Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ _ namo namo nimmaladasaNassa gamaAra bhAga pUjya AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara-gurubhyo namaH savRttika-Agama-suttANi 13 Agama 7-10 upAsakadazA, aMtakRddazA, anuttaropapAtikadazA, praznavyAkaraNa mUlaM evaM vRttiH| mUla saMzodhaka :- pUjyapAda AgamoddhAraka AcAryazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjasAheba abhinava-saMkalanakartA :- Agama divAkara munizrI dIparatnasAgarajI (M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi pUjya zAsanaprabhAvaka AcAryazrI harSasAgarasUrijI kI preraNA se 'vardhamAna jaina Agama maMdira saMsthA' paalitaannaa|
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Isa projekTa ke saMpUrNa-anudAna-dAtA SALER zrI Agama maMdira pAlitANA HTHOREOE HOSH
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ namo namo nimmaladasaNassa / para savRttika-Agama-suttANi na + mUla saMzodhaka abhinava-saMkalanakartA 5 ANDUTY ba FOR 330 COM laod pUjyapAda AgamoddhAraka AcArya zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja Agama divAkara munizrI dIparatnasAgarajI [M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi] prata-prApti aura peja seTiMga kartA : ke ceramana zrI pravINabhAI zAha, amerikA mudraka : navaprabhAta prinTIMga presa amadAbAda Mo 982559885519825306275
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 sr s' nuuN mnhaaN kihaasl jee privaar hai| bhut vaar tk krn dii s' guruu ROTH vAcanA zatAbdI varSa jArI siNgh nuuN s' s' s' s' s' k nuuN cl rl g s pNjaab srkaar dii s' haal s' haar
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ [bhAga-13] zrI upAsakadazA, antakRddazA, anuttaropapAtikadazA, praznavyAkaraNadazA namo namo nimmaladaMsaNassa pUjya zrIAnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurubhyo namaH upAsakadazA, aMtakRddazA, anuttaropapAtikadazA, praznavyAkaraNadazA [AgamasUtra 7 se 10] mUlaM evaM vRtti: [Adya saMpAdaka pUjya AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI ma.sA. (kiJcit vaiziSThyaM samarpitena saha) puna: saMkalanakartA- muni dIparatnasAgara (M.Com., M.Ed., Ph.D.,zrutamaharSi) 28/07/2017, zukravAra, 2073 zrAvaNa zukla 5 'savRttika-Agama-suttANi' zreNi bhAga-11 zrI AgamoddhAraka-vAcanA-zatAbdI-varSa-nimitta 'Agama-vRtti-mudraNa-projekTa' ~5~
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmAcArI-saMrakSaka, jJAnadhanI, Agama-saMzodhaka, tIvra-medhAvI, samAdhimRtyu-prApta, bahumukhIpratibhAdhAraka pajyapAda AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasarIzvarajI mahArAja sAheba * jinhone zuddha-zraddhA, samyak-zruta ArAdhanA, yathAkhyAtacAritra ke prati gati aura aMta samaya deha-mamatva ke tyAga ke dvArA kAyotsarga nAmaka | abhyaMtara-tapa ki mizAla kAyama ki hai aise bahuzruta AcArya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAja kA paricaya karAnA mere lie nAmumakina hai, fira bhI gurubhakti | : buddhi se zraddhAMjalI svarupa eka mAmulI sI jhalaka paisa karane kA yaha prayAsa mAtra hai| .cAritra-grahaNa ke bAda alpa kAlame jo apane gurudeva kI chatrachAyA se dUra ho gaye, to bhI gurudeva ke svarga-gamana ko sirpha karmo kA prabhAva mAnakara | | apane saMyama ke lakSya prati sthira rahate hue akele jJAna-mArga ki sAdhanA ke patha para cale | paDhAI ke lie hI kitane mahino taka roja ekAsaNA tapa ke sAtha : - bAraha killomiTara paidala vihAra bhI kiyA | lekina apane maMjhila pe DaTe rahe, aura pariNAma svarupa saMskRta evaM prAkRta bhASA kA, prAcIna lipio kA, vyAkaraNa-nyAya-sAhitya Adi kA sampUrNa jJAna prApta kiyA | jaina AgamazAstro ke samudra ko bhI pAra kara ge| .eka akelA AdamI bhI kyA nahIM kara zakatA? isa prazna kA uttara hameM isa mahApuruSa ke jIvana aura kavana se mila gayA, jaba ve cala par3e | devarddhigaNI kSamAzramaNa ke sthApita patha para. binA kisI sahAya lie hue sirpha akele hI "jaina-Agama-zAstro" ko dIrghajIvI banAne ke lie aneka hastaprato se | : zuddha-pATha taiyAra kiye | do vaikalpika Agama, kalpasUtra aura niyuktio ko jor3akara 45 Agama-zAstro ko saMzodhita kara ke saMpAdita kiyA | phira | pAlItANAmeM Agama maMdira banavAkara Arasa-patthara ke Upara ye sabhI Agama-sAhitya ko kaMDArA, sUratameM tAmapatra para bhI aMkita karavAe aura "Agama maMjUSA" nAma se mudraNa bhI karavA ke bar3I bar3I peTImeM rakhavA ke gA~va gA~va bheja die | vartamAnakAlame sarva prathamabAra aisA kArya huA | .sirpha mUla Agama ke kArya se hI una ke kadama ruke nahI the, unhoMne Agamo kI vRtti, cUrNi, niyukti, ava cUrI, saMskRta-chAyA Adi kA bhI | saMzodhana-sampAdana kiyA | upayogI viSayo ke lie unhoMne eka lAkha zloka pramANa saMskRta-prAkRta nae graMtho kI racanA bhI kI | kitane hI graMtho kI : prastAvanA bhI likhI | ye samyak-zruta mudrita karavAne ke lie Agamodaya samiti, devacaMda lAlabhAI ityAdi vibhinna saMsthA kI sthApanA bhI kii| .jJAnamArga ke alAvA sammetazikhara, aMtarIkSajI, kezariyAjI Adi tIrtharakSA kara ke samyaka-darzana-ArAdhanA kA paricaya bhI diyA | rAjAoM ko - pratibodha kara ke aura vAcanAo dvArA apanI pravacana-prabhAvakatA bhI ujAgara karavAI | bAladikSA, devadravya-saMrakSaNa, tithi-prazna ityAdi viSayome satya-pakSameM / aMta taka dRr3ha rahe | jainazAsana ke lie jaba jarurata par3I taba adAlatI kAravAIo kA sAmanA bhI bar3I niDaratA se kiyA thaa| * sAgarAnaMdajI ke nAma se mazahUra ho cuke pUjya AnaMdasAgarasUrIzvarajIne apane parivAra svarupa 870 sAdhU-sAdhvIjI bhI zAsana ko bheTa kiye | ....ye the hamAre gurudeva "sAgarajI"... ......muni dIparatnasAgara... | . - .. - .. - .. - .. - .. - ..
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyamaikalakSI, upadhAna-tapa-preraka, cAritra-mArga-rAgI, pravacana-paTu, suparivAra-yukta / pUjya gacchAdhipatiAcAryadeva zrI devendrasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba ... paramapUjya AcAryazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI ke pATa-paraMparAme hue tisare gacchAdhipati the pUjya AcArya zrI devendrasAgarasUrIzvarajI, jo eka pUnyavAn / | AtmA the, dIkSA grahaNa ke bAda alpakAlame hI eka ziSya ke guru bana gaye | fira kyA / ziSyo ki saMkhyA baDhatI calI, bar3hate hue punya ke sAtha-sAtha ve Akhira 'gacchAdhipati' pada pe ArUr3ha ho gae | isa mahAtmA kA punya sirpha ziSyoM taka simita nahI thA, ve jahA kahIM bhI 'upadhAna-tapa' kI preraNA karate the, turaMta hI vahAM 'upadhAna' ho jAte the | pravacanapaTutA evaM parSadApunya ke kAraNa una ke upadeza-prApta bahota AtmAone saMyama-mArga kA svIkAra kiyA | khuda bhI | saMyamaikalakSI hone ke kAraNa cAritramArga ke rAgI to the hI, sAthasAtha jJAnamArga kA sparza bhI una kA niraMtara rahetA thA | Apa kabhI bhI dupahara ko cale jAie, / * ve khuda akele yA ziSya-parivAra ke sAtha koI bhI grantha ke adhyayana-adhyApanameM rata dikhAI deNge| | ... ye to hamane unake jIvana ke do-tIna pahelu dikhAe | eka aura bhI anusaraNIya bAta una ke jIvanameM dekhane ko milI thI- 'ArAdhanA-prema'. kaisI bhI zArIrika sthiti ho, magara unhoMne donoM zAzvatI olIjI, [poSa)dazamI, zukla paMcamI, trikAla devavaMdana, parva yA parvatithi ke devavaMdana Adi ArAdhanA kabhI | nahIM chor3I | AkharI sAlomeM jaba una ko ehasAsa ho gayA kI aba 'aMtima-ArAdhanA' kA avasara najadIka hai, taba una ke muhameM eka hI raTaNa bArabAra cAlu ho : gayA- "arihaMtanuM zaraNa, siddhanuM zaraNa, sAdhunuM zaraNa, kevalI bhagavaMte bhAkhelA dharmanuM zaraNa " isI cAra zaraNo ke raTaNa ke sAtha hI ve samAdhi-mRtyu-rUpa samyak nidrA ko prApta hue the | aise mahAn sUrivara ko bhAvabarI vaMdanA | ... muni dIparatnasAgara... ... zrI vardhamAna jaina Agama maMdira saMsthA, pAlitANA ... | pUjyapAda AnaMdasAgara-sUrIzvarajI kI bauddhika-pratibhA kA mUrtimaMta svarupa aisI isa saMsthA kI sthApanA vikrama saMvata 1999 me mahA-vada 5 ko hui| : AcArya harSasAgarasUrijI kI preraNA se jina kI tarafa se isa savRttika-Agama-suttANi ke lie saMpUrNa dravya-sahAya kI prApti hui / zilpa-sthApatya, zilotkIrNa Agama aura samavasaraNa sthita nayanaramya 45 caumukha jina-pratimAjI se suzobhita aisA ye 'AgamamaMdira' hai, jo zatrujayagirirAja ki taleTIme sthita hai | vartamAna 24 jinavara, 20 viharamAna jinavara aura 1 zAzvata milAkara 45 caumukhajI yahA birAjamAna hai | jahAM 40 samavasaraNa kI racanA meru parvata ke tino kANDa ke varNo ke anusAra cAra alaga-alaga raMgo ke Arasa-patthara se banA hai, devo davArA racita samavasaraNa ke zAstra varNanaanusAra Agama-maMdira ki samavasaraNa kA sthApatya hai | aisI aneka vizeSatA se yukta ye AgamamaMdira hai| - muni dIparatnasAgara... . - . . - . . ~7~
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. . - .. - .. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. 'sAgara-samudAya-ekatA-saMrakSaka, tIrtha-uddhAra-kArya-pravRtta, guNAnurAgI' isa "savRttika-Agama-suttANi' zreNi bhAga 1 se 40 ke saMpUrNa anudAna ke preraNAdAtA pUjya zAsanaprabhAvaka AcArya zrI harSasAgarasUrijI mahArAja sAheba pUjyapAda sva. gacchAdhipati devendrasAgara-sUrIzvarajI ke vinayI ziSya evaM do gacchAdhipatio ke mukhya sahAyaka ke rupame 'sAgara samudAya ke sucAru : saMcAlaka pUjya harSasAgarasUrijI, jina kI preraNA se ye "savRttika-Agama-sultANi" ke mudraNa ke lie saMpUrNa davyarAzi prApta huI , unakA atyalpa paricaya yahAM kareMge| samudAya-ekatA ke lie sadaiva prayatnazIla rahate hue ye mahAtmA samudAya ke sAdhu-sAdhvIjI kI AvazyakatAokI pUrtI ke lie bhI pravRtta rahete hai, prAcIna: arvAcIna tIrtho ke jIrNoddhAra evaM vikAza ke lie bhI utsAhita rahete hai, jJAna-kSetra achUtA na rahe isIlie anumodanA, anudAna evaM samaya milane para zAstra vAMcanameM bhI rUci rakhate hai | samudAya ke jarUratamaMda sAdhvIjI bhagavaMto ke AvAsa kA viSaya ho yA sAdhvIjI ke vihArameM majadUra kA vetana cukAnA ho, aise chotte| choTe kAryoM ke prati bhI una kA lakSya rahetA hai | darzana-zuddhi ke lie jaba unhoMne samagra bhAratavarSa ke 100 sAla taka ke purAne jinAlayo meM 18 abhiSeka kI * preraNA kI, usa vakta lagabhaga sabhI abhiSeka-sAmagrI kI dravya-zuddhi kA qhayAla rakhate hue apanI medhAvI buddhi kA paricaya diyA thA, sAthame anukaMpA bhAva se | pujArI yA vidhi karAnevAle ko yatkiMcit bahamAna pragaTa karate hue kucha dhana-rAzi pradAna krvaaii| : aise bahuguNa-saMpanna mahAtmA pUjya AcAryazrI harSasAgara-sUrijI ko hama bhAvabharI vaMdanA karate hue isa zrutakArya kA prAraMbha karane jA rahe hai| ... muni dIparatnasAgara [kAtrajapUnA, kapaDavaMja, prabhAsapATaNa Adi sthAnome AgamamaMdira ke preraka, karmagraMtha abhyAsu, nispRha mahAtmA pUjyapAda gacchAdhipati AcArya zrI daulatasAgara-sUrIzvarajI mahArAja sAheba (evaM) ajAtazatru, svAdhyAya-rasika, prazAMtamUrtI aura apane guru ke prItipAtra parama pajya AcArya zrI naMdIvardhanasAgara-sarijI mahArAja sAheba isa pavitra zruta-kAryame dono sUrivaro kA smaraNa karate hue koTi koTi vaMdanA ke sAtha .......muni dIparatnasAgara -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.. -.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUlAGkA: 58+13 mUlAMka: 01 20 29 32 mUlAMka: 001 007 010 adhyayana mUlAkA 27+12 varga: varga:1, gautama Adi 10 a0 varga:2, akSobha Adi 8 a. varga: 3, aniyaza Adi 13 a mUlAMka: 01 01- AnaMda 02 - kAmadeva mUlAMka: 001 009 013 017 021 03 - cunA 04. sarAdeva mUlAkA 6+4 varga: varga: 1, jAli, mayAlI 10 a. mUlAkA 30+14 zrutaskaMdha 1 [ Azrava 1 adhyayana -1- prANAtipAta: -2- mRSAvAdaH pRSThAMka 011 048 072 078 pRSThAMka: 119 125 125 pRSThAMka 184 pRSThAMkaH 201 253 283 330 382 upAsakadazAGga sUtrasya viSayAnukrama adhyayana mUlAMka : 34 35 41 05- cullazataka 06- kuMDakolika 07- saddAlaputra mUlAMka : 015 018 antakRddazAGga sUtrasya viSayAnukrama varga: varga: 4, jAli Adi 10 a0 varga: 5, padmAvatI Adi 10 a. pRSThAMka 081 083 088 pRSThAMka 147 147 anuttaropapAtikadazAGga sUtrasya viSayAnukrama mUlAMka: pRSThAMka 03 varga:2, dIrghasena Adi 8 a. 187 praznavyAkaraNadazAGga sUtrasya viSayAnukrama ~9~ mUlAMka : 48 57 58-73 mUlAMka 023 041 46-62 mUlAMka: 07-13 mUlAMka: 030 036 038 039 044 dIpa- anukramA: 72 adhyayana 08 mahAzataka 09. naMdInipitA 10- leIyApitA varga:6, makAI Adi 16 a. varga: 7, naMdA Adi 13 a. varga: 8, kAlI-Adi 10 a. dIpa- anukramAH 62 varga: 1- ahiMsA pRSThAMka: 105 116 116 pRSThAMka: 155 168 169 dIpa-anukramAH 13 puSThAMka: varga: 3, dhanya Adi 13 a. 188 zrutaskaMdha 2 [ saMvara 1 adhyayana dIpa-anukramA: 47 pRSThAMka 398 427 444 460 484 -2- satyaM -3- adattAdAna -3- dattAnujJA 4- abrahamaM -4- brahmacaryaM 5- parigrahaH -5- aparigrahaH pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra -[07 se 10] aMgasUtra- [07 se 10] mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ ['upAsakadazA' - mUlaM evaM vRtti:] isa prakAzana kI vikAsa-gAthA yaha prata sabase pahale "upAsakadazAGgasUtra" ke nAmase sana 1920 (vikrama saMvata 1976) meM Agamodaya samiti dvArA prakAzita huI, isa ke saMpAdaka-mahodaya the pUjyapAda AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI (sAgarAnaMdasUrijI) mahArAja sAheba | isI prata ko phira se dusare pUjyazrIone apane-apane nAmase bhI chapavAI, jisame unhoMne khudane to kucha nahIM kiyA, magara isI prata ko oNphaseTa karavA ke, apanA evaM apanI prakAzana saMsthA kA nAma chApa diyA. jisame kisIne pUjyapAd sAgarAnaMdasUrijI ke nAma ko Age rakhA, aura apanI vaphAdArI dikhAI, to kisIne svayaM ko hI isa pure kArya kA kartA batA diyA aura zrImadsAgarAnaMdasUrijI tathA prakAzaka kA nAma hI miTA diyA | * hamArA ye prayAsa kyoM? + Agama kI sevA karane ke hameM to bahota avasara mile, 45-Agama saTIka bhI hamane 30 bhAgome 12500 se jyAdA pRSThomeM prakAzita karavAe hai, kintu logo kI pUjya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI ke prati zraddhA tathA prata svarupa prAcIna prathA kA Adara dekhakara hamane isI prata ko skena karavAI, usake bAda eka speziyala phorameTa banavAyA, jisame bIcame pUjyazrI saMpAdita prata jyoM kI tyoM rakha dI, Upara zIrSasthAname Agama kA nAma, phira adhyayana, mUlasUtra- Adi ke naMbara likha die, tA~ki par3hanevAle ko pratyeka peja para kaunasA adhyayana, Adi cala rahe hai usakA saralatA se jJAna ho zake, bAyIM tarapha Agama kA krama aura isI prata kA sUtrakrama diyA hai, usake sAtha vahA~ 'dIpa anukrama' bhI diyA hai, jisase hamAre prAkRta, saMskRta, hiMdI gujarAtI, iMgliza Adi sabhI Agama prakAzanomeM praveza kara zake | hamAre anukrama to pratyeka prakAzanomeM eka sAmAna aura kramazaH Age bar3hate hue hI hai, isIlie sirpha krama naMbara die hai, magara prata meM gAthA aura sUtroM ke naMbara alaga-alaga hone se hamane jahAM sUtra hai vahA~ kauMsa die hai aura jahAM gAthA hai vahA~ ||-|| aisI do lAina khIMcI hai yA phira gAthA zabda likha diyA hai| hamane eka anakramaNikA bhI banAyI hai, jisame pratyeka adhyayana Adi likha diye hai aura sAthameM isa sampAdana ke pRSThAMka bhI de die hai, jisase abhyAsaka vyakti apane cahite adhyayana yA viSaya taka AsAnI se pahu~ca zakatA hai | aneka pRSTha ke nIce viziSTha phUTanoTa bhI likhI hai, jisame usa pRSTha para cala rahe qhAsa viSayavastu kI, mUla pratameM rahI huI koI-koI mudraNa-bhUla kI yA kramAMkana sambandhI jAnakArI prApta hotI hai / zAsanaprabhAvaka pUjya AcAryazrI harSasAgarasUrijI ma.sA. kI preraNAse aura zrI vardhamAna jaina AgamamaMdira, pAlitANA kI saMpUrNa dravya sahAya se ye 'savRttika-Agama-suttANi' bhAga-13 kA mudraNa huA hai, hama una ke prati hamArA AbhAra vyakta karate hai | ......muni dIparatnasAgara. ~10~
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [?] adhyayana [ 1 ], mUlaM [1] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita AgamasUtra -[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Jucator bhAga-13 "upAsakadazA" - aMgasUtra - 7 (mUlaM + vRttiH) // arham // // zrImatsudharmasvAmipraNItaM navAGgIvRttikAraka zrImada bhayadevasUrivaravivRtaM zrIupAsakadazAGgasUtram // prathamamadhyayanam / zrIvarddhamAnamAnamya, vyAkhyA kAcidvidhIyate / upAsakadazAdInAM prAyo granthAntarekSitA // 1 // tatropAsakadazAH saptamama, iha cAyamabhidhAnArthaH- upAsakAnAM zramaNopAsakAnAM sambandhino'nuSThAnasya pratipAdikA dazA:--- dazAdhyayanarUpA upAsakadazAH, bahuvacanAntametad grandhanAma / AsAM ca sambandhAbhidheyaprayojanAni nAmAnvarthasAmathyenaiva pratipAditAnyavagantavyAni, tathAhi upAsakAnuSThAnamihAbhidheyaM tadavagamatha zrotRRNAmanantaraprayojanaM, zAstrakRtAM tu tatpratibodhanameva tat, paramparaprayojanaM tUbhayeSAmapyapavargaprAptiriti / sambandhastu dvividhaH zAstreSvabhidhIyate - upAyopeyabhAvalakSaNo guruparvakramalakSaNaJca tatrIpAyoSeyabhAvalakSaNaH zAstranAmAnvarthasAmarthyenaivAsAmabhihitaH, tathAhi idaM zAstramupAya etatsAdhyopAsakAnuSThAnAvagamazcopeyamityupAyopeyabhAvalakSaNaH sambandhaH, guruparvakramalakSaNaM tu sambandhaM sAkSAddarzayitumAha // ai / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM campA nAmaM nayarI hotyA, vaNNao, puNabhadde ceie, vaNNao // (sU01) teNaM kAleNaM teNaM samaraNaM ajjamuhamme samosarie jAva jambU pajjuvAsamANe evaM bayAsI jar3a NaM bhante adhyayanasya prastAvanA For Patient ~11~
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhya yana [1], ------- --- mUlaM [2] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: davAr3a prata sutrAMka samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva sampatteNaM chaThussa assa nAyAdhammakahANaM ayamaTTe paNNane sattamassa NaM bhante AnandAassa uvAsagadasANaM samaNeNaM jAva sampaneNaM ke aTe paNNane ?, evaM khalu jambU ! samaNeNaM jAva sampattaNaM dhyayana sattamassa aGkassa uvAsagadasANaM dasa ajjhayaNA paNanA, taMjahA-ANande 1 kAmadeve ya 2, gAhAvai culaNIpiyA prastAvanA surAdeve 4 cullasayae 5, gAhAvada kuNDakolie 6 // 1 // saddAlapute 7 mahAsayae 8, nandiNIpiyA 9 sAlihIpiyA 110 // jaiNaM bhante ! samaNeNaM jAva sampatteNaM sattamassa assa uvAsagadasagANaM dasa ajjhayaNA paNNatA paDhamassa PNa bhante ! samaNeNaM jAva sampatteNaM ke aTe paNNate ? // (sU02) 'teNaM kAleNaM teNaM samaeNamityAdi, sarva cedaM jJAtadharmakathAprathamAdhyayanavivaraNAnusAreNAnugamanIyaM, navaraM / 'Anande' ityAdi rUpakaM, tatrAnandAbhidhAnopAsakavaktavyatApratibaddhamadhyayanamAnanda evAbhidhIyate, evaM sarvatra, 'gAhAvaini gRhapatiH RddhimadvizeSaH 'kuNDakolie'tti ruupkaantH| evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANiyagAme nAma nayare hotthA, vaNNao, tassa NaM vANiyagAmassa nayarassa pahiyA uttarapuracchime disIbhAe dUipalAsae nAma ceie, tastha NaM vANiyagAme nayara jiyasattU rAyA hotthA vaNNao, tastha NaM vANiyagAme ANande nAma gAhAvaI parivasai, ar3e jAva aparibhUe // tassa NaM ANandassa gAhAvaissa cacAri hiraNNakoDIo nihANapauttAo cattAri hiraNNa gAthA dIpa anukrama [2-4] REaramJASTna atha adhyayana-1 "AnaMda" Arabhyate, [AnaMda zramaNopAsaka kathA] ~ 12~
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA" - aMgasUtra-7 (mUlaM+vRtti:) adhyayana [1], ------ mUlaM [3-5] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [3-5] dIpa anukrama [5-7] koDIo buDipauttAo cattAri hiraNNakoDio pavittharapaunAo cattAri vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM hotthA ||se NaM ANande gAhAvaI vahaNaM rAIsara jAva matthavAhANaM bahUsa kajesa ya kAraNesu ya mantesu ya kuDambesa ya gujjhesa ya rahassesu ya nicchaesu ya vavahAresa ya ApucchaNije paDipucchaNije, sayassavi ya NaM kuTumbassa meDhI pamANaM AhAre AlambaNaM cakkhU, meDhIbhUe jAva savvakajavaTTAvae yAvi hotthA // tassa NaM ANandassa gAhAvaissa sivAnandA nAma bhAriyA hotthA, ahINa jAva surUvA Anandassa gAhAvaissa iTThA ANandeNaM gAhAvaiNA saddhi aNuranA aviratnA iTThA sadda jAva paJcavihe mANussae kAmabhoe paJcaNubhavamANI viharai // tassa NaM vANiyagAmassa bahiyA uttarapuracchime disIbhAe ettha NaM kollAe nAmaM sannivese hotyA, riddhasthimiya jAva pAsAdIe 4 // tattha NaM kollAe sannivese ANandassa gAhAvaissa bahue mittanAiniyamasayaNasambandhiparijaNe parivasai,ar3e jAva aparibhUe / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAca samosarie, parisA niggayA, koNie rAyA jahA tahA jiyasattU niggacchai 2 nA jAva pajjuvAsai // tae NaM se ANande gAhAvaI imIse kahAe laTTha samANe evaM khalu samaNe jAva viharai, taM mahAphalaM jAva gacchAmiNa jAva panjuvAsAmi, evaM sampehei 2 nA pahAe / suddhappAvesAI jAva appamahagyAbharaNAlaGiyasarIre sayAo gihAo paDiNikkhamai 2 nA sakoraNTamalladAmeNaM chatteNaM / dharijamANeNaM maNussavaggurAparikkhice pAyavihAracAreNaM vANiyagAmaM nayaraM majhamajhiNaM niggacchai 2 tA jeNA REairamdhilana FOPaamwamucom ~13~
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA" - aMgasUtra-7 (mUlaM+vRtti:) adhyayana [1], ------ mUlaM [3-5] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [3-5] dIpa anukrama [5-7] upAsaka- mava dRipalAse ceie jaNeva samaNa bhagavaM mahAvIre neNeva uvAgacchai 2 tA tibutto AyAhiNaM payAhiNaM karai 2 nA AnandAdazAGge |bandaha namasai jAva pajjuvAsai / / (m03)| tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIra ANandassa gAhAvaissa tIse ya mahaimahAliyAe| dhyayana jAva dhammakahA, parisA paDigayA, rAyA ya gae (suu04)|| tae NaM se ANande gAhAvaI samaNasma bhagavao mahAvIrassa Anandasyaantie dhammaM socA nimamma haTTatuTTha jAva evaM vayAmI-sadahAmi NaM bhante ! nigganthaM pAvayaNaM pattiyAmi 'NaM bhante! diH dharmanigganthaM pAvayaNaM roemiNaM bhante ! niggaMthaM pAvayaNaM evameyaM bhante ! tahameyaM bhante avitahamayaM bhante ! icchiyameyaM bhante ! zrutiH zraddhA paDicchiyameyaM bhante ! icchiyapaDicchiyameyaM bhante ! me jaheyaM tubbhe vayahattikaha, jahA NaM devANuppiyANaM antie bahave rAIsaratalavaramADambiyakoDumbiyaseTThisaNAvadasatthavAhappabhiiyo muNDe bhavittA agArAo aNamAriyaM pabvaiyA nAkA khalu ahaM tahA saMcAemi muNDe jAva pavaittae, ahaM NaM devANuppiyANaM antie pazcANuvaiyaM satnasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhamma paDivajissAmi, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDinandhaM kareha // (sU0 5) 'pravistaro' dhanadhAnyadvipadacatuSpadAdivibhUtivistaraH, 'bajA' gokulAni, dazagosAhasikeNa-gosahasradazakaparimANenetyarthaH / tae NaM se ANande gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrasma antie tappaDhamayAe thUlagaM pANAivAyaM - paJcakkhAi jAvajjIvAe duvihaM tiviheNaM na karemi na kAravemi maNasA vayasA kAyasA 1 / tayANantaraM ca NaM thUlagaM musAvAyaM paJcakkhAi jAvajIvAe duvihaM tiviheNaM na karemi na kAravemi maNasA vayamA 30306303 Anandasya dharmazravaNa, zraddhA, zramaNopAsaka-vratasvIkAra ~14~
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [1], ------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka kAyasA 2 / tayANantaraM ca NaM thUlagaM adiNNAdANaM paJcaksAi jAvajIvAe duvihaM tiviheNaM na karomi na kAravemi maNasA vayasA kAyasA 3 / tayANantaraM ca NaM sadArasantosie parimANaM karei, nannatya ekAe sivAnandAe bhAriyAe, avasesaM savvaM mehuNaviAha paccakkhAmi ma03,4 / tayANantaraM ca NaM icchAvihiparimANaM karemANe hiraNNasuvaNNavihiparimANaM karei, nannatya cauhiM hiraNNakoDIhiM nihANapaunAhiM cauhi buddhipauttAhi cauhiM pavittharapauttAhiM, avasesaM sabvaM hiraNNasuvaNNavihiM paccakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM cauppayavihiparimANaM. karei, nannatya cauhi varSa dasagosAhassieNaM vaeNaM, avasesaM savvaM cauppayavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca | NaM khettavatthuvihiparimANaM karei, nannattha paJcahiM halasaehiM niyattaNasaieNaM haleNaM, avasesaM savvaM khettavatthuvihi paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM sagaDavihiparimANaM karei, nannattha paJcahiM sagaDasaehiM disAyattiehiM paJcahiM sagaDasaehiM saMvAhaNiehiM, avasesaM sabvaM sagaDavihiM pacakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM vAhaNavihiparimANaM karei, nannattha cauhiM| vAhaNehiM disAyattipahiM cauhiM vAhaNehiM saMvAhaNiehi, avasesaM sarva vAhaNavihiM paJcakkhAmi 3,5 / tayANantaraM ca NaM uvabhogaparibhogavihiM paJcakkhAemANe ullaNiyAvihiparimANaM karei, nannattha emAe gandhakAsAIe, avase savvaM ullaNiyAvihi paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM dantavaNavihiparimANaM karei, nannattha egeNaM allalaTThImahueNaM, avamemaM / dantavaNavihiM paJcakkhAmi 3 / tayANantaraM ca phalavihiparimANaM karei, nannatya egeNaM khIrAmalaeNaM, avasesaM phalavihiM . anukrama Anandasya zramaNopAsaka-dvAdaza vratasvIkAraM (yahA~ khayAla rahe kI upalakSaNa se 12- vrata aisA likhA hai, vaise to yahA~ 7 vrata dikhAI dete hai, jisame pahele cAra vrata ke pratyAkhyAna to saMkSipta aura spaSTarUpase hai, pAMcavA vrata thoDA vistAra se hai, phira upabhoga-paribhoga viSayaka pratyAkhyAna jyAdA vistAra se hai, usake bAda anarthadaMDa viSayaka pratyAkhAna kA ullekha hai | bAkI vrato kA ullekha nahIM hai, lekina aticAra-varNanameM bAraha vrato kA ullekha hai|) ~15
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [1], ------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: upAsaka prata sUtrAMka paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM ambhaGgaNavihiparimANaM karei, nannatya sayapAgasahassapAgehiM tellAhiM, avasesa abbha- AdandA iNavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM ubvaTTaNAvihiparimANaM karei, nannattha egeNaM surahiNA gandhaTTaeNaM,avasesa na dhyayana unvaTTaNAvihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM majaNavihiparimANaM karei, nannattha aTThahiM uTTiehiM udagassa ghaDaehi, dvAdazavato. avasesaM majaNavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM vatthavihiparimANaM karei, nannattha egeNaM khomajuyaleNaM, avasesaM / vatthavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM vilevaNavihiparimANaM karei, nannattha agarukuGkamacandaNamAdiehiM, avasesaM vilevaNavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM pupphavihiparimANaM karei, nannattha egeNaM suddhapaumeNaM mAlaiku-11 sumadAmeNaM vA, avasesaM puSkavihiM paccakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM AbharaNavihiparimANaM karei, nannattha maTThakaNNejaehiM nAmamuddAe ya, avasesaM AbharaNavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM dhUvaNavihiparimANaM karei, nannattha agaruturukadhUvamAdiehi, avasesaM dhUvaNavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM bhoyaNavihiparimANaM karemANe * pejavihiparimANaM karei, nannattha egAe kaTThapejAe, avasesaM pejavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM bhakkhavihiparimANaM karei, nannattha egehiM dhayapuNNehiM khaNDakhajaehiM vA, avasesaM bhakkhavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca Na| odaNavihiparimANaM karei, nannattha kalamasAliodaNeNaM, avasesaM odaNavihiM paccakkhAmi 3, tayANantaraM / ca NaM sUvavihiparimANaM karei, nannatya kalAyasUveNa vA muggamAsasUveNa vA, avasesa sUvavihiM paJcakkhAmi 3, anukrama MERurati o nal Anandasya zramaNopAsaka-vAdaza vratasvIkAra ~16~
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [1], ------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka tayANantaraM ca NaM ghayavihiparimANaM karei, nannattha sAraieNaM moghayamaNDeNaM, avasesaM ghayavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM sAgavihiparimANaM karei, nannattha vatthusAeNa vA susthirasAraNa vA maNDakliyasAeNa vA, avasesaM sAgavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca Na mAhurayavihiparimANaM karei, nannattha egeNaM pAlaGgAmAhuraeNaM, avasesa mAhurayavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM jemaNavihiparimANaM karei, nannattha sehaMbadAliyabarhi, avasesa jemaNavihiM paJcakakhAmi 3, tayANantaraM ca NaM pANiyavihiparimANaM karei, nannastha egeNaM antalikkhodaeNaM, avasesaM pANiyavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM muhavAsavihiparimANaM karei, nannattha paJcasogandhieNaM tamboleNaM, avasesa muhavAsavihiM paJcakkhAmi 3,6 / tayANantaraM ca NaM caunvihaM aNaTThAdaNDaM paJcakkhAi, taMjahA-avajjhANAyariyaM pamAyAyariyaM hiMsappayANaM pAvakammovaese 3, 7 / (sU06) 'tappaDhamayAe'tti teSAm-aNuvratAdInAM prathama tatmathamaM sadbhAvastatmathamatA tayA 'thUlagaMti trasaviSayaM 'jAvajjIvAe ci kAyAvatI cAsau jIvA ca-prANadhAraNaM yAvajjIvA yAvAna vA jIvaH-mANadhAraNaM yasyAM pratijJAyAM sA yAvajjIvA tayA,'duvihaMti karaNakAra-10 gabhedena dvividhaM prANAtipAtaM 'tiviheNaM'ti manAmabhRtinA karaNena 'kAyasa'tti sakArasyAgamikatvAtkAyenetyarthaH, na karomItyAdinaitadeva vyaktIkRtaM / sthUlamRpAbAdaH-tIvrasaMklezAtIvasyaiva skleshsyotpaadkH| sthUlakamadattAdAnaM-caura iti vyapadezanibandhanaM / svadAraiH santoSaH svadArasantoSaH sa eva svadArasantoSikaH svadArasantoSirvA svadArasantuSTiH, tatra parimANaM-bahubhirdArairupajAyamAnasya saGkepakaraNaM, 55 anukrama anna Anandasya zramaNopAsaka-dvAdaza vratasvIkAra ~17~
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [1], ------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka upAsaka- katham ? -'nannattheti na maithunamAcarAmi anyatra ekasyAH striyAH, kimabhidhAnAyAH? -zivAnandAyAH, kimbhUtAyAH? -bhAryAyAH, AnandAdazAGge svasyeti manyate, etadeva spaSTayannAha-avazeSa-tarja maithunavidhi tatprakAraM tatkAraNaM vA, tathA vRddhavyAkhyA tu 'nannattha' tti anyatra tAM dhyayana vrjyitvetyrthH| hiraNaM ti-rajataM suvarNa-pratItaM vidhi:-prakAraH, 'nannatthA tina-naiva karomIcchAM hiraNyAdI, anyatra catamabhyo // 4 // bhyAladvAdazavatohiraNyakoTIbhyaH, tA varjayitvetyarthaH, 'avasasaM' ti zeSa tadatiriktamityevaM sarvatrAvaseyam, 'khettavatthu' ti-iha kSetrameva vastu kSetrabastu cAraH granthAntare tu kSetraM ca vAstu ca-gRhaM kSetravAstu iti vyAkhyAyate, 'niyattaNasaieNaM' ti nivartanaM--bhUmiparimANavizeSo dezavizepaprasiddhaH tato nivartanazataM karSaNIyatvena yasyAsti tannivartanazatikaM tena, 'disAyattiehiM ti digyAtrA-dezAntaragamanaM prayo-15 janaM yeSAM tAni digyAtrikAni tebhyo'nyatra, 'saMvAhaNiehi ti saMvAhanaM kSetrAdibhyastRNakASThadhAnyAdeBhAdAvAnayanaM tatpayo janAni sAMbAhanikAni tebhyo'nyatra, 'vAhaNehi ti yAnapAtrebhyaH, 'uvabhogaparibhoga' ti upabhujyate-paunaHpunyena sevyata . bhaityupabhogo-bhavanavasanavanitAdiH paribhujyate-sakRdAsevyata iti paribhogaH-AhArakusumavilepanAdiH vyatyayo vA vyAkhyeya iti, ullaNiya' ti snAnajalAIzarIrasya jalalUSaNavastra, 'gandhakAsAIe' tti gandhapradhAnA kaSAyeNa raktA zATikA gandhakASAyI, tasyAH , 'dantavaNa' ti dantapAvanaM dantamalApakarSaNakASTham, 'allalaSThImahueNaM' ti ArdraNa yaSTImadhunA-padhurarasavanaspativizeSeNa, kAkhIrAmalaeNa' ti abaddhAsthikaM kSIramiva madhuraM vA yadAmalakaM tasmAdanyatra, 'sayapAgasahassapAgahiM' ti dravyazatasya satkaM kAyazatena saha yatpacyate kArSApaNazatena vA tacchatapAkam , evaM sahasrapAkamapi, 'gandhaTTaeNaM' ti gandhadravyANAmupalakRSThAdInAM 'aTTaAtti // 4 // cUrNa godhUmacUrNa vA gandhayuktaM tasmAdanyatra, 'uTTiehiM udgassa ghaDaehiM' ti uSTrikA-bRhanmRnmayabhANDaM tatpUraNaprayojanA anukrama 3.53 Foto Mangtmrary Anandasya zramaNopAsaka-vAdaza vratasvIkAra ~18~
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) prata sUtrAMka [6] dIpa anukrama [<] bhAga-13 "upAsakadazA" - aMgasUtra - 7 ( mUlaM + vRttiH) adhyayana [1], mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH ye ghaTAsta uSTrikAH, ucitamamANA nAtilaghavo mahAnto vetyarthaH iha ca sarvatrAnyatretizabdaprayoge'pi mAkRtatvAtpaJcamyarthe OM tRtIyA draSTavyeti, 'khomajuyaleNaM' ti kArpAsikavatrayugalAdanyatra, 'agaru' tti agururgandhadravyavizeSaH, 'sudvapaumeNaM' ti kusumAntaraviyutaM puNDarIkaM vA zuddhapadmaM tato'nyatra, 'mAlaikusumadAma' ti jAtipuSpamAlA 'maDakaNNejjapahiM' ti mRSTAbhyAm - | acitravadbhayAM karNAbharaNavizeSAbhyAM 'nAmamudda' tti nAmAGkitA mudrA- aGgulIyakaM nAmamudrA, 'turukkadhUva 'tti selhakalakSaNo dhRSaH, 'pejjavihiM' ti peyAhAraprakAraM 'kaTTapeja' ti mudgAdiyuSo ghRtatalitataNDulapeyA vA, 'bhakkha' tti kharavizadamabhyavahArya bhakSamityanyatra rUDham iha tu pakAnnamAtraM tadvivakSitaM, 'ghayapuNNa' tti ghRtapUrAH prasiddhAH, 'khaNDakhajja' ti khaNDaliptAni vAdyAni azokavarttagaH khaNDakhAdyAni, 'AMdaNa' ti odanaH kUraM, 'kalatta (ma) sAli' ti pUrvadezamasiddha:, 'sUva' ci grUpaH krUrasya dvitIyAzanaM prasiddha eva 'kalAyasUve' ti kalAyAH caNakAkArA dhAnyavizeSA mudrA mASAzca prasiddhAH, 'sAraieNaM goghayamaNDeNaM' ti zAradikena zaratkAlotpannena goghRtamaNDena - goghRtasAreNa, 'sAga' tti zAko vastulAdiH, 'cUcusAe' ti cUcuzAkaH, sauvastikazAko maNDakikAzAka lokamasiddhA eva, 'mAhuraya' ti anamlarasAni zAlanakAni, 'pAlaGga' tti ballIphalavizeSaH, 'jimaNa' tti jemanAni vaTakapUraNAdIni, 'sehaMbadAliyavehiM' ti sedhe siddhA~ sati yAni amlena -tImanAdinA saMskriyante tAni sedhAmlAni yAni dAlyA muddrAdimayyA niSpAditAni anlAni ca tAni dAlikAmlAnIti sambhAvyante, 'antalikkhodaya' ti yajjalamAkAzAtpata deva gRhyate tadantarikSodakam 'paJcasAMgandhieNaM' ti paJcabhi:- elAlavaGgakarpUrakakAlajAtIphalalakSaNaiH sugandhibhirdravyairabhisaMskRtaM pnycsauNgndhikm| 'aNaTTAdaNDa' nti anarthena dharmArthakAmavyatirekeNa daNDo'narthadaNDaH, 'avajjhANAyariyaM' ti apadhyAnam - ArttaraudrarUpaM Anandasya zramaNopAsaka dvAdaza vratasvIkAra For Par Use Only ~ 19~ any org
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [1], ------- mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: sapAsaka-1 dazAGge AnandAvyayanaM 12 prata // 5 // sUtrAMka cArANAM tyAgopadezaH tenAcaritaH-Asevito yo'narthadaNDaH sa tathA taM, evaM pramAdAcaritamapi, navaraM pramAdo-vikathArUpo'sthagitatailabhAjanadharaNAdirUpo vA, hiMsraM-hiMsAkAri zastrAdi tatpadAna-pareSAM samarpaNaM, 'pApakarmopadezaH 'kSetrANi kRSata' ityAdirUpaH, // 6 // | iha khalu ANandAi samaNe bhagavaM mahAvIre ANandaM samaNovAsagaM evaM bayAsI-"evaM khalu ANandA ! samaNovAsaeNaM abhigayajIvAjIveNaM jAva aNaikkamaNijjeNaM sammattassa paJca aiyArA peyAlA jANiyabvA na samAyariyabbA, taMjahA-sA kasA viigicchA parapAsaNDapasaMsA parapAsaNDasaMthave / tayANantaraM ca NaM thUlagassa| pANAivAyaveramaNassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA peyAlA jANiyabvA na samAyariyayyA, taMjahA-bandhe vahe | chavicchee adabhAre bhattapANavocchee 1 / tayANantaraM ca NaM thUlagassa musAvAyaveramaNassa paJca aiyArA jANiyanvA na samAyaribvA, taMjahA-sahasAabhakkhANe rahasAabhakkhANe sadAramantabhee mosobaese kUDalehakaraNe / tayANantaraM ca NaM thUlagassa adiNNAdANaverabhaNassa paJca aiyArA jANiyavvA na samAyariyabbA, jahA-teNAhaDe takkarappaoge viruddharajAikkame kUDatulakUDamANe tappaDirUvagavavahAre 3 tayANantaraM ca NaM sadArasanosie paJca aiyArA jANiyavvA na samAyariyavvA, taMjahA-ittariyapariggahiyAgamaNe apariggahiyAgamaNe aNaGgakIDA paravivAhakaraNe kAmabhogatibvAbhilAse 4 / tayANantaraM ca icchAparimANassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyabvA na mamAyariyacyA, taMjahA-khettavatthupamANAikkame hiraNNasuvaNNapamANAikkame dupayacauppayapamANAikkame anukrama // 5 // samyaktva evaM dvAdaza vratAnAM aticAra-varNanaM ~20~
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhya yana [1], ------- mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka dhaNadhannapamANAikkame kuviyapamANAilame 5 / tayANantaraM ca NaM disivayassa paJca aiyArA jANiyabvA na samAyariyabvA, taMjahA-ubRdisipamANAikkame ahodisipamANAikkame tiriyadisipamANAikkame khelabuTTI saiantaraddhA 6 // tayANantaraM ca NaM uvabhogaparibhoge duvihe paNNate, taMjahA-bhoyaNao ya kammao ya, tattha Na bhoyaNao samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyabvA na samAyariyabvA, taMjahA-sacittAhAre sacittapaDibaddhAhAre appauliosahibhakkhayA duppauliosahibhakkhaNayA tucchosahibhakkhaNayA, kammao NaM samaNovAsaeNaM paNarasa kammAdANAI jANiyaccAI kAna samAyariyavvAI, taMjahA-iGgAlakamme vaNakamme sADIkamme bhADIkamme phoDIkamme dantavANije lakkhavANije rasavANije visavANijje kesavANije jantapIlaNakamme nillaJchaNakamme davaggidAvaNayA saradahatalAvasosaNayA asaIjaNaposaNayA 7 / tayANantaraM ca NaM aNaTThAdaNDaveramaNassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyavvA na samAyariyabvA, taMjahA-kandappe kukuie moharie sajuttAhigaraNe upabhogaparibhogAirine 8 / tayANantaraM ca NaM / sAmAiyassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyabvA na samAyariyavvA, taMjahA-maNaduppaNihANe vayaduppaNihANe kAyaduppaNihANe sAmAiyassa saiakaraNayA sAmAiyassa aNavaTThiyassa karaNayA 9 / tarANantaraM ca NaM desAvagAsiyarasa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyabvA na samAyariyavvA, taMjahA-ANavaNappaoge pesavaNappaoge // sadANuvAe rUvANuvAe bahiyA poggalapakkhethe 10 / tayANantaraM ca NaM posahovavAsassa samaNovAsaeNaM paJca anukrama samyaktva eva dvAdaza vratAnAM aticAra-varNanaM ~21~
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhya yana [1], ------- mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: upAsaka- dazAoM prata sUtrAMka zraiyArA jANiyabA, na samAyariyavA taMjahA-appaDilehiyaduppaDilehiyasijjAsaMthAre appamajjiyaduppamajjiyamijjAsaM-1 AnandA thAre appaDilehiyaduppaDilehiyauccArapAsavaNabhUmI appamajiyaduppamajiyauccArapAsavaNabhUmI posahovavAsassa sammaM aNa-15dhyayanaM traoldpAlaNayA 11 / tayANantaraM ca NaM ahAsaMvibhAgassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyatvA na samAyariyavvA tAticAra jahA-sacittanivevaNayA sacittapihaNayA kAlAikkame paravavadese macchariyA 12 / tayANantaraM ca NaM apacchimamAraNantiyasalehaNAjhUsaNArAhaNAe pazca aiyArA jANiyabvA, na samAyariyajvA taMjahA-ihalogAsaMsappaoge paralogAsaMsappaAge jIviyAsaMsappaoge maraNAsaMsappaoge kAmabhogAsaMsappaoge 13 / (sU. 7) 'ANandAi' tti he Ananda ityevaMprakAreNAmantraNavacanena zramaNo bhagavAna mahAvIra AnandamevamavAdIditi, etadevAha evaM khalu ANande'tyAdi, 'aiyArA peyAla' ti aticArA-mithyAtvamohanIyodayavizeSAdAtmano'zubhAH pariNAmavizeSA ye samyaktvamaticArayanti te cAnekaprakArA guNinAmanupabRMhAdayaH tatasteSAM madhye 'peyAla tti sArAH-pradhAnAH sthUlatvena zakyavyapadezavAda ye te tathA, tatra zaGkA-saMzayakaraNaM kADhA-anyAnyadarzanagrahaH vicikitsA-phalaM prati zaGkA vidvajjugupsA vA-sAdhUnA jAtyAdihIlaneti, parapASaNDA:-paradarzaninasteSAM prazaMsA guNotkIrttanaM parapASaNDasaMstavaH-tatparicayaH / tathA 'bandhe ni bandho dvipadAdInAM rajjvAdinA saMyamanaM 'vaha' ti vadho yaSTayAdibhistADanaM 'chavicchee' ti zarIrAvayavacchedaH 'aibhAre' ni atibhArAropaNaM tathAvidhazaktivikalAnAM mahAbhArAropaNaM 'bhattapANavocchae' ti azanapAnIyAdyapadAnaM, ihAya vibhAgaH anukrama SAMEnirahini samyaktva evaM dvAdaza vratAnAM aticAra-varNanaM ~22~
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [1], ------- mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 1.30 prata sUtrAMka pUjyaruktaH-'bandhabaha chavichedaM aibhAraM bhattapANavoccheyaM / kohAdidUsiyamaNo gomaNuyAINa No kujA // 1 // tathA 'na mArayAmIti kRtavatasya, vinaiva mRtyuM ka ihAticAraH / nigadyate yaH kupitaH karoti, vate'napekSastadasau vratI syAt / / 1 / / kAyena bhanna na tato vratI syAtkopADyAhInatayA tu bhagnam / taddezabhaGgAdaticAra iSTaH, sarvatra yojyaH krama eSa dhIman ! ||2 / / iti / INI'sahasAabbhakkhANe' ti sahasA anAlocyAbhyAkhyAnam -asaddopAdhyAropaNaM sahasA'bhyAkhyAna, yathA 'caurastvam / ityAdi, etasya cAticAratvaM sahasAkAreNaiva, na tIvasaMkezena bhaNanAditi 1, 'rahasAabhakkhANe' ti rahaH-ekAntastena hetunA abhyAkhyAnaM raho'bhyAkhyAnam , etaduktaM bhavati--rahasi mantrayamANAnAM vakti-ete hIdaM cedaM ca rAjApakArAdi mantrayantIti, etasya cAticAratvamanAbhogabhaNanAt , ekAntamAtropAdhitayA ca pUrvasmAdvizeSaH, athavA sambhAvyamAnArthabhaNanAdaticAro na tu bhaGgo'yamiti 2, 'sadAramantabhee' ti svadArasaMbandhino mantrasya-vizrambhajalpasya bhedaH-prakAzanaM svadAramantrabhedaH, etasya cAticAratvaM satyabhaNane'pi kalatroktAprakAzanIyaprakAzanena lajjAdibhirmaraNAdyanarthaparamparAsambhavAtparamArthato'satyatvAcasyeti 3, 'mosovaese' ti mRSopadezaH- parepAmasatyopadezaH sahasAkArAnAbhogAdinA, vyAjena vA yathA ' asmAbhistadidamidaM vA'satyama[bhidhAya paro vijita' ityevaMcA kayanena pareSAmasatyavacanavyutpAdanamaticAraH, sAkSAtkAreNAsatye'pravarttanAditi 4, 'kUDalehakaraNe T .3999. anukrama 00264) 1 andhavadhaM upicchedamatibhAraM bhaktapAnajyucchedam / krodhAdidRSitamanA gomanujAdInAM na karoti // 1 // 2 kRSito vadhAdIna karotyasau syAnniyamAnapekSaH // 1 // mRtyorabhAvAniyamo'sti taspa, ko0 pr0| 3 dezasya bhaGgAdanupAlanAca, pUjyA atIcArasadAharanti // 2 // pra0 For P OW samyaktva evaM dvAdaza vratAnAM aticAra-varNanaM ~23~
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [1], ------- mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: upAsakadazAGge dhyayana prata sUtrAMka ti asadbhUtArthasya lekhasya vidhAnamityarthaH, etasya cAticAratvaM pramAdAdinA durvivekatvena vA, 'mayA mRSAvAdaH pratyAkhyAto'yaM tu kUTa AnandAlekho, na mRSAvAdanam' iti bhAvayata iti 5, vAcanAntare tu 'kannAliyaM gavAliyaM bhUmAliyaM nAsAvahAre kUDasakkhinaM sandhikaraNe' ni paThyate, AvazyakAdI punarime sthUlamRpAvAdabhedA uktAH, tato'yamarthaH sambhAvyate-ete eva pramAdasahasAkArAnAbhogaira vratAtibhidhIyamAnA mRpAvAdavirateravicArA bhavanti, AkuTyA tu bhaGgA iti, eteSAM cedaM svarUpam-kanyA-apariNItA strI tadarthamalIkaM cAropadezaH kanyAlIkaM tena ca loke'tigarhitatvAdihopAtena sarva manuSyajAtiviSayamalIkamupalakSitaM, evaM gavAlIkamapi catuSpadajAtyalIkoSalakSaNaM, 4 bhUnyalIkamapadAnAM sacetanAcetanavastUnAmalIkasyopalakSaNaM, nyAso-dravyasya nikSepaH, paraiH samarpitaM dravyamityarthaH, tasyApahAraH apalapana pAsApahAra,tathA kUTam-asadbhUtamasatyArthasaMvAdanena sAkSya-sAkSikarma kUTasAkSya, kasminnityAha-'sandhikaraNe' dvayorvivadamAnayoH sandhAnakaraNe, vivAdaccheda ityarthaH, iha ca nyAsApahArAdidvayasya AdyatrayAntarbhAve'pi pradhAnavivakSayA'pahnavasAkSidAnakriyayorbhedenopAdAnaM draSTavyamiti / teNAhaDe' ti stenAhRtaM-caurAnItaM, tatsamarpamiti lobhAtkANakrayeNa gRhNato'ticarati tRtIyavratamityaticArahetutvAt stenAhRtamityaticAra uktaH, aticAratA cAsya sAkSAcauryApatteH 1, 'takkarappaoge' tti taskaraprayogazcauracyApAraNaM, 'hasta yUyam' ityevamabhyanujJAnamityarthaH, asyApyaticAratA'nAbhogAdibhiriti 2, 'viruddharajAikkame tti viruddhanRpayo rAjyaM tasyAtikramaH-atilavanaM viruddharAjyAtikramaH, na hi tAbhyAM tatrAtikramo'nujJAtaH, cauryabuddhirapi tasya tatra nAstIti, aticAratA'syAnAbhogAdinA iti 3, 'kUDatulakUDamANe' ti tulA-pratItA mAna-kuDavAdi kUTatvaM-spUnAdhikatvaM, tAbhyAM nyUnAbhyAM dadato'dhikAbhyAM gRhNato'ticarati vratamiti aticArahetutvAdaticAraH kUTatulAkUTamAnamuktaH, aticAratvaM cAsyAnAbhogAdeH, athavA 'nAhaM cauraH kSatrakhananAderakaraNAta anukrama samyaktva eva dvAdaza vratAnAM aticAra-varNanaM ~24~
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [1], ------- mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka ityabhiprAyeNa vratasApekSatvAt 4, 'tappaDirUvagavavahAre' ci tena-adhikRtena pratirUpaka-sadRzaM tatpratirUpakaM tasya vividhamavaharaNaM / vyavahAraH-prakSepastatpratirUpakavyavahAraH, yadyatra ghaTate vrIhighRtAdiSu palaJjIvasAdi tasya prakSepa itiyAvat , tatpatirUpakena vA vasAdinA vyavaharaNaM tatpatirUpakavyavahAraH, aticAratA cAsya pUrvavat 5 / 'sadArasantosIe' ti khadArasantuSTerityarthaH, 'ittariyapariggahiyAgamaNe' ti itvarakAlaparigRhItA kAlazabdalopAditvaraparigRhItA-bhATIpadAnena kiyantamapi kAlaM divasamAsAdika svavazIkRtetyarthaH,10 tasyAM gamanaM-maithunAsevanamitvaraparigRhItAgamanaM, aticAratA cAsyAtikramAdibhiH 1, 'apariggahiyAgamaNe' tti aparigRhItA nAma vezyA anyasatkaparigRhItabhATikA kulAGganA vA anAtheti, asyApyaticAratA'tikramAdibhireva 2, 'aNaGgakIDa' ci anaGgAnimaithunakarmApekSayA kucakukSoruvadanAdIni veSu krIDanamanaGgakrIDA, aticAratA cAsya svadArebhyo'nyatra maithunaparihAreNAnurAgAdAliGgannAdi vidadhato vratamAlinyAditi 3, 'paravivAhakaraNe ti pareSAm-Atmana AtmIyApatyebhyazca vyatiriktAnAM vivAhakaraNaM paravivAhakaraNaM, ayamabhiprAyaH-svadArasantoSiNo hi na yuktaH pareSAM vivAhAdikaraNena maithunaniyogo'narthako viziSTaviratiyuktatvAdityevamanAkalayataH parArthakaraNodyatatayA'ticAro'yamiti4 , kAmabhogativvAbhilAse ti kAmau zabdarUpe bhogAH-gandharasasparzAsteSu tIbrAbhilASaH atyantaM - tadadhyavasAyitaM kAmabhogatIvAbhilASaH, ayamabhiprAyaH svadArasantoSI hi viziSTaviratimAn , tena ca tAvatyeva maithunAsevA kartumucitA yAvatyA vedajanitA dhAdhopazAmyati, yastu vAjikaraNAdibhiH kAmazAstravihitaprayogaizca tAmadhikAmutpAdya satataM suratasukhamicchati sa |maithunavirativrataM paramArthato malinayati, ko hi nAma sakarNakaH pAmAmutpAdyAgnisevAjanitaM sukhaM vAJchediti aticAratvaM kAmabhogatIvAbhilApasyeti 5 / 'khettavatthupamANAikkame tti kSetravastunaH pramANAtikramaH, pratyAkhyAnakAlagRhItamAnollaGghanamityarthaH,etasya cAticAra anukrama REnatandana samyaktva evaM dvAdaza vratAnAM aticAra-varNanaM ~25
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [1], ------- mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: sapAsakadazAGge // 8 // tvamanAbhogAdinA'tikramAdinA vA, athavA ekakSetrAdiparimANakartustadanyakSetrasya vRttiprabhRtisImApanayanena pUrvakSetre yojanA kSetrapramANA-0 AnandAtikramo'ticAra eva, vratasApekSatvAttasyeti 1, 'hiraNNasuvaNNapamANAikkame' ti prAgvat , athavA rAjAdeH sakAzAllabdhaM hiraNyA- dhyayanaM yabhigrahAvadhi yAvadanyasmai prayacchataH 'punaravadhipUttau grahISyAmi ityadhyavasAyavato'yamaticArastathaivati 2, 'dhaNadhannapamANAikkame vratAtitti anAbhogAdeH athavA labhyamAnaM dhanAdyabhigrahAvadhi yAvatparagRha eva bandhanabaddhaM kRtvA dhArayato'ticAro'yamiti 3, 'dupayacauppa-cAropadezaH yapamANAikkame tti ayamapi tathaiva, athavA govaDavAdicatuSpadayopitsu yathA abhigrahakAlAvadhipUtau pramANAdhikavatsAdicatuSpadotpa-0 tirbhavati tathA SaNDhAdikaM prakSipato'ticAro'yaM, tena hi jAtameva vatsAdikamapekSya pramANAtikramasya parihRtatvAdgarbhagatApekSayA tasya sampanatvAditi 4, kuviyapamANAikkame tti kupyaM-gRhopaskaraHsthAlakabolakAdi, ayaM cAticAro'nAbhogAdinA, athavA pazcaiva sthAlAni aparigrahItavyAnItyAdyabhigrahavataH kasyApyadhikatarANAM teSAM sampattI pratyekaM dhAdimelanena pUrvasanyAvasthApanenAticAro'ya-13 miti 5, Aha ca-"khettAihiraNNAIdhaNAiduSayAikuppamANakame / joyaNapayANavandhaNakAraNabhAvehi no kujjA // 1 // " digvataM | zikSAbratAni ca yadyapi pUrva noktAni tathApi tatra tAni draSTavyAni, aticArabhaNanasyAnyathA niravakAzatA syAdiheti, kadhamanyathA prAguktaM-"duvAlasavihaM sAkgadhamma paDivanjissAmi" iti, kathaM vA vakSyati-'duvAlasavihaM sAvagadhamma pddivjji'| iti, athavA sAmAyikAdInAmitvarakAlInatvena pratiniyatakAlakaraNIyatvAnna tadaiva tAnyasau pratipannavAn divrataM ca virter-6||8 | (1) kSetrAdihiraNyAvidhanAdiviSadAdikupyamAnakramAn / yojanapradAnabandhanakAraNabhAvaiH nI kuryAt // 1 // . FaPranaamaan unsony samyaktva evaM dvAdaza vratAnAM aticAra-varNanaM ~26~
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [1], ------- mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka bhAvAd ucitAvasare tu pratipatsyata iti bhagavatastadaticAracarjanopadezanamupapanna, yacoktaM 'dAdazavidha gRhidharma pratipatsye' yaJca vakSyati-'dvAdazavidhaM zrAvakadharma pratipadyate tad yathAkAlaM tatkaraNAbhyupagamanAdanavadyamavaseyamiti / tatra 'udisipamANAikkama tti, kacidevaM pAThaH, kacittu 'udisAikkame 'tti, ete cordhvadigAdhatikramA anAbhogAdinA'ticAratayA'vaseyAH1-3, khattabuddhiti ekato yojanazataparimANamabhigRhItamanyato daza yojanAnyabhigRhItAni, tatazca yasyAM dizi daza yojanAni tasyAM dizi samutpanne kArye yojanazatamadhyAdapanIyAnyAni daza yojanAni tatraiva svabuddhayA prakSipati, saMvardhayatyekata ityarthaH, ayaM cAticAro bratasApekSatvAdavaseyaH 4, 'saiantaraddha' ti smRtyantarghA-smRtyantardhAnaM smRtibhraMzaH 'kiM mayA vrataM gRhItaM zatamaryAdayA pazcAzanmaryAdayA cA?' ityevamasmaraNe yojanazatamaryAdAyAmapi paJcAzatamatikAmato'yamaticAro'vaseya iti 5 / 'bhoyaNao kammao yA ci bhojanato-bhojanamAzritya vAhyAbhyantarabhojanIyavastUnyapekSyetyarthaH, 'karmataH' kriyA jIvanatti bAhyAbhyantarabhojanIyavastumAptinimittabhUtAmAzrityetyarthaH, 'sacittAhAre ti sacetanAhAraH, pRthivyaSkAyavanaspatikAyajIvazarIriNAM sacetanAnAmabhyavaharaNamityarthaH, ayaM cAticAraH kRtasacittAhArapatyAkhyAnasya kRtatatparimANasya vA'nAbhogAdinA pratyAkhyAtaM sacetanaM bhakSayatastadvA pratItyAtikramAdau vartamAnasya 1, 'sacittapaDibaddhAhAre' ti sacitte vRkSAdau pratibaddhasya gundAderabhyavaharaNam , athavA sacitte-asthike prativaddhaM yatpakamacetanaM khajUraphalAdi tasya sAsthikasya kaTAhamacetanaM bhakSayiSyAmItaratparihariSyAmi iti bhAvanayA mukhe kSepaNamiti, etasya cAticAratvaM vratasApekSatvAditi 2, 'appaDaliosahibhakkhaNaya' ti apakAyA:-agninA'saMskRtAyAH oSadheH- zAlyAdikAyA bhakSaNatA-bhojanamityarthaH, asyAppaticAratA'nAbhogAdineva, nanu sacittA anukrama For P OW samyaktva eva dvAdaza vratAnAM aticAra-varNanaM ~27~
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [1], ------- mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: dhyayana prata sUtrAMka upAsaka- mahArAticAreNaiva asya saMgRhItatvAtki bhedopAdAneneti ?, ucyate, pUrvoktapRthivyAdisacittasAmAnyApekSayA oSadhInAM sadAbhyavaharaNI-1 AnandAdazAGge yatvena prAdhAnyakhyApanArtha, dRzyate ca sAmAnyopAdAne satyapi prAdhAnyApekSayA vizeSopAdAnamiti 3, 'duppauliosahibhakkhaNayA' duSpakAH agninA (ardhasvinnA) oSadhayastadbhakSaNatA, aticAratA cAsya pakabuddhayA bhakSayataH 3, 'tucchosahibhakkhaNaya' tti tucchaaH||9|| asArA oSadhayaH-aniSpannamudgaphalIprabhRtayaH, tadbhakSaNe hi mahatI virAdhanA svalpAca tatkArya(bhUtA)tRptiriti vivekinA'cittAzinA tA cAropadezaH acittIkRtya na bhakSaNIyA bhavanti, tatkaraNenApi bhakSaNe'ticAro bhavati, vratasApekSatvAttasyeti 5, iha ca paJcAticArA ityupalakSaNamAtramevAvaseya, yato madhumadyamAMsarAtribhojanAdivatinAmanAbhogAtikramAdibhiraneke te sambhavantIti // 'kammao NamityAdi, karmato yadupabhogavataM 'kharakarmAdikaM karma pratyAkhyAmi' ityevaMrUpaM tatra zramaNopAsakena paJcadaza karmAdAnAni varjanIyAni, 'iGgAlakamme ti aGgArakaraNapUrvakastadvikrayaH, evaM yadanyadapi vahnisamArambhapUrvakaM jIvanamiSTakAbhANDakAdipAkarUpaM tadaGgArakarmeti grAhya, samAnasvabhAvatvAt , aticAratA cAsya kRtaitatpratyAkhyAnasyAnAbhogAdinA atraiva vanAditi, evaM sarvatra bhAvanA kArA 1, navaraM 'vanakarma' banaspaticchedanapUrvakaM tadvikrayajIvanaM 2, 'zakaTakarma' zakaTAnAM ghaTanavikrayavAhanarUpaM 3, 'bhATakakarma' mUlyArthaM ganvyAdibhiH parakIyabhANDavahanaM 4, 'sphoTakarma' kuddAlahalAdibhirbhUmidAraNena jIvanaM 5, 'dantavANijya hastidantazaGgapUtikezAdInAM tatkarmakAribhyaH krayeNa tadvikrayapUrvakaM jIvanaM 6, lAkSAvANijyaM saJjAtajIvadravyAntaravikrayopalakSaNaM 7, rasavANijyaM' surAdivikrayaH 8, viSavANijyaM jIvaghAtaprayojanazastrAdivikrayopalakSaNaM 9, 'kezavANijya kezavatAM dAsagavoSTrahastyAdikAnAM vikrayarUpaM 10, 'yantrapIDanakarma' yantreNa tilezupabhRtInAM yatpIDanarUpaM karma tat 11, tathA 'nirlAJchanakarma' vardhitakakaraNaM 12, anukrama SAMEaurabASNA For Pare samyaktva eva dvAdaza vratAnAM aticAra-varNanaM ~28~
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) prata sUtrAMka [7] dIpa anukrama [s] bhAga-13 "upAsakadazA" - aMgasUtra - 7 ( mUlaM + vRttiH) adhyayana [ 1 ], mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH | davAgneH-vanAgbhedanaM-vitaraNaM kSetrAdizodhananimittaM davAgnidAnamiti 13, 'saronhadataDAgaparizoSaNatA' tatra saraH- svabhAvanippannaM hado-nayAdInAM nimnataraH pradezaH taDAgaM- khananasampannamuttAnavistIrNa jalasthAnaM eteSAM zoSaNaM godhUmAdInAM vapanArtha 14, 'asatIjanapoSaNatA' asatIjanasya- dAsIjanasya poSaNaM tadbhATikopajIvanArthaM yattat tathA, evamanyadapi krUrakarmakAriNaH prANinaH poSaNamasatIjanapoSaNameveti 15 / 'kandappe' ti kandarpaH kAmastaddheturviziSTo vAkprayogo'pi kandarpa ucyate, rAgodrekAt mahAsamizraM mohoddIpakaM narmeti bhAvaH, ayaM cAticAraH pramAdAcaritalakSaNAnarthadaNDabhedayatasya sahasAkArAdineti 1, 'kukkuie' ti kautkucyam anekaprakArA mukhanayanAdivikArapUrvikA parihAsAdijanikA bhANDAnAmiva viDambanakriyA, ayamapi tathaiva 2, 'moharie' ti maukharyaM dhASTarthamAyama satyAOM sambaddhamalApitvamucyate, ayamaticAraH pramAdavratasya pApakarmopadezavratasya vA'nAbhogAdinaiva 3, 'saMjuttAhigaraNe' ti saMyuktamarthakriyAkaraNakSamamadhikaraNam - udUkhalamuzalAdi, tadaticAra hetutvAdaticAro hiMsramadAnanivRttiviSayaH, yato'sau sAkSAdyadyapi hiMsraM zakaTAdikaM na samarpayati pareSAM tathApi tena saMyuktena te'yAcitvA'pyarthakriyAM kurvanti, visaMyukte tu tasmiMste svata eva vinivAritA bhavanti 4, 'uvabhogaparibhogAiritte' tti upabhogaparibhogaviSayabhUtAni yAni dravyANi snAnaprakrame uSNodakodvartanakAmalakAdIni bhojanaprakrame azanapAnAdIni teSu yadatiriktam adhikamAtmAdInAmarthakriyAsiddhAvapyavaziSyate tadupabhogaparibhogAtiriktaM, tadupacArAdavicAraH, tena hyAtmopabhogAtiriktena pareSAM snAnabhojanAdibhiranarthadaNDo bhavati, ayaM ca pramAdavatasyaivAticAra iti 5 / uktA guNavatAticArAH, atha zikSAvratAnAM tAnAha-'sAmAiyassa' ti samo rAgadveSaviyukto yaH sarvabhUtAnyAtmavatpazyati tasya Aya:pratikSaNamapUrvA pUrvajJAnadarzana cAritraparyAyANAM nirupamasukhahetubhUtAnAmadhaH kRtacintAmaNikalpadrumopamAnAM lAbhaH samAyaH saH prayo For Par Lise Only samyaktva evaM dvAdaza vratAnAM aticAra varNanaM ~29~ Tonary or
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [1], ------- mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: dhyayanaM upAsaka- dazAGge // 10 // prata sUtrAMka janamasyAnuSThAnasyeti sAmAyikaM tasya-sAvadyayoganiSedha rUpasya niravadyayogapratiSedhasvabhAvasya ca 'maNaduppaNihANe ti manaso AnandAduSTaM praNidhAnaM prayogo manoduSpaNidhAnaM kRtasAmAyikasya gRhetikartavyatAyAM sukRtaduSkRtaparicintanamiti bhAvaH 1, 'vayaduppaNi-1551 hANe' tti kRtasAmAyikasya niSThurasAvadhavAkmayogaH 2, 'kAyaduppaNihANe' ti kRtasAmAyikasyApratyupekSitAdibhUtalAdau karaca- vratAtiraNAdInAM dehAvayavAnAmanibhRtasthApana miti 3, 'sAmAiyassa saiakaraNaya' ti sAmAyikasya sambandhinI yA smRtiH asyAM cAropadezaH belAyAM mayA sAmAyika kartavyaM, tathA kRtaM tanna vA ityevaMrUpaM smaraNaM, tasyAH prabalapramAdatayA'karaNaM smRtyakaraNaM 4, "aNavadviyassa karaNaya' ti anavasthitasya alpakAlInasyAniyatasya vA sAmAyikasya karaNamanavAsthitakaraNam , alpakAlakaraNAnantarameva tyajati yathAkathazcidrA tatkarotIti bhAvaH 5, iha cAvatrayasyAnAbhogAdinAticAratvam itaradvayasya tu pramAdabahulatayeti / / 'desAvagAsiyassa' tti digbratagRhItadiparimANasyaikadezo dezastasminnavakAzo-gamanAdiceSTAsthAnaM dezAvakAzastena nirvRttaM dezA kAzika-pUrvagRhItadigvatasAGkeparUpaM sarvavratasaGkeerUpaM ceti, 'ANavagappaoge' tti iha viziSTAvadhike bhUdezAbhigrahe parataH svayaM-| gamanAyogAdyadanyaH sacittAdidravyAnayane prayujyate sandezakapradAnAdinA tvayedamAneyam ityAnayanaprayogaH 1, 'pesavaNappaoge' balAdviniyojyaH preSyastasya prayogo, yathAbhigRhItapravicAradezavyatikramabhayAt "tvayA'vazyameva tatra gatvA mama gavAghAneyaM idaM vA tatra kartavyam" ityevaMbhUtaH preSyaprayogaH 2, 'saddANuvAe' ti svagRhavRttiprAkArAdyavacchinnabhUpradezAbhigrahe bahiH prayojanotpattau tatra svayaMgamanAyogAdvRttiprAkArAdipratyAsannavartino buddhipUrvakaM tamabhyutkAzitAdizabdakaraNena samavasitakAna bodhayataH zabdAnupAtaH, zabdasthAnupAtanam-uccAraNaM tAdRgyena parakIyazravaNavivaramanupatatyasAviti 3, 'ruvANuvAe' tti abhigRhItadezAvahiH prayojanabhAve zabda anukrama 156 SAREairatS and For N OW samyaktva evaM dvAdaza vratAnAM aticAra-varNanaM ~30~
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [1] ------- mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka manuccArayata eva pareSAM svasamIpAnayanAtha svazarIrarUpadarzanaM rUpAnupAtaH 4 'bAhiyA poggala pakkheve' ti abhigRhItadezAvahiH / prayojanasadbhAve pareSAM prabodhanAya leSTAdipudgalaprakSepa iti bhAvanA 5, iha cAdyadvayasyAnAyogAdinA'ticAratvaM itarasya tu trayasya | vratasApekSatvAditi // 'posahovavAsassa' ti iha poSadhazabdo'STamyAdiparvasu rUDhaH, tatra poSadhe upavAsaH poSadhoparAsaH, sa cAhArAdiviSayabhedAccaturvidha iti tasya, 'appaDilehiye tyAdi apratyupekSito-jIvarakSArthaM cakSuSA na nirIkSitaH 'duSpratyupekSitaH udghAntacetovRttitayA'samyAgnirIkSitaH zayyA-zayanaM tadarthaM saMstArakaH-kuzakambalaphalakAdiH zayyAsaMstArakaH tataH padatrayasya karmadhAraye bhavatyamatyupekSitaduSpatyupekSitazayyAsaMstArakaH, etadupabhogasyAticArahetutvAdayamaticAra uktaH 1, 'evamapramA. |rjitaduSpramArjitazayyAsaMstArako'pi navaraM pramArjanaM vasanAJcalAdinA 2, evamitarau dau, navaramuccAraH-purISaM, savarNa, mUtraM tayobhUmiH sthaNDilam 3, 4, ete catvAro'pi pramAditayAticArAH, 'posahovavAsassa samma aNaNupAlapAya' ti kRtapoSadhopavAsasyAsthiracittatayA''hArazarIrasatkArAbrahmavyApArANAmabhilapaNAdananupAlanA poSadhasyeti, asya cAticAratvaM bhAvato virateodhitatvAditi // 'ahAsavibhAgasse ti ahAtta-yathAsiddhasya svArtha nirtitasyetyarthaH, azanAdeH samiti saGgantatvena pazcAtkarmAdidoSaparihAreNa vibhajanaM sAdhaye dAnadvAreNa vibhAgakaraNaM yathAsaMvibhAgaH tasya, 'sacittanikkhivaNayetyAdi sacitteSu brIdyAdiSu nikSepaNamannAderadAnabuddhayA mAtRsthAnataH sacittanikSepaNaM 1, evaM sacicena phalAdinA sthaganaM sacitapidhAnaM 2, 'kAlAtikramaH kAlasya-sAdhubhojanakAlasyAtikramaH-ullaGghanaM kAlAtikramaH, ayamabhiprAyaH,- kAlamUnamadhikaM vA jJAtvA sAdhavo na grahISyanti jJAsyanti ca yathA'yaM dadAti evaM vikalpato dAnArthamabhyutthAnamaticAra iti 3, tathA 'paravyapadeza anukrama For samyaktva evaM dvAdaza vratAnAM aticAra-varNanaM ~31~
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhya yana [1], ------- mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: upAsaka- dazAoM prata // 11 // sUtrAMka parakIyametat tena sAdhubhyo na dIyate iti sAdhusamakSa bhaNanaM, jAnantu sAdhabo yadyasyaitadbhaktAdikaM bhavettadA kathamasmabhyaM na dadyAda ? AnandAiti sAdhusampatyayArtham bhaNanaM, athavA asmAdAnAnmama mAtrAdeH puNyamastviti bhaNanamiti 4, 'matsaritA' apareNedaM dattaM kimahaM 9dhyayana tasmAdapi kRpaNo hIno vA ato'hamapi dadAmi ityevarUpo dAnapravartakavikalpo matsaritA 5, ete cAticArA eva, na bhaGgAH, dAnArtha- bratAtimabhyutthAnAd dAnapariNatezca dUSitatvAda, bhaGgasvarUpasya cehaivamabhidhAnAd , yathA-dANantarAyadosA na dei dijantayaM ca vArei cAropadezaH diNNe vA paritappai iti kivaNatA bhave bhaGgo // 1 // AvazyakaTIkAyAM hi na bhaGgAticArayorvizeSo'smAbhiravayuddhA, kevalamiha - bhaGgAdvivekaM kurvadbhirasmAbhiraticArA vyAkhyAtAH sampadAyAt navapadAdiSu tathA darzanAt,-jArisao jaibheo jaha jAyai jaheva tattha dosaguNA / jayaNA jaha aiyArA bhaGgA taha bhAvaNA neyA // 2 // ityasyA AvazyakacUNyAM pUrvagatagAthAyA darzanAt, aticArazabdasya sarvabhaGge prAyo'prasiddhatvAcca, tato nedaM zaGkanIyaM ya ete'ticArA uktAste bhaGgA eveti, tathA ya ete prativrataM paJca pazcAticArAsta upalakSaNamaticArAntarANAmabaseyA na vavadhAraNaM, yadAhuH pUjyA:-- "paJca pazcAiyArA u, suttammi je padasiyA / / te nAvahAraNaTThAe, kintu te uvalakkhaNaM // 1 // " iti / idaM ceha tattvaM yatra vrataviSaye'nAbhogAdinA'tikramAdipadatrayeNa vA svabuddhikalpanayA vA vratasApekSatayA vrataviSayaM pariharataH pravRttiH so'ticAro, viparItatAyAM tu bhaGgaH, ityevaM saGkIrNAticArapadagamanikA anukrama 1dAnAntarApadopAta na dadAti vadataM ca dhArayati / datte vA parita pati iti rupaNavAra bhavanaGgaH // 1 // 2 yAdAzI yatibhedI yathA jAyate yathA ca doSaguNAH / catanA yathAjatecArA bhaGgAstathA bhAvanA zeSA // 2 // 3paJca paJcAticArAstu mujhe ye prdrshitaaH| te nAvadhAraNArtha kintu te upalakSaNam // 3 // samyaktva evaM dvAdaza vratAnAM aticAra-varNanaM ~32~
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA aMgasUtra-7 (mUlaM+vRtti:) adhyayana [1], ------- mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka kAryA / atha sarvaviratAvevAticArA bhavanti, dezaviratau tu bhaGgA eva, yadAha-"savve'vi ya aiyArA saJjalaNANaM tu udayao hunti / mUlaccheja puNa hoi bArasahaM kasAyANaM // 1 // " atrocyate, iyaM hi gAthA sarvaviratAvevAticArabhaGgopadarzanArthA, na dezaviratyAdibhagandarzanArthA, tathaiva vRttI vyAkhyAtatvAt , tathA saJcalanodayavizeSe sarvavirativizeSasyAticArA eva bhavanti, na mUlacchedaH, pratyAkhyAnAvaraNAdInAM tUdaye pazcAnupUyA sarvaviratyAdInAM mUlataH chedo bhavatItyevaMbhUtavyAkhyAnAntare'pi na dezaviratyAdAvaticArAbhAvaH sidhyati, yato yathA saMyatasya caturthAnAmudaye yathAkhyAtacAritraM bhrazyati itaracAritraM samyaktvaM ca sAticAramudayavizeSAniraticAraM ca bhavatIti evaM tRtIyodaye sarAgacaraNaMbhrazyati dezaviratasya tu dezaviratisamyaktve sAticAre niraticAreca pratyekaM tathaiva syAtA, dvitIyodaye dezaviratibhrazyati, samyaktvaM tu tathaiva dvidhA syAt, prathamodaye tu samyaktvaM bhrazyatIti, evaM caitat , kathamanyathA samyaktvAticAreSu daizikeSu prAyazcittaM tapa eva nirUpita, sAvikeSu tu mUlamiti, athAnantAnubandhyAdayo dvAdaza kaSAyAH sarvaghAtinaH saJjvalanAstu dezaghAtina iti, tatazca sarvaghAtinAmudaye mUlameva, dezaghAtinAM tvaticAra iti,satyaM,kintu thadetatsarvaghAtitvaM dvAdazAnAM kaSAyANAM tatsarvaviratyapekSameva zatakacUrNikAreNa vyAkhyAtaM, na tu samyaktvAdyapekSamiti, tathA hi tadvAkyaM-"bhagavarSaNIyaM pazcamahabbayamaiyaM aTThArasIlaGgasahassakaliyaM cArittaM ghAenti tti sacyaghAiNo" ti| kizca-bhAgupadarzitAyAH 'jArisao' ityAdigAthAyAH sAmarthyAdaticArabhaGgo dezaviratisamyaktvayoH pratipattavyAdhiti 'apacchime' tyAdi- pazcimaivApazcimA maraNa-prANatyAgalakSaNaM tadevAnto maraNAntaH tatra bhavA anukrama 1 sarve'pi cAtacArAH saMjyalamAnAsadayato bhavanti / mUlacDeya punarbhavati dvAdazAnAM kaSAyANAm // 1 // 2 bhagavatpraNItaM pazcamahAnatamayaM aSTAdazazIlAmasahanakalitaM cAritraM ghAtayantIti sarvaghAtina iti / samyaktva evaM dvAdaza vratAnAM aticAra-varNanaM ~33~
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [1], ------- mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: upAsaka- dezAGge prata sUtrAMka mAraNAntikI saMlikhyate-kRzIkriyate zarIrakapAyAdyanayati saMlekhanA-tapovizeSa lakSaNA tataH padatrayasya karmadhArayaH tasyA AnandAjoSaNA-sevanA tasyA ArAdhanA, akhaNDakAlakaraNamityarthaH, apazcimamAraNAntikasaMlekhanAjoSaNArAdhanA, tasyAH, 'ihaloge- dhyayana |tyAdi, ihaloko-manuSyalokaH tasminnAzaMsA-abhilAmaH tasyAH prayoga ihalokAzaMsAprayogaH, zreSThI syAM janmAntare'mAtyo vA bratAti| ityevaMrUpA prArthanA 1 evaM paralokAzaMsAprayogo 'devo'haM syAm' ityAdi 2, 'jIvitAzaMsAprayogo' jIvita-pANadhAraNaM cAropadezaH tadAzaMsAyAH--tadabhilApasya prayogo, yadi 'bahukAlamahaM jIveyam' iti / ayaM hi saMlekhanAvAnkavidvastramAlyapustakavAcanAdipUjAdarzanAbahuparivArAvalokanAlokazlAghAzravaNAcaivaM manyeta, yathA 'jIvitameva zreyaH, pratipannAnazanasyApi yata evaMvidhA maduddezena / vibhUtitete' iti 3, 'maraNAzaMsAprayogaH' uktasvarUpapUjAdyabhAve bhAvayatyasau yadi 'zIghra mriye'ham' itisvarUpa iti 4, kAmabhogAzaMsAprayogo "yadi me mAnuSyakAH kAmabhogA divyA vA sampadyante tadA sAdhu" iti vikalparUpaH 5 // tae Na me ANande gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie pazcANuvaiyaM sattAsikkhAvaiyaM duvAlasavihaM sAvayadhamma paDivajai 2 tA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai 2 cA evaM vayAsI-"no khalu me bhante ! kappai anjappabhiI annausthie vA annausthiyadevayANi vA annautthiyapariggahiyANi arihaMtaceiyANi vA vandittae vA namasinae vA, purvi aNAlateNaM Alavinae vA saMlavinae bA, tesiM asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA dAuM vA aNuppadAuM vA, nannattha rAyAbhiogeNaM gaNAbhiogeNaM balAbhiogeNaM devayAbhiogeNaM gurunigaheNaM vittikantAreNa / anukrama l untieraryara samyaktva evaM dvAdaza vratAnAM aticAra-varNanaM ~34~
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [1], ------- mUlaM [8] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka kappai me samaNe nigganthe phAmueNaM esaNijjeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM vatthapaDiggahakambalapAyapucchaNeNaM pIDha kalayasijjAsaMthArapaNaM osahabhemajjeNa ya paDilAmemANasa viharittaettikaDu imaM eyArUvaM abhiggaha abhigiNhai 2 tA pasiNAI pucchai 2 tA aTThAI Adiyaha 2 nA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto vandai 2 nA mamaNassa bhagavaA mahAvIrasma antiyAI dRielAsAo ceiyAzrI paDiNikkhamai 2 cA jeNeva vANiyagAme nayare jeNeva mae gihe teNeva uvAgacchai 2 nA sivAnanda bhAriyaM evaM kyAsI-evaM khalu devANuppie! mae samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie dhamme nisanta, me'vi ya dhamme me icchie paDicchie abhiruie, taM gaccha NaM tuma devANuppie ! mamaNaM bhagavaM mahAvIraM bandAhi jAva pajjuvAsAhi, samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie pazcANuvaiyaM sattasikkhA-| baiyaM duvAlamavihaM gihidhamma paDivajAhi // mU. 8 // 'no khalu' ityAdi,no khalu mama 'bhadanta bhagavana! 'kalpata' yujyate adyaprabhRti'itaH samyaktvapratipattidinAdArabhya nirAtacArasamyaktvaparipAlanArtha tayatanAmAzritya 'annausthie vatti janayUthAd yadanyad yUthaM-savAntaraM tIrthAntaramityarthaH tadasti yeSAM te'nyayUthikAH carakAdikutIthikAH tAn , anyayUthikadevatAni vA-hariharAdIni anyayUthikaparigRhItAni vA caityAni-atmatimAla-R kSaNAni, yathA bhautaparigRhItAni vIrabhadramahAkAlAdIni 'vandituM vA' abhivAdanaM kartuM 'namaskartuM vA' praNAmapUrvakaM prazastadhvanibhirguNotkIrtanaM kartu, sadbhaktAnAM mithyAvasthirIkaraNAdidoSaprasaGgAdityabhiprAyaH, tathA pUrva-prathamamanAlaptena satA anyatI anukrama [10] ~35
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [1], ------- mUlaM [8] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka thikaiH tAneva 'AlapituM vA' sakRtsambhASituM 'saMlapituM vA punaH punaH saMlApaM kartu, yataste tasatarAyogolakalyAH khalvAsanA- 1 AnandAupAsakazADe dikriyAyAM niyuktA bhavanti, natpratyayazca karmabandhaH syAt , tathA''lApAdeH sakAzAtparicayena tasyaiva tatparijanamya vA mithyAtva- dhyayanaM prAptiriti. prathamAlaptena tvasambhramaM lokApavAdabhayAt "kIdRzastvam" ityAdi vAcyamiti, tathA 'tebhyaH' anyayUdhikebhyo'zanAdi| // 13 ||iidaatuN vA sakRt , anupradAtuM vA punaH punarityarthaH, ayaM ca niSedho dharmabuddhathaiva, karuNayA tu dadyAdapi, kiM sarvathA na kalpata ityAha-ninnattha rAyAbhiAMgaNaM' ti 'na' iti na kalpata iti yo'yaM niSedhaH so'nyatra rAjAbhiyogAt , tRtIyAyAH paJcamyarthatvAd rAjAbhiyogaM varjayitvetyarthaH, rAjAbhiyogastu-rAjaparatantratA,gaNaH-samudAyastadabhiyogo-pAravazyatA gaNAbhiyogastasmAt , valAmiyAgA nAma-rAjagaNavyatiriktasya balavataH pAstavyaM, devatAbhiyogo-devaparatantratA, gurunigrahA-mAtApitupAravazya gurUNAM vA-caityasAdhUnAM nigrahaH-pratyanIkakRtopado gurunigrahaH tatropasthite tadrakSArthamanyayUthikAdibhyo dadadapi nAtikAmati | samyaktvamiti, 'vittikantAreNaM' ti vRttiH-jIvikA nasyAH kAntAram-araNyaM tadiva kAntAraM kSetraM kAlo vA vRttikAntAra, nirvAhAbhAva ityarthaH, tasmAdanyatra niSedho dAnapraNAmAderiti prakRtamiti, 'paDiggaha' ti pAtraM 'pIDhaM ti paTTAdikaM 'phalagaM ti 15 avaSTambhAdika phalaka bhisajjati pathyaM 'aTThAI' ti uttarabhUtAnathAnAdadAti / / (mU08) tae NaM sA sivAnandA bhAriyA ANandeNaM samaNAvAmaeNaM evaM vunA samANA haTThatuTThA koDumbiyapurisa saddAvei nA evaM vayAsI-khippAmeva lahukaraNa jAva panjuvAsai, nae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sivAnandAe tIse ya mahada // 13 // hAjAva dharma kahei, tae NaM sA mivAnandA samaNasma bhagavazrI mahAvIrasma antie dhamma soccA nisagma hada jAvaDA anukrama [10] For Pare AnaMdasya bhAryA zivAnaMdAyA: dharmazravaNa evaM vratasvikAra ~36~
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [1], ------- mUlaM [1] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka gihidhamma paDivajjai . nA tamava dhammiyaM jANappavara duruha 2 nA jAmeva disi pAubbhUyA tAmeva disiM paDigayA // muu05|| 'lahukaraNa' ityatra yAvatkaraNAt 'lahukaraNajuttajoiyamityAdiyAMnavarNako vyAkhyAsyamAnasaptamAdhyayanAdavaseyaH / / (sU09) bhante ti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai 2 lA evaM vayAsI-pahU NaM bhante ! ANande samaNo. vAsae devANuppiyANa antie muNDe jAva pavainae ?. no tiNaTe mamadru, goyamA ! ANande NaM samaNorAsae rahUI vAsAI mabhaNIvAragapariyAgaM pAuNihii 2 nA jAva mohamma kappe anaNe vimANe devatAe uvavajihii / tattha NaM athagaDANaM devANaM cattAri paliokmAI diI paSNanAnAtha NaM ANandassa'vi samaNovAmagasma canAri pali ovamAThiI pssnnnaa| nae NaM samaNe bhagavaM! mahAvI annayA kAra bahiyA jAya viharada // magara | 100taeNaM se ANande samovAsae jAe abhigayajIvAjIce jAva paDilAMbhamANe viharada / tae NaM mA sivAnandA bhAniyA samaNocAniyA nArA jAya paDilAbhamANI viharai / mU0 // tae NaM tasma ANadassa hAravAlAsa mArAhi mIlavaguNaMdamaNapacakyANapAsahovadAmohi appANaM sAMtramANassa coisa saMvacchatahakalAI samalsa maMcaccharasma antarA vaTTamANasma anaza kayAi purAnAvaranakAlasajayasi bAjAmayiM jAgaramANanama daMgazArade baljhasthipa cintiA patthiAmaNogae mapa mamupajinthA-evaM anukrama [11] For Paws Jionakalam ~37~
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [1], ----- mUlaM [1-12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: sapAsaka- AnandAdhyayana dazAGge // 14 // prata sUtrAMka [1-12] dIpa anukrama [12-14] bala ahaM vANiyagAme nayare bahaNa gAIkA bhAva sabasavi yaNa kuDumbarasa jAva AdhAre, te eeNaM visaMveNaM aii| do saMcAemi samaNasna bhagavo mahAvIrasma antiyaM dhammapaSNani upasampajinA NaM viharicae / taM seyaM khalu mamaM| kalaM jAya jalamta viuhA~ amaNa mahA puraNa jAva geTThaputaM kuDumbe ThavettA taM mittaM jAva jedruyuttaM ca ApucchitA kollAe maniyama nAyakulaMsi pAmahanA pahile hinAsamaNasa bhagavao mahAvIrasma antiyaM dhammapaSNani ubasampajinA viharicae / evaM sampahAra nA kallaM viulaM tava jimiyabhuttunarAgae taM mitta jAba viuleNaM puSpha 5 sakAre sanmANei 2 nA nammaya mitta jAba pugnI jaMThThapurNa sahAvadanA evaM kyAmI-evaM khalu punA ! ahaM vANiyagAme pahaNaM rAImara jahA cintiyaM jAya viharicae. te se khalu mama idANi tumaM sayasa kuTumbasma AlambaNaM 4 ThabattA jAva vihanie / tae NaM japane ANandarasa samaNovAsa garasa tahatti eyamaTuM viNaeNaM paDisuNeDa // tae NaM se ANande samaNAvAmae taraseva mitta jAba purao jeTTapurva kuTumbe Thavei 2 cA evaM vayAsI--mA NaM devANuppiyA ! tumbhe ajjappabhiI kada mama bahumu kajesu jAva Apucchau vA paDipurachau vA mamaM aTThAe asaNaM vA 4 uvakkhaDeuvA / | ukareu vA / tae NaM se ANande samaNovAsae jeTTapurva minAI Apuchei 2 no sAo gihAo paDiNikkhamai 2 cA vANiyagAma nayA majjhaM majheNaM nigacchada 2 nA jeNeva kollAe sanniyese jeNenaoNyakule jeNe pAsahasAlA teNeva uvAgacchaDa 2 nA posahamAla pamajAi 2 cA uccArapAsavaNabhUmi paDileheda 2 nAmasaMthAraya SAMEauratml ~38~
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA" - aMgasUtra-7 (mUlaM+vRtti:) adhyayana [1], ----- mUlaM [1-12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata - sUtrAMka [1-12] dIpa anukrama [12-14] saMtharai, dambhasaMthArayaM durUhai 2 nA posahasAlAe posahie dambhasaMthArovagae samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyaM / / dhammapaNNattiM ucasampajjittA NaM viharai // sU0 12 // mahAvIrassa antiyati ante bhavA AntikI mahAvIrasamIpAbhyupagatetyarthaH tAM 'dhammapaNNatti'ti dharmapajJApanAmupasampayaaGgIkRtyAnuSThAnadvAramaH 'jahA pUraNotti bhagavatyabhihito bAlatapasvI sa yathA svasthAne putrAdisthApanamakarot tathA'yaM kRtavAnityarthaH / evaM cAsau kRtavAna 'viulaM asaNapANakhAimasAimaM uvakkhaDAvittA mittanAiniyagasambandhiparijaNaM AmantettA taM mittanAiniyagasambandhiparijaNaM viuleNaM 4 vatthagandhamallAlaGkAreNa ya sakArattA sanmANettA tasseva mittanAiniyagasambandhiparijaNassa purao jeTTaputtaM kur3ambe ThAve ThAvitta'ni mAyakulasitti svajanagRhe / 'uvakkhaDeuti upaskarotu-rAdhyatu, 'uvakareu ti | upakarotu, siddhaM sad dravyAntaraH kRtopakAram-AhitaguNAntaraM vidadhAtu (ma.12) taeNaM se ANande mamaNovAsa uvAsagapaDimAoM ubasampajinANaM viharai, paDhama uvAsagapaDimaM ahAsunaM ahAkappaM ahAbhaggaM ahAtacaM samma kAraNaM phAsei pAlei sohei tIrei kinei ArAheda // tae NaM me ANande sama-1 NovAsae dAcaM uvAmagapaDimaM, evaM tacaM cAyaM paJcamaM chadraM manamaM aTThamaM navamaM dasama ekkArasamaM jAva ArAhei // suu.13|| 'paDhamati ekAdazAnAmAyAmupAsakAtimA-zrAvakocinAbhigrahavizeSarUpAmupasampadya viharati, tasyAzveda svarUpam 'saGkagadi1 zaGkAvizasyavirahitamampagadarzanayukarana yo jantuH / jhoparaNaviprama ta eSA sala bhavati prathamA tu // 1 // SAREairatomhand FarPurwanchaloonm AnaMdazrAvakasya "11-zrAvakapratimA- svIkAra ~39~
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) prata sUtrAMka bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [1], ------ mUlaM [13] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: El upAsaka mallavirahiyasamasaNajuo u jo jantU / sesaguNavippamukko esA khalu hoi paDhamA u // 1 // samyagdarzanaprAtipattizca tasya pUrva- AnandAdazAGge madhyAsIt , kevalamiha zaGkAdidoparAjAbhiyogAdyapavAdavarjitatvena tathAvidhasamyagdarzanAcAravizeSapAlanAbhyupagamena ca pratimAtvaM dhyayana sambhAvyate, kathamanyayA'sAvekamAsaM prathamAyAH pratimAyAH pAlanena dvau mAsau dvitIyAyAH pAlanena evaM yaavdekaadshmaasaanekaa||15|| dasyAH pAlanena paJca sAdhAni yANi pUritavAnityaryato vakSyatIti, na cAyamoM dazAzrutaskandhAdAvupalabhyate, zraddhAmAtrarUpA yAstatra tasyAH pratipAdanAt , 'ahAsutaMti sUtrAnatikrameNa 'yathAkalpaM pratimAcArAnatikrameNa 'yathAmArga' kSAyopazamikabhAvAnatikrameNa 'ahAtacchati yathAtattvaM darzanamatimetizabdasyAnvanatikrameNa 'phAseitti spRzati pratipattikAlaM vidhinA pratipatteH 'pAleiti satatopayogapatijAgaraNena rakSati 'soheitti zobhayati gurupUjApurassarapAraNakaraNena zodhayani vA niraticAratayAra tIreitti pUrNe'pi kAlAvadhAvanubandhAtyAgAt 'kartiyati' tatsamAptA idamidaM cehAdimadhyAvasAneSu karttavyaM tacca mayA kRtamiti kItanAn 'ArAdhayati' ebhireva kAraH sampUrNaniSThAM nayatIti / 'doccaMti dvitIyAM vratapratimAm / idaM cAsyAH svarUpam-'dasaNapaDimAjutto pAlento'Nuvae niraiyAre / aNukampAiguNajuo jIvo iha hoi vayapaDimA // 1 // taccati tRtIyAM sAmAyikapratimAm, tatsvarUpamidam-'varadasaNavayajutto sAmaiyaM kuNai jo tisaJjhAsu / ukkoseNa timAsaM esA sAmAiyapaDimA ||1||' 'cautthaMti caturthI poSadhapratimAm, evaMrUpAm-'puvodiyapaDimajuo pAlai jo posahaM tu sampuNNaM / aTumicauddasAisu cauro mAse cautthI sA ||shaa // 15 // 1 darzanapratimAyuktaH pAlayana aNuvratAni niraticArANi / anukampAdiyaNayuto jIva iha bhavati vratapratimA // 1 // 2 baradarzanAtayuktA sAmAyika kasati yastu trisaMdhyAmu / utkRSTena jIna mAsAna epA sAmASikapratimA // 1 // 3 pUrvoditapratimAyutaH pAlapAti yA poSadhaM tu saMpUrNam / aSTamIcaturdazvAdiSu caturo mAsAna caturyuSA // 1 // anukrama [15] Saintairatn a AnaMdazrAvakasya 11-zrAvakapratimA- svIkAra ~ 40~
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [1], ------ mUlaM [13] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [13] dIpa 'paJcamati paJcamI pratimApratimA, kAyotsargapratimAmityarthaH, svarUpaM cAsyAH-'sammamaNuvayaguNavayasikkhAvayacaM ghirI ya nANI y|| aTumicauisIsu paDimaM ThAegarAIyaM // 1 // asiNANa viyaDabhoI (asnAno'rAtribhojI cetyarthaH) maulikaDo (mutkalakaccha ityarthaH) divasavambhayArI ya / rAI parimANakaDo paDimAvajjesu diyahesu // 2 // jhAyai paDimAe~ Thio tiloyapujje jiNe jiyakasAe / niyadosapacaNIyaM aNNaM vA paJca jA mAsA ||3|| 'chaTTuiMti paSThIM abrahmavarjanapratimAm , etatsvarUpaM caivam-'purodiyaguNajutto visesao vijiyamohaNijjo ya / vajjai avambhamegantao ya rAI pi thiracitto // 1 // siGgArakahAvirao itthI, samaM rahammi no ThAi / cayai ya aippasaGga tahA vibhUsaM ca ukkosaM // 2 // evaM jA chammAsA esohiMgao u iyarahA diTuM / jAvajjIvaMSi imaM / bajjai eyami logammi ||3|| 'sattamiti saptamI sacittAhAravarjanapatimAmityarthaH, iyaM caivam-'saJcittaM AhAraM vajai asaNAiyaM niravasesaM / sesavayasamAutto jA mAsA satta vihipurva // 1 // ' 'aTumiti aSTamI svayamArambhavarjanapratimA, nadUpamidam-'vajai sayamArambha sAvaja kAraveda pesehiM / vittinimittaM puSayaguNajutto aTujA mAsA / ' 'navamiti navamIM bhUnakamepyArambhavajanapati-15 .1 sambavANuvratarANavatazikSAnatayAna sthirazna jJAnI ca / aSTamIcaturdazyo: pratimA titaspekarAvikIma // 1 // anAnA divamabhAjI mutkalakATA |divasabrahmacArI ca / rAtrI taparimANaH pratimAvarjee divaseSu // 2 // yApati pratimapA sthitaH trailokyajyAna jinAna jitakApAna / nijadoSapratyanIkamanyA pazca yAvanmAsAn // 3 // / 2 pUAditayaNayuko vizeSatA vijitamohanIyaca / varjavAyanIkAntatastu rAnAmapi sthircinH||1|| zRGgArakathAvirataH striyA samaM rahasi na tikSati TO hAsyajati yAtidhasaGga tathA pibhUSA cohaTAma // 2 // evaM pAvata SaNmAsAn eSo'dhikRtastu itarathA haTam / vAvajIvamapAda vajayati etAramana lAka 19 3 savitamAhAra parjapati azanAdikaM nirava zeSam / zeSapadasamAyukto yAcanmAsAna sapta vidhipUrvamaH // 1 // 4 varmapati spaSamArambha sAyaM kArayati preyH| dRninimittaM pUrvakhaNapukoTa pAnmAsAn // 1 // anukrama [15] 60GORY: REaratan dhana AnaMdazrAvakasya "11-zrAvakapratimA- svIkAra ~ 41~
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [1], ------ mUlaM [13] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: upAsaka- dazAoM prata // 16 // sUtrAMka [13]] mAma, sA ceyam 'pasehi' Arambha sAvaja kAracaMda no guruyaM / puboiyaguNajutto nava mAsA jAba vihiNA u / 'dasamiti dazamI | AnandAuddiSTabhaktavarjanapratimA, sA caivam-'udiTukaDaM bhattapi bajjae kimaya sesamArambha / so hoi u khuramupDo sihali vA ghArae koi // 1 // dhyayana da paTo jANaM jANe zakya no ya no veti / purodiyaguNajutto dasa mAsA kAlamANeNaM // 2 // ekArasamiti ekAdazI zramaNabhUtapratimA, tatsvarUpaM caitat-'khuramuNDo loeNa va rayaharaNaM ogahaM ca ghettUNaM / samaNabhUo viharai dhamma kAraNa phAsento // 1 // evaM ukoseNaM ekArasa mAsa jAva viharei / ekkAhAipareNaM evaM savattha pAeNaM // 2 // iti / / (ma.13) tae NaM se ANande mamaNovAmae imaNaM eyAraveNaM urAleNaM viuleNaM parataNaM paggahiyeNaM tavokammeNaM sukka / jAva kise thamaNimantae jAe // tae NaM tassa bhANandassa samaNovAsagassa annayA kayAi puvarattA jAva dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayaM ajjhasthie-evaM khalu ahaM imeNaM jAva dhamaNisantae jAe, taM asthi tA me uTThANe kamme bale vIrie purisakAraparako maddhAdhiDasaMvege,te jAva tA me asthi uTThANe saddhAdhiisaMvage jAva ya me dhammA TIpa anukrama [15] GOES 1 preSyarArambha sAnA kArayati no gurukama / pUrvoditayaNa yuktA maya bhAsAna pAyadvidhinaya // 1 // 2 uDiSTakRtaM bhaktamapi varjayati phimRta japamArambhana / sa bhavati tu caramaNDaH zikhA vA dhArayati koapi // 1 // dravyaM pRSTI jAnana jAnAmIti nAza navati / pUrvoditaguNayukto daza mAsAn kAlamAnena / / 2 / / 3 varamuNDo lA~cna vA rajAharaNamavagraha va mahArayA / amaNabhUtI viharati dharma kAryana mpRzana ! 1 // evamutkRSTaMnakAdaza mAsAna yAvata viharati / kAhAdeH paratA evaM satra pAyeNa // 2 // Santaratmlenlond AnaMdazrAvakasya "11-zrAvakapratimA- svIkAra ~ 42~
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [1], ---- mUlaM [14-16] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [14-16] dIpa anukrama [16-18] yarie dhammovaesae samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe muhArI viharahatAca tA meM se kallaM jAva jalAte apacchimamA raNantiyasalehaNAjhUsaNAjhasiyassa bhattapANapaDiyAikkhiyasma kAlaM aNavakamANassa viharittae, evaM sampehei 2ttA ailkallaM pAu jAva apacchimamAraNantiya jAva kAlaM aNavakaGamANe viharai // tae NaM tassa ANandassa mamaNovAsa*gassa annayA kAi subheNaM anjhavasANeNaM subheNaM pariNAmeNaM lesAhiM visujjhamANIhiM tadAvaraNijANaM kammANaM khaovasameNaM ohinANe samuppanne, purathimeNaM lavaNasamudde pazcajoyaNasaiyaM khetaM jANaDa pAsai, evaM dakSiNeNaM paJcatthimeNa ya, utareNaM jAva cullahimavantaM vAsadharapavaraM jANai pAsai, urdU jAva sohammaM kappaM jANai pAsai, ahe jAva imIse syaNappabhAe puDhavIe loluyasurya nasyaM caurAsIyavAsasaharasaTiiyaM jANai pAsai // muu014|| | teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre samosarie, parisA niggayA, jAva paDigayA, teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeTTe antevAsI indabhUI nAmaM aNagAre goyamagoceNaM sattussehe samacauraMsasaMThANasaMThie vajArasahanArAyasavanyaNe kaNagapulaganighasapamhamAre umgataveditatave tattatave ghorataye mahAtave urAle ghoraguNe ghoratavassI ghorabambhaceravAsI ucchaDhasarIre sahittaviulateule se cha, chaTreNaM aNikkhitteNaM tavokammeNa saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe biharai / tae NaM se bhagavaM goyame chakkhamaNapAraNamaMsi paDhamAe porisIe sajjhAyaM karei bijhyAe porisIe jhANaM jhAyai, taiyAe porimIe aturiyaM acavalaM asambhante muhapani paDilahei 2 nA bhAyaNavatthAI SMEauratol tarPranaamvam umom Anandasya avadhijJAnasya utpattiH, gautamasvAmina: varNanaM evaM tasya bhikSAcaryAgamanaM ~ 43~
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) prata sUtrAMka [14-16] dIpa anukrama [16-18] bhAga-13 "upAsakadazA" - aMgasUtra - 7 (mUlaM + vRtti:) mUlaM [14-16] adhyayana [1], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH upAsaka dazAGge dhyayana // 17 // paDilaMi 2 nA bhAyaNavatthAI pamajjara 2 nA bhAyaNAI uggAheda 2 tA jeNeva samaNa bhagavaM mahAvIre taNeva uvAgacchada AnandA2 nA samaNa bhagavaM mahAvIraM vandanamaMsa 2 tA evaM vyAsI- icchAmiNaM bhante ! tumehiM ambhaNuSNAe chaTThakkhamaNaOM pAraNagaMsi vANiyagAme nayare uccanIyamajjhimAI kulAI gharasamudrANassa bhiksAyanyiAe aDinae, ahAsurha devANupriyA ! mA pasibandhaM kareha / tae NaM gome samaNeNaM bhagavaza mahAvIreNa anbhaNuSNAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyAo dRipalAsAoM vezyAo paDiNikkhanai 2 tA aturiyamacavalamasambhante jugantarapariloyaNAeM diTThIe purao IriyaM sohemANe jeNeva vANiyagAme nayare teNeva upAgaccha 2 vANiyagAme nayare uccanIyamajjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDai / tae NaM se bhagavaM goyame vANiyagAme nayare jahA paNNattIe tahA jAva bhikkhAyariyAe aDamANe ahApajataM bhattapANaM sammaM paDiggAhei 2 nA vANiyagAmAo OM paDiNiggacchai 2 cA kollAyassa sannivesassa ahUrasAmanteNaM vIIvayamANe bahujaNasaddaM nisAmei, bahujaNo annamannassa evamAikkhai 4 evaM khalu devANuppiyA ! samaNassa bhagavao mahAvIrassa antevAsI ANande nAmaM samaNovAsae posahasAlAe apacchima jAva aNavakaGkumANe viharai / tae NaM tasma goyamassa bahujaNassa antie eyamahaM socA nisamma ayameyAruve ajjhatthie 4-taM gacchAmi NaM ANandaM samaNovAsayaM pAsAmi evaM sampeheda 2nA jeNeva kollAe sannivese jeNeva ANande samaNovAmae jeNeva posahasAlA teNeva uvAgaccha tava NaM me ANanda namaNovAsae bhagavaM For Par Use Only gautamasvAminaH varNanaM evaM tasya bhikSAcaryAgamanaM ~ 44~ // 17 // jonary org
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [1], ---- mUlaM [14-16] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [14-16] dIpa anukrama [16-18] goyama ejamANaM pAsai 2ttA haTTha jAba hiyae, bhagavaM gAyamaM vandai namasaha nA evaM vayAsI-evaM khalu bhante ! ahaM / / imeNaM urAleNaM jAba dhamaNisantae jAe, na saMcAemi devANuppiyassa antiyaM pADavmavittA NaM tikkhutto muddhANeNaM pAe abhivandittae, tumbhe NaM bhante ! icchAkAraNaM aNabhioeNaM io cava paha, jANaM devANuppiyANaM tikkhuno muddhANeNaM pAemu bandAmi namAmi / tae NaM se bhagavaM gArame jeNeba ANanda mamaNovAmae taNava uvAgacchai / muu015|| tae NaM se ANande samaNovAsae bhagavao goyamasma tikkhuno muddhAmaNaM pAesu vandai namasai 2nA evaM vayAsI-asthi NaM bhante ! gihiNo mihimajjhAvasantassa ohinANe samuppajaDa ?, intA asthi, jada NaM bhante ! gihiNo jAva samuppajjai, evaM khalu bhante ! mamavi gihiNo gihimajhAvasantasma ohinANe samuppanne-purathimeNaM lavaNasamudde paJca joyaNasayAI jAva loluyaJcayaM narayaM jANAmi pAsAmi / tae NaM se bhagavaM goyama ANandaM samaNovAsaraM evaM vayAsI-asthi NaM ANandA ! gihiNo jAva samuppajai, no ceva NaM emahAlae, taM NaM tumaM ANandA ! eyasma TANassa Aloehi jAva tavokamma paDivajAhi / tae NaM se ANande samaNAvAsae bhagavaM goyama evaM vAsI-asthi NaM bhante ! jiNavayaNe santANaM taccANaM tahiyANaM sanbhUyANaM bhAvANaM AlAijara jAva paDivajijaha?, no iNaTTe Hel samaTe, jada NaM bhante ! jiNavayaNe santANaM jAva bhAvANaM nA AlAijaDa jAva tabokammaM no paDivajijai taMNaM FarPranaamsamucom Anandasya gautamasvAminA saha avadhijJAna-viSayaka carcA ~45~
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: upAsaka- dazAGge dhyayana // 18 // prata sUtrAMka [14-16] bhante ! tubha caMca eyasma ThANassa Aloeha jAva paDivajaha / tae NaM se bhagavaM goyame ANandeNaM samaNovAsaraNa evaM-12 AnandAyutte samANa mahie kar3ie vidagicchAmamAvanne ANandassa antiyAo paDiNivakhamai 2ttA jeNeva dUipalAse ceie jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchada rattA samaNassa bhagavo mahAvIrasma adUrasAmante gamaNAgamaNAe| paDikkamaha 2 nA esaNamaNesaNaM Aloei 2 nA bhattapANaM paDidaMsei 2 nA samaNa bhagavaM mahAvIraM vandai namasai 2 nA evaM vayAsI-evaM khalu bhante ! ahaM tumahiM abhaNuNNAe taM ceva sarva kahei jAva tae NaM ahaM saDie 3 ANandassa samaNovAsagarama antiyAo paDiNikakhamAmi 2 cA jeNeva ihaM teNeva habamAgae, taNaM bhante ! kiM ANandeNaM| samaNovAsaeNaM tassa ThANassa AloeyavaM jAva pavijeyavaM udAhu mae !, goyamA i samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyamaM evaM bayAsI-goyamA ! tuma ceva NaM tassa ThANassa Aloehi jAva paDivajAhi, ANandaM ca samaNovAsayaM| eyamaDheM khAmehi / tae NaM se bhagavaM goyame samaNasa bhagavao mahAvIrarasa tahatti eyamaTuM viNae paDisuNei / nA tasma ThANassa Aloei jAva paDivajaha, ANandaM ca samaNovAmayaM eemaTuMkhAmei / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAi bahiyA jaNavayavihAraM viharai / / suu016|| 'urAlaNamityAdivarNako meghakumAratapovarNaka iva vyAkhyeyaH, yAvadanavakAsan viharatIti / / 'gihamajjhAvasantassa ti | gRhamadhyAvasanaH, gehe vartamAnasyetyarthaH / / 'santANa mityAdaya ekArthAH zabdAH // goyamA ici he gautama ! ityevamAmantryati // dIpa anukrama [16-18] aurat U niorary.orm ~46~
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [1], ------ mUlaM [17] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [17]] tae NaM se ANande samaNovAsae bahahiM sIlavaehiM jAva appANaM bhAvenA vIsaM vAsAI samaNovAsagapariyAgaM pAuNinA ekkArasa ya uvAsagapaDimAo mammaM kAraNaM phAsicA mAsiyAe saMlehaNAe anANaM jhUsitA saTaii bhattAI aNasaNAe chedetA AloiyapaDikante samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe sohammavArDasagassa mahAvimANasma uttarapuracchimeNaM aruNe vimANe devatAe uvavanne / tattha NaM atthegaiyANaM devANaM cattAri paliocamAI ThiI paNNanA, tattha NaM ANandassavi devassa cacAri palioyamAI ThiI paNNatA / ANande bhanne ! deve tAo devalogAo AuksaeNaM 3 aNantaraM cayaM caittA kahi gacchihii kahiM uvavajihii ?, goyamA ! mahAvidehe vAse mijjhi|hii / nikkhevo // sattamassa aGkassa uvAmagadasANaM paDhamaM anjhayaNaM samattaM // suu017|| 'nikkhevaotti nigamanaM, yathA "evaM khalu jambU ! samaNeNaM jAva uvAsagadasANaM paDhamassa ajjhayaNassa ayamadve paNattetti-/ bemi" // (mU. 17) ityupAsakadazA pradhamamAnandAdhyayanam // anukrama [19] SARELatunintenharurnal atra prathama adhyayana parisamAptaM ~47~
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [2], ---- mUlaM [18-19] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: sapAsaka sA kAmadevAdhyayanam prata sUtrAMka [18-19] dIpa anukrama [20-21] atha dvitIyamadhyayanam / jai bhante ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva sampatteNaM sattamassa aGgassa uvAsamadasANaM paDhamassa anjha-P zAyaNasma ayamaDhe paNNatte doccassa NaM bhante ! aljhayaNassa ke aTe paNNate ?. evaM khalu jambU ! teNaM kAlaNaM teNaM samaeNaM campA nAma nayarI hotthA, puNNabhadde ceie, jiyasattU rAyA, kAmadeve gAhAvaI, bhaddA bhAriyA, cha hiraNNakoDIo nihANapauttAo, cha buDipauttAo, cha pavittharapauttAo, cha kyA dasagosAhassieNaM vaeNaM / samosaraNaM / jahA ANando tahA niggao, taheba sAvayadhamma paDivajai, sA ceva vanavvayA jAva jeTThaputtaM mittanAI ApucchittA jeNeva |posahasAlA teNeva uvAgacchai 2 nA jahA ANando jAva samaNassa bhagavao mahAvIrasma antiyaM dhammapaNNati uvasampajittA NaM viharai (sU. 18) tae NaM tassa kAmadevassa samaNovAsagassa puvvaratnAvaratnakAlasamayasi ege deve mAyI micchaTThiI antiyaM pAumjhae, tae NaM se deve egaM mahaM pisAyarUvaM viuccai, tassa NaM devassa pisAyarUvassa ime eyArUve vaNNAvAse |paNNatte-sIsaM se gokilAsaMThANasaMThiyaM sAlibhasellasarisA se kesA kavilateeNaM dippamANA mahallauTTiyAkabhallasaMThANasaMThiyaM niDAlaM muguMsapuMcha va tassa bhumagAo phuggaphuggAo vigayavIbhacchadasaNAo sIsaghaDiviNiggayAI For Pro atha dvitIyaM adhyayanaM-"kAmadeva" Arabhyate [kAmadeva zrAvakasya kathA] ~48~
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [2], ---- mUlaM [18-19] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [18-19] dIpa anukrama [20-21] acchINi vigayavIbhacchadasaNAI kaNNA jaha suppakattaraM ceva vigayavIbhacchadaMsaNijA, urabhapuDasannibhA se nAsA, jhusirA jamalacullIsaMThANasaMThiyA do'vi tassa nAsApuDayA, ghoDayapuMchaM va tassa maMsUI kavilakavilAI vigayavIbhacchadasaNAI, uTThA udRssa ceva lambA, phAlasarisA se dantA, jinbhA jahA suppakattaraM ceva vigayavIbhacchadaMsaNijA, halakuddAlasaThiyA se haNuyA, gallakaDillaM ca tassa khaDaM phuTTa kavilaM pharusaM mahallaM, muiGgAkArovame se khandhe, puravarakavADovame se vacche, koTThiyAsaMThANasaMThiyA do'vi tassa bAhA, nisApAhANasaMThANasaMThiyA do'vi tassa aggahatthA, |nisAloDhasaMThANasaMThiyAo hatthesu aGgulIo, sippipaDagasaMThiyA se nakakhA, pahAviyapasevao bva uraMsi lambanti do'vi tassa thaNayA, poTTe ayako?o va baTuM, pANakalandasarisA se nAhI, sikkagaThiANasaMThiyA se nete, kiNNapuDasaMThANasaMThiyA do'vi tassa vasaNA, jamalakoTThiyAsaThANasaMThiyA do'vi. tassa UrU, amjuNaguTuM va tassa jANUI kuDilakuDilAI vigayabIbhacchadasaNAI, jaGghAo kakkhaDIo lomehi uvaciyAo. aharIloDhasaMThANasaMThiyA dA'vi tassa pAyA, aharIloDhasaMThANasaMThiyAo pAemu agulIo. sippipuDasaMThiyA se nakkhA laDahamaDahajANue vigayabhaggabhuggabhumae avadAliyavayaNavivaranillAliyaggajIhe saraDakayamAliyAe unduramAlApariNaddhasakayaciMdhe naulakayakaNNapUre sappakayavegacche apphoDante abhigajante bhImamukkaTTahAse nANAvihapaJcavaNehiM lomehiM uvacie / | egaM mahaM nIluppalagavalaguliyaayasikusumappagAsaM asiM khuradhAraM gahAya jeNeva posahasAlA jeNeva kAmadeve samaNo REaicaturimahitional kAmadevasya dharmaprajJapti: evaM mAyI-mithyAdRSTi: devakRta: upasarga: ~ 49~
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [2], ---- mUlaM [18-19] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 1-65 upAsaka- dazAr3e // 20 // prata sUtrAMka [18-19] dIpa vAmae teNeva uvAgacchai 2 nA Asuratte ruThe kuvie caNDikkie misimisIyamANe kAmadevaM samaNovAsayaM evaM 5 kAmadevAvayAsI-haM bho kAmadevA ! samaNovAsayA appatthiyapasthiyA durantapantalakkhaNA hINapuNNacAuddasiyA hirisiri-18/ dhyayanam |dhiikiniparivajjiyA ! dhammakAmayA puNNakAmayA saggakAmayA mokkhakAmayA dhammakaDDiyA puNNakatiyA saggakaDiyA mokkhakaDiyA dhammapivAsiyA puNNapivAmiyA saggapivAsiyA mokkhapivAsiyA ! no khalu kappai tava devANuppiyA ! jaMsIlAI bayAI veramaNAI paccakkhANAI posahoSavAsAI cAlittae vA khobhittae vA khaNDittae vA bhaJjittae vA ujjhitae vA paricaittae vA, taM jai NaM tumaM aja sIlAI jAva posahovavAsAI na chaDDasina bhasi to te ahaM aja imeNaM nIluppala jAva asiNA khaNDAkhaNDiM karemi, jahA NaM tumaM devANuppiyA ! aTTaduhaTTavasaTTe akAle ceva / jIviyAo vavarovijasi, tae NaM se kAmadeve mamaNovAsae teNaM deveNaM pisAyarUveNaM evaM vutne samANe abhIe antthe| aNubigge akkhubhie acalie asambhanne tumiNIe dhammajjhANovagae viharai ( sUtraM 19) | atha dvitIye kimapi likhyate'puvvarattAvarattakAlasamayAMsa'tti pUrvarAtrazcAsAvapararAtrazceti pUrvarAtrApararAtraH,sa eva kaalsmyHkaalvishessH| tatra 'imeyArUve vaNNAbAse paNNattetti varNakavyAso-varNakavistaraH, sIsaMvi-ziraH 'se' tasya 'gokilaJjati gavA caraNArthe yadazadalamayaM mahadbhAjanaM tadgokilakhkhaM Dalloti yaducyate tasyAghomukhIkRtasya yatsaMsthAnaM tena saMsthitaM, tadAkAramityarthaH // 20 // pustakAntare vizeSaNAntaramupalabhyate 'vigayakappayanirbhIti vikRto yo'laJjarAdInAM kalpa eva kalpakA-chedaH khaNDaM karparamiti tAtparya, anukrama [20-21] For Pare kAmadevasya dharmaprajJapti: evaM mAyI-mithyAdRSTi: devakRta: upasarga: ~50~
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [2], ---- mUlaM [18-19] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [18-19] dIpa anukrama [20-21] nibhaM tatsaranamiti, kacittu ' viyaDakoparanirbha' ti dRzyate, taccopadezagamyaM, 'sAlibhasellasarisA ' bIhikaNizabhUkasamAH 'se' tasya 'kesA' vAlAH, etadeva vyanakti-'kavilateeNaM dippamANA' piGgaladIptyA rocamAnAH 'uDiyAkabhallasaMThANasaMThiyaM / uSTrikA-mRNmayo mahAbhAjanavizeSastasyAH kabhallaM-kapAlaM tasya yatsaMsthAnaM tatsaMsthitaM, 'niDAlaM ti lalAI, |pAThAntare 'mahallauTTiyAkamallasarisovame' mahoSTrikAyAkabhallasadRzamityevamullekhanoSamA--upamAnavAkyaM yatra tattathA, 'muguMsapuMchaM ba' bhujaparisapeviziSo muguMsA sA ca khADahillatti sambhAvyate, tatpucchavat , ' tasyeti pizAcarUpasya bhumagAo' ti bhruvo, prastutopamArthameva vyanakti'phuggaphuggAo' ti parasparAsambaddharomike vikIrNavikIrNaromike ityarthaH, pustakAntare tu 'jaDilakuDilAo 'tti pratItaM 'vigayacIbhacchadasaNAo' ci vikRtaM bIbhatsaM ca darzanaM-rUpaM yayoste tathA, 'sIsaghaDiviNiggayANa' zIrSameva ghaTI tadAkAratvAt zIrSaghaTI tasyA vinirgate iva vinigate ziroghaTImatikramya vyavasthitatvAt 'akSiNI' locane, vikRtabIbhatsadarzane pratItaM, kau~-zravaNo yathA zUrpakarameva-zUrpakhaNDameva nAnyathAkArI, TapparAkArAvityarthaH, vikRtetyAdi tathaiva urambhapuDasannimA' urabhraH-UraNastasya puTaM-nAsApuTaM tatsannibhA-tatsadRzI nAsA nAsikA, pAThAntareNa-'hurambhapuDasaMDhANasaThiyA ' tatra huranbhrA-cAbavizeSastasyAH puTa-puSkaraM tatsaMsthAnasaMsthitA, aticipiTatvena tadAkRtiH 'jhusira' ti mahArandhrA jamalacullIsaMThANasaMThiyA' yamalayoH-samasthitadyarUpayoH cullayoryatsaMsthAnaM tatsaMsthite dve api tasya nAsApuTe-nAsikAvivare, vAcanAntare 'mahallakubbasaMThiyA do'vi se kabolA' tatra kSINamAsatvAdubratAsthitvAca 'kucha' ti nimnaM kSAmamityarthaH, tatsaMsthitau dvAvapi 'se' tasya 'kapolo' gaNDau tathA 'ghoDaya' tti ghoTakapucchabad-azvavAladhivattasya-pizAcarUpasya 'zmazrUNi kAmadevasya dharmaprajJapti: evaM mAyI-mithyAdRSTi: devakRta: upasarga: ~51~
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [2], ---- mUlaM [18-19] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: upAsaka- dazAGge kAmadevAdhyayanam prata sUtrAMka [18-19] dIpa anukrama [20-21] cakezAH, tathA 'kapilakapilAni' atikaDArANi, vikRtAnItyAdi tathaiva, pAThAntareNa 'ghoDayaghulaM va tassa kavilapharusAo uddhalomAo dAhiyAo' tatra paruSe-karkazasparza Urdhvaromike na tiryagavagate ityarthaH daMSTrike-uttarauSTharomANi, 'oSThau' dazanacchadau uSTrasyeva lambA-pralambamAnI, pAThAntareNa ' uTThA se ghoDagassa jahA dovi lambamANA' tathA phAlA-lohamayakuzAH tatsadRzA darghitvAt 'se' tasya 'dantA ' dazanAH, jilA yathA zUrpakartarameva, nAnyathAkArA, vikRtetyAdi nadeva, pAThAntare 'hiGguluyadhAukandaravilaM va tassa vayaNaM' iti dRzyate, tatra hinluko-varNadravyaM tadrUpo dhAturyatra tat tathAvidhaM yatkandaravilaM-guhAlakSaNaM randhaM tadiva tasya badanaM, 'halakudAla halasyoparitano bhAgaH tatsasthite-tadAkAre ativaRdI se tasya 'haNuya'tti, daMSTrAvizeSau, 'gallakaDilaM ca tassa' ci galla eva-kapola eva kaDillaM-maNDakAdipacanabhAjana gallakaDillaM, caH samuccaye, 'tasya' | pizAcarUpasya 'khaDDa' ti gartAkAraM, nimnamadhyabhAgamityarthaH, 'phuTTa' ti vidIrNa, anenaiva sAdharyeNa kaDillamityupamAnaM kRtaM, 'kavilaM'ti varNataH 'pharusaM' ti sparzataH 'mahallaM' ti mahat, tathA mRdaGgAkAreNa-pardalAkRtyA upamA yasya sa mRdaGgAkAropamaH 'se' tasya skandhA-aMdhadezaH, 'puravare' ti puravarakapATopamaM se tasya vakSA-ura:sthalaM, vistIrNatvAditi, tathA 'koSThikA' lohAdidhAtudhamanArya mRttikAmayI kuzalikA tasyA yatsaMsthAnaM tena saMsthitau tasya dvAvapi cAhU-bhujau, sthUlAvityarthaH, tathA 'nisApAhANe' ci mudgA| didalanazilA tatsaMsthitau pRthulatvasthUlatvAbhyAM dvAvapi agrahastI-mujayorAbhUtau, karAvityarthaH, tathA 'nisAloDhe' ti zilAputrakaH tatsaMsthAnasaMsthitA hastayorakhaglyA, sthUlatvadIrghatvAbhyAM, tathA 'sippipuDaM ti zuktisampuTasyaikaM dala tasaMsthAnasasthitAstasya 'nakkha' ti nakhAH hastAJjalisambandhinaH, vAcanAntare tu idamaparamadhIyate-'aDayAlagasaMThio uro tassa romaguvilo' ti atra aDayA COM IN21 // REmirat n a For A asurary.com kAmadevasya dharmaprajJapti: evaM mAyI-mithyAdRSTi: devakRta: upasarga: ~52~
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [2], ---- mUlaM [18-19] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [18-19] dIpa anukrama [20-21] lagati-aTTAlakaH prAkArAvayavaH sambhAvyate, tatsAdharmya corasaH kSAmatvAdineti, tathA 'hAviyapasevaovva' ci nApitaprasevaka ghAiva nakhazodhakakSurAdibhAjanamiva 'urAsa vakSAsa 'lambete' pralambamAnau tiSThataH dvAvapi tasya 'stanako vakSojI, tathA 'porTsa jaTharaM ayaHkoSThakavat-lohakuzUlavadvRttaM vartulaM, tathA pAnaM-dhAnyarasasaMskRtaM jalaM yena kRvindAcIvarANi pAyayanti tasya kalanda-kuNDaM pAnakalandaM tatsadRzI gambhIratayA 'se' tasya nAbhiH-jaTharamadhyAvayavaH, vAcanAntare'dhItaMbhagakaDI vigayatrakapaTThI asarisA dovi tassa phisagA' tatra bhannakaTivikRtavakapRSThaH phisako putau, tathA zikkakaM' dadhyAdibhAjanAnAM dorakamayamAkAze'valambana lokaprasiddhaM tatsaMsthAnasaMsthitaM 'se' tasya netraM-mathidaNDAkarSaNarajjuH tadvadIrghatayA tannetraM zepha ucyate, tathA 'kiNNapuDasaMThANasaThiyatti surAgoNakarUpataNDulakiNvabhRtagoNISuTadvayasaMsthAnasaMsthitAviti sambhAvyate, dvAvapi tasya vRSaNI-potrako, tathA ' jamalakoTThiya ' ti samatayA vyavasthApitakuzUlikAdvayasaMsthAnasaMsthitau dvAvapi tasya UrU-jake, tathA 'ajjuNaguTThI vatti arjuna:-tRNavizeSastasya guTuM-stambastadvattasya jAnunI, anantaroktoapamAnasya sAdharmyaM vyanakti-kuTilakuTile-ativakre vikRtIbhatsadarzane, tathA 'jale jAnunoradhovartinyo 'kakkhaDIo'tti kaThine, |nimAse ityarthaH, tathA romabhirupacite, tathA adharI-peSaNazilA tatsaMsthAnasaMsthitau dvAvapi tasya pAdau, tathA adharIloTaH-zilAputrakaH tatsaMsthAnasaMsthitAH pAdayoragulyaH, tathA zuktipuTasaMsthitAH 'se' tasya pAdAGgulinakhAH / kezAgrAnakhAnaM yAvadvarNita pizAcarUpam , adhunA sAmAnyena tadvarNanAyAha-'laDahamaDahajANue' tti ii prastAva laDdazabdena gantryAH pazcAdbhAgavati taduttarAgarakSaNArtha yatkASThaM taducyate, tacca gantryAM zlayabandhanaM bhavati, evaM ca zlathasandhibandhanatvAllaDaha iva laDahe maDahe ca sthUlatvAlpadI 1 For Pare omarary kAmadevasya dharmaprajJapti: evaM mAyI-mithyAdRSTi: devakRta: upasarga: ~53~
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [2], ---- mUlaM [18-19] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: upAsaka- davAoM kAmadevAdhyayanam prata // 22 // sUtrAMka [18-19] dIpa anukrama [20-21] tvAbhyAM jAnunI yasya tattathA, vikRte-vikAravatyau bhane-visaMsthulatayA bhugne-vakre bhruvau yasya pizAcarUpasya tattathA, ihAnyadapi vizeSaNacatuSTayaM vAcanAntare'dhIyate 'masimUsagamahisakAlae' maSImApikAmahiSavatkAlakaM 'bhariyamehavaNNe' jalabhRtameghavarNa kAlamevetyarthaH, 'lamboTe niggayadante' pratItameva, 'avadArie'tti tathA 'avadAritaM vikRtIkRtaM vadanalakSaNaM vivaraM yena tattathA, tathA 'nilAlitA' niSkAzitA aprajitA-jitAyA agrabhAgo yena tasathA tataH karmadhArayaH, tathA zarI:-kakalAsaiH kRtA mAlikA-saka tuNDe vakSasi vA yena tattathA, tathA unduramAlayA-mUSikasajA pariNaddhaM-parigataM sukRtaM-muSTha racitaM cilaM-svakIyalAJchanaM bhayena tattathA tathA, nakulAbhyAM-gabhubhyAM kRte karNapUre AbharaNavizeSau yena tattadhA, tathA sarpAbhyAM kRtaM baikakSam-uttarAsaGgo yena tattathA, pAThAntareNa 'mUsagakayadhuMbhalae vicchuyAyavegacche sappakayajaNNovaie' tatra muMbhalayotta-zekharaH vicchuyAci-vRzcikAH yajJopavItaM-brAhmaNakaNThasUtra, tathA 'abhinnamuhanayaNanaksavarabagdhacittakattiniyaMsaNe' abhinnA:-avizIrNA mukhanayananakhA yasyAM sA tathA sA cAsau varacyAghrasya citrA-karburA kRtizca-carmeti karmadhArayaH, sA nivasana-paridhAnaM yasya tatthA, sarasaruhiramaMsAvalittagatte ' sarasAbhyAM rudhirAMsAbhyAmavaliptaM gAtraM yasya tattathA, 'AsphoTayan / karAsphorTa kurvan 'Abhagarjan' dhanadhvani muJcan bhImo muktA-kRto'dRTTahAso hAsavizeSo yena tattathA, nAnAvidhapaJcavarNe romabhirupacitaM eka mahanIlotpalagavalagulikAtasIkusumaprakAzamArsa kSuradhAraM gRhItvA yatra poSadhazAlA yatra kAmadevaH zramaNopAsakastatropAgacchati smeti, iha gavalaM pahiSazTaGga gulikA-nIlI atasI-dhAnyavizeSaH asiH-khagaH kSurasyeva dhArA yasyAticchedakatvAdasau kSuradhAraH, 'Asuratte rudve kubie caNDikkie misImisIyamANe' tti ekArthAH zabdAH koSAtizayapradarzanArthAH, ''appatthiyapatthiyA' apata For Pare kAmadevasya dharmaprajJapti: evaM mAyI-mithyAdRSTi: devakRta: upasarga: ~54~
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [2], ---- mUlaM [18-19] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [18-19] --08-0090050.30.6000.30 dIpa anukrama [20-21] thitArthaka durantAni-duSTaparyavasAnAni prAntAni-asundarAANa lakSaNAni yasya sa tathA 'hINapuNNacAuddasiya' ti hInAasampUrNA puNyA caturdazI tithijanmakAle yasya sa hInapuNyacaturdazakiH, tadAmantraNaM, zrIhIdhRtikIrtivArjiteti vyaktaM, tathA dharmazrutacAritralakSaNaM kAmayate-abhilapati yaH sa dharmakAmaH, tasyAmantraNaM he dhammakAmayA!, evaM sarvapadAni, navaraM puNyaM-zubhaprakatirUpaM karma svargaH-tatphalaM mokSo-dharmaphalaM kADhA-abhilASAtirekaH pipAsA-kAGkAtirekA, evametaiH padairuttarottaro'bhilApaprakarSa evoktaH, "no khalu' ityAdi na khalu-naiva kalpate zIlAdIni calayitumiti vastusthitiH, kevalaM yadi tvaM tAnyadya na calayasi tato'haM tvAM khaNDAkhaNDiM karomIti vAkyArthaH, tatra zIlAni-aNuvratAni, vratAni-dignatAdIni, viramaNAni-rAgAdiviratayaH, pratyAkhyAnAni-namaskArasahitAdIni, poSadhopavAsAn-AhArAdibhedena caturvidhAn , 'cAlittae' bhaGgakAntarakaraNataH 'zobhayituM etatpAlanaviSayaM kSobhaM kartu, khaNDayituM dezato, bhaktuM sarvataH, 'ujjhituM' sarvasyA dezaviratestyAgataH, parityaktuM samyaktvasyApi / tyAgAditi, 'adRduhavasaTTe' ti Artasya-dhyAnavizeSasya yo duhavRtti-durghaTo duHsthago dunirodho varza:-pAratanvyaM tena RtaHsapIDitaH AtedurghaTavazAtaH, athavA Atena duHkhAtaH AtaMduHkhAtaH, tathA vazena-viSayapAratantryeNa RtaH-parigato vazAtaH, tataH karmajAdhAraya iti / / abhIte ityAdInyekArthAnyabhayamakarSapradarzanArthAni (sU. 19) tae NaM se deve pisAyarUve kAmadevaM mamaNovAsayaM abhIyaM jAva dhammajjhANovagayaM viharamANaM pAsai 2 nA doccaMpi tacaMpi kAmadevaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA ! samaNovAsayA apatthiyapatthiyA jai NaM tumaM aja jAva krovijasi, tae NaM se kAmadeve samaNovAmaye teNaM deveNaM docapi taccapi evaM vutta samANe abhIe jAva dhammajjhANo Pranaamaan unsony wwrajastaramorg kAmadevasya dharmaprajJapti: evaM mAyI-mithyAdRSTi: devakRta: upasarga: ~55~
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [2], ------ mUlaM [20] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [20] dIpa upAsaka- vagae viharai, tae NaM se deve pisAyarUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai 2 tA Asurane 2 kAmadevAdazAGgativaliyaM bhiuDiM niDAle sAhaTTa kAmadecaM samaNovAsayaM nIluppala jAva asiNA khaNDAkhaNDiM karei, tae NaM se kAma- dhyayanam // 23 // deve samaNAvAsae taM ujjalaM jAva durahiyAsa veyaNaM sammaM sahai jAba ahiyAsei ( sUtraM 20) tivaliya' ti trivaliko bhRkuTi-dRSTiracanAvizeSa lalATe 'saMhRtya vidhAyati calayitumanyathAkata, calanaM ca dvidhAkA saMzapadvAreNa viparyayadvAreNa ca, tatra kSobhayitumiti saMzayato, vipariNamayitumiti ca viparyayataH // (mU.20) tae NaM se deve pisAyarUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAya viharamANaM pAsai 2 nA jAhe no saMcAei / kAmadevaM samaNovAsayaM nigganthAo pAvayaNAo cAlinae vA khobhittae vA vipariNAmittae vA tAhe sante tanne paritante / saNiyaM maNiyaM paccosakkai 2 nA posahasAlAo paDiNikkhamai 2 nA divvaM pisAyarUvaM vippajahai 2 nA egaM mahaM| divaM hathiruvaM viubai sanapaiTThiyaM samma saMThiyaM mujAyaM purao udaggaM piTThao varAha ayAkucchiM alambakucchiM palambalambodarAdharakara abhuggayamaulamalliyAvimaladhavaladantaM kaJcaNakosIpaviTThadantaM ANAmiyacAvalaliyasaMvilliyaggasoNDaM kummapaDipuNNacalaNaM vIsainakhaM allINapamANajutapucchaM mataM mehamiva gulagulentaM maNapavaNajaiNavegaM 1 divvaM hasthirUvaM viubvai 2 tA jeNeva posahasAlA jeNeva kAmadeve samaNovAsae teNeva uvAgacchai 2 tA // 23 // kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA ! samaNovAsayA taheva bhaNada jAva na bhajemi to te ajja ahaM anukrama [22] kAmadevasya dharmaprajJapti: evaM mAyI-mithyAdRSTi: devakRta: upasarga: ~56~
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [2], ------ mUlaM [21] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [21] soNDAe giNhAmi 2 lA posahasAlAo nINemi 2 tA uI vehAsaM ubvihAmi 2 nA tikvehi dantamusalahi paDicchAmi 2 cA ahe dharaNitalaMsi tikkhutto pAesu lolami jahA gaM tumaM aTTaduhaTTabasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjAsa, tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM devaNaM hatthirUveNaM evaM butte samANe abhIe jAva viharai, tae NaM se deve hathiruve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai 2 nA doccapi taccaMpi kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI hai bho kAmadevA ! taheva jAva so'vi viharai, tae NaM se deve hasthirUve kAmadevaM samaNAvAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai 2 tA Asurutne 4 kAmadevaM samaNovAsayaM soNDAe giNhei 2 nA uI behAsaM ucci-5 hada 2 nA tiktehiM dantamusalahiM paDicchai 2 tA ahe dharaNitalaMsi tikkhutto pAesu loleDa, tae NaM se kAmadeve, samaNovAsae taM ujjalaM jAva ahiyAsei ( sUtra 21). zrAntAdayaH samAnArthAH, 'sattaGgapaiTThiyaM' ti saptAGgAni catvAraH pAdAH karaH pucchaM ziznaM ceti etAni pratiThitAni-bhUmau lagnAni yasya tattathA, 'samma' mAMsopacayAtsaMsthitaM gajalakSaNopetasakalAGgopAGgatvAtsujAtamiva sujAtaM pUrNadinajAtaM 'purao'agrata udagraM-ucca, samucchritazira ityarthaH, 'pRSThataH pRSThadeze varAhaH-zUkaraH sa iva varAhaH, prAkRtatvAnanapuMsakaliGgantA, ajAyA iva kutiryasya tadajAkukSi, alambakukSi balavattvena pralambo-dIghoM lambodarasyeva- gaNapateriva aghara:|oSThaH karazca-dasto yasya tatmalambalambodarAdharakara, abhyudgatamukulA-jAtakaDmalA yA mallikA-vicakilastadvat vimaladhavalau dantI sava anukrama [23] LIATurmurary.orm kAmadevasya dharmaprajJapti: evaM mAyI-mithyAdRSTi: devakRta: upasarga: ~57~
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [2], ------ mUlaM [21] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: citA vattiH kAmadevAdhyayanam dazAGga // 24 // prata sUtrAMka [21] dIpa yasya athavA prAkRtatvAnmAllakAmukulavadabhyudgatI unnatI vimaladhavalau ca dantau yasya tadabhyudgaptamukulamallikAvimaladhabaladantaM, kAJcanakozIpraviSTadantaM, kozI-pratimA AnAmitam-IpannAmitaM yaccAeM-dhanustadvayA lalitA ca-bilAsavatI saMvellitA ca-vellantI saGkocitA vA agrazuNDA-zuNDAnaM yasya tattathA, kUrmavatkarmAkArAH pratipUrNAzcaraNA yasya tattathA, viMzatinakhaM, AlInapramANayuktapucchamiti kaThayam / / (mU. 21) / tae NaM se deve hathiruve kAmadevaM samaNovAsayaM jAhe no saMcAei jAva saNiyaM saNiyaM paccosakkai 2 tA posahasAlAo paDiNikkhamai 2 tA divvaM hatthirUvaM vippajahai 2 nA ega mahaM divvaM sapparUvaM viubbai umgavisaM| caNDavisaM ghoravisaM mahAkAyaM masImUsAkAlagaM nayaNavisarosapuNNaM aMjaNapuMjanigarappagAsaM rattacchaM lohiyaloyaNaM jamalajuyalacaJcalajIhaM dharaNIyalaveNibhUyaM ukkaDaphuDakuDilajaDilakakkasaviyaDaphaDADovakaraNadacchaM lohAgaradhammamANadhamadhamentaghosaM aNAgaliyatibvacaNDarosaM sapparUvaM viucvai 2 nA jeNeva posahasAlA jeNeva kAmadeve samaNAvAsae / teNeva uvAgacchai 2 tA kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA ! samaNovAsayA jAva na bhajesi to te anjava ahaM sarasarassa kArya dUrUhAmi 2 tA pacchimeNaM bhAeNaM tikkhutto gIvaM veDemi 2 cA tikkhAhi visaparigayAhiM dADhAhiM uraMsi ceva nikuDemi jahA NaM tumaM aTTaduhaTTavasaTTe akAle ceva jIviyAo babarovijjasi, tae NaM me kAmadeve samaNovAsae teNaM deveNaM sapparaveNaM evaM butne samANe abhIe jAba viharai, so'vi doccapi taccapi / anukrama [23]] // 24 // Earpranaamvam umony kAmadevasya dharmaprajJapti: evaM mAyI-mithyAdRSTi: devakRta: upasarga: ~58~
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [2], ------ mUlaM [22] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [22] bhaNai, kAmadevo'vi jAva viharai, tae NaM se deve sapparUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai 2 cA Asuruce 4 kAmadevassa samaNovAsayassa sarasarassa kArya dUrUhai 2 tA pacchimabhAyeNaM tikkhutto gIvaM veDhei 2 nA tikkhAhiM| visaparigayAhiM dADhAhiM uraMsi ceva nikuTTei, tae NaM sa kAmadeve samaNovAsae taM ujjalaM jAva ahiyAsei (sUtraM 22) 'uggavisaM' ityAdIni sarparUpavizeSaNAni kacidyAvacchabdopAcAni kacitsAlAduktAni dRzyante, tatra upaviSa-duraghisadyaviSaM, caNDaviSaM alpakAlenaiva daSTazarIravyApakaviSatvAda, ghoraviSaM mArakatvAt , mahAkAyaM-mahAzarIraM, maSImUSAkAlaka, nayanaviSeNa-dRSTiviSeNa roSeNa ca pUrNa nayanaviSaroSapUrNa, aJjanapuJjAnA-kajjalotkarANAM yo nikaraH-samUhastadvatprakAzo yasya tadaJjanapuJjanikaraprakAza, raktAkSaM lohitalocanaM, yamalayoH-samasthayoryugalaM-yaM caJcalacalantyoH -atyarthaM capalayo|jihvayoryasya tadyamalayugalacaJcalajihaM dharaNItalasya veNIva-kezabandhavizeSa iva kRSNatvadIrghatvAbhyAmiti dharaNItalaveNibhUtam | utkaTo'nabhibhavanIyatvAt sphuTo-vyakto bhAsuratayA dRzyatvAt kuTilo vakratvAt jaTilaH kezasaTAyogAt karkazo-niSThuro namratAyA abhAvAt vikaTo-vistIrNo yaH sphaTATopaH-phaNADambaraM tatkaraNe dakSaM utkaTasphuTakuTilajaTilakarkazavikaTasphaTATopakaraNadakSa, tayA 'lohAgaradhammamANadhamadhamentadhosaM' lohAkarasyeva dhyAyamAnasya-bhastrAvAtenoddIpyamAnasya dhamadhamAyamAnasya-dhamadhametyevaMzabdAyamAnasya ghoSaH-zabdo yasya tattathA, iha ca vizeSyasya pUrvanipAtaH prAkRtatvAditi, 'aNAmaliyatibvapayaNDarosa anAkalitaH-apramito'nalito vA niroddhumazakyastIvrapracaNDa:-atiprakRSTo roSo yasya tattathA, 'sarasarassa' anukrama [24] kAmadevasya dharmaprajJapti: evaM mAyI-mithyAdRSTi: devakRta: upasarga: ~59~
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [2], ------ mUlaM [22] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: kAmadevAdhyayanam prata sUtrAMka [22] upAsaka- tti laukikAnukaraNabhASA, pacchimeNaM bhAeNaM' ti pucchenetyarthaH, 'nikuDemi' ti nikuTTayAmi prahaNmi 'ujjalaM' ti ujjvalA dazAGgavipakSalezenApyakalaDintA, vipulAM zarIravyApakatvAt , karkazAM karkazadravyamivAniSTAM, pragADhA-prakarSavatI caNDo-raudrA duHkhaa||25 duHkharUpAM, na sukhAmityarthaH, kimuktaM bhavati-'durahiyAsaM' ti duradhisadyAmiti ( m. 22) tae NaM se deva sapparUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai 2 nA jAhe no saMcAei kAmadevaM samaNAvAsayaM nigganthAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmitnae vA tAhe sante 3 saNiyaM sANiyaM paJcosakai 2 nA posahasAlAo paDiNikkhamai 2 nA div sapparUvaM vippajahai 2 nA egaM mahaM divyaM devarUvaM viubvai hAravirAiyavacchaM jAva dasa disAo ujjAvamANaM pabhAsemANaM pAsAIyaM darisaNijaM abhirUvaM paDirUvaM divvaM devaruvaM / viuvvada 2 tA kAmadevassa samaNAvAsayassa posahasAlaM aNuppavisai 2 tA antalikkhapaDivanne sasiddhiNiyAI paJcavaNNAI vatthAI pavaraparihie kAmadevaM samaNobAsayaM evaM vayAsI-" haMbho kAmadevA samaNovAsayA ! dhanne siNaM tumaM devANuppiyA ! sapuNNe kayatthe kayalakakhaNe suladdhe NaM tava devANuppiyA !mANussae jammajIviyaphale, jassa NaM tava nigganthe pAvayaNe imeyArUvA paDivattI ladA pattA abhisamannAgayA / evaM khalu devANuppiyA ! sakke devinde devarAyA jAva sakasi sIhAsaNaMsi caurAsIIe sAmANiyasAhassINaM jAva annesiM ca bahaNaM devANa ya devINa ya majhagae evamAikkhai 4-evaM khalu devA ! jambuddIve dIve bhArahe vAse campAe nayarIe kAmadeve samaNovAsaye posahasAlAe anukrama [24] // 25 // JAMEnirahua For Pare kAmadevasya dharmaprajJapti: evaM mAyI-mithyAdRSTi: devakRta: upasarga: ~60~
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) prata sUtrAMka [23] dIpa anukrama [25] bhAga-13 "upAsakadazA" - aMgasUtra- 7 (mUlaM+vRttiH) adhyayana [ 2 ], mUlaM [23] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra [7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Ja Eratur posahiyabambhacArI jAva dagbhasaMthArovamae samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyaM dhammapaNNatiM uvasampajittA NaM viharai, no khalu se sakkA keNai deveNa vA dANaveNa vA jAva gandhavveNa vA niggandhAo pAvayaNAo cAlinae vA | khobhittae vA vipariNAmittae vA, tae NaM ahaM sakkassa devindassa devaraNNo eyama asadahamANe 3 ihaM havvamAgae, taM aho NaM devANuppiyA ! iDDI 6 laddhA 3, taM diTThA NaM devANuppiyA ! iDDI jAva abhisamannAgayA, taM khAmemi NaM | devANAppayA ! khamantu majjha devANuppiyA ! khantumarahanti NaM devANuppiyA nAI bhujjo karaNayAettikaTTu pAyavaDie paaliuDe eyamaTThe bhujo bhujo khAmeDa 2 nA jAmeva disaM pAunbhUe tAmeva dimaM paDigae, tae NaM se kAmadeve samagovAsae niruvasaggaM tikaDu paDimaM pArei ( sU0 23) 'hAravirAiyavaccha' mityAdau yAvatkaraNAdidaM dRzyaM - 'kaDagatuDiyayambhiyabhuyaM aGgandakuNDalama gaNDatalakaNNapIDhadhAraM vici| tahatthAbharaNaM vicittamAlAmauliM kallANagapavaravatthaparihiyaM kallANagapavaramallANulevaNadharaM bhAsurabondi palambavaNamAladharaM divveNa vaNNeNaM divyeNaM gandheNaM divveNaM phAseNaM divveNaM saGghayaNeNaM divveNaM saMThANeNaM divvAe iDIe divbAe juIe divvAe pabhAe divyAe chAyAe divvAe acIe divveNaM teeNaM divvAe lesAe' ti kaNThyaM navaraM kaTakAni-kaDUNavizeSAH tuTitAni - vAhurakSakAstAbhiratibaddhatvAtstaMbhitau stabdhIkRtau bhujau yasya tattathA, aGgande ca-keyUre kuNDale ca pratIte, sRSTagaNDatale pRSTagaNDe ye karNapIThAbhidhAne kaNAbharaNe te ca dhArayati yattattathA, tathA vicitramAlApradhAno mauli:- mukuTaM mastakaM vA yasya tattathA, kalyANakam For Para Use Only kAmadevasya dharmaprajJaptiH evaM mAyI - mithyAdRSTi: devakRta: upasargaH ~61~ wor
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) prata sUtrAMka [23] dIpa anukrama [25] bhAga-13 "upAsakadazA" - aMgasUtra- 7 (mUlaM+vRttiH) mUlaM [23] adhyayana [ 2 ], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra -[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH upAsaka dazA // 26 // urat anupahataM pravaraM vastraM parihitaM yena tattathA, kalyANakAni-pravarANi mAlyAni - kusumAni anulepanAni ca dhArayati yattattathA, bhAsvara - bondIkaM dIptavArI, pralambA yA vanamAlA - AbharaNavizeSastAM dhArayati yattattathA, divyena varNena yuktamiti gamyate, evaM sarvatra navaraM RddhayA-vimAnavastrabhUSaNAdikayA yuktayA iSTaparivArAdiyogena prabhayA-mabhAvena chAyayA-prativimbena arciSA dIptijvAlayA tejasA - kantyA lezyayA-AtmapariNAmena, udyotayat-prakAzayat - prabhAsayat-zomayaditi, prAsAdIyaM cittAhlAdakaM darzanIyaM yatpazyaccakSurna zrAmyati abhirUpaM manojJaM pratirUpaM draSTAraM draSTAraM prati rUpaM yasya' vikurvya' - vaikriyaM kRtvA 'antarikSapratipannaH'AkAzasthitaH 'sakiGkiNIkAni' kSudraghaNTikopetAni, 'sakke devinde' ityAdau yAvatkaraNAdidaM dRzyaM 'bajjapANI purandare sayakaU sahassakrakhe | maghavaM pAgasAsaNe dAhiNaGkalogAhivaI battIsavimANasayasahassAhivaI erAvaNavAhaNe surinde arayambaravatyadhare AlaiyamAlamauDe navahemacArucittacaJcalakuNDalavilihijjamANagaNDe bhAsuravondI palambavaNamAle sohamme kappe sohammavarTisa vimANe sabhAe sohammAe' ti, zakrAdizabdAnAM ca vyutpattyarthabhedena bhinnArthatA draSTavyA, tathAhi zaktiyogAcchakraH, devAnAM paramezvaratvAddevendraH, ||devAnAM madhye rAjamAnatvAt zobhamAnatvAddevarAjaH, vajrapANiH - kulizakaraH, puraM - asurAdinagara vizeSastasya dAraNAtpurandaraH, tathA Rtuzabdeneha pratimA vivakSitAH, tataH kArttikazreSThatve zataM kratUnAm-abhigrahavizeSANAM yasyAsau zatakraturiti cUrNikAravyAkhyA, tathA paJcAnAM mantrizatAnAM sahasramakSNAM bhavatIti tadyogAdasau sahasrAkSaH, tathA maMghazabdeneha meghA vivakSitAH te yasya vazavartinaH santi sa maghavAn, tathA pAko nAma balavAMstasya ripuH tacchAsanAtpAkazAsanaH, lokasyArddham - arddhaloko dakSiNo yo'rddhalokaH tasya yo'dhipatiH sa tathA, airAvaNavAhaNe- airAvato - hastI sa vAhanaM yasya sa tathA, suSThu rAjante ye te surAsteSAmindraH prabhuH surendraH, For Praise Only kAmadevasya dharmaprajJaptiH evaM mAyI - mithyAdRSTi: devakRta: upasargaH ~62~ 2 kAmadevAdhyayanam // 26 // Mayor
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [2], ------ mUlaM [23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: H0036 prata sUtrAka [23] surANAM devAnAM vA iMdraH sureMdaH, pUrvatra devendratvena pratipAditatvAt , anyathA vA punaruktaparihAraH kAryaH, arajAsi-nirmalAni ambaram-AkAzaM tadvadacchatvena yAni tAnyambarANi tAni ca vastrANi ca 2 tAni dhArayati yaH sa tathA, AlagitamAlam-Aropitasam mukuTaM yasya sa tayA, nave iva nave henaH-suvarNasya sambandhinI cAruNI-zobhane citre-citravatI caJcale ye kuNDale tAbhyAM vilikhyamAnau gaNDau-kapolau yasya sa tathA,zeSa prAgiveti, sAmANiyasAhassINa'miha yAvatkaraNAdidaM dRzya tAyacIsAe tAyacIsagANaM cauNDaM logapAlANaM aTThaNDaM amgamahisINaM saparivArANaM tihaM parisANaM sattaNI aNiyANaM sattaNhaM aNiyAhivaINaM cauNhaM caurAsINaM AyarakkhadevasAhassINa ti,tatra trayastriMzAH-pUjyA mahattarakalpAH,catvAro lokapAlAH pUrvAdidigadhipatayaH somayamavaruNavaizravaNAkhyAH,aSTau agramahinyaH-prazAnabhAryAH, tatparivAraH pratyekaM paJcasahasrANi, sarvamIlane catvAriMzatsahasrANi,tisraH pariSadaH-abhyantarA madhyamA vAhyA ca, saptAnIkAni-padAtigajAzvarathavRSabhabhedAtpaJca sAGkAmikANi, gandharvAnakiM nATayAnIkaM ceti sapta, anIkAdhipatayazca saptavai-pradhAnaH paciH pradhAno gaja evamanye'pi, AtmarakSA-aGgarakSAsteSAM catasaH sahasrANAM cturshiityH| AkhyAtisAmAnyato bhASate vizeSataH, etadeva prajJApayati prarUpayatIti padadvayena krameNocyata iti, 'deveNa de'tyAdau yAvatkaraNAdevaM draSTavyaM 'jakveNa vA rakkhaseNa vA kinnareNa vA kimpuriseNa vA mahorageNa vA gandhabveNa vA' iti // 'iTTI' ityAdi yAvatkaraNAdidaM dRzyaM / "juI jaso balaM bIriyaM purisakAraparakame 'ti'nAI mujjo karaNayAe' na-naiva, AItinipAto vAkyAlaGkAre avadhAraNe vA, bhUyAkaraNatAyA-punarAcaraNe na pravartiSye iti gamyate // (sU. 23) teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAva viharai, tae NaM se kAmadeve lamaNovAsae imIse kahAe anukrama [25] 69.3000 ~63~
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) prata sUtrAMka [24] dIpa anukrama [26] bhAga-13 "upAsakadazA" - aMgasUtra- 7 (mUlaM+vRttiH) mUlaM [24] adhyayana [ 2 ], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra -[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH upAsaka dazAGge // 27 // urat jAva laDaTThe samANe evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre jAva viharada taM seyaM khalu mama samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandittA namasicA tabha paDiNiyattassa posahaM pAritaetika evaM sampei 2 nA suddhappAvesAI batthAI jAva appamahaggha 0 jAva massavaggurAparikkhine sayAo gihAo paDiNikkhamai 2 nA campe nagariM majjhamajjheNaM niggacchada 2 nA jeNeva puSNabhadde ceie jahA sar3ane jAva pajjuvAsada, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kAmadevassa samaNovAsayassa tIse ya jAva dhammakahA samattA (sU. 24) 'jahA sar3e ci yathA zaGkaH zrAvako bhagavatyAmabhihitastathA'yamapi vaktavyaH, ayamabhiprAyaH anye paJcavidhamabhigamaM sacitadravyavyutsargAdikaM samavasaraNapraveze vidadhati, zaGkhaH punaH poSadhikatvena sacetanAdidravyANAmabhAvAttanna kRtavAn, ayamapi pauSadhika iti zaGkhenopamitaH // yAvatkaraNAdidaM draSTavyaM - 'jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchara 2 tA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AgrAhiNaM payAhiNaM karei 2 tA bandara narmasa 2 tA nacAsanne nAidUre sussusamANe namasamANe abhimu paJjaliuDe pajjuvAsaiti / 'tae NaM samaNe 3 kAmadevassa samaNovAsayassa tIse ya' ita Arabhya aupapAtikAdhItaM sUtraM tAvadvaktavyaM yAvaddharmakathA samAptA pariSacca pratigatA, tacaivaM savizeSamupadarzyate- 'tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kAmadevassa samaNovAsayassa tIse ya mahaimahAliyAe-tasyAzca mahAtimahatyA ityarthaH / 'isiparisAe puNiparisAe jar3a parisAe' tatra pazyantIti RSayaH avadhyAdijJAnavantaH, munayo vAcaMyamAH, yatayo dharmakriyAsu prayatamAnAH, 'aNegasayabaMdAe' anekazatapramANAni vRndAni yasyAM kAmadeva zramaNopAsakasya dharmazravaNa yAvat dharmaprajJaptisvIkAraH For PlUse Only ~64~ 2 kAmadevA dhyayanam // 27 // nary org
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [2], ------ mUlaM [24] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [24] dIpa sA tathA 'aNegasayavandaparivArAe' anekazatapramANAni yAni dRndAni tAni vRndAni parivAro yasya |saa tathA, tasyAH dharma ra parikathayatIti sambandhaH,kimbhUto bhagavAn ?-'ohabale aibbale mahabbale oghavala:--avyavacchinnavalaH atibala:-atikrAntAzeSapuruSAmaratiryagvalaH, mahAbalaH-apamitabalA, etadeva prapazyate-'aparimiyabalaviriyateyamAhappakaMtijutte' aparimitAni gAnibalAdIni taiyukto yaH sa tathA, tatra balaM-zArIra prANaH vIrya-jIvaprabhavaH tejo-dItiH mAhAtmyaM mahAnubhAvatA kAntiH-kAmyatA |'sArayanavamehathaNiyamahuranigyosadundubhisare' zaratkAlaprabhavAbhinavameghazabdavanmadhuro nighoMSo yasya dundubheriva ca svaro yasya sa tathA, 'urevitthaDAe' urasi vistRtayA uraso vistIrNatvAt sarasvatyeti sambandhaH, 'kaNThe paTTiyAe' galavivarasya vartulatvAt , sire sanliAe' mUrdhani saGkIrNayA, AyAmasya mUno skhalitatvAt , 'agaralAe' vyaktavarNayetyarthaH, 'amammaNAe' anavakhazyamAnayetyarthaH, 'savvakvarasannivAiyAe' sarvAkSarasaMyogavatyA 'puNNarattAe paripUrNamadhurayA 'savvabhAsANugAmiNIe sarassaIe-bhaNityA 'joyaNanIhAriNA sareNaM yojanAtikrAmiNA zabdena, 'addhamAgahAe bhAsAe bhAsai arahA dharma parikahei,' ardhamAgadhI bhASA yasyAM 'rasolazI mAgadhyA mityAdikaM mAgadhabhASAlakSaNaM paripUrNa nAsti, bhASate sAmAnyena bhaNati, kiMvidho bhagavAna:-arhanpUjito pUjocitaH, arahasyo vA sarvajJatvAt , ke ? 'dharma' zraddheyajJeyAnuSTheyavastuzraddhAnajJAnAnuSThAnarUpaM / tathA parikathayati azeSavizeSakathaneneti / tathA 'tesi savvesi AriyamaNAriyANaM agilAe dhammamAikkhai' na kevalaM RSiparSadAdInAM, ye vandanAdyarthamAgatAsteSAM ca sarveSAmAryANAm-AryadezotpannAnAmanAryANA-mlecchAnAmaglAnyA-akhedeneti // 'sAci yaNaM adamAmahA bhAsA tesiM AriyamaNAriyANaM appaNo bhAsAe pariNAmeNaM pariNamai svabhASApariNAmenetyarthaH,dharmakathAmeva darzayati-'asthi loe atthi aloe anukrama [26] Auditurary.com kAmadeva zramaNopAsakasya dharmazravaNa yAvat dharmaprajJaptisvIkAraH ~65~
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [2], ------ mUlaM [24] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: pA upAsakadavAoM prata // 28 // sUtrAMka [24] evaM jIvA ajIvA bandhe mokkhe puNNe pAve Asave saMvare veyaNA nijarA' eteSAmastitvadarzanena zUnyajJAnanirAtmAdvaitakAntakSaNika-sAra kAmadevAnityavAdinAstikAdikudarzananirAkaraNAt pariNAmivastupratipAdanena sakalaihikAmuSmikakriyANAmanavadyatvamAveditaM, tathA 'asthi dhyayanam arahantA cakavaTTI baladevA vAsudevA naragA neraiyA tirikkhajoNiyA tirikkhajoNiNIo mAyA piyA risao devA devaloyA siddhI siddhA pariNivANe pariNinvuyA' siddhiH-kRtakRtyatA parinirvANa-sakalakarmakRtavikAravirahAdatisvAsthya evaM siddhaparinitAnAmapi vizeSo'vaseyaH, tathA-Atthi pANAivAe musAvAe adiNNAdANe mehuNe pariggahe, atthi kohemANe mAyA lobhe peje dose kalahe abbhakkhANe pesunne arairaI paraparivAe mAyAmose micchAdasaNasa , asthi pANAivAyaveramaNe jAva kohavivege jAva micchAdasaNasallavivege, kiMbahunA ? savaM atthibhAvaM atyitti vayai, savvaM nasthibhAvaM nasthiti vayai, suciNNA kammA suciNNaphalA bhavanti sucaritAH-kriyAdAnAdikAH sucIrNaphalAH-puNyaphalA bhavantItyarthaH, 'duciNNA kammA duciNNaphalA bhavanti, 'phusai puNNapAve banAtyAtmA zubhAzubhakarmaNI, na punaH sAGyamateneva na badhyate, 'paJcAyanti jIvA' pratyAjAyante utpadyante ityarthaH, 'saphale . kallANapAvae' iSTAniSTaphalaM zubhAzubhaM karmetyarthaH, 'dhammamAikkhai' anantaroktaM jJeyazraddheyajJAnazraddhAnarUpamAcaSTe ityarthaH, tathA 'iNameva nigganthe pAvayaNe sacce' idameva-pratyakSa nainyaM pravacana-jinazAsanaM satyaM-sadbhUtaM kaSAdizuddhatvAtsuvarNavat 'annutre| avidyamAnapradhAnataraM 'kevalie advitIyaM 'saMsude' nirdoSa paDipuNNe' sadguNabhRtaM 'meyAue / kAnaiyAyika nyAyaniSTha 'sallagattaNe' mAyAdizalyakarcanaM 'siddhimagge' hitamAptipathaH 'muttimagge' ahitavicyuterupAyaH // 28 nijANamamge' siddhikSetrAvAtipayaH 'parinivvANamage karmAbhAvaprabhavasukhopAyaH, ' sannaduksvappahINamagge ' sakaladuHkhakSayopAyaH anukrama (26) kAmadeva zramaNopAsakasya dharmazravaNa yAvat dharmaprajJaptisvIkAraH ~66~
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [2], ------ mUlaM [24] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [24] kA idameva pravacanaM phalataH prarUpayati-'ityaM ThiyA jIvA sijhati niSThitArthatayA bujjhanti kevalitayA muJcanti-karmabhiH pariNivyAyanti svadhIbhavanti, kimuktaM bhavati -savvadukkhANamantaM karenti, egacA puNa ege bhayantAro, ekAryA-advitIyapUjyAH saMyamAnuSThAne vA asadRzI arcA-zarIraM yeSAM te ekArcAH, te punareke kecana ye na sidhyanti te bhaktAro-nirgranthapravacanasevakA bhadantA vA-bhaTTArakA bhayatrAtAro bA, 'puncakammAvaseseNaM annataresu devalogesu devatAe ubavattAro bhavanti mahiDDiesu mahajjuiesu mahAjasesu mahAbalesu mahANubhAvesu mahAsukkhe dUraGgaesu cirahiiesu, te NaM tattha devA bhavanti pahidiyA jAva ciraviiyA hAravirAiyavacchA kaDagatu|DiyathambhiyabhuyA aGgandakuNDalamaTThagaNDatalakaNNapIDhadhArA vicittahatyAbharaNA vicittamAlAmaulImauDA-vidIptAni vicitrANi vA maulI'tti mukuTavizeSaH kallANapavaravatthaparihiyA kallANagapavaramallANulevaNadharA bhAsuracondI palambavaNamAlAdharA divyeNa vaNNeNaM divyeNaM gandheNaM divyeNaM phAseNaM diveNaM sajAyaNeNaM divveNaM saMThANeNaM divvAe iDDIe divvAe juIe divvAe pabhAe divAe chAyAe divvAe accIe divyeNaM teeNaM divvAe lesAe dasa disAo ujjoemANA pabhAsemANA gaikallANA ThiikallANA AgamesibhadA pAsAIyA darasaNijjA abhiruvA paDirUvA, tamAikkhai' yadetat dharmaphalaM tadAkhyAti, tathA ' evaM khalu cauhiM ThANehi jIvA neraiyattAe kammaM pakarenti, 'evamiti vakSyamANaprakAreNeti, neraiyattAe kammaM pakarettA neraiemu uvavajjanti, taMjahA-mahAraMmbhayAe mahAparimgahayAe pazcendiyavaheNaM kuNimAhAreNaM' 'kuNima ti mAMsaM, evaM ca eeNaM abhilAveNaM tirikkhajoNiesu mAillayAe aliyavayaNeNaM upacaNayAe vaJNayAe, tatra mAyA-vaJcanayuddhiH utkaJcanaM-mundhavaJcanapravRttasya samIpavartividagdhacittarakSaNArya - kSaNamavyApAratayA avasthAnaM, vaJcanaM-pratAraNaM / / maNUsesu pagaibhaiyAe pagaiviNIyayAe sANukosayAe amacchariyAe, prakRtibhadra anukrama [26] THEOSSO kAmadeva zramaNopAsakasya dharmazravaNa yAvat dharmaprajJaptisvIkAraH ~67~
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [2], ------ mUlaM [24] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: sapAsakadazAGge prata // 29 // sUtrAMka [24] dIpa katA-svabhAvata evAparopatApitA, anukrozo-dayA // devesu sarAgasaMjameNaM saMjamAsaMjameNaM akAmanijjarAe bAlatabokammeNaM, tamAi- kAmadevAkkhA // yadevamuktarUpaM nArakatvAdinibandhanaM tadAkhyAtItyarthaH // tathA / jeha naravA gammannI jenarayA jA ya ceyaNA narae / sArIra-1 dhyayanam mANasAI dukkhAi tirikkhajoNIe // 1 // mANussaM ca aNicaM vAhijarAmaraNaveyaNApataraM / deve ya devaloe devehiM devasokkhAiM // 2 // devAMzca devalokAn deveSu devasaukhyAnyAkhyAtIti // naragaM tirikkhajoNiM mANusabhAvaM ca devalogaM ca / siddhiM ca siddhivasahiM chajjIbaNiya parikahei // 3 // jaha jIvA vajantI muccantI jaha ya saGkilissanti / jaha dukkhANaM anta karenti keI apaDibaddhA // 4 // aTTA ahiyacicA jaha jIvA dukkhasAgaramuvanti / jaha veraggamuvagayA kammasamumga vihADenti // 5 // AtA:---zarIrato dAkhitAH10 AtitacittAH-zokAdipIDitAH, AdviA dhyAnavizeSAdArjitacittA iti / jaha rAgeNa kaDANaM kammANaM pAvao phalavivAgo / jaha ya parihINakammA siddhA siddhAlayamuventi // 6 // athAnuSTheyAnuSThAnalakSaNaM dharmamAha-'tameva dhammaM duvihamAikkhiya' yena dharmeNa / siddhAH siddhAlayamupayAnti sa eva dharmo dvividha AkhyAta ityarthaH, jahA AgAradhammaM ca aNagAradhamma ca, aNagAradhammo iha khala || 1 yathA narakA gampanne ye narakA yAna vedanAH narakepa / zArIramAnasAni duHsthAni tiryagpInI // 1 // mAnuSyaM cAniya vyAdhijarAmaraNavedanApracura / devAMzca devalokAna deveSa devasIrUpAni // 2 // marakaM tiSagyoni mAnuSyaM ca devalokaM c| sidica siddhavasati pADUjIvanikAyAn parikathayati // 3 // yathA jIvA adhyante mucyante padhA ca saMkrizyante / yathA naHsvAnAmantaM karyanti ke'pyprtibddhaaH||4|| ArtA atitacittA yathA jIvA duHkhasAgarampayanti / yathA ca vairAgyamupagatAH karmasamara vighAdayAnti // 5 // yathA rAgeNa rUtAnAM karmaNAM prApnoti phalavipAkaH pApakaH / yathA ca parikSINakarmANaH siddhAH siddhAlayamupayAnti // 6 // anukrama [26] SARELatunintamatkarma For Pare kAmadeva zramaNopAsakasya dharmazravaNa yAvat dharmaprajJaptisvIkAraH ~68~
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [2], ------ mUlaM [24] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [24] sabao sarvAn dhanadhAnyAdiprakArAnAzritya 'sabacAe' sarvAtmanA, saberAtmapariNAmairityarthaH, agArAo aNagAriyaM pavvaiyassa savvAo pANAivAyAo beramaNaM, evaM musAbAyAo adiNNAdANamehuNapariggaharAIbhoyaNAo veramaNaM, ayamAuso ! aNagArasAmAie dhamme paNNate, eyarasa dhammassa sikkhAe ucaTThie nigganthe vA nigganthI vA viharamANe ANAe ArAhae bhavai / agAradharma duvAlasavihaM Aikvai, taMjahA-pazcANuvvayAI tiSNi guNavvayAI cacAri sikkhAvayAI, pazca aNubbayAI taMjahA-thUlAo pANAivAyAo beramaNaM evaM musAbAyAo adiNNAdANAo sadArasantose icchAparimANe, tiSNi gugabbayAI taMjahA-agaTThAdaNDaceramaNaM di-15 sivvayaM upabhogaparibhogaparimANa, catvAri sikkhAvayAI taMjahA-sAmAiyaM desAvagAsiyaM posahovavAso atihisaMvibhAgo, apacchi mamAraNantiyasaMlehaNAyUsaNAArAhaNA, ayamAuso ! AgArasAmAie dhamme paNNate, eyassa dhammassa sikkhAe uvadie samaNovAsae samaNovAsiyA vA viharamANe ANAe ArAhae bhavai / / tae NaM sA mahaimahAliyA maNasaparisA samaNarasa bhagavao mahAvIrassa antie dhammaM socA nisamma TutuTu jAva diyayA uTThAe uTTei 2 nA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei 2 cA vandai namasai 2 cA atthegaiyA muNDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaiyA, atgaiyA pazcANubvaiyaM sattasi khAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhamma paDivannA, avasesA NaM parisA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandittA namaMsittA evaM vayAsI-suyakravAe Na bhante / nigganye pAvayaNe, evaM supaNNace bhedataH, subhAsie vacanavyaktitaH, suviNIe suSTha ziSyeSu viniyojanAta , subhAvie-tattvabhaNanAt , aNuttare bhante ! nigganye pAvayaNe, dhamma AikkhamANA uvasamaM Aikkhaha, krodhAdinigrahamityarthaH, upasamaM AikkhamANA | vivegaM Aikkhaha, vAdyagranthatyAgamityarthaH, vivega AikkhamANA veramaNaM Aikkhaha, manonivRttimityarthaH, veramaNaM AikkhamANA anukrama [26] vi . TOD kAmadeva zramaNopAsakasya dharmazravaNa yAvat dharmaprajJaptisvIkAraH ~69~
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [2], ------ mUlaM [24] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka [24] upAsaka- 5 akaraNaM pAvANaM kammANaM Aikkhaha, dharmamupazamAdisvarUpaM brUyoti hRdayaM, natyi NaM aNNe koi samaNe vA mAhaNe vA je ra kAmadevAdazAne erisaM dhammamAivikhattae, prabhuriti zeSaH, kimaGga puNa eto uttarataraM , evaM vadicA jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva disaMdhya yanam paDigayatti // (sU.24) // 30 // kAmadevAi ! samaNe bhagavaM mahAvIre kAmadevaM samaNAvAsayaM evaM vayAsI-se nUNaM kAmadevA ! tumbhaM pucvarattAvaranakAlasamayasi ege deve antie pAunbhae, tae NaM se deve egaM mahaM divvaM pisAyarUvaM viucvai 2 cA Asurute 4 egaM mahaM nIluppala jAva asiM gahAya tumaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA ! jAva jIviyAo vavarovijjasi, taM tuma teNaM deveNaM evaMvutte samANe abhIe jAva viharasi evaM vaNNagarahiyA tiNNivi uvasaggA taheva paDiuccArayacyA jAva devo paDigao, se nUNaM kAmadevA aDhe sama?, hantA, asthi, ajjo i samaNe bhagavaM mahAvIre bahave samaNe nigganthe ya nigganthIo ya AmantettA evaM vayAsI-jA tAva ajjo! samaNovAsagA gihiNo gihamagjhAvasantA divamANusatirikkhajoNie uvasagge sammaM sahanti jAva ahiyAsenti, sakkA puNNAI ajjo ! samaNehiM nimganthehiM duvAlasara gaNipiDagaM ahijjamANehiM divvamANumatirikkhajoNie samma sahitae jAva AhiyAsinae, tao te bahave samaNA nigganthA ya nigganthIo ya samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahati eyamadraM viNaeNaM paDisuNanti / tae NaM se kAmadeve samaNovAsae haTTha jAva samaNaM bhagavaM mahAvIraM pasiNAI pucchai aTThamAdiyai, samaNaM magarva mahAvIraM tikkhutto vandai anukrama [26] // 30 // For Auditurary.com | bhagavaMta-mahAvIreNa kRta kAmadevazrAvakasya draDhatvasya prasaMzA ~70~
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) prata sUtrAMka [25] dIpa anukrama [27] bhAga-13 "upAsakadazA" - aMgasUtra- 7 (mUlaM+vRttiH) adhyayana [ 2 ], mUlaM [ 25 ] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Jan Educator namasai 2 tA jAmeva disiM pAunbhUe tAmeva disiM pddige| tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAi campAo | paDiNikkhamai 2ttA bahiyA jaNavayavihAraM viharaDa (sU. 25) 'adve samaTTe' tti astyepo'rtha ityarthaH athavA artha:-mayoditaM vastu samartha:-saGgataH hantA iti komalAmantraNavacanaM, 'ajjo' tti AryA ityevamAmantryaivamavAdIditi, 'sahanti'ti yAvatkaraNAdidaM dRzyaM khamanti titikkhanti, ekAryAcaite, vizeSavyAkhyAnamapyeSAmasti tadanyato'vaseyamiti / (sU. 25 ) taNaM se kAmadeve samaNovAsae paDhamaM uvAsagapaDimeM uvasampajitANaM viharaha, tae NaM se kAmadeva samaNovAsae bahUhiM jAva bhAvetA vIsaM vAsAI samaNovAsagapariyAgaM pANitA ekkArasa uvAsagapADamAo sammaM kAraNaM phAsenA mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhUsittA saTThi bhattAI aNasaNAe chedettA AloiyapaDikkante samAhipate kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe sohammavaDiMsayassa mahAvimANassa uttarapuracchimeNaM aruNAbhe vimANe devatAe uvavanne, tattha NaM atthegaiyANaM devANaM cattAri palio mAI ThiI paNNattA kAmadevassa'vi devassa cattAri paliobamAI ThiI paNNattA se NaM bhante ! kAmadeve tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNantaraM caryaM caittA kahiM gamihii kahiM uvavajjihida ?, goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihi / nikkhevo (sU. 26) 6 For Parts Only ~71~ rary.org
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [2], ------ mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 3 culanI pitradhyaka prata sUtrAMka manamassa assa uvAsagadasANaM vIyaM ajjhayaNaM samattaM // 'nikkhevaotti nigamanavAkyaM vAcyaM, taccedaM evaM khalu jambU ! samaNeNaM jAva sampattaNaM doccassa ajayaNassa ayamadve |paNNanetti bemi // (sU. 26) // iti upAsakadazAnAM dvitIyAdhyayanavivaraNaM samAptam // // 2 // [26] dIpa anukrama [28] atha tRtIyamadhyayanam // ukkhevo taiyassa anjhayaNassa-evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANArasI nAmaM nayarI, kATue, ceie, jiyasanU raayaa| tattha Na bANArasIe nagarIe culaNIpiyA nAma gAhAvaI parivasai, ahe jAva apArabhUe, sAmA bhAriyA, aTTha hiraNNakoDIo nihANapauttAo aTTha vuTipauttAo aTTha pavittharapauttAo aTTha vayA dasagA-2 | sAhassieNaM vaeNaM jahAM ANandorAIsara jAva savvakajjavaTTAvae yAvihotthA, sAmI samosar3e, parisA niggayA, culaNIpiyAvi jahA ANando tahA niggao, taheva gihidhamma paDivajai, goyamapucchA taheva sesaM jahA kAmadevassa jaav| FarPranamamunoonm Auditurary.com atra dvitIyaM adhyayanaM parisamAptaM atha tRtIya, adhyayanaM "culanIpitA Arabhyate [callazataka-zramaNopAsaka kathA] ~72~
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) prata sUtrAMka [27] dIpa anukrama [29] bhAga-13 "upAsakadazA" - aMgasUtra- 7 (mUlaM+vRttiH) mUlaM [27] adhyayana [ 3 ], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra [7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH pAsahasAlAe posahie bambhacArI samaNassa bhagavao mahAvarista antiyaM dhammapaNNattiM uvasampajittA NaM viharai | (sU. 27) atha tRtIyaM vyAkhyAyate tacca sugamameva, navaraM 'ukkhevo' tti upakSepaH- upodghAtaH tRtIyAdhyayanasya vAcyaH, sa cAyamjai NaM bhante ! samaNaNaM bhagavayA jAva sampatteNaM uvAsagadasANaM doccassa ajjhayaNassa ayamaTTe paNNatte taccassa NaM bhante ! ajjhayaNassa ke aTTe paNNatte ? iti kaNThyazcAyam || tathA kacitkoSTakaM caityamadhItaM kacinmahAkAmavanamiti, zyAmA nAma bhAryA (sU. 27 ) keM tae NaM tassa culaNIpiyassa samaNovAsayassa puvvarattAvara ttakAlasamayaMsi ege deve antiyaM pAubbhUe tae NaM se deve egaM nIlappala jAva asiM gahAya culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI haM bho culaNIpiyA ! samagovAsayA jahA kAmadevo jAva na bhajjasi to te ahaM ajja jehUM putaM sAo gihAo nINemi 2 tA tava aggao ghAemi 2 tA tao maMsasolle karemi 2 tA AdANabhariyaMsi kaDAhaya~si addahemi 2 nA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AyazcAmi jahA NaM tumaM aTTaduhaTTavasaTTe akAle caiva jIviyAo vavarovijjasi, tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vRtte samANe abhIe jAva viharai, tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsa 2 nA dopi tacaMpi culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI - haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA ! taM caiva bhaNai, so jAva viharada, tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNo culanIpitA evaM devakRta upasarga: For Penal ~73~ Use Only [rop
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [3], ---- mUlaM [28-29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: upAsaka prata // 32 sUtrAMka [28-29]] dIpa anukrama [30-31] vAsayaM abhIyaM jAva pAsittA Asurute 4 culaNIpiyassa samaNovAsayassa jeTuM purna gihAbho nINei 2 tA aggao3 culanIdavAGgedhAei 2 nA tao maMsasollae karei 2 nA AdANabhariyasi kaDAhayaMsi addahei 2 nA culagIpiyassa samaNovAsaya-pitravyaH ssa gAyaM maMseNa ya soNiyeNa ya Ayazcai, tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae taM ujalaM jAva ahiyAsei, nae pApAtRvadhAse deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsada 2 cA doJcapi culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bholApasamA culaNIpiyA samaNovAsayA ! apAtthiyapatthayA jAva na bhajjasi to te ahaM ajja manjhimaM puttaM sAo gihAo nIgemi 2 cA tava aggo ghAemi jahA jeTuM putraM taheva bhaNai taheva karei evaM taccaMpi kaNIyasa jAva ahiyAsei, tae NaM se deve culaNApiyaM mamaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai2 cA cautthaMpi culaNIpiyaM samovAsa evaM vayAsI-"he bho culaNIpiyA samaNovAmayA apatthiyapatthayA 4 jai NaM tumaM jAva na bhanjasi tao ahaM aja jA imA tava mAyA bhaddA satthavAhI devayagurujaNaNI dukkaradukkarakAriyA taM te sAo gihAbho nINemi 2 nA tava aggo ghAemi 2 tA to maMsasollae kareminA AdANabhariyasi kaDAhayasi addahemi 2 nA taba gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AyazcAmi jahA NaM tuma aTTaduhaTTavamaTTe akAle ceva jIviyAo vavarAvijasi, tae Na se culagIpiyA samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharai, tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhAyaM // 32 // jAva viharamANaM pAsai 2 tA culaNIpiyaM samaNovAsayaM doccapi tacapi evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA mamaNa Grace culanIpitA evaM devakRta-upasarga: ~74~
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [3], ---- mUlaM [28-29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [28-29] vAsayA ! taheba jAva vavarovijasi, tae NaM tassa culaNIpiyassa samaNovAsayassa teNaM deveNa docaMpi taccapi evaM vunassa samANassa imeyAruce ajjhasthie 5 aho NaM ime purise aNArie aNAriyabuddhI aNAriyAI pAbAI kammAI samAyarai, jeNaM mamaM jeTuM putraM sAo gihAo nINe 2 nA mama aggao ghAei 2 cA jahA kayaM nahA cintei jAba gAyaM AyaJcai, jeNaM mamaM majjhimaM putaM sAo gihAo jAva soNieNa ya Ayazcai, jeNaM mamaM kaNIyasaM putaM sAo gihAo taheva jAva Ayazcai, jA'vi ya NaM imA mamaM mAyA bhaddA satyavAhI devayagurujaNaNI dukkaradukkarakAriyA taMpi ya NaM icchai sAo gihAbho nINettA mama aggao ghAettae, taM seyaM khalu mamaM evaM purisaM giNhittaetikahu udghAie, se'vi ya AgAse uppaie, teNaM ca khambhe AsAie, mahayA mahayA saddeNaM kolAhale kae, tae NaM sA bhaddA satthavAhI te kolAhalasaha socA nisamma jeNeva culaNIpiyA samaNAvAsae teNeva uvAgacchada 2 tA culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-kiNaM punA ! tumaM mahayA mahayA saDeNaM kolAhale kae ?, tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae ammayaM bhadaM satthavAhi~ evaM vayAsI-evaM khalu ammo ! na jANAmi kevi purise Asurutte 5 ega mahaM nIluppala jAva asi gahAya mamaM evaM vayAsI hai bho culaNIpiyA samaNovAsayA ! apatthiyapatthayA 4 jaiNaM tumaM jAva vavarovijAsa, ahaM teNaM puriseNaM evaM butne samANe abhIe jAva viharAmi, tae NaM se purise mamaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai / 2 nA mamaM doccaMpi taccapi evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA ! taheva jAva gAyaM AyaJcai, tae NaM ahaM dIpa anukrama [30-31] REnatandana culanIpitA evaM devakRta-upasarga: ~75
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [3], ---- mUlaM [28-29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: sapAsaka // 33 // prata sUtrAMka [28-29]] dIpa anukrama [30-31] ujjalaM jAva ahiyAsami, evaM taheca uccAreyavyaM savvaM jAva kaNIyasaM jAva Ayazcai, ahaM taM ujjalaM jAva ahiyAse- culanI mi, tae NaM se purise mamaM abhIyaM jAva pAmai 2 lA mamaM cautthaMpi evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA ! pitradhya. apatthiyapatthayA jAva na bhajjasi to te ajja jA imA mAyA guru jAva cavarovijjAsa, tae NaM ahaM teNaM puriseNaM mAtRvaSA evaM vutte samANe abhIe jAva viharAmi, tae NaM se purise doccaMpi tapi mamaM evaM vayAmI-haM bho culaNIpiyA samaNo-zAnta santoSasargaH vAsayA ! ajja jAva vavarovijjasi, tae NaM teNaM puriseNaM doccapi taccapi mamaM evaM vunassa samANassa imeyArUve anjhathie 5 aho NaM ime purise aNArie jAva samAyarai, jeNaM mamaM jeTuM punaM sAo gihAo taheva jAva kaNIyasaM jAva Ayazcai, tumbhe'vi ya NaM icchai sAo gihAo nINetA mama aggao ghAettae, taM seyaM khalu mamaM evaM purisaM gihittaettikaha udghAie, se'vi ya AgAse uppaie, mae'vi ya khambhe AsAie mahayA mahayA saddeNaM kolAhale kae, tae NaM sA bhaddA satthavAhI culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-no khalu keI purise tava jAva kaNIyasaM putaM sAo gihAo niNei 2 nA taba aggo ghAei, esa NaM kei purise tava uvasaggaM karei, esa NaM tume vidarisaNe diDhe, NaM tuma iyANi bhaggabbae bhagganiyame bhaggaposahe viharasi, taM NaM tumaM puttA ! eyassa ThANassa Aloehi jAva paDivajjAhi. tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae ammagAe bhaddAe satthavAhIe tahatni eyamadvaM viNaeNaM paDisaNei 2 lA tassa ThANassa Aloei jAva paDivajjaDa (ma.28) SAREauratonintentiational culanIpitA evaM devakRta-upasarga: ~76~
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [3], ---- mUlaM [28-29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [28-29] dIpa anukrama [30-31] tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae paDhamaM uvAsagapaDimaM ubasampajilA paM viharada, paDhamaM uvAsagapaDimaM / ahAsU jahA ANando jAva ekkArasavi, tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae teNaM urAleNaM jahA kAmadevo jAva mohamme kappe sohammavaDiMsagassa mahAvimANassa uttarapuracchimeNaM aruNappabhe vimANe devatAe uvavanne / cattAri kapaliovamAI ThiI paNNatA / mahAvidehe vAse sijjhihii 5 // nikkheyo ( sa. 29) " sanamassa aGgassa udhAsagadasANaM taiyaM ajjhayaNaM samattaM // 'tao maMsasolle' ti trINi mAMsazUlyakAni jhUle pacyante iti zUlyAni, trINi mAMsakhaNDAnItyarthaH, 'AdANabharikoyaMsi' ti AdANam-AdrahaNaM yadudakatailAdikamanyataradravyapAkAyAgnAvuttApyate taddhRte, 'kaDAhaMsitti kaTAhe-lohamayabhAjana vizeSe, AdrahayAmi-utkAthayAmi 'AyaJcAmi' ti AsiJcAmi || 'esa NaM tae vidarisaNe didve' tti etacca tvayA vidarzana -virUpAkAraM vibhISikAdi dRSTam-avalokitamiti, 'bhaggavae' tti bhanavatA, sthUlapANAtipAtaviraterbhAvato bhagnatvAt , tadvinAzArtha kopenoddhAvanAt sAparAdhasyApi vratAviSayIkRtatvAt , 'bhagnaniyama:' kopodayenocaraguNasya krodhAbhigraharUpasya bhagnatvAt , 'bhagnapoSadhaH avyApArapauSadhabhaGgantvAt , 'eyassa' tti dvitIyArthatvAt SaSThyAH, etamarthamAlocaya-gurubhyo nivedaya, yAvatkaraNAt paDikamAhi-nivartasva, nindAhi-AtmasAkSikAM kutsAM kuru, garihAhi-gurusAkSikA kutsAM vidhehi, viuTTAhi-vitroTaya tadbhAvAnubandhacchedaM vidhehi, visodehi-aticAramalakSAlanena akaraNayAe abbhu hi-tadakaraNAbhyupagamaM kuru, 'ahArihaM tabokammaM pAyacchittaM ~77~
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [3], ---- mUlaM [28-29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: upAsaka- paDivajAhi' ti pratItaM, etena ca nizIthAdiSu gRhiNaM prati prAyazcittasyApratipAdanAnna teSAM prAyazcittamastIti ye pratipadyante tanmata- dazAGgemapAsta, sAdhuddezena gRhiNo'pi prAyazcittasya jIvitavyavahArAnupAtitvAt (sU. 29) // iti upAsakadazAnAM tRtIyAdhyayanasya vivaraNaM samAptam // // 34 // culanA surAdevA prata sUtrAMka [28-29] dIpa anukrama [30-31] atha caturthamadhyayanam // // ukkhevao cautthassa ajjhayaNassa, evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM sabhaeNaM vANArasI nAmaM nayarI, kodae ceie, jiyasattU rAyA, surAdeve mAhAvaI aDDe cha hiraNNakoDIo jAva cha vayA dasamosAhassieNaM vaeNaM,dhannA bhAriyA, sAmI samosaDe, jahA ANando taheva paDivajai gihidhamma, jahA kAmadevo jAva samaNasa bhagavo mahAvIrassa dhammapaNNarti uvasampajinA NaM viharaha (sU. 30) atha caturthamArabhyate, tadapi sugama navaraM caityaM koSTakaM, pustakAntare kAmamahAvana, dhanyA ca bhAryA (sU 30) tae NaM tassa surAdevassa samaNovAsayassa pubbaratAvarattakAlasamayasi ege deve antiyaM pAubhavitthA se deve lie mahaM nIluppala jAva asiM gahAya surAdevaM samaNovAsayaM evaM payAsI-he bho surAdevA samaNovAsayA ! apasthiyapa // 34 // SAREairahiniMhailand Earpranaamvam umony atra tRtIyaM adhyayana parisamAptaM atha caturtha adhyayanaM "surAdeva' Arabhyate [surAdeva-zramaNopAsaka kathA] ~78~
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [4], ------ mUlaM [31] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [31] dIpa sthiyA 4 jai NaM tuma sIlAI jAva na bhaJjasi to te jeTuM putraM sAo gihAo nINemi 2 tA taba agao ghAe-1 mi 2 tA paJca sollae karemi AdANabhariyAMsi kaDAhayaMsi addahemi 2 cA tava gAyaM masaNa ya soNieNa ya AyazcAmi jahA NaM tumaM akAle ceva jIviyAo vavarovijasi, evaM majjhimayaM, kaNIyasaM, ekkeke pazca sollayA, taheva kare, jahA culaNIpiyassa, navaraM ekkeke pazca sollayA, tae NaM se deve surAdevaM samaNovAsaya cautthaMpi evaM bayAsI-haM bho / surAdevA ! samaNovAsayA apatthiyapatthiyA 4 jAvana paricayAsa to te aja sarIraMsi jamagasamagameva solasa rogAyale pakkhivAmi, taMjahA-sAse kAse jAva koDhe, jahA NaM tumaM adRduhaTTa jAva vavarovijasi, tae NaM se murAdeve samaNovAsae jAva viharai, evaM devo doccapi taccapi bhaNai jAva vavarovijjasi,tae NaM tassa surAdevassa samaNovAsayassa teNaM deveNaM doccapi taccapi evaM buttassa samANassa imayArUve ajjhathie 4-aho NaM ime purise aNArie jAva samAyarai, jeNaM mamaM jeTTe putaM jAva kaNIyasaM jAva AyaJcai, je'vi ya ime solasa rogAyaGkA te'vi ya icchai mama sarIragaMsi pakkhivittae, taM meyaM khalu mamaM eyaM purimaM giNhittaenikahu udyAie. se'vi ya AgAse uppaie, teNa ya khambhe AsAie mahayA mahayA saddeNaM kolAhale kae, tae NaM sA dhannA bhAriyA kolAhalaM socA nisamma jeNeva surAdeve samaNovAsae teNeva uvAgacchatA evaM vayAsI-kiNNaM devANuppiyA ! tumbhohi mahayA mahayA sadeNaM kolAhale kA?, tae NaM se surAdeve mamaNovAsae dhannaM bhAriyaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppie ! ke'vi purise taheva kahei jahA culaNIpiyA, dhannA'vi paDibhaNai jAva kaNIyasaM, no khalu devANuAppiyA ! tumbha anukrama [33] SAREauratonintamational Aurauranorm surAdeva-zramaNopAsaka: evaM devakRta-upasarga: ~79~
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [4], ------ mUlaM [31] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: surAdevA. prata rogataGkA sUtrAMka [31] ntopa0 papAsaka-15 ke'vi purise sarIraMsi jamagasamagaM solasa rogAyale pakkhivai, esa NaM kevi purise tumbhaM upasarga karei, sesaM jahA culaNIpiyassa tahA bhaNai, evaM sesaM jahA culaNIpiyassa niravasesaM jAva sohamme kappe aruNakante vimANe uvavanne / |cattAri paliovamAI ThiI, mahAvidehe vAse sijjhihii 5, nikkhevo // (sU. 31) sattamassa aGkassa uvAsagadasANaM cautthaM ajjhayaNaM smn| 'jamagasamagaM' ti yogapadhenetyarthaH, 'sAse ityAdau yAvatkaraNAdidaM dRzya-sAse 1 kAse 2 jare 3 dAhe 4, kucchile 5 bhagandare 6 / arisA 7 ajIrae 8 diTThI 9 muddhasUle 10 akArae 11 // 1 // acchiveyaNA 12 kaNNaveyaNA 13 kaNDU 14 udare 15 koDhe 16 // akArakaH-arocakaH // (sU. 31) // iti caturthAdhyayanavivaraNaM samAptam // anukrama [33] SARERatunintannational Auditurary.com | atra caturtha adhyayanaM parisamApta ~80
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [5], ---- mUlaM [32-34] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [32-34] atha paJcamamadhyayanam // evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM AlabhiyA nAma nayarI, saivaNe ujjANe jiyasana rAyA, cullasayae gAhAvaI aDDe jAva cha hiraNNakoDIo jAva cha vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM bahulA bhAriyA sAmI samosaDhe, jahA ANando tahA gihidhamma paDivajjai, sesaM jahA kAmadevo jAva dhammapaNNatiM uvasampanjittANaM vihri|| (sU. 32) tae NaM tassa culsayagassa samaNovAsayassa pubbaratAvarattakAlasamayaMsi ege deve antiyaM jAva asiM gahAya evaM vayAsI-haM bho cullasayagA samaNovAsayA !jAva na bhAsi to te ajja jeTuM putaM sAo gihAo nANemi evaM jahA culaNIpiyaM, navaraM ekke ke satta maMsasollayA jAva kaNIyasaM jAva AyazcAmi, tae NaM se cullasayae samaNobAsae jAva viharai, tae NaM se deve cullasayagaM samaNovAsayaM cautthaMpi evaM vayAsI-ha bho cullasayagA! samaNovAsayA jAva na bhaJjasi to te ajja jAo imAo cha hiraNNakoDIo nihANapauttAo cha buDipaunAo cha pavittharapauttAo tAo sAo gihAo nINemi 2 lA AlabhiyAe nayarIe siGghADaga jAva pahesa savao samantA vippairAmi, jahA NaM tuma aTTahaTTaksaTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjAsa, tae NaM se cullasayae samaNovAsae teNaM deveNaM evaM butte / / PR/03 3.39:5804 dIpa anukrama [34-36] SAREauratonintntiational For m e | atha paMcamaM adhyayanaM "cullazataka Arabhyate [cullazataka-zramaNopAsaka kathA] ~81~
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) prata sUtrAMka [32-34] dIpa anukrama [ 34-36] bhAga-13 "upAsakadazA" - aMgasUtra - 7 (mUlaM + vRtti:) mUlaM [32-34] adhyayana [ 5 ], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH upAsaka // 36 // samANe abhIe jAva viharai, tae NaM se deve cullasayagaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pArittA doccapi taccapi taheva 5 kSullazadazAGge bhaNai jAva vacarovijjasi, tae NaM tassa cullasayagassa samaNovAsayassa teNaM deveNaM doccApi taccapi evaM vRttasma samANassa ayameyAruve ajjhAthie 4 - aho NaM ime purise aNArie jahA culaNIpiyA tahA cinte jAva kaNIyasaM jAva AyaJcara, jAo'vi ya NaM imAo mamaM cha hiraNNakoDIo cha nihANa uttAo chabuDipattAoM cha pavittharapauttAoM tAo'vi ya NaM icchai mamaM sAo gihAo nINettA AlabhIyAe nayarIe siGghADaga jAva vippairittae, taM seyaM khalu mamaM evaM purisaM mihittaettikaDDa uDhAie jahA surAdevo taheva bhAriyA pucchai taheva kahei 5 ( sa. 33 ) se jahA culaNIpiyassa jAva sohamme kappe aruNAsiTTe vimANe uvavanne, canAri palio mAI diI / sesaM taheva jAva mahAvidehe vAse sijjhihi 5 // nikkhavo // ( sU 34 ) ii sanamassa aGgassa uvAsagadasANaM paJcamaM ajjhayaNaM samattaM Education Internationa paJcamaM kaNTham / / (sU. 32-33-34 ) atra paMcamaM adhyayanaM parisamAptaM For Parts Only ~ 82~ takA0 RddhinAzAntoSa // 36 //
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhya yana [6], ------------ ---- mUlaM [35-36] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [35-36] atha SaSThamadhyayanam // // chaTThassa ukkhevo-evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM kampillapure nayare sahasambavaNe ujjANe jiyasattU rAyI kuNDakolie gAhAvaI pUsA bhAriyA cha hiraNNakoDIo nihANapauttAo cha buDvipauttAo cha pavittharapaunAo cha kyA dasagosAhassieNaM vaeNaM / sAmI samosaDhe, jahA kAmadevo tahA sAvayadhamma paDivajjai / maJceva vattavvayA jAva paDilAbhemANe viharai (sU. 35) tae NaM se kuNDakolie samaNovAsae annayA kayAi puvAvaraNhakAlasamayaMsi jeNeva asogavaNiyA jeNeva puDhAvisilApaTTae teNeva uvAgacchai 2 tA nAmamuddagaM ca uttarijagaM ca puDhavisilApaTTae Thavei 2 tA samaNassa bhagavao mahAvIrasa antiyaM dhammapaNNAniM uvasampagjicA NaM viharai,tae NaM tasma kuNDakoliyassa samaNovAsayasma ege deve antiyaM pAubhavisthA tae NaM se deve nAmamudaM ca uttarijjaM ca puDhavisilApaTTayAo geNhai 2 ttA sakhitriNiM antalikkhapaDivanne kuNDakoliyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho kuNDakoliyA! samaNovAsayA sundarINaMdevANuppiyA gosAlassa maGaliputtassa dhammapaNNattI-nasthi uTThANe i vA kamme i vA bale i vA vIrie i vA purisakkAraparakkame i vA niyayA savabhAvA, maGgulI NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa dhammapaNNatI asthi uTThANe i vA jAva parakkame | i vA aNiyayA samvabhAvA, tae NaM se kuNDakolie samaNovAsae taM devaM evaM vayAsI-jai NaM devA ! sundarI gosAlassa dIpa anukrama [37-38] SAREnatantnantaraana atha SaSThaM adhyayanaM "kuMDakolika' Arabhyate [kuMDakolika-zramaNopAsaka kathA] kuMDakolika-zramaNopAsakaH evaM mithyAdRSTi: devakRta: mithyAtva preraNA ~83~
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [6], ---- mUlaM [35-36] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: upAsaka- dazAr3e // 37 // prata sUtrAMka [35-36] dIpa anukrama [37-38] mAliputtassa dhammapaNatI nasthi uTThANe i vA jAva niyayA sababhAvA, maJjalI NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa kuNDakodhammapaNNanI asthi uTThANe i vA jAva aNiyayA savabhAvA, tume NaM devA ! imA eyArUvA divvA deviDI divAlikAdhya devajuI dibve devANubhAve kiNA laddhe kiNA patte kiNA abhisamannAgae kiM uTThANeNaM jAba purisakkAraparakkameNaM devena bAdaH udAhu aNuTThANeNaM akammeNaM jAva apurisakkAraparakkameNaM ?, tae NaM se deve kuNDakoliyaM samaNovAsayaM evaM vayAsIevaM khalu, devANuppiyA ! mae imeyArUvA divA deviTI 3 aNuTThANeNaM jAva apurisakkAraparakkameNaM laddhA pattA abhisamanAgayA tae NaM se kuNDakolie samaNovAsae taM devaM evaM vayAsI-jai NaM devA ! tume imA eyArUvA diyA deviDDI aNuTThANeNaM jAva apurisakkAraparakkameNaM laddhA pattA abhisamannAgayA, jesi NaM jIvANaM nasthi uTThANe i vA pate kiM na devA?, aha NaM devA ! tume imA eyaruvA divyA deviDI 3 uTThANeNaM jAva parakkameNaM ladA panA abhiptamannAgayA to jaM vadasi-sundarI NaM gosAlassa maGguliputtassa dhammapaNNanI-nasthi uTThANe i vA jAva niyayA savabhAvA, maGgulI NaM samaNasta bhagavao mahAvIrassa dhammapaNNattI-asthi udANe i vA jAva aNiyayA sabvabhAvA, taM te micchA // tae the| se deve kuNDakolieNaM samaNovAsaeNaM evaM vutte samANe sari jAva kalupsasamAvanne no saMcAei kuNDakoliyama samaNovAsayassa kiMci pAmokkhamAikkhinae, nAmamuddayaM ca unarijjayaM ca puDhavisilApaTTae ThaveDaratA jAmeva diseM | pAubhae tAmeva disi pddige| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDe, tara NaM se kuNDakolie samagovAsara imIse kahAe laddhaTe haTTha jahA kAmadevo tahA niggacchai jAva pajjuvAsai dhammakahA (sU. 36 ) // 37 // SARI REaratund kaMDakolika-zramaNopAsakaH evaM mithyAdRSTi: devakRta: mithyAtva preraNA ~84 ~
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [6], ---- mUlaM [35-36] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [35-36] dIpa anukrama [37-38] ___ atha SaSThe kimapi likhyate-'dhammapaNNattitti zrutadharmaprarUpaNA darzanaM mataM siddhAnta ityarthaH, utthAna-upaviSTaH san yIbhavati karma-gamanAdikaM balaM-zArIraM vIrya-jIvaprabhavaM puruSakAraH-puruSatvAbhimAnaH parAkramaH sa eva sampAdita - svaprayojanaH, 'iti'upadarzane 'vA' vikalpe, nAstyetadutthAnAdi jIvAnAM, etasya puruSArthAprasAdhakatvAt , tadasAdhakatvaM ca puruSakArasadbhAve'pi puruSArthasiddhayanupalambhAt, evaM ca niyatAH sarvabhAvAH-thairyathA bhavitavyaM te tathaiva bhavanti, na puruSakAravalAdanyathA kartuM | zakyante iti, Aha ca-"prAptavyo niyatibalAzrayeNa yo'rthaH, so'vazyaM bhavati nRNAM zubho'zubho vA / bhUtAnAM mahati kRte'pi hi prayatne, nAbhAvyaM bhavati na bhAvino'sti nAzaH // 1 // " tathA "na hi bhavati yanna bhAvyaM bhavati ca bhAvyaM vinA'pi yatnena / karatalagatamapi nazyati kAyasya tu bhavitavyatA naasti||2||" iti 'maGgulI'tti asundarA dharmaprajJaptiH zrutadharmaprarUpaNA, kiMsvarUpA'sAvityAha-astItyAdi,ani yatAH sarve bhAvAH-utthAnAderbhavanti tadabhAvAnna bhavantItikRtvetyevaMsvarUpA, tato'sau kuNDakolikaH taM devamevamavAdIta-yadi mozAla| kasya sundaro dharmo nAsti karmAdItyato niyatAH sarvabhAvA ityevarUSo maGgulazca mahAvIradharmaH asti karmAdItyaniyatAH sarva bhAvA ityevaMsvarUpaH, tanmatamanUdha kuNDakolikastanmatadUSaNAya vikalpadvayaM kurvanAha- tume NamityAdi, pUrvavAkye . kA yadIti padopAdAnAdetasya vAkyasyAdau tadeti padaM draSTavyaM iti, tvayA'yaM divyo devAdiguNaH kena hetunA labdhaH? kimutthAnAdinA / 'udAhu' tti Ahozcit anutthAnAdinA ?, tapobrahmacaryAdInAmakaraNeneti bhAvaH, yadyutthAnAderabhAveneti pakSo gozAlakamatAzritadAvAda bhavataH tadA yeSAM jIvAnAM nAstyutthAnAdi-tapazcaraNakaraNamityarthaH 'te' iti jIvAH kiM na devAH, pRcchataH ayamabhiprAya: yathA tvaM puruSakAraM vinA devaH saMvRttaH svakIyAbhyupagamataH evaM sarvajIvA ye utthAnAdivarjitAste devAH prAmuvanti, na caitadeva kaMDakolika-zramaNopAsakaH evaM mithyAdRSTi: devakRta: mithyAtva preraNA ~85
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) prata sUtrAMka [35-36] dIpa anukrama [ 37-38] bhAga-13 "upAsakadazA" - aMgasUtra - 7 (mUlaM + vRtti:) mUlaM [ 35-36] adhyayana [ 6 ], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH upAsaka miSTAmityutthAnAdyapalApapakSe dUSaNaM, atha tvayeyaM RddhirutthAnAdinA labdhA tato yadvadArI- sundarA gozAlakamajJaptirasundarA mahAvIra- 5 dazAGge OM prajJaptiH iti tatte - tava mithyAvacanaM bhavati, tasya vyabhicArAditi // tato'sau devastenaivamuktaH san ' zaGkitaH saMzayavAn // 38 // jAtaH kiM gozAlakamataM satyamuta mahAvIramataM?, mahAvIramatasya yuktito'nena pratiSThitatvAd, evaMvidhavikalpavAn saMvRtta ityarthaH, kAGkSito- mahAvIramatamapi sAdhvetadyuktayupetatvAditi vikalpavAn saMvRtta ityarthaH, yAvatkaraNAdbhedamApanno matibhedamupAgato, gozAlakamatameva sAdhviti nizrayAdapoDhatvAt, tathA kaluSasamApanaH - prAktananizcayaviparyayalakSaNaM, gozAlakamatAnusAriNAM matena midhyAtvaM prApta ityarthaH, athavA kaluSabhAvaM jito'hamaneneti khedarUpamApanna iti, 'no saMcAei' tti na zaknoti 'pAmokkhaM' ti pramokSam - uttaramAkhyAtuM bhaNitumiti / (sU. 36 ) SHI kuNDakoliyA isamaNe bhagavaM mahAvIre kuNDakoliyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-se nUNaM kuNDako liyA ! kallaM tubbha puvvAvaraNhakAlasama yaMsi asogavaNiyAe ege deve antiyaM pAumbhavitthA, tae NaM se deve nAmamudaM ca taheva jAva pddige| se nUNaM kuNDakoliyA aTThe samaTThe ?, hantA atthi, taM dhanne si NaM tumaM kuNDakoliyA jahA kAmadevo ajjo Da samaNe bhagavaM mahAvIre samaNe nigganthe ya niggandhIo ya AmantitA evaM vayAsI-jada tAva ajjo gihiNo gihimajjhAvasantA NaM anna utthie aTThehi ya heUhi ya pasiNehi ya kAraNehi ya vAgaraNehi ya nippaTupasiNavAgaraNe karenti, sakkA puNAI ajjo samaNehiM nimganthehiM dubAlasaM gaNipiDagaM ahijjamANehiM anautthiyA aTThehi ya jAva niSpaTThapasi For Parts Use Only kuMDakolika zramaNopAsakaH evaM bhagavaMta mahAvIreNa kRtA tasya dRDhatva - prazaMsA ~86~ kuNDako likA0 mahAvIrakR tAM prazaMsA pratimA // 38 // nary.org
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [6], ---- mUlaM [37-38] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [37-38] dIpa rANavAgaraNA karittae, tae Na samaNA nigganthA ya nigganthIo ya samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahAtta eyamaTTha viNaeNaM | paDimuNenti, tae NaM se kuNDakolie samaNobAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM bandai namasai 2 nA pasiNAI pucchai 2 cA aTThamAdiyai 2 cA jAmeva disaM pAubbhUe tAmeva disaM paDiyae, sAmI bahiyA jaNavayavihAraM viharai (sU. 37) tae NaM tassa kuNDakoliyassa samaNovAsayassa bahUhiM sIla jAva bhAvemANassa cohassa saMvaccharAI vikvntaaii| paNNarasamasa saMvaccharassa antarA vaTTamANassa annayA kayAi jahA kAmadevo tahA jeTTaputaM ThavettA tahA posahasAlAe jAva dhammapaNNatiM ubasampajjittA NaM viharai, evaM ekkArasa uvAsagapaDimAo taheva jAva sohamme kappe aruNajjhae vimANe jAva antaM kAhii // nikkhebo|| (sU. 38) sattamassa aTrassa uvAsagadasANaM urdU ajjhayaNaM sama / / 'gihamajjhAbasantA NaM' ti gRha-adhyAvasanto, Namiti vAkyAlaGkAre anyayUthikAn arthaiH / jIvAdibhiH mUtrAbhidheyairvA hetubhizca-anvayavyatirekalakSaNaiH praznaizca paramaznanIyapadArthaiH kAraNaiH-upapattimAtrarUpaiH vyAkaraNaizca-pareNa pranitasyottaradAnarUpaiH, 'nippaTupasiNavAgaraNe' ti nirastAni spaSTAni-vyaktAni praznavyAkaraNAni yeSAM te niHspaSTapraznavyAkaraNAH, prAkRtatvAdvA nippiSTapraznavyAkaraNAstAna kurvanti, 'sakkA puNa' tti zakthA eca, he AryAH! zramaNairanyayAdhikA niHspaSTapraznavyA-[d karaNAH kartum (ma. 37-38) // iti SaSThaM vivaraNataH samAptam // anukrama [39-40] SARELatunintenharional kuMDakolika-zramaNopAsakaH evaM bhagavaMta-mahAvIreNa kRtA tasya dRDhatva-prazaMsA atra SaSThaM adhyayanaM parisamAptaM ~87~
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) prata sUtrAMka [39] dIpa anukrama [41] bhAga-13 "upAsakadazA" - aMgasUtra- 7 (mUlaM+vRttiH) mUlaM [ 39 ] adhyayana [7], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH upAsaka dazAGge // 39 // Ja Educator || atha saptamamadhyayanam // sanamassa ukkhevo // polAsapure nAmaM nayare, sahassambavaNe ujjANe, jiyasattU rAyA // tattha NaM polAsapure OMnayare saddAlapute nAmaM kumbhakAre AjIviovAsae parivasara, AjIviyasamayasi laddhaTTe gahiyaTThe pucchiyaTThe viNicchiyaTThe abhigayaTThe aTThimiMjapemANurAgarate ya ayamAuso ! AjIviyasamae aTThe ayaM paramaTThe sese aNadvetti AjIviyasamaeNaM appANaM bhAvemANe viharai, tassa NaM saddAlaputtassa AjIviovAsagassa ekkA hiraNNakoDI nihANapauttA ekA vuDipattA ekkA pavittharapauttA ekke vae dasagosAhassieNaM vaeNaM, tassa NaM saddAlaputtassa AjIviovAsagassa aggimittA nAma bhAriyA hotyA, tassa NaM sadAlaputtassa AjIviovAsagassa polAsapurasta nagarassa bahiyA paJca kumbhakArAvaNasayA hotthA, tattha NaM bahave purisA diNNabhaibhattaveyaNA kallAkAllaM bahave karae ya vArae / ya pihaDae ya ghaDae ya addhaghaDae ya kalasae ya aliJjarae ya jambUlae ya uTThiyAo ya karenti, anne ya se bahave / purisA dinnabhaibhattaveyaNA kallAkAllaM tehiM bahUhiM karaehi ya jAva uTTiyAhi ya rAyamaggaMsi vittiM kappemANA | viharanti (sU. 39 ). saptamaM sugamameva, navaraM 'AjIviovAsae'tti AjIvikAH - gozAlaka ziSyAH teSAmupAsakaH AjIvikopAsakaH, labdhArthaH zravaNato gRhItArtho bodhataH pRSTArthaH saMzaye sati vinizcitArtha uttaralAbhe sati, 'diSNabhaibhattavayeNa' tti For Parts Only atha saptamaM adhyayanaM "saddAlaputra" Arabhyate [saddAlaputra zramaNopAsaka kathA] ~88~ 7 sakALaputrAdhya0 | // 39 // caror
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [7], ------ mUlaM [39] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata dattaM bhRtibhaktarUpa-dravyabhojanalakSaNaM vetana-mUlyaM yeSAM te tathA, 'kallAkalliMti pratiprabhAtaM bahUn karakAn-vAghaTikAH / vArakAMzca-gaDDakAn piTharakAn-sthAlI: ghaTakAn pratItAn arddhaghaTakAMca-ghaTArddhamAnAn kalazakAn AkAravizeSavato bRhaghaTakAn alijarANi ca mahadudakabhAjanavizeSAna jambUlakAMzca-lokarUyAvaseyAn uSTrikAzca-surAtailAdibhAjanavizeSAn / / (ma.39) tae NaM me sadAlaputte AjIviovAsae annayA kayAi puvAvaraNhakAlasamayaMsi jeNeva asogavaNiyA teNeva uvAgacchai 2 tA gosAlassa maGkhaliputtassa antiyaM dhammapaNNatti uvasampajicANaM viharai, tae NaM tassa saddAlaputtassa AjIviovAsagassa ege deve antiyaM pAubhavitthA, tae NaM se deve antalikkhapaDivanne sakhiDDiNiyAI jAva parihie saddAlaput AjIviovAsayaM evaM vayAsI-ehii Na devANuppiyA kallaM ihaM mahAmAhaNe uppannaNANadaMsaNadhare tIyapaDupannamaNAgayajANae arahA jiNe kevalI savaNU sabbadarimI teloktavAhiyamahiyapUie sadevamaNuyAsurassa logassa aJcaNije vandaNije sakkAraNije saMmANANaje kallANaM maGgalaM devayaM ceiyaM jAva pajjuvAsaNije taccakammasampayAmpauna, taM NaM tuma vandejAhi jAva pajjuvAsenjAhi, pADihArieNaM pIDhaphalagasijAsaMthAraeNaM uvanimantejAhi, doccaMpi taJcapi evaM vayai 2 tA jAmeva disaM pAumbhae tAmeva disaM paDigae, tae NaM tassa saddAlaputtassa AjIviovAsagassa teNaM deveNa evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajjhathie 4 samuppanne-evaM khalu mamaM dhammAyarie dhammovaesae, anukrama [41] saddAlaputra-zramaNopAsakaH evaM tasya mithyAtva-parityAga: ~89~
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhya yana [7], ------ mUlaM [40] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: sapAsakadazAGge | putrAdhya prata sUtrAMka [4+] dIpa gosAle maGkaliputte se NaM mahAmAhaNe uppannaNANadasaNadhare jAva taccakammasampayAsampautte se NaM kalaM iha havvamAga sadAlacchissai. tae NaM taM ahaM vandissAmi jAva panjuvAsissAmi pADihArieNaM jAva uvanimantissAmi | (sU. 40) mahAmAinAehii' tti eSyati, 'ihaM' ti asminnagare, 'mahAmAhaNe' ti mA hanmi-na hanmItyarthaH, AtmanA thA hanananivRttaH paraM pati ' mA hana' ityevamAcaSTe yaH sa mAhanaH, sa eva manAprabhRtikaraNAdibhirAjanma sUkSmAdibhedabhinnajIvahananAnivRttatvAt mahA-135 mAhano mahAmAhanaH utpanne AvaraNakSayeNAvibhUte jJAnadarzane dhArayati yaH sa tathA,ata evAtItapratyutpannAnAgatajJAyakaH, 'arahatti arhana, mahApAtihAryarUpapUjArhatvAta, avidyamAnaM vA raha:-ekAntaH sarvajJatvAdyasya so'rahAH, jino rAgAdijetRtvAt , kevalAni-paripUrNAni zuddhAnyanantAni vA jJAnAdIni yasya santi sa kevalI, atItAdijJAne'pi sarvajJAnaM prati zaGkA syAdityAhasarvajJaH, sAkAropayogasAmarthyAt , sarvadarzI anAkAropayogasAmarthyAditi, tathA 'telokavahiyamahiyapUie' ti trailokyena--trilokavAsinA janena 'vahiya' ti samagraizvaryAyavizayasandohadarzanasamAkulacetasA harSabharanibhareNa prabalakutUhalabalAdanimiSalocanenAvalokitaH 'mahiya' ti senyatayA vAMchitaH 'pUjitazca' puSpAdibhiryaH sa tathA, etadeva vyanakti-sadevA manujAsurA yasmin sa sadevamanujAsurastasya lokasya-ajAyAH, arcanIyaH puSpAdibhiH vandanIyaH stutibhiH satkaraNIyaH-AdaraNIyaH sanmAnanIyo'bhyutthAnAdipratipatibhiH, kalyANaM maGgalaM daivataM caityamityevaMbuddhayA payupAsanIya iti, 'taJcakamma' tti tathyAni-|mon satphalAni avyabhicAritayA yAni karmANi-kriyAstatsampadA-tatsamRddhayA yaH samprayukto-yuktaH sa tathA // 'kallAmityatra anukrama [42] SAREaratunmentational saddAlaputra-zramaNopAsakaH evaM tasya mithyAtva-parityAga: ~90~
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [7], ------ mUlaM [40] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [4+] yAvatkaraNAt 'pAuppabhAyAe rayaNIe ityAdirjalante sUrie' ityetadantaH prabhAtavarNako dRzyaH, sa cotkSiptajJAtavadvayAkhyeyaH | (sU. 40) tae NaM kallaM jAva jalante samaNe bhagavaM mahAvIre jAva samosarie, parisA niggayA jAya pajjuvAsai,tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae imIse kahAe laTTha samANe-evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre jAva viharai,taM gacchAmi ANa samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandAmi jAva pajjuvAsAmi, evaM sampehei 2 tA hAe jAva pAyacchite suddhappAvesAI jAva appamahagdhAbharaNAlayisarIre maNussavaggurAparigae sAo gihAo paDiNikkhamai 2 cA polAsapuraM nayaraM majhamajheNaM niggacchai 2 cA jeNeva sahassambavaNe ujjANe jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 tA tikkhuno AyAhiNaM payAhiNaM karei 2 nA bandai namasai 2 cA jAva pajjuvAsai, tae NaM samaNe bhagarva mahAvIre saddAlaputtassa AjIviovAsagassa tIse ya mahai jAva dhammakahA samattA, saddAlaputtA isamaNe bhagavaM mahAvIre sahAlaputaM AjIviovAsayaM evaM vayAsI-se nUrNa saddAlaputtA ! kalaM tumaM puvAvaraNhakAlasamayasi jeNeva asogavaNiyA jAva viharasi tae NaM tubhaM ege dekhe antiyaM pAubhavitthA, tae NaM se deve antalikkhapaDibanne evaM vayAsI-haM bho saddAlaputtA! taM ceva savaM jAva pajjuvAsissAmi, se naNaM saddAlapuvA ! aDhe samaDhe, iMtA asthi, no khalu saddAlaputtA ! teNaM devaNaM gosAlaM masAliputaM paNihAya evaM kutte, tae NaM tassa saddAlaputtassa AjIviovAsayassa samaNeNaM dIpa anukrama [42] SAREairanhuband A asaram.org saddAlaputra-zramaNopAsakaH evaM tasya mithyAtva-parityAga: ~91~
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [7], ---- mUlaM [41-42] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: upAsakadazAGge // 41 // prata sUtrAMka [41-42] dIpa anukrama [43-44] bhagavayA mahAvIreNaM evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajjhathie 4-esa NaM samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe saddAlauppannaNANadaMsaNadhare jAva taccakammasampayAsampautte, ta seyaM khalu mamaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandittA namaMsitA putrAdhya. pADihArieNaM pIDhaphalaga jAva uvanimantittae, evaM sampehei 2 tA uTThAe udvei 2 tA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai / namasai 2 cA evaM vayAsI-evaM khalu bhante ! mamaM polAsapurassa nayarassa bahiza paJca kumbhakArAvaNasayA, tattha | pAsanA tumbhe pADihAriyaM pIDha jAva saMthArayaM ogiNhittA NaM viharaha, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlapunassa AjIviovAsagassa eyamaDhe paDisuNei 2 nA saddAlaputtassa AjIviovAsagassa paJcakumbhakArAvaNasarasu phAsuesaNijaM| pADihAriyaM pIThaphalaga jAva saMthArayaM ogiNhitA Na viharai ( sU. 41) tae NaM se saddAlaputce AjIviovAsae annayA kayAi vAyAyayaM kolAlabhaNDa anto sAlAhito bahiyA | nINei 2 nA AyavaMsi dalayai, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputaM AjIviovAsayaM evaM vayAsI-sahAlapunA! esa Na kolAlabhaNDe ko ?, tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM evaM vayAsI-esa NaM. bhante ! pugviM maTTiyA AsI, tao pacchA udaeNaM nigijai 2 nA chAreNa ya kariseNa ya egayao mIsijai 2 lA cakke Arohijai, tao bahave karagA ya jAva uThThiyAo ya kajati, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtaM AjIviovAsayaM evaM vayAsI-sadAlaputtA esa NaM kolAlabhaNDe kiM uTThANeNaM jAba purisakkAraparakkameNaM kajati udAhu saddAlaputra-zramaNopAsaka: evaM tasya mithyAtva-parityAga: ~92~
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [7], ---- mUlaM [41-42] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [41-42] dIpa anukrama [43-44] aguThANegaM jAva arisakoraparakkameNaM kajati ?, tae NaM se sadaoNlaputte AjIviovAsae saMmaNaM bhagavaM mahAvIraM evaM vayAsI-bhante ! aNuTThANeNaM jAva apurisakkAraparakkameNaM, natyi uTThANe i vA jAva parakkame i vA, nirayA sabbabhAvA, Maltae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaput AjIviovAsaya evaM vayAsI-saddAlaputtA ! jai NaM tumbha kei purise vAyA hayaM vA pakkellayaM vA kolAlabhaNDaM avaharejA vA vikkhirejjA vA bhindejA vA acchindejA vA pariTuvejjA vA aggimittAe vA bhAriyAe saddhiM viulAI bhogabhogAiM bhuJjamANe viharejA, tassa NaM tuma purisassa kiM daNDaM vattejAsi ?, bhante ! ahaM NaM taM purisaM AosejA vA haNejA vA bandhejA vA mahejA vA tajejA vA tAlejjA vA nicchoDejA vA nibhacchejA vA akAle ceva jIviyAo vavarovenA / saddAlaputtA ! no khalu tumbha kei purise vAyAhayaM vA pakkellayaM vA kolAlabhaNDaM avaharai vA jAva parivei vA aggimittAe vA bhAriyAe saddhiM viulAI bhogabhogAI bhuJjamANe viharai, no vA tuma te purisaM Aosejasi vA haNijasi vA jAva akAle ceva jIviyAo vavarovejasi, jada nasthi uTThANe i cA jAva parakkame i vA niyayA sabvabhAvA aha Na tumbha kei purise vAyAhayaM jAva parivei vA aggimittAe vA jAba viharai, tumaM tA taM purisaM Aosesi vA jAva vavarovesi to jaM vadasi nasthi uTThANe vA jAva niyayA sabvabhAvA taM te micchA, ettha NaM se saddAlaputte AjIviovAsae sambuddhe, tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM bandai namasai 2 tA evaM vayAsI-icchAmi NaM bhante ! tabbhaM antie dhamma SAREauratontaintellama Auditurary.com saddAlaputra-zramaNopAsaka: evaM tasya mithyAtva-parityAga: ~93~
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [7], ---- mUlaM [41-42] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: sapAsaka- dazAGge sadAlaputrAdhya pratibodhaH prata // 42 // sUtrAMka [41-42] dIpa anukrama [43-44] nisAmettae, tae NaM samaNaM bhagavaM mahAvIre sahAlaputtassa AjIviovAsa garasa sIse ya jAva dhAma parivada // ( sUtraM. 42), 'vAyAha yagati vAtAhataM vAyunepachopamAnItamityarthaH, 'kolAla bhaNDati kulAlA:-kumbhakAsaH teSAdi kAlAla taca tadbhANDaM ca-paNyaM bhAjanaM vA kaulAlabhANDam, etarikaM puruSakAreNetarathA vA kriyate iti bhagavatA pRSTe sa gozAlakamatena niyativAdalakSaNena bhAktitvAtpuruSakAreNetyuttaradAne ca svamatakSItaparamatAbhyanujJAnalakSaNaM doSamAkalayan apuruSakAreNa ityavocat, tatastadabhyupagataniyatimanirAsAya punaH praznayatrAha-sahAla putta' ityAdi, yadi taba kacitpuruSo vAsAhata vA AmamityarthaH 'pakkelayaM vatti pakaM vA agninA kRtapAkaM apahareddhA corayet vikiradvA-itastato vikSipet bhindyAdvA kANatAkaraNena AzchidyAvA hastAduddAlanena pAThAntareNa vicchinyAdA-vividhaprakArai chedaM kuryAdityarthaH pariSThApayedvA bahitviA tyjediti| bajAsi tti nirvayasi 'AosejjA batti AkrozayAmi vA mRto'si tvamityAdibhiH zApairabhizapAmi hanmi vA daNDAdinA banAmi vA rajjvAdinA, tarjayAmi vA 'jJAsyasi re duSTAcAra' ityAdibhirvacanavizeSaiH tADayAmi vA capeTAdinA - nicchoTayAmi vA dhanAdityAjanena nirbhartsayAmi vA parupavacanaiH akAla eva ca jIvitAdvA vyaparopayAmi / mArayAmItyarthaH // ityevaM bhagavAstaM saddAlaputraM svavacanena puruSakArAbhyupagamaM grAhayitvA tanmatavighaTanAyAha-'sabAla putta ityAdi, na khalu taba bhANDaM kazcidapaharati na ca tvaM tamAkrozayasi yadi satyameva nAstyutthAnAdi, atha 42 // Saintairat ANITA saddAlaputra-zramaNopAsaka: evaM tasya mithyAtva-parityAga: ~94~
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [7], ---- mUlaM [41-42] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [41-42] dIpa anukrama [43-44] kazcittadapaharati tvaM ca tamAkrozayasi tata evaMmabhyupagame sati yaMdasi- nAstyutthAnAdi iti tatte mithyAasatyamityarthaH // (m.41-42) | tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae samaNasma bhagavao mahAvIrassa antie dhammaM socA nisamma haTtudra jAva hiyae jahA ANando tahA gihidhamma paDivajjai, navaraM egA hiraNNakoDI nihANapaunA egA hiraNNakoDI buddhipaunA egA hiraNNakoDI padittharapaunA ege vae dasagosAhassieNaM vaeNa jAva sabhaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai nA jeNeba polAsapure nayare teNeva uvAgacchai 2 cA polAsapuraM nayaraM majhamajjheNaM jeNeva sae gihe jeNeva / aggimittA bhAriyA teNeva uvAgacchai 2 tA aggimittaM bhAriyaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppie ! samaNe bhagavaM mahAvIre jAva samosaDhe, taM gacchAhi NaM tuma samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandAhi jAva pajjuvAsAhi, samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie pazcANuvvaiyaM satsasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhamma paDivajAhi, tae NaM sA aggi|mittA bhAriyA saddAlaputtassa samaNovAsagassa tahati eyamaRs viNaeNa paDisuNei // tae NaM se saddAlapune samaNovAsae koDumbiyapurise saddAveda 2 tA evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! lahukaraNajuttajoiyaM samakhuravAlihANasamalihiyasiehiM jambUNayAmayakalAvajotnapaivisiTThaehiM rayayAmayaghaNTasuttarajjugavarakaJcaNakhaiyanasthApaggahoggahiyaehiM nIlappalakayAmelaehiM pavaragoNajuvANaehiM nANAmaNikaNagaghaNTiyAjAlaparigayaM sujA For P LOW saddAlaputra-zramaNopAsaka: evaM tasya gRhidharmasvIkaraNam ~95
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [7], ------ mUlaM [43] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: upAsaka- dazAr3e prata // 43 // sUtrAMka [43] zrIpa yajugajuttaujjugapasatthasuviraiyanimmiyaM pavaralakkhaNovaveyaM juttAmeva dhammiyaM jANappavara uvaveha 2 nAmamA - parasadAra eyamANattiyaM paJcappiNaha, tae NaM te koDumbiyapurisA jAva paJcappiNanti // tae NaM sA aggimittA bhAriyA jA vhAyA jAva pAyacchittA suddhappAbesAI jAva appamahagyAbharaNAlaDDiyasarIrA ceDiyAcakkavAlaparikaNNA dhammiyaM ghamAtajANappavaraM duruhai 2 nA polAsapuraM nagaraM majhamajheNaM niggacchai 2 tA jeNeva sahassambavaNe ujANe jeNeva samaNe patiH teNeva uvAgacchai 2 nA dhammiyAo jANAo paJcoruhai 2 tA ceDiyAcakkavAlaparivuDA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 tA tiktutto jAva vandai namasai 2 nA naccAsanne nAidUre jAva paJjaliur3A ThiiyA ceva pajjuvAsai, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aggimittAe tIse ya jAva dhamma kaheda, tae NaM sA aggimitnA bhAriyA samaNassa bhagavazrI mahAvIrassa antie dhammaM socA nisamma haTThataTThA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai 2 cA evaM vayAsI-mahahAmi NaM bhante!nigganthaM pAvayaNaM jAva se jaheyaM tumbhe vayaha, jahANaM devANuppiyANaM antie bahave uggA bhogA jAva pabvaiyA no khalu ahaM tahA saMcAemi devANuppiyANaM antie muNDA bhavittA jAva ahaM NaM devANuppiyANaM| antie pazcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhamma paDivajissAmi, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibandhaM kareha,tae NaM sA aggimittA bhAriyA samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie pazcANubvaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAla 43 // savihaM sAvagadhamma paDivajjai 2 nA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai 2 tA tameva dhammiyaM jANappavaraM duruhai anukrama [45] SAREnaturintamanand saddAlaputra-zramaNopAsaka: evaM tasya gRhidharmasvIkaraNam ~96~
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [7], ------ mUlaM [43] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [43] dIpa ra nA jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva disa paDigayA // tae NaM samaNa bhagavaM mahAvIre annayA kayAi polAsapurAo nayarAo sahassambavaNAo paDiniggacchai 2 tA bahiyA jaNavayavihAraM viharai ( sa. 43) | 'tae NaM sA aggimittA' ityAdi, tataH sA agnimitrA bhAryA saddAlaputrasya zramaNopAsakasya tatheti etamartha vinayena pratizRNoti, pratizrutvA (tya) ca nAtA 'kRtabalikA balikarma-lokarUDhaM, 'kRtakautukamaGgalaprAyazcittA' kautukaM maSIpuNDrAdi maGgalaM.dadhyakSatacandanAdi ete eva prAyazcittamiva prAyazcittaM duHsvamAdipratighAtakatvenAvazyaMkAryatvAditi, zuddhAtmA vaiSikANipArhANi maGgalyAni pravaravastrANi parihitA, alpamahA_bharaNAlaGkRtazarIrA ceTikAcakravAlaparikIrNA, pustakAntare yAnavarNako dRzyate, sa caivaM savyAkhyAno'vaseyaH-'lahukaraNajuttajoiyaM laghukaraNena-dakSatvena ye yuktAH puruSAstaiyojitaMyantrayUpAdibhiH sambandhitaM yattattathA, tathA 'samakhuravAlihANasamalihiyasiGgAehiM ' samakhuravAlidhAnau-tulyazaphapucchau same likhite iva likhite zRGge yayostoM tathA tAbhyAM goyuvabhyAmiti sambandhaH, 'jambUNayAmayakalAvajottapaivisiTTaehiM jAmbUnadamayau kalApau-grIvAbharaNavizeSI yoktre ca-kaNThabandhanarajjU prativiziSTe-zobhane yayostI tathA tAbhyAM, 'rayayAmayaghaNTasuttarajjugavarakazcaNakhaiyanatthApagahoggahiyaehiM rajatamayyau rUpyavikArau ghaNTe yayostoM tathA mUtrarajjuke-kAryAsikamUtramayyA ye gharakAzcanakhacite naste-nAsArajjU tayoH pragraheNa-razminA avagRhItako ca-baddhau yau tau tathA tAbhyAM, 'nIluppa-12 lakayAmelaehiM nIlotpalakRtazekharAbhyAM 'pavaragoNajuvANaehiM nANAmaNikaNagaghaNTiyAjAlaparigayaM sujAyajugajuttaujjugapasatthasuviraiyanimmiya' sujAtaM-sujAtadArumayaM yugaM-yUpaH yukta-saGgantaM RjukaM-saralaM (prazastaM ) suviracitaM sughaTita anukrama [45] saddAlaputra-zramaNopAsaka: evaM tasya gRhidharmasvIkaraNam ~97~
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [7], ------ mUlaM [44] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata upAsakadazAGge // 44 // sUtrAMka [44] nirmitaM nivezitaM yatra tattathA 'juttAmeva dhammiyaM jANappavara uvaTThaveha' yuktameva-sambaddhameva goyuvabhyAmiti sambandha iti (sU.43)|17 saddAla. tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae jAe abhigayajIvAjIve jAva viharai / tae NaM se gosAle maGaliputteputrAdhyA imIse kahAe laDhe samANe-evaM khalu saddAlaputte AjIviyasamayaM vamittA samaNANaM nigganthANaM diTTi paDivanne, taM gozAlana gacchAmi NaM saddAlaputaM AjIviovAsayaM samaNANaM nigganthANaM diTTi vAmettA puNaravi AjIviradidi gehAvinae- vArtA nikahu evaM sampehei 2 cA AjIviyasaGghasamparibuDe jeNeva polAsapure nayare jeNeva AjIviyasabhA teNeva uvAgacchai / 2 cA AjIviyasabhAe bhaNDaganikkhevaM karei 2 tA kaivaehiM AjIviehiM sadi jeNeva saddAlaputte samaNovAsae teNeva uvAgacchai, tae NaM se saddAlaputne samaNovAsae gosAlaM mAlipuna ejamANaM pAsai 2 cA no ADhAi no parijANAi aNADhAyamANe aparijANamANe tusiNIe saMciTThai, tae NaM se gosAle maGguliputte saddAlaputteNaM samaNovA|saeNaM aNADAijamANe aparijANijamANe pIDhaphalagasijjAsaMthAraTThayAe samaNassa bhavagao mahAvIrassa guNakittaNaM karemANe saddAlaputtaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-AgaeNaM devANuppiyA! ihaM mahAmAhaNe?,taeNaM se saddAlaputte samaNovAvAsae gosAlaM malaliputtaM evaM vayAsI-ke NaM devANuppiyA ! mahAmAhaNe ?, tae NaM se gosAle maGkhaliputte saddAlapuna / samaNovAsayaM evaM vayAsI-samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe, se keNadveNaM devANuppiyA ! evaM buccai-samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe , evaM khalu mahAlaputtA ! samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe uppannaNANadaMsaNadhare jAva mahiyapUie / anukrama [46] // 44 // Saintairatna saddAlaputrasya gozAlakena saha vArtAlApa: ~98~
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [7], ------ mUlaM [44] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [44] jAva taccakammasampayAsampautte, se teNaguNaM devANuppiyA evaM buccai-samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe / Agae gaM|| devANappiyA ihaM mahAgove ?, ke NaM devANuppiyA! mahAgove ?, samaNe bhagavaM mahAvIre mahAgove, se keNadveNaM devANuppiyA ! jAva mahAgove ?, evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre saMsArADavIe bahave jIve nassamANe viNassamANe | khajamANe chijjamANe bhijjamANe luppamANe viluppamANe dhammamaeNaM daNDeNaM sArakkhamANe saMgovemANe nivvANamahAvArDa sAhatthiM sampAveda, se teNadveNaM saddAlaputtA ! evaM buccai-samaNe bhagavaM mahAvIre mhaagove| Agae NaM devANuppiyA ! iha mahAsatthavAhe ?, ke NaM devANuppiyA!mahAsatthavAhe ?, saddAlapunA ! samaNe bhagavaM mahAvIre mahAsatthavAhe, se keNadveNaM. 2, evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre saMsArADavIe bahave jIve nassamANe viNassamANe jAva viluppamANe | dhammamaeNaM pantheNaM sArakkhamANe0 nibvANamahApaTTaNAbhimuhe sAhatthiM sampAvei, se teNaTeNaM saddAlaputtA evaM buccaisamaNe bhagavaM mahAvIre mahAsatthavAhe / Agae Na devANuppiyA ! ihaM mahAdhammakahI?,ke NaM devANuppiyA mahAdhammakahIM ? samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI, se keNaTeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI ?, evaM khalu devANuppiyA samaNe bhagavaM mahAvIre mahaimahAlayasi saMsArAMsa bahave jIve nassamANe viNassamANe kha0chi0mi lu0 vi0 ummaggapaDivanne sappahavippaNaTe micchattabalAbhibhUe aTThavihakammatamapaDalapaDocchanne bahUhi~ advehi ya jAva vAgaraNehi ya cAurantAo saMsAra-3 kantArAo sAhatthiM nitthArei, se teNaTeNaM devANuppiyA ! evaM buccai-samaNe bhagavaM mahAvIre mhaadhmmkhii| Agae the anukrama [46] saddAlaputrasya gozAlakena saha vArtAlApa: ~99~
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [7], ------ mUlaM [44] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [44] dIpa upAsaka divANuppiyA ! ihaM mahAnijAmae ?, keNaM devANuppiyA! mahAnijAmae ?, samaNe bhagavaM mahAvIre mahAnijAmae, se keNa-21 sadAladazAGge TeNaM01, evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre saMsAramahAsamudde bahave jIve nassamANe viNassamANe jAva viluputra / buDDamANe nibuDDumANe uppiyamANe dhammamaIe nAvAe nivvANatIrAbhimuhe sAhatthiM sampAvei, se teNaTeNaM devANuppiyA! evaM gozAlena vArcA buccai-samaNe bhagavaM mahAvIre mahAnijAmae / tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae gosAlaM maGkhaliputtaM evaM vayAsI-tubhe pANaM devANuppiyA ! iyaccheyA jAva iyaniuNA iyanayavAdI iyauvaesaladdhA iyaviNNANapatcA, pabhU NaM tumbhe mama dhammAya rieNaM dhammovaesaeNaM bhagavayA mahAvIreNaM saddhiM vivAdaM karenae !, no tiNaTTe samaDhe, se keNadveNaM devANuppiyA ! evaM| kaccai-no khalu pabhU tumbhe mama dhammAyarieNaM jAva mahAvIreNaM saddhiM vivAdaM karettae?, saddAlaputtA! se jahAnAmae kei purise taruNe jugavaM jAva niuNasippovagae egaM mahaM ayaM vA elayaM vA sUyaraM vA kukavA tittiraM vA vaTTayaM vA lAvayaM vA kavoyaM vA kaviJjalaM vA vAyasaM vA seNayaM vA hatyasi vA pAyaMsi vA khuraMsi vA pucchaMsi vA picchaMsi 2 vA siGgasi vA visANaMsi vA romaMsi vA jahiM jahiM giNhai tahiM tahiM niccalaM niSphandaM dharei, evAmeva samaNe bhagavaM mahAvIre mamaM bahahiM aTThohi ya heUhi ya jAva bAgaraNehi ya jahiM jahiM giNhai tahiM tahiM nippaTThapasiNavAgaraNaM| karei, se teNadveNaM sadAlaputtA ! evaM buccada-no khalu pabhU ahaM tava dhammAyarieNaM jAva mahAvIreNaM sAI vivAda kre-[21||45|| cae, tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae gosAlaM maGkaliputaM evaM vayAsI-jamhA NaM devANuppiyA ! tubha mama dhammAya anukrama [46] amera saddAlaputrasya gozAlakena saha vArtAlApa: ~100~
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [7], ------ mUlaM [44] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: / prata sUtrAMka [44] riyassa jAva mahAvIrassa saMtehiM taccehi tahiehiM sanbhUehi bhAvehiM guNakittaNaM kareha tamhANaM ahaM tumme pADihArie pIDha jAva saMthAraeNaM uvanimantoma, no ceva NaM dhammoti vA tavotti vA,taM gacchaha NaM tumbhe mama kumbhArAvaNesu pADi-| hAriyaM pIDhaphalaga jAba ogiNhittANaM viharaha, tae NaM se gosAle maGaliputte sadAlaputtassa samaNovAsayassa eyamahU~| paDisuNei 2 nA kumbhArAvaNesu pADihAriyaM pIDha jAva ogihitA NaM viharai, tae NaM se gosAle maGkaliputte saddA laputaM samaNovAsayaM jAhe no saMcAei bahUhiM AghavaNAhi ya paNNavaNAhi ya saNNavaNAhi ya viSNavaNAhi ya niggasanthAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmittae vA tAhe sante tante paritante polAsapurAo naga rAo paDiNiksamai 2 nA bahiyA jaNavayavihAraM viharai (sU. 44) | 'mahAgove'tyAdi gopo--gorakSakaH sa cetaragorakSakebhyo'tiviziSTatvAnmahAniti mahAgopaH // 'nazyata' iti sanmAgAMJcacavamAnAn 'vinazyata' ityanekazo mriyamANAn 'khAdyamAnAn / mRgAdibhAve vyAghrAdibhiH 'chidyamAnAn / manuSyAdibhAve khagAdinA midyamAnAn kuntAdinA lupyamAnAn karNanAsAdicchedanena vilupyamAnAn bAghopadhyapahArataH gA iveni gamyate, 'nivvANamahAvArDa' ti siddhimahAgosthAnavizeSa 'sAhattheci svahasteneva svahastena, sAkSAdityarthaH // mahAsArthavAhAlApakAnantaraM pustakAntare idamaparamadhIyate-'Agae NaM devANuppiyA ! iha mahAdhammakahI ?, ke gaM devANuppiyA ! mahAdhammakahI, samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI, se keNadveNaM samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI ?, evaM khalu sadAlaputtA ! samaNe anukrama [46] SAREERITana saddAlaputrasya gozAlakena saha vArtAlApa: ~101~
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhya yana [7], ------ mUlaM [44] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: upAsaka- dazAGge prata // 46 // sUtrAMka vArtA [44] bhagavaM mahAvIre mahaimahAlayasi saMsAraMsi bahave jIve nassamANe jAva viluppamANe ummaggapaMDicanne sappahavipaNadve micchattabalAbhibhUe saddAlaaTThavihakammatamapaDalapaDocchanne bahUrhi aTehi ya heUhi ya pasiNehi ya kAraNehi ya vAgaraNehi ya cAurantAo saMsArakantArAoputrAdhya sAhatyiM nityArei, se tegaDeNaM sahAlaputtA ! samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahi"tti, kaNThyo'yaM, navaraM jIvAnAM nazyadAdivizeSaNa- gozAlena hetudarzanAyAha-ummaggetyAdi, tatronmArgapratipannAn--AzritakuhASTizAsanAn satpathavipranaSTAn-tyaktajinazAsanAn, etadeva kathAmiatyAha-mithyAtvabalAbhibhUtAn , tathA aSTavidhakamaiMca tamaHpaTalam-andhakArasamUhaH tena pratyavacchannAniti / tathA niryAsakAlApake 'buddhamA Ne ti nimajjataH 'nibuDamANe ti nitarAM nimajjataH janmamaraNAdijale iti gamyate, 'uppiyamANe' ci utplaavymaanaan|| |'pabhuti prabhavaH samAH iticchekAH-iti evamupalabhyamAnAdbhutaprakAreNa, evamanyatrApi, chekA:-prastAvajJAH, kalApaNDitA iti zraddhA vyAcakSate tathA itidakSA:-kAryANAmavilambitakAriNaH tathA itiSThA:-dakSANAM pradhAnA vAgmina iti vRdairuktaM, kacitpattaTThA ityadhIyate, tatra mAtArthAH kRtaprayojanAH, tathA itinipuNAH sUkSmadarzinaH kuzalA iti ca vRddhokta, itinayavAdino-nItivaktAraH, tathA ityupadezalabdhA labdhAtopadezAH, vAcanAntare 'itimedhAvinaH' apUrvazrutagrahaNazaktimantaH 'itivijJAnaprAptAH' avaaptsdodhaaH| 'se jahe'tyAdi, atha yathA nAma kazcitpuruSaH 'taruNe' tti vardhamAnavayAH, varNAdiguNopacita ityanye, yAvatkaraNAdidaM dRzyaM 'balavaM sAmarthyavAn 'jugavaM' yugaM kAlavizeSaH tatpazastamasyAstIti yugavAn, duSTakAlasya balahAnikaratvAttavyabacchedArthamidaM vizeSaNaM, 'juvANe' ti yuvA-bayAprAptaH, 'appAyaDU ti nIrogaH 'thiraggahatthe ti sulekhakavad, asthirAgrahasto hi // 46 // na gAvagraho bhavatIti vizeSaNamidaM 'daDhapANipAe ni pratIta pAsapiTThantarorupariNae' ti pAcauM ca pRSThAntare ca tadvibhAgI UrU anukrama [46] REsamand FarPranaamsamucom F amirary.org saddAlaputrasya gozAlakena saha vArtAlApa: ~102
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [7], ------ mUlaM [44] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [44] dIpa ca pariNatI-niSpattiprakarSAvasthAM gatau yasya sa tathA, uttamasaMhanana ityarthaH, 'talajamalajuyalapAridhanibhabAhutti talayo:-tAlA bhidhAnavRkSavizeSayoH yamalayoH-samazreNIkayoryayugalaM pariyazca-argalA tannibhau-tatsadRzau bAhU yasya sa tathA, AyatabAhAratyarthaH, ghaNaniciyavaTTapAlikhandhetti ghananicitaH-atyarthaM niviDo vRttazca-vartulaH pAlivat-taDAgAdipAlIva skandhau-aMzadezau yasya sa tathA, 'cammaTThagaduhaNamoDiyasamAhayaniciyagAyakAe'tti carmeSTakA-iSTakAzakalAdibhRtacarmakutaparUpA yadAkarSaNena dhanurdharA vyAyAma kurvanti drughaNo-mudgaro mauSTiko-muSTimamANaH potacarmarajjukaH pASANagolakastaiH samAhatAni-vyAyAmakaraNapravRttI satyAM tADiatAni nicitAni gAtrANi-aGgAni yatra sa tathA sa evaMvidhaH kAyo yasya sa tathA, anenAbhyAsamanitaM sAmarthyamuktaM, 'lA NapavaNajaiNayAyAmasamatthe ti laGghaNaM ca-atikramaNaM plavanaM ca--utplavanaM javinavyAyAmazca-tadanyaH zIghravyApArasteSu samartho yaH sa tathA, 'urassabalasamAgae'tti antarotsAhavIryayukta ityarthaH 'chae' tti prayogazaH 'darakhe ti zIghrakArI 'pattadvai tti adhikRtakamaNi niSThAGgantaH prAptArthaH, prajJa ityanye, 'kusale ti AlocitakArI 'mehAvi' ti sakadRSTazrutakarmajJaH 'niuNe' tti upAyArambhakaH 'niuNasippovagae' ci sUkSmazilpasamanvita iti, ajaM vA--chagalaM elakaM vA-urabhraM zUkaraM vA-varAhaM kuryuTatittiravartaka lAvakakapotakapiJjalavAyasazyenakAH pakSivizeSA lokaprasiddhAH, 'hatthaMsi va' ti yadyapyajAdInAM isto na vidyate tathASyatanapAdo hasta iva hasta itikRtvA haste vetyuktaM, yathAsambhavaM capA hastapAdakhurapucchapicchazRGgAviSANaromANi yojanIyAni, picchapakSAvayavavizeSaH, zTaGgamihAjaiDakayauH pratipattavyaM, viSANazabdo yadyapi gajadante rUDhastathApIha zUkaradante pratipattavyaH, sAdharmya 1ena kolebhadantayorityanekArthoktiH anukrama [46] janewrary.orm saddAlaputrasya gozAlakena saha vArtAlApa: ~103~
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [7], ------ mUlaM [44] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: upAsaka putrAdhya. // 47 // prata sUtrAMka [44] vizeSAditi, nizcalam-acalaM sAmAnyato niSpandaM-kizciJcalanenApi rahitam , 'AghavaNAhi yA ti AkhyAnaiH prajJApanA saddAka bhiH-bhedato vastumarUpaNAbhiH 'sajJApanAbhiH sajJAnajananaiH 'vijJApanAbhiH anukUlabhANiteH / / (sU. 44) tae NaM tassa saddAlaputtassa samaNovAsayassa bahUhiM sIla. jAva bhAvemANassa coisa saMbaccharA vaikantA, devakRta |paNNarasamasa saMvaccharassa antarA vaTTamANassa puvvaratnAvarattakAle jAva posahasAlAe samaNassa bhagavaA mahAvIrassa upasagodi antiyaM dhammapaNNa iuvasampajittA NaM viharai, tae NaM tassa saddAlaputtassa samaNovAsayassa pudaratAvaranakAle ege deve antiyaM pAubhavitthA, tae NaM se deve ega mahaM nIluppala jAva asiM gahAya saddAlaputtaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-18 jahA culaNIpiyassa taheba devo uvasaggaM karei, navaraM ekkakke putte nava maMsasollae karei jAva kaNIyasaM ghAei 2 tA jAva Ayazcai, tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae abhIe jAva viharai, tae NaM se deve saddAlaputvaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsicA cautthaMpi saddAlaput samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho saddAlaputtA ! samaNovAsayA apatthiyapazasthiyA jAva na bhaJjasi tao te jA imA aggimittA bhAriyA dhammasahAiyA dhammaviijiyA dhammANurAgarattA samasuhadukkhasahAiyA taM te sAo gihAo nINemi 2 tA tava aggao ghAemi 2 nA nava maMsasollae karemi 2 cA AdANabhariyasi kaDAhayasi addahami 2 nA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AyazcAmi, jahA gaM tuma aTTaduhaTTa ||47 // jAva vavarovijjAsa, tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae teNaM devaNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharada, tae NaM se anukrama [46] saddAlaputra: evaM tasya devakRta-upasarga: ~ 104~
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [7], ------ mUlaM [45] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [45] deve saddAlaputtaM samaNovAsayaM docapi taccapi evaM vayAsI-haM bho saddAlaputtA ! samaNovAsayA ta ceva bhaNai, tae NaM tassa sabAlaputtassa samaNovAsayassa teNaM deveNaM doccapi taccapi evaM vuttassa samANassa aya anjhathie 4 samuppanne evaM jahA culaNIpiyA taheba cintei jeNaM mamaM jeTuM putaM jeNaM mamaM majhimayaM puttaM jeNaM mama kaNIyasaM puttaM | jAva AyaJcai jA'vi yaNaM mamaM imA aggimittAbhAriyA samasuhadukkhasahAiyA taMpi ya icchai sAo gihAo nINettA mama amgao ghAecae, taM seyaM khalu mama evaM purisaM giNhittaettikahu uddhAie jahA culaNIpiyA taheva savvaM bhANikAyabvaM, navaraM aggimicA bhAriyA kolAhalaM muNittA bhaNai, sesaM jahA culaNIpiyAvattabvayA, navaraM aruNabhUe vimANe uvavanne jAva mahAvidehe vAse sijjhihii, nikkhevo|| (sU.45) sattamassa assa uvAsagadasANaM sattamaM anjhayaNaM samataM iti saptamAdhyayanavivaraNaM samAptam // aSTamamadhyayanam // aTThamassa ukkhevao, evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nayare guNasile ceie seNie rAyA tattha NaM rAyagihe mahAsayae nAmaM rAhAvaI parivasai, aDe jahA ANando, navaraM aTTha hiraNNakoDio sakaMsAo nihANapauttAo aTThahiraNNakoDio sakaMsAo budipauttAo aTTha hiraNNakoDio sakaMsAo pavittharapauttAo aTTha vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM, tassa NaM mahAsayagassa revaIpAmokkhAo terasa bhAriyAo hotthA, anukrama [47] saddAlaputra: evaM tasya devakRta-upasarga: atra saptamaM adhyayanaM parisamAptaM atha aSTamaM adhyayanaM "mahAzataka' Arabhyate [mahAzataka-zramaNopAsaka kathA] ~105~
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [8], ----- mUlaM [46-47] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [+7], aMga sUtra - [+] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: 10 upAsaka- dazAGge // 48 // prata sUtrAMka [46-47] ahINa jAva surUvAo, tassa NaM mahAsayagassa revaIe bhAriyAe kolapariyAo aTTha hiraNNakoDio aTTa vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM hotthA abasesANaM duvAlamaNhaM bhAriyANaM kolaghariyA egamegA hiraNNakoDI egamege ye manapA kAdhya. vae dasagosAhassieNaM vaeNaM hotthA // (sU. 46) teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDhe, parisA niggayA, jahARddhiyamaANando tahA niggacchai taheba sAvayadhamma paDivajjai, navaraM aTTha hiraNNakoDio sakaMsAo uccArei, aTTha vayA, pratipattizca revaIpAmokkhAhiM terasahi bhAriyAhiM avasesa mehuNavihiM paJcakkhAi, sesaM savvaM taheva, imaM ca NaM eyArUvaM abhiggahaM / abhigiNhada kallAkalliM ca NaM kappada me vedoNiyAe kaMsapAIe hiraNNabhArayAe saMvavaharitae, tae NaM se mhaasye| samaNovAsae jAe abhigayajIvAjIve jAva viharai, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre bahiyA jaNavayavihAraM viharai // (mU. 47) __aSTapamapi sugama, tathApi kimapi tatra likhyata'sakaMsAo'tti saha kAMsyena-dravyamAnavizeSeNa yAstAH sAMsyAH kolaghariyAo'tti kulagRhAt-pitRgRhAdAgatAH kaulagRhikAH / / sU. 47 // tae NaM tIse revaIe gAhAvaiNIe annayA kayAi puvarattAvarattakAlasamapaMsi kuDumba jAva imeyArUve ajjha-13 thie 4, evaM khalu ahaM imAsi duvAlasaNhaM savattINaM vidhAeNaM nA saMcAemi mahAsayaeNaM samaNovAsaraNa saddhiM urA dIpa anukrama [48-49] A murary.org mahAzatakasya bhAryA revatI saMbaMdhI kathA ~106~
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhya yana [8], ------ mUlaM [48] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [48] lAI mANussayAI bhogabhogAI bhuJjamANI viharicae, ta seyaM khalu mamaM eyAo duvAlasabi savattiyAo aggippa-1 ogeNaM vA satthappaogeNaM yA visappaogeNaM vA jIviyAo vavarovittA eyArsi egamegaM hiraNNakorDi egamegaM vayaM sayameva uvasampajittA NaM mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM saddhiM urAlAI jAva viharittae, evaM sampehei 2 nA tAsiM duvAlasaNhaM savattINaM antarANi ya chihANi ya vivarANi ya paDijAgaramANI viharai, tae NaM sA revaI gAhAvaiNI annayA kayAi tAsi duvAlasaNhaM savattINaM antaraM jANittA cha savattIo satthappaogeNaM uddavei 2 tA cha savattIo visappaogeNaM uddavei 2 tA tAsiM duvAlamaNhaM savacINaM kolapazyiM egamegaM hiraNNakoDiM egamegaM vayaM sayabheva paDivajaha 2 nA mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM saddhiM urAlAI bhogabhogAI bhuJjamANI viharai, tae NaM sA revaI gAhAvaiNI masaloluyA maMsesa mucchiyA jAva anjhovavannA bahuvihehiM maMsehi ya sollehi ya taliehi ya bhajiehi ya suraM ca mahuM ca meragaM ca majaM ca sIdhuM ca pasannaM ca AsAemANI 4 viharai // ( sU. 48) / kA 'antarANi yatti avasarAn 'chidrANi viralaparivAratvAni 'virahAn' ekAntAniti, 'maMsalole'tyAdi, mAMsa lolA-mAMsalampaTA, etadeva viziSyate-mAMsamUcchitA, tadoSAnabhijJatvena mUDhetyarthaH, mAMsagrathitA-mAsAnurAgatantubhiH sandarbhitA, mAMsagRddhA-tadbhoge'pyajAtakAGkSAvicchedA, mAMsAdhyupapannA-prasikAgracittA, tatazca bahuvidharmIsa~ca sAmAnyaiH vadvizeSaizca, tathA cAi'solliehi yatti zUlyakaizca-zUlasaMskRtakaiH talitaizca vRtadinA'nau saMskRtaiH bhajitaizca-agnimAtrapakaiH saheti gamyate,surAM ca anukrama [50] rainrary.au mahAzatakasya bhAryA revatI saMbaMdhI kathA ~107~
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [8], ------ mUlaM [48] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata // 19 // sUtrAMka [48] upAsaka kASThapiSTaniSpanA madhu ca-kSaudraM merakaM ca-madyavizeSa madyaM ca-guDaghAtakIbhavaM sIdhu ca-tadvizeSa prasannAM ca-murAvizeSa AsvAdadAGgAyantI-IpatsvAdayantI kadAcid visvAdayantI-vividhamakArairvizeSeNa vA svAdayantIti kadAcideva paribhAjayantI svaparivArasya kAdhya. paribhuJjAnA sAmastyena vivakSitatadvizeSAn // (su. 48) bharavatyA mAMtae NaM rAyagihe nayare annayA kayAi amAdhAe dhuDhe yAvihotthA, tae NaM sA revaI gAhAvaiNI maisaloluyA samRddhatA maMsesa mucchiyA 4 kolagharie purise sadAvei 2 nA evaM vayAsI-tubhe devANuppiyA ! mama kolaghariehito vaehito mAMsabhakSaNa kallAkalliM duve duve goNapoyae uddaveha 2 nA mamaM uvaNeha, tae Na te kolaghariyA purisA revaIe gAhAvadaNIe tahani eyamaRs viNaeNaM paDisuNanti 2 nA revaIe gAhAvadaNIe kolaghariehito vaehito kallAkalliM duve duve goNapoyae vahanti 2 tA revaIe gAhAvaiNIe uvaNenti, tae NaM sA revaI gAhabaiNI tehiM goNamaMsehi sollehi ya 4 suraM ca 6 AsAemANI 4 viharada (sU. 49). / 'amAghAto' rUdizabdatvAt amArirityarthaH 'kolagharietti kulagRhasambandhinaH 'goNapotakau' goputrako 'uddavaha'tti vinAzayata // (sU. 49) tae NaM tassa mahAsayagassa samaNovAsamassa bahUhiM sIla jAva bhAvamANassa coisa saMvaccharA vaikkantA, evaM taheva jeTuM putaM Thaveda jAva posahasAlAe dhammapaNNattiM uvasampajittA gaM viharai. tae NaM sA revaI gAhAvANI anukrama [50] REaramana For Pare AJanataram.org mahAzatakasya bhAryA revatI saMbaMdhI kathA ~108~
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [8], ------ mUlaM [50] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [50 zrIpa mattA luliyA viiNNakesI uttarijayaM vikaDamANI 2 jeNeva posahasAlA jeNeva mahAsayae sama0 teNeva uvAgacchairatnA mohummAyajaNaNAI siGgAriyAI itthibhAvAI uvadaMsemANI 2 mahAsayaya samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho mahAsayayA samakANovAsayA ! dhammakAmayA puNNakAmayA saggakAmayA moksakAmayA dhammakaDiyA 4 dhammapivAsiyA 4 kiNaM tumbha devANuppiyA ! dhammeNa vA puNNeNa vA saggeNa vA mokkheNa vA ? japaNaM tumaM mae saddhiM urAlAI jAva bhuJjamANe no viharasi, tae NaM se mahAsayae samaNovAsae revaIe gAhAvaiNIe eyamadraM no ADhAi no pariyANAi aNADhAijamANe apariyANamANe tusiNIe dhammajjhANovagae viharai, tae NaM sA revaI gAhAvaiNI mahAsayayaM samaNovAsayaM doccapi / tacaMpi evaM vayAsI-he bho te ceva bhaNai, so'vi taheva jAva aNADAijamANe apariyANamANe viharada, taeNaM sA revaI | gAhAvaiNI mahAsayaeNaM samaNovAsapaNaM aNADhAijamANI apariyANijjamANI jAmeva disaM pAunbhUyA tAmava disaM paDigayA // (sU. 50) | 'matta'tti surAdimadavatI 'lulitA' madavazena cUrNitA, skhalatpadetyarthaH, vikIrNA-vikSiptAH kezA yasyAH sA tathA| uttarIyaka-uparitanavasanaM vikarSayantI mohonmAdajanakAn kAmoddIpakAn zRGgArikAn-zRGgArarasavataH strIbhAvAn-kaTAkSasandarzanAdIn upasandarzayantI 'haM bho tti AmantraNaM mahAsayayA ! ityAdeviharasItiparyavasAnasya revatIvAkyasyAyamabhiprAyaHayamevAspa svargo mokSo vA yat mayA saha viSayasukhAnubhavana, dharmAnuSTAnaM hi vidhIyate svargAdyartha, svargAdizceSyate sukhArtha, sukha anukrama [12] mahAzatakasya bhAryA revatI saMbaMdhI kathA ~109~
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [8], ------ mUlaM [50] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: sapAsaka prata dazA // 50 // sUtrAMka [50] caitAvadeva tAbaddaSTaM yatkAmAsevanamiti, bhaNanti ca-"jaI natvi tatva sImaMtiNIo mnnhrpiyshvnnnnaao| tAre siddhatiya bandhaNaM khu da mahAzatamokkho na so mokkho // 1 // " tathA "satyaM vacmi hitaM vacmi, sAraM vacmi punaH punaH / asminnasAre saMsAre, sAraM sAraGgalo- kArevatIkacanAH // 1 // " tathA "dviraSTavA yoSitpaJcaviMzatikaH pumAn / anayonirantarA prItiH, svarma ityabhidhIyate / / 1 // " (sU. 50) upasargaH tae NaM se mahAsayae samaNovAsae paDhamaM uvAsagapaDimaM uvasampajinA NaM viharai, paDhamaM ahAmuttaM jAya / avadhi jJAna ekkArasa'vi, tae NaM se mahAsayae samaNovAsae teNaM urAleNaM jAva kise dhamaNisantae jAe, tae NaM tassa mahAsaya| yasma samaNovAsayassa annayA kayAi puccarattAvarattakAle dhammajAgariyaM jAgaramANasa ayaM ajjhasthie 4 evaM salA ahaM imeNaM urAleNaM jahA ANando taheva apacchimamAraNaliyasaMlehaNAjhasiyasarIre bhatnapANapaDiyAikkhie kAlA aNavakaDamANe viharai, tae NaM tassa mahAsayagassa samaNovAsagasta subheNaM ajjhavasANeNaM jAva khaovasameNaM ohi-10 NANe samuppanne purathimeNaM lavaNasamudde joyaNasAhassiyaM khettaM jANai pAsai, evaM dakkhiNeNaM paJcasthimeNaM, uttaraNaM hai| jAva cullahimavantaM vAsaharapabvayaM jANai pAsai, ahe isIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccuyaM narayaM caurAsIivAsasahassaTiiyaM jANai pAsai // (sU. 51) // 50 // dIpa anukrama [12] 1 pavina santi tatra sImantinyo manodapriyalayaparNAH / tadA are saiddhAntika ! bandhanameSa mokSAnasa mokssH||1|| REaratundlNI Auditurary.com mahAzatakazrAvaka dvArA upAsaka-pratimA svIkaraNam ~110~
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [8], ---- mUlaM [51-52] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [51-52] dIpa anukrama [53-54] tae NaM sArevaI gAhAvaiNI annayA kayAi macA jAba uttarijayaM vikar3emANI 2 jeNeva mahAsayae sama-12 NovAsae jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai 2 nA mahAsayayaM taheva bhaNai jAva doccapi taccapi evaM vayAsI-haM bho taheca, tae NaM se mahAsayae samaNovAsae revaIe gAhAvaiNIe docapi taJcapi evaM butte samANe Asurute 4 ohiM pauai 2 tA ohiNA Abhoei 2 nA revaI gAhAvaiNiM evaM vayAsI-haM bho revaI ! apatthiyapasthie 4 evaM khalu | tumaM anto sattarattassa alasaeNaM vAhiNA abhibhUyA samANI aTTAhaTTavasaTTA asamAhipacA kAlamAse kAlaM kiccA ahe imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyacue narae caurAsIibAsasahassaTiiesu neraiesu neraiyattAe uvavajiAhasi, tae NaM sA revaI gAhAvaiNI mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM evaM buttA samANI evaM vayAsI-ruTe NaM mamaM mahAsayae samaNovAsae hINe NaM mama mahAsayae samaNovAsae avajjhAyA NaM ahaM mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM na najaiNaM ahaM keNavi kumAreNa mArijissAmittikA bhIyA tatthA tasiyA udhiggA sAyabhayA saNiyaM 2 paJcosakara nA jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai 2 tA ohaya jAva jhiyAi, tae NaM sA revaI gAhAvaiNI antA sattarattassa alasaeNaM vAhiNA abhibhUyA aTTahavasaTTA kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNapvabhAe puDhavIe loluyaccue narae caurAsIivAsasahassaTiiesa neraiemu neraiyattAe uvavannA // (sU. 52) - 'alasaeNaM ti vicikAdhizepalakSaNena, tallakSaNaM cedam-"mordhva vrajati nAdhastAdAhAro na ca pacyate / AmAzaye'la A untiaranmaru revatI-bhAryA kRta upasarga: ~111~
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [8], ---- mUlaM [51-52] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: JOI pAsaka- revAr3e prata sUtrAMka [51-52] dIpa anukrama [53-54] sIbhUtastena so'lasakaH smRtH||1|| iti // 'hINe'ni prItyA hIna:-tyaktaH 'avajjhAya'ti apadhyAtA durdhyAnaviSayIkRtA 8 mahAvasakumAreNaMti duHkhamRtyunA / / (sU. 52) kArevasyA | teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre samosaraNaM jAva parisA paDigayA, goyamAi samaNe bhagavaM| mahAvIre evaM vayAsI-evaM khalu goyamA ! iheva rAyagihe nayare mamaM antevAsI mahAsayae nAma samaNovAsae posahasA cyA duSkA lAe apacchimamAraNantiyasalehaNAe jhusiyasarIre bhattapANapaDiyAikkhie kAlaM aNavakakamANe viharai, tae the tassa mahAsayagassa revaI gAhAvaiNI mattA jAva vikar3emANI 2 jeNeva posahasAlA jeNeva mahAsayae teNeva uvAgacchai 2 nA mohummAya jAva evaM vayAsI-taheva jAva dozcaMpi taccapi evaM kyAsI, tee NaM se mahAsayae samaNovAsae / revaIe gAhAvaiNIe docaMpi tacaMpi evaM butte samANe Asurutte 4 ohiM pauMjai 2 nA ohiNA Abhoei 2 hattA revaI gAhAvaiNi evaM vayAsI-jAva uvavajihisi, no khalu kappai goyamA ! samaNovAsagassa apacchima jAva jhUsiyasarIrassa bhattapANapaDiyAikkhiyassa paro santehiM tazcehi tahiehi sambhUehiM aNiTehiM akantehiM appiehiM| amaNuNNehiM amaNAmehiM vAgaraNehiM vAgarittae, taM maccha Na devANuppiyA ! tuma mahAsayayaM samaNovAsayaM evaM vayAhikAno khalu devANuppiyA ! kappai samaNovAsagassa apacchima jAva bhattapANapaDiyAikkhiyassa paro santehiM jAva| Sn vAgarittae, tume ya NaM devANuppiyA! revaI gAhAvaiNI santehiM 4 aNidvehiM 6 vAgaraNehiM vAgariyA, taM NaM tumaM eyarasa Tamirary.org revatyA: maraNaM, mahAzatakena dattaM mithyAduSkRtaM ~112~
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA' adhyayana [8], ------ mUlaM [13] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka [53] dIpa anukrama [55] ThANassa Aloehi jAva jahArihaM ca pAyacchittaM paDivajAhi, tae NaM se bhagavaM goyame samaNassa bhagavao mahA-13 vIrassa tahatti eyamaTTa viNaeNaM paDisuNei 2 cA tao paDiNikkhamai 2 cA rAyagiha nayaraM majhamajheNaM aNuppavisai 2 cA jeNeva mahAsayagassa samaNovAsayassa gihe jeNeca mahAsayae samaNovAsae teNeva uvAgacchai, tae NaM se mahAsayae bhagavaM goyamaM ejamANaM pAsai 2 tA haTTa jAva hiyae bhagavaM goyamaM vandai namasai, tae NaM se bhagavaM goyame mahAsayayaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre evamAikkhaibhAsai paNNavei parUvei-no khalu kappai devANuppiyA ! samaNovAsagassa apacchima jAva vAgaricae, tume NaM devANuppiyA ! revaI gAhAvaiNI santehiM jAva vAgariA, taM NaM tuma devANuppiyA ! yassa ThANassa Aloehi jAva paDivajAhi, tae NaM se mahAsayae samaNovAsae bhagavao goyamassa tahatti eyamaTuM viNaeNaM paDisuNei 2 tA tassa ThANassa AloeI jAva ahArihaM ca pAyacchittaM paDivajaha, tae NaM se bhagavaM goyame mahAsayagassa samaNovAsayassa antiyAo paDiNikkhamai 2 cA rAyagihaM nagaraM majhamajjhaNaM niggacchada 2 cA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 nA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai 2 cA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe vihri| tae NaM samaNe bhagavaM| mahAvIre annayA kayAi rAyagihAo nayarAo paDiNikkhamai 2 tA bahiyA jaNavayavihAraM viharai (sU. 53) | 'no khalu kappai goyame'tyAdi, 'santehiti sadbhividyamAnArthaiH 'taJjehiMti tadhyaistattvarUpairvA'nupacArikaiH tahi-2 SAHIMILITAR.org ~113~
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) prata sUtrAMka [ 53 ] dIpa anukrama [ 55 ] bhAga-13 "upAsakadazA" - aMgasUtra- 7 (mUlaM+vRttiH) mUlaM [ 53 ] adhyayana [8], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra [7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH upAsaka dazA / / 52 / / / ehiti tamevoktaM prakAramApannairna mAtrayA'pi nyUnAdhikaiH kimukaM bhavati ! - sadbhUtairiti, aniSTaiH-aH kAntaiH-svarUpeNAkamanIyaH apriyai: amItikArakaiH amanojJe:-manasA na jJAyante nAbhilaNyante vaktumapi yAni taiH apaiH- manasa Apyante prApyante cintayADApe yAni taiH, vacane cintane ca yeSAM mano notsahata ityarthaH, vyAkaraNaiH - vacanavizevaiH / / (sU. 53) iti aSTamamadhyayanamupakhakadazAnAM vicaraNataH samAptam // tara se mahAsayae samaNovAsae bahUhiM sIla jAva bhAvettA vIsa vAsAI samaNo vAsayapariyAya pAuNattA ekkArasa uvAsagapaDimAo sammaM kAraNa phAsittA mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhUsittA saddhiM bhattAI aNasaNAe chedanA Ale.dayapaDikkante samAhipatte kAlamAse kAle kiccA sohamme kappe aruNavaDiMsae vimANe devattAe uvabanne / cattAri palio mAI tthiii| mahAvidehe vAse sijjhihidda nikkhevo // (su. 54 ) sattamassa aGgassa uvAsagadasANaM aTThamaM ajjhayaNaM samataM // Jan Eucatur International atra aSTamaM adhyayanaM parisamAptaM NITROS For Park Use Only ~ 114~ mahAzatakA0 / / 52 / /
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [9,10], ------ mUlaM [55-56] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH prata sUtrAMka [55-56] dIpa anukrama [57-58] navamadazame adhyayane / ___ navamasma ukkhevo, evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAvatthI nayarI koTThae ceie jiyasanUrAyA tattha NaM sAvatthIe nayarIe nandiNIpiyA nAma gAhAvaI parivasai aDDe cattAri hiraNNakoDIo nihANapauttAo cattAri hiraNNakoDio buDipauttAo cattAri hiraNNakoDIo pavittharapauttAo cattAri vayA dasagosAhahieNaM vaeNaM asmiNI bhAriyA sAmI samosaDhe jahA Anando taheva gihidhamma paDibajjai sAmI bahiyA viharai, nae NaM se nandiNIpiyA samaNovAsae jAe jAva viharai, tae NaM tassa nandiNIpiyasma samaNobAsayassa bahUhiM sIlavdayaguNa jAva bhAvamANassa coisa saMvaccharAI vaikvantAI taheva jeheM puttaM Thavei dhammapaNNatti vIsaM vAsAI pakSa pariyAgaM nANatta aruNagave vimANe uvavAo / mahAvidehe vAse sinjhihii // nikkhevo // uvAsagadasANaM navamaM] ajjhayaNaM samataM // (sUtraM 55) ___ dasamassa ukkhevo, evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAvatthI nayarI koTThae ceie jiyasattU tastha MNa sAvatthIe nayarIe sAlihIpiyA nAma gAhAvaI parivasai ar3e ditte catvAri hirapaNakoDIo nihANapauttAmo catvAri hiraNakoDio buTTipaucAo cattAri hiraNNakoDIo pavittharapauttAo cacAri vayA dasagosAhastieNaM eNaM phagguNI bhAriyA sAmI samosaDhe jahA ANando taheva gihidhamma paDibajai,jahA kAmadevo tahA jeTuM punaM ThavettA / hunmurary.orm atha navamIdazamaM adhyayane "naMdinIpitA evaM "zAlihIpitA Arabhyate naMdinIpitA evaM zAlihIpitA botha zramaNopAsako kathA] ~115~
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) prata sUtrAMka [55-56] dIpa anukrama [57-58] bhAga-13 "upAsakadazA" - aMgasUtra- 7 (mUlaM + vRttiH) mUlaM [56] adhyayana [ 9, 10 ], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH upAsaka-posahasAlAe samaNassa bhagavao mahAvIrassa dhammapaNNattiM uvasampajjitA NaM viharai, navaraM niruvasaggAo ekkArasavi uvAsagapaDimAo taheva bhANiyavvAo, evaM kAmadevagameNaM neyavvaM jAva sohamme kappe aruNakIle vimANe devattAe | uvavanne / cattAri palio mAI ThiI, mahAvidehe vAse sijjhihiha (su. 56 ) 53 / / dAI navamadazame ca kaMThye eveti pratyadhyayanamupakSepanikSepAvabhyUA vAcyau / (su. 56 ) dasahavi paNarasame saMvacchare baTTamANANaM cintA / dasaNhavi vIsaM vAsAIM samaNovAsa yapariyAo // evaM khalu jambU ! samaNeNaM jAva sampatteNaM sattamassa aGgassa uvAsagadasANaM dasamassa ajjhayaNassa ayamaTThe paNNatte (57) tathA evaM khalu jambU / ityAdi upAsakadazAnigamanavAkya madhyeyamiti / (sU. 57 ) vANiyagAme campA duve ya trANArasIe nayarIeN / AlabhiyA ya puravarI kampillapuraM ca boddhavaM // 1 // polAsaM rAyagi sAtthIe purIe donni bhve| ee uvAsagANaM nayarA khalu honti boddhavvA // 2 // sivananda bhadda sAmA dhanna bahula pUsa aggimittAya / revai asmiNi taha phagguNI ya bhajjANa nAmAI // 3 // ohiNNANa pisAe mAyA vAhidhaNauttarije ya / bhajjA ya subvayA duvvayA niruvasaggayA donni // 4 // aruNe aruNAbhe khalu aruNappahaaruNakantasiTThe ya / aruNajjhae ya chaTThe bhUya vaDiMse gave kIle // 5 // cAlI saTTi asII saTTI saTThI ya sahi dasa shssaa| asiI cattA cattA ee vaiyANa ya sahassA // 6 // atra aSTamaM adhyayanaM parisamAptaM upAzakadazAyA; nigamana-gAthA: For Pernal P Use Only ~116~ 9-10 + ndanI sA lahIpiyA *dhyayane upasaMhAraH 71. SM // 53 // jrary org
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) bhAga-13 "upAsakadazA adhyayana [9,10], ------ ------------------ mUlaM [58] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[7], aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata satrAka [58] gAthA: bArasa aTThArasa cauvIsaM tivihaM aTarasAi neyaM / dhanneNa ticovisaM pArasa bArasa ya koddiio||7|| ullaNadantavaNaphale abhiGgaNubvaTTaNe saNANe ya / vattha vilevaNa pupphe AbharaNaM dhUvapejjAda // 8 // bhakkhoyaNa sUya ghae sAge mAhurajemaNa'nnapANe yA tambole igavIsaM ANandAINa abhiggahA // 9 // ur3a sohammapure lolUe ahe uttare himavante / paJcasae taha tidisi ohiNNANaM dasagaNassa // 10 // dasaNa-vaya-sAmAiya posh-pddimaa-aymbh-sccitte|aarmbh-pes-udditttth-bje samaNabhUe ya // 11 // ikkArasa paDimAovIsaM pariyAo aNasaNaM maase| sohamme caupaliyA mahAvidehammi sinsihida (sa.58) . ucAsagadasANaM dasamaM ajjhayaNaM samattaM // tathA pustakAntare saGgrahagAthA upalabhyante, tAzcemA:vAgiyagAme 1 campA duve ya 2-3 vANArasIeN nayarIe 6 / AlabhiyA ya puravarI 5 kampillapuraM ca boddhavaM 6 // 1 // polAsaM 7 rAyagi 8 sAvatthIe purI' dotri bhave 9-10 / ee uvAsagANaM nayarA khalu honti bobA // 2 // sivananda 1 bhadda 2 sAmA 3dhaNa 4 bahula 5 pUsa 6 amgimicA7 yA revai 8 assiNi 9 taha phagguNI10 ya bhajANa naamaaii||3|| ohiNNANa 1 pisAe 2 mAyA 3 vAdi 4 dhaNa 5 uttarije 6 yA bhajjA ya suvayA 7 duvayA 8 nisvasaggayA deoni9-10||4|| aruNe 1 aruNAbhe 2 khalu aruNappada 3 aruNakanta 4 siTTe 5y| aruNajhae 6ya chaTe bhUya 7 varDise 8 gave 9 kIle 10 // 5 // dIpa anukrama [59-72] SAMEnirahi upAzakadazAyA; nigamana-gAthA: ~117~
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (7) nnddaa + dzyyaass [59-72] bhAga 13 bhAga-13 "upAsakadazA" - aMgasUtra - 7 (mUlaM + vRtti:) mUlaM [ 59 ] adhyayana [ - ], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [7] aMgasUtra- [7] "upAsakadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH upAsaka dazAI // 54 // uvAsagadasAo samatAo // uvAsagadasANaM sacamassa assa ego suyakhandho dasa ajjhayaNA ekasaragA dasasa caiiva divasesa uddissijjati tao suyakhandho samuddistijjada aNuNNavijjada dosa divasesa, aGkaM taheba / / (sU. 59 ) ziSTAdinAmAnyaruNapadaparvANi dRzyAni, aruNaziSTamityAdi / etAzca pUrvoktAnusAreNAvaseyAH // yadiha na vyAkhyAtaM tatsarvaM jJAtAdharmakathAvyAkhyAnamupayuktena nirUpyAvaseyamiti // sarvasyApi svakIyaM vacanamabhimataM prAyazaH syAjjanasya, yattu dhu svasyApi samyag na hi vihitaruciH syAt kathaM tatpareSAm / cicollAsAtkutazcidapi nigaditaM kiJcidevaM mayaitadyuktaM yacAtra tasya grahamamaladhiyaH kurvatAM prItaye me // 1 // iti zrI candrakulAmbaranabhomaNizrIjinezvarAcAryAntipacchrImannavAGgIvRttikArakazrImadamayadevAcAryakRtaM samAptamupAsakadazAvivaraNam // zrIcAndrakulInazrIjinezvarAcAryaziSya zrImacavADIvRttikAraka zrImadbhayadevAcArya nirmitaM upAsakadazA vivaraNaM samAptam // For Penalise Only zrAvakavarNa nagAyAH yogavidhizca ~118~ // 54 // caror upAsakadazA-aMgasUtra- [7] mUlaM evaM abhayadevasUrijI racitA TIkA parisamAptAH mUla saMzodhakaH sampAdakazca pUjya AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba kiMcit vaiziSTya samarpitena saha punaH saMkalanakartA muni dIparatnasAgarajI [M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi]
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama [8] "aMtakRddazA" mUlaM evaM vRtti: ['antakRddazA' - mUlaM evaM vRttiH] isa prakAzana kI vikAsa-gAthA yaha prata sabase pahale "antakRddazAGgasUtra" ke nAmase sana 1920 (vikrama saMvata 1976) meM Agamodaya samiti dvArA prakAzita huI, isa ke saMpAdakamahodaya the pUjyapAda AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI (sAgarAnaMdasUrijI) mahArAja sAheba | * hamArA ye prayAsa kyoM? + Agama kI sevA karane ke hameM to bahota avasara mile, 45-Agama saTIka bhI hamane 30 bhAgome 12500 se jyAdA pRSThomeM prakAzita karavAe hai, kintu logo kI pUjya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI ke prati zraddhA tathA prata svarupa prAcIna prathA kA Adara dekhakara hamane isI prata ko skena karavAI, usake bAda eka speziyala phorameTa banavAyA, jisame bIcame pUjyazrI saMpAdita prata jyoM kI tyoM rakha dI, Upara zIrSasthAname Agama kA nAma, phira varga, adhyayana aura mUlasUtra ke kramAMka likha die, tA~ki par3hanevAle ko pratyeka peja para kaunasA varga evaM adhyayana cala rahe hai usakA saralatA se jJAna ho zake, bAyIM tarapha Agama kA krama aura isI prata kA sUtrakrama diyA hai, usake sAtha vahA~ 'dIpa anukrama' bhI diyA hai, jisase hamAre prAkRta, saMskRta, hiMdI gujarAtI, iMgliza Adi sabhI Agama prakAzanomeM praveza kara zake | hamAre anukrama to pratyeka prakAzanomeM eka sAmAna aura kramazaH Age bar3hate hue hI hai, isIlie sirpha krama naMbara die hai, magara prata meM gAthA aura sUtroM ke naMbara alaga-alaga hone se hamane jahAM sUtra hai vahA~ kauMsa die hai aura jahAM gAthA hai vahA~ ||-|| aisI do lAina khIMcI hai yA phira gAthA zabda likha diyA hai| hamane eka anukramaNikA bhI banAyI hai, jisame pratyeka adhyayana Adi likha diye hai aura sAthameM isa sampAdana ke pRSThAMka bhI de die hai, jisase abhyAsaka vyakti apane cahite varga, adhyayana yA viSaya taka AsAnI se paha~ca zakatA hai| aneka pRSTha ke nIce viziSTha phuTanoTa bhI likhI hai. jisame usa pRSTha para cala rahe qhAsa viSayavastu kI, mUla pratameM rahI huI koI-koI mudraNa-bhUla kI yA kramAMkana sambandhI jAnakArI prApta hotI hai | zAsanaprabhAvaka pUjya AcAryazrI harSasAgarasUrijI ma.sA. kI preraNAse aura zrI vardhamAna jaina AgamamaMdira, pAlitANA kI saMpUrNa dravya sahAya se ye 'savRttika-Agama-suttANi' bhAga-13 kA mudraNa huA hai, hama una ke prati hamArA AbhAra vyakta karate hai | ......muni dIparatnasAgara. ~119~
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) / varga: [1], ----------------------- adhya yana [1-10] ----------------------- mUlaM [1] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8, aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka // aham // shriicndrgcchiiyshriimdbhydevsuurisuutritvRttiyutaaH| shriimdntkRddshaaH| [1] gAthA: dIpa anukrama [1-5]] SCSC teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpAnAmai nagarI punama cetie vannao, teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ajasuhamme | samosarie parisA niggayA jAva paDigayA, teNaM kA02 ajamuhammassa aMtevAsI ajajaMbU jAva pajjuvAsati, evaM vadAsi0-jati NaM bhaMte / samaNeNaM AdikaraNaM jAva saMpatteNaM sattamassa aMgassa uvAsagadasANaM a| 1 athAntakadazAsu kimapi vitriyate-tatrAnto-bhavAntaH kRto-vihito yaiste'ntakRtAstadvaktavyatApratibaddhA dazA:-dazAdhyayanarUpA anyapaddhataya iti antakRtadazAH, iha cASTI vargA bhavanti tatra prathame varge dazAdhyayanAni tAni zabdanyutpattenimittamaGgIkRtyAntakRtadazA uktAsana copopAtArthamAha seNa mityAdi sarvamidaM jJAtAdharmakathAyAmipAvaseyaM, SARERatantntanmational ~120
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [1], ----------------------- adhya yana [1-10] ----------------------- mUlaM [1] + gAthA: pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8], aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka antakRHE kaha- yamaDhe pannatte aTThamassa NaM bhaMte ! aMgassa aMtagaDadasANaM samaNeNaM ke aDhe papaNatte?, evaM khalu jaMbU! samaNeNaM- 1 zALe jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM aha vaggA pannattA, jati NaM bhaMte! samaNeNaM jAva saMpatteNaM 1dhyayana aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM aha vaggA pannattA paDhamassa NaM bhaMte! vaggassa aMtagaDadasANaM samaNeNaM jaav| // 1 // saMpatteNaM kaha ajjhayaNA pannattA, evaM khalu jaMbU! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM 31 paDhamassa vaggassa dasa ajjhayaNA pannattA, taM0-goyama samudda sAgara gaMbhIre ceva hoi thimite ya / ayale| kaMpille khalu akkhobha paseNatI viNhU // 1 // jati NaM bhaMte! samaNeNaM jAva saMpa0 aTThamassa aMgassa aMta gaDadasANaM paDhamassa vaggassa dasa ajjhayaNA pannattA paDhamassa NaM bhaMte! ajjhayaNassa aMtagaDadasANaM samalaNaM jAva saMpatteNaM ke aDhe pannatte?, evaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM 2 pAravatINAma nagarI hotthA, duvAlasa-| joyaNAyAmA navajoaNavidhiNNA dhaiNavaimatinimmAyA cAmIkarapAgArA nANAmaNipaMcavannakavisIsagarma4 DiyA surammA alakApurisaMkAsA paimuditapakkIliyA paJcakkhaM devalogabhUyA pAsAdIyA 4, tIse NaM bAravatI nayarIe bahiyA uttarapuracchime disImAge ettha NaM revatate nAma panvate hovyA, tattha NaM revatate panvate naMdaNa gAthA: dIpa anukrama [1-5]] 1 goyame'tyAdigAthA'dhyayanasaGgrahArthA, 2 ghaNavaimainimmAyA' iti vaizramaNabuddhiviracitA 3 'alayApurisaMkAsatti alakApurI-vaizramaNayakSapurI tatsadRzI 4'pamuhayapakkIliya'tti tannivAsijanAnAM pramuditatvaprakrIDitatvAbhyAmiti / SAREauratonand | bArAvatInagaryA: saMkSipta-varNanaM ~121
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) (8) varga: [1], ----------------------- adhya yana [1-10] ----------------------- mUlaM [1] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [1] gAthA: ACHARACTER vaNe nAma ujANe hotthA vannao, surappie nAmaM jakkhAyataNe hotthA porANe0, se NaM egeNaM vaNasaMDeNe asogavarapAyave, tattha NaM pAravatInayarIe kaNhe NAmaM vAsudeve rAyA parivasati mahatA rAyavannato, se gaM tattha samuddavijayapAmokkhANaM desaNhaM dasArANaM baladevapAmokkhANaM paMcaNhaM mahAvIrANaM pajjunnapAmokkhANaM 8 ajhuTThANaM kumArakoDINaM saMbapAmokkhANaM sahIe duItasAhassINaM mahaseNapAmokkhANaM chappaNNAe balavagasAhassINaM vIraseNapAmokkhANaM egacIsAte vIrasAhassINaM uggaseNapA0 solasaha rAyasAhassINaM kappiNipA0 solasaNhaM devisAhassINaM aNaMgaseNApAmokkhANaM aNegANaM gaNiyAsAhassINaM annesiM ca baTTaNaM Isara 8 jAva satyavAhANaM bAravatIe nayarIe addhabharahassa ya samatthassa AhevacaM jAva viharati, tettha NaM bArava-18 tIe nayarIe aMdhagavaNhI NAmaM rAyA parivasati, mahatA himavaMta. vannao, tassa gaM aMdhakavahissa ranno dhAriNI nAmaM devI hotthA vannao, tate NaM sA dhAriNI devI annadA kadAI taMsi tArisagaMsi sayaNijjesi 1mahayA0 rAyavaNNaoM'tti 'mahayA himavaMtamahaMtamalayamaMdaramahiMdasAre' ityAdI rAjavarNako vAcyaH, sa ca yathA prathamajJAte meghakumArarAjyAbhiSekAvasare tathA dRzyaH, 2'dasaNhaM dasArANati tatraite daza-'samudravijayo'kSobhyastimitaH sAgarastathA / himavA nacalazcaiva, dharaNaH pUraNastathA // 1 // abhicandrazca nabamo, vasudevazca vIryavAn / vasudevAnuje kanye, kuntI madrI ca vizrute // 2 // " dsh| pAca te'hAMdha-pUjyA iti dazAhIH, 3 tasyAM ca dvArikAvatyAM nagaryAmandhakavRSNiryAdavavizeSa eva / dIpa anukrama [1-5]] bArAvatInagaryA: saMkSipta-varNanaM, kRSNavAsudeva: evaM tasya parivArasya varNanaM ~122~
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [1], ----------------------- adhya yana [1-10] ----------------------- mUlaM [1] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: ESSA-% prata zAGge sUtrAMka // 2 // gAthA: antakRha- evaM jahA mahanbale 'sumiNaiMsaNakahaNA jammaM bAlattaNaM kalAto ya / jovvaNapANiggahaNaM kaMtA pAsAya-18bareM bhogA ya // 1 // " navaraM goyamo nAmeNaM aTThaNhaM rAyavarakannANaM egadivaseNaM pANiM geNhAveMti aDao dAo,Fdhyayana teNaM kAleNaM 2 arahA arihanemI Adikare jAva viharati caubvihA devA AgayA kaNhevi Niggae, tete sU02 jANaM tassa goyamassa kumArassa jahA mehe tahA Niggate dharma socA jaM navaraM devANuppiyA! ammApiyaro ApucchAmi devANuppiyANaM evaM jahA mehe jAca aNagAre jAte jAca iNameva NiggaMthaM pAvayaNaM purao kArDa viharati, tate NaM se goyame annadA kayAha arahato arihanemissa tahArUvANa rANaM aMtie sAmAiyamAiyAI ekArasa aMgAI ahijjati 2 bahahiM cauttha jAba bhAvemANe viharati, te arihA arihanemI annadA|| |kadAha pAravatIto naMdaNavaNAto paDinikkhamati bahiyA jaNavayavihAra viharati, tate NaM se goyame aNagAre 'mahAbbale tti yathA bhagavatyAM mahAbalastathA'yaM vAcyaH, tatra ca yadvakanyaM tadgAthayA darzayati-khapradarzanaM-khapne siMhadarzanamityarthaH 'kahaNe'ti 'kathanA' svapnasya rAjJe nivedanA, janma dArakasa bAlatvaM tasyaiva, evamAdi sarvamasya tadakSaraM mahAvalavadvaktavyam , asti para vizeSaH 'aTThahao dAo'tti pariNayanAnantaramaSTau hiraNyakoTIrityAdi dAutti dAnaM vAcyaM / 2 'tate NamityAgau tasya gautamasya // 2 // | 'ayameyArave anbhasthie 4 saMkappe samuSpajisthA' ityAdi sarva vathA meghakumArasya prathamajJAte uktaM tathA vAcyam, ata evAha nahA | mehe nahA niggae dhamma socA' ityAdau sarvatrocitakriyA'dhyAhAro vAlyo meghakumAracaritamanusmRtyeti / . ACAKAAS dIpa anukrama [1-5]] SARERainintentmarana atra mUla-saMpAdane eka: mudraNa-doSa: dRzyate-zIrSaka- 'sthAne sU+ 1' sthAne 'sU+ 2' zabda mudritaM gautamakumArasya kathA ~123~
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [1], ----------------------- adhya yana [1-10] ----------------------- mUlaM [1] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8, aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [1] gAthA: annadA kadAI jeNeva arahA arihanemI teNeva uvA0 2 arahaM ariSTanemi tikkhutto AdA0 padA0 evaM va0-icchAmi NaM bhaMte! tumbhehiM anbhaNuNNAte samANe mAsiyaM bhikkhupaDima uvasaMpajjittANaM viharesae, evaM jahA khaMdato tahI vArasa bhikkhupaDimAto phAseti 2 guNarayaNaMpi tavokammaM taheva phAseti nirayasesaM jahA khaMdato tahA ciMteti tahA Apucchati tahA therehiM saddhiM settujaM durUhati mAsiyAe saMlehaNAe bArasa varisAI paritAte jAva siddhe 5 // (sU01) evaM khalu jaMbU! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa| aMtagaDadasANaM paDhamavaggapaDhamaajjhayaNassa ayamaDhe pannatte, evaM jahA goyamo tahA sesA cahi piyA dhAriNI mAtA samude sAgare gaMbhIre thimie ayale kaMpille akkhobhe paseNatI viNhue ee egagamA, paDhamo 1 evaM sarva gautamAkhyAnakaM bhagavatIpratipAditaskandakakathAnakasamAnaM tadanusAreNa vAcyamiti, navaraM bhikSupratimA evam-ekamAsaparimANA ekamAsikI evaM vyAdisaptAntamAsaparimANA dvimAsikyAdyAH saptamAsikyantAH, vathA saptarAtriMdivapramANAH pratyekaM saptarAtri divAstinaH ahorAtrikI ekarAtrikI ceti, svarUpaM cAsAM vizeSeNa dazAzrutaskandhAdavaseyaM, 2 tathA guNaratnasaMvatsaraM tapaH evarUpaM, tatra hi prathame mAse nirantara caturthaM tapaH, divotkadukasya sUrAbhimukhasyAvasthAna rAtrI vIrAsanenAprAvRtasya, evameva dvitIyAdiSu SoDazAvasAneSu * mAseSu SaSThabhaktAdi catustriMzattamabhaktaparyantaM tapa iti / 3 evamanyAni naba prAguktagAthoddiSTAnAM samudrAdInAM navAnAmandhakavRSNidhAriNIkA sutAnAmANyAnakAni vAcyAni, evaM dazabhiradhyayanaiH prathamo vargoM nigamanIyaH / dIpa anukrama [1-5] gautamakumArasya kathA ~124~
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (c) c prata sUtrAMka [2, 3] dIpa anukrama [6,7-9] bhAga [13] "antakRddazA" aMgasUtra-8 (mUlaM + vRttiH) varga: (1,2). adhyayanaM [1-1+ 16 mUlaM [23] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH antakRddazAne // 3 // Eaton - vaggo dasa ajjhayaNA pannatA ( sU0 2) jaMti docassa vaggassa uklevato, teNaM kAleNaM 2 bAravatIte NagarIe vahi piyA dhAriNI mAtA akkhobhasAgare khalu samudahimavaMta acalanAme ya / dharaNe ya pUraNevi ya abhicaMde ceva aTTamate // 1 // jahA paDhamo vaggo tahA savve aTTha ajjhayaNA guNaracaNatavokammaM solasa bAsAiM pariyAo setu mAsiyAe saMlehaNAe siddhI (su0 3) jati tacassa ukkhevato evaM khalu jaMbU ! tacassa vaggassa aMtagaDadasANaM terasa aJjhayaNA pannattA taM aNIyase 1 anaMtaseNe 2 aNiya 3 vika 4 devajase 5 sattuseNe 6 sAraNe 7 gae 8 sumuhe 9 dummuhe 10 kUbae 119 dArue 12 aNAdiTThI 13 / jati ---------- 1 'jai docarasa ukvaDa'ti 'jai NaM bhaMte! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM adrumassa aMgassa paDhamavaggassa athamaDe paNNatte, docarasa NaM bhaMte! vaggassa ke aDDe paNNatte ?, evaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNa docassa vaggassa aTTha ajjhayaNA paNNattA" ityevaM dvitIya vargasyopakSepo vAcyastatra cASTAvadhyayanAbhidhAnagAthA evamadhyeyA- "akkhobha sAgare khalu samuda 3 himavaMta 4 acalanAme ya 5 / dharaNe ya 6 pUraNe ya 7 abhicaMde caiva ahamada // 1 // " 2 'jai vacassa ukvaDa'tti 'jai NaM bhaMte! samaNeNaM 0 aMtagaDhadasANaMdobasta yugassa ayamaTTe paNNatte0 evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM tacassa vaggassa terasa ajjhayaNA paNNattA taMjA - 'aNIyasetyAdi, jai tathassa vaggassa terasa ajjhayaNA paNNasA, paDhamassa NaM bhaMte! ke ahe paNNatte ? 'evaM khalu jaMbU ! teNa mityAdi / For Pernal Use Only ~ 125 ~ 1 varge 2 dhyayanaM sU0 2-4 // 3 //
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [10] bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra - 8 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1-6] mUlaM [4] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [C] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH varga: [3], NaM bhaMte! samaNeNaM jAva saMpatteNaM tacassa vaggassa aMtagaDadasANaM terasa ajjhayaNA paM0 taccassa NaM bhaMte! vaggassa paDhamaajjhayaNassa aMtagaDadasANaM ke aTTe pa0 1 evaM khalu jaMbU / teNaM kAleNaM 2 bhaddilapure nAma nagare hotthA vannao, tassa NaM bhaddilapurassa uttarapuracchime disIbhAe sirivaNe nAmaM ujjANe hotthA bannao, jitasattu rAyA, tattha NaM bhaddilapure nayare nAge nAmaM gAhAvatI hotthA ahe, tassa NaM nAgassa gAhAvatissa sulasA nAma bhAriyA hotthA samAlA jAva surUvA, tassa NaM nAgassa gAhAvatissa putte khulasAe bhAriyAe | attara aNIyajase nAma kumAre hotthA sUmAle jAva surUve paMcadhAtiparikkhitte taM0 -- khIraghAtI jahA daDhapahane jAba giri0 suhaM0 parivahuti, tate NaM taM aNiyasaM kumAraM sAtiregaaTTavAsajAyaM ammApiyaro kalAyariya jAva bhogasamatthe jAte yAvi hotthA, tate NaM taM aNiyasaM kumAraM ummukabAlabhAvaM jANettA ammApiyaro | saMri jAva battIsAe inbhavarakannagANaM egadivase pANiM geNhAveti tate NaM se nAge gAhAvatI aNIyasassa 1 'vIraghAtI majjaNadhAImaMDaNadhAIkIlAvaNaghAtI aMkadhAI'tti 'yathA dRDhapaNeti dRDhapratijJo rAjapraznakRte yathA varNitastathA'yaM varNanIyo yAvad girikaMdaramallINevya caMpagavarapAyave suhaMsuddeNaM parivati, tae NaM tamaNIyasaM kumAra mityAdi sarvamabhyUjha vaktavyam, abhijJAnamAtrarUpatvAt pustakasya, 2 'sarisiyANa' mityAdau yAvatkaraNAt 'saritayANaM sarivvayANaM sarisalAvaNNaruvajobaNaguNovaveyANaM sarisehiMto kulehiMto ANihiyANa' miti dRzyaM / aniyasakumArasya kathA For Parts Only ~126~ rary org
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRtti:) varga: [3], ----------------------- adhya yanaM [1-6] ----------------------- mUlaM [4] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8], aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata antakRddazAGka sUtrAMka sU045 // 4 // 4) kumArassa ima eyArUvaM pItidANaM dalayati 20-battIsaM hiranakoDIo jahA mahanvalassa jAva upi pAsA varga phudda0 viharati, teNaM kAleNaM 2 arahA ariha jAva samosaDhe sirivaNe ujjANe jahA jAya viharati.parisAdhya yana NiggayA, tate NaM tassa aNIyasassa taM mahA jahA goyame tahA navaraM sAmAiyamAtiyAI coisa pubvAI ahi jati bIsaM vAsAti paritAo sesaM taheva jAva settule panvate mAsiyAe saMlehaNAe jAva siddhe 5 / evaM khalu jaMbU! samaNeNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM tabassa vaggassa paDhamaajjhayaNassa ayamaDhe pannatte, evaM jahA aNIyase evaM sesAvi aNaMtaseNo jAva sattuseNe chaajjhayaNA ekagamA battIsado dAo vIsaM vAsA pa-IN riyAto coddasa settule siddhaa||chttttmjjhynnN saMmattaM / / (sU04) teNaM kAleNaM 2 vAravatIe nayarIe jahA . 1 jahA mahabbalassatti bhagavatyabhihitasya tathA'syApi dAnaM sarva vAcyam , 'upipAsAyavaragae phuTamANehi muiMgamatthaehi |bhogabhogAI bhuMjamANe viharati, sattuMje pavae mAsiyAe saMlehaNAe siddhe, evaM khalu jaMbU! samajeNaM tabassa banArasa paDhamassa ayaNassa | ayamaDhe pannaceti nikSepastRtIyavargaprathamAdhyayanasya / agretanAni paJcAdhyayanAnyatidizannAha-2 evaM jahA aNIyasetyAdi SaDhadhyayanAni prathamAdhyayanasyAparityAgena 'ekkaga tti SaDbhyo'pyante'ka eva pAThaH, kevalaM nAmasu vizeSaH, yataH sarveSAmeSAM dvAtriMzadbhAryAH dvAtriMzatka 8 eva dAyo dAnaM viMzatirvarSANi paryAya:, caturdaza pUrvANi bhutaM zatrunaye siddhA, iti SaDapi caite tattvato vasudevadevakIsutAH / evaM saptamA dhyayanasyopakSepamabhidhAyedaM vAcyaM teNa mityAdi, anukrama // 4 // RELIEatunintentiatana aniyasakamArasya kathA ~127~
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [3], ----------------------- adhya yanaM [7] ----------------------- mUlaM [5] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka paDhame navaraM vasudeve rAyA dhAriNI devI sIho sumiNe sAraNe kumAre pannAsato dAto coisa pulyA vIsaM vAsA paritAo sesaM jahA goyamassa jAva settune siddhe| (sU05) jati ukkheo aTThamassa evaM khalu jNbuu| TU teNaM kAleNaM 2 pAravatIe nagarIe jahA paDhame jAva arahA arihanemI sAmI smosde| teNaM kAleNaM 2 arahato ariSTanemissa aMtevAsI cha aNagArA bhAyaro sahodarA hotyA sarisayA sarisayA sarivvayA nIluppalagumAliyaapasikusumappagAsA sirivacchaMkiyavacchA kusumakuMDalabhaddalayA nalakubyarasamANA, tate NaM te cha a anukrama [12] 1'jahA paDhame'tti yathA tRtIyavargasya prathamAdhyayanaM tavedamapyadhyayanaM navaramihAyaM vizeSo vasudeva ityAdi, caturdazapUrvAdikaM tu prathamasamAnamapi smaraNArthamuktamiti 'jai uskhevautti jahaNa bhaMte ! aMtagaDadasANaM taccassa vaggassa sattamassa ajhayaNassa ayamaDhe pamaNNate' 'aTThamassatti aTThamassa NaM bhaMte ! ke aTTha paNNate? ityupakSepaH, 2 tata evaM khalvityAdi nirvacanaM 'sarisayatti sadRzAH-sa* mAnAH 'sarittayati sahaktvacaH 'sarivvayatti saharavayasaH, nIlotpalagavalagulikAatasIjakusumaprakAzAH 'gavalaM' mahiSoM atasI dhAnyavizeSaH zrIkSASTitavakSasa: 'kusumakuMDalabhalaya'tti kusumakuNDalaM-dhattUrakapuSpasamAnAkRtikarNAbharamaM tena bhadrakA:-zobhanA ye te tathA, vAlAvasthAzrayaM vizeSaNaM na punaranagArAvasthAzrayamidamityeke, anve punarAhu:-darbhakusumabadrAH sukumArA ityarthaH, tasvaM tu bahuzrutagamyaM, nalakUkarasamANA' vaizramaNaputratulyAH, idaM ca lokarUyA vyAkhyAtaM yato devAnAM putrA na santi, L- 14 anu.3 gajasukamArasya kathA ~128~
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [3], ----------------------- adhya yanaM [8] ----------------------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8], aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka // 5 // antakRha- NagArA ceva divasa muMDA bhavettA agArAo aNagAriyaM pabvatiyA taM ceva divasaM arahaM arihanemI 4-121 | 3 varga zAGga daMti NamaMsaMti 2evaM va-icchAmo NaM bhNte| tunbhehiM abbhaNunAyA samANA jAvajIvAe chaTuMchaDeNaM aNi- gajasukukkhitteNaM tavakammasaMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharittate, ahAsuhaM devANuppiyA! mA paMDi0, tate / mArA gaMcha aNagArA arahayA arihanemiNA anbhaNuNNAyA samANA jAvajjIvAe chaTuMchaTeNaM jAva viharati, tateAdhyayana Na cha aNagArA annayA kayAI chaTThakkhamaNapAraNayaMsi paDhamAe porisIe sajjhAyaM kareMti jaha goyamo jAva su05 icchAmo NaM chahakkhamaNassa pAraNae tumbhehiM anbhaNunnAyA sasANA tihiM saMghADaehiM bAravatIe nagarIe jAva | aDittate, ahAsuhaM0, tate NaM te cha aNagArA arahayA ariTTanemiNA anbhaNuNNAtA samANA arahaM ari-15 hAhanemi vaMdati NamasaMti 2 arahato arihanemissa aMtiyAto sahasaMbavaNAto paDinikkhamaMti 2 tihiM saMghADa-| ehiM aturiyaM jAva aDaMti, tattha NaM ege saMghADae bAravatIe nagarIe uccanIyamajjhimAI kulAI gharasamudAxNassa bhikkhApariyAte aDamANe 2 vasudevassa ranno devatIe devIte gehe aNupaviDhe, tate NaM sA devatI devI haite aNagAre ejamANe pAsati pAsettA haha jAva hiyayA AsaNAto anbhuTTeti 2 sattaTTa payAI tikkhutto CCESCEBCASTEACT anukrama [13] bhA // 5 // 1. 'jaM ceva divasaMti yatraiva divase te muNDA bhUtvA agArAdanagAritAM praprajitAH taMtra divasati tatraiva divase / 'kulAI ti gRhANi / SARERainikmera mUla-saMpAdane atra eka: mudraNa-doSa: dRzyate-zIrSaka-sthAne sU+ 6 sthAne sU+ 5 mudritaM gajasukumArasya kathA ~129~
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) (8) varga: [3], ----------------------- adhya yana [8] ---------------------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka AyAmhiNapayAhiNaM kareti 2 vaMdati NamaMsati 2 jeNeva bhattagharate teNeva uvAgayA sIhakesarANaM bhoyagANaM| thAlaM bhareti te aNagAre paDilAbheti baMdati NamaMsati 2 paDivasajeti, tadANaMtaraM ca NaM doghe saMghADate bAravatIte ucca jAva visajjeti tadANaMtaraM ca NaM tace saMghADate thAravatIe nagarIe pacanIe jAva paDilAbheti 2| evaM vadAsi-kiNNaM devANuppiyA! kaNhassa vAsudevassa imIse pAravatIe nagarIte navajoyaNa paJcakkhade-1 || valogabhUtAe samaNA niggaMthA uccaNIya jAva aDamANA bhattapANaM No labhaMti jannaM tAI ceva kulAI bhattapAdUNAe bhujo 2 aNuppavisaMti ?, tate NaM te aNagArA devatiM devIM evaM vayAsi-no khalu devA01 kaNhassa | vAsudevassa imIse pAravatIte nagarIte jAva devalogabhUyAte samaNA niggaMthA ucanIya jAva aDamANA bhattapANaM No labhaMti no (ja) va NaM tAI tAI kulAI docapi tacaMpi bhattapANAe aNupavisaMti, evaM khalu devA NuppiyA! amhe bhahilapure nagare nAgassa gAhAvatissa puttA sulasAte bhAriyAe attayA cha bhAyaro sahohaidarA sarisayA jAva nalakubbarasamANA arahao ariTTanemissa aMtie dhammaM socA saMsArabhaubviggA bhIyA jammaNamaraNANaM muMDA jAva pabvaiyA, tate NaM amhe jaM ceva divasaM pabbatitA taM ceva divasaM arahaM arihanemi| baMdAmo namasAmo 2 imaM eyArUvaM abhiggahaM abhigeNhAmo-icchAmo NaM bhaMte! tumbhehiM anbhaNuNNAyA sa 1 'bhujo mujotti bhUyobhUyaH punaH punarityarthaH / anukrama [13] REnainmika gajasukumArasya kathA ~130
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) prata sUtrAMka [6] dIpa anukrama [13] bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra - 8 ( mUlaM + vRtti:) varga: [3], adhyayanaM [8] mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [C] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH mANA jAva ahAsuha0, tate NaM amhe arahato agbhaNuNNAyA samANA jAvajjIvAe chachaNaM jAva viharAmo, taM amhe ajja chaTThakkhamaNapAraNayaMsi paDhamAe porisie jAva aDamANA tava gehaM aNuSpaviTThA, taM no khalu devANuppie! te ceva NaM amhe, amhe NaM anne, devatiM deviM evaM vadaMti 2 jAmeva disaM pAja0 tAmeva // 6 // / 1 disaM paDigatA, tIse devatIte devIe ayameyArUve ajjha0 4 samutpanne, evaM khalu ahaM polAsapure nagare atimutteNaM kumArasamaNeNaM bAlantaNe vAgaritA tumaNNaM devANu0 aTTha putte payAtissasi sarisae jAva nalakuvyarasamANe no ceva NaM bharahe vAse annAto ammayAto tArisae putte payAtissaMti taM naM micchA, imaM naM pa cakkhameva dissati bharahe vAse annAtovi ammUtAo erisa jAva putte payAyAo, taM gacchAmi NaM arahaM aridvanemiM vaMdAmi 2 imaM ca NaM eyArUvaM vAgaraNa pucchissAmItika evaM saMpeheti 2 koDuMbiyapurisA saddA veti 2 evaM va0 lehakaraNappavaraM jAva ubaTTaveMti, jahA devANaMdA jAva pajjuvAsati, te arahA ariTThanemI devatiM devaM evaM Sa0 - se nUNaM tava devatI / ime cha aNagAre pAsettA ayameyArUve ambhasthi0 4 evaM khalu ahaM polAsapure nagare ahamuttenaM taM caiva jAva Niggacchasi 2 jeNeva mamaM aMtiyaM havyamAgayA se nUrNa antakRddazAne Ja Eratur 1 'hukaraNe 'ti laghukaraNetyAdivarNakayuktaM yAnapravaramupasthApayanti / 2 'jahA devAnaMda' ci bhagavatyabhihitA yathA devAnandA bhagavanmahAvIraprathamamAtA gatAM tatheyamapi bhaNanIyA, For Pasta Use Only mUla-saMpAdane atra eka: mudraNa-doSa: dRzyate - zIrSaka-sthAne sU+ 6 sthAne sU+ 5 mudritaM gajasukumArasya kathA ~ 131~ 3 varge gajasuku mArA 8 dhyayanaM sU0 5 // 6 // yor
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [3], ----------------------- adhya yanaM [8] ----------------------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka devatI atthe samaDhe?, haMtA asthi, evaM khalu devA0 teNaM kAleNaMrabhadilapure nagare nAge nAma gAhAvatI parivasati aDDe, tassaNaM nAgassa gAhA0 sulasAnAma bhAriyA hotthA, sAsulasA gAhA bAlasaNe va nimittaeNaM vAga-1 ritA-esa NaM dAriyA jiMdU bhavissati, tate NaM sAsulasA bAlappamiti ceva hariNegamesIbhattayA yAvihotthA hariNegamesissa paDimaM kareti 2 kallAkaliM hAtA jAva pAyacchittA ullapaDasADayA maharihaM puSpavarNa kareti| 18nupAyapaDiyA paNAmaM kareti tato pacchA AhAreti vA nIhAreti vA varati vA, tate NaM tIse sulasAe dagAhA. bhattibahumANasussUsApa hariNegamesIdeve ArAhite yAci hotyA, tate NaM se hariNegamesI deve| sulasAe gAhAvANIe aNukaMpaNadvayAe sulasaM gAhAvatiNiM tumaM ca dovi samauuyAo kareti, tate the tumbhe doci samameva ganbhe giNhaha samameva ganbhe parivahaha samameva dArae payAyaha, tae NaM sA sulasA gAhAvatiNI viNihAyamAvanne dArae payAiti, tate NaM se hariNegamesI deve sulasAe aNukaMpaNaTThAte vi-1 NihAyamAvaNNae dArae karatalasaMpuDeNaM geNhati 2 taba aMtiyaM sAharati 2samayaM ca NaM tumapi NavaNhaM mAsANaM0 sukumAladArae pasavasi, jevi a NaM devANuppie tava puttA tevi ya taba aMtitAo karayalasaMpuDeNaM geNhati 2 sulasAe gAhA0 aMtie sAharati, taM tava ceva NaM devai ! ee puttA No ceva sulasAte gAhAva0, tate / anukrama EXA4% [13] 1 'niMdu'tti mRtaprasavinI, yatraite ghaDapyanagArAstatropAgacchati tAMzca sA bandata iti / gajasukamArasya kathA ~132~
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [3], ----------------------- adhya yanaM [8] ----------------------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8], aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka antakRda-hANaM sA devatI devI arahao ariha aMtie eyamahaM socA nisamma hahatuTTha jAva hiyayA arahaM arihanemi 31 varga zAne vaMdati namasati 2 jeNeca te cha aNagArA teNeva uvAgacchati te chappi aNagArA vaMdati NamaMsati gajasuku AgatapaNhatA papphutaloyaNA kaMcuyapaDikkhittayA dariyalayavAhA dhArAhayakalaMcapuSphagaMpiva samUsasiparo- mArA makUvA te chappi aNagAre aNimisAte dihIe pehamANI 2 suciraM nirikkhati 2 baMdati NamaMsati zIdhyayana jeNeva arihA ariha teNeva uvAga. arahaM arihanemI tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM kareti 2 vadati 81 NamaMsati 2 tameva dhammiyaM jANaM durUhati 2 jeNeva vAravatINagarI teNeva uvA02 pAravarti nagari aNuppavisati 2 jeNeva sate gihe jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAga02 sA dhammiyAto jANappavarAto paccoruhati 2 jeNeva sate vAsaghare jeNeva sae sayaNije teNeva uvAga02ttA sayaMsi sayaNijjaMsi nisIyati, anukrama -SCRECSCG [13] 1 bhAgayapaNhaya'tti AgavapraznavA-putrasnehAt stanAgatastanyA 'papphuyaloyaNeti praplute Anandajalena locane yasyAH sA tathA 'ke|cuyaparikkhitta'tti parikSipto vistArita ityarthaH kaJcuko-vAravANo harSAtirekasthUrIbhUtazarIratayA yayA sA tathA 'dariyavalayavAhati dIrNa-12 4 valayau-harSaromAdhyasthUlatvAt sphuTitakaTako bAhU-bhujau yasyAH sA tathA prAkRvatvena dariyavalayabAhA 'dhArAhayakayaMbapuSphagaMpiva samUsasiya romakUvA' dhArAbhiH-meghajaladhArAmirAhataM yatkadambapuSpaM tadiva samucchritAni romANi kUpakeSu yasyAH sA tathA / FarPranaamsamumony mUla-saMpAdane atra eka: mudraNa-doSa: dRzyate-zIrSaka-sthAne sU+ 6 sthAne sU+ 5 mudritaM gajasukumArasya kathA ~133~
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [3], ----------------------- adhya yanaM [8] ----------------------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka tateNaM tIse devatIte devIe ayaM anbhatthite 4 samuppaNNe-evaM khalu ahaM sarisate jAva nalakundharasamANe satta patte payAtA, no ceva NaM mae egassavi bAlattaNate samunbhUte, esaviya NaM kaNhe vAsudeve chahaM chahaM mAsANaM| mamaM aMtiyaM pAyavaMdate havvamAgacchati, taM dhannAto NaM tAo ammAo jAsiM maNNe NiyagakucchisaMbhUtayAI dhaNaduddhaluyAI mahurasamullAvayAI maMmaNaparjapiyAI thaNamUlakakkhadesabhAgaM abhisaramANAti muddhayAI puNo| ya komalakamalovamehiM hatthehiM gihiUNa ucchaMgi NivesiyAI deMti samullAvate sumahure puNo 2 maMjulappabha anukrama [13] 1'ayamabhatthie tti ihaivaM dRzyam -'ayameyArUve abbhatthie ciMtite pasthie maNogae saMkappe samuppajisthA' tatrAyametadrUpaH AdhyAtmikaH-AtmAzritazcintitaH-smaraNarUpaH prArthitaH-amilAparUpo manogato-manovikArarUpaH saGkalpo-vikalpaH samutpannaH / / dhaNNAo gaM tAoM' ityAdi, dhanyA dhanamarhanti lapsyante vA yAstA dhanyA iti, yAsAmityapekSayA anyA ambA:-niyaH puNyA:pavitrAH kRtapuNyAH kRtArthAH kRtaprayojanAH kRtalakSaNA:-saphalIkRtalakSaNAH 'jAsi'ti yAsAM manye iti vitarkArthoM nipAtA, nijakakukSi saMbhUtAni DhimbharUpANItyarthaH stanadugdhe lubdhAni yAni tAni tathA, madhurAH samullApA yeSAM tAni tathA manmanaM-avyaktamIpatskhalitaM prajadilpitaM yeSAM tAni tathA, stanamUlAtkakSAdezabhAgamabhisaMcaranti mugdhakAni-atyavyaktavijJAnAni bhavantIti gamyate, punazca komalakamalo-18 pamAbhyAM hastAbhyAM gRhItvA utsaGge nivezitAni santi dadati samullApakAna sumadhurAna punaH punarmalaprabhaNitAna makhulaM-madhuraM prabhaNitabhaNitiryeSu te tathA tAna, iha sumadhurAnityabhidhAya yanma khulaprabhaNitAnityuktaM tatpunaruktamapi na duSTa sambhramabhaNitatvAdaspeti, ARCANE gajasukamArasya kathA ~134~
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [3], ----------------------- adhyayana [8] ----------------------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: . prata sutrAMka antakRda- Nite, ahaM ne apanA apunnA akayapunnA esto ekataramapi na pattA, ohaya jAva jhiyAyati / harma ca NaM kaNhe 3 varga zAhU lavAsudeve pahAte jAva vibhUsite devatIe devIe pAyavadate havyamAgacchati, tate NaM se kaNhe vAsudeve devaI deviMda gjsuku||8 // pAsati 2 sA devatIe devIe pAyaggahaNaM kareti 2 devatI devIM evaM vadAsi-annadA NaM ammo! tunbhe mamaM mArA pAsetsA haTTha jAva bhavaha, kipaNaM ammo! ana tunbhe ohaya jAva jhiyAyaha?, tae NaM sA devatI devI 8dhyayana kaNhaM vAsudevaM evaM va0-evaM khalu ahaM puttA! sarisae jAva samANe satta putte payAyA no ceva NaM mae sa05 egassavi bAlattaNe aNubhUte tumaMpiya NaM puttA! mamaM chahaM 2 mAsANaM mamaM aMtiyaM pAdavaMdate habvamA gacchasi taM dhannAo NaM tAo ammayAto jAva jhiyAmi, tae NaM se kaNhe vAsudeve devatiM devi evaM va0-mA |tumbhe ammo! ohaya jAva jhiyAyaha ahaNNaM tehA ghattissAmi jahA NaM mamaM sahodare kaNIyase bhAue| bhavissatItikaTTha devatiM deviMtAhiM iTAhiM vaggUhi samAsAsetira tato paDinikkhamati 2jeNeca posahasAlA anukrama [13] // 8 // 1 ettotti vibhaktipariNAmAdeSAmuktavizeSaNavato DimbhAnAM madhyAt ekataramapi-anyataravizeSaNamapi DimbhaM na prAptA ityu|pahattamanaHsaGkalpA bhUgatadRSTikA karatale paryastitamukhI dhyAyati / 2 vahA pattissAmiti yatidhye 'kaNIyaseci kanIyAn-kaniSTho | laghurityarthaH / awathinesturare.org mUla-saMpAdane atra eka: mudraNa-doSa: dRzyate-zIrSaka-sthAne sU+ 6 sthAne sU+ 5 mudritaM gajasukumArasya kathA ~135
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) (8) varga: [3], ----------------------- adhya yana [8] ---------------------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: % prata sUtrAMka 85%%% teNeva uvA02 jahA abhao navaraM hariNegamesissa aTThamabhattaM pageNhati jAva aMjaliM kaTu evaM vadAsiicchAmi NaM devANu sahodaraM kaNIyasaM bhAuyaM vidiNNaM, tate NaM se hariNegamesI kaNhaM vAsudevaM evaM badAsI-hohiti NaM devANu tava devaloyacute sahodare kaNIyase bhAue se NaM ummuka jAva aNuppatte arahato arihanemissa aMtiyaM muMDe jAva pabbatissati, kaNhaM vAsudevaM dobaMpi tapi evaM vadati 2 jAmeva disaM pAu0 tAmeva disaM paDigate, tate NaM se kaNhe vAsu.posahasAlAo paDini0 jeNeva devatI devI teNeva uvA02 devatIe devIe pAyaggahaNaM karetira evaM va0-hohiti NaM ammo! mama sahodare kaNIyase bhAuettikaha devatiM devi tAhiM iTThAhiM jAva AsAseti 2 jAmeva disaM pAunbhUte tAmeSa disaM paDigate / tae NaM sA devatI devI annadA kadAI tasi tArisagaMsi jAva sIhaM sumiNe pAsettA paDibuddhA jAya pADhayA hahahiyayA anukrama [13] 75% 1 jahA abhaotti yathA prathame jJAte'bhayakumAro'STamaM kRtavAn tathA'yamapIti navaraM-kevalamayaM vizeSaH artha hariNegamaiSiNa kAArAdhanAthASTamaM kRtavAn , sa tu pUrvasaGgatikasA devasyeti, 'viiNati vitIrNa-dattaM yuSmAbhiriti gamyate, 2 'saMsi tArisargasI'tyAdI | yAvatkaraNAt zayanasiMhavarNako sAyantau dRzyau, 'sumiNe pAsittANaM paDibuddhA jAva'tti ito yAvatkaraNAt dRSTA tuSTA svabhAvagrahaM karoti zayanIyAtpAdapIThAcAvarohati rAkSe nivedayati, sa tu putrajanma tatphalamAdizati, 'pADhagati svapnapAThakAnAkAravati, te'pi tadevAdinanti, tato rAjJA tadAdiSTamupazrutya parivahaiti sukhasukhena garbha parivahatIti draSTavyamiti, Santaratmahat gajasukamArasya kathA ~136~
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [3], ----------------------- adhya yanaM [8] ----------------------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8, aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata " 3 varga sutrAMka antakRda-18 parivahati, tate NaM sA devatI devI navaNhaM mAsANaM jAsumaNArattavaMdhujIvatalakkhArasasarasapArijAtakataruNadi-15 mAjhe vAkarasamappamaM sabbanayaNakaMtaM sukumAlaM jAva suruvaM gatatAluyasamArNa dArayaM payAyA jammaNaM jahA mehakumAre || jAva jamhA NaM amhaM ime dArate gatatAlusamANe taM hou NaM amha etassa dAragassa nAmadheje gayasukumAle 2 mArA // 9 // tate NaM tassa dAragassa ammApiyare nAma kareMti gayasukumAlotti sesaM jahA mehe jAva alaM bhogasamatthe jAte 8dhyayana yAvi hotthA / tattha NaM bArabatIe nagarIe somile nAmaM mAhaNe parivasati ahe riubveda jAva suparinihite yAci hosthA, tassa somilamAhaNassa somasirI nAma mAhaNI hotyA sUmAla0, tassa NaM somilss| dhUtA somasirIe mAhaNIe attayA somAnAmaM dAriyA hotthA somAlA jAva surUvA rUveNaM jAva lAvaNeNaM hai ukiTThA ukisarIrA yAvi hotyA, tate NaM sA somA dAriyA annayA kadAi pahAtA jAba vibhUsiyA | sU05 anukrama [13] // 9 1'jAsumiNetyAdi japA-vanaspativizeSastasyAH sumanasaH-puSpANi raktabandhujIvaka-lohitabandhukaM taddhi paJcavarNamapi bhavatIti | raktamaharNa lAkSAraso-yAvakaH 'sarasapArijAtakam' amlAnasuddhamavizeSakusumaM 'taruNadivAkaraH' udayadinakaraH etaiH samA-etatprabhAtu-16 lyetyarthaH prabhA-varNo yasya sa tathA rakta ityarthaH taM, sarvasya janasya nayanAnAM kAnta:-kamanIyo'milapaNIya ityarthaH sarvanayanakAntastaM 'sUmAle'ti 'sukumAlapANipAyamityAdivarNako dRzyo yAvatsvarUpamiti gajatAlukasamAnaM kogalaraktatvAbhyAM, 2 'riunnede' ityAdi kamvedayajurvedasAmavedAtharvavedAnAM sAGgopAGgAnAM sArako dhAraphaH pAraga ityAdivarNako yAvatkaraNAd dRzyaH, mUla-saMpAdane atra eka: mudraNa-doSa: dRzyate-zIrSaka-sthAne sU+ 6 sthAne sU+ 5 mudritaM gajasukumArasya kathA ~137
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) (8) varga: [3], ----------------------- adhya yana [8] ---------------------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka 446 RECE bahahiM khujAhiM jAva parikkhittA satAto gihAto paDinikkhamati 2 jeNeva rAyamagge teNeva uvA02 rAyamagaMsi kaNagatiMdUsaeNaM kIlamANI ciTThati / teNaM kAleNaM 2 arahA arihanemI samosaDhe parisA niggayA, tate NaM se kaNhe vAsudeve imIse kahAe laDhe samANe pahAte jAba vibhUsie gayasukumAleNaM kumAraNaM saddhiM hatdhikhaMdhavaragate sakoraMTa chatteNaM gharejamANeNaM seavaracAmarAhiM uDubvamANIhiM pAravaIe nayarIe majjhamajjheNaM arahato arihanemissa pAyabaMdate NiggacchamANe somaM dAriyaM pAsati 2 somAe dAri-| yAe sveNa ya jovvaNeNa ya lAvaNNeNa ya jAva vimhie, tae NaM kaNhe koDaMbiyapurise sahAvei 2 evaM va0gacchaha NaM tumbhe devANu somilaM mAhaNaM jAyittA somaM dAriyaM gehaha 2 kannateuraMsi pakkhivaha, tate NaM esA gayasukumAlassa kumArassa bhAriyA bhavissati, tate NaM koTuMbiya jAva pakkhivaMti, tate NaM se kaNhe| vAsudeve bAravatIe nagarIe majjhamajheNaM Niggacchati NiggacchittA jeNeva sahasaMbavaNe ujvANe jAca pajuvAsati, tate NaM arahA arihanemI kaNhassa vAsudevassa gayasukumAlassa kumArassa tIse ya dhammakahAe kaNhe paDigate, tate NaM se gayamukumAle arahato ariTTha0 aMtiyaM dhammaM socA jaM navaraM ammApiyaraM ApucchAmi anukrama [13] SANSAR 1'bAhiM' ityatra bahIbhiH kunjikAbhiH yAvatkaraNAdvAmanikAmiH ceTikAbhiH parikSiptA ityAdivarNako dRzyaH / REaratana gajasukamArasya kathA ~138~
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [3], ----------------------- adhya yanaM [8] ----------------------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata antakRdda- sUtrAMka 10 jahA meho maheliyAvajaM jAva bahiyakule, tate NaM se kaNhe vAsudeve imIse kahAe laTTe samANe jeNeva / mANa jaNavAvarge gayamukumAle teNeba uvAgacchati 2 gayasukamAlaM AliMgati ra ucchaMge niveseti 2evaM vadAsi-tuma mama gajamukusahodare kaNIyase bhAyA taM mA NaM tuma devANu iyANi arahato muMDe jAva pabvayAhi, ahaNNaM bAravatIe / mArA nayarIe mahayA 2rAyAbhiseeNaM abhisiMcissAmi, tate NaM se gayasukumAle kaNheNaM vAsudeSeNa evaM museAradhyayana samANe tusiNIe saMciTThati, tae NaM se gayasukamAle kaNhaM vAsudevaM ammApiyaro ya dopi tacaMpi evaM vATa RI sU05 -evaM khalu devANu mANussayA kAmA khelAsavA jAba vippajahipavvA bhavissaMti, taM icchAmi paM devA-IN ppiyA! tumbhehiM anbhaNunnAye arahato ariTTha0 aMtie jAva pabvaittae, tate NaM taM gaya sukumAlaM kaNhe vAsu ammApiyaro ya jAhe no saMcAeti pahuyAhiM aNulomAhiM jAva Aghavittate tAhe akAmAI ceva evaM anukrama [13] 1 jahA meho maheliyAvajati yathA prathame jJAte meghakumAro mAtApitarau sambodhayati evamayamapi, kevalaM tatra mAtrA taM pratIdamukta-18 etAstava bhAryAH sahagavayasaH sadRzarAjakulebhya AnItA bhuGa tAvadetAbhiH sArddha viSayasukhamityAdi tadiha na vaktavyaM, apariNItatvAttisya, kiyattatavyam / ityAha-jAva var3iyakule'tti vaM jAto'smAkamiSTaputro necchAmastvayA viyogaM soI tato bhA bhogAn yAva yaM jIvAma ityata Arabhya thAvadasmAsu divaM gateSu pariNatavayAH varddhite kulavaMzatantukAyeM nirapekSaH sam prajiSyasIti / 2 'khelAsavA dAha yAvatkaraNAta 'sukAsavA soNiyAsavA' yAvadavazyaM viprahAtavyAH, 3 'Apavittae'tti ANyAtuM bhaNitumityarthaH / mUla-saMpAdane atra eka: mudraNa-doSa: dRzyate-zIrSaka-sthAne sU+ 6 sthAne sU+ 5 mudritaM gajasukumArasya kathA ~139~
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (c) prata sUtrAMka [6] dIpa anukrama [13] bhAga [13] "antakRddazA" aMgasUtra-8 (mUlaM + vRttiH) mUlaM [6] varga: [3], adhyayanaM [1] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH anu. 4 gajasukumArasya kathA - ratnana badAsI-taM icchAmo NaM te jAyA ! egadivasamavi rajjasiriM pAttie nikkhamaNaM jahA mahAbalassa jAva tamANAte tahA tahA jAba saMjamittate, se gaya0 aNagAre jAte IripA0 jAva guttarvabhayArI, tatte NaM se gayasukumAre jaM caiva divasaM pavvatite tasseva divasarasa puvvAvaraNhakAlasamayaMsi jeNeva arahA arinemI 1 'nikkhamaNaM jahA mahAbalassa' yathA bhagavatyAM mahAbalasya niSkramaNaM rAjyAbhiSekazivikArohaNAdipUrvakamuktamevamasyApi vAcyaM, kimantam ? ityAha- 'jAva tamANAe vahA 2 jAba saMjamaiti tasya pratrajitasya kila bhagavAnupadizati sma evaM devANuppiyA ! gaMtavyaM ciTThiyadhvaM nisIyanvaM tuyaTTiyanvaM bhuMjiyavvaM bhAsiyabvaM evaM uDAe 2 pANehiM bhUtehiM jIvehiM sattehiM saMjameNaM saMjamiyadhvaM assi caNaM aTThe no pamAeyavvaM, tae NaM gayasukumAre aNagAre arahao ariTThanemissa aMtie imaM eyAruvaM dhammiyaM uvaevaM sammaM paDhicchati tamANAe vaha 2 'jaM caiva divasaM pabbate' gaccha taha ciTThati taha nisIyati taha tuyaTTati taha bhuMjati taha uTThAe 2 pANehiM 4 saMjameNaM saMjamai' / ityAdi, yadiha taddinapratrajitasyApi gaja sukumAramuneH pratimApratipattirabhidhIyate tatsarvajJenAriSTaneminopadiSTatvAda viruddhamitarathA pratimApratipattAvayaM nyAyo yathA- 'paDivAi evAo saMghayaNadhiIjuo mahAsatto / pahimAo bhAviyappA sammaM guruNA aNujhAo // 1 // gacchezciya nimmAo jA pubbA dasa bhave asNpunnaa| navamassa taya hoi jano suyAmigamo // 2 // [ pratipayate etAH saMinanadhRtiyuto mahAsattvaH / pratimA bhAvitAtmA samyag guruNA'nujJAtaH // 1 // gacche eva nirmAtaH yAvat pUrvANi daza bhaveyurasaMpUrNAni / navamasya tRtIyavastu bhavati jaghanyaH zrutAdhigamaH // 2 // ] iti, ######### For PaPa Lise Only ~ 140 ~
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [3], ----------------------- adhya yanaM [8] ----------------------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8], aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAka atakara-KI teNeca vA02 arahaM arihanemI tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM vaMdati NamaMsati 2 evaM vadAsi-icchAmi varga zAGge bhaMte! tunbhehiM anbhaNuNNAte samANe mahAkAlaMsi susANaMsi egarAiyaM mahApaDimaM uvasaMpajittA NaM gajasuku viharesate, ahAsuhaM devANu01, tate NaM se gaya0 aNa0 arahatA ariDha0 anbhaNunAe samANe arahaM ari- mArA // 11 // rahanemI vaMdati Namasati 2 arahato ariha0 aMti0 sahasaMbavaNAo ujANAo paDiNikkhamati 2 jeNevA mahAkAle susANe teNeva uvAgate 2 thaMDillaM paDileheti 2 uccArapAsavaNabhUmi paDileheti 2IsiMpanbhAragaeNaM kAraNaM jAva dovi pAe sAiDa egarAI mahApaDima uvasaMpavitANaM viharati, imaM ca NaM somile mAhaNe da sAmidheyassa ahAte cAravatIo nagarIo bahiyA puvvaNiggate samihAto ya danbhe ya kuse ya pattAmoDaM ca |gaNhati 2 tato paDiniyattati 2 mahAkAlassa susANassa adUrasAmaMteNaM vIIvayamANe 2 saMjhAkAlasamayasi paviralamaNussaMsi gayasukumAlaM aNagAraM pAsati 2taM varaM sarati 2 Asurutte 5 evaM va0-esa NaM bho| se gayasUmAle kumAre appatthiya jAca parivajjite, je NaM mama dhUyaM somasirIe bhAriyAe asapaM somaM 8 anukrama [13] 1'IsipambhAragaeNati Ighadavanatabadanena 'jAva'tti karaNAt etadraSTavya 'vagdhAriyapANI' pralambabhuja ityarthaH 'aNimisanayaNe sukpogglniruddhvitttthiiN| 2 'sAmidheyassa'tti samitsamUhasya 'samihAutti indhanabhUtAH kAThikAH danbhe'tti samUlAn darbhAn 'kuse tti darbhApANIti 'pattAmoDayaM catti zAkhizAkhAzikhAmoTitapatrANi devatArcanArthInItyarthaH, gajasukamArasya kathA ~141~
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [3], ----------------------- adhya yanaM [8] ----------------------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8, aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka dAriyaM adiTTadosapaiyaM kAlavattiNi vippajahettA muMDe jAva pacatite, taM seyaM khalu mama gayasukumAlassa kumArassa veranijAyaNaM karettate, evaM saMpeheti 2 disApaDileharNa kareti 2 sarasaM mahiyaM gehati jeNeva gayasUmAle aNagAre teNeva uvA0 2 gayasUmAlassa kumArassa matthae maTTiyAe pAliM baMdhai 2 jalaMtIo ciyayAo phulliyarkisuyasamANe khayaraMgAre kahalleNaM geNhai 2 gayasamAlassa aNagArassa matthae pakkhipati 2 bhIe 5tao khippAmeva avakamai2 jAmeva disaM pAunbhUte, tate NaM tassa gayasUmAlassa aNagArassa sarI-II rayaMsi yaNA pAunbhUtA ujalA jAva durahiyAsA, ta0 se gaya0 aNagAre somilassa mAhaNassa maNasAvihU appadussamANe taM ujjalaM jAya ahiyAseti, tae NaM tassa gaya. aNataM ujalaM jAva ahiyAsemANassa subheNaM pariNAmeNaM pasasthajjhavasANeNaM tadAvaraNijjANaM kammANaM khaeNaM kammarayavikiraNakaraM apuvvakaraNa anukrama [13] kAra 4584426545* 1'adiTThadosapaiya'ti dRSTo doSazcauryAdiryasyAH sA tathA sA cAsau patitA ca-jAtyAdevahiSkRteti dRSTadoSapatitA na tathetyadRSTadoSapatitA, athavA na dRSTadoSapatitetyadRSTadoSapatitA, kAlavattiNinti kAle-bhogakAle yauvane varcata iti kAlavartinI 'vippajahittA viprahAya / 2 'phulliyakisuyasamANe'tti vikasitapalAzakusumasamAnAn raktAnityarthaH 'khAdirAjArAn' khadiravAruvikArabhUtAGgArAn | kamalleNaM' karpareNa / 3 ujalA alArtha yAvatkaraNAhava ekArthAH vipulA tIbrA caNDA pragADhA kaTI karkazA ityevalakSaNA drssttvyaaH| 'appadussamANe ti aprdvissn-dvessmgcchnnityrthH| 5 'kammarayavikiraNakara' karmarajoviyojakam 'apuruvakaraNa'ti aSTamaguNasthAnakam / REnand gajasukamArasya kathA ~142~
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) prata sUtrAMka [6] dIpa anukrama [13] bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra - 8 ( mUlaM + vRtti:) varga: [3], adhyayanaM [C] mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra- [C] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH antavRMda // 12 // aNupavihassa anaMte aNuttare jAba kevalavaranANadaMsaNe samupapaNe, tato pacchA siMddhe jAvappahINe, tattha pAM zAne 5 ahAsaMnihitehiM devehiM samma ArAhitaMtikahu dibve surabhigaMdhodae buTTe dasaddhavanne kusume nivADite celukveve kae dibve ya gIyagaMdhavyaninAye kae yAvi hotthA / tate NaM se kaNhe vAsudeve kallaM pAuSpabhAyAte jAva jalate vhAte jAva vibhUsie hatthikhaMdhavaragate sakoreMTamalladAmeNaM use gharejja0 seyagaracAmarAhiM uddhavyamANIhiM mahayA maeNDacaDagarapaha karavaMdaparikkhite bAravatiM NagariM majjhamajjheNaM jeNeva arahA ariha0 teNeva paihArestha gamaNAe, tate NaM se kaNhe vAsudeve bAravatIe nayarIe majjhamajjheNaM niggacchamANe evaM purisaM pAsati junna jarAjajjariyadehaM jAva kilataM mahatimahAlayAo ihagarAsIo egamegaM ihagaM gahAya bahiyArasthApahAto aMtogihaM aNuSpavisamANaM pAsati, tae NaM se kaNhe vAsudeve tassa purisassa aNukaMpaNaTTAe hatthikhaMdhavaragate gajasukumArasya kathA 'bhaDacaDaga 1 'anaMte' iha yAvatkaraNAdidaM dRzyam aNuttare nivvAcAra nirAvaraNe kasiye paDipunneti / 2 'siddhe' iha yAvatkaraNAt 'buddhe mute parinibbue'si dRzyaM, 3 'gItagaMdhamvaninAe'tti gItaM sAmAnyaM gandharva tu mRdaGgAdinAdasammizra miti, rapakaravaMdaparikkhitte' bhaTAnAM ye ghaTakaragrahakarA vistAravatsamUhAsteSAM yaddandaM tena parikSiptaH / 5 'pahArettha gamaNAe ti gamanAya saMpradhAritavAnityarthaH / 6 'juna' iha yAvatkaraNAt 'jarAjajariyadehaM AuraM susiyaM' bubhukSitamityarthaH 'pivAsiyaM duybala' iti draSTavyamiti / 7 'maha mahAlayAu' ti mahAtimahataH iSTakArAzeH sakAzAt, For Parts Only ~143~ 3 varge gajasukumArA 8 dhyayanaM sU0 6 // 12 //
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [3], ----------------------- adhya yanaM [8] ----------------------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka CROSS ceva pagaM ihagaM gehati 2 bahiyA rasthApahAo aMtogiha aNuppaveseti, tate NaM kaNheNaM vAsudeveNaM egAte bhAihagAte gahitAte samANIte aNegehiM purisasatehiM se mahAlae igassa rAsI bahiyA ratthApahAto aMto4|gharaMsi aNuppavesie, tate NaM se kaNhe vAsudeve bAravatIe nagarIe majhamajjheNaM Niggacchati 2 jeNeva a-1 hai rahA arihanemI teNeva uvAgate 2 jAva baMdati NamaMsati 2 gayasukumAlaM aNagAraM apAsamANe arahaM ari-14 hunemi vaMdati NamaMsati 2 evaM va0-kahiNaM bhaMte! se mamaM sahodare kaNIyase bhAyA gayasukumAle aNagAre jANaM ahaM caMdAmi namasAmi, tate NaM arahA arihanemI kaNhaM vAsudevaM evaM vadAsi-sAhie NaM kaNhA gayahai sukumAleNaM aNagAreNaM appaNo ahe, tate NaM se kaNhe vAsudeve arahaM arihanemi evaM vadAsi-kahaNaM bhaMte! gayasUmAleNaM aNagAreNaM sAhite appaNo ahe?, tate NaM arahA arihanemI kaNhaM vAsudevaM evaM va0 evaM khalu kaNhA! gayasukumAleNaM aNagAre NaM mamaM kallaM pukhvAvaraNhakAlasamayaMsi baMdai NamaMsati 2evaM va0diicchAmi NaM jAca uvasaMpajjittANaM viharati, tae NaM taM gayasukumAlaM aNagAraM ege purise pAsati 2 Asurutte jAva siddhe, taM evaM khalu kaNhA! gayasukumAleNaM aNagAreNaM sAhite appaNo aDhe 2, tate NaM se kaNhe vAsudeve arahaM ariTTanemi evaM va0-kesa NaM bhaMte! se purise appatthiyapatthie jAva parivajite je NaM mamaM sahodAdaraM kaNIyasaM bhAparaM gayasukumAlaM aNagAraM akAle ceva jIviyAto vavarovite, tae NaM arahA arihanemI kaNhaM vAsudevaM evaM va-mA NaM kaNhA! tumaM tassa purisassa padosamAvajAhi, evaM khalu kaNhA! teNaM puri anukrama [13] For P OW gajasukamArasya kathA ~144~
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [3], ----------------------- adhya yanaM [8] ----------------------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAka antakRha seNaM gayasukumAlassa aNagArassa sAhije dine, kahaNNaM bhaMte! teNaM puriseNaM gayasukumAlassa NaM sAhejeA varga zAoM |dinne?, tae NaM arahA arihanemI kaNhaM vAsudevaM evaM va0-se nUrNa kaNhA! mamaM tumaM pAyabaMdara habvamAgaccha- gajasuku mANe vAravatIe nayarIe purisaM pAsasi jAva aNupavisite, jahANaM kapahA! tuma tassa purisassa sAhijje // 13 // dinne evameva kaNhA! teNaM puriseNaM gayasukumAlassa aNagArassa aNegabhavasayasahassasaMcitaM kammaM udIre-1818dhyayana mANeNaM bahukammaNijjaratthaM sAhijje dinne, tate NaM se kaNhe vAsudeve arahaM ariTTanemi evaM va0-se NaM bhaMte!dA sU06 purise mate kahaM jANiyabve ?, tae NaM arahA ariha0 kaNha vAsudevaM evaM va0-je NaM kaNhA! tuma pAravatIe nayarIe aNupavisamANaM pAsettA Thitae ceva ThitibheeNaM kAlaM karissati taNaM tuma jANejjAsi esa NaM se 8 *purise, tate NaM se kaNhe vAsudeve arahaM ariTTanemi vaMdati namasati 2 jeNeva AbhiseyaM hasthirayaNaM teNevara uvA02hatthiM durUhati 2 jeNeva bAravatI NagarI jeNeva sate gihe teNeva pahArettha gamaNAe, tassa somila-12 damAhaNassa kallaM jAva jalate ayameyAkhve abhasthie 4 samuppanne-evaM khalu kaNhe vAsudeve arahaM ariTTanemi pAyavaMdae niggate taM nAyameyaM arahatA vinAyameyaM arahatA sutameyaM arahatA siTThameyaM arahayA bhavissahara 1 'bahukammanijaratthasAhijje dattetti pratItamiti / 2 bhadeNati AyuHkSayeNa bhayAdhyavasAnopakrameNetyarthaH / 3 ' nAyameyaM // 13 // arahaya'tti tadevaM jJAtaM sAmAnvena etadgajasukumAlamaraNamaItA-jinena 'suvameya ti smRtaM pUrvakAle jJAtaM sat kathanAvasare smRtaM bhaviSyati * vijJAta-vizeSataH somilenaivamabhiprAyeNa kRtametadityevamiti ziSTa-kRSNavAsudevAya pratipAditaM bhaviSyatIti / anukrama [13] Amation gajasukamArasya kathA ~145
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [3], ----------------------- adhya yana [8] ---------------------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8, aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka kaNhassa vAsudevassa, taM na najati NaM kaNhe vAsudeve mamaM keNavi kumAreNaM mArissatittikadu bhIte 4 sayAto gihAto paDinikkhamati, kaNhassa vAsudevassa bAravati nagari aNupavisamANassa purato saMpakkhi sapaDi-13 disi habvamAgate, tate NaM se somile mAhaNe kaNhaM vAsudevaM sahasA pAsettA bhIte 4 Thite ya ceva ThitibheyaM kAlaM kareti dharaNitalaMsi savvaMgehiM dhasatti saMnivaDite, tate NaM se kaNhe vAsudeve somilaM mAhaNaM pAsati | 2 evaM va0-esa NaM devANuppiyA! se somile mAhaNe appasthiyapatthie jAva parivajite jeNa mamaM sahoyare kanIyase bhAyare gayasukumAle aNagAre akAle ceva jIviyAo vavaroviettikA somilaM mAhaNaM pANehiMda kahAveti 2taM bhUmi pANieNaM anbhokkhAveti 2 jeNeva sate gihe teNeva uvAgate sayaM gihaM aNupaviDhe, evaM khalu jaMbU! jAva sa0 aMta. tacassa vaggassa aTThamajjhayaNassa ayama? pannatte (sU06) navamassa u ukkhevao, evaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM 2 bAravatIe nayarIe jahA paDhamae jAva viharati, tattha NaM bAravatIe baladeve nAma rAyA hotthA vannao, tassa NaM baladevassa ranno dhAriNInAmaM devI hotthA bannao, tate NaM sA 1 'sapakkhi sapaDidisi ti sapakSa-samAnapArvatayA sapratidik-samAnapratibiktayA atyarthamabhimukha ityarthaH, abhimukhAgamane hi parasparasamAveva dakSiNavAmapAzvauM bhavataH, evaM vidizAvapIti / 2 evaM khalu jaMvU! samaNeNaM bhagavayA jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa | aMtagaDadusANaM tassa vaggassa aTThamassa ajjhayaNassa ayamaDhe paNNattettibemI ti nigamanam , evamanyAni paJcAdhyayanAni, evametaikhayodizamistRtIyo vargo nigamanIyaH / anukrama [13] ** **** * gajasukamArasya kathA ~146~
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [3, 4], ---------------------- adhyayanaM [9-13, 1-10]--------------------- mUlaM [7, 8] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8, aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [7, 8 dIpa anukrama [14-15] antakRA- dhAriNI sIhaM sumiNe jahA goyame navaraM sumuhe nAma kumAre pannAsaM kannAo pannAsadAo codasapubvAiM a-18/4 vaga zAoM hijjati vIsaM vAsAiM pariyAto sesaM taM ceva setu siddhe nikkhevo| evaM dummuhevi kRvadAraevi, tinniviTA gajamuku baladevaghAriNIsuyA, dAruevi evaM ceva, navaraM vasudevadhAriNisute / evaM aNAdhiTThIvi vasudevadhAriNIsute, mArA // 14 // evaM khalu jaMbU! samaNeNaM jAva saM0 aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM taccassa vaggassa terasamassa ajjhayaNassa8/8dhyayana ayama? pannate 3, (sU07) jati NaM bhaMte! samaNeNaM jAca saMpatteNaM taccassa vaggassa ayamaDhe paM0 cautthassa sU078 ke aDhe pannatte, evaM svalu jaMbU! samajAva saM0 cautthassa vaggassa dasa ajjhayaNA pannatA, taM0-jAli 1 mayAli 2 udayAlI purisaseNe ya 4 vAriseNe ya 5 / pajjunna 6 saMva 7 aniruddhe 8 saccanemI ya9daDhanemI81 410||1||jti NaM bhNte| samaNeNaM jAva saMpatteNaM cautthassa baggassa dasa ajjhayaNA pannattA paDhamassa NaM, ajjhayaNassa ke aDhe pannatte?, evaM khalu jaMbU! teNaM kA. bAravatI NagarI tIse jahA paDhame kaNhe vAsudeve AhebacaM jAva viharati, tattha NaM bAravatIe NagarIe vasudeve rAyA dhAriNI vannato jahA goyamo navaraM jAli-18 kumAre pannAsato dAto pArasaMgI solasa vAsA paritAo sesaM jahA goyamassa jAva settujhe siddhe / evaM mayAlI uvayAlI purisaseNe ya vAriseNe ya / evaM pajunnevitti, navaraM kaNhe piyA rupiNI mAtA / evaM saMbavi, navaraM jaMbavatI mAtA / evaM aniruddhevi navaraM pajunne piyA vedabbhI mAyA / evaM sacanemI, navaraM smu-8||14|| ivijaye pitA sivA mAtA, daDhanemIvi, sabce egagamA, cautthavaggassa nikkhevo| (sU08) jati NaM bhaMte! ~147~
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [5], --------------------- adhya yanaM [1] --------------------- mUlaM [9] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka gAthA samajAva saM0cautthassa vaggassa ayamaDhe pannatte paMcamassa caggassa aMtakaDadasANaM samaNeNaM jAva saM0ke ahe paM01, evaM khalu jaMbU! samaNeNaM jAva saMpatteNaM paMcamassa vaggassa dasa ajjha050,taM-paumAvatI 1 ya gorI 4 gaMdhArI 3 lakSaNA4 susImA5 yA jaMbavaha sababhAmA 7 rUppiNi 8 mUlasiri9 mUladattAvi 10 // 1 // jati NaM bhaMte! paMcamassa vaggassa dasa ajjhayaNA paM0, paDhamassa NaM bhaMte! ajjhayaNassa ke ahe paM0?, evaM jaMbU! teNaM / kAleNaM 2 bAravatI nagarI jahA paDhame jAva kaNhe vAsudeve Ahe. jAva viharati, tassa NaM kaNhassa cAmu012 paumAvatI nAma devI hotthA bannao, teNaM kAleNaM 2 arahA arihanemI samosaDhe jAva viharati, kaNhe vAsudeve Niggate jAva palavAsati, tate NaM sA paumAvatI devI imIse kahAe laTThA haTTa jahA devatI jAva pajju- vAsati, tae NaM arihA ariTTa kaNhassa vAsudevassa paumAvabIe ya dhammakahA parisA paDigatA, tate | kaNhe. arahaM ariSTanemi vaMdati NamaMsati 2 evaM va0-imIse NaM bhNte| bAravatIe nagarIe navajoyaNa jAva devalogabhUtAe kiMmUlAte viNAse bhavissati ?, kaNhAti! arahaM ariha. kaNhaM vAsu0 evaM va0-evaM khalu kaNhA! imIse bAravatIe nayarIe navajoyaNa jAva bhUyAe muraggidIvAyaNamUlAe viNAse bhavissati, ka 1 caturthe varge dazAdhyayanAni, paJcame'pi tathaiva, satra prathame 'suraggidIvAyaNamUlApatti surA ca-mayaM kumArANAmunmattatAkAraNaM agnizca-agnikumAradevasandhukSito dvIpAyanazva-surApAnamattayuSmatkumArakhalIkRtaH kRtanidAno bAlatapasvI samprAptAgnikumAradevatvaH ete mUlaMkAraNaM yakha binAzasya sa tathA, athavA surazcAsAvagnikumArazcAgnidAtA dvIpAyanazceti surAgnidvaipAyanaH zeSaM tathaiva / * * dIpa * anukrama [18-20] padmAvatI-AdinAma pravrajyA-kathA ~148~
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [5], --------------------- adhya yanaM [1] --------------------- mUlaM [9] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8, aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: antakRdazAoM // 15 // hassa vAsudevassa arahato ariha aMtie evaM socA nisamma evaM anbhatthie 4-dhannA NaM te jAlimayAli-13/5 varga hai purisaseNavAriseNapajjunnasaMvaaniruhaDhanemisacanemippabhiyato kumArA je NaM cahattA hirannaM jAya paribhA-paTU sarveSAM pra. etA arahato ariSTanemissa aMtiyaM muMDA jAva pavvatiyA, ahaNNaM adhanne akayapunne raje ya jAca aMteure yA vrajyAnujJA mANussapasu ya kAmabhogesu mucchite 4 no saMcAemi arahato ariTTa jAva panvatittae, kaNhAi! arahA a- dhyayanaM riTThanemI kaNhaM vAsudevaM evaM va0-se nUrNa kaNhA! tava ayamanbhasthie 4-dhannA NaM te jAva pavatisate, setA sU09 nUNaM kaNhA! ahe samaDhe?, haMtA asthi, taM no khalu kaNhA! taM evaM bhUtaM vA bhavvaM pA bhacissati vA jannaM vAsudevA caittA hirannaM jAva pabvaissaMti, se keNadveNaM bhaMte ! evaM vucaha-na eyaM bhUyaM vA jAva pabbatissaMti?, kaNhAti! arahA arihanemI kaNhaM vAsudevaM evaM 40-evaM khalu kaNhA! sabvevi ya NaM vAsudevA puvyabhave nidANakaDA, se eteNaTeNaM kaNhA! evaM buJcati-na evaM bhUyaM0 pabvaissaMti, tate NaM se kaNhe cAmu0 arahaM ariTTha evaM va0-ahaM NaM bhNte| ito kAlamAse kAlaM kicA kahiM gamissAmi? kahiM uvavajjissAmi?, tate NaM arihA ariTTa kaNhaM vAsu evaM va0-evaM khallu kaNhA! bAravatIe nayarIe suradIvAyaNakovaniDDAe ammApiiniyagavippaTaNe rAmeNa baladeveNa saddhiM dAhiNaveyAliM abhimuhe johiDillapAmokkhANaM paMcaNhaM 4-1 // 15 // gAthA dIpa anukrama [18-20] 1 'paribhAittA' iha 'dANaM ca dAiyANa'ti saMsmaraNIyaM / padmAvatI-AdinAm pravrajyA-kathA ~149~
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [5], --------------------- adhya yanaM [1] --------------------- mUlaM [9] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka DavANaM paMDarAyaputtANaM pAsaM paMhumahuraM saMpasthite kosaMbavaNakANaNe naggohavarapAyavassa ahe puddhvisilaaptttte| pItavatthapacchAiyasarIre jarakumAreNaM tikkheNaM kodaMDavippamukkeNaM isuNA vAme pAde viddhe samANe kAlamAse hAkAlaM kicA tacAe vAluyappabhAe puDhavIe ujalie narae neraiyattAe uvavajihisi, tate NaM kaNhe vAsudeva arahato ariTTha. aMtie eyamaDhe socA nisamma oya jAva jhiyAti, kaNhAti! arahA ariDha0 kaNhaM vAsudevaM evaM vadAsi-mA NaM tuma devANuppiyA! ohaya jAca jhiyAhi, evaM khalu tumaM devANu taccAto puDhadAvIo ujaliyAo aNaMtaraM jabcahisA iheva jaMbuddIve bhArahe vAse AgamesAe ussappiNIe puMDesu jaNava-IK tesu sayaduvAre bArasame amame nAma arahA bhavissasi, tattha tumaM bahaI vAsAI kevalapariyAgaM pASaNesA sijijhahisi 5, tate NaM se kaNhe vAsudeva arahato ariTTa aMtie epamahaM socA nisamma hahatuTTha0 apphoDeti 2 baggati 2 tivatiM chiMdati 2 sIhanAyaM kareti 2 arahaM ariTTanemi vaMdati NamaMsati 2 tameva abhi sekaM hatthi durUhati 2 jeNeva pAravatI NagarI jeNeva sate gihe teNeva uvAgate abhiseyahatthirayaNAto paco8 ruhati jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva sate sIhAsaNe teNeva uvAgacchati 2 sIhAsaNavaraMsi puratthA gAthA dIpa anukrama [18-20] / kosaMbavaNakANaNe' pAThAntareNa 'kAsaMbakANaNe 'puDhavitti 'puDhabIsilApaTTae'tti dRzya, pIyavasthati 'pIyavatvapacchAviyasarIre'tti hAya / 2 'tivadanti trayANAM padAnAM samAhAratripadI-mahasyeva raGgabhUmau padatrayavinyAsavizeSastA chinatti-karoti / REairatna For P OW N aturary.au padmAvatI-AdinAma pravrajyA-kathA ~150~
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [5], --------------------- adhya yanaM [1] --------------------- mUlaM [9] + gAthA pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8], aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata antakRdda- zAGge / sUtrAka 5 varga sarveSAM pravrajyAnujJA madhyayana // 16 // bhimuhe nisIyati 2 koDuMbiyapurise saddAveti 2 evaM va0-gacchaha NaM tunbhe devANu ! bAravatIe nayarIe siMghADaga jAya uvaghosemANA evaM vapaha-evaM khalu devANuppiyA! bAravatIe nayarIe navajopaNa jAva bhUyAe suraggidIvAyaNamUlAte viNAse bhavissati, taM jo NaM devA! icchati cAravatIe nayarIe rAyA vA juvarApA vA Isare talacare mADaMbiyakoTuMbiya inbhaseTThI vA devI vA kumAro vA kumArI vA arahato arihanemissa aMtie muMDe jAva pavvaittae taM naM kaNhe vAsudeve visajjeti, pacchAturassavi ya se ahApavittaM viti aNujANati mahatA iDDIsakArasamudaeNa ya se nikkhamaNaM kareti, docaMpi tacaMpi ghosaNayaM ghoseha 2 mama eyaM| paJcappiNaha, tae NaM te koTuMbiya jAva pacappiNaMti, tate NaM sA paumAvatI devI arahato0 aMtie dharma socA nisamma haTTha tuha jAba hiyayA arahaM arihanemI caMdati NamaMsati 2evaM vayAsI-sahahAmi NaM bhaMte ! NiggaMdha |pAvayaNaM se jahetaM tunbhe badaha jaM navaraM devANu01 kaNhaM vAsudevaM ApucchAmi, tate NaM ahaM devA0 aMtie gAthA dIpa anukrama [18-20] 1 rAjA-prasiddho rAjA yuvarAja:-rAjyA: IzvaraH prabhuramAtyAdiH talavaro-rAjavallabho rAjasamAnaH mAumbikaH-maDagthAbhidhAnasanivezavizeSasthAmI kauTumbikA-dvidhAvikuTumbanetA ibhyAdayaH prtiitaaH| pacchAurassaviti pacchatti pramajatA vadvimuktaM kuTumbakaM tannikA dArthamAtura:-sAbAdhamAnaso yastasyApi yathApravRttA-yathAprarUpitAM vRtti-AjIvanam 'anujAnAti pUrvavadadAti na punariyarjakasya pratra-1 jitatvena pAzcAtyanirvAhyatatkuTumbasya tAmapaharatIti / padmAvatI-AdinAm pravrajyA-kathA ~151~
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [5], --------------------- adhya yanaM [1] --------------------- mUlaM [9] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka 487-%255 gAthA muMDA jAva pavvayAmi, ahAsuhaM0, tasA paumAvatI devI dhammiyaM jANappavaraM durUhati 2 jeNeva pAravatI magarI jeNeva sate gihe teNeva uvAgacchati 2 dhammiyAto jANAto pacorubhati 2 jeNeva kaNhe vAsudece te 70 karayala kahu evaM gha0-icchAmi NaM devANu tumbhehiM anbhaNuNNAtA samANI arahato ariSTanemissa aMtie muMDA jAya pabba0, ahAsuhaM, tae NaM se kaNhe vAsudeve ko9vitesaddAveti 2 evaM va0-khicpAmeva paumAvatIte mahatthaM nikkhamaNAbhiseyaM ubaTTaveha 2 epamANattiyaM pacappiNaha, ta0 te jAca pacappiNaMti, tae NaM se kaNhe vAsudeve paumAvatI devIM paTTayaM Daheti ahasateNaM sovanakalasa jAva mahAnikkhamaNAbhiseeNaM abhisiMcati / sabvAlaMkAravibhUsiyaM kareti 2 purisasahassavAhiNi siviyaM radAveti bAravatINagarImajhamajheNaM niggacchati 2 jeNeva revatate pabbae jeNeva sahasaMbavaNe ujjANe teNeva uvA02 sIyaM Thaveti paumAvatI devI sItAto pacorubhati 2 jeNeva arahA arihanemI teNeva uvA0 2 arahaM arihanemI tikkhutto A0pa0 20 na0242 evaM va-esa gaMbhaMte! mama aggamahisI paumAvatInAma devI havA kaMtA piyA maNunA maNAmA abhirAmA jAMca kimaMga puNa pAsaNayAe?, tannaM ahaM devANu sissiNibhikkha dalayAmi paDicchaMtu NaM devANu sissiNibhikkhaM, ahAmuhaM0, ta0 sA paumAvatI uttarapaucchima disIbhAgaM avakamati 2 sayameva AbharaNAlaMkAra omuyati 2 sayameva paMcamuTThiyaM loyaM kareti 2 jeNeva arahA ari0 teNeca uvA02 arahaM ariTTanemi vaMdati 1 jAba kimaMga puNa' ityatra 'udumbarapupphaipica dulabhA savaNayAe kimaMga puNa pAsaNayAe~tti draSTavyamiti / dIpa anukrama [18-20] anu.5 padmAvatI-AdinAma pravrajyA-kathA ~152
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [5], --------------------- adhya yanaM [1] --------------------- mUlaM [9] + gAthA pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8], aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: 5varge padmAvatyadhyayanaM antakRhaNamaMsati 2 evaM va0-Alite jAva dhammamAikkhitaM, tate gaM arahA ariha0 paumAvatI devI sayameva pabvAzALe veti 2 saya muMDA0 saya jakkhiNIte ajAte sissiNiM dalayati, tasA jakkhiNI ajA paumAvaI devI sayaM pabvAjAva saMjamiyavyaM, tate NaM sA paumAvatI jAva saMjamai, tasA paz2amAvatI ajA jAtA // 17 // IriyAMsamiyA jAva guttabhayAriNI, ta0 sA paumAvatI ajA javikhaNIte ajAte aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjati, bahahiM cautthachaTTavivihatava. bhA0 viharati, tasA paumAvatI ajjA bahupaDipunnAI vIsaM vAsAI sAmanapariyAgaM pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhoseti 2 sahi bhasAI aNasaNAe chedeti 2 jassahAte kIrai naggabhAve jAva tamaDha ArAheti carimussAsehiM siddhA 5 // sU09 gAthA dIpa anukrama [18-20 1'Alitte NamityAdAvidaM dRzyam-AdIpto bhadanta ! lokaH evaM pradIptaH AdIptapradIptazca jarayA maraNena ca, tata icchAmi devAnAM priyaiH svaya mevAtmAnaM pratrAjituM yAvat AcAragocaravinayavainakkicaraNakaraNayAtrAmAtrApravRttikaM dharmamArayAtumiti, yAtrAmAtrArtha ca vRttirvatra sa tathA| tAm / 2 'IriyAsamiyA' ityAdI yAvatkaraNAdbhandhAntareSu 'bhAsAsamiyAM ityAdi 'maNaguttA' ityAdi 'vayaguttA guttidiyA guttabhacAriNIti draSTavyaM / 3 'bahUhi' ityatraivaM draSTavyaM-'chaDvamadasamaduvAlasehiM mAsaddhamAsakhamaNehiM vivihehiM tavokammehi appANaM bhAvamANA vihriitti| 4 'jassaTTAe kIrati NaggabhAve ityAdau yAvatkaraNAdidaM dRzya-'muMDabhAve kesaloce baMbhaceravAse aNhANagaM acchattayaM aNuvANayaM bhUmisejAo phalagalasijAo paragharapavese laddhAvaladdhAI mANovamANAI paresi hIlaNAo niMdaNAo khisaNAo tAlaNAo garahaNAo // 17 // padmAvatI-AdinAma pravrajyA-kathA ~153~
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [5], -------- --------------- adhya yanaM [2-8, 9-10] --------------------- mUlaM [10, 11] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8], aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka 4% 845454545-15% [10,11] (sU09) teNaM kAleNaM 2 bAravaI revatae ujANe naMdaNavaNe tattha NaM pArava0 kaNhe vAsu0 tassa NaM kaNhavAsudevassa gorI devI vannato arahA samosaDhe kaNhe Niggate gorI jahA paumAvatI tahA NiggayA dhammakahA parisA paDigatA, kaNhevi, tae NaM sA gorI jahA paumAvatI tahA NikkhaMtA jAva siddhA5 / evaM gNdhaarii| lakkhaNA / susImA / jaMbavaI / sacabhAmA / rUpiNI / aTThavi paumAvatIsarisAo aTTa ajjhayaNA // (sU010) teNaM kAleNaM 2 bAravatInagarIe revatate naMdaNavaNe kaNhe, tattha NaM bAravatIe nayarIe kaNhassa vAsudevassa putse jaMbavatIe devIe attate saMve nAma kumAre hotthA, ahINa, tassa NaM saMghassa kumArassa mUlasirInAma bhAriyA hotthA vannao, arahA samosaDhe kaNhe Niggate mUlasirIvi NiggayA jahA paumA0 navaraM devANu kaNhaM vAsudevaM ApucchAmi jAva siddhA / evaM muuldttaavi| paMcamo vaggo / (sU011) uccAvayA virUvarUyA bAdhIsa parIsahovasaggA gAmakaMTagA ahiyAsijjati tamahamArAhedanti kaNThyaM, navaraM hIlanA-anabhyutthAnAdi nindanA-khamanasi kutsA khisaNA' lokasamakSameva jAtyAdhughaTTanaM tarjanA-jJAsyasi re jAlmetyAdi bhaNanaM tADanA-capeTAvinA gaharhA-I-1 NIvasamakSaM kutsA uccAvacA-anukUlapratikUlAH asamaJcasA ityarthaH virUparUpA:-vividhasvabhAvA dvAviMzatiH parISahAH, upasargAzca poDaza prAmakaNTakA-indriyagrAmasya bAdhakatvena kaNTakA iveti| 1 'aTThavi paThamAvatIsarisAu~ti padmAvatyA sahASTau, tAzca paJcAvatIsadRzAH samAnavaktavyatA ityarthaH paraM nAmasu vizeSaH, evaM ca 'aha ajjhayaNa'tti etAnyaSTAvadhyayanAni, sadRzAni ca vAsudevabhAryAekapratibaddhatvAt , anvaM tu adhyayanadvayamaSTakavilakSaNaM vAsudevasnuSApratibaddhatvAditi / paJcamasya vargasya nikSepo vAcyaH / dIpa anukrama [21-22] SAREairabix ~154~
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [6], ----------------------- adhyayanaM [1-2] --------------------- mUlaM [12] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata mUlazrI sutrAMka [12] antakRdA jati chahassa ukkhevao navaraM solasa ajjhayaNA paM0,0-'maMkAtI kiMkame ceva, moggarapANI ya kAsave / khe-15varge zAna mate dhitighare ceca, kelAse haricaMdaNe // 1 // pArattasudaMsaNapugnabha6 sumaNabhada supaiDhe mehe / ahamuse aalakkhe gAyAdAna ajhayaNANaM tu solasayaM // 2 // ' jai solasa ajjhayaNA paM0 paDhamassa ajjhayaNassa ke ahe pannate, evaM khalu // 18 // jaMbU! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe nagare guNasilae cetite seNie rAyA maMkAtInAma gAhAvatI parivasati a mUladatte tAjAya paribhUte, teNaM kAleNaM 2 samaNe bhagavaM mahAvIre Adikare guNasilae jAva viharati parisA niggayA. sU010 tate NaM se maMkAtI gAhAvatI imIse kahAe laddhaTe jahA pannattIe gaMgadatte taheva imovi jeTTaputtaM kuTuMbe Tha- 11 vettA purisasahassavAhiNIe sItAte NikkhaMte jAva aNagAre jAte IriyAsamite, tase maMkAtI aNagAre varga samaNassa bhagavato mahAvIrassa tahArUvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAiyAI ekArasa aMgAI ahijati maMkAtI sesaM jahA khaMdagassa, guNarayaNaM tacokammaM solasavAsAiM pariyAo taheva vipule siddhe| kiMkamevi evaM kikoNI veva jAva vipule siddhe| (sU012) teNaM kAleNaM 2 rAyagihe guNasilate cetite seNie rAyA cellaNA-IFsU012 devI, tastha NaM rAyagihe ajjuNae nAma mAlAgAre parivasati, ahe jAva paribhUte, tassa NaM ajjuNayassa mAlAyArassa baMdhumatINAma bhAriyA hotthA sUmA0, tassa NaM ajuNayassa mAlAyArassa rAyagihassa na- // 18 // gAthA: dIpa anukrama [23-26] 1 SaSThasya copakSepastatra ca SoDazAdhyayanAni, teSu zlokenASTAvaSTau tu gAthayoktAnIti / arjUnamAlAgArasya kathA ~155~
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) (8) varga: [6], ------------------------adhya yana [3] ----------------------- mUlaM [13] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [13] garassa bahiyA etya NaM mahaM ege pupphArAme hotthA kaNhe jAba niuraMvabhUte dasaddhavannakusumakusumite pAsAtIe 4, tassa NaM puSphArAmassa adUrasAmaMte tattha NaM ajjuNayassa mAlApArassa ajtpjjtpitipjjyaage| |aNegakulapurisaparaMparAgate moggarapANissa jakkhassa jakkhAyayaNe hotthA, porANe divve sace jahA puNNabhade, tatva NaM moggarapANissa paDimA egaM mahaM palasahassaNiphaNNaM ayomayaM moggaraM gahAya ciTThati, ta. se ajjuNate mAlAgAre pAlappabhitiM ceva moggarapANijakkhabhatte yAvi hotthA, kallAkalliM pacchiyapiDagAI geNhati 2rAyagihAto nagarAto paDinikkhamati 2 jeNeva pupphArAme teNeva u02 pupphucayaM kareti 2 aggAI varAI pupphAI gahAi 2 jeNeva moggarapANissa jakkhAyayaNe teNeva u. muggarapANissa jakkhassa maharihara puSphacaNayaM kareti 2 janupAyavaDie paNAmaM kareti, tato pacchA rAyamaggaMsi vittiM kappemANe viharati, tattha NaM rAyagihe nagare leliyA nAma goTThI parivasati ahA jAba paribhUtA jaMkayasukayA yAvi hotyA, takarAya-18 gihe Nagare annadA kadAha paimode ghuDhe yAvi hotyA, ta0 se ajuNate mAlAgAre kallaM pabhUpatarAehiM pupphehiM / dIpa anukrama [27] kiNhe jAva'tti iha yAvatkaraNAt 'kiNhe kiNhobhAse nIle nIlobhAse' ityAdi meghanikurambabhUta ityetadanta ArAmavarNako |razyA / 2 'laliya'tti durlalitagoSThI-bhujaGgasamudAyaH, AtyA yAvacchabdAdIptA bahujanasyAparibhUtA aMkayamukayatti yadeva kRtaM zobhana namazobhanaM vA tadeva sutu kRtamityabhimanyate pitRpaurAdibhiryasyAH sA ytkRtsuktaa| 3 'pamoe'tti mahotsavaH / 4 * % arjUnamAlAgArasya kathA ~156~
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) (8) varga: [6], ------------------------adhya yana [3] ----------------------- mUlaM [13] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8], aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sutrAMka [13] antakRpa-18 kajamitikaTu pacUsakAlasamayaMsi baMdhumatIte bhAriyAte saddhiM pacchiyapiDayAtiM gehati 2 sayAto gihAto varge zAha pahinikkhamati 2rAyagihaM nagaraM majjhamajheNaM Niggacchati 2 jeNeva puSphArAme teNeva uvA02 baMdhumatIte ghumatAta muharapAbhAripAe saddhiM pupphucayaM kareti, ta0tIse laliyAte goTTIte cha gohillA purisA jeNeva moggarapANissaNyadhyayana 19 // 4 jakkhassa jakkhAyayaNe teNeva uvAgatA abhiramamANA ciTThati, tase ajuNate mAlAgAre baMdhumatIe bhAri- sU013 yAe saddhiM pupphuccayaM kareti aggAtiM varAtiM puSphAtiM gahAya jeNeva moggarapANissa jakkhassa jakkhAyayaNe teNeva uvAgacchati, tate NaM cha gohillA purisA ajuNayaM mAlA baMdhumatIe bhAriyAe saddhiM ejamANaM pAsaMti 2 annamannaM evaM va0-esa NaM devANu ! ajjuNate mAlAgAre baMdhumatIte bhAriyAte saddhiM ihaM havvamAgacchati taM seyaM khalu devANu 1 amhaM ajuNayaM mAlAgAraM avaoDayavaMdhaNayaM karettA baMdhumatIte bhAriyAe saddhiM vipulAI bhogabhogAI muMjamANANaM viharittaettikA epamaDha annamannassa paDimuNeti 2 kavADaMtaresa nilakaMti ni-1 calA niSphaMdA tusiNIyA pacchaNNA ciTThati, tase ajjuNate mAlAgAre baMdhumatimAriyAte saddhiM jeNeva modaggarajakkhAyapaNe teNeva uvA02 Aloe paNAma kareti maharihaM pupphacaNaM kareti jaMnupAyapaDie paNAmaM kare1'agAI ti agre bhavAnyaprANi pradhAnAnItyarthaH varANi tAnyeva, ekArthazabdopAdAnaM tu prAdhAnyaprakarSakhyApanArtha / 2 'avauDya // 19 // | baMdhaNaya'ti avamoTanato'vakoTanato vA pRSThadeze bAhuzirasA saMyamanena bandhanaM yasya sa tathA / SCCCCCCCCC dIpa anukrama [27] SARERaunintamaraana arjUnamAlAgArasya kathA ~157~
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [6], ------------------------adhya yana [3] ----------------------- mUlaM [13] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [13] ti, tate Na cha govellA purisA devadavasa kavADaMtarehito Niggacchati 2 alluNayaM mAlAgAraM gehaMti 2 a-| ghaoDagavaMdhaNaM kareMti, baMdhumatIe mAlAgArIe saddhiM vipulAI bhoga bhuMjamANA viharaMti, ta0 tassa anjuNa-12 yassa mAlAgArassa ayamajhathie 4, evaM khalu ahaM bAlappabhitiM ceva moggarapANissa bhagavao kallAkalliM jAva kappemANe viharAmi, taM jati NaM moggarapANijakkhe iha saMnihite hoMte se NaM kiM mamaM eyArUvaM AvaI || pAvejamANaM pAsate?, taM nathi NaM moggarapANI jakkhe iha saMnihite, sunvattaM taM esa kahe, tate NaM se moggara-12 dapANI jakkhe ajjuNayassa mAlAgArassa ayameyArUvaM anbhatthiyaM jAva biyANettA ajjuNayassa mAlAgArassa sarIrayaM aNupavisati 2 taDataDataDassa baMdhAI chiMdati, taM palasahassaNiphaNaM ayomayaM moggaraM geNhati 2 te itthisatrAme purise ghAteti, ta0 se alluNate mAlAgAre moggarapANiNA jakkheNaM aNNAiDe samANe rAyagihassa nagarassa pariperateNaM kallAkalliM cha itthisattame purise ghAtemANe viharati, rAyagihe Nagare siMghADaga jAva *mahApahapahesu bahujaNo annamannassa evamAikkhati 4-evaM khalu devANu, ajjuNate mAlAgAre moggarapA/NiNA aNNAiDhe samANe rAyagihe Nagare bahiyA cha itvisattame purise ghAyemANe viharati, ta0 se seNie CANCY dIpa anukrama [27] 1vavarasa vatti drutaM hutaM / 2'suvattaM NaM esa kaTTe' vyaktaM-sphuTam eSaH-yakSaH pratimArUpa: 'kASThaM dAru tanmayatvAdebatAzUnyatvenAkiJcitvaratvAditi / arjUnamAlAgArasya kathA ~158~
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) (8) varga: [6], ------------------------adhya yana [3] ----------------------- mUlaM [13] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: zAne // 20 // prata sUtrAMka [13] rAyA imIse kahAe laDhe samANe koDubiya0 sadAveti 2 evaM va0-evaM khalu devA! ajuNate mAlAgAre jAva 46 varga / ghAtemANe jAca viharati taM mA NaM tunbhe ketI kaTThassa thA taNassa vA pANiyassa vA puSphaphalANaM vA ahAte mudgarapAsatiraM niggacchatu mA NaM tassa sarIrassa vAvattI bhavissatittikaDu docaMpi tacaMpi ghosaNayaM ghoseha 2khippA- yadhyayana meva mameyaM paJcappiNaha, tate NaM te koDaMbiya jAva paJca0, tattha NaM rAyagihe nagare sudaMsaNe nAmaM seTThI parivasati sU013 aDDe0, tate NaM se sudaMsaNe samaNovAsate yAvi hotthA abhigayajIvAjIce jAva viharati, teNaM kAleNaM 2 samaNe bhagavaM jAva samosaDhe viharati, ta. rAyagihe nagare siMghADaga bahujaNo annamannassa evamAikkhati jAva kimaMga puNa vipulassa aTThassa gahaNayAe evaM tassa sudasaNassa bahujaNassa aMtie eyaM socA nisamma8 dAayaM anbhasthite 4-evaM khalu samaNe jAva viharati taM gacchAmi NaM vadAmi0, evaM saMpeheti 2 jeNeva ammA piyaro teNeva uvAgacchati 2 karayala evaM va0-evaM khalu ammatAo! samaNe jAva viharati taM gacchAmi jaNaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadAmi namajAva pajuvAsAmi, tate NaM sudaMsaNaM seTiM ammApiyaro evaM vadAsi | dIpa anukrama [27] 1 'sairaM nigacchatti khaira-yatheSTa niryAtu / 2'iha Agaya'mityAdi, iha nagare AgavaM pratyAsamatve'pyevaM vyapadezaH syAt | mata ucyate-daha saMprApta, prAptAvapi vizeSAmidhAnAyocyate iha samavasRtaM-dharmavyAkhyAnaprahatayA vyavasthita, athavA iha nagare punariho- yAne punariha sAdhUcitAvamahe iti / // 20 // SAMEauratanA L. arjUnamAlAgArasya kathA ~159~
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) (8) varga: [6], ------------------------adhya yana [3] ----------------------- mUlaM [13] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [13] -evaM khalu puttA! ajuNe mAlAgAre jAva ghAtemANe viharati, taM mA NaM tumaM puttA! samaNaM bhagavaM mahAvIra | vaMdae NiggacchAhi, mA NaM tava sarIrayassa vAbasI bhavissati, tumaNNaM ihagate ceva samaNaM bhagavaM mahAvIra vaMdAhi NamaMsAhi, tase NaM sudaMsaNe seTThI ammApiyaraM evaM va0-kipaNaM tumaM] ammapAto! samaNaM bhagavaM0 ihahai mAgayaM ihapattaM iha samosaDhaM ihagate ceva vaMdissAmi?, taM gacchAmi NaM ahaM ammatAo! tunbhehiM anbhaNunAte samANe bhagavaM mahA. vaMdate, ta0 sudaMsaNaM seTiM ammApiyaro jAhe no saMcAyaMti bahahiM AghavaNAhiM 4 jAya parUvettate tAhe evaM vadAsi-ahAsuhaM0 ta0 se sudaMsaNe ammApitIhiM anbhaNuNNAte samANe pahAte suddha- ppA vesAIjAva sarIre sayAto gihAto paDinikkhamati 2 pApavihAracAreNaM rAyagihaM NagaraM masaMmajoNaM hai zANiggacchati 2moggarapANissa jakkhassa jakkhAyayaNassa adUrasAmaMteNaM jeNeva guNasilate cetite jeNeva 3 samaNe bhagavaM mahA0 teNeva pahAretya gamaNAe, tate paM.se moggarapANI jakkhe sudaMsaNaM samaNovAsataM adUrasAmaMteNaM bItIvayamANaM 2 pA02 Asurutte 5,taM palasahassaniSphannaM ayomayaM moggaraM ullAlemANe 2 jeNeva sudaMsaNe samaNovAsate teNeva pahArettha gamaNAte, tate NaM se sudaMsaNe samaNovAsate moggarapANiM jakkhaM ejamANaM pAsati 2 abhIte atatthe aNubdhigge akkhubhite acalie asaMbhaMte vesthateNaM bhUmIM pamannati 2 kara 1 'muddhappatti zuddhAtmA pAvatkaraNAt 'besiyAI pavaravatthAI parihie appmhgyaabhrnnaalNkiysriire'| 2'vatyaMteNa"ti vaskhAlAcalena 'karayala'tti karayalapariggahiyaM sirasAvattaM dasanaI aMjaliM matthae kaTu' iti draSTavyaM / dIpa anukrama [27] SHREmiratna arjUnamAlAgArasya kathA ~160~
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) (8) varga: [6], ------------------------adhya yana [3] ----------------------- mUlaM [13] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sutrAMka [13] antakRha- tala evaM vadAsI-namo'tthu NaM arahatANaM jAva saMpattANaM namo'tthu NaM samaNassa jAva saMpAviukAmassa, pu- varge zAGga lAbica NaM mate samaNassa bhagavato mahA0 aMtie thUlate pANAtivAte pacakkhAte jAvajjIvAte thUlate musAbAte madarapA dhUlate adinAdANe sadArasaMtose kate jAvajjIvAte icchAparimANe kate jAvajjIvAte, taMidANiMpiNaM tassevaNyadhyayana // 21 // aMtiyaM savvaM pANAtivAtaM paJcakkhAmi jAvajjIvAe musAvAyaM adattAdANaM mehuNaM pariggaha paJcakkhAmi jAca-11 jjIvAe savvaM kohaM jAva micchAdasaNasallaM paJcakkhAmi jAvajjIvAe savvaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM cau-5 cihapi AhAraM paJcakkhAmi jAvajjIvAe, jati NaM etto uvasaggAto mucissAmi to me kappeti pArettate aha No etto uvasaggAto muccissAmi tato me tahA paJcakravAte cevattikahu sAgAraM paDima paDivajjati / tase moggarapANijakkhe taM palasahassaniSphannaM ayomayaM moggaraM ullAlemANe 2jeNeva sudaMsaNe samaNovAPsate teNeva uvA02no ceva NaM saMcAeti sudaMsaNaM samaNovAsayaM teyasA samabhipaDittate, tate NaM se moggara|pANIjakkhe sudaMsaNaM samaNovAsa savvao samaMtAo parigholemANe 2 jAhe no (ceva Na) saMcAeti sudaMsaNaM samaNovAsayaM teyasA samabhipaDittate tAhe sudaMsaNassa samaNovAsayassa purato sapakkhi sapaDidirsi ThicA sudaMsaNaM samaNovAsayaM aNimisAte diTThIe suciraM nirikkhati 2 ajuNayassa mAlAgArassa sarIraM | 1 'no ceva NaM saMcAeti sudaMsaNaM samayovAsayaM tevasA samamipaittae'tti na zakkoti sudarzanaM samabhipatitum-AkramitumityarthaH haina ?-tejasA-prabhAvena sudarzanasambandhineti / dIpa anukrama [27] RAKAR mA SAREauratonintennational arjUnamAlAgArasya kathA ~161~
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) prata sUtrAMka [13] dIpa anukrama [27] bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra - 8 ( mUlaM + vRtti:) mUlaM [13] varga: [6], adhyayanaM [3] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH Ja Erato vippajahati 2 taM palasahassaniphannaM ayomayaM moggaraM gahAya jAmeva disaM pAunbhUte tAmeva disaM paDigate, ta0 se ajjuNate mAlA0 moggarapANiNA jakrakheNaM viSpamukke samANe vasati dharaNiyasaMsi savyaMgehiM nivaDate, ta0 se sudaMsaNe samaNovAsate niruvasaggamitikaTu paDimaM pAreti, tate NaM se ajjuNate mAlA0 tato muhutaMtareNaM Asatthe samANe uTTeti 2 sudaMsaNaM samaNovAsayaM evaM va0 - tubhe NaM devANu0 1 ke kahiM vA saMpatthiyA, tate NaM se sudaMsaNe samaNovAsate ajjuNayaM mAlA0 evaM va0 evaM khalu devANuppiyA! ahaM sudaMsaNe nAmaM samaNovAsate abhigayajIvAjIve guNasilate cetite samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdate saMpatthite, ta0 se ajjuNate mAlA0 sudaMsaNaM samaNovAsayaM evaM va0 taM icchAmi NaM devANu0 ! ahamavi tumae saddhiM samaNaM bhagavaM mahA0 vaMdezae jAba pajjuvAsettae, ahAsuhaM devANu0 1, ta0 se sudaMsaNe samaNovAsate ajjuNapaNaM mAlAgAreNaM saddhiM jeNeva guNasilae cetite jeNeva samaNe bhagavaM mahA0 teNeva u0 2 ajjuNaeNaM mAlAgAreNaM saddhiM samaNaM bhagavaM mahA0 tikkhutto jAva pajjuvAsati, tate NaM samaNe bhagavaM mahA0 sudaMsaNassa samaNo0 ajjuNayassa mAlAgArassa tIse ya0 dhammakahA0, sudaMsaNe paDigate / tae NaM se ajjuNate samaNassa0 dhammaM sobA haTTa0 sadahAmi NaM bhaMte! NiggaMthaM pAvayaNaM jAva agmuTThemi, ahAsuhaM, ta0 se akSuNate mAlA0 uttara sarpameva paMcamuTThiyaM loyaM kareti jAva aNagAre jAte jAva viharati, tate NaM se ajjuNate aNagAre jaM caiva divasa muMDe jAva pavvate taM ceva divasa samaNaM bhagavaM mahA0 baMdati 2 imaM eyArUvaM abhiggahaM uggahati - kappaha | arjUnamAlAgArasya kathA For Pass Use Only ~162~ nary org
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [6], ------------------------adhya yana [3] ----------------------- mUlaM [13] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8], aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: antakRha- prata sUtrAMka // 22 // [13] pIpa me jAyajIvAte chaTuMchaDeNaM anikkhitteNaM tavokammeNaM appANaM bhAvamANassa biharittaettikaha, ayameyA- 6 varga rUvaM abhiggahaM ogeNhati 2 jAvajIcAe jAva viharati, tate NaM se ajuNate aNagAre chaTukkhamaNapAraNa- mudrapAyaMsi paDhamaporisIe samAyaM kareti jahA goyamasAmI jAva aDati, tate NaM taM ajjumaya aNagAraM rAyagiheNyadhyayana nagare ucca jAva ajamANaM bahave itdhIo ya purisA ya DaharA ya mahallA ya juvANA ya evaM vadAsI-ime NaM| | sU0 me pitAmArate bhAyA bhagiNI0 bhajA putta0 dhUyA. suhA0 imeNa me annatare sayaNasaMbaMdhipariyaNe mAriettikaha appegatiyA akosaMti appehIlaMti niMdati khiMsaMti garihaMti tajeti tAleMti, tate NaM se ajuNate aNagAre tehiM bahahiM itthIhi ya purisehi ya Daharehi ya mahallehi ya juvANaehi ya AtosejamANe jAva tAlejamANe tesiM maNasAvi apaussamANe samma sahati samma khamati titikSati ahiyAseti sammaMTU sahamANe khama0 titi ahi rAyagihe gare uccaNIyamajjhimakulAI aDamANe jati bhattaM lahati to pANaM * Na labhati jaha pANaM to bhattaM na labhati, tate NaM se ajuNate adINe avimaNe akaluse aNAile avisAdI 1 sahata ityAdIni ekArthAni padAnIti kecit , anye tu sahate bhayAbhAvena kSamate kopAbhAvena titikSate dainyAbhAvena adhisahate-Adhikyena sahata iti / 2 'adINe tyAdi, satrAdInaH zokAbhAvAt avimanA na zUnyacittaH akaluSo dveSavarjitatvAt anAvilaH // 23 // janAkulo vA niHkSobhatvAt aviSAdI ki me jIvitenetyAdicintArahitaH ata evAparitAnta:-avizrAnto yogaH-samAdhiryasya sa tathA 3 svaarthikennttvaacaapritaantyogii| anukrama [27] SARA SHRELIEaturintalirational arjUnamAlAgArasya kathA ~163~
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [6], ------------------------adhya yana [3] ----------------------- mUlaM [13] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [13] AKAR aparitaMtajogI aDati 2rAyagihAto nagarAto paDinikkhamati ra jeNeva guNasilae cetite jeNeva samaNe bhagavaM mahA. jahA goyamasAmI jAva paDidaMseti 2 samaNeNaM bhagavayA mahA0 abbhaNuNNAte amucchite 4 cilamiva paNNagabhUteNaM appANeNaM tamAhAraM AhAreti, tate NaM samaNe0 annadA rAya0 paDi02 pahiM jaNa biharati, tate NaM se ajuNate aNagAre teNaM orAleNaM payatteNaM paggahieNaM mahANubhAgeNaM tavokammeNaM appANaM bhAvemANe bahapupaNe chammAse sAmaNNapariyAgaM pAuNati, addhamAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhaseti tIsaM| bhattAI aNasaNAte chedeti 2 jassahAte kIrati jAva siddhe 3 (sU013) teNaM kAleNaM 2 rAyagihe nagare guNasilae cetite tattha NaM seNie rAyA kAsave NAma gAhAvatI parivasati jahA maMkAtI, solasa vAsA pariyAo vipule siddhe 4 / evaM khemate'ci gAhAvatI, navaraM kAgaMdI nagarI solasa paritAo vipule pabdhae siddhe / evaM dhitiharevi gAhA0 kAmaMdIe 10 solasa vAsA pariyAo jAba vipule siddhe / evaM kelAsevi gA. navaraM sAgee nagare vArasa vAsAI pariyAo vipule siddhe 7,evaM haricaMdaNevi gA0 sAee bArasa vAsA pariyAo vipule siddhe 8 / evaM bArattatevi gA0 navaraM rAyagihe nagare vArasa vAsA pariyAo vipule siddhe 90 zrIpa %25% anukrama [27] "bila'mivetyAdi, asthAyamartho-yathA bile pannagaH pAsiMsparzanAtmAnaM pravezayati tathA yamAhAraM mukhenAsaMspRzanniva rAgavirahitatvAvAhArayati-abhyavaharatIti / P unciurary.org arjUnamAlAgArasya kathA ~164~
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [6], ------------------------adhyayana [3] --------------------- mUlaM [14] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [14] dIpa AntakRdda- IRI evaM survasaNevi gA. navaraM vANiyagAme nayare dUtipalAsate ceite paMca vAsA pariyAo vipule siddhe 10 // evaM varga zAja punnabhaddevi gA. vANiyagAme nagare paMca vAsA vipule siddhe 11 / evaM sumaNabhaddevi sAvatthIe naga bahuvA- kAzyapA saparisiDhe 12 / evaM supaiTevi gA0 sAvatthIe nagarIe sattAvIsaM vAsA pari0 vipule siddhe 13 / mehe // 23 // doni4-14 rAyagihe nagare bahaI vAsAtiM paritAo 14 / (sU014) teNaM kAleNaM 2 polAsapure nagare sirivaNe ujANe, atimukkAtattha NaM polAsapure nagare vijaye nAma rAyA hotyA, tassa NaM vijayassa ranno sirI nAmaM devI hotthA banato, dhyayana tassa NaM vijayassa ranno putte sirIe devIte asate atimutte nAma kumAre hotthA sUmAle, teNaM kAleNaM 2 samaNe bhagavaM mahAjAva sirivaNe viharati, teNaM kA02 samaNassa0 jeTTe aMtevAsI iMdabhUtI jahA pannattIe jAba polAsapure nagare ucca jAva aDA, imaM ca NaM aimuse kumAre pahAte jAva vibhUsite barahiM dAraehi yA dAriyAhi ya Dibhaehi ya DibhiyAhi ya kumAraehi ya kumAriyAhi ya saddhiM saMparibuDe sato gihAto pahi-17 nikkhamati, 2 jeNeva ivahANe teNeva uvAgate tehiM bahahiM dAraehi ya 6 saMparibuDe abhiramamANe 2 viharati, tate the bhagavaM goyame polAsapure nagare uccanIya jAva aDamANe iMdaTThANassa adUrasAmaMteNaM bItIvadhati, tate kaNaM se aibhutte kumAre bhagavaM goyama adUrasAmaMteNaM bItIvayamANaM pAsati 2 jeNeva bhagavaM goyame teNeva uvA x // 23 // 1 atimuktakakathAnake kiJcilikhyate---'iMdaTThANe'tti yondrayaSTirUTTIMkriyate / anukrama [28-38] 5A Santarata na | atimuktakumArasya kathA ~165
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [6], ------------------------- adhya yana [15] ----------------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata % sUtrAMka % % gate 2 bhagavaM goyama evaM vadAsI-ke NaM bhaMte! tumbhe? kiM vA aDaha?, tate NaM bhagavaM goyame aimuttaM kumAra evaM va-amhe gaM devANuppiyA! samaNA NiggaMthA IriyAsamiyA jAva caMbhayArI uccanIya jAva addaamo.| tate NaM atimuse kumAre bhagavaM goyamaM evaM va0-eha maM bhaMte! tumbhe jA NaM ahaM tumbhaM bhikkhaM davAvemItikaha bhagavaM goyamaM aMgulIe geNhati 2 jeNeva sate. teNeva uvAgate, tate NaM sA sirIdevI bhagavaM goyama eja mANaM pAsati pAsettA haTTa0 AsaNAto abhuTTeti 2 jeNeva bhagavaM goyame teNeva uvAgayA bhagavaM goyamaM / dAtikkhuso AyAhiNapayAhiNaM baMdati 2 viuleNaM asaNa 4 paDivisajeti, tate NaM se atimule kamAre bha gavaM goyama evaM va0-kahi NaM bhaMte ! tumbhe parivasaha, ta. bhagavaM aimuttaM kumAraM evaM va0-evaM khalu devA NuppiyA! mama dhammAyarie dhammocatesate bhagavaM mahA0 Adikare jAva saMpAviukAme iheva polaaspurss| sanagarassa bahiyA sirivaNe ujANe ahApaDi uggahaM0 saMjameNaM jAva bhAvemANe viharati, tattha NaM amhe pari vasAmo, tate NaM se aimutte kumAre bhagavaM goyama evaM va0-gacchAmi NaM bhaMte! ahaM tumbhehiM saddhiM samaNaM bhagavaM mahA. pAyavaMdate?, ahAmuha, tate NaM se atimutte kumAre bhagavaM gotameNaM saddhi jeNeva samaNe mahAvIre teNeva uvA02 samaNaM bhagavaM mahA0tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM kareti 2 vaMdati jAva pajuvAsati, tate dIpa % anukrama [39-40] % % % 1 jA Nati yena nikSAM dApayAmi NamityalaGkAre / % * atimuktakumArasya kathA ~166~
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [6], ------------------------- adhya yana [15] ----------------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8], aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata zAoM sUtrAMka dIpa antakRta ThANaM bhagavaM goyame jeNeva samaNe bhagavaM mahAteNeva uvAgate jAca paDidaMseti 2 saMjame0 tava0 viharati, tara samaNe atimuttassa kumArassa tIse ya dhammakahA, ta0 se atimutte samaNassa bha0ma0 a0 dhamma socA nisamma atimuktahaTTa jaM navaraM devANu ! ammApiyaro ApucchAmi, tate NaM ahaM devANu0 aMtie jAva pabvayAmi, ahA0 kAdhyayana // 24 // devANu0 mA paDibaMdha, tate NaM se atimutte jeNeva ammApiyaro teNeva uvAgate jAva pavvatittae, atimuttaM sU0 15 kumAraM ammApitaro evaM va0-bAlesi tAva tumaM puttA! asaMbuddhesi0, kiM naM tuma jANasi dhamma?, tate NaM se atimutte kumAre ammApiyaro evaM va0-evaM khalu ammayAto! jaMceva jANAmi taM cevana yANAmi jaMceva | na yANAmi taM ceva jANAmi, tataM ahamuttaM kumAraM ammApiyaro evaM va0-kahanaM tumaM puttA! jaM ceva jA-IX Nasi jAva taM ceva jANasi?, ta0 se atimutte kumAre ammApita evaM0-jANAmi ahaM ammatAto! jahA jAeNaM avassamariyavvaM na jANAmi ahaM ammatAto! kAhe vA kahiM yA kahaM vA kecireNa vA?, na jANAmi ammayAto! kehiM kammAyayaNehiM jIvA neraiyatirikkhajoNimaNussadevesu uvavajjati, jANAmi NaM ammayAto! 1'jAva padidaseitti iha yAvatkaraNAt 'gamaNAe paDikamai bhattapANaM Aloe'tti draSTavyaM / 2 'kAhe vatti kasyAM velAyAM prabhAtAdikAyAM 'kahiM vatti ka kSetre ? 'kahaM vatti kena prakAreNa kiyacireNa ? kiyati kAle'tikrAnte ityarthaH, 'kammAyayaNehiti 4 karmaNAM-jJAnAvaraNAdInAmAyatanAni-AdAnAni saiH / [karmaNAM jJAnAvaraNAdInAmAyatanAni AdAnAni vA bandhahetava ityarthaH iti karmAyatanAti karmAdAnAni vA pAThAntareNa 'kammAvayaNehiti tatra karmApattanAni yaiH karmApatati-Atmani saMbhavati tAni tayA, iti pratyantare] anukrama [39-40] For P OW | atimuktakumArasya kathA ~167~
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRtti:) varga: [6], -------------------------adhya yana [15, 16] ----------------------- mUlaM [15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka jahA satehiM kammAyANehiM jIthA neraiya jAca uvavajaMti, evaM khalu ahaM ammatAto! jaMceva jANAmi taM zAceca na yANAmi jaM va na yANAmi taM ceva jANAmi, icchAmi NaM ammatAto! tumbhehiM anbhaNuNNAte jAca pavvaittate, tate NaM taM aimuttaM kumAraM ammApiyaro jAhe no saMcAeMti bahahiM Aghava0 taM icchAmo te jAtA! egadivasamavi rAtasiriM pAsettate, ta0 se atimutte kumAre ammApiuvayaNamaNuyattamANe tusiNIe saMci ti abhiseo jahA mahAbalassa nikkhamaNaM jAva sAmAiyamAiyAI ahijati bahaI vAsAI sAmaNNapariyAgaM guNarayaNaM jAva vipule siddhe 15 // teNaM kAleNaM 2 bANArasIe nayarIe kAmamahAvaNe cetite, tastha NaM ghANNArasIi alakkhe NAmaM rAyA hotyA, teNaM kAleNaM 2 samaNe jAva viharati parisA0, tate NaM alakkhe rAyA / imIse kahAte laDe haTTa jahA kUNie jAva pajuvAsati dhammakahA0, tase alakle rAyA samaNassa bhaga-15 4 vao mahAjahA udAyaNe tahA NikkhaMte NavaraM jeTTaputaM raje ahisiMcati ekArasa aMgA baha bAsA pariyAo jAva vipule siddhe 16 // evaM jaMbU! samaNeNaM jAva chahassa vaggassa ayamaDhe pannatte (sU015) jati NaM bhNte| sattamassa baggassa ukkhevao jAva terasa ajjhayaNA paNNattA-naMdA 1 taha naMdamatI 2 naMdottara 3 naMdase|NiyA 4 ceva / mahayA 5 sumaruta 6 mahamaruya 7 maruddevA 8 ya aTThamA // 1 // bhaddA 9ya subhaddA 10 ya, sujAtA 11 sumaNAtiyA 12za bhUyadittA 13 ya boddhamcA, seNiyabhajANa naamaaii||2|| jai NaM bhaMte ! terasa ajnaghaNA pannattA padamassa NaM bhaMte! ajjhayaNassa samaNeNa0 ke aDhe pannatte?, evaM khalu jaMbU! teNaM kA02rAyagihe nagare dIpa RECORREC% ACARRY anukrama [39-40] | atimuktakumArasya kathA ~168~
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [7], ----------------------- adhya yanaM [1-13] --------------------- mUlaM [16] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8, aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata zAoM sutrAMka [16] gAthA ansakRdda-18 |guNasilate cetite seNite rAyA vannato, tassa NaM seNiyassa rapaNo naMdA nAma devI hotthA vannao, sAmI 7 varge |samosaDhe parisA niggatA, tate NaM sA naMdAdevI imIse kahAte laTThA koTuMbiyapurise sahAveti 2 jANaM | nandAdI| jahA paumAvatI jAya ekArasa aMgAI ahijjittA vIsaM vAsAiM pariyAto jAva siddhA / evaM terasavi de- | ni 13 vIo NaMdAgameNa nneyvvaato|| sattamo vaggo sammatto // (sU016) jati NaM bhaMte ! ahamassa vaggassa ukkhe-18| 8varge vao jAva dasa ajjhayaNA paNNattA, taM0-kAlI 1 sukAlI 2 mahAkAlI 3 kaNhA 4 sukaNhA 5 mahAkaNhA | kaalydhy6| vIrakaNhA7 ya boddhavvA rAmakaNhA 8 taheva ya // 1 // piuseNakaNhA 9navamI dasamI mahAseNakaNhA 10 y|| | yanaM 1 jati dasa ajjhayaNA paDhamassa ajjhayaNassa ke aDhe pannate?, evaM khalu jaMbU! teNaM kA02caMpA nAma nagarI sU017 hotthA punnabhadde cetite, tattha NaM caMpAe nayarIe koNie rAyA vaNNato, tattha NaM caMpAe nayarIe seNiyassa hai| rano bhajjA koNiyassa raNo cullamAuyA kAlI nAma devI hotyA vANato jahA naMdA jAva sAmAtiyamAtiyAtiM ekArasa aMgAI ahijjati, bahahiM cauttha0 jAca appANaM bhAvemANI viharati, tate NaM sA kAlI 31 aNNayA kadAi jeNeva ajjacaMdaNA ajA teNeva uvAgatA 2 evaM va0-icchAmi gaM ajjAo! tumbhehiM anbhaNu-1 [paNAtA samANA rayaNAvali tavaM upasaMpajjesANaM viharettate, ahAsuhaM0, tasA kAlI ajA ajacaMdaNAe // 25 // 1 aSTame tu kimapi likhyate-rayaNAvali ti rakhAvalI-AbharaNavizeSaH rajAvalIva ratnAvalI, yathA hi ramAvalI ubhayata AdisUkSmasthUlasthUlataravibhAgakAhalikAkhyasauvarNAvayabadvayayuktA bhavati, punarmadhyadeze sthUlaviziSTamaNyalaGkRtA ca bhavati, evaM yattapaH paTTAdAvu dIpa anukrama [41-45] kAlIrANI-tasyA dIkSA evaM ratnAvalI tapa: varNanaM ~169~
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRtti:) varga: [8], ----------------------adhya yana [1] --------------------- mUlaM [17] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka abhaNuNNAyA samANA rapaNAvaliM uvasaMpa0 viharati taM0-cautthaM kareti cautthaM karesA savvakAmagaNiyaM / pAreti, sambakAmaguNiyaM pArettA chaTuM kareti 2 sabvakAma pAreti 2 aTThamaM kareti 2 sabvakAma02 aTTha chahAI kareti 2 sabbakAmaguNiya pAreti 2 cautthaM kareti 2 sayakAmaguNiyaM pAreti 2 cha8 kareti 2 sabvakAmaguNiyaM pAreti 2 aTThamaM kareti 2 sabvakAmagu02 dasamaM kareti 2 savvakAma0 2 duvAlasamaM kareti 2 [17] + gAthA -CRASRCASSET dIpa padayamAnamimamAkAra dhArayati tanAvalItyucyate, tatra caturthamekenopavAsena SaSThaM dvAbhyAmaSTamaM tribhiH, tato'STau paThAni, tAni ca sthApanAyo catvAri 2 kRtvA patidvayana sthApyante athavA patitrayeNa nava koSThakAn kRtvA madhyakoThe zUnyaM vidhAya zepesvaSTAsvaSTa SaSThAni racanIyAni, tasacaturthAdicaturviMzatamaparyantaM, catustriMzattamaM ca podazabhirupavAsaiH, tato ranAvalImadhyabhAgakalpanayA caturviMzatvaSTAni, eteSAM / sthUlamaNitayA karipatatvAt , etAni cottarAdharyeNa dve trINi catvAri paJca paT paJca catvAri trINi dve ca khApanIyAni, athavA'STAmiH paziza rekhAbhiH paJcatriMzatkoSThakAna vidhAya madhye zUnyaM kRtvA zeSeSu caturviMzatyaSTAni sthApanIyAnIti, evaM caturviMzattamAdIni caturthAntAni punapyaSTa ca SaSThAni, sthApanA tveSAM pUrvavat , punarapyaSTamapaSThacaturthAnIti, prathamAyAM paripATyAM sarvakAmaguNita pArayati, tatra sarve kAmaguNA-abhilapaNIyA rasAdiguNAH sajAtA yasmin tattathA sarvarasopetamityarthaH, bhojanamiti gamyate, pAraNakasaGgrahagAthA-"paDhamaMmi sambakAmaM pAraNayaM dhIyate vigaivajaM / taiyaM ca alevArDa AyaMbilamo cautthaMmi // 1 // " pAraNaka iti gambate, vAcanAntare-paDhamami samvaguNie pAraNaka"miti dRzyate / anukrama [46-51] | kAlIrANI-tasyA dIkSA evaM ratnAvalI tapa: varNanaM ~170~
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRtti:) varga: [8], -------- -------------- adhyayanaM [1] --------------------- mUlaM [17] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata antakRhazAGge sutrAMka [17] // 26 // gAthA savvakAma02codasamaM ka02 savyakAma02solasamaM ka02 sambakAmagu02 aTThArasamaM kareti 2 savvakAma08varge 2 vIsaimaM kareti 2 sabdhakAmagu02 vAvIsaimaM kareti 2 sabvakAma02cauvIsaimaM kareti 2 savvakAmagu0 kAlyadhya&2 chabbIsai02 savvakAma02 aTThAvIsa02 sambakAma02 tIsaimaM 2 savvakAma0 2 yattIsaima 2 sabba- yanaM 1 kAma02 cottIsaimaM 2 sabyakAma02cottIsaM chaTThAI kareti 2 sabbakAmagu02 cottIsaM ka02 savvakAma ratnAvalI2 battIsaM ka02 sabvakAma02tIsaM ka02 sambakAma02 aTThAvIsaM 2 savvakAma02chabbIsaM 2 sabcakAma tapova. 2cavIsaM 2 sambakA02 bAvIsaM 2 sambakA02 vIsaM ka02 savvakAma02 aTThArasaM 2 savvakAma02 solasamaM kareti 2 savva02 codasamaM 2 sabbakA02 bArasamaM 2 savva02 dasamaM 2 savva02 aTThama 2 sabva02 chaTuM2 savva02 cautthaM 2 sabcakAma02 aTTha chaTAI ka02sabbakA02 aTThamaM kareti 2sabbakAma02 aTThAdhI0 2 sabba02 cautthaM 2 savvakAma evaM khalu esA rayaNAcalIe tavokammassa paDhamA parivADI egeNaM saMbacchareNaM tihiM mAsehiM bAvIsAe ya ahorattehiM ahAmuttA jAva ArAhiyA bhavati, tadANaMtaraM ca NaM docAe parivADIe cautthaM kareti vigativajz2a pAreti 2chaTuM kareti 2 vigatiSajaM pAreti evaM jahA paDhamAevida navaraM sabvapAraNate vigativajaM pAreti jAva ArAhiyA bhavati, tayANaMtaraM ca NaM tacAe parivADIe cautthaM kareti cautthaM karesA alevArDa pAreti sesaM taheva, evaM cautthA parivADI navaraM sabvapAraNate aayNbilN|8|||26|| pAreti sesaM taM ceca, 'paDhamaMmi sabvakAmaM pAraNayaM vitiyate vigtivjN| tatiyaMmi alevADaM AyaMbilamo cau-11 dIpa anukrama [46-51] | kAlIrANI-tasyA dIkSA evaM ratnAvalI tapa: varNanaM ~171~
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRtti:) varga: [8], ----------------------- adhya yanaM [1] --------------------- mUlaM [17] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [17] mitate gaM sA kAlI ajjA rayaNAvalItavokammaM paMcahiM saMvaccharehiM dohi ya mAsehiM aTThAvIsAe yA divasehiM ahAsutaM jAva ArAhettA jeNeva ajjacaMdaNA ajjA teNeva uvA02 ajacaMdaNaM ajaM vaMdati Namasati 2 vahahiM cauttha jAva appANaM bhAvemANI viharati, tate NaM sA kAlI ajA teNaM orAleNaM jAva dhamaNisaMtayA jAyA yAci hotthA se jahA iMgAla. jAva suhuyahuyAsaNe iva bhAsarAsipalicchapaNA taveNaM teeNaM tavateyasirIe atIva uvasobhemANI ciTThati, tate NaM tIse kAlIe ajAe annadA kadAi pudharattA. varattakAle ayaM anbhasthite jahA khaMdaiyassa ciMtA jahA jAva asthi uTThA05 tAva tAya me seyaM kallaM jAva % -54-- gAthA % dIpa 1'orAleNa'miha yAvatkaraNAdidaM dRzya-payatteNa paggahieNaM kallANeNaM siveNaM dhaNNaNa maMgoNe sassirIeNaM udggeNaM uttameNaM | udAreNaM tabokammeNaM sukA bhukkhA nimAMsA advicammAvaNaddhA kiDikiDiyabhUyA kisaNA dhamaNisaMtayA jAvA yAci hotyA, jIvaMjIvaNaM gacchai jIvaMjIveNaM ciTThati bhAsaM bhAsatIti gilAi bhAsaM bhAsissAmitti gilAti se jahA nAmae-kaTThasagaDiyAi vA pattasagaDiyAi vA iMgAlasagaDiyAi vA uNhe vinA sukA samANI sasadaM gacchati sasaI ciTThati evAmeva kAlIci ajA sasaI gacchati sasadaM ciTThati uvaciyA taveNaM teeNaM avaciyA maMsasoNieNaM huyAsaNeba bhAsarAsipahicchanne taveNaM teeNaM tavateyasirIe aIva 2 ubasobhemANI 2 ciTThatti, iha tapovizeSaNazabdA ekArthAH, arthabhedavivakSAyAM tu prathamajJAta vivaraNAnusAreNa zeyAH / 2 jIvajIveneti|jIvabalena na zarIrabalenetyarthaH / anukrama [46-51] SAREaratinimilim | kAlIrANI-tasyA dIkSA evaM ratnAvalI tapa: varNanaM ~172~
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [8], ----------------------- adhya yanaM [1, 2] --------------------- mUlaM [17, 18] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8, aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: antakRta zAra prata sUtrAMka // 27 // jalate. ajjacaMdaNaM annaM ApucchittA ajacaMdaNAe ajAe abbhaNunAyAe samANIe saMlehaNAjhUsaNA bhatta- pANapaDi kAlaM aNavakha0 viharettaesika evaM saMpeheti 2 kallaM jeNeva ajacaMdaNA ajA teNeca u02 ajjacaMdaNaM vaMdati NamaMsati evaM va0-icchAmi NaM ajo| tubbhehiM anbhaNuNNAtA samANI saMleha jAva viharettate, ahAmuhaM0, kAlI ajjA ajacaMdaNAte anbhaNuNNAtA samANI saMlehaNAjhUsiyA jAva viharati, sA kAlI ajA ajacaMdaNAe aMtite sAmAiyamAjhyAI ekkArasa aMgAI ahijjittA bahupaDipunnAI aha saMvaccharAI sAmaNNapariyAgaM pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsettA saDhi bhattAtiM aNasaNAte chedettA jassahAe kIrati jAva carimussAsanIsAsehiM sihA 5, Nikkhevo ajjhayaNaM / (sU017) teNaM kA02 caMpAnAmanagarI punnabhadde cetite koNie rAyA, tattha NaM seNiyassa ranno bhajA koNiyassa rapaNo culla-da mAuyA sukAlInAma devI hotthA jahA kAlI tahA sukAlIvi NikkhaMtA jAva bahUhiM cauttha jAva bhAve viharati, ta0 sA sukAlI ajjA annayA kayAi jeNeva ajacaMdaNA ajA jAva icchAmi NaM ajjo! tubbhehiM abhaNunAtA samANI kaNagAvalItavokamma uvasaMpattiANaM viharettate, evaM jahA rayalAvalI tahA kaNagAva-18 lIvi, navaraM tisu ThANesu aTThamAI kareti jahA rayaNAvalIe chaTThAiM ekAe parivADIe saMvaccharo paMca mAsA 8 varge sukAlyadhyayanaM 2 kanakAvalIta. sU018 [17,18] dIpa anukrama [46-51] // 27 // 1 'kaNagAvali tti kanakamayamaNikarUpa AbharaNavizeSaH / sukAlirANI-tasyA dIkSA evaM kanAkAvalI tapa: varNanaM ~173~
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRtti:) varga: [8], ----------------------- adhyayanaM [3] ------------- ------- mUlaM [18,19] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata vArasa ya ahorasA pAuNhaM paMca varisA mava mAsA aTThArasa divasA sesaM taheva, nava vAsA pariyAto jAca siddhaa| (sU018) evaM mahAkAlIvi, navaraM khuDDAgaM sIhanikIliyaM tavokamma uvasaMpajittANaM viharati, |taM0-cautthaM karetira savvakAmaguNiyaM pAreti pArettA cha8 karetira sabcakAma02 cautdhaM ka02 savvakA02 aTThamaM ka02 savvakA02 cha8 ka02savvakA02 dasamaM2 sabva02 aTThamaM2 sabbakA02 duvAlasaM 2 sabba02 dasamaM 2 sabbakA02codasaM 2 sayakAma02 vArasamaM 2 sabvakA02 solasa02 samba02 codasaM 2 sandha sUtrAMka [17,18] dIpa anukrama [46-51, 52] suhAgaM sIhanikoliya ti vakSyamANamahadapekSayA kSulaka-hakhaM siMhasya niSkrIDita-vihRtaM gamanamityarthaH siMhaniSkIDitaM tadiva yattapatasihaniSkrIDitamucyate, siMho hi galchan gatvA 2 atikrAntadezamavalokayati evaM yatra tapasi atikrAntaM sapovizeSa punaH punarAsevyAtanaM tattat prakaroti tasihaniSkIDitamiti, iha ca ekatyAdaya upavAsAzcaturthapaSThAdizabdavAcyAH, etasya ca racanaiyaM bhavati| ekAdayo navAntAH krameNa sthApyante, punarapi pratyAgatya navAdaya ekAntAstatazca yAdInAM navAntAnAmale pratyekamekAdayo'STAntAH sthApyante, tato navAyekAntapratyAgatapatayAM aSTAdInAM SantAnAmAdau saptAdaya ekAntAH sthApyanta iti, sthApanA ceyN-112|1|3|2|4|3|5 57 / 6 / 8 / 7 / 9 / 8 / 9 / 9 / 7 / 8 / 6 / 7 / 5 / 6 / 4 / 5 / 3 / 4 / 2 / 3 / 1 / 2 / 1 / dinasaGkhyA caivam-iha de nakkasaGkalane tata ekA 45 / punaH | 15 / antyA cApTasaGkalanA 36 / aparA ca saptasaGkalanAH 28 / tathA pAraNakAni 33 / tadevaM sarvasamA 187 / ete caivaM pa-1* mAsAH saptadinAdhikA bhavanti, eteSu ca caturguNiteSu dve varSe aSTAviMzatidinAdhike bhavataH / P 15 sukAlirANI-tasyA dIkSA evaM kanAkAvalI tapa: varNanaM, mahAkAlIrANI-tasyA kSulla siMhaniSkriDitatapa: varNanaM ~174~
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [8], ----------------------- adhya yana [3-5] --------------------- mUlaM [19-21] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: // prata sUtrAMka [19-21] antakRdda- kA02 aTThArasaM02 savvakAma02 solasamaM2 savvakA02 vIsa02 samba02 aTThAra02 samba02 vI- varge zAGge esai02 savva02 solasamaM 2 sabba02 aTTAra02 savvakA02 codasa 2 saya 2 solasa 2 saya 2SA-15 mahAkA rasa 2 savva 2 coddasa 2 sabba 2 dasama 2 savvakA02 vArasama 2 sambakAma02 ahamaM 2 savva02 dasama | lya.3 // 28 // 2 sambakA02 chaTuM ka.2 savva02 ahama02 samba0 2cautthaM 2sabba0 2 cha8 ka0 2 savvakAma02 kSudrasiMha cautthaM 2 saya taheva cattAri parivADIo, ekAe parivADIe chammAsA satta ya divasA, cauNhaM do nikrIDita. barisA aTThAvIsA ya divasA jAva siddhA / (sU019) evaM kaNhAvi navaraM mahAlayaM sIhaNikIliyaM tavo- | kRSNA . 3 kammaM jaheva khuDAgaM navaraM cottIsaimaM jAva NeyabvaM taheva UsAreyabvaM, ekAe varisaM chammAsA aTThArasa ya | mahAsiMdivasA, cauNhaM chabvarisA do mAsA cArasa ya ahorattA, sesaM jahA kAlIe jAva siddhA / (sU020) evaMdra | hani. sukaNhAvi NavaraM sattasattamiyaM bhikkhupaDimaM upasaMpajittANaM viharati, paDhame sattae ekakaM bhoyaNassa dArtisU021 paDigAheti ekeka pANayassa, doce sattae do do bhoyaNassa do do pANayassa paDigAheti, tace sattate tinni 4 dIpa anukrama [52-54] 1 evaM mahAsiMha niSkrIDitamapi, navaramekAdayaH SoDazAntAH SoDazAdayazcaikAntAH sthApyante, tatazca dvaSAdInAM SoDazAntAnAma pratye kamekAdayaH paJcadazAntAH podazAdiSu vekAnteSu paJcadazAdInAM yantAnAmAdau pratyeka caturdazAdayaH ekAntAH sthApyante, dinamAna | dAkhavam-iha SoDazasaGkalanAdvayaM 136 pathadazasaGkalanA 120 caturdazasaGkalanA 105 pAraNakAni 61 sarvApaM 558 / 28 // SAREauratonmlaime mahAkAlIrANI-tasyA kSulla siMhaniSkriDitatapa: varNanaM, kRSNArANI-tasyA tapa: varNanaM ~175
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [8], ------------------------adhya yana [5] ----------------------- mUlaM [21] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: *% prata sUtrAMka [21] bhoSaNassa tinni pANayassa ca05070 sattame sattate satta dattIto bhoyaNassa paDiggAheti satta pANayassa, evaM khalu evaM sattasattamiyaM bhikkhupaDimaM egUNapannAte rAtiMdipahiM egeNa ya channaueNaM bhikkhAsateNaM ahA suttA jAva ArAhettA jeNeva ajacaMdaNA ajA teNeva uvAgayA ajjacaMdaNaM ajaM na02 evaM va0-icchAmi paNa ajAto! tunbhehiM anbhaNuNNAtA samANI ahamiyaM bhikkhupaDima uvasaMpajjittANaM viharettate, ahAsuhaM, hai tate gaM sA sukaNhA ajA ajjacaMdaNAe agbhaNuNNAyA samANI ahamiyaM bhikkhupaDima uvasaMpajjittANaM / sAviharati, paDhame aTThae ekeka bhoyaNassa dasi paDi. ekeka pANagassa jAca aTThame aTThae addaSTa bhoyaNassa paDi gAheti aTTha pANagassa, evaM khalu evaM ahamiyaM bhikkhupaDimaM causaTThIe rAtidiehiM dohi ya aTThAsItehiM bhikkhAsatehiM ahA jAva navanavamiyaM bhikkhupaDima uvasaMpajjittA NaM viharati, paDhame navae ekeka bhoya-| Nassa datiM paDi0 ekeka pANayassa jAva navame navae nava nava da. bhoka paDhi0 nava 2 pANayassa, evaM khalAza navanavamiyaM bhikkhupaDimaM ekAsItIrAiMdiehiM cauhiM paMcottarehiM bhikkhAsatehiM ahAsuttA, dasadasamiyaM bhikkhupaDima uvarsapajjittANaM viharati, paDhame dasate ekeka bhoya. paDi. eka pANa: jAva dasame basapa dasa 2 bho0 dattI paDiggAhe. dasa 2 pANassa0, evaM khala evaM dasadasamiyaM bhikkhupaDima ekeNaM rAIdiya sateNaM addhaNddhehiM bhikkhAsatehiM ahAsutaM jAca ArAheti 2 yahiM cauttha jAca mAsaddhamAsavivihatacokasammehiM appANaM bhAvemANI viharati, tae NaM sA sakaNhA ajA teNaM orAleNaM jAva siddhA nikkhevo ajA %85%22%95% amebabababababagibome anukrama [14] sukRSNArANI tasyA saptasaptatikA tapa: varNanaM ~ 176~
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (c) prata sUtrAMka [22] dIpa anukrama antakRddazAne // 29 // bhAga [13] "antakRddazA" aMgasUtra-8 (mUlaM + vRttiH) adhyayanaM [6] mUlaM [22] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [C] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH aut: [4]. Eaton - yaNA (sU0 21) evaM mahAkaNhAvi NavaraM khuDDAgaM sambaobhaddaM paDimaM uvasaMpajittANaM viharati, casthaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti savvakAmaguNiyaM pAresA cha kareti cha karettA savvakAma0 2 aTTamaM 2 savvakA0 2 dasamaM 2 sayakA0 2 duvAlasamaM 2 savva0 2 aTTamaM 2 savvakA 2 dasamaM 2 savvakA0 2 duvAla0 2 savva0 2 catthaM 2 savvakA0 2 cha 2 savvakAma0 2 duvAla 2 savva0 2 ca 2 savva0 2 cha 2 savvakAma0 2 aTTamaM 2 savvakA0 2 dasamaM 2 savvakAma0 2 cha 2 savva0 2 ahama kareti 2 savvakA0 2 dasamaM 2 savva0 2 dubAlasamaM 2 savvakA0 2 catthaM 2 savvakA0 2 dasamaM 2 savva0 2 duvAla0 2 savvakAma0 2 cajatthaM 2 savva0 2 cha 2 savvakAma0 2 ama 2 savvakAma0 2 evaM khalu evaM khuDDAgasavvatobhaddassa tavokammassa paDhamaM parivADiM tihiM mAsehiM dasahiM divasehiM ahAmutaM jAva ArAhettA docAe parivADIe 1 'buddhiyaM savvabhobhadaM paDimaM ti kSudrikA mahatyapekSayA sarvataH sarvAsu dikSu vidikSu ca bhadrA - samasayeti sarvatobhadrA, tathAhi - ekAdInAM paJcAntAnAmaGkAnAM sarvatobhAvAt paJcadaza paJcadaza sarvatra tasyAM jAyanta iti, sthApanA ceyam, sthApanopAyagAthA 1/2/3/4/5 -- "egAI paMcaMte ThaviDaM majjhaM tu AimaNupatiM / sese kamaso ThaviDaM jANaha uhusabbaobhadaM // 1 // " iti / tapodinA - 2051 nIha paJcasaptatiH, pAraNakadinAni tu paJcaviMzatiriti, sarvANi dinAni zatamekasyAM paripATyAM catasRSu tvetadeva caturguNam / mahAkRSNArANI-tasyA sarvatobhadrapratimAyAH varNanaM For PaPa Lise Only ~ 177 ~ 8 barge mahAkuSNA0 6 kSullakasarvatobhadrAvarNa0 sU0 22 // 29 // Tandbrary or
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRtti:) varga: [8], ----------------------- adhya yana [6, 7] ---------------------- mUlaM [22, 23] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8, aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: B4% prata sUtrAMka [22,23] cautthaM kareti 2 vigativajja pAreti 2 jahA rayaNAvalIe tahA etthavi cattAri parivADIto pAraNA taheva, cauNhaM kAlo saMvaccharo mAso dasa ya divasA sesaM taheva jAva siddhA nikkhevo ajjhayaNaM (sU022) evaM vIrakaNhAvi navaraM mahAlayaM savvatobhadaM tavokamma uvasaMpa0viharati, taMjahA-cautthaM kareti 2 sabva-13 kAmaguNiyaM pAreti 2 chaTuM kareti 2 savvakA02 aTThamaM kareti 2 sabba0 2 dasama 2 sabvakA02 duvAlasamaM 2 sabba02codasa 2 savva02 solasamaM 2 savvakAma0 2 dasama 2 sa02 duvAla 2 saca.2 caudasaM 2 8 savva.2 solasaM 2 savva02cautthaM 2 sabba02 chaTuM2 sabba0 2 aTThama 2 sabba02solasaM 2 sabba02 dacautthaM 2 savva02 chaTuM 2 saya02 aTThamaM2 sabva02dasamaM 2 saca02 duvAla 2 savva02coisa08 2 sacca02 aTThamaM 2 savva02 dasamaM karei 2 savva02 duvAlasaM 2 sabba0 2 codasamaM 2 sabba02 solasamaM 2 savva02 cautthaM 2 sabba02 cha82 savva02 codasa. 2savva02 solasamaM ka02 samba02 cautthaM ka.2 sanca02 NTuM ka02 aTThamaM 2 savva02 dasamaM2 samba02 ducAla0 2 sabba02NTuM 2 1evaM mahAsarvatobhadrA'pi, navaramekAdayaH saptAntA upavAsAstaspA, sthApanopAyagAthA--"egAtI sattaMte Thaviu majhaM tu AimaNupaMti / sese kamaso ThaviuM jANa mahAsanvaobhaI // 1 // " iha SaNNavatizataM tapodinAnA ekonapazcAzana pAraNakadinAni | tato'syA dvezate pazcacatvAriMzadadhike dinAnAM bhavati, ityevamekasyAM paripATyAM, cattasRSu zvetadeva caturguNamiti / dIpa anukrama [55,56]] AKAKKARSA REnicatrina Winmurary.au vIrakRSNArANI-tasyA sarvatobhadrapratimAyA: varNanaM ~178~
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRtti:) varga: [8], ------------------------ adhya yanaM [7, 8] ---------------------- mUlaM [23, 24] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8], aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: antakRdda prata sUtrAMka [23,24] dIpa anukrama [56,57] sabbakA02 aTThama 2 sambakAma 2 dasama 2 sava02 duvAla02 sabba. 2 codasamaM 2 savva. 2 vaNe solasamaM sava02 cautthaM 2 sabbakAma 2 duvAla02 sabbakAma02 coddasama 2 sabba0 2 solasamaM ka raNAsabakAma02cautthaM 2 sabba0 292 savva.2 aTThamaM 2 sabvakAma02 dasamaM 2 ekekAe layAe aha mamAsA paMca ya divasA cauNhaM do bAsA aTTha mAsA vIsa divasA sesaM taheva jAva siddhaa| (sU023) evaM hAsarvatorAmakaNhAvi navaraMbhahottarapaDimaM upasaMpajittANaM viharati taM-duvAlasamaM kareti 2 sabvakAma02 codda | bhadrAvarNa rAmakRva 1 bhadrottarapratimAyAH sthApanopAvagAtheyaM-"paMcAdIya navate ThaviuM manaM tu AvimaNupati / sese kamaso | SaNAdhya.8 45.6/ 22 ThabiuM jANa bhadottara khuI // 1 // " iha paJcasaptatyadhikaM zataM tapodinAnAM paJcaviMzatistu pAraNakadinAnAM, evaM | bhadrottarAHzatadvayaM dvinAnAmekasyAM paripATyA bhavati, taccatuSTaye khetadeva caturguNamiti / vAcanAntare pratimAtrayastha lakSa-| Paa varNa. ja NagAthA upalabhyante, yathA-AI doNha catutthaM AI bhadottarAe dhArasamaM / bArasamaM solasamaM bIsatimaM| sU0232345va ceva crimaaii||1||" AviH-prathamaM tapaH dvayo:-kSudrasarvatobhadramahAsarvatobhadrayoH pratimayozcaturtha-ekopavAsaH, 24 tathA Adi:-Artha tapobhanottarAyAM-tRtIyapratimAyAM dvAdaza-upavAsapaJcaka, tataH kAmeNa dvAdarza-upavAsapAka SoDaza-upavAsasaptakaM viMzatitamaM caiva-upavAsanavakam', evaM ca caramAni sarvAntimatapAMsi zeSANi tu krameNa sthApyanta iti tapastraye'pi // 30 // prathamapaGgiracaneti / atha dvitIyAvipariSanArthamAha-paDhamaM taiyaM to jAva carimayaM UNabhAI u pUre / paMca ya parivADIo khuGagabhahu mahAsarvatobhadrA REarathinimirmanana Punaturary.com vIrakRSNArANI-tasyA sarvatobhadrapratimAyA: varNanaM ~179~
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRttiH ) varga: [8], ------------------------ adhya yanaM [8] ---------------------- malaM [24] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [24] dIpa PREsava.2 solasamaM 2 savva.2 aTThAra 2 saca. 2vIsaima 2 sabba02 solasamaM 2 savvakAma 2 hA aTThAra 2 sambakAma02 vIsaimaM 2 saya 2 dubAlasamaM 2 sabvakAma02 codasamaM 2 saya02 vIsatima 2 sabba02 duvAlasaM 2 sava. 2 codasamaM 2 savvakAma02 solasamaM 2 sabba02 aTThArasaM 2 savva02 co-1XI dasamaM 2 savva02 solasamaM 2 savvakAma0.2 aTThArasamaM 2 sabva02 vIsaimaM 2 sabvakAma0 2 duvAlasamaMTa | tarAe ya // 1 // " prathamapatI taiya'ti tRtIyamakaM par3hama-dvitIyapaziracanAyAM prathama sthApayet , sa ca kSudrasarvatobhadrAyAM triko bhvti| bhadrottarAyAM tu saptakaH, 'to'tti tato'nantaraM krameNottarAn sthApayed yAvaccarama, sa ca sarvatobhadrAyAM catuSkakAnantaraH paJcako bhavati, bhadrottarAyAM tvaSTakAnantaro navaka iti, tatazcaramAnantaraM yadUna koSThakAjAtaM tadAdita:-ekakAderArabhya pUrayediti, evaM caramAraparata ekako dvikazca sarvatobhadrAyAM, itarasyAM tu pazcakaH SaTzceti dvitIyapatisthApanA, evamevoparitanyapekSayA'dhastanI ityevaM sarvAH paJca paripATyaH paMktayo racanIyAH 'khu'tti kSudrakasarvatobhadrAyAM bhadrottarAyAM ceti, gAthArthazcArya prAguktayatrakAdavaseva iti / atha mahAsarvatobhadrAyA | 8. dvitIyAdipakiracanArthamAha--- paDhamaM tu caurathaM jAva carimayaM UNamAilaM pUre / satta ya parivADIo mahAlae sabaobhade // 1 // " mahAsarvatobhadrAyAM dvitIyAyAM paGkI kartavyatAyAM prathama-Adau caturtha-prathamapaTTayapekSayA caturthasthAnavattinaM, yathA prathamapatau catuSkakastataH krameNAnyAnavasthApaya yAvaccarama yathA saptakatato'nantaraM yadUna potadAditaH pUrayet, evaM ca sapta paripATyA-patayaH pUrayitavyAH / / 'mahAlayetti mahati sarvatobhadre-sarvatobhadrapratimAyAmiti / / anukrama [17] | rAmakRSNArANI-tasyA bhadrottarapratimAyA: varNanaM ~180
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRtti:) varga: [8], ------------------------ adhya yanaM [8, 9] ---------------------- mUlaM [24, 25] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [24,25] dIpa antakRda-1||2 sabba02 aTThArasamaM 2 savvakAma 2vIsatima 2 sayakAmA 2 duvAlasamaM 2 sayya. 2cohasamaM II varga zA sabba02 solasamaM, ekAye kAlo chammAsA vIsa ya divasA, cauNhaM kAlo do barisA do mAsA cIsa ya4 pitRkR|divasA, sesaM taheva jahA kAlI jAva siddhaa| (sU0 24) evaM pituseNakaNhAvi navaraM muttAvalItavokamma SNAdhya.9 // 31 // uvasaMpajittANaM viharati, taM0-cautthaM kareti 2 savva0 2 cha82 sabba02 cautdhaM 2 sabba02 ahama muktAva|savva.2cautthaM 2 sambakA02 dasamaM 2 sabba02 cautthaM 2 savva0 2 duvAla02 savva0 2cautthaM 2|| lIva samba02codasama 2 savva02 cautthaM 2 savva02 solasama 2 sabba02 cautthaM 2 samba0 2 aTThArasaM| sU0 25 2 sambakAma02 cautthaM 2 sabbakAma0 2 bIsatima 2 sabba02 cautthaM 2 sava. 2 bAvIsaima 2 // sabbakAma02 chabbIsaima 2 savvakAma02 cautthaM 2 sabcakAma02 aTThAvIsaM 2 sabvakAma02cautthaM 2 sabvakAma02tIsaima 2 sambakAma0 2 cautthaM 2 sabbakAma02 battIsaima 2 sabbakAma02 cautthaM 2 savvakAma02cosIsaimaM 2 kareti, evaM taheca osAreti jAva cautthaM kareti cautthaM karettA sabbakAmagu___ muktAvalI sujJAnaiva, navaraM tasyAM caturtha tataH SaSThAdIni caturviMzatamaparyantAni caturthabhaktAntaritAni tatazcaturtha tataH pratyAvRttyA // 31 // dvAtriMzattamAdIni SaSThAntAni caturthabhaktAntaritAni tatazcaturtha ca karoti, evaM ceyaM tapasi iyatpramANA bhavatiyoDazasakalanAdinAH* 136 paJcadazasaGkalanA ca 120 caturthAni 28 pAraNakAni 59, eSAM ca mIlanena mAsAH 11 dinAni 13 bhavanti, sUtre tu dinAni 15 dRzyante tattu nAvagamyata iti / anukrama [57,58] sakala | pitRsenakRSNArANI-tasyA muktAvalitapokarmana: varNanaM ~181~
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRtti:) varga: [8], ------------------------ adhya yana [9, 1+] ---------------------- mUlaM [25, 26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8, aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [25,26] NiyaM pAreti, ekAe kAlo ekkArasa mAsA panarasa ya divasA cauNDaM tiNi varisA dasa ya mAsA sesaM jAya siddhaa| (sU025) evaM mahAseNakaNhAvi, navaraM AyaMbilavahamANaM tavokamma uvasaMpajittANaM viha-L rati, taMjahA-AyaMbilaM kareti 2 cautthaM kareti 2 ve AyaMbilAI kareti 2 cautthaM kareti 2 tinni AyaMbilAI kareti 2 cautthaM kareti 2 cattAri AyaMbilAI kareti 2 cautthaM kareti 2paMca AyaMbilAI kareti 2 ciutthaM kareti 2cha AyaMbilAI kareti 2cautthaM kareti 2 evaM ekottariyAe vahIe AyaMbilAI vahuMti cauttariyAI jAva AyaMbilasayaM kareti 2 cautthaM kareti, tate NaM sA mahAseNakaNhA ajA AyaMbilavahamANaM tavokammaM codasahiM vAsehiM tihi ya mAsehiM vIsahi ya ahorattehiM ahAsattaM jAya samma kAraNaM phAseti jAva ArAhettA jeNeva ajacaMdaNA ajjA teNeva uvA00 na0 vaMdittA namaMsittA bahUhiM cau. tthehiM jAca bhAvamANI viharati, tate NaM sA mahAseNakaNhA ajjA teNaM orAleNaM jAva uvasobhemANI cii, tae NaM tIse mahaseNakaNhAe ajAe annayA kayAti puvvarattAvarattakAle ciMtA jahA khaMdayassa jAca ajacaMdaNaM pucchai jAva saMlehaNA, kAlaM aNavakhamANI viharati, ta0 sA mahaseNakaNhA ajA ajjacaMdaNAe ajAe aM0 sAmAiyAti ekkArasa aMgAI ahijjittA bahupaDipunnAtiM sattarasa vAsAtiM pariyAyaM pAlaittA mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhusettA sahi bhattAI aNasaNAe chedettA jassahAe kIraha jAva tamaha A-| dIpa anukrama [58,59] For P OW | mahApitRsenakRSNArANI-tasyA varddhamAnatapokarmana: varNanaM ~182~
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (8) bhAga [13] "antakRddazA" - aMgasUtra-8 (mUlaM+vRtti:) varga: [8], --------- ----------------- adhya yanaM [1+,-]---------------------- mUlaM [26, 27] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [8] aMgasUtra- [8] "antakRddazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: antakRdda zA prata sUtrAMka [26,27] // 32 // gaheti carimaussAsaNIsAsehiM siddhA bddhaa| aTTa ya vAsA AdI ekottariyAe jAva sattarasa / eso khala 8varga paritAo seNiyabhajANa nnaaybyo||1|| evaM khalu jaMbU! samaNeNaM bhagavatA mahAvIreNaM AvigareNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM ayamaDhe pannatte / aMgaM sammattaM / (sU026) aMtagaDadasANaM aMgassa ego su- kRSNAdhya. yakhaMdho aha vaggA ahasu ceva divasesu uddisijjati, tattha paDhamavitiyavagge dasa 2 uddesagA taiyavagge terasa 1. AdiuddesagA cautthapaMcamavagge dasa 2 uddesayA chaTTabagge solasa uddesagA sattamavagge terasa uddesagA ahamavaggecAmlavardhadasa uddesagA sesaM jahA nAyAdhammakahANaM // (sU027) mAnavarNa. // aMtagaDadasaGgasuttamaSTamamaGgaM samAptamiti // graM0 790 // uddezAdi sU0 27 dIpa anukrama [59-62] 1 athAnantaroditAnAM kAlyAdisAdhvInAM paryAyaparimANapratipAdanAyAha-aTTa ya' gAhA, aSTa ca varSANyAdi kRtvA ekottarikiyA-ekottaratayA krameNa yAvat saptadaza tAvaccheNikabhAryANAM paryAya iti / yadiha na vyAkhyAtaM tajJAtAdharmakathAvivaraNAdavaseyam // || [evaM ca samAptamantakadazAvivaraNamiti / / anantarasaparyaye jinavarodite zAsane, yakeha samayAnugA gamanikA kila procyate / gamAntara-18 mupaiti sA tadapi yarasyAM kRtAvarUDhagamazodhanaM nanu vidhIyatAM sarvataH // 1 // ityantakadazAvRttiH sampUrNA / / bhAga antakRddazA-aMgasUtra- [8] mUlaM evaM abhayadevasUrijI racitA TIkA parisamAptA: mUla saMzodhakaH sampAdakazca pUjya AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba kiMcit vaiziSTya samarpitena saha puna: saMkalanakartA muni dIparatnasAgarajI M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi) / ~183~
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama [9] anuttaropapAtikadazA-mUlaM evaM vRtti: anuttaropapAtikadazA' - mUlaM evaM vRttiH] isa prakAzana kI vikAsa-gAthA yaha prata sabase pahale "anuttaropapAtikadazAGga" ke nAmase sana 1920 (vikrama saMvata 1976) meM Agamodaya samiti dvArA prakAzita huI, isa ke saMpAdaka-mahodaya the pUjyapAda AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI (sAgarAnaMdasUrijI) mahArAja sAheba | * hamArA ye prayAsa kyoM? + Agama kI sevA karane ke hameM to bahota avasara mile, 45-Agama saTIka bhI hamane 30 bhAgome 12500 se jyAdA pRSThomeM prakAzita karavAe hai, kintu logo kI pUjya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI ke prati zraddhA tathA prata svarupa prAcIna prathA kA Adara dekhakara hamane isI prata ko skena karavAI, usake bAda eka speziyala phorameTa banavAyA, jisame bIcame pUjyazrI saMpAdita prata jyoM kI tyoM rakha dI, Upara zIrSasthAname Agama kA nAma, phira varga, adhyayana aura mUlasUtra ke kramAMka likha die, tA~ki par3hanevAle ko pratyeka peja para kaunasA varga evaM adhyayana cala rahe hai usakA saralatA se jJAna ho zake, bAyIM tarapha Agama kA krama aura isI prata kA sUtrakrama diyA hai, usake sAtha vahA~ 'dIpa anukrama' bhI diyA hai, jisase hamAre prAkRta, saMskRta, hiMdI gujarAtI, iMgliza Adi sabhI Agama prakAzanomeM praveza kara zake | hamAre anukrama to pratyeka prakAzanomeM eka sAmAna aura kramazaH Age baDhate hue hI hai, isIlie sirpha krama naMbara die hai, magara prata meM gAthA aura sUtroM ke naMbara alaga-alaga hone se hamane jahAM sUtra hai vahA~ kauMsa -1 die hai aura jahAM gAthA hai vahA~ ||-|| aisI do lAina khIMcI hai yA phira gAthA zabda likha diyA hai| hamane eka anukramaNikA bhI banAyI hai, jisame pratyeka adhyayana Adi likha diye hai aura sAthameM isa sampAdana ke pRSThAMka bhI de die hai, jisase abhyAsaka vyakti apane cahite varga, adhyayana yA viSaya taka AsAnI se pahu~ca zakatA hai | aneka pRSTha ke nIce viziSTha phUTanoTa bhI likhI hai, jisame usa pRSTha para cala rahe qhAsa viSayavastu kI, mUla pratameM rahI huI koI-koI mudraNa-bhUla kI yA kramAMkana sambandhI jAnakArI prApta hotI hai / zAsanaprabhAvaka pUjya AcAryazrI harSasAgarasUrijI ma.sA. kI preraNAse aura zrI vardhamAna jaina AgamamaMdira, pAlitANA kI saMpUrNa dravya sahAya se ye 'savRttika-Agama-suttANi' bhAga-13 kA mudraNa huA hai, hama una ke prati hamArA AbhAra vyakta karate hai| ___ ......muni dIparatnasAgara. ~184~
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (9) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [3] bhAga [13] "anuttaropapAtikadazA " - aMgasUtra- 9 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1] mUlaM [1] varga: [1], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [9] aMgasUtra-[9] "anuttaropapAtikadazA'' mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH Ja Eucation in arham / candragacchIyazrImadabhayadevAcArya dRbdhavivaraNayutAH anuttaropapAtikadazAH te kANaM teNaM samaeNaM rAyagihe ajjasuhammassa samosaraNaM parisA NiggayA jaba jaMbU pajjuvAsati0 evaM va0 jati NaM bhaMte! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM ayama paNNatte navamarasa NaM bhaMte! aMgassa aNuttarovavAiyadasANaM jAva saMpatterNa ke aTThe paNNatte ?, teNaM0 se sudhamme aNagAre jaMbu aNagAraM evaM vayAsI evaM khalu jambU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM navamassa aMgassa aNuttarovavAiyadasANaM tiSNi 1 athAnuttaropapAtikadazAsu kiJcidvayAkhyAyate tatrAnuttareSu sarvottameSu vimAnavizeSeSUpapAto - janma anuttaropapAtaH sa vidyate yeSAM te'nuttaropapAtikAstatpratipAdikA dazAH dazAdhyayanapratibaddhaprathamavargayogAdazAH - granthavizeSo'nuttaropapAtikadazAstAsAM ca sambandhasUtraM tathAkhyAnaM ca jJAtAdharmakathAprathamAdhyayanAdavaseyaM zeSaM sUtramapi kaNTha ~ 185~ wor
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (9) bhAga [13] "anuttaropapAtikadazA " - aMgasUtra-9 (mUlaM+vRttiH ) varga: [1], ----------------------- adhya yanaM [1] ----------------------- mUlaM [1] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[9], aMgasUtra-9] "anuttaropapAtikadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata 1 sUtrAMka antakaha- vaggA pannattA, jati NaM. bhaMte! samaNeNaM jAva saMpatteNaM navamassa aMgassa aNusarovavAipadasANaM tato vaggA|1varge jA. zAH vRttiH | pannattA paDhamassa NaM bhaMte ! vaggassa aNuttarovavAiyadasANaM kai ajjhayaNA pannattA?, evaM khalu jaMbU! samaNeNaM jaav| lyadhya.1 saMpatteNaM aNuttarovavAiyadasANaM paDhamassa vaggassa dasa ajjhayaNA paNNattA, taM0-jAli 1 mayAli 2 uvayAli 3 purisaseNe 4 ya vAriseNe 5 ya dIhadaMte 6 ya laTThadaMte 7ya vehalle 8 vehAse 9 abhaye 10ti ya kumAre // jai NaM bhaMte samaNeNaM jAva saMpatteNaM paDhamassa vaggassa dasa ajjhayaNA paNNattA paDhamassa NaM bhaMte! ajjhayaNassa aNusarova0 samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aTe paNNatte?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe Nagare rithimiyasamiddhe guNasilae cetite seNie rAyA dhAriNIdevI sIho sumiNe jAlIkumAro jahA meho aTThalao dAo jAva uppi pAsA0 viharati, sAmI samosaDhe seNio Niggao jahA meho tahA jAlIvi Niggato taheva || BANikkhaMto jahA meho, ekkArasa aMgAI ahilati, guNarayaNaM tavokamma, evaM jA ceva khaMdagavattavvayA sA ceva ciMtaNA ApucchaNA therehiM saddhiM vipulaM taheva durUhati, navaraM solasa vAsAiM sAmannapariyAgaM pAuNittA kAlamAse kAlaM kiccA uDDe caMdima sohammIsANa jAva AraNahue kappe nava ya gevejje vimANapatthaDe uhUM dUra vItIvatitsA vijayavimANe devattAe ubavaNe, tate NaM te therA bhaga0 jAliM aNagAraM kAlagayaM jANettA // 1 // parinivvANavattiyaM kAussaggaM kareMti 2 pattacIvarAiM gehaMti taheba oyaraMti jAva ime se AyArabhaMDae, bhaMte ! ti bhagavaM goyame jAva evaM bayAsI-evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI jAlinAmaM aNagAre pagati Taka anukrama REscannel For new IMmlamurary.org jAlikumArasya kathA ~186~
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (9) bhAga [13] "anuttaropapAtikadazA " - aMgasUtra-9 (mUlaM+vRtti:) varga: [1, 2], --------------------- adhyayanaM [1-10, 1-13] --------------------- mUlaM [1, 2] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[9], aMgasUtra-9] "anuttaropapAtikadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka bhaddae se NaM jAlI aNagAre kAlagate kahiM gate ? kahiM uvavanne ?, evaM khalu goyamA! mamaM aMtevAsI taheva jadhA khaMdyassa jAva kAla0 uDThaM caMdima jAva vijae vimANe devattAe ubavaNNe / jAlissa NaM bhaMte ! devassa | kevatiyaM kAlaM ThitI paNNattA ?, gopamA! battIsaM sAgarovamAI ThitI paNNattA / se NaM bhaMte! tAo devalo-| yAo AukhaeNaM 3 kahiM gacchihiti 21, goyamA! mahAvidehe vAse sijjhihiti, tA evaM jaMbU! samaNeNaM| jAva saMpatteNaM aNuttarovavAiyadasANaM paDhamavaggassa paDhamajjhayaNassa ayamaDhe paNNatte / evaM sesANavi aTThaNhaM| bhANiyavvaM, navaraM satta dhAriNisuA vehallavehAsA cellaNAe, AillANaM paMcaNDaM solasa vAsAtiM sAmanapariyAto tiNhaM vArasa vAsAtiM doNhaM paMca vAsAti, AillANaM paMcaNhaM ANupubbIe uvavAyo vijaye vejayaMte 2 jayaMte aparAjite savvadvasiddhe, dIhadaMte savvasiddhe, ukkameNaM sesA, abhao vijae, sesaM jahA paDhame, abhayassa NANattaM, rAyagihe nagare seNie rAyA naMdA devI mAyA sesaM taheva, evaM khalu jaMbU! samaNeNaM jAva saMpateNaM aNuttarovavAiyadasANaM paDhamassa vaggassa ayamaDhe pannatte (sUtraM 1) / jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpa-12 teNaM aNuttarobavAiyadasANaM paDhamassa vaggarasa ayamaDhe pannatte doccassa gaMbhaMte! vaggassa aNuttarovavAiyadasANaM samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aDhe pannatte?, evaM khalu jaMbU! samaNeNaM jAva saMpatteNaM docassa baggassa aNuttarovavAiyadasANaM terasa anjharaNA pannattA, taM0-dIhaseNe 1 mahAseNe 2 laTThadaMte ya 3 gUDhadaMte ya 4 suddhadaMte 5 halle 6 dume dumaseNe 8 mahAdumaseNe ya 9 Ahite sIhe ya 10 sIhaseNe ya 11 mahAsIhaseNe ya Ahite 12 punnaseNe ya 13 / anukrama [1,2] SanEauratonial For ~187~
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (9) bhAga [13] "anuttaropapAtikadazA " - aMgasUtra-9 (mUlaM+vRtti:) varga: [2, 3], --------------------- adhyayanaM [1-13, 1-10] --------------------- mUlaM [2, 3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[9], aMgasUtra-[9] "anuttaropapAtikadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [2,3] gAthA antakRTa- boddhavve terasame hoti ajjhayaNe / jati NaM bhaMte! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aNuttarovavAiyadasANaM dobss| 2 vagaH zAH vRttiH / vaggassa terasa ajjhayaNA paM0 docca0 bhaMte! vaggassa paDhamajjhayaNassa sama0 3 jAva saM0 ke aDhe paM01, evaM dIrghasenA khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe Nagare guNasilate cetite seNie rAyA dhAriNI devI sIho yAH 13 sumiNe jahA jAlI tahA jamma bAlattaNaM kalAto navaraM dIhaseNe kumAre sacceva vattavbayA jahA jAlissa3 varge - jAva aMtaM kAhiti, evaM terasavi rAyagihe seNio pitA dhAriNI mAtA terasaNhavi solasavAsA pariyAto, nyavaNenaM. ANupubvIe vijae donni vejayaMte donni jayaMte donni aparAjite donni, sesA mahAdumaseNamAtI paMca savaTThasiddhe, evaM khalu jaMbU! samaNeNaM0 aNuttarovavAiyadasANaM doccassa vaggassa ayamaDhe pannatte, mAsiyAe / saMlehaNAe dosuvi vaggesu (sUtraM ) / jati NaM bhaMte! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aNuttaro docassa vaggassa / ayamaDhe pannatte taccassa NaM bhaMte! vaggassa aNuttarovavAiyadasANaM sama0 jAva saM0 ke adve paM0, evaM khalu jaMbU samaNeNaM aNuttarokvAiyadasANaM taccassa vaggarasa dasa ajjhayaNA pannattA, taMjahA-dhaNNe ya suNakkhatte, isidAse a Ahite / pallae rAmaputte ya, caMdimA pittttimaaiyaa|| 1 // peDhAlaputte aNagAre, navame puhile i ya / vehalle dasame vutte, imete dasa Ahite // 2 // jati NaM bhaMte! sama0 jAva saM0 aNuttara0 taccassa vaggassa dasa ajhayaNA paM0 paDhamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aDhe pannatte, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 kAgaMdI NAma NagarI hotthA rithimiyasamiddhA sahasaMbavaNe ujANe savvodue jiasattU rAyA, kI dIpa anukrama [3-6, 7-10] REmiratinika FarPranaamsamumom I mamurary.com ~188~
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (9) sUtrAMka tthaa + anukrama [7-10] bhAga [13] "anuttaropapAtikadazA " - aMgasUtra- 9 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1-10] mUlaM [3] varga: [3], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra -[9], aMgasUtra-[9] "anuttaropapAtikadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH dhanya anagAra kathA tattha NaM kAmaMdIra nagarIe bhaddA NAmaM satthavAhI parivasaha aDDA jAva aparibhUA, tIse NaM bhaddAe satyavAhIe puse dhanne nAmaM dArae hotthA ahINa jAva surUve paMcadhAtIpariggahite taM0-khIraghAtI jahA mahavbale jAva bAvantariM kalAto ahIe jAva alaMbhogasamatye jAte yAvi hotthA, tate NaM sA bhaddA satyavAhI dhannaM dArayaM ummukabAlabhAvaM jAva bhogasamatthaM vAvi jANetA battIsaM pAsAyavasite kAreti anbhuggatamUsite jAva tesiM majjhe bhavaNaM aNegakhaM bhasayasannividdhaM jAva battIsAe inbhavara kannagANaM egadivaseNaM pANi gaNhAveti 2 yattIsao dAo jAba upipAsAya0 phui~tehiM jAva viharati, teNaM kAleNaM 2 samaNe0 samosaDhe parisA niggayA rAyA jahA koNito tahA jiyasattU Niggato, tate NaM tassa dhannassa taM mahatA jahA jamAlI tahA Niggato, navaraM pAyacAreNaM jAva jaM navaraM ammayaM bhadaM satyavAhiM ApucchAmi, tate NaM ahaM devANuppiyANaM aMtite jAva pavvayAmi jAva jahA jamAlI tahA Apucchai mucchiyA vusapaMDivuttayA jahA mahabbale jAva jAhe No saMcAeti jahA thAvacAputto jiyasattuM Apucchati chattacAmarAto0 sayameva jiyasattU NikkhamaNaM kareti jahA thAvacAputtassa kaNho jAca pavvatite0 aNagAre jAte IriyAsamite jAva baMbhayArI, tate NaM se dhanne aNagAre jaM caiva divasa muMDe bhavittA jAva pavvatite taM caiva divasa samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdati NamaMsati 2 1 navaraM tRtIyavarge 'vRttapaDivuttaya'tti pravrajyA grahaNazravaNamUrcchitotthitAyA mAtuH putrasya ca parasparaM pravrajyAgrahaNaniSedhanaviSayA tatsamarthana viSayA coktipratyuktirityarthaH, mahAbalo bhagavatyAM. 2 yAvaccAputraH pathame jJAtAdhyayane. For PP Use Only ~ 189~ rary or
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (9) bhAga [13] "anuttaropapAtikadazA " - aMgasUtra-9 (mUlaM+vRttiH ) varga: [3], --------------------- adhyayanaM [1-10] --------------------- mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[9], aMgasUtra-9] "anuttaropapAtikadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata 3 varga dhanyAnagArava. sUtrAMka gAthA antakuda- evaM va0-icchAmi NaM bhaMte! tumbheNaM ambhaNuNNAte samANe jAvajIvAe chaTuMchaTTeNaM aNikkhitteNaM AyaMbila- zAH vRttiH pariggahieNaM tavokammeNaM appANaM bhAvamANe viharettate chaTThassaviya NaM pAraNayaMsi kappati AyaMbila paDi- gahittate no ceva NaM aNAyaMbilaM tapi ya saMsaTTha No ceva NaM asaMsarsTa taMpiya NaM ujhiyadhammiyaM no cevaNaM aNujhiyadhammiyaM tapi ya jaM anne bahave samarNamAhaNaatihikivaNavaNImagA NAvakakhaMti, ahAsuhaM devAguppiyA !mA paDibaMdha0, tate NaM se dhanne aNagAre samaNeNaM bhagavatA mahA0 anbhaNunAte samANe haTTha jAvajIvAe chaTuMchaTTeNaM aNikkhitteNaM tabokammeNaM apANaM bhAvemANe viharati, tate NaM se dhaNNe aNagAre paDhamacha kkhamaNapAraNagaMsi paDhamAeM porasIe sajjhAyaM kareti jahA gotamasAmI taheva Apucchati jAva jeNeva kAyaMdI NagarI teNeva uvA02 kAyaMdINagarIe ucca0 jAva aDamANe AyaMbilaM jAva NAvakakhaMti, tate NaM se dhanne aNagAre tAe anbhujatAe payayayAe payattAe pa~ggahiyAe esaNAe jati bhattaM labhati to pANaM Na 1 tathA 'AyaMbilaMti zuddhaudanAdi. 2 'saMsahati saMsRSTahastAdinA dIyamAnaM saMsRSTam . 3 'ujjhiyadhammiya'ti ujjhitaM-parityAgaH sa eva dharma:-paryAyo yasyAsti tadujjhitadharmikaM. 1 'samaNe'tyAdi zramaNo-nimranthAdiH brAhmaNaH-pratItaH atithi:-bhojanakAlopa sthitaH prAghUrNakaH kRpaNo-daridraH banIpako-yAcakavizeSaH. 5 'abbhujayAe'tti abhyudyatAH-suvihitAstatsambandhitvAdeSaNA'bhyudyatA tayA. M6 'payayayAe'tti prayatayA prakRSTayanavatyA. 7 'payacAe'tti pradattayA gurumiranujJAtayetyarthaH. 8 'pagahiyAe'tti pragRhItayA praka]gAbhyupagatayA. dIpa anukrama [7-10] * // 3 // REscaling ParalaBPNEUMOnly mamurary.org dhanya anagAra - kathA ~190~
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (9) bhAga [13] "anuttaropapAtikadazA " - aMgasUtra-9 (mUlaM+vRttiH ) varga: [3], --------------------- adhya yanaM [1-10] --------------------- mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[9], aMgasUtra-9] "anuttaropapAtikadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka gAthA labhati aha pANaM to bhattaM na labhati, tate NaM se dhanne aNagAre adINe avimaNe akaluse avisAdI aparitaMtajogI jayaNaghaDaNajogacaritte ahApajattaM samudANaM paDigAheti 2 kAkaMdIo NagarIto paDiNikkhamati jahA gotame jAva paDidaMseti,tate NaM se dhanne aNagAre samaNeNaM bhaga0 anbhaNunAte samANe amucchite jAva aNajhovivanne vilamiva paNNagabhUteNaM appANeNaM AhAraM AhAreti 2 saMjameNaM tavasA viharati, samaNe bhagavaM mahAvIre ma aNNayA kayAi kAkaMdIe NagarIto sahasaMbavaNAto ujANAto paDiNivasvamati 2 bahiyA jaNavayavihAraM vi harati, tateNaM se dhanne aNagAre samaNassa bha0 mahAvIrassa tahArUvANaM gherANaM aMtite sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijati saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharati, tate NaM se dhanne aNagAre teNaM orAleNaM jahA| | khaMdato jAva muhuya ciTThati, dhannassa NaM aNagArassa pAdANaM ayameyAsvetavarUvalAyanne hotyA, se jahANAmate | 1 adInaH adInAkArayukta ityarthaH 'avimanAH'avigatacittA azUnyamanA ityarthaH akaluSaH-krodhAdikAluSyarahitatvAt 'aviSAdI' viSAdava[rjita: 'aparitantayogI' avizrAntasamAdhiH 'jayaNaghaDaNajogacaritte'tti yatanaM prApteSu yogeSUdyamakaraNaM ghaTanaM ca-aprAptAnAM teSAM prAptyarthaM yatnaH. yatanaghaTanapradhAnA yogA:-saMyamavyApArA manaHprabhRtayo vA yatra tattathA tadevaMbhUtaM caritraM yasya sa tathA 'ahApajjattatti yadhAparyApta-yathAlandhamityarthaH samudANati bhaikSyaM. 2 'bilamive'tyAdi, asyAyamarthaH-yathA bile pannagaH pArzvasaMsparzanAtmAnaM pravezayati tathA'yamAhAraM mukhenAsaMspRzanniva rAga-| | virahitatvAdAhArayati-abhyavaharatIti, 3 'tavarUvalAvaNe' tti tapasA-karaNabhUtena rUpasya-AkArasya lAvaNyaM-saundarya taporUpalAvaNyamabhUt / / dIpa anukrama [7-10] dhanya anagAra - kathA ~191~
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (9) bhAga [13] "anuttaropapAtikadazA " - aMgasUtra-9 (mUlaM+vRtti:) varga: [3], --------------------- adhyayanaM [1-10] --------------------- mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[9], aMgasUtra-[9] "anuttaropapAtikadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: 3 varga prata sutrAMka gArava. gAthA cantakaha- saMkachallIti kA kaTThapAuyAti vA jaraggaovAhaNAti vA, evAmeva dhannassa aNagArassa pAyA sukA jimmaMsA zApatiH advicammarittAe paNNAyaMtiNo cevaNaM maMsasoNiyattAe, dhannassaNaM aNagArassa pAyaMguliyANaM ayameyArUve se jahANAmate kalasaMgaliyAti vA muggasaM mAsasaMgaliyAti vA taruNiyA chinnA uNhe dinnA sukA samANI // 4 // milAyamANI 2 ciTThati, evAmeva dhannassa pAyaMguliyAto sukkAto jAva soNiyattAte, dhannassa jaMghANaM ayame yArUve0 se jahA kokajaMghAti vA kaMkajaMghAti vA deNiyAliyAjaMghAti vA jAva No soNiyatsAe, dhannassa jANUNaM ayameyArUve se jahA0 kAliporeti vAmayUraporeti vA deNiyAliyAporeti vA evaM jAva soNiyattAe. dhaNNassa urussa0 jahA nAmate sAmakarelleti vA borIkarIlleti vA sallati0 sAmali0 taruNite uNhe jAva 1 zuSkachallI-zuSkatvak kASThasya satkA pAdukA kASThapAdukA pratItA 'jaragatovAhaNatti jaratkA-jaratI jIrNeyarthaH sA cAsAvupAnaceti jara8 kopAnat 2 'advicammaThiratAe ti asthIni ca carma ca zirAzca-nAyavo vidyante yayostI tathA tadbhAvastattA tayA asthicammaMzirAvatayA prajJAyete yaduta pAdAvetAviti na punAsazoNitakttayA tayoH kSINatvAditi 3 'ayameyAkhne tavarUvalAvaNNe hotyA se jahAnAmae'tti pratyAlApakaM draSTavyaM, Mkati kalAyo dhAnyavizeSasteSAM 'saMgaliya'tti phalikA mudgA mASAzca pratItAH 'taruNaya'tti aminavA komaletyarthaH / 'milAyamANi'tti mlAyantITramlAnimupagatA 5 'kAkajaMghA iva'tti kAkajalA-vanaspativizeSaH, sA hi paridRzyamAnasnAyukA sthUlasandhisthAnA ca bhavatIti tayA jalyorupamAnam , | athavA kAko-vAyasaH, kaGkaTeNikAlike ca pakSivizeSau tajjakA ca svabhAvato nirmAsazoNitA bhavatIti tAmyAmupamAnamihoktamiti kAliporitti 8 kAkajanAvanaspativizeSaparva mayUraDeNikAkAlike pakSivizeSau athavA TeNikAla:-tiGkaH 7 'borIkarIlleti' badarI-karkandhUH karIra-pratpanaM kandalaM zalyakI zAlmalI ca vRkSavizeSau pAThAntareNa 'sAmakarillei vA tatra ca zyAmA-priyaGguH. SEAC dIpa anukrama [7-10] %25% - C REairatnXI O manawrary.org dhanya anagAra - kathA ~192~
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (9) bhAga [13] "anuttaropapAtikadazA " - aMgasUtra-9 (mUlaM+vRttiH ) varga: [3], --------------------- adhyayanaM [1-10] -------- -------- mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[9], aMgasUtra-9] "anuttaropapAtikadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka gAthA ciTThati evAmeva dhanarasa urU jAva soNiyasAe, dhannassa kaDipatsassa imeyArUve0 se jahA. uTTapAdeti vA jaragaga-1 pAdeti vA jAya soNiyasAe, dhanassa udarabhAyaNassa ime0 se jahA0 sukkadieti vA bhajaNayakabhalleti vA kaTThakolaMbaeti ghA, eSAmeva udaraM sukaM, dhana pAMsuliyakaDayANaM ime se jahA. thAsayAvalIti vA pANAvalIti vA muMDAvalIti vA, dhannassa piTTikaraMDayANaM ayameyAsave se jahA. kannAvalIti vA golAvalIti vA 1 'kaDipattasse'tti kaTI eva patraM--pratalatvenAvayavadvayarUpatayA ca sargAdivRkSadalaM kaTIpatraM tasya, pAThAntareNa kaTIpaTTasya, uSTpAda iti vA, karabhacaraNo hi bhAgadvayarUpo'nunnatazcAdhastAt bhavatIti tena putapradezasya sAmya, 'jaramgapAeti' jaradvapAdaH 'udarabhAyaNassa'tti udarameva bhAjana |kSAmamadhyabhAgatayA piTharAyudarabhAjanaM tasya 2 'sukkadieti vA' iti zuSkaH-zoSamupagato itiH-carmamayajalabhAjanavizeSaH 'bhajaNayakabhalle'tti caNakAdInAM bharjana-pAkavizeSApAdanaM tadartha gatkabhalla-kapAlaM ghaTAdikaparaM tattathA 'kaTThakolaMbaeti' zAkhizAkhAnAmavanatamamaM bhAjana vA kolamba ucyate kASThasya kolamba iva kASThakolambaH paridRzyamAnAvanatahRdayAsthikatvAt 'evAmevodaraM sukaM lukvaM nirmasa'mityAdi pUrvavat , 'pAMsulikaDayANaM ti pAMzulikAH-pArthAsthIni tAsAM kaTakau-kaTau pAMzulikAkaTau tayoH 3 'thAsayAvalIiva'ci sthAsakA-darpaNAkRtayaH sphurakAdiSu bhavanti teSAmuparyuparisthitAnAmAvalI--paddhatiH sthAsakAvalI devakulAmalasArakAkRtiritibhAvaH, 'pANAvalI iva'tti pANazabdena bhAjanavizeSa ucyate teSAmAvalI yA sA tathA 'muMDAbali'tti vA muNDA:-sthANuvizeSA yeSu mahiSIvATAdau parighAH parikSipyante teSAM niraMtaravyavasthitAnAmAvalI-1 | patiyo sA tathA, tathA 'piTTakaraMDayANaM ti pRSThavaMzAbhyunnatapradezAnaH 4 'kannAvalI'ti karNA mukuTAdInAM teSAmAvalI-saMhati sA tathA golAvalI'ti golakA-vartulAH pApANAdimayAH 'baTTaya'tti vartakA jatvAdimayA bAlaramaNakavizeSAH 'evAmeve' tyAdi pUrvavat. dIpa anukrama [7-10] REmiratanima dhanya anagAra - kathA ~193~
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (9) bhAga [13] "anuttaropapAtikadazA " - aMgasUtra-9 (mUlaM+vRtti:) varga: [3], --------------------- adhyayanaM [1-10] ----------- -------- mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[9], aMgasUtra-[9] "anuttaropapAtikadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka 3 varga dhanyAnagArava. gAthA antakadda- 1vayAthalIti vA, evAmeva0, dhannassa urakaDayassa aya0 se jahA. cittakaTTareti vA viyaNapattetti vA tAliyaMTa- zAH vRttiH patteti vA ecAmeva0, dhanassa bAhANaM0 se jahANAmate semisaMgaliyAti vA vAhAyAsaMgaliyAti vA agasthi- yasaMgaliyAti vA evAmeva0, dhannassa hatthANaM0 se jahA sukkagaNiyAti vA vaDapatteti vA palAsapatteti vA. evameva0, dhanassa hatthaMguliyANaM0 se jahA0 kalAyasaMgaliyAti vA mugga0 mAsa0 taruNiyA chinnA Ayave dinA| sukkA samANI evAmeva0, dhannassa gIvAe se jahA0 karagagIvAti vA kuMDiyAgIvAti vA uccaTThavaNateti vA evAmeva0, dhannassaNa heNuAe se jahA. lAuyaphaleti vA hakuvaphaleti vA aMbagahiyAti vA evAmeva0, dhanassa, uTThANaM se jahA suphajaloyAti vA silesaguliyAti vA alattagaguliyAti vA evAmeva0, dhaNNassa jimbhAe018 1'urakaDayassa'tti uro-hRdayaM tadeva kaTakamuraHkaTakaM tasya 'cittakaharei vatti iha cittazabdena kilikSAdikaM vastu kizciducyate tasya kaI-15 | khaNDaM tathA 'vIpaNapatte'tti vyajanaka-vaMzAdidalamayaM vAyUdIraNaM tadeva patramiva patraM vyajanapatraM 'tAliyaMTapatteti ti tAlagRntapatra-vyajanapatravizeSaH.* ebhizcopamAnamurasaH pratalatayeti 2 'samisaMgaliya'tti zamI-vRkSavizeSastasya saGgalikA-phalikA, evaM bAhAyA agasthio ya vRkSavizeSAviti3 'mukkanchaga-18 MNiya'tti chagaNiyA-gomayaprataraH vaTapatrapalAzapatre pratIte 4 'karagIvAi batti vArghaTikAgrIvA kuNDikA-AlukA uccatyavaNaei batti uccasthApanakam ebhitribhirupamAnaitrIvAyAH kazatokketi, 5 'haNuyAe'ti cibukasya 'lAuyaphalei batti alAbuphalaM-tumbinIphalaM-'hakuvaphale'tti hakuvI-vanaspativizeSastasya phalamiti 'aMbagadviyAi batti Amrakasya-phalavizeSasvAsthIni-majjA Atape dattAni zuSkAnItyAdi sarvamanusatavyaM 6 'mukkajaloyAi batti jalaukA-dIndriyajalajantuvizeSaH 'silesaguliya'tti zleSmaNo guTikA 'alattaguliya'ti alaktako-AkSArasaH, etAni hi vastUni zuSkAni vichAyAni saGkocavanti bhavantIti oSThopamAnatayoktAni, jivAvarNakaH pratItaH, 'aMbagapesiyatti AnaM-pratItaM tasya pezikA-khaNDam 14 MEaratinni dIpa anukrama [7-10] // 5 // N INwunmarary.org dhanya anagAra - kathA ~194~
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (9) bhAga [13] "anuttaropapAtikadazA " - aMgasUtra-9 (mUlaM+vRttiH ) varga: [3], --------------------- adhyayanaM [1-10] --------------------- mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[9], aMgasUtra-9] "anuttaropapAtikadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka gAthA se jahA. vaDapattei vA palAsapattei vA sAgapatteti vA evAmeva0, dhannassa nAsAe. se jahA. aMbagapesiyAti vA aMbADagapesiyAti vA mAtuluMgapesiyAti vA taruNiyA evAmeva0, dhannassa acchINaM se jahA vINANDeiti 131vA baddhIsagachiDeti vA pAbhAtiyatArigA i vA evAmeva0, dhannassa kapaNANaM se jahA0 mulAchalliyAti vA vAlaMkA kArallayacchalliyAti vA evAmeva0, dhannassa sIsassa se jahA0 taruNagalAueti vA taruNagaelAlayatti vA siNhAlaeti vA taruNae jAva ciTThati evAmeva0, dhannassa aNagArassa sIsaM sukaM.lukkhaM NimmaMsaM advicammacchirattAe pannAyati no ceva NaM maMsasoNiyattAe, evaM sabvattha, NavaraM udarabhAyaNakannajIhA uTThA eesi 1 ambAlaka-phalavizeSo mAtuluGga-bIjapUrakamiti, vINAchiDe'tti vINArandhra vaddhIsagacchidrei batti vadvIsako-vAdyavizeSaH 'pAsAiyatArigAivatti prabhAtasamaye tArikA-jyotiH RkSamityarthaH sA hi stokatejomayI bhavatIti tayA locanamupamitamiti, pAThAntareNa prAbhAtikatArA iti 2 'mUlAchalIina vatti mUlakaH-kandavizeSastasya chalI-vak sA hi pratalA bhavatIti tayorupamAna karNayoH kRtaM, 'vAlukachalI bAlaka-cirbharTa kArellAchallI tira kArelakaM vallIvizeSaphalamiti, kacicca nItipadaM dRzyate na cAvagamyate, 'dhaNNassa sIsa'tti 'dhaNNassa NaM aNagArassa sIsasta ayameyArUve tavarUbalAvaNNe | hotthA' 'taruNagalAue vatti taruNakaM-komalaM 'lAuyaM' alAbu tumbakamityarthaH 'taruNagaelAluyatti Avaka-kandavizeSaH tathAnekaprakAramiti | vizeSaparigrahArthamelAlukamityuktaM 'siNhAei vatti tistAlakaM phalavizeSo yatsephAlakamiti loke pratItaM taca taruNaM yAvatkaraNAt 'chinnamuNhe diNNaM sukkaM samANaM milAyamANaM ciTThaiti dRzyam 'eva'tti evAmeva dhaNNasta aNagArassa sIsaM sukaM lukkhaM nimmaMsaM advicammachiracAe pancAyati no baNaM maMsasoNiyattAe'tti, ayamapyAlApakaH pratyaGgavarNake dRzyo navaramudarabhAjanakarNajilauSThavarNakeSvastIti padaM na bhaNyate api tu cammachirAe pagNAyai'tti vaktavyamiti, pAdAbhyAmArabhya mastakaM yAvadvarNito dhanyakamuniH / punastathaiva prakArAntareNa taM varNayannAha dIpa anukrama [7-10] SANEmirahini manoranorm dhanya anagAra - kathA ~195
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (9) bhAga [13] "anuttaropapAtikadazA" - aMgasUtra-9 (mUlaM+vRtti:) varga: [3], --------------------- adhyayanaM [1-10] --------------------- mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[9], aMgasUtra-9] "anuttaropapAtikadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: meM prata sUtrAMka gAthA antakRdda-1 ahINa bhannati cammacchirasAe paNNAyaitti bhannati, dhanne NaM aNagAre NaM sukkeNaM bhukkheNaM pAtajaMghoruNA vi-18 zAH vRttiH gatataDikarAleNaM kaDikaDAheNa piTTamavassieNaM udarabhAyaNeNaM joijamANehiM pAMsulikaDaehiM akkhamutta-18 mAlAti vA gaNijamAlAti vA gaNejamANehiM piTTikaraMDagasaMdhIhiM gaMgAtaragaMbhUeNaM urakaDagadesabhAeNaM sukasappasamANAhiM bAhAhi siDhilakaDAlIviva calaMtehi ya aggahatthehiM kaMpaNavAtioviva vevamANIe sIsa dhanne NamityAdi, dhanyo'nagAro zaMkArau vAkyAlakArArthI kiMbhUtaH!-zuSkeNa mAMsAdyabhAvAt 'bhukhaNati bubhukSAyogAt lakSaNa pAdajaloruNA'vayavajAtena lakSita iti gamyate, samAhAradvandvazcAyamiti, tathA 'vigayataDikarAleNaM kaDikaDAheNa ti vikRtaM-bIbharata taca | tattaTI'-pArtheSu karAla-unnataM kSINamAMsatayonnatAsthikatvAt vikaTataTIkarAlaM tena kaTI eva kaTAI-kacchapapRSThaM bhAjanavizeSo vA kaTIkaTAhaM | tena lakSita iti gamyate, evaM sarvazApi, 'piDhamavastieNaM ti pRSTha-pazcAdbhAgamavAzritena-tatra lagnena yakRtappIhAdInAmapi kSINatvAt , udarameva bhAjanaM kSAmamadhyatvAt udarabhAjanaM tena 'joijjamANehi ti nirmAsatayA dRzyamAnaiH 'pAMsulikaDaehi~ti pAsthikaTakaiH, kaTakatA ca teSAM / valayAkAratvAt 'makkhasuttamAletibatti akSAH phalavizeSAsteSAM sambandhinI sUtrapratibaddhA mAlA-AvalI yA sA tathA saiva gaNyamAnanirmAsatayA'tivyaktatvAt , pRSThakaraNDakasandhimiriti pratItaM, tathA gaGgAtaraGgabhUtena-gaGgAkallolakalpena paridRzyamAnAsthikatvAt udara eva kaTakasya-vaMzadalamayasya dezabhAgo-vibhAga iti vAkyamatastena, tathA zuSkasarpasamAnAbhyAM bAhubhyAM 'siDhilakaDAlIviva' kaTAlikA-azvAnAM mukhasaMyamanopakaraNavizeSo lohamayastadvalambamAnAbhyAmagrahastAbhyAM bAhoraprabhUtAbhyAM zayAbhyAmityarthaH 'kaMpaNavAio ivatti' kampanabAtikaH kampanacAyurogavAn 'vevamANIe'ti vepamAnayA kampamAnayA zIrSavyA-ziraHkaTikayA lakSitaH pramlAnavadanaphamalaH pratItam . REscalinanda dIpa anukrama [7-10] // 5 // For Pare dhanya anagAra - kathA ~196~
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (9) bhAga [13] "anuttaropapAtikadazA " - aMgasUtra-9 (mUlaM+vRttiH ) varga: [3], --------------------- adhyayanaM [1-10] ----------- -------- mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[9], aMgasUtra-9] "anuttaropapAtikadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: prata sUtrAMka [3, 4] ghaDIe pavvAdavadaNakamale unbhaDaghaDAmuhe unbuDaNayaNakose jIvaM jIveNaM gacchati jIvaM jIveNaM ciTThati bhAsaM 3 bhAsissAmIti gilAti 3 se jahA NAmate iMgAlasagaDiyAti vA jahA khaMdao tahA jAva huyAsaNe iva bhAsarAsipalicchanne taveNaM teeNaM tavateyasirIe uvasobhemANe 2ciTThati / (sUtraM 3) teNaM kAleNaM 2 rAyagihe gare guNasilae cetite seNie rAyA, teNaM kAleNaM2 samaNe bhagavaM mahAvIre samosaDhe parisA NiggayA seNite ni0 dhammaka0 parisA paDigayA, tate NaM se seNie rAyA samaNassa0 3 aMtie dhamma socA nisamma samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati NamaMsati 2 evaM vayAsI-imAsi NaM bhaMte ! iMdabhUtipAmokkhANaM codasaNhaM samaNasAhassINaM katire aNagAre mahAdukkarakArae ceva mahANijaratarAe ceva?, evaM khalu seNiyA! imAsiM iMdabhUtipAmokkhANaM codasaNhaM samaNasAhassINaM dhanne aNagAre mahAdukarakArae ceva mahANijjaratarAe ceva, se keNa?NaM bhaMte! evaM vucati imArsi jAva sAhassINaM dhanne aNagAre mahAdukkarakArae ceva mahANijara0, evaM khalu " seNiyA! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM kAkaMdI nAma nagarI hotthA uppiM pAsAyavaDiMsae viharati, tate NaM ahaM annayA kadAti puvANupubbIe caramANe gAmANugAma itijamANe jeNeva kAkaMdI NagarI jeNeva sahasaMbavaNe , jANe teNeva uvAgate ahApaDirUvaM uggahaM u02 saMjame jAva viharAmi, parisA niggatA, taheva jAva paPI 1 'unbhaDaghaDAmuheti udbhaTa-vikarAlaM kSINaprAyadazanacchadatvAd ghaTakasyeva mukhaM yasya sa tathA 'ubuDunayaNakose'tti 'umbuddhatti antaH pradezitau nayanakozau-locanakozako yasya sa tathA 'jIvaM jIveNa gacchati' jIvavIryeNa natu zarIravIryeNetyarthaH, zeSamantakRtadazAGgavaditi // 4-5256*324%95 gAthA dIpa anukrama [7-10, -63 Payalaasaramorg dhanya anagAra - kathA ~197
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (9) bhAga [13] "anuttaropapAtikadazA " - aMgasUtra-9 (mUlaM+vRtti:) varga: [3], --------------------- adhyayanaM [1-10] --------------------- mUlaM [4,5] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[9], aMgasUtra-[9] "anuttaropapAtikadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: dhanyAna sUtrAMka [4, 5] tAnatirdha dIpa anukrama [11,12] antakada- bahate jAva bilamiva jAva AhAreti, dhaNNassa NaM aNagArassa pAdANaM sarIravannao sabyo jAba uvasobhemANe : zAH patiH 2ciTThati, se teNaguNaM seNiyA! evaM vucati-imAsiM caudasaNhaM sAhassINaM dhaNNe aNagAre mahAdukkarakArae mahA |4|| nivaratarAe ceva, tate NaM se seNie rAyA samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie eyamaha socA Nisamma haTa-IA // 7 // tuTTha0 samaNa bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM kareti 2 vaMdati namasati 2 jeNeva dhanne aNagAre - teNeva uvAgacchati 2 dhannaM aNagAraM tikkhutto AyAhiNaphyAhiNaM kareti 2 vadati NamaMsati 2 evaM vayAsI-dha zreNikachaNNe'si NaM tumaM devANu supuNNe sukayatthe kayalakkhaNe suladdhe Na devANuppiyA! tava mANussae jammajIviya-2 philettikaddu baMdati NamaMsati 2 jeNeva samaNe0 teNeva uvAgacchati ra samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto vadati Nama nyasya mU.4 sati 2 jAmeva disaM pAunbhUte tAmeva disi paDigae (sUtraM 4)taeNaM tassa ghaNNassa agagArassa annayA ka-16 saMlekhanAyAti puzvarattAvarattakAle dhammajAgariyaM0 imeyArUve anbhasthite 5evaM khalu ahaM imeNaM orAleNaM jahA khaMdao rAdhane sU.5 tiheba ciMtA bhApucchaNaM therehiM saddhiM viulaM durUhaMti mAsiyA salehaNA navamAsa pariyAto jAba kAlamAse kAlaM kiccA ur3e caMdimajAva Nava ya mevijavimANapatthaDe iMdUraM vItIvatittA savvaTThasiddhe vimANe devatsAe unabanne, therA taheva uyaraMti jAva ime se AyArabhaMDae, bhaMtetti bhagavaM gotame taheca pucchati jahA khaMdayassa |M bhagavaM vAgareti jAva samvaTThasiddhe vimANe ubavaNNe / dhaNNassa NaM bhaMte ! devarasa kevatiyaM kAlaM ThitI papaNattA, gotamA ! tettIsaM sAgarovamAI ThitI pannattA / se NaM bhaMte ! tato devalogAo kahiM gacchihiti kahiM uvavaji Saintairatininal FarPranaamsamummony dhanya anagAra - kathA ~198~
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (9) prata sUtrAMka [ 5, 6 ] dIpa anukrama [12,13] bhAga [13] "anuttaropapAtikadazA " - aMgasUtra- 9 (mUlaM + vRttiH) adhyayanaM [1-10] mUlaM [ 56 ] varga: [3], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra -[9], aMgasUtra-[9] "anuttaropapAtikadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH hiti ?, gopamA ! mahAvidehe vAse sijjhihiti 5 / taM evaM khalu aMbU / samaNeNaM jAva saMpatterNa paramassa ajAyaNassa ayamaTThe patte / (sUtraM 5) paDhamaM amjhayaNaM samattaM // jati NaM bhaMte / ukkhevao evaM khalu jaMbU ! terNa kAleNaM teNaM samaeNaM kAmaMdIe nagarIe bhaddANAmaM satyavAhI parivasati aDDA, tIse NaM bhaddAe satthavAhIe putte suNakkhate NAmaM dArae hotyA ahINa0 jAba surUve paMcadhAtiparikkhitte jahA ghaNNo tahA battIsa dAo jAva upiM pAsAyavaDeMsae viharati, teNaM kAleNaM 2 samosaraNaM jahA dhanno tahA suNakkhate'vi Niggate jahA thAvacAputtassa tahA NikkhamaNaM jAva aNagAre jAte IriyAsamite jAba baMbhayArI, tate yaM se suNakkhase aNagAre jaM ceva divasaM samaNassa bhagavato ma0 aMtite muMDe jAva pavvatite taM caiva divasaM abhiggahaM taheba jAba bilamiva 8 AhAreti saMjemaNaM jAva viharati bahiyA jaNavayavihAraM viharati ekArasa aMgAI ahijati saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharati, tate gaM se suNa0 orAleNaM jahA khaMdato teNaM kAleNaM 2 rAyagihe jagare guNasilae cetie seNie rAyA sAmI samosaDhe parisA NiggatA rAyA Niggato dhammakahA rAyA paDigao parisA paDi4 gatA, tate NaM tassa suNakkhattassa annayA kayAti pubvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajA0 jahA saMdayassa bahU vAsA pariyAto gotamapucchA taheba kaheti jAva savvagasiddhe ghimANe deve uvavaNNe tetIsaM sAgarobasAI DhilI paNNattA, se NaM bhaMte0 ! mahAvidehe sijjhihiti / evaM suNakkhattagameNaM sesAvi aTTha bhANiyavvA, javaraM 5. ANupubbIe donni rAyagihe donni sAee donni vANiyaggAme navamo hatthiNapure dasamo rAyagihe navaNhaM bhahAo Education in ~199~ ra
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (9) bhAga [13] "anuttaropapAtikadazA" - aMgasUtra-9 (mUlaM+vRtti:) varga: [3], --------------------- adhya yanaM [1-10] --------------------- mUlaM [6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra-[9], aMgasUtra-[9] "anuttaropapAtikadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: antakara- zApatiH bage yAna. gorakha. sunakSatrA // 8 // prata sUtrAMka jaNaNIo navaNhavi battIsao dAo navaNhaM nikkhamaNaM thAvaJcAputtassa sarisaM vehallassa piyA kareti chammAsA 8 vehallate nava dhapaNe sesANaM yaha vAsA mAsaM saMlehaNA sabvaTThasiddhe mahAvidehe sijmaNA evaM khalu jaMbU! samaNeNaM bhagavatA mahAvIreNaM AigareNaM titthagareNaM sayaMsaMbuddheNaM loganAheNaM logappadIveNaM logapajjoyagareNaM abhayadaeNaM saraNadaeNaM cakkhudaeNaM maggadaeNaM dhammadaeNaM dhammadesaeNaM dhammavaracAuraMtacakravaTTiNA appaDihayavaranANadaMsaNadhareNaM jiNeNaM jANaeNaM buddheNaM bohaeNaM mokeNaM moyaeNaM tineNaM tArayeNaM sivamayalamaruyamaNatamakkhayamavAvAhamapuNarAvattayaM siddhigatinAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM aNuttarovavAiyadasANaM tabassa vaggarasa ayamaDhe pannase (sUtra [5) aNuttarovavAiyadasAto smsaato|| // aNuttarovavAiyadasANAmaM suttaM navamamaMgaM samataM // 9 // zrIrastu // paM. 192 // anuttaropapAtikArUpanavamAGgapradezavivaraNaM samAptamiti // zabdAH kecana nArthato'tra viditAH kecittu paryAyataH, sUtrArthAnugateH samma bhaNato yajjAtamAgaHpadam / vRttAvatra takat jinezvaravacobhASAvidhau kovidaH, saMzodhyaM vihitAdarairjinamatopekSA yato na kSamA // 1 // pratyakSaraM nirUpyAsya, granthamAnaM vinizcitam / dvAviMzatizatamiti, caturNA vRttisaGkhyayA // 2 // zrIrastu / / 6.* anukrama [13] iti zrImadabhayadevasUrivaryavihitavRttiyutA anuttaropapAtikadazAH smaaptaaH|| EarPranaamyam umom K a urary.orm bhAga anuttaropapAtikadazA-aMgasUtra- [9] mUlaM evaM abhayadevasUrijI racitA TIkA parisamAptA: mUla saMzodhakaH sampAdakazca pUjya AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba kiMcit vaiziSTya samarpitena saha puna: saMkalanakartA muni dIparatnasAgarajI [M.Com., M.Ed., Ph.D. zrutamaharSi) / ~200~
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama [10] praznavyAkaraNA ['praznavyAkaraNadazA' - mUlaM evaM vRttiH] isa prakAzana kI vikAsa-gAthA yaha prata sabase pahale "praznavyAkaraNadazAGga" ke nAmase sana 1920 (vikrama saMvata 1976) meM Agamodaya samiti dvArA prakAzita huI, isa ke saMpAdakamahodaya the pUjyapAda AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI (sAgarAnaMdasUrijI) mahArAja sAheba | hamArA ye prayAsa kyoM? Agama kI sevA karane ke hameM to bahota avasara mile, 45-Agama saTIka bhI hamane 30 bhAgome 12500 se jyAdA pRSThomeM prakAzita karavAe hai, kintu logo kI pUjya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI ke prati zraddhA tathA prata svarupa prAcIna prathA kA Adara dekhakara hamane isI prata ko skena karavAI, usake bAda eka speziyala phorameTa banavAyA, jisame bIcame pUjyazrI saMpAdita prata jyoM kI tyoM rakha dI, Upara zIrSasthAname Agama kA nAma, phira / zrutaskandha, adhyayana aura mUlasUtra ke kramAMka likha die, tA~ki par3hanevAle ko pratyeka peja para kaunasA zrutaskaMdha evaM adhyayana cala rahe hai usakA saralatA se jJAna ho zake, bAyIM tarapha Agama kA krama aura isI prata kA sUtrakrama diyA hai, usake sAtha vahA~ 'dIpa anukrama' bhI diyA hai, jisase hamAre prAkRta, saMskRta, hiMdI gujarAtI, iMgliza Adi sabhI Agama prakAzanomeM praveza kara zake | hamAre anukrama to pratyeka prakAzanomeM eka sAmAna aura kramazaH Age bar3hate hue hI hai, isIlie sirpha krama naMbara die hai, magara prata meM gAthA aura sUtroM ke naMbara alaga-alaga hone se hamane jahAM sUtra hai vahA~ kauMsa ] die hai aura jahAM gAthA hai vahA~ ||-|| aisI do lAina khIMcI hai yA phira gAthA zabda likha diyA hai| hamane eka anukramaNikA bhI banAyI hai, jisame pratyeka zrutaskaMdha, adhyayana Adi likha diye hai aura sAthameM isa sampAdana ke paSThAMka bhI de die hai, jisase abhyAsaka vyakti apane cahite varga, adhyayana yA viSaya taka AsAnI se pahu~ca zakatA hai | aneka pRSTha ke nIce viziSTha phUTanoTa bhI likhI hai, jisame usa pRSTha para cala rahe qhAsa viSayavastu kI, mUla pratameM rahI huI koI-koI mudraNa-bhUla kI yA kramAMkana sambandhI jAnakArI prApta hotI hai| zAsanaprabhAvaka pUjya AcAryazrI harSasAgarasUrijI ma.sA. kI preraNAse aura zrI vardhamAna jaina AgamamaMdira, pAlitANA kI saMpUrNa dravya sahAya se ye 'savRttika-Agama-suttANi' bhAga-13 kA mudraNa huA hai, hama una ke prati hamArA AbhAra vyakta karate hai | ......muni dIparatnasAgara. ~ 201~
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [-] dIpa anukrama [-] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [-], adhyayanaM [-] mUlaM [-] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH pra.vyA. 1 Janauraton %%1456759645964964956 // arham // cAndrakulInazrImadabhayadevAcAryadRbdhavyAkhyAyutam / zrIpraznavyAkaraNadazAsUtram / zrIvarddhamAnamAnasya, vyAkhyA kAcid vidhIyate / praznavyAkaraNAGgasya, vRddhanyAyAnusArataH // 1 // ajJA vayaM zAstramidaM gabhIraM, prAyo'sya kUTAni ca pustakAni / sUtraM vyavasthApyamato vimRzya, vyAkhyAnakalpAdita eva naiva // 2 // atha praznavyAkaraNAkhyaM dazamAGkaM vyAkhyAyate-atha ko'syAbhidhAnasyArthaH ?, ucyate, praznA:- aGguSTAdiprazna| vidyAstA vyAkriyante-abhidhIyante'sminniti praznavyAkaraNaM, kacit 'praznavyAkaraNadazA' iti dRzyate, tatra 1 maDukAdito vyAkhyAnaracanAyAH naiva sUtraM vyavasthApyaM kiM tu vimRzya vyavasthApyamityarthaH, prathame zrutaskandhe prathama adhyayanaM "prANAtipAta" Arabhyate For Parts Only atra prathama zrutaskaMdha : Arabhyate ~202~
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], -----------------------adhyayana [1] ----------------------- mulaM | gAthA ||1|| pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka gAthA ||1|| vRttiH * praznavyAka-praznAnAM-vidyAvizeSANAM yAni vyAkaraNAni teSAM pratipAdanaparA dazA-dazAdhyayanaprativaddhAH grandhapaddhataya 1 Azrave ra0 zrIa- iti praznavyAkaraNadazAH, ayaM ca vyutpattyartho'sya pUrvakAle'bhUt , idAnIM tvAzravapaJcakasaMvarapaJcakavyAkRtire- zAstraprabhayadeva0 vehopalabhyate, atizayAnAM pUrvAcAryairadayugInAnAmapuSTAlambanapratiSevipuruSApekSayottAritatvAditi, asya stAvanA 11ca zrImanmahAvIravarddhamAnakhAmisambandhI paJcamagaNanAyakaH zrIsudharmasvAmI sUtrato jambUsvAminaM prati praNayanaM cikIpuH sambandhAbhidheyaprayojanapratipAdanaparAM 'jambU' ityAmazraNapadapUrvI 'iNamoM ityaadigaathaamaah||1|| // OM namo vItarAgAya / namo arihaMtANaM / jaMbU-iNamo aNhayasaMvaraviNicchayaM pavayaNassa nissaMdaM / vocchAmi NicchayatthaM suhAsiyatthaM mahesIhiM // 1 // 'jaMbU' ityAdi / pustakAntare punarevamupodghAtagrantha upalabhyate-teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpAnAma nagarI| hotthA, puNNabhadde cehae vaNasaMDe asogavarapAyave puDhavisilApaTTae, tattha NaM caMpAe nayarIe koNie nAma |rAyA hotyA, dhAriNI devI, teNaM kAleNaM 2 samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI ajjasuhamme nAma there| tAjAisaMpanne kulasaMpanne balasaMpanne rUvasaMpanne viNayasaMpanne nANasaMpanne daMsaNasaMpanne carittasaMpanne lajjAsaMpanne lAgha-13 |vasaMpanne oyaMsI teyaMsI vaccaMsI jasaMsI jiyakohe jiyamANe jiyamAe jiyalobhe jiyanide jiyaiMdie |jiyaparIsaha jIviyAsamaraNabhayavippamuke tavappahANe guNappahANe muttippahANe vijApahANe maMtaSpahANe // 1 // baMbhapahANe vayappahANe nayappahANe niyamappahANe saccappahANe soyappahANe nANappahANe daMsaNappahANe cari * dIpa anukrama [1-2] REsade A mrary au - atra "teNaM kAleNaM+ " iti sUtra vartate, mayA tat sUtrasya kramAMka 1 dattaH, tat pazcAt "jambU+ iNamo" iti sUtra (gAthA) vartate / ~203~
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [1] ----------------------- mala/ gAthA ||1|| pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka gAthA ||1|| dIpa ttappahANe coisapubvI caunANovagae paMcahi aNagArasaehiM saddhiM saMparibuDe pubvANupuci caramANe gAmA-1 gugAma dUijjamANe jeNeva caMpA nayarI teNeva uvAgacchada jAva ahApaDirUvaM uggahaM uggiNihattA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharati / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ajasuhammassa aMtevAsI ajajaMbU nAmaM aNagAre kAsavagotteNaM sattussehe jAva saMkhittavipulateyalesse ajjasuhammassa therassa adUrasAmante uhuMjANU jAva saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / tae NaM se ajjajaMbU jAyasaDhe jAyasaMsae jAyakouhalle uppannasaddhe 3 saMjAyasaddhe 3 samuppannasaddhe 3 uTThAe u?i 2 jeNeca ajasuhamme there teNeva ucAgacchai 2 ajasuhamme there tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei 2 vaMdai namasai nacAsanne nAidUre viNaeNaM paMjalipuDe pajuvAsamANe evaM bayAsI-jaha bhaMte! samaNeNaM bhaga. mahA. jAva saMpatteNaM Navamassa aMgassa annuttrov-| vAiyadasANaM ayamuDhe paM0 dasamassa NaM aMgassa paNhAvAgaraNANaM samajeNaM jAva saMpatteNaM ke aDhe paM0?, jaMbU! dasamassa aMgassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM do suyakkhaMdhA paNNattA-AsavadArA ya saMvaradArA ya, paDhamassa NaM bhate! suyakkhaMdhassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM kaha ajjhayaNA paNNattA?, jambU! paDhamassa NaM suyakkhaMdhassa samarANeNaM jAva saMpatteNaM paMca ajjhayaNA paNNattA, docassa NaM bhaMte ! evaM ceva, eesi NaM bhaMte! aNhayasaMvarANaM 81 samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke ahe paNNate?, tate NaM ajjamuhamme there jaMbUnAmeNaM aNagAreNaM evaM vutte samANe |jaMbUM aNagAraM evaM vayAsI-jaMtrU! iNamo' ityAdi, ayaM ca teNaM kAleNaM 2' ityAdiko granthaH SaSThAGgaprathama anukrama [1-2] ~204~
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [1] ----------------------- mala/ gAthA ||1|| pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: zAkhapra prata sUtrAMka gAthA ||1|| vRttiH dIpa anukrama praznabyAka jJAtAvadavaseyaH / yA ceha dvizrutaskandhatoktA'sya sA na rUDhA, ekazrutaskandhatAyA eva rUDhatvAditi / gAthA |1 Azrave ra0 zrIa-1 vyAkhyA tvevam-'jaMbu'tti he jambUnAman ! 'iNamotti idaM vakSyamANatayA pratyakSAsannaM zAstraM 'aNhayasaMvara-12 bhayadeva. kA viNicchaya'ti A-abhividhinA lauti-zravati karma yezyaste AlavA:-AzravAH prANAtipAtAdayaH paJca stAvanA tathA saMtriyate-nirudhyate AtmataDAge karmajalaM pravizadebhiriti saMvarA:-prANAtipAtaviramaNAdayaH AzravAzca saMvarAzca vinizcIyante-niyante tatsvarUpAbhidhAnato yasmiMstadAzravasaMvaravinizcayam , tathA prvcn-dvaad||2|| mAzAGgaM jinazAsanaM tasya khajUrAdisundaraphalasya nisyanda iva paramarasasnutiriva nisyando'tastaM, pravacanaphala-1/ nisyandatA cAsya pravacanasAratvAt, tatsAratvaM ca caraNarUpatvAt, caraNarUpatvaM cAzravasaMvarANAM parihArAsevAlakSaNAnuSThAnapratipAdakatvAt, caraNasya ca pravacanasAratA "sAmAiyamAIyaM suyanANaM jAva biNduusaaraao| tassavi sAro caraNaM sAro caraNassa nibvANa // 1 // " miti [sAmAyikAdikaM zrutajJAnaM yAvadvindusAraH / tasyApi sArazcaraNaM sArazcaraNasya nirvANaM] vacanaprAmANyAditi, vakSye-bhaNiSyAmi nizcayAyanirNayAya nizcayArtha nizcayo vA'rthaH-prayojanamasyeti nizcayArthaM vakSye ityetasyAH kriyAyA vizeSaNamathavA nirgatakarmacayo nizcayo-mokSastadarthamityevaM zAstravizeSaNamidaM, suSTu kevalAlokavilokanapUrvatayA yathA'vasthitattvena bhASito-bhaNito'rthI yasya tattathA, kaiH subhASitArthamityAha-mahAntazca te sarvajJatvatIrthapravattenAdyatizayavatvAd RSayazca-munayo maharSayastaiH, tIrthakararityarthaH, atra ca 'jaMbU' ityanena jambUnAnna: [1-2] ~205~
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrRtaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [1] ----------------------- mala / gAthA ||1|| pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka gAthA ||1|| sudharmakhAmiziSyatvAt sudharmakhAminA praNItamidaM sUtrata ityabhihitaM, maharSibhirityanena cArthatastIrdhakarairiti / iha ca sudharmavAminaM prati zrImanmahAvIreNaivArthato'syAbhidhAne'pi yanmaharSibhiriti bahuvacananidezena tIrthakarAntarAbhihitatvamasya pratipAditaM tatsarvatIrthakarANAM tulyamatatvapratipAdanArtha, viSamamatatve hi teSAmasarvajJatvaprasaGgAditi, iha ca maharSigrahaNena tadanyeSAmapi sambhave yat tIrthakarairiti vyAkhyAtaM tat 'atyaM bhAsaha arahA suttaM gaMdhati gaNaharA niuNa'miti vacanAnusArAnirupacaritamahacchandaprayogasya ca teSveva yujyamA natvAditi, etena cAsya zAstrasyopakramAkhyAnuyogadvArasambandhinaH pramANAbhidhAnabhedasyAgamAbhidhAnapratibhehAdasyAbhedabhUtA tIrthakarApekSayA'rthata AtmAgamatA gaNadharApekSayA'rthataH anantarAgamatA tacchiSyApekSayA paraAmparAgamatA proktA, 'jambU' ityanena sUtrataH sudharmaskhAmyapekSayA AtmAgamatA jambUsvAmyapekSayA'nantarAga matA tacchiSyApekSayA ca paramparAgamateti, athavA anugamAkhyatRtIyAnuyogadvArasya prabhedabhUto ya upodghAtaniyuktyanugamastatsambandhinaH puruSadvArasya prabhedabhUtArthatastIrthakaralakSaNabhAvapuruSapraNItatA sUtrato gaNadharalakSaNabhAvapuruSapraNItatA cAsyoktA, tathA ca guruparvakramalakSaNaH sambandho'pyasya darzitaH, etadupadarzanena cAsmin zAstre AsapraNItatayA'visaMvAditvena grAhyametaditi buddhiH prekSAvatAmAvirbhAvitA, tathA AzravasaMvaravinizcayamityanenAsyAbhidheyamuktaM, etadabhidhAne copakramadvArAntargatamarthAdhikAradvAraM tadvizeSabhUtakhasamayavaktavyatAdvAraikadezarUpamupadarzitamiti, pravacanasya nisyandamityanena tu pravacanapradhAnAvayavarUpakhama BASSOM525% dIpa anukrama [1-2] PASEASE ~206~
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [1] ----------------------- mala/ gAthA ||1|| pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka gAthA ||1|| // 3 // dIpa anukrama praznavyAka- syoktaM, pravacanasya kSAyopazamikabhAvarUpatvenopakramAkhyAnuyogadvArasya nAmAkhyapratibhedasya SaNNAmAkhyaprati- 1 Anave 20 zrIa-I dvArasyAvatArazca darzitaH, SaNNAmadvAre hyaudayikAdayaH SaD bhAvAH prarUpyanta iti, nizcayArthamanena tvasya zA- zAkhaprabhayadeva strasya nizcayalakSaNamanantaraprayojanamuktaM, tadbhaNanena hi tadarthinaH prekSAvanto'tra pravarttitA bhavanviti, nahi || stAvanA vRttiH niSprayojana prekSAvantaH kattuM zrotuM vA pravarttante, prekSAvattAhAniprasaGgAt, evaM cAnugamAkhyatRtIyAnuyogadvAra syopodghAtaniryuktyabhidhAnapratidvArasya pratibhedabhUtaM kAraNadvAramabhihitaM, yatastatredaM cintyate-kena kAraNenedamadhyayanamuktamiti, ihApi ca tasyaiva nizcayarUpasya zAstrapratipAdanakAraNasya cintitattvAt, nanvAzravasaMvaravinizcayamityuktAvapi nizcayArthamityucyamAnamatiricyamAnamivAbhAti, yatra hyAzravasaMvarA vinizcIyante tat tadvinizcayArtha bhavatyeveti, satyaM, kintu AzravasaMvaravinizcayamityanenAbhidheyavizeSAbhidhAyakatvalakSaNaM tatsvarUpamAtrameva vivakSitaM, nizcayArthamanena tu tatphalabhUtaM prayojanamiti na punaruktateti, prayojanaM ca 18 rApratipAdayatopAyopeyabhAvalakSaNo'pi sambandho darzito bhavati, yata idaM zAstramupAyo nizcayazvAsyopeyamitye varUpa evAsAviti / yadyapi cAnuyogadvArANyadhyayanasyaivAvazyakAdAvupadazyante tathApIhAne zrutaskandhayoradhyayanasamudAyarUpatvAt kathazcidupakramAdidvArANAM yujyamAnatvAt yathAsambhavaM gAthAvayavairdarzitAni, ata evAcAraTIkAkRtAmuddizya tAnyapadArzatAni / anantaramAzravasaMvarA hAbhidheyatvenoktAH, tatra ca 'yathodezaM nirdeza' iti nyAyAdAzravAMstAvatparimANato nAmataca pratipAdayannAha [1-2] IMAionaryorg ~207~
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata gAthA ||2|| dIpa anukrama [3] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1] mUlaM / gAthA ||2|| zrutaskandha: [1], ---- pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Euca paJcavidha-AzravAH paMcaviho paNNatto jiNehiM iha aNhao annaadiio| hiMsAmosamadattaM abbhapariggahaM caiva // 2 // 'paMcaviho' gAthA / paJcavidhaH paJcaprakAraH prajJaptaH prarUpito jinaiH - rAgAdijetRbhiH iha-pravacane loke vA AlavaH- AzravaH anAdikaH - pravAhApekSayA''divirahitaH upalakSaNatvAdasya nAnAjIvApekSayA aparyavasita ityapi dRzyaM sAditye saparyavasitatve vA''zravasya karmmabandhAbhAvena siddhAnAmiva sarvasaMsAriNAM bandhAdyabhAvaprasaGgaH, athavA RNaM - adhamarNena deyaM dravyaM tadatIto'tidurantatvenAtikrAntaH RNAtItaH aNaM vA pApaM karma Adi:kAraNaM yasya sa aNAdikaH, nahi pApakarmaviyuktA Azrave pravarttante, siddhAnAmapi tat pravRttiprasaGgAditi, tameva nAmata Aha-hiMsA-prANavadhaH 'mosa' ti mRSAvAdaM adattaM - adattadravyagrahaNaM abrahma ca maithunaM parigraha-svIkAro abrahmaparigrahaM, cakAraH samuccaye, evazabdo'vadhAraNe, evaM cAsya sambandhaH abrahma parigrahameva ceti, avadhAraNArthazcaivaM hiMsAdibhedata eva paJcavidhaH, prakArAntareNa tu dvicatvAriMzadvidho, yadAha - "iMdriya 6 kasAya 4 | avvaya 5 kiriyA 25 paNa caura paMca paNavIsA | jogA tinneva bhave vAyAlA Asavo hoi // 1 // " ti [ indriyANi kaSAyAH atratAni kriyAH paJca catvAraH paJca paJcaviMzatiH / yogAstraya eva bhaveyuH dvicatvAriMzadA zravA bhavanti // 1 // ] evaM cAnayA gAthayA'sya dazAdhyayanAtmakasyAGgasya paJcAnAmAzravANAmabhidhAyakA| nyAyAni paJcAdhyayanAni sUcitAni, tatra prathamAdhyayanavinizca (yA) paprathamAzravavaktavyatAnugamArthamimAM dvAra gAthAmAha For Penal Use On ~208~
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [1] ----------------------- mala/ gAthA ||3|| pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata gAthA ||3|| dIpa anukrama praznavyAka- jArisao janAmA jaha ya kao jArisaM phalaM deti / jeviya kareMti pAvA pANavaha taM nisAmeha // 3 // 1Azrave ra0zrIa- 'jArisoM' gAhA, yAdRzako-yatvarUpakA, yAni nAmAni yasyeti yannAmA yadabhidhAna ityarthaH, yathA| yAdRzAdIbhayadeva0 ca kRto-nivartitaH prANibhirbhavatIti, yAdRzaM-yatkharUpaM phalaM-kArya durgatigamanAdikaM dadAti-karoti, nidvArANi vRttiH ye'pi ca kurvanti pApA:-pApiSThAH prANA:-prANinasteSAM vadho-vinAzaH prANavadhastaM, 'taMti tatpadArthapazcaka nisAmehatti nizamayata zRNuta mama kathayata iti zeSaH / tatra 'tatvabhedaparyAyAkhyeti nyAyamAzritya yAha-IN lazaka ityanena prANivadhastha tattvaM nizcayatayA pratijJAtaM, yannAmetyanena tu paryAyavyAkhyAnaM, zeSadvAratrayeNa tu bhedavyAkhyA, karaNaprakArabhedena phalabhedena ca tasyaiva prANivadhasya bhidyamAnatvAt, athavA yAdRzo yannAmA jAvetyanena svarUpataH prANivapazcintitastatparyAyANAmapi yAthArthyatayA tatvarUpasyaivAbhidhAyakatvAt, yathA cala kRto ye ca kurcantItyanena tu kAraNato'sau cintitaH, karaNaprakArANAM kartRNAM ca tatkAraNatvAt, yAdRzaM phalaM / dadAtItyanena tu kAryato'sau cintitaH, evaM ca kAlatrayavartitA tasya nirUpitA bhavatIti, adhavA anugamAkhyatRtIyAnuyogadvArAvayavabhUtopodghAtaniryuktyanugamasya pratidvArANAM 'kiM kaivihamityAdInAM madhyAt kAnicidanayA gAdhayA tAni darzitAni, tathAhi-yAdRzaka ityanena prANivadhakharUpopadarzaka kimityetat dvAramuktaM, yannAmetyanena tu niruktidvAraM, ekArthazandavidhAnarUpatvAt tasya, 'sammaTTiI amohoM ityAdinA gAdhAyugena | // 4 // sAmAyikaniyuktAvapi sAmAyikaniruktipratipAdanAt, yathA ca kRta ityanena kathamiti dvAramabhihitaM, ye SAREaiM ad ~209~
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [1] ----------------------- mala [1] + gAthA ||3|| pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: *** prata gAthA * ||3|| dIpa anukrama ** pi ca kurvansyanena kasyeti dvAramuktaM, phaladvAraM tvatiriktamiheti / tatra 'yathoddezaM nirdeza' iti nyAyAd yA-1 dRza iti dvArAbhidhAnAyAha pANavaho nAma esa niccaM jiNehiM bhaNio-pAvo caMDo rudo khudo sAhasio aNArio NigghiNo NissaMso mahambhao paibhao 10 atibhao bIhaNao tAsaNao aNajjo ubveyaNao ya Niravayakkho Niddhammo NippivAso NikaluNo nirayavAsagamaNanidhaNo 20 mohamahanbhayapayaTTao maraNAvemaNasso 22 / paDhama adhammadAraM // (sU0 1) 'pANavaho' ityAdi, prANavadho hiMsA nAmetyalaGkatI vAkyasya eSaH-adhikRtatvena pratyakSo nityaM-sadA na kadAcanApi pApacaNDAdikaM vakSyamANasvarUpaM parityajya vartata iti bhAvanA, jina:-AsarbhaNita:-uktaH, kiMvidha ityAha-pApaprakRtInAM candhahetutvena pApA, kaSAyotkaTapuruSakAryatvAbaNDA, rodrAbhidhAnarasavizeSaprava-| titattvAdraudra, kSudrA-drohakA adhamA vA tatpravartitatvAca kSudraH, sahasA-avitarkapravartita iti sAhasika [puruSastatpravRttitvAt sAhasikA, ArAdhAtAH pApakarmabhya ityAryAstaniSedhAdanAyaryA-mlecchAdayastatpravartitatvAdanAyeM, na vidyate ghRNA-pApajugupsAlakSaNA patra sa nirguNaH, nRzaMsA-niHsUkAstavyApAratvAt tRzaMsaH niSkrAnto vA zaMsAyAH-zlAghAyA iti niHzaMsA, mahad bhayaM yasmAdasau mahAbhayaH, prANinaM prANinaM prati bhayaM| yasmAt sa pratibhayA, bhayAni-ihalaukikAdInyatikrAnto'tibhayaH, ata evoktaM-maraNabhayaM ca bhayANati * **** SAREBIOGAama "prANavadha:" - nAmaka prathama adharmadvAraM ~210~
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], -----------------------adhya yana [1] ----------------------- malaM [1] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: SARKARME 1Azraye vadhasvarUpaM praznavyAka Sil[maraNabhayaM ca bhayAnAM] 'bIhaNauti bhApayati-bhayavantaM karotIti bhApanakA, trAsaH-AkasmikaM bhayaM akramora0zrIa- spannazarIrakampamanAkSobhAdiliGgi tatkArakatvAAsanakA,'aNaje tinanyAyopeta ityanyAyyaH, udvejanaka:-citta- bhayadeva viThavakArI udvegakara ityarthaH, cakAraH samuccaye, 'niravayakkho'tti nirgatA'pekSA-paramANaviSayA vA paralokAdiviSa-IN vRttiH yA vA yasminnasau nirapekSaH niravakAso vA, nirgatodhAt-zrutacAritralakSaNAditi nirdhamaH, nirgataH pipAsA yA vadhyaM prati sneharUpAyA iti nipipAsaH, nirgatA.karuNA-dayA yasmAdasau niSkaruNaH, nirayo-narakaH sa eva dra // 5 // PAvAso nirayavAsastatra gamanaM nirayavAsagamanaM tadeva nidhanaM-paryavasAnaM yasya sa nirayavAsagamananidhanaH ta phala ityarthaH, moho-mUDhatA mahAbhayaM-atibhItiH tayoH prakarSaka:-pravartako yaH sa mohamahAbhayaprakarSaka:, kaci-5 mohamahAbhayapravaIka iti pAThaH, 'maraNAvamanasso'tti maraNena hetunA vaimanasya-dainyaM dehinAM yasmAt sa maraNavaimanasyaH / prathama-AdyaM mRSAvAdAdidvArApekSayA adharmadvAra-AzravadvAramityarthaH / tadevamiyatA vizeSaNasamudAyena yAdRzaH prANivadha iti dvAramabhihitaM, adhunA yannAmetidvAramabhidhAtumAha tassa ya nAmANi imANi goNNANi hoti tIsaM, taMjahA-pANavaha 1 ummUlaNA sarIrAo 2 adhIsaMbho 3 hiMsavihiMsA 4 tahA akiccaM ca 5 ghAyaNA 6 mAraNA ya 7 vahaNA 8 uddavaNA 9 tivAyaNA ya 10 AraMbhasamAraMbho 11 Auyakammarasuvaddavo bheyaNivaNagAlaNA ya saMvaTTagasaMkheko 12 ma 13 asaMjamo 14 kaDagamaddaNaM 15 boramaNa 16 parabhavasaMkAmakArao 17 duggatippavAo 18 pAvakovo ya 19 pAya R CRER | prANavadhasya triMzat-nAmAni ~211
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [1] ----------------------- mala [2] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: lobho 20 chaviccheo 21 jIviyaMtakaraNo 22 bhayaMkaro 23 aNakaro ya 24 vajjo 25 paritAvaNaapahao 26 viNAso 27 nijavaNA 28 luMpaNA 29 guNANaM virAhaNatti 30 viya tassa evamAdINi NAmadhejjANi hoti tIsaM pANavahassa kalusassa kaDuyaphaladesagAI / (sU02) tamse'tyAdi. tasya-uktakharUpasya prANivadhasya cakArA punararthaH nAmAni-abhidhAnAnImAni-vakSyamANatayA pratyakSAsannAni gauNAni-guNaniSpannAni bhavanti triMzat , tadyathA-prANAnA-prANinAM vadho-ghAtaH prANavadhaH1 'ummalaNA sarIrAu'tti vRkSasyonmUlaneva unmUlanA-niSkAzanaM jIvasya zarIrAd-dehAditi 2.4 'avIsaMbhoti avizvAsaH, prANivadhapravRtto hi jIvAnAmavidhabhaNIyo bhavatIti prANavasyAvinambhakAra NatvAdavimbhavyapadeza iti 3, 'hiMsavihiMsa'tti hiMsyaMta iti hiMsyA-jIvAsteSAM vihiMsA-vighAto hiMsyavihiMsA, ajIvavidhAte kila kathaMcitprANavadho na bhavatIti hiMsthAnAmiti vizeSaNaM vihiMsAyA u-18 |ktamathavA hiMsA vihiMsA caikaiveha grAhyA dvayorupAdAne'pi bahusamatvAditi, athavA hiMsanazIlo hiMsraH-pramattaH |'jo hoi appamatto ahiMsao hiMsao iyaro'tti yo bhavatyapramatto'hiMsako hiMsaka itaraH] vacanAt taskRtA vizeSavatI hiMsA hiMsravihiMsA 4, tathA 'akiccaM vatti tathA-tenaiva prakAreNa hiMsyaviSayamevetyarthaH, akRtyaM ca Vil-akaraNIyaM ca, cazabda ekArthikasamucayAH 5, ghAtanA mAraNA ca pratIte, cakAraH samuccayArtha eva 3-7, 'vaha 'tti hananaM 8 'uddavaNa'tti upadravaNamapadravaNaM vA 9'tivAyaNA yeti trayANAM-manovAkAyAnAmathavA tribhyo prANavadhasya triMzat-nAmAni ~212~
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ----------------------- malaM [2] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: Azrave vadhanAmAni praznavyAka-5-dehAyuSkendriyalakSaNezyaH prANebhyaH pAtanA-jIvasya bhraMsanA tripAtanA, uktaM ca-'kAyavaimaNo tiSiNa u 20zrIa- ahavA dehAuiMdiappANA' ityAdi, athavA atizayavatI yAtanA-prANebhyo jIvasyAtipAtanA tItapi- bhayadeva. dhAnAdizabdeScivAkAralopAt, cakAro'trApi samucayArtha iti 10, 'AraMbhasamAraMbho'tti Arabhyante-vinAvRttiH zyanta iti ArambhAnjIvAsteSAM samArambha:-upamardaH athavA Arambha:-kRSyAdivyApArastena samArambho-1 jIvopamaI: athavA Arambho-jIvAnAmupadravaNaM tena saha samArambha:-paritApanamityArambhasamArambhaH praann||6 // vadhasya poya iti, athavA ArambhasamArambhazabdayorekatara eva gaNanIyo, bahusamarUpatvAditi 11, 'Auyakammasmubahavo bhedaniTThavaNagAlaNA ya saMvaTagasaMkhevotti AyuHkarmaNa upadrava iti vA tasyaiva bheda iti vA taniSThApanamiti vA tadgAlaneti vA, caH samucaye, tatsaMvartaka iti vA, iha khArthe kA, tatsajhepa iti vA, prANavadhasya nAma, eteSAM ca upadravAdInAmekatarasyaiva gaNanena nAnAM triMzatpUraNIyA, AyuzchedalakSaNArthApekSayA sarveSAmekatvAditi 12 mRtyuH 13 asaMyamaH 14 etI pratItI tathA kaTakena-sainyena kiliona vA Akramya maInaM kaTakamardanaM, tato hi prANavadho bhavatItyupacArAt prANavadhaH kaTakamaddenazabdena vyapadizyata iti 15 'voramaNa ti vyuparamaNaM prANebhyo jIvasya byuparatiH, ayaM ca vyuparamaNazabdo'ntarbhUtakAritArthaH, lAmANavadhaparyAyo bhavatIti bhAvanIyaM 16 'parabhavasaGkamakAraka' iti prANaviyojitasyaiva parabhave saGkAntisa bhAvAt 17 durgatI narakAdikAyAM kartAraM prapAtayatIti durgatiprapAtaH durgatI vA prapAto yasmAt sa tathA USERSACREAK RABHAS // 6 // | prANavadhasya triMzat-nAmAni ~213~
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [1] ----------------------- mala [2] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: Plh8 'pApakobo yatti pApaM-apuNyaprakRtirUpaM kopayati-prapaJcayati puSNAti yaH sa pApakopa iti athavA pA cAsau kopakAryatvAt kopazceti pApakopaH caH samuccaye 19 'pApalobho'tti pApaM-apuNyaM lubhpati-prANini || lipati saMzliSyatItiyAvat yataH sa pApalobhA, athavA pApaM cAsau lobhazca tatkAryavAspApalobhaH 20|| 'viccheo'ti chavicchedaH-zarIracchedanaM tasya ca duHkhotpAdanarUpatvAt prastutaparyAyavinAzakAraNasvAcopacArAta prANavadhava, Aha-"tappajAyaviNAso dukkhuppAto ya saMkileso ya / esa baho jiNabhaNio|| bajeyabyo payatseNaM ||1||'ti, [tatparyAyavinAzo duHkhotpAdazva saMklezazca / eSa vadho jinabhaNito varjayi-| tavyaH prayatnena // 1 // ] 21 jIvitAntakaraNaH 22 bhayaMkarazca pratIta eva 23 RNa-pApaM karotIti RnnkrH| 24'bajotti yamamiva vajaM gurutvAt tatkArimANinAmatigurutvenAdhogatigamanAda vaya'te vA vivekibhiriti varja', 'sAvajjoti pAThAntare sAvadyaH-sapApa ityarthaH 25 'paritAvaNaaNha'tti paritApanapUrvaka AzravaH paritApanAzravaH, Azravo hi mRSAvAdAdirapi bhavati na cAsau prANavadha iti prANavadhasaGgrahArthamAavasya paritA-1 paneti vizeSaNamiti, athavA prANavadhazabdaM nAmavantaM saMsthApya zarIronmUlanAdIni tannAmAni saGkalpanIyAni tataH paritApaneti paJcaviMzatitamaM nAma Azrava iti Sar3izatitamamiti 26 'vinAza' iti prANAnAmiti gampate 27 ' NijhavaNa'ti ni:-Adhikyena yAnti prANinaH prANAsteSAM niryAta-nirgacchatAM prayo-| jakatvaM niryApanA 28 'luMpaNa'tti lopanA-chedanaM prANAnAmiti 29 'guNAnAM virAdhanetyapi ceti hiMsyaprA pra.vyA.2 | prANavadhasya triMzat-nAmAni ~214~
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ............----------- adhya yanaM [1] ----------------------- malaM [2] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: janAni praznavyAka-NigataguNAnAM hiMsakajIvacAritraguNAnAM vA virAdhanA-khaNDa nA ityarthaH, itizabda upadarzane, apiceti / ra0 zrIa-1 samucaye iti 30 / 'tasse'tyAdi prANivadhanAmnAM nigamanavAkyaM 'evamAINi'si Adizabdo'tra prakArArthoM vadhakavabhayadevAyadAha-"sAmIpye'tha vyavasthAyAM, prakAre'vayave tathA / caturvardheSu medhAvI, AdizabdaM tu lkssye-11||" dhyaprayovRttiH / diti / tAnyevamAdIni-evaMprakArANyuktasvarUpANItyarthaH nAmAnyeva nAmadheyAni bhavanti, triMzatmANivadhasya kaluSasya-pApasya kaTukaphaladezakAni-asundarakAryopadarzakAni yathArthatvAtteSAmiti / tadiyatA yannAmetyu-TU sU03 // 7 // ktamaya gAthoktadvAranirdezakramAgataM yathA ca kRta ityetadupadarzayati, tatra ca prANivadhakAraNaprakAre prANivadhakartRNAmasaMyatatvAdayo dharmA jalacarAdayo vadhyAH tathAvidhamAMsAdIni prayojanAni ca avataranti etanniSpanna-5 tvAt prANavadhaprakArasyeti tAni krameNa darzayitumAha taM ca puNa phareMti keI pAvA asaMjayA avirayA aNihayapariNAmaduppayogI pANavahaM bhayaMkaraM bahuvihaM bahuppagAraM paradukkhuppAyaNappasattA imahiM tasathAvarahiM jIvahiM paDiNi viTThA, ki te, pAThINatimitimigilaaNegajhasavivihajAtimaMdukaduvihakacchabhaNakamagaraduvihagAhAdiliveDhayamaduyasImAgArapulayasuMsumArabahuppagArAjalayaravihANAkate ya evamAdI, kuraMgarurusarabhacamarasaMbarahurabbhasasayapasabagoNasarohiyahayagayakharakarabhakhaggavAnaragavayavigasiyAlakolamajArakolasuNakasiriyaMdalagAvattakotiyagokaNNamiyamahisavigghachagaladIviyAsANataraccha acchambhallasalasIhacillalacauppayavihANAkae ya evamAdI, ayagaragoNasavarAhima 4-- SARERatunintentiational Wianasurary.orm | prANavadhasya triMzat-nAmAni ~215~
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama :) (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [1] ----------------------- mala [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: CCCCCCCE uli kAudaradabbhapupphayAsAliyamahoragoragavihANakakae ya evamAdI, chIralasaraMbasehaselagagodhuMdaraNaulasaraDajAhagamu[sakhADahilavAuppiyadhIroliyasirIsivagaNe ya evamAdI, kAdaMbakabakavalAkAsArasaADAsetIyakulalabajulapAripakkIvasauNadIviya(pIpIliya)haMsadhattaritugabhAsakulIkosakuMcadagatuMDaDheNiyAlagasUyImuhakavilapiMgalakkhagakAraMDagacakavAgaukosagalapiMgulasuyavarahiNamayaNasAlanaMdImuhanaMdamANagakoraMgabhiMgAragakoNAlagajIvajIvakatittiravaTTakalAyakakapiMjalakakavotakapArevayagaciDigaDhiMkakukDavesaramayUragacajaragahayapoMDarIyakarakavIra seNavAyasayavihaMgabhiNAsicAsavaggulicammahilavitatapakkhikhahayaravihANAkateya evamAyI, jalathalakhagacAriNo u paMciMdie pasugaNe viyatiyaca uridie vivihe jIve piyajIvie maraNadukkhapaDikUle barAe haNaMti bahusaMkilikammA / imehiM vivihehi kAraNehi, kiM te?, cammavasAmasameyasoNiyajagaphiphisamatthuluMgahitayaMtapittaphophasadaMtahA aDibhijanahanayaNakaNNaNhAruNinakadhamaNisiMga. dADhipicchavisavisANavAlahe, hiMsaMti bhamaramadhukarigaNe rasesu giddhA taheva teMdie sarIrovakaraNahuyAe kivaNe die bahave batthoharaparimaMDaNahA, aNNehi ya evamAipahiM bahahiM kAraNasatehiM abuhA iha hiMsaMti tase pANe ime ya egidie bahave varAe tase ya apaNe tadassie ceva taNusarIre samAraMbhaMti attANe asaraNe aNAhe abaMdhave kammanigalabaddhe akusalapariNAmamaMdabuddhijaNadubijANae puDhavimaye puDhavisaMsie jalamae jalagae aNalANilataNavaNassatigaNanissie ya tammayatajjite ceva tadAhAre REname For P OW ~216~
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [1] ----------------------- mala [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: K K praznavyAka ra0zrIabhayadeva vRtti 1Azrave vadhakavadhyaprayojanAni tappariNatavaNNagaMdharasaphAsoMdirUve apakkhuse cakkhuse ya tasakAie asaMkhe thAvarakAe ya suhamavAyarapatteyasarIranAmasAdhAraNe aNate haNaMti avijANao ya parijANao ya jIve imehiM vidhihehiM kAraNehiM, kiM te?, karisaNapokkharaNIvAvivappiNikUvasaratalAgacitivetiyakhAtiyaArAmavihAradhUbhapAgAradAragouraaTTAlagacariyAsetusaMkamapAsAyavikappabhavaNadharasaraNaleNaAvaNatiyadevakulacittasabhApavAAyataNAvasahabhUmigharamaMDavANa ya kae bhAyaNabhaMDovagaraNasta vivihassa ya aAe puDhayiM hiMsaMti maMdabuddhiyA jalaM ca majaNayapANabhoyaNavatthadhovaNasoyamAdiehiM payaNapayAvaNajalAvaNavidaMsaNehi agaNi suppaviyaNatAlayaMTapehuNamuhakarayalasAgapattavatthamAdiehiM aNilaM agAraparivA[DiyA]rabhakkhabhoyaNasayaNAsaNaphalakamusalaukhalatataSitatAtojavahaNavAhaNamaMDavavivihabhavaNatoraNAviDaMgadevakulajAlayaddhacaMdanijUgacaMdasAliyavetiyaNisseNidoNicaMgerikhIlamehakasabhApavAvasahagaMdhamallANulevarNavarajuyanaMgalamaiyakuliyasaMdaNasIyArahasagaDajANajoggaaTTAlagacariadAragopuraphalihAjaMtasUliyalauDamusaMdisatagghibahupaharaNAvaraNuvakkharANa kate, aNNehi ya evamAdiehiM bahUhi kAraNasatehiM hiMsanti te tarugaNe bhaNitA evamAdI satte sattaparivajiyA uvahaNanti daDhamUDhA dAruNamatI kohA mANA mAyA lobhA hassaratIbharatI soya vedatthI jIyakAmasthadhammahe savasA avasA aTThA aNaDAe ya tasapANe thAvare ya hiMsati hiMsaMti maMdabuddhI sabasA haNaMti avasA haNaMti savasA avasA duhaohaNaMti ahA haNaMti aNaDDA harNati aTThA aNahA duhao haNaMti hassA haNaMti verA %2% 82 % ES ~217~
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [3] dIpa anukrama [7] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayanaM [1] mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH haNaMti ratIya hati hasaverAratI ya haNaMti kuddhA haNaMti luddhA haNaMti muddhA haNaMti kuddhA luddhA muddhA haNaMti asthA haNaMti dhammA haNaMti kAmA haNaMti atthA dhammA kAmA haNaMti ( sU0 3 ) 'taM cetyAdi, yasya svarUpaM nAmAni cAnantaramuktAni taM prANavadhamityuttareNa padena sambandhaH, cakAro vizeSaNArthaH vizeSaNaM ca kartR kArakaM punaH zabdo bhASAmAtre, kurvanti-vidadhati, keciditi kecideva jIvAH na punaH sarve, kIdRzA ityAha-pApA:- pAtakinaH, ta evaM vibhajyante - asaMyatAH - asaMyamavantaH aviratAH-na vizepato ye tapo'nuSThAne ratAH 'aniyapariNAmaduppayogI'ti anibhRtaH - anupazamaparaH pariNAmo yeSAM te tathA, duSprayogAH - duSTamanovAkkAyavyApArA yeSAM santi te tathA tataH padadvayasya karmadhArayaH, prANibadhaM - prANAtipAtaM kiMbhUtaM ? -bahuvidhaM bhayaGkaraM, pAThAntareNa bhayaGkaraM, tathA 'bahuvidhA' bahavaH prakArA yasya sa tathA taM saprabhedabhedayuktamityarthaH kiMbhUtAste ?- paraduHkhotpAdanaprasaktAH, tathA 'imehiM' eteSu pratyakSeSu prasasthAvareSu jIveSu pratiniviSTA:-tadarakSaNatasteSu vastuto dveSavantaH 'kiM te'tti kathaM taM prANavadhaM kurvantItyarthaH, tathayeti vA 'pA ThINetyAdi, pAThInA-matsyavizeSAH timayastimiGgalAzca mahAmatyA mahAmatsyatamAH anekajhaSAH - vividhamatsyAH sUkSmamatsyakhalamatsyayugamatsyAdayaH vividhajAtayo - nAnAjAtIyA maNDUkA dvividhAH kacchapA:-mAMsakacchapa asthikacchapa bhedAt nakA-matsyavizeSA eva 'makaraduviha'tti makarA- jalacaravizeSAH suMDAmakarama| tsyamakarabhedena dvibhedA grAhA - jalajantuvizeSA eva diliveSTamandukasImAkArapulakAstu grAhabhedA eva suM For Penal Use On ~ 218~ Contrary org
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [3] dIpa anukrama [7] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayanaM [1] mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka ra0 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 9 // xx sumArA-jalacaravizeSAH tata eSAM dvandvaH tatazca te ca te bahuprakArAzceti karmmadhArayo'tastAn antIti vakSyamANena yoga:, iha ca dvitIyAbahuvacane'pyekArAbhAvaichAndasatvAt, 'jalacaravihANAkae ya evamAi si jala| carANAM vidhAnAni-bhedAstAnyeva vidhAnakAni tAni kRtAni vihitAni yaistathA tAn jalacaravidhAnakakRtAMzca, iha ca kazabdalopena vidhAnazabdasyAntadIrghatvaM, evamAdIn pAThInAdIna, tathA kuraGgA-mRgA rurava:tadvizeSAH sarabhA-mahAkAyA ATavyapazuvizeSAH parAsareti paryAyA ye hastinamapi pRSThe samAropayanti ca marA - AraNyagAvaH saMvarA - yeSAmanekazAkhe zRGge bhavataH 'humbhe'tti urabhrA - meSAH zazAH zazakA lomaTakAkRtayaH prazayA- dvikhurAdavyapazuvizeSA goNA - gAvaH rohitAH- catuSpadavizeSAH pAThAntareNa ta eva hyA ambA gajAhastinaH kharA-rAsabhAH karabhA-uSTrAH khaDkA yeSAM pArzvayoH pakSavacarmANi lambante zRGgaM caikaM zirasi bhavati vAnarA-markaTAH gavayA- gavAkRtayo varttulakaNThAH vRkA-IhAmRgaparyAyAH nAkharavizeSAH zRgAlA-jambukAH kolA- uMdarAkRtayaH pAThAntareNa kokA-nAkharavizeSAH mArjArA-virAlA 'kolasuNaga'si mahAsUkarAH athavA kroDA-zUkarA zvAnaH-kauleyakAH zrIkandalakA AvarttAzca ekakhuravizeSAH kokaMtikAlomaTakA ye rAtrau ko ko evaM ravanti gokarNA - dvikhuracatuSpadavizeSA mRgA - sAmAnyahariNAH kuraGgAdayastu prAgabhihitAH zRGgavarNAdivizeSaNAstadvizeSAH sAmarthyAdatra gamyAH mahiSAH pratItAH 'vigdhaya'tti vyAghrAnAkharavizeSAH chagalA-ajAH dvIpikAH- citrakAbhidhAnA nAkhara vizeSAH zvAnaH- ATavyA evaM kauleyakAH For Parts Only ~ 219~ 1 Azrave vadhakavadhyaprayo janAni sU0 3 // 9 // luntary org
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ----------------------- malaM [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: tarakSAH acchA bhallAH zArdUlAca vyAvizeSAH siMhA-harayaH cittalA-nAkharavizeSA evaM pAThAntareNa cilA-hariNAkRtayo dvikharavizeSAstata eSAM kuraGgAdInAM dvandvaH, 'cauppayavihANAkae evamAItti catuSpa-pada vidhAnakAni tajAtivizeSAH kRtAni-vihitAni yairvyaktibhUtaiH kuraGgAdibhiste tathA, tataH pUrvapadena karmadhArayaH, tatastAMzca evamAdIna-kuraGgAdiprakArAn , tathA ajagarAH-zayuparyAyAH ura-parisarpavizeSAH goNasAdAniSphaNAhivizeSAH barAhayo-dRSTiviSAyaH phaNAkaraNadakSAH mukulino-ye phaNA na kurvanti kAkodarA darbhapuSpAzca darvIkarasarpavizeSAH, AsAlikA mahoragAzvoparisarpavizeSAH, tatrAsAlikA yaccharIraM dvAdazayojanapramANamutkarSato bhavati, kSayakAle ca mahAnagaraskandhAvArAdInAmadha utpadyate, mahoragAstu manuSyakSetravahi vino yaccharIraM yojanasahasrapramANamutkarSata AkhyAyata iti, tata eteSAM dvandvaH, tataH teSAM uragavidhAnakAni kRtAni yaiste tathA tataH karmadhArayaH, tatazca tAMzca ekmAdIni, tathA kSIralAH zarambAzcabhujaparisappaivizeSAH sehA:-tIkSNazalAkAkula zarIrAH zalyakA-yacarmakatelakairaharakSA vidhIpate godhA undurA nakulAzca pratItAH zaraTA:-kRkalAzA jAhakA:-kaNTakAvRtazarIrAH muguMsA:-khAilillAkRtayaH khADahilA:-kRSNazuklapaTTAGkitazarIrAH zUnyadevakulAdivAsinyaH vAtotpattikA rULapAvaseyA gRhakokilikA:gRhagodhikAH, eteSAM dvandvaH, tala ete ca te sarisRpagaNAzceti karmadhArayastatastAMzca evamAdIna-kSIralAdiprakArAnityarthaH, tathA kAdambA-haMsavizeSAH bakAca-pakoTakA: balAkAzca-visakaNThikAH sArasAzca-dAvA ~220~
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama :) (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ----------------------- malaM [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 1 Azrave vadhakava dhyaprayojanAni praznavyAka-ghATAH ADAsetIkAzca kulalAzca vaMjulAzca-khadiracazcakaH pArivAzca kIvAzca zakunAca pipIlikAzca-pI-1 ra0 zrIa-18 pItikArakA haMsAca-zvetapakSAH dhArtarASTrakAzca-kRSNacaraNAnanA haMsA eva bhAsAzca-sakuntAH 'kulIkosa'tti bhayadeva kuTIkozAzca krauJcAzca dakatuNDAzca deNikAlakAzca zucIsukhAzca kapilAzca piGgalAkSakAca kAraMDakAca cakravRttiH ghAkAzca-rathAGgAH utkrozAzva-kurarAH garuDAca-supAH pigulAzca zukAzca-kIrA dharhiNazca-kalApavanmayUrAH madanazAlAtha-sArikAvizeSAH nandImukhAzca nandamAnakAzca koraMkAzca bhRGgArakAzca bhRGgArikAcarasati nizi // 10 // bhUmau ghAlazarIrAH ityevalakSaNA: koNAlakAzca jIvajIvakAca tittirAzca vartakAzca lAvakAza kapiJjalakAzca kapotakAca pArApatakAzca ciTikAzca-kalaMbikA DiMkAca kurkuTAca-tAmracUDAH vesarAzca mayUrakAzcakalApavarjitAH cakorakAca hadapuNDarIkAzca zAlakAzca pAThAntareNa karakAzca vIrallazyanAzca iyenA evaM vAyasAzca-kAkavihaGgA bhenAzitazca cASAzca-kikidIvinaH valgulyazca carmAsthilAzca-carmacaTakA vitatapakSiNazcamanuSyakSetrabahirvartina iti dvandvaH, teca te 'khahacaravihANAkae yatti khacaravidhAnakakRtAzceti, tathA tAMzca evamAdIna-uktaprakArAn, eteSu ca zabdeSu kecidapratIyamAnArthAH kecidapratIyamAnaparyAyA nAmakoze'pi keSA|zcitprayogAnabhidhAnAda, Aha ca-"jIvaMjIvakapiJjala cakorahArItavaJjulakapotAH / kAraNDavakAdambakakakurAyAH pakSijAtayo jJeyAH // 12 // " iti, pUrvoktAneva saGgrahavacanenAha-jalasthalasvacAriNazca, cazabdo jalacarAdisAmAnyasamuccayArthaH paJcendriyAn pazugaNAn vividhAn 'biyatiyacariMdiya'tti dve ca zrINi ca catvAri LCSCA * // 10 // ~221~
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ............----------- adhya yanaM [1] ----------------------- malaM [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: ca paJca ca indriyANi yeSAM te tathA dvIndriyAstrIndriyAzcaturindriyAH paJcendriyAzcetyarthaH tatastAn, vividhAn kulabhedena jIvAna-jantUn priyajIcitAn-abhimataprANadhAraNAn maraNalakSaNasya duHkhasya maraNa-12 duHkhayorvA pratikUlA:-pratipandhino ye te tathA tAn varAkAna-tapakhinA, kimityata Aha-pranti-vinAzayanti, bahusaDiklaSTakamrmANaH satvA iti gamyate / evaM tAvaddhyadvAreNa prANavadhasya prakAra ukto'tha prayojanadvAreNa sa ucyate, ebhiH-vakSyamANaiH pratyakSairvividhaiH kAraNa:-prayojanaiH, kiMteti kiM tat prayojanaM ?, tadyatheti thA, carma-tvaka vasA-zArIraH snehavizeSaH mAMsaM-pala medo-dehadhAtuvizeSaH zoNitaM-raktaM yakRd-dakSiNakukSau mAMsagranthiH phiphphisaM-udaramadhyAvayavavizeSaH mastuliGga-kapAlabhejakaM hRdayaM-hRdayamAMsaM aMtra-purI. tat pitta-doSavizeSaH phophasaM-zarIrAvayavavizeSaH dantA-dazanAH, eteSAM dvandvaH, tata etebhya idamityevaM vigRhyArthazabdo yojanIyaH, cAdinimittamityarthaH, tathA'sthIni-kIkazAni majA-tanmadhyAvayabavizeSaH nakhA:-karajAH nayanAni-locanAni karNA:-zravaNAH 'hAruNi'tti lAyuH nakkatti-nAsikA dhamanyo-nADyaH zRGkha-viSANaM daMSTrA-nazanavizeSaH picchaM-patraM viSaM-kAlakUTa viSANaM-hastidantaH vAlA:-kezAH eteSAM dvandvaH4 tatasta eva heturityevaM hetuzabdo yojyaH, tataH SaSThyarthe dvitIyA, tato'yamartha:-asthimajAdihetormantIti prakramaH, tathA hiMsanti ca bahusaGkakliSTakarmANa iti prakramaH, bhramarA: puruSatayA lokavyavahatA madhukaryastu strIkhavyavahatAstadUgaNAn-tatsamUhAna raseSu gRddhA madhugrahaNArthamiti bhAvaH, tathaiva hiMsantyevetyarthaH, trIndriyAn REnanand G arauraryou ~222~
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [1] ----------------------- mala [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: X vRttiH praznavyAka yUkAmatkuNAdIna zarIropakaraNArdha-zarIropakArAya yUkAdikRtanuHkhaparihArArthamadhayA zarIrAya upakaraNAya-IKI zAya1Anave ra0zrIa- upadhaye, ayamartha:-zarIrasaMskArapravRttA upakaraNasAdhanasaMskArapravRttAzca vividhaceSTAbhistAna prantIti, kiM. vadhakababhayadevabhUtAn?-kRpaNAna-kRpAspadabhUtAniti, tathA dvIndriyAna bahun 'vatthoharaparimaMDaNaTTha'tti vastrANi-cIvarANi dhyaprayo'uhara'tti upagRhANi AzrayavizeSAsteSAM parimaNDanArtha-bhUSArtha, kRmirAgeNa hi rajyamAnAni zrUyante va janAni strANi, AzrayAstu maNDyante eva zaGkazukticUrNeneti, athavA vastrArtha upagRhAtha parimaNDanArtha ceti, tatra // 11 // vastrArtha pahasUtrasampAdane kRmihiMsA sambhavati, AzrayA mRttikAjalAdidravyeSu pUtarakAdidhAto bhavati. parimaNDanArtha hArAdikaraNe zuktyAdidvIndriyANAmiti, anyaizcaivamAdikairvahubhiH kAraNazatairabudhA-bAlizA 'iha hanti' iha-jIvaloke hiMsaMti-nanti asAn prANAna, tathA imAMzca pratyakSAn ekendriyAnapRthivIkAyikAdIn barAkA:-tapakhinaH samArambhanta iti yogaH, na kevalamekendriyAneva prasAzcAnyAstadA|zritAMzcaiva, kiMbhUtAn ?-tanuzarIrAn atrANAn anarthapratighAtakAbhAvAt azaraNAn arthaprApakAbhAvAt ata eva anAthAn yogakSemakArinAyakAbhAvAt abAndhavAn khajanasampAdyakAryAbhAvAt kamenigaDabaddhAniti vyaktaM, tathA akuzalapariNAmodayAvarjitatvena mandabuddhizca mithyAkhodayAd yo jano-lokastena durvijJeyA yete tathA tAn, pRthivyA vikArA pRthvImayAstAn pRthvImayAn pRthvIkApikAnityarthaHtathA pRthivIsaMmRtAn alasAdivasAna, evaM jalamayAn-apkAyikAn jalagatAn pUtarakAdivasAn saivalAdivanaspatikAyikAMzca -5994- 2018 // 11 // ~223~
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [3] dIpa anukrama [7] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayanaM [1] mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH analaH - tejaskAyaH anilo vAyukAyastRNavanaspatigaNo-vAdravanaspatInAM samudAya etannissRtAMca - etadupa jIvakAMca prasAniti hRdayaM 'tammayatajjiya'ti teSAmanalAnilatRNavanaspatigaNAnAM vikArAstanmayA analakAyikAdaya eva tathA teSAmeva-analAdInAM jIvAstajIvAH tadyonikAsA ityarthaH tanmayAzca tajjIvA zreti tanmayatajIvAstAMzcaiva, pAThAntareNa tanmayajIvAzceti, kiMbhUtAMstAn ? -'tadAhAre'tti te pRthivyAdaya AdhAro yeSAM te tadAdhArAstAneva vA pRthivyAdInAhArayantIti tadAhArAstAna, teSAmeva pRthivyAdInAM pariNatA varNagandharasasparzerpA bondi:- zarIraM seva rUpaM svabhAvo yeSAM te tathA tAn, acAkSuSAn-na cakSuSA hRdayAMcAdhupAMca-cakSuryAdyAna, kAnevaMvidhAnityAha-sakAyaH - prasanAmakammadiyavarttijIvarAzistatra bhavAkhasakAyikAH tAna kiyata ityAha--asaGkhyAtAn tathA sthAvarakAyAMzca sUkSmAca vAdarAzca tattannAmakamrmodayavarttinaH, pratyekazarIramiti nAmakarmmavizeSo yeSAM te pratyekazarIranAmAnaste ca sAdhAraNAzca sAdhAraNazarIra nAma kammoMdadyavarttina iti dvandvo'tastAn, kiyataH ? - anantAn sAdhAraNAneva zeSasthAvarANAmasaMkhyeyatvAt jIvAniti yogaH, kimiti ityAha-manti kimbhUtAn ? - avijAnatazca svavadhaM, parijAnanazca- sukhaduHkhairanubhavataH ekendriyAna, athavA vavadhamajAnataH ekendriyAna tameva parijAnatastrasAniti jIvAn-jantUn ebhirvividhaiH kAraNa:- prayojanaiH, 'kiM tetti kiM tat tayatheti vA, karSaNaM kRSiH puSkariNI-puSkaravatI catuSkoNA vA vApIniSpuSkarA vRttA vA 'vappiNa'tti kedvArA: kRpasarastaDAgAH pratItAH citiH- bhittyAdekhayanaM mRtaka dahanArtha For Penal Use On ~ 224~
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama :) (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [1] ----------------------- mala [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: ARCH 1 Azraye vadhakatradhyaprayojanAni 5 praznabyAka-dAruvinyAso vA cedi:-vitardikA khAtikA-parikhA ArAmo-vATikA vihAro-pauddhAcAzrayaH stUpaH-citi- ra0 zrIa-1 vizeSaH prAkAra:-zAla: dAraM-pratItaM gopuraM-pratolI kapATa ityanye aTTAlaka:-prAkAroparivAzrayavizeSaH bhayadeva0carikA-nagaraprAkArayorantare'STahastapramANo mArgaH setuH-mArgavizeSaH pAlircA samo-viSamottaraNamArgaH vRttiH prAsAdo-narendrAzrayaH vikalpA:-tabhedA bhavanAni-catuHzAlAdIni gRhANi-sAmAnyAni zaraNAni-tRNa mayAni layanAni-parvatanikuhitagRhANi ApaNA-hahAH caityAni-pratimAH devakulAni-sazikharadevaprAsAdAH citrasabhA:-citrakarmavanmaNDapAH prapA-jaladAnasthAnaM AyatanaM-devAyatanaM Avasatha:-parivrAjakAzrayaH bhUmilIgRhaM pratItaM maNDapaH-chAyAdyarthaH paTAdimaya AzrayavizeSaH eteSAM dvandvastata eteSAM kRte-nimitte pRthivI hiM-14 saMti iti sambandhaH, bhAjanAni-amatrANi sauvarNAdIni bhANDAni-tAnyeva mRnmayAni krayANakAni vA lavaNAdIni upakaraNAni-udUkhalAdIni eSAM samAhAradvandvaH tatastasya vividhasya cAya-hetave pRthivIM-ethvIkApikAna hiMsanti mandabuddhikAH, tathA jalaM ca-apkAyikAMzca hiMsaMtIti vartate, majanaka-lAnaM pAnaM bhojanaM ca pratItaM vakhadhAvanaM-vAsAkSAlanaM zauca:-AcamanametadAdibhiH kAraNairiti prakramaH, tathA pacanaM pA-| canaM ca odanAdeH jalAvaNanti-khataH parato vA'gneruddIpanaM vidarzanaM-andhakArasthavastuprakAzanaM etaiH kAraNaiH cA samucaye agniM hiMsaMti, tathA sUrpa pratItaM vyaJjana-vAyUdIrakaM tAlavRntaM tadeva dvipuTAdi pahuNa'ti mayUrAGga mukha-AsyaM karatalaM-hastaH sargapatraM-vRkSavizeSaparNa vastraM-pratItaM, etadAdibhirvAtodIraNavastubhiranilaM-vAyu 9548 // 12 // hai ~225
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama :) (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [1] ----------------------- mala [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 5555755- 55 hiMsantIti, tathA agAraM-gehaM 'pariyAroM'tti paricAro-vRttiH khaDgAdikozo vA bhakSyANi-modakAdIni | kharavizadamabhyavahArya bhakSya miti vacanAt bhojanAni-odanAdIni zayanAni zayyAH AsanAni-viSTarANi phalakAni-avaSTambhanayUtAdinimittAni muzalAnyadakhalAzca prasiddhAH tatAni-vINAdIni vittaani| -paTahAdInyAtodyAni-vAdyAni vahanAni-yAnapAtrANi vAhanAni-zakaTAdIni maNDapAH pratItA: vividha bhavanAni-catuHzAlAdIni toraNAni pratItAni viTaGka:-kapotapAlI devakulaM pratItaM jAlaka-chidrAnvito DIgRhAvayavavizeSaH arddhacandraH-sopAnavizeSaH ni!hakaM dvAroparitanapArzvavinirgatadAru candrazAlikA-prAsAdo paritanazAlA vedikA-vitardikA niHzreNiH-avataraNI droNI-nauH caGgerI-mahatI kASThapAtrI bRhatpalikA vA kIlA:-zaGkAvaH meThakA:-muNDakAH sabhA-AsthAyikA prapA-jaladAnamaNDapa Avasatha:-parivrAjakAzrayaH gandhA:-cUrNavizeSAH mAlya-kusumamanulepanaM-vilepanaM ambarANi-vastrANi yUpo-yugaM lAgalaM-zIraM 'matiya'ti matikaM yena kRSTvA kSetraM mRdyate kulika-halaprakAraH syandano-rathavizeSoM, yato dvividho ratha:sAGgrAmiko devayAnarapazca, tatra sAGgrAmikasya kaTIpramANA bedikA bhavati, zivikA-puruSasahasrabAhanIyaH |kuTAkArazikharAcchAdito jampAnavizeSaH ratha:-prasiddhaH zakaTa-gantrI yAnaM-tadvizeSaH yugyaM-golladezaprasiddho advihastapramANo vevikopazobhito jampAnavizeSa evaM ahAlaka:-pAkAroparivarsI AzrayavizeSaH carikAnagaramAkArAntarAle'STahastapramANo mArgaH dvAraM-pratItaM gopuraM-puradvAraM paridhA-argalA yatrANi-araghahAdi 5 x pra.vyA.3 ~226~
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [1], --------------------- adhyayanaM [1] ----------------------- mUlaM [3] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: ra0 zrIabhayadeva dRttiH // 13 // yatrANi zUlikA-vadhyaprotanakASThaM pAThAntare zUlaka:-kIlakavizeSaH 'lauDa'tti lakuTaH muzuNDiH-praharaNa- 1adharmavizeSaH zataghnI-mahatI yaSTiH bahuni ca praharaNAni-karavAlAdIni AvaraNAni-sphurakAdIni upakarazca- dvAre gRhopakaraNaM mazcakAdi, tata eteSAM dvandvaH, tatazcaiteSAM kRte-arthAya anyaizca evamAdibhirbahubhiH kAraNazatahiMsanti tarugaNAniti, tathA bhaNitA'bhaNitAMzcaivamAdikAn-evaMprakArAn sattvAn satvaparivarjitAn upa-11 kArakAH pranti dRDhAzca mUDhAzca te dAruNamatayati tathAvidhakrodhAnmAnAt mAyAyA lobhAt hAsyaratyaratizokAt, ihaa| pretyatadapaJcamIlopo dRzyaH, vedArthAzca-vedArthamanuSThAnaM jIvazca-jIvitaM jItaM vA-kalpatA, dharmazcAryazca kAmazcetye- vasthAzca teSAM hetoH-kAraNAt svavazA-khatanA avazA:-taditare arthAya anarthAya ca trasaprANAMzca sthAvarAMzca sU04 | hiMsanti mandavuddhayaH, etadeva prapaJcata Aha-khavazA pranti avazA nanti vavazA avazAsyevaM 'duhau~tti dvidhA pranti, evaM ardhAyetyAdi AlApakatrayaM, evaM hAsyavararatibhirAlApakacatuSTayaM, evaM kujlubdhmugdhaaH| arthadharmakAmAzceti // tadevaM yathA ca kRta iti pratipAditamadhunA 'phalapradhAnAH kriyA' iti nyAyAt phaladvAraM dvAragAthAyAH kartRdvArAtpAgupanyastamapyullacaya karbadhInA kriyeti nyAyAtkanuH pradhAnatayA alpavaktavyatvAdvA ye'pi ca kurvanti pApAH prANivadhamityetadAha kayare te?,je te soyariyA macchavaMdhA sAuNiyA vAhA kUrakammA vAuriyA dIvitabaMdhaNappaogatappagalajAlabIralaMgAyasIdagbhavaggurAkUDachelihatthA hariesA sAuNiyA ya vIdaMsagapAsahatthA vaNacaragA luddhayamahughAtapotaghAyA ~227~
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yanaM [1]----------------------- malaM [4...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [4] Topa eNIyArA paeNiyArA saradahadIhiatalAgapallalaparigAlaNamalaNasottabaMdhaNasalilAsayasosagA visagarassa ya dAyagA uttaNavallaradavaggiNiddayapalIvakA kUrakammakArI ime ya bahave milakkhujAtI, ke te?.sakajavaNasabaravaparagAyamuruMDodabhaDagatittiyapakkaNiyakulakkhagoDasIhalapArasakoMcaMdhadavilabivalapuliMdaarosaDovapokaNagaMdhahAragabahalIyajalaromamAsabausamalayA cuMcuyA ya cUliyA koMkaNagA metapaNhavamAlavamaharAbhAsiyAaNakacINalhAsiyakhasakhAsiyA nehuramarahamuTThiaArabaDobilagakuhaNakekayahUNaromagarurumarugA cilAyavisayavAsI ya pAvamatiNo jalayarathalayarasaNapphatoragakhahacarasaMDAsatoMDajIvovagdhAyajIvI saNNI ya asaNiNo ya pajattA asubhalessapariNAmA ete aNNe ya evamAdI kareMti pANAtivAyakaraNaM pAyA pAvAbhigamA pAvaruI pANavahakayaratI pANavaharUvANuDhANA pANavahakahAsu abhiramaMtA tuhA pAvaM karetu hoti ya bahuppagAraM / tassa ya pAvarasa phalavivAgaM ayANamANA vaTuMti mahabbhayaM avissAmaveyarNa dIhakAlabahudukkhasaMkaDaM narayatirikkhajoNiM, io Aukkhae cuyA asubhakammabahulA uvavarjati naraesu hulitaM mahAlaesu vayarAmayakuDaruddanissaMdhidAravirahiyanimmaddavabhUmitalakharAmarisavisamaNirayagharacAraeK mahosiNasayApatattaduggaMdhavissaubveyajaNagesu bIbhacchadarisaNijjesu nicca himapaDalasIyalesu kAlobhAsesu ya bhImagaMbhIralomaharisaNesu NirabhirAmesu nippaDiyAravAhirogajarApIliesu atIvaniccaMdhakAratimissesu patibhaesuvavagayagahacaMdasUraNakkhattajoisesu meyavasAmaMsapaDalapoccaDapUyaruhirukkiNNavilINacikkaNarasiyAvAvaNNa anukrama ~228~
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yanaM [1]----------------------- malaM [4...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prazvavyAka ra0zrIabhayadeva vRttiH // 14 // phuhiyacikkhahakaddamesu kukUlAnalapalittajAlamummuraasikkhurakaravattadhArAsunisitavicchuyaDaMkanivAtovamma adharmapharisaatidussa hesu ya attANAsaraNakaDuyadukkhaparitAvaNesu aNubaddhaniraMtaraveyaNesu jamapurisasaMkulesu, dvAre tattha ya antomuhuttaladdhibhavapacaeNaM nivvatteti u te sarIraM huMDaM vIbhacchadarisaNija bIhaNagaM adviNhAru prANavadhaNaharomavajiyaM asubhadukkhavisaha, tato ya pajjattimuvagayA iMdipahiM paMcahiM vedeti asubhAe veyaNAe ujala kArakAH balaviula ukaDakkharapharusapayaMDaghoravIhaNagadAruNAe, kiMte?, kaMdumahAkuMbhiyapayaNapaulaNatavagatalaNabhaTTa pretyatadabhajaNANi ya lohakaDAhukahuNANi ya kovalikaraNakoTTaNANi ya sAmalitikkhaggalohakaMTakaabhisaraNapa vasthAzca sAraNANi phAlaNavidAlaNANi ya avakoDakabaMdhaNANi laDisayatAlaNANi ya galagabalulavaNANi sUlaggabhe sU04 yaNANi ya AesapavaMcaNANi khisaNavimANaNANi vighuTTapaNijjaNANi vajjhasayamAtikAti ya evaM te // 'kapare tyAdi, tatra katare kRSyAdikAraNaiH pANino prantIti praznA, uttaramAha-'je te soyarie'tyAdi, tatra zUkaraiH-mRgayAM kurvanti ye te zaukarikAH matsyabandhAH-pratItAH zakunAna prantIti zAkunikAH vyAdhAlubdhakavizeSAH krUrakarmANa ityeteSAmeva kharUpAbhidhAyaka vizeSaNaM, 'bAguriya'tti kacitpAThaH, tatra vAgura-| yA-mRgavandhanavizeSeNa carantIti vAgurikA iti, tathA dIpikazca-citrako mRgamAraNAya bandhanaprayogazca-18 |bandhopAyaH tamaca-tarakANDavizeSo matsyagrahaNArtha jalAvatAraNAya galaM ca-baDizaM jAlaM ca-matsyabandhanaM vIra-I // 14 // llakazca-zyenAbhidhAnaH zAkuniH zakunivinAzAya AyasI-lohamayI darbhamayI ca yA vAgurA-mRgavandhanavi ~229~
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yanaM [1] ----------------------- malaM [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [4] SSAGESCORCAM Topa zeSaH sA ca kUTena yA sthApyate citrakAdigrahaNArtha chelikA-ajA sA kUTacchelikA sA ca, athavA kuTamRgAdigrahaNayanaM chelikA ceti dvandUstA haste yeSAM te tathA, 'dIviya'tti kacitpAThastatra dvIpikena-citrakeNa| carantIti dvIpikA iti tata uttarapadena dvandvaH, ayamAlApakaH kacitkathaJcidU dRzyate, navaraM gamakapakSamAzritya vyAkhyAtaH, harikezA:-cANDAlavizeSAH kuNikAca-sevakavizeSAH kacit 'sAuNiya'tti pAThaH tatra zakunena caranti zAkunikA iti, 'vidaMsagAH vidaMzaMtIti vidaMzakAH-zyenAdayaH pAzAzca-zakunibandhanavizeSA haste yeSAM te tathA, vanacarakA:-sabarAH lubdhakAzva-vyAdhA madhughAtAH potaghAtAH madhugrAhakAH zAvaghAtakAzcetyarthaH, eNIyAra'tti eNI-hariNI mRgagrahaNArtha cArayanti-poSayanti yete tathA 'paeNiyAra'tti prakRSTAH eNIcArAH preNIcArAH saro-jalAzayavizeSaH hRdo-nadaH dIrghikA-sAriNI taDAga-pratItaM palvalaM-naDulamityetAn parigAlanena ca-zuktizaGkhamatsyAdigrahaNArtha jalaniHsAraNena malanena-mardanena zrotobandhanena ca-jalapravezavAraNena salilAzrayAn parizoSayanti yete tathA, tathA viSasya-kAlakUTasya garalasya ca-dravyasaMyogaviSasya dAyakA-dAtAro ye te tathA, uttRNAnAM-udgatatRNAnAM vallarANAM-kSetrANAM davAgninA-vanyajvalanena nirdayaM-yathA bhavatItyevaM 'palIvatti pradIpakA ye te tathA, krUrakarmakAriNa ime ye bahavo 'milakkhuyA' iti mlecchajAtIyAH ke tetti tadyathA-zakA yavanA zabarA varvarAH kAyAH muruMDAH udA bhaDakAH tittikAH pakkaNikAH kulAkSA: gauDAH siMhalAH pArasAH krozcAH andhAH drAviDAH vilvalA: pulindrAH aroSAH DoMbA. pokaNAHgandhahArakAH bahalIkAH anukrama REnada S ummaryorg ~230
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [C] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1] mUlaM [4...] zrutaskandha: [1], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vRttiH praznavyAka- jallAH romA mASAH vakuzA malayAzca cucukAzca cUlikAH koMkaNakAH medA: pahavAH mAlavAH mahurAH AbhAra0 zrIa- 5 SikA aNakkAH cInAH lahAsikAH khasAH khAsikA neharA 'marahaTThatti mahArASTrAH pAThAntareNa mUDhAH mauSTikAH bhayadeva0 AravAH DobilakAH kuhaNAH kekayA hUNAH romakAH ruravo marukA iti etAni ca prAyo luptaprathamAbahuvacanAni padAni, tathA cilAtaviSayavAsinazca mlecchadezanivAsinaH, ete ca pApamatayaH, tathA jalacarAzca OM sthalacarAzca 'saNahapaya'tti sanakhapadAca siMhAdayaH uragAva- sarpAH 'khayarasaMDAsatuMDa ti khacarAH sNds|| 15 // tuNDAzca- saMdesakAkAramupakSiNa iti dvandvaH, te ca te jIvopaghAtajIvinazceti karmadhArayaH, kathaMbhUtA:* saMjJinazvAsaMjJinazca paryAptAH azubhalezyApariNAmAH, ete cAnye caivamAdayaH kurvanti prANAtipAtakaraNaMprANivadhAnuSThAnaM pApA:- pApAnuSThAyinaH pApAbhigamAH - pApamevopAdeyamityabhigamAH pAparucayaH pApamevopAdeyamiti zraddhAnAH prANavadhakRtaratikAH prANavadharUpAnuSThAnAH prANivadhakathAkhabhiramantaH 'tuTTA pAva karettu hoti ya bahuSpagArI'ti pApaM prANavadharUpaM kRtvA bahuprakAraM tuSTAzca bhavanti ye te kurvanti prANivadhamiti prakRtaM / tadiyatA ye prANavadhaM kurvanti te pratipAditAH, idAnIM yAdRzaM phalaM dadAti prANavadha etaducyate, 'tasse'tyAdi, tasya ca pApasya prANavadharUpasya 'phalavipAka' phalamiva - vRkSasAdhyamiva vipAkaH - karmmaNAmudayaH phalavipAkaH 4 taM phalavipAkaM 'ayANamANa'tti ajAnAnAH varddhayaMti-vRddhiM nayaMti narakatiryagyonimiti yogaH, tadRddhizca | punaH punastatrotpAdahetukarmabandhanAt, kiMbhUtAM tAM ?, mahadbhayaM yasyAM sA mahAbhayA tAM mahAbhayAM avizrAmavedanAM / / 15 / / For Praise Only 1 adharma dvAre prANavadha ~ 231~ kArakAH pretyatadacarathAzva sU0 4
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [4] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayanaM [1] mUlaM [4...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vizrAntirahitAsAta vedanAM dIrghakAlaM yAvadbahubhirduHkhaiH zArIramAnasairyA saMkaTA-saGkulA sA dIrghakAlabahuduHkhasaGkaTA tAM, narakeSu tiryakSu ca yA yonirutpattihetutvAt sA narakatiryagyonistAM, tatazca ito-manuSyajanmanaH | sakAzAdAyuHkSaye-maraNe sati cyutAssantaH, 'tasse' tyAdi ca sUtraM kacideva dRzyate, azubhakarmmabahulAH-phala| karmmapracurAH upapadyante jAyaMte narakeSu 'huliyaM'ti zIghraM mahAlayeSu kSetrasthitibhyAM mahatsu, kathaMbhUteSu ? -vajramayakuDyA rundA vistIrNA niHsandhayo-nirvivarA dvAravirahitA- advArA nirmArdavabhUmitalAzca karkaza bhUmayaH ye narakAste tathA kharAmarzA:- karkazasparzAH viSamA-nimnonnatA nirayagRha sambandhino ye cArakAH kuDyakuTA nArakotpattisthAnabhUtA yeSu narakeSu te tathA, tataH padadvayasya karmadhArayo'tasteSu, tathA mahoSNAH- atyuSNAH sadAprataptAnityatasA durgandhA-azubhagandhA vizrA- AmagandhayaH kuthitA ityarthaH, udvijyate-udvignairbhUyate yebhyaste udvegajanakAste ca te tathA teSu tathA bIbhatsadarzanIyeSu virUpeSu nityaM sadA himapaTalamiva - himavRndamiva zItalA ye te tathA teSu ca, kAlo'vabhAsaH prabhA yeSAM te kAlAvabhAsAsteSu ca bhImagambhIrAzca te ata eva lomaharSaNAzca| romaharSakAriNo bhImagambhIralomaharSaNAsteSu, nirabhirAmeSu-aramaNIyeSu niSpratIkArA acikitsyA ye vyAdhayaH- kuSThAyAH jvarAH - pratItAH rogAzca-sadyoghAtino jvarazalAdayaH taiH pIDitA ye te tathA teSu, idaM ca nArakadharmmAdhyAropAnnarakANAM vizeSaNamuktaM, atIva-prakRSTaM nityaM zAzvatamandhakAraM yeSu te tathA timisseva-tamisraguheva ye'ndhakAraprakarSAste atIvanityAndhakAratamisrAH athavA atIva nityAndhakAreNa timisreva ca For Parts Only ~ 232~
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [C] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1] zrutaskandha: [1], mUlaM [4...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka 20 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 16 // Education Se ye te tathA teSu, ata eva pratibhayeSu-vastu 2 prati bhayaM yeSu te tathA teSu vyapagatagraha candra sUryanakSatra jyotidhakeSu, iha jyotiSkazabdena tArakA gRhyante, medazca zArIradhAtuvizeSaH vasA ca zArIraH snehaH mAMsaM ca-pazitaM teSAM yatpaTalaM-vRndaM 'pocaDa'ti atiniviDaM ca pUyarudhirAbhyAM pakcaraktazoNitAbhyAM ukkaNNantiutkIrNa mizritaM vilInaM- jugupsitaM cikkaNaM- AzleSavat rasikayA- zArIrarasavizeSeNa vyApannaM vinaSTakharUpamata eva kuthitaM - kothavat tadeva cikkhallaM prabalakarddamaH kardamazca taditaro yeSu te tathA tepu, kukUlAnalakha-kArISAgniH pradIsajvAlA ca murmurazca bhasmAgniH asikSurakarapatrANAM dhArA ca sunizito vRzcikaDaGkasya tatpucchakaNTakasya ca nipAta iti dvandvaH ebhiH aupamyaM upamA yasya sa tathA, tathAvidhaH sparzo'tidussaho yeSAM te tathA teSu, atrANA-anarthapratighAtaka varjitA azaraNAzca-arthaprApakavarjitA jIvAH kaTukaduHkhaiH - dAruNairduHkhaiH paritApyante yeSu te atrANAzaraNakaTukaduHkhaparitApanAsteSu anubaddhanirantarAH - atyantanirantarA vedanA yeSu te tathA teSu, yamasya dakSiNadikapAlasya puruSA- ampAdayo'suravizeSA yamapuruSAstaiH saGkulA ye te tathA teSu, tatra ca utpattI satyAmantarmuhUrttazca - kAlamAnavizeSaH labdhizva- vaikriya labdhirbhavamatyayazca bhavalakSaNo heturantarmuhUrttalabdhibhavapratyayaM tena nirvartayanti - kurvanti punaste pApAH zarIraM, kiMbhUtaM ? - huNDe - sarvatrAsaMsthitaM bIbhatsaM durdarzanIyaM durddarzanaM 'bIhaNagaM ti bhayajanakaM asthisnAyunakharomavarjitaM, azubhagandhaM ca taduHkhaviSahaM cetyazubhagandhaduHkhaviSahaM, pAThAntareNAzubhaM duHkhaviSahaM ca yattattathA tataH zarIranirvartanAnantaraM paryAptiM - indriyaparyApti For Parta Use Only ~233~ 1 adharma dvAre prANavadhakArakAH pretyatada vasthAzva sU0 4 // 16 // Kar
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yanaM [1] ----------------------- malaM [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [4] Topa mAnaprANaparyAptiM bhASAmanaHparyApti copagatAH-prAptA indriyaiH paJcabhirvedayanti-anubhavanti,kaM ?-duHkhaM, mahAkumbhIpacanAdIni duHkhakAraNAnIti yogaH, kayA kalitAni?-azubhayA vedanayA duHkharUpayetyarthaH, kiMbhUtayetyAha-ujjale'tyAdi tatrojvalA-vipakSalezenApyakalaGkitA balA-balavatI nivartayitumazakyA vipulAsarvazarIrAvayavavyApinI pAThAntareNa tiulatti-trIna-manovAkAyAMstulayati-abhibhavati yA sA bitulA utkaTA-prakarSaparyantavartinI kharaM-amRduzilAvat yadravyaM tatsampAtajanitA kharA paruSaM-karkazaM kUSmANDIdala& miva yad dravyaM tatsampAtasambhavA paruSA pracaNDA-zIghraM zarIravyApikA pracaNDaparivartitatvAdvA pracaNDA ghorA-bhagiti jIvitakSayakAriNI audArikavatAM, parijIvitAnapekSA vA ye te ghorAstatpravartitattvAt ghorA iti, 'bIhaNagatti bhayotpAdikA, kimuktaM bhavati?-dAruNA, tata eteSAM karmadhArayo'tastayA vedayantIti prakRtaM, 'ki tetti tayathA-kaMduH-lohI mahAkumbhI-mahatyUkhA tayoH pacanaM ca bhaktasyeva 'paulaNaM'ti pacanavizeSazca pRthukasyeva tavarga-tApikA talanaM ca sukumArikAderiva bhrASTra-aMbarIpe bharjanaM ca-pAkavizeSakaraNaM caNakAderiveti dvandvo'tastAni ca lohakaTAhotkAthanAni ca ikSurasasyeva 'koha'tti-krIDA tena balikaraNaM-caNDikAdeH purato vastAderiva upahAravidhAnaM, pAThAntare kor3A kohakiriyA durgA tasyai ca, kohAya vA-prAkArAya balikaraNaM tacca kuTTanaM ca-kuTilavakaraNaM vaikalyakaraNaM vA kuTTena vA cUrNanaM tAni ca zAlmalyA-vRkSavizeSasya tIkSNAgrA ye lohakaNTakA iva lohakaNTakAsteSvabhisaraNaM ca-ApekSikamabhimukhAgamanamapasaraNaM ca-nivartanaM anukrama OMOMOMOM%95ra ~234~
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [C] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1] zrutaskandha: [1], mUlaM [4...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka ra0 zrIa bhayadeva0 vRttiH 11 20 11 | zAlmalItIkSNAgra lohakaNTakAbhisaraNApasaraNe sphATanaM ca sakRddAraNaM vidAraNaM ca vividhaprakArairiti, te ca 41 adharma dvAre te avakoTakabandhanAni bAhuzirasAM pRSThadeze bandhanAni yaSTizatatADanAni ca pratItAni galake kaNThe valAt haThAt yAnyulambanAni vRkSazAkhAdAvuindhanAni tAni galakabalollambanAni, zUlAgrabhedanAni ca vyaktAni AdezaprapazcanAni-asatyArthAdezato vipratAraNAni, 'khiMsanavimAnanAni vA'tatra khiMsanAni-nindanAni vimAnanAni-apamAnajananAni 'viSuTTapaNijaNANiti vighuSTAnAM ete pApAH prApnuvanti khakRtaM | pApaphalamityAdivAgbhiH saMzabditAnAM praNayanAni badhyabhUmiprApaNAni vighuSTapraNayanAni vadhyazatAni vyatAni tAnyeva mAtA- utpattibhUmiryeSAM tAni vadhyazatamAtRkANi vadhyAzritaduHkhAnItyarthastAni ca evamityuktakrameNa te pApakarmakAriNa ityanena sambandhaH / prANavadhakArakAH pretyatada vasthAzca sU0 4 puvyakammakayasaMcayovatattA nirayaggimahaggisaMpalittA gADhadukkhaM mahatbhayaM kakkasaM asAyaM sArIraM mAnasaM ca tibvaM duvihaM vedeti veyaNaM pAvakammakArI bahUNi paliovamasAgarovamANi kaluNaM pAlenti te ahAuyaM jamakAtiyatAsitA ya saGgha kareMti bhIyA, kiM te?, avibhAyasAmibhAyabappatAyajitavaM muya meM marAmi dubbalo vAhipIlio'haM kiM dANi'si ? evaMdAruNo Niddaya mA dehi me pahAre usAsetaM (eyaM) muhuttayaM me dehi pa sAyaM karehi mA rusa vIsamAmi gevijjaM muyaha me marAmi, gADhaM taNhAtio ahaM deha pANIyaM haMtA piya imaM jalaM vimalaM sIyalaMti ghettUNa ya nazyapAlA taviyaM tauyaM se deti kalaseNa aMjalIsu daTTaNa ya taM paveviyaMgovaMgA For Penal Use Only ~ 235~ // 17 // Sunetrary org
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], -----------------------adhya yanaM [1]----------------------- malaM [...4] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [4] Topa aMsupagalaMtapappuyacchA chiNNA taNhAiyamha kaluNANi jaMpamANA viSpekkhantA disodisi attANA asaraNA aNAhA abaMdhavA baMdhuviSpahUNA vipalAyati ya migA iva vegeNa bhayubdhiggA, ghettUNa balA palAyamANANaM niraNukaMpA muhaM vihADettuM lohaDaMDe hiM kalakalaM NhaM vayaNaMsi chubhaMti kei jamakAiyA hasaMtA, teNa dahA saMto rasaMti ya bhImAI vissarAI ruvaMti ya kaluNagAI pArevatagAva evaM palavitavilAvakaluNAkaMdiyabahurunnaruviyasaddo parivevitaruddhabaddhayanArakAravasaMkulo NIsaho rasiyabhaNiyakuviukaiyanirayapAlatajiya gehakama pahara chiMda bhiMda uppADehukkhaNAhi kattAhi vikattAhi ya bhujo haNa vihaNa vicchubhocchumbha AkaDa vikaha ki Na jaMpasi? sarAhi pAvakammAI dukkayAI evaM vayaNamahappaganbho paDisuyAsahasaMkulo tAsao sayA nirayagoyarANa mahANagaraDajjhamANasariso nigyoso succae aNiTTho tahiyaM neraiyANaM jAijjatANaM jAyaNAhiM, kiM te?, asivaNadabbhavaNarjatapattharasUitalakkhAravAvikalakalaMntaveyaraNikalaMbavAluyAjaliyaguhaniraMbhaNa usiNosiNakaMTailladuggamarahajoyaNatattalohamaggagamaNavAhaNANi i. mehiM vivihehiM AyuhehiM kiM te moggaramasaMdikarakayasattihalagayamusalacakakoMtatomarasUlalaulabhiM DimAlasadda(Da)lapaTTisacammedvaduhaNamuDiyaasikheDagakhaggacAvanArAyaMkaNakakappaNivAsiparasuTakatikkhanimmala aNNehi ya eyamAdiehiM asubhehiM veubbiehiM paharaNasatehiM aNuvaddhatibbaverA paropparaveyarNa udIreMti abhiharNatA, tattha ya moggarapahAracuNiyamusuMDhisaMbhaggamahitadehA jaMtovapIlaNaphuraMtakappiyA keittha saca anukrama CREARCH ~236~
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], -----------------------adhya yanaM [1]----------------------- malaM [...4] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 1adharma prazravyAkara0 zrIabhayadeva0 A5% vRttiH dvAre prANavadhakArakAH pratyatadavasthAzca %% // 18 // % sU04 % mmakA vigattA NimmUlulUNakaNNoDaNAsikA chiNahatthapAdA asikarakayatiksakotaparasuppahAraphAliyavAsIsaMtacchitaMgamaMgA kalakalamANakhAraparisittagADhaDajhaMtagattakuMtaggabhiNNajajjariyasavvadehA vilolaMti mahItale visUNiyaMgamaMgA, tattha ya vigasuNagasiyAlakAkamajjArasarabhadIviyaviyagghagasaGkulasIhappiyakhuhAbhibhUtehiM NicakAlamaNasiehiM ghorA rasamANabhImarUvehiM akkamittA daDhadADhAgADhaDakakahiyasutikkhanahaphAliyauddhadehA vicchiApate samaMtao vimukkasaMdhibaMdhaNAviyaMgamaMgA kaMkakuraragiddhaporakaTTavAyasagaNehi ya puNo kharathiradaDhaNakkhalohatuMDehiM ovatittA pakkhAhayatikSaNakSavikinajibhaMchiyanayaNaniddha oluggavigatavayaNA, ukosaMtA ya uppayaMtA nipatatA bharmatA puvakammodayovagatA pacchANusaeNa DajjhamANA jiMdatA purekaDAI kammAI pAvagAI tahiM 2 tArisANi osannacikkaNAI dukkhAtiM aNubhavittA tato ya AukkhaeNaM unvaTTiyA samANA bahave gacchati tiriyavasahiM dukkhattaraM sudAruNaM jammaNamaraNajarAvAhipariyaNArahaI jalathalakhahacaraparopparavihiMsaNapavaMcaM imaM ca jagapAgaDaM varAgA dukkhaM pAvenni dIhakAlaM, ki te?, sIuNhatavhAkhuhaveyaNaappaIkAraaDavijammaNaNiJcabhauviggavAsajaggaNavahavaMdhaNatADaNaMkaNanivAyaNaadvibhaMjaNanAsAbheyapahAradUmaNachaviccheyaNaabhiogapAvaNakasaMkusAranivAyadamaNANi vAhaNANi ya mAyApitivippayogasoyaparipIlaNANi ya sasthaggivisAbhighAyagalagavala AvalaNamAraNANi ya galajAlucchippaNANi paoulaNavikappaNANi ya jAvajjIvigabaMdhaNANi paMjaranirohaNANi ya sayUhaniddhADaNANi dhamaNANi ya dohaNANi ya kudaM % % // 18 // REnatana ~237~
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [1]----------------------- mala [...4] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: DagalabaMdhaNAANa vADagaparivAraNANi ya paMkajalanimajjaNANi vArippavesaNANi ya ovAyaNibhaMgavisamaNivaDaNadavaggijAladahaNAI ya, evaM te dukkhasayasaMpalitA naragAu AgayA iha sAvasesakammA tirikkhapaMceMdi esu pAviti pAvakArI kammANi pamAyarAgadosabahusaMciyAI atIva assAyakakasAI 'pubbakammakayasaMcayatattati pUrvakRtakarmaNAM saJcayenopataptA-ApannasaMtApA ye te tathA, niraya evAgninirayAgnistena mahAgnineva sampradIptA yete tathA, gADhaduHkhAM-prakRSTaduHkharUpAM dvividhAM vedanAM vedayantIti yogaH, kiMbhUtAM?-mahadayaM yasyAM sA tathA tAM karkazAM kaThinadravyopanipAtajanitatvAt asAtAM-asAtAkhyadhedanIFyakarmabhedaprabhavAM zArIrI mAnasIM ca tIbrAM-tIbAnubhAgabandhajanitAM pApakarmakAriNaH, tathA bahUni palyopa masAgaropamANi karuNA-dayAspadabhUtAH karuNaM vA pAlayanti 'te'tti pUrvoktAH pApakarmakAriNaH 'ahAuya'ti yathAyaddhamAyuSka, gADhayA'pi vedanayA nopakrAmyata iti bhAvaH, tathA yamakAyikaiH-dakSiNadikpAladevanikAyAzritairasurairaMvAdibhirityarthaH bAsitA-utpAditabhayA yamakAyikatrAsitAste ca zabdam-ArttakharaM kurvanti bhItAssantaH, 'kiM tetti tadyathA 'avihAvatti he avibhAvya!-avibhAvanIyakharUpa 'sAmitti he svAmin 'bhAyatti! he bhrAtaH 'bappatti he vappa!, he pitaH / ityarthaH, evaM he tAta! 'jiyavaMti he jitavan-prAptajayajIvita ! 'bhuya'tti muMca 'me'tti 'mAM'marAmitti niye, iha ca nArakANAM bahuvacanaprakrame'pi yadekavacanaM tadekApekSaM tajjAtyapekSaM chAndasatvAdveti, yato durbalo vyAdhipIDito'haM 'kiM dANi sitti kimidAnImasi-bhavasi ?, ma.vyA.4 REnand uniorary au ~238~
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ----------------------- mUlaM [...4] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka praznavyAka- evaMdAruNoti evaMprakAro dAruNo-raudro nirdayazca-nirguNazcamA dehi me-mama prahArAn 'ussAsetaM muhattagaM||1adharmara0 zrIa- me dehitti ucchAsamuccasanamenaM-adhikRtaM ekaM vA muhartakaM yAvat me-mayaM dehIti prasAdaM kuruta mA rupyata dvAre bhayadeva0vizramAmi-vizrAma karomi 'rovijaMti aveyakaM grIcAvandhanaM muJca ge-mama yato 'marAmitti mriye tathA gAdaM prANavadhavRttiH !-atyartha 'taNhAiutti tRSNArditaH pipAsito'haM 'dehatti datta pAnIyaM-jalamiti nArakeNokte sati naraka- kArakAH pAlA yada bhaNanti tadAha-haMtA' iti, yadi tvaM pipAsitastato haMtA haMdIti ca vA''mazraNe piya idaM jalaM pretytd||19|| vimalaM zItalaM, itiH etacchabdArthaH, bhaNantIti gamyate, gRhItvA ca nirayapAlAsta trapukaM 'se' tasya dadati / vasthAzca kalazenAJjalipu, dRSTvA ca tajjalaM pravepitAGgopAGgAH-kampitasakalagAnAH azrubhiH pragaladbhiH praplute-prahate a sU04 kSiNI yeSAM te anupragalatpaplutAkSAH, 'chinnA taNhAiyamha' iti bhinnakramaH tasya caivaM sambandhaH-chinnA taruNAsmAkamityevaMrUpANi karuNAni vacanAnIti gamyate jalpanti vipalAyante veti yogaH, viprekSamANA 'disodisaMti ekasyA dizaH sakAzAdanyAM dizaM, atrANA:-anarthapratighAtavarjitA azaraNA:-arthakArakavirahitA anAthA:-yogakSemakArivirahitA abAndhavAH-khajanarahitA bandhuviprahINA:-vidyamAnavandhavaviSamuktAH, kathacidekAthikAnyapyetAni padAni na doSAya, anAthatAprakarSapratipAdakatvAditi, vipalAyante-vinazyanti ca, kathaM?-mRgA iva vegena bhayodvignA iti, gRhItvA ca balAt haThAdityarthaH, nArakAniti gamyate, teSAM ca vipa 13 // 19 // lAyamAnAnAM niranukampA yamakAyikA iti yogaH, mukhaM vighATya-vidArya lohadaNDai: 'kalakalaM'ti kala anukrama C ~239~
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], -----------------------adhya yanaM [1]----------------------- malaM [...4] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: - prata sUtrAMka - [4] kalazabdayogAt kalakalaM pUrvoktaM pukamiha maryate, paheti vAkyAlaGkAre, vadane-mukhe kSipanti, ke ityAha18 kecidyamakAyikA-ambAdayaH, kiMbhUtAH ?-hasanta iti, tato nArakA yat kurvanti tadAha-tena ca taptanapuNA dagdhAH santo rasanti ca pralapati ca, kiMbhUtAni vacanAnItyAha-bhImAni-bhayakArINi vikharANi-vikRtazabdAni tathA rudanti ca karuNakAni-kAruNyakArINi, ka ivetyAha-pArApatA iva, evamityevaMprakAro nirghopaH bhUyate iti sambandhaH, pralapitaM-anarthabhASaNaM vilApaH-ArttakharakaraNaM tAbhyAM karuNo yaH sa tathA, tathA''krandita-dhvanivizeSakaraNaM bahu-prabhUtaM 'runaM'ti azruvimocanaM ruditaM-ArATImocanaM eteSAmetAni vA zabdo yatra sa tathA, tathA paridevitAzca-vilapitAH, vAcanAntare parivepitAzca-prakampitA ruddhAzca baddhakAzca ye nAra kAste tathA teSAM ya Aravastena yaH saGkulaH sa tathA, nisRSTo-nArakairvimukta Atyantiko vA tathA rasitAH 6 kRtazabdA bhaNitA:-kRtAvyaktavacanAH kupitA:-kRtakopAH utkUjitA:-kRtAvyaktamahAdhvanayo ye nirayapApAlA: teSAM yattarjitaM-jJAsyasi re pApa! ityAdi bhaNitaM nArakaviSayaM 'gipahatti gRhANa krama-layetyarthaH prahAro lakuTAdinA chiddhi khagAdinA bhiddhi kuntAdinA uppADehitti utpATaya bhUtalAdutkSipa 'ukkhaNAhitti utkhanAkSigolakabAhAdikaM 'kattAhitti kRnta karttaya nAsAdikaM vikRnta ca-vividhaprakAraiH 'bhujoti bhUyaH ekadA hanta ! punarapi pAThAntare bhaJja-AmaIya hana- tADaya, kriyAoM hanazabdo nipAtA, 'vihaNa'tti vizeSeNa tADaya 'vicchabhatti vikSipa pukAdikaM mukhe vikIrNa vA kuru, vAcanAntare vicchubha niSkAlaye ROCCANC5KMACC Topa anukrama SAMEarathi ~240~
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [1] ----------------------- mUlaM [...4] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: // 20 // praznavyAka-mAyA, tyarthaH, 'ucchubha'tti Adhikyena kSipa-pravezayetyarthaH, AkRSa-abhimukhamAkarSaNaM kuru vikRSa-viparItaM vika-1 adharmara0zrIa paNaM kuru, kiM na jalpasi ?, vAcanAntare tu kiM na jAnAsi ?, mara he pApa ! karmANi duSkRtAni, evaM-amunA dvAre bhayadeva0 prakAreNa yadvadanaM-narakapAlapratipAdanaM tena mahApragalbha:-atisphAro yaH sa tathA, 'paDisuya'ti pratizrutpati sAprANavadhavRttiH zabdakastadrUpo yaH zabdastena sakulA trAsakA vAcanAntare tu 'bIhaNao tAsaNao paibhao aibha'ti kArakAH ekArthAH, sadA-sarvadA, keSAM trAsaka ityAha-kadayamAnAnAM-yAtyamAnAnAM nirayagocarANAM-narakavartinAM pretyatada'mahAnagaraDajjhamANasarisoti dahyamAnamahAnagaraghoSasadRzo nirghoSo-mahAdhvaniH zrUyate'niSTaH 'tahi- vasthAzca yati tatra narake, keSAM sambandhItyAha-'neraiyANa' kiMbhUtAnAmityAha-yAtyamAnAnAM-kadaryamAnAnAM yAta- sU04 haiM nAbhiH-kadarthanAprakAraH, "kiM tetti kAstAH?-asivanaM-khaDgAkArapatravanaM, darbhavanaM pratItaM, darbhapatrANi cheda kAni tadagrANi ca bhedakAni bhavantIti tadyAtanAhetutvenoktaM, yaMtraprastarA-gharahAdipASANA yaMtramuktapApANA vA yatrANi ca pASANAzceti vA yantrapASANAH sUcItalaM-UrddhamukhazUcIkaM bhUtalaM kSAravApya:-kSAradravyabhRtavApyaH 'kalakalaMtatti kalakalAyamAnaM yat trapukAdi tadbhutA vaitaraNyabhidhAnA yA nadI sA kalakalAyamAnavaitaraNI kadambapuSpAkArA vAlukA kadambavAlukA jvalitA yA guhA-kandarA sA tathA tato dvandvaH tato'sivanAdipu yannirodhanaM-prakSepastattathA, uSNoSNe-atyuSNe 'kaNTailletti kaNTakavati durgame-kRcchragatike rathe-zakaTe yadyojanaM gavAmiya tattathA tato lohapathe-lohamayamArge yadu gamanaM-khayamevAvAhanaM ca-aparairgavAmiva REarana ~241~
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [C] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 (mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1] zrutaskandha: [1], mUlaM [... 4] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH tattathA tataH padatrayasya dvandvaH, 'hamehi'nti ebhirvakSyamANairvividhairAyudhaiH parasparaM vedanAmudIrayantIti yogaH 'kiM te'ti tadyathA mudgaraH- ayodhanaH musuNDiH - maharaNavizeSaH 'karakarya'ti krakacaM - karapatraM zaktiH - trizUlaM | halaM - lAGgalaM gadA - lakuTa vizeSaH muzalaM cakraM kuntaM ca pratItaM tomaro-bANavizeSaH zUlaM pratItaM 'lauDa'tti lakuTaM bhiMDimAla:- praharaNavizeSaH sadalo-bhallA pahisaH praharaNavizeSaH 'carmeSTa' carmmaveSTitapASANavizeSo dughaNomudgaravizeSaH mauSTiko-muSTipramANa: pASANa eva asikheTakaM - asinA saha phalakaM khagaH - kevala evaM cApaMdhanuH nArAcaH- Ayaso vANaH kaNako bANavizeSaH kalpanI-karttikAvizeSaH vAsI-kASThatakSako pakaraNavizeSaH parazuH kuThAravizeSaH tata eteSAM dvandvaH tataste ca te TakatIkSNA agratIkSNA nirmalAzceti karmmadhArayaH, tatastairiti vyAkhyeyaM tRtIyAbahuvacanalopadarzanAditi, anyaizcevamAdibhiH azubhaivaikriyaiH praharaNazatairabhinnantaH anuvaddhatIvavairA-avicchinnotkaTa vairabhAvAH parasparaM - anyo'nyaM vedanAmudIrayanti, nArakA eva tisRzyaH narakapRthvIbhyaH, parato narakapAlAnAM gamanAbhAvAt, 'tatthe'ti tatra ca parasparAbhihananena vedanodIraNena mudgaraprahAracUrNito musuNDibhiH sambhagno mathitazca viloDito deho yeSAM te tathA, tathA yatropapIDanena sphurantazca kalpi tAzca-chinnA yatropapIDanasphuratkalpitA: 'keittha'ti kecidatra narake sacarmakAH carmaNA saha vikRttA-utkR sAH pRthakRtacarmANa ityarthaH tathA nirmUlolUnakarNauSThanAsikArichanna hastapAdAH asikrakacatIkSNakuntaparazUnAM prahAraiH sphATitA- vidAritA ye te tathA, vAsyA saMtakSitAnyaGgopAGgAni yeSAM te tathA tataH padadvayasya karmma For Pale Only ~ 242~
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yanaM [1] ----------------------- malaM [...4] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka sU04 praznavyAka- dhArayaH, tathA 'kalakala tti kalakalAyamAnakSAreNa yatparikSita-parivekaH tena gADhaM-atyartha 'DajhaMta'tti dahya- adharma20 zrIa-18|mAnaM gAtraM yeSAM te tathA, kuntAgrabhinno jarjaritazca saryo deho yeSAM te tathA tataH karmadhArayaH, 'viloliMtidvAre bhayadeva pilulanti luNThantItyarthaH mahItale-bhUtale 'visUNiyaMgamaMga'tti jAtazvayathukAGgopAGgAH, vAcanAntare tu nirga-3 prANavadhavRttiH tAgrajihvAH, 'tatva yatti tathA ca-mahItalavilolane vRkAdibhiH vikSipyanta iti yogaH, tatra vRkA-IhAmRgAH kArakA 'suNagatti kauleyakAH zRgAlA:-gomAyavaH kAkA-vAyasAH mArjArA-biDAlAH sarabhA:-parAsarAHdvIpi pretytd||21|| kA:-citrakAH 'vigghayatti vaiyAghAH vyAghrApatyAni zArdUlA-vyAghrAH siMhAH pratItAH, ete ca te darpitA- vasthAzca zca-dRptAH kSudabhibhUtAzca-bubhukSitA iti te tathA taiH, nitykaalmnshitairivaanshitaiH-nibhojnaiH ghorA-dAraNakriyAkAriNaH Arasanta:-zabdAyamAnAH bhImarUpAzca yete tathA taiH, Akramya dRDhadaMSTrAbhirgADhaM-asyatha / 'Dakati dRSTAH 'kahiya'tti kRSTAzca AkarSitA ye te tathA, sutIkSNanakhaiH sphATita Uo deho yeSAM te tathA tataH padadvayasya karmadhArayaH,vikSipyante-vikIryante 'samantataH' sarvataH, kimbhUtAste ?-vimuktasandhibandhanA:-lathIkRtAGgasandhAnAH tathA vyaGgitAni-vikalIkRtAnyaGgAni yeSAM te tathA, tathA kaGkA:-pakSivizeSAH kurarA-ukrozAH gRdhrAH-zakunivizeSAH ghorakaSTA-atikaSTAzca ye vAyasAsteSAM gaNAstaizca 'puNotti samuccayArthaH kharAH karkazAH sthirA-nizcalAH dRDhA-abhaGgarA nakhA yeSAM te tathA lohavat tuMDa yeSAM te tathA tataH karma 41 // 21 // dhArayastairavapatya-upaniSatya paurAhatAH pakSAhatAH tIkSNanakhairvikSiptA AkRSTA jihvA Anchite ca-AkRSTe || anukrama CSCCC OM2-1 REaratindia mararyaru ~243~
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [4] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1] mUlaM [...4] zrutaskandha: [1], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Educat nayane- locane nirdayaM ca niSkRpaM yathA bhavatyevaM 'ullagaM 'ti avarugNaM bhagnaM vikRttaM ca vadanaM yeSAM te tathA, pAThAntareNa avalugNAni chinnAni vikRttAni gAtrANi yeSAM te tathA utkrozantazca RndantaH utpatanto nipatanto bhramantaH pUrvakarmodayopagatA iti ca padacatuSTayaM vyaktaM, pazcAdanuzayena pazcAttApena dadyamAnAH nindanto-jugupsamAnA: 'purekkhaDAI' pUrvabhavakRtAni karmANi kriyAH pApakAni-prANAtipAtAdIni tataH 'tahiM 'ti tasyAM 2 ratnaprabhAdikAyAM pRthivyAM prakRSTAdisthitike narake tAdRzAni janmAntare upArjitAni paramAdhArmi| kodIritaparasparodIrita kSetrapratyayarUpANi 'ussaNNacikaNAIti ussaNNaM prAcuryeNa cikaNAI - durvimocAni duHkhAni anubhUya tatazca nirayAdAyuHkSayeNodvRttAH santo yahavo gacchanti tiryagvasatiM tiryagyoniM yato'lpA eva manuSyeSUtpadyante, duHkhottArAM anantotsarpiNyava sarpiNIrUpakAyasthitikatvAt tasyAM sudAruNAM duHkhAzrayatvAt janmajarAmaraNavyAdhInAM yAH parivartanA:- punaH punarbhavanAni tAbhiraraghaTTa ivAraghaTTo yA sA tathA tAM tiryagvasatiM jalasthalakhacarANAM paraspareNa vihiMsanasya vividhavyApAdanasya prapaJco vistAro yasyAM sA tathA tAM, tasyAM ca idaM vakSyamANapratyakSaM jagatprakaTaM na kevalamAgamagamyaM kintu jaGgamajantUnAM pratyakSapramANa| siddhatA prakaTameveti varAkAH- tapasvinaH prANavadhakAriNa iti prakramaH, duHkhaM prApnuvanti dIrghakAlaM yAvat, 'kiM te'ti tadyathA zItoSNatRSNAkSudbhirvedanAH tathA apratIkAraM - sUtikarmAdirahitaM aTavIjanma - kAntArajanma nityaM bhayenodvigrAnAM mRgAdInAM vAsaH - avasthAnaM jAgaraNaM-anidrAgamanaM ca vadho-mAraNaM bandhanaM saMyamanaM For Parts Only ~244~ iyorg
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [1]----------------------- mala [...4] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: praznavyAka- tADana-kuna aGkanaM-tasAyAzalAkAdinA cihnakaraNaM nipAtanaM-gagadI kSepaNaM asthibhaJjana-kIkasAmaInaM 1 adharmara0 zrIa-1BI nAsAbhedo-nAsikAvivarakaraNaM prahAraH 'dUmaNati davanamupatApaH chavicchedanaM-avayavakartanaM abhiyogamA-|| bhayadevapaNaM-haThAda vyApArapravartanaM kasa:-carmayaSTikA aGkazazca-mRNiH ArA ca-pravaNadaNDAntarvasinI lohaza- prANavadhavRttiH zalAkA tAsAM nipAtaH-zarIranivezanaM damanaM-zikSAgrAhaNaM tato dvandvastataH etAni prApnuvantIti prakramaH, vAha- kArakAH nAni ca bhArasyeti gamyaM, mAtApitRviprayogaH, zrotasAM-nAsAmukhAdirandhrANAM ca parapIDanAni-rajavAdidRDha-|| pretytd||22|| vandhanena bAdhanAni yAni tAni tathA zokaparipIDitAni vA tato dvandvaH, tatastAni ca zastraM cAgnizca viSa vasthAzca ca prasiddhAni tairabhighAtazca-abhihananaM galastha-kaNThasya gavalasya-zRGgasya AvalanaM ca-moTanaM athavA gala- sU. 4 kasya balAdAvalanaM mAraNaM ceti tAni ca galena-vaDizena jAlena ca-AnAyena 'ucchipaNANi'tti jalamadhyAmatsyAdInAmutkSepaNAni-AkarSaNAni yAni tAni tathA, 'paulanaM pacanaM 'vikalpana chedanaM te ca yAvajIvikabandhanAni paJjaranirodhanAni ceti padadvayaM vyaktaM, khayUthyAnniATanAni ca-khakIyanikAyAt niSkAlanAnItyarthaH, dhamanAni-mahivyAdInAM vAyupUraNAdIni ca dohanAni ca pratItAni kudaNDena-bandhanavizeSeNa gale-kaNThe yAni bandhanAni tAni tathA vATena-vATakena vRttyetyarthaH, parivAraNAni-nirAkaraNAni yAni tAni tathA tAni ca paMkajalanimajjanAni-kardamaprAyajale bolanAni vAripravezanAni ca-jale kSepAH tathA 'ovA- P // 22 // yatti avapAteSu gAvizeSeSu udaka ityevarUDheSu patanena nibhaGgo-bhaJjanaM gAtrANAmavapAtanibhaGgaH sa ca viSa antaram marary.orm ~245
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], -----------------------adhya yanaM [1]----------------------- malaM [...4] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 25 prata sUtrAMka %A [4] Topa mAtparbataTaMkAdenipatanaM viSamanipatanaM taca davAgnijvAlAbhirdahana ceti tAni AdipeSAM tAni tathA, ka ANi prApnuvantIti yogaH, evamuktanyAyena te prANaghAtinaH duHkhazatasampradIptA narakAdAgatA iha tiryagloke kiMbhUtAH?-sAvazeSakarmANaH tiryakpaJcendriyeSu prAmuvanti pApakAriNaH, kAnItyAha ?-karmANi-karmajanyAni duHkhAnIti bhAvaH, pramAdarAgadveSairvahani yAni sazcitAni-upArjitAni, tathA atIva-atyarthamasAtakarkazAni-asAteSu-duHkheSu madhye karkazAni-kaThorANi yAni tAni tthaa| bhamaramasagamacchimAiesu ya jAikulakoDisayasahassehiM navahiM cauriMdiyANa tahiM tahiM ceva jammaNamaraNANi aNubhavatA kAlaM saMkhejaka bhamaMti neraiyasamANatibvadukkhA pharisarasaNadhANacakkhusahiyA taheva teIdiesa kuMthupipIlikAavadhikAdikesu ya jAtikulakoDisayasahassehiM ahiM aNUNaehiM teiMdiyANa tahiM 2 ceva jammaNamaraNANi aNuhavaMtA kAlaM saMkhejaka bhamaMti nerajhyasamANatibvadukkhA pharisarasaNaghANasaMpauttA gaMDUlayajalUyakimiyacaMdaNagamAdiemu ya jAtIkulakoDisayasahassehiM sattahiM aNUNaehiM beIdiyANa tahiM 2 ceva jammaNamaraNANi aNuhavaMtA kAlaM saMkhijjaka bhamaMti neraiyasamANatibvadukkhA pharisarasaNasaMpauttA pattA pagidiyattaNaMpi ya puDhavijalajalaNamAruyavaNaSphati suhamavAyaraM ca paJjattamapajjattaM patteyasarIraNAma sAhAraNaM ca patteyasarIrajIviesu ya tatthavi kAlamasaMkhejagaM bhamaMti arNatakAlaM ca aNaMtakAe phAsiMdiyabhAvasaMpauttA dukkhasamudayaM imaM aNi8 pAviti puNo 2 tahiM 2 ceva parabhavatarugaNagahaNe kodAlakuliyadAlaNasa E anukrama % 5 REmirating ~246~
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [4] dIpa anukrama [C] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayanaM [1] mUlaM [... 4] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka ra0 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 23 // Jan Educator lilamalaNakuMbhaNabhaNaaNalANilavivi hasatthaghaTTaNaparoparAbhihaNaNamAraNAvirAhaNANi ya akAmakAI para - paogodIraNAhi ya kajjapaoyaNehi ya pessapasunimittaosahAhAramAiehiM ukkhaNaNa utthApayaNakoTTa paNa paTTaNabhajaNagANa AmoDaNa saDaNaphuDaNabhaJjaNaDeyaNa tacchaNaviluM caNapata jhoDaNaaggidahaNAiyAti, evaM te bhavaparaMparAdukkhasamaNubaddhA ati saMsArabIhaNakare jIvA pANAivAyanirayA anaMtakAla jeviya iha mANusaNaM AgayA kahiM vi naragA ubbaDiyA adhannA teviya dIsaMti pAyaso vikayavigalarUvA khujjA vaDabhA ya vAmaNA ya bahirA kANA kuMTA paMgulA biulA ya mUkA ya maMmaNA ya aMdhayagA egacakkhU viNihayasavellayA bAhirogapIliya appA uya satthayajvAlA kulakkhaNukkinnadehA dubbalakusaMghayaNakuppamANakusaMThiyA kuruvA kiviNA yahINA hI sattA nizcaMsokkhaparivajjiyA asuhadukkha bhAgaNaragAo i sAvasesakammA, evaM NaragaM tirikkhajoNiM kumANusataM ca hiMDamANA pArvati aNaMtAI dukkhAI pAtrakArI eso so pANavahassa phalavivAgo ihaloio pAraloio appasuho bahudukkho mahabhayo bahurayappagADho dAruNo kakaso asAo vAsasahassehiM muccatI, na ya avedayittA asthi hu mokkhotti evamAhaMsu, nAyakulanaMdaNo mahappA jiNo u vIravaranAmajo kahai sIhapANavahaNassa phalavivAgaM, eso so pANavaho caMDo ruddo khuddo aNArio nigviNo nisaMso mahabhao bIhaNao tAsaNao aNajo ubbeyaNao ya Niravayakkho nimmo niSpivAso nikaluNo nirayavAsagamaNanighaNo mohamahanbhavapavahuo maraNavemaNaso paDhamaM ahammadAraM samattaMtibemi // 1 // ( sU0 4 ) For Parts Only ~ 247~ aura % %% % %% 1 adharma dvAre prANavadhakArakAH pretyatadavasthAzca sU0 4 // 23 // rary o
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yanaM [1] ----------------------- malaM [...4] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: R tathA bhramaramazakamakSikAdiSu ceti saptamyAH SaSTyarthatvAt bhamarAdInAmiti vyAkhyeyaM, caturindriyANAmiti | ca saMbandhanIyaM athavA caturindriyANAM bhramarAdikeSu jAtikulakoTIzatasahasraSvevaM ghaTanIyamiti, jAtI-catu-| rindriyajAtI yAni kulakoTIzatasahasrANi tAni tathA teSu, tathA 'navasu'tti 'tahiM 2 cevasi tatraiva 2 caturi-14 sandriyajAtAvityarthaH, jananamaraNAnyanubhavantaH kAlaM sayAtaka-sayAtavarSasahasralakSaNaM bhramanti, kimbhUtAH ? nArakasamAnatIbaduHkhAH sparzanarasanadhANacakSuHsahitAH indriyacatuSTayopetA ityarthaH, 'tathaiveti yathaiva caturi-12 ndriyeSu tathaiva trIndriyeSu jananAnyanubhavanto bhramantIti prakramaH / etadeva prapaJcayannAhaVI kuMthupipIlikAavadhikAdikeSu ca jAtikulakoTizatasahasragvityAdIndriyagamAntaM caturindriyagamavanneyaM, navaraM 'gaMDalaya'tti alasAH 'caMdaNaga'tti akSAH tathA 'pattA egidiyattaNaMpiyatti na kevalaM pazzendriyAditva-12 meva prAptAH ekendriyatvamapi ca prAptA duHkhasamudayaM prAmuvantIti yogaH, kimbhUtamekendriyatvamityAha-pRthvIjalajvalanamArutavanaspatisambandhi yat ekendriyatvaM tatpRthivyAdyavocyate, punaH kimbhUtaM tat ?-sUkSmaM vAdaraM ca tattatkarmodayasampAyaM ca tathA paryAptamaparyAptaM ca tattatkarmotpAdyameva tathA pratyekazarIranAmakarmasampAdyaM pratyekazarIranAmaivocyate sAdhAraNazarIranAmakarmasampAdyaM ca sAdhAraNaM paryAptAdipadAnAM ca karmadhArayaH, cakAraH samuccaye, evaMvidhaM caikendriyatvaM prAptAH kiyantaM kAlaM bhramantIti bhedenAha-'patteyetyAdi, 'tatthavitti tatrApi ekendriyatve pratyekazarIre jIvitaM-prANadhAraNaM yeSAM te pratyekazarIrajIvitAsteSu-pRthivyAdiSu cakAra Santaratun ~248~
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yanaM [1] ----------------------- malaM [...4] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka sU04 praznavyAka-uttaravAkyApekSayA samuccayAGkaH, kAlamasaGkhyAtaM bhramanti, anantakAlaM cAnantakAye sAdhAraNazarIreSvityarthaH, adharmara0 zrIa- I Aha ca-"assaMkhosappiNiussappiNI egidiyANaya cauNhaM / tA ceva U arNatA vaNassaIe u boddhavvA dvAre bhayadeva0 // 1 // " iti, kimbhUtAste?-sparzendriyasya bhAvena-pariNAmena sattayA vA samprayuktA ye te tathA, duHkhasamu- kA prANavadhavRttiH dayamidaM vakSyamANamaniSTaM prAmuvanti, punaH 2 tatraiva 2 ekendriyatve ityarthaH, kimbhUte?-para:-prakRSTaH sarvotkRSTa- kArakAH kAyasthitikatvAd bhava-utpattisthAnaM tarugaNagaNo-vRkSagucchAdivRndasamUho yatraikendriyatve pAThAntare tu para- pretytd||24|| bhavatarugaNairgahanaM yattattathA, tatra duHkhasamudayamevAha-kuddAlo-bhUkhanitraM kulika-halavizeSastAbhyAM 'dAlanIti vasthAzca -vidAraNaM yattattathA, etatpRthivIvanaspatyoHkhakAraNamuktaM, salilasya malanaM ca maddenaM 'khuMbhaNa ti kSobhaNaM ca riMbhaNIti rodhanaM ca salilamalanakSobhaNarodhanAni, anenApkAyikAnAM duHkhamuktaM, analAnilayo:-agnivAtayovividhaiH zastraiH svakAyaparakAyabhedaiH yat ghana-sanaM tattathA, anena ca tejovAyaboHkhamuktaM, parasparAbhihananena yanmAraNaM ca pratItaM virAdhanaM-paritApanaM te tathA tato dvandvo'tastAni ca duHkhAni bhavantIti gamyaM, tAni kimbhUtAni?-akAmakAni-anabhilaSaNIyAni, etadeva vizeSeNAha-paramayogodIraNAbhiH-khavyatiriktajanavyApAraduHkhotpAdanAbhiniSprayojanAbhiriti hRdayaM, kAya prayojanaizca-avazyakaraNIyaprayojana, bhakimbhUtaiH?-preSyapazunimittakarmakaragavAdihetorupalakSaNatvAttadanyanimittaM ca yAnyoSadhAhArAdIni tAni tathA tairulkhananaM-utpATanaM utkathana-khaco'panayanaM pacanaM pAkaH kuTTanaM-cUrNanaM preSaNaM-gharahAdinA dalanaM pihana-tADanaM / anukrama .. . // 24 // R ainrary au ~249~
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [C] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1] mUlaM [... 4] zrutaskandha: [1], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH pra. vyA. 5 Jan Eucatur bharjanaM bhrASTupacanaM gAlanaM chANanaM AmoTanaM-ISadbhaJjanaM zayanaM svata evaM vizaraNaM sphuTanaM svata eva dvidhAbhAvagamanaM bhaJjanaM AmarddanaM chedanaM pratItaM takSaNaM kASThAderiva vAsyAdinA viluzcanaM-lomAdyapanayanaM patrajjhoDanaM taruprAnta pallavaphalAdipAtanaM agnidahanaM pratItaM etAnyAdiryeSAM tAni duHkhAnyekendriyANAM bhavantIti gamyaM, tathA ekendriyAdhikAraM nigamayannAha evam uktakrameNa te ekendriyAH bhavaparamparAsu yad duHkhaM tatsamanubaddha- avicchinnaM yeSAM te tathA aTanti saMsAre eva 'bIhaNakareti bhayaGkaraH tatra jIvAH prANAti| pAtaniratA anantaM kAlaM yAvaditi / atha prANAtipAtakAriNo narakAduddhRtA manuSyagatigatA yAdRzA bha vanti tathocyate-- 'jesviyetyAdi ye'piceha martyaloke mAnuSatvamAgatAH prAptAH kathaJcit kRcchrAdityartho narakAduddhRtAH adhanyAste'pica dRzyante prAyazaH prAyeNa vikRtavikalarUpAH, prAyazograhaNena tIrthakarAdibhirvyabhicAraH parihRtaH, vikRtavikalarUpatvameva prapaJzcayannAha - kujAH vakrajaGgAH vRdabhAzca vakroparikAyA | vAmanAzca-kAlAnaucityenAtikhadehA badhirAH pratItAH kANAH dIpakANAH pharalA ityarthaH kuNTAzca vikRtaha|stAH paGgalAH- gamanAsamarthajaGghAH vikalAzca-aparipUrNagAtrAH mUkAzca-vacanAsamarthAH paGgalAH 'aviya jalamUrya'tti pAThAntaraM tatra apiceti samucaye jalamUkAH- jalapraviSTasyeva 'buDabuDa' ityevaMrUpo dhvaniryeSAM manmanAzca yeSAM jalpatAM skhalati vANI 'aMdhilaga'tti andhAH ekaM cakSurvinihataM yeSAM te ekacakSurvinihatAH 'sacillaya'tti sarvApacakSuSaH pAThAntareNa 'sapisallaya'ti tatra saha pisallayena-pizAcena varttanta iti sapisallayAH vyA For Parts Only ~250~ arry
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [C] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1] zrutaskandha: [1], mUlaM [... 4] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka ra0 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 25 // dhibhiH-kuSThAyai roge:-jvarAdibhirviziSTAbhirvA AdhibhiH- manaH pIDAbhiH rogaizva pIDitA vyAdhirogapIDitAH alpAyuSaH stokajIvitAH zastreNa hanyante ye te zastravadhyAH bAlAH- bAlizAH tato'ndhakArAdInAM dvandvaH, kula-4 kSaNaiH- apalakSaNairutkIrNaH -AkINAM deho yeSAM te tathA durbalAH kRzAH kusaMhananAH balavikalAH kupramANAH atidIrghA atikhA vA kusaMsthitAH- kumasthAnAH tato durbalAdInAM dvandvaH ata eva kurUpAH kRpaNAzcaraGkA: atyAgino vA hInA jAtyAdiguNairhInasattvAH- alpasasyAH nityaM saukhyaparivarjitAH azubham-azubhA nubandhi yadduHkhaM tadbhAgina: narakAduddhRtAssantaH iha manuSyaloke dRzyante sAvazeSakamrmANa iti nigamanaM / atha yAdRzaM phalaM dadAtItyetannigamayannAha - 'evamityAdi evamuktakrameNa narakatiryagyonIH kumAnuSatvaM ca hiNDamAnA:- adhigacchantaH prApnuvanti anantakAni duHkhAni pApakAriNaH prANavadhakAH, vizeSeNa nigamayanAha eSa sa prANavadhasya phalavipAkaH ihalaukikaH - manuSyApekSayA manuSyabhavAzrayaH pAralaukikaH- manuSyApekSayA narakagatyAcAzritaH alpasukho - bhoga sukhalavasampAdanAt avidyamAnasukho vA bahuduHkho narakAdiduHkhakAraNatvAt 'mahambhau 'ti mahAbhayarUpaH bahurajaH prabhUtaM karma pragADhaM dummacaM yatra sa tathA dAruNo- raudraH karkazaH- kaThinaH asAtaH - asAtAvedanIyakarmodayarUpaH varSasahasrairmucyate tataH prANIti zeSaH, na ca naiva avedayitvA tamiti zeSaH asti mokSaH asmAditi zeSaH, itizabdaH samAptI, atha kenAyaM dvArapaJcakaprativaDaprA| NAtipAtalakSaNAzravadvArapratipAdanaparaH prathamAdhyayanArthaH prarUpita iti jijJAsAyAmAha - ' evaM 'ti evaMprakArama For Parts Only ~ 251~ 1 adharma dvAre prANavadhakArakAH pretyatadavasthAzca sU0 4 / / 25 / / yor
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [8] dIpa anukrama [C] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [1] zrutaskandha: [1], mUlaM [... 4] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Ja Eratur tIndriyabhUtabhavyabhaviSyadarthaviSayasphuTapratibhAsaprakAzanIyamabhihitaM vastu 'AhaMsu'ti AkhyAtavAn 'jJAtakulanandanaH jJAtAH - kSatriyavizeSAH tatkulanandanaH- tadvaMzasamRddhikaraH mahAtmeti pratItaM, jinastu-jina eva | vIravaranAmadheyaH --- vIravareti prazastanAmA, tathA kathitavAMzca prANavadhasya phalavipAkaM, adhyayanArthasya mahAvIrAbhihitatve pratipAdite'pi yat punastatphalavipAkasya vIrakathitatvAbhidhAnaM tatprANavadhasyaikAntikAzubhaphalatvenAtyanta parihArAviSkaraNArdhamiti, atha zAstrakAra: prANavadhasya svarUpaM prathamadvAropadarzitamapi nigamanArtha punardarzayannAha eSa sa prANavadho'bhihitaH yo'nantaraM svarUpataH paryAyataH vidhAnataH phalataH kartRtazca vaktuM pratijJAta AdAvAsIt kimbhUta ityAha- caNDA - kopanaH tatpravarttitatvAcaNDaH raudrarasapravarttitatvAt raudraH kSu drajanAcaritatvAt kSudraH anAryaloka karaNIyatvAdanAryaH ghRNAyA antrAvidyamAnatvAnnirghRNaH niHzukajanakRtatvAnRzaMsaH mahAbhayahetutvAt mahAbhayaH 'bIhaNautti bhayAntarapravarttitatvAt trAsakaH utrAsahetutvAt anyAyyo-nyAyAdapetatvAt uddejanakazca udvegahetutvAt niravakAGgaH paraprANApekSAvarjita ityarthaH, nirddhammoM-dhammadapakrAntaH niSpipAsaH - vadhyaM prati snehavirahAt niSkaruNo-vigatadyaH nirayavAsagamananidhana iti vyaktaM mohamahAbhayaprakarSakaH- tatpravarttakaH maraNena vaimanasyaM dainyaM yatra sa maraNavaimanasyaH / prathamamadharmadvAraM-mRSAvAdAdyapekSayedmAdyamAzravadvAraM samAptaM tadvaktavyatApekSayA niSThAM gataM itizabdaH samAptau bravImi prati / | pAdayAmi tIrthakaropadezena na khamanISikayeti etaca sudharmasvAmI jambUsvAminaH svavacasi sarvajJavacanA For Parts Only ~ 252~ rary or
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndhaH [1], -----------------------adhya yana [1] ----------------------- malaM [...4] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 1 adharmadvAre mRSAvAdasya svarUpa nAmAni ca sU05-6 praznavyAka-mazritatvenAvyabhicArIdamiti pratyayotpAdanArtha tathA svasya guruparatantratAviSkaraNArtha vineyAnAM caitanyAyapra- 20zrIa- darzanArthamAkhyAtavAniti / praznavyAkaraNAGgasya prathamAdhyayanavivaraNaM samAptam // 1 // bhayadeva vRttiH II vyAkhyAtaM prathamamadhyayana, atha dvitIyamArabhyate, asya cAyamabhisambandhaH-pUrva svarUpAdibhiH prANAti pAta: prathamAzravadvArabhUtaH prarUpitaH, iha tu sUtrakramaprAmANyAd dvitIyAzravadvArabhUto mRpAvAdastathaiva prarUpyate, // 26 // kA ityevaMsambandhasyAsyAdhyayanasyedamAdimatram jaMbU bitiyaM ca aliyabayaNaM lahusagalahucavalabhaNiyaM bhayaMkara duhakara ayasakara verakaragaM aratiratirAgadosamaNasaMkilesaviyaraNaM aliyaniyaDisAtijoyavahulaM nIyajaNaniseviyaM nissaMsa appaccayakArakaM paramasAhugarahaNija parapIlAkArakaM paramakiNhalessasahiyaM duggaiviNivAyavahaNaM bhavapuNabbhavakaraM cirapariciyamaNugataM durantaM kittiya vititaM adhmmdaar| (sU05) tassa ya NAmANi goNNANi hoti tIsaM, taMjahA-aliyaM 1 saDhaM 2 aNaja 3 mAyAmoso 4 asaMtakaM 5 kUDakavaDamavatdhugaM ca 6 niratyayamavasthayaM ca 7 vihesagarahaNijja 8 aNujukaM 9 kakkaNA ya 10vaMcaNA ya 11 micchApacchAkaDaM ca 12 sAtI u 13 ucchannaM 14 ukkalaMca 15 adR 16 abbhakkhANaM ca 17 kivisaM 18 balaya 19 gahaNaM ca 20 mammaNaM ca 21 nUmaM 22 niyayI 23 appacao 24 asamao 25 asaccasaMdhattaNaM 26 vivakkho 27 avahIyaM 28 uyahi asuddhaM 29 5* 35 H // 26 // REautam N arayan atra prathame zrutaskandhe prathama adhyayanaM "prANAtipAta" parisamApta atha prathame zrutaskandhe dvitIyaM adhyayanaM "mRSAvAda" Arabhyate "mRSAvAdaH" - nAmaka dvitIyaM adharmadvAraM mRSAvAdasya triMzat nAmAni ~253
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yanaM [2] ----------------------- malaM [5-6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [5-6] dIpa avalovotti 30, aviya tassa eyANi evamAdINi nAmadhejANi hoti tIsaM sAvajassa aliyassa baijo gassa aNegAI (sU06) 'jaMbU' ityAdi, jambUriti ziSyAmantraNavacanaM, dvitIyaM ca-dvitIyaM punarAzravadvAraM alIkavacanaM-mRSAvAdaH, idamapi paJcabhiryA dazakAdidvAraH prarUpyate, tatra yAdRzamiti dvAramAzrityAlIkavacanasya kharUpamAha-laghuH-guNagaura& varahitaH khaH-AtmA vidyate yeSAM te laghukhakAstebhyo'pi ye laghavaste laghukhakalaghavaste ca te capalAca kAyAdibhi riti karmadhArayaH taireva bhaNitaM yattattathA, tathA bhayaGkaraM duHkhakaramayazaHkaraM vairakara yattattathA, aratiratirAgadveSalakSaNaM manaHsaklezaM vitarati yattattathA, alika:-zubhaphalApekSayA niSphalo yo nikRteH-bAcanapracchAdanArtha vacanasya 'sAi'tti avizrambhasya ca avizvAsavacanasya yogo-vyApArastena bahulaM-pracuraM yattattadhA, nIcaiH-jAtyAdihInairjanaH prAya idaM niSevitaM-kRtaM tattathA, nRzaMsaM-zUkAvarjitaM niHzaMsaM vA-zlAghArahitaM apratyayakAraka-vizvAsavinAzakaraM, itaH padacatuSTayaM kaNThyaM, tathA bhave-saMsAre punarbhava-punaH 2janma karotIti punarbhavakaraM cirapari|cita-anAdisaMsArAbhyastaM anugataM-avicchedenAnuvRttaM durantaM-vipAkadAruNaM dvitIyamadharmadvAraM pApopAya iti, etena yAdRza ityuktaM 1 / atha yannAmetyabhidhAtukAma Aha-tasse tyAdi sugamaM, yAvattadyathA-alikaM 1 zaThaM zaThasya-mAyinaH karmatvAt 2 anAryavacanatvAdanArya 3 mAyAlakSaNakaSAyAnugatatvAnmRSArUpatvAca mAyAmRSA 4 "asaMtagaM'ti asadAbhidhAnarUpatvAdasatkaM 5 'kUDakavaDamavatthuti kUTa-paravaJcanArtha nyUnAdhikabhASaNaM anukrama [9-10 Santannia mRSAvAdasya trizat nAmAni ~254~
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yanaM [2] ----------------------- malaM [5-6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka dIpa praznavyAka- kapaTa-bhASAviparyayakaraNaM avidyamAnaM vastu-abhidheyo'rthoM yatra tadavastu, padatrayasyApyetasya kathacitsamAnA-||1 adharmara0 zrIa-dhAtvenaikatamasyaiva gaNanAdidamekaM nAma 6 niratthayamavatyayaM vatti nirarthakaM satyArthAniSkrAntaM apArtha-apa-II dvAre bhayadeva gatasatyArtha, ihApi dvayoH samAnArthatayA ekatarasyaiva gaNanAdekatvam 7 'viddesagarahaNijjati vidveSo-matsara- mRSAvAda ||stmmaad garhate-nindati yena athavA tatraiva vidveSAta gIte sAdhabhiryata tadvidveSagarhaNIyamiti 8 anRjaka- sya svarUpaM vakramityartheH 9 kalka-pApaM mAyA vA tatkaraNaM kalkanA sA ca 10 vazcanA 11 'micchApacchAkaDaM vatti midhye-nAmAni ca // 27 // pAtikRtvA pazcAtkRtaM nyAyavAdibhiryattattathA 12 sAti:-avizrambhaH 13 'ucchannati apazabda-virUpaM channa- sU0 5-6 svadoSANAM paraguNAnAM vA''varaNamapacchannaM, utthatvaM vA nyUnatvaM 14 'ukkUlaM vatti utkUlayati-sanmArgAdapadhvaMsayati kulAdvA-nyAyasaritpravAhataTAvaM yattadutkUlaM pAThAntareNa utkalaM-Urva dharmakalAyA yattattathA| |15 Ata-Rtasya pIDitasyedaM vacanamitikRtvA 16 abhyAkhyAnaM paramabhi asatAM doSANAmAkhyAnamityarthaHgaha 17 kilviSaM kilbiSasya-pApasya hetutvAt 18 valayamiva valayaM vakratvAt 19 gahanamiva gahanaM durlakSyAntastatvatvAt 20 manmanamiva manmanaM cAsphuTakhAt 21 'namati pracchAdanaM 22 nikRtiH-mAyAyA: pracchAdanArtha || vacanaM 23 apratyayaH-pratyayAbhAvaH 24 asamaya:-asamyagAcAraH 25 asatyaM-alIkaM sandadhAti-acchinne ka-18 bhArotIti asatyasandhastadabhAvo asatyasandhattvaM 26 vipakSaH satyasya sukRtasya ceti bhAvaH 27 'avahIyaMti apasadA-ninyA dhIryasmiMstadaSadhIkaM pAThAntareNa 'ANAiya'AjJA jinAdezamatigacchati-atikrAmati anukrama [9-10 SRALACESSAGAR REMila M araurary.org mRSAvAdasya triMzat nAmAni ~255~
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], -----------------------adhya yanaM [2] ----------------------- malaM [5-6] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [5-6] dIpa yattadAjJAtigaM 28 'ubahiasuddhati upadhinA-mAyayA azuddha-sAvadyamupadhyazuddhaM 29 avalopo-vastusadbhAvapracchAdanaM, itirevaMprakArArthaH, apiceti samuccayArthaH, 30, 'tassa eyANi evamAINi NAmadhejANi hoti tIsaM sAvajassa aliyassa vayajogassa aNegAI ti iha vAkye evamakSaraghaTanA kAryA-tasyAlIkasya sAvadyasya vAgyogasya etAni-anantaroditAni triMzat evamAdIni-evaMprakArANi cAnekAni nAmadheyAni-nAmAni bhavantIti yannAmeti dvAraM pratipAditam 21 atha ye yathA cAlIkaM vadanti tAn tathA cAha taM ca puNa vadaMti kei aliyaM pAvA asaMjayA avirayA kavaDakuDilakaDuyacaTulabhAvA kuddhA luddhA bhayAya hassaTThiyA ya sakkhI coracArabhaDA khaMDarakkhA jiyajUIkarA ya gahiyagahaNA kakkakurugakAragA kuliMgI upahiyA vANiyagA ya kUDatulakUDamANI kuDakAhAvaNovajIvI par3agArakalAyakAruijjA bacaNaparA 'cAriyacATuyAranagaragottiyaparicAragA duyAyisUyakaaNavalabhaNiyA ya pubbakAliyavayaNadacchA sAhasikA lahussagA asaccA gAraviyA asaJcaTThAvaNAhicittA uccacchaMdA aNiggahA aNiyatA chaMdeNa mukavAtA bhavaMti aliyAhiM je avirayA, abare nasthikavAdiNo vAmalokavAdI bhaNaMti nasthi jIvo na jAi iha pare vA loe na ya kiMcibi phusati punapAva nasthi phalaM sukayadakkayANaM paMcamahAbhUtiyaM sarIraM bhAsaMti he! vAtajogajuttaM, paMca ya khaMdhe bhaNati keI, maNaM ca maNajIvikA vadaMti, vAujIvotti evamAhaMsu, sarIraM sAdiyaM sanidhaNaM iha bhave ege bhave tassa vippaNAsaMmi sambanAsotti, evaM japaMti musAvAdI, tamhA dANavayaposahANaM taba anukrama [9-10 CAKACES MEnama maSAvAdasya trizat nAmAni ~256~
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [7] dIpa anukrama [11] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayanaM [2] mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka ra0 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 28 // saMjama bhacera kallANamAiyANaM natthi phalaM navi ya pANavahe aliyavayaNaM na ceva corikkakaraNaparadArasevaNaM vAsapariggahapAvakammakaraNaMpi natthi kiMci na neraiyatiriyamaNuyANa joNI na devaloko vA atthi na ya atha siddhigaNaM ammApiyaro natthi navi asthi purisakAro paJcakkhANamavi natthi navi asthi- kAlamac ya arihaMta caTTI valadevA vAsudevA natthi nevatthi kei risao dhammAdhammaphalaM va navi asthi kiMci bahu ca thovakaM vA, tamhA evaM vijANiUNa jahA subahu iMdiyANukUleSu savvavisaesa vaha Natthi kAi ki riyA vA akiriyA vA evaM bhaNati natthikavAdiNo vAmalogavAdI, imapi vitIyaM kudaMsaNaM asambhAvavAiti mUDhA -saMbhUto aMDakAo loko sayaMbhuNA sayaM ca nimmio, evaM evaM aliyaM payAvaiNA issareNa ya kayaMti keti, evaM viNDumayaM kasiNameva ya jagati keI, evameke vadaMti mosaM eko AyA akArako vedako ya sukayassa dukkayarasa ya karaNANi kAraNANi savvA savvahiM ca nicco ya nikkio nimguNo aNuvavaottiviya evamAhaMsu asambhAvaM, jaMpi ihaM kiMci jIvaloke dIsai sukayaM vA dukayaM vA evaM jadicchAe vA sahAveNa vAvi daivatappabhAvao vAvi bhavati natthettha kiMci kayakaM tattaM lakkhaNavihANaniyatI kAriyaM evaM kei jaMpati irisasAtagAravaparA bahave karaNAlA parUveti dhammavImaMsaeNa mosaM avare ahammao rAya abhakkhANaM bhaNeti-aliyaM corotti acorayaM kareM DAmariuttivi ya emeva udAsINaM dussalottiya paradAraM gacchatitti mailiMti sIlakaliyaM ayaMpi gurutappao, aNNe emeva bhaNati For Parata Use Only ~ 257 ~ 1 adharma dvAre mRSAvAdinaH sU0 7 / / 28 / /
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [2] ----------------------- mala [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [7] javAhaNatA mittakalattAI sevaMti ayaMpi luttadhammo imovi vissaMbhavAio pAvakammakArI agammagAmI ayaM durappA bahuesu ya pApagesu juttotti evaM jaMpati maccharI, bhar3ake yA guNakittinehaparaloganippivAsA, evaM te aliyavayaNadacchA paradosuSpAyaNappasattA veDhenti akkhAtiyavIeNa appANaM kammabaMdhaNeNa muharI asamikkhiyappalAvA nikkheve avaharaMti parassa atthaMmi gaDhiyagiddhA abhijujati ya paraM asaMtaehiM luddhA ya kareMti kUDasakkhittaNaM asaccA asthAliyaM ca kannAliyaM ca bhomAliyaM ca taha gavAliyaM ca gatyaM bhaNaMti aharagatigamaNa, annapi ya jAtirUpakulasIlapaJcayamAyANiguNaM cavalapisuNaM paramaTThabhedakamasake videsamaNasthakAraka pAvakammamUlaM duddiI dussuyaM amuNiyaM nilajaM lokagarahaNija vahabaMdhaparikilesabahulaM jarAmaraNadukkhasoyanimmaM asuddhapariNAmasaMkilirTa bhaNaMti aliyA hiMsaMti saMniviTThA asaMtaguNudIrakA ya saMtaguNanAsakA ya hiMsAbhUtovaghAtitaM aliyasaMpauttA dhayaNaM sAvajamakusalaM sAhugarahaNijja adhammajaNaNaM bhaNaMti aNabhigayapunnapAvA, puNovi adhikaraNakiriyApavattakA bahuvihaM aNatthaM avamaI appaNo parassa ya kareMti, emeva japamANA mahisasUkare ya sAhiti ghAyagANaM sasayapasayarohie ya sAhiti vAgarANaM tittiravaTTakalAvake ya kaviMjalakavoyake ya sAhiti sAuNINaM jhasamagarakacchabhe ya sAhiti macchiyANaM saMkhaMke khullae ya sAhiti magarANaM ayagaragoNasamaMDalidacIkare maulI ya sAhiti bAlavINaM gohA sehaga sallagasaraDake ya sAhiti luddhagANaM gayakulavAnarakule ya sAhiti pAsiyANaM sukavarahiNamayaNasAlakoilahaMsa anukrama [11] ~258~
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [1], -----------------------adhya yanaM [2] ----------------------- malaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata praznabyAka20 zrIabhayadeva. 11adharma dvAre mRSAvAdinaH sU07 sUtrAka vRttiH // 29 // kule sArase ya sAhiti posagANaM vadhadhajAyaNaM ca sAhiti gombhiyANaM dhaNadhanagavelae ya sAhiti takarANaM gAmAgaranagarapaTTaNe ya sAhiti cAriyANaM pAraghAiyapaMthaghAtiyAo sAhati ya gaMThibheyANaM kayaM ca coriyaM nagaragottiyANa laMchaNanilaMchaNadhamaNaduhaNaposaNavaNaNadavaNavAhaNAdiyAI sAhiMti bahaNi gomiyANaM dhAtumaNisilapavAlarayaNAgare ya sAhiti AgarINaM puSphavihiM phalavihiM ca sAhiti mAliyANaM agyamahukosae ya sAhiti vaNacarANaM jatAI visAI mUlakammaM AhevaNaAviMdhaNaAbhiogamaMtosahippaoge coriyaparadAragamaNavahupAvakammakaraNaM ukkhaMdhe gAmaghAtiyAo vaNadahaNatalAgabheyaNANi buddhivisaviNAsaNANi vasIkaraNamAdiyAI bhayamaraNakilesadosajaNaNANi bhAvavahusaMkiliTThamaliNANi bhUtaghAtovaghAtiyAI saccAIpi tAI hiMsakAI vayaNAI udAharati puTThA vA apuTThA vA paratattiyavAvaDA ya asamikkhiyabhAsiNo uvadisaMti sahasA uTTA goNA gavayA damaMtu pariNayavayA assA hatthI gavelagakukuDA ya kijaMtu kiNAvedha ya vikeha payaha ya sayaNassa deha piyaya dAsidAsabhayakabhAilakA ya sissA ya pesakajaNo kammakarA ya phikarA ya ee sayaNaparijaNo ya kIsa acchati bhAriyA meM karittu kammaM gahaNAI vaNAI khettakhilabhUmivAharAI uttaNaghaNasaMkaDAI DajhaMtu sUDijaMtu ya rukkhA bhijaMtu jaMtabhaMDAiyassa uvahissa kAraNAe bahuvihassa ya aTThAe ucchU dujaMtu pIlijaMtu ya tilA payAveha ya iTTakAu mama gharaTTayAe khettAI kasaha kasAveha ya lahuM gAmAgaranagarakheDakabbaDe niveseha aDavIdesesu vipulasIme puSpANi ya phalANi ya kaMdamUlAI kAlapattAI geNheha kareha saM anukrama [11] // 29 // X mararyou ~259~
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaska ndha : [1], -----------------------adhya yanaM [2] ----------------------- malaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka Re%----- cayaM parijaNavayAe sAlI bIhI javA ya luccaMtu malijaMtu uppaNijaMtu ya lahuM ca pavisaMtu ya koTThAgAraM appamahaukosagA ya hamaMtu poyasatthA seNA NijjAu jAu DamaraM ghorA vaTuMtu ya saMgAmA pavahaMtu ya sagaDavAhaNAI uvaNayaNaM colagaM vivAho janno amugammi u hou divasesu karaNesu muhuttesu nakvattesu tihisu ya ajja hou pahavaNaM muditaM bahukhajapijjakaliyaM kotukaM viNhAvaNakaM saMtikammANi kuNaha sasiravigahovarAgavisamesu sajaNapariyaNassa ya niyakarasa ya jIviyassa parirakkhaNaTTayAe paDisIsakAIca deha daha ya sIsovahAre vivihosahimajjamaMsabhakkhannapANamallANulevaNapaIvajali ujjalasugaMdhidhUvAvakArapuSphaphalasamiddhe pAyacchite kareha pANAivAyakaraNaNaM bahuviheNa vivarIupAya dussumiNapAvasa uNaasomaggahacariyaamaMgalanimittapaDighAyahe vitticcheyaM kareha mA deha kiMci dANaM suTTa hao suhu hao suhu chino bhinnatti uvadisaMtA evaMvihaM karati aliyaM maNeNa vAyAe kammuNA ya akusalA aNajA aliyANA aliyadhammaNirayA aliyAsu kahAsu abhiramaMtA tuTTA aliyaM karettu hoti ya bahuppayAraM (sU07) 'taM cetyAdi, tatpunarvadantyalIkaM 'keItti kecit na sarve'pi susAdhUnAmalIkavacananivRttatvAta, kiMvi-15 ziSTA:?-pApA:-pApAtmAnaH asaMyatA:-asaMyamavanto'viratA:-anivRttAH tathA 'kavaDakuDilakaDuyacaTula-14 bhAva'tti kapaTena hetunA kuTilo-vakra: kaTukazca vipAkadAruNatvAt caTulazca-vividhavastuSu kSaNe 2 AkAGkSAdipravRtterbhAva:-citaM yeSAM te tathA 'kuddhA luddhA' iti sugamam 'bhayAya'tti pareSAM bhayotpAdanAya athavA bha-18 anukrama X [11] 25% 81%-- 4 REATMand ~260~
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], -----------------------adhya yanaM [2] ----------------------- malaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 1 adharma dvAre mRSAvA| dinaH sU07 praznabyAka-yAca 'hassaDiyA yatti hAsArthikAzca-hAsArthinaH pAThAntareNa hAsArthAya 'sakkhi'tti sAkSiNaH caurAzvAra- ra0 zrIa- bhaTAzca pratItAH 'khaMDarakkha'tti zulkapAlA: 'jiyajUhakArA yatti jitAzca te gatakArAzceti samAsaH 'gahi- bhayadeva0 yagahaNa'tti gRhItAni grahaNAni-grahaNakAni yaiste tathA 'kakagurugakAragati kalkaguruka-mAyA tatkArakAH vRttiH 'kuliGgIti kuliGginaH kutIrthikAH 'uhiyA vANiyagA yatti aupadhikA:-mAyAcAriNaH vANijakA-va |NijaH kimbhUtAH?-kUTatulAkUTamAninaH kUTakArSApaNopajIvina iti padadvayaM vyaktaM, navaraM kArSApaNo-drammaH | // 30 // 'paDakArakalAyakAruija'tti paTakArakA:-tantuvAyAH kalAdA:-suvarNakArAH kArukeSu-varuTaciMchapakAdiSu bhavA kArukIyAH, kiMvidhA ete alIkaM vadantItyAha-vaJcanaparAH, tathA cArikA-herikAzcATukarA:-mukhamaGgalakarA nagaraguptikAH-kopAlAH paricArakA-ye paricAraNAM-maithunAbhiSvanaM kurvanti kAmukA ityarthaH, duSTavAdinaHasatpakSagrAhiNaH zUcakA:-pizunAH 'aNavala bhaNiyA yatti RNe grahItavye balaM yasyAsI RNavalo balavAnuttamarNastena bhaNitA-asmadravyaM dehItyevamabhihitA ye adhamarNAste tathA tatazcArikAdInAM dvandvaH 'pubvakAliyavayaNadacchatti vaktukAmasya vacanAvat pUrvataramabhidhIyate parAbhiprAya lakSayitvA tatpUrvakAlikaM va|canaM tatra vaktavye ye dakSAste tathA, athavA pUrvakAlikAnAmarthAnAM vacane ye adakSA-niratizayanirAgamAste tathA sahasA-avitakye bhASaNe ye vartante te sAhasikAH laghukhakA-laghukAtmAnaH asatyA:-sabhyo'hitAH gauravikA:-RddhyAdigauravatrayeNa caranti ye asatyAnAmarthAnAM sthApanAM-pratiSThAmadhi cittaM yeSAM te asatya anukrama % [11] 96-962- // 30 // Santauratondi n g ~261
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], -----------------------adhya yanaM [2] ----------------------- malaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka sthApanAdhicittAH uco-mahAnAtmAtkarSaNapravaNazchandA-abhiprAyo yeSAM te uccacchandAH anigrahAH-khairAH saaniyatA-aniyamavanto'navasthitA ityarthaH anijakA vA-avidyamAnakhajanAH alIkaM badantIti prata. AtathA chandena-khAbhiprAyeNa muktavAcaH-prayuktavacanA athavA chandena muktavAdinaH-siddhavAdinaste bhavanti, ke ityAha-alIkA ye aviratAH / tathA apare-uktebhyo'nye nAstikavAdino-lokAyatikAH vAma-pratIpaM lok| vadanti yesatAM lokavastUnAmasattvasya pratipAdanAtte vAmalokavAdino bhaNanti-prarUpayanti, kiM, zUnyamiti, OMAjagaditi gamyate, kathaM ?, AtmAdyabhAvAt , tadevAha-nAsti jIvastatprasAdhakapramANAbhAvAt, sa hi na pratyakSa grAhyo'tIndriyatvena tasyAbhyupagatatvAt, nApyanumAnagrAhyaH pratyakSApravRttAvanumAnasyApravRttaH, AgamAnAM ca mA parasparato viruddhakhenApramANatvAditi, asatvAdevAsI na yAti-na gacchati 'iheti manuSyApekSayA manuSyaMloke pare vA'smin-tadapekSayaiva devAdiloke na ca kizcidapi spRzati-banAti puNyapApaM-zubhAzubhaM karma nAsti phalaM sukRtaduSkRtAnAM-puNyapApakarmaNAM jIvAsatvena tayorapyasattvAt, tathA paJcamahAbhautika zarIraM bhASante he iti nipAto vAkyAlaGkAre vAtayogayuktaM-prANavAyunA sarvakriyAsu pravartitamityarthaH, tatra paJcamahAbhUtikamiti-mahAnti ca tAni lokavyApakatvAd bhUtAni ca-sadbhUtavastUni mahAbhUtAni, tAni pRthivI kaThinarUpA Apo dravalakSaNA: teja uSNarUpaM vAyuzcalanalakSaNaH AkAzaM zuSiralakSaNamiti, etanmayameva zarIraM nAparaH zarIravatI tanniSpAdako'sti jIva iti vivakSA, tathAhi-bhUtAnyeva santi, pratyakSeNa teSAmeva pra anukrama [11] ma.nyA .6 Saintairator ~262~
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [2] ---------------- pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka bRttiH praznabyAka- sIyamAnatvAta , taditarasya tu sarvathA apratIyamAnasvAdU, yattu caitanyaM bhUteSUpalabhyate tadbhUteSu eva kAyAkArapa- 1 adharmara0 zrIa-riNateSvabhivyajyate madyAleSu samuditeSu madazaktivat, tathA na bhUtezyo'tiriktaM caitanyaM kAryatvAnmRdo ghaTa- dvAre bhayadevavaditi, tato bhUtAnAmeva caitanyAbhivyaktirjalasya vuDudAbhivyaktivaditi, alIkavAditA caiSAmAtmanaHmRSAvA sattvAt , satvaM ca pramANopapatte, pramANaM ca sarvajanapratItaM jAtismaraNAdyanyathA'nupapattilakSaNamanekadhA zA-dinaH nAntaraprasiddhamiti, na ca bhUtadharmazcaitanyaM, tadabhAve'pi tasya bhAvAdvivakSitabhUtAbhAve'pi pretAdyavasthAyAM sU07 // 31 // sarvacaitanyasadabhAvAceti, 'paMca ya khaMdhe bhaNaMti keiti paMca ca skandhAna rUpavedanAvijJAnasaMjJAsaMskArAkhyAna / bhaNati keciditi-bauddhAH, tatra rUpaskandhA-pRthivIdhAtvAdayo rUpAdayazca vedanAskandhaH punaH-sukhA duHkhA sukha kheti trividhavedanAkhabhAvaH vijJAnaskandhastu-rUpAdivijJAnalakSaNaH saMjJAskandhazca-saMjJAnimittodgrAhaNA-1 tmakaH pratyayaH saMskAraskandhaH puna:-puNyApuNyAdidharmasamudAya iti, na caitebhyo vyatiriktaH kshcidaatmaakhyH| padArtho'dhyakSAdibhiravasIyata iti, tathA 'maNaM ca maNajIviyA vayaMtisi na kevalaM pazcaiva skandhAna manazca|manaskAro-rUpAvijJAnalakSaNAnAmupAdAnakAraNabhUto yamAzritya paraloko'bhyupagamyate bauddhaiH, mana eva jIvo yeSAM matena te manojIvAsta eva manojIvikAH, alIkavAditA caiSAM sarvathA'nanugAmini manomAtrarUpe jIve / kalpite'pi paralokAsi tadasiddhizcAvasthitasyaikasyAtmano'satvAnmanomAtrAtmanaHkSaNAntarasyaivotpAdanAt akRtAbhyAgamAdidoSaprasaGgAt, kathaJcidanugAmini tu manasi jIvatvAbhyupagamaH samyakapakSa eveti, ROCESCENDRA anukrama [11] Santarainaa Timitrary om ~263
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaska ndhaH [1], ----------------------- adhya yanaM [2] ----------------------- malaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [7] tathA 'vAujIvotti evamAhaMsutti vAtaH-ucchvAsAdilakSaNo jIva ityAhureke, sadbhAvAbhAvayorjIvanamaraNavyapadezAt nAnyaH paralokayAvyAtmA'stIti, alIkavAditA caiSAM vAyorjaDatvena caitanyarUpajIvatvAyogAt, tathA zarIraM sAdi utpannatvAt sanidhanaM kSayadarzanAt 'iha bhave ege bha'tti iha bhava eya-pratyakSajanmaica eko bhavaH-eka janma nAnyaH paraloko'sti pramANAviSayatvAt tasya-zarIrasya vividhaiH prakAraiH prakRSTo nAzo vipraNAzastasmin sati sarvanAza iti-nAtmA zubhAzubharUpaM vA karma viziSTamavaziSyate iti, etat evaMuktaprakAra jipaMti' jalpanti, ke?-mRSAvAdinaH, mRSAvAditA caiSAM jAtismaraNAdinA jIvaparalokasiddhaH, tathA kimanyadvadantIsyAha-yasmAt zarIraM sAdikamityAdi tasmAddAnavratapauSadhAnAM-vitaraNaniyamaparvopavAsAnAM tathA tapaH-anazanAdi saMyamaH-pRthivyAdirakSA brahmacarya pratItaM etAnyeva kalyANaM kalyANahetutvAsadAdiryeSAM jJAnazrAdInAM tAni tathA teSAM nAsti phalaM-karmakSayasugatigamanAdikaM, nApi cAsti prANavadhAlIkavacanamazubhaphalasAdhanatayeti gamyaM, na caiva-naiva ca cauryakaraNaM paradArasevanaM cAstyazubhaphalasAdhanatayaiva, saha parigraheNa yadvarttate tatsaparigrahaM taca tatpApakarmakaraNaM ca-pAtakakriyAsevanaM tadapi nAsti kiJcit , kodhamAnAdyAsevanarUpaM narakAdikA ca jagato vicitratA khabhAvAdeva na karmajanitA, taduktaM-'kaNTakasya pratIkSNatvaM, mayUrasya vicitratA / varNAzca tAmracUDAnAM, khabhAvena bhavanti hI ||1||"ti, mRSAvAditA caivameteSAMkhabhAvo hi jIvAdyarthAntarabhUtastadA prANAtipAtAdijanitaM kammaivAso athAnAntarabhUtastato jIva evAsI anukrama [11] Saintaintinuina ~264~
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], -----------------------adhya yanaM [2] ----------------------- malaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka praznabyAka-4 tadavyatirekAt tatkharUpavat, tato nirhetukA nArakAdivicitratA syAt, na ca nirhetukaM kimapi bhavatyati- 1 adharma20zrIa- prasaGgAditi, tathA na nairayikatiryagmanujAnAM yoniH-utpattisthAnaM puNyapApakarmaphalabhUtA'stIti prakRtaM, na dvAre bhayadeva. devaloko vA'sti puNyakarmaphalabhUtaH, naivAsti siddhigamanaM, siddheH siddhasya cAbhAvAt , ambApitarAvapi na mRpAvAvRttiH staH, utpattimAtranivandhana svAnmAtApitRtvasya, na cotpattimAtranivandhanasya mAtApitRtayA vizeSo yuktaH, dina: yataH kuto'pi kizcinutpadyata eva, yathA sacetanAt sacetanaM yUkAmatkUNAdi acetanaM mUtrapurISAdi aceta- sU07 // 32 // nAca sacetanaM yathA kASThAd ghuNakITAdi acetana cUrNAdi, tasmAt janyajanakabhAvamAtramarthAnAmasti nAnyo / mAtApitRputrAdirvizeSa iti, tadbhAvAttabhogavinAzApamAnAdiSu na doSa iti bhAvo, mRSAvAditA caiSAM / M vastvantarasyApi ca janakale samAne'pi tayoratyantahitatayA vizeSavatvena sattvAt , hitatvaM ca tayoH pratI-17 tameva, Aha ca--"duSpratikArA"vityAdi, nApyasti puruSakAra, taM vinaiva niyatitaH sarvaprayojanAnAM siddheH, ucyate ca-"prAptavyo niyatithalAzrayeNa yo'rthaH, so'vazyaM bhavati nRNAM zubho'zubho vA / bhUtAnAM mahati kRte'pi hi prayatne, nAbhAvyaM bhavati na bhAvino'sti naashH||1||" mRSAvAditA caivameSAM-sakalalokapratItapuruSakArApalApena pramANAtItaniyatimatAbhyupagamAditi, tathA pratyAkhyAnamapi nAsti dharmasAdhanatayA, ghamasyaivAbhAvAditi, asya ca sarvajJavacanaprAmANyenAstitvAt tadvAdinAmasatyatA, tathA naivAsti kaalmRtyuH,1||32|| tantra kAlo nAsti anupalambhAt , yaJca vanaspatikusumAdi kAla lakSaNamAcakSate taseSAmeva kharUpamiti mantavyaM, anukrama [11] REmainRina S unitaram.org ~265~
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [2] ----------------------- mala [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 561- 5256 [7] asatyatAyAmapi svarUpasya vastuno'natirekAt kusumAdikaraNamakAraNaM tarUNAM syAt, tathA mRtyu:-paraloka-1, prayANalakSaNo'sAvapi nAsti, jIvAbhAvena paralokagamanAbhAvAt, athavA kAlakrameNa vivakSitAyuSkaka-14 maNaH sAmastyanirjarAvasare mRtyuH, tadabhAvazcAyuSa evAbhAvAt, tathA ahaMdAdayo 'natyitti na santi pramANAviSayatvAt 'nevasthi keI risautti naiva santi kecidapi RSayo-gautamAdimunayaH pramANAviSayatvAdeva, vartamAnakAle vA RSitvasyApi sarvaviratyAdyanuSThAnasyAsattvAt , sato'pi vA niSphalatvAditi, atra ca zipyAdipravAhAnumeyatvAdarhadAdisattvasyAnantaroktatvAd vAdinAmasatyatA, RSitvasyApi sarvajJavacanaprAmANyena sarvadA bhAvAdityevamAjJAgrAhyApalApinAM sarvatrAsatyavAditA bhAvanIyeti, tathA dharmAdharmaphalamapi nAsti kicihahukaM vA stokaM vA, dharmAdharmayoradRSTatvena nAstitvAt , 'nadhi phalaM sukae'tyAdi yaduktaM prAktatsAmAnyajIvApekSayA yacca 'dhammAdhamma tyAdi tad dRzyApekSayeti na punaruktateti, "tamha'tti yasmAdevaM tasmAdevaM-u-13 ktaprakAraM vastu vijJAya 'jahA subahuiMdiyANukUlesutti yathA-yatprakArAH subahu-atyarthamindriyAnukUlA yete tathA teSu sarvaviSayeSu vartitavyaM, nAsti kAcit kriyA cA-anindyakriyA akriyA cA-pApakriyA pApetara| kriyayorAstikakalpitatvenApAramArthikatvAt, bhaNati ca-"pitra khAda ca cArulocane!, yadatItaM varagAtri! tanna te / nahi bhIru! gataM nivartate, samudayamAtramidaM kalevaram ||1||"evN mityAdi nigamanaM / tathA idamapi | dvitIyaM nAstikadarzanApekSayA kudarzanaM-kumatamasaGgAvavAdinaH prajJApayanti mUDhA-dhyAmohavantaH, kudarzanatA| anukrama [11] N atiaamaru ~266~
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [6] dIpa anukrama [11] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayanaM [2] mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAkara0 zrIa bhayadeva0 // 33 // ca vakSyamANasyArthasyApramANakatvAt tadvAdiproktapramANasya ca pramANAbhAsatvAd bhAvanIyA, kimbhUtaM darzanamityAha-sambhUto jAtaH aNDakAt jantuyonivizeSAt loka:- kSitijalAnalAnilavana naranarakanAkitiryaga rUpaH, tathA svayambhuvA brahmaNA svayaM ca AtmanA nirmito-vihitaH, tatrANDakaprasUtabhuvanavAdinAM matami vRttiH * tthamAcakSate - "putraM Asi jagamiNaM paMcamahanbhUyavajjiya gabhIraM / egaNNavaM jaleNaM mahatyamANaM tahiM aMDaM // 1 // bIIpareNa gholaMta acchiuM suirakAlao phuTaM / phuTaM dubhAgajAyaM abhaM bhUmI ya saMvRttaM // 2 // tattha surAsuranAragasamaNuyasacauppayaM jagaM savvaM / uppaNNaM bhaNiyamiNaM baMbhaMDapurANasatthammi // 3 // " tathA svayambhUni smitajagadvAdino bhaNanti - " AsIdidaM tamobhUtamaprajJAtamalakSaNam / apratarkyamavijJeyaM, prasuptamiva sarvataH // 1 // tasminekArNavIbhUte, naSTasthAvarajaGgame / naSTAmaranare caiva, pranaSToragarAkSase // 2 // kevalaM gaharIbhUte, ma hAbhUtavivarjite / acintyAtmA vibhustatra, zayAnastapyate tapaH // 3 // tatra tasya zayAnasya, nAbheH padmaM vi nirgtm| taruNaravimaNDalanibhaM hRyaM kAJcanakarNikam // 4 // tasmin padme bhagavAn daNDI yajJopavItasaMyuktaH / brahmA tatrotpannastena jaganmAtaraH sRSTAH // 5 // aditiH surasaGgAnAM ditirasurANAM manurmanuSyANAm vinatA vihaGgamAnAM mAtA vizvaprakArANAm // 6 // kadrUH sarIsRpANAM sulasA mAtA ca nAgajAtInAm surabhizcatuSpadAnAmilA punaH sarvabIjAnA // 7 // miti, evamuktakramametadanantaroditaM vastu alIkaM bhrA ntajJAnAdibhiH prarUpitatvAt, tathA prajApatinA lokaprabhuNA IzvareNa ca mahezvareNa kRtaM vihitamiti keci Educator For Penal Use Only ~267~ 1 adharma dvAre mRpAvAdinaH sU0 7 // 33 // andrary.org
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [2] ---------------- -------- mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka dvAdino vadantIti prakRtaM, bhaNati cezvaravAdinaH-buddhimatkAraNapUrvakaM jagat saMsthAnavizeSayuktatvAd ghaTA-13/ |divaditi, kudarzanatA cAsya valmIkabuddhadAdibhitoranaikAntikatvAt, kulAlAditulyasya buddhimatkAra Nasya sAdhanena ceSTavighAtakAritvAditi, tathA evaM yathezvarakRtaM tathA viSNumayaM-viSNvAtmakaM kRtlameva jagaditi kecidvadantIti prakRtaM, bhaNaMti ca etanmatAvalambino-"jale viSNuH sthale viSNurviSNuH parvatamastake || jvAlAmAlAkule viSNuH, sarva viSNumayaM jagat // 1 // ahaM ca pRthivI pArtha!, vAyvagnijalamapyaham / vanaspa|tigatazcAhaM, sarvabhUtagato'pyaham // 2 // " tathA "so kila jalayasamuttheNudaeNegannavami logammi / vItIparaMpareNaM / gholato udayamajjhammi // 1 // sa kila-mArkaNDarSiH, "pecchada so tasathAvarapaNaTThasuranaratirikkhajoNIyaM / egannavaM jagamiNaM mahabhUyavivajjiyaM guhiraM // 2 // evaMvihe jagaMmI pecchaha naggohapAyavaM sahasA / maMdaragiriDU va tujhaM mahAsamuI va vicchinnaM // 3 // khaMdhammi tassa sayaNaM acchai tahi vAlao maNabhirAmo / [viSNurisatyarthaH] saMviddho suddhahiao miukomlkuNciysukeso||4|| hattho pasArio se maharisiNo eha tattha bha-18 rANio ya / khaMdhaM imaM vilaggasu mA marihisi udayabuDIe // 5 // teNa ya ghettuM hatthe u mIlio so risI| tao tassa / pecchai udaraMmi jayaM saselavaNakANaNaM savvaM // 6 // " ti, punaH sRSTikAle viSNunA sRSTaM, kudarzanatA cAsya pratItibAdhitasvAt, tathA evaM-vakSyamANena nyAyena eke-kecanAtmAdvaitavAdyAdayo badanti mRSA| -alIkaM yaduta eka AtmA, taduktam-"eka eva hi bhUtAtmA, bhUte 2 vyavasthitaH / ekadhA bahudhA caiva, anukrama [11] * * Santarami ~268~
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [7] dIpa anukrama [11] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayanaM [2] mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vRttiH // 34 // praznavyAka dRzyate jalacandravat // 1 // " tathA "puruSa evedaM niM sarva yadbhUtaM yaca bhAvyamityAdi, kudarzanatA cAsya saka 20 zrIa- 4lalokavilokyamAna bhedanibandhanavyavahArocchedaprasaGgAt, tathA akArakaH sukhaduHkhahetUnAM puNyapApakarmaNAmabhayadeva0 karttArametyanye vadanti, amUrttatvanityatvAbhyAM kartRtvAnupapatteriti, kudarzanatA cAsya saMsAryAtmano mUrttatvena pariNAmitvena ca kartRtvopapatterakartRtve cAkRtAbhyAgamaprasaGgAt, tathA vedakazca prakRtijanitasya sukRtasya duSkRtasya ca pratibimbodayanyAyena bhoktA, amUrttatve hi kadAcidapi vedakatA na yuktA AkAzasyeveti kudazanatA'sya, tathA sukRtasya duSkRtasya ca karmmaNaH karaNAni indriyANi kAraNAni - hetavaH sarvathA - sarvaiH pra kAraiH sarvatra ca deze kAle ca na vastvantaraM kAraNamiti bhAvaH, karaNAnyekAdaza, tatra vAkpANipAdapAyUpasthalakSaNAni paJca karmendriyANi sparzanAdIni tu paJca buddhIndriyANyekAdazaM ca mana iti eSAM cAcetanAvasthAyAmakArakatvAt puruSasyaiva kArakatvena kudarzanatvamasya, tathA nityazcAsI, yadAha - "nainaM chindanti zastrANi, nainaM dahati pAvakaH / na cainaM kledayantyApo, nainaM vahati mArutaH // 1 // acchedyo'yamabhedyo'yamamUrtI'yaM sanAtana" iti, asacaitat, ekAntanityatve hi sukhaduHkhabandhamokSAyabhAvaprasaGgAt, tathA niSkriyaHsarvavyApitvenAvakAzAbhAvAd gamanAgamanAdikriyAvarjitaH, asaccaitat dehamAtropalabhyamAnatadguNatvena taniyatatvAt tathA nirguNazca sattvarajastamolakSaNaguNatrayavyatiriktatvAt prakRtereva hyete guNA iti, yadAha"akarttA nirguNo bhoktA, AtmA kapiladarzane" iti, asiddhaM cAsya sarvathA nirguNatvaM 'caitanyaM puruSasya sva For Parts Only ~ 269~ 1 adharma dvAre mRSAvAdinaH sU0 7 / / 34 / /
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [2] ----------------------- mala [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka rUpamityabhyupagamAt, tathA 'aNuvalevautti anupalepakaH karmabandhanarahitaH, Aha ca-"yasmAnna vadhyate nApi mucyate nApi saMsarati kazcita, saMsarati badhyate mucyate ca nAnAzrayA prakRti"riti, asaJcaitat , muktAmuktayorevamavizeSaprasaGgAt, pAThAntaraM-'anno aleva'tti tatra anyazca-aparo lepataH karmabandhanAditi, etadapyasat, kathaMciditi zabdAnupAdAnAt , 'ityapica' itiH-upapradarzane apiceti alIkavAdAntarasamuccayArthaH, tathA evaM-vakSyamANaprakAreNa 'AhaMsutti avate sma asadabhAvaM-asantamartha yaduna yadeva-sAmAnyataHsarvamityarthaH iha-asmin kizcid-avivakSitavizeSa jIvaloke-martyaloke dRzyate sukRtaM vA Astikamatena sukRtaphalaM | sukhamityarthaH duSkRtaM vA duSkRtaphalaM duHkhamityarthaH, etat 'jaicchAe vatti yadRcchayA vA svabhAvena cApi daivatamabhAvato vApi-vidhisAmarthyato vApi bhavati, na puruSakAraH karma vA hitAhitanimittamiti bhAvaH, tatra anabhisandhipUrvikA'rthaprAptiryadRcchA, paThyate ca-"atarkitopasthitameva sarva, citraM janAnAM sukhaduHkhajAtam / kAkasya tAlena yathA'bhighAto, na buddhipUrvo'tra vRthA'bhimAnaH // 1 // " tathA "satyaM pizAcAH sma vane vasAmo, bharI karAnairapi na spRzAmaH / yadRcchayA siddhyati lokayAtrA, bherI pizAcAH paritADayanti // 1 // " iti, khabhAvaH punarvastutaH khata eva tathApariNatibhAvaH, uktaM ca-"kaH kaNTakAnAM prakaroti taikSNyaM, vicitrabhAvaM mRgapakSiNAM ca / khabhAvataH sarvamidaM pravRttaM, na kAmacAro'sti kutaH prayatnaH? // 1 // " iti, daivaM tu vidhiriti laukikI bhASA, tatroktaM-"prAptavyamarthaM labhate manuSyaH, kiM kAraNaM ? daivamalanIyam / tasmAnna zocAmi anukrama [11] Xek - ~270~
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [2] ----------------------- mala [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka praznavyAka- ra0 zrIa- bhayadeva. vRttiH // 35 // na vismayAmi, yadasmadIyaM nahi tatpareSAm // 1 // " tathA "dIpAdanyasmAdapi madhyAdapi jalanidherdizo-1adharmapyantAt / AnIya jhaTiti ghaTayati vidhirabhimatamabhimukhIbhUtam // 1 // " iti, asadbhUtatA cAtra dvAre pratyekameSAM jinamatapratikruSTatvAt, tathAhi-'kAlo sahAva niyaI puvakayaM purisakAraNegaMtA / micchattaM mRSAvAte ceva u samAsao hoti sammattaM // 1 // " iti, tathA nAsti-na vidyate'tra kiJcicchubhamazubhaM vA dinaH kRtakaM-puruSakAraniSpannaM kRtaMca-kArya prayojanamityarthaH, pAThAntareNa 'natthi kiMci kayaM tattaM tatra tattva sU07 -vastakharUpamiti, tathA lakSaNAni-vastukharUpANi vidhAva-bhedA lakSaNavidhAstAsAM lakSaNavidhAnAM niyatizca-svabhAvavizeSazca kArikA-kI sA ca padArthAnAmavazyantayA yadyathAbhavane prayojayitrI bhavitavyatetyarthaH, anye tvAhuH-yat mudgAdInAM rAdvisvabhAvatvamitaradvA sa khabhAvaH yacca rAdhAvapi niyatarasatvaM na zAlyAdirasatA sA niyatiriti, tathA coktam-"na hi bhavati yanna bhAvyaM bhavati ca bhAvyaM vinApi yatnena / karatalagatamapi nazyati yasya tu bhavitavyatA nAsti // 1 // " asatyatA cAsya pUrvavadvAcyA, 'eva'|mityuktaprakAreNa kecinnAstikAdayo jalpanti-RddhirasasAtagauravaparAH' RjhyAdiSu gaurava-AdaraH tatpadhAnA ityarthaH, bahavaH-prabhUtAH karaNAlasAH-caraNAlasAzcaraNadharma pratyanudyatAH khasya pareSAM ca cittAzcAsananimittamiti bhAvaH, tathA prarUpayanti dharmavimarzakeNa-dharmavicAraNena 'mosaM ti mRSA paarmaarthikdhrm-18||35|| mapi khabuddhidurvilasitenAdharma sthApayanti, etadviparyayaM ceti bhAvaH, iha ca saMsAramocakAdayo nidarzana anukrama [11] EXACT SHREairat Imantionary.org ~271
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [6] dIpa anukrama [11] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayanaM [2] mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Educator miti, tathA apare kecana adharmmataH - adharmmamaGgIkRtya rAjaduSTaM nRpaviruddhaM abhimaro'yamityAdikaM abhyAsyAnaM parasyAbhimukhaM dUSaNavacanaM bhaNanti bruvate alIkaM-asatyaM, abhyAkhyAnameva darzayitumAha-'cora' iti bhaNantIti prakRtaM, ke pratItyAha- acArya kurvantaM, cauratAmakurvANamityarthaH, tathA DAmariko-vigrahakArIti apiceti samucaye bhaNantIti prakRtameveti, ekmeda-caurAdikaM prayojanaM vinaiva, kathambhUtaM puruSaM pratItyAha-udAsInaM DAmarAdInAmakAraNaM tathA duHzIla iti ca hetoH paradArAn gacchatItyevamabhyAkhyAnena malinayanti- pAMsayanti zIlakalitaM - suzIlatayA paradAravirataM tathA ayamapi na kevalaH sa eva gurutalpaka itidurvinItaH, anye kecana mRSAvAdina eva niSprayojanaM bhaNanti upannantaH - vidhvaMsayantaH tadvRtikIryAdikamiti gamyate, tathA mitrakalatrANi sevate suhaddArAn bhajate, ayamapi na kevalamasI luptadharmmA-vigatadharmma iti 'imovi'tti ayamapi, vizrambhaghAtakaH pApakarmakArIti ca vyaktaM, akarmmakArI- svabhUmikAnucitakarmmakArI agamyagAmI- bhaginyAdyabhigantA ayaM durAtmA- duSTAtmA 'bahue ya pAvagesu'tti bahubhizca pAtakairyukta ityevaM jalpanti matsariNa iti vyaktaM, bhadrake vA nirdoSe teSAM vA'lIkavAdinAM vinayAdiguNayukte puruSe vAzadAdabhadrake vA evaM jalpantIti prakramaH kimbhUtAste ityAha-guNaH upakAraH kIrtiH - prasiddhiH snehaH-prItiH paraloko-janmAntaraM eteSu niSpipAsA -nirAkAGkSA ye te tathA evaM uktakrameNa ete'lIkavacanadakSAH parado- + potpAdanaprasaktAH veSTayantIti padatrayaM vyaktaM, akSitikabIjena-akSayeNa duHkhahetunetyarthaH, AtmAnaM khaM karma For Parks Use One ~272~ Snary org
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndhaH [1], ----------------------- adhya yanaM [2] ----------------------- malaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka praznabyAka- bandhanena pratItena mukhameva ari:-zatruranardhakAritvAdheSAM te mukhArayaH asamIkSitapalApina:-aparyAlocitA- 1 adharmara0 zrIanarthakavAdinaH nikSepAna-nyAsakAnapaharanti parasya sambandhini arthe-dravye grathitagRddhAH-atyantagRddhimantaH, dvAre bhayadeva0 tathA abhiyuJjate ca-yojayanti ca paramasadbhirdaSaNairiti gamyaM, tathA lubdhAzca kurvanti kUTasAkSitvamiti mRSAvAvRttiH | vyaktaM, tathA asatyA:-jIvAnAmahitakAriNaH arthAlIkaM ca-dravyArthamasatyaM bhaNantIti yogaH kanyAlIkaM ca- dinaH kumArIviSayamasatyaM bhUmpalIkaM pratItaM tathA gavAlIkaM ca pratItaM guruka-yAdaraM khasya jihvAcchedAdyanarthakaraM pa-1 sU07 bAreSAM ca gADhopatApAdihetu bhaNanti-bhASante, iha ca kanyAdibhiH padaiH dvipadApadacatuSpadajAtayaH upalakSaNAthitvena saMgRhItA draSTavyAH, kathaMbhUtaM tadityAha-adharagatigamanaM-adhogatigamanakAraNaM anyadapi ca-uktavyatiriktaM jAtirUpakulazIlAni pratyayaH-kAraNaM yasya tattathA tacca mAyayA niguNaM ca-nihataguNaM nipuNaM ca vA iti samAsaH, tatra jAtikule-mAtApitRpakSI taddhetukaM ca prAyo'lIkaM sambhavati, yato jAtyAdidoSAt kecidalIkavAdino bhavanti, rUpaM-AkRtiH zIlaM-khabhAvastatpratyayaM tu bhavatyeva, prazaMsAnindAviSayatvena vA jAtyAdInAmalIkapratyayatA bhAvanIyeti, kathaMbhUtAste?-capalA manazcApalyAdinA, kimbhUtaM tat-pizuna-paradoSAviSkaraNarUpaM paramArthabhedakaM-mokSapratighAtakaM 'asaMtagati asatkamavidyamAnArthamasatyamityarthaH asattvaka vA-sattvahInaM vA vidveSyaM-apriyaM anarthakAraka-puruSArthopaghAtakaM pApakarmamUla-kliSTajJAnAvaraNAdivIjaM dussttN-|| 36 // asamyaka dRSTa-darzanaM yatra tahuISTaM duSTaM zrutaM-zravaNaM yatra taduHzrutaM nAsti muNitaM-jJAnaM yatra tadamuNitaM nirlaja anukrama [11] 13- murary.au ~273~
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndhaH [1], ----------------------- adhya yanaM [2] ----------------------- malaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [7] -- -lajArahitaM lokagarhaNIyaM pratItaM, 'vadhavandhapariklezabahulaM' tatra vadho-yaSTyAditADanaM bandhaH-saMyamanaM parikleza:upatApaste bahulA:-pracurA yatra tattathA, bhavanti caite'satyavAdinAmiti, jarAmaraNaduHkhazokenemaM jarAdInAM mUlamityarthaH, azuddhapariNAmena saMzliSTaM-saklezavadyattattathA, bhaNanti, ke ?-alIko yo'bhisandhiH-abhiprAyastatra niviSTA alIkAbhisandhiniviSTAH asadguNodIrakAzceti vyaktaM sadguNanAzakAca-tadapalApakA ityarthaH, tathA hiMsayA bhUtopaghAto yatrAsti taddhisAbhUtopaghAtikaM vacanaM bhaNantIti yogaH, alIkasamprayuktAHsamprayuktAlIkA, kathambhUtaM vacanaM?-sAvA-garhitakarmayuktaM akuzalaM jIvAnAmakuzalakAritvAt akuzalanaraprayuktatvAdvA, ata eva sAdhugarhaNIyaM adharmajananaM bhaNantIti padavayaM pratItaM, kathambhUtA ityAha ?-anadhigatapuNyapApA:-aveditapuNyapApakarmahetava ityarthaH, tadadhigame hi nAlIkavAde pravRttiH sambhavati, punazca ajJAnottarakAlaM adhikaraNaviSayA yA kriyA-vyApArastatpravartakAH, tatrAdhikaraNakriyA dvividhA-nirvarttanA|dhikaraNakriyA saMyojanAdhikaraNakriyA ca, tatrAdyA khaDDAdInAM tanmuSTyAdInAM ca nirvarsanalakSaNA, dvitIyA |tu teSAmeva siddhAnAM saMyojanalakSaNeti, athavA durgatI yakAbhiradhikriyate prANinaH tAH sarvA adhikaraNakriyA iti, bahuvidhamanarthahetutvAt apamaI-upamaInaM AtmanaH parasya ca kurvanti, evameva abuddhikaM jalpa to-bhASamANAH, etadevAha-mahipAn zUkarAMzca pratItAn sAdhayanti-pratipAdayanti ghAtakAnA-taddhiMsakAnAM, zazaprazayarohitAMzca sAdhayanti vAguriNAM, zazAdaya ATavyAH catuSpadavizeSAH, vAgurA-mRgavandhanaM | -- anukrama [11] --- pra.pA. S ~274~
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [2] ----------------------- mala [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka praznavyAka- sA yeSAmasti te vAguriNaH, tittaravartakalAvakAMzca kapiJjalakapotakAMca-pakSivizeSAn sAdhayanti zakunena- 2 adharma20 zrIa-1 zyenAdinA mRgayAM kurvantIti zAkunikAsteSAM, sAuNINamiti prAkRtatvAt, jhaSamakarAna kacchapAMca-ja- dvAre bhayadeva0 halacaravizeSAna sAdhayanti, matsyAH paNyaM yeSAM te mAtsyikAsteSAM, 'saMkhaMkati zaGkhAH pratItAH aGkAzca-rUDhigamyAH mRSAvAvRttiH atastAna kSullakAMzca-kapaIkAna sAdhayanti, makarA iva makarA jalavihAritvAdvIvarAsteSAM, pAThAntare maggiNAM dinaH |-mArgayatAM tadveSiNAM, ajagaragonasamaNDalida/karamukulinazca sAdhayanti, tatra ajagarAdaya uragavizeSAHsU07 darvIkarA:-phaNabhRtaH mukulina:-taditare, vyAlAn-bhujaGgAn pAntIti vyAlapAste vidyante yeSAM te vyAlapinaH teSAM, athavA vyAlapAnAmatra prAkRtatvena-bAlabINaMti pratipAditaM, vAcanAntare 'vAyaliyANa ti dRzyate, tatra vyAlaizcarantIti vaiyAlikAsteSAM vaiyAlikAnAmiti, tathA godhAH sehAzca zalyakazaraTakAMzca sAdhayanti lu-H 5bdhakAnAM, godhAdayo bhujaparisappavizeSAH zaraTakA:-kRkalAzA, gajakulavAnarakulAni ca sAdhayanti pA-I7 zikAnAM, kulaM-kuTuMbaM yUdhamityarthaH, pAzena-bandhanavizeSeNa carantIti pAzikAsteSAM, zukAH-kIrA barhiNomayUrAH madanazAlA:-zArikAH kokilA:-parabhRtaH haMsAH-pratItAsteSAM yAni kulAni-vRndAni tAni tathA, sArasAMzca sAdhayanti poSakANAM-pakSipoSakANAmityarthaH, tathA vadhaH-tADanaM bandhaH-saMyamanaM yAtanaM ca-kadathenamiti samAhAradvandvastaca sAdhayanti golmikAnAM-guptipAlakAnAM tathA dhanadhAnyagavelakAMzca sAdhayanti // 27 // taskarANAmiti pratItaM, kintu gAvo-balIvaIsurabhayaH elakA-urabhrAH, tathA grAmanagarapattanAni sAdhayanti anukrama [11] Saintairatn a N umeraryou ~275~
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [2] ----------------------- mala [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [7] cArikANAM, nakara-karavarjitaM, pattanaM dvividhaM-jalapattanaM sthalapattanaM ca, yatra jalapadhena bhANDAnAmAgamastadAya yatra ca sthalapathena taditarat, cArikANAM-praNidhipuruSANAM, tathA pAre-paryante mArgasya ghAtikA-gantRNAM hananaM pAraghAtikA 'paMdhaghAiyatti pathi-mArge arddhapathe ityarthaH ghAtikA-gantRNAM hananaM padhighAtikA anayoindro'taste, sAdhayanti ca granthibhedAnAM-cauravizeSANAM kRtAM ca caurikAM-coraNaM nagaraguptikAnAM nagararakSakANAMsAdhayantIti vartate, tathA lAJchanaM-karNAdikalpanA'GkanAdibhirnirlAJchanaM-barddhitakakaraNaM 'dhamaNa'tidhmAnaM mahiSyAdInAM vAyaparaNaM dohana-pratItaM poSaNa-yavasAdidAnataH puSTikaraNaM vacanaM-vatsasyAnyamAtari yojana 'dumaNa ti duvanamupatApanamityarthaH vAhana-zakaTAdyAkarSaNaM etadAdikAni anuSThAnAni sAdhayanti bahUni gomikAnAM-gomatAM, tathA dhAtuH-aurikaM dhAtavo vA-lohAdayaH maNaya:-candrakAntAyAH zilA-dRSadaH pravAlAni-vidrumANi ratnAni-katanAdIni teSAmAkarAH-khAnayastAn sAdhayantyAkariNAM-AkaravatAM, 'puSpetyAdi vAkyaM pratItaM, navaraM vidhiH-prakAraH, tathA arthazca-mUlyamAnaM madhukozakAzca-kSaudrotpattisthAnAni arthamadhukozakAstAna sAdhayanti vanacarANAM-pulIndrANAM, tathA yatrANi-uccATanAdyAkSaralekhanaprakArAn jalasaGgrAmAdiyatrANi vA udAharantIti yogA, viSANi-sthAvarajaGgamabhedAni hAlAhalAni mUlakarma-mUlAdiprayogato garbhapAtanAdi 'AhevaNatti AkSepaM purakSobhAdikaraNaM pAThAntareNa 'AhivvarNa ti AhityaM ahitattvaM-zatrubhAvaM pAThAntareNa 'aviMdhaNa'tti AvyadhanaM mantrAvezanamityarthaH Abhiyogya-vazIkaraNAdi tacca anukrama [11] AMREKAR Saintainindia M ~276~
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [2] ----------------------- mala [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata dvAre sUtrAka praznavyAka- dravyato dravyasaMyogajanitaM bhAvato vidyAmanAdijanitaM balAtkAro vA mantrIpadhiprayogAnnAnAprayojaneSu tada adharmara0 zrIa- vyApAraNAnIti dvando'tastAna , tathA corikAyAH paradAragamanasya bahupApasya ca karmaNo-vyApArasya yatkaraNa| bhayadevatasathA, avaskandAna-chalena paravalamardanAni grAmaghAtikAH pratItAH vanadahanatahAgabhedanAni ca pratItAnyevA vRttiH vuddhaviSayasya ca yAni vinAzanAni tathA vazIkaraNAni pratItAni bhayamaraNaklezadveSajanakAni kanuriti ga dinaH myate, bhAvena-adhyavasAyena bahasaDiklaSTena malinAni-kaluSANi yAni tAni tathA, bhUtAnAM-pANinAM ghA-IA // 38 // tazca-hananaM upaghAtazca-paramparAghAta: to vidyate yeSu tAni bhUnaghAlopaghAtakAni, satyAnyapi dravyatastAnIti yAni pUrvamupadarzitAni hiMsakAni-hiMsrANi vacanAnyudAharanti, tathA pRSTA vA apRSTA. vA pratItAH parataptivyAvRttAzca-parakRtyacintanAkSaNikAH asamIkSitabhASiNa:-aparyAlocitavaktAraH upadizaMti-anuzAsati sahasA-akasmAt yaduta uSTrAH-karabhAH goNA-gAvaH gavayA-ATavyAH pazuvizeSAH damyantAM-vinIyantAM, tathA pariNatavayasaH-sampannAvasthAvizeSAstaruNA ityarthaH azvA hastinaH pratItAH gavelagakuluTAca-urabhratA-IM samracUDAca krIyantA-mUlyena gRcaMtA kApayata ca etAnyeva grAhayata ca vikrINidhvaM vikretavyaM, tathA pacata c| pacanIyaM, khajanAya ca datta picata ca pAtavyaM madirAdi, vAcanAntareNa khAdata piyata datta ca, tathA dAsya:ceTikA dAsA:-ceTakAH bhRtakA:-bhaktadAnAdinA poSitAH 'bhAillagatti ye lAbhasya bhAga-caturbhAgAdikaM MIN38 // labhante, eteSAM dvandvastataste ca ziSyAzca-vineyAH preSyajana:-prayojaneSu preSaNIyo lokaH karmakarAH-niyatakAla anukrama [11] REmaindina murary.orm ~277
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndhaH [1], ----------------------- adhya yanaM [2] ----------------------- malaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [7] mAdezakAriNaH kiGkarAzca-AdezasamAptau punaH praznakAriNaH ete pUrvoktAH khajanaparijanaM ca kasmAdAsateavasthAnaM kurvanti 'bhAriyA bhe karittu kammati kRtvA-vidhAya karma-kRtyaM tatsamAptau yato bhArikA-dunibahi: "bhe bhavatAM, 'karitvi'ti kacitpAThaH tatra "bhAriyatti bhAyo 'bhe' bhavataH sambandhinyaH karma kurvanta. anyAnyapi pAThAntarANi santi tAni ca svayaM gamanIyAni, tathA gahanAni-gaharANi vanAni ca-vanakhaNDAH kSetrANi ca-dhAnyavapanabhUmayaH khilabhUmayazca-halairakRSTAH vallarANi ca-kSetravizeSAstatastAni uttRNaiH-UrddhagataiH tRNaiH ghanaM-atyartha saGkaTAni-saGkIrNAni yAni tAni tathA tAni dahyantAM, pAThAntareNa gahanAni vanAni chidyantAmakhilabhUmivallarANi uttRNadhanasaGkaTAni dahyantAM, 'sUDijaMtu yatti sUdyantAM ca vRkSAH bhidyantAM chiyantAM vA yatrANi ca-tilayantrAdikAni bhANDAni ca-bhAjanAni kuNDAdIni bhaNDI vA-gantrI etAnyAdiryasya tattathA tasya upadheH-upakaraNasya 'kAraNAe'tti kAraNAya hetave, vAcanAntare tu yatra bhANDasyoktarUpasya kAraNAt-hetoH, tathA bahuvidhasya ca kAryasamUhasyeti gamyaM, arthAya ikSavo 'dujaMtu'tti dUyantAM lUya tAmiti dhAtanAmanekArthatvAt, tathA pIDyantAM ca tilA: pAcayata ceSTakAH gRhAthai, tathA kSetrANi kRSata BAkarSayata vA, tathA laghu-zIghaM grAmAdIni nivezayata, tatra grAmo janapadaprAyajanAzritaH nagaraM-avidyamAnakaradAna kaTa-kunagaraM, ka?-aTavIdezeSu, kiMbhUtAni grAmAdIni?-vipulasImAni, tathA puSpAdIni pratItAni kAlapattAIti avasaraprAptAni gRhNIta kuruta saJcayaM parijanAthai, tathA zAlyAdayaH pratItAH lUyantAM malyantA anukrama [11] MERaina murary.orm ~278~
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [1], -----------------------adhya yanaM [2] ----------------------- malaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka dinaH dIpa praznavyAka-utpUyantAM ca laghu ca pravizantu koSThAgAraM 'appamahukosagAIti alpA-laghavo mahAntA-tadapekSayA madhyamA adharma20 zrIa-18| ityarthaH utkRSThA-uttamAzca hanyantAM potasA:-bohityasamudAyAH zAvakasamUhA vA, tathA senA-sainyaM nibhayadeva ryAtu-nirgacchatu nirargatya ca yAtu-gacchatu DamaraM-viDurasthAnaM tathA ca ghorA-raudrAzca vatantAM ca-jAyantAM sa-4 mRpAvAvRttiH zAmA-raNAH tathA pravahantu ca-pravartatAM zakaTavAhanAni-gacyo yAnapAtrANi ca, tathA upanayanaM-bAlAnAM kalAgrahaNaM 'colagaMti cuDApanayanaM bAlakaprathamamuNDanaM vivAha-pANigrahaNaM yajJo-yAgaH amuSmin bhavatu dibase tathA sukaraNaM-vavAdikAnAmekAdazAnAmanyataradabhimataM sumuhatte-raudrAdInAM triMzato'nyataro'bhimato yH| etayoHsamAhAradvandvastatastatra, tathA sunakSatre-puSyAdau sutithau ca-pazcAnAM mandAdInAmanyatarasyAmabhimatAyAM adya-asminnahani bhavatu lapanaM-saubhAgyaputrAdyartha vadhvAdermajanaM muditaM-pramodavat bahukhAdyapeyakalitaM-prabhUtamAMsamadyAgupetaM tathA kautukaM-rakSAdikaM 'viNhAvaNakatti vividhairmantramUlAdibhiH saMskRtajalaiH slApanaka vistApanakaM zAntikarma ca-agnikArikAdikamiti dvandvaH, tataste kuruta, keSvityAha-zaziravyoH-candrasUryayograheNa-rAhulakSaNena uparAgaH-uparaJjanaM grahaNamityarthaH zaziravigrahoparAgaH, sa ca viSamANi ca-vidhurANi duHkhamAzivAdIni teSu, kimarthamityAha-khajanasya parijanasya ca nijakasya jIvitasya ca parirakSaNArthAyeti vyaktaM pratizISakANi ca-dattakhazira pratirUpANi piSTAdimayazirAMsi AtmazirorakSA yacchata caNDikAvizya ityarthaH, tathA datta ca zIrSopahArAna-pazcAdizirovalIn devatAnAmiti gamyate, vividhauSadhimadyamAM-| anukrama [11] antact Kinaraya ~279~
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [2] ----------------------- mUlaM [7] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [7] sabhakSyAnapAnamAlyAnulepanAni ca pradIpAzca jvalitojvalA: sugandhidhUpasyApakArazca-apakaraNaM-aGgAropa-| rikSepaH puSpaphalAni ca taiH samRddhAH-sampUrNA ye zIrSopahArAste tathA tAn, datta ceti prakRtaM, tathA prAyazcittAni-pratividhAnAni kuruta, kena?-prANAtipAtakaraNena-hiMsayA bahuvidhena-nAnAvidhena, kimarthamityAhaviparItotpAtA:-azubhasUcakAH prakRtivikArAH duHkhamAH pApazakunAzca pratItAH asaumyagrahacaritaM ca-krUra-| grahacAraH amaGgalAni ca yAni nimittAni-aGgasphuritAdIni eteSAM dvandvastata eteSAM pratighAtahetoH-upahamananimittamiti, tathA bRtticchedaM kuruta mA datta kizciddAnamiti, tathA suSTu hata 2, iha tu sambhrame dvitvaM, saSTha chinno bhinnazca vivakSitaH kazciditi evamupadizantaH evaMvidhaM nAnAprakAraM pAThAntare vA trividhaM-triprakAraM kurvantyalIkaM dravyato'nalIkamapi sattvopaghAtahetutvAd bhAvato'lIkameva, traividhyamevAha-manasA vAcA |'kammuNA yatti kAyakriyayA, tadetAvatA yathA kriyate'lIkaM ye'pi taskurvanti etaddvAradvayaM mizraM paraspareNoktaM, atha ye te kurvanti tAn bhedenAha-akuzalAH-vaktavyAvaktavyavibhAgAnipuNA anAryA:-pApakarmaNo dUramayAtAH 'aliyANatti alIkA AjJA-Agamo yeSAM te tathA, ata eva alIkadharmaniratAH, alIkAsu kathAkhabhiramamANAH, tathA tuSTA 'aliyaM karettu hoti ya bahuppagAra mityatra tuSTA bhavanti cAlIkaM pahuprakAra kRtvA-uktvetyevamakSaraghaTanA kAryati / tathA alIkavipAkapratipAdanAyAha anukrama [11] REaramana ~280~
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [2] ----------------------- mala [8] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: - 2 adharmadvAre prata praznabyAka 20zrIabhayadeva vRttiH sUtrAMka mRSAvAdavipAka: su08 // 40 // tassa ya aliyarasa phalavivAgaM ayANamANA baDheti mahAbhayaM avissAmaveyaNaM dIhakAlaM bahadakkhasaMkarDa narayatiriyajoNiM teNa ya alieNa samaNubaddhA AiddhA puNabhavaMdhakAre bhamaMti bhIme duggativasahimuvagayA, te ya dIsaMtiha duggayA duraMtA parayassA asthabhogaparivajiyA asuhitA phuDiyacchavitrIbhacchaviyannA kharapharasavirattazAmajhusirA nicchAyA lallaviphalavAyA asakatamasakkayA agaMdhA aceyaNA dubhagA arkatA kAkassarA hINabhinnaghosA vihiMsA jaDabahirandhayA ya mammaNA akaMtavikayakaraNA NIyA NIyajaNaniseviNo logagarahaNijjA bhiccA asarisajaNassa pessA dummehA lokavedaajjhappasamayasutibajjiyA narA dhammabuddhiviyalA alieNa ya teNaM paDajhamANA asaMtaeNa ya avamANaNapaTThimaMsAhikkhevapisuNabheyaNagurubaMdhavasayaNa mittavakkhAraNAdiyAI abbhakkhANAI bahuvihAI pAveMti amaNoramAI hiyayamaNadamakAI jAvajIvaM duruddharAI aNihakharapharusavayaNatajaNanibhacchaNadINavadaNavimaNA kubhoyaNA kuvAsasA kuvasahIsu kilissaMtA neva suhaM neva nivvuI upalabhaMti accaMtavipuladukkhasayasaMpalittA / eso so aliyavayaNassa phalavivAo ihaloio paraloio appasuho bahudukkho mahamao bahurayappagADho dAruNo kakaso asAo bAsasahassehiM mucai, na ya avedayittA asthi ha mokkhotti, evamAhaMsu nAyakulanaMdaNo mahappA jiNo u vIravaranAmadhejo kahesI ya aliyavayaNassa phalavivAgaM eyaM taM vitIyapi aliyavayaNaM lahasagalahacavalabhaNiyaM bhayaMkara duhakara ayasakara verakaragaM aratiratirAgadosamaNasaMkilesavirayaNaM aliyaNiyaDisAdijogabahulaM nI anukrama - [12]] - - // 40 // -- Santaram ~281~
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [2] ----------------------- mala [8] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka yajaNaniseviyaM nissaMsa appaccayakAraka paramasAhugarahaNija parapIlAkArakaM paramakaNhalesasahiyaM duggativinivAyavahaNaM puNabhavakaraM cirapariciyamaNugayaM durutaM bitiyaM adhammadAraM samattaM // 2 // (sU08) 'tarase'tyAdi 'tassa'si yad dvitIyAzravatvenocyate tasya alIkasya phalasya-karmaNo vipAkA-udayaH sAdhyamityarthaH, tamajAnanto barddhayanti mahAbhayAM-avizrAmavedanA dIrghakAlaM bahuduHkhasaGkaTAM narakatiyegyoni tatrotpAdanamityarthaH, tena cAlIkena tajanitakarmaNetyarthaH samanuvadvA:-avirahitAH AdigdhAstu-AliGgitAH punarbhavAndhakAre bhrAmyanti bhIme durgativasatimupAgatAH, te ca dRzyante iha-jIvaloke, kiMbhUtA ityAha-dunaggetA:-duHsthA durantAH-duSparyavasAnAH paravazA:-akhatanAH arthabhogaparivarjitAH-dravyeNa bhogaizca rahitAH 'asuhiyatti asukhitAH avidyamAnasuhRdo cA sphuTitacchavayA-vipAdikAvicarcikAdibhirvikRtattvacaH bIbhatsA-vikRtarUpA vivarNA-virUpavarNA iti padatrayasya karmadhArayaH tathA kharaparuSA-atikarkazasparzAH viraktA-ratiM kacidapyaprAptAH dhyAmAH-anujavalacchAyAH zuSirA:-asArakAyA iti padacatuSTapasya karmadhArayaH, nichAyA:-vizobhAH lallA-avyaktA viphalA-phalAsAdhanI bAga yeSAM te tathA 'asakayamasakkayatti na vidyate saMskRtaM-saMskAro yeSAM te asaMskRnAH asatkRtA:-avidyamAnasatkArAstataH karmadhArayo makArazvAlAkSaNikaH atyantaM vA asaMskRtAsaMskRtAH ata evAgandhA:-amanojJagandhAH acetanA viziSTacaitanyAbhAvAt dubhaMgA:-aniSThAH akAntAH-akamanIyAH kAkasyeva kharo yeSAM te kAkakharA hIno-haskho bhinnshc-sphuttito| anukrama [12]] E lan ~282~
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [<] dIpa anukrama [12] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayanaM [2] mUlaM [8] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH & 54 praznavyAka-ghoSo yeSAM te tathA vihiMsyanta iti vihiMsA: jaDA-mUrkhAH badhirAndhakAzca ye te tathA pAThAntareNa jaDabadhira0 zrIa- ramUkAzca manmanAH- avyaktavAcaH aMkAntAni - akamanIyAni vikRtAni ca karaNAni indriyANi kRtyAni bhayadeva0 vA yeSAM te tathA, vAcanAntare'kRtAni ca na kRtAni virUpatayA kRtAni karaNAni yaiste tathA nIcA jAvRttiH 4 vyAdibhiH nIcajananiSeviNo lokagarhaNIyA iti padadvayaM vyaktaM, bhRtyAH marttavyA eva tathA asaMdRzajanasya - * asamAnazIlalokasya dveSyA-dveSasthAnaM preSyA vA AdezyAH durmedhaso- durbuddhayaH, 'loke'tyAdi zrutizabdasya pratyekaM sambandhAt lokazrutiH - lokAbhimataM zAstraM bhAratAdi vedazrutiH - RksAmAdivedazAstraM adhyAtmazrutiH* cittajayopAyapratipAdanazAstraM samayazrutiH- Arhata bauddhAdisiddhAntazAstraM tAbhirvarjitA ye te tathA, ka ete evambhUtA ityAha- narA- mAnavAH, dharmabuddhivikalAH pratItaM, alIkena ca alIkavAdajanitakarmAgninA tena kA lAntarakRtena pradahyamAnA: 'asaMtapaNaM'ti azAntakena - anupazAntena asatA vA-azobhanena rAgAdipravartti| tenetyarthaH apamAnAdi prApnuvantIti sambandhaH, tatrApamAnanaM ca mAnaharaNaM pRSThimAMsaM ca-parokSasya dUSaNAvikaraNaM adhikSepazca-nindAvizeSaH pizunaiH khalairbhedanaM ca parasparaM premasambaddhayoH premacchedanaM gurubAndhavakhajanamitrANAM satkamapakSAraNaM ca apazabdaM kSArAyamANaM vacanaM parAbhibhUtasya vA eSAmapakSakaraNaM sAnnidhyAkaraNamityarthaH etAni AdiryeSAM tAni tadAdikAni, tathA abhyAkhyAnAni - asaSaNAbhidhAnAni bahuvidhAnAni prApnuvanti-labhante ityanupamAni pAThAntareNa amanoramANi hRdayasya uraso manasazca cetaso 'dUmagAI'ti * // 41 // For Parts Only ~283~ 2 adharma dvAre mRSAvA davipAkaH sU0 8 // 41 // jonary.org
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [2] ----------------------- mala [8] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka dAvakAnyupatApakAni yAni tAni tathA, yAvajIvaM duruddharANi-AjanmApyanuddharaNIyAni aniSTena kharaparuSeNa ca-atikaThoreNa vacanena yattarjana-re dAsa! puruSeNa bhavitavyamityAdi nirbhartsanaM-are! duSTakarmakArinapasara dRSTimArgAdityAdirUpaM tAbhyAM dInavadanaM 'vimaNa'tti vigataM ca mano yeSAM te tathA, kubhojanAH kuvAsasaH kuvasatiSu klizyanto naiva sukhaM zArIraM naiva nivRti-manaHsvAsthyaM upalabhante-prAmuvanti atyantavipuladuHkhazatasampradIptAH / tadiyatA'lIkasya phalamuktaM, 'esoM ityAdinA tvadhikRtadvAranigamanaM iti, vyAkhyA tvasya prathamAdhyayanapazcamadvAranigamanavat, 'eyaM taM vitiyaMpI'tyAdinA'dhyayananigamanaM, asya tvadhikRtAdhyayanaprathamadvArabadU vyAkhyAnaM, paraM etattadyatmAguddiSTaM dvitIyamapi adharmadvAraM na kevalaM prathamameveti vizeSaH, tadevaM dvitIyamadharmadvAraM samAptamiti, itizabdabravImizabdAvapi pUrvavadeveti praznavyAkaraNe dvitIyamadhyayanaM vivaraNataH samAptamiti // 2 // anukrama [12]] atha tRtIyamadattAdAnAkhyamadharmadvAram / | vyAkhyAtaM dvitIyamadhyayana, atha tRtIyamArabhyate, asya ca pUrveNa saha sUtrAbhihitAzravadvArakramakRta evaM sambandho'thavA pUrvaprAlIkakharUpaM prarUpitaM alIkaM cAdattagrAhiNaH prAyeNa jarUpantItyadattAdAnasvarUpamiha prarUpyate ityevaMsambandhasyAsyedamAdisUtram atra prathame zrutaskandhe dvitIyaM adhyayanaM "mRSAvAda" parisamAptaM atha prathame zrutaskandhe tRtIyaM adhyayanaM "adattAdAnaM" Arabhyate "adattAdAna::" - nAmaka tRtIyaM adharmadvAraM ~284~
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10(mUlaM+vRtti zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [1] muni dIparatnasAgareNa saMkalita...........AgamasUtra - [10], aMga sUtra - [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRtti: 5 - hainasvarUpa %- // 42 // prazvavyAka-4 jaMbU tazyaM ca adattAdANaM haradahamaraNabhayakalusatAsaNaparasaMtiga'bhejalobhamUlaM kAlabisamasaMsiyaM aho'cchi 43 adharmara0 zrI sataNhapatthANapatthoimaiyaM akittikaraNaM aNajaM chidamaMtaravidhuravasaNamaggaNaussavamattappamattapattavaMcaNa- dvAre bhayadeva0 kkhivaNaghAyaNaparANihuyapariNAmatakarajaNabahumayaM akaluNaM rAyapurisarakkhiyaM sayA sAhugarahaNija piya- adattAdAvRttiH jaNamittajaNabhedavippItikAraka rAgadosabahulaM puNo ya uppUrasamarasaMgAmaDamarakalikalahavehakaraNaM duggaiviNivAyavahaNaM bhavapuNabbhavakaraM ciraparicitamaNugayaM duraMtaM taiyaM adhammadAraM (sU09) 'jmbuu|' ityAdi, yathA pUrvAdhyayanayoH yAzayannAmAdibhiH paJcabhidharairadhyayanArthaprarUpaNA kRtA evamihApi kariSyate, tatra yAdRzamadattAdAnaM svarUpeNa tatpratipAdayaMstAvadAha-he jambU! tRtIyaM punarAmravadvArANAM, kiM?hai adattasya dhanAderAdAnaM-grahaNamadattAdAnaM hara daha iti-etau haraNadAyoH parapravarttanAyau~ zabdI vahanaharaNapabaryAyI vA chAndasAviti tIca maraNaM ca-mRtyuH bhayaM ca-bhItiretA evaM kaluSa-pAtakaM tena trAsanaM-bAsajanana kharUpa pattattathA taca tat tathA 'parasaMtiga'tti parasatke dhane yo'bhidhyAlomo-raudradhyAnAnvitA mUchoM sa mUlaM-nivandhanaM yasyAdattAdAnasya tattathA tatheti karmadhArayaH, kAlazca-arddharAtrAdi viSamaM ca-parvatAdidurga te saMzrita-AzritaM yattattathA, te hi prAyaH tatkAribhirAzrIyete iti, 'aho'chiNNataNhapatyANapatthohamadAi ti adha:-adhogatI acchinnatRSNAnAM-atruTitavAJchAnAM yatprasthAna-yAtrA tatra prastotrI-prastAvikA // 42 // pravartikA matiH-cuhiyasistat tathA, akIrtikaraNamanArya ete vyakte, tathA chidra-pravezadvAraM antaraM-avasaro 5 - *-5 A lina adattAdAnasya svarUpa ~285
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [3] ----------------------- mala [9] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka vidhura-apAyo vyasanaM-rAjAdikRtA''pat eteSAM mArgaNaM ca utsaveSu mattAnAM ca pramattAnAM ca prasuptAnAM ca vacanaM ca-pratAraNaM AkSepaNaM ca-cittavyagratApAdanaM ghAtanaM ca-mAraNamiti dvandvaH tata etatparaH-etaniSThaH anibhRta:-anupazAntaH pariNAmo yasyAsau chidrAntaravidhurabyasanamArgaNotsavamattapramattaprasuptavaJcanAkSepaNaghAtanaparAnibhRtapariNAmaH sa cAsau taskarajanasya tasya bahumataM yattattadhA, vAcanAntare khidamevaM pazyate-chidraviSajAmapApakaM ca-nilaM chidraviSamayoH sambandhIdaM pApamityarthaH, anyadA hi tatpApaM prakarnumazakyamiti bhAvaH, a-IF nibhRtapariNAma-saliSTaM taskarajanabahumataM ceti, akaruNa-nirdayaM rAjapuruSarakSitaM tairnivAritamityarthaH sadA sAdhugarhaNIyaM pratItaM priyajanamitrajanAnAM bheda-viyojanaM viprItiM ca-vipriyaM karoti yattattathA, rAgadveSabahulaM pratItaM, punazca-punarapi 'uppUratti utpUreNa-prAcuryeNa samaro-janamarakayukto yaH saGkAmo-raNaH sa utpUrasamasArasaGkAmaH sa ca Damara:-bidaraH kalikalahava-rATIkalaho na tu ratikalahaH vedhazca-anuzayaH eteSAM karaNaM-kAraNaM yattattathA, durgativinipAtavarddhanaM pratItaM bhave-saMsAre punarbhavAna-punaHpunarutpAdAn karotItyevaMzIlaM yattattadhA, ciraM paricitaM pratItaM anugataM-avyavacchinnatayA'nuvRttaM durantaM-duSTAvasAnaM vipAkadAruNatvAt tRtIpamadharmadvAra-pApopAya iti / tadiyatA yAdRza ityuktaM, atha yannAmetyabhidhAtumAha tassa ya NAmANi gotrANi hoti tIsaM, taMjahA-corikaM 1 parahaI 2 adattaM 3 kUrikarDa 4 paralAbho 5 asaMjamo 6 paradharNami gehI 7 lolika 8 takarataNaMti ya 9avahAro 10 hatthalahuttaNaM 11 pApakammakaraNaM anukrama [13] ma.vyA.8 adattAdAnasya svarUpa adattAdAnasya triMzat nAmAni ~286~
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [10] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata 3 adharma praznavyAkara0 zrIabhayadeva. sUtrAMka [10] adattAdAnanAmAni vRttiH // 43 // COCONOCT4UC4 dIpa 12 teNikaM 13 haraNavippaNAso 14 AdiyaNA 15 TuMpaNA dhaNANaM 16 appaJcao 17 avIlo 18 akkhevo 19 khevo 20 vikkhevo 21 kUDayA 22 kulamasI ya 23 kaMkhA 24 lAlappaNapatthaNA ya 25 AsasaNAya vasaNaM 26 icchAmucchA ya 27 taNhAgehi 28 niyaDikamma 29 aparacchaMtiviya 30 tassa eyANi e bamAdINi nAmadhejjANi hoti tIsaM adinAdANassa pAvakalikalusakammabahulassa aNegAI (sU010) 'tasse'tyAdi sugama, 'taya'tyupadarzanArthI, 'corikaMti coraNaM corikA saiva caurikyaM 1 parasmAtsakAzAdbhutaM parahataM 2 adattaM-avitIrNa 3 'kUrikarDa'ti krUraM cittaM kRro vA parijano yeSAmasti te kuriNastaiH kRtaManuSThitaM yattattathA, kacittu kuruTukakRtamiti dRzyate tatra kuruTukA:-kAkaTukabIjaprAyAH ayogyAH sadguNAnAmiti 4 paralAbhA-parasmAdravyAgamaH 5 asaMyamaH 6 paradhane guji: 7'lolika si laulyaM 8 taskaratvamiti ca 9 apahAraH10'hasthalattaNa ti paradhanaharaNakutsito hasto yasyAsti sa hastalastAvo hastalatvaM pAThAntareNa hastalaghutvamiti 11 pApakarmakaraNaM 12'teNikanti stenikA steyaM 13 haraNena-moSaNena vipraNAzaH paradravyasya haraNavipraNAzaH 14 'AiyaNati AdAnaM paradhanasyeti gamyate 15 lopanA-avacchedanaM dhanAnAM-- vyANAM parasyeti gamyate 16 apratyayakAraNatvAdapratyayaH 17 avapIDanaM pareSAmityavapIDA 18 AkSepaH paradravyasyeti gamyate 19kSepaH parahastAt dravyasya preraNaM 20 evaM vikSapo'pi 21 kUTatA-tulAdInAmanyathAtvaM 22 kulamaSI ca kulamAlinyaheturitikRtvA 23 kAlA paradravye iti gamyate 24 'lAlappaNapatthaNA yati lAla anukrama [14] adattAdAnasya triMzat nAmAni ~287~
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndhaH [1], ----------------------- adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [10] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [10] dIpa anukrama panasya-garhitalApasya prArthaneva prArthanA lAlapanaprArthanA, caurya hi kurvan garhitalapanAni tadapalAparUpANi dInavacanarUpANi vA prArthayatyeva, tatra hi kRte tAnyavazyaM vaktavyAni bhavantIti bhAvaH 25 vyasanaM vyasanahetutvAt pAThAntareNa 'AsasaNAya vasaNe ti AzasanAya-vinAzAya vyasanamiti 26 icchA ca-paradhanaM pratyabhilASaH mUrchA-tatraiva gADhAbhiSaGgarUpA taddhetukatvAdadattagrahaNasyeti icchAmULa ca taducyate 27 tRSNA ca -prAptadravyasyAvyayecchA gRddhizca-aprAptasya prApsivAJchA taddhetukaM cAdattAdAnamiti tRSNA gRdizvocyata iti hai|28 nikRteH-mAyAyAH karma nikRtikarma 29 avidyamAnAni pareSAmakSINi draSTavyatayA yatra tadaparAkSaM asa makSamityarthaH, itirupadarzane apiceti samuccaye 30, iha ca kAnicitpadAni sugamasvAnna vyAkhyAtAni, 'ta4||ssatti yasya svarUpa prAgvarNitaM tasyAdattAdAnasyeti sambandhaH, etAni-anantaroditAni triMzaditi yogaH evamAdikAni-evaMprakArANi cAnekAnIti sambandhaH, anekAnIti kacinna dRzyate, nAmadheyAni-nAmAni bhavanti, kimbhUtasya adattAdAnasya ?-pApena-apuNyakarmarUpeNa kalimA ca-yuddhena kaluSANi-malImasAni yAni karmANi-mitradrohAdivyApArarUpANi tairbahulaM-pracuraM yat tAni vA bahulAni-bahUni yatra tattathA tasya / atha ye adattAdAnaM kurvanti tAnAha taM puNa kareMti coriyaM takarA paradacvaharA cheyA kayakaraNaladdhalakkhA sAhasiyA lahussagA atimahicchalobhagacchA daddaraovIlakA ya gehiyA ahimarA aNabhaMjakabhaggasaMdhiyA rAyaduGkakArI ya visayanicchUDhaloka [14] For P OW adattAdAnasya triMzat nAmAni ~288~
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [11] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka prazvavyAka-hA ra0zrIabhayadeva0 159-45-5-15 lA3 adharma dvAre adasAdAnakArakA sU011 [11] kRttiH // 44 // dIpa bajhA uddohakagAmaghAyapuraSAyagapaMthaghAyagabhAlIvagatitthabheyA lahuhasthasaMpauttA jaikarA khaMDarakkhatthIcorapurisacorasaMdhiccheyA ya gaMthibhedagaparadhaNaharaNalomAvahAraakkhevI haDakArakA nimmaddagagUDhacorakagocoragaassacoragadAsicorA ya ekacorA okahakasaMpadAyakaucchipakasasthadhAyakavilacorI(kolI)kArakA ya niggAhavippaluMpagA bahuvihateNikaharaNabuddhI, ete anne ya evamAdI parassa davA hi je aviryaa| vipulabalapariggahA ya bahave rAyANo paradharNami giddhA sae va dave asaMtuTThA paravisae ahihaNaMti te luddhA paradhaNassa kaje cauraMgavibhattabalasamaggA nicchiyavarajohajuddhasaddhiyaahamahamitidappiehi sennehiM saMparicuDA paumasagaDasUicakasAgaragarulacUhAtiehiM aNiehiM uttharaMtA abhibhUya haraMti paraNAI avare raNasIsaladdhalakkhA saMgAmaMmi ativayaMti sannaddhabaddhapariyarakhappIliyaciMdhapaTTagahiyAuhapaharaNA mADivaravammaguMDiyA AviddhajAlikA kavayakaMkaDaiyA urasiramuhabaddhakaMThatoNamAitavaraphalaharacitapahakarasarahasakharacAvakarakaraMchiyasunisitasaravarisacaDakarakamuyaMtaSaNacaMDavegadhArAnivAyamagge aNegadhaNumaMDalamgasaMdhitAuchaliyasattikaNagavAmakaragahiyakheDaganimmalanikiTThakhaggapaharaMtakoMtatomaracakkagayAparasumusalalaMgalasUlalaulabhiMDamAlAsambalapaTTisacammedvaduSaNamoDiyamoggaravaraphalihajatapattharaduhaNatoNakuveNIpIDhakaliyaIlIpaharaNamilimilimilatasippaMtavijujalaviracitasamappAhaNabhatale phuDapaharaNe mahAraNasaMkhabherivarasUrapaurapaDupahaDAyaNiNAyagaMbhIraNaMditapakkhubhiyavipulapose. hayagayarahajohaturitapasaritauddhatatamaMdhakArabahule kAtaranaraNayaNahiyayavAulakare viluliya anukrama [15] -* // 44 // * SAREauraton international ~289~
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [3]----------------------- mala [11] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [11] dIpa anukrama ukaDavaramajaDatirIDakuMDaloDudAmADoviyA pAgaDapaDAgausiyajjhayavejayaMticAmaracalaMtachadhikAragambhIre hayahesiyahasthigulugulAiyarahaghaNaghaNAiyapAikaharaharAiyaaphADiyasIhanAyA cheliyavighuhukuhakaMThagayasaddabhImagajie sayarAhahasatarusaMtakalakalarave AsUNiyavayaNarudde bhImadasaNAdharohagADhadaDhe sappahAraNujjayakare amarisavasatibbarattanidAritacche veradiTikuddhaciTThiyativalIkuDilabhiuDikayanivADe vahapariNayanarasahassavikamaviyaMbhiyabale vagaMtaturagarahapahAviyasamarabhaDA AvaDiyoyalAdhavapahArasAdhitA samUsapiyavAhujuyalaM mu: kaTTahAsapukaMtavolabahule phalaphalagAvaraNagahiyagayabarapatdhitadariyabhaDakhalaparopparapalaggajuddhagacitaviusitaparAsirosaturiyaabhimuhapaharitachinnakarikaravibhaMgitakare avainisuddhabhinnakAliyapagaliyaruhirakatabhUmikadamacimicilapahe kucchidAliyagalitaruliMtanibhelaMtaMtapharuraMta'vigalamammAyavikayagADhadinapahAramuJchitarulaMtaveMbhalavilAvakaluNe hayajohabhamaMtaturagauddAmamattakuMjaraparisaMkitajaNanibbukacchinnadhayabhaggarahavaranasirakarikalevarAkinnapatitapaharaNavikinAbharaNabhUmibhAge naccaMtakabaMdhapaurabhayaMkaravAyasaparileMtagiddhamaMDalabhamaMtacchAyaMdhakAragaMbhIre vasuvamuhavikaMpitabdha paccakkhapiuvaNaM paramaruddabIhaNagaM duSpavesataragaM abhivayaMti saMgAmasaMkaDaM paradhaNaM mahaMtA abare pAikkacorasaMghA seNAvaticoravaMdapAgaDDikA ya aDavIdesaduggavAsI kAlaharitaratapItasukillaaNegasayaciMdhapaTTabaddhA paravisae abhihaNati luddhA dhaNassa kaje rayaNAgarasAgaraM ummIsahassamAlAulAkulavitoyapotakalakaleMtakaliyaM pAyAlasahassavAyavasavegasalila uddhammamANadagarayarayaMdhakAra vara [15] ~290~
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [11] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [11] praznabyAka 20zrIabhayadeva0 3 adharma dvAre adattAdAnikArakAH sU0 11 vRttiH // 45 // dIpa pheNapauradhavalapulapulasamuDiyaTTahAsaM mAruyavicchubhamANapANiyajalamAluppIlahuliyaM aviya samaMtao khubhiyaluliyakhokhumbhamANapaksaliyacaliyavipulajalacakavAlamahAnaIvegaturiyApUramANagaMbhIravipulaAvattacayalabhamamANaguSpamANucchalaMtapaccoNiyattapANiyapadhAviyakharapharusapayaMDavAuliyasalilaphutavItikalolasaMkulaM mahAmagaramacchakacchabhohAragAhatimisuMsumArasAvayasamAhayasamuddhAyamANakapUraghorapauraM kAyarajaNahiyayakaparNa ghoramArasaMtaM mahanbhayaM bhayaMkara patibhayaM uttAsaNagaM aNorapAraM AgAsaM ceva niravalaMba uppAiyapavaNadhaNitanoliyauvaruvaritaraMgadariyaativegavegacakkhupahamuccharaMtakacchaigaMbhIravipulagajiyaguMjiyanigyAyagaruyanivatitasudIhanIhAridUrasucatagaMbhIradhugudhugaMtasaI paDipaharubhaMtajakkharakkhasakuhaMDapisAyarusiyatajAyajavasamgasahassasaMkula pahappAiyabhUyaM viracitabalihomadhUvauvacAradinnarudhiracaNAkaraNapayatajogapayayacariya pariyamtajurgatakAlakappovamai duraMtamahAnaInaIvaImahAbhImadarisaNija duraNuccaraM visamappaversa dukkhuttAraM durAsayaM lavaNasalilapuNNaM asiyasiyasamUsiyagehi hatthatarakehiM vAhaNehiM aivaittA samuhamAjhe harNati gaMtUNa jaNassa pote paradabbaharA narA niraNukaMpA nirAvayakkhA gAmAgaranagarakheDakabbaDamaDaMbadoNamuhapaTTaNAsamaNigamajaNavate ya dhaNasamiddhe haNaMti thirahiyayachinnalajjA baMdiggahagoggahe ya geNhaMti dAruNamatI NikiyA Niya haNati chiMdaMti gehasaMdhi nikkhittANi ya haraMti dhaNadhannadavvajAyANi jaNavayakulANaM NigghiNamatI parassa dabvAhi je avirayA, taheva keI adinAdANaM gavesamANA kAlAkAlesu saMcaratA ciyakApajaliyasarasadaradahaka anukrama [15] // 45 // ~291
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [11] dIpa anukrama [15] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayana [ 3 ] mUlaM [11] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Education th hiyakalevare ruhiralittavayaNa akhatakhAtiyapItaDAiNibhamaMtabhayakaraM jaMbuyakkhikkhiyaMte dhUyakayadhorasade veyAyanisuddha kahakahita pahasitabIhaNa kanirabhirAme atidubhigaMdhabIbhacchadarasaNije susANavaNasunnagharaleNaaMtarAvaNagirikaMdaravisamasAvayasamAkulAsu vasahIsu kilissaMtA sItAtavasosiyasarIrA dahucchavI nirayatiriyabhavasaMkaDadukkha saMbhAraveyaNijANi pAvakammANi saMcirNatA dulahabhakkhannapANabhoyaNA pivAsiyA jhuMziyA kilaMtA maMsakuNimakaMdamUlajaMkiMcikayAhArA ubvigA uppuyA asaraNA aDavIvAsa uveMti vAlasatasaMRNi ayasakarA takarA bhayaMkarA kAsa harAmoti ajja davvaM iti sAmatthaM kareMti gujjhaM bahuyassa jaNassa kajjakaraNesu vigdhakarA mattapamattapattavIsatthadighAtI vasaNanmudapasu haraNabuddhI vigabdha ruhiramahiyA pati naravatimajjAyamatikaMtA sajjaNajaNadurguchiyA sakammehiM pAvakammakArI asubhapariNayA ya dukkhabhAgI niJcAiladuhamanindumaNA iha loke ceva kilissaMtA paradavvaharA narA vasaNasayasamAvaNNA ( sU0 11 ) 'taM puNe'tyAdi, tat punaH kurvanti caurya 'taskarAH' tadeva caurya kurvantItyevaMzIlAH taskarAH paradravyaharA: pratItaM chekA:-nipuNAH kRtakaraNA-bahuzo vihitacaurAnuSThAnAH te ca te labdhalakSAzca-avasarajJAH kRtakaraNalabdhalakSAH sAhasikA - dhairyavantaH laghukhakAtha-tucchAtmAnaH atimahecchAca lobhagrastAceti samAsaH 'daharaNavIlagA yatti dardareNa - galadardareNa vacanAdopenetyarthaH apanIDayanti-gopAyantamAtmakharUpaparaM vilajjIkurvanti For Parts Only ~292~
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [11] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [11] // 46 // dIpa praznavyAka-yete daIrApabIDakAH, muSNanti hi zaThAtmAnaH tathAvidhavacanAkSepaprakaTitakhabhAvaM mugdhaM janamiti, athavA adharmara.zrIa- dardaraNopapIDayanti-jAtamanobAdhaM kurvantIti daIropapIDakAH te ca, gRddhiM kurvantIti gRhikAH abhimukhaM || dvAre bhayadeva0 lAparaM mArapanti ye te'bhimarAH RNaM-deyaM dravyaM bhaJjanti-na dadati ye te RNabhAkA: bhagnA:-lopitAH sandhayaH adattAdAvRttiH vimatipattI saMsthA yaiste bhAsandhikAH tataH padadvayasya karmadhArayaH rAjaduSTa-kozaharaNAdikaM kurvanti yete nakArakA tathA te pa viSayAta-maNDalAt 'nicchRDha'tti nibhaTitA yete tathA lokavAthA:-janavahiSkRtAstataH karmadhA-||4| su011 riyA udohakAba-ghAtakA uddahakAca vA-aTabyAdivAhakA grAmaghAtakAzca puraghAtakAca padhighAtakAca A-1 dIpikAca-gRhAdipradIpanakakAriNa: tIrthabhedAca-tIrthamocakA iti dvandvaH, laghuhastena-hastalAghavena samprayuktA yete tathA 'jUIkara'tti takarAH 'khaNDarakSA zulkapAlAH kopAlA vA striyAH sakAzAt triyameva vA cora-4 yanti strIrUpA vA ye caurAste strIcaurAH evaM puruSacaurakA api sandhicchedAzca-kSAtrakhAnakA eteSAM dvandUstataste ca, prandhibhedakA iti vyaktaM, paradharna haranti yete paradhanaharaNA: lomAnyavaharanti ye te lomAvahArA: niHzUkatayA bhayena paraprANAn vinAzyaiva muSNanti ye te lomAvahArA ucyante AkSipanti vazIkaraNA dinA ye te tato muSNanti te AkSepiNaH, eteSAM dvandvaH, 'haDakAraga'tti haThena kurvanti yete haThakArakAH pAThAzAntareNa 'paradhaNalomAvahArabhakkhevahaDakArakatti sarve'pyete cauravizeSAH, nirantaraM mRdUnanti yete nimeMkAH // 45 // gUDhacaurA:-pracchannacaurA gocaurA azvacaurakA dAsIcaurAzca pratItAH, eteSAM dvandvo'taste ca, ekacaurA-ye anukrama [15] SAREauratonintamational Auditurary.com ~293~
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [11] dIpa anukrama [15] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayana [ 3 ] mUlaM [11] zrutaskandha: [1], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH ekAkinaH santo harantIti 'ukkaDaga' ti apakarSakA ye gehAd grahaNaM niSkAzayanti caurAn vA AkArya para - gRhANi moSayanti caurapRSThavahA vA sampradAyakA ye caurANAM bhaktakAdi prayacchanti 'ucchpika'tti avacchi|mpakAzcoravizeSA eva sArthaghAtakAH pratItAH bilakolIkArakAH paravyAmohanAya visvaravacanavAdino visvaravacanakAriNo vA eteSAM dvandvo'taste ca, nirgatA grAhAt-grahaNAnnigrahAH rAjAdinA avagRhItA ityarthaH, te ca te vipralopakAzceti samAsaH bahuvidhena 'teNikka'tti steyena haraNabuddhiryeSAM te bahuvihateNikaraNa buddhI pAThAntareNa 'bahuvihatavaharaNabuddhi tti bahuvidhA tathA tena prakAreNApaharaNe buddhiryeSAM te tathA, ete uktarUpA anye caitebhyaH evaMprakArA adattamAdadatIti prakramaH kathaMbhUtAste ityAha- parasya dravyAye aviratA-anivRttA iti / ye adattAdAnaM kurvanti te uktAH, adhunA ta evaM yathA tatkurvanti taducyate-vipulaM balaM sA madhye parigrahazca - parivAro yeSAM te tathA te ca bahavo rAjAnaH paradhane gRddhAH, idamadhikaM vAcanAntare padatrayaM, tathA svake-dravye'santuSTAH paraviSayAn-paradezAnabhinnanti lubdhA dhanasya kArye dhanasya kRte ityarthaH, caturbhiraGgairvibhaktaM samAptaM vA yuddhalaM sainyaM tena samagrA-yuktA ye te tathA nizcitaiH- nizcayavadbhirvarayodhaiH saha yazuddha-saGgrAmastatra zraddhA saJjAtA yeSAM te tathA te ca te ahamahamityevaM darpitAzca darpavanta iti samAsastairevaMvidhaiH bhRtyaiH-padAtibhiH kacitsainyairiti pavyate saMparivRtAH sametAH tathA padmazakaTasUcIcakra sAgaragaruDavyUhAcitaiH, iha vyUhazabdaH pratyekaM sambadhyate, tatra padmAkAro vyUhaH padmavyUhaH pareSAmanabhibhavanIyaH sainyavinyAsavizeSaH eva For Parts On ~294~ you
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [11] dIpa anukrama [15] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayana [ 3 ] mUlaM [11] zrutaskandha: [1], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka- 5 manye'pi paJca, etairAcitAni - racitAni yAni tAni tathA taiH kaH ?-anIkaiH sainyaiH athavA padmAdivyUhA ra0 zrIa- AdiryeSAM gomUtrikAvyUhAdInAM ye te tathA tairupalakSitaiH, keH ? anIkeH, 'uttharaMta ti AstRNvantaH AcchAdayantaH parAnIkAnIti gamyaM, abhibhUya jitvA tAnyeva haranti paradhanAnIti vyaktaM apare sainyayoddhakebhyo nRpebhyo'nye svayaMpoddhAro rAjAnaH raNazIrSe saGgrAmazirasi prakRSTaraNe labdho lakSyo yaiste tathA 'saMgAMmaMti dvitIyA saptamyartheti kRtvA saGgrAme raNe'tipatanti khayameva pravizanti na sainyameva yodhayanti, kiMbhUtAH ?sannaddhAH sannahanyAdinA kRtasannAhAH baddhaH parikaraH - kavaco yaiste tathA utpIDito-gADhaM baddhaH cihnapaTTo-netrA dicIvarAtmako mastake yaiste tathA tathA gRhItAnyAyudhAni zastrANi praharaNAya yaiste tathA, athavA AyudhapraharaNAnAM kSepyAkSepyatAkRto vizeSaH, tataH sannaddhAdInAM karmadhArayaH, pUrvoktameva vizeSaNaM prapaJcayannAha mADhI -tanutrANavizeSastena varavarmaNA ca pradhAnatanutrANavizeSeNaiva guNDitA parikaritA ye te mADhIvara varmagu NDitAH pAThAntare 'mADiguDavammaguNDitA' tatra guDA-tanutrANavizeSa eva zeSaM tathaiva AviddhA-parihitA jAlikA - lohakazuko yaiste tathA kavacena-tanutrANavizeSeNaiva kaNTakitAH kRtakavacA ye te tathA urasA-vakSasA saha ziromukhA UrddhamukhAH baddhA-yantritAH kaNThe-gale toNAH-toNIrAH zaradhayo yaiste uraH ziromukhabaddhakaNThatoNAH tathA mAiyatti hastapAsikA (zitAni) varaphalakAni - pradhAnapharakA yaiste tathA teSAM satko racitoraNocitaracanAvizeSeNa paraprayuktapraharaNaprahArapratighAtAya kRtaH 'pahakara'tti samudAyo yaiste tathA tataH pUrvapa bhayadeva0 vRttiH // 47 // 5 Eucation Internation For Parts Only ~ 295~ 3 adharma dvAre adattAdAnakArakAH sU0 11 // 47 //
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [3]----------------------- mala [11] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [11] dIpa anukrama dena saha karmadhArayo'tastaiH sarabhasaiH-sahaH kharacApakara:-niSThurakodaNDahastairdhAnuSkarityarthaH ye karAJchitA:karAkRSTAH sunizitA:-atinizitAH zarA-bANAsteSAM yo varSacaTakarako-vRSTivistAro muyaMtatti-mucyamAnaH sa eva ghanasya-meghasya caNDavegAnAM dhArANAM nipAtaH tasya mAgoM yaH sa tathA tatra, 'maMtetti pAThAntaraM, tatra ca matpratyayAntavAt, nipAtavati saGgrAme'tipatantIti prakramaH, tathA'nekAni dhaSi ca maNDalAgrANi ca |-khagavizeSAH tathA sandhitA:-kSepaNAyogIrNA ucchalitA-UrdU gatAH zaktayazca-trizUlarUpAH kaNakAcadAvANAH tathA vAmakaragRhItAni kheTakAni ca-phalakAni nirmalA nikRSTAH khanAca-pujayaladhikozIkRtakara vAlA tathA paharantatti-prahArapravRttAni kuntAni ca-zastravizeSAH tomarAzca-yANavizeSAzcakANi ca-arANi gadAzca-daNDavizeSAH parazavazca-kuThArAH muzalAni ca-pratItAni lAGgalAni ca-halAni zUlAni ca laguDAca pratItAH bhiNDamAlAni ca-zastravizeSAH zabbalAzca-mallA: pahisAba anavizeSAH carmeSTAzca-ca|mmenapASANA: dughaNAzca-mudgaravizeSAH mauSTikAzca-muSTipramANapASANAH mudgarAzca pratItAH varaparighAcaprabalArgalAH yamastarAma-gophaNAdipASANAH duhaNAzca-TakarAH toNAzca-zaradhayaH kuveNyazva-rUdigamyAH pIThAni ca-AsanAnIti dvandvaH ebhiH pratItApratItaiH praharaNavizeSaiH kalito-yukto yaH sa tathA IlIbhiH-karavAlavizeSaiH praharaNaca-tadanyaiH milimilimilatatti cikicikApamAnaH 'khipata'si kSipyamANairvidyataH-14 kSaNaprabhAyAH ujvalAyA-nirmalAyAH viracitA-vihitA samA-sadRzI prabhA-dIsiryatra tattathA tadevaMvidhaM na-1 [15] ~2964
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [11] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [11] dIpa praznavyAka- bhastalaM patra sa tathA tatra saGgrAme, tathA 'sphuTapraharaNe sphuTAni-vyaktAni praharaNAni yatra sa tathA tatra saGgrAme, 3 adharmara0zrIa- tathA mahAraNasya sambandhIni yAni zaGkhaca bherI ca-dundubhIH varatUrya-lokapratItaM teSAM pracurANAM paTUnAM-spaSTa- II dvAre bhayadeva. dhvanInAM paTahAnAM ca-paTahakAnAM AhatAnAM-AsphAlitAnAM ninAdena-dhvaninA gambhIreNa-bahalena ye na- adattAdAvRttiH nditA-hRSTA prakSubhitAzca-bhItAsteSAM vipulo-vistIrNo ghoSo yatra sa tathA tatra, hayagajarathayoddhezyaH sakA- nakArakAH zAt tvaritaM-zIghra prasRtaM-prasaramupagataM yadrajo-dhUlI tadevoddhatatamAndhakAraM-atizayaprabalatamitraM tena bahulo // 48 // yaH sa tathA tatra, tathA kAtaranarANAM nayanayorhadayasya ca 'vAulatti vyAkulaM kSobhaM karotItyevaMzIlo yasa tathA tatra, tathA vilulitAni-zithilatayA caJcalAni yAnyutkaTagharANi-unnatapravarANi mukuTAni-mastakA-la bharaNavizeSAstirITAni ca-tAnyeva zikharatrayopetAni kuNDalAni ca-karNAbharaNAni uDudAmAni ca-nakSatramAlAbhidhAnAbharaNavizeSAsteSAmATopaH-sphAratA sA vidyate yatra sa vilulitotkaTavaramukuTatirITakuNDalohudAmATopika iti, tathA prakaTA yA patAkA ucchritA-UddhIkRtA ye dhvajA-garuDAdidhvajA vaijayantyazca-vijayasUcikAH patAkA eva cAmarANi ca calanti chatrANi ca teSAM sambandhi yadandhakAraM tena gambhIra:-aladhamadhyo yaH sa tathA tataH karmadhArayastatastatra, tathA hayAnAM yat heSitaM-zabdavizeSaH hastinAM ca yadU gulugulAyitaM-zabdavizeSa eva tathA rathAnAM yat 'ghaNaghaNAiya'tti ghaNaghaNetyevaMrUpasya zabdasya karaNaM tathA 'pAika'tti // 48 // mApadAtInAM yat 'haraharAiyatti haraharetizabdasya karaNaM AsphoTitaM ca-karAsphoTarUpaM siMhanAdazca-siMhasyeva anukrama [15] 5A5%25E ~297
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [11] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 35994-56-4-9-7- [11] dIpa anukrama zabdakaraNaM 'heliya'tti seMTitaM sItkArakaraNaM vighuSTaM ca-virUpaghoSakaraNaM utkRSTaM ca-uskRSTinAda AnandamahAdhvanirityarthaH kaNThakRtazabdazva-tathAvidho galaravaH ta eva bhImagarjitaM-meghadhvaniyaMtra sa tathA tatra, tathA| 'sayarAhatti ekahelayA hasatAM ruSyatAM vA kalakalalakSaNo rakho yatra sa tathA Azunitena-depatsthUlIkRtena | badanena ye raudrA-bhISaNAste tathA, tathA bhImaM yathA bhavatItyevaM dazanairadharoSTho gAI daSTo yaiste tathA, tataH karmadhArayA, tatasteSAM bhaTAnAM satpahAraNe-suSTu prahArakaraNe udyatA:-prayatnapravRttAH karA yatra sa tathA tatra, tathA amarSa-| |vazena-kopavazena tI-atyarthe rakte-lohite niharite-visphArite akSiNI-locane yatra sa tathA, vairapradhAnA| dRSTiH bairadRSTistayA vairadRSTyA-vairavuddhyA vairabhAvena ye kruddhAzceSTitAzca taikhivalIkuTilA-valitrayavakrA bhrakuTi: -nayanalalATavikAravizeSaH kRtAlalATe yantra sa tathA tatra, vadhapariNatAnAM-mAraNAdhyavasAyavatAM narasahasrANAM vikrameNa-puruSakAravizeSeNa vijRmbhitaM-visphuritaM balaM-zarIrasAmaya yatra sa tathA tatra, tathA vlgtturngge| kArazca pradhAvitA-vegena pravRttA ye samarabhaTA-saGghAmayoddhAste tathA, ApatitA-ghoDumudyatAH chekAvakSA lA- ghavaprahAreNa-dakSatAprayuktaghAtena sAdhitA-nirmitA yaiste tathA, 'samUsaviya'tti samucchritaM harSAtirekAdU:IIkRtaM vAhuyugalaM yatra tattathA tayathA bhavatItyevaM muktAhahAsA:-kRtamahAhAsadhvanayaH 'pukaMta'tti pUtkurvantaH pU. tkAraM kurvANAstataH karmadhArayaH tatasteSAM yo bola:-kalakalaH sa bahulo yatra sa tathA tatra, tathA 'phuraphala-1 gAvaraNagahiyatti sphurAca phalakAni ca AvaraNAni ca-sannAhA gRhItAni paiste tathA 'gayavarapatthita tti | 2-96490- 91-9% [15]] pra.vyA .9 REnational muraryorm ~298~
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [3]----------------------- mala [11] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [11] dIpa praznacyAka-15/gajavarAn-ripumataGgajAn prArthayamAnA-hantumArohu~ vAbhilaSamANAstatra zaktAstacchIlA vA yete tathA tataH adharmara0 zrIa- karmadhArayastataste ca te dRptabhaTakhalAzca-darpitayodhaduSTA iti samAsaH, te ca te parasparamalanA-anyo'nyaM dvAre bhayadevAyoDumArabdhA ityarthaH te ca te yuddhagarvitAzca-yodhanakalAvijJAnagarvitAste ca te vikositavarAsibhiH-niSka- adattAdAvRttiH zarSitavarakaravAlaiH roSeNa-kopena tvarita-zIghra abhimukha-Abhimukhyena praharadbhiH chinnAH karikarA yaiste tathA nakArakAH te ceti samAsasteSAM 'viyaMgiyatti vyanitA:-khaNDitAH karA yatra sa tathA tatra, tathA 'avaiddha'si apa-|| sU011 // 49 // viddhavAH-tomarAdinA samyagviddhA nizuddhaM bhinnA-nirminAH sphATitAca-vidAritA ye tebhyo yat pragalitaM rudhiraM tena kRto bhUmI yaH kardamastena cilIcivilA:(llA)-cilInAH panthAno yatra sa tathA, kukSau dAritAH kukSidAritAH galitaM rudhiraM zravanti rulanti vA-bhUmau luThanti nilitAni-kukSito bahiSkRtAni abrANiudaramadhyAvayabavizeSAH yeSAM te tathA, 'phuraphuratavigala'tti phuraphurAyamANAzca vikalAzca-niruddhendriyavRttayo ye te tathA marmaNi AtA marmAhatAH vikRto gADho dattA prahAro yeSAM te tathA ata eva mUrchitAH santo bhUmI luuntaH vihvalAzca-nissahAGgA ye te tathA, tataH kukSidAritAdipadAnAM karmadhArayaH, tatasteSAM vilApA-zabdavizeSaH karuNodayAspadaM yatra sa tathA tatra, tathA hatA-vinAzitAH yodhA:-azvArohAdayo yeSAM te tathA te| haa||49|| bhramanto-yadRcchayA sazcarantasturagAzca uddAmamattakuJjarAtha parizaGkitajanAca-bhItajanA nivukacchinnadhvajA:nirmUlanikRttaketavo bhagnA-dalitA rathavarAzca yatra sa tathA, naSTazirobhiH-chinnamastakaH karikalevaraiH-danti anukrama [15] ~299~
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [3]----------------------- malaM [11] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [11] dIpa anukrama zarIrairAkIrNA-vyAptAH patitapaharaNA:-dhvastAyudhA vikIrNAbharaNA-vikSiptAlaGkArA bhUme gA-dezA yatra sAra tathA tataH karmadhArayaH tatra, tathA nRtyanti kabandhAni-zirorahitakaDebarANi pracurANi yatra sa tathA bhayaGkaravAyasAnAM 'pariliMtagiddha'tti parilIyamAnagRddhAnAM ca yat maNDalaM-cakravAlaM bhrAmyat-saMcarat tasya yA|| chAyA tayA yadandhakAraM tena gambhIro yaH sa tathA tatra, saGgrAme'pare rAjAnaH paradhanagRddhA atipatantIti prakRtaM, atha pUrvoktamevArtha sasisatareNa vAkyenAha-vasavo-devA vasudhA ca-pRthivI ca kampitA yaiste tathA te iva rAjAna iti prakramA pratyakSamiva-sAkSAdiva taddharmayogAt pitRvanaM-imazAnaM pratyakSapitRvanaM 'paramaruddabIha-13 jaNagaM'ti atyarthadAruNabhayAnaka duSpravezatarakaM-praveSTamazakyaM sAmAnyajanasyeti gamyaM atipatanti-pravizanti sAmasaGkaTa-sAmagahanaM paradhanaM-paradravyaM 'mahaMta'tti icchanta iti, tathA'pare-rAjabhyo'nye pAikacorasaMghA:-10 padAtirUpacaurasamUhAH, tathA senApatayaH, kiMkharUpAH?-cauravRndaprakarSakAzca tatpravarttakA ityarthaH, aTavIdeze yAni durgANi-jalasthaladurgarUpANi teSu vasanti ye te tathA, kAlaharitaraktapItazuklAH paJcavarNA itiyA-16 vat anekazatasayAzcihapaTTA baddhA yaiste tathA paraviSayAnabhinnanti, lubdhA iti vyaktaM, dhanasya kArye-dhanakRte ityarthaH, tathA ratnAkarabhUto yaH sAgaraH sa tathA taM cAtipatyAbhinnanti janasya potAniti sambandhaH, urmayo-18 vIcayastatsahasrANAM mAlA:-patayastAbhirAkulo yaH sa tathA, AkulA-jalAbhAvena vyAkulitacittA ye vitoyapotA:-vigatajalayAnapAtrAH sAMyAtrikAH 'kalakalita'tti kalakalAyamAnAH-kolAhalabolaM kurvANAstaiH [15] For P OW ~300~
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [3]----------------------- malaM [11] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [11] dIpa praznavyAka- kalito yaH sa tathA, anenAsyApeyajalavamuktaM, athavA urmisahasramAlAbhiH AlalAkula:-ativyAkulo adharmara0 zrIa-mAyaH sa tathA, tathA viyogapotaiH-vigatasambandhanabodhisthaiH kalakalaM kurvadbhiH kalito yaH sa tathA tataH karmadhAra dvAre bhayadeva kAyo'tastaM, tathA pAtAlA:-pAtAlakalazAsteSAM yAni sahasrANi tairvAtavazAdvegena yatsalilaM-jaladhijalaM 'u-18 | adattAdAzAkhamamANaM ti ya utpATyamAnaM tasya yadudakaraja:-toyareNustadeva rajo'ndhakAraM-dhUlItamo yatra sa tathA taM, varaH pheno-DiNDIra pracuro dhavala: 'pulaMpula'tti anavarataM yaH samutthito-jAtaH sa evAhAso yatra varaphena evaM // 50 // vA pracurAdivizeSaNo'hAso yatra sa tathA taM, mArutena vikSobhyamANaM pAnIyaM yatra sa tathA, jalamAlAnA-2 jalakallolAnAmutpIla:-samUho 'huliya'tti zIghro yatra sa tathA tataH karmadhArayo'tastaM, apiceti samuccaye, tathA samantataH-sarvataH kSubhitaM-vAyuprabhRtibhirvyAkulitaM lulitaM-tIrabhuvi luThitaM 'khokhumbhamANa'ti mahA-10 matsyAdibhirbhRzaM vyAkulIkriyamANaM praskhalita-nirgacchasparvatAdinA skhalitaM calitaM-khasthAnagamanapravRttaM |vipulaM-vistIrNa jalacakravAlaM-toyamaNDalaM yatra sa tathA, mahAnadIvegaiH-gaGgAnimnagAjavaiH tvaritaM yathA bhava tItyevamApUryamANo yaH sa tathA gambhIrA-alabdhamadhyAH vipulA-vistINoMzca ye AvattA-jalazramaNasthAna-12 sArUpAH teSu capalaM yathA bhavatItyevaM bhramanti-saJcaranti gupyanti-vyAkulIbhavanti ucchalanti-utpatanti uca-12 lanti vA-UrddhamukhAni calanti pratyavanivRttAni vA-adhaH patitAni pAnIyAni prANino vA yatra sa tathA // 50 // athavA jalacakravAlAntaM nadInAM vizeSaNamApUryamANAntaM cAva nAmiti, tathA pradhAvitAH-vegitagatayaH kha anukrama [15] SA -565 ~301~
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [3]----------------------- mala [11] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [11] dIpa anukrama raparuSA:-atikarkazAH pracaNDAH-raudrAH vyAkulitasalilA:-vilolitajalAH sphuTanto-vidIryamANA ye vIcirUpAH kallolA na tu vAyurUpAstaiH saGkalo yaH sa tathA tataH karmadhArayo'tastaM, tathA mahAmakaramatsyakacchapAca 'ohAra'si jalajantuvizeSAste ca grAhatimisuMsumArAzca zvApadAtheti dvandvasteSAM samAhatAba-paraspare-|| |NopahatAH 'samuddhAyamANaka'tti uddhAvantambha-prahArAya samuttiSThanto ye pUrA:-saGghAH ghorA-raudrAste pracurA yantra sa tathA taM, kAtaranarahRdayakampanamiti pratItaM, ghoraM-raudraM yathA bhavatItyevamArasantaM-zabdAyamAnaM mahAbhayAdInyekArthAni 'aNorapA'ti anarvApAramiva mahattvAdanarvApAra AkAzamiva nirAlamba, na hi tatra patadbhiH |kizcidAlambanamavApyata iti bhAvaH, autpAtikapavanena-utpAtajanitavAyunA 'dhaNiya'tti atyarthaM ye nolliyati noditAH preritA uparyupari-nirantaraM taraGgAH kallolAsteSAM 'dariya'tti dRpta iva ativega:-atikrAntAzeSavego yo begastena lusatRtIyaikavacanadarzanAcakSuHpadhaM-dRSTimArgamAstRNvantaM-AcchAdayantaM 'katthaI'tti kacideze gambhIra vipulaM garjitaM-meghasyeva dhvaniH guJjitaM ca guJjAlakSaNAtodyasyeva niryAtakSa-gagane vyantarakRto mahAdhvaniH gurukanipatitaM ca-vidyudAdigurukadravyanipAtajanitadhvaniyaMtra sa tathA, sudIrghanihAdI-ahakhama|tiravo 'dUrasuvvaMta'tti dUre zrUyamANo gambhIro dhugadhugityevaMrUpazca zabdo yatra sa tathA, tataH karmadhArayastatastaM, pratipathaM-pratimArga 'saMbhaMta'tti rundhAnAH sazcariSNUnAM mArga skhalayantaH yakSarAkSasakUSmANDapizAcA:-vyantaravizeSAsteSAM yatpratigarjitaM upasargasahasrANi ca pAThAntareNa 'rusiyatajvAyauvasaggasahassa'si tatra yakSA XXX [15] ~302~
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [11] dIpa anukrama [15] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayana [ 3 ] mUlaM [11] zrutaskandha: [1], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH ra0 zrIabhayadeva0 vRttiH // 51 // praznavyAka- dayA ruSitAstajjJAtopasargasahasrANi ca taiH sakulo yaH sa tathA taM, bahUni utpAtikAni - utpAtAn bhUtaHprApto yaH sa tathA taM, vAcanAntare upadravA abhibhUtA yatra sa upadravAbhibhUtaH, tataH pratipathetyAdinA karmadhA rayo'tastaM, tathA viracito balinA-upahAreNa homena-agnikArikayA dhUpena ca upacAro devatApUjA yaiste tathA, *tathA darza vittIrNa rudhiraM yatra tattathA taca tadarthanAkaraNaM ca devatApUjanaM tatra prayatA ye te tathA, tathA yogeSu2. pravahaNocitavyApAreSu prayatA ye te tathA, tato viracitetyAdInAM karmadhArayo'tastaiH sAMyAtrikairiti gamyate, caritaH sevito yaH sa tathA taM paryantayugasya-kaliyugasya yo'ntakAlaH kSayakAlastena kalpA kalpanIyA upamA raudratvAyasya sa tathA taM durantaM duravasAnaM mahAnadInAM gaGgAdInAM nadInAM ca itarAsAM patiH prabhuryaH sa tathA mahAbhImo dRzyate yaH sa tathA tataH karmmadhArayo'tastaM duHkhenAnucaryate- sevyate yaH sa tathA taM viSamapravezaM duHkhottAramiti ca pratItaM duHkhenAzrIyata iti durAzrayastaM lavaNasalilapUrNamiti vyaktaM, asitAH| kRSNAH sitA:-sitapaTAH samucchratakA UrddhAkRtA yeSu tAnyasitasita samucchritakAni taiH, caurapravahaNeSu hi | kRSNA eva sitapaTAH kriyante, dUrAnupalakSaNahetorityasitetyuktaM, 'dacchatarehiM'ti sAMyAtrikayAnapAtrebhyaH sakAzAdakSata rairyegavadbhirityarthaH, bahanaiH pravahaNaiH atipatya-pUrvoktavizeSaNaM sAgaraM pravizya samudramadhye ghnanti gatvA janasya- sAMyAtrikalokasya potAn yAnapAtrANi, tathA paradravyaharaNe ye niranukampA niHzukAste tathA, vAcanAntare paradravyaharA narA niranukampA niHzukAste 'niravayakkha'ti paralokaM prati niravakAGkSA-nirapekSAH, For Parts Only ~303~ 3 adharma dvAre adattAdA|nakArakAH sU0 11 // 51 //
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [11] dIpa anukrama [15] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayana [ 3 ] mUlaM [11] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Educati grAmo janapadAzritaH sannivezavizeSaH Akaro-lavaNAdyutpattisthAnaM nakaraM-akaradAyilokaM kheTaM-dhUlIprAkAraM karvaTaM kunagaraM maDambaM sarvato'nAsannasaMnivezAntaraM droNamukhaM-jalasthala pathopetaM pattanaM - jalapathayuktaM sthalapathayuktaM vA ratnabhUmirityanye AzramaH - tApasAdinivAsaH nigamo vaNigjananivAso janapado-deza iti dvandro'tastazca dhanasamRddhAn pranti, tathA sthirahRdayAH- tatrArthe nizcalacittAH chinnalajjAzca ye te tathA, bandigrahagograhAMzca gRhNanti-kurvantItyarthaH, tathA dAruNamatayaH niSkRpA nijaM nanti chindanti gehasandhimiti pratItaM, nikSiptAni ca svasthAnanyastAni haranti dhanadhAnyadravyajAtAni - dhanadhAnyarUpadravyaprakArAn keSAmityAha-janapadakulAnAM lokagRhANAM nirghRNamatayaH parasya dravyAd ye'viratAH, tathA tathaiva-pUrvoktaprakAreNa kecidadattAdAnaM-avitIrNa dravyaM gaveSayantaH kAlAkAlayoH saJcaraNasyocitAnucitarUpayoH saJcaranto bhramantaH, 'ciyaganti citiSu pratItAsu prajvalitAni - vahidIptAni sarasAni - rudhirAdiyuktAni daradagdhAni - ISaddhasmIkR tAni kRSTAni AkRSTAni tathAvidhaprayojanibhiH kaDevarANi mRtazarIrANi yatra tattathA tatra zmazAne klizyamAnA aTavIM samupayantIti sambandhaH punaH kimbhUte ?- rudhiralisavadanAni akSatAni samagrANi mRtakAnIti gamyate khAditAni bhakSitAni pItAni ca zoNitApekSayA yakAbhiH tAstathA tAbhizca DAkinIbhiH-zAki nIbhiH bhramatAM tatra saJcaratAM bhayaGkaraM yattat rudhiraliptavadanAkSatakhAditapItaDAkinIbhramadbhayaMkaraM kacidakSata | ityetasya sthAne 'adara'tti paThyate tatrAdarAbhiH- nirbhayAbhiriti vyAkhyeyaM 'jaMbupakhikhiyaMte 'ti khIkhItiza For Parts Only ~304~
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [11] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [11] dIpa praznavyAka bdAyamAnAH zRgAlAH (yantra) tataH karmadhArayo'tastatra, tathA ghUkakRtaghorazabde-kauzikavihitaraudradhyAne vetA- 3 adharmara0 zrIa lebhyaH-vikRtapizAcebhya utthita-samupajAyantaM nizuddha-zabdAntarAmizra 'kahakaheMti'tti kahakahAyamAnaM yat | dvAre bhayadeva mahasitaM tena 'bIhaNagaM'ti bhayAnakamata eva nirabhirAmaM ca-aramaNIyaM yattattathA tantra, atithIbhatsadurabhigandhe adattAdAvRttiH iti vyaktaM, pAThAntareNAtidurabhigandhavIbhatsadarzanIye iti, kasminnevaMbhUta ityAha-zmazAne-pitRvane tathA vane nakArakA -kAnane yAni zUnyagRhANi pratItAni layanAni-zilAmayagRhANi antare-grAmAdInAmardhapathe ApaNA-haTA 4 // 52 // girikandarAzca-giriguhA iti dvandvastatastAzca tA viSamazvApadasamAkulAzceti karmadhArayo'tastAsu, kAkheva vidhAkhiyAha-vasatiSu-vAsasthAneSu klizyantaH zItAtapazoSitazarIrA iti vyaktaM, tathA dagdhacchavayaHzItAdibhirupahatatvacA tathA nirayatiryagbhavA evaM yatsaGkaTa-gahanaM tatra yAni duHkhAni nirayatiryambhayepu vA yAni saGkaTaduHkhAni-nirantaraduHkhAni teSAM yaH sambhAro-bAhulyaM tena vedyante-anubhUyante yAni tAni tathA tAni pApakarmANi sazcinvanto-bAntaH durlabhaM-turApaM bhakSyANAM-modakAdInAmannAnAM-odanAdInAM pAnAnAM 4ca-madhajalAdInAM bhojana-prAzanaM yeSAM te tathA, ata eva pipAsitAH-jAtatRSaH 'jhujhiya'ti bubhukSitAH KIklAntA-palAnIbhUtAH mAMsaM pratItaM 'kuNimaM ti kuNapaH-zavaH kandamUlAni pratItAni yatkizcica-yathA'vAptaM | vastu iti dvandvaH etAni kRto-vihita AhAro-bhojanaM yaiste tathA, udvignA-udvegavanta utplutA-utsukA aza- 52 // raNA:-atrANAH, kimityAha-aTavIvAsaM-araNyavasanamupayanti, kimbhUtaM?-vyAlazatazaGkanIyaM-bhujaGgAdi anukrama [15] ~305~
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [3]----------------------- malaM [11] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka SRAC [11] dIpa anukrama bhirbhayaGkaramityarthaH, tathA ayazaskarAstaskarA bhayaGkarAH etAni vyaktAni, kasya harAmaH-corayAma iti idaMvivakSitaM aba-aminahani dravyaM-rikthaM iti-evaMrUpaM sAmarthya-mazraNaM kurvanti guhya-rahasya, tathA bahukasya janasya kAryakaraNepu-prayojanavidhAneSu vighnakarA-antarAyakArakAH mattapramattaprasuptavizvastAna chidre-avasare mantItyevaMzIlA yete tathA vyasanAbhyudayeSu haraNabuddhaya iti vyaktaM, kiMvat ?-'vigavya'tti vRkA ica nAkhara-12 vizeSA iva 'ruhiramahiya'tti lohitecchavaH 'paraMti'tti sarvato bhramanti, punaH kathambhUtAH?-narapatimaryAdAma-18 |tikrAntA iti pratItaM sajjanajanena-viziSTalokena jugupsitA-ninditA yete tathA, khakarmabhiH hetubhUtaiH pApa-1 kA karmakAriNaH-pApAnuSThAyinaH azubhapariNatAzca-azubhapariNAmA duHkhabhAgina iti pratItaM 'nicAviladuhamani butimaNa'tti nityaM-sadA AvilaM-sakAluSyamAkulaM vA duHkhaM-prANinAM duHkhahetuH anivRtti-svAsthyarahitaM mano yeSAM te tathA, ihaloka evaM klizyamAnAH paradravyaharA narA vyasanazatasamApanA etAni vyaktAnIti / / atha tahevetyAdinA paradhanaharaNe phaladvAramucyate taheva kei parassa daba gavesamANA gahitA ya hayA ya baddharuddhA ya turiyaM atidhADiyA puravaraM samappiyA coraggahacArabhaDacADukarANa tehi ya kappaDappahAraniyaArakkhiyakharapharusavayaNatajjaNagalacchAtucchalaNAhiM vimaNA cAragavasahiM pavesiyA nirayavasahisarisaM tatthavi gomiyappahAradUmaNanibhacchaNakaDuyabadaNabhesaNagabhayAbhibhUyA akkhittaniyaMsaNA maliNadaMDikhaMDanivasaNA ukkoDAlaMcapAsamaggaNaparAyaNehiM [dukkhasamudI [15] % %* * * ~306~
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [3] ----------------------- malaM [12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: * prata praznavyAkara0zrIabhayadeva0 vRttiH 3 adharmacaurikA sUtrAMka [12] sU012 // 53 // dIpa raNehiM] gommiyabhaDehiM vivihehiM baMdhaNehiM, kiM te?, haDinigaDavAlarajjayakudaMDagavarattalohasaMkalahatthaMduyavajjhapaTTadAmakaNikoDaNehiM annehi ya evamAdiehi gommikabhaMDovakaraNehiM dukkhasamudIraNehiM saMkoDamoDaNAhiM bajhaMti maMdapunA saMpuDakavADalohapaMjarabhUmidharanirohakUvacAragakIlagajUyacakavitatabaMdhaNakhaMbhAlaNauddhacalaNavaMdhaNavihammaNAhi ya viheDayantA avakoDakagADhaurasiravaddha uddhapUritaphuraMtaurakaDagamoDaNAmeDaNAhiM baddhA ya nIsasaMtA sIsAveda uruyAvalacappar3agasaMdhibaMdhaNatattasalAgasUiyAkoDaNANi tacchaNavimANaNANi ya khArakaDuyatittanAvaNajAyaNAkAraNasayANi bahuyANi pAviyaMtA urakkhoDIdinnagADhapelaNaaTikasaMbhaggasupaMsulIgA galakAlakalohadaMDauraudaravatthiparipIlitA macchaMtahiyayasaMcuNiyaMgamaMgA ANattIkiMkarahiM keti avirAhiyaveriehiM jamapurisasannihehiM pahayA te tattha maMdapuNNA caDavelAvajhapaTTapArAIchivakasalatavarattanettappahArasayatAliyaMgamaMgA kivaNA laMbaMtacammavaNaveyaNavimuhiyamaNA ghaNakoTTimaniyalajuyalasaMkoDiyamoDiyA va kIraMti niruccArA eyA annA ya evamAdIo ceyaNAo pAvA pAti adantidiyA vasaTTA bahumohamohiyA paradhaNami luddhA phAsiMdiyavisayatibbagiddhA isthigayarUbasaharasagaMdhaiharatimahitabhogataNhAiyA ya dhaNatosagA gahiyA ya je naragaNA puNaravi te kammadubbiyaddhA uvaNIyA rAyakiMkarANa tesiM vahasasthagapADhayANaM vilaulIkArakANaM laMcasayageNhagANaM kUDakavaDamAyAniyaDiAyaraNapaNihivaMcaNavisArayANa bahuvihaaliyasatarjapakANaM paralokaparammuhANaM nirayagatigAmiyANaM tehi %%* anukrama [16] IDI| 53 // dana ~307~
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [3] ----------------------- malaM [12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama ya ANattajIyadaMDA turiyaM ugghADiyA puravare siMghADagatiyacaukkacaJcaracaummuhamahApahapahesu vettadaMDalauDakaTTaleTnupastharapaNAlipaNollimuTThilayApAdapaNhijANukopparapahArasaMbhaggamahiyagattA aTThArasakaMmakAraNA jAiyaMgamaMgA kaluNA sukoDhakaMThagalakatAlujIhA jAyaMtA pANIyaM vigayajIviyAsA taNhAditA varAgA taMpiya Na labhaMti vajjhapurisehiM dhADiyaMtA tattha ya kharapharusapaDahaghaTTitakUDaggahagADharuTThanisaTTaparAmuTThA vajjhakarakuDijuyaniyatthA surattakaNavIragahiyavimukulakaMTheguNavajhadUtaAviddhamalladAmA maraNabhayuppaNNasedAyataNehuttupiyakilinnagattA cuNNaguMDiyasarIrarayareNubhariyakesA kusubhagokkinnamuddhayA chinnajIviyAsA ghumaMtA vajhayANa bhItA tilaM tilaM ceva chijjamANA sarIravikkintalohiolittA kAgaNimaMsANi khAviyaMtA pAvA kharapharusaehiM tAlijjamANadehA cAtikanaranArisaMparivuDA pecchijatA ya nAgarajaNeNa vajjhanevasthiyA paNejati nayaramazeNa kivaNakaluNA attANA asaraNA aNAhA abaMdhavA baMdhuviSpahINA vipikkhitA disodisi maraNabhayubbiggA AghAyaNapaDivArasaMpAviyA adhannA sUlaggavilaggabhinnadehA, te ya tattha kIrati parikappiyaMgamaMgA ulaMbijjati rukkhasAlAsu kei kaluNAI vilavamANA avare cauraMgaNiyavaddhA pabvayakaDagA pamuccaMte dUrapAtabahuvisamapattharasahA anne ya gayacalaNamalaNayanimmadiyA kIraMti pAvakArI aTThArasakhaMDiyA ya kIrati muMDaparasUhiM kei ukttakanoTThanAsA uppADiyanayaNadasaNavasaNA jiriMbhadiyachiyA chinnakannasirA paNijjate chijjante ya asiNA nivisayA chinnahatthapAyA pamuccaMte jAva [16] Hamarary.org ~308~
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 3 adharma prata | dvAre sUtrAMka [12] prazvavyAkara0 zrIabhayadeva0 vRttiH caurikAphalaM 45%2587-%AE+%E sU012 // 54 // jIvavaMdhaNA ya kIrati kei paradavvaharaNaluddhA kAraggalaniyalajuyalaruddhA cAragAvahatasArA sayaNavippamukA mittajaNanirikkhiyA nirAsA bahujaNadhikArasaddalajjAyitA [alajjAviyA] alajA aNubaddhakhuhA pArakhasIuNhataNhaveyaNadugghaTTapaTTiyA vivannamuhavicchaviyA vihalamatiladubbalA kilaMtA kAsaMtA vAhiyA ya AmAbhibhUya gasA parUDhanahakesamaMsuromA chagamuttami NiyagaMmi khuttA tatva mayA akAmakA baMdhiUNa pAdesu kahiyA khAiyAe chuDhA tattha ya bagasuNagasiyAlakolamajjAracaMDasaMdaMsagatuMDapakkhigaNavivihamuhasayalaviluttagattA kayavihaMgA keI kimiNA ya kuhiyadehA aNivayaNehiM sappamANA suTTha kayaM jaM mautti pAvo tuTThaNaM jaNeNa hammamANA lajjAvaNakA ya hoMti sayaNassaviya dIhakAlaM mayA saMtA, puNo paralogasamAvannA narae gacchaMti nirabhirAme aMgArapalittakakapaacasthasItavedaNaassAudinnasayatadukkhasayasamabhihute tatovi ubvaTTiyA samANA puNovi pavajati tiriyajoNiM tahiMpi nirayovarma aNuhavaMti veyaNaM, te aNaMtakAleNa jati nAma kahiM vi maNuyabhAvaM labhaMti NegehiM NirayagatigamaNatiriyabhavasayasahassapArayaTTehiM tatthaviya bhavaMta'NAriyA nIcakulasamuppaNNA AriyajaNevi logavajjhA tirikkhabhUtA ya akusalA kAmabhogatisiyA jahiM nibaMdhati nirayavattaNibhavappavaMcakaraNapaNoliM puNovi saMsAra(rA)vattaNemamUle dhammasutivivajiyA aNajjA kUrA micchattasutipavanA ya hoti egaMtadaMDaruiNo veTeMtA kosikArakIDovva appagaM aTTakammataMtuSaNabaMdhaNeNaM evaM naragatiriyanaraamaragamaNaperaMtacakkavAlaM jammajarAmaraNakaraNagambhIradukkhapakhubhiyapaurasalilaM saMjogaviogavIcI dIpa anukrama E% [16] 5 % 4 // 54 // E ~309~
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama [16] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayana [ 3 ] mUlaM [12] zrutaskandha: [1], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH .pra.vyA. 10 Education ciMtApasaMgapasariyavahabaMdha mahalavipulakaholakaluNavilavitalobhakala kaThita bolabahulaM avamANaNapheNaM tibbakhiMsaNapulapulappabhUyarogaveyaNaparAbhavaviNivAta pharusa dharisaNasamAvaDiyakaThiNa kammapatthara taraMgaraMgata nizca maccubhayatoyapa kasAyapAyAsaMkulaM bhavasayasahassajalasaMcayaM anaMtaM ubveSaNayaM aNorapAraM mahambhayaM bhayaMkaraM paibha aparimiyama hiccha kalusamativADa vegauddhamma mANaAsApivAsapAyAThakAmaratirAgadosabaMdhaNabahuvihasaMkalpavidagarayazdhakAraM mohamahAvattabhogabhramamANaguppamANucchalaMta bahugaNbhavAsapaJcoNiya tapANiyaM padhAvitava saNasa mAvannarunna caMDamAruyasamAhayAmaNunnavIcIvAkulitabhaggaphuGkaM tani kallolasaM kulajalaM pamAta bahucaMDa dusAvayasamAhayauddhAyamANagapUraghoraviddhaMsaNatthabahulaM aNNANabhamaMta macchaparihatthaM anihutiMdiya mahAmagaraturiyacariyakhokhugbhamANasaM tAvanicayacalaMta cavalacaMcala attANa'saraNapubdhakaya kamma saMcayo dina vajjaveijja mANaduhasayavipAkaghunaMta jalasamUhaM ihirasasAyagAravohAragahiyakammapaDibaddhasattaka DijamANanirayata bahuta sanna visannabahulA arairaibhayavisAyasogamicchattaselarsakaDaM aNAtisaMtANakamma baMdhaNa kilesa cikkhihasuduttAraM amaranaratiriyanirayagatigamaNakuDilapariyattavipulavelaM hiMsAliyaadattAdANa mehuNapariggahAraMbhakaraNakA rAvaNANumodaNaavihaaNikamma piMDitagurubhArakaM taduggaja loghadUrapaNolijja mANaDammuggani muggadullabhatalaM sArIramaNoma dukhANi upayaMtA sAtassAyaparittAvaNamayaM ubuddhanivuyaM kareMtA cauraMtamahaMtamaNavayaggaM rudda saMsArasAgaraM aTThiyaM aNAlaMcaNamapatiThANamappameyaM culasI tijoNisayasa hassaguvilaM aNAlokamaMdhakAraM anaMtakA For Parts Only ~310~
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata satrAMka praznavyAkara.zrIabhayadeva vRttiH 3 adharma dvAre caurikAal phalaM sU012 [12] // 55 // dIpa anukrama nicaM uttatthasuNNabhayasaNNasaMpauttA vasaMti ubdhigAvAsavasahiM jahiM AuyaM nibaMdhaMti pAvakammakArI baMdhavajaNasayaNamittaparivajjiyA aNihA bhavaMti aNAdejadundhiNIyA kuThANAsaNakusejakubhoyaNA asuiNo kusaMghayaNakuppamANakusaMThiyA kuruvA bahukohamANamAyAlomA bahumohA dhammasannasammattapanbhaTThA dAriddobaddavAbhibhUyA nicaM parakammakAriNo jIvaNastharahiyA kiviNA parapiMDatakkakA dukkhaladdhAhArA arasavirasatucchakayakucchipUrA parassa pecchatA riddhisakArabhoyaNavisesasamudayavihiM niMdaMtA appaka kayaMtaM ca parivayaMtA iha ya purekaDAI kammAI pAvagAI vimaNaso soeNa DajjhamANA paribhUyA hoMti sattaparivajiyA ya chobhAsippakalAsamayasatthaparivajjiyA jahAjAyapasubhUyA aviyattA NiccanIyakammobajIviNo loyakucchaNijjA moghamaNorahA nirAsabahulA AsApAsapaDibaddhapANA atthopAyANakAmasokkhe ya loyasAre hoti aphalavaMtakA ya suduviya ujjamaMtA taddivasujuttakammakayadukkhasaMThaviyasisthapiMDasaMcayapakkhINadavasArA nicca adhuvadhaNadhapaNakosaparibhogavivajiyA rahiyakAmabhogaparibhogasabyasokkhA parasiribhogovabhoganissANamaggaNaparAyaNA varAgA akAmikAe viNeti dukkhaM va suhaM Neva nibburti ubalabhaMti acaMtavipuladukkhasayasaMpalittA parassa dabvehiM je avirayA, eso so adiNNAdANassa phalavivAgo ihaloio pAraloio appasuho bahudukkho mahambhao bahurayappagADho dAruNo kakaso asAo vAsasahassehiM muccati, na ya aveyaittA asthi u mokkhotti, evamAsu NAyakulanaMdaNo mahappA jiNo u vIravaranAmadhejo kahesI ya adiNNAdANassa phala [16] // // 55 // ~311
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [3] ----------------------- malaM [12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama vivAgaM eyaM taM tatiyapi adinAdANaM haradahamaraNabhayakalusatAsaNaparasaMtikabhejalobhamUlaM evaM jAva ci. raparigatamaNugataM duraMtaM // tatiyaM ahammadAraM samattaM tibemi // 3 // (sU012) 'tathaiva' yadhA pUrvamabhihitAH kecit-kecana parasya dravyaM gaveSayanta iti pratItaM, gRhItAzca rAjapuruSairhatAzca yaSTyAdibhiH baddhA kadAca-rajavAdibhiH saMyamitA: cArakAdiniruddhAzcaturiya'ti tvaritaM zIghra atidhADitAH-bhrAmitAH ativartitA vA-bhrAmitA eva puravara-nagaraM samapitA:-DhaukitAH cauragrAhAzca cArabhaTAzca cATukarAzca yete tathA taizca cauragrAhacArabhaTacATukaraizcArakavasatiM pravezitA iti sambandhaH, karpaTaprahArAzca-lakuTAkAravalitacIvarastADanAni niIyA-niSkaruNA ye ArakSikAH teSAM sambandhIni yAni kharaparupavacanAni-atikarkazabhaNitAni tAni ca tarjanAni ca-vacanavizeSAH 'galacchalla'tti galagrahaNaM tayA yA ullacchaNatti-apavartanA apapreraNA ityarthaH, tAstathA, tAzceti padacatuSTayasya dvandvaH, tAbhirvimanaso-viSaNNacetasaH santaH cArakavasati-guptigRhaM pravezitAH, kiMbhUtAM tAM?-nirayavasatisadRzImiti vyaktaM, tatrApi-cArakavasatI 'gommikasi gaulmikasya-guptipAlasya sambandhino ye prahArA:-dhAtAH 'dUmaNa'tti davanAni upatApanA-13 ni nirbhartsanAni-AkrozavizeSAH kaTukavacanAni ca kaTakavacanaircA bheSaNakAni ca-bhayajananAni tairabhibhUtA yete tathA, pAThAntareNa ebhyo yadbhayaM tenAbhibhUtA yete tathA, AkSiptanivasanA-AkRSTaparidhAnavastrAH malinaM daNDikhaMDarUpaM vasanaM-vastraM yeSAM te tathA, uskoTAlaMcayoH-dravyasya bahuvetarAdibhiloMke pratItabhedayoH [16] SAREarana ~312~
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama [16] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayana [ 3 ] mUlaM [12] zrutaskandha: [1], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka pArzvad-gupsigata narasamIpAd yanmArgaNaM- yAcanaM tatparAyaNAH tanniSThA ye te tathA taiH gaulmika bhaTaiH kartRbhira0 zrIa + vividhaiH bandhanaiH karaNabhUtairvadhyante iti sambandhaH, 'kiM te'si tadyathA 'haDDi'tti kASThavizeSaH nigaDAni-lobhayadeva0 hamayAni vAlarajUkA - gavAdivAlamayI rajjuH kudaNDakaM - kASThamayaM prAntarajjupAzaM varatrA- dharmamayI mahArajjuH vRttiH 4 lohasaGkalA-pratItA hastAndukaM lohAdimayaM hastayantraNaM vardhapaH - carmmapaTTikA dAmakaM ramayapAdasaMyamanaM * niSkoTanaM ca bandhanavizeSa iti dvandvaH tatastairanyaizva-uktavyatiriktairevamAdika evaMprakAre gaulmikbhaannddop|| 56 // OM karaNaiH gauptikaparicchedavizeSairduHkhasamudIraNai:- asukhapravarttakaiH tathA saGkoTanA - gAtrasaGkocanaM moTanA ca-gAtrabhaJjanA tAbhyAM kimityAha- padhyante, ke ityAha- mandapuNyAH, tathA sampuDhaM- kASThayantraM kapATaM pratItaM lohapaJjare bhUmigRhe ca yo nirodhaH-pravezanaM sa tathA, kUpaH-andhakUpAdiH cArako - guptigRhaM kIlakAH pratItA yUpo-yugaM cakre rathAGgaM vitatabandhanaM-pramarditabAhujaGghAzirasaH saMyaMtraNaM 'khaMbhALaNaM'ti stambhAlaganaM stambhAliGganamityarthaH Urddha caraNasya yaindhanaM tattathA, etevAM dvandvastata etairyA vidharmaNAH kadarthanAstAstathA tAbhizva, 'vihe iyaMta ttivihevyamAnA- bAdhyamAnAH saGkoditamoditAH kriyanta iti sambandhaH, avakoTakena -koTAyA-grI vAyA adhonayanena gADhaM bAI urasi hRdaye zirasi ca mastake ye baddhAste tathA te ca UrddhapUritAH-zvAsapUritorddhakAyAH UrdhvA vA sthitA dhUlyA pUritAH pAThAntare 'uddhapurIya'tti UrddhapurItataH UrddhagatAcAH sphuraduraH kaTakAzca-kampamAnavakSaHsthalA iti dvandvaH teSAM satAM yanmodanaM marddanaM AmreDanA ca viparyastIkaraNaM te Education amar For Parts Only ~ 313~ 3 adharma dvAre caurikAphalaM sU0 12 // 56 //
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [3] ----------------------- malaM [12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama tathA tAbhyAM, vihezyamAnA iti prakRtaM, athavA 'sphuradura kaTakA' iha prathamAvahuvacanalopo dRzyastatazca moTanAneDanAdhyAmityetaduttaratra yojyate, tathA baddhAH santo niHzvasanto-niHzvAsAn vimuJcantaH zIrSAveSTakaca-12 vardhAdinA ziroveSTanaM 'UruyAla'tti Uo:-jaiyordAro-dAraNaM jvAlo vA jvAlanaM yaH sa tathA, pAThAnta-13 reNa 'uruyAvala tti UrukayorAvalanaM UrukAvalaH cappaDakAnAM-kASThayanavizeSANAM sandhiSu-jAnukUpparAdiSu bandhanaM capaTakasandhibandhanaM taca taptAnAM zalAkAnAM-kIlarUpANAM zUcInAM ca lakSNAgrANAM yAnyAkoTanAni-kuTanenAGge pravezanAni, tathA tAni ceti dvandvo'tastAni prApyamANA iti sambandhaH, takSaNAni ca-vAsthA kASThasyeva vimAnanAni ca-kadardhanAni tAni ca tathA kSArANi-tilakSArAdIni kaTukAni-marIcAdIni | tiktAni-nimbAdIni tairyat 'nAvaNa'tti tasya dAnaM tadAdIni yAni yAtanAkAraNazatAni kadarthanAhetuzatAni tAni bahukAni prApyamANAH, tathA urasi-vakSasi 'khoDitti mahAkASThaM tasyAH dattAdhA-vitIrNAyA nivezitAyA ityarthaH yadU gADhapreraNaM tenAsthikAni-haDAni sambhagnAni 'sapAMsuligatti sapArdhAsthIni yeSAM te tathA, gala iva-baDizamiva ghAtakatvena yaH sa galaH sa cAsau kAlakalohadaNDazva-kAlAyasayaSTiH tena urasi-vakSasi udare ca-jaThare vastI ca-guhyadeze pRSThau ca-pRSThe paripIDitA yete tathA, 'macchaMta'tti madhyamAnaM hRdayaM yeSAM te tathA, iha ca thakArasya chakArAdezaH chAndasatvAt, yathA. 'puNNassa kacchaI' ityatra pUrNasya / kathyata iti, te ca sacUrNitAGgopAGgAzceti samAsaH, AjJaptikikaraiH-yathAdezakArikiMkurvANaiH kecit-kecana [16] ~314~
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata zata-lAhaku- II dvAre [12] vRttiH sU012 // 57 // dIpa anukrama praznacyAka- avirAdhitA eva-anaparAddhA eva vairikA yete tathA tairyamapuruSasannibhaiH prahatA iti prakaTaM, te adattahAriNaH adharmara0 zrIa- tatra-cArakavandhane mandapuNyA-nirbhAgyAH caDavelA-capeTAH vardhapaTTA-carmavizeSapaTTikA pArAiMti-lohaku-| bhayadeva dAsIvizeSaH chivA-lakSaNakapaH kaSaH-carmayaSTikA latA-kambA baranA-carmamayI mahArajuH vetro-jalavaMzaH ebhiyeM | mahArAsteSAM yAni zatAni taistADitAnyaGgopAGgAni yeSAM te tathA, kRpaNA:-duHsthA lambamAnacarmANi yAni phalaM vraNAni-kSatAni teSu yA vedanA-pIDA tayA vimukhIkRtaM-cauryAdviraJjitaM mano yeSAM te tathA, dhanakuDenaayodhanatADanena nirvRttaM dhanakuhima tena nigaDayugalena pratItena saGkoditA:-socitAGgAH moTitAzca-bhagnAGgA yete tathA te ca kriyante-vidhIyante AjJaptikiGkarairiti prakRtaM, kiMbhUtAH ?-nirucArA:-niruddhapurIpotsargAH avidyamAnasazcaraNA naSTavacanocAraNA vA etA anyAzca evamAdikA-evaMprakArA: vedanAH pApA:-pApaphalabhUtAH pApakAriNo vA prAmuvantyadAntendriyA: 'vasahati vazena-viSayapAratabyeNa katA:-pIDitA vazArtA bahumohamohitAH paradhane lubdhA iti pratItaM, sparzanendriyaviSaye-strIkaDevarAdI tIvra-atyarthaM guddhA-adhyupapannA yete tathA, strIgatA ye rUpazabdarasagandhAsteSu iSTA-abhimatA yA ratiH tathA strIgata eva mohito-vAnchito yo bhogo-nidhuvanaM tayoryA tRSNA-AkAGkA tayA arditA-pAdhitA yete tathA, te ca dhanena tuSyantIti dhanatoSakAH gRhItAca rAjapuruSairiti gamyaM, ye kecana naragaNAH-cauranarasamUhAH 'paNaravitti ekadA te gau- II lmikanarANAM samapitAstaizca vividhavandhanabaddhAH kriyante ityuktaM, tataH tebhyaH sakAzAt punarapi te 'karmadu [16] ~315
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [3] ----------------------- malaM [12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama vidagdhAH karmasu-pApakriyAsu viSaye phalaparijJAnaM prati avijJA upanItA-daukitAH rAjakikarANAM, kividhAnAM?-'tesiM'ti ye nirdayAdidharmayuktAsteSAM, tathA vadhazAstrapAThakAnAM iti vyaktaM, 'bila ulIkArakANAM ti viTapollakakataNAM vilokanAkArakANAM vA 'laJcAzatagrAhakANAM' taba lazcA-utkoTAvizeSastathA kUTa -mAnAdInAmanyathAkaraNaM kapaTa-veSabhASAvaiparItyakaraNaM mAyA-pratAraNabuddhiH nikRtiH-vacanakriyA mAyAyA sevA pracchAdanArthA mAyAkriyaiva etAmAM yadAcaraNaM praNidhinA-tadekAgracittapradhAnena yadaJcanaM praNidhAnaM vA-gUDha puruSANAM yaddazcanaM taca tayorvizAradAH-paNDitA yete tathA teSAM, bahuvidhAlIkazatajalpakAnAM paralokaparA sukhAnAM nirayagatigAbhikAnAmiti vyaktaM, taizca rAjakiGkaraiH AjJaptaM-AdiSTaM jIyanti-duSTanigrahaviSayamAcaKAritaM daNDaza-pratItaH jItadaNDo vA-rUDhadaNDo jIvadaNDo vA-jIvitanigrahalakSaNo yeSAM te tathA, kharitaM zIghramudghATitA:-prakAzitAH puravare zRGgATakAdiSu, tatra zRGgATaka-siGghATaka sihATakAkAraM trikoNaM sthAna4 mityarthaH trika-rathyAtrayamIlanasthAnaM catuSka-rathyAcatukamIlanasthAnaM catvaraM-anekaradhyApatamasthAnaM caturmukhaM -tathAvidhadevakulikAdi mahApatho-rAjamArgaH panthA:-sAmAnyamArgaH, kiMvidhAH santaH prakAzitA ityAha ?vetradaNDo lakuTaH kASTaM leSTuH prastarazca prasiddhAH 'paNAli'tti prakRSTA nAlI-zarIrapramANA dIrghatarA yaSTiH 'paNollitti praNodI pAjanakadaNDaH muSTilatA (pAdaH) pANiH pAdapANirvA jAnukUparaM ca etAnyapi prasihAni ebhirye prahArAstaiH sambhagnAni-AmahitAni mathitAni ca-viloDitAni gAtrANi yeSAM te tathA, a-I [16] BREAKina For P OW IRaranew ~316~
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka caurikA [12] dIpa praznacyAka-nASTAdazakarmakAraNAt-aSTAdazacaurapramUtihetunA, tatra caurasya tatprasUtInAM ca lakSaNamidaM-"cauraH1 caurA- 3 adharma20zrIaApako 2 mantrI 3, bhedajJaH 4 kANakakayI 5 / annadaH 6 sthAnadava, caura: saptavidhaH smRtaH // 1 // " tatra kANa-IXI bhayadeva0 kakrayI-bahumUlyamapi alpamUlyena caurAhataM kANaka-hInaM kRtvA krINAtItyevaMzIlaH, "bhalanaM 1 kuzalaM 2 tarjA | vRttiH |3, rAjabhAgo 4 'valokanam 5 / amArgadarzanaM 6 zayyA 7 padabhaGga 8 stathaiva ca // 1 // vizrAmaH 9pA-II dapatana 10 mAsanaM 11 gopanaM 12 tathA / khaNDasya khAdanaM caiva 13, tathA'nyanmAharAjikam 14 // 2 // padyA- sU0 12 // 58 // |15 'yu 16 daka 17 rajUnAM 18, pradAnaM jJAnapUrvakam / etAH prasUnayo jJeyA, aSTAdaza manISibhiH // 3 // " tatra bhalana-na bhetavyaM bhavatA ahameva tvadviSaye bhaliSyAmItyAdivAkyaiH cauryaviSayaM protsAhanaM 1, kuzalaM militAnAM sukhaduHkhAditadvA praznaH 2, tarjA-hastAdinA caurya prati prepaNAdisaMjJAkaraNaM 3, rAjabhAgorAjAbhAvyadravyApahavaH 4, avalokana-haratAM caurANAmupekSAbuddhyA darzanaM 5, amArgadarzanaM cauramArgapraccha kAnAM mArgAntarakathanena tadajJApanaM 6zayyA-zayanIyasamarpaNAdi 7 padabhaGgaH pazcAcatuSpadapracArAdidvAreNa 48 vizrAmaH-khagRha eva vAsakAyanujJA 1 pAdapatanaM praNAmAdigauravaM 10 AsanaM-viSTaradAna 11 gopana-1 cIrApahavaH 12 khaNDakhAdana-khaNDamaNDakAdibhaktamayogaH13 mahArAjika-lokaprasiddhaM 14 payAgyudakarajUnAM pradAnamiti prakSAlanAdhyatAbhyAM dUramArgAgamajanitazramApanoditvena pAdebhyo hitaM parca-uSNajalate maa||58|| lAdi tasya 15 pAkAya) cAgneH 16 pAnAdyartha ca zItodakasya 17 caurAhasacatuSpadAdivandhanAyartha cara-14 anukrama [16] SAREasatan international ~317
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [3] ----------------------- malaM [12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama jvAca 18 pradAna-vitaraNaM jJAnapUrvakaM ceti sarvatra yojyaM, ajJAnapUrvakasya niraparAdhitvAditi, tathA yAtitA-1 XGgopAGgA:-karthitAGgopAGgAH taH rAjakiGkarairiti prakRtaM, karuNAH zuSkauSThakaNThagalatAlugalajihvAH yAcamAnAH pAnIyaM vigatajIvitAzAH tRSNArditA varAkA iti sphuTa, 'taMpiyati tadapi pAnIyamapi na labhante, vadhyeSu niyuktA ye puruSA cadhyA vA puruSA yeSAM te vadhyapuruSAH taiIyamAnAH-preryamANAH tatra ca-dhrADane kharaparuSaH-a-II svarthakaThino yaH padahako-DiNDimakaH tena pracalanArtha pRSThadeze ghahitA:-preritA yete tathA kUTe grahaH kUTagrahaste-IX naiva gADharuSTairnimRSTa-atyarthaM parAmRSTA-gRhItA yete tathA, tataH karmadhArayaH, vadhyAnAM sambandhi yatkarakuTIyugaMvastravizeSayugalaM tattathA tannivasitAH-parihitA pAThAntare vadhyAzca karakuvyoH-hastalakSaNakuTIrakayoyugaM yugalaM nivasitAzca yete tathA, suraktakaNavIra:-kusumavizeSagraMthitaM-gumphita vimukulaM-vikasitaM kaNThe guNa sAiba kaNTheguNaH kaNThasUtrasadRzamityarthaH vadhyadUta iva vadhyadUtaH vadhyacihnamityarthaH AviddhaM-parihitaM mAlyadAma kusumamAlA yeSAM te tathA, maraNabhayAdutpanno yaH khedaH tenAyata-AyAmo yathA bhavatItyevaM lehena uttupitAnIvasnehitAnIva klinnAnIva ArdIkRtAni gAtrANi yeSAM te tathA, cUrNenAkArAdInAM guNDitaM zarIraM yeSAM te tathA, rajasA-vAtolkhAtena reNunA ca-dhUlIrUpeNa bharitAzca-bhRtAH kezA yeSAM te tathA, kusumbhakena-rAgavizeSeNa utkIrNA-guNDitA mUrdhajA yeSAM te tathA, chinnajIvitAzA iti pratItaM, dhUrNamAnAH bhayavihvalatvAt vadhyAzca 4-hantavyAH prANaprItAzca-ucchrAsAviprANapriyAH prANapItA vA-bhakSitaprANA ye tathA, pAThAntareNa 'vajjhayANa | [16] SUREairab a d ~318~
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama [16] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayana [ 3 ] mUlaM [12] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka ra0 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 59 // bhIyatti vadhakebhyo bhItA ityarthaH, 'tilaM tilaM caiva dvijamANA' iti vyaktaM, zarIrAdvikRttAni-chinnAni lohitAvaliptAni-raktaliptAni yAni kAkiNImAMsAni - lakSNakhaNDapizitAni tAni tathA khAdyamAnAH pApA:pApinaH kharakarazatai:- lakSNapASANabhRta dharmakozakavizeSazataiH sphuTitavaMzazatairvA tAjyamAnadehA vAtikanaranA7. rIsamparivRtAH- vAto yeSAmasti te vAtikA vAtikA iva vAtikA aniyantritA ityarthaH tairnaranArIbhizca samantAtparivRtA ye te tathA, prekSyamANAzca nAgarajaneneti vyaktaM, vadhyanepathyaM saJjAtaM yeSAM te badhyanepathyitAH manIyante nIyante nagaramadhyena-sannivezamadhyabhAgena kRpaNAnAM madhye karuNAH kRpaNakaruNA: atyantakaruNA ityarthaH atrANAH anarthapratighAtakAbhAvAt azaraNA arthaprApakAbhAvAt anAthAH yogakSemakArivirahitatvAt adhAndhavAH bAndhavAnAmanarthakatvAt bandhuviprahINAH bAndhavaiH parivyaktatvAt viprekSamANAH pazyantaH dizo dizanti-ekasyA dizo'nyAM dizaM punastasyA anyAM dizamityarthaH, maraNabhayenodvigyA ye te tathA 'AghAya'tti AghAtanasya vadhyabhUmimaNDalasya pratidvAraM-dvArameva samprApitA- nItA ye te tathA, adhanyAH zUlAgrezUlikAnte vilagnaH-avasthito bhinno-vidArito deho yeSAM te tathA, tatreti-AghAtane kriyante vidhIyante, tathA parikalpitAGgopAGgAH- chinnAvayavAH ullampyante vRkSazAkhAsu kecit karuNAni vacanAnIti gamyate vilapanta iti, tathA apare caturSu aGgeSu-hastapAdalakSaNeSu dhaNiyaM gADhaM baddhA ye te tathA, parvatakaTakAt bhRgoH pramucyante-kSipyante dUrAt pAtaM patanaM bahuviSamaprastareSu atyantAsamapASANeSu sahante ye te tathA, tathA'nye For Para Use Only ~ 319~ 3 adharma dvAre caurikAphalaM sU0 12 // 59 //
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama [16] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandhaH [1], adhyayana [ 3 ] mUlaM [12] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH E ca-apare gajacaraNamalanena nirmardditA- dalitA ye te tathA, te kriyante pApakAriNaH- cauryavidhAyinaH aSTAdazasu sthAneSu khaNDitAH ye te tathA, te ca kriyante kairityAha- musuNDaparazubhiH-muNDa [kuNTha] kuThAraiH tIkSNairhi taiH a tyantaM vednotpadyata iti muNDa iti vizeSaNamiti, tathA kecit anye utkRttakarNoSThanAzAH- chinnazravaNadazanacchadaghrANAH utpAdita nayanadazanavRSaNA iti pratItaM jihA rasanA AJchitA-AkRSTA chinnI karNau zirava zirA vA-nAyo yeSAM te tathA pranIyante AghAtasthAnamiti gamyate, chidyante asinA-khaDgena, tathA nirviSayA -dezAnniSkAsitA chinnahastapAdAzca pramucyante - rAjakiGkaraistyajyante, chinnahastapAdA dezAnniSkalyanta iti bhAvaH, tathA yAvajjIvabandhanAzca kriyante kecid-apare, ke ityAha-paradravyaharaNalubdhA iti pratItaM, kArArgalayA - cArakaparighena nigalayugalaizca ruDA niyantritA ye te tathA, te ca ketyAha- 'cAragAe'ti cArake guptau, kiMvidhAH santa ityAha-hRtasArA:- apahRtadravyAH khajanavipramuktA mitrajananirAkRtA nirAzAzceti pratItaM, bahujanadhikkArazabdena lajjApitAH- prApitalajjA ye te tathA, alajjA- vigalitalajjAH, anubaddhakSudhA-satatavubhukSayA prArabdhA-abhibhUtAH aparAdA vA ye te tathA zItoSNa tRSNAvedanayA durghaTayA-durAcchAdayA cahitA:spRSTA ye te tathA, vivarNamukhaM virUpA ca chabI- zarIratvaka yeSAM te vivarNamukhavicchavikAH tato'nubaddhetyAdipadAnAM karmadhArayaH, tathA viphalA - aprAsepsitArthAH malinA:- malImasA durbalAzva-asamartha ye te tathA, klAntA calAnAH tathA kAzamAnA- rogavizeSAt kutsitazabdaM kurvANAH vyAdhitAca saJjAtakuSThAdirogAH For Parts Only ~320~
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [3] ----------------------- malaM [12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata karaOM [12] vRttiH sU012 dIpa anukrama praznavyAka- Amena-apakarasenAbhibhUtAni gAtrANi-aGgAni yeSAM te tathA, prarUDhAni-vRddhimupagatAni baddhatvenAsaM-IM3 adharmara0 zrIa- skArAt nakhakezazmazruromANi yeSAM te tathA, tatra kezA:-zirojAH imabhUNi-kUrcaromANi zeSANi tu romA- dvAre bhayadevaNIti, 'chagamuttamiti purISamUtre nijakeSu khuttatti-nimagnAH tatraiva-cArakavandhane mRtA akAmakA:-maraNe'- caurikA nabhilASAH, tatazca bavA pAdayorAkRSTAH svAtikAyAM 'chUDa'tti kSiptAH, tatra tu khAtikAyAM vRkazunakazRgA-1 phalaM lakolamArjArabRndasya saMdaMzakatuNDapakSigaNasya ca vividhamukhazatairvilupsAni gAtrANi yeSAM te tathA, kRtA-1 vihitA vRkAdibhireva 'vihaMgatti vibhAgAH vaNDazaH kRtA ityarthaH kecidU-anye 'kimiNA yatti kRmivantazca kuthitadehA iti pratItaM, aniSTavacanaiH zApyamAnAH-AkrozyamAnAH, kathamityAha-suSTu kRtaM tatkadarthanamiti gamyate yaditi yasmAtkadarthanAnmRtaH pApa iti, athavA suSTu kRtaM-muTu sampannaM yanmRta eSa pApa iti, tathA tuSTena janena hanyamAnA lajAmApayanti-prApayantIti lajjApanAsta evaM kutsitA lajjApanakA lajAvahA ityarthaH, te ca bhavaMti-jAyante na kevalamanyeSAM? khajanasyApi ca dIrghakAlaM yAvaditi, tathA mRtAH santaH punamaraNAnantaraM paralokasamApannA:-janmAntarasamApannAH niraye gacchanti nirabhirAme, kathambhUte ? aGgArAzca pratItAH pradIptakaM ca-pradIpanakaM tatkalpA-tadupamo yaH atyardhazItavedanazvAsAtena kammeNA udIra&ANAni-udIritAni satatAni-avicchinnAni yAni dAkhazatAni taiH samabhibhUtazca-upadruto yaH sa tathA tata-II stato'pi narakAduddhRtAH santaH punarapi prapadyante tiryagyoni, tatrApi narayopamAmanubhavanti vedanAM te-anantaro [16] ~321
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka - [12] - dIpa anukrama 0444444 gaditAdattagrAhiNaH, anantakAlena yadi nAma kathaJcinmanujabhAvaM labhante iti vyakta, kathamityAha-nakeSu-bahuSu nirayagatI yAni gamanAni tirazcAM ca ye bhavAsteSAM ye zatasahasrasaGkhyAH parivastei tathA tessvtikraantessu| sakhiti gamyate, tatrApi ca-manujatvalAbhe bhavanti-jAyante anAryA:-zakayavanabarbarAdayaH, kimbhUtAH?nIcakulasamutpannAH, tathA Aryajane'pi-magadhAdau samutpannA iti zeSaH lokabAhyA-janavarjanIyA bhavantIni| gamyaM, tiryagbhUtAzca pazukalpA ityarthaH, kathamityAha-akuzalA:-tatveSu anipuNAH kAmabhogatRSitA iti vyaktaM 'jahiMti narakAdiparivRttI tat manujatvaM labhate yatra nivAnti-cinvanti niryvrtinyaaN-nrkmaageN| bhavaprapaJcakaraNena-janmaprAcuryakaraNena paNolliti praNodIni tatpravartakAni teSAM jIvAnAmiti hadayaM yAni A tAni tathA, atra dvitIyAbahuvacanalopo draSTavyaH, punarapi AvRttyA saMsAro-bhayo nematti-mUlaM yeSAM tAni | tathA duHkhAnIti bhAvaH teSAM yAni mUlAni tAni tathA, karmANItyarthaH, tAni niyanantIti prakRtaM, iha ca mUlAiMti cAcye mUla ityuktaM prAkRtatvena liGgavyatyayAditi, kimbhUtAste manujatve vartamAnA bhavantItyAhadharmazrutivivarjitAH dharmazAstravikalA ityarthaH anAryA:-AryetarAH krUrA-jIvopadhAtopadezakatvAt kSudrA tathA| mithyAtvapradhAnA-viparItatatvopadezakA zrutiH-siddhAntastAM prapannA:-abhyupagatA yete tathA te ca bhavantIti, ekAntadaNDarucayaH-sarvathA hiMsanazraddhA ityarthaH veSTayanti kozikArakITa ivAtmAnaniti pratItaM aSTakarmala-1 kSaNaistantubhiryadU ghanaM bandhanaM tattathA tena, evamanena AtmanaH karmabhirvandhanalakSaNaprakAreNa narakatiryaGgarAmareSu - - [16] -- pra.nyA.11 ~322~
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [3] ----------------------- malaM [12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata dvAre sutrAMka [12] dIpa anukrama prIvyAka-1 yadu gamanaM tadeva paryantacakravAla-bAyaparidhiryasya sa tathA taM saMsArasAgaraM vasantIti sambandhaH, kimbhUta-|| adharma20zrIa tamityAha-janmajarAmaraNAnyeva kAraNAni-sAdhanAni yasya tattathA taca tad gambhIraduHkhaM ca tadeva prakSubhitaMbhayadeva0 saJcalitaM pracura salilaM yatra sa tathA taM, saMyogaviyogA eva vIcayA-taraGgA yatra sa tathA, cintAprasaGgaH-ci- caurikAvRttiH 4AntAsAtatyaM tadeva prasRtaM-prasaro yasya sa tathA vadhA-hananAni bandhA:-saMyamanAni tAnyeva mahAnto dIrghatayA phalaM vipulAca vistIrNatayA (mahA) kallolA-mahormayo yatra sa tathA, karuNavilapite lobha eva kalakalAyamAno sU0 12 // 61 // yo bolo-dhvaniH sa bahulo yantra sa tathA, tataH saMyogAdipadAnAM karmadhArayaH atastaM, apamAnameva-apUjana meva pheno yantra sa tathA, tIvrakhiMsanaM ca-atyarthaM nindA pulaMpulA-prabhUtA anavaratodbhUtA yA rogavedanAstAzca dAparibhavavinipAtasa-parAbhibhavasamparkaH paruSagharSaNAni ca-nichuravacananirbhatsanAni ca samApatitAni-sa-18 mApannAni yebhyastAni tathA tAni ca tAni kaThinAni-karkazAni durbhedAnItyarthaH karmANi ca-jJAnAvaraNAdIni| [kriyA vA tAnyeva ye prastarAH-pASANAstaiH kRtvA taraGgavat-vIcivabalat nityaM-dhruvaM mRtyubhayameva mRtyuzca bhayaM ceti te eva vA toyapRSThaM-jaloparitanabhAgo yatra sa tathA, tataH karmadhArayaH, athavA'pamAnena phenena | phenamiti toyapRSThavizeSaNamato bahuvrIhirevAtastaM, kaSAyA evaM pAtAlA:-pAtAlakalazAstaiH saGkalo yAsa // 61 // tathA taM, bhavasahasrANyeca jalasaJcayaH-toyasamUho yatra sa tathA taM, pUrva jananAdijanyaduHkhasya salilatoktA iha tu bhavanAnAM jananAdidharmavatAM jalavizeSasamudAyatokteti na punaruktatvaM, ananta-akSayaM udvejanaka-u-| [16] ~323
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [3] ----------------------- malaM [12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama dvegakaraM anarvAkpAraM-vistIrNakharUpaM mahAbhayAdivizeSaNatrayamekArtha aparimitA-aparimANA ye mahecchAbRhadabhilASA aviratalokAsteSAM kaluSA-avizuddhA yA matiH sa eva vAyuvegastena uddhammamANatti-utpAdyamAnaM yattattathA tasya, AzA-aprAptArthasambhAvanA pipAsA ca-pApsArthIkAvAstA eva pAtAlA:-pAtAlakalazAH pAtAlaM vA-samudrajalatalaM tebhyastasmAdvA kAmaratiH-zabdAdiSvabhiratiH rAgadveSavandhanena bahuvidhasakalpAzceti indraH, tallakSaNasya vipulasyodakarajasaH-udakaraNoryo rayo-vegastenAndhakAro yaH sa tathA taM, kaluSamativAtenAzAdipAtAlAdutpAdyamAnakAmaratyAAdakarajorayo'ndhakAramityarthaH, moha evaM mahAvattoM mohama-18 hAvatastatra bhogA eva-kAmA eva bhrAmyanto-maNDalena saJcaranto gupyanto-vyAkulIbhavantaH udbalanta-ucchalanto bahavaH-pracurAH garbhavAse-madhyabhAgavistAre pratyavanivRttAca-utpatya nipatitAH prANino yatra jale tatathA, tathA pradhAvitAni-itastataH prakarSeNa gatAni yAni vyasanAni tAni samApannA:-prAptA ye te pAThAntareNa prabAdhitA:-pIDitA ye vyasanasamApannA-vyasaninasteSAM yad ruditaM-pralapitaM tadeva caNDamArutastena samAhRtamamanoz2a pIcivyAkulitaM bhaGga:-tarajhaiH sphuTana-vidalan aniSThitaH kallolaiH-mahormibhiH sAlaM ca jalaM-toyaM | | yatra sa tathA taM, mahAmohAvartabhogarUpabhrAmyadAdivizeSaNaprANikaM vysnsmaapnnruditlkssnncnnddmaarutsmaa| hatAdivizeSaNaM jalaM yatretyarthaH, pramAdA-madyAdayasta eva bahavazvaNDA-raudrA duSTA:-kSudrAH shvaapdaa-vyaaghraadystaiH| samAhatA-abhibhUtA ye 'uddhAyamANa'tti uttiSThanto vividhaceSTAsu samudrapakSe matsyAdayaH saMsArapakSe puru [16] ~324~
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata adharma dvAre caurikA satrAMka bhayadeva0 [12] vRttiH sU012 dIpa anukrama prazravyAka-sapAdayaH teSAM yaH pUra:-samUhastasya ye ghorA-raudrAH vidhvaMsAnA:-vinAzalakSaNA anathA-apAyAstaiH bahulo ra0zrIa- yaH sa tathA taM, ajJAnAnyeva bhramanto matsyAH 'parihatya'tti dakSA yatra sa tathA anibhRtAni-anupazAntAni yAnIndriyANi anibhRtendriyA vA ye dehinastAnyeva ta eSa vA mahAmakarAsteSAM yAni caritAni-zIghrANi caritAni-ceSTanAni taiH 'khokhunbhamANa'si bhRzaM kSubhyamANo yaH sa tathA, santApa:-ekatra zokAdikRto' nyatra cADavAgnikRto nityaM yatra sa santApanityakaH, tathA calana capalA cazcalazca yaH sa tathA, aticapala i||12 tyarthaH, sa ca atrANAzaraNAnAM pUrvakRtakarmasaJcayAnAM prANinAmiti gamyaM yadINa vajrpa-pApaM tasya yo vedyaMmAno duHkhazatarUpo vipAkaH sa eva ghUrNazca-bhramana jalasamUho yatra sa tathA, tato'jJAnAdipadAnAM karmadhAra yo'tastaM, RddhirasasAtalakSaNAni yAni gauravANi-azubhAdhyavasAyavizeSAsta evApahArA-jalacaravizeSAH taH gRhItA ye karmapratibaddhAH satvAH saMsArapakSe jJAnAvaraNAdivaddhAH samudrapakSe vicitraceSTAprasaktAH 'kahijamANa'tti AkRSyamANA naraka eva talaM-pAtAlaM 'hattaMti tadabhimukhaM sannA iti-sannakAH khinnA viSaNNAzca zokitAstavehulo yaH sa tathA, aratiratibhayAni pratItAni viSAdo-dainyaM zokaH-tadeva prakarSAvasthaM mibAdhyAtvaM-viSayoMsa etAnyeva zailA:-parvatAstaiH saGkaTo yaH sa tathA anAdiH santAno yasya karmavandhanasya taKsadhA tatha klezAzva-rAgAdayastallakSaNaM pavikkhillaM-kardamastena suSTa duruttAro yaH sa tathA, tataH RddhItyAdi [padAnAM karmadhArayo'tastaM, amaranaratiryagnirayagatiSu yad gamanaM saiva kuTilapariva-ivakaparivartanA vipulA [16] ATMurary.com ~325
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama ca-vistIrNA velA-jalavRddhilakSaNA yatra sa tathA taM, hiMsA'lIkAdattAdAnamaithunaparigrahalakSaNA ye ArambhA -vyApArAsteSAM yAni karaNakAraNAnumodanAni tairaSTavidhamaniSTaM yat karma piNDitaM-saJcitaM tadeva gurubhArastenAkrAntA yete tathA tairdurgANyeva-vyasanAnyeva yo jalaughastena dUra-atyartha nibolyamAnaiH-nimajyamAnaiH 'ummagganimagga'tti unmannanimagnaH-UrdhvAdhojalagamanAni kurvANairdurlabhaM talaM-pratiSThAnaM yasya sa tathA taM, zarIramano|mayAni duHkhAni utpiyanta:-AsAdayantaH sAtaM ca-mukhaM asAtaparitApanaM ca-duHkhajanitopatApaH etanmayaM-12 etadAtmakaM 'ubuddhanibuDayaMti unmagnanimagnatvaM kurvantaH, tatra sAtamunmagnatvamiva asAtaparitApanaM nimagnatva-13 |miveti, caturantaM-caturvibhAgaM digbhedagatibhedAbhyAM mahAntaM pratItaM karmadhArayo'nna dRzyaH anavadagraM-anantaM rudraMMI-vistIrNa saMsArasAgaramiti pratItaM, kimbhUtamityAha-asthitAnA-saMpamAbyavasthitAnAM avidyamAnamAlambanaM || pratiSThAnaM ca-trANakAraNaM yatra sa tathA taM, aprameyaM-asarvavedinA'paricchedyaM, caturazItiyonizatasahasragupilaM, tatra yonayo-jIvAnAmutpattisthAnAni teSAM cAsaGkhyAtatve'pi samavarNagandharasasparzAnAmekatvavivakSaNAduktasaGkhyAyA avirodhitvaM draSTavyaM, tatra gAthe-"puDhavi 7daga 7 agaNi mAruya 7 ekeke satta jonnilkkhaao| vaNapattepa 10 arNate 14 dasa coisa jonnilkkhaao|| 1 // vigalidiema do do cauro cauro ya nAralAyasuresu / tiriesu huMti cauro coddasa lakkhA ya maNuesu // 2 // " anAlokAnAM-ajJAnAnAmandhakAro yaH sa tathA taM, anantakAlaM-aparyavasitakAlaM yAvat nityaM-sarvadA utrastA-udtatrAsAH sunnA-itikartavya [16] 4%AF ~326~
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [3] ----------------------- malaM [12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata satrAMka [12] dIpa anukrama tAmaDhA bhayena saMjJAbhizca-AhAramaithunaparigrahAdibhiH sampayuktA-yuktAstataH karmadhArayaH, vasanti-adhyAsate adharmara0 zrIa- saMsArasAMgaramiti prakRtaM, iha ca basernirupasargasyApi sakarmakatvaM chAndasatvAditi, kimbhUtaM saMsAraM?-udvi- dvAre bhayadeva. nAnAM vAsasya-vasanasya vasatiH-sthAnaM yaH sa tathA taM, tathA yatra 2 grAmakulAdau Ayurnibadhnanti pApakA- caurikAvRttiH |riNa:-cauryavidhAyinaH tatra tatreti gamyate ghAndhavajanAdivarjitA bhavantIti kriyAsambandhaH, bAndhavajanena- phalaM / bhrAtrAdinA khajanena-putrAdinA mitraizca-suhRdbhiH parivarjitA yete tathA, aniSTA janasyeti gamyate, bhavanti- sU012 jAyante anAdeyadurvinItA iti pratItaM, kusthAnAsanakuzayyAzca te kubhojanAzceti samAsaH 'asuiNotti azucayo'zrutayo vA kusaMhananAH-sevA+disaMhananayuktAH kumamANA-atidIrghA atihaskhA vA kusaMsthitA |-huNDAdisaMsthAnA iti padatrayasya karmadhArayA, kurUpA:-kutsitavarNAH, bahukrodhamAnamAyAlomA iti pratItaM, |bahumohA-atikAmAH atyarthAjJAnA vA, dharmasaMjJAyA-dharmabuddheH samyaktvAca ye paribhraSTAste tathA, dAridryopadravAbhibhUtA nityaM parakarmakAriNa iti pratItaM, jIvyate yenArthena-dravyeNa tadravyarahitA yete tathA, kRpaNAraGkAH paripiNDatarkakAH-paradattabhojanagaveSakAH duHkhalabdhAhArA iti vyaktaM, arasena-himavAdibhirasaMskRta tena virasena-purANAdinA tucchena-alpena bhojaneneti gamyate kRtaH kukSipUro paiste tathA, tathA parasya samba-18|| dhina mekSAmANA:-pazyantaH kamityAha-RddhiH-sampat satkAra:-pUjA bhojanaM-azanaM eteSAM ye vizeSAH-II lAprakArAH teSAM yaH samudayA-samudAyaH udayavartivaM vA tasya yo vidhiH-vidhAnamanuSThAnaM sa tathA, tatazca ni [16] For P OW Rurasaram.org ~327
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [12] dIpa anukrama [16] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayana [ 3 ] mUlaM [12] zrutaskandha: [1], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH ndantaH- jugupsamAnA appaganti AtmAnaM kRtAntaM ca-devaM tathA parivadanto- nindantaH, kAnItyAha - 'iha ya purekaDAI kammAI pAghagAIti ihaivamakSaraghaTanA- purAkRtAni va-janmAntarakRtAni karmANi iha janmani pApakAni-azubhAni kacitpApakAriNa iti pAThaH, vimanaso dInAH zokena dadyamAnAH paribhUtA bhavantIti sarvatra sambandhanIyaM, tathA sattvaparivarjitAca 'chobha'si nissahAyAH kSobhaNIyA vA zilpaM citrAdi kalAdhanurvedAdiH samayazAstraM - jainabauddhAdisiddhAntazAstraM ebhiH parivarjitA ye te tathA, yathAjAtapazubhUtAHzikSArakSaNAdivarjitavalIvardAdisadRzAH nirvijJAnatvAdisAdharmyAt 'aciyatsa'si apratItyutpAdakA nityaM - sadA nIcAni-adhamajanocitAni karmANyupajIvanti tairvRttiM kurvanti ye te tathA, lokakutsanIyA iti pratItaM, mohAd ye manorathA - abhilASAsteSAM ye nirAsAH-kSepAstairbahulA ye te tathA athavA moghamanorathAniSphalamanorathA nirAzabahulAzca- AzAbhAvapracurA ye te tathA, AzA- icchAvizeSaH saiva pAzo- bandhanaM tena pratibaddhA:- saMruddhA niryAnta iti gamyaM prANA yeSAM te tathA, arthopAdAnaM dravyAvarjanaM kAmasaukhyaM ca pratItaM tatra ca lokasAre-lokapradhAne bhavanti jAyante aphalavaMtagA yatti aphalavantaH aprAsikA ilaya, lokasAratA ca tayoH pratItA, yathAhu:- "yasyArthAstasya mitrANi yasyArthAstasya bAndhavAH / yasyArthAH sa pumAn loke, yasyArthAH sa ca paNDitaH // 1 // " iti, "rAjye sAraM vasudhA vasundharAyAM puraM pure sodham / saudhe talpaM talpe varAGganA'naGgasarvasva // 1 // " miti, kimbhUtAM apItyAha- suSThapi ca udyacchantaH- atyarthamapi ca prayata For Par Use Only ~328~ andra.org
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [3] ----------------------- mUlaM [12] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka zl # , klu , zl- praznabyAka zrISa- bhavadeva0 vRttiH [12] dIpa mAnAH, uktaM ca-"yadyadArabhate karma, naro duSkarmasaJcayaH / tattadviphalatAM yAti, yathA bIja mahoSare // 1 // " adharmatadivasaM-pratidinamuyuktA-udyataH sadbhiH karmaNA-vyApAreNa kRtena yo duHkhena-kaSTena saMsthApito-mIlitaHIXI dvAre sikthAnAM piNDastasyApi saJcaye parA:-pradhAnA ye te tathA, kSINadravyasArA iti vyaktaM, nityaM-sadA adhuSA- caurikA asthirA dhanAnAM-gaNimAdInAM dhAnyAnAM-zAlyAdInAM kozA-AzrayA yeSAM sthiratve'pi tatparibhogena / phalaM varjitAca yete tathA, rahitaM-tyaktaM kAmayoH-zabdarUpayoH bhogAnAM ca-gandharasasparzAnAM paribhoge-Asevane sU012 yattatsarvasaukhyaM-Anando yaiste sa tathA, pareSAM yo zriyA bhogopabhogI tayoryannizrANa-nizrA tasya mArgaNaparAyaNA-veSaNaparA yete tathA, tatra bhogopabhogayorayaM vizeSaH-'sada bhujaitti bhogo so puNa AhArapuphamAio / uvabhogo u puNo puNa ucabhujjadda vatthanilayAi / / 1 // tti [sakRdbhujyate iti bhogaH sa punarAhArapuSpAdikaH / upabhogastu punaH punarupabhujyate vaskhanilayAdi // 1 // ] varAkA:-tapakhinaH akAmikayAanicchayA vinayanti-prerayanti ativAhayantItyarthaH, kiM tadityAha-duHkha-asukhaM, naiva sukhaM naiva nivRtivAsthyamupalabhante-prApnuvanti asyantavipuladuHkhazatasampadIsAH,parasya dravyeSu ye aviratA bhavanti te naiva sukhaM labhate iti prastutaM / tadevaM yAdRzaM phalaM dadAtItyabhihitaM, adhunA'dhyayanopasaMhArAdhemAha-eso so ityAdi, sarva pUrvavat / / pramabyAkaraNatRtIyAdhyayanavivaraNaM samAptamiti // 3 // anukrama -- 555555 [16] // 64 // DDEE | atra prathame zrutaskandhe tRtIyaM adhyayanaM "adattAdAna" parisamAptaM ~329~
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [13] dIpa anukrama [17] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayana [ 4 ] mUlaM [13] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH atha turyamatrahmAdhyayanam atha tRtIyAdhyayanAnantaraM caturthamArabhyate, asya ca sUtranirdezakrameNa sambaddhasya adattAdAnaM prAyo abrahmA| saktacitto vidyAtIti tadanantaramabrahma prarUpyate ityevaMsambandhasyAsya yAdRzAdyarthapaJcakapratibaddhasya yAdRzamabrahmeti dvArArthapratipAdanApedaM sUtram- jaMbU ! arthabhaM ca catthaM sadevamaNuyAsurassa loyassa patthaNijaM paMkapaNayapAsajAlabhUyaM dhIpurisanapuMsavedaciMdhaM tavasaMjamabaMbhaceravigdhaM bhedAyataNabahupamAdamUlaM kAyarakApurisaseviyaM suyaNajaNavajjaNijjaM unarayatiriyatilokapahANaM jarAmaraNarogasoga bahulaM vadhayaMdhavidhAtaduvidhAyaM daMsaNacaritta mohassa he bhUyaM cirapari yamayaM duraMtaM catthaM adhammadAraM (sUtraM 13 ) 'jaMbU' ityAdi, jambUriti ziSyAmantraNaM, abrahma-akuzalaM karma taceha maithunaM vivakSitamatyantA kuzalavAtasya, Aha ca - "navi kiMci aNunnAyaM paDisiddhaM vAvi jiNavariMdehiM / mottuM mehuNamegaM na jaM viNA rAgado sehiM // 1 // [ naiva kiJcidanujJAtaM naca pratiSiddhaM vApi jinavarendraH / muktvA maithunamekaM na yat binA rAgadveSAbhyaH // 1 // ] cakAraH punararthaH, caturtha sUtrakramApekSayA saha devamanujAsurairyo lokaH sa tathA tasya prArthanIyaM - abhi Education Internationa atha prathame zrutaskandhe caturthaM adhyayanaM "abrahma" Arabhyate "abrahma" nAmaka caturthaM adharmadvavAraM abrahmana: svarUpaM For Parts Only ~330~
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [4] ----------------------- malaM [13] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata praznavyAka- ra0 zrIabhayadeva0 vRtti 4 adharma dvAre abrahmasvarUpaM satrAMka [13] sU013 // 65 // dIpa laSaNIyaM, yataH-"hariharahariNyagarbhapramukhe bhuvane na ko'dhyasau suurH| kusumavizikhasya vizikhAn askhalayat yo jinaadnyH||1||" paGko-mahAn kardamaH panaka:-sa eva pratalA sUkSmaH pAzo-pandhanavizeSo jAlaM-matsyabandhana | etadbhUta-etadupamaM kalaGkanimittatvena durvimocanatvena sAdhAt, uktaM ca-"sanmArge tAvadAste prabhavati puru- pastAvadevendriyANAM, lajjA tAvadvidhatte vinayamapi samAlambate tAvadeva / bhrUcApAkRSThamuktAH zravaNapathajuSo nIlapakSmANa ete, yAvallIlAvatInAM na hRdi dhRtimuSo dRSTibANAH patanti // 1 // " tathA strIpuruSanapuMsakavedAnAM cihUM-lakSaNaM yasatsathA, tapaHsaMyamabrahmacaryavinna iti vyaktaM, tathA bhedasya-cAritrajIvitanAzasyAyatanAni-AzrayA ye bahavaH pramAdA-madyavikathAdayasteSAM mUlaM-kAraNaM yattattathA, Aha ca-"kiM kiM Na kuNai kiM kiM na bhAsapa ciMtaeviyana kiM kiM? / puriso visayAsatto vihalaMghaliucca majeNa ||1||"kiN kiM na karoti kiM kiM na bhASate cintayatyapi ca na ki kim ? / puruSo viSayAsakto madhena matta iva // 1 // ] kAtarA:-parISahabhIravaH ata eva kApuruSA:-kutsitanarAstaiH sevitaM yattattathA, sujanAnAM sarvapApaviratAnAM yo janA-samUhastasya varjanIyaM-pariharaNIyaM ca yattattathA, Urddha ca-arddhaloko narakazca-adholokastiryaka-tiryaglokaH etallakSaNaM yatrailokyaM tatra pratiSThAnaM yasya tatsadhA, jarAmaraNarogazokabahulaM, tatrAnyatra janmani jarAmaraNAdikAraNatvAta, ucyate ca-"jo sevai kiM lahaI" (dhAmaM hArei dubalo hoi / pAvei cemaNassaM du- I kkhANi a attadoseNaM // 1 // ) gAhA [yaH sevate kiM labhate sthAma hArayati durbalo bhavati / prAmoti vaima anakrama [17] n abrahmana: svarUpa ~331
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [13] dIpa anukrama [17] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayana [ 4 ] mUlaM [13] zrutaskandha: [1], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH abrahmana: svarUpaM nasyaM duHkhAni cAtmadoSeNa // 1 // ] vadhaH-tADanaM bandhaH - saMgamanaM vighAto- mAraNamebhirapi duSkaro vidhAto yasya tadbandhavidhAtadurvidhAtaM, gADharAgANAM hi mahApadyapyannabhecchA nopazAmyani, Aha ca - "kRzaH kANaH khaJjaH zravaNarahitaH pucchavikalaH, kSudhAkSAmo jIrNaH piTharakakapAlArpitagalaH / vraNaiH pUyaktinaiH kRmikulacitairAvRtatanuH, zunImanveti zvA hatamapi ca hantyeva madanaH // 1 // " darzanacAritramohasya hetubhUtaM tannimittaM, & nanu cAritramohasya heturidamiti pratItaM yadAha - "tivvakasAo bahumohapariNao rAgadosasaMjuto / baMdha caritamohaM dubipi caritaguNadhAI // 1 // " [tIvrakaSAyo bahumohapariNato rAgadveSasaMyuktaH vanAni cAritraguNaghAtinaM dvividhamapi cAritramohaM // 1 // ] dvividhaM kaSAyanokaSAyamohanIyabhedAt, yatpunardarzanamohasya hetubhUtamidamiti tanna pratipadyAmahe, taddhetutvenAbhaNanAt, tathAhi taddhetupratipAdikA gAthaivaM zrUyate--'arihaMtasiddhace atavasu agurusaahsNghpddnniio| baMdhati daMsaNamohaM anaMtasaMsArio jeNaM // 1 // [arhasi caityatapasvizrutagurusAdhusaMghapratyanIkaH / babhAti darzanamohamanantasaMsAriko yena // 1 // ] bhavatItIha vAkyazeSaH, satyaM, kintu svapakSAnbrahmAsevanena yA saGghapratyanIkA tathA darzana mohaM banato'brahmacarya darzanamohahetutAM na vyabhicarati, bhaNyate ca khapakSAbrahmAsevakasya midhyAtvabandho'nyathA kathaM durlabhavodhirasAthabhihitaH, Aha ca-- " saMjaicautthabhaMge cedve ya pabayaNuDDAhe / risighAe ya cautthe mUlaggI bohilAbhassa // 1 ||ti, [ saMyatIcaturthabhaGge caityadravyabhakSaNAdau ca pravacanoDA he / RSighAte ca caturthe mUle'gnirbodha For Palata Use On ~332~ yor
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [13] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata satrAMka [13] dIpa praznavyAka- lAbhasya // 1 // ] ciraparicita-anAdikAlAsevitaM ciraparigataM vA pAThaH anugataM-anavacchinnaM durantaM-duSTa- adharmara0 zrIa- phalaM caturthemadharmadvAra-AzravadvAramiti / abrahmakharUpamuktaM, atha tadekArdhikadvAramAha dvAre bhayadeva tassa ya NAmANi gonnANi imANi hoti tIsa, taMjahA-ababhaM 1 mehaNaM 2 caraMta 3 saMsaggi 4 sevaNA abrahmavRttiH dhikAro 5 saMkappo 6 vAhaNA padANaM 7 dappo 8 moho 9 maNasaMkhevo 10 aNiggaho 11 buggaho 12 nAmAni vidhAo 13 vibhaMgo 14 vinbhamo 15 adhammo 16 asIlayA 17 gAmadhammatittI 18 ratI 19 rAga sU014 // 66 // kAmabhogamAro 21 gheraM 22 rahassaM 23 gujjhaM 24 bahumANo 25 baMbhaceravigdho 26 vAvatti 27 virAhaNA 28 pasaMgo 29 kAmaguNo 30 ttiviya tassa eyANi evamAdINi nAmadhejANi hoti tIsaM (sUtraM 14) 'tasse'tyAdi sugama, abrahma-akuzalAnuSTAnaM 1 'maithuna' mithunasya-yugmasya karma 2 caturtha AzravadvAramiti gamyate, pAThAntareNa 'caraMta'ti carat-vizvaM vyApnuvat 3 saMsargiH-samparkaH tataH, strIpuMsasaGgavizeSarUpatvAt lAsaMsargajanyatvAdvA'sya saMsagirityucyate, Aha ca-"mAmApi strIti saMhAdi, vikarotyeva mAnasam / kiM pu-IX sAnaderzanaM tasyA, vilAsollAsitabhravaH // 1 // "4 sevanAnAM-cIryAdipratisevanAnAmadhikAro-niyogaH sevanA4AdhikAraH, abrahmapravRtto hi cauryAyanarthasevAvadhikRto bhavati. Aha ca-"sarve'narthA vidhIyante, narairarthaka-1 laalsaiH| athestu prAyate prAyaH, preysiipremkaamibhiH||1||" 5 saGkalpo-vikalpastatprabhavavAdasya saGkalpa / 66 / / ityuktaM, uktaMca-"kAma! jAnAmi te rUpaM, saGkalpAskila jaayse| na tvAM saGkalpayiSyAmi, tato me na bha-1 anakrama CRENAKORESCARENA [17] SARERainintamarana abrahmana: triMzat nAmAni ~333~
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [14] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka [14] dIpa viSyasI ||1||"ti 6 vAdhanA bAdhahetutvAt keSAmityAha-'padAnAM saMyamasthAnAM prajAnAM cA-lokAnAM, Aha| ca-"yaha loke'ghapare narANAmutpadyate duHkhamasahyavegam / vikAzanIlotpala cArunetrA, muktvA khiyastatra | MIna heturanyaH // 1 // " 7 do-dehadRptatA tajanyatvAdasya darpa ityucyate, Aha ca-"rasA pagAmaM na nisevi yabvA, pAyaM rasA dittikarA havaMti / dittaM ca kAmA samabhiddavanti, durma jahA sAuphalaM tu pakkhI // 1 // [rasAH prakAmaM na niSevitavyAH prAyo rasA dRptikarA bhavanti / dRptaM ca kAmAH samabhidravanti dumaM yathA khAdaphalaM tu pakSiNaH // 1 // ] athavA darpaH-saubhAgyAthabhimAnastatprabhavaM cedaM, nahi prazamAInyAdA puruSasyAtra pravRttiH sambhavatIti darpa evocyate, taduktam--"prazAntabAhicittasya, sambhavantyakhilAH kriyaaH| maithu-ra navyatirekiNyo, yadi rAgaM na maithunam // 1 // "8 moho-mohanaM vedarUpamohanIyodayasampAdyatvAvasyAjJAnarUpattvAdvA moha isyucyate, Aha ca-"dRzyaM vastu paraM na pazyati jagatyandhaH puro'vasthitaM, rAgAndhastu yadasti tatpariharan yannAsti tatpazyati / kundendIvarapUrNacandrakalazazrImallatApallavAnAropyAzucirAziSu priyatamAgAhAtreSu yanmodate // 1 // "9 manaHsaMkSobhA-cittacalanaM tadvinedaM na jAyate iti tadevocyate, ucyate ca-"nikaDaka DakkhakaMDappahAraninbhinnajogasannAhA / maharisijohA juvaINa jaMti sevaM vigayamohA ||1||"[.nikRssttkttaakss-11 kaannddmhaarnirbhinnyogsnnaahaaH|mhrssyo yoddhAro yuvatInA sevAM yAnti vigatamohAH // 1 // upazAntamohA| api] 10 anigraha:-aniSedho manaso viSayeSu pravarttamAnasyeti gamyate, etatprabhavatvAcAsyAnigraha ityuktaM 11 anakrama 18 pra.vyA. 12 abrahmana: triMzat nAmAni ~334~
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [4] ----------------------- malaM [14] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata [14] dIpa praznavyAka-18'viggahoM tti vigrahaH-kalahaH taddhetutvAdasya vigraha ityucyate, uktaM ca-"ye rAmarAvaNAdInAM, saGghAmA gra- adharmara0 zrIa- stamAnavAH / zrUyante khInimittena, teSu kAmo nivandhanam // 1 // ' athavA 'buggaho'tti vyudbhaho-viparIto- dvAre bhayadevA'bhinivezastatprabhavatvAcAsya tathaivocyate, yataH kAminAmidaM kharUpam-"duHkhAtmakeSu viSayeSu sukhAbhimAna, abrahmavRttiH saukhyAtmakeSu niyamAdiSu duHkhabuddhiH / utkIrNavarNapadapatirivAnyarUpA, sArUpyameti viparItagatiprayogAtnAmAni // 1 // "12 vighAto guNAnAmiti gamyate, yadAha-'jai ThANI' [jai moNI jar3a muMDI bakkalI tabassI vaa| sU014 // 67 // patthaMto a abhaM baMbhAvi na royae majhaM // 1 // to paDhiyaM to guNiyaM to muNiyaM to ya ceio appA / AvaDiyapelliyAmaMtio'vi jai na kuNai akajaM // 2 // yadi kAyotsargavAn yadi mInI yadi muNDaH ba-18 lkalI tapakhI vA / prArthayan abrahma brahmApi na rocate mama // 1 // tarhi paThitaM tarhi guNitaM tarhi muNitaMtatheca cetita AtmA // Apattiprerito'pi yadi na karotyakAryam // 2 // ] gAthAdvayaM 13 vibhaGgo-virAdhanA guNAnAmeva 14 vibhramo-bhrAntatvamanupAdeyeSvapi viSayeSu paramArthabuddhyA pravarttanAt vibhramANAM cA-madanavikArANAmAzrayatvAdvibhrama iti 15 adharmaH acAritrarUpatvAt 16 azIlatA-cAritravarjitatvam 17 grAmadharmAH-zabdAdayaH kAmaguNAsteSAM taptiH-gaveSaNaM pAlanaM vA grAmadharmataptiH abrahmaparo hi tAM karotIti a brahmApi tathocyate 18 ratiH-rataM nidhuvanamityarthaH 19 rAgo-rAgAnubhUtirUpatvAdasya kacidrAgacintetipAThaH da/20 kAmabhogaiH saha mAro-madanaH maraNaM vA kAmabhogamAraH 21 vairaM vairahetutvAt 22 rhsymekaantkRtytvaat| anakrama - - SAREairandiind abramana: triMzat nAmAni ~335~
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [4] ----------------------- malaM [14] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka [14] dIpa |23 guhyaM gopanIyatvAt 24 bahumAnaH bahUnAM matatvAt 26 brahmacarya-maithunaviramaNaM tasya vino-vyAghAto yaH sa tathA 26 vyApatti:-bhraMzo guNAnAmiti gamyate 27 evaM virAdhanA 28 prasaGga:-kAmeSu prasajanamabhiSvaGgaH |29 kAmaguNo-makaraketukArya 30 itiH-upapradarzane'piceti samuccaye tasya-abrahmaNaH etAni-upadarzitasvarUpANi evamAdIni-evaMprakArANi nAmadheyAni triMzat bhavanti, kAkA'dhyeyaM, prakArAntareNa punaranyAnyapi bhavantIti bhAvaH / uktaM yannAmeti dvAraM, atha ye tat kurvantIti dvAramucyate taM ca puNa nisevaMti suragaNA saaccharA mohamohiyamatI asurabhuyagagarulavijujalaNadIvaudahidisipavapathaNiyA aNavaMnipaNavaMniyaisivAdiyabhUyavAdiyakaMdiyamahAkadiyakUhaDapayaMgadevA pisAyabhUyajakkharakkhasakiMnarakiMpurisamahoragagaMdhavvA 8 tiriyajoisavimANavAsimaNuyagaNA jalayarathalayarakhahavarA ya mohapaDibaddhacittA avitaNhA kAmabhogatisiyA tahAe balavaIe mahaIe samabhibhUyA gaDhiyA ya atimucchiyA ya arbabhe ussaNNA tAmaseNa bhAveNa aNummukkA daMsaNacaritamohassa paMjaraM piva kareMti anno'yaM sevamANA, bhujo asurasuratiriyamaNuabhogarativihArasaMpauttA ya cakkavaTTI suranaravatisakayA suravarubya devaloe bharahaNagaNagaraNiyamajaNavayapuravaradoNamuhakheDakabbaDamaDaMbasaMvAhapaTTaNasahassamaMDiyaM thimiyameyaNiyaM egacchattaM sasAgaraM bhuMjiUNa vasuhaM narasIhA naravaI nariMdA naravasabhA maruyavasabhakappA adhbhahiyaM rAyateyalacchIe dipamANA somA rAyasatilagA ravisasisaMkhayaracakasotthiyapaDAgajavamacchakummarahabarabhagabhavaNavimANa anakrama REscam abramana: triMzat nAmAni ~336~
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataskandhaH [1], ----------------------- adhya yanaM [4]----------------------- malaM [15...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata prakSanyAkara0zrIabhayadeva0 vRttiH sutrAMka 4 adharma| dvAre | maithunase vinaH cakravarSivarNana sU015 [15] // 68 // turayatoraNagopuramaNirayaNanaMdiyAvattamasalaNaMgalasuraiyavarakapparukkhamigavatibhaddAsaNasuruvicUbhavaramauDasariyakuMDalakuMjaravaravasabhadIvamaMdiragaladdhayaiMdakeudappaNaaTThAvayacAvabANanakkhattamehamehalavINAjugachattadAmadAmiNikamaMDalukamalaghaMTAvarapotasUisAgarakumudAgaramagarahAragAgaraneuraNagaNagaravairakinnaramayUravararAyahasasArasacakoracakavAgamihuNacAmarakheDagapabbIsagavipaMcivaratAliyaMTasiriyAbhiseyameiNikhaggaMkusavimalakalasabhiMgAravaddhamANagapasatthauttamavibhattavarapurisalakkhaNadharA battIsaM vararAyasahassANujAyamaggA causadvisahassapavarajuvatINa NayaNakatA rattAbhA paumapamhakoraMTagadAmacaMpakasutayavarakaNakamihasavannA sujAyasabba. gasuMdaraMgA mahagyavarapaTTaNuggayavicittarAgaeNipeNiNimmiyadugulavaracINapaTTakosejasoNIsuttakavibhUsiyaMgA varasurabhigaMdhavaracuNNavAsavarakusumabhariyasirayA kappiyacheyAyariyasukayaraitamAlakaDagaMgayatuDiyapavarabhUsaNapiNaddhadehA ekAvalikaMThasuraiyavacchA pAlaMbapalabamANasukayapaDauttarijamudiyApiMgalaMguliyA ujalanevastharaiyacelagavirAyamANA teeNa divAkarobva dittA sArayanavatthaNiyamahuragaMbhIraniddhaghosA uppannasamattarayaNacakarayaNappahANA navanihivAiNo samiddhakosA cAuraMtA cAurAhiM seNAhiM samaNujAtijamANamaggA tura. gavatI gayavatI rahavatI naravatI vipulakulavIsuyajasA sArayasasisakalasomavayaNA sUrA telokaniggayapabhAvaladdhasaddA samattabharahAhivA nariMdA saselavaNakANaNaM ca himavaMtasAgaraMtaM dhIrA bhUttuNa bharahavAsaM jiyasattU pavararAyasIhA pubakaDatavappabhAvA nividvasaMciyasuhA aNegavAsasayamAyurvato bhajAhi ya jaNavaya dIpa anukrama [19] // 68 // For P OW ~337~
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [4] zrutaskandha: [1], mUlaM [15...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH pahANAhiM lAliyaMtA atulasapharisara saruvagaMdhe ya aNubhavettA tevi uvaNamaMti maraNadhammaM avitattA kAmANaM / taca punaH - abrahma niSevante suragaNA-vaimAnikadevasamUhAH sApsarasaH sadevIkAH devyo'pi sevanta ityarthaH, mohena mohitA matiryeSAM te tathA, asurA-asurakumArAH 'ya'tti nAgakumArAH garuDA:-garuDadhvajAH suparNakumArAH 'vijju'tti vidyutkumArA: 'jalaNa'tti agnikumArAH 'dIva'tti dvIpakumArAH 'udahi'tti udadhikumArAH 'disi'tti dikumArAH 'pavaNa'tti vAyukumArAH 'paNiya'tti stanitakumArAH ete daza bhavanapatibhedAH eteSAM dvandvaH, aNapatrikAH paNapatrikAH RSivAdikAH bhUtavAdikAH kranditA mahAkranditAH kUSmANDAH pataGgA ityaSTau vyantaranikAyAnAmuparivarttino vyantarajAtivizeSA eva eSAmapi dvandvaste ca te devAzceti karmadhArayaH tathA pizAcAdayo'STau vyantarabhedAH pratItAH, 'tiriyajotisavimANavAsi si tirazci-tiryagloke yAni jyotikavimAnAni teSu nivasanti ye te tathA jyotiSkA ityarthaH manujA-mAnavA eteSAM dvandraH tatasteSAM ye gaNAH- samUhAste tathA, jalacarAdayaH mohapratibaddhacittA iti pratItaM, avitRSNAH prApteSu kAmeSu avigatatRSNA ityarthaH, kAmabhogatRSitA - aprAptakAma bhogecchayaH, etadeva prapaJcayannAha tRSNayA bhogAbhilASeNa balavatyA tIvrayA mahatyA - mahAviSayayA samabhibhUtAH paribhUtAH grathitAzra - viSayaiH saha sandarbhitAH atimUcchitAJca viSayadoSadarzanaM pratyatimUDhatAmupagatAH abrahmaNi avasannAH paGka iva nimagnA tAmasena bhAvena For Pernal Use On ~338~
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndhaH [1], ----------------------- adhya yana [4]----------------------- mala [15...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: 4 adharma prata dvAre praznavyAkara0zrIabhayadeva0 vRttiH satrAMka [15] varNana dIpa anukrama ajJAnapariNAmenAnunmuktA-avimuktAH tathA darzanacAritramohasya-dvirUpamohanIyakarmaNaH bandhanamiti gamyate | paJjaramiva-AtmazakunebandhanasthAnamiva kurvanti-vidhati surAdaya iti prakRtaM, kathaM?-'anyo'nyasya' parasparasyAsevanayA-abrahmAzritabhogena, kacitpAThaH 'aNNo'NNaM sevamANa'tti kaNThyazca, pUrvoktaprapazcArthamevAha-bhUyaHmaithunAse|-punarapIdaM vizeSeNAbhidhIyate-asurasuratiryamanuSyebhyo ye bhogA:-zabdAdayasteSu yA ratiH-Asaktistatma-18 vinaH dhAnA ye vihArA:-vicitrakrIDAH taiH samprayuktA yete tathA, te ca ke te ityaah-ckrvrtinH-raajaatishyaaH| cakravartisasAgarAM bhuktvA vasudhAM maNDalikatvaM ca bhuktvA bharatavarSa cakravarttive'tulazabdAdIMzcAnubhUyopanamanti maraNadharma avitRptAH kAmAnAmiti sambandhaH, kiMvidhAste ityAha-suranarapatibhiH-surezvaranarezvaraiH satkRtAH- sU015 |pUjitAH ye te tathA, ke ivAnubhUyetyAha-suravarA iva-devapravarA iva, ka?-devaloke-kharge, tathA bharatasya-bhAratavarSasya sambandhinA nagAnA-parvatAnAM nagarANAM-karavirahitasthAnAnAM nigamAnAM-vaNijanapradhAnasthAnAnAM janapadAnAM-dezAnAM puravarANAM-rAjadhAnIrUpANAM droNamukhAnA-jalasthalapathayuktAnAM khedAnAM dhUlImAkArANAM karbaTAnAM-kunagarANAM maDambAnAM-dUrasthitasannivezAntarANAM saMvAhAnAM-rakSArtha dhAnyAdisaMvahanocitadurgavizeSarUpANAM pattanAnAM ca-jalapathasthalapathayorekatarayuktAnAM sahasramaNDitA yA sA tathA tAM, stimitamedinIkAM-nirbhayatvena sthiravizvambharAzritajanAM ekameva chatraM yatra ekarAjatvAtsA ekachatrA tAM sasAgarAM tAM bhuktvA-pAlayitvA vasudhAM-pRthvIM bharatAddhAdirUpAM mANDalikatve, etaca padadvayamuttaratra 'himavanta-15 KACADERST-KO-K [19] // 69 // ~339~
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [4]----------------------- mUlaM [15...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka [15] dIpa sAgaraMtaM dhIro bholUNa bharahavAsamiti samastabharatakSetrabhoktRtvApekSayA bhaNanAdavasIyate, narasiMhAH zUratvAt narapatayaH tatsvAmitvAt narendrAH teSAM madhye IzvaratvAt naravRSabhA guNaiH pradhAnatvAt maruddhRSabhakalpA:devanAthabhUtAH marujavRSabhakalpA vA-marudezotpannagavayabhUtA aGgIkRtakAryabhAranirvAhakatvAt adhyadhikaMatyartha rAjatejolakSmyA dIpyamAnAH saumyA-adAruNA nIrajA vA rAjavaMzatilakA:-tanmaNDanabhUtAH, tathA ravizazyAdIni varapuruSalakSaNAni ye dhArayanti te tathA, tantra ravi zazI zaGkho varacakraM khastikaM patAkA yavo matsyazca pratItAH karmaka:-kacchapaH rathavara:-pratItaH bhago-yoniH bhavana-bhavanapatidevAvAso vimAna-vaimA- nikanivAsaH turagastoraNaM gopuraM ca prasiddhAni maNi:-candrakAntAdi ratnaM-katanAdi nanyAvatoM-navakoNaH | khastikavizeSaH muzalaM lAgalaM ca prasiddhe suracitaH-suSThakRtaH suratido vA-sukhakaro yo varaH kalpavRkSaHkalpadrumaH sa tathA mRgapati:-siMho bhadrAsana-siMhAsanaM surucI rUdigamyA AbharaNavizeSa iti kecita hA stUpa-pratItaH varamukuTa-pravarazekharaH 'sariyatti muktAvalI kuNDalaM-karNAbharaNaM kuJjaro varavRSabhazca pratItI| lAdvIpo-jalabhRto bhUdezo mandaro-meruH mandiraM vA gRhaM garuDa:-suparNaH dhvajA-ketuH indra ketuH-indrayaSTiH darpaNa AdarzaH aSTApada-gRtaphalaka kailAzaH parcatavizeSo vA cApaM ca-dhanuH bANo-mArgaNaH nakSatraM meghazca pratItI| 8 mekhalA-kAzI vINA-pratItA yuga-yUpaH chatraM-pratItaM dAma-mAlA dAminI-lokarUDhigamyA kamaNDalu:-kurANDikA kamalaM ghaNTA ca pratIte varapoto-bodhitthaH zUcI-pratItA sAgara:-samudraH kumudAkara:-kumudakhaNDaH anukrama [19] ~340~
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [4] zrutaskandha: [1], mUlaM [15...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH 4 adharma dvAre maithunAsevinaH // 70 // | makaro-jalacaravizeSaH hAraH pratItaH 'gAgara'ti strIparidhAnavizeSaH nUpuraM pAdAbharaNaM nagaH- parvato nagaraMpratItaM vairaM vajraM kinnaro vAyavizeSo devavizeSo vA mayUravara rAjahaMsasArasacakoracakravAkamithunAni prasi dvAni cAmaraM prakIrNakaM kheTakaM phalakaM pabbIsakaM vipakSI vAdyavizeSI varatAlavRntaM vyaJjanavizeSaH zrIkAbhiSeko-lakSmyabhiSecanaM medinI pRthvI khaDgaH-asi aGkuzadha-sRNirvimalakalazo bhRGgArazca bhAjanavizeSaH barDamAnakaM zarAvaM puruSArUDhaH puruSo vA eteSAM dvandvaH tata etAni prazastAni mAGgalyAni uttamAni - pradhAnAni : cakravarciOM vibhaktAni ca viviktAni yAni varapuruSANAM lakSaNAni tAni dhArayanti ye te tathA, tathA dvAtriMzatA rAjavarANAM sahasrairanuyAtaH- anugato mArgoM yeSAM te tathA catuHSaSTiH sahasrANi yAsAM tAstathA tAmra tAH pravarayuvatayazca taruNya iti samAsaH tAsAM nayanakAntAH- locanAbhirAmAH pariNayanabharttAro vA raktA-lohitA AbhA-prabhA yeSAM te raktAbhAH 'pamapamha'tti padmagarbhAH koraNTakadAma- koraNTakAbhidhAnapuSpatraka campakaH- kusumavizeSaH sutaptavarakanakasya yo nikaSo-rekhA sa tathA tata eteSAmiva varNoM yeSAM te tathA, sujAtAni suniSpannAni sarvA vyaGgAni avayavA yatra tadevaMvidhaM sundaramaGgaM zarIraM yeSAM te tathA mahArghANi - mahAmUlyAni varapatanonatAni - pravarakSetravizeSotpannAni vicitrarAgANi vividharAgaraJjitAni eNI-hariNI preNI ca tadvizeSa eva tacamrmanimmitAni yAni vastrANi tAni eNIpreNInirmitAni ucyante, zrUyante ca niSIthe 'kAlamRgANi nIlamRgANi cetyAdibhirvacanairmRgacarmavastrANIti, tathA dukUlAnIti dukUlo vRkSavizeSastasya valkaM gRhItvA varNanaM sU0 15 prakSavyAka ra0 zrIabhayadeva0 vRttiH For Park Use Only ~341~ // 70 // nary org
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yanaM [4] ----------------------- malaM [15...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka [15] dIpa udUkhale jalena saha kudRyitvA vusIkRtya sUtrIkRtya ca vUyante yAni tAni dukUlAni varacInAnIti-dukUlavRkSavalkasyaiva yAni abhyantarahIrairniSpAdyante sUkSmatarANi ca bhavati tAni cInadezotpannAni vA cInAnyucyante, paTTasUtramayAni-paTTAni kauzeyakAni-kauzeyakakArovAni vastrANi zroNIsUtraka-kaTIsUtraka ebhivibhUSitAnyaGgAni yeSAM te tathA, vAcanAntare nimmitasthAne kSomika iti paThyate, tatra kSaumikANi-kApIrasikAni vRkSebhyo nirgatAnItyanye atasImayAnItyapare, tathA varasurabhigandhA:-pradhAnamanojJapuTapAkalakSaNA gandhAH tathA caracUrNarUpA vAsAstADitA ityarthaH varakusumAni ca pratItAni teSAM bharitAni-bhRtAni zi-IN rAsi-mastakAni yeSAM te tathA, kalpitAni-IpsitAni chekAcAryeNa-nipuNazilpinA sukRtAni-suSTu vihi-I tAni ratidAni-sukhakArINi mAlA-AbharaNavizeSaH kaTakAni-kaNAni pAThAntareNa kuNDalAni-pratItAni aGgadAni-yAhvAbharaNavizeSAH tuTikA-yAhurakSikAH pravarabhUSaNAni ca-mukuTAdIni mAlAdInyeva vA pravarabhUSaNAni pinahAni-baddhAni dehe yeSAM te tathA, ekAvalI-vicitramaNikA ekasarikA kaNThe-gale sura-17 citA vakSasi-hRdaye yeSAM te tathA, pralambo-dIrghaH pralambamAno-lambamAnaH sukRtA-suracitaH paTazATaka:-uttarIyaM uparikAyavastraM yaiste tathA mudrikAbhi:-aGgulIyakaiH piGgalA:-piGgAH aGgulyo yeSAM te tathA, tataH karmadhArayaH, ujvalaM nepathya-veSo racitaM ratidaM vA 'cillagaMti lInaM dIpyamAnaM vA virAjamAna-zobhamAnaM yeSAM tena vA virAjamAnA yete tathA, tejasA divAkara iva dIsA iti pratItaM, zArada-zaratkAlInaM yat nava-utpa anukrama [19] ~342~
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [4] zrutaskandha: [1], mUlaM [15...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka ra0 zrIa bhayadeva0 "vRttiH // 71 // 1 mAnAvasthaM na tu virAmAvasthaM stanitaM meghagarjitaM tadvanmadhuro gambhIraH nigdhazca ghoSo yeSAM te tathA, vAca- 14 adharmanAntare 'sAgaranave' tyAdi dRzyate, utpannasamastaratnAzca te cakraratnapradhAnAzceti vigrahaH, ratnAni ca teSAM catu- dvAre deza, tadyathA - 'seNAvaha 1 gAhAvai 2 purohiya 3 turaga 4 bahu 5 gaya 6 itthI 7 / cakraM 8 chataM 9 camma 10 maNi 11 kAgaNi 12 vagga 13 daMDo ya 14 // 1 // " navanidhipatayaH, nidhayazcaivam - "nesappaM 1 paMDa 2 1 piMgalaya 3 savvarayaNe 4 tahA mahApaume 5 / kAle ya 6 mahAkAle 7 mANavarga mahAnihI 8 saMkhe 9 // 1 // " samRddhakozA iti pratItaM, catvAro'ntA- bhUvibhAgAH pUrvasamudrAdirUpA yeSAM te tathA te eva cAturantAH, tathA caturbhiraMzaiH- hastyazvarathapadAtilakSaNairupetAJcAturyastAbhiH senAbhiH samanuyAyamAnamArgAH samanugamyamAnapathAH, etadeva darzayati-turagapataya ityAdi, vipulakulAzca te vizrutayazasA pratItakhyAtaya iti vigrahaH, zAradazazI yaH sakala:- pUrNastadvatsaumyaM vadanaM yeSAM te tathA, zUrAH-zauNDIrAstrailokyanirgataprabhAvAzca te labdhazabdAzca- prAptakhyAtaya iti vigrahaH, samasta bharatAdhipA narendrA iti pratItaM, saha zailaiH parvataiH vanaiH - naga| raviprakRSTaiH kAnanaizca-nagarAsannairya tattathA himavatsAgarAntaM dhIrA bhuktvA bharatavarSa jitazatravaH pravararAjasiMhAH pUrvakRtatapaHprabhAvA iti pratItaM nirviSTaM paribhuktaM saJcitaM poSitaM sukhaM yaiste tathA, anekavarSazatAyuSmantaH bhAryAbhizca janapadapradhAnAbhirlAsyamAnAH - vilAsyamAnA: atulA - nirupamA ye zabdasparzarasarUpagandhAste For Parts Only ~343~ maithunAse vinaH - cakravartti varNanaM sU0 15 // 71 // nary.org
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yanaM [4] ----------------------- mUlaM [15...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka [15] dIpa tathA tAMzcAnubhUya, te'pi AsatAmapare, upanamanti-prAmuvanti maraNadharma-mRtyulakSaNaM jIvaparyAyaM avitRptAHatRptAH kAmAnAM-abrahmAGgAnAm / bhujo bhujo baladevavAsudevA ya pavarapurisA mahAbalaparakkamA mahAdhaNuviyaTTakA mahAsattasAgarA duddharA dhaNuddharA naravasabhA rAmakesavA bhAyaro saparisA vasudevasamuddavijayamAdiyadasArANaM pajjunnapativasaMvaaniruddhanisahaummuyasAraNagayasumuhadummuhAdINa jAyavANaM achuTTANayi kumArakoDINaM hiyayadayiyA de vIe rohiNIe devIe devakIe ya ANaMdahiyayabhAvanaMdaNakarA solasarAyavarasahassANujAtamaggA solasadevIsahassavaraNayaNahiyayadaiyA NANAmaNikaNagarayaNamottiyapavAladhaNadhannasaMcayariddhisamiddhakosA hayagayarahasahassasAmI gAmAgaranagarakheDakabbaDamaDaMbadoNamuhapaTTaNAsamasaMvAhasahassathimiNivuyapamuditajaNavivihasAsaniSphajjamANameiNisarasariyatalAgaselakANaNaArAmujANamaNAbhirAmaparimaMDiyassa dAhiNaDaveyahagirivibhattassa lavaNajalahiparigayassa chavihakAlaguNakAmajuttassa addhabharahassa sAmikA dhIrakittipurisA ohavalA aibalA anihayA aparAjiyasattumaddaNaripusahassamANamahaNA sANukosA amaccharI a. cavalA acaMDA mitamaMjulapalAvA hasiyagaMbhIramahurabhaNiyA anbhuvagayavacchalA sarapaNA lakkhaNavaMjaNaguNoSaveyA mANummANapamANapaDipunnasujAyasavvaMgasuMdaraMgA sasisomAgArakatapiyadasaNA amarisaNA payaMDaDaMDappayAragaMbhIradarisaNijjA tAladdhaumbiddhagarulakeU balavagagajaMtadaritadappitamuTThiyacANUramUragA riTTha anukrama [19] SHREmirat n a ~3444
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayanaM [4] mUlaM [...15] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka ra0 zrIabhayadeva0 vRttiH // 72 // Education Internation vasabhaghAtiNo kesarimuhaviSphADagA daritanAgadappamaddaNA jamalajuNabhaMjagA mahAsauNipUtaNArivU kaMsamajamoDagA jarAsiMdhamANamahaNA tehi ya aviralasamasahiyacaMDa maMDalasamappamehiM sUramirIyakavayaM vii mmuyaMtehiM sapatidaMDehiM AyavattehiM dharijjatehiM virAyaMtA tAhi ya pavaragirikuhara viharaNasamuTThiyAhiM niruvayacamarapacchimasarIra saMjAtAhiM amailasiyakamala vimukulujjalitarayattagirisihara vimalasasikiraNasarisakalahoya nimmalAhiM pavaNAyacacalacaliyasala liya paNacciyavI ipasariyakhIrodgapavarasAgaruppUracaMcalAhiM mANasasarapasarapariciyAvAsavisadavesAhiM kaNagagirisiharasaMsitAhiM uvAuppAtacavalajayiNa sigdha vegAhiM haMsavadhUyAhiM caiva kaliyA nANAmaNikaNagamaharihata vaNijjujjalavicittaDaMDAhiM salaliyAhiM naravatisirisamudayaSpagAsaNakarIhiM varapaTTaNuggayAhiM samiddharAya kulaseviyAhiM kAlAgurupavara kuMdurukka turukka dhUvavasavAsavisadagaMdhuddhayAbhirAmAhiM cillikAhiM ubhayopAsaMpi cAmarAhiM ukkhippamANAhiM suhasItalavAtavItiyaMga ajitA ajitarA halamusalakaNagapANI saMkhacakkagayasattiNaMdagadharA pavarujjalasukatavimala kothUbhatiDadhArI kuMDalaDoviyANaNA puMDarIyaNayaNA egAvalIkaMTharatiyabacchA sirivacchasulaMchaNA varajasA sabvouyasurabhikusumasuraiyapalaM basohaMtaviya saMtacittavaNamAlaratiyabacchA anusayavibhattalakkhaNapasattha suMdaravirAiyaMgamaMgA mattagaya variMdalaliyavikamavilasiyagatI kaDimuttaganIlapIta kosijjavAsasA patraradittateyA sArayanavathaNiyama huragaMbhIraniddhaghosA narasIhA sIhavikamagaI atthamiyapavararAyasIhA somA bAravaipunnacaMdA For Parts Only ~ 345 ~ 4 adharma dvAre maithunase baladevavAsudevavarNanaM sU0 15 // 72 //
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yanaM [4] ----------------------- malaM [...15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka [15] OMk dIpa puNyakayatavApabhAvA niviTThasaMciyasuhA aNegavAsasayamAtu+to bhajAhi ya jaNavayapahANAhiM lAliyaMtA atulasaddapharisarasarUvargadhe aNubhavettA tevi uvaNamaMti maraNadhamma avitattA kAmANaM // bhUya iti nipAtastathA'rthaH baladevavAsudevAzca upanamanti maraNadharma apitRptA: kAmAnAmiti sampandhaH, kimbhUtAste?-pravarapuruSA iti pratItaM, kathamevaM te?, yato 'mahAvalaparAkramAH' tatra valaM-zArIraH prANaH parAkramastu -sAdhitAbhimataphalapuruSakAraH, ata eva mahAdhanurvikarSakA iti pratItaM, mahAsattvasya-satsAhasasya sAgarA iva sAgarA yete tathA durddharA-pratisparddhinAmanivAryAH dhanurdharA:-pradhAnaghAnuSkikA naravRSabhAH-narANAM pradhAnAH 'rAmakesava'tti iha yeviti zeSo dRzyaH tatazca yeSu baladevavAsudeveSu madhye'sthAmavasapiNyAM navamasthAnava-18 sinI bahujanapratItAdbhutabhUtajanacaritI 'asthamiyA' ityanena 'tevi uvaNamanti maraNadhamma'mityanena ca vakSya-13 mANapadena yogaH kAryaH, prathamAdvivacanAntatA ca sarvapadAnAM vyAkhyeyA 'bAravaipuNNacaMdA' iti padaM yAvat, athavA paladevAdIneva nAmAntareNAha-'rAmakesatti nAmAntareNa rAmakezavA, atha kIdRzAste ityAhabhrAtarau dvandvApekSayA sapariSadaH-saparivArAH tathA vasudevasamudravijayau AdI yeSAM te vasudevasamudravijayA-] dikAste ca te dazAhozceti samAsasteSAM hRdayadayitA iti yogaH, eSAM ca samudravijaya Adyo vasudevazca dazamaH, Aha ca-"samudravijayo'kSobhyaH, stimitaH sAgarastathA / himavAnacalazcaiva, dharaNaH pUraNastathA // 1 // abhicandrazca mavamo, basudevazca vIryavAn // " iti, tathA pradyumnaprativazambAniruddhaniSadhaulmukasAraNagajasumu anukrama [19] pra.vyA.13 ~346~
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yanaM [4] ----------------------- malaM [...15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata satrAMka [15]] dIpa praznavyAka- khadurmukhAdInAM yadorapatyAnAM adhyuSTAnAmapi-arvAdhikatisUNAmapi kumArakoTInAM hRdayadayitA-vallabhAH, adharmara0 zrIa- idaM cAntimavaladevAdyAzritamapi vizeSaNaM samudAyavizeSaNatayA avaseyaM, yathA 'rAjatAH sauvarNAzca kulapa- dvAre bhayadevatA bhavantItyatra sauvA iti meruvizeSaNamapi parvatAnAM, evamuttaratrApIti, tathA devyA rohiNyA-rAma- maithunasevRttiH mAturdevyA devakyAzca-kRSNamAtuH AnandalakSaNo yo hRdayabhAvastasya nandanakarA-vRddhikarA ye te tathA, SoDa- vinaH zarAjavarasahasrAnuyAtamArgAH, SoDazAnAM devIsahasrANAM varanayanAnAM hadayadayitA-vallabhA yete tathA, idaM ca valadeva. // 73 // vizeSaNaM vAsudevApekSameva, tathA nAnAmaNikanakaratnamauktikapravAladhanadhAnyAnAM ye saJcayAstallakSaNA yAvAsudevaRddhiH-lakSmIstayA samRddho-vRddhimupagataH koza:-bhANDAgAraM yeSAM te tathA, taba maNaya:-candrakAntAdyAHra-18 varNana bAni-katanAdIni pravAlAni-vidrumANi dhanaM-gaNimAdi caturvidhamiti, tathA hayagajarathasahasravAmina sU015 iti pratItaM, grAmAkaranagarakheTakavaTamaDambadroNamukhapattanAzramasaMvAhAnAM vyAkhyAtarUpANAM sahasrANi yatra bha-7 ratArddha stimitanivRttapramuditajanAH-sthirakhasthapramodavallokA vividhazasyaiH-nAnAvidhadhAnyaniSpadyamAnA-jA|yamAnA medinI ca-bhUmiryatra sarobhiH-jalAzayavizeSaiH saridbhizca-nadIbhiH taDAgaiH-pratItaiH zaile:-giribhiH |kAnanai:-sAmAnyavRkSopetamagarAsannavanavizeSaiH ArAmaiH-dampatiratisthAnalatAgRhopetabanavizeSaiH udyAnaizca puSpAdimahakSasaGkulabahujanabhogyavanavizeSaiHmano'bhirAmaiH parimaNDitaM ca yadbharatAI tattathA tasya, tathA dakSiNAI // 73 // |ca tadvijayAgirivibhaktaM ceti vigrahastasya, tathA lavaNajalena-lavaNasamudreNa parigataM-veSTitaM dezato yattattathA anukrama * [19] * % ** IWAND ~347~
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [4] mUlaM [...15] zrutaskandha: [1], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH tasya, tathA SaDidhasya kAlasya RtuSaTurUpasya ye guNAH - kAryANi taiH krameNa paripAThyA yuktaM saGgataM yattattathA | tasya kasyetyAha- arddha bharatasya bharatArddhasya, kiM ? - svAmikA-nAthAH, tathA dhIrANAM satAM yA kIrttistatpradhAnAH | puruSA dhIrakIrttipuruSAH oghena pravAheNAvicchinnaM valaM- prANo yeSAM te tathA, puruSAntarabalAnyatikrAntA atibalAH, na nihatA anihatA aparAjitAn-aparibhUtAn zatrUn mardayanti ye te tathA, ata eva ripusahasramAnamadhanA iti vyaktaM sAnukrozAH sadyA amatsariNaH- paraguNagrAhiNaH acapalAH- kAyikAdicApalyarahitAH acaNDA:- kAraNavikalakopavikalAH mitaH parimito maJjulo-madhuraH pralApo jalpo yeSAM te tathA hasitaM gambhIramanahAsaM madhuraM ca bhaNitaM yeSAM te tathA, pAThAntareNa madhuraparipUrNasatyavacanAH, abhyupagatavatsalA iti pratItaM, 'sarapaNa 'tti zaraNadAyakatvAt zaraNyAH, tathA lakSaNaM- puruSalakSaNazAstrAbhihitaM yathA-"asthiSvarthAH sukhaM mAMse, tvaci bhogAH striyo'kSiSu / gatau yAnaM khare cAjJA sarva sattve pratiSThitam // 1 // " ityAdi, mAnonmAnAdikaM vakSyamANaM vyaJjanaM-tilakamapAdi tayoryo guNaH-prazastatvaM tenopetA ye te tathA, lakSaNavyaJjanasvarUpamidaM - " mANummANapamANAdi lakkhaNaM vaMjaNaM tu masamAI / sahajaM ca lakkhaNaM vaMjaNaM tu pacchA samupaNaM // 1 // " [ mAnonmAnapramANAdi lakSaNaM vyaJjanaM tu bhaSAdi / saharja vA lakSaNaM vyaJjanaM tu pazcAt samutpannaM // 1 // ] iti, tathA mAnonmAnapramANaiH pratipUrNAni sujAtAni sarvANyaGgAni avayavA yatra tadevaMvidhaM sundarama-zarIraM yeSAM te tathA, tatra mAnaM-jaladroNapramANatA, sA caivaM-jalabhRtakuNDe pramAtavye puruSe upavezite For Parts Only ~348~ jonary or
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [4] zrutaskandha: [1], mUlaM [...15] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAkara0 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 74 // yajjalaM tato nirgacchati tadyadi droNapramANaM bhavati tadA sa puruSo mAnopapanna ityucyate, unmAnaM tu tulAropitasvArddhabhArapramANatA pramANaM punarAtmAhulenASTottarazatAGgulocchrayatA, uktaM ca- "jaladoNa 1 addhabhAraM 2 samuhAI samUsio va jo Nava u / mANummANapamANaM tivihaM khalu lakkhaNaM eyaM // 1 // ti [jaladroNo'rghabhAraH svamukhAni nava tu samucchrito yazca / mAnonmAnapramANAni trividhaM khalu lakSaNametat // 1 // ] mukhasya dvAdazAGgulAyAmatvAt navabhirmukhairaSTottaramaGgulazataM bhavatIti, zazivatsaumya AkAraH kAntaM kamanIyaM priyaM -premAvahaM darzanaM yeSAM te tathA 'amarisaNa'tti amarSaNA aparAdhAsahiSNavaH amasRNA vAkAryeSvanalasAH pracaNDaH prakANDo vA duHsAdhyasAdhakatvAd daNDapracAraH sainyavicaraNaM daNDaprakAro vA AjJAvizeSo yeSAM te 3 tathA gambhIrAH alakSyamANAntarvRttitvena dRzyante ye te gambhIradarzanIyAH, tataH karmadhArayaH, tAlo - vRkSavizeSo dhvajaH keturyeSAM te tathA udviddhaH ucchritaH garuDaH keturyeSAM te tathA tato dvandvastataste krameNa rAmakezavAH 'balavaga'ti balavantaM garjantaM - ko'smAkaM pratimalla ? ityevaMzabdAyamAnaM dRptAnAmapi madhye darpitaM saJjAtada mauSTika-mauSTikAbhidhAnaM mallaM cANUraM cANUrAbhidhAnaM malameva kaMsarAjasambandhinaM mUrayanti cUrNayanti ye te tathA, tatra kila mallayuddhe kRSNavadhArthI kaMsenArabdhe baladevena muSTikamallo vAsudevena cANUramallo mArita iti, evamanyAnyapItaH kAnicidvizeSaNAni antimau paladeva vAsudevAvAzrityAghItAni, riSThavRSabhaghAtinaH- kaMsa // 74 // rAjasatkariSThAbhidhAnadRtaduSTamahAvRSabhamArakAH kesarimukhavisphATakAH idaM ca vizeSaNaM prathamavAsudevamA Jain Education Internationa For Parts Only 4 adharma dvAre maithunasevinaH ~ 349~ baladeva vAsudeva varNanaM sU0 15
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yanaM [4] ----------------------- malaM [...15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka [15] dIpa zrityAdhItaM, sa hi kila tripRSThAbhidhAnajanapadopadravakAriNaM viSamagiriguhAyAsinaM mahAkesariNaM uttarAdha roSThagrahaNena vidArayAmAseti, idaM ca vizeSaNaM dvitIyavyAkhyAyAmeva ghaTate, prathamavyAkhyAnapakSe punarevaM pAThaH, | kesimuhaviSphADaga'tti tatra kezyabhidhAnaH kaMsakasatko duSTo'zvastanmukhaM ca kRSNaH kUparaprakSepeNa vidAritavAniti, haptanAgadarpamathanA idaM ca kRSNamAzrityAdhItaM, sa hi kila yamunAhadavAsinaM ghoraviSaM mahAnAga padmagrahaNArtha de'vatIrya nirmathitavAna, yamalArjunabhanakA idamapi tamevAzrityAdhItaM, sa hi pitRvairiNI vi-10 dyAdharau rathArUDhasya gacchato mAraNArtha pathi vikurvilayamalArjunavRkSarUpI sarathasya madhyena gacchatabhUrNanapravRttau hatavAna , mahAzakunipUtanAripathaH idamapi tathaiva kRSNapitRvairiNyormahAzakunipUtanAbhidhAnayorvidyAdharayoSitoH vikurvitagatrIrUpayoH gantrIsamAropitayAlAvasthakRSNayoH kRSNapakSapAtidevatayA vinipAtitatvAt, kasamukuTa moTakA idamapi tathaiva, yataH kRSNena mallayuddhe vinipAtitacANUramallena kaMsAbhidhAno madhurArAjo'maryAdudgIrNalAkhado yuyutsurmukuTadeze gRhItvA siMhAsanAt bhuvi samAkRSya vinipAtitaH, tathA jarAsandhamAnamathanAH idamapi tathaiva, yataH kRSNo rAjagRhanagaranAyakaM jarAsandhAbhidhAnaM navamaprativAsudevaM kaMsamAraNaprakupitaM mahAsaGgrAmapravRttaM vinipAtitavAn , tathA 'tehi yatti taizcAtizayavadbhirAtapatrairvirAjamAnA iti sambandhaH, aviralAni dhana-18 zalAkAvatvena samAni tulyazalAkatayA sahitAni-saMhitAni animnAni unnatazalAkAyogAt candramaNDalasamaprabhANi ca zazadharabimbavat prabhAnti-vRttatayA zobhante yAni tAni tathA taiH, sUramarIcaya:-Adityaki anukrama [19] SHREmiratna M ~350~
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yanaM [4] ----------------------- malaM [...15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata vRttiH [15]] dIpa anukrama praznavyAka-raNAta iva ye marIcayaH te AdityamarIcayaH teSAM kavacamiva kavaca-parikaraH parito bhAvAt taM vinirmuzvadbhiH vi 4 adharmara0 zrIa-1kiradbhiH, pAThAntare zucibhirmarIcikavacaM vinirmuJcadbhiH, vAcanAntare punarAtapatravarNaka evaM dRzyate-'anbhapaDala-zadvAre bhayadeva04A piMgalujjalehiM' abhrapaTalAnIvAbhrapaTalAni bRhacchAyAhetutvAt piGgalAni ca-kapizAni sauvarNazalAkAmayatvA-16 maithunase dujvalAni ca-nirmalAni yAni tAni tathA taiH 'aviralasamasahiyacaMdamaMDalasamappahehiM maMgalasayabhatticcheya- vinaH cittiyavikhiNimaNihemajAlaviraiyaparigayaratakaNayaghaMTiyapayaliyakhiNikhiNitasumahurasuisuhasaddAlaso- bldev||75|| hiehiM' maGgalAbhiH-mAlyAbhiH zatabhaktibhiH-zatasamayavicchattibhiH chekena-nipuNazilpinA citritAni- vAsudevayAni tAni tathA kiGkiNIbhiH-kSubraghaNTikAbhiH maNihemajAlena ca-ratnakanakajAlakena viracitena viziSTa- varNana ratidena vA parigatAni-samantAdeSTitAni yAni tAni tathA paryanteSu-prAnteSu kanakadhaNTikAbhiH pracali-10 sU0 15 tAbhi:-kampamAnAbhiH khiNikhiNAyamAnAbhiH sumadhuraH zrutisukhazca yaH zabdastadvatIbhizca yAni zobhitAni tAni tathA, tataH padatrayasya karmadhArayaH, tatastaiH, 'sapayaragamuttadAmalambantabhUsaNehi sapratarakANi-Abhara-| ANavizeSayuktAni yAni muktAdAmAni-muktAphalamAlAH lambanAni-pralambamAnAni tAni bhUSaNAni yeSAM | tAni tathA : 'nariMdavAmappamANakaMdaparimaMDalehi' narendrANAM teSAmeva rAjJAM vAmapramANena-prasAritabhujayugala-18| |mAnena rudrANi-vistIrNAni parimaNDalAni ca-vRttAni yAni tAni tathA taiH 'sIyAyavavAyavarisavisadosaNAsaehi zItAtapavAtavarSaviSadoSANAM nAzakaH 'tamarayamalabahalapaDaladhADaNapahAkarehi tamA-andhakAraM REGROADCRECRACTEACHECRE [19] // 75 - - ~351~
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayanaM [4] mUlaM [...15] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH rajo- reNurmalaH pratItaH eteSAM bahulaM ghanaM yatpadalaM-vRndaM tasya bhADanI-nAzanI yA prabhA - kAntistatkarANitatkArINi yAni tAni tathA taiH 'muddhasuhasivacchAyasamaNubaddhehiM mUrdhasukhA-ziraHsukhakarI zivA nirupadravA yA chAyA AtapavAraNalakSaNA tathA samanuSadvAni-anavacchinnAni yAni tAni tathA taiH 'verulipadaMDasajji ehiM' vaiDUryamadaNDeSu sajjitAni vitAnitAni yAni tAni tathA taiH 'vayarAmayavatthiNiuNajoiyaaDasaharasavarakaMcaNasa lAganimmiehiM' vajramayyAM vastau-zalAkAnivezanasthAne nipuNena zilpinA yojitA-nivezitAH 'aisahassa'si aSTottarasahasrasaGkhyA yA: (vara) kAJcanazalAkAstAbhirnirmitAni - ghaTitAni yAni tAni tathA taiH, 'suvimalarapayahucchaiehiM suSThu bimalena rajatena rauppeNa suSThu chaditAni-chAditAni yAni tAni tathA taiH 'NiuNoviyamisimisitamaNirayaNa sUramaMDalavitimirakara niggayapaDiya puNaravipaJcIvayaMtacaMcalamarIikayayaM viNimmuyaMtehiM' nipuNaiH- kuzalaiH zilpibhirnipuNaM vA yathA bhavatyevaM opitAni-parikarmitAni misimisAyamAnAni cikacikAyamAnAni yAni maNayazca ratnAni ca teSAM sambandhi yat marIcikavacamiti sambandhaH kimbhUtaM ? - sUramaNDalasya- AdityamaNDalasya vitimirA-vihatAndhakArA ye karA:-kiraNA nirgatA-avapatitAH te pratihatAH pratisvalitAH santaH pratyavapatantaH- pratinivarttamAnA yataH tattathA taca taca aJcalamarIcikavacaM ceti samAsaH tad vinirmuJcadbhirityadhikRta vAcanAto'rgalaM, sapratidaNDairiti gurutvAdekadaNDena dhArayitumazakyatvena pratidaNDopeteH AtapatrairdhiyamANairvirAjamAnA iti vyaktaM, tathA 'tAhi yatti tai For Parts Only ~352~ nayor
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yanaM [4] ----------------------- malaM [...15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka [15] praznavyAka- zrAtizayavadbhidhAmaraiH kalitA iti sambandhaH, kimbhUtaiH ?-pravaragireyaskuharaM tatra yadviharaNaM-vicaraNaM gavA- ra0 zrIa- miti gamyate tatra samuddhRtAni-utkSiptAni kaNTakazAkhilaganabhayAt yAni tAni tathA taizcAmarairiti prakR- bhayadeva0 taM, sUtre tu cAmarazabdasya strIliGgatvena vivakSitatvAt strIliGgAnirdezaH kRta iti, nirUpahataM-nIrogaM yaccamarI- vRttiH NAM-govizeSANAM pazcimazarIraM-dehapazcAdbhAgaH satra sajAtAni yAni tAni tathA taiH 'amaila'tti amalina pAThAntareNA''malitaM-AmRditaM yat sitakamalaM-puNDarIkaM vimukulaM ca-vikasitaM ujvalitaM ca-dIsaM yadrajatalAgirizikharaM vimalAca ye zazina: kiraNAstatsadRzAni barNato yAni tAni tathA, kaladhItavadU-rajatava-1 nirmalAni yAni tAni tathA, tataH karmadhArayastatastaiH, pavanAhato-vAyutADitaH san capalaM yathA bhavatyevaM calitaH salalitaM pravRtta iva salalitapravRttaH vIcibhiH prasUtakSIrodakapravarasAgarasya ya utpUro-jalaplakaH sa. tathA tadvacaJcalAni yAni tAni tathA taiH, cAmarANyeva haMsavadhUbhiH upamayannAha-mAnasAbhidhAnasya sarasaH prasare-vistAre paricitaH-abhyasta AvAso-nivAso vizadazca-dhavalo veSo-nepathyamAkAro yAsA tAstathA tAbhiH, kanakagirizikharasaMzritAbhiriti vyaktaM, avapAtotpAtayoH-adhogamanordhvagamanayoH 'cavalajaiNa'tti capalavastvantarajayI zIgho vego yAsa tAstathA tAbhihasavadhUbhiriva-haMsikAbhiriva kalitAH-yuktA vAsudevabaladevA iti prakramaH, punarapi kimbhUtaiH cAmaraiH?-nAnAmaNayaH candrakAntAyAH kanakaM ca-pItavarNa suvarNa mahAn ahe:-a? yasya tanmahArha tapanIyaM-raktavarNa suvarNa eteSAmajvalavicitrA daNDA yeSAM tAni tathA taiH iha ca adharma dAre sevinaH | baladevavAsudevavarNana sU015 dIpa anukrama [19] // 6 // ~353~
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yanaM [4] ----------------------- malaM [...15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka % - -- [15] R dIpa sAhasaSadhUnAM vizadaveSatAmaNanena kanakagirizikharasaMzritatva bhaNanenotpAtanipAtabhaNanena ca maNikanakadaNDAzritadhavalacazcacAmaropamAnatokneti, salalitaiH-lAlityayuktaiH narapatizrIsamudayaprakAzanakara, rAjalakSmIsamudAyo hi tairlakSyate, varapattanogataiH, pattanavizeSanirmitaM hi zilpivizeSAt pradhAnaM bhavati, athavA varapattanAdU-varAcchAdanakozakAdugatAni-nirgatAni yAni tAni tathA taiH, samRddharAjakulasevitaH, asamRddharAjakulasya tu tayogyatApi na bhavati, kAlAguru:-kRSNAguruH pravarakundrukaM-pradhAnacIDA turuka-silhakaM etallakSaNo yo dhUpastadvazena yo vAso-vAsanA tena vizadA-spaSTo gandho-guNavizeSaH udbhuta-udbhUto'bhirAmo-ramyo yeSAM tAni tathA taH, 'cillikAhiti lInaiH dIpyamAnairvA 'ubhayopAsaMpitti ubhayorapi pAvayoH 'cAmarAhiM ukkhippamANAhiti prakIrNakairutkSipyamANairityarthaH, kalitA iti prakRtaM, tathA sukhazIlavAtena cAmarANAmeva vIjitAni aGgAni yeSAM te tathA, ajitA ajitarathA iti pratItaM, halaM muzalaM ca pratIte, kaNakAzca-yANAH pANau haste yeSAM te tathA, idaM ca baladevApekSayA vizeSaNaM, zaGkha:-pAJcajanyAbhidhAnaH cakra-sudarzanaM gadA ca-kaumodakI nAmA zaktizca-trizUlavizeSaH nandakazca-nandakAbhidhAnaH khagaH etAn dhArayanti yete tathA, idaM ca vizeSaNa vAsudevAzrayaM, pravarojjavalo-varazuklaH sukRta:-suracito vimalo-nimala: kaustubho-vakSomaNistirITaM ca-mukuTa dhArayanti yete tathA, kuNDaloyotitAnanA iti vyaktaM, puNDazarIka-sitapadma tadvannayane yeSAM te tathA, ekAvalI kaNThe racitA vakSasi-hRdaye yeSAM te tathA, zrIvatsaH pratItaH anukrama [19] REauradnama ~354~
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataskandhaH [1], ----------------------- adhya yanaM [4]----------------------- malaM [...15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka vinA [15] dIpa praznavyAka-ThAsa evaM zobhanaM lAJchanaM yeSAM te tathA, varayazasa iti vyaktaM, sarvartukai surabhibhiH kusumaiH suracitA pralambA 31 adharmara0 zrIa- zobhamAnA vikasantI citrA ca vanamAlA-mAlAvizeSo racitA ratidA vA vakSasi yeSAM te tathA, aSTazatenAdvAre bhayadeva0vibhaktalakSaNAnAM-viviktakhastikAdicihAnAM prazastAni sundarANi virAjitAni ca aGgopAGgAni yeSAM te dhanase. vRttiH / tathA, mattasya gajavarANAmindrasya-sarvagajapradhAnasya yo lalito-vilAsavAn vikramaH-caGkamaNaM tadvadvilAsi tA-saJjAtavilAsA gatiryeSAM te tathA, 'kaDImulaga'tti kaTIsUtrapradhAnAni nIlAni pItAni ca kauzeyakAni- bldev||77|| vanavizeSarUpANi vAsAMsi yeSAM te tathA, taba nIlakauzeyA baladevAH pItakIzeyAzca vAsudevA iti, pravaradI-|| vAsudevasatejasa iti vyaktaM, zAradaM yannavaM stanitaM-meghagarjitaM tadvanmadhuro gambhIraH ligdho ghoSo yeSAM te tathA, nara-18 varNanaM siMhA iti pratItaM, siMhasyeva vikramazca gatizca yeSAM te tathA, 'athamiya'tti prathamavyAkhyApakSe yeSu baladevA- sU015 | dipu madhye astamitI-astaM gatI rAmakezavAviti prakRtaM, kiMvidhI?-pravararAjasiMhau, dvitIyavyAkhyAne tu astamitA: pravararAjasiMhA yebhyaste'stamitapravararAjasiMhAH, dIrghatvaM ca prAktazailIvazAta, saumyA iti vyaktaM, dvArAvatI nagarI tasyA Anandakatvena pUrNacandrA iva pUrNacandrA yete tathA 'puSyakaDatavappabhAvA nivisaMcitasuhA' ityAdi tu cakravartivarNanavadavagantavyaM, yAvad 'avitattA kAmANe ti // bhujjo maMDaliyanaravareMdA sabalA saaMteurA saparisA sapurohiyAmaccadaMDanAyakaseNAvatimatanItiphusalA nA // 77 // NAmaNirayaNavipuladhaNadhanasaMcayanihIsamiddhakosA rajasiriM vipulamaNubhavittA vikkosaMtA baleNa mattA tevi anukrama [19] AA-- ~355
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [4] zrutaskandha: [1], mUlaM [...15] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH 6296*% *%********** raNamaMta maraNadhammaM avitattA kAmANaM / bhujjo uttarakurudeva kuruvaNavivarapAdacAriNo naragaNA bhoguttamA bhogalakkhaNagharA bhogasassirIyA pasatthasomapaDipuNNarUvadarasaNijjA sujAtasabbaMgasuMdaraMgA ratuppalapattakaMtakaracaraNakomalatA supaTTiyakummacArucalaNA aNupuvvasusaMhayaMgulIyA unnayataNutaMtraniddhanakhA saMThitasusiligUDhagoMphA eNIkuruviMdavattavANupubvijaMghA samugganisaggagUDhajANU baravAraNamattatulavikkama vilAsitagatI varaturagasujA gujjhadesA Ainnahayantra nirubalevA pamuiyavaraturagasIhaatiregavaTTiyakaDI gaMgAvattadAhiNAvattataraMgabhaMgura ra vikiraNa vohiyaci ko sAyaM tapamhagaMbhIravigaDanAbhI sAhata soNaMda musaladappaNanigariyavarakaNagaccharusarisavarabairavaliyamajjhA ujjugasamasa hiya jazcataNuka siNaNiddha AdejjalaDa hasUmAlamauyaromarAI jhasavihagasujAtapaNakucchI jhasodarA pamhavigaDanAbhA saMnatapAsA saMgayapAsA suMdarapAsA sujAtapAsA mitamAiyapINaraiyapAsA akaraMDuyakaNagaruyaganimmala sujAyaniruvahaya dehadhArI kaNagasiThAtalapa satyasamatalaDavaiyavicchinnapihulavacchA juyasaMnibhapINaraiyapIvara paDasaMThiyA musiliTTha bisilasunizcitaghaNathirasuva ddhasaMdhI puravaravaraphalihavaTTiyabhuyA bhuyaIsara vipulabhogaAyANaphaliucchUdadIhabAha rattatalobatiyamajyamaMtralasujAyalakkhaNa sattha acchiddajAlapANI pIvarasujAyakomalavaraMgulI taMbataliNasuiruila niDanakkhA niddhapANilehA caMdapANilehA sUrapANilehA saMkhapANilehA cakkapANilehA disAsobatthiyapANilehA ravisasisaMkhabaracakadisAsobatthiyavibhattasuviraiyapANilehA varamahisavarAhasI hasaDhasiMhanAgavarapaDipunnaviulasaMdhA For Parts Only ~356~ Arr
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhya yanaM [4] ----------------------- mUlaM [...15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata praznavyAkara0 zrIabhayadeva vRttiH 4 adharma dvAre mANDalikadevakurU [15] paravarNana // 78 // sU015 dIpa anukrama cauraMgulamuSpamANakaMbuvarasarisaggIvA avaDiyasuvibhattacittamaMsU ubaciyamasalapasarathasahalavipulahaNayA oyaviyasilapavAlaviphalasaMnibhAdharohA paMDurasasisakalavimalasaMkhagokhIrapheNakuMdadagarayamuNAliyAdhavaladaMtaseDhI akhaMDadaMtA apphuDiyadatA aviraladaMtA suNiddhadaMtA sujAyadaMtA egadaMtase divya aNegadaMtA huyavahanidaMtadhoyatattatavaNijarattatalA tAlujIhA garulAyata ujutuMganAsA avadAliyapoMDarIyanayaNA kokAsiyadhavalapattalacchA ANAmiyacAvaruilakiNhanbharAjisaMThiyasaMgayAyayasujAyabhumagA allINapamANajuttasavaNA susavaNA pINamaMsalakavoladesabhAgA aciruggayabAlacaMdasaMThiyamahAnirAlA uDuvatiriva paDipunnasomavayaNA chattAgArutamaMgadesA ghaNaniciyasubaddhalakkhaNunnayakUDAgAranibhapiDiyaggasirA huyavahaniddhatadhoyatattatavaNijarattakesaMtakesabhUmI sAmalIpoMDaghaNaniciyachoDiyamiuvisatapasatthasuhamalakkhaNasugaMdhisuMdarabhuyamoyagabhiMganIlakajalapahaTThabhamaragaNaniddhaniguruMyaniciyakuMciyapayAhiNAvattamuddhasirayA sujAtasuvibhattasaMgaryagA lakkhaNarvajaNaguNovaveyA pasatyavattIsalakkhaNadharA haMsassarA kuMcassarA duMdubhissarA sIhassarA ujja(ogha)sarA meghasarA mussarA susaranigghosA bajarisahanArAyasaMghayaNA samacaurasasaMThANasaMThiyA chAyAujobiyaMgamaMgA pasasthacchavI nirAtakA kaMkaragahaNI kavotapariNAmA saguNiposapiTuMtarorupariNayA pamuppalasarisagaMdhussAsasurabhivayaNA aNulomavAuvegA avadAyaniddhakAlA viggahiyaunnayakucchI amayarasaphalAhArA tigAuyasamUsiyA tipaliovamadvitIkA tini ya paliovamAI paramAuM pAlayittA tevi uvaNamati maraNadhamma avitittA para [19] // 78 // ~357~
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yanaM [4] ----------------------- malaM [...15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata AB-% sutrAMka [15] %%% dIpa kAmANaM / pamayAvi ya tesiM hoti sommA sujAyasavvaMgasuMdarIo pahANamahilAguNehiM juttA atikatavisappamANamauyasukumAlakummasaMThiyasiliTThacalaNA ujjamauyapIvarasusAhataMgulIo anbhunnataratitataliNataMbasuiniddhanakhA romarahiyavaTTasaMThiyaajahannapasatvalakkhaNaakoppajaMghajuyalA suNimmitasunigUDha jANUmaMsalapasatthasubaddhasaMdhI kayalIkhaMbhAtirekasaMThiyanivvaNasukumAlamauyakomalaaviralasamasahitasujAyavaTTapIvaranirantarorU aTThAvayavIipasaMThiyapasatthavicchinnapihulasoNI bayaNAyAmappamANaduguNiyavisAlamasalasubaddhajahaNavaradhAriNIovajavirAiyapasatthalakkhaNanirodarIo tivalivaliyataNunamiyamajhiyAo ujuyasamasahiyajacataNukasiNaniddhaAdejalaDahasukumAlamauyasuvibhattaromarAtIo gaMgAvattagapadAhiNAvattataraMgabhaMgaravikiraNataruNacodhitaAkosAyaMtapaumagaMbhIravigaDanAbhA aNumbhaDapasatthasujAtapINakucchI sannatapAsA sujAtapAsA saMgatapAsA miyamAyiyapINaratitapAsA akaraMDuyakaNagaruyaganimmalasujAyaniruvahayagAyalaTThI kaMcaNakalasapamANasamasahiyalaTThacucUyaAmelagajamalajuyalavaTTiyapaoharAo bhuyaMgaaNupubvataNuyagopucchavaTTasamasahiyanamiyAdejalaDahabAhA taMbanahA maMsalaggahatthA komalapIvaravaraMgulIyA niddhapANilehA sasisUrasaMkhacakavarasosthiyavibhattasuviraiyapANilehA pINuNNayakakkhavasthippadesapaDipunagalakavolA cauraMgulasuppamANakaMbavarasarisagIvA maMsalasaMThiyapasatthahaNuyA dAlimapuSphappagAsapIvarapalaMbakuMcitavarAdharA suMdarottarohA dadhidagarayakuMdacaMdavAsaMtimaula acchiddavimaladasaNA rattuppalapaumapattasukumAlatAlujIhA kaNavIramuula'ku % anukrama % [19] % % bh.vyaa.14|| %% ~358~
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [4] mUlaM [...15] zrutaskandha: [1], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH prabhavyAka ra0 zrIabhayadeva0 vRttiH // 79 // Dila'bbhunnayaujjutuMganAsA sAradanavakamala kumutakuvalayada unigara sarisalakkhaNapasatthaajimhakaMtanayaNA AnAmiyacAvaruilakiNhanbharAisaMgayasu jAyata NukasiNaniddhabhumagA allINapamANajuttasavaNA susvaNA pImaTTagaMDalehA cauraMgulavisAlasamaniDAlA komudirayaNikara vimalapaDipunnasomavadaNA chattannayauttamaMgA akavilasusiNiddhadIhasirayA chattajjhayajUvathUbhadAmiNikamaMDalu kala savAvisotthiyapaDAgajavamacchakummarathavaramakarajjhaya aMkathAla aMkusa aTThAvaya supaia mara siriyAbhiseyatoraNameiNiudadhivarapavarabhavaNagirivaravarAyaMsasalaliyagayau sabhasIhacAmarapasatyabattI salakkhaNadharIo haMsasaritthagatIo koilamahuragirAo kaMtA savvasa aNumayAo vavagayavalipalita baMgaduvvanna vAdhidohaggasoyamukkAo uccatteNa ya narANa thovUNamUsiyAo siMggarAgAra cAruvesAo suMdarathaNajahaNavayaNakaracaraNaNayaNA lAvannaruvajobvaNaguNovaveyA naMdaNaaraarcAriNIo v accharAo uttarakurumANusaccharAo accheragapecchaNijjiyAo tinniya pachi obamAI paramAuM pAlayittA tAo'vi uvaNamaMti maraNadhammaM avitittA kAmANaM ( sU0 15 ) 'bhujjo' ti bhUyastathA ityarthaH, mANDalikA narendrA-maNDalAdhipatayaH sabalAH sAntaHpurAH sapariSad iti vyaktaM, saha purohitena - zAntikarmakAriNA amAtyaiH- rAjyacintakaiH daNDanAyakaiH pratiniyatakaTakanAthakaiH senApatibhiH sakalAnIkanAyakairye te tathA te ca te mantre mantraNe nItau ca sAmAdikAyAM kuzalAzceti samAsaH, nAnApra kArairmaNiratnAnAM vipuladhanadhAnyAnAM ca saJcayairnidhibhizva samRddhaH - paripUrNaH kozo yeSAM te tathA rAjazriyaM vi For Pernal Use On ~359~ 4 adharma. dvAre mANDali kadevakuruttaravarNanaM sU0 15 // 79 // janrary org
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [...15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka [15] dIpa pulAmanubhUya vikrozanta:-parAnAkozantaH vigatakozAntA vA balena mattA iti vyaktaM te'pi ca evaMvidhA api upanamanti maraNadharmamavitRptAH kAmAnAmiti / 'bhujotti tathA uttarakurudevakurUNAM yAni vanavivarANi teSu pAdaiH cAhanAbhAvAcaraNairvicaranti yete tathA naragaNAH-nRsamUhAH bhogairuttamAH bhogottamaH bhogasUcakAni lakSaNAni-khastikAdIni dhArayantIti bhogalakSaNadharAH bhogaiH sazrIkA:-sazobhAH bhogasazrIkAH, prazastaM saumya pratipUrNa rUpaM-AkRtiryeSAM te'ta eva darzanIyAzca-darzanArdAzca yete tathA,sujAtasarvAGgasundarAGgA iti pUrvavat, hAraktotpalapatravat kAntAni karacaraNAnAM komalAni ca talAni-adhobhAgA yeSAM te tathA, supratiSThitA: satpratiSThAvantaH kUrmavat-kacchapavacAravazcaraNA yeSAM te tathA, anupUrveNa-paripATyA barddhamAnA hIyamAnA vA sAhati gamyate susaMhatA-aviralA aGkalpA-pAdAnAvayavA yeSAM te tathA, vAcanAntare AnupUryasujAtapIvarA-10 kulIkAH pratItaM ca, unnatA:-tuGgAH tanavaH-pratalAH tAmrA-aruNAH snigdhA:-kAntimanto nakhA yeSAM te tathA, saMsthitau-saMsthAnavizeSavantI suzliSTau-sughaTanau gUDhau-mAMsalatvAdanupalakSyI gulphI-ghuNTako yeSAM te tathA, eNI-hariNI tasyAha jahA grAkhyA kuruvindaH-tRNavizeSaH vRttaM ca-sUtrAvalana etAnIya vRtte va le| AnupUryeNa sthUlasthUle ceti gamyaM jahe-amRte yeSAM te tathA, athavA eNyA-snAyavaH kuruvindA:-kuTalikAstatvagvat vRttA AnupUrpaNa jaGghA yeSAM te tathA, 'samugga'tti samudkatatpidhAnayoH sandhiH tadvanisargagUDhIsvabhAvato mAMsalatvAdanunnate jAnunI-aSTIvatI yeSAM te tathA, pAThAntareNa samudgavat nimugge-nimagne anunnate anukrama [19] MIndiaranyuru ~360~
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yanaM [4] ----------------------- malaM [...15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata dvAre [15] dIpa anukrama prazvavyAka- ityarthaH gUDhe-mAMsalatvAdanupalakSye jAnunI yeSAM ta tathA, varavAraNasya-gajandrasya mattasya tulyaH-sadRzo vi-ICII adharmara0zrIa- kramaH-parAkramo vilAsitA-saJjAtavilAsA ca gatiryeSAM te tathA, varaturagasyeva sujAtaH suguptatvena gupadebhayadeva zo-liGgalakSaNo'vayavo yeSAM te tathA AkIrNahaya iva-jAtyAzca iva nirupalepA:-tathAvidhamalavikalAH, pramudito| mANDalivRttiH -haSTo yo varaturagaH siMhazca tAbhyAM sakAzAdatirekeNa-atizayena vartitA-varcalA kaTiryeSAM te tathA, gaGgA-16 kadevakurU vartaka iva dakSiNAvarttataraGgabhaGgurA ravikiraNayoMdhitaM-vikAsitaM 'vikosAyaMta'tti vigatakoza kRtaM yatpa_- |ttaravarNana jApaGkajaM tadvada gambhIrA vikaTA ca nAbhiryeSAM te tathA, 'sAhaya'tti saMhitaM-savitaM yatsoNaMda-trikASThikA mu-18 sU015 zalaM pratItaM darpaNa:-darpaNagaNDo vivakSito 'nigariyatti sarvadhA zodhitaM yadarakanakaM tasya yaH saru:-khaDgAdimuSTiH sa ceti dvandvastaiH sadRzo yaH varavajravat valita:-kSAmo madhyo-madhyabhAgo yeSAM te tathA, RjukANAM -avakrANAM samAnAM AyAmAdipramANataH 'sahiyatti saMhatAnA-aviralAnAM jAtyAnAM-svAbhAvikAnAM taTUnUnA-sUkSmANAM kRSNAnAM-asitAnAM limdhAnAM-kAntAnAM AdeyAnAM-saubhAgyavatAM laDahAnA-manojJAnAM sukumAramRdUnA-komalakomalAnAM ramaNIyAnAM ca romNAM-tanUruhANAM rAji:-AvalI yeSAM te tathA, saSavimAhagayoriva-matsyapakSiNoriva sujAtI-suSTu bhUtau pInI-upacitau kukSI-jaTharadezI yeSAM te tathA, saSodarA Citi pratItaM, 'pamhavigaDanAbhatti padmavadvikaTA nAbhiryeSAM te tathA, idaM ca vizeSaNaM na punaruktaM, pUrvoktasya | nAbhivizeSaNasya bAhulyena pAThAditi, sannatI-adhonamantI pAcauM pratIto yeSAM te tathA, saGgattapAvoH, [19] 18. // ~361~
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [4] mUlaM [...15] zrutaskandha: [1], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH ata eva sundarapArzvAH sujAtapArzvaH pArzvaguNopetapArzvA ityarthaH, 'miyamAiya'tti mitI - parimitau mAtrikaumAtropetI ekArthapadadvayayogAt atIvamAtrAnvitau nocitapramANAnyUnAdhiko pInI upasthitI ratidau-ramaNIyo pAvoM yeSAM te tathA, 'akaraMDuya'tti mAMsopacitatvAt avidyamAnapRSThipArzvAsthika mivakanakarucakaM-kAcanakAnti nirmalaM vimalaM sujAtaM - suniSpannaM nirupahataM - rogAdibhiranupadrutaM dehaM zarIraM dhArayanti ye te tathA, kanakazilAtalamiva prazastaM samatalaM aviSamarUpaM upacitaM -mAMsalaM vistIrNapRthulaM- ativistIrNa vakSo-hRdayaM yeSAM te tathA, yugasannibhI-yUpasadRzI pInau - mAMsalo ratidI- ramaNIyau pIvarI - mahAntI prakoSThau - kalAcikAdezI, tathA saMsthitAH - saMsthAnavizeSavantaH suzliSTAH sughaTanA laSTA - manojJAH sunicitAH suSThu niviDA dhanA:- bahupradezAH sthirA nAsuvighaTAH subaddhA: -lAyubhiH suSThu baddhAH sandhaya-asthisandhAnAni yeSAM te tathA, puravarasya varaparighavad-dvArArgalAbadvarttitI-vRttau bhujI bAhU yeSAM te tathA, bhujagezvaro-bhujaGgarAjastasya vipulo-mahAna yo bhogaH zarIraM tadvat AdIyata ityAdAnaH- Adeyo ramyo yaH parighA - argalA 'ucchUDha'tti svasthAnAd avakSipto niSkAzitaH tadvaca dIrghau bAhU yeSAM te tathA, raktatalI-lohitAdhobhAgau, 'ucaciya'tti aupacayiko upacayanirvRttau aupayiko vA ucitau mRdukau - komalI mAMsalI-mAMsavantI sujAtI- suniSpanno lakSaNaprazastau prazastasvastikA dicihno acchidrajAlI - aviralAGgulisamudAya pANI-hastau yeSAM te tathA pIvarA- upacitAH sujAtA:- suniSpannAH komalA varAH aGgulyaH-karazAkhA yeSAM te tathA, tAmrA For Parts Only ~362~ andiary.org
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndhaH [1], ----------------------- adhya yana [4] ----------------------- malaM [...15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata dvAre [15] dIpa anukrama praznabyAka- -aruNAH talinA:-pratalAH zucayaH-pavitrAH rucirA-dIptAH nigdhA-arUkSA nakhA-hastanakharA yeSAM se tathA, 4 adharmara0 zrIa- zAligdhapANirekhA iti kaNThyaM, candra iva pANirekhA yeSAM te tathA, evamanyAnyapi casvAri padAni navaraM dika-18 bhayadeva pradhAnaH svastiko dikasvastiko dakSiNAvarta ityarthaH, ravizazizaGkhavaracadikavastikarUpA vibhaktA-vi- | mANDalivRtti viktAH suviracitAH-sukRtAH pANiSu rekhA yeSAM te tathA, baramahiSavarAhazArdUlaRSabhanAgavarapratipUrNavipu- kadevakurU kAlaskandhA iti kaThyaM, navaraM varAhaH-zUkaraH zArdUla:-vyAghra RSabho-vRSabho nAgavaro-gajavaraH, catvAryakulAni |ttaravaNe suSTu pramANaM yasyAH kambuvareNa ca-pradhAnazaGgrena sadRzI unnatattvavaliyogAbhyAM samAnA grISA-kaNTho yeSAM te | sU015 sathA, avasthitAni-na hIyamAnAni varddhamAnAni ca suvibhaktAni-viviktAni citrANi ca-zobhayA adbhutabhUtAni imabhUNi-kUrcakezA yeSAM te tathA, upacitaM-mAMsalaM prazastaM zArdUlasyeva vipulaM ca hanu-cibukaM yeSAM se tathA, 'opavirya'ti parikarmitaM yacchilApravAlaM-vidrumaM vimbaphalaM ca-golhAphalaM tatsannibhaH-tatsadRzo raktatvenAdharoSThaH-adhastanadantacchado yeSAM te tathA, pANDuraM yacchazisakalaM-candrakhaNDaM tadvad vimalaM zaGkhavad gokSIraphenavat 'kuMda tti kundapuSpavat dakarajovat mRNAlikAvaca-padminImUlabadbhavalA dantazreNIdazanapatiryeSAM te tathA, akhaNDadantAH-paripUrNadazanAH asphuTitadantAH-rAjIrahitadantAH aviraladantAH|dhanadantAH suligdhadantA:-arUkSadantAH sujAtadantAH-suniSpannadantAH, eko danto yasyAM sA ekadantA sA // zreNI yeSAM te tathA, dantAnAmatighanatvAdekadanteva dantazreNisteSAmiti bhAvaH, anekadantA dvAtriMzaddantA [19] ~363~
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndhaH [1], ----------------------- adhya yana [4] ----------------------- malaM [...15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka [15] dIpa CARRAAAAA% mAiti bhAvaH, hutavahena-agninA nirdhamana-nirdagdhaM dhauta-prakSAlitamalaM yattapanIyaM-suvarNavizeSaH tadvadraktatalaMhai lohitarUpaM tAlu ca-kAkudaM jihvA ca-rasanA yeSAM te tathA, garuDasyeva-suparNasyeva AyatA-dIrghA RjvI saralA tuGgA-unnatA nAsA-ghoNo yeSAM te tathA, avadAlita-saJAtAbadalanaM vikasitaM yatpuNDarIkaM-zatapanaM tadvannayane-locane yeSAM te tathA 'kokAsiyatti vikasite prAyaH pramuditatvAteSAM dhavale-site patrale-pakSma-18 vatI akSiNI-locane yeSAM te tathA, AnAmitaM-ISannAmitaM yaccApaM-dhanustadrucire-zobhane kRSNAbhrarAjisaMsthite-kAlameghalekhAsaMsthAne saGgate-ucite Ayate-dIrdhe sujAte-suniSpanne bhruvau yeSAM te tathA, AlInau natu | Tapparau pramANayuktau-upapannapramANI zravaNau-karNI yeSAM te tathA ata eva suzravaNAH suSTu vA zravaNaM-zabdopalambho yeSAM te tathA, pInI-mAMsalau kapolalakSaNo dezabhAgau-badanasyAvayavau yeSAM te tathA,acirodgatasyevAta eca |bAlacandrasya-abhinavazazinaH saMsthitaM-saMsthAnaM yasya tattathA tadevaMvidhaM mahadU-vistIrNa 'niDAla'si lalATabhAlaM yeSAM te tathA, uhapatiriva-candra va pratipUrNa saumyaM ca vadanaM yeSAM te tathA, tathA chatrAkArottamAna-TU dezA iti kaNThyaM, dhano-lohamudgarastadvanicitaM niviDaM dhanaM vA-atizayena nicitaM ghananicitaM subaddhaM lAyubhiH lakSaNonnata-mahAlakSaNaM kUTAgAranirbha-sazikharabhavanatulyaM piNDikeca varculatvena piNDikAyamAnaM apraziraH-17 ziro'yaM yeSAM te tathA, hutavahena nirmAta dhotaM taptaM ca yattapanIyaM-raktavarNa suvarNa tadvadraktA-lohitA kasaMta'tti madhyakezA kezabhUmiH-mastakatvaga yeSAM te tathA, zAlmalI-vRkSavizeSastasya yatpauNDaM-phalaM dhana anukrama [19] SAREairathindiM Hiranyara ~364~
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndhaH [1], ----------------------- adhya yana [4]----------------------- mala [...15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata satrAMka prakSavyAkara0zrIamayadeva. vRttiH * [15] // 82 // dIpa anukrama nicita-atyarthaM niviDa choTitaM ca-ghahitaM tadvanmRdavA-sukumArAH vizadA:-vispaSTAH prazastA-maGgalyA: 4 adharmasUkSmA:-lakSNA: lakSaNAH-lakSaNavantaH sugandhayaH-sadgandhAH sundarA:-zobhanAH bhujamocako-ratnavizeSastadvatAra bhRGgaH-kITavizeSastadvannIlo-ranavizeSaH sa iva kajjalamiva prahaSTabhramaragaNaH-pramuditamadhukaranikaraH sa iva mANDalica ligdhA:-kAlakAntayaH nikurumbA:-samUharUpAH nicitA-avikIrNAH kuJcitA:-vakrAH pradakSiNAvazci-avAmavRttayo mUrdhani-zirasi zirasijA:-kezA yeSAM te tathA, sujAtasuvibhaktasaGgatAnA iti ttaravarNana kaNThyaM, lakSaNavyaJjanaguNopapetA iti prAgvat, prazastadvAtriMzallakSaNadharA iti kaNThyaM, haMsasyeva khara:-zabdaH sU015 SaDjAdirvA yeSAM te tathA, evamanyAnyapi, navaraM oghena-avicchedenAvitruTitatvena svaro yeSAM te tathA, tathA suSTu svarasya-zabdasya nirdoSo-nihAdo yeSAM te tathA, vAcanAntare siMhaghoSAdikAni vizeSaNAni paThyante, tatra ghaNTAzabdAnupravRttaraNitamiva yaH zabdaH sa ghoSa ucyate, vajrarSabhanArAcAbhidhAnaM saMhananaM-asthisa|zcayarUpaM yeSAM te tathA, tatra-"risaho u hoi paTTo vajaM puNa kIliyA biyaannaahi| ubhao makaDavandho nArAyaM taM viyANAhi ||1||[Rssbhstu bhavati paTTo vajaM punaH kIlikAM vijAnIhi / ubhayato markaTabandho yastaM nArAcaM vijAnIhi // 1 // ] samacaturasrAbhidhAnena saMsthAnena saMsthitA yete tathA, tatra samacaturastratvamUrvakA-IK yAdhaHkAyayoH samagravakhalakSaNatayA tulyatvamiti, chAyayodyotitAGgopAGgA iti kaNThyaM, 'pasatyacchavitti prazastatvacA nirAtaGkA:-nIrogAH kaGkasyeva-pakSivizeSasva grahaNI-gudAzayo nIrogavarcaskatayA yeSAM te *5*35*25*3 [19] 5 * ~365~
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndhaH [1], ----------------------- adhya yana [4] ----------------------- malaM [...15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: %256456 prata sutrAMka [15] dIpa tathA, kapotasyeva-pakSivizeSasyeva pariNAma:-AhArapariNatiyeSAM te tathA, kapotAnAM hi pASANA api jIryanta iti zrutiH, zakuneriva-pakSiNa iva 'posa'ti apAnaM yeSAM te tathA, purISotsagarge nilepApAnA ityarthaH, pRSTha cAntarANi ca-pArzvadezaH UrUca pariNatAH-sujAtA yeSAM te tathA, tataH padadvayasya karmadhArayaH, padmaM ca-kamalaM utpalaM ca-nIlotpalaM tatsadRzo gandho yasya sa tathA tena zvAsena surabhi vadanaM yeSAM te tathA, anulomaH-anukUlo manojJa ityarthaH vAyuvegaH-zarIrasamIraNajavo yeSAM te tathA, avadAtA:-gaurAH snigdhAH kAlAca-zyAmAzca iti dvandvaH, vaigrahiko-zarIrAnurUpI unnatI pInau kukSI-udaradezI yeSAM te tathA, amRtasyeva raso yeSAM te tathA tAni phalAnyAhAro yeSAM te tathA, trigavyUtasamucchritA ityAdi kaNThyaM / pramadA api ca-khiyo'pi teSAM-mithunakarANAM bhavanti saumyAH-araudrAH sujAtAni sarvANyaGgAni sundarANi ca yAsAM tAstathA, pradhAnamahelAguNayuktA iti kaNThyaM, atikAntI-atikamanIyau 'visappamANa'tti viziSTakhapramANau athavA visarpantAvapi-saJcarantAvapi mRdUnAM madhye sukumAlau kUrmasaMsthitI-unnatatvena kacchapasaMsthitI zliSTI-manojJI calanI-pAdau yAsAM tAstathA, Rjava:-saralA mRdavA-komalA: pIvarA-upacitAH susaMhatAH-aviralA: akulyA-pAdAGgulayo yAsAM tAstathA, abhyunnatA-unnatA ratidAH-sukhadAH athavA racitA iva racitAH talinA:-pratalAHtAmrA-AraktAH zucayaH-pavitrAH snigdhA:-kAntA nakhA yAsA tAstathA, jAromarahitaM-nirlomakaM vRttasaMsthitaM-barnulasaMsthAnaM ajaghanyaprazastalakSaNaM-pracuramaGgalyacihaM 'akoppatti adveSyaM anukrama [19] ~366~
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] ---------------------- mUlaM [...15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata [15] // 83 // dIpa anukrama praznacyAka-18ramyaM javAyugalaM yAsAM tAstathA, sunirmitI-sunyasto sunigUDhI-anupalakSyI jAnuno:-aSThIbatormAsalI- 4 adharmara0zrIa-I mAMsopacitI prazastI-mAGgalyau subaddhau lAyubhiH sandhI-sandhAne yAsAM tAstathA, kadalIstambhAt-mocA- dvAre bhayadeva kANDAt sakAzAd atirekeNa-atizayena saMsthitaM-saMsthAnaM yayoste kadalIstambhAtirakasaMsthite nirbaNe mANDalivRttiH vraNarahite sukumAlamRdukomale-atyarthakomale avirale-parasparAsanne same-pramANatastulye sahite-yukte lakSa-18 kadevakurU gariti gamyate sahike vA-kSame sujAte-suniSpanne vRtte-varnule pIvare-sopacaye nirantare-parasparaM nirvizeSe tt| ttaravaNenaM UrU-uparitanajaGke yAsAM tAstathA, aSTApadasya-yUtavizeSasya vIcaya iva vIcaya:-taraGgAkArA rekhAstatpradhAnaM| sU015 pRSThamiva pRSThaM-phalakaM aSTApadavIcipRSThaM tatsaMsthitA-tatsaMsthAnA prazastA-vistIrNA pRthulA-ativistIrNA zroNi:-kaTIyAsa tAstathA, vadanAyAmasya-mukhadIrghatvasya yatpramANaM tato dviguNitaM-dviguNaM caturvizatyanalamityarthaH vizAlaM-vistIrNa mAMsalasubarddha-upacitAlathaM jaghanavaraM-pradhAnakaTIpUrvabhAgaM dhArayanti yAstAstathA, vajravat virAjitAHkSAmamadhyasvena bajavirAjitAH prazastalakSaNA nirudarAzca-tucchodarA yAstAstathA, timabhirvali-1 bhirvalita:-sanAtavalikastanu:-kRzaH namito-nato madhyo-madhyabhAgo yAsAMtAstathA, jukAnAM-avakrANAM samAnAM-tulyAnAM saMhitAnAM-aviralAnAM jAtyAnAM-khabhAvajAnA tanUnA-sUkSmANAM kRSNAnAM-kAlAnAM ligdhAnAM-kAntAnAM AdeyAnAM-ramyANAM laDahAnAM-lalitAnAM sukumAlamRdUnAM-atimRdUnAM muvibhaktAnAM |-viviktAnAM romNAM rAji:-paddhatiH yAsAM tAstathA, gaGgAvartaka iva pradakSiNAvartA taraGgavadbhaGgA yasyAM sA [19] ACTERScie H omurary.om ~367~
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [15] dIpa anukrama [19] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [4] mUlaM [...15] zrutaskandha: [1], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH tathA sA ca ravikiraNaistaruNaibadhitaM AkozAyamAnaM vimukulIbhavat yatpadmaM tadvat gambhIrA vikaTA ca nAbhiryAsAM tAstathA, anudbhaTau-anulyaNau prazastau-sujAtau pInau ca upacitau kukSI yAsAM tAstathA, sannatapArzvAdivizeSaNAni pUrvavat akaraMDakA - anupalakSyapRSThAsthikA kanakarucakavat - suvarNarucivannirmalA sujAtA nirupahatA ca gAtrayaSTiryAsAM tAstathA kAJcanakalazayoriva pramANaM yayostI tathA tau samau-tulyau saMhitau saMhatI laSTacucukAmelako - zobhanastanamukha zekharau yamalau-samazreNIko 'yugala'ti yugalarUpI varttitauvRttI payodharI-stanau yAsAM tAstathA, bhujaGgavat - nAgavadAnupUrvyeNa krameNa tanUko lakSNau gopucchavadvRttau samau-tulyau saMhitau-madhyakAyApekSayA viralau namito namrau Adeyau-subhagau laDahau-lalitau bAhU-bhujau yAsAM tAstathA tAmranakhAH mAMsalAgrahastAH komalapIvaravarAGgulIkAH snigdhapANirekhAH zazisUrazaGkhacakravarasvastikavibhaktamuviracitapANirekhAzceti kaNThyAni, pInonnate kakSe-bhujamUle vastipradezazca-guhyadezo | yAsAM paripUrNaH galakapolaca yAsAM tAstathA, caturaGgulasupramANA kambuvara sadRzI - varazaGkhatulyA grIvA yAsAM tAstathA, mAMsala saMsthitaprazasta hanukAH, hanu-cibukaM, zeSaM kaNThyaM, dADimapuSpaprakAzo rakta ityarthaH, pIvaraH - upacitaH pralambaH - ISallabhyamAnaH kuJcitaH -AkuJcito varaH - pradhAno'dharaH - adhastano dazanacchado yAsAM tAstathA, sundarottaroSThA iti kaNThyaM dadhivat dakarajovat kundavacaMdravat vAsantikA vanaspativizeSastasyA mukulaM-korakaM tadvaca acchidrA - aviralA nirmalA dazanA-dantA yAsAM tAstathA, raktotpalavadrate padmapatravaca sukumAle For Parts Only ~368~ jrayog
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndhaH [1], ----------------------- adhyayana [4] ----------------------- malaM [...15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: dvAre prata sutrAMka [15] dIpa anukrama praznavyAka- tAlujihve yAsAM tAstathA, karavIramukulamivAkuTilA-avakA kacidabhyunnatA-agne uccA Rju:-saralA tuGgA ca 4 adharmara0zrIa- -uvA tadanyatra nAsA-ghoNo yAsAM tAstathA, zaradi bhavaM zAradaM navakamalaM ca-AdityayodhyaM kumudaM ca-IALI bhayadeva candravikAzyaM kuvalayaM ca-nIlotpalaM padmaM eSAM yo dalanikarastatsadRze lakSaNaprazaste ajihma-amande kAnte mANDalivRttiH janayane yAsAM tAstathA, AnAmitacApavadrucire kRSNAbhrarAjyA saGgate-anugate sahazyAcityarthaH sujAte tana kRSNe snigdhe ca bhravI yAsA tAstathA, AlInapramANayuktazravaNAH suzravaNA iti ca prAgvat, pInA-upacitAmA ttaravarNana // 84 // mRSTA-zuddhA gaNDarekhA-kapolapAlI yAsAM tAstathA, caturaGgalaM-caturaGgulamAnaM vizAlaM-vistIrNa sama-avi- sU015 &Sama lalATaM yAsAM tAstathA, kaumudI-kArtikI tasyA yo rajanIkara:-candrastadvadvimalaM paripUrNa saumyaM ca vadanaM yAsA tAstathA, chantronnatottamAGgAH akapilamusnigdhadIrghazirojA iti kaNTyaM, unaM 1 dhvajaH 2 yUpaH 3 stUpaH 4 etAnyanyAnyapi prAyaH prasiddhAni 'dAmaNi ti rUDhigamyaM 4 kamaNDalu 6 kalazo 7 vApI 8 khastikA patAkA 10 yavo 11 matsyaH 12 kUrmaH-kacchapaH 13 rathavaro 14 makaradhvajA-kAmadevaH 15 aMko-rUDhigamyaH 16 sthAlaM 17 ahazaH 18 aSTApadaM-dAtaphalakaM 19 supratiSThakaM-sthApanakaM 20 (amara) mayUraH amaro vA 21 // zriyA'bhiSeko-lakSmyabhiSeka: 22 toraNaM 23 medinI 24 udadhiH 25 varapravarabhavanaM-varANAM pravaragehaM 26 girivara 27 varAdarza:-varadarpaNaH 28 salalitAzca-lIlAvanto ye gajAH 29 RSabhaH 30 siMha 31 stathA // 4 // cAmaraM 32 etAni prazastAni dvAtriMzallakSaNAni dhArayanti yAstAstathA, haMsasadakSagatayaH kokilamadhuragi [19] ~369~
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] ---------------------- mUlaM [...15] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka [15] dIpa razceti kaNThyaM, kAntA:-kamanIyAH sarvasya janasya anumatA:-abhimatAH vyapagatavalIpalitavyaGgA durvarNabyA|ghidaurbhAgyazokamuktAzca yAstAstathA, uccatve narANAM stokonamucchritAH kizcinyUnabigabyUnocchritA ityrthH| zRGgArasya-rasavizeSasya agAramivAgAraM cAruveSAzca-sunepathyAH, tathA sundarANi stanajaghanavadanakaracaraNanayanAni yAsAM tAstathA, lAvaNyena-spRhaNIyatayA rUpeNa-AkAravizeSeNa navayIvanena guNazcopapetA yAstAstathA, nandavanavivaracAriNya iva apsaraso-devyaH tatra nandanavanaM-merordvinIyavanaM, uttarakuruSu mAnuSyarUpA apsaraso yAstAstathA, Azcarya-adbhulamiti prekSyante yAstAstathA, 'tinnI'tyAdi kAmANa'ti yAvatkaNThyaM, uktaM ca-"tiyaJco mAmavA devAH, kecit kAntAnucintanam / maraNe'pi na muzcanti, sadyogaM yogino yathA X // 1 // " tadevametAvatA andhenAbrahmakAriNo darzitAH / atha yathA tatkriyate tatphalaM ca, tadevaM dvAradvayaM yugapad darzayitumAha mehuNasanAsaMpagiddhA ya mohabhariyA satthehiM haNaMti ekamekaM visayavisa udIraesu, avare paradArehiM hammaMti visuNiyA dhaNamAsaM sayaNaviSpacAsaM ca pAuNaMti, parassa dArAo je avirayA mehuNasannasaMpagiddhA ya mohabhariyA assA hasthI gacA va mahisA migA ya mAreMti ekamekaM, maNuyagaNA vAnarA ya pakkhI ya virujAti, mizANi khippaM acaMti sana samaye dhamme galo va bhiMdaMti pAradArI, dhammaguNarayA ya baMbhayArI khaNeNa pallohae parisAyo jasamanto munvayA ya pAti abasakittiM rogattA vAhiyA pavaDiMti royavAhI, duve ya anukrama [19] ~370~
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [4] ----------------------- malaM [16] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata praznavyAkara0 zrIabhayadeva. vRttiH adharma dvAre maithunaphalaM sU016 %A4% [16] // 85 // dIpa -0 loyA dudhArAhagA bhavaMti-ihaloe ceva paraloe parassa dArAo je avirayA, taheva kei parassa dAraM gavesamANA gahiyA hayA ya baddharuddhA ya evaM jAva gacchaMti vipulamohAbhibhUyasannA, mehuNamUlaM ca mubbae tattha tattha vattapubbA saMgAmA jaNakkhayakarA sIyAe dovaIe kae ruppiNIe pajamAvaIe tArAe kaMcaNAe rattasubhaddAra AheliyAe suvannaguliyAe kinnarIe surUvavijjumatIe rohiNIe ya, annesu ya evamAdiesu vahayo mahilAkapasu subvaMti aikaMtA saMgAmA gAmadhammamUlA ihaloe tAva laTThA paraloevi ya NaTThA mahayA mohatimisaMdhakAre ghore tasathAvarasuhumabAdaresu pajjattamapajattasAhAraNasarIrapaseyasarIresu ya aMDajapotajajarAjyarasa jasaMsehamasaMmucchimaubhiyauvavAdiesu ya naragatiriyadevamANusesu jarAmaraNarogasogabahule paliovamasAgarovamAI aNAdIyaM aNavadaggaM dIhamaddhaM cAuraMtasaMsArakatAraM aNupariya1ti jIvA mohavamasAneviTThA / eso so abaMbhassa phalavivAgo ihaloio pAraloio ya appasuho bahudukkho mahanbhao bahurayaSpagADho dAruNo kakaso asAo vAsasahasse hiM mucatI, na ya avedaittA asthi hu mokkhotti, evamAsu nAyakulanaMdaNo mahappA jiNo u vIravaranAmadhejo kahesI ya abaMbhassa phalavivAgaM evaM taM abaMbhapi cautthaM sadevamaNuyAsurasa logassa patthaNijaM evaM cirapariciyamaNugayaM duraMtaM cautthaM adhamma dAraM samataMti bemi 4 // (sU0 16) 'mehuNe tyAdi, etadvibhAgazca svayamUhyA, tatra maithunasaMjJAyAM sampragRddhA-AsaktA ye te tathA, mohasya-a anukrama [20] 2-04 // 85 // 2 ~371
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [4] ----------------------- malaM [16] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata - sutrAMka - [16] dIpa jJAnasya kAmasya vA bhRtA mohabhRtAH zastraiH pranti 'ekkamekati paraspareNa 'visayavisa'tti saptamyAH SaSThayarthavAdviSayaviSasya 'Iraesutti udIrakepu-pravartakeSu apare-kecana 'paradArehinti paradAreSu pravRzA iti gamyate 'hammata'tti hanyante paraiH 'visuNiyatti vizeSeNa zrutAH-vijJAtAH santo dhananAzaM svajanavipraNAzaM ca 'pAuNaMti' prAmuvanti, rAjJaH sakAzAditi gamyate, "parassa dArAo je aviraya'tti parasya dArezyo yeDasAbiratAH, tathA maithunasaMjJAsampagRddhAba mohabhRtAH azvA hastino gAvazca mahiSA mRgAzca mArayanti 'ekame-14 kati parasparaM tathA manujagaNAH vAnarAza pakSiNazca virudhyante-viruDA bhavanti, etadevAha-mitrANi kSipraM bhavanti zatravaH, Aha ca-"santApaphalayuktasya, nRNAM premavatAmapi / baddhamUlasya mUlaM hi, mahadvairataroH zAkhiyaH // 1 // " samayAn-siddhAntArthAn dharmAna-samAcArAn gaNAMzca-ekasamAcArajanasamUhAna bhindanti vyabhicaranti paradAriNaH-parakalabAsaktAH, uktaM ca-"dharma zIlaM kulAcAraM, zaurya lehaM ca mAnavAH / tApAvadeva apekSante, yAvanna strIvazo bhavet // 1 // " dharmaguNaratAca brahmacAriNaH kSaNena-muhalenaiva 'ulohae'ti|| apavarttante caritrAt-saMyamAt maithunasaMjJAsampragRddhA iti vartate, Aha ca-"zlathasadbhAvanAdharmA, strIviKlAsazilImukhaiH / muniyoMddho hato'dhastAnipatetzIlakuJcarAt // 1 // " 'jasamaMtatti yazakhinaH suvratAzca prA muvantyakItti, Aha ca-"akIrtikAraNaM yoSit, yoSidvairasya kAraNam / saMsArakAraNaM yoSit, yoSitaM varjayet ttH||1||" kacidayazAkIrtimiti pAThA, tatra sarvadiggAmi yazaH ekadiggAminI kIrtiriti anukrama [20] - - ~372~
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [16] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata adharma dvAre mathanaphalaM sU016 [16] dIpa praznavyAka-vizeSaH, yazasA saha kIrtiriti samAsaH taniSedhastvayazAkIrtistAM, rogArtAH-jdarAdipIDitA vyAdhitAzca | 20zrIa- -kuSThAbhibhUtA pravarddhayanti-vRddhiM nayanti rogavyAdhIna paradArebhyo'viratA iti sambandhaH, Aha ca-"varjaye- bhayadevAdvidalaM zUlI, kuSThI mAMsaM jvarI ghRtam / dravadravyamatIsArI, netrarogI ca maithunam // 1 // " tathA "vraNaH zvapadhurA- vRttiH yAsAtsa ca rogazca jAgarAt / tau ca ruktaM (bhaGgo) divAkhApAta, te ca mRtyuzca maithunA // 2 // " diti, dvAvapi loko-janmanI durArAdhI bhavataH, tAvecocyate-ihaloka paralokazca, keSAmityAha-parasya daareshyaa-klbaad| ye aviratA:-anivRttAH, Aha ca-paradArAnivRttAnAmihAkIrtirviDambanA / paratra durgatiprAsidaurbhAgyaM SaNDatA tathA // 1 // " tathaiva kiMcetyarthaH kecit parasya dArAn gaveSayantaH gRhItAzca hatAca baddharuddhAzca evaM 'jAva gacchati'tti iha yAvatkaraNAt tRtIyAdhyayanAdhIto 'gahiyA ya hayA ya baddharuddhA ya' ityAdi 'naraye gacchanti nirabhirAme' ityetandataH subahugrandhA sUcitaH,sa ca savyAkhyAnastata evAvadhAya:, kimbhUtAste narayaM gacchanti ? -vipulena mohena-ajJAnena madanena vA'bhibhUtA-vijitA saMjJA-saMjJAnaM yeSAM te lathA, tathA maithunaM mUlaM yatra vattete tanmaithunamUlaM kriyAvizeSaNamidaM, caH punarathaH, zrUyaMte-AkaNyate tatra tatra-teSu teSu zAstreSu vRttA-jAtAH pUrva-pUrvakAle vRttapUrvAH saGgrAmAH bahujanakSayakarA rAmarAvaNAdInAM kAmalAlasAnA, kimarthamityAha-zItAyA dAdraupadyAzca kRte-nimittaM, tatra zItA janakAbhidhAnasya mithilAnagarIrAjasya duhitA vaidehInAmnyAstadbhAkoyA dehajA bhAmaNDalasya sahajAtasya bhaginI vidyAdharopanItaM devatAdhiSThitaM dhanu: kharyavaramaNDape nAnAkhe-| anukrama [20] // 86 // ~373~
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [16] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka [16] dIpa caranAkinikarasamakSaM ayodhyAbhidhAnanagarInivAsino dazarathAbhidhAnasya naranAyakasya sutena rAmadevena padmAparanAmA baladevena lakSmaNAbhidhAnavAsudevajyeSThabhrAtrA svaprabhAvenopazAntAdhiSThAtRdevatamAropitaguNaM vi-18 dhAya prAptasAdhuvAdena mahAbalena pariNItA, tato dazaratharAje pravitrajiSI rAmadevAya rAjyadAnArthamabhyasthite| lAbharatAbhidhAne ca rAmadevasya mAtrAntarasambandhini bhrAtari pravajitukAme bharatamAtrA pUrvapratipannavarayAcanopAyena rAjye bharatAya dApite bandhulehAcApratipadyamAne rAjyaM bharatapitRvacanasalyatArtha bharatasya rAjyapratipattyarthaM vanavAsamupAzritena salakSmaNena rAmeNa saha vanavAsamadhiSThitA, tatazca lakSmaNena kautukena tatra daNDakAraNye saJcaratA AkAzasthaM khagaratnamAdAya kautukeneva vaMzajAlicchede kRte chinne ca tanmadhyavartini vidyAsAdhanaparAyaNe rAvaNabhAgineye kharadUSaNacandranakhAsute saMbuphAbhidhAne vidyAdharakumAre dRSTA ca taM pazcAttApamupagatena lakSmaNenAgatya bhrAtunivedite'smin vyatikare etadvyatikaradarzanakupitAyAM candranakhAyAM punAra rAmalakSmaNayordarzanAt saJjAtakAmAyAM kRtakanyArUpAyAM tatprArthanAparAyAM tAbhyAmaniSTAyAM ca putramAraNAdivyatikare ca tayA zokaroSAbhyAM kharadUSaNasya nivedite tena ca vairaniryAtanodyatena saha lakSmaNe yoddhamArabdhe jJAtabhAgineyamaraNAdivyatikaraNa laGkAnagarIta AkAzena gacchatA rAvaNena dRSTvA dRSTvA ca tAM tena kusumazAyakazaramasaravidhuritAntaHkaraNenAgaNitakulamAlinyena apahasitavivekarona vimuktadharmasaMjJena anAkalitAnarthaparampareNa vimuktaparalokacintena jAtazItApahArabuddhinA vidyAnubhAvopalandharAmalakSmaNasvarUpeNa vijJAta 4Zu Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Cheng anukrama [20] Nirajurasurary.org ~374~
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [16] dIpa anukrama [20] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayana [ 4 ] mUlaM [16] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka-tatsatkasiMhanAdasaGkatakaraNena lakSmaNasaGgrAmasthAne gatvA mukte siMhanAde calite tadabhimukhe rAme ekAkinI satI apahRtA jhigiti nItA ca laGkAyAM vimuktA gRhodyAne prArthitA ca dazakandhareNAnukUlapratikUlavAgbhirvahuzo na ca tamiSTavatI, rAmeNa ca sugrIva bhAmaNDa lahanumadAdividyAdharavRndasahAyena mahAraNavimarde vidhAya nAnA| vidhAnnarezvarAnnihatya dazavadanaM ca vinipAtya nItA svagRhamiti / tathA draupadyAH kRte saGgrAmo'bhavat, tathAhikAmpilyapure hupado nAma rAjA babhUva, culanI ca bhAryA tayoH sutA draupadI dhRSTArjunasya kaniSThA svayaMvaramaNDapavidhinA hastinAgapuranAyakapANDurAjaputrairyudhiSThirAdibhiH pariNItA, anyadA pANDurAjasya kuntImAryayA pANDavairdupadyA ca parivRtasya sabhAyAM nAradamunirgaganAdavatatAra abhyutthitazca saparivAreNa pANDunA | draupadyA tu zramaNopAsikAtvena midhyAdRSTirmunirayamitikRtvA nAbhyutthitazca tato'sau taM prati dveSamAgamat, anyadA cAsI ghAtakIkhaNDe pUrvabharate'marakaGkAbhidhAnarAjadhAnyAH padmanAbhasya nRpateH sabhAyAmavatatAra, tena ca kRtAbhyutthAnAdipratipattikaH san pRSTaH kimastyanyasyApi kasyacidasmadantaH puranArIjanasamAno nArIjanaH ?, sa punaruvAca- draupadyAH pAdAGguSTasyApi samAno na ramyatayA'yamiti zrutvA caitajAtAnurAgo'sau tasyAM pUrvasaGgatikadevatAsAmarthyena tAmapahRtavAn, sA ca taM prArthanaparaM paripAlaya mAM SaNmAsAn yAvaditi | pratipAya SaSThabhaktairAtmAnaM bhAvayantI tasthau tato hastinAgapurAdAyAtayA pANDavamAtrA dvArikAvatyAM kRSNAya tadapahAre nivedite kRSNena ca nAradamuneH sakAzAt padmanAbharAjamandire dRSTaiva mayA draupadIti tadvAtiyAM ra0 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 87 // Education Intentional For Para Use Only ~ 375~ 4 adharma dvAre sItAdraupadIdRSTAntau sU0 16 // 87 //
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [4] ----------------------- malaM [16] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka [16] dIpa labdhAyA lavaNasamudrAdhipatiM susthitadevamaSTamabhaktenArAdhya kRSNaH samudramadhyena tena vitIrNamArgaH paJcabhiH pApanuvaiH sarathaiH sahAmarakaGkArAjadhAnyA bahirudyAne jagAma, sArathipreSaNena padmanAbhamAdarpitavAna, so'pi sabalo yoDhuM nirjagAma, pANDaveSu tena punamahAyuddhena nirmathitamAneSu kRteSu kRSNaH svayaM yuddhAya tena sahopatasthau, tataH kezavaH pAJcajanyazaGkhanAdena tatsainyatribhAga nirmathitavAn tribhAgaM ca zAIgaNDIvadaNDapratyaJcATaGkAreNa tribhAgAvazeSabale ca padmanAbhe prANabhayAnagarIpraviSTe kRtanarasiMharUpeNa janArdanena pAdadardarakakaraNataH sa-17 mbhagnaprAkAragopurAhAlakA paryastabhavanazikharA rAjadhAnI kRtA, tatastena bhayabhItenAgatya praNamya ca draupadI tasya samarpitA, sa ca tAM pANDavAnAM samarpitavAn, taiH sahaiva ca svakSetramAjagAmeti / tathA rukmiNyAH kRte saGgrAmo'bhUt, tathAhi-kuNDinyAM nagI bhISma narapateH putrasya rukmiNo nRpasya bhaginI rukmiNI kanyA babhUva, itazca dvArikAyAM kRSNavAsudevasya bhAryA satyabhAmA, tadnehe ca nAradaH kadAcidavatatAra, tayA tu vyagratayA na sampagupacaritA, tataH kupito'sI tAM prati sApampamasyAH karomIti vibhAvya kuNDinI nagarImupagataH, rukmiNyA ca praNataH san kRSNasya mahAdevI bhavetyAziSamavAdIt, kRSNaguNAMzca tatpurato vyAvarNayan taM prati tAM sAnurAgAmakarot, tadrUpaM ca citrapaTe vilikhya kRSNAsya tadupadarya tAM prati tamapi sAbhi lApamakArSIt, tataH kRSNo rukmiNaM tAM yAcitavAn, rukmiNo'pi na dattavAna, zizupAlAbhidhAnaM ca mahAdAvalaM rAjasanumAnIya vivAhamArambhitavAn, rukmiNIsatkayA pitRSvatrA ca kRSNasya rukmiNyapaharaNArthoM anukrama [20] SAMEnirahd ~376~
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [4] ----------------------- malaM [16] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata IN4adharma [16] // 88 // dIpa praznavyAkalekho dattaH, tatazca rAmakezavI tAM nagarImAgatI, rukmiNI ca pitRSvanA saha ceTikAparivRtA devatArcana20 zrIa-13 byAjenoyAnamAgatA, kRSNena rathamAropitA, tatastI dvArikAbhimukhI tAM gRhItvA pracalito, pUtkRtaM ca ceTi- dvAre bhayadeva0kAbhiHni kAbhiH nirgatI sado caturaGgasainyasamagrau rukmiNIvyAvartanArtha rukmizizupAlamahArAjau, tato vini-rukmiNIvRttiH vRttya halinA halamuzalAbhyAM divyAstrAbhyAM cUrNitaM tahalaM vimuktI kRcchrajIvitI zizupAlarukmiNAviti / padmAvatI tathA padmAvatIkRte saGkAmo'bhUt, tatra ariSThanagare rAmamAtulasya hiraNyanAbhAbhidhAnanarAdhipasya duhitA pa- dRSTAntau mAvatI pabhUSa, tasyAzca svayaMvaramupazrutya rAmakezavAvanye ca rAjakumArAstavAjagmuH, tatatha 'pUei bhAiNije sU016 vihIeN so tattha rAmagoviMde / revaganAmo jeTTho bhAyA ya hiraNNanAbhassa // 1 // piuNA saha pabbAo so| tatya namijiNassa gayamoho / tassa ya revayanAmA rAmA sImA ya baMdhumaI // 2 // duhiyAo paDhama ciya dinAo Asi teNa rAmassa / tattha ya sayaMvaramI sabasi naravariMdANaM // 3 // puraociya taM gehada AhabakusalANa kannagaM kaNho / jAyaM ca patthivehiM jujjhaM saha jAyavANa'jalaM // 4 // sabbatto viddavio muhunamitteNa sambanaranAho / rAmo kannaca ukkaM harIvi paumAIkanaM // 5 // gahiuM tAhiM sameyA samAgayA niyapuravare sabbe'tti / [pUjapatti bhAgineyo vidhinA sa tatra rAmagovindau / vatanAmA jyeSTho bhrAtA ca hiraNpanAbhasya // 1 // // 88 // pitrA saha prabajitaH sa tatra namijinasya (tIrthe ) gatamohaH / tasya ca raivatanAnI rAmA sImA ca bandhumatI // 2 // duhitaraH prathamameva dattA Asan rAmAya / tatra ca vayaMvare sarveSAM naravarendrANAm / / 3 // purata eva anukrama [20] 4%95% ~377~
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [4] ----------------------- malaM [16] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata 20- sutrAMka 09- [16] dIpa kAnAM gRhNAti yuddhakuzalAnAM kanyakAM kRSNaH / jAtaM ca pArthivaiyuddhaM saha yAdavAnAmatulaM // 4 // sarvato vi-II druto muhartamAtreNa sarvanaranAthaH / rAmaH kanyakAcatuSkaM harirapi padmAvatIkanyAM / / 5 / / gRhItvA 'lAbhiH | sametAH samAgatA nijapuravare sarve // ] tArAyAH kRte saGkrAmo'bhavat, tathAhi-kiMkindhapure vAlisugrIvAbhi-IN dhAnAvAdityarathAbhidhAnasya vidyAdharasya sutI vAnaravidyAvantau vidyAdharau babhUvatuH, tatra 'abhimANeNa ya vAlI dAUNiyarassa taM niyaM rajaM / siddho kayapavvajo suggIvo kuNai puNa rajjaM ||1||"[abhimaanen ca vAlI madattvetarasmai tad nijaM rAjyaM / siddhaH kRtapravrajyaH sugrIvaH punaH karoti rAjyam // 1] tasya bhAryA tArAbhiAdhAnA babhUva, tataH kazcit khecarAdhipaH sAhasagatyabhidhAnaH tArAparibhogalAlasaH sugrIvarUpaM vidhAyAntaHpuraMga praviveza, tayA ca cihai| pratyabhijJAya niveditau jambuvadAdimantrimaNDalasya, taca sugrIvadayamupalabhya kimidamA-II * zcaryamiti vismayaM jagAma, tatazca-"niddhADiyA ya donnivi purAute maMtivaggavayaNeNa / jujjhaMti macchareNa / zaya calitoNa esa aliyasuggIvo // 1 // [nirdhAritI ca dvAvapi purAda mantrivargavacanena / yudhyato matsareNa ||ca calito naiSo'lIkasugrIvaH // 1 // ] tatazcAsau satyasugrIvo hanumadabhidhAnasya mahAvidyAdhararAjasya ra gatvA nivedayati sma, sa svAgatya tayovizeSamajAnannakRtopakAra eva svapuramagamat, tatazca lakSmaNavinAzitazakharadUSaNasambandhini pAtAlalaGkApure rAjyAvasthaM rAmadevamAkalayya zaraNaM prapannaH, tatastena saha gataH salakSmaNo, rAmaH kiSkindhapure sthito bahiH kRtazca sugrIveNa bAhuzabdastamupazrutya samAgato'sAvalIkasugrIvo rathArUDho anukrama % [20] ttik %% % k%2 ~378~
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [16] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata vRttiH I praznavyAkaraNarasikaH san , tayorvizeSamajAnaMstavalaM rAmazca sthita udAsInatayA, kadarthitaH sugrIva itareNa, rAmasya adharmara0 zrIa- gakhA nibeditaM sugrIveNa-deva! tava pazyato'pyahaM karthitastena, rAmeNokta-kRtacihnaH punayuddhakha, tato'sau | dvAre bhayadeva punayudhyamAno rAmeNa zaraprahAreNa paJcasvamApAditaH, mugrIvazca tArayA saha bhogAna bubhuje iti / kAJcanAsaM-| | tArArakta vidhAnakamapratItamiti na likhitaM / tathA raktasubhadrAyAH kRte saGkAmo'bhUta, tatra subhadrA kRSNavAsudevasya subhadrAsu bhaginI, sA ca pANDaputre'rjune raktatikRtvA raktasubhadroktA, sA ca raktA satyajenasamIpamupagatA, kRSNena varNagulica tadvinivartanAya balaM preSitaM arjunena ca tayollAsitaraNarasena tadvijilya sA pariNItA, kAlena ca tasyA kAdRSTAjAto'bhimanyunAmA mahAbalaH putra iti / ahinnikA apratItA / tathA suvarNagulikAyAH kRte saGgrAmo'bhUta, ntAH tathAhi-sindhusauvIreSu janapadeSu vidarbhakanagare udAyanasya rAjJaH prabhAvatyA devyAH satkA devadattAbhidhAnAlA sU016 dAsyabhavat, sA ca devanirmitAM gozIrSacandanamayIM zrImanmahAvIrapratimAM rAjamandirAntabarsicaityabhavanavyavasthitAM praticarati sma, tadvandanArthaM ca zrAvakaH ko'pi dezAn saJcarana samAyAtA, tatra cAgato'sau ro-18 geNApaTuzarIro jAtaH tayA ca samyaka praticaritaH tuSTena ca tena sarvakAmikamArAdhitadevatAvitIrNa guTi-I kAzatamadAyi, tayA cAhaM kubjA virUpA surUpA bhUyAsamiti manasi vibhAvyakA guTikA bhakSitA, tatmabhAvAt sA suvarNavarNA jAteti suvarNagulikati nAmnA prasiddhimupagatA, tato'sau cintitavatI-jAtA me // 89 // | rUpasampada, etayA ca kiM bhartRvihInayA?, tatra tAvadayaM rAjA pitRtulyo na kAmayitavyA, zeSAstu puruSamA-16 ALLERY dIpa anukrama [20] ~379~
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [4]----------------------- mala [16] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sutrAMka [16] dIpa camataH kintaH ?, tataH ujjayinyAH patiM caNDapradyotarAja manasyAdhAya guTikA bhakSitA, tato'sI devatAnubhAvAsAM vijJAya tadAnayanAya hastiratnamAruhya.tatrAyAtaH, AkAritA ca tena sA, tayoktam-AgacchAmi ydi| pratimA nayasi, tenoktaM-tarhi zvo neSyAmi, tato'sau vanagarI gatvA tadrUpAM pratimAM kArayitvA tAmAdAya tathaiva rAtrAvAyAtaH, khakIyapratimAM devatAnirmitapratimAsthAne vimucya tAM suvarNagulikAM ca gRhItvA gataH, prabhAte ca caNDapradyotagandhahastivimuktamUtrapurISagandhena vimadAn khahastino vijJAya jJAtacaNDapradyotAgamovagatapratimAsuvarNagulikAnayano'sAvudAyanarAjaH paraM kopamupagato dazabhirmahAbalai rAjabhiH sahojayinI prati prasthitaH, antarA pipAsAyAdhitasainyatripuSkarakaraNena devatayA nistAritasainyo'kSepeNojayinyA bahiH | prAptaH, rathArUDhA dhanurvedakuzalatayA sannaddhahastirabArUDhaM caNDapradyotaM prajihImaNDalyA bhramantaM calanatalaza-151 rabyadhitahastino bhuci nipAsanena vazIkRtavAn , dAsIpatiriti lalATapaTTe mayUrapicchenAdvitavAniti / kinarI surUpavizunmatI cApratItA / tathA rohiNIkRte saGgrAmo'bhUt, tathAhi-ariSThapure nagare rudhiro nAma rAjA mitrA nAma devI tatputro hiraNyanAbhaH duhitA ca rohiNI, tasyA vivAhArtha rudhireNa svayaMvaro ghoSitaH militAzca jarAsandhaprabhRtayaH samudravijayAdayo narAdhipatayaH upaviSTAzca yathAyathaM rohiNI ca dhAcyA kramebhaNopadarziteSu rAjasu rAgamakuvetI tUryavAdakAnAM madhye vyavasthitena samudra vijayAdInAmanujena dezAntarasaJcA riNA tatrAyAtena vasudevena rAjasUnunA pANavikAkAraM vibhratA-mugdhamRganayanayugale! zIghamihAgaccha maiva anukrama [20] www.udiorarycom ~380
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [4] ----------------------- malaM [16] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata praznacyA ra0 zrIa- bhayadeva vRttiH [16] // 9 // dIpa cirayakha / kulavikramaguNazAlini ! tvadarthamahamAgato yadiha // 1 // ityakSarAnukAridhvanI prabAdite paNave| 4 adharmasamutphullalocanA saJjAtAnurAgA sarabhasamupazrutya svahastena vasudevasya gale mAlAmavalambitavatI, tataste rA- NI dvAre jAna IzilyavitudyamAnamAnasA vasudevena sAI saGgrAmAyopatasthuH, tena ca raNaraGgarasikena sarvAn vini- rohiNIjitya rohiNI pariNItA, jAtazca tasyA rAmAbhidhAno baladevaH sUnuriti / anyeSu ca evamAdikeSu-evaMprakA- dRSTAntAH reSu bahavaH saTTAmA iti sambandhaH mahilAkRteSu-strIprayojaneSu zrUyante atikrAntA:-atItAH saGghAmAH grA- sU016 madharmamUlA:-viSayahetavaH, te cAbrahmasevina ihaloke tAvannaSTAH paradArAbhigamanenAkIrtiprApta tathA paraloke|'pi ca naSTAH, kimbhUtA ityAha-'mahayAmohatamisaMdhayAre'tti mahAmoha eva tamisrAndhakAra-atyantatamo yatra sa tathA tatra ghore-dAruNe, keSu jIvasthAneSu naSTA ityAha-trasasthAvarasUkSma pAdareSu samayaprasiddheSu paryAsakAparyAptakasAdhAraNazarIrapratyekazarIreSu ca samayaprasiddheSyeva tathA aNDajA-pakSimatsyAdayaH potamiva-vastramiva jarAyuvarjitatvena potAdiva ghA-bodhitthAdiva jAtAH potajA-hastyAdayaH te ca jarAyu:-garbhaveSTanaM tatra jAtAH jarAyujA:- manuSyAdayaH te ca rase-tImanAranAlAdI jAtA rasajAH te ca saMkhedena nivRttAH saMkhedimA-yUkAmatkuNAdayaH te ca sammUcrchana nirvRttAH sammRcchimA:-dardarAdayaste ca udbhidya bhuvaM jAtA udbhijA:-khAnakAdayaH te ca upapAte bhavA aupapAtikA devanArakAste ceti dvandvo'tasteSu ca, etAneva saGkaheNAha-naraka- // 90 // tiryagdevamanuSyeSu jarAmaraNarogazokabahule paraloke ceti prakRtaM, kiyantaM kAlaM yAvatte tatra naSTA bhavantI anukrama [20] ~381~
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaskandha: [1], ----------------------- adhyayanaM [4] ----------------------- mUlaM [16] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata *52-%A4 prAtyucyate-palyopamasAgaropamANi bahUnIti gamyate, tathA anAdikamanavadagraM anantaM, etadevAha-dIhama dati dIrghADU-dIrghakAlaM dIrghAvaM vA-dIrghamArga cAturaMtaM-caturgatikaM saMsArakAntAraM anuparivartante jIvA mahAmohavazena sanniviSTA abramaNi ye te tathA, 'esoM' ityAdi pUrvavaditi // caturthamadhyayanaM vivaraNataH samAptamiti / / sutrAMka - [16] - dIpa anukrama [20] %94%ARA atha paJcamAzravAdhyayanam / adha paJcamaM vyAkhyAyate-asya caivaM pUrveNa sahAbhisambandhaH-anantarAdhyayane abrahmakharUpamuktaM, taca parigrahe satyeva bhavatIti parigrahakharUpamatrocyate ityevaMsambandhasyAsyedaM parigrahakharUpapratipAdanaprastAvanAparamAdisUtram ! to parigaho paMcamo u niyamA NANAmaNikaNagarayaNamaharihaparimalasaputtadAraparijaNadAsIdAsabhayagapesahayagayagomahisaudRkharaayagavelagasIyAsagaDarahajANajuggasaMdaNasayaNAsaNavAhaNakuviyadhaNadhannapANabhoyaNAcchAyaNagaMdhamallabhAyaNabhavaNavihiM ceva bahuvihIyaM bharaha NagaNagaraNiyamajaNavayapuravaradoNamuhakheDakabbaDamaDaMvasaMbAhapaTTaNasahassaparimaMDiyaM thimiyameiNIyaM egacchattaM sasAgaraM bhuMjiUNa vasuhaM aparimiya pra.vyA.16 atra prathame zrutaskandhe caturtha adhyayanaM "abrahma" parisamAptaM atha prathame zrutaskandhe paMcamaM adhyayanaM "parigraha" Arabhyate "parigrahaH" - nAmaka paMcamaM adharmadvAraM parigrahasya svarUpaM ~382~
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [5] ----------------------- malaM [17] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: % % prata sutrAMka [17]] 5adharma| dvAre | parigraha| svarUpaM % vRttiH dIpa prazcabyAka maNaMtataNhamaNugayamahicchasAranirayamUlo lobhakalikasAyamahakkhaMdho ciMtAsayaniciyavipulasAlo gAravara0 zrIa paviraliyaggaviDavo niyaDitayApattapallavadharo pupphaphalaM jassa kAmabhogA AyAsavisUraNAkalahapakaMpibhayadeva yaggasiharo naravatisaMpUjito bahujaNassa hiyayadaio imassa mokkhavaramottimaggassa phalihabhUo carima ahammadAra (sU017) 'jaMbU ityAdi, jambUriti ziSyAmantraNaM, 'ettotti itazcaturthAzravadvArAdanantaraM parigrahaNaM parigRhyata iti // 91 // TevA parigrahaH, iha ca parigrahazabdopAdAne'pi vakSyamANavizeSaNAnyathAnupapattyA parigrahataruriti draSTavyaM, pa zcamastu-paJcamaH punarAzravo bhavatIti gamyate, paJcamatvaM cAsya sUtrakramAzrayaNAt, niyamAt-nizcayena nAnyaH pazcamatvamAzravANAM madhye labhate, kathaMbhUto'sAvityAha-nAnAmaNI'tyAdi, tatra nAnAmaNyAdividhi bhArata| vasudhAM ca bhuktvApi yA aparimitA'nantA tRSNA anugatA ca mahecchA saiva mUlaM yasya parigrahataroH sa tatheti sambandhaH, tatra nAnAvidhA ye maNayA-candrakAntAyAH kanakaM ca-suvarNa ratnAni ca-karketanAdIni mahAheparimalA:-mahAImugandhadravyAmodA ye saputradArA:-sutayuktakalabANi te ca parijanazca--parivAra dAsIdAsAtha-ceTIceTAH bhRtakAca-karmakarAH preSyAzca-prayojaneSu preSaNIyAH hayagajagomahiSauSTrakharaajagavelakAzca pratItA: zipikAca-kUTAcchAditajampAnavizeSAH zakaTAni ca-gacyA rathAzca-pratItAH yAnAni cagazrIvizeSAH yugyAni ca-vAhanAni golladezaprasiddhajampAnavizeSAH spandanAzca-rathavizeSAH zayanAsanAni 2-52-% anukrama [21] 4-04-4- E%EN // 91 / / parigrahasya svarUpaM ~383~
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [5] ----------------------- malaM [17] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [17] dIpa anukrama [21] pAca pratItAni vAhanAni ca-yAnapAtrANi 'kuviya'tti kupyAni ca gRhopaskarAH khaTA-tUlyAdayaH dhanAni ca gaNimAdIni dhAnyapAnabhojanAcchAdanagandhamAlyabhAjanabhavanAni ca pratItAnIti dvandvastatasteSAM vidhiH-kArya sAdhyamiti tatpuruSaH atastaM caiva bahuvidhika-anekaprakAra, tathA bharata-kSetra vizeSaM nagA:-parvatAH nagarANikaravarjitAni nigamA-caNijAM sthAnAni janapadA-dezAH puravarANi-nagaraikadezabhUtAni droNamukhAni-jalasthalapathopetAni kheTAni-dhUlIprAkAropetAni karbaTAni-kunagarANi maDambAni-dUrasthavasimAntarANi saM- bAhAH- sthApanyaH pattanAni-jalasthalapathayoranyatarayuktAni teSAM yAni sahasrANi tairmaNDitaM yattattadhA, stimitamedinIka-nirbhayamedinInivAsijanaM ekacchanna ekarAjakamityarthaH sasAgaraM samudrAntamityarthaH bhuktvAparibhujya tathA vasudhAM-pRthivIM bharataikadezabhUtAM ca bhuktvA etabhoge'pItyarthaH 'aparimiyamaNaMtaNhamaNugayamahecchasAranirayamUlo'tti aparimitAnantA-atyantAnantA tRSNA-prAptArthasaMrakSaNarUpA yA cAnugatA-santatA mahatI cecchA-aprAptArthAbhilASarUpA te eva sArANi-akSayyANi nirayAni-nirgatazubhaphalAni mUlAni-jadA yasya parigrahataroH athavA aparimitA'nantatRSNayA yA anugatA mahecchA sArA nirayA ca-naraka heturviziSTa vegA vA saiva mUlaM yasya sa tathA, iha ca makArI prAkRtazailIprabhavI evaMvidhasamAsazceti, lobhaH *pratItaH kali:-saGgrAmaH kaSAyA:-krodhamAnamAyA eta eva mahAn skandho yasya sa tathA, iha ca kaSAyagrahaNe 'pi yallobhagrahaNaM tatsasya pradhAnatvApekSaM, tathA cintAzca-cintanAni AyAsAca-manAprabhRtInAM khedAHta SEXSEXXX % 25 parigrahasya svarUpaM ~384~
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [5] ----------------------- malaM [17] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [17] praznavyAka- ra0 zrIa- bhayadeva vRttiH dIpa anukrama eva pAThAntareNa cintAzatAnyeva nicitA-nirantarA vipulA:-vistIrNA zAlA:-zAkhA yasya sa tathA, tathA| sa tathA, tathA adharmagArava'tti gauravANi-RyAdiSvAdarakaraNAni tAnyeva 'paviralliyatti vistAravat agraviTapa-zAkhAmadhya- dvAre bhAgAmyaM vistArAgraM vA yasya sa tathA, pAThAntare gauravapravirellitAgrazikharaH, tathA 'niyaDitayApattapallavadharo kAparigrahanikRtayaH-atyupacArakaraNena vaJcanAni mAyAkarmAcchAdanArthAni vA mAyAntarANi tA eva tvakpatrapallavA- nAmAni stAn dhArayati yaH sa tathA, pallavAzceha komalaM patraM, tathA puSpaM phalaM 'jassa kAmabhoga'tti pratItameva, tathA sU018 'AyAsavisUraNAkalahapakaMpiyaggasiharoM' AyAsaH-zarIrakhedaH visUraNA-cittakhedaH kalaho-vacanabhaNDanaM eta eva prakampitaM-prakampamAnamagrazikharaM-zikharAgraM yasya sa tathA, narapatisaMpUjito bahujanasya hRdayadayita iti ca pratItaM, asya-pratyakSasya mokSavarasya-bhAvamokSasya muktireca-nirlobhateva mArgaH-upAyo mokSavaramuktimArgaH tasya parighabhUta:-argalopamo mokSavighAtaka itiyAvat caramamadharmadvAraM vyaktaM / anena ca yAdRza itidvAramuktaM, atha yannAmetyucyate tassa ya nAmANi imANi goNNANi hoti tIsaM, taMjahA-pariggaho 1 saMcayo 2 cayo 3 upacao 4 nihANa 5 saMbhAro 6 saMkaro7 AyaropiMDo 9davvasAro 10 tahA mahicchA 11 paDibaMdho 12 lohappA 13 mahadI 14 upakaraNa 15 saMrakkhaNA ya 16 bhAro 17 saMpAupAyako 18 kalikaraMDo 19 pavittharo // 92 // 20 aNattho 21 saMthavo 22 aguttI 23 AyAso 24 aviogo 25 amuttI 26 taNhA 27 [21] N aturanorm parigrahasya svarUpaM parigrahasya triMzat nAmAni ~385
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrataska ndha : [1], ----------------------- adhya yana [5] ----------------------- malaM [18] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [18] anukrama [22] * aNasthako 28 AsattI 29 asaMtosottiviya 30, tassa eyANi evamAdINi nAmadhejANi hoti tIsa (sU018) tasya ca nAmAnImAni gauNAni bhavanti triMzat, tadyathA-parigRhyata iti parigrahaH-zarIropadhyAdiH parigrahaNaM vA parigrahaH-svIkAraH1 saMcIyata iti sazcayanaM vA saJcayaH2 evaM cayaH 3 upacayo 4 nidhAnaM 5 sabhriyate-dhAryate sambharaNaM vA-dhAraNaM sambhAraH 6 saGkIryate saGkaraNaM vA-sampiNDanaM saGkaraH 7 ecamAdaraH 8 piNDaH piNDanIya piNDanaM vA 9 dravyasAro-dravyalakSaNasAraH 10 tathA mahecchA-aparimitavAJchA 11 prati-|| bandhaH-abhiSvaGgaH12 lobhAtmA-lobhakhabhAvaH13 mahatI icchA, kacit 'mahaddIti pAThaH tatra 'aI gatI yAcane ceti vacanAdardiH-yAcA mahatI-jJAnopaSTambhAdikAraNavikalasvAdaparimANA amihArdiH 14 upakaraNaM I-upadhiH15 saMrakSaNA-abhiSvaGgavazAccharIrAdirakSaNa 16 bhAro-gurutAkaraNaM 17 sampAtAnAM-anarthamalI 14 kAnAmutpAdakaH saMpAtotpAdakaH 18 kalInA-kalahAnAM karaNDa iva-bhAjanavizeSa iva kalikaraMDaH 19pra. vistAro-dhanadhAnyAdivistAraH 20 anartha:-anarthahetutvAt 21 saMstavaH-paricayaH sa cAbhiSvaGgahetutvAlparigrahaH 22 agupti:-icchAyA agopanaM 23 AyAsaH-khedaH taddhetutvAtparigraho'pyAyAsa uktaH, Aha ca-"vaha-18 baMdhaNamAraNa [sehaNAu kAo pariggahe natthi? | taM jar3a pariggahuciya jaidhammo to naNu pvNco||1|| vidhavandhanamAraNazikSaNAH kAH parigrahe na santi / tathApi yadi parigraha eva tarhi yatidharmo nanu prpnH||1||]] For PPO awwanmalay parigrahasya triMzat nAmAni ~386~
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [ec] dIpa anukrama [22] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [1], adhyayanaM [5] mUlaM [18] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAkara0 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 93 // gAhA" aviyogo dhanAderavyajanaM 26 amukti:-salobhatA 23 tRSNA-dhanAyAkAGkSA 27 anarthakaH- paramArthavRttyA nirarthakaH 28 AsaktiH- dhanAdAvAsaGgaH 29 asantoSa: 30 ityapi ca tasya parigrahasya etAni - pratya kSANi evamAdIni uktaprakAravanti nAmadheyAni bhavanti triMzaditi / atha ye parigrahaM kurvanti tAnAhataM ca puNa pariggahaM mamAyaMti lobhaghatthA bhavaNavaracimANavAsiNo pariggaharutI pariggahe vivikaraNabuddhI devanikAyA ya asurabhuyagagarulavijjujalaNadIvaudahidi sipavaNathaNiya aNarvaniyapaNavaMniyaisivAtiyabhUtavAiyakaMdiyamahAkaMdiya kuDapataMgadevA pisAyabhUyajakkharakkhasakiMnara kiMpurisamahoragagaMdhanvA ya tiriyavAsI paMcavihA joisiyA devA brahasvatI caMdasUramukasa niccharA rAhudhUmakeubudhA ya aMgArakAya tattatavaNijakaNayavaNNA je ya gahA joisammi cAraM caraMti keU ya gatiratIyA aTThAvIsativihA ya nakkhatadevagaNA nANAsaMThANasaMThiyAo ya tAragAo ThiyalessA cAriNo ya avissAmamaMDalagatI uvaricarA uThogavAsI duvihA bemANiyA ya devA sohammIsANasaNakumAra mAhiMdabaMbhalogalaMtaka mahAmuka sahassAra ANayapANayaAraacyA kappavara vimANavAsiNo suragaNA gevejjA aNuttarA duvihA kappAtIyA vimANavAsI mahiDikA uttamA suravarA evaM ca te cauccihA saparisAvi devA mamAyaMti bhavaNavAhaNajANavimANasayaNAsaNANi ya nANAvihavatthabhUsaNA pavarapaharaNANi ya nANAmaNipaMcavannadivyaM ca bhAyaNavihiM nANAvihakAmarUve veDavvitaaccharagaNasaMghAte dIvasamudde disAo vidisAo cetiyANi vaNasaMDe pavvate ya gAmanagarANi ya ArAmujjANakANa parigrahasya triMzat nAmAni For Penal Use Only ~387~ 5 adharma dvAre parigraha kArakAH parigraha phalaM ca sU0 19 20 // 93 //
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataskandhaH [1], ------------------ adhyayanaM [] ------------------ mUlaM [19-20] + gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [19-20 gAthA: NANi ya kUvasaratalAgavAvidIhiyadevakulasabhaSpavavasahimAiyAI bahukAI kittaNANi ya parigeNhittA pariggahaM vipuladabbasAraM devAvi saIdagA na tittiM na tuhi~ uvalabhaMti aJcaMtavipulalobhAbhibhUtasattA vAsaharaikkhugAravaTTapabbayakuMDalarucagavaramANusottarakAlodadhilavaNasaliladahapatiratikara aMjaNakaseladahimuhavapAtupAyakaMcaNakacittavicittajamakavarasiharakUDavAsI vakkhAraakammabhUmisu suvibhattabhAgadesAsu kammabhUmisu, je'vi ya narA cAuraMtacakavaTTI vAsudevA baladevA maMDalIyA issarA talavarA seNAvatI ibhA seTThI raTThiyA purohiyA kumArA daMDaNAyagA mADaMbiyA satthavAhA koDaMbiyA amaccA ee anne ya evamAtI pariggahaM saMcigaMti aNaMtaM asaraNaM duraMtaM adhuvamaNicaM asAsayaM pAvakammanemma avakiriyabbaM viNAsamUlaM yahavaMdhaparikilesabahulaM aNaMtasaMkilesakAraNaM, te taM dhaNakaNagarayaNanicayaM piMDitA ceva lobhadhatthA saMsAraM ativayaMti sabvadukkhasaMnilayaNaM, pariggahassa ya aDDAe sippasayaM sikkhae bahujaNo kalAo ya cAvattari sunipuNAo lehAiyAo saNaruyAvasANAo gaNiyappahANAo causaddhiM ca mahilAguNe ratijaNaNe sippasevaM asimasikisivANijjaM vavahAraM asthaisatthaccharuppavA(ga)yaM vivihAo ya jogajuMjaNAo annesu evamAdiesu bahUsu kAraNasaesu jAvajjIvaM naDijae saMciNaMti maMdabuddhI pariggahasseva ya aTTAe karati pANANa vahakaraNaM aliyaniyaDisAisaMpaoge paradabvaabhijjA saparadAraabhigamaNAsevaNAe AyAsavisUraNaM kalahabhaMDaNave. rANi ya avamANaNavimANaNAo icchAmahicchappivAsasatatatisiyA taNhagehilobhatthA attANA aNigga dIpa anukrama [23-29) Hereasaramorg ~388~
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrRtaska ndha : [1], ------------------adhya yana [5]------------------ mala [19-20] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [19-20] -CA prazvavyAka ra0zrIabhayadeva. vRttiH gAthA: %453 hiyA kareMti kohamANamAyAlobhe akittaNije pariggahe ceva hoti niyamA sallA daMDA ya gAravA ya kasAyA 5adharmasannA ya kAmaguNaaNhagA ya iMdiyalesAo sayaNasaMpaogA sacisAcittamIsagAI davAI aNaMtakAI i 51 dvAre cchaMti paripe sadevamaNuyAsurammi loe lobhapariggaho jiNavarehiM bhaNio nasthi eriso pAso paDibaMdho | parigrahaasthi sambajIvANaM sabbaloe (sU0 19) paralogammi ya naTThA tamaM paviTThA mayAmohamohiyamatI timisaM | kArakA dhakAre tasathAvarasuhumabAdaresu pajattamapajattaga evaM jAva pariya1ti dIhamakhaM jIvA lobhavasasaMniviTThA / parigrahaeso so pariggahassa phalavivAo ihaloio paraloio appasuho bahudukkho mahanbhao bahurayappagADho dAruNo kakaso asAo vAsasahassehiM muccai, na avetittA asthi hu mokkhotti, evamAhaMsu nAyakulanadaNo mahappA jiNo u dhIravaranAmadhejo kahesI ya pariggahassa phalavivAgaM / eso so pariggaho paMcamou niyamA nANAmaNikaNagarayaNamahariha evaM jAva imassa mokkhavaramottimaggassa phalihabhUyo carimaM adhamma dAra samattaM // (sU020) taM ca punaH parigrahaM 'mamAyati'si mametyevaM mULavazAt kurvanti mamAyante-svIkurvanti, zabdAderAkRtigaNatvAcAyA, lomagrastA bhavanavaravimAnavAsina iti ca vyaktaM, parigraharucayaH san parigraho rocate yeSAM te ityarthaH, parigrahe vividhakaraNabuddhayaH-asantaM parigrahaM vividhaM cikIrSava ityarthaH, devanikAyA vakSyamANA ma-2 // 94 // mAyanta iti prakRtaM, asurA:-asurakumArAbhujagA:-nAgakumArA: garuDA:-garuDadhvajatvAt suparNakumArA: dIpa anukrama [23-29] SARERatininternational Hreaturary.org ~389~
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataskandhaH [1], ------------------ adhya yanaM [5] ------------------ mUlaM [19-20] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [19-20] gAthA: 'viju'tti vidyutkumArAH 'jalaNatti agnikumArAH 'dIva'tti dvIpakumArAH 'udAhitti udadhikumArAH 'pavazANati vAyukumArA: 'disitti dikumArAH 'paNiya'tti stanitakumArAH ete bhavanapatibhedAH, aNapannikAH paNapannikAH 2 RSivAdikAH 3 bhUtavAdikAH 4 kranditA 5 mahARnditAH 6 kUSmANDA: 7 patakA devAH 8 ete vyantaranikAyoparivatino vyantaraprakArA aSTau nikAyAH, eteSAM cAsurAdInAM dvandvaH, tathA pizAcAda-14 yo'STI vyantarabhedAH, tathA tiryagvAsina iti vyantarANAM vA vizeSaNaM, tathA paJcavidhA jyotiSkAzca devAH candrAdayaH prasiddhA eva tathA bRhaspaticandrasUryezukrazanaizcarAH rAhadhUmaketubudhAca aGgArakAdha ete grahavizeSAH pratItA eva taptatapanIyakanakavargA:-nirmAtena raktavarNena ca hemnA tulyavarNI ityarthaH, 'je ya gaha'tti ye cAnye uktavyatiriktA grahA vyAlakAdayo jyotiSe-jyotizcakre cAra-caraNaM caranti-Acaranti ketavazva-13 jyotiSkavizeSAH, kimbhUtAH?-gatiratayaH tathA aSTAviMzatividhAzca nksstrdevgnnaa:-abhijidaadyH| tathA nAnAsaMsthAnasaMsthitAca tArakAH sthitaleiyA:-avasthitalezyAH avasthitadIptayo manuSyakSetrAhiyavasthitatvAttAsAM tathA 'cAriNo yatti cAriNyazca manuSyakSetrAntaH saJcariSNavaH, kadhambhUtAzcAriNyaH ?|avizrAmA:-avizrAntA maNDalena-cakravAlena gatiryAsAMtA avizrAmamaNDalagatayaH uparicarA:-tiryaglokasyoparitamabhAgavarttinyaH, tathA UrddhalokavAsino dvividhA vaimAnikAzca devAH kalpopapannakalpAtItabhedAt, tatra kalpopapannA dvAdazadhA, tAnAha-'sohammI'tyAdi kaNThyaM, dvividhAzca kalpAtItAH, etadevAha-vijera dIpa anukrama [23-29] ~390
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------ adhyayanaM [5] ------------------ mUlaM [19-20] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [19-20]| // 95 // parigrahaphalaMca gAthA: tyAdi kaNThyaM ca, prakRtaM nigamayannAha--'evaM ca te' ityAdi kaNThyaM / yattanmamAyante tadAha-'bhavane tyAdi adharma20zrIa-pAsaiMdaga'tti etadantaM kaNThyaM ca, navaraM bhavanAni-bhavanapatigRhANi gRhANyeva vA vAhanAni-gajAdIni yAnAbhayadeva ni-zakaTavizeSA: vimAnAni-jyotiSkavaimAnikadevasambandhigRhANi yAnavimAnAni ca-puSpakapAlakAdIni parigrahavRttiH nAnAmaNInAM sambandhI pazcavoM divyazca yaH sa nAnAmaNipazcavarNadivyastaM ca bhAjanavidhi-bhAjanajAtaM tathA kArakAH nAnAvidhAni kAmena-khecchayA rUpANi yeSAM te tathA vikurvitA-vastrAdibhiH kRtavibhUSA ye'psarogaNAnAM sAtAste tathA, tataH karmadhArayo'tastAnnAnAvidhakAmarUpavikurvitApsarogaNasaMghAtAna, 'cehayANiti caityavRkSAn ArAmAdInAM vizeSaH prAgvadavagantavyaH 'kittaNAI ti kI|te-saMzabdhate yaiH kArapitA tAni kIrta-| sU0 19. nAni-devakulAdInyeva tAni ca mamAyante iti prakRtaM, tatazca parigRhya parigrahaM, kimbhUtamityAha-vipuladravyasAraM-prabhUtavastupradhAnaM 'devAvi saIdaga'tti saindrakA api devAH, indrA devAba kila maharddhayo vAJchitA-IN prArthaprApsisamarthA dIrghAyuSazca bhavanti na ca te tathAvidhA api santastuTyAdikaM labhante kutaH punaritare iti pratipAdanArtha devAvi saIdagA ityuktamiti, 'na tittiM na tuhi uvala bhati'tti tRpti-icchAvinivRttiM tuSTiMtoSamAnandaM na labhante aparAparavizeSaprAtyAkAGkhAbAdhitatvAt, kimbhUtAste ityAha-atyantavipulalobhAbhibhUtA saMjJA-saMjJAnaM yeSAM te tathA, varSadhareSu-himavadAdiSu parvateSu iSukAreSu-dhAtakIkhaNDapuSkaravaradvIpArddhayoH kaa||95|| pUrvAparArddhakAriSu dakSiNottarAyateSu parvatavizeSeSu vRttaparvateSu-zabdApAtivikaTApAtyAdiSu vartulavijayAI dIpa anukrama [23-29] SAREEatina ~391~
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [19-20] gAthAH dIpa anukrama [23-29] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRttiH) -------- adhyayanaM [ 5 ] mUlaM [19-20] + gAthA: zrutaskandha: [1], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH parvateSu kuNDale - jambUdvIpAdekAdazakuNDalAbhidhAnadvIpAntarvarttini kuNDalAkAraparvate rucakavare - jambUdvIpAtrayodazarucakavarAbhidhAna dvIpAntarvarttini maNDalAkAraparvate tathA mAnuSottare manuSyakSetrAvArake maNDalAkAraparvate kAlodadhau-dvitIyasamudre 'lavaNa'nti lavaNasamudre 'salila'tti salilAsu gaGgAdimahAnadISu hRdapatiSu nadapradhAneSu padmamahApadmAdiSu mahAhadeSu ratikareSu-nandIzvarAbhidhAnASTamadvIpacakravAlavidicatuSTayavyavasthiteSu caturSu jhallarIsaMsthiteSu parvateSu aJjanakeSu-nandIzvaracakravAlamadhyavarttiSu parvateSu dadhimukheSu aJjanakacatuSTayapArzvavarttipuSkariNISoDazamadhyabhAgavarttiSu SoDazakheva parvateSu avapAtAH yeSu vaimAnikA devA avapatanti avapatya ca manuSyakSetrAdAvAgacchanti utpAtAca yebhyo bhavanapataya utpatya manuSyakSetraM samAgacchanti te cAneke tigiJchikUTAdayasteSu kAJcaneSu- uttarakurumadhye devakurumadhye ca pratyekaM paJcAnAM mahAhadAnAM pratyekamubhayoH pArzvayoH dazasu dazasu sarvAgreNa dvizatIparimANeSu kAzcanamayaparvateSu 'cittavicita'tti niSedhAbhidhAnavapaMdharapratyAsannayoH zItodAbhidhAnamahAnadyubhayatadavarttinocitravicitrakUTAbhidhAnayoH parvatayoH 'jamagavara 'ti nIlabadvarSadharapratyAsannayoH zItAbhidhAnamahAnadyubhayataTavarttinorthamakavarAbhidhAnapUrvatayoH zikhareSu samudramadhyavarttigostUpAdiparvateSu kaTeSu ca nandanavanakUTAdiSu vastuM zIlaM yeSAM te varSadharAdivAsino devA na labhante tRptimiti prakramaH, tathA 'vakkhAra akammabhUmIsu'tti vakSaskArAH - citrakUTAdayo vijayavibhAgakAriNaH akarmmabhUmayaH- haimavatAdikabhogabhUmayaH tAsu ye varttanta iti gamyate, tathA suvibhaktabhAgA dezA- janapadA yAsu Education Internation For Par at Use Only ~392~
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------ adhyayanaM [5] ------------------ mUlaM [19-20] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [19-20 adharma mAdvAre parigraha parigraha gAthA: praznabyAka- tAsu karmabhUmiSu-kRSyAdikarmasthAnabhUtAsu bharatAdikAsu paJcadazaparimANAsu, kimityAha-pe'pi ca narAzca- ra0 zrIa- turantacakravartino vAsudevA baladevAH pratItAH mANDalikA-mahArAjA IzvarA-yuvarAjAdayaH bhogikA ityanye bhayadeva0 talavarA:-kRtapaTTabandhAH rAjasthAnIyAH senApatayaH sainyanAyakA ibhyA-yAvato drabyasyotkareNAntarito hastI/ vRttiH lina dRzyate tAvaDravyapatayaH zreSThina:-zrIdevatAlataziroveSTanakavanto ghaNinAyakAH rASTrikA-rASTracintAni yuktakAH purohitAH-zAntikarmakAriNaH kumArA-rAjyAhAH daNDanAyakA:-tatrapAlAH mADambikA:-pratyantarAjAnaH sArthavAhA:-pratItAH kauTumbikA-grAmamahattarAH santo ye sevakA amAtyA-rAjacintakA ete ca uktalakSaNAH anye caivamAdayaH parigrahaM sazcinvanti-piNDayanti, kimbhUtaM?-anantaM aparimANatvAt azaraNaM ApaDhyo rakSaNAsamarthatvAt durantaM paryavasAnadAruNatvAt adhurva nAvazyaMbhAvinamAdityodayavat anitya-na nityamasthiratvAt azAzvataM pratikSaNaM vizarArutvAt 'pAvakammanemma'nti pApakarmaNAM-jJAnAvaraNAdInAM mUlaM 'avakiripabbati jinAgamAJjanAJjitabuddhicakSuSAmavakaraNIyaM-vikSepaNIyaM tyAjyamitiyAvat vizAlamUlaM vadha-1 bandhapariklezabahulaM anantaklezakAraNamiti ca kaNThyaM, navaraM sakleza:-cittAvizuddhiH, te devAdayaH taM dhanakanakaratnanicayaM piNDayantazcaiva lobhagrastA saMsAramatipatanti ativrajanti vA iti vyaktaM, kimbhUtaM?-sarvaduHkhAni sanilIyante-AzritAni bhavanti yatra sa tathA taM sarvaduHkhasanilayanamiti / atha yathA prigrhH| M kriyate tadAha-parigrahasyaiva cArthAya zilpazataM zikSate bahujana iti kaNThyaM, kintu zilpaM-AcAryopadeza REASURESEARCORIA dIpa anukrama [23-29 // 96 // SARERatinintamarana ~393
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------ adhyayanaM [5] ------------------ mUlaM [19-20] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [19-20] gAthA: prApyaM citrAdi kalAzca-dvisaptatiH sunipuNA lekhAdikAH zakunarutAvasAnAH-zakunarutaparyavasAnAH gaNita-1 pradhAnA iti vyaktaM, tathA catuHSaSTiM ca mahilAguNAn , AliGganAdInAmaSTAnAM kriyAvizeSANAM vAtsyAyanAbhihitAnAM pratyekamaSTabhedatvAccatuHSaSTimahilAguNA bhavantIti, gItanRtyAdayo vA khIjanocitA vAtsyAyanAbhihitAzcatuHSaSTireveti, tAMzca kiMvidhAn ?-ratijananAniti pratItaM, tathA 'sippasevaM'ti zilpena sevA-vRttya|rthinA rAjAdInAmavalaganaM zilpasevA tAM zikSate iti sambandhaH, tathA 'asimasikisivANijjati asitti khaDgAbhyAsa 'masitti maSIkRtyamakSaralipivijJAnaM kRSi-kSetrakarSaNakarma vANijya-vaNigvyavahAra tathA vyavahAraM-vivAdacchedanaM 'atthasatthaIsatthaccharuppagayaMti arthazAstraM-arthopAyapratipAdanaM zAstraM rAja-18 nItyAdi Isatya'ti izAkha dhanurvedaM sarUpagataM-kSurikAdimuSTigrahaNopAyajAtaM vividhAMca yogayojanAnabahuprakArAMzca vazIkaraNAdiyogAn parigrahAya zikSata iti pratInaM, tathA anyeSu evamAdikeSu-evaMprakAreSu / bahuSu kAraNazateSu-parigrahopAdAnahetuzateSu adhikaraNabhUteSu pravarttamAnA iti gamyaM, yAvajIvaM-Ajanma 'naDijae'tti bahuvacanArthatvAdekavacanasya navyante-binavyante, tathA saJcinvanti abuddhayo mandabuddhayo vA duSTabuddhiyuktAH parigrahamiti prastutaM, tathA parigrahasyaiva cArthAya kurvanti prANAnAM-jIvAnAM vadhakaraNaM-hananakriyA, tathA 'alIkanikRtisAtisamprayogAn' tatrAlIka-mRSAvAdaH nikRtiH-atyantAdarakaraNena paravazvamA sAtisamprayogo-viguNadravyasya dravyAntaramIlanena guNotkarSanamotpAdanaM 'paradabvAbhijjha'tti paradhanalobhaM / dIpa anukrama [23-29) mational ~394
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [19-20] gAthAH dIpa anukrama [23-29] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRttiH) -------- adhyayanaM [ 5 ] mUlaM [19-20] + gAthA: zrutaskandha: [1], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka ra0 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 97 // 5 adharma dvAre parigrahakArakAH 7 parigrahaphalaM ca paradravyAbhidhAnaM vA, prathamAntatvaM ca prAkRtatvAt, tathA 'saparadAragamaNaMsevaNAe AyAsavisaraNaM'ti khadA ragamane AyAsaM zarIramanovyAyAmaM kurvantIti prakRtaM paradArasevanAyAM ca visUraNaM- aprApsI manaH khedaM pa rasya vA manaHpIDAM kurvantIti, 'kalaha bhaNDanavairANi ca' tatra kalaho- vAcikaH bhaNDanaM kAyikaM vairaM - anuzayAnubandhaH, 'apamAnavimAnanAH' tatrApamAnanAni vinayabhraMzAH vimAnanAH- kadarthanAH kiMbhUtAH santaH kurvantItyAha--' icchamahicchapivAsasayayatisiya'tti icchA-abhilASamAtraM mahecchA - mahAbhilASazcakravartyAdInAmiva te eva pipAsA - pAnecchA tathA satataM saMtataM tRSitA ye te tathA, tathA tahagehilo bhaghasthA' tRSNAdravyAvyayecchA gRddhiH - aprAptArthAkAGkSA lobhaH cittavimohanaM tairgrastA - abhivyAptA ye te tathA 'attaNA aNi- 1 sU0 19gahiyatti AtmanA anigRhItA anigRhInAtmAna ityarthaH kurvanti krodhamAnamAyAlobhAniti kaNThyaM, akIrttanIyAn ninditAn tathA parigraha eva ca bhavanti nigamAcchalyAni-mAyAdIni trINi daNDAkha- duSpraNihitamanovAkkAyalakSaNA: gauravANi ca RddhirasasAtagauravarUpANi kaSAyAH saMjJAzca pratItAH, 'kAmaguNaahagA yatti kAmaguNAH-zabdAdayaH paJca ta evaM AzravA:-AzravadvArANi ca te ca 'iMdiyalesAo'tti indri yANi asaMvRtAni lezyAzcAprazastA bhavantItyarthaH, tathA 'sagaNasaMpaoga'tti svajanasaMprayogAn icchantIti sambandhaH, sacittAcittamizrakANi dravyANi anantakAni icchanti parigrahItuM tathA sadevamanujAsuraloke lobhAtparigraho lobhaparigraho natu dhamrmmArthaparigraho jinavarairbhaNitaH yaduta nAsti IdRzaH parigrahAdanyaH pAza 20 Education Internationa For PenalPa Lise Only ~395~ // 97 // www.andbrary.org
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [1], ------------------ adhyayanaM [5] ------------------ mUlaM [19-20] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [19-20] gAthA: Piva pAzo-bandhanaM pratibandhaH-pratibandhasthAnamabhiSvaGgAzraya ityarthaH, tathA asti sarvajIvAnAM sarvaloke pari graha iti gamyaM, aviratidvAreNa sUkSmANAmapi parigrahasaMjJAsadbhAvAditi / yathA kurvantItyuktaM, atha yAdRzaM phala parigraho dadAti taducyane-paralogammi yatti paraloke ca-janmAntaraviSaye cazabdAdihaloke ca | maSTAH sugatinAzAt satpathabhraMzAca 'tamaM paviTThatti ajJAnamagnAH 'mahayAmohamohiyamaiti prAkRtavAnmahAhAmohena-prakaSTodaya cAritramohanIyena mohitamatayaH, kimbhUta ityAha-tamisrA-rajanI tadvavajJAnAdandhakAro yaH sa tamisrAndhakArastatra, keSu jIvasthAneSu naSTA ityAha-trasasthAvarasUkSmavAdareSu 'pajattaga' iha evaM yAvatkara-ha NAdidaM dRzyaM 'pajattamapajattagasAhAraNapatteyasarIresu ya aNDajapotajajarAyujarasajasaMseimasamucchimaudibhatauvavAiesu ya naragatiriyadevamaNussetu jarAmaraNarogasogabahulesu paliocamasAgarovamANi aNAiyaM aNavayaggaM dIDamadaM cAuraMtasaMsArakainAramiti, asya ca vyAkhyA caturthAdhyayanavadavaseyA, ke evaM phalabhujo bha vantItyAha-jIvA 'lobhavasasanniviTThA' lobhavazena parigrahe sanniviSThA abhiniviSThA ityarthaH, 'eso so' ihatyAyadhyayananigamanaM vyAkhyA cAsya pUrvavaditi / adhunA''zravapaJcakanigamanAya gAthAkadambakamAha+eehira gAhA, etaiH-anantaropavarNitakharUpaiH paJcabhiH asaMvaraiH-prANAtipAtAdibhirAzrayaiH raja hava rajo-jIvakharUpo-IK paraJjanAtkarma jJAnAvaraNAdi 'aciNittu' Acitya AtmapradezaiH sahopacitya 'anusamaya' pratikSaNaM caturvidhAcatuHprakArA devAdibhedena gati:-gatinAmakarmodayasampAdyo jIvaparyAyaH paryanto-vibhAgo yasya sa tathA taM| dIpa anukrama [23-29] anajarmnarayan 1 "eehi+" atra gAthA-paMcakasya mayA pRthak kramAMka datta | [mere sabhI sampAdano meM yahA~ svataMtrarUpase bhinna krama dekara ye pAMca gAthA rakkhI gaI hai|] ~396~
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrataskandhaH [1], ------------------ adhya yanaM [5] ------------------ mUlaM [19-20] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [19-20] 1536 + vRttiH gAthA: phalaM ca praznavyAka-'anuparivartante' paribhramanti 'saMsAraM bhavamiti // 1 // 'sabbagaI' gAhA, sarvagatInAM-nevAdisambandhinInAM pra- adharmara0 zrIa skandA-gamanAni sarvagatimaskandAstAn kariSyanti anantakAn-anantAn akulapuNyA:-apihitAzrava-12 dvAre bhayadeva nirodhalakSaNapavitrAnuSThAnAH ye ca na zRNvanti dharma-zrutarUpaM zrutvA ca ye pramAdyanti-zlathayanti zrutArtha-saM- parigrahavRttiH varAtmaka nAnutiSThantItyarthaH // 2 // "aNusihi gAhA anuziSTamapi-guruNopadiSTamapi bahuvidhaM-bahuprakAra kArakA dhammamiti sambandhaH, pAThAntareNa anuziSTA:-anuzAsitAH bahuvidhaM yathA bhavati mithyAdRSTayo narA a-4 prigrh||98|| buddhayo baddhanikAcitakarmANaH, tatra bada-pradezeSu saMzleSitaM nikAcitaM-dRDhataraM baddhaM upazamanAdikaraNAnAmavi SayIkRtamiti bhAvA, zRNvanti kevalamanuvRttyAdinA dharma-zrunarUpaM na ca-na punaH kurvanti-anutiSThantIti suu019Plu3|| "kiM sakA' gAhA, kiM zakyaM kartuM ?, na zakyamityarthaH, je iti pAdapUraNe yat-yasmAnnecchatha-nepsatha au|SadhaM mudhA-pratyupakArAnapekSatayA dIyamAnamiti gamyaM, pAtu-ApAtuM, kiMrUpamauSadhamityAha-jinavacanaM guNamadhuraM virecanaM-tyAgakAri sarvaduHkhAnAm // 4 // pazcaiva-prANAtipAtAcAzravadvArANi ujjhitvA-tyaktvA paJcaiva prANAtipAtaciramaNAdisaMbarAna rakSitvA-pAlapitvA bhAvena-antaHkaraNavRcyA karmarajovipramuktA iti pratItaM, M siddhAnAM madhye barA siddhivarA-sakalakarmakSayalalyA bhAvasiddhirityarthaH tAM ata eva anuttarAM-sarvottamA yAnti-gacchanti // 5 // iti praznavyAkaraNe paJcamAdhyayanavivaraNaM samAptam // 5 // M 98 // tatsamAptI cAzravAdhyayanAnAM vivaraNa samAptam // 5 // - dIpa anukrama [23-29] - - REGIO ) atra prathame zrutaskandhe paMcama adhyayanaM parisamAptaM tatsamApte prathama-zrutaskandho'pi parisamApta: ~397~
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha: [2], -------------------adhyayana [1] ------------------- malaM 21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 21-23] SHAHR gAthA: dIpa anukrama [30-35] atha prathamaM saMvarAdhyayanamAditaH SaSTham // uktA AzravAH atha tatpatipakSabhUtAnAM saMvarANAM prathamamahiMsAlakSaNaM saMvaramabhidhAtukAmastatprastAvanArtha ziSyamAmayedamAha jaMbU-etto saMvaradArAI paMca vocchAmi ANupuvIe / jaha bhaNiyANi bhagavayA savvaduhavimokkhaNahAe // 1 // paDhama hoi ahiMsA vitiyaM saccavayaNaMti pannattaM / dattamaNunnAya saMvaro ya baMbhaceramapariggahataM c|| 2 // tastha paDhamaM ahiMsA tasathAvarasabvabhUyakhemakarI / tIse sabhAvaNAo kiMcI cocchaM guNuddesaM // 3 // tANi u imANi suvvaya! mahabvayAI lokahiyasabbayAI suyasAgaradesiyAI tavasaMjamamahavyayAI sIlaguNavarabbayAI saccajjavavvayAI naragatiriyamaNuyadevagativivajjakAI samvajiNasAsaNagAI kammarayavidAragAI bhavasayaviNAsaNakAI duhasayavimoyaNakAI suhasayapavattaNakAI kApurisaduruttarAI sappurisaniseviyAI nibvANagamaNasaggappaNAyakAI saMvaradArAI paMca kahiyANi u bhagavayA // tastha paDhama ahiMsA jA sA sadevamaNuyAsurassa logassa bhavati dIvo tANaM saraNaM gatI paiTTA nibvANaM 1 nibbuI 2 samAhI 3 sattI 4 kittI 5 kaMtI 6ratIya 7 viratIya8 suyaMgatittI 9-10 dayA 11 vimuttI 12khantI 13 sammatArAhaNA 14 mahaMtI 15 bohI 16 buddhI 17 dhitI 18 samiddhI 19 ridri 20 viddhI 21 ThitI 22 For P OW atra dvitiyo zrutaskandho Arabdha: . atha dvitiye zrutaskandhe prathama adhyayanaM ahiMsA" Arabhyate "ahiMsA" - nAmaka prathamaM saMvara-vAraM "ahiMsA" svarupam evaM SaSThI-nAmAni ~398~
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [2], ------------------- adhya yana [1] ------------------- mala [21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: saMvara prata sUtrAMka 21-23] praznavyAkara0zrIabhayadeva0 vRttiH ahiMsA gAthA: kaakaaH sU021 puTThI 21 naMdA 24 bhadA 25 visuddhI 26 laddhI 27 visidiTThI 24 kAlANa 29 maMgala 30pamoo 31 vibhUtI 32 rakkhA 33 siddhAvAso 34 aNAsano 35 kevalINa ThANaM 16 sirpha 37 samiI 28 sIla 39 saMjamo 40 si ya sIlapariSaro 41 saMvaro 42 ya gutsI 43 vavasAo 44 ussao 45 janI 46 AyatarNa 47 jataNa 48 maNamAto 49 assAso 50 vIsAso 51 abhao 52 sambassavi amAdhAo 53 cokkha 54 pavittA 55 sUtI 56 pUyA 57 vimala 58 pabhAsA 59 ya nimmalatara 60 si eSamAdINi niyayaguNanimmiyAI pajavanAmANi hoti ahiMsAe bhagavatIe (sUtra 21) esA sA bhagavatI ahiMsA jA sA bhIyANa viva saraNaM pakkhINaM piva gamaNaM tisiyANaM pica salilaM khuhiyANaM piva asaNaM samuddamajhe va posavahaNaM cappayANaM va AsamapayaM haTiyANaM ca osahibala aDavImajjhe visatthagamaNaM eso visikRtarikA ahiMsA jA sA puDhavijalaagaNimArupavaNassaibIjaharita jalacarathalacarakhahacaratasathAvarasavabhUyakhemakarI esA bhagavatI ahiMsA jA sA aparimiyanANadasaNadharehi sIlaguNaviNayatavasaMbamanAyakehi titthaMkarahiM savajagajIvavacchalehiM tilogamahiehiM jiNacaMdehiM sudda viTThA ohijiNehiM viNNAyA ujjumatIhiM vidihA vipulamatIhi vividitA pubvadharehi adhIsA veubIhiM paptinnA AbhiNikohiyanANIhiM suyamANIhi maNapajjavanANIhiM kevalanANIhiM AmosahipattehiM khelosahipattehiM jallosahipattehiM viSposahipattehiM sabbosahipattehiM bIjabuddhIhiM kuTTabuddhIhiM padANusArIhi saMbhinnasotehiM suyadharehiM maNabaliehiM vayavalipahiM kAyavaliehiM 22 dIpa anukrama [30-35] // 99 SARELatin International "ahiMsA" svarupam evaM SaSThI-nAmAni ~399~
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [2], -------------------adhya yana [1] ------------------- mala [21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 21-23] gAthA: dIpa anukrama [30-35] nANabaliehi saNavaliehiM carittabAliehiM khIrAsavehi madhuAsavehi sappiyAsahiM akkhINamahANasiehi cAraNehiM vijjAharehiM caurathabhattipahiM evaM jAba chammAsamasiehi ukkhittaparaehi nikSitacaraehi aMta. carapahiM paMtacaraehi lUhacaraehi samudANacaraehiM annailAehiM moNacaraehiM saMsaTTakappiehiM tajjAyasaMsakappiehiM uvamihiehiM suddhesaNiehi saMkhAdattiehiM vilAmipahiM adilAbhiehi pulAbhiehiM AryabiliehiM purimaDDiehiM ekAsaNiehi nimvitiehiM bhinnapiMDavAiehiM parimiyapiMDavAiehi aMsAhArehiM paM. tAhArehiM arasAhArehiM virasAhArehiM lUhAhArehi tucchAhArehiM aMtajIvihiM paMtajIvihi lUhajIvihiM tucchajIvIhiM upasaMtajIvIhi pasaMtajIvihi vivittajIcIhiM akhIramahasappiehiM amajAmasAsiehiM ThANAiehiM paDimaMThAIhiM ThANukaDiehi vIrAsaNiehiM sajiehiM DaMDAiehiM lagaDasAIhi vAsagehi AyAvarahi appAvarahiM aNiTThabhaehi akaMDupaehiM dhutakesamaMsulomanakhehiM samyagAyapaDikammaviSpamukehi samaNucinA suyadharaviditatthakAyabuddhIhiM dhIramatibuddhiNo ye je te AsIvisa ugateyakappA nicchayavavasAyapajjattakayamatIyA Ni sajjhAyajjhANaaNubaddhadhammagjhANI paMcamahavvayaMcarittajuttA samitA samitisu samitapAvA chavihajagavacchalA nizcamadhyamattA eehiM annehi ya jA sA aNupAliyA bhagavatI imaM ca puDhavidagaagaNimAruyatarugaNatasathAvarasababhUyasaMyamadayadvayAte suddhe uJchaM gavesiyavyaM akatama kArimaNAhUyamaNuddiTTa akIyakarDa navahi ya koDihiM suparisuddhaM desahi ya dosehiM viSpamukaM uggamauppAyaNesaNAsuddha vavagayacuyacAviyatra SAREauratonintimational "ahiMsA" svarupam evaM SaSThI-nAmAni ~400~
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [2], ------------------- adhya yana [1] ------------------- mala [21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 21-23] praznadhyAka ra0zrIabhayadeva vRttiH 1 saMvara dvAre ahiMsAkArakA sU022 gAthA: // 10 // tadehaM ca phAsuyaM ca na nisajakahApaoyaNakkhAsuovaNIyaMti na tigicchAmaMtamUlabhesajakajjaheja na lakkhaNuppAyasumiNajoisanimittakahakappauttaM navi DaMbhaNAe navi rakkhaNAte navi sAsaNAte navi daMbhaNarakSaNasAsaNAte bhikkhaM gavesiyacvaM navi baMdaNAte navi mANaNAte naci pUyaNAte navi baMdaNamANaNapUyaNAte bhikkheM gavesiyaca navi hIlaNAte navi niMdaNAte navi garahaNAte navi hIlaNaniMdaNagarahaNAte bhikkhaM gavesiyavvaM navi bhesaNAte navi tajjaNAte navi tAlaNAte navi bhesaNatajjaNatAlanAte bhikkhaM gavesiyavaM navi gAraveNaM navi kuhaNayAte navi vaNImayAte navi gAravakuhavaNImayAe bhikkhaM gavesiyadhvaM navi mitsayAe navi patthaNAe navi sevaNAe navi mittapatthaNasevaNAte bhikkhaM gavesiyavvaM annAe agaDhie aduDhe adINe avimaNe akaluNe avisAtI aparitaMtajogI jayaNaghaDaNakaraNacariyaviNayaguNajogasaMpause bhikkhU bhikkhesaNAte nirate. ima ca NaM sabyajIvarakkhaNadayaTThAte pAvayaNaM bhagavayA sukahiyaM attahiyaM paJcAbhAviyaM AgamesibhaI suddhaM neyAuyaM akuDilaM aNuttaraM sabvadukkhapAvANa viusamaNaM (sU022) tassa imApaMca bhAvaNAto paDhamassa vayassa hoti pANAtivAyaveramaNaparirakkhaNaTThayAe paDhama ThANagamaNaguNajogajuMjaNagaMtaranivAtiyAe diTie iriyabvaM kIDapayaMgatasathAvaradayAvareNa niccaM puSphaphalatayapavAlakaMdamUladagamaTTiyabIjahariyaparivajieNa saMmaM, evaM khalu savvapANA na hIliyamvA na niMdiyabvA na garahiyavvA na hiMsiyacA na chidiyabvA na bhiMdiyabvA na vaheyacyA na bhayaM dukkhaM ca kiMci labbhA pAveDa evaM IriyAsamitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA asaba dIpa anukrama [30-35] // 10 ~ 401~
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [2], -------------------adhya yana [1] ------------------- mala [21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 21-23] gAthA: lamasaMkilinivvaNacarittabhAvaNAe ahiMsae saMjae susAhU, bitIyaM ca maNeNa pASaeNaM pAvakaM ahammiyaM dAruNaM nissaMsaM vahabaMdhaparikilesabahula bhayamaraNaparikilesasaMkiliTuM na kayAvi maNeNa pAvateNaM pAvagaM kiMcivijhAyabvaM evaM maNasamitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA asabalamasaMkilinivvaNacarittabhAvaNAe ahiMsae saMjae susAha, tatiyaM ca yatIte pAviyAte pAvakaM na kiMcivi bhAsiyavya evaM patisamitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA asabalamasaMkiliTThanivvaNacarittabhAvaNAe ahiMsao saMjao susAhU, cautthaM AhAraesaNAe suddhaM uchaM gavesiyavaM annAe agaDhite aduDhe adINe akaluNe avisAdI aparitaMtajogI jayaNaghaDaNakaraNacariyaviNayaguNajogasaMpaogajutte bhikkhU bhikkhesaNAte jutte samudANeUNa bhikkhacariya cha ghettUNa Agato gurujaNassa pAsaM gamaNAgamaNAticAre paDikkamaNapaDikaMte AloyaNadAyaNaM ca dAUNa gurujaNassa gurusaMdivassa bA jahovaesa nirajhyAraM ca appamatto, puNaravi asaNAte payato paDikamitsA pasaMte AsINasuhanisanne muhuttamettaM ca jhANasuhajoganANasajjhAyagoviyamaNe dhammamaNe avimaNe suhamaNe aviggahamaNe samAhiyamaNe saddhAsaMveganijaramaNe pavataNavacchalabhAviyamaNe uddeUNa ya pahaDhe jahArAyaNiyaM nimaMtaittA ya sAhave bhAvao ya viiNNe ya gurujaNeNaM upaviDhe saMpamajiUNa sasIsaM kAya tahA karatala amucchite agiddhe agaDhie agarahite aNajjhovaSaNNe aNAile aluddhe aNattahite asurasuraM acavacavaM adutamavilaMbiyaM aparisADi AloyabhAyaNe jayaM payatteNa vavagayasaMjogamaNigAlaM ca vigayadhUmaM akkhovaMjaNANulevaNabhUyaM saMjamajAyAmAyAnimittaM ** dIpa anukrama [30-35] * aurasaram.org ~402~
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [2], -------------------adhya yana [1] ------------------- mala [21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 21-23] 1 saMvara dvAre prathamatrata bhAvanA sU023 gAthA: prazvavyAkA saMjamabhAravahaNaDhayAe bhuMjejA pANadhAraNaTTayAe saMjaeNa samiya evaM AhArasamitijogeNa mAvio bhavati 20zrIa-I aMtarapA asavalabhasaMkilinivvaNacarittabhAvaNAe ahiMsae saMjae susAha, paMcama AdAnanikkhevaNabhayadeva0 samiI pIDhaphalagalijjAsaMdhAragavatthapattakaMbaladaMDagarayaharaNacolapaTTagamuhapottigapAyapuSchaNAdI eyaMpi saMjamavRttiH ssa ubavUhaNaTTayAe vAtAtavadaMsamasagasIyaparirakSaNaTThayAe uvagaraNaM rAgadosarahitaM pariharita saMjameNaM nicca paDilehaNapaSphoDaNapamajaNAe aho ya rAo ya appamatteNa hoi sayayaM nikkhiyadhvaM ca gihiyavaM ca bhaa||1.1|| yaNabhaMDobahinavagaraNaM evaM AyANabhaMDanikkhevaNAsamitijogeNa bhAvio bhavati aMtarappA asabalamasaMkiliTThanivaNacarittabhAvaNAeM ahiMsara saMjate susAhU, evamiNa saMvarassa dAraM samma saMvariya hoti suppaNihiya imehiM paMcahivi kAraNehiM maNakyaNakAyapariraksiyahiM NicaM AmaraNataM ca esa jogo Neyabvo dhitimayA meMtimayA aNAsavo akaluso acchiddo asaMkiliTTo suddho sambajiNamaNunnAto, evaM paDhama saMvaradAra phAsiyaM pAliyaM sohiyaM tiriya kiTTiyaM ArAhiyaM ANAte aNupAliyaM bhavati, evaM nAyamuNiNA bhagavayA pannavithaM parUviyaM pasiddhaM siddhaM siddhavarasAsaNamiNe ApavitaM sudesita pasatthaM paDhama saMkaradAraM samattaM tivemiH // 1 // (sU023) A 'jaMbusi he jambU! etto gAhA ita-AzravadvAragaNanAnantara saMvaraNa saMvara:-karmaNAmanupAdAnaM tasya dvA rANIva dvArANi-upAyAH saMvaradvArANi pazca vakSyAmi bhaNiyAmi AnupUA-prANAtipAtaviramaNAdikrameNa dIpa anukrama [30-35] ~403~
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [2], ------------------- adhya yana [1] ------------------- mala [21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 21-23] gAthA: yathA bhaNitAni bhagavatA-zrImanmahAvIravarddhamAnasvAminA, aviparyayamAtraNeha sAdhaya ne tu yugapatsakalasaMzayavyavacche dasarvakhabhASAnugAmibhASAdibhiratizayairiti, sarvaduHkhavimokSaNArthamiti // 1 // padama gAhA, prathama saMvarabAraM bhavati ahiMsA dvitIyaM satyavacanamityevaMbhUtanAmaka prajJapta-prarUpitaM dasa-vitIrNamazanAdi anujJAtaM-bhogyatayaiva vinINe pIThaphalakAvaMgrahAdina vaMzanAdivaddattaM grAhya miti zeSaH, 'saMvaroM'tti dattAhanujJAtagrahaNalakSaNastRtIyaH saMvara ityarthaH, idaM ca saMvarazabda vinA gAdhApazcAI prasiddhalekSaNaM bhavati. naMca saMvarazabdavarjitA kAcidvAcanopala yete, tathA brahmacarya aparigraha tvaM ca caturthapaJcamI saMvarAviti // 2 // 'tattha gAhA, tatra-teSu paJca tu madhye prathama saMvaradvAramAhiMsA 'tasathAvarasaMcabhUyakhemakaritti sasthAvarANAM sarveSAM bhUtAnAM kSemakaraNazIlA tasyA ahiMsAyAH saMbhAvanAyAstu-bhAvanApazca kopetAyA eva 'kiMcitti kiJcanAlpaM vakSye guNoddeza-guNadezamiti / samprati savizeSaNamanantaroditamevArtha gonAha-'tANi utti yAni saMvarazabdenAbhihitAni tAni punarimAni-vakSyamANAni, he suvrt!-shobhnvt| jaMbUnAman! mahA|nti-karaNatrayayogatrayeNa yAvajIvatayA sarva viSayanivRttirUpatvAt aNuvratApekSayA bRhanti vratAni-niyamA mahAbratAni 'loe biiavvayAIti loke dhRtidAni-jIvalokacittavAsthyakArINi vratAni yAni tAni tathA, vAcanAntare-'lopahiyasabbayAIti tatra lokAya hitaM sarva dadati yAni tAni, zrutasAgare dezitAni yAni tAni tathA, tathA tapA-anazanAdi pUrvakarmanirjaraNaphalaM saMyamA-pRthivyAdisaMrakSaNalakSaNo'bhinavaka dIpa anukrama [30-35] "ahiMsA" svarupam evaM SaSThI-nAmAni ~404~
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [21-23] gAthA: dIpa anukrama [ 30-35 ] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH) adhyayanaM [1] mUlaM [21-23] + gAthA: zrutaskandhaH [2], ---- pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka ra0 zrIabhayadeva0 vRttiH // 102 // vvTSv manupAdAnaphalastadrUpANi vratAni tapaHsaMyamayorvA nAsti vyayaH-kSayo yeSu tAni tapaH saMyamAnyayAni, tathA zIlaM samAdhAnaM guNAzra - vinayAdayaH tairvarANi - pradhAnAni yAni vratAni tAni zIlaguNavaravratAni zIlagu NavarAvyayAni vA athavA zIlasya guNavarANAM ca-varaguNAnAM vrajaH samudAyo yeSu tAni zIlaguNavaravrajAni, tathA satyaM - mRSAvAdavarjanaM ArjavaM mAyAvarjanaM tatpradhAnAni vratAni yAni tAni tathA satyArjavAvyayAni vA, tathA narakatiryagmanujadevagatIrvivarjayanti mokSaprApakatayA vyavacchedayanti yAni tAni tathA, sabairjinaiH ziSyante pratipAdyante yAni tAni sarvajinazAsanAni tAnyeva kapratyaye sarvajinazAsanakAni, karmarajo vidArayanti-sphoTayanti yAni tAni tathA, bhavazatavinAzanakAni ana eva duHkhazatavimocanakAni sukhazatapravartakAnIti ca kaNThyaM, kApuruSaiH duHkhenotIryante-niSThAM nIyanta iti kApuruSaduruttarANi, satpuruSaniSevi tAni, vAcanAntare 'sappurisatIriyAI ti satpuruSaprAptatIrANItyarthaH, iha ca puruSagrahaH strINAmupalakSaNamiti na tanniSedho'tra pratipattavyaH, bahu ceha vAcyaM taca granthAntarebhyo'vaseyaM, 'NivANagamaNa maggasaggapaNApagAI ti nirvANagamane mArga iva mArgoM yAni tAni tathA kharge ca dehinaM praNayanti nayanti yAni tAni tathA, kacit 'saggapayANagAI'ti pAThaH tatra kharge gantavye prayANakAnIva gamanAnIva yAni tAni svargaprayANakAni, tataH karmadhArayaH, atha mahAvratasaMjJitAnAM saMvaradvArANAM parimANamAha-saMvaradvArANi paJca, eteSAmeva ziSTapraNetRkatvamAha -kathitAni tu bhagavatA - abhihitAni punaretAni bhagavatA - zrImanmahAvIreNa ataH zraddheyAni bha "ahiMsA" svarupam evaM SaSThI - nAmAni For Parts Only ~ 405~ 1 saMvara dvAre ahiMsAyA nAmAni kArakA bhAvanAzva sU0 23 // 102 //
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [21-23] gAthA: dIpa anukrama [30-35 ] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH) zrutaskandhaH [2], ---- adhyayanaM [1] mUlaM [21-23] + gAthAH pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH vantIti bhAva iti prathamasaMvarAdhyayanaprastAvanA / atha prathamasaMvaranirUpaNAyAha- 'tatthe'tyAdi, tatra teSu pazvasu saMvaradvAreSu madhye prathamaM - AdyaM saMvaradvAramahiMsA, kiMbhUtA ? - yA sA sadevamanujAsurasya lokasya bhavati, 'dIvo'nti dvIpo dIpo vA yathA'gAdhajaladhimadhyamannAnAM khairaM zvApadakadambakadardhitAnAM mahormimAlAmadhyamAnagAtrANAM trANaM bhavati dvIpaH prANinAM evamiyamahiMsA saMsArasAgaramadhyamadhigatAnAM vyasanazatazvApadapIDitAnAM saMyogaviyogavIcividhurANAM trANaM bhavati, tasyAH saMsArasAgarottArahetutvAt iti ahiMsA dvIpa uktaH, yathA vA dIpo'ndhakAranirAkRtadRkamasarANAM heyopAdeyArthahAnopAdAnavimUDhamanasAM timiranikaranirAkaraNena pravRttyAdikAraNaM bhavatyevamahiMsA jJAnAvaraNAdikarmatamitrasraMsanena vizuddhabuddhiprabhApaTalapravarttanena pravRttyAdikAraNatvAddIpa uktA, tathA trANaM khapareSAmApadaH saMrakSaNAt tathA zaraNaM tathaiva sampadaH sampAdakatvAt gamyate zreyo'rthibhirAzrIyate iti gatiH pratiSThanti Asate sarvaguNAH sukhAni vA yasyAM sA pratiSThA tathA nirvANaM-mokSastaddhetutvAt nirvANaM tathA nirvRtiH - svAsthyaM samAdhiH- samatA zaktiH zaktihetutvAt zAntirvA-drohaviratiH kIrtiH khyAtihetutvAt kAntiH kamanIyatAkAraNatvAt ratizca ratihetutvAt viratizca nivRttiH pApAt zrutaM zrutajJAnama-kAraNaM yasyAH sA zrutAGgA, Aha ca "paDhamaM nANaM tao dae "tyAdi, tRptihetutvAtRptiH, tataH karmadhArayaH, 10, tathA dayA- dehirakSA tathA vimucyate prANI sakalabandhanebhyo yayA sA vimuktiH tathA kSAntiH krodhanigrahastajjanyatvAdahiMsA'pi kSAntiruktA samyaktvaM samyagbodhirUpamA Education Internation "ahiMsA" svarupam evaM SaSThI - nAmAni For Penal Use Only ~406~
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [1] ------------------- mUlaM [21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 21-23] 1 saMvara dvAre ahiMsAyA nAmAni kArakA bhAvanAzca sU023 gAthA: praznavyAka- IrAdhyate yayA sA samyaktvArAdhanA 'mahaMtitti sarvadharmAnuSThAnAnA bRhatI, Aha ca-"eka ciya etya vayaM ni- ra0 zrIa- dir3ha jiNavarehiM sabvehiM / pANAtivAyaviramaNamavasesA tassa rakkhaDA // 1 // " [ekamevAra vrataM nirdiSTaM bhayadeva./jinavaraiH sarvaiH / prANAtipAtaviramaNamavazeSANi tasya rakSArtham // 1 // ] bodhiH-sarvajJadharmaprAptiH ahiMsArUpa- vRttiH tvAca tasyAH ahiMsA podhiruktA, athavA ahiMsA-anukampA sA ca bodhikAraNamiti bodhirevocyate, bodhi kAraNatvaM cAnukampAyA: 'aNukaMpa'kAmaNijarabAlatace dANaviNayavinbhaMge / saMjogavippajoge basaNUsavai- // 103 // hiskaareN||1||[anukmpaa'kaamnirjraabaaltpodaanvinyvibhnggaaH / saMyogaviprayogau vyasanotsavarddhisa- tkaaraaH||1||] iti vacanAditi, tathA buddhisAphalyakAraNatvAdbuddhiA, yadAha-"bAvattarikalAkusalA paMDiyapurisA apaMDiyA ceva / savvakalANaM pavaraM je dhammakalaM na yAti // 1||"[dvaaspttiklaakushlaaH paNDitapuruSAH apaNDitAzcaiva / sarvakalAnAM pravarAM ye na. dharmakalAM jAnanti // 1 // ] dharmazcAhiMsaiva, dhRtiH-cittadAya | tatparipAlanIyatvAdasthA dhRtirevocyate, samRddhihetutvena samRdvirevocyate, evaM RddhiH 20, vRddhiH, tathA sAdyadAparyavasitamuktisthitehetutvAtsthitiH, tathA puSTiH puNyopacayakAraNakhAt, Aha ca-"puSTiH puNyopacayaH" nanda-15 yati-samRddhiM nayatIti nandA, bhadante-kalyANIkaroti dehinamiti bhadrA, vizuddhiH pApakSayopAyatvena jIvanirmalatAsvarUpatvAt, Aha ca-"zuddhiH pApakSayeNa [jIva]nirmalatA" tathA kevalajJAnAdilabdhinimittahavAlandhiH, viziSTadRSTi:-pradhAnaM darzanaM matamityarthaH, tadanyadarzanasyAprAdhAnyAd, Aha ca-kitIe paDhiyAe ? dIpa anukrama [30-35] // 13 // "ahiMsA" svarupam evaM SaSThI-nAmAni ~407~
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [2], -------------------adhya yana [1] ------------------- mala [21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 21-23] gAthA: dIpa anukrama [30-35] payakoDIe palAlabhUyAe / jatthettiyaM na nAyaM parassa pIDA na kAyabvA // 1 // [kiM tayA paThitayA padakovyAta plaalbhuutyaa| patreyat na jJAtaM parasya pIDA na kartavyA // 1 // ] kalyANaM kalyANaprApakatvAt maGgalaM duritopazAntihetutvAt 30, pramodaH pramodotpAdakatvAt vibhUtiH sarvavibhUtinivandhanatvAt rakSA jIvarakSaNakhabhAvatvAt pAsiyAvAsaH mokSavAsanibandhanatvAt anAzrayaH kammabandhanirodhopAyatvAt kevalinAM sthAnaM kevalinAmahiM-IN sAyAM vyavasthitattvAt 'sivasamitisIlasaMjamotti ya' zivahetutvena zivaM samitiH-samyakapravRttistadrUpatvAdahiMsA samitiH zIlaM-samAdhAnaM tadrUpatvAcchIlaM saMyamo-hiMsAta uparamaH itiH-upapradarzane caH samuccaye 40, 'sIlaparigharoM'tti zIlaparigRha-cAritrasthAnaM saMvarazca pratItaH gupti:-azubhAnA manAprabhRtInAM nirodhaH viziTo'basAyo-nizcayo vyavasAyaH ucchrayazca-bhAvonnatatvaM yajJo-bhAvato devapUjA AyatanaM-guNAnAmAzrayaH yajana-abhayasya dAnaM yatanaM vA-prANirakSaNaM prayatna:-apramAdaH pramAdavarjanaM AzvAsa:-AzvAsanaM prANinAmeva 50 vizvAso-vibhraMbhA 'abha'tti abhayaM sarvasyApIti prANigaNasya 'amAghAtaH' amAriH cokSapavitrA ekArthazabdadvayopAdAnAt atizayapavitrA zuci:-bhAvazaucarUpA, Aha ca-"satyaM zaucaM tapaH zaucaM, zaucamindriyanigrahaH / sarvabhUtadayA zaucaM, jalazaucaM ca paJcamam // 1 // " iti, pUtA-pavitrA pUjA vA bhAvato devatAyA arcanaM bimalA prabhAsA ca tanniyandhanatvAt 'nimmalaya'tti nirmalaM jIvaM karoti yA sA tathA atizayena vA nirmalA nirmalatarA 60, itiH nAmnAM samAptI, evamAdIni-evaMprakArANi nijakaguNanirmitAni yathArthInItyarthaH, ~408~
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [2], -------------------adhya yana [1] ------------------- malaM [21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: sUtrAMka [21-23] dvAre . gAthA: dIpa anukrama [30-35] ata evAha-paryAyanAmAni-tattaddharmAzritAbhidhAnAni bhavantyahiMsAyAH bhagavatyA iti pUjAvacanaM, eSA bhaga- 1 saMvara vatyahiMsA yA sA bhItAnAmiva zaraNamityatrAzvAsikA dehinAmiti gamyaM, 'pakkhINaMpiva gamaNaM'ti pakSiNAbhayadeva miva vihAyogamanaM hitA dehinAmiti gamyaM, evamanyAnyapi SaT padAni vyAkhyeyAni, kiM bhItAdInAM zara ahiMsAyA vRttiH laNAdisamaiva sA?, netyAha-ettotti etebhya:-anantaroditebhyaH zaraNAdibhyo viziSTatarikA-pradhAnatarAlA nAmAni ahiMsA hitatayeti gamyate, zaraNAdito hitamanaikAntikamanAtyantikaM ca bhavati ahiMsAtastu tadviparItaM | // 104 // kArakA mokSAcAsiriti, tathA 'jA sA' ityAdi yA'sau pRthivyAdIni ca paJca pratItAni vIjaharitAni ca-vanaspa bhAvanAzca tivizeSAH AhArArthatvena pradhAnatayA zeSavanaspate denoktAH jalacarAdIni ca pratItAni yAni prasasthAva sU023 rANi sarvabhUtAni teSAM kSemakarI yA sA tathA, eSA-eSaiva bhagavatI ahiMsA nAnyA, yathA laukika: kazalpitA-'kulAni tArayet sapta, yatra gaurvitRSIbhavet / sarvathA sarvayanena, bhUyiSThamudakaM kuru // 1 // iha go-18 dAviSaye yA dayA sA kila tanmatenAhiMsA, asyAM ca pRthivyadakapUtarakAdInAM hiMsA'pyastItyevaMrUpA na| samyagahiMseti // atha yairiyamupalabdhA sevitA ca tAnAha-jA se'tyAdi aparimitajJAnadarzanadharairiti kaNThyaM, zIlaM-samAdhAnaM tadeva guNaH zIlaguNaH taM vinayatapaHsaMyamAca nayanti-prakarSa prApayanti ye te tathA dataistIrthakaraiH-dvAdazAGgapraNAyakaiH sarvajagatsalaiH trilokamahitairiti ca kaNThyaM, kairevaMvidhaiH kimityAha-jina candra:-kAruNikanizAkaraiH suSTha dRSTA-kebalAvalokana kAraNataH kharUpataH kAryatazca samyagvinizcitA, tatra gurU M // 104 // ~409~
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [21-23] gAthA: dIpa anukrama [30-35 ] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH) zrutaskandhaH [2], ---- adhyayanaM [1] mUlaM [21-23] + gAthAH pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH padezakarmakSayopazamAdi bAhyAbhyantaraM kAraNamasyAH, pramattayogAt prANavyaparopaNalakSaNahiMsApratipakSaH svarUpaM svargApavargaprAptilakSaNaM ca kAryamiti, tathA avadhijinA - viziSTAvadhijJAninastairapi vijJAtA-jJaparijJayA buddhA pratyAkhyAnaparijJayA ca sevitA, RjvI - manomAtragrAhiNI "riju sAmannaM tammattagAhiNI rijumaI maNonANaM / pAyaM visesavimuhaM ghaDamettaM ciMtiyaM muNati // 1 // "tti [RjuH sAmAnyaM tanmAtragrAhiNI RjumatirmanojJAnaM / prAyo vizeSavimukhaM ghaTamAtraM cintitaM jAnAti // 1 // ] vacanAt matiH- manaHparyAyajJAnavizeSo yeSAM te Rjumatayastairapi dRSTA- avalokitA vipulamatayo manovizeSagrAhimanaH paryAyajJAninaH, uktaM ca - "viDalaM vatthuvisesaNamANaM taggAhiNI maI biulA / ciMtiyamaNusaraha ghaDhaM pasaMgao pajjavasaehiM // 1 // " [vipulaM vastuvizeSaNamAnaM tadrAhiNI matirvipulA / cintitamanusarati ghaTaM prasaGgataH paryavazataiH // 1 // ] tairapi viditAjJAtA pUrvadharairadhItA zrutanibaddhA satI paThitA, 'veDabbIhiM painna'tti vikurvibhiH vaikriyakAribhiH pratIrNA-nistIrNA Ajanma pAlitetyarthaH, 'AbhiNivohiyaNANIhI tyAdi 'samaNucinne' tyetadantaM sugamaM, navaraM 'AmosahipattehiMti Amarza:- saMsparzaH sa evauSadhirivauSadhiH- sarvarogApahAritvAttapazcaraNaprabhavo labdhivizeSaH tAM prAptA ye te tathA taiH evamuttaratrApi, navaraM khelo- niSThIvanaM jalaH-zarIramalaH 'vipposahi'tti vipuSo-mUtrapurISAvayavAH athavA vitti-vi viSThA patti-prabhravaNaM mUtraM, zeSaM tathaiva, 'savvosahi'tti sarva evAnantaroditA AmarzAdayo'nye ca bahava auSadhayaH sarvoSadhayaH, bIjakalpA buddhiryeSAM te bIjabuddhayaH- arthamAzramavApya Education Internation For Parts Only ~410~
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [2], -------------------adhya yana [1] ------------------- malaM [21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [21-23] 1saMvara praznacyAka- nAnArthasamUhAbhyUhikA buddhiryeSAM te ityarthaH, koSTha ica buddhiryeSAM te koSTabuddhayaH sakRjjJAtAvinaSTabuddhaya ira.zrIa- tyarthaH, padenakena padazatAnyanusaranti padAnusAriNaH, iha gAthA bhavanti-"saMpharisaNamAmoso muttapurIsANa| bhayadeva |cippuso vippA / anne viDatti viTThA bhAsaMti ya patti pAsavarNa // 1 // ee anne ya bahU jesiM sabve ya suravRttiH bhao'vayavA / rogovasamasamatvA te hoMti taosahippattA // 2 // jo sutsapaeNa pahuM suyamaNudhAvai payA xNusArI so| jo atthapaeNa'tthaM aNusarai sa biiybuddhiio||3|| koTTayadhanasuniggala suttatthA kohabuddhIyA" // 105 // tathA samminna-sarvataH sarvazarIrAvayavaiH zRNvantIti sambhinnazrotAra athavA saMbhinnAni-pratyekaM grAhakatvena zabdAdiviSayaiH vyAptAni zrotAMsi-indriyANi yeSAM te saMbhinnazrotasaH sAmastyena vA bhinnAn-parasparabhedena zabdAn zRNvantIti sambhinnazrotArastaiH, iha gAthA-"jo muNai savao muNaha savvavisae va savasoehiM / suNaha bahue va sadde bhannai saMbhinnasoo so // 1 // " manobalika:-nizcalamanobhiH vAgba|likaiH-dRdapratijaiH kAyavalika:-parISahApIDitazarIraiH jJAnAdivalika:-dRDhajJAnAdibhiH kSIramiva madhuraM vaca18/namAzrayanti-kSaranti ye te kSIrAzravA-labdhivizeSavantastaiH, evamanyadapi padadvayaM, iha gAdhA-khIramahu|sappisAovamA u cayaNe tadAsavA huNti|" mahAnasaM-rasavatIsthAnamupacArAdrasavatyapi akSINaM mahAnasaM yeSAM te akSINamahAnasikA, khAnItabhaktena lakSamapi tRptito bhojayatAM yAvadAtmanA na tadbhuktaM tAvanna kSIyate tadyeSAM te iti bhAvanA, atastaiH, tathA'tizayacaraNAcAraNA-viziSTAkAzagamanalabdhiyuktAH te ca dvAre ahiMsAyA nAmAni kArakA bhAvanAzca sU023 gAthA: dIpa anukrama [30-35] // 105 // Taasaram.org ~411~
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha: [2], -------------------adhyayana [1] ------------------- malaM 21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 21-23] gAthA: dIpa anukrama [30-35] jahAcAraNA vidyAcAraNAzceti, iha gAthA:-"aisayacaraNasamatthA jaMghAvijAhi cAraNA munno| jaMghAhi jAi paDhamo NissaM kAuM ravikarevi // 1 // eguppAraNa gao ruyagavaraMmi u tato pddiniytto| bIeNaM gaMdIsaramihaM tao ei taieNaM // 2 // paDhameNa paMDagavaNaM biiuppAraNa NaMdaNaM ei / taiuppAraNa tao iha jaMghAcAraNo ei // 3 // paDhameNa mANusottaraNagaM sa gaMdIsaraM biIeNaM / eitao taieNaM kayaceiyavaMdaNo ihaI ||4|| // 4 // paDhameNa NaMdaNavaNe bIuppAeNa paMDagavaNammi / ei ihaM taieNaM jo vijAcAraNo hoi ||5||"[ati zayacaraNasamarthA jaGghAvidyAbhyAM cAraNAH munayaH / jAbhyAM yAti prathamaH nizrAM kRtvA ravikiraNAnapi // 1 // diekotpotena gato rucakavare tataH pratinivRtto dvitIyena nandIzvaramihaiti tatastRtIyena // 2 // prathamena pANDuka vanaM dvitIyotpAtena nandanamAyAti / tRtIyotpAtena tata iha jAcAraNa AyAti // 3 // prathamena mAnuSottaranagaM sa nandIzvaraM dvitIyena kRtacaityavandanastatastRtIyena AyAtIha // 4 // prathamena nandanavane dvitIyotpAtena pANDakavane / tRtIyenAyAtIha yo cidyAcAraNo bhavati // 5 // ] 'cautthabhattipahiM' iha evaM yAvakaraNAt 'chaTThabhattiehiM aTThamabhattiehiM evaM dusamaduvAlasacoisasolasaaddhamAsamAsadomAsatimAsaca-IC umAsa paMcamAsA' iti draSTavyaM, utkSipta-pAkapiTharAduddhatameva caranti-gaveSayanti ye te utkSiptacarakAH, evaM sarvatra, navaraM nikSipta-pAkasthAlIsthaM anta-vallacaNakAdi prAntaM tadeva bhuktAvazeSa paryuSitaM cA rUkSaM-niHleha samudAna-bhaikSyaM 'annatilAehiM ti doSAnnabhojibhiH 'maunacarakaiH' vAcaMyamaiH, saMsRSTena hastena bhAjanena ca N amurary.org ~412~
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandhaH [2], ------------------- adhyayanaM [1] ------------------- malaM 21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [21-23] gAthA: dIpa anukrama [30-35] praznacyAka-dIyamAnamannAdi grAhyamityevarUpaH kalpaH-samAcAro yeSAM te saMsRSTakalpikAstaiH, yatprakAraM deyaM dravyaM tajjA- 1 saMvara ra0 zrIa-tina-tatprakAreNa dravyeNa ye saMsaSTe hastabhAjane tAbhyAM dIyamAnaM grAdyamityevaMrUpaH kalpaH-samAcAro yeSAM te dvAre tajjAtasaMsRSTakalpikAstaiH, upanidhinA-pratyAsatyA caranti-pratyAsannameva gRhNanti ye te aupanidhikAH taiH ahiMsAyA vRttiH 'zuddhaSaNikAH' zaGkitAdidoSaparihAracAriNastaiH saGkhyApradhAnAbhiH paJcaSAdiparimANavatIbhirdattibhi: nAmAni // 106 // sakRdraktAdipAtrapAtalakSaNAbhizcaranti ye te saGkhyAdattikAstaiH, dattilakSaNaM caitat-'dattIo jattie vAre, kArakA |khivaI hoti tattiyA / abbocchinnanimAyAo, dattI hoti davetarA ||1||[dttyo yAvato vArAn kSipati bhAvanAzca bhavanti tAvatyaH / avyavacchinnanipAtAt dattirbhavati dravetarayoH // 1 // ] dRSTilAbhikA:-ye dRzyamAnasthA sU023 nAdAnItaM gRhNanti, adRSTilAbhikA ye adRSTapUrveNa dIyamAnaM gRhNanti, pRSTalAbhikA ye kalpate idaM idaM ca |bhavate sAgho! ityevaM praznapUrvakameva labdhaM gRhNanti, bhinnasyaiva-sphoTitasyaiva piNDasya-odanAdipiNDasya pAta:-pAtrakSepo yeSAM grAhyatayA'sti te bhinnapiNDapAtikAH taiH, parimitapiNDapAtika:-parimitagRhapravezAdinA vRttisaGkepavadbhiH, aMtAhAretyAdi antAdIni padAni prAgvadeva navaraM pUrvatra caraNaM gaveSaNamAtramuktamiha tvAhAro-bhojanaM jIvanaM tu-tathaivAjanmApi pravRttiriti vizeSo'vaseyaH, tathA arasaM-himavAdibhirasaMmAskRtaM virasaM-purANatvAt gatarasa tathA tuccha-alpaM tathA upazAntajIvibhiH antarvRtyapekSayA prazAntajI-15 vibhiH pahiyapekSayA, vivikrIH-doSavikalairbhaktAdibhirjIvanti yete viviktajIvinastaiH, akSIramadhusa-IA ~413~
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [2], ------------------- adhya yana [1] ------------------- mala [21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 21-23] gAthA: 575 pika:-dugdhakSaudraghRtavarjakaiH [amadyamAMsAzibhiH] 'ThANAiehiMti sthAna-UrdhvasthAnaM niSIdanasthAnaM tvagvatanasthAnaM tadabhigrahavizeSeNAdadati-vidadhati ye te tathA taiH, etadeva prapaJcayati-pratimAsthAyibhiH' pratimayA-kAyotsargeNa bhikSupratimayA vA mAsikyAdikayA tiSThanti yete tathA taiH, sthAnamutkaTukaM yeSAM te sthAnotkaTukAstaiH vIrAsanaM-bhUnyastapAdasya siMhAsanopavezanamiva tadasti yeSAM te vIrAsanikAstaiH niSadyA-14 samaputopavezanAdikA tayA carantIti naiSayikAstaiH, daNDasyevAyataM saMsthAnaM gheSAmasti te daNDAyatikAstaiH lagaMDaM-duHsaMsthitaM kASThaM tacchirApASrNInAM bhUlagnena zerate ye te lagaNDazAyinastaiH, uktaM ca-"cIrAsaNaM tu sIhAsaNe vva jaha mukkajANuga [mutkalapAda:> NiviTTho / daMDagalagaMDauvamA Ayata kuje ya dopahaMpi // 1 // " [daNDe AyataH lagaNDe kubjA] eka eva pAzcoM bhUmyA sambadhyate yeSAM na dvitIyena pArthena bhavantItyekapA ciMkAstaiH, AtApana:-AtApanAkAribhiriti, AtApanA ca trividhA, yata Aha-"AyAvaNA utivihA bhAukosA majjhimA jahannA ya / ukosA uNivannA Nisanna majjhA Thiya jahanA // 1 // " [AtApanA tu trividhA utkRSTA madhyamA jaghanyA ca / utkRSTA tu suptasya madhyamA niSaNNasya sthitasya jaghanyA] aprAvRtaiH-prAvaraNavarjitaiH 'aniTThabhaehiMti aniSThIvakarmukhazleSmaNo'pariSThApakaH 'akaNDUyakaiH' akaNDUyanakArakaiH "dhUtakezazmazruromanakhai.' dhUtAH-saMskArApekSayA tyaktA kezA:-zirojAH zmazrUNi-kRrcAH kezAH romANi-kakSAdilomAni nakhAzca prasiddhA yaiste tathA taiH sarvagAtrapratikarmavipramuktaH abhyatAdivarjanAt 'samaNucinna'tti sama dIpa anukrama [30-35] * For P OW ~414~
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : , ------------------- adhya yanaM [1] ------------------- malaM 21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: IDI prata sUtrAMka 21-23] gAthA: dIpa anukrama [30-35] praznavyAka- nucIrNA AsevitetyarthaH, tathA zrutadharA:-sUtradharA: vidito'rthakAyaH-artharAziH zrutAbhidheyo yathA sA tathA 1 saMvara ra0 zrIa- sA viditArthakAyA buddhiH-matiryeSAM te tathA tataH karmadhArayaH zrutadharaviditArthakAyabuddhayastai smnupaaliteti| dvAre bhayadeva0sambandhaH, tathA dhIrA-sthirA akSobhA vA matiH-avagrahAdikA buddhizva-utpattikyAdikA yeSAM te tathA, ahiMsAyA vRttiH teca yete ityudezaH, AzIviSA-nAgAste ca te ugratejasazca-tIvraprabhAvAstItraviSA ityarthaH tatkalpA:-tatsa- nAmAni kArakA // 107 // dizAH zApenopaghAtakAritvAt , tathA nizcayo-vastunirNaya vyavasAyA-puruSakArastayoH paryAptayoH-paripUrNayoH kRtA-vihitA mati:-buddhiyaiste tathA, pAThAntareNa nizcayavyavasAyI vinItI-Atmani prApito yaiH paryAptA bhAvanAzca haica-kRtA matiyeste tathA, nitya-sadA khAdhyAyo-vAcanAdiAnaM ca-cittanirodharUpaM yeSAM te tathA, dhyAna- sU023 [vizeSopadarzanArthamAha-anubaddhaM-satataM dharmadhyAna-AjJAviSayAdilakSaNaM yeSAM te'nubaddhadharmadhyAnAH tataH karmadhArayaH, paJcamahAvratarUpaM yacaritraM tena yuktA yete tathA, samitA:-samyakpravRttAH samitiSvIryAsami-| tyAdiSu zamitapApA:-kSapitakilbiSAH SavidhajagadvatsalA:-SaDjIvanikAyahitA: 'nicamappamattA' iti | kaNThyaM 'eehi atti ye te pUrvoktaguNA etaizcAnyaizcAnukUlalakSaNairguNavadriyo'sAcanupAlitA bhagavatI a-I hiMsA prathama saMvaradvAramiti hRdayaM / athAhiMsApAlanodyatasya yadvidheyaM taducyate-'imaM ce'tyAvi, ayaM ca va // 107 sAkSyamANavizeSaNa ucho gaveSaNIya iti sambandhaH, kimarthamata Aha-pRthivyadakAgnimArutatarugaNatrasasthAvara-18 sarvabhUteSu viSaye yA saMyamadayA-saMyamAtmikA ghRNA na tu mithyAdRzAmiva bandhAtmikA tadartha tahetoH zuddhaH SEOCOCCASSAMASUSA ~415~
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [21-23] gAthA: dIpa anukrama [ 30-35 ] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH) zrutaskandhaH [2], ---- adhyayanaM [1] mUlaM [21-23] + gAthAH pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH anavadyaH uccho-maikSyaM gaveSayitavyaH - anveSaNIyaH, iha conchazabdasya puMliGgatve'pi prAkRtatvAt napuMsakaliGganirdezo na doSAyeti, ucchameva vizeSayannAha - 'akaya' mityAdi, akRtaH sAdhvartha dAyakena pAkato na vihitaH 'akAriya'tti na cAnyaiH kAritaH 'aNAhUti anAhUto gRhasthena sAdhAranimantraNapUrvakaM dIyamAnaH 'anuddiTTho' yAvantikAdibhedavarjitaH 'akIkaDe ti na krIyate-na krayeNa sAdhvartha kRtaH akrItakRtaH, etadeva prapaJcayati- navabhizca koTibhiH suparizuddhaH, tAzremA:-na haMti 1 na ghAtayati 2 antaM nAnujAnAti 3 na pacati 4 na pAcayati 5 pacantaM nAnujAnAti 6 na krINAti 7 na krApayati 8 krINantaM nAnujAnAti 9, tathA dazabhirdoSairvipramuktaH, te cAmI -'saMkiya 1 makkhiya 2 nikkhitta 3 pihiya 4 sAhariya 5 dvAyagu 6mmIse 7 / apariNaya 8 litta 9 chaddiya 10 esaNadosA dasa havanti // 1 // [ zaGkitaH prakSitaH nikSiptaH pihitaH saMhRtaH dAyakaduSTaH unmizraH / apariNato liptaH charditaH eSaNAdoSA daza bhavanti // 1 // ] 'jagga muSyAyaNesaNAsuddhati udgamarUpA ca yA eSaNA- gaveSaNA tayA zuddho yaH sa tathA tatrodgamaH SoDazavidhaH, Aha ca - " AhAkammu 1 desiya 2, pUikamme ya 3 mIsajAe ya 4 / TavaNA 5 pAhuDiyAe 6, pAoyara 7 kIya 8 pAmice 9 // 1 // pariyahie 10 abhihaDe 11, ubhinna 12 mAlohaDe iya 13 / acchi 14 aNisi 15, ajjhoyarae 16 ya solasame // 2 // " [ AdhAkarmika audezikaH pUtikarmA ca mizrajAtazca / sthApanA prAbhRtikA prAduSkaraNaM krItaH prAmityaH // 1 // parivartitaH abhyAhataH udbhinnaH mAlApahata iti 1 For Parts Only ~416~
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : , ------------------- adhya yanaM [1] ------------------- malaM 21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [21-23] bhayadeva gAthA: dIpa anukrama [30-35] praznavyAka- Acchidya animuSTaH adhvavapUrakazca ssoddshH||2||] utpAdanA'pi SoDazavidhaiva, Aha ca-"dhAI 1 dUra 2 1 saMvara 20 zrIa-IInimitte 3 AjIva 4 vaNImage 5 tigicchA ya6 / kohe 7mANe 8 mAyA 9 lobhe ya 10 havaMti dasa eedvAre 1 // 1 // puci pacchA saMthava 11-12 vijA 13 maM te ya 14 cupaNajoge y15| uppAyaNAya dosA solasame mUla-15ahiMsAyA vRttiH kamme ya 16 // 2 // " [dhAtrI dUtI nimittaM AjIvaH vanIpaka: cikitsA ca / krodho mAno mAyA lobhazca nAmAni bhavanti dazaite // 1 // pUrvapazcAtsaMstavo vidyA manaH cUrNayogazca utpAdanAyAzca doSAH SoDazo mUlakameMkArakA // 108 // c||2||] 'vavagayacuyacaiyacattadeha'tti vyapagatAH-svayaM pRthagbhUtAH deyavastusambhavA AgantukA vA kRmyA- bhAvanAzca pAdayaH cyutA-mRtAH khataH parato vA deyavastvAtmakAH pRthivIkAyikAdayaH 'caiyatti tyAjitAH deyadravyAt sU023 pRthakAritAH dAyakena 'catta'tti khayameva dAyakena tyaktAH deyadravyAt pRthakkRtA dehA:-abhedavivakSayA de-14 hino yasmAducchAt sa tathA saca, kimuktaM bhavati?-pAzukazca-pragataprANikaH, vRddhavyAkhyA punarevam-vi-5 lAgatA-oghataH cetanAparyAyAdacetanatvaM prAsaH cyUto-jIvanAdikriyAbhyo bhraSTaH cyAvitaH-tAbhya eva Ayu: kSayeNa bhraMzitaH tyaktadehA-parityajIvasaMsargasamutthazaktijanitAhArAdipariNAmaprabhavopacaya iti, utpAdanAdoSavivarjitatvaM prapazcayannAha-Na NisajA kahApaoyaNakkhAsuoNIyaM na-naiva niSadha-gocaragata A-3 sane upavizya kathAprayojana-dharmakathAvyApAraM yatkaroti taniSadyakathAprayojanaM tasmAt AkhyAzrutAca-A- // 18 // khyAnakaprativaddhazrutAt dAyakAvarjanArtha naTeneva prayuktAt yadapanItaM-dAyakena dAnArthamupahitaM tattathA, bhaikSaM 15E SAREauratonintamational ~417~
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [21-23] gAthA: dIpa anukrama [30-35] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH) zrutaskandhaH [2], ---- adhyayanaM [1] mUlaM [21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH 19 gaveSayitavyamiti sambandhaH, na-naiva cikitsA ca-rogapratIkAro manazva ceTikAdidevAdhiSThitAkSarAnupUrvI mUlaM kRtAJjalyAyauSadhimUlaM bhaiSajaM ca dravyasaMyogarUpaM hetuH kAraNaM lAbhApekSayA yasya bhaikSasya tatadhA na-naiva lakSaNaM zabdapramANa strIpuruSavAstvAdilakSaNaM utpAtAH - prakRtivikArAH raktavRSTyAdayaH khamo- nidrAvikAraH jyotiSaM-nakSatracandra yogAdijJAnopAyazAstraM nimittaM cUDAmaNyAdyupadezenAtItAdibhAvasaMvAdanaM kathA-arthakathAdikA kuhakaM pareSAM vismayotpAdanaprayogaH ebhirAkSiptena yatprayuktaM dAnAya dAyakena vyApAritaM maikSaM tattathA, tathA nApi dambhanayA-dambhena mAyAprayogeNa nApi rakSaNayA dApakasya putrarNakagRhAdInAM nApi zAsanayA - zikSaNayA nApyuktatraya samudAyenetyAha- 'navI'tyAdi maikSaM bhikSAsamUho gaveSayitavyaM - anveSaNIyaM nApi vandanena - stavanena yathA-'so eso jassa guNA viyaraMti avAriyA dasadisAmu / iharA kahAsu suvyasi pacakkhaM aja diTTho'si // 1 // [ eSa sa pratyakSaH yasya guNA avAritA dazasu dikSu prasaranti anyathA kathAsu zrUyate atha pratyakSaM dRSTo'si // 1 // ] nApi mAnanayA-AsanadAnAdipratipattyA nApi pUjanayA - tIrthanirmAlyadAnamastaka gandhakSepamukhavastrikA namaskAra mAlikA dAnAdilakSaNayA nApyuktatrayayogenetyAha - 'navI'tyAdi, tathA nApi hIlanayA - jAtyuddhaddanataH nApi nindanayA- devadAyakadoSodhahanena nApi marha gayA-lokasamakSadAyakAdinindayA, nApyetatritayenetyAha- 'navI 'tyAdi, nApi bheSaNayA aditsato bhayotpAdanena nApi tarjanayA- tarjanI cAlanena jJAsyasi re duSTa ! ityAdibhaNanarUpayA nApi tADanayA- capeTA didA Education Internation For Penal Use On ~418~
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [2], -------------------adhya yana [1] ------------------- mala [21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 21-23] gAthA: praznavyAka- nataH, nApyuktatrayayogenetyAha-'navI'tyAdi, nApi gauraveNa-garveNa rAjapUjito'hamityAyabhimAnena nApi ku-1 saMvarara0 zrIa- dhanatayA-dAridryabhAvena prAkRtatvena vA krodhanatayA nApi vanIpakatayA-rakavallUllivyAkaraNena nApyuktatraya- dvAre bhayadeva0 mIlanenetyAha-'navI'tyAdi, nApi mitratayA-mitrabhAvamupagamghetyarthaH nApi prArthanayA-yAvayA api tu sAdhu-31 ahiMsAyA vRttiH 18/rUpasandarzanena, Aha ca-"paDirUveNa esittA, miyaM kAleNa bhkkhe|" [sAdhurUpeNaiSayitvA mitaM kAlena nAmAni bhikSayet ] nApi sevanayA-khAmino bhRtyavata, nApi yugapaduktatrayamIlanakenetyAha-'navI'tyAdi, yayevameva ca | kArakA na gaveSayati bhaikSaM bhikSustarhi tadgaveSaNAyAM kiMvidho'sau bhavedityAha-ajJAtaH-khayaM khajanAdisambandhAka- bhAvanAca thanena gRhasthairaparijJAtasvajanAdibhAvaH tathA 'agadie'tti agrathitaH parijJAne'pi teSu tena sambandhinA'ma-18 sU023 tibaddhaH AhAre vA'gRddhaH 'anuDhe 'tti AhAre dAyake vA'dviSTaH aduSTo vA 'ahINa'tti adrINa:-akSubhitaH / avimanA-na vigatamAnasa: alAbhAdidoSAt akaruNo-na dayAsthAnaM nyagvRttitvAt aviSAdI-aviSAdadhAn adIna ityarthaH aparitAntAH-azrAntAH yogA-manAprabhRtayaH sadanuSThAneSu yasya so'paritAntayogI ata eva yatanaM-prAseSu saMyamayogeSu prayatna udyamaH ghadanaM ca-aprApsasaMyamayogaprAptaye yatna eva te kurute yaH sa yatana-14 PghaTanakaraNaH tathA caritaH-sevito vinayo yena sa caritavinayaH, tathA guNayogena-kSamAdiguNasambandhena sa-|| prayukto yaH sa tathA, tataH padayasya karmadhArayaH, bhikSubhiSaNAyAM nirato bhavediti gamyate, 'imaM ca'tti idaM punaH pUrvoktaguNabhaikSAdipratipAdanaparaM pravacanamiti yogaH sarvajagajIvarakSaNarUpA yA dayA tadarthe prAvacanaM dIpa anukrama [30-35] ACCORROCEARCOACADEOCOCC For P OW Miraumurary.org ~419~
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [2], ------------------- adhya yana [1] ------------------- mala [21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: "- agasUtra-(sajA stio (10) prata sUtrAMka 21-23] gAthA: - -pravacanaM zAsanaM bhagavatA zrImanmahAvIreNa sukathitaM nyAyAyAdhitatvena AtmanA-jIvAnAM hitaM AtmahitaM| pecAbhAviyaMti pretya-janmAntare bhavati-zuddhaphalatayA pariNamatItyevaMzIlaM pretyabhAvikaM AgamiSyati kAle dAbhadra-kalyANaM yatastadAgamiSyadbhadraM zuddha-nirdoSa 'neAuyati naiyAyikaM nyAyavRtti akuTilaM-mokSaM prati Rju anuttaraM sarveSAM duHkhAnA-asukhAnAM pApAnAM ca tatkAraNAnAM vyapazamanaM-upazamakArakaM yattattathA / || atha yaduktaM 'tIse sabhAvaNAe u kiMci vocchaM guNuhesa'ti tatra kA bhAvanAH?, asyAM jijJAsAyAmAha tasse'tyAdi tasya-prathamasya vratasya bhavantIti ghaTanA, imA:-vakSyamANapratyakSAH paJca bhAvanA, bhAvyate-vAsyate vratenAtmA yakAbhistA bhAvanAH-IryAsamityAdayaH, kimarthA bhavantItyAha-'pANA' ityAdi, prathamavratasya yatprANAtipAtaviramaNalakSaNaM svarUpaM tasya parirakSaNArthAya 'paDhamati prathama bhAvanAvastviti gamyate, sthAne gamane ca guNayoga-vaparapravacanopaghAtavarjanalakSaNaguNasambandhaM yojayati-karoti yA sA tathA, yugAntare-18/ yUpapramANabhUbhAge nipatati yA sA yugAntaranipAtikA tataH karmadhArayastatastayA dRSTyA-cakSuSA 'iriyacchati BI-iritavya-gantavyaM, kenelAha-kITapataGgAdayanasAzca sthAvarAzca kITapataGgabasasthAvarAsteSu dayAparo yastena, nityaM puSpaphalasvarupravAlakandamUladakavRttikAbIjaharitaparivarjakena samyagiti pratItaM navaraM prathAla:-pallavAkura dakaM-udakamiti, atheAsamityA pravarttamAnasya yatsyAttadAha-evaM khalu'tti evaM ca IryAsamityA pravartamAnasyetyarthaH sarve prANA sarve jIvA na hIlayitavyA-avajJAtavyA bhavanti, saMrakSaNaprapatatvAt na tAnava-1 dIpa anukrama [30-35] AA* F asurary.com ~420~
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [2], ------------------- adhya yana [1] ------------------- mala [21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [21-23] 111saMbara gAthA: praznavyA-jJAviSayIkarotItyarthaH, tathA na ninditavyA na garhitavyA bhavanti sarvathA pIDAvarjanodyatatvena gauravyANAmiva ra0 zrIa- darzanAta, nindA 'ya-khasamakSA gahIM ca-parasamakSA, tathA na hiMsitavyAH pAdAkrapaNena mAraNataH, evaM na che-IN bhayadevatavyA dvidhAkaraNato na bhettavyAH sphoTanataH 'na baheyavya sina vyathanIyAH paritApanAt na bhayaM-bhIti duHkhaM vRttiHca zArIrAdi kizcidalpamapi labhyA-yogyAH prApayituM je iti nipAto yAkyAlaGkAre evaM-anena nyAyena | nAmAni iryAsamitiyogena-IyAsamitivyApAraNa bhAvito-vAsito bhavatyantarAtmA-jIvaH, kiMvidha ityAha-azavalena // 11 // kArakA mA-mAlinyamAtrarahitena asaikliSTana-vizuddhavamAnapariNAmavatA nila-akSatenAkhaNDenetiyAvat cAritreNa -sAmAyikAdinA bhAvanA-vAsanA yasya so'zavalAsa kliSTanivraNacAritrabhAvanAkaH athavA azavalAsakriSTanivraNacAritrabhAvanayA hetubhUtayA ahiMsaka:-avadhaka: saMyatoM-mRSAvAdAguparatimAn susAdhA-mokSa-18 sAdhaka iti / 'viiyaM catti dvitIyaM punarbhAvanAvastu manAsamitiH, tatra manasA pApaM na dhyAtavyaM, etadevAhamanasA pApakena, pApakamiti kAkA'dhyeyaM, tatazca pApakena-duSTena satA manasA yat pApaka-azubhaM tat, na kadAcinmanasA pApena pApakaM kizcidU dhyAtavyamiti vakSyamANavAkyena sambandhaH, punaH kimbhUtaM pApakamityAha-adhAmArmikANAmidamAdhArmikaM taca tadAruNaM ceti AdhArmikadAruNaM nRzaMsaM-zukAvarjitaM badhena-hananena bandhena-saMyama-15 nena pariklezena ca-paritApanena hiMsAgatena bahulaM-pracuraM yattasathA, jarAmaraNapariklezaphalabhUtaiH vAcanAntare pApanAtA // 110 // bhayamaraNapariklezaH sakliSTa-azubhaM yattattathA, na kadAcitkacanApi kAle 'maNeNa pAvarya'ti pApakenedaM manasA / sU023 dIpa anukrama [30-35] ~421
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [2], -------------------adhya yana [1] ------------------- malaM [21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: k prata sUtrAMka 21-23] gAthA: dIpa anukrama [30-35] pAvargati prANAtipAtAdikaM pApaM kiJcid-alpamapi dhyAtavyaM-ekAgratayA cintanIyaM, evaM-anena prakAreNa manaHsamitiyogena-cittasatpravRttilakSaNavyApAreNa bhAvito-vAsito bhavantyantarAtmA-jIvA, kiMvidha i. tyAha-azavalAsaDUkliSTanirbaNacAritrabhAvanAkaH azabalAsakliSTanirjaNacAritrabhAvanayA cA ahiMsakaH saM-1 yataH susAdhuriti prAgvat / taiyaM vazi tRtIyaM punarbhAvanAvastu bacanasamitiH yatra vAcA pApaM na bhaNitavyamiti, etadevAha-'baIe pAvidhAe' iti kAkA'dhyetavyaM, etadRvyAkhyAnaM ca prArabat / caturtha bhAvanAvastu AhArasamitiriti, tAmevAha-'AhAraesagAe surdU uMcha gavesiyavya'ti vyakta, idameva bhAvayitumAha-ajJAtaH-zrImatpratrajitAditvena dAyakajane nAnavagataH akathitaH khayameva yathA'haM zrImatpatrajitAdiriti aziSTa-apratipAditaH pareNa vAcanAntare 'annAe agaDhie aduDhe'tti dRzyate 'addINe'tyAdi tu pUrvavat, bhikSuH-bhikSaiSaNayA yuktaH 'samudANeUNati aTivA bhikSAcaryA-gocaraM uJchamiyoccha-alpAlpaM gRhItaM |bhaikSyaM gRhItvA Agato gurujanasya pAca-samIpaM gamanAgamanAticArANAM pratikramaNena IpithikAdaNDakenetyarthaH pratikrAntaM yena sa tathA 'AloyaNadAyaNaM cAtti AlocanaM-yathAgRhItabhaktapAnanivedanaM tayoravopadarzanaM ca 'vAuNa'tti kRtvA 'gurujaNastati gurogurusandiSTasya vA vRSabhasya 'jahoyaesa'ti upadezAratikrameNa niraticAraM ca-doSavarjanena agramasaH punarapi ca aneSaNAyAH-aparijJAtAnAlocitadoSarUpAyAH prayato-dabavAn pratikramya kAyotsargakaraNeneti bhAvaH prazAntA-upazAnto'nutsukaH AsIna-upaviSTaH sa eva vize-| Auditurary.com ~422~
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [2], ------------------- adhya yana [1] ------------------- mala [21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 21-23] gAthA: bhAvanAzca praznavyAka- pyate-sukhaniSapaNa:-anAvarAvRtyopaviSTaH, tataH padadvayasya karmadhArayaH, muhartamAnaM ca kAlaM dhyAnena-dharmA- 1 saMvarara0 zrIa- dinA zubhayogena-saMyamavyApAreNa guruvinayakaraNAdinA jJAnena-granthAnuprekSaNarUpeNa khAdhyAyena ca-adhIta- dvAre bhayadeva guNanarUpeNa gopitaM-viSayAntaragamane niruddhaM mano yena sa tathA ata eva dharme-zrutacAritrarUpe mano yasya sa ahiMsAyA vRttiH tathA ata eva avimanA:-azUnyacittaH zubhamanA:-asakliSTacetAH 'aviggahamaNe'tti avigrahamanA:- nAmAni akalahacetAH acyugrahamanA vA-avidyamAnAsadabhinivezaH 'samAhitamaNe'tti sama-tulyaM rAgadveSAnAkalitaM kArakA // 111 // AhitaM-upanItamAtmani mano yena sa samAhitamanAH samena vA-upazamana adhikaM mano yasya samAdhikamanAH samAhitaM vA-svasthaM mano yasya samAhitamanAH zraddhA ca-tattvazraddhAnaM saMyamayogaviSayo vA nijo'bhilASaH sU023 3|saMvegava-mokSamArgAbhilASaH saMsArabhayaM vA nirjarA ca-karmakSaparNa manasi yasya sa zraddhAsaMveganirjaramanA:.IN pravacanavAtsalyabhAvitamanA iti kaNThyaM, utthAya ca prahRSTatuSTaH-atizayapramuditaH yathArAnika-yathAjyeSThaM nimaya ca sAdhUna-sAdharmikAna bhAvatazca-bhaktyA viipaNe yatti vitIrNe ca bhukazva svamidamazanAdItyevaM anujJAte ca sati bhaktAdau gurujanena-guruNA upaviSTa ucitAsane saMpramRjya mukhavastrikArajoharaNAbhyAM sazIrSa kArya-samastakaM zarIraM tathA karatalaM-hastatalaM ca amUchitaH-AhAraviSaye bhUDhimAnamagataH agRddhaH-aprApteSu rasepvanAkADAvAn agrathita:-rasAnurAgatantubhirasandarbhitaH agarhitA-AhAraviSape'kRtagaheM ityarthaH ana-18 sAdhyupapanno-na raseSvekAnamanAH anAvila:-akaluSaH alubdhA-lobhavirahitaH 'aNattaTTie'tti nAtmArtha evaM dIpa anukrama [30-35] // 111 // ~423~
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaska ndha : [2], -------------------adhya yana [1] ------------------- mala [21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 21-23] gAthA: yasyAstyasAcanAtmArthikaH paramArthakArItyarthaH, 'asurasuti evaMbhUtazabdarahitaM 'acavaca ti cavacaveti-8 zabdarahitaM adbhutaM-anutsukaM avilambita-anatimandaM aparizATi-parizATivarjitaM 'bhaMjelA' iti kriyAyAH vizeSaNAnImAni, 'AloyabhAyaNe'tti prakAzamukhe bhAjane athavA Aloke-prakAze nAndhakAre, pipIlikAcAlAdInAmanupalambhAt, tathA bhAjane-pAtre, pAtraM vinA jalAdisampatitasattvAdarzanAditi, yata-manovAkAyasaMyatatvena prayona-AdareNa vyapagatasaMyoga-saMyojanAdoSarahitaM 'arNigAlaM 'tti rAgaparihAreNetyarthaH vigayadhUma'ti dveSarahitaM, Aha ca-"rAgeNa saiMgAlaM doseNa sadhUmagaM viyANAhi"tti [rAgaNa sAkAraM dveSeNa sadhUmakaM vijAnIhi ] akSasya-dhuraH upAJjanaM-mrakSaNaM akSopAJjanaM tacca vraNAnulepanaM ca te bhUta-prAptaM yattattathA 3 tatkalpamityarthaH, saMyamayAtrA-saMyamapravRttiH saiva saMyamayAtrAmAtrA tat nimittaM-heturyatra tatsaMyamayAtrAmAtrA-14 nimittaM, kimuktaM bhavati?-saMyamabhAravahanArthatayA, iyaM bhAvanA-iha yathA'kSasyopAJjane bhAravahanAyaiva vidhIyate na prayojanAntare evaM saMyamabhAravahanAyaiva sAdhurbhuzIta na varNabalarUpanimittaM viSayalIlyena vA, bhojana-15 vikalo hi na saMyamasAdhanaM zarIraM dhArayituM samarthI bhavatIti 'bhuMjeja'tti bhuJjIta bhojanaM kurvIta, tathA bhojane kAraNAntaramAha-prANadhAraNArthatayA-jIvitavyasaMrakSaNAyetyarthaH, saMyataH-sAdhuH, Namiti vAkyAlaGkAre, 'samaya tira samyaka, nigamayannAha-evamAhArasamitiyogena bhAvitaH san bhAvito bhavantyantarAtmA azayalAsakliSTanirva-3 cAritrabhAvanAkaH azabalAsaDUkliSTanivraNacAritrabhAvanayA vA hetubhUtayA ahiMsakaH saMyataH susAdhuriti / / dIpa anukrama [30-35] SAREsannintamanand ~424~
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [2], -------------------adhya yana [1] ------------------- malaM [21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 21-23] gAthA: dIpa anukrama [30-35] praznacyAka paMcamagati paJcamaM bhAvanAvastu AdAnanikSepasamitilakSaNaM, etadevAha-pIThAdi dvAdazavidhamupakaraNaM prasihaM1 saMvarara0 zrIa-1'eyaMpIti etadapi anantaroditamupakaraNaM apizabdAdanyadapi saMyamasyopahaNArthatayA-saMyamapoSaNAya tathA dvAre bhayadeva vAtAtapadaMzamazakazItaparirakSaNArthatayA upakaraNa-upakAraka upadhi rAgadveSarahitaM kriyAvizeSaNamidaM 'parihari-1 ahiMsAyA vRttiH / ya'ti paribhoktavyaM, na vibhUSAdinimittamiti bhAvanA, saMyatena-sAdhunA nityaM-sadA tathA pratyupekSaNA- nAmAni // 112 // prasphoTanAbhyAM saha yA pramArjanA sA tathA tayA, tatra pratyupekSaNayA-cakSuyApAreNa prasphoTanayA-AsphoTanena, kArakA hai pramArjanayA ca-rajoharaNAdivyApArarUpayA, 'aho ya rAo ya'si ahi ca rAtrI ca apramattena bhavati satataM bhAvanAzca nikSeptavyaM ca-moktavyaM grahItavyaM ca-AdAtavyaM, kiM tadityAha-bhAjanaM-pAtraM bhANDaM-tadeva mRnmayaM upadhizca- sU023 vivAdiH etanavalakSaNamupakaraNa-upakAri vastviti karmadhArayaH, nigamayannAha-'evamAdAne'tyAdi pUrvavat na-R varaM iha prAkRtazailyA'nyathA pUrvAparapadanipAtaH tena bhANDasya-upakaraNasyAdAnaM ca-grahaNaM nikSepaNA camocanaM tatra samitiH bhANDAdAnanikSepaNAsamitiriti vAcye AdAnabhANDanikSepaNAsamitirityuktaM, athAdhyayanArtha nigamayannAha-evaM miti ukta krameNa idaM-ahiMsAlakSaNaM saMvarasya-anAzravasya dvAraM-upAyaH|| samyaka saMvRtaM-AsevitaM bhavati, kiMvidhaM sadityAha-supraNihita-supraNidhAnavat surakSitamityarthaH, kaiH kiMvidharityAha-ebhiH paJcabhirapi kAraNaiH-bhAvanAvizepaiH ahiMsApAlanahetubhiH manovAkAyaparirakSiteriti, // 112 // tathA nityaM-sadA AmaraNAntaM ca-maraNarUpamantaM yAvat na saraNAtparato'pi asambhavAt , tathA eSaH-yogo' ~425~
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [21-23] gAthA: dIpa anukrama [30-35 ] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH) adhyayanaM [1] mUlaM [21-23] + gAthAH zrutaskandhaH [2], ---- pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH - nantarodita bhAvanA paJcakarUpo vyApArI netavyo - voDhavya iti bhAvaH kena ? - dhRtimatA - svasthacittena matimatAbuddhimatA, kimbhUto'yaM yogaH ? - anAzravaH - navakarmAnupAdAnarUpaH yataH akaluSaH- apApasvarUpaH chidramiva chidraM | karmajalapravezAntanniSedhenAcchidraH, acchidrarUpatvAdevAparizrAvI-na parizravati karmajalapravezataH asakliSTona cittasaGklezarUpaH zuddho-nirdoSaH sarvajinairanujJAtaH - sarvArhatAmanumataH, 'eva' miti IrSyAsamityAdibhAvanApaJcakayogena prathamaM saMvaradvAraM-ahiMsAlakSaNaM 'phAsiya'ti spRSTamucite kAle vidhinA pratipannaM 'pAlitaM' satataM samyagupayogena praticaritaM 'sohiyaM'ti zobhitamanyeSAmapi taducitAnAM dAnAt aticAravarjanAdvA zodhitaM vA- niraticAraM kRtaM 'tIritaM' tIraM pAraM prApitaM kIrttitaM anyeSAmupadiSTaM ArAdhitaM - ebhireva prakArairniSThAM nItaM AjJayA sarvajJavacanenAnupAlitaM bhavati pUrvakAlasAdhubhiH pAlitatvAdvivakSitakAla sAdhubhizcAnu-pacAt pAlitamiti, kenedaM prarUpitamityAha - 'eva' mityuktarUpaM jJAtamuninA-kSatriyavizeSarUpeNa yatinA zrI. manmahAbIreNetyarthaH, bhagavatA-aizvaryAdibhagayuktena prajJApitaM sAmAnyato vineyebhyaH kathitaM prarUpitaM bhedAnubhedakathanena prasiddha prakhyAtaM siddhaM pramANapratiSTitaM siddhAnAM niSThitArthAnAM varazAsana-pradhAnAjJA siddhavarazAsanaM idaM - etat 'AghathiyaM ti arghaH- pUjA tasya ApaH prAptirjAtA yasya tadardhApitaM artha vA ApitaM prApitaM yattadarghApitaM supru dezitaM sadevamanujAsurAyAM parvadi nAnAvidhanayapramANairabhihitaM prazastaM mAGgalyamiti / Education Intentiation For Parts Only ~426~
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaska ndha : [2], ------------------- adhya yana [1] ------------------- mala [21-23] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: - agasUtra-(mAyA stio (10) prata sUtrAMka 21-23] bhydev0|| gAthA: praznavyAka-hA prathama saMvaradvAraM samAptaM // itizabdaH samAptI, bravImi-sarvajJopadezenAhamidaM sarva pUrvoktaM pratipAdayAmi na 42 saMvarasthamanISikayeti / praznavyAkaraNAnAM ca SaSTamadhyayanaM vivaraNataH samAptam // 6 // dvAre ... DEE satya syamavRttiH himA sva. atha dvitIyasaMvarAtmakaM saptamamadhyayanam // rUpaM ca // 113 // vyAkhyAtaM prathamasaMvarAdhyayanaM, atha sUtrakramasambaddhamathavA'nantarAdhyayane prANAtipAtaviramaNamuktaM tacca sA sU024 mAnyato'lIkaviramaNavatAmeva bhavatItyalIkaviratiratha pratipAdanIyetyevaMsambaddhaM dvitIyamadhyayanamArabhyateasya cedamAdisUtram jaMbU! bitiyaM ca saJcavayaNaM suddhaM suciyaM sivaM sujAyaM subhAsiyaM subdhayaM sukahiyaM sudiTuM supatiTThiyaM supaiTTiyajasaM susaMjamiyavayaNabuiyaM suravaranaravasabhapavarabalavagasuvihiyajaNavahumayaM paramasAhudhammacaraNaM tavaniyamapariggahiyaM sugatipahadesakaM ca loguttamaM vayamiNaM vijAharagagaNagamaNavijjANasAhakaM saggamaggasiddhipahadesakaM avitahaM taM saccaM ujjuyaM akuDilaM bhUyatthaM asthato visuddhaM ujjoyakara pabhAsakaM bhavati savabhAvANa jIvaloge avisaMvAdi jahatthamadhuraM paJcakkhaM dayivayaMva jaMtaM accherakArakaM avatthaMtaresu bahuesu mANusANaM // 113 // sacceNa mahAsamuddamajhevi mUDhANiyAvi poyA sacceNa ya udagasaMbhamaMmibi na bujjhai na ya maraMti thAhaM te dIpa anukrama [30-35] atra dvitiye zrutaskandhe prathama adhyayanaM parisamAptaM atha dvitiye zrutaskandhe dvitiyam adhyayanaM "satya" Arabhyate "alikavirati" - nAmaka dvitIyaM saMvara-dvAraM ~427~
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [24] dIpa anukrama [36] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 (mUlaM + vRttiH) zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [2] mUlaM [24] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH 25% *% % % % % % % Ja Education International lati sacceNa ya agaNisaMbhamaMmivi na ujjhati ujjugA maNUsA saceNa ya tattatehataulohasIsakAI chivaMti dharaiti na ya ujjhati maNUsA paJcayakaDakAhiM mucaMte na ya maraMti saceNa ya pariggahiyA asipaMjaragayA samarAovi Niiti aNahA ya saccavAdI vahabaMdhabhiyogaberaghorehiM pamuccaMti ya amittamajjhAhiM niIti aNahA ya saccavAdI sAdevvANi ya devayAo kareMti saccatrayaNe ratANaM / taM sacaM bhagavaM titthakarasubhAsiyaM dasavihaM copuccIhiM pAhuDatthaviditaM maharisINa ya samayappadinnaM deviMdanariMdabhAsiyatthaM vaimANiyasAhiyaM mahatthaM maMtosahivijjAsANatthaM cAraNagaNasamaNasiddhavijjaM maNuyagaNANaM vaMdaNijjaM amaragaNANaM avaNijjaM asuragagANaM ca pUyaNi aNegapAsaMDipariggahitaM jaM taM lokaMmi sArabhUyaM gaMbhIrataraM mahAsamuddAo thirataragaM merupanyAo somataragaM caMdamaMDalAo dittataraM sUramaMDalAo bimalataraM sarayanahalAo surabhitaraM gaMdhamAdaNAo jeviya logammi aparisesA maMtajogA javA ya vijA ya jaMbhakA ya atyANi ya satyANi yasi - kkhAo ya AgamA ya saccANivi tAI sacce paiTTiyAI, saccaMpiya saMjamasta uvarohakArakaM kiMci na vastavyaM hiMsAsAvajjasaMpataM bheyavikahakArakaM aNatyavAyakalahakArakaM aNAM avavAyavivAyasaMpattaM velavaM ojadhebahulaM nila loyagarahaNijjaM duddidvaM dussukhaM amuNiyaM apaNo thavA paresu niMdA na taMsi mehAvINa dhannona simmo na taM kulINo na taMsi dANapatI na taMsi sUro na taMsi paDirUvo na taMsi lo na paMDio na bahussuo navi ya taM tavassI Na yAvi paralogaNicchiyamatI'si savvakAla jAtikularUcavA For Paren ~428~
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [2]---------------------- mUlaM [24] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: C + prata sUtrAMka praznavyAka ra0zrIabhayadeva0 vRttiH [24] 16t dIpa // 114 // anukrama [36] CARROCC hirogeNa bAvi jaM hoi bajaNija duhao uvayAramatikaMtaM evaMvihaM saccapi na vattavyaM, aha kerisakaM puNAi 2 saMvarasacaM tu bhAsiyavaM?, jaM taM dabvehiM pajavehi ya guNehiM kammehiM bahubihehiM sippehiM Agamehi ya nAmakkhAya- dvAre nivAubasagataddhiyasamAsasaMdhipadaheujogiyauNAdikiriyAvihANadhAtusaravibhattivannajuttaM tikalaM dasavihaMpi satyasya masacaM jaha bhaNiyaM taha ya kammuNA hoi duvAlasavihA hoi bhAsA vayaNaMpiya hoi solasavihaM, evaM arahaMtama- himA svaNunnArya samikkhiyaM saMjaeNa kAlaMmi ya battabdha (sU024) rUpaM ca 'jaMbU' ityAdi, tatra jambUriti ziSyAmantraNaM 'viiyaM catti dvitIyaM punaH saMvaradvAraM 'satyavacana' saGgyo-mu-11 sU0 24 |nibhyo guNabhyaH padArthebhyo vA hitaM satyaM, Aha ca-"sacaM hiyaM sayAmiha saMto muNao guNA payatthA thaa|" tatha tadvacanaM satyavacanaM, etadeva stuvannAha-zuddhaM-nidoSa ata eva zucika-pavitraM ziva-zivahetuH - jAtaM-zubhavivakSotpannaM ata eva subhASitaM-zobhanavyaktavArarUpaM zubhAzritaM sukhAzritaM sudhAsitaM vA suvrataM -zobhananiyamarUpaM zobhano nAma madhyasthaH kathaH [thitaM pratipAdako[yitavyaM yasya tatsukathitaM sudRSTaM-atIndriyArthadarzibhiIThamapavargAdihetutayopalabdhaM supratiSThitaM-samastapramANarupapAditaM supratiSThitayaza:-avyAhatakhyAatikaM 'susaMjamiyavayaNayuiya'ti susaMyamitavacanaiH-suniyantritavacanaruktaM yattattadhA, suravarANAM naravRSabhANAM lA'pavarabalavaga'tti pravaravalabatAM suvihitajanasya ca bahamata-sammataM yattattathA, paramasAdhUnAM naiSThikamunInAM dha-IM rmacaraNa-dharmAnuSThAnaM yattattathA, taponiyamAbhyAM parigRhItaM-aGgIkRtaM yattattathA, taponiyamI satyavAdina ICT // 114 // ~429~
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [2]---------------------- mUlaM [24] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [24] dIpa anukrama [36] zAeva syAtAM nAparasyeti bhAvaH, sugatipathadezakaM ca lokottamaM vratamidamiti vyaktaM, vidyAdharagaganagamanavidyAnAM sAdhanaM nAsatyavAdinastAH sidhyantIti bhAvaH khargamArgasya siddhipathasya ca dezaka-pravattakaM yattattathA avitathaM-vitatharahitaM taM saccaM ujjugaMti satyAbhidhAnaM yad dvitIyaM saMvaradvAramabhihitaM tadRjukaM RjubhAvapravattitatvAt tathA akuTilaM akuTilakharUpatvAt bhUta:-sadbhUto'rtha:-abhidheyo yasya tadbhUtArtha arthataH-prayojanato |vizuddhaM-nirdoSaM prayojanApannamiti bhAvaH, udyotakara-prakAzakAri, kathaM?-yataH prabhASaka-pratipAdakaM bhavati keSAM kasminnityAha-sarvabhAvAnAM jIvaloke-jIvAdhAre kSetre, prabhASakamiti vizinaSTi-avisaMvAdi-avyabhicAri yathArthamitikRtvA madhuraM-komalaM yathArthamadhuraM pratyakSa devatamiva-devateva yattadAzcaryakAraka-cittavismayakarakAryakAraka, tadIdRzaM keSu keSAmityAha-avasthAntarepu-avasthAvizeSeSu bahuSu manuSyANAM, yadAha"satyenAgnirbhavecchIto, gAdhaM datte'mbu satyataH / nAsidichanatti satyena, satyAdrajjayate phaNI // 1 // " etadevAha -satyena hetunA mahAsamudramadhye tiSThanti na nimajanti, 'mUDhANiyAvi'tti mUrda-niyatadiggamanApratyayaM 'a|Niya'ti agraM tuNDaM anIkaM vA-tatpravartakaM janasainyaM yeSAM te tathA te'pi potA-bodhisthAH, tathA satyena ca udakasambhrame'pi-sambhramakAraNavAdudakAlavaH udakasambhramastatrApi 'na bujjhaItti vcnprinnaamaanohynte-n| plAvyante na ca mriyante stAghaM ca-gAdhaM ca te labhante, satyena cAgnisambhrame'pi-pradIpanake'pi na dahyante, -6 jukA-ArjavopetAH manuSyA-narAH satyena ca taptatailatrapulohasIsakAni pratItAni 'chivaMtitti chupaMti dhAra ~430~
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [24] dIpa anukrama [36] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 (mUlaM + vRttiH) adhyayanaM [2] mUlaM [24] zrutaskandhaH [2], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH bhayadeva0 vRttiH // 115 // praznavyAka-yanti hastAJjalibhiriti gamyate na ca dyante manuSyAH, parvatakaTakAt parvataikadezAd vimucyante na ca trira0 zrIa yante, satyena ca parigRhItA yuktA ityarthaH asipaJjare-zaktipaJjare gatAH khaDgazaktivyagra kararipupuruSaveSTitA ityarthaH samarAdapi raNAdapi 'niMti'tti niryAnti-nirgacchanti, anaghAca - akSatazarIrA ityarthaH ke ityAhasatyavAdinaH- satyapratijJAH vadhabandhAbhiyogavairaghorebhyaH - tADanasaMyamanavalAtkAraghorazAtravebhyaH pramucyante amitramadhyAt-zatrumadhyAnniryAnti anaghAzca nirdoSAH satyavAdinaH, sAdevyAni ca sAnnidhyAni ca devatAH kurvanti satyavacanaratAnAM, Aha ca - "priyaM satyaM vAkyaM harati hRdayaM kasya na jane ?, giraM satyAM lokaH pra tipadamimAmarthayati ca / surAH satyAdvAkyAddadati muditAH kAmikaphalamataH satyAdvAkyAdvatamabhimataM nAsti bhuvane // 1 // " 'ta' miti yasmAdevaM tasmAtsatyaM dvitIyaM mahAvrataM bhagavad-bhahArakaM 'tIrthakarasubhASitaM' jinaiH suktaM dazavidhaM dazaprakAraM janapadasammatasatyAdibhedena dazavekAlikAdiprasiddhaM caturddazapUrvibhiH prAbhRtArthaveditaM pUrvagatAMzavizeSAbhidheyatayA jJAtaM maharSINAM ca samayena siddhAntena 'pannaMti pradattaM samayapratijJA vA-samAcArAbhyupagamaH, pAThAntare 'maharisisamayapanacinnati maharSibhiH samayapratijJA-siddhAntAbhyupagamaH samAcArAbhyupagamo veti caritaM yattattathA, devendranarendrairbhASitaH janAnAmukto'rthaH puruSArthastatsAdhyo dharmAdiryasya tattathA, athavA devendranarendrANAM bhAsitaH pratibhAsito'rthaH prayojanaM yasya tattathA, athavA devendrAdInAM bhASitAH arthA-jIvAdayo jinavacanarUpeNa yena tattathA, tathA vaimAnikAnAM sAdhitaM pratipAditamupA Eaton intention For Parts Only ~431~ 2 saMvara dvAre satyasya ma himA sva rUpaM va sU0 24 // 115 //
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [24] dIpa anukrama [36] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 (mUlaM + vRttiH) zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [2] mUlaM [24] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH | deyatayA jinAdibhiryattattathA, vaimAnikairvA sAdhitaM kRtamAsevitaM samarthitaM vA yattattathA, mahArtha- mahAprayojanaM, | etadevAha - mantrauSadhIvidyAnAM sAdhanamarthaH - prayojanaM yasya tadvinA tasyAbhAvAttatathA, tathA cAraNagaNAnAM vi yAcAraNAdivRndAnAM zramaNAnAM ca siddhAH vidyA AkAzagamanavaikriyakaraNAdiprayojanA yasmAttattathA, manujagaNAnAM ca vandanIyaM stutyaM amaragaNAnAM cArcanIyaM pUjyaM asuragaNAnAM ca pUjanIyaM anekapAkhaNDiparigRhItaM nAnAvidhavatibhiraGgIkRtaM yattalloke sArabhUtaM gambhIrataraM mahAsamudrAdatizayenAkSobhyatvAt sthiratarakaM meruparvatAt acalitatvena saumyataraM candramaNDalAt atizayena santApopazamahetutvAt dIptataraM sUramaNDalAt | yathAvadvastuprakAzanAt tejakhinAM cAtyantAnabhibhavanIyatvAt vimalataraM zarannabhastalAdatinirdoSatvAt surabhitaramiva surabhitaraM gandhamAdanAd-gajadantakagirivizeSAt sahRdayAnAmatIva hRdayAvarjakatvAt ye'pi ca loke'parizeSA-niHzeSA mantrAH - hariNegameSimantrAdayaH yogA:-vazIkaraNAdiprayojanAH dravyasaMyogAH japAnamantravidyAjapanAni vidyAzva-prajJasyAdikAH jRmbhakAJca tiryaglokavAsino devavizeSAH astrANi ca nArAcAdIni kSepyAyudhAni sAmAnyAni vA zAstrANi ca arthazAstrAdIni zastrANi vA khaDgAdInyakSeSyAyudhAni zikSAzca kalAgrahaNAni AgamAzca-siddhAntAH sarvANyapi tAni satye pratiSThitAni asatyavAdinAM na kespi mantrAdayo'rthAH khasAdhyasAdhakAH prAyo bhavantIti bhAvaH, tathA satyamapi sadbhUtArthamAtratayA saMyamasyoparodha| kArakaM bAdhakaM kiJcid- alpamapi na vaktavyaM kiMrUpaM tadityAha - hiMsayA- jIvavadhena sAvadyena ca pApena AlA For Parts Only ~ 432~
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [24] dIpa anukrama [36] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 (mUlaM + vRttiH) adhyayanaM [2] mUlaM [24] zrutaskandhaH [2], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka vRtti: * / / 116 / / pAdinA samprayuktaM yattattathA, Aha ca - "taheba kANaM kANitti, paMDagaM paMDagatti ya / vAhiyaM vA virogitti, ra0 zrIa- * teNaM coritti no vae // 1 // " [ tathaiva kANaM kANamiti paNDakaM paNDakamiti vA vyAdhimantaM vApi rogIti stenaM bhayadeva0 cauramiti no vadet // 1 // ] bhedaH - cAritrabhedastatkArikA vikathAH khyAdikathAH tatkArakaM yattattathA, tathA anarthavAdo niSprayojano jalpaH kalahazca - kalistatkArakaM yattattathA, anArya-anAryaprayuktaM anyAyyaM ca anyAyopetaM apavAda:- paradUSaNAbhidhAnaM vivAdo vipratipattistatsamprayuktaM yattattathA, velambaM pareSAM viDambanakAri 4 ojo palaM dhairya ca dhRSTatA tAbhyAM bahulaM pracuramojo dhairyabahulaM nirlajaM apetalajjaM lokagarhaNIyaM nindAM du ISTaM asamyagIkSitaM duHzrutaM asamyagAkarNitaM durmuNitaM asamyagjJAtaM AtmanaH stavanA-stutiH pareSAM ni ndA-gardA, nindAmevAha - 'nasi'nti nAsi na bhavasi tvamiti gamyate medhAvI - apUrva zrutadRSTagrahaNazaktiyutaH tathA na tvamasi dhanyo- dhanaM labdhA tathA nAsi-na bhavasi priyadharmA-dharmmapriyaH tathA na tvaM kulInaH- kula. jAtaH tathA nAsi na bhavasi dAnapatirdAnadAtetyarthaH tathA na tvamasi sUraH- cArabhaTaH tathA na tvamasi na bhavasi pratirUpo-rUpavAn na tvamasi laSTaH- saubhAgyavAn na paNDito buddhimAn na bahuzrutaH AkarNitAdhItabahuzAstra: bahusuto vA bahuputro bahuziSyo vA nApi ca tvaM tapakhI kSapakaH na cApi paralokaviSaye nicitA- niHsaMzayA matirasyeti paralokanizcitamatirasi bhavasi sarvakAlaM- AjanmApIti, kiM bahunoktena ?, | varjanIyavacanaviSayamupadezasarvakhamucyate, jAtikularUpavyAdhirogeNa cApIti, iha jAtyAdInAM samAhAradvandvaH, For Parts Only ~433~ 2 saMvaradvAre satyasya ma himA sva rUpaM ca sU0 24 // 116 // Contrary org
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [2] ---------------------- mUlaM [24] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [24] SAX dIpa anukrama [36] tato jAtyAdinA ninditena paracittapIDAkAritvAdyadbhavedvarjanIyaM-pariharttavyaM tadevaMvitraM satyamapi na vaktavyamiti vAkyArthaH, tatra jAtiH-mAtRkA pakSaH kulaM-paitRkaH pakSaH rUpaM-AkRtiH vyAdhiH-cirasthAtA kuSTAdiH rogaH-| zIghrataraghAtI jvarAdiH vA cikalpe apiH samuccaye 'duhilaM ti drohavat pAThAntareNa 'duhao'tti dravyato bhAvatazca upacAra-pUjAmupakAraM vA atikrAntaM, evaMvidhaM tu-evaMprakAra punaH satyamapi sadbhUtatAmAtreNa AstAma satyaM na baktabya-ma vAcyaM, 'atha kerisargati athazabdaH pariprazne kIdRzaka?-kiMvidhaM 'puNAIti iha punarapisa 4pUrvavAkyArthApekSayottaravAkyArthasya vizeSadyotanArthaH Ainti vAkyAlaGkArArthaH 'sacaM tu'tti satyamapi bhA-18 MASitavya-vaktavyaM yattad dravyaiH-trikAlAnugatilakSaNaiH pudgalAdibhirvastubhiH paryAyaizca-navapurANAdibhiH kramaba-131 kArtibhirdhammaiH guNa:-varNAdibhiH sahabhAvibhir3ammaireva karmabhiH-kapyAdivyApAraH bahuvidhaiH zilpaiH-sAcAprAyazcitrakarmAdibhiH kriyAvizeSaiH Agamaizca-siddhAntAyuktamiti sambandhaH kArya:, yuktazabdasyottaratra sa mastanirdeze'pi prAkRtazailIvazAt dravyAdiyaktatvaM vacanasya tadabhidhAyakavAda, athavA dravyAviSu viSaye bhAdravyAdigocaramityarthaH, tathA 'nAmAkhyAtanipAtopasagataddhitasamAsasandhipadahetuyogikoNAdikriyAvidhAna-1 dhAtukharavibhaktivarNayukta miti tatra nAmeti padazabdasambandhAnAmapadamevamuttaratrApi, tacAvyutpannetarabhedAH hAvidhA, tatra vyutpannaM devadattAdi avyutpannaM DisthetyAdi, AkhyAtapadaM sAdhyakriyApadaM yathA akarot karoti kariSyati, tattadardhadyotanAya teSu teSu sthAneSu nipatantIti nipAtAH tatpadaM nipAtapadaM yathA ca bA khalvityAdi, awraturasurare.org ~434~
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [24] dIpa anukrama [36] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 (mUlaM + vRttiH) zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [2] mUlaM [24] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAkara0 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 117 // | 4 upasRjyante dhAtusamIpe niyujyanta ityupasargAstadrUpaM padamupasargapadaM pra parA apetyAdivat tasmai hitaM taddhitamityAdyarthAbhidhAyakA ye pratyapAste tadvitAH tadantaM padaM taddhitapadaM yathA gobhyo hito gavyo dezaH nAbherapatyaM nAbheya ityAdi, samasanaM samAsaH - padAnAmekIkaraNarUpaH tatpuruSAdistatpadaM samAsapadaM yathA rAjapuruSa i* tyAdi, sandhiH sannikarSastena padaM yathA dadhIdaM tadyathetyAdi, tathA hetuH sAdhyAvinAbhUtatvalakSaNo yathA'nityaH zabdaH kRtakatvAditi, yaugikaM yadeteSAmeva vyAdisaMyogavat, yathA upakaroti senayA'bhiyAti abhiSeNayatItyAdi, tathA uNAdi uNaprabhRtipratyayAntaM padaM yathA Azu khAdu, tathA kriyAvidhAnaM siddhakriyAvidhiH kAntapratyayAnta [kRtpratyayAnta ] padavidhirityarthaH, yathA pAcakaH pAka ityAdi, tathA dhAtavo bhvAdayaH kriyApratipAdakAH kharA-akArAdayaH SaDjAdayo vA sapta, kacidrasA iti pAThaH tatra rasAH zRGgArAdayo nava, yathA - " zRGgArahAsya karuNA, raudravIrabhayAnakAH / bIbhatsAtazAntAzca, nava nATye rasAH smRtAH // 1 // vibhaktaya:- prathamAdyAH sapta varNAH - kakArAdivyaJjanAni ebhiryuktaM yattattathA, atha satyaM bhedata Aha- traikAlyaM - trikAlaviSayaM dazavidhamapi satyaM bhavatIti yogaH, dazavidhatvaM ca satyasya janapadasammatasatyAdibhedAt, Aha ca - " jaNavaya 1 saMmaya 2ThavaNA 3 nAme 4 rUbe 5 paDucasace ya 6 / vabahAra 7 bhAva 8 joge 9 dasame ovammasace ya 10 // 1 // " tti, tatra janapadasatyaM yathA udakArthe koMkaNAdidezakhyA paya iti vacanaM, saMmatasatyaM yathA samAne'pi paGgasambhave gopAlAdInAmapi sammatatvenAravindameva paGkajamucyate na kuvalayAdIti, For Parts Only ~ 435~ 2 saMvara dvAre satyasya ma himA sva rUpaM ca sU0 24 // 117 // org
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [2]---------------------- mUlaM [24] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: PI prata sUtrAMka 25% [24] 29 2- dIpa anukrama [36] 6 sthApanAsatyaM jinapratimAdiSu jinAdivyapadezaH, nAmasatyaM yathA kulamavarddhayannapi kulavarDana ityucyate, rUpasatyaM yathA bhAvato'zramaNo'pi tadrUpadhArI zramaNa ityucyate, pratItasatyaM yathA anAmikA kaniSThikAM pratItya dIrghatyucyate, saiva madhyamAM pratItya ikheti, vyavahArasatyaM yathA girigatatRNAdiSu dadyamAneSu vyavahArAda giridadyata iti, bhAvasatyaM yathA satyapi pazcavarNatve zuklavalakSaNabhAvotkaTatvAt zuklA balAketi, yoga-18 satyaM yathA daNDayogAddaNDa ityAdi, aupamyasatyaM yathA samudravattaDAga ityAdi, tathA 'jaha bhaNi taha ya kammuNA hoi'tti yathA-pena prakAreNa bhaNitaM-bhaNanakriyA dazavidhasatyaM sadbhatArthatayA bhavati tathA-tenaiva prakAreNa karmaNA bA-akSaralekhanAdikriyayA sadbhUtArthajJApanena satyaM daza vidhameva bhavatIti, anena cedamukta bhavati-na kevalaM satyArthaM vacanaM vAcya hastAdikApyavyabhicAryarthasUcakameva karttavyaM, ubhayatrApyavyabhicAritayA parAvyaMsanasyAkuTilAdhyavasAyasya ca tulyatvAditi, tathA 'duvAlasavihA ya hoi bhAsa'tti dvAdazavidhA ca bhavati bhASA, tathA ca-"prAkRtasaMskRtabhASA mAgadhapaizAcasaurasenI c| SaSTho'tra bhUribhedo dezavizepAdapabhraMzaH // 1 // " iyameva padavidhA bhASA gadyapadyabhedena bhidyamAnA dvAdazadhA bhavatIti, tathA vacanamapi SoDazavidhaM bhavati, tathAhi-"vayaNatiyaM 3 liMgatiyaM 6 kAlatiya 9taha parokkhapathakkhaM 11 uvaNIyAicauka |15 ajjhatthaM" 16 ceva solasamaM // 1 // tatra vacanatrayaM ekavacana dvivacanabahuvacanarUpaM yathA vRkSaH vRkSI vRkSAH, liGgatrikaM khIpunapuMsakarUpaM yathA kumArI vRkSaH kuNDaM, kAlatrikaM atItAnAgatavartamAnakAlarUpaM, yathA'karot / -- -- - - ~436~
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [2] ---------------------- mUlaM [24] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [24] dIpa anukrama [36] praznavyAkakariSyati karoti, pratyakSaM yathA'yaM eSA, parokSaM yathA sA, tathA upanItavacanaM-guNopanayanarUpaM yathA rUpavAnayaM, 2 saMvarA20zrIa- apanItavacanaM-guNApanayanarUpaM yathA duHzIlo'yaM, upanItApanItavacanaM yatraika guNamupanIya guNAntaramapanIyate dhyayane bhayadeva. &yathA rUpavAnayaM kiMtu duHzIlaH, viparyayeNa tu apanItopanItavacanaM tadyathA duHzIlo'yaM kintu rUpavAn, a-I satyavratavRttiH dhyAtmavacanaM-abhipretamartha gopayitukAmasya sahasA tasyaiva bhaNanamiti, 'eva'miti uktasatyAdivarUpAvadhA-12 bhAvanA raNaprakAreNa ahedanujJAtaM samIkSitaM-yuvA paryolocitaM saMyatena-saMyamavatA kAle ca-avasare vaktavyaM, nata | sU0 25 // 118 // jinAnanujJAtamaparyAlocitamasaMyatenAkAle ceti bhAvanA, Aha ca-"vuddhI' nieUNa bhAsejA ubhayalogaparisuddhaM / saparobhayANa jaM khalu na savvahA pIDajaNagaM tu ||1||"[buddhyaa vicArya bhASetobhayalokaparizuddhaM / vaparobhayeSAM yat khalu na sarvathA pIDAjanakaM tu||1||] etadarthameva jinazAsanamityetadAha imaM ca aliyapisuNapharusakaDuyacavalavayaNaparirakkhaNaTTayAe pAvayaNaM bhagavayA sukahiyaM attahiyaM pecAbhAvika AgamesibhaI mujhe neyAjyaM akuDilaM aNuttaraM savvadukkhapAvANaM viosamaNaM, tassa imA paMca bhAvaNAo vitiyassa bayassa aliyavayaNassa veramaNaparirakSaNaTTayAe paDhama soUNaM saMvaraI paramaha suha jANiUNa na vegiya na turiyaM na cavalaM na kaDuyaM na pharusaM na sAhasaM na ya parassa pIlAkaraM sAvaja saccaM ca hiyaM ca miyaM ca gAhagaM ca suddha saMgayamakAhalaM ca samikkhitaM saMjateNa kAlaMmi ya battavya evaM aNuvIti- kaa||118|| samitijogeNa bhAvio bhavati aMtarappA saMjayakaracaraNanayaNavayaNo sUro saJcajavasaMpuno, vitiyaM koho ~437~
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [25] dIpa anukrama [36] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 (mUlaM + vRttiH) zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [2] mUlaM [25] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Na seviyacyo, kuddho caMDikio maNUso aliyaM bhaNejja pisuNaM bhaNejja pharusaM bhaNeja aliyaM pisuNaM pha rusaM bhaNeja kalahaM karejA veraM karejA vikahaM karejA kalahaM veraM vikahaM karejA sacaM haNeja sIlaM haNeja vijayaM haNejja sacaM sIlaM viNayaM haNejja veso haveja vatyuM bhaveja gammo bhaveja veso vatyuM gammo bhaveja evaM annaM ca evamAdiyaM bhaNeja kohaggisaMpalitto tamhA koho na seviyanyo, evaM khaMtIi bhAvio bhavati aMtarapA saMjayakaracaraNanayaNavayaNo sUro saJccajjavasaMpanno, tatiyaM lobho na seviyabyo luddho lolo bha ja aliyaM khettassa va vatthussa va kateNa 1 luddho lolo bhaNeja aliyaM kittIe lobhassa va kaeNa 2 luddho lolo bhaNeja aliyaM riddhIya va sokkhassa va karaNa 3 luddho lolo bhaNeja aliyaM bhattassa va pANassa va karaNa 4 luddho lolo bhaNeja aliyaM pIDhassa va phalagassa va karaNa 5 luddho choTo bhaNeja aliyaM sejAe va saMdhArakarasa va karaNa 6 buddho lolo bhaNejja aliyaM vatthassa va pattassa va karaNa 7 luddho lolo bhaNeja aliyaM kaMvalassa va pAyapuMchaNassa va karaNa 8 luddho lolo bhaNeja aliyaM sIsassa va sissINIe va ka eNa 9 buddho lolo bhaNeja aliyaM annesu ya evamAdisu bahusu kAraNasatesu, luddho lolo bhaNeja aliyaM tamhA lobho na seviyanbo, evaM muttIya bhAvio bhavati aMtarappA saMjayakaracaraNanayaNatrayaNo sUro sacca javasaMpanno, cautthaM na bhAiyanvaM bhItaM khu bhayA aIti lahuyaM bhIto abitijao maNUso bhIto bhUtehiM fates bhIto annaMpi bhesejjA bhIto tavasaMjamaMpihu muejA bhIto ya bharaM na nittharejA sappurisaniseviyaM For Parts Only ~438~
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [2]---------------------- mUlaM [25] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [25] prazvabyAkA 20 zrIabhayadeva0 vRttiH 2 saMvarA dhyayane // satyatratabhAvanAH sU025 // 119 // dIpa anukrama [37] ca maga bhIto na samastho aNucarija tamhA na bhAtiyadhvaM bhayassa vA vAhissa vA rogasa yA jarAe vA madhussa vA annassa pA evamAdiyassa evaM dhejeNa bhAvio bhavati aMtarappA saMjayakaracaraNanayaNavayaNo sUro saccajavasaMpanno, paMcamahAsaM na seviyavaM aliyAI asaMtakAI jati hAsaittA paraparibhavakAraNaM ca hAsaM paraparivAyappiyaM ca hAsaM parapIlAkAragaM ca hAsaM bhedavimuttikArakaM ca hAsa annonnajaNiyaM ca hoja hAsaM annonnagamaNaM ca hoja mamma annonnagamaNaM ca hoja karma kaMdappAbhiyogamaNaM ca hoja hAsaM AsuriyaM kibvisattarNa ca jaNejja hAsaM tamhA hAsana seviyavyaM evaM moNeNa bhAvio bhavai aMtarappA saMjayakaracaraNanayaNavayaNo sUro saccajavasaMpanno, evamiNaM saMvarassa dAraM sammaM saMvariya hoi suppaNihiyaM imehiM. paMcahivi kAraNehiM maNavayaNakAyaparirakkhiehiM nicaM AmaraNataM ca esa jogo Neyabyo dhitimayA matimayA aNAsavo akaluso acchiddo aparissAvI asaMkiliTTho sambajiNamaNunnAo, evaM vitiyaM saMbaradAraM phAsiyaM pAliyaM sohiyaM tIriyaM kiTTiyaM aNupAliyaM ANAe ArAhiyaM bhavati, evaM nAyamuNiNA bhagavayA pannaviyaM parUviyaM pasiddhaM siddhavarasAsaNamiNaM ApavitaM sudesiyaM pasatthaM vitiya saMvaradAraM samattaM tibemi // 2 // (sU025) 'imaM cetyAdi imaM ca-pratyakSaM pravacanamiti yogaH alIka-asadbhUtArtha pizunaM-parokSasya parasya dUSaNAvikaraNarUpaM paruSaM-azrAvyabhASa kaTuka-aniSTArtha capalaM-utsukatayA'samIkSitaM yadcana-vAkyaM tasya parira ~439
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [2] ---------------------- mUlaM [25] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [25] dIpa anukrama [37] kSaNalakSaNo yordhastasya bhAvastattA tasyai ca alIkapizunaparupakaTukacapalavacanaparirakSaNArthatAyai prAvacanaMpravacanaM zAsanamityarthaH, bhagavatA zrImanmahAvIreNa suSTu kathitaM sukathitamityAdi 'pararakkhaNaTThayAetti yAvat pUrvavata, navaraM dvitIyasya vratasya-alIkavacanasyeti vizeSaH, 'paDhamati prathama bhAvanAvastu anuvicintyasa-11 mitiyogalakSaNaM, tacaivaM-zrutvA-AkarNya sadgurusamIpe 'saMvarahU~'ti saMvarasya-prastAvena mRpAvAdaviratilakSa4ANasya artha:-prayojanaM mokSalakSaNaM prastutasaMvarAdhyayanasya vA'rtha:-abhidheyassaMvarArthastaM, zravaNAca 'paramahUM suha kijANiUNa ti paramArtha-heyopAdeyavacanaidamparya suSTha-samyaka jJAtvA na-naiva vegita-vegavat vikalpavyAkula tayetyarthaH vaktavyamiti yogaH, na tvaritaM-vacanacApalyataH na kaTukamarthataH na paruSaM varNataH na sAhasaM-sAhasa pradhAnamatarkitaM vA na ca parasya-jantoH pIDAkaraM sAvadhaM-sapApaM yata, vacanavidhi niSedhato'bhidhAya sAmprataM dividhita Aha-satyaM ca-sadbhatArtha hitaM ca-pathyaM mitaM-parimitAkSaraM grAhaka ca-pratipAdyasya vivakSitArthapratI-4 tijanaka zuddha-pUrvoktavacanadoSarahitaM saGgataM upapattibhirabAdhitaM akAhalaM ca-amanmanAkSaraM samIkSitaM-pUrva buddhayA paryAlocitaM saMyatena-saMyamavatA kAle ca-avasare vaktavyaM nAnyathA, evamuktena bhASaNaprakAreNa 'aNudAbIhasamitijogeNa'ti anuvicintya-paryAlocya bhASaNarUpA yA samitiH-samyakapravRttiH sA'nuvicintya samitiH tayA yogaH-sambandhaH tadrUpo vA vyApAro'nuvicintyasamitiyogastena bhAvito bhavantyantarAtmAjIvaH, kiMvidha ityAha-saMyatakaracaraNanayanavadanA sUraH satyArjavasaMpanna iti pratItamiti 1 / 'viiyaM ti dvi-15 SARERatinintenarana Pircumstaram.org ~440~
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [2] ---------------------- mUlaM [25] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [25]] dIpa anukrama praznabyAka-tIyaM bhAvanAvastu yatkrodhanigrahaNaM, etadevAha-krodho na sevitavyaH, kasmAtkAraNAdityAha-kruddhaH-kupitaH saMvarA20zrIa- cANDikya-raudrarUpatvaM saJjAtamasyeti cANDikyito manuSyo'lIkaM bhaNadityAdi sugama, navaraM vairaM-anuza- II dhyayane bhayadevayAnuvandhaM vikathAM-parivAdarUpAM zIlaM-samAdhi 'veso'zi dveSya:-apriyo bhavet eSa vastu-doSAvAsaH gamyA-1 satyavratavRttiH liparibhavasthAnaM, nigamanamAha-eyaMti alIkAdikaM gRdyate, tadanyasya bhaNanakriyAyA aviSayatvAt, a- bhAvanA nyacca-uktavyatiriktamevamAdika-evaMjAtIya bhaNet krodhAgnisaMpradIptaH san 'tamhetyAdi sampanno' ityetadantaM vyaktaM / 'tatiyaMti tRtIyaM bhAvanAvastu, kiM tadityAha-lobho na sevitavyaH, kasmAdityata Aha-lubdho-lobhavAn lolo-vrate cazcalo bhaNedalIkaM, etadeva viSayabhedenAha-kSetrasya vA-grAmAdeH kRSibhUmevA vAstunogRhasya 'karaNa'si kRte-hetoH lubdho lolo bhaNedalIka, evamanyAnyapyaSTasUtrANi netavyAni, navaraM kIrsi:khyAtiH lobhasya-auSadhAdiprApteH kRte tathA RddheH-parivArAdikAyAH sIyastha-zItalacchAyAdisukhahetoH kRte tathA zayyAyA-basateH yatra vA prasAritapAdaiH supyate sA zayyA tasyai saMstArakasya bA-aItRtIyahaIstasya kambalakhaNDAdeH kRte pAdaprogchanasya-rajoharaNasya kRte upasaMharannAha-anyeSu ca evamAdiSu bahupu kAraNa zatevityAdi vyaktameva 3 / 'cautthanti caturtha bhAvanAvastu yat 'na bhAiyavati na bhettavyaM na bhayaM vidheyaM iti, yato bhItaM bhayAta prANinaM khuriti vAkyAlaGkAre bhayAni-vividhA bhItayaH 'atititi AgacchaMti, & // 120 // kiMbhUtaM bhItaM?-lahaya'ti laghukaM satvasAravarjitatvena tucchaM kriyAvizeSaNaM vedaM tena laghuka-zIghaM, tathA bhiitH| [37] ~441
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [2] ---------------------- mUlaM [25] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [25] dIpa anukrama [37] advitIyaH-sahAyo na bhavatItyarthaH manuSyo-naraH, tathA bhIto bhUtairvA-pretaiyate-adhiSThIyate, tathA bhIto' nyamapi bheSayet, tathA bhItaH tapaHpradhAnaH saMghamaH tapAsaMyamastamapi huralaGkAre muzcet-tyajet alIkamapi TrayAditi hRdayaM, ahiMsAvirUpatvAt saMyamasya, tathA bhItazca bhara na nistareta, tathA satpuruSaniSevitaM ca mAmArga-dharmAdipuruSArthopAya bhIto na samartho'nucaritu-Asevita, yata evaM tasmAt 'na bhAiyabvati na bhettavyaM / "bhayassa vIsi bhayaheto hyAt duSTatiryamanuSyadevAdeH, tathA AtmodbhavAdapi netyAha-vAhissa batti vyAdheH krameNa prANApahAriNaH kuSThAdeH rogAdvA-zIghrataraprANApahArakAca jvarAdeH jarAyA vA mRtyovoM anyasmAdA tAdRzAnayotpAdakatvena byAdhyAdisadRzAd iSTaviyogAdekasmAditi, vAcanAntare idamadhItaM anyasmAdA evamAdIti, etannigamayannAha-evaM dhairyeNa-sattvena bhAvito bhavatyantarAtmA-jIvaH, kiMvidhA ? ityAha'saMjae'tyAdi pUrvavat 4 / 'paMcamagaMti paJcamakaM bhAvanAvastviti gamyate, yaduta hAsyaM na sevitavya-parihAso na sAvidheyaH, yataH alIkAni-sadbhutArthanihavarUpANi 'asaMtagAI ti asanti asadbhatArthAni vacanAnIti gakAmyate azobhanAni vA azAntAni vA-anupazamapradhAnAni 'jalpanti' bruvate 'hAsaitatti hAsavantaH parihAsakAriNaH paribhavakAraNaM ca hAsya-apamAnanAheturityarthaH, paraparivAdaH-anyadUSaNAbhidhAnaM priya-iSTo yatra tattathA tadvidhaM ca hAsyaM, parapIDAkArakaM ca hAsyamiti vyaktaM, "bheyavimuttikAraka catti bhedaH-cAri21trabhedo vimUrtizca-vikRtanayanavadanAditvena vikRtazarIrAkRtiH tayoH kArakaM yattattathA, taca hAsyaM, athavA RES ~442~
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [2]---------------------- mUlaM [25] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [25]] dIpa anukrama [37] praznavyAka-rAjadantAdidarzanAdvimukta-mokSamArgasya bhedakArakamiti vAcye bhedavimuktikArakamityuktaM, anyo'nyajanitI natA2saMvarAra0 zrIa- ca-parasparakRtaM ca bhaveddhAsyaM yatastato'nyo'nyagamanaM ca-parasparasyAbhigamanIyaM ca bhavet marma-pracchannapAradAryAdi dhyayane bhayadeva0 181 duzceSTitaM, tathA'nyo'nyagamanaM ca-parasparAdhigamyaM ca bhavetkarma-lokanindyajIvanavRttirUpaM 'kandappAbhiyoga-13 satyavratavRttiH gamaNaM ca'tti kandarpAzca-kAndarpikA devavizeSA hAsyakAriNo bhANDamAyA AbhiyogyAzca-abhiyogAhI bhAvanA ClAdezakAriNo devAH eteSu gamanaM-gamanaheturyattattathA taca bhavedAsya, ayamabhiprAyo-hAsyaratisAdhudhAri-da // 121 // sU025 bhAbalezaprabhAvAvepUtpacamAnaH kAndarpikepu AbhiyogikeSu cotpadyate na mahaddhikeviti hAsthamanAyeti, AhA ca-"jo saMjaovi eyAsu appasatthAsu vahai kahiMci / so tavihesu gacchai niyamA bhaio caraNahI-| dANo // 1 // " [pasaMyato'pyetAsu aprazastAsu varttate kathaJcit / sa tadvidheSu gacchati niyamAd bhaktAraNahInaH // 1 // ] 'eyAsu'tti kandarpAdibhAvanAkhiti, tathA 'AsuriyaM kibvisattaM ca jaNeja hAsaM'ti 'Asuriyanti asurabhAvaM 'kibdhisatta'ti cANDAlaprAyadevavizeSatvaM cA vikalpe janayet-mApayet janmAntarahAsyakAricAritrajIvaM hAsyaM-hAsA, yasmAdevaM tasmAddhAsaM na sevitavyamiti, athaitannigamanamAha-evamuktena hAsa varjanaprakAreNa maunena-vacanasaMyamena bhAvito bhavantyantarAtmA saMyatAdivizeSaNaH, 'evamiNamityAdyadhyayana18|nigamana pUrvAdhyayanavadyAkhyeyamiti / praznavyAkaraNAGgasya saptamAdhyayanavivaraNa samAptamiti / / // 121 // C ASSES atra dvitiye zrutaskandhe dvitiyam adhyayanaM parisamAptaM atha dvitiye zrutaskandhe tRtIyaM adhyayanaM "dattAnujJA" Arabhyate ~443~
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [26] dIpa anukrama [38] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandhaH [2], adhyayana [ 3 ] mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH tRtIyasaMvarAtmakamaSTamamadhyayanaM vyAkhyAtaM mRSAvAdasaMvarAkhyaM dvitIyaM saMvarAdhyayanaM, atha sUtrakramasambaddhamathavA'nantarAdhyayane mRSAvAdaviramaNamuktaM tavAdantAdAnaviramaNavatAmeva sunirvAhaM bhavatItyadattAdAnaviramaNamathAbhidhAnIyaM bhavatIti tadamena pratipAdyata ityevaMsambaddhamadattAdAna saMvarAkhyaM tRtIyaM saMvarAdhyayanamArabhyate, asya cedamAdisUtram - jaMbU ! dattamaNNAyasaMvaro nAma hoti tatiyaM subdhatA ! mahanvataM guNavyataM paradavvaharaNa paDiviraikaraNajutaM aparimiyamaNaMta tahANugayama hicchamaNatrayaNakalusa AyANamuniggahiyaM susaMjamiyamaNahatthapAyanibhiyaM niggaMdha peDikaM niruttaM nirAsavaM niSbhayaM vimuttaM uttamanaravasabhapavarabalavagasuvihitajaNasaMmataM paramasAhudhammacaraNaM jattha ya gAmAgaranagaranigamakheDa kabbaDa maDaMba doNamuhasaMvAhapaTTaNAsamayaM ca kiMci davyaM maNimuttasilapavAlakaMsa dUsarayayavarakaNagarayaNamAdiM paDiyaM pamhu viSpaNa na kappati kassati kahe vA gevhiDaM vA ahiratnasuvannikeNa samaleDukaM caNeNaM apariggahasaMbuDeNaM logaMmi vihariyacvaM, jaMpiya hojAhi davyajAtaM khalagata khetagataM rannamaMtaragataM vA kiMci puSphaphalatayappavAlakaMdamUlataNakaTusakarAdi appaM ca bahuM ca aNuM ca thUlagaM vA na kappatI uggahaMmi adiNNaMmi givhiDaM je haNi haNi uggahe aNunnaviya geNDiyAM vajjeyabyo samvakAla aciyatadharappaveso aciyattabhattapANaM aciyattapIDha phalaga sejjAsaMthAragavatthapattakaM baladaMDa gara yaharaNa Education Internationa atha dvitiye zrutaskandhe tRtIyaM adhyayanaM "dattAnujJA" Arabhyate " adattAdAnavirati" nAmaka tRtIyaM saMvara-dvAraM adattAdAna - viramaNasya svarUpaM For Praise Only ~444~ ( * % % % % %%
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [26] dIpa anukrama [38] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 (mUlaM + vRttiH) zrutaskandhaH [2], adhyayana [ 3 ] mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka- 4 ra0 zrIa bhayadeva0 vRttiH / / 122 / / nisejacolapaTTagamuhapottiyapAyapuMchaNAi bhAyaNamaMDovahiuvakaraNaM paraparivAo parassa doso paravavaeseNaM jaM ca geNes parassa nAsei jaM ca sukayaM dANassa ya aMtarAtiyaM dANavipaNAso pesunnaM caiva maccharitaM ca, jeviya pIDhaphalagasejjAsaMghAragavatthapAya kaMbalamuhapottiyapAya puMchaNAdibhAyaNabhaMDobahivakaraNaM asaMvibhAgI asaMgaharutI tavateNe ya vaiteNe ya rUvateNe ya AyAre caiva bhAvateNe ya sahakare jhaJjhakare kalahakare berakare vikahakare asamAhikare yA appamANabhotI satataM aNubaddhabere va nizcarosI se tArisae nArAhae vayamiNaM, aha kerisae puNAI ArAhae vayamiNaM ?, je se ubahibhattapANasaMgrahaNadANakusale acaMtavAlabdhalagilANavuDukhamake pavattiAyariyauvajjhAe sehe sAhammike tavassIkulagaNasaMghaceiyaTTe ya nijjaraTThI veyAva aNiriyaM dasavihaM bahuvihaM kareti, na ya aciyattasta gihaM pavisai na ya azviyattassa geNDi bhakttapANaM na ya aciyattassa sevA pIDhaphalagasejjAsaMthAragavatthapAya kaMba laDaM Da gara ya haraNAni sejja cola paTTayamuhapottiyapAyapuMchaNAibhAyaNamaMDovahiubagaraNaM na ya parivArya parassa jaMpati Na yAvi dose parassa geNhati paravavaeseNavi na kiMci geNhati na ya vipariNAmeti kiMci jaNaM na yAvi NAseti dinnamukathaM dAUNa ya na hoi pacchAarrar saMbhAgasIle saMggoggahakusale se tArisate ArAhate vayamiNaM, imaM ca paradavvaharaNa veramaNaparirakkhayAe pAvayaNa bhagavayA sukahitaM attahitaM pecAbhAvitaM AgamesibhadaM suddhaM neyAvayaM akuDilaM aguttaraM savvadukkhapAvANa viovasamaNaM, tassa imA paMca bhAvaNAto tatiyasta hoMti paradavvaharaNavaramaNapari adattAdAna- viramaNasya svarUpaM For Parts Only ~ 445~ 3 dharmadvAre sabhAvanAkamadattA dAnavira - maNaM sU0 26 // 122 // wor
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [26] dIpa anukrama [38] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandhaH [2], adhyayana [ 3 ] mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH y%%%%% %%*% ** 4.4% ucation internation rakkhaNaTTayAe, paDhamaM devakulasa bhappavAvasaharukakha mUla ArAmakaMdarAgaragiriguhA kamma ujjANa jANasAlA kuvitasAlAmaMDavannagharasANaleNaAvaNe annaMmi ya evamAdiyaMmi dagamaTTiyacI jaharitatasapANaasaMsatte ahAkaDe phAsue vivitte pasatthe vassae hoi vihariyAM, AhAkammabahule ya je se AsitasaMmajji ussittasohiyachAliMpaNaaNuliMpaNa jalaNabhaMDacAlaNa aMto vahiM ca asaMjamo jattha bahatI saMjayANa aTTA vajjeyacco hu uvassao se tArisae suttapaDikuDe, evaM vivittavAsavasahi samitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA nicaM ahikaraNakaraNakArAvaNapAvakammavirato dattamaNunnAya oggaharutI vitIyaM ArAmujANakANaNavaNappadesabhAge jaM kiMci ikaDaM va kaThiNagaM ca jaMtugaM ca parAmerakuccakusaDagbhapalAla mUya gavakayapuSpaphalatayappAkaMdamUlataNakaTTasakarAdI geNhai sejjovahissa aTThA na kappae uggahe adinaMmi giNhe je haNi haNi u annaviya geSvaM evaM uggahasamitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA nizcaM ahikaraNakaraNakArAvaNapAvakammavirate dattamaNunnAya oggaharutI / tatIyaM pIDhaphalaga sejjA saMdhAragaTTayAe rukkhA na chiMdiyacvA na chedaNeNa bheyaNeNa sejjA kArecaNyA jasseva uvarasate vasejja sejjaM tattheva gavesejjA na ya visamaM samaM karejA na nivApavAgataM na samasagesu khubhiyavyaM aggI dhUmo na kAyacvo evaM saMjamabahule saMvarabahule saMbuDabahule samAhibahule dhIre kAraNa phAsayaMto sayayaM ajjhaSpajjhANajutte samie ege careja dhammaM, evaM sejjAsamitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA nicaM ahikaraNakaraNakArAvaNapAvakammavirate dattamaNunAyauggaharutI / ca adattAdAna- viramaNasya svarUpaM For Plata Use Only ~ 446~ Antrary org
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata + sUtrAMka [26] vRttiH dIpa + anukrama praznabyAka utthaM sAhAraNapiMDapAtalAbhe bhotsaba saMjaeNa samidaM na sAyasUyAhi na kharca Na vegitaM na turiyaM na ca- 3 dharmadvAre ra0zrIabalaMna sAhasaM na ya parasta pIlAkarasAvajaM taha bhottavaM jaha se tatiyavayaM na sIdati sAhAraNapiMDapAya sabhAvanAbhayadeva0 lAbhe suhumaM adizAdANavayaniyamaveramaNa, evaM sAhAraNapiMDavAyalAbhe samitijogeNa bhAvito bhavati aMta kamadattArappA nicaM ahikaraNakaraNakArAvaNapAvakammavirate dattamaNunnAya ugghrutii| paMcamagaM sAhammie viNao parva dAnavirajiyabyo upakaraNapAraNAsu viNao paMujiyavyo vAyaNapariyaNAsu viNao pajiyabyo dANagahaNapucchaNAsu maNaM // 123 // viNao pauMjiyavyo nikkhamaNapavesaNAsu viNao pauMjiyagbo annesu ya evamAdisu bahusu kAraNasaesu sU026 viNao pajiyabbo, viNovi tavo tavovi dhammo tamhA viNao pauMjiyabbo gurusu sAsu tavassIma ya, evaM viNateNa bhAvio bhavai aMtarappA Nicca adhikaraNakaraNakArAyaNapAvakammavirate dttmnnunnaayjgghruii| evamiNa saMgharassa dAraM samrma saMvariyaM hoi supaNihiyaM evaM jAva ApaviyaM sudesitaM pasatthaM // (sU026)tatiyaM saMvaradAraM samataMtivemi // 3 // 'jaMbU' ityAdi jambUrityAmantraNaM 'dattANunAyasaMvaro nAma'tti dattaM ca-vitIrNamannAdikamanujJAtaM ca-pratihA-15 hArikapIThaphalakAdi grAhyamiti gamyate ityevaMrUpaH saMvaro dattAnujJAtasaMvara ityevaMnAmakaM bhavati tRtIyaM saMvaradvA-18 ramiti gamyate, he suvrata! jambUnAman ! mahAvratamidaM, tathA guNAnAM-aihikAmuSmikopakArANAM kAraNabhUtaM vrataM // 123 // PlguNavataM, kiMkharUpamityAha-paradravyaharaNaprativiratikaraNayuktaM tathA aparimitA-aparimANadravyaviSayA anantA [38] ka ~447~
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [26] dIpa anukrama cA-akSayA yA tRSNA-vidyamAnadravyAvyayecchA tayA yadanugataM mahecchaMca-avidyamAnadravyaviSaye mahAbhilASA yanmano-mAnasaM vacanaM ca-vAk tAbhyAM yatkaluSaM-paradhanaviSayatvena pAparUpamAdAnaM-grahaNaM tatsuSTu nigRhItaM|niyamitaM yatra tattathA, susaMyamitamanasA-saMvRtena cetasA hetunA hastau ca pAdau ca nibhRtI-paradhanAdAnavyApArAduparatI yatra tatsusaMyamitamanohastapAdanibhRtaM, anena ca vizeSaNadvayena manovAkAyanirodhaH paradhanaM prati darzitaH, tathA nirgranthaM-nirgatavAdyAbhyantaragranthaM naiSThika-sarvadharmaprakarSaparyantavarti nitarAmuktaM sarvaharu|pAdeyatayeti niruktaM avyabhicaritaM vA nirAzravaM-karmAdAnarahitaM nirbhayaM-avidyamAnarAjAdibhayaM vimuktaMlobhadoSatyaktaM uttamanaravRSabhANAM 'pavarabalavaga'tti pradhAnabalavatAM ca suvihitajanasya ca-musAdhulokasya sammata-abhimataM yattattathA, paramasAdhUnAM dharmacaraNa-dharmAnuSThAnaM yattattathA, yatra ca tRtIye saMvare grAmAkaranagaranigamakheTakarbaTamaDambadroNamukhasaMvAhapattanAzramagataM ca grAmAdivyAkhyA pUrvavat kizcidU-anirdiSTakharUpaM dravyaM, tadevAha-maNimauktikazilApravAlakAMsyadRSyarajatavarakanakaratnAdi, kimityAha-patitaM-bhraSTaM 'pamhuhIti vismRtaM vipraNaSTaM-svAmirgaveSayadbhirapi na prApta na kalpate-na yujyate kasyacit asaMyatasya saMyatasya vA kathayituM vA-pratipAdayituM adattagrahaNapravartanaM mA bhUditikRtvA grahItuM bA-AdAtuM tannivRttatvAtsAdho, yataH sAdhunaivaMbhUtena vihartavyamityata Aha-hiraNyaM-rajataM suvarNa ca-hema te viyete yasya sa hiraNyasuvarNika-18 stanniSedhenAhiraNyasuvarNikastena, same-tulye upekSaNIyatayA leSTukAzcane yasya sa tathA tena, aparigraho [38] ~448~
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [26] vRttiH dIpa anukrama praznavyAka dhanAdirahitaH saMvRtazcendriyasaMvareNa yaH so'parigrahasaMvRtastena, loke-martyaloke viharttavyaM-AsitavyaM saJca-18| dharmadvAre ra0 zrIa- ritavyaM vA sAdhuneti gamyate, yadapi ca bhaved dravyajAtaM-dravyaprakAraH khalagataM-dhAnyamalanasthAnAzritaM kSetra- sabhAvanAbhayadevalAgataM-karSaNabhUmisaMzritaM 'rannamantaragataM vatti araNyamadhyagataM vA, vAcanAntare jalathalagayaM khettamaMtaragayaMkamadattA vatti dRzyate, kizcid-anirdiSTavarUpaM puSpaphalavakapravAlakandamUlatRNakASThazarkarAdIti pratItaM alpaM vA dAnaviramUlyato bahu vA tathaiva aNu vA-stoka pramANataH sthUlakaM vA-tathaiva na kalpate-na yujyate avagrahe-gRhastha- 4 maNaM [NDilAdirUpe adatte-khAminA'nanujJAte grahItuM-AdAtuM je iti nipAtaH, grahaNe niSedha ukto'dhunA tadvidhi sU0 26 mAha-'haNi haNi'tti ahanyahani pratidinamityarthaH avagrahamanujJApya yatheha bhavadIye'vagrahe idaM idaM ca sAdhu-I samAyogyaM dravyaM grahISyAma iti pRSTena tatvAminA evaM kurutetyanumate satItyarthoM grahItavya-AdAtavyaM varja-18 yitavyazca sarvakAlaM 'aciyatta'tti sAdhUna pratyaprItimato yad gRhaM tatra yA pravezaH sa tathA 'aciyatta'tti aprItikAriNaH sambandhi yadbhaktapAnaM tattathA tarjayitavyamiti prakramA, tathA aciyattapIThaphalakazayyAsaM|stArakavastrapAtrakambaladaNDakarajoharaNaniSadyAcolapaTTakamukhapotikApAdayoJchanAdi pratItameva, kimevaMvidhabhe damityAha-bhAjana-pAtraM bhANDaM cA-tadeva mRnmayaM upadhizva-vanAdiH eta evopakaraNamiti samAsastadbarjayimatavyamiti prakramaH, adattameva khAminAunanujJAtamitikRkhA, tathA paraparivAdo-vikasthanaM vajeyitavya iti. // 124 // tathA parasya doSo-dUSaNaM dveSo vA varjayitavyaH, parivadanIyena dUSaNIyena ca tIrthakaragurubhyAM tayorananujJAtatve [38] ~449~
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: Taka prata sUtrAMka [26] dIpa anukrama mAnAdattarUpatvAditi, adattalakSaNaM hIdaM-'sAmIjIvAdattaM titthayareNaM taheva ya gurUhi ti [khAmijIvAdatte / tIrthakareNa ca tathaiva gurubhiH] tathA parasya-AcAryaglAnAdevyapadezena-vyAjena yaca gRhNAti-Adatte vaiyA-12 natyakarAdistattenAnyena ca varjayitavyaM, AcAryAdereva dAyakena dattatvAditi, na parasya-parasambandhi nAzayati matsarAdapar3hate yaca sukRtaM-sacaritamupakAraM vA tatsukRtanAzanaM varjayitavyaM, tathA dAnasya cAntarAyika-vino dAnavipraNAzo dattApalApaH, tathA paizUnyaM caiva-pizunakarma matsaritvaM ca-paraguNAnAmasahanaM tIrthakkarAyananujJAtatvAdarjanIyamiti, tathA 'je'vie'tyAdi yo'pi ca pIThaphalakazayyAsaMstArakavanapAtrakambalamukhapotikApAdaproJchanAdibhAjanabhANDopadhyupakaraNaM pratItyeti gamyate avisaMvibhAgI-AcAryaglAnAdInAmeSaNAguNa-IA vizuddhilabdhaM sanna vibhajate'sau nArAdhayati vratamidamiti sambandhaH, tathA 'asaMgaharui'tti gacchopagrahaka-4 rastha-pIThAdikasyopakaraNasyaiSaNAdoSavimuktasya labhyamAnasyAtmabharikhena na vidyate saGkahe ruciryasyAsAvasa-1 zAharuciH, 'tavavAiteNe yati tapazca vAka tapovAcI tayoH stena:-caurastapovAkastenA, tantra svabhAvato durvalAGga-13 managAramavalokya ko'pi kaJcana vyAkaroti-yathA bhoH! sAdho sa tvaM yaH zrUyate tatra gacche mAsakSapakA?, evaM pRSTe yo vivakSitakSapako'sannapyAha-evametat, athavA dhUrtatayA brUte-bhoH zrAvaka ! sAdhavaH kSapakA evaM bhavanti, zrAvakastu manyate-kathaM khayamAtmAnamayaM bhaTTArakA kSapakatayA niHspRhatvAt prakAzayatIti kRtvaivaMvidhamAtmoddhatyaparihAraparaM sakalasAdhusAdhAraNaM vacanamAviHkarotItyataH sa evAyaM yo mayA vivakSita ityevaM para-1 [38] ATMasturary.com ~450~
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [26] dIpa anukrama praznavyAka- sambandhi tapa Atmani parapratipattitaH sampAdayaMstapastena ucyate, evaM bhagavan ! sa tvaM vAgmmItyAdibhAvanayA dharmadvAre ra0 zrIa- parasambandhinI vAcamAtmani tathaiva sampAdayan vAstena ucyate, tathA 'rUvateNe yatti evaM rUpavantamupalabhya | sabhAvanAbhayadeva sa khaM rUpavAnityAdibhAvanayA rUpasteno, rUpaM ca dvidhA-zArIrasundaratA suvihitasAdhunepathyaM ca, tatra sAdhu-1 kamadattAvRttiH nepathyaM yathA-"deho rugA umanne jesiM jalleNa phAsiya aMga / maliNA ya colapaTTA donni ya pAyA sama- dAnavira kkhAyA // 1 // " deho rujAturaH avamamannaM yeSAM jallenAvilamaGgam / malinAzca colapaTTA dveca pAtre samA- maNaM // 125 // khyAte // 1 // ] tatra suvihitAkAraraJjanIyajanamupajIvitukAmo'suvihitaH suvihitAkAradhArI rUpastenA, sU026 'AyAre ceca'tti AcAre-sAdhusAmAcAryA viSaye steno yathA sa tvaM yastatra kriyAruciH zrUyate ityAdibhA-18 vanA tathaiva, "bhAvateNe yatti bhAvasya-zrutajJAnAdivizeSasya steno bhAvasteno yathA kamapi kasyApi zrutavize-18 ghasya vyAkhyAnavizeSamanyato bahuzrutAdupazrutya pratipAdayati yathA'yaM mayA'pUrvaH zrutaparyAyo'bhyUhito nAnya kA evamabhyUhituM prabhuriti, tathA zabdakaro-rAtrI mahatA zabdenollApakhAdhyAyAdikArako gRhasthabhASAbhASako vA,||| tathA jhaNjhAkaro yena yena gaNasya bhedo bhavati tattatkArI yena ca gaNasya manoduHkhamutpadyate tadbhASI, tathA kalahakaraH kalahahetubhUtakatsevyakArI, tathA cairakaraH pratItaH vikathAkArI-sapAdikathAkArI asamAdhikAraka:-11 cittAkhAsthyako khasya parasya vA, tathA sadA apramANabhojI-dvAtriMzaskavalAdhikAhArabhoktA satatamanu-18 M // 125 // baddhavairazna-santatamanubaddhaM prArabdhamityarthaH vairaM-vairikarma yenasa tathA, tathA nityaropI-sadAkopaH, 'se tArise tti [38] ACCORG REmiratinthiamitana Inditurary.org ~451~
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [26] dIpa anukrama sa tAdRzaH-pUrvoktarUpaH 'nArAhae vayamiNa ti nArAghayati na niraticAraM karoti vrataM-mahAvratamidaM-adattAnAdAnaviratirUpaM, khAmyAdibhirananujJAtakAritvAtsasyeti / 'aha kerisaetti atha paripraznArthaH, kIdRzaH punaH |'AI'ti alaGkAre ArAdhayati vratamidaM?, iha prazne uttaramAha-je se'ityAdi yo'sAvupadhibhaktapAnAnAM dAnaM ca saGgrahaNaM ca tayoH kuzalo-vidhijJo yaH sa tathA, bAlazca durbalazcetyAdisamAhAradvandvastato'tyantaM yahAladurbalaglAnavRddhakSaparka tattathA tatra viSaye caiyAvRttyaM karotIti yogaH, tathA pravRttyAcAryopAdhyAye iha dvandvaikatvAt pravRttyAdiSu, tatra pravRttilakSaNamidaM-"tavasaMjamajogesuM jo jogo tattha taM pavattei / asahuMca niyattei gaNatattillo pavittI u||1||[tpaasNymyogessu yo yatra yogyastaM tatra pravartayati / asahaM ca nivartta-| yati gaNacintakaH prvRttiH||1||] itarI pratItI, tathA 'sehe'tti zaikSe-abhinavapravajite sAdharmike-samAna-| dharmake liGgapravacanAbhyAM tapakhini-caturthabhaktAdikAriNi tathA kulaM-gacchasamudAyarUpaM candrAdikaM gaNa:kulasamudAyaH koTikAdikaH saGkaH-tatsamudAyarUpaH caityAni-jinapratimA etAsAM yo'rthaH-prayojanaM sa tathA tatra ca nirjarArthI-karmakSayakAmaH vaiyAvRttya-vyAvRttakarmarUpamupaSTambhanamityarthaH anizritaM-kIrtyAdinirapekSa dazavidhaM-dazaprakAraM, Ah ca-"veyAvacaM vAvaDabhAvo iha dhammasAhaNanimittaM / annAiyANa vihiNA saMpAyaNamesa bhAvatyo / // 1 // Ayariya 1 uvajjhAe 2 thera 3 tabassI 4 gilANa 5 sehANaM / sAhammiya 7 kula 8 gaNa 9 saMgha 10 saMgayaM tamiha kAyabvaM // 2 // " ti [vaiyAvRttyaM vyAptabhAvaH iha dharmasAdhanani [38] ~452~
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [26] dIpa anukrama praznavyAka-mittaM anAdikAnAM vidhinA' saMpAdanaM eSa bhAvArthaH // 1 // AcAryopAdhyAyasthaviratapakhiglAnazaikSANAm / dharmadvAre 20zrIa-INsAdharmikakulagaNasaMghasaMgataM yat tadiha kataivyaM // 2 // ] bahuvidha-bhaktapAnAvidAnabhedenAnekaprakAraM karo-1 sabhAvanAbhayadeva0tIti, tathA na ca-naiva ca 'aciyattassatti aprItikAriNo gRhaM pravizati, na ca-naiva ca 'aciyattassa' ttikamadattAvRttiH aprItikAriNaH sataM gRhNAti bhaktapAnaM, na ca 'aciyattassasi agrItikartuH sevate-bhajate pIThaphalakazayyA- dAnavira sNstaarkvkhpaatrkmbldnnddkrjohrnnnissdyaacolpttttkmukhpotikaapaadpronychnaavibhaajnbhaannddopdhyupk||126|| raNaM, tathA na ca parivAdaM parasya jalpati, na cApi doSAn parasya gRhAti, tathA paravyapadezenApi-glAnAdi- sU026 vyAjenApi na kiJcid gRhNAti, na ca vipariNamayati-dAnAdidharmAdvimukhIkaroti kazcidapi janaM, na cApi nAzapati-apahabadvAreNa dattasukRtaM-vitaraNarUpaM sucaritaM parasambandhi, tathA datvA ca deyaM-kRtvA vaiyAcyAdikArya na bhavati pazcAttApika:-pazcAttApavAn, tathA saMvibhAgazIla:-labdhabhaktAdisaMvibhAgakArI tathA saGghahe-ziSyAdisaGgrahaNe upagrahe ca-teSAmeva bhakta zrutAdidAnenopaSTambhane yaH kuzalaH sa tathA 'se tArise'tti sa tAdRzaH ArAdhayati vratamidaM-adattAdAnaviratilakSaNaM, 'ima cetyAdi imaM ca-pratyakSaM prvcnmitismbndhH| paradravyaharaNaviramaNasya parirakSaNa-pAlanaM sa evArthastadabhAvastasA tasyaiva pravacana-zAsanamityAdi vaktavya | yAvat 'parirakkhaNaTThayAe'tti 'paDhamati prathama bhAvanAvastu viviktavasativAso nAma, tatrAha-devakulaM-pratItaM // 126 // |sabhA-mahAjanasthAnaM prapA-jaladAnasthAnaM Avasatha:-parivrAjakasthAnaM vRkSamUlaM pratItaM ArAmo-mAdhavIla [38] ~453~
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [26] dIpa anukrama tAzupato dampatiramaNAzrayo vanavizeSaH kandarA-darI Akaro-lohAyutpattisthAnaM giriguhA-pratItA karma| antayetra sudhAdi parikapate udyAnaM-puSpAdimahakSasaGkalamutsavAdI bahujanabhogyaM paanshaalaa-rdhaadigRhN| kupitazAlA-tulyAdigRhopaskarazAlA maNDapo-yajJAdimaNDapaH zUnyagRhaM imazAnaM ca pratItaM lyn-shailgRhN| ApaNa:-paNyasthAnaM eteSAM samAhAradvandvastatastatra anyamizcaivamAdike-evaMprakAre upAzraye bhavati vihata-| sAvyamiti sambandhaH, kiMbhUte?-uda-udakaM mRttikA-pRthivIkAyaH bIjAni-zAlpAdIni haritaM-dUvAdivana spatinasamANA-dIndriyAdayaH terasaMsaktA-asaMyukto yaH sa tathA tatra, yadhAkRte-gRhasthena khArtha nivettite |'phAsuetti pUrvoktaguNayogAdeva prAmuke-nirjIva vivikte-khyAdidoSarahite ata eva prazaste upAzraye ba-12 sato bhavati vihartavya-AsitavyaM, yAdRze punarnAsitavyaM tathA'sAvucyate-'AhAkammabahule yati AdhayA| -sAdhUnAM manasyAdhAnena sAdhUnAzrityetyarthaH yatkarma-pRthivyAdyArambhakriyA tadAdhAkarma, Aha ca-"hiya-| mAyami samAhe egamaNegaM ca gAhagaM jaMtu / vahaNaM kareha dAyA kAyANa tamAhakammaM tu // 1 // " [hadaye samA-1 dhAyakamanekaM ca grAhakaM yattu / vadhaM karoti dAtA kAyAnAM tadAdhAkarma // 1 // ] tena bahulA-pracurastadvA bahulaM yatra sa tathA, 'je setti ya evaMvidhaH sa varjayitavya evopAzraya iti sambandhaH, anena mUlaguNAzuddhasya parijahAra upadiSTaH, tathA 'Asiya'tti Asikta-AsecanamISadakacchaka ityarthaH 'saMmajjiyatti sammArjanaM zalAkAhastena kacavarazodhana utsitaM-atyartha jalAbhiSecanaM 'sohiya'tti zobhanaM candanamAlAcatuSkA [38] ~454~
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [26] dIpa anukrama [38] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 (mUlaM + vRttiH) zrutaskandhaH [2], adhyayana [ 3 ] mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka ra0 zrIa bhayadeva0 // 127 // raNAdinA zobhAkaraNaM 'chAyaNa'ti chAdanaM darbhAdipaTalakaraNaM 'dUmaNa'tti seTikayA dhavalanaM 'liMpaNa'ti chagaNAdinA bhUmeH prathamato lepanaM 'aNuliMpaNaM'ti sakullitAyA bhUmeH punarlepanaM 'jalaNaM'ti zaityApanodAya vaizvAnarasya jvalanaM zodhanArthaM vA prakAzakaraNAya yA dIpaprabodhanaM 'bhaMDacAlaNa'tti bhANDAdInAM pITaravRttiH * kAdInAM paNyAdInAM vA tatra gRhasthasthApitAnAM sAdhvartha cAlanaM sthAnAntarasthApanameteSAM samAhAradvandvaH vibhaktilopazca dRzyaH, tata AsiktAdirUpaH antarbahizca - upAzrayasya madhye amadhye ca asaMyamo - jIvaOM virAdhanA patra - yasminnupAzraye varttate bhavati saMyatAnAM sAdhUnAmarthAya hetave 'bajjeyabvo hRtti varjitavya * eva upAzrayo vasatiH sa tAdRzaH sUtrapratikuSTaH- AgamaniSiddhaH, prathamabhAvanAM nigamayannAha evamuktenAnudhAnaprakareNa vivikto - lokadrayAzritadoSavarjito viviktAnAM vA nirdoSANAM vAso nivAso yasyAM sA viviktavAsA sA cAsau vasatizca viviktavAsavasatistadviSayA yA samitiH- samyakpravRttistayA yo yogaH -sambandhastena bhAvito bhavatyantarAtmA, kiMvidha ityAha-nityaM sadA'dhikriyate adhikArIkriyate durga| tAvAtmA yena tadadhikaraNaM-duranuSThAnaM tasya yatkaraNaM kArApaNaM ca tadeva pApakarma-pApopAdAnakriyA tayovirato yaH sa tathA tathA datto'nujJAtazca yo'vagrahaH - avagrahaNIyaM vastu tatra ruciryasya sa tatheti 1 / 'vIyaMti dvitIyaM bhAvanAvastu anujJAtasaMstArakagrahaNaM nAma, tacaivam - ArAmo-dampatiramaNasthAnabhUtamAdhavIlatAdigRhayuktaH uthAnaM-puSpAdimadRkSasakulAdI utsavAdI bahujanabhogyaM kAnanaM-sAmAnyavRkSopetaM nagarAsanaM ca Ja Eucation Internationa For Parts Only ~455~ 2 dharmadvAre sabhAvanAkamadattAdAnavira - maNaM sU0 26 // 127 // www.brary.org
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata %% sUtrAMka % [26] dIpa vana-nagaraviprakRSTaM eteSAM pradezarUpo yo bhAgaH sa tathA tatra yatkiJciditi-sAmAnyenAvagrahaNIya vastu, tadeva vizeSeNAha-ikaDaM vA-DhaMDhaNasadRzaM tRNavizeSaM evaM kaThinakaM jantukaM ca-jalAzayaja tRNavizeSameva parNamityarthaH tathA parA-tRNavizeSaH merA tu-muJjasarikA kUrcI-yena tRNavizeSeNa kuvindAH kUrcAn kurvanti kuzadarbhayorAkArakRto vizeSaH palAlaM-kamavAdInAM mUyako-medapAdaprasiddhastRNavizeSaH balbajaH-tRNavizeSaH puSpaphalavakapravAlakandamUlatRNakASThazarkarAH pratItAstataH parAdInAM dvandvaH punastA Adiryasya tattathA tad gRhNAtiAdate, kimarthaM ?-zayyopadheH-saMstArakarUpasyopadherathavA saMstArakasyopAdhezvArthAya-hetave, iha taditi zeSo dRzyA, tatastanna kalpate-na yujyate avagrahe-upAzrayAntarsini avanAye vastuni adaro-ananujJAte zayyAdAyinA 'gihiu~ jetti grahItu-AdAtuM je iti nipAtaH, ayamabhiprAya:-upAzrayamanujJApya tanmadhyagataM tRNAdyapyanujJApanIyaM, anyathA tadagrAhyaM syAditi, etadevAha-'haNi haNi'tti ahani 2-pratidivasa, ayamabhiprAya:upAzrayAnujJApanAdine 'uggahati avagrAhyamikkaDAdi anujJApya grahItavyamiti, 'eva'mityAdi nigamanaM prathamabhAvanAvadavaseyaM, nvrmvgrhsmitiyogen-avgrhnniiytRnnaadivissysmpkprvRttismbndhenetyrthH| taiyati tRtIyaM bhAvanAvastu zayyAparikarmavarjanaM nAma, tacaivaM-pIThaphalakazayyAsaMstArakArthatAyai vRkSA na chattavyAH na ca chedanena-sadbhUmyAzritavRkSAdInAM karttanena bhedanena ca teSAM pASANAdInAM cA zayyA-zayanIya kArayitavyA, tathA yasyaiva gRhapaterupAzraye-nilaye baseta-nivAsaM karoti zayyAM zayanIyaM tatraiva gaveSayet-mRgayet na ca viSamAM %4%2595% anukrama [38] % % % % For P OW ~456~
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [26] bhayadeva vRttiH dIpa // 128 // anukrama satI samAM kuryAt na nivAtapravAtotsukatvaM kuryAditi vartate, na ca daMzamazakeSu viSaye kSubhitavya-kSobhaH | dharmadvAre kAryaH, atazca daMzAdyapanayanArdha agnidhUmo vA na karttavyaH, evamuktaprakAreNa saMyamabahula:-pRthivyAdisaMrakSa- bhAvanANapracura saMvarabahula:-pANAtipAtAyAzravadvAranirodhapracuraH saMvRtabahula:-kaSAyendriyasaMvRtatvapracuraH samAdhi | kamadattAbahula:-cittavAsthyapracura dhIro-buddhimAn akSobho vA parISaheSu, kAyena spRzan na manorathamAtreNa, tRtIyaM | dAnavirasaMvaramiti prakramagamyaM, satataM-santatamadhyAtmani-AtmAnamadhikRtya AtmAlambanaM dhyAna-cittanirodhastena maNaM yukto yaH sa tathA, tatrAtmadhyAnaM amuko'haM amukakule amugasisse amugadhammaTThANaThiie na ya tabvirAhaNe sU026 tyAdirUpaM, 'samie'tti samitaH samitibhiH ekaH-sasahAyo'pi rAgAdyabhAvAt cared-anutiSThet dharma-cA|ritraM, atha tRtIyabhAvanA nigamayannAha-evaM-anantaroditanyAyena zayyAsamitiyogena-zayanIyaviSayasamyakpravRttiyogena zeSaM pUrvavat 3 / iha caturtha bhAvanAvastu anujJAtabhaktAdibhojanalakSaNaM, tavaivaM-sAdhAraNa:saGghATikAdisAdharmikasya sAmAnyo yaH piNDastasya bhaktAdeH pAtrasya ca-patahalakSaNasya upalakSaNatvAdupa dhyantarasya ca pAtre vA-adhikaraNe lAbho-dAyakAtsakAzAtprAptiH sa sAdhAraNapiNDapAcalAbhastatra sati bhobhaktabya-abhyavaharttavyaM paribhoktavyaM ca, kena kathamityAha-saMyatena-sAdhunA 'samiya'ti samyaka yathA ada sAdAnaM na bhavatItyarthaH, samyaktvamevAha-na zAkaspAdhika-sAdhAraNasya piNDasya zAkasUpAdhika bhoge bhujy-III||128|| mAne sATikAdisAdhoraNItirutpadyate tatastadadattaM bhavati, tathA 'na kharddhati pracuraM pracurabhojane'pyanIti [38] ~457~
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [26] dIpa anukrama [38] RSSCCU TrAva, pracurabhojanatA ca sAdhAraNe'pi piNDe bhojakAntarApekSayA begena bhujyamAne bhavatIti taniSedhAyAha-na vegitaM-grAsasya gilane vegavat na tvaritaM-mukhakSepe na capalaM-hastigrIvAdirUpakAyacalanavat na sAhasaM-avitarkitaM ata eva na ca parasya pIDAkaraM ca tassAvA ceti parapIDAkarasAvayaM, kiM bahunoktena?, tathA bhoktavyaM saMyatena nityaM yathA 'se' tasya saMyatasya tadvA tRtIyavrataM na sIdati-na bhrazyati, dUrakSaM cedaM sUkSmatvAdityata Aha-sAdhAraNapiNDapAtralAbhe viSayabhUte sUkSma-sunipuNamatirakSaNIyatvAdaNu, kiM tadityAhaadattAdAnaviramaNalakSaNena vratena yaniyamanaM-Atmano niyantraNaM tattathA, pAThAntare adattAdAnAntamitibuddhyA niyamena-avazyatayA yadviramaNaM-nivRttistattathA, etannigamanAyAha-evamuktanyAyena sAdhAraNapiNDapAtralAbhe viSayabhUte samitiyogena-sampakamavRttisambandhena bhAvito bhavatyantarAtmA, kiMbhUta ityAha-nica'mityAdi tathaiva 4|'pNcmgNti pazama bhAvanAvastu, kiMtadityAha-sAdharmikeSu vinayaH prayoktavyaH, etadeva viSayabhedenAha-'ubakaraNapAraNAsu'tti Atmano'nyasya vA upakaraNaM-lAnAdyavasthAyAmanyenopakArakaraNaM tacca pAraNA ca-tapasaH zrutaskandhAdizrutasya vA pAragamanaM upakArapAraNe tayovinayaH prayoktavyo, vinayazcecchAkArAdidAnena balAtkAraparihArAdilakSaNaH ekatrAnyatra ca gurvanujJayA bhojanAdikRtyakaraNalakSaNaH, tathA vAcanA-sUtragrahaNaM parivartanA-tasyaiva guNanaM tayovinayaH prayoktabyo bandanAdidAnalakSaNaH, tathA dAna-|| labdhasyAnnAdeAnAdibhyo vitaraNaM grahaNa-tasyaiva pareNa dIyamAnasyAdAnaM pracchanA-vismRtasUtrArthapraznaH etAsu %25A5%82%-54-64 ~458~
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama . (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [26] dIpa sU026 anukrama praznacyAka-vinayaH prayoktavyaH, tatra vAnagrahaNayorguvanujJAlakSaNaH pracchanAyAM tu vandanAdivinayaH, tathA niSkramaNapraveza- dharmadvAre 20 zrIa- nayovinayastu AvazyakInaSedhikyAdikaraNamadhavA hastaprasAraNapUrvakaM bhUpramArjanAnantarapAdanikSepalakSaNaH, kiM- sabhAvanAbhayadeva. bahunA ? pratyeka viSayabhaNanenetyata Aha-anyeSu caivamAdikeSu bahuSu kAraNazateSu vinayaH prayoktavyaH, kasmAde-18 kamadattAvRttiH vamityAha-vinayo'pi na kevalamanazanAdi tapaH api tu vinayo'pi tapo varttate, abhyantaratapobhedeSu paThitatvAta daanvir||129|| tasya, yadyevaM tataH kimata Aha-tapo'pi dharmaH, na kevalaM saMyamo dharmastapo'pi dhammoM vartate cAritrAMzatvAta maNaM tasya, yata evaM tasmAdvinayaH prayoktavyA, kevityAha-guruSu sAdhupu tapakhiSu ca-aSTamAdikAripu, vinayaprayoge | hi tIrthakarAyanujJAkharUpAdattAdAnaviramaNaM paripAlitaM bhavatIti, paJcamabhAvanAnigamanArthamAha-evamuktamyA-1 yena bhAvito bhavatyantarAtmA, kiMbhUtaM ?-nityamityAdi pUrvavat 5 / adhyayanArthopasaMhArArthamAha-'evamiNaM saMvarassa dAraM sammaM saMvariyaM hoi suppaNihiyaM imehiM paMcahiM kAraNehiM maNavayaNakAyaparirakkhiehiM nicaM AmaraNaMtaM ca esa jogo neyavyo dhitimayA matimayA aNAsavo akaluso acchiddo aparissAI asaM-13 kiliTTho suddho sabvajiNamaNunAo, evaM taiyaM saMvaradAraM phAsiyaM pAliyaM sohiyaM tIri kiTTi samma ArAhiyaM ANAe aNupAliyaM bhavai, evaM nAyamuNiNA bhagavayA paNNaviyaM parUviyaM pasiddhaM siddhavarasAsaNa- / / 139 // miNaM ApaviyaM sudesiyaM pasatyaM / / taiyaM saMvaradAraM samataM tibemi' idaM ca nigamanasUtraM pustakeSu kizcissA-1 [38] ~459~
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [1] ---------------------- mUlaM [26] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [26] kSAdeva yAvatkaraNena ca darzitaM, vyAkhyA cAsya prathamasaMvarAdhyayanavadavaseyeti / praznavyAkaraNAne samApsamaSTamAdhyayanavicaraNam // 3 // +c dIpa anukrama [38] atha caturthasaMvarAtmakaM navamamadhyayanam vyAkhyAtaM tRtIyaM saMvarAdhyayanaM, atha caturtha brahmasaMvarAkhyamArabhyate, asya ca pUrveNa saha sUtrakramakRta eva sambandho'thavA'nantarAdhyayane'dattAdAnaviramaNamuktaM tacca prAyo maithunaviramaNopetAnAM sukaraM bhavatIti tadi hAbhidhIyata ityayamaparaH, tadevaMsambandhasyAsyedamAdisUtram-- jaMga! eto ya baMbhaceraM uttamatavaniyamaNANadaMsaNacarittasammattaviNayamUlaM yamaniyamaguNappahANajuttaM himavaMtamahaMtateyamaMtaM pasaradhagaMbhIrathimitamajjhaM ajavasAhujaNAcaritaM mokkhamaggaM visuddhasiddhigatinilayaM sAsayamavvAbAhamapuNambhavaM pasatthaM somaM subhaM sivamacalamakkhayakaraM jativarasArakSitaM sucariya subhAsiya navari muNivarehiM mahApurisadhIrasUradhammiyadhitimaMtANa ya sayA visuddhaM bhavyaM bhavyajaNANacinna nissaMkiyaM nibhayaM nitasaM nirAyAsaM nirubalevaM niyutigharaM niyamaniSpakarSa tavasaMjamamUladaliyammaM paMcamahabbayasurakkhiyaM samitiguttiguttaM jhANavarakavADasukayamajhappadinnaphalihaM saMnaddhocchAiyaduggaipahaM sugatipahadesagaM ca cc atra dvitiye zrutaskandhe tRtIyaM adhyayanaM parisamAptaM atha dvitiye zrutaskandhe caturtha adhyayanaM "brahmacarya" Arabhyate "maithunaviramaNa" - nAmaka caturtha saMvara-dvAraM ~460~
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [27]] praznavyAkara0zrIabhayadeva vRttiH dharmadvAre sabhAvanAka brahmacaryam sU027 gAthA: 193 // loguttamaM ca vayamiNaM paumasaratalAgapAlibhUrya mahAsagaDaaragatuMdhabhUyaM mahAbiDimaruksaksaMdhabhUyaM mahAnagarapAgArakavADaphalihabhUyaM rajjupiNiddho va iMdaketU visuddhaNegaguNasapiNaddhaM jaMmi ya bhaggami hoi sahasA savaM saMbhaggamadhiyacunniyakusaliyapalaTTapaDiyakhaMDiyaparisaDiyaviNAsiyaM viNayasIlatavaniyamaguNasamUhaM taM baMbha bhagavaMtaM gahagaNanakkhattatAragANaM vA jahA uDupatI maNimuttasilappayAlarattarayaNAgarANaM ca jahA samuddo verulio va jahA maNINaM jahA mauDo ceva bhUsaNANaM vasthANaM ceva khomajuyalaM araviMda ceva pupphajeTuM gosIsaM ceva caMdaNANaM himavaMto ceva osahINaM sItodA ceva ninnagANaM udahIsu jahA sayaMbhuramaNo ruyagavara ceva maMDalikapabdhayANa pabare erAvaNa iva kuMjarANaM sIhobba jahA migANaM pavare pavakANaM ceva veNudeve dharaNo jaha paNNagaIdarAyA kappANaM ceva baMbhaloe sabhAsu ya jahA bhave suhammA Thitisu layasattamavya pavarA dANANaM ceva abhayadANaM kimirAu ceva kaMbalANaM saMghayaNe ceva bajArisabhe saMThANe ceva samacaraMse jhANesu ya paramasukANaM NANesu ya paramakevalaM tu siddhaM lesAsu ya paramasukkalessA titthaMkare jahA ceva muNINaM vAsesu jahA mahAvidehe girirAyA ceva maMdaravare baNesu jaha naMdaNavaNaM pavaraM dumesu jahA jaMbU sudaMsaNA vIsuyajasA jIya nAmeNa ya ayaM dIvo, turagavatI gayavatI rahavatI naravatI jaha vIsue ceva, rAyA rahie ceva jahA mahArahagate, evamaNegA guNA ahINA bhavaMti ekami baMbhare jaMmi ya ArAhiyami ArAhiyaM vayamiNaM savaM, sIlaM tavo ya viNao ya saMjamo ya khaMtI guttI muttI taheva ihaloiyapAraloiyajase ya kittI dIpa anukrama [39-43] ACASSESAX REmiraininthiana manasaram.org ~461~
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata satrAMka [27] gAthA: ya pazcao ya, tamhA nihupaNa baMbhacera cariyavvaM savyao vimuddhaM jAvajIvAe jAva seyavisaMjautti, evaM bhaNiyaM vayaM bhagavayA, taM ca ima-paMcamahabvayasubvayamUlaM, samaNamaNAilasAhusucinnaM / veravirAmaNapajjayasANaM, savvasamahamahodadhitirathaM // 1 // titthakarehi sudesiyamaggaM, narayatiricchavivajiyamagaM / sayapavittimanimmiyasAraM, siddhivimANaavaMguyadAraM // 2 // devanariMdanamaMsiyapUrya, savyajaguttamamaMgalamagaM / duddharisa guNanAyakameka, mokkhapahassa baDiMsakabhUyaM // 3 // jeNa suddhacarieNa bhavai subabhaNo susamaNo susAhU saisI samuNI sasaMjae sa eva bhikkhU jo suddhaM carati baMbhaceraM, imaM ca ratirAgadosamohapavaNakaraM kiMmajjhapamAyadosapAsasthasIlakaraNaM abhaMgaNANi ya tellamajaNANi ya abhikkhaNaM phakkhasIsakaracaraNavadaNadhovaNasaMvAhaNagAyakammaparimaddaNANulevaNacunnavAsadhUvaNasarIraparimaMDaNabAusikahasiyabhaNiyanaTTagIyavAi. yanaDanaTTakajAlamatapecchaNavelaMbaka jANi ya siMgArAgArANi ya annANi ya evamAdiyANi tavasaMjamabaMbhaceraghAtoSaghAtiyAI aNucaramANeNaM baMbhacera bajeyavvAI sabvakAlaM, bhAveyayo bhavai ya aMtarappA imehiM tavaniyamasIlajogehi niccakAlaM, kiM te?-aNhANakaadaMtadhAvaNaseyamalajalladhAraNaM mUNavayakesaloe ya khamadamaacelagakhuppivAsalAghavasItosiNakaTThasejAbhUminisejjAparagharapavesaladdhAvaladdhamANAvamANaniMdaNadaMsamasagaphAsaniyamatavaguNaviNayamAdiehiM jahA se ghirataraka hoi baMbhacera imaM ca avaMbhaceraviramaNaparirakkhaNayAe pAvayaNaM bhagavayA sukahiyaM peccAbhAvikaM AgamesibhaI suddhaM neyAuyaM akuDilaM aNuttaraM sabbadu dIpa anukrama [39-43] - -- --*15 ~462~
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [27] praznavyAka ra0 zrIabhayadeva0 vRttiH // 131 // 4 dharmadvAre sabhAvanAka brahmacaryam gAthA: ksapAyANa viusavarNa, tassa ibhA paMca bhAvaNAo caurathayasta hoMti abaMbhaceraveramaNapariraksaNaThayAe, paDhamaM sayaNAsaNagharaduvAraaMgaNaAgAsagavakkhasAlaabhiloyaNapacchavatthukapasAhaNakaNhANikAbakAsA avakAsA je ya vesiyANa acchaMti ya jattha ithikAo abhikkhaNaM mohadosaratirAgavalaNIo karhiti ya kahAbho bahuvihAo te'vihudhajjaNijjA itthisaMsattasaMkilihA annevi ya evamAdI adhakAsA te hu dhajjaNijjA jattha maNovimbhamo vA bhaMgo vA bhaMsago vA aTTa ruIca huja jhANaM taM taM vajeja vajjabhIrU aNAyataNaM aMtapaMtavAsI evamasaMpattavAsavasahIsamitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA AratamaNavirayagAmadhamme jiteMdie baMbhaceragutte 1 / vitiyaM nArIjaNassa majjhe na kaheyavA kahA vicittA vinyoyavilAsasaMpauttA hAsasiMgAraloiyakahavva mohajaNaNI na AvAhavivAhavarakahAviva itthIrNa vA subhagadubhagakahA causadica mahilAguNA na vanadesajAtikularUvanAmanevasthaparijaNakaha isthiyANaM annAvi ya evamAdiyAo kahAo siMgArakaluNAo tavasaMjamarSabhaceraghAtovaghAtiyAo aNucaramANeNaM baMbhaceraM na kaheyacyA na suNeyabvA na ciMteyavyA, evaM itthIkahaviratisamitijogeNaM bhAvito bhavati aMtarappA AratamaNavirayagAmadhamme jitiMdie baMbhaceragutte 2 / tatIya nArINa hasitabhaNitaM ceTThiyavipekkhitagaivilAsakIliyaM binyotiyanagItavAtiyasarIrasaMThANavanakaracaraNanayaNalAvannarUvajovvaNapayoharAdharavatthAlaMkArabhUsaNANi ya gujjhobakAsiyAI anANi ya evamAdiyAI tavasaMjamavaMbhaceraghAtovaghAtiyAI aNucaramANeNaM baMbhaceraM na cakkhusA na maNaptA na SRORSCOST * * dIpa anukrama [39-43] ~463~
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) sUtrAMka [27] , gAthA: anukrama [39-43] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [4] mUlaM [27] + gAthA: zrutaskandha: [2], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Education Internationa vayasA patthe vA pAvakammAI evaM itthIrUvaviratisamitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA AratamaNavirayagAmadhamme jiteMdie baMbhaceragutte 3 / cautthaM puNvaraya puSvakIliya pucva saMgaMthagaMdhasaMthuyA je te AvAhavivAhacalakesu ya tithi jannesu utsavesu ya siMgArAgAracAruvesAhiM hAvabhAva pala liyavikkhevavilAsasAliNIhiM aNukUlapemmikAhiM saddhiM aNubhUyA sayaNasaMpaogA udusuhavarakusumasurabhicaMdaNa sugaMdhivaravAsadhUvasuhapharisavatthabhUsaNaguNovaveyA ramaNijjAujjageyapauranaDana kajalamalamuhika belaMvaga kahagapavagalAsaga AikkhagalaMkharmakhatUNailatuMvacINiyatAlAyara pakaraNANi ya vahUNi mahurasaragItasussarAI annANi ya evamAdiyANi tavasaMjamavaMbhaceraghAtovaghAtiyAI aNucaramANeNaM baMbhaceraM na tAtiM samaNeNa labbhA dahuM na kahe navi sumariDaM je evaM pulvarayapuNyakIliyaviratisamitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA ArayamaNavira tagAmadhamme jiIdie baMbhaceragutte 4 / paMcamagaM AhArapaNIyaniddhabhoyaNavivajjate saMjate susAhU vavagayakhIradahisappinavanIyatelagulakhaMDa macchaMDikama humajjamaMsakhajja kavigatiparicattakayAhAre Na dappaNaM na bahuso na nitikaM na sAyasUpAhikaM na khaddhaM tahA bhottavyaM jaha se jAyAmAtA ya bhavati, na ya bhavati vigbhamo na bhaMsaNA ya dhammassa, evaM paNIyAhAraviratisamitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA ArayamaNaviratagAmadhamme jiIdie baMbhaceragutte 5 / evamiNaM saMvarassa dAraM sammaM saMvariyaM hoi supaNihitaM imehiM paJcahivi kAraNehiM maNavacaNakAya pariraktiehiM NicaM AmaraNaMtaM ca eso jogo Neyavvo dhitimayA matimayA aNAsavo For Parts Only ~464~
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [27] **251-94258 dharmadvAre sabhAvanAkaM | brahmacaryam sU027 + gAthA: praznavyAka-4 akaluso acchiddo aparissAvI asaMkiliTTho suddho savvajiNamaNunAto, evaM cautthaM saMvaradAraM phAsiyaM pAlitaM ra0zrIa- sohitaM tIrita kiTTitaM ANAe aNupAliyaM bhavati, evaM nAyamuNiNA bhagavayA pannaviyaM parUviyaM pasiddha bhayadeva siddhavarasAsaNamiNaM AvaviyaM sudesitaM pasatdhaM (sU0 27) cautthaM saMvaradAraM samattaMtibemi // 4 // vRttiH 'jaMbU' ityAdi, tatra jambUriti AmantraNaM 'etto yatti itazcAdattAdAnaviramaNAbhidhAnasaMvarabhaNanAdana ntaraM 'baMbhacera ti brahmacaryAbhidhAnaM caturtha saMvaradvAramucyate iti zeSaH, kiMkharUpaM tadityAha-uttamAH-pradhAnA // 132 // jAye tapAprabhRtayaste tathA, tatra tapaH-anazanAdi niyamA:-piNDavizuddhayAdayaH uttaraguNAH jJAna-vizeSayodhaH darzanaM-sAmAnyabodhaH cAritraM-sAvayayoganivRttilakSaNaM samyaktvaM-mithyAtvamohanIyakSayopazamAdisamuttho jIvapariNAmaH vinayaH-abhyutthAnApathAraH tata eteSAM mUlamiva mUlaM-kAraNaM yattattathA, brahmacaryavAn hi | tapAprabhRtInuttamAn prAmoti nAnyathA, yadAha-"jai ThANI jai moNI jai jhANI vakalI tavassI vaa| patthaMto a ababhaM baMbhAvi na royae majjha ||1||to paDhiyaM to guNiyaM to muNiyaM to ya ceio appA / AvaDiyape|lliyAmaMtiovi na kuNai akajaM // 2 // [yadi kAyotsargavAn yadi maunI yadi dhyAnI valkalI tapakhI vaa| kAmAdheyAnnabrahma brahmApi na rocate mahyam // 1 // tadA paThitaM tadA guNitaM tadA jJAtaM tadA cetita aatmaa| A-| patpatita Amantrito'pi na karotyakAryam // 2 // ] yamA-ahiMsAdayaH niyamAH-dravyAdyabhigrahAH piNDavizuyAdayo vA te ca te guNAnA madhye pradhAnAzca tairyuktaM yattattathA, 'himavantamahaMtateyamaMtaMti himavataH parvatacize dIpa anukrama [39-43] // 132 // HD ~465
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: "- agasUtra malA tiH prata satrAMka [27] -%%% gAthA: PSAt sakAzAt mahat-gurukaM tejakhi-prabhAvat yattattathA, yathA hi parvatAnAM madhye himavAn gurukaH prabhAvAMzca evaM vratAnAmidamiti bhAvaH, Aha ca-"vratAnAM brahmacarya hi, nirdiSTaM gurukaM vratam / tajanyapuNyasambhArasaMyogAd gururucyate // 1 // tatrAntarIyairapyuktaM-"ekatazcaturo vedAH, brahmacarya ca ekataH / ekataH sarvapApAni, madyaM mAMsaM ca ektH||1||"prshst-prshsyN gambhIraM-atucchaM stimitaM-sthiraM madhyaM dehino'ntaHkaraNaM yasmin sati tattathA, ArjavaiH-RjutopetaiH sAdhujanairAcarita-AsevitaM mokSasya ca mArga iva mArgoM yattattathA, vAcanAntare prazastaiH-prazasyaiH gambhIraiH-alakSyadainyAdivikAraiH stimitaiH-kAyacApalAdirahitaiH madhyasthaiH-rAgadveSAnAkalitaiH ArjavasAdhujanairAcaritaM mokSamArgasya yattattathA, tathA vizuddhA-rAgAdidoSarahitatvena nirmalA yA siddhiA-kRtakRtyatA saiva gamyamAnatvAd gatirvizuddhasiddhigatiH-jIvasya svarUpaM saiva nilaya iva nilayaH svarUpaiH sarvasiddhAnAM nilayanAdvizuddhasiddhigatinilayaH zAzvataH sAdyaparyavasitatvAt apunarbhavaH tataH punabhavasambhavAbhAvAt prazastaH uktaguNayogAdeva saumyo rAgAdyabhAvAt sukhaH sukhakharUpatvAt zivaH sakaladvandvavarjitatvAt akSayazca tatparyAyANAmapi kathaMcidakSayatvAt akSato vA pUrNamAsIcandravat taM karotItyevaM|zIlaM yattattadhA, makArastviha pAThe AgamikA, pAThAntare siddhigatinilayaM zAzvatahetutvAt zAzvataM avyAbAghahetutvAdavyAvA apunarbhavahetutvAdapunarbhavaM ata eva prazastaM saumyaM ca sukhahetutvAcchivahetutvAca sukhazivaM acala nahetutvAdacalanaM akSayakaraNAdakSayakaraNaM brahmacaryamiti prakramaH, yativaraiH-munipradhAnaH saMrakSitaM AR-54- dIpa anukrama [39-43] 4-964-64-52-%-* dhArA ~466~
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [27]] gAthA: praznavyAka- pAlitaM yattattathA, sucaritaM zobhanaM zobhanAnuSThAna, sucaritattve'pi nAvizeSeNopadiSTaM munibhiriti darzaya- 4 dharmadvAre nAha-susAdhitaM-muSTha pratipAditaM, 'navariti kevalaM munivaraiH-maharSibhiH mahApuruSAzca te jAtyAyuttamAH dhI- mabhAvanAka bhayadevarANAM madhye zUrAca-atyantasAhasadhanAHte ca te dhArmikA dhutimantazceti karmadhArayaH atasteSAmeva, cazabdasyA-brahmacaryam vRttiH vadhAraNArthatvAt, sadA vizuddha-nirdoSa athavA sadApi-sarvadaiva kumArAdyavasthAsu sarvAkhapItyarthaH zuddhaM-nirdoSa | sU027 anena caitadapAstaM yaduta-"aputrasya gatirnAsti, khagoM naiva ca naiva ca / tasmAtputramukhaM dRSTrA, pazcAddharma cri||133|| pyasi // 1 // " iti, ata evocyate-"anekAni sahasrANi, kumArabrahmacAriNAm / divaM gatAni viprANA-|| makRtvA kulasantatim // 1 // " bhavya-yogyaM kalyANamityarthaH, tathA bhavyajanAnucaritaM niHzaGkita-azaGkanIyaM, brahmacArI hi janAnAM viSayaniHspRhatvAdazaGkanIyo bhavati, tathA nirbhayaM, brahmacArI hi azaGkanI-11 yatvAnirbhayo bhavati, nistapamiva nistuSaM-vizuddhatandalakalpaM nirAyAsaM-na khedakAraNaM nirupalepa-lehavarjitaM / tathA nivRtteH-citsavAsthyasya gRhamiva gRhaM yattattadhA, Aha ca-"ka yAmaH kanu tiSThAmaH, kiM kurmaH kinna kurmahe / rAgiNazcintayantyevaM, nIrAgAH sukhamAsate // 1 // " nIrAgAzca brahmacAriNa eva, tathA niyamenaavazyaMbhAvi niSpakampaM-avicalaM niraticAraM yattatadhA, vratAntaraM hi sApavAdamapi syAt idaM ca nirapavAdamevetyarthaH, Aha ca-"navi kiMci aNunnAyaM paDisiddhaM vAvi jiNavariMdehiM / motuM mehuNabhAvaM Na taM viNA hai // 133 // rAgadosehiM ||1||"naiv kiJcidanujJAtaM pratiSiddhaM vA'pi jinadharendraH / muktvA maithunabhAvaM yat na tadvinA| dIpa anukrama [39-43] ~467~
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [27] gAthA: dIpa anukrama [39-43] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) zrutaskandha: [2], adhyayanaM [4] mUlaM [27] + gAthA: pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Ecation In rAgadveSau // 1 // ] tataH padadvayasya karmadhAraye nivRttigRhaniyama niSprakampamiti bhavati, tapaHsaMyamayormUladalikaM mUladalaM AdibhUtadravyaM tasya 'nema'ti nirbha-sadRzaM yattattathA, paJcAnAM mahAvratAnAM madhye sunu-avyantaM rakSaNaM - pAlanaM yasya tattathA samitibhiH IryA samityAdibhirgutibhiH- manogutyAdibhirva satyAdibhirvA navabhirbrahmacarya guptibhiryuktaM guptaM vA yattasathA, dhyAnavarameva pradhAnadhyAnameva kapATaM sukRtaM suviracitaM rakSaNArtha yasya adhyAtmaiva ca sadbhAvanArUDhaM citameva 'diNNo'tti datto dhyAnakapATadRDhIkaraNArthe parighaH-argalA rakSaNArthameva yasya tattathA, sannaddha iva baddha hava occhAiyatti-AcchAdita iva niruddha ityarthaH durgatipatho durgatimArgo yena tattathA sugatipathasya dezakaM darzakaM yattattathA tacca, lokottamaM ca vratamidaM duSkaratvAt, yadAha-- 'devadANavargadhanvA jakkharakvassakiMnarA / baMbhacAriM narmasaMti dukaraM jaM kariMti te // 1 // [ devadAnavagandharvA yakSarAkSasakinnarAH / brahmacAriNaM namasyanti yad duSkaraM tatte kurvanti // 1 // ] 'paumasaratalAgapAlibhUyaM 'ti saraH khataHsambhavo jalAzayavizeSaH taDAgazca sa eva puruSAdikRta iti samAhAradvandvaH padmapradhAnaM sarastaDAgaM padmasarastaDAgaM padmasarastaDAgamiva manoharatvenopAdeyatvAt padmasarastaDAgaM- dharmastasya pAlibhUtaM-rakSakatvena pAlikalpaM yattattathA, tathA mahAzakaTArakA iva mahAzakaTArakAH - kSAntyAdiguNAsteSAM tumbabhUtaM-AdhArasAmarthyAnAbhikalpaM yattattathA, mahAvidapavRkSa iva-ativistArabhUruha iva mahAvidapavRkSaH- AzritAnAM paramopakAratvasAdharmyAmaH tasya skandhabhUtaM tasmin sati sarvasya dharmazAkhina upapadyamAnatvena nAlakarUpaM yattattathA 'ma For Parts Only ~ 468~
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA". zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [27]] gAthA: praznavyAka hAnagarapAgArakavADaphalihabhUya'ti mahAnagaramiva mahAnagaraM-vividhamukhahetutvasAdhAddharmaH tasya prAkAra || dharmadvAre ra0zrIa- lAiva kapATamiva parighamiva yattat mahAnagarakapAdaparidhabhUtamiti, rajjupinaddha iva indraketuH-razminiyantrite- sabhAvanAka bhayadeva0vendrayaSTi: vizuddhAnekaguNasaMpinaddhaM-nirmalabahuguNaparivRtaM, yasmiMzca-yatra ca brahmacarye 'bhagne virAdhite bhavati- brahmacaryam sampadyate sahasA-akasmAt sarva-sarvathA sambhagnaM ghaTa iva mathitaM-vadhIva biloDitaM cUrNitaM-caNaka iva piSTaM sU027 kuzalyitaM-anta praviSTatomarAdizalyazarIramiva sanAtaduSTazalyaM 'pallahatti parvatazikharAdU gaNDazaila iva // 134 // svAzrayAcalitaM patita-prAsAdazikharAdeH kalazAdirivAdho nipatitaM khaNDitaM-daNDa iva vibhAgena chinnaM pari-13 zaTitaM-kuSThAgrupahatAGgamiva vidhvastaM vinAzitaM ca-bhasmIbhUtapavanavikIrNadArviva nissattAkatAM gataM eSAM samAhAradvandraH karmadhArayo cA, kimevaMvidhaM bhavatItyAha-vinayazIlataponiyamaguNasamUha-vinayazIlataponiyamalakSaNAnAM guNAnAM vRnda, iha ca samUhazabdasya chAndasatvAnnapuMsakanirdezA, 'ta'miti tadevaMbhUtaM brahmacaya bhagavantaM-bhaTTArakaM, tathA grahagaNanakSatratArakANAM vA yadhA uDupatiH-candraH pravara iti yogastathedaM vratAnAmiti zeSA, vAzabdaH pUrvavizeSaNApekSayA samuccaye, tathA maNaya:-candrakAntAyAH mukkA-muktAphalAni zilAmavAlAni-vidrumANi raktaranAni-padmarAgAdIni teSAmAkarA-utpattibhUmayo yete tathA teSAM vA yathA| samudraH pravarastathaivaM vratAnAmiti zeSaH sarvatra dRzyaH, vaiya caiva ratnavizeSo yathA maNInAM yathA mukuTaM caiva // 134 // bhUSaNAnAM vakhANAmiva kSImayugalaM kApIsikavastrasya pradhAnatvAt , iha vazabdo yathArtho draSTavyA, 'araviMda RSSC dIpa anukrama [39-43] AMROCEDEK ~469~
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [27] gAthA: 'si aravinda-padmaM yathA puSpajyeSThamevamidaM vratAnAM, 'gosIsaM cetti gozIrSAbhidhAnaM candanaM yathA candanAnAM 'himavaMtaM ceva'tti himavAniya auSadhInAM, yathA himavAn-girivizeSaH auSadhInAM-adbhutakAryakArivanaspativizeSANAmutpattisthAnamevaM brahmacaryamauSadhInAM-AmazoSadhyAdInAmAgamaprasiddhAnAmutpattisthAnamiti bhAvA, 'sItodA ceva'tti zItodeva nimnagAnA-nadInAM yathA nadInAM zItodA pravarA tathedaM batAnAmityarthaH, udadhiSu yathA khayambhUramaNa:-antimasamudro mahattve pravaraH evamidaM vratAnAM pravaramiti 'ruyagavare ceca maMDalie pavvayANa pavare'tti yathA mANDalikaparvatAnA-mAnuSottarakuNDalavararucakavarAbhidhAnAnAM madhye ruca-18 kavara:-trayodazadIpavartI pravaraH evamidaM vratAnAM pravaramiti bhAvaH, tathA airAvaNa iva-zakragajo yathA kuJjarANAM pravarA evamidaM batAnAM, siMho vA yathA mRgANAM-ATavyapazUnAM pravara:-pradhAnaH evamidaM vratAnAM 'pavagANaM ceya'tti prabakANAmiva-prakramAt suparNakumArANAM yathA veNudevaH pravara tathA vratAnAM brahmacaryamiti prakRtaM, tathA dharaNo yathA pannagendrANAM-bhujagavarANAM nAgakumArANAM rAjA pannagendrarAjaH pannagAnAM pravaraH evamidaM vratAnAmiti prakramaH, kalpAnAmiva-devalokAnAM yathA brahmaloka:-pazcamadevalokaH tatkSetrasya mahattvAt tadindrasyAtizubhapariNAmatvAt pravaraH evamidaM vratAnAM, sabhAsu ca-pratibhavanavimAnabhAvinISu sudharmasabhA utpAdasabhA abhiSekasabhA alaGkArasabhA vyavasAyasabhA cetyevaMlakSaNAsu paJcasu madhye yathA sudharmA bhavati pravarA tathedaM batAnAmiti, sthitiSu-AyuSkeSu madhye lavasaptamA-anuttarasurabhavasthitiH cAzabdo yathAza dIpa anukrama [39-43] ~470~
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [27]] gAthA: praznadhyAkAndArthaH tato yathA pravarA-pradhAnA tathedaM batAnAmiti, tatraikonapaJcAzata ucchAsAnA lavo bhavati, bIyAdi- dharmadvAre ra0 zrIa- stambalavanaM cA lavastatpramANaH kAlo'pi lavaH, tato lavaiH saptamaiH-saptapramANaiH saptasahayairvivakSitAdhyavasAya-sabhAvanAka bhayadeva vizeSasya muktisampAdakasyApUryamANairyA sthitibadhyate sA lavasaptametyabhidhIyate, tathA 'dANANaM ceva abhaya- brahmarcayam vRttiH dANaM'ti dAnAnAM madhye'bhayadAnamiva pravaramidaM, tatra dAnAni jJAnadharmopagrahAbhayadAnabhedAtrINi, 'kimirA- sU027 TU govya kaMbalANa'ti kambalAnAM-vAsovizeSANAM madhye kRmirAga iva-kRmirAgaraktakambala iva pravaramidaM - tAnA, tathA 'saMhaNaNe ceSa bajarisahati saMhananAnAM SapaNAM madhye vajrarSabhanArAcasaMhananamiva pravaramidaM vratAnAmiti 'saMThANe ceva caurase'tti zeSasaMsthAnAnAM caturasrasaMsthAnamivedaM pravaraM vratAnAM, tathA dhyAneSu ca paramazuklalyAnaM-zukladhyAnacaturthabhedarUpaM yathA pravaramevamidaM vrateSviti gamyaM 'nANesu ya paramakevalaM tu sihai Iti jJAneSu-AbhiniyodhikAdiSu paramaM ca tatkevalaM ca-paripUrNa vizuddha vA matizrutAvadhimanaHparyAyApe-18 kSayA paramakevalaM kSAyikajJAnamityarthaH turevakArArthaH siddha-avaratayA prasihaM yathA tadamapi vrateSviti gama-1 nIyaM, lezyAsu ca-kRSNAyAsu paramazuklalelyA-zukladhyAnatRtIyabhedavartinI yathA pravarA tathedaM brateSviti gamyaM, dAtIrthakarazcaiva yathA munInAM pravarastathaivedaM vratAnAM, varSeSu-kSetreSu yathA mahAvidehastathedaM brateSu, 'girirAyA ceva maMdaravareti cevazabdasya yathArthatvAt yathA mandaravaro-jambUdvIpamerurgirirAjastathedaM vratarAjA, vaneSu- // 135 // bhadrazAlanandanasaumanasapaNDakAbhidhAneSu merusambandhiSu yathA nandanavanaM pravaramevamidamiti, drumeSu-taruSu dIpa anukrama [39-43] 2-58 166 ~471~
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata satrAMka [27] drAmadhye yathA jambU: sudarzaneti-sudarzanAbhidhAnA vizrutayazAH-vikhyAtA evamidamiti, kimbhUtA jambUH-13 yasthA nAnA'yaM dvIpaH jambUdvIpa ityarthaH, tathA turagapatirgajapatI rathapatirnarapatiH yathA vizrutISa rAjA tadheda-1 mapi vizrutamiti bhAvaH, rathikazcaiva yathA mahArathagataH parAbhibhAvI bhavatItyevamihasthaH karmaripusainyAbhi-12 bhAcI bhavatIti, nigamayannAha-evaM-uktakrameNAneke guNAH pravaratvavizrutattvAdayo'nekanidarzanAbhidheyAH ahInA:-prakRSThA adhInA vA-svAyattA bhavanti, ketyAha-ekasmin brahmacarye-caturthe vrate, tathA yasmiMzca brahmacarya ArAdhite-pAlite ArAdhitaM-pAlitaM vratamidaM-nirgranthapravrajyAlakSaNaM sarva-akhaNDaM, tathA zIla-samAdhAnaM tapazca vinayazca saMyamazca kSAntirguptirmukti:-nirlobhatA siddhirvA tathaiveti samuccaye tathA aihikalaukikayazAMsi ca kIrtayazca pratyayazca ArAdhitA bhavantIti prakramaH, tatra yaza:-parAkramakRtaM kIrtiH-dAnapuNyaphalabhUtA athavA sarvadiggAminI prasiddhiryazaH ekadiggAminI kIrtiH pratyayaH-sAdhurayaM ityAdirUpA janapratItiriti, yata evaMbhUtaM tasmAnnibhRtena-stimitena brahmacarya caritavyaM-AsevanIyaM, kiMbhUtaM?-sarvato-manAprabhRtikaraNatrayayogatrayeNa vizuddha-niravayaM yAvajIvayA pratijJayA yAvajIvatayA vA AjanmetyarthaH, etadevAha-pAvat zvetA sthisaMyata iti, zvetAsthitA ca sAdhopa'tasya kSINamAMsAdibhAve satIti, itizabdo vivakSitavAkyArthasadimAptI, bhagavantareNa brahmacarya vrataM stotuM prastAvapati-'evaM vakSyamANena vacanena bhaNitaM vrataM-brahmalakSaNaM bhaga-14 vatA zrImahAvIreNa 'taM ca imaM ti taccedaM vacanaM padyatrayaprabhRtika-pazcamahavvayasubbayamUlaM' patramahAvratanAmakAni SMANOCESCAM gAthA: dIpa anukrama [39-43] %-*-*-2 HIRasaram.org ~472~
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) "bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka % [27] gAthA: // 136 // dIpa anukrama [39-43] praznavyAka- yAni subratAni teSAM mUlamiva mUlaM yat athavA pazcamahAvatA:-sAdhavasteSAM sambandhinAM zobhananiyamAnAM dharmadvAre ra0 zrIa- mUlaM yat athavA paJcAnAM mahAvratAnAM subratAnAM ca-aNuvratAnAM mUlaM yattattathA, athavA-he paJcamahAnatamu-| sabhAvanAka bhayadevavrata ! mUlamidaM brahmacaryamiti prakRtaM, 'samaNamaNAilasAhusuciNNaM 'samaNa ti sabhAvaM yathA bhavatItyevaM anA- brahmacaryam vRttiH vilai:-akaluSaiH zuddhakhabhAvaH sAdhubhiA-yatibhiH suSTa caritaM-AsevitaM yattattathA, 'beraviramaNapajavasANaM' vai-IIIH027 sAraspa-parasparAnuzayasya viramaNaM-virAmakaraNamupazamanayanaM nivartanaM paryavasAna-niSTAphalaM yasya tattathA. 'savva-IRI samuhamahodahititthaM sarvebhyaH samudrebhyaH sakAzAt mahAnudadhiH-svayaMbhUramaNa ityarthaH tadvadyahunistaratvena tatsa- II samudramahodadhistathA tIrthamiva tIrtha-pavitratAheturyatra tattathA, athavA sarvasamudramahodadhiH-saMsAro'tidustaratvAttannistaraNe tIrthamiva-taraNopAya iva tattatheti vRttArthaH // 1 // 'titthayarehi sudesiyamaragati tIrthakara:jinaH sudezitamArga-muSThadarzitagusyAditatpAlanopAyaM, 'nirayatiricchavivajipamaggaM narakatirazcAM sambandhI vivarjito-niSido mArgA-gatiryana tattathA, 'sabbapavittasunimmiyasAraM sarvapavitrANi-samastapAvanAni su|nirmitAni-suSTha vihitAni sArANi-pradhAnAni yena tattathA, 'siddhivimANaavaMguyadAra siddhervimAnAnAM cAprAvRtaM-apagatAvaraNIkRtamudghATitamityoM dvAra-pravezamukhaM yena tattatheti vRttAthaiH // 2 // 'devanariMdanamaMsiyapUrNa // 136 // |devAnAM narANAM cennairnamasthitA-namaskRtA ye teSAM pUjyaM-arcanIyaM yatsattathA, 'savvajaguttamamaMgalamaggaM sarva-18 jagaduttamAnAM maGgalAnAM mArgaH-upAyo'yaM vA-pradhAnaM yattattathA, 'duddharisaM guNanAyakamekaM duSa-anabhibhava-| 25 ~473~
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [27] gAthA: dIpa anukrama [39-43] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [4] mUlaM [27] + gAthA: zrutaskandhaH [2], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH nIyaM guNAnnayati-prApayatIti guNanAyaka mekaM - advitIyamasadRzaM 'mokkhapahassa'vaDiMsagabhUaM' mokSapathasyasamyagdarzanAderavataMsakabhUtaM - zekharakalpaM pradhAnamityarthaH iti doghakArthaH // tathA yena zuddha caritena samyagAse vitena bhavati subrAhmaNo yathArthanAmatvAt suzramaNaH-sutapAH susAdhuH-nirvANasAdhakayogasAdhakaH tathA 'saisiti sa yathoktaRSiryadhAvadvastudraSTA yaH zuddhaM carati brahmacaryamiti yogaH 'sa muNitti sa yathokto muniH -mantA sa saMyataH - saMyamavAn sa eva bhikSuH bhikSaNazIlo yaH zuddhaM carati brahmacaryamiti, abrahmacArI tu na brAhmaNAdiriti, Aha ca - "sakalakalAkalApakalito'pi kavirapi paNDito'pi hi prakaTitasarvazAstratatvo'pi hi vedavizArado'pi hi / munirapi viyati vitatanAnAdbhutavibhramadarzako'pi hi, sphuTasiMha jagati tadapi na sa ko'pi hi yadi nAkSANi rakSati // 1 // " tathA idaM ca vakSyamANaM pArzvasthazIlakaraNaM anucaratA brahmacaryaM varjayitavyAnItyasya vakSyamANapadasya vacanapariNAmAt varjayitavyamiti yogaH, kimbhUtaM ? - ratizvaviSayarAgo rAgazca pitrAdiSu sleharAgo dveSazca-pratIto mohazva-ajJAnameSAM prabarddhanaM karoti yattattathA, kiM madhyaM yasya tatkimadhyaM kiMzabdasya kSepArthatvAdasAramityarthaH, pramAda eva doSo yataH tattatpramAdadoSa, pArzva sthAnAM jJAnAcArAdivahirvartinAM sAdhvAbhAsAnAM zIlaM anuSThAnaM niSkAraNaM zayyAtarapiNDaparibhogAdi pArzvasthazIlaM tataH padatrayasya karmadhArayastasya karaNaM- AsevanaM yattattathA etadeva prapazyate - abhyaJjanAni ca ghRtavazAtrakSaNAdinA tailamajjanAni ca tailalAnAni tathA abhIkSNaM anavarataM kakSAzIrSakaracaraNavadanAnAM Eucation International For Praise Only ~ 474~
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [27] praznavyAka- 20 zrIa- bhayadeva vRttiH gAthA: // 137 // dhAvanaM ca-prakSAlanaM saMvAhanaM gAtrakarma ca-hastAdigAnacampanarUpamaGgaparikarma parimardanaM ca-sarvataH zarIramalanaM dharmadvAre anulepanaM ca-vilepanaM cUrNa:-gandhadravyakSodairvAsazca-zarIrAdivAsanaM dhUpanaM ca-agurudhUmAdibhiH zarIrapari- sabhAvanAka maNDanaM ca-tanubhUSaNaM bakuzaM-karburaM caritraM prayojanamasyeti bAkuzika-nakhakezavastrasamAracanAdikaM taca ha- brahmacaryama sitaM ca-hAsaH bhaNitaM ca-prakramAdvikRtaM nATyaM ca-nRttaM ca gItaM ca-gAnaM vAditaM ca-paTahAdivAdanaM naTAca sU027 nATayitAro nartakAzca-ye nRtyanti jallAzca-varanAkhelakAH mallAzca-pratItAH eteSAM prekSaNaM ca nAnAvidhavaMzakhe|lakAdisambandhi velambakAzca-viDambakA vidUSakA iti dvandvaH chAndasatyAca prathamAvahuvacanalopo dRzyaH, varjayitavyA iti yogaH, kiMbahunA?, yAni ca vastUni zRGgArAgArANi-zRGgArarasagehAnIva anyAni cauktavyatiriktAni evamAdikAni-evaMprakArANi tapAsaMyamabrahmacaryANAM ghAtazca dezata upaghAtazca sarvato vidyate yeSu tAni tapaHsaMyamabrahmacaryaghAtopadhAtikAni, kimata Aha-anucaratA-AsevamAnena brahmacarya varjayitavyAni sarvakAlamanyathA brahmacaryavyAghAto bhavatIti, tathA bhAvayitavyazca bhavatyantarAtmA ebhivakSya-18 mANaiH taponiyamazIlayogaiH-tapaHprabhRtivyApAraH nityakAla-sarvadA, 'kiM te tadyathA asnAnakaM cAdantadhAvanaM ca pratIte 'khedamaladhAraNaM ca tatra khedaH-prakhedaH mala:-kakkhaDIbhUtaH yAti ca lagati ceti jallo-malavizeSa eva maunavrataM ca kezalocazca pratItI kSamA ca-krodhanigrahaH damazca-indriyanigrahaH acelakaM c-vstraabhaavH| ||137 // kSutpipAse pratIte lAghavaM ca-alpopadhitvaM zItoSNe ca pratIte kASThazayyA ca-phalakAdizayanaM bhUminiSadyA dIpa anukrama [39-43] ~475
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [27] gAthA: dIpa anukrama [39-43] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [4] mUlaM [27] + gAthA: zrutaskandha: [2], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH - bhUmyAsanaM tathA paragRhapraveze ca zayyAbhikSAdyarthaM labdhe ca abhimatAzanAdI apalabdhe vA - ISalabdhe'labdhe vA yo mAnava-abhimAnaH apamAnazca dainyaM nindanaM kutsanaM daMzamazakasparzazca niyamazca dravyAdyabhi grahaH tapazca-anazanAdi guNAzca mUlaguNAdayaH vinayA - abhyutthAnAdiriti dvandvastata ete AdiryeSAM yogAnAM te tathA terbhAvayitavyo'ntarAtmeti prakRtaM bhAvanA asnAnAdInAmAsevA mAnApamAnanindanadaMzAdisparzAnAM copekSA, kathamebhirbhAvayitavyo bhavantyantarAtmetyAha-yathA 'se' tasya brahmacAriNaH sthiratarakaM bhavati brahmacarya, 'imaM cetyAdi pravacanastavanaM pUrvavat 'tasse'tyAdi tasya caturthasya vratasyemAH paJca bhAvanA bha vanti abrahmacaryaviramaNaparirakSaNArthatAyai tatra 'pahamati paJcAnAM prathamaM bhAvanAvastu strIsaMsaktAzrayavarjanalakSaNaM, tacaivaM zayanaM zayyA AsanaM viSTaraM gRhadvAraM tasyaiva mukhaM aGgaNaM-ajiraM AkAzaM- anAvRtasthAnaM ga vAkSo vAtAyanaH zAlA-bhANDazAlAdikA abhilokyate yatrasyaistadabhilokanaM - unnatasthAnaM 'pacchvasthagati paJcAdvAstukaM - pazcAdgRhakaM tathA prasAdhakasya-maNDanasya snAtikAyAzca-snAnakriyAyA ye'vakAzA-AayAste tathA te ceti dvandvaH, tataH ete strIsaMsaktena saGkliSTA varjanIyA iti sambandhaH, tathA avakAzAAzrayA 'jeya besiyANaM'ti ye ca vezyAnAM tathA Asate ca tiSThanti ca yatra-yeSvavakAzeSu ca striyaH, kimbhUtAH ? - abhIkSNaM- anavarataM mohadoSasya- ajJAnasya rate:- kAmarAgasya rAgasya ca-sneharAgasya vardhanA-vRddhi| kArikA yAstAstathA kathayanti ca pratipAdayanti tathA bahuvidhA:- bahuprakArAH jAtikularUpanepathyaviSayAH For Parts Only ~476~
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [27] + gAthA: dIpa anukrama [39-43] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [4] mUlaM [27] + gAthA: zrutaskandha: [2], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH 4 dharmadvAre strIsambandhinIH puruSAH striyo vA yatreti prakRtaM, mohadoSetyAdi vizeSaNaM kathAkhapi yujyate, 'te hu bajaNijati ye zayanAdayo ye ca vezyAnAmavakAzA yeSu cAsate striyaH kathayanti ca kathAste varjanIyAH, hurvAkyA- 3 sabhAvanAka laGkAre, kiMvidhA ityAha-- 'isthisaMsattasaMkiliGa tti strIsaMsaktena - strI sambandhena saGkliSTA ye te tathA, na kevalamuktarUpA varjanIyAH anye caivamAdayaH avakAzA-AzrayA varjanIyA iti, kiM bahunA ? - 'jasthe' tyAdi uttaratra vIpsAprayogAdiha vIpsA dRzyA tato yatra yatra jAyate manovibhramo vA cittabhrAntiH brhmcrymnu|| 138 / / 4 pAlayAmi navetyevaMrUpaM zRGgArarasaprabhavaM manaso'sthiratvaM, Aha ca - " yat cittavRtteranavasthitatvaM zRGgArajaM bi brahmacaryam * sU0 27 bhrama ucyate'sau / " bhaGgo vA brahmavratasya sarvabhaGga ityarthaH, zraMzanA vA dezato bhaGgaH Artta iSTaviSayasaMyogAabhilASarUpaM raudraM vA bhaved dhyAnaM tadupAyabhUtahiMsAnRtAdattagrahaNAnubandharUpaM tattadanAyatanamiti yogaH varjayet, ko'sAvityAha-avaya bhIruH- pApabhIruH varjyabhIruva varjyata iti va pApaM vajrabhIrurvA vajraM ca-vajravad gurutvAtpApameveti, anAyatanaM sAdhUnAmanAzraya iti, kiMbhUto'vadya bhIruH ? - ante indriyAnanukUle prAnte tatraiva prakRSTatare Azraye vastuM zIlamasyetyantaprAntavAsI, nigamayannAha evaM anantaroktanyAyena asaM saktaH strIbhirasambaddho vAso nivAso yasyAH sA tathAvidhA yA vasatiH- AzrayastadviSayo yaH samitiyoga:-satpravRttisambandhaH sa tathA tena bhAvita bhavantyantarAtmA, kiMvidhaH - ArataM- abhividhinA AsataM 4 // 138 // brahmacarye mano yasya sa AratamanAH virato- nivRtto grAmasya- indriyavargasya dharmA-lolupatayA tadviSayagrahaNa praznavyAka ra0 zrIa bhayadeva0 vRttiH Eucation Internation For Parts On ~477~
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata satrAMka [27] gAthA: RECEMSMOCRACELECORRECT svabhAvo yasya sa tathA tataH padadvayasya karmadhArayaH, ata evAha jitendriyaH brahmacaryagupta iti 1||'biiiyNti dvitIya bhAvanAvastu, kiM tadityAha-nArIjanasya madhye-strIparSado'ntaH 'na' naiva kathayitavyA, ketyAha-kathAvacanaprabandharUpA vicitrA-vividhA viviktA vA-jJAnopaSTambhAdikAraNavarjA kIdRzItyAha-vicokacilAsasampayuktA' tatra vibbokalakSaNaM idaM-"iSTAnAmarthAnAM prAsAvabhimAnagarvasambhUtaH / strINAmanAdarakRto vivyoko nAma vijJeyaH // 1 // " vilAsalakSaNaM punaridaM-"sthAnAsanagamanAnAM hastadhUnetrakarmaNAM caiva / utpadyate vizeSo yaH zliSTaH sa tu vilAsaH syAt // 1 // " anye tvAH-"vilAso netrajo jJeyaH" iti, tathA hAsaH-prahasanikAbhidhAno rasavizeSaH zRGgAro'pi rasavizeSa eva, tayozca svarUpamidaM-"hAsyo hAsaprakRtihA~so vikRtAGgaveSaceSTAbhyaH / bhavati parasthAbhyaH sa ca bhUnA strInIcabAlagataH // 1 // " tathA "vyavahAra: punAranyo'nyaM raktayo rtiprkRtiH| zRGgArasa dvedhA-sambhogo vipralambhazca // 1 // " etatpadhAnA yA laukikI-12 asaMvignalokasambandhinI kathA-vacanaracanA sA tathA sA vA mohajananI-mohodIrikA vAzabdo vikalpArthaH, tathA na-naiva AvAha:-abhinavapariNItasya vadhUvarasthAnayanaM vivAhazca-pANigrahaNaM tatpradhAnA yA varakathAparaNetRkathA AvAhavicAhavarA bA yA kathA sA tathA, sA'pi na kathayitavyeti prakramaH, strINAM vA subhagadurbhagakathA sA, sA ca subhagA durbhagA cA iMdazI vA subhagA durbhagA vA bhavatItyevaMrUpA na kathayitavyeti prakramaH catuHSaSTizca mahilAguNAH AliGganAdInAmaSTAnAM kAmakarmaNAM pratyekamaSThabhedatvena catuHSaSTimahilAguNA vA dIpa anukrama [39-43] ~478~
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [27] gAthA: prakSavyAka- tsyAyanaprasiddhAste vA na kathayitavyAH, tathA na-naiva dezajAtikularUpanAmanepathyaparijanakathA vA strINAM dharmadvAre ra0 zrIa-18 kathayitavyeti prakramA, tatra lATAdidezasambandhena strINAM varNanaM dezakathA, yathA-"lAvyaH komalavacanA ratini-sabhAvanAka bhayadeva puNA vA bhavantI"tyAha, jAtikathA yathA-"dhika brAhmaNIrdhavAbhAve, yA jIvanti mRtA iva / dhanyA manye jane caryama vRttiH zahI, ptilksse'pyninditaaH||1||" tathA kulakathA yathA-"aho cIlukyaputrINA, sAhasaM jagato'dhikam / sa027 // 139 // patyumutyau vizaMsyagnI, yAH premarahitA api // 1 // " rUpakathA yathA-"candravaktrA sarojAkSI, sadgIH piinghnstnii| kiM lATI na matA sA'sya, devAnAmapi durlabhA // 1 // " nAmakathA sA sundarIti satyaM saundaryAtizayasamanvitattvAt, nepathyakathA yathA-"dhiga! nArIraudIcyA bahuvasanAcchAditAGgalatikatvAt / yacIvamaM na| yUnAM cakSurmodAya bhavati sadA // 1 // " parijanakathA yathA-"ceTikAparivAro'pi, tasyAH kAnto vicakSaNaH / / bhAvajJaH lehavAn vakSo, vinIta: satkulastathA // 1 // " kiMbahunA?, anyA api ca evamAdikAH-uktapakArAH kathAH strIsambandhikathAH zRGgArakaruNAH-zRGgAramRdavaH zRGgArarasena karuNApAdikA ityarthaH tapAsaMyama-18 brahmacaryaghAtakopaghAtikA: anucaratA brahmacarya na kathayitavyA na zrotavyA anyataH na cintayitacyA vA yatijanena, dvitIyabhAvanAnigamanAyAha-evaM strIkathAviratisamitiyogena bhAvito bhavatyantarAtmA ArasamanoviratagrAmadharmaH jitendriyo brahmacaryagupta iti prakaTameva / taiyati tRtIyaM bhAvanAvastu khIrUpanirIkSaNavarjana, 139 // tacaivam-nArINAM-strINAM hasitaM bhaNitaM-hAsyaM savikAraM bhaNitaM ca tathA ceSTitaM-hastanyAsAdi viprekSitaM-| 2-%2585 dIpa anukrama [39-43] -% ~479~
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata satrAMka [27] nirIkSitaM gatiH-gamanaM vilAsaH-pUrvoktalakSaNaH krIDitaM-yUtAdikrIDA eSAM samAhAradvandvaH vinbokitaM-pU. [ktilakSaNo vinbokaH nATya-vRttaM gIta-gAnaM vAditaM-vINAvAdanaM zarIrasaMsthAna-ikhadIrghAdikaM varNoM-gau ravatvAdilakSaNaH karacaraNanayanAnAM lAvaNyaM-spRhaNIyatA rUpaM ca-AkRttiH yauvanaM-tAruNyaM payodharau-stanI | adhara:-adhastanauSThaH vastrANi-vasanAni alaGkArA-hArAdayaH bhUSaNaM ca-maNDanAdinA vibhUSAkaraNamiti dvandUstatastAni ca na prArthayitavyAnIti sambandhaH, tathA guhyAvakAzikAni guhyabhUtA-lajanIyatvAt sthaganIyAH avakAzA-dezA apayavA ityarthaH, anyAni ca-hAsAdivyatiriktAni evamAdikAni-evaMprakArANi tapaHsaMyamabrahmacaryaghAtopaghAtikAni anucaratA brahmacarya na cakSuSA na manasA na vacasA prArthayitavyAni pApakAni pApahetusvAditi, evaM strIrUpaviratisamitiyogena bhAvito bhavatyantarAtmetyAdi nigamanavAkyaM dhyaktameveti / 'cautthaMti caturthaM bhAvanAvastu yatkAmodayakArivastudarzanabhaNanasmaraNavarjanaM, tacaiva-pUrvarataM gRhasthAvasthAbhAvinI kAmaratiH pUrvakrIDitaM-gRhasthAvasthAzrayaM dyUtAdikrIDanaM tathA pUrve-pUrvakAlabhAvinaH sagrandhAH-vazurakulasambandhasambaddhAH zAlakazAlikAdayaH granthAzca-zAlakAdisambaddhAstadbhAryAstatputrAdayaH saMzrutAzca darzanabhASaNAdibhiH paricitA yete tathA tata eteSAM dvandvastata ete na amaNema labhyAH draSTuM na kadhayituM nApi| hAca marnumiti sambandhaH, tathA 'je sesi ye ete vakSyamANAH, keviyAha-'AvAhavivAhacolaesupasi A- vAho-vadhvA varagRhAnayanaM vivAhA-pANigrahaNaM 'colake ti 'vihiNA cUlAkarma bAlANaM colayaM nAmati CRACC gAthA: dIpa anukrama [39-43] -kaSTakara REairabind ~480~
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [27] + gAthA: dIpa anukrama [39-43] bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra -10 (mUlaM + vRtti:) adhyayanaM [4] mUlaM [27] + gAthA: zrutaskandha: [2], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH ra0 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 140 // praznavyAka - 4 vacanAcolakaM - bAlacUDAkarma zikhAdhAraNamityarthaH, tatasteSu, cazabdaH pUrvavAkyApekSayA samuccayArthaH, tithiSumadanatrayodazIprabhRtiSu yajJeSu nAgAdipUjAsu utsaveSu ca - indrotsavAdiSu ye strIbhiH sArddhaM zayanasamprayogAste na labhyA draSTumiti yogaH, kiMbhUtAbhiH 1 - zRGgArAgAra cAruveSAbhiH zRGgArarasAgArabhUtAbhiH zobhananepathyAbhizvetyarthaH strIbhiriti gamyate, kiMbhUtAbhiH 1 - hAvabhAvapralalitavikSepavilAsazAlinIbhiH, tatra hAvAdilakSaNaM- "hAvo mukhavikAraH syAt, bhAvaH syAcittasaMbhavaH / vilAso ne jo jJeyo, vibhramo bhrUyugAntayoH // 1 // " athavA vilAsalakSaNamidam - "sthAnAsanagamanAnAM hastabhrUnetra karmmaNAM caiva / utpadyate vizeSo yaH | zliSTaH sa tu vilAsaH syAt // 1 // " pralalitaM-lalitameva, tallakSaNaM cedaM - "hastapAdAGgavinyAso, netrochaprayojitaH / sukumAro vidhAnena, lalitaM tatprakIrttitam // 1 // " vikSepalakSaNaM tvidam- "aprayatnena racito, dhammillaH bandhanaH / ekAMzadezadharaNaistAmbUlalabalAJchanaH // 1 // lalATe kAntalikhitAM viSamAM patralesvikAm / asamaJjasavinyastamaJjanaM nayanAbjayoH // 2 // tathA'nAdaravaddhatvAt, granthirjaghanavAsasaH / vasudhAlamvitaprAntaH, skandhAt srastaM tathAMzukam // 3 // jaghane hAravinyAso, rasanAyAstathorasi / ityavajJA| kRtaM yat syAdajJAnAdiva maNDanam // 4 // vitanoti parAM zobhAM sa vikSepa iti smRtaH // ebhiH yAH zAlante-zobhante tAstathA tAbhiH, anukUlaM- apratikUlaM prema-prItiryAMsAM tA anukUlapremikAstAbhiH 'saddhiM'ti sArddhaM saha anubhUtA-veditA zayanAni ca-khApAH samprayogAzca- samparkAH zayanasamprayogAH, katha Education International For Parts Only ~ 481~ 4. dharmadvAre sabhAvanAka brahmacaryam sU0 27 // 140 //
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [27] ***% gAthA: mbhUtAH?-mAtusukhAni RtuzubhAni vA kAlocitAnItyarthaH yAni varakusumAni ca surabhicandanaM ca sugandhayo -varacUrNarUpA vAsazca dhUpazca zubhasparzAni sukhasparzAni vA vastrANi ca bhUSaNAni ceti dvandvasteSAM yo guNastairupapetA-yuktAste tathA, tathA ramaNIyAtoyageyapracuranadAdiprakaraNAni ca na lanyAni draSTumiti yogaH, tatra naTA:-nATakAnAM nATayitAraH nartakA-ye nRtyanti jallA-varanAkhelakAH mallA:-pratItAH mauSTikA-mallA eva ye muSTibhiH praharanti 'velambaga'tti viDambakA:-vidUSakAH pratItAH plavakA-ye utplavante nadyAdikaM vA taranti lAsakA-ye rAsakAn gAyanti jayazabdaprayoktAro bhANDA vA ityarthaH AkhyAyakA-ye zubhAzubhamAkhyAnti laMkhA-mahAvaMzAnakhelakAH makhAzca-citraphalakahastA bhikSAkAH 'tUNaillA' tUNAbhidhAnavAdyavizeSavantaH 'tuMba vINikA' vINAvAdakAH tAlAcarA:-prekSAkArivizeSAH eteSAM dvandvaH tata eteSAM yAni prakaraNAni-prakriyAkastAni ca tathA, bahUni-anekavidhAni 'mahurassaragIyasussarAIti madhurakharANAM-kaladhvanInAM gAyakAnAM yAni gItAni-geyAni sukharANi-zobhanaSaDjAdisvaravizeSANi tAni tathA, ki vahunA?-anyAni ca-uktavyatiriktAni evamAdikAni-evaMprakArANi tapaHsaMyamabrahmacaryaghAtopaghAtikAni anucaratA brahmacarya nanaiva tAni yAni kAmotkocakArINi zramaNena-saMyatena brahmacAriNeti bhAvaH 'lanbha'tti labhyAni ucitAni draSTuM-prekSituM na kathayituM nApi ca marnu je iti nipAtaH, nigamayannAha-evaM pUrvaratapUrvakrIDitaviratisamitiyogena bhAvito bhavatyantarAtmA AratamanoviratagrAmadharmA jitendriyo brahmacaryagupta iti 4|'pNcmgN'ti pa dIpa anukrama [39-43] HESHARE % Hetaurary.org ~482
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [27]] sU027 gAthA: praznabyAka- zcamaM bhAvanAvastu praNItabhojanavarjanaM, etadevAha-AhAra-azanAdiH sa eva praNIto-galasnehavinduH sa ca dharmadvAre snigdhabhojanaM ceti dvandvaH tasya vivarjako yaH sa tathA, saMyataH-saMyamavAn susAdhuH-nirvANasAdhakayogasAdha- sabhAvanAkaM bhayadeva naparaH vyapagatA-apagatA kSIradadhisapirnavanItatelaguDakhaNDamatsyaNDikA yataH sa tadhA, matsyaNDikA ceha brahmarcayam vRttiH khaNDazarkarA, madhumadyamAMsakhAyakalakSaNAbhirvikRtibhiH parityakto yaH sa tathA, tataH padayasya karmadhArayaH, sa evaMvidhaH kRto-bhukta AhAro yena sa tathA, kimityAha-na-naiva darpaNa-darpakArakamAhAraM bhujIteti zeSaH, // 141 // di tathA na bahuzo dinamadhye na bahukRtva ityarthaH, 'na niigaMti na naityikaM pratidinamitiyAvat na zAkasUpA[dhika-zAlanakavAlapacuramityarthaH 'na kharcA' na prabhUtaM, yata Aha-"jahA davaggI paDariMdhaNe vaNe, samAruo NovasamaM veti / evaMdiyaggIvi pakAmabhoiNo, na baMbhayArissa hiyAya kassai // 1 // " ti [yathA davAgniH prayu-12 rendhane bane samAruto nopazamamupaiti / eSamindriyAgnirapi prakAmabhojino na brahmacAriNo hitAya kasyacitra // 1 // ] kiMbahunA, tathA tena prakAreNa hitamitAhArivAdinA bhoktavyaM yathA 'se' tasya brahmacAriNo yAtrA-saMyamayAtrA saiva yAtrAmAnaM tasmai yAtrAmAtrAya bhavati, Aha ca-"jaha abhaMgaNa 1leSo rasagaDakkhaSaNANa jattio hoi / iya saMjamabharavahaNaTTayAe~ sAhUNa AhAro // 1 // " [pathA anyaGganalepI zaka-18 TAkSatraNayoryAvantI bhavataH (yogyau syAtAM tAvantI bhavataH) evaM saMyamabhAravahanArtha saadhuunaamaahaarH||1||ull naca-naiva bhavati vibhramo-dhAtUpacayena mohodayAnmanaso dharma pratyasthiratvaM aMzanaM pA-calanaM dharmAt-pravaca dIpa anukrama [39-43] ~483~
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ------------------- adhyayanaM [4] ------------------- mUlaM [27] + gAthA: pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata satrAMka [27] lakSaNAt, nigamanamAha-evaM praNItAhAraviratisamitiyogena bhAvito bhavasvantarAtmA AratamanoviratagrAmagharmA jitendriyo brahmacaryagupta iti / 'evamidamityAdi adhyayanArthanigamanavAkyaM pUrSavadU vyAkhyeyam // samAsaM brahmacaryAkhyacaturthasaMvararUpanavamAdhyayanavivaraNam // 4 // gAthA: dIpa anukrama [39-43] atha parigrahaviratirUpadazamAdhyayanavivaraNam / vyAkhyAtaM caturthaM saMvarAdhyayana, adhunA sUtranirdezakramasambaddhamathavA anantaraM maithunaviramaNamuktaM tacca sathA parigrahaviramaNa eva bhavatIti tadabhidhAnIyamityevaMsambaddhaM ca pazcamamArabhyate, tatrAdisUtramidam- | jaMcU ! apariggahasaMvuDe ya samaNe AraMbhapariggahAto virate virate kohamANamAyAlobhA ege asaMjame do va rAgadosA timi ya daMDagAravA ya guttIo tinni tinni ya virAhaNAo cattAri kasAyA jhANasannAvikahA tahA ya huMti cauro paMca ya kiriyAo samitiiMdiyamahanvayAI ca cha jIvanikAyA chacca lesAo satta bhayA aTTha ya mayA nava ceva ya yaMbhaceravayagutsI dasappakAre ya samaNadhamme ekArasa ya uvAsakANaM bArasa ya bhikkhupaDimA kiriyaThANA ya bhUyagAmA paramAdhammiyA gAhAsolasayA asaMjamaavaMbhaNAyaasamAhiThANA sabalA parisahA sUyagaDajjhayaNadevabhAvaNauddesaguNapakappapAvasutamohaNijo siddhAtiguNA ya jogasaMgahe ti SAREnatantntanational atra dvitiye zrutaskandhe caturtha adhyayanaM parisamAptaM atha dvitiye zrutaskandhe paJcamaM adhyayanaM "aparigraha" Arabhyate "parigraha-viramaNa" - nAmaka paMcamaM saMvara-vAraM ~484~
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-[13] "bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRtti:) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [5] ---------------------- mUlaM [28] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: praznabyAkA prata sUtrAMka [28] 20zrIabhayadeva vRttiH dIpa // 142 // anukrama tIsA AsAtaNA suriMdA Adi ekkAtiyaM karettA ekuttariyAe vahie tIsAto jAca u bhave tikAhikA vira 5dharmadvAre tIpaNihIsu aviratIsu ya evamAdisu bahusu ThANesu jiNapasatthesu avitahesu sAsayabhAvesu avaTThiesu saMke parigrahavikakha nirAkarettA saddahate sAsaNaM bhagavato aNiyANe agArave aluddhe amUDhamaNavayaNakAyagutte (sU028) ratau rAjambUrityAmazraNe aparigraho-dhammopakaraNavarjaparigrAhyavastudharmopakaraNamUrchAvarjitaH tathA saMvRtazcendriya gAdiAkaSAyasaMvareNa yaH sa tathA sa ca zramaNo bhavati, cakArAt brahmacaryAdiguNayuktazceti, etadeva prapaJcayannAha zAtanAArambha:-pRthivyAdhupamaIH, parigraho dvidhA-bAyo'bhyantarazca, tatra bAyo dharmasAdhanavoM dharmopakaraNamI dhamApakaraNamUcchA ntAnAM ca, Antarastu mithyAtvAviratikaSAyapramAdaduSTayogarUpaH, Aha ca-'puDhavAisu Arambho pariggaho dhammasA- II varNanaM pAhaNaM motuM / mucchA ya tattha vajjho iyaro micchttmaaio||1||tti [pRthvyAdiSvArambhaH parigraho dharmasA- 028 dhanaM muktvA / mUrchA ca tatra bAhyaH itaro mithyAtvAdikaH // 1 // ] anayozca samAhAradvandUH atastasmAt virato mA-nivRtto yaH sa zramaNa iti varsate. tathA virato-nivRttaH krodhamAnamAyAlobhAt, iha samAhAradvandvatvA-| dikavacanaM, atha mithyAtvalakSaNAntaraparigrahaviratattvaM prapaJcayatrAha-eka:-avivakSitabhedatvAdaviratalakSaNakasvabhAvatvAdvA asaMyama:-asaMyatattvaM, dvAveva ca rAgadveSau bandhane iti zeSaH, jayazca daNDA:-Atmano daNDanAt duSpraNihitamanovAkAyalakSaNAH, gauravANi ca-gRkSyabhimAnAbhyAmAtmanaH karmaNo gauravahetavaH Rddhirasa-II sAtaviSayAH pariNAmavizeSAH, trINIti prakRtameva, tathA 'guttIo tiNNi'tti guptayo manovAkAyalakSaNA [44] ~485
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama * (mUlana (A (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [5] ------------ -------- mUlaM [28] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [28] dIpa anukrama [44] anavadyapravIcArApravIcArarUpAH, tisrazca virAdhanA:-jJAnAdInAM samyagananupAlanAH, catvAraH kaSAyA:-krodhA dayaH dhyAnAni-ekAgratAlakSaNAni ArauidradharmyazuklAbhidhAnAni saMjJA:-AhArabhayamaithunaparigrahasaMjJAbhi-| dhAnAH vikathA:-strIbhaktadezarAjakathAlakSaNAH tathA ca bhavanti catasraH, paJca ca kriyA:-jIvavyApArAtmikA: kAyikyAdhikaraNikImAdveSikIpAritApanikIprANAtipAtakriyAlakSaNA bhavantIti sarvatra kriyA dRzyA, tathA| 'samitiiMdiyamahabvayAi yatti samitIndriyamahAvratAni paJca bhavantIti prakRtaM, tatra samitayaH-IryAsalimityAdayaH niravadyapravRttirUpAH indriyANi-sparzanAdIni mahAvratAni ca-pratItAnyeveti, tathA SaTra jIvani-1 kAyA:-pRthivyAdayaH SaT ca lezyA:-kRSNanIlakApotatejaHpadmazuklanAmikAH, tathA 'satta bhaya'tti sapta bhayAni, ihalokabhayaM-khajAtIyAt manuSyAdermanuSyAdikasyaiva bhayaM paralokabhayaM-vijAtIyAttiryagAdeH manuSyAdikasya bhayaM, AdAnabhayaM-dravyamAzritya bhayaM akasmAdbhayaM-bAzyanimittAnapekSa AjIvikAbhayaM-vRttibhayamityarthaH maraNabhayaM azlokabhayamiti, 'aTTa ya maya'tti aSTau ca madA:-madasthAnAni, tadyathA-"jAI 1 kula 2 bala 3% saruve 4 tava 5 Isarie 6 sue 7 lAbhe 8" nava caiva brahmacaryaguptayaH, "vasahi 1 kaha 2 nisaji 3 diya 4 kuTuMtara 5 punvakIlie 1paNIe 7 / atimAyAhAra 8 vibhUsaNA ya9Nava bhaguttIo // 1 // " si evaMla-| kSaNA bhavantIti gamyaM, dazaprakArazca zramaNadhammoM, yathA-khaMtI ya 1 mahava 2 java 3 muttI 4 taba 5 saMjame | saya boddhabbe 6 / sarva soyaM 8 akiMcaNaM ca 9baMbhaM ca 10 jaidhammo 10 // 1 // " ekAdaza copAsakAnAM 9-4-58 -50 ~486~
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [5] ------------ --------- mUlaM [28] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [28] dIpa anukrama [44] praznacyAka- zrAvakANAM pratimA bhavantIti gamyaM "dasaNa 1 vaya 2 sAmAiya 3 posaha 4 paDimA 5 arvabha6 sacise 7 5dharmadvAre ra0 zrIa- AraMbha 8 pesa 9 uddibajae 10 samaNabhUe ya // 1 // " iha ca gAthAyAM pratimeti-kAyotsargaH ana-1 parigrahavibhayadeva mAdiSu paJcasu padeSu varjakazabdo yojanIyaH, tathA dvAdaza ca bhikSupatimA:-sAdhUnAmabhigrahavizeSAH, tA-I ratau rAdRttiH zvemA:-mAsAI sasaMtA 7 paDhamA 1viya 2 tiya 3 satta rAidiNA / aharAi 11 egarAi 12 bhikkhupaDi-13 gAdiA mANa vArasagaM // 1 // " ti, tatraikamAsikI dvimAsikItyAdayaH sapta aSTamInavamIdazamyastu pratyeka sptraatri||14|| zAtanAjAndivamAnAH ekAdazI ahorAtramAnA dvAdazI ekarAtramAneti, itaH sUtraM sUcAmAtrameva pustakeSu dRzyate, ta- ntAnAM caivaM paripUrNIkRtyAdhyeyam-'kiripAThANA yatti trayodaza kriyAsthAnAni vyApArabhedAH, tadyathA-zarIrAdyartha daNDo'rthadaNDaH 1 etavyatirikto'narthadaNDo 2 hisiSyatItyAdyAzritya daNDo hiMsAdaNDaH 3 anabhisandhinAda sU028 daNDo'kasmAddaNDaH 4 mitrAderamitrAdibuddhyA vinAzanaM dRSTiviparyAsitAdaNDaH 5 mRSAvAdadaNDaH 6 adattAdAnadaNDaH 7 adhyAtmadaNDa:-zokAbhibhava ityarthaH 8 mAnadaNDo-jAtyAdimadA 9 mitradveSadaNDA-mAtrAdInAmarUpAparAdhe'pi mahAdaNDanivarsanalakSaNaH 1. mAyAdaNDaH 11 lobhadaNDaH 12 aiyopathika:-kevalayogamatyayaH karmabandha iti 13, 'bhUyagAmasi caturdaza bhUtagrAmA:-jIvasamUhAH, tatraikendriyAH sUkSmAH 1 yAdarAzca 2 dvIndriyAH 3 zrIndriyAH4 caturindriyAH 5 pazcendriyAH saMjJinaH 6 asaMjJinazceti 7 sapta, ete pratyeka paryAptakApa // 143 // sakabhedAt dvidheti caturdaza, 'paramAhammiya'tti paJcadaza paramAdhArmikA:-mArakANAM duHkhotpAdakA asuraku varNanaM ~487~
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [28] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [28] dIpa anukrama [44] mAravizeSAH, te cAmI-"aMbe 2 aMbarisI ceva 2, sAme ya 3 sabaleviya 4 / kadde 5 uvarudakAle 7, mahAkAletti 8 Avare // 1 // asipatte 9dhaNU 10 kuMbhe 11, vAluya 12 veyaraNi 13 ttiya / kharassare 14 mahAghose 15, ete paNNarasA''hiyA // 2 // " iti, 'gAhAsolasA yatti SoDaza gAthASoDazAni gAtheti gAthA-15) bhidhAnaM SoDazamadhyayanaM yeSAM tAni gAthASoDazakAni-sUtrakRtAGgasya prathamazrutaskandhAdhyayanAni, tAni caitAni-"samao 1 veyAlIyaM 2 upasaggapariNa 3 thIpariSaNA y4| nirayavibhattI 5 vIratthao ya 6 kusIlANa paribhAsA 7 // 1 // bIriya 8 kamma 9 samAhI 10 magga 11 samosaraNa 12 ahataha 13 gaMthI 14 / jamaIyaM 15 taha gAhAsolasamaM 16 ceva ajjhayaNaM // 2 // " 'asaMjamati saptadazavidhaH asaMyamaH, sa cAyaM-'puDhavi 1 daga 2 agaNi 3 mAruya 4 vaNapphai 5 vi 6 ti 7 cau 8 paNidi 9 ajjIve 10 / peha 11 Huveha 12 pamajaNa 13 pariTThavaNa 14 maNo 15 vaI 16 kAe 17||1||"'abNbh'tti aSTAdazavidhamabrahma, ta caivaM-"orAliyaM ca divvaM maNavayakAyANa karaNajogehiM / aNumoyaNakArAvaNakaraNeNa'TArasAyaMbhaM ||1||"haati, audArika manAprabhRtikaraNAnAmanumodanAdiyogaH navadhA evaM dibyamapItyaSTAdazadhA, 'nAya'tti ekona-11 diviMzatijJAtAdhyayanAni, tAni cAmUni-"ukkhittanAe 1saMghADe 2, aMDe 3 kumme ya 4 selae 5 / tuMbe ya 6 rohiNI 7mallI8, mAyaMdI 9 caMdimA iya 10 // 1 // dAvaddave 11 udgaNAe 12, maMDake 13 teyalIi ya |14 / diphale 15 avarakaMkA 16, Ainne 17 susuma 18 puMDarie 19 // 2 // " "asamAhiThANa'tti viMzati ~488~
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [28] dIpa anukrama [44] bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRttiH) adhyayanaM [5] mUlaM [28] zrutaskandhaH [2], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH // 144 // praznavyAka- rasamAdhisthAnAni cittAsvAsthyasyAzrayAH, tAni cAmUni drutacAritvaM 1 apramArjitacAritvaM 2 duSpramArjitara0 zrIa- cAritvaM 3 atiriktazayyAsanikatvaM 4 AcAryaparibhASitvaM 5 sthaviropaghAtitvaM 6 bhUtopaghAtitvaM 7 saya bhayadeva0 2 lanatvaM pratikSaNaropaNatvaM 8 krodhanatvaM- atyanta krodhanatvamityarthaH 9 pRSThamAMsakatvaM parokSasyAvarNavAditvamivRttiH lUtyarthaH 10, abhIkSNamavadhArakatvaM zaGkitasyApyarthasyAvadhArakatvamityarthaH 11 navAnAmadhikaraNAnAmutpAdanaM 12 * purANAnAM teSAmudIraphatvaM 13 sarajaskapANipAdatvaM 14 akAlakhAdhyAyakaraNa 15 kalahakaratvaM kalahahetubhUta2) karttavyakAritvamityarthaH 16 zabdakaratvaM- rAtrau mahAzabdenollApitvaM 17 jhaMjhAkAritvaM gaNasya cittabhedakA |ritvaM manoduHkhakArivacanabhASitvaM vA 18 sUrapramANabhojitvaM- udayAstamayaM yAvad bhoktRtvamityarthaH 19 ecaNAyAmasamatitvaM ceti 20, 'sabalA yatti ekaviMzatiH zavalAH- cAritramAlinyahetavaH, te cAmI - hastakarmma 1 maithunamatikramAdinA 2 rAtribhojanaM 3 AdhAkarmaNaH 4 zayyAtarapiNDasya 5 audezika krItA pamityakA cchethAnissRSTAdekha bhojanaM 6 pratyAkhyAtAzanAdibhojanaM 7 SaNmAsAntargaNAd gaNAntarasaGkramaNaM 8 mAsasyAntastrikRtvo nAbhipramANajalAvagAhanaM 9 mAsasyAntastrimayAkaraNaM 10 rAjapiNDa bhojanaM 11 AkuDayA prANAtipAtakaraNaM 12 evaM mRSAvAdanaM 13 adattagrahaNaM 14 tathaivAnantarhitAyAM sacittapRthivyAM kAyotsargAdikaraNaM 15 evaM sasnehasarajaskAyikAyAM 16 anyatrApi prANibIjAdiyukte 17 AkuhyA mUlakandAdibhojanaM 18 saMvatsarasyAntardazakRtvo nAbhipramANajalAvagAhanaM 19 saMvatsarasyAntardazamAyAsthAnakaraNaM 20 abhIkSNaM zI Educatin internation For Parata Use Only ~ 489~ 5 dharmadvAre parigrahavi ratau rAgAdiA zAtanA ntAnAM varNanaM sU0 28 / / 144 // www.nary.or
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [28] dIpa anukrama [44 ] bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRttiH) adhyayanaM [5] mUlaM [28] zrutaskandha: [2], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH 25 todaka hastAdinA'zanAdergrahaNaM 1 bhojanaM 2 ceti / dvAviMzatiH parIpahAca, te cAmI - "khuhA 1 pivAsA 2 sIunhaM 3-4 daMsA 5 bela 6 raI 7 sthio 8 / cariyA 9 nisIhiyA 10 senA 11 akosA 12 vaha 13 jAyaNA 14 // 1 // alAbha 15 roga 16 taNaphAsA 17 malasakAraparIsahA 18-19 / paNNA 20 annANa 21 samma 22, iya bAvIsa parIsahA // 2 // 'sUyagaDajjhayaNa'tti trayoviMzatiH sUtrakRtAdhyaya nAni, tatra samayAdIni prathamazrutaskandhabhAvIni prAguktAnyeva SoDaza dvitIyazrutaskandhabhAvIni cAnyAni sapta, tadyathA - "puMDariya 1 kiriyaThANaM 2 AhAraparipaNa 3 pacakhANakiriyA 4 pa / aNayAra 5 aha 6 NAla da 7 solasAI ca tevIsaM // 1 ||"ti, 'deva'si caturviMzatirdevAH, tatra gAthA - "bhavaNa 1 vaNa 2 joha 3 bemANiyA ya 4 dasa aTU paMca egavihA / " iti, "cabIsaM devA keI puNa beti arahaMtA" "bhAvaNa'ti paJcaviMzatirbhAvanAH, tAva ihaiva pratimahAvrataM paJca paJcAbhihitAH, 'uddesa tti SaDaviMzatirudezana kAlA dazAkalpavyavahArANAM tatra gAthA - "dasa uddesaNakAlA dasANa chazcaiva hoMti kppss| dasa ceva ya vavahArassa hoMti sacvevi chabbIsaM // 1 // " 'guNa' ti saptaviMzatiranagAraguNAH, tatra mahAvratAni paJca 5 indriyanigrahAH paJca 10 krodhAdivivekAJcatvAraH 14 satyAni trINi, tatra bhAvanAsatyaM zuddhAntarAtmA karaNasatyaM yathoktapratilekhanAkriyAkaraNaM yogasatyaM - manaHprabhRtInAmavitathatvaM 17 kSamA 18 virAgatA 19 manaHprabhRtinirodhAzca 22 2) jJAnAdisampannatA 25 vedanAdisahanaM 26 mAraNAntikopasargasahanaM 27 ceti, athavA "vayachaka 6 miMdiyANaM ca For Parts Only ~ 490~ janetary or
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [9] ---------------------- mUlaM [28] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: .. prata sUtrAMka [28] dIpa praznavyAka- niggaho 11 bhAvakaraNasacaM ca 13 / khamayA 14 virAgayAvi ya 15 maNamAINaM niroho ya 18 // 1 // kA- 5dharmadvAre ra0 zrIa-I yANa chakka 24 jogammi juttayA 25 veyaNAhiyAsaNayA 26 / taha maraNaMte saMlehaNA ya 27 ee'NagAraguNA ||2| | | parigrahavibhayadeva 'pakappatti aSTAviMzatividhaH AcAraprakalpaH nizIthAntamAcArAGgamityarthaH, sa caivam-"satthaparipaNA ratau rAvRttiH logavijao2 sIosaNijja 3 samma 4 / AvaMti 5 dhuva 6 vimoho7 uvahANasuyaM 8 mhpripnnaa9||1||"Mgaadiaa pradhamasya zrutaskandhasyAdhyayanAni, dvitIyasya tu "piMDesaNa 1seja 2iriyA 3 bhAsajAyA ya 4 vsthpaaesaa:| // 145 // shaatnaa5-6| uggahapaDimA 7 sattasattikkayA 14 bhAvaNa 15 vimuttI 16 // 2 // ucAi 1 aNugghAI 2 ArUvaNA 3| ntAnAM |tivihamo NisIhaM tu / ii aTThAvIsaviho AyArapakappanAmotti // 3 // " udghAtikaM yatra laghumAsAdikaM prAyazcittaM vayete, anudaghAtika patra gurumAsAdi, AropaNA ca yatraikasmin prAyazcitte anyadapyAropyata | sU028 iti / 'pAvasuya'tti ekonatriMzat pApazrutaprasaGgAH, te cAmI-"aTTha nimittaMgAI dinbu 1ppAyaM 2 talikkha 63 bhomaM ca 4 / aMga 5 sara 6 lakkhaNa 7 vaMjaNaM 8 ca tivihaM puNoSakaM // 1 // suttaM vittI taha vattiyaM ca pAvamuyamauNatIsavihaM / gaMdhavya 25 26 vatthu 27 AuM 28 ghaNaveyasaMjuttaM 29 // 2 // " 'mohaNijjetti triMzat mohanIyasthAnAni-mahAmohabandhahetavaH, tAni cAmUni-jalanibolanena basAnAM vihiMsanaM 1 evaM hastAdinA mukhAdizrotasaH sthaganena 2 vardhAdinA ziroveSTanataH 3 mugarAdinA ziro'bhighAtena 4 bhavoda-1 dhipatitajantUnAM dvIpakalpasya dehino hananaM 5 sAmayeM satyapi ghorapariNAmAda glAnasyauSadhAdibhirapratica varNanaM anukrama [44] CADKA %A4 145 // 26-%4- REaratidhana ~491~
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [5] ------------ ------- mUlaM [28] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [28] dIpa anukrama [44] kAraNa 6 tapakhino balAtkAreNa dharmAd bhrasanaM 7 samyagdarzanAdimokSamArgasya pareSAM vipariNAmakaraNenApakAra karaNaM 8 jinAnAM nindAkaraNaM 9 AcAryAdikhiMsanaM 10 AcAryAdInAM jJAnAdibhirupakAriNAM kAryeSu a-| pratitarpaNaM 11 punaH punaradhikaraNasya-nRpaprayANakadinAdeH kathanaM 12 vazIkaraNAdikaraNaM 13 pratyAkhyAtabhogaprArthanaM 14 abhIkSNamabahuzrutatve'pyAtmano bahuzrutasvaprakAzanaM 15 evamatapakhino'pi tapakhitAprakAzanaM | 16 bahujanasyAntadhUmenAgninA hiMsanaM 17 svayaMkRtasyAkRtyasyAnyakRtavAvirbhAvanaM 18 vicitramAyAprakAre |paravaJcanaM 19 azubhapariNAmAt satyasthApi mRti sabhAyAM prakAzanaM 20 akSINakalahattvaM 21 vizrambhotpAdanena paradhanApaharaNaM 22 evaM paradAralobhanaM 23 akumAratve'pyAtmanaH kumAratvabhaNanaM 24 ebamabrahmacAritve-| 'pi brahmacAritAprakAzanaM 25 yenaizvarya prApitastasyaiva satke dravye lobhakaraNaM 26 yatprabhAvena khyAti gatastasya | kizcidantarAyakaraNaM 27 rAjasenAdhiparASTracintakAderbahujananAyakasya hiMsanaM 28 apazyato'pi pazyAmIti mAyayA bhaNanaM 29 avajJayA deveSvahameva deva iti prakhyApanamiti 30 / 'sihAiguNAtti ekatriMzatsiddhAdiguNA:-siddhAnAmAdita eva guNAH siddhAnAM vA AtyantikA guNAH siddhAtiguNAH, te caivaM-se Na taMse Na cauraMse Na pa Na maMDale Na Ayate' iti saMsthAnapatrakasya niSedhataH varNapaJcakasya gandhadvayasya rasapazcakasya / |spazASTakasya vedatrayasya ca, tathA akAyaH asaGgaH aruhazceti, Aha ca-"paDisehaNasaMThANe 5 vaNNa 5 gandha: 2 rasa 5 phAsa 8 vede ya3 / paNa paNa dupaNaha tihA igatIsa akAyasaMga'kahA // 1 // " athavA kSINAbhi ~492~
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra-10 (mUlaM+vRttiH ) zrutaskandha: [2], ---------------------- adhyayanaM [5] ------------ ------- mUlaM [28] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [28] ntAnAM dIpa anukrama [44] praznavyAka-nibodhikajJAnAvaraNaH kSINazrutajJAnAvaraNa ityevaM karmabhedAnAzrityaikatriMzat, Aha ca-'Nava darisaNammidharmadvAre ra.zrIa- cattAri Aue paMca Adime aMte / sese do do bheyA khINabhilAveNa igatIsaM // 1 // " ti [nava darzane parigrahavibhayadevA catvAri AyuSi Adye paJca antye pazca zeSeSu dvau dvau bhedI kSINAbhilApena // 1 // ] 'jogasaMgahatti 'dvAtriM | ratau rAvRttiH zadyogasaGgrahAH' yogAnA-prazastavyApArANAM saGgrahAH, te cAmI-"AloyaNA 1 NiravalAve-AcAryasthApa- gAdiArizrAvitvamityarthaH 2 AvAsu DhadhammayA 3 / aNissiobahANe ya-anizritaM tapa ityarthaH 4 sikkhA shaatnaa||146|| sUtrArthagrahaNaM 5NippaDikammayA // 1 // aNNAyayA-tapaso'prakAzanaM 7 alobhe ya8 titikkhA-parISahajayaH9 ajave 10 suI-satyasaMyama ityarthaH 11 / sammaTTiI-samyaktvazuddhiH 12 samAhI gha 13, AyAre varNanaM viNaovae-AcAropagataM 14 vinayopagataM cetyarthaH 15||2||dhiiimii ya-adainyaM 16 saMvega 17 paNihI | sU028 mAyA na kAryetyarthaH 18 suvihi sadanuSThAnaM 19 saMvare 20 / attadosovasaMhAre 21 savvakAmavirattayA 22 // 3 // pacakkhANaM-mUlaguNaviSayaM 23 uttaraguNaviSayaM ca 24 viussagge 25, appamAe 26 lavAlave kSaNe 2] sAmAcAryanuSThAnaM 27 / jhANasaMvarajoge ya 28, udae mAraNatie 29 // 4 // saMgANaM ca pariNA 30, pacchitta-IM karaNe iya 31 // ArAhaNA ya maraNate 32, battIsaM jogasaMgahA // 5 // trayastriMzadAzAtanAH, evaM caitA:-rAi-1 vANiyassa seho purao gaMtA bhavati AsAyaNA sehassetyevamabhilApo dRzyaH, tantra ratnAdhikasya purato gamanaM 1 sthAna-AsanaM 2niSadanaM 3 evaM pArzvatogamanaM 4 sthAnaM 5niSadanaM 6 evamAsanne gamanaM 7 sthAnaM8niSadanaM vicAra INI // 146 // ~493~
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandhaH [2], ---------------------- adhyayana [5] ---------------------- mUlaM [28] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [28] 5* dIpa * anukrama [44] bhUmI tasya pUrvamAcamanaM 10 tato nivRttasya pUrva gamanAgamanAlocanaM 11 rAtrI ko jAgartIti pRSThe tadvacanApratizravaNaM 12 AlApanIyasya pUrvataramAlApanaM 13 labdhasyAzanAderanyasmai pUrvamAlocanaM 14 evamanyasyopadarzanaM 15 evaM nimantraNaM 16 ratnAdhikamanApRcchayAnyasmai bhaktAdidAnaM 17 svayaM pradhAnatarasya bhojanaM 18 vyAharato ratnAdhikasya vacanApratizravaNaM 19 ratnAdhikasya samakSa bRhatA zabdena bahudhA bhASaNaM 20 vyAhatasya kiM bhaNasIti bhaNanaM 21 preraNAyAM ko'si tvamityevamullaNThavacanaM 22 glAnaM praticaretyAdyAdeze tvameva kiMna praticarasItyAdibhaNanaM 23 dharma dezayati gurAvanyamanaskatvaM 24 kathayati gurau na smarasIti bhaNanaM 25 dharmakathAyA AcchedanaM 26 bhikSAvelA vartata ityAdivacanataH parSado bhedanaM 27 parSadastathaiva sthitAyAH dharmakathanaM 28 gurusaMstArakasya pAdayaTanaM 29 gurusaMstArake niSadanaM 30 evamubAsane 31 evaM samAsane 32 gurau | kizcit pRcchati tatragatasyaivottaradAnaM ceti 33 / 'suriMdatti dvAtriMzatsurendrA viMzatirbhavanapatiSu daza vaimAnikeSu dvau jyotiSakeSu candrasUryANAmasayAtatve'pi jAtigrahaNAdU dvitayameveti, iyaM cendrasaGkhyA yadyapi vakSyamANasUtragalyA na pratIyate tathApi granthAntarAdavaseyA, bhavantItyanuvartate sarvatra, iha sthAne 'eesuti vAkyazeSo draSTavyaH, tena ya ete ekatvAdisalyopetA asaMyamAdayobhAvA bhavanti eteSu, kiMbhUteSu?-AdimaprathamaM ekAdika-ekadviyAdikaM satyAvizeSa kRtvA-vidhAya ekottarikayA vRddhayA iti gamyate barddhiteSusaGkhyAdhikyaM prApteSu kiyatI saGkhyAM yAvaddhevityAha-tIsAto jAva 'bhave tikAhiyA' triMzayAvadU bha *% %5 ~494~
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [28] dIpa anukrama [44] bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM + vRttiH) zrutaskandhaH [2], adhyayanaM [5] mUlaM [28] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka- vati jAyate nikAdhikA trayastriMzataM yAvaduddheSvityarthaH anena ca kriyAsthAnAdipadAnAM saGkSepArthasUtre'nara0 zrIa- 4 dhItApi saGkhyA yathoktA darzitA bhavati, tata evaM vRddheSveteSu zaGkAdi nirAkRtya yaH zAsanaM zraddhatta iti sabhayadeva0 mbandhanIyaM, tathA viratayaH - prANAtipAtAdiviramaNAni praNidhayaH- praNidhAnAni viziSTaikAgratvAni teSu aviratiSu ca - aviramaNeSu anyeSu ca-uktavyatirikteSu evamAdikeSu evaMprakAreSu bahuSu sthAneSu padArtheSu saGkhyAsthA4 neSu vA catustriMzadAdiSu jinaprazasteSu - jinaprazAsiteSu avitatheSu satyeSu zAzvatabhAveSu - odhato'kSayakhabhAveSu ata evAvasthiteSu sarvadAbhAviSu, kimata Aha-zaGkAM sandehaM kAGkSAM anyAnyamatagrahaNarUpAM nirAkRtya sadguruparyupAsanAdibhiH zraddhase zraddadhAti zAsanaM pravacanaM bhagavato-jinasya zramaNa iti prakramaH, punaH kiMbhUtaH 1- anidAno- devendrAdyaizvaryAmArthakaH agauravaH RddhyAdigauravavarjitaH alubdhaH-alaMpaTaH amUDho-manovacanakAya guptA yaH sa tatheti / aparigrahasaMvRtaH zramaNa ityuktamadhunA aparigrahatvameva prakrAntAdhyayanAbhidheyaM varNayannAha - vRttiH // 147 // jo so vIravaravayaNaviratipavittharabahuvippakAro sammattaviddhamUlo dhitikaMdo viNayavetito niggatatilokkavipula jasaniviDapINapavarasujAtakhaMdhI paMcamahabvaya visAlasAlo bhAvaNatayaM tajjJANasubhajoganANapallavavaraM kuradharo bahuguNakusumasamiddho sIlasugaMdho aNaNhavaphalo puNo ya mokkhavarabIjasAro maMdaragirisiharacUlikA iva imassa mokkhavaramuttimaggassa siharabhUo saMvaravarapAdapo carimaM saMvaradAraM, jatya na For Para Use Only ~ 495~ 5 dharmadvAre parigrahavi ratau saMva rapAdapaH bhikSAa sannidhibhavinAzca sU0 29 // 147 //
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ---------- -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama kappada gAmAgaranagarakheDakabbaDamaDaMbadoNamuhapaTTaNAsamagayaM ca kiMci appaM va baI va aNuM va thUla va tasathAvarakAyadaccajAyaM maNasAvi parighettuM Na hirannasuvannakhettavatthu na dAsIdAsabhayakapesahayagayagavelagaM cana jANajuggasayaNAi Na chattakaina kuMDiyA na uvANahA na pehuNavIyaNatAliyaTakA Na yAvi ayatajyataMbasIsakakaMsarayatajAtarUvamaNimuttAdhArapuDakasaMkhadaMtamaNisiMgaselakAyavaracelacammapattAI maharihAI parassa ajajhoSavAyalobhajaNaNAI pariyaDeuM guNavao na yAvi puSphaphalakaMdamUlAdiyAI saNasattarasAI savvadhannAI tihivi jogehiM parighernu osahabhesajjabhoyaNaTTayAe saMjaeNa, kiM kAraNaM, aparimitaNANadasaNadharehiM sIlaguNaviNayatavasaMjamanAyakehi titthayarehiM savvajagajjIvavacchalehiM tiloyamahiehiM jiNavariMdehiM esa joNI jaMgamANaM divA na kappai joNisamucchedotti teNa vajaMti samaNasIhA, jaMpiya odaNakummAsagaMjatappaNamaMdhubhujiyapalalasUpasakuMliveDhimabarasarakacunnakosagapiMDasihariNivaTTamoyagakhIradahisappinavanItatelagulakhaMDamacchaMDiyamadhumajamaMsakhajjakavaMjaNavidhimAdikaM paNIyaM uvassae paraghare va rane na kappatI taMpi sannihiM kArDa muvihiyANa, jaMpiya uddiThaviyaraciyagapajjavajAtaM pakiNNapAukaraNapAmicaM mIsakajAyaM kIyakaDapAhuDaM ca dANaTThapugnapagaDaM samaNavaNImagaTTayAe va karya pacchAkammaM purekamma nitikamai makkhiyaM atirittaM moharaM ceva sayaggahamAharDa maTTiuvalitaM accheja ceva aNIsahUM jaM taM tihIsu jannesu Usavesu ya aMto va vahiM va hoja samaNaTTayAe ThaviyaM hiMsAsAvajasaMpauttaM na kappatI taMpiya parighettuM, aha kerisarya puNAi ka [45] *SASARASAX ~496~
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ------------ -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka praznadhyAkA 20zrIabhayadeva. vRttiH [29] dIpa 5dharmadvAre parigrahaviratau saMvarapAdapaH bhikSAasannidhibhAvanAzca sU0 29 // 148 // 45-4545453 ppati, jaM taM ekArasapiMDavAyasuddhaM kiNaNahaNaNapayaNakayakAriyANumoyaNanavakoDIhiM suparisuddhaM dasahi ya dosehiM vippamukaM uggama uppAyaNesaNAe suddhaM bavagayacupacaviyacattadehaM ca phAsuyaM vavagayasaMjogamaNigAlaM vigayadhUrma chaTThANanimittaM chakAyaparirakkhaNaDA haNi haNiM phAsukeNa bhikkheNa vaTTiyabvaM, jaMpiya samaNassa suvihiyassa u rogAyaMke bahuppakAraMmi samuppanne vAtAhikapittasiMbhaatirittakuviya taha sannivAtajAte va udayapatte ujjalabalaviulakakkhaDapagADhadukkhe asubhakaDuyapharase caMDaphalavivAge mahanbhae jIviyaMtakaraNe sabyasarIraparitAvaNakare na kappatI tArisevi taha appaNo parassa vA osahabhesajja bhattapANaM ca taMpi saMnihikayaM, jaMpiya samaNassa suvihiyassa tu paDiggadhArissa bhavati bhAyaNabhaMDovahiupakaraNaM paDiggaho pAdabaMdhaNaM pAdakesariyA pAdaThavaNaM ca paDalAI tinneva rayattANaM ca gocchao tinneva ya pacchAkA rayoharaNacolapaTakamuharNatakamAdIyaM eyaMpiya saMjamassa uvavUhaNaTThayAe bAyAyavardasamasagasIyaparirakSaNaTTayAe uvagaraNaM rAgadosarahiyaM parihariyadhvaM saMjaeNa NicaM paDilehaNapapphoDaNapamajaNAe aho ya rAo ya appamatteNa hoi satataM nikkhiviyavvaM ca givhiyavvaM ca bhAyaNabhaMDovahiuvakaraNaM, evaM se saMjate vimutte nissaMge nippariggaharuI nimmame ninnehabaMdhaNe savvapAvavirate vAsIcaMdaNasamANakappe samatiNamaNimuttAleDakaMcaNe same ya mANAvamANaNAe samiyarate samitarAgadose samie samitIsu sammadiDI same va je sabvapANabhUtesu se hu samaNe suyadhArate ujute saMjate sa sAhU saraNaM sabvabhUyANaM sabbajagavacchale saJcabhAsake anukrama [45] | // 148 // ~497~
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM+vRttiH) mUlaM [29] zrutaskandha: [ 2 ], * adhyayanaM [5] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH Eaton Intematon ya saMsAraMtaTThite ya saMsArasamucchinne satataM maraNANupArate pArage ya savveliM saMsayANaM pavayaNamAyAhiM ahiM aTukammagaMThIvimo ke aTThamayamahaNe sasamayakusale ya bhavati suhadukkhanibbise se abhitara bAhiraMmi sayA tavovahANaMmi ya suhRjjute saMte daMte ya hiyanirate IriyAsamite bhAsAsamite esaNAsamite AyANabhaMDamanikvaNAsamite uccArapAsavaNakhela siMghANajalapAriTThAvaNiyAsamite maNagutte vayagutte kAyagutte guttiMdie guttabhayArI cAI lajjU dhanne tabassI khaMtikhame jitiMdie sodhie aNiyANe avahillesse amame akiMcaNe chinnagaMdhe niruvaleve suvimalavarakaMsabhAyaNaM va mukatoe saMkheviva niraMjaNe vigayarAgadosamohe kummo iva iMdie gutte jaccakaMcaNagaM va jAyarUtre pokkharapattaM ca niruvaleve caMdo iva somabhAvayAe sUro va dittatee acale jaha maMdare girivare akkhobhe sAgaro vva thimie puDhavI va savvAsasa tavasA i bhAsarAsichannin jAtatepa jaliyahuyAsaNo viva teyasA jayaMte gosIsacaMdaNaMpiva sIyale sugaMdhe ya harayo viva samayabhAve ugghosiyamunimmalaM va AyaMsamaMDalatalaM va pAgaDabhAveNa suddhabhAve soMDIre kuMjarova vasabheva jAyathAme sIhe vA jahA migAhiye hoti duppadhari se sArayasalilaM va suddhahiyaye bhAraMDe ceva appamatte khaggavisANaM va egajAte khANuM caiva uDhakAe sunnAgArethva appaDikamme sunnAgArAvaNassaMto nivAyasaraNapadIpajjhANamiva niSpaka~pe jahA khuro ceva egadhAre jahA ahI ceva egadiTThI AgAsaM caiva nirALaMbe vi hage viva sabvao vipamukke kayaparanilae jahA ceva urae appaDibaddhe anilonva jIvobva appaDiyagatI For Parts Use One ~ 498~
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM+vRttiH) * adhyayanaM [5] mUlaM [29] zrutaskandhaH [2], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka ra0 zrIa- * bhayadeva0 vRttiH // 149 // Educatin internation gAne gAne ekarArya nagare nagare ya paMcarAyaM dUijjaMte ya jiniMdie jitaparIsahe nivbhao viU saccittAcittamI kehiM davvehiM virAyaM gate saMcayAto virae mutte lahuke nizvakakhe jIviyamaraNAsavidhyamukke nissaMdhi nivvarNa caritaM dhIre kAraNa phAsayaMte satataM ajjhappajjhANajute nihue ege careja dhammaM / imaM ca parigahaveramaNaparirakkhaNaTTyAe pAvayaNaM bhagavayA sukahiyaM attahiyaM peccAbhAvikaM AgamesibhaddaM suddhaM neyAjyaM akuDilaM aNuttaraM savvadukkhapAvANa viosamaNaM tassa imA paMca bhAvaNAoM carimassa vayassa hoMti pariggahaveramaNa rakkhaNDyAe- paDhamaM soIdieNa socA sadAI maNunnabhaddagAI, kiM te ?, varamurayamuiMgapaNavadaddurakacchabhivINAvipaMcIvalayivaddhIsakasughosanaMdi sUsaraparivAdiNivaM satUNakapavva kartatItalatAlasuDiya nigghosa gIyavAiyAI naDana kajalamalamuTThikave laMbaka kahaka pava kalAsaga Aikkhaka lekha maMkhatUNailavavINiyatAlAyarpakaraNANi ya bahUNi mahurasaragItasussarAtiM kaMcImehalA kalAva pattaraka pahera kapAya jAlagaghaMTiyakhikhiNirayaNorujA liyachuddiyane uracalaNamAliya kaNaganiyalajAlabhUsaNasaddANi lIlacaMkammamANAdIriyAI taruNIjaNahasiya bhaNiyakalaribhitamaMjulAI guNavayaNANi va vahUNi mahurajaNabhAsiyAI annetu ya evamAdie saddesu maNunnabhaddapasu Na tesu samaNeNa sajjiyadhvaM na rajiyavyaM na gijhiyacvaM na mujjhiyabvaM na vinigdhAyaM AvajjiyayaM na lubhiyabvaM na tusiyanvaM na hasiyavyaM na saI ca maI ca tattha kujA, puNaravi soidieNa socA sahAI amaNunnapAvakAI, kiM te?, akkosapharusakhiMsaNaavamANaNatajaNa nirbhachaNadi For Parts Only ~499~ 4 5 dharmadvAre parigrahaviratau saMgha4rapAdapaH bhikSAa * sannidhibhIvanAca sU0 29 / / 149 / /
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ------------ -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] tavayaNatAsaNaukUjiyarunnaraDiyakaMdiyanigghuTarasiyakaluNavilaviyAI annesu ya evamAdiesu saddesu amaguNNapAvaesuna tesu samaNeNa rUsiya na hIliyabvaM na niMdiyavyaM na khiMsiyavyaM na chiMdiyavyaM na bhiMdiyabvaM na vaheyavvaM na duguMchAvattiyAe labbhA uppAe, evaM sotiMdiyabhAvaNAbhAvito bhavati aMtarappA maNunnA'magunnasumbhidubhirAgadosappaNihiyappA sAhU maNavayaNakAyagutte saMvuDe paNihitidie parejaja dharma 1 / bitithaM cavikhadieNa pAsiya ruvANi maNunAI bhadakAI sacittAcittamIsakAI kaDhe potthe ya cittakamme leppakamme sele ya daMtakamme ya paMcahiM vaNNehiM aNegasaMThANasaMdhiyAI gaMThimaveDhimapUrimasaMghAtimANi ya malAI bahucihANi ya ahiyaM nayaNamaNasuhakarAI vaNasaMDe paJcate ya gAmAgaranagarANi ya khuddiyapukkhariNiyAvIdI. hiyaguMjAliyasarasarapaMtiyasAgaravilapaMtiyakhAdiyanadIsaratalAgavappiNIphulluppalapaumaparimaMDiyAbhirAme aNegasauNagaNamihuNavicarie paramaMDapavivihabhavaNatoraNacetiyadevakulasabhapavAvasahasukayasayaNAsaNasIyarahasayaDajANajuggasaMdaNamaranArigaNe ya somapaDisvadarisaNije alaMkitavibhUsite puNyakayatavApabhAvasohaggasaMpautte naDanadRgajAlamahamuTThiyavelaMvagakahagapavagalAsagaAikkhagalaMkhamakhatUNailatuMbavINiyatAlAyarapakaraNANi ya bahuNi sukaraNANi annesu ya evamAdiesu rUbesu maNunabhaesu na tesu samaNeNa sajiyavyaM na rajiyavaM jAva na saI ca maI ca tattha kujjA, puNaravi cakkhidieNa pAsiya ruvAI amaNunapAvakAI, kiM te?, gaMDikoDhikakuNiudarikacchullapailakujapaMgulavAmaNaaMdhilagaegacakkhuviNihayasappisallaga ~500~
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ------------ -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka prazvavyAkara0zrIabhayadeva0 vRttiH [29] dharmadvAre |parigrahavi. bhAratau saMva|rapAdapaH bhikSAasannidhirbhAvanAzca sU029 dIpa // 150 // anukrama [45]] vAhirogapIliyaM vigayANi ya mayakakalevarANi sakimiNakuhiyaM ca dabbarAsiM annesu ya evamAdipasu amaNunapAvatesu na tesu samaNeNa rUsiyadhvaM jAva na duguMchAvattiyAvi labbhA uppAteDa, evaM cakkhidiyabhAvaNAbhAvito bhavati aMtarapA jAva careja dhamma 2 / tatiyaM dhANidieNa agyAiya gaMdhAtiM maNunnabhaddagAI, kiM te ?, jalayathalayasarasapuSphaphalapANabhoyaNakuTutagarapattacodadamaNakamasyaelArasapikamaMsigosIsasarasacaMdaNakappUralavaMgaagarakuMkumakakolausIraseyacaMdaNasugandhasAraMgajuttivaradhUvavAse uuyapiMDimaNihArimagaMdhiesu annesu ya evamAdisu gaMdhesu maNunnabhadaesu na tesu samaNeNa sajiyabvaM jAva na satiM ca maI ca tattha kujjA, puNaravi pANidieNa agghAtiya gaMdhANi amaNunnapAvakAI, kiM te?, ahimaDaassamaDahasthimaDagomuDavigasuNagasiyAlamaNuyamajjArasIhadIviyamayakuhiyaviNahakiviNabahudurabhigaMdhesu annesu ya evamAdisu gaMdhesu amaNunnapAvarasu na tesu samaNeNa rUsiyabvaM jAva paNihiyapaMciMdie careja dhamma 3 / cautthaM jibhidieNa sAiya rasANi u maNunnabhaddakAI, kiM te?, uggAhimavivihapANabhoyaNagulakayakhaMDakayateladhayakayabhakkhesu bahuvihesu lavaNarasasajuttesu mahumaMsabahuppagArama jiyaniTThANagadAliyaMbasehaMbadukhadahisarayamajjavaravAruNIsIhukAvisAyaNasAyaTThArasabahuppagAresu bhoyaNesu ya maNunnavannagaMdharasaphAsabahudayasaMbhitesu annesu ya evamAdiesu rasesu maNunabhaddaesu na temu samaNeNa sajjiyavaM jAva na saI ca matiM ca tastha kujjA, puNaravi jibhidieNa sAyiya rasAtiM amaNunapAvagAI, kiM te?, arasavirasasIyalukkhaNijappapANabhoyaNAI 65-67 // // 15 // wwwmarary.org ~501~
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaska ndha: [2], --------------------- adhya yanaM [5] ---------------------- mUla [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama KstCXCCCCXCER dosINavAvanakuhiyapUiyaamaNunaviNadvapasUyabahudunbhigaMdhiyAI tittakaryakasAyaaMbilarasaliMDanIrasAI anesu ya evamAtiesu rasesu amaNunnapAvaesuna tesu samaNeNa rUsiyadhvaM jAva careja dhamma 4 / paMcamagaM phAsidieNa phAsiya phAsAI maNunabhadakAI, kiM te?, dagamaMDabahAraseyacaMdaNasIyalavimalajalavivihakusumasastharaosIramuttiyamuNAladosiNApehuNaukkhevagatAliyaMTavIyaNagajaNiyasuhasIyale ya pavaNe gimhakAle suhaphAsANi ya bahUNi sayaNANi AsaNANi ya pAuraNaguNe ya sisirakAle aMgArapatAvaNA ya AyavanimauyasIyausiNalahuyA ya je udusuhaphAsA aMgasuhanimbuikarA te annesu ya evamAditesu phAsesu maNunabhahae na tesu samaNeNa sajjiyabvaM na rajiyavvaM na gijhiyadhvaM na mugjhiyanvaM na viNigyAyaM AvajiyavaM na lubhiyavvaM na ajhovavajjiyavaM na tUsiyadhvaM na hasiyadhvaM na satiM ca matiM ca tattha kujjA, puNaravi phAsidieNa phAsiya phAsAtiM amaNunapAvakAI, kiM te?, aNegavadhabaMdhatAlaNakaNa atibhArArovaNae aMgabhaMjaNasUtInakhapavesagAyapacchaNaNalakkhArasakhAratellakalakalaMtatauasIsakakAlalohasiMcaNahaDibaMdhaNarajanigalasaMkalahatdhaMDuyakuMbhipAkadahaNasIhapucchaNa ubvaMdhaNasUlabheyagayacalaNamalaNakaracaraNakannanAsohasIsacheyaNajibhaMchaNadhasaNanayaNahiyayadataMbhaNajottalayakasappahArapAdapaNhijANupattharanivAyapIlaNakavikacchabhagANi kicyaDakyAyAtavadaMsamasakanivAte duTTaNisajjasIhiyadumbhikakkhaDagurusIyausiNalukkhesu bahuvihesu anesu ya evamAiesu phAsesu amaNunapAvakesuna tesu samaNeNa rUsiyavvaM na hIliyabbana niMdiyabbana garahiyavaM na khisi [45] FIRainrary.org ~502~
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ---------- -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka 46 5dharmadvAre praznadhyAkara0 zrIabhayadeva0 vRtti -*9 K [29] * // 151 // | parigrahaviratau saMvarapAdapaH bhikSAasannidhirbhAvanAzca *- dIpa CATrk - yavvaM na chidiyabana bhiMdiyabvaM na baheyavvaM na duguMchAvattiyaM ca labhA uppAe, evaM phAsiMdiyabhAvaNAbhAvito bhavati aMtarappA maNunAmaNunnasubhidumbhirAgadosapaNihiyappA sAha maNavayaNakAyagutte saMkhuDhe paNihitidie carija dhamma 5 / evamiNaM saMvarassa dAraM samma saMvariyaM hoi suppaNihiyaM imehiM paMcahivi kAraNehiM maNavayakAyaparirakkhiehiM nicaM AmaraNaMtaM ca esa jogo neyavyo dhitimayA matimayA aNAsavo akaluso acchido aparissAvI asaMkiliTTho suddho samvajiNamaNunnAto, evaM paMcama saMvaradAraM phAsiyaM pAliyaM sohiyaM tIriyaM kiTTiyaM aNupAliyaM ANAe ArAhiyaM bhavati, evaM nAyamuNiNA bhagavayA pannaviyaM parUviyaM pasiddhaM siddhaM siddhavarasAsaNamiNaM ApaviyaM sudesiyaM pasatthaM paMcamaM saMvaradAraM sammattaMtibemi / eyAtiM vayAI paMcavi sudhvayamahabbayAI heusayavicittapukalAI kahiyAI arihaMtasAsaNe paMca samAseNa saMvarA bittharaNa u paNavIsatisamiyasahiyasaMbuDe sayA jayaNaghaDaNamuvisuddhadasaNe ee aNucariya saMjate caramasarIradhare bhavissatIti (sU029) paNhAvAgaraNe NaM ego suvakkhaMdho dasa ajjhayaNA ekasaragA dasasu ceva divasesu uddisijati egaMtaresu AyaMbilesu niruddhesu AuttabhattapANaeNaM aMga jahA AyArassa (suu030)|| iti prazvavyAkaraNAkhyaM dazamAGgaM sUtrataH samAptam // grandhAnam 1300 'jo so'tti yo'yaM vakSyamANavizeSaNaH saMvaravarapAdapaH carama saMvaradvAramiti yogaH, kimbhUtaH saMvaravarapAdapa ityAha-dhIravarasya-zrImanmahAvIrasya yadacanaM-AjJA tataH sakAzAcA virati:-parigrahAnivRttiH saiva pravi anukrama [45-47] sU029 +-12 -*-* *-*-*-* // 15 // -% For P OW ~503~
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ------------ -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] staro-vistAro yasya saMvarabarapAdapasya sa tathA, bahuvidhaH-anekaprakAraH svarUpavizeSo yasya sa tathA, tatra saM|varapakSe pahuvidhaprakAratvaM vicitraviSayApekSayA kSayopazamAdyapekSayA ca pAdapapakSe ca mUlakandAdivizeSApekSayeti tataH padadvayasya karmadhArayaH, samyaktvameva-samyagdarzanameva vizuddhaM-nirdoSa mUlaM-kandasyAdhovarti yasya sa tathA, dhRtiH-cittasvAsthyaM saiva kandaH-skandhAdhobhAgarUpo yasya sa tathA, vinaya eva vedikA-pArvataH parikararUpA yasya sa tathA, 'niggayatelokatti prAkRtatvAt trailokyanirgataM trailokyagataM bhuvanatrayavyApakaM ata eva vipalaM-vistIrNa yada yazaH-khyAtistadeva nicito-niviDA pInA-sthUla: pIvaro-mahAn sujAta:-suni-I8 pannaH skandho yasya sa tathA, paJca mahAvratAnyeva vizAlA-vistIrNAH zAlA:-zAkhA yasya sa tathA, bhAvanaivaanityatvAdicintA vaka-balkalaM yasya, vAcanAntare bhAvanaiva tvaganto-valkAvasAnaM yasya sa tathA, dhyAnaM ca-dharmadhyAnAdi zubhayogAca-sahyApArAH jJAnaM ca-bodhavizeSaH tAnyeva pallavavarA-akurA pravAlapravaraprarohAH tAn dhArayati yaH sa tathA, tataH padadvayasya karmadhArayaH, bahavo ye guNA-uttaraguNAH zubhaphalarUpA vA ta eva kusumAni taiH samRddho-jAtasamRddhiryaH sa tathA, zIlameva-aihikaphalAnapekSapravRttiH samAdhAnameva vA| sugandhA-sadgandho yatra sa tathA, 'aNaNhavaphalo tti anAsravaH-anAzravaH navakarmAnupAdAnaM sa eva phalaM yasya | sa tathA, punazca-punarapi mokSa evaM varabIjasAro-mitAlakSaNaH sAro yasya sa tathA, mandaragirizikhare-merudharAdharazikhare yA cUlikA-cUDA sA tathA sA iva asya-pratyakSasya mokSavare-gharamokSe sakalakarmakSayalakSaNe ~504~
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ------------ -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka praznavyAkara0zrIabhayadeva0 [29] vRttiH // 152 // - dIpa anukrama [45]] gantavye muktireva-nilobhateva mArgaH-panthA mokSavaramuktimArgastasya zikharabhUta:-zekharakalpaH ko'sAvi- dharmadvAre sthAha-saMvara eva-Azravanirodha eva varapAdapaH-pradhAnadrumaH saMvaravarapAdapaH, paJcaprakArasyApi saMvarasya ukta parimahavisvarUpatve satyapi prakRtAdhyayanamanusarannAha-carama-paJcamaM saMvaradvAraM-Azravanirodhamukhamiti, punarvizeSaya- ratau saMvazAha-patra-caramasaMvaradvAre parigrahaviramaNalakSaNe sati na kalpate-na yujyate parigrahItumiti sambandhaH, ki rapAdapaH tadityAha-grAmAkaranakarakheTakabbeTamaDambadroNamukhapattanAzramagataM vA grAmAvyiAkhyAnaM pUrvavat vAzabdo bhikSAauttarapadApekSayA vikalpArthaH kizciditi-anirdiSTakharUpaM sAmAnyaM sarvamevetyarthaH alpaM vA-khalpaM mUlyato sannidhi vaha vA-mUlyata eva aNuM vA-stokaM pramANataH sthUlaM vA-mahat pramANata eva sa tathA, 'tasadhAvarakAyadabdha-IX jAti trasakAyarUpa-zaGkhAdi sacetanamacetanaM vA evaM sthAvarakAyarUpaM-ratnAdi dravyajAtaM-vastusAmAnyaM mana- sU029 sApi-cetasA'pi AstAM kAyena parigrahItuM-khIkartuM, etadeva vizeSeNAha-na hiraNyasuvarNakSetravAstu kalpate parigrahItamiti prakramaH, dAsIdAsabhRtakapreSyahayagajagavelakaM vA dAsyAdayaH pratItAH 'na yAnayugyaza-1 yanAsanAni' yAnaM-racAdikaM yugyaM-vAhanamAtraM gollakadezaprasiho vA japAnavizeSaH na chanaka-AtapavAraNaM na kuNDikA-kamaNDalU: nopAnahI pratIte na pehuNavyaJjanatAlavRntakAni pahuNaM-mayUrapicchaM vyaJjana-vaMzAdimayaM tAlavRntaka-vyaJjanavizeSa eva na cApi-nApi ca ayo-lohaM trapukaM-vaMga tAnaM-zubhraM (lvaM) sIsakaM-nAgaM kAMsya-trapukatAmrasaMyogajaM rajataM-rUpyaM jAtarUpaM-suvarNa maNaya:-candrakAntAdyAH muktAdhArapuTakaM-zuktisa bharbhAvanA - - - % 0- ~505~
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ------------ -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] lAmpuTaM zaGkhaH-kambuH dantamaNiH-pradhAnadanto hastiprabhRtInAM dantajo vA maNiH zRGgaM-viSANaM zailaH-pASANaH pA. kAThAntareNa 'lesa'tti tatra zleSa:-zleSadravyaM kAcavara:-pradhAnakAca celaM-vastraM cameM-ajinameteSAM dvandvaH tata eSAM satkAni yAni pAtrANi-bhAjanAni tAni tathA mahArhANi-mahA_ni bahumUlyAnItyarthaH, parasya-anyasya adhyupapAtaM ca-grahaNaikAgracittatAM lobhaM ca-mUcchI janayanti yAni tAni adhyupapAtalobhajananAni 'pariyahiu~ti parikarSayituM parivarddhayituM vA paripAlayitumityarthaH, na kalpanta iti yogA, 'guNavaoM'tti guNavato mUlaguNAdisampannasyetyarthaH na cApi puSpaphalakandamUlAdikAni sanaH saptadazo yeSAM bIyAdInAM tAni sanasaptadazakAni sarvadhAnyAni tribhirapi yogaiH-manAprabhRtibhiH parigrahItuM kalpanta iti prakRtameva, kimityAha-auSadhabhaiSajyabhojanArthAya-tatrauSadhaM-ekAGgaMbhaiSajyaM-dravyasaMyogarUpaM bhojana-pratItameva 'saMjaeNati vibhaktipariNAmAt saMyatasya-sAdhoH, kiM kAraNaM?-ko heturakalpane, ucyate, aparimitajJAnadarzanadharaiH-sarvavidbhiH zIlaM-samAdhAnaM guNA:-mUlaguNAdayaH vinayaH-abhyutthAnAdikaH tapAsaMyamI pratItI tAnnayantivRddhi prApayanti yete tathA taiH, tIrthakara:-zAsanapravartakaiH sarvajagajIvavatsalaiH sarvaiH trailokyamahitaiH jinA: chadmasthavItarAgA teSAM varAH kevalinaH teSAM indrAstIrthakaranAmakarmodayavartivAd yete tathA taH, eSA puSpasaphaladhAnyarUpA yoniH-utpattisthAnaM jagatAM-jaGgamAnAM sAnAmitvoM dRSTA-upalabdhA kevalajJAnena, tatazca na kalpate-na saGgacchate yonisamucchedaH-yonidhvaMsaH karnumiti gamyate, parigrahe auSadhAzupayoge ca teSAM ~506~
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ------------ -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] --- praznavyAka- mo'vayaM bhAvIti, itizabda upadarzane, yenaivaM tena varjayanti-pariharanti puSpaphaladhAnyabhojanAdika, ke ?. 5dharmadvAre 20zrIa ||zramaNasiMhA:-munipuGgavAH, yadapi ca odanAdi tadapi na kalpate-sannidhIkartuM suvihitAnAmiti sambandhaH, parigrahavi titatra odana:-kUra: kulmASA:-mASA: ISatsvinnA mudgAdaya ityanye gaMjatti-bhojyavizeSaH tarpaNAH-saktavaH 'ma- ratau saMvavRttiH dhu'tti badarAdicUrNaH 'bhujiya'tti dhAnAH 'palala'tti tilapuSpapiSTaM sUpo-mugAdivikAraH zaSkulI-tila rapAdapaH parpaTikA veSTimAH pratItAH varasarakANi cUrNakozakAni ca rUDhigamyAni piNDo-guDAdipiNDaH shikhrinnii||153|| bhikSAaguDaminaM dadhi 'vatti ghanatImanaM modakA-lar3akAH kSIraM dadhi ca vyaktaM sarpiH-ghRtaM navanItaM-mrakSaNaM tailaM | sannidhi guDaM khaNDaM ca kaNThyAni macchaNDikA-khaNDavizeSaH madhumadyamAMsAni pratItAni khAdyAni-azokavartayaH bharbhAvanAca 4||vyaJjanAni-takrAdIni zAlanakAni vA teSAM ye vidhayaH-prakArAH te khAdyakavyaJjanavidhayastata eteSAM modakA-12 | sU029 dInAM dvandvaH tata ete Adiryasya tattathA praNItaM-prApitaM upAzraye-vasatI parigrahe vA araNye-aTavyAM na kalpate-na saGgacchate tavapi sannidhIkattu-saJcayIkattu suvihitAnAM-parigrahaparivarjanena zobhanAnuSThAnAnAM xsasAdhanAmityarthaH, Aha ca-'viDamumbheimaM loNaM, tellaM sapica phANiyaM Na te saMnihimicchaMti, nAyapu-12 dattavae rayA // 1 // " iti, [viDamuddhedimaM lavaNaM tailaM sarpizca phANitaM / na tAni sannidhAtumicchanti jJAta patravacasi rtaaH||1||] yadapi coddiSTAdirUpamodanAdi na kalpate tadapi ca parigrahItumiti sambandhaH, u-|| ||153 // |ddiSTa-yAvadarthikAn pAkhaNDinaH zramaNAna-sAdhUna uddizya durbhikSApagamAdau yazikSAvitaraNaM tadaudezika ~507~
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ---------- -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: % prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] ARADASARAN mahiSTa, Aha ca-"uddisiya sAhumAI omabvayabhikkhaviyaraNaM jaM ca"tti [avamavyaye sAdhvAdikama-1 dizya yazikSAvitaraNaM sthApita-prayojane yAcitaM gRhasthena ca tadartha sthApitaM yattat sthApita, Aha ca|"ohAsiyakhIrAIThAvaNaM ThavaNa sAhuNavAe" [yAcitAnAM kSIrAdInAM sAdhUnAmarthAya sthApana sthApanA ] raci-IM hAtaka-modakacUrNAdi sAdhvAdyartha pratApya punarmodakAditayA viracitaM, auddezikabhedo'yaM karmAbhidhAna uktaH, paryavajAtaM-paryaca-avasthAntaraM jAto yatra tatparyavajAtaM kRrAdikamuddharitaM dadhyAdinA vimizritaM karamyAdikaM paryAyAntaramApAditamityarthaH ayamapyauddezikabhedaH kRtAbhidhAna uktaH, prakIrNa-vikSisaM vicchardita-parizATItyarthaH, anena ca chahitAbhidhAna eSaNAdoSa uktaH, 'pAukaraNa'tti prAduHkriyate-andhakArApavarakAdeH sAdhvayaM | bahiHkaraNena dIpamaNyAdidharaNena vA prakAzyate yattat prAduSkaraNamazanAdi, Aha ca-"NIyaduvAraMdhAre gavakkhakaraNAi pAuo pAu / karaNaM tu"[nIcadvAre'ndhakAre gavAkSakaraNAdi prAduSkaraNaM tu] 'pAmircati apamityakaM udyatakaM-ucchinnamityarthaH Aha ca--"pAmicaM jaM sAhUNahA ochidiuM diyAbeti"tti [apamityaM yat sAdhUnAmarthAya udyatakaM gRhItvA dadAti eSAM ca samAhAradvandvaH, 'mIsakatti mizrajAtaM sAdhvathai gRhasthArtha cAdita upaskRtaM, Aha ca-paDhama ciya gihisaMjayamIsovakkhaDAi mIsaM tu [prathamameva gRhisaMya-12 tayomibhaM upaskaraNAdi minaM tu] 'kIyagaDa'tti krItena-krayeNa kRtaM-sAdhudAnAya kRtaM krItakRtaM, Aha ca'davvAiehiM kiNaNaM sAhaNavAe kIyaM tu" [dravyAdibhiH sAdhUnAmarthAya krayaNaM krItaM tu] 'pAhuDaM vatti RIGurary.com ~508~
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ------------ -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] praznabyAka- mAbhRtaM prAbhRtiketyarthaH, tallakSaNaM cedam-"suhameyaramussakaNamavasakaNamo ya pAhuDiyA" [ sUkSmatarat u- dharmadvAre ra0 zrIa-sAdhvaSkaNamavayaSkaNaM ca prAbhRtikA] tataH padatrayasya karmadhArayaH samAhAradvandvaH, vAzabdaH pUrvavAkyApekSayA 3Aparigrahavibhayadeva. vikalpAH , dAnamayoM yasya tahAnArtha, puNyArtha prakRtaM-sAdhitaM puNyaprakRtaM, padadvayasya indraH, tathA zramaNA: ratau saMvavRttiH | paJcavidhAH 'niggaMdhasakatAvasa geruyaAjIva paMcahA samaNA' vanIpakAca-tarkukAsta evArtha:-prayojanaM yasya ta rapAdapa tathA tadbhAvastattA tayA, vA vikalpArthaH kRta-niSpAditaM, iha kazcidAtA dAnamevAlaMyate dAtavyaM mayeti a-bhikssaa||154|| nyastu puNyaM puNyaM mama bhUyAdityevaM anyastu zramaNAn anyastu vanIpakAniti catvAro'pyoddezikasya bhedA ete sannidhi uktA iti, "pacchAkamma"ti pazcAt-dAnAnantaraM karma-bhAjanadhAvanAdi yatrAzanAdau tatpazcAtkarma 'pureka- bhIvanAzca sammati puro-dAnAt pUrva karma-hastadhAvanAdi yatra tatpurakarma 'Niyati naityikaM sArvadikamavasthitaM manuSya-15 poSAdipramANaM 'makkhiya'ti udakAdinA saMsRSTaM, yadAha-"makkhiyamudakAiNA ujaM juttaM" [mrakSitaM yadu-15 sadakAdinA yuktN|] ayameSaNAdoSa uktaH, 'atirittaM ti, 'battIsaM kira kavalA AhAro kucchipUrao AbhaNito / purisassa mahiliyAe aTThAvIsaM bhave kavalA // 1 // " etatpramANAtikrAntamatiriktaM, ayaM ca maNDalIdoSa uktaH 'moharaM caiva'tti maukharyeNa pUrvasaMstavapazcAtsaMstavAdinA bahubhASitvena yallabhyate tanmI-IIC kharaM ayamutpAdanAdoSa uktaH, 'sayaggaha'ti svayaM-AtmanA dattaM gRhyate yattatkhayaMgrAhaM, ayamapariNatAbhidhAna eSaNAdoSa uktaH, dAyakasya dAne'pariNatatvAditi, 'AhaDa ti khagrAmAdeH sAdhvarthamAhataM-AnItaM, 1 // 154 / / % walasaram.org ~509~
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM+vRttiH) zrutaskandhaH [2], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH * adhyayanaM [5] mUlaM [29] - Ah ca--" samgAmaparaggAmA jamANiyaM AhaDaM tu taM hoi / " [ svagrAmAt paragrAmAt yadAnItamAhRtaM tu tadbhavati ] 'mahio valitaM ti, upalakSaNatvAnmRttikA grahaNasya mRttikAjatugomayAdinA upalitaM sat yadudviya dadAti tanmRttikopaliptaM udbhinnamityarthaH, Aha ca - "chagaNAiNovalitaM ubhidiya jaM tamubhiNNaM" [chagaNAdinopalisamudbhidya yattadudbhinnaM ] 'accheSaNaM caivatti AccheyaM yadAcchiya bhRtyAdibhyaH svAmI dadAti, Aha ca--"acchelaM acchiMdiya jaM sAmiya bhicamAINaM" [ yat khAmI bhRtyAdibhya Acchidya dadAti tadAccheyaM] anisRSTaM bahusAdhAraNaM sat yadeka eva dadAti "aNisiddhaM sAmaNNaM goDiyabhattAi dadau essa" [ goSThIkabhaktAdi yat sAmAnyaM tadekasya dadato'nisRSTaM ] eteSUdiSThAdiSu prAya udgamadoSA uktAH, tathA yattattithiSu-madana trayodazyAdiSu yajJeSu nAgAdipUjAsu utsaveSu ca zakrotsavAdiSu antarbahirvA upAzra yAt bhavet zramaNArthaM sthApitaM - dAnAdyopasthApitaM hiMsAlakSaNaM yatsAvadyaM tatsamprayuktaM na kalpate tadapi ca parigrahItuM, atheti paraprazne, kIdRzaM ? kiMvidhaM 'puNAI'ti punaH kalpate-saGgacchate parigrahItumodanAdIti prakRtaM, ucyate, yattadekAdazapiNDapAtazuddhaM - AcArasya dvitIyazrutaskandhaprathamAdhyayana syaikAdazabhiH piNDapAtAbhidhAyakairudezairvizuddhaM taduktadoSavimuktaM yattattathA, tathA krapaNaM hananaM vinAzanaM pacanaM ca abhipAka iti dvandvaH eSAM yAni kRtakAritAnumodanAni svayaM karaNakAraNAnumatayaH tAni tathA ta eva navakoTyo vibhAgA iti samAsaH, tAbhiH suparizuddha-nirdoSaM dazabhizca doSairvipramuktaM te ca zaGkitAdaya eSaNAdoSAH, For Penal Use On ~ 510 ~
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ------------ -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] praznavyAka- udgamaH-AdhAkarmAdiH SoDazavidhaH utpAdanA-dhAnyAdikA SoDazavidhaiva etadvayameSaNAgaveSaNAbhidhAnAdharmadvAre ra0 zrIa- // udgamotpAdanaiSaNA tayA zuddhaM, 'bavagayacuyacAviyacattadehaM catti vyapagataM-oghatayA cetanAparyAyAdace parigrahavi. bhayadeva tanatvaM prAptaM cyutaM-jIvanAdikriyAbhyo bhraSTaM cyAvitaM-tebhya eva AyukSiyeNa bhraMsitaM tyaktadehaM-parityaktajI-1 ratau saMvavRttiH vasaMsargasamutthazaktijanitAhArAdipariNAmaprabhavopacayaM yattattathA caH samuccaye tathA prAsukaM ca-nirjI rapAdapaH vamityetatpUrvoktasyaiva vyAkhyAnaM kalpate grahItumiti prakramA, tathA vyapagatasaMyogamanaGgAraM vigatadhUmaM ceti puu||155|| bhikSAakAvavat, SaT sthAnakAni nimittaM yasya bhaikSavartanasya tattathA, tAni cAmUni-"veyaNa 1 ceyAvace 2iriya sannidhihAe 3 ya saMjamahAe 4 / taha pANavattiyAe 5 chaTuM puNa dhammaciMtAe ||1||"si [kSudAdi vaiyAvRttyaM IryAthai | bhovanAzca saMghamArtha tathA prANapratyayAya SaSThaM punardharmacintAyai // 1 // ] paTakAyaparirakSaNArthamiti vyaktaM, 'haNi haNi'nti sU029 ahani ahani pratidinaM sarvathApItyarthaH prAsukena bhaikSyeNa-bhikSAdisamUhena vartitavyaM-vRttiH kAryA, tathA | yadapi ca auSadhAdi tadapi sannidhikRtaM na kalpata ityakSaraghaTanA, kasya na kalpata ityAha-zramaNasyasAdhoH suvihitasya-apArzvasthAdeH, turvAkyAlaGkAre, kasmin satItyAha-rogAtako-rogo jvarAdiH sa cAsAvAtaGkazca-kRcchrajIvitakArI rogAtaGkaH tatra bahuprakAre-vividhe samutpanne-jAte 'vAyAhika'tti vAtAdhikyaM| // 155 // "pittasiMbhAirittakuviya'tti pittasiMbhayoH-vAyuzleSmaNoratiriktakupitaM-atirekakopaH pittasimbhAtiriktakupitaM tatheti tathAprakAra auSadhAdiviSayo yaH sannipAto-bAtAditrayasaMyogaH jAtaH-sampannaH tathA tatpada FACACANCER ~511~
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ------------ -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: * prata sUtrAMka *-*- [29] - dIpa anukrama [45] trayasya dvandvakatvaM tatastatra ca sati, anena ca rogAtaGkanidAnamuktaM, tathA udayaprApte-udite sati, ketyAhaujjvalaM-mukhalezavarjitaM balaM-balavat kaSTopakramaNIyaM vipulaM-vipulakAlaveyaM tritulaM vA-trIn manAprabhRtIna tulapati-tulAmAropayati kaSTAvasthIkarotIti vitulaM karkazaM-karkazadravyamivAniSTaM pragADhaM-prakarSayat yaduHkhaM-asukhaM tattathA tatra, kiMbhUte ityAha-azubhaH asukho vA kaTukadravyamivAniSTaH paruSaH-paruSasparzadravyamivAniSTa eva caNDo-dAruNaH phalavipAkA-kAryaniSThA duHkhAnubandhalakSaNo yasya tattathA tatra, mahadbhayaM yasmAttanmahAbhayaM tatra jIvitAntakaraNe-saveMzarIraparitApanakare na kalpate-na yujyate, tAhaze'pi-rogAtayAdI yAdRzo na soDhuM zakyate 'tahasi tena prakAreNa puSTAlambanaM vinA, sAlambanasya punaH kalpata eva, yata:-"kAhaM achittiM aduvA ahIhaM, tavovahANesu ya ujjamissaM / gaNaM vaNIIeNu sAracissaM, sAlambasevI samuvei mukkhaM // 1 // " [kariSyAmyacchittimathavA'dhyedhye tapaupadhAnayocodyasyAmi / gaNaM vA nItyA pravartayiSyAmi sAlamvanasevI samupayAti mokSaM // 1 // ] Atmane parasmai vA nimittaM auSadhabhaiSaja bhaktapAnaM saca tadapi na sannidhikRtaM-saJcayIkRtaM parigrahaviratattvAt yadapi ca zramaNasya suvihitasya tuzabdo bhASA-15 mAtre patagrahadhAriNa:-sapAtrasya bhavati bhAjanaM ca-pAtraM bhANDaM ca-mRnmayaM tadeva upadhizca-audhikaH upakaraNaM ca-aupagrahikaM athavA bhAjanaM ca bhANDa copadhizcetyevaMrUpamupakaraNaM bhAjanaM bhANDopadhyupakaraNaM, tadevAha-patadgrahaH-pAtraM pAtravandhana-pAtravandhaH pAtrakesarikA-pAcapramArjanapotikA pAtrasthApanaM-patra kamba * *- -*- * para SAREauraton international ~512~
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ------------ -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [29] ShNSE dIpa anukrama praznavyAka-lakhaNDe pAtraM nidhIyate paTalAni-bhikSAvasare pAtrapracchAdakAni vastrakhaNDAni 'tinneva'tti tAni ca yadi dharmadvAre ra0 zrIa- sarvastokAni tadA trINi bhavanti, anyathA pazca sapta ceti, rajanANaM ca-pAtraveSTanacIvaraM gocchaka:-pAtra- parigrahavibhayadeva. vastrapramArjanahetuH kambalazakalarUpaH traya evaM pracchAdA dvau sautriko tRtIya UrNikaH rajoharaNaM pratItaM cola- ratau saMvavRttiH padaka:-paridhAnavastraM mukhAnantakaM-mukhabastrikA eSAM dvandvaH tata etAnyAdiryasya tattathA, etadapi saMyamasyo- pAdapaH pabRMhaNArtha-upaSTambhArtha na parigrahasaMjJayA, Aha-"japi vatthaM ca pAyaM vA, kaMbalaM pAyapuMchaNaM / taMpi saMjama- bhikssaaa||156|| 13AlajahA, dhAraMti pariharati y||1||pribhuksst ityarthaH, 'na so pariggaho butto, nAyaputteNa tAiNA / mucchA sannidhi pariggaho butto, iti vuttaM mahesiNA // 2 // " asmadguruNetyarthaH [yadapi vastraM ca pAtraM vA kambalaM pAdapo- rbhAvanAzca chana / tadapi saMyamalajArtha dhArayanti paribhuJjate ca // 1 // na sa parigraha ukto jJAtaputreNa tAyinA / mUccho sU029 parigraha ukta ityuktaM maharSiNA // 2 // ] tathA vAtAtapadaMzamazakazItaparirakSaNArthatayA upakaraNaM-rajohara-12 NAdikaM rAgadveSarahitaM yathA bhavatItyevaM pariharttavyaM-paribhoktavyaM saMyatena nityaM, evamaparigrahatA'sya bhavati, Aha ca-"ajjhasthavisohIe uvagaraNaM bAhiraM pariharaMto / apariggahotti bhaNito jiNehiM telokada-IM sIhiM // 1 // " [adhyAtmavizodhyA bAhyamupakaraNaM paribhuJjan aparigraha iti bhaNito jinaistrailokyadarzibhiH // 1 // ] tathA pratyupekSaNaM-cakSuSA nirIkSaNaM prasphoTana-AsphoTanaM AbhyAM saha yA pramArjanA-rajoharaNAdikriyA sA tathA tasyAM 'aho ya rAo yatti rAtrindivaM apramattena-apramAdinA bhavati satataM nikSeptavyaM-moktavyaM [45] ~513~
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ------------ -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] grahItavyaM ceti, kintadityAha-bhAyaNabhaMDovahiuvagaraNaM, evaM-anena nyAyena saMyataH-saMyamI vimukta:tyaktadhanAdiH niHsaGgaH-abhiSvaGgavarjitaH nirgatA parigrahe ruciryasya sa tathA nirmamo-mametizabdavarjI niHslehabandhanazca yaH sa tathA, sarvapApaviratA, vAsyAM-apakArikAyAM candane ca-upakArake samAna:-tulyaH kalpaHsamAcAro vikalpo vA yasya sa tathA, dveSarAgavirahita ityarthaH, samA-upekSaNIyatvena tulyA tRNamaNimuktA yasya sa tathA, leSTI kAzane ca samaH-upekSakatvena tulyo yaH sa tathA, tataH karmadhArayaH, samaca harSadainyAbhAvAt mAnena-pUjayA sahApamAnatA tasyAM zamita-upazamitaM rajA-pApaM rataM vA-ratirviSayeSa rayo vA-- autsukyaM yena zamitarajAH zamitarataH zamitarayo vA-zamitarAgadveSaH samitaH samitiSu paJcasu samyagdRSTiHsamyagdarzanI, samazca yaH sarvaprANabhUteSu, tatra prANA-dvIndriyAditrasAH bhUtAni-sthAvarAH, se hu samaNetti sa eva zramaNa iti vAkye niSThA, kiMbhUto'sAvityAha-zrutadhAraka: RjukA-avakra: udyato vA-analasaH || saMyamI, susAdhuH-suSTu nirvANasAdhanaparaH zaraNaM-trANaM sarvabhUtAnAM-pRthivyAdInAM rakSaNAdinA sarvajagada-14 salA-savejagadvAtsalyakatA hita ityarthaH, satyabhASakazceti, saMsArAnte sthitazca 'saMsArasamucchipaNe'tti samuMIcchinnasaMsAra satataM-sadA maraNAnAM pAragaH sarvadaiva tasya na bAlAdimaraNAni bhaviSyantItyarthaH, pAragazca sarveSAM saMzayAnAM chedaka ityarthaH, pravacanamAtRbhiraSTAbhiH-samitipaJcakaguptitrayarUpAbhiH karaNabhUtAbhiraSTakamarUpo yo grandhistasya vimocako yaH sa tathA, aSTamAnamathana:-aSTamadasthAnanAzakaH khasamayakuzalazca-kha ~514
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [ 45] bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM+vRttiH) * adhyayanaM [5] mUlaM [29] zrutaskandha: [ 2 ], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka ra0 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 157 // siddhAntanipuNazca bhavati sukhaduHkhanirvizeSo durSAdirahita ityarthaH, 'abhitaravAhire' tti abhyantarasyaiva zarIrasya karmalakSaNasya tApakatvAdAbhyantaraM prAyazcittAdi Sar3idhaM vAhyasyApyaudArikalakSaNasya zarIrasya tApakatvAdvAhyaM - anazanAdi Sar3idhaM anayozca dvandvastata AbhyantarabAhye sadA-nityaM tapa evaM upadhAnaM guNopaSTambhakAri tapaupadhAnaM tatra ca suyuktaH atizayenocataH kSAntaH kSamAvAn dAntazca-indriyadamena 'hiyanirae'tti AtmanaH pareSAM ca hitakArItyarthaH, pAThAntare dhRtinirataH, 'Irie'tyAdIni daza padAni pUrvoktArthaprapaJcarUpANi pratItArthAnyeya, tathA tyAgAt sarvasaGgatyAgAt saMvignamanojJasAdhudAnAdvA 'lajju'tti rajjuriva rajjuH saralatvAt OM dhanyo- dhanalAbhayogayogyatvAt tapasvI prazastatapoyuktatvAt kSAntyA kSamate na tvasAmarthyAditi kSAntikSamaH jitendriya iti vyaktaM zobhito guNayogAt zodhido vA zuddhikArI suhRdvA sarvaprANimitraM anidAnonidAna parihArI saMyamAt na bahirlezyA - antaHkaraNavRttiryasya so'bahirlezyA amamo-mamakAravarjitaH a kiJcano nirbravyaH chinnagranthaH- truTitasnehaH pAThAntare 'chiNNasoya'tti chinazokaH athavA chinnazrotAH, tatra zroto dvividhaM dravyazroto bhAvazrotazca tatra dravyazroto- nadyAdipravAhaH bhAvazrotazca saMsArasamudra pAyazubho lokavyavahAraH sa chinno yena sa tathA, nirupalepaH- avidyamAnakarmAnulepaH etaca vizeSaNaM bhAvini bhUtabadupacAramAzrityocyate, suvimalavara kAMsya bhAjanamiva vimukto yaH zramaNapakSe toyamiva toyaM sambandhahetuH snehaH zaGkha iva niraJjana:- avidyamAnaraJjanaH sAdhupakSe raJjanaM jIvakharUpoparaJjanakAri rAgAdikaM vastu, ata Education Internation For Pale Only ~ 515 ~ 5 dharmadvAre parigrahaviratau saMva rapAdapaH bhikSAasannidhibhavinAzca sU0 29 // 157 //
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ---------- -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata % sUtrAMka % [29] dIpa evAha-vigatarAgadveSamohaH, kUrma iva indriyeSu guptaH yathA hi kacchapaH grIvApaJcamaizcaturbhiH padaiH kadAcid gupto| bhavatItyevaM sAdhurapIndriyeSu, indriyAnAzrityetyarthaH, jAtyakAJcanamiva jAtarUpaH rAgAdikudravyApohAllabdhakharUpa ityarthaH, puSkarapatramiva-padmadalamiva nirupalepo bhogagRddhilepApekSayA, candra iva saumyatayA pAThAntareNa saumyabhAvatayA-saumyapariNAmena anupatApakatayA sUra iva dIsatejAH-tapastejaH pratItya acalo-nizcalaH parIpahAdibhiH yathA mandaro girivaro merurityarthaH akSobha:-kSobhavarjitaH sAgara iva stimitaH bhAvakallolara-1 hitaH tathA pRthivIca sarvasparzaviSahaH zubhAzubhasparzeSu samacitta ityarthaH, 'tavasAviya'tti tapasA'pi ca hetuzAbhUtena bhasmarAzicchanna iva jAtatejA-vahiH, bhAvaneha-yathA bhasmacchanno bahirantarvalati bahimlAno bhavatI-II tyevaM zramaNaH zarIramAzritya tapasA mlAno bhavati antaH zubhalezyayA dIpyata iti, jvalitahutAzana ica tejasA jvalan sAdhupakSe tejo-jJAnaM bhAvatamovinAzakatvAta, gozIrSacanda namiva zItalo manaHsantApopazamanAt sugandhizca zIlasaugandhyAt idaka iva-nada iva sama evaM samikaH khabhAvo yasya sa tathA, yathA|| |hi vAtAbhAve hRdaH samo bhavati animnonnatajaloparibhAga ityathaiH tathA sAdhuH satkAranyatkArayoranunnatAnimnabhAvatayA samo bhavatIti, uSTamunirmalamivAdarzamaNDalatalaM prakaTabhAvena-nirmAyatayA anigahitabhAvena sukhabhAvaH-zobhanakharUpaH zuddhabhAvo veti zoNDIra:-cArabhaTaH kuJjara iva parISahasainyApekSayA vRSabha iva jAtasthAmA-aGgIkRtamahAbatabhArodahane jAtasAmayaH siMho vA yathA mRgAdhipa iti kharUpavizeSaNaM 8/ anukrama [45] % ~516
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ---------- -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa praznacyAka- bhavati duSpradhRSyA-aparibhavanIyo mRgANAmiva sAdhuH parISahANAmiti, zAradasalilamiva zuddhahadayo yathA|5dharmadvAre ra0zrIa- zAradaM jalaM zuddhaM bhavatItyevamayaM zuddhahRdaya iti bhAvanA, bhAraNDa iva apramattaH yathA bhAraNDAbhidhAnaH parigrahavibhayadeva0 pakSI apramattazcakito bhavatItyevamayamapIti, khagaH-AdavyazcatuSpadavizeSaH sa okazRGgo bhavatItyucyate kha- ratau saMvavRttiH sAiviSANamivaikajAto rAgAdisahAyavaikalyAdekIbhUta ityarthaH, sthANuricokAyaH kAyotsargakAle zUnyAgAra- rapAdapaH dAmivApratikarma iti vyaktaM 'muNNAgArAvaNassaMto'tti zUnyAgArasya zUnyApaNasya cAnta:-madhye vartamAnaH, ki- bhikssaaa||158|| miva kiMvidha ityAha-nirvAtazaraNapradIpadhyAnamiva-vAtavarjitagRhadIpajvala namitra niSpakampo-divyAyu- sannidhi pasargasaMsarge'pi zubhadhyAnanizcalaH 'jahA khure ceva egadhAre'tti cevazabdaH samucaye yathA kSura ekadhAra evaM sAdhurutsargalakSaNakadhAraH 'jahA ahI ciba egadihisi yathA ahirekadRSTri-baddhalakSaH evaM sAdhumakSisA-1 sU029 dhanakadRSTiH 'AgAsaM ceva nirAlaMvetti AkAzamiva nirAlambo yathA AkAzaM nirAlambanaM-na kiJcidAlambate evaM sAdhu madezakulAdyAlambanarahita ityarthaH, vihaga iva sarvato cipramukta, niSparigraha ityarthaH, tathA parakRto nilayo-vasatiryasya sa parakRtanilayo yathoragaH-sarpa, tathA apratibaddhaH-prativandharahitaH a. nila ica-vAyuriva jIva iva cA apratihatagatiH, apratihatavihAra ityarthaH, grAme grAme caikarAvaM yAvat nagare 4Inagare ca paJcarAtraM 'daijate iti viharavetyarthaH, etacca bhikSapratimApratipannasAdhvapekSayA sUtramavagantavyaM, kutA // 158 // &AevaMvidho'sAvilyAha-jitendriyo-jitaparISaho yata iti, nirbhayo-bhayarahitaH 'vi'tti vidvAn-gItA bhavanAca anukrama [45] SSC ~517~
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ------------ -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama pAThAntareNa vizuddho-niraticAraH sacittAcittamizrakeSu dravyeSu virAgatAM gataH saJcayAdvirataH mukta iva muktaH laghukaH gauravatrayatyAgAt niracakAGka:-AkADhAvarjitaH jIcitamaraNayorAzayA-vAJchayA vipramukko yaH sa tathA, niHsandhi-cAritrapariNAmavyavacchedAbhAvena niHsannidhAnaM niNaM-niraticAraM cAritraM-saM-12 zayamo dhIro-buddhimAn akSobho vA kAyena-kAyakriyayA na manorathamAtreNa spRzan satataM-anavarataM adhyA-3 tmanA-zubhamanasA dhyAnaM yattena yukto yaH sa tathA nibhRtaH-upazAntaH eko rAgAdisahAyAbhAvAt caredanupAlayet dharma-cAritralakSaNamiti / imaM cetyAdi rakkhaNadvayAe' ityetadantaM sugarma, navaraM aparigraharUpaM |viramaNaM yattattathA 'paDhamati pazcAnAM madhye prathama bhAvanAvastu zabdaniHspRhatvaM nAma, tacaivaM-zrotrendriyeNa zrutyA zabdAna manojJAH santo ye bhadrakAste manojJabhadrakAstAna 'kiMtetti tadyathA caramurajA-mahAmardalA: mRdaGgAmardalA eva paNavA-laghupaTahAH 'dahara'tti dardaraTa: carmAvanaddhamukhaH kalazaH kacchabhI-vAyavizeSaH vINA vipazcI vallakI ca vINAvizeSAH baddhIsaka-vAdyavizeSa evaM sughoSA-ghaNTAvizeSaH nandIdvAdazatUryanirghoSaH tAni cAmUni-"bhaMbhA mauMda maddala huTukka tilimA ya karaDa kaMsAlA / kAhala vINA vaMso saMkho paNavao ya baarsmo||1|| tathA sUsaraparivAdinI-vINAvizeSa eva vaMzo-veNuH tUNako-vAdyavizeSaH parvako'pyevaM ta bI-bINAvizeSa eva talA hastatAlAstAlA:-kaMsikA talatAlA vA-hastatAlAH etAnyeva tUryANi-vAdyAni &AeSAM yo nirghoSo-dAdaH tathA gIta-geyaM vAditaM ca-vAdyaM sAmAnyamiti dvandvaH tataH zrutveti yogAt dvitIyA, [45] ~518~
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ------------ -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [29] praznavyAka ra0 zrIabhayadeva. dRttiH // 159 // dIpa anukrama tathA naTanarIkajallamallamauSTikaviDambakakathakaplavakalAsakAkhyAyakalaMkhamakhatUNaillatuMbavINikatAlAcaraiH pUrva- dharmanAre vyAkhyAtaH prakriyante-vidhIyante yAni tAni naTAdiprakaraNAni, tAni ca kAnItyAha-bahUni anekAni parigrahavimadhurakharANAM-kaladhvanInAM gAyakAnAM yAni gItAni sukharANi tAni zrutvA teSu zramaNena na saktavyamiti / ratau saMvasambandhaH, tathA kAzI-kalyAbharaNavizeSamekhalApi tadvizeSa eva kalApako-grIvAbharaNaM pratarakANi praheraka- pAdapaH AbharaNavizeSaH pAdajAlaka-pAdAbharaNaM ghaNTikA:-pratItAH kiMkiNyA-kSudraghaNTikAH tatpradhAnaM 'rayaNa'tti bhikSAaratnasambandhI urbo:-bRhajjayorjAlakaM yattattathA 'chuDDiya'tti kSudrikA AbharaNavizeSaH nUpura-pAdAbharaNaM calana- sannidhimAlikA'pi tathaiva kanakanigaDAni jAlakaM cAbharaNavizeSaH etAnyeva bhUSaNAni teSAM ye zabdAste tathA tAn rbhAvanAzca kiMbhUtAnityAha-lIlAcaGkamyamANAnAM-helayA kuTilagamanaM kurvANAnAmudIritAn-sajAtAn lIlAsazcaraNa- sU029 saJjanitAnityarthaH, tathA taruNIjanasya yAni hasitAni bhaNitAni ca kalAni ca-mAdhuryaviziSTadhvanivizeparUpANi ribhitAni- svaragholanAvanti maJjulAni ca-madhurANi tAni tathA'tastAni, tathA guNavacanAni castutivAdAMzca bahUni-pracurANi madhurajanabhASitAni-amatsaralokabhaNitAni zrutvA, kimityAha-teSvityusarasyeha sambandhAt teSu anyeSu caivamAdikeSu-evaMprakAreSu zabdeSu manojJabhadrakeSu na, teSviti yojitameva, zramaNena saktavyamiti sambandhaH kAryaH, na raktavyaM-na rAgakAryaH na ga itavyaM-aprApteSvAkAGkA na kAryA na // 159 // mohitavyaM-tadvipAkaparyAlocanAyAMna mUDhena bhAvyaM na vinighAtaM-tadarthamAtmanaH pareSAM vA cinihananaM ApattavyaM [45] SC-* ~519~
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrataska ndha : [2], ----------------------adhya yana [5] ---------------------- malaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: % A prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] AAAAKAAR dAna lodhavyaM-sAmAnyena lobho na vidheyaH na toSTavyaM-prAptau na toSo vidheyaH na hasitavyaM prAptI vismayena hAso na vidheyo na smRtaM vA-smaraNa matiM vA-tadviSayaM jJAnaM 'tatyatti teSu zabdeSa kurthAta, punarapi ceti-| zabdagataM prakArAntaraM punaranyadapi cocyata ityarthaH, zrotrendriyeNa zrutvA zabdAna amanojJAH santo ye pApakAste da amanojJapApakAH tAn 'kiMtesi tayathA Akrozo-mriyakhetyAdi vacanaM paruSaM-re muNDa! ityAdikaM khiMsanaM-14 nindAvacanaM azIlo'sAvityAdikaM apamAnaM-apUjAvacanaM yUpamityAdivAkaye svamityAdi yathA, tarjana-jJA8 syasi re ityAdi bacanaM nirbhartsana-apasara me dRSTimArgAdityAdikaM dIptavacanaM-kupitavacanaM trAsanaM-pheskA-1 dArAdivacanaM bhayakAri uskUjitaM-avyaktamahAdhvanikaraNaM ruditaM-azruvimocanayuktaM zabditaM raTita-AraTIrUpaM kanditaM-AkrandaH iSTaviyogAdAviva nighuSTaM-nirghoSarUpaM rasitaM-zUkarAdizabditamiva karuNotpAdaka vilapitaM-ArtasvararUpamityeteSAM dvandvaH tatastAni zrutvA teSviti sambandhAt teSu-AkrozAdizabdeSu anyeSu caivamAdikeSu zabdeSu amanojJapApakeSu na, teSviti yojitameva, zramaNena roSitavyaM na hIlitavyaM nAvajJA kAryA na ninditavya-nindA na kAryA na khiMsitavyaM-lokasamakSaM nindA na kAryA na chettavyaM-amanojJahetodravyasya chedo na kAryaH na bhettavyaM-tasyaiva bhedo na vidheyaH na vaheyavvaM-na vadho vidheyaH na jugupsAvRttikA vA-jugupsAvartanaM labhyA-ucitospAdayituM-janayituM khasya parasya vA, prathamabhAvanAnigamanArthamAha-evaM-12 uktanIyA zrotrendriyaviSayA bhAvanA-zrotrendriyaM niroddhavyaM anyathA anartha ityevaMrUpA paribhAvanA Alo-12 manoma ~520~
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ------------ -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [29] dharmadvAre parigrahaviratau saMvarapAdapaH bhikSAasannidhi| bhAvanAzca sU0 29 // 160 dIpa praznavyAka- canA tayA bhAvito-vAsito bhavati-jAyate antarAtmA, tatazca manojJAmanojJatvAbhyAM ye 'sunbhidumbhitti 20zrIa- zubhAzubhAH zabdA iti gamyate teSu krameNa yo rAgadveSo tayorviSaye praNihitA-saMvRtaH AtmA yasya sa tathA bhayadeva. sAdhuH-nirvANasAdhanaparaH manovacanakAyaguptaH saMvRtaH-saMvaravAn pihitendriyo-niruddhahaSIkaH praNihitendriyo vRttiH vA tathAbhUtaH san careda-anucaredanupAlayet dhammaicAritraM 1 // 'biiya'ti dvitIya bhAvanAvastu cakSarindri- yasaMvaro nAma, tacaivam-cakSurindriyeNa dRSTvA rUpANi narayugmAdIni manojJabhadrakANi sacittAcittamizrakANi. ketyAha-kASThe-phalakAdau puste ca-basne citrakarmaNi pratIte lepye-vR(mRttikAvizeSe zaile ca pASANe dantakamaNi ca-gajaviSANaviSayAyAM rUpanirmANakriyAyAM paJcabhirvaNairyuktAnIti gamyate, tathA anekasaMsthAnasaMsthitAni grandhirma-andhanena niSpannaM mAlAvat veSTima-veSTanena nirvRttaM puSpagendukavat pUrima-pUraNena nivRttaM puSpapUritavaMzapaMjarakarUpazekharakavat saMghAtima-saMghAtena niSpannaM itaretaranivezitanAlapuSpamAlAvat eSAM dvandvaH, kAni caitAnItyAha-mAlyAni-mAlAsu sAdhUni puSpANItyardhaH, bahuvidhAni cAdhika-atyartha nayanamamAnasAM sukhakarANi yAni tAni tathA, tathA vanakhaNDAn parvatAMzca grAmAkaranagarANi ca pratItAni kSudrikA jalAzayavizeSaH puSkaraNI-puSkaravatI varculA vApI-catuSkoNA dIrghikA-RjusAraNI gujAlikA-vasAkaraNI saraHsarapatikA yatraikasmAtsaraso'nyasmin anyasmAdanyatra saJcArakapATakenodakaM saJcarati sA sara: sara-patrikA sAgaraH-samudro cilapatikA-dhAtukhanipaddhatiH 'khAiya'tti khAtavalayaM nadI-nimnagA saraH-kha anukrama [45] ~521
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ------------ -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: % prata sUtrAMka [29] %-53- dIpa anukrama [45] bhAvajo jalAzrayavizeSaH taDAgaH kRtakaH 'vappiNa'ti kedArAH eSAM dvandvaH tatastAn dRSTveti prakRtaM, kiMbhUtAn ?-phulla:-vikasitainIlotpalAdibhiH pajhaiH-sAmAnyaiH puNDarIkAdibhiH parimaNDitA ye abhirAmAzcaramyAste tathA tAn, anekazakanigaNAnAM mithunAni vicaritAni-saMcaritAni yeSu te tathA tAna, varamaNDapA:-pratItAH, vividhAni bhavanAni-gRhANi toraNAni-pratItAni caityAni-pratimAH devakulAni-pratItAni sabhA-bahujanopavezanasthAnaM prapA-jaladAnasthAnaM AvasathA-parivrAjakavasatiH sukRtAni zayanAni-zayyA AsanAni ca-siMhAsanAdIni zivikA-jampAnavizeSaH pArzvato vedikA upari ca kUdAkRtiH-:-pratItaH zakada-gantrI yAna-gantrIvizeSa evaM yugya-vAhanaM golladezaprasiddhaM vA jaMpAnaM syandano-sthavizeSaH naranArIgaNazceti dvandvastataH tAMzca, kimbhUtAna ?-saumyA:-araudrAH pratirUpA:-draSTAraM 2 prati rUpaM yeSAM te darzanIyAzca -manojJA yete tathA tAn, alakUtavibhUSitAn krameNa mukuTAdibhizca vakhAdibhizca pUrvakRtasya tapasaH prabhAvena yatsaubhAgya-janAdeyatvaM tena samprayuktA ye te tathA tAna , tathA naTanartakajallamallamauSTikaviDambakakathakAla|vakalAsakAkhyAyakalasamahatUNailtumbabINikatAlAcaraiH pUrvavyAkhyAtaiH prakriyante yAni tAni tathA, tAni ca kAnItyAha-bahUni sukaraNAni-zobhanakarmANi dRSTveti prakRtaM, teSviti sambandhAt teSu anyeSu caivamAdikeSu rUpeSu manojJabhadrakeSu na zramaNena saktavyaM na raktavyaM yAvatkaraNAt na gativyamityAdIni SaTa padAni dRzyAni, na smRti vA matiM vA tatra-teSu rUpeSu kuryAt, punarapi cakSurindriyeNa dRSTvA rUpANi amanojJapApa 5453 ~522~
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ------------ -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [29] + // 161 // dIpa anukrama [45]] praznavyAka-kAni 'kiMtetti tadyathA-'gaNDI'tyAdi vAtapittazleSmasannipAtajaM caturkI gaNDaM tadasyAstIti gaNDI-gaNDa-8 5dharmadvAre 20 zrIa- mAlAvAna kuSThaM-aSTAdazabhedamasyAstIti kuSThI, tatra sapta mahAkuSThAni, tadyathA-"aruNo 1 dubara 2 rizya- parigrahaviH bhayadeva. jihna 3 karakapAla 4 kAkana 5 pauMDarIka va dadu 7 kuSThAnIti, mahattvaM caiSAM sarvadhAtvanupravezAdasAdhyatvAceti, rato saMvavRttiH ekAdaza kSudrANi, tathA sthUlamAruka 1 mahAkuSThai 2 kakuSThA 3 carmadala 4 visarpa5 parisarpa vicacikA 7 rapAdapaH sidhmaH 8 kidibhaH 9pAmA 10 zatArukA 11 saMjJAni ekAdazeti sarvANyapi aSTAdaza, sAmAnyataH kuSTha bhikSAasarva sannipAtajamapi vAtAdidoSotkaTatayA bhedabhAgbhavatIti, 'kuNi'tti garbhAdhAnadoSAt haskhaikapAdo nyUnai- sannidhikapANirvA kuNiH, kuMTa ityarthaH, 'udara'tti jalodarI tatrASTAvudarANi teSAM madhye jalodaramasAdhyamiti tadiha bhAMvanAzca nirdiSTaM, zeSANi svacirotthAni sAdhyAni, tAni cASTAvevaM-"pRthaka 3 samastairapi cAnilAdyaiH 4, plIhodaraM sU029 baddhagudaM 6 tathaiva / AgantukaM 7 saptamamaSTamaM tu, jalodaraM 8 ceti bhavanti tAni // 1 // " 'kacchullatti kaNDUtimAn paDallatti padaM rahIpadaM pAdAdI kAThinyaM yaduktaM-"prakupitA vAtapittazleSmANo'dhaH prapannA baMkSNorujavA-18 khavatiSThamAnAH kAlAntareNa pAdamAzritya zanaiH zanaiH zophamupajanayanti yattat zlIpadamAcakSate" "purANodakabhUyiSThAH, sarva Su ca zItalAH / ye dezAsteSu jAyante, zlIpadAni vizeSataH // 1 // pAdayohastayorvApi, jAyate zlIpadaM nRNAm / karNoSThanAsAkhapi ca, kacidicchanti tadvidaH // 2 // " kubjA-pRSThAdau kubjayogAt pnggul:-6|| 161 // paGguH caGkramaNAsamarthaH vAmanaH-kharvazarIraH ete ca mAtApitRzoNitazukradoSeNa garbhasya doSodbhavAH kuJjavAma ~523~
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ------------ -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45]] nakAdayo bhavantIti, uktaM ca-"garbha vAtaprakopeNa, dohade vA'pamAnite / bhavet kuJjaH kuNiH paGguko / manmana eva vA // 1 // " 'aMdhillaga'tti andha evAndhillako-jAtyandhaH, 'egacakkhutti kANaH, etaca doSadvayaM garbhagatasyotpadyate jAtasya ca, tatra garbhasthasya dRSTibhAgamapratipannaM tejo jAtyandhattvaM karoti tadekAkSigataM kA. NatvaM vidhatte tadeva raktAnugata raktAkSaM pittAnugataM piGgAkSaM zleSmAnugataM zuklAkSamiti, 'viNihayatti vinihatacakSurityarthaH, tatra yajAtasya cakSurvinihananenAndhakatvaM kANatvaM vA tadanena darzitamiti, 'sappisallagati saha pisAlakena-pizAcakena vartate yaH sa tathA grahagRhIta ityarthaH, athavA sarpatIti sI-pIThasappI saca garbhadoSAt karmadoSAdvA bhavati, sa kila pANigRhItakASThaH sarpatIti, zalyakaH-zalyavAn zUlAdizalyabhinna ityarthI, vyAdhinA-viziSTacittapIDayA cirasthAyigadena vA rogeNa-rujayA sadyoghAtigadena vA pIDito yaH sa tathA, tato gaNpAdipadAnAmekatvadvandvaH tadU dRSTveti prakRtaM, vikRtAni ca mRtakakaDevarANi 'sakimiNakahiyaM vatti saha kRmibhiryaH kuthitaya sa tathA taM vA dravyarAzi-puruSAdidravyasamUha dRSTreti prakRtaM, teviti sambandhAt teSu gaNDyAdirUpeSu anyeSu caivamAdikeSu rUpeSu amanojJapApakeSu na zramaNena ropitavyaM yAvatkaraNAnna dAhIlitavyamityAdIni SaT padAni dRzyAni na jugupsAvRttikApi labhyA ucitA yogyetyarthaH utpAdayituM, nigamayannAha-evaM cakSurindriyabhAvanAbhAvito bhavati antarAtmetyAdi vyaktameva 2 / 'taiyaM ti tRtIyaM bhAva-| nAvastu gandhasaMvRtatvaM, tacaivam-ghrANendriyeNAghrAya gandhAna manojJabhadrakAn 'kiM tetti tadyathA jalajasthalajasara-18 rajastaram.org ~524~
Page #525
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [ 45] bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM+vRttiH) * adhyayanaM [5] mUlaM [29] zrutaskandha: [ 2 ], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka vRttiH // 162 // sapuSpaphalapAnabhojanAni pratItAni kuSThaM utpalakuSThaM 'nagara'tti gandhadravyavizeSaH patra - tamAlapatraM 'coya'tti ra0 zrIa-tvaka damanakaH- puSpajAtivizeSaH marukaH pratItaH elArasa:- sugandhiphalavizeSarasaH 'pikamaMsitti pakAbhayadeva0 saMskRtA mAMsIti- gandhadravyavizeSaH gozIrSAbhidhAnaM sarasaM yacandanaM tattathA karpUro- ghanasAraH lavaGgAni -phalavizeSAH aguruH- dAruvizeSaH kuGkumaM-kazmIrajaM kallolAni-phalavizeSAH ozIraM vIraNImUlaM zvetacandanaMzrIkhaNDaM khedo vA syandacandanaM malayajaM sugandhAnAM sagandhAnAM sArAGgAnAM pradhAnadalAnAM yukti:- yojanaM yeSu varadhUpavAseSu te tathA te ca te varadhUpavAsAceti samAsaH tatastAnAdhAya teSviti yogAt teSu 'uuyapiMDimanIhArimagaMdhiesutti RtujaH kAlocita iti bhAvaH piNDimo bahalA niharimo- dUraniryAyI yo gandhaH sa vidyate yeSu te tathA teSu anyeSu caivamAdikeSu gandheSu manojJabhadrakeSu na zramaNena saktavyamityAdikaM kiM te ityetadantaM pUrvavat, tathA ahimRtAdInyekAdaza pratItAni navaraM vRkaH IhAmRgaH dvIpI-citrakaH eSAM cAhimRtakAdInAM dvandvaH dvitIyAbahuvacanaM dRzyaM tata AghAyeti kriyA yojanIyA, tatasteSviti yogAt teSu kiMvidheSvityAha-mRtAni jIvavimuktAni kuthitAni - kothamupagatAni vinaSTAni pUrvAkAravinAzena 'kimi Natti kRmivanti bahudurabhigandhAni ca - atyantamamanojJagandhAni yAni tAni tathA teSu anyeSu caivamAdikeSu gandheSu amanojJapApakeSu na zramaNena roSitavyamityAdi pUrvavat 3 / 'casthe'ti caturtha bhAvanAvastu jihvendriyasaMvaraH, tazcaivam-jihvendriyeNAkhAdya rasAMstu manojJabhadrakAn 'kiMtetti tathathA avagAhA lehabolanaM tena pAkato nirvRtta Education Internation For Panalyse Only ~525~ 5 dharmadvAre parigrahaviratau saMvarapAdapaH bhikSAasannidhibhavinAca sU0 29 / / 162 / /
Page #526
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ------------ -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] |mavagAhime-pakkAnaM khaNDakhAdyAdi vividhapAnaM-drAkSApAnAdi bhojana-odanAdi guDakRtaM-guDasaMskRtaM khaNDakRtaM || ca-khaNDasaMskRtaM laDDukAdi tailaghRtakRtaM-apUpAdi AkhAdyeti prakRtaM, teSviti sambandhAt teSu bhakSyeSu-zaSkulikAprabhRtiSu bahuvidheSu-vicitreSu lavaNarasasaMyukteSu tathA madhumAse pratIte bahuprakArA malikA niSThAnaka-prakRSTamAmUlyaniSpAditam yadAha-"NihANaM jA sayasahassa" [niSThAnakathA yA zatasahasraM (vyayita)] dAlikAmla-2 iDarikAdi saindhAmlaM-sandhAnenAmlIkRtamAmalikAdi dugdhaM dadhica pratIte 'sara'tti sarako guDadhAtakIsiddhaM madhaM varavAruNI-madirA sIdhukApizAyane-madyavizeSau tathA zAkamaSTAdazaM yatrAhAre sa zAkASTAdazaH tatazcaiSAM - kA dvandvaH tataste ca te bahuprakArAceti karmadhArayaH tatasteSu, zAkASTAdazatA caivamAhArasya-"sUyodaNo 2 javaNaM 3|| tipiNa ya maMsAi6 goraso7 jUso 8 // bhakkhA 9gulalAvaNiyA 10 mUlaphalA 11hariyayaM 12 DAgo 13 // 1 // bAhoha rasALU ya 14 tahA pANaM 15pANIya 16 pANagaM ceva 17 aTThArasamo sAgo niruva hao 18 loio piMDo "tti 'tiSiNa ya maMsAIti jalacarAdisatkAni 'jUsotti mudgatadula jIrakaDubhANDAdirasaH 'bhakkha'tti OMkhaNDakhAdyAdIni 'gulalAvaNiya'tti gulapapeTikA lokaprasiddhA guDadhAnA vA mUlaphalAnyekameva padaM 'harita gati jIrakAdi haritaM 'DAgo'tti vastulAdirjikA 'rasAlutti majikA 'pANa'ti mayaM 'pANIpati jalaM || 'pANagaM'ti drAkSApAnakAdi 'sAgotti taRsiddhazAka iti, tathA bhojaneSu vividheSu zAlanakeSu manojJavarNagandharasasparzAni tAni bahudravyaiH sambhRtAni ca-upaskRtAni tAni tathA teSu anyeSu caivamAdikaSu manojJa 28aa SAREauratoninternational ~5264
Page #527
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [ 45] bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM+vRttiH) zrutaskandhaH [2], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita.. AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH * adhyayanaM [5] mUlaM [29] praznavyAka 20 zrIa bhayadeva0 vRttiH // 163 // bhadrakeSu zramaNena na saktavyamityAdi pUrvavat, tathA punarapi jihendriyeNAkhAtha rasAn amanojJapApakAn 'kiMte 'ti tadyathA arasAni avidyamAnAhAryarasAni hiGgavAdibhirasaMskRtAnItyarthaH virasAni purANatvena vigatarasAni zItAni anaucityena zItalAni rUkSANi niHsnehAni nijappitti niryApyAni ca pApa5 nA'kArakANi nirbalAnItyarthaH yAni pAnabhojanAni tAni tathA'tastAni, tathA 'dosINaM'ti doSAnnaM rAtriparyuSitaM vyApannaM vinaSTavarNa kuthitaM - kothavat pratikaM- apavitraM kuSitapratikaM vA atyantakucitaM ata evAmanojJaM-asundaraM vinaSTaM atyanta vikRtAvasthA prAptaM tataH prasUtaH bahudurabhigandho yena tattathA tata eteSAM dvandvoitastAni tathA, tiktaM ca nimbavat kaTukaM ca zuNvyAdivat kaSAyaM ca vibhItakavat AmlarasaM ca takravat liMdraM ca azaivalapurANajalavat nIrasaM ca vigatarasamiti indro'tastAni AsvAya teSviti yogAt teSvanyeSu caivamAdikeSu raseSvamanojJapApakeSu na zramaNena roSitavyamityAdi pUrvavat 4 | 'paMcamaka ti pazcamakaM bhAvanAvastu sparzanendriyasaMvaraH tacaivaM sparzanendriyeNa spRSTrA sparzAn manojJabhadrakAna 'kiMte'tti tadyathA-'dgamaMDava'tti udakamaNDapAH udakakSaraNayuktAH hArAH pratItAH zvetacandanaM zrIkhaNDaM zItalaM vimalaM ca jalaM - pAnIyaM vividhAH kusumAnAM srastarAH - zayanAni ozIraM vIraNImUlaM mauktikAni muktAphalAni mRNAlaM - padmanAlaM 'dosiNatti candrikA ceti indro'tastAH, tathA pehuNAnAM mayUrAGgAnAM ya utkSepakaH sa ca tAlavRntaM ca-vIjanakaM caM etAni vAyUdIrakANi vastUni tairjanitAH sukhAH-sukhahetavaH zItalAca zItA ye te tathA tAMzca pavanAna- vAyUna Education Ini For Parks Use One ~ 527 ~ 5 dharmadvAre parigrahavi ratau saMvarapAdapaH bhikSAasannidhiHatta sU0 29 // 163 //
Page #528
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45] bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM+vRttiH) zrutaskandhaH [2], * adhyayanaM [5] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH mUlaM [29] ka? - grISmakAle - uSNakAle tathA sukhasparzAni ca bahUni zayanAni AsanAni ca prAvaraNarguNAMzca zItApahA| rakatvAdIn zizirakAle - zItakAle aGgAreSu pratApanAH zarIrasyAGgArapratApanAH tAzca AtapaH sUryatApaH snigdhamRduzItoSNalaghukAzca ye RtusukhAH- hemantAdikAlavizeSeSu sukhakarAH sparzA aGgasukhaM ca nirvRttiM camanaHsvAsthyaM kurvanti ye te tathA tAn spRSTvA iti prakRtaM, teSviti sambandhAt teSu anyeSu caivamAdikeSu sparzeSu | manojJabhadrakeSu na zramaNena saktavyamityAdi pUrvavat / tathA punarapi sparzanendriyeNa spRSTvA sparzAnaM amanojJapApakAn 'kiMteti tadyathA aneko-bahuvidho bandho- rajavAdibhiH saMyamanaM vadho-vinAzaH tADanaM - capeTAdinA | aGkanaM taptAyaH zalAkayAGkakaraNaM atibhArArohaNaM aGgabhaJjanaM zarIrAvayavapramodanaM sUcInAM makheSu pravezo yaH sa tathA gAtrasya - zarIrasya prakSaNanaM jIraNaM gAtraprakSaNanaM tathA lAkSArasena kSAratailena tathA 'kalakala tti | kalakalazabdaM karoti yattaskalakalaM atitaptamityarthaH tena trapuNA sIsakena-kAlalohena ca yat secanaM- abhiSecanaM yattattathA, haDIyandhanaM- khoTaka kSepaH rajvA nigaDe: saMkalanaM hastANDukena va yAni bandhanAni tAni tacchandairevoktAni tathA kumbhyAM bhAjanavizeSe pAkaH - pacanaM dahanamagninA siMhapucchanaM-zephatroTanaM udbandhanaMullambanaM zUlabheda:- zUlikAprotanaM gajacaraNamalaNaM karacaraNakarNanAsauSThazIrSacchedanaM ca pratItaM jihvAJchanaMjihvAkarSaNaM vRSaNanayanahRdyAnnadantAnAM yad bhaJjanaM-AmardanaM tattathA, yo-yUpe vRSabhasaMyamanaM latA-kambA kaSo-barddha: eSAM ye prahArAste tathA padapANiH pAdapANiH jAnu-aSThIvat prastarAH-pASANAH eSAM yo nipAtaH Eucation International For Parts Only ~528~
Page #529
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaskandha: [2], ----------------------adhyayanaM [5] ------------ -------- mUlaM [29] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45-46] praznavyAkana-patanaM sa tathA, pIDana-yantrapIDanaM kapikacchU:-tIvakaNDUtikArakaH phalavizeSaH agniH vahniH 'vicchupaDakatti dharmadvAre ra0 zrIa- vRzcikadaMzaH vAtAtapadaMzamazakanipAtazceti dvandvaH tatastAna spRSTvA duSTaniSadyA-durAsanAni durniSIdhikA:-ka parigrahavi bhayadeva0 TakhAdhyAyabhUmIH spRSTvA teviti sambandhAt teSu karkazaguruzItoSNarUkSeSu bahuvidheSu anyeSu caivamAdikeSu spa- 4Aratau saMva__ vRttiH zeSvamanojJapApakeSu na teSu zramaNena roSitavyamityAdi paJcamabhAvanAnigamanaM pUrvavat 5 / iha pazcamasaMvare zabdA-I |rapAdapaH // 16 // diSu rAgadveSanirodhanaM yadbhAvanAtvenoktaM tatteSu tadanirodhe parigrahaH syAditi mantavyaM, tadvirata eva cApari- bhikSA graho bhavatIti, Aha ca-"je saddarUvarasagaMdhamAgae, phAse ya saMpappa maNuNNapAvae / gehI paosaM na karejasannidhi| paMDie, sa hoti daMte virae akiMcaNe ||1||"tti [ya AgatAn zabdarUparasagandhAna spIzca manojJapApakAna bhIvanAca saMprApya / gRddhiM pradveSaM ca na kuryAt paNDitaH sa bhavati dAnto virato'kiJcanaH // 1 // ] 'evamiNamityAdi || sU029 4 pazcamasaMbarAdhyayananigamanaM pUrvavaditi / atha saMvarapaJcakasya nigamanArthamAha-etAni pazcApi he suvrata zobhana niyama! mahAvratAni saMvararUpANi hetuzataiH-upapattizatairviviktaiH-nirdoSaiH puSkalAni-vistIrNAni yAni | tAni tadhA, yAni ketyAha-kathitA:-pratipAditAH arhacchAsane-jinAgame pazca samAsena-saGkepeNa saMvarA:saMvaradvArANi vistAreNa tu paJcaviMzatiH prativrataM bhAvanApaJcakasya saMvaratayA pratipAditakhAditi / atha saMva-I|| rAsevino bhAvinIM phalabhUtAmavasthA darzayati-samitaH IryAsamityAdibhiH paJcaviMzatisaGkhyAbhiranantarodi- 1 |tAbhiH bhAvanAbhiH sahito jJAnadarzanAbhyAM suvihito vA saMvRtazca kaSAyendriyasaMvareNa yaH sa tathA sadA RELIEatmimiliaTATE | atra dvitiye zrutaskandhe paJcamaM adhyayanaM parisamAptaM ~529~
Page #530
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - zrutaska ndha : [-1, ---------------------- adhya yana [-]--------------------- mUlaM [29-30] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhita: muni dIparatnasAgareNa saMkalita..AgamasUtra- [10], aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRtti: prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45-47] 455%E0%A5% sarvadA yatnena-prAptasaMyamayogeSu prayatnena ghaTanena-aprAptasaMyamayogaprAptyarthaghaTanayA suvizuddhaM darzana-zraddhAna| rUpaM yasya sa tathA, etAna uktaprakArAn saMvarAn anucarya-Asevya saMyataH-sAdhuH caramazarIradharo bhaviSyati | punaH zarIrasyAgrahItA bhaviSyatIti bhAvaH, vAcanAntare punarnigamanamanyathA'bhidhIyate yaduta etAni pazcApi |suvrata! mahAvatAni lokadhRtibratAni zrutasAgaradarzitAni tapAsaMyamavratAni zIlaguNadharatratAni satyArjavavratAni narakatiryaanujadevagativivarjakAni sarvajinazAsanakAni karmarajovidArakANi bhavazatavimo| cakAni duHkhazatavinAzakAni sukha zatapravartakAni kApuruSaduruttarANi satpuruSatIritAni nirvANagamanakhargapriyANakAni pazcApi saMvaradvArANi samAptAnIti bravImIti / / samAptA zrIpraznavyAraNAiTIkA // namaH zrIvarddhamAnAya, zrIpArzvaprabhave namaH / namaH zrImatsarasvatyai, sahAyebhyo namo namaH // 1 // iha hi gamanikA yanmayA'bhyUhayokta, kimapi samayahInaM tadvizodhya sudhiibhiH| nahi bhavati vidheyA sarvathA'sminnupakSA, dayitajinamatAnAM tAyinAM cAhiyarge // 2 // pareSAM durlakSyA bhavati hi vivakSA sphuTamidaM, vishessaaddhaanaamtulvcnjnyaanmhsaam| nirAmnAyAdhIbhiH punaratitarAM mAdRzajanaiH, tataH zAstrArtha me vacanamanaghaM dularbhamiha // 3 // tataH siddhAntatattvajJaH, khapamUyaH suyanataH / na punarasmadAkhyAta, eva grAhyo niyogtH||4|| tathaiva mA'stu me pApaM, saGghamatyupajIvanAt / vRddhanyAyAnusAritvAt , hitArthaM ca pravRttitaH // 5 // AIRainrary.org atra dvitiya: zrutaskandha: parisamApta: ~530~
Page #531
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama (10) prata sUtrAMka [29] dIpa anukrama [45-47] bhAga 13 bhAga-13 "praznavyAkaraNadazA" - aMgasUtra - 10 ( mUlaM+vRtti:) adhyayanaM [-] mUlaM [ 29-30 ] zrutaskandha: [ - ], pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitaH muni dIparatnasAgareNa saMkalita ..AgamasUtra - [10] aMgasUtra- [10] "praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM abhayadevasUri-racitA vRttiH praznavyAka-yo jainAbhimataM pramANamanaghaM vyutpAdayAmAsivAn, prasthAnairvividhairnirasya nikhilaM bauddhAdisambandhi tat / ra0 zrIa- nAnAvRttikathAkathApathamatikrAntaM ca cakre tapaH, niHsambandhavihAramapratihataM zAstrAnusArAt tathAM // 6 // bhayadeva0 vRttiH tasyAcAryajinezvarasya madravadvAdipratispardvinastadvandhorapi buddhisAgara iti khyAtasya surerbhuvi / chandobandhanibaddha bandhuravacaH zabdAdisalakSmaNaH, zrIsaMvignavihAriNaH zrutanidhezcAritracUDAmaNeH // 8 // ziSyeNAbhayadevAkhyasUriNA vivRtiH kRtA / praznavyAkaraNAGgasya, zrutabhaktyA samAsataH // 9 // nirvRtikakulanabhastalacandradroNAkhyasUrimukhyena / paNDitagaNena guNavatpriyeNa saMzodhitA ceyam // 10 // // 165 // Education Internation *PS66066@@@@@@bf@@oPS649460000000 iti zrIcandrakulAmbaranabhomaNizrImad bhayadevAcAryavihitavivaraNayutaM praznavyAkaraNanAmaka dazamamaGgaM samAtimagamat // zrIpraznavyAkaraNaM sampUrNam // graMthAgraM 5330 2665242666666855485656666 For Panal Lise Only granthakRtaH prastatiH ~ 531~ // 169 // www.ncbrary org praznavyAkaraNadazA-aMgasUtra - [10] mUlaM evaM abhayadevasUrijI racitA TIkA parisamAptAH mUla saMzodhakaH sampAdakazca pUjya AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba kiMcit vaiziSTya samarpitena saha punaH saMkalanakartA muni dIparatnasAgarajI [M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi]
Page #532
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga kulapRSTha 314 586 498 392 594 494 338 592 552 savattika-Agama-sattANi bhAga 1 se 40 meM kahAM kyA milegA? isa bhAgame samAviSTa Agama ke nAma aura Agama-krama 01 Agama 01 AcAra mUlaM evaM vRtti bhAga-1 zrutaskndha -1, adhyayana-1,2 02 Agama 01 AcAra mUlaM evaM vRtti, bhAga-2 zrutaskandha-1, adhyayana- 3 se 9, zrutaskandha- 2 Agama 02 sUtrakRta mUlaM evaM vRtti, bhAga-1 zrutaskandha-1, adhyayana- 1 se 13 Agama 02 sUtrakRta mUlaM evaM vRtti, bhAga-2 zrutaskandha-1, adhyayana 15 se 16, zrutaskandha-2 Agama 03 sthAna mUlaM evaM vRtti, bhAga-1 sthAna- 1 se 4 Agama 03 sthAna mUlaM evaM vRtti, bhAga-2 sthAna- 5 se 10 saMpUrNa 07 | Agama 04 samavAya mUlaM evaM vRtti. | Agama 05 bhagavatI mUlaM evaM vRtti, bhAga-1 zataka-1 se 6 0 | Agama 05 bhagavatI mUlaM evaM vRtti, bhAga-2 zataka-7 se 11 Agama 05 bhagavatI mUlaM evaM vRtti, bhAga-3 zataka- 12 se 20 Agama 05 bhagavatI mUlaM evaM vRtti, bhAga-4 zataka- 21 se 41 saMpUrNa 12 | Agama 06 jJAtAdharmakathA mUlaM evaM vRtti. Agama-7,8,9,10upAsakadazA, aMtakRtadazA, anuttaropapAtikadazA, praznavyAkaraNa mUlaM evaM vatti. Agama-11,12, vipAka, uvavAI mUlaM evaM vRtti. 15 | Agama 13 rAjapraznIya mUlaM evaM vRtti. Agama14 jIvAjIvAbhigama bhAga-1 mUlaM evaM vRtti. [pratipatti-3-atargata] sUtra-1 se 138 | Agama14 jIvAjIvAbhigama bhAga-2 mUlaM evaM vRtti. [pratipatti-3-atargata] sUtra- 139 se pratipattI-10 saMpUrNa Agama 15 prajJApanA bhAga-1 mUlaM evaM vRtti. pada- 1 se 5 19 | Agama 15 prajJApanA bhAga-2 mUlaM evaM vRtti. pada-6 se 22 | Agama 15 prajJApanA bhAga-3 mUlaM evaM vRtti. pada- 23 se 36 saMpUrNa | 21 | Agama 16 sUryaprajJapti mUlaM evaM vRtti. 514 384 522 13 538 384 314 480 488 426 514 336 610 ~532~
Page #533
--------------------------------------------------------------------------
________________ kulapRSTha 614 376 426 344 312 330 466 442 savattika-Agama-sattANi bhAga 1 se 40 meM kahAM kyA milegA? isa bhAgame samAviSTa Agama ke nAma aura Agama-krama Agama 17 candraprajJapti mUlaM evaM vRtti. Agama18 jaMbUdvipaprajJapti bhAga-1 mUlaM evaM vRtti. vakSaskAra- 1 evaM 2. Agama18 jaMbavipaprajJapti bhAga-2 mUlaM evaM vRtti. vakSaskAra- 3 evaM 4. Agama18 jaMbUdvipaprajJapti bhAga-3 mUlaM evaM vRtti. vakSaskAra-5 se 7. Agama 19 thI 32 nirayAvalikA, kalpavataMsikA, puSpikA, puSpacUlikA, vRSNidazA, catuHzaraNa, AturaparatyAkhyAna, mahApratyAkhyAna, bhaktaparijJA, taMdulavaicArika, saMstAraka, gacchAcAra, gaNividyA, devendrastava mUlaM evaM chAyA Agama 33 thI 39 maraNasamAdhi mUlaM evaM chAyA, nizItha, buhatkalpa, vyavahAra, dazAzrutaskaMdha, jItakalpa/paMcakalpa, mahAnizItha mUlaM eva | Agama 40 Avazyaka mUlaM evaM vRtti, bhAga-1, niyukti-1 se 521 20 | Agama 40 Avazyaka mUlaM evaM vRtti, bhAga-2, niyukti- 522 se 951 Agama 40 Avazyaka mUlaM evaM vRtti, bhAga-3 niyukti- 952 se 1273 apUrNa, [adhyayana- 1 se 4 apUrNa) Agama 40 Avazyaka mUlaM evaM vRtti, bhAga-4 niyukti- 1273 apUrNa se 1623, [adhyayana- 4 apUrNa se 6 saMpUrNa) Agama 41/1 oghaniyukti mUlaM evaM vRtti. Agama 412 piMDaniyukti mUlaM evaM vRtti. Agama 42 dazavaikAlika mUlaM evaM vRtti. | Agama 43 uttarAdhyana mUlaM evaM vRtti, bhAga-1, adhyayana- 1 se 5 Agama 43 uttarAdhyana mUlaM evaM vRtti, bhAga-2, adhyayana-6 se 21 37 | Agama 43 uttarAdhyana mulaM evaM vRtti, bhAga-3, adhyayana- 22 se 36 Agama 44 nandisUtra mUlaM evaM vRtti. | Agama 45 anuyogadvAra mUlaM evaM vRtti. | kalpa[bArasA]sUtra... catuHzaraNa, tandulavaicArika, gacchAcAra mUlaM evaM vRtti. 464 Agama 40 Avazyaka mala evaM vRtti, bhAga-, niyukti / se 52 ra6. 472 376 590 522 482 466 528 560 394 ~533~
Page #534
--------------------------------------------------------------------------
________________ namo namo nimmaladaMsaNassa pUjya AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurubhyo nama: | Agama [7-10] pUjya AgamodhdhAraka AcArya zrI sAgarAnaMdasUrIzvareNa saMzodhita: saMpAditazca upAsakadazA yAvat praznavyAkaraNadazAGgasUtra" [mUlaM evaM abhayadevasUri-racita vRttiH] (kiMcit vaiziSThyaM samarpitena saha) muni dIparatnasAgareNa puna: saMkalita: "upAsakadazA, aMtakRddazA, anuttaropapAtikadazA, praznavyAkaraNadazA" mUlaM evaM vRtti: nAmeNa "savRttika-Agama-suttANi" zreNi, bhAga- 13 ~534~
Page #535
--------------------------------------------------------------------------
________________ haal hus saadhs aadt kr s s baas nks' ngr vii bhut hair . vAcanA zatAbdI varSa rl ml hiir k ks kaal grlaa bbaag bbaags dee s klaas tk hai hth naal rb ~ 535 ~
Page #536
--------------------------------------------------------------------------
________________ namo namo nimmaladasaNassa savRttika-Agama-suttANi mUla saMzodhaka abhinava-saMkalanakartA 2. B pUjyapAda AgamoddhAraka AcArya zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahAyaja Agama divAkara munizrI dIparatnasAgarajI M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi] , freewar prata-prApti aura peja-seTiMga kartA : ke ceramana zrI pravINabhAI zAha, amerikA madraka : navaprabhAta prinTIMga presa amadAbAda Mo 9825598855798253062751 ~536~
Page #537
--------------------------------------------------------------------------
________________ Isa projekTa ke saMpUrNa-anudAna-dAtA zrI Agama maMdira pAlitANA SNE ONE OSE OS ~537~
Page #538
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama Agama Agama Ajama AjamA mUla saMzodhaka S pUjyapAda AgamoddhAraka AcArya zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjasAheba Ama Ajama Agama Agama Agama AgamA AjamA Agama 7-10 upAsakadazA, aMtakRddazA, anuttaropapAtikadazA, praznavyAkaraNa mUlaM evaM vRtti: 3AjamA Aja abhinava-saMkalanakartA AjamA Agama divAkara munizrI dIparatnasAgarajI Agama [M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi] Agama Ajam Ajama Ajama Agama Agama Agama ~538~