkArastu alaGkArArthaH / tate NaM se mehe aNagAre teNaM urAleNaM vipuleNaM sassirIeNaM payatteNaM paggahieNaM kallANeNaM siveNaM dhaneNaM maMgalleNaM udaggeNaM udAraeNaM uttamaNaM mahANubhAveNaM tavokammeNaM sukke bhukkhe lukkhe nimmaMse nissoNie kiDikiDiyAbhUe aDhicammAvaNaddhe kise dhamaNisaMtae jAte yAvi hotthA, jIvaM jIveNaM gacchati jIvaM jIveNaM ciTThati bhAsaM bhAsittA gilAyati bhAsaM bhAsamANe gilAyati bhAsaM bhAsissAmitti gilAyati se jahA nAmae iMgAlasagaDiyAi vA kaTThasagaDiyAi vA pattasagaDiyAi vA tilasagaDiyAi vA eraMDakaTThasagaDiyAi vA uNhe dinnA sukkA samANI sasadaM gacchai sasaI ciTThati evAmeva mehe aNagAre sasaMha gacchai sasaI ciTThai uvacie taveNaM avacite maMsasoNieNaM huyAsaNe iva bhAsarAsiparicchanne taveNaM teeNaM tavateyasirIe atIva atIva uvasobhemANe 2 ciTThati / teNaM.kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre Aigare titthagare jAva puvANupuciM caramANe gAmANugAmaM dutijamANe suhaMsuheNaM viharamANe jeNAmeva rAyagihe nagare jeNAmeva guNasilae cetie teNAmeva uvAgacchati 2ttA ahApaDirUvaM uggahaM uggiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharati, tate NaM tassa mehassa aNagArassa rAo putvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayameyArUve ajjhatthite jAva samupajitthA-evaM khalu ahaM imeNaM For Personal & Private Use Only
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 74 // urAleNaM tava jAva bhAsaM bhAsissAmIti gilAmi taM atthi tA me uTThANe kamme bale vIrie purisakkAparakkame saddhA dhiI saMvege taM jAva tA me atthi uTThANe kamme bale vIrie purisagAraparakkame saddhA dhiI saMvege jAva ime dhammAyarie dhammovadesae samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe suhatthI viharati tAva tAva me sekalaM pApabhAyA rayaNIe jAva teyasA jalate sUre samaNaM 3 vaMdittA namasittA samaNeNaM bhAgagatA mahAvIreNa anbhaNunnAyassa samANassa sayameva paMca mahavayAiM AruhittA goyamAdie samaNe niggaMthe niggaMdhIo yakhAmettA tahArUvehiM kaDAIhiM therehiM saddhiM viulaM pavayaM 2 saNiyaM saNiyaM durUhittA sayameva meghaNasannigAsaM puDhavisilApaTTyaM paDilehettA saMlehaNAjhUsaNAe jhusiyassa bhattapANapaDiyAi kkhitassa pAovagayassa kAlaM aNavakhamANassa viharittae, evaM saMpeheti 2 kalaM pAupabhAyAe rayaNIe jAva jalate jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchati 2 samaNaM 3 tikkhutto AdAhiNaM padAhiNaM kare 2 tA vaMdati nama'sati 2 nacAsanne nAtidUre sussusamANe narmasamANe abhimuhe viNaeNaM paMjaliyapuDe pajjuvAsati, mehetti samaNe bhagavaM mahAvIre mehaM aNagAraM evaM vadAsI se pUrNa tava mehA ! rAo puvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayameyArUve ajjhatthite jAva samupajjitthA - evaM khalu ahaM imeNaM orAleNaM jAva jeNeva ahaM teNeva havamAgae, se NUNaM mehA aTThe samaTThe ?, haMtA asthi, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM kareha, tate NaM se mehe aNagAre samaNeNaM bhagavayA0 anbhaNunnAe For Personal & Private Use Only 1 utkSipta jJAte meghakumArasyAnazanaM gatizca sU. 30-31 // 74 //
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ samANe haTTa jAva hiyae uTThAi uDhe 2ttA samaNaM 3 tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei 2ttA vaMdai namaMsai 2ttA sayameva paMca mahatvayAI Arubhei 2ttA goyamAti samaNe niggaMthe niggaMdhIo ya khAmeti khAmettA ya tahArUvehiM kaDAI hiM therehiM saddhiM vipulaM pavayaM saNiyaM 2 durUhati 2 sayameva mehaghaNasannigAsaM puDhavisilApaTTayaM paDilehati 2 uccArapAsavaNabhUmiM paDalehati 2dabbhasaMthAragaM saMtharati 2danbhasaMthAragaM durUhati 2 puratthAbhimuhe saMpaliyaMkanisanne karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTa evaM vadAsInamo'tthu NaM arihaMtANaM bhagavaMtANaM jAva saMpattANaM,Namotthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jAva saMpAviukAmassa mama dhammAyariyassa, vaMdAmi NaM bhagavaMtaM tatthagayaM ihagae pAsau me bhagavaMtatthagate ihagataMtikaTTha vaMdati namaMsaha 2ttA evaM vadAsI-puciMpiya NaM mae samaNassa 3 aMtie save pANAivAe paccakkhAe musAvAe adinnAdANe mehuNe pariggahe kohe mANe mAyA lobhe peje dose kalahe abbhakkhANe pesunne paraparivAe aratirati mAyAmose micchAdasaNasalle pacakkhAte, iyANiMpiNaM ahaM tasseva aMtie savaM pANAtivAyaM paJcakkhAmi jAva micchAdasaNasallaM paccakkhAmi, savaM asaNapANakhAdimasAtimaM cauvihaMpi AhAraM paJcakkhAmi jAvajjIvAe, jaMpi ya imaM sarIraM i8 kaMtaM piyaM jAva vivihA rogAyaMkA parIsahovasaggA phusaMtItikaTTha eyaMpiya NaM caramehiM UsAsanissAsehiM vosirAmittikaTu saMlehaNAjhusaNAjhUsie bhattapANapaDiyAikkhie pAovagae kAlaM aNavakaMkhamANe viharati, tate NaM te therA bhagavaMto mehassa aNagA dain Education International For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAnam. 1utkSiptajJAte meghakumArasyAnazanaM gatizca sU. 30-31 rassa agilAe veyAvaDiyaM kareMti / tate NaM se mehe aNagAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahArUvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahinjittA bahupaDipunnAI duvAlasa varisAI sAmannapariyAgaM pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhosettA sahi bhattAiM aNasaNAe chedettA AlotiyapaDikaMte uddhiyasalle samAhipatte ANupuveNaM kAlagae, tate NaM te therA bhagavaMto mehaM aNagAraM ANupugheNaM kAlagayaM pAseMti 2parinivANavattiyaM kAussagaM kareMti 2 mehassa AyArabhaMDayaM geNhaMti 2 viulAo paccayAo saNiyaM 2 paJcoruhaMti 2 jeNAmeva guNasilae ceie jeNAmeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNAmeva uvAgacchaMti 2ttA samaNaM 3 vaMdaMti namasaMti 2ttA evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI mehe NAmaM aNagAre pagaibhaddae jAva viNIte seNaM devANuppiehiM anbhaNunnAe samANe gotamAtie samaNe niggaMthe niggaMdhIo ya khAmettA amhahiM saddhiM viulaM pavvayaM saNiyaM 2 durUhati 2 sayameva meghaghaNasannigAsaM puDhavisilaM paTTayaM paDileheti 2 bhattapANapaDiyAikkhitte aNupuveNaM kAlagae, esaNaM devAguppiyA mehassa aNagArassa aayaarbhNdde|(suutrN 30) bhaMtetti bhagavaM gotame samaNaM u vaMdati narmasati 2 ttA evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI mehe NAma aNagAre se NaM bhaMte ! mehe aNagAre kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gae kahiM uvavanne ?, gotamAdi samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyama evaM vayAsIevaM khalu goyamA! mama aMtevAsI mehe NAmaM aNagAre pagatibhaddae jAva viNIe se NaM tahArUvANaM O // 75 // For Personal & Private Use Only
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ therANaM aMtie sAmAiyamAiyAti ekkArasa aMgAti ahijjati 2 bArasa bhikkhupaDimAo guNarayaNasaMvaccharaM tavokammaM kAeNaM phAsettA jAva kiddettA mae abbhaNunAe samANe goyamAi there khAmei 2 tahArUvehiM jAva viulaM patvayaM durUhati 2 dabbhasaMthAragaM saMtharati 2 danbhasaMthArovagae sayameva paMca mahatvae uccArei bArasa vAsAtiM sAmaNNaparigAyaM pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhUsittA sahi bhattAtiM aNasaNAe chedettA AloiyapaDikvaMte uddhiyasalle samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA uddhaM caMdimasUragahagaNaNakkhattatArArUvANaM bahUiMjoyaNAI bahUI joyaNasayAiMbahUiMjoyaNasahassAI bahuI joyaNasayasahassAI bahUi joyaNakoDIo bahui joaNakoDAkoDIo uhuM dUraM uppaittA sohaMmIsANasaNaMkumAramAhiMdabaMbhalaMtagamahAmukkasahassArANayapANayAraNaccute tiNNi ya aTThArasuttare gevejjavimANAvAsasae vIhavaittA vijae mahAvimANe devattAe uvavaNNe, tattha NaM atthegaiyANaM devANaM tettIsaM sAgArovamAI ThiI paNNattA, tattha NaM mehassavi devassa tettIsaM sAgarovamAtiM ThitI paM0, esa NaM bhaMte ! mehe deve tAo devaloyAo AukkhaeNaM ThitikkhaeNaM bhavakkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA kahiM gacchihiti kahiM uvavajihiti', go0! mahAvidehe vAse sijjhihiti bujjhihiti muccihiti parinivAhiti savvadukkhANamaMtaM kaahiti| evaM khalu jaMbU !samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM AigareNaM titthagareNaM jAva saMpatteNaM appopAlaMbhanimittaM paDhamassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe pannatte ttibemi (sUtraM 31) paDhamaM ajjhayaNaM samattaM / For Personal & Private Use Only
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmaIST 'urAleNa'mityAdi, urAlena-pradhAnena vipulena-bahudinakhAdvistIrNena sazrIkeNa-sazobhena 'payatteNaM ti guruNA pradattena prayatna |1utkSiptakathAGgam. vatA vA pramAdarahitenetyarthaH pragRhItena-bahumAnaprakarSAgrahItena kalyANena-nIrogatAkaraNena zivena zivahetukhAt dhanyena dhanAvaha- | jJAte me khAt maGgalyena duritopazame sAdhukhAt udagreNa-tIvraNa udAreNa-audAryavatA niHspRhakhAtirekAt 'uttameNaM'ti Urddha tamasaH- |ghkumaar||76|| ajJAnAdyattattathA tena ajJAnarahitenetyarthaH mahAnubhAgena-acintyasAmarthyena zuSko nIrasazarIrakhAt, 'bhukkhe'tti bubhukSAvazena sthAnazanaM | rUkSIbhUtatvAt kiTikiTikA-nirmAsAsthisambandhI upavezanAdikriyAbhAvI zabdavizeSaH tAM bhUtaH-prApto yaH sa tathA, asthIni gatizca sU. carmaNA'vanaddhAni yasya sa tathA, kRzo-durbalo dhamanIsantataH-nADIvyApto jAtazcApyabhUta , 'jIvaM jIveNaM gacchati' jIvabalena zarIrabalenetyarthaH 'bhAsaM bhAsittA'ityAdau kAlatrayanirdezaH 'gilAyati'tti glAyati glAno bhavati 'seiti athArthaH athazabdazca vAkyopakSepArthaH yathA dRSTAntArthaH nAmeti saMbhAvanAyAM eveti vAkyAlaGkAre aGgArANAM bhRtA zakaTikA-gatrI aGgArazakaTikA, evaM kASThAnAM patrANAM parNAnAM 'tila'tti tiladaNDakAnAM, eraNDazakaTikA-eraNDakASThamayI, Atape dattA zuSkA satIti vizeSaNadvayaM | |AIkASThapatrabhRtAyAH tasyA na (zabdaH) saMbhavati, itizabda upapradarzanArthaH vAzabdA vikalpArthAH, sazabdaM gacchati tiSThati vA, evameva megho'nagAraH sazabdaM gacchati sazabdaM tiSThati hutAzana iva bhasarAzipraticchannaH, 'taveNaM titapolakSaNena tejasA, ayamabhi-18 prAyo-yathA bhasacchanno'gnivehivecyA tejorahito'ntarvacyA tu jvalati evaM megho'nagAro'pi bahivRttyA'pacitamAsAditvAnistejA // 76 // antavRttyA tu zubhadhyAnatapasA jvalatIti, uktamevAha-tapastejaHzriyA atIvAtIva upazobhamAnaH2 tiSThatIti / 'taM atthitA meti tadevamasti tAvanme utthAnAdi na sarvathA kSINaM taditi bhAvaH taM jAva tA me'tti tat-tasmAt yAvanme'sti utthAnAdi Jain Education Interational For Personal & Private Use Only
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ IS tA iti bhASAmAtreNa yAvacca me dharmAcAryaH 'suhatthI'ti puruSavaragandhahastI zubhAH vA kSAyikajJAnAdayo'rthA yasya sa tathA 'tAva // tAvati tAvacca tAvacceti vastudvayApekSA dviruktiH 'kaDAIhiMti kRtayogyAdibhiH, 'mehaghaNasannigAsaMti ghanameghasadRzaM | | kAlamityarthaH, "bhattapANapaDiyAikkhiyassa'tti pratyAkhyAtabhaktapAnasya, kAlaM'ti maraNaM 'jeNeva ihaMti ihazabdaviSayaM sthAna | idamityarthaH, saMpaliyaMkanisaNe ti padmAsanasanniviSTaH peje'ti abhiSvaGgamAtra 'dosa'tti aprItimAtraM abhyAkhyAnaM-asaddoSAropiNaM paizUnyaM-pizunakarma paraparivAdaH-viprakIrNaparadoSakathA aratiratI dharmAdharmAGgeSu mAyAmRSA-veSAntarakaraNato lokavipratAraNa | saMlekhanA-kaSAyazarIrakRzatAM spRzatIti saMlekhanAsparzakaH, pAThAntareNa 'saMlehaNAjhUsaNAjhUsiya'tti saMlekhanAsevanAjuSTaH ityarthaH / 'mAsiyAe'tti mAsikyA mAsaparimANayA 'appANaM jhUsite'tti kSapayitvA paSTiM bhaktAni 'aNasaNAe'tti ana-2|| zanena chittvA-vyavacchedya, kila dine 2 dve dve bhojane lokaH kurute evaM ca triMzatA dinaiH SaSTibhaktAnAM parityaktA bhavatIti, 2|| 'parinivANavattiya'ti parinirvANamuparatimaraNamityarthaH tatpratyayo-nimittaM yasya sa parinirvANapratyayaH mRtakapariSThApanAkAyotsarga ityarthaH, taM kAyotsarga kurvanti, 'AyArabhaMDagaMti AcArAya-jJAnAdibhedabhinnAya bhANDaka-upakaraNaM vrssaaklpaadi| AcArabhANDakaM, 'pagaibhaddae'ityatra yAvatkaraNAdevaM dRzyaM 'pagaiuvasante pagaipayaNukohamANamAyAlome miumaddavasaMpanne AlINe / AK madae viNIe'tti tatra prakRtyaiva-svabhAvenaiva bhadrakaH-anukUlavRttiH prakRtyaivopazAntaH-upazAntAkAraH, mRdu ca tanmAIvaM ca / mRdumAIvaM-atyantamArdavaM ityarthaH, AlIna:-Azrito gurvananuzAsane'pi subhadraka eva yaH sa tathA 'kahiM gae'tti kasyAM gatau 4 gataH ka ca devalokAdau utpanno jAtaH, vijayavimAnamanuttaravimAnAnAM prathamaM pUrvadigabhAgavarti, tatrotkRSTAdisthiterbhAvAdAha Jain Education C onal For Personal & Private Use Only
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ s jJAtAdharmakathAGgam, 'tatthe'tyAdi, AyuHkSayeNa-AyurdalikanirjaraNena sthitikSayeNa-AyuHkarmaNaH sthitervedanena bhavakSayeNa-devabhavanibandhanabhUtaka-18 1utkSiptamaNAM gatyAdInAM nirjaraNeneti / anantaraM devabhavasambandhinaM cayaM-zarIraM 'caitta'tti tyaktvA athavA cyavaM-cyavanaM kRkhA setsyati / jJAte meniSThitArthatayA vizeSataH siddhigamanayogyatayA maharddhiprAptyA vA bhotsyate kevalAlokena mokSyate sakalakarmAzaiH parinirvAsthati- ghakumAra|svastho bhaviSyati sakalakarmakRtavikAravirahitatayA, kimuktaM bhavati ?-sarvaduHkhAnAmantaM kariSyatIti / 'evaM khalvi'tyAdi syAnazanaM nigamanaM 'appopAlaMbhanimittaM' Aptena hitena guruNetyarthaH upAlambho-vineyasyAvihitavidhAyinaH AptopAlambhaH sa nimittaM gatizca sU. yasya prajJApanasya tattathA / prathamasya jJAtAdhyayanasyAya-anantaroditaH meghakumAracaritalakSaNo'rtho'bhidheyaH prajJaptaH-abhihitaH / / 30-31 avidhipravRttasya ziSyasya guruNA mArge sthApanAya upAlambho deyo yathA bhagavatA datto meghakumArAyetyevamartha prathamamadhyayanamityabhiprAyaH / iha gAthA-mahurehiM niuNehiM vayaNehiM coyayaMti AyariyA / sIse kahiMci khalie jaha mehamurNi mahAvIro // 1 // [madhurainipuNairvacanaiH sthApayanti aacaaryaaH| ziSyaM kacita skhalite yathA meghamuni mhaaviirH||1||] itizabdaH samAptau, bravI| mIti-pratipAdayAmyetadahaM tIrthakaropadezena, na khakIyabuddhyA, ityevaM guruvacanapAratatryaM sudharmasvAmI Atmano jambUkhAmine pratipAdayati, evamanyenApi mumukSaNA bhavitavyamityetadupadarzanArthamiti / jJAtAdharmakathAyAM prathamaM jJAtavivaraNaM meghakumAra // 77 // kathAnakAkhyaM samAptaM / dan Education International For Personal & Private Use Only
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha saMghATAkhyaM dvitIyaM jJAtAdhyayanaM vyAkhyAyate // pUrveNa sambandhaH, pUrvasminnanucita pravRttikasya ziSyasya upAlambha uktaH, iha khanucita pravRttikocitapravRttikayoranarthArthaprAptiparamparA'bhidhIyate ityevaMsambandhasyAsyedamupakSepasUtraM - jati NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM paDhamassa nAyajjhayaNassa ayamaTThe pannatte bitIyassa NaM bhaMte ! nAyajjhayaNassa ke aTThe pannatte ?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe NAmaM nayare hotthA vannao, tassa NaM rAyagihassa nagarassa bahiyA uttarapuracchime disIbhAe guNasilae nAmaM cetie hotthA vannao, tassa NaM guNasilayassa cetiyassa adUrasAmaMte ettha NaM mahaM ege jiSNujjANe yAvi hotthA viNaTTadevaule parisaDiyatoraNaghare nANAvihagucchagummalayAvallivacchacchAie aNegavAlasayasaMkaNijje yAvi hotthA, tassa NaM jinnujANassa bahumajjhadesabhAe ettha NaM mahaM ege bhaggakUvae yAvi hotthA, tassa NaM bhaggakUvassaM adUrasAmaMte ettha NaM mahaM ege mAluyAkacchae yAvi hotthA, kinhe kiNhobhAse jAva ramme mahAmeha niraMbabhUte bahUhiM rukkhehi ya gucchehi ya gummehi ya layAhi ya vallIhi ya kusehi ya khANurahi ya saMcchanne palicchanne aMto jhusire bAhiM gaMbhIre aNegavAlasayasaMkaNije yAvi hotthA / ( sUtraM 32 ) For Personal & Private Use Only
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 1102 11 'jai Na'mityAdi, kaNThyaM 'evaM khalvi' tyAdi tu prakRtAdhyayanArthasUtraM sugamaM caitatsarvaM navaraM jIrNodyAnaM cApyabhUt, cApIti samuccaye apicetyAdivat, vinaSTAni devakulAni parisaTitAni toraNAni prAkAradvAradevakulasambandhIni gRhANi ca yatra tattathA, nAnAvidhA ye gucchA - vRntAkIprabhRtayaH gulmA vaMzajAlIprabhRtayaH latAH - azokalatAdayaH valyaH - puSIprabhRtayaH vRkSAH - saha - kArAdayaH taiH chAditaM yattattathA, anekairvyAlazataiH- zvApadazataiH zaGkanIyaM - bhayajanakaM cApyabhUt, zaGkanIyamityedvizeSaNasambandhatvAtkriyAvacanasya na punaruktatA, 'mAlukAkacchati ekAsthiphalAH vRkSavizeSAH mAlukAH prajJApanAbhihitAsteSAM kakSo gahanaM mAlukAkakSaH, cirmaTikAkacchaka iti tu jIvAbhigamacUrNikAraH / 'kiNhe kiNhobhAse' iha yAvatkaraNAdidaM dRzyaM, "nIle nIlobhAse, harie hariomAse sIe sIobhAse niddhe niddhobhAse tighe tibobhAse kiNhe kiNhacchAe nIle nIlacchAe harie hariyacchAe sIye sIyacchAe niddhe niddhacchAe tice tibacchAe ghaNakaDiyaDacchAe "tti kRSNaH - kRSNavarNaH aJjanavat svarUpeNa kRSNavarNa evAvabhAsate - draSTRNAM pratibhAtIti kRSNAvabhAsaH, kila kiJcidvastu svarUpeNa bhavatyanyAdRzaM pratibhAsate tu sanni - dhAnaviprakarSAdeH kAraNAdanyAdRzamiti, evaM kacidasau nIlo mayUragrIveva kacit haritaH zukapicchavat, haritAlAbha iti vRddhAH, tathA zItaH sparzataH valyAdyAkrAntatvAditi ca vRddhAH, snigdho na rUkSaH tIvro varNAdiguNaprakarSavAn tathA kRSNaH san varNataH kRSNacchAyaH, chAyA ca- dIptirAdityakarAvaraNajanitA veti, evamanyatrApi 'ghaNakaDiyaDacchAe 'ti anyo'nyazAkhA prazAkhAnupravezAt ghananirantaracchAyo ramyo mahAmeghAnAM nikurambaH - samUhastadvad yaH sa mahAmeghanikurambabhUtaH, vAcanAntare tvidamadhikaM paThyate - 'pattie puphie phalie hariya garerijamANe ' haritakacAsau rerijamANetti-bhRzaM rAjamAnazca yaH sa tathA "sirIe aIva 2 uvasomemANe ciTThaI ti For Personal & Private Use Only 2 saMghATajJAtaM sU. 32 // 78 //
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ OROSSSSSORSerone zriyA-vanalakSmyA atIva 2 upazobhamAnastiSThati 'kusehi yatti dabhaiH kacit 'kUviehi yatti pAThaH tatra kUpikAbhiH liGgavyatyayAt 'khANuehinti sthANubhizca pAThAntareNa 'khattaehiti khAtairgatarityarthaH, athavA 'kUviehi ti coragaveSakaiH 'khattaehi ti khAtakaiH kSetrasyeti gamyate caurarityarthaH, ayamabhiprAyo-gahanatvAt tasya tatra caurAH pravizanti tadgaveSaNArthamitare ceti, saMchanno-vyAptaH paricchannaH-samantAt antaH-madhye zuSiraH sAvakAzavAt bahigaMbhIro dRSTeraprakramaNAt / tattha NaM rAyagihe nagare dhapaNe nAmaM satthavAhe aDDhe ditte jAva viulabhattapANe, tassa NaM dhaNNassa satthavAhassa bhaddA nAmaM bhAriyA hotthA sukumAlapANipAyA ahINapaDipuNNapaMciMdiyasarIrA lakkhaNavaMjaNaguNovaveyA mANummANappamANapaDipunnasujAtasavaMgasuMdaraMgI sasisomAgArA kaMtA piyadaMsaNA surUvA karayalaparimiyativaliyamajjhA kuMDalullihiyagaMDalehA komudirayaNiyarapaDipuNNasomavayaNA siMgArAgAracAravesA jAva paDirUvA vaMjhA aviyAurI jANukopparamAyA yAvi hotthaa| (sUtraM 33) tassa NaM dhaNNassa satthavAhassa paMthae nAma dAsaceDe hotthA savaMgasuMdaraMge maMsovacite bAlakIlAvaNakusale yAvi hotthA, tate NaM se dhaNNe satthavAhe rAyagihe nayare bahUNaM nagaranigamaseDisatthavAhANaM aTThArasaNha ya seNiyappaseNINaM bahusu kajjesu ya kuTuMbesu ya maMtesu ya jAva cakkhubhUte yAvi hotthA, niyagassavi ya NaM kuTuMbassa bahusu ya kajjesu jAva cakkhubhUte yAvi hotthA ( sUtraM 34)tattha NaMrAyagihe nagare vijae nAmaM takare hotthA, pAve caMDAlarUve bhImatararuddakamme ArusiyadittarattanayaNe kharapharusamahallavigayabIbhatthadADhie asaMpu For Personal & Private Use Only
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 79 // 2 saMghATajJAte dhanyapanthakavijayAdhi sU. 3334-35 DitauDhe udghayapainnalaMyaMtamuddhae bhamararAhuvanne niraNukose niraNutAve dAruNe paibhae nisaMsatie niranuko ahica egaMtadihie khureva egaMtadhArAe giddheva Amisattallicche aggimiva savabhakkhe jalamiva savagAhI ukaMcaNavaMcaNamAyAniyaDikUDakavaDasAisaMpaogabahule ciranagaraviNaTThaduTTasIlAyAracaritte jUyapasaMgI majjapasaMgI bhojapasaMgI maMsapasaMgI dAruNe hiyayadArae sAhasie saMdhiccheyae uvahie vissaMbhaghAtI AlIyagatitthabheyalahuhatthasaMpautte parassa davaharaNaMmi nicaM aNubaddhe tivavere rAyagihassa nagarassa bahaNi aigamaNANi ya niggamaNANi ya dArANi ya avadArANiya chiMDioya khaMDIoya nagaraniddhamaNANi ya saMghaTTaNANi ya nivaNANi ya jUvakhalayANi ya pANAgArANi ya vesAgArANi ya taddArahANANi ya takarahANANi ya takradharANi yasiMgADagANi ya tiyANi ya caukkANi ya caccarANi ya nAgagharANiya bhUpadharANi ya jakkhadeulANi va sabhANi ya pavANi ya paNiyasAlANi ya sunnagharANi ya AbhoemANe 2 magnamANe gavesamANe bahujaNassa chiddesu ya visamesu ya cihuresu ya vasaNesu ya anbhudaesu ya ussavesu ya pasarvasu ya tihIsu ya chaNesu ya jannesu ya pakvaNIsu ya matsapamastassa ya vakvitsassa ya vAulassa ya suhitassa va dukkhiyassa videsatthassa ya vippavasiSassa ya maggaM ca chidaM ca virahaM ca aMtaraM ca maggamANe make samANe evaM vanaM viharati, bahiyAvi ya NaM rAyagihassa magarassa ArAmesu ya ijANesu za vAviyIkkharaNIdIhivAguMjAliyAsaresu pa sarapaMtimu ya sarasarapaMtiyAsu pa jiSNujjAsuya bhagnacaramasa See // 79 For Personal & Private Use Only
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAluyAkacchaesu ya susANaesu va girikaMdaraleNaucaTThANemu ya bahujaNassa chiddesu ya jAva evaM ca NaM viharati (sUtraM 35) 'aDDe dise' iha yAvatkaraNAdidaM draSTavyaM "vicchiNNaviulabhavaNasayaNAsaNajANavAhaNAine bahudAsadAsammImahisamavelAppabhUe bahudhaNabahujAyarUvaracae AogapaogasaMpautte vicchaDDiyaviulabhattapANe"tti vyAkhyA khakha meghakumArarAjavarNakavala bhadrAva| kasya tu dhAriNIvarNakavanavaraM karayala'tti anena karayalaparimiyativaliyamajjhA iti dRzyaM 'caMjhatti apatyaphalApekSayA niSphalA 'aviyAuritti prasavAnantaramapatyamaraNenApi phalato vandhyA bhavatItyata ucyate-aviyAuritti-avijananazIlA | apatyAnAmata evAha-jAnukUrparANAmeva mAtA-jananI jAnukUparamAtA, etAnyeva zarIrAMzabhUtAni tasyAH stanau spRzanti nApatya| mityarthaH, athavA jAnukUrparANyeva mAtrA-parapraNode sAhAyye samartha utsaGganivezanIyo vA parikaro yasA na putralakSaNaH sA jAnukUparamAtrA / 'dAsaceDe ti dAsasya-bhRtakavizeSasya ceTa:-kumArakaH dAsaceTaH athavA dAsazcAsau ceTazceti dAsaceTaH / 'takkare'ti cauraH 'pApasya' pApakarmakAriNaH cANDAlasyeva rUpaM-svabhAvo yasya sa tathA, caNDAlakarmApekSayA bhImatarANi| raudrANi kammANi yasya sa tathA, 'Arusiya'ti AruSTasyeva dIpte-rakte nayane yasya sa tathA, kharaparuSe-atikarkaze mahatyau vikRtebIbhatse daMSTrike-uttaroSThakezaguccharUpe dazanavizeSarUpe vA yasya sa tathA, asaMpuTitau asaMvRtau vA parasparAlAbhau tucchakhAddazanadIrghakhAca oSThau yasya sa tathA udbhUtA-bAyunA prakIrNA lambamAnA mUrddhajA yasya sa tathA, bhramararAhuvarNaH kRSNa ityarthaH, |'niranukrozo' nirdayo 'niranuptApaH pathAcAparahitaH ata eva 'dAruNo raudraH ata eva 'pratibhayo' bhayajanaka "ni saMza - For Personal & Private Use Only
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. yika' zauryAtizayAdeva tatsAdhayiSyAmyevetyevaMpravRttikaH pAThAntare 'nisaMseti nRn-narAn zaMsati-hinastIti nRzaMsaH niHzaMso|| saMghAra vA-vigatazlAghaH, 'niraNukaMpatti vigataprANirakSaH nirgatA vA janAnAmanukampA yatra sa tathA, ahiriva ekAntA-grAhyamevedaM mayetyevamevanizcayA dRSTiryasya sa tathA 'khureva egaMtadhArAe'tti ekatrAnte-vastubhAge'pahartavyalakSaNe dhArA paropatApapradhAnavRtti- nyapanthaka lakSaNA yasya sa tathA, yathA kSurapraH ekadhAraH, moSakalakSaNaikapravRttika eveti bhAvaH, 'jalamiva savagAhitti yathA jalaM sarva svavi- vijayAdhi SayApanamabhyantarIkaroti tathA'yamapi sarva gRhNAtIti bhAvaH, tathA utkaJcanavaJcanamAyAnikRtikUTakapaTaiH saha yotisaMprayogo sU. 33gAyaM tena bahula:-pracuro yaH sa tathA, tatra Urddha kazcanaM mUlyAdhAropaNArtha utkaJcanaM hInaguNasya gunnotkrssprtipaadnmityrthH| 34-35 vacanaM-pratAraNaM mAyA-paravazcanabuddhiH nikRtiH-bakavRttyA galakartakAnAmivAvasthAnaM kUTa-kArSApaNatulAdeH paravaJcanArtha nyUnA-19 |dhikakaraNaM kapaTa-nepathyabhASAvipayaryakaraNaM ebhirutkazcanAdibhissahAtizayena yaH saMprayogo-yogastena yo bahulaH sa tathA, yadivA || sAtizayena dravyeNa kastUrikAdinA parasya dravyasya saMprayogaH sAtisaMprayogaH, tatazcotkaJcanAdibhiH sAtisaMprayogeNa ca yo bahulaH sa tathA, uktaM ca sAtiprayogazabdArthAya-"so hoI sAijogo davaM jaM chahiya annadavesu / dosaguNA vayaNesu ya atthavisaMvAyaNaM kuNai // 1 // " ti ekIyaM vyAkhyAnaM, vyAkhyAnAntaraM punarevaM-utkocanaM utkocaH nikRtiH-vaJcanapracchAdanArtha karma sAti:-avizrambhaH etatsaMprayoge bahulaH, zeSaM tathaiva, ciraM-bahukAlaM yAvata nagare nagarasya vA vinaSTo-viplutaH ciranagaravinaSTaH, bahukAlIno yo nagaravinaSTo bhavati sa kilAtyantaM dhRto bhavatItyevaM vizeSitaH, tathA duSTaM zIla-svabhAvaH AkAra:-AkRti 1sa bhavati sAtiyogo yad dravyamanyadravyeSu kSiptvA / doSaguNAn vacaneSu ca arthavisaMvAdanaM karoti // 1 // in Education Interaoral For Personal & Private Use Only
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritraM ca - anuSThAnaM yasya sa tathA tataH karmadhArayaH, dyUtaprasaGgI - dyUtAsaktaH evamitarANi, navaraM bhojyAni - khaNDakhAdyAdIni, punardAruNagrahaNaM hRdayadAraka ityasya vizeSaNArthakhAna punaruktaM, lokAnAM hRdayAni dArayati-sphoTayatIti hRdayadArakaH, pAThAntareNa 'jaNahiyAkArae' janahitasyAkarttetyarthaH, 'sAhasikaH' avitarkitakArI 'sandhicchedakaH' kSetrakhAnakaH 'upadhiko' mAyitvena pracchanacArI' vizrambhaghAtI' vizvAsaghAtakaH AdIpakaH - agnidAtA tIrthAni tIrthabhUtadevadroNyAdIni bhinatti - dvidhA karoti tadravyamoSaNAya tatparikara bhedaneneti tIrthabhedaH, laghubhyAM - kriyAsu dakSAbhyAM hastAbhyAM saMprayukto yaH sa tathA tataH padatrayasya karmmadhArayaH parasya dravyaharaNe nityamanubaddhaH pratibaddha ityarthaH, 'tIvravairaH' anubaddhavirodhaH 'atigamanAni' pravezamArgAna 'nirga manAni' nissaraNamArgAn 'dvArANi' pratolya: 'aparadvArANi' dvArikAH 'chiNDI : ' chiNDIkA :- vRtticchidrarUpAH 'khaNDI : ' prAkAracchidrarUpAH nagaranirddhamanAni - nagarajalanirgamakSAlAn 'saMvartanAni' mArgamilanasthAnAni 'nivartanAni' mArganirghaTanasthAnAni 'dyUtakhalakAni' dyUtasthaNDilAni 'pAnAgArANi' madyagehAni 'vezyAgArANi' vezyAbhavanAni 'taskarasthAnAni' | zUnyadevakulAgArAdIni 'taskaragRhANi' taskaranivAsAn zRGgATakAdIni prAg vyAkhyAtAni sabhAH - janopavezana sthAnAni prapA:jalasthAnAni, liGgavyatyayazca prAkRtakhAt, 'paNitazAlA:' haTTAn zUnyagRhANi - pratItAni 'Abhogayan' pazyan 'mArgayana' anvayadharmaparyAlocanataH 'gaveSayan' vyatirekadharmmaparyAlocanataH bahujanasya 'chidreSu' praviralaparivAratvAdiSu caurapravezAvakAzeSu 'viSameSu' tIvrarogAdijanitAturatveSu 'vidhureSu' iSTajanaviyogeSu 'vyasaneSu' rAjyAdyupaplaveSu tathA 'abhyudayeSu' rAjyalakSmyAdilAbheSu 'utsaveSu' indrotsavAdiSu 'prasaveSu' putrAdijanmasu 'tithiSu' madanatrayodazyAdiSu 'kSaNeSu' bahulo For Personal & Private Use Only
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam // 8 // ntaraM ca avasaramiti AbhApatasya ca dezAntaraM gantuM pravRttasya mAnAnAvidhakAryAzepeNa / jJAtedha. kabhojanadAnAdirUpeSu 'yajJeSu' nAgAdiSUjAsu 'parvaNISu' kaumudIprabhRtiSu adhikaraNabhUtAsu mattaH pItamadyatayA amattaba-18 saMghATapramAdavAn yaH sa tathA tasya bahujanasyeli yogaH, 'vyAkSiptasya' prayojanAntaropayuktasya vyAkulasya ca nAnAvidhakAzepeNa 8 jJAte dhasukhitasya du:khitasya ca videzasthasya ca-dezAntarasthasya viproSitasya ca-dezAntaraM gantuM pravRttasya 'mArga ca' panthAnaM chidraM nyapanthakaca' apadvAraM 'virahaM ca' vijanaM antaraM ca-avasaramiti ArAmAdipadAni prAgvat 'susANesu yatti zmazAneSu 'girikanda- vijayAdhi reSu' girirandhreSu 'layaneSu' girivartipASANagRheSu 'upasthAneSu' tathAvidhamaNDapeSu bahujanasya chidraSvityAdi punarAvartanIyaM sU. 33yAvad evaM ca NaM viharaIci / 34-35 tate NaM tIse bhaddAe bhAriyAe annayA kayAI puzvarattAvarattakAlasamayasi kuDuMbajAmariyaM jAgaramANIe ayameyArUve ajjhathie jAva samupajitthA-ahaM dhaNNeNa satthavAheNa saddhiM bahUNi vAsANi sahapharisarasagaMdharUvANi mANussagAI kAmabhogAI paJcaNubhavamANI viharAmi, no ceva NaM ahaM dAragaM vA dAriNaM vA payAyAmi, taM dhannAo jaMtAo ammayAo jAva muladdhe NaM mANussae jammajIviyaphale tArsi amma yANaM jAsiM manne jimayakucchisaMbhUyAti thaNadaddhaladdhayAti maharasamullAvagAtiM mammaNapaSiyAti thA mUlakakkhadesabhAgaM abhisaramANAti muddhayAI thaNayaM pivaMti,tato ya komalakamalovamehiM hatthehi mihikarNa ucchaMge nivesiyAiM daMti samullAcae pie sumahure puNo 2 maMjulapvabhaNite, taM ahannaM adhannA akulA alakkhaNA akayapunnA etto egamabi na pattA, taseyaM mama kalaM pAippabhAyAe rayaNIe jAba jalaMle For Personal & Private Use Only
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhaNaM satthavAha ApucchittA ghaNNeNa satthavAheNa anbhaNunnAyA samANI subaddhaM vipulaM asaNapANAtimasAtima uvakkhaDAvettA subahuM pupphavatthagaMdha mallAlaMkAraM gahAya bahUhiM mittanAliniyagasayaNasaMbaMdhiparijaNa mahilAhiM saddhiM saMparivuDA jAI imAI rAyagihassa nagarassa bahiyA NAgANi ya bhUyANi ya jakkhANi ya iMdANi khaMdANi ya ruddANi ya sevANi ya vesamaNANi ya tattha NaM bahUNaM nAgapaDimANa ya jAva besamayaparimANa ya maharihaM puSpacaNiyaM karettA jANupAyapaDiyAe evaM vaittae - jai NaM ahaM devANuppiyA ! dAranaM vA dArigaM vA payAyAmi to NaM ahaM tubhaM jAyaM ca dAyaM ca bhAyaM ca akkhayaNihiM ca aNuvaDemitti kaTTu ubAtiyaM uvAittae, evaM saMpeheti 2 kallaM jAva jalate jeNAmeva dhaNNe satthavAhe teNAmeva uvAgacchati uvAgacchitA evaM vadAsI evaM khalu ahaM devANuppiyA ! tunbhehiM saddhiM bahUhaM vAsAtiM jAva deMti samullAvae sumahure puNo 2 maMjulappabhaNite taNNaM ahaM ahannA apunnA akayalakkhaNA eto egamavi na pattA, taM icchAmi NaM devANuppiyA! tunbhehiM anbhaNunnAtA samANI vipulaM asaNaM 4 jAva aNuvaDemi uvAiyaM karettae, tate NaM ghaNNe satthavAhe bhaddaM bhAriyaM evaM vadAsI -mamaMpi ya NaM khalu devANuppie / esa ceva maNorahe - kahaM NaM tumaM dAragaM dAriyaM vA payAejasi ?, bhaddAe satthavAhIe eyamaTTamaNujANati, tate gaM sA bhaddA satthavAhI dhaNeNaM satthavAheNaM anbhaNunnAtA samANI haTTatuTTha jAva hayahiyayA vipulaM asaNapANakhAtimasAtimaM uvakkhar3Aveti 2 tA subahu pupphagaMdhavatthamallAlaMkAraM geNhati 2 sayAo gihAo For Personal & Private Use Only w
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 82 // niggacchati 2rAyagiha nagaraM majhamajjheNaM niggacchati 2ttA jeNeva pokkhariNI teNeva uvAgacchati 2 2 saMghADapukkhariNIe tIre subahuM pupphajAvamallAlaMkAraM Thavei 2 pukkhariNiM ogAhai 2 jalamajaNaM kareti jalakIDaM ka- | jJAte bhareti 2 hAyA kayabalikammA ullapaDasADigA jAI tattha uppalAiM jAva sahassapattAI tAI giNhai 2pukkha- drAkRtamu. riNIo paccoruhai2 taM subahuM pupphagaMdhamallaM geNhati 2 jeNAmeva nAgagharae ya jAva vesamaNagharae ya teNeva payAcana uvAgacchati 2 tattha NaM nAgapaDimANa ya jAva vesamaNapaDimANa ya Aloe paNAmaM karei IsiM pacunnamai | sU. 36 2 lomahatthagaM parAmusai 2 nAgapaDimAo ya jAva vesamaNapaDimAo ya lomahattheNaM pamajjati udgadhA- dArakajanma rAe anbhukkheti 2 pamhalasukumAlAe gaMdhakAsAIe gAyAiM lUhei 2 maharihaM vatthAruhaNaM ca mallAru ISsU.37 haNaM ca gaMdhArahaNaM ca cunnAruhaNaM ca vannAruhaNaM ca kareti 2 jAva dhUvaM Dahati 2 jAnupAyapaDiyA paMjaliuDA evaM vadAsI-jaha NaM ahaM dAragaM vA dArigaM vA payAyAmi to NaM ahaM jAyaM ca jAva aNuvaDDemitti kaTTa uvAtiyaM kareti 2 jeNeva pokkhariNI teNeva uvAgacchati 2 vipulaM asaNaM 4 AsAemANI jAva viharati, jimiyA jAva suibhUyA jeNeva sae gihe teNeva uvAgayA aduttaraM ca NaM bhaddA satyavAhI cAuddasahamuddiTTapunnamAsiNIsu vipulaM asaNa 4 uvakkhaDeti 2 bahave nAgA ya jAva vesamaNA ya uvAyamANI jAva evaM ca NaM viharati (sUtraM 36) / tateNaMsA bhaddA satyavAhI annayA kayAi keNati kAlaMtareNaM AvannasattA jAyA yAvi hotthA,tate NaM tIse bhaddAe satyavAhIe dosu mAsesu vItikaMtesu tatie mAse vaTTamANe dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ imeyArUve dohale pAunbhUte-dhannAo NaM tAo ammayAo jAva kayalakkhaNAo NaM tAo ammayAo jA. oNaM viulaM asaNaM 4 subahuyaM pupphavatthagaMdhamallAlaMkAraM gahAya mittanAtiniyagasayaNasaMbaMdhipariyaNamahiliyAhi ya saddhiM saMparivuDAo rAyagihaM nagaraM majhamajjheNaM niggacchaMti 2 jeNeva pukkhariNI teNeva uvAgacchaMti 2 pokkhariNI ogAhiMti 2 pahAyAo kayabalikammAo sabAlaMkAravibhUsiyAo vipulaM asaNaM 4 AsAemANIo jAva paDi jemANIo dohalaM viNeti evaM saMpeheti 2 kallaM jAva jalaMte jeNeva dhaNNe satyavAhe teNeva uvAgacchati 2 dhaNaM satyavAhaM evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA! mama tassa ganbhassa jAva viNeti taM icchAmi NaM devANuppiyA! tumbhehiM abbhaNunnAtA samANI jAva viharittae, ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdhaM kareha, tate NaM sA bhaddA satthavAhI dhaNNeNaM satthavAheNaM anbhaNunnAyA samANI hahatuhA jAva vipulaM asaNaM 4 jAva pahAyA jAva ullapaDasADagA jeNeva nAgagharate jAva dhUvaM dahati 2 paNAmaM kareti paNAma karettA jeNeva pokkhariNI teNeva uvAgacchati 2 tate NaM tAo mittanAti jAva nagaramahilAo bhaI satthavAhiM savAlaMkAravibhUsitaM kareti, tate NaM sA bhaddA satthavAhI tAhiM mittanAtiniyagasayaNasaMbaMdhiparijaNaNagaramahiliyAhiM saddhiM taM vipulaM asaNaM 4 jAva paribhujamANI ya dohalaM viNeti 2 jAmeva disiM pAunbhUtA tAmeva disiM paDigayA, tate NaM sA bhaddA satthavAhI saMpunnaDohalA jAva taM ganbhaM suhaMsuheNaM parivahati, tate gaM sA bhaddA satthavAhI For Personal & Private Use Only
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. 2 saMghATajJAte bhadrAkRtamupayAcanaM sU. 36 dArakajanma NavaNhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM aTThamANa rAiMdiyANaM sukumAlapANipAdaM jAva dAragaM payAyA, tate the tassa dAragassa ammApiyaro paDhame divase jAtakammaM kareMti 2 taheva jAva vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDAti 2 taheva mittanAti0 bhoyAvettA ayameyArUvaM gonnaM guNaniSphannaM nAmadhenaM kareMti jamhA NaM amheM ime dArae bahaNaM nAgapaDimANa ya jAva vesamaNapaDimANA ya uvAiyaladdhe NaM te hou NaM amha ime dArae devadinnanAmeNaM, tate NaM tassa dAragassa ammAyiyaro nAmadhijja kareMti devadinetti, tate NaM tassa dAragassa ammApiyaro jAyaM ca dAyaM ca bhAyaM ca akkhayanihiM ca aNuvaDDeti (sUtraM 37) 'kuTuMbajAgariyaM jAgaramANIe'tti kuTumbacintAyA jAgaraNaM-nidrAkSayaH kuTumbajAgarikA, dvitIyAyAstRtIyArthakhAt tayA 'jAgratyA' vibudhyamAnayA, athavA kuTumbajAgarikAM jAgratyAH 'payAyAmi'tti prajanayAmi 'yAsiM manne' ityatra tAsAM sulabdhaM janma jIvitaphalaM ahaM 'manye vitaLayAmi yAsAM nijakakukSisaMbhUtAnItyevamakSaraghaTanA kAryA, nijakukSisaMbhUtAni | DimbharUpANi iti gamyate, stanadugdhalubdhakAni madhurasamullApakAni manmanaM-skhalatprajalpitaM yeSAM tAni tathA stanamUlAtkakSA-1 | dezabhAgamabhisaranti-saMcaranti stanajaM pibanti, tatazca komalakamalopamAbhyAM hastAbhyAM gRhItvA utsaGge nivezitAni dadati | | samullApakAn sumadhurAn, 'etto egamavi na patta'tti itaH pUrva ekamapi-DimbhakavizeSaNakalApAdekamapi vizeSaNaM na prAptA, 'bahiyA nAgagharANi yetyAdi pratItaM, 'jaNNupAyavaDiya'tti jAnubhyAM pAdapatitA jAnupAdapatitA jAnunI bhuvi vinyasya |praNati gatetyarthaH / 'jAyaM ve'tyAdi, yAgaM-pUjAM dAya-parvadivasAdau dAnaM bhAga-lAbhAMzaM akSayanidhi-avyayaM bhANDAgAraM akSa // 8 For Personal & Private Use Only
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ yanidhiM yA-mUladhanaM yena jIrNIbhUtadevakulasyoddhAraH kariSyate akSINikAM vA pratItA carddhayAmi-pUrvakAle alpaM santaM mahAntaM karomIti bhAvaH 'ughaghAiyaM ti upayAcyate-mRgyate sa yattat upayAcita-IpsitaM vastu 'upavAcituM prArthayituM 'ullapa-18| KDasADayatti mAnenATTai paTazATike-uttarIyaparidhAnabasne yasyAH sA tathA 'Aloe'tti darzane nAgAdipratimAnAM praNAma karoti, tavaH pratyunamati, lomahastaM-pramAjenIkaM 'parAmRzatti' gRhNAti, tatastena tAH pramArjayati 'anmukkheiti abhi-II piJcati vastrAropaNAdIni pratItAni / 'cAuddasI'tyAdau 'uddihiti amAvasyA 'Avanasatteti ApatraH-utpanaH sattvo-jIvo garbhe yasyAH sA tathA / * tateNaM se paMthae dAsaceDae devadinnassa dAragassa bAlaggAhI jAe, devadinnaM dArayaM kaDIe geNhati 2 bahahiM DiM bhaehi ya DiMbhagAhiya dAraehi ya dAriyAhi ya kumAriyAhi ya saddhiM saMparivuDe abhiramamANe abhirmti| tateNaMsA bhaddA satyavAhI annayAkayAiM devadinnaMdArayaMNhAyaM kayabalikammaM kayakouyamaMgalapAyacchittaMsavAlaMkArabhUsiyaM kareti paMthayassa dAsaceDayassa hatthayaMsidalayati,tateNaM se paMthae dAsaceDae bhaddAe satthavAhIe hatthAo devadinnaM dAragaM kaDie giNhati2 sayAto gihAo paDinikkhamatira bahUhiM DiMbhaehi ya DibhiyAhi ya jAva kumAriyAhi ya saddhiM saMparicuDe jeNeva rAyamagge teNeva uvAgacchai2 devadinnaM dAragaM egaMte ThAveti 2bahahiM Dibhaehi ya jAva kumAriyAhi ya saddhiM saMparibuDe pamatte yAvi hotthA viharati, imaM ca NaM vijae takare rAyagihassa nagarassa bahaNi bArANi ya avadArANi ya taheva jAva AbhoemANe maggemANe gavese Jain Education Intemarora For Personal & Private Use Only
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 84 // mANe jeNeva devadine dArae teNeva uvAgacchat 2 devadinaM dAragaM savAlaMkAra vibhUsiyaM pAsati pAsittA devadannassa dAragassa AbharaNAlaMkAresu mucchie gaDhie giddhe ajjhovavane paMthayaM dAsaceDaM pamattaM pAsati 2 disAloyaM kareti karettA devadinnaM dAragaM geNhati 2 kakkhasi alliyAveti 2 uttarijjeNaM pii 2 sigdhaM turiyaM cavalaM cetiyaM rAyagihassa nagarassa avadAraNaM niggacchati 2 jeNeva jiSNujANe jeNeva bhaggakUvae teNeva uvAgacchati 2 devadinaM dArayaM jIviyAo vavaroveti 2 AbharaNAlaMkAraM geNhati 2 devadinnassa dAragassa sarIragaM nippANaM niccedvaM jIviyavippajaDhaM bhaggakUvae pakkhivati 2 jeNeva mAluyAkacchae teNeva uvAgacchati 2 mAluyAkacchayaM aNupavisati 2 niccale niSphaMde tusiNIe divasa khivemANe ciTThati ( sU 38) tate NaM se paMthae dAsaceDe tao muhuttaMtarassa jeNeva devadine dArae Thavie teNeva ubAgacchati 2 devadannaM dAragaM taMsi ThANaMsi apAsamANe royamANe kaMdamANe vilavamANe devadinnadAra. gassa sahato samaMtA maggaNagavesaNaM karei 2 devadinnassa dAragassa katthai sutiM vA khutiM vA pattiM vA alabhamANe jeNeva sae gihe jeNeva dhaNNe satthavAhe teNeva uvAgacchati 2 ghaNNaM satthavAhaM evaM vadAsIevaM khalu sAmI ! bhaddA satthavAhI devadinaM dArayaM NhAyaM jAva mama hRtthaMsi dalayati tate NaM ahaM devadinnaM dArayaM kaDIe giNhAmi 2 jAva maggaNagavesaNaM karemi taM na Najjati NaM sAmi ! devadinne dArae For Personal & Private Use Only 2 saMghATajJAte devadattApahAraH sU. 38 // 84 //
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ kei hate vA avahie vA avakhitte vA pAyavaDie ghaNNassa satthavAhassa etamahaM nivedeti, tate NaM se dhaNe satthavAhe paMthayadAsaceDayassa etamahaM socA Nisamma teNa ya mahayA puttasoeNAbhibhUte samANe parasuNiyatteva caMpagapAyave dhasatti dharaNIyalaMsi savaMgehiM sannivaie, tate NaM se dhaNNe satthavAhe tato muhuttaMtarassa Asatthe pacchAgayapANe devadinnassa dAragassa sabato samatA maggaNagavesaNaM kareti devadinnassa dAragassa katthai suI vA khuI vA pauttiM vA alabhamANe jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai 2 mahatthaM pAhuDaM gehati 2 jeNeva nagaraguttiyA teNeva uvAgacchati 2 taM mahatthaM pAhuDaM uvaNati uvaNatittA evaM vayAsI evaM khalu devANuppiyA ! mama putte bhaddAe bhAriyAe attae devadinne nAma dArae iTThe jAva uMbarapupphaMpiva dullahe savaNayAe kimaMga puNa pAsaNayAe ?, tate NaM sA bhaddA devadinnaM hAyaM savAlaMkAravibhUsiyaM paMthagassa hatthe dalAti jAva pAyavaDie taM mama nivedeti, taM icchAmi NaM devANuppiyA ! devadinnadAragassa sabao samaMtA maggaNagavesaNaM kayaM / tae NaM te nagaragottiyA dhaNNeNaM satthavAheNaM evaM vRttA samANA sannaddhabaddhavammiyakavayA uppIlipasarAsaNavaTTiyA jAva gahiyAuhapaharaNA ghaNNeNaM satthavAheNaM saddhiM rAyagihassa nagarassa bahUNi atigamaNANi ya jAva pavAsu ya maggaNagavesaNaM karemANA rAyagihAo nagarAo paDinikkhamati 2 jeNeva jiSNujANe jeNeva bhaggakUvae teNeva uvAgacchaMti 2 For Personal & Private Use Only
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma- kathAGgam. // 85 // devadinnassa dAragassa sarIragaM nippANaM nicceTeM jIvavippajaDhaM pAsaMti 2 hA hA aho akajamitikaTTha 2 saMghATadevadinnaM dAragaM bhaggakUvAo uttAreMti 2 dhaNNassa satthavAhassa hattheNaM dalayaMti (sUtraM 38) | jJAte deva dattApahAraH DimbhadArakakumArakANAmalpabahubahutarakAlakRto vizeSaH mUchito-mUDho gatavivekacaitanya ityarthaH 'grathito' lobhatantubhiH sU. 38 saMdarbhitaH 'gRddha' AkAGkSAvAn 'abhyupapannaH' adhikaM tadekAgratAM gata iti, zIghrAdIni ekArthikAni zIghratAtizayakhyApanArthAni , niSprANaM-ucchAsAdirahitaM nizceSTaM-vyApArarahitaM 'jIvavippajadaMti AtmanA vipramuktaM nizcalo-gamanAgamanAdivarjitaH niSpando hastAdyavayavacalanarahitaH tUSNIko-vacanarahitaH kSepayan' prerayan 'zruti' vArtAmAtraM 'kSutaM' tasyaiva saMbandhinaM zabdaM taccikaM vA 'pravRtti' vyaktataravArtA, nIto mitrAdinA svagRhe apahRtazcaureNa aakssiptH-uplobhitH| 'parasuniyatteva'tti parazunA-kuThAreNa nikRttA-chinno yaH sa tathA tadvat 'nagaragottiya'tti nagarasya gupti-rakSAM kurvantIti nagaraguptikA:-ArakSakAH 'sannaddhabaddhavammiyakavaya'tti sannaddhAH-saMhananIbhiH kRtasannAhAH baddhAH-kasAbandhanena varmitAzca-aGgarakSIkRtAH zarIrAropaNena kavacAHkaGkaTA yaiste tathA tataH karmadhArayaH, athavA varmitazabdaH kacinnAdhIyata eva, 'uppIliyasarAsaNapaTTiyA' utpIDitAAkrAntA guNena zarAsanaM-dhanustallakSaNA paTTikA yaiste tathA, athavA utpIDitA-baddhA zarAsanapaTTikA-bAhupaTTako yaiste tathA, dRzyate ca dhanurdharANAM bAhau carmapaTTabandha iti, iha sthAne yAvatkaraNAdidaM dRzyaM "piNaddhagevejjA baddhaAviddhavimalavaraciMdhapaTTA" pinaddhAni-parihitAni |veyakANi-grIvArakSANi yaiste tathA, baddho gADhIkaraNena AviddhaH-parihito mastake vimalo varacitapaTTo For Personal & Private Use Only
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ yaste tathA tataH karmadhArayaH 'gahiyAuhapaharaNA' gRhItAnyAyudhAni praharaNAya-prahAradAnAya yaiste tathA, athavA''yudhapraharaNayoH kSepyAkSepyakRto vizeSaH, 'sasakkhaMti sasAkSi sasAkSiNo'dhyakSAn vidhaayetyrthH| tate NaM te nagaraguttiyA vijayassa takkarassa payamaggamaNugacchamANA jeNeva mAluyAkacchae teNeva uvAgacchaMti 2 mAlayAkacchayaM aNupavisaMti 2 vijayaM takaraM sasakkhaM sahoDhaM sagevejaM jIvaggAhaM giNhaMti 2 advimuhijANukopparapahArasaMbhaggamahiyagattaM kareMti 2 avauDAbandhaNaM kareMti 2 devadinnagassa dAragassa AbharaNaM gehaMti 2 vijayassa takarassa gIvAe baMdhaMti 2 mAluyAkacchagAo paDinikkhamaMti 2 jeNeva rAyagihe nagare teNeva uvAgacchaMti 2 rAyagihaM nagaraM aNupavisaMti 2 rAyagihe nagare siMghADagatiyacaukkacacaramahApahapahesu kasappahAre ya layappahAre ya chivApahAre ya nivAemANA 2 chAraM ca dhaliM ca kayavaraMca uri pakiramANA 2mahayA 2 saddeNaM ugghosemANA evaM vadaMti-esa NaM devANuppiyA! vijae nAma takare jAva giddhe viva AmisabhakkhI bAlaghAyae bAlamArae, taM no khalu devANuppiyA! eyassa keti rAyA vA rAyaputte vA rAyamace vA avarajjhati etthaDhe appaNo sayAti kammAI avarajjhatittika? jeNAmeva cAragasAlA teNAmeva uvAgacchati 2 haDibaMdhaNaM kareMti 2 bhattapANanirohaM kareMti 2 tisaMjhaM kasappahAre ya jAva nivAemANA 2 viharaMti, tate NaM se dhaNNe satyavAhe mittanAtiniyagasayaNasaMbaMdhipariyaNeNaM saddhiM royamANe jAva vilavamANe devadinnassa dAragassa sarIrassa mahayA iDDIsakkArasamudaeNaM niha For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgama. 2 saMghATajJAte vijayasya bandhaH // 86 // raNaM kareMti 2 bahaI lotiyAtiM mayagakicAI kareMti 2 keNai kAlaMtareNaM avagayasoe jAe yAvi hotthA / (sUtraM 39) / tate NaM se dhaNNe satyavAhe annayA kayAiM lahasayaMsi rAyAvarAhasi saMpalatte jAe yAvi hotthA, tate NaM te nagaraguttiyA dhaNaM satthavAhaM geNhaMti 2 jeNeva cArage teNeva uvAgacchaMti 2 cAragaM aNupavesaMti 2 vijaeNaM takaraNaM saddhiM egayao haDibaMdhaNaM kareMti / tate NaM sA bhaddA bhAriyA kallaM jAva jalaMte vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDeti 2 bhoyaNapiMDae kareti 2 bhoyaNAI pakkhivati laMchiyamuddiyaM karei 2 egaM ca surabhivAripaDipunnaM dagavArayaM kareti 2 paMthayaM dAsaceDaM sadAveti 2 evaM vadAsI-gaccha NaM tuma devANuppiyA! imaM vipulaM asaNaM 4 gahAya cAragasAlAe dhaNNassa satthavAhassa uvaNehi,tate NaM se paMthae bhadAe satthavAhIe evaM vutte samANe haddatuDhe taM bhoyaNapiMDayaM taM ca surabhivaravAripaDipunnaM dagavArayaM geNhati 2 sayAo gihAo paDinikkhamati 2rAyagihe nagare majjhamajjheNaM jeNeva cAragasAlA jeNeva dhanne satthavAhe teNeva uvAgacchati 2 bhoyaNapiDayaM ThAveti 2 ullaMchati 2ttA bhAyaNAI geNhati 2 bhAyaNAI ghoveti 2 hatthasoyaM dalayati 2 dhaNNaM satthavAhaM teNaM vipuleNaM asaNa. 4 parivesati, tate NaM se vijae takkare dhaNaM satyavAhaM evaM vadAsI-tumaNNaM devANuppiyA! mama eyAo vipulAto asaNa. 4 saMvibhAgaM karehi, tate NaM se dhaNe satthavAhe vijayaM takaraM evaM vadAsI-avi yAI ahaM vijayA! evaM vipulaM asaNaM 4 kAyANaM vA suNagANaM vA dalaejjA ukuruDiyAe vA NaM chaDDejA no ceva NaM tava puttaghAyagassa puttamAra vijayataskarasaMvibhAgaH sU. 40 // 86 // For Personal & Private Use Only
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ gassaarissa veriyassa paDiNIyassa paccAmittassa etto vipulAoasaNa.4saMvibhAgaM karejAmi, tate NaM se dhaNNe satyavAhe taM vipulaM asaNaM 4 AhAreti 2taM paMthayaM paDivisajjeti, tate NaM se paMthae dAsaceDe taM bhoyaNapiDagaM giNhati 2 jAmeva disiM pAunbhUte tAmeva disiM paDigae, tate NaM tassa dhaNNassa satthavAhassa taM vipulaM asaNaM 4 AhAriyassa samANassa uccArapAsavaNe NaM udyAhitthA, tate NaM se dhaNNe sattha'vAhe vijayaM takkaraM evaM vadAsI-ehi tAva vijayA! egaMtamavakkamAmo jeNaM ahaM uccArapAsavaNaM parihavemi, tate NaM se vijae takkare dhaNNaM satthavAhaM evaM vayAsI-tubhaM devANuppiyA! vipulaM asaNaM 4 AhAriyassa asthi uccAre vA pAsavaNe vA mamannaM devANuppiyA! imehiM bahahiM kasappahArehi yajAva layApahArehi ya taNhAe ya chuhAe ya parabbhavamANassa Natthi kei uccAre vA pAsavaNe vA taM chadeNaM tuma devANuppiyA!egaMte avakkamittA uccArapAsavaNaM pariDhaveti, tate NaM se dhaNNe satyavAhe vijaeNaM takaraNaM evaM vutte samANe tusiNIe saMciTThati, tate NaM se dhaNNe satthavAhe muhattaMtarassa baliyatarAgaM uccArapAsavaNeNaM uccAhijjamANe vijayaM takaraM evaM vadAsI-ehi tAva vijayA! jAva avakamAmo, tate NaM se vijae dhaNaM satthavAhaM evaM vadAsI-jai NaM tumaM devANuppiyA! tato vipulAoasaNa0 4 saMvibhAgaM karehi tato'haM tumehiM saddhiM egaMtaM avakamAmi, tate NaM se dhaNNe satyavAhe vijayaM evaM vadAsI-ahannaM tumbhaM tato vipulAo asaNa04 saMvibhAgaM karissAmi, tate NaM se vijae dhaNNassa satthavAhassa eyamaDheM paDimuNeti, tate NaM se For Personal & Private Use Only
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgaH sU. jJAtAdharma- vijae dhaNNeNaM saddhiM egaMte avakkameti uccArapAsavaNaM parihaveti AyaMte cokkhe paramasuibhUe tameva ThANaM 2 saMghATakathAGgam. uvasaMkamittA NaM viharati, tate NaM sA bhaddA kallaM jAva jalaMte vipulaM asaNaM 4 jAva pariveseti, tate NaM jJAte vija se dhaNNe satthavAhe vijayassa takkarassa tato vipulAo asaNa. 4 saMvibhAgaM kareti, tate NaM se dhaNe 14 yasya bandhaH // 87 // satyavAhe paMthayaM dAsaceDaM visajjeti, tate NaM se paMthae bhoyaNapiDayaM gahAya cAragAo paDinikkhamati 2 18| sU. 39 rAyagihaM nagaraM majhamajjheNaM jeNeva sae gehe jeNeva bhaddA bhAriyA teNeva uvAgacchai 2 ttA bhaI sastha |vijayatavAhiNiM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppie! dhaNNe satyavAhe tava puttaghAyagassa jAva paJcAmittassa skarasaMvitAo vipulAo asaNa04 saMvibhAgaM kareti (sUtraM 40) 'sahoDhaM'ti samoSaM 'sagevejati saha graiveyakeNa-grIvAbandhanena yathA bhavati tathA gRhNanti 'jIvaggAhaM giNhaMti'tti jIvatIti jIvastaM jIvantaM gRhNanti asthimuSTijAnukUparaisteSu vA ye prahArAstaiH saMbhagnaM-mathitaM moTitaM-jarjaritaM gAtraM-zarIraM yasya sa tathA taM kurvanti 'avauDagabaMdhaNaM ti avajhoTanena-avamoTanena kRkATikAyAH bAhozca pazcAdbhAganayanena bandhanaM yasya sa tathA taM kurvanti 'kasappahAre yatti vardhatADanAni 'chiva'tti zlakSNaH kaSaH 'latA' kambA 'bAlaghAtakaH' prahAradAnena 'bAlamA // 87 // 18rakA' prANaviyojanena / 'rAyamacce'tti rAjAmAtyaH 'avarajjhaItti aparAdhyati anartha karoti 'nannattha'tti natvanyatretyarthaH, vAcanAntare khidaM nAdhIyata eva, khakAni nirupacaritAni nopacAreNAtmanaH sambandhIni 'lahussagaMsitti laghuH kha-AtmA kharUpaM yasya sa laghuskhaka:-alpasvarUpaH rAjJi viSaye aparAdho rAjAparAdhastatra 'saMpralaptaH' pratipAditaH pizunairiti gamyate / For Personal & Private Use Only
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'bhoyaNapaDiya'tti bhojanasthAlAdyAdhArabhUtaM vaMzamayaM bhAjanaM piTakaM tat karoti, sajIkarotItyarthaH, pAThAntareNa 'bhareha'tti | pUrayati pAThAntareNa bhojanapiTake karoti azanAdIni 'lAJchitaM' rekhAdidAnato mudritaM kRtamudrAdimudraM 'ullaMcheiti viga-18 talAJchanaM karoti 'parivezayati' bhojayati, 'Avi yAI ti apiH saMbhAvane AiMti bhASAyAM areH-zatrorvairiNaH-sAnubandha-18 zatrubhAvasya pratyanIkasya-pratikUlavRtteH pratyamitrasya-vastu 2 prati amitrasya 'dhaNNassa'tti karmaNi SaSThI uccAraprazravaNaM kaI NamityalaGkAre 'uvAhitya'tti-udAdhayati sa, 'ehi tAve'tyAdi, Agaccha tAvaditi bhASAmAtre he vijaya ! ekAnta-vijana-1 mapakramAmo-yAmaH 'jeNaM'ti yenAhamuccArAdi pariSThApayAmIti 'chadeNaM ti abhiprAyeNa ythaaruciityrthH| tate NaM sA bhaddA sasthavAhI paMthayassa dAsaceDayassa aMtie eyamaDhe socA AsuruttAruTTA jAva misimisemANA dhaNNassa satthavAhassa paosamAvajati, tate NaM se dhaNNe satthavAhe annayA kayAiM mittanAtiniyagasayaNasaMbaMdhipariyaNeNaM saeNa ya atthasAreNaM rAyakajjAto appANaM moyAveti 2 cAragasAlAo paDinikkhamati 2 jeNeva alaMkAriyasabhA teNeva uvAgacchati 2 alaMkAriyakammaM kareti 2 jeNeva pukkhariNI teNeva uvAgacchati 2 aha dhoyamahiyaM geNhati pokkhariNI ogAhati 2 jalamajaNaM kareti 2 pahAe kayabalikamme jAva rAyagihaM nagaraM aNupavisati 2 rAyagihanagarassa majjhamajjheNaM jeNeva sae gihe teNeva padhArettha gamaNAe / tate NaM taM dhaNaM satthavAhaM ejamANaM pAsittA rAyagihe nagare bahave niyagasedvisatthavAhapabhitao Adati parijANaMti sakAreMti sammANati anbhuTTeti sarIrakusalaM pucchaMti / tate NaM dan Education International For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 2 saMghATajJAte dRSTAtopasaMhAra sU.41 // 88 // Recenesseeeeeeeee se dhapaNe jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchati 2jAviya se tattha bAhiriyA parisA bhavati taM0-dAsAti vA pessAti vA bhiyagAi vA bhAillagAi vA, sevi ya NaM dhaNNaM satthavAhaM ejaMtaM pAsati 2 pAyavaDiyAe khemakusalaM pucchaMti, jAvi ya se tattha abhaMtariyA parisA bhavati taM0-mAyAi vA piyAi. vA bhAyAti vA bhagiNIti vA, sAvi ya NaM dhaNNaM satthavAhaM ejamANaM pAsati 2 AsaNAo anbhuheti 2 kaMThAkaMThiyaM avayAsiya bAhappamokkhaNaM kareti, tate NaM se dhapaNe satyavAhe jeNeva bhaddA bhAriyA teNeva uvAgacchati, tate NaM sA bhaddA dhaNNaM satthavAhaM ejamANaM pAsati pAsittA No ADhAti no pariyANAti aNADhAyamANI aparijANamANI tusiNIyA parammuhI saMciTThati, tate NaM se dhaNe satthavAhe. bhaI bhAriyaM evaM vadAsI-kinnaM tumbhaM devANuppie! na tuTTI vA na harise vA nANaMde vA jaM mae saeNaM atthasAreNaM rAyakajjAto appANaM vimotie, tate NaM sA bhaddA dhaNNaM satthavAhaM evaM vadAsI-kahannaM devANuppiyA! mama tuTThI vA jAva ANaMde vA bhavissati jeNaM tuma mama puttaghAyagassa jAva pacAmittassa tato vipulAto asaNa04 saMvibhAgaM karesi, tate NaM se dhaNNe bhaI evaM vadAsI-no khalu devANuppie ! dhammotti vA tavotti vA kayapaDikaiyA vA logajattAti vA nAyaeti vA ghADieti vA sahAeti vA suhitivA tato vipulAto asaNa. 4 saMvibhAge kae nannattha sarIraciMtAe, tate NaM sA bhaddA dhaNNeNaM satthavAheNaM evaM vuttA samANI haTTa jAva AsaNAto anbhuTThati kaMThAkaMThiM avayAseti khemakusalaM pucchati 2 pahAyA // 88 // For Personal & Private Use Only
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAva pAyacchittA vipulAtiM bhoga bhogAI bhuMjamANI viharati / tate NaM se vijae takare cAragasAlAe tehiM baMdhehiM bahiM kasa pahArehi ya jAva taNhAe ya chuhAe ya parabhavamANe kAlamAse kAlaM kiccA naraesu neraiyattAe uvavanne / se NaM tattha neraie jAte kAle kAlobhAse jAva veyaNaM paJcaNubhavamANe viharaha, seNaM tato ucaTTittA aNAdIyaM aNavadaggaM dIhamaddhaM cAuraMta saMsArakaMtAraM aNupariyahissati evAmeva jaMbU ! jeNaM amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA AyariyauvajjhAyANaM aMtie muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM pacatie samANe vipulamaNimuttiyadhaNakaNagarayaNasAreNaM lugbhati seviya evaM caiva / (sUtraM 41 ) 'alaMkAriyasaha 'nti yasyAM nApitAdibhiH zarIrasatkAro vidhIyate alaGkArikakarma - nakhakhaNDanAdi dAsA - gRhadA - sIputrAH preSyA-ye tathAvidhaprayojaneSu nagarAntarAdiSu preSyante bhRtakA - ye AbAlakhAtpoSitAH 'bhAilaga ci ye bhAgaM lAbhasya labhante te, kSemakuzalaM - anarthAnudbhavAnarthapratighAtarUpaM, kaNThe ca kaNThe ca gRhIlA kaNThAkaNThi, yadyapi vyAkaraNe yuddhaviSaya evaivaMvidho'vyayIbhAva iSyate tathApi yogavibhAgAdibhiretasya sAdhuzabdatA dRzyeti, 'avayAsiya'ti AliGgaya bASpapramokSaNa-AnandAzrujalapramocanaM / 'nAyae ve 'tyAdi, nAyakaH - prabhurnyAyado vA - nyAyadarzI jJAtako vA svajanaputraka itirupadarzane vA vikalpe 'ghADiya'tti sahacArI sahAyaH - sAhAyyakArI suhRd - mitraM / 'baMdhehi ya'tti bandho rajjvAdivandhanaM 'vadha' yaSTyAditADanaM kazaprahArAdayastu tadvizeSAH 'kAle kAlobhAse' ityAdi kAlaH - kRSNavarNaH kAla evAvabhAsate draSTRNAM kAlo vA'vabhAsodIptiryasya sa kAlAvabhAsaH, iha yAvatkaraNAdidaM dRzyaM 'gambhIralomaharise bhIme uttAsaNae paramakaNhe vaNNeNaM, se NaM tattha niccaM For Personal & Private Use Only
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma-18 bhIe niccaM tatthe niccaM tasie niccaM paramasuhasambaddhaM naragati tatra gambhIro-mahAn romaharSo-bhayasaMbhUto romAJco yasya yato vA 82 saMghATakathAGgam. | sakAzAt sa tathA, kimityevamityAha-'bhImo bhISmaH, ata evotrAsakArikhAdutrAsakaH, etadapi kuta ityAha-paramakRSNo jJAte dRSTA varNeneti, parAM-prakRSTAM azubhasaMbaddhAM-pApakarmaNopanItA 'aNAiya'mityAdi, anAdikaM 'aNavadaggaM'ti anantaM 'dIhamati // 89 // dIrghAddhaM-dIrghakAlaM dIrghAvaM vA-dIrghamArga cAturaMta-caturvibhAgaM saMsAra eva kAntAraM-araNyaM saMsArakAntAramiti / ito'dhikRtaM | sU.42-43 jJAtaM jJApanIye yojayannAha-evameva-vijayacauravadeva 'sAre NaM'ti sAre NamityalaGkAre karaNe tRtIyA veyaM, lubhyate-lobhI bhavati, 'sevi evaM ceva'tti so'pi pravrajito vijayavadeva narakAdikamuktarUpaM prApnoti / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM dhammaghosA nAma therA bhagavaMtojAtisaMpannA 2jAva puvANuputviM caramANe jAva jeNeva rAyagihe nagare jeNeva guNasilae cetie jAva ahApaDirUvaM uggahaM uggiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANA viharaMti, parisA niggayA dhammo kahio,tate NaM tassa dhaNNassa satthavAhassa bahujaNassa aMtie etamaDhe socA Nisamma imetArUve ajjhatthite jAva samupajitthA-evaM khalu bhagavaMto jAtisaMpannA ihamAgayA iha saMpattA taM icchAmiNaM there bhagavate vadAmi namasAmi pahAte jAva suddhappAvesAti maGgallAI vatthAI pavaraparihie pAyavihAracAreNaM jeNeva guNasile cetie jeNeva therA bhagavaMto teNeva uvAgacchati 2 vaMdati nmNsti| tate NaM therA dhaNNassa vicittaM dhammamAtikkhaMti, tate NaM se dhaNe satyavAhe dhammaM socA evaM vadAsI-saddahAmi NaM bhaMte ! niggaMthe pAvayaNe jAva pavatie jAva bahaNi vAsANi sAmanapariyAgaM // 89 // Join Education International For Personal & Private Use Only dojainelibrary.org
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ pANittA bhaktaM paJcakkhAtittA mAsiyAe saMlehaNAe saddhiM bhattAiM aNasaNAe chedei 2 tA kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe devatAe uvavanne, tattha NaM atthegatiyANaM devANaM cattAri palio mAI ThitI pannattA, tattha NaM ghaNNassa devassa cattAri paliovamAiM ThitI paNNattA, se NaM ghaNNe deve tAo devaloyAo AkkhaNaM ThIkkhaeNaM bhavakkhaeNaM anaMtaraM cayaM cahantA mahAvidehe vAse sijjhihiti jAva saGghadukkhANamaMtaM karehiti (sUtraM 42 ) jahA NaM jaMbU ! ghaNNeNaM satthavAheNaM no dhammotti vA jAva vijayassa takkarassa tato vipulAo asaNa0 4 saMvibhAge kae nannattha sarIrasArakkhaNaTThAe, evAmeva jaMbU ! jeNaM amhaM niggaMthe vA 2 jAva pacatie samANe vavagayaNhANummaddaNapuSpagaMdhamallAlaMkAravibhUse imassa orAliyasarIrassa no vanna vA rUvaheDaM vA visayaheDaM vA asaNaM 4 AhAramAhAreti, nannattha NANadaMsaNacarittANaM vahaNayAe, se NaM ihaloe ceva bahUNaM samaNANaM samaNINaM sAvagANa ya sAvigANa ya accaNije jAva pajjuvAsaNijje bhavati, paraloevi ya NaM no bahUNi hatthaccheyaNANi ya kannaccheyaNANi ya nAsAcheyANi ya evaM hiyayaupAyaNANi ya vasaNuppADaNANi ya ullaMbaNANi ya pAvihiti aNAtIyaM ca aNavadaggaM dIhaM jAva vItivatissati jahA va se dhaNNe satthavAhe / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva docassa nAyajjhayaNassa ayamaTThe paNNattettibemi // ( sUtraM 43 ) vitIyaM ajjhayaNaM samattaM // 2 // 'jahA Na' mityAdinA'pi jJAtameva jJApanIye niyojitaM, 'nannattha sarIrasArakkhaNaTThAe' ci na zarIrasaMrakSaNArthAdanyatra For Personal & Private Use Only
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma- kathAGgam. 2 saMghATajJAte vizeSopanayaH // 9 // tadarthamevetyarthaH 'jahA va se dhaNNe'tti dRSTAntanigamanaM / iha punarvizeSayojanAmimAmabhidadhati bahuzrutAH-iha rAjagRhanagarasthA- nIyaM manuSyakSetraM dhanyasArthavAhasthAnIyaH sAdhujIvaH vijayacaurasthAnIyaM zarIraM putrasthAnIyo nirupamanirantarAnandanibandhanalena saMyamo, bhavati hyasatpravRttikazarIrAtsaMyamavighAtaH, AbharaNasthAnIyAH zabdAdiviSayAH, tadarthapravRttaM hi zarIraM saMyamavighAte pravartate, haDibandhasthAnIyaM jIvazarIrayoravibhAgenAvasthAnaM rAjasthAnIyaH karmapariNAmaH rAjapuruSasthAnIyAH karmabhedAH laghukhakAparAdhasthAnIyA manuSyAyuSkabandhahetavaH, mUtrAdimalaparisthAnIyAH pratyupekSaNAdayo vyApArAH, yato bhaktAdidAnAbhAve yathAsau vijayaH prazravaNAdivyutsarjanAya na pravartitavAn evaM zarIramapi nirazanaM pratyupekSaNAdiSu na pravartatte, pAnthakasthAnIyo mugdhasAdhuH, sArthavAhIsthAnIyA AcAryAH, te hi vivakSitasAdhuM bhaktAdibhiH zarIramupaSTambhayantaM sAdhvantarAdupazrutyopAlambhayanti vivakSitasAdhunaiva nivedite vedanAvaiyAvRttyAdike bhojanakAraNe parituSyanti ceti, paThyate ca "sivasAhaNesu AhAravirahio jaM na vaTTae deho / tamhA dhaNNoca vijayaM sAhU taM teNa posejA // " [zivasAdhaneSu AhAravirahito yanna pravarttate dehaH / tasAt dhanya iva vijayaM sAdhustat tena poSayet // 1 // ] 'evaM khalvi'tyAdi nigamana' itizabdaH samAptau bravImIti pUrvavadeveti // jJAtAdharmakathAyAM vivaraNato dvitIyamadhyayanaM samAptamiti // 20 // Jain EduA T For Personal & Private Use Only
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha tRtIyamaNDakAkhyamadhyayanaM, tasya ca pUrveNa sahAyaM sambandhaH-anantarAdhyayane sAbhiSvaGgasya nirabhiSvaGgasya ca doSaguNAnabhidadhatA cAritrazuddhirvidheyatayopadiSTA, iha tu zaGkitasya niHzaGkasya ca tAnabhidadhatA saMyamazuddhereva hetubhUtA samyaktvazuddhi vidheyatayopadizyate ityevaMsaMbandhasyAsyedamupakSepasUtra jatiNaM bhaMte!samaNeNaM bhagavayAmahAvIreNaM doccassa ajjhayaNassa NAyAdhammakahANaM ayamaDhe pannatte taiassa ajjhayaNassa keaDhe paNNatte?, evaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM2 caMpA nAma nayarI hotthA vannao, tIse NaM caMpAe nayarIe bahiyA uttarapuracchime disIbhAe subhUmibhAe nAmaM ujjANe hotthA sabouya0 suramme naMdaNavaNe iva suhasurabhisIyalacchAyAe samaNuSaddhe, tassa NaM subhUmibhAgassa ujANassa uttarao egadesaMmi mAluyAkacchae vannao, tattha NaM egA varamaUrI do puDhe pariyAgate piTuMDIpaMDure nivaNe niruvahae bhinnamuhippamANe maUrI aMDae pasavati 2 sateNaM pakkhavAeNaM sArakkhamANI saMgovamANI saMviTThamANI viharati, tattha NaM caMpAe nayarIe duve satyavAhadAragA parivasaMti taM0-jiNadattaputte ya sAgaradattaputte ya, sahajAyayA sahavaDiyayA sahapaMsukIliyayA sahadAradarisI annamannamaNurattayA annamannamaNuvayayA annamannacchaMdANuvattayA annamannahiyaticchiyakArayA annamannesu gihesu kiccAI karaNijAI paccaNubhavamANA viharanti (sUtraM 44) 'jai Na'mityAdi "evaM khalvi'tyAdi, prakRtAdhyayanasUtraM ca samastaM kaNThyaM navaraM 'saboue'tti sarve Rtavo-vasantAdayaH tatsaMpAvakusumAdibhAvAnAM vanaspatInAM samudbhavAt yatra tattathA, kacit 'sabouya'tti dRzyate, tena ca 'sabouyapuSphaphalasamiddhe / in Education Interaoral For Personal & Private Use Only
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ O jJAtAdharmakathAGgam. // 91 // 45 ityetatsacitaM, ata eva suramyaM nandanavanaM-merodvitIyavanaM tadvat zubhA sukhA vA surabhiH zItalA ca yA chAyA tayA samanubaddhaM- aNDakavyAptaM 'do puDhe'ityAdi, dve-dvisaMkhye puSTe-upacite paryAyeNa-prasavakAlakrameNAgate paryAyAgate prAkRtalena yakAralopAt pari- jAte mitre yAgaetti bhaNitaM, piSTasya-zAliloTTasya uNDI-piNDI piSToNDI tadvat pANDure ye te tathA, nivraNe-vraNakai rahite nirupahate-18 sU.44 vAtAdibhiranupahate bhinnA-madhyazuSirA yA muSTiH sA pramANaM yayoH te bhinnamuSTipramANe mayUryA aNDake mayUrANDake na kurkukhyA saMketaHsU. aNDake prasUte-janayati, saMrakSayantI-pAlayantI saGgopAyantI-sthagayantI saMveSTayantI-poSayantI, sahajAtau janmadinasyai-12 kalAta sahavRddhau-sametayorvRddhimupagatakhAt sahapAMzukrIDitako samAnabAlabhAvakhAta sahadAradarzinI samAnayauvanArambhatvAta sahaiva-ekAvasara eva jAtakAmavikAratayA dArAn-khakIye 2 bhArye tathAvidhadRSTibhidRSTavantau athavA saha-sahitau santau anyonyagRhayoAre pazyataH tatpravezanenetyevaMzIlau yau tau tathA, etaccAnantaroktaM kharUpamanyo'nyAnurAge sati bhavatItyAhaanyo'nyamanuraktau-snehavantau ata evAnyo'nyamanuvrajata. ityanyo'nyAnuvrajau, evaM chando'nuvartakau-abhiprAyAnuvarttinau evaM hRdayepsitakArako 'kiccAI karaNIyAIti kartavyAni yAni prayojanAnItyarthaH athavA kRtyAni-naityikAni karaNIyAni-kAdAcitkAni 'pratyanubhavantau' viddhaanau| tate NaM tesiM satthavAhadAragANaM annayA kayAI egatao sahiyANaM samuvAgayANaM sannisannANaM sanniviTThANaM imeyArUve mihokahAsamullAve samuppajjitthA-jannaM devANuppiyA! amhaM suhaM vA dukkhaM vA paJcajjA vA videsagamaNaM vA samuppajati tannaM amhehiM egayao sameccA NitthariyacaMtikaTTha annamannameyArUvaM saMgAraMpaDisuNeti dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2sakammasaMpauttA jAyA yAvi hotthaa|(suutrN45)ttth NaM caMpAe nayarIe devadattA nAmaMgaNiyA parivasai aDDA jAva bhattapANA causaDhikalApaMDiyA causahigaNiyAguNovaveyA auNattIsaM visese ramamANI ekavIsaratiguNappahANA battIsapurisovayArakusalA NavaMgasuttapaDibohiyA aTThArasadesIbhAsAvisArayA siMgArAgAracAruvesA saMgayagayahasiya0 UsiyajhayA sahassalaMmA vidinnachattacAmarabAlaviyaNiyA kannIrahappayAyA yAvi hotthA bahUNaM gaNiyAsahassANaM AhevacaM jAva viharati, tate NaM tesiM satyavAhadAraMgANaM annayA kadAi putvAvaraNhakAlasamayaMsi jimiyabhuttuttarAgayANaM samANANaM AyantANaM cokkhANaM paramasutibhUyANaM suhAsaNavaragayANaM imeyArUve mihokahAsamullAve samuppanjitthA, taM seyaM khalu amhaM devANuppiyA! kallaM jAva jalate vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDAvettA taM vipulaM asaNaM 4 dhRvapupphagaMdhavatthaM gahAya devadattAe gaNiyAe saddhiM subhUmibhAgassa ujjANassa ujANasiriM pacaNubhavamANANaM viharittaettikaTTha annamannassa eyamaTuM paDisuNeti 2 kallaM pAunbhUe koDuMbiyapurise saddAveMti 2 evaM vadAsI-gacchaha NaM devANuppiyA! vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDeha 2 taM vipulaM asaNaM 4 dhUvapuppaM gRhAya jeNeva subhUbhibhAge ujjANe jeNeva NaMdApukkhariNI teNAmeva uvAgacchaha 2 naMdApukkhariNIto adUrasAmaMte thUNAmaMDavaM AhaNaha 2 AsitasammajjitovalittaM sugaMdha jAva kaliyaM kareha 2 amhe paDivAlemANA2ciTThaha jAva ciTThati, tae NaM satthavAhadAragA docaMpi koDuMbiyapurise saddAveMti 2 evaM vadAsI-khippAmeva lahukaraNajuttajo For Personal & Private Use Only
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 3aNDaka jJAte deva18 dattAsaMgamaH 18 sU. 46 // 92 // tiyaM samakhuravAlihANaM samalihiyatikkhaggasiMgaehiM rayayAmayaghaMTasuttarajjupavarakaMcaNakhaciyaNatthapaggahovaggahitehiM nIluppalakayAmelaehiM pavaragoNajuvANaehiM nANAmaNirayaNakaMcaNaghaMTiyAjAlaparikkhittaM pavaralakSaNovaveyaM juttameva pavahaNaM uvaNeha, te'vi taheva uvaNeti,tate NaM se satthavAhadAragA pahAyA.jAva sarIrA pavahaNaM durUhaMti 2 jeNevadevadattAe gaNiyAe gihaM teNeva uvAgacchaMti 2ttA pavahaNAto paccoruhati 2 devadattAe gaNiyAe gihaM aNupaviseMti, tate NaM sA devadattA gaNiyA satthavAhadArae ejamANe pAsati 2 haha 2 AsaNAo anbhuDheti 2 sattaTTha padAtiM aNugacchati 2 te satyavAhadArae evaM vadAsI-saMdisaMtu NaM devANuppiyA! kimihAgamaNappatoyaNaM, tate NaM te satyavAhadAragA devadattaM gaNiyaM evaM vadAsI-icchAmo NaM devANuppie! tumhehiM sarddhi subhUmibhAgassa ujANassa ujANasiriM paJcaNunbhavamANA viharittae, tate NaM sA devadattA tesiM satthavAhadAragANaM etamaDhe paDisuNeti 2 NhAyA kayakiccA kiM te pavara jAva sirisamANavesA jeNeva satyavAhadAragA teNeva samAgayA, tate NaM te satyavAhadAragA devadattAe gaNiyAe saddhiM jANaM durUhati 2 caMpAe nayarIe majhamajheNaM jeNeva subhUmibhAge ujANe jeNeva naMdApukkhariNI teNeva uvAgacchaMti 2 pavahaNAto pacoruhaMti 2naMdApokkhariNI ogAhiMti 2jalamajaNaM kareMti jalakIDaM kareMtiNhAyA devadattAe saddhiM paJcuttaraMti jeNeva thUNAmaMDave teNeva uvAgacchaMti 2 thUNAmaMDavaM aNupavisaMti 2 sabAlaMkAravibhUsiyA AsatthA vIsatthA suhAsaNavaragayA devadattAe saddhiM taM vipulaM asaNaM 4 ghUvapu // 22 // For Personal & Private Use Only
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ pphagaMdhavatthaM AsAemANA vIsAemANA paribhuMjemANA evaM ca NaM viharaMti, jimiyabhuttuttarAgayAviya NaM samANA devadattAe saddhiM vipulAti mANussagAI kAmabhogAI bhuMjamANA viharati / (sUtraM 46) 'egautti kacidekasin deze sahitayoH-militayoH samupAgatayorekatarasya gRhe saviSaNNayoH-upaviSTayoH saMniviSTayo:|saMhatatayA sthirasukhAsanatayA ca vyavasthitayomithaHkathA-parasparakathA tasyAM samullApo-jalpo yaH sa tathA samudapadyata, 'sameca'tti sametya pAThAntare 'saMhica'tti saMhatya saha saMbhUya 'saMgAraMti saGketaM 'paDisuNeti'tti abhyupgcchtH| 'causaTThI'tyAdi, catuHSaSTikalAH gItanRtyAdikAH strIjanocitA vAtsyAyanaprasiddhAH catuHSaSTigaNikAguNAH AliGganAdikAnAmaTAnAM kriyAvizeSANAM pratyekamaSTabhedalAva, ete'pi vAtsyAyanaprasiddhAH, evaM vizeSAdayo'pi, 'navaMgasuttapaDibohiyatti prAgvat navayauvaneti bhAvaH 'saMgayagayahasiya'ityenenedaM sUcitaM 'saMgayagayahasiyabhaNiyavihiyavilAsasalaliyasalAvaniuNajuttovayArakusalA' vyAkhyA basya pUrvavat, vAcanAntare tvidamadhikaM 'suMdarathaNajaghaNavayaNacaraNanayaNalAvaNNarUvajovaNavilAsakaliyA' ucchritadhvajA sahasrarbhAvyAM lAbho yasyAH sA tathA, vitIrNAni rAjJA chatracAmarANi vAlavIjanikA ca-cAmaravizeSo yasyAH sA tathA, kIrathA-pravahaNavizeSastena prayAta-gamanaM yasyAH sA tathA, kIratho hi RddhimatAM keSAMcideva bhavatIti so'pi tasyA astItyatizayapratipAdanArtho'pizabda iti, sthUNApradhAno vastrAcchAdito maNDapaH sthUNAmaNDapaH 'AhaNaha'tti nivezayateti bhAvaH, 'laghukaraNe'tyAdi, laghukaraNaM gamanAdikA zIghrakriyA dakSatvamityarthaH tena yuktA ye puruSAstaiojitaM-yatrayUpAdibhiH sambandhitaM yattattathA pravahaNamiti sambandhaH, pAThAntareNa 'lahukaraNajuttaehiMti tatra laghukaraNena-dakSatvena yuktau For Personal & Private Use Only
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 jJAtAdharma yojitau yau tau tathA tAbhyAM, kakAra iha svArthikaH, goyuvabhyAM yuktameva pravahaNamupanayateti sambandhaH, samakhuravAladhAnau-samAnazaphakathAGgam. RI pucchau same-tulye likhite-zastreNApanItabAhyatvakke tIkSNe zRGge yayostau tathA, tataH karmadhArayaH, tAbhyAM, vAcanAntare 'jaMbUNa-18 jAte udyA yamayakalAvajuttapaivisiTTaehi' jambUnadamayau-suvarNamayau kalApau-kaNThAbharaNavizeSau yoke ca-yUpena saha kaNThasaMyamanarajjU shriianu||13|| prativiziSTe yayostau ca tathA tAbhyAM, rajatamayau-rUpyavikArau ghaNTe yayostau tathA, sUtrarajjuke-kAsikasUtradavarakamayyau varaka | bhavaH sU. nakakhacite ye naste-nAsikAnyastarajjuke tayoH pragraheNa-razminA avagRhItakau-baddhau yau tathA tataH karmadhArayo'taH tAbhyAM, 7 aNDanIlotpalakRtApIDAbhyAM ApIDa:-zekharaH, pravaragoyuvabhyAM, nAnAmaNiratnakAJcanaghaNTikAjAlena parikSiptaM pravaralakSaNopetaM, vAcanA-1 kaguhaH sU. ntare'dhikamidaM 'sujAtajugajuttaujjugapasatthasuviraiyanimmiya'ti tatra sujAtaM-sujAtadArumayaM yugaM-yUpaH yuktaM-saMgataM RjukaM-saralaM prazastaM-zubhaM suviracitaM-sughaTitaM nimmitaM-nivezitaM yatra tattathA, yuktameva-sambaddhameva pravahaNaM-yAnaM paridakSagatrItyarthaH "kinte jAva sirI'tyAdi vyAkhyAtaM dhaarinniivrnnke| tate NaM te satyavAhadAragA putvAvaraNhakAlasamayaMsi devadattAe gaNiyAe saddhiM thUNAmaMDavAo paDinikkhamaMti 2 hatthasaMgellIe subhUmibhAge bahasu Aligharaesu ya kayalIgharesu ya layAgharaesu ya acchaNagharaesu ya pecchaNagharaesu ya pasAhaNagharaesu ya mohaNagharaesu ya sAlagharaesu ya jAlagharaesu ya kusumagharaesu ya ujANasiriM paccaNubhavamANA viharaMti (sUtraM 47) tate NaM te satyavAhadArayA jeNeva se mAluyAkacchae teNeva pahArettha gamaNAe,tate NaMsAvaNamaUrI te satyavAhadArae ejamANe pAsati 2 bhIyA // 23 // For Personal & Private Use Only
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatthA0 mahayA 2 saddeNaM kekAravaM viNimmuyamANI 2 mAluyAkacchAo paDinikkhamati 2 egaMsi rukkhamAlayaMsi ThiccA te satyavAhadArae mAluyAkacchayaM ca aNimisAe diTThIe pehamANI 2 ciTThati / tate NaM te satthavAhadAragA aNNamannaM saddAveMti 2 evaM vadAsI-jahA NaM devANuppiyA! esA vaNamaUrI amhe ejamANA pAsittA bhItA tatthA tasiyA ubiggA palAyA mahatA 2 saddeNaM jAva amhe mAluyAkacchayaM ca pecchamANI 2 ciTThati taM bhaviyavamettha kAraNeNaMtikaTTha mAluyAkacchayaM aMto aNupavisaMti 2 tattha NaM do puDhe pariyAgaye jAva pAsittA annamannaM saddAveMti 2 evaM vadAsI-seyaM khalu devANuppiyA! amhe ime vaNamaUrIaMDae sANaM jAimaMtANaM kukuDiyANaM aMDaesu a pakkhivAvettae, tate NaM tAo jAtimantAo kukkuDiyAo tAe aMDae sae ya aMDae saeNaM pakkhavAeNaM sArakkhamANIo saMgovemANIo viharissaMti, tate NaM amhaM etthaM do kIlAvaNagA maUrapoyagA bhavissaMtittika1 annamannassa etamaDheM paDisuNeti 2 sae sae dAsaceDe saddAveMti 2 evaM vadAsI-gacchaha NaM tumbhe devANuNuppiyA! ime aMDae gahAya sagANaM jAimaMtANaM kukuDINaM aMDaesu pakkhivaha jAva tevi pakkhiveMti, tate NaM te satyavAhadAragA devadattAe gaNiyAe saddhiM subhUmibhAgassa ujANassa ujANasiriM pacaNubhavamANA viharittA tameva jANaM durUDhA samANA jeNeva caMpAnayarIe jeNeva devadattAe gaNiyAe gihe teNeva uvAgacchaMti 2 devadattAe giha aNupavisaMti 2 devadattAe gaNiyAe vipulaM jIviyArihaM pIidANaM dala For Personal & Private Use Only woularjainelibrary.org
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. |3aNDakajJAte sAgaradattanirA|zA sU.49 // 94 // yaMti 2 sakAreMti 2 sammANeti 2 devadattAe gihAto paDinikkhimaMti 2 jeNeva sayAI 2 gihAI teNeva uvAgacchaMti 2 sakammasaMpattA jAyA yAvi hotthA (sUtraM 48) tate NaM je se sAgaradattaputte satyavAhadArae se NaM kallaM jAva jalaMte jeNeva se vaNamaUrIaMDae teNeva uvAgacchati 2 taMsi maUrIaM. DayaMsi saMkite kaMkhite vitigicchAsamAvanne bheyasamAvanne kalusasamAvanne kinnaM mamaM ettha kilAvaNamaUrIpoyae bhavissati udAhuNo bhavissaittikaTTha taM marIaMDayaM abhikkhaNaM 2 uvvatteti pariyattetti AsAreti saMsAreti cAleti phaMdeha ghaddeti khobheti abhikkhaNaM 2 kannamUlaMsi TiTTiyAveti, tate NaM se maUrIaMDae abhikkhaNaM 2 ucvattijamANe jAva TihiyAvejamANe poccaDe jAte yAvi hotthA, tate NaM se sAgaradattaputte satyavAhadArae annayA kayAIjeNeva se maUraaMDae teNeva uvAgacchati 2 taM maUrIaMDayaM poccaDameva pAsati 2 ahoNaM mamaM esa kIlAvaNae maUrIpoyae Na jAettika? ohatamaNa jAva jhiyaayti| evAmeva samaNAuso! jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA AyariyauvajjhayANaM aMtie pavatie samANe paMcamahatvaesu jAva chajjIvanikAemu niggaMthe pAvayaNe saMkite jAva kalusasamAvanne se NaM iha bhave ceva bahaNaM samaNANaM bahaNaM samaNINaM sAvagANaM sAvigANaM hIlaNije niMdaNije khiMsaNijje garahaNijje paribhavaNijje paraloeviya NaM Agacchati bahaNi daMDaNANi ya jAva aNupariyahae (sUtraM 49) tate NaM se jiNadattaputte jeNeva se maUrIaMDae teNeva uvAgacchati 2taMsi maurIaMDayaMsi nissaMkite,suvattae NaM mama ettha 94 // dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ kIlAvaNae maUrIpoyae bhavissatItikaTTataM maurIaMDayaM abhikkhaNaM 2 no uttetti jAva no TihiyAveti, tate NaM se maurIaMDae aNuvattijjamANe jAva aTiTTiyAvijamANe teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM unbhinne maUripoyae ettha jAte, tate NaM se jiNadattaputte taM maUrapoyayaM pAsati 2 haha tuDhe maUraposae saddAveti 2 evaM vadAsI-tunbhe NaM devANuppiyA! imaM maUrapoyayaM bahUhiM maUraposaNapAuggehiM dabehiM aNupucaNaM sArakkhamANA saMgovemANA saMvaDveha nahallagaM ca sikkhAveha, tate NaM te maUraposagA jiNadattassa puttassa etamaDhe paDisuNeti 2 taM maurapoyayaM geNhaMti jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchaMti 2 taM mayUrapoyagaM jAva nahallagaM sikkhAveMti / tate NaM se maUrapoyae ummukkabAlabhAve vinAya. jovaNaga. lakkhaNavaMjaNa mANummANappamANapaDipunna0 pakkhapehuNakalAve vicittapicche satacaMdae nIlakaMThae nacaNasIlae egAe cappuDiyAe kayAe samANIe aNegAtiM naTullagasayAti kekAravasayANi ya karemANe viharati, tate NaM te maUraposagA taM maUrapoyagaM ummukkajAva karemANaM pAsittA 2 taM maUrapoyagaM geNhaMti 2 jiNadattassa puttassa uvaNeti, tate NaM se jiNadattaputte satthavAhadArae maurapoyagaM ummukta jAva karemANaM pAsittA hahatuDhe tesiM vipulaM jIviyArihaM pItidANaM jAva paDivisajjei, tae NaM se maUrapotae jiNadattaputteNaM egAe cappuDiyAe kayAe samANIe NaMgolAbhaMgasirodhare seyAvaMge giNhai avayAriyapainnapakkhe ukkhittacaMdakAtiyakalAve kekkAiyasayANi vimuccamANe Naccai, tate NaM se jiNadattaputte jIviyAriNadattaputte satpAsittA tayANi yakamAe naca Jain Educa For Personal & Private Use Only
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam, 3aNDakajJAte jinadattasyA // 15 // | zApUrtiH - sU. 50 teNaM maurapoyaeNaM caMpAe nayarIe siMghADaga jAva pahesu satiehi ya sAhassiehi ya sayasAhassiehi ya paNiehi ya jayaM karemANe viharati / evAmeva samaNAuso! jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA pavatie samANe paMcasu mahatvaesu chasu jIvanikAesu niggaMthe pAvayaNe nissaMkite nikaMkhie nivitigicche se NaM iha bhave ceva bahUNaM samaNANaM samaNINaM jAva vItivatissati / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM0 NAyANaM taccassa ajjhayaNassa ayamaDhe pannattetti bemi (sUtraM 50) tacaM nAyajjhayaNaM samattaM // 3 // | 'hatthasaMgellIe'tti anyo'nyaM hastAvalambanena, Aligharasu ya kayaligharaesuya' AlIkadalyau vanaspativizeSau, latAgharaaisuya' latAH-azokAdilatA 'acchaNagharaesu ya' acchaNaMti-AsanaM, pecchaNagharaesu ya' prekSaNaM-prekSaNakaM, pasAhaNagharaesu ca'prasAdhanaM-maNDanaM, mohaNagharaesuya'mohanaM-nidhuvanaM, sAlagharaesuya'sAlAH-zAkhAH athavA zAlA-vRkSavizeSAH,'jAlagharaesuya' jAlagRhaM-jAlakAnvitaM, 'kusumagharaesu ya' kusumaprAyavanaspatigRheSvityarthaH, kacitkadalIgRhAdipadAni yAvacchabdena mUcyanta iti, zaGkita:-kimidaM niSpatsyate na vetyevaM vikalpavAn kAsitaH-tatphalAkAGkSAvAn kadA niSpatsyate ito vivakSitaM phalamityautsukyavAnityarthaH vicikitsitaH-jAte'pIto mayUrapote'taH kiM mama krIDAlakSaNaM phalaM bhaviSyati na vetyevaM phalaM prati zaGkAvAn, kimuktaM bhavati ?-bhedasamApano matedvaidhAbhAva prAptaH sadbhAvAsadbhAvaviSayavikalpavyAkulita iti bhAvaH, kalu- pasamApanno-matimAlinyamupagataH, etadeva lezata Aha-'kinna'mityAdi, udvartayati-adhodezasyoparikaraNena parivartayatitathaiva punaH sthApanena 'AsArayati' ISatsvasthAnatyAjanena 'saMsArayati' punarISatsvasthAnAt sthAnAntaranayanena cAla // 15 // For Personal & Private Use Only
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ sanIyo janamadhye gahaNa 'vinAyapariNayamAraNoM pakSau 'pehuNakalApyavasaktAH saMvaddhAcana yati-sthAnAntaranayanena spandayati-kiMciccalanena ghaTTayati-hastasparzanena kSobhayati-ISabhUmimutkIrya tatpravezanena 'kaNNamalaMsitti svakIyakarNasamIpe dhRtvA 'TiTTiyAveti' zabdAyamAnaM karoti 'pocaDaM'ti asAraM, hIlanIyo gurukulAdyuddhaTTanataH nindanIyaH kutsanIyo-manasA khiMsanIyo-janamadhye garhaNIyaH-samakSameva ca paribhavanIyo'nabhyutthAnAdibhiH, mayUrapoSakA ye mayarAna puSNanti / 'nadRllagaM'ti nATyaM 'vinAye'tyAdau 'vinAyapariNayamette jovaNagamaNupatte lakkhaNavaMjaNaguNovavee' ityeveM dRzyaM, mAnena-viSkambhataH unmAnena-bAhalyataH pramANena ca-AyAmataH paripUrNI pakSau 'pehuNakalAvi'tti mayUrAGgakalApazcA yasya sa tathA, vicitrANi picchAni zatasaMkhyAzca candrakA yasya sa tathA, vAcanAntare vicitrAH-piccheSvavasaktAH saMbaddhAzcandrakA yasya sa vicitrapicchAvasaktacandrakaH nIlakaNThako nartanazIlakaH cappuTikA-pratItA kekAyitaM-mayUrANAM zabdaH ekasyAM cappuTikAyAM kRtAyAM satyAM 'NaMgolAbhaMgasirohari'tti lAGgulAbhaGgavat-siMhAdipucchavakrIkaraNamiva zirodharA-grIvA yasya | sa tathA, svedApano-jAtavedaH zvetApAGgo vA sitanetrAntaH avatAritau-zarIrAtpRthakkRtau prakIrNI-vikIrNapicchau pakSI yasya sa tathA, tataH padadvayasya karmadhArayaH, utkSiptaH-UvIkRtazcandrakAdika:-candrakaprabhRtikamayUrAGgakavizeSopetazcandrakai racitairvA kalApaH-zikhaNDo yena sa tathA, kekAyitazataM-zabdavizeSazataM 'paNiehiMti paNitaiH-vyavahArairhoddAdibhirityarthaH 'evameve'tyAdi upanayavacanamiti, bhavanti cAtra gAthA:-'jiNavarabhAsiyabhAvesu bhAvasaccesu bhAvao maimaM / no kunjA saMdehaM saMdeho'Natthaheutti // 1 // nissaMdehattaM puNa guNaheuM jaM tao tayaM kajaM / etthaM do sidvisuyA aMDayagAhI udAharaNaM // 2 // tathA 'katthai maiduballeNa tavihAyariyavirahao vA vi / neyagahaNattaNeNaM nANAvaraNodaeNaM ca // 3 // heUdAharaNAsaMbhave ya For Personal & Private Use Only
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. kUrmajJAtaM sU.51 // 16 // sai suTU jaM na yujjhijjA / sabannumayamavitahaM tahAvi ii ciMtae maimaM // 4 // aNuvakayaparANuggahaparAyaNA jaM jiNA jagappavarA / jiyarAgadosamohA ya NanahAvAiNo teNa // 5 // " [jinavarabhASiteSu bhAveSu bhAvasatyeSu bhAvato matimAn / na kuryAt saMdehaM saMdeho'narthaheturiti // 1 // nissaMdehatvaM punarguNaheturyattatastakat kArya atra dvau zreSThisutau aNDakagrAhiNAbudAharaNaM // 2 // kacit matidaurbalyena tadvidhAcAryavirahato vApi / jJeyagahanatvena jJAnAvaraNodayena ca // 3 // hetUdAharaNAsaMbhave ca sati suSTu yantra budhyeta / sarvajJamatamavitathaM tathApi iti cintayet matimAn // 4 // anupakRtaparAnugrahaparAyaNA yad jinA jgtprvraaH| jitarAgadveSamohAzca nAnyathAvAdinastena // 5 // ] tRtIyamadhyayanaM vivaraNataH samAptaM // 299ce atha kUrmAbhidhAnaM caturthamadhyayanaM viviyate, asya cAyaM pUrveNa sahAbhisambandhaH-anantarAdhyayane pravacanArtheSu zaGkitAzatitayoHprANinordoSaguNAvuktAviha tu paJcendriyeSu guptAguptayostAvevAbhidhIyate ityevaMsambandhasyAsyedamupakSepAdisUtra jati NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM nAyANaM taccassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe pannatte cautthassa NaM NAyANaM ke aDhe pannatte, evaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM 2 vANarasI nAmaM nayarI hotthA vannao, tIse NaM vANArasIe nayarIe bahiyA uttarapuracchime disibhAge gaMgAe mahAnadIe mayaMgatIraddahe nAmaM dahe hotthA, aNupuvasujAyavappagaMbhIrasIyalajale acchavimalasalilapalicchanne saMchannapattapupphapalAse bahuuppalapaumakumuyanaliNasubhagasogaMdhiyapuMDarIyamahApuMDarIyasayapattasahasapattakesarapupphovacie pAsAdIe 4, tattha MI // 16 // Jain Education a l For Personal & Private Use Only
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ NaM bahaNaM macchANa ya kacchabhANa ya gAhANa ya magarANa ya suMsumArANa ya saiyANa ya sAhassiyANa ya sayasAhassiyANa ya jUhAiM nibbhayAiM niruviggAiM suhaMsuheNaM abhiramamANagAtiM 2 viharaMti, tassa NaM mayaMgatIraddahassa adUrasAmaMte ettha NaM mahaM ege mAluyAkacchae hotthA vannao, tattha NaM duve pAvasiyAlagA parivasaMti, pAvA caMDA roddA tallicchA sAhasiyA lohitapANI AmisatthI AmisAhArA AmisappiyA AmisalolA AmisaM gavesamANA rattiM viyAlacAriNo diyA pacchannaM cAvi ciTThati, tate NaM tAo mayaMgatIrahahAto annayA kadAI sUriyaMsi ciratthamiyaMsi luliyAe saMjhAe paviralamANusaMsi NisaMtapaDiNisaMtaMsi samANaMsi duve kummagA AhAratthI AhAraM gavesamANA saNiyaM 2 uttaraMti, tasseva mayaMgatIraddahassa pariperaMteNaM savato samaMtA parigholemANA 2 vittiM kappemANA viharaMti, tayaNaMtaraM ca NaM te pAvasiyAlagA AhAratthI jAva AhAraM gavesamANA mAluyAkacchayAo paDinikkhamaMti 2ttA jeNeva mayaMgatIre dahe teNeva uvAgacchaMti tasseva mayaMgatIraddahassa pariperaMteNaM parigholemANA 2 vittiM kappemANA viharaMti, tate NaM te pAvasiyAlA te kummae pAsaMti 2 jeNeva te kummae teNeva pahArettha gamaNAe, tate NaM te kummagA te pAvasiyAlae ejamANe pAsaMti 2 bhItA tatthA tasiyA uviggA saMjAtabhayA hatthe ya pAde ya gIvAe ya saehiM 2 kAehiM sAharaMti 2 nicalA nipphaMdA tusiNIyA saMciTThati, tate NaM te pAvasiyAlayA jeNeva te kummagA teNeva uvAgacchaMti 2 te kummagA sabato Jain Education international For Personal & Private Use Only
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. kUrmajJAtaM sU. 51 // 97 // samantA uccateMti pariyatteti AsAraiti saMsAreti cAleMti ghaTeti phaMdeti khobheti nahohiM AlaMpati tehi ya akkhoDeMti no ceva NaM saMcAeMti tesiM kummagANaM sarIrassa AbAhaM vA pavAhaM vA vAbAhaM vA uppAettae chaviccheyaM vA karettae, tate NaM te pAvasiyAlayA ee kummae docaMpi tacaMpi saghato samaMtA uccateti jAva no ceva NaM saMcAenti karettae, tAhe saMtA taMtA paritaMtA nivinA samANA saNiyaM 2 paccosakeMti egaMtamavakkamaMti nicalA nippaMdA tusiNIyA saMciTThati, tattha NaM ege kummage te pAvasiyAlae ciraMgate dUraMgae jANittA saNiyaM 2 egaM pAyaM nicchubhati, tate NaM te pAvasiyAlA teNaM kummaeNaM saNiyaM 2 egaM pAyaM nINiyaM pAsaMti 2 tAe ukkiTThAe gaIe sigdhaM cavalaM turiyaM caMDaM jatiNaM vegitaM jeNeva se kummae teNeva uvAgacchaMti 2 tassa NaM kummagassa taM pAyaM nakhehiM AlaMpati daMtehiM akkhoDeMti tato pacchA maMsaMca soNiyaM ca AhAreMti 2 taM kummagaM savato samaMtA uccataMti jAva no ceva NaM saMcAinti karettae tAhe docaMpi avakkamati evaM cattArivi pAyA jAva saNiyaM 2 gIvaM NINeti, tate NaM te pAvasiyAlagA teNaM kummaeNaM gININiyaM pAsaMti 2 sigdhaM cavalaM 4 nahehiM daMtehiM kavAlaM vihADeMti 2 taM kummagaM jIviyAo vavaroveMti 2 maMsaM ca soNiyaM ca AhAreMti, evAmeva samaNAuso! jo amhaM niggaMtho vA 2 AyariyauvajjhAyANaM aMtie paJcatie samANe paMca(se) iMdiyA aguttA bhavaMti se NaM iha bhave ceva bahUNaM samaNANaM 4 hIlaNijje paraloge'viya NaM Agacchati bahUNaM daMDaNANaM jAva aNupari // 97 // For Personal & Private Use Only
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ yahati, jahA se kummae aguttiMdie, tate NaM te pAvasiyAlagA jeNeva se docae kummae teNeva uvAgacchati 2 taM kummagaM saGghato samaMtA ughateMti jAva daMtehiM akkhuDeMti jAva karettae, tate NaM te pAvasiyAlagA docaMpi taccapi jAva no saMcAenti tassa kummagassa kiMci AbAhaM vA vivAhaM vA jAva chaviccheyaM vA karettae tAhe saMtA taMtA paritaMtA nidhinnA samANA jAmeva disiM pAunbhUtA tAmeva disiM paDigayA, tate NaM se kummae te pAvasiyAlae ciraMgae dUragae jANittA saNiyaM 2 gIvaM neNeti 2 disAvaloyaM karei 2 jamagasamagaM cattArivi pAde nINeti 2tAe ukkiTThAe kummagaIe vIivayamANe 2 jeNeva mayaMgatIraddahe teNeva uvAgacchai 2 mittanAtiniyagasayaNa saMbaMdhipariyaNeNaM saddhiM abhisamannAgae yAvi hotthA, evAmeva samaNAuso ! jo ahaM samaNo vA 2 paMca se iMdiyAtiM guttAtiM bhavaMti jAva jahA use kummae gutidie / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM cautthassa nAyajjhayaNassa ayamadve paNNattetti bemi // (sUtraM 51 ) cautthaM nAya'jjhayaNaM samattaM // 4 // 'jaI'tyAdi, sugamaM sarvaM, navaraM 'mayaMgatIradda he 'tti mRtagaGgAtIrahada : mRtagaGgA yatra deze gaGgAjalaM vyUDhamAsIditi, 'AnupUrvyeNa' paripATyA suSThu jAtA vaprAH - taTA yatra sa tathA gambhIraM - agAdhaM zItalaM jalaM yatra sa tathA tataH padadvayasya karmadhArayaH, kacididamadhikaM dRzyate ' acchavimalasalila palicchane pratItaM navaraM bhRtatvAtpraticchannaH - AcchAditaH kacittu 'saMchanne 'tyAdi - sUcanAdidaM dRzyaM saMchanna paumapattabhisamuNAle ' saMchannAni - AcchAditAni patraiH patraizca - padminIdalaiH vizAni - padminImUlAni For Personal & Private Use Only
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAnam. mRNAlAni ca-nalinanAlAni yatra sa tathA, kacidevaM pAThaH 'saMchannapastapuNphapalAse saMchannaiH patraiH-pabhinIdalaiH puSpapalAzai-18 zva-kusumadalaiyaH sa tathA 'bahuuppalakumuyanaliNasubhagasogaMdhiyaDarIyamahApuMDarIyasayapattasahassapattakesaraphullovaie' bahubhirutpa-18sa.51 lAdibhiH kesarapradhAnaiH phullaiH-jalapuSpairupacitaH-samRddho yaH sa tathA, tatrotpalAni-nIlotpalAdIni kumudAni-candrabodhyAdIni puNDarIkANi-sitapadmAni zeSANi lokarUDhyA'vaseyAni 'chappayaparibhujjamANakamale acchavimalasalilapatthapuNNe acchaM ca vimalaM ca yatsalilaM-jalaM pathyaM-hitaM tena pUrNaH 'parihatthabhamaMtamacchakacchabhaaNegasauNagaNamihuNapavicarie' 'parihatthati dakSA bhramanto matsyAH kacchapAzca yatra sa tathA anekAni zakunagaNAnAM mithunAni pravicaritAni yatra sa tathA, tataH padadvayasya karmadhArayaH, 'pAsAIe darisaNije abhirUve paDirUve' iti prAgvat , 'pAvetyAdi, pApau pApakArikhAt caNDau krodhanakhAta raudrau bhISaNAkAratayA tattadvivakSitaM vastu labdhumicchata iti tallipsU sAhasikau-sAhasAt pravRttau lohitau pANI-agrimau pAdau yayostau tathA, lohitapAnaM vA anayorastIti lohitapAninau, AmiSa-mAMsAdikamarthayataH-prArthayato yau tau tathA, AmiSAhArau-mAMsAdibhojinau AmiSapriyau-vallabhamAMsAdiko AmiSalolau-AmiSalampaTau AmiSaM gaveSayamANo santau rAtraurajanyAM vikAle ca-sandhyAyAM carata ityevaMzIlau yau tau tathA, divA pracchannaM cApi tiSThataH / 'sUrie'ityAdi, sUrye-bhAskare 'cirAstamite' atyantAstaM gate 'lulitAyAM' atikrAntaprAyAyAM sandhyAvAM 'paviralamANussaMsi cisaMtapaDinisaMtaMsisi | ko'rthaH-praviralaM kila mAnuSaM sandhyAkAle yatra tatra deze AsIt tatrApi nizAntapratinizAnte-atyantaM bhramaNAdvirate nizAnteSu vA-gRheSu pratinizrAnte-vizrAnte nilIne atyantajanasaJcAraviraha ityarthaH 'samANaMsitti sati AvAdhAM-IpadvAdhAM pravAdhAM-prakRSTAM dain Educati o nal For Personal & Private Use Only
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAdhAM cyAvAdhAM vA chaviccheda-zarIracchedaM, zrAntau-zarIrataH khinnau tAntau-manasA paritAntI-ubhayataH, 'tAe ukkiTThAe' iha | evaM dRzyaM 'turimAe cavalAe caMDAe sigyAe uDuyAe jayaNAe cheyAe'tti tatra utkRSTA-kUrmANAM yaH svagatyutkarSaH tadvatI kharitatvaM manasa autsukyAt capalakha kAyasya caNDavaM saMrambhArabdhatAt zIghralaM ata eva uddhRtavaM azeSazarIrAvayavakampanAt , jaya| nIvaM zeSakUrmagatijetRvAt chekakhamapAyaparihAranaipuNyAditi / jJAtopanayanigamane ca kaNThye, kevalaM 'AyariyauvajjhAyANaM aMtie pavaie samANe' ityatra viharatIti zeSo draSTavyaH, vizeSopanayanamevaM kArya-iha kUrmasthAnIyau sAdhU zRgAlasthAnIyau rAga| dveSau grIvApaJcamapAdacatuSTayasthAnIyAni pazcendriyANi pAdagrIvAprasAraNasthAnIyAH zabdAdiviSayeSvindriyapravRttayaH zRgAlaprApti| sthAnIyo rAgadveSodbhavaH pAdAdicchedakUrmamaraNasthAnIyAni rAgAdijanitakarmaprabhavAni tiryaganaranarakajAtibhaveSu nAnAvidhaduHkhAni | | pAdAdigopanasthAnIyA indriyasaMlInatA zRgAlAgrahaNalakSaNA rAgAdyanutpattiH mRtagaGgAnadapravezatulyA nirvANaprAptiriti / iha | gAthA-'visaesu iMdiAI ruMbhaMtA rAgadosanimmukkA / pAvaMti nivvuisuhaM kummuvva mayaMgadahasokkhaM // 1 // avare u aNatthaparaMparA u pAveMti pApakammavasA / saMsArasAgaragayA gomAuggasiyakummoca // 2 // " [viSayebhya indriyANi rundhanto raagdvessvimuktaaH| prAghuvanti nivRtisukhaM kUrma iva mRtagaGgAhradasaukhyam // 1 // apare tvanarthaparamparAstu prApnuvanti pApakarmavazAH / saMsArasAgaragatA gomAyugrasta kUrma iva // 2 // ] iti jJAtadharmakathAyAM caturthamadhyayanaM vivaraNataH samAptam // 4 // For Personal & Private Use Only wwwjainelibrary.org
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma- kathAGgam. 5 zailakajJAte dvArikAvarNanaM sU. 52 atha paJcamaM zailakAkhyaM jJAtAdhyayanaM viviyate, asya ca pUrveNa sahAyaM sambandhaH-pUrvatrAsalInendriyetarayoranArthAvuktau iha tu pUrvamasaMlInendriyo bhUtvApi yaH pazcAtsalInendriyo bhavati tasyArthaprAptirabhidhIyata ityevaMsambandhasyAsyedaM sUtra jatiNaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM cautthassa nAyajjhaNassa ayamaDhe pannatte paMcamassaNaM bhaMte! NAyajjhayaNassa ke aDhe pannatte ?, evaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM 2 bAravatI nAmaM nayarI hotthA pAINapaDINAyayA udINadAhiNavicchinnA navajoyaNavicchinnA duvAlasajoyaNAyAmAdhaNavaimatinimmiyA cAmIyarapavarapAgAraNANAmaNipaMcavannakavisIsagasohiyA alayApurisaMkAsA pamutiyapakkIliyA paccakkhaM devaloyabhUtA, tIse NaMbAravatIe nayarIe bahiyA uttarapuracchime disIbhAe revatage nAma pavae hotthA tuMge gagaNatalamaNulihaMtasihare NANAvihagucchagummalayAvalliparigate haMsamigamayUrakoMcasArasacakkavAyamayaNasAlakoilakuloSavee aNegataDakaDagaviyaraujjharayapavAyapanbhArasiharapaure accharagaNadevasaMghacAraNavijAharamihuNasaMvicinne niccacchaNae dasAravaravIrapurisatelokabalavagANaM some subhage piyadaMsaNe surUve pAsAtIe 4, tassa NaM revayagassa adUrasAmaMte ettha NaM NaMdaNavaNe nAmaM ujjANe hotthA, sabouyapupphaphalasamiddhe ramme naMdaNavaNappagAse pAsAtIe 4, tassa NaM ujANassa bahamajjhadesabhAe surappie nAmaM jakkhAyayaNe hotthA dive vannao, tattha NaM bAravatIe nayarIe kaNhe nAmaM vAsudeve rAyA parivasati, seNaM tattha samuhavijayapAmokkhANaM dasaNhaM dasArANaM baladevapAmokkhANaM paMcaNhaM mahAvIrANaM uggaseNapAmokkhANaM solasaNhaM Jain Educatio n al For Personal & Private Use Only
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAIsahassANaM pajjunnapAmokkhANaM abuTThANaM kumArakoDINaM saMbapAmokkhANaM saTThIe duiMtasAhassINaM vIraseNapAmokkhANaM ekavIsAe vIrasAhassINaM mahAsenapAmokkhANaM chappannAe balavagasAhassINaM ruppiNIpAmokkhANaM battIsAe mahilAsAhassINaM aNaMgaseNApAmokkhANaM aNegANaM gaNiyAsAhassINaM annasiM ca bahUNaM Isaratalavara jAva satyavAhapabhiINaM veyaDagirisAyaraperaMtassa ya dAhiNaDDabharahassa [ya] bAravatIe nayarIe AhevaccaM jAva pAlemANe viharati / (sUtraM 52) 'jaha NamityAdi, sarva sugama, navaraM 'dhaNavaimainimmAya'tti dhanapati:-vaizramaNastanmatyA nirmApitA-nirUpitA alakApurI-vaizramaNapurI pramuditaprakrIDitA tadvAsijanAnAM pramuditaprakrIDitakhAta raivataka:-ujjayantaH 'cakavAga'tti cakravAkaH 'mayaNasAla'tti madanasArikA anekAni taTAni kaTakAca-gaNDazailA yatra sa tathA, "viara'tti vivarANi ca avajjharAzca| nirjharavizeSAH prapAtAzca-bhRgavaH prAgbhArAzca-ISadavanatA giridezAH zikharANi ca-kUTAni pracurANi yatra sa tathA, tataH karmadhArayaH / apsarogaNaiH-devasaH cAraNaiH-jaGgAcAraNAdibhiH sAdhuvizeSavidyAdharamithunaizca 'saMviciNNe'tti saMvicarita Asevito yaH sa tathA, 'nityaM sarvadA 'kSaNA' utsavA yatrAsau nityakSaNikaH, keSAmityAha-dazArAH' samudravijayAdayaH teSu madhye varAsta eva vIrA-dhIrapuruSA yete tathA telokabalavagANaM trailokyAdapi balavanto'tulabalaneminAthayuktatvAt ye te tathA te ca te ceti tessaaN| tassa NaM bAravaIe nayarIe thAvaccA NAma gAhAvatiNI parivasati aDDA jAva aparibhUtA,tIse NaM thAvaccAe For Personal & Private Use Only
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 100 // gAhAvatiNI pute bhAvaccAputte NAmaM satthavAhadArae hotthA sukumAlapANipAe jAca surUbe, tate NaM sA thAvacA gAhAvaiNI taM dArayaM sAtiregaaTThavAsajAyayaM jANittA sohaNaMsi tihikaraNaNakkhattamuhutaMsi kalAyariyassa uvaNeMti, jAva bhogasamatthaM jANittA battIsAe inbhakulabAliyANaM egadivaseNaM pANi geNhAveti battIsato dAo jAva battIsAe inbhakulabAliyAhiM saddhiM vipule sahapharisarasarUpavannagaMdhe jAva bhuMjamANe viharati / teNaM kAleNaM 2 arahA ariTThanemI so ceva vaNNao dasadhaNussehe nIlappalagavalaguliyaayasikkusumappA se aTThArasahiM samaNasAhassIhiM saddhiM saMparivuDe cattAlIsAe ajji - yAsAhassIhiM saddhiM saMparivuDe putrANuputriM caramANe jAva jeNeva bAravatI nagarI jeNeva revayagapavvae jeNeva naMdavaNe ujjANe jeNeva surappiyassa jakkhassa jakkhAyayaNe jeNeva asogavarapAyave teNeva uvAgacchai 2 ahApaDirUvaM uggahaM oginhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharati, parisA niggayA dhammo kahio / tate NaM se kaNhe vAsudeve imIse kahAe laTThe samANe koTuMbiya purise sahAveti 2 evaM vadAsIkhippAmeva bho devANuppiyA ! sabhAe suhammAe meghoghara siyaM gaMbhIraM mahurasadaM komuditaM bheriM tAleha, taNaM te koDuMbiyapurisA kaNheNaM vAsudeveNaM evaM vRttA samANA haTTu jAva matthae aMjaliM kaTTu evaM sAmI ! tahatti jAva paDisurNeti 2 kaNhassa vAsudevassa aMtiyAo paDinikkhamaMti 2 jeNeva sahA suhammA jeNeva komur3hiyA bherI teNeva uvAgacchaMti taM meghogharasiyaM gaMbhIraM mahurasaddaM komuditaM bheriM tArleti / Jain Education international For Personal & Private Use Only 5 zailakajJAte vAsu devanirvaNaH sU. 53 // 100 //
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ tato niddhamahuragaMbhIrapaDimueNaMpiva sAraieNaM balAhaeNaMpiva aNurasiyaM bherIe, tate NaM tIse komudiyAe bheriyAe tAliyAe samANIe bAravatIe nayarIe navajoyaNavicchinnAe duvAlasajoyaNAyAmAe siMghADagatiya cakka caccarakaMdaradarIe vivarakuharagirisiharanagaragourapAsAtaduvAra bhavaNadeulapaDisuyAsayasahassasaMkulaM saddaM karemANe bAravatiM nagariM sanbhitarabAhiriyaM saGghato samaMtA se sadde vippasaritthA, tate NaM bAravatIe nayarIe navajoyaNavicchinnAe bArasajoyaNAyAmAe samuhavijayapAmokkhA dasadasArA jAva gaNiyAsahassAI komudIyAe bherIe saddaM socA Nisamma haTThatuTThA jAva NhAyA AviddhavagghAriyamalladAmakalAvA ahatavatthacaMdaNokkinnagAyasarIrA appegatiyA hayagayA evaM gayagayA rahasIyAsaMdabhANIgayA appegatiyA pAyavihAracAreNa purisavaggurAparikhittA kaNhassa vAsudevassa aMtiyaM pAu bhavitthA / tate NaM se kaNhe vAsudeve samuddavijayapAmokkhe dasa dasAre jAva aMtiyaM pAunbhavamANe pAsati pAsittA haTTa jAva koTuMbiya purise sahAveti 2 evaM vayAsI - khippAmeva bho devANuppiyA ! cAuriMgiNIM seNaM sajjeha vijayaM ca gaMdhahatthi uvahaveha, tevi tahatti uvaTTaveMti, jAva pajjuvAsaMti (sUtraM 53) 'battIsao dAo' dvAtriMzatprAsAdAH dvAtriMzaddhiraNyakoTyaH dvAtriMzatsuvarNakoTya ityAdiko dAyo dAnaM vAcyo, yathA meghakumArasya 'so ceva vaNNao'tti Aigare titthagare ityAdiyoM mahAvIrasya abhihitaH / ' gavala 'tti mahiSyazRGgaM gulikAnIlI gavalasya vA gulikA gavalaguDikA atasI - mAlavakaprasiddho dhAnyavizeSaH, 'komuiyaM'ti utsavavAdyaM kacitsAmudA For Personal & Private Use Only
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma- kathAGgam. // 10 // yikImiti pAThaH tatra sAmudAyikI-janamIlakaprayojanA / 'niddhamaharagaMbhIrapaDisueNaMpiva'tti snigdhaM madhuraM gambhIraM prati-18|5 zailakazrutaM-pratizabdo yasya sa tathA teneva, kenetyAha-'zAradikena' zaratkAlajAtena 'balAhakena' meghenAnurasitaM-zabdAyitaM bheryAH, jJAte sthAzRGgATakAdIni prAgvat , gopuraM-nagaradvAraM prAsAdo-rAjagRhaM dvArANi pratItAni bhavanAni-gRhANi devakulAni-pratItAni teSu patyAputrayAH 'paDisuya'tti pratizrutAH-pratizabdakAstAsAM yAni zatasahasrANi-lakSAstaiH saMkulA yA sA tathA tAM kurvan , kAmi-1 dIkSA sU. tyAha-dvArakAvatI nagarI, kathaMbhUtAmityAha-'sabhitarabAhiriyaMti sahAbhyantareNa-madhyabhAgena bAhirikA ca-prAkArAda- 54 hirnagaradezena yA sA tathA sAbhyantaravAhirikA tAM, 'se' iti sa bherIsambandhI zabdaH 'vippasaritya'tti viprAsarat / 'pAmokkhAIti pramukhAH 'AviddhavagdhAriyamalladAmakalAva'tti parihitapralambapuSpamAlAsamUhA ityAdivarNakaH prAgvat 'purisavaggurAparikhittA' vAgurA-mRgabandhanaM vAgureva vAgurA smudaayH| thAvaccAputtevi Niggae jahA mehe taheva dhammaM socA Nisamma jeNeva thAvaccA gAhAvatiNI teNeva uvAgacchati 2 pAyaggahaNaM kareti jahA mehassa tahA ceva NiveyaNA jAhe no saMcAeti visayANulomAhi ya visayapaDikUlehi ya bahahiM AghavaNAhi ya pannavaNAhi ya sannavaNAhi ya vinavaNAhi ya Aghavittae vA 4.tAhe akAmiyA ceva thAvaccAputtadAraMgassa nikkhamaNamaNumannitthA navaraM nikkhamaNAbhiseyaM // 101 // pAsAmo, tae NaM se thAvaccAputte tusiNIe saMciTThai, tate NaM sA thAvacA AsaNAo abbhuDheti 2 mahatthaM mahagdhaM maharihaM rAyarihaM pAhuDaM geNhati 2 mitta jAva saMparivuDA jeNeva kaNhassa vAsudevassa bhavaNavara For Personal & Private Use Only www.jalnelibrary.org
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDidavAradesabhAe teNeva uvAgacchati 2 paDihAradesieNaM maggeNaM jeNeva kaNhe vAsudeve teNeva uvAgacchati 2 karayalavvaddhAveti 2 taM mahatthaM mahagdhaM maharihaM rAyarihaM pAhuDaM uvaNei 2 evaM vadAsI-evaM khala devANuppiyA! mama ege putte thAvacAputte nAmaM dArae ihe jAva se NaM saMsArabhayaubigge icchati arahao arihanemissa jAva pacatittae, ahaNNaM nikkhamaNasakkAraM karemi, icchAmi NaM devANuppiyA! thAvaccAputtassa nikkhamamANassa chattamauDacAmarAo ya vidinnAo, tate NaM kaNhe vAsudeve thAvacAgAhAvatiNI evaM vadAsI-acchAhi NaM tuma devANuppie ! sunivvuyA vIsatthA, ahaNaM sayameva thAvaccAputtassa dAragassa nikkhamaNasakAraM karissAmi, tate NaM se kaNhe vAsudeve cAuraMgiNIe seNAe vijayaM hatthirayaNaM durUDhe samANe jeNeva thAvaccAe gAhAvatiNIe bhavaNe teNeva uvAgacchati 2 thAvaccAputtaM evaM vadAsImANaM tume devANuppiyA!muMDe bhavittA paccayAhi bhuMjAhi NaM devANuppiyA !viule mANussae kAmabhoe mama bAhucchAyApariggahie, kevalaM devANuppiyassa ahaMNo saMcAemi vAukAyaM uvarimeNaM gacchamANaM nivArittae, aNNe NaM devANuppiyassa je kiMcivi AbAhaM vA vAbAhaM vA uppAetitaM sarva nivAremi, tate NaM se thAvacAputte kaNheNaM vAsudeveNaM evaM vutte samANe kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI-jai NaM tumaM devANuppiyA! mama jIviyaMtakaraNaM madhu ejamANaM nivAresi jaraM vA sarIrarUvaviNAsiNiM sarIraM vA aivayamANiM nivAresi tate NaM ahaM tava bAhucchAyApariggahie viule mANussae kAmabhoge bhuMjamANe viharAmi, tate NaM se kaNhe For Personal & Private Use Only
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdhamakathAGgam. 5 zailakajJAtai sthApatyAputradIkSA sU. // 102 // Eeeeeeeeeeeeee vAsudeve thAvaccAputteNaM evaM vutte samANe thAvaccAputtaM evaM vadAsI-ee NaM devANuppiyA duratikkamaNijjA 'No khalu sakkA subalieNAvi deveNa vA dANaveNa vA NivArittae Nannattha appaNo kammakkhaeNaM, taM icchAmi NaM devANuppiyA ! annANamicchattaaviraikasAyasaMciyassa attaNo kammakkhayaM karittae, tate NaM se kaNhe vAsudeve thAvaccAputteNaM evaM vutte samANe koDuMbiyapurise saddAveti 2 evaM vadAsI-gacchaha NaM devANuppiyA ! bAravatIe nayarIe siMghADagatiyagacaukkacaccara jAva hatthikhaMdhavaragayA mahayA 2 saddeNaM ugghosemANA 2 ugghosaNaM kareha-evaM khalu devA. thAvaccAputte saMsArabhaubigge bhIe jammaNamaraNANaM icchati arahato arihanemissa aMtie muMDe bhavittA pavaittae taM jo khalu devANuppiyA ! rAyA vA juyarAyA vA devI vA kumAre vA Isare vA talavare vA koDuMbiya0 mAMDabiya. inbhaseDiseNAvaisatthavAhe vA thAvacAputtaM pavvayaMtamaNupavayati tassa NaM kaNhe vAsudeve aNujANati pacchAturassaviya se mittanAtiniyagasaMbaMdhiparijaNassa jogakhemaM vahamANaM paDivahatittika ghosaNaM ghoseha jAva ghosaMti, tate NaM thAvaccAputtassa aNurAeNaM purisasahassaM nikkhamaNAbhimuhaM pahAyaM savAlaMkAravibhUsiyaM patteyaM 2 purisasahassavAhiNIsu siviyAsu durUDhaM samANaM mittaNAtiparivuDaM thAMvaccAputtassa aMtiyaM pAunbhUyaM, tate NaM se kaNhe vAsudeve purisasahassamaMtiyaM pAubbhavamANaM pAsati 2kornebiyapurise saddAveti 2 evaM vadAsIjahA mehassa nikkhamaNAbhiseo taheva seyApIehiM pahAveti 2 jAva arahato ariTTanemissa chattAicchattaM // 10 // For Personal & Private Use Only
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDAgAtipaDAgaM pAsaMtika vijAharacAraNe jAva pAsittAsIviyAo paccoruhaMti,tate NaM se kaNhe vAsudeve. thAvaccAputtaM purao kAuM jeNeva arihA arihanemI satvaM taM ceva AbharaNaM0, tate NaM se thAvacAgAhAvaiNI haMsalakkhaNeNaM paDagasADaeNaM AbharaNamallAlaMkAre paDicchai hAravAridhArachinnamuttAvalippagAsAtiM aMsUNi viNimmuMcamANI 2 evaM vadAsI-jatiyacvaM jAyA! ghaDiyavaM jAyA! parikkamiyacaM jAyA! Assi ca NaM aTTe NopamAdeyatvaM jAmeva disi pAunmatA tAmeva disiM paDigayA. tate NaM se thAvaccAputte purisasahassehi saddhiM sayameva paMcamuTTiyaM loyaM kareti jAva pnyctie| tate NaM se thAvaccAputte aNagAre jAte iriyAsamie bhAsAsamie jAva viharati, tate NaM se thAvaccAputte arahato arihanemissa tahArUvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAiyAtiM coddasa puvAiM ahijjati 2 bahUhiM jAva cauttheNaM viharati / tate NaM arihA ariTThanemI thAvaccAputtassa aNagArassa taM inbhAiyaM aNagArasahassaM sIsattAe dalayati, tate NaM se thAvacAputte annayA kayAiM arahaM arihanemi vaMdati namaMsati 2 evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte! tunbhehiM anbhaNunAte samANe sahasseNaM aNagAreNaM saddhiM bahiyA jaNavayavihAraM viharittae, ahAsuhaM devANuppiA! tate NaM se thAvaccAputte aNagArasahasseNaM saddhiM teNaM urAleNaM [urAleNaM] uggeNaM payatteNaM paggahieNaM bahiyA jaNavayavihAraM viharati / (sUtraM 54) 'nannattha appaNo kammakhaeNaM'tina iti yadetanmaraNAdivAraNazaktaniSedhanaM tadanyatrAtmanA kRtAt Atmano vA samba dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 103 // 5 zailakajJAte sthA dIkSAdi sU. 54 ndhinaH karmakSayAt, AtmanA kriyamANaM AtmIyaM vA karmakSayaM varjayitvetyarthaH, 'ajJAne' tyAdi 'appaNA appaNo vA kammakkhayaM karitae ti karmaNa iha SaSThI draSTavyA, 'pacchAurasse' tyAdi, pazcAd asmin rAjAdau pravrajite sati AturasyApi ca dravyAdyabhAvAduHsthasya 'se' tasya tadIyasyetyarthaH mitrajJAtinijakasambandhiparijanasya yogakSemavArttamAnIM prativahati, 7 vaccAputratatrAlabdhasyepsitasya vastuno lAbho yogo labdhasya paripAlanaM kSemastAbhyAM varttamAnakAlabhavA vArttamAnI vArtA yogakSemavArtta mAnI tAM - nirvAhaM rAjA karotIti tAtparya, 'itikaDu' itikRtvA itihetorevaMrUpAmeva vA ghoSaNAM ghoSayata - kuruta, 'purisasahassa' mityAdi, iha puruSasahasraM snAnAdivizeSaNaM thAvaccAputrasyAntike prAdurbhUtamiti sambandhaH / ' vijjAharacAraNe' ti iha 'jaMbhae ya deve vIivayamANe ityAdi' draSTavyaM evamanyadapi meghakumAracaritAnusAreNa pUrayitvA'dhyetavyamiti / 'IriyAsamie' ityAdi, iha yAvatkaraNAdidaM dRzyaM, "esaNAsamie AyANabhaMDamatta nikkhevaNAsamie" AdAnena - grahaNena saha bhANDamA - trAyA- upakaraNalakSaNaparicchadasya yA nikSepaNA - mocanaM tasyAM samitaH - samyakpravRttimAn ' uccAra pAsavaNakhelasiMghANajallapAri - dvAvaNiyAsamie' uccAraH - purISaM, prazravaNaM-mUtraM, khelo niSThIvanaM siGghAno-nAsAmalaH, jallaH - zarIramalaH, maNasamie vayasamie kAmasamie' cittAdInAM kuzalAnAM pravartaka ityarthaH, 'maNagutte vaigutte kAyagutte' cittAdInAmazubhAnAM niSedhakaH, ata evAi gutte - yogApekSayA gutidie - indriyANAM viSayeSvasatpravRttinirodhAt 'guttabaMbhacArI' vasatyAdinavabrahmacaryaguptiyogAt, akohe 4, kathamityAha - sante-saumyamUrtikhAt pasante - kaSAyodayasya viphalIkaraNAt upasante - kaSAyodayAbhAvAt parinidhuDe| svAsthyAtirekAt, aNAsave- hiMsAdinivRtteH amame-mametyullekhasyAbhiSvaGgato'pyasadbhAvAt, 'akiMcaNe' nirdravyakhAt, chinnaggaMthe For Personal & Private Use Only // 103 //
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ mithyAtkhAdibhAvagranthicchedAt niruvaleve - tathAvidhabandha hetvabhAvena tathAvidhakarmAnupAdAnAt, etadevopamAnairucyate- 'kaMsapAIva mukato' bandhahetutvena toyAkArasya snehasyAbhAvAt, 'saMkho iva niraMjaNe' raJjanasya rAgasya kartumazakyatvAt, 'jIvo viva appaDihayagaI' sarvatraucityenAskhalitavihArikhAt, 'gagaNamiva nirAlaMbaNe' dezagrAmakulAdInAmanAlambakatvAt 'vAyuriva apaDibaddhe' kSetrAdau pratibandhAbhAvenaucityena satatavihAritvAt, 'sArayasalilaMba suddhahiyae' zAkhyalakSaNagaDulatvavarjanAt 'pukkharapattaMpiva niruleve' padmapatramiva bhogAbhilASalepAbhAvAt ' kummo iva guttidie' kUrmaH - kacchapaH, 'khaggivisANaM va egajAe' khaDgiH - AraNyaH pazuvizeSaH tasya viSANaM- zuGgaM tadekaM bhavati tadvadekIjAto yo'saMgataH sahAyatyAgena sa tathA, 'vihaga iva vipyamukke' AlayApratibandhena 'bhAraMDapakkhIva appamatte' bhAraNDapakSiNo hi ekodarAH pRthaggrIvA ananyaphalabhakSiNo jIvadvayarUpA bhavanti, te ca sarvadA cakitacittA bhavantIti, 'kuMjaro iva sauMDIre' karmazatrusainyaM prati zUra ityarthaH 'vasabho iva jAyathAme' AropitamahAvratabhAravahana prati jAtabalo nirvAhakatvAt, 'sIho iva duddharise' durddharSaNIyaH upasargamRgaiH, 'maMdaro iva nippakaMpe' parISahapavanaiH, 'sAgaro iva gaMbhIre' atucchacittatvAt, 'caMdo iva somalese' zubhapariNAmatvAt, 'sUro iva dittatee' pareSAM kSobhakatvAt, 'jaccakaMcaNaM va jAyarUve' | apagatadoSalakSaNakudravyatvenotpannasvasvabhAvaH, 'vasuMdharA iva sabaphAsavisaho' pRthvIvat zItAtapAdyanekavidhasparzakSamaH, 'suhuyahuyA - saNova tejasA jalate' ghRtAditappita vaizvAnaravat prabhayA dIpyamAnaH, 'natthi NaM tassa bhagavaMtassa katthai paDibaMdho bhavai' nAstyayaM pakSo yaduta tasya ( bhagavataH ) pratibandho bhavati se ya paDibaMdhe cauvihe paNNatte, taMjahA - davao 4, davabho sacittAcittamIsesu khettao gAme vA nagare vA raNNe vA khale vA aMgaNe vA,' khalaM - dhAnya malanAdisthaNDilaM 'kAlao samae vA AvaliyAe vA - asaMkhyAtasamaya rUpAyAM, Jain Education Meational For Personal & Private Use Only
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 10 // 'ANApANue vA ucchAsanizvAsakAle thove vA-saptocchavAsarUpe khaNe vA-bahutarocchvAsarUpe lave vA-saptastokarUpe muhurte vA 5 zailakalavasaptasaptatirUpe 'ahorate vA pakkhe vA mAse vA ayaNe vA dakSiNAyanetararUpe pratyekaM SaNmAsapramANe saMvatsare vA, 'annatare vA jJAte zukadIhakAlasaMjoe' yugAdau / 'bhAvao kohe vA 4 bhaye vA hAse vA' hAsye harSe vA, 'evaM tassa na bhavaI' evamanekadhA tasya parivrAjapratibandho na bhavati, 'se NaM bhagavaM vAsIcaMdaNakappe' vAsyAM candanakalpo yaH sa tathA, apakAriNo'pyupakArakArItyarthaH, vAsI vAdIkSA aGgachedanapravRttAM candanaM kalpayati yaH sa tathA 'samatiNamaNileTukaMcaNe samasuhadukkhe samAni upekSaNIyatayA tRNAdIni yasya sa.55 sa tathA, 'ihalogaparalogapaDibaddhe jIviyamaraNe niravakaMkhe saMsArapAragAmI kammanigghAyaNahAe ahie evaM ca NaM viharaItti, teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM selagapure nAma nagaraM hotthA, subhUmibhAge ujANe, selae rAyA paumAvatI devI maMDue kumAre juvarAyA, tassa NaM selagassa paMthagapAmokkhA paMca maMtisayA hotthA uppattiyAe veNaiyAe 4 uvaveyA rajadhuraM ciMtayaMti / thAvaccAputte selagapure samosaDhe rAyA NiggatodhammakahA, dhamma socA jahA NaM devANuppiyANaM aMtie bahave uggA bhogA jAva caittA hirannaM jAva pavaittA tahA NaM ahaM no saMcAemi pavattie, ahannaM devANappiyANaM aMtie paMcANubaiyaM jAva samaNovAsae jAva ahigayajIvAjIve jAva appANaM bhAvemANe viharati, paMthagapAmokkhA paMca maMtisayA samaNovAsayA jAyA, thAvaccAputte bahiyA jaNavayavihAraM viharati / teNaM kAleNaM 2 sogaMdhiyA nAma nayarI hotthA vannao, nIlA // 10 // soe ujANe vannao, tattha NaM sogaMdhiyAe nayarIe sudaMsaNe nAmaM nagaraseTThI parivasati aDDe jAva apribhuute| Jain EducationalMamtabional For Personal & Private Use Only
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ teNaM kAleNaM 2 sue nAmaM parivAyae hotthA riukveyajajucceyasAmaveyaathavvaNaveyasahitaMtakusale saMkhasamae laDhe paMcajamapaMcaniyamajuttaM soyamUlayaM dasappayAraM parivAyagadhammaMdANadhammaca soyadhammaca titthAbhiseyaM ca AghavemANe pannavemANe dhAurattavatthapavaraparihie tidaMDakuMDiyachattachalu(karoDiyachaNNAla)yaMkusapavittayakesarIhatthagae parivAyagasahasseNaM saddhiM saMparicuDe jeNeva sogaMdhiyAnagarI jeNeva parivAyagAvasahe teNeva uvAgacchai 2 parivAyagAvasahaMsi bhaMDaganikkhevaM karei 2ttA saMkhasamaeNaM appANaM bhAvemANe viharati / tate NaM. sogaMdhiyAe siMghADagabahujaNo annamannassa evamAikkhai-evaM khalu sue parivAyae iha hadamAgate jAva viharai, parisA niggayA sudaMsaNo niggae, tate NaM se sue parivAyae tIse parisAe sudassaNassa ya annesiM ca bahaNaM saMkhANaM parikaheti-evaM khalu sudaMsaNA ! amhaM soyamUlae dhamme pannate seviya soe duvihe paM0, taM0-davasoe ya bhAvasoe ya, dacasoe ya udaeNaM maTTiyAe ya, bhAvasoe danbhehi ya maMtehi ya, jannaM amhaM devANuppiyA! kiMci asuI bhavati taM sarva sajjo puDhavIe Alippati tato pacchA suddheNa vAriNA pakkhAlijjati tatotaM asuI muI bhavati, evaM khalu jIvA jalAbhiseyapUyappANo aviggheNaM saggaM gacchaMti, tate NaM se sudaMsaNe suyassa aMtie dhamma socA haTTe suyassa aMtiyaM soyamUlayaM dhammaM geNhati 2 parivAyae vipuleNaM asaNa 4 vattha paDilAbhemANe jAva viharati / tate NaM se sue parivAyage sogaMdhiyAo nagarIo nigacchati 2ttA bahiyA jaNavayavihAraM viharati / teNaM For Personal & Private Use Only
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 5 zailakajJAte zukaparivrAjakadIkSA sU. 55 // 105 // kAleNaM 2 thAvaccAputtassa samosaraNaM, parisA niggayA, sudaMsaNovi NIi, thAvaccAputtaM vaMdati namaMsati 2 evaM vadAsI-tumhANaM kiMmUlae dhamme pannatte,tate NaM thAvaccAputte sudaMsaNeNaM evaM vutte samANe sudaMsaNaM evaM vadAsI-sudaMsaNA ! viNayamUle dhamme pannatte, seviya viNa duvihe paM0, taM0-agAraviNae aNagAraviNae ya, tattha NaM je se agAraviNae se NaM paMca aNuvvayAtiM satta sikkhAvayAti ekkArasa uvAsagapaDimAo, tattha NaM je se aNagAraviNae se NaM paMca mahatvayAI, taMjahA-savAto pANAtivAyAo veramaNaM savAo musAvAyAo veramaNaM sabAto adinnAdANAto veramaNaM saghAo mehuNAo veramaNaM sabAo pariggahAo veramaNaM sabAo rAibhoyaNAo veramaNaM jAva micchAdasaNasallAo veramaNaM, dasavihe paJcagvANe bArasa bhikkhupaDimAo, icceeNaM duviheNaM viNayamUlaeNaM dhammeNaM aNupuveNaM aTThakammapagaMThIo khavettA loyaggapaihANe bhavaMti, tate NaM thAvaccAputte sudaMsaNaM evaM vadAsI-tunbhe NaM sudaMsaNA! kiMmUlae dhamme pannatte?, amhANaM devANuppiyA! soyamale dhamme patte jAva saggaM gacchaMti, tate NaM thAvacAputte sudaMsaNaM evaM vadAsI-sudaMsaNA! se. jahA nAmae kei purise egaM mahaM ruhirakayaM vatthaM ruhireNa ceva dhovejjA tate NaM sudaMsaNA! tassa ruhirakayassa vatthassa ruhireNa ceva pakkhAlijamANassa asthi kAi sohI?, No tiNaDhe samaDhe, evAmeva sudaMsaNA! tumbhaMpi pANAtivAeNaM jAva micchAdaMsaNasalleNaM nathi sohI jahA tassa ruhirakayassa vatthassa ruhireNaM ceva pakkhAlijjamANassa natthi sohI, sudaMsaNA! // 105 // For Personal & Private Use Only
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ Checrococietiecretrek. TiTaTaTaTaTaTada se jahA NAmae kei purise egaM mahaM ruhirakayaM vatthaM sajjiyAkhAreNaM aNulipati 2 payaNaM Araheti 2 uNhaM gAhei 2ttA tato pacchA suddhaNaM vAriNA dhovejA, se guNaM sudaMsaNA! tassa ruhirakayassa vatthassa sabjiyAkhAreNaM aNulittassa payaNaM Aruhiyassa uNhaM gAhitassa suddheNaM vAriNA pakkhAlijamANassa sohI bhavati?, haMtA bhavai, evAmeva sudaMsaNA! amhaMpi pANAivAyaveramaNeNaM jAva micchAdasaNasallaveramaNeNaM asthi sohI, jahA bIyassa ruhirakayassa vatthassa jAva suddheNaM vAriNA pakkhAlijamANassa atthi sohI, tattha NaM se sudaMsaNe saMbuddhe thAvaccAputtaM vaMdati namaMsati 2 evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte ! dhammaM socA jANittae jAva samaNovAsae jAte ahigayajIvAjIve jAva samuppajitthA-evaM khalu sudaMsaNeNaM soyaM dhammaM vippajahAya viNayamUle dhamme paDivanne, taMseyaM khalu mama sudaMsaNassa diDiM vAmettae puNaravi soyamUlae dhamme AghavittaettikaTTha evaM saMpeheti 2 parivAyagasahasseNaM saddhiM jeNeva sogaMdhiyA nagarI jeNeva paricAyagAvasahe teNeva uvAgacchati 2 parivAyagAvasahaMsi bhaMDanikkhevaM kareti 2 dhAurattavatthaparihite pavirala paricAyageNaM saddhiM saMparikhuDe parivAyagAvasahAo paDinikkhamati 2 sogaMdhiyAe nayarIe majhamajheNaM jeNeva sudaMsaNassa gihe jeNeva sudaMsaNe teNeva uvAgacchati tate NaM se sudaMsaNe taM suyaM ejamANaM pAsati 2 no abbhuTThati no pacuggacchati No ADhAi no pariyANAi no vaMdati tusiNIe saMciTThati tae NaM se sue parivAyae sudaMsaNaM aNabhuTTiyaM0 pAsittA evaM vadAsI-tumaM NaM sudaM Jain Education For Personal & Private Use Only W anelibrary.org
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. jJAte zukaparivrAjakadIkSA // 106 // saNA! annadA mamaM enjamANaM pAsittA anbhuTTesi jAva vaMdasi iyANiM sudaMsaNA! tumaM mamaM ejamANaM pAsittA jAva No vaMdasi taM kassa NaM tume sudaMsaNA! imeyArUve viNayamUladhamme paDivanne, tate NaM se sudaMsaNe sueNaM parivAyaeNaM evaM kutte samANe AsaNAo anbhuTTeti 2 karayala suyaM parivAyagaM evaM vadAsIevaM khalu devANuppiyA ! arahato ariTTanemissa aMtevAsI thAvacAputte nAmaM aNagAre jAva ihamAgae iha ceva nIlAsoe ujjANe viharati, tassa NaM aMtie viNayamUle dhamme paDivanne, tate NaM se sue parivAyae sudaMsaNaM evaM vadAsI-taM gacchAmo NaM sudaMsaNA! tava dhammAyariyassa thAvaccAputtassa aMtiyaM pAunbhavAmo imAI ca NaM eyArUvAtiM aTThAI heUI pasiNAtiM kAraNAtiM vAgaraNAtiM pucchAmo, taM jahaNaM me se imAI aTThAti jAva vAgarati tate NaM ahaM vaMdAmi namasAmi aha me se imAti aTTAti jAva nosevAkareti tate NaM ahaM eehiM ceva advehiM heUhiM nippaTThapasiNavAgaraNaM karissAmi, tate NaM se sue parivAyagasahasseNaM sudaMsaNeNa ya seTiNA saddhiM jeNeva nIlAsoe ujjANe jeNeva thAvacAputte aNagAre teNeva uvAgacchati 2 ttA thAvaccAputtaM evaM vadAsI-jattA te bhaMte! javaNija te avAbAhaMpi te phAsuyaM vihAraM te?, tate NaM se thAvacAputte sueNaM parivAyageNaM evaM vutte samANe suyaM parivAyagaM evaM vadAsI-suyA! jattAvi me javaNijjapi me abAvApi me phAsuyavihAraMpi me, tate NaM se sue thAvaccAputtaM evaM vadAsI-kiM bhaMte! jattA!, suyA! jannaM mama NANadaMsaNacarittatavasaMjamamAtiehiM joehiM joyaNA se taM jattA, se kiM taM bhaMte! javaNijaM?, Jain Educati o nal For Personal & Private Use Only
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ suyA! javaNije duvihe paM0, taM0-iMdiyajavaNije ya noiMdiyajavaNije ya, se kiM taM iMdiyajavaNijaM?, suyA! jannaM mamaM sotiMdiyacakkhidiyaghANidiyajibhidiyaphAsiMdiyAI niruvahayAI vase vadaMti se taM iMdiyajavaNija,se kiM taM noiMdiyajavaNije ?, suyA!jannaM kohamANamAyAlobhAkhINA uvasaMtA no udayaMti se taM noiMdiyajavaNije, se kiM taM bhaMte !avAbAhaM ,suyA!jannaM mama vAtiyapittiyasibhiyasannivAiyA vivihA rogAtaMkA No udIreMti settaM avAbAhaM, se kiM taM bhaMte ! phAsuyavihAraM?, suyA! jannaM ArAmesu ujANesu devaulesu sabhAsu pacAsu itthipasupaMDagavivajiyAsu vasahIsu pADihAriyaM pIThaphalagasejjAsaMthArayaM uggiNhittANaM viharAmi settaM phAyavihAraM / sarisavayA te bhaMte ! kiM bhakkheyA abhakkheyA 1, suyA ! sarisavayA bhakkheyAvi abhakkheyAvi, se keNa?NaM bhaMte! evaM vuccaha-sarisavayA bhakkheyAvi abhakkheyAvi?, suyA! sarisavayA duvihA paM0, taM0-mittasarisavayA dhanasarisavayA ya, tattha NaM je te mittasarisavayA te tivihA paM0, taM0-sahajAyayA sahavaDiyayA sahapaMsukIliyayA, te NaM samaNANaM NiggathANaM abhakkhayA, tattha NaM je te dhannasarisavayA te duvihA paM0, taM0-satthapariNayA ya asatthapariNayA ya, tattha NaM je te asatthapariNayA te samaNANaM niggaMthANaM abhakkhayA, tattha NaM je te satthapariNayA te duvihA paM0, taM0-phAsugA ya aphAsugA ya, aphAsuyA NaM suyA! no bhakkheyA, tattha NaM je te phAsuyA te duvihA paM0, taM0-jAtiyA ya ajAtiyA ya, tattha NaM je te ajAtiyA te abhakkheyA, mittasAraNa abhakkheyA, satyapariNayA taphAsugA ya, a dan Education International For Personal & Private Use Only ainelibrary.org
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam, 5 zailakajJAte zukaparivrAjakadIkSA sU. 55 // 107 // tattha NaM je te jAiyA te duvihA paM0, taM0-esaNijjA ya aNesaNijjA ya, tattha NaM je te aNesaNijjA te NaM abhakkhayA, tattha NaM je te esaNijjA te duvihA paM0, taM0-laddhA ya aladdhA ya, tattha NaM je te aladdhA te abhakkheyA, tattha NaM je te laddhA te niggaMthANaM bhakyA , eeNaM aTeNaM suyA! evaM vuccatisarisavayA bhakkheyAvi abhakkheyAvi, evaM kulatthAvi bhANiyavA, navari imaM NANattaM-itvikulatthA ya dhannakulatthA ya, itthikulatthA tivihA paM0, taM0-kulavadhuyA ya kulamAuyA i ya kuladhUyA i ya, dhannakulatthA taheva, evaM mAsAvi, navari imaM nANattaM-mAsA tivihA paM0, taM0-kAlamAsA ya atthamAsA ya dhannamAsA ya, tattha NaM je te kAlamAsA te NaM duvAlasavihA paM0, taMjahA-sAvaNe jAva AsADhe, te NaM abha. kkhayA, asthamAsA duvihA-hirannamAsA ya suvaNNamAsA ya, te NaM abhakkheyA dhannamAsA taheva / ege bhavaM duve bhavaM aNege bhavaM akkhae bhavaM avae bhavaM avaTTie bhavaM aNegabhUyabhAve bhavievi bhavaM?,suyA! egevi ahaM duvevi ahaM jAva aNegabhUyabhAvabhavievi ahaM, se keNaTeNaM bhaMte ! egevi ahaM jAva suyA ! davaTTayAe ege ahaM nANadaMsaNaTThayAe duvevi ahaM paesaTTayAe akkhaevi ahaM avaevi ahaM avaTTievi ahaM uvao. gaTTayAe aNegabhUyabhAvabhavievi ahaM, ettha NaM se sue saMbuddhe thAvaccAputtaM vaMdati namaMsati 2 evaM vadAsIicchAmi gaM bhaMte! tunbhe aMtie kevalipannattaM dhamma nisAmittae dhammakahA bhANiyavA, tae NaM se sue parivAyae thAvaccAputtassa aMtiedhammaM socA Nisamma evaM vadAsI-icchAmiNa bhaMte ! parivAyagasahasseNaM saddhiM // 107 // Jain Education Interational For Personal & Private Use Only www.iainelibrary.org
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMparivuDe devANuppiyANaM aMtie muMDe bhavittA pavaittae, ahAsuhaM jAva uttarapuracchime disIbhAge tiDaMDayaM jAva dhAurattAo ya egaMte eDeti 2 sayameva sihaM uppADeti 2 jeNeva thAvaccAputte0 muMDe bhavittA jAva pavatie sAmAiyamAtiyAiM coddasa puvAti ahijjati, tate NaM thAvaccAputte suyassa aNagArassahassaM sIsattAe viyarati, tate NaMthAvaccAputte sogaMdhiyAo nIlAsoyAo paDinikkhamati 2 bahiyA jaNavayavihAraM viharati, tate NaM se thAvaccAputte aNagArasahasseNaM saddhiM saMparikhuDe jeNeva puMDarIe pavae teNeva uvAgacchai 2 puMDarIyaM paJvayaM saNiyaM 2 durUhati 2 meghaghaNasannigAsaM devasannivAyaM puDhavisilApaTTayaM jAva pAovagamaNaM Nuvanne, tate NaM se thAvaccAputte bahUNi vAsANi sAmanapariyAgaM pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe sahi bhattAtiM aNasaNAe jAva kevalavaranANadaMsaNaM samuppADettA tato pacchA siddhe jAva pahINe / (sUtraM 55) tate NaM se sue annayA kayAiM jeNeva selagapure nagare jeNeva subhUmibhAge ujjANe samosaraNaM parisA niggayA selao niggacchati dhammaM socA jaM navaraM devANuppiyA! paMthagapAmokkhAtiM paMca maMtisayAtiM ApucchAmi maNDuyaM ca kumAraM rajje ThAvemi, tato pacchA devANuppiyANaM antie muMDe bhavittA AgArAo aNagAriyaM pavvayAmi, ahAsuha, tate NaM se selae rAyA selagapuraM nayaraM aNupavisati 2jeNeva sae gihe jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgacchai 2 sIhAsaNaM sannisanne, tate NaM se selae rAyA paMthayapAmokkhe paMca maMtisae saddAvei saddAvettA evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA! mae suyassa aMtie dhamme NisaMte For Personal & Private Use Only
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 5 zailakarAjadIkSA // 108 // sevi ya dhamme icchie paDicchie abhirutie ahaM NaM devANuppiyA ! saMsArabhayaubigge jAva paccayAmi, tunbheNaM devANuppiyA kiMkareha kiM vavasaha kiMvA te hiyaicchaMti?, tateNaM taM paMthayapAmokkhA selagaM rAyaM evaM vadAsI-jai NaM tunbhe devA0 saMsAra jAva pavvayaha amhANaM devANuppiyA! kimanne AhAre vA AlaMbe vA amheviya NaM devA0 saMsArabhayaubiggA jAva pavvayAmo, jahA devANuppiyA! amhaM bahusu kajjesu ya kAraNesu ya jAva tahA NaM pacatiyANavi samANANaM bahasu jAva cakkhubhUte, tate NaM se selage paMthagapAmokkhe paMca maMtisae evaM va0-jati NaM devANu tumbhe saMsAra jAva pavayaha taM gacchaha NaM devA0 saesu 2 kuDaMbesu jeTTe putte kuDuMbamajjhe ThAvettA purisasahassavAhiNIo sIyAo durUDhA samANA mama aMtiyaM pAubhavahatti, taheva pAunbhavati, tate NaM se selae rAyA paMca maMtisayAI pAunbhavamANAtiM pAsati 2 haTTatuTTe koTuMbiyapurise saddAveti 2 evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA! maMDuyassa kumArassa mahatthaM jAva rAyAbhiseyaM uvaTTaveha. abhisiMcati jAva rAyA viharati / tate NaM se selae maMDuyaM rAyaM ApucchA, tate NaM se maMDae rAyA koiMbiyapurise0 evaM vadAsI-khippAmeva selagapuraM nagaraM Asita jAva gaMdhavahibhUtaM kareha ya kAraveha ya 2 evamANattiyaM paJcappiNaha, tate NaM se maMDue docaMpi koDubiyapurise saddAvei 2 evaM vadAsI-khippAmeva selagassa ranno mahatthaM jAva nikkhamaNAbhiseyaM jaheva mehassa taheva NavaraM paumAvatIdevI aggakese paDicchati savevi paDiggahaM gahAya sIyaM durUhati, avasesaM taheva // 108 // For Personal & Private Use Only
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAva sAmAtiyamAtiyAti ekkArasa aMgAI ahijjati 2 bahahiM castha jAva viharati,tae NaM se sura selayassa aNagArassa tAI paMthayapAmokkhAtiM paMca aNagArasayAI sIsattAe viyarati, tate NaM se sue annayA kayAiM selagapurAo nagarAo subhUmibhAgAo ujjANAo paDinikkhamati 2 ttA bahiyA jaNavayavihAraM viharati, tate NaM se sue aNagAre annayA kayAI teNaM aNagArasahasseNaM saddhi saMparitura / puvANupuciM caramANe gAmANugAmaM viharamANe jeNeva poMDarIe pacae jAva siddhe (sUtraM 56) evamIyosamityAdiguNayogeneti / 'paMcANubaiyaM iha yAvatkaraNAta evaM dRzyaM 'sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhamma paDivajittae, ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibadhaM kAhisi / tae NaM se selae rAyA thAvaccAputtassa aNagArassa aMtie paMcANubaiyaM jAva uvasaMpajjai, tae NaM se selae rAyA samaNovAsae jAe abhigayajIvAjIve' iha yAvatkaraNAdidaM dRzyaM 'uvala-1 ddhapuNNapAve AsavasaMvaranijarakiriyAhigaraNabaMdhamokkhakasale' kriyA-kAyikyAdikA adhikaraNaM-khaganivenAdi, etena ca jJAnitoktA, 'asaheje' avidyamAnasAhAyyaH kutIrthikagreritaH samyaksavicalanaM prati na parasAhAyyamapekSate iti bhAvaH, ata evAha | 'devAsuranAgajakkharakkhasakinnarakiMpurusagarulagaMdhavamahoragAiehiM devagaNehiM niggaMthAo pAvayaNAo aNatikamaNijje' devA-mAnakajyotiSkAH zeSA bhavanapativyantaravizeSAH garuDAH-suvarNakumArAH evaM caitadyato 'niggaMthe pAvayaNe nissaMkie' niHsaMzayaH, nikhie-muktadarzanAntarapakSapAto nivitigicche-phalaM prati niHzaGkaH laddhaDe-arthazravaNataH gahiyaDhe-aovadhAraNena pucchika saMzaye sati ahigayaTe-bodhAta, viNicchiyaTTe-aidamparyopalambhAta ata eva ahimiMjapemmANurAgarasesi-asIni ca Keeketkeeeeeeeee haehiM devagaNehiM nita na parasAhAyyamapekSate itanAda, etena c| For Personal & Private Use Only
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 5 zailakarAjadIkSA // 10 // prasiddhAni miJjA ca-tanmadhyavartI dhAturasthimiJAstAH premAnurAgeNa-sarvajJapravacanaprItilakSaNakusumbhAdirAgeNa raktA iva raktA yasya sa tathA, kenollekhenetyAha-'ayamAuso ! niggaMthe pAvayaNe aTe ayaM paramaTTe sese aNNahe' 'Auso'tti AyuSmanniti putrAderAmantraNaM zeSa-dhanadhAnyaputradArarAjyakupravacanAdi, ussiyaphalihe-ucchritaM sphaTikamiva sphaTika-antaHkaraNaM yasya sa tathA, maunIndrapravacanAvAptyA parituSTamanA ityarthaH iti vRddhavyAkhyA, kecittvAhuH ucchritaH-argalAsthAnAdapanIya UkRto na tirazcInaH kapATapazcAdbhAgAdapanIta ityarthaH utsRto vA-apagataH paridhaH-argalA gRhadvAre yasyAsau utsRtapariSaH ucchritaparigho vA audAryAtirekAdatizayadAnadAyitvena bhikSupravezArthamanargalitagRhadvAra ityarthaH, 'avaMguyaduvAre' aprAvRtadvAraH kapATAdibhibhikSukapravezArthameva asthagitagRhadvAra ityarthaH ityekIyaM vyAkhyAnaM, vRddhAnAM tu bhAvanAvAkyamevaM yaduta saddarzanalobhena kasAccitpApaNDikAna bibheti zobhanamArgapratigraheNodghATazirAstiSThatIti bhAvaH, 'ciyattateuragharadArappavese' ciytttti-naapriitikrH| antaHpuragRhe dvAreNa pravezaH ziSTajanapravezanaM yasya sa tathA, anIrSyAlukhaM cAsyAnenoktaM, athavA ciyatvotti-lokAnAM prItikara eva antaHpure gRhadvAre vA pravezo yasya sa tathA, atidhArmikatayA sarvatrAnAzaGkanIyakhAditi 'cAuddasaTTamuddiTTapuNimAsiNIsu paDipuNNaM posahaM samma aNupAlemANe uddiSTA-amAvAsyA pauSadhaM-AhArapauSadhAdicatUrUpaM 'samaNe niggaMthe phAsueNaM esaNijeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM vatthapaDiggahakaMbalapAyapuMchaNeNaM' patadhaH-pAtraM pAdaproJchanaM-rajoharaNaM 'osahamesajeNaM' bheSajaMpathyaM 'pADihArieNaM pIDhaphalagasejjAsaMthAraeNaM paDilAmemANe prAtihArikeNa-punaHsamarpaNIyena pITha:-AsanaM phalakam-avaSTambhArtha zayyA-vasatiH zayanaM vA yatra prasAritapAdaiH supyate saMstArako-laghutaraH 'ahApariggahiehiM tavokammehiM appANaM // 109 // For Personal & Private Use Only www.jalnelibrary.org
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ Gao2920292908 bhAvemANe viharai 'sue parivAyage'tti zuko-vyAsaputraH RgvedAdayazcakhAro vedAH SaSTitantraM-sAGkhyamataM sAMkhyasamaye-sAGyasamA cAre labdhArtho, vAcanAntare tu yAvatkaraNAdevamidamavagantavyaM RgvedayajurvedasAmavedAtharvaNavedAnAmitihAsapaJcamAnAM itihAsa:| purANaM 'nirghaNTuSaSThAnAM' nirghaNTuH-nAmakozaH sAGgopAGgAnAM' aGgAni-zikSAdIni upAGgAni-taduktaprapaJcanaparAH prabandhAH sarahasyAnAM-aidamparyayuktAnAM sAraka:-adhyApanadvAreNa pravartakaH sArako vA anyeSAM vismRtasya smAraNAt vArako'zuddhapAThaniSedhakaH pAragaH-pAragAmI SaDaGgavit SaSTitatravizAradaH SaSTitatraM-kApilIyazAstraM, SaDaGgavedakakhameva vyanakti-saGkhyAne-gaNitaskandhe 'zikSAkalpe' zikSAyAM-akSarasvarUpanirUpake zAstre kalpe-tathAvidhasamAcArapratipAdake vyAkaraNe-zabdalakSaNe chandasi-padyavacanalakSaNanirUpake nirukte-zabdaniruktapratipAdake jyotiSAmayane-jyotiHzAstre anyeSu ca-brAhmaNakeSu zAstreSu supariniSThita iti, vAcanAntaraM 'pazcayamapaJcaniyamayuktaH' tatra paJca yamAH-prANAtipAtaviramaNAdayaH niyamAstu-zaucasaMtoSatapaHsvAdhyAyezvarapraNidhAnAni zaucamUlakaM yamaniyamamIlanAddazaprakAraM, dhAturaktAni vastrANi pravarANi parihito yaH sa tathA, tridaNDAdIni sapta haste |gatAni yasya sa tathA, tatra kuNDikA-kamaNDalUH, kacitkAcanikA karoTikA vA'dhIyete te ca krameNa rudrAkSakRtamAlA mRdbhAjanaM cocyate, chaNNAlaka-trikASThikA aGkuzo-vRkSapallavacchedArthaH pavitraka-tAmramayamaGgulIyakaM kesarI-cIvarakhaNDaM pramArjanArtha, 'saMkhANaM ti sAGkhyamataM 'sajjapuDhavitti kumArapRthivI / 'payaNaM AruheI' pAkasthAne culyAdAvAropayati uSmANaM-uSNatvaM grAhayati 'dikSi vamittae' mataM vamayituM tyAjayitumityarthaH / 'aTThAIti arthAn aryamANakhAdadhigamyamAnakhAdityarthaH, prArthyamAnakhAdvA yAcyamAnakhAdityarthAH, vakSyamANayAtrAyApanIyAdIn , tathA tAneva 'heUiMti hetUn , antarvartinyAstadI 0 PORORS For Personal & Private Use Only www.jalnelibrary.org
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 5 zailakarAjadIkSA sU. 56 // 110 // kAH 'kulasthiti ekAta eko bhavAn iti, eka yajJAnasampado gamakavAt , 'pasiNAIti praznAn pRcchyamAnatvAt 'kAraNAIti kAraNAni vivakSitArthanizcayasya janakAni 'vAgaraNAI ti vyAkaraNAni pratyuttaratayA vyAkriyamANatvAdeSAmiti, 'nippaTTapasiNavAgaraNaM ti nirgatAni spaSTAni- sphuTAni praznavyAkaraNAni-praznottarANi yasya sa tathA 'khINA uvasaMta'tti kSayopazamamupagatA ityarthaH, eteSAM ca yAtrAdipa- dAnAmAgamikagambhIrArthatvenAcAryasya tadarthaparijJAnamasambhAvayatA'pabhrAjanArtha praznaH kRta iti, 'sarisavaya'ti ekatra sadRzavayasaH-samAnavayasaH anyatra sarSapA:-siddhArthakAH 'kulasthiti ekatra kule tiSThantIti kulasthAH, anyatra kulatthAH dhAnyavizeSAH, sarisavayAdipadapraznaH chalagrahaNenopahAsArtha kRta iti / 'ege bhavaMti eko bhavAn iti, ekatvAbhyupagame AtmanaH kRte mUriNA zrotrAdivijJAnAnAmavayavAnAM cAtmano'nekatopalabdhyA ekatvaM dUSayiSyAmItibuddhA paryanuyogaH zukena kRtaH, 'duve bhavaMti dvau bhavAniti ca, dvitvAbhyupagame ahamityekatvaviziSTasyArthasya dvitvavirodhena dvitvaM dUSayiSyAmItibukhyA paryanuyogo vihitaH, akSayaH avyayaH avasthito bhavAnanena nityAtmapakSaH paryanuyuktaH, aneke bhUtA-atItA bhAvAH-sattAH pariNAmA vA bhavyAzca-bhAvino yasya sa tathA, anena cAtikrAntamAvisattApraznena anityAtmapakSaH paryanuyuktaH, ekataraparigrahe anyatarasya dUSaNAyeti / tatrAcAryeNa syAdvAdasya nikhiladoSagocarAtikrAntatvAttamavalambyottaramadAyi-eko'pyahaM, kathaM ?, dravyArthatayA jIvadravyakhekatvAt, na tu pradezArthatayA, tathA banekatvAnmametyavayavAdI (mazrotrAdyavayavA) nAmanekatvopalambho na bAdhakaH, tathA kazcit svabhAvamAzrityaikatvasaGkhyA viziSTisyApi padArthasya khabhAvAntaradvayApekSayA dvitvamapi na viruddhamityata uktaM-dvAvapyahaM jJAnadarzanArthatayA, na caikakhabhAve bhedo ma dRzyate, eko hi devadattAdipuruSaH ekadaiva tattadapekSayA pitRtvaputratvabhrAtRtvapitRvyatvamAtulatvamA zukena kRtaH, 'duve // 11 // For Personal & Private Use Only
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ gineyatvAdInanekAn svabhAvAMllabhata iti, tathA pradezArthatayA asaGkhyAtAn pradezAnAzrityAkSayaH, sarvathA pradezAnAM kSayAmAvAt , avyayaH kiyatAmapi ca vyayAbhAvAt , kimuktaM bhavati ? avasthito nityaH, asaGkhyeyapradezatA hi na kadAcanApi vyapaiti ato nityatAbhyupagame'pi na doSaH, upayogArthatayA-vividhaviSayAnupayogAnAzritya anekabhUtabhAvabhaviko'pi, atItAnAga-18 tayohi kAlayoranekaviSayabodhAnAmAtmanaH kathaMcidabhinnAnAmutpAdAdvigamAdvA'nityapakSo na doSAyeti / puNDarIkeNa-AdidevagaNadhareNa nirvANata upalakSitaH parvataH tasya tatra prathamaM nirvRtatvAtpuNDarIkaparvataH-zatruJjayaH / tate NaM tassa selagassa rAyarisissa tehiM aMtehi ya paMtehi ya tucchehi ya luhehi ya arasehi ya virasehi ya sIehi ya uNhehi ya kAlAtikatehi ya pamANAikvaMtehi ya NicaM pANabhoyaNehi ya payaisukumAlayassa suhociyassa sarIragaMsi veyaNA pAunbhUtA ujalA jAva durahiyAsA kaMDayadAhapittajjaraparigayasarIre yAvi viharati, tate NaM se selae teNaM royAyaMkeNa sukke jAe yAvi hotthA, tate NaM selae annayA kadAI puvANupurvi caramANe jAva jeNeva subhUmibhAge jAva viharati, parisA niggayA, maMDuo'vi niggao, selayaM aNagAraM jAva vaMdati namaM02 pajjuvAsati, tate NaM se maMDue rAyA selayassa aNagArassa sarIrayaM sukaM bhukaM jAva savAbAhaM sarogaM pAsati 2 evaM vadAsI-ahaM NaM bhaMte! tumbhaM ahApavittehiM tigicchaehiM ahApavitteNaM osahabhesajjeNaM bhattapANaNaM tigicchaM AuMTAvemi, tumbhe gaM bhaMte! mama For Personal & Private Use Only
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 5 zailakajJAte zailakasya pAvasthatA sU. 57 // 11 // jANasAlAsu samosaraha phAsuaMesaNijja pIDhaphalagasejjAsaMthAragaM ogiNhittANaM viharaha, tate NaM se selae aNagAre maMDuyassa ranno eyamadvaM tahatti paDisuNeti, tate NaM se maMDue selayaM vaMdati namasati 2jAmeva disiM pAunbhUte tAmeva disiM pddige| tate NaM se selae kallaM jAva jalaMte sabhaMDamattovagaraNamAyAe paMthayapAmokkhehiM paMcahi aNagArasaehiM saddhiM selagapuramaNupavisati 2 jeNeva maMDuyassa jANasAlA teNeva uvAgacchati 2 phAsuyaM pIDha jAva viharati, tate NaM se maMDue cigicchae saddAveti 2 evaM vadAsI-tunbhe gaM devANuppiyA! selayassa phAsuesaNijeNaM jAva tegicchaM Auddeha, tateNaM tegicchayA maMDueNaM rannA evaM buttA haTTa0 selayassa ahApavittehiM osahabhesajabhattapANehiM tegicchaM AuTeMti, majjapANayaM ca se uvadisaMti, tate NaM tassa selayassa ahApavattehiM jAva majapANeNa rogAyaMke uvasaMte hotthA haTTe mallasarIre jAte vavagayarogAyaMke, tate NaM se selae taMsi royAyaMkaMsi uvasaMtaMsi samANaMsi taMsi vipulaMsi asaNa 4 majjapANae ya mucchie gaDhie giddhe ajjhovavanne osanno osannavihArI evaM pAsatthe 2 kusIle 2 pamatte saMsatte uubaddhapIDhaphalagasejjAsaMthArae pamatte yAvi viharati, no saMcAeti phAsuesaNijjaM pIDhaM pacappiNittA maMDuyaM ca rAyaM ApucchittA bahiyA jAva (jaNavayavihAraM abbhujaeNa pavatteNa paggahieNa) viharittae (sUtraM 57) tate NaM tesiM paMthayavajANaM paMcaNhaM aNagArasayANaM annayA kayAI egayao sahiyANaM jAva putvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANANaM ayameyArUve abbhatthie jAva samuppa S // 11 // For Personal & Private Use Only
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ jitthA-evaM khalu selae rAyarisI caittA rajaM jAva pavatie, vipuleNaM asaNa 4 majapANae mucchie no saMcAeti jAva viharittae, no khalu kappai devANuppiyA ! samaNANaM jAva pamattANaM viharittae, taM seyaM khalu devA. amhaM kallaM selayaM rAyarisiM ApucchittA pADihAriyaM pIDhaphalagasajjAsaMthAragaM pacappiNittA selagassa aNagArassa paMthayaM aNagAraM veyAvaccakaraM ThavettA bahiyA abbhujaeNaM jAva viharittae, evaM saMpeheMti 2 kallaM jeNeva selae ApucchittA pADihAriyaM pIDha0 pacappiNaMti 2 paMthayaM aNagAraM veyAvacakaraM ThAvaMti 2bahiyA jAva viharaMti (sUtraM58)tate NaM se paMthae selayassa sejjAsaMthArauccArapAsavaNakhelasaMghANamattaosahabhesajabhattapANaeNaM agilAe viNaeNaM veyAvaDiyaM karei, tate NaM se selae annayA kayAI kattiyacAummAsiyaMsi vipulaM asaNa04 AhAramAhArie subahuM majapANayaM pIe puvAvaraNhakAlasamayaMsi suhappasutte, tate NaM se paMthae kattiyacAummAsiyaMsi kayakAussagge devasiyaM paDikkamaNaM paDikkate cAummAsiyaM paDikkamiuMkAme selayaM rAyarAisaM khAmaNaTTayAe sIseNaM pAesu saMghaddei, tate NaM se selae paMthaeNaM sIseNaM pAesu saMghaTTie samANe Asurutte jAva misimisemANe udveti 2 evaM vadAsIse kesa NaM bho esa appatthiyapatthie jAva parivajjie jeNaM mamaM suhapasuttaM pAesu saMghaddeti ? tate NaM se paMthae selaeNaM evaM vutte samANe bhIe tatthe tasie karayala kaTTa evaM vadAsI-ahaNNaM bhaMte! paMthae kayakAussagge devasiyaM paDikkamaNaM paDikaMte cAummAsiyaM paDikate cAummAsiyaM khAmemANe devANu dan Education International For Personal & Private Use Only djainelibrary.org
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam.S // 112 // ppiyaM vaMdamANe sIseNaM pAe saMghaTTemi, taM khamaMtu NaM devANuppiyA! khamantu me'varAhaM tumaNNaM devANuppiyA! NAibhujjo evaM karaNayAettikaTTa selayaM aNagAraM etamaTuM sammaM viNaeNaM bhujo 2 khAmeti, tate NaM tassa selayassa rAyarisissa paMthaeNaM evaM vuttassa ayameyArUve jAva samuppajitthA-evaM khalu ahaM rajaM ca jAva osanno jAva uubaddhapIDhaviharAmi, taM no khalu kappati samaNANaM NiggaMthANaM apasatthANaM jAva viharittae, taM seyaM khalu me kallaM maMDuyaM rAyaM ApucchittA pADihAriyaM pIDhaphalagasejjAsaMthArayaM pacappiNittA paMthaeNaM aNagAreNaM saddhiM bahiyA abbhujjaeNaM jAva jaNavayavihAreNaM viharittae, evaM saMpeheti 2 kallaM jAva viharati (sUtraM 59) evAmeva samaNAuso! jAva niggaMtho vA 2 osanne jAva saMthArae pamatte viharati se gaM iha loe ceva bahUNaM samaNANaM 4 hIlaNijje saMsAro bhaanniyo| tate NaM te paMthagavajA paMca aNagArasayA imIse kahAe laTThA samANA annamannaM saddAveMti 2 evaM vayAsI-selae rAyarisI paMthaeNaM bahiyA jAva viharati, taM seyaM khalu devA ! amhaM selayaM uvasaMpajjittA NaM viharittae, evaM saMpeheMti 2ttA selayaM rAyaM uvasaMpajittANaM viharaMti (sUtraM 60) tate NaM te selayapAmokkhA paMca aNagArasayA bahaNi vAsANi sAmanapariyAgaM pAuNittA jeNeva poMDarIye pavae teNeva uvAgacchaMti 2jaheva thAvaccAputte taheva siddhA / evAmeva samaNAuso! jo niggaMtho vA 2 jAva viharissati evaM jJAte pantha| kavarjAnAM vihAraHsU. 58 zailakabodhaHsU. 59 zeSasAdhvAgamAsU..60 nirvANaM // 11 // Jain Educati o For Personal & Private Use Only nal
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ khalu jaMbU! samaNeNaM paMcamassa NAyajjhayaNassa ayamaDhe paNNattettivemi // (sUtraM 61 ) // paMcamaM nAya. jjhayaNaM samattaM // 'aMtehi ityAdi, antaiH-vallacaNakAdibhiH prAntaiH taireva bhuktAvazeSaiH paryuSitairvA rukSaH-niHsnehaistucchaiH-alpaiH arasaiH-hilAdibhirasaMskRtairvirasaiH-purANakhAdvigatarasaiH zItaiH-zItalaiH uSNaiH-pratItaiH kAlAtikrAntaiH-tRSNAbubhukSAkAlAprAptaiH pramANAtikrAntaiH-bubhukSApipAsAmAtrAnucitaiH, cakArAH samuccayArthAH, evaMvidhavizeSaNAnyapi pAnAdIni niSThurazarIrasya na bhavanti bAdhAyai ata Aha-'prakRtisukumArakaskhe'tyAdi, veyaNA pAunbhUyA ityasya sthAne rogAyaMketti kacit dRzyate, tatra rogAzvAsAvAtaGkazca-kRcchrajIvitakArIti samAsaH, kaNDU:-kaNDUtiH dAhaH-pratItastatpradhAnena pittajvareNa parigataM zarIraM yasya sa tathA, 'teicchaMti cikitsAM 'AuddAvemiti AvarttayAmi kArayAmi / 'sabhaMDamattovagaraNamAyAe'tti bhaannddmaatraa|| patadgrahaM paricchadazca upakaraNaM ca-varSAkalpAdi bhANDamAtropakaraNaM svaM ca-tadAtmIyaM bhANDamAtropakaraNaM ca khabhANDamAtro pakaraNaM tadAdAya-gRhIbA, 'abhyudyatena' sodyamena 'pradattena' guruNopadiSTena 'pragRhItena' gurusakAzAdaGgIkRtena 'vihAreNa' sAdhuvarttanena 'vihAM vartituM pArzva-jJAnAdInAM bahistiSThatIti pArzvasthaH-gADhaglAnabAdikAraNaM vinA zayyAtarAbhyAhRtAdipiNDabhojakatvAdyAgamoktavizeSaNaH, sa ca sakRdanucitakaraNenAlpakAlamapi bhavati tata ucyate-pArzvasthAnAM yo | vihAro-bahUni dinAni yAvattathA varttanaM sa pArzvasthavihAraH so'syAstIti pArzvasthavihArI, evamavasanAdivizeSaNAnyapi, nava For Personal & Private Use Only
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 113 // ramavasanno-vivakSitAnuSThAnAlasaH, AvazyakasvAdhyAyapratyupekSaNAdhyAnAdI nAmasamyakkArItyarthaH kutsitazIlaH kuzIla:kAlavinayAdibhedabhinnAnAM jJAnadarzanacAritrAcArANAM virAdhaka ityarthaH pramattaH - paJcavidhapramAdayogAt, saMsaktaH kadAcitsaMvinaguNAnAM kadAcitpArzvasthAdidoSANAM sambandhAt gauravatraya saMsajanAcceti, Rtubaddhe'pi - avarSAkAle'pi pIThaphalakAni zayyAsaMstArakArthaM yasya sa tathA 'nAibhujjo evaM karaNayAe 'tti naivaH bhUyaH punarapi evaM itthaMkaraNAya pravarttiSye iti zeSaH, 'evamevetyAdirupanayaH, iha gAthA - " siDhiliya saMjamakajjAvi hoiuM ujjamaMti jai pacchA | saMvegAo to selaubva ArAhayA hoMti / / 1 / / " [ zithilita saMyamakAryA api bhUtvodyacchanti yadi pazcAt / saMvegAt tarhi zailaka iva te ArAdhakA bhavanti // 1 // ] iti paJcamazailakajJAtavivaraNa samAptamiti // paJcAnantaraM paSThaM vyAkhyAyate, tasya ca pUrveNa sahAyaM sambandhaH - anantarAdhyayane pramAdavato'pramAdavatazcAnarthetarAvuktau, ihApi tayoreva tAvevocyete ityeva sambaddhamidam - jati NaM bhaMte! samaNeNaM jAva saMpatteNaM paMcamassa NAyajjhayaNassa ayamaTThe panante chaTThassa NaM bhaMte! nAyajjhayaNassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aTThe pannatte ?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe samosaraNaM parisA nigyA, teNaM kAleNaM 2 samaNassa jeTThe aMtevAsI iMdabhUtI adUrasAmaMte jAva sukkajjhA For Personal & Private Use Only cacacacacacaca 5 zailakajJAtopana yaH 6 tumba kajJAtaM sU. 62 // 113 //
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ Novagae viharati, tate NaM se iMdabhUtI jAyasaDDhe0 samaNassa 3 evaM vadAsI-kahaNNaM bhaMte ! jIvA guruyattaM vA lahuyattaM vA havamAgacchaMti ?, goyamA ! se jahA nAmae kei purise ega mahaM sukkaM tuMba NicchiDu niruvahayaM danbhehiM kusehiM veDhei 2 maTTiyAleveNaM liMpati uNhe dalayati 2 sukkaM samANaM docaMpi danbhehi ya kusehi ya veDheti 2 mahiyAleveNaM liMpati 2 uNhe sukkaM samANaM tacaMpi danbhehi ya kusehi ya veDheti 2 mahiyAleveNaM liMpati, evaM khalu eeNuvAeNaM aMtarA veDhemANe aMtarA liMpemANe aMtarA sukkavemANe jAva aTTahiM mahiyAlevehiM AliMpati, atthAhamatAramaporisiyaMsi udagaMsi pakkhivejA, se gRNaM goyamA! se tuMbe tesiM aTThaNhaM mahiyAleveNaM guruyayAe bhAriyayAe guruyabhAriyayAe uppiM salilamativaittA ahe dharaNiyalapaihANe bhavati, evAmeva goyamA! jIvAvi pANAtivAeNaMjAva micchAdasaNasalleNaM aNupuNaM aTTha kammapagaDIo samajiNanti, tAsiM garuyayAe bhAriyayAe garuyabhAriyayAe kAlamAse kAlaM kiccA dharaNiyalamativatittA ahe naragatalapaiTThANA bhavaMti, evaM khalu goyamA ! jIvA guruyattaM havamAgacchaMti / ahaNNaM gotamA! se tuMbe taMsi paDhamillugaMsi maTTiyAlevaMsi tinaMsi kuhiyaMsi parisaDiyaMsi IsiM dharaNiyalAo uppatittA NaM ciTThati, tato'NaMtaraM ca NaM docaMpi mahiyAleve jAva uppatittA NaM ciTThati, evaM khalu eeNaM uvAeNaM tesu ahasu maTTiyAlevesu tinnesu jAva vimukabaMdhaNe ahedharaNiyalamaivaittA uppiM salilatalapaihANe bhavati, evAmeva goyamA ! jIvA pANAti For Personal & Private Use Only
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgama. // 114 // vAtaveramaNeNaM jAva micchAdasaNasallaveramaNeNaM aNuputveNaM aTTha kammapagaDIo khavettA gagaNatalamuppaittA 5 zailakauppiM loyaggapatiTThANA bhavaMti, evaM khalu goyamA ! jIvA lahuyattaM havamAgacchaMti / evaM khalu jaMbU ! sama jJAtopana yaH6tumbaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM chaTThassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe pannattettibemi // (sUtraM 62) cha8 nAya kajJAtaM sU, jjhayaNaM samattaM // 6 // sarva sugama, navaraM, nirupahataM-vAtAdibhiH darbhe:-agrabhUtaiH kuzaiH-mUlabhUtaiH, jAtyA darbhakuzabheda ityanye, 'atthAhaMsitti asthAghe agAghe ityarthaH, puruSaH parimANamasyeti pauruSikaM taniSedhAdapauruSika, mRllepAnAM sambandhAt gurukatayA, gurukataiva kutaH -bhArikatayA, mRllepajanitabhAravattveneti bhAvaH, gurukabhArikatayeti tumbakadharmadvayasyApyadhomajjanakAraNatApratipAdanAyoktaM, 'uppiM upari 'aivaittA' atipatyAtikramya 'tinnaMsitti stimita ArdratAM gate tataH 'kuthite' kothamupa-18 gate tataH 'parisaTite' patite iti / iha gAthe-"jaha miulevAlittaM garuyaM tuMba aho vayai evaM / AsavakayakammagurU jIvA vacaMti aharagayaM // 1 // taM ceva tavimukkaM jalovariM ThAi jAyalahubhAvaM / jaha taha kammavimukkA loyaggapaiTThiyA hoti // 2 // " [yathA mRllepaliptaM guru tumbamadho brajati evaM / AzravakRtakarmagurukhA jIvA vrajanti adhogatiM // 1 // tadeva tadvimuktaM jalopari tiSThati jAtalaghubhAvaM / yathA tathA karmavimuktA lokAgre pratiSThitA bhavanti // 2 // ] SaSThatumbakajJAtavivaraNaM samAptamiti // 6 // For Personal & Private Use Only dan Education international
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNAsa satthavAhassa puttA atha saptamaM viviyate, asya ca pUrveNa sahAyaM sambandhaH, ihAnantarAdhyayane prANAtipAtAdimatAM karmagurutAbhAvanetareSAM ca laghutAbhAvena anarthaprAptItare ukte, iha tu prANAtipAtAdiviratibhaJjakaparipAlakAnAM te ucyate, ityevaMsambaddham - jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM chahassa nAyajjhayaNassa ayamaTTe pannatte sattamassa NaM bhaMte ! nAyajjhayaNassa ke aDhe pannatte?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2rAyagihe nAma nayare hotthA, subhUmibhAge ujjANe, tattha NaM rAyagihe nagare dhaNNe nAmaM satthavAhe parivasati. ar3e0, bhahA bhAriyA ahINapacadiya0 jAva surUvA, tassa NaM dhaNNassa satthavAhassa puttA bhaddAe bhAriyAe attayA cattAri satthavAhadArayA hotthA, taMjahA-dhaNapAle dhaNadeve dhaNagove dhaNarakkhie, tassa NaM dhaNNassa satthavAhassa cauNhaM puttANaM bhAriyAo cattAri suNhAo hotthA, taM0-ujhiyA bhogavatiyA rakkhatiyA rohiNiyA, tate NaM tassa ghaNNassa annayA kadAI putvarattAvarattakAlasamayaMsi imeyArUve anbhatthie jAva samuppajjitthA-evaM khalu ahaM rAyagihe bahUrNa isara jAva pabhiINaM sayassa kuDuMbassa bahasu kajjesu ya karaNijjesu koDubasu ya maMtaNesu ya gujjhe rahasse nicchae vavahAresu ya ApucchaNijje paDipucchaNijje meDhI pamANe AhAre AlaMvaNe cakkhumeDhIbhUte kajavahAvae, taM Na Najati jaMmae gayaMsi vA cuyaMsi vA mayaMsi vA bhaggaMsi vA luggaMsi vA saDiyaMsi vA paDiyaMsi vA videsatthaMsi vA vippavasiyaMsi vA imassa kuTuMbassa kiM tassa NaM dhaNNassU rohiNiyA, tate va khalu For Personal & Private Use Only
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam rohiNIjJAtaM sR. 63 // 115 // manne AhAre vA AlaMbe vA paDibaMdhe vA bhavissati ?, taM seyaM khalu mama kallaM jAva jalaMte vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDAvettA mittaNAti0 cauNhaM suNhANaM kulagharavagmaM AmaMtettAtaM mittaNAiNiyagasayaNa ya cauNha muNDANaM kulagharavaggaM vipuleNaM asaNaM 4dhuvapupphavatthagaMdha jAva sakArettAsammANettA tasseva mittaNAti. cauNha ya suNhANaM kulagharavaggassa purato cauNhaM suNhANaM parikkhaNaTThayAe paMca 2 sAliakkhae dalaittA jANAmi tAva kA kihaM vA sArakkheha vA saMgovei vA saMvaDDeti vA ?, evaM saMpehei 2 kallaM jAva mittaNAti0 cauNhaM suNhANaM kulagharavaggaM AmaMtei 2 vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDAvei tato pacchA pahAe bhoyaNamaMDavaMsi mahAsaNa. mittaNAti0 cauNha ya suNhANaM kulagharavaggeNaM saddhiM taM vipulaM asaNa 4 jAva sakkAreti 2 tasseva mittanAti0 cauNha ya suNhANaM kulagharavaggassa ya purato paMca sAliakkhae geNhati 2 jeTThA suNhA ujjhitiyA taM sadAveti 2 evaM vadAsI-tuma NaM puttA mama hatthAo ime paMca sAliakkhae geNhAhi 2 aNuputveNaM sArakkhemANI saMgovemANI viharAhi, jayA NaM'haM puttA! tuma ime paMca sAliakkhae jAejA tayA NaM tumaM mama ime paMca sAliakkhae paDidijAejAsittikaTTa suNhAe hatthe dalayati 2 paDivisajeti, tate NaM sA ujjhiyA dhaNNassa tahatti eyamaDhe paDisuNeti 2 dhaNNassa satthavAhassa hatthAo te paMca sAliakkhae geNhati 2 egaMtamavakkamati egaMtamavakkamiyAe imeyArUve anbhatthie0-evaM khalu tAyANaM kohAgAraMsi bahave pallA sAlINaM paDipuNNA ciTThati, taM jayA // 115 // For Personal & Private Use Only
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ NaM mamaM tAo ime paMca sAliakkhae jAessati tayA NaM ahaM pallaMtarAo anne paMca sAliakkhae gahAya dAhAmittikaTTha evaM saMpehei 2 taM paMca sAliakkhae egaMte eDeti 2 sakammasaMjuttA jAyA yAvi hotthA / evaM bhogavatiyAevi, NavaraM sA cholleti 2 aNugilati2 sakammasaMjuttA jaayaa| evaM rakkhiyAvi, navaraM geNhati 2 imeyArUve abbhatthie0-evaM khalu mamaM tAo imassa mittanAti0 cauNha ya suNhANaM kulagharavaggassa ya purato saddAvettA evaM vadAsI-tumaNNaM puttA mama hatthAo jAva paDidijAejAsittikaTTa mama hatthaMsi paMca sAliakkhae dalayati taM bhaviyavamettha kAraNeNaMtikaTTha evaM saMpeheti 2 te paMca sAliakkhae suddhe vatthe baMdhai 2 rayaNakaraMDiyAe pakkhivei 2 UsIsAmUle ThAvei 2 tisaMjhaM paDijAgaramANI viharai / tae NaM se dhaNNe satthaMvAhe tasseva mitta jAva cautthiM rohiNIya suNhaM saddAveti 2 jAva taM bhaviyatvaM ettha kAraNeNaM taM seyaM khalu mama ee paMca sAli akkhae sArakkhamANIe saMgovemANIe saMvaDhemANIettikaTTha evaM saMpeheti 2kulagharapurise saddAveti 2 evaM vadAsI-tubbhe NaM devANuppiyA! ete paMca sAliakkhae geNhaha 2 paDhamapAusaMsi mahAbuTTikAyaMsi nivaiyaMsi samANaMsi khuDDAgaM keyAraM suparikammiyaM kareha 2ttA ime paMca sAliakkhae vAveha 2 docaMpi tacaMpi ukkhayanihae kareha 2 vADipakkhevaM kareha 2 sArakkhemANA saMgovemANA aNuputveNaM saMvaDdeha, tate NaM te koDubiyA rohiNIe etamaDheM paDisuNaMti te paMca sAliakkhae gehaMti 2 aNuputveNaM sArakkhaMti saMgovaMti viharaMti, tae NaM te For Personal & Private Use Only
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ rohiNI jJAtAdharmakathAGgam. jJAtaM sU.63 // 116 // koDaMbiyA paDhamapAusaMsi mahAvuTTikAyaMsi NivaiyaMsi samANaMsi khuDAyaM kedAraM suparikammiyaM kareMti 2 te paMca sAliakkhae vavaMti ducaMpi tacaMpi ukkhayanihae kareMti 2 vADiparikkhevaM kareMti 2 aNupuveNaM sArakkhamANA saMgovemANA saMvaDDemANA viharaMti, tate NaM te sAlI aNuputveNaM sArakkhijamANA saMgovinjamANA saMvaDDijamANA sAlI jAyA kiNhA kiNhobhAsA jAva niuraMbabhUyA pAsAdIyA 4, tate NaM sAlI pattiyA vattiyA gambhiyA pasUyA AgayagaMdhA khIrAiyA baddhaphalA pakkA pariyAgayA sallaiyA pattaiyA hariyapatrakaMDA jAyA yAvi hotthA, tate NaM te koDaMbiyA te sAlIe pattie jAva sallaie pattaie jANittA tikkhehiM NavapajjaNaehiM asiyaehiM luNeti 2 karayalamalite kareMti 2 puNaMti, tattha ] cokkhANaM sUyANaM akkhaMDANaM aphoDiyANaM chAchaDApUyANaM sAlINaM mAgahae patthae jAe, tate NaM te koDaMbiyA te sAlI Navaemu ghaDaesu pakkhivaMti 2 upaliMpaMti 2laMchiyamuhite kareMti 2 koTThAgArassa egadesaMsi ThAveMti 2sArakkhemANA saMgovemANA viharaMti. tate NaM te koDaMbiyA docami vAsArattasi paDhamapAusaMsi mahAvuTTikAyaMsi nivaiyaMsikhaDAgaM keyAraM saparikammiyaM kareMti te sAlI vavaMti docapi taccapi ukkhayaNihae jAva luNeti jAva calaNatalamalie kareMti 2 puNaMti, tattha NaM sAlINaM bahave kuDavA(muralA) jAva egadesaMsi ThAveMti 2 sArakkha0 saMgoviharaMti, tate gaM te koDaMbiyA tacaMsi vAsArattaMsi mahAvuTTikAryasi bahave kedAre supari0 jAva luNeti 2 saMvahaMti 2 khalayaM kareMti 2 maleti jAva bahave kuMbhA // 116 // For Personal & Private Use Only
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAyA, tate NaM te koDuMbiyA sAlI koTThAgAraMsi pakkhivaMti jAva viharaMti, cautthe vAsAratte bahave kuMbhasayA jaayaa| tate NaM tassa dhaNNassa paMcamayaMsi saMvaccharaMsi pariNamamANaMsi putvarattAvarattakAlasamayasi imayArUve abbhatthie jAva samuppajjitthA-evaM khalu mama io atIte paMcame saMvacchare cauNhaM suNhANaM parikkhaNaTTayAe te paMca sAliakkhatA hatthe dinnA taM seyaM khalu mama kallaM jAva jalate paMca sAMli akkhae parijAittae jAva jANAmi tAva kAe ki sArakkhiyA vA saMgoviyA vA saMvaDDiyA jAvattikaTTha evaM saMpeheti 2 kallaM jAva jalaMte vipulaM asaNa 4 mittanAya0 cauNha ya muNhANaM kulaghara jAva sammANittA tassava mitta0 cauNha ya suNhANaM kulagharavaggassa purao jeTuMujijhayaM sahAvei 2ttA evaM bayAsI-evaM khalu ahaM puttA! ito atIte paMcamaMsi saMvaccharaMsi imassa mitta0 cauNha ya suNhANaM kulagharavaggassa ya purato tava hatthaMsi paMca sAliakkhae dalayAmi jayA NaM ahaM puttA! ee paMca sAliyaakkhae jAejjA tayA NaM tuma mama ime paMca sAliakkhae paDidijAesittikaTTa taM hatthaMsi dalayAmi, se nUrNa putsA! attha samaDhe 1, haMtA asthi, tannaM prattA ! mama te sAliakkhae paDinijjAehi, tate NaM sA ujjhitiyA eyamaTTa dhaNNassa paDisuNeti 2 jeNeva kodrAgAraM teNeva uvAgacchati 2 pallAto paMca sAliakkhae geNhati 2 jeNeva dhaNNe satthavAhe teNeva uvAgacchati 2 dhaNaM0 evaM vadAsI-ee gaM te paMca sAliakkhaettikaTTa dhaNNassa hatthaMsi te paMca sAliakkhae dalayati, tate NaM dhaNe ujjhiyaM savahasAviyaM kareti 2evaM vayAsI For Personal & Private Use Only
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ rohiNI jJAtAdharmakathAGgam. jJAtaM sU. 63 // 117 // kiNNaM puttA! ee ceva paMca sAliakkhae udAhu anne ?, tate NaM ujjhiyA dhaNNaM satyavAhaM evaM vayAsIevaM khalu tumbhe tAto! io'tIe paMcame saMvacchare imassa mitta0 nAti0 cauNha ya kula. jAva viharAmi, tate gaM'haM tumbhaM etamaDhe paDisuNemi 2 te paMca sAliakkhae geNhAmi egaMtamavakkamAmi tate NaM mama imeyArUve anbhatthie jAva samuppajjitthA-evaM khalu tAyANaM koTThAgAraMsi0sakammasaMjuttA taM No khalu tAo ! te ceva paMca sAliakkhae ee NaM anne, tate NaM se dhaNNe ujjhiyAe aMtie eyamaDhe socA Nisamma Asurutte jAva misimisemANe ujjhitiyaM tassa mittanAti0 cauNha ya suNhANaM kulagharavaggassa ya puraotassa kulagharassa chArujjhiyaM ca chANujjhiyaM ca kayavarujjhiyaM ca samucchiyaM ca sammajiaM ca pAuvadAI caNhANovadAiMca bAhirapesaNakAriM Thaveti, evAmeva samaNAuso! jo amhaM niggaMtho vA 2 jAva pacatite pacaM ya se mahatvayAti ujjhiyAiM bhavaMti se NaM iha bhave ceva bahaNaM samaNANaM 4 jAva aNupariyadRissai jahA sA ujjhiyaa| evaM bhogavaiyAvi, navaraM tassa kaMDiMtiyaM vA kohatiyaM ca pIsaMtiyaM ca evaM rucaMtiyaM raMdhatiyaM pArevesaMtiyaM ca paribhAyaMtiyaM ca abhaMtariyaM ca pesaNakAriM mahANasiNiM ThaveMti, evAmeva samaNAuso ! jo amhaM samaNo paMca ya se mahatvayAI phoDiyAI bhavaMti se NaM iha bhave ceva bahUNaM samaNANaM 4 jAva hIla 4 jahA va sA bhogvtiyaa| evaM rakkhitiyAvi, navaraM jeNeva vAsaghare teNeva uvAgacchai 2 maMjUsaM vihADei 2 rayaNakaraMDagAo te paMca sAliakkhae geNhati 2 jeNeva dhaNNe teNeva upA0 2paMca sA // 117 // For Personal & Private Use Only
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ liakkhae dhaNNassa hatthe dalayati, tate NaM se dhaNNe rakkhitiyaM evaM vadAsI-kinnaM puttA te ceva te paMca sAliakkhayA udAhu annetti ?, tate NaMrakkhitiyA dhaNaM evaM0 te ceva tAyA! ee paMca sAliakkhayA No anne, kahannaM puttA!, evaM khalu tAo! tunbhe io paMcamaMmi jAva bhaviyatvaM ettha kAraNeNaMtikaTTha te paMca sAliakkhae suddhe vatthe jAva tisaMjhaM paDijAgaramANI ya viharAmi, tato eteNaM kAraNeNaM tAo! te ceva te paMca sAliakkhae No anne, tate NaM se dhaNNe rakkhitiyAe aMtie eyamaTuM socA haTTatuTTa tassa kulagharassa hirannassa ya kaMsadUsavipuladhaNajAvasAvatejassa ya bhaMDAgAriNiM Thaveti, evAmeva samaNAuso! jAva paMca ya se mahatvayAtiM rakkhiyAtiM bhavaMti se NaM iha bhave ceva bahaNaM samaNANaM 4 aJcaNije jahA jAva sA rkkhiyaa| rohiNiyAvi evaM ceva, navaraM tumbhe tAo mama subahuyaM sagaDIsAgaDaM dalAhi jeNaM ahaM tubhaM te paMca sAliakkhae paDiNijjAemi, tate NaM se dhaNNe rohiNiM evaM vadAsIkahaNNaM tumaM mama puttA! te paMca sAliakkhae sagaDasAgaDeNaM nijAissasi ?, tate NaM sA rohiNI dhaNNaM evaM vadAsI-evaM khalu tAto!io tumbhe paMcame saMvacchare imassa mitta jAva bahave kuMbhasayA jAyA teNeva kameNaM evaM khalu tAo! tumbhe te paMca sAliakkhae sagaDasAgaDeNaM nijjAemi, tate NaM se dhaNNe satthavAhe rohiNIyAe subahuyaM sagaDasAgaDaM dalayati, tate NaM rohiNI subahuM sagaDasAgaDaM gahAya jeNeva sae kulaghare teNeva uvAgacchai kohAgAre vihADeti 2 palle ubhidati 2 sagaDIsAgaDaM bhareti 2 rAyagi For Personal & Private Use Only
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma rohiNIjJAtaM kathAGgam. // 118 // nagaraM majjhamajheNaM jeNeva sae gihe jeNeva dhaNNe satyavAhe teNeva savAgacchati, tate NaM rAyagihe nagare siMghADaga jAva bahujaNo annamannaM evamAtikkhati0-dhanne NaM devA! dhaNNe satyavAhe jassa NaM rohiNiyA suNhA jIe NaM paMca sAliakkhae sagaDasAgaDieNaM nijjAeti, tate NaM se dhaNNe satya te paMca sAliakkhae sagaDasAgaDeNaM nijAetitepAsati 2 haTTa paDicchati 2tasseva mittanAti0 cauNha ya suNhANaM kulagharapurato rohiNIyaM suNhaM tassa kulagharassa bahusu kajesu ya jAva rahassesu ya ApucchaNijaM jAva vahAvitaM pamANabhUyaM ThAveti, evAmeva samaNAuso ! jAva paMca mahatvayA saMvaDDiyA bhavaMti se NaM iha bhave ceva bahUNaM samaNANaM jAva vItIvaissai jahA va sA rohiNIyA / evaM khalu jaMbU! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM sattamassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe pannattettibemi // (sUtraM 63) sattamaM nAyajjhayaNaM samattaM // 7 // // 11 // idamapi sugamam , navaraM 'mae'tti mayi 'gayaMsitti gate grAmAdau evaM 'cyute' kuto'pyanAcArAt khapadAt patite 'mRte' parAsutAM gate 'bhagne vAtyAdinA kunakhaJjakhakaraNenAsamarthIbhUte 'luggaMsi vatti rugne jIrNatAM gate 'zaTite' vyAdhivi| zeSAcchIrNatAM gate 'patite' prAsAdAdermazcake vA glAnabhAvAt "videzasthe' videzaM gavA tatraiva sthite 'viproSite' svasthA For Personal & Private Use Only
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ navinirgate dezAntaragamanapravRtte AdhAra:-Azrayo bhUriva AlambanaM-varatrAdikamiva pratibandhaH-pramAjanikAzalAkAdInAM latAdavaraka iva kulagRhaM-pitRgRhaM tadvargo mAtApitrAdiH saMrakSati anAzanataH saGgopayati saMvaraNataH saMvarddhayati bahukhakaraNataH cholleiti nistaSIkaroti 'aNugilai'tti bhakSayati, kacitpholeItyetadeva dRzyate, tatra ca bhakSayatItyarthaH, 'pattiya'tti saJjAtapatrAH 'vattiyatti vIhINAM patrANi madhyazalAkApariveSTanena nAlarUpatayA vRttAni bhavanti tadvRttatayA jAtavRttatvAdvartitAH zAkhAdInAM vA 8 samatayA vRttIbhUtAH santo varttitA abhidhIyante, pAThAntareNa 'taiyA vatti saJjAtatvaca ityarthaH, garbhitA-jAtagarbhA DoDa-18| kitA ityarthaH, prasUtAH-kaNizAnAM patragarbhebhyo vinirgamAt AgatagandhA-jAtasurabhigandhAH AyAtagandhA vA dUrayAyigandhA | ityarthaH, kSIrakitAH-sajAtakSIrakAH baddhaphalAH kSIrasya phalatayA bandhanAt jAtaphalA ityarthaH, pakAH-kAThinyamupagatAH, paryAyAgatAH paryAyagatA vA sarvaniSpannatAM gatA ityarthaH, 'sallaipattaya'tti sallakI vRkSavizeSastasyA iva patrakANi-dalAni kuto'pi sAdhamyaryAt saJjAtAni yeSAM te tatheti, gamanikaiveyaM pAThAntareNa zalyakitAH-zuSkapatratayA saJjAtazalAkAH patrakitAH saJjAtakutsitakA'lpapatrAH, 'hariyapatvakaMDa'tti haritAni-haritAlavarNAni nIlAni parvakANDAni-nAlAni yeSAM te tathA, IS jAtAzcApyabhUvan, 'navapajjANaehiM ti navaM-pratyagraM pAyanaM-lohakAreNAtApitaM kuTTitaM tIkSNadhArIkRtaM punastApitAnAM jale nibolanaM yeSAM tAni tathA taiH, 'asiehiM ti dAtraiH, 'akhaMDANaM'ti sakalAnAM asphuTitAnAM-asaJjAtarAjIkAnAM chaDa 2 ityevamanukaraNataH sUryAdinA sphuTA:-sphuTIkRtA zodhitA ityarthaH spRSTA vA pAThAntareNa pUtA vA ye te tathA| teSAM 'mAgahae patthae'tti "do asaIo pasaI do pasaio u seiyA hoi / causeio u kuDao caukuDao pattho JainEducation International For Personal & Private Use Only
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma- neu ||1||"tti [re amRtI prasUtiH dve prasUtI tu setikA bhavati / catuHsetikaH kuDavazcatuSkuDavaH prasthako jnyeyH||1||]1% rohiNIkathAGgam, anena pramANena magadhadezavyavahRtaH prastho mAgadhaprasthA, 'upaliMpati' ghaTakamukhasya tatpidhAnakasya ca gomayAdinA randhra jJAtaM bhaJjanti 'liMpeMti' ghaTamukhaM tatsthagitaM ca chagaNAdinA punarmamRNIkurvanti, lAJchitaM rekhAdinA, mudritaM mRnmayamudrAdAnena / // 119 // tatkurvanti, muralo-mAnavizeSaH, khalaka-dhAnyamalanasthaNDilaM, catuSprasthaM ADhakaH ADhakAnAM SaSTyA jaghanyaH kumbhaH azItyA madhyamaH zatenotkRSTa iti, kSAroSTrikAM' bhasapariSThApikA 'kacavarojJikAM' avakarazodhikAM 'samukSikA' prAta|gRhAGgaNe jalacchaTakadAyikA, pAThAntareNa 'saMpucchiya'tti tatra samprocchikA pAdAdilUpikA 'sammArjikAM' gRhasyAntarvahizca bahukarikAvAhikA 'pAdodakadAyikA' pAdazaucadAyikAM snAnodakadAyikA pratItAM, bAhyAni preSaNAni karmANi karoti yA sA'bAhirapesaNagAriyatti bhaNiyA,"kaMDayaMtikA'miti anukampitA kaNDayantIti-tandulAdIn udukhalAdau kSodayantIti kaMDayantikA tAM, evaM 'kuTTayantikAM' tilAdInAM cUrNanakAriko 'peSayantikAM' godhUmAdInAM gharaTTAdinA peSayaNakArikAM 'rundhayaMtikA' yatrake vrIhikodravAdInAM nistuSatvakArikAM 'randhayantikAM' odanasya pAcikA 'pariveSaya|ntikAM' bhojanapariveSaNakArikAM 'paribhAjayantikA' parvadine khajanagRheSu khaNDakhAdyAdyaiH paribhAjanakArikAM mahAnase || | niyuktA mahAnasikI tAM sthApayati, "sagaDIsAgaDaMti zakaTyazca-gacyaH zakaTAnAM samUhaH zAkaTaM ca zakaTIzAkaTaM shaa||119|| || gaDDIo gaDiyA yatti uktaM bhavati, 'dalAha'tti datta prayacchatetyarthaH, 'jANaM'ti yena 'Na' mityalaGkAre, 'prtiniryaatyaami| | samarpayAmIti, asya ca jJAtasyaivaM vizeSeNopanayanaM nigadati, yathA-'jaha seTThI taha guruNo jaha NAijaNo tahA samaNasaMgho / dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaha vahuyA taha bhavA jaha sAlikaNA taha vayAI // 1 // jaha sA ujjhiyanAmA ujjhiyasAlI jahatthamabhihANA / pesaNagAritteNaM asaMkhadukkhakkhaNI jAyA // 2 // taha bhavo jo koI saMghasamakkhaM guruvidinnAI / paDivajjiuM samujjhai mahavayAI mahAmohA // 3 // so iha ceva bhavaMmI jaNANa dhikkArabhAyaNaM hoi / paraloe u duhatto nANAjoNIsu saMcarai // 4 // uktaM ca- " dhammAo bhaTThe" vRttaM, "iheva'hammo " vRttaM "jaha vA sA bhogavatI jahatthanAmova ttasAlikaNAM / pesaNavisesakArittaNeNa pattA duhaM caiva // 5 // taha jo mahavayAI uvabhuMjai jIviyatti pAlito / AhArAisa satto catto sivasAhaNicchAe // 6 // so ettha jahicchAe pAvara AhAramAi liMgitti / viusApa nAipujo paraloyammI duhI ceva // 7 // jaha vA rakkhiyavahuyA rakkhiya sAlIkaNA jahatthakkhA / parijaNamaNNA jAyA bhogasuhAI ca saMpattA // 8 // taha jo jIvo sammaM paDivajittA mahavae paMca / pAlei niraiyAre pamAyale saMpi vajrjeto // 9 // so appa hiekaraI ihaloyaMmivi viUhiM paNayapao / egaMtasuhI jAyai paraM mi mokkhapi pAvei // 10 // jaha rohiNI u sunhA roviyasAlI jahatthamabhihANA / vaDDhittA sAlikaNe pattA savassasAmittaM // 11 // taha jo bhavo pAviya kyAI pAlei appaNA sammaM / annesivi bhavANaM dei aNegesiM hiyaheuM / / 12 / so iha saMghapahANo jugapahANeti lahai saMsadaM / appaparesiM kallANakArao goyamapahuca / / 13 / / titthassa buDDikArI akkhevaNao kutitthiyAINaM / viusanaraseviyakamo kameNa siddhiMpi pAvei // 14 // tti [ yathA zreSThI tathA guravo yathA jJAtijanastathA zramaNa saMghaH / yathA vadhvastathA bhavyA yathA zAlikaNAstathA vratAni // 1 // yathA sojjhitanAmnI ujjhitazAliryathArthAbhidhAnA preSaNakartRtvenAsaMkhyaduHkhakhanirjAtA / / 2 / / tathA bhavyo yaH ko'pi saMghasamakSaM guruvitIrNAni pratipadya samujjhati mahAvratAni mahA For Personal & Private Use Only www.jalnelibrary.org
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7rohiNI jJAtAdharmakathAGgam. jJAtaM // 12 // mohAt // 3 // sa ihaiva bhave janAnAM dhikkArabhAjanaM bhavati / paraloke tu duHkhaato nAnAyoniSu saMcarati // 4 // (atratyaM zAyadatidiSTaM dhammAo bhaTuM0 iheva'hammo0 iti vRttadvayaM tadaprasiddhakhAnollikhituM shkyN)| yathA vA sA bhogavatI yathArthanAmnI upabhuktazAlikaNA / preSaNavizeSakArikhena prAptA duHkhameva // 5 // tathA yo mahAvratAni upabhunakti jIviketikRkhA pAlayan / / AhArAdiSu saktastyaktaH zivasAdhanecchayA // 6 // so'tra yathecchaM prAmotyAhArAdi liGgIti / viduSAM nAtipUjyaH paraloke duHkhyeva // 7 // yathA vA rakSitA vadhR rakSitazAlikaNA yathArthAkhyA / parijanamAnyA jAtA bhogasukhAni ca saMprAtA // 8 // tathA yo jIvaH samyak pratipadya mahAvratAni paJcaiva pAlayati niraticArANi pramAdalezamapi varjayan // 9 // sa Atmahitaikaratirihaloke'pi vidvatpraNatapAdaH / ekAntasukhI jAyate paramin mokSamapi prApnoti // 10 // yathA rohiNI tu snuSA ropitazA|liyathArthAbhidhAnA vardhayikhA zAlikaNAn prAptA sarvakhasvAmitraM // 11 // tathA yo bhavyo vratAni prApya pAlayati AtmanA samyak / anyeSAmapi bhavyAnAM dadAtyanekeSAM hitahetoH // 12 // sa iha saMghapradhAno yugapradhAna iti labhate saMzabdam / Atma| pareSAM kalyANakArako gautamaprabhuvat // 13 // tIrthasya vRddhikArI AkSepakaH kutIthikAdInAM / vidvAnarasevitakramaH krameNa siddhimapi prApnoti // 14 // ] saptamarohiNIjJAtAdhyayanavivaraNaM samAptamiti // . . // 12 // dain Education Metronal For Personal & Private Use Only
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ athASTama mayadhyayanam / athASTamaM jJAtaM vyAkhyAyate, asya ca pUrveNa sahAyamabhisambandhaH-pUrvamin mahAvratAnAM virAdhanAvirAdhanayoranArthAvuktau iha tu mahAvratAnAmevAlpenApi mAyAzalyena dRpitAnAmayathAvatsvaphalasAdhakasamupadaryate ityanena sambandhena sambaddhamidam jati NaM bhaMte ! samaNeNaM0 sattamassa nAyajjhayaNassa ayama- paNNatte aTTamassa NaM bhaMte ! ke aTTe paNNatte, evaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbUhIvedIve mahAvidehe vAse 2maMdarassa pavayassa paJcatthimeNaM nisaDhassa vAsaharapavayassa uttareNaM sIyoyAe mahANadIe dAhiNeNaM suhAvahassa vakkhArapavatassa paccasthimeNaM paJcatthimalavaNasamuhassa puracchimeNaM ettha NaM salilAvatI nAmaM vijae pannatte, tattha NaM salilAvatIvijae vIyasogA nAma rAyahANI paM0, navajoyaNavicchinnA jAva paccakkhaM devalogabhUyA, tIse gaM vIyasogAe rAyahANIe uttarapuracchime disibhAe iMdakuMbhe nAma ujANe, tattha NaM vIyasogAe rAyahANIe bale nAma rAyA, tasseva dhAraNIpAmokkhaM devisahassaM uvarodhe hotthA, tate NaM sA dhAriNI devI annayA kadAi sIhaM sumiNe pAsittA NaM paDibuddhA jAva mahabbale nAmaM dArae jAe ummukta jAva bhogasamatthe, tate NaM taM mahandhalaM ammApiyaro sarisiyANaM kamalasirIpAmokkhANaM paMcaNhaM rAyavarakannAsayANaM egadivaseNaM pANiM geNhAveMti, paMca pAsAyasayA paMcasato dAto jAva viharati, therAgamaNaM iMdakuMbhe For Personal & Private Use Only nelibrary.org
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. smallIjJAte mallIjinapUrvabhavaH // 12 // ujANe samosaDhe parisA niggayA, balovi niggao dhammaM socA Nisamma jaM navaraM mahabbalaM kumAraM rajje ThAveti jAva ekArasaMgavI bahuNi vAsANi sAmaNNapariyAyaM pAuNittA jeNeva cArupae mAsieNaM bhatteNaM siddhe, tate NaM sA kamalasirI annadA sIhaM su0 jAva balabhaddo kumAro jAo, juvarAyA yAvi hotyA, tassa NaM mahabbalassa ranno ime chappiya bAlavayaMsagA rAyANo hotthA, taMjahA-aryale dharaNe preraNe varsa vesamaiNe abhicaMde sahajAyayA jAva saMhicAte NitthariyanvettikaTTa annamannasseyamajhu paDisuaiti, teNaM kAleNaM 2 iMdakuMbhe ujjANe therA samosaDhA, parisA0 mahabbale NaM dhamma socA jaM navaraM chappiya bAlavayaMsae ApucchAmi balabhadaM ca kumAraM rajje ThAvemi jAva chappiya bAlavayaMsae Apucchati, tate NaM te chappiya mahabbalaM rAyaM evaM vadAsI-jati NaM devANuppiyA! tumbhe paccayaha amhaM ke anne AhAre vA jAva pavayAmo, tate NaM se mahabbale rAyA te chappiya evaM0-jati NaM tumbhe mae saddhiM jAva pavayaha to NaM gacchaha jeDhe putte saehiM 2 rajjehiM ThAveha purisasahassavAhiNIo sIyAo durUDhA jAva pAunbhavaMti, tate NaM se mahabbale rAyA chappiya bAlavayaMsae pAunbhUte pAsati 2 haTTha0 koTuMbiyapurise0 balabhaddassa abhiseo, Apucchati, tate NaM se mahabbale jAva mahayA iDDIe paJcatie ekkArasa aMgAI bahUhiM cauttha jAva bhAvemANe viharati, tate NaM tesiM mahabbalapAmokkhANaM sattaNhaM aNagArANaM annayA kayAi egayao sahiyANaM imeyArave miho kahAsamullAve samuppajjitthA-jaNNaM amhaM devANu0 ege tavokammaM ubasaM // 12 // o sahiyAmA viharati, tate NaM tesimala jAva mahayA iDDIe pati koDuMbiyapurise0 balamA For Personal & Private Use Only
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ pajjittA NaM viharati taNNaM amhahiM savehiM tavokammaM uvasaMpajjittANaM viharittaettikaTTa aNNamaNNassa eyamaDhe paDisuNeti 2 bahUhiM cauttha jAva viharati, tate NaM se mahabbale aNagAre imeNaM kAraNeNaM itthiNAmagoyaM kammaM nivattesu-jati NaM te mahabbalavajjA cha aNagArA cautthaM uvasaMpajittANaM viharaMti tato se mahabbale aNagAre cha8 uvasaMpajjittA NaM viharai, jati NaM te mahabbalavajA aNagArA cha8 uvasaMpajittA NaM viharaMti tato se mahabbale aNagAre aTThamaM uvasaMpajittA NaM viharati, evaM ahama to dasamaM aha dasamaM to duvAlasaM, imehi ya NaM vIsAehi ya kAraNehiM AseviyabahulIkaehiM titthayaranAmagoyaM kammaM nivvattiMsu, taM0-"arahaMta 1 siddha 2 pavayaNa 3 guru 4 thera 5 bahussue 6 tavassIsuM 7 // vacchallayA ya tesiM abhikkha NANovaoge ya 8 // 1 // daMsaNa 9 viNae 10 Avassae ya 11 sIlabae niraiyAraM 12 / khaNalava 13 tava 14 ciyAe 15 veyAvacce 16 samAhI ya 17 // 2 // appuvaNANagahaNe 18 suyabhattI 19 pavayaNe pabhAvaNayA 20 / eehiM kAraNehiM titthayarattaM lahai jIo // 3 // " [ahatsiddhapravacanagurusthavirabahuzrutatapakhivatsalatA abhIkSNaM jJAnopayogazca // 1 // darzanaM vinaya AvazyakAni ca zIlavataM niraticAraM kSaNalavaH tapaH tyAgaH vaiyAvRttyaM samAdhizca ||2||apuurvjnyaangrhnnN zrutabhaktiH pravacane prabhAvanA etaiH kAraNaiH tIrthakaratvaM labhate jIvaH // 3 // ] tae NaM te mahAbbalapAmokkhA satta aNagArA mAsiyaM bhikkhupaDima uvasaMpajjittANaM viharaMti jAva egarAiyaM uva0, tate NaM te maha For Personal & Private Use Only
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. TamallIjJAte mallIjinapUrvabhavaH sU.64 // 122 // bbalapAmokkhA satta aNagArA khuDDAgaM sIhanikkIliyaM tavokammaM uvasaMpajjittANaM biharaMti, taM0-cautthaM kareMti 2 sabakAmaguNiyaM pAreti 2 chaTuM kareMti 2 cautthaM kareMti 2 aTTama kareMti 2 chaTuM kareMti 2 dasamaM kareMti 2 aTThamaM kareMti 2 duvAlasamaM kareMti 2 dasamaM kareMti 2 cAuddasamaM kareMti 2 duvAlasamaM kareMti 2 solasamaM kareMti 2 coddasamaM kareMti 2 aTThArasamaM kareMti 2 solasamaM kareMti 2 vIsaimaM kareMti 2 aTThArasamaM kareMti 2 vIsaimaM kareMti 2 solasamaM kareMti 2 aTThArasamaM kareMti 2 coddasamaM kareMti 2 solasamaM kareMti 2 duvAlasamaM kareMti 2 cAuddasamaM kareMti 2 dasamaM kareMti 2 duvAlasamaM kareMti 2 aTThamaM kareMti 2 dasamaM kareMti 2 chaTuM kareMti 2 aTThamaM kareMti 2 cautthaM kareMti 2 cha8 kareMti 2 cau0 ka0 savattha sabakAmaguNieNaM pAreMti, evaM khalu esA khuDAgasIhanikkIliyassa tavokammassa paDhamA parivADI chahiM mAsehiM sattahi ya ahorattehi ya ahAsuttA jAva ArAhiyA bhavai, tayANaMtaraM docAe parivADIe cautthaM kareMti navaraM vigaivajaM pAreMti, evaM taccAvi parivADI navaraM pAraNae alevADaM pAreMti, evaM causthAvi parivADI navaraM pAraNae AyaMbileNa pAreti, tae NaM te mahabbalapAmokkhA satta aNagArA khuDDAgaM sIhanikkIliyaM tavokammaM dohiM saMvaccharehiM aTThAvIsAe ahorattehiM ahAmuttaM jAva ANAe ArAhettA jeNeva there bhagavaMte teNeva uvAgacchaMti 2 there bhagavaMte vaMdaMti namasaMti 2 evaM vayAsI-icchAmo NaM bhNte| mahAlayaM sIhanikkIliyaM taheva jahA khuDDAgaM navaraM cottIsaimAo niyattae egAe parivADIe kAlo // 12 // Jain Education international For Personal & Private Use Only
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ egaNaM saMvacchareNaM chahiM mAsehiM aTThArasahi ya ahorattehi samappeti, sabaMpi sIhanikkIliyaM chahiM vAsehi dohi ya mAsehiM bArasahi ya ahorattehiM samappeti, tae NaM te mahabbalapAmokkhA satsa aNagArA mahAlayaM sIhanikkIliyaM ahAmuttaM jAva ArAhettA jeNeva there bhagavaMte teNeva uvAgacchaMti 2 there bhagavaMte vaMdaMti namasaMti 2 bahaNi cauttha jAva viharaMti, tate NaM te mahabbalapAmokkhA satta aNagArA teNaM orAleNaM sukkA bhukkhA jahA khaMdao navaraM there ApucchittA cArupavayaM durUhaMti 2 jAva domAsiyAe. saMlehaNAe savIsaM bhattasayaM caturAsItiM vAsasayasahassAtiM sAmaNNapariyAgaM pAuNaMti 2 culasIrti / puvasayasahassAtiM savAuyaM pAlaittA jayaMte vimANe devattAe uvavannA (sUtraM 64) sarva sugama, navaraM zItodAyAH pazcimasamudragAminyA dakSiNe kUle salilAvatIti yaduktamiha tad granthAntare nalinAvatItyu-18 cyate, cakravartivijayaM-cakravartivijetavyaM kSetrakhaNDaM, 'imeNaM kAraNeNaM'ti anena vakSyamANena hetunA'nyathApratijJAyAnyathA karaNalakSaNena, mAyArUpatvAdasya, mAyA hi strIlanimittaM tatra zrUyate, tasya caitadanyathAbhidhAnAnyathAkaraNaM kila kuto'pi mithyAbhimAnAdahaM nAyaka ete khanunAyakAH iha ca ko nAyakAnunAyakAnAM vizeSo yadyahamutkRSTataratayA na bhavAmItyevamAdessambhAvyate, 'itthInAmagoya'nti strInAmaH-strIpariNAmaH strItvaM yadudayAdbhavati gotraM-abhidhAnaM yasya tat strInAmagotraM athavA yat strIprAyogyaM nAmakarma gotraM ca tada strInAmagotraM karma nirvartitavAn, tatkAle ca mithyAtvaM sAsvAdanaM vA anubhUtavAn , strInAmakarmaNo mithyAtvAnantAnubandhipratyayatvAt , 'AseviyabahulIkaehiMti AsevitAni sakRtkaraNAt bahulIkRvAni dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAnam. // 12 // bahuzaH sevanAt yAni taiH, 'arahaMtagAhA' arhadAdIni sapta padAni, tatra pravacana-zrutajJAnaM tadupayogAnanyakhAdvA saGghaH guravo- mallIjJAdharmopadezakAH sthavirAH-jAtizrutaparyAyabhedabhinnAstatra jAtisthaviraH SaSTivarSaH zrutasthaviraH samavAyadharaH paryAyasthaviro viMzativarSa-1te mallIjiparyAyaH bahuzrutAH parasparApekSayA tapakhina:-anazanAdivicitratapoyuktAH sAmAnyasAdhavo vA, iha ca saptamI SaSThayarthe draSTavyA, napUrvabhavaH tato'rhatsiddhapracanagurusthavirabahuzrutatapakhinAM vatsalatayA-vAtsalyenAnurAgayathAvasthitaguNotkIrtanAnurUpopacAralakSaNayA tIrtha-18 sU. 64 karanAmakarma baddhavAniti sambandhaH, 'tesiM'ti ye ete jagadvandanIyA arhadAdayasteSAM abhIkSNaM-anavarataM jJAnopayoge ca sati tad, badhyate ityaSTau, 'daMsaNa'gAhA, darzana-samyaktraM 9, vinayo jJAnAdiviSayaH, tayoniraticAra: saMstIrthakarakhaM baddhavAn 10, Avazyaka| avazyakarttavyaM saMyamavyApAraniSpanaM tasiMzca niraticAraH saniti 11 tathA zIlAni ca-uttaraguNA vratAni ca-mUlaguNAsteSu punaniraticAra iti 12, kSaNalavagrahaNaM kAlopalakSaNaM, kSaNalavAdiSu saMvegabhAvanAdhyAnAsevanatazca nirvartitavAn 13 tathA tapastyAgayo |sato nirvarjitavAn , tatra tapasA caturthAdinA 14 tyAgena ca yatijanocitadAneneti 15, tathA vaiyAvRttye sati dazavidhe] nirvarcitavAn 16 samAdhau ca gurvAdInAM kAryakaraNadvAreNa cittasvAsthyotpAdane sati nirvartitavAn 17, dvitIyagAthAyAM nava,4 'appuvagAhA' apUrvajJAnagrahaNe sati nirvartitavAn 18 zrutabhaktiyuktA pravacanaprabhAvanA zrutabhaktipravacanaprabhAvanA tayA ca niveti-18 tavAn zrutabahumAnena 19 yathAzakti mArgadezanAdikayA ca pravacanaprabhAvanayeti bhAvaH 20, tIrthakarakhakAraNatAyAmuktAyA hetu-12 3 // viMzateH sarvajIvasAdhAraNatAM darzayannAha-etaiH kAraNaistIrthakarakhaM anyo'pi labhate jIva iti, pAThAntare tu 'eso'tti eSa mahA-IST balo labdhavAniti 'jAva egarAyaMti iha yAvatkaraNAt 'domAsiyaM temAsiyaM caummAsiyaM paMcamAsiyaM chammAsiyaM sattamA-| 16 samAdhI ca nivartitavAn ca pravacanaprabhAta jIva i // 12 Jain Education Interational For Personal & Private Use Only
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ siyaM paDhamasattarAiMdiyaM bIyasattarAiMdiyaM taccasatcarAiMdiyaM ahorAiMdiya'ti draSTavyamiti, 'sIhanikkI liyaMti siMhaniSkrIDi-1 tamiva siMhaniSkrIDitaM, siMho hi viharan pazcAdbhAgamavalokayati evaM yatra prAktanaM tapa AvottarottaraM tad vidhIyate tattapaH siMhaniSkrIDitaM, tacca dvividhaM-mahat kSudrakaM ceti, tatra kSullakamanulomagatau caturbhaktAdi viMzatitamaparyantaM pratilomagatau tu | viMzatitamAdikaM caturthAntaM, ubhayaM madhye'STAdazakopetaM, caturthaSaSThAdIni tu ekaikavRddhyaikopavAsAdIni, sthApanA ceyaM bhavati-ISH 1 2 1 3 2 4 | 3546 576879 iha cakhAri 2 caturthAdIni trINyaSTAdazAni dve viMzatitame tadevaM catuSpazcAzadadhikaM zataM tapodinAnAM trayastriMzaca pAraNakadinAnAmevamekasyAM paripATyAM SaNmAsAH saptarAtrindivAdhikA bhavanti, prathamaparipATyAM ca pAraNakaM sarvakAmaguNika, sarve kAmaguNAH-kamanIyaparyAyA vikRtyAdayo vidyante yatra tattathA, dvitIyAyAM nirvikRtaM tRtIyAyAmalepakAri caturthyAmAyAmAmlamiti, prathamaparipATIpramANaM caturguNaM sarvapramANaM bhavatIti / mahAsiMhaniSkrIDitamapyevameva bhavati, navaraM caturthAdi catustriMzatparyantaM pratyAvRttau caturviMzAdikaM caturthaparyantaM madhye dvAtriMzopetaM sarva svayamUhanIyaM, sthApanA cAsya 1|2|1 3 | 2 | 4 | 3|5|4|6|5|7|6|8|7| |8|10|9/11/10/12/11/13/12/14/15 15/14/16 |1|2|1|3|2|4 / 3:5 4 / 6 / 5 / 7 / 6 / 8| |9|810|5/11/10/12/11/13/12/14/13/15/14/16] 16/15 Join Education International For Personal & Private Use Only
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 8mallI jJAte mallIjinajanma sU. 65 // 124 // khaMdao'tti bhagavatyAM dvitIyazate ihaiva vA yathA meghakumAro varNitastathA te'pi, navaraM 'thera'tti skandako mahAvIramApRSTavAnete tu sthavirAnityarthaH, pratidinaM dvibhojnsy prasiddhakhAt mAsayopavAse viMzatyuttarabhaktazatavicchedaH kRto bhavatIti, jayantavimAnaM anuttaravimAnapaJcake pazcimadigvati / / tattha NaM atthegatiyANaM devANaM battIsaM sAgarovamAI ThitI, tattha NaM mahabbalavajANaM chaNhaM devANaM desUNAI battIsaM sAgarovamAI ThitI, mahabbalassa devassa paDipunnAI battIsaM sAgarovamAiM tthitii| tate NaM te mahabbalavajA chappiya devA tAo devalogAo AukkhaeNaM ThiikkhaeNaM bhavakkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA iheva jaMbuddIve 2 bhArahe vAse visuddhapitimAtivaMsesu rAyakulesu patteyaM 2 kumArattAe pacAyAyAsI, taMjahA-paDibuddhI ikkhAgarAyA caMdacchAe aMgarAyA saMkhe kAsirAyA ruppI kuNAlAhivatI adINasattU kururAyA jitasattU paMcAlAhivaI, tate NaM se mahabbale deve tIhiM NANehiM samagge uccaTThANaDhiesu gahesu somAsu disAsu vitimirAsu visuddhAsu jaitesu sauNesu payAhiNANukUlaMsi bhUmisapisi mArutaMsi pavAyaMsi nipphannasassamehaNIyaMsi kAlaMsi pamuiyapakkI liesu jaNavaesu addharattakAlasamayaMsi assiNINakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM je se hemaMtANaM cautthe mAse aTTame pakkhe phagguNasuddhe tassaNe phagguNasuddhassa cautthipakkheNaM jayaMtAo vimANAo battIsaM sAgarovamaTTitIyAo aNaMtaraM cayaM caittA iheva jaMbuddIdhe 2 bhArahe vAse mihilAe rAyahANIe kuMbhagassa ranno pabhA // 12 // For Personal & Private Use Only
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ marimaNi DohalaM pAna bhAga vatIe devIe kucchisi AhAravaratIe sarIravakkaMtIe bhavavakkaMtIe ganbhattAe vakate, tarayaNiM ca NaM coisa mahAsumiNA vannao, bhattArakahaNaM sumiNapADhagapucchA jAva viharati / tate NaM tIse pabhAvatIe devIe tiNhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM imeyArave Dohale pAunbhRte-dhannAo NaM tAo ammayAo jAo NaM jalathalayabhAsurappabhUeNaM dasaddhavannaNaM malleNaM atthuyapaccatthuyaMsi sayaNijjaMsi sannisannAo saNNivannAo ya viharaMti, egaM ca mahaM sirIdAmagaMDaM pADalamalliyacaMpayaasogapunnAganAgamaruyagadmaNagaaNojakojjayapauraM paramasuhaphAsadarisaNijjaM mahayA gaMdhaddhaNi muyaMtaM agghAyamANIo DohalaM viNeti, tate NaM tIse pabhAvatIe devIe imeyArUvaM DohalaM pAunbhUtaM pAsittA ahAsannihiyA vANamaMtarA devA khippAmeva jalathalaya jAva dasaddhavannamallaM kuMbhaggaso ya bhAraggaso ya kuMbhagassa ranno bhavaNaMsi vA0 sAharaMti, egaM ca NaM mahaM siridAmagaMDaM jAva muyaMtaM uvaNeti, tae NaM sA pabhAvatI devI jalathalaya jAva malleNaM DohalaM viNeti, tae NaM sA pabhAvatIdevI pasatthaDohalA jAva viharaha, tae NaM sA pabhAvatIdevI navaNhaM mAsANaM addhaTThamANa ya ratiMdiyANaM je se hemaMtANaM paDhame mAse docce pakkhe maggasirasuddhe tassa NaM0 ekkArasIe pucarattAvaratta0 assiNInakkhatteNaM uccaTThANa jAva pamuiyapakkIliesu jaNavaesu AroyA''royaM ekUNavIsatimaM titthayaraM payAyA (sUtraM 65) 'ikkhAgarAya'tti ikSvAkUNAM-ikSvAkuvaMzajAnAM athavA ikSvAkujanapadasya rAjA, sa ca kozalajanapado'pyabhidhIyate yatra For Personal & Private Use Only iml.jainelibrary.org
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam, 8 mallIjJAte mallIjinajanma // 125 // ayodhyA nagarIti, 'aMgarAya'tti aGgA-janapado yatra kAmpilya (campA) nagarI, evaM kAzIjanapado yatra vArANasI nagarI, kulANA yatra zrAvastI nagarI, kurujanapado yatra hastinAgapuraM nagaraM, pAzcAlA yatra kAmpilyaM nagaraM, 'uccaTThANaTThiesutti uccasthAnAni grahANAmAdityAdInAM meSAdInAM dazAdiSu triMzAMzakeSvevamavaseyAni-'ajavRSamRgAGganAkarkamInavaNijoM'zakeSvinAthuccAH / daza 10 zikhya 3 STAviMzati 28 tithi 16 indriya 5 trighana 27 vizeSu 20 // 1 // " iti, 'somAsu' ityAdi, saumyAsu' digdAhAdyutpAtavarjitAsu 'vitimirAsu' tIrthakaragarbhAdhAnAnubhAvena gatAndhakArAsu 'vizuddhAsu' arajaskhalatvAdinA 'jayikeSu' rAjAdInAM vijayakAriSu zakuneSu yathA 'kAkAnAM zrAvaNe dvitricatuH zabdAH zubhAvahA' iti, pradakSiNaH pradakSiNAvarta mAna]tvAt anukUlazca yaH surabhizItamandatvAt sa tathA tatra 'mArute' vAyau 'pravAte' vAtumArabdhe niSpannazasyA | medinI-bhUryatra kAle, ata eva pramuditaprakrIDiteSu-hRSTeSu krIDAvatsu ca janapadeSu-videhajanapadavAstavyeSu janeSu, 'hemaMtANaM'ti zItakAlamAsAnAM madhye caturtho mAsaH aSTamaH pakSaH, ko'sAvityAha-phAlgunasya zuddhaH-zukla:-dvitIya ityarthaH, tasya phAlgunazuddhasya pakSasya yA caturthI tithistasyAH pakSaH-pArtho'rddharAtririti bhAvaH, tatra 'Na'mityalaGkAre, vAcanAntare tu gimhANaM paDhame ityAdi dRzyate tatrApi caitrasitacaturthyAM mArgazIrSasitaikAdazyAM tajjananadine nava sAtirekA mAsAH abhivarddhitamAsakalpanayA bhavantIti tadapi sambhavati, atotra tattvaM viziSTajJAnigamyamiti, 'aNaMtaraM cayaM caitta'tti avyavahitaM cyavanaM kRtvetyarthaH, athavA anantaraM cayaM-zarIraM devasambandhItyarthaH 'caittA' tyaktvA AhAre'tyAdi AhArApakrAntyA-devAhAraparityAgena bhavApakrAntyAdevagatityAgena zarIrApakrAntyA-vaikriyazarIratyAgena athavA AhAravyutkrAntyA-apUrvAhArotpAdena manuSyocitAhAragrahaNeNetyarthaH, // 125 // For Personal & Private Use Only
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ evamanyadapi padadvayamiti, garbhatayA vyutkrAntaH-utpannaH, 'malleNaM ti mAlAbhyo hitaM mAlyaM-kusumaM jAtAvekavacanaM 'atthuyapaccatthuyaMsitti AstRte-AcchAdite pratyavastRte punaH punarAcchAdite ityarthaH zayanIye niSaNNA nivannAH-suptAH, 'siridAmagaMDa'ti zrIdAmnAM-zobhAvanmAlAnAM kANDaM-samUhaH zrIdAmakANDaM, athavA gaNDo-daNDaH tadvadyattad gaNDa evocyate, ISI zrIdAmnAM gaNDaH zrIdAmagaNDaH, pATalAdyAH puSpajAtayaH prasiddhAH, navaraM mallikA-vicakilaH marubakaH-patrajAtivizeSaH | 'aNoja'tti anavadyo-nirdoSaH kubjakaH-zatapatrikAvizeSaH etAni pracurANi yatra tattathA, paramazubhadarzanIyaM paramasukhadarzanIyaM vA 'mahayA gaMdhaddhaNi muyaMtaMti mahatA prakAreNa gaMdhadhrANi-surabhigandhaguNaM tRptihetuM pudgalasamUhaM muzcat AjighrantyaHutsiDantyaH, 'kuMbhaggaso ya'tti kumbhaparimANata: 'bhAraggaso yatti bhAraparimANataH, 'AroggAroggaMti anAbAdhA mAtA anAbAdhaM tIrthakaram / teNaM kAleNaM 2 ahologavatthavAo aha disAkumArIo mayaharIyAo jahA jaMbuddIvapannattIe jammaNaM savaM navaraM mihilAe kuMbhayassa pabhAvatIe abhilAo saMjoebo jAva naMdIsaravare dIve mahimA, tayA NaM kuMbhae rAyA bahUhiM bhavaNavati 4 titthayara0 jAva kammaM jAva nAmakaraNaM, jamhA NaM amhe imIe dAriyAe mAue mallasayaNijasiDohale viNIte taM houNaM NAmeNaM mallI, jahA mahAbale nAma jAva parivaDDiyA -sAvaddhatI bhagavatI diyaloyacutA annovmsiriiyaa|daasiidaasprivuddaa parikinnA piiddhmddehiN||1||asiysiryaa sunayaNA biMboTThI dhavaladaMtapaMtIyA / varakamalakomalaMgI phulluppalagaMdhanIsAsA // 2 // " (sUtraM 66) For Personal & Private Use Only
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 126 // tae NaM sA mallI videhavararAyakannA ummukkabAlabhAvA jAva sveNa jovaNeNa ya lAvanneNa ya atIva 2 mallIjJAsakkiTThA ukiTThasarIrA jAyA yAvi hotthA, tate NaM sA mallI desUNavAsasayajAyA te chappi rAyANo vipu- te janmamaleNa ohiNA AbhoemANI 2 viharati, taM0-paDibuddhiM jAva jiyasattuM paMcAlAhivaI, tate NaM sA mallI hotsavaH koDaMbi0 tunbhe NaM devA0 asogavaNiyAe egaM mahaM mohaNagharaM kareha aNegakhaMbhasayasanniviTuM, tassa NaM sU. 66 mohaNagharassa bahumajjhadesabhAe cha gambhagharae kareha, tesi NaM gambhagharagANaM bahumajjhadesabhAe jAlagharayaM & svamUrtikareha, tassa NaM jAlagharayassa bahamajhadesabhAe maNipeDhiyaM kareha rajAva pacappiNaMti, tate NaMmallI maNipe kAraNaM sU. DhiyAe uvari appaNo sarisiyaM sarittayaM sarivayaM sarisalAvannajovaNaguNovaveyaM kaNagamaI matthayacchiDUM 67 paumuppalappihANaM paDima kareti 2 jaM vipulaM asaNaM 4 AhAreti tato maNunAo asaNa 4 kallAkalliM egamegaM piMDaM gahAya tIse kaNagAmatIe matthayachiDDAe jAva paDimAe matthayaMsi pakkhivamANI 2 viharati, tate NaM tIse kaNagamatIe jAva macchayachiDDAe paDimAe egamegaMsi piMDe pakkhippamANe 2 tato gaMdhe pAunbhavati, se jahA nAmae ahimaDetti vA jAva etto aNiTTatarAe amaNAmatarae (sUtraM 67) 'aholoyavatthavAo'tti gajadantakAnAmadhaH adholokavAstavyA aSTau dikkumArImahattarikAH, iha cAvasare yadabhidheyaM / // 126 // tanmahato granthasya viSaya itikRtvA sa pArthamatidezamAha-'jahA jaMbuddIvapannattIe jammaNaM savaMti yathA jmbuudviipprjnysyaaN| sAmAnyato jinajanmoktaM tathA mallItIrthakRto janmeti-janmavaktanyatA sarvA vAcyeti, navaramiha mithilAyAM nagaryA kumbhasya For Personal & Private Use Only
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjJaH prabhAvatyA devyAH ityayamabhilApaH saMyojitavyo, jambUdvIpaprajJaptyAM tu nAyaM vidyate iti, kiMparyavasAnaM janma vaktavyamityAha-yAvannandIzvare 'mahima'tti atidiSTagranthazcArthata evaM draSTavyo, yathA aSTau dikumArImahattarikAH bhogaGkarAprabhRtayastatsamayamupajAtasiMhAsanaprakampAH prayuktAvadhijJAnAH samavasitaikonaviMzatitamatIrthanAthajananAH sasambhramamanuSThitasamavAyAH sama-12 stajinanAyakajanmasu mahAmahimavidhAnamasmAkaM jItamiti vihitanizcayAH svakIyasvakIyAbhiyogikadevavihitadivyavimAnArUDhAH | sAmAnikAdiparikaravRtAH sarvA mallijinajanmanagarImAgamya jinajanmabhavanaM yAnavimAnaistriH pradakSiNIkRtya uttarapUrvasyAM dizi yAnavimAnAni caturbhirajulairbhuvamaprAptAni vyavasthApya jinasamIpaM jinajananIsamIpaM ca gatvA triH pradakSiNIkRtya kRtaprAJjalipuTA idamavAdiSuH-namo'stu te ratnakukSidhArike ! namo'stu te jagatpradIpadAyike! vayamadholokavAstavyA dikumAryo jinasya janmamahimAnaM // vidhAsyAmaH ato yuSmAbhina bhetavyamiti abhidhAya ca vihitasaMvartavAtAH jinajanmabhavanasya samantAyojanaparimaNDalakSetrasa | tRNapatrakacavarAderazucivastuno'panayanena vihitazudyorjinajananyoradUrato jinasyAsAdhAraNamagaNitaguNagaNamAgAyantyastasthuH, eva-1 | mevorvalokavAstavyA nandanavanakUTanivAsinya ityarthaH aSTau dikkumArImahattarikAstathaivAgatya viracitAbhravaddelikAH AyojanamA-1 nakSetra gandhodakavarSa puSpavarSa dhUpaghaTIzca kRkhA jinasamIpamAgatya parigAyantya AsAMcakruH, tathA paurastyarucakavAstavyA rucakAbhidhAnasya trayodazasya dvIpasya madhyavartinaH prAkArAkAreNa maNDalavyavasthitasyopari pUrva digvyavasthiteSvaSTAsu kUTeSu kRtanivAsA ityarthaH / Agatya tathaivAdazehastA gAyantyastasthuH, evaM dakSiNarucakavAstavyA jinasya dakSiNena bhRGgArahastAH pazcimarucakavAstacyA jinasya pazcimena tAlavRntahastA uttararucakavAstavyAzcAmarahastA jinasya uttareNa, evaM catasro rucakasya vidivAstavyA Agatya dIpikA dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 127 // hastA jinasya catasRSu vidikSu tathaiva tasthuH, madhyamarucakavAstavyA rucakadvIpasyAbhyantarArddhavAsinya ityarthaH catastrastAstathaivAgatya jinasya caturaGgula varjanAbhinAlacchedanaM ca vivarakhananaM ca nAbhinAlanidhAnaM ca vivarasya ratnapUraNaM ca tadupari haritAlikApIThabandhaM ca pazcimAvarjadikatraye kadalIgRhatrayaM ca tanmadhyeSu catuHzAlabhavanatrayaM ca tanmadhyadeze siMhAsanatrayaM ca dakSiNe siMhAsane jinajananyorupavezanaM ca zatapAkAditailAbhyaGganaM ca gandhadravyodvarttanaM ca puSpodakaM ca pUrvatra puSpodakagandhodakazuddhodakamajjanaM ca sarvAlaGkAravibhUSaNaM ca uttaratra gozIrSacandanakASThairvahnayujjvalanaM cAgnihomaM ca bhUtikarma ca rakSApohalikAM ca maNimayapASANadvayasya jinaka rNAbhyarNe pratADanaM ca bhavatu bhagavAn parvatAyuriti bhaNanaM ca punaH samAtRkajinasya svabhavananayanaM ca zayyAzAyanaM ca cakruH kRtvA ca gAyantyastasthuriti / saudharmakalpe ca zakrasya sahasA AsanaM pracakampe avadhiM cAsau prayuyuje tIrthakarajanma cAluloke sasaMbhramaM ca siMhAsanAduttasthau pAduke ca mumoca uttarAsaGgaM ca cakAra saptASTAni ca padAni jinAbhimukhamupajagAma bhaktibharanirbharo yathAvidhi jinaM ca nanAma punaH siMhAsanamupaviveza hariNegameSIdevaM padAtyanIkAdhipatiM zabdayAMcakAra taM cAdideza yathA sudharmAyAM sabhAyAM yojanaparimaNDalAM sughoSAbhidhAnAM ghaNTAM tristADayanuddhoSaNAM vidhehi, yathA-bho bho devA ! gacchati zakro jambUdvIpaM tIrthakarajanmamahimAnaM kartumato yUyaM sarvasamRddhyA zIghraM zakrasyAntike prAdurbhavateti sa tu tathaiva cakAra, tasyAM ca ghaNTAyAM tADitAyAmanyAnyekonadvAtriMzadghaNTAlakSANi samakameva raNaraNArakhaM cakruH, uparate ca ghaNTArave ghoSaNAmupazrutya yathAdiSTaM devAH sapadi vidadhuH, tato pAlakAbhidhAnAbhiyogikadevaviracite lakSayojanapramANe pazcimAvarjaditraya nivezitatoraNadvAre | nAnAmaNimayUkhamaJjarIraJjitagaganamaNDale nayanamanasAmatipramodadAyini mahAvimAne'dhirUDhaH sAmAnikAdidevakoTIbhirane For Personal & Private Use Only 8malIjJA te janmama hotsavaH sU. 66 svamUrtikAraNaM sU. 67 // 127 //
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAbhiH parivRtaH pura pravartitapUrNakalazabhRGgAracchatrapatAkAcAmarAdhanekamaGgalyavastustomaH pazcavarNakuDabhikAsahasraparimaNDitayojanasahasrocchritamahendradhvajapradarzitamArgo nandIzvaradvIpe dakSiNapUrve ratikaraparvate kRtAvatAro divyavimAnarddhimupasaMharan mithilA nagarImAjagAma, vimAnArUDha eva bhagavato jinasya janmabhavanaM triH pradakSiNIkRtavAn , uttarapUrvasyAM dizi caturbhiraGgulairbhuvamaprApta vimAnamavasthApitavAn , tato'vatIrya bhagavantaM samAtRkaM dikkumArIvadabhivandha jinamAtaramavasvApya jinapratibimba tatsanidhau vidhAya pazcadhA''tmAnamAdhAya ekena rUpeNa karatalapallavAvadhRtajinaH anyena jinanAyakoparividhRtacchatraH anyAbhyAM karacAKIlitaprakIrNakaH anyena ca karakizalayakalitakulizaH puraH pragantA suragirizikharoparivartipaNDakavanaM gakhA tadvyavasthitAti-| pANDukambalAbhidhAnazilAsiMhAsane pUrvAbhimukho niSaNNaH, evamanye IzAnAdayo vaimAnikendrAzcamarAdayo bhavanapatIndrAH kAlAdayo vyantarendrAH candrasUryAdayo jyotiSkAH saparivArAH mandare'vateruH, tatazcAcyutadevarAjo jinAbhiSekamatyA'bhiyogikadevAnAdideza, te cASTasahasraM sauvarNikAnAM kalazAnAmevaM rUpyamayAnAM maNimayAnAM evaM dvikasaMyogavatAM trINyaSTasahasrANi trisaMyogavatAmaSTasahasraM bhomeyakAnAM ca tathA'STasahasraM candanakalazAnAM bhRGgArANAmAdarzAnAM sthAlAnAmanyeSAM ca vividhAnAmabhiSekopayoginAM bhAjanAnAmaSTasahasraM 2 vicakruH, taizca kalazAdibhAjanaiH kSIrodasya samudrasya puSkarodasya ca mAgadhAdInAM ca tIrthAnAM | gaGgAdInAM ca mahAnadInAM padmAdInAM mahAdAnAmudakamutpalAdIni mRktikAM ca himavadAdInAM ca varSadharANAM vartula vijayAonAM |ca parvatAnAM bhadrazAlAdInAM ca vanAnAM puSpANi gandhAna sarvoSadhIH tUbarANi siddhArthakAn gozIrSacandanaM cAninyuH, tato'sAvacyutadevarAjo'nekaiH sAmAnikadevasahasraiH saha jinapatimabhiSiSeca, abhiSeke ca varttamAne indrAdayo devAH chatracAmarakala For Personal & Private Use Only
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma zadhRpakaDacchukapuSpagandhAdhanekavidhAbhiSekadravyavyagrahastAH vajrazUlAdhanekAyudhasambandhavandhurapANayaH AnandajalalavaplutagaNDa-10 damallIjJAkathAGgam. S sthalAH lalATapaTTayaTitakarasampuTA jayajayAravamukharitadigantarAH pramodamadirAmandamadavazaviracitavividhaceSTAH paryupAsAMcakrire, te janmama tathA kecit caturvidhaM vAdyaM vAdayAmAsuH keciccaturvidhaM geyaM parijaguH keciccAturvidhaM nRttaM nanRtuH keciccturvidhmbhinymbhininyuH| hotsavaH // 128 // kecid dvAtriMzadvidhaM nATyavidhimupadarzayAmAsuriti, tato gandhakApAyikayA gAtrANyalUpayan , tatazcAcyutendro mukuTAdibhirji-18 sU. 66 namalaJcakAra, tato jinapateH purato rajatamayatandulairdapaNAdInyaSTASTamaGgalakAnyAlilekha pATalAdibahalaparimalakalitakusumanikaraM / svamUrtivyakirat zubhasurabhigandhavandhuraM dhUpaM paridadAha, aSTottareNa vRttazatena ca santuSTastuSTAva-namo'stu te siddha ! buddha ! nIrajaH!I kAraNaM sU. zramaNa ! samAhita samastasama ! yogin zalyakartana ! nirbhaya ! nIrAgadveSa ! nirmama ! niHzalya ! niHsaGga ! mAnamUraNAgaNyaguNaratna 67 zIlasAgara ! anantAprameyabhavyadharmavaracaturantacakravartin ! namo'stu te'hate namo'stu te bhagavate ityabhidhAya vandate sma, tato nAtidUre sthitaH paryupAsAMcakre, evaM sarve'pyabhiSiSecuH, kevalaM sarvAnte zakro'bhiSiktavAn , tadabhiSekAvasare ca IzAnaH zakrava dAtmAnaM paJcadhA vidhAya jinasyotsaGgadharaNAdikriyAmakarot , tataH zakro jinasya caturdizi caturo dhavalavRSabhAn vicakAra, teSAM ca zRGgAgrebhyo'STau toyadhArA yugapadviniryayuH vegena ca viyati samutpetuH ekatra ca milanti sa bhagavato mUrddhani ca nipetuH, zeSamacyutendravadasAvapi cakAra, tato'sau punarvihitapazcaprakArAtmA tathaiva gRhItajinazcaturnikAyadevaparivRtaH tUryaniI nAdApUritAmbaratalo jinanAyakaM jinajananyAH samIpe sthApayAmAsa, jinaprativimbamavastApaM ca pratisAhAra, kSomayugalaM kuNDayugalaM H // 128 // ca tIrthakarasocchIrSakamUle sthApayati sa zrIdAmagaNDakaM ca nAnAmaNimayaM jinasyolloke dRSTinipAtanimittamatiramaNIyaM nicikSepa, nimam / niHzalya ! niHsaGga mAna nAtidUre sthitaH paryupAsAcayadhamevaracaturantacakravartin ! namo'stu For Personal & Private Use Only
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ tataH zakro vaizramaNamavAdI-bho devAnupriya! dvAtriMzaddhiraNyakoTIAtriMzatsuvarNakoTIzca jinajanmabhavane yathA saMhareti, tadAdezAcca jRmbhakA devAstathaiva cakruH zakraH punardevairjinajanmanagaryA trikAdiSvevaM ghoSaNaM kArayAmAsa, yathA-hanta ! bhuvanavAsAdidevAH! zRNvantu bhavanto yathA yo jine jinajananyAM vA'zubhaM manaH sampradhArayati tasyArjakamaJjarIva saptadhA mUrddhA sphuTatu, tato devA nandIzvare mahimAnaM vidadhuH, khasthAnAni ca jammuriti / mAlAyai hitaM tatra vA sAdhviti mAlyaM-kusumaM tadgatadohadapUrvakaMjanmatvenAnvarthataH zabdatastu nipAtanAta mallIti nAma kRtaM, yastu strIve'pi tasyAIjinastIrthakara ityAdizabdavyapadezaH so'haMdAdizabdAnAM bAhulyena puMskheva pravRttidarzanAditi, 'yathA mahAbala' iti bhagavatyAM mahAbalo'bhihita ihaiva vA yathA meghakumAra iti, 'sA vaDDae bhagavatI'tyAdi gAthAdvayaM Avazyakaniyuktisambandhi RSabhamahAvIravarNakarUpaM bahuvizeSaNasAdhAdihAdhItaM na punargAthAdvayoktAni vizeSaNAni sarvANi mallijinasya ghaTanta eva, tacca darzayiSyAmaH, tataHsA varddhate-vRddhimupagacchati sa bhagavatI aizvaryAdiguNayogAt devalokAccyutA anuttaravimAnAvatIrNavAt anupamazrIkA-nirupamAnazobhA dAsIdAsaparivRteti pratItaM, parikIrNA-parikaritA pIThamardai:-vayasvairiti, etatkila prAyaH strINAmasambhavi, vayasyikAnAmeva tAsAM sambhavAt , athavA alaukikacaritalena pIThamaIsambhave'pi nirdaSaNakhena bhagavatyA nedaM vizeSaNaM na sambhavati,asitazirojA-kAlakuntalA sunayanA-sulocanA bimboSThI-pakagolhAbhidhAnaphalavizeSAkAroSThI dhavaladantapaGktikA pAThAntareNa dhavaladantazreNikA varakamalagarbhagaurItyetadvize SaNaM na sambhavati tasyAH kamalagarbhasya suvarNavarNakhAt bhagavatyAzca malyAH priyaGguvarNakhena zyAmakhAd, uktaM ca-"paumAbha vAsupujjA rattA sasipupphadaMta sasigorA / subayanemI kAlA pAso mallI piyaMgAbhA // 1 // " iti, athavA varakamalasya-pradhAna-18 For Personal & Private Use Only
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ svamUrti 67 jJAtAdharma- hariNasya garbha iva garbho jaTharasambhUtatvasAdharmyAt varakamalagarbhaH kastUrikA tadvad gaurI-avadAtA varakamalagarbhagaurI zyAma-18 mallIjJA. kathAGgam varNakhAt, kastUrikAyA iva zyAmetyarthaH, pAThAntareNa varakamalagarbhavarNA, tatrApi zyAmavarNetyarthaH, vAcanAntareNa varakamalako- te janmama malAGgItyanavadyameva, phullaM-vikasitaM yadutpalaM-nIlotpalAdi tasya yo gandhastadvanniHzvAso gandhasAdhAdyasyAH sA tathA hotsavaH // 129 // surabhiniHzvAsetyarthaH, pAThAntareNa 'paumuppaluppalagaMdhanIsAsa'tti tatra padma-zatapatrAdi gandhadravyavizeSo vA utpalaMnIlotpalamityAdi utpalakuSThaM ca-gandhadravyavizeSa iti, 'videharAyavarakanna'tti videhA-mithilAnagarIjanapadastasyA rAjA kumbhakastasya varakanyA yA sA tathA, 'ukkiTThA ukkiTThasarIra'tti rUpAdibhirutkRSTA, kimuktaM bhavati ?-utkRSTazarIreti, 'desU-15 kAraNaM sU. NavAsasayajAya'tti dezonaM varSazataM jAtAyA yasyAH sA tathA, 'mohaNagharayaM ti sammohotpAdakaM gRhaM ratigRhaM vA 'gabbhagharae'tti mohanagRhassa garbhabhUtAni vAsabhavanAnIti kecit 'jAlagharagati dAdimayajAlakaprAyakuDyaM yatra madhya vyavasthitaM vastu bahiHsthitaidRzyate, 'se jahA nAmae ahimaDe iva'tti sa gandho yatheti dRSTAntopanyAse yAdRza ityarthaH nAmae 4 ityalaGkAre ahimRte-mRtasape sarpakalevarasya gandha * ityarthaH, athavA ahimRtaM-sarpakalevaraM tasya yo gandhaH so'pyupacArAt || tadeva, itirupadarzane vA vikalpe athavA 'se jaha'tti udAharaNopanyAsopakSepArthaH, 'ahimaDe iva'ti ahimRtakasyeva ahimRtakamiva veti, yAvatkaraNAdidaM dRzya-'gomaDei yA suNagamaDei vA dIvagamaDei vA majjAramaDei vA maNussa- // 129 // maDei vA mahisamaDei vA mUsagamaDei vA AsamaDei vA hatthimaDei vA sIhamaDei vA vagghamaDeti vA vigamaDei vA dIviyamaISI Dei vA,' dIpika:-citrakA, kiMbhUte ahikaDevarAdau kiMbhUtaM vA tadityAha-'mayakuhiyaviNadvadurabhivAvaNNadugbhigaMdhe mRtaM Jain Education Internal oral For Personal & Private Use Only
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvavimaktamAnaM sata yat kuthitaM-kothagupagataM tat mRtakuthitamISadurgandhamityarthaH, tathA vinaSTa-ucchnakhAdibhirvikAraH kharUpAdapetaM sat yadurabhi-tIvrataraduSTagandhopetaM tattathA vyApanna-zakunizRgAlAdibhirbhakSaNAdvirUpAM vibhatsAmavasthA prAptaM sadyad durabhigandhaMtIvratamAzubhagandhaM tattathA, tataH padatrayasya karmadhArayaH, tatra tadeva vA 'kimijAlAulasaMsatte' kRmijAlairAkulaiHvyAkulaiH AkulaM vA-saGkIrNa yathA bhavatItyevaM saMsaktaM-sambaddhaM yatra tattathA, tatra tadeva vA 'asuivilINavigayavibhacchadarisaNijje' azuci-apavitramaspRzyakhAt vilInaM-jugupsAsamutpAdakakhAt vikRtaM-vikAravatvAt bIbhatsaM draSTumayogyakhAt evaMbhUtaM dRzyate iti darzanIyaM, tataH karmadhArayaH, tatra tadeva vA "bhavetArUve siyA' yAdRzaH sarpAdikalevare gandho bhvet| yAdRzaM vA sAdikalevaraM gandhena bhavet etadrUpastadrUpo vA syAd-bhavettasya bhaktakavalasya gandha iti sUtrakArasya vikalpollekhaH ?, 'no iNaDhe samaDhe' nAyamarthaH samarthaH-saGgata ityayaM tu tasyaiva nirNayaH, nirNItameva gandhasvarUpamAha-etto aNihatarAe ceva' itaH-ahikaDevarAdigandhAt sakAzAdaniSTatara eva-abhilASasyAviSaya eva akAntarakaH-akamanIyatarakharUpaH apriyataraH-aprItyutpAdakalena amanojJataraka:-kathayA'pyaniSTakhAt amanojJatarazcintayApi manaso'nabhigamya ityrthH| teNaM kAleNaM 2 kosalA nAma jaNavae, tattha NaM sAgee nAma nayare tasta NaM uttarapuracchime disIbhAe, ettha NaM mahaM ege NAgagharae hotthA dive sacce saccovAe saMnihiyapADihere, tattha NaM nagare paDibuddhinAma ikkhAgurAyA parivasati paumAvatI devI subuddhI amace sAmadaMDa0, tate NaM paumAvatIe annayA kayAI For Personal & Private Use Only
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 13 // TamallIjJAte mithilAyApratibuddhinRpasyAgamanaM. sU.68 nAgajannae yAvi hotthA, tate NaM sA paumAvatI nAgajannamuvaTTiyaM jANittA jeNeva paDivuddhikarayala evaM vadAsI-evaM khalu sAmI! mama kallaM nAgajannae yAvi bhavissati taM icchAmi NaM sAmI! tumbhehiM abbhagunnAyA samANI nAgajannayaM gamittae, tubbhe'viNaM sAmI! mama nAgajannayaMsi samosaraha, tate NaM paDibuddhI paumAvatIe devIe eyamajhu paDisuNeti, tate NaM paumAvatI paDibuddhiNA rannA anbhaNunAyA haTTa koDubiya0 saddAveti 2 evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA! mama kallaM nAgajaNNae bhavissati taM tumbhe mAlAgAre saddAveha 2 evaM vadaha-evaM khalu paumAvaIe devIe kallaM nAgajannae bhavissai taM tumbhe NaM devANuppiyA! jalathalaya0 dasaddhavannaM mallaM NAgagharayaMsi sAharaha egaM ca NaM mahaM siridAmagaMDaM uvaNeha, tate NaM jalathalaya dasaddhavanneNaM malleNaM NANAvihabhattisuviraiyaM haMsamiyamaurakoMcasArasacakkavAyamayaNasAlakoilakulovaveyaM IhAmiyajAvabhatticittaM mahagdhaM maharihaM vipulaM pupphamaMDavaM viraeha, tassa NaM bahumajjhadesabhAe egaM mahaM siridAmagaMDaM jAva gaMdhaddhaNi muyaMtaM ulloyaMsi olaMbeha 2 paumAvatiM deviM paDivAlemANA 2 ciTThaha, tate NaM te koDaMbiyA jAva ciTThati, tate NaM sA paumAvatI devI kallaM0 koDubie evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA! sAgeyaM nagaraM sabhitarabAhiriyaM AsitasammajitovalitaM. jAva paJcappiNaMti, tate NaM sA paumAvatI docaMpi koDuMbiya0khippAmeva lahukaraNajuttaM jAva juttAmeva uvaTThaveha, tate NaM te'vi taheva uvaTThAveMti, tate NaM sA paumAvatI aMto aMteuraMsi pahAyA jAva palayaHsaddhavanneNaM mamala NAgagharayasi sAharajannae bhavissahabha // 130 // For Personal & Private Use Only
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhammiyaM jANaM dUrUDhA, tae NaM sA paumAvaI niyagaparivAlasaMparivuDA sAgeyaM nagaraM majjhamajheNaM Nijati 2 jeNeva pukkharaNI teNeva uvAgacchati 2 pukkharaNiM ogAhai 2 jalamajaNaM jAva paramasUibhUyA ullapaDasADayA jAti tattha uppalAtiM jAva geNhati 2 jeNeva nAgagharae teNeva pahArettha gamaNAe, tate NaM paumAvatIe dAsaceDIo bahao puSphapaDalagahatthagayAo dhUvakaDucchugahatthagayAo piTThato samaNugacchaMti, tate NaM paumAvatI saviDie jeNeva nAgaghare teNeva uvAgacchati 2 nAgagharayaM aNupavisati 2 lomahatthagaM jAva dhUvaM Dahati 2 paDibuddhiM paDivAlemANI 2ciTThati, tate NaM paDibuddhI pahAe hatthikhaMdhavaragate sakoraMTa jAva seyavaracAmarAhiM hayagayarahajohamahayAbhaDagacaDakarapahakarehiM sAkeyanagaraM0 Niggacchati 2 jeNeva nAgaghare teNeva uvAgacchati 2 hatthikhaMdhAo paccoruhati 2 Aloe paNAmaM karei 2 pupphamaMDavaM aNupavisati 2pAsatitaMege mahaM siridAmagaMDaM, tae NaM paDibuddhItaM siridAmagaMDaM suiraM kAlaM nirikkhai 2 taMsi siridAmagaMDaMsi jAyavimhae subuddhiM amacaM evaM vayAsI-tumannaM devANuppiyA! mama doceNaM bahaNi gAmAgara jAva sannivesAI AhiMDasi bahaNi rAyaIsara jAva gihArti aNupavisasi taM atthi NaM tume kahiMci erisae siridAmagaMDe diTTaputve jArisae NaM ime paumAvatIe devIe siridAmagaMDe ?, tate NaM suvuddhI paDibuddhiM rAyaM evaM vadAsI-evaM khalu sAmI! ahaM annayA kayAI tubhaM docceNaM mihilaM rAyahANi gate tattha NaMmae kuMbhagassa rannodhUyAe pamAvaIe devIe attayAe mallIe saMvaccha For Personal & Private Use Only w
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ / jJAtAdharmakathAGgam, // 13 // rapaDilehaNagaMsi dive siridAmagaMDe divaputve tassa NaM siridAmagaMDassa ime paumAvatIe siridAmagaMDe TamallIjJAsayasahassatimaM kalaMNa agghati, tate NaM paDibuddhI subuddhiM amacaM evaM vadAsI-kerisiyA NaM devA- te mithi. NuppiyA! mallI videharAyavarakannA jassa NaM saMvaccharapaDilehaNayaMsi siridAmagaMDassa paumAvatIe lAyAM pradevIe siridAmagaMDe sayasahassatimaMpikalaM na agghati ?, tate NaM suvuddhI paDibuddhiM ikkhAgurAyaM evaM tibuddhinavadAsI-videharAyavarakannagA supaiTTiyakumunnayacArucaraNA vannao, tate NaM paDibuddhI subuddhissa amacassa syAgamanaM aMtie socA Nisamma siridAmagaMDajaNitahAse dUyaM sahAvei 2 evaM va0-gacchAhi NaM tumaM devANu- sU. 68 ppiyA! mihilaM rAyahANiM tattha NaM kuMbhagassa ranno dhyaM pabhAvatIe devIe attiyaM malliM videhavararAyakaNNagaM mama bhAriyattAe varehi jativiya NaM sA sayaM rajasuMkA, tate NaM se dUe paDibuddhiNA rannA evaM butte samANe haTTa paDisuNeti 2 jeNeva sae gihe jeNeva cAugghaMTe Asarahe teNeva uvAgacchati 2 cAugghaMTa AsarahaM paDikappAveti 2 durUDhe jAva hayagayamahayAbhaDacaDagareNaM sAeyAo Niggacchati 2 jeNeva videhajaNavae jeNeva mihilA rAyahANI teNeva pahArettha gamaNAe (sUtraM 68) 18 // 13 // 'nAgagharae'tti uragapratimAyuktaM caityaM 'dive'tti pradhAnaM 'sacce'tti tadAdezAnAmavitathacAta , 'sacovAe'tti satyAvapAtaM sapha|| lasevamityarthaH 'saMlihiyapADihere'tti sannihitaM-vinivezitaM prAtihArya-pratIhArakarma tathAvidhavyantaradevena yatra tattathA devA For Personal & Private Use Only
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhiSThitamityarthaH, 'nAgajaNNae'tti nAgapUjA nAgotsava ityarthaH, 'siridAmagaMDa'mityAdau yAvatkaraNAt 'pADalamalli' IS ityAdivarNako dRzyaH, 'docceNaM'ti dautyena dUtakarmaNA, 'atthiyAIti iha AiMzabdo bhASAyAM 'saMvaccharapaDilehaNa gaMsitti janmadinAdArabhya saMvatsaraH pratyupekSyate-etAvatithaH saMvatsaro'dya pUrNa ityevaM nirUpyate mahotsavapUrvakaM yatra dine Ke tatsaMvatsarapratyupekSaNakaM, yatra varSa varSa prati saGkhyAjJAnArtha granthibandhaH kriyate yadidAnIM varSagranthiriti rUDhaM, tasyetyAderayamarthaHKe mallIzrIdAmakANDasya padmAvatIzrIdAmakANDaM zatasahasratamAmapi kalAM-zobhAyA aMzaM nAti-na prApnoti, kUrmonnatacArucaraNA | ityAdistrIvarNako jambUdvIpaprajJaptyAdiprasiddho mallIviSaye adhyetavyaH, 'siridAmagaMDajaNiyahAse'tti zrIdAmakANDena janito harSa:-pramodo'nurAgo yasya sa tathA, "attiyanti AtmajAM 'sayaM rajasuMka'tti svayaM-AtmanA varUpeNa nirupamacaritatayetiyAvat rAjyaM zulka-mUlyaM yasyAH sA tathA, rAjyaprAptyetyarthaH, tathApi vRNviti sambandhaH, 'cAugghaMTe'tti catasro | ghaNTAH pRSThato'grataH pArzvatazca yasya sa tathA azvayukto ratho'zvarathaH 'paDikappAvei'tti saJjayati 'pahArettha gamaNApati pradhAritavAn-vikalpitavAn gamanAya-gamanArtham / / teNaM kAleNaM 2 aMgAnAma jaNavae hotthA, tattha NaM caMpAnAme NayarI hotthA, tattha NaM caMpAe nayarIe caMdacchAe aMgarAyA hotthA, tattha NaM caMpAe nayarIe arahannagapAmokkhA bahave saMjattA NAvAvANiyagA parivasaMti aDDA jAva aparibhUyA, tate NaM se arahannage samaNovAsae yAvi hotthA ahigayajIvAjIve vannao, tate NaM tesiM arahannagapAmokkhANaM saMjuttANAvAvANiyagANaM annayA kayAi eyayao - For Personal & Private Use Only
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 8mallIjJAte mithilAyAmaGgacchAyanRpAgamaHsU. // 132 // sahiANaM ime eyArUve miho kahAsaMlAve samuppajitthA-seyaM khalu amhaM gaNimaM dharimaM ca meja ca pAricchejaM ca bhaMDagaM gahAya lavaNasamuddapotavahaNeNa ogAhittaettikaTTha annamannaM eyamaDhe paDisuNeti 2 gaNimaM ca 4 geNhaMti 2 sagaDisAgaDiyaM ca sajeMti 2 gaNimassa 4 bhaMDagassa sagaDasAgaDiyaM bhareMti 2 sohaNaMsi tihikaraNanakkhattamuhattaMsi vipulaM asaNa 4 uvakkhaDAveMti mittaNAibhoaNavelAe bhuMjAveti jAva ApucchaMti 2 sagaDisAgaDiyaM joyaMti 2 caMpAe nayarIe majjhamajjheNaM jeNeva gaMbhIrae poyapadRNe teNeva uvA02 sagaDisAgaDiyaM moyaMti 2 poyavahaNaM sajjeMti 2 gaNimassa ya jAva cauvihassa bhaMDagassa bhareMti taMdulANa ya samitassa ya tellayassa ya gulassa ya ghayassa ya gorasassa ya udayassa ya udayabhAyaNANa ya osahANa ya bhesajjANa ya taNassa ya kaTThassa ya AvaraNANa ya paharaNANa ya annesiM ca bahUNaM poyavahaNapAuggANaM davANaM potavahaNaM bhareMti, sohaNaMsi tihikaraNanakkhattamuhuttaMsi vipulaM asaNa 4 uvakkhaDAveMti 2mittaNAti ApucchaMti 2 jeNeva potahANe teNeva uvAgacchati / tate NaM tesiM arahannaga jAva vANiyagANaM pariyaNo jAva tArisehiM vaggU hiM abhiNaMdaMtA ya abhisaMthuNamANA ya evaM vadAsI-aja tAya bhAya mAula bhAiNaje bhagavatA samuddeNaM anabhikhijjamANA 2. ciraM jIvaha bhadaM ca bhe puNaravi laddhaTTe kayakaje aNahasamagge niyagaM gharaM havamAgae pAsAmottikaTTa tAhiM sappivAsAhiM pappuyAhiM diTThIhiM nirIkkhamANA muhattamattaM saMciTThati tao samANiesu | // 13 // For Personal & Private Use Only
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ puSphabalikammesu dinnesu sarasarattacaMdaNadaddarapaMcaMgulitalesu aNukkhittaMsi dhUvaMsi pUtiesu samuddavAesu saMsAriyAsu valayabAhAsu Usiesu siesu jhayaggesu paDuppavAiesu tUresu jaiesu sabasauNesu gahiema rAyavarasAsaNesu mahayA ukkiDisIhaNAya jAva raveNaM pakkhubhitamahAsamuddaravabhUyaMpiva meiNi karemANA egadisiM jAva vANiyagA NAvaM darUDhA, tato pussamANavo vakkamudAhu-haM bho ! sanvesimavi atthasiddhI uvaDhitAI kallANAI paDihayAtiM savapAvAI jutto pUso vijao muhutto ayaM desakAlo, tato pussamANaeNaM vakke mudAhie hahataDhe kucchidhArakannadhAraganbhijasaMjattANAvAvANiyagA vAvAriMsu taM nAvaM punnucchaMgaM puNNamuhiM baMdhaNehiMto muMcaMti, tate NaM sA nAvA vimukkabaMdhaNA pavaNabalasamAyA ussiyasiyA vitatapakkhA iva garuDajuvaI gaMgAsalilatikkhasoyavegehi saMkhubbhamANI 2 ummItaraMgamAlAsahassAI samaticchamANI 2 kaivaehiM ahorattehiM lavaNasamuI aNegAtiM joyaNasatAti ogADhA, tate NaM tesiM arahannagapAmokkhANaM saMjuttAnAvAvANiyagANaM lavaNasamudaM aNegAiM joyaNasayAI ogADhANaM samANANaM bahUti uppAtiyasatAtiM pAunbhUyAI, taMjahA-akAle gajite akAle vijjute akAle thaNiyasadde, abhikkhaNaM 2 AgAse devatAo nacaMti, egaM ca NaM mahaM pisAyarUvaM pAsaMti, tAlajaMghaM divaM gayAhiM bAhAhiM masimasagamahisakAlagaM bhariyamehavannaM laMboDheM niggayaggadaMtaM nillAliyajamalajuyalajIhaM AUsiyavayaNagaMDadesaM cINacipiTanAsiyaM vigayabhuggabhaggabhumayaM For Personal & Private Use Only
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 133 // svajjoyagadisacakkhurAgaM uttAsagaM misAla vizAlakucchi palaMciMcha pahasipapapaliyapavi gataM paNacamANaM aSphoDataM abhivayaMtaM abhigataM bahuso 2 aTTahAse viNimmuryataM nIluppalavalalipaalikusumappamAsaM khuradhAraM asiM mahAya abhimuhamAvayamANaM pAsati / tate NaM te arahaNama bajrA saMjuttANAvAcANiyamA evaM caNaM mahaM tAlapisAyaM pAsaMti tAlajaMghaM divaM gAhiM bAhAhiM siraM bhamaraNiNaravaramAsarAsimahisakAlagaM bhasyimehacannaM suppaNahaM phAlasarisajIhaM laMboddhaM dhavalava asiliGatikkhathirapINakuDiladADhovagUDhavayaNaM vikosiyadhArAsijuyalasamasarisataNuyacaMcalagalaMtarasalolacavalaphuruphureMta nilAliSaggajIhaM avayacchiyamahallabigaya bIbhatsalAla pagalaMtarantatAluyaM hiMguluyasaganbhakaMdarabilaMba aMjaNagirissa amgijAluggilaMtavayaNaM AUsiya akkhacammauTThagaMDadesaM cINacipiDaka bhaggaNAsaM rosAyayadhammadharmetamArutanirakharapharusasiraM obhuggaNAsiyapuDaM ghATubhaDaraiyabhIsaNamuhaM uddhamuhakanna sakku liya mahaMta vigayalomasaMkhAlagalaMbataca liyakannaM piMgaladippaMtaloyaNaM bhiuDitaDiyaniDAlaM narasismAlapariNadaciddhaM vicittagoNasasubaddhaparikaraM abaholaMtapupphuyAyaMtasappavicchuya* godhuMdaranaulasaraDaviraiyavicittaveyaccha mAliyAnaM bhogakUrakaNhasappadhamadhameMtalaMbatakannapUraM majjArasiyAlalaiyakhaMdhaM dittaghughuyaMta dhUyakayakuMtalasiraM ghaMTAsveNabhImaM bhayaMkaraM kAyarajaNahiyaya phoDaNaM ditsamadRhahAsaM virNimmuyaMta vasAruhira pUya maMsamalamaliNapocaDataNuM uttAsaNayaM visAlavacchaM pecchaMtA bhinnaNahamuha For Personal & Private Use Only 18 malyadhyayane candracchAyanRpa syAgamaH arahannakavRttaM ca sU.. 70 // 133 //
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ nayaNakannavaravagdhacittakattINivasarNa sarasaruhiramayacammavitataUsapiyavAnujubalaM tyahi ya sarakAra asiNidvaaNiTTadittaasubhaappiya [amaNunna ] akaMtavaggUhi ya tajayaMtaM pAsaMti lAlapisAyarUvaM ejamANaM pAsaMti 2 bhIyA saMjAyabhayA annamannassa kArya samaturaMgemANA 2 basaNaM iMdANa ya khaMdANa ya ruddasikvesamaNaNAgANaM bhUyANa ya jakkhANa ya ajjakoddakiriyANa ya bahaNi upAiyasayANi ovAtiyamANA 2 ciTThati, tae NaM se arahannae samaNovAsae taM divaM pisAyarUvaM ejamANaM pAsati 2 abhIte atatthe acalie asaMbhaMte aNAule aNuvigge abhinnamuharAgaNayaNacanne adINavimaNamANase poyavahaNassa egadesaMsi vatthaMteNaM bhUmi pamajjati 2 ThANaM ThAi 2 karayalao evaM vayAsi-camo'tthu NaM arahaMtANaM jAva saMpattANaM, jai NaM ahaM etto uvasaggAto muMcAmi to me kappatti pArisae ahaNaM etto uvasaggAo Na muMcAmi to me tahA paccakkhAeyavettikaTu sAmAraM bhattaM paJcakkhAti, tateNaM se pisAyarUve jeNeva arahannae samaNovAsae teNeva uvA02 arahannagaM evaM vadAsI-haM bho! arahannagA apatthiyapatthiyA jAva parivajjiyA No khalu kappati taba sIlavayaguNaveramaNapaJcakkhANe posahovavAsAtiM cAlitae vA evaM khobhettae vA khaMDittae kA bhaMjittae vA ujjhittae vA paricaittae vA, taM jati NaM tuma sIlavayaM jAva Na paricayasi to te ahaM eyaM potavahaNaM dohiM aMguliyAhiM geNhAmi 2 sattadvatalappamANamettAti uDUM vehAsaM uvihAmi 2 aMtojalaMsi Niccholemi jeNaM tumaM aduvasaTTe asamAhipatte akAle ceva jIvi For Personal & Private Use Only
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 13 // damalyadhyayane candracchAyanRpasyAgamaH arahannakavRttaM casU. yAo vavarovijjasi, tate NaM se arahannate samaNovAsae taM devaM maNasA ceva evaM vadAsI-ahaM NaM devANu! arahannae NAmaM samaNovAsae ahigayajIvAjIve no khalu ahaM sakkA keNai deveNa vA jAva niggaMthAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhettae vA vipariNAmettae vA tumaM NaM jA saddhA taM karehittikaTTha abhIe jAva abhinnamuharAgaNayaNavanne adINavimaNamANase nicale niSphaMde tusiNIe dhammajjhANovagate viharati, tae NaM se dive pisAyarUve arahannagaM samaNovAsagaM docaMpi tacaMpi evaM vadAsIhaM bho arahannagA ! adINavimaNamANase niccale niSphaMde tusiNIe dhammajjhANovagae viharati, tate NaM se dive pisAyarUve arahannagaM dhammajjhANovagayaM pAsati 2 pAsittA baliyatarAgaM Asurutte taM poyavahaNaM dohiM aMguliyAhiM giNhati 2 sattahatalAI jAva arahannagaM evaM vadAsI-haM bho arahannagA!. appatthiyapatthiyA No khalu kappati tava sIlavaya taheva jAva dhammajjhANovagae viharati, tate NaM se pisAyarUve arahannagaM jAhe no saMcAei niggaMthAo0cAlittae vA tAhe uvasaMte jAva nicinne taM poyavahaNaM saNiyaM 2 uvariM jalassa Thaveti 2 taM divaM pisAyarUvaM paDisAharai 2 divaM devarUvaM viuccai 2 aMtalikkhapaDivanne sakhikhiNiyAI jAva parihite arahannagaM sa0 evaM vayAsI-haM bho! arahannagA ! dhanno'si NaM tumaM devANuppiyA! jAva jIviyaphale jassa NaM tava niggaMthe pAvayaNe imeyArUvA paDivattI laddhA pattA abhisamannAgayA, evaM khalu devANuppiyA! sakke deviMde devarAyA sohamme kappe sohammavaDisae // 134 // dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimANe sabhAe suhammAe bar3haNaM devANaM majhagate mahayA saheNaM Atikkhati 4 evaM khalu jaMbUddIvarabhArahe vAse caMpAe nayarIe arahannae sama0 ahigayajIvAjIve no khalu sakA keNati deveNa vA dANavaNa vA NiggaMthAoM pAvayaNAo cAlittae vA jAva vipariNAmettae vA, tate NaM ahaM devANu ! sakkassa No eyamadvaM saddahAmi tate NaM mama imeyArUve anbhatthie 5 gacchAmi NaM arahannayassa aMtiyaM pAunbhavAmi jANAmi tAva ahaM arahannagaM kiM piyadhamme No piyadhamme ? daDhadhamme no daDhadhamme ? sIlabayaguNe kiM cAleti jAva paricayati No paripaccayatittikaTTa, evaM saMpehemi 2 ohiM pauMjAmi 2 devANu ! ohiNA Abhoemi 2 uttarapuracchimaM 2 uttaraviutviyaM tAe ukiTAe jeNeva samudde jeNeva devANuppiyA teNeva uvAgacchAmi 2 devANu0 uvasagaM karemi, no ceva NaM devANuppiyA bhIyA vA0, taM japaNaM sakke deviMde devarAyA vadati sacce NaM esamaDhe taM diTeNaM devANuppiyANaM iDDI juI jase jAva parakkame laddhe patte abhisamannAgae taM khAmemi NaM devANu0! khamaMtu marahaMtu NaM devANuppiyA ! NAibhujo 2 evaMkaraNayAettikaTTha paMjaliuDe pAyavaDie eyamaDhe viNaeNaM bhujjo 2 khAmei 2 arahannayassa duve kuMDalajuyale dalayati 2 jAmeva disiM pAunbhUe tAmeva paDigae (sUtraM 69) tate NaM se arahannae niruvasaggamitikaTTha paDimaM pAreti, tae NaM te arahannagapAmokkhA jAva vANiyagA dakkhiNANukUleNaM cAeNaM jeNeva gaMbhIrae poyapaTTaNe teNeva uvAgacchaMti 2 poyaM laMbeMti 2 sagaDasAgaDaM sajjeti 2taM gaNimaM 4 sagaDi. barAyA badalAmami NaM eyama vigae (sUtraM yA dakSiNA taM gaNimaM / For Personal & Private Use Only
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAtAdharmakathAGgam. // 135 // damalyadhyayane candracchAyanRpasyAgamaH arahannaka vRttaM ca sU saMkAmeti 2sagaDI. joeMti 2 jeNeva mihilA teNeva uvA 2 mihilAe rAyahANIe bahiyA aggujANaMsi sagaDIsagaDaM moei 2 mihilAe rAyahANIe taM mahatthaM mahamdhaM maharihaM viulaM rAyarihaM pAhuDaM kuMDalajuyalaM ca geNhaMti 2 aNupavisaMti 2 jeNeva kuMbhae teNeva uvA02 karayala0 taM mahatvaM divaM kuMDalajuyalaM uvaNeti 2 tate NaM kuMbhae tesiM saMjattagANaM jAva pakhicchai 2 mallI videhavararAyakanna saddAveti 2taM divaM kuMDalajuyalaM mallIe videhavararAyakannagAe piNaddhati 2 paDivisajeti, tate NaM se kuMbhae rAyA te arahAnagapAmokkhe jAva vANiyage vipuleNaM asaNavatthagaMdha jAva ussukaM viyarati 2 rAyamagmamogADhei AvAse viyarati paDivisajeti, late NaM arahannagasaMjattagA jeNeka rAyamambamogADe AcAse teNeva ubAgacchaMti bhaMDakvaharaNaM kareMti 2 paDibhaMDaM geNhati 2 samaDI bhareMti jeNeva baMbhIrae poyapaTTaNe teva 2 potavahaNaM sajeti 2 bhaMDaM saMkAmeti dakkhiNANu0 jeNeva caMpA poyaDANe teNeva poyaM laMti 2 sagaDI0 sajeMti 2 taM gaNimaM 4 sagaDI0 saMkAmeti 2 jAka mahatthaM pAraDaM divaM ca kuMDalajuyalaM geNhati jeNeka caMdacchAe aMgarAyA leNeva uvA. taM mahatthaM jAva uvaNeti, sate NaM caMdagachAe aMparAyA taM divaM mahatthaM ca kuMDalajuyalaM paDicchati 2 te arahannamapAmokkhe evaM vadAsI-tunbhe gaM devA! yahUNi mAmAgAra jAva AhiMDaha lavaNasamudaM ca abhibakhaNaM coyavahaNehiM ogAheha gAhahataM asthiyAI bhekei kahiMci accharae vidyAve, tase gaM te arahamapA // 135 // dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ mokkhA caMdacchAyaM aMgarAgaM evaM kdAsI- evaM khalu sAmI ! amhe iheba vaMzae navarIe arahApA kkhA bahave saMjantagA NAvAvANiyamA parivasAmo tate NaM amhe annayA kathAI gaNimaM ca 4 taba ahINamatiritaM jAva kuMbhamassa rano javaNemo, tate paM se kuMbhae mallIe videharAyavarakamAe taM divaM kuMDalajuyalaM piNaddheti 2 paDivisajjeti, taM esa NaM sAmI ! amhehiM kuMbharAyabhavaNaMsi mallI videhe accherae diTThe taM no khalu annA kAvi tArisiyA devakannA vA jAva jArisiyA NaM mallIvidehA, tate jaM caMdacchA te arahanamapAmokkhe sakAreti sammAyeti 2 paDiksajjeti tale NaM caMdacchAe vANigaNihAse dUtaM sahAveti jAva jaibiya NaM sA sayaM rajjasukA, tate NaM te dUte haTThe jAva pahArettha namaNAe 2 ( sUtra 70) 'saMjattANAvAvANiyagA' saGgataH yAtrA - dezAntaragamanaM saMyAtrA tattradhAvA nauvANijakAH - potavaNijaH saMgAtrAnauvANijakAH 'arahaNNage samaNovAsame Adi hottha'tti na kevalamADhyAdiguNayuktaH zramaNopAsakathApyabhUt, 'gaNimaM cetyAdi, maNimaM - nAlikerapUgIphalAdi yad gaNitaM sat vyavahAre pravizati, gharimaM yattulAdhRtaM sat vyavahiyate, meyaMyatsetikApalyAdinA mIyate, paricchedyaM yad guNataH paricchedyate - parIkSyate vastramaNyAdi, 'samiyarasa ya'tti kaNikAyAzra 'osahANaM' ti trikaTukAdInAM 'sajjANa ya'tti padhyAnAmAhAravizeSANAM athavA oSadhAnAM - ekadravyarUpANAM bheSajAnAM - dravyasaMyogarUpANAM AvaraNAnAM - aGgarakSakAdInAM bodhisthaprakSarANAM ca 'ajje 'tyAdi, Arya ! - he pitAmaha ! tAta ! - he pitaH ! For Personal & Private Use Only
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma- he bhrAtaH! he mAtula ! he bhAgineya! bhagavatA samudreNa abhirakSyamANA yUyaM jIvata, bhadraM ca 'bhetti bhavatAM bhavakhiti gamyate, samayadhyakathAGgam. punarapi labdhArthAn kRtakAryAn anaghAn samagrAn , anaghavaM-nirdRSaNatayA samagravam-ahInadhanaparivAratayA, nijakaM gRhaM 'havaMti yane candra zIghramAgatAn pazyAma itihakhA-ityabhidhAya 'somAhiti nirvikArakhAt 'niddhAhiM ti sasnehakhAt 'dIhAhiti dUraM yAvada-1 cchaaynRp||136|| valokanAt 'sappivAsAhiti sapipAsAbhiH punadarzanAkAsAvatIbhirdarzanAtRptAbhirvA 'pappuyAhiM'ti praplutAbhiH azrujalA-1 syAgamaH drAbhiH 'samANiesutti samApiteSu datteSu nAvIti gamyate sarasaraktacandanasya daIreNa-capeTAprakAreNa pazcAGgulitaleSu hasta- arahannakakeSvityarthaH, "aNukkhittaMsI'ti anUtkSipte-pazcAdutpATite dhUpa pUjiteSu samudravAteSu nausayAtrikaprakriyayA samudrAdhipadevapA-13 vRttaM ca sU. deSu vA 'saMsAriyAsu valayabAhAsu'tti sthAnAntarAducitasthAnaniveziteSu dIrghakASThalakSaNabAhuSu AvallakeSviti sambhAvyate, tathA ucchriteSu-UrtIkRteSu siteSu dhvajAgreSu-patAkAgreSu paTubhiH puruSaiH paTu vA yathA bhavatItyevaM pravAditeSu tUryeSu jayikeSujayAvaheSu sarvazakuneSu-vAyasAdiSu gRhIteSu rAjavarazAsaneSu-AjJAsu paTTakeSu vA prakSabhitamahAsamudraravabhUtamiva tadAtmakamiva taM | pradezamiti gamyate 'tao pussamANavo vakkamuyAha'tti tato'nantaraM mAgadho maGgalavacanaM bravIti sa ityarthaH, tadevAha-sarvepAmeva 'bhe' bhavatAmarthasiddhirbhavatu, upasthitAni kalyANAni pratihatAni sarvapApAni-sarvavighnAH, 'juttotti yuktaH 'puSyo nakSatravizeSaH candramasA ihAvasare iti gamyate, puSyanakSatraM hi yAtrAyAM siddhikaraM, yadAha-"api dvAdazame candre, puSyaH so rthasAdhana" iti, mAgadhena tadupanyasta, vijayo muhUrtastriMzato muhartAnAM madhyAt , ayaM dezakAlaH-eSa prastAvo gamanakheti | S|gamyate 'vakke udAhie'tti vAkye udAhate hRSTatuSTAH karNadhAro-niryAmakaH kukSidhArA-naupArzvaniyuktakAH AvellakavAhakAdayaH // 136 // For Personal & Private Use Only
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ garbhe bhavAH gabhejAH-naumadhye uccAvacakarmakAriNaH saMyAtrAnauvANijakA-bhANDapatayaH, eteSAM dvandvaH, 'vAvariMsutti vyApa3 tavantaH svakhavyApAreSviti, tatastAM nAvaM pUrNotsaGgA-vividhabhANDabhRtamadhyAM paNyamadhyAM vA madhyabhAganivezitamaGgalyavastutvAt / | pUrNamukhIM puNyamukhIM vA tathaiva bandhanebhyo visarjayanti-muzcanti, pavanabalasamAhatA-vAtasAmarthyapreritAH 'Usiyasiya'tti ucchritasitapaTA, yAnapAtre hi vAyusaGgrahArtha mahAn paTa ucchritaH kriyate, evaM cAsAvupamIyate vitatapakSeva garuDayuvatiH gaGgAsalilasya tIkSNAH ye zrotovegA:-pravAhavegAstaiH sakSubhyantI 2-preryamANA samudra pratIti Urmayo-mahAkallolA taraGgA-hakhakallolAsteSAM mAlAH-samUhAH tatsahasrANi 'samaticchamANi'tti samatikrAmantI 'ogADha'tti praviSTA, 'tAlajaMgha'mityAdi tAlo-vRkSavizeSaH sa ca dIrghaskandho bhavati tatastAlavajaGgre yasya tattathA, divaMgayAhiM bAhAhiM'ti AkAzaprAptAbhyAmatidIrghAbhyAM bAhubhyAM yuktamityarthaH, 'masimUsagamahisakAlagaM'ti mapI-kaJjalaM mUSakaH-unduravizeSaH athavA mapIpradhAnA mUSA-tAmrAdidhA| tupratApanabhAjanaM maSImUSA mahiSazca pratIta eva tadvatkAlakaM yattattathA 'bhariyamehavaNaM'ti jalabhRtameghavarNamityarthaH, tathA lamboSTa 'niggayaggadaMta'ti nirgatAni mukhAdagrANi yeSAM te tathA nirgatAmA dantA yasya tattathA, 'nillAliyajamalajuyalajIhaM'ti nirlAlitaM-vivRtamukhAniHsAritaM yamalaM-samaM yugalaM-dvayaM jihayoryena tattathA 'AUsiyavayaNagaMDadesaM'ti AUsiyatti-praviSTau vadane gaNDadezI-kapolabhAgau yasya tattathA 'cINacipiDanAsiya'ti cInA-ikhA cipiTA ca| nimnA nAsikA yasya tattathA 'vigayabhuggabhumayaM ti vikRte-vikAravatyau bhugne bhanne ityarthaH, pAThAntareNa 'bhuggabhagge' atIva vakra dhruvau yasya tattathA, 'khajjoyagadittacakkhurAgaM'ti khadyotakA-jyotiriGgaNAH taddIptazcakSUrAgo-locanaraktavaM dan Education International For Personal & Private Use Only
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmayasya tattathA, utrAsanaka-bhayaMkaraM vizAlavakSo-vistINorasthalaM vizAlakukSi-vistIrNodaradezaM evaM pralamkkukSi 'pahasiya damalyadhyakathAGgama. payaliyapayaDiyagattati prahasitAni-hasitumArabdhAni pracalitAni ca svarUpAta pravalikAni vA-prajAtaklIkAni prapati- yane candra tAni ca-prakarSeNa zlathIbhUtAni mAtrANi yatra tattathA, vAcanAntare 'vigayabhuggabhumayapahasiyaphyaliyapayaDiyaphuliMgakha- cchaaynRp||137|| joyadittacakkhurAmaM ti pAThaH, tatra vikRte manne bhruvau prahasite ca pracalite prapatite yasya sphuliGgakt khadyotakavaca dIkSa-16 syAgamaH vathurAgazca yasya tattathA, 'paNacamANa'mityAdi vizeSaNapazcakaM pravItaM, 'nIluppale tyAdau gaklaM-mahipazaGgaM aksI-mAlava- arahannakakadezaprasiddho dhAnyavizeSaH, 'khurahAraM ti kSurasyeva dhArA yasya sa tathA tamasiM-khaGga, kSuro hyatitIkSNadhAro mavatyanyathA kezA-8 vRttaM ca sU. nAmamuNDanAditi kSureNopamA khaDgadhArAyAH kRteti, abhimukhamApatat pazyanti sarve'pi sAMyAtrikAH, strArhavakarjA yat kurvanti | taddayitumuktameka pizAcasvarUpaM savizeSa teSAM tadarzanaM cAnukdanidamAha-tae NamityAdi, tataste ahanakavarjAH sAMpAtrikAH pizAcarUpaM vAkSyamANavizeSaNaM pazyanti, dRSTvA ca bahUnAmindrAdInAM bahUnyuphyAcitazatAnyupayAcitavantastiSThantIti | samudAyArthaH, athavA 'tae pati 'arahannagavajA ityAdi gamAntaraM 'AgAsadevayAo nacaMti' ito'nantaraM draSTavyam , ata eva vAcanAntare nedumupalabhyate, upalabhyate caivam-'abhimuhaM AvayamANaM pAsaMti, tae paMte arahannamavajA nAkA vANiyagA bhIyA' ityAdi, tatra 'tAlapisAyaM'ti tAlavRkSAkAro'tidIrghalena pizAcaH tAlapizAcaH taM, vizeSaNadvayaM prAnika, kA phusiti sphuTitam -abandhakhena vikIrNa zira iti-zirojAtakAt kezA yasa sa tathA taM amaranikaravat varamASarAzivat mahipaJca kAlako ka sa tathA taM, bhRtameghavarNa tathaiva, sUrpamiva-dhAnyazodhakabhAjanavizeSavat nakhA yasa sa sUrpanakhaH kaM, 'phAla // 13 For Personal & Private Use Only
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ sazajihva'miti phAlaM-dvipaJcAzatpalapramANo lohamayo divya vizeSastacca bahiNatApitamiha brAhyaM tatsAdharmya ceha jilAyA varNadIptidIrghavAdibhiriti, lamboSThaM pratItaM dhavalAbhirvRttAbhiraMzliSTAbhirvizarArukhena tIkSNAbhiH sthirAbhiH nizcalakhena pInAbhirupacitavana aTilAbhitra kakratacA daMSTrAmisvagRr3ha-vyAptaM kadanaM yasya sa tathA taM, vikozitasa-apanItakozakasya nirAkspakhetyarthaH dhArAsoH-dhArApradhAnakhAyoryayugalaM-dvitayaM tena samasadRzyau atyantatulye tanuke-pratale caJcala-kmuiktasthairya yathA bhavatyavizrAmamitvoM kalanyau-sAtilaulyAt lAlAvimuzcantyaurasalole-bhakSyassalampaTe capale-caJcale phusphurAyamANe-prakampre nilAlite-mukhAtrikAzite agrajihe-agrabhUte jihe jihAne ityartho yena sa tathA taM 'avacchiya'ti prasAritamitveke, anye tu yakArasthAlupsatvAt 'avayacchiyaM prasAritamukhatvena dRzyamAnamityAhu, 'mahalaM ti mahat vikRtaM bIbhatsaM lAlAbhiH pramalata raktaM ca tAlu-kAkundaM yasya sa tathA taM lathA hiGgulakena-varNakadra vyavizeSeNa samarbha kandaralakSaNaM vilaMpasa sa tathA tamika 'aMjaNagirissa'tti vibhaktivipariNAmAdaanagiri-kRSNavarNaparvata vizeSaM tathA'gnijvAlA udgira kdanaM yasa sa tathA taM, athavA 'ava|cchiyetyAdi hiMgalue'tyAdi agnijvAle'tyAdi pratyaMtare ca karmadhArayeNa vakSyamANabadanapadasa vizeSaNaM kAryapasa tamityevarUpazca // vAkyazeSo draSTavyaH, tathA anivAlA udviradvadanaM yasya sa tathA taM, 'AUsiya'ti saGkacitaM padakSacama-jalAkarSaNakozastavata 'uitti aphkRSTau akkarSavantau saGkacittau gaNDadezau ksya sa tathA taM, anye vAhuH-AmUSitAni-saGghaTitAni akSANi-indriyANi ca carma ca oSThau ca gaNDadezau ca yasa sa tathA taM, cInA ikhA 'civaDa'ti cipaTA-nimnA vaMkA kA bhagneva bhannA-ayodhanakuTTitevetyartho nAsikA yasa sa tathA taM, roSAdAmato 'dhamayata'ci prabalatamA mautatti zabdaM kurvANo mArato Jain Education For Personal & Private Use Only
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 138 // vAyuniSTharo-nirbharaH kharaparuSaH-atyantakarkazaH zuSirayoH-randhrayoryatra tattathA, tadevaMvidhamavabhugnaM-cakraM nAsikApuTaM yasya tathA majhyadhyataM, iha ca padAnAmanyathA nipAtaH prAkRtatvAditi, ghAtAya-puruSAdivadhAya ghATAbhyAM vA-mastakAvayavavizeSAbhyAM udbhaTaM- yane candravikarAlaM racitamata eva bhISaNaM mukhaM yasya sa tathA taM, Urddhamukhe karNazaSkulyau-karNAvatI yayostau tathA tau ca mahAnti-dIrghANi / cchAyanRpavikRtAni lomAni yayostau tathA tau ca 'saMkhAlaga'tti zaGkhacantau ca zaGkhayoH-akSipratyAsannAvayava vizeSayoH saMlagnau-samba-18 syAgamaH ddhAvityeke, lambamAnau ca-pralambau calitau-calantau kau~ yasya sa tathA taM, piGgale-kapile dIpyamAne-bhAsure locane yasya saS arahannakatathA taM, bhRkuTi:-kopakRto bhrUvikAraH saiva taDid-vidyudyasmiMstattathA tathAvidhaM pAThAntareNa bhRkuTitaM-kRtabhRkuTi lalATaM yasya sa 3|| vRttaM ca sU. tathA taM, naraziromAlayA pariNaddhaM-veSTitaM cinha-pizAcaketuryasya sa tathA taM, athavA naraziromAlayA yatpariNaddhaM-pariNahanaM tadeva cinhaM yasya sa tathA taM, vicitraiH-bahuvidhairgonasaiH sarIsRpavizeSaiH subaddhaH parikaraH-sannAho yena sa tathA taM, 'avaholaMta'tti avagholayanto DolAyamAnAH 'phupphuyAyaMta'tti phutkurvanto ye sarpAH vRzcikA godhAH undurA nakulAH saraTAzca tairviracitA vicitrA-vividharUpavatI vaikekSaNa-uttarAsaGgena markaTabandhena skandhalambamAtratayA vA mAlikA-mAlA yasya sa tathA taM, bhogaHphaNaH sa krUro-raudro yayostau tathA tau ca kRSNasau ca tau dhamadhamAyamAnau ca tAveva lambamAne karNapUre-karNAbharaNavizeSau yasya sa tathA taM, mArjArabhRgAlau lagitau-niyojitau skandhayoryena sa tathA taM, dIptaM-dIptasvaraM yathA bhavatyevaM 'ghughuyaMta'tti | // 138 // ghUtkArazabdaM kurvANo yo ghUkaH-kauzikaH sa kRto-vihito 'kuMtala'tti zekharakaH zirasi yena sa tathA taM, ghaNTAnAM ravaNaM| zabdastena bhImo yaH sa tathA sa cAsau bhayaGkarazceti taM, kAtarajanAnAM hRdayaM sphoTayati yaH sa tathA taM, dIptamaTTahAsaM ghaNTAraveNa dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhImAdivizeSaNaviziSTa vinirmacantaM vasArudhirapUyamAMsamalaimelinA 'poccaDa'tti vilInA ca tanuH-zarIraM yasya sa tathA taM. umAsanaka vizAlavakSasaM ca pratIte, 'pecchaMta'tti prekSyamANA-dRzyamAnA abhinnA-akhaNDA nakhAzca-nakharA roma ca mukhaM ca nayane ca karNau ca yasyAM sA tathA sA cAsau varavyAghrasya citrA-kadhUrA kRttizca-carmeti sA tathA saiva nivasanaM-paridhAnaM yasya sa tathA taM, sarasaM-rudhirapradhAnaM yadgajacarma tadvitataM-vistAritaM yatra tattathA tadevaMvidhaM 'UsaviyaM ti ucchRtaM-UrtIkRtaM bAya galaM yena sa tathA taM, tAbhizca tathAvidhAbhiH kharaparuSA-atikarkazAH asnigdhAH-snehavihInA dIptA-jvalantya ivopatApahetaIS khAt aniSTA-abhilASAviSayabhUtAH azubhAH svarUpeNa apriyAH aprItikarakhena akAntAzca visvaratvena yA vAcastAmiH prastAn kurvANaM-trastayantaM tarjayantaM ca pazyanti sa, punastattAlapizAcarUpaM 'ejjamANati nAvaM pratyAgacchat pazyanti 'sama-8 turaMgemANe ti AzliSyantaH, skandaH-kArtikeyaH rudra:-pratItaH zivo-mahAdevaH vaizramaNo-yakSanAyakaH nAgo-bhavanapati| vizeSaH bhUtayakSA-vyantarabhedAH AryA-prazAntA prasannarUpA dugoM-kohakriyA-saiva mahiSArUDharUpA, pUjAbhyupagamapUrvakANi prArthanAni upayAcitAnyucyante, upayAcitavanto-vidadhatastiSThanti smeti,arhantrakavarjAnAmiyamitikartavyatoktA, adhunAhanakasya tAmAha-'tae Na'mityAdi, apatthiyapatthiya'tti aprArthitaM-yatkenApi na prArthyate tatprArthayati yaH sa tathA tadAmatraNaM pAThAntareNa aprasthitaH san yaH prasthita iva mumUrSurityarthaH sa tathocyate tasyAmatraNaM he aprasthitaprasthita !, yAvatkaraNAt 'duraMtatalakkhaNe'ti durantAni-duSTaparyantAni prAntAni-apasadAni lakSaNAni yasya sa tathA tasyAmatraNaM 'hINapuNNacAuddasI' iti hInA-asamagrA puNyA-pavitrA caturdazI tithiryasya janmani sa tathA, caturdazIjAto hi kila bhAgyavAn bhavatIti Akroze For Personal & Private Use Only Magainelibrary.org
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 139 // bhAgatirati. 'siritirivI kisiSajiya'ci pratItaM, 'tavasIlabae'tyAdi, tatra zIlavatAni-aNuvratAmi guNA-milyadhyaguNavatAni vizmaNAni-rAgAdiviratiprakArAH pratyAkhyAnAni-namaskArasahitAdIni pauSadhopavAsa:-aSTamyAdiSu parvadivA-yane candrasanaM AhArazarIrasatkArAbrahmavyApAraparivarjamamityarthaH, eteSAM indA, 'cAlisae'si bhabakAntaragRhItAn makAntareNa cchAyanRpa. kartuM zomayitu-etAnyevaM paripAlayAmthutozAmIti kSobhaviSayAn karnu khaNDayituM-dezataH bhaI sarvataH ujjhituM-sarvasyA deza- syAgamaH viratestyAgena parityaktuM-samyaktvasthApi tyAgata iti, 'dohiM aMguzIhiMti aGguSThakatarjanIbhyAM athavA tarjanImadhyamAbhyA- arahannakamiti, 'sattaTTatalappamANamettAya'ti talo-hastatalaH tAlAbhidhAno vA'tidIrghavRkSavizeSaH sa eva pramANanyAnaM tApamANaM vRttaM ca sU. saptAyau vA saptASTAni talapramANAni parimANaM yeSAM te saptASTatalapramANamAtrAstAn gaganabhAgAn yAvaditi gamyate 'baI behAsati Urdhva vihAyasi-pabhane 'ubihAmiti nayAmi 'jeNaM tumaMti yena tvaM 'aduhavasaddeti Akha-dhyAnavizeSasya yo 'duhaha'ci durghaTa: du:sthago dunirodho vazaH-pAratacyaM tena RtaH-pIDitaH ArcadurghaTavazAH , kimukaM bhavati?-asamAdhiprAtaH, 'bavaroSijasitti vyaparopayiSyasi apeto bhaviSyasItyarthaH, 'cAlisae'ci ii calanayanyathAbhAvatvaM, kathaM ?-khobhittae'ci kSobhayituM saMzayospAdanataH tathA 'vipariNAmitsae'ci bipariNAmayituM viparIvAdhyavasAyotpAdanata iti, 'saMte'ityAdau yAvatkaraNAt 'saMte paritate' iti draSTavyaM, tatra zrAntaH zAnto vA manasA tAnta:-kAyena // 139 // khedavAn parivAntaH-sarvataH khinaH niviNNaH-tasmAdupasargakaraNAduparataH, 'laddhe'tyAdi, natra labdhA-upArjanataH prAptAtatyAprabhisamanvAgatA-samyagAsevanataH, 'bAikkhaI'ityAdi, AkhyAti sAmAnyena bhASate vizeSataH, etadeva dvayaM krameNa paryA Jain Education Inter nal For Personal & Private Use Only
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ yazabdAbhyAmucyate-prajJApayati prarUpayati, 'deveNa vA dANave'tyAdAvidaM draSTavyamaparaM 'kivareNa vA kiMpuriseNa vA maho rageNa vA gaMdhayeNa vasi tatra devo-vaimAniko jyotiSko vA dAnavo-bhavanapatiH zeSA myanvarabhedAH, 'no sahahAmi'ityAdi ISna zraddadhe-pratyayaM na karomi 'no patiyAmi' tatra prItika-prItiM na karomina rocayAmi-asAkamapyevaMtA guNaprAptirbhavatvena ruciviSayIkaromIti, "piyadhammati dharmapriyo dRDhadharmA-Apadyapi dharmAdavicalaH, yAvatkaraNAta RSyAdipadAni dRzyAni, tatra 'iDi'tti guNaddhiH yutiH-AntaraM tejaH yaza:-khyAtiH balaM-zArIraM vIrya-jIvaprabhavaM puruSakAraH-abhimAnavizeSaH parAkramaH sa eva niSpAditasvaviSayaH labdhAdipadAni tathaiva, 'usmukaM viyaraitti zulkAbhAvamanujAnAtItyarthaH, 'gAmAgare'tyAdAvidaM draSTavyaM-'nagarakheDakabbaDamaDaMbadoNamuhapaTTaNanigamasabhivesAI' iti tatra grAmo-janapadAdhyAsitaH AkarohiraNyAdyutpattisthAnaM nagaraM-karavirahitaM kheTaM-dhulIprAkAraM karbaTa-kunagaraM maDambaM-dUravartisannivezAntaraM droNamukha-jalapathasthalapathayuktaM pattanaM-jalapathasthalapathayorekatarayuktaM nigamo-vaNigjanAdhiSThitaH sanniveza:-kaTakAdInAmAvAsaH, devakannagA vetyAdAvidaM dRzyaM-'asurakannA vA nAgakannA vA jakkhakannA vA gaMdhavakannA vA rAyakannA veti, 'vANiyagajaNiyahAse'-1 tti naigamotpAditamallIviSayAnurAga ityarthaH 2 // teNaM kAleNaM 2 kuNAlA nAma jaNavae hotthA, tattha NaM sAvatthI nAma nagarI hotyA, tattha NaM ruppI kuNAlAhivaI nAma rAyA hotthA, tassa NaM ruppissa dhuyA dhAriNIe devIe attayA subAhunAmaM dAriyA For Personal & Private Use Only w.jainelibrary.org
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 140 // hotthA, sukumAla0 rUveNa ya jovaNeNaM lAvaNNeNa ya ukkiTThA ukkihasarIrA jAyA yAvi hotthA, tIse subAhue dAriyAe annadA cAummAsiyamajjaNae jAe yAvi hotthA, tate NaM se ruppI kuNAlAhi - vaI subAhue dAriyAe cAummAsiyamajjaNayaM ubaTTiyaM jANati 2 koTuMbiyapurise sahAveti 2 evaM vayAsI evaM khalu devANuppiyA ! subAhue dAriyAe kallaM cAummAsiyamajjaNae bhavissati taM kallaM tubhe NaM rAyamaggamogADhaMsi caukaMsi jalathalayadasaddhavannamallaM sAhareha jAva siridAmagaMDe olainti, 'tate NaM se ruppI kuNAlAhivatI suvannagAra seNiM saddAveti 2 evaM vayAsI - khippAmeva bho devANuppiyA ! rAyamaggamogADhaMsi puSphamaMDavaMsi NANAviha paMcavannehiM taMdulehiM nagaraM Alihaha tassa bahumajjhadesabhAe payaM raeha 2 jAva pacappiNaMti, tate NaM se ruppI kuNAlAhivaI hatthikhaMdhavaragae cAuraMgiNIe seNAe mahayA bhaDa0 aMteurapariyAla saMparivuDe subAhuM dAriyaM purato kaTTu jeNeva rAyamagge jeNeva puSphamaNDave teNeva uvAgacchati 2 hatthikhaMghAto pacorUhati 2 pupphamaMDavaM aNupavisati 2 sIhAsaNavaragae purasthAbhimu sannasanne, tate NaM tAo aMteuriyAo subAhuM dAriyaM payaMsi durUhaeNti 2 seyapItaehiM kalasehiM hAti 2 savAlaMkAravibhUsiyaM kareMti 2 piuNo pAyaM vaMdiuM uvarNeti, tate NaM subAhudAriyA jeNeva ruppI rAyA teNeva uvAgacchati 2 pAyaggahaNaM kareti, tate NaM se rUppI rAyA subAhuM dAriyaM aMke niveseti 2 subAhue dAriyAe ruveNa ya jo0 lAva0 jAva vimhie varisadharaM saddAveti 2 evaM vayAsI - tumaNNaM For Personal & Private Use Only 8malyadhyayena zrIdA magaNDAt Rkminu pAgamaH sU. 71 // 140 //
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ devANuppiyA! mama doceNaM bahUNi gomAgaranagaragihANi aNupavisasi, taM atthi yAI te kassai rano vA Isarassa vA kahiMci eyArisae majjaNae divaputve jArisae NaM imIse subAhudAriyAe majaNae, tate NaM se varisadhare ruppiM karayala0 evaM va0-evaM khalu sAmI! ahaM annayA tunbheNaM doceNaM mihilaM gae tattha NaM mae kuMbhagassa ranno dhUyAe pabhAvatIe devIe attayAe mallIe videharAyakannagAe majaNae dikhe, tassaNaM majaNagassa ime subAhue dAriyAe majaNae sayasahassaimaMpi kalaM na aggheti, tae NaM se rUppI rAyA varisadharassa aMtie eyamahUM socA Nisamma sesaM taheva majaNagajaNitahAse dUtaM saddAveti 2 evaM vayAsI0-jeNeva mihilA nayarI teNeva pahAritthagamaNAe 3 (sUtraM 71) teNaM kAleNaM 2 kAsI nAma jaNavae hotthA, tattha NaM vANArasInAma nagarI hotthA, tattha NaM saMkhe nAma kAsIrAyA hotthA, tate NaM tIse mallIe videharAyavarakannAe annayA kayAI tassa divassa kuMDalajuyalassa saMdhI.visaMghaDie yAvi hotthA, tate NaM se kuMbhae rAyA suvannagAraseNiM saddAveti 2 evaM vadAsI-tumbhe gaM devANuppiyA! imassa divassa kuMDalajuyalassa saMdhi saMghADeha, tae NaM sA suvannagAraseNI etamaDhe tahatti paDisuNeti 2 taM divaM kuMDalajuyalaM geNhati 2 jeNeva suvannagArabhisiyAo teNeva uvAgacchaMti 2 suvannagArabhisiyAsu Niveseti 2 bahUhiM Aehi ya jAva pariNAmemANA icchaMti tassa divassa kuMDalajuyalassa saMdhiM ghaDittae, no ceva NaM saMcAeMti saMghaDittae, tate NaM sA suvannagAraseNI jeNeva kuMbhae teNeva uvA Jain Educati o nal For Personal & Private Use Only Mainelibrary.org
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAnam // 14 // damajhyabhyayane suka rNakArazreNezajana pAgamaH sU.72 gacchati 2 karayala0 vaddhAvettA evaM vadAsI-evaM khalu sAmI! aja tunbhe amhe sahAveha 2 jAva saMdhi saMghADettA etamANaM paJcappiNaha, tate NaM amhe taM divaM kuMDalajuyalaM geNhAmo jeNeva suvannagArabhisiyAo jAva no saMcAemo saMghADisae, tate NaM amhe sAmI! eyassa divassa kuMDalassa annaM sarisayaM kuMDalajuyalaM ghaDemo, tate NaM se kuMbhae rAyA tIse suvannagAraseNIe aMtie eyamaDhaM socA nisamma Asurutte tivaliyaM bhiuDI niDAle sAhava evaM vadAsI-se keNaM tubbhe kalAyANaM bhavaha ? jeNaM tumbhe imassa kuMDalajuyalassa no saMcAeha saMdhi saMghADettae ?, te suvannagAre nicisae Agaveti, tate gaM te suvanagArA kuMbhaNaMraNNAnidhisayA ANattA samANA jeNeva sAtiM 2gihAti teNeva uvA02 sabhaMDamattovagaraNamAyAo mihilAe rAyahANIe majjhamajjheNaM nikkhamaMti 2 videhassa jaNavayassa majhamajheNaM jeNeva kAsI jaNavae jeNeva vANArasI nayarI teNeva uvA02 aggujjANaMsi sagaDIsAgaDaM moenti 2 mahatthaM jAva pAhuDaM geNhaMti 2ttA vANArasInayarI majhamajheNaM jeNeva saMkhe kAsIrAyA teNeva uvAgacchati 2 karayala jAva evaM amhe NaM sAmI! mihilAto nayarIo kuMbhaeNaM rannA nivisayA ANattA samANA ihaM havamAgatA taM icchAmo NaM sAmI! tumbhaM bAhucchAyApariggahiyA nibbhayA niruviggA suhaMsuheNaM parivasi, tate Na saMkhe kAsIrAyA te suvannagAre evaM badAsI-kinnaM tunbhe devA! 5bhaeNaM ramnA nidhisayA ANatA ?, tate NaM te suvannagArA saMkhaM evaM vadAsI-evaM khalu sAmI ! kuMbhagassa // 14 // dain Education international For Personal & Private Use Only
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ rano vUyAe pabhAvatIe devIe antayAe mallIe kuMDalajuyalassa saMdhI visaMghaDie tate NaM se kuMbhae nagaraseNi sahAveti 2 jAva nivisayA ANattA, taM eeNaM kAraNeNaM sAmI ! amhe kuMbhaeNaM nidhisayA ANattA, tate NaM se saMkhe suvannagAre evaM badAsI - kerisiyA NaM devANupiyA ! kuM bhagassa dhUyA paMbhAvatIdevIe attayA mallI vi0 tate NaM te suvannagArA saMkharAyaM evaM vadAsI- No khalu sAmI ! annA kAI tArisiyA devakannA vA gaMdhakannagA vA jAva jArisiyA NaM mallI videhavararAya kannA, tate NaM se saMkhe kuMDalajualajaNitahAse dUtaM saddAveti jAva taheva pahArettha gamaNAe (sUtraM 72 ) 'bhisiyAo 'tti AsanAni 'tivaliyaM bhiuDiM niDAle sAhadduci trivalIkAM - valitrayopetAM bhRkuTIM - bhrUvikAraM saMhRtya - apanI yeti, hi tubhe kalAyANaM bhavaha'tti ke yUyaM kalAdAnAM - suvarNakArANAM madhye bhavatha 1, na ke'pItyartho, nirvijJAnatvAt, athavA ke yUyaM suvarNakArANAM putrAdyanyatamA bhavatha, athavA ke yUyaM kalAdA : 1, na ke'pItyarthaH, NamityalaGkAre, zeSaM sugamaM // teNaM kAleNaM 2 kurujaNavaeM hotthA hatthiNAure nagare adInasattU nAmaM rAyA hotthA jAva viharati, tattha NaM mihilAe kuMbhagassa putte pabhAvatIe attae mallIe aNujAyae malladinnae nAma kumAre jAva juvarAyA yAvi hotthA, tate NaM malladine kumAre annayA koDuMbiya0 saddAveti 2 gacchaha NaM tubhe mama pamadavaNaMsi evaM mahaM citasabhaM kareha aNega jAva paJcapiNaMti, tate NaM se malladinne cittagaraseNiM sadA For Personal & Private Use Only
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. Tamalyadhyayane citrakarAt adInazatrunRpAgamaH // 142 // sa.73 veti 2 evaM vayAsI-tunbhe NaM devA ! cittasabhaM hAvabhAvavilAsavibboyakaliehiM svehiM citteha 2 . jAva pacappiNaha, tate NaM sA cittagaraseNI tahatti paDisuNeti 2 jeNeva sayAI gihAI teNeva uvA02 tuliyAo vannae ya gehaMti 2jeNeva cittasabhA teNeva uvAgacchaMti 2ttA aNupavisaMti2bhUmibhAge viraMcaMtibhUmiM sajetiracittasabha hAvabhAva jAva citteuM payattA yAvi hotthA, tateNaM egassa cittagarassa imeyArUvA cittagaraladdhI laddhA pattA abhisamannAgayA-jassaNaM dupayassa vA caupayassa vA apayassa vA egadesamavi pAsati tassa NaM desANusAreNaM tayANurUvaM nivatteti, tae NaM se cittagaradArae mallIe javaNiyaMtariyAe jAlaMtareNa pAyaMguDhaM pAsati, tate NaM tassa NaM cittagarassa imeyArUve jAva seyaM khalu mamaM mallIevi pAyaMguTTANusAreNaM sarisagaM jAva guNovaveyaM rUvaM nivattittae, evaM saMpeheti 2bhUmibhAgaM sajjeti 2mallIevi pAyaMguTThANasAreNaM jAva nivatteti, tate NaM sA cittagarasaNI cittasabhaM jAva hAvabhAve citteti 2 jeNeva malladinne kumAre teNeva 2 jAva etamANattiyaM paJcappiNaMti, tae NaM malladinne cittagaraseNiM sakkArei 2 vipulaM jIviyArihaM pIidANaM dalei 2 paDivisajjei, tae NaM malladinne annayA pahAe aMteura: pariyAlasaMparikhuDe ammadhAIe saIi jeNeva cittasabhA teNeva uvA0 2cittasabhaM aNupavisai 2 hAvabhAvavilAsavibboyakaliyAI ruvAI pAsamANe 2 jeNeva mallIe videhavararAyakannAe tayANurUve Nivattie teNeva pahArettha gamaNAe, tae NaM se malladinne kumAra mallIe videhavararAyakannAe tayANurUvaM nivattiyaM // 14 // For Personal & Private Use Only w
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAsati 2 imeyArUve anbhatthie jAva samuppajjitthA-esa NaM mallI videhavararAyakannattika? lajjie vIDie viaDe saNiyaM 2 paccosakkA, taeNaM malladinnaM ammadhAI paccosakaMtaM pAsittA evaM vadAsI-kinnaM tumaM puttA ! lajie vIDie viaDe saNiyaMrapaccosakkai ?, tate NaM se malladinne ammadhAtiM evaM vadAsI-juttaMNaM ammo!mama jeTTAe bhagiNIegurudevayabhUyAe lajjaNijAe mama cittagaraNivattiyaM sabhaM aNupavisittae?,taeNaM ammadhAI malladinnaM kumAraM va0-no khalu puttA! esa mallI, esa NaM mallI vide0cittagaraeNaM tayANurUve Nivattie,tate NaM malladinne ammadhAIe eyamaDhe socA Asurutte evaM vayAsI-kesa NaM bho cittayarae apatthiyapatthie jAva parivajie je NaM mama jeTTAe bhagiNIe gurudevayabhUyAe jAva nivattiettikaTu taM cittagaraM vajjhaM ANavei, tae NaM sA cittagarasseNI imIse kahAe laddhaTThA samANA jeNeva malladinne kumAre teNeva uvAgacchai 2ttA karayalapariggahiyaM jAva vaddhAvei 2ttA 2 evaM vayAsI-evaM khalu sAmI ! tarasa cittagarassa imeyArUvA cittakaraladdhI laddhA pattA abhisamannAgayA jassa NaM dupayassa vA jAva Nivatteti taM mA NaM sAmI! tunbhe taM cittagaraM vajjhaM ANaveha, taM tunbhe NaM sAmI! tassa cittagarassa annaM tayANurUvaM daMDaM nivatteha, tae NaM se malladinne tassa cittagarassa saMDAsagaM chiMdAvei 2 nivisayaM ANavei, tae NaM se cittagarae malladineNaM Nivisae ANatte samANe sabhaMDamattovagaraNamAyAe mihilAo NayarIo Nikkhamai 2 videhaM jaNavayaM majhamajjheNaM jeNeva hatthiNAure nayare jeNeva kurujaNavaejeNeva adINasattU rAyA teNeva dain Education International For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ majhyadhya. jJAtAdharmakathAGgam. JIO // 14 // yane citra karAt a. dInazatrunRpAgama: sU.73 uvA02ttA bhaMDaNikkhevaM karei 2 cittaphalagaM sajei2 mallIe videha pAyaMguhANusAreNa rUvaM Nivattei 2 kakkhaMtaraMsi chunbhai 2 mahatthaM 3 jAva pAhuDaM geNhai 2 itthiNApuraM nayaraM majjhamajjheNaM jeNeva adINasattU rAyA teNeva uvAgacchati 2taM karayala jAva vaddhAvei 2pAhuDaM uvaNeti 2 evaM khalu ahaM sAmI! mihilAo rAyahANIo kuMbhagassa ranno putteNaM pabhAvatIe devIe attaeNaM malladineNaM kumAreNaM nivisae ANatte samANe iha havamAgae, taM icchAmiNaM sAmI! tubhaM bAhacchAyApariggahie jAva parivasittae, tate NaM se adINasattU rAyA taM cittagadArayaM evaM vadAsI-kina tuma devANuppiyA! malladipaNeNaM nivisae ANate?, tae NaM se cittayaradArae adINasatturAyaM evaM vadAsI-evaM khalu sAmI! malladinne kumAre aNNayA kayAI cittagaraseNiM saddAvei 2 evaM va0-tubbhe NaM devANuppiyA! mama cittasabhaM taM ceva sacaM bhANiyacaM jAva mama saMDAsagaM chiMdAvei 2nivisayaM ANavei, taM evaM khalu sAmI! malladinneNaM kumAreNaM nivisae ANatte, sate NaM adINasattU rAyA taM cittagaraM evaM vadAsI-se kerisae devANuppiyA! tume mallIe tadANurUve rUve nivattie, tate NaM se citta0 kakkhaMtarAo cittaphalayaMNINeti 2 adINasatussa uvaNei 2 evaM va0-esa NaM sAmI! mallIe vi0 tayANuruvassa rUvassa kei AgArabhAvapaDoyAre nivattie No khalu sakkA keNai deveNa vA jAva mallIe videharAyavarakaNNagAe tayANurUve rUve nivattittae, tate NaM adINasattU paDirUvajaNitahAse dUyaM sadAvetiraevaM vadAsI-saheva jAva pahAretya gamaNayAe(sUtraM73) IS // 14 // For Personal & Private Use Only
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 'pamayavaNaMsiti gRhodyAne 'hAvabhAvavilAsaviDoyakaliehi'ti hAvabhAvAdayaH sAmAnyena strIceSTAvizeSAH, vizeSaH punarayam-"hAvo mukhavikAraH, syAd, bhaavshcittsmudbhvH| vilAso nevajo jJeyo, vibhramo bhrasamudbhavaH // 1 // " iti, anye tvevaM vilAsamAhuH-"sthAnAsanagamanAnAM hastabhUnetrakarmaNAM caiva / utpadyate vizeSo yaH zliSTo'sau vilAsaH syAt // 1 // " vibbokalakSaNaM cedam-"iSTAnAmarthAnAM prAptAvabhimAnagarbhasambhUtaH / strINAmanAdarakato vibboko nAma vijnyeyH||1||" 'tUliyAu'tti tUlikA bAlamayyazcitralekhanakUrcikAH, 'tadaNurUvaM rUvaMti dRSTvA dvipadAdhucitamAkAramiti, 'aMteurapariyAleNanti antaHpuraM ca parivArazca antaHpuralakSaNo vA parivAro yaH sa tathA tAbhyAM tena vA samparivRtaH, lajjito vIDito vyaH ityete vayo'pi | paryAyazabdA: lajjAprakarSAbhidhAnAyoktAH, 'lajjaNijAe'tti lajjyate yasyAH sA ljjniiyaa| teNaM kAleNaM 2 paMcAle jaNavae kaMpille pure nayare jiyasattU nAma rAyA paMcAlAhivaI, tassa NaM jitasa. tussa dhAriNIpAmokkhaM devisahassaM orohe hotyA, tattha NaM mihilAe cokkhA nAmaM parivAiyA riuveda jAva pariNiTThiyA yAvi hotyA, tate NaM sA cokkhA parivAiyA mihilAe bahUNaM rAIsara jAva satyavAhapabhitINaM purato dANadhammaM ca soyadhammaM ca titthAbhiseyaM ca AghavemANI paNNavemANI parUvemANI uvadaMsemANI viharati, tate NaM sA cokkhA parivAiyA annayA kayAI tidaMDaM ca kuMDiyaM ca jAva dhAurattAo ya geNhai 2 parivAigAvasahAo paDinikkhamai 2 paviralaparivAiyA saddhiM saMparivuDA dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 144 // mihilaM rAyahANi majjhamajjheNaM jeNeva kuMbhagassa ranno bhavaNe jeNeva kaNNateure jeNeva mallI videha0 teNeva uvAgacchai 2 udayapariphA siyAe danbhovari paJcatthuyAe bhisiyAe nisiyati 2 ttA mallIe videha0 purato dANadhammaM ca jAva viharati, tate NaM mallI videhA cokkhaM parivAiyaM evaM vayAsI-tubhe NaM cokkhe ! kiMmUlae dhamme pannatte ?, tate NaM sA cokkhA parivAiyA malliM videhaM evaM vadAsI - amhaM NaM devANuppie ! soyamUlae ghamme paNNavemi, jaNNaM amhaM kiMci asuI bhavai taNNaM udaeNa ya mahiyAe jAva aviggheNaM saggaM gacchAmo, tae NaM mallI videha0 cokkhaM parivAiyaM evaM vadAsI - cokkhA ! se jahA nAmae keI purise ruhirakayaM vatthaM ruhireNa caiva dhovejjA atthi NaM cokkhA ! tassa ruhirakayassa vatthassa ruhireNaM tara kAI sohI ?, no iNaTThe samaTThe, evAmeva cokkhA ! tubhe NaM pANAivAeNaM jAva micchAdaMsaNasaNaM natthi kAI sohI, jahA va tassa ruhirakayassa vatthassa ruhireNaM ceva dhovamANassa, tae NaM sA cokkhA parivAiyA mallIe videha evaM vRttA samANA saMkiyA kaMkhiyA viricchiyA bheyasamAvaNNA jAyA yAvi hotthA, mallIe No saMcAeti kiMcivi pAmokkhamAikkhittae tusiNIyA saMciti, tate NaM taM cokkhaM mallIe bahuo dAsaceDIo hIleMti niMdaMti khiMsaMti garahaMti appetiyA ruyAlaMti appe muhamakkaDiyA kareMti appe0 vagghADIo kareMti appe0 tajjamANIo nicchubhaMti, taNaM so cokkhA mallIe videha0 dAsaceDiyAhiM jAva garahijjamANI hIlijjamANI Asu - For Personal & Private Use Only 8malyadhya yane pari vrAjakA yAH jitazatrunRpAgamaH sR. 74 // 144 //
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ ruttA jAva misimisemANI mallIe videharAyavarakaNNAe paosamAvajjati, bhisiyaM geNhati.2 kaNNa- - teurAo paDinikkhamati 2mihilAo niggacchatira parivAiyAsaMparivuDA jeNeva paMcAlajaNavae jeNeva kaMpillapure bahUNaM rAisara jAva paruvemANI viharati, tae NaM se jiyasattU annadA kadAI aMteurapariyAla saddhiM saMparikhuDe evaM jAva viharati, tate NaM sA cokkhA parivAiyAsaMparicuDA jeNeva jiMtaMsaMttussa raNNo bhavaNe jeNeva jitasattU teNeva uvAgacchai 2ttA aNupavisati 2 jiyasattuM jaeNaM vijaeNaM vaddhAveti, tate NaM se jitasattU cokkhaM pari0 ejamANaM pAsati 2 sIhAsaNAo abbhuTTeti 2 cokkhaM sakkAreti 2 AsaNeNaM uvaNimaMteti, tate NaM sA cokkhA udagapariphAsiyAe jAva bhisiyAe nivisai, jiyasattuM rAyaM rajje ya jAva aMteure ya kusalodaMtaM pucchai, tate NaM sA cokkhA jiyasattussa ranno dANadhammaM ca jAva viharati, tate NaM se jiyasattU appaNo orohaMsi jAva vimhie cokkhaM evaM vadAsI-tumaM NaM devANuppiyA! bahUNi gAmAgara jAva aDaha bahUNa ya rAtIsara gihAti aNupavisasi taM atthiyAiM te kassavi ranno vA jAva erisae orohe diTTaputve jArisae NaM ime maha uvarohe , tae NaM sA cokkhA parivAiyA jiyasattuM [evaM vadAsI] isiM avahasiyaM karei 2 (evaM vayAsI-) evaM ca sarisae NaM tuma devANuppiyA! tassa agaDadaharassa?, ke NaM devANuppie ! se agaDa(re, jiyasattU ! se jahA nAmae agaDadahure siyA, seNaM tattha jAe tattheva vuDhe aNNaM agaDaM vA talAgaM vA dahaM vA phAsiyAe jAva bhAta 2 vadAsI-tuma NaM devANavaharati, tate NaM se jiya kusalodaMtaM pucchaha, dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 145 // saraM vA sAgaraM vA apAsamANe cevaM maNNai-ayaM ceva agaDe vA jAva sAgare vA, tae NaM taM kUvaM aNNe padamajhyadhyasAmuddae dahure havamAgae, tae NaM se kUvadahure taM sAmuddadaDuraM evaM vadAsI-se kesaNaM tumaM devANuppiyA! yane jitakatto vA iha havamAgae, tae NaM se sAmuddae hure taM kUvadaharaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA! | zatrunRpAahaM sAmuddae dahure, tae NaM se kUvadahure taM sAmuddayaM daduraM evaM vayAsI-kemahAlae NaM devANuppiyA! gamaH sU. se samudde, tae NaM se sAmuhae dahare taM kRvadaharaM evaM vayAsI-mahAlae NaM devANuppiyA! samudde, tae 74 NaM se dahUre pAeNaM lIhaM kaDDei 2 evaM vayAsI-emahAlae NaM devANuppiyA! se samudde 1, No iNadve samaDhe, mahAlae NaM se samudde, tae NaM se kRvadahare puracchimillAo tIrAo upphiDittA NaM gacchai 2 evaM vayAsI-emahAlae NaM devANuppiyA! se samudde ?, No iNaDe samaDhe, taheva evAmeva tumaMpi jiyasattU annarsi bahUNaM rAiMsara jAva satthavAhapabhiINaM bhajaM vA bhagiNIM vA dhUyaM vA suNDaM vA apAsamANe jANesi jArisae mama ceva NaM orohe tArisae No aNNassa, taM evaM khalu jiyasa tU ! mihilAe nayarIe kuMbhagassa dhUtA pabhAvatIe attiyA mallI nAmaMti rUveNa ya juvaNeNa jAva no khalu aNNA kAI devakannA vA jArisiyA mallI, videhavararAyakaNNAe chiNNassavi pAyaMgagassa ime tavAroha sayasa- // 145 // hassatimaMpikalaM na agghAttika jAmeva disaMpAunbhayA tAmeva disaM paDigayA, tate NaM se jitasattU parivAiyAjaNitahAse dayaM sahAveti 2jAva pahArettha gamaNAe 6 (satraM 74) tate NaM tasi jiyasata. Join Educati For Personal & Private Use Only www.iainelibrary.org
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAmokkhANaM chaNhaM rAINaM yA jeNeva mihilA teNeva pahArettha gamaNAe, tate NaM chappiya dUtakA jeNeva mihilA teNeva uvAga02 mihilAe aggujANaMsi patteyaM 2 khaMdhAvAranivesaM kareMti 2 mihilaM rAyahANI aNupavisaMti 2 jeNeva kuMbhae teNeva uvA0 2 patteyaM 2 karayala0 sANaM 2 rAINaM vayaNArti nivedeti, tate NaM se kuMbhae tesiM dUyANaM aMtie eyamaTuM socA Asurutte jAva tivaliyaM bhiDiM evaM vayAsI-na demi NaM ahaM tumbhaM mallI videhavarakaNNaMtikava te chappi dUte asakAriya asammANiya avahAreNaM NicchubhAveti, tate NaM jitasattupAmokkhANaM chaNhaM rAINaM dUyA kuMbhaeNaM rannA asakkAriyA asammANiyA avadAreNaM NicchubhAviyA samANA jeNeva sagA 2 jANavayA jeNeva sayAti 2 NagarAiM jeNeva sagA 2 rAyANo teNeva uvA0 karayalapari0 evaM vayAsI-evaM khalu sAmI ! amhe jitasattupAmokkhANaM chaNhaM rAINaM yA jamagasamagaM ceva jeNeva mihilA jAva avadAraNaM nicchabhAveti, taM Na dei NaM sAmI! kuMbhae mallI vi0, sANaM 2 rAINaM eyamaDhe nivedaMti, tate NaM te jiyasattupAmokkhA chappi rAyANo tersi dUyANaM aMtie eyamaTuM socA nisamma AsuruttA aNNamaNNassa dUyasaMpesaNaM kareMti 2 evaM vadAsIevaM khalu devANuppiyA! amhaM chaNhaM rAINaM dUyA jamagasamagaM ceva jAva nicchUDhA, taM seyaM khalu devANuppiyA! amhaM kuMbhagassa jattaM geNhittaettika? aNNamaNNassa etamaDhe paDisuNeti 2 NhAyA saNNaddhA hatthikhaMdhavaragayA sakoraMTamalladAmA jAva seyavaracAmarAhi. mahayAhayagayarahapavarajohakaliyAe cAura For Personal & Private Use Only
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. damaDyadhyayane yuddhaparAjaye pratimayA. bodhAsU. // 146 // giNIe seNAe saddhiM saMparikhuDA saciDDIe jAva raveNaM saehiM 2 nagarehito jAva niggacchaMti 2 egayao milAyaMti 2 jeNeva mihilA teNeva pahArettha gamaNAe, tate NaM kuMbhae rAyA imIse kahAe laTTe samANe balavAuyaM saddAveti 2 evaM vadAsI-khippAmeva0 haya jAva seNNaM sannAhaha jAva paJcappiNaMti, tate NaM kuMbhae pahAte saNNadde hatthikhaMdha0 sakoraMTa. seyavaracAmarae mahayA0 mihilaM majhamajheNaM NijAti 2 videhaM jaNavayaM majhamajjheNaM jeNeva desaaMte teNeva uvA0 2 khaMdhAvAranivesaM kareti 2 jiyasatupA0 chappiya rAyANopaDivAlemANe jujjhasajje paDiciTThati,tateNaM te jiyasattupAmokkhA chappiya rAyANo jeNeva kuMbhae teNeva uvA0.2 kuMbhaeNaM rannA saddhiM saMpalaggA yAvi hotthA, tate NaM te jiyasattupAmokkhA chappi rAyANo kuMbhayaM rAyaM hayamahiyapavaravIraghAiyanivaDiyaciMdhaddhayappaDAgaM kicchappANovagayaM diso disiM paDisehiMti, tate NaM se kuMbhae jitasattupAmokkhehiM chahiM rAIhiM hayamahita jAva paDisehie samANe atthAme abale avIrie jAva adhAriNijjamitikaTTha sigdhaM turiyaM jAva veiyaM jeNeva mihilA teNeva uvA02 mihilaM aNupavisati 2 mihilAe duvArAtiM pihei 2 rohasajje ciTThati, tateNaM te jitasattupAmokkhA chappi rAyA No jeNeva mihilA teNeva uvAgacchaMti 2 mihilaM rAyahANi NissaMcAraM NiruccAraM savato samaMtA olaMbhittANaM ciTThati, tate NaM se kuMbhae mihilaM rAyahArNi ruddhaM jANittA abhaMtariyAe uvaTThANasAlAe sIhAsaNavaragae tarsi jitasattupAmokkhANaM chaNhaM rAtINaM chiddANi ya // 14 // For Personal & Private Use Only
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ vivarANi ya mammANi ya alabhamANe bahahiM Aehi ya uvAehi ya uppattiyAhi ya 4 buddhIhiM pariNAmemANe 2 kiMci AyaM vA uvAyaM vA alabhamANe ohatamaNasaMkappe jAva jhiyAyati, imaM ca NaM mallIvi0 pahAyA jAva bahahiM khujAhiM parivuDA jeNeva kuMbhae teNeva u02 kuMbhagassa pAyaggahaNaM kareti, tate NaM kuMbhae malliM videha0 No ADhAti no pariyANAi tusiNIe saMciTThati, tate NaM mallI vi0 kuMbhaga evaM vayAsI-tubbhe NaM tAo! aNNadA mamaM enjamANaM jAva niveseha, kiNNaM tubhaM anja ohata jhiyAyaha !, tate NaM kuMbhae malliM vi0 evaM va0-evaM khalu puttA! tava kaje jitasattupamukkhehiM chahiM rAtIhiM dUyA saMpesiyA, te NaM mae asakAriyA jAva nicchaDhA, tate NaM te jitasattupAmukkhA torsa dUyANaM aMtie eyamalu socA parikuviyA samANA mihilaM rAyahANiM nissaMcAraM jAva ciTThati, tate NaM ahaM puttA torsa jitasattupAmokkhANaM chaNhaM rAINaM aMtarANi alabhamANe jAva jhiyAmi, tate NaM sA mallI vi. kuMbhayaM rAyaM evaM vayAsI-mA Na tubbhe tAo! ohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyaha, tunbhe NaM tAo! torsa jiyasattupAmokkhANaM chaNhaM rAINaM patteyaM 2 rahasiyaM dUyasaMpese kareha, egamegaM evaM vadaha-tava demi mArli videhavararAyakaNNaMtikaTTha saMjhAkAlasamayaMsi paviralamaNUsaMsi nisaMtaMsi paDinisaMtaMsi patteyaM 2 mihilaM rAyahANiM aNuppaveseha 2 gambhagharaesu aNuppaveseha mihilAe rAyahANIe duvArAI pidheha 2 rohasajje ciTThaha, tate NaM kuMbhae evaM0taM ceva jAva paveseti rohasajje ciTThati, tate NaM te jitasattupAmokkhA For Personal & Private Use Only
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. damayanya| yane yuddha| parAjaye pratimayA // 147 // bodhaHsU. chappiya rAyANo kallaM pAunbhUyA jAva jAlaMtarehiM kaNagamayaM matthayachiDu paumuppalapihANaM paDimaM pAsati, esa NaM mallI videharAyavarakaNNattikaTTha mallIe videha rUve ya jovaNe ya lAvaNNe ya mucchiyA giddhA jAva ajjhovavaNNA aNimisAe diTThIe pehamANA 2 ciTThati, tate NaM sA mallI vi0 NhAyA jAva pAyacchittA savAlaMkAra0 bahahiM khujAhiM jAva parikkhittA jeNeva jAlagharae jeNeva kaNayapaDimA teNeva uvAga02 tIse kaNagapaDimAe matthayAo taM paumaM avaNeti, tate NaM gaMdhe NiddhAvati se jahA nAmae ahimaDeti vA jAva asubhatarAe ceva, tate NaM te jiyasattupAmokkhA teNaM asubheNaM gaMdheNaM abhibhUyA samANA sarahiM 2 uttarijaehiM AsAti piheMti 2ttA parammuhA ciTThati, tate NaM sA mallI vi0 te jitasattupAmokkhe evaM vayAsI-kipaNaM tubhaM devANuppiyA! saehiM 2 uttarijehiM jAva parammuhA ciTThaha !, tate NaM te jitasattupAmokkhA mallI vi0 evaM vayaMti-evaM khalu devANuppie ! amhe imeNaM asubheNaM gaMdheNaM abhibhUyA samANA saehiM 2 jAva ciTThAmo, tate NaM mallI vi. te jitasattupAmukkhe. jai tA devANuppiyA! imIse kaNaga. jAva paDimAe kalAkAlliM tAo maNuNNAo asaNa 4 egamege piDe pakkhippamANe 2 imeyArUve asubhe poggalapariNAme imassa puNa orAliyasarIrassa khelAsavassa vaMtAsavassa pittAsavassa sukkasoNiyapUyAsavassa durUvaUsAsanIsAsassa durUvamuttaputiyapurIsapuNNassa saDaNa jAva dhammassa kerisae pariNAme bhavissati ?, taM mA NaM tumbhe devANu ! mANussaesu kAmabhogesu // 14 // For Personal & Private Use Only
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ sajjaha rajaha gijhaha mujhaha ajjhovavajaha, evaM khalu devANu! tumhe amhe imAo tacce bhavaggahaNe avaravidehavAse salilAvatisi vijae vIyasogAe rAyahANIe mahabbalapAmokkhA sattavi ya bAlavayaMsayA rAyANo hotthA sahajAyA jAva pavatitA, tae NaM ahaM devANuppiyA! imeNaM kAraNeNaM itthInAmagoyaM kammaM nivattemi jati NaM tubhaM cotthaM uvasaMpajjittANaM viharaha tate NaM ahaM cha8 uvasaMpajjittANaM viharAmi sesaM taheva savaM, tate NaM tumbhe devANuppiyA! kAlamAse kAlaM kiccA jayaMte vimANe uvavaNNA tattha NaM tubbhe desUNAti battIsAtiM sAgarovamAI ThitI, tate NaM tunbhe tAo devaloyAo aNaMtaraM cayaM caittA iheva jaMbuddIve 2 jAva sAiM 2 rajAti uvasaMpajittANaM viharaha, tate NaM ahaM devANu ! tAo devaloyAo AukkhaeNaM jAva dAriyattAe pacAyAyA,-kiMtha tayaM pamhuTuMja tha tayA bho jayaMta pavaraMmi / vutthA samayanibaddhaM devA ! taM saMbharaha jAti // 1 // tate NaM tesi jiyasattupAmokkhANaM chaNhaM rAyANaM mallIe videharAya0 aMtie etamaDhe socA Nisamma subheNaM pariNAmeNaM pasattheNaM ajjhavasANeNaM lesAhiM visujjhamANIhiM tayAvaraNijANaM0 IhAbUha. jAva saNNijAissaraNe samuppanne, eyama8 samma abhisamAgacchaMti, tae NaM mallI arahA jitasattupAmokkhe chappi rAyANo samuppaNNajAisaraNe jANittA gabbhagharANaM dArAI vihADAveti,tate NaM te jitasattupAmokkhA jeNeva mallI arahAteNeva uvAgacchaMtiratateNaM mahabbalapAmokkhA sattaviya bAlavayaMsA egayao abhisamannAgayA yAvi hotthA, tate NaM mallIe arahAte dain Education Interational For Personal & Private Use Only
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. Tamalyadhyayane yuddhaparAjaye pratimayA // 148 // bodhaH sU. 75 jitasattUpAmokkhe chappiya rAyANo evaM va0-evaM khalu ahaM devA! saMsArabhayauviggA jAva paccayAmi taM tunbhe NaM kiM kareha kiM cavavasaha jAva kiM bhe hiyasAmatthe?, jiyasattU0 mAlliM arahaM evaM vayAsI-jati NaM tumbhe devA! saMsAra jAva pavayaha amhe NaM devA! ke aNNe AlaMbaNe vA AhAre vA paDibaMdhe vA jaha ceva NaM devA! tumbhe amhe io tacce bhavaggahaNe bahusu kajesu ya meDhI pamANaM jAva dhammadhurA hotthA tahA ceva NaM devA! iNhipi jAva bhavissaha,amheviya NaM devANu saMsArabhaudhiggA jAva bhIyA jammaNamaraNANaM devANuppiyANaM saddhiM muMDA bhavittA jAva pakvayAmo,tate NaM mallI arahA tejitasattupAmokkhe evaM vayAsI-jaNNaM tumbhe saMsAra jAva mae saddhiM pavvayaha taM gacchaha NaM tumbhe devA0saehiM 2 rajjehiM jeTTe putte rajje ThAveharattA purisasahassavAhiNIosIyAodurUhaha durUDhA samANA mama aMtiyaM pAunbhavaha, tate NaM te jitasattupAmukkhA mallissa arahato etamaha paDisuNeti, tate NaM mallI arahA te jitasattu0 gahAya jeNeva kuMbhae teNeva uvAgacchai uvAgacchittA kuMbhagassa pAemu pADeti, tate NaM kuMbhae te jitasattu0 vipuleNaM asaNa 4 pupphavasthagaMdhamallAlaMkAreNaM sakkAreti jAva paDivisajeti, tate NaM te jiyasatupAmokkhA kuMbhaeNaM raNNA visajiyA samANA jeNeva sAI 2 rajAtiM jeNeva nagarAtiM teNeva uvA0 2 sagAI rajAti uvasaMpanjittA viharaMti, tate NaM mallI arahA saMvaccharAvasANe nikkhamissAmitti maNaM pahAreti (sUtraM 75) // 148 // For Personal & Private Use Only
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ ti 'pAmokkhaM 'ti uttaraM AkSepasya parihAra ityarthaH, 'hIlaMtI' tyAdi hIlayanti jAtyAdyudghaTTanataH nindanti - manasA kutsanti khisaMti parasparasyAgrataH taddopakIrttanena garhante - tatsamakSameva 'haruyAliM'ti vikopayanti mukhamarkaTikAtaH asUyayA svamukharvakratAH kurvanti, 'vagghADiyAo' ti upahAsArthA rutavizeSAH, 'kusulodataM 'ti kuzalavArttA, 'agaDadaddure siya'tti kUpamaNDUko bhavet, 'jamagasamagaM' ti yugapat 'jantaM ginhittae'ti yAtrAM vigrahArthaM gamanaM grahItuM - AdAtuM vidhAtumityarthaH, 'balavADayaM' ti balavyApRtaM sainyavyApAravantaM ' saMpalagge 'tyatra yoddhamiti zeSaH, 'hayamahiyapavaravIraghAiyavivaDiyaciMdhaddhayapaDAge hataH - sainyasya hatatvAt mathito - mAnasya nirmathanAt pravarA vIrA-bhaTA ghAtitA - vinAzitA yasya sa tathA vipatitA cihna - dhvajAH -- cihnabhUtagaruDasiMhadharA valakadhvajAdayaH patAkAtha hastinAmuparivarttinyaH prabalaparabalaprayuktAne katIkSNakSuraprahAraprakareNa daNDAdicchedanAdyasya sa tathA tataH padacatuSkasya karmadhArayaH, athavA hayamathitAH - azvamardditAH pravaravIrA yasya ghAtitAzca satyo vipatitAcihnadhvajapatAkA yasya sa tathA taM, 'disodisaM'ti dizo dizi sarvata ityarthaH, 'paDisehaMti 'tti AyodhanAdvinivarttayanti nirAkurvantItyarthaH, 'adhAra NijjaM 'ti adhAraNIyaM dhArayitumazakyaM parabalamitikRtvA, athavA adhAraNIyaM- ayApanIyaM yApanA kartumAtmano na zakyata itikRlA 'nissaMcAraM 'ti dvArApadvAraiH janapravezanirgamavarjitaM yathA bhavati 'niruccAraM' prAkArasyordhva janapravezanirgamavarjitaM yathA bhavati athavA uccAraH - purISaM tadvisargArthaM yajanAnAM bahirnirgamanaM tadapi sa eveti tena varjitaM yathA bhavatyevaM sarvato dikSu samantAt vidikSu 'avarudhya' rodhakaM kRtvA tiSThanti smeti, 'rahassie 'ti rahasikAn guptAn ' dUtasaMpreSAn' dUtapreSaNAni 'paviralamaNUsaMsi 'tti praviralAH manuSyAH mArgAdiSu yasmin sandhyAkAla For Personal & Private Use Only
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam, // 149 // samaye sa tathA tasmin tathA 'nizAnteSu' gRheSu 'pratinizrAntA' vizrAntA yasmin manuSyA itIha draSTavyaM sa tathA trata, athavA sandhyAkAlasamaye sati tathA tatraiva yaH praciralo manuSyo - mAnuSajano mArgeSu bhavati tatra nizAnteSu pratinizrAnte ityarthaH 'jai tAve' tyAdi, yadi tAvadasyAhAra piNDasyAyaM pariNAmaH asya punaraudA rikazarIrasya kIdRzo bhaviSyatIti sambandhaH, iha ca 'kimaMga puNa' tti yatkacid dRzyate tataH 'imassa puNa'ti paThanIyaM vAcanAntare tathAdarzanAt, 'kallA kalliM'ti pratidinaM 'khelAsave' tyAdi khelaM - niSThIvanaM tadAzravati-kSaratIti khelAzravaM tasya evaM zeSANyapi padAni, navaraM vAntaM vamanaM pittaMdoSavizeSaH zukraM - saptamo dhAtuH zoNitaM - ArttavaM sAmAnyena vA rudhiraM 'pUrya' paripakaM tadeva dUrUpau - virUpAvucchAsaniHzvAsau yasya tattathA tasya, dUrUpeNa mUtrakeNa pUtikena vA - azubhagandhavatA purISeNa pUrNa yattattathA tasya, tathA zaTanaM - aGgulyAdeH kuSThAdinA patanaM chedanaM - bAhAdervidhvaMsanaM ca kSayaH ete dharmAH - svabhAvA yasya tattathA tasya, 'sajjaha' sajjata saGgaM kuruta 'rajyata' rAgaM kuruta 'gijjhaha' gRdhyata gRddhiM prAptabhogeSvatRptilakSaNAM kuruta 'mujjhaha' mujhata mohaM taddoSadarzane mUDhalaM kuruta 'ajjhovavajjaha' adhyupapadyadhvaM tadaprAptaprApaNAyAbhyupapattiM tadekAgratAlakSaNAM kuruta, 'kiM tha tayaM' gAhA 'ki' miti prazne, 'tha' iti vAkyAlaGkAre, 'tat' tat 'pamhuDaM' ti vismRtaM 'jaM'ti yat tha iti vAkyAlaGkAre 'tadA' tasmin kAle 'bho' ityAmantraNe 'jayaMtapravare' jayantAbhidhAne pravare'nuttaravimAne 'vuttha'ti uSitA nivAsaM kRtavantaH 'samayanibaddhaM' manasA nibaddhasaGketaM yathA pratibodhanIyA vayaM paraspareNeti, samakanibaddhAM vA sahitairyA upAttA jAtistAM devAH anuttarasurAH santaH, 'taM'ti ta eva tAM vA devasambandhinIM smarata jAti-janma yUyamiti // 1 // For Personal & Private Use Only 8 malayadhyayane yuddha - parAjaye pratimamA bodhaH sU. 74-75 // 149 //
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ teNaM kAleNaM 2 sakkassAsaNaM calati, tate NaM sakke deviMde 3 AsaNaM caliyaM pAsati 2 ohiM pAMjati 2 malliM arahaM ohiNA Abhoeti 2 imeyArUve anbhatthie jAva samuppajitthA-evaM khalu jaMbuddIve 2 bhArahe vAse mihilAe kuMbhagassa. mallI arahA nikkhamissAmitti maNaM pahAreti, taM jIyameyaM tIyapacuppannamaNAgayANaM sakkANaM 3 arahaMtANaM bhagavaMtANaM nikkhamamANANaM imeyArUvaM atthasaMpayANaM dalittae, taMjahA-'tipaNeva ya koDisayA aTThAsItiM ca hoMti koddiio| asitiM ca sayasahassA iMdA dalayaMti arahANaM // 1 // evaM saMpeheti 2 vesamaNaM devaM saddAveti 2ttA evaM khalu devANu ! jaMbuddIve 2 bhArahe vAse jAva asItiM ca sayasahassAI dalaittae, taM gacchaha NaM devANuppiyA! jaMbu0 bhArahe. kuMbhagabhavaNaMsi imeyArUvaM atthasaMpadANaM sAharAhi 2 khippAmeva mama eyamANattiyaM paJcappiNAhi, tate NaM se vesamaNe deve sakkeNaM deviMdeNaM0evaM vutte haDhe karayala jAva paDisuNei2 jaMbhae deve saddAvei2 evaM vayAsIgacchaha NaM tumbhe devANu jaMbuddIvaM dIvaM bhArahaM vAsaM mihilaM rAyahANi kuMbhagassa ranno bhavaNaMsi tinneva ya koDisayA aTThAsIyaM ca koDIo asiyaM ca sayasahassAiM ayameyAkhvaM atthasaMpayANaM sAharaha 2 mama eyamANattiyaM paJcappiNaha, tate NaM te jaMbhagA devA vesamaNeNaM jAva suNettA uttarapuracchima disIbhAgaM avakkamati 2 jAva uttaraveuviyAI ruvAiM vizvaMti 2 tAe ukiTThAe jAva vIivayamANA jeNeva jaMbuddIve 2 bhArahe vAse jeNeva mihilA rAyahANI jeNeva kuMbhagassa raNo bhavaNe teNeva uvAga ca koDIo asiya ca svA samaNeNaM jAva surNatA vAivayamANA calateNaM te bhagA 2 tAe u vaNe teNeva ' dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. Tamalyadhyayane sAMvatsarikadAnaM sU. // 15 // cchaMti 2 kuMbhagassa ranno bhavaNaMsi tinni koDisayA jAva sAharaMti 2 jeNeva vesamaNe deve teNeva uvA0 2 karayala jAva paJcappiNaMti, tate NaM se vesamaNe deve jeNeva sake deviMde devarAyA teNeva uvAgacchai 2 karayala jAva pacappiNati, tate NaM mallI arahA kallAkalliM jAva mAgahao pAyarAsotti bahUNaM saNAhANa ya aNAhANa ya paMthiyANa ya pahiyANa ya karoDiyANa ya kappaDiyANa ya egamegaM hirapaNakoDiM aTTha ya aNNAtiM sayasahassAtiM imeyArUvaM atthasaMpadANaM dalayati, tae NaM se kuMbhae / mihilAe rAya0 tattha 2 tahiM 2 dese 2 bahUo mahANasasAlAo kareti, tattha NaM bahave maNuyA diNNabhaibhattaveyaNA vipulaM asaNa 4 uvakkhaDeMti 2je jahA Agacchati taM0-paMthiyA vA pahiyA vA karo- / DiyA vA kappaDiyA vA pAsaMDatthA vA gihatthA vA tassa ya tahA Asatthassa vIsatthassa suhAsaNavaragata0 taM vipulaM asaNaM 4 paribhAemANA parivesemANA viharaMti, tate NaM mihilAe siMghADaga jAva bahujaNoaNNamaNNassa evamAtikkhati-evaM khalu devANu0! kuMbhagassa raNNo bhavaNaMsi sabakAmaguNiyaM kimicchiyaM vipulaM asaNaM 4 bahUNaM samaNANa ya jAva parivesijjati, varavariyA ghosijati kimicchiyaM dijae bahuvihIyaM / suraasuradevadANavanariMdamahiyANa nikkhamaNe // 1 // tate NaM mallI arahA saMvacchareNaM tinni koDisayA aTThAsItiM ca hoMti koDIo asitiM ca sayasahassAI imeyArUvaM atthasaMpadANaM dalaittA | nikkhamAmitti maNaM pahAreti (sUtraM 76 ) teNaM kAleNaM 2 logaMtiyA devA baMbhaloe kappe riTTe vimANa // 15 // dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ patthaDe saehiM 2 vimANehiM saehiM 2 pAsAyavaDisaehiM patteyaM 2 cauhiM sAmANiyasAhassIhiM tihiM parisAhiM satahiM aNiehiM sattahiM aNiyAhivaIhiM solasahiM AyarakkhadevasAhassIhiM annehi ya bahUhiM logaMtiehiM devehiM saddhiM saMparivuDA mahayAhayanahagIyavAiya jAva raveNa bhuMjamANA viharai, taMjahA'sArasyamAcA vaNhI varuNA ya gaddatoyA ya / tusiyA andyAbAhA aggicA ceva riTThA ya // 1 // tate NaM tesiM loyaMtiyANaM devANaM patteyaM 2 AsaNAtiM calaMti taheva jAva arahaMtANaM nikkhamamANANaM saMbohaNaM karettaetti taM gacchAmo NaM amhevi mallissa arahato saMbohaNaM karemittikaTTu evaM saMperheti 2 uttarapuracchimaM disIbhAyaM0 veuddviyasamugdhAeNaM samohaNaMti 2 saMkhijjAI joyaNAI evaM jahA jaMbhagA jAva jeNeva mihilA rAyahANI jeNeva kuMbhagassa ranno bhavaNe jeNeva mallI arahA teNeva uvAgacchaMti 2 aMtalikkhapaDivannA sakhiMkhiNiyAI jAva vatthAtiM pavara parihiyA karayala0 tAhiM iTThA0 evaM vayAsIbujjhAhi bhagavaM ! loganAhA pavattehi dhammatitthaM jIvANaM hiyasuhanisseyasakaraM bhavissatittikaTTu docaMpi taccapi evaM vayaMti 2 malli arahaM vaMdati narmasaMti 2 jAmeva disiM pAunbhUA tAmeva disiM paDigayA, taNaM mallI arahA tehiM logaMtiehiM devehiM saMbohie samANe jeNeva ammApiyaro teNeva uvA0 2 karayala0 icchAmi NaM ammayAo ! tunbhehiM anbhaNuSNAte muMDe bhavittA jAva pavatittae, ahAsuhaM devA ! mA paDibaMdhaM karehi, tate NaM kuMbhae koDuMbiyapurise sahAveti 2 evaM vadAsI - khippAmeva aTThasahassaM sovaNNiyANaM jAva For Personal & Private Use Only
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. miyadhyayane sAMvatsarikadAnaM sU. // 15 // bhomejANaMti, aNNaM ca mahatthaM jAva titthayarAbhiseyaM uvaTThaveha jAva uvaTThaveMti, teNaM kAleNaM 2 camare asuriMde jAva accuyapajjavasANA AgayA, tate NaM sakke 3 Abhiogie deve saddAveti 2 evaM vadAsIkhippAmeva aTThasahassaM sovaNiyANaM jAva aNNaM ca taM viulaM uvaTThaveha jAva uvaTThaveMti, tevi kalasA te ceva kalase aNupaviTThA, tate NaM se sakke deviMde devarAyA kuMbharAyA malliM arahaM sIhAsaNaMsi puratthAbhimuhaM nivesei aTThasahasseNaM sovaNiyANaM jAva abhisiMcaMti, tate NaM mallissa bhagavao abhisee vaTTamANe appegatiyA devA mihilaM ca sabhitaraM bAhiM Ava sabato samaMtA paridhAvaMti, tae NaM kuMbhae rAyA docaMpi uttarAvakkamaNaMjAva sancAlaMkAravibhUsiyaM kareti 2koDuMbiyapurise saddAvei 2ttA evaM vayAsIkhippAmeva maNoramaM sIyaM uvaTThaveha te uvaTThati, tate NaM sakke 3 Abhiogie khippAmeva aNegakhaMbha0 jAva maNoramaM sIyaM uvaTThaveha jAva sAvi sIyA taM ceva sIyaM aNupaviTThA, tate NaM mallI arahA sIhAsaNAo anbhuTeti 2 jeNeva maNoramA sIyA teNeva uvA0 2 maNoramaM sIyaM aNupayAhiNIkaremANA maNorama sIyaM durUhati 2 sIhAsaNavaragae puratthAbhimuhe sannisanne, tate NaM kuMbhae aTThArasa seNippaseNIo saddAveti 2evaM vadAsI-tumbhe NaM devANuppiyA! pahAyA jAva savAlaMkAravibhUsiyA mallissa sIyaM parivahaha jAva parivahaMti, tate NaM sakke daviMde devarAyA maNoramAe dakkhiNillaM uvarillaM bAhaM geNhati, IsANe uttarillaM uvarillaM bAhaM geNhati, camare dAhiNilaM heDillaM, balI uttarillaM heDillaM, avasesA devA jahA // 15 // For Personal & Private Use Only
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ rihaM maNoramaM sIyaM parivahaMti, "puciM ukkhittA mANussehiM to hhromkuuvehiN| pacchA vahati sIyaM asuriMdasuriMdanAgeMdA // 1 // calacavalakuMDaladharA sacchaMdaviuciyAbharaNadhArI / deviMdadANaviMdA vahaMti sIyaM jiNiMdassa // 2 // tate NaM mallissa arahao maNoramaM sIyaM durUDhassa ime ahamaMgalagA purato ahANu0 evaM niggamo jahA jamAlissa, tate NaM mallissa arahato nikkhamamANassa appe0 devA mihilaM Asiya0 abhitaravAsavihigAhA jAva paridhAvaMti, tate NaM mallI arahA jeNeva sahassaMbavaNe ujANe jeNeva asogavarapAyave teNeva uvA0 sIyAo paccorubhati 2 AbharaNAlaMkAraM pabhAvatI paDicchati, tate NaM mallI arahA sayameva paMcamuTTiyaM loyaM kareti, tate NaM sake deviMde 3 mallissa kese paDicchati, khIrodagasamudde pakkhivai, tate NaM mallI arahA Namo'tthu NaM siddhANaMtikaTTha sAmAiyacarittaM paDivajjati, jaM samayaM ca NaM mallI arahA caritaM paDivajati taM samayaM ca NaM devANaM mANusANa ya Nigghose turiyaniNAyagIyavAtiyanigghose ya sakassa vayaNasaMdeseNaM Nilukke yAvi hotthA, jaM samayaM ca NaM mallI arahA sAmAtiyaM carittaM paDivanne taM samayaM ca NaM mallissa arahato mANusadhammAo uttarie maNapajavanANe samuppanne, mallI NaM arahA je se hemaMtANaM doce mAse cautthe pakkhe posasuddhe tassa NaM posasuddhassa ekkArasIpakkheNaM putvaNhakAlasamayaMsi aTTameNaM bhatteNaM apANaeNaM assiNIhi nakkhatteNaMjogamuvAgaeNaM tihiM itthIsaehiM abhitariyAe parisAe tihiM purisasaehiM bAhiriyAe parisAe saddhiM muMDe bhavittA pavaie, dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 152 // malliM arahaM ime aTTha rAyakumArA aNupacvaiMsu taMjahA-NaMde ya NaMdimitte sumitta balamitta bhANumitta ya / damayaSyaamaravati amaraseNe mahaseNe ceva aTThamae ||1||te NaM se bhavaNavaI 4 mallissa arahato nikkhamaNa- yane sAvamahimaM kareMti 2jeNeva naMdIsaravare0 aTTAhiyaM kareMti 2jAva paDigayA, tateNaM mallI arahA jaMceva divasaM pava tsarika tie tasseva divasassa puvA(pacca) varaNhakAlasamayaMsi asogavarapAyavassa ahe puDhavisilApaTTayaMsi suhA dAnaM sU. saNavaragayassa suheNaM pariNAmeNaM pasatthehiM ajjhavasANehiM pasatthAhiM lesAhiM visujjhamANIhiM tayAvaraNakammarayavikaraNakaraM apuvakaraNaM aNupaviTThassa aNaMte jAva kevalanANadaMsaNe samuppanne (sUtraM 77) 'jAva mAgahao pAyarAsoti magadhadezasambandhina prAtarAza-prAbhAtikaM bhojanakAlaM yAvat praharadvayAdikamityarthaH, 'bahUNa'mityAdi, sanAthebhyaH-sasvAmikebhyaH anAthebhyo-raGkebhyaH 'paMthiyANaM'ti panthAnaM nityaM gacchantIti pAnthAsta eva pAnthikAstebhyaH 'pahiyANaM ti pathi gacchantIti pathikAstebhyaH prahitebhyo vA kenApi kacit preSitebhya ityarthaH karoThyA-12 kapAlena carantIti karoTikAstebhyaH kacita 'kAyakoDiyANaM ti pAThastatra kAco-bhArodvahanaM tasya koTI-bhAgaH kAca-12 koTI tayA ye caranti kAcakoTikAstebhyaH, kapaTaizcarantIti kArpaTikAH kApaTikA vA-kapaTacAriNastebhyaH, 'egamegaM hatthA-1 // 152 // mAsaMti vAcanAntare dRzyate tatra hastena hiraNyasyAmarzaH-parAmarzo graho hastAmarzaH tatparimANaM hiraNyamapi sa evocyate atastamekaikamekaikamai dadAti ma, prAyikaM caitatsambhAvyate 'varavariyA ghosijjai kimicchiyaM dijae bahuvihIya'ti vacanAt / ata| For Personal & Private Use Only
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ eva 'egA hiraNNakoDI'tyAdyapi zakArpitahiraNyadAnapramANameva, yato'nyadapi svakIyadhanadhAnyAdigataM dAnaM sambhavatIti, 'tattha tatyatti avAntarapurAdau deze deze-zRGgATakAdau 'tahiM tahiMti tatra tatra mahApathapathAdInAM bhAge bhAge atibahuSu sthAneSviti / tAtparyamiti, mahAnasasAlA-rasavatIgRhANi 'diNNabhayabhattaveyaNa'tti dattaM-vitIrNa bhRtibhaktalakSaNaM dravyabhojanakharUpaM vetanaM-18 mUlyaM yebhyaste tathA 'pAsaMDa'tti liGginaH 'savakAmaguNiyaMti sarve kAmaguNA-abhilaSaNIyaparyAyA rUparasagandhasparzalakSaNAH santi saJjAtA vA yatra tat sarvakAmaguNikaM sarvakAmaguNitaM vA, kaH kimIpsatItyevamicchAnusAreNa yaddIyate tatkimIpsitaM, bahubhyaH zramaNebhyo brAhmaNebhyaH sanAthebhya ityAdi pUrvavat , 'surAsuriyaM ti vAcanAntare dRzyate tatra bhojane ayaM ca sUro'yaM ca sUro bhuktAM ca yatheSTamityevaM yA pariveSaNakriyA sA sUrAmarikA puTApuTikAdInAmivAtra samAsaH tayA mUrAmarikayA, tRtIyArthe | ceha sUtranirdeze dvitIyA draSTavyeti, 'varavariyA' gAhA varasya-iSTArthasya varaNa-grahaNaM varavarikA, varaM vRNuta varaM vRNutetyevaM saMzabdanaM 4 | varavariketi bhAvaH, surAsurairdevadAnavanarendrazca mahitA yete tathA teSAM, 'sArassaya'gAhA sArasvatAH 1 AdityAH 2 vahnayo 3% | varuNAzca 4 gatoyAzca 5 tuSitAH 6 avyAbAdhAH 7 AgneyAzce 8 tyaSTau kRSNarAjyavakAzAntarasthavimAnASTakavAsino riSThAzceti-18 riSThAkhyavimAnaprastaTavAsinaH, kacit dazavidhA ete vyAkhyAyante, asmAbhistu sthAnAGgAnusAreNaivamabhihitAH, 'haharomakUvehiMti romAJcitaiH 'calacavalakuMDaladharati calAzca te capalakuNDaladharAzceti vigrahaH, 'sacchaMdaviuviyAbharaNadhAriti svacchandAzca te vikurvitAbharaNadhAriNazca svacchandena vA-svAbhiprAyeNa vikurvitAnyAbharaNAni dhArayantIti vigrahaH, 'jahA jamAlissa'tti bhagavatyAM yathA jamAleH niSkramaNaM tatheha vAcyamihaiva vA yathA meghakumArasya, navaraM cAmara Jain Education Interational For Personal & Private Use Only www.iainelibrary.org
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam // 15 // dhAritaruNyAdiSu zakrezAnAdIndrapravezata iha vizeSaH, 'Asiya0 abbhaMtarA vAsa vihi gAhA' iti 'appegaiyA devA damalyadhya. mihilaM rAyahANi sabhitaravAhiraM AsiyasaMmajjiyaM saMmahasuiratyaMtarAvaNavIhiyaM kareMti, appegaiyA devA maMcAimaMcaka- yane sAMvaliyaM kreNtii'tyaadimeghkumaarnisskrmnnoktngrvrnnksy tathA 'appegaDyA devA hiraNNavAsaM vAsiMsu evaM suvannavAsa | tsarikavAsiMsu evaM rayaNavairapuSphamallagaMdhacuNNAbharaNavAsaM vAsiMsu' ityAdivarSasamUhasya tathA 'appegaiyA devA hiraNNavihiM bhAiMsu | dAnaM sU. evaM 'suvaNNacuNNavihiM bhAiMsu' ityAdividhisamUhasya tIrthakarajanmAbhiSekoktasaGgrahArthA yAH kacit gAthAH santi tAH anubhitya sUtramadhyeyaM yAvad 'appegaiyA devA AdhAti paridhAvantI'tyetadavasAnamityarthaH, idaM ca rAjapraznakRtAdau draSTavyamiti, 'niluke'tti nilukko'ntarhita ityarthaH 'suddhassa ekkArasIpakkheNaMti zuddhapakSasya yA ekAdazI tithistatpaze-tada. NamityalaGkAre 'NAyakumAra'tti jJAtA:-ikSvAkuvaMzavizeSabhUtAH teSAM kumArAH-rAjyAhI jJAtakumArAH, 'tasseva divasassa puvA(paJca)varaNhakAlasamayaMsitti yatra divase dIkSAM jagrAha tasyaiva poSamAsazuddhaikAdazIlakSaNasya pratyaparAhnakAlasamaye-pazcime% bhAge idamevAvazyaka pUrvAhne mArgazIrSe ca zrUyate,yadAha-'tevIsAe NANaM uppanna jiNavarANa puvaNhe'tti tathA 'maggasirasuddhae-18 kArasIe mallissa assiNIjogi'tti tathA tatraivAsyAhorAtraM yAvacchamasthaparyAyaH zrUyate tadatrAbhiprAya bahuzrutA vidantIti, 'kammarayavikaraNakaraMti karmarajovikSepaNakAri apUrvakaraNamaSTamaguNasthAnakaM, anantaM viSayAnantakhAt yAvatkaraNAdidaM draSTavyaM anuttaraM-samastajJAnapradhAnaM nirvyAghAtaM-apratihataM nirAvaraNaM-kSAyikaM kRtvaM-sarvArthagrAhakalAt pratipUrNa-sakalakhAMzayuktanAt paurNamAsIcandravat kevalavarajJAnadarzanaM saMzuddhaM varavizeSagrahaNaM sAmAnyagrahaNaM cetyarthaH / For Personal & Private Use Only
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ teNaM kAleNaM 2 sabadevANaM AsaNAtiM calaMti samosaDhA suNeti aTThAhiyamahA0 naMdIsaraM jAmeva disaM pAu0 kuMbhaevi niggcchti| tate gaM te jitasattupA0 chappi0 jeTTaputte rajje ThAvettA 'purisasahassavAhiNIyAo durUDhA saviDIe jeNeva mallI a0 jAva pajjuvAsaMti, tate NaM mallI a0 tIse mahAliyAe kuMbhagassa tesiM ca jiyasattupAmukkhANaM dhammaM kaheti parisA jAmeva disiM pAunbhUyA tAmeva disiM paDigayA, kuMbhae samaNovAsae jAte, paDigae, pabhAvatI ya, tate NaM jitasattU chappi rAyA dhamma socA Alittae NaM bhaMte! jAva pavaiyA, coddasapuviNo aNaMte kevale siddhA, tateNaM mallI arahA sahasaMbavaNAo nikkhamati 2 bahiyA jaNavayavihAraM viharai, mallissaNaM bhisagapAmokkhA aTThAvIsaM gaNA aTThAvIsaM gaNaharA hotthA, mallissaNaM arahao cattAlIsaMsamaNasAhassIo ukko baMdhumatipAmokkhAo paNapaNNaM ajiyAsAhassIouko sAvayANaM egA satasAhassI culasIrti sahassA sAviyANaM tini sayasAhasIo paNNaDhi ca sahassA chassayA codasapuccINaM vIsasayA ohinANINaM battIsaMsayA kevalaNANINaM paNatIsaM sayA veubiyANaM aTThasayA maNapajjavanANINaM coisasayA vAINaM vIsaM sayA aNuttarovavAtiyANaM, mallissa arahao duvihA aMtagaDabhUmI hotthA taMjahA-juyaMtakarabhUmI pariyAyatakarabhUmI ya, jAva vIsatimAo purisajugAo juyaMtakarabhUmI, duvAsapariyAe aMtamakAsI, mallI NaM arahA paNuvIsaM dhaNUtimuhUM uccatteNaM vapaNeNaM piyaMgusame samacauraMsasaMThANe bajarisabhaNArAyasaMghayaNe majmadese muhaMsuheNaM viharittA jeNeva For Personal & Private Use Only
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAtAdharma-| kathAim. damallIjJAtAdhyama llInirvANAdi sU. 1154 // sammee pavae teNeva uvAgacchai 2ttA saMmeyaselasihare pAovagamaNuvavaNNe mallINa ya egaM vAsasataM AgAravAsaM paNapaNNaM vAsasahassAtiM vAsasayaUNAtiM kevalipariyAgaM pAuNittA paNapaNNaM vAsasahassAI saghAuyaM pAlaittA je se gimhANaM paDhame mAse doce pakkhe cittasuddhe tassa NaM cettasuddhassa cautthIe bharaNIe NakkhatteNaM addharattakAlasamayaMsi paMcahiM ajjiyAsaehiM abhitariyAe parisAe paMcahi aNagArasaehiM bAhiriyAe parisAe mAsieNaM bhatteNaM apANaeNaM vagghAriyapANI khINe veyaNijje Aue nAme goe siddhe evaM parinivANamahimA bhANiyavA jahA jaMbuddIvapaNNattIe, naMdIsare aTThAhiyAo paDigayAo, evaM khalu jaMbU! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM aTThamassa nAyajjhayaNassa ayama? paNNattettibemi (sUtraM 78) // 8 // __'aTTAhiyAmahimaM ti aSTAnAmahAM samAhAro'STAhaM tadasti yasyAM mahimAyAM sA'STAhikA, idaM ca vyutpattimAtra, pravRttistu mahimAmAtra eveti divasasya madhye tavyaM na virudhyate iti, 'duvihA aMtakarabhUmi'tti antakarA:-bhavAntakarAH nirvANa-12 yAyinasteSAM bhUmiH-kAlAntarabhUmiH, 'juyaMtakarabhUmI tti iha yugAni-kAlamAnavizeSAstAni ca kramavartIni tatsAdhamyAMce kramavarttino guruziSyapraziSyAdirUpAH puruSAste'pi yugAni taiH pramitAntakarabhUmiH yugAntakarabhUmiH, pariyAyatakarabhUmI'ti payaryAyaH-15 tIrthakarasya kevalikhakAlastamAzrityAntakarabhUmiryA sA tathA tatra, 'jAvetyAdi iha paJcamI dvitIyArthe draSTavyA tato yAvaddhi // 154 // For Personal & Private Use Only
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ zatitamaM puruSa eva yugaM puruSayugaM viMzatitamaM pratiziSyaM yAvadityarthaH yugAntakara bhUmirmalli jinasyAbhavat, malli jinAdArabhya tattIrthe viMzatitamaM puruSaM yAvat sAdhavaH siddhAstataH paraM siddhigamanavyavacchedo'bhUditi hRdayaM, 'duvAsapariyAe 'ti dvivarSa - paryAye kevaliparyAyApekSayA bhagavati jine sati antamakArSIt - bhavAntamakarot tattIrthe sAdhurnArAt kazcidapIti, 'dumAsapariyAe' iti kacit kacicca 'caumAsapariyAe ' iti dRzyate, 'vagghAriyapANI'ti pralambitabhujaH, 'jahA jaMbuddIvapanantIti yathA jambUdvIpaprajJatyAM RSabhasya nirvANamahimoktastatheha mallijinasya vAcya ityarthaH, sa caivamarthataH - yatra samaye mallirahan kAlagato vyatikrAntaH samudghAtaH chinnajAtijarAmaraNabandhanaH siddhaH tatra samaye zakrazcalitAsanaH pratyuktAvadhi - vijJAtajinanirvANaH saparivAraH sammetazailazikhare'vatatAra, tato'sau vimanA nirAnando'zrupUrNa nayano jinazarIrakaM triH pradakSiNIkRtya anatidUrAsanne namasyan paryupAste sma evaM sarve'pi vaimAnikAdayo devarAjAH, tataH zakro devairnandanavanAt AnAyitagozIrSasarasadAruvihitacititrayaH kSIrasamudrAdAnItakSIrodakena jinadehaM svApayAmAsa gozIrSacandanenAnu lilepa ha~salakSaNaM zATakaM nivAsayAmAsa sarvAlaGkAravibhUSitaM cakAra, zeSA devA gaNadharAnagArazarIrakANyevaM cakruH zakrastato devaistisraH zivikAH kArayAmAsa tatraikatrAsau jinazarIramAropayAmAsa maharSyA ca citisthAne nIlA citikAyAM sthApayAmAsa, zeSadevA gaNadharAnagArazarIrANi dvayoH zivikayorAropya cityo H sthApayAmAsuH, tataH zakrAdezAdagnikumArA devAstisRSvapi citiSvagnikArya vikRtavanto vAyukumArAstu vAyukAyaM zeSadevAzca kAlAgurupravarakundarukaturukka dhUpAn ghRtaM madhu ca kumbhAgrazaH pracikSipuH, tato mAMsAdiSu dagdheSu meghakumArA devAH kSIrodakena citIrnirvApayAmAsuH, tataH zakro bhagavato dakSiNamuparitanaM sakthi jagrAha For Personal & Private Use Only
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgama, // 155 // IzAnazca vAmaM camarogdhastanaM dakSiNaM balima zeSA yathArhamaGgopAGgAni gRhItavantaH, tatastIrthakarAdicitikSitiSu mahAstUpAn mallIjJAcakruH parinirvANamahimAnaM ca, tataH zakro nandIzvare gakhA pUrvasinnaJjanakaparvate jinAyatanamahimAnaM cakAra tallokapAlAstutAdhyamacakhArazcatuSu pUrvAJjanapArzvavartiSu dadhimukhaparvateSu siddhAyatanamahimAnaM cakruH, evamIzAnaH uttarasiMstallokapAlAstatpArzva- lInirvAvartidadhimukheSu camaro dakSiNAJjanake tallokapAlAstathaiva baliH pazcime'Jjanake tallokapAlAstathaiva, tataH zakraH svakIye vimAne SNAdi su. gakhA sudharmasabhAmadhyavyavasthitamANavakAbhidhAnastambhavarttivRttasamudgakAnavatArya siMhAsane nivezya tammadhyavartijinasakthInyaprapujat mallijinasakthi ca tatra prAkSipad evaM sarve devA iti, 'eva'mityAdi nigamanam // iha ca jJAte yadyapi dRSTAntadAAntikayojanA sUtreNa na darzitA tathApi draSTavyA, anyathA jJAtakhAnupapatteH, sA ca kilaivam-"uggatavasaM. jamavao pagiTTaphalasAhagassavi jiyassa / dhammavisaevi suhumAvi hoi mAyA aNatthAya ||1||jh mallissa mahAbalabhavaMmi titthayaranAmabaMdhe'vi / tavavisaya thevamAyA jAyA juvaittaheutti // 2 // [ ugratapaHsaMyamavataH prakRSTaphalasAdhakasyApi jIvasya dharmaviSayApi sUkSmA'pi bhavati mAyA punaranarthAya // 1 // yathA malyA mahAbalabhave tIrthakaranAmabandhe'pi tapoviSaya stokA mAyA jAtA yuvtibhaavhetuH||2||] aSTamajJAta vivaraNaM samAptamiti // 8 // // 155 // For Personal & Private Use Only
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha navamajJAtavivaraNam / Breatha navamaM vitriyate, asya ca pUrveNa sahAyamabhisambandhaH-pUrvatra mAyAvato'nartha uktaH iha tu bhogeSvaviratimato'nartho viratimatazcArtho'bhidhIyate ityevaMsambaddhaM jai NaM bhaMte! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa NAyajjhayaNasa ayamaDhe paNNatte navamassa NaM bhaMte! nAyajjhayaNassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke ahe paNNatte, evaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM 2caMpA nAmaM nayarI puNNabhadde tattha NaM mAkaMdI nAmaM satyavAhe parivasati, aDDe0, tassa NaM bhaddA nAmaM bhAriyA,tIse NaM bhadAe attayA duve satthavAhadArayA hotthA, taM0-jiNapAlie ya jiNarakkhie ya, tate NaM tesiM mAgaMdiyadAragANaM aNNayA kayAI egayao imeyArUve miho kahAsamullAve samuppajitthA-evaM khalu amhe lavaNasa. mudaM poyavahaNaNaM ekkArasa vArA ogADhA savatthaviya NaM laTThA kayakajA aNahasamaggA puNaravi niyayagharaM havamAgayA taM saMyaM khalu amhaM devANuppiyA ! duvAlasamaMpi lavaNasamudaM potavahaNeNaM ogAhittaettikaTTa aNNamaNNassetamaDhe paDisuNeti 2ttA jeNeva ammApiyaro teNeva uvA0 evaM vadAsI-evaM khalu amhe ammayAo! ekkArasa vArA taM ceva jAva niyayaM gharaM havamAgayA,taM icchAmo NaM ammayAo! tumhehi For Personal & Private Use Only
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAnam. 9mAkandIjJAtA0 | lavaNodadhiyAtrA sU. 19 // 156 // anbhaNuNNAyA samANA duvAlasamaM lavaNasamuhaM poyavahaNeNaM ogAhittae, tate NaM te mAgaMdiyadArae ammApiyaro evaM vadAsI-ime te jAyA! ajaga jAva paribhAettae taM aNuhoha tAva jAyA ! viule mANussae iDDIsakkArasamudae, kiM bhe sapaccavAeNaM nirAlaMbaNeNaM lavaNasamuddottAreNaM ?, evaM khalu puttA! duvAlasamI jattA sovasaggA yAvi bhavati, taM mA NaM tumbhe duve puttA! duvAlasamaMpi lavaNa. jAva ogAheha, mA hu tubbhaM sarIrassa vAvattI bhavissati, tate NaM mAgaMdiyadAragA ammApiyaro docaMpi tacaMpi evaM vadAsI-evaM khalu amhe ammayAo! ekkArasa vArA lavaNaM ogAhittae, tate NaM te mAgaMdIdArae ammApiyaro jAhe no saMcAeMti bahahiM AghavaNAhiM paNNavaNAhi ya Aghavittae vA pannavittae vA tAhe akAmA ceva eyamaDhe aNujANisthA, tate NaM te mAgaMdiyadAragA ammApiUhiM abbhaNupaNAyA samANA gaNimaM ca dharimaM ca mejaM ca pAricchejjaM ca jahA arahaNNagassa jAva lavaNasamudaM bahUiM joaNasayAI ogADhA (sUtraM 79) tate NaM tesiM mAgaMdiyadAragANaM aNegAI joyaNasayAI ogADhANaM samANANaM aNegAI uppAiyasayAti pAunbhUyAti, taMjahA-akAle gajiyaM jAva thaNiyasadde kAliyavAte tattha samu. hie, tate NaM sA NAvA teNaM kAliyavAteNaM AhUNijamANI 2 saMcAlijamANI 2 saMkhobhijamANI 2 salilatikkhavegehiM AyahijjamANI 2 kohimaMsi karatalAhate viva teMdUsae tattheva 2 ovayamANI ya uppayamANI ya uppayamANIviva dharaNIyalAo siddhavijAharakannagA ovayamANIviva gagaNatalAo // 15 // dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaTTa vijA vijAharakannagAviva palAyamANIviva mahAgarulavegavittAsiyA bhuyagavarakannagA dhAvamANIviva mahAjaNarasiyasaddavittatthA ThANabhaTThA AsakisorI NiguMjamANIviva gurujaNadiTThAvarAhA suyaNakulakannagA ghummamANIviva vIcIpahArasatatAliyA galiyalaMbaNAviva gagaNatalAo royamANIviva salilagaMdvivippairamANaghoraMsuvAehiM NavavahU uvaratabhattuyA vilavamANIviva paracakkarAyAbhirohiyA paramamahanbhayAbhihuyA mahApuravarI jhAyamANIviva kavaDacchomappaogajuttA jogaparivAiyA NisAsamANIviva mahAkaMtAraviNiggayaparissaMtA pariNayavayA ammayA soyamANIviva tavacaraNakhINaparibhogA cayaNakAle devavaravahU saMcuNNiyakaTThakUvarA bhaggameDhimoDiyasahassamAlA sUlAiyavaMkaparimAsA phalahaMtarataDataDeMtaphuTuMtasaMdhiviyalaMtalohakIliyA savaMgaviyaMbhiyA parisaDiyarajjuvisaraMtasavagattA AmagamallagabhUyA akayapuNNajaNamaNorahoviva ciMtijamANaguruI hAhAkayakaNNadhAraNAviyavANiyagajaNakammagAravilaviyA NANAviharayaNapaNiyasaMpuNNA bahUhiM purisasaehiM royamANehiM kaMda soya0 tippa0 vilavamANehiM egaM mahaM aMto jalagayaM girisiharamAsAyaittA saMbhaggakUvatoraNA moDiyajhayadaMDA valayasayakhaMDiyA karakarassa tattheva viddavaM uvagayA, tate NaM tIe NAvAe bhijamANIe bahave purisA vipulapaDiyaM bhaMDamAyAe aMto jalaMmi NimajAvi yAvi hotthA (sUtraM79) tate NaM te mAgaMdiyadAragA cheyA dakkhA pattaTThA kusalA mehAvI NiuNasippovagayA bahusu potavahaNasaMparAesu kayakaraNaladdhavijayA amUDhA amUDhahatthA Jain Education Interational For Personal & Private Use Only
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kthaanggm| // 157 // egaM mahaM phalagakhaMDaM AsAti, jaMsiM ca NaM padesaMsi se poyavahaNe vivanne tasiM ca NaM padesaMsi ege mahaM ravaNadIveNAmaM dIve hotthA aNegAIjoaNAti AyAmavikkhaMbheNaM aNegAIjoaNAI parikkheveNaMNANAdumasaMDamaMDiuddese sassirIe pAsAtIe 4, tassa NaM bahumajjhadesabhAe tattha NaM mahaM ege pAsAyavaDeMsae hotyA anbhuggayamUsiyae jAva sassirIbhUyarUve pAsAtIe 4, tattha NaM pAsAyaba.sae rayaNadIvadevayA nAma devayA parivasati pAvA caMDA rudA sAhasiyA, tassa NaM pAsAyavasiyassa cauddisiM cattAri caNasaMDA kiNhA kiNhobhAsA, tate NaM te mAgaMdiyadAragA teNaM phalayakhaMDeNaM uvujjhamANA 2 rayaNadIcaMteNaM saMvuDhA yAvi hotthA, tate NaM te mAgaMdiyadAragA thAhaM labhaMti 2 muhattataraM AsasaMti 2 phalamakhaMDaM visajveti 2 rayaNadIvaM sattaraMti 2phalANaM maggAmabesaNaM kareMti 2 phattAtiM giNhati 2 AhAreMti 2mAlierANaM maggaNamavesaNaM kareMti 2 mAlierAiMphoDeMti 2 nAlieratelleNaM aNNamaNNassa gattAI anbhaMgeti 2 pokkharaNIto obAhiti 2 jalamajaNaM kareMti 2 jAba paJcuttaraMti 2 puDhavisilApaTTayaMsi nisIyaMti 2 / AsatthA bIsatthA suhAsaNavaragayA caMpAnavAra ammApiuApucchaNaM ca lavaNasamuddottAraM ca kAliyabA- / yasamutthaNaM ca potabahaNavivAsiM ca phalapakhaMDassa AsAvaNaM ca rayaNaddIbuttAraM ca aNuciMtemANA 2 mohatamaNasaMkappA jAba jhicAyenti, tate paM sA rathAddIcadevayA te mAmaMdiyadArae ohiNA Abhoeti . asiphalagavaggahasthA sattahatalappamANaM urlDa cahAsaM umpayati 2tAte ukiTAe jAca devagaIe bIikSa 9 mAkadIdArakajJAte naunimajanaM sU.79 ranadvIpadevatAsaMgaH sU.80 // 157 // For Personal & Private Use Only
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ mANI 2 jeNeva mAgaMdiyadArae teNeva Agacchati 2 AsuruttA mAmaMdiyaMdArae kharapharusaniDaravayaNehiM evaM vadAsI-haMbho mAgaMdiyadArayA! appatthiyapatthiyA jati NaM tunbhe mae sadi biulAti bhogamogAI bhuMjamANA viharaha to bhe bhatthi jIvi, ahaeNaM tumbhe mae saddhiM vijalAtino viharaha to bhe imeNaM nIluppalagavalaguliya jAva khuradhAreNaM asiNA rasagaMDamaMsubAI mAuyAhiM upasohiyAI tAlaphalANIva sIsAiM egaMte eDemi, tate gaMte mAmaMdiyadAramA rayaNadIvadevayAe aMtie so bhIyA karayala. evaM jaNNaM devANuppiyA! batissasi tassa ANAupavAyakyaNaniise cihissAmo, tate NaM sA rayaNaddIvadevayA te mAgaMdiyadArae meNhati 2 jeNeva pAsAyavaDiMsae teNeca uvAgacchaha 2 asubhapogmalAvahAraM kareti 2 subhapoggalapakkhevaM kareti 2ttA pacchA tehiM saddhi viulAti bhogabhogAI bhuMjamANI viharati kallAkalliM ca amayaphalAti uvaNeti (sUtraM 80) . - sarva sugama, navaraM 'nirAlaMbaNaNaM' niSkAraNena pratyapAyasambhave vA trANAyA''lambanIyavastuvarjitena 'kAliyAvAe tattha'tti kAlikAvAta:-pratikUlavAyuH, "AhuNijamANI'tyAdi AdhyamAnA kampamAnA vidvamupagateti sambandhaH, saJcAlyamAnA-sthAnAt sthAnAntaranayanena sobhyamAnA-adho nimajanataH tadgatalokakSobhotpAdAdvA salilAtIkSNabegairativarSImAnA| AkramyamANA kuSTime karatalenAhato yaH sa tathA sa iva 'teMdUsae'tti kandukaH tatraiva pradeze'dhaH patantI bA-adho macchantI utpa-19 vAgacchaha 2 asubhapoggalA karAta 2ttA pacchA tehiM viharati kallAkAlliM ca For Personal & Private Use Only
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAsAdharma kathAnam. // 15 // tantI vA-Urddha yAntI tathotpatantIva dharaNItalAt sividyA vidyAdharakanyakA tathA'dhaH patantIva gaganatalAd bhraSTavidyA vi-15 9 mAkadyAdharakanyakA tathA vipalAyamAneva-bhayAddhAvantIva mahAgaruDavegavitrAsitA bhujagakanyakA dhAvantIva mahAjanasya rasitazabdena dIjAtA. vitrastA sthAnabhraSTA'zvakizorI tathA viguJjantIva-avyaktazabdaM kurvantIva avanamantIva vA gurujanadRSTAparAdhA-pitrAdyupalabdhavyalIkA sujanakulakanyakA kulIneti bhAvaH, tathA ghUrNantIva-vedanayA tharatharAyamAveva vIciprahArazatatADitA hi strI veda-1879-80 nayA ghUrNatIti vedanayeva ghUrNayantItyevamupamAnaM draSTavyaM, galitalambaneva-AlambanAd bhraSTeva gaganatalAd-AkAzAt patiteti / gamyate, yathA kSINabandhanaM phalAdyAkAzAt patati evaM sA'pIti, kacittu galitalambanA ityetAvadeva dRzyate, tatra lambyante iti lambanAH-nagarAste galitA yasyAM sA tathA, tathA rudantIva, kaiH ketyAha-salilabhinnA ye granthayaste salilagranthayaH te ca te 'vippairamANa'tti viprakirantazca salilaM kSaranta iti samAsaH ta eva sthUrA azrupAtAstainavavadhUruparatabhartRkA tathA vilapantIva, kIdRzI ketyAha-paracakrarAjena-aparasainyanRpatinAbhirohitA-sarvataH kRtanirodhA yA sA tathA, paramamahAbhayAbhidrutA mahApuravarI, tathA kSaNikasthiratvasAdharmyAta dhyAyantIva kIdRzI ketyAha-kapaTena-veSAdyanyathAkhena yacchadma tena prayogaH-parapratAtaraNavyApAraH tena yuktA yA sA tathA yogaparivrAjikA-samAdhipradhAnapratinIvizeSaH, tathA niHzvasantIva adhogamanasAdhayAMva tadgatajananiHzvAsasAdhAdvA niHzvasantIva kIdRzI ketyAha-mahAkAntAravinirgatA parizrAntA ca yA sA tathA pariNatayA / // 158 // -vigatayauvanA 'ammaya'tti ambA putrajanmavatI, evaMbhUtA hi strIzramapracurA bhavati tatazcAtyartha niHzvasitItyevaM sA vizeSiteti, tathA tadgatajanaviSAdayogAt zocantIva, kIdRzI kevetyAha-tapazcaraNa-brahmacaryAdi tatphalamapi upacArAt tapazcaraNaM Jain Education Interational For Personal & Private Use Only www.iainelibrary.org
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ svargasambhava bhogajAtaM tasya kSINaH paribhogo yasyAH sA tathA, cyavanakAle devavaravadhUH, athavA 'uppayamANIvive' tyAdAvivazabdasyAnyatra yogAdutpatantI nauH, keva ? - siddhavidyAvidyAdharakanyake vetyAdi vyAkhyeyamiti, tathA saJcUrNitAni kASThAni kUbaraM ca-tuNDaM yasyAH sA tathA, tathA bhagnA meDhI-sakalaphalakAdhArabhUtakASTharUpA yasyAH sA tathA, moTito - bhagnaH sahasA - akasmAta sahasrasajjanAzrayabhUto vA mAlo-mAlakaH uparitanabhAgo janAdhAro yasyAH sA tathA tataH padadvayasya karmadhArayaH, tathA zUlAciteva-zUlAproteva girizRGgArohaNena nirAlambanatAM gatatvAcchulAcitA vaGko vakraH parimarzo - jaladhijalasparzo yasyAH sA tathA tataH karmadhArayaH athavA zUlAyitaH - AcaritazUlArUpaH skanditaparikaratvAt 'sulAita'ti pAThe tu zUlAyamAno vaGkazca vakraH 'parimAso'tti naugatakASTa vizeSo nAvikaprasiddho yasyAM sA tathA phalakAntareSu saGghaTitaphalaka vivareSu taTataTAyamAnAH- tathAvidhadhvaniM vidadhAnAH sphuTanto- vighaTamAnAH sandhayo-mIlanAni yasyAM sA tathA vigalantyo lohakIlikA yasyAM sA tathA tataH karmadhArayaH, tathA sarvAGgaiH sarvAvayavairvijRmbhitA vivRtatAM gatA yA sA tathA, parizaTitA rajjava:- phalakasaGghAtanadavarikA yasyAH sA tathA, ata eva 'visarata'tti vizIryamANAni sarvANi gAtrANi yasyAH sA tathA tataH karmmadhArayaH, AmakamallakabhUtA - apakazarAvakalpA, jalasamparke kSaNena vilayanAt, tathA akRtapuNyajanamanoratha iva cintyamAnA - kathamiyametAmApadaM nistariSyatItyevaM vikalpyamAnA gurvI- gurukA, ApadaH sakAzAt duH samuddharaNIyatvAt, niSpuNyajanenApi kho manorathaH kathamayaM pUrayiSyata ityevaM cintyamAno durnirvahatvAd gurureva bhavantIti tenopameti, tathA hAhAkRtena - hAhAkAreNa karNadhArANAM - niryAmakANAM nAvikAnAM - kaivarttAnAM vANijakajanAnAM karmakarANAM For Personal & Private Use Only
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 159 // ca pratItAnAM vilapitaM vilApo yasyAM sA tathA, nAnAvidhai ralaiH paNyaiva-bhANDaiH sampUrNA yA sA tathA, 'royamANehiM 'ti sazabdamazrUNi vimuJcatsu 'kaMmANehiM' ti zokAt mahAdhvaniM muJcatsu 'soyamANehiM' zocatsu manasA khidyamAneSu 'tippamAhiM' ti bhayAt prakhedalAlAdi tarpatsu 'vilapatsu' Arca jalpatsu ekaM mahat 'aMto jalagayaM'ti jalAntargataM girizi| kharamAsAdya sambhagnaH kUpakaH - kUpakastambho yatra yatra sitapaTo nivadhyate toraNAni ca yasyAM sA tathA tathA moTitA dhvaja - daNDA yasyAM sA tathA, valakAnAM dIrghadArurUpANAM zatAni khaNDAni yasyAM sA tathA athavA valayazataiH- vlyaakaarkhnnddshtaiH| khaNDitA yA sA tathA, 'karakara'ti karakaretizabdaM viddhAnA tatraiva jaladhau vidravaM-vilayamupagateti, 'poyavahaNasaMparA esuM' ti samparAyaH - saGgrAmaH tadvadyAni bhISaNAni potavahanakAryANi tAni tathocyante teSu devatAvizeSaNAni vijayacaura vizeSaNavad gamanIyAni, 'asikheDagavaggahattha ci khaGgaphalakAbhyAM vyamrau hastau yasyAH sA tathA, 'raktagaMDamaMsuyAI' ti raktau - raJjitau gaNDau yaistAni raktagaNDAni tAni zmazrUNi kUrcakezAH yayoste raktagaNDazma ke 'mAuyAhiM uvasohiyAI' ti iha mAugAu uttarauSTharomANi sambhAvyante athavA 'mAyA' sakhyo mAtaro vA tAbhiH upazobhite - samAracitakezalAdinA janitazobhe upazobhite vA - nirmalIkRte zirasI - mastake chittveti vAkyazeSaH, 'jaNNaM devANuppie' tyAdi, yaM kazcana preSyANAmapi preSyaM devAnupriyA vadiSyati-upadekSyati yadutAyamArAdhyaH 'tassra'ti tasyApi AstAM bhavatyAH AjJA- avazyaM vidheyatayA Adeza: upapAtaH - sevAvacanaM-aniyamapUrvaka Adeza eva nirdeza:- kAryANi prati prazne kRte yatriyatArthamuttarameteSAM samAhAradvandvaH tatra, | athavA yaddevAnAM priyA vadiSyati 'tassa'ti tatra AjJAdirUpe svAsyAmaH - varciSyAma iti, 'amayaphalAI' ti amRtopamaphalAni / / For Personal & Private Use Only 9 mAka ndIjJAtA. sU. 79-80 // 159 //
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ taNaM sA rayaNadIvadevayA sakkavayaNasaMdeseNaM suTThieNaM lavaNAhivaNA lavaNasamudde tisaMttakhutto aNupariyatti jaM kiMci tattha taNaM vA pattaM vA kaTuM vA kathavaraM vA asuI pUtiyaM durabhigaMdhamacokkhaM taM savaM Ahuyi 2 tisattakhutto egate eDeyavaMtikaDa NiuttA, tate NaM sA ramaNaddIvadevayA te mArgadiyadArae evaM vadAsI evaM khalu ahaM devANuppiyA / saka0 suTTiya0 taM caiva jAva NiuttA, taM jAva ahaM devA0 ! lavaNasamudde jAva eDemi tAva tubhe iheva pAsAyavarDisae suhaMsuheNaM abhiramamANA ciTThaha, jati NaM tumbhe eyaMsi aMtaraMsi udviggA vA ussuyA vA uppuyA vA bhavejjAha to NaM tunbhe puracchimillaM vaNasaMDaM gacchetlAha, tattha NaM do UU sayA sAhINA taM0 - pAuse ya vAsArateya, tattha u kaMdulasiliMdhadaMto NiuravarapupphapIvarakaro / kuDayajjuNaNIvasurabhidANo pAusauUgayavaro sAhINo // 1 // tattha ya-suragovamaNivicitto dahurakularasiyaujjhararavo / varahiNaviMdapariNaddhasiharo vAsAratto upavato sAhINo // 2 // tattha NaM tubhe devANuppiyA ! bahusu vAvIsu ya jAva sarasarapaMtiyAsu bahasu AlIgharaesu ya mAlIgharaesu ya jAva kusumagharaesu ya suhaMsuheNaM abhirama'mANA viharejjAha, jati NaM tumbhe etthavi udviggA vA ussuyA vA uSyA vA bhavejjAha to NaM tunbhe uttarillaM vaNasaMDaM gacchejjAha, tattha NaM do UU sayA sAhINA taM0- sarado ya hemaMtoya, tattha u saNasaHarinao nIluppala paumanaliNasiMgo / sArasacakkavAparavitaghoso sarayaUUgovatI sAhINo For Personal & Private Use Only
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdhamekathAnam. // 16 // 9mAkandIjJAtA. vanapaNDe paDatuvarNanaM parvatazazisAgaraiH sU. // 1 // tattha ya siyakuMdadhavalajoNho kusumitaloddhavaNasaMDamaMDalatalo / tusAradagadhArapIvarakaro hemaMtaUUsasI sayA sAhINo // 2 // tattha NaM tunbhe devANuppiyA! vAvIsu ya jAva viharejAha, jati NaM tumbhe tatvavi uviggA vA jAva ussuyA vA bhavejjAha to NaM tunbhe avarilaM vaNasaMDa gacchejAha, tattha NaM do UU sAhINA, taM0-vasaMte ya gimhe ya, tattha u sahakAracAruhAro kiMsuyakaNiyArAsogamauDo / UsitatilagabaulAyapatto vasaMtauUNaravatI sAhINo // 1 // tattha ya pADalasirIsasalilo mliyaavaasNtiydhvlvelo| sIyalasurabhianilamagaracario gimhaUUsAgaro sAhINo // 2 // tattha NaM bahusu jAva viharejjAha,jati NaM tumbhe devA! tatthavi udhiggA ussuyA bhavejAha tao tunbhe jeNeva pAsAyavaDiMsae teNeva uvAgacchejjAha, mamaM paDivAlemANA 2 ciTThajAha, mA NaM tunbhe dakkhiNillaM vaNasaMDaM gacchejAha, tattha NaM mahaM ege uggavise caMDavise ghoravise mahAvise aikAyamahAkAe jahA teyanisagge masimahisAmUsAkAlae nayaNavisarosapuNNe aMjaNapuMjaniyarappagAse rattacche jamalajuyalacaMcalacalaMtajIhe gharaNiyalaveNibhUe ukkaDa phuDakuDilajaDilakakkhaDaviyaDaphaDA DovakaraNadacche logAhAradhammamANadhamadhametaghose aNAgaliyacaMDativarose samuhiM turiyaM cavalaM RT dhamadhamaMtadiTThIvise sappe ya parivasati, mA NaM tumbhaM sarIragassa vAvattI bhavissai, te mAgaMdiyadArae 2 // 16 // For Personal & Private Use Only
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ koNati zakravacanaM cAsA jIrNatayA kuthitaprAya tivArA nityarthaH, ekA docaMpi taccapi evaM vadati 2 veubviyasamugyAeNaM samohaNati 2 tAe ukiTAe lavaNasamudaM tisattaMkhutto aNupariyaTTeuM payattA yAvi hotthA (sUtraM 81) 'sakkavayaNasaMdeseNaM'ti zakravacanaM cAsau sandezazca-bhASakAntareNa dezAntarasthasya bhaNanaM zakravacanasandeza: tena, azucika|| apavitraM samudrasyAzuddhimAtrakArakaM patrAdIti prakramaH pUtika-jIrNatayA kuthitaprAya durabhigandhaM-duSTagandhaM,kimuktaM bhavati ?-acokSaM-18 azuddhaM, "tisattakhuttotti tribhirguNitAH sapta trisapta trisapta vArAH trisaptakRta ekaviMzativArAnityarthaH, eyaMsi aMtaraMsitti |etasminnavasare virahe vA 'uciggatti udvignau udvegavantau 'uppiccha'tti bhItau pAThAntareNa utplutau-bhItAveva 'ussuya'tti utsukau asmatsamAgamanaM prati, 'tattha NaM do udU'ityAdi, tatra-paurastye vanakhaNDe dvau RtU-kAlavizeSau sadA khAdhInau-atikhena svAyattau, tajjanyAnAM vanaspativizeSapuSpAdInAM sadbhAvAt , tadyathA-prAvRT varSArAtrazca, ASADhazrAvaNau bhAdrapadAzvayujau cetyarthaH, anayoreva rUpakAlaGkAreNa varNanAya gItikAdvayam , 'tatya u'ityAdi, tatraiva pUrvavanakhaNDe nAnyatraudIcye pazcime vetyarthaH, kandalAni ca-pratyagralatAH silindhrAzca-bhUmisphoTAH, anye bAhuH-kandalapradhAnAH silindhrA-vRkSavizeSA ye prAvRSi puSyanti sitakusumAzca bhavanti ta eva kusumitAH santo dantA yasya dhavalakhasAdhAt saH kandalasilIndhradantaH, iha ca silIndhrANAM kusumitakhavizeSaNaM sAmarthyA vyAkhyAtaM, kusumAbhAve teSAM prAvRSo'nyatrApi kAlAntare sambhavAditi, tathA 'niuro'tti vRkSavizeSaH tasya yAni varapuSpANi tAnyeva pIvaraH-stharaH karo yasya sa tathA, kuTajArjunanIpA-vRkSavizeSAstatapuSpANi kuTajArjunanIpAni tAnyeva For Personal & Private Use Only
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ See par3atuvarNana jJAtAdharma- surabhidAnaM-sugandhimadajalaM yasya sa tathA, prAvRT Rtureva gajavaraH prAvRRtugajavaraH svAdhInaH, iha silindhrAdivanaspatInAM 9 mAkakathAGgam, kAlAntarAkRtakusumAnAM sadAkusumitAnAM bhAvAdAtmavazo'stIti bhAvaH // 1 // tathA tatraiva vanakhaNDe suragopA-indragopakAbhidhAnA ndIjJAtA. raktavarNAH kITAsta eva maNayaH padmarAgAdayaH tairvicitra:-karburo yaH sa tathA, tathA dardurakularasitaM-maNDUkasamUharaTitaM sadeva / vanapaNDe // 16 // ujjharavo-nirjharazabdo yatra sa tathA, bahiNavRndena-zikhaNDisamUhena pariNaddhAni-parigatAni zikharANi RtupakSe vRkSasambandhIni parvatapakSe kUTAni yatra sa tathA varSArAtraRtureva parvata iti vigrahaH, svAdhInaH-svAyattastaddharmANAM sarvadA tatra bhAvAditi // 2 // parvatazazi|'vAvIsu'ityAdi prathamAdhyayanavat, 'sarao hemaMto yati kArtikamArgazIrSoM pauSamAghau cetyarthaH, ihApi gItikAdvayaM- sAgaraiH sU. 'tattha u'ityAdi, tatraiva sano-valkapradhAno vanaspativizeSaH saptaparNa:-saptacchadastayoH puSpANi sanasaptaparNAni tAnyeva kakuda-skandhadezavizeSo yasya sa tathA, nIlotpalapadmanalinAni-jalajakusumavizeSAstAnyeva zRGge yasya sa tathA, sArasAzcakravAkAzca-pakSivizeSAsteSAM 'raviyaM ti rutaM tadeva ghoSo-narditaM yasya sa tathA zaratureva gopatiH-gavendraH zaradRtugopatiH svAdhInaH // 1 // tathaiva tatra vanakhaNDe sitAni yAni kundAni-kundAbhidhAnavanaspatikusumAni tAnyeva dhavalA jyotsnA-candrikA yss| IS| sa tathA, pAThAntareNa 'sitakuMdavimalajoNho ti spaSTaM, kusumito yo lodhravanakhaNDaH sa eva maNDalatalaM-bimba yasa ISsa tathA, tuSAraM-himaM tatpradhAnAH yA udakadhArA-udakabindupravAhAstA eva pIvarA:-sthUlAH karA:-kiraNA yasa sa tathA, hema // 16 // ntaRtureva zazI-candra iti vigrahaH svAdhInaH // 2 // tathaiva 'vasaMte gimhe yati phAlgunacaitrau vaizAkhajyeSThau cetyarthaH, KI'tattha u'ityAdi gItikAiyaM, tatra ca sahakArANi-cUtapuSpANi tAnyeva cAruhAro yasya sa tathA, kiMzukAni-palAzaMsa kusu For Personal & Private Use Only
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAni karNikArANi-karNikArasa azokAni cAzokasya tAnyeva mukuTa-kirITaM yasya sa tathA, ucchritaM-unnataM tilakabakulAnitilakabakulakusumAni tAnyevAtapatraM-chatraM yasya sa tathA, vasanta RturnerapatiH svAdhInaH pratItam // 1 // tatra ca pATalAzirIpANipATalAzirISakusumAni tAnyeva salilaM yatra sa tathA mallikA-vicakilo vAsantikA-latAvizeSaH tatkusumAni mallikAvAsantikAni tAnyeva dhavalA-sitA velA-jalavRddhiryasya sa tathA, zItalaH surabhizva yo'nilo vAyuH sa eva makaracaritaM yatra sa tathA, iha cAnilazabdasya akAralopaH prAkRtakhAt 'araNNaM raNNaM alAyaM lAuyamityAdivat grISmaRtusAgaraH khAdhIna iti / 'uggavise' ityAdi, ugraM durjarakhAdvipaM yasya sa ugraviSaH, evaM sarvatra,navaraM caNDaM jhagiti vyApakakhAt , pAThAntare tu 'bhogavise' iti tatra bhogaH zarIraM sa eva viSaM yasyeti, ghoraM paramparayA puruSasahastrasyApi ghAtakakhAt , mahat jambUdvIpapramANazarIrasyApi viSatayA''bhavanAta , kAyAn-zarIrANi zeSAhInAmatikrAnto'tikAyaH, ata eva mahAkAyaH, "jahA teyanisagge'ti zeSavizeSaNAni yathA gozAlakacarite tathehAdhyetavyAnItyarthaH, tAni caitAni 'masimahisamUsAkAlage' mapI ca mahiSazca mUSA ca-varNAditApanabhAjanavizeSaH iti dvandvaH etA iva kAlako yaHsa tathA, nayaNavisarosapuNNoM nayanaviSeNa-dRSTiviSeNa roSeNa ca pUrNa ityarthaH, ['aMjaNapuMjanigarappagAse' kajalapuJjAnAM nikara iva prakAzate yaH sa tathA raktacche jamalajuyalacaMcalacalaMtajIhe' yamalaMsahavarti yugalaM-dvayaM caJcalaM ca yathA bhavatyevaM calantyoH -aticapalayorjihvayoryasya sa tathA, 'dharaNitalaveNibhUe' dharaNItalasya veNIbhUto-vanitAzirasaH kezabandhavizeSa iva yaH kRSNakhadIrghanazlakSNavapazcAdbhAgavAdisAdhAt sa tathA, ukkaDaphuDakuDilajaDilakakkhaDavigaDaphaDADodhakaraNadacche' utkaTo balavatA'nyenAdhvaMsanIyavAt sphuTo-vyaktaH prayatnavihitakhAt kuTila: dain Education International For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma- kathAnam. // 162 // tatsvarUpakhAt jaTila:-skandhadeze kesariNAmivAhInAM kesarasadbhAvAt karkazo-niSThuro balavattvAt vikaTazca-vistIrNo yaH sphaTA- 9mAkaTopaH-phappAsaMrambhaH tatkaraNe dakSo yaH sa tathA, 'lohAgaradhammamANadhamadhametaghose' lohAkare dhmAyamAnaM-agninA tApya-ndIjJAtA. mAnaM lohamiti gamyate tasyeva yaddhamadhamAyamAno-dhamadhametivarNavyaktimivotpAdayan ghoSaH-zabdo yasya sa tathA, 'aNAgali- hitopadeyacaMDativarose anargalitaH-anivArito'nAkalito vA-aprameyazcaNDatIvraH-atyarthatIto ropo yasya sa tatheti, 'samuhiM zAvAptiH turiyaM cavalaM dhamaMta ti zuno mukhaM zvamukhaM tasyevAcaraNaM zvamukhiM-kauleyakasyeva bhaSaNatA kharitacapalaM-aticadulatayA dhamanzabdaM kurvnnityrthH|| tae NaM te mAgaMdiyadArayA tao muhuttarassa pAsAyavaDiMsae saI vA ratiM vA dhiti vA alabhamANA aNNamaNNaM evaM vadAsI-evaM khalu devA ! rayaNaddIvadevayA amhe evaM vadAsI-evaM khalu ahaM sakkavayaNasaMdeseNaM suTTieNaM lavaNAhivaiNA jAva vAvattI bhavissai, taM seyaM khalu amhaM devANuppiyA! puracchimille vaNasaMDaM gamittae, aNNamaNNassa eyamae paDisuNeti 2 jeNeva puracchimille vaNasaMDe teNeva uvAgacchati 2 tattha NaM vAvIsu ya jAva abhiramamANA AlIgharaesu ya jAva viharaMti, tate NaM te // 162 // mAgaMdiyadArayA tatthavi saI vA jAva alabhamANA jeNeva uttarile vaNasaMDe teNeva uvA0 2 tattha NaM vAvIsu ya jAva jAlIgharaesu ya viharaMti, tate NaM te mAgaMdiyadArayA tatthavi satiM vA jAva alabha. For Personal & Private Use Only
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ jeNeva paJcatthimille vaNasaMDe teNeva uvA02 jAva viharati, tate NaM te mAgaMdiya0 tatthavi satiM vA jAva alabha0 aNNamaNNaM evaM vadAsI-evaM khalu devA ! amhe rayaNadIvadevayA evaM vayAsI-evaM khalu ahaM devANuppiyA! sakkassa vayaNasaMdeseNaM suTTieNa lavaNAhivaiNAjAvamANaM tumbhaM sarIragassa vAvattIbhavissati taM bhaviyatvaM ettha kAraNeNaM, taM seyaM khalu amhaM dakkhiNillaM vaNasaMDaM gamittaettikaTTha aNNamapaNassa etamaDhe paDisuNeti 2 jeNeva dakkhiNille vaNasaMDe teNeva pahArettha gamaNAe, tate NaM gaMdhe niddhAti se jahA nAmae ahimaDeti vA jAva aNi?tarAe ceva, tate NaM te mAgaMdiyadArayA teNaM asubheNaM gaMdheNaM abhibhUyA samANA sarahiM 2 uttarijehiM AsAtiM piheMti 2 jeNeva dakkhiNille vaNasaMDe teNeva uvAgayA tattha NaM mahaM egaM AghAtaNaM pAsaMti 2 ahiyarAsisatasaMkulaM bhImadarisaNijjaM egaM ca tattha 'salAitayaM purisaM kaluNAtiM vissarAti kaTThAti kuvamANaM pAsaMti, bhItA jAva saMjAtabhayA jeNeva se salA- . tiyapurise teNeva uvAgacchaMti 2taM sUlAiyaM evaM vadAsI-esa NaM de0 ! kassAghayaNe tumaM ca NaM ke kao vA ihaM havamAgae keNa vA imeyArUvaM AvatiM pAvie ?, tate NaM se sUlAtiyae purise mAgaMdiyadArae evaM vadAsI-esa NaM devANu ! rayaNadIvadevayAe AghayaNe ahaNNaM devANuppiyA! jaMbuddIvAo dIvAo bhArahAo vAsAo kAgaMdIe AsavANiyae vipulaM paNiyabhaMDamAyAe potavahaNeNaM lavaNasamudaM oyAe, tate NaM ahaM poyavahaNavivattIe nibbuDDabhaMDasAre egaM phalagakhaMDaM AsAemi, tate NaM ahaM uvujjhamANe 2 dan Education International For Personal & Private Use Only
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 9mAkandIjJAtA. hitopadezAvAptiH // 16 // sU. 82 rayaNadIvaMteNaM saMbUDhe, tate NaM sA rayaNadIvadevayA mamaM ohiNA pAsai 2 mamaM geNhaI 2 mae saddhiM vipulAtiM bhogabhogAtiM bhuMjamANI viharati, tate NaM sA rayaNadIvadevayA aNNadA kayAI ahAlahusagaMsi avarAhaMsi parikuviyA samANI mamaM etArUvaM AvatiM pAvei, taM Na Najati NaM devA! tumhaMpi imesiM sarIragANaM kA maNNe AvatI bhavissai, tate NaM te mAgaMdiyadArayA tassa mUlAiyagassa aMtie eyamatthaM socA Nisamma baliyataraM bhIyA jAva saMjAyabhayA sUlAitayaM purisaM evaM va0-kahaNNaM devANu! amhe rataNadIvadevayAe hatthAo sAhatthi NittharijAmo ?,tate NaM se mUlAiyae purise te mAgaMdiyA evaM vadAsI-esa NaM devANu ! puracchimille vaNasaMDe selagassa jakkhassa jakkhAyayaNe selae nAmaM AsarUvadhArI jakkhe parivasati, tae NaM se selae jakkhe coddasaTTamuddiThThapuNNamAsiNIsu Agayasamae pattasamaye mahayA 2 saddeNaM evaM vadati-kaM tArayAmi kaM pAlayAmi, taM gacchaha NaM tunbhe devA! puracchimillaM vaNasaMDa selagassa jakkhassa maharihaM pupphacaNiyaM kareha 2 jaNNupAyavaDiyA paMjaliuDA viNaeNaM pajjuvAsamANA ciTThaha, jAhe NaM se selae jakkhe Agatasamae pattasamae evaM vadejA-kaM tArayAmi kaM pAlayAmi ?, tAhe tunbhe vadaha-amhe tArayAhi amhe pAlayAhi, selae bhe jakkhe paraM rayaNadIvadevayAe hatthAo sAhatthiM NityArejA, aNNahA bhe na yANAmi imesiM sarIragANaM kA maNNe AvaI bhavissai ? (sUtraM 82) tate NaM te mAgaMdiya0 tassa sUlAiyassa aMtie eyamaDhe socA nisamma sigghaM caMDaM S // 163 // Jain Education international For Personal & Private Use Only
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ cavalaM turiyaM ceiyaM jeNeva puracchimille vaNasaMDe jeNeva pokkhariNI teNeva uvA. pokkhariNa gAhaMti 2 jalamajaNaM karenti 2 jAI tattha uppalAiM jAva gehaMti 2 jeNeva selagassa z2akkhassa jakkhAyayaNe teNeva u02 Aloe paNAmaM kareMti 2 maharihaM pupphaccaNiyaM kareMti 2 jaNNupAyavaDiyA sussUsamANA NamaMsamANA pajjuvAsaMti, tate NaM se selae jakkhe Agatasamae pattasamae evaM vadAsI-kaM tArayAmi ke pAlayAmi ?, tate NaM te mAgaMdiyadArayA uThAe uTheti karayala0 evaM va0-amhe tArayAhi amhe pAlayAhi, tae NaM se selae jakkhe te mAgaMdiya0 evaM vayA0-evaM khalu devANuppiyA! tubhaM mae saddhiM lavaNasamuddeNaM majjhaM 2 vIivayamANeNaM sA rayaNadIvadevayA pAvA caMDA ruddA khuddA sAhasiyA bahahiM kharaehi ya mauehi ya aNulomehi ya paDilomehi ya siMgArehi ya kaluNehi ya uvasaggehi ya uvasaggaM karehiti, taM jati NaM tunbhe devA ! rayaNadIvadevayAe etamaDhe ADhAha vA pariyANaha vA avayekkhaha vA to bhe ahaM piTThAto vidhuNAmi, aha NaM tumbhe rayaNadIvadevayAe etamaDhe No ADhAha No pariyANaha No avekkhaha to bhe rayaNadIvadevayAhatthAto sAhatthi NitthAremi, tae NaM te mAgaMdiyadAsyA selagaM jakkhaM evaM vadAsI-jaNNaM devANu ! vaissaMti tassa NaM uvavAyavayaNaNiddese cihissAmo, tate NaM se selae jakkhe uttarapuracchimaM disIbhAgaM avakkamati 2 veuzviyasamugghAeNaM samohaNati 2 saMkhejjAti joyaNAI daMDaM nissarai docaMpi tacaMpi veuviyasamu02 egaM mahaM AsarUvaM viuccai 2 te mAgaMdiyadA Jain Education international For Personal & Private Use Only
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 16 // rae evaM vadAsI-haM bho mAgaMdiyA! Aruha NaM devANuppiyA! mama piTTasi,tate NaM te mAgaMdiyA haTTA selagassa jakkhassa paNAmaM kareMti 2 selagassa piDaii durUDhA, tate NaM se selae te mAgaMdiya0 duruDhe jANittA sattatAlappamANamettAti uhuM vehAsaM uppayati, uppaittA ya tAe ukiTThAe turiyAe devayAe lavaNasamudaM majhamajjheNaM jeNeva jaMbuddIve dIve jeNeva bhArahe jeNeva caMpA nayarI teNeva pahArettha gamaNAe (sUtraM 83) tate NaM sA rayaNadIvadevayA lavaNasamuI tisattakhutto aNupariyati jaM tattha taNaM vA jAva eDeti, jeNeva pAsAyavaDeMsae teNeva uvAgacchati 2 te mAgaMdiyA pAsAyavaDiMsae apAsamANI jeNeva puracchimille vaNasaMDe jAva savato samaMtA maggaNagavesaNaM kareti 2 tesiM mAyaMdiyadAragANaM kacchA murti vA 3 alabhamANI jeNeva uttarille evaM ceva paJcasthimillevi jAva apAsamANI ohiM pauMjati, te mAgaMdiyadArae selaeNaM saddhiM lavaNasamuI majjhaMmajjheNaM vIivayamANe 2 pAsati 2 AsuruttA asikheDagaM geNhati 2 sattaTTa jAva uppayati 2 tAe ukiTThAe jeNeva mAgaMdiya0 teNeva uvA02 evaM va0-haM mo mAgaMdiya0 appatthiyapatthiyA kiNNaM tumbhejANaha mamaM vippajahAya selaeNaM jakkheNaM saddhiM lavaNasamudaM majhaM* majjheNaM vItIvayamANA?, taM evamavi gae jai NaM tubbhe mamaM avayakkhaha to bhe asthi jIviyaM, ahaNNaM NAvayakkhaha to bhe imeNaM nIluppalagavala jAva eDemi, tate NaM te mAgaMdiyadArayA rayaNadIvadevayAe aMtie eyamaDhe so0 Nisa. abhIyA atatthA aNuviggA akkhubhiyA asaMbhaMtA rayaNadIvadevayAe 9 mAka|ndIjJAte zailakayakSa| pRSTheArohaH sU.83 | jinarakSitacalanaMsU. 84 // 164 // For Personal & Private Use Only
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ eyamadvaM no Adati no pari0 No avayakkhaMti, aNADhAyamANA apari0 aNavayakkhamANA selaeNa jakkheNa saddhiM lavaNasamudaM majjhamajjheNaM vItivayaMti, tate NaM sA rayaNadIvadevayA te mArgadiyA jAhe no saMcAeti bahUhiM paDilomehi ya uvasaggehi ya cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmittae vA lobhittae vA tAhe mahurehi siMgArehi ya kaluNehi ya uvasaggehi ya uvasaggeuM payattA yAvi hotthA; haM bho mAgaMdiyadAragA! jati NaM tunbhehiM devANuppiyA! mae saddhi hasiyANi ya ramiyANi ya laliyANi ya kIliyANi ya hiMDiyANi ya mohiyANi ya tAhe NaM tumbhe savAti agaNemANA mamaM vippajahAya selaeNaM saddhiM lavaNasamudaM majhamajjheNaM vIivayaha, tate NaM sA rayaNadIvadevayA jiNarakkhiyassa maNaM ohiNA AbhAeti AbhoettA evaM vadAsI-NicaM'piya NaM ahaM jiNapAliyassa aNiTThA 5 nicaM mama jiNapAlie aNiDhe 5 nicaMpiya NaM ahaM jiNarakkhiyassa iTThA 5 nicaMpiya NaM mamaM jiNarakkhie iDhe 5, jati NaM mamaM jiNapAlie royamANI kaMdamANI soyamANI tippamANI vilavamANI NAvayakkhati kiNNaM tumaM jiNarakkhiyA! mamaM royamANiM jAva NAvayakhasi ?, tate NaM-sA pavararayaNadIvassa devayA ohiNA u jiNarakkhiyassa maNaM / nAUNa vadhanimittaM uvari mAgaMdiyadAragANaM doNhapi // 1 // dosakaliyA salaliyaM NANAvihacuNNavAsamIsaM (siya) dicha / ghANamaNanivvuikaraM sabouyasurabhikusumavuTTi pmuNcmaannii||2||nnaannaamnniknngrynnghNttiykhiNkhinninneuurmehlbhuusnnrvennN / disAo vidi Jain Education Lonal For Personal & Private Use Only A mjainelibrary.org
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma-IS kathAGgam // 165 // sAo pUrayaMtI vayaNamiNaM beti sA sakalusA // 3 // hola vasula gola NAha daita piya ramaNa kaMta 9mAkasAmiya NigghiNa Nitthakka / chiNNa Nikiva akayaluya siDhilabhAva nillajja lukkha akaluNa jiNarakkhiya ndIjJAte majjhaM hiyyrkkhgaa!||4||nnhu jujasi ekkiyaM aNAhaM abaMdhavaM tujjha calaNaovAyakAriyaM ujjhiuM jinarakSimahaNNaM / guNasaMkara ! ahaM tume vihUNA Na samatthAvi jIviuM khaNaMpi // 5 // imassa u aNegajhasamagara ItacalanaM sU. vividhasAvayasayAulagharassa / rayaNAgarassa majjhe appANaM vahemi tujjha purao ehi NiyattAhi jaisi kuvio khamAhi ekAvarAhaM me // 6 // tujjha ya vigayaghaNavimalasasimaMDalagArasassirIyaM sArayanavakamalakumudakuvalayavimaladalanikarasarisanibhAnayaNaM vayaNaM pivAsAgayAesaddhA me pecchiu~ je avaloehitA io mamaM NAha jA te pecchAmi vayaNakamalaM // 7 // evaM sappaNayasaralamahurAtiM puNo 2 kaluNAI vayaNAtiM japamANI sA pAvA maggao samaNNei pAvahiyayA // 8 // tate NaM se jiNarakkhie calamaNe teNeva bhUsaNaraveNaM kaNNasuhamaNohareNaM tehi ya sappaNayasaralamaharabhaNiehiM saMjAyaviuNarAe rayaNadIvassa devayAe tIse suMdarathaNajahaNavayaNakaracaraNanayaNalAvannarUvajovaNasiriM ca divaM sarabhasauvagUhiyAI jAtiM vibboyavilasiyANiya vihasiyasakaDakkhadihinissasiyamaliyauvala liyaThiyagamaNapaNayakhijjiyapAsAdiyANi ya saramANe rAgamohiyamaI avase kammavasagae avayakkhati maggato saviliyaM, tate NaM jiNarakkhiyaM samuppannakaluNabhAvaM maccugalathaNoliyamaI avayakvaMtaM taheva jakkhe ya saMlae For Personal & Private Use Only
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ jANiUNa saNiyaM 2 uvihati niyagapiTThAhi vigayasatthaM, tate NaM sA rayaNadIvadevayA nissaMsA kaluNaM jiNarakkhiyaM sakalusA selagapiTThAhi uvayaMtaM dAsa! maositti jaMpamANI appattaM sAgarasalilaM geNhiya bAhAhiM ArasaMtaM uDDe ubihati, aMbaratale ovayamANaM ca maMDalaggeNa paDicchittA nIlappalagavalaayasippagAseNa asivareNaM khaMDAkhaMDiM kareti 2 tattha vilavamANaM tassa ya sarasavahiyassa ghettUNa aMgamaMgAti saruhirAI ukkhittabaliM cauddisiM kareti sA paMjalI phitttthaa| (sUtraM84) evAmeva samaNAuso! jo amhaM niggaMthANa vA 2 aMtie pavatie samANe puNaravi mANussae kAmabhoge AsAyati patthayati pIheti abhilasati se NaM iha bhave ceva bahUNaM samaNANaM 4 jAva saMsAraM aNupariyahissati, jahA vA se jiNarakkhie-'chalao avayakkhaMto nirAvayakkho gao aviggheNaM / tamhA pavayaNasAre nirAvayakkheNa bhaviyatvaM // 1 // bhoge avayakkhaMtA paDaMti saMsArasAyare ghore / bhogehiM niravayakkhA taraMti saMsArakaMtAraM // 2 // (sUtraM 85) tate NaM sA rayaNaddIvadevayA jeNeva jiNapAlie teNeva uvA bahUhiM aNulomehi ya paDilomehi ya kharamaharasiMgArehiM kaluNehi ya uvasaggehi ya jAhe no saMcAei cAlittae vA khobhi. vippa0 tAhe saMtA taMtA paritaMtA niviNNA samANA jAmeva disiM pAu0 tAmeva disaM paDigayA, tate NaM se selae jakkhe jiNapAlieNa saddhiM lavaNasamuI majjhamajjheNaM vItIvayati 2 jeNeva caMpAnayarI teNeva uvAgacchati 2 caMpAe nayarIe aggujANaMsi jiNapAliyaM paTThAto oyAreti 2 evaM va0-esa NaM devA! For Personal & Private Use Only
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 166 // caMpAnayarI dIsatittikaTTajiNapAliyaM Apucchati 2jAmeva disiM pAunbhUe tAmeva disiM paDigae (sUtraM 86) tate NaM jilapAlie caMpaM aNupavisati2 jeNeva sae gihe jeNeva ammApiyaro teNeva uvAgacchai 2 ammApiUNaM royamANe jAva vilavamANe jiNarakkhiyavAvatiM nivedeti, tateNaM jiNapAlie ammApiyaro mittaNAti jAva pariyaNeNaM saddhiM royamANAtiM bahaIloiyAI mayakiccAI kareti 2kAleNaM vigatasoyA jAyA, tateNaM jiNapAliyaM annayA kayAi suhAsaNavaragataM ammApiyaro evaM vadAsI-kahaNNaM puttA ! jiNarakkhie kAlagae, tate NaM se jiNapAlie ammApiUNaM lavaNasamuddottAraM ca kAliyavAyasamutthaNaM potavahaNavivattiM ca phalahakhaMDaAsAtaNaM ca rayaNadIvuttAraM ca rayaNadIvadevayAgihaM ca bhogavibhUI ca rayaNadIvadevayAappAhaNaM ca sUlAiyapurisadarisaNaM ca selagajakkhaAruhaNaM ca ragraNadIvadevayAuvasaggaM ca jiNarakkhiyavivattiM ca lavaNasamuddauttaraNaM ca caMpAgamaNaM ca selagajakkhaApucchaNaM ca jahAbhUyamavitahamasaMdiddhaM parikaheti, tate NaM jiNapAlie jAva appasoge jAva vipulAti bhogabhogAI bhuMjamANe vihrti| (sUtraM 87) teNaM kAleNaM 2 samaNe0 samosaDhe, dhammaM socA pavatie ekkArasaMgavI mAsieNaM sohamme kappe do sAgarovame, mahAvidehe sijjhihiti / evAmeva samaNAuso! jAva mANussae kAmabhoe No puNaravi AsAti se NaM jAva vItivatissati jahA vA se jiNapAlie / evaM khalu jaMbU! samaNeNaM bhagavayA navamassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe paNNattettibemi // (sUtraM 88) // navamaM ajjhayaNaM samattaM // 9mAka ndIjJAte SbhogAkAMkSaNopanayaH sU.85 ratnadvIpade8 vatApakrA: |ntiH sU. 86 jina| pAlitasvAsthyaMsU. 87zrIvIrasamIpe dI kSA sU.88 // 166 // For Personal & Private Use Only
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'saI vatti sukhalakSaNaphalabahulatA smRti vA smaraNaM ativyAkulacittatayA na labhate sa rati-cittaramaNaM 'dhiI vatti dhRti cittakhAsthyamiti, 'AsayAIti Aspe-mukhe 'pihiti'tti pidhantaH-sthagayantaH 'AghayaNaM'ti vadhasthAnaM 'sUlAiyagaM'ti zUlikAbhinna | 'kaluNAIti karuNAjanakakhAt 'kaTThAIti kaSTa-duHkhaM tatprabhavalAt 'vissarAIti virUpazabdasvarUpakhAt vacanAnIti gamyate, 'kUjantaM' avyaktaM zabdAyamAnaM 'kAkaMdIe'tti kAkandInagarI tadbhavaH, 'oyAe'tti upAyAtaH-upAgataH, 'ahAlahussagaMsitti yathAprakAre laghusvarUpe, 'uddiha'tti amAvAsyA, 'Agayasamae ti AsannIbhUto'vasaro yasya sa ityarthaH, prAptastu sAkSAdeva, hatthAo'tti hastAd grahaNapravRttAt 'sAhatyiti vahastena 'siMgArehiM ti zRGgArarasopetaiH kAmotkocakaiH karuNaistathaiva upasargaH-upadravairvacanaceSTAvizeSarUpaiH 'avayakkhaha' apekSadhvaM 'mae saddhiM hasiyANi'ityAdi, iha ktapratyayo bhAve tasya copAdhibhedena bhedasya vivakSaNAd bahuvacanaM, anyathA yAvAbhyAM mayA sArddha hasitaM cetyAdi vAcyaM syAt , tathA ratAni ca asAkSAdibhiH lalitAni ca ipsitAni lIlA vA 'kIliyANi yati jalAndolanakakrIDAdibhiH hiNDitAni ca vanAdiSu viha tAni mohitAni ca-nidhuvanAni, etacca vAkyaM kAkA'dhyeyaM, tata upAlambhaH pratIyate, 'tae NaM sA rayaNadIve'tyAdi sUtraM vAcanAntare rUpakavizeSadvayabhrAnti karoti, tathAhi-'sA pavararayaNadIvassa devayA ohiNA u jiNarakkhiassa nAUNa vaha nimittaM uvari mAiMdidAragANa doNhaMpi' ityekaM 'dosakaliyA salIlayaM nANAvihacuNNavAsamIsiyaM divaM ghANamaNanivvuikaraM sabouyasurahikusumabuddhikaraM pamuMcamANI'iti dvitIyaM, evamanyAnyapi paribhAvanIyAni paMdyAni, padyabandhaM hi vinA tukArAdinipAtAnAM pAdapUraNArthAnAM nirdezo na ghaTate, aparimitAni ca chandaHzAstrANIti, arthasvevam For Personal & Private Use Only
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmasA devatA jinarakSitasya jJAkhA bhAvamiti zeSo vadhanimittaM tasyaiva, vacanamidaM bravIti smeti sambandhaH, 'dosakaliya' ttiAmAkakathAGgama. dveSayuktA, 'salIlayaMti salIlaM yathA bhavatItyarthaH, 'cuNNavAsa'tti cUrNalakSaNA vAsAH cUrNavAsAH tairmizrA yA sA tathA tAM tathA tAndIjJAte divyAM ghrANamanonivRttikarI sarvatukAnAM surabhINAM ca kusumAnAM yA vRSTiH sA tathA tAM pramuzcantI / tathA naanaamnniknkr-jinpaali||167|| nAnAM sambandhIni ghaNTikAzca kiGkiNyazca-kSudraghaNTikA nupUrau ca pratItI mekhalA ca-rasanA etallakSaNAni yAni bhUSaNAni teSAM tajinara yo ravastena iti rUpakAdha 'disAo vidisAo pUrayaMtI vayaNamiNaM bei yatti dizo vidizazca pUrayantI vacanamidaMkSitavRttaM vakSyamANaM bravIti sA devatA, sakalusa'tti saha kaluSeNa pApena varttate yA sA tatheti tRtIyaM / he ho(hA)la he vasula he gola etAni sa.854 ca padAni nAnAdezApekSayA puruSAdyAmatraNavacanAni gauravakutsAdigarbhANi vartante, ho(hA)la iti dazavaikAlike hola iti dRzyate, tathA nAtha!-yogakSemakarin ! dayita!-vallabha ! rakSita ! iti vA priya !-premakartaH! ramaNa-bhartaH ! kAnta !-kama-18 nIya ! svAmika !-adhipate ! nighRNa!-nirdaya ! sasnehAyA viyogaduHsthAyA mama parityAgAt 'nitthakka'tti anavasarajJa anura tAyA mamAkANDe eva tyAgAdityarddha 'chiNNa'tti styAna ! kaThina madIyAtyantAnukUlacaritAdravIkRtahRdayakhAt niSkRpa ! mama | SI duHkhitAyA apratIkArAt, akRtajJa! madIyopakArasthAnapekSaNAt zithilabhAva ! akasmAd mama mocanAt nirlajja ! pratipannatyAgAt | rUkSa ! snehakAryAkaraNAt akaruNa ! he jinarakSita mama hRdayarakSaka !-viyogaduHkhena zatadhAsphuTato hRdayasya trAyaka punarmama // 167 // khIkaraNata ityarthaH iti caturtha, 'nahu' naiva yujyase-arhasi ekakAmanAthAmavAndhavAM tava calanopapAtakArikAM-pAdasevAvidhAyinImujjhitumadhanyAmiti, iha ca samAnArthAnekazabdopAdAne'pi na punaruktadopaH sambhramAbhihitakhAt, yadAha-"vaktA harSabha For Personal & Private Use Only
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ | yAdibhirAkSiptamanAH stuvaMstathA nindan / yatpadamasakRd brUyAt tatpunaruktaM na dossaay||1|| iti ardha, he guNasaMkara!-guNasamudAyarUpa! haM iti akAralopadarzanAdahamiti dRzyaM khayA vihInA na samarthA jIvituM kSaNamapIti paJcamaM / tathA 'imassa utti asya punaH aneke ye jhaSA-matsyA makarA-grAhAH vividhazvApadAca-jalacarakSudrasattvarUpAsteSAM yAni zatAni teSAmAkulagRhaM AkIrNagehaM ||| | jhaSAdInAM vA sadA-nityaM kulagRhamiva kulagRhaM yaH sa tathA tasyetyarddha, ratnAkarasya-samudrasya madhye AtmAnaM 'vahemi'tti hanmi tava-bhavataH purataH-agrataH tathA ehi nivarttakha 'jaisitti yadi bhavasi kupitaH kSamasvaikAparAdhaM tvaM me iti SaSThaM / 'tunjha yatti tava ca vigataghanaM vimalaM ca yacchazimaNDalaM tasyevAkAro yasya zriyA ca saha yadvarttate tattathA, pAThAntareNa vigataghanavimala-16 zazimaNDalenopamA yasya sazrIkaM ca yattattathA, zAradaM-zaratkAlasambhavaM yannavaM-pratyagraM kamalaM ca-sUryabodhyaM kumudaM ca-candra-18 bodhyaM kuvalayaM ca-nIlotpalaM teSAM yo dalanikaraH-dalavRndaM tatsadRze nitarAM bhAta iti-nibhe ca nayane yatra tattathA, pAThA-1 ntareNa zAradanavakamalakumude ca te vimukule ca te vikasite zeSaM tathaiva, vadanaM-mukhaM pratIti vAkyazeSaH, pipAsAgatAyAHmukhadarzanajalapAnecchayA AyAtAyAH tAM vA gatAyAH-prAptAyAH kasyAH?-me-mama zraddhA-abhilASaH kiM kartuM ?-prekSituM-avalo-15 kayituM je iti pAdapUraNe nipAtaH avalokaya tA iti-tatastAvaditi vA ita:-asyAM dizi mAM nAtha jA iti-yena yAva-15 diti vA te tava prekSe vadanakamalamiti rUpakaM // 7 // evaM sapraNayAni-sasnehAnIva saralAni-sukhAvagamyAbhidheyAni madhurANi|| ca-bhASayA komalAni yAni tAni tathA, tathA karuNAni-karuNotpAdakakhAt vacanAni jalpantI sA pApA kriyayA mArgataH-15 pRSThataH samanveti-samanugacchati pApahRdayeti // 8 // tato'sau jinarakSitazcalamanA:-abhyupagamAcalitacetAH 'avayakkhaItti For Personal & Private Use Only dain Education International
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 16 // sambandhaH, kiMbhUtaH1-saJjAtadviguNarAgaH pUrvakAlApekSayA, kasyAM ?-ratnadvIpadevatAyAM, kena kaizcetyAha-tena ca-pUrvoktena bhUSaNa- 9 mAkaraveNa karNasukho manoharazca yastena taizca pUrvavarNitaiH sapraNayasaralamadhurabhaNitaiH, tathA tasyA devatAyAH sundaraM yatstanajaghanavadana- ndIjJAte karacaraNanayanAnAM lAvaNyaM-spRhaNIyasaM tacca rUpaM ca-zarIrasundarakhaM ca yauvanaM ca-tAruNyaM teSAM yA zrI:-sampat sA tathA tAM jinapAli. |ca divyAM-devasambandhinI saraniti sambandhaH, tathA sarabhasAni-saharSANi yAnyupagRhitAni-AliGgitAni tAni tathA vibbo tajinarayakAH' strIceSTAvizeSAH vilasitAni ca-netravikAralakSaNAni ca tAni tathA, vihasitAni ca-arddhahasitAdIni sakaTAkSA: | kSitavRttaM sApAGgadarzanAH dRSTayo-vilokitAni niHzvasitAni ca-kAmakrIDAyAH samudbhavAni malitAni ca-puruSAbhilapaNIyayo sU.85-88 pidaGgamardanAni ca pAThAntareNa maNitAni ca-ratakUjitAni upalalitAni ca-krIDitavizeSarUMpANi pAThAntareNa lalitAni-IpsitAni krIDitAni vA sthitAni ca-svabhavaneSu utsaGgAsanAdipu vA avasthAnAni gamanAni ca-haMsagatyA cakramaNAni praNayakheditAni ca-praNayaroSaNAni prasAditAni ca-kopaprasAdanAnIti dvandvastAni ca saran-cintayan rAgamohitamatiH avaza Atmana iti gamyate, karmavazaM-karmaNaH pAratavyaM gato yaH sa tathA pAThAntare karmavazAt vegena mohasya naDito-viDambito yaH sa karma-18 vazaveganaDitaH, 'avaikkhai'tti avekSate-nirIkSate sma mArgataH-pRSThato'valokayati tAmAgacchantImityarthaH, 'saviliyaMti // 16 // sabIDaM, sljjmityrthH| 'maccugalasthallaNolliyamaIti mRtyunA-yamarAkSasena 'galatthallA' hastena galagrahaNarUpA tayA noditA-svadezagamanavaimukhyena yamapurIgamanAbhimukhIkRtA matiryasya sa tathA taM avekkhamANaM tathaiva yakSastu zailako zAkhA zanaiH 2 'uvihai'tti udvijahAti-U, kSipati, 'taheva saNiyaM' ityetat padadvayaM vAcanAntare nopalabhyate nijakapRSThAt For Personal & Private Use Only
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ prArthita eva yadyaya atrArthe 'chalipazcAdbhAgamanavAni zarIrAvayavavizeSAt 'vigayasatthaM ti vigatasvAsthyaM pAThAntare vigatazraddho yakSaH zailaka iti, 'ovayaMtaMti avapatantaM 'sarasabahiyassa'tti sarasaM-abhimAnarasopetaM vadhito-hato yaH sa tathA tasya 'aMgamaMgAIti zarIrAvayavAn 'ukkhittabaliM'ti utkSiptaH-Urddha AkAze kSipto na bhUmipaTTAdiSu nivezito yo baliH-devatAnAmupahAraH sa tathA taM caturdizaM karoti, sA devatA | 'paMjali'tti prakRtAJjaliH prakRSTatoSavatI 'evamevetyAdi nigamanaM 'AsAya'ti prAptAnAzrayati bhajate-aprAptAn prAtheyateRddhimantaM yAcate spRhayati-aprArthita eva yadyayaM zrImAn bhogAn me dadAti tadA sAdhu bhavati ityevaMrUpAM spRhAM karoti abhilaSati-dRSTAdRSTeSu zabdAdiSu bhogecchAM karotItyarthaH, atrArthe 'chali gAhA-chalito-vyaMsito'nathe prAptaH 'avakAsana' pazcAdbhAgamavalokayan jinarakSita iti prastutameva 'niravayakkho' niravakAsaH pazcAdbhAgamanavekSamANastannisspRha ityarthoM gataHkhasthAna prApto'vighnena-antarAyAbhAvena jinapAlita iti vakSyamANaM, eSa dRSTAntAnuvAdo, dASTontikasvevaM-yasmAdevaM tasmAt 'pravacanasAre' cAritre labdhe satIti gamyate 'niravakAvaNa' parityaktabhogAn prati nirapekSeNa-anabhilASavatA bhavitavyamiti, 'bhoge' gAhA cAritraM pratipadyApi bhogAnavakAantaH patanti saMsArasAgare ghore jinarakSitavat , itare tu taranti z2inapAlitavat samudramiti // 2 // zeSaM mUtrasiddhaM / iha vizeSopanayamevaM varNayanti vyAkhyAtAra:-"jaha rayaNadIvadevI taha etthaM aviraI mhaapaavaa|| jaha lAhatthI vaNiyA taha suhakAmA ihaM jIvA ||1||jh tehiM bhIehiM diTTho AghAyamaMDale puriso / saMsAradukkhabhIyA pAsaMti | taheva dhammakahaM ||2||jh teNa tesi kahiyA devI dukkhANa kAraNaM ghoraM / tatto ciya nitthAro selagajakkhAo nannatto // 3 // 1 yathA ratnadIpadevI tathAtrAviratirmahApApA / yathA lAbhArthinI vaNijau tathA sukhakAmA iha jIvAH // 1 // yathA tAbhyAM bhItAbhyAM dRSTa AghAtamaNDale puruSaH / / saMsAraduHkhabhItAH pazyanti tathaiva dharmakathakaM // 2 // yathA tena tAbhyAM kathitA duHkhAnAM ghoraM kAraNaM devI / tata eva zelakayakSAt nistAro nAnyasmAt // 3 // pakSaNa parityaktabhogAntAnuvAdo, dAtAnaspRha ityartha Jain Educati o nal For Personal & Private Use Only
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. taha dhammakahI bhavANa sAhae diTThaaviraisahAyo / sayaladuhaheubhUo visayA virayaMti jIvANaM // 4 // sattANaM dahattANa saraNaM caraNaM jiNiMdapabattaM / ANaMdarUvanihANasAhaNaM tahaya desei // 5 // jaha tesi tariyabo ruddasamuddo taheva sNsaaro| jaha tesi sagihagamaNaM nivANagamo tahA etthaM // 6 // jaha selagapiTThAo bhaTTho devIi mohiyamaIo / saavyshsspurNmi| sAyare pAvio nihaNaM // 7 // taha aviraIi naDio caraNacuo dukkhasAvayAiNNe / nivaDai apArasaMsArasAyare dAruNasarUve // 8 // jaha devIe akkhoho patto saTThANa jIviyasuhAI / taha caraNaDio sAhU akkhoho jAi nivANaM // 9 // navamajJAtAdhyayanavivaraNaM samAptamiti // 9 mAka|ndIjJAte jinapAlitajinara| kSitavRttaM sU.85-84 // 169 // 1 tathA dharmakathako bhavyebhyaH kathayet dRSTamaviratikhabhAvam / sakaladuHkhahetubhUtaM viSayebhyo viramayanti jIvAn // 4 // sattvAnA duHkhArtAnAM zaraNaM caraNaM jinendra-1 prajJaptaM / AnandarUpanirvANasAdhanaM tathaiva darzayati // 5 // yathA tAbhyAM taraNIyo rudraH samudrastathaiva saMsAraH / yathA tayoH khagRhagamanaM nirvANagamanaM tathA'tra // 6 // yathA zailakapRSThAt bhraSTo devImohitamatikaH / zvApadasahasrapracure sAgare prApto nidhanam // 7 // tathA'viralyA naTitazcaraNacyuto duHkhazvApadAkINa / nipatatyapArasa| sArasAgare dAruNakharUpe // 8 // yathA devyA'kSobhaH prAptaH khasthAnaM jIvitasukhAni c| tathA caraNasthitaH sAdhurakSobho yAti nirvANam // 7 // // 16 // dain Education International For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha dazamajJAtavivaraNam / tuM atha dazamaM vitriyate, tasya cAyaM pUrveNa saha sambandhaH-anantarAdhyayane'virativazavaya'vazavartinoranarthetarAvuktI, iha guNahAnivRddhilakSaNAvanArthI pramAdyapramAdinorabhidhIyete ityevaMsambaddhamidam jati NaM bhaMte ! samaNeNaM0 Navamassa NAyajjhayaNassa ayamaDhe paNNatte dasamassa ke a40?, evaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe nagare sAmI samosaDhe goyamasAmI evaM vadAsI-kahaNNaM bhaMte ! jIvA vaTuMti vA hAyanti vA 1, go0 ! se jahA nAmae bahulapakkhassa pADivayAcaMde puNNimAcaMdaM paNihAya hINo vaNNeNaM hINe sommayAe hINe niddhayAe hINe kaMtIe evaM dittIe juttIe chAyAe pabhAe oyAe lessAe maMDaleNaM tayANaMtaraM ca NaM bIyAcaMde pADivayaM caMdaM paNihAya hINatarAe vaNNeNaM jAva maMDaleNaM tayANaMtaraM ca NaM tatiAcaMde bitiyAcaMdaM paNihAya hINatarAevaNNeNaM jAva maMDaleNaM, evaM khalu eeNaM kameNaM parihAyamANe 2 jAva amAvassAcaMde cAuddasicaMdaM paNihAya nahe vaNNeNaM jAva nahe maMDaleNaM, evAmeva samaNAuso! jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA jAva pavaie samANe hINe khaMtIe evaM muttIe guttIe ajaveNaM mahaveNaM lAghaveNaM sacceNaM taveNaM ciyAe akiMcaNayAe baMbhaceravAseNaM, tayANaMtaraM ca NaM hINe hINatarAe khaMtIe jAva hINatarAe baMbhaceravAseNaM, evaM khalu eeNaM kameNaM parihAyamANe 2 NaDhe khaMtIe For Personal & Private Use Only
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma jAva NaDe baMbhaceravAseNaM, se jahA vA sukkapakkhassa pADivayAcaMde amAvAsAe caMdaM paNihAya ahie 10candrakathAGgam. vaNNeNaM jAva ahie maMDaleNaM tayANaMtaraM ca NaM biiyAcaMde paDivayAcaMdaM paNihAya ahiyayarAe vaNNeNaM jJAtA0 jAva ahiyatarAe maMDaleNaM evaM khalu eeNaM kameNaM parivuDDemANe 2 jAva puNNimAcaMde cAuddasiM caMdaM kssaantyaa||170|| paNihAya paDipuNNaM vaNNeNaM jAva paDipuNNe maMDaleNaM, evAmeva samaNAuso! jAva pavatie samANe ahie divRddhikhaMtIe jAva baMbhaceravAseNaM, tayANaMtaraM ca NaM ahiyayarAe khaMtIe jAva baMbhaceravAseNaM, evaM khalu hAnibhyAM jIvaguNaeeNaM kameNaM parivaDDemANe 2 jAva paDipunne baMbhaceravAseNaM, evaM khalu jIvA vaTuMti vA hAyaMti vA, evaM / vRddhihAnI khalu jaMbU! samaNeNaM bhagavatA mahAvIreNaM dasamassa NAyajjhayaNassa ayamaDhe paNNattettibemi // (sUtraM 89) sa. 89 dasamaM NAyajjhayaNaM samattaM // 10 // sarva sugamam , navaraM jIvAnAM dravyato'nantatvena pradezatazca pratyekamasaGkhyAtapradezalenAvasthitaparimANakhAt varddhante guNaiH hIyante ca taireva / anantaranirdezakhena hAnimeva tAvadAha-se jahe'tyAdi, 'paNihAe'tti praNidhAyApekSya 'varNena' zuklatAlasAkSaNena 'saumyatayA' sukhadarzanIyatayA 'snigdhatayA' arUkSatayA 'kAntyA' kamanIyatayA 'dIyA' dIpanena vstuprkaashnene-18||17|| satyarthaH 'juttIya'tti yuktyA AkAzasaMyogena, khaNDena hi maNDalenAlpataramAkAzaM yujyate na punaryAvatsampUrNena, 'chAyayA jalAdau pratibimbalakSaNayA zobhayA vA 'prabhayA' udgamanasamaye yad dyutisphuraNaM tayA 'oyAe'tti ojasA dAhApanaya For Personal & Private Use Only WWW.jalnelibrary.org
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAdiskhakAryakaraNazakkyA 'lezyayA' kiraNarUpayA 'maNDalena' vRttatayA, kSAntyAdiguNahAnizca kuzIlasaMsargAta sadgurUNAmaparyupAsanAt pratidinaM pramAdapadAsevanAt tathAvidhacAritrAvaraNakarmodayAcca bhavatIti, guNavRddhisvetadviparyayAditi, evaM ca hIyamAnAnAM jIvAnAM na vAJchitasya nirvANasukhasyAvAptirityanarthaH, Aha ca-'caMdoba kAlapakkhe parihAI pae pae pmaaypro|| |taha uggharaviggharaniraMgaNovi na ya icchiyaM lahai ||1||"tti [candra iva kRSNapakSe parihIyate pade pade prmaadprH| tathA udhavigRhaniraJjano'pi dravyato nepsitaM labhate // 1 // ] guNairvarddhamAnAnAM tu vAJchitArthAvApterartha iti, vizeSayojanA punarevam "jaha caMdo taha sAhU rAhuvaroho jahA taha pamAo / vaNNAI guNagaNo jaha tahA khamAI samaNadhammo // 1 // puNNovi paidiNaM| ISjaha hAyaMto savahA sasI nasse / taha puNNacaritto'vihu kusIlasaMsaggimAIhiM // 2 // jaNiyapamAo sAhU hAyaMto paidiNaM| khamAIhiM / jAyai naDhacaritto tatto dukkhAI pAvei // 3 // tathA-'hINaguNovihu houM suhagurujogAijaNiyasaMvego / puNNasa-11 rUvo jAyai vivaDDamANo sasaharova // 4 // [ yathA candrastathAH sAdhuH rAhUparodho yathA tathA pramAdaH / varNAdirguNagaNo yathA |tathA kSamAdiH shrmnndhrmH||1|| pUrNo'pi pratidinaM yathA hIyamAnaH sarvathA nazyati shshii| tathA pUrNacAritro'pi kuzIlasaM-% &sargAdibhiH // 2 // jAtapramAdaH sAdhuH pratidina hIyamAnaH kssmaadibhiH| jAyate naSTacAritraH tato duHkhAni prApnoti // 3 // hInaguNo'pi bhUkhA zubhaguruyogAdijanitasaMvegaH / pUrNasvarUpo jAyate vivardhamAnaH zazadhara iva // 4 // ] dazamajJAtavivaraNa |samAptamiti // For Personal & Private Use Only
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. ekAdazajJAtavivaraNam / // 17 // athaikAdazamaM vitriyate-asya pUrveNa sahAyaM sambandhaH-pUrvatra ca pramAdyapramAdinorguNahAnivRddhilakSaNAvanAyuktau, iha tu |mArgArAdhanavirAdhanAbhyAM tAvucyate itisambaddhamidam jati NaM bhaMte ! dasamassa nAyajjhaNassa ayamaDhe ekkArasamassa ke aTe01, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe goyame evaM vadAsI-kaha NaM bhaMte ! jIvA ArAhagA vA virAhagA vA bhavaMti ?, go0! se jahA NAmae egaMsi samuddakUlaMsi dAvaddavA nAma rukkhA paNNattA kiNhA jAva niuruMbabhUyA pattiyA puphiyA phaliyA hariyagarerijamANA sirIe atIva uvasobhemANA 2 ciTThati, jayA NaM dIviccagA IsiM purevAyA pacchAvAyA maMdAvAyA mahAvAyA vAyaMti tadANaM bahave dAvaddayA rukkhA pattiyA jAva ciTThati appegatiyA dAvaddavA rukkhA junnA jhoDA parisaDiyapaMDupattapupphaphalA sukkarukkhao viva milAyamANA 2 ciTuMti, evAmeva samaNAuso! je amhaM niggaMtho vA niggaMdhI vA jAva paJcatite samANe bahaNaM samaNANaM 4 samma sahati jAva ahiyAseti bahUNaM aNNautthiyANaM bahaNaM gihatthANaM no sammaM sahati jAva no ahiyAseti esa NaM mae purise desavirAhae paNNatte smnnaauso!| jayA NaM sAmuddagA IsiM purevAyA pacchA aeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeroen 11dAvadravajJAtAdhya. svaparobhayAnubhayo|ktisahane dezavirAdhanArAdhanasArAdhanavirAdhanAH // 17 // dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAyA maMdAvAyA mahAvAtA vAyati tadA NaM bahave dAvaddavA rukkhA juNNA jhoDA jAva milAyamANA 2 ciTThati, appegaiyA dAvadavA rukkhA pattiyA puphiyA jAva uvasobhemANA 2 ciTThati, evAmevasamaNAuso ! jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA pavatie samANe bahaNaM aNNautthiyANaM bahaNaM gihatthANaM sammaM sahati bahaNaM samaNANaM 4 no sammaM sahati esa NaM mae purise desArAhae pannatte smnnaauso|| jayA NaM no dIvicagA NosAmuddagA IsiM purevAyA pacchAvAyA jAva mahAvAyA tate NaM save dAvaddavA rukkhA juNNA jhoDA0 evAmeva samaNAuso! jAva pavatie samANe bahaNaM samaNANaM 2 bahUNaM annautthiyagihatthANaM no sammaM sahati esa NaM mae purise sabavirAhae paNNatte samaNAuso!, jayA NaM dIviccagAvi sAmuddagAvi isiM purevAyA pacchAvAyA jAva vAyaMti tadA NaM sacce dAvaddavA rukkhA pattiyA jAva ciTuMti, evAmeva samaNAuso! je amhaM pacatie samANe bahUNaM samaNANaM bahUNaM annautthiyanihatthANaM sammaM sahati esa NaM mae purise sabArAhae paM0 !, evaM khalu go0 ! jIvA ArAhagA vA virAhagA vA bhavaMti, evaM khalu jaMbU! samaNeNaM bhagavayA ekkArasamassa ayamaDhe paNNattettibemi // (sUtraM-10) ekkArasamaM nAyajjJayaNaM samattaM // sarva sugama, navaraM ArAdhakA jJAnAdimokSamArgasya virAdhakA api tasyaiva 'jayA Na'mityAdi 'dIviccagA' dvaipyA dvIpasambhavA ISat purovAtA:-manAk-sasnehavAtA ityarthaH, pUrvadiksambandhino vA, pathyA vAtA-vanaspatInAM sAmAnyena hitA dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma - kathAGgam. // 172 // vAyavaH pazcAdvAtA vA mandAH - zanaiH saJcAriNaH mahAvAtA:- udaMDavAtA vAnti tadA 'appegaiya'tti apyeke kecanApi stokA ityarthaH, 'juNNa'tti jIrNA iva jIrNAH, jhoDa:- patrAdizATanaM, tadyogAtte'pi jhoDA:, ata eva parizaTitAni kAnicicca pANDUni patrANi puSpaphalAni ca yeSAM te tathA zuSkavRkSaka iva mlAyantastiSThanti ityeSa dRSTAnto, yojanA tvasyaivaM 'evAmevetyAdi, 'aNNautthiyANaM' ti anyayUthikAnAM - tIrthAntarIyANAM kApilAdInAmityarthaH, durvacanAdInupasargAn no samyak sahate iti, 'esa NaM' ti ya evaMbhUtaH eSa puruSo dezavirAdhako jJAnAdimokSamArgasya, iyamatra vikalpacatuSTaye'pi bhAvanA - yathA dAvadravyavRkSasamUhaH svabhAvato dvIpavAyubhiH bahutaradezaiH svasampadaH samRddhimanubhavati dezena cAsamRddhi 1 samudravAyubhizva dezairasamRddhiM dezena ca samRddhi 2 mubhayeSAM ca vAyUnAmabhAve samRddhyabhAva 3 mubhayasadbhAve ca sarvataH samRddhi 4 mevaM krameNa sAdhuH kutIthiMka gRhasthAnAM durvacanAdInyasahamAna: kSAntipradhAnasya jJAnAdimokSamArgasya dezato virAdhanAM karoti, zramaNAdInAM bahumAnaviSayANAM durvacanAdikSamaNena bahutaradezAnAmArAdhanAt 1 zramaNAdidurvacanAnAM sahane kutIrthikAdInAM sahane dezAnAM virAdhanena | dezata evArAdhanAM karoti 2 ubhayeSAmasahamAno virAdhanAyAM sarvathA tasya varttate 3 sahamAnazca sarvathA''rAdhanAyAmiti 4, iha punarvizeSayojanAmevaM varNayanti - "jaiha dAvaddavatasvaNamevaM sAhU jaheva dIviccA / vAyA taha samaNAiyasapakkhavayaNAI dusahAI // 1 // jaha sAmuddayavAyA taha'NNatitthA ikaDuyavayaNAI / kusumAisaMpayA jaha sivamaggArAhaNA taha u // 2 // jaha kusumAiviNAso 1 yathA dAvadravataruvanamevaM sAdhavaH yathaiva dvIpagAH / vAtAstathA zramaNAdikasapakSavacanAni duHsahAni // 1 // yathA samudravAtAstathA'nyatIrthikAdikaTukavacanAni / kusumAdisaMpat yathA zivamArgArAdhanA tathaiva // 2 // yathA kusumAdivinAzaH / For Personal & Private Use Only 11dAvadra vijJAtAdhya. svaparobha yAnubhayo kisane dezavirA dhanArAdha sarvArA dhanavirA dhanAH sU. 90 // 172 //
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ sivamaggavirAhaNA tahA neyaa| jaha dIvavAujoge bahu iDDI Isi ya aNiDDI // 3 // taha sAhammiyavayaNANa sahamANArAhaNA bhave bahuyA / iyarANamasahaNe puNa sivamaggavirAhaNA thovA // 4 // jaha jalahi vAujoge theviDDI bahuyarA ya'NiDDI ya / / taha parapakkhakkhamaNe ArAhaNamIsi bahuyayaraM ||5||jh ubhayavAuvirahe savA tarusaMpayA viNadRtti / animittobhayamacchararUve | S| virAhaNA taha ya ||6||jh ubhayavAujoge sabasamiDDI vaNassa saMjAyA / taha ubhayavayaNasahaNe sivamaggArAhaNA vuttA // 7 // tA punnasamaNadhammArAhaNacitto sayA mahAsatto / saveNavi kIraMtaM saheja sabaMpi paDikUlaM // 8 // " iti // ekAdazajJAtavivaraNaM samAptaM // 11 // 1 zivamArgavirAdhanA tathA jJeyA / yathA dvIpavAyuyoge bahuH RddhirISaccAnRddhiH // 3 // tathA sAdharmikavacanAnAM sahamAnAnAmArAdhanA bhavedbahukA / itareSAmasahane punaH zivamArgavirAdhanA tokA // 4 // yathA jaladhivAyuyoge tokadibahukatarA'narddhiva / tathA parapakSakSamaNe ArAdhaneSat bahukatarA (virAdhanA) // 5 // SyadhobhayavAyuvirahe sarvA tarusaMpat vinaSTeti / animittobhayamatsararUpeha virAdhanA tathA ca // 6 // yathobhayavAyuyoge sarvA samRddhirvanasya saMjAtA / tathobhayavacana-18|| sahane zivamArgArAdhanokkA // 7 // tat pUrNazramaNadharmArAdhanAcittaH sadA mahAsattvaH / sarveNApi kriyamANaM saheta sarvamapi pratikUlaM // 8 // Jain due For Personal & Private Use Only jainelibrary.org
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgama. // 17 // barbodhaH sU. dvaadshjnyaatvivrnnm| 12 udaka jJAte pariadhunA dvAdazaM viviyate, asya caivaM sambandhaH-anantarajJAte cAritradharmasya virAdhakabamArAdhakalaM coktamiha tu cAritrArA-18 khodakaM sU. dhakalaM prakRtimalImasAnAmapi bhavyAnAM sadguruparikarmaNAto bhavatItyudakodAharaNenAbhidhIyate, ityevaM sambaddhamidam 91 subu ddhikRto jatiNaM bhaMte!samaNeNaM jAva saMpatteNaM ekkArasamassa nAyajjhayaNassa ayama bArasamassa NaM nAyajjhayaNassa ke jitazatroaDhe paM01, evaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM 2caMpAnAma nayarI puNNabhadde jitasattU rAyAdhAriNI devI, adINasattU nAmaM kumAre juvarAyA yAvi hotthA, subuddhI amacce jAva rajadhurAciMtae samaNovAsae, tIse NaM caMpAe NayarIe bahiyA uttarapuracchimeNaM ege parihodae yAvi hotthA, meyavasAmasaruhirapUyapaDalapoccaDe mayagakalevarasaMchaNNe amaNuNNe vaNNeNaM jAva phAseNaM, se jahA nAmae ahimaDeti vA gomaDeti vA jAva mayakuhiyaviNaTTakimiNavAvaNNadurabhigaMdhe kimijAlAule saMsatte asuivigayabIbhatthadarisaNijje, bhaveyArUve siyA?, No iNaDhe samaDhe, etto aNir3hatarAe ceva jAva gaMdheNaM paNNatte (sUtraM 91) tate NaM se jitasattU // 17 // rAyA aNNadA kadAi bahAe kayavalikamme jAva appamahagyAbharaNAlaMkiyasarIre bahUhiM rAIsara jAva satyavAhapabhitihiM saddhiM bhoyaNavelAe suhAsaNavaragae vipulaM asaNaM 4 jAva viharati, jimitabhu Jain Education For Personal & Private Use Only
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ tuttarAyae jAva suibhUte taMsi vipulaMsi asaNa 4 jAva jAyavimhae te bahave Isara jAva pabhitIe evaM vayAsI-aho NaM devA ! ime maNuNNe asaNa 4 vaNNaNaM uvavee jAva phAseNaM uvavete assAyaNijje vissAyaNijje pINaNijje dIvaNije dappaNijje mayaNijje bihaNije saviMdiyagAyapalhAyaNije, tate NaM te bahave Isara jAva pabhiyao jitasattuM evaM va0-taheva NaM sAmI! jaNNaM tumbhe vadaha aho NaM ime maNuNNe asaNaM 4 vaNNeNaM uvavee jAva palhAyaNijje, tate NaM jitasattU subuddhiM amacaM evaM va0-aho NaM subuddhI! ime maNuNNe asaNaM 4 jAva palhAyaNijje, tae NaM subuddhI jitasattusseyamadvaM no ADhAi jAva tusiNIe saMciTThati, tate NaM jitasattuNA subuddhI docaMpi tacaMpi evaM vutte samANe jitasattuM rAyaM evaM vadAsI-no khalu sAmI! ahaM eyaMsi maNuNNaMsi asaNa 4 kei vimhae, evaM khalu sAmI! subbhisahAvi puggalA dunbhisaddattAe pariNamaMti dunbhisaddAvi poggalA sunbhisaddattAe pariNamaMti, surUvAvi poggalA durUvattAe pariNati durUvAvi poggalA surUvattAe pariNamaMti, subhigaMdhAvi poggalA dunbhigaMdhattAe pariNamaMti. dunbhigaMdhAvi poggalA sunbhigaMdhattAe pariNamaMti surasAvi poggalA durasatAe pariNamaMti durasAvi poggalA surasattAe pariNamaMti suhaphAsAvi poggalA duhaphAsattAe pariNamaMti duhaphAsAvi poggalA suhaphAsattAe pariNamaMti paogavIsasApariNayAvi ya NaM sAmI ! poggalA paNNattA, tate NaM se jitasattU subuddhissa amaccassa evamAtikkhamANassa 4 eyamadvaM no ADhAti no For Personal & Private Use Only anima.jainelibrary.org
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAtAdharma thAGgam. // 174 // |12 udakajJAte pari. khodakaM sU. 91 subuddhikRto jitazatrobodhaH sU. Feeeeeeeeeeeeee pariyANaI tusiNIe saMciTThai, tae NaM se jitasattU aNNadA kadAI pahAe AsakhaMdhavaragate mahayA bhaDacaDagarahaAsavAhaNiyAe nijAyamANe tassa pharihodagassa adUrasAmaMteNaM vItIvayai / tate NaM jitasattU tassa pharihodagassa asubheNaM gaMdheNaM abhibhUte samANe saeNaM uttarijageNaM AsagaM pihei, egataM avakkamati, te bahave Isara jAva pabhitio evaM vadAsI-aho NaM devANuppiyA ime pharihodae ! amaguNNe vaNNeNaM 4 se jahA nAmae ahimaDeti vA jAva amaNAmatarAe ceva, tae NaM te bahave rAIsarapabhiDa jAva evaM va0-taheva NaM taM sAmI! jaNaM tubbhe evaM vayaha, ahoNaM ime pharihodae amaNuNNe vaNNeNaM 4 se jahA NAmae ahimaDe i vA jAva amaNAmatarAe ceva, tae NaM se jiyasattU subuddhiM amacaM evaM vadAsIaho NaM subuddhI! ime pharihodae amaNuNNe vaNNeNaM se jahA nAmae ahimaDei vA jAva amaNAmatarAe ceca, tae NaM suvuddhI amacce jAva tusiNIe saMciTTai, tae NaM se jiyasattU rAyA subuddhi amacaM docaMpi tacaMpi evaM va0-aho NaM taM ceva, tae NaM se subuddhI amacce jiyasattuNA rannA docaMpi tacaMpi evaM butte samANe evaM va0-no khalu sAmI ! amhaM eyaMsi pharihodagaMsi kei vimhae, evaM khalu sAmI ! subbhisaddAvi poggalA dubbhisaddattAe pariNamaMti, taM ceva jAva paogavIsasApariNayAvi ya NaM sAmI ! poggalA paNNattA, tate NaM jitasattu subuddhi evaM ceva, mA NaM tuma devANu0 ! appANaM ca paraM ca tadubhayaM vA bahUhi ya asambhAvubbhAvaNAhiM micchattAbhiNiveseNa ya vuggAhemANe vuppAemANe viharAhi, tate NaM IS // 174 // For Personal & Private Use Only
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ subuddhissa imeyArUve anbhatthie 5 samuppajitthA-aho NaM jitasattU saMte tacce tahie avitahe sanbhUte jiNapaNNatte bhAve No uvalabhati, taM seyaM khalu mama jitasattussa raNo saMtANaM tacAgaM tahiyANaM avitahANaM sanbhUtANaM jiNapaNNattANaM bhAvANaM abhigamaNaTTayAe eyamaE uvAiNAvettae, evaM saMpeheti 2 paJcatiehiM purisehiM saddhiM aMtarAvaNAo navae ghaDayapaDae pageNhati 2 saMjhAkAlasamayaMsi paviralamaNussaMsi NisaMtapaDinisaMtaMsi jeNeva pharihodae teNeva uvAgae 2taM pharihodagaM geNhAveti 2 navaesu ghaDaesu gAlAveti 2 navaesa ghaDaesu pakkhivAveti 2 laMchiyamudite karAveti 2 sattarattaM parivasAveti 2 docaMpi navaesu ghaDaesu gAlAveti navaesu ghaDaesu pakkhivAveti 2 sajjakkhAraM pakkhivAvei laMchiyamuhite kAraveti 2 sattarattaM parivasAveti 2 tacaMpi Navaesu ghaDaesu jAva saMvasAveti evaM khalu eeNaM uvAeNaM aMtarA galAvemANe aMtarA pakkhivAvemANe aMtarAya viparivasAvemANe 2 satta 2 rAtidiyA viparivasAveti,tate NaM se pharihodae sattamasattayaMsi pariNamamANaMsi udgarayaNe jAe yAvi hotthA acche patthe jacce taNue phalihavaNNAbhe vaNNeNaM uvavete 4 AsAyaNije jAva savviMdiyagAyapalhAyaNijje, tate NaM subuddhI amace jeNeva se udgarayaNe teNeva uvA0 2 karayalaMsi AsAdeti 2 taM udgarayaNaM vaNNaNaM uvaveyaM 4 AsAyaNijje jAva sabiMdiyagAyapalhAyaNiijaM jANittA hahatuDhe bahahiM udgasaMbhAraNijjehiM saMbhAreti 2 jitasattassa raNo pANiyapariyaM sahAveti 2 evaM va0-tumaM ca NaM devANu For Personal & Private Use Only
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 175 // ppiyA! imaM udagarayaNaM geNhAhi 2 jitasattussa ranno bhoyaNavelAe uvaNejjAsi, tate NaM se pANiyagharie subuddhiyassa etamahra paDisuNeti 2 taM udgarayaNaM giNhAti 2 jitasattussa raNNo bhoyaNavelAe uvaTThaveti, tate NaM se jitasattU rAyA taM vipulaM asaNa 4 AsAemANe jAva viharaha, jimiyabhattattarAyayAvi ya NaM jAva paramasuibhUe taMsi udgarayaNe jAyavimhae te bahave rAIsara jAva evaM va0-aho NaM devANu ! ime udagarayaNe acche jAva sabiMdiyagAyapalhAyaNije tate NaM bahave rAIsara jAva evaM va0taheva NaM sAmI ! jaNaM tumbhe vadaha jAva evaM ceva palhAyaNije, tate NaM jitasattU rAyA pANiyapariyaM saddAveti 2 evaM va-esa NaM tunbhe devA! udagarayaNe kao AsAdite?, tate NaM se pANiyagharie jitasattuM evaM vadAsI-esa NaM sAmI ! mae udgarayaNe subuddhissa aMtiyAo AsAdite, tate NaM jitasattU suvuddhiM amacaM saddAveti 2 evaM va0-aho NaM subuddhI keNaM kAraNeNaM ahaM tava aNiDhe 5 jeNaM tuma mama kallAkalliM bhoyaNavelAe imaM udagarayaNaM na uvaTThavesi?,tae NaM tume devA! udagarayaNe kao uvaladdhe ?, tate NaM subuddhI jitasattuM evaM va0-esa NaM sAmI! se pharihodae, tate NaM se jitasattU subuddhiM evaM va0-keNaM kAraNeNaM subuddhI! esa se pharihodae ?, tate NaM subuddhI jitasattuM evaM va0-evaM khalu sAmI ! tumhe tayA mama evamAtikkhamANassa 4 etamaDheM no sahahaha tate NaM mama imeyArUve abbhatthite 6 aho NaM jitasattU saMte jAva bhAve no saddahati no pattiyati no roeti taM seyaM khalu mamaM jiyasattussa |12udakajJAte pari khodaka sU. 191 subu ddhikRto jitazatrobarbodhaH sU. // 17 // For Personal & Private Use Only
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ rano saMtANaM jAva sanbhUtANaM jiNapannattANaM bhAvANaM abhigamaNaTTayAe etamaDhe uvAiNAvettae, evaM saMpehemi 2 taM ceva jAva pANiyapariyaM saddAvemi 2 evaM vadAmi-tumaM NaM devANu0! udagarataNaM jitasattussa ranno bhoyaNavelAe uvaNehi, taM eeNaM kAraNeNaM sAmI ! esa se pharihodae / tate NaM jitasattU rAyA subuddhissa amaccassa evamAtikkhamANassa 4 etamaDhe no saddahati 3 asaddahamANe 3 abhitaravANije purise saddAveti 2 evaM vadAsI-gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA! aMtarAvaNAo navaghaDae paDae ya geNhaha jAva udagasaMhAraNijjehiM davehiM saMbhAreha te'vi taheva saMbhAreMti 2 jitasattussa uvaNeti, tate NaM jitasattU rAyA taM udagarayaNaM karayalaMsi AsAeti AsAtaNijjaM jAva saviMdiyagAyapalhAyaNijaM jANittA subuddhiM amacaM sahAveti 2 evaM va0-subuddhI! ee NaM tume saMtA taccA jAva sanbhUyA bhAvA kato uvaladdhA?, tate NaM subuddhI jitasattuM evaM vadAsI-ee NaM sAmI ! mae saMtA jAva bhAvA jiNavayaNAto uvaladdhA, tate NaM jitasattU subuddhi evaM va0-taM icchAmi NaM devANu0 ! tava aMtie jiNavayaNaM nisAmettae, tate NaM subuddhI jitasattussa vicittaM kevalipannattaM cAujjAmaM dhamma parikahei, tamAikkhatti jahA jIvA bajhaMti jAva paMca aNuvvayAti, tate NaM jitasattU subuddhissa aMtie dhammaM socA Nisamma haTTa. subuddhiM amacaM evaM va0-saddahAmi NaM devANuppiyA! niggaMthaM pAvayaNaM 3 jAva se jaheyaM tunbhe vayaha, taM icchAmi NaM tava aMtie paMcANuvaiyaM sattasikkhAvaiyaM jAva uvasaMpajjittANaM viharittae, ahAsuhaM devA! mA paDi For Personal & Private Use Only Jan Educon International
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 176 // |12udakajJAte parikhodakaM sU, | 91 subuddhikRto jitazatrobarbodhaH sU. baMdhaM0, tae NaM se jiyasattU suvuddhissa amaccassa aMtie paMcANuvvaiyaM jAva duvAlasavihaM sAvayadhamma paDivajjai, tate NaM jitasattU samaNovAsae abhigayajIvAjIve jAva paDilAbhemANe viharati / teNaM kAleNaM 2therAgamaNaM jiyasattU rAyA subuddhI ya niggacchati, subuddhI dhammaM socA jaM NavaraM jiyasattuM ApucchAmi jAva pazcayAmi, ahAsuhaM devA!,tateNaM subuddhI jeNeva jitasattU teNeva uvA02 evaM va0-evaM khalu sAmI! mae therANaM aMtie dhamme nisante seviya dhamme icchiyapaDicchie 3, tae NaM ahaM sAmI! saMsArabhauvigge bhIe jAva icchAmi NaM tumbhehiM anbhaNunnAe sa0 jAva pavaittae, tate NaM jitasattU subuddhiM evaM va0-acchAsu tAva devANu0! kativayAtiM vAsAiM urAlAtiM jAva bhuMjamANA tato pacchA egayao therANaM aMtie muMDe bhavittA jAva pavaissAmo, tate NaM suvuddhI jitasattussa eyamae paDisuNeti, tate NaM tassa jitasattussa subuddhINA saddhiM vipulAI mANussa0 pacaNubbhavamANassa duvAlasa vAsAiM vItikaMtAI teNaM kAleNaM 2 therAgamaNaM tate NaM jitasattU dhammaM socA evaM jaM navaraM devA0 ! subuddhi AmaMtemi jeTTaputtaM rajje Thavemi, tae NaM tumbhaM jAva pacayAmi, ahAsuhaM, tate NaM jitasattU jeNeva sae gihe teNeva uvA02 subuddhiM saddAveti 2 evaM vayAsI-evaM khalu mae therANaM jAva pavajAmi, tumaM NaM kiM karesi ?, tate NaM subuddhI jitasattuM evaM va0-jAva ke. anne AhAre vA jAva pabayAmi, taM jati NaM devA0 jAva pacayaha gacchaha NaM devANu0! jeTTaputtaM ca kuTuMbe ThAvehi 2sIyaM duruhittANaM mamaM aMtie sIyA // 176 // dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAva pAunbhaveti, tate NaM subuddhIe sIyA jAva pAunbhavai, tate NaM jitasattU koDuMbiyapurise saddAveti 2 evaM va0-gacchaha NaM tumbhe devA!adINasattussa kumArassa rAyAbhiseyaM uvaTThaveha jAva abhisiMcaMti jAva. pvtie| tate NaM jitasattU ekkArasa aMgAI ahijati bahUNi vAsANi pariyAo mAsiyAe siddhe, tate NaM subuddhI ekkArasa aMgAI a0 bahaNi vAsANi jAva siddhe / evaM khalu jaMbU! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM bArasamassa ayamaDhe paNNattettibemi (sUtraM 92) // 12 // bArasamaM nAajjhayaNaM samattaM // sarva sugama navaraM 'pharihodae'tti parikhAyAH-khAtavalayasyodakaM parikhodakaM, cApIti samuccaye, tatazcaMpAdiko'rtho'bhUd // evaM parikhodakaM cAbhUdityevaM, caH samuccaye iti, 'meye'tyAdi, atra medAprabhRtInAM paTalena-samUhena 'pocaDaM' vilInaM mRtakAnAM yathA vA dvipadAdInAM kaDevaraiH saMchannaM yattattathA, ahyAdikaDevaravizeSaNAyAha-mRtaM-jIvavimuktamAtraM sadyat kuthitaM-ISatdurgandhami-16 tyarthaH tathA vinaSTaM-ucchUnakhAdivikAravat "kimiNaM'ti katipayakRmivat vyApannaM ca-zakunyAdibhakSaNAdvIbhatsatAM gataM sabahu-18 rabhigandhaM-tIvrataraduSTagandhaM tattathA 'subbhisaddAvitti zubhazabdAapi, 'dunbhisaddattAe'tti duSTazabdatayA, 'paogavIsasApa|riNaya'tti prayogeNa-jIvavyApAreNa vizrasayA ca-khabhAvena pariNatAH-avasthAntaramApannA ye te tathA 'AsakhaMdhavaragae'tti azva eva skandhaH-pudgalapracayarUpo vara:-pradhAno'zvaskandhavaro'thavA skandhapradezapratyAsatteH pRSThamapiM skandha iti vyapadiSTamiti, 'asanbhAvunbhAvaNAhiM'ti asatAM bhAvAnAM-vastUnAM vastudhANAM vA yA udbhAvanA-utkSepaNAni tAstathA tAbhirmithyA yattattathA, ahyAkatipayakRmivat batAe'tti duSTa AsakhaMdha Jain Education For Personal & Private Use Only nervor
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 177 // khAbhinivezena ca-viparyAsAbhimAnena vyudgrAhayan-vividhatvenAdhikyena ca grAhayan vyutpAdayan-avyutpanna matiM vyutpannaM kurvan / 12udaka'saMte'ityAdi sato-vidyamAnAn 'tace'ti tattvarUpAnadaMparyasamanvitAnityarthaH, ata eva tathyAn-satyAn , etadeva vyati- jJAte parirekeNocyate-avitathAn na vitathAnityarthaH, kimuktaM bhavati ?-sadbhUtAn satA prakAreNa bhUtAn-yAtAn sadbhUtAn ekArthA vaite khodake sU. zabdAH, 'abhigamaNaTTayAe' avagamalakSaNAya arthAyetyarthaH, 'etamahati evaM(ta)-pudgalAnAmaparAparapariNAmalakSaNamartha | 91 subu'uvAiNAvittae'tti upAdApayituM grAhayitumityarthaH, 'aMtarAvaNAu'tti parikhodakamArgAntarAlavarttino haTTAt kumbhakA ddhikRto rasambandhina ityarthaH, 'sajjakhA'ti sadyo bhasma, 'acche'tyAdi, acchaM-nirmalaM, pathyaM-ArogyakaraM jAtyaM-pradhAnamiti jitazatro | bA~dhaH sU. bhAvaH, tanukaM-laghu sujaramiti hRdayaM, "udagasaMbhAraNijehiMti udakavAsakaiH-vAlakamustAdibhiH saMbhArayati-saMbhRtaM karoti / ihAdhyayane yadyapi sUtreNopanayo na darzitaH tathA'pyevaM draSTavyaH-"micchattamohiyamaNA pAvapasattAvi pANiNo viguNA / pharihodagaMva guNiNo havaMti vrgurupsaayaao||1||"tti [ mithyAkhamohitamanasaH pApaprasaktA api prANino viguNAH / parikhodakamiva guNino bhavanti varaguruprasAdAt // 1 // ] dvAdazajJAtavivaraNaM samAptam // // 177 // For Personal & Private Use Only
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha trayodazajJAtavivaraNam / atha trayodazaM vyAkhyAyate, asya ca pUrveNa sahAyaM sambandhaH - anantarAdhyayane saMsargavizeSAd guNotkarSa uktaH, iha tu saMsargavizeSAbhAvAd guNApakarSa ucyate, ityevaM sambaddhamidam jati NaM bhaMte! samaNeNaM0 bArasamassa ayamaTThe paNNatte terasamassa NaM bhaMte ! nAya0 ke0 aTThe pannatte ?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe guNasilae cetie, samosaraNaM, parisA niggayA, teNaM kAleNaM 2 sohamme kappe daravarDisae vimANe sabhAe suhammAe dahuraMsi sIhAsaNaMsi daddure deve cauhi~ sAmANiyasAhassIhiM cauhiM aggamahisIhiM saparisAhiM evaM jahA suriyAbho jAva divAtiM bhoga bhogAI bhuMjamANo viharai, imaM ca NaM kevalakappaM jaMbuddIvaM 2 vipuleNaM ohiNA AbhoemANe 2 jAva nahavihiM uvadaMsittA paDigate jahA suriyAbhe / bhaMteti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdaha nama'sati 2 evaM va0 - aho NaM bhaMte! dahure deve mahiDDie 2 dahurassa NaM bhaMte! devarasa sA divA deviDDI 3 kahiM gayA0 ?, go0 ! sarIraM gayA sarIraM aNupaviTThA kUDAgAradiTThato, daddureNaM bhaMte! deveNaM sA divA deviDDI 3 kiNNA laddhA jAva abhisamannAgayA ?, evaM khalu go0 ! iheva jaMbuddIve 2 bhArahe vAse rAyagihe guNasilae For Personal & Private Use Only
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. 13dardurajJAtAnandazrAddhena | vApyAdikAraNaM sU. // 178 // cetie seNie rAyA, tattha NaM rAyagihe gaMde NAmaM maNiyAraseTThI aDDhe ditte, teNaM kAleNaM 2 ahaM goyamA! samosaDDe parisA NiggayA, seNie rAyA niggae, tate NaM se naMde maNiyAraseTThI imIse kahAe laTTe samANe pahAe pAyacAreNaM jAva pajjuvAsati, NaMde dhammaM socA samaNovAsae jAte, tate NaM ahaM rAyagihAo paDinikkhante bahiyA jaNavayavihAraM viharAmi, tateNaM se NaMde maNiyAraseTThI annayA kadAi asAhudaMsaNeNaya apajjuvAsaNAe ya aNaNusAsaNAe ya asussUsaNAe ya sammattapajavehi parihAyamANehiM 2 micchattapajjavehiM parivaDDamANehiM 2 micchattaM vippaDivanne jAe yAvi hotthA, tate NaM naMde maNiyAraseTThI annatA gimhakAlasamayaMsi jeTTAmUlaMsi mAsaMsi aTThamabhattaM parigaNhati 2 posahasAlAe jAva viharati, tate NaM NaMdassa aTThamabhattaMsi pariNamamANaMsi taNhAe chuhAe ya abhibhUtassa samANassa imeyArUve anbhatthite 5-dhannA NaM te jAva Isarapabhitao jesiM NaMrAyagihassa bahiyA bahUo vAvIto pokkharaNIo jAva sarasarapaMtiyAo jattha NaM bahujaNo NhAtiya piyati ya pANiyaM ca saMvahati, seyaM khalu mamaM kallaM pAu0 seNiyaM ApucchittA rAyagihassa bahiyA uttarapuracchime disibhAe vebhArapavayassa adUrasAmaMte vatthupADhagaroi- | taMsi bhUmibhAgaMsi jAva NaMdaM pokkharaNiM khaNAvettaettikaTTha evaM saMpeheti 2 kallaM pA0 jAva posahaM pAreti 2 pahAte kayabalikamme mittaNAi jAva saMparivuDe mahattha jAva pAhuDaM rAyArihaM geNhati 2 jeNeva seNie rAyA teNeva uvA 02 jAva pAhuDaM uvaTThaveti 2 evaM va0-icchAmi NaM sAmI! tumbhehiM abbhaNu // 178 // TOS For Personal & Private Use Only
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAe samANe rAyagihassa bahiyA jAva khaNAvettae, ahAsuhaM devANuppiyA!, tate NaM NaMde seNieNaM rannA anbhaNuNNAte samANe haha. rAyagihaM majhamajheNaM niggacchatti 2 vatthupADhayaroiyaMsi bhUmibhAgaMsi NaMdaM pokkharaNiM khaNAviuM payatte yAvi hotthA, tate NaM sA gaMdA pokkharaNI aNupuveNaM khaNamANA 2 pokkharaNI jAyA yAvi hotthA cAukoNA samatIrA aNuputvasujAyavappasIyalajalA saMchaNNapattabisamuNAlA bahuppalapaumakumudanaliNasubhagasogaMdhiyapuMDarIyamahApuMDarIyasayapattasahassapattapaphullakesarovaveyA parihatthabhamatamacchachappayaaNegasauNagaNamihuNaviyariyasahunnaiyamahurasaranAiyA pAsAIyA 4 / tate gaM se gaMde maNiyAraseTThI gaMdAe pokkharaNIe cauddisiM cattAri vaNasaMDe rovAveti / tae NaM te vaNasaMDA aNupucaNaM sArakkhijamANA saMgovijamANA ya saMvaDDiyamANA ya se vaNasaMDA jAyA kiNhA jAva nikuruMbabhUyA pattiyA puphiyA jAva uvasobhemANA 2 ciTThati / tate NaM naMde puracchimille vaNasaMDe egaM mahaM cittasabhaM karAveti aNegakhaMbhasayasaMniviTuM pA0, tattha NaM bahUNi kiNhANi ya jAva sukilANi ya kaTTakammANi ya potthakammANi citta0 lippa0 gaMthimaveDhimapUrimasaMghAtima0 uvadaMsijjamANAI 2 ciTThati, tattha NaM bahUNi AsaNANi ya sayaNANi ya atthuyapaccatthuyAiM ciTThati, tattha NaM bahave NaDA ya NaTTA ya jAva dinnabhaibhattaveyaNA tAlAyarakammaM karemANA viharaMti, rAyagihaviNiggao ya jattha bahU jaNo tesu putvannatthesu AsaNasayaNesu saMnisanno ya saMtuyaho ya suNamANo ya dain Education intensional For Personal & Private Use Only
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. | 13dardurajJAtAnandazrAddhena | vApyAdi // 17 // kAraNaM sU. pecchamANo ya sohemANo ya suhaMsuheNaM viharai, tate NaM gaMde dAhiNille vaNasaMDe egaM mahaM mahANasasAlaM karAveti aNegakhaMbha0 jAba rUvaM tattha NaM bahave purisA dinnabhaibhattaveyaNA vipulaM asaNa 4 uvakkhaDeMti bahUNaM samaNamAhaNaatihIkivaNavaNImagANaM paribhAemANA 2 viharaMti, tate NaM NaMde maNiyAraseTThI paJcasthimille vaNasaMDe egaM mahaM tegicchiyasAlaM kareti, aNegakhaMbhasaya jAva rUvaM, tattha Ne bahave vejjA ya vejaputtA ya jANuyA ya jANuyaputtA ya kusalA ya kusalaputtA ya dinabhaibhattaveyaNA bahaNaM vAhiyANaM gilANANa ya rogiyANa ya dubbalANa ya teicchaM karemANA viharaMti, aNNe ya ettha bahave purisA dinna tesiM bahUNaM vAhiyANa ya rogi0 gilA. dubbalA. osahabhesajjabhattapANeNaM paDiyArakammaM karemANA viharaMti, tate NaM NaMde uttarille vaNasaMDe egaM mahaM alaMkAriyasabhaM kareti, aNegakhaMbhasata. jAva paDirUvaM, tattha NaM bahave alaMkAriyapurisA dinabhaibhatta0 bahUNaM samaNANa ya aNAhANa ya gilANANa ya rogi duvva. alaMkAriyakammaM karemANA 2 viharati / tate NaM tIe gaMdAe pokkharaNIe bahave saNAhA ya aNAhA ya paMthiyA ya pahiyA ya karoDiyA kAriyA0 taNahAra0 patta kaTTha. appegatiyA pahAyaMti appegatiyA pANiyaM piyaMti appegatiyA pANiyaM saMvahaMti appe0 visajjitaseya jallamalaparissamanihakhuppivAsA suhaMsuheNaM viharaMti / rAyagihaviNiggaovi jattha bahujaNo kiM te jalaramaNavivihamajaNakayalilayAgharayakusumasattharayaaNegasauNagaNaruyarimitasaMkulesu // 179 // For Personal & Private Use Only w
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ suhaMsuheNaM abhiramamANo 2 viharati / tate NaM gaMdAe pokkhariNIe bahujaNo NhAyamANo pANiyaM ca saMvahamANo ya annamannaM evaM vadAsI-dhaNNe NaM devA! maMde maNiyAraseTThI kayatthe jAva jammajIviyaphale jassa NaM imeyAruvA gaMdA pokkharaNI cAukoNA jAva paDirUvA, jassa NaM purathimille taM ceva savaM causuvi vaNasaMDesu jAva rAyagihaviNiggao jattha bahujaNo AsaNesu ya sayaNesu ya sannisanno ya saMtuyaho ya pecchamANo ya sAhemANo ya suhaMsuheNaM viharati, taM dhanne kayatthe kayapunne kayANaM0 loyA! suladdhe mANussae jammajIviyaphale naMdassa maNiyArassa, tate NaM rAyagihe saMghADaga jAva bahujaNo annamannassa evamAtikkhati 4 dhanne NaM devANuppiyA! gaMde maNiyAre so ceva gamao jAva suhaMsuheNaM viharati / tate NaM se gaMde maNiyAre bahajaNassa aMtie etamaTuM socA haTTa 2 dhArAhayakalaMbagaMpiva samUsasiyaromakUve paraM sAyAsokkhamaNubhavamANe viharati (sUtraM 93) sarva sugama, navaraM evaM suriyAbhetti yathA rAjapraznakRte mUrikAbho devoM varNitaH evaM ayamapi varNanIyaH, kiyatA varNakenetyAha-'jAva divAI'ityAdi, sa cAyaM varNakaH 'tihiM parisAhiM sattahiM aNiehiM sattahiM aNiyAhavaIhiM' ityAdi, 'imaMca kevalakappaMti imaM ca kevala:-paripUrNaH sa cAsau kalpazca-khakAryakaraNasamartha iti kevalakalpaH kevala eva vA kevalakalpa: te |'AbhoemANe iha yAvatkaraNAdidaM dRzya-'pAsai samarNa bhagavaM mahAvIra'mityAdi, 'kUDAgAradiTTate'tti evaM cAsau 'se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vuccai sarIragaM mayA sarIsgaM aNupaviTThA, mopamA se jahA nAmae kUDAgArasAlA siyA duhao bahirantazca For Personal & Private Use Only Show.jainelibrary.org
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 18 // 'guttA littA' sAvaraNakhena gomayAdyupalepanena ca, ubhayato guptakhamevAha-guptA-bahiH prAkArAvRtA guttaduvArA-antarguptetyarthaH, 13darduraathavA guptA guptadvArA dvArANAM keSAMcit sthagitakhAta keSAMciccAsthagitakhAditi 'nivAyA' vAyorapravezAta 'nivAyagaMbhIrA' kilaza jJAtAnamahad gRhaM nivAtaM prAyo na bhavatItyata Aha-nivAtagambhIrA nivAtavizAletyarthaH, 'tIse NaM kUDAgArasAlAe adUrasAmaMte ettha ndazrAddhena NaM mahaM ege jaNasamUhe ciTThai, tae NaM se jaNasamUhe ega mahaM abbhavaddalayaM vA vAsabaddalayaM vA mahAvAyaM vA ejamANaM pAsai | vApyAdipAsittA taM kUDAgArasAlaM aMto aNupavisittANaM ciTTai, se teNaDeNaM goyamA! evaM buccai sarIragaM gayA sarIragaM aNupavitti, kAraNaM sU. "asAdhudarzaneneti sAdhanAmadarzanenAta eva 'aparyupAsanayA' asevanayA 'ananuzAsanayA' zikSAyA abhAvena 'azuzrUSaNayA' zravaNecchAyA abhAvena 'samyaktvaparyavaiH' samyakkharUpapariNAmavizeSairevaM mithyAkhaparyavairapi mithyAvaM vizeSeNa pratipanno vipratipannaH, kASThakarmANi-dArumayaputrikAdinirmApaNAni evaM sarvatra, navaraM pusta-vastraM citraM lepyaM ca prasiddhaM granthimAni-yAni sUtreNa grathyante mAlAvata veSTimAni-yAni veSTanato niSpAdyante puSpamAlAlambusakavat pUrimANi-yAni pUraNato bhavanti kanakAdipratimAvat saGkAtimAni-saGghAtaniSpAdyAni rathAdivat upadarzyamAnAni lokairanyo'nyamityarthaH, 'tAlAyarakammati | prekSaNakakarmavizeSaH, 'tegicchiyasAlaM'ti cikitsAzAlaM-arogazAlA vaidyA-bhiSagvarAH AyurvedapAThakAH vaidyaputrAHtatputrA eva 'jANuya'ti jJAyakAH zAstrAnadhyAyino'pi zAstrajJapravRttidarzanena rogakharUpataH cikitsAvedinaH kuzalAH-khavita-12|| koccikitsAdipravINAH, 'vAhiyANaM'ti vyAdhitAnAM viziSTacittapIDAvatAM zokAdiviplutacittAnAmityarthaH athavA viziSTA AdhiryasmAt sa vyAdhiH-sthirarogaH kuSThAdistadvatAM glAnAnAM-kSINaharSANAmazaktAnAmityarthaH rogitAnAM-saJjAtajvarakuSThAdiro // Jain Education Themational For Personal & Private Use Only
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ gANAmAzughAtirogANAM vA, 'osaha'mityAdi auSadhaM-ekadravyarUpaM bhaiSaja-dravyasaMyogarUpaM athavA auSadhaM-ekAnekadravyarUpaM| bhaiSajaMtu-pathyaM bhaktaM tu-bhojanamAtra praticArakakarma-praticArakavaM 'alaMkAriyasaha ti nApitakarmazAlA, 'visjjie'tyaadi| visRSTasvedajallamalaparizramanidrAkSutpipAsAH, tatra jallo'sthiro mAlinyaheturmalastu sa eva kaThinIbhUta iti, 'rAyagihe'tyAdi rAjagRhavinirgato'pi cAtra bahujanaH 'kiMtetti kiM tad yatkaroti ?, ucyate-jalaramaNaiH-jalakrIDAbhiH vividhamajjanai:bahuprakArasnAnaiH kadalInAM ca latAnAM ca gRhakaiH kusumazrastaraiH anekazakunigaNarutaizca ribhitaiH-kharagholanAvadbhirmadhurairityarthaH saGkalAni yAni tAni tathA teSu puSkaraNIvanakhaNDalakSaNeSu paJcasu vastuSviti prakramaH, 'saMtuyadyo yatti zayitaH, 'sAhemANo yatti pratipAdayan 'gamaya'tti pUrvoktaH pAThaH, 'sAyAsokkhaMti sAtAt-sAtavedanIyodayAt saukhyaM-sukhaM // tate NaM tassa naMdassa maNiyArasehissa annayA kayAI sarIragaMsi solasa royAyaMkA pAubbhUyA taM0"sAse kAse jare dAhe, kucchisUle bhagaMdare 6 / arisA ajIrae didvimuddhasUle agaare"||1|| acchiveyaNA kannaveyaNA kaMDU daudare koDhe ? 6 / tate NaM se gaMde maNiyAraseTThI solasahi royAyaMkehiM abhibhUte samANe koDuMbiyapurise saddAveti 2 evaM va0-gacchaha NaM tunbhe devA! rAyagihe siMghADaga jAva pahesu. mahayA saddeNaM ugghosemANA 2 evaM va0-evaM khalu devANu0! NaMdassa maNiyAraseTThissa sarIragaMsi solasa royAyaMkA pAunbhUtA taM0-sAse jAva koDhe' taM jo NaM icchati devANuppiyA! vejo vA vejaputto vA jANuo vA 2 kusalo vA 2 naMdassa maNiyArassa tesiM ca NaM solasaNhaM royAyaMkANaM egamavi royAyaMkaM For Personal & Private Use Only
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam // 18 // uvasAmettae tassa NaM de! maNiyAre viulaM atthasaMpadANaM dalayatittikaTTa docaMpi tacaMpi ghosaNaM. ghoseha 2 paJcappiNaha, tevi taheva paJcappiNaMti, tate NaM rAyagihe imeyArUvaM ghosaNaM socA Nisamma jJAtAnabahave vejjA ya vejjaputtA ya jAva kusalaputtA ya satthakosahatthagayA ya kosagapAyahatthagayA ya sili- ndasya royAhatthagayA ya guliyA0 ya osahabhesajjahatthagayA ya saehiM 2 gihehito nikkhamaMti 2rAyagihaMmajjhaM- MS gotpAdamRmajjheNaM jeNeva NaMdassa maNiyArasehissa gihe teNeva uvA02NaMdassa sarIraM pAsaMti, tesiM royAyaMkANaM tidarduraNiyANaM pucchaMti NaMdassa maNiyAra bahUhi ucalaNehi ya uvaNehi ya siNehapANehi ya vamaNehi ya vireyaNehi tvadevatvAya seyaNehi ya avadahaNehi ya avaNhANehi ya aNuvAsaNehi ya vatthikammehi ya nirUhehi ya sirAvehehi disU.95 ya tacchaNAhi ya pacchaNAhi ya sirAveDhehi ya tappaNAhi ya puDhavAehi ya challIhi ya vallIhi ya mUlehi ya kaMdehi ya pattehi ya pupphehi ya phalehi ya bIehi ya siliyAhi ya guliyAhi ya osahehi ya bhesajjehi ya icchaMti tesiM solasaNhaM royAyaMkANaM egamavi royAyaMkaM uvasAmittae, no ceva NaM saMcAeti uvasAmettae, tate NaM te bahave vejjA ya 6 jAhe no saMcAeMti tesiM solasaNhaM rogANaM egamavi rogA0 uva0 tAhe saMtA taMtA jAva paDigayA / tate NaM naMde tehiM solasehiM royAyaMkehiM abhibhUte samANe gaMdApokkharaNIe mucchie 4 tirikkhajoNiehiM nibaddhAute baddhapaesie aduhaddavasaTTe kAlamAse kAlaM kiccA // 18 // naMdAe pokkharaNIe dahurIe kucchisi dahurattAe uvvnne| tae NaM NaMde dahare gambhAo viNimmukke Jain Education internationa For Personal & Private Use Only wwwbar og
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ samANe ummukkabAlabhAve vinAyapariNayamitte jovaNagamaNupatte naMdAe pokkharaNIe abhiramamANe 2 viharati, tate NaM NaMdAe pokkharaNIe bahU jaNe vhAyamANo ya piyai ya pANiyaM ca saMvahamANo annamannassa evamAtikkhati 4 dhanne NaM devANuppiyA ! NaMde maNiyAre jassa NaM imeyArUvA gaMdA pukkharaNI cAukoNA jAva paDirUvA jassa NaM purathimille vaNasaMDe cittasabhA aNegakhaMbha0 taheva cattAri sahAo jAva jammajIviyaphale, tate NaM tassa dahurassa taM abhikkhaNaM 2 bahujaNassa aMtie eyamaDheM socA Nisamma imeyArUve abbhatthie 6-se kahiM manne mae imeyArUve sadde NisaMtapuvettikaTTha subheNaM pariNAmeNaM jAva jAisaraNe samuppanne, puccajAti sammaM samAgacchati, tate NaM tassa dahurassa imeyArUve anbhatthie 5-evaM khalu ahaM iheva rAyagihe nagare gaMde NAmaM maNiyAre aDDe / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM ma0 samosaDhe, tae NaM samaNassa bhagavao0 aMtie paMcANuvaie sattasikkhAvaie jAva paDivanne, tae NaM ahaM annayA kayAI asAhudaMsaNeNa ya jAva micchattaM vippaDivanne, tae NaM ahaM annayA kayAI gimhe kAlasamayaMsi jAva upasaMpajjittA NaM viharAmi, evaM jaheva ciMtA ApucchaNA naMdApukkha0 vaNasaMDA sahAo taM ceva savaM jAva naMdAe pu0 dahurattAe uvavanne, taM aho NaM ahaM ahanne apunne akayapunne niggaMthAo pAvayaNAo natu bhaTThe paribhaDhe taM seyaM khalu mama sayameva puvapaDivannAtiM paMcANuvvayAtiM. uvasaMpajjittANaM viharittae, evaM saMpeheti 2 puvapaDivannAti paMcANuvvayAI0 Aruheti 2 imeyArUvaM0 For Personal & Private Use Only mjainelibrary.org
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 182 // 4|13darduraIS jJAtAna |ndasya rogotpAdamRtidarduratvadevatvAdisU.95 abhiggahaM abhigiNhati-kappar3a me jAvajIvaM chaTuMchaTTeNaM aNi. appANaM bhAvamANassa viharittae, chahassaviya NaM pAraNagaMsi kappar3a me gaMdAe pokkharaNIe pariperaMtesu phAsueNaM NhANodaeNaM ummaNololiyAhi ya vittiM kappemANassa viharittae, imeyArUvaM abhiggahaM abhigeNhati, jAvajjIvAe chaTuMchaTThaNaM jAva viharati teNaM kAleNaM 2 ahaM go0 ! guNasilae samosaDhe parisA niggayA, tae NaM naMdAe pukkhariNIe bahujaNo NhAya03 annamannaM0 jAva samaNe 3 iheva guNasilae, taM gacchAmo NaM devANu samaNaM bhagavaM vaMdAmo jAva pajjuvAsAmo eyaM me iha.bhave parabhave ya hiyAe jAva aNugAmiyattAe bhavissai, tae NaM tassa dahurassa bahujaNassa aMtie eyamaDhe socA nisamma ayameyArUve anbhatthie 5 samuppanjitthA-evaM khalu saMmaNetaM gacchAmi NaM vaMdAmi0 evaM saMpeheti 2NaMdAo pukkharaNIosaNiyaM2 uttaraha jeNeva rAyamagge teNeva uvA02 tAe ukkiTThAe 5 dahuragaIe vItivayamANe jeNeva mamaM aMtie teNeva pahArettha gamaNAe, imaM ca NaM seNie rAyA bhaMbhasAre pahAe kayakouya. jAva savAlaMkAravibhUsie hathikhaMdhavaragae sakoraMTamalladAmeNaM chatteNaM0 seyavaracAmarA0 hayagayaraha0 mahayA bhaDacaDagara0 cAuraMgiNIe seNAe saddhiM saMparikhuDe mama pAyavaMdate havamAgacchati, tate NaM se duhure seNiyassa ranno egeNaM AsakisoraeNaM vAmapAeNaM akaMte samaNe aMtanigdhAtie kate yAvi hotyA, tate NaM se dahure atthAme abale avIrie apurisakAraparakkame adhAraNijamitikaTTha egaMtamavakkamati0 karayalapariggahiyaM namo'tyu // 1822 // JainEduceridieona For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ NaM jAva saMpattANaM namo'tthu NaM mama dhammAyariyassa jAva saMpAviukAmassa pudipiya NaM mae samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie thUlae pANAtivAe paJcakkhAe jAya thUlae pariggahe paJcakkhAe, taM iyANipi tasseva aMtie savaM pANAtivAyaM paJcakkhAmi jAva savaM pari0 pacca0 jAvajIvaM savaM asaNa 4 pacca0 jAvajIvaM jaMpiya imaM sarIraM iha kaMtaM jAva mA phusaMtu eyaMpi NaM carimehiM UsAsehiM vosirAmittikaTTa, tae NaM se duhure kAlamAse kAlaM kicA jAva sohamme kappe daduravarDisae vimANe uvavAyasabhAe daharadevattAe uvavanne,evaM khalu go! dahureNaM sA divA deviDDI laddhA / hurassa NaM bhaMte ! devassa kevatikAlaM ThiI paNNattA?, go! cattAri paliovamAiM ThitI paM0, se NaM dahure deve0 mahAvidehe vAse sijjhihiti bujjhijAva aMtaM karehii y| evaMkhalu samaNeNaM bhaga0 mahAvIreNaM terasamassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe paNNattettibemi // (sUtraM 95) terasamaM NAyajjhayaNaM samattaM // 13 // 'sAse'tyAdi zlokaH pratItArthaH, navaraM 'ajIrae'tti AhArApariNatiH 'diTThImuddhasUle'tti dRSTizUla-netrazUlaM mUrddhazUlaM-mastakazUlaM, 'akArae'tti bhaktadveSaH 'acchiveyaNe'tyAdi zlokAtiriktaM, 'kaMDa'tti kharjuH, 'daudarati SdakodaraM jalodaramityarthaH, 'satthakose'tyAdi, zastrakoza:-kSuranakharadanAdibhAjanaM sa haste gataH-sthito yeSAM te tathA, evaM sarvatra, navaraM zilikAH-kirAtatiktakAditaNarUpAH pratatapASANarUpA vA zastratIkSNIkaraNAH , tathA guTikA-dravyasaMyoganipAditagolikAH oSadhabheSaje tathaiva 'ucalaNehI'tyAdi udvelanAni-dehopalepanavizeSAH yAni dehAddhastAmarzanenApanIyamA Jain Education Thematonal For Personal & Private Use Only
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 183 // nAni malAdikamAdAyodvalaMtIti udvarttanAni tAnyeva vizeSastu lokarUDhisamavaseya iti snehapAnAni - dravyavizeSapakaghRtAdipAnAni vamanAni ca prasiddhAni virecanAni - adhovirekAH svedanAni saptadhAnyakAdibhiH avadahanAni - dambhanAni apanAnAni - snehApanayanahetudravya saMskRtajalena snAnAni anuvAsanAH - carmayatra prayogeNApAnena jaThare tailavizeSapravezanAni bastika - rmANi - carmaveSTanaprayogeNa ziraHprabhRtInAM snehapUraNAni gude vA varttyAdikSepaNAni niruhA - anuvAsanA eva kevalaM dravyakRto vizeSaH zirovedhA- nADIvedhanAni rudhiramokSaNAnItyarthaH takSaNAni tvacaH kSuraprAdinA tanUkaraNAni prakSaNAni - ikhAni khaco vidAraNAni zirobastayaH zirasi baddhasya carmakozasya saMskRtatailApUralakSaNAH, prAguktAni bastikarmANi sAmAnyAni anuvAsanAniruhazirovastayastu tadbhedAH, tarpaNAni - sneha dravyavizeSaibRMhaNAni puTapAkAH - kuSThikAnAM kaNikAveSTitAnAmagninA pacanAni athavA puTapAkAH - pAkavizeSaniSpannA auSadhavizeSAH challyo- rohiNIprabhRtayaH vallyo - guDUcIprabhRtayaH kandAdIni prasiddhAni, etairicchanti ekamapi rogamupazamayitumiti, 'nibaddhAue 'tti prakRtisthityanubhAgabandhApekSayA 'baMdhapaesie' ti pradezabandhAMpekSayeti 'aMtanigghAie' tti nirdhAtitAntaH, 'savaM pANAivAyaM paJcakkhAmi' ityanena yadyapi sarvagrahaNaM tathApi tirathAM | dezaviratireva, ihArthe gAthe- " tiriyANaM cArittaM nivAriyaM aha ya to puNo tesiM / subai bahuyANaMpihu mahavayArohaNaM samae // 1 // na mahavaya sambhAvevi caraNapariNAmasambhavo tesiM / na bahuguNApi jao kevala saMbhUipariNAmo // 2 // " iti [ tirathAM cAritraM nivAritaM atha ca tadA punasteSAM zrUyate bahUnAmapi mahAtratAropaNaM samaye // 1 // na mahAvratasadbhAve'pi caraNa| pariNAmasaMbhavasteSAM / bahuguNAnAmapi na yataH kevalasaMbhUtipariNAmaH // 2 // ] iha yadyapi sUtre upanayo noktaH tathA'pyevaM 1 For Personal & Private Use Only 13 dardurajJAtA0na ndasya rogotpAdamRtidarduratvadevatvA di sU. 95 // 183 //
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ draSTavyaH - " saMpannaguNovi jao susAhusaMsaggivajio pAyaM / pAvai guNaparihANIM daddurajIvodha maNiyAro // 1 // " [ saMpannaguNo'pi yataH susAdhusaMsargavarjitaH prAyaH / prApnoti guNaparihANiM dardurajIva iva maNikAraH // 1 // tti, athavA - titthayaravaMdaNatthaM calio bhAveNa pAvae saggaM / jaha daduradeveNaM pattaM vemANiyasurattaM // 2 // " [ tIrthakaravandanArthaM calito bhAvena prApnoti svargam / yathA darduradevena prAptaM vaimAnikasurakham // 1 // ]"tti trayodazajJAtavivaraNa samAptam // 13 // WESTERN atha caturdazajJAtavivaraNam / 49184094 atha caturdazajJAtaM vitriyate-asya cAyaM pUrveNa sahAbhisambandhaH - pUrvasmin satAM guNAnAM sAmagryabhAve hAniruktA, iha tu tathAvidhasAmagrI sadbhAve guNasampadupajAyate ityabhidhIyate, ityevaM sambaddhamidam - jati NaM bhaMte! terasamassa nA0 ayamaTThe paNNatte codasamassa ke aTThe pannatte ?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 teyalipuraM nAma nagaraM pamayavaNe ujjANe kaNagara he rAyA, tassa NaM kaNagarahassa paumAvatI devI, tassa NaM kaNagarahassa teyaliputte NAmaM amace sAmadaMDa 0, tattha NaM teyalipure kalAde nAmaM mUsiyAra For Personal & Private Use Only
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 184 // 14tetaliputrajJAtA. | tetalipoTTilayorvivAhaH sU. 96 dArae hotthA aDDe jAva aparibhUte, tassa NaM bhaddA nAmaM bhAriyA, tassa NaM kalAyassa mUsiyAradArayassa dhUyA bhaddAe attayA poTilA nAmaM dAriyA hotthA sveNa jovaNeNa ya lAvanneNa ukkiTThA 2, tate NaM poTilA dAriyA annadA kadAi pahAtA savAlaMkaravibhUsiyA ceDiyAcakkavAlasaMparibuDA uppiM pAsAyavara. gayA AgAsatalagaMsi kaNagamaeNaM tidUsaeNaM kIlamANI 2 viharati, imaM ca NaM teyaliputte amace pahAe AsakhaMdhavaragae mahayA bhaDacaDagaraAsavAhaNiyAe NijjAyamANe kalAyassa mUsiyAradAragassa gihassa adUrasAmaMteNaM vItivayati, tate NaM se teyaliputte mUsiyAradAragagihassa adUrasAmaMteNaM vItIvayamANe 2 pohilaM dAriyaM uppiM pAsAyavaragayaM AgAsatalagaMsi kaNagatiMdUsaeNaM kIlamANIM pAsati 2 pohilAe dAriyAe rUve ya 3 jAva ajjhovavanne koTuMbiyapurise saddAveti 2 evaM va0-esa NaM devA ! kassa dAriyA kiMnAmadhejA ?, tate NaM koDaMbiyapurise teyaliputtaM evaM vadAsI-esa NaM sAmI ! kalAyassa mUsiyAradArayassa dhUtA bhaddAe attayA pohilA nAmaM dAriyA rUveNa ya jAva sarIrA, tate NaM se teyaliputte AsavAhaNiyAo paDiniyatte samANe abhitaraTThANije purise saddAveti 2evaM va0-gacchaha NaM tunbhe devANuppiyA! kalAdassa mUsiyAra0 dhUyaM bhaddAe attayaM pohilaM dAriyaM mama bhAriyattAe vareha, tate NaM te abhaMtarahANijjA purisA tetaliNA evaM vuttA samANA haTTa0 karaya0 tahatti jeNeva kalAyassa mUsi. gihe teNeva uvAgayA, tate NaM se kalAe mUsiyAradArate purise ejamANe pAsati 2 hahatuDhe AsaNAo anbhu IS184 // Jain Education Ternational For Personal & Private Use Only
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ Teti 2 sattaTThapadAtiM aNugacchati 2 AsaNeNaM uvaNimaMteti 2 Asatthe vIsatthe suhAsaNavaragae evaM va0-saMdisaMtu NaM devANu ! kimAgamaNapaoyaNaM ?, tate NaM te ambhitarahANijjA purisA kalAyamUsiya evaM va0-amhe NaM devANu! tava dhUyaM bhaddAe attayaM poTilaM dAriyaM teyaliputtassa bhAriyattAe varemo, taM jati NaM jANasi devANu0 juttaM vA pattaM vA salAhaNijjaM vA sariso vA saMjogo tA dijau NaM pohilA dAriyA teyaliputtassa, tA bhaNa devANu! kiM dalAmo sukaM , tate NaM kalAe mUsiyAradArae te abhitaravANijje purise evaM vadAsI-esa ceva NaM de ! mama suMke jannaM tetaliputte mama dAriyAnimitteNaM aNuggahaM kareti, te ThANijje purise vipuleNaM asaNa 4 pupphavastha jAva mallAlaMkAreNaM sakArei sa02 paDivisajjei, tae NaM kalAyassavi mUsi0 gihAo paDini0 2. jeNeva teyaliputte a0 teNeva uvA0 2 teyalipu0 eyamaDhaM niveyaMti, tate NaM kalAde mUsipadArae annayA kayAiMsohaNaMsi tihinakkhattamuhattaMsi pohilaMdAriyaMNhAyaM savAlaMkArabhUsiyaM sIyaM durUhaharasA mittaNAisaMparivuDe sAto gihAto paDinikkhamati 2 saviDIe teyalIpuraM majhamajheNaM jeNeva tetalissa gihe teNeva uvA02 poTilaM dAriyaM tetaliputtassa sayameva bhAriyattAe dalayati, tate NaM tetaliputte poTilaM dAriyaM bhAriyattAe uvaNIyaM pAsati 2 pohilAe saddhiM paTTayaM durUhati 2 setApItaehiM kalasehiM appANaM majjAveti 2 aggihomaM kareti 2 pANiggahaNaM kareti 2 poTilAe bhAriyAe mittaNAti jAva Main Education For Personal & Private Use Only msainelibrary.org
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 14tetali. putrajJAtA0 | kanakadhva ja janmAdisU.97 // 185 // parijaNaM vipuleNaM asaNapANakhAtimasAtimeNaM puppha jAva paDivisajjeti, tate NaM se tetaliputte poTTi- lAe bhAriyAe aNuratte aviratte urAlAI jAva viharati(sUtraM96)tate NaM se kaNagarahe rAyA rajje ya rahe ya bale ya vAhaNe ya kose ya koDAgAre ya aMteure yamucchite 4 jAte2 putte viyaMgeti, appegaiyANaM hatthaMguliyAo chiMdati appegaiyANaM hatthaMguTTae chiMdati evaM pAyaMguliyAo pAyaMguTuMevi kannasakulIevi nAsApuDAI phAleti aMgamaMgAtiM viyaMgeti, tate NaM tIse paumAvatIe devIe annayA putvarattAva ayameyArUve anbhatthie samuppajjitthA 4-evaM khalu kaNagarahe rAyA raje ya jAva putte viyaMgeti jAva aMgamaMgAI viyaMgeti, taM jati ahaM dArayaM payAyAmi seyaM khalu mamaM taM dAragaM kaNagarahassa rahassiyaM ceva sArakkhamANIe saMgovemANIe viharittaettikaTTa evaM saMpeheti 2 teyaliputtaM amacaM saddAveti 2 evaM va0-evaM khalu devA! kaNagarahe rAyA rajje ya jAva viyaMgeti taM jati NaM ahaM devANu! dAragaM payAyAmi tate NaM tuma kaNagarahassa rahassiyaM ceva aNuputveNaM sArakkhamANe saMgovemANe saMvaDhehi, tate NaM se dArae ummukabAlabhAve jovaNagamaNuppatte tava ya mama ya bhikkhAbhAyaNe bhavissati, tate NaM se teyaliputte paumAvatIe eyamajhu paDisuNeti 2 paDigae, tate NaM paumAvatIya devIe pohilAya amaccIe sayameva ganbhaM geNhati sayameva parivahati, tate NaM sA paumAvatI navaNhaM mAsANaM jAva piyadaMsaNaM surUvaM dAragaM payAyA, jaM rayaNi ca NaM paumAvatI dArayaM payAyA taM rayaNiM ca NaM pohilAvi amacI navaNhaM mAsANaM viNihAyamA // 185 // dain Education International For Personal & Private Use Only www.jalnelibrary.org
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ vannaM dAriyaM payAyA, tate NaM sA paumAvatI devI ammadhAI saddAveti 2evaM va0-gacchaha NaM tume ammo! teyaligihe teyalipu0 rahassiyayaM ceva saddAveha, tate NaM sA ammadhAI tahatti paDisuNeti 2 aMteurassa avaddAreNaM niggacchati 2 jeNeva teyalissa gihe jeNeva teyaliputte teNeva uvA0 2 karayala jAva evaM vadAsI-evaM khalu devA! paumAvatI devI saddAveti, tate NaM teyaliputte ammadhAtIe aMtie eyamaDhe socA haTTa 2 ammadhAtIe sarddhi sAto gihAo Niggacchati 2 aMteurassa avahAreNaM rahassiyaM ceva aNupavisati 2 jeNeva paumAvatI teNeva uvAga0 karayala. evaM va0-saMdisaMtu NaM devANuppiyA! jaM mae kAya ?, tate NaM paumAvatI teyalIputtaM evaM va0-evaM khalu kaNagarahe rAyA jAva viyaMgeti ahaM ca NaM devA! dAragaM payAyA taM tuma NaM devANu taM dAragaM geNhAhi jAva tava mama ya bhikkhAbhAyaNe bhavissatittikaTTha teyaliputtaM dalayati, tate NaM teyaliputte paumAvatIe hatthAto dAragaM geNhati uttarijeNaM piheti 2 aMteurassa rahassiyaM avadAreNaM niggacchati 2 jeNeva sae gihe jeNeva pohilA bhAriyA teNeva uvA0 2pohilaM evaM va0-evaM khalu devANu kaNagarahe rAyA raje ya jAva viyaMgeti ayaM ca NaM dArae kaNagarahassa putte paumAvaIe attae teNaM tumaM devA ! imaM dAragaM kaNagarahassa rahassiyaM ceva aNupuveNaM sArakkhAhi ya saMgovehi ya saMvaDDehi ya tate NaM esa dArae ummukkabAlabhAve tava ya mama ya paumAvatIe ya AhAre bhavissatittikaTTha pohilAe pAse Nikkhivati pohilAo pAsAo taM viNihAyamAvanniyaM For Personal & Private Use Only
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 186 // dAriyaM gehati 2 uttarijjeNaM piheti 2 aMteurassa avahAreNaM aNupavisati 2 jeNeva paramAvatI devI teNeva uvA0 2 paumAvatIe devIe pAse ThAveti 2 jAva paDiniggate / tate NaM tIse paramAvatIe aMgapaDiyAriyAo paumAvaI deviM viNihAyamAvanniyaM ca dAriyaM payAyaM pAsaMti2 ttA jeNeva kaNagarahe rAyA teNeva0 2 tA karayala0 evaM va0 - evaM khalu sAmI ! paumAvatI devI mahalliyaM dAriyaM payAyA, tate NaM kaNagarahe rAyA tIse mailliyAe dAriyAe nIharaNaM kareti bahUNi loiyAI mayakicAI0 kAleNaM vigayasoe jAte, tate NaM se tetaliputte kalle koDuMbiyapurise sahAveti 2 evaM va0 - khippAmeva cAragaso 0 java ThitipaDiyaM jamhA NaM amhaM esa dArae kaNagarahassa rajje jAe taM hou NaM dArae nAmeNaM kaNagajjhae jAva bhogasamatthe jAte (sUtraM 97) tate NaM sA poTTilA annayA kayAI tetaliputtassa aNiTThA 5 jAyA yAvi hotthA Necchai ya teyaliputte poTTilAe nAmagottamavi savaNayAe, kiM puNa darisaNaM vA paribhogaM vA ?, tate NaM tIse poTTilAe annayA kayAI puvaranta0 imeyArUve 5 jAva samuppajjitthA evaM khalu ahaM tetalisa putriM iTThA 5 Asi iyANiM aNiTThA 5 jAyA, necchai ya teyaliputte mama nAmaM jAva paribhogaM vA ohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyati, tae NaM tetaliputte pohilaM ohayamaNasaMkappaM jAva jhiyAyamANaM pAsati 2 evaM va-mANaM tumaM de0 ! ohayamaNasaM0 tumaM NaM mama mahANasaMsi vipulaM asaNa 4 uvakkhaDAvehi 2 bahUNaM samaNamAhaNa jAva vaNImagANaM deyamANI ya davAvemANI ya viharAhi, tate NaM sA pohilA For Personal & Private Use Only | 14 tetali - putrajJAtA0 poTTilApravrajyAdeva tvAvAsyA di sU. 98 // 186 //
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ teyaliputteNaM evaM vuttA samANA haTTa teyaliputtassa eyamaha paDisuNeti 2 kallAkallaM mahANasaMsi vipulaM asaNa 4 jAva dvAvemANI viharati (sUtraM98) teNaM kAleNaM2 suvvayAo nAma ajAo IriyAsamitAo jAva guttabaMbhayAriNIo bahussuyAo bahuparivArAo puvANupuci jeNAmeva teyalipure nayare teNeva uvA0 2 ahApaDirUvaM uggahaM uggiNhaMti 2 saMjameNa tavasA appANaM bhAvemANIo viharaMti, tate NaM tAsiM subbayANaM ajANaM ege saMghADae paDhamAe porasIe sajjhAyaM kareti jAva aDamANIotetalissa gihaM aNupaviTThAo, tate NaM sA poTilA tAo ajAoejamANIopAsati 2 haTTha0 AsaNAo anbhuTThati 2vaMdati namaMsati 2 vipulaM asaNa 4 paDilAbheti 2evaM va0-evaM khalu ahaM ajAo! teyaliputtassa puzviM iTTA 5 AsI iyANi aNiThThA 5 jAva daMsaNaM vA paribhogaM vA0, taMtumbheNaM ajAto sikkhiyAo bahunAyAo bahupaDhiyAo bahUNi gAmAgara jAva AhiMDaha bahUNaM rAIsara jAva gihArti aNupavisaha taM asthi yAI bhe ajAo! kei kahaMci cunnajoe vA maMtajoge vA kammaNajoe vAhiyauDDAvaNe vA kAuDDAvaNe vA Abhiogie vA vasIkaraNe vA kouyakamme vA bhUi0 mUle kaMde challI vallI siliyA vA guliyA vA osahe vA bhesajje vA uvalaDapuve jeNAhaM teyaliputtassa puNaravi iTThA 5 bhavejjAmi, tate NaM tAo ajjAo pohilAe evaM vuttAosamANIodovi kanne ThAiMti2poTilaM evaM vadAsI-amhe NaM devA! samaNIo niggaMdhIo jAva guttabaMbhacAriNIo no khallu kappai amhaM eyappayAraM kannehivi NisAmettae, kimaMga puNa uvadisittae dan Education International For Personal & Private Use Only
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. vAAyarittae vA?, amhe NaM tava devA! vicittaM kevalipannattaM dhamma paDikahijAmo, tate NaM sA pohilA tAo ajAo evaM va-icchAmi NaM ajAo! tumha aMtie kevalipannattaM dhamma nisAmittae, tate NaMtAo ajAo poTilAe vicittaM dhamma parikaheMti, taleNaM sA pohilA dhammaM socA nisamma haha evaM va0saddahAmi NaM ajAo! niggaMthaM pAvayaNaM jAva se jaheyaM tumbhe vayaha, icchAmi NaM ahaM tumbhaM aMtie paMcANuvayAI jAva dhamma paDivajittae, ahAsuha, tae NaM sA pohilA tAsiM ajANaM aMtie paMcANuvvaiyaM jAva dhamma paDivajai tAo ajAo vaMdati-namaMsati 2 paDivisajeti, tae NaM sA poTilA samaNovAsiyA jAyA jAva paDilAbhemANI viharai (sUtraM 99) 14tetalijJAtA0poTTilAyAH zramaNopA| sikAtvaM // 187 // sarva sugama, navaraM 'kalAe'tti kalAdo nAmnA mRSikAradAraka iti pitRvyapadezeneti, 'abhitaraThANije'tti Abhya-| ntraanaaptaanitythe|, "viyaMgehati vyaGganyati vigatakarNanAzAhastAdyAna karotItyarthaH. 'viteti'tti vikRtantati chinttiityrthH| 'saMrakkhamANIyatti saMrakSantyAH ApadaH saGgopayantyAH pracchAdanataH 'bhikkhAbhAyaNe'tti bhikSAbhAjanamiva bhikSAbhAjanaM tada-18 sAkaM bhikSoriva nirvAhakAraNamityarthaH, 'paDhamAe porusIesajjhAyamityAdau yAvatkaraNAdidaM draSTavyaM-'bIyAe porisIe jhANaM jhiyAyai taIyAe porisIe aturiyamacavalamasaMbhaMte muhapottiyaM paDilehei bhAyaNavatthANi paDilehei bhAyaNANi pamajai bhAyaNANi || uggAhei 2 jeNeva suvayAo ajjAo teNeva uvAgacchanti2 suvayAo ajjAo caMdanti namasantiraevaM cayAsI-icchAmo NaM tumbhehiM| // For Personal & Private Use Only
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ abbhaNunAe teyalipure nayare uccanIyamajjhimAI kulAI gharasamuyANassa bhikkhAyariyAe aDitae, ahAsuhaM devANuppiyA! mA piDibaMdha, tae NaM tAo ajayAo suvayAhiM ajAhiM abbhaNuNNAyAo samANIo subbayANaM ajANaM aMtiyAo paDissayAo paDinikkhamiti-aturiyamacavalamasaMbhatAe gatIe jumaMtarapaloyaNAe diTThIe purao riyaM sohemANIo teyalipure nayare uccanIyamajjhimAI kulAI gharasamuyANassa bhikkhAyariyaM aDamANIutti gRheSu samudAna-bhikSA gRhasamudAnaM tasai gRhasamudAnAya bhikSAcayo-mikSAnimittaM vicaraNaM aTantyaH-kurvANAH, 'asthi yAI bheti AIti-dezabhASAyAM bhetti-bhavatInAM, 'cupaNajoe'tti dravyacUrNAnAM yogaH stambhanAdikarmakArI; 'kammaNajoe'tti kuSThAdirogahetuH, 'kammAjoe'tti kAmyayogaH kamanIyatAhetuH, "hiyaDAvaNe'tti hRdayoDDApanaM cittAkarSaNahetu: 'kAuDDAvaNetti kAryAkarSaNahetuH 'Abhiogie'ttiH parAbhibhavanahetuH 'vasIkaraNe'tti vazyatAhetuH 'kojyakamme tti saubhAgyanimittaM snapanAdi 'bhUikammeti matrAbhisaMskRtabhUtidAnaM / tate NaM tIse pohilAe annayA kayAi putvarattAvarattakAlasa0 kuTuMbajAgariyaM0 ayameyArUve anbhatthite. evaM khalu ahaM tetali. putviM iTThA 5 Asi iyANi aNiTThA5 jAva paribhogaM vAtaM seyaM khalu mama subbayANaM ajANaM aMtie paJcatittae, evaM saMpehetirakallaM pAujeNeva tetaliputte teNeva uvA0 2 karayalapari0 evaM va0-evaM khalu devANuppiyA! mae subbayANaM ajANaM aMtie dhamme NisaMtejAva abbhaNunAyA pacahattae, tate NaM teyaliputte poTilaM evaM va0-evaM khalu tumaM devANuppie! muMDA pavaiyA samANI kAlamAse kAlaM kiccA NJAPEmasAra For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 14tetalijJAtA0poTilAyA dIkSAdi sU. 100 // 188 // annataresu devaloesu devattAe uvavanjihisitaM jati NaM tumaM devA! mamaM tAo devaloyAo Agamma kevalipannatte dhamme bohihi to'haM visajjemi, aha NaM tumaM mamaM Na saMbohesi to te Na visajjemi, tate NaM sA pohilA teyaliputtassa eyamaDhe paDisuNeti, tate NaM teyaliputte vipulaM asaNa 4 uvakkhaDAveti 2 mittaNAtijAvaAmaMtei 2 jAva sammANei 2 poTilaM pahAyaM jAva purisasahassavAhaNIyaM siaM durUhittA mittaNAti jAva parivuDe sabiDie jAva raveNaM tetalIputtassa majjhaMmajjheNaM jeNeva subbayANaM uvassae teNeva uvA02sIyAo paccoruhati 2 pohilaM purato kaTTu jeNeva suvvayA ajA teNeva uvAgacchatira vaMdati namaMsatira evaM va0-evaM khalu devA! mama pohilA bhAriyA iTThA 5 esa NaM saMsArabhaviggA jAva pacatittae paDicchaMtu NaM devA! sissiNibhikkhaM dalayAmi, ahAsuhaM mA0pa0,tate NaM sA pohilA subvayAhiM ajAhiM evaM vuttA samANA haTTa uttarapura sayameva AbharaNamallAlaMkAraM omuyati 2sayameva paMcamuTTiyaM loyaM kareirajeNeva suvvayAo ajAo teNeva uvAgacchaizvaMdati namaMsati2evaM va0-AlitteNaM bhaMte! loe evaM jahA devANaMdA jAva ekArasa aMgAI bahaNi vAsANi sAmannapariyAgaM pAuNai 2 mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhosettA sahi bhattAiM aNa. AloiyapaDi0samAhiM pattA kAlamAse kAlaM kicA annataresu devaloesu devadattAe uvavannA (sUtraM 100)tate NaM se kaNagaraherAyA annayA kayAI kAladhammuNA saMjutte yAvi hotthA, tate NaM rAIsara jAva NIharaNaM kareMti 2 annamannaM evaM va0-evaM khalu devANu ! kaNagarahe rAyA raje ya jAva // 188 // For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ putte viyaMgitthA, amhe NaM devA ! rAyAhINA rAyAhiTThiyA rAyAhINakajA ayaM ca NaM tetalI amace kaNagarahassa ranno savaTThANesu sababhUmiyAsu laddhapacae dinaviyAre savakajjavadyAvae yAvi hotthA, taM seyaM khalu amhaM tetaliputtaM amacaM kumAraM jAtittaettikaTu annamannassa eyamaDhe paDisuNeti 2 jeNeva teyaliputte amacce teNeva uvA02 teyaliputtaM evaM va0-evaM khalu devANu kaNagarahe rAyA rajje ya rahe ya jAva viyaMgei, amhe ya NaM devANurAyAhINA jAva rAyAhINakajjA, tumaM ca NaM devA! kaNagarahassa ranno sabaDhANesu jAva rajjadhurAciMtae, taM jai NaM devANu0 ! atthi kei kumAre rAyalakkhaNasaMpanne abhiseyArihe taNNaM tumaM amhaM dalAhi, jA NaM amhe mahayA 2 rAyAbhiseeNaM abhisiMcAmo, tae NaM tetaliputte tesiM Isara0 etamaDhe paDisuNeti 2 kaNagajjhayaM kumAraM hAyaM jAva sassirIyaM karei 2ttA tesiM Isara jAva uvaNeti 2 evaM va0-esa NaM devA! kaNagarahassa ranno putte paumAvatIe devIe attae kaNagajjhae nAmaM kumAre abhiseyArihe rAyalakkhaNasaMpanne mae kaNagarahassa ranno rahasiyayaM saMvaDDie, eyaM NaM tumbhe mahayA 2 rAyAbhiseeNaM abhisiMcaha, savaM ca tesiM uhANapariyAvaNiyaM parikahei / tate NaM te Isara0 kaNagajjhayaM kumAraM mahayA 2 abhisiMcaMti / tate NaM se kaNagajjhae kumAre rAyA jAe mahayA himavaMtamalaya0 vaNNao jAva rajaM pasAsemANe viharai / tate NaM sA paumAvatI devI kaNagajjhayaM rAyaM saddAveti 2 evaM va0-esa NaM puttA ! tava rajje jAva aMteure ya. tumaM ca tetaliputtassa pahAveNaM, taM tuma For Personal & Private Use Only
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 189 // NaM tetaliputtaM amacaM ADhAhi parijANAhi sakArehi sammANehi iMtaM abbhuTThehi ThiyaM pajjuvAsAhi vacataM paDisaMsAhi addhAsaNeNaM uvaNimaMtehi bhogaM ca se aNuvaDehi, tate NaM se kaNagajjhae paumAvatIe tahatti paDi0 jAva bhogaM ca se vahneti (sUtraM 101 ) 'rAyAhINA' ityAdi, rAjAdhInAH rAjJo dUre'pi varttamAnA rAjavazavarttina ityarthaH, rAjAdhiSThitAstena svayamadhyAsitAH, rAjAdhInAni - rAjAya tAni kAryANi yeSAM te vayaM rAjAdhIna kAryA', 'savaM ca se uANapariyAvaNiyaM ti sarva ca: sentasya utthAnaM ca utpatti pariyApanikA ca - kAlAntaraM yAvat sthitirityutthAnapariyApanikaM tatparikathayatIti) 'vayaMtaM pachisaMsAhehiti vinayaprastAvAt vrajantaM pratisaMsAdhaya- anuvraja, athavA vadanzaM prati saMzlAghaya-sAdhUktaM sAdhvityevaM prazaMsAM kurvityarthaH, bhogaM-varttanaM / tase pahile deve tetalipu abhikkhaNaM 2 kevalipannaseM dhamme saMboheti, no ceva NaM se telalipute saMbujjhati, tatte NaM tassa pohiladevassa imeyArUve ambhasthite 5 evaM khalu kaNagajjhae: rAdhA tevaliputtaMADhAti jAva bhogaM ca saMvaTTeti tatte NaM se tetalI abhikrakhanaM. 2 saMbonimAvi dhameno saMghujJati, taM yaM khayaM tena lipu sAto viSpariNAmettaetika evaM saMpeheti 2. kaNaganyaM tena liputAtovipariNAme / tateNaM tetalipulekalaM pahAte jAva pAyacchitte AsalaMdhara bahUhiM purivehiM saMpariche sAto gihAtoM nimnacchati 2 jeNeva kaNagajjhae sathA teNeva pahAreztha gamaNAe, to NaM ha For Personal & Private Use Only 14 tetali jJAtA0kanakadhvaja sya nRpatvaM sU. 101 // 189 //
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ putaM amacaM jeM jahA bahake rAIsaratalavara jAkpabhiyao pAsaMtitetaheka Asakti parijANaMti-muDeti 2 aMjalipariggahaM kareMti iTAhi kaMtAhiM jAva vaggUrhi AlavemANA-ya saMlavemANA kapuratoya pitto pAsatoya magmato yasamaNugacchaMti, taseNaM se tetaliputte jeNeva kaNaNajjhae teNeva uvAgacchati, taseNaM kaNagajjhae tetaliputtaM ebamANaM pAsatirano ADhAti no pariyANAti no abbhuhatiH aNADhAyamANe 3 parammuDhe saMciTThati, tate NaM tetaliputte kaNagajjhayassa-ranno aMjali karei, tate NaM se kaNagajjhae rAyA aNAmayamANe tusiNIe parammuhe saMciTThati, tate NaM tetaliputte kaNagaljhayaM vippariNayaM jANittA bhIte jAka saMjAtabhae evaM va0-ruDhe NaM mamaM kaNagajjhae rAyA hINe NaM mama kaNagaljhae rApA acajjhAe NaMkaNagajjhae, taM Na najai NaM mama keNai kumAreNa mArehitittikaTTa bhIte tatthe ya jAva saNiyaM 2 paccosaketi 2 tameva AsakhaMdhaM durUheti 2 tetalipuraM majjhamajjheNaM jeNeva sae gihe teNeva pahArettha gamaNAe, tate NaM teyaliputtaM je jahA Isara jAva pAsaMti te tahA no ADhAyaMti no pariyANaMti no amuTThatino aMjali. ihAhi jAva No saMlacaMti noM purao ya piTThao ya pAsao ya (maggatoya) samaNugacchaMti, tate NaM tetaliputte jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchati, jAvi ya se tastha bAhiriyA parisA bhavati, taM0-dAseti vA peseti vA bhAillaeti vA sAvi ya zaM no ADhAi 2, jAviya se abhitariyA parisA bhavati, taMjahApiyAi vA mAtAti vA jAva suNhAti vA sAviya gaMvA no Ajaka tate-paM se tetaliputsejeNeva vAsa For Personal & Private Use Only INHainelibrary.org
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. 14tetalijJAtA0tetalibodhaH sU. 102 // 19 // ghare jeNeva sae sayaNijje teNeva uvAgacchati 2sayaNijjaMsi NisIyati 2evaM va0-evaM skhala asaNAto gihAto niggacchAmi taM ceva jAva abhitariyA parisA no ADhAti no pariyANAti no abbhaTenitaM seyaM khala mama appANaM jIviyAto vavarovittaettikaTTa evaM saMpeheti 2tAlauDaM visaM AsagaMsi pakkhivati se ya vise No saMkamati, tate NaM se tetaliputte nIluppala jAva asiM khaMdhe oharati, tatthavi ya se dhArA opallA, tate NaM se tetaliputte jeNeva asogavaNiyA teNeva uvAgacchati 2 pAsagaM gIvAe baMdhati 2rukkhaM durUhati 2 pAsaM rukkhe baMdhatiraappANaM muyati tatthavi ya se rajjU chinnA, tateNaM se tetaliputte mahatimahAlayaM silaM gIvAe baMdhati 2 atthAhamatAramaporisiyaMsi udagaMsi appANaM muyati, tatthavi se thAhe jAte, tate NaM se tetali0 sukaMsi taNakUDaMsi agaNikAyaM pakkhivati 2 appANaM muyati tatthavi ya se agaNikAe vijjhAe, tate NaM se tetalI evaM va0-saddheyaM khalu bho samaNA vayaMti saddheyaM khalu bho mAhaNA vayaMti saddheyaM khalu bho samaNA mAhaNA vayaMti, ahaM ego asaddheyaM vayAmi evaM khalu ahaM saha puttehiM aputte ko medaM saddahissati ? saha mittehiM amitte ko medaM saddahissati !, evaM attheNaM dAreNaM dAsehiM parijaNeNaM, evaM khalu teyaliputte NaM a0 kaNagajjhaeNaM rannA avajjhAeNaM samANeNaM teyaliputte tAlapuDage vise AsagaMsi pakkhitte seviya No kamati ko meyaM saddahissati?, tetaliputte nIluppala jAva khaMdhaMsioharie tatthaviya se dhArA opallA ko medaM saddahissati?,tetaliputtassa pAsagaM gIvAe baMdhettA // 19 // For Personal & Private Use Only
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAva rajU chinnA ko medaM saddahissati ?, tetaliputte mahAsilayaM jAva baMdhittA atthAha jAva udagaMsi appA mukke tatthaviya NaM thAhe jAe ko meyaM saddahissati?, tetaliputtesukaMsi taNakUDe aggI vijjhAe ko medaM saddahissati?, ohatamaNasaMkappe jAva jhiyAi / tate NaM se pohile deve pohilArUvaM viuvati 2 tetaliputtassa adUrasAmaMte ThicA evaM va0-haM bho! tetaliputtA! purato pavAe piTTao hathibhayaM duhao acakkhuphAse majjhe sarANi varisayaMti gAme palitteranne jhiyAti ranne palitte gAme jhiyAti Auso! tetaliputtA! kao vayAmo?, tate NaM se tetaliputte poTilaM evaM vayAsI-bhIyassa khalu bho! pavajA saraNaM ukaMdviyassa saddesagamaNaM chuhiyassa annaM tisiyassa pANaM Aurassa bhesajjaM mAiyarasa rahassaM abhijuttassa paJcayakaraNaM addhANaparisaMtassa vAhaNagamaNaM tariukAmassa pavahaNaM kiccaM paraM abhiojitukAmassa sahAyakiccaM khaMtassa daMtassa jitiMdiyassa etto egamavi Na bhavati, tate NaM se pohile deve teyaliputtaM amacaM evaM va0-suTU NaM tumaM tetaliputtA! eyamaDhe AyANihittikaTTa docaMpi evaM vayai 2 jAmeva disaM pAunbhUe tAmeva disiM paDigae(sUtraM102)tate NaM tassa teyaliputtassa subheNaM pariNAmeNaM jAisaraNe samuppanne,tate NaM tassa teyaliputtassa ayameyArUve anbhatthite 5 samu0-evaM khalu ahaM iheva jaMbuddIve 2 mahAvidehe vAse pokkhalAvatIvijaye poMDarIgiNIte rAyahANIe mahApa ume nAmaM rAyA hotthA,tate NaM ahaM therANaM aMtie muMDe bhavittA jAva coddasa puvAtivbahUNi vAsANi sAmannapariyAe mAsiyAe saMlehaNAe mahAmukke kappe deve, tate For Personal & Private Use Only
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgama. 14tetali // 19 // NaM ahaMtAo devaloyAo AukkhaeNaM iheca teyalipure teyalissa amacassa bhakSae bhAsthiAevAramattAe paJcAyAte,taM seyaM khalu mama putvadihAiM mahatvayAI saMyameva uvasaMpajjittANaM viharittae, evaM saMpehetirasayameva mahavayAI Aruheti 2 jeNeva pamayavaNe ujANe teNeva uvA02 asogavarapAyavassa ahe puDhavisilApaTTayaMsi suhanisannassa aNurcitemANassa pucAhIyAti sAmAiyamAtiyAiM codasapuvAI sayameca abhisamannAmayAI, tate NaM tassa leyaliputtassa aNagArasa subheNaM pariNAmeNaM jAka tayAvANijjANaM kammANaM svaoksame kammarayadhikaraNakara apuvakaraNaM paviThThassa keSalavaraNANadaMsaje samuppanne (sUkaM103) tae NaM tetalipure nagare ahAsannihiehiM vANamaMtarehiM devahiM devIhi ya devaduMdubhIo samAhayAo dasavanne kusume nivAie, dive gIyagaMdhavaminAe kae yAci hotthA, tate NaM se kaNaNajjhataH sayA imIse kahAe laDe evaM ba0-eka khalu tetaliM mae avajjhA muMDe bhavitA pavalitetaM macchAmi teyAliputtaM aNamAraM vadAmi namasAmi 2 eyamaTTa viNaraNaM mujjo khAnemiH, evaM saMpatiH 2 hAra cArasaMgiNIe- seNAma jeNeca pampavaNe ujANe jeNeva tetaliputte aNagAre teNeka ucAgacchati 2 tetaliputaM abagAraM vadati namaMsakti 2 eka maTuM ca viNaeNaM bhujo 2 khAmei pacAsanne jAca pajjucAla, koNa se tevaliputte aNagAre kapana jjhayassa ranno tIse yA mahA dharma parikahei, tate NaM se kAgajArU sayA laliputrAsa kevaliska aMtie dhamma socA Nisamma paMcAguvaiyaM sattasikkhAvaiyaM sAvagadhamma paDiyajA 2 samamobAsae jAte jJAtA0tetalejotismRteHsarvapUrvajJAnaM sU. 103 sakevalo mokSaH sU. 104 19 // emaan in Education International For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAva ahigayajIvAjIve / tate NaM tetaliputte kevalI bahUNi vAsANi kevalipariyAgaM pAuNittA jAva. siddhe| eka mjbuu| bhagavayA samaNeNaM mahAvIreNaM codasamassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe pannattettibemi (sUtraM 104) udasama ajjhayaNaM samataM // 14 // 'ruDe Na'mityAdau hIno'yaM mama zrIsyeti gamyate, apadhyAto-duSTacintAvAn mameti-mamopari kanakadhvajaH, pAThAntareNa duAto'haM-duSTacintAviSayIkRto'haM kanadhvajena rAjJA, tat-kyAnna jJAyate kenApi kumAraNa-virUpamAraNaprakAreNa mArayiSyatIti 'khaMdhaMsi uvaharaI iti skandhe upaharati vinAzayatIti 'dhAsa opalla'tti apadIrNA aNThIbhUtetyarthaH, 'atyAha'ti asta| nirastamavidyamAnamadhastalaM pratiSThAnaM yasya tadastAdhaM stAgho vA-pratiSThAnaM tadabhAvAdastAcaM, asAra yasya karaNaM nAsti'puruSaH parimANaM yasya tatpauruSeyaM taniSedhAdapauruSeyaM tataH padatrayasya karmadhArayo, makArau ca prAkRtavAt , atastatra, 'saddheya mityAdi, zraddheyaM zramaNA vadanti AtmaparalokapuNyapApAdikamarthajAtaM, atIndriyasyApi tasya pramANAkAdhitakhena zraddhAnamocarasAda , ahaM punarekozraddheyaM vadAmi putrAdiparivArayuktasyAtyartha rAjasammatasya ca aputrAditvamarAjasammatalaM ca viSakhaGgapAzakajalAmibhirahiMsyavaM / cAtmanaH pratipAdayato mama yuktivAdhitatvena janapratIteraviSayatvenAzraddheyatvAditi prastutastrabhAvanA, 'tae 'mityAdi, haMbho! ityAmantraNe, purata:-agrataH, prapAto-gaH pRSThato hastibhayaM 'duhaotti ubhayataH acakSuHsparza:-andhakAraM madhye-madhyabhAge yatraM vayamAsahe tatra zarA-bANA nipatanti, tatazca sarvato bhayaM varttate ityarthaH, tathA grAmaH pradIpto'minA jvalati, araNyaM tu dhmAyate'|nupazAntadAhaM varttate, athavA dhyAyatIva dhyAyati, agneravidhyAnena jAgartIvetyarthaH,athavA araNyaM pradIptaM grAmo dhmAyate na vidhyAyati, Jan Education Interaoral For Personal & Private Use Only
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14tetalijJAtA. jJAtAdharmakathAGgam. // 192 // evaM sarvasyApi bhayAnakakhAt sthAnAntarasya cAbhAvAdAyuSmaMstetaliputra! 'ka'tika bajAmaH bhItargantavyamasmAbhirivAnyenApi bhavatIti praznaH, uttaraM ca bhItasya pravrajyA zaraNaM bhavatIti gamyate, yathotkaNThitAdInAM khadezagamanAdIni, tatra 'chuhiyassa'tti bubhukSitasya mAyino-vaMcakasya rahassaM-guptavaM zaraNamiti sarvatra gamanIyaM, abhiyuktasya-sampAditadUSaNasya pratyayakaraNaM-dUSaNApohena pratItyutpAdanaM adhvAnaM ariyato(adhvaparizrAntasya)-gantumazaktasya vAhanagamanaM-zakaTAdyArohaNaM tarItukAmasya nadyAdikaM plavanaMtaraNaM kRtyaM-kArya yasya tat plavanakRtyaM-tarakANDaM paramabhiyoktukAmasya-abhibhavitukAmasya sahAyakRtyaM-mitrAdikRtaM sahAyakameMti, atha kathaM bhItasya pravrajyA zaraNaM bhavati ata ucyate-khaMte'tyAdi kSAntasya krodhanigraheNa dAntasyendriyanoindriyadamena jitendriyasya viSayeSu rAgAdiniroddhaH 'ettoti etebhyo'nantaroditebhyo'grataH prapAtAdibhyo bhayebhyaH ekamapi bhayaM na bhavati, prabajitasya sAmAyikapariNatyA zarIrAdiSu nirabhiSvaGgakhAt maraNAdibhayAbhAvAditi, evaM devenAmAtyaH khavAcA bhItasya pravrajyA zreyasItyabhyupagama kArayikhA evamuktaH 'suTTha'ityAdi, ayamartho-bhItasya pravrajyA zaraNamiti yadi pratijJAyate tadA suSThu te mataM, bhayAbhibhUtaskhamidAnImasIti etamarthamAjAnIhi-anuSThAnadvAreNAvabudhyaskha pravrajyAM vidhehItiyAvat // iha ca yadyapi sUtre upanayo noktaH tathApyevaM draSTavyaH, "jAva na dukkhaM pattA mANabhaMsaM ca pANiNo pAyaM / tAva na dhammaM geNhaMti bhAvao teyalIsuucva ||1||[praanninHpraayenn tAvanna dharma gRhNanti bhAvataH yAvaduHkhaM na prAptA mAnabhraMzaM ca tetalisutavat // 1||]tti samApta caturdazajJAtavivaraNam // 14 // // 192 // For Personal & Private Use Only
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ - atha paMcadazajJAtavivaraNam // 15 // adhunA paJcadazaM vitriyate, asya caivaM pUrveNa saha sambandhaH-pUrvaminnapamAnAdviSayatyAgaH pratipAditaH, iha tu jinopadezAta tatra ca satyatheprAptistadabhAve khanarthaprAptirabhidhIyata ityevaMsambaddhamidam jati NaM bhaMte! coddasamassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe paNNatte pannarasamassa0 ke aDhe pannatte ?, evaM khalu jaM! teNaM kAleNaM 2 caMpA nAma nayarI hotthA, punnabhadde ceie jiyasattU rAyA, tattha NaM caMpAe nayarIe dhaNe NAma satyavAhe hotthA aDDe jAva aparibhUe, tIse NaM caMpAe nayarIe uttarapuracchime disibhAe ahicchattA nAma nayarI hotthA, riddhasthimiyasamiddhA vannao, tatthaNaM ahicchatAe nayarIe kaNagakeu nAmaM rAyA hotthA, mahayA vannao, tassa dhaNNassa satthavAhassa annadA kadAi putvarattAvarattakAlasamayaMsi imeyArUve anbhatthite ciMtie patthie maNogae saMkappe samuppanjitthA-seyaM khalu mama vipulaM paNiyabhaMDamAyAe ahicchattaM nagaraMvANijAegamittae, evaM saMpeheti 2gaNimaM ca 4 cauvihaM bhaMDaMgeNhai 2sagaDIsAgaDaM sajjei 2 sagaDIsAgaDaM bhareti 2 koDubiyapurise saddAveti 2 evaM va0-gacchaha NaM tumbhe devA! caMpAe nagarIe siMghADaga jAva pahesuM evaM khalu devANu0! dhapaNe satyavAhe vipule paNiya. icchati ahicchattaM nagaraM vANivAe gamittate, taM jo NaM devANu0 ! carae vA cIrie vA cammakhaMDie vA bhicchuDe vA paMDurage For Personal & Private Use Only
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 19 // 15 nandIphalaMjJAtA. dhanyasArthavAhapravAsAdi sU. 105 vA gotame vA govatIte vA gihidhamme vA gihidhammaciMtae vA aviruddhaviruddhavuDDasAvagarattapaDaniggaMthappabhitipAsaMDatdhevA gihatthe vA tassa NaM dhaNNaNaM saddhiM ahicchattaM nagariM gacchai tassa gaMdhaNNe accha. ttagassa chattagaM dalAi aNuvAhaNassa uvAhaNAu dalayai akuMDiyassa kuMDiyaM dalayai apatthayaNassa patthayaNaM dalayai apakvevagassa pakkhevaM dalayai aMtarAviya se paDiyassa vA bhaggaluggasAhez2a dalayati suhaMsuheNa ya NaM ahicchattaM saMpAvetittikaTTa docaMpi taccapi ghosaha 2 mama eyamANattiyaM paJcappiNaha, tate NaM te koDuMbiyapurisA jAva evaM va0-haMdi suNaMtu bhagavaMto caMpAnagarIvatthavvA bahave caragA ya jAva paJcappiNaMti, tate NaM se koDaMbiyaghosaNaM succA caMpAe NayarIe bahave caragAya jAva gihatthAya jeNeva dhapaNe satthavAhe teNeva uvAgacchanti tateNaM dhapaNe tesiMcaragANa ya jAva gihatthANa ya acchattagassa chattaMdalayai jAvaM patthayaNaM dalAti, gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA! caMpAe nayarIe bahiyA aggujjANaMsi mamaM paDivAlemANA ciTTaha, tate NaM caragAyadhaNNeNaM satthavAheNaM evaM vuttA samANA jAva ciTThati,tateNaMdhaNNe satthavAhe sohaNaMsi tihikaraNanakkhattaMsi vipulaM asaNaM4uvakkhaDAveirattA mittanAI AmaMtetirabhoyaNaM bhoyAvetira Apucchatira sagaDIsAgaDaM joyAveti 2 caMpAnagarIo niggacchati NAivippagiTehiM addhANehiM vasamANe 2 suhehi vasahipAyarAsehiM aMgaM jaNavayaM majhamajheNaM jeNeva desaggaM teNeva uvAgacchati 2 sagaDIsAgaDaM moyAveti 2 satthaNivesaM kareti 2 koDDubiyapurise saddAveti evaM va0-tubbhe NaM devA! mama satthanivesaMsi // 193 // For Personal & Private Use Only
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahayA 2 saddeNaM ugdhosemANA 2 evaM vadaha-evaM khalu devANu0 ! imIse AgAmiyAe chinnAvAyAe dIhamaddhAe aDavIe bahumajjhadesabhAe bahave NaMdiphalA nAmaM rukkhA pannattA kiNhA jAva pattiyA puphiyA phaliyA hariyarerijamANA sirIe aIva atIva uvasobhemANA ciTThati maNuNNA vanneNaM 4 jAva maNunnA phAseNaM maNunnA chAyAe, taM jo NaM devANuppiyA! tesiM naMdiphalANaM rukkhANaM mUlANi vA kaMda0 taya patta0 puppha0 phala0 bIyANi vA hariyANi vA AhAreti chAyAe vA vIsamati tassa NaM AvAe bhaddae bhavati tato pacchA pariNamamANA 2 akAle ceva jIviyAto vavaroti, taM mA NaM devANuppiyA! kei tesiM naMdiphalANaM mUlANi vA jAva chAyAe vA vIsamau, mA NaM sevi akAle ceva jIviyAto vavarovijissati, tubbhe NaM devANu0! annesiM rukkhANaM mUlANi ya jAva hariyANi ya AhAretha chAyAsu vIsamahatti ghosaNaM ghoseha jAva paJcappiNaMti, tate NaM dhaNNe satyavAhe sagaDIsAgaDaM joetirajeNeva naMdiphalA rukkhA teNeva uvAgacchati 2 tesiM naMdiphalANaM adUrasAmaMte satthaNivesaM kareti 2 docaMpi taccapi kor3eMbiyapurise saddAveti 2 evaM va0-tumbhe NaM devANu ! mama satthanivesaMsi mahatA saddeNaM ugghosemANA 2 evaM vayaha-eeNaM devANu0 te NaMdiphalA kiNhA jAva maNunnA chAyAe taM jo NaM devANu ! eesiM gaMdi. phalANaM rukkhANaM mUlANi vA kaMda. puppha0 taya0 patta0 phala0 jAva akAle ceva jIviyAo vavaroveMti, taM mA NaM tumbhe jAva dUraM dUreNaM pariharamANA vIsamaha, mA NaM akAle jIvitAto vavarovissaMti, annesiM For Personal & Private Use Only
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. 15nandIphalajJAtA. dhanyasArthavAhapravAsAdi sU. // 194 // rukkhANaM mUlANi ya jAva vIsamahattikaTTa ghosaNaM paJcappigaMti, tattha NaM atthegaiyA purisA dhaNNAsa satthavAhassa eyamaDheM saddahati jAva royaMti eyamadvaM saddahamANAtesiMnaMdiphalANaM daraM dareNa parimANa annesiM rukkhANaM mUlANi ya jAva vIsamaMti, tesi NaM AvAe no bhaddae bhavati, tato pacchA pariNamamANA 2 suharUvattAe 5 bhujo 2 pariNamaMti, evAmeva samaNAuso ! jo amhaM niggaMtho vAra jAva paMcama kAmaguNesu no sajeti no rajeti se NaM iha bhave ceva bahUNaM samaNANaM 4 acaNije paraloe no Aga cchati jAva vItIvatissati, tattha NaM je se appegatiyA purisA dhaNNassa eyamadvaM no saddahati 3 dhaNNassa etamaDhe asahahamANA 3 jeNeva te naMdiphalA teNeva uvAgacchati 2 tesiM naMdiphalANaM malANi ya jAva vIsamaMti tesi NaM AvAe bhaddae bhavati tato pacchA pariNamamANA jAva vavaroveMti, evAmeva samaNAuso ! jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA pavatie paMcasu kAmaguNesu sajeti 3 jAva aNupariyahissati jahA va te purisA, tate NaM se dhaNe sagaDIsAgaDaM joyAveti 2 jeNeva ahicchattA nagarI teNeva uvAgacchati 2ahicchattAe NayarIe bahiyA aggujjANe satthanivesaM karetira sagaDIsAgaDaM moyAvei,tae NaM se dhapaNe satthavAhe mahatthaM3rAyarihaM pAhuDaM geNhai2bahupurisehiM saddhiM saMparivuDe ahicchattaM nayaraM majhamajjheNaM aNuppavisai jeNeva kaNagakeU rAyA teNeva uvAgacchati, karayala jAva vaddhAvei, taM mahatthaM 3 pAhuDaM uvaNei, tae NaM se kaNagakeU rAyA haTTatuTTa0 ghaNNassa satthavAhassa taM mahatthaM 3 jAva // 194 // For Personal & Private Use Only
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDicchai 2 dhapaNaM satthavAhaM sakkArei sammANei2 ussukkaM viyaratira paDivisajjei bhaMDaviNimayaM kareira paDibhaMDaM geNhatirasuhaMsuheNaM jeNeva caMpAnayarI teNeva uvAgacchatiramittanAti abhisamannAgate vipulAI mANussagAI jAva viharati, teNaM kAleNaM 2 therAgamaNaM dhapaNe dhamma socA jeTTaputtaM kuTuMbe ThAvettA pavaie ekkArasa sAmAiyAti aMgAtiM bahaNi vAsANi jAva mAsiyAe saM0 annataresu devaloesu devattAe uvavanne mahAvidehe vAse sijjhihiti jAva aMtaM kareti / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM pannarasassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe paNNattettibemi (sUtraM 105) pannarasamaM nAyajjhayaNaM samattaM // sarva sugama, navaraM 'carae ve'tyAdi, tatra carako-dhATibhikSAcaraH cIriko-rathyApatitacIvaraparidhAnaH cIropakaraNa ityanye carmakhaNDakaH-carmaparidhAnaH carmopakaraNa iti cAnye bhikSANDo-bhikSAbhojI sugatazAsanastha ityanye, pANDurAgaH-zaivaH18 gautamaH-laghutarAkSamAlAcarcitavicitrapAdapatanAdizikSAkalApavadvaSabhakopAyataH kaNabhikSAgrAhI govratikaH-gozcaryAnukArI, uktaM |ca-"gAvIhiM samaM niggamapavesaThANAsaNAi pakareMti / bhuMjaMti jahA gAvI tirikkhavAsaM vibhAveMtA // 1 // " [gobhiH samaM pravezanirgamasthAnAsanAdi prakurvanti / muMjanti yathA gAvastiryagvAsaM vibhaavyntH||1||] gRhidharmA-gRhasthadharma eva zreyAnityabhi-| sandhAya tadyathoktakArI dharmacintako-dharmasaMhitAparijJAnavAn sabhAsadaH aviruddho-vainayikaH, uktaM ca-"aviruddho viNa-10 yakArI devAINaM parAe bhattIe / jaha vesiyAyaNasuo evaM annevi nAyavA // 1 // " [aviruddho vinayakArI devAdInAM parayA bhaktyA / yathA vaizyAyanasuta evamanye'pi jJAtavyAH // 1 // ] viruddhoH-akriyAvAdI paralokAnabhyupagamAt sarvavAdibhyo | For Personal & Private Use Only
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ Lek jJAtAdharma kathAnam. // 195 // |viruddhaH evaM vRddhaH-tApasaH prathamamutpannakhAt prAyo vRddhakAle ca dIkSApratipatteH zrAvako-brAhmaNaH anye tu vRddhazrAvaka iti 15nandIvyAcakSate, sa ca brAhmaNa eva, raktapaTa:-parivrAjako nirgranthaH-sAdhuH prabhRtigrahaNAt kApilAdiparigraha iti, 'patthayaNaM'ti | phalajJAtA. pathyadanaM-zambalaM 'pakkhivaM'ti arddhapathe truTitazambalasya zambalapUraNaM dravyaM prakSepakaH, 'paDiyassa'tti vAhanAtpatitasya roge vA dhanyasArthapatitasya 'bhaggaruggassa'tti vAhanAt skhalanAdvA patane bhagnasya rugNasya ca-jIrNatAM gatasyetyarthaH, 'haMdi tti AmatraNe 'nAivigi- vAhapravAhehiM addhANehiMti nAtiviprakRSTeSu-nAtidIrghaSvadhvasu-prayANakamArgeSu vasan zubhairanukUlaiH 'vasatiprAtarAzaiH' AvAsasthAnAsAdi sU. prAtarbhojanakAlaizcetyarthaH 'desaragaM'ti dezAntaM / ihopanayaHsUtrAbhihita eva / vizeSataH punarevaM taM pratipAdayanti-"caMpA iva maNuyagatI dhaNova bhayavaM jiNo daekaraso / ahichattAnayarisama iha nivANaM muNeyatvaM // 1 // ghosaNayA iva titthaMkarassa sivamaggadesaNamahagyaM / / 4 / caragAiNova itthaM sivasuhakAmA jiyA bahave // 2 // naMdiphalAi va ihaM sivapahapaDivaNNagANa visayA u / tabbhakkhaNAo maraNaM || jaha taha visaehiM saMsAro // 3 // tavajjaNeNa jaha iTTapuragamo visayavajaNeNa tahA / paramAnaMdanibaMdhaNasivapuragamaNaM muNeyaI // 4 // [campeva manuSyagatirdhana iva bhagavAn jino dayaikarasaH / ahicchatrAnagarIsamamiha nirvANaM jJAtavyaM // 1 // ghoSaNamiva tIrthakarasya zivamArgadezanamanadhaM / carakAdivadatra zivasukhakAmA jIvA bahavaH // 2 // nandIphalAnIveha zivapathapratipannAnAM| vissyaaH| tadbhakSaNAt maraNaM yathA tatheha viSayaiH saMsAraH // 3 // tadvarjaneneSTapuragamo yathA viSayavarjanena tathA / prmaanndnivndhn-IS|||19 zivapuragamanaM jJAtavyaM // 4 // ] paJcadazajJAtavivaraNaM samAptam // 15 // saH / ahicchA // 2 // nana tathA / ' For Personal & Private Use Only
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ -09 atha SoDazajJAtavivaraNam // 16 // atha poDazaM vyAkhyAyate, asya ca pUrveNa sahAyamabhisambandhaH-pUrvatra viSayAbhiSvaGgasyAnarthaphalatoktA iha tu tadviSayanidA-19 nasya socyate ityevaMsambaddhamidam jatiNaM bhaMte! sa0bha0ma0 pannarasamassa nAyajjhayaNassa ayamahe pa0solasamassaNaM NAyajjhayaNassaNaM sama0 bhaga0 mahA0 keaDhe paNNatte ?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 caMpA nAma nayarI hotthA, tIse NaM caMpAe nayarIe bahiyA uttarapuracchime disibhAe subhUmibhAge ujANe hotthA,tattha NaM caMpAe nayarIe taomAhaNA bhAtaro parivasaMti, taMjahA-some somadatte somabhUtI aDDA jAva riuvveda 4 jAva supariniTThiyA, tesi NaM mAhaNANaM tao bhAriyAto hotthA, taM0-nAgasirI bhUyasirI jakkhasirI sukumAla jAva tesiNaM mAhaNANaM iTThAo vipule mANussae jAva viharaMti / tate NaM tesiM mAhaNANaM annayA kayAI egayao samuvAgayANaM jAva imeyArUve miho kahAsamullAve samuppajitthA, evaM khalu devANupyiA! amhaM ime vipule dhaNe jAva sAvatejje alAhi jAva AsattamAo kulavaMsAo pakAmaM dAuM pakAmaM bhottuM pakAmaM paribhAe taM seyaM khalu amhaM devANu0 annamannassa gihesu kallAkalliM vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDeuM 2 paribhuMjamANANaM viharittae, annamannassa eyamaDhe paDisuNeti, kallAkalliM annamannassa gihesu vipulaM asaNa For Personal & Private Use Only
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. 16 aparakaGkAjJA tA.brAhmaNabhojanavyavasthA // 196 // 4 uvakkhaDAveMti 2 paribhuMjamANA viharaMti, tate NaM tIse nAgasirIe mAhaNIe annadA bhoyaNavArae jAte yAvi hotthA, tate NaM sA nAgasirI vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDeti 2 egaM mahaM sAlatiyaM tittAlAuaM bahusaMbhArasaMjuttaM NehAvagADhaM uvakkhaDAveti, egaM biMduyaM karayalaMsi AsAei taM khAraM kaDuyaM akkhajjaM abhojaM visanbhUyaM jANittA evaM va0-dhiratthu NaM mama nAgasirIe ahannAe aputtAe dUbhagAe dUbhagasattAe dUbhagaNiMboliyAe jIe NaM bhae sAlaie bahusaMbhArasaMbhie nehAvagADhe uvakkhaDie subahudavakkhaeNaM, nehakkhae ya kae, taM jati NaM mamaM jAuyAo jANissaMti toNaM mama khiMsissaMtitaM jAva tAva mamaM jAuyAo Na jANaMti tAva mama seyaM eyaM sAlatiyaM tittAlAu bahusaMbhAraNehakayaM egate govettae * annaM sAlaiyaM mahurAlAuyaM jAva nehAvagADhaM uvakkhaDettae, evaM saMpeheti 2taM sAlatiyaM jAva govei, annaM sAlatiyaM mahurAlAuyaM uvakkhaDei, tesiM mAhaNANaM vhAyANaM jAva suhAsaNavaragayANaM taM vipulaM asaNa 4 pariveseti, tate NaM te mAhaNA jimitabhuttuttarAgayA samANA AyaMtA cokkhA paramasuibhUyA sakammasaMpauttA jAyA yAvi hotyA, tate NaM tAo mAhaNIo pahAyAo jAva vibhUsiyAo taM vipulaM asaNa 4 AhAreMti 2 jeNeva sayAI 2 gehAiM teNeva uvA02sakakammasaMpauttAto jAyAto (sUtraM 106) teNaM kAleNaM 2 dhammaghosA nAma therA jAva bahuparivArA jeNeva caMpA nAma nagarI jeNeva subhUmibhAge ujANe teNeva uvA0 2 ahApaDirUvaM jAva viharaMti, parisA niggayA, dhammo kahio, parisA paDigayA, // 196 // Jain Education Interational For Personal & Private Use Only www.iainelibrary.org
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ tae NaM tesiM dhammaghosANaM therANaM aMtevAsI dhammaraI nAma aNagAre orAle jAva teulesse mAsaM mAseNaM khamamANe viharati, tate NaM se dhammaruI aNagAre mAsakhamaNapAraNagaMsi paDhamAe porisIe sajjhAyaM karei 2 bIyAe porasIe evaM jahA goyamasAmI taheva uggAheti2 taheva dhammaghosaM theraM Apucchai jAva caMpAe nayarIe uccanIyamajjhimakulAI jAva aDamANe jeNeva nAgasirIe mAhaNIe gihe teNeva aNupaviDhe,tateNaMsA nAgasirI mAhaNI dhammaruiM enjamANaM pAsatirattA tassa sAlaiyassa tittakaDuyassa bahu0NehA0nisiraNa?yAe hahatuTThA udveti 2 jeNeva bhattaghare teNeva uvA02 taM sAlatiyaM tittakaDuyaM ca bahunehaM dhammaruissa aNagArassa paDiggahaMsi savvameva nisirai, tate NaM se dhammaruI aNagAre ahApajjattamitikaTTa NAgasirIe mAhaNIe gihAto paDinikkhamati 2caMpAe nagarIe majjhaMmajjheNaM paDinikkhamati 2 jeNeva subhUmibhAge ujANe teNeva uvAgacchati 2 dhammaghosassa adUrasAmaMte annapANaM paDidaMsei 2 annapANaM karayalaMsi paDidaMseti, tate NaM te dhammaghosA therA tassa sAlaitassa nehAvagADhassa gaMdheNaM abhibhUyA samANA tato sAlaiyAto nehAvagADhAo egaM biMdugaM gahAya karayalaMsi AsAdeti tittagaM khAraM kaDuyaM akhajjaM abhojaM visabhUyaM jANittA dhammaruI aNagAraM evaM vadAsI-jati NaM tumaM devANu0 ! eyaM sAlaiyaM jAva nehAvagADhaM AhAresi to NaM tumaM akAle ceva jIvitAto vavarovijasi, taM mA NaM tumaM devANu ! imaM sAlatiyaM jAva AhAresi, mA NaM tumaM akAle ceva jIvitAo vavarovijasi, taM gaccha NaM tumaM devANu! ima va svA0 2 ta sAlAta titakaDyassa bahuSNahavirtate NaMsA mmaghosassa alahAvagADhassa gadhAkaDuyaM akhaja dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgama 16 apara // 197 // kaGkAjJAtA. dharmarucyanagA. ravRttaM sU. 107 sAlatiyaM egaMtamaNAvAe accitte thaMDile parihavehi 2 annaM phAsuyaM esaNijaM asaNa 4 paDigAhettA AhAraM AhArahi, tate NaM se dhammaruI aNagAre dhammaghoseNaM thereNaM evaM vutte samANedhammaghosassa therassa aMtiyAo paDinikkhamati 2 subhUmibhAgaujjANAo adUrasAmaMte thaMDillaM paDileheti 2tatosAlaiyAto ega biMdugaM gahei 2 thaMDilaMsi nisirati, tate NaM tassa sAlatiyassa titakaDuyassa bahunehAvagADhassa gaMdheNaM bahUNi pipIligAsahassANi pAu0 jA jahA ya NaM pipIlikA AhAreti sA tahA akAle ceva jIvitAto vavarovijati, tate NaM tassa dhammaruissa aNagArassa imeyArUve anbhatthie-jai tAva imassa sAlatiyassa jAva egaMmi biMdugaMmi pakkhittami aNegAtiM pipIlikAsahassAiM vavarovijaMtitaM jati NaM ahaM eyaM sAla iyaM thaMDillaMsi savaM nisirAmi tate NaM bahaNaM pANANaM 4 vahakaraNaM bhavissati, seyaM khalu mameyaM sAlaiyaM jAva gADhaM sayameva AhArettae, mama ceva eeNaM sarIreNaM NijAuttikaTTa evaM saMpehetira muhapottiyaM 2 paDileheti 2sasIsovariyaM kAyaM pamanjeti 2taM sAlaiyaM tittakaDuyaM bahunehAvagADhaM bilamiva pannagabhUteNaM appANeNaM savaM sarIrakoDhusi pakkhivati, tate NaM tassa dhammaruissa taM sAlaiyaM jAva nehAvagADhaM AhAriyassa samANassa muhuttaMtareNaM pariNamamANaMsi sarIragaMsi veyaNA pAunbhUtA ujjalA jAva durahiyAsA,tateNaM se dhammarucI aNagAre athAme abale avIrie apurisakkAraparakkame adhAraNijamitikaTTha AyArabhaMDagaM egate Thavei 2 thaMDillaM paDileheti 2 dabbhasaMthAragaM saMthArei 2 dabbhasaMthAragaM durUhati 2 // 197 // For Personal & Private Use Only
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ puratthAbhimuhe saMpaliyaMkanisanne karayalapariggahiyaM evaM va0-namo'tthu NaM arahaMtANaM jAva saMpattANaM, NamoDatthu NaM dhammaghosANaM therANaM mama dhammAyariyANaM dhammovaesagANaM, purvipi NaM mae dhammaghosANaM therANaM aMtie save pANAtivAe pacakkhAe jAvajjIvAe jAva pariggahe, iyANipi NaM ahaM tesiM ceva bhagavaM. tANaM aMtiyaM satvaM pANAti paccakkhAmi jAva pariggahaM paccakkhAmi jAvajIvAe, jahA khaMdao jAva carimehiM ussAsehiM vosirAmittikaTTa AloiyapaDikkatesamAhipatte kAlagae, tateNaM te dhammaghosAtherA dhammaruI aNagAraMciraM gayaM jANittA samaNe niggaMthe saddAveMti 2evaM va0-evaM khalu devANu ! dhammaruissa aNagArassa mAsakhamaNapAraNagaMsi sAlaiyassa jAva gADhassa NisiraNaTTayAe bahiyA niggate cirAti taM gacchaha NaM tumbhe devANu ! dhammaruissa aNagArassasavato samaMtA maggaNagavesaNaM kareha, tate NaM te samaNA niggaMthA jAva paDisuNetira dhammaghosANaM therANaM aMtiyAo paDinikkhamaMti 2 dhammaruissa aNagArassa savao samaMtA maggaNagavesaNaM karemANA jeNeva thaMDillaM teNeva uvAgacchaMti 2 dhammaruissa aNagArassa sarIragaM nippANaM nice jIvavippajaDhaM pAsaMti 2 hA hA aho akajjamitikaTu dhammaruissa aNagArassa parinivANavattiyaM kAussaggaM kareMti, dhammaruissa AyArabhaMDagaM geNhaMti 2 jeNeva dhammaghosA therA teNeva uvAgacchaMti 2 gamaNAgamaNaM paDikkamatira evaM va0-evaM khalu amhe tumbhaM aMtiyAo paDinikkhamAmora subhUmibhAgassa u0 pariperaMtaNaM dhammaruissa aNagArassa savaM jAva karemANe jeNeva thaMDille teNeva uvA02 jAva For Personal & Private Use Only
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. bagI dhammAcI nAma aNagAre paNa, tae NaM sA nAgasirI mAhaNA, se dhammaruI apa 16 aparakaGkAjJAtA0dharmarucyanagAra // 198 // vRttaM sU. 107 ihaM havamAgayA, taM kAlagae NaM bhaMte ! dhammaruI aNagAre ime se AyArabhaMDae, tate NaM te dhammaghosA therA puvagae uvaogaM gacchati2 samaNe niggaMthe niggaMdhIo ya saddAveMti2 evaM va0-evaM khalu ajo! mama aMtevAsI dhammarucI nAma aNagAre pagaibhadae jAva viNIe mAsaMmAseNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM jAva nAgasirIe mAhaNIe gihe aNupaviDhe, tae NaM sA nAgasirI mAhaNI jAva nisiraha, tae NaM se dhammaruI aNagAre ahApajjattamitikaTTa jAva kAlaM aNavakakhemANe viharati, se NaM dhammaruI aNagAre bahaNi vAsANi sAmannapariyAgaM pAuNittA AloiyapaDikaMte samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA uhuM sohammajAva sabasiddhe mahAvimANe devattAe uvavanne, tattha NaM ajahaNNamaNukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI ThitI pannattA, tattha dhammaruissavi devassa tettIsaM sAgarovamAiM ThitI paNNattA, se NaM dhammaruI deve tAo devalogAo jAva mahAvidehe vAse sijjhihiti (sUtraM107) taM dhiratthu NaM ajo! NAgasirIe mAhaNIe adhannAe apunnAe jAva NiMboliyAe jAe NaM tahArUvesAhU dhammaruI aNagAre mAsakhamaNapAraNagaMsi sAlaieNaM jAva gADhaNaM akAle ceva jIvitAto vavarovie, tate NaM te samaNA niggaMthA dhammaghosANaM therANaM aMtie etamahaM socA Nisamma caMpAe siMghADagatigajAva bahujaNassa evamAtikkhaMti-dhiratthu NaM devA! nAgasirIe mAhaNIe jAva NiMboliyAe jAe NaM tahArUve sAhU sAharUve sAlatieNaM jIviyAo vavarovei, tae NaM tesiM samaNANaM aMtie eyamaDhe socA Nisamma bahujaNo annamannassa evamAtikkhati // 198 // For Personal & Private Use Only
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ .evaM bhAsati-dhiratthu NaM nAgasirIe mAhaNIe jAva jIviyAo vavarovite, tate NaM te mAhaNA caMpAe nayarIe bahujaNassa aMtie etamaDhe socAnisamma AsuruttA jAva misimisemANA jeNeva nAgasirI mAhaNI teNeva uvAgacchaMti 2NAgasirI mAhaNI evaM vadAsI-haM bho ! nAgasirI! apatthiyapatthie duraMtapaMtalakkhaNe hINapuNNacAuddase dhiratthu NaM tava adhannAe apunnAe jAva NiboliyAte jAe NaM tume tahArUve sAha sAhurUve mAsakhamaNapAraNagaMsi sAlatieNaM jAva vavarovite,uccAvaehiM akosaNAhiM akosaMti uccAvayAhiM uddhaMsaNAhiM uddhaMseMti uccAvayAhiM NinbhatthaNAhiM NinbhatthaMti uccAvayAhiM NicchoDaNAhiM nicchoDeMti tabjeti tAleti tajjettA tAlettA sayAto gihAtonicchubhaMti,tateNaM sAnAgasirI sayAto gihAto nicchuDhA samANI caMpAe nagarIe siMghADagatiyacaukkacaccaracaummuhabahujaNeNaM hIlijamANI khiMsijjamANI niMdinamANIgarahijamANI tajijamANI pavahijjamANI dhikkArijamANI thukkArijamANI katthai ThANaM vA nilayaM vA alabhamANI 2 daMDIkhaMDanivasaNA khaMDamallayakhaMDaghaDagahatthagayA phuhahaDAhaDasIsA macchiyAcaDagareNaM annijamANamaggA gehaMgeheNaM dehabaliyAe vittiM kappemANI viharati, tate NaM tIse nAgasirIe mAhaNIe tabbhavaMsi ceva solasa royAyaMkA pAubbhUyA, taMjahA-sAse kAse joNisUle jAva koDhe, tae NaM sA nAgasirI mAhaNI solasahiM royAyaMkehiM abhibhUtA samANI aduhavasahA kAlamAse kAlaM kiccA chaTThIe puDhavIe ukkoseNaM bAvIsasAgarovamadvitIema naraesu neraiyattAte uvavannA, sA NaM tao'NaMtaraMsi For Personal & Private Use Only
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 apara jJAtAdharmakathAGgam. // 199 // tA. nAgazrIbhavanamaH sU. uccaTTittA macchesu uvavannA, tattha NaM satthavajjhA dAhavakaMtie kAlamAse kAlaM kiccA ahesattamIe putuvIe ukkosAe tittIsaMsAgarovamahitIesu neraiesu uvavannA, sA NaM tato'NaMtaraM uccaTTittA docaMpi macchesu uvavavati, tatthaviya NaM satthavajjhA dAhavakaMtIe docaMpi ahe sattamIe puDhavIe ukkosaM tettIsasAgarovamahitIesu neraiesu uvavajati, sA NaM taohiMto jAva uccaTTittA tacaMpi macchesu uvavannA, tatthaviya NaM satthavajjhA jAva kAlaM kiccA docaMpi chaTThIe puDhavIe ukkoseNaM0 tao'NaMtaraM uccahittA naraesu evaM jahA gosAle tahA neyavaM jAva rayaNappabhAe sattasu uvavannA, tato unnahittA jAva imAiM khahayaravihA| - NAI jAva aduttaraM ca NaM kharabAyarapuDhavikAiyattAte tesu aNegasatasahassa khutto (sUtraM 108) sarva sugama, navaraM 'sAlaiyaMti zAradikaM sAreNa vA-rasena citaM-yuktaM sAracitaM, 'tittAlAuyaMti kaTukatumbakaM 'bahusaMbhArasaMjuttaM' bahubhiH sambhAradravyaiH-upari prakSepadravyastragelAprabhRtibhiH saMyuktaM yattattathA 'lehAvagADhaM' snehavyAptaM "dUbhagasattAe'tti durbhagaH sattvaH-prANI yasyAH sA tathA, dUbhaganiMboliyAe'ti nimbagulikeva-nimbaphalamiva atyanAdeyavasAdharmyAt durbhagANAM madhye nimbagulikA durbhaganimbagulikA, athavA durbhagAnAMmadhye nirbolitA-nimajjitA durbhaganiUlitA, jAuyAu'tti devarANAM jAyA bhAryA ityarthaH, 'bilamivetyAdi bile iva-randhra iva pannagabhUtena-sarpakalpena AtmanA karaNabhUtena sarva tadalAbu zarIrakoSTha ke prakSipati, yathA kila bile sarpa AtmAnaM prakSipati pArthAn asaMspRzan evamasau vadanakandarapAzcAn asaM // 19 // For Personal & Private Use Only
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ spRzan AhAreNa tadasaJcAraNatastadalAbu jaTharabile pravezitavAniti bhAvaH, 'gamaNAgamaNAe paDikkamaMti'tti gamanAgamanaMIryApathikI 'uccAvayAhiM ti asamaJjasAbhiH 'akkosaNAhiti mRtA'si samityAdibhirvacanaiH, 'uddhaMsaNAhiM ti duSkulI netyAdibhiH kulAdyabhimAnapAtanAthaiH, 'nicchuhaNAhiti niHsarAsadgehAdityAdibhiH 'nicchoDaNAhiti tyajAmadIyaM | vivAdItyAdibhiH tajeti'tti jJAsyasi pApe! ityAdibhaNanataH 'tAliMti'ttiM capeTAdibhiH hIlyamAnA-jAtyAyudghaTTanena khisya mAnA-parokSakutsanena nindyamAnA-manasA janena gaImANA-tatsamakSameva taya'mAnA-aGgulIcAlanena jJAsyasi pApe ityAdibhaNanataH anyathyamAnA-yaSTyAditADanena dhivikrayamANA-dhikazabdaviSayIkriyamANA evaM kriyamANA daNDI-kRtasandhAnaM jIrNavastraM tasya khaNDaM nivasanaM-paridhAnaM yasyAH sA tathA, khaNDamallaka-khaNDazarAvaM bhikSAbhAjanaM khaNDaghaTakazca-pAnIyabhAjanaM te hastayorgate yasyAHsA tathA, 'phuti sphuTitayA sphuTitakezasaJcayakhena vikIrNakezaM 'haDAhaDaMti atyartha 'zIrSa' ziro yasyAH sA tathA, makSikAcaTakareNa-makSikAsamudAyena anvIyamAnamArgA-anugamyamAnamArgA malAvilaM hi vastu makSikAbhirveSTyate eveti, deha balimityetasyAkhyAnaM dehabalikA tayA, anukhAro naipAtikaH, 'satthavajjhatti zastravadhyA jAteti gamyate, 'dAhavakaMtie'tti dAhavyutkrAntyA-dAhotpattyA 'khahayaravihANAiM jAva aduttaraM cetyatra gozAlakAdhyayanasamAnaM sUtraM tata eva dRzyaM, bahukhAttu na likhitaM // sA NaM tao'NaMtaraM ucvahittA iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse caMpAe nayarIe sAgaradattassa satyavAhassa bhadAe bhAriyAe kucchisi dAriyattAe pacAyAyA, tate NaM sA bhaddA satyavAhI NavaNhaM mAsANaM dAriyaM For Personal & Private Use Only
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 200 // payAyA sukumAlakomaliyaM gayatAlu yasamANaM, tIse dAriyAe nivatte bArasAhiyAe ammApiyaro imaM etArUvaM gonaM guNaniSpannaM nAmaghejjaM kareMti- jamhA NaM amhaM esA dAriyA sukumAlA gayatAluyasamANA taM hou NaM amhaM imIse dAriyAe nAmadhejje sukumAliyA, tate NaM tIse dAriyAe ammApitaro nAmavejjaM kareMti sUmAliyatti, tae NaM sA sUmAliyA dA0 paMcadhAIpariggahiyA taMjahA - khIradhAIe jAva girikaMdarama - lINA va caMpakalayA nivAe nivAghAyaMsi jAva parivahai, tate NaM sA sUmAliyA dAriyA ummukabAlabhAvA jAva rUveNa ya jovaNeNa ya lAvaNNeNa ya ukkiTThA ukiDasarIrA jAtA yAvi hotthA (sUtraM 109 ) tattha NaM caMpAe nayarIe jiNadatte nAma satthavAhe aDDe, tassa NaM jiNadattassa bhaddA bhAriyA sUmAlA iTThA jAva mANussara kAmabhoe paccaNunbhavamANA viharati, tassa NaM jiNadattassa putte bhaddAe bhAriyAe antae sAgarae nAmaM dArae sukumAle jAva surUve, tate NaM se jiNadatte satthavAhe annadA kadAI sAto gihAto paDinikkhamati 2 sAgaradattassa gihassa adUrasAmaMteNaM vItIvayai imaM ca NaM sUmAliyA dAriyA vhAyA ceDiyAsaMghaparivuDA uppiM AgAsatalagaMsi kaNagateMdUsaeNaM kIlamANI 2 viharati, tate NaM se jiNadatte satthavAhe mAliyaM dAriyaM pAsati 2 sUmAliyAe dAriyAe rUve ya 3 jAyavimhae koDuMba - yappurise saddAveti 2 evaM va0-esa NaM devA0 ! kassa dAriyA kiM vA NAmadhejjaM se 1, tate NaM te koDuMbipurisA jiNadatteNa satthavAheNaM evaM vRttA samANA haTTa karayala jAva evaM vayAsI- esa NaM devANu0 ! sAgara For Personal & Private Use Only 16 aparakaGkAjJAtA. sukumAlikA yA janma vIvAhaHsU. 109-110 // 200 //
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ dattassa satthavAhassa dhUyA bhaddAe attayA sUmAliyA nAma dAriyA sukumAlapANipAyA jAva ukkihA, tate NaM se jiNadatte satthavAhe tesiM koDaMbiyANaM aMtie eyamaDhe socA jeNeva sae gihe teNeva uvA02 pahAe jAva mittanAiparivuDe caMpAe. jeNeva sAgaradattassa gihe teNeva uvAgacchai, tae NaM sAgaradatte satthavAhe jiNadattaM satthavAhaM ejamANaM pAsai ejamANaM pAsaittA AsaNAo anbhuDhei 2 ttA Asa: NeNaM uvaNimaMteti 2 AsatthaM vIsatthaM suhAsaNavaragayaM evaM vayAsI-bhaNa devANuppiyA! kimAgamaNapaoyaNaM?, tate NaM se jiNadatte satthavAhe sAgaradattaM satthavAhaM evaM vayAsI-evaM khalu ahaM devA! tava dhUyaM bhaddAe attiyaM sUmAliyaM sAgarassa bhAriyattAe varemi, jati NaM jANAha devA ! juttaM vA pattaM vA salAhaNijjaM vA sariso vA saMjogo tA dijau NaM sUmAliyA sAgarassa, tate NaM devA! kiM dalayAmo suMkaM sUmAliyAe?, tae NaM se sAgaradatte taM jiNadattaM evaM vayAsI-evaM khalu devA ! sUmAliyA dAriyA mama egA egajAyA ihA jAva kimaMga puNa pAsaNayAe taM no khalu ahaM icchAmi sUmAliyAe dAriyAe khaNamavi vippaogaM, taM jatiNaM devANuppiyA! sAgaradArae mama gharajAmAue bhavati to NaM ahaM sAgarassa dAragassa sUmAliyaM dalayAmi, tate NaM se jiNadatte satyavAhe sAgaradatteNaM satthavAheNaM evaM vutte samANe jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai2 sAgaradAragaM saddAvetira evaM va0-evaM khalu puttA !sAgaradatte sa0mama evaM vayAsI-evaM khalu devA! sUmAliyA dAriyA iTTA taM ceva taM jati NaM sAgaradArae mama gharajAmAue For Personal & Private Use Only
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 201 // bhavai tA dalayAmi tate NaM se sAgarae dArae jiNadatteNaM satthavAheNaM evaM vRtte samANe tusiNIe, tate jiNadatte sa0 annadA kadAi sohaNaMsi tihikaraNe viulaM asaNa 4 uvakkhaDAveti 2 mittaNAI AmaMtei jAva sammANittA sAgaraM dAragaM pahAyaM jAva saGghAlaMkAravibhUsiyaM karei 2 purisasahassavA - hiNi sIyaM durUhAveti 2 mittaNAi jAva saMparivuDe sahiDIe sAto gihAo niggacchati 2 caMpAnayariM majjhamajjheNaM jeNeva sAgaradattassa gihe teNeva uvAgacchati 2 sIyAo pacoruhati 2 sAgaragaM dAragaM sAgaradattassa satya uvaNeti, tate NaM sAgaradatte satthavAhe vipulaM asaNa 4 uvakkhaDAvei 2 jAva sammANesAgaragaM dAragaM samAliyAe dAriyAe saddhiM pahayaM durUhAvei 2 seyApItaehiM kalasehiM majjAveti 2 homaM karAveti2 sAgaraM dArayaM sUmAliyAe dAriyAe pANiM geNhAviMti (sUtraM 110 ) tate NaM sAgaradArae samAliyAe dAri0imaM eyArUvaM pANiphAsaM paDisaMvedeti se jahA nAma e asipatte i vA jAva mummure i vA ito advitarAe caiva pANiphAsaM paDisaMvedeti, tate NaM se sAgarae akAmae avasavase taM muhuttamittaM saMci iti, tate NaM se sAgaradatte satthavAhe sAgarassa dAragassa ammApiyaro mittaNAi viulaM asaNa4 pupphavattha jAva sammANettA paDivisajjati, tate NaM sAgarae dArae samAliyAe saddhiM jeNeva vAsaghare teNeva uvA0 2 sUmAliyAe dAriyAe saddhiM taligaMsi nivajjai, tate NaM te sAgarae dA0 sUmAliyAe dA0 imaM eyArUvaM aMgaphAsaM paDisaMvedeti, se jahA nAmae asipattei vA jAva amaNAmayarAgaM caiva aMgaphAsaM paJcazubha For Personal & Private Use Only 16 aparakaGkAjJAtA. sAgaratyAgaH sU. 111 // 201 //
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ vamANe viharati, tate NaM se sAgarae aMgaphAsaM asahamANe avasabase muhattamittaM saMciTThati, sate NaM se sAgaradArae sUmAliyaM dAriyaMsuhapasuttaM jANittA sUmAliyAe dAriyAe pAsAu udvetira jeNeva sae sayaNije teNeva uvA0 2 sayaNIyaMsi nivajai, tate NaM sUmAliyA dAriyA tao muhurtatarassa paDibuddhA samANI pativayA paimaNurattA patiM pAse apassamANI talimAu uTThati 2 jeNeva se sayaNijje teNeva uvAgacchati 2 sAgarassa pAse guvajai, tate NaM se sAgaradArae sUmAliyAe dAri0 ducaMpi ima eyArUvaM aMgaphAsaM paDisaMvedeti jAva akAmae avasavase muhuttamittaM saMciTThati, tate NaM se sAgaradArae sUmAliyaM dAriyaM suhapasuttaM jANittA sayaNijAo uThei 2 vAsagharassa dAraM vihADeti 2 mArAmukke viva kAe jAmeva disiM pAunbhUe tAmeva disiM paDigae (sUtraM 111) tate NaM sUmAliyA dAriyA tato muhuttarassa paDibuddhA pativayA jAva apAsamANI sayaNijjAo udveti sAgarassa dA0 sabato samaMtA maggaNagavesaNaM karemANI 2 vAsagharassa dAraM vihADiyaM pAsai 2 evaM va0-gae se sAgarettikaTTha ohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyai, tate NaM sA bhaddA satyavAhI kallaM pAu0 dAsaceDiyaM sahAveti 2 evaM va0-gacchaha NaM tumaM devANuppie ! vahuvarassa muhasohaNiyaM uvaNehi, tate NaM sA dAsaceDI bhaddAe evaM vuttA samANI eyamaDhe tahatti paDisuNaMti, muhadhovaNiyaM geNhati 2 jeNeva vAsaghare teNeva uvAgacchati 2 sUmAliyaM dAriyaM jAva jhiyAyamANiM pAsati 2 evaM va0-kinnaM tumaM devANu ! ohayamaNasaMkappA For Personal & Private Use Only
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAnam. 16 aparakaGkAjJA tA.dramaka // 202 // kRtastyAgaH sU.112 jAva jhiyAhisi?, tate NaM sA sUmAliyA dAriyA taM dAsaceDIyaM evaM va0-evaM khalu devA ! sAgarae dArae mama suhapasuttaM jANittA mama pAsAo uTheti 2 vAsagharaduvAraM avaguNDati jAva paDigae, tate NaM tato ahaM muhuttarassa jAva vihADiyaM pAsAmi, gae NaM se sAgaraettikaTu ohayamaNa jAva jhiyAyAmi, tate NaM sA dAsaceDI sUmAliyAe dAri0 eyamaDhe socA jeNeva sAgaradatte teNeva uvAgacchai 2ttA sAgaradattassa eyamaDhaM niveei, tate NaM se sAgaradatte dAsaceDIe aMtie eyamaDhe socA nisamma Asurutte jeNeva jiNadattasatthavAhagihe teNeva uvA02 jiNada0 evaM va0-kiNNaM devANuppiyA! evaM juttaM vA pattaM vA kulANurUvaM vA kulasarisaMvA jannaM sAgaradArae sUmAliyaM dAriyaM adiTTadosaM paivayaM vippajahAya ihamAgao bahUhiM khijjaNiyAhi ya ruMTaNiyAhi ya uvAlabhati, tae NaM jiNadatte sAgaradattassa eyamaDhe socA jeNeva sAgarae dArae teNeva uvA02 sAgarayaM dArayaM evaM va0-dudu NaM puttA! tume kayaM sAgaradattassa gihAo ihaM havamAgate, teNaM taM gacchaha NaM tumaM puttA! evamavi gate sAgaradattassa gihe, tate NaM se sAgarae jiNadattaM evaM va0-avi yAti ahaM tAo! giripaDaNaM vA tarupaDaNaM vA maruppavAyaM vA jalappavesaM vA visabhakkhaNaM vA vehANasaM vA satthovADaNaM vA giddhApiTuM vA paJcajjaM vA videsagamaNaM vA anbhuvagacchijjAmi no khalu ahaM sAgaradattassa gihaM gacchijjA, tate NaM se sAgaradatte satthavAhe kuDuMtarie sAgarassa eyamajhu nisAmetira lajie vilIe vir3e jiNadattassa gihAto paDinikkhamai // 20 // For Personal & Private Use Only
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ jeNeva sae gihe teNeva uvA0 2 sukumAliyaM dAriyaM sahAvei 2 aMke niveseha 2 evaM va0kiNaM tava puttA ! sAgaraeNaM dAraeNaM mukkA ?, ahaM NaM tumaM tassa dAhAmi jassa NaM tumaM iTThA jAva maNAmA bhavissasitti sUmAliyaM dAriyaM tAhiM iTThAhiM vaggUhiM samAsAsei 2 paDivisajjei / tae NaM se sAgaradatte sattha0 annayA upiM AgAsatalagaMsi suhanisaNNe rAyamaggaM oloemANe 2 ciTThati, tate se sAgaradatte evaM mahaM damagapurisaM pAsai daMDikhaMDanivasaNaM khaMDagamallagaghaDagahatthagayaM macchiyAsahassehiM jAva annijz2amANamaggaM, tate NaM se sAgaradatte koDuMbiyapurise sahAveti 2 evaM va0 - tubhe NaM devA0 ! eyaM damagapurisaM viuleNaM asaNa4palo bhehi2gihaM aNuppa veseha 2 khaMDagamallagaM khaMDaghaDagaM te egaMte eDeha 2 alaMkAriyakammaM kAreha 2 pahAyaM kayabali0 jAva savAlaMkAravibhUsiyaM kareha 2 maNuNNaM asaNa 4 bhoyAveha 2 mama aMtiyaM uvaNeha, tae NaM koDuMbiyapurisA jAva paDisurNeti 2 jeNeva se damagapurise teNeva uvA0 2ttA taM damagaM asaNaM uvappalome'ti 2 tA sayaM siMhaM aNupavesiMti2 taM khaMDagamallagaM khaMDagaghaDagaM ca tassa damagapurisassa egaMte eDaMti, tate NaM se damage taM khaMDamallagaMsi khaMDaghaDagaMsi ya egaMte eDija mANasi mahayAra saddeNaM Arasati, tae NaM se sAgaradatte tassa damagapurisassa taM mahayA 2 Arasiya sadaM socA nisamma koDuMbiya purise evaM va0 - kiNNaM devANu0 ! esa damagapurise mahayA2saddeNaM Arasati ?, tate NaM te koDuMbiyapurisA evaM va0 - esa NaM sAmI ! taMsi khaMDa mallagaMsi khaMDaghaDagaMsi egaMte eDijamANaMsi mahayA 2saddeNaM Arasaha, For Personal & Private Use Only
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma 16 apara kathAGgam. // 20 // tA.dramakakRtastyAga: sU. 112 tateNaM se sAgaradatte sattha. te koDuMbiyapurise evaM va0-mA NaM tumbhe devA0 ! eyassa damagassataM khaMDa jAva eDeha pAse Thaveha jahA NaM pattiyaM bhavati, tevi taheva Thaviti, tae NaM te koDuMbiyapurisA tassa damagassa alaMkAriyakammaM kareMti 2 sayapAgasahassapAgehiM tillehiM abbhaMgeti abhaMgie samANe surabhigaMdhutvadRNeNaM gAyaM ubaditi 2 usiNodagagaMdhodaeNaM sItodageNaM pahANeti pamhalasukumAlagaMdhakAsAIe gAyAI lUhaMti 2 haMsalakkhaNaM paTTasADagaM parihaMti 2 savAlaMkAravibhUsiyaM kareMti 2 viulaM asaNa 4 bhoyAtira sAgaradattassa uvaNenti, tae NaM sAgaradatte sUmAliyaM dAriyaM NhAyaM jAva sabAlaMkArabhUsiyaM karittA taM damagapurisaM evaM va0-esa NaM devA. mama dhUyA iTThA evaM NaM ahaM tava bhAriyattAe dalAmi bhadiyAe bhaddato bhavijjAsi, tate NaM se damagapurise sAgaradattassa eyamajhu paDisuNeti 2 sUmAliyAe dAriyAe saddhiM vAsagharaM aNupavisati sUmAliyAe dA0 saddhiM taligaMsi nivajjai, tate NaM se damagapurise sUmAliyAe imaM eyArUvaM aMgaphAsaM paDisaMvedeti, sesaM jahA sAgarassa jAva sayaNijjAo anbhuTThati 2 vAsagharAo niggacchati 2 khaMDamallagaM khaMDaghaDaM ca gahAya mArAmukke viva kAe jAmeva disaM pAunbhUe tAmeva disaM paDigae, tate NaM sA sUmAliyA jAva gae NaM se damagapurisettikaTu ohayamaNa jAva jhiyAyati (sUtraM 112) tate NaM sA bhaddA kallaM pAudAsaceDi saddAveti 2 evaM vayAsI jAva sAgaradattassa eyamaDha nivedeti, tate NaM se sAgaradatte taheva saMbhaMte samANe jeNeva vAsahare teNeva uvA0 2 // 20 // For Personal & Private Use Only
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUmAliyaM dAriyaM aMke niveseti 2 evaM va0-ahoNaM tumaM puttA ! purAporANeNaM jAva paccaNunbhavamANI viharasi taM mA NaM tumaM puttA! ohayamaNa jAva jhiyAhi tumaM NaM puttA mama mahANasaMsi vipulaM asaNaM 4 jahA puTTilA jAva paribhAemANI viharAhi, tate NaM sA sUmAliyA dAriyA eyamaDhe paDisuNeti2 mahANasaMsi vipulaM asaNa jAva dalamANI viharai / teNaM kAleNaM 2 govAliyAo ajAo bahussuyAo evaM jaheva teyaliNAe sukkhayAo taheva samosaDDAo taheva saMghADao jAva aNupaviDhe taheva jAva sUmAliyA paDilAbhittA evaM vadAsI-evaM khalu anjAo! ahaM sAgarassa aNihA jAva amaNAmA necchaiNaM sAgarae mama nAmaM vA jAva paribhogaM vA, jassa 2 viya NaM dijjAmi tassa 2 viya NaM aNiTThA jAva amaNAmA bhavAmi, tumbhe ya NaM ajAo! bahunAyAo evaM jahA puTilA jAva uvaladdhe je NaM ahaM sAgarassa dAra0 iTThA kaMtA jAva bhavejAmi, ajAo taheva bhaNaMti taheva sAviyA jAyA taheva ciMtA taheva sAgaradattaM satyavAhaM Apucchati jAva govAliyANaM aMtie pavaiyA, tate NaM sA sUmAliyA ajjA jAyA IriyAsamiyA jAva baMbhayAriNI bahUhiM cautthachaTThama jAva viharati, tate NaM sA sUmAliyA ajA annayA kayAi jeNeva govAliyAo ajAoteNeva uvA0 2 vaMdati namasati2 evaM va0-icchAmi NaM ajAo! tumbhehiM anbhaNunnAyA samANI caMpAo bAhiM subhUmibhAgassa ujANassa adUrasAmaMte chaTuMchaTTeNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM sarAbhimuhI AyAvemANI viharittae, tate NaM tAo Join Education Interational For Personal & Private Use Only www.iainelibrary.org
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 204 // govAliyAo ajAo sUmAliyaM evaM va0-amhe NaM aje! samaNIo niggaMdhIo IriyAsamiyAo 16 aparajAva guttabaMbhacAriNIo no khalu amhaM kappati bahiyA gAmassa jAva saNNivesassa vA chaTuM 2 jAva kaGkAjJAviharittae, kappati NaM amhaM aMto uvassayassa vatiparikkhittassa saMghADibaddhiyAe NaM samatalapatiyAe tA. dAtrI AyAvittae, tate NaM sA sUmAliyA govAliyA eyamadvaM no saddahati no pattiyai no roeti eyamadvaM sAdhvI AtApia03 subhUmibhAgassa ujANassa adUrasAmaMte chaTuMchaTTeNaM jAva viharati (sUtraM 113) / kA sukusukumAlakakomalikAM-atyartha sukumArAM, gajatAlusamAnAM, gajatAlukaM khatyartha sukumAlaM bhavatIti, 'juttaM vetyAdi yuktaM-18 mAlikA | saGgataM 'pattaMti prAptaM prAptakAlaM pAtraM vA guNAnAmeSa putraH, zlAghanIyaM vA sadRzo vA saMyogo vivAhayoriti, 'se jahA naame| sU. 113 asipattei vA ityatra yAvatkAraNAdidaM draSTavyaM 'karapattei vA khurapattei vA kalaMbacIrigApattei vA sattiaggeti vA kotaggeti vA tomaraggeti vA bhiMDimAlaggei vA sUcikalAvaeti vA vicchuyaDaMkei vA kavikacchUi vA iMgAleiti vA mummureti vA accIi vA jAlei vA alAeti vA suddhAgaNIi vA, bhavetArUve, no iNaDhe samaDhe, etto aNidvatarAe ceva akaMtatarAe ceva appiyatarAe ceva amaNunnatarAe ceva amaNAmatarAe ceva'tti tatrAsipatraM-khaDgaH karapatraM-krakacaM kSurapatraM-churaH kadambacI-1 // 204 // rikAdIni lokarUDhyA'vaseyAni, vRzcikaDaGka:-vRzcikakaNTakaH,kapikacchu:-kharjukArI vanaspativizeSaH, aGgAro-vijvAlo'gni-15 kaNaH murmura:-agnikaNamizraM bhasa arciH-indhanapratibaddhA jvAlA jvAlA tu-indhanacchinnA alAta-ulmukaM zuddhAgni:-ayaspiNDAnta dan Education International For Personal & Private Use Only
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ to'gniriti 'akAmae'ti akAmako-nirabhilApa, 'avassavase'tti apakhavaza, apagatAtmatatrakha ityarthaH 'talipaMsi nivajaha'tti talpe-zayanIye nipadyate-zete 'paIvaya'tti pati-bhoraM vratayati-tamevAbhigacchAmItyevaM niyamaM karotIti pativratA, patimanuraktA-bhartAraM prati rAgavatIti, 'mArAmukkeviva kAe'tti mAryante prANino yasyAM zAlAyAM sA mArA-zUnA tasyA mukto yaH sa mArAmukto mArAdvA-maraNAnmArakapuruSAdvA mukto-vicchuTitaH kAko-vAyasaH, 'vahuvarassa'ti vadhazca varaca vadhuvaraM tasya, 'kulANurUvaMti kulocitaM vaNijAM vANijyamiva 'kulasarisaM'ti zrImadvaNijA ratnavANijyamiva 'adiTradosavaDiya'ti na dRSTe-upalabhyasvarUpe doSe-dUSaNe patitA-samApannA adRSTadoSapatitA tAM, "khijaNiyAhiti khedakriyAbhiH kaNTanakAdibhiH-ruditakriyAbhiH, 'maruppavAyaM vatti nijeladezaprapAtaM 'satthovADaNaM'ti zastreNAvapATanaM-vidAraNamAtmana ityarthaH. 'giddhapaTuM'ti gRdhraspRSTaM-gRdhaiH sparzanaM kaDevarANAM madhye nipatya gRdhairAtmano bhakSaNamityarthaH, 'abbhuvejAmiti adhyapaimipurA porANANa'mityatra yAvatkaraNAdevaM draSTavyaM 'duciNNANaM dupparakatANaM kaDANaM pAvANaM kammANaM pAvagaM phalavittivisesa'ti ayamarthaH-purA-pUrvabhaveSu purANAnAM-atItakAlabhAvinAM tathA duzcIrNa-duzcaritaM mRSAvAdanapAradAryAdi taddhetukAni karmANyapi duzcIrNAni vyapadizyante atasteSAmeva duSparAkrAntAnAM navaraM duSparAkrAntaM-prANighAtAdattApahArAdikRtAnAM prakRtyAdibhedena, purAzabdaskheha sambandhaH,pApAnAM-apuNyarUpANAM karmaNAM jJAnAvaraNAdInAM pApaka-azubha phalavRttivizeSa udayavarjanabhedaM pratyanubhavantI' vedayantI 'viharasi' vartase, 'kappai NaM amhaM'ityAdi 'amhaMti asAka mate pravajitAyA iti gamyate / antaH-madhye 'upAzrayasya' vasatettiparikSiptasya pareSAmanAlokavata ityarthaH, 'saMghATI'nirgranthikApracchadavizeSaH sA baddhA-nive dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 205 // zitA kAye iti gamyate yayA sA saMghATIbaddhikA tasyAH, NamityalavAre samatale dvayorapi bhuvi vinyastakhAt pade-pAdau yasyAH sA 16 aparasamatalapadikA tasyAH 'AtApayituM' AtApanAM kartuM kalpate iti yogH| kaGkAjJAsattha NaM caMpAe laliyA nAma gohI parivasati, naravaidiNNavi(pa)yArA ammApiiniyayanippivAsA tA. suku. dhesavihArakayanikeyA nANAvihaaviNayappahANA aDDA jAva aparibhUyA, tattha NaM caMpAe devadattA nAma | mAlikAgaNiyA hotthA sukumAlA jahA aMDaNAe,tate NaMtIse laliyAe goTThIe annayA paMca gohillagapurisA devada nidAnaM sAe gaNiyAe saddhiM subhUmibhAgassa ujANassa ujANasiriM pacaNubbhavamANAviharaMti,tattha NaM ege gohi- sU. 114 llagapurise devadattaM gaNiyaM ucchaMge dharati ege piTTao AyavattaM dharei ege pupphapUrayaM raei ege pAe raei | IzAne uege cAmarukkhevaM karei, tate NaM sA sUmAliyA anjA devadattaM gaNiyaM tehiM paMcahi gohillapurisehiM saddhiM |papAta: urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhuMjamANIM pAsati 2 imeyArUve saMkappe samuppajjitthA-aho NaM imA sU. 115 itthiyA purA porANANaM kammANaM jAva viharai, taM jati NaM kei imassa sucariyassa tavaniyamavaMbhaceravAsassa kallANe phalavittivisese asthi to NaM ahamavi AgamisseNaM bhavaggahaNeNaM imeyArUvAI usalAI jAva viharijjAmittikaTTa niyANaM karetira AyAvaNabhUmio paccoruhati (sUtraM 114) tate NaM sA sUmAliyA S205 // ajjA sarIrabausA jAyA yAvi hotthA, abhikkhaNaM 2 hatthe dhovei pAe dhovei sIsaM dhovei muhaM dhovei thaNaMtarAiM dhovei kakkhaMtarAI dhovei gojjhaMtarAiM dhovei jattha NaM ThANaM vA senaM vA nisIhiyaM vA cee For Personal & Private Use Only
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ ti tatthavi ya NaM puvAmeva udaeNaM abbhukkhaittA tato pacchA ThANaM vA 3 ceeti, tate NaM tAto govAliyAo ajAo sUmAliyaM ajaM evaM va0-evaM khalu devA ! ajje amhe samaNIo niggaMdhIo IriyAsamiyAo jAva baMbhaceradhAriNIo, no khalu kappati amhaM sarIrabAusiyAe hottae, tumaM ca NaM aje! sarIrabAusiyA abhikkhaNaM 2 hatthe dhovasi jAva cedesi, taM tuma NaM devANuppie ! tassa ThANassa Aloehi jAva paDivajAhi, tate NaM sUmAliyAgovAliyANaM ajANaM eyamaTuMno ADhAi no parijANati aNADhAyamANI aparijANamANI viharati, tae NaM tAo ajAo sUmAliyaM ajaM abhikkhaNaM 2 abhihIlaMti jAva paribhavaMti, abhikkhaNaM 2 eyamaDhe nivAreMti, tate NaM tIe sUmAliyAe samaNIhiM niggaMthIhiM hIlijamANIe jAva vArijamANIe imeyArUve anbhatthie jAva samuppajitthA, jayA NaM ahaM agAravAsamajhe vasAmi tayA NaM ahaM appavasA, jayA NaM ahaM muMDe bhavittA pavaiyA tayA NaM ahaM paravasA, putviM ca NaM mamaM samaNIo ADhAyaMti 2 iyANiM no Adati 2 taM seyaM khalu mama kallaM pAu0 govAliyANaM aMtiyAo paDinikkhamittA pADiekaM uvassagaM uvasaMpajjittANaM viharittaettikaTTa evaM saMpeheti 2 kallaM pA0 govAliyANaM ajANaM aMtiyAo paDinikkhamati 2ttA pADiekaM uvassagaM uvasaMpajittA NaM viharati, tate NaM sA sUmAliyA ajA aNohaTiyA anivAriyA sacchaMdamaI abhikkhaNaMra hatthe dhovei jAva ceeti tatthaviya NaM pAsatthA pAsasthavihArI osaNNA osaNNavihArI kusIlAra saMsattArabahUNi vAsANi For Personal & Private Use Only
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 206 // sAmaNNapariyAgaM pAuNati addhamAsiyAe saMlehaNAe tassa ThANassa aNAloiyaapaDikaMtA kAlamAse kAlaM kiccA IsANe kappe aNNayaraMsi vimANaMsi devagaNayattAe uvavaNNA, tatthegatiyANaM devINaM nava palio mAI ThitI paNNattA, tattha NaM sUmAliyAe devIe nava palio mAI ThitI pannattA ( sUtraM 115 ) 'laliya'tti krIDApradhAnA 'goTThi'tti janasamudAya vizeSa: 'naravai dinnapayAra'ti nRpAnujJAtakAmacArA 'ammApiiniyaganiSpivAsa'tti mAtrAdinirapekSA 'vesavihArakayanikeya'tti vezyAvihAreSu - vezyAmandireSu kRto niketo-nivAso yayA sA tathA, 'nANAviha aviNayappahANA' kaNThyaM 'pupphapUrayaM raeiti puSpazekharaM karoti, 'pAe raei' pAdAvalaktAdinA raJjayati, pAThAntare 'rAvei'tti ghRtajalAbhyAmArdrayati, 'sarIrabAusiyaM' ti bakuzaH - zatralacaritraH sa ca zarIrata upakaraNa - tazcetyuktaM zarIravakuzA-tadvibhUSAnuvarttinIti, 'ThANaM' ti kAyotsargasthAnaM niSadanasthAnaM vA 'zayyAM' vagvarttanaM 'naiSedhikI' svAdhyAyabhUmiM cetayati - karoti, 'Aloehi jAve'tyatra yAvatkaraNAt 'nindAhi garihAhi paDikamAhi viuTTAhi visohi akaraNayAe abhuTThehi ahArihaM tavokammaM pAyacchittaM paDivajjAhitti dRzyamiti, tatrAlocanaM gurornivedanaM nindanaMpazcAttApo garhaNaM - gurusamakSaM nindanameva pratikramaNaM - mithyAduSkRtadAnalakSaNaM akRtyAnnivarttanaM vA vitroTanaM - anubandhacchedanaM vizodhanaM vratAnAM punarnavIkaraNaM zeSaM kaNThyamiti, 'paDieka'ti pRthak, 'aNohaTTiya'tti avidyamAno'paghaTTakoyadRcchayA pravarttamAnAyAH hastagrAhAdinA nivarttako yasyAH sA tathA tathA nAsti nivArako - maivaM kArSIrityevaM niSedhako yasyAH sA tathA / For Personal & Private Use Only 16 aparakaGkAjJA tA. sukumAlikA nidAnaM sU. 114 IzAne upapAtaH sU. 115 // 206 //
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ teNaM kAleNaM 2 iheva jaMbuddIve bhArahe vAse paMcAlesu jaNavaesu kapillapure nAma nagare hotthA, vannao, : tattha NaM duvae nAmaM rAyA hotthA, vannao, tassa NaM culaNI devI dhaTTajjuNe kumAre juvarAyA, tae NaM sA. sUmAliyA devI tAo devaloyAo AukkhaeNaM jAva caittA iheva jaMbuddIve 2 bhArahe vAse paMcAlesu jaNavaesu kaMpillapure nayare dupayassa raNo culaNIe devIe kucchisi dAriyattAe paJcAyAyA, tate NaM sA culaNI devI navaNhaM.mAsANaM jAva dAriyaM payAyA,tate NaM tIse dAriyAe nivattabArasAhiyAe imaM eyA.. rUvaM. nAmaM0 jamhANaM esa dAriyA duvayassa raNNo dhUyA culaNIe devIe attiyA taM hou NaM amhaM imIse dAriyAe nAmadhijje dovaI,taeNaM tIse ammApiyaro imaM eyArUvaM guNNaM guNanipphannaM nAmadhenaM kariti dovatI, tate NaM sA dovaI dAriyA paMcadhAipariggahiyA jAva girikaMdaramallINa iva caMpagalayA nivAyanivAghAyaMsi suhaMsuheNaM parivaDDai / tate NaM sA dovaI rAyavarakannA ummukkabAlabhAvA jAva ukkiTThasarIrA jAyA yAvi hotthA, tate NaM taM dovatiM rAyavarakannaM aNNayA kayAI aMteuriyAo pahAyaM jAva vibhUsiyaM kareMti 2. duvayassa raNo pAyavaMdilaM pesaMti, tate NaM sA dovatI rAya. jeNeva duvae rAyA teNeva uvAgacchai 2 duvayassa raNNo pAyaggahaNaM kareti, tae NaM se duvae rAyA dovatiM dAriyaM aMke nivesei 2 dovaIe rAyavarakannAe rUveNa ya jovaNeNa ya lAvaNNeNa ya jAyavimhae dovaI rAyavarakannaM evaM va0-. jassa NaM ahaM puttA! rAyassa vA juvarAyassa vA bhAriyattAe sayameva dalaissAmi tattha NaM tumaM suhiyA . For Personal & Private Use Only www.jalnelibrary.org
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 207 // vA dukkhiyA vA bhavijAsi, tate NaM mamaM jAvajIvAe hiyayaDAhe bhavissai, taM gaM ahaM tava puttA! annayAe sayaMvaraM virayAmi, ajjayAe NaM tuma diNNaM sayaMvarA jeNaM tuma sayameva rAyaM vA juvarAyaM vA varehisi se . NaM ,tava bhattAre bhavissaittikaTu tAhiM ihAhiM jAva AsAsei 2 paDivisajjei / (sUtraM 116)tate NaM se duvae rAyA dUyaM saddAveti 2 evaM va0-gacchahaNaM tuma devA!bAravaInagariM tatthaNaM tumaM kaNhaM vasudevaM samuddavijayapAmokkhe dasa dasAre baladevapAmukkhe paMca mahAvIre uggaseNapAmokkhe solasa rAyasahasse pajjuNNapAmukkhAo achuTTAo kumArakoDIo saMbapAmokkhAo sahi duiMtasAhassIo vIraseNapAmukkhAo ikavIsaM vIrapurisasAhassIo mahaseNapAmokkhAo chappannaM balavagasAhassIo anne ya bahave rAIsaratalavaramADaMbiyakoDubiyainbhasiDiseNAvaisatthavAhapabhiio karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM aMjaliM matthae kaTTa jaeNaM vijaeNaM vahAvehira evaM vayAhi-evaM khalu devANuppiyA! kaMpillapure nayare duvayassa raNo dhUyAe cullaNIe devIe attayAe dhaTThajjuNakumArassa bhagiNIe dovaIe rAyavarakaNNAe sayaMvare bhavissai taM gaMtunbhe devA! duvayaM rAyaM aNugiNhemANA akAlaparihINaM ceva kaMpillapure nayare samosaraha,tae NaM se dUe karayala jAva kaTTa duvayassa raNoeyamajhu paDisuNeti2 jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai 2 koDubiyapurise saddAvei 2 evaM va0-khippAmeva bho devANuppiyA ! cAugghaMTaM AsarahaM juttAmeva uvaTThaveha jAva uvaveti, tae NaM se dUra pahAte jAva alaMkAra0 sarIre cAupaghaMTa 16aparakaGkAjJAtA. draupadyAH svayaMvarAjJA sU. 116 svayaMvare nRpAgamaH | sU. 117 // 207 // For Personal & Private Use Only
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ AsarahaM dulahai 2 bahahiM purisehiM sannaddha jAva gahiyA''uhapaharaNehiM saddhiM saMparivaDe kaMpillapuraM nagaraM majjhamajjheNaM niggacchati, paMcAlajaNavayassa majjhamajheNaM jeNeva desappaMte teNeva uvAgacchA, suradvAjaNavayassa majjhaMmajjhaNaM jeNeva bAravatI nagarI teNeva uvAgacchai 2 bAravaI nagariM majhamajheNaM aNupavisaha 2 jeNeva kaNhassa vAsudevassa bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgacchaha 2ttA cAuraghaMTa AsarahaM Thavei 2 rahAo paccoruhati 2 maNussavaggurAparikkhitte pAyacAravihAracAreNaM jeNeva kaNhe vAsudeve teNeva uvA0 2 kaNhaM vAsudevaM samuddavijayapAmukkhe ya dasa dasAre jAva balavagasAhassIo karayala taM ceva jAva samosaraha / tate NaM se kaNhe vAsudeve tassa dUyassa aMtie eyamaDhe socA nisamma haha jAva hiyae taM dUyaM sakArei sammANei 2 paDivisajjei / tae NaM se kaNhe vAsudeve koDuMbiyapurisaM saddAvei evaM va0-gacchaha NaM tumaM devANuppiyA! sabhAe suhammAe sAmudAiyaM bheriM tAlehi, tae NaM se koDaMghiyapurise karayala jAva kaNhassa vAsudevassa eyamaDhe paDisuNetirajeNeva sabhAesuhammAe sAmudAiyA bherI teNeva uvAgacchai 2 sAmudAiyaM bheriM mahayA 2 saddeNaM tAlei, tae NaM tAe sAmudAiyAe bherIe tAliyAe samANIe samuddavijayapAmokkhA dasa dasArA jAba mahaseNapAmukkhAo chappaNNaM balavagasAhassIo vhAyA jAva vibhUsiyA jahA vibhavaiDDisakArasamudaeNaM appegaiyA jAva pAyavihAracAreNaM jeNeva kaNhe vAsudeve teNeva uvAgacchaMti 2 karayala jAva kaNhaM vAsudevaM aeNaM vijaeNaM vaddhAveMti, For Personal & Private Use Only
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAnam. 16 aparakaGkAjJAtA. svayaMvare nRpAgamaH sU. // 208 // tae NaM se kaNhe vAsudeve koDaMbiyapurise saddAveti 2 evaM va0-khippAmeva bho! devANuppiyA! abhisekaM hatthirayaNaM paDikappeha hayagaya jAva pacappiNaMti, tate NaM se kaNhe vAsudeve jeNeva majaNaghare teNeva uvAga02samuttAlAkulAbhirAme jAva aMjaNagirikUDasannibhaM gayavaI naravaI durUDhe,tate NaM se kaNhe vAsudeve samuddavijayapAmukkhehiM dasahiM dasArahiM jAva aNaMgaseNApAmukkhehiM aNegAhiM gaNiyAsAhassIhiM saddhiM saMparivuDe saviDDIe jAva raveNaM bAravainayariM majjhamajjheNaM niggacchai 2 suradvAjaNavayassa majjhamajheNaM jeNeva desappaMte teNeva uvAgacchai 2 paMcAlajaNavayassa majjhamajheNaM jeNeva kaMpillapure nayare teNeva phaaretthgmnnaae| tae NaM se duvae rAyA docaM yaM sahAvei2 evaM va0-gaccha NaM tuma devANuppiyA! hathiNAraM nagaraM tattha NaM tuma paMDurAyaM saputtayaM juhiDillaM bhImaseNaM ajjuNaM naulaM sahadevaM dujohaNaM bhAisayasamaggaM gaMgeyaM viduraM doNaM jayadahaM sauNIM kIvaM AsatthAmaM karayala jAva kaDa taheva samosaraha, tae NaM se dUe evaM va0jahA vAsudeve navaraM bherI natthi jAva jeNeva kaMpillapure nayare teNeva pahArettha gamaNAe 2 / eeNeva kameNaM tacaM dayaM caMpAnayariM tattha NaM tumaM kaNhaM aMgarAyaM sellaM naMdirAyaM karayala taheva jAva samosaraha / cautthaM dUyaM suttimaI nayariM tattha NaM tuma sisupAlaM damaghosasuyaM paMcabhAisayasaMparikhuDaM karayala taheva jAva samosaraha / paMcamagaM dUyaM hatthasIsanayaraM tattha NaM tumaMdamadaMtaM rAyaM karayala taheva jAva samosaraha / chaTuM dUrya / mahuraM nayariM tattha NaM tumaM dharaM rAyaM karayala jAva samosaraha / sattamaM dUyaM rAyagihaM nagaraM tattha NaM tuma saha // 208 // For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ devaM jarAsiMdhusuyaM karayala jAva samosaraha / aTThamaM dUyaM koDiNNaM nayaraM tattha NaM tumaM rUppi bhesagasuyaM karayala taheva jAva samosaraha / navamaM dUyaM virADanayaraM tattha NaM tumaM kiyagaM bhAusayasamaggaM karayala jAva samosaraha / dasamaM dUyaM avasesesuyagAmAgaranagaresuaNegAiM rAyasahassAiM jAva samosaraha,taeNaM se dUe. taheva niggacchai jeNeva gAmAgara jAva samosaraha / taeNaM tAiMaNegAiM rAyasahassAiM tassa dUyassa aMtie eyamaDhe socA nisamma hahataM dUyaM sakkAreMti2 sammANeti 2 paDivisarjiti, tae NaM te vAsudevapAmukkhA bahave rAyasahassA patteyaM2 NhAyA sannaddhahatthikhaMdhavaragayA hayagayaraha0mahayA bhaDacaDagararahapahakara0saehiM 2 nagarehito abhiniggacchaMti2 jeNeva paMcAlejaNavae teNeva pahArettha gamaNAe / (sUtraM 197)tae NaM se duvae rAyA koDuMbiyapurise saddAvei 2 evaM va0-gacchaha NaM tumaM devANu0 ! kaMpillapure nayare bahiyA gaMgAe mahAnadIe adUrasAmaMte egaM mahaM sayaMvaramaMDavaM kareha aNegakhaMbhasayasanniviTTha lIlaTThiyasAlabhaMjiAgaM jAva paccappiNaMti, tae NaM se duvae rAyA koDaMbiyapurise sahAvei 2 evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiyA! vAsudevapAmukkhANaM bahUNaM rAyasahassANaM AvAse kareha tevi karettA paJcappiNaMti, tae NaM duvae vAsudevapAmukkhANaM bahUNaM rAyasahassANaM AgamaM jANettA patteyaM 2 hatthikhaMdhajAvaparibuDe agdhaM ca pajjaM ca gahAya saviDDie kaMpillapurAo niggacchai 2 jeNeva te vAsudevapAmukkhA bahave rAyasahassA teNeva uvAgacchai 2 tAI vAsudevapAmukkhAI aggheNa ya pajeNa ya sakAreti sammANei 2 tesi vAsudeva For Personal & Private Use Only
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 20 // 16 aparakaGkAjJAtA. svayaM varamaNDapaH sU. 118 jinapUjA 18sU. 119 pAmukkhANaM patteyaM 2 AvAse viyarati, tae NaM te vAsudevapAmokkhA jeNeva sayA 2 AvAsA teNeva uvA0 2hatthikhaMdhAhiMto paJcoruhaMti 2 patteyaM khaMdhAvAranivesaM kareMti 2 sae2 AvAse aNupavisaMti 2 saesuraAvAsesu AsaNesu ya sayaNesu ya sannisannA ya saMtuyathA ya bahUhiM gaMdhavehi ya nADaehi ya uvagijamANA ya uvaNacijamANAya viharaMti,tate NaM seduvae rAyA kaMpillapuraM nagaraM aNupavisatiraviulaM asaNa 4 uvakkhaDAvei 2 koTuMbiyapurise saddAvei 2 evaM va0-gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA! viulaM asaNaM 4 suraM ca majaM ca maMsaM ca sIdhuM ca pasaNNaM ca subahupupphavatthagaMdhamallAlaMkAraM ca vAsudevapAmokkhANaM rAyasahassANaM AvAsesu sAharaha, teci sAharaMti, tate NaM te vAsudevapAmukkhA taM vipulaM asaNaM 4 jAva pasanaM ca AsAemANA 4 viharaMti, jimiyabhuttuttarAgayAviya NaM samANA AyaMtA jAva suhAsaNavaragayA bahUhiM gaMdhabehiM jAva viharaMti, tate NaM se duvae rAyA puvAvaraNhakAlasamayaMsi koDuMbiyapurise saddAvei 2ttA evaM va0- gacchaha NaM tume devANuppiyA ! kaMpillapure saMghADaga jAva pahe vAsudevapAmukkhANa ya rAyasahassANaM AvAsesu hatthikhaMdhavaragayA mahayA 2 saddeNaM jAva ugghosemANAra evaM vadaha-evaM khalu. devANu0 kallaM pAu0 duvayassa raNNo dhUyAe culaNIe devIe attayAe ghaTTajjuNNassa bhagiNIe dovaIe rAyavarakaNNAe sayaMvareM bhavissaMi, taM tunbhe NaM devA! duvayaM rAyANaM aNugiNhemANA NhAyA jAva vibhUsiyA hatthikhaMdhavaragayA sakoraMTa0 seyavaracAmara0 hayagayaraha0 mahayA bhaDacaragareNaM jAva parikkhittA // 20 // dain Education International For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ jeNeva sayaMvarAmaMDave teNeva uvA0 2 patteyaM nAmaMkesu AsaNesu nisIyaha 2 dovaI rAyakaNNaM paDivAlemANA 2 ciTThaha, ghosaNaM ghoseha 2 mama eyamANattiyaM paJcappiNaha,tae NaM te koDaMbiyA taheva jAva paJcappigaMti, tae NaM se duvae rAyA koDuMbiyapurise saddA02 evaM va0-gacchaha NaM tumbhe devANu! sayaMvaramaMDapaM AsiyasaMmajiovalitaM sugaMdhavaragaMdhiyaM paMcavaNNapupphapuMjovayArakaliyaM kAlAgarupavarakuMdurukkaturukkajAva gaMdhavadhibhUyaM maMcAimaMcakaliyaM kareha 2 vAsudevapAmukkhANaM bahUNaM rAyasahassANaM patteyaM 2 nAmaMkAI AsaNAI atthuyapaJcatthuyAiM raeha 2 eyamANattiyaM pacappiNaha, tevi jAva paJcappiNaMti, tate NaM te vAsudevapAmukkhA bahave rAyasahassA kalaM pAu0 pahAyA jAva vibhUsiyA hatthikhaMdhavaragayA sakoraMTa. seyagharacAmarAhiM hayagaya jAva parivuDA saviDDIe jAva raveNaM jeNeva sayaMvare teNeva uvA0 2 aNupavisaMti2 patteyaM 2 nAmaMkesu nisIyaMti dovaI rAyavarakaNNaM paDivAlemANA ciTuMti, tae NaM se paMDue rAyA kallaM pahAe jAva vibhUsie hatthikhaMdhavaragae sakoraMTa0 hayagaya kaMpillapuraM majjhamajjheNaM niggacchaMti jeNeva sayaMvarAmaMDave jeNeva vAsudevapAmukkhA bahave rAyasahassA teNeva uvA0 2 tersi vAsudevapAmukkhANaM karayala0 vaddhAvettA kaNhassa vAsudevassa seyavaracAmaraM gahAya uvavIyamANe ciTThati (sUtraM 118) tae NaM sA dovaI rAyavarakannA jeNeva majaNaghare teNeva uvAgacchai 2NhAyA kayabalikammA kayakouyamaMgalapAyacchittA suddhappAvesAI maMgallAI vatthAI pavara parihiyA majaNagharAo paDinikkhamaha2 jeNeva Jain Education Inter nal For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. zakaGkAjJA va Dahai 2 vAmaM jANuM // 21 // sU. 119 jiNaghare teNeva uvAgacchai 2 jiNagharaM aNupavisai 2 jiNapaDimANaM Aloe paNAmaM karei 2 lomahatvayaM 16 aparaparAmusai evaM jahA sUriyAbho jiNapaDimAo accei 2 taheva bhANiyacaM jAva dhUvaM Dahai 2 vAmaM jANuM tA. svayaMazceti dAhiNaM jANuM dharaNiyalaMsi Nivesetira tikkhutto muddhANaM dharaNiyalaMsi namei2 IsiM pacuNNamati varamaNDapaH karayala jAva kaTu evaM vayAsI-namo'tthu NaM arihaMtANaM bhagavaMtANaM jAva saMpattANaM vaMdai namasai 2 sU. 118 jiNagharAo paDinikkhamati 2 jeNeva aMteure teNeva uvAgacchaha (sUtraM 119) jinapUjA 'ajayAe'tti adyaprabhRti, 'agdhaM ca'tti argha puSpAdIni pUjAdravyANi, 'pajjaM ca'tti pAdahitaM pAyaM-pAdaprakSAlanasnehano-18 dvarttanAdi, madyasIdhuprasannAkhyAH surAbhedA eva, 'jiNapaDimANaM accaNaM kareitti ekasyAM. vAcanAyAmetAvadeva dRzyate, vAcanAntare tu 'hAyA jAva savAlaMkAravibhUsiyA majjaNagharAo paDinikkhamai 2 jeNAmeva jiNaghare tegAmeva uvAgacchati 20 jiNagharaM aNupavisai 2 jiNapaDimANaM Aloe paNAmaM karei 2 lomahatthayaM parAmusai 2 evaM jahA sUriyAbho jiNa-18 || paDimAo aJceti taheva bhANiyatvaM jAva dhUrva Dahai'tti iha yAvatkaraNAt arthat idaM dRzyaM-lomahastakena jinapratimAH pramAdi|| surabhiNA gandhodakena snapayati gozIrSacandanenAnulimpati vastrANi nivAsayati, tataH puSpANAM mAlyAnAM-grathitAnAmityarthaH, // 21 // gandhAnAM cUrNAnAM vastrANAmAbharaNAnAM cAropaNaM karoti sma, mAlAkalApAvalambanaM puSpaprakaraM tandulairdarpaNAdyaSTamaGgalAlekhanaM ca || karoti, 'vAmaM jANuM azveItti utkSipatItyarthaH, dAhiNaM jANuM dharaNItalaMsi nihaTTa-nihatya sthApayikhetyarthaH, 'tikkhutto For Personal & Private Use Only
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ muddhANaM dharaNItalaMsi nivesei-nivezayatItyarthaH, 'IsiM paccunnamati 2 karatalapariggahiyaM aMjaliM matthae kaTTa evaM vayAsI-namotthu NaM arahaMtANaM jAva saMpattANaM vaMdati namaMsati 2 jiNagharAo paDinikkhamaItti tatra vandate caityavandanavidhinA prasiddhena namasyati pazcAt praNidhAnAdiyogeneti vRddhAH, na ca draupadyAH praNipAtadaNDakamAtraM caityavandanamabhihitaM sUtre iti sUtramAtraprAmANyAdanyasyApi zrAvakAdestAvadeva taditi mantavyaM, caritAnuvAdarUpakhAdasya, na ca caritAnuvAdavacanAni vidhiniSedhasAdhakAni bhavanti, anyathA mUrikAmAdidevavaktavyatAyAM bahUnAM zastrAdivastUnAmacanaM zrUyate iti tadapi vidheyaM syAt , kizca-aviratAnAM praNipAtadaNDakamAtramapi caityavandanaM sambhAvyate, yato vandate namassatIti padadvayasya vRddhAntaravyAkhyAnamevamupadarzitaM jIvAbhigamavRttikRtA-"viratimatAmeva prasiddhacaityavandanavidhirbhavati, anyeSAM tathA'bhyupagamapurassarakAyotsargAsiddheH, tato. vandate sAmAnyena namaskaroti AzayavRddheH prItyutthAnarUpanamaskAreNe"ti kiJca-samaNeNa sAvaeNa ya avassa kAyakvayaM havai jmhaa| aMto aho nisissa ya tamhA AvassayaM nAma // 1 // " tathA "jaNNaM samaNo vA samaNI |vA sAvao vA sAviyA vA taccitte tallese tammaNe ubhao kAlaM Avassae ciTThati tanaM louttarie bhAvAvassae" [zramaNena zrAvakeNa cAvazyaM kartavyaM bhavati yasmAt / antarabo nizAyAzca tasAdAvazyakaM nAma // 1 // yat zramaNo vA zramaNI vA zrAvako vA zrAvikA vA taccittaH tanmanAH tallezyaH ubhayamin kAle AvazyakAya tiSThati tat lokotarikaM bhAvAvazyakaM ] ityAderanuyogadvAravacanAt , tathA 'samyagdarzanasampannaH pravacanabhaktimAn paDvidhAvazyakanirataH SaTsthAnayuktazca zrAvako bhavatI'tyumAsvAtivAcakavacanAca zrAvakasya SaDvidhAvazyakasya siddhAvAvazyakAntargataM prasiddhaM caityavandanaM siddhameva bhavatIti / in Education Interra For Personal & Private Use Only vnww.jainelibrary.org
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 16 amarakaGkAjJA. paJcapANDavavaraNaM sU. // 21 // 120 tate NaM taM dovaI rAyavarakannaM aMteuriyAo sabAlaMkAravibhUsiyaM kareMti kiM te ? varapAyapattaNeurA jAva ceDiyAcakkavAlamayaharagaviMdaparikkhittA aMteurAo paDiNikkhamati 2 jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva cAugghaMTe Asarahe teNeva uvA0 2 kiDDAviyAe lehiyAe saddhiM cAugghaMTaM AsarahaM durUhati, tate NaM se dhajjuNe kumAre dovatIe kaNNAe sAratthaM kareti, tate NaM sA dovatI rAyavarakaNNA kaMpillapuraM nayaraM majjhaMmajjheNaM jeNeva sayaMvaramaMDave teNeva uvA02 rahaM Thaveti rahAo paccoruhati 2 kiDDAviyAe lehiyAe ya saddhiM sayaMvaraM maMDapaM aNupavisati karayala tesiM vAsudevapAmukkhANaM bahUNaM rAyavarasahassANaM paNAmaM kareti, tate NaM sA dovatI rAyavara0 egaM mahaM siridAmagaMDaM kiM te ? pADalamalliyacaMpaya jAva sattacchayAI hiM gaMdhaddhaNi muyaMtaM paramasuhaphAsaM darisaNijaM giNhati, tate NaM sA kiDDAviyA jAva surUvA jAva vAmahattheNaM cillalagadappaNaM gaheUNa salaliyaM dappaNasaMkaMtabiMbaM saMdaMsie ya se dAhiNeNaM hattheNaM darisie pavararAyasIhe phuDavisayavisuddharibhiyagaMbhIramaharabhaNiyA sA tesi saversi patthivANaM ammApiUNaM vaMsasattasAmatthagottavikkaMtikatibahuvihaAgamamAhapparUvajovaNaguNalAvaNNakulasIlajANiyA kittaNaM karei, paDhamaM tAva vaNhipuMgavANaM dasadasAravIrapurisANaM telokabalavagANaM sattusayasahassamANAvamaddagANaM bhavasiddhipavarapuMDarIyANaM cillalagANaM balavIriyarUvajovaNaguNalAvannakittiyA kittaNaM kareti, tato puNo uggaseNamAINaM jAyavANaM, bhaNati ya-sohaggarUvakalie varehi varapurisa | // 21 // Jain Education Interational For Personal & Private Use Only
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaMdhahatthINaM / johate hoi hiyayadaio, tate NaM sA dovaI rAyavarakannagA bahaNaM rAyavarasahassANaM majhamajjhaNaM samaticchamANI 2 puvakayaNiyANeNaM coijamANI 2 jeNeva paMca paMDavA teNeva uvA. 2 te paMcapaMDave teNaM dasavaNNeNaM kusumadANeNaM AveDhiyapariveDhiyaM kareti 2ttA evaM vayAsI-ee NaM mae paMca paMDavA variyA, tate NaM tesiM vAsudevapAmokkhANaM bahaNi rAyasahassANi mahayArasaddeNaM ugghosemANA 2 evaM vayaMti-suvariyaM khalu bho ! dovaie rAyavarakannAettikaTTha sayaMvaramaMDavAo paDinikkhamaMti 2 jeNeva sayA 2 AvAsA teNeva uvA0, tate NaM dhajjuNNe kumAre paMca paMDave dovati rAyavarakaNNaM cAugghaMTaM AsarahaM durUhati 2ttA kaMpillapuraM majjhamajjheNaM jAva sayaM bhavaNaM agupavisati, tate NaM duvae rAyA paMca paMDave dovaiM rAyavarakapaNaM paTTayaM durUhetira seyApIehiM kalasehiM majjAveti 2 aggihoma kAraveti paMcaNhaM paMDavANaM dovatIe ya pANiggahaNaM karAvei, tate NaM se duvae rAyA dovatIe rAyavarakaNNayAe imaM eyArUvaM pItidANaM dalayatI, taMjahA-aTTa hiraNNakoDIo jAva aTTa pesaNakArIo dAsaceDIo, aNNaM ca vipulaM dhaNakaNaga jAva dalayati tate NaM se duvae rAyA tAI vAsudevapAmokkhAiM vipuleNaM asaNa 4 vatthagaMdha jAva paDivisajjeti (sUtraM 120) tate NaM se paMDU rAyA tesiM vAsudevapAmokkhANaM bahUNaM rA0 karayala evaM va0-evaM khalu devA ! hathiNAure nayare paMcaNhaM paMDavANaM dovatIe ya devIe kallANakare bhavissati taM tumbhe NaM devA ! mamaM aNugiNhamANA akAlaparihINaM samosaraha, tate NaM Jain Education Interational For Personal & Private Use Only www.iainelibrary.org
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 212 // vAsudevapAmokkhA patteyaM 2 jAva pahArettha gamaNAe / tate NaM se paMDurAyA ko biyapurise sadA0 2 evaM va0- gacchaha NaM tugbhe devA0 ! hatthiNAure paMcaNDaM paMDavANaM paMca pAsAyavaDiMsae kAreha anbhuggayamUsiya vaNNao jAva paDirUve, tate NaM te koDuMbiyapurisA paDisurNeti jAva karAveMti, tate NaM se paMDue paMcahi paMDavehiM dovaIe devIe saddhiM hayagayasaMparivuDe kaMpillapurAo paDinikkhamai 2 jeNeva hathi NAure teNeva uvAgae, tate NaM se paMDurAyA tesiM vAsudevapAmokkhANaM AgamaNaM jANittA koDuMbi0 sahAvei 2 evaM va0- gacchaha NaM tunbhe devANuppiyA ! hatthiNAurassa nayarassa bahiyA vAsudevapAmokkhANaM bahUNaM rAyasahassANaM AvAse kAreha aNegakhaMbhasaya taheva jAva paJcappiNaMti, tate NaM te vAsudevapAmokkhA bahave rAyasahassA jeNeva hatthiNAure teNeva uvAgacchanti, tate NaM se paMDurAyA tesiM vAsudevapAmokkhANaM AgamaNa jANittA tuTThe pahAe kayabali0 jahA dupae jAva jahArihaM AvAse dalayati, tate NaM te vAsudevapA0 bahave rAyasahassA jeNeva sayAI 2 AvAsAiM teNeva uvA0 taheva jAva viharaMti, tate NaM se paMDurAyA hathiNAraM NayaraM aNupavisati 2 koDuMbiya0 sahAveti 2 evaM va0-tumbheNaM devA0 ! viulaM asaNa 4 taheva jAva uvarNeti, tate NaM te vAsudevapAmokkhA bahave rAyA vhAyA kayabalikammA taM vipulaM asaNaM 4 tava jAva viharaMti, tate NaM se paMDurAyA paMca paMDave dovatiM ca deviM pahayaM duruheti 2 sIyApIehiM kalasehiM hAveti 2 kallANakAraM kareti 2 te vAsudevapAmokkhe bahave rAyasahasse vipuleNaM For Personal & Private Use Only 16 amarakaGkAjJAtA. kalyANa kAraH sU. 121 // 212 //
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ Tthae ya allINasomapiyasa jannovaiyagaNettiyajamakAmaNiabhioga asaNa 4 pupphavatyeNaM sakAreti sammANeti jAva paDivisajeti, tate NaM tAI vAsudevapAmokkhAI bahuhiM jAva paDigayAti(sUtraM121) tate NaM te paMca paMDavA dovatIe devIe saddhiM aMto aMteurapariyAla sarddhi kallAkalliM vAraMvAreNaM orAlAti bhogabhogAI jAva viharati, tate NaM se paMDU rAyA annayA kayAI paMcahiM paMDavehiM koMtIe devIe dovatIe devIe yasaddhiM aMtoaMteurapariyAla saddhiM saMparivuDe sIhAsaNavaragate yAvi viharati, imaM caNaM kacchallaNArae daMsaNeNaM aibhaddae viNIe aMto 2 ya kalusahiyae majjhatthovatthie ya allINasomapiyadaMsaNe surUve amailasagalaparihie kAlamiyacammauttarAsaMgaraiyavatthe daNDakamaNDaluhatthe jaDAmauDadittasirae jannovaiyagaNettiyamuMjamehalavAgaladhare hatthakayakacchabhIe piyagaMdhave dharaNigoyaraMppahANe saMvaraNAvaraNaovayaNauppayaNilesaNIsu ya saMkAmaNiabhiogapaNNattigamaNIthaMbhaNIsuya bahusu vijAharIsu vijAsu vissuyajase ihe rAmassa ya kesavassa ya pajjunnapaIvasaMbaaniruddhaNisaDhaummuyasAraNagayasumuhadummuhAtINa jAyavANaM adbhuTThANa kumArakoDINaM hiyayadaie saMthavae kalahajuddhako lAhalappie bhaMDaNAbhilAsI bahusu ya samarasayasaMparAesu daMsaNarae samaMtao kalahasadakkhiNaM aNugavesamANe asamAhikare dasAravaravIrapurisatilokabalavagANaM AmaMteUNa taM bhagavatIM ekamaNiM gagaNagamaNadacchaM uppaio gagaNamabhilaMghayaMto gAmAgaranagarakheDakabbaDamaDaMbadoNamuhapaTTaNasaMvAhasahassamaMDiyaM thimiyameiNItalaM vasuhaM oloiMto rammaM hathiNAraM uvAgae paMDarAyabhavaNaMsi aivegeNa samo. For Personal & Private Use Only w.jainelibrary.org
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ke jJAtAdharmakathAGgam 16amarakaGkAjJA nAradasyA- . nAdaraHsU. 122 // 213 // vaie, tate NaM se paMDurAyA kacchullanArayaM ejamANaM pAsati 2 paMcahiM paMDavehi kuMtIe ya devIe saddhiM AsaNAto abbhuTThati 2 kacchullanArayaM sattaTTapayAI paccuggacchai2 tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM kareti 2 vaMdati NamaMsati mahariheNaM AsaNeNaM uvaNimaMteti, tate NaM se kacchullanArae udgapariphosiyAe danbho. varipaJcatthuyAe bhisiyAe NisIyati 2 paMDurAyaM rajje jAva aMteure ya kusalodaMtaM pucchai, tate NaM se paMDurAyA koMtIdevI paMca ya paMDavA kacchullaNArayaM Ar3hati jAva pajjuvAsaMti, tae NaM sA dovaI kacchullanArayaM assaMjayaM avirayaM apaDihayapaccakkhAyapAvakammaMtikaTTa no ADhAti no pariyANai no abbhuDheti no pajjuvAsati (sUtraM 122) tate NaM tassa kacchullaNArayassa imeyArUve abbhathie ciMtie patthie maNogae saMkappe samuppajjitthA aho NaM dovatI devI rUveNaM jAva lAvaNNeNa ya paMcahiM paMDavehiM aNubahA samANI mamaM No ADhAti jAva no pajjuvAsai taM seyaM khalu mama dovatIe devIe vippiyaM karittaettikaTTha evaM saMpeheti 2 paMDuyarAyaM Apucchai 2 uppayaNiM vijaM AvAheti 2 tAe ukiTTAe jAva vijAharagaIe lavaNasamuI majjhamajjheNaM purasthAbhimuhe vIivati payatte yAvi hotthA / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM dhAyaisaMDe dIve purathimaddhadAhiNaDDabharahavAse avarakaMkA NAma rAyahANI hotyA, tate NaM amarakaMkAe rAyahANIe paumaNAbhe NAmaM rAyA hotthA mahayA himavaMta. vaNNao, tassa NaM paumanAbhassa ranno satta devIsayAti orohe hotthA, tassa | // 21 // For Personal & Private Use Only www.iainelibrary.org
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ NaM paumanAbhassa raNo sunAbhe nAma putte juvarAyAyAvi hotyA, tate NaM se paumaNAbhe rAyA aMto aMteuraMsi orohasaMparivuDe siMhAsaNavaragae viharati, tae NaM se kacchullaNArae jeNeva amarakaMkA rAyahANI jeNeva paumanAhassa bhavaNe teNeva uvAgacchati 2 paumanAbhassa rano bhavaNaMsi jhattiM vegeNaM samovaie, tate NaM se paumanAbhe rAyA kacchullaM nArayaM ejamANaM pAsati 2 AsaNAto abbhuTeti 2 aggheNaM jAva AsaNeNaM uvaNimaMteti, tae NaM se kacchullanArae udayapariphosiyAe dambhovaripaJcatthuyAte bhisiyAe nisIyai jAva kusalodaMtaM Apucchai, tate NaM se paumanAbhe rAyA Niyagaorohe jAyavimhae kacchullaNArayaM evaM va0-tumbhaM devANuppiyA! bahaNi gAmANi jAva gehAti aNupavisasi, taM atthi yAI te kahiMci devANuppiyA! erisae orohe divaputve jArisae NaM mama orohe?, tateNaM se kacchullanArae paumanAbheNaM rannA evaM vutte samANe IsiM vihasiyaM karei2 evaM va0-sarise gaM tuma paumaNAbhA! tassa agaDada(rassa, ke NaM devANuppiyA! se agaDadahare?, evaM jahA malliNAe evaM khalu devA ! jaMbUddIve 2 bhArahe vAse hathiNAure dupayassa raNNo dhUyA cUlaNIe devIe attayA paMDussa suNhA paMcaNhaM paMDavANaM bhAriyA dovatI devI rUveNa ya jAva ukisarIrA dovaIe NaM devIe chinnassavi pAyaMguTTayassa ayaM tava orohe satimaMpi kalaM Na agghatittikaTTha, paumaNAbhaM Apucchati 2 jAva paDigae 2, tate NaM se paumanAbhe rAyA kacchullanArayassa aMtie eyamaDhe socA Nisamma dovatIe For Personal & Private Use Only
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 16 amarakaGkAjJA0 dhAtakIbharate'pahAraHsU.123 // 21 // devIe rUve ya 3 mucchie 4 dovaIe ajjhovavanne jeNeva posahasAlA teNeva uva. 2 posahasAlaM jAva putvasaMgatiyaM devaM evaM va0-evaM khalu devA ! jaMbuddIve 2 bhArahe vAse hathiNAure jAva sarIrA taM icchAmiNaM devA! dovatI devIM ihamANiyaM, tate NaM puvvasaMgatie deve paumanAbhaM evaM va0-no khalu devA! eyaM bhUyaM vA bhavaM vA bhavissaM vA japaNaM dovatI devI paMca paMDave mottUNa anneNaM puriseNaM saddhiM orAlAtiM jAva viharissati, tahAviya NaM ahaM tava piyaTTatayAe dovatI deviM ihaM havvamANemittikaTTha paumaNAbhaM Apucchai 2 tAe ukiTThAe jAva lavaNasamuhaM majhamajjheNaM jeNeva hathiNAure gayare teNeva pahArettha gamaNAe / teNaM kAleNaM 2 hatthiNAure juhiDille rAyA dovatIe saddhiM uppiM AgAsatalaMsi suhapasutte yAvi hotthA, taeNaM se putvasaMgatie deve jeNeva juhiDille rAyA jeNeva dovatI devI teNeva uvAga0 2dovatIe devIe osovaNiyaM dalayaharadovatiM devi giNhairatAe ukiTAe jAva jeNeva amarakaMkA jeNeva paumaNAbhassa bhavaNe teNeva uvA0 2paumaNAbhassa bhavaNaMsi asogavaNiyAe dovatiM devIM ThAvei 2 osovaNiM avaharati 2 jeNeva paumaNAbhe teNeva u02 evaM va0-esa NaM devA ! mae hathiNAurAo dovatI iha havvamANIyA tava asogavaNiyAe ciTThati, ato paraM tuma jANasittikaTTha jAmeva disi pAunbhUe tAmeva disiM paDigae / tate NaM sA dovaI devI tato muhattaMtarassa paDibuddhA samANI taM bhavaNaM asogavaNiyaM ca apaJcabhijANamANI evaM va0-no khalu amhaM ese sae bhavaNe No khalu esA amhaM sagA // 21 // For Personal & Private Use Only
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ NiyA vA annassa ra jAva sabAlaMkAvA ohayaH asogavaNiyA, taM Na Najjati NaM ahaM keNaI deveNa vA dANaveNa vA kiMpuriseNa vA kinnareNa vA mahorageNa vA gaMdhaveNa vA annassa raNNo asogavaNiyaM sAhariyattikaTTha ohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyati, tate NaM se paumaNAbhe rAyA hAe jAva savAlaMkArabhUsie aMteurapariyAlasaMparibuDe jeNeva asogavaNiyA jeNeva dovatI devI teNeva uvA0 2 dovatI devIM ohaya. jAva jhiyAyamANIM pAsati 2 tA evaM va0-kiNNaM tumaM devA0 ! ohaya jAva jhiyAhi ?, evaM khalu tuma devA! mama putvasaMgatieNaM deveNaM jaMbuddIvAo 2 bhArahAo vAsAo hathiNApurAo nayarAo juhiDillassa raNo bhavaNAo sAhariyA taM mA NaM tuma devA! ohaya. jAva jhiyAhi, tuma mae saddhiM vipulAI bhogabhogAiM jAva viharAhi, tate NaM sA dovatI devI paumaNAbhaM evaM va0-evaM khalu devA! jaMbuddIve 2 bhArahe vAse bAravatieNayarIe kaNhe NAmaM vAsudeve mamappiyabhAue parivasati, taM jati NaM se chahaM mAsANaM mamaM kUvaM no havamAgacchada tate NaM ahaM devA! jaM tumaM vadasi tassa ANAovAyavayaNaNiddese cihissAmi, tate NaM se paume dovatIe eyamaDhe paDisuNettAra dovatiM deviM kaNNaMteure Thaveti, tate NaM sA dovatI devI chaTuMchaTTeNaM anikkhitteNaM AyaMbilapariggahieNaM tavokammeNaM appANaMbhAvemANI viharati (sUtraM123) tate NaM se juhuDhille rAyA tao muhuttarassa paDibuddhe samANe dovatiM devi pAse apAsamANo sayaNijAo uDhei 2 ttA dovatIe devIe savao samaMtA maggaNagavesaNaM karei 2ttA dovatIe devIe katthai suI vA khuI vA pavattiM vA ala For Personal & Private Use Only
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 215 // 16amara. kaGkAjJA0 draupadIgaveSaNapratyAnayanaM sU. 124 bhamANe jeNeva paMDarAyA teNeva uvA02 ttA paMDarAyaM evaM va0-evaM khalu tAo! mamaM AgAsatalagaMsi pasuttassa pAsAto dovatI devI Na Najati keNai deveNa vA dANaveNa vA kinnareNa vA mahorageNa vA gaMdhaveNa vA hiyA vA NIyAvA avakkhittA vA?, icchAmi gaMtAo!dovatIe devIe savato samaMtA maggaNagavesaNaM kayaM, tate NaM se paMDurAyA koDuMbiyapurise saddAvei 2 evaM va0-gacchaha NaM tunbhe devA ! hatthiNAure nayare siMghADagatiyacaukkacaccaramahApahapahesu mahayA 2 saddeNaM ugghosemANA 2 evaM va0-evaM khalu devA0 ! juhiDillassa raNNo AgAsatalagaMsi suhapasuttassa pAsAto dovatI devI Na Najjati keNai deveNa vA dANaveNa vA kiMpuriseNa vA kinnareNa vA mahorageNa vA gaMdhaveNa vA hiyA vA nIyA vA avakkhittA vA, taM jo NaM devANuppiyA! dovatIe devIe sutiM vA jAva pavittiM vA parikaheti tassa NaM paMDurAyA viulaM atthasaMpayANaM dANaM dalayatittikaTTa ghosaNaM ghosAveha 2 eyamANattiyaM paJcappiNaha, tate NaM te koTuMbiyapurisA jAva paJcappiNaMti, tate NaM se paMDU rAyA dovatIe devIe katthati suI vA jAva alabhamANe koMtI devIM saddAveti 2 evaM va0-gacchaha NaM tumaM devANu0! bAravati NayariM kaNhassa vAsudevassa eyamaDheM Nivedehi, kaNhe NaM paraM vAsudeve dovatIe maggaNagavesaNaM karejA, annahA na najai dovatIe devIe sutI vA khutI vA pavattIM vA uvala bhejA, tate NaM sA koMtI devI paMDuraNNA evaM vuttA samANI jAva paDisuNei 2NhAyA kayabalikammA hatthikhaMdhavaragayA hathiNAraM majjhamajheNaM Niggacchaz2 kuru // 21 // For Personal & Private Use Only
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaNavayaM majhamajjheNaM jeNeva surajaNavae jeNeva bAravatI NayarI jeNeva aggujANe teNeva uvA02hatthikhaMdhAo paccoruhati 2 koDaviyapurise saddA02 evaM va0-gacchaha NaM tunbhe devA! jeNeva bAravaI NayariM bAravarti NayariM aNupavisaha 2 kaNhaM vAsudevaM karayala evaM vayaha-evaM khalu sAmI! tumbhaM piucchA koMtI devI hathiNAurAo nayarAo iha havamAgayA tunbhaM daMsaNaM kaMkhati, tate NaM te koDaMbiyapurisA jAva kaheMti, tate NaM kaNhe vAsudeve koDaMbiyapurisANaM aMtie socA Nisamma hathikhaMdhavaragae hayagaya dhAravatIe ya majjhaMmajjheNaM jeNeva koMtI devI teNeva u0 2 hathikhaMdhAto paccoruhati 2 koMtIe devIe pAyaggahaNaM kareti 2 koMtIe devIe saddhiM hatthikhadhaM durUhati 2 pAravatIe NayarIe majjhamajheNaM jeNeva sae gihe teNeva uvA0 2 sayaM gihaM aNupavisati / tate NaM se kaNhe vAsudeve koMtI deviM pahAyaM kayavalikamma jimiyabhuttuttarAgayaM jAva suhAsaNavaragayaM evaM va0-saMdisau NaM piucchA! kimAgamaNapaoyaNaM,tate NaM sA koMtI devI kaNhaM vAsudevaM evaM va0-evaM khalu puttA ! hatthiNAure Nayare juhiDillassa AgAsatale suhapasuttassa dovatI devI pAsAo Na Najati keNai avahiyA jAva avakkhittA vA, taM icchAmi NaM puttA! dovatIe devIe maggaNagavesaNaM kayaM, tate NaM se kaNhe vAsudeve katI piucchi evaM va0-jaM NavaraM piucchA ! dovatIe devIe katthai suI vA jAva labhAmi to NaM ahaM pAyAlAo vA bhavaNAo vA addhabharahAo vA samaMtao dovarti sAhatthiM uvaNemittikaTTha - dain Education International For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 216 // 16 amara kaGkAjJA0 draupadIgaveSaNapatyAnayanaM sU.124 kotI piutthiM sakAreti sammANeti jAva paDivisajeti, tate NaM sA koMtI devI kaNheNaM vAsudeveNaM paDivisajjiyA samANI jAmeva disiM pAu0 tAmeva disiM paDi / tate NaM se kaNhe vAsudeve ko9viyapurise saddA0 2 evaM va0-gacchaha NaM tumbhe devA! bAravati evaM jahA paMDU tahA ghosaNaM ghosAveti jAva paJcappiNaMti, paMDussa jahA, tate NaM se kaNhe vAsudeve annayA aMto aMteuragae orohe jAva viharati, imaM ca NaM kacchullae jAva samovaie jAva NisIittA kaNhaM vAsudevaM kusalodaMtaM pucchai, tate NaM se kaNhe vAsudeve kacchullaM evaM va0-tuma NaM devA0bahUNi gAmA jAva aNupavisasi,taM asthi yAiM te kahiMvi dovatIe devIe sutI vA jAva uvaladdhA ?, tate NaM se kacchulle kaNhaM vAsudevaM evaM va0-evaM khalu devA ! annayA dhAyatIsaMDe dIve purathimaddhaM dAhiNabharahavAsaM avarakaMkArAyahANiM gae, tattha NaM mae paumanAbhassa ranno bhavaNaMsi dovatI devI jArisiyA diTTapuvA yAvi hotthA, tate NaM kaNhe vAsudeve kacchullaM evaM va0-tumbhaM ceva NaM devANu ! evaM puvakamma, tate NaM se kacchullanArae kaNheNaM vAsudeveNaM evaM vutte samANe uppayaNiM vijaM AvAheti 2 jAmeva disiM pAunbhUe tAmeva disiM paDigae, tate NaM se kaNhe vAsudeve dUyaM sahAvei 2 evaM va0-gacchaha NaM tumaM devA! hathiNAraM paMDussa ranno epamahUM nivedehi-evaM khalu devANu ! dhAyaisaMDe dIve puracchimaddhe avarakaMkAe rAyahANIe paumaNAbhabhavaNaMsi dobatIe devIe pauttI uvaladdhA, taM gacchaMtu paMca paMDavA cAuraMgiNIe seNAe saddhiM saMparikhuDA purasthi | // 216 // For Personal & Private Use Only w
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ maveyAlIe mamaM paDivAlemANA ciTuMtu, tate NaM se dae jAva bhaNati, paDivAlemANA ciTThaha, tevi jAva ciTuMti, tate NaM se kaNhe vAsudeve koDaMbiyapurise saddAvei2 ttA evaM va0-gacchaha NaM tubbhe devA! sannAhiyaM bheriMtADeha, tevi tAleti, tate NaM tIse saNNAhiyAe bherIe sadaM socA samuddavijayapAmokkhA dasadasArA jAva chappaNNaM balavayasAhassIo sannaddhabaddha jAva gahiyAuhapaharaNA appegatiyA hayagayA gayagayA jAva vaggurAparikkhittA jeNeva sabhA sudhammA jeNeva kaNhe vAsudeve teNeva 2 karayala jAva vaddhAveMti, tate NaM kaNhe vAsudeve hathikhaMdhavaragae sakoreMTamalladAmeNaM chatteNaM0 seyavara0 hayagaya mahayA bhaDacaDagarapahakareNaM bAravatI gayarI majjhamajjheNaM Niggacchati, jeNeva puratthimaveyAlI teNeva uvA0 2 paMcahiM paMDavehiM saddhiM egayao milai 2 khaMdhAvAraNivesaM kareti 2 posahasAlaM aNupavisati 2 suTTiyaM devaM maNasi karemANe 2 ciTThati, tate NaM kaNhassa vAsudevassa aTThamabhattaMsi pariNamamANaMsi suTTio Agato, bhaNa devA ! jaM mae kAyakvaM, tate NaM se kaNhe vAsudeve suTTiyaM evaM va0-evaM khalu devA! dovatI devI jAva paumanAbhassa bhavarNasi sAhariyA taNNaM tumaM devA !mama paMcahiM paMDavehiM saddhiM appachaTThassa chaNhaM rahANaM lavaNasamudde maggaM viyarehi, jaNNaM ahaM amarakaMkArAyahANI dovatIe kUvaM gacchAmi, tate NaM se suTTie deve kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI-kiNhaM devA ! jahA ceva paumaNAbhassa ranno putvasaMgatieNaM deveNaM dovatI jAva saMhariyA tahA ceva dovarti deviM dhAyatIsaMDAo dIvAo bhAra For Personal & Private Use Only
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 217 // 16 amara| kaGkAjJA0 draupadIgaveSaNapratyAnayanaM sU.124 hAo jAva hatthiNApuraM sAharAmi, udAhu paumaNAbhaM rAyaM sapurabalavAhaNaM lavaNasamudde pakkhivAmi?, tate NaM kaNhe vAsudeve suTTiyaM devaM evaM va0-mA NaM tumaM devA! jAva sAharAhi tuma NaM devA! lavaNasamudde appachaTThassa chaNhaM rahANaM maggaM viyarAhi, sayameva NaM ahaM dovatIe . kUvaM gacchAmi, tae NaM se suTTie deve kaNhaM vAsudevaM evaM vayAsI-evaM hou, paMcahiM paMDavehiM saddhiM appachaTThassa chaNhaM rahANaM lavaNasamudde maggaM vitarati, tate NaM se kaNhe vAsudeve cAuraMgiNIseNaM paDivisajeti 2 paMcahiM paMDavehiM saddhiM appachaThe chahiM rahehiM lavaNasamuI majjhamajjheNaM vItIvayati 2 jeNeva amarakaMkA rAyahANI jeNeva amarakaMkAe aggujANe teNeva uvAgacchai 2 rahaM Thavei 2 dAruyaM sArahiM sadAveti evaM va0-gacchahaNaM tumaM devA! amarakaMkArAyahANI aNupavisAhi 2 paumaNAbhassa raNNo vAmeNaM pAeNaM pAyapIDhaM akkamittA kuMtaggeNaM lehaM paNAmehi tivaliyaM bhiDiM NiDAle sAhaTTa Asurutte ruDhe kuDhe kuvie caMDikkie evaM va0-haM bho paumaNAhA! apatthiyapatthiyA duraMtapaMtalakkhaNA hINapunnacAuddasA sirIhiridhIparivajiyA anja Na bhavasi kinnaM tuma Na yANAsi kaNhassa vAsudevassa bhagiNiM dovatiM deviM ihaM havaM ANamANe, taM eyamavi gae paJcappiNAhi NaM tumaM dovati deviM kaNhassa vAsudevassa ahava NaM juddhasaje NiggacchAhi, esa NaM kaNhe vAsudeve paMcahiM paMDavehiM appachaThe dovatIdevIe kUvaM havamAgae, tate NaM se dArue sArahI kaNheNaM vAsudeveNaM evaM vutte samANe hahatuDhe jAva paDisuNei 2 amarakaMkArAyahANi 1 // 217 // dan Education International For Personal & Private Use Only
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ aNupavisati 2 jeNeva paumanAhe teNeva uvA0 2 karayala jAva vaddhAvettA evaM va0- esa NaM sAmI ! mama viNayapaDivittI imA annA mama sAmissa samuhANattittikaTTu Asurute vAmapAraNaM pAyapIDhaM aNukamati 2 kataggeNaM lehaM paNAmati 2 tA jAva kUvaM havamAgae, tate NaM se paumaNAbhe dAruNeNaM sArahiNA evaM vRtte samANe Asurute tivaliM bhiuDiM niDAle sAhaDa evaM va0-No appiNAmi NaM ahaM devA0 ! kaNhassa vAsudevassa dovatiM, esa NaM ahaM sayameva jujjhasajjo NiggacchAmittikaTTu dAruyaM sArahiM evaM va0 - kevalaM bho ! rAyasatthesu dUye avajjhettikaTTu asakkAriya asammANiya avaddAreNaM NicchubhAveti, taNaM se dArue sArahI paumaNAbheNaM asakkAriya jAva NicchUDhe samANe jeNeva kaNhe vAsudeve teNeva u02 karayala0 kaNhaM jAva evaM va0 - evaM khalu ahaM sAmI ! tunbhaM vayaNeNaM jAva NicchubhAveti, tate NaM se paramaNAbhe balavAuyaM saddAveti 2 evaM va0 - khippAmeva bho devANu0 ! abhisekkaM hatthirayaNaM paDika peha, tayANaMtaraM ca NaM cheyAyariyaDavadesamaivikappaNAvigappehiM jAva uvaNeti, tate NaM se paumanAhe sannaddha0 abhiseyaM0 dUruhati 2 hayagaya jeNeva kaNhe vAsudeve teNeva pahArettha gamaNAe, tate NaM se kaNhe vAsudeve paumaNAbhaM rAyANaM ejjamANaM pAsati 2 te paMca paMDave evaM va0-haM bho dAragA ! kinnaM tunbhe manAbheNaM saddhiM jujjhihiha uyAhu pecchihiha ?, tate NaM te paMca paMDavA kaNhaM vAsudevaM evaM va0 - amhe NaM sAmI ! jujjhAmo tubhe pecchaha, tate NaM paMca paMDave saNNaddha jAva paharaNA rahe durUhaMti 2 jeNeva pauma For Personal & Private Use Only
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 16 amarakaGkAjJA0 | draupadIga veSaNapratyAnayana // 218 // sU. 124 nAbhe rAyA teNeva u. 2 evaM va0-amhe paumaNAbhe vA rAyattikaTTha paumanAbheNaM saddhiM saMpalaggA yAvi hotthA, tate NaM se paumanAbhe rAyA te paMca paMDave khippAmeva hayamahiyapavaravivaDiyacindhaddhayapaDAgA jAva disodisiM paDisehetitti, tate NaM te paMca paMDavA paumanAbheNaM rannA hayamahiyapavaravivaDiya jAva paDisehiyA samANA atthAmA jAva adhAraNijattikaTTha jeNeva kaNhe vAsudeve teNeva uvA0, tate NaM se kaNhe vAsudeve te paMca paMDave evaM va0-kahANaM tunbhe devANu0! paumaNAbheNa rannA saddhiM saMpalaggA?, tate NaM te paMca paMDavA kaNhaM vAsudevaM evaM va0-evaM khalu devA! amhe tunbhehiM abbhaNunnAyAsamANA sannaddha rahe durUhAmo2 jeNeva paumanAbhe jAva paDiseheti, tate NaM se kaNhe vAsudeve te paMca paMDave evaM va0jati NaM tunbhe devA! evaM vayaMtA amhe No paumanAbhe rAyattikaTTha paumanAbheNaM saddhiM saMpalaggaMtA to NaM tubbhe No paumaNAhe hayamahiyapavara jAva paDisehaMte, taM pecchaha NaM tumbhe devA! ahaM no paumaNAbhe rAyattikaTTha paumanAbheNaM rannA saddhiM jujjhAmi rahaM durUhati 2 jeNeva paumanAbhe rAyA teNeva uvAga 2 seyaM gokhIrahAradhavalaM taNasolliyasiMduvArakuMdeMdusannigAsaM niyayabalassa harisajaNaNaM riuseNNaviNAsakaraM paMcavaNNaM saMkhaM parAmusati 2 muhavAyapUriyaM kareti, tate NaM tassa paumaNAhassa teNaM saMkhasaddeNaM balatibhAe hate jAva paDisehie, tate NaM se kaNhe vAsudeve dhaNuM parAmusati beDho dhaNuM pUreti 2 ghaNusaI kareti, tate NaM tassa paumanAbhassa doce balatibhAe teNaM dhaNusaddeNaM hayamahiya jAva paDisehie, tate saTaTaeeeeeeeee // 218 // For Personal & Private Use Only
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ NaM se paumaNAbhe rAyA tibhAgabalAvasese atthAme abale avIrie apurisakkAraparakamme adhAraNijattikaTTha sigdhaM turiyaM jeNeva amarakaMkA teNeva u02 amarakaMka rAyahANi aNupavisati 2 dArAti piheti 2 rohasajje ciTThati, tate NaM se kaNhe vAsudeve jeNeva amarakaMkA teNeva u02 rahaM Thaveti 2 rahAto paccorUhati 2 veuviyasamugghAeNaM samohaNati, egaM mahaM NarasIharUvaM viuccati 2 mahayA 2 saddeNaM pAdadaddariyaM kareti, tate NaM se kaNheNaM vAsudeveNaM mahayA 2 saddeNaM pAdadaddaraeNaM karaNaM samANeNaM amarakaMkA rAyahANI saMbhaggapAgAragopurAMdyAlayacariyatoraNapalhatthiyapavarabhavaNasirigharA sarassarassa dharaNiyale sannivaiyA, tate NaM se paumaNAbhe rAyA amarakaMka rAyahANiM saMbhagga jAva pAsittA bhIe dovatiM devi saraNaM uveti, tate NaM sA dovaI devI paumanAbhaM rAyaM evaM va0-kiNNaMtumaM devA ! na jANasi kaNhassa vAsudevassa uttamapurisassa vippiyaM karemANe mamaM iha havamANesi, taM evamavi gae gacchaha NaM tumaM devA! pahAe ullapaDasADae avacUlagavatthaNiyatthe aMteurapariyAlasaMparikhuDe aggAI varAI rayaNAI gahAya mamaM purato kArDa kaNhaM vAsudevaM karayalapAyapaDie saraNaM uvehi, paNivaiyavacchalA NaM devANuppiyA! uttamapurisA, tate NaM se paumanAbhe dovatIe devIe eyamaDhe paDisuNeti 2NhAe jAva saraNaM uveti 2 karayala0 evaM va0-dihA NaM devANuppiyANaM iDDI jAva parakamme taM khAmemi NaM devANuppiyA ! jAva khamaMtu NaM jAva NAhaM bhujo 2 evaMkaraNayAettikaTTha paMjalivuDe pAyavaDie kaNhassa vAsudevassa dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgama. // 219 // dovatiM deviM sAhatthi uvaNeti, tate NaM se kaNhe vAsudeve paumaNAbhaM evaM va0-haM bho paumaNAbhA ! 16 amaraappatthiyapatthiyA 4 kiNNaM tumaM Na jANasi mama bhagiNiM dovatI devI iha habamANamANe taM evamavi gae kaGkAjJA Natthi te mamAhiMto iyANiM bhayamasthittikaTTha paumaNAbhaM paDivisajeti, dovatiM deviM giNhatira rahaM durU draupadIgaheti 2 jeNeva paMca paMDave teNeva uvA0 2 paMcaNDaM paMDavANaM dovatiM deviM sAhatthi uvaNeti, tate NaM se veSaNapra tyAnayanaM kaNhe paMcahiM paMDavehiM saddhiM appachaDhe chahiM rahehiM lavaNasamudaM majhamajheNaM jeNeva jaMbuddIve 2 jeNeva sU. 124 bhArahe vAse teNeva pahArettha gamaNAe (sUtraM 124) 'sAratya'ti sArathyaM sArathikarma, 'tae NaM sA kiDDAvie'tyAdau yAvatkaraNAdevaM dRzyaM 'sAbhAviyahaMsA codahajaNassa ussuyakara vicittamaNirayaNabaddhaccharuha'ti tatra krIDApikA-krIDanadhAtrI 'sAbhAviyahaMsa'tti sAdbhAvika:-akaitavakRto gharSogharSaNaM yasya sa tathA taM darpaNamiti yogaH, 'coddahajaNassa Usuyakareti taruNalokasya autsukyakara-prekSaNalampaTakhakaraM 'vicittamaNirayaNabaddhaccharuhaM ti vicitramaNiratnairbaddhaH charuko-muSTigrahaNasthAnaM yasya sa tathA taM 'cillagaM' dIpyamAnaM darpa-| -Adarza 'dappaNasaMkaMtabiMbasaMdasie ya se'tti darpaNe saGkrAntAni yAni rAjJAM bimbAni-pratibimbAni taiH sNdrshitaaH-11||219|| upalambhitA yete tathA tAMzca se-tasyA dakSiNahastena darzayati sa dropadyA iti prakramaH pravararAjasiMhAn , sphuTamarthato vizadaM varNataH vizuddha zabdArthadoSarahitaM ribhitaM-svaragholanAprakAropetaM gambhIraM-meghazabdavata madhuraM-karNasukhakaraM bhaNitaM-bhASitaM dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ yasyAH krIDApikAyAH sA tathA tAM, mAtApitarau vaMza-harivaMzAdikaM sattva-ApatsvavaiklavyakaramadhyavasAnakaraM ca sAmarthya-balaM gotraM-gautamagotrAdi vikrAnti-vikrama kAnti-prabhA pAThAntaraNa kIrti vA-prakhyAti bahuvidhAgama-nAnAvidhazAstravizAradamityarthaH mAhAtmyaM-mahAnubhAvatAM kulaM-vaMzasthAvAntarabhedaM zIlaM ca-svabhAvaM jAnAti yA sA tathA kIrtanaM karoti smeti, vRSNipuGgavAnAM yadupuGgavAnAM yadupradhAnAnAM dazArANAM-samudravijayAdInAM dazArasya vA-vAsudevasya ye varA vIrAzca puruSAste tathA te |ca te trailokye'pi balavantazceti vigrahastatasteSAM, zatruzatasahasrANAM-ripulakSANAM mAnamavamRdganti yete tathA teSAM, tathA bhaviSyatIti bhavA-bhAvinI sA siddhiryeSAM te bhavasiddhikAsteSAM madhye varapuNDarIkANIva varapuNDarIkANi ye te tathA teSAM, "cillagANaM'ti dIpyamAnAnAM tejasA tathA balaM-zArIraM vIrya-jIvaprabhavaM rUpaM-zarIrasaundarya yauvanaM-tAruNyaM guNAn-saundaryAdIn lAvaNyaM caspRhaNIyatAM kIrtayati yA sA tathA, krIDApikA kIrtanaM karoti sma, pUrvoktamapi kizcidvizeSAbhidhAnAyAbhihitamiti na |duSTaM, "samaicchamANI'ti samatikAmantI, 'dasaddhavaNeNaM'tIha zrIdAmagaNDena pUrvagRhIteneti sambandhanIyaM 'kallANakAre'tti kalyANakaraNaM maGgalakaraNamityarthaH, 'imaM ca NaM'ti itazca 'kaNchullanArae'tti etannAmA tApasaH, iha kacidyAvatkaraNAdidaM dRzya, 'dasaNeNaM aibhaddae' bhadradarzana ityarthaH, 'viNIe aMto aMto ya kalusahiyae' antarAntarA duSTacittaH kelIpriyakhAdityarthaH, 'majjhatthauvatthie ya' mAdhyasthyaM samatAmabhyupagato vratagrahaNata iti bhAvaH, 'allINasomapiyadasaNe surUve' AlInAnAM-AzritAnAM saumyaM-araudraM priyaM ca darzanaM yasya sa tathA 'amailasagalaparihie' amalinaM sakalaM-akhaNDaM zakalaM | vA khaNDaM valkavAsa iti gamyate parihita-nivasitaM yena sa tathA, 'kAlamiyacammauttarAsaMgaraiyavatthe' kAlamRgacarma utta dain Education International For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 22 // rAsaGgena racitaM vakSasi yena sa tathA 'daMDakamaMDaluhatthe jaDAmauDadittasirae jannovaiyagaNettiyamuMjamehalAvAgaladhare 16 aparagaNetrikA-rudrAkSakRtaM kalAcikAbharaNaM muJjamekhalA-muJjamayaH kaTIdavarakaH valkalaM-tarukhaka, 'hatyakayakaccha bhIe' kacchapikA tadupakaraNavizeSaH, "piyagaMdhave' gItapriyaH, 'dharaNigoyarappahANe' AkAzagAmilAta , 'saMcaraNAvaraNauvayaNilesaNIsu ya tA. draupa|saMkAmaNiabhiogapaNNattigamaNIthaMbhaNIsu ya bahusu vijAharIsu vijAsu vissuyajase iha saJcaraNyAdividyAnAmarthaH zabdAnu-dIharaNAdi |sArato vAcyaH, "vijAharisuti vidyAdharasambandhinISu vizrutayazAH-khyAtakIrtiH, 'ihe rAmassa kesavassa ya pajjunnapaIvasaMbaaniruddha nisaDhaummuyasAraNagayasumuhadummuhAINaM jAyavANaM adbhuTThANaM kumArakoDINaM hiyayadaie' vallabha ityarthaH, 'saMthave' eteSAM saMstAvakaH, 'kalahajuddhakolAhalappie' kalaho-vAgyuddhaM yuddhaM tu-AyudhayuddhaM kolAhalobahujanamahAdhvaniH, "bhaMDaNAbhilAsI' bhaMDanaM piSTAtakAdibhiH 'bahusu ya samarasaMparAema' samarasaGgrAmeSvityarthaH, 'daMsaNarae samaMtao kalahaM sadakkhiNaM' sadAnamityarthaH, 'aNugavesamANe asamAhikare dasAravaravIrapurisatelokabalavagANaM AmaMteUNaM taM bhagavatiM ekamaNiM gamaNatthaM uppaio gagaNatalamabhilaMghayaMto gAmAgaranagarakheDakabbaDamaDaMbadoNamuhapaTTaNasaMbAhasahassamaMDiyaM thimiyameiNIyaM NinbharajanapadaM vasuhaM oloyaMto rammaM hatthiNapuraM uvAgae' 'asaMjayaavirayaappaDihayapaccakkhAyapAvakammettikaTTa' asaMyataH saMyamarahitakhAt avirto|| // 220 // vizeSatastapasyaratakhAt na pratihatAni-na pratiSedhitAni atItakAlakRtAni nindanataH na pratyAkhyAtAni ca bhaviSyatkAlabhAvIni pApakarmANi-prANAtipAtAdikriyA yena athavA na pratihatAni sAgaropamakoTIkovyantaHpravezanena samyakkhalAbhataH na ca Jain Educati o nal For Personal & Private Use Only
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratyAkhyAtAni sAgaropamakoTIkovyAH saGkhyAtasAgaropamainyUnatAkaraNena sarvaviratilAbhataH pApakarmANi-jJAnAvaraNAdIni yena sa tatheti padatrayasya karmadhArayaH, 'kU'ti kUjakaM vyAvarttakabalamiti bhAvaH, 'suI vatti zrUyate iti zrutiH-zabdaH tAM, 'khutiM vatti kSutiH chItkArAdizabdavizeSa eva tAM prayukti-vAttA, vArtAparyAyAzcaite iti, 'hiyA vatti hRtA pradezAntare // sthApitA 'nItA' netrA svasthAna prApitA 'AkSipitA' AkRSTaiveti, 'imA aNNe'tyAdi, iyamanyA aparA madIyasvAminaH // sambandhinI vinayapratipattiriti vartate, 'samuhANattittikaTTha' svamukhena-svakIyavadanena bhaNitA AjJapti:-AdezaH khamukhAjJa ptiritikRtA-evamabhidhAya, 'Asurutte'tti kruddhaH, 'balavAue'tti balavyApRtaH sainyavyApAravAn, 'abhisekanti abhiSekamahatItyAbhiSekyaM mUrdhAbhiSiktamityarthaH, 'cheyAyariyauvaesamaivigappaNAvigappehiti cheko-nipuNo ya AcArya:kalAcAryaH tasyopadezAt-tatpUrvikAyA mateH-buddheryAH kalpanA:-vikalpAH tRptibhedAste tathA tairiti, iha yAvatkaraNAdidaM dRzya 'suniuNehiM ti sunipuNainaraiH 'ujjalanevatthahavaparivacchiyaMti ujvalanepathyena-nirmalaveSeNa 'hava'nti zIghraM parikSipta:parigRhItaH parivRto yaH sa tathA taM 'susajja' suSTha praguNaM, 'vammiyasannaDabaddhakavaciyauppIliyakacchavacchabaddhagevajagalayavarabhUsaNavirAyaMtaM' varmaNi niyuktA vArmikAstaiH sannaddhaH-kRtasannAho yaH sa vArmikasannaddhaH baddhaM kavacaMsannAhavizeSo yasya sa baddhakavacaH, sa eva baddhakavacikaH, athavA varmitaH sannaddhaH baddhasvaktrANabandhanAt kavacitazca yaH sa | tathA, bhedazcaiteSAM lokato'vaseyaH, ekArthAzcaite zabdAH sanaddhatAprakarSAbhidhAnAyoktA iti, tathA utpIDitA-gADhIkRtA kakSA-hRdayarajjurvakSasi yasya sa tathA aveyaka-grIvAbharaNaM baddhaM gale-kaNThe yasya sa tathA varabhUSaNairvirAjamAno yaH sa tathA, tato For Personal & Private Use Only
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 221 // varmitAdipadAnAM karmadhArayo'tastaM, 'ahiyateyajuttaM salalitavarakaNNapUravirAjitaM palaMba ocUlamahuyarakayaMdhagAraM pralambAni avacUlAni - karaka (Ta) nyastA'dhomukhakUrcakAH yasya saH pralambAvacUlaH madhukaraiH - bhramarairmadajalagandhA kRSTaiH kRtamandhakAraM yena sa tathA tataH karmadhArayo'tastaM, 'cittapariccheyapacchadaM' citro - vicitraH pariccheko laghuH pracchado - vastravizeSo yasya sa tathA taM, 'paharaNAvaraNabhariyajuddhasajaM' praharaNAnAM - kuntAdInAmAvaraNAnAM ca - kaGkaTAnAM bhRto yaH sa tathA sa ca yuddhasajjaceti karmadhArayaH atastaM 'sacchattaM sajjhayaM saghaMTaM paMcAmelaya parimaMDiyAbhirAmaM paJcabhirApIDaiH - zekharaiH parimaNDito'ta evAbhirAmazca - ramyo yaH, 'osAriyajamalajuyalaghaMTaM' avasAritaM - avalambitaM yamalaM samaM yugalaM- dvayaM ghaNTayoryatra sa tathA taM, 'vijjuppaNiddhaM va kAla mehaM' ghaNTApraharaNAdInAmujjvalakhena vidyutkalpakhAt hastidehasya kAlatvena mahattvena vA meghakalpAlA - diti, 'uppAiyapadvayaM va caMkamaMtaM' caGkramamANamivaiautpAtikaparvataM, pAThAntareNa otpAtikaM parvatamiva, 'sakkha' ti sAkSAt 'mattaM' ti madavantaM 'gulugulaMtaM' 'maNapavaNajaiNavegaM' manaHpavanajayI vego yasya sa tathA taM, 'bhImaM saMgAmiyAjoggaM' sAGgrAmika Ayoga : - parikaro yasya sa tathA taM, 'abhisekkaM hatthirayaNaM paDika pati 2 uvarNetitti 'hayamahiyapavaravivaDiyaciMdhadhayapaDAge' hatamathitA - atyarthaM hatAH athavA hatAH prahArato mathitAH mAnamathanAt hatamathitAH tathA pravarA vipatitAthinhadhvajAdayaH patAkAzca tadanyA yeSAM te tathA tataH karmadhArayo'tastAn yAvatkaraNAt 'kicchovagayappANe' ti dRzyaM kaSTagatajIvitavyAnityarthaH, 'amhe vA paumanAbhe vA rAyattikaddu' iti asmAkaM padmanAbhasya ca balavatvAdiddU saGgrAme vayaM vA bhavAmaH padmanAbho vA, nobhayeSAmapIha saMyuge trANamastItikRlA - iti nizvayaM vidhAya sampralanAH yoddhumiti zeSaH, 'amhe For Personal & Private Use Only 16 aparakaGkAjJAtA. draupadIharaNAdi // 221 //
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ no paumanAbhe rAyattikaTTu' vayameveha raNe jayAmo na padmanAbho rAjeti, yadi svaviSaye vijayanizcayaM kRtvA padmanAbhena sArddhaM yoddhuM samprAlagiSyatha tato na parAjayaM prApsyatha, nizvayasArakhAt phalaprApteH, Aha ca - " zubhAzubhAni sarvANi, nimittAni syurekataH / ekatastu mano yAti, tadvizuddhaM jayAvaham // 1 // tathA syAnnizvayaikaniSThAnAM kAryasiddhiH parA nRNAm / saMza yakSuNNacittAnAM kArye saMzItireva hi // 2 // " zaGkhavizeSaNAni kacid dRzyante - 'seyaM gokhIrahAradhavalaM taNasolliyasiMduvArakuMdeMdusannigAsaM' 'taNasolliyanti mallikA siMduvAro - nirguNDiH, 'niyayassa balassa harisajaNaNaM riuseNNaviNAsakaraM paMcajaNa 'nti pAJcajanyAbhidhAnaM 'veDho 'ti veSTakaH ekavastuviSayA padapaddhatiH, sa ceha dhanurviSayo jambudvIpaprajJaptiprasiddho'dhyetavyaH, tadyathA - 'airuggayavAlacaMda iMdadhaNusannikAsa' acirodgato yo bAlacandraH - zuklapakSadvitIyAcandraH | tenendradhanuSA ca vakratayA sanikAzaM sadRzaM yattattathA 'varamahisadariyadappiyadaDhaghaNasiMgaggaraiyasAraM ' varamahiSasya dRptadarpitasyasaJjAtadarpAtizayasya yAni dRDhAni ghanAni ca zRGgAgrANi tai racitaM sAraM yattattathA, 'uragavarapavaragavalapavarapara huyabha marakulanIladhaMtadhoyapaTTe uragavaro- nAgavaraH pravaragavalaM- varamahiSazRGgaM pravaraparabhRto varakokilo bhramarakulaM - madhukaranikaro nIlI-gulikA etAnIva snigdhaM kAlakAntimat dhmAtamiva dhamAtaM ca- tejasA jvalat dhautamiva dhautaM ca-nirmalaM pRSThaM yasya tattathA, 'niuNovi - | yamisimisitamaNirayaNaghaMTiyAjAlaparikkhittaM' nipuNena zilpinA opitAnAM - ujjvalitAnAM maNiratnavaNTikAnAM yajAlaM tena parikSiptaM - veSTitaM yattattathA 'taDitaruNa kiraNatavaNijabaddhaciMdhaM' taDidiva - vidyudiva taruNAH - pratyagrAH kiraNA yasya tattathA tasya tapanIyasya sambandhIni baddhAni cinhAni - lAnchanAni yatra tattathA 'daddaramalayagirisiharakesaracAmaravAlayaddha caMdabiMba' darda For Personal & Private Use Only
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 222 // 16 amarakaGkAjJA. kRSNakapi|layoHza-. bdasaMmela: sU. 125 ramalayAbhidhAnau yau girI tayoryAni zikharANi tatsambandhino ye kesaracAmaravAlA:-siMhaskandhacamarapucchakezAH arddhacandrAzca tallakSaNAni cihnAni yatra tattathA, 'kAlahariyarattapIyasukillabahuNhAruNisaMpinaddhajIyaM' kAlAdivarNAH yA snAyavaH-zarIrAntarva- rdhAstAbhiH sampinaddhA-baddhA jIvA-pratyazcA yasya tattathA 'jIviyAntakarati zatrUNAmiti gamyate, 'saMbhagge'tyAdi, sambhanAni prAkAro gopurANi ca-pratolyaH aTTAlakAzca-prAkAroparisthAnavizeSAH carikA ca-nagaraprAkArAntare'STahasto mArgaH toraNAni ca yasyAM sA tathA, paryastitAni-paryastIkRtAni sarvataH kSiptAni ityarthaH pravarabhavanAni zrIgRhANi ca-bhANDAgArANi yasyAM sA tathA, tataH padadvayasya karmadhArayaH, 'sarasarassa'tti anukaraNazabdo'yamiti, 'ullapaDasADae'tti sadyaHsnAnena AdrauM-paTTazATako uttarIyaparidhAne yasya sa tathA, 'avacUlagavatthaniyatthe'tti avacUlaM-adhomukhacUlaM mutkalAzcalaM yathA bhavatItyevaM vastraM nivasitaM yena sa tathA, 'taM evamavi gae natthi te mamAhito iyANiM bhayamasthiti tata-tasmAditthamapi gate asmin kArye nAsti ayaM pakSo yaduta te-tava matto bhayamasti-bhavati / teNaM kAleNaM 2 dhAyatisaMDe dIve puracchimaddhe bhArahe vAse caMpA NAmaM NayarI hotthA, puNNabhadde cetie, tattha NaM caMpAe nayarIe kavile NAmaM vAsudeve rAyA hotthA, mahayA himavaMta. vaNNao, teNaM kAleNaM 2 muNisucae arahA caMpAe puNNabhadde samosaDhe, kapile vAsudeve dhammaM suNeti, tate NaM se kavile vAsudeve muNimuvvayassa arahato dhamma suNemANe kaNhassa vAsudevassa saMkhasaI suNeti, tate NaM tassa kavilassa. // 222 // For Personal & Private Use Only
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAsudevassa imeyArUve abbhatthie samuppajitthA-kiM maNNe dhAyaisaMDe dIve bhArahe vAse doce vAsudeve samuppaNNe ? jassa NaM ayaM saMkhasadde mamaMpiva muhavAyapUrite viyaMbhati, kavile vAsu. sahAtiM suNei, muNisubbae arahA kavilaM vAsudevaM evaM va0-se gRNaM te kavilA vAsudevA! mama aMtie dhammaNisAmemANassa saMkhasaI AkaNNittA imeyArUve anbhatthie-kiM manne jAva viyaMbhai, se gRNaM kavilA vAsudevA! ayamahesamahe?, haMtA! asthi, no khalu kavilA! evaM bhUyaM vA 3 jannaM ege khette ege juge ege samae duve arahaMtA vAcakkavaTTI vA baladevA vA vAsudevA vA uppajiMsu uppajiti uppajissaMti vA, evaM khalu vAsudevA ! jaMbuddIvAo bhArahAovAsAohatthiNAuraNayarAo paMDassaraNNo suNhA paMcaNhaM paMDavANaMbhAriyA dovatI devI tava paumanAbhassa raNNo putvasaMgatieNaM deveNaM amarakaMkANayariM sAhariyA, tate NaM se kaNhe vAsudeve paMcahiM paMDavehiM saDiM appachaTTe chahi rahehiM amarakaMkarAyahANiM dovatIe devIe kUvaM havamAgae, tateNaM tassa kaNhassa vAsudevassa paumaNAbheNaM raNNA saddhiM saMgAma saMgAmemANassa ayaM saMkhasadde tava muhavAyA0 iva ihe kaMte iheva viyaMbhati, tae NaM se kavile vAsudeve muNisuvvayaM vaMdati 2 evaM va0-gacchAmi NaM ahaM bhaMte ! kaNhaM vAsudevaM uttama purisaM sarisapurisaM pAsAmi, tae NaM muNisubbae arahA kavilaM vAsudevaM evaM va0-no khalu devA0 ! evaM bhUyaM vA 3 jaNNaM arahaMtA vA arahaMtaM pAsaMti cakkavaTTI vA cakkavahiM pAsaMti baladevA vA baladevaM pAsaMti vAsudevA vA vAsudevaM pAsaMti, tahaviya NaM tuma kaNhassa vAsudevassa lavaNasamuI dain Education International For Personal & Private Use Only Halww.jainelibrary.org
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 223 // majjhamajjheNaM vItivayamANassa seyApIyAI ghaghaggAtiM pAsihisi tate rNa se kavile vAsudeve muNisuvayaM vaMdati 2 hatthikhaMdhaM durUhati 2 sigdhaM 2 jeNeva velAule teNeva u0 2 kaNhassa vAsudevassa lavaNasamudaM majjhaMmajjheNaM vItivayamANassa seyApIyAhiM dhayaggAtiM pAsati 2 evaM vayai esa NaM mama sarisapurise uttamapurise kaNhe vAsudeve lavaNasamuhaM majjhamajjheNaM vItIvayatittikaTTu paMcayannaM saMkhaM parAmusati muhavAyapUriyaM kareti, tate NaM se kaNhe vAsudeve kavilassa vAsudevassa saMkhasaddaM Ayanneti 2 paMcayannaM jAva pUriyaM kareti, tate NaM dovi vAsudevA saMkhasaddasAmAyAriM kareti, tate NaM se kavile vAsudeve jeNeva amarakaMkA teNeva u0 2amarakaMkaM rAyahANiM saMbhaggatoraNaM jAva pAsati 2 pauNaNAbhaM evaM va0 - kinnaM devAzupiyA ! esA amarakaMkA saMbhagga jAva sannivaiyA ?, tate NaM se paumaNAhe kavilaM vAsudevaM evaM va0 - evaM khalu sAmI ! jaMbuddIvAo dIvAo bhArahAo vAsAo ihaM havamAgamma kaNheNaM vAsudeveNaM tu paribhUya amarakaMkA jAva sannivADiyA, tate NaM se kavile vAsudeve paumaNAhassa aMtie eyama socA paumaNAhaM evaM va0 - haM bho ! paumaNAbhA ! apatthiyapatthiyA kinnaM tumaM na jANasi mama sarisa - purisassa kaNhassa vAsudevassa vippiyaM karemANe ?, Asurute jAva paumaNAhaM NivisayaM ANaveti, paumaNAhassa puttaM amarakaMkArAyahANIe mahayA 2 rAyAbhiseeNaM abhisiMcati jAva paDigate (sUtraM 125 ) tate NaM se kaNhe vAsudeve lavaNasamuhaM majjhamajjheNaM vItivayati, te paMca paDave evaM va0 For Personal & Private Use Only 16 aparakaGkAjJA0 vAsudevayoH zaGkhazabdamelaH sU. 125 // 223 //
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ gacchaha NaM tumbhe devA! gaMgAmahAnadi uttaraha jAva tAva ahaM suTTiyaM lavaNAhivaI pAsAmi, tate Ne te paMca paMDavA kaNheNaM vAsudeveNaM evaM vuttA samANA jeNeva gaMgAmahAnadI teNeva u02egaDhiyAe NAvAe maggaNagavesaNaM kareMti 2 egaTTiyAe nAvAe gaMgAmahAnadi uttaraMti 2 aNNamaNNaM evaM vayanti-paDh NaM devA! kaNhe vAsudeve gaMgAmahANadiM bAhAhiM uttarittae udAhu No pamU uttarisaesikaTTa egaTTiyAo nAvAo NUmeti 2 kaNhaM vAsudevaM paDivAlemANA 2 ciTThati, tate NaM se kaNhe vAsudeve suTTiyaM lavaNAhivaI pAsati 2 jeNeva gaMgA mahANadI teNeva u02 egaTThiyAe sabao samaMtA maggaNagavesaNaM kareti 2 egadriya apAsamANe egAe bAhAe rahaM saturagaM sasArahiM geNhai egAe bAhAe gaMgaM mahANadibAsaddhiM joyaNAti addhajoyaNaM ca vicchinnaM uttari payatte yAvi hotthA, tate NaM se kaNhe vAsudeve gaMgAmahANadIe bahumajjhadesamAgaM saMpatte samANe saMte taMte paritaMte baddhasee jAe yAvi hotthA, tate NaM kaNhassa vAsudevassa ime eyAruve anbhatthie jAva samuppajjitthA-ahoNaM paMca paMDavA mahAbalavagA jehiM gaMgAmahANadI bAsahi joyaNAiM addhajoyaNaM ca vicchiNNA bAhAhiM uttiNNA, icchaMtaehiM NaM paMcahiM paMDavehi paumaNAbhe rAyA jAva No paDisehie, tate NaM gaMgAdevI kaNhassa vAsudevassa imaM eyArUvaM anbhathiyaM jAva jANittA thAhaM vitarati, tate NaM se kaNhe vAsudeve muhuttaraM samAsAsati 2 gaMgAmahANadiM bAvahiM jAva uttarati 2 jeNeva paMca paMDavA teNeva uvA0 paMca paMDave evaM va0-aho NaM tumbhe devA! For Personal & Private Use Only
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 224 // mahAbalavagA jeNaM tubhehiM gaMgAmahAnadI bAsaTThi jAva uttiSNA, icchaMtaehiM tubhehiM pauma jAva No paDisehie, tate NaM te paMca paMDavA kaNheNaM vAsudeveNaM evaM vRttA samANA kaNhaM vAsudevaM evaM va0- evaM khalu devA ! amhe tumbhehiM visajjiyA samANA jeNeva gaMgA mahAnadI teNeva uvA0 2 egaTTiyAe maggaNagavesaNaM taM caiva jAva NUmemo tumbhe paDivAlemANA ciTThAmo, tate NaM se kaNhe vAsudeve tesiM paMca pAMDavANa eyamahaM socA Nisamma Asurute jAva tivaliyaM evaM va0-aho NaM jayA mae lavaNasamudde duve joyaNasayasahassA vicchiSNaM vItIvaittA paumaNAbhaM hayamahiya jAva paDisehitA amarakaMkA saMbhagga0 dovatI sAhitthi uvaNIyA tayA NaM tunbhehiM mama mAhaSpaM Na viNNAyaM iyANiM jANissahattikaTTu lohadaMDa parAsati, paMca paMcavA rahe cUreti 2 Nivisa ANaveti 2 tattha NaM rahamaddaNe NAmaM koDe NiviTThe, tate NaM se kaNhe vAsudeve jeNeva sae khaMdhAvAre teNeva uvAgacchaI 2 saraNaM khaMdhAvAreNaM saddhiM abhisamannAgae yAci hotthA, tate NaM se kaNhe vAsudeve jeNeva bAravaI NayarI teNeva uvA0 2 aNupavisati (sUtraM 126) tate NaM te paMca paMDavA jeNeva hatthiNAure teNeva uvAgacchanti2 jeNeva paMDU teNeva u02 kara yala evaM va0- evaM khalu tAo ! amhe kaNheNaM NivisayA ANattA, tate NaM paMDurAyA te paMca paMDave evaM 0 - kahaNaM puttA ! tubhe kaNheNaM vAsudeveNaM NivisayA ANattA ?, tate NaM te paMca paMDavA paMDurAyaM evaM va0evaM khalu tAo ! amhe amarakaMkAto paDiNiyattA lavaNasamuhaM donni joyaNasayasahassAiM vItiva For Personal & Private Use Only 16 amarakaGkAjJA0 rathamathana durgativezaH pANDavani viSayatA ca sU. 126 // 224 //
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ tittA (sthA) tae NaM se kaNhe amhe evaM vayAsi-gacchaha NaM tumbhe devA! gaMgAmahANadiM uttaraha jAva ciTThaha tAva ahaM evaM taheva jAva ciTThAmo, tate NaM se kaNhe vAsudeve suTTiyaM lavaNAhivaI daDhuNa taM ceva savaM navaraM kaNhassa ciMtANa junja (bucca) tijAva amhe Nivisae ANaveti, tae NaM se paMDurAyA te paMca paMDave evaM va0-duhuNaM puttA ! kayaM kaNhassa vAsudevassa vippiyaM karemANehiM, tate NaM se paMDU rAyA koMti deviM saddAveti 2 evaM va0-gaccha NaM tuma devA ! bAravati kaNhassa vAsu.Nivedehi-evaM khalu devA ! tumhe paMca paMDavA NivisayA ANattA tumaM ca NaM devA! dAhiNaDDabharahassa sAmI taM saMdisaMtu NaM devA! te paMca paMDavA kayaraM disi vA vidisaM vA gacchaMtu ?, tate NaM sA koMtI paMDuNA evaM vuttA samANI hatthikhaMcaM durUhati 2 jahA heTTA jAva saMdisaMtu NaM piutthA! kimAgamaNapaoyaNaM, tate NaM sA koMtI kaNhaM vAsudevaM evaM va0-evaM khalu puttA! tume paMca paMDavA NivisayA ANattA tumaMca NaMdAhiNaDDabharaha jAva vi disaM vA0 gacchaMtu ?, tate NaM se kaNhe vAsudeve koMtiM devi evaM va0-apUIvayaNANaM piutthA ! uttamapurisA vAsudevA baladevA cakkavaTTI taM gacchaMtu NaM devANu ! paMca paMDavA dAhiNillaM veyAliM tattha paMDumahuraM NivesaMtu mamaM adivasevagA bhavaMtuttikaTTha koMti deviM sakkAreti sammANeti jAva paDivisajeti, tate NaM sA koMtI devI jAva paMDussa eyamahUM Nivedeti, tate NaM paMDU paMca paMDave saddAveti 2 evaM va0-gacchaha NaM tubbhe puttA! dAhiNilaM veyAliM tattha NaM tumbhe paMDumahuraM Niveseha, tate NaM paMca paMDavA paMDassa rapaNo jAva For Personal & Private Use Only
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 225 // 16 amara kaGkAjJA0 pANDumathurAnivezaH pANDavadI kSA sU. 127-128 tahatti paDisuNeti sabalavAhaNA hayagaya0 hathiNAurAo paDiNikkhamaMti 2 jeNeva dakkhijille veyAlI teNeva uvA0 2 paMDumahuraM nagariM niveseti 2 tattha NaM te vipulabhogasamitisamaNNAgayA yAvi hotthA (sUtraM 127) tate NaM sA dovaI devI annayA kayAI AvaNNasattA jAyA yAvi hotthA, tate NaM sA dovatI devI NavaNhaM mAsANaM jAva surUvaM dAragaM payAyA sUmAlaM NivattabArasAhassa imaM eyArUvaM jamhA NaM amhaM esa dArae paMcaNhaM paMDavANaM putte dovatIe attae taM hou amhaM imassa dAragassa NAmadhejaM paMDDaseNe, tate NaM tassa dAragassa ammApiyaro NAmadhenaM karei paMDuseNatti, bAvattari kalAo jAva bhogasamatthe jAe juvarAyA jAva viharati, therA samosaDhA parisA niggayA paMDavA niggayA dhammaM socA evaM va0-jaM NavaraM devA! dovatiM deviM ApucchAmo paMDuseNaM ca kumAraM rajje ThAvemo tato pacchA devA! aMtie muMDe bhavittA jAva pavayAmo, ahAsuhaM devA!, tate NaM te paMca paMDavA jeNeva sae gihe teNeva uvA02 dovatiM deviM sadAveMti 2 evaM va0-evaM khalu devA! amhehiM therANaM aMtie dhamme NisaMte jAva pavayAmo tuma devANuppie ! kiM karesi ?, tate NaM sA dovatI devI te paMca paMDave evaM va0-jati NaM tumbhe devA! saMsArabhauviggA pavayaha mamaM ke aNNe AlaMbe vA jAva bhavissati ?, ahaMpi ya NaM saMsArabhaubiggA devANuppiehiM saddhiM pacatissAmi, tate NaM te paMca paMDavA paMDuseNassa abhiseo jAva rAyA jAe jAva raja pasAhemANe viharati, tate NaM te paMca paMDavA dovatI ya // 225 // For Personal & Private Use Only
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ vI annayA kayAhaM paMDaseNaM rAyANaM ApucchaMti, tate NaM se paMDuseNe rAyA koDaMbiyapurise sahAvetti 2evaM vayAsI-khippAmeva bho! devANu ! nikkhamaNAbhiseyaM jAva uvaTThaveha purisasahassavAhaNIo sibiyAo uvaTTaveha jAva paccoruhaMti jeNeva therA teNeva. Alitte NaM jAva samaNA jAyA cohassa puvAI ahijati 2bahaNi vAsANi chaTThahamadasamaduvAlasehiM mAsaddhamAsakhamaNehiM appANaM bhAvemANA viharaMti (sUtraM 128) tate NaM sA dovatI devI sIyAto paccorUhati jAva pavatiyA succayAe ajAe sissiNIyatAe dalayati, ikArasa aMgAI ahijai bahUNi vAsANi chahamadasamaduvAlasehiM jAva viharati(sUtraM129) tate NaM therA bhagavaMto annayA kayAI paMDumahurAto NayarIto sahasaMbavaNAo ujjANAo paDiNikkhamaMti 2 bahiyA jaNavayavihAraM viharaMti, teNaM kAleNaM 2 arihA arihanemI jeNeva suradvAjaNavae teNeva uvA02 suradvAjaNavayaMsi saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharati, tate NaM bahujaNo annamannassa evamAtikkhai0-evaM khalu devANuppiyA ! arihA arihanemI suradvAjaNavae jAva vi0, tate NaM se juhihillapAmokkhA paMca aNagArA bahujaNassa aMtie eyamaDhe socA annamannaM saddAveMti 2 evaM va0-evaM khalu devANu! arahA arihanemI puvANu0 jAva viharaha, taM seyaM khalu amhaM therA ApucchittA arahaM ariTThanami vaMdaNAe gamittae, annamannassa eyamajhu paDisuNeti 2 jeNeva therA bhagavaMto teNeva uvA02 there bhagavaMte vaMdaMti NamaMsaMti 2ttA evaM va0-icchAmo NaM tunbhehiM anbhaNunnAyA samANA arahaM ariTTha For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 226 // nemiM jAva gamittae, ahAsuhaM devA0 !, tate NaM te juhillipAmokkhA paMca aNagArA therehiM agbhaNunnAyA samANA there bhagavaMte vaMdati NamaMsati 2 dherANaM aMtiyAo paDiNikkhamaMti mAsaMmAseNaM aNikkhite tavokammeNaM gAmANugAmaM dUIjjamANA jAva jeNeva hatthakappe nayare teNeva uvA0 hatthakapparasa bahiyA sahasaMbavaNe ujjANe jAva viharaMti, tate NaM te juhiDillavajA cattAri aNagArA mAsakhamaNapAraNae paDhamAe porasIe sajjhAyaM kareMti bIyAe evaM jahA goyamasAmI NavaraM juhiTThilaM ApucchaMti jAva aDamANA bahujaNasaddaM NisAmeMti, evaM khalu devA0 ! arahA ariTThanemI urjita sela sihare mAsieNaM bhatteNaM apANaeNaM paMcahiM chattIsehiM aNagArasaehiM saddhiM kAlagae jAva pahINe, tate NaM te juhiTThillavajjA cattAri aNagArA bahujaNassa aMtie eyamahaM socA hatthakappAo paDiNikkhamati 2 jeNeva sahasaMbavaNe ujjANe jeNeva juhiTTile aNagAre teNeva uvA0 2 bhattapANaM paccuvekkhati 2 gamaNAgamaNassa paDikkamati 2 esaNamaNesaNaM AloeMti 2 bhattapANaM paDidaMseti 2 evaM va0 evaM khalu devANuppiyA ! jAva kAlagae taM seyaM khalu amhaM devANuppiyA ! imaM puvagahiyaM bhattapANaM paridvavettA setu pacayaM saNiyaM saNiyaM dukhahittae saMlehaNAe jhUsaNA siyANaM kAlaM aNavakakhamANANaM viharittaettikaTTu aNNamaNNassa eyamaTTha paDisurNeti 2 taM pucagahiyaM bhattapANaM egaMte paridvaveMti 2 jeNeva settu pavae teNeva uvAgacchai 2 tA setu pacayaM durUti 2 jAva kAlaM aNavakakhamANA viharaMti / tate NaM te juhillipAmokkhA For Personal & Private Use Only 16 amarakaGkAjJA tA. draupadIdIkSA pANDavamo kSazca sU. 129-130 // 226 //
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMca aNagArA sAmAiyamAtiyAtiM coddasa puvAI bahUNi vAsANi domAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhosittA jassAe kIrati NaggabhAve jAva tamaTThamArArheti 2 aNaMte jAva kevalavaraNANadaMsaNe samupanne jAva siddhA (sUtraM 130 ) tate NaM sA dovatI ajjA suvvayANaM ajjiyANaM aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAtiM ahijjati 2 bahUNi vAsANi mAsiyAe saMlehaNAe0 AloiyapaDikkaMtA kAlamAse kAlaM kiccA baMbhaloe uvavannA, tattha NaM atthegatiyANaM devANaM dasa sAgarovamAI ThitI pa0 tattha dutissa devassa dasa sAgarovamAiM ThitI pannattA, se NaM bhaMte ! duvae deve tato jAva mahAvidehe vAse jAva aMtaM kAhiti / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM solamassa ayamaTTe paNNattettibemi (sUtraM 131 ) solasamaM nAyajjhayaNaM samantaM // 16 // 'egaTTiya'tti nauH 'nUmaMti'tti gopayanti zrAntaH - khinnaH tAntaH - tarakANDakAGkSAvAn jAtaH paritAntaH - sarvathA khinnaH ekAthikA vaite, 'icchaMta ehiM ti icchayA kayAcidityarthaH, 'veyAlIe 'ti velAtaTe iti / ihApi sUtre upanayo na dRzyate, evaM cAsau draSTavyaH - "subahupi tavakileso niyANadoseNa dUsio saMto / na sivAya dovatIe jaha kila sukumAliyAjamme // 1 // " athavA - ' amaNunnamabhattIe patte dANaM bhave aNatthAya / jaha kaDuyatuMbadANaM nAgasiribhavaMmi dovaie // 2 // "tti [subahurapi tapaH klezo nidAnadoSeNa dUSitaH san / na zivAya draupadyA yathA sukumArikAjanmani // 1 // amanojJamabhaktyA pAtre dAnaM bhavedanarthAya / yathA kaTutumbadAnaM nAgazrIbhave draupadyA api // 2 // ] samAptaM SoDazajJAtAdhyayana vivaraNam // 16 // 14>0< For Personal & Private Use Only
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 227 // atha saptadazAdhyayanavivaraNam // 17 // 401084 atha saptadazaM vyAkhyAyate, asya ca pUrveNa sahAyamabhisambandhaH - ihAnantarAdhyayane nidAnAt kutsitadAnAdvA anartha ukta iha vindriyebhyo'niyantritebhyaH sa ucyate, ityevaMsambaddhamidam jati NaM bhaMte! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM solasamassa NAyajjhayaNassa ayamaTThe paNNatte sattarasamassa NaM NAyajjhayaNassa ke ahe pannatte ?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 hatthasIse nayare hotthA, vaNNao, tattha NaM kaNagakeU NAmaM rAyA hotthA, vaNNao, tattha NaM hanthisIse Nayare bahave saMjuttANAvAvANiyagA parivasaMti aDDA jAva bahUjaNassa aparibhUyA yAvi hotyA, ta NaM tesiM saMjuttANAvAvANiyagANaM annayA egayao jahA arahaNNao jAva lavaNasamudda* aNegAIM joyaNasayAI ogADhA yAvi hotthA, tate NaM tesiM jAva bahUNi uppAtiyasyAtiM jahA mAgaMdiyadAragANaM jAva kAliyavAe ya tattha samutthie, tate NaM sA NAvA teNaM kAliyavAeNaM Agholiz2amANI 2 saMcAlija mANI 2 saMkhohijjamANI2 tattheva paribhramati, tate NaM se NijjAmae NaTTamatIte NaTTasutIte hasaNNe mUDhadisAbhAe jAe yA hotthA, Na jANai kayaraM desaM vA disaM vA vidisaM vA poyavahaNe avahitattikaDa ohayamaNasaM For Personal & Private Use Only 16 amara. draupadyA devatvaM 131 17 azva jJA. sAMyAtrikAgamaH sU. 132 // 227 //
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ kappe jAva jhiyAyati, tate gaM te bahave kucchidhArA ya kaNNadhArA ya ganbhillagA ya saMjuttANAvAvANiyagA ya jeNeva se NijjAmae teNeva uvA0 2 evaM va0-kinnaM tumaM devA! ohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyaha ?, tate NaM se NijjAmae te bahave kucchidhArA ya4evaM va0-evaM khalu devA !NahamatIte jAva avahiettikaTTha tato ohayamaNasaMkappe jAva jhiyAmi, tate NaM te kaNNadhArA tassa NijAmayassa aMtie eyamaDhe socA Nisamma bhIyA 5 NhAyA kayabalikammA karayala yahaNaM iMdANa ya khaMdhANa ya jahA mallinAe jAva uvAyamANA 2 ciTThati, tate NaM se NijAmae tato muhuttarassa laddhamatIte 3 amUDhadisAbhAe jAe yAvi hotthA, tate NaM se NijjAmae te bahave kucchidhArA ya4 evaM va0-evaM khalu ahaM devA! laddhamatIe jAva amUDhadisAbhAe jAe, amhe NaM devA! kAliyadIvaMteNaM saMvUDhA, esa NaM kAliyadIve Alokati, tate NaM te kucchidhArA ya 4 tassa NijjAgamassa aMtie socA hahatuTThA payakkhiNANukUleNaM vAeNaM jeNeva kAlIyadIve teNeva uvAgacchaMti 2 poyavahaNaM laMbeMti 2 egaDiyAhiM kAliyadIvaM uttaraMti, tattha NaM bahave hiraNNAgare ya suvaNNAgare ya rayaNAgare ya vairAgare ya bahave tattha Ase pAsaMti, kiM te?, harireNusoNisuttagA AINaveDho, tate NaM te AsA te vANiyae pAsaMti tesiM gaMdhaM agghAyaMti 2 bhIyA tatthA uviggA ubiggamaNA tato aNegAI joiNAti umbhamaMti, te NaM tattha pauragoyarA paurataNapANiyA nibbhayA nirubiggA suhaMsuheNaM viharaMti, tae NaM saMjuttAnAvAvANiyagA aNNamaNNaM evaM va0-kiNhaM amhe dan Education International For Personal & Private Use Only
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. 17 azvajJAtA. azvAnayanA. yaMpreSaNaM sU, 133 // 228 // devA0 ! AsehiM?, imeNaM vahave hiraNNAgarA ya suvaNNAgarA ya rayaNAgarAya vairAgarA ya taM seyaM khalu amhaM hiraNNassa ya suvaNNassa ya rayaNassa ya vairassaya poyavahaNaM bharittaettikaTu annamannassa eyamaDhe paDisuNati2 hiraNNassa ya suvaNNassaya rayaNassa ya vairassa ya taNassa ya aNNassa ya kaTThassa ya pANiyassa ya poyavahaNaM bhareMti 2 payakkhiNANukUleNaM vAeNaM jeNeva gaMbhIrapoyavahaNapaNe teNeva u0 2 poyavahaNaM laMbeti 2 sagaDIsAgaDaM sajeti 2taM hiraNNaM jAva vairaM ca egaDhiyAhiM poyavahaNAo saMcAreMti 2 sagaDIsAgaDaM saMjoiMti 2 jeNeva hathisIsae nayare teNeva uvA02 hathisIsayassa nayarassa bahiyA aggujANe satthaNivesaM kareMti 2 sagaDIsAgaDaM moeMti 2 mahatthaM jAva pAhuDaM geNhaMti 2 hathisIsaMca nagaraM aNupavisaMti 2 jeNeva kaNagakeU teNeva u02jAva uvaNeMti, tate NaM se kaNagakeU tesiM saMjuttANAvAvANiyagANaM taM mahatthaM jAva paDicchati ( sUtraM 132) te saMjuttANAvAvANiyagA evaM va0-tunbhe NaM devA ! gAmAgara jAva AhiMDaha lavaNasamudaM ca abhikkhaNaM 2 poyavahaNeNaM ogAhaha taM asthi yAI kei bhe kahiMci accherae diTTaputve ?, tate NaMte saMjuttANAvAvANiyagA kaNagakeuM evaM va0-evaM khalu amhe devA0 ! iheva hatthisIse nayare parivasAmo taM ceva jAva kAliyadIvaMteNaM saMbUDhA, tatthaNaM bahave hiraNNAgarA ya jAva bahave tattha Ase, kiM te?, harireNu jAva aNegAiM joyaNAI unbhamaMti, tate NaM sAmI! amhehi kAliyadIve te AsA accherae dihaputve, tate NaM se kaNagaU tesiM saMjattagANaM aMtie eyamaDhe socA te // 228 // For Personal & Private Use Only
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMjuttae evaM va0-gacchahaNaM tumbhe devA !mama koDuMbiyapurisehiM saddhiM kAliyadIvAo te Ase ANeha, tateNaM se saMjuttA0 kaNagakeuM evaM va0-evaM sAmittikaTTha ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNeti, tateNaM kaNagakeU koDaMbiyapurise saddAveti 2 evaM va0-gacchaha NaM tumbhe devA! saMjuttaehiM saddhiM kAliyadIvAomama Ase ANeha, tevi paDisuNeti, tate NaM te koDaMbiya0 sagaDIsAgaDaM sajeMti 2 tattha NaM bahUNaM vINANa ya vallakINa ya bhAmarINa ya kacchabhINa ya bhaMbhANa ya chanbhAmarINa ya vicittavINANa ya annesiM ca bahaNaM sotiMdiyapAuggANaM davANaM sagaDIsAgaDaM bhareMti 2 bahUNaM kiNhANa ya jAva sukkilANa ya kaTTakammANa ya 4 gaMthimANa ya 4 jAva saMghAimANa ya annasiM ca bahUrNa cakkhidiyapAuggANaM davANaM sagaDIsAgaDaM bhareMti 2 bahUNaM kohapuDANa ya keyaipuDANa ya jAva annesiM ca bahaNaM ghANidiyapAuggANaM davANaM sagaDIsAgaDaM bhareMti 2 bahussa khaMDassa ya gulassa ya sakkarAe ya macchaMDiyAe ya pupphuttarapaumuttara0 annesiM ca jibhidiyapAuggANaM davANaM bhareMti 2 bahaNaM koyavayANa ya kaMvalANa ya pAvaraNANa ya navatayANa ya malayANa ya masUrANa ya silAvaTThANa jAva haMsaganbhANa ya annesiM ca phAsiMdiyapAuggANaM davANaM jAva bhareMti rasagaDIsAgaDaM joeMti 2 jeNeva gaMbhIrae poyaTThANe teNeva ya uvA02 sagaDIsAgaDaM moeMti 2 poyavahaNaM sajjeti 2 tesiM ukiTANaM sahapharisarasarUvagaMdhANaM kaTThassa ya taNassa ya pANiyassa ya taMdulANa ya samiyassa ya gorasassa ya jAva annasiM ca bahUNaM poyavahaNapAuggANaM poyavahaNaM bharetiradakkhi For Personal & Private Use Only
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAtAdharma kathAnam. 17 azvajJAtA. azvAnayanA| yaMpreSaNaM sU. 133 // 229 // gANukUleNaM vAeNa jeNeva kAliyadIve teNeva uvA02poyavahaNaM laMti 2tAI ukkiTThAIsaddapharisarasarUvagaMdhAI egaTTiyAhiM kAliyadIvaM utsAti 2 jahiM 2caNaM te AsA AsayaMti vA saMyaMti vA ciTThati vA tuyati vA tahiM 2 ca NaM te koDaMbiyapurisA tAo vINAo ya jAva vi cittavINAto ya annANi bahuNi soiMdiyapAuggANi ya davANi samuddIramANA ciTThati tesiM pariperaMteNaM pAsae ThaveMti 2 NiccalA NiphaMdA tusiNIyA ciTuMti, jattha 2 te AsA AsayaMti vA jAva tuyati vA tattha tattha NaM te koDubiya0 bahaNi kiNhANi ya5kaTThakammANi ya jAva saMghAimANi ya annANiya bahUNi cakkhidiyapAuggANi ya davANi ThaveMti tesiM pariperaMteNaM pAsae ThaveMti 2 NiccalA NiphaMdA0 ciTThati jattha 2 te AsA AsayaMti 4 tattha 2NaM tesiM bahaNaM kohapuDANa ya annesiMca ghANidiyapAuggANaM davANaM puMje ya Niyare ya kareMtiratesiM pariperaMte jAva ciTThati jatthara NaM te AsA AsayaMti 4 tattha 2 gulassa jAva annesiM ca bahaNaM jibhidiyapAuggANaM davANaM puMje ya nikare ya kareMti 2viyarae khaNaMti 2gulapANagassa khaMDapANagassa pArapANagassa annesiMca bahaNi pANagANaM viyare bhareMtiratesiM pariperaMteNaM pAsae ThaveMti jAva ciTThati, jahiM 2 ca NaM te AsA Asatahi 2ca te bahave koyavayA ya jAva silAvaTTayA aNNANiya phAsiMdiyApAugAI atthuyapaccatthuyAI ThaveMti 2 tesiM pariperaMteNaM jAva ciTThati, tate NaM AsA jeNeva ete ukkiTThA saddapharisarasarUvagaMdhA teNeva uvA0 2 tattha NaM atthegatiyA AsA apuvA NaM ime saddapharisarasarUvagaMdhA | // 229 // For Personal & Private Use Only
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ itikaTTha tesu ukkiDesu saddapharisarasarUvagaMdhesu amucchiyA 4 tesi ukkiTThANaM sadda jAva gaMdhANaM dUradUreNaM avakamaMti, te NaM tattha pauragoyarA paurataNapANiyA NinbhayA NiruviggA suhaMsuheNaM viharaMti, evAmeva samaNAuso! jo amhaM NiggaMtho vA 2 saddapharisarasarUvagaMdhA No sajjati se NaM ihaloe ceva pahaNaM samaNANaM 4 acaNijje jAva vItivayati (sUtraM 133) tattha NaM atthegatiyA AsA jeNeva ukiTThasahapharisarasarUvagaMdhA teNeva uvA0 2 tesu ukiDesu saddapharisa 5 mucchiyA jAva ajjhovavaNNA AseviuM payatte yAvi hotthA, tate NaM te AsA ee ukkiThe sadda 5 AsevamANA tehiM bahahiM kUDehi ya pAsehi ya galaemu ya bajjhati, tate NaM te koDuMbiyA ee Ase giNhaMti 2 egaTThiyAhiM poyavahaNe saMcAreMti 2 taNassa kaTThassa jAva bhareMti, tate gaM te saMjuttA dakkhiNANukUleNaM vAeNaM jeNeva gaMbhIrapoyapaNe teNeva uvA02 poyavahaNaM laMbeMti 2 te Ase uttAreti 2 jeNeva hatthisIse Nayare jeNeva kaNagakeU rAyA teNeva uvAgacchanti 2ttA karayala jAva vaddhAveMti 2te Ase uvaNeti, tate NaM se kaNagakeU tesiM saMjuttAvANiyagANaM ussukkaM vitarati 2 sakAreti saMmANeti 2ttA paDivisajeti, tate NaM se kaNagakeU koDubiyapurise saddAvei 2 sakAreti0 paDivisajjeti, tate NaM se kaNagakeU Asamaddae saddAveti 2 evaM va0tunbheNaM devA ! mama Ase viNaeha, tate NaM te AsamaddagA tahatti paDisuNaMti 2 te Ase bahUhi muhavaMdhehi ya kaNNabaMdhehi yaNAsAbaMdhehiya vAlabaMdhehi ya khurabaMdhehi ya kaDagabaMdhehi ya khaliNabaMdhehi ya ahilANehi For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 17azvajJAtA. azvAnAMpAratantryaM sU. 134 // 230 // ya paDiyANehi ya aMkaNAhi ya velappahArehi yacittappahArehi ya layappahArehi ya kasappahArehi ya chivappahArehi ya viNayaMti 2 kaNagakeussa ranno uvaNeti 2 tate NaM se kaNagakeUte Asamaddae sakAreti 2 paDivisajeti, tate NaM te AsA bahUhiM muhabaMdhehi ya jAva chivappahArehi ya bahUNi sArIramANasANi dukkhAtiM pAveMti, evAmeva samaNAuso! jo amhaM NiggaMtho vA 2 pavaie samANe iDhesu saddapharisa jAva gaMdhesu ya sajjaMti rajati gijjhaMti mujhaMti ajjhovavajaMti se NaM ihaloe ceva bahUNaM samaNANa ya jAva sAviyANa ya hIlaNije jAva aNupariyahissati (sUtraM 134) sarva sugama, navaraM nahamatIetti-cakSurjJAnasya viSayAnizcAyakakhAt naSTazrutiko-niryAmakazAstreNa digAdivivecanasya karaNe azaktakhAt, naSTasaMjJo manaso bhrAntavAt , kimuktaM bhavati ?-mUDhaH-avinizcito dizAM bhAgo-vibhAgo yasya sa mUDhadigbhAgaH, kukSidhArAdayo yAnapAtravyApAravizeSaniyoginaH, 'hiraNNAgare'tyAdi, hiraNyAkarAMzca suvarNAkarAMzca ratnAkarAMzca vairAkarAMzca tadutpattibhUmirityarthaH, bahUMzcAtrAzvAn-ghoTakAn pazyanti sma, 'kiMtetti kiMbhUtAn ? atrocyate-'harI'tyAdi, 'AinnaveDho tti AkIrNA-jAtyAH azvAH teSAM 'veDho'tti varNanArthA vAkyapaddhatirAkINaveSTakaH, sa cAyaM-"harireNusoNisuttaga sakavilamajjArapAyakukkaDaboMDasamuggayasAmavannA / gohumagoraMgagorIpADalagorA pavAlavaNNA ya dhUmavaNNA ya kei // 1 // talapattarihavaNNA | sAlIvannA ya bhAsavannA ya / keI jaMpiyatilakIDagA ya soloyariTagA ya puMDapaiyA ya kaNagapaTThA ya kei // 2 // cakkAgapi 4 // 230 // Jain Educati o n For Personal & Private Use Only
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ DhavaNNA sArasavaNNA ya haMsavaNNA ya keI / keittha abbhavanA pakkatalamehavannA ya bahuvannA ya kei // 3 // saMjhANurAgasarisA suyamuhaguMjaddharAgasarisa'ttha keI / elApADalagorA sAmalayAgavalasAmalA puNo kei // 4 // bahave anne aNiddesA sAmAkAsI-13 sarattapIyA acaMtavisuddhAviya NaM AiNNajAikulaviNIyagayamaccharA hayavarA jahovaesakamavAhiNoviya NaM sikkhAviNIyaviNayA laMghaNavaggaNadhAvaNadhoraNattivaIjaINasikkhiyagai, kiM te, maNasAvi uvihaMtAI aNegAI AsasayAI pAsaMti"tti tatra haridreNavazva-nIlavarNapAMsavaH zroNisUtrakaM ca-bAlakAnAM varmAdidavarakarUpaM kaTIsUtraM, taddhi prAyaH kAlaM bhavati, saha kapilenapakSivizeSeNa yo mAjoro-biDAlaH sa ca tathA pAdakukuTa:-kukuTavizeSaH sa ca tathA boDaM-kAsIphalaM tasya samudgakaM-18 | sampuTamabhinnAvasthaM karpAsIphalamityarthaH, tacceti dvandvastata eSAmiva zyAmo varNo yeSAM te tathA, iha ca sarvatra dvitIyArthe prathamA, atastAniti, tathA godhUmo-dhAnyavizeSaH tadvad gauramaGgaM yeSAM te tathA gaurI yA pATalA-puSpajAtivizeSastadvadye gaurAste tathA tataH padadvayasya karmadhArayaH, godhUmagaurAGgagaurapATalAgaurAstAn, tathA pravAlavarNAzca-vidrumavarNAn abhinavapallavavarNAna vA raktAnityarthaH, dhUmavarNAzca-dhUmravarNAn pANDurAnityarthaH, 'keItti kAMzcinna sanityarthaH, idaM ca harItyata Arabhya boNDazabde kalpitArddharUpakaM bhavati 1 / talapatrANi-tAlAbhidhAnavRkSaparNAni riSThA ca-madirA tadvadvarNo yeSAM te talapatrariSThAvarNAstAn , tathA zAlivarNAzca zuklAnityarthaH, 'bhAsavaNNA yatti bhasavarNAzca bhASo vA pakSivizeSastadvarNAzca kAMzcidityarthaH, 'jaMpiyatilakIDagAya'tti yApitA:-kAlAntaraprApitA ye tilA:-dhAnya vizeSAsteSAM ye kITakA:-jIvavizeSAstadvad ye varNasAdhAt te tathA tAMzca yApitatilakITakAMzca 'soloyariDagA yatti sAvaloka-sodyotaM yadriSTakaM-ratnavizeSastadvadye varNasA For Personal & Private Use Only www.jalnelibrary.org
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAnam. // 23 // sU.134 , 'supamuhagaMjayaNA, elApADalagAkaiti zyAmalatA jamAvyapa dhAta te sAvalokariSThAstAMzca 'puMDapaiyA vatti puNDAni-dhavalAni padAni-pAdA yeSAM te tathA te eva puNDapadikAstAMca, 1 17azvatathA kanakapRSThAn kAzciditirUpakaM 2 / 'cakAgapiTTavaNNa'tti cakravAkaH-pakSivizeSastatpRSThasyeva varNo yeSAM te tathA tAn / jJAtA0 sArasavarNAzca haMsavarNAn kAMzcid iti padyArddha, 'ketittha abbhavaNNe'ti kAMzcidatrAbhravarNAn 'pakkatalamehavaNNA yati azvAnAM pakapatro yastalaH-tAlavRkSaH sa ca meghazceti vigrahastasyeva varNo yeSAM te tathA tAn , 'paviralamehavaNNa'ti kacitpAThaH, tathA pAratanya 'bahuvaNNA keiti babhruvarNAn kAMzcitpiGgAnityarthaH, bAhuvarNAniti kacit dRzyate, rUpakamidaM 3 / tathA 'saMjhANurAgasarisa'ti sandhyAnurAgeNa sadRzAn varNata ityarthaH, 'suyamuhaguMjaddharAgasarisattha kei'tti zukamukhasya guJjArddhasya ca pratItasya rAgeNa-sadRzo rAgo yeSAM te tathA tAn , atra-iha kAMzcidityarthaH, 'elApADalagora'tti elApATalA-pATalAnizeSo'thavA elA ca pATalA ca tadvat gaurA ye te tathA tAn , 'sAmalayAgavalasAmalA puNo kei'tti zyAmalatA-priyaGgalatA gavalaM ca-mahiSazRGgaM tadvat zyAmalAn-zmAmAn punaH kAMzciditi rUpakaM 4 / 'bahave anne ya niddesa'tti ekavaNenAvyapadezyAnityarthaH, ata evAha "sAmAkAsIsarattapiya'tti zyAmakAca kAzIsaM-rAgadravyaM tadvadye te kAsIsAste ca raktAca pItAzca yete tathA tAn zabalAnityarthaH, 'accaMtavisuddhAviya NaM'ti nirdoSAMzcetyarthaH NamityalaGkAre 'AiNNajAikulaviNI-1 yagayamacchara'tti AkIrNAnAM-javAdiguNayuktAnAM sambandhinI jAtikule yeSAM te tathA te ca te vinItAzca gatamatsarAzca-parasparA // 23 // sahanavarjitA nirmasakA veti tathA tAn , 'hayavara'tti hayAnAM-azvAnAM madhye varAna pradhAnAnityarthaH, 'jahovadesakamavAhiNo'viya Nati yathopadezakramamiva-upadiSTaparipAvanatikrameNaiva voDhuM zIlaM yeSAM te tathA tAnapi ca NamityalakAre, 'sikkhA dan Education Interational For Personal & Private Use Only
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ viNIyaviNaya'tti zikSayeva-azvadamakapuruSazikSAkaraNAdiva vinItaH-avAptaH vinayo yaiste tathA tAn, 'laMghaNavaggaNadhAvaNadhoraNativaIjaiNasikkhiyagaI'tti laGghanaM gartAdInAM valganaM-kUInaM dhAvana-vegavad gamanaM dhoraNaM-caturavaM gativiSayaM tripadI-mallasyeva raGgabhUmyAM gativizeSaH etadrUpA javinI-vegavatI zikSiteva zikSitA gatiste tathA tAn, kiM te iti kimaparaM, 'maNasAvi uvihaMtAI'ti manasA'pi-cetasA'pi na kevalaM vapuSA 'uvihaMtAIti utpatanti, "aNegAI AsasayAIti na kevalamazvAnekaikazaH api tu azvazatAni pazyanti smeti,gamanikAmAtrametadasya varNakasya bhAvArthastu bahuzrutabodhya iti| 'pauragoyara'tti pracuracaraNakSetrAH, 'vINANa yetyAdi, vINAdInAM tatrIsaGkhyAdikRto vizeSaH, bhaMbhA-DhakkA 'kohapuDe'tyAdi, koSThapuTe ye pacyante te koSThapuTA:-vAsavizeSAH teSAM ca, iha yAvatkaraNAdidaM dRzyaM-pattapuDANa ya' patrANi tamAlapatrAdIni 'coyapuDANa ya'coya'tti bakpuTa-patrAdimayaM tadbhAjanaM 'tagarapuDANa ya elApuDANa yahiriberapuDANa ya caMdaNapuDANa yakuMkumapuDANa ya osIrapuDANa ya caMpagapuDANa ya maruagapuDANa ya damaNagapuDANa ya jAtipuDANa ya jUhiyApuDANa ya malliyApuDANa ya nomAliyApuDANa ya vAsaMtiyApuDANa ya keyaipuDANa ya kappUrapuDANa ya pADalapuDANa yatti, iha tagarAdIni gandhadravyANi gAndhikaprasiddhAni, hiriberaM-vAlakaH usIraM-beraNImUlaM, kecittu puSpajAtivizeSAH lokaprasiddhAH, puSpajAtayazca prAyo yadyapi bahudinakSamA na bhavanti tathA'pyupAyataH katipayadinakSamAH sambhAvyante, na ca zuSkatAyAmapi tAsAM sarvathA sugandhAbhAva iti tadgrahaNamihAduSTamiti, tathA 'bahussa'tti bahoH khaNDAdeH puSpottarA padmottarA ca zarkarAbhedAveva, 'koyavagANa yatti rUtapUritapaTAnAM prAvArA:-prAvaraNavizeSA navatAni-jInAni malayAni masUrakANi cAsanavizeSAH, athavA dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 232 // malayAni-malayadezotpannAH vastravizeSAH, pAThAntareNa 'masagANa yatti mazakA:-kRttimaNDitAH vastravizeSAH zilApaTTAH- 17azva. mamRNazilAH, 'samiyassa'tti kaNikAyAH, 'khaliNabaMdhehi yatti khalinaiH-kavikaiH, 'uvIlaNehi yatti avapIDanAbhi-15 jJAtA0 bandhanavizeSaiH, pAThAntare 'ahilANehiM mukhabandhanavizeSaiH 'paDiyANaehi ya'tti paTatAnakaM paryANaskhAdho yaddIyate iti, zeSa indriyAsaprAyaH prasiddhaM / athendriyAsaMbRtAnAM svarUpasyendriyAsaMvaradoSasya cAbhidhAyakaM gAthAkadambakaM vAcanAntare'dhikamupalabhyate, tatra varasaMvara doSaguNAH kalaribhiyamahurataMtItalatAlavaMsakauhAbhirAmesu / saddesu rajjamANA ramaMtI soiMdiyavasaTTA // 1 // soiMdi- sU. 135 yaduddantattaNassa aha ettio havati doso / dIvigaruyamasahaMto vahabaMdhaM tittiro patto // 2 // thaNajahaNavayaNakaracaraNaNayaNagaviyavilAsiyagatIsu / ruvesu rajamANA ramaMti cakkhidiyavasahA // 3 // cakkhidiyaduiMtattaNassa aha ettio bhavati doso / jaM jalaNaMmi jalaMte paDati payaMgo abuddhiio||4|| aguruvrpvrdhuuvnnuuymllaannulevnnvihiisu| gaMdhesu rajamANA ramaMti ghANidiyavasaTTA // 5 // ghANiMdiyaduiMtattaNassa aha ettio havai doso| osahigaMdheNaM bilAo niddhAvatI urago // 6 // tittakaDuyaM kasAyaMba mahuraM bhukhjjpejlejjhesu|aasaayNmi u giddhA ramaMti jibhidiyavasaTTA // 7 // R // 23 // jibhidiyaduiMtattaNassa aha ettio havai doso|jN galalaggukkhitto phurai thalavirallio maccho // 8 // uubhayamANasuhehi ya savibhavahiyayagamaNanivvuikaresa / phAsesu rajamANA ramati phAsidiyava dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ saTTA // 9 // phAsiMdiyaduiMtattaNassa aha ettio havai doso / jaM khaNai matthayaM kuMjarassa lohaMkuso tikkho // 10 // kalaribhiyamahurataMtItalatAlavaMsakauhAbhirAmesu / saddesu je na giddhA vasahamaraNaM na te marae // 11 // thaNajahaNavayaNakaracaraNanayaNagaviyavilAsiyagatIsu / rUvesu je na rattA vasahamaraNaM na te marae // 12 // agaruvarapavaradhUvaNauuyamallANulevaNavihIsu / gaMdhesu je na giddhA vasaTTamaraNaM na te marae // 13 // tittakaDuyaM kasAyaM va mahuraM bahukhajapejalejjhesu / AsAye je na giddhA vasahamaraNaM na te marae // 14 // uubhayamANasuhesu ya savibhavahiyayamaNaNivvuikaresu / phAsesu je na giddhA vasahamaraNaM na te marae // 15 // saddesu ya bhaddayapAvaesu soyavisayaM uvagaesu / tudveNa va ruTeNa va samaNeNa sayA Na hoyatvaM // 16 // rUvesu ya bhaddagapAvaesu cakkhuvisayaM uvagaesu / tuTeNa va ruTeNa va samaNeNa sayA Na hoyatvaM // 17 // gaMdhesu ya bhaddayapAvaesu ghANavisayaM uvagaesu / tuTTeNa va ruTeNa va samaNeNa sayA Na hoyavaM // 18 // rasemu ya bhayapAvaesu jinbhavisayaM uvges| tuTTeNa va ruTeNa va samaNeNa sayA Na hoyatvaM . // 19 // phAsesu ya bhaddayapAvaema kAyavisayaM uvagae / tuTTeNa va ruTeNa va samaNeNa sayA Na hoyacaM // 20 // evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM sattarasamassa NAyajjhayaNassa ayamaDhe pannattettibemi ( sUtraM 135) sattarasamaM nAyajjhayaNaM samattaM // 17 // For Personal & Private Use Only
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAtAdharma- 'kalarimiyamaharataMtitalatAlavaMsakakuhAbhirAmesutti kalA:-atyantazravaNahRdayaharAH avyaktadhvanirUpA athavA kalA- 17azvakathAGgama vanta:-pariNAmavanta ityarthaH ribhitA:-kharagholanAprakAravantaH madhurA:-zravaNasukhakarA ye tatrItalatAlavaMzAH te tathA, tatra tatrI-IS jJAtA. vINA talatAlA:-hastatAlA: athavA talA:-hastAsAlA kaMsikAH vaMzA: veNavA, iha ca tatryAdayaH kalAdibhiH zabda-15 indriyAsaM. 233 // dhamairvizeSitAH zabdakAraNatAte ca te kakudA pradhAnAH svarUpeNAbhirAmAca-manojJA iti karmadhAsyo'tasteSu, ramanti-rasiM kurva- varasaMvarantIti iti yogaH, 'sahesu rajjamAyA ramaMti soiMdiyabasahati zabdeSu-manojJadhvaniSu zrotoviSayeSu rabyamAvA rAmakantaH doSaguNAH |zrotrendriyasya vazena-balena RtA:-pIDitA iti vigrahaH, ye zabdeSu rajyante-tatkAraNeSu tatryAdiSu zrotrendriyavazAdramante iti sU.135 vAkyArthaH, anena ca kAryataH zrotrendriyasvarUpamuktaM // 'soiMdiyaduItattaNassa aha ettio havai doso| dIviyaruyamasahaMto vahabaMdhaM tittiro ptto'||2|| kaNThyA, navaraM zAkuMnikapuruSasambandhI paJjarasthatittiro dvIpikA ucyate tasya yo ravastamasahamAnaH skhanilayAnirgato vadha-maraNaM bandhaM ca-paJjarabandhana prApta ityrthH| 'thaNajaghaNavayaNakaracaraNanayaNagaviyavilAsiyagaIsutti stanAdiSu tathA garvitAnA-saubhAgyamAnavatInAM strINAM yA vilasitA-jAtavilAsAH savikArA gatayastAsu cetyarthaH / 'rUvesu rajjamANA ramaMti cakkhidiyavasahA' pratItameva, 'cakkhidiyaduItattaNassa aha ettio havai doso| jaM jalaNami jalaMte SaDai payaMgo abuddhIo // 4 // kaNThyA, 'aguruvarapavaravaNauuyamallANulevaNavihIsu / gaMdhesu rajamANA ramaMti pANidi-1 // 232 // yavasaTTA // 5 // kaNThyAH , navaraM aguruvaraH-kRSNAgaruH pravaradhUpanAni-gandhayuktyupadezaviracitA pavizeSAH, 'uuyatti Rtau 27 6 yAnyupacitAni tAni AvAni mAlyAni-jAtyAdikusumAni anulepanAni ca-zrIkhaNDakuDamAdIni vidhayaH etatprakArA Jain Educ a tional For Personal & Private Use Only
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ iti||'ghaannidiyduhntttnnss aha ettio bhavati doso|jN osahigaMdheNaMbilAo niddhAvaI ulagoM6, kaNThyA, ISI 'titakaDuaMkasAyaMvamahuraM bahu khajapejjalejhesu / AsAyaMmi u giddhA rati jibhidiyvsaa||7||, pUrvavata, navaraM tiktAni-nimbakaTukAdIni kaTukAni-zRGgaverAdIni kayAyANi-munAdIni amlAni-takrAdisaMskRtAni madhurANi-khaNDA dIni khAdyAni-kUramodakAdIni peyAni-jalamayadugdhAdIni lehyAni-madhuzikhariNIprabhRtIni AsvAde-rase / 'jibhidiyara duItattaNassa baha ettio bhavai doso| jaMgalalagmukkhico phurai thalavireDio maccho // 8 // kaNvA, navaraM malaM-viDipaM satra lanaH kaNThe vidvAna utkSipto-jalAduddhRtastataH karmadhArayaH, sphurati-ssandate sthale-bhUtale 'virellio'tti prasAstiH vipta | ityarthaH yaH sa tathA // 'uubhayamANamuhesu ya savibhavahiyayamaNanivvuikaresu phAsesu rajamANA ramaMti phaasiNdiyvsaa||9|| kaNThyA, navaraM RtuSu-hemantAdiSu bhajyamAnAni-sevyamAnAni sukhAni-sukhakarANi tAni tathA teSu,savibhavAnisamRddhiyuktAni mahAdhanAnItyarthaH, hitakAni-prakRtyanukUlAni savibhavAnAM vA-zrImatAM hitakAni yAni tAni tathA manaso nivRtikarANi yAni tAni tathA tataH padatrayasya tavayasya vA karmadhArayo'tasteSu, srakcandanAGganAvasanatUlyAdiSu dravyeviti gamyate, 'phAsiMdiyaduiMtattaNassa aha etio havai doso| jaM khaNai matthayaM kuMjarassa lohaMkuso tikkho // 10 // bhAvanA pratItaiva, athendriyANAM saMvare guNamAha-'kalaribhiyamahurataMtItalatAlavaMsakakuhAbhirAmesu / saddesu je na giddhA vasaTTamaraNaM na te mre'| // 11 // pUrvavat, navaramiha tazyAdayaH zabdakAraNakhenopacArAcchabdA eva vivakSitA ataH zabdeSvityetasya vizeSaNatayA vyAkhyeyAH, tathA vazena-indriyapAratatryeNa RtAH-pIDitA vazArtAH vazaM vA-viSayapAratantryaM RtA:-prAptA vazArtAH teSAM maraNaM vazAta For Personal & Private Use Only
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 234 // | maraNaM vazattemaraNaM vA na te 'marae' tti mriyante chAndasatvAdekavacanaprayoge'pi bahuvacanaM vyAkhyAtamiti, 'thaNajaghaNavayaNakara| caraNanayaNagaviyavilAsiyagaIsu / rUvesu je na rattA vasaTTamaNaM na te mre|| 12 // evamanyAstisro gAthAH pUrvoktArthA vAcyAH, upadezamindriyAzritamAha - saddesu ya bhaddayapAvarasu soyavisayaM uvagaesu / tuTTheNa va rudveNa va samaNeNa sayA na hoya // 16 // kaNThyA, navaraM bhadrakeSu - manojJeSu pApakeSu -amanojJeSu krameNa tuSTena - rAgavatA ruSTena - roSavateti, evamanyA api catasro'dhyetavyA iti / iha vizepopanayamevamAcakSate - "jaha so kAliyadIvo aNuvamasokkho taheva jaidhammo / jaha AsA taha sAhU vaNiyavva'NukUla kArijaNA // 1 // jaha saddAi agiddhA pattA no pAsabaMdhaNaM AsA / taha visaesu agiddhA bajjhati na kammaNA sAhU // 2 // jaha sacchaMdavihAro AsANaM taha ya iha varamuNINaM / jaramaraNAI vivajjiya saMpattANaMdanivANaM // 3 // jaha saddAisu giddhA baddhA AsA taheva visayarayA / pArzveti kammabaMdhaM paramAsuhakAraNaM ghoraM // 4 / jaha te kAliyadIvA NIyA annattha duhagaNaM pattA / vaha dhammaparibbhaTThA adhammapattA ihaM jIvA // 5 // pAveMti kammanaravaivasayA saMsAravAhayAlIe / Asappamaddaehi va neraiyAihiM dukkhAI // 6 // " [ yathA sa kAlikadvIpo'nupamasaukhyastathA yatidharmaH / yathA'zvAstathA sAdhavaH vaNija ivAnukUlakAriNo janAH // 1 // yathA zabdAdyeSu agRddhAH prAptA na pAzabandhanaM azvAH / tathA viSayeSu agRddhA badhyante na karmaNA sAdhavaH // 2 // yathA svacchanda vihAro'zvAnAM tathAceha varamunInAM / jarAmaraNAni vivarjya saMprAptA''nandaM nirvANaM // 3 // yathA zabdAdiSu gRddhA baddhA azvAstathaiva viSayaratAH / prApnuvanti karmabandhaM paramAsukhakAraNaM ghoram // 4 // yathA te kAlakadvIpAt nItA anyatra duHkha For Personal & Private Use Only 17azvajJAtA0 indriyAsaM varasaMvara doSaguNAH sU. 135 // 234 //
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaNaM prAptaH / dayA dharmaparibhraSTAH adharmaprAptA iha jIvAH // 5 // prApnuvanti karmanarapativazagatAH saMsAravAhyAlo acapramaIkaikhi nairayikAdibhiHkhAni // 6 // ] iti saptadarza jJAtaM vivaraNataH samAptam // 17 // atha aSTAdazajJAtAdhyayanam // athASTAdazamArabhyate, asya cAyaM pUrveNa sahAyamabhisambandhaH-pUrvasinnindriyavazavartinAmitareSAM cAnarthetarAvuktAviha tu lobhavazavartinAmitareSAM ca tAvevocyate ityevaMsambaddhamidamjatiNaM bhaMtesamaNeNaM sattarasamassa ayamaDhe paNNatte aTThArasamasa ke aDhe pannatte?,evaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM rAyagihe NAmaM nayare hotthA, vaNNao,tattha gaMdhaNNe satthavAhe bhaddA bhAriyA,tassaNaMdhaNNassa sasthavAhassa puttA bhaddAe attayA paMca satyavAhadAragA hotthA,taM0-dhaNe dhaNapAle dhaNadevedhaNagovedhaNarakkhie, tassa gaM dhaNassa sasthavAhassadhUyAbhadAe attayA paMcaNhaM puttANaM aNumaggajAtIyA suMsumANAmaMdAriyA hotthA sUmAlapANipAyA, tassa gaMdhaNNassa satthavAhassa cilAe nAmaMdAsaceDe hotthA ahINapaMciMdiyasarIre maMsovacie bAlakIlAvaNakusale yAvi hotyA, tate NaM se dAsaceDe suMsumAe dAriyAe bAlaggAhe jAe yAvi hotthA, suMsumaM dAriyaM kaDIe giNhati 2 bahahiM dAraehi ya dAriyAhi ya Dibhaehi ya hiMniyAhipa kumAraehi For Personal & Private Use Only
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 18 suMsumAjJAtA. cilAtinirdhATanaM sU. 136 // 235 // ya kumAriyAhi ya saddhiM abhiramamANe 2 viharati, tate NaM se cilAe dAsaceDe tesiM bahaNaM dAriyANa ya 6 appegatiyANaM khallae avaharati, evaM vaTTae ADoliyAto teMdusae pottullae sADollae appegatiyANaM AbharaNamallAlaMkAraM avaharati appegatiyA Aussati evaM avahasai nicchoDeti ninbhaccheti tajjeti appe0 tAleti, tate NaM te bahave dAragA ya 6 royamANA ya 5 sANaM 2 ammApiUNaM Nivedeti, tate NaM tesiM bahaNaM dAragANa ya 6 ammApiyaro jeNeva dhaNNe satthavAhe teNeva uvA0 dhaNaM satyavAhaM bahUhiM khejaNAhi ya ruMTaNAhi ya uvalaMbhaNAhi ya khejamANA ya ruMTamANA ya uvalaMbhemANA ya dhaNNassa eyamadvaM Nivedeti, tate NaM dhaNNe satthavAhe cilAyaM dAsaceDaM eyamadvaM bhujjo 2 NivAreMti No ceva NaM cilAe dAsaceDe uvaramati, tate NaM se cilAe dAsaceDe tesiM bahaNaM dAragANa ya 6 appegatiyANaM khullae avaharati jAva tAleti, tate NaM te bahave dAragA ya 6 royamANA ya jAva ammApiUNaM Nivedeti, tate NaM te AsuruttA 5 jeNeva dhapaNe satthavAhe teNeva uvA02ttA bahahiM khijja jAva eyamahU~ Nivediti, tate NaM se dhaNNe satthavAhe bahUNaM dAragANaM 6 ammApiUNaM aMtie eyamaDhe socA Asurutte cilAyaM dAsaceDaM uccAvayAhiM AusaNAhiM Ausati uddhaMsati Ninbhaccheti nicchoDeti tajeti uccAvayAhiM tAlaNAhiM tAleti sAto gihAto Nicchubhati (sUtraM 136) tate NaM se cilAe dAsaceDe sAto gihAto nicchuDhe samANe rAyagihe nayare siMghADae jAva pahesu devakulesu ya sabhAsu ya pavAsu ya jayakhalaesu ya // 235 // For Personal & Private Use Only w
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ viditajA hotyA, bahuNagarANahavaca jA vesAgharesu ya pANagharaesu ya suhaMsuheNaM parivaDDati, tate NaM se cilAe dAsaceDe aNohadie aNivArie sacchaMdamaI sairappayArI majjapasaMgI cojapasaMgI maMsapasaMgI jUyappasaMgI vesApasaMgI paradArappasaMgI jAe yAvi hotthA, tate NaM rAyagihassa nagarassa adUrasAmaMte dAhiNapurathime disibhAe sIhaguhA nAma corapallI hotthA visamagirikaDagakoDaMbasaMniviTThA vaMsIkalaMkapAgAraparikkhittA chiNNaselavisamappavAyapharihovagUDhA egaduvArA aNegakhaMDI viditajaNaNiggamapavesA abhitarapANiyA sudullabhajalaparaMtA subahussavi kUviyabalassa Agayassa duppahaMsA yAvi hotthA, tattha NaM sIhaguhAe corapallIe vijae NAmaM coraseNAvatI parivasati ahammie jAva adhamme keU samuhie bahuNagaraNiggayajase sUre daDhappahArI sAhasIe saddavehI, se NaM tattha sIhaguhAe corapallIe paMcaNhaM corasayANaM AhevacaM jAva viharati, tate NaM se vijae takkare coraseNAvatI bahaNaM corANa ya pAradAriyANa ya gaMThibheyagANa ya saMdhiccheyagANa ya khatta. khaNagANa ya rAyAvagArINa ya aNadhAragANa ya bAlaghAyagANa ya vIsaMbhaghAyagANa ya jUyakArANa ya khaMDarakkhANa ya annesiM ca bahaNaM chinnabhinnavahirAhayANaM kuDaMge yAvi hotthA, tate NaM se vijae takkare coraseNAvatI rAyagihassa dAhiNapuracchimaM jaNavayaM bahahiM gAmaghAehi ya nagaraghAehi ya goggahaNehi ya baMdiggahaNehi ya paMthakuTTaNehi ya khattakhaNaNehi ya uvIlemANe 2 viddhaMsemANe 2 NitthANaM NiddhaNaM karemANe viharati, tate NaM se cilAe dAsaceDe rAyagihe bahahiM asthAbhisaMkIhi ya cojAbhisaMkIhi ya dArAbhisaMkIhi ya dhaNi For Personal & Private Use Only
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. |18suMsumAjJAtA. cilAte rAdhipatyaM sU. 137 // 236 // ehi ya jUhakarehi ya parabbhavamANe 2 rAyagihAo nagarIo Niggacchati 2 jeNeva sIhaguphA corapallI teNeva uvA02 vijayaM coraseNAvatI uvasaMpajjittANaM viharati, tate NaM se cilAe dAsaceDe vijayassa coraseNAvaissa agge asilaTThaggAhe jAe yAvi hotthA, jAheviya NaM se vijae coraseNAvatI gAmaghAyaM vA jAva paMthakoTTi vA kAuM vacati tAheviya NaM se cilAe dAsaceDe subahuMpi hu kUviyabalaM hayavimahiya jAva paDisehiti, puNaravi laddha? kayakajje aNahasamagge sIhaguhaM corapaliM havamAgacchati, tate NaM se vijae coraseNAvatI cilAyaM takaraM bahuio coravijAo ya coramaMte ya coramAyAo coranigaDIo ya sikkhAveha, tateNaM se vijae coraseNAvaI annayA kayAiM kAladhammuNA saMjutte yAvi hotthA, tate NaM tAI paMcacorasayAtiM vijayassa coraseNAvaissa mahayA 2 iDDIsakkArasamudaeNaM NIharaNaM kareMti 2 bahUI loiyAtiM mayakiccAI karei 2 jAva vigayasoyA jAyA yAvi hotthA, tate NaM tAI paMca corasayAtiM annamannaM sadAveMti2 evaM va0-evaM khalu amhaM devA! vijae coraseNAvaI kAladhammuNA saMjutte ayaM ca NaM cilAe takare vijaeNaM coraseNAvaiNA bahUio coravijAo ya jAva sikkhAbie taM seyaM khalu amhaM devANuppiyA! cilAyaM takaraM sIhaguhAe corapallIe coraseNAvaittAe abhisiMcittaettikaha annamannassa eyamaDhe paDisuNeti 2cilAyaM tIe sIhaguhAe coraseNAvaittAe abhisiMcaMti, tate NaM se cilAe coraseNAvatI jAe ahammie jAva viharati, tae NaM se cilAe coraseNAvatI coraNApage jAva // 23 // For Personal & Private Use Only
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuDaMge yAvi hotthA, se NaM tattha sIhaguhAe corapallIe paMcanhaM corasyANa ya evaM jahA vijao taheva savaM jAva rAyagihassa dAhiNapuracchimillaM jaNavayaM jAva NitthANaM nidvaNaM karemANe viharati (sUtraM 131) tate NaM se cilAe coraseNAvatI annayA kayAI vipulaM asaNa 4 uvakkhaDAvettA paMca corasae AmaMteI tao pacchA pahAe kayabalikamme bhoyaNamaMDavaMsi tehiM paMcahiM corasaehiM saddhiM vipulaM asaNaM 4 suraM ca jAva pasaraNaM ca AsAemANe 4 viharati, jimiyabhutattarAgae te paMca corasae vipuleNaM dhUbapupphagaMdhamalAlaMkAreNa sakAreti sammANeti 2 evaM va0- evaM khalu devA0 ! rAyagihe Nayare dhaNNe NAmaM satthavAhe aDDe, tassa NaM dhUyA bhaddAe attayA paMcanhaM puttANaM aNumaggajAtiyA saMsumANAmaM dAriyA yAvi hotthA ahINA jAva surUvA, taM gacchAmo NaM devA0 / ghaNNassa satthavAhassa gihaM viluMpAmo tubhaM vipule ghaNakaNaga jAva silappabAle mamaM susumA dAriyA, tate NaM te paMca corasayA cilAyassa0paDisurNeti, tate NaM se cilAe coraseNAvatI tehiM paMcahiM corasaehiM saddhiM allacammaM durUhati 2 puvAvaraNhakAlasamayaMsi paMcahiM corasaehiM saddhiM saddha jAva gahiyA upaharaNA mAiyagomuhiehi phalaehiM NikaTThAhiM asilaTThIhiM aMsagaehiM toNehiM sajIvehiM dhahiM samukkhittehiM sarehiM samullAliyAhiM dIhAhiM osAriyAhiM urughaMTiyAhiM chippatUrehiM vajramANehiM mahayA 2 ukkiTThasIhaNAyacorakalakalaravaM jAva sadaravabhUyaM karemANA sIhaguhAto corapallIo Dinikkhamati 2 jeNeva rAyagihe nagare teNeva uvA0 2 rAyagihassa adUrasAmaMte egaM mahaM gahaNaM aNu For Personal & Private Use Only
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 237 // 18 suMsumAjJAtA0 suMsumApahAraH sU. 138 pavisati 2 divasaM khavemANA ciTThati, tate NaM se cilAe coraseNAvaI addharattakAlasamayaMsi nisaMtapaDinisaMtaMsi paMcahiM corasaehiM saddhiM mAiyagomuhitehiM phalaehiMjAva mUiAhiM urughaMTiyAhiM jeNeva rAyagihe purathimille duvAre teNeva uvA0 2 udagavatthiM parAmusati AyaMte 3 tAlugghADaNivijaM AvAhei 2 rAyagihassa duvArakavADe udaeNaM acchoDeti kavADaM vihADeti 2 rAyagihaM aNupavisati 2 mahayA 2 saddeNaM ugghosemANe 2 evaM va0-evaM khalu ahaM devA ! cilAe NAmaM coraseNAvaI paMcahiM corasaehiM saddhiM sIhaguhAto corapallIo iha havamAgae dhaNNassa satthavAhassa gihaM ghAukAme taM jo NaM NaviyAe mAuyAe duddhaM pAukAme se NaM niggacchauttikaTTa jeNeva dhaNNassa satthavAhassa gihe teNeva uvA0 2 dhaNNassa gihaM vihADeti, tate NaM se dhaNNe cilAeNaM coraseNAvatiNA paMcahiM corasaehiM saddhiM gihaM ghAijamANaM pAsati 2 bhIte tatthe 4 paMcahiM puttehiM saddhiM egaMtaM avakkamati, tate NaM se cilAe coraseNAvatI dhaNNassa satthavAhassa gihaM ghAeti 2 subahuM dhaNakaNaga jAva sAvaejaM suMsumaM ca dAriyaM geNhati 2ttA rAyagihAo paDiNikkhamati 2 jeNeva sIhaguhA teNeva pahArettha gamaNAe (sUtraM 138) sarva sugamaM navaraM 'khullae'tti kapaIkavizeSAn 'vartakAna' jakhAdimayagolakAn 'ADoliyAu'tti ruddhA unaiyA iti vA yocyate, 'teMdUsae'tti kandukAn 'pottullae'tti vastramayaputrikA athavA paridhAnavastrANi, 'sADollae'tti uttarIyavastrANi, // 237 // Jain Educati o nal For Personal & Private Use Only
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'khejjaNA hi ya'tti khedanAbhiH khedasaMsUcikAbhiH vAgbhiH rudanAdibhiH - ruditaprAyAbhirupAlambhanAbhiH - yuktametadbhavAdRzAmi - tyAdibhiriti 'aNohahae'tti akArye pravarttamAnaM taM haste gRhItvA yo'paharati - vyAvarttayati tadabhAvAdanapahartRkaH anapaghaTTako vA vAcA nivArayiturabhAvAdanivArakaH, ata eva svacchandamatiH - nirargalabuddhirata eva svairapracArI svacchanda vihArI, 'cojjapasaMge'tti cauryaprasaktaH, athavA 'cojja'ti AzcaryeSu kuheTakeSu prasakta ityarthaH, 'visamagirikaDaga kolaMbasanniviTTha'tti viSamo yo'sau girikaTakasya - parvata nitambasya kolambaH - prAntastatra sanniviSTA - nivezitA yA sA tathA, kolambo hi loke'vanataM vRkSazAkhAgramucyate iha copacArataH kaTakAgraM kolambo vyAkhyAtaH, 'vaMsIkalaMkapAgAra parikkhitta'tti vaMzIkalaGkA - vaMzajAlImayI vRttiH saiva prAkArastena parikSiptA - veSTitA yA sA tathA, pAThAntare tu vaMzIkRtaprAkAreti, 'chinnaselavisamappavAyaparihovagUDha' tti chinnovibhakto'vayavAntarApekSayA yaH zailastasya sambandhino ye viSamAH prapAtA - garttAH ta eva parikhA tayopagUDhA - veSTitA yA sA tathA, ekadvArA - eka praveza nirgamamArgA, 'aNegakhaMDi 'tti anekanazyannaranirgamApadvArA viditAnAmeva pratItAnAM janAnAM nirga - mapravezau yasyAM herikAdibhayAt sA tathA, abhyantare pAnIyaM yasyAH sA tathA, sudurlabhaM jalaM paryanteSu - bahiH pArzveSu yasyAH sA tathA, subahorapi 'kUviyabalassa' tti mopavyAvarttakasainyasyAgatasya duSpradhvaMsyA, vAcanAntare punarevaM paThyate ' jattha cauraMgabalaniuttAvi kUviyabalA yamahiyapavaravIraghAiyanivaDiyacindhadhayavaDayA kIraMti'tti, atra caturNAmaGgAnAM hastyazvarathapadAtilakSaNAnAM | yadvalaM -sAmarthyaM tena niyuktAni - nitarAM saGgatAni yAni tAni tathA, 'kUviyabala' tti nivarttakasainyAnIti, 'adhammie' ti adharmeNa caratItyadhArmikaH, yAvatkaraNAt 'adhammiTThe' adharmiSTo'tizayena nirddharmmA nisvaMzakarmakAritvAt, 'adhammakakhAI' adharmamA For Personal & Private Use Only
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma 18 saMsumAjJAtA0 kathAGgam. // 238 // khyAtuM zIlaM yasya sa tathA, 'adhammANue' adham karttavye'nujJA-anumodanaM yasya so'dharmAnujJaH adharmAnugo vA 'adhamma- paloI' adharmameva pralokayituM zIlaM yasyAsAvadharmapralokI 'adhammapalajaNe' adharmaprAyeSu karmasu prakarSeNa rajyate ityadharmaprarajanaH, ralayoskyamitikRkhA rasya sthAne lakAraH, 'adhammasIlasamudAyAre' adharma eva zIlaM-khabhAvaH samudAcArazca yatkiJcanAnuSThAnaM yasya sa tathA, 'adhammeNa ceva vittiM kappemANe viharati' adharmeNa-pApena sAvadyAnuSThAnenaiva dahanAkananilAJchanAdinA karmaNA vRtti-varttanaM kalpayan-kurvANo viharati-Aste sa 'haNachiMdabhiMdaviyatsae' hana-vinAzaya chinda-dvidhA kuru bhiMda-kuMtAdinA bhedaM vidhehItyevaM parAnapi prerayan prANino vikRntatIti hanacchindabhindavikarttakaH, hanetyAdayaH | zabdAH saMskRte'pi na viruddhAH, anukaraNarUpakhAdeSAM, "lohiyapANi' prANavikartano (nato) lohitau raktaraktatayA pANI-hastau yasya sa tathA, 'caMDe' caNDaH utkaTaropavAt , 'rudde' raudro nistuzakhAta , kSudrAkSudrakarmakArikhAva, sAhasika:-asamIkSitakAri-| khAt, 'ukaMcaNavaMcaNamAyAniyaDikavaDakUDasAisaMpaogabahule' utkaJcanamutkocA, mugdhaM prati tatpratirUpadAnAdikamasadvyavahAraM kartuM pravRttassa pArzvavartivicakSaNabhayAt kSaNaM yattadakaraNaM tadutkaJcanamityanye, vaJcanaM-pratAraNaM mAyA-paravacanabuddhiH nikRtiH-bakavRttyA kukuTAdikaraNaM adhikopacArakaraNena paracchalanamityanye mAyApracchAdanArtha mAyAnsarakaraNamityanye kapaTa-veSAdiviparyayakaraNaM kUTaM kArSApaNatulAvyavasthApatrAdInAmanyathAkaraNaM 'sAiti avizrambhaH eSAM samprayogaH-pravattinaM tena bahulaH sa vA bahalo yasya sa tathA, 'nissIle apagatazubhakhabhAvaH 'nivae' aNuvratarahita: 'nirguNoM guNavatarahitaH 'nippacakkhANaposahovavAse' avidyamAnapauruSyAdipratyAkhyAno'satparvadinopavAsazcetyarthaH, 'bahUrNa dupaya // 238 // For Personal & Private Use Only
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ cauppayamiyapasupakkhisirIsavANaM ghAyAe vahAe ucchAyaNayAe adhammakeUsamuhie'tti pratItaM navaraM ghAta:-prahAro vadhohiMsA vyatyayo vA ucchAdanA-jAterapi vyavacchedanaM tadartha 'adharmaketuH' pApapradhAnaH ketuH-grahavizeSaH sa iva yaH sa tathA, dvipadAdisattvAnAM hi kSayAya yathA keturgrahaH samudgacchati tathA'yaM samutthita iti bhAvanA, bahunagareSu nirga-18 taM-janamukhAniHsRtaM yazaH-khyAtiryasya sa tathA, sUro-vikramI dRDhaprahArI-gADhaprahAraH, zabdaM lakSIkRtya vidhyAle yaH saH zabdavedhI, caurAdInyekAdaza padAni pratItAni, navaraM granthibhedakAH-nyAsakAnyathAkAriNaH ghurgharakAdinA vA ye granthIn |chindanti, sandhicchedakA ye gRhabhittisandhIn vidArayanti, kSAtrakhAnakA ye sandhAnavarjitabhittIH kANayanti, 'aNadhArayaMti RNaM-vyavaharakadeyaM dravyaM to teSAM dhArayanti, khaMDarakSA-daNDapAzikAH, tathA chinnA-hastAdiSu minnA nAsikAdau bAhAH dezAt AhatA-daNDAdibhiH tato dvandvaH, kuDaMga-vaMzAdigahanaM tadvayo durgamakhena rakSArthamAzrayaNIyakhasAdhAt sa tathA, 'nitthANaM'ti sthAnabhraSTaM 'aggaasilaDhigAhitti purastAt khaDgayaSTigrAhaH athavA ayyaH-pradhAnaH, 'allacamma durUhatti'ti Ardra cArohati mAGgalyArthamiti, 'mAiya'tti kakArasya svArthikakhAt 'mAI'si rukSAdivAlayuktakhAt pakSmalAni tAni c| tAni 'gomuhItti gomukhavadura pracchAdakalena kRtAni gomukhitAni ceti karmadhArayastatastaiH phalakaiH-sphurakaiH, atrArthe vAcanAntarANyapi santi tAni ca vimarzanIyAnIti, gamanikaiveyaM, nikRSTAbhiH-kozAdvahiSkRtAbhirasiyaSTibhiH asaGgataiHskandhAvasthitaistUNaiH-zarabhakhAdibhiH sajIvaiH-koTyAropitapratyaJcairddhanurbhiH samutkSiptaiH-nisargArthamAkRSTaiH zaradheH sakAzAccharaiHbANaiH 'samullAsiyAhiMti praharaNavizeSAH 'osAriyAhiMti pralambIkRtAbhiH UrughaMTAbhiH-javAghaNTAbhiH 'chippatUreNaM'ti For Personal & Private Use Only
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma- kathAGgam. // 239 // jeNeva NagaraguttiyA hAtAcorapallIo ihU havA, taM icchAmo NaM devA 18 suMsumAjJAtA dhanyAdeH aTavInistAraH sU. 139 kSiptatUryeNa, drutaM vAdyamAnena tUryeNetyarthaH, pratiniHkAmanti, iha bahuvacanaM cauravyaktyapekSayA anyathA caurasenApatiprakramAdekavacanameva syAditi / tate NaM se dhapaNe satthavAhe jeNeva sae gihe teNeva uvA0 2 subahuM dhaNakaNagaM suMsumaMca dAriyaM avahariyaM jANittA mahatthaM 3 pAhuDaM gahAya jeNeva jagaraguttiyA teNeva uvA02taM mahatthaM pAhuDaM jAva uvaNeti 2 evaM va0-evaM khalu devA ! cilAe coraseNAvatI sIhaguhAtocorapallIoihaM havamAgamma paMcahiM corasaehiM saddhiM mama gihaM ghAettA subahuM dhaNakaNagaM susumaM ca dAriyaM gahAya jAva paDigae, taM icchAmo NaM devA ! susumAdAriyAe kUvaM gamittae,tumbhe NaM devANuppiyA! se vipule dhaNakaNage mamaM suMsumA dAriyA, tate NaM te NayaraguttiyA dhaNNassa eyamaI paDisuNeti 2 sannaDa jAva gahiyAuhapaharaNA mahayA 2 ukiTTha0 jAva samuddaravabhUyaMpiva karemANA rAyagihAo NiggacchaMti rajeNeva cilAe core teNeva uvA02cilAeNaM coraseNAvatiNA saddhiM saMpalaggA yAvi hotthA, tate NaM jagaraguttiyA cilAyaM coraseNAvati hayamahiyA jAva paDiseheMti, tate NaM te paMca corasayA NagaragottiehiM hayamahiya jAva paDisehiyA samANA taM vipulaM dhaNakaNagaM vicchaDemANA ya vipakiremANA ya savato samaMtA vippalAitthA, tate NaM te NayaraguttiyA taM vipulaM dhaNakaNagaM geNhaMti 2 jeNeva rAyagihe teNeva uvA0, tate NaM se cilAe taM corasepaNaM tehiM Naya // 23 // For Personal & Private Use Only
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ 900090090SSSSSSSne raguttiehiM hayamahiya jAva bhIte tatthe suMsumaM dAriyaM gahAya egaM mahaM agAmiyaM dIhamaddhaM aDaviM aNupaviThe, tate NaM dhaNNe satthavAhe suMsumaM dAriyaM cilAeNaM aDavImuhiM avahIramANiM pAsittANaM paMcahiM puttehiM saddhiM appachaTTe sannaddhabaddhacilAyassa padmaggavihiM abhigacchati,aNugajjemANe hakkAremANe pukkAremANe abhitajjemANe abhitAsemANe piTTao aNugacchati, tate NaM se cilAe taM dhaNaM satthavAhaM paMcahiM puttehiM appachaTuM sannaddhabaddhaM samaNugacchamANaM pAsati 2 atthAme 4 jAhe No saMcAeti susumaM dArayaM NivAhittae tAhe saMte taMte parisaMte nIluppalaM asiM parAmusati 2 suMsumAe dAriyAe uttamaMgaM chiMdati 2taM gahAya taM agAmiyaM aDaviM aNupaviThe, tate NaM cilAe tIse agAmiyAe aDavIe tahAte abhibhUte samANe pamhuTTadisAbhAe sIhaguhaM corapalliM asaMpatte aMtarA ceva kaalge| evAmeva samaNAuso! jAva pavatie samANe imassa orAliyasarIrassa vaMtAsavassa jAvaviddhaMsaNadhammassa vaNNahe jAva AhAraM AhAreti se NaM ihaloe ceva bahUNaM samaNANaMhIlaNijje jAva aNupariyahissati jahA va se cilaaetkkre| tate NaM se dhaNNe satyavAhe paMcahiM puttehiM appachaTTe cilAyaM paridhADemANe 2 taNhAe chuhAe ya saMte taMte paritaMte no saMcAie cilAtaM coraseNAvatiM sAhatthiM giNhittae, se NaM tao paDiniyattai 2 jeNeva sA suMsumA dAriyA cilAeNaM jIviyAo vavarovilliyA teNaMteNeva uvAgacchati2 susumaM dAriyaM cilA. eNaM jIviyAo vavaroviyaM pAsai 2 parasuniyaMteva caMpagapAyave, tate NaM se dhaNNe satthavAhe appachaThe For Personal & Private Use Only
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. | 18 suMsumAjJAtA. aTavIni // 24 // stAraH sU. Asatthe kUvamANe kaMdamANe vilavamANe mahayA 2 saddeNaM kuha 2 suparunne suciraM kAlaM vAhamokkhaM kareti, tate NaM se dhaNNe paMcahiM puttehiM appachaThe cilAyaM tIse agAmiyAe sabato samaMtA paridhADemANA taNhAe chuhAe ya paribhaM(raddhaM)te samANe tIse AgAmiyAe aDavIe savato samaMtA udagassa maggaNagavesaNaM kareMti 2 saMte taMte paritaMte Nivinne tIse AgAmiyAe aDavIe udagassa maggaNagavesaNaM karemANe no ceva NaM udagaM AsAdeti, tate NaM udagaM aNAsAemANe jeNeva susamA jIviyAto vavaroelliyA teNeva uvA0 2 jeDaM puttaM dhaNNe sahAvei 2 evaM vayAsI-evaM khalu puttA ! suMsumAe dAriyAe ahAe cilAyaM takaraM savato samaMtA paridhADemANA taNhAe chuhAe ya abhibhUyA samANA imIse AgAmiyAe aDavIe udgassa maggaNagavesaNaM karemANA No ceva NaM udagaM AsAdemo, tate NaM udagaM aNAsAemANA No saMcAemo rAyagihaM saMpAvittae, taNNaM tumbhaM mamaM devA ! jIviyAo padharoha maMsaM ca soNiyaM ca AhAreha 2 teNaM AhAreNaM avahihA samANA tato pacchA imaM AgAmiyaM aDarSi Nistharihiha rAyagihaM ca saMpAvihiha mittaNAiya abhisamAgacchihiha atthassa ya dhammassa puNNassa ya AbhAgI bhavissaha,tate NaM se jeDaputtedhaNNeNaM evaM vutte samANe dhaNaM satthavAhaM evaM pa0-tumbhe gaM tAo! amhaM piyA gurUjaNayA devayabhUyA ThAvakA patiDhAvakA saMrakkhagA saMgovagAtaMkahapaNaM amhe tAto! tumbhe jIviyAo vavarovemo tubha NaM maMsaMca soNiyaM ca AhAremo? taM tunbheNaM tAto! mamaM jIviyAo pava // 24 // For Personal & Private Use Only
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ roveha maMsaM ca soNiyaM ca AhAreha AgAmiyaM aDaviM Nittharaha taM ceva sarva bhaNai jAva asthassa jAva puNNassa AbhAgI bhavissaha, tate NaM dhaNNaM sattha0 doce putte evaM va0-mA NaM tAo ! amhe jeTTa bhAyaraM guruM devayaM jIviyAo vavarovemo tunbhe NaM tAo! mama jIviyAo vavaroveha jAva AbhAgI bhavissaha, evaM jAva paMcame putte, tate NaM se dhapaNe satyavAhe paMca puttANaM hiyaicchiyaM jANittA te paMca putte evaM va0-mA NaM amhe puttA ! egamavi jIviyAo vavarovemo esa NaM suMsumAe dAriyAe sarIrae NippANe jAva jIvavippajaDhe taM seyaM khalu puttA! amhaM suMsumAe dAriyAe maMsaM ca soNiyaM ca AhArettae, tate NaM amhe teNaM AhAreNaM avatthaddhAsamANA rAyagihaM saMpAuNissAmo, tate NaM te paMca puttA dhaNNeNaM satyavAheNaM evaM vuttA samANA eyamaE paDisuNepti, tate NaM dhaNNe sattha0 paMcahi puttehiM saddhiM araNiM kareti 2 saragaM ca kareti 2 saraeNaM araNiM maheti 2 aggi pADeti 2 aggi saMdhukkheti 2 dAruyAti parikkheveti 2 aggi pajjAleti 2 suMsumAe dAriyAe maMsaM ca soNiyaM ca AhAreMti, teNaM AhAreNaM avatthaddhA samANA rAyagihaM nayariM saMpattA mittaNAIabhisamaNNAgayA tassa ya viulassa dhaNakaNagarayaNa jAva AbhAgI jAyAvihotthA, tate NaM se dhaNe satyavAhe suMsumAe dAriyAe bahUI loiyAtiM jAva vigayasoe jAe yAvi hotthA (sUtraM 139) teNaM kAleNaM 2 samaNe bhagavaM mahAvIre guNasilae ceie samosaDhe, se NaM dhaNe satyavAhe saMpatte dhammaM socA pavatie ekArasaMgavI mAsiyAe dan Education International For Personal & Private Use Only
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 24 // saMlehaNAe sohaMme uvavaNNo mahAvidehe vAse sinjhihiti, jahAviya NaM jaMbU! dhaNNeNaM satyavAheNaM 18 suMsuNo vaNNaheuM vA no rUvaheuM vA No balahernu vA no visayaheuM vA suMsumAe dAriyAe maMsasoNie mAjJAtA. AhArie nannattha egAe rAyagihaM saMpAvaNaTTayAe, evAmeva samaNAuso! jo amhaM niggaMtho vA 2 aTavIto imassa orAliyasarIrassa vaMtAsavassa pittAsavassa sukkAsavassa soNiyAsavassa jAva avassaM vippa- | nistAraH jahiyavassa vA no vaNNaheDaM vA no rUvahe vA no bala. visayaheuM vA AhAraM AhAreti nannattha egAe dhanyadIkSosiddhigamaNasaMpAvaNaTTayAe, se NaM ihabhave ceva bahUNaM samaNANaM 2 bahUNaM sAvayANaM bahUNaM sAvigANaM panayazca sU. accaNijje jAva vItIvatIssati, evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA aTThAramassa ayama paNNattettibemi 18|139-140 ( sUtraM 140 ) aTThArasamaM NAyajjhayaNaM samattaM 18 __ 'mUiyAhiti mUkIkRtAbhirniHzabdIkRtAbhirityarthaH, 'udgavatyi'ti jalabhRtadRtiH jalAdhAracarmamayabhAjanamityarthaH, 'jo NaM NaviyAe'tyAdi yo hi navikAyAH-agretanabhavabhAvinyAH mAturdugdhaM pAtukAmaH sa nirgacchatu, yo mumUrSurityarthaH, 'AgAmiyaMti agrAmikaM 'dIhamaddhaM'ti dIrghamArga, 'payamaggavihiMti padamArgapracAraM, 'pamhuTThadisAbhAe'tti vismRta // 24 // digbhAgaH, 'aMtarA ceva kAlagae'tti iha etAvadevopayogIti AvazyakAdiprasiddhaM tadIyaM zeSacaritaM sAdhudarzanopazamAyupadezena samyaksaparibhAvanavajratuNDakITikAbhakSaNadevalokagamanalakSaNaM noktamiti na virodhaH sambhAvanIyaH, upanayagranthaH pUrva For Personal & Private Use Only
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ vat , 'vAhapAmokkhaMti azruvimocanaM 'piyA'ityAdau pitopacArato loke'nyo'pi rUDho, yadAha-"janetA copanetA ca, yastu vidyAM prayacchati / annadAtA bhayatrAtA, paJcaite pitaraH smRtAH // 1 // " iti janakagrahaNaM sthApakA:-gRhasthadharme dArAdisaJcahaNAt pratiSThApakA:-rAjAdisamakSaM svapadanivezanena saMrakSakAH-nAnAvyasanebhyaH saGgopakAH-yadRcchAcAritAyAM saMvaraNAt , 'araNiti araNiragneH utpAdanArtha nirmathyate yaddAru 'saragaM karei'tti zarako nirmathyate tadyeneti, 'no vannahetu'mityAdi, anena ca kimuktaM bhavati ?-'nannatyatti ekasyAH siddhigamanaprApaNArthatayA anyatra nAhAramAhArayati, tAM varjayikhA kAraNAntareNa nAhArayatItyarthaH, tatra siddhigamanasya-siddhigateyaH prApaNalakSaNo'rthaH prAptirityarthaH tasya bhAvastattA tasyA iti, iha caivaM vizepopanayaH-"jaha so cilAiputto susumagiddho akajjapaDibaddho / dhaNapAraddho patto mahADaviM vasaNasayakaliyaM // 1 // taha jIvo visayasuhe luddho kAUNa pAvakiriyAo / kammavaseNaM pAvai bhavADavIe mahAdukkhaM // 2 // dhaNaseTThIviva guruNo puttA iva sAhavo bhavo aDavI / suyamaMsamivAhAro rAyagihaM iha sivaM neyaM // 3 // jaha aDavinayaranittharaNapAvaNatthaM taehiM suyamaMsaM / bhuttaM taheha sAhU gurUNa ANAe AhAraM // 4 // bhavalaMghaNasivapAvaNaheuM bhujaMti Na uNa gehIe / vaNNabalarUbaheuM ca bhAviyappA mahAsattA // 5 // [ yathA sa cilAtiputraH susumAgRddho'kAryapratibaddhaH dhanyena prArabdhaH prApto mahATavIM vyasanazatakalitAm // 1 // tathA jIvo viSayasukhe lubdhaH kukhA pApakriyAH / karmavazena prApnoti bhavATavyAM mahAduHkham // 2 // dhanazreSThIva guravaH putrA iva sAdhavo bhavo'TavI / sutAmAMsamivAhAro rAjagRhaM iha zivaM jJeyam // 3 // yathASTavInistaraNanagaraprApaNArtha taiH dan Education International For Personal & Private Use Only
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma-18 sutAmAMsaM / bhuktaM tatheha sAdhavo gurUNAmAjJayA''hAraM // 4 // bhavalaGghanazivaprApaNaheto Jjanti na punarmUlyA / varNabalakathAGgam.18 rUpahetozca bhAvitAtmAno mahAsattvAH // 5 // ] aSTAdaza jJAtavivaraNaM samAptam // 18 // 19puNDarIkajJAtA. padmadIkSAmokSI sU. // 242 // atha ekonaviMzatitamAdhyayanavivaraNam // 19 // 141 athaikonaviMzatitamaM vyAkhyAyate, asya ca pUrveNa sahAyamabhisambandhaH-pUrvatrAsaMvRtAzravasyetarasya cAnarthetarAvuktAviha tu ciraM saMvRtAzravo bhUkhApi yaH pazcAdanyathA syAttasya alpakAlaM saMvRtAzravasya ca tAvucyate ityevaMsambaddhamidam jati NaM bhaMte! samaNeNaM bhaga0ma0 jAva saMpatteNaM aTThArasamassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe pannatte egUNavIsaimassa nAyajjhayaNassa ke aDhe pannatte?,evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM teNaM kAleNaraiheva jaMbu. hIve dIve putvavidehe sIyAe mahANadIe uttarille kUle nIlavaMtassa dAhiNaNaM uttarillassa sItAmuhavaNasaM. Dassa pacchimeNaM egasailagassa vakkhArapavayassa purathimeNaM ettha NaM pukkhalAvaI NAmaM vijae panatte, tattha NaM puMDarigiNI NAma rAyahANI pannatA NavajoyaNavicchiNNA duvAlasajoyaNAyAmA jAva pacakkheM devaloyabhUyA pAsAtIyA 4 / tIse NaM puMDarigiNIe NayarIe uttarapuracchime disibhAe paliNivaNe // 242 // dain Educati o nal For Personal & Private Use Only
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ NAmaM ujjANe, tattha NaM puMDarigiNIe rAyahANIe mahApaume NAmaM rAyA hotyA, tassa NaM paumAvatI NAmaM devI hotthA, tassa NaM mahApaumassa ranno puttA paumAvatIe devIe attayA duve kumArA hotthA, taM0-puMDarIe ya kaMDarIe ya sukumAlapANipAyA0, puMDarIyae juvarAyA, teNaM kAleNaM 2 therAgamaNaM mahApaume rAyA Niggae dhammaM socA poMDarIyaM rajje ThavettA pacatie, poMDarIe rAyA jAe, kaMDarIe juvarAyA, mahApaume aNagAre coddasapuvAI ahijai, tate NaM therA bahiyA jaNavayavihAraM viharati, tate NaM se mahApaume bahaNi vAsANi jAva siddhe (sUtraM 141) tate NaM therA annayA kayAI puNaravi puMDarigiNIe rAyahANIe NaliNavaNe ujANe samosaDhA, poMDarIe rAyA Niggae, kaMDarIe mahAjaNasaiM socA jahA mahabbalo jAva pajjuvAsati, therA dhamma parikaheMti, puMDarIe samaNovAsae jAe jAva paDigate, tate NaM kaMDarIe uTThAe uTTeti uhAe uThettA jAva se jaheyaM tumbhevadaha jaM NavaraM puMDarIyaM rAyaM ApucchAmi tae NaM jAva pavayAmi, ahAsuhaM devANuppiyA!, tae NaM se kaMDarIe jAva there vaMdai namasai0 aMtiyAo paDinikkhamai tameva cAughaMTaM AsarahaM durUhati jAva pacoruhai jeNeva puNDarIe rAyA teNeva uvAgacchati karayala jAva puMDarIyaM evaM vayAsI-evaM khalu devA! mae therANaM aMtie jAva dhamme nisaMte se dhamme abhiruie tae NaM devA0! jAva pavaittae, tae NaM se puMDarIe kaMDarIyaM evaM vayAsI-mANaM tumaM devANuppiyA! idAthi muMDe jAva pavvayAhi ahaM NaM tumaM mahayA 2 rAyAbhiseeNaM abhisiMcayAmi, tae NaM se kaMDarIe puMDa For Personal & Private Use Only
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 24 // rIyassa raNo eyama8 No ADhAti jAva tusiNIe saMciTThati,tate NaM puMDarIe rAyA kaMDarIyaM doccaMpitacaMpi 19puNDaevaM vaka-jAva tusiNIe saMciTThati, tate NaM puMDarIe kaMDarIyaM kumAraM jAhe no saMcAeti bahahiM Aghava rIkajJAtA. NAhiM paNNavaNAhi ya4 tAhe akAmae ceva eyamaDhe aNumannitthA jAva NikkhamaNAbhiseeNaM abhisiMcati 18 kaNDarIkajAva therANaM sIsabhikkhaM dalayati, pavatie aNagAre jAe ekArasaMgaviU, tate NaM therA bhagavaMto annayA dIkSA gAkayAiM puMDarIgiNIonayarIo NaliNIvaNAo ujjANAo paDiNikkhamaMti bahiyA jaNavayavihAraM viha- . hasthyaM sU. 142-143 rati (sUtraM 142) tate NaM tassa kaMDarIyassa aNagArassa tehiM aMtehi ya paMtehi ya jahA selagassa jAva dAhavakaMtIe yAvi viharati, tate NaM therA annayA kayAI jeNeva poMDarigiNI teNeva uvAgacchaha 2 NaliNivaNe samosaDhA, poMDarIe Niggae dhamma suNeti, tae NaM poMDarIe rAyA dhammaM socA jeNeva kaMDarIe aNagAre teNeva uvA0 kaMDarIyaM vaMdati NamaMsati 2 kaMDarIyassa aNagArassa sarIragaM savASAhaM saroyaM pAsati 2 jeNeva therA bhagavaMto teNeva uvA02 there bhagavaMte vaMdati NamaMsai 2ttA evaM va0-ahaNNaM bhaMte! kaMDarIyassa aNagArassa ahApavattehiM osahabhesajehiM jAva teicchaM AudyAmi taM tumbhe NaM bhaMte! mama jANasAlAsu samosaraha, tate NaM therA bhagavaMto puMDarIyassa paDisuNeti 2jAya uvasaMpajjittANaM viharaMti, // 24 // tate NaM puMDarIe rAyA jahA maMDue selagassa jAva baliyasarIre jAe, tate NaM therA bhagavaMto poMDarIyaM rAyaM pucchaMti 2 bahiyA jaNavayavihAraM viharaMti, tate NaM se kaMDarIe tAo royAyaMkAo vippamukke samANe taMsi For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ maNuNNaMsi asaNapANakhAimasAimaMsi mucchie giddhe gaDhie ajjhovavaNNe No saMcAei poMDarIya ApucchittA bahiyA anbhujaeNaM jaNavayavihAraM viharittae, tattheva osapaNe jAe, tate NaM se poMDarIe imIse kahAe laddha? samANe pahAe aMteurapariyAlasaMparikhuDe jeNeva kaMDarIe aNagAre teNeva uvA02kaMDariyaM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei 2 vaMdati NamaMsati 2 evaM va0-dhannesi NaM tumaM devA ! kayatthe kayapunne kayalakkhaNe suladdhe NaM devA! tava mANussae jammajIviyaphale je NaM tuma rajaM ca jAva aMteuraM ca chaDuittA vigovaittA jAva pavatie, ahaM NaM ahaNNe akayapunne rajje jAva aMteure ya mANussaesu ya kAmabhogesu mucchie jAva ajjhovavanne no saMcAemi jAva pavatittae, taM dhanne'si NaM tumaM devA! jAva jIviyaphale, tate NaM se kaMDarIe aNagAre puMDarIyassa eyamajhu No ADhAti jAva saMciTThati, tate NaM kaMDarIe poMDarIeNaM docaMpi tacaMpi evaM vutte samANe akAmae avassavase lajjAe gAraveNa ya poMDarIyaM rAyaM Apucchati 2 therehiM saddhiM bahiyA jaNavayavihAraM viharati, tate NaM se kaMDarIe therehiM saddhiM kiMci kAlaM uggaMuggeNaM viharati, tato pacchA samaNattaNaparitaMte samaNattaNaNiviNNe samaNattaNaNibhatthie samaNaguNamukajogI therANaM aMtiyAo saNiyaM 2 paccosakkati 2 jeNeva puMDarigiNI NayarI jeNeva puMDarIyassa bhavaNe teNeva uvA0 asogavaNiyAe asogavarapAyavassa ahe puDhavisilApaTTagaMsi NisIyati 2 ohayamaNasaMkappe jAva jhiyAyamANe saMciTThati, tate NaM tassa poMDarIyassa ammaghAtI jeNeva asogavaNiyA teNeva Jan Education International For Personal & Private Use Only
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ a jJAtAdharmakathAGgam. 19puNDarIkajJAtA. puNDarIka dIkSA sU. 144 // 244 // uvA02 kaMDarIyaM aNagAraM asogavarapAyavassa ahe puDhavisilAvaddyaMsi ohayamaNasaMkappaMjAva jhiyAyamANaM pAsati 2 jeNeva poMDarIe rAyA teNeva uvA02 poMDarIyaM rAyaM evaM va0-evaM khalu devA! tava piubhAue kaMDarIe aNagAre asogavaNiyAe asogavarapAyavassa ahe puDhavisilAvaTTe ohayamaNasaMkappe jAva jhiyAyati, tate NaM poMDarIe ammadhAie eyamaDhe socA Nisamma taheva saMbhaMte samANe uThAe uTheti 2 aMteurapariyAlasaMparivuDe jeNeva asogavaNiyA jAva kaMDarIyaM tikkhutto0 evaM va.-dhaNNesi NaM tuma devA.! jAva paJcatie, ahaNaM adhaNNe 3 jAva pavaittae, taM dhanne'si NaM tumaM devA! jAva jIviyaphale, tate NaM kaMDarIe puMDarIeNaM evaM vutte samANe tusiNIe saMciTThati docaMpi taccaMpijAva ciTThati, tate NaM puMDarIe kaMDarIyaM evaM va0-aTTho bhaMte ! bhogehiM ?, tA! aho, tate NaM se poMDarIe rAyA koDubiyapurise sahAvei 2 evaM va0-khippAmeva bho devA! kaMDarIyassa mahatthaM jAva rAyAbhiseaM uvaTThaveha jAva rAyAbhiseeNaM abhisiMcati (sUtraM 143) tate NaM puMDarIe sayameva paMcamuTTiyaM loyaM kareti sayameva cAujAmaM dhamma paDivajjati 2 kaMDarIyassa saMtiyaM AyArabhaMDayaM geNhati 2 imaM eyArUvaM abhiggaha abhigiNhai-kappati me there vaMdittANamaMsittA therANaM aMtie cAujjAmaM dhammaM uvasaMpajjittA NaM tato pacchA AhAraM AhArittaettikaTTa, imaM ca eyArUvaM abhiggahaM abhigiNhettA NaM poMDarigiNIe paMDinikkhamatira puvANuputviM caramANe gAmANugAmaM dUijamANe therA bhagavaMto teNeva pahArettha gamaNAe (sUtraM144) tate | meva bhAgahai-kapatitakaDa, imaMcajamANe dherA P // 24 // Sen JainEducation For Personal & Private Use Only
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ tassa kaMDarIyassa raNNo taM paNIyaM pANabhoyaNaM AhAriyassa samANassa atijAgarieNa ya aibhoyaNappasaMgeNa ya se AhAre No sammaM pariNamai, tate NaM tassa kaMDarIyassa raNo taMsi AhAraMsi aparimamamANaMsi putvarattAvarattakAlasamayaMsi sarIraMsi veyaNA pAunbhUyA ujjalA viulA pagADhA jAva durahiyAsA pittajaraparigayasarIre dAhavakaMtIe yAvi viharati // tate NaM se kaMDarIe rAyA raje ya rahe ya aMteureya jAva ajjhovavanne aduhavasa akAmate avassavase kAlamAse kAlaM kiccA ahe sattamAe puDhavIe ukkosakAlaTTiiyaMsi narayaMsi neraiyattAe uvavaNNe / evAmeva samaNAuso! jAva pavatie samANe puNaravi mANussae kAmabhoge AsAie jAva aNupariyahissati jahA va se kaMDarIe rAyA (sUtraM 145)tate NaM se poMDarIe aNagAre jeNeva therA bhagavaMto teNeva uvA0 2 there bhagavaMte baMdati namaMsati 2 therANaM aMtie docaMpi cAujjAmaM dhamma paDivajjati, chaTThakhamaNapAraNagaMsi paDhamAe porisIe sajjhAyaM kareti 2 jAva aDamANe sIyalukkhaM pANabhoyaNaM paDigAheti 2 ahApajjattamitikaTTa paDiNiyattati, jeNeva therA bhagavaMto teNeva uvA0 2 bhattapANaM paDidaMseti 2therehiM bhagavaMtehiM abbhaNunAe samANe amucchite 4 bilamiva paNNagabhUeNaM appANeNaM taM phAsuesaNijjaM asaNa 4 sarIrakoTagaMsi pakkhivati, tate NaM tassa puMDarIyassa aNagArassa taM kAlAikaMtaM arasaM virasaM sIyalukkhaM pANabhoyaNaM AhAriyassa samANassa puvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa se AhAre No For Personal & Private Use Only
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. // 245 // sammaM pariNamati, tate NaM tassa puMDarIyassa aNagArassa sarIragaMsi veyaNA pAunbhUyA ujjalA jAva durahiyAsA pittajaraparigayasarIre dAhavakaMtIe viharati, tate NaM se puMDarIe aNagAre atthAme abale avIrie apurisakkAraparakkame karayala jAva evaM va0-Namo'tthu NaM arihaMtANaM jAva saMpattANaM Namo'tthu NaM therANaM bhagavaMtANaM mama dhammAyariyANaM dhammovaesayANaM purvipi ya NaM mae therANaM aMtie save pANAtivAe pacakkhAe jAva micchAdasaNasalle NaM paccakkhAe jAva AloiyapaDikate kAlamAse kAlaM kicA savaThThasiddha uvavanne / tato aNaMtaraM ughaTTittA mahAvidehe vAse sijjhihiti jAva sabadukkhANamaMtaM kaahiti| evAmeva samaNAuso! jAva pacatie samANe mANussaehiM kAmabhogehiM No sajjati no rajjati jAva no vippaDighAyamAvajati se NaM ihabhave ceva bahaNaM samaNANaM bahUNaM samaNINaM bahUNaM sAvayANaM bahUNaM sAvigANaM accaNijje vaMdaNijje pUyaNijje sakAraNije sammANaNije kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsaNijjettikaTTha paraloeviyaNaM No Agacchati bahaNi daMDaNANi ya muMDaNANi ya tajaNANi ya tADaNANi ya jAva cAuraMtaM saMsArakatAraM jAva vItIvaissati jahA va se poMDarIe aNagAre / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM AdigareNaM titthagareNaM jAva siddhigaiNAmadhenaM ThANaM saMpatteNaM egUNavIsaimassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe pannatte // evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva siddhigaiNAmadhenaM ThANaM saMpatteNaM chaTThassa aMgassa paDhamassa suyakkhaMdhassa ayamaDhe paNNattettibemi (sUtraM 146) tassa 19puNDarIkajJAtA kaNDarIka|nArakitA puNDarIka18 siddhiH zru ta0samAptiH sU. 145-146 -147 IS // 24 // For Personal & Private Use Only
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________ NaM suyakkhaMdhassa egUNavIsaM ajjhayaNANi ekkasaragANi egUNavIsAe divasesu samapaMti (sUtraM 147) paDhamo suyakkhaMdho smtto|| sarva sugama, navaraM upanayavizeSo'yam-'vAsasahassapi jaI kAUNaM saMjamaM suviulaMpi / aMte kiliTThabhAvo.na visujjhai kaMDa-IN rIucca // 1 // tathA appeNavi kAleNaM kei jahAgahiyasIlasAmaNNA / sAhiti niyayakajaM puMDarIyamahArisiba jahA // 2 // [ varSasahasramapi yatiH kRtA saMyama suvipulamapi / ante kliSTabhAvo na vizudhyati kaNDarIka iva // 1 // alpenApi / | kAlena kecit yathAgRhItazIlasaMyuktAH / sAdhayanti nijakArya yathaiva puNDarIkamaharSiH // 2 // ] ityekonaviMzatitamaM jJAtaM vivaraNataH samAptam // TRASTRASTRASTRASTRASTRA STREESTRA STATEMETRATRE iti zrIcandrakulanabho'GgaNanabhomaNizrImadabhayadevasUrinirmitavivaraNavRte jJAtAne prathamo jJAtazrutaskandhaH samAptaH For Personal & Private Use Only
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma atha dvitIyazrutaskandhavivaraNam / dharmakathA kathAGgam. zruta.vargaH // 246 // atha dvitIyo vyAkhyAyate, asya ca pUrveNa sahAyamabhisambandhaH-pUrvatrAptopAlambhAdibhitaiirdhArtha upanIyate, iha tu sa eva sAkSAtkathAbhirabhidhIyate ityevaMsambandho'yam teNaM kAleNaM 2 rAyagihe nAmaM nayare hotthA, vaNNao, tassa NaM rAyagihassa bahiyA uttarapuracchime disibhAe tattha NaM guNasIlae NAmaM ceie hotthA vaNNao, teNaM kAleNaM 2 samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI ajasuhammA NAmaM therA bhagavaMto jAtisaMpannA kulasaMpannA jAva cauddasapucI cauNANovagayA paMcahiM aNagArasaehiM saddhiM saMparikhuDA putvANupurvi caramANA gAmANugAmaM duijjamANA suhaMsuheNaM viharamANA jeNeva rAyagihe Nayare jeNeva guNasIlae ceie jAva saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANA viharaMti, parisA niggayA, dhammo kahio, parisA jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva disi paDigayA, teNaM kAleNaM 2 anjasuhammassa aNagArassa aMtevAsI ajajaMbU NAmaM aNagAre jAva pajjuvAsamANe evaM va0-jati NaM bhaMte! samaNeNaM jAva saMpatteNaM chahassa aMgassa paDhamasuyakkhaMdhassa NAyasuyANaM ayamaDhe pannatte doccassa NaM bhaMte! suyakkhaMdhassa dhammakahANaM samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aDhe pannatte ?, evaM khalu jaMbU! samaNeNaM jAva saMpatteNaM dhammakahANaM dasa vaggA paM0, taM0-camarassa aggamahisINaM paDhame vamge 1 balissa // 246 // dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________ baharoyaNiMdassa vairoyaNaranno aggamahisINaM bIe vagge 2 asuriMdavajANaM dAhiNillANaM iMdANaM aggamahisINaM taie vagge 3 uttarillANaM asuriMdavajiyANaM bhavaNavAsiiMdANaM aggamahisINaM cautthe vagge 4 dAhiNillANaM vANamaMtarANaM iMdANaM aggamahisINaM paMcame vagge 5 uttarillANaM vANamaMtarANaM iMdANaM aggamahisINaM chaThe vagge 6 caMdassa aggamahisINaM sattame vagge 7 sUrassa aggamahisINaM aTThame vagge 8 sakassa aggamahisINaM Navame vagge 9 IsANassa aggamahisINaM dasame vagge 10 / jati NaM bhaMte! samaNeNaM jAva saMpatteNaM dhammakahANaM dasa vaggA paM0 paDhamassa NaM bhaMte ! vaggassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aDhe pannatte?, evaM khalu jaMbU! samaNeNaM jAva saMpatteNaM paDhamassa vaggassa paMca ajjhayaNA paM0 taM0-kAlI rAI rayaNI vijU mehA, jahaNaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM paDhamassa vaggassa paMca ajjhayaNA paM0 paDhamassa NaM bhaMte! ajjhayaNassa samaNaNaM jAva saMpatteNaM ke aDhe paM01, evaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe Nayare guNasIlae ceie seNie rAyA celaNA devI sAmI samosarie parisA NiggayA jAva parisA pajjuvAsati, teNaM kAleNaM 2 kAlI nAmaM devI camaracaMcAe rAyahANIe kAlavaDiMsagabhavaNe kAlaMsi sIhAsaNaMsi cauhiM sAmANiyasAhassIhiM cauhiM mayahariyAhiM saparivArAhiM tihiM parisAhiM sattahiM aNiehiM sattahiM aNiyAhivatIhiM solasahiM AyarakkhadevasAhassIhiM aNNehiM bahuehi ya kAlavaDiMsayabhavaNavAsIhiM asurakumArehiM devIhiM devehi ya saddhiM saMparivuDA mahayAhaya jAva viharai, imaM ca NaM keva dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. 2 dharmakathAzruta // 247 // lakappaM jaMbahIvaM 2 viuleNaM ohiNA AbhoemANI 2 pAsai, tattha samaNaM bhagavaM mahAvIraM jaMbuhIve 2 bhArahe vAse rAyagihe nagare guNasilae ceie ahApaDirUvaM uggahaM uggiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANaM pAsati 2ttA haTTatuTThacittamANaMdiyA pItimaNA jAva hayahiyayA sIhAsaNAo anbhuTTeti 2 pAyapIDhAo paccoruhati 2 pAuyA omuyati 2 titthagarAbhimuhI sattaTTa payAI aNugacchati 2 vAma jANuM aMceti 2 dAhiNaM jANuM dharaNiyalaMsi nihaGa tikkhutto muddhANaM dharaNiyalaMsi niveseti 2 IsiM pacuNNamai 2 kaDayatuDiyarthabhiyAto bhuyAto sAharati 2 karayala jAva kaTTa evaM va0-Namo'tthu NaM arahaMtANaM jAva saMpattANaM Namo'tthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jAva saMpAviukAmassa vadAmi NaM bhagavaMtaM tatthagayaM iha gae pAsau me samaNe bhagavaM mahAvIre tattha gae iha gayaMtikaTTha vaMdati 2 namaMsati 2 sIhAsaNavaraMsi puratthAbhimuhA nisaNNA, tate NaM tIse kAlIe devIe imeyArave jAva samuppajjitthA-seyaM khalu me samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdittA jAva pajjuvAsittaettikaTTha evaM saMpeheti 2 Abhiogie deve sadAveti 2 evaM va0-evaM khalu devA! samaNe bhagavaM mahAvIre evaM jahA suriyAbhoM taheva ANattiyaM dei jAva divaM suravarAbhigamaNajoggaM kareha 2 jAva pacappiNaha, tevi taheva karettA jAva paJcappiNaMti, NavaraM joyaNasahassavicchiNNaM jANaM sesaM taheva taheva NAmagoyaM sAhei taheva navihiM uvadaMsei jAva pddigyaa| bhaMtetti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati NamaMsati 2 evaM va0 // 247 // For Personal & Private Use Only
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAlie NaM bhaMte ! devIe sA divA deviDDI 3 kahiM gayA0 kUDAgArasAlAdiDhato, aho NaM bhaMte ! kAlI devI mahiDDiyA, kAlie NaM bhaMte ! devIe sA divA deviDDI 3 kiNNA laddhA kiNNA pattA kiNNA abhisamaNNAgayA ?, evaM jahA sUriyAbhassa jAva evaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM 2 iheva jaMbuddIve 2 bhArahe vAse AmalakappA NAma NayarI hotthA vaNNao aMbasAlavaNe ceie jiyasattU rAyA, tattha NaM AmalakappAe nayarIe kAle nAma gAhAvatI hotthA aDDe jAva aparibhUe, tassa NaM kAlassa gAhAvaissa kAlasirI NAmaM bhAriyA hotthA, sukumAla jAva surUvA, tassa NaM kAlagassa gAhAva tissa dhUyA kAlasirIe bhAriyAe attayA kAlI NAmaM dAriyA hotthA, vaDDA vaDakumArI juNNA juNNakumArI paDiyapuyatthaNI NivinnavarA varaparivajiyAvi hotthA, teNaM kAleNaM 2 pAse arahA purisAdANIe Aigare jahA vaDamANasAmINavaraM Navahatthussehe solasahi samaNasAhassIhiM ahattIsAe ajiyAsAhassIhiM saddhiM saMparibuDe jAva aMbasAlavaNe samosaDhe parisA Ni jAva pajjuvAsati,tate NaM sA kAlI dAriyA imIse kahAe laTThA samANI haTTa jAva hiyayA jeNeva ammApiyaro teNeva uvA02 karayala jAva evaM va0-evaM khalu ammayAo! pAse arahA purisAdANIe Aigare jAva viharati, taM icchAmi NaM ammayAo! tubbhehi anbhaNunnAyA samANI pAsassa arahao purisAdANIyassa pAyavaMdiyA gamittae ?, ahAsuhaM devA! mA paDibaMdhaM karehi, tate NaM sA kAliyA dAriyA ammApiIhiM anbhaNunnAyA samANI haTTa jAva hiyayA For Personal & Private Use Only
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. 2dhamekathAzrutaskandhaH // 248 // NhAyA kayavalikammA kayakouyamaMgalapAyacchittA suddhappavesAI maMgallAtiM vatthAtiM pavara parihiyA appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIrA ceDiyAcakavAlaparikiNNA sAto gihAto paDiNikkhamati 2 jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva dhammie jANappavare teNeva uvA02 dhammiyaM jANapavaraM durUDhA, tate NaM sA kAlI dAriyA dhammiyaM jANapavaraM evaM jahA dovatI jAva pajjuvAsati, tate NaM pAse arahA purisAdANIe kAlIe dAriyAe tIse ya mahatimahAlayAe parisAe dhammaM kahei, tate NaM sA kAlI dAriyA pAsassa arahao purisAdANIyassa aMtie dhammaM socA Nisamma haha jAva hiyayA pAsaM arahaM purisAdANIyaM tikkhutto vaMdati namaMsati 2 evaM va0-saddahAmi NaM bhaMte! NiggaMthaM pAvayaNaM jAva se jaheyaM tumbhe vayaha, jaM NavaraM devA! ammApiyaro ApucchAmi,tate NaM ahaM devANuppiyANaM aMtie jAva pavvayAmi, ahAsuhaM devA0!, tate NaM sA kAlI dAriyA pAMseNaM arahayA purisAdANIeNaM evaM vuttA samANI haTTa jAva hiyayA pAsaM arahaM vaMdati 2 tameva dhammiyaM jANappavaraM duruhati 2 pAsassa arahao purisAdANIyassa aMtiyAto aMbasAlavaNAo ceiyAo paDiNikkhamati 2 jeNeva AmalakappA nayarI teNeva uvA0 2 AmalakappaM NayariM majjhamajjheNaM jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvA0 2 dhammiyaM jANapavaraM Thaveti 2 dhammiyAo jANappavarAo paccoruhati 2 jeNeva ammApiyarA teNeva uvA02 karayala evaM va0evaM khalu ammayAo! mae pAsassa arahato aMtie dhamme NisaMte seviya dhamme icchie paDicchie // 248 // Jain Education Internal oral For Personal & Private Use Only
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhirutie, tae NaM ahaM ammayAo ! saMsArabhauviggA bhIyA jammaNamaraNANaM icchAmi gaM tumbhehiM anbhaNunnAyA samANI pAsassa arahato aMtie muMDA bhavittA AgArAto aNagAriyaM pavatittae, ahAsuhaM devA! mA paDibaMdhaM ka0, tate NaM se kAle gAhAvaI vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDAveti 2 mittaNAiNiyagasayaNasaMbaMdhipariyaNaM AmaMtetira tato pacchA pahAe jAva vipuleNaM pupphavatthagaMdhamallAlaMkAreNaM sakArettA sammANettA tasseva mittaNAtiNiyagasayaNasaMbaMdhipariyaNassa purato kAliyaM dAriyaM seyApIehiM kalasehiM pahAveti 2 savAlaMkAravibhUsiyaM kareti 2 purisasahassavAhiNIyaM sIyaM duruheti 2 mitta NAiNiyagasayaNasaMbaMdhipariyaNeNaM saddhiM saMparivuDA sabiDDIe jAva raveNaM AmalakappaM nayariM majjhamajjheNaM Niggacchati 2 jeNeva aMbasAlavaNe ceie teNeva uvA02chattAie titthagarAisae pAsati 2sIyaM Thavei 2 kAliyaM dAriyaM ammApiyaro purao kAuM jeNeva pAse arahA purisA0 teNeva uvA02 vaMdai namasai 2ttA evaM va0-evaM khalu devA! kAlI dAriyA amhaM dhUyA iTThA kaMtA jAva kimaMga puNa pAsaNayAe ?, esa NaM devA! saMsArabhauviggA icchai devANuppiyANaM aMtie muMDA bhavittANaM jAva pavaittae, taM eyaM NaM devANuppiyANaM sissiNibhikkhaM dalayAmo paDicchaMtu NaM devANuppiyA! sissiNibhikkhaM, ahA-. suhaM devANuppiyA! mA paDibaMdha, tate NaM kAlI kumArI pAsaM arahaM vaMdati 2 uttarapuracchibhaM disibhAgaM avakkamati 2 sayameva AbharaNamallAlaMkAraM omuyati 2 sayameva loyaM kareti 2 jeNeva pAse arahA For Personal & Private Use Only
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma 2 dharmakathAzruta kathAnam. // 249 // purisAdANIe teNeva uvA0 2 pAsaM arahaM tikkhutto vaMdati 2 evaM va0-Alitte NaM bhaMte ! loe evaM jahA devANaMdA jAva sayameva pavAviuM, tate NaM pAse arahA purisAdANIe kAliM sayameva puSphacUlAe ajAe sissiNiyattAe dalayati, tate NaM sA puSphacUlA anjA kAliM kumAri sayameva pavAveti, jAva uvasaMpajittANaM viharati, tate NaM sA kAlI ajA jAyA IriyAsamiyA jAva guttabaMbhayAriNI, tate NaM sA kAlI ajA pupphacUlAajAe aMtie sAmAiyamAiyAti ekArasa aMgAI ahijai bahUhiM cauttha jAva viharati, tate NaM sA kAlI ajjA annayA kayAtiM sarIrabAusiyA jAyA yAvi hotthA, abhikkhaNaM 2 hatthe dhovai pAe dhovai sIsaM dhovaha muhaM dhovai thaNaMtarAiM dhovai kakkhaMtarANi dhovati gujjhaMtarAiM dhovai jattha 2 viya NaM ThANaM vA sejaM vANisIhiyaM vA cetei taM puvAmeva abbhukkhettA tato pacchA Asayati vA sayai vA, tate NaM sA puSphacUlA ajA kAliM ajaM evaM va0-no khalu kappati devA! samaNINaM NiggaMthINaM sarIrabAusiyANaM hotae tumaM ca NaM devANuppiyA! sarIrabAusiyA jAyA abhikkhaNaM 2 hatthe dhovasi jAva AsayAhi vA sayAhi vA taM tuma devANuppie ! eyassa ThANassa Aloehi jAva pAyacchittaM paDivajAhi,tateNaM sA kAlI ajjA pupphacUlAe ajAe eyamaDhe no ADhAti jAva tusiNIyA saMciTThati, tate NaM tAo pupphacUlAo ajAo kAliM ajaM abhikkhaNaM 2 hIleMti gidaMti khiMsaMti garihaMti avamaNNaMti abhikkhaNaM 2 eyama8 nivAreti, tate NaM tIse kAlIe ajAe samaNIhiM jiggaM // 249 // For Personal & Private Use Only
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________ thIft abhikkhaNaM 2 hIlijamANIe jAva vArijamANIe imeyArUve anbhasthie jAva samuSyajjisthAjayA NaM ahaM AgAravAsaM majje vasitthA tayA NaM ahaM sayaMvasA jappibhidaM ca NaM ahaM muMDe bhavitA AgArAo aNagAriyaM pavatiyA tappabhidaM ca NaM ahaM paravasA jAyA, taM seyaM khalu mama kalaM pAuppabhAyAraNI jAva jalate pADikkiyaM uvassayaM uvasaMpajittA NaM viharitaettika evaM saMpeheti 2 kalaM jAva jalate pADiekaM uvassayaM giNhati, tattha NaM aNivAriyA aNohaTiyA sacchaMdamatI abhikkhaNaM 2 hatthe dhoveti jAva Asayaha vA sayai vA, tae NaM sA kAlI ajjA pAsatthA pAsatthavihArI osaNNA osaNNavihArI kusIlA 2 ahAchaMdA 2 saMsattA 2 bahUNi vAsANi sAmannapariyAgaM pAuNai 2 addhamAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUseti 2 tIsaM bhattAI aNasaNAe cheei 2 tassa ThANassa aNAloiyaapaMDikaMtA kAlamAse kAlaM kiccA camaracaMcAe rAyahANIe kAlavaDiMsae bhavaNe uvavAyasabhAe devasayaNijjaMsi devadUtariyA aMgulassa asaMkhejAi bhAgamettAe ogAhaNAe kAlIdevIttAe uvavaNNA, taNaM sA kAlI devI ahuNovavaNNA samANI paMcavihAe pajjantIe jahA sUriyAbho jAva bhAsAmaNapajjatIe, tate NaM sA kAlI devI cauNhaM sAmANiyasAhassINaM jAva aNNesiM ca bahUNaM kAlavaDeMsagabhavaNavAsINaM asurakumArANaM devANa ya devINa ya AhevacaM jAva viharati, evaM khalu go0 ! kAlIe devIe sA divA deviDDI 3 laddhA pattA abhisamaNNAgayA, kAlIe NaM bhaMte! devIe ke vatiyaM kAlaM ThitI pannattA 1, For Personal & Private Use Only
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 2 dharmakathAzrutaskandhaH // 25 // go0 ! aDDAijAI paliovamAiM ThiI pannattA, kAlI NaM bhaMte ! devI tAo devalogAo aNaMtaraM uyavahittA kahiM gacchihiti kahaM uvavajihiti ?, go! mahAvidehe vAse sijjhihiti, evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM paDhamavaggassa paDhamajjhayaNassa ayamaDhe paNNattettibemi / dhammakahANaM paDhamajjha IS yaNaM samattaM (sUtraM 148) sarvaH sugamaH, navaraM 'kiNNA laddha'tti prAkRtakhAt kena hetunA labdhA-bhavAntare upArjitA prAptA-devabhave upanItA abhisamanvAgatA-paribhogataH upayogaM prApteti, 'vaDDa'tti bRhatI vayasA saiva bRhattvAdapariNItakhAcca bRhatkumArI jIrNA zarIrajaraNAdvavetyarthaH saiva jIrNatvApariNatvAbhyAM jIrNakumArI jIrNazarIrakhAdeva patitaputastanI-avanatigatanitambadezavakSojA nirviNNAzca varA:-pariNetAro yasyAH sA nirviNNavarA ata eva varaparivarjiteti, zeSa sUtrasiddham // jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM dhammakahANaM paDhamassa vaggassa paDhamajjhayaNassa ayamahe 50 bitiyassa NaM bhaMte! ajjhayaNassa samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM ke0 ahe paNNatte?, evaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe nagare guNasIlae cehae sAmI samosaDhe parisA NiggayA jAva pajjuvAsati, teNaM kAleNaM 2 rAI devI camaracaMcAe rAyahANIe evaM jahA kAlI taheva AgayA paTTavihiM uvadaMsettA paDigayA, bhaMtetti bhagavaM go0 ! putvabhavapucchA, evaM khalu go0! teNaM kAleNaM 2 AmalakappA NayarI aMbasAlavaNe ceie jiyasattU rAyA rAI gAhAvatI rAIsirI bhAriyA rAI dAriyA pAsassa samo // 25 // For Personal & Private Use Only
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________ saraNaM rAI dAriyA java kAlI taheva nikkhatA taheva sarIrabAusiyA taM caiva sarvvaM jAva aMtaM kAhiti / evaM khalu jaMbU ! biiyajjhayaNassa nikkhevao 2 / jati NaM bhaMte! taiyajjhayaNassa ukkhevato, evaM khalu jaMbU ! rAyagihe Nayare guNasilae ceie evaM jaheba rAtI taheva rayaNIvi, NavaraM AmalakappA nayarI rayaNI gAhAvatI rayaNasirI bhAriyA rayaNI dAriyA sesaM taheva jAva aMtaM kAhiti 3 / evaM vijjUvi AmalakappA nayarI vijjugAhAvatI vijjusiribhAriyA vijjudAriyA sesaM taheva 4 / evaM mehAvi AmalakappAe nayarIe mehe gAhAvatI mehasiri bhAriyA mehA dAriyA sesaM taheva 5 / evaM khalu jaMbU samaNeNaM jAva saMpatteNaM dhammakahANaM paDhamassa vaggassa ayamaTThe paNNatte ( sUtraM 149 ) jati NaM bhaMte! samaNeNaM jAva saMpatterNa docassa vaggassa ukkhevao, evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM docassa vaggassa paMca ajjhayaNA paM0 taM0-suMbhA nisuMbhA raMbhA niraMbhA madaNA, jati NaM bhaMte! samaNeNaM jAva saMpatteNaM dhammakahANaM docassa vaggassa paMca ajjhayaNA paM0, docassa NaM bhaMte! vaggassa paDhamajjhayaNassa ke0 aTThe paM0 1, evaM khalu jaMbU / teNaM kAleNaM 2 rAyagihe Nayare guNasIlae ceie sAmI samosaDho parisA NigyA jAva pajjuvAsati, teNaM kAleNaM 2 suMbhA devI balicaMcAe rAyahANIe suMbhavaDeMsae bhavaNe subhaMsi sIhAsAMsi kAlIgamaeNaM jAva NahavihiM uvadaMsettA jAva paDigayA, puvabhavapucchA, sAvatthI NayarI koe ceie jiyasattU rAyA suMbhe gAhAvatI subhasirI bhAriyA suMbhA dAriyA sesaM jahA kAliyA NavaraM For Personal & Private Use Only
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 2dharmakathAzrutaskandhaH // 25 // aduTTAtiM paliovamAI ThitI, evaM khalu jaMbU ! nikkhevao ajjhayaNassa evaM sesAvi cattAri ajjhayaNA, sAvatthIe navaraM mAyA piyA sarisanAmayA, evaM khalu jaMbU ! nikkhevao bitIyavaggasa 2(sUtraM 150) ukkhevao taiyavaggassa evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM taiyassa vaggassa caupaNaM ajjhayaNA pannattA, saM0-paDhame ajjhayaNe jAva caupaNNatime ajjhayaNe, jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM dhammakahANaM taiyassa vaggassa cauppannajjhayaNA paM0 paDhamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aDhe paNNatte ?, evaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe Nayare guNasIlae ceie sAmI samosaDhe parisA NiggayA jAva pajjuvAsati, teNaM kAleNaM 2 ilA devI dharaNIe rAyahANIe ilAvaDaMsae bhavaNe ilaMsi sIhAsaNaMsi evaM kAlIgamaeNaM jAva NavihiM uvadaMsettA paDigayA, putvabhavapucchA, vANArasIe Nayare kAmamahAvaNe ceie ile gAhAvatI ilasirI bhAriyA ilA dAriyA sesaM jahA kAlIe NavaraM dharaNassa aggamahisittAe uvavAo sAtiregaaddhapaliovamaThitI sesaM taheva, evaM khalu Nikkhevao paDhamajjhayaNassa, evaM kamA saterA soyAmaNI iMdA ghaNA vijjuyAvi, savAo eyAo dharaNassa aggamahisIo eva, ete cha ajjhayaNA veNudevassaviavisesiyA bhANiyavA evaM jAva ghosassavi ee ceva cha ajjhayaNA, evamete dAhiNillANaM iMdANaM cauppaNNaM ajjhayaNA bhavaMti, sahAovi vANArasIe kAmamahAvaNe ceie taiyavaggassa Nikkhevao (sUtraM 151) cautthassa ukkhevao, // 25 // dan Education International For Personal & Private Use Only
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________ evaM khala jaMbU! samajeNaM jAva saMpatteNaM dhammakahANaM cautthavaggassa cauppaNNaM ajjhayaNA paM0, taM0paDhame ajjhayaNe jAva cauppaNNaime ajjhayaNe, paDhamassa ajjhayaNassa ukkhevao go! evaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe samosaraNaM jAva parisA pajjuvAsati, teNaM kAleNaM 2 khyA devI rUyANaMdA rAyahANI khyagavaDisae bhavaNe khyagaMsi sIhAsaNaMsi jahA kAlIe tahA navaraM putvabhave caMpAe puNNabhadde cetie rUyagagAhAvaI khyagasirI bhAriyA rUyA dAriyA sesaM taheva, NavaraM bhUyANaMdaaggamahiMsittAe uvavAo desUrNa paliovamaM ThiI Nikkhevao, evaM khalu sukhyAvi rUyaMsAvi rUyagAvatIvi rUyakatAvi khyappabhAvi, eyAo ceva uttarillANaM iMdANaM bhANiyavAo jAva mahAghosassa, Nikkhevao cautthavaggassa (sUtraM 152) paMcamavaggassa ukkhevao, evaM khalu jaMbU ! jAva battIsaM ajjhayaNA paM0, taM0kamalA kamalappabhA ceva, uppalA ya sudaMsaNA / khvavatI bahurUvA, suruvA subhagAviya // 1 // puNNA bahuputtiyA ceva, uttamA bhAriyAviya / paumA vasumatI ceva, kaNagA kaNagappabhA // 2 // vaDeMsA keumatIceva, vaharaseNA rayippiyA |rohinnii namiyA ceva, hirI pupphavatItiya // 3 // bhuyagA bhuyagavatI ceva, mahAkacchA'parAiyA / sughosA vimalA ceva, sussarAya sarassatI // 4 // ukkhevao paDhamajjhayaNassa, evaM khalu jaMbU / teNaM kAleNaM 2rAyagihe samosaraNaM jAva parisA pajjuvAsati, teNaM kAleNaM 2 kamalA devI kamalAe rAyahANIe kamalavaDeMsae bhavaNe kamalasi sIhAsaNaMsi sesaM jahA kAlIe taheva NavaraM puvabhave dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharmakathAGgam. 2 dharmakathAzrutaskandhaH // 252 // nAgapure nayare sahasaMbavaNe ujANe kamalassa gAhAvatissa kamalasirIe bhAriyAe kamalA dAriyA pAsassa0 aMtie nikkhaMtA kAlassa pisAyakumAriMdassa aggamahisI addhapaliovamaM ThitI, evaM sesAvi ajjhayaNA dAhiNillANaM vANamaMtariMdANaM, bhANiyavAo sabAo NAgapure sahasaMbavaNe ujANe mAyA piyA dhUyA sarisanAmayA, ThitI addhapaliovamaM / paMcamo vaggo samatto / (sUtraM 153) chaTThovi vaggo paMcamavaggasariso, NavaraM mahAkAliMdANaM uttarillANaM iMdANaM aggamahisIo putvabhave sAgeyanayare uttarakuruujANe mAyA piyA dhUyA sarisaNAmayA sesaM taM ceva / chaTTho vaggo samatto (sUtraM 154) sattamassa vaggassa ukkhevao, evaM khalu jaMbU ! jAva cattAri ajjhayaNA paM0, taM0-sUrappabhA AyavA acimAlI pabhaMkarA, paDhamajjhayaNassa ukkhevao, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe samosaraNaM jAva parisA pajjuvAsai, teNaM kAleNaM 2 sUrappabhA devI sUraMsi vimANaMsi sUrappabhaMsi sIhAsaNaMsi sesaM jahA kAlIe tahA NavaraM putvabhavo arakkhurIe nayarIe sUrappabhassa gAhAvaissa sUrasirIe bhAriyAe surappabhA dAriyA sUrassa aggamahisI ThitI addhapaliovamaM paMcahi vAsasaehiM anbhahiyaM sesaM jahA kAlIe, evaM sesAovi sabAo arakkhurIe nnyriie| sattamo vaggo samatto (sUtraM 155) aTThamassa ukkhevao, evaM khalu jaMbU! jAva cattAri ajjhayaNA paM0,0-caMdappabhA dosiNAbhA acimAlI pabhaMkarA, paDhamassa ajjhayaNassa ukkhevao, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe samosaraNaM jAva parisA // 252 // For Personal & Private Use Only
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________ pajjuvAsati, seNaM kAleNaM 2 caMdappabhA devI caMdappamaMsi vimANaMsi caMdappabhaMsi sIhAsaNaMsi se jahA kAlIe, NavaraM putvabhave madurAe NayarIe bhaMDivaDeMsae ujANe caMdappabhe gAhAvatI caMdasirI bhAriyA caMdappabhA dAriyA caMdassa aggamahisI ThitI addhapaliovamaM paNNAsAe vAsasahassehiM abbhahiyaM sesaM jahA kAlIe, evaM sesAovi mahurAe NayarIe mAyApiyarovi dhUyAsarisaNAmA, aTThamo vaggo smtto| (sUtraM 156) Navamassa ukkhevao, evaM khalu jaMbU ! jAva aTTa ajjhayaNA paM0, taM0-paumA sivA satI aMjU rohiNI NavamiyA acalA accharA, paDhamajjhayaNassa ukkhevao, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM rAyagihe samosaraNaM jAva parisA pajjuvAsai, teNaM kAleNaM 2 paumAvaI devI sohamme kappe paumavaDeMsae vimANe sabhAe suhammAe paumaMsi sIhAsaNaMsi jahA kAlIe evaM avi ajjhayaNA kAlIgamaeNaM nAyacA, NavaraM sAvatthIe do jaNIo hathiNAure do jaNIo kaMpillapure do jaNIo sAgeyanayare do jaNIo paume piyaro vijayA mAyarAo savAo'vi pAsassa aMtie paJcatiyAo sakassa aggamahisIo ThiI satta paliovamAiMmahAvidehe vAse aMtaM kaahiNti|nnvmo vaggo samatto (sUtraM 157) dasamassa ukkhevao, evaM khalu jaMbU! jAva aTTha ajjhayaNA paM0, taM0-kaNhA ya kaNharAtI rAmA taha rAmarakkhiyA vasU yA / vasuguttA vasumittA vasuMdharA caiva iisaanne||1|| paDhamajjhayaNassa ukkhevao, evaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe samosaraNaM jAva parisA pajjuvAsati, For Personal & Private Use Only
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAtAdharma kathAGgam. // 25 // teNaM kAleNaM 2 kaNhA devI IsANe kappe kaNhavaDeMsae vimANe sabhAe suhammAe kaNhaMsi sIhAsaNaMsi 2dharmakasesaM jahA kAlIe evaM aTThavi ajjhayaNA kAlIgamaeNaM NeyacA, NavaraM putvabhave vANArasIe nayarIe do thAzrutajaNIo rAyagihe nayare do jaNIo sAvasthIe nayarIe do jaNIo kosaMbIe nayarIe do jaNIo rAme skandhaH piyA dhammA mAyA savAo'vi pAsassa arahao aMtie pavaiyAo pupphacUlAe ajAe sissiNIyattAe IsANassa aggamahisIo ThitI Nava paliovamAI mahAvidehe vAse sijjhihiMti bujjhihiMti muccihiMti savvadukkhANaM aMtaM kAhiMti / evaM khalu jaMbU! Nikkhevao dasamavaggassa / dasamo vaggo samatto / (sUtraM 158) / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM AdigareNaM titthagareNaM sayaMsaMbuddheNaM purisottameNaM jAva saMpatteNaM / dhammakahA suyakkhaMdho samato dasahiM vaggehiM nAyAdhammakahAo smttaao| (sUtraM 159) samApto dvitIyaH shrutskndhH| namaH zrIvarddhamAnAya, zrIpArzvaprabhave namaH / namaH zrImatsarasvatyai, sahAyebhyo namo namaH // 1 // iha hi gamanikArtha yanmayA | vyUhayoktaM, kimapi samayahInaM tadvizodhyaM sudhIbhiH / nahi bhavati vidheyA sarvathAsinnupekSA, dayitajinamatAnAM tAyinAM cAGgivarge // 2 // pareSAM durlakSA bhavati hi vipakSAH sphuTamidaM, vizeSAd vRddhAnAmatulavacanajJAnamahasAm / nirAmnAyAdhIbhiH punarati- // 25 // |tarAM mAdRzajanaistataH zAstrArthe me vacanamanaghaM durlabhamiha // 3 // tataH siddhAntatattvajJaiH, svayamUdyaH prayatnataH / na punaramadA| khyAta, eva grAhyo niyogataH // 4 // tathApi mA'stu me pApaM, saGghamatyupajIvanAt / vRddhanyAyAnusArivAddhitArtha ca pravRttitaH Jain Education Interational For Personal & Private Use Only www.janelibrary.org.
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________ / / 5 / / tathAhi - kimapi sphuTIkRtamiha sphuTe'pyarthataH, sakaSTamatidezato vividhavAcanAto'pi yat / samarthapadasaMzrayAdviguNapustakebhyo'pi yat, parAtmahitahetave'nabhinivezinA cetasA // 6 // yo jainAbhimataM pramANamanaghaM vyutpAdayAmAsivAn, prasthAnairvividhairnirasya nikhilaM bauddhAdi sambandhi tat / nAnAvRttikathAkathApathamatikrAntaM ca cakre tapo, niHsambandhavihAramapratihataM zAstrAnusArAttathA // 7 // tasyAcAryajinezvarasya madavadvAdipratisparddhinaH, tadbandhorapi buddhisAgara iti khyAtasya sUrerbhuvi / chandobandhanibaddhabandhuravacaH zabdAdisalakSmaNaH, zrIsaMvignavihAriNaH zrutanidhezcAritracUDAmaNeH // 8 // ziSyeNAbhayadevAkhyasUriNA vivRtiH kRtA / jJAtAdharmakathAGgasya, zrutabhaktyA samAsataH // 9 // nirvRtakakulanabhastalacandradoNAkhyasU| rimukhyena / paNDitaguNena guNavatpriyeNa saMzodhitA ceyam // 10 // pratyakSaraM gaNanayA, granthamAnaM vinizcitam / anuSTubhAM sahatrANi, trINyevASTazatAni ca // 11 // ekAdazasu zateSvatha viMzatyadhikeSu vikramasamAnAm / aNahilapATakanagare vijayadazamyAM ca siddheyam // 12 // samAptA ceyaM jJAtAdharmakathApradezaTIketi // WAAAAAAAAAAAAIVARIVARTAN // iti candrakulanabhastaloDapatiprabhazrImad bhayadevasUrisUtritavivaraNayutaM jJAtAdharmakathAGgaM samAptam // AMANANY For Personal & Private Use Only
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________ POOOOO MONASIAN HIMANSARGD) GOAN BAGPAGEORAB TAINA IGOE PEASONALIS S NAPAINTING IGOES RRIORE R ||shriimdbhydevsuurivryvivRtN zrIjJAtAdharmakathAGgam // For Personal & Private Use Only